ИПС "Әділет"

      ЗҚАИ-ның ескертпесі!
      Осы Заңның қолданысқа енгізілу тәртібін 24-б. қараңыз.
      Қолданушылар назарына!
      Қолданушыларға ыңғайлы болуы үшін ЗҚАИ мазмұнды жасады.
      МАЗМҰНЫ
      Ескерту. Бүкіл мәтін бойынша "кеден одағының", "Кеден одағының" деген сөздер "Еуразиялық экономикалық одақтың" деген сөздермен ауыстырылды - ҚР 26.12.2017 № 124-VI Заңымен (01.01.2018 бастап қолданысқа енгізіледі).

Осы Заң энергия үнемдеу және энергия тиімділігін арттыру саласындағы қоғамдық қатынастарды реттейді және жеке және заңды тұлғалар қызметінің құқықтық, экономикалық және ұйымдастырушылық негіздерін айқындайды.

1-тарау. Жалпы ережелер

1-бап. Осы Заңда пайдаланылатын негізгі ұғымдар

Осы Заңда мынадай негізгі ұғымдар пайдаланылады:

1) алып тасталды - ҚР 29.03.2016 № 479-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік жиырма бір күн өткен соң қолданысқа енгізіледі);

1-1) алып тасталды - ҚР 17.11.2015 № 407-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі);

2) квазимемлекеттік сектор субъектілері – мемлекеттік кәсіпорындар, жауапкершілігі шектеулі серіктестіктер, акционерлік қоғамдар, оның ішінде құрылтайшысы, қатысушысы немесе акционері мемлекет болып табылатын ұлттық басқару холдингтері, ұлттық холдингтер, ұлттық компаниялар, сондай-ақ Қазақстан Республикасының заңнамалық актілеріне сәйкес олармен үлестес болып табылатын еншілес, тәуелді және өзге де заңды тұлғалар;

3) Мемлекеттік энергетикалық тізілім – Мемлекеттік энергетикалық тізілім субъектілері туралы ақпараттың жүйеленген жиынтығы;

4) алып тасталды - ҚР 17.11.2015 № 407-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі);

5) Мемлекеттік энергетикалық тізілім субъектілері - энергетикалық ресурстарды жылына шартты отынның бір мың бес жүз және одан да көп тоннаға барабар көлемінде тұтынатын дара кәсіпкерлер мен заңды тұлғалар, сондай-ақ мемлекеттік мекемелер, квазимемлекеттік сектор мен табиғи монополиялар субъектілері;

5-1) нысаналы энергия аудиті – ерікті негізде жүргізілетін, нысаналы сипаты және жүргізу көлемі бойынша шектеуі бар энергия аудиті;

5-2) оқу орталығы – энергия үнемдеу және энергия тиімділігін арттыру саласындағы кадрларды қайта даярлау және (немесе) олардың біліктігін арттыру саласындағы қызметті жүзеге асыратын кәсіпкерлік субъектісі;

5-3) тапсырыс берушілер – ұлттық басқарушы холдингтерді, ұлттық холдингтерді, ұлттық басқарушы компанияларды және олармен үлестес заңды тұлғаларды қоспағанда, мемлекеттiк мекемелер, сондай-ақ мемлекеттiк кәсiпорындар, дауыс беретін акцияларының (жарғылық капиталға қатысу үлестерінің) елу және одан да көп пайызы мемлекетке тиесiлi заңды тұлғалар және олармен үлестес заңды тұлғалар;

6) терможаңғырту – үйлердің, құрылыстардың, ғимараттардың жылу энергиясы ысырабының азаюына әкелетін, олардың жылу техникалық сипаттамасын жақсарту жөніндегі іс-шара;

7) үйлердің, құрылыстардың, ғимараттардың энергия тиімділігі сыныбы – үйлердің, құрылыстардың, ғимараттардың энергия тұтыну үнемділігінің пайдалану сатысындағы энергия тиімділігін сипаттаушы деңгейі;

8) шартты отын – техникалық-экономикалық есептеулер кезінде қабылданған, органикалық отынның алуан түрлерінің жылу құндылығын салыстыру үшін қызмет ететін, нормативтер мен стандарттарда регламенттелетін бірлік;

8-1) экспресс-энергия аудиті – қысқартылған бағдарлама бойынша және энергия үнемдеу және энергия тиімділігін арттыру саласындағы менеджмент жүйесі шеңберінде жүзеге асырылатын энергетикалық талдаудың және энергия үнемдеу және энергия тиімділігін арттыру жөніндегі алдыңғы қорытындының нәтижелерін растау мақсатында жүргізілетін энергия аудиті;

8-2) энергетикалық аудитор (бұдан әрі – энергия аудиторы) – энергия үнемдеу және энергия тиімділігін арттыру саласында сәйкестік сертификаты бар жеке тұлға;

9) энергетикалық аудит (бұдан әрі – энергия аудиті) энергия үнемдеудің мүмкіндігі мен әлеуетін бағалау мен энергия үнемдеу және энергия тиімділігін арттыру жөніндегі қорытындыны дайындау мақсатында энергетикалық ресурстарды пайдалану туралы деректерді жинау, өңдеу және талдау;

10) энергетикалық ресурстар – запастағы энергиясы қазіргі уақытта шаруашылық және өзге де қызмет түрлеріне пайдаланылатын немесе перспективада пайдаланылуы мүмкін табиғи және өндірілген энергия көздерінің жиынтығы, сондай-ақ энергия түрлері (атом, электр, химия, электрлі-магнитті, жылу және энергияның басқа түрлері);

11) энергетикалық ресурстарды тиімді пайдалану – энергетикалық ресурстарды пайдаланудың техникалық жағынан мүмкін болатын және экономикалық жағынан ақталған деңгейіне қол жеткізу;

12) энергетикалық тиімділік (бұдан әрі – энергия тиімділігі) – ұсынылған көрсетілетін қызметтер, жұмыстар, шығарылған өнімдер (тауарлар) немесе өндірілген энергетикалық ресурстар көлемінің осыған жұмсалған бастапқы энергетикалық ресурстарға сандық қатынасы;

12-1) энергия-аудиторлық ұйым – энергия аудитін жүзеге асыратын заңды тұлға;

12-2) алып тасталды - ҚР 30.06.2022 № 130-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

12-3) энергия-сервистік компания – меншікті және (немесе) тартылған қаражат есебінен энергия-сервистік шарт шеңберінде энергия үнемдеу және энергия тиімділігін арттыру саласындағы жұмыстарды (көрсетілетін қызметтерді), оның ішінде мердігер ұйымдарды тарта отырып орындайтын заңды тұлға;

13) энергия тұтынатын электр құрылғысының энергия тиімділігі сыныбы – энергия тұтынатын электр құрылғысының энергия тұтыну үнемділігінің пайдалану сатысындағы энергия тиімділігін сипаттаушы деңгейі;

14) энергия үнемдеу – пайдаланылатын энергетикалық ресурстардың көлемін азайтуға бағытталған ұйымдастырушылық, техникалық, технологиялық, экономикалық және өзге де шараларды іске асыру;

14-1) энергия үнемдеу және энергия тиімділігін арттыру саласындағы менеджмент (бұдан әрі – энергия менеджменті) – объектінің энергетикалық ресурстарын ұтымды тұтынуды қамтамасыз етуге және энергия тиімділігін арттыруға бағытталған әкімшілік іс-қимылдар кешені;

14-2) энергия үнемдеу және энергия тиімділігін арттыру саласындағы сәйкестік сертификаты – сәйкестікті растау жөніндегі орган беретін, энергия аудиторының энергия үнемдеу және энергия тиімділігін арттыру саласындағы жұмыстарды орындау құзыреттілігін куәландыратын құжат;

15) алып тасталды - ҚР 29.03.2016 № 479-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік жиырма бір күн өткен соң қолданысқа енгізіледі);

16) алып тасталды - ҚР 14.01.2015 № 279-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi);

16-1) алып тасталды - ҚР 17.11.2015 № 407-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі);

17) энергия үнемдеу және энергия тиімділігін арттыру саласындағы уәкілетті орган (бұдан әрі – уәкілетті орган) – энергия үнемдеу және энергия тиімділігін арттыру саласындағы басшылықты жүзеге асыратын орталық атқарушы орган;

17-1) энергия үнемдеу және энергия тиімділігін арттыру саласындағы ұлттық даму институты – дауыс беретін акцияларының (жарғылық капиталға қатысу үлестерінің) елу және одан да көп пайызы мемлекетке тиесілі заңды тұлға;

17-2) энергия тиімділігі картасы – қаржыландыру көздері, жобаларды іске асыру бойынша іс-шаралар графиктері мен жоспарлары көрсетілген энергия үнемдеу және энергия тиімділігін арттыру саласындағы жобалардың бірыңғай республикалық тізбесі;

18) алып тасталды - ҚР 14.01.2015 № 279-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi);

19) энергия үнемдеуші жабдық – энергетикалық ресурстарды пайдаланудың тиімділігін арттыруға мүмкіндік беретін жабдық;

20) энергия үнемдеуші материал – энергетикалық ресурстарды пайдаланудың тиімділігін арттыруға мүмкіндік беретін материал.

Ескерту. 1-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 14.01.2015 № 279-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi); 17.11.2015 № 407-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 29.03.2016 № 479-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік жиырма бір күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 29.06.2020 № 352-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 30.06.2022 № 130-VII (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-баптан қараңыз) Заңдарымен.

2-бап. Қазақстан Республикасының энергия үнемдеу және энергия тиімділігін арттыру туралы заңнамасы

1. Қазақстан Республикасының энергия үнемдеу және энергия тиімділігін арттыру туралы заңнамасы Қазақстан Республикасының Конституциясына негізделеді және осы Заң мен Қазақстан Республикасының өзге де нормативтік құқықтық актілерінен тұрады.

2. Егер Қазақстан Республикасы ратификациялаған халықаралық шартта осы Заңда қамтылғандардан өзге қағидалар белгіленсе, онда халықаралық шарттың қағидалары қолданылады.

2-тарау. Энергия үнемдеу және энергия тиімділігін арттыру саласындағы мемлекеттік реттеу

3-бап. Энергия үнемдеу және энергия тиімділігін арттыру саласындағы мемлекеттік реттеудің негізгі бағыттары

Энергия үнемдеу және энергия тиімділігін арттыру саласындағы мемлекеттік реттеудің негізгі бағыттары:

1) энергия үнемдеу және энергия тиімділігін арттыру саласында техникалық реттеуді жүзеге асыру;

2) энергетикалық ресурстарды өндіру және тұтыну саласындағы теңгерімді тарифтік саясат пен баға белгілеуді жүзеге асыру;

3) энергия үнемдейтін жабдықтар мен материалдарды пайдалануды қоса алғанда, энергия үнемдеуді және энергия тиімділігін арттыруды ынталандыру;

4) энергетикалық ресурстардың тиімді пайдаланылуына мемлекеттік бақылауды жүзеге асыру;

5) энергетикалық ресурстарды тиімді пайдаланудың экономикалық, экологиялық және әлеуметтік артықшылықтарын насихаттау, осы салада қоғамдық білім беру деңгейін арттыру;

6) Қазақстан Республикасының энергия үнемдеу және энергия тиімділігін арттыру туралы заңнамасының сақталуын қамтамасыз ету болып табылады.

4-бап. Қазақстан Республикасы Үкіметінің құзыреті

Қазақстан Республикасының Үкіметі:

1) энергия үнемдеу және энергия тиімділігін арттыру саласындағы мемлекеттік саясаттың негізгі бағыттарын әзірлейді;

2) алып тасталды – ҚР 19.04.2023 № 223-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен;

3) энергия үнемдеу және энергия тиімділігін арттыру саласындағы халықаралық ынтымақтастықты жүзеге асырады;

4) - 15) алып тасталды - ҚР 29.09.2014 N 239-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi);

16) алып тасталды - ҚР 03.07.2013 № 124-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі);

17) алып тасталды - ҚР 29.09.2014 N 239-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi);

18) алып тасталды - ҚР 29.09.2014 N 239-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi);

19) алып тасталды - ҚР 29.09.2014 N 239-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi);

20) алып тасталды – ҚР 19.04.2023 № 223-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.
Ескерту. 4-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 03.07.2013 № 124-V (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 29.09.2014 N 239-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi); 19.04.2023 № 223-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

5-бап. Уәкілетті органның құзыреті

Уәкілетті орган:

1) энергия үнемдеу және энергия тиімділігін арттыру саласындағы мемлекеттік саясатты қалыптастырады және іске асырады;

2) өз құзыреті шегінде энергия үнемдеу және энергия тиімділігін арттыру саласындағы халықаралық ынтымақтастықты жүзеге асырады;

3) мемлекеттік органдардың энергия үнемдеу және энергия тиімділігі саласындағы қызметін салааралық үйлестіруді жүзеге асырады;

4) Мемлекеттiк энергетикалық тiзiлiмдi қалыптастыру тәртiбiн айқындайды;

5) энергия үнемдеу және энергия тиімділігін арттыру саласындағы мемлекеттік бақылауды жүзеге асырады;

6) энергия үнемдеу және энергия тиімділігін арттыру саласындағы нормативтік құқықтық актілерді әзірлейді және бекітеді;

6-1) энергия үнемдеу және энергия тиімділігін арттыру саласындағы қызметті жүзеге асыру үшін қажетті ақпараттық-өлшеу кешендері мен техникалық құралдар тізбесін бекітеді;

6-2) энергия тұтынудың нормативтерін, Мемлекеттік энергетикалық тізілім субъектілерінің электр желілеріндегі қуат коэффициентінің нормативтік мәндерін бекітеді;

6-3) алып тасталды - ҚР 14.01.2015 № 279-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi);

6-4) энергия үнемдеу және энергия тиімділігін арттыру саласындағы ұлттық даму институтын айқындайды;

6-5) энергия үнемдеу және энергия тиімділігін арттыру мәселелері бойынша жергілікті атқарушы органдар қызметін бағалау тетігін бекітеді;

6-6) үйлердің, құрылыстардың, ғимараттардың және олардың қоршау конструкцияларының бір бөлігі болып табылатын элементтерінің энергия тиімділігі жөніндегі талаптарды белгілейді;

6-7) көліктің энергия тиімділігі бойынша талаптарды белгілейді;

6-8) жабдықтардың, оның ішінде электр жабдығының энергия тиімділігі жөніндегі талаптарды белгілейді;

6-9) үйлердің, құрылыстардың, ғимараттардың энергия тиімділігі сыныптарын айқындау және қайта қарау қағидаларын бекітеді;

6-10) энергия аудитін жүргізу тәртібін әзірлейді және бекітеді;

6-11) үйлердің, құрылыстардың, ғимараттардың жобалау (жобалау-сметалық) құжаттамаларына қойылатын энергия үнемдеу және энергия тиімділігін арттыру жөніндегі талаптарды бекітеді;

6-12) энергия үнемдеу және энергия тиімділігін арттыру жөніндегі іс-шаралар жоспарының нысаны мен мазмұнына қойылатын талаптарды бекітеді;

6-13) оқу орталықтарының қызмет тәртiбiн айқындайды;

6-14) орталық атқарушы органдардың энергия үнемдеу және энергия тиімділігін арттыру саласындағы мемлекеттік саясаттың іске асырылуы жөніндегі есептерінің нысанын және оларды ұсыну мерзімдерін бекітеді;

6-15) энергия тұтыну нормативтерін есептеу әдістемесін әзірлейді және бекітеді;

6-16) мемлекеттік мекемелердің энергия тұтыну мониторингі қағидаларын әзірлейді және бекітеді;

6-17) жылына елу мың және одан да көп тонна шартты отынға балама көлемде энергетикалық ресурстарды тұтынатын Мемлекеттік энергетикалық тізілім субъектілері үшін энергия тиімділігі бойынша нысаналы индикаторларды белгілейді;

7) Қазақстан Республикасының энергия үнемдеу және энергия тиімділігін арттыру туралы заңнамасының талаптарын бұзушылықтарды жою туралы нұсқаманың нысанын әзірлейді және бекітеді;

8) алып тасталды - ҚР 03.07.2013 № 124-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі);

9) Мемлекеттік энергетикалық тізілімнің энергетикалық ресурстарды, суды тұтынудың көлемін өнімнің, үйлердің, құрылыстар мен ғимараттардың алаңы бірлігіне, энергия аудиті қорытындылары бойынша айқындалған шамаға дейін жыл сайын азайтуды қамтамасыз етпеген субъектілерінің, оның ішінде энергия тұтынудың нормативтерін сақтамайтын мемлекеттік мекемелерді қамтитын тізбесін қалыптастырады және өзінің интернет ресурсында орналастырады;

10) энергия тиімділігі картасын қалыптастыруды, жүргізуді және іске асыруды, энергия үнемдеу және энергия тиімділігін арттыру саласындағы ғылыми-зерттеу, тәжірибелік-конструкторлық және технологиялық жұмыстарды жүргізуді үйлестіреді;

11) алынып тасталды - ҚР 13.01.2014 N 159-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі);

12) алып тасталды - ҚР 29.03.2016 № 479-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік жиырма бір күн өткен соң қолданысқа енгізіледі);

12-1) алып тасталды – ҚР 30.06.2022 № 130-VII (энергия үнемдеу және энергия тиімділігін арттыру саласындағы ұлттық стандарттар қабылданған күннен бастап он екі ай өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен;

13) энергия үнемдеу және энергия тиiмдiлiгiн арттыру саласындағы қызметті жүзеге асыратын заңды тұлғалардың тізілімін жүргізеді;

