Мәскеуде 2005 жылғы 25 қарашада қол қойылған Еңбек көші-қоны және еңбекші мигранттарды әлеуметтік қорғау саласындағы ынтымақтастық туралы 1994 жылғы 15 сәуірдегі келісімге өзгерістер мен толықтырулар енгізу туралы хаттама ратификациялансын.
Қазақстан Республикасының
Президенті
Еңбек көші-қоны және еңбекші мигранттарды әлеуметтік
қорғау саласындағы ынтымақтастық туралы 1994 жылғы
15 сәуірдегі келісімге өзгерістер мен толықтырулар
енгізу туралы
ХАТТАМА
Бұдан әрі Тараптар деп аталатын, Еңбек көші-қоны және еңбекші-мигранттарды әлеуметтік қорғау саласындағы ынтымақтастық туралы 1994 жылғы 15 сәуірдегі келісімге (бұдан әрі - Келісім) қатысушы мемлекеттердің Үкіметтері,
Тараптар мемлекеттерінің азаматтарының Тараптар мемлекеттерінің шекара маңындағы аумақтарда еңбек қызметін жүзеге асыру үшін қолайлы жағдай жасауға ниет білдіре отырып
төмендегі жөнінде келісті:
Келісімге мынадай толықтырулар енгізілсін:
1. Кіріспе төртінші абзацтан кейін мынадай мазмұндағы жаңа абзацпен толықтырылсын:
"Тараптар мемлекеттерінің шекараларынан өту және еңбекші-мигранттардың, оның ішінде шекара маңындағы еңбекшілердің еңбек қызметін жүзеге асыруы үшін қолайлы жағдай жасау қажеттігіне орай".
2. 2-бап төртінші абзацтан кейін мынадай мазмұндағы жаңа абзацпен толықтырылсын:
"шекара маңындағы еңбекші" - бір іргелес мемлекеттің шекара маңындағы аумақта жұмыс істейтін және оған күнде немесе не болғанда аптасына кемінде бір рет оралып отыратын өзге іргелес мемлекет аумағындағы тұрғылықты жерін сақтайтын еңбекші-мигрант".
3. Келісім 3-баптан кейін мынадай мазмұндағы жаңа баппен толықтырылсын:
"3
1
-бап
Тараптар екіжақты және көпжақты келісімдер негізінде шекара маңындағы еңбекшілердің еңбек қызметін жүзеге асырылуының қарапайым тәртібін қолданады".
Осы Хаттама оған қол қойған Тараптардың оның күшіне енуіне қажетті мемлекет ішіндегі рәсімдерді орындағаны туралы үшінші хабарламаны депозитарийге сақтауға тапсырған күннен бастап күшіне енеді.
Осы Хаттама мемлекет ішіндегі рәсімдерді кейінірек орындаған Тараптар үшін, тиісті құжаттарды депозитарийге тапсырған күннен бастап күшіне енеді.
Мәскеу қаласында 2005 жылдың 25 қарашасында орыс тілінде бір түпнұсқа данада жасалды. Түпнұсқа данасы Тәуелсіз Мемлекеттер Достастығының Атқарушы комитетінде сақталады, ол оның куәландырылған көшірмесін осы Хаттамаға қол қойған әрбір мемлекетке жібереді.
Әзірбайжан Республикасының Молдова Республикасының
Үкіметі үшін Үкіметі үшін
Армения Республикасы Ресей Федерациясының
Үкіметі үшін Үкіметі үшін
Беларусь Республикасы Тәжікстан Республикасының
Үкіметі үшін Үкіметі үшін
Грузия Үкіметі үшін Түркменстан Үкіметі үшін
Қазақстан Республикасының Өзбекстан Республикасының
Үкіметі үшін Үкіметі үшін
Қырғыз Республикасының Украина Үкіметі үшін
Үкіметі үшін
Мәскеу - 25.11.2005
Молдова Республикасының ТМД Үкіметтерінің басшылары кеңесі
отырысының күн тәртібінің 8.11-тармағы бойынша
ЕСКЕРТУІ
25 қараша 2005 жыл Мәскеу қ.
