-------------Бұйрықтан үзінді-----------------
Қазақстан Республикасының Көлiк және коммуникациялар министрлігiнің норма шығармашылық қызметін реттеу мақсатында БҰЙЫРАМЫН:
1. Қоса беріліп отырған тізбеге сәйкес Қазақстан Республикасы Көлiк және коммуникациялар министрiнiң кейбір бұйрықтарының күшi жойылсын:
1. "Қазақстан Республикасы азаматтық және экспериментальдық авиациясының әуежайларын (әуеайлақтарын) пайдаланушылардың қызметiн ұйымдастыру жөнiндегi басшылықты бекiту туралы" Қазақстан Республикасы Көлiк және коммуникациялар министрiнің 1997 жылғы 30 мамырдағы N 472 бұйрығы...
Министр
--------------------------------
Қазақстан Республикасы азаматтық және экспериментальдық авиациялары әуежайларын (аэродромдарын) пайдаланушылардың қызметiн олардың арналуына сәйкес ұйымдастыруды қамтамасыз ету, Қазақстан Республикасының ұлттық авиациялық-көлiктiк жүйесiн тиiмдi дамыту үшiн жағдай жасау және әуе көлiгiнiң қызметтерiн тұтынушылардың мүдделерiн қорғау мақсатында бұйырамын:
1. Қазақстан Республикасы азаматтық және экспериментальдық авиацияларының әуежайларын (аэродромдарын) пайдаланушылардың қызметiн ұйымдастыру жөнiндегi басшылық бекiтiлсiн және қолдануға енгiзiлсiн.
2. ӘКП және АА қызметтерi жөнiндегi комитеттiң, Қазақстан Республикасы авиакөлiк инфрақұрылымдары кәсiпорындары мен ұйымдарының басшылары командалық-басшы құрам мен тиiстi бөлiмдер мен қызметтердiң мамандарымен бiрлесiп Қазақстан Республикасы азаматтық және экспериментальдi авиациясының әуежайларын (аэродромдарын) пайдаланушылардың қызметiн ұйымдастыру жөнiндегi басшылықтың талаптары мен ережелерiн зерделеудi ұйымдастырсын, оларды жүзеге асыруды қамтамасыз етсiн.
3. Қоса берiлiп отырған республикалық және аймақтық (облыстық) маңызы бар әуежайлардың тiзбесi бекiтiлсiн.
4. Осы бұйрықтың орындалуына бақылау жасау Қазақстан Республикасы Көлiк және коммуникациялар министрлiгiнiң жанындағы ӘКП және АА қызметтерi жөнiндегi комитетке жүктелсiн.
Министр
Қазақстан Республикасының Көлiк және коммуникациялар
министрлiгi
Әуе кеңiстiгiн пайдалану және азаматтық авиация қызметi
жөнiндегi комитет
Қазақстан Республикасының азаматтық және экспериментальдық
авиациялар әуежайларын (аэродромдарын) пайдаланушылардың
қызметiн ұйымдастыру жөнiндегi
БАСШЫЛЫҚ
Қазақстан Республикасы Көлiк және коммуникациялар министрiнiң
1997 жылғы 30 мамырдағы бұйрығымен бекiтiлген
Мемлекеттiк тiркеу N_____ 1997 жылғы ____ ___________________
Қазақстан Республикасы
Көлiк және коммуникациялар
министрiнiң
1997 жылғы 30 маусымдағы
N 472 бұйрығына
қосымша
Қазақстан Республикасының республикалық
маңызы бар әуежайларының
ТIЗБЕСI
___________________________________________________________________
N Заңды тұлғалардың атауы Орналасқан аумақтық
р/с жерлерi
___________________________________________________________________
1. "Ақмола әуежайы" АҮАҚ Ақмола қаласы
2. "Ақтау халықаралық әуежайы" АҮАҚ Ақтау қаласы
3. "Ақтөбе халықаралық әуежайы" АҚ Ақтөбе қаласы
4. "Алматы әуежайы" АҮАҚ Алматы қаласы
5. "Атырау әуежайы" АҮАҚ Атырау қаласы
6. "АТМА - Атырау әуежайы және Атырау қаласы
тасымалдаулар" АҮАҚ
7. "Торғайавиа" АҮАҚ Арқалық қаласы
8. "Жезқазған эйр АК" АҚ Балқаш қаласы
Балқаш әуежайы
9. "Жезқазған эйр АК" АҚ Жезқазған қаласы
10. "Сарыарқа әуежайы" АҮАҚ Қарағанды қаласы
11. "Көкшетау авиакомпаниясы" АҚ Көкшетау қаласы
12. "Қостанай әуежайы" АҮАҚ Қостанай қаласы
13. "Сыр сұңқары" АҮАҚ Қызылорда қаласы
14. "Ертiс-Авиа авиакомпаниясы" АҮАҚ Павлодар қаласы
15. "Петропавл әуежайы" АҚ Петропавл қаласы
16. "Семейавиа" АҮАҚ Семей қаласы
17. "Жетiсу авиакомпания" АҮАҚ Талдықорған қаласы
18. "Тараз қанаты авиакомпаниясы" АҮАҚ Тараз қаласы
19. "Ақжол халықаралық әуежайы" БАО Орал қаласы
20. "Востокавиа" АҚ Өскемен қаласы
21. "Шымкент әуежайы" БАО Шымкент қаласы
Қазақстан Республикасы аймақтық (облыстық)
маңызы бар әуежайларының
ТIЗБЕСI
___________________________________________________________________
N Заңды тұлғалардың атауы Орналасқан аумақтық
р/с жерлерi
___________________________________________________________________
1. "Боролдай авиакомпаниясы" АҮАҚ Боролдай қаласы
2. Екiбастұз әуежайы Екiбастұз қаласы
I тарау. Негiзгi терминдер, айқындамалар
және қысқарған сөздер
Авиакомпания - әуе тасымалын жүзеге асыратын немесе осы саладағы қызметтердi ұсынатын кез келген авиакөлiк ұйымдары.
Авиакәсiпорын - Қазақстан Республикасының заңдарына сәйкес қызмет ететiн жолаушыларды, багажды, жүктердi және почтаны тасымалдау, авиакөлiгi құралдарын сақтау, оларға техникалық қызмет көрсету және жөндеу жөнiндегi шаруашылық-коммерциялық қызметпен айналысатын заңды тұлға.
Авиатасымалдаушы - меншiк құқықтарымен немесе өзге де заңды негiздермен авиакөлiгi құралдарына иелiк ететiн, ақысына немесе жалданып жолаушыларды, багажды, жүктердi және почта тасымалдау жөнiндегi қызметтердi ұсынатын және оған белгiленген тәртiппен берiлген тиiстi рұқсаты немесе лицензиясы бар заңды немесе жеке тұлға.
Авиациялық қауiпсiздiк - авиацияның оның қызметiне заңсыз араласу актiлерiнiң алдын алуды және оларды болдырмауды қамтамасыз ететiн қалыпты және қауiпсiз қызметi.
Агент - заңдарда белгiленген тәртiппен әуе кемелерiн пайдаланушы (авиатасымалдаушы) немесе аэродромды (әуежайды) пайдаланушы үшiн және (немесе) олардың атынан әрекет етуге уәкiлеттендiрiлген заңды немесе жеке тұлға.
Аэродром - әуе кемелерiнiң ұшуын, қонуын, бұрылуын, тұрағын және оларға қызмет көрсетудi қамтамасыз ету үшiн арнайы дайындалған және жабдықталған жер немесе су учаскесi.
Әуежай - әуе кемелерiн қабылдау және жөнелту, әуе тасымалдарына қызмет көрсету үшiн арналған, осы мақсаттағы аэродромы, аэровокзалы, басқа да ғимараттары, сондай-ақ қажеттi жабдықтары бар ғимараттар кешенi.
Халықаралық әуежай - кедендiк, шекаралық және санитарлық-карантиндiк бақылау ұйымдастырылған, халықаралық әуетасымалдарын қамтамасыз ететiн әуежай.
Аэровокзал - авиасапарлар бойынша тiркеу, тексеру, жасақтау және жинақтау, кедендiк, шекаралық және санитарлық-карантиндiк бақылау кезеңiнде жолаушыларға қызмет көрсету үшiн арналған ғимараттардың кешенi.
Азаматтық авиация (АА) - Мемлекеттiк және экспериментальдық авиациялардың құрамына кiрмейтiн, жолаушыларды, багажды, жүктердi және почтаны тасымалдауды (әуе тасымалы), авиациялық-химиялық жұмыстарды (АХЖ) қоса алынғандағы авиациялық, iздеу-құтқару және авариялық-құтқару жұмыстарын орындауды, табиғи зiлзалалар жағдайларында көмек көрсетудi, оқу, спорттық, мәдени-ағарту шараларын жүргiзудi, техникалық шығармашылықты дамытуды, әуе кемесiн пайдаланушының жеке сұраныстарын қанағаттандыруды жүзеге асыру мақсатында пайдаланылатын авиация.
Экспериментальдық авиация - авиациялық және басқа техникалар салаларында тәжiрибе-конструкторлық, экспериментальдық ғылыми-зерттеу жұмыстарын жүргiзу үшiн арналған
авиация.
Пайдаланушы - меншiк құқығымен немесе өзге де заңды негiздерде әуе кемесiне (әуе кемесiн пайдаланушы) не әуежайға немесе аэродромға (әуежайды немесе аэродромды пайдаланушы) иелiк ететiн, оларды пайдаланумен айналысатын немесе осы салалардағы қызметтердi ұсынатын заңды немесе жеке тұлға.
2-тарау. Жалпы ережелер
2.1. Құқықтық ережелер
2.1.1. Қазақстан Республикасының азаматтық және экспериментальдық авиациялары әуежайларын (аэродромдарын) пайдаланушылардың қызметiн ұйымдастыру жөнiндегi басшылық (бұдан әрi мәтiн бойынша - Басшылық) "Қазақстан Республикасындағы көлiк туралы" Заңның, "Қазақстан Республикасының әуе кеңiстiгiн пайдалану авиациясының қызметi туралы" Қазақстан Республикасы Президентiнiң Заң күшi бар Жарлығының, Қазақстан Республикасы Азаматтық кодексiнiң ережелерi мен талаптарына, Халықаралық азаматтық авиация ұйымының (ИКАО) ережелерi мен ұсынымдарына және азаматтық және экспериментальдық авиациялар шаруашылық жүргiзушi субъектiлерiнiң қызметiн регламенттейтiн басқа да заң және нормативтiк құқықтық актiлерге сәйкес әзiрлендi.
2.1.2. Басшылық бұдан әрi әуежайлар деп аталатын әуежайлардың (аэродромдардың) қызметiн олардың функциялық арналуына сәйкес ұйымдастыру, ұлттық авиациялық көлiк жүйесiн тиiмдi дамыту үшiн жағдай жасау және әуе көлiгi қызметтерiн тұтынушылардың мүдделерiн қорғауды қамтамасыз ету мақсатында қолдануға енгiзiледi.