      13-1) алып тасталды – ҚР 30.06.2022 № 130-VII (энергия үнемдеу және энергия тиімділігін арттыру саласындағы ұлттық стандарттар қабылданған күннен бастап он екі ай өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен;
      13-2) алып тасталды – ҚР 30.06.2022 № 130-VII (энергия үнемдеу және энергия тиімділігін арттыру саласындағы ұлттық стандарттар қабылданған күннен бастап он екі ай өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен;
      13-3) алып тасталды – ҚР 30.06.2022 № 130-VII (энергия үнемдеу және энергия тиімділігін арттыру саласындағы ұлттық стандарттар қабылданған күннен бастап он екі ай өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен;

13-4) алып тасталды - ҚР 17.11.2015 № 407-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі);

13-5) алып тасталды - ҚР 17.11.2015 № 407-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі);

13-6) алып тасталды – ҚР 30.06.2022 № 130-VII (энергия үнемдеу және энергия тиімділігін арттыру саласындағы ұлттық стандарттар қабылданған күннен бастап он екі ай өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен;

13-7) үйлерді, құрылыстарды, ғимараттарды энергия тиімділігі бойынша таңбалау нысанын бекітеді;

14) алып тасталды - ҚР 14.01.2015 № 279-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi);

15) алып тасталды - ҚР 24.05.2018 № 156-VI Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі);

15-1) білім беру саласындағы уәкілетті органмен келісу бойынша оқу бағдарламалары мен жоспарларын әзірлейді және бекітеді;

15-2) құрылыс материалдарының, бұйымдары мен конструкцияларының энергия тиімділігі жөніндегі талаптарды белгілейді;

16) энергия үнемдеу және энергия тиімділігін арттыру саласындағы мемлекеттік саясаттың іске асырылуының мониторингін жүзеге асырады, уәкілетті орган белгілеген нысан бойынша және мерзімдерде орталық уәкілетті органдар ұсынатын есептерге талдау жүргізеді;

16-1) энергия үнемдеу және энергия тиімділігін арттыру мәселелері бойынша жергілікті атқарушы органдардың қызметіне бағалау жүргізеді;

16-2) энергия үнемдеу және энергия тиімділігін арттыру саласындағы мемлекеттік сатып алу және тауарларды, жұмыстарды, көрсетілетін қызметтерді сатып алу мониторингі қағидаларын әзірлейді және бекітеді;

16-3) мемлекеттік сатып алуды және тауарларды, жұмыстарды, көрсетілетін қызметтерді сатып алуды жүзеге асыру кезінде энергия тиімділігі бойынша талаптар қолданылатын тауарлардың, жұмыстардың, көрсетілетін қызметтердің тізбесін әзірлейді және бекітеді;

16-4) мемлекеттік сатып алуды және тауарларды, жұмыстарды, көрсетілетін қызметтерді сатып алуды жүзеге асыру кезінде тауарлардың, жұмыстардың, көрсетілетін қызметтердің энергия тиімділігі бойынша талаптарды белгілейді;

16-5) энергия үнемдеу және энергия тиімділігін арттыру саласындағы мемлекеттік сатып алу және тауарларды, жұмыстарды, көрсетілетін қызметтерді сатып алу мониторингін жүргізеді;

17) энергия үнемдеу және энергия тиімділігін арттыру саласындағы үлгілік келісімді әзірлейді және бекітеді;

17-1) энергия-сервистік шарттың үлгілік нысандарын бекітеді;

17-2) энергия тиімділігі картасын қалыптастыру және жүргізу, энергия тиімділігі картасына жобаларды іріктеу және енгізу тәртібін айқындайды;

17-3) энергия үнемдеу және энергия тиімділігін арттыру жөніндегі қорытындыларға талдау жүргізу тәртібін айқындайды;

17-4) энергия аудиторларына арналған кәсіптік стандарттарды әзірлейді және бекітеді;

18) алып тасталды - ҚР 29.12.2014 № 269-V (01.01.2015 бастап қолданысқа енгізіледі) Заңымен;

20) осы Заңда, Қазақстан Республикасының өзге де заңдарында, Қазақстан Республикасының Президенті мен Қазақстан Республикасы Үкіметінің актілерінде көзделген өзге де өкілеттіктерді жүзеге асырады.

Ескерту. 5-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 2012.07.10 N 36-V (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 03.07.2013 № 124-V (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 13.01.2014 N 159-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 29.09.2014 N 239-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi); 29.12.2014 № 269-V (01.01.2015 бастап қолданысқа енгізіледі); 14.01.2015 № 279-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi); 17.11.2015 № 407-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 29.03.2016 № 479-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік жиырма бір күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 24.05.2018 № 156-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 30.06.2022 № 130-VII (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-баптан қараңыз); 19.04.2023 № 223-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 04.07.2023 № 15-VIII (алғашқы ресми жарияланған күнінен бастап күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

6-бап. Өзге де мемлекеттік органдардың энергия үнемдеу және энергия тиімділігін арттыру саласындағы құзыреті

1. Орталық атқарушы органдар өз құзыреті шегінде энергия үнемдеу және энергия тиімділігін арттыру саласындағы мемлекеттік саясатты іске асырады және уәкілетті орган белгілеген нысан бойынша және мерзімдерде уәкілетті органға энергия үнемдеу мен энергия тиімділігін арттыру туралы есептерді береді.

2. Сәулет, қала құрылысы және құрылыс істері жөніндегі уәкілетті мемлекеттік орган:

1) үйлерді, құрылыстарды, ғимараттарды реконструкциялау, салу мақсатында әзірленетін және бекітілетін сәулет-құрылыс және өзге де жобалау алдындағы және (немесе) жобалау (жобалау-сметалық) құжаттамасында энергия үнемдеу және энергия тиімділігін арттыру жөніндегі талаптардың сақталуын қамтамасыз етеді;

2) терможаңғыртуды ескере отырып, үлгілік көппәтерлі үйлердің жобалау алдындағы және (немесе) жобалау-сметалық құжаттамаларының әзірленуі мен бекітілуін қамтамасыз етеді;

3) осы Заңда, Қазақстан Республикасының өзге де заңдарында, Қазақстан Республикасы Президентінің және Қазақстан Республикасы Үкіметінің актілерінде көзделген өзге де өкілеттіктерді жүзеге асырады.

3. Техникалық реттеу саласындағы уәкілетті мемлекеттік орган:

1) Еуразиялық экономикалық одақтың техникалық регламентіне сәйкес энергия тұтынатын электр құрылғылардың техникалық құжаттамасында және заттаңбаларында энергия тиімділігінің сыныбы мен сипаттамаларының белгіленуіне мемлекеттік бақылауды жүзеге асырады;

2) осы Заңда, Қазақстан Республикасының өзге де заңдарында, Қазақстан Республикасы Президентінің және Қазақстан Республикасы Үкіметінің актілерінде көзделген өзге де өкілеттіктерді жүзеге асырады.

4. Облыстардың жергілікті атқарушы органдары:

1) энергия үнемдеу және энергия тиімділігін арттыру жөніндегі іс-шараларды тиісті аумақтың даму бағдарламасына енгізуді қамтамасыз етеді;

1-1) уәкілетті органмен келісу бойынша іске асыру мерзімі үш жыл болатын энергия үнемдеу және энергия тиімділігін арттыру жөніндегі жол карталарын әзірлейді және бекітеді, сондай-ақ олардың іске асырылуын жүзеге асырады;

2) өз құзыреті шегінде энергия үнемдеу және энергия тиімділігін арттыру саласындағы мемлекеттік саясатты іске асырады;

3) өз құзыреті шегінде мемлекеттік мекемелердің энергия тұтынудың нормативтерін сақтауына мониторингті жүзеге асырады;

4) Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес өзге де функцияларды жүзеге асырады.

5. Республикалық маңызы бар қалалардың, астананың жергілікті атқарушы органдары:

3) өз құзыреті шегінде мемлекеттік мекемелердің энергия тұтынудың нормативтерін сақтауына мониторингті жүзеге асырады, мемлекеттік мекемелердің энергия аудитін өткізуді, терможаңғыртуды, мемлекеттік мекемелер үшін энергетикалық ресурстарды есепке алу аспаптары мен жылу тұтынуды реттеудің автоматты жүйелерін сатып алуды және орнатуды ұйымдастырады, сондай-ақ энергия үнемдейтін шамдарды пайдалануды ескере отырып, саябаққа және көшеге жарық беруді жаңғыртуды қамтамасыз етеді;

4) тұрғындарда пайдалануда болған, құрамында сынап бар энергия үнемдеу шамдарын кәдеге жаратуды ұйымдастырады;

5) Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес өзге де функцияларды жүзеге асырады.

6. Аудандардың (облыстық маңызы бар қалалардың) жергілікті атқарушы органдары:

1) энергия үнемдеу және энергия тиімділігін арттыру жөніндегі іс-шараларды тиісті ауданның (облыстық маңызы бар қаланың) даму бағдарламасына енгізуді қамтамасыз етеді;

3) өз құзыреті шегінде мемлекеттік мекемелердің энергия тұтыну нормативтерін сақтауына мониторингті жүзеге асырады, мемлекеттік мекемелердің энергия аудитін өткізуді, терможаңғыртуды, мемлекеттік мекемелер үшін энергетикалық ресурстарды есепке алу аспаптары мен жылу тұтынуды реттеудің автоматты жүйелерін сатып алуды және орнатуды ұйымдастырады, сондай-ақ энергия үнемдейтін шамдарды пайдалануды ескере отырып, саябаққа және көшеге жарық беруді жаңғыртуды қамтамасыз етеді;

5) Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес өзге де функцияларды жүзеге асырады.

Ескерту. 6-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 14.01.2015 № 279-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi); 28.12.2018 № 210-VІ (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 30.06.2022 № 130-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

7-бап. Энергия үнемдеу және энергия тиімділігін арттыру саласындағы мемлекеттік бақылау

Ескерту. 7-баптың тақырыбы жаңа редакцияда - ҚР 24.05.2018 № 156-VI Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі).

1. Энергия үнемдеу және энергия тиімділігін арттыру саласындағы мемлекеттік бақылау:

1) Мемлекеттік энергетикалық тізілімге ұсынылатын ақпараттың дұрыстығына;

2) алып тасталды - ҚР 24.05.2018 № 156-VI Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі);

3) Мемлекеттік энергетикалық тізілім субъектілерінің энергия тұтыну нормативтерін және электр желілеріндегі қуат коэффициентінің нормативтік мәндерін сақтауына;

4) энергия аудитінің жүргізілуіне;

4-1) алып тасталды - ҚР 17.11.2015 № 407-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі);

5) осы Заңда және энергия үнемдеу мен энергия тиімділігін арттыру саласындағы басқа да нормативтік құқықтық актілерде белгіленген өзге де талаптардың сақталуына жүзеге асырылады.

2. Энергия үнемдеу және энергия тиімділігін арттыру саласындағы мемлекеттік бақылау тексеру, бақылау субъектісіне (объектісіне) бару арқылы профилактикалық бақылау және бақылау субъектісіне (объектісіне) бармай профилактикалық бақылау нысанында жүзеге асырылады.

Тексерулер және бақылау субъектісіне (объектісіне) бару арқылы профилактикалық бақылау Қазақстан Республикасының Кәсіпкерлік кодексіне сәйкес жүзеге асырылады.

Бақылау субъектісіне (объектісіне) бармай профилактикалық бақылау осы Заңға және Қазақстан Республикасының Кәсіпкерлік кодексіне сәйкес жүзеге асырылады.

Ескерту. 7-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 14.01.2015 № 279-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi); 29.10.2015 № 376-V (01.01.2016 бастап қолданысқа енгізіледі); 17.11.2015 № 407-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 24.05.2018 № 156-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 30.06.2022 № 130-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 06.04.2024 № 71-VIII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

7-1-бап. Энергия үнемдеу және энергия тиімділігін арттыру саласындағы бақылау субъектісіне (объектісіне) бармай профилактикалық бақылау

1. Қазақстан Республикасының энергия үнемдеу және энергия тиімділігін арттыру туралы заңнамасының талаптарын бұзушылықтардың уақтылы жолын кесу және оларға жол бермеу, бақылау субъектісіне осындай бақылау нәтижелері бойынша анықталған бұзушылықтарды өз бетінше жою құқығын беру және оған әкімшілік жүктемені төмендету энергия үнемдеу және энергия тиімділігін арттыру саласындағы бақылау субъектісіне (объектісіне) бармай профилактикалық бақылаудың мақсаттары болып табылады.

2. Энергия үнемдеу және энергия тиімділігін арттыру саласындағы бақылау субъектісіне (объектісіне) бармай профилактикалық бақылау әртүрлі көздерден алынған ақпаратты, оның ішінде:

1) орталық мемлекеттік және жергілікті атқарушы органдар ұсынған;

2) энергия үнемдеу және энергия тиімділігін арттыру саласындағы ұлттық даму институты ұсынған;

3) бұқаралық ақпарат құралдарынан және өзге де көздерден, жеке және заңды тұлғалардың жолданымдарынан алынған мәліметтер негізінде зерделеу, талдау, салыстыру арқылы жүзеге асырылады.

3. Энергия үнемдеу және энергия тиімділігін арттыру саласындағы бақылау субъектісіне (объектісіне) бармай профилактикалық бақылауды уәкілетті орган жүзеге асырады.

4. Бақылау субъектісіне (объектісіне) бармай профилактикалық бақылау қорытындылары бойынша бақылау субъектісіне бұзушылықтарды жою тәсілі міндетті түрде түсіндіріле отырып, әкімшілік құқық бұзушылық туралы іс қозғалмай, анықталған Қазақстан Республикасының энергия үнемдеу және энергия тиімділігін арттыру туралы заңнамасының талаптарын бұзушылықтарды мұндай бұзушылықтар анықталған күннен бастап бес жұмыс күнінен кешіктірілмейтін мерзімде жою туралы ұсыным (бұдан әрі – ұсыным) жасалады.

5. Ұсыным бақылау субъектісіне қолын қойғызып, жеке өзіне немесе оны жөнелту және алу фактісін растайтын өзге де тәсілмен табыс етілуге тиіс.

Төменде санамаланған тәсілдердің бірімен жіберілген ұсыным мынадай жағдайларда:

1) қолма-қол тәсілмен – ұсынымға алғаны туралы белгі қойылған күннен бастап;

2) поштамен – тапсырысты хатпен пошта жөнелтілімін алғаны туралы хабардар етілген күннен бастап;

3) электрондық тәсілмен – бақылау субъектісінің электрондық мекенжайына жөнелтілген күннен бастап табыс етілді (алынды) деп есептеледі.

Бақылау субъектісі ұсынымды қабылдаудан бас тартқан кезде оны жеткізетін немесе табыс ететін адам ұсынымға тиісті белгі қояды, ол уәкілетті органға қайтарылады.

6. Ұсыным, орындаудың неғұрлым ұзақ мерзімі ұсынымның өзінде көрсетілген жағдайларды қоспағанда, ол табыс етілген (алынған) күннен кейінгі күннен бастап он жұмыс күні ішінде орындалуға тиіс.

7. Ұсынымда көрсетілген бұзушылықтармен келіспеген жағдайда бақылау субъектісі ұсыным табыс етілген (алынған) күннен кейінгі күннен бастап бес жұмыс күні ішінде уәкілетті органға қарсылық жіберуге құқылы.

8. Ұсынымды белгіленген мерзімде орындамау бақылау субъектісіне (объектісіне) бару арқылы профилактикалық бақылау жүргізудің жартыжылдық тізіміне енгізу жолымен бақылау субъектісіне (объектісіне) бару арқылы профилактикалық бақылау тағайындауға алып келеді.

9. Энергия үнемдеу және энергия тиімділігін арттыру саласындағы бақылау субъектісіне (объектісіне) бармай профилактикалық бақылау жүргізудің жиілігі – жылына екі реттен артық емес.

10. Энергия үнемдеу және энергия тиімділігін арттыру саласындағы бақылау субъектісіне (объектісіне) бармай профилактикалық бақылау нәтижелері субъектіге (объектіге) бармай профилактикалық бақылауды тіркеудің арнаулы журналында есепке алынуға жатады, ол нөмірленген, тігілген және уәкілетті органның мөрімен бекемделген болуға тиіс.

Ескерту. 2-тарау 7-1-баппен толықтырылды – ҚР 30.06.2022 № 130-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

3-тарау. Энергия үнемдеу және энергия тиімділігін арттыру саласындағы жалпы талаптар

8-бап. Энергия үнемдейтін жабдықтар мен материалдарды пайдалану, жаңа объектілерді қабылдау бойынша шектеулер және тұтынылған жылу энергиясы үшін ақы төлеу

1. Энергетикалық ресурстарды және су ресурстарын тұтынатын объектілердің құрылыс жобаларында энергия үнемдейтін материалдарды міндетті пайдалану, энергетикалық ресурстарды және су ресурстарын есепке алу аспаптарын, жылу тұтынуды реттеудің автоматтандырылған жүйелерін орнату көзделеді.

Көппәтерлі тұрғын үйлердің жобаларында энергия үнемдейтін материалдарды міндетті пайдалану, жалпы үйдің жылу энергиясын және суды есепке алу аспаптарын, пәтер бойынша электр энергиясын, суық және ыстық суды, газды есепке алу аспаптарын, сондай-ақ жылыту жүйелерінде реттеуші аспаптарды, жылу тұтынуды реттеудің автоматтандырылған жүйелерін орнату көзделеді.

