Қазақстан Республикасы жаңа Конституциясының бiр жылдығына байланысты рақымшылық жасау туралы
Осы Заң Қазақстан Республикасы жаңа Конституциясының бiр жылдығына байланысты iзгiлiк принциптерiн басшылыққа ала отырып шығарылды.
1-бап. Белгiленген жазалау шарасына қарамастан бас бостандығынан айыру түрiндегi жазадан немесе бас бостандығынан айырумен байланысты емес жазадан мынадай сотталған адамдар босатылсын:
1) 1941-1945 жылдардағы Ұлы Отан соғысының қатысушылары мен мүгедектерi, сондай-ақ оларға теңестiрiлген адамдар;
2) әскери және интернационалдық борышын атқару кезiнде қаза тапқан әскери қызметшiлердiң жесiрлерi, күйеулерi соғыс мүгедектерi және оларға теңестiрiлген адамдардың әйелдерi;
3) 16 жасқа дейiнгi балалары, I және II топтағы мүгедек балалары бар әйелдер, сондай-ақ жүктi әйелдер;
4) 60 жастан асқан еркектер мен 55 жастан асқан әйелдер;
5) I және II топтағы мүгедектер;
6) бұрын еңбекпен тәрбиелеу колонияларында ұсталмаған кәмелетке толмағандар;
7) тәртiп батальонына жiберуге сотталған әскери қызметшiлер.
2-бап. Осы Заңның 1-бабының күшi қолданылмайтын, қоса есептегенде бес жылға дейiнгi мерзiмге бас бостандығынан айыруға сотталған, жаза мерзiмiнiң кемiнде үштен бiрiн өтеген кәмелетке толмағандар бас бостандығынан айыру түрiндегi жазадан босатылсын.
3-бап. Осы Заңның 1-бабының күшi қолданылмайтын, қоса есептегенде үш жылға дейiнгi мерзiмге бас бостандығынан айыруға бiрiншi рет сотталған адамдар жазадан босатылсын.
4-бап. Осы Заңның 1 және 3-баптарының күшi қолданылмайтын, қоса есептегенде бес жылға дейiнгi мерзiмге бас бостандығынан айыруға бiрiншi рет сотталған, жаза мерзiмiнiң кемiнде үштен бiрiн өтеген адамдар жазадан босатылсын.
5-бап. Осы Заңның 1-4-баптарының күшi қолданылмайтын, жазасының өтелмеген бөлiгi алты айдан кем сотталғандар бас бостандығынан айыру орындарынан босатылсын.
6-бап. Осы Заңның 1-5-баптарының күшi қолданылмайтын, қоса есептегенде үш жылға дейiнгi мерзiмге бас бостандығынан айырылған, жаза мерзiмiнiң кемiнде үштен бiрiн өтеген сотталғандар жазадан босатылсын.
7-бап. Осы Заңның 1-6-баптарының күшi қолданылмайтын, түзелу жолына бекем түскен адамдарға арналған колония-қоныстарға көшiрiлген, жаза мерзiмiнiң кемiнде жартысын өтеген сотталғандар жазадан босатылсын.
8-бап. Бас бостандығынан айырумен байланысты емес жазалау шараларына сотталған адамдар, егер бұл жаза негiзгi жаза түрiнде қолданылып, бас бостандығынан айырумен ауыстырылмаса, жазадан босатылсын.
9-бап. Жер аудару және жерiнен айдау түрiндегi жаза негiзгi немесе қосымша жаза түрiнде қолданылып сотталғандар осындай жазадан босатылсын.
10-бап. Абайсыздан жасаған қылмысы үшiн сотталған, жаза мерзiмiнiң кемiнде жартысын өтеген адамдар жазадан босатылсын.
11-бап. Қазақ КСР қылмыстық кодексiнде көзделген мынадай қылмыстар жасаған: өз бетiмен кетiп қалған (232-бап); қызмет бөлiмiн немесе орнын өз бетiмен тастап кеткен (233-бап); әскери қызметтен денесiне жарақат салу жолымен немесе өзге де әдiспен жалтарған (236-бап) адамдар жазадан босатылсын.
12-бап. Осы Заңның 1 және 2-баптары негiзiнде босатуға жатпайтын, қоса есептегенде бес жылға дейiнгi мерзiмге бас бостандығынан айыруға сотталған кәмелетке толмағандарға жазасының өтелмеген бөлiгiнiң тең жартысы қысқартылсын.
13-бап. Қоса есептегенде бес жылға дейiнгi мерзiмге бас бостандығынан айыруға бiрiншi рет сотталған, осы Заңның 1 және 3-5-баптары негiзiнде босатуға жатпайтын адамдарға жазасының өтелмеген бөлiгiнiң тең жартысы қысқартылсын.
14-бап. Бас бостандығынан айыруға бұрын бiр реттен артық сотталмаған, осы Заңның 1-11-баптарының күшi қолданылмайтын, жаза мерзiмiнiң кемiнде үштен бiрiн өтеген адамдарға жазасының өтелмеген бөлiгiнiң үштен бiрi қысқартылсын.
15-бап. Абайсыздан қылмыс жасаған, осы Заңының 1 және 10-баптарының күшi қолданылмайтын адамдарға жазасының өтелмеген бөлiгiнiң тең жартысы қысқартылсын.
