Қазақстан Республикасы Бағалы
қағаздар жөнiндегi ұлттық
комиссияның 1996 жылғы 04 "25"
40 нөмiрлi қаулысымен бекiтiлдi
Қазақстан Республикасы Бағалы қағаздар жөнiндегi ұлттық комиссиясы (бұдан әрi БҚжҰК) құнды қағаздар рыногындағы жұмысты бақылауды Қазақстан Республикасы Президентiнiң 1995 жылғы сәуiрдiң 21-iндегi "Бағалы қағаздар және қор биржасы туралы" 2227-нөмiрлi U952227_ Заң күшi бар Жарлығының, Қазақстан Республикасының басқа заң актiлерi мен БҚжҰК-ның нормативтi актiлер негiзiнде, осы Нұсқауда көзделген тәртiпте жүзеге асырады.
I. Тексеру жұмысының мiндеттерi және Ұлттық
комиссияның өкiлеттiгi
1. БҚжҰК тексеру жұмысының негiзгi мiндеттерi:
- эмитенттердiң, құнды қағаздар рыногы қатысушыларының (резиденттердiң және бейрезиденттердiң), олардың бiрлестiктерiнiң Қазақстан Республикасының қолданылып жүрген заңдарын, құнды қағаздар рыногындағы қызметтi реттестiрушi заңға жататын нормативтiк актiлердi орындауын бақылауды қамтамасыз ету;
- эмитенттердiң құнды қағаздарын шығарылу және айналымда болу шарттарын орындауын бақылау;
- құнды қағаздар рыногы қатысушыларының, қор биржаларының өздерi алған лицензияға сәйкестiгiн анықтау;
- құнды қағаздар рыногындағы өз жұмысы туралы мәлiмет жариялау тәртiбiн сақтауын, аталған мәлiмет талаптарының толықтығын, анықтығын, түсiнiктiлiгiн, сондай-ақ халыққа үздiксiз жеткiзiлiп отыруын бақылауды қамтамасыз ету болып табылады.
Тексеру жұмысының нақты мiндеттерi әрбiр жағдайда тексеру жұмысының бағдарламасында белгiленедi.
2. Тексеру жұмысы процесiнде және олардың нәтижелерi бойынша
БҚжҰК:
- құнды қағаздар рыногы қатысушыларынан және эмитенттерден БҚжҰҚ жүктелген бақылау жұмыстарын жүзеге асыру үшiн оған қажеттi толық мәлiмет беруiн талап етуге;
- бақылау жүргiзу жөнiндегi жұмысқа кеңесшi және сарапшы ретiнде отандық және шетелдiк мамандар тартуға;
- мемлекеттiк билiк органдарынан және басқармалардан эмитенттердiң құнды қағаздар рыногындағы қызметiне байланысты мәлiмет сұрауға және бақылауды жүзеге асыру барысында бұл мәлiметтi пайдалануға;
- құнды қағаздар эмиссиясын тоқтатуға және бұл эмиссияны болмаған деп тануға, сондай-ақ Қазақстан Республикасының қолданылып жүрген заңдары бұзылғандығы анықталған жағдайда берiлген лицензияны тоқтатуға және оны керi шақырып алуға;
- құнды қағаздардың шығарылуы, олардың орналастырылуы туралы жалған, анықталмаған және толық емес, сондай-ақ құнды қағаздар рыногында жасалған операциялар туралы және Қазақстан Республикасының құнды қағаздар туралы заңдарының басқа да бұзылғандығы анықталған жағдайда эмитенттi құнды қағаздар рыногының кәсiпқой қатысушының заңмен белгiленген жауапқа тарту үшiн, құқық қорғау, сот және мемлекеттiк билiк органдарына шығым жасауға;
- құнды қағаздардың шығарылуы және айналыста болу процесiнде инвесторлар мен акционерлердiң бұзылған құқығы мен заңды мүдделерiн қорғау жөнiнде сотқа талап қоюға құқығы бар.