Еңбек көші-қоны және еңбекші-мигранттарды әлеуметтік қорғау
саласындағы ынтымақтастық туралы 1994 жылғы 15 сәуірдегі
келісімге өзгерістер мен толықтырулар енгізу туралы хаттама
"Келісімнің осы Хаттама бойынша өзгерістер мен толықтырулар енгізілетін бөлігіндегі ережелер Молдова Республикасының осы саладағы ұлттық заңнамасына және халықаралық міндеттемелеріне сәйкес қолданылады".
Премьер-министрдің
бірінші орынбасары
Осы арқылы, ұсынылып отырған мәтін 2005 жылдың 25 қарашасында Мәскеу қаласында жасалған Еңбек көші-қоны және еңбекші мигранттарды әлеуметтік қорғау саласындағы ынтымақтастық туралы 1994 жылғы 15 сәуірдегі келісімге өзгерістер мен толықтырулар енгізу туралы хаттаманың куәландырылған көшірмесінің куәландырылған көшірмесі болып табылатынын растаймын.
Қазақстан Республикасы
Сыртқы істер министрлігі
Халықаралық-құқықтық департаменті
Басқармасының бастығы
Ұйымдастыру және бақылау
департаментінің директоры
Еңбек көші-қоны және еңбекші-мигранттарды әлеуметтік қорғау
саласындағы ынтымақтастық туралы
КЕЛІСІМ
Бұдан әрі Тараптар деп аталатын, осы Келісімге қатысушы-мемлекеттердің Үкіметтері,
Экономикалық одақ құру туралы Шарттың ережелерін негізге ала отырып,
БҰҰ-ның адам құқығы саласындағы негіз қалаушы құжаттары мен Халықаралық Еңбек Ұйымы шеңберінде дайындалған принциптер ұстанымына орай;
Тараптар мемлекеттері арасындағы еңбек көші-қонының маңызы мен ауқымын түсіне отырып,
Осы Келісімге қатысушы-мемлекеттер арасында еңбек көші-қоны мен Тараптар мемлекеттері аумағында еңбекші-мигранттарды әлеуметтік қорғау саласындағы ынтымақтастықты жан-жақты дамытуға ұмтыла отырып,
төмендегі туралы келісті:
Осы Келісім бір Тарап мемлекеті аумағында тұрақты тұратын және басқа Тарап мемлекетінің аумағындағы кәсіпорындарда, мекемелерде және барлық меншік нысанындағы ұйымдарда (бұдан әрі - жұмыс берушілер немесе жалдаушылар деп аталады) еңбек қызметін жүзеге асыратын адамдар (бұдан әрі - қызметкерлер деп аталады) мен олардың отбасы мүшелерінің еңбек қызметі мен оларды әлеуметтік қорғау саласындағы Тараптар ынтымақтастығының негізгі бағыттарын жұмысқа орналастыру Тарабының заңнамасына сәйкес реттейді.
Осы Келісім:
босқындарға және мәжбүрлі қоныс аударушыларға;
қысқа мерзімге келген еркін кәсіп иелері мен әртістерге;
білім алу мақсатымен арнайы келген адамдарға қолданылмайды.