16-бап. Осы Заңның 1 және 11-баптарында көрсетiлген адамдар осы Заң күшiне енгенге дейiн жасаған қылмыстар туралы, сондай-ақ үш жылға дейiн бас бостандығынан айыру жазасы немесе бас бостандығынан айырумен байланысты емес жаза көзделген қылмыс жасағаны үшiн қылмыстық жауапқа тартылатын адамдарға қатысты және осы Заңның 28-бабы 8) тармақшасында аталған адамдарға қатысты барлық қылмыстық iстер мен соттарда қаралмаған iстердi жүргiзу тоқтатылсын.
17-бап. Осы Заңның 1-15-баптарының күшi қолданылмайтын, жаза мерзiмiнiң тең жартысын өтеген кәмелетке толмағандар мен әйелдерге жазасының өтелмеген бөлiгiнiң үштен бiрi қысқартылсын.
18-бап. Осы Заңның 1-16-баптарының күшi Қазақ КСР Қылмыстық кодексiнде көзделген мынандай қылмыстар үшiн сотталғандар мен қылмыстық жауапқа тартылғандарға:
1) ерекше қауiптi мемлекеттiк қылмыс жасағаны (50-59-баптар); бандитизм (63-бап); еңбекпен түзеу мекемелерiнiң жұмысына iрiткi салатын iс-әрекетi (63-1-бап); қылмыстық топты не қылмыстық қауымдастықты ұйымдастырғаны немесе оған басшылық жасағаны (қылмыстық қауымдастыққа қатысқанын қоспағанда (63-2-бап); контрабанда (64-бап); жалған ақша немесе бағалы қағаздар жасағаны немесе оларды сатқаны (73-бап); валюталық құндылықтармен заңсыз операциялар жасағаны (74-бап); айрықша қауiптi қылмыскердiң не ерекше мөлшерде ұрлық жасағаны (76-баптың III бөлiгi); қылмысты ауырлататын жағдайларда тонағаны (76-1-баптың II, III бөлiктерi); шабуыл жасап тонағаны (76-2-бап); iрi және ерекше iрi мөлшерде жасалған алаяқтық (76-3-баптың II, III бөлiктерi); қылмысты ауырлататын жағдайда қорқытып алушылығы (76-7-баптың II, III бөлiктерi); қасақана кiсi өлтiргенi (88-бап) (мейлiнше жан күйзелуi үстiнде (89-бап) немесе қажеттi қорғану шегiнен асып кеткен жағдайдағы (90-бап) кiсi өлтiрудi қоспағанда), дененi қасақана ауыр зақымдағаны (93-бап) (мейлiнше жан күйзелуi үстiнде (95-бап) немесе қажеттi қорғану шегiнен асып кеткен жағдайдағы (96-бап) дененi зақымдауды қоспағанда); қылмысты ауырлататын жағдайда зорлағаны (101-баптың II, III және IҮ бөлiктерi); пара алғаны (146-бап); iшкi iстер органдары қызметкерiнiң, халық жасақшысының, алдын ала анықтау жүргiзушi адамның, тергеушiнiң, прокурордың, судьяның немесе халық заседательдерiнiң өмiрiне қастық әрекетi (173-1-бап); егер атылатын қаруды, газ қаруын, пышақты, кастеттердi және өзге де суық қаруды, не денеге зақым келтiруге арнайы бейiмделген басқа да заттарды қолданып жасалған немесе қолдануға әрекет жасалған болса, айрықша қаскүнемдiкпен бұзақылығы (200-баптың II бөлiгi); атылатын қаруды, оқ-дәрiнi немесе жарылғыш заттарды ұрлағаны (203-бап); есiрткi заттарды ұрлағаны (213-1-бап); есiрткi заттарды заңсыз жасағаны, сатып алғаны, сақтағаны, тасымалдағаны немесе сату мақсатында жiбергенi, сондай-ақ заңсыз өткiзгенi (214-баптың IҮ бөлiгi); бiр топ адамның немесе Қылмыстық кодекстiң 213, 213-1, 213-2 баптарында, 215-1-бабының екiншi бөлiгiнде көзделген қылмыстардың бiрiн бұрын жасаған адамның, немесе ерекше қауiптi қылмыскердiң қайталап, немесе алдын-ала келiсiм бойынша тап сондай әрекеттер жасағаны, сондай-ақ егер бұл әрекеттердiң мән-мақсаты iрi мөлшердегi есiрткi заттар болғаны (214-баптың Y бөлiгi); қылмысты ауырлататын жағдайда көлiк құралын айдап кеткенi (221-баптың II, III бөлiктерi); сондай-ақ мынадай әскери қылмыстары: бағынбағаны (225-бап); бастыққа қарсылық көрсеткенi немесе қылмысты ауырлататын жағдайда оны қызметтiк мiндеттерiн бұзуға мәжбүр еткенi (227-баптың "б" және "в" тармақтары); бастықпен қатынаста күштеу әрекеттерiн жасағаны (229-бап); әскери қызметшiлер арасында бағыныштылық қатынастар болмаған жағдайда олардың арасындағы жарғылық өзара қатынас ережелерiн бұзғаны (231-бап); қашқындық (234-бап); әскери мүлiктi қасақана жойғаны немесе зақымдағаны (238-бап); жауынгерлiк кезекшiлiк кезiнде ауыр зардаптарға соқтырған ережелердi бұзушылығы (244-баптың "в" және "г" тармақтары) үшiн сотталғандармен және қылмыстық жауапкершiлiкке тартылғандарға;
2) ерекше қауiптi қылмыскерлер деп танылғандарға;
3) қасақана қылмыс жасағаны үшiн бұрын екi реттен артық сотталғандарға;
4) бұрын кешiрiм немесе рақымшылық жасау тәртiбiмен жазадан босатылып, қайталай қасақана қылмыс жасағандарға;
5) жазасын өтеген кезде қастықпен режим бұзғандарға;
6) соз ауруларынан емдеудiң толық курсынан өтпегендерге қолданылмайды.