2. Энергетикалық ресурстарды және су ресурстарын тұтынатын, энергетикалық ресурстарды және суды есепке алу аспаптарымен және жылу тұтынуды реттеудің автоматтандырылған жүйелерімен жарақтандырылмаған жаңа объектілерді пайдалануға қабылдауға жол берілмейді.

3. Осы баптың 1 және 2-тармақтарының жылу тұтынуды реттеудің автоматтандырылған жүйелері бөлігіндегі талаптары жылу энергиясын сағат бойынша орташа 50 кВт-дан аз тұтынатын (жылу энергиясы, жылыту, желдету, кондиционерлеу және ыстық сумен жабдықтау шығыстарын қоса алғанда) объектілерге қолданылмайды.

4. Тұтынушылар Қазақстан Республикасының жылу энергетикасы туралы заңнамасына және жасалған шарттарға сәйкес жылу энергиясын есепке алу аспаптарының болуына немесе болмауына, тұтыну көлеміне қарай және (немесе) өзге де өлшемшарттар бойынша сараланған тарифтер бойынша тұтынылған жылу энергиясы үшін ақы төлеуді жүргізеді.

Ескерту. 8-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 15.06.2015 № 322-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 28.12.2016 № 34-VI (01.01.2017 бастап қолданысқа енгізіледі); 08.07.2024 № 121-VIII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

9-бап. Мемлекеттік энергетикалық тізілім

1. Мемлекеттік мекемелерді қоспағанда, Мемлекеттік энергетикалық тізілім субъектілеріне қатысты Мемлекеттік энергетикалық тізілімге енгізілетін ақпарат:

1) дара кәсіпкердің жеке сәйкестендіру нөмірін, оның пошталық мекенжайын, атауын немесе заңды тұлғаның бизнес-сәйкестендіру нөмірін, оның пошталық мекенжайын, атауын және қызметінің негізгі түрлерін;

2) күнтізбелік бір жыл ішінде заттай және ақшалай көріністегі энергетикалық ресурстарды және суды өндіру, шығару, тұтыну, беру және жоғалту көлемдерін;

3) энергия үнемдеу және энергия тиімділігін арттыру жөніндегі іс-шаралар жоспарының көшірмесін, сондай-ақ осы іс-шаралар жоспарына енгізілетін толықтыруларды және (немесе) өзгерістерді;

4) есепті кезеңдегі энергия үнемдеу және энергия тиімділігін арттыру жөніндегі іс-шаралар жоспарының орындалу нәтижелерін;

5) өнім бірлігіне шаққанда нақты энергия тұтынуды және (немесе) үйлер, құрылыстар, ғимараттар ауданының бірлігіне шаққанда жылытуға кеткен энергетикалық ресурстар шығынын;

6) энергия үнемдеу және энергия тиімділігін арттыру жөніндегі қорытындының көшірмесін қамтиды.

6-1) алып тасталды - ҚР 17.11.2015 № 407-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі);

7) алып тасталды – ҚР 30.06.2022 № 130-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

1-1. Мемлекеттік мекемелер болып табылатын Мемлекеттік энергетикалық тізілім субъектілеріне қатысты Мемлекеттік энергетикалық тізілімге енгізілетін ақпарат:

1) заңды тұлғаның бизнес-сәйкестендіру нөмірін, оның пошталық мекенжайын, атауын және қызметінің негізгі түрлерін;

2) күнтізбелік бір жылдағы заттай және ақшалай мәндегі энергетикалық ресурстар мен суды тұтыну көлемдерін;

3) есепті кезеңдегі энергия үнемдеу және энергия тиімділігін арттыру жөніндегі іс-шаралар мен энергия үнемдеу және энергия тиімділігін арттыру жөніндегі қорытындының немесе техникалық есептің (бар болған кезде) көшірмесін;

4) жылыту көздерін және есепті кезеңдегі ғимараттардың, құрылыстардың, құрылысжайлардың ауданы бірлігіне шаққанда жылытуға арналған энергетикалық ресурстардың жұмсалуын;

5) энергия тұтыну жабдығының тізбесін қамтиды.

2. Осы баптың 1 және 1-1-тармақтарында көрсетілген ақпаратты Мемлекеттік энергетикалық тізілім субъектілері энергия үнемдеу және энергия тиімділігін арттыру саласындағы ұлттық даму институтына қағаз немесе электрондық жеткізгіште жыл сайын 1 сәуірге дейінгі мерзімде береді.

Бұл ретте жылына бір мың бес жүз тоннадан аз шартты отынға барабар көлемде энергетикалық ресурстарды тұтынатын Мемлекеттік энергетикалық тізілім субъектілері осы баптың 1-тармағының 3), 4) және 6) тармақшаларында көрсетілген ақпаратты болған кезде ұсынады.

3. Мемлекеттік энергетикалық тізілімнің және мемлекеттік органдардың деректері негізінде уәкілетті орган жалпы ішкі өнімнің энергия сыйымдылығын және Қазақстан Республикасында энергетикалық ресурстарды пайдалану тиімділігін талдауды және болжамдауды қамтамасыз етеді.

Ескерту. 9-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 14.01.2015 № 279-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi); 17.11.2015 № 407-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 30.06.2022 № 130-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

10-бап. Энергия менеджменті

Ескерту. 10-бап алып тасталды - ҚР 14.01.2015 № 279-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi).

11-бап. Үйлердің, құрылыстардың, ғимараттардың энергия тиімділігін қамтамасыз ету

1. Жобаланатын және салынатын (реконструкцияланатын, күрделі жөнделетін) үйлер, құрылыстар, ғимараттар Қазақстан Республикасының энергия үнемдеу және энергия тиімділігін арттыру туралы заңнамасының талаптарына сәйкес келуге тиіс.

2. Үйлердің, құрылыстардың, ғимараттардың энергия тиімділігі бойынша талаптары:

1) үйдегі, құрылыстағы, ғимараттағы энергетикалық ресурстар шығынының үлестік шамасын сипаттайтын көрсеткіштерді;

2) сәулет, көлемдік-жоспарлау, технологиялық, конструкциялық және инженерлік-техникалық шешімдерге үйлердің, құрылыстардың, ғимараттардың энергия тиімділігіне ықпал ететін талаптарды;

3) үйлерде, құрылыстарда, ғимараттарда пайдаланылатын инженерлік жүйелер мен технологиялық жабдықтарға қойылатын талаптарды;

4) жобалау құжаттамасына енгізілетін және үйлерді, құрылыстарды, ғимараттарды салу (реконструкциялау, күрделі жөндеу) кезінде қолданылатын технологиялар мен материалдарға қойылатын, энергетикалық ресурстардың ұтымсыз (негізсіз) шығыстарын болдырмауға мүмкіндік беретін талаптарды қамтуы тиіс.

Үйлерді, құрылыстарды, ғимараттарды пайдалануға беру кезінде энергия тиімділігі жөніндегі талаптарды орындау құрылыс салушыға жүктеледі.

3. Энергия тиімділігі жөніндегі талаптар мынадай үйлерге, құрылыстарға, ғимараттарға қолданылмайды:

1) тарихи-мәдени мұра объектілеріне жатқызылған үйлер, құрылыстар, ғимараттар;

2) қызмет мерзімі екі жылдан аспайтын шаруашылық мақсаттағы уақытша құрылыстар, қосалқы үй-жайлар;

3) жеке тұрғын үйлер, сондай-ақ саяжай және бау-бақша учаскелерінде орналасқан құрылыстар;

4) жалпы алаңы елу шаршы метрден аз бөлек тұрған үйлер, құрылыстар, ғимараттар;

5) ғибадат ету үйлері, құрылыстары және ғимараттары;

6) бөлек тұрған жылытылмайтын үйлер, құрылыстар, ғимараттар.

4. Энергия тиімділігінің талап етілетін сыныбы құрылыс (реконструкциялау, күрделі жөндеу) жобасын әзірлеуге арналған тапсырмада көрсетіледі және құрылысы (реконструкциялауы, күрделі жөндеуі) аяқталған объект пайдалануға берілгеннен кейін жылжымайтын мүлікке құқықтарды тіркеу кезінде жылжымайтын мүлік объектісінің кадастрлық паспортында көрсетіледі.

5. Қазіргі бар ғимараттардың, құрылыстардың, құрылысжайлардың энергия тиімділігі сыныбы және оны қайта қарау уәкілетті орган айқындайтын тәртіппен, энергия аудитін жүргізу қорытындылары бойынша белгіленеді және жылжымайтын мүлік объектісінің кадастрлық паспортында көрсетіледі.

Энергия аудитінің қорытындысы жылжымайтын мүлік объектісінің (ғимараттардың, құрылыстардың, құрылысжайлардың) кадастрлық паспортына қоса беріледі.

6. Қазіргі бар үйлерді, құрылыстарды, ғимараттарды энергия тиімділігі бойынша таңбалау энергия аудитін жүргізу қорытындылары бойынша белгіленеді және энергия үнемдеу және энергия тиімділігін арттыру жөніндегі қорытындыда көрсетіледі.

Ескерту. 11-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 14.01.2015 № 279-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi); 17.11.2015 № 407-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 30.06.2022 № 130-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 05.04.2023 № 221-VII (01.07.2023 бастап қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

12-бап. Энергия тұтынатын электр құрылғылары

1. Қазақстан Республикасының аумағында сатылатын, энергия тұтынатын электр құрылғыларының техникалық құжаттамасында және заттаңбаларында олардың сыныбы мен энергия тиімділігінің сипаттамалары туралы ақпарат болуға тиіс.

2. Осы баптың 1-тармағының талаптары қолданылатын энергия тұтынатын электр құрылғыларының тізбесі Еуразиялық экономикалық одақтың техникалық регламентінде белгіленеді.

3. Энергия тиімділігінің сыныбы мен сипаттамаларын анықтау Еуразиялық экономикалық одақтың техникалық регламентіне сәйкес жүргізіледі және оны өндіруші (импорттаушы) жүзеге асырады.

4. Өндірушілер (импорттаушылар) энергия тұтынатын электр құрылғыларының техникалық құжаттамасында және заттаңбаларында энергия тиімділігінің сыныбы мен сипаттамаларын Еуразиялық экономикалық одақтың техникалық регламентіне сәйкес көрсетуге міндетті.

13-бап. Өнімдерді сату және пайдалану бойынша шектеулер

Ескерту. 13-баптың тақырыбына өзгеріс енгізілді - ҚР 14.01.2015 № 279-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi).

1. Энергия үнемдеу және энергия тиімділігін арттыру мақсатында мыналарға:

1) жарық беру мақсатында ауыспалы ток тiзбектерiнде пайдаланылуы мүмкiн, қуаты 25 Вт және одан жоғары электр қыздыру шамдарын пайдалануға;

2) жарық беру мақсатында ауыспалы ток тізбектерінде пайдаланылуы мүмкін, қуаты 25 Вт және одан жоғары электр қыздыру шамдарын мемлекеттік мекемелер мен квазимемлекеттік сектор субъектілері үшін сатып алуды жүзеге асыруға;

3) салынып жатқан (реконструкцияланатын, күрделі жөндеу жүргізілетін) үйлерде, құрылыстарда, ғимараттарда Қазақстан Республикасының энергия үнемдеу және энергия тиімділігін арттыру туралы заңнамасында белгіленген талаптарға сәйкес келмейтін технологиялар мен материалдарды сатуға және пайдалануға;

4) Еуразиялық экономикалық одақтың техникалық регламентіне сәйкес энергия тиімділігінің сыныбы және сипаттамалары туралы ақпаратты қамтымайтын энергия тұтынатын электр құрылғыларын сатуға және (немесе) пайдалануға;

5) 1,0-ден жоғары дәлдік сыныбы бар электр энергиясын есептеуіштерді коммерциялық есепке алу мақсатында пайдалануға жол берілмейді.

Осы тармақта көзделген шектеулер жеке тұлғаларға қолданылмайды.

2. Жаңа іске қосылған объектілерде және қолданыстағы объектілердегі электр энергиясын есептеуіштерді ауыстыру кезінде тәулік уақыты бойынша электр энергиясының шығыстарын саралап есепке алуға және бақылауға арналмаған электр энергиясын есептеуіштерді пайдалануға тыйым салынады.

Ескерту. 13-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 14.01.2015 № 279-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi); 24.05.2018 № 156-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 30.06.2022 № 130-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

4-тарау. Энергия үнемдеуді және энергия тиімділігін
арттыруды қамтамасыз етуге бағытталған іс-шаралар

14-бап. Энергия үнемдеу және энергия тиімділігін арттыру саласындағы хабарлама

1. Энергия үнемдеу және энергия тиімділігін арттыру саласындағы хабарламаға мына қызмет түрлері жатады:

1) заңды тұлғалар жүзеге асыратын энергия аудиті;

2) энергия үнемдеу және энергия тиiмдiлiгiн арттыру саласындағы қызметті жүзеге асыратын кадрларды қайта даярлау және (немесе) біліктілігін арттыру.

2. Кәсіпкерлік субъектілері Қазақстан Республикасының "Рұқсаттар және хабарламалар туралы" Заңында белгіленген тәртіппен уәкілетті органды энергия үнемдеу және энергия тиімділігін арттыру саласындағы қызметті жүзеге асыруды бастағаны немесе тоқтатқаны туралы хабардар етеді.

3. Уәкілетті органды энергия үнемдеу және энергия тиімділігін арттыру саласында энергия аудитін жүргізу жөніндегі қызметті жүзеге асыруды бастағаны туралы хабардар еткен заңды тұлғалар мынадай талаптарға сай болуға:

1) штатында кемінде төрт энергия аудиторы болуға;

1-1) заңды тұлғаның бірінші басшысына берілетін энергия үнемдеу және энергия тиімділігін арттыру саласындағы сәйкестік сертификаты болуға;

2) Қазақстан Республикасының аумағында уәкілетті орган бекіткен ақпараттық-өлшеу кешендері мен техникалық құралдар тізбесіне сәйкес сенім білдірілген ақпараттық-өлшеу кешендері мен техникалық құралдарға меншік құқығы немесе өзге заңды негізде иелік етуге тиіс.

4. Уәкілетті органды энергия үнемдеу және энергия тиімділігін арттыру саласында энергия аудитi және энергия тиiмдiлiгiн арттыру саласындағы қызметті жүзеге асыратын кадрларды қайта даярлау және (немесе) біліктілігін арттыру қызметін жүзеге асыруды бастағаны туралы хабардар еткен кәсіпкерлік субъектілері мынадай талаптарға сай болуға:

1) білім беру саласындағы уәкілетті органмен келісу бойынша бекітілген оқу бағдарламалары мен жоспарларына сәйкес бекітілген оқу бағдарламалары мен жоспарлары болуға;

2) штатында жоғары білімі бар кемінде екі оқытушысы, оның ішінде техника ғылымдарының кандидатынан (магистрінен) төмен емес ғылыми дәрежесі бар кемінде бір оқытушысы болуға;

3) уәкілетті орган бекіткен ақпараттық-өлшеу кешендері мен техникалық құралдар тізбесіне сәйкес оқу кабинетіне, компьютерлерге және ақпараттық-өлшеу кешендері мен техникалық құралдарға меншік құқығында немесе өзге заңды негізде иелік етуге тиіс.

Ескерту. 14-бап жаңа редакцияда - ҚР 29.03.2016 № 479-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік жиырма бір күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); өзгеріс енгізілді - ҚР 30.06.2022 № 130-VII (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-баптан қараңыз) Заңымен.

14-1-бап. Энергия аудиторының сәйкестігін растау

Энергия үнемдеу және энергия тиімділігін арттыру саласындағы ұлттық стандарттар Қазақстан Республикасының стандарттау саласындағы заңнамасында белгіленген тәртіппен әзірленеді және бекітіледі.

Энергия аудиторының сәйкестігін растау "Техникалық реттеу туралы" және "Сәйкестікті бағалау саласындағы аккредиттеу туралы" Қазақстан Республикасының заңдары мен энергия үнемдеу және энергия тиімділігін арттыру саласындағы ұлттық стандарттарға сәйкес жүзеге асырылады.

Ескерту. Заң 14-1-баппен толықтырылды – ҚР 30.06.2022 № 130-VII (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-баптан қараңыз) Заңымен.

14-2-бап. Энергия аудиторы

1. Энергия аудиторы өз қызметін еңбек шарты негізінде бір ғана энергия-аудиторлық ұйымның құрамында және (немесе) дара кәсіпкер ретінде жүзеге асырады.

2. Дара кәсіпкер болып табылатын энергия аудиторы ғимараттардың, құрылыстардың, құрылысжайлардың ғана энергия аудитін жүргізеді.

3. Дара кәсіпкер болып табылатын энергия аудиторы уәкілетті орган бекіткен, ақпараттық-өлшеу кешендері мен техникалық құралдардың тізбесіне сәйкес Қазақстан Республикасының аумағында сенім білдірілген ақпараттық-өлшеу кешендері мен техникалық құралдарға меншік құқығында немесе өзге де заңды негізде иелік етуге міндетті.

Ескерту. Заң 14-2-баппен толықтырылды – ҚР 30.06.2022 № 130-VII (энергия үнемдеу және энергия тиімділігін арттыру саласындағы ұлттық стандарттар қабылданған күннен бастап он екі ай өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

15-бап. Энергия үнемдеу және энергия тиімділігін арттыру бөлігінде құрылыс жобаларына кешенді ведомстводан тыс сараптама

1. Жаңа объектілерді салуға немесе қазіргі бар объектілерді (үйлерді, ғимараттарды және олардың кешендерін, коммуникацияларды) өзгертуге (кеңейтуге, жаңғыртуға, техникалық тұрғыдан қайта жарақтандыруға, реконструкциялауға, күрделі жөндеуге) арналған жобаларға (техникалық-экономикалық негіздемелер мен жобалау-сметалық құжаттамаға) кешенді ведомстводан тыс сараптама сәулет, қала құрылысы және құрылыс қызметі туралы заңнамаға сәйкес жүргізіледі.