2.1.3. Басшылық әсiресе әуе кемелерiн пайдаланушылармен (авиатасымалдаушылармен) және басқа да клиенттермен қызметтер мен өзара қатынастарды мемлекеттiк реттеудiң ерекшелiктерiн әуежайларды пайдаланушылардың мақсатты арналуын, негiзгi мiндеттерiн және орындалатын функцияларды, мүлiктiк кешеннiң негiзгi құрамын, өндiрiстiк-шаруашылық қызметiн басқаруды ұйымдастыруды әуежайларды дамыту үшiн инвестицияларды тартудың принциптерiн айқындайды.
2.1.4. Басшылық әуе көлiгiнiң шаруашылық жүргiзушi субъектiлерiнiң қызметiн мемлекеттiк басқару мен реттеудi жүзеге асыру, әуежайлық қызметпен айналысуға тiлек бiлдiрген меншiктiң мемлекеттiк нысанындағы заңды тұлғалардың құрылтай құжаттарын әзiрлеуi, әуежайларды пайдаланушылардың олардың ведомстволық тиесiлiгi мен меншiк нысандарына қарамастан әуе кемелерiн пайдаланушылармен (авиатасымалдаушылармен), авиакәсiпорын инфрақұрылымдары кәсiпорындарымен (авиакәсiпорындарымен), авиакөлiгi қызметтерiн тұтынушылармен өзара iс-қимылын ұйымдастыру кезiнде қолданылу үшiн мiндеттi.
2.1.5. Әуежайлардың басшылары мен лауазымды тұлғалары өздерiне жүктелген лауазымдық мiндеттерiн орындауы кезiнде осы Басшылықтың ережелерi мен талаптарының орындалуын қамтамасыз етуi тиiс.
2.1.6. Осы Басшылықта белгiленген жалпы принциптердiң, ережелердiң және талаптардың негiзiнде, сондай-ақ Қазақстан Республикасында қолданылып жүрген әуе көлiгiнiң қызметiне қатысты заң және нормативтiк құқықтық актiлерге, Халықаралық азаматтық авиация ұйымының (ИКАО) ережелерi мен ұсынымдарына сәйкес әуежайлар өздерiнiң ерекшелiктерi мен қызметiнiң шарттарын ескере отырып әуежайдың жұмыс iстеуi мен дамуын басқаратын қызметтердiң, цехтардың, учаскелердiң және бөлiмдердiң қызметiн ұйымдастыруды регламенттейтiн ережелердi, басшылықтарды, ұсынымдарды және басқа да нормативтiк-технологиялық және әдiстемелiк құжаттарды әзiрлейдi және белгiленген тәртiппен iшкi қолданысқа енгiзедi.
2.1.7. Осы Басшылықтың ережелерi мен талаптарының сақталуына, сондай-ақ олардың қолданылуының дұрыстығына бақылау жасауды Қазақстан Республикасы Көлiк және коммуникациялар министрлiгiнiң жанындағы Әуе кеңiстiгiн пайдалану және азаматтық авиация қызметi жөнiндегi комитет жүзеге асырады.
2.2. Мемлекеттiк басқару органдарының өкiлеттiгiне
жатқызылған басқарудың негiзгi функцияларының
тiзбесi
2.2.1. Қазақстан Республикасының қолданылып жүрген заңдарына, халықаралық азаматтық авиация ұйымының ережелерiне (Дос 9137-АN/898) сәйкес әуежай қызметiн реттеудiң мынадай мәселелерiн шешу:
а) ұлттық шекараның шеңберiнде азаматтық авиацияның құрылымдары мен стратегияларын айқындау;
б) аэродромдардың (әуежайлардың) қызметiн қамтамасыз етудiң ұлттық стандарттарын, ережелерiн, нормаларын және тәртiптерiн әзiрлеу және белгiленген тәртiппен қолданысқа енгiзу;
в) аэродромдарды (әуежайларды) пайдаланушыларды және олардың авиациялық қызметкерлерiн сертификаттау;
г) аэродромдарды мемлекеттiк тiркеу және олардың мемлекеттiк тiзiлiмiн жүргiзу, авиациялық жұмыстарды орындауға арналған уақытша аэродромдардың есебiн жүргiзудiң тәртiбiн белгiлеу;
д) авиациялық мамандардың кәсiби даярлық деңгейiне деген талаптарды айқындау;
е) баға саясатын экономикалық реттеудiң, қалыптастырудың және iске асырудың белгiленген шараларын жүзеге асыру;
ж) әуежай қызметiн лицензиялау;
з) авиацияның қызметiне заңсыз араласуды болдырмау жөнiндегi шараларды әзiрлеу және жүзеге асыру;
и) басқа мемлекеттермен әуе тасымалдарын ашу және коммерциялық құқықтар беру туралы мәселелердi шешу;
к) әуежайды дамыту мен әуежаймен жалғасқан елдi мекендердi дамытудың арасындағы үйлестiрудi қамтамасыз ету жөнiндегi рәсiмдердi белгiлеу;
л) әуежайлардың қоршаған ортасының елдi мекендерге ықпал етуi факторларына қатысты саясатты әзiрлеу;
м) азаматтық және мемлекеттiк (әскери) авиацияның қызметiн үйлестiру;
н) авиациялық оқиғаларды зерттеу;
о) әуежайларды табиғи зiлзалалар мен басқа да төтенше жағдайлардың зардаптарын жою жөнiндегi жұмыстарды орындауға тарту;
п) әуе көлiгi кәсiпорындары мен ұйымдарының азаматтық қорғанысы мен жұмылдыру дайындығына байланысты шараларды айқындау Қазақстан Республикасының Үкiметi мен оның мемлекеттiк басқару органдарының өкiлеттiгiне жатқызылған.
2.2.2. Мемлекет қосымша өзiне әуежайлық қызмет үшiн жауаптылықтың басқа да түрлерiн қабылдай алады.
2.3.Қызметтiң мәртебесi мен ұйымдық-құқықтық нысандары
2.3.1. Әуежай әдетте заңды тұлға мәртебесi бар, олардың экипаждарымен, жолаушыларымен, багажымен, жүктерiмен және почтасымен қоса әуе кемелерiн қабылдауды, аттандыруды және оларға қызмет көрсетудi қамтамасыз ететiн, меншiк құқығымен немесе басқа да заңды негiздерде осы мақсатқа арналған аэродромы, аэровокзалы, басқа да қажеттi ғимараттары мен жабдықтары, арнайы даярланған жеке құрамы бар коммерциялық ұйым болып табылады.
Экономикалық қайта құрылудың ауыспалы кезеңiнде, әуе кемелерi мен авиатасымалдарының қызмет көрсетiлетiн ұшуларының аз интенсивтiлiгi жағдайында әуежайлардың құрылымдық бөлiмшелер түрiнде бiрлескен авиакәсiпорындардың құрамына кiруiне рұқсат етiледi.
2.3.2. Әуежай өз күшiмен не шарттық негiзде тиiстi агенттердi (сенiм бiлдiрiлген атқарушыларды) тарту арқылы әуе тасымалдарына қызмет көрсетудi қамтамасыз етедi, аэродромды, аэровокзалды, почта-жүк кешендерiн, жанар-жағармай материалдарын (ЖЖМ) сақтау және құю құралдарын пайдалануды, әуе кемелерiне техникалық және коммерциялық қызмет көрсетудi, әуежайдың аймағындағы технологиялық процестердi жылумен, электр энергиясымен, көлiкпен және байланыспен қамтамасыз ету құралдарын пайдалануды жүзеге асырады.
2.3.3. Мемлекеттiк органдар әуежайлардың мемлекеттiк мүлкiн қайта ұйымдастыру, мемлекеттiң меншiгiнен алу немесе жекешелендiру, оларды басқарудың ұйымдастыру-құқықтық нысандарын қалыптастыру туралы шешiм қабылдаған кезде әуежайлардың авиакөлiгi рыногындағы қалыптасқан табиғи монополиялық (үстемдiктi) жағдайының әлеуметтiк-экономикалық маңызы мен авиақызметтердi тұтынушылардың мүдделерiн қорғаудың қажеттiлiгi ескерiле отырып мемлекеттiң әуежайлардың дамуы мен жұмыс iстеуiн басқаруға тиiмдi қатысуы үшiн тиiстi тетiктер қарастырылуы тиiс. Олардың қатарында:
өзiнiң құрамында әуежайларды да қамтыйтын акционерлiк қоғамдар акцияларының бақылау пакеттерiн мемлекеттiң меншiгiнде сақтау;
мемлекеттiк органның немесе ол уәкiлеттендiрген тұлғаның әуежайды басқаруға қатысуға тиiстi құқығы болуына мүмкiндiк беретiн әуежайлардың (аэродром кешенiнiң, энергиямен қамтамасыз ету объектiлерiнiң мүлiктiк кешенiнiң, қондырудың жарықтехникалық жүйелерiнiң және т.б.) мемлекеттiк жекешелендiрiлмеген мүлкiнiң мемлекеттiк меншiктегi үлесiн сақтау;
әуежайдың жарғысында көзделген оны басқарудың жоғарғы органдарының (Байқау Кеңестерiнiң, Директорлар Кеңестерiнiң және басқалардың) құрамына әуе көлiгiнiң дамуы мен жұмыс iстеуiн қамтамасыз ету үшiн жауапты тиiстi мемлекеттiк органдардың немесе олар өкiлеттiк берген тұлғалардың өкiлдерiн кiргiзу пайдаланылуы мүмкiн.
2.3.4. Мемлекеттiң меншiгiнен алу және жекешелендiру кезiнде мемлекеттiк бiрлескен кәсiпорындардан бөлiнiп шыққан әуежайлар әдеттегiдей акционерлiк қоғамның ұйымдастыру-құқықтық нысанында жұмыс iстеуi тиiс. Әуежайлардың, заңды тұлғалар ретiнде Қазақстан Республикасының Азаматтық кодексiнде көзделген ұйымдастыру қызметiнiң басқа түрлерi мен нысандарын пайдалануына азаматтық авиацияның қызметiн мемлекеттiк басқаруды жүзеге асырушы органның келiсiмi бойынша жол берiледi.
2.3.5. Меншiктiң мемлекеттiк нысанындағы, қазiргi уақытта азаматтық авиацияның бiрлескен авиакәсiпорындарының құрылымдық бөлiмшелерi мәртебесiнде жұмыс iстейтiн (әуежай мен авиатасымалдаушының функцияларын қоса атқаратын) әуежайлар келешекте дербес кәсiпорын болып бөлiнуге жатады.