Ескерту. 18-бапқа өзгерту енгізілді - Қазақстан Республикасының 1997.01.08. N 66 Заңымен.19-бап. Осы Заңның 17-бабының күшi режимдi қастықпен бұзғандарға, бұрын кешiрiм немесе рақымшылық жасау тәртiбiмен жазадан босатылып, қайтадан қасақана қылмыс жасағандарға, сондай-ақ кешiрiм жасау тәртiбiмен өлiм жазасы бас бостандығынан айырумен ауыстырылған және ерекше қауiптi қылмыскерлер деп танылған әйелдерге қолданылмайды.
20-бап. Осы Заңды орындау мыналарға жүктелсiн:
1) жазаның орындалуын басқаратын органдарға - бас бостандығынан айыру орындарындағы сотталған адамдарға қатысты;
2) анықтау және алдын ала тергеу жүргiзу органдарына - қылмыстары туралы iстерi мен материалдарын осы органдар жүргiзiп жатқан адамдарға қатысты;
3) соттарға:
қылмыстары туралы iстерi мен материалдары соттардың қарауында жатқан және осы Заң күшiне енгенге дейiн қаралмаған адамдарға қатысты, сондай-ақ қылмыстары туралы iстерi қаралған, бiрақ үкiмдер заңды күшiне енбеген адамдарға қатысты;
Қазақ КСР Қылмыстық кодексiнiң 40-бабына сәйкес шартты түрде сотталғандарға қатысты және үкiмдерiнiң орындалуы Қазақ КСР Қылмыстық кодексiнiң 41-1-бабында көзделген тәртiппен кейiнге қалдырылған адамдарға қатысты;
егер осы Заң күшiне енгенге дейiн айыппұл өндiрiлiп алынбаса, негiзгi жаза түрiнде айыппұл тағайындалған адамдарға қатысты (рақымшылық жасауды қолдану туралы мәселенi үкiм шығарған сот шешедi);
жазадан шартты түрде мерзiмiнен бұрын босатылған адамдарға және осы Заң күшiне енгенге дейiн жазаның өтелмеген бөлiгi неғұрлым жеңiлiрек жазамен ауыстырылған адамдарға қатысты (рақымшылық жасауды қолдану туралы мәселенi шартты түрде мерзiмiнен бұрын босату немесе жазаның өтелмеген бөлiгiн неғұрлым жеңiлiрек жазамен ауыстыру туралы ұйғарым шығарған сот шешедi);
4) iшкi iстер органдарына:
үкiмдерi заңды күшiне енген, бас бостандығынан айыруға сотталған, бiрақ қамауға алынбаған;
жер аудару, жерiнен айдау және бас бостандығынан айырмай түзеу жұмыстары, белгiлi бiр қызметтi атқару немесе белгiлi бiр қызметпен айналысу құқығынан айыру түрiндегi жазаны өтеп жүрген адамдарға қатысты;
5) тәртiп батальондарының командованиесiне және тиiстi әскери прокурорларға - тәртiп батальонына жiберуге сотталған әскери қызметшiлерге қатысты.
21-бап. Осы Заңды қолдану тиiстi әкiмдер жанындағы байқау комиссиясымен келiсiлген және прокурор рұқсат еткен еңбекпен түзеу мекемесi бастығының қаулысы бойынша, ал тәртiп батальонында әскери прокурор рұқсат еткен командирдiң қаулысы бойынша жүргiзiледi. Осы тармақта аталған қаулыға:
1) көтермелеу мен жазалау туралы анықтама;
2) сотталған адамның жеке iсi;
3) рақымшылық жасауды қолдану туралы мәселенi шешуге қажеттi басқа да құжаттар қоса тiркеледi.
22-бап. Осы Заңды соттардың қолдануы кезiнде прокурордың қатысуы мiндеттi.
23-бап. Iшкi iстер органдарының, сондай-ақ анықтау және алдын ала тергеу органдарының iстi қысқарту және рақымшылық жасауды қолдану туралы қаулысын прокурор бекiтедi.
24-бап. Осы Заңның 1 және 2-баптарының күшi қолданылатын адамдарға:
1) соттың үкiмi бойынша бас бостандығынан айыру түрiндегi жаза Қазақ КСР Қылмыстық кодексiнiң 40-бабы қолданыла отырып сотталғандар;
2) бас бостандығынан айыруға сотталып, Қазақ КСР Қылмыстық кодексiнiң 41-1-бабына сәйкес сот үкiмiн орындау кейiнге қалдырылғандар да жатады деп белгiленсiн.