II. Тексеру жұмыстарын ұйымдастыру және жүргiзу
3. Эмитенттердi, құнды қағаздар рыногының кәсiпқой қатысушыларын тексерудi БҚжҰК атқару аппаратының қызметкерлерi жүзеге асырады.
Тексеру жұмысын жүргiзген уақытта БҚжҰК атқару аппаратының қызметкерлерi тек қана Қазақстан Республикасының қолданылып жүрген Заңдарын, Қазақстан Республикасы Президентiнiң Жарлықтарын, Қаулыларын және Өкiмдерiн, Қазақстан Республикасы Үкiметiнiң шешiмдерiн, сондай-ақ солардың негiзiнде шығарылған министрлiктердiң, ведомостволардың және Республиканың Ұлттық банкiнiң нормативтi актiлерiн басшылыққа алуға мiндеттi, тексерiлiп жатқан субъектiлерге байланысты әдiлетсiздiкке және терiс түсiнiктерге, сондай-ақ заңдарға сәйкес белгiленген коммерциялық және қызмет мақсатына байланысты мемлекет сақтайтын басқа да құпия болып табылатын мәлiметтi пайдалануға жол берiлмейдi.
4. Тексеру жұмысы БҚжҰК-ның жұмыс жоспарына сәйкес, сондай-ақ мемлекеттiк билiк органдары мен басқармалардың, құқық қорғау және салық органдарының ұсыныстары, құнды қағаздар рыногы қатысушылары мен азаматтардың хаттары, өтiнiштерi және шағымдары бойынша жүзеге асырылады.
БҚжҰК
- атқару аппаратының қызметкерлерiн шаруашылық етушi субъектiлердiң қызметiн ведомствоаралық тексеру жұмыстарына тартуға болады (келiсiм бойынша).
5. Құнды қағаздардың шығарылуын мемлекеттiк тiркеу, құнды қағаздардың орналастыру нәтижелерi туралы есептi бекiту, сондай-ақ құнды қағаздар рыногындағы кәсiпқой қызметке лицензия алуға тапсырылған материалдарды қарау барысында БҚжҰК атқару аппаратының қызметкерлерi құжаттардың қолданылып жүрген заңдарға сәйкестiгiн тексередi.
6. Тексеру жұмысын жүргiзу мерзiмi iстелетiн жұмыстың, қойылған мiндеттердiң көлемiне және қызметкерлер тобының құрамына қарай белгiленедi, бiрақ 30 күнтiзбелiк күннен аспауға тиiстi.
Тексерiлiп жатқан объект жұмысының ерекшелiгiне, тексеру жұмысының алдына қойылған мiндеттердiң күрделiгiне және тексеру жұмысы көлемiнiң кеңдiгiне байланысты тексеру жұмысы белгiленген мерзiмде бiтпей қалған ерекше бiр жағдайларда тексеру жұмысын жүргiзуге жiберiлген қызметкер (тексеру тобының жетекшiсi) БҚжҰК Төрағасына iстелген жұмыстың нәтижесi және оны аяқтау мерзiмiн ұзарту қажеттiгiнiң себептерi баяндалған баяндау хатын жiбередi.
Оны қарау қорытындылары бойынша БҚжҰК-ның Төрағасы қосымша уақыт беру қажеттiгi туралы шешiм қабылдайды.
Тексеру актiсiне қол қойылған күн тексеру жұмысының бiткен күнi деп саналады.
7. Тексеру жұмысын жүргiзу алдында қолда бар заң және нормативтiк актiлердi, құнды қағаздар рыногы кәсiпқой қатысушыларының немесе эмитенттiң жұмысын сипаттайтын материалдары оқылып-зерттелiп, тиянақты дайындық жұмысы жүргiзiлуi тиiс. Қолда бар материалдар мен басқа да деректердi оқып-зерттеу нәтижесiнде әрбiр тексеру жұмысының алдында тексеру жұмысының бағдарламасы жасалып нақты мақсаттар мен тексерiлуге тиiстi мәселелердiң тiзiмi белгiленедi және соған байланысты тексеру жұмысын жүргiзуге арналған топ құрамы жинақталды.