Мұндай әуежайларды дербес кәсiпорындарға бөлудiң мерзiмдерi мен тәртiбiн дайындық шараларын жүргiзу мен мұндай қайта ұйымдастырудың экономикалық жағынан дұрыстығын ескере отырып:
- мемлекеттiк меншiктiң республикалық түрiндегi әуежайлар бойынша - Қазақстан Республикасы Көлiк және коммуникациялар министрлiгiнiң жанындағы Әуе кеңiстiгiн пайдалану және азаматтық авиация қызметi жөнiндегi комитетiмен (бұдан әрi мәтiн бойынша Комитет) келiсiм бойынша Мемлекеттiк мүлiктi басқарудың республикалық органы;
- мемлекеттiк меншiктiң коммуналдық түрiндегi әуежайлар бойынша - Комитетпен келiсiм бойынша мемлекеттiк мүлiктi басқарудың аумақтық (аймақтық) органдары белгiлейдi.
2.3.6. Әуежайларды меншiктiң мемлекеттiк нысанындағы бiрлескен авиакәсiпорындардан бөлу кезiнде мүлiктi әуежайлар мен авиакомпаниялардың арасында бөлудiң негiзгi принциптерi Қазақстан Республикасының Мемлекеттiк мүлiктi басқару жөнiндегi республикалық органы мен Комитеттiң бiрлескен шешiмiмен белгiленедi.
3-тарау. Жұмыстар мен қызмет көрсетулердiң
тұрғысы, негiзгi функциялары және
орындалатын түрлерi
3.1. Қызметтердiң тұрғысы мен мiндеттерi
3.1.1. Әуежайлардың қызметi (әуежай қызметi) жолаушылар мен басқа да клиенттердiң - авиақызметiн тұтынушылардың, сондай-ақ әуе тасымалын тiкелей жүзеге асырушы не оларды орындауға ықпал етушi авиакөлiгi рыногы субъектiлерiнiң мүдделерiнде жүзеге асырылады.
3.1.2. Әуежайлар қызмет көрсетiлетiн әкiмшiлiк аумақтардың заңды және жеке тұлғаларының авиациялық қызметтерге қажетiн қанағаттандыруды, пайдаланушыларға (әуе көлiгiн пайдаланушыларға, жолаушыларға және клиенттерге, жалға алушыларға, концессионерлерге және басқаларына) қызметтер ұсынуда бiрдей мүмкiндiктерге кепiлдiк бердi, пайдаланушылардың өмiрiнiң, денсаулығының, мүлiктiк мүдделерiнiң қауiпсiздiгiн қамтамасыз ету шартымен авиакөлiгi рыногының қажеттерiне сәйкес өндiрiстiк қуаттарды тиiмдi пайдалануды және кеңейтудi, әуежайлардың жұмыс iстеуiнiң қолданылып жүрген ұлттық және халықаралық стандарттарының, нормаларының және ережелерiнiң сақталуын қамтамасыз етуi тиiс.
3.2. Жұмыстар мен қызмет көрсетулердiң негiзгi
функциялары, орындалатын түрлерi
3.2.1. Азаматтық аэродромды (әуежайды) пайдаланушы (иеленушi) әуежай қызметiн жүзеге асыруы кезiнде халықаралық нормаларға (Әуежай қызметтерi жөнiндегi басшылыққа, ИКАО-Дос 9137-АN/898) сәйкес мынадай негiзгi жұмыстар мен функцияларды орындауға:
а) ұшудың шолу құралдарының жұмыс iстеуi мен оларға техникалық қызмет көрсетудi қамтамасыз етуге;
б) авариялық-құтқару және өртке қарсы қызметтердiң жұмысқа қабiлеттiлiгiн қамтамасыз етуге;
в) аэродромның жұмыс алаңы бетiнiң жарамдылығын және оған техникалық қызмет көрсетудi қамтамасыз етуге;
г) перрондардың маркировкалау белгiлерiнiң, жарықпен қоршау және телескоптық баспалдақтармен шолулық түйiсу жүйелерiнiң жұмыс қабiлеттiлiгiн және оларға техникалық қызмет көрсетудi қамтамасыз етуге;
д) перрондар аймақтарында көлiк құралдарының қозғалысын басқаруға;
е) әуежайдың тiкелей бақылауды әуе қозғалысын басқару (ӘҚБ) органдары жүзеге асыратын учаскелерiнен басқа жұмыс алаңдарындағы қозғалысты реттеуге;
ж) жұмыс алаңдарын қардан тазартуды жүргiзуге және қардың мөлшерi туралы деректердi беруге;
з) әуе кемелерiн тұратын орындармен қамтамасыз етуге;
и) ұшу-қону алаңының тежеу тиімдiлiгiн айқындауға және ондағы су қабатының тереңдiгiн өлшеуге;
к) құстар мен фаунаның басқа да өкiлдерiн үркiту жөнiндегi шараларды жүзеге асыруға;
п) жүру қабiлетiн жоғалтқан әуе кемесiн ҰҚА жұмыс алаңдары мен бұру учаскелерiнен әкету жөнiндегi операцияларды үйлестiруге;
м) әуежайдың жергiлiктi қоршаған ортаға экологиялық әсер етуiн ең төменгi деңгейге дейiн шектеу жөнiнде шаралар қабылдауға;
н) әуе тасымалына қызмет көрсетудi қамтамасыз етудегi басқа да кедергiлердi жоюға;
о) әуежайдың қызметi жөнiнде деректер беруге мiндеттi.
3.2.2. Қазақстан Республикасы Үкiметiнiң 1997 жылғы 23 шiлдедегi N 1150
P971150_
қаулысымен бекiтiлген Қазақстан Республикасының әуежайларында әуе көлiгiмен жолаушылар мен жүктердi тасымалдауды және әуе кемелерiне, жолаушыларға және жүктерге қызмет көрсетумен байланысты әуежай қызметiн лицензиялау туралы ережеге сәйкес әуежай қызметiнiң құрамына жұмыстар мен қызмет көрсетулердiң мынадай негiзгi түрлерi кiредi:
а) әуежайдың үйлерi мен ғимараттарын, аэродромдық құрылыстарды (ұшу-қону алаңдарын, бүйiрдегi және соңғы қауiпсiздiк алаңдарын, арнаулы мақсаттағы алаңдарды, бұру жолдарын, перронды, әуе кемелерiнiң тұратын орындарын, қоршауларды, суағарлар мен қар тоқтату қондырғыларын, бақылау-өткiзу және өрттен қорғауды қамтамасыз ету объектiлерiн, күту, жолаушылар мен жүктердi жинақтау, және оларға қызмет көрсету залдарымен қоса аэровокзалдарды, багаж және жүк терминалдарын және олардың қондырғыларын, қызмет бөлмелерiн және басқа ба технологиялық құрылыстарды) ұстау және пайдалану;
б) багаж бен жүктердi тексеру, жеткiзу мен тиеудi (түсiрудi) қамтамасыз ету, жолаушыларды әуе кемелерiне жеткiзу және отырғызу, сондай-ақ жолаушылар мен багажды қарсы алу мен аэровокзал үйiне жеткiзу және жүктердi қоймаға жеткiзу;
в) авиациялық жанар-жағар май материалдары мен арнаулы сұйықтарды жинақтау, сақтау, сату және жеткiзу, олардың сапасын бақылау және бұл материалдарды әуе кемелерiне және басқа да тұтынушыларға құю (беру);
г) жолаушылар мен экипажға арналған борттық тағамдарды әуе кемесiне жеткiзудi және берудi қамтамасыз ету;
д) әуежайдың аумағында әуе кемелерiн пайдаланушылар мен басқа да тұтынушыларға арнаулы авто және электр көлiгi құралдарымен қызмет көрсету, әуе кемелерiнiң ұшуларын жарық техникалық қамтамасыз ету және әуежай объектiлерiн энергиямен жабдықтау;
ж) жолаушылар мен клиенттерге әуе кемелерiнiң қозғалысы мен авиациялық тасымалдарды қамтамасыз ету туралы ақпараттық-анықтамалық қызмет көрсету.
"Б" (тексеруден басқа), "в", "г", "д", "ж" тармақшаларында көрсетiлген жұмыстар мен қызмет көрсетулер шарттық негiзбен, әуежайды пайдаланушының технологиялық құралдарын пайдалану арқылы және оның бақылауымен авиатасымалдаушылардың немесе авиатасымалдаушымен шарт бойынша әуежай қызметкерiнiң күшiмен орындала алады.
"А", "в", "д", "е" тармақшаларында аталған, әуе кемелерi мен жолаушыларға қызмет көрсетумен тiкелей байланысты емес жұмыстар мен қызмет көрсетулердiң бiр бөлiгiн аэродромды (әуежайды) пайдаланушымен жасасқан шарт бойынша, оның iшiнде одан тиiстi үйдi, ғимаратты, жабдықты және басқа да қажеттi мүлiктi жалға (қоса жалға) алудың негiзiнде басқа мамандандырылған кәсiпорындар орындай алады. Бұл ретте аэродромды (әуежайды) пайдаланушы өзiнiң мердiгерлiк (қоса мердiгерлiк) ұйымдарының осы жұмыстар мен қызмет көрсетулердi белгiленген талаптарға сәйкес орындауы үшiн толық жауаптылықта болады.