2. Энергия үнемдеу және энергия тиімділігін арттыру бөлігінде жобаларға кешенді ведомстводан тыс сараптама жүргізу:

1) энергетикалық ресурстарды жобалық тұтынуы жылына бес жүз тонна шартты отынға барабар көрсеткіштен асатын объектілер үшін;

2) қолданыстағы мемлекеттік немесе мемлекетаралық нормативтердің болуымен қамтамасыз етілмеген және оларды алмастыратын арнайы техникалық шарттар (ерекше нормалар) бойынша әзірленген бірегей объектілерді салу жобалары бойынша міндетті болып табылады.

3. Егер осы баптың 1 және 2-тармақтарында көрсетілген жобалар бойынша кешенді ведомстводан тыс сараптама жүргізілгеннен және олар бекітілгеннен кейін үш жыл ішінде объектілерді (үйлерді, ғимараттарды және олардың кешендерін, коммуникацияларды) салу (кеңейту, жаңғырту, техникалық тұрғыдан қайта жарақтандыру, реконструкциялау, күрделі жөндеу) басталмаса, онда бұл жобалар іске асырылғанға дейін осы кезде қолданыста болатын мемлекеттік (мемлекетаралық) нормативтерге сәйкес келтірілуге жатады және жаңа кешенді ведомстводан тыс сараптама өткізілгеннен кейін ғана іске асырылу үшін пайдаланылады.

      Ескерту. 15-бап жаңа редакцияда - ҚР 14.01.2015 № 279-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi).
      ЗҚАИ-ның ескертпесі!
      15-1-баппен толықтыру көзделген – ҚР 08.07.2024 № 121-VIII (01.01.2026 бастап қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

16-бап. Энергия аудиті

1. Алып тасталды – ҚР 30.06.2022 № 130-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

2. Энергия аудиті Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес жасалған шарт негізінде, өтініш білдірген тұлғаның қаражаты есебінен жүзеге асырылады.

3. Энергия аудитінің немесе экспресс-энергия аудитінің нәтижелері бойынша энергия үнемдеу және энергия тиімділігін арттыру жөніндегі қорытынды жасалады.

Нысаналы энергия аудитінің нәтижелері бойынша энергия үнемдеу және энергия тиімділігін арттыру бойынша техникалық есеп жасалады.

3-1. Мемлекеттік мекемелерді қоспағанда, Мемлекеттік энергетикалық тізілім субъектілері жүргізілген энергия аудитінің немесе экспресс-энергия аудитінің қорытындылары бойынша энергия үнемдеу және энергия тиімділігін арттыру жөніндегі іс-шаралар жоспарын әзірлейді және бекітеді. Энергия үнемдеу және энергия тиімділігін арттыру жөніндегі іс-шаралар жоспары энергия үнемдеу және энергия тиімділігін арттыру жөніндегі қорытынды алынған күннен бастап алты ай ішінде әзірленеді және бекітіледі.

4. Мемлекеттік мекемелерді қоспағанда, жылына бір мың бес жүз және одан да көп тонна шартты отынға балама көлемде энергетикалық ресурстарды тұтынатын Мемлекеттік энергетикалық тізілім субъектілері әрбір бес жыл сайын бір реттен сиретпей міндетті энергия аудитінен өтеді.

4-1. Мемлекеттік мекемелерді қоспағанда, жылына бір мың бес жүз және одан да көп тонна шартты отынға балама көлемде энергетикалық ресурстарды тұтынатын Мемлекеттік энергетикалық тізілім субъектілері бір мезгілде мынадай шарттар сақталған:

1) энергия үнемдеу және энергия тиімділігін арттыру жөніндегі алдыңғы қорытынды болған;

2) энергия үнемдеу және энергия тиімділігін арттыру жөніндегі іс-шаралар жоспарын орындау есебінен соңғы бес жыл ішінде кемінде бес пайыз көлемінде энергия үнемдеу әлеуетіне қол жеткізген және (немесе) олардың өнім бірлігіне шаққандағы үлестік энергия тұтынуды бес жыл ішінде кемінде бес пайыз көлемінде төмендеткен;

3) энергия менеджменті жүйесінің сәйкестік сертификаты болған кезде, міндетті энергия аудитінің орнына экспресс-энергия аудитін жүргізуге құқылы.

5. Мемлекеттік мекемелерді қоспағанда, Мемлекеттік энергетикалық тізілім субъектілері осы Заң қолданысқа енгізілген күннен бастап төрт жыл ішінде, ал ауыл шаруашылығы, балық шаруашылығы өнімін өндіруді, дайындауды, сақтауды, тасымалдауды, қайта өңдеуді және өткізуді жүзеге асыратындар алты жыл ішінде энергия аудитін жүргізу нәтижелері бойынша қорытынды алуға міндетті.

5-1. Алып тасталды - ҚР 24.05.2018 № 156-VI Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі).

6. Энергия-аудиторлық ұйымдардың немесе дара кәсіпкерлер болып табылатын энергия аудиторларының:

өтініш білдірген, қатысушысы, кредиторы энергия-аудиторлық ұйымдар және олардың жұмыскерлері немесе дара кәсіпкерлер болып табылатын энергия аудиторлары болып табылатын тұлғаға;

осы ұйымдардың энергия аудитін жүзеге асыратын жұмыскерлері (энергия аудиторлары) өтініш білдірген тұлғамен еңбек қатынастарында тұратын немесе өтініш білдірген тұлғаның лауазымды адамдарының, сондай-ақ өтініш білдірген тұлға акцияларының (немесе жарғылық капиталға қатысу үлестерінің) он және одан да көп пайызын иеленетін акционердің (қатысушының) жақын туыстары (ата-аналары, балалары, асырап алушылары, асырап алынған балалары, ата-анасы бір және ата-анасы бөлек аға-інілері мен апа-сіңлілері (қарындастары), аталары, әжелері, немерелері) немесе жұбайы (зайыбы) немесе жекжаттары болып табылғанда;

энергия-аудиторлық ұйымның дауыс беретін акциялары (жарғылық капиталға қатысу үлестері) өтініш білдірген тұлғаға тікелей немесе жанама түрде тиесілі болған жағдайларда энергия аудитін жүргізуіне тыйым салынады. Жанама тиесілілік өзге заңды тұлға акцияларының (жарғылық капиталға қатысу үлестерінің) әрбір келесі үлестес тұлғаға тиесілігін білдіреді;

осы ұйымдардың энергия аудитін жүзеге асыратын жұмыскерлерінің (энергия аудиторларының) өтініш білдірген тұлғада жеке мүліктік мүдделері бар болғанда;

энергия аудитін жүргізу жөніндегі міндеттемелерді қоспағанда, егер энергия-аудиторлық ұйымның және олардың жұмыскерлерінің, дара кәсіпкерлер болып табылатын энергия аудиторларының өтініш білдірген тұлға алдында немесе өтініш білдірген тұлғаның олардың алдында ақшалай міндеттемелері бар болса, энергия аудитін жүргізуіне тыйым салынады.

7. Мемлекеттік энергетикалық тізілім субъектілері мынадай:

1) жылына бір мың бес жүз тоннадан аз шартты отынға балама көлемде энергетикалық ресурстарды тұтынған;

2) балансында энергетикалық ресурстарды тұтыну объектісі (объектілері) болмаған;

3) энергетикалық ресурстарды көлік құралдарын пайдалану мақсатында ғана тұтынған;

4) егер тарихи-мәдени мұра объектісі немесе ғибадат үйі, құрылысы және құрылысжайы болып табылған жағдайларда, міндетті энергия аудитін жүргізбейді.

Ескерту. 16-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 14.01.2015 № 279-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi); 29.03.2016 № 479-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік жиырма бір күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 24.05.2018 № 156-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 17.11.2015 № 407-V (01.01.2019 бастап қолданысқа енгізіледі); 30.06.2022 № 130-VII (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-баптан қараңыз) Заңдарымен.

5-тарау. Энергия үнемдеу және энергия тиімділігін арттыру саласындағы мемлекеттік қолдау

17-бап. Энергия үнемдеу және энергия тиімділігін арттыру саласындағы мемлекеттік қолдаудың бағыттары

Энергия үнемдеу және энергия тиімділігін арттыру саласындағы мемлекеттік қолдау мынадай бағыттар бойынша жүзеге асырылады:

1) энергия үнемдеу жабдығын пайдалануды ынталандыру;

2) энергия үнемдеу және энергия тиімділігін арттыру саласындағы білім беру қызметін және іс-шараларды ақпараттық қолдауды жүзеге асыруға жәрдемдесу;

3) энергия тиімділігін арттырудың кешенді жоспарын іске асыру;

4) энергия үнемдеу және энергия тиімділігін арттыру саласында ғылыми-зерттеу жұмыстарын жүргізу, оның ішінде энергия үнемдеу және энергия тиімділігін арттыру саласындағы әдістемелік және нормативтік құқықтық базаны әзірлеуді және дамытуды қаржыландыру;

5) тұрғындарда пайдалануда болған, құрамында сынап бар энергия үнемдеу шамдарын кәдеге жарату;

6) оқу орталықтарын құру;

7) Қазақстан Республикасының тұрғын үй қатынастары туралы заңнамасына сәйкес тұрғын үйлердің (тұрғын үй ғимараттарының), тұрғын үй-жайлардың (пәтерлердің) меншік иелеріне энергия үнемдеуді қамтамасыз етуге және энергия тиімділігін арттыруға бағытталған іс-шараларға ақы төлеуге көмектесу;

8) энергия-сервистік шарттар шеңберінде жобаларды іске асыруға жәрдемдесу;

9) энергия тиімділігі картасы шеңберінде жобаларды іске асыруға жәрдемдесу.

Ескерту. 17-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 14.01.2015 № 279-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi); 17.11.2015 № 407-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

18-бап. Энергия үнемдеу және энергия тиімділігін арттыру саласындағы келісім

1. Энергия үнемдеу және энергия тиімділігін арттыру саласындағы келісім (бұдан әрі – Келісім) уәкілетті орган, облыстың, республикалық маңызы бар қаланың, астананың жергілікті атқарушы органы мен энергетикалық ресурстарды жылына бір жүз мың және одан көп тонна шартты отын көлемінде тұтынатын Мемлекеттік энергетикалық тізілім субъектісінің арасында ерікті негізде жасалады.

2. Энергетикалық ресурстарды жылына бір жүз мың және одан көп тонна шартты отын көлемінде тұтынатын Мемлекеттік энергетикалық тізілім субъектісінің облыстың, республикалық маңызы бар қаланың, астананың жергілікті атқарушы органына өтініші Келісім жасауға негіз болып табылады.

Мемлекеттiк энергетикалық тiзiлiм субъектiсiнiң энергия үнемдеу және энергия тиімділігін арттыру жөніндегі іс-шаралар жоспарын орындау есебiнен бес жыл iшiнде оның өнім бірлігіне шаққандағы энергия тұтыну үлесін кемiнде он бес пайыз көлемiнде төмендету бойынша мiндеттемелер қабылдауы Келiсiм нысанасы болып табылады. Келiсiм кемiнде бес жыл мерзiмге жасалады.

3. Келісімнің қолданысын тоқтату Қазақстан Республикасының азаматтық заңнамасының нормаларына сәйкес жүзеге асырылады.

Ескерту. 18-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 14.01.2015 № 279-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi).

18-1-бап. Энергия-сервистік шарт

1. Энергия үнемдеу және пайдаланылатын энергетикалық ресурстардың энергия тиімділігін арттыру мақсатында жеке және заңды тұлғалар, оның ішінде мемлекеттік мекемелер мен квазимемлекеттік сектор субъектілері энергия-сервистік компаниялармен энергия-сервистік шарттар жасасуы мүмкін.

Мемлекеттік мекемелер үлгілік энергия сервистік шартқа сәйкес мемлекеттік мекемелер үшін алты жылдан аспайтын мерзімде энергия сервистік шарттар жасайды.

2. Энергия-сервистік шартта:

1) энергия-сервистік шартты орындау нәтижесінде энергия-сервистік компания қамтамасыз етуге тиіс энергетикалық ресурстарды үнемдеу шамасы туралы;

2) энергия-сервистік шартта белгіленген энергетикалық ресурстарды үнемдеу шамасына қол жеткізу үшін қажетті мерзімнен кем болмауға тиіс энергия-сервистік шарттың қолданылу мерзімі туралы;

3) пайдаланылатын энергия ресурстарын жыл сайын үнемдеуден алынатын қаражат есебінен жұмыстарға ақы төлеу туралы шарт қамтылуға тиіс.

Энергия-сервистік шарт бойынша баға энергия-сервистік шартты іске асыру нәтижесінде қол жеткізілген не қол жеткізуге жоспарланған көрсеткіштер негізге алына отырып, оның ішінде үнемделген энергетикалық ресурстар құны немесе өнім бірлігіне шаққандағы энергия тұтыну үлесін төмендету есебінен пайда болатын энергетикалық ресурстарды үнемдеу негізге алына отырып айқындалуға тиіс.

3. Энергия-сервистік шарт тараптардың келісілген, энергетикалық ресурстарды тұтыну (пайдалану) режимін, шарттарын (температуралық режимді, жарықтандыру деңгейін, еңбекті ұйымдастыру, үйлерді, құрылыстарды, ғимараттарды күтіп-ұстау саласындағы талаптарға сәйкес келетін басқа да сипаттамаларды қоса алғанда), энергетикалық ресурстарды өндіру, беру режимін, шарттарын және өзге де келісілген шарттарды энергия-сервистік компаниялардың энергия-сервистік шартты орындау кезінде қамтамасыз ету жөніндегі міндеттері туралы шартты қамтуы мүмкін.

Ескерту. 5-тарау 18-1-баппен толықтырылды - ҚР 14.01.2015 № 279-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi); өзгеріс енгізілді - ҚР 17.11.2015 № 407-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі).

19-бап. Энергия үнемдеу және энергия тиімділігін арттыру жөніндегі қызметті ақпараттық қамтамасыз ету

Энергия үнемдеу және энергия тиімділігін арттыру жөніндегі қызметті ақпараттық қамтамасыз етуді орталық және жергілікті атқарушы органдар мен квазимемлекеттік сектордың субъектілері:

1) энергетикалық ресурстарды тиімді пайдалануды насихаттау;

2) энергия тиімділігі жоғары көрсету жобаларын жасау жөніндегі жұмыстарды үйлестіру;

3) энергия үнемдейтін материалдар мен жабдықтар көрмелерін ұйымдастыруға жәрдемдесу жолымен тұрақты жүзеге асырады.

Ескерту. 19-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 03.07.2013 № 124-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі).

6-тарау. Энергия үнемдеу және энергия тиімділігін арттыру саласындағы субъектілердің құқықтары мен міндеттері

20-бап. Энергия үнемдеу және энергия тиімділігін арттыру саласындағы ұлттық даму институты

Энергия үнемдеу және энергия тиімділігін арттыру саласындағы ұлттық даму институты:

1) Мемлекеттік энергетикалық тізілімді қалыптастырады және оны жүргізеді;

2) энергия тиімділігі картасын қалыптастырады және оны жүргізеді, энергия тиімділігі картасына жобаларды іріктеуді және енгізуді жүзеге асырады;

3) Мемлекеттік энергетикалық тізілімнің ақпаратты беруден жалтарған немесе дұрыс емес ақпарат берген субъектілері туралы ақпаратты уәкілетті органға береді;

4) Мемлекеттік энергетикалық тізілім субъектілерінен, энергия үнемдеу және энергия тиімділігін арттыру саласындағы қызметті жүзеге асыратын кәсіпкерлік субъектілерінен, дара кәсіпкерлер болып табылатын энергия аудиторларынан, сондай-ақ энергия-сервистік компаниялардан Мемлекеттік энергетикалық тізілімді қалыптастыруға және жүргізуге қажетті ақпаратты сұратады және алады;

5) уәкілетті органға Мемлекеттік энергетикалық тізілімді және энергия тиімділігі картасын қалыптастыру және оны жүргізу бойынша ұсыныстар енгізеді;

6) Мемлекеттік энергетикалық тізілім субъектілері жүзеге асыратын, энергия үнемдеу және энергия тиімділігін арттыру жөніндегі іс-шаралар жоспарларының тиімділігін бағалау мен талдауды, энергия үнемдеу және энергия тиімділігін арттыру жөніндегі іс-шаралар тиімділігін бағалау мен талдауды, Мемлекеттік энергетикалық тізілім субъектілерінің энергия ресурстарын тұтынуын талдауды алдыңғы жылмен салыстырмалы талдауды, Қазақстан Республикасында жалпы ішкі өнімнің энергия сыйымдылығы және энергия ресурстарын пайдаланудың тиімділігі бойынша талдамалық зерттеуді, Мемлекеттік энергетикалық тізілім субъектілерінің үлестік шығыстарын және энергияны пайдалану нормативтерін талдауды, осы Заңды іс жүзінде іске асыруды, энергия үнемдеу және энергия тиімділігін арттыру саласындағы мемлекеттік саясатты іске асыру бойынша ұсыныстар береді және уәкілетті органға жиынтық ақпаратты ұсынады;

6-1) мемлекеттік мекемелердің энергия тұтыну мониторингін жүргізеді және мемлекеттік мекемелердің энергия тұтыну мониторингін жүргізу қорытындылары бойынша есепті өзінің интернет ресурсында орналастырады;

6-2) уәкілетті органға энергия үнемдеу және энергия тиімділігін арттыру саласында мемлекеттік сатып алу және тауарларды, жұмыстарды, көрсетілетін қызметтерді сатып алу мониторингін жүргізген кезде және мемлекеттік сатып алуды және тауарларды, жұмыстарды, көрсетілетін қызметтерді сатып алуды жүзеге асыру кезінде энергия тиімділігі жөніндегі талаптар қолданылатын тауарлардың, жұмыстардың, көрсетілетін қызметтердің тізбесін жаңарту бойынша ұсынымдарды дайындауға жәрдемдеседі;

ЗҚАИ-ның ескертпесі!
6-3) тармақшамен толықтыру көзделген – ҚР 08.07.2024 № 121-VIII (01.01.2026 бастап қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

7) энергия үнемдеу және энергия тиімділігін арттыру жөніндегі қорытындыға талдау жүргізеді және уәкілетті органға ақпарат ұсынады;

8) энергия үнемдеу және энергия тиімділігін арттыру саласындағы ақпараттық, талдамалық және консультациялық қызметтерді көрсетеді;

9) энергия үнемдеуді дамытуды ынталандыру үшін ақпараттық, білім беру және қаржы ресурстарын тарту мақсатында халықаралық ұйымдармен ынтымақтастық жасайды;

10) уәкілетті органға энергия үнемдеу және энергия тиімділігін арттыру саласында сараптамалық қорытындылар және (немесе) ұсыныстар береді.