Осы Келісімде пайдаланылатын ұғымдардың мынадай мағыналары бар:
"еңбекші-мигрант (немесе қызметкер)" - шығу Тарапының аумағында тұрақты тұратын, жұмысқа орналастыру Тарапында заңды негізде ақылы қызметпен айналысатын адам;
"отбасы мүшелері" - еңбекші-мигрантпен некеде тұратын адам, сондай-ақ асырауындағы балалары мен жұмысқа орналастыру Тарабының қолданылып жүрген заңнамасына сәйкес отбасы мүшелері деп танылатын басқа да адамдар;
"жұмыс беруші (жалдаушы)" - меншік нысанына және ведомстволық тиістілігіне қарамастан жұмысқа орналастыру Тарабында жұмыс беретін кәсіпорын, мекеме, ұйым;
"шығу Тарабы" - еңбекші-мигранттар аумағында тұрақты тұратын және жұмыс табу ниетімен басқа мемлекетке қоныс аударатын мемлекет;
"жұмысқа орналастыру Тарабы" - соның аумағында басқа мемлекеттен келген еңбекші-мигранттар өзінің еңбек қызметін еңбек шарты (контракті) жағдайларында жүзеге асыратын мемлекет;
"Өкілетті органдар" - Тараптардың осы Келісімді іске асыру мәселелерін шешу құзыретіне кіретін органдары;
"еңбек жағдайлары" - еңбек қызметі процесінде адамның денсаулығы мен еңбек қабілетіне әсер ететін өндірістік орта факторларының жиынтығы, сондай-ақ жұмыс уақыты мен үзіліс уақытының белгіленген ұзақтығы, демалыс беру, жұмысқа орналастыру Тарабының заңнамасына сәйкес еңбекақы төлеу.
Қызметкерлерді тартудың тәртібін, оларға қойылатын біліктілік, жасына байланысты және өзге де талаптарды, егер екі жақты келісімдермен өзгеше көзделмесе, жұмысқа орналастыру Тарабы өзінің аумағында қолданылатын заңнамаға қарай белгілейді.
Қабылданатын қызметкерлердің саны екіжақты келісім негізінде айқындалады.
Тараптардың әрқайсысы дипломдарды, білімі туралы куәліктерді, атақ, разряд, біліктілік берілгені туралы тиісті құжаттарды және еңбек қызметін жүзеге асыру үшін қажетті басқа да құжаттар мен олардың шығу Тарабының аумағында белгіленген тәртіппен куәландырылған, жұмысқа орналастыру Тарабының мемлекеттік тіліндегі немесе орыс тіліндегі аудармаларын (растаусыз) таниды.
Жеңілдікті негіздердегі және мамандығы бойынша стажды қоса алғанда, еңбек стажын Тараптар өзара таниды.
Еңбекші-мигрант жұмысқа орналастыру Тарабынан түпкілікті кеткен кезде жұмыс беруші (жалдаушы) оған жұмысының ұзақтығы және ай сайынғы жалақысы туралы деректері бар анықтаманы немесе өзге құжатты береді.
Қызметкердің жұмысқа орналастыру Тарабына келуі, болуы және кетуі оның аумағындағы қолданылып жүрген заңнамаға және Тараптардың арасында жасалған келісімдерге сәйкес жүзеге асырылады.
Тараптар жұмысқа орналастыру Тарабының заңдары мен шетел азаматтарының болу ережесін бұзған еңбекші-мигранттың еңбек қатынастарының мерзімінен бұрын тоқтатылуын және оның шығу Тарабына қайтарылуын талап ете алады.
Қызметкердің еңбек қызметі орналастыру Тарабының еңбек заңнамасына сәйкес жұмысқа орналастыру Тарабының мемлекеттік тілінде және орыс тілінде жасалған еңбек шартымен (келісімшартымен) ресімделеді, ол жұмысқа сапарға шыққанға дейін қызметкерге беріледі.
Еңбек шартында (келісімшартында) жұмыс беруші мен қызметкердің негізгі деректемелері, қызметкерге қойылатын кәсіби талаптар, жұмыстың сипаты, еңбек және оған еңбекақы төлеудің, жұмыс күні мен демалыстың ұзақтығы жағдайлары, сондай-ақ еңбек шартының қолданылу мерзімі, оның бұзылу шарттары, көлік шығыстарын өтеу тәртібі туралы деректер қамтылуға тиіс.
Қызметкерлер жұмысқа орналастыру Тарабының еңбек заңнамасымен белгіленген құқықтарды пайдаланады және міндеттерді атқарады.