3.2.3. Әуежайларды пайдаланушылар (иелерi) жоғарыда аталған жұмыстар мен функцияларға қосымша:
а) шарттық негiзде әуежайдың аумағына орналасқан мердiгерлiк және қоса мердiгерлiк ұйымдарды инженерлiк коммуникациялармен, электр байланысы құралдарымен, жылумен және электрмен жабдықтаумен, басқа да қолында бар ресурстармен және қызмет көрсетулермен қамтамасыз етуi;
б) әуежайдың аймағында ұшулардың қауiпсiздiгiн қамтамасыз ету, әуе кемелерiне, жолаушыларға, багажға, почтаға және жүктерге қызмет көрсету саласындағы қолданылып жүрген заң және нормативтiк құқықтық актiлермен белгiленген ережелердiң, тәртiптердiң және басқа да талаптардың орындалуын жүзеге асыруы және оған бақылау жасауы;
в) әуежайдың аумағындағы жер учаскелерiн, өндiрiстiк және коммерциялық мақсаттағы объектiлердi, басқа да үйлер мен ғимараттарды пайдалануды, оларды дамытуды, жетiлдiрудi және қолайлыландыруды қамтамасыз етудi тiкелей жүзеге асыруы және оған бақылау жасауы;
г) жолаушылар мен клиенттерге сервистiк қызмет көрсетулер аясын кеңейтуi;
д) ағымдағы қызметтiң экономикалық тиiмдiлiгi мен перспективалық өндiрiстiк-технологиялық дамуын қамтамасыз ету үшiн өзiнiң еңбек, материалдық және қаржы ресурстарын, тартылған заемдiк қаражаттар мен инвестицияларды ұтымды пайдалануы;
е) меншiк құқығымен не басқа да заңды негiздерде жабдықтар, үйлер, ғимараттар, жер учаскелерiн және әуежай қызметiн қамтамасыз ету үшiн қажеттi басқа да мүлiктi сатып алуы;
ж) материалдық-техникалық базасын дамыту, әуе кемелерiнiң жаңа үлгiлерiнiң ұшуын, қонуын, бұрылуын және тұратын орнын қамтамасыз ету үшiн, сондай-ақ әуежай қызметтерiнiң қызметiн қамтамасыз етуi үшiн қажеттi үйлер мен ғимараттардың құрылысын салуды және оларды қайта жаңартуды жүзеге асыруы;
з) аэродромның маңындағы аумақтарда белгiленген талаптардың сақталуын қамтамасыз ету, биiк кедергi болып табылатын объектiлердiң құрылысын шектеу, биiк үйлер мен ғимараттардың үстiне маркировкалық (қорғау) белгiлерi мен басқа да қорғау қондырғыларын орнату мақсатында құрылыстар салуды ұйымдастыруға бақылау жасауды жүзеге асыруы;
и) әуежайдың қызметiн байланысты авиациялық оқиғалар мен олардың себептерiн зерттеуге қатысуы;
к) аэродром ауданында iздестiру және авариялық-құтқару жұмыстарын жүргiзудi ұйымдастыруы;
л) белгiленген тәртiппен әуежайдың қызметiмен байланысты, сондай-ақ әуе кемелерiнiң ұшуларын қамтамасыз ету үшiн пайдаланылатын жердегi техникалардың iстен шығуы және бұзылуы бойынша авиациялық оқиғалар мен олардың себептерi туралы ақпараттарды жинақтауды, қорытуды және талдауды жүргiзуi;
м) құқық қорғау органдарымен өзара iс-қимылда объектi iшiндегi режимдi күшейту жөнiндегi шараларды жүзеге асыруы;
н) белгiленген тәртiппен әуежайдың аумағында орналасқан объектiлердiң жай-күйiне, сондай-ақ оларда әуежайдың қызметiн қамтамасыз етуге қатысты мәселелер бойынша есеп пен есептiлiк жүргiзудiң ұйымдастырылуына техникалық қадағалауды ұйымдастыруы;
о) республикалық және шетелдiк әуежайлармен, авиатасымалдаушылармен, басқа да кәсiпорындармен және ұйымдармен әуе қатынастарын дамытудың бар және перспективалық қажеттiлiктерiн, жаңа авиажелiлер ашу және қолданылып жүргендерiн тиiмдi пайдалану мәселелерi бойынша ынтымақтастықты жүзеге асыруы;
п) тиiстi жоспарлар мен жұмылдыру тапсырмаларында көзделген азаматтық қорғаныс, қорғаныс тапсырмаларын орындауға даярлық жөнiнде шараларды орындауды ұйымдастыруы тиiс.
Аталған тапсырмалардың бiр бөлiгiн әуежаймен шарт бойынша, оның iшiнде әуежайдан тиiстi үйлердi, ғимараттарды, жабдықтарды және басқа да қажеттi мүлiктiк жалға (қоса жалға) алудың негiзiнде мамандандырылған кәсiпорындар орындай алады.
3.2.4. Мемлекеттiк акцияның әуежайларын азаматтық авиацияның мұқтажы үшiн пайдалану (бiрлесiп пайдалану) Қазақстан Республикасының Үкiметi айқындайтын тәртiппен жүзеге асырылады.
Бiрлескен базалау әуежайларында әуежайдың негiзгi иесi кәсiпкерлiк қызметпен айналысу құқығына ие емес тұлға болып табылған жағдайда, бiр мезгiлде әуежайдың басқа да үйлерi мен ғимараттарының иесi болып табылатын осы аэродромды пайдаланушы аталған аэродромда әуе кемелерiнiң ұшуларын қамтамасыз етудiң белгiлеген тәртiбiне сәйкес азаматтық әуе кемелерiнiң ұшуларын қамтамасыз ету үшiн 3.2.1., 3.2.2. және 3.2.3. тармақтарда көрсетiлген жұмыстар мен қызмет көрсетулердiң орындалуын ұйымдастырады.
3.2.5. Әуежай қолданылып жүрген заңдарға сәйкес әуе тасымалдарына қызмет көрсету жөнiндегi жұмыстар мен қызмет көрсетулердiң аясын кеңейтетiн және әуежайдың өзiне жүктелген тапсырмалар мен функцияларды, оның iшiнде шарттық талаптармен заңды (жеке) тұлғаларға үйлердiң, ғимараттардың, тұрғын емес үй-жайлардың, жабдықтардың немесе басқа да мүлiктiң негiзгi мұқтаждар үшiн пайдаланылмайтын бөлiктерiн, сондай-ақ бос жер учаскелерiн бұл тұлғалардың әуежаймен келiсiлген өндiрiстiк және коммерциялық қызметтердi ұйымдастыруы үшiн уақытша пайдалануға берумен байланысты (меншiктiң мемлекеттiк нысанындағы әуежайлар үшiн - әуежайдың мүлкiн басқа тұлғалардың пайдалануына беру мәселесi меншiк иесi уәкiлеттендiрген органмен келiсiледi), орындауына ықпал ететiн шаруашылық және коммерциялық қызметтiң басқа да (авиациялық емес) түрлерiн жүзеге асыра алады.
3.3. Аэродромдардың жiктелуi мен бөлiмшелерi
3.3.1. Аэродромдар ұшу-қону алаңы (ҰҚА) мен оның жұмыстық төселiмiнiң көтеру қабiлетiне қарай А, Б, В, Г, Д және Е сыныптарына бөлiнедi.
Жiктелген аэродромдардың ұшу алаңдарының, ақырғы және бүйiрлiк қауiпсiздiк алаңдарының аэродром жанындағы аумақтың бұру жолдарының (оның iшiнде әуеден келу алаңдарының да) мөлшерлерi Азаматтық аэродромдардың пайдалануға жарамдылығының нормаларына (АПЖН) сәйкес келуi тиiс.
Мөлшерi "Е" сыныбындағы аэродромдардан кiшi ҰҚА бар аэродромдар жiктелмеген аэродромдарға жатады.
3.3.2. Аэродромның авиацияның түрлерiне, оның ұшу-қону алаңдарының бетiнiң түрiне, пайдалану сипатына, орналасуының теңiз деңгейiнен биiктiгi мен жер бедерiнiң сипаттамасына, қонуға арналған ең төменгi өлшемдер бойынша пайдалануға рұқсат етiлуi, арнаулы, орналасуына және пайдаланылуына қарай аэродромдар:
- мемлекеттiк, экспериментальдық немесе азаматтық авиациянiкi; -
жасанды төсенiшi (ЖҰҚА) бар, төсенiштi (ГҰҚА), қардан, мұздан жасалған және гидроэродромдар; - тұрақты және уақытша: таудағы немесе
тегiс жердегi; санатқа енгiзiлген немесе санатқа енгiзiлмеген;
трассалық, заводтық, оқу немесе авиациялық жұмыстарды орындауға арналған; базалық, аралық, ұшу, мақсатты немесе қосымша болып бөлiнедi.
3.4. Әуежайлардың жiктелуi мен бөлiнуi
3.4.1. Әуежайлар олардың жобалануын, құрылысын, пайдалануын және сертификатталуын регламенттейтiн нормативтiк құжаттарға сәйкес, әуе кемелерi қозғалысының интенсивтiлiгiне, қызмет көрсетiлетiн авиациялық тасымалдардың көлемдерi мен профилiне қарай 1,2,3,4 және 5 сыныптарға бөлiнедi. "5" сыныптан төменгi барлық әуежайлар жiктелмеген әуежайларға жатқызылады.
Әуежайлардың орналасуы, жобалануы және жiктелуi азаматтық авиация әуежайларын жобалаудың технологиялық нормаларымен айқындалады.
3.4.2. Әуежайлар орындалатын тасымалдардың үлгiсiне қарай:
- белгiленген тәртiппен халықаралық авиациялық тасымалдарды орындауға рұқсат етiлген және тиiстi кедендiк, шекаралық және санитарлық-карантиндiк бақылау қамтамасыз етiлетiн - халықаралық;
- халықаралық авиациялық ұшуларға рұқсаты жоқ, тасымалдарды әдетте Қазақстан Республикасының шегiнде және халықаралық әуежайларда жүргiзiлетiн кедендiк, шекаралық және санитарлық-карантиндiк бақылау рәсiмдерiнен өтеусiз жүзеге асыратын - iшкi болып бөлiнедi.
3.4.3. Белгiленген мәртебесiне қарай әуежайлар республикалық, аймақтық (облыстық) маңызы бар әуежайлар және жергiлiктi әуе желiлерi әуежайлары болып бөлiнедi.
Республикалық маңызы бар әуежайларға неғұрлым маңызды аймақаралық (арналық) және халықаралық әуе қатынастарында жұмыс iстеудi қамтамасыз ететiн, Қазақстан Республикасының ұлттық авиакөлiгi жүйесiнiң бас тораптық элементтерiн құрайтын әуежалйар жатады.
Аймақтық (облыстық) маңызы бар әуежайларға жұмысының негiзгi көлемi аймақаралық авиатасымалдарын құрайтын облыстардың әкiмшiлiк аумақтарының шегiнде орналасқан әуежайлар жатады.
Жергiлiктi әуе желiлерiнiң әуежайларына жұмысының негiзгi көлемi аймақ iшiндегi авиатасымалдауларды, сондай-ақ авиацияны халық шаруашылығында қолдану жөнiндегi ұшуларды құрайтын әуежайлар жатады.
Республикалық және аймақтық маңызы бар әуежайлардың тiзбесiн Қазақстан Республикасының Көлiк және коммуникациялар министрлiгi бекiтедi.
4-тарау. Әуежайлардың негiзгi бөлiмшелерi мен мүлiктiк
кешенiнiң құрамы
4.1. Негiзгi бөлiмшелердiң құрамы
4.1.1. Осы Басшылықтың 3-тарауында көрсетiлген мiндеттер мен негiзгi функцияларды жүзеге асыру, әуежай қызметiне жатқызылған жұмыстар мен қызмет көрсетулердiң түрлерiн орындауды қамтамасыз ету үшiн әуежайды пайдаланушы құрылымдық бөлiмшелер мәртебесiмен тиiстi басқармалар, бөлiмдер, қызметтер, учаскелер және басқа да бөлiмшелер құрады.