8. Тексеру жұмысының бағдарламасымен бiрге тексеру жұмысын жүргiзетiн топ мүшелерiнiң арасында тексеру объектiлерiн бөлiп бере отырып, оны жүргiзудiң жалпы жұмыс жоспары жасалады.
Тексеру жұмысының жүргiзудiң бағдарламасы мен жоспарын БҚжҰК атқарушы аппаратының тиiстi бөлiмшесiне жетекшiлiк етушi БҚжҰК мүшесi бекiтедi.
БҚжҰК ведомствоаралық комиссияларда немесе құқық қорғау және басқа органдардың ұсынысы бойынша жүргiзiлетiн тексеру жұмысына қатысқан жағдайда, бағдарлама тексеру жұмысын ұйымдастырып отырған органдармен келiсiледi.
9. Қызметкер әрбiр тексеру жұмысын жүргiзу үшiн оған N 1-қосымша сәйкес тексеру объектiсi мен оның жүргiзiлу мерзiмi көрсетiлген бiр жолғы куәлiк берiледi. Куәлiкке БҚжҰК-ның төрағасы қол қойып, елтаңбалы мөрмен куәландырылады.
Аппарат жұмысын қамтамасыз ету басқармасы берiлген куәлiктердi тiркеу мен нөмiрлеп отыру арқылы олардың есебiн жүргiзедi. Тексеру жұмысы бiткеннен кейiн куәлiк оны берген органға қайтарылып, iс қағаздарының iшiне тiгiлген тексеру материалдармен бiрге сақталады.
10. Тексеру жұмысына кiрiспестен бұрын тексерiлетiн объектiнiң басшысына топ жетекшiсi тексеру жұмысын жүргiзуге өзiнiң өкiлеттiгiн бiлдiретiн құжатын көрсетiп, оны тексеру жұмысын жүргiзу бағдарламасымен таныстырады.
Тексеру жұмысын жүргiзуге кедергi келтiрген және тексерушiнi жұмыс iстеуге қажеттi жағдайлармен қамтамасыз етпеген лауазымды адамдар заңмен белгiленген тәртiпте жауап бередi.
11. БҚжҰК атқарушы аппаратының қызметкерлерi тексеру жұмысын жүргiзген кезде:
- құнды қағаздардың орналастырылуы туралы есебiн, құнды қағаз ұстаушылар реестрiн, құнды қағаздар бойынша жасалған мәмiлелер бойынша бастапқы құжаттарды, жарғылық қордың қалыптасуына және құнды қағаздармен жасалған операцияларға қатысты бухгалтерлiк және банктiк құжаттарды, сондай-ақ қолдағы нақты құнды қағаздар мен материалдық құндылықтарды тексеруге;
- меншiк иесiнiң немесе оның өкiлiнiң не ол өкiлеттiк берген адамның қатысуымен құнды қағаздардың бланкiн шығаратын немесе оларды толтыратын кәсiпорындардағы өндiрiс, қойма орындарын және басқа орындарды қарауға;
- құнда қағаздар бланктерiнiң белгiленген стандарттарға сәйкестiгiн тексеру үшiн оларды таңдап алуға, құнды қағаздар қоймасын және басқа сақтау орындарына сүргi салуға;
- тексеру жүргiзiлiп жатқан объектiлердiң басшыларынан және басқа лауазымды адамдардан тексеру барысында пайда болған мәселелер бойынша жазбаша түсiнiктеме беруiн талап етуге және оны алуға;
- қолдан жасалған, жалған құжаттар және басқа терiс қылық табылған жағдайда, тексеру материалдарын құқық қорғау органдарына өткiзуге құқықты.
12. Құнды қағаздардың банкiлерiн түгендеу жұмысын жүргiзу үшiн тексерушi тексерiлетiн шаруашылық субъектiсi басшысының алдына бланк қалдыратын жоспардан тыс түрде алу, комиссия құрамы (тексерушi өкiлдер мен тексерiлетiн шаруашылық субъектiсiнiң материалдық жауапты қызметкерлерiнен тұруға тиiстi), жұмыстың басталу және бiту мерзiмi туралы бұйрық беруi жөнiнде мәселе қояды.