Ескерту. 20-бап жаңа редакцияда - ҚР 17.11.2015 № 407-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); өзгерістер енгізілді - ҚР 29.03.2016 № 479-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік жиырма бір күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 30.06.2022 № 130-VII (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-баптан қараңыз) Заңдарымен.

21-бап. Энергия үнемдеу және энергия тиімділігін арттыру саласындағы субъектілердің құқықтары мен міндеттері

1. Осы баптың 2, 3, 4 және 5-тармақтарында көрсетілген энергия үнемдеу және энергия тиімділігін арттыру саласындағы субъектілер:

1) мемлекеттік органдарға энергия үнемдеу және энергия тиімділігін арттыруды қамтамасыз ету жөнінде ұсыныстар енгізуге;

2) энергия үнемдеу және энергия тиімділігін арттыру мәселелері бойынша уәкілетті органнан ақпарат алуға құқылы.

1-1. Дара кәсіпкерлер мен заңды тұлғалар энергия-сервистік компаниялармен энергия-сервистік шарттар жасасуға құқылы.

2. Дара кәсіпкерлер және заңды тұлғалар:

1) электр желілерінде қуат коэффициентінің нормативтік мәндерін сақтауға;

2) энергия тұтыну нормативтерінен аспауға;

3) энергетикалық ресурстарды, суды өндіруді және (немесе) беруді жүзеге асыру кезінде жабдықтың, арматураның ақаулығынан, құбырларды жылу оқшаулаусыз пайдаланудан немесе энергия тұтыну жабдығының жұмыс режимін сақтамаудан туындаған олардың тікелей ысырабына жол бермеуге міндетті.

2-1. Осы Заңда айқындалған тапсырыс берушілер мемлекеттік сатып алуды және тауарларды, жұмыстарды, көрсетілетін қызметтерді сатып алуды энергия тиімділігі бойынша талаптарға сәйкес жүзеге асыруға міндетті.

3. Мемлекеттік энергетикалық тізілім субъектілері осы Заңның 9-бабында көрсетілген ақпаратты беруге және мемлекеттік мекемелерді қоспағанда, энергия аудиті өткеннен кейін бес жыл ішінде, энергия аудиті қорытындылары бойынша айқындалған шамаға дейін энергетикалық ресурстар мен судың тұтыну көлемін өнімнің бірлігіне, үйлердің, құрылыстар мен ғимараттардың алаңы бірлігіне жыл сайын азайтуды қамтамасыз етуге міндетті.

Бұл ретте меншік құқығында жылжымайтын мүлкі жоқ мемлекеттік мекемелер осы Заңның 9-бабының 1-1-тармағында көрсетілген ақпаратты беруден босатылады.

3-1. Жылына бір мың бес жүз және одан да көп тонна шартты отынға балама көлемде энергетикалық ресурстарды тұтынатын Мемлекеттік энергетикалық тізілім субъектілері энергия үнемдеу және энергия тиімділігін арттыру жөніндегі жауапты адамды тағайындауға міндетті.

3-2. Жылына елу мың және одан да көп тонна шартты отынға балама көлемде энергетикалық ресурстарды тұтынатын Мемлекеттік энергетикалық тізілім субъектілері уәкілетті орган белгілеген энергия тиімділігі бойынша нысаналы индикаторларға қол жеткізуді қамтамасыз етуге міндетті.

4. Энергия-аудиторлық ұйымдар және дара кәсiпкер болып табылатын энергия аудиторлары:

1) Қазақстан Республикасының энергия үнемдеу және энергия тиiмдiлiгiн арттыру туралы заңнамасында белгiленген энергия аудитiн жүргiзу тәртiбiн сақтауға;

2) энергия аудитiн жүргізу кезiнде уәкiлеттi органның жол берiлген бұзушылықтарды жою жөніндегі нұсқамаларын уақтылы орындауға міндетті.

3) алып тасталды – ҚР 30.06.2022 № 130-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

5. Оқу орталықтары:

1) оқу орталықтарының Қазақстан Республикасының энергия үнемдеу және энергия тиiмдiлiгiн арттыру туралы заңнамасында белгiленген қызмет тәртібін сақтауға;

2) энергия үнемдеу және энергия тиiмдiлiгiн арттыру саласындағы қызметті жүзеге асыратын кадрларды қайта даярлауды және (немесе) олардың біліктілігін арттыруды жүргізу кезiнде уәкiлеттi органның жол берiлген бұзушылықтарды жою жөніндегі нұсқамаларын уақтылы орындауға міндетті.

3) алып тасталды – ҚР 30.06.2022 № 130-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.
Ескерту. 21-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 14.01.2015 № 279-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi); 30.06.2022 № 130-VII (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-баптан қараңыз) Заңдарымен.

7-тарау. Қорытынды ережелер

22-бап. Қазақстан Республикасының энергия үнемдеу және энергия тиімділігін арттыру туралы заңнамасын бұзғаны үшін жауаптылық

Қазақстан Республикасының энергия үнемдеу және энергия тиімділігін арттыру туралы заңнамасын бұзу Қазақстан Республикасының заңдарына сәйкес жауаптылыққа әкеп соғады.

23-бап. Уәкілетті органның лауазымды адамының әрекеттеріне (әрекетсіздігіне) шағым жасау

Жеке және (немесе) заңды тұлғалар уәкілетті органның лауазымды адамының әрекеттеріне (әрекетсіздігіне) Қазақстан Республикасының заңдарында белгіленген тәртіппен шағым жасауға құқылы.

Ескерту. 23-бап жаңа редакцияда – ҚР 30.06.2022 № 130-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

23-1-бап. Өтпелі ережелер

Энергия үнемдеу және энергия тиімділігін арттыру саласындағы энергия аудиторының аттестаты бар энергия аудиторы энергия үнемдеу және энергия тиімділігін арттыру саласындағы ұлттық стандарттар қабылданған күннен бастап алты ай өткен соң энергия аудиторының сәйкестігін растаудан өтуге құқылы.

Ескерту. Заң 23-1-баппен толықтырылды – ҚР 30.06.2022 № 130-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

24-бап. Осы Заңның қолданысқа енгізілу тәртібі

1. Осы Заң:

2013 жылғы 1 қаңтардан бастап қолданысқа енгізілетін 5-баптың 9) тармақшасын;

2013 жылғы 1 қаңтардан бастап қолданысқа енгізілетін 8-баптың 2-тармағын;

2012 жылғы 1 шілдеден бастап қолданысқа енгізілетін 8-баптың 4-тармағын;

2013 жылғы 1 қаңтардан бастап қолданысқа енгізілетін 9-бапты;

2014 жылғы 1 қаңтардан бастап қолданысқа енгізілетін 10-баптың 1-тармағын;

қуаты 100 Вт және одан жоғары қыздыру электр шамдары үшін – 2012 жылғы 1 шілдеден бастап, қуаты 75 Вт және одан жоғары қыздыру электр шамдары үшін – 2013 жылғы 1 қаңтардан бастап, қуаты 25 Вт және одан жоғары қыздыру электр шамдары үшін 2014 жылғы 1 қаңтардан бастап қолданысқа енгізілетін 13-баптың 1-тармағының 1) тармақшасын;

2014 жылғы 1 қаңтардан бастап қолданысқа енгізілетін 13-баптың 1-тармағының 5) тармақшасын;

2013 жылғы 1 қаңтардан бастап қолданысқа енгізілетін 15-баптың 1 және 9-тармақтарын;

2013 жылғы 1 қаңтардан бастап қолданысқа енгізілетін 21-баптың 3-тармағын қоспағанда, алғашқы ресми жарияланғанынан кейін алты ай өткен соң қолданысқа енгізіледі.

2. "Энергия үнемдеу туралы" 1997 жылғы 25 желтоқсандағы Қазақстан Республикасы Заңының (Қазақстан Республикасы Парламентінің Жаршысы, 1997 ж., № 24, 343-құжат; 2004 ж., № 23, 142-құжат; 2006 ж., № 1, 5-құжат, 2009 ж., № 13-14, 62-құжат; 2010 ж., № 5, 23-құжат; 2011 ж., № 1, 2-құжат; № 11, 102-құжат) күші жойылды деп танылсын.

Қазақстан Республикасының
Президенті

Н. НАЗАРБАЕВ

Unofficial translation
Footnote. Throughout the text, the words "customs union", "of customs union" shall be replaced by the words "Eurasian Economic Union" in accordance with the Law of the Republic of Kazakhstan dated 26.12.2017 № 124-VI (shall be enforced from 01.01.2018).

This Law regulates public relations and determines legal, economic and organizational grounds of activity of individuals and legal entities in the field of energy saving and increase of energy efficiency.

Chapter 1. GENERAL PROVISIONS Article 1. Basic definitions used in this Law

The following basic definitions are used in this Law:

1) Is excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 29.03.2016№ 479-V (shall be enforced upon expiry of twenty one calendar days after the day its first official publication);
1-1) is excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 17.11.2015 № 407-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after the day its first official publication);

2) subjects of the quasi-public sector - state-owned enterprises, limited liability partnerships, joint-stock companies, including national management holdings, national holdings, national companies, the founder, participant or shareholder of which shall be the state, as well as subsidiaries, affiliates and other legal entities that are affiliated with them in accordance with legislative acts of the Republic of Kazakhstan;

3) State Energy Register – systematic collection of information on the subjects of the State Energy Register;

4) Is excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 17.11.2015 № 407-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after the day its first official publication);

5) subjects of the State energy register - individual entrepreneurs and legal entities consuming energy resources in an amount equivalent to a thousand five hundred and more tons of conventional fuel per year, as well as state institutions, subjects of the quasi-public sector and natural monopolies;

5-1) target energy audit - an energy audit conducted on a voluntary basis, having a target nature and a limitation on the volume of conduct;

5-2) training center - a business entity carrying out activities in the field of retraining and (or) advanced training of personnel in the field of energy saving and energy efficiency improvement;

5-3) customers - state institutions, as well as state enterprises, legal entities, fifty or more percent of voting shares (interests in the authorized capital) of which belong to the state, and legal entities affiliated with them, with the exception of national management holdings, national holdings, national management companies and legal entities affiliated with them;

6) thermal modification – the measure on improvement of heat thermal technical characteristics of a building, structure and construction bringing to decrease of heat energy loss;

7) energy efficiency class of a building, structure, construction – level of economic efficiency of energy consumption of a building, structure, construction characterizing its energy efficiency at the stage of operation;

8) equivalent fuel – a unit accepted upon technical economic calculations specified in normatives and standards serving for correlation of a heat value of different types of organic fuels;

8-1) express energy audit - an energy audit carried out according to an abbreviated program and in order to confirm the results of energy analysis carried out within the framework of the management system in the field of energy saving and energy efficiency improvement and the previous conclusion on energy saving and energy efficiency improvement;

8-2) energy auditor (hereinafter referred to as the energy auditor) - an individual who has a certificate of conformity in the field of energy saving and energy efficiency improvement;

9) energy audit (hereinafter referred to as the energy audit) - collection, processing and analysis of data on the use of energy resources in order to assess the possibility and potential of energy saving and prepare an opinion on energy saving and energy efficiency improvement;

10) energy resources – set of natural and produced carries of energy, reserved energy of which is used at the present time or may be used in a prospective in economic and other types of activity, as well as types of energy (atomic, electrical, chemical, electro-magnetic, heat and other types of energy);

11) effective use of energy resources – achievement of technically possible and economically viable level of using energy resources;

12) energy efficiency (hereinafter referred to as the energy efficiency) shall be the quantitative ratio of the volume of services, works, manufactured products (goods) or produced energy resources to the initial energy resources spent on it;

12-1) energy audit organization - a legal entity conducting energy audit;

12-2) Excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 30.06.2022 № 130-VII (shall enter into force upon expiry of sixty calendar days after the day of its first official publication);

12-3) energy service company – a legal entity performing works (services) in the field of energy saving and increase of energy efficiency, as well as with involvement of contracting organizations on account of own and (or) attracted funds within the energy service contract;

13) energy efficiency class of electrical energy consuming device – level of economic efficiency of energy consumption of electrical energy consuming device characterizing its energy efficiency at the stage of operation;

14) energy saving – realization of organizational, technical, technological, economic and other measures oriented to decrease of the volume of used energy resources;

14-1) management in the field of energy saving and energy efficiency improvement (hereinafter referred to as the energy management) − a set of administrative actions aimed at ensuring rational consumption of energy resources and increasing the energy efficiency of the facility;

14-2) certificate of conformity in the field of energy saving and energy efficiency improvement - a document issued by the compliance of confirmation body certifying the competence of the energy auditor to carry out work in the field of energy saving and energy efficiency improvement;

      15) Is excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 29.03.2016№ 479-V (shall be enforced upon expiry of twenty one calendar days after the day its first official publication);
      16) Is excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 14.01.2015 № 279-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after the date of its first official publication);
      16-1) is excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 17.11.2015 № 407-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after the day its first official publication);

17) authorized body in the field of energy saving and increase of energy efficiency (hereinafter – authorized body) – a central executive body carrying out management in the field of energy saving and increase of energy efficiency;

17-1) national institution of development in the field of energy saving and energy efficiency improvement - a legal entity, fifty or more percent of voting shares (shares in the authorized capital) of which belong to the state;

17-2) energy efficiency map - a unified republican list of projects in the field of energy saving and energy efficiency improvement, indicating the sources of financing, schedules and action plans for their implementation;

18) Is excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 14.01.2015 № 279-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after the date of its first official publication);

19) energy saving equipment – the equipment enabling to increase efficiency of using energy resources;

20) energy saving material – the material enabling to increase efficiency of using energy resources.

Footnote. Article 1 as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 14.01.2015 № 279-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after the date of its first official publication); dated 17.11.2015 № 407-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after the day its first official publication); dated 29.03.2016№ 479-V (shall be enforced upon expiry of twenty one calendar days after the day its first official publication); dated 29.06.2020 № 352-VI (shall enter into force upon the expiry of ten calendar days after the day of its first official publication); dated 30.06.2022 № 130-VII (the procedure of entry into force, see Article 2).

Article 2. Legislation of the Republic of Kazakhstan on energy saving and increase of energy efficiency

1. Legislation of the Republic of Kazakhstan on energy saving and increase of energy efficiency is based on the Constitution of the Republic of Kazakhstan and consists of this Law and other regulatory legal acts of the Republic of Kazakhstan.

2. If international treaty ratified by the Republic of Kazakhstan establishes other rules than those contained in this Law, the rules of the international treaty shall be applied.

Chapter 2. STATE REGULATION IN THE FIELD OF ENERGY SAVING AND INCREASE OF ENERGY EFFICIENCY Article 3. Basic directions of state regulation in the field of energy saving and increase of energy efficiency

Basic directions of state regulation in the field of energy saving and increase of energy efficiency are:

1) carrying out of technical regulation in the field of energy saving and increase of energy efficiency;

2) carrying out of a balanced tariff policy and price formation in the field of production and consumption of energy resources;

3) stimulation of energy saving and increase of energy efficiency including use of energy saving equipment and materials;

4) carrying out of state control of efficient use of energy resources;

5) propaganda of economic, environmental and social advantages of efficient use of energy resources, increase of public educational level in this field;

6) ensuring of compliance with the legislation of the Republic of Kazakhstan on energy saving and increase of energy efficiency.

Article 4. Competence of the Government of the Republic of Kazakhstan

The Government of the Republic of Kazakhstan shall:

1) develop basic directions of the state policy in the field of energy saving and increase of energy efficiency;

2) Excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 19.04.2023 № 223-VII (shall be enforced ten calendar days after the date of its first official publication);

3) carry out an international cooperation in the field of energy saving and increase of energy efficiency;

      4) – 15) are excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 29.09.2014 № 239-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after the date of its first official publication);
      16) Is excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 03.07.2013 № 124-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication);
      17) Is excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 29.09.2014 № 239-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after the date of its first official publication);
      18) Is excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 29.09.2014 № 239-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after the date of its first official publication);
      19) Is excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 29.09.2014 № 239-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after the date of its first official publication);
      20) Excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 19.04.2023 № 223-VII (shall be enforced ten calendar days after the date of its first official publication).
      Footnote. Article 4 as amended by the Laws of the Republic of Kazakhstan dated 03.07.2013 № 124-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication); dated 29.09.2014 № 239-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after the date of its first official publication); dated 19.04.2023 № 223-VII (shall be enforced ten calendar days after the date of its first official publication).

Article 5. Competence of the authorized body

Authorized body shall:

1) form and implement the state policy in energy saving and energy efficiency;

2) carry out an international cooperation in the field of energy saving and increase of energy efficiency within the competence;

3) carry out a cross-sector coordination of activity of the state bodies in the field of energy saving and increase of energy efficiency;

4) determine the procedure for the formation and maintenance of the State Energy Register;

5) carry out state control in the field of energy saving and energy efficiency improvement;

6) develop and approve regulatory legal acts in the field of energy saving and increase of energy efficiency;

6-1) approve the list of information-measuring complexes and technical means necessary for carrying out activities in the field of energy saving and increase of energy efficiency;

6-2) approve energy consumption standards, standard values of power coefficient in electrical networks of the subjects of the State Energy Register;

6-3) is excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 14.01.2015 № 279-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after the date of its first official publication);

6-4) define a national development institution in the field of energy saving and increase of energy efficiency;

6-5) approve the mechanism of assessing activity of local executive bodies on the issues of energy saving and increase of energy efficiency;

6-6) establish requirements on energy efficiency of buildings, structures, constructions and their elements being a part of building envelopes;

6-7) establish requirements on energy efficiency of a transport;

6-8) set requirements for energy efficiency of equipment, including electrical equipment;

6-9) approve the rules of determination and review of energy efficiency classes of buildings, structures, constructions;

6-10) develop and approve the procedure for conducting an energy audit;

6-11) approve the requirements on energy saving and increase of energy efficiency submitted to the design (design-estimate) documentation of buildings, structures, constructions;

6-12) approve the requirements to the form and content of a plan of measures on energy saving and increase of energy efficiency developed by a subject of the State Energy Register following the results of energy audit;

6-13) determine procedure for activity of training centres;

6-14) approve the form and terms of representing the reports on implementing the state policy in the field of energy saving and increase of energy efficiency by the central executive bodies;

6-15) develop and approve the methodology for calculating energy consumption standards;

6-16) develop and approve rules for monitoring the energy consumption of state institutions;

6-17) set target indicators for energy efficiency for the subjects of the State energy register who consume energy resources in an amount equivalent to fifty thousand or more tons of conventional fuel per year;

7) develop and approve the form of a prescription on eliminating violation of the requirements of the legislation of the Republic of Kazakhstan on energy saving and increase of energy efficiency;

8) Is excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 03.07.2013 № 124-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication);

9) form and place the list of subjects of the State Energy Register on own website not ensuring annual decrease of the volume of consumption of energy resources, water for a production unit, area of buildings, structures and constructions up to the sizes determined following the results of energy audit, as well as including the state institutions not complying with consumption standards;

10) coordinate the formation, maintenance and implementation of energy efficiency map, conduct research, development and technological work in the field of energy saving and increase of energy efficiency;

      11) Is excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 13.01.2014 № 159-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after the date of its first official publication);
      12) Is excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 29.03.2016№ 479-V (shall be enforced upon expiry of twenty one calendar days after the day its first official publication);
      12-1) excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 30.06.2022 № 130-VII (shall enter into force upon expiry of twelve months after the adoption of national standards in the field of energy saving and energy efficiency);

13) maintain a register of legal entities carrying out activities in the field of energy saving and increase of energy efficiency;

      13-1) excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 30.06.2022 № 130-VII (shall enter into force upon expiry of twelve months after the adoption of national standards in the field of energy saving and energy efficiency);
      13-2) excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 30.06.2022 № 130-VII (shall enter into force upon expiry of twelve months after the adoption of national standards in the field of energy saving and energy efficiency);
      13-3) excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 30.06.2022 № 130-VII (shall enter into force upon expiry of twelve months after the adoption of national standards in the field of energy saving and energy efficiency);
      13-4) is excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 17.11.2015 № 407-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after the day its first official publication);
      13-5) is excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 17.11.2015 № 407-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after the day its first official publication);
      13-6) excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 30.06.2022 № 130-VII (shall enter into force upon expiry of twelve months after the adoption of national standards in the field of energy saving and energy efficiency);

13-7) approve the form of marking buildings, structures, facilities for energy efficiency;

14) Is excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 14.01.2015 № 279-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after the date of its first official publication);
15) Is excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 24.05.2018 № 156-VI (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication);

15-1) develop and approve training modules and places in concurrence with the authorized body in the field of education;

15-2) establish requirements on energy efficiency of construction materials, products and constructions;

16) carry out a monitoring of implementing the state policy in the field of energy saving and increase of energy efficiency, conduct analysis of represented reports by the central authorized bodies in form and in terms established by the authorized body;

16-1) assess the activities of local executive bodies on energy conservation and energy efficiency;

16-2) develop and approve rules for monitoring public procurement and procurement of goods, works, services in the field of energy saving and energy efficiency improvement;

16-3) develop and approve a list of goods, works, services that shall be subject to energy efficiency requirements in the implementation of public procurement and procurement of goods, works, services;

16-4) establish requirements for energy efficiency of goods, works, services in the implementation of public procurement and procurement of goods, works, services;

16-5) monitors public procurement and procurement of goods, works, services in the field of energy saving and energy efficiency improvement;

17) develop and approve the standard form agreement in the field of energy saving and increase of energy efficiency;

17-1) approve standard forms of energy service contract;

17-2) define the procedure for the formation and maintenance of the energy efficiency map, selection and inclusion of projects in the energy efficiency map;

17-3) determine the procedure for analyzing conclusions on energy saving and energy efficiency improvement;

17-4) develop and approve professional standards for energy auditors;

18) Is excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 29.12.2014 № 269-V (shall be enforced from 01.01.2015);
19) Is excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 29.09.2014 № 239-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after the date of its first official publication);

20) exercise other powers provided by this Law, other Laws of the Republic of Kazakhstan, acts of the President of the Republic of Kazakhstan and the Government of the Republic of Kazakhstan.

Footnote. Article 5 as amended by the Laws of the Republic of Kazakhstan dated 10.07.2012 № 36-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication); dated 03.07.2013 № 124-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication); dated 13.01.2014 № 159-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after the date of its first official publication); dated 29.09.2014 № 239-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after the date of its first official publication); dated 29.12.2014 № 269-V (shall be enforced from 01.01.2015); dated 14.01.2015 № 279-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after the date of its first official publication); dated 17.11.2015 № 407-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after the day its first official publication); dated 29.03.2016 № 479-V (shall be enforced upon expiry of twenty one calendar days after the day its first official publication); dated 24.05.2018 № 156-VI (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication); dated 30.06.2022 № 130-VII (shall enter into force upon expiry of twelve months after the adoption of national standards in the field of energy saving and energy efficiency); dated 19.04.2023 № 223-VII (shall be enforced ten calendar days after the date of its first official publication); dated 04.07.2023 № 15-VIII (shall be enforced sixty calendar days from the date of its first official publication).

Article 6. Competence of other state bodies in the field of energy saving and increase of energy efficiency

1. Central executive bodies shall implement the state policy within the competence in the field of energy saving and increase of energy efficiency and represent the reports on energy saving and increase of energy efficiency to the authorized body in form and in terms established by the authorized body.

2. Authorized state body on affairs of architecture, urban planning and construction shall:

1) ensure compliance with requirements on energy saving and increase of energy efficiency in architectural construction and other predesign and (or) design (design-estimate) documentation developed and approved for the purpose of reconstruction, construction of buildings, structures, constructions;

2) ensure development and approval of predesign and (or) design (design-estimate) documentation of standard multifamily houses considering the thermal modification;

3) exercise other powers provided by this Law, other Laws of the Republic of Kazakhstan, acts of the President of the Republic of Kazakhstan and the Government of the Republic of Kazakhstan.

3. Authorized state body in the field of technical regulation shall:

1) carry out state control over the designation of the class and characteristics of energy efficiency in technical documentation and on the label of electrical energy-consuming devices in accordance with the technical regulations of the Eurasian Economic Union;

2) exercise other powers provided by this Law, other Laws of the Republic of Kazakhstan, the President of the Republic of Kazakhstan and the Government of the Republic of Kazakhstan.

4. Local executive bodies of oblasts shall:

1) ensure inclusion of measures on energy saving and increase of energy efficiency to the development program of the relevant territory;

1-1) develop and approve road maps for energy saving and energy efficiency improvement with a period of implementation of three years in agreement with the authorized body, as well as implement them;

2) implement the state policy within the competence in the field of energy saving and increase of energy efficiency;

3) carry out a monitoring within the competence of compliance with the energy consumption standards by the state institutions;

4) carry out other functions in accordance with the legislation of the Republic of Kazakhstan.

5. Local executive bodies of cities of republican significance, the capital:

1) ensure inclusion of measures on energy saving and increase of energy efficiency to the development program of the relevant territory;

1-1) develop and approve road maps for energy saving and energy efficiency improvement with a period of implementation of three years in agreement with the authorized body, as well as implement them;

2) implement the state policy within the competence in the field of energy saving and increase of energy efficiency;

3) carry out a monitoring within the competence of compliance with the energy consumption standards by the state institutions, organize conduct of the energy audit, thermal modification of state institutions, procurement and installation of energy resources meters and automatic systems of heat consumption regulation for state institutions, as well as ensure modernization of a park and street lighting considering the use of energy saving lamps;

4) organize utilization of energy saving lumps containing mercury being in use of population;

5) carry out other functions in accordance with the legislation of the Republic of Kazakhstan.

6. Local executive bodies of districts (cities of oblast significance) shall:

1) ensure inclusion of measures on energy saving and increase of energy efficiency to the development program of the relevant territory;

2) implement the state policy within the competence in the field of energy saving and increase of energy efficiency;

3) carry out a monitoring within the competence of compliance with the energy consumption standards by the state institutions, organize conduct of the energy audit, thermal modification of state institutions, procurement and installation of energy resources meters and automatic systems of regulating heat consumption for state institutions, as well as ensure modernization of a park and street lighting considering the use of energy saving lamps;

4) organize utilization of energy saving lumps containing mercury being in use of population;

5) carry out other functions in accordance with the legislation of the Republic of Kazakhstan.

Footnote. Article 6 as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 14.01.2015 № 279-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after the date of its first official publication); dated 28.12.2018 № 210-VI (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication); dated 30.06.2022 № 130-VII (shall enter into force upon expiry of sixty calendar days after the day of its first official publication).

Article 7. State control in the field of energy saving and energy efficiency improvement

Footnote. The title of Article 7 as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 24.05.2018 № 156-VI (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication).

1. State control in the field of energy saving and increase of energy efficiency shall be carried out of:

1) credibility of suggested information to the State Energy Register;

2) Is excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 24.05.2018 № 156-VI (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication);

3) compliance with energy consumption standards and standard values of power coefficient in electrical networks by the subjects of the State Energy Register;

4) the conduct of energy audit;

4-1) is excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 17.11.2015 № 407-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after the day its first official publication);

5) compliance with other requirements established by this Law and other regulatory legal acts in the field of energy saving and increase of energy efficiency.

2. State control in the field of energy saving and increasing energy efficiency is carried out in the form of inspection, preventive control with a visit to the subject (object) of control and preventive control without visiting the subject (object) of control.

Inspections and preventive control with a visit to the subject (object) of control shall be carried out in accordance with the Entrepreneur Code of the Republic of Kazakhstan.

Preventive control without visiting the subject (object) of control shall be carried out in accordance with this Law and the Entrepreneur Code of the Republic of Kazakhstan.

Footnote. Article 7 as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 14.01.2015 № 279-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after the date of its first official publication); dated 29.10.2015 № 376-V (shall be enforced from 01.01.2016); dated 17.11.2015 № 407-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after the day its first official publication); dated 24.05.2018 № 156-VI (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication); dated 30.06.2022 № 130-VII (shall enter into force upon expiry of sixty calendar days after the day of its first official publication); dated 06.04.2024 № 71-VIII (shall be enforced upon expiration of sixty calendar days after the day of its first official publication).

Article 7-1. Preventive control without visiting the subject (object) of control in the field of energy saving and energy efficiency improvement

1. The goals of preventive control without visiting the subject (object) of control in the field of energy saving and energy efficiency improvement shall be timely suppression and prevention of violations of the requirements of the legislation of the Republic of Kazakhstan on energy saving and energy efficiency improvement, granting the subject of control the right to independently eliminate violations identified as a result of such control, and reduce the administrative burden on it.

2. Preventive control without visiting the subject (object) of control in the field of energy saving and energy efficiency improvement is carried out by studying, analyzing, comparing information obtained from various sources, including on the basis of information:

1) represented by central state and local executive bodies;

2) submitted by the National development institute in the field of energy saving and energy efficiency improvement;

3) received from the media and other sources, appeals from individuals and legal entities.

3. Preventive control without visiting the subject (object) of control in the field of energy saving and energy efficiency improvement shall be carried out by the authorized body.

4. Based on the results of preventive control without visiting the subject (object) of control, a recommendation shall be made to eliminate the identified violations of the requirements of the legislation of the Republic of Kazakhstan on energy saving and energy efficiency improvement (hereinafter referred to as the recommendation) within five working days from the date of detection of such violations without initiating an administrative offense case with mandatory explanation to the subject of control of the method of elimination of violations.

5. The recommendation should be handed over to the subject of control personally against signature or in another way confirming the facts of its sending and receipt.

A recommendation sent by one of the following methods shall be deemed to have been handed over (received) in the following cases:

1) on purpose - from the date of the mark in the recommendation on receipt;

2) by mail - from the date of notification of receipt of mail by registered mail;

3) electronically - from the date of sending to the email address of the subject of control.

If the subject of control refuses to accept the recommendation, the person delivering or handing it over makes an appropriate mark on the recommendation, which is returned to the authorized body.

6. The recommendation must be executed within ten working days from the day following the day of its delivery (receipt), except for cases when the longer period of execution shall be indicated in the recommendation itself.

7. In case of disagreement with the violations specified in the recommendation, the control subject has the right to send an objection to the authorized body within five working days from the day following the day of delivery (receipt) of the recommendation.

8. Failure to comply with the recommendation within the established period shall entail the appointment of preventive control with a visit to the subject (object) of control by inclusion in the six-month list of preventive control with a visit to the subject (object) of control.

9. The frequency of preventive control without visiting the subject (object) of control in the field of energy saving and energy efficiency improvement shall be no more than twice a year.

10. The results of preventive control without visiting the subject (object) of control in the field of energy saving and energy efficiency improvement shall be recorded in a special log of preventive control registration without visiting the subject (object), which shall be numbered, laced and sealed by the authorized body.

Footnote. Chapter 2 as added by Article 7-1 in accordance with the Law of the Republic of Kazakhstan dated 30.06.2022 № 130-VII (shall enter into force upon expiry of sixty calendar days after the day of its first official publication).

Chapter 3. COMMON REQUIREMENTS IN THE FIELD OF ENERGY SAVING
AND INCREASE OF ENERGY EFFICIENCY Article 8. Use of energy saving equipment and materials, restrictions on acceptance of new objects and payment of consumed heat energy

1. Construction projects of objects consuming energy resources shall provide compulsory use of energy saving materials, installation of energy and water resources meters, automatic system of heat consumption regulation.

Projects of multifamily residential houses shall provide compulsory use of energy saving materials, installation of general house heat energy meters and house-to-house meters of electric energy, cold and hot water, gas, as well as devices-regulators in heating systems, automatic systems of heat consumption regulation.

2. Acceptance of new objects for operation consuming energy and water resources that are not equipped with the relevant energy and water resources meters and automatic systems of heat consumption regulation shall not be allowed.

3. Requirements of paragraphs 1 and 2 of this Article in a part of automatic systems of heat consumption regulation shall not apply to the objects with hourly average consumption of heat energy (including the costs for heat energy, heating, ventilation, conditioning and hot water supply) less than 50 kW.

4. Consumers shall pay for the consumed thermal energy at rates differentiated depending on the presence or absence of thermal energy meters, the volume of consumption and (or) other criteria, in accordance with the legislation of the Republic of Kazakhstan on thermal energy and concluded contracts.

Footnote. Article 8 as amended by the Laws of the Republic of Kazakhstan dated 15.06.2015 № 322-V (as amended by the Laws of the Republic of Kazakhstan dated); dated 28.12.2016 № 34-VІ (shall be enforced from 01.01.2017); dated 08.07.2024 № 121-VIII (shall be enforced upon expiry of sixty calendar days after the date of its first official publication).

Article 9. State Energy Register

1. Information entered in the State energy register in relation to the subjects of the State energy register, with the exception of state institutions, shall include:

1) individual identification number of an individual entrepreneur, his postal address, name or business identification number of a legal entity, his postal address, name and main activities;

2) volumes of extraction, production, consumption, transfer and losses of energy resources and water in natural and money terms for one calendar year;

3) a copy of the action plan for energy saving and energy efficiency improvement, as well as additions and/or amendments made to this action plan;

4) the results of the implementation of the action plan for energy saving and energy efficiency improvement during the reporting period;

5) actual energy consumption for a production unit and (or) loss of energy resources for heating for a unit area of buildings, structures, constructions;

6) a copy of the conclusion on energy saving and energy efficiency improvement;

6-1) is excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 17.11.2015 № 407-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after the day its first official publication);
7) Excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 30.06.2022 № 130-VII (shall enter into force upon expiry of sixty calendar days after the day of its first official publication).