4.1.2. Әуежай басқармаларының, бөлiмдерiнiң, қызметтерiнiң, учаскелерiнiң және басқа да бөлiмшелерiнiң үлгiлiк тiзбесiне:
а) ақпараттық-талдау, коммерциялық, жоспарлау-экономикалық, қаржы, бухгалтерия, заң, кадр бөлiмi және басқа да әкiмшiлiк-басқару бөлiмдерi;
б) өндiрiстiк-диспетчерлiк қызмет;
в) ұшулардың қауiпсiздiгi жөнiндегi инспекция;
г) тасымалдарды ұйымдастыру және дамыту қызметi (қызмет көрсетiлетiн тасымалдар мен жұмыстардың түрлерi бойынша учаскелермен бiрге);
д) энергиялық және жарық техникалық қамтамасыз ету қызметi;
е) перрондардың, әуе кемелерiнiң бұрылатын және тұратын жерлерiндегi аймақтарда көлiк құралдарының қозғалысының қозғалысын басқару учаскелерi;
ж) аэродромдық қызмет;
з) штурмандық қызмет;
и) азаматтық қорғаныс пен әскери-жұмылдыру даярлығы, ВОХР, өрттен қорғау, iздестiрудi және авариялық-құтқаруды қамтамасыз ету бөлiмшелерiн қоса алғандағы авиациялық қауiпсiздiк қызметi;
к) қоршаған ортаны қорғау бөлiмi;
л) жанар-жағар май материалдары қызметi;
м) қолда бар объектiлер мен радио және электр байланысы құралдарын пайдалануды қамтамасыз ететiн бөлiмше (қызмет);
н) арнаулы көлiк қызметi (автошаруашылық);
о) жылу техникалық және санитарлық-техникалық қамтамасыз ету қызметi;
п) жердегi ғимараттарды пайдалану қызметi (учаскелерi);
р) күрделi құрылыс бөлiмi;
с) жөндеу-құрылыс учаскесi;
т) бас механиктiң бөлiмi;
у) ауа-райын болжау қызметi;
ф) материалдық-техникалық жабдықтау қызметi (бөлiмi);
х) қонақүйлердiң, профилакторийлардың жұмысын қамтамасыз ету учаскелерi (қызметтерi);
с) медициналық-санитарлық бөлiм (қызмет);
ч) тұрғын үй-коммуналдық қызмет (бөлiм, учаске) кiредi.
4.1.3. Әуежайды пайдаланушы коммерциялық қызметтi кеңейту мақсатында бұл жұмыстар мен қызмет көрсетулердi орындау үшiн тиiстi материалдық-техникалық базалар құру және белгiленген тәртiппен оларды орындауға лицензиялар алу шартымен әуежай қызметiне жатпайтын жұмыстар мен қызмет көрсетулердiң түрлерiн (тамақтандыру, сауда, көңiл және заңды және жеке тұлғаларға арналған қызмет көрсетулердiң басқа да түрлерiн) орындау үшiн өзiнiң құрамында басқа да бөлiмшелер құра алады.
Әуежайдың құрамында әуе кемелерiне жедел техникалық қызмет көрсетудi қамтамасыз ету жөнiндегi жеке, белгiленген тәртiппен сертификатталған қызмет (учаске) (инженерлiк-авиациялық қызмет немесе база) құрылуы мүмкiн.
4.1.4. Басқармалардың, бөлiмдердiң, қызметтердiң, учаскелердiң және басқа да құрылымдық бөлiмшелердiң нақты атауларын, олар орындайтын функцияларды, олардың әкiмшiлiк және жұмысы жағынан бағыныстылығын (ұшулардың қауiпсiздiгi мен авиациялық қауiпсiздiктi қамтамасыз ететiн қызметтердi қоспағанда) әуе кемелерiнiң ұшып келуi мен ұшуының интенсивтiлiгiне, аэродромның ең төменгi қону санаттарына, қызмет көрсететiн авиатасымалдарының көлiгi мен құрылымына, баланстағы үйлердiң, ғимараттардың және басқа да мүлiктiң құрамына, басқаруды ұйымдастыру және әуежайды пайдаланушының қызметтерi мен әуежайда жұмыстар мен қызмет көрсетулердiң жекелеген түрлерiн жүзеге асыру жөнiндегi агенттердiң (жалға алушылардың, мердiгерлiк және қоса мердiгерлiк ұйымдарының) арасындағы жауаптылықты бөлудiң ерекшелiктерiне қарай әуежайды пайдалануды (иесi) дербес белгiлейдi.
4.2. Мүлiктiк кешеннiң құрамы
4.2.1. Әуежайды пайдаланушы әуежай қызметiн қамтамасыз ету үшiн меншiк құқығымен не басқа да заңды негiздерде тиесiлi жабдықтарды, жылжымалы және жылжымайтын мүлiктi, белгiленген тәртiппен бекiтiлген жер учаскелерiн және оның айналасындағы аумақтарды пайдаланады.
4.2.2. Мемлекеттiк азаматтық авиация кәсiпорындарын мемлекеттiк меншiгiнен алу және жекешелендiру жөнiндегi шараларды жүзеге асыру кезiнде меншiктiң жеке нысанындағы шаруашылық серiктестiктерi ұйымдық-құқықтық нысандағы (акционерлiк қоғамдар және басқа да нысандар) жаңадан құрылатын әуежайларды пайдаланушылардың жарғылық қорларына тәртiп бойынша Қазақстан Республикасының Қорғаныс мұқтажы үшiн стратегиялық маңызы бар мемлекеттiк мүлiк қосылуға тиiс емес.
Қазақстан Республикасының тиiстi мемлекеттiк органдарының ұсынысы бойынша бұл мүлiктiң құрамына:
а) жер учаскелерi, ұшу-қону алаңдары, бұру жолдары, тұрақ орындары, қоршаулар және басқа да аэродромдық құрылыстар;
б) әуе кемелерiнiң ұшуын энергиялық-жарық техникасымен қамтамасыз ету объектiлерiнiң жабдықтары, үйлерi және құрылыстары;
в) iздестiру-құтқаруды қамтамасыз ету, азаматтық қорғаныс және әскери жұмылдыру даярлығы объектiлерiнiң жабдықтары, үйлерi және құрылыстары;
г) жанар-жағармай материалдары мен арнаулы сұйықтарды сақтау объектiлерiнiң, әуе кемелерiне май құюдың орталықтандырылған жүйелерiнiң үйлерi мен құрылыстары кiруi мүмкiн.
4.2.3. Әуежайларды пайдаланушылар мемлекеттiк жекешелендiрiлмеген (жарғылық қорларға кiрмеген) мүлiктi шаруашылық жүргiзу немесе жедел басқару құқығымен, не мемлекеттiк мүлiктi басқару жөнiндегi орган белгiленген басқа да шарттармен пайдаланады.
4.2.4. Әуежай объектiлерi үйлерi мен ғимараттарының құрамы, олардың негiзгi көрсеткiштерiне деген талаптар отырудың ең төменгi деңгейi бойынша аэродромның санатымен, әуе кемелерiнiң ұшуы мен қонуының интенсивтiлiгiмен, әуе тасымалдарының, жолаушыларының, багаждың, жүктердiң және почтаның қызмет көрсетiлетiн түрлерiмен, көлемiмен және құрылымымен, әуежай қызметiне жататын жұмыстар мен қызмет көрсетулердiң басқа да түрлерiнiң көлемiмен айқындалады.
4.2.5. Әуежайдың өндiрiстiк мақсаттағы объектiлерiнiң негiзгi құрамына: әуежайлар; әуе кемелерiнiң ұшуын энергетикалық және жарық техникалық қамтамасыз ету объектiлерi; жолаушыларды тасымалдауға қызмет көрсету үйлерi мен ғимараттары; жүк және почта тасымалдауға қызмет көрсететiн үйлер мен ғимараттар; әуе кемелерiне технологиялық қызмет көрсету үйлерi мен ғимараттары; жанар-жағармай материалдарымен және арнаулы сұйықтармен қамтамасыз ету объектiлерi; режимдiк-күзетудi қамтамасыз ету үйлерi мен ғимараттары; iздестiрудi және авариялық-құтқаруды қамтамасыз ететiн объектiлер кiредi.
4.2.6. Әуежайдың босалқы өндiрiстiк мақсаттағы объектiлерiнiң құрамына: әкiмшiлiк-басқару аппаратының объектiлерi; арнаулы көлiк пен автошаруашылық қызметтерi (учаскелерi); аэродром қызметiнiң пайдалану базасы; жөндеу-пайдалану шеберханалары; материалдық-техникалық қамтамасыз ету объектiлерi; жөндеу-құрылыс базасы; қазандықтар, жылумен және сумен жабдықтау, суағар және газбен қамтамасыз ету желiлерi; инженерлiк-коммуникациялық желiлер мен құрылыстар; автоматты телефон станциялары мен басқа да радио және электр байланысы құралдары; ұшақтың жұмсақ жабдықтарын химиялық тазалау және жуу кешенi; қоршаған ортаны қорғау және қалдықтарды кәдеге жарату объектiлерi; жер асты көлiк жолдары; емдеу-алдын алу мекемелерi; ұшу құрамының профилакторийлерi; қызметтiк тамақтану объектiлерi кiредi.
4.2.7. Әуежайдың коммерциялық мақсаттағы объектiлерiнiң құрамына әкiмшiлiк бизнес орталығының, кеден кешенiнiң, қоғамдық тамақтандыру, демалыс, валюта айырбастау пункттерi объектiлерi және әуежай қызметiне жатпайтын жұмыстар мен қызмет көрсетулердiң түрлерiн орындауды қамтамасыз ету үшiн арналған басқа да объектiлер жатқызылуы мүмкiн.
4.2.8. Аэродромдарға (әуежайларға) учаске таңдау, жерлер бөлу, оларды жобалау, құрылысын салу және қайта жаңарту аэродромдар мен Қазақстан Республикасының заңдарына, сондай-ақ әуежайларға қатысты талаптарға, стандарттарға, нормаларға және ережелерге сәйкес жүргiзiледi.
5-тарау. Аэродромдарды (әуежайларды) сертификаттау,
мемлекеттiк тiркеу және оларды пайдалануға рұқсат
ету, әуежай қызметiн лицензиялау
5.1. Сертификаттау және мемлекеттiк тiркеу
5.1.1. Аэродромдарды (әуежайларды) сертификаттау әуе көлiгiндегi сертификаттаудың мемлекеттiк жүйесiнiң құрамдас бөлiгi болып табылады, "Әуе кеңiстiгiн пайдалану және Қазақстан Республикасының авиация қызметi туралы" Қазақстан Республикасы Президентiнiң Заң күшi бар Жарлығына сәйкес жүзеге асырылады және:
- Қазақстан Республикасының әуе көлiгiнiң тиiмдi қызметi үшiн жағдай жасау;
- әуе көлiгi объектiлерiнiң белгiленген стандарттарға, нормаларға және талаптарға сәйкес келуiн растау;
- әуе кемелерiнiң ұшу қауiпсiздiгiн қамтамасыз ету және әуе-жайдың қызметiн заңсыз араласу актiлерiн болдырмау;
- қоршаған ортаны қорғау жөнiндегi белгiленген талаптарды сақтау;
мемлекет пен оның азаматтарының мүдделерiн қорғау мақсатында жүргiзiледi.
5.1.2. Аэродромдардың (әуежайлардың) сәйкестiк нормаларын, оларды сертификаттаудың, мемлекеттiк тiркеудiң, аэродромдардың пайдалануға жарамдылығы туралы сертификаттар мен азаматтық және экспериментальдық авиациялардың аэродромдарына арналған мемлекеттiк тiркеу туралы куәлiктердi берудiң ережелерiн Қазақстан Республикасының Көлiк және коммуникациялар министрлiгi белгiлейдi.
5.1.3. Аэродромдарды (әуежайларды) сертификаттаудың, оларды мемлекеттiк тiркеудiң және тиiстi куәлiктер (сертификаттар) берудiң рәсiмдерiн Қазақстан Республикасы Көлiк және коммуникациялар министрлiгiнiң жанындағы Әуе кеңiстiгiн пайдалану және азаматтық авиация қызметi жөнiндегi комитет белгiлейдi және жүзеге асырады.
5.1.4. Сертификатты алуды рәсiмдеу үшiн ұсынылатын құжаттамалардың тiзбесi, өтiнiштердi бағалаудың өлшемдерi, оны қараудың тәртiбi, тиiстi сертификаттарды (куәлiктердi) ресiмдеудiң және берудiң мерзiмдерi, сондай-ақ олардың қолданылу мерзiмдерi мен ұзартылуының тәртiбi сертификаттаудың және мемлекеттiк тiркеудiң ережелерiмен және рәсiмдерiмен айқындалады. Қолданылып жүрген сертификаттарға (кәулiктерге) өзгерiстер енгiзу олардың қолданылу мерзiмiн кейiнге қалдыруға әкеп соқтырмайды.
Аэродромның (әуежайдың) белгiленген нормалар мен талаптарға сәйкестiгiн бағалау жаңадан салынған, қайта жаңартылған немесе техникалық (технологиялық) жағынан қайта жарақтандырылған аэродромды (әуежайды) пайдалану қабылдау жағдайларына мiндеттi түрде жүргiзiлуi тиiс.
5.1.5. Сертификаттау және мемлекеттiк тiркеу аэродромды (әуежайды) пайдаланушының өтiнiшi бойынша жүргiзiледi.
5.1.6. Сертификат (куәлiк) аэродромның (әуежайдың) әуежай қызметiне жататын жұмыстар мен қызмет көрсетулердiң түрлерiн жүзеге асыру үшiн белгiленген мемлекеттiк талаптарға (жарамдылық нормаларына) сәйкестiгiн куәландырады.
5.1.7. Аэродром (әуежай) тек қана оны пайдаланушыда арнаулы пайдалану ережелерi қоса берiлген тиiстi сертификат (куәлiк), сондай-ақ мемлекеттiк тiркеу туралы куәлiк болған кезде әуе тасымалын және басқа да авиациялық жұмыстарды жүзеге асыру үшiн пайдаланыла алады. Сертификаты мен мемлекеттiк тiркеу туралы куәлiгi жоқ немесе оның қолданылу мерзiмi аяқталған аэродромды (әуежайды) пайдалануға, сондай-ақ ондағы көрсетiлген сипаттамалар өзгерген кезде жол берiлмейдi.
Арнаулы пайдалану ережесi әуе кемелерiнiң ұшуы өндiрiсiне, әуе тасымалдарын немесе авиациялық жұмыстарды жүзеге асыруға жататын аэродромдарға (әуежайға) арналған құқықтарды рұқсат ету мен шектеудi айқындайды.
5.1.8. Сертификат пен мемлекеттiк тiркеу туралы куәлiктiң иесi бұл құжаттарды басқа шаруашылық жүргiзушi субъектiлерге (заңды немесе жеке тұлғаларға) пайдалануға бермеуi тиiс.
5.1.9. Сертификаттың (куәлiктiң) иесi оны пайдаланудың бүкiл кезеңiнiң iшiнде аэродромның (әуежайдың) жарамдылықтың белгiленген талаптары мен нормаларына сәйкес келуiн қамтамасыз етедi және ол үшiн қолданылып жүрген заңдарға сәйкес жауаптылықта болады.
5.1.10. Аэродромды (әуежайды) пайдаланушы оны пайдалану кезеңiнде:
а) олар белгiленген мерзiмдерде әуежайдың қызметiндегi анықталған тәртiп бұзушылықтарды жою мақсатында мемлекеттiк қадағалау органдары мен сертификаттау жөнiндегi органның ұйғарымын орындауы.
б) әуежай қызметiне қатысты жұмыстар мен қызмет көрсетулердi орындауы кезiнде ұлттық стандарттарда, салалық нормалар мен тәртiптерде белгiленген талаптар мен ережелердiң орындалуын қамтамасыз етуi;
в) барлық жоспарланып отырған және пайдалану кезеңiнде болған, аэродромды (әуежайды) сертификаттауды және мемлекеттiк тiркеудi жүргiзу кезiнде ұсынылған құжаттамаларға енгiзiлген техникалық өлшемдер мен сапалық көрсеткiштердегi өзгерiстер туралы сертификаттау жөнiндегi органға хабарлауы;
г) әуежайдың қызметтерiне, учаскелерiне және басқа да бөлiмшелерiне, оның мердiгерлiк және қоса мердiгерлiк ұйымдарына олардың әуе кемелерiнiң ұшуын қамтамасыз етудiң, жолаушылар мен клиенттерге қызмет көрсетудiң белгiленген талаптары мен ережелерiн орындауы жөнiнде ұдайы тексерулер жүргiзуi;
д) әуежайда қолданылып жүрген талаптарға сәйкес келмеушiлiк байқалған кезде ұшу қауiпсiздiгiн қамтамасыз ету үшiн қажеттi шектеу енгiзуi және ол туралы сертификаттау жөнiндегi органға хабарлауы;
е) аэроұшу ақпараттары жөнiндегi ұсынылатын деректердiң аэродромның (әуежайдың) iс жүзiндегi сипаттамасы мен өлшемдерiне сәйкес келуiн қамтамасыз етуi тиiс.
5.1.11. Қазақстан Республикасының азаматтық және экспериментальдық авиацияларының аэродромдары (әуежайлары) туралы мәлiмет Қазақстан Республикасының Көлiк және коммуникациялар министрлiгi бекiтетiн аэродромдардың (әуежайлардың) мемлекеттiк тiзiлiмiнде қалыптастырылады.
5.2. Пайдалануға рұқсат ету
5.2.1. Аэродромды пайдалануға оның жарамдылығы туралы пайдалану сертификаты (куәлiгi) мен мемлекеттiк тiркеу туралы куәлiк алынғаннан кейiн рұқсат етiледi.
Аэродромды пайдалануға рұқсат ету үшiн оның аэродромдардың пайдалануға жарамдылығы нормасына сәйкес келетiндiгi және әуе кемелерiнiң ұшу қауiпсiздiгiн қамтамасыз ететiндiгi алдын ала белгiленуi тиiс.
5.2.2. Әуе кемелерiнiң халықаралық ұшуын жүргiзуге арналған аэродром (әуежай) ашу туралы шешiмдi кеден, шекара органдарымен және санитарлық қадағалау органдарымен келiсiлген Қазақстан Республикасы Көлiк және коммуникациялар министрлiгiнiң ұсынысы бойынша Қазақстан Республикасының Үкiметi қабылдайды.
Аэродромдардың (әуежайлардың) технологиялық жарақтандырылуының нормалары мен олардың халықаралық ұшуды қамтамасыз етуге дайындаудың тәртiбi көрсетiлген органдардың нормативтiк-құқықтық актiлерiмен белгiленедi.
5.3. Әуежай қызметiн лицензиялау
5.3.1. Қазақстан Республикасының әуежайларына әуе кемелерiне, жолаушыларға және жүктерге қызмет көрсетуге байланысты әуежай қызметiн заңды және жеке тұлғалар (лицензиат) оған уәкiлеттi мемлекеттiк орган (лицензиар) беретiн арнаулы рұқсаттың (лицензияның) негiзiнде ғана жүзеге асыра алады.
5.3.2. Әуежай қызметiн лицензиялау Қазақстан Республикасының Үкiметi бекiтетiн Жолаушылар мен жүктердi әуе көлiгiмен тасымалдауды және Қазақстан Республикасының әуежайларында әуе кемелерiне, жолаушыларға және жүктерге қызмет көрсетумен байланысты әуежай қызметiн лицензиялау туралы ережеге сәйкес жүзеге асырылады.
5.3.3. Әуежай қызметiн лицензиялауды, сондай-ақ лицензиаттардың лицензиялық құқықтарды сақтауына бақылау жасауды жүзеге асыратын мемлекеттiк орган Қазақстан Республикасының Көлiк және коммуникациялар министрлiгi немесе ол уәкiлеттендiрiлген орган болып табылады.
5.3.4. Әуежай қызметiн лицензиялау әуежайларды пайдаланушылар өтiнiштерiнiң, сондай-ақ мердiгерлiк немесе қоса мердiгерлiк негiзде жекелеген, сыртқы органдарының атқаруы үшiн рұқсат етiлген, әуежай қызметiне жататын жұмыстар мен қызмет көрсетулердiң түрлерiн орындауға тiлек бiлдiрген заңды және жеке тұлғалардың өтiнiшiнiң негiзiнде жүргiзiледi.
5.3.5. Әуежайды пайдаланушының мердiгерлiк немесе қоса мердiгерлiк негiзде сыртқары ұйымдарға, егер олардың жұмыстар мен қызмет көрсетулердiң осы түрлерiне ресiмделген лицензиялары болмаса әуежай қызметiне жататын жұмыстар мен қызмет көрсетулердi орындауды беруге құқығы жоқ.
5.3.6. Әуежайларды пайдаланушылар бiр мезгiлде қызметтiң осы түрлерi үшiн белгiленген тәртiппен ресiмделген, кәсiпкерлiк қызметтiң басқа да түрлерiне арналған лицензияларға ие бола алады.
5.3.7. Лицензия әуежайды пайдаланушыны қажеттi сертификаттары, куәлiктерi, техникалық төлқұжаты, формулярлары және әуе кемелерiн, үйлердi, ғимараттарды, жабдықтарды, техникалық құралдарды және өз объектiлерiнiң басқа да қондырғыларын пайдалану жөнiндегi қолданылып жүрген стандарттарда, нормаларда және ережелерде көзделген басқа да құжаттары болуы мiндетiнен босатпайды.
5.3.8. Лицензияларды басқа заңды немесе жеке тұлғаларға пайдалану үшiн беруге жол берiлмейдi.
6-тарау. Әуежайды дамытуды ұйымдастыру
6.1. Дамытуды ұйымдастырудың негiзгi ережелерi
6.1.1. Әуежайды дамытуды ұшудың қауiпсiздiгi мен тұрақтылығын, әуе кемелерiне, жолаушыларға қызмет көрсетудiң, жүктердi өңдеудiң, әуежайдың аймағындағы экологиялық жағдайды жақсартудың сапасы мен тиiмдiлiгiн қамтамасыз етудiң қолданылып жүрген талаптарымен және стандарттарымен әуежай орындаған немесе жоспарлап отырған көлiктiк және коммерциялық қызмет көрсетулердiң көлемiне олардың сәйкес келуiн қамтамасыз етуге бағытталған әуежайдың жекелеген үйлерi мен ғимараттарының қуатын (өткiзу қабiлетiн) арттыру процесi ұғылады.
6.1.2. Әуежайды, оның үйлерi мен ғимараттарын перспективалық дамытудың қажеттiлiгiн негiздейтiн негiзгi құжаттар:
а) әуежайдың жекелеген кешендерiн, үйлерiн және ғимараттарын дамытуды бас жоспары немесе кестесi;
б) әуежайды (немесе жекелеген кешендердi, үйлердi және ғимараттарды) дамытудың техникалық-экономикалық негiздемесi (ТЭН);
в) әуежайды (немесе оның жекелеген үйлерi мен ғимараттарын) дамытудың бизнес-жоспары немесе дамытудың инвестициялық жоспары (бағдарламасы) болып табылады.
Әуежайды дамытудың бас жоспарын, кестесiн және ТЭН-iн мұндай жұмыстарды жүргiзуге тиiстi лицензиясы мен тәжiрибесi бар құзыреттi орган әзiрлеуi тиiс.
6.1.3. Өндiрiстiк қорлары пайдалануға енгiзудiң тиiмдiлiгiн бағалау әуежайды дамытудың ТЭН мiндеттi бөлiмi болып табылады. Өндiрiстiк қуаттардың өсуi, әуежайдың жарақтандырылуының, әуе кемелерiнiң ұшуын қамтамасыз етудiң талаптары мен ережелерiне сәйкес келуi, негiзгi өндiрiстiк қорларды пайдалануға енгiзудiң экономикалық тиiмдiлiгi талданады. Әуежайды дамыту жөнiндегi жұмыстарды жүргiзудiң қажеттiлiгiн бағалаудың өлшемi ретiнде күрделi салымдардың, пайдалану кiрiстерiнiң, шығыстарының, пайдаланудың және инфляция қарқынының серпiнiн ескеру арқылы инвестициялардың өзiн өзi ақтау мерзiмiн алған жөн. Тәуекел факторларына талдау жасау үшiн жобаны (жоспарды) жүзеге асыру жағдайының белсендi және салғырт болжамдарын ескеретiн шығу деректерiнiң әртүрлi жиынтықтары бар есептердiң бiрнеше нұсқалары әзiрленедi.
6.1.4. Республикалық және аймақтық әуежайларда өкiметтiң жергiлiктi аймақтық атқарушы органдарымен (облыстық әкiмшiлiкпен) келiсiлген, меншiк иесi немесе ол уәкiлеттiк берген орган және әуежайды пайдаланушы бекiткен, 5 жылда бiр рет түзетуге және нақтылауға жататын 20 жылға арналған үйлер мен ғимараттарды перспективалық дамыту бар әуежайдың бас жоспары болуы тиiс.
Бұл бас жоспарлардың, кестелердiң және ТЭН-нiң көшiрмелерi оларды өзгерту және түзету жөнiнде қабылданған шешiмдер әзiрленетiн Қазақстан Республикасының авиациялық көлiк желiлерiн дамыту жөнiндегi мемлекеттiк бағдарламалардың жобаларына енгiзудiң мүмкiндiгi мәселелерiн пысықтау және оларды жүзеге асыруға мемлекеттiк және басқа да инвестицияларды тарту үшiн әуе кеңістiгiн пайдалану және азаматтық авиация қызметi комитетiне, сондай-ақ өкiметтiң жергiлiктi аймақтық атқару органдарына ұсынылуы тиiс.
6.1.5. Әуежайды пайдаланушы авиатасымалдаушылардың, мердiгерлiк және басқа ұйымдардың объектiлерiн қоса алғандағы өзiне бекiтiлген аумақта орналасқан (жаңадан орналасқан) объектiлердiң үйлерiнiң, ғимараттарының және жабдықтарының құрылысына, қайта жаңартылуына және пайдалануда ұсталуына бақылау жасауда айрықша құқыққа ие болады.
6.1.6. Белгiлi бiр аумақта әуежайдың объектiлерiн орналастыру, тұрғын үй және өзге де құрылыстарды дамыту әуе кемелерiнiң ұшу қауiпсiздiгiн, әуежайдың қоршаған ортаны қорғаудың, қалаларды (елдi мекендердi) жоспарлаудың және құрылысын салудың практикасының белгiленген талаптары бар қаланы құраушы кешеннiң құрамдас бөлiгi ретiндегi толықтай үйлесуiн қамтамасыз етуi тиiс.
Әуежайға баратын жолдарды дамыту, қайта жаңарту, қолайлыландыру және пайдалану, бұл жолдардағы жолаушылар көлiктерiнiң қозғалысын реттеу, сондай-ақ қалалар мен басқа да елдi мекендердiң әуежаймен телефон байланысы мәселелерi қолданылып жүрген заңдардың ережелерiне сәйкес Үкiметтiң жергiлiктi атқарушы органдарымен бiрлесiп шешiледi.
Әуежайдың қауiпсiз жұмыс iстеуi мен дамуын қамтамасыз ету мақсатында жер учаскелерiн оқшаулау мен бөлу қолданылып жүрген заңдар мен құқықтық актiлерде белгiленген тәртiппен жүргiзiледi.
6.1.7. Әуежайларда, оның жекелеген объектiлерiнде және оған жалғас аумақтарда шулы әсер етулерден, сәулеленудiң арнаулы түрлерiнен (СВЧ, электрмагниттi және басқалары) қорғауды, атмосфералық ауаны ластанудың жылжымалы және стационарлық көздерiнен қорғауды, топырақты, өсiмдiктердi, жануарлар әлемiн, су айқындарын және басқа да объектiлердi қорғауды қамтитын қоршаған ортаны қорғау жөнiндегi шаралар көзделуi тиiс. Ластану аймақтары мен көрсеткiштерiн айқындаудың тәртiбi, сондай-ақ әзiрленетiн қорғау шаралары қоршаған ортаны қорғау саласындағы қолданылып жүрген заңдармен, сондай-ақ басқа да нормативтiк құқықтық актiлердiң тиiстi стандарттарымен, нормаларымен, ережелерiмен және талаптарымен айқындалады.
Әуежайды пайдаланушыда iс жүзiндегi ластану көрсетiлген экология мәселелерi жөнiндегi барлық қажеттi құжаттар (экологиялық төлқұжат, шектi жол берiлетiн шығарулар мен тастаулардың нормативтерi, акустикалық төлқұжат және с.с.) болуы тиiс.
Әуежайдың аумағында өзiнiң өндiрiстiк-техникалық қуаттары бар заңды және жеке тұлғалар өзiнiң учаскесiне, орналасқан үйi мен ғимараттарына арналған қажеттi экологиялық құжаттарының болуын, қорғау шараларын жүргiзудi қамтамасыз етедi. Әуежайларды пайдаланушылар мұндай тұлғалардың қоршаған ортаны қорғау мәселелерi жөнiндегi қызметiн бақылау жасауға мiндеттi.
6.2. Дамытуды қаржыландыруды ұйымдастыру
6.2.1. Әуежайларды дамытуды қаржыландырудың көздерi:
а) пайдаланушының белгiленген тәртiпте қалыптастырылған жарғылық капиталын, негiзгi қаражатты қалпына келтiруге (реновациялауға) арналған амортизациялық аударымдар қорларын, кәсiпорынның иелiгiнде қалған пайданы қамтитын өз қаражаты;
б) шарттық және әдетте қайтарымды негiзде, оның iшiнде банктiк несиелер, заемдар, вексельдер нысанында инвестициялық бағдарламаларды жүзеге асыру үшiн арналған отандық және шетелдiк жеке және заңды тұлғалардың (инвесторлардың) тартылған және заемдық қаражаты;
в) Қазақстан Республикасының Мемлекеттiк бағдарламаларына кiргiзiлген авиациялық көлiк желiлерiн дамыту шараларын жүзеге асыру үшiн бөлiнген республикалық және муниципальдық (аймақтық) бюджеттердiң, сондай-ақ тиiстi мақсатты бюджеттен тыс қорлардың немесе сыртқы инвестициялардың қаражаты;
г) акционерлiк қоғамдар акцияларының эмиссиясы, облигациялық заемдар шығару жөнiндегi шараларды белгiленген тәртiппен жүзеге асырудан және басқа да жүзеге асырылған шаралардан алынған қаражат болып табылады.
6.2.2. Меншiк иесiнiң немесе ол уәкiлеттендiрген органның шешiмi бойынша әуежайларды дамыту бағдарламаларын жүзеге асыруға мемлекеттiк емес инвестицияларды таратудың:
а) әуежайлардың акциялар пакетiнiң бөлiктерiн инвестициялық конкурста немесе аукционда оны жекешелендiру жоспарын жүзеге асырудың шеңберiнде сатудан;
б) акционерлiк әуежайдың жарғылық капиталын арттыру кезiнде акциялар пакеттерiн олардың эмиссиясы шеңберiнде сатудан;
в) конкурстық сатудан, лизингке, жалға, концессияға беруден, әуежайдың жекелеген объектiлерiн немесе кешендерiн, мысалы терминалдық кешендердi, қызмет көрсету салалары объектiлерiн және с.с. (жекешелендiруге жатпайтын, ұшудың қауiпсiздiгiн қамтамасыз етумен байланысты немесе иелiк ету әуежайдың жұмыс iстеу процесiне технологиялық монополизмге әкеп соқтыруы мүмкiн болатын объектiлерден басқа) кейiннен ұзақ мерзiмдiк жалға беру арқылы кеңейту және құрылыс салу құқықтарын беруден;
г) әуежайды немесе оның жекелеген кешендерiн басқаруға арналған келiсiм-шарттар жасасудан алынған негiзгi нысандар да пайдаланылуы мүмкiн.
6.2.3. Әуежайды дамытуды қаржыландырудың мүмкiн болатын көздерiн қарау кезiнде әртүрлi көздерден аралас қаржыландыруды нысанаға алған жөн.
6.2.4. Шетелдiк инвесторларды тарату Қазақстан Республикасының қолданылып жүрген заңдарымен белгiленген тәртiппен жүзеге асырылады.
7-тарау. Әуежайларды пайдаланушылардың
авиатасымалдаушыларымен және басқа клиенттермен
өзара қатынасы
7.1. Авиатасымалдаушылардың әуежайдың объектiлерiн кiру құқығы
7.1.1. Әуежайды пайдаланушы оларда бар лицензиялардың негiзiнде әуетасымалдарын жүзеге асыратын, меншiктiң барлық нысанындағы авиатасымалдаушыларға бiрдей кiру және бiрдей қызмет жағдайы құқығын қамтамасыз етуге, оның iшiнде қолда бар өндiрiстiк қуаттар мен әуежайдың мүлiктiк кешенiн тиiмдi пайдалану шарттарын ескере отырып тасымалдауларды ұйымдастыру мен орындау үшiн қажеттi ақпарат беруге, сапарлар бойынша тiркеу, жинақтау, жолаушылар мен олардың жүгiн әуе кемесiне жеткiзу және отырғызуға арналған технологиялық жарақтандырылған жұмыс орындары мен басқа да өндiрiстiк қуаттарды, жүктердi қабылдауға және өңдеуге арналған алаңдар мен терминалдардағы бөлмелердi (басқа үй-жайлардағы), ЖЖМ мен арнаулы сұйықтарды сақтауға және оларды әуе кемелерiне құюға арналған ғимараттар мен сыйымдылықтарды, жабдықтарды, арнаулы көлiктi, ангарларды, әуе кемелерiнiң тұратын орындарын, қонақ үйлер мен профилакторийлардан орындары, әуежайдың аумағындағы жер учаскелерiн пайдалануға (тапсырыс бойынша) ұсынуға мiндеттi.
Мұндай шектеулер тасымалдаулардың қауiпсiздiгiн қамтамасыз етуге, мемлекеттiк органдардың талаптарына, форс-мажорлық жағдаяттарға қатысты жағдайлардан басқада кемiсiтушiлiк экономикалық ықпал ету және авиатасымалдаушылардың коммерциялық құқықтарын жүзеге асыруға арналған шектеулер шараларын енгiзуге жол берiлмейдi.
7.1.2. Әуежайды пайдаланушы тиiстi рұқсаттары (сертификаттары мен лицензиялары) болған кезде және авиатасымалдаушымен шарттың негiзiнде оның жолаушыларға қызмет көрсету, жүктердi қабылдау және өңдеу жөнiндегi уәкiлеттi өкiлi бола, сондай-ақ авиатасымалдаушы (әуе кемелерiн пайдаланушы) қамтамасыз етуi тиiс басқа да жұмыстар мен қызмет көрсетулердi орындай алады.
7.1.3. Авиатасымалдаушының әуежайды пайдаланушымен келiсiмсiз әуежайдың пайдаланылатын мүлкiн басқа заңды және жеке тұлғаларға беруiне жол бермейдi.
7.1.4. Әуежайды пайдаланушы әуе кемелерiн қабылдау, жөнелту жөнiндегi технологиялық байланыстарды қамтамасыз ету мақсатында авиатасымалдаушылармен (әуе кемелерiн пайдаланушылармен) қызмет көрсетулердiң тiзбесi мен тәртiбi және тараптардың жауаптылығы белгiленетiн шарт жасасады.
Шарт жасасушы тараптардың әуе тасымалдарын қамтамасыз етуге жұмылдырылған барлық қызметтерi әуежайдың өндiрiстiк-диспетчерлiк қызметiмен жедел iс-қимылда болады. Тараптар әуе кемелерiне, жолаушыларға жедел қызмет көрсетудiң, почтаны, багажды, жүктердi өңдеудiң және шаруашылық қызметiнiң басқа да түрлерiн орындаудың әуежайды пайдаланушы бекiткен немесе онымен келiсiлген технологиясын пайдаланады.
Шарттың талаптарымен әуежайды пайдаланушы әуежайдың кез келген аймағына, оның iшiнде клиент пайдаланатын (жалға алған) өтудiң (барудың), қажеттi ақпараттар ұсынудың құқығы мен тәртiбiн, сондай-ақ пайдаланушылардың (жалға алушылардың) әуе тасымалын, объектiлердiң режимдiлiгiн, қоршаған ортаны қорғауды және әуежайдың мүлкiн пайдалануды қамтамасыз етуге қатысты қолданылып жүрген ережелердi, нормаларды, тәртiптердi және басқа да талаптарды орындауын инспекциялаудың шарттарын белгiлейдi.
7.2. Әуежайлық алымдар мен тарифтердi белгiлеу
7.2.1. Әуе тасымалдарына жерде қызмет көрсетуге арналған әуежайлық алымдар мен тарифтердi Әуе кеңiстiгiн пайдалану және азаматтық авиация қызметi жөнiндегi комитет қолданысқа енгiзген бiрыңғай әдiстемелiкке сәйкес әуежайды пайдаланушы айқындайды және олар авиатасымалдаушыларға (әуе кемелерiн пайдаланушыларға) қызмет көрсетiлетiн әуе кемелерiнiң үлгiсiне, көрсетiлетiн қызметтiң тiзбесi мен көлемiне қатысты бiрыңғай шарттарда қолданылады.
7.2.2. Қазақстан Республикасының әуежайлары мен Қазақстан Республикасы Үкiметiнiң 1997 жылғы 13 мамырдағы N 828
P970828_
қаулысына сәйкес "шаруашылық жүргiзушi субъектiлер - табиғи монополияшылар" санатына жатқызылғандығы ескерiле отырып әуежайды пайдаланушының баға саясатын мемлекеттiк реттеу мен олардың алымдар мен тарифтердi белгiлеу мен қолдануының дұрыстығына бақылау жасау Қазақстан Республикасының табиғи монополияшылары үшiн белгiленген тәртiппен жүргiзiледi.
7.2.3. Әуежайдың мүлкiн авиатасымалдаушыларға (әуе кемелерiн пайдаланушыларға) және басқа да клиенттерге пайдалануға, жалға және басқа да заңды негiздерде берудi шартты талаптармен әуежайдың шығындарын өтеудiң және пайдаланылған мүлiктi қалпына келтiрудiң қажеттiлiгiне негiзделген ақыға әуежайды пайдаланушы жүргiзедi.
7.3. Авиатасымалдаушыларға уақытша аралық уақыттар бөлу.
Үйлестiрiлетiн әуежайлар
7.3.1. Әуежайды пайдаланушы авиатасымалдаушымен келiсiм бойынша объектiлер мен әуежай қызметтерiнiң өткiзу қабiлетiн және олардың iс жүзiндегi атқаратын жұмыстарын ескере отырып оның әуе кемелерiне қызмет көрсетудiң (келуiнiң/ұшуының) уақытша аралық уақыттарын айқындайды.
7.3.2. Әуежайды пайдаланушыға әуе тасымалдарын және әуе кемелерiнiң басқа ұшуларын қамтамасыз етуге шарттар жасасу мәселелерiмен бiр мезгiлде бiрнеше авиатасымалдаушылар өтiнiм жасаған кезде әуежайда өтiнiмдердi қанағаттандырудың:
а) төтенше жағдайлар мен табиғи зiлзалаларды жою мақсатында, сондай-ақ Қазақстан Республикасы Үкiметiнiң жедел тапсырмалары бойынша;
б) белгiленген тәртiппен енгiзiлген ұшулар кестесiне сәйкес және әуе қатынастары туралы үкiметаралық шарттарға сәйкес жолаушылар мен жүктердi халықаралық тасымалдау кезiнде;
в) белгiленген тәртiппен енгiзiлген ұшулардың кестесiне сәйкес жолаушылар мен жүктердi Қазақстан Республикасының аймақаралық (облысаралық) авиажелiлерiнде тасымалдау кезiнде;
г) әуе қатынасы туралы үкiметаралық келiсiмдерге сәйкес жолаушылар мен жүктердi чартерлiк негiзде халықаралық тасымалдау кезiнде;
д) кестеге сәйкес жолаушыларды жергiлiктi (облыс iшiндегi) әуе жерлерiнде тұрақты тасымалдауды жүзеге асыру кезiнде;
е) басқа да мақсаттарда орындалатын жоспарланған ұшуларға (авиасапарларға) қызмет көрсетудiң уақытша аралық уақытының кезектiлiгi қамтамасыз етiлуi тиiс.
7.3.3. Авиатасымалдаушыға олар әуе кемелерiне қызмет көрсету үшiн сұраған уақытша аралық уақыттарды берудiң мүмкiндiгi болмаған жағдайда әуежайды пайдаланушы авиатасымалдаушы үшiн қолайлы басқа ең таяу уақытша аралық уақытты ұсынуға мiндеттi.
Егер әуежайды пайдаланушы мен авиатасымалдаушының арасында уақытша аралық уақыт бөлу жөнiндегi өзара қолайлы шешiмге қол жеткiзiлмесе, онда мүдделi тараптардың қатысуымен шиеленiскен жағдайды Әуе кеңiстiгiн пайдалану және азаматтық авиация қызметi комитетi қарайды және түпкiлiктi шешiм қабылдайды.
7.3.4. Егер әуежайдағы операциялардың жартысынан астамын жүзеге асыратын авиатасымалдаушылар мен/немесе әуежайды пайдаланушы белгiлi бiр кезеңдерде әуежайдың өткiзу қабiлетi iс жүзiнде орындалатын немесе жоспарланатын операциялар үшiн жеткiлiксiз болып табылады, ал жаңа (аталған әуежайдағы) авиатасымалдаушылар қолайлы уақытша аралық уақыт алуда айтарлықтай проблемаларды бастан өткеруде деп есептеген жағдайда, жоғарыда көрсетiлген авиатасымалдаушылардың сұранысы бойынша Әуе кеңістiгiн пайдалану және азаматтық авиация қызметi жөнiндегi комитет әуежайдың өткiзу қабiлетiне талдау жүргiзудi ұйымдастырады, он арттырудың мүмкiндiктерiн айқындайды және тиiстi ұсыныс әзiрлейдi.
7.3.5. Әуе кеңiстiгiн пайдалану және азаматтық авиация қызметi жөнiндегi комитет әуежайдың артық жұмыс iстеуi проблемаларын қысқа мерзiмдерде шешудiң мүмкiндiгi болмаған кезде талдау нәтижелерiнiң негiзiнде, мүдделi тараптардың келiсiмiмен әуежайды аталған әуежайда өткiзу қабiлетiне байланысты проблемалар пайда болған уақытаралығына үйлестiрiлетiн деп жариялай алады, содан кейiн әуежайдың тәуелсiз үйлестiрушiсiн (авиажелiлерiндегi кестенi үйлестiру проблемаларын кәсiби бiлетiн заңды немесе жеке тұлғалар) тағайындайды, мүдделi тараптардың қатысуымен әуежайда үйлестiру кеңесiн (консультациялық орган ретiндегi) құруды қамтамасыз етедi, үйлестiрушiлер мен үйлестiру кеңесiнiң жұмыс регламентiн бекiтедi.
8-тарау. Әуежайларды пайдаланушылар бiрлестiгi
8.1. Қазақстан Республикасының әуежайларды пайдаланушылары Қазақстан Республикасының Азаматтық кодексiне (110-бап) сәйкес, олардың кәсiпкерлiк қызметiн үйлестiру, сондай-ақ ортақ мүлiктiк мүдделердi беру және қорғау мақсатында өздерiнiң арасындағы шарт бойынша Қазақстан Республикасы әуежайларды пайдаланушыларының ассоциациясын құра алады.
8.2. Қазақстан Республикасының әуежайларды пайдаланушыларының ассоциациясы коммерциялық емес ұйым болып табылуы тиiс, оның мүшелерi дербестiгi мен заңды тұлға құқығын сақтауы тиiс. Ассоциация өз мүшелерiнiң мiндеттемелерi бойынша жауап бермеуi тиiс. Ассоциацияның мүшелерi құрылтай құжаттарында көзделген мөлшерлерде және тәртiппен оның мiндеттемелерi бойынша субсидарлық жауаптылықта болуы қажет.
8.3. Әуежайларды пайдаланушылар мақсаты мен мiндеттерi әуежайдың қызметiне сәйкес келетiн басқа да бiрлестiктерге кiре алады.