Егер еңбек шарты (келісімшартты) кәсіпорынның (мекеменің, ұйымның) таратылуына немесе қайта құрылуына, қызметкерлер санының немесе штаттың қысқаруына байланысты тоқтатылса, онда еңбекші-мигрантқа жұмысқа орналастыру Тарабының еңбек заңнамасына сәйкес көрсетілген негіздемелер бойынша босатылған қызметкерлерге берілетін жеңілдіктер мен өтемақылар қолданылады. Мұндай жағдайда, еңбекші-мигрант жұмыс берушінің (жалдаушының) қаражаты есебінен шығу Тарабына қайтарылуға тиіс.
Еңбек шартын (келісімшартын) бір жұмыс берушіден (жалдаушыдан) екіншісіне беруге болмайды.
Жұмысқа орналастыру Тарабы қызметкерлерінің еңбек табысына салық салу жұмысқа орналастыру Тарабы заңнамасында белгіленген тәртіппен және мөлшерде жүзеге асырылады. Тараптар қызметкерлердің тапқан табысына қайталап салық салуға жол бермейді.
Қызметкерлер мен олардың отбасы мүшелерінің Тараптардың қолданыстағы заңнамасына немесе екі жақты келісімдерге сәйкес жеке мүлкін әкелуге және әкетуге құқығы бар.
Қызметкерлер мен олардың отбасы мүшелерін зейнетақымен қамсыздандыру мәселелері Тәуелсіз Мемлекеттер Достастығына қатысушы-мемлекеттер азаматтары құқықтарының кепілдіктері туралы 1992 жылғы 13 наурыздағы Келісімге және немесе (және) екі жақты келісімдермен реттеледі.
Еңбекші-мигранттар, егер арнайы келісіммен өзгеше көзделмесе, жұмысқа орналастыру Тарабының аумағында қолданылатын заңнамаға сәйкес әлеуметтік сақтандыруды (зейнетақыдан басқа) және әлеуметтік қамсыздандыруды пайдаланады. Оларға медициналық қызмет көрсету жұмысқа орналастыру Тарабы жұмыс берушісінің (жалдаушының) есебінен сол Тараптың азаматтарымен бірдей деңгейде жүзеге асырылады.
Қызметкерге еңбек міндеттерін атқарумен байланысты мертігуден, кәсіптік аурудан не денсаулығының өзге де зақымдануынан келтірілген зиянды өтеудің тәртібі, егер жеке келісіммен өзгеше көзделмесе, жұмысқа орналастыру Тарабының заңнамасымен реттеледі.
Қызметкер қайтыс болған жағдайда, жұмыс беруші (жалдаушы) қайтыс болған адамның мәйіті мен жеке заттарын шығу Тарабына тасымалдауды қамтамасыз етеді, осыған байланысты барлық шығынды көтереді, адам өлімі фактісі жөніндегі материалдарды қоса отырып, осы Тараптың дипломатиялық немесе консулдық өкілдігін хабардар етеді.
Тараптар бірін бірі:
көші-қон және иммиграция саласындағы ұлттық заңнама туралы және еңбек, жұмыспен қамту, оның ішінде еңбекші-мигранттардың өмір сүру жағдайлары туралы басқа да нормативтік құқықтық актілер туралы;
Тараптардың еңбек рыноктарындағы ахуал туралы хабардар етеді.
Тараптар шығу Тарабы құзыретті органдарының осындай қызмет түрін жүзеге асыруға тиісті рұқсаты жоқ делдалдардың еңбекші-мигранттарды жұмысқа орналастыруының алдын алу мақсатында қажетті шараларды қабылдайды.
Жасырын немесе заңсыз иммиграцияға ықпал ететін кез келген адам жұмысқа орналастыру Тарабының қолданыстағы заңнамасына сәйкес жауапты болады.
Қызметкерлер жұмыс істеп тапқан жалақы қаражатын жұмысқа орналастыру Тарабының заңнамасына сәйкес және екі жақты келісімді ескере отырып шығу Тарабы аумағына аудара алады.