25-бап. Осы Заңның 1-бабындағы 1) тармақшаның күшi мыналарға қолданылады деп белгiленсiн:
1) Ұлы Отан соғысының мынадай қатысушыларына:
Ұлы Отан соғысы кезеңiнде, сондай-ақ бұрынғы КСР Одағын қорғау жөнiндегi басқа да ұрыс операциялары кезiнде майдандағы армия құрамына кiрген әскери бөлiмшелерде, штабтарда және мекемелерде қызмет атқарған әскери қызметшiлерге, Ұлы Отан соғысының партизандары мен астыртын қимыл жасаушыларына;
бұрынғы КСР Одағы Қарулы Күштерi бөлiмдерi мен құрамаларының 1945 жылы Жапонияға қарсы ұрыс қимылдарына қатысқан әскери қызметшiлерi мен ерiктi жалданушыларына;
Ұлы Отан соғысы кезеңiнде қорғанысқа қатысуы майдандағы армия бөлiмдерiнiң әскери қызметшiлерiне белгiленген жеңiлдiктi жағдайлар бойынша зейнетақы тағайындау үшiн еңбек сiңiрген жылдарына есептелетiн қалаларда қызмет атқарған әскери қызметшiлерге, сондай-ақ бұрынғы КСР Одағы iшкi iстер және мемлекеттiк қауiпсiздiк органдарының басшы және қатардағы құрамының адамдарына;
Кеңес Армиясының, Әскери-Теңiз Флотының, бұрынғы КСР Одағының iшкi iстер және мемлекеттiк қауiпсiздiк әскерлерi мен органдарының ерiктi жалданған құрамының Ұлы Отан соғысы кезеңiнде майдандағы армияның құрамына енген әскери бөлiмдерiнде, штабтары мен мекемелерiнде штаттық лауазымдарда болған, не тиiстi кезеңдерде қорғанысқа қатысуы майдандағы армия бөлiмдерiнiң әскери қызметшiлерiне белгiленген жеңiлдiктi жағдайлар бойынша зейнетақы тағайындау үшiн еңбек сiңiрген жылдарына есептелетiн қалаларда болған адамдарға;
Ұлы Отан соғысы кезеңiнде майдандағы армия мен флоттың құрамына енген әскер бөлiмдерiнiң, штабтар мен мекемелердiң құрамында полк балалары (тәрбиеленушiлерi) және юнгалар ретiнде болған адамдарға;
екiншi дүниежүзiлiк соғыс жылдарында шетелдер аумағында партизан отрядтарының, астыртын қимыл жасаушы топтардың және басқа да антифашистiк құрамалардың құрамында фашистiк Германия мен оның одақтастарына қарсы ұрыс қимылдарына қатысқан адамдарға;
2) Ұлы Отан соғысына қатысушыларға теңестiрiлген адамдарға:
бұрынғы КСР Одағы мемлекеттiк органдарының шешiмiне сәйкес басқа мемлекеттер аумағында ұрыс қимылдарына қатысқан Кеңес Армиясының, Әскери-Теңiз Флотының, Мемлекеттiк қауiпсiздiк комитетiнiң әскери қызметшiлерiне, бұрынғы КСР Одағы iшкi iстер министрлiгiнiң қатардағы және басшы құрамының адамдарына (әскери мамандар мен кеңесшiлердi қоса алғанда);
оқу жиындарына шақырылған және ұрыс қимылдарын жүргiзу кезеңiнде Ауғанстанға жiберiлген әскери мiндеттiлерге;
ұрыс қимылдарын жүргiзу кезеңiнде Ауғанстанға жүк жеткiзу үшiн сол елге жiберiлген автомобиль батальондарының әскери қызметшiлерiне;
бұрынғы КСР Одағы аумағынан Ауғанстанға жауынгерлiк тапсырмалармен ұшқан ұшқыштар құрамының әскери қызметшiлерiне;
Ауғанстандағы кеңес әскери контингентiне қызмет көрсеткен, жарақаттанған, жарымжан болған немесе зақымданған, не ұрыс қимылдарын қамтамасыз етуге қатысқаны үшiн бұрынғы КСР Одағының ордендерiмен және медальдарымен марапатталған жұмысшылар мен қызметшiлерге;
Кеңес Одағының Батырларына және Даңқ орденiнің үш дәрежесiмен марапатталған адамдарға, Социалистiк Еңбек Ерлерiне;
бұрынғы КСР Одағы Қатынас жолдары халық комиссариатының арнаулы құрамаларының, кәсiпшiлiк және көлiк кемелерiнiң жүзу құрамы мен кәсiпшiлiк және көлiк кемелерi ұшу-көтеру құрамының және авиация ұшу-көтеру құрамының, Балық өнеркәсiбi халық комиссариатының, Теңiз және өзен флотының, Солтүстiк теңiз жолы бас басқармасы авиациясының ұшу-көтеру құрамының Ұлы Отан соғысы кезеңiнде әскери қызметшiлер жағдайына көшiрiлген және ұрысқа қатысушы майдандардың тылдағы шекаралары, флоттың жедел қимылдары шегiндегi аймақтарында майдандағы армия мен флот мүдделерi үшiн мiндеттер атқарған қызметкерлерiне, сондай-ақ Ұлы Отан соғысының басында басқа мемлекеттердiң порттарында ерiксiз ұсталған көлiк флоты кемелерi экипаждарының мүшелерiне;
концентрациялық лагерьлердiң, геттолардың және екiншi дүниежүзiлiк соғыс кезеңiнде фашистер құрған басқа да ерiксiз қамауда ұстау орындарының бұрынғы кәмелетке толмаған тұтқындарына;