13. Құнды қағаздар рыногы қатысушысын немесе эмитенттi тексеру барысында қолданылып жүрген заңдарды екiншi қатысушының бұзғандығы анықталған жағдайда, құнды қағаздар рыногын осы қатысушысының жұмысына қарама-қарсы тексеру жұмысы жүргiзiледi.
14. Заң бұзылғандығы және қызметiн терiс пайдалану анықталған жағдайда, анықталған фактiлерге қатысты құжаттардан көшiрме немесе үзiндi-көшiрме, сондай-ақ кiнәлi адамның жазбаша түсiнiктемесi тексеру материалдарына қосып қойылады.
Тексерiлiп жатқан адам тексерушi сұраған құжаттарды белгiленген мерзiмде ұсынбаған жағдайда, себептерiне (жоғалып қалған, жауапты қызметкердiң орнында болмауы т.б.) қарамастан берiлмеген құжаттардың және материалдардың жоқтығы туралы актiге жазылады. Құжаттарды ұсыну мерзiмiн кейiнге қалдыру туралы дәлелдi өтiнiш түскен жағдайда, ол мерзiм ұзартылуы мүмкiн.
III. Тексеру жұмысының нәтижелерiн рәсiмдеу және оларды
iске асыру тәртiбi
15. Тексеру жұмысы аяқталғаннан кейiн тексерушi, тексерiлген шаруашылық етушi субъектiнiң басшысы және бас бухгалтерi қол қойып акт жасалады.
Тексеру жұмысының қол қойылған актiсiнiң бiр данасы қолхат арқылы тексерiлген шаруашылық етушi субъектiнiң басшысына берiледi.
Тексеру жұмысын қызметкерлердiң үлкен тобы жүргiзген уақытта актiге осы топтың басшысы ғана (тексерушiлердiң атынан) қол қояды.
16. Тексерiлген субъект басшылары тарапынан акт бойынша қарсылық болған жағдайда, бұл туралы олар қол қоярдың алдына жазып, жазбаша қарсылықтарын қоса бередi. Тексеру жұмысы заңның бұзылуына тiкелей кiнәлi деп тапқан лауазымды адамдардың немесе соған қатысты адамдардың түсiнiктемелерi де актiге қоса берiледi.
Жазбаша берiлген қарсылықтардағы (ескертпелердегi) баяндалған фактiлердiң дұрыстығы тексерiлуi тиiс және олар бойынша тексерушi жазбаша қорытынды пiкiр жазып бередi.
17. Тексерiлген шаруашылық етушi субъектiнiң лауазымды адамдары тексеру актiсiне қол қоюдан бас тартқан жағдайда, тексерушi тиiстi акт жасайды және тексеру жұмысының материалдарына осы актiнi қосып, олардың кiрiс корреспонденциясы журналына тiркелгендiгi жайлы белгiнi ала отырып, тексерiлген субъектiнiң кеңсесiне тапсырады.
18. Тексеру жұмысының нәтижелерi актiде қолдағы бар құжаттар мен материалдардан туындайтын тексерiлген деректер мен фактiлер, сондай-ақ жүргiзiлген қарама-қарсы тексеру жұмыстарының нәтижесi туралы мәлiметтер негiзiнде баяндалады.
Тексеру жұмысының актiсiндегi кемшiлiктер мен заң бұзушылық фактiлерге, сондай-ақ бұзылған немесе сақтамаған тиiстi нормативтiк құжаттарға сүйене отырып, әдiлеттi түрде баяндалуы тиiс.
Тексеру жұмысының актiсiнде алдыңғы тексеру жұмысы бойынша ескертпелердi объектiнiң қалай орындағандығы жайлы мәлiметтер, сондай-ақ тексеру барысында қолданылған шаралар көрсетiлуi тиiс.
Құжат бойынша дәлелденбеген, тексерушiнiң жеке көзқарасын, лауазымды адамдардың iс-әрекетiне берiлген әдiлетсiз бағалауды бiлдiретiн жазбаларға жол берiлмейдi.
19. Тексеру жұмысының барлық актiсi басшыға тапсырылар алдында одан әрi шешiм қабылдау үшiн БҚжҰК жетекшiлiк ететiн мүшесiмен бiрiгiп қарауға Басқармалар бастығына берiледi.
20. Анықталған заң бұзушылықтар мен жұмыста жiберiлген кемшiлiктердi жою үшiн тексерiлген шаруашылық етушi субъект басшысына БҚжҰК Төрағасының қолы қойылған, N 2-қосымшаға сәйкес үлгi бойынша жазбаша ескертпе хат жiберiледi.
21. Жазбаша ескертпе хат белгiленген мерзiмге орындалмаған жағдайда БҚжҰК тексерiлген қызмет түрiне берiлген лицензияны тоқтату немесе керi шақырып алу, құнды қағаздар эмиссиясын тоқтату немесе оны болмаған деп тану туралы мәселе қарап, ол туралы тексерiлген заңды тұлға басшысына жазбаша хабар бередi.
22. Құнды қағаздар рыногы жұмысында заң бұзылғандығы, өрескел терiс қылықтар анықталған жағдайда, тексеру жұмысының материалдары құқық қорғау органдарына берiледi.
23. БҚжҰК қызметкерлерi тексеру жұмысының материалдарын үнемi оқып зерттейдi және жинақтайды, солардың негiзiнде қолданылып жүрген нормаларды: ережелер мен нұсқауларды қайта қарау, сондай-ақ құнды қағаздар рыногында қолданылып жүрген заңдардың сақталуын бақылауды жақсарту туралы ұсыныстар енгiзуге құқықты.
Қазақстан Республикасы
Бағалы қағаздар жөнiндегi
ұлттық комиссиясының
"Тексеру жұмысын жүргiзу
тәртiбi туралы Нұсқауға"
N 1 қосымша
КУӘЛIК
Осы куәлiк____________________________тексеру жұмысын жүргiзу
заңды тұлғаның атауы
үшiн_________________________________________________________
(лауазымы қызметi)
_____________________________________________________________
(тегi, аты, әкесiнiң аты)
берiледi.
Тексеру жұмысының мақсаты____________________________________
_____________________________________________________________
Тексеру жұмысының мерзiмi_____________________________________
_____________________________________________________________
Негiз: Қазақстан Республикасының Президентiнiң 1995 жылғы
сәуiрдiң 21-дегi Заң күшi бар "Бағалы қағаздар және
қор биржасы туралы" N 2227 Жарлығы.
Ұлттық комиссияның
Төрағасы
Қазақстан Республикасы Бағалы
қағаздар жөнiндегi ұлттық
комиссиясының "Тексеру жұмысын
жүргiзу тәртiбi туралы Нұсқауға"
N 2 қосымша
________________________басшысына
(заңды тұлғаның атауы)
_________________________________
(толық заңды мекен-жайы)
Ескертпе хат
Қазақстан Республикасының Бағалы қағаздар жөнiндегi ұлттық комиссиясы
199__жылғы_________________________________жүргiзiлген тексеру жұмысының
барысында құнды қағаздардың шығарылуы және айналымда болуы жөнiндегi
Қазақстан Республикасының қолданылып жүрген заңдары бұзылған мынадай
фактiлердiң анықталғандығын хабарлайды:
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
199__жылғы_______________"__" дейiнгi мерзiмде Сiз, 199__жылғы _______"__"
актiде көрсетiлген заң бұзушылықтың түгелдей жойылуын қамтамасыз ету және
заң бұзушылықтардың жойылғандығы туралы 199__жылғы__________"__" дейiнгi
мерзiмде БҚжҰК-ға хабарлауыңыз қажет.
Бұл ескертпе хат орындалмаған жағдайда қолданылып жүрген заңдарға сәйкес Ұлттық комиссия линцензияны тоқтату немесе керi шақырып алу, құнды қағаздар эмиссиясын тоқтату немесе оны "болмаған" деп тану жөнiндегi өз құқығы барлығын сiзге хабарлайды.
Ұлттық комиссиясының
Төрағасы