1-1. Information entered into the State energy register in relation to the subjects of the State energy register, which shall be state institutions, shall include:

1) business identification number of the legal entity, its postal address, name and main activities;

2) the volume of consumption of energy resources and water in physical and monetary terms for one calendar year;

3) measures for energy saving and energy efficiency improvement during the reporting period and a copy of the conclusion on energy saving and energy efficiency improvement or technical report (if any);

4) sources of heating and consumption of energy resources for heating per unit area of buildings, structures, structures for the reporting period;

5) list of power-consuming equipment.

2. The information specified in paragraphs 1 and 1-1 of this Article shall be provided by the subjects of the state energy register to the national institute for development in the field of energy saving and energy efficiency improvement on paper or electronic media annually until April 1.

At the same time, the information specified in subparagraphs 3), 4) and 6) of paragraph 1 of this Article shall be provided by the entities of the state energy register that consume energy resources in an amount equivalent to less than a thousand five hundred tons of conventional fuel per year if any.

3. On the basis of data of the State Energy Register and state bodies, the authorized body shall ensure analysis and forecasting of energy intensity of the gross domestic product and efficiency of using energy resources in the Republic of Kazakhstan.

Footnote. Article 9 as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 14.01.2015 № 279-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after the date of its first official publication); dated 17.11.2015 № 407-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after the day its first official publication); dated 30.06.2022 № 130-VII (shall enter into force upon expiry of sixty calendar days after the day of its first official publication).

Article 10. Energy management

Footnote. Article 10 is excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 14.01.2015 № 279-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after the date of its official publication).

Article 11. Ensuring of energy efficiency of buildings, structures, constructions

1. Buildings, structures, constructions under design and construction (reconstructed, capital repaired) shall conform to requirements of the legislation of the Republic of Kazakhstan on energy saving and increase of energy efficiency.

2. Requirements on energy efficiency of buildings, structures, constructions shall include:

1) indices characterizing specific value of loss of energy resources in a building, structure, construction;

2) requirements to architectural, spatial planning, technological, constructional and engineering technical decisions influencing on energy efficiency of buildings, structures, constructions;

3) requirements to engineering systems and technological equipment used in buildings, structures, constructions;

4) requirements to technologies and materials enabling to exclude irrational (unreasonable) loss of energy resources included to the design documentation and applied upon construction (reconstruction, capital repair) of buildings, structures, constructions.

Performance of requirements on energy efficiency upon putting of buildings, structures, constructions into operation shall be imposed on a tenant builder.

3. Requirements on energy efficiency shall not apply to the following buildings, structures, constructions:

1) buildings, structures, constructions that are related to the objects of historical and cultural heritage;

2) temporary structures of economic designation, utility rooms, the period of service of which is no more than two years;

3) individual residential houses, as well as structures being on cottage and garden plots;

4) detached buildings, structures, constructions with a floor area less than fifty square metres;

5) cultic buildings, structures and constructions;

6) detached not heated buildings, structures, constructions.

4. The required energy efficiency class shall be indicated in the assignment for the development of a construction (reconstruction, overhaul) project and the cadastral passport of the real estate object when registering real estate rights after commissioning of the completed construction (reconstruction, overhaul) facility.

5. The energy efficiency class of existing buildings, constructions, structures and its revision shall be established according to the procedure determined by the authorized body, based on the energy audit results, and shall be indicated in the cadastral passport of the property.

The conclusion of the energy audit shall be attached to the cadastral passport of the real estate object (buildings, constructions, structures).

6. Marking of existing buildings, structures and constructions on energy efficiency shall be established based on the results of the energy audit and indicated in the conclusion on energy saving and energy efficiency improvement.

Footnote. Article 11 as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 14.01.2015 № 279-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after the date of its first official publication); dated 17.11.2015 № 407-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after the day its first official publication); dated 30.06.2022 № 130-VII (shall enter into force upon expiry of sixty calendar days after the day of its first official publication); dated 05.04.2023 № 221-VII (shall be enforced from 01.07.2023).

Article 12. Electric energy consuming devices

1. Technical documentation and labels of electric energy consuming devices sold in the territory of the Republic of Kazakhstan shall contain information on a class and characteristics of their energy efficiency.

2. The list of electrical energy-consuming devices covered by the requirements of paragraph 1 of this article shall be established by the technical regulations of the Eurasian Economic Union.

3. The definition of the class and characteristics of energy efficiency shall be made in accordance with the technical regulations of the Eurasian Economic Union and shall be carried out by the manufacturer (importer).

4. Manufacturers (importers) shall be obliged to indicate the class and characteristics of energy efficiency in the technical documentation and on the labels of electrical energy-consuming devices in accordance with the technical regulations of the Eurasian Economic Union.

Article 13. Restrictions on sale and use of products

Footnote. Title of Article 13 as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 14.01.2015 № 279-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after the date of its first official publication).

1. For the purpose of energy saving and increase of energy efficiency, it shall not be allowed:

1) the use of electric incandescent lamps of 25 W and above, which can be used in AC circuits for lighting purposes;

2) carrying out procurements of electric incandescent lamps with capacity of 25 W and more for the state institutions and subjects of quasi-public sector that may be used in alternating current circuits for the purpose of lighting;

3) sale and use of technologies and materials not conforming to requirements established by the legislation of the Republic of Kazakhstan on energy saving and increase of energy efficiency, in buildings, structures, constructions under construction (reconstructed, capital repaired);

4) sale and (or) use of electrical energy consuming devices that do not contain information about the class and characteristics of their energy efficiency in accordance with the technical regulations of the Eurasian Economic Union;

of their energy efficiency according to the technical regulation of the Customs Union;

5) use for commercial accounting purposes of electric energy meters with accuracy class higher than 1.0.

Restrictions provided by this paragraph shall not apply to individuals.

2. Use of electric metres not intended for differentiated accounting and electric energy consumption control by times shall be prohibited in newly introduced objects and upon replacement of electric metres in existed objects.

Footnote. Article 13 as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 14.01.2015 № 279-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after the date of its first official publication); dated 24.05.2018 № 156-VI (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication); dated 30.06.2022 № 130-VII (shall enter into force upon expiry of sixty calendar days after the day of its first official publication).

Chapter 4. MEASURES ORIENTED TO ENSURING OF ENERGY SAVING
AND INCREASE OF ENERGY EFFICIENCY Article 14. Notification in the field of energy saving and increase of energy efficiency

1. The following activities shall be subject to notification in the field of energy saving and increase of energy efficiency:

1) energy audit carried out by legal entities;

2) retraining and (or) improving the skills of personnel engaged in activities in the field of energy saving and increase of energy efficiency.

2. Before the start or termination of activities in the field of energy saving and energy efficiency improvement, business entities shall notify the authorized body in the manner prescribed by the Law of the Republic of Kazakhstan "On permits and notifications".

3. Legal entities, that have notified the authorized body about the beginning of activities in the field of energy saving and increase of energy efficiency for conducting an energy audit shall meet the following requirements:

1) have at least four energy auditors in the state;

1-1) have a certificate of conformity in the field of energy saving and energy efficiency improvement for the first head of a legal entity;

2) to own, on the right of ownership or on other legal grounds, verified on the territory of the Republic of Kazakhstan information - measuring complexes and technical means in accordance with the list of information- measuring systems and technical means approved by the authorized body.

4. Entities of entrepreneur that have notified the authorized body about the start of activities in the field of energy saving and energy efficiency improvement for retraining and (or) advanced training of personnel engaged in activities in the field of energy saving and energy efficiency improvement must meet the following requirements:

1) to have approved training programs and plans in accordance with approved training programs and plans in agreement with the authorized body in the field of education;

2) to have at least two teachers with a higher education in the staff, including at least one teacher with a scientific degree not lower than the candidate (Master) of technical sciences;

3) to own, on the right of ownership or on other legal grounds, the training room, computers and information -measuring complexes and technical means in accordance with the list of information - measuring systems and technical means approved by the authorized body.

Footnote. Article 14 in the new wording of the Law of the Republic of Kazakhstan dated 29.03.2016 № 479-V (shall be enforced upon expiry of twenty one calendar days after the day its first official publication); as amended by the Law of the RK dated 30.06.2022 № 130-VII (the procedure of entry into force, see Art. 2).

Article 14-1. Confirmation of compliance of the energy auditor

National standards in the field of energy saving and energy efficiency improvement shall be developed and approved in accordance with the procedure established by the legislation of the Republic of Kazakhstan in the field of standardization.

Confirmation of the compliance of the energy auditor shall be carried out in accordance with the Laws of the Republic of Kazakhstan " On technical regulation" and "On accreditation in the field of conformity assessment" and national standards for energy conservation and energy efficiency.

Footnote. Chapter 4 as added by the Article 14-1 in accordance with the Law of the Republic of Kazakhstan dated 30.06.2022 № 130-VII (the procedure of entry into force, see Art. 2)

Article 14-2. Energy auditor

1. The energy auditor shall carry out its activities only as part of one energy audit organization on the basis of an employment contract and (or) as an individual entrepreneur.

2. The energy auditor, which shall be an individual entrepreneur, shall conduct an energy audit of only buildings, structures, constructions.

3. The energy auditor, being an individual entrepreneur, shall be obliged to own, on the right of ownership or on other legal basis, information and measuring complexes and technical means on the territory of the Republic of Kazakhstan according to the list of information and measuring complexes and technical means approved by the authorized body.

Footnote. Chapter 4 as added by Article 14-2 in accordance with the Law of the Republic of Kazakhstan dated 30.06.2022 № 130-VII (shall enter into force upon expiry of sixty calendar days after the day of its first official publication).

Article 15. Comprehensive non-departmental examination of construction projects in a part of energy saving and increase of energy efficiency

1. Comprehensive non-departmental examination of the projects (feasibility studies and design-estimate documentation) intended for construction of new objects or changes (expansions, modernizations, technical repowering, reconstruction, capital repair) of existing objects (buildings, structures and their complexes, communications) shall be conducted in accordance with the legislation on architectural, urban planning and construction activity.

2. Execution of a comprehensive non-departmental examination of projects in a part of energy saving and increase of energy efficiency shall be compulsory for:

1) for objects the project consumption of energy resources of which exceeds the equivalent rate for five hundred of equivalent fuel per year;

2) on construction projects of unique objects not ensured by existence of current state or interstate regulations and developed according to the special technical conditions (special rules) substituting them.

3. If the construction (expansion, modernization, technical repowering, reconstruction, capital repair) of objects (buildings, structures and their complexes, communications) is not begun according to the projects mentioned in paragraphs 1 and 2 of this Article within three years after conduct of the comprehensive non-departmental examination and their approval, this projects shall be subject to bringing to conformity to the state (interstate) regulations being current at the moment before the realization and shall be used for realization only after conduct of a new comprehensive non-departmental examination.

      Footnote. Article 15 is in the wording of the Law of the Republic of Kazakhstan dated 14.01.2015 № 279-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after the date of its first official publication).
      Note!
      Chapter 4 is to be supplemented with Article 15-1 in accordance with the Law of the Republic of Kazakhstan dated 08.07.2024 № 121-VIII (shall be enforced from 01.01.2026).

Article 16. Energy audit

1. Excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 30.06.2022 № 130-VII (shall enter into force upon expiry of sixty calendar days after the day of its first official publication).

2. The energy audit shall be carried out at the expense of the applicant on the basis of an agreement concluded in accordance with the legislation of the Republic of Kazakhstan.

3. Based on the results of the energy audit or express energy audit, a conclusion on energy saving and energy efficiency improvement shall be drawn up.

Based on the results of the target energy audit, a technical report on energy saving and energy efficiency improvement shall be compiled.

3-1. The subjects of the State energy register, with the exception of state institutions, shall develop and approve an action plan for energy saving and energy efficiency improvement based on the results of an energy audit or express energy audit. A plan of measures for energy saving and energy efficiency improvement shall be developed and approved within six months from the date of receipt of an opinion on energy saving and energy efficiency improvement.

4. Subjects of the State energy register, consuming energy resources in an amount equivalent to a thousand five hundred and more tons of conventional fuel per year, with the exception of state institutions, shall undergo a mandatory energy audit at least once every five years.

4-1. Subjects of the State energy register, consuming energy resources in an amount equivalent to a thousand five hundred and more tons of conventional fuel per year, with the exception of state institutions, shall have the right to conduct an express energy audit instead of a mandatory energy audit, while complying with the following conditions:

1) availability of the previous conclusion on energy saving and energy efficiency improvement;

2) achieving the potential for energy saving in the amount of at least five percent over the past five years due to the implementation of the action plan for energy saving and energy efficiency and (or) reducing their specific energy consumption per unit of product in the amount of at least five percent over five years;

3) availability of a certificate of conformity of the energy management system.

5. Subjects of the State Energy Registry, except for the state institutions, shall be obliged within four years, and those, engaged in production, collection, storage, transportation, processing and sale of agricultural and fishery products, - within six years from the date of enactment of this Law, to receive a conclusion on the results of the energy audit.

5-1. is excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 24.05.2018 № 156-VI (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication).

6. Energy audit organizations or energy auditors who shall be individual entrepreneurs shall be prohibited from conducting an energy audit:

the applicant, whose participant, creditor shall be energy audit organizations and their employees or energy auditors who are individual entrepreneurs;

employees of which, performing energy audits (energy auditors), shall be in labor relations with the applicant or be close relatives (parents, children, adoptive parents (adopters), adopted (adopted), full-born and incomplete siblings, grandparents, grandparents, grandchildren) or spouse (spouse), or characteristic of officials of the applicant, and also a shareholder (participant) owning ten or more percent of the shares (or shares in the authorized capital) of the applicant;

in cases where the voting shares (interests in the authorized capital) of the energy audit organization directly or indirectly belong to the applicant. Indirect affiliation means the ownership by each subsequent affiliate of shares (equity interest) of another legal entity;

employees of which performing energy audits (energy auditors) have personal property interests in the applicant;

if the energy audit organization and their employees, energy auditors who are individual entrepreneurs have monetary obligations to the applicant or the applicant to them, with the exception of obligations to conduct an energy audit.

7. Subjects of the State energy register shall not conduct a mandatory energy audit in cases:

1) consumption of energy resources in an amount equivalent to less than a thousand five hundred tons of conventional fuel per year;

2) absence of energy resources consumption on the balance sheet of the facility (s);

3) consumption of energy resources only for the purpose of vehicle operation;

4) if they are an object of historical and cultural heritage or a cult building, structure and structure.

Footnote. Article 16 as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 14.01.2015 № 279-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after the date of its first official publication); dated 17.11.2015 №. 407-V (shall be enforced from 01.01.2019); dated 29.03.2016 № 479-V (shall be enforced upon expiry of twenty one calendar days after the day its first official publication); dated 24.05.2018 № 156-VI (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication); dated 30.06.2022 № 130-VII (the procedure of entry into force, see Art. 2).

Chapter 5. STATE SUPPORT IN THE FIELD OF ENERGY SAVING AND
INCREASE OF ENERGY EFFICIENCY Article 17. Directions of the state support in the field of energy saving and increase of energy efficiency

State support in the field of energy saving and increase of energy efficiency shall be carried out on the following directions:

1) stimulation of using energy efficiency equipment;

2) assistance in carrying out educational activity and informational support of measures in the field of energy saving and increase of energy efficiency;

3) implementation of a comprehensive plan of increasing the energy efficiency;

4) conduct of scientific and research works in the field of energy saving and increase of energy efficiency, as well as financial of development and improvement of methodological and regulatory legal base in the field of energy saving and increase of energy efficiency;

5) utilization of energy saving lumps containing mercury being in use of population;

6) creation of training centres;

7) rendering of assistance to owners of residential houses (residential buildings), housing units (flats) in payment of measures oriented to ensuring of energy saving and increase of energy efficiency in accordance with the legislation of the Republic of Kazakhstan on housing relations;

8) assistance in the implementation of projects within the framework of energy service agreements;

9) assistance in the implementation of projects within the framework of the energy efficiency map.

Footnote. Article 17 as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 14.01.2015 № 279-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after the date of its first official publication); dated 17.11.2015 № 407-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after the day its first official publication).

Article 18. Agreement in the field of energy saving and increase of energy efficiency

1. Agreement in the field of energy saving and increase of energy efficiency shall be concluded on a voluntary basis between the authorized body, local executive body of the oblast, city of republican significance, the capital and subject of the State Energy Register consuming energy resources in the volume of one hundred thousand and more tons of the equivalent fuel per year (hereinafter – Agreement).

2. Ground for conclusion of the Agreement is the application of a subject of the State Energy Register consuming energy resources in the volume of one hundred thousand and more tons of the equivalent fuel per year, to the local executive body of the oblast, city of republican significance, the capital.

Subject of the Agreement is acceptance of obligations by a subject of the State Energy Register on decreasing the energy intensity by it for a production unit in the volume no less than for fifteen percent within five years on account of performance of the plan of measures on energy saving and increase of energy efficiency. Agreement shall be concluded for the term no less than five years.

3. Termination of the validity of the Agreement shall be carried out in accordance with the rules of civil legislation of the Republic of Kazakhstan.