Ұлы Отан соғысының қайтыс болған мүгедектерi мен оларға теңестiрiлген мүгедектердiң әйелдерiне (ерлерiне), сондай-ақ қайтыс болған соғысқа қатысушылардың, партизандар мен астыртын қимыл жасаушылардың, Ленинград қаласындағы қоршау кезеңiнде қаланың кәсiпорындары мен ұйымдарында жұмыс iстеген, "Ленинградты қорғағаны үшiн" медалiмен және "Қоршаудағы Ленинград тұрғыны" белгiсiмен марапатталған, жалпы науқастану, еңбекте зақымдану мен басқа да себептер (құқыққа қарсы iс-әрекеттер салдарынан мүгедек болған адамдарды қоспағанда) салдарынан мүгедек деп танылған, басқа тiркелген некеде тұрмаған азаматтардың әйелдерiне (ерлерiне);
Ленинград қаласындағы қоршау кезеңiнде қаланың кәсiпорындарында, мекемелерi мен ұйымдарында жұмыс iстеген және "Ленинградты қорғағаны үшiн" медалiмен марапатталған азаматтарға және "Қоршаудағы Ленинград тұрғыны" белгiсiмен марапатталған адамдарға;
Ұлы Отан соғысы жылдарында тылдағы жанқиярлық еңбегi мен мiнсiз әскери қызметi үшiн бұрынғы КСР Одағының ордендерiмен және медальдарымен марапатталған адамдарға;
1979 жылғы 1 желтоқсан - 1989 жылғы желтоқсан аралығындағы кезеңде Ауғанстанға және ұрыс қимылдары жүргiзiлген басқа да елдерге жұмысқа жiберiлген жұмысшылар мен қызметшiлерге;
бұрынғы КСР Одағы Мемлекеттiк қауiпсiздiк комитетiнiң Ауғанстан аумағында уақытша болған және кеңес әскерлерiнiң шектеулі контингентiнiң құрамына кiрмеген жұмысшылары мен қызметшiлерiне;
Чернобыль атом электр станциясындағы апат пен Семей ядролық полигонындағы жарылыстардың салдарынан зардап шеккен және мүгедек болып қалған азаматтарға;
3) Ұлы Отан соғысының мүгедектерi мен оларға теңестiрiлген адамдар деп мыналар түсiнiледi:
Ұлы Отан соғысы кезеңiнде майданда, әскери қимылдар ауданында, темiр жолдардың майдан өңiрiндегi учаскелерiнде, қорғаныс шептерi, әскери-теңiз базалары мен аэродромдар құрылыстарында жарақаттану, жарымжан болу, зақымдану немесе сырқаттану салдарынан мүгедек болып қалған Ұлы Отан соғысының майдандағы армиясының әскери қызметшiлерi, партизандары мен астыртын қимыл жасаушылары, сондай-ақ тиiстi санаттардағы жұмысшылары мен қызметшiлерi және зейнетақымен қамсыздандыру жөнiнен әскери қызметшiлерге теңестiрiлгендер қатарындағы адамдар;
1945 жылы Жапониямен соғыс барысында жарақаттану, жарымжан болу, зақымдану немесе сырқаттану салдарынан мүгедек болып қалған бұрынғы КСРО Қарулы Күштерiнiң әскери қызметшiлерi мен ерiктi жалданушылары қатарындағы адамдар;
бұрынғы КСР Одағын қорғау кезiнде, басқа кезеңдерде әскери қызметтiң өзге де мiндеттерiн атқару кезiнде алған жарақат, жарымжан болу, зақымдану салдарынан немесе майданда болуына байланысты сырқаттану салдарынан, сондай-ақ Ауғанстанда немесе ұрыс қимылдары жүргiзiлген басқа да мемлекеттерде әскери қызметiн өтеген кезде мүгедек болып қалған әскери қызметшiлер қатарындағы адамдар;
қызмет мiндеттерiн атқару кезiнде жарақаттану, жарымжан болу, зақымдану салдарынан не майданда болуына немесе ұрыс қимылдары жүргiзiлген мемлекеттерде қызмет мiндеттерiн атқаруына байланысты сырқаттану салдарынан мүгедек болып қалған бұрынғы КСР Одағы iшкi iстер және мемлекеттiк қауiпсiздiк органдарының басшы және қатардағы құрамының адамдары;
басқа елдердегi майдандағы әскери контингенттерге қызмет көрсетушi және ұрыс қимылдарын жүргiзу кезеңiнде жарақаттану, жарымжан болу, зақымдану не сырқаттану салдарынан мүгедек болып қалған жұмысшылар мен тиiстi санаттағы қызметшiлер.
26-бап. Осы Заңның 1-бабының 2) тармақшасының күшi:
1) жауынгерлiк немесе қызметтiк борышын атқару кезiнде қаза тапқан немесе хабар-ошарсыз кеткен Қазақстан Республикасы Қарулы Күштерi, Ұлттық қауiпсiздiк комитетi әскери қызметшiлерiнiң, iшкi iстер министрлiгi, бұрынғы КСР Одағы Қарулы Күштерi мен тиiстi органдарының қатардағы және басшы құрамының басқа тiркелген некеде тұрмаған жесiрлерiне;
2) соғыс мүгедектерi мен оларға теңестiрiлген адамдардың әйелдерiне қолданылады деп белгiленсiн.
27-бап. Осы Заңның 25 және 26-баптарында аталған адамдарға қатысты рақымшылық жасау үшiн осы адамдардың жеңiлдiктерге құқығын растайтын құжаттар негiз болып табылады.
1) 1-баптың 3) тармақшасы - ана құқығынан айырылмаған және балаларды, соның iшiнде асырап алған, не қамқорлыққа алған, осы Заң күшiне енген күнi 16 жасқа толмаған балалары бар, не жасына қарамастан I және II топтардағы мүгедек балалары бар әйелдерге; осы Заң күшiне енген күнi жүктi болған әйелдерге;
2) 1-баптың 4) тармақшасы - осы Заң күшiне енгенге дейiн 60 жасқа толған және жасы одан асқан еркектер мен 55 жасқа толған және жасы одан асқан әйелдерге қолданылады. Бұл орайда осы Заңның 1-бабы
4) тармақшасында көрсетiлген жасқа жеткен адамдардың туған күнi мен айын растайтын құжаттар болмаған жағдайда 1937 жылғы 1 қаңтарға дейiн туған еркектер мен 1942 жылғы 1 қаңтарға дейiн туған әйелдер есептелуге тиiс;
3) 1-баптың 5) тармақшасы осы Заң күшiне енгенге дейiн белгiленген тәртiппен I және II топтардың мүгедектерi деп танылған адамдарға;
4) 1-баптың 6) тармақшасы мен 2-бап осы Заң күшiне енген күнi 18 жасқа толмаған еркектер мен әйелдерге;
5) 1-баптың 6) тармақшасы сотталған болса да, еңбекпен түзеу колонияларында ұсталмаған кәмелетке толмағандарға;
6) 2-бап бұрын екi реттен артық сотталмаған және еңбекпен түзеу колонияларында ұсталған кәмелетке толмағандарға қолданылады. Бұл орайда мына адамдарды:
бұрын бас бостандығынан айыруға байланысты емес жазалау шараларына сотталғандарды;
Қазақ КСР Қылмыстық кодексiнiң 40-бабына сәйкес бас бостандығынан айыруға сотталғандар не Қазақ КСР Қылмыстық кодексiнiң 41-1-бабына сәйкес үкiмнiң орындалуы кейiнге қалдырылғандарды;
сот үкiмi заңды күшiне енгенге дейiн уақытша ұстау изоляторларында немесе тергеу изоляторларында болғандарды бұрын еңбекпен тәрбиелеу колонияларында ұсталған адамдар ретiнде қарауға болмайды;
7) 3 және 4-баптар бұрын бас бостандығынан айырумен байланысты емес жазалау шараларына сотталған адамдарға да қолданылады;
8) қызметтен, соның iшiнде бұрынғы КСРО Республикалары аумағындағы қызмет атқарудан 1994 жылғы 31 желтоқсанға дейiн жалтарған әскери қызметшiлерге; осы Заңның 11-бабында аталған қылмыстарды 1994 жылғы 31 желтоқсаннан кейiн жасаған және қызмет орнына келмеген қызметшiлерге рақымшылық жасау, егер олар осы Заң күшiне енгеннен кейiн алты айдан кешiкпей жақындағы әскери басқарма органдарына келсе, қолданылады.
Ескерту. 28-бапқа өзгерту енгізілді - Қазақстан Республикасының 1997.01.08. N 66 Заңымен.29-бап. Осы Заңның күшi әкiмшiлiк жазаға тартылған, соның iшiнде Қазақ КСР Қылмыстық кодексiнiң 45, 45-3-баптарында көзделген тәртiппен қылмыстық жауаптан босатыла отырып, әкiмшiлік жауапқа тартылған адамдарға қолданылмайды;
осы Заңның 3 және 4-баптары бұрын Қазақ КСР Қылмыстық кодексiнiң 40 және 41-1-баптары қолданыла отырып бас бостандығынан айыруға сотталған адамдарға;
осы Заңның 8-бабы Қазақ КСР Қылмыстық кодексiнiң 40 және 41-1-баптары қолданыла отырып бас бостандығын айыруға сотталған адамдарға;
осы Заңның 10-бабы абайсыздан жасаған қылмысына қоса, қасақана жасаған қылмысы үшiн сотталған адамдарға қолданылмайды.
Ескерту. 29-бапқа өзгерту енгізілді - Қазақстан Республикасының 1997.01.08. N 66 Заңымен.30-бап. Осы Заңның 2, 4-7, 10, 12-14, 17-баптарында көзделген жаза мерзiмiнiң бөлiгiн өтеу рақымшылық жасау актi күшiне енген күннен бастап есептеледi деп белгiленсiн.
31-бап. Қылмыстар көп болған жағдайда, егер олардың бiреуiне осы Заңның күшi жүрмесе, рақымшылық жасау қолданылмайды.
32-бап. Рақымшылық жасау қолданылатын адамдар негiзгi жазадан да, егер қосымша жаза осы Заң күшiне енгiзiлген күнге дейiн орындалмаған болса, қосымша жазадан да босатылады.
33-бап. Түзеу жұмыстары түріндегі жазаны өтеу iшкi iстер органдары прокурор бекiткен рақымшылық жасау актiн қолдану туралы қаулы шығарған күнiнен бастап тоқтатылады.
34-бап. Осы Заңның 12-14, 17-баптарына сәйкес Осы Заң күшiне енгiзiлген күнi өтелмеген жаза мерзiмiнiң бөлiгi қысқартылуға тиiс.
35-бап. Жаза мерзiмi кешiрiм немесе рақымшылық жасау тәртiбiмен қысқартылған адамдарға рақымшылық жасауды қолданған кезде осы актiлермен белгiленген жаза мерзiмiн негiзге алу керек.
36-бап. Осы Заңның 18-тармағы 1) тармақшасының күшi сондай-ақ Қазақ КСР Қылмыстық кодексiнiң мынадай баптары бойынша:
214-баптың III, IҮ бөлiктерi бойынша (Қазақ КСР Жоғарғы Кеңесi Төралқасының 1975 жылғы 21 ақпандағы және 1982 жылғы 29 желтоқсандағы, 1987 жылғы 30 шiлдедегi Жарлықтарының, 1991 жылғы 21 маусымдағы Қазақ КСР Заңының редакциясында), 76-1-баптың II, III, IҮ бөлiктерi бойынша (Қазақ ССР Жоғарғы Кеңесi Төралқасының 1961 жылғы 21 шiлдедегi және 1982 жылғы 29 желтоқсандағы Жарлықтарының редакциясында);
76-2-бап бойынша (Қазақ КСР Жоғарғы Кеңесi Төралқасының 1961 жылғы 21 шiлдедегi және 1982 жылғы 29 желтоқсандағы Жарлықтарының редакциясында);
76-3-баптың III бөлiгi бойынша (Қазақ ССР Жоғарғы Кеңесi Төралқасының 1961 жылғы 21 шiлдедегi және 1982 жылғы 29 желтоқсандағы Жарлықтарының редакциясында);
76-5-бап бойынша (ұрлау арқылы жасалған) (Қазақ ССР Жоғарғы Кеңесi Төралқасының 1961 жылғы 21 шiлдедегi Жарлығының редакциясында);
76-7-баптың II, III бөлiктерi бойынша (Қазақ ССР Жоғарғы Кеңесi Төралқасының 1989 жылғы 21 қазандағы Жарлығының редакциясында);
133-баптың II, III, IҮ бөлiктерi бойынша (Қазақ ССР Жоғарғы Кеңесi Төралқасының 1982 жылғы 29 желтоқсандағы және 1987 жылғы 4 ақпандағы Жарлықтарының редакциясында);
134-бап бойынша (Қазақ ССР Жоғарғы Кеңесi Төралқасының 1961 жылғы 21 шiлдедегi және 1982 жылғы 29 желтоқсандағы Жарлықтарының редакциясында);
135-баптың II, III бөлiктерi бойынша (Қазақ ССР Жоғарғы Кеңесi Төралқасының 1989 жылғы 31 қазандағы Жарлығының редакциясында);
136-баптың III бөлiгi бойынша (Қазақ ССР Жоғарғы Кеңесi Төралқасының 1961 жылғы 21 шiлдедегi және 1982 жылғы 29 желтоқсандағы Жарлықтарының редакциясында) сотталған адамдарға қолданылады.
Ескерту. 36-бап жаңа редакцияда - Қазақстан Республикасының 1997.01.08. N 66 Заңымен.37-бап. Осы Заңның 18-бабы 4) тармақшасының күшi бұрын жазадан (соттылықты алып тастауға немесе жоюға қарамастан) кешiрiм жасаудың тәртiбiмен не рақымшылық жасаудың мынадай актiлерi негiзiнде мерзiмiнен бұрын босатылған адамдарға қолданылады:
1) "Совет халқының 1941-1945 жылдардағы Ұлы Отан соғысындағы Жеңiсiнiң 40 жылдығына байланысты амнистия туралы" 1985 жылғы 26 сәуiрдегi;
2) "Сотталған әйелдердiң кейбiр категорияларын бас бостандығынан айыру органдарынан босату туралы" 1986 жылғы 6 қарашадағы;
3) "Ұлы Октябрь Социалистiк революциясының 70 жылдығына байланысты амнистия туралы" 1987 жылғы 18 маусымдағы актi, сондай-ақ КСРО Жоғарғы Кеңесiнiң, "Ауғанстандағы кеңес әскерлерi контингентiнiң қылмыс жасаған бұрынғы әскери қызметшiлерiне амнистия жариялау туралы" 1989 жылғы 29 қарашадағы қаулысы;
4) "Қазақ Кеңестiк Социалистiк Республикасының мемлекеттiк егемендiгi туралы декларацияның қабылдануына байланысты рақымшылық жасау туралы" 1991 жылғы 16 ақпандағы;
5) "Халықаралық отбасы жылына байланысты рақымшылық жасау туралы" 1994 жылғы 5 қазандағы актiлерi.
38-бап. Осы Заңның күшi қолданылатын, белгiленген тәртiппен соз ауруларынан емдеу тағайындалған адамдардың материалдары осы Заңның орындалуы кезеңiнде қаралады, ал оларды босату туралы шешiм тек емдеу курсы аяқталғаннан кейiн ғана жүзеге асырылады. Бұл орайда сотталған адамның соз ауруынан емделу курсы аяқталды деп тануға тиiстi медициналық қорытынды негiз болып табылады.
1) жазаны өтеу кезiнде белгiленген тәртiп пен реттiлiктi үнемi бұзушылар. Бұл орайда:
жазаны өтеу кезiнде тәртiп пен реттiлiктi үнемi бұзушылық деп сотталған адамның жазаны өтеу кезiнде кемiнде үш рет жазаға тартылған iс-әрекетi түсiнiледi;
егер сотталған адам жазаға тартылған күннен бастап бiр жыл iшiнде жаңа жаза алмаса немесе жазасы көтермелеу тәртiбiмен алынып тасталса, ол жазасы жоқ адам деп танылады;
2) бас бостандығынан айыру орындарында жазасын өтеу, сондай-ақ жер аудару, жерiнен айдау кезiнде қасақана қылмыс жасағандар;
3) қоныс-колониялардағы, еңбекпен түзеу колонияларының басқа түрлерiне жiберiлген сотталғандар, егер еңбекпен түзеу мекемесiне жiберу туралы ұйғарым шығарылғаннан кейiн рақымшылық жасауды қолдану туралы материалдар қаралатын күнге қарай алты айдан аз уақыт қамауда болса. Бұл орайда мерзiм сотталған адам қамауға алынған күннен бастап есептеледi;
4) Қазақ КСР Қылмыстық кодексiнiң 40-бабына сәйкес шартты түрде сотталғандар, егер олар сынақ мерзiмi кезеңiнде жаңадан қасақана қылмыс жасаса немесе Қазақ КСР Қылмыстық кодексiнiң тап сол бабында көзделген негiздерде тағайындалған үкiм бойынша жазасын өтеуге жiберiлiп, сот үкiм немесе ұйғарым шығарған уақыттан бастап алты айдан аз уақыт өтсе;
5) Қазақ КСР Қылмыстық кодексiнiң 41-1-бабындағы тәртiппен үкiмнiң орындалуы кейiнге қалдырылғандар жөнiнде, егер олар үкiмнiң орындалуын кейiнге қалдыру кезеңiнде жаңадан қасақана қылмыс жасаса немесе Қылмыстық кодекстiң тап сол бабында көзделген негiздерде тағайындалған үкiм бойынша бас бостандығынан айыру мерзiмiн өтеу үшiн жiберiлiп, олар рақымшылық жасауды қолдану туралы материалдар қаралатын күнге қарай қамауда алты айдан аз уақыт болса;
6) бас бостандығынан айырмай түзеу жұмыстарына сотталғандар, егер олар жазасын толық өтегенге дейiн жаңадан қасақана қылмыс жасаса немесе жазаны өтеуден қасақана жалтарғаны үшiн олардың түзеу жұмыстарының өтелмеген мерзiмiн сот бас бостандығынан айыру түрiндегi жазамен ауыстырып, олар рақымшылық жасауды қолдану туралы материалдар қаралатын күнге қарай қамауда алты айдан аз болса, кәнiгi режим бұзушылар деп саналсын.
40-бап. Рақымшылық жасау актiсiн қолданған кезде заңмен белгiленген тәртiп бойынша алынып тасталған немесе өтелген соттылықтар, сондай-ақ Қазақ КСР Қылмыстық кодексiнен алынып тасталған қылмыстар үшiн соттылықтар ескерiлмейдi.
41-бап. Рақымшылық жасауды қолдану туралы мәселе осы Заң күшiне енгiзiлген күннен алты ай мерзiм өткеннен кейiн туындаған жағдайда ол осы Заңның 20 және 44-баптарында көзделген тәртiп бойынша орындалады.
42-бап. Жергiлiктi атқарушы органдар:
1) рақымшылық жасау бойынша жазадан босатылған адамдарды жұмысқа орналастыруға;
2) рақымшылық жасау бойынша жазадан босатылған және туыстары мен жақындары жоқ мүгедектер мен қартайған адамдарды орналастыруға;
3) осы Заң негiзiнде жазадан босатылған кәмелетке толмағандарды жұмысқа орналастыруға, ал қажет болған жағдайда оларды балалар үйлерiне, интернат-үйлерге, кәсiптiк-техникалық училищелерге орналастыруға көмек көрсететiн болсын.
43-бап. Осы Заңның күшi ол күшiне енгенге дейiн жасалған қылмыстарға және Қазақстан Республикасының соттары, сондай-ақ бұрынғы КСР Одағының әскери трибуналдары Қазақ КСР-i аумағында жасаған қылмысы үшiн сотталған адамдарға қолданылады.
44-бап. Қазақстан Республикасының соттары соттаған, бiрақ жазасын одан тысқары жерлерде өтеп жүрген адамдарға рақымшылық жасауды қолдану туралы мәселенi аумағында сот үкiмiн орындау жүзеге асырылып жатқан iшкi iстер органының ұсынуы бойынша, Қазақстан Республикасының халықаралық шарттары негiзiнде Қазақстан Республикасының соттары шешедi.
45-бап. Осы Заң оған қол қойылған күннен бастап күшiне енедi және алты ай iшiнде орындалуға тиiс.
Қазақстан Республикасының |