Тараптар осы Келісімге қол қойылған күнінен бастап бір ай мерзімнен кешіктірмей тиісті Өкілетті органдарды айқындайды.
Осы Келісімді орындауға байланысты мәселелердің бәрі Тараптардың Өкілетті органдарының өзара консультациялар жүргізу жолымен немесе Тәуелсіз Мемлекеттер Достастығына қатысушы-елдердің еңбек, көші-қон және халықты әлеуметтік қорғау жөніндегі Консультативтік Кеңесі арқылы, ал қажет болған кезде - олардың үкіметтері арқылы шешіледі.
Тараптар осы Келісімге өзара келісім бойынша қажетті өзгерістер мен толықтырулар енгізе алады, олар тиісті хаттамалармен ресімделеді және осы Келісімнің ажырамас бөлігі болып табылады.
Осы Келісімнің қолданылуы тоқтатылған жағдайда, оның ережелері қызметкерлер жұмыс берушімен (жалдаушымен) жасасқан еңбек шарттарына (келісімшартына) қатысты, олар жасалған мерзім аяқталғанға дейін күшінде қалады.
Осы Келісім оның күшіне енуі үшін қажетті мемлекетішілік рәсімдерді қатысушы-мемлекеттердің орындағанын растайтын үш тараптан депозитарийге хабарлама тапсырылған күнінен бастап күшіне енеді.
Осы Келісім оның мақсаттары мен принциптерін бөлісетін, оған қосылу туралы құжаттарын депозитарийге беру жолымен басқа да мемлекеттердің қосылуы үшін ашық.
Осы Келісім бес жыл мерзімге жасалады және әр жолы бір жылға өзінен өзі ұзартылатын болады. Тараптардың әрқайсысы өзінің осы Келісімнен шығу ниеті туралы тиісті кезең өткенге дейін кемінде алты ай бұрын жазбаша хабардар ету жолымен мәлімдей алады.
1994 жылғы 15 сәуірде Мәскеу қаласында орыс тілінде бір түпнұсқа данада жасалды. Түпнұсқа дана Беларусь Республикасы Үкіметінің Мұрағатында сақталады, ол оның расталған көшірмесін осы Келісімге қол қойған мемлекеттерге жібереді.
Әзірбайжан Республикасының Молдова Республикасының
Үкіметі үшін Үкіметі үшін
Армения Республикасының Ресей Федерациясының
Үкіметі үшін Үкіметі үшін
Беларусь Республикасының Тәжікстан Республикасының
Үкіметі үшін Үкіметі үшін
Грузия Республикасының Түркіменстан Республикасының
Үкіметі үшін Үкіметі үшін
Қазақстан Республикасының Өзбекстан Республикасының
Үкіметі үшін Үкіметі үшін
Қырғыз Республикасының Украина Үкіметі үшін
Үкіметі үшін
Мәскеу - 15.04.94
Осы арқылы, ұсынылып отырған мәтіннің түпнұсқа данасы Беларусь Республикасы Үкіметінің Мұрағатында сақталатын, Еңбек көші-қоны және еңбекші-мигранттарды әлеуметтік қорғау саласындағы ынтымақтастық туралы келісімнің аутентикалық көшірмесі болып табылатынын растаймын.
Беларусь Республикасы
Сыртқы істер министрінің
орынбасары
Осы арқылы, ұсынылып отырған мәтін 2005 жылдың 25 қарашасында Мәскеу қаласында жасалған Еңбек көші-қоны және еңбекші мигранттарды әлеуметтік қорғау саласындағы ынтымақтастық туралы 1994 жылғы 15 сәуірдегі келісімнің куәландырылған көшірмесі болып табылатынын растаймын.
Қазақстан Республикасы
Сыртқы істер министрлігі
Халықаралық-құқықтық департаменті
Басқармасының бастығы
Ұйымдастыру және бақылау
департаментінің директоры