Footnote. Article 18 as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 14.01.2015 № 279-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after the date of its first official publication).

Article 18-1. Energy service contract

1. Energy service agreements with energy service companies may be concluded in order to save energy and increase the energy efficiency of energy resources used by individuals and legal entities, including state institutions and quasi-public sector entities.

State institutions shall conclude energy service agreements in accordance with the standard energy service agreement for state institutions for the period of not more than six years.

2. Energy service contract shall contain the conditions:

1) on a size of economy of energy resources that shall be ensured by the energy service company in a result of execution of the energy service contract;

2) on a term of validity of energy service contract that shall be less than the term required for reaching the size of economy of energy resources established by the energy service contract;

3) on payment of works on account of funds received from the annual economy of used energy resources.

Price at the energy service contract shall be determined proceeding from the reached or planned to reaching indices in a result of realization of energy service contract, as well as proceeding from the cost of saved energy resources or from economy of energy resources formed on account of decreasing the energy intensity for a production unit.

3. Energy service contract may contain a condition on obligatoriness of an energy service company to ensure the regime, consumption (using) conditions of energy resources (including temperature regime, level of lighting, other characteristics conforming to requirements in the field of labour organization, maintenance of buildings, structures, constructions), regime, production conditions, transfer of energy resources and other coordinated conditions upon execution of the energy service contract coordinated by parties.

Footnote. Chapter 5 is supplemented by Article 18-1 in accordance with the Law of the Republic of Kazakhstan dated 14.01.2015 № 279-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after the date of its first official publication); as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 17.11.2015 № 407-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after the day its first official publication).

Article 19. Information support of activity on energy saving and increase of energy efficiency

Information support of activity on energy saving and increase of energy efficiency shall be carried out by central and local executive bodies and subjects of a quasi-public sector on a regular basis by:

1) propaganda of effective use of energy resources;

2) coordination of works on creation of demonstration projects of high level energy efficiency;

3) assistance in organizing the exhibitions of energy saving materials and equipment.

Footnote. Article 19 as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 03.07.2013 № 124-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication).

Chapter 6. RIGHTS AND OBLIGATIONS OF SUBJECTS IN THE FIELD
OF ENERGY SAVING AND INCREASE OF ENERGY EFFICIENCY Article 20. National institute of development in the field of energy saving and increase of energy efficiency

National institute for energy conservation and energy efficiency development shall:

1) form and maintain the State Energy Register;

2) form and maintain a map of energy efficiency, carry out the selection and inclusion of projects in the energy efficiency map;

3) transfer information about the subjects of the State Energy Register that are evading to provide information or providing inaccurate information to the authorized body;

4) request and receive information necessary for the formation and maintenance of the State Energy Register from the subjects of the State Energy Register, business entities operating in the field of energy saving and energy efficiency improvement, energy auditors who are individual entrepreneurs, as well as from energy service companies;

5) submit proposals on the formation and maintenance of the State Energy Register and energy efficiency map to the authorized body;

6) evaluate and analyze the effectiveness of energy saving and energy efficiency plans, assessment and analysis of the effectiveness of energy saving and energy efficiency measures, carried out by the subjects of the State Energy Register, analysis of the consumption of energy resources of the subjects of the State Energy Register, comparative analysis with the previous year, an analytical study on the energy intensity of gross domestic product and energy efficiency in the Republic of Kazakhstan, analysis on specific costs and energy consumption standards of the subjects of the State Energy Register, analysis of the practical implementation of this Law, shall provide recommendations for the implementation of state policies in the field of energy saving and energy efficiency improvement and shall provide summary information to the authorized body;

6-1) monitor the energy consumption of state institutions and publish a report on the results of monitoring the energy consumption of state institutions on its Internet resource;

6-2) assist the authorized body in monitoring public procurement and procurement of goods, works, services in the field of energy saving and energy efficiency and in preparing recommendations for updating the list of goods, works, services that shall be subject to energy efficiency requirements in the implementation of public procurement and procurement of goods, works, services;

Note!
Article 20 is to be supplemented with subparagraph 6-3 in accordance with the Law of the Republic of Kazakhstan dated 08.07.2024 № 121-VIII (shall be enforced from 01.01.2026).

7) analyze conclusions on energy saving and energy efficiency improvement and provide information to the authorized body;

8) provide information, analytical and consulting services in the field of energy saving and energy efficiency improvement;

9) cooperate with international organizations in order to attract information, educational and financial resources to stimulate the development of energy saving;

10) issue expert opinions and (or) recommendations in the field of energy saving and increase of energy efficiency to the authorized body.

Footnote. Article 20 in the new wording of the Law of the Republic of Kazakhstan dated 17.11.2015 № 407-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after the day its first official publication); as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 29.03.2016 № 479-V (shall be enforced upon expiry of twenty one calendar days after the day its first official publication); dated 30.06.2022 № 130-VII (the procedure of entry into force, see Art. 2).

Article 21. Rights and obligations of subjects in the field of energy saving and increase of energy efficiency

1. The entities in the field of energy saving and energy efficiency improvement specified in paragraphs 2, 3, 4 and 5 of this Article shall have the right to:

1) make proposals to the state bodies on ensuring of energy saving and increase of energy efficiency;

2) receive information from the authorized body on the issues of energy saving and increase of energy efficiency.

1-1. Individual entrepreneurs and legal entities shall have the right to conclude energy service contracts with the energy service companies.

2. Individual entrepreneurs and legal entities shall be obliged to:

1) comply with the regulation values of a capacity factor in electric networks;

2) not to exceed energy consumption standards;

3) when producing and (or) transferring energy resources, water, not to allow their direct losses caused by malfunction of equipment, valves, operation of pipelines without their thermal insulation or non-compliance with the operating mode of energy-consuming equipment.

2-1. Customers defined by this Law shall be obliged to carry out state purchases and purchases of goods, works, services in accordance with energy efficiency requirements.

3. Subjects of the State Energy Register shall be obliged to represent information mentioned in Article 9 of this Law and ensure annual decrease of the volume of consumption of energy resources and water for a production unit, areas of buildings, structures and constructions up to the sizes determined following the results of the energy audit with the exception of state institutions within five years after conduct of energy audit.

At the same time, state institutions that shall not have the right to own real estate shall be exempted from providing the information specified in paragraph 1-1 of Article 9 of this Law.

3-1. Subjects of the State Energy Register, consuming energy resources in an amount equivalent to a thousand five hundred and more tons of conventional fuel per year, shall be obliged to appoint a responsible person for energy saving and energy efficiency improvement.

3-2. Subjects of the State Energy Register, consuming energy resources in an amount equivalent to fifty thousand or more tons of conventional fuel per year, shall be obliged to ensure the achievement of energy efficiency targets established by the authorized body.

4. Energy audit organizations and energy auditors, being individual entrepreneurs, shall be obliged to:

1) comply with the procedure for conducting energy audit established by the legislation of the Republic of Kazakhstan o energy saving and increase of energy efficiency;

2) fulfill prescriptions of the authorized body in due time on elimination of admitted violations upon conduct of the energy audit;

3) Excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 30.06.2022 № 130-VII (shall enter into force upon expiry of sixty calendar days after the day of its first official publication).

5. Training centres shall be obliged to:

1) comply with the order of activity of the training centres established by the legislation of the Republic of Kazakhstan on energy saving and increase of energy efficiency;

2) fulfill prescriptions of the authorized body in due time on elimination of admitted violations upon conduct of retraining and (or) raising of qualification of a personnel carrying out the activity in the field of energy saving and increase of energy efficiency;

3) Excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 30.06.2022 № 130-VII (shall enter into force upon expiry of sixty calendar days after the day of its first official publication).
Footnote. Article 21 as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 14.01.2015 № 279-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after the date of its first official publication); dated 30.06.2022 № 130-VII (the procedure of entry into force, see Art. 2).

Chapter 7. FINAL PROVISIONS Article 22. Responsibility for breach of the legislation of the Republic of Kazakhstan on energy saving and increase of energy efficiency

Breach of the legislation of the Republic of Kazakhstan on energy saving and increase of energy efficiency shall entail responsibility in accordance with the Laws of the Republic of Kazakhstan.

Article 23. Appeal against actions (inaction) of an official of the authorized body

Individuals and (or) legal entities have the right to appeal against the actions (inaction) of an official of the authorized body in the manner prescribed by the laws of the Republic of Kazakhstan.

Footnote. Article 23 - as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 30.06.2022 № 130-VII (shall enter into force upon expiry of sixty calendar days after the day of its first official publication).

Article 23-1. Transitional provisions

The energy auditor, who has the certificate of the energy auditor in the field of energy saving and energy efficiency improvement, shall have the right to undergo confirmation of the compliance of the energy auditor after six months from the date of adoption of national standards in the field of energy saving and energy efficiency improvement.

Footnote. Chapter 7 as added by the Article 23-1 in accordance with the Law of the Republic of Kazakhstan dated 30.06.2022 № 130-VII (shall enter into force upon expiry of sixty calendar days after the day of its first official publication).

Article 24. Order of entering of this Law into force

1. This Law enters into force upon expiry of six months after its first official publication, with the exception of:

subparagraph 9) of Article 5 that enters into force from 1 January 2013;

paragraph 2 of Article 8 that enters into force from 1 January 2013;

paragraph 4 of Article 8 that enters into force from 1 July 2012;

Article 9 that enters into force from 1 January 2013;

paragraph 1 of Article 10 that enters into force from 1 January 2014;

subparagraph 1) of paragraph 1 of Article 13 that enters into force for electric incandescent lamps with a capacity of 100 W and more – from 1 July 2012, with a capacity of 75 W and more – from 1 January 2013, with a capacity of 25 W and more – from 1 January 2014;

subparagraph 5) of paragraph 1 of Article 13 that enters into force from 1 January 2014;

paragraphs 1 and 9 of Article 15 that enters into force from 1 January 2013;

paragraph 3 of Article 21 that enters into force from 1 January 2013.

2. The Law of the Republic of Kazakhstan dated 25 December 1997 “On energy saving” shall be deemed to have lost force (The Bulletin of the Parliament of the Republic of Kazakhstan, 1997, № 24, Article 343; 2004, № 23, Article 142; 2006, №1, Article 5; 2009, №13-14, Article 62; 2010, №5, Article 23; 2011, №1, Article 2; № 11, Article 102).

The President

of the Republic of Kazakhstan

Энергия үнемдеу және энергия тиімділігін арттыру туралы

1-тарау. Жалпы ережелер

2-тарау. Энергия үнемдеу және энергия тиімділігін арттыру саласындағы мемлекеттік реттеу

3-тарау. Энергия үнемдеу және энергия тиімділігін арттыру саласындағы жалпы талаптар

4-тарау. Энергия үнемдеуді және энергия тиімділігін
арттыруды қамтамасыз етуге бағытталған іс-шаралар

5-тарау. Энергия үнемдеу және энергия тиімділігін арттыру саласындағы мемлекеттік қолдау

6-тарау. Энергия үнемдеу және энергия тиімділігін арттыру саласындағы субъектілердің құқықтары мен міндеттері

7-тарау. Қорытынды ережелер

On Energy Saving and increase of Energy Efficiency

Chapter 1. GENERAL PROVISIONS Article 1. Basic definitions used in this Law

Article 2. Legislation of the Republic of Kazakhstan on energy saving and increase of energy efficiency

Chapter 2. STATE REGULATION IN THE FIELD OF ENERGY SAVING AND INCREASE OF ENERGY EFFICIENCY Article 3. Basic directions of state regulation in the field of energy saving and increase of energy efficiency

Article 4. Competence of the Government of the Republic of Kazakhstan

Article 5. Competence of the authorized body

Article 6. Competence of other state bodies in the field of energy saving and increase of energy efficiency

Chapter 3. COMMON REQUIREMENTS IN THE FIELD OF ENERGY SAVING
AND INCREASE OF ENERGY EFFICIENCY Article 8. Use of energy saving equipment and materials, restrictions on acceptance of new objects and payment of consumed heat energy

Article 9. State Energy Register

Article 10. Energy management

Article 11. Ensuring of energy efficiency of buildings, structures, constructions

Article 12. Electric energy consuming devices

Chapter 4. MEASURES ORIENTED TO ENSURING OF ENERGY SAVING
AND INCREASE OF ENERGY EFFICIENCY Article 14. Notification in the field of energy saving and increase of energy efficiency

Article 15. Comprehensive non-departmental examination of construction projects in a part of energy saving and increase of energy efficiency

Article 16. Energy audit

Chapter 5. STATE SUPPORT IN THE FIELD OF ENERGY SAVING AND
INCREASE OF ENERGY EFFICIENCY Article 17. Directions of the state support in the field of energy saving and increase of energy efficiency

Article 18. Agreement in the field of energy saving and increase of energy efficiency

Article 18-1. Energy service contract

Article 19. Information support of activity on energy saving and increase of energy efficiency

Chapter 6. RIGHTS AND OBLIGATIONS OF SUBJECTS IN THE FIELD
OF ENERGY SAVING AND INCREASE OF ENERGY EFFICIENCY Article 20. National institute of development in the field of energy saving and increase of energy efficiency

Article 21. Rights and obligations of subjects in the field of energy saving and increase of energy efficiency

Chapter 7. FINAL PROVISIONS Article 22. Responsibility for breach of the legislation of the Republic of Kazakhstan on energy saving and increase of energy efficiency

Article 24. Order of entering of this Law into force

Энергия үнемдеу және энергия тиімділігін арттыру туралы

1-тарау. Жалпы ережелер

2-тарау. Энергия үнемдеу және энергия тиімділігін арттыру саласындағы мемлекеттік реттеу

3-тарау. Энергия үнемдеу және энергия тиімділігін арттыру саласындағы жалпы талаптар

4-тарау. Энергия үнемдеуді және энергия тиімділігінарттыруды қамтамасыз етуге бағытталған іс-шаралар

5-тарау. Энергия үнемдеу және энергия тиімділігін арттыру саласындағы мемлекеттік қолдау

6-тарау. Энергия үнемдеу және энергия тиімділігін арттыру саласындағы субъектілердің құқықтары мен міндеттері

7-тарау. Қорытынды ережелер

On Energy Saving and increase of Energy Efficiency

Chapter 1. GENERAL PROVISIONS Article 1. Basic definitions used in this Law

Article 2. Legislation of the Republic of Kazakhstan on energy saving and increase of energy efficiency

Chapter 2. STATE REGULATION IN THE FIELD OF ENERGY SAVING AND INCREASE OF ENERGY EFFICIENCY Article 3. Basic directions of state regulation in the field of energy saving and increase of energy efficiency

Article 4. Competence of the Government of the Republic of Kazakhstan

Article 5. Competence of the authorized body

Article 6. Competence of other state bodies in the field of energy saving and increase of energy efficiency

Chapter 3. COMMON REQUIREMENTS IN THE FIELD OF ENERGY SAVINGAND INCREASE OF ENERGY EFFICIENCY Article 8. Use of energy saving equipment and materials, restrictions on acceptance of new objects and payment of consumed heat energy

Article 9. State Energy Register

Article 10. Energy management

Article 11. Ensuring of energy efficiency of buildings, structures, constructions

Article 12. Electric energy consuming devices

Chapter 4. MEASURES ORIENTED TO ENSURING OF ENERGY SAVINGAND INCREASE OF ENERGY EFFICIENCY Article 14. Notification in the field of energy saving and increase of energy efficiency

Article 15. Comprehensive non-departmental examination of construction projects in a part of energy saving and increase of energy efficiency

Article 16. Energy audit

Chapter 5. STATE SUPPORT IN THE FIELD OF ENERGY SAVING ANDINCREASE OF ENERGY EFFICIENCY Article 17. Directions of the state support in the field of energy saving and increase of energy efficiency

Article 18. Agreement in the field of energy saving and increase of energy efficiency

Article 18-1. Energy service contract

Article 19. Information support of activity on energy saving and increase of energy efficiency

Chapter 6. RIGHTS AND OBLIGATIONS OF SUBJECTS IN THE FIELDOF ENERGY SAVING AND INCREASE OF ENERGY EFFICIENCY Article 20. National institute of development in the field of energy saving and increase of energy efficiency

Article 21. Rights and obligations of subjects in the field of energy saving and increase of energy efficiency

Chapter 7. FINAL PROVISIONS Article 22. Responsibility for breach of the legislation of the Republic of Kazakhstan on energy saving and increase of energy efficiency

Article 24. Order of entering of this Law into force

4-тарау. Энергия үнемдеуді және энергия тиімділігін
арттыруды қамтамасыз етуге бағытталған іс-шаралар

Chapter 3. COMMON REQUIREMENTS IN THE FIELD OF ENERGY SAVING
AND INCREASE OF ENERGY EFFICIENCY Article 8. Use of energy saving equipment and materials, restrictions on acceptance of new objects and payment of consumed heat energy

Chapter 4. MEASURES ORIENTED TO ENSURING OF ENERGY SAVING
AND INCREASE OF ENERGY EFFICIENCY Article 14. Notification in the field of energy saving and increase of energy efficiency

Chapter 5. STATE SUPPORT IN THE FIELD OF ENERGY SAVING AND
INCREASE OF ENERGY EFFICIENCY Article 17. Directions of the state support in the field of energy saving and increase of energy efficiency

Chapter 6. RIGHTS AND OBLIGATIONS OF SUBJECTS IN THE FIELD
OF ENERGY SAVING AND INCREASE OF ENERGY EFFICIENCY Article 20. National institute of development in the field of energy saving and increase of energy efficiency