Ескерту. Мәтiндегi "Қазақстан Республикасының қоршаған ортаны қорғау саласындағы орталық атқарушы органы", "Қазақстан Республикасының қоршаған ортаны қорғау саласындағы орталық атқарушы органдары", "Қазақстан Республикасының қоршаған ортаны қорғау саласындағы орталық атқарушы органының" деген сөздер тиiсiнше "қоршаған ортаны қорғау саласындағы орталық атқарушы орган", "қоршаған ортаны қорғау саласындағы орталық атқарушы органның" деген сөздермен ауыстырылды - Қазақстан Республикасының 2004.12.20. N 13 (2005 жылғы 1 қаңтардан бастап күшіне енеді) Заңымен.
Осы Заң басқарушылық, шаруашылық және өзге де қызметтiң қоршаған ортаға, Қазақстан Республикасы азаматтарының өмiрi мен денсаулығына терiс әсер етуiне жол бермеу мақсатында экологиялық сараптама саласындағы қоғамдық қатынастарды реттейдi.
1-тарау. Жалпы ережелер
1-бап. Терминдер мен анықтамалар
Экологиялық сараптама - шаруашылық және өзге де қызметтiң қоршаған орта сапасының нормативтерi мен экологиялық талаптарға сәйкестiгiнiң, осы қызметтiң қоршаған ортаға жасауы ықтимал терiс әсерлерiнiң және соларға байланысты зардаптардың алдын алу мақсатында сараптама объектiсiн iске асыруға қол жеткiзiлетiндiгiнiң анықтамасы.
Экологиялық сараптама жасалуға жататын құжаттаманың тапсырысшысы - жоспарланып отырған қызметтi жобалауға тапсырма берген және сараптама объектiсiн қаржыландыруды жүзеге асыратын заңды немесе жеке тұлға.
Сараптаманың бастамашысы - жобаның тапсырысшысын қоса алғанда, мемлекеттiк немесе қоғамдық экологиялық сараптама жүргiзудiң қажеттiгi туралы мәселе қойған заңды немесе жеке тұлға.
Сараптама объектiсiн iске асыру - жоспарлау алдындағы, жобалау алдындағы және жобалық құжаттамада көзделген шешiмдерге сәйкес өнеркәсiптiк және өзге де объектiлердiң құрылысын салу, пайдалану, тарату, қызмет көрсету, бұйымдар мен технологиялардың шаруашылық айналымына түсуi жөнiндегi жұмыстардың басталуы мен барысы, сондай-ақ заң актiсiнiң күшiне енуi, сараптама объектiсiнiң өзге де нақты пайдаланылуы.
Экологиялық қауiптi қызмет - адамның денсаулығы мен қоршаған ортаға зиянды әсерiн тигiзетін немесе тигiзуi мүмкiн басқарушылық және инвестициялық қызметтi қоса алғандағы тiкелей және жанама қызмет.
Экологиялық қауiптi объект - iске асырылғанда адамдардың денсаулығына және қоршаған ортаға зиянды әсерiн тигiзуi мүмкiн немесе зиянды әсерiн тигiзетiн сараптама объектiсi.
Экологиялық тәуекел - табиғат объектiлерi мен факторларының кез келген антропогендi өзгерiстерiнiң қоршаған ортаға және халықтың денсаулығына (қасақана немесе кездейсоқ жасалған, бiртiндеп болатын және апатты) қолайсыз зардаптар тигiзу ықтималдылығы.
Стратегиялық объект - iске асырылуы табиғи ресурстарды барлау, өндiру, тасымалдау, өңдеу, пайдалану, республикалық маңызы бар инфрақұрылым мен энергетика, аэроғарыштық және әскери кешендер, байланыс саласындағы қызметпен байланысты сараптама объектiсi.
Трансшекаралық объект - iске асырылуы адамдар денсаулығына және екi және одан да көп облыстың (республикалық маңызы бар қаланың, астананың) және (немесе) шектес мемлекет аумағындағы қоршаған ортаға - керi әсер ететiн немесе керi әсер етуi ықтимал сараптама объектiсi.
Ескерту. 1-бапқа өзгерту енгізілді - Қазақстан Республикасының 2004.12.20. N 13 (2005 жылғы 1 қаңтардан бастап күшіне енеді) Заңымен.
2-бап. Қазақстан Республикасының экологиялық сараптама
туралы заңдары
Қазақстан Республикасының экологиялық сараптама туралы заңдары Қазақстан Республикасының Конституциясына негiзделедi және осы Заңнан, сондай-ақ Қазақстан Республикасының экологиялық сараптама мәселелерiн реттейтiн өзге де нормативтiк құқықтық актiлерiнен тұрады.
3-бап. Экологиялық сараптаманың мақсаттары
Экологиялық сараптаманың мақсаттары:
1) жоспарланып отырған басқарушылық, шаруашылық, инвестициялық және өзге де қызметтi iске асырудың халық денсаулығы мен қоршаған ортаға ықтимал терiс зардаптарын болдырмау;
2) жоспарланып отырған басқарушылық, шаруашылық, инвестициялық және өзге де қызметтi iске асыру туралы шешiм қабылданар алдындағы сатыларда, сондай-ақ оларды салу және iске асыру процесiнде олардың экологиялық талаптарға сәйкес келуiн бағалау;
3) өндiргiш күштердi орналастыру мен дамыту салдарынан экологиялық жай-күйдiң болжамдалып отырған өзгерiстерiне сараптамалық бағалауды қамтамасыз ету болып табылады.
4-бап. Экологиялық сараптаманың мiндеттерi
Экологиялық сараптаманың мiндеттерi:
1) ықтимал, әлеуметтiк, экономикалық және экологиялық зардаптарға талдау жасауды қоса алғанда, объектiлерде атқарылған қоршаған орта мен халықтың денсаулығына, табиғи ресурстарға жоспарланып отырған басқарушылық, шаруашылық, инвестициялық және өзге де қызметтiң әсер етуiн бағалаудың толымдылығы мен дұрыстығын анықтау;
2) жоспарланып отырған басқарушылық, шаруашылық, инвестициялық және өзге де қызметтiң қоршаған орта мен халықтың денсаулығына әсерiн жан-жақты, ғылыми негiзделген талдау мен бағалауды ұйымдастыру;
3) Қазақстан Республикасының заңдарындағы, Қазақстан Республикасының аумағында қолданылып жүрген стандарттардағы, нормалар мен ережелердегi экологиялық талаптардың сараптама жасалып отырған құжаттамада сақталуын тексеру;
4) экологиялық сараптама қорытындыларын әзiрлеу, оларды сараптама объектiсiн iске асыру туралы шешiм қабылдайтын ұйымдарға беру және мүдделi органдар мен халыққа қажеттi ақпарат беру болып табылады.
5-бап. Экологиялық сараптаманың принциптерi
Экологиялық сараптама:
1) мемлекеттiк экологиялық сараптама жүргiзудiң мiндеттiлiгi;
2) министрлiктердiң, мемлекеттiк комитеттер мен ведомстволардың, өзге де орталық және жергiлiктi атқарушы органдардың бақылаушы және қадағалаушы органдармен өзара iс-қимылы;
3) экологиялық сараптама тұжырымдарының объективтiлiгi мен ғылыми негiздiлiгi;
4) сараптама органдары мен сарапшылардың өз өкiлеттiгiн жүзеге асырған кезде тәуелсiз болуы;
5) жариялылық;
6) экологиялық сараптаманың кешендiлiгi мен оның алуан түрлi болуы;
7) экологиялық және медициналық-биологиялық мүдделердiң басымдығы принциптерiне негiзделедi.
6-бап. Экологиялық сараптама объектiлерi
1. Экологиялық сараптама объектiлерi мыналар болып табылады:
1) табиғат пайдалану мәселелерiне қатысты жоспарлау алдындағы, жобалау алдындағы және жобалау құжаттамасы, шарттар, келiсiм-шарттар, соның iшiнде халықаралық шарттар мен келiсiм-шарттар;
2) Қазақстан Республикасының қабылданбақ болып белгiленiп отырған, қоршаған орта мен халық денсаулығына ықпал жасайтын заң актiлерi мен нормативтiк құқықтық актiлердiң жобалары;
3) шаруашылық қызметтi жүзеге асыру кезiнде табиғат пайдаланушылардың қоршаған ортаны және халық денсаулығын қорғау жөнiндегi талаптарды (экологиялық аудиттi) сақтауын бағалау материалдары;
4) табиғи ресурстарды пайдалану және қоршаған ортаны қорғау саласында лицензиялар мен сертификаттарды алу кезiнде экологиялық негiздеме үшiн табыс етiлетiн құжаттама.
2. Кейiннен ерекше құқықтық мәртебе (ерекше қорғалатын табиғи аумақтар, экологиялық апат аймақтары және басқалар) беру мақсатында аумақтарды кешендi зерттеу материалдары да экологиялық сараптама объектiлерi болып табылады.
Ескерту. 6-бапқа өзгерту енгізілді - Қазақстан Республикасының 1999.05.11. N 381 Заңымен .
7-бап. Экологиялық сараптама субъектiлерi
Экологиялық сараптама субъектiлерi мыналар болып табылады:
1) стратегиялық, трансшекаралық және экологиялық қауiптi объектiлерде мемлекеттiк экологиялық сараптаманы ұйымдастыру және жүргiзу бөлiгiнде - қоршаған ортаны қорғау саласындағы орталық атқарушы орган және оның жергiлiктi жерлердегi органдары;
2) қоршаған ортаны қорғау саласындағы орталық атқарушы орган мен оның жергiлiктi жерлердегi аумақтық органдары стратегиялық, трансшекаралық және экологиялық қауiптi объектiлерде мемлекеттiк экологиялық сараптама жүргiзуге тартатын орталық мемлекеттiк органдар;
2-1) стратегиялық, трансшекаралық және экологиялық қауiптi объектiлердi қоспағанда, облыстың (республикалық маңызы бар қаланың, астананың) субъектiлерiне мемлекеттiк экологиялық сараптаманы ұйымдастыру мен жүргiзу бөлiгiнде - облыстың (республикалық маңызы бар қаланың, астананың) жергiлiктi атқарушы органы;
3) қоғамдық экологиялық бiрлестiктер, ғылыми мекемелер және олар құратын экологиялық-сараптама органдары;
4) қоршаған ортаны қорғау саласындағы орталық атқарушы орган мен оның жергiлiктi жерлердегi бөлiмшелерi және облыстардың (республикалық маңызы бар қаланың, астананың) жергiлiктi атқарушы органдары экологиялық сараптама жүргiзуге тартқан, тиiстi лицензиясы бар жеке және заңды тұлғалар (штаттан тыс сарапшылар).
Ескерту. 7-бапқа өзгерту енгізілді - Қазақстан Республикасының 2004.12.20. N 13 (2005 жылғы 1 қаңтардан бастап күшіне енеді) Заңымен.
8-бап. Экологиялық сараптаманың түрлерi
Қазақстан Республикасында мемлекеттiк экологиялық сараптама мен қоғамдық экологиялық сараптама жүзеге асырылады.
9-бап. Экологиялық сараптаманың жариялылығы
1. Объектiлерге экологиялық сараптама жүргiзудiң бастамашылары оның жүргiзiлетiнi туралы бұқаралық ақпарат құралдарында хабарлауға мiндеттi. Экологиялық сараптаманы жүзеге асыратын орган да қажет болған жағдайда солай iстейдi.
2. Экологиялық сараптама жүргiзген сараптама органдары ол аяқталған соң, жұртшылықтың талап етуiмен бұқаралық ақпарат құралдары арқылы немесе өзге түрде бiр ай мерзiмде экологиялық сараптама тұжырымдары туралы хабарлайды.
2-тарау. Қазақстан Республикасының мемлекеттiк органдарының
экологиялық сараптама саласындағы құзыретi
10-бап. Қазақстан Республикасы Үкiметiнiң және орталық
атқарушы органдарының экологиялық сараптама
саласындағы құзыретi
1. Қазақстан Республикасының Үкiметi экологиялық сараптама саласында шет мемлекеттер аумағында орналасқан және Қазақстан Республикасының мүдделерiн қозғайтын объектiлер мен кешендерге мемлекеттiк экологиялық сараптама жүргiзу қажет болған жағдайда сол мемлекеттермен өзара iс-қимыл жасасу мәселелерiн шешедi.
2. Орталық мемлекеттiк органдар өз құзыретi шегiнде:
1) экологиялық сараптаманың талаптарына қатысты бөлiгiнде мемлекетаралық және өзге де бағдарламалардың қамтамасыз етiлуiне және орындалуына қатысады;
2) экологиялық сараптама ұсыныстарын iске асыруға бағытталған ғылыми-техникалық шешiмдердiң енгiзiлуiн ұйымдастырады;
3) халықты экологиялық сараптама қорытындылары туралы сенiмдi ақпаратпен қамтамасыз етудi ұйымдастыру жөнiндегi жұмысты жүзеге асырады;
4) <*>
Ескерту. 10-бапқа өзгерту енгізілді - Қазақстан Республикасының 2004.12.20. N 13 (2005 жылғы 1 қаңтардан бастап күшіне енеді) Заңымен.
11-бап. Қоршаған ортаны қорғау саласындағы орталық
атқарушы органның құзыретi
1. Қоршаған ортаны қорғау саласындағы орталық атқарушы орган мен оның жергiлiктi жерлердегi бөлiмшелерi стратегиялық, трансшекаралық және экологиялық қауiптi объектiлерге мемлекеттiк экологиялық сараптама жүргiзедi, сондай-ақ Қазақстан Республикасындағы барлық экологиялық-сарапшылық қызметтi үйлестiрудi орындайды.
2. Орталық атқарушы орган қоршаған ортаны қорғау саласында өз өкiлеттiгi шегiнде:
1) стратегиялық, трансшекаралық және экологиялық қауiптi объектiлердiң мемлекеттiк экологиялық сараптамасын ұйымдастырады және жүргiзедi;
2) Қазақстан Республикасында экологиялық-сараптама қызметiн үйлестiредi, бағыныстылығына және меншiк нысанына қарамастан, экологиялық сараптама жүргiзу мәселелерi жөнiнде мемлекетте әдiстемелiк басшылықты жүзеге асырады;
3) қоршаған ортаға әсердi бағалауды және мемлекеттiк экологиялық сараптаманы, оны жүргiзу тәртiбiн қоса, жүргiзу жөнiнде нұсқама-әдiстемелiк құжаттарды белгiленген тәртiппен әзiрлейдi және бекiтедi;
4) стратегиялық, трансшекаралық және экологиялық қауiптi объектiлердiң қызметiн реттейтiн құжаттарды, ондағы экологиялық талаптарды барынша толық есепке алу бөлiгiнде, үйлестiрiп отырады және бекiтедi;
5) экологиялық сараптама саласында қоршаған ортаға әсер етудi бағалау проблемалары жөнiндегi ғылыми зерттеулердi үйлестiрiп отырады;
6) жоспарлау алдындағы, жобалау алдындағы және жобалау құжаттамасын әзiрлеу кезiнде табиғат қорғау нормалары мен ережелерi талаптарының орындалуын қамтамасыз ету бөлiгiнде министрлiктердiң, ведомстволар мен ұйымдардың тиiстi қызметтерiн бақылауды және үйлестiрудi жүзеге асырады;
7) консультациялар, бiрлескен экологиялық сараптамалар жүргiзу, ғылыми және әдiстемелiк талдамалар алмасу, осындай жұмыстарға шетелдiк мамандарды тарту мақсатында белгiленген тәртiппен басқа мемлекеттердiң экологиялық-сараптама органдарымен өзара iс-қимыл жасайды;
8) мемлекеттiк экологиялық сараптаманың, басқа да мүдделi бiрлестiктер мен құрамалардың эколог-сарапшыларын тиiсiнше даярлауды ұйымдастырады;
9) табиғат қорғауды жобалауға, нормалауға және экологиялық сараптама саласындағы жұмыстарға белгiленген тәртiппен лицензиялар берудi жүзеге асырады;
10) сарапшылық комиссиялардың құрамын белгiлейдi, экологиялық сараптама саласындағы жұмыстарды жүзеге асыруға лицензиясы бар штаттан тыс сарапшылар (жеке және заңды тұлғалар) ретiнде орталық және облыстың (республикалық маңызы бар қаланың, астананың) жергiлiктi атқарушы органдарының, қоғамдық бiрлестiктер мен табиғат қорғау қозғалыстарының өкiлдерiн тартады;
11) өзге де орталық және жергiлiктi атқарушы органдардан, заңды тұлғалардан стратегиялық, трансшекаралық және экологиялық қауiптi объектiлерге мемлекеттiк экологиялық сараптама жүргiзуге қажеттi анықтамалық, басқа да материалдар алады;
12) сараптама объектiсiн iске асыру кезiнде заңды тұлғалардың мемлекеттiк экологиялық сараптама шешiмдерi мен талаптарын орындауына бақылауды жүзеге асырады;
13) жергiлiктi атқарушы органдардың лауазымды адамдарының Қазақстан Республикасының табиғат қорғау заңдары бұзылған жағдайда мемлекеттiк экологиялық сараптама қорытындысын керi қайтарып алу мен күшiн жою құқығымен мемлекеттiк экологиялық сараптаманы ұйымдастыру мен жүргiзу жөнiндегi қызметiн бақылауды жүзеге асырады;
14) жергiлiктi атқарушы органдардың лауазымды адамдарының экологиялық сараптама саласындағы қызметiн бақылауды жүзеге асыру ережелерiн бекiтедi;
15) мемлекеттiк экологиялық сараптама қорытындысы бланкiсiнiң үлгiсiн бекiтедi.
Ескерту. 11-бапқа өзгерту енгізілді - Қазақстан Республикасының 2004.12.20. N 13 (2005 жылғы 1 қаңтардан бастап күшіне енеді) Заңымен.
12-бап. Облыстардың (республикалық маңызы бар қаланың,
астананың) жергiлiктi атқарушы органдарының
экологиялық сараптама саласындағы құзыретi
Облыстардың (республикалық маңызы бар қаланың, астананың) жергiлiктi атқарушы органдары:
1) стратегиялық, трансшекаралық және экологиялық қауiптi объектiлердi қоспағанда, облыс (республикалық маңызы бар қала, астана) субъектiлерiнiң шаруашылық қызметiне мемлекеттiк экологиялық сараптаманы ұйымдастырады және жүргiзедi;
2) мемлекеттiк экологиялық сараптаманы жүргiзу кезiнде қоғамдық тыңдаулар ұйымдастырады;
3) экологиялық сараптама саласындағы құжаттарды әзiрлеу жөнiнде ұсыныстар енгiзедi және мұндай құжаттардың бастамашылық жобаларын қоршаған ортаны қорғау саласындағы орталық атқарушы органның қарауына жiбередi;
4) сарапшылық жұмыстарды жүргiзу үшiн экологиялық сараптама саласындағы жұмыстарды жүзеге асыруға лицензиясы бар штаттан тыс сарапшыларды (жеке және заңды тұлғаларды) тартады.
Ескерту. 12-бап жаңа редакцияда - Қазақстан Республикасының 2004.12.20. N 13 (2005 жылғы 1 қаңтардан бастап күшіне енеді) Заңымен.
3-тарау. Мемлекеттiк экологиялық сараптама
13-бап. Мемлекеттiк экологиялық сараптама және оны
жүргiзу нысандары
1. Мемлекеттiк экологиялық сараптама - қоршаған ортаны қорғау саласындағы орталық атқарушы орган, оның жергiлiктi жерлердегi бөлiмшелерiнiң және өз құзыретi шегiнде облыстардың (республикалық маңызы бар қаланың, астананың) жергiлiктi атқарушы органдарының сараптама қызметiнiң түрi. Ол мiндеттi сипатта болады және табиғат пайдалану мен қоршаған ортаға және халықтың денсаулығына әсер ету бөлiгiнде құқықтық, ұйымдастырушылық және шаруашылық шешiмдер қабылдаудың алдында жасалуға тиiс. Мемлекеттiк экологиялық сараптаманың оң қорытындысы болмайынша жобаны iске асыруға тыйым салынады.
Үйлердi, ғимараттар мен олардың кешендерiн, коммуникацияларды салуға (кеңейтуге, жаңғыртуға, техникалық қайта жарақтандыруға, реконструкциялауға, қалпына келтiруге, күрделi жөндеуге) арналған алдын ала жобалау, сондай-ақ жобалау (жобалау-смета) құжаттамасының Қазақстан Республикасының заңдарында белгiленген жекелеген түрлерi бойынша мемлекеттiк экологиялық сараптама қорытындылары жобалардың мемлекеттiк сараптамасының жинақталған қорытындысына енгiзiледi.<*>
2. Қайталап мемлекеттiк экологиялық сараптама жасау табиғат пайдалану жағдайлары өзгерген реттерде, бұрын жүргiзiлген мемлекеттiк экологиялық сараптаманың ескертпелерi бойынша материалдар пысықталғаннан кейiн сот органдары шешiмдерiнiң негiзiнде жүргiзiледi, сондай-ақ Үкiметтiң және қоршаған ортаны қорғау саласындағы орталық атқарушы органның және облыстардың (республикалық маңызы бар қаланың, астананың) жергiлiктi атқарушы органдарының шешiмi бойынша қайталануы мүмкiн.
Ескерту. 13-бапқа өзгерту енгізілді - Қазақстан Республикасының 2003 жылғы 2 шілдедегі N 454 , 2004.12.20. N 13 (2005 жылғы 1 қаңтардан бастап күшіне енеді) Заңдарымен.
14-бап. Мiндеттi мемлекеттiк экологиялық сараптама
жасалуға жататын объектiлер
Мiндеттi мемлекеттiк экологиялық сараптама жасалуға мына объектiлер жатады:
1) жоспарланатын, жоспарлау алдындағы және жобалау алдындағы құжаттамалардың барлық түрлерi, болжамдардың, экологиялық және өзге де бағдарламалардың жобалары, қызметтiң негiзгi бағыттарының тұжырымдамалары, мемлекеттiк инвестициялық бағдарламалар, шарттар, келiсiм-шарттар, соның iшiнде меншiк нысандарының және басқа да жекешелендiру түрлерiнiң өзгеруiне қатыстылары, өндiргiш күштердi дамыту мен орналастыру схемаларының жобалары;
2) аумақтарды экологиялық жағынан қалпына келтiру мен жердi жаңғырту жобаларын қоса, су, орман, жер және басқа да табиғи ресурстарды қорғау мен пайдаланудың кешендi схемаларының жобалары;
3) аумақтар учаскелерiн кешендi экологиялық зерттеу материалдары;
4) қалалар мен аумақтарды, оның iшiнде арнайы экономикалық аймақтар аумақтарын және табиғат пайдалану мен шаруашылық қызметiн жүргiзудiң айрықша режимiндегi аумақтарды салудың (дамытудың) бас жоспарларының жобалары;
5) кәсiпорындарды, объектiлер мен кешендердi, үйлер мен ғимараттарды орналастыруға, салуға, қайта жаңартуға, дамытуға, техникалық қайта жарақтандыруға, қайта бейiмдеуге, таратуға арналған техникалық-экономикалық негiздемелер (есептеулер) мен жобалар, жануарлар мен өсiмдiктер дүниесiн игеру мен пайдалануға арналған биологиялық негiздемелер;
6) жаңа техникаға, технологияларға, материалдар мен заттарға, оның iшiнде шет елдерден сатып алынатындарына қойылатын экологиялық талаптарды негiздейтiн құжаттама, табиғи ресурстарды алуға (пайдалануға) рұқсат (лицензия) берудi негiздейтiн құжаттама;
7) шаруашылық және өзге де қызметтi жүзеге асырған кезде экологиялық, оның iшiнде радиациялық қауiпсiздiктi қамтамасыз ету, қоршаған ортаны қорғау және табиғи ресурстарды ұтымды пайдалану бөлiгiнде заңдардың, нормативтiк құқықтық, нормативтiк-техникалық және нұсқама-әдiстемелiк актiлердiң жобалары;
8) қауiптi табиғат құбылыстары, шаруашылық немесе өзге де қызмет (қоғамдық бiрлестiктердiң, жергiлiктi өкiлдi және атқарушы органдардың өтiнiшi бойынша) нәтижесiнде аймақта туындаған экологиялық ахуалды зерттеу материалдары;
8-1) ерекше қорғалатын табиғи аумақтар желiсiн дамыту мен орналастырудың сызбасы, сондай-ақ осы аумақтарды құру жөнiндегi негiздемелер;
9) жұмыс iстеп тұрған кәсiпорындардың қоршаған ортаның жай-күйiне зиянды әсер ететiн ықпалын бағалау (бақылаушы органдар мен жергiлiктi өкiлдi және атқарушы органдардың шешiмi бойынша) жөнiндегi құжаттама жатады.
10) <*>
Ескерту. 14-бапқа өзгерту енгізілді - Қазақстан Республикасының 1999.05.11. N 381 , 2004.12.20. N 13 (2005 жылғы 1 қаңтардан бастап күшіне енеді) Заңдарымен.
15-бап. Мемлекеттiк экологиялық сараптамаға берiлетiн
құжаттамаға қойылатын талаптар
1. Мемлекеттiк экологиялық сараптамаға берiлетiн құжаттаманың құрамында тапсырысшы:
1) жоспарланып отырған қызметтiң бүкiл жүзеге асырылуы кезеңiнде оның қоршаған ортаның жай-күйiне, халықтың денсаулығына тигiзетiн әсерiне берiлген кешендi экологиялық-әлеуметтiк және экономикалық бағаны және осы қызметтiң экологиялық зардаптары туралы мәлiмдеменi;
2) жоспарланып отырған қызметтi iске асыру туралы орталық және жергiлiктi атқарушы органдармен келiсу құжаттарын, сондай-ақ қоршаған ортаны қорғау саласындағы орталық атқарушы орган белгiлейтiн тәртiпке сәйкес қоғамдық пiкiрдi ескеру нәтижелерiн табыс етуге мiндеттi.
2. Мемлекеттiк экологиялық сараптамаға берiлетiн құжаттамада:
1) тиiмдi материалдарды, энергияны үнемдейтiн, аз қалдықты және қалдықсыз технологиялық процестердi енгiзу;
2) табиғи ресурстарды ұтымды пайдалану және ұдайы өсiру, өндiрiс қалдықтарын кешендi ұқсату және кәдеге жарату мен тұтыну;
3) сарқынды суларды тиiмдi түрде тазартуды қамтамасыз ету, сондай-ақ тазартылмаған суларды табиғи су ағыстары мен су қоймаларына, жергiлiктi жер бедерiне жiберуден басым түрде бас тарта отырып, оларды техникалық мұқтаждар үшiн пайдалану;
4) атмосфералық ауаны ластанудан қорғауға қатысты негiзделген шаралардың пәрмендiлiгi мен кепiлдiлiгi;
5) топырақты, өсiп тұрған өсiмдiк пен жануарлар дүниесiн сақтау мен қалпына келтiру, табиғи-қорықтық қор объектiлерiнiң мәртебесiн мүлтiксiз сақтау;
6) халықты және қоршаған ортаны антропогендiк физикалық, химиялық және биологиялық факторлардың зиянды әсерiнен қорғауды қамтамасыз ету жөнiндегi шешiмдер көрсетiлуге тиiс.
3. Қоршаған ортаны қорғау саласындағы орталық атқарушы органның және облыстардың (республикалық маңызы бар қаланың, астананың) жергiлiктi атқарушы органдарының тиiстi сараптама бөлiмшесi мемлекеттiк экологиялық сараптама жүргiзу үшiн қажеттi қосымша материалдарды сұратуға құқылы.
Ескерту. 15-бапқа өзгерту енгізілді - Қазақстан Республикасының 2004.12.20. N 13 (2005 жылғы 1 қаңтардан бастап күшіне енеді) Заңымен.
16-бап. Қоршаған ортаға әсердi бағалау
1. Қоршаған ортаға және халықтың денсаулығына әсердi бағалау рәсiмiн жоспарланып отырған шаруашылық қызметтiң тапсырысшысы, ал жұмыс iстеп тұрған объектiлер үшiн кәсiпорынның иесi не орталық және жергiлiктi атқарушы органдар қамтамасыз етедi.
2. Қоршаған ортаға және халықтың денсаулығына әсердi бағалау жобалау алдындағы және жоба құжаттамасының мiндеттi және ажырағысыз бөлiгi болып табылады, ал жұмыс iстеп тұрған кәсiпорындар үшiн бұл республикалық және облыстық маңызы бар бақылаушы органдардың, орталық атқарушы органдардың, кәсiпорын жұмыс iстейтiн аймақта тұратын азаматтар қоғамдық бiрлестiктерiнiң, сот және прокуратура органдарының, сондай-ақ кәсiпорынның өзiнiң бастамасы бойынша не қоршаған ортаны қорғау саласындағы орталық атқарушы орган мен оның жергiлiктi жерлердегi бөлiмшелерiнiң шешiмi бойынша не өз құзыретi шегiнде облыстардың (республикалық маңызы бар қаланың, астананың) жергiлiктi атқарушы органдарының шешiмi бойынша жүргiзiледi.
3. Қоршаған ортаға әсердi бағалау жобалаудың барлық сатыларында жүргiзiлiп, онда:
1) жоспарланып отырған қызметтiң жүзеге асырылатын жерi бойынша қоршаған ортаның жай-күйi;
2) жоспарланып отырған қызметтiң мақсатқа жеткiзетiн балама нұсқалары, соның iшiнде осы қызметтен бас тарту;
3) аймақтың әлеуметтiк-экономикалық даму перспективалары;
4) Қазақстан Республикасының қоршаған ортаны қорғау саласындағы қолданылып жүрген заңдарының өзге де талаптары ескерiледi.
4. Қоршаған ортаға әсердi бағалағанда:
1) жоспарланып отырған қызметтiң қоршаған ортаға әсерiнiң, соның iшiнде экологиялық тәуекелдiң түрлерi мен деңгейлерiн айқындау;
2) белгiленiп отырған қызмет жүзеге асырылған жағдайда қоршаған ортаның жай-күйiнiң өзгерiстерi мен олардың әлеуметтiк-экономикалық зардаптарын болжау;
3) жоспарланып отырған қызметтi жүзеге асыру барысында қоршаған ортаны қорғауды қамтамасыз ету жөнiнде шаралар әзiрлеу;
4) осы саладағы барлық нормативтiк талаптарды пысықтау қамтылуға тиiс.
5. Қоршаған ортаға тиген әсерге жүргiзiлген бағалау нәтижелерi бойынша тапсырысшы оны iске асыру туралы шешiмдер әзiрлеуге негiз болатын жоспарланып отырған немесе жүзеге асырылатын шаруашылық қызметтiң экологиялық зардаптары туралы мәлiмдеме әзiрлеп, сарапталатын материалдар құрамында табыс етедi.
Ескерту. 16-бапқа өзгерту енгізілді - Қазақстан Республикасының 2004.12.20. N 13 (2005 жылғы 1 қаңтардан бастап күшіне енеді) Заңымен.
17-бап. Мемлекеттiк экологиялық сараптаманы жүзеге
асырушы сараптама бөлiмшелерi басшыларының
құқықтары
1. Сараптама органдары басшыларының:
1) белгiленген тәртiппен экологиялық сараптама жүргiзу үшiн экологиялық-сараптама комиссияларын, топтарын, өзге де құрамаларды құруға, шарт негiзiнде олардың жұмысына қатысуға жоғары бiлiктi отандық, шетелдiк мамандар мен ғалымдарды, соның iшiнде шетелдiк және заңды тұлғаларды тартуға;
2) сараптама бөлiмшелерiнiң (мекемелердiң, ұйымдардың), құрылатын комиссиялар мен топтардың қызметiне бақылау жасауды жүзеге асыруға;
3) экологиялық сараптама кеңестерiн басқаруға, олардың қызметiн ұйымдастыруға;
4) сараптама жүргiзу әдiстерiн белгiлеуге;
5) экологиялық сараптамаға ұсынылған экологиялық нормалар мен ережелерге сай келмейтiн материалдарды қабылдамауға;
6) есептеулерде қате және басқа да олқылықтар жiберiлген, оны түзету қосымша зерттеулердi, iздестiру жұмыстарын не қосымша қаражат бөлудi керек ететiн құжаттар мен материалдарды пысықтау үшiн қайтаруға;
7) экологиялық сараптама қорытындыларына қол қоюға;
8) қоршаған ортаға қауiп төндiретiн мән-жайлардың жаңадан анықталуына байланысты не жоғарыда аталған қорытынды талаптарын тапсырыс берушi орындамаған жағдайда бұрын берiлген экологиялық сараптаманың оң қорытындыларын қайтарып алуға;
9) сараптама жүргiзуге қажеттi ғылыми, жобалық, әдiстемелiк немесе өзге сипаттағы қосымша материалдарды сұратып алуға;
10) банк және басқа да қаржыландырушы органдарға мемлекеттiк экологиялық сараптаманың оң қорытындысы алынбаған объектiлер бойынша материалдар табыс етуге;
11) Қазақстан Республикасының қолданылып жүрген заңдарының бұзылуына кінәлi адамдарды жауапқа тарту туралы мәселелердi шешу үшiн тиiстi материалдар дайындап, құқық қорғау органдары мен өзге де органдарға тапсыруға құқығы бар.
2. Қоршаған ортаны қорғау саласындағы орталық атқарушы орган сараптама бөлiмшелерiнiң және оның жергiлiктi жерлердегi бөлiмшелерiнiң басшылары Қазақстан Республикасының, облыстардың (республикалық маңызы бар қаланың, астананың) бас мемлекеттiк экологиялық сарапшылары болып табылады.
Жергiлiктi атқарушы органның сараптама бөлiмшелерiнiң басшылары облыстың (республикалық маңызы бар қаланың, астананың) бас мемлекеттiк экологиялық сарапшысының орынбасарлары болып табылады.
Ескерту. 17-бапқа өзгерту енгізілді - Қазақстан Республикасының 2004.12.20. N 13 (2005 жылғы 1 қаңтардан бастап күшіне енеді) Заңымен.
18-бап. Сараптама қызметiн жүзеге асыруда мемлекеттiк
экологиялық сараптама органдары басшылары
тәуелсiздiгiнiң кепiлдiктерi
1. Экологиялық сараптаманы ұйымдастыру және жүргiзу кезiнде сараптама органдарының басшылары тәуелсiз болады және осы Заңға, Қазақстан Республикасының өзге де нормативтiк құқықтық актiлерiне сәйкес iс-қимыл жасайды.
2. Сараптама органдары басшыларының тәуелсiздiгi олар туралы қоршаған ортаны қорғау саласындағы орталық атқарушы орган бекiтетiн ережелермен де қамтамасыз етiледi, бұл ережелер:
1) оларды тағайындау және босату тәртiбiн;
2) Қазақстан Республикасының мемлекеттiк қызмет туралы қолданылып жүрген заңдарына қайшы келмейтiн өзге де ережелердi қамтиды.
19-бап. Мемлекеттiк экологиялық сараптаманың сарапшылық
комиссиясы
1. Сарапшылық комиссиясын мемлекеттiк немесе қоғамдық экологиялық сараптама тағайындауға, оған бастамашылық етуге және оны жүргiзуге құқығы бар орган нақты объектiге экологиялық сараптама жүргiзу үшiн құрады. Сарапшылық комиссиясының құрамында сарапшылық зерттеу бағыттары бойынша топтар құрылады.
2. Сарапшылық комиссиясы жұмысының нәтижелерi сарапшылық комиссиясының жиынтық қорытындысы түрiнде баяндалады. Сарапшылық комиссиясының құрылымын, мазмұнын, қорытындысын iске асыру мен оған шағым жасау тәртiбiн экологиялық сараптама жүргiзудi ұйымдастырушы сарапшылық орган белгiлейдi, сарапшылық комиссиясының нақты жұмыс тәртiбiн де сол бекiтедi.
3. Сарапшылық комиссиясының Қазақстан Республикасының қолданылып жүрген заңдарына сәйкес өзiн құрған орган беретiн құқықтары мен мiндеттерi болады.
20-бап. Мемлекеттiк экологиялық сараптаманың сарапшысы
1. Экологиялық сараптама жүргiзуге қажеттi арнаулы бiлiмi және жеткiлiктi тәжiрибесi бар, экологиялық сараптама жүргiзуге белгiленген тәртiппен қоршаған ортаны қорғау саласындағы орталық атқарушы орган және облыстың (республикалық маңызы бар қаланың, астананың) жергiлiктi атқарушы органы тартқан адам мемлекеттiк экологиялық сараптаманың сарапшысы болып табылады.
2. Штаттан тыс сарапшылардың сараптама жұмыстарын жүргiзуi мен оларға ақы төлеуге байланысты қатынастарды қоспағанда, экологиялық сараптама жасалуға тиiстi құжаттама тапсырысшысының өкiлi немесе мемлекеттiк экологиялық сараптама объектiсiн әзiрлеушi, сондай-ақ тапсырысшымен немесе әзiрлеушiмен еңбек немесе өзге де шарттық қатынаста тұрған заңды және жеке тұлғалар мемлекеттiк экологиялық сараптаманың сарапшысы бола алмайды.
3. Мемлекеттiк экологиялық сараптаманың сарапшысы өзi жасаған сараптама үшiн Қазақстан Республикасының қолданылып жүрген заңдарында белгiленген тәртiппен жауап бередi.
4. Мемлекеттiк экологиялық сараптама сарапшысының:
1) осы Заңның 15-бабына сәйкес сараптама жасалатын объектiге жан-жақты және объективтi баға беру үшiн маңызы бар қосымша материалдарды табыс етудi талап етуге;
2) экологиялық сараптама жүргiзуге бiлiктiлiгi жоғары мамандарды қосымша тартуға;
3) сараптама жұмысын, әдiснамасын ұйымдастыруды жетiлдiру, оны жүзеге асырудың тәртiбi мен принциптерi жөнiнде ұсыныстар енгiзуге;
4) мемлекеттiк экологиялық сараптама объектiсi жөнiнде мемлекеттiк экологиялық сараптаманың қорытындысына қоса берiлетiн ерекше пiкiр қалыптастыруға құқығы бар.
5. Мемлекеттiк экологиялық сараптаманың сарапшысы:
1) экологиялық сараптаманың кешендi, объективтi, сапалы жүргiзiлуiн қамтамасыз етуге;
2) экологиялық сараптама туралы заңдардың, өзге де заң актiлерiнiң талаптарын сақтауға;
3) сараптаманы қолданылып жүрген стандарттар, нормалар мен ережелер негiзiнде жүргiзуге;
4) экологиялық сараптаманы жүзеге асырудың белгiленген мерзiмi мен тәртiбiн сақтауға;
5) экологиялық сараптаманың дәлелдi қорытындыларын дайындап, оларды сараптама объектiсiн iске асыру туралы шешiм қабылдайтын органдарға және тапсырысшыларға дер кезiнде беруге;
6) сараптама жасалатын объектiлердi одан әрi қарауға қабылдамаған, не оларды негiздейтiн материалдар пысықтауға қайтарылған кезде экологиялық сараптаманың қорытындысын объективтi бағалап, дәлелдi түрде негiздеуге;
7) материалдардың сақталуын қамтамасыз етуге және өзiнiң құпия құжаттарға қатысты әрекеттерiн олардың иесiмен келiсуге, өзiне сенiп тапсырылған мәлiметтердiң жария етiлуiне жол бермеуге мiндеттi.
Ескерту. 20-бапқа өзгерту енгізілді - Қазақстан Республикасының 2004.12.20. N 13 (2005 жылғы 1 қаңтардан бастап күшіне енеді) Заңымен.
21-бап. Мемлекеттiк экологиялық сараптама сарапшысының
құқықтарын iске асыру мен қорғаудың кепiлдiктерi
1. Сарапшының экологиялық сараптама жүргiзумен байланысты қызметiне мемлекеттiк органдардың, заңды тұлғалар мен лауазымды адамдардың араласуына тыйым салынады, бұған сарапшының Қазақстан Республикасының қолданылып жүрген заңдарын бұзған реттерi кiрмейдi.
2. Мемлекеттiк экологиялық сараптама сарапшысының бұзылған құқығы, соның iшiнде материалдық шығындары мен моральдық жағынан шеккен залалы сот және әкiмшiлiк тәртiбiмен қорғалуға тиiс, ал бұл жолсыздыққа кiнәлi адамдар Қазақстан Республикасының қолданылып жүрген заңдарына сәйкес жауап бередi.
22-бап. Мемлекеттiк экологиялық сараптаманың сарапшылық
кеңестерi
1. Қоршаған ортаны қорғау саласындағы орталық атқарушы органның мемлекеттiк экологиялық сараптама бөлiмшелерi мен облыстардың (республикалық маңызы бар қаланың, астананың) жергiлiктi атқарушы органдарының жанынан кеңесшi органдар болып табылатын және сол органдар туралы ережелерге сәйкес жұмыс iстейтiн сарапшылық кеңестерi құрылады.
2. Орталық және облыстардың (республикалық маңызы бар қаланың, астананың) жергiлiктi атқарушы органдарының сарапшылық кеңестерi туралы ережелердi, олардың құрамдарын тиiсiнше қоршаған ортаны қорғау саласындағы орталық атқарушы орган және облыстың (республикалық маңызы бар қаланың, астананың) әкiмдiгi әзiрлеп, бекiтедi.
3. Сарапшылық кеңестерге табиғат қорғау органдарының лауазымды адамдары, ғылыми-зерттеу мекемелерiнiң, жоғары оқу орындарының ғалымдары, бiлiктiлiгi жоғары практик-мамандар мен жұртшылық өкiлдерi мүше бола алады.
Ескерту. 22-бапқа өзгерту енгізілді - Қазақстан Республикасының 2004.12.20. N 13 (2005 жылғы 1 қаңтардан бастап күшіне енеді) Заңымен.
23-бап. Мемлекеттiк экологиялық сараптаманың сарапшылық
кеңестерiнiң өкiлеттiгi
1. Мемлекеттiк экологиялық сараптаманың сарапшылық кеңестерiнiң қарауына:
1) экологиялық сараптама жүргiзу кезiнде экологиялық қауiпсiздiктi қамтамасыз етудiң, қоршаған ортаны қорғаудың, табиғи ресурстарды пайдалану мен молықтырудың күрделi проблемаларын талқылау;
2) экологиялық жағынан қауiптiлiгi жоғары объектiлер жөнiнде тиiстi экологиялық сараптаманың қорытындыларын қарау;
3) экологиялық сараптаманы жетiлдiру жөнiнде ұсыныстар әзiрлеу жатады.
2. Экологиялық сараптаманың сарапшылық кеңесi ол туралы ережеде көзделген өзге мiндеттердi де жүзеге асырады.
24-бап. Мемлекеттiк экологиялық сараптама рәсiмi
1. Мемлекеттiк экологиялық сараптама рәсiмi бiрiздi сатылардан тұрады, олардың барысында сарапшылық органдар сараптама объектiлерiн зерттеп, бағалайды және негiздi, объективтi сараптамалық қорытынды дайындайды.
2. Мемлекеттiк экологиялық сараптама рәсiмi:
1) мемлекеттiк экологиялық сараптама жүргiзу туралы өтiнiштi тiркеудi;
2) сараптамаға берiлген қажеттi материалдардың, реквизиттердiң болуын және толымдылығын, соның iшiнде жоспарланып отырған шаруашылық қызметтiң қоршаған ортаға әсерiн бағалауды және олардың Қазақстан Республикасының қолданылып жүрген заңдарына және нормативтiк талаптарға сәйкес келуiн анықтауды тексеру болып табылатын алдын ала сараптаманы;
3) сараптаманың қажеттi деңгейiн, материалдардың талдап өңделуiн, жоспарланып отырған не жүзеге асырылатын қызметтiң экологиялық қауiптiлiк дәрежесiне салыстырмалы талдау жасау мен iшiнара баға берудi, сараптама объектiлерiн iске асыру негiздерiнiң жеткiлiктi және анық болуын көздейтiн сараптаманың негiзгi сатысын;
4) жекелеген сараптамалық бағасы мен экологиялық сараптаманың нәтижелерiн қорытуды, материалдардың келiсiлгенi немесе олардың қабылданбай тасталғаны туралы тұжырымдары бар сараптамалық қорытынды әзiрлеудi қоса алғанда, сараптаманың қорытынды сатысын қамтиды.
3. Сарапшы орган:
1) осы Заңның 15-бабында аталған құжаттарды тапсырысшы табыс етпеген;
2) қоршаған ортаға тигiзген әсерге берiлген баға немесе экологиялық зардаптар туралы мәлiмдеме белгiленген талаптарға сай келмесе немесе қате деректер болған, ол деректерсiз объективтi шешiм қабылдау мүмкiн болмайтын жағдайда объектiге мемлекеттiк экологиялық сараптама жүргiзуге өтiнiмдi қабылдамай тастауға құқылы.
25-бап. Мемлекеттiк экологиялық сараптама жүргiзудiң
ұйымдық нысандары
Мемлекеттiк экологиялық сараптаманы:
1) қоршаған ортаны қорғау саласындағы орталық атқарушы органның сарапшылық қызметiнiң штаттағы қызметкерлерi, оның жергiлiктi жерлердегi аумақтық бөлiмшелерi және облыстардың (республикалық маңызы бар қаланың, астананың) жергiлiктi атқарушы органдары;
2) қоршаған ортаны қорғау саласындағы орталық атқарушы орган мен оның жергiлiктi жерлердегi бөлiмшелерi, облыстың (республикалық маңызы бар қаланың, астананың) жергiлiктi атқарушы органдары штаттан тыс сарапшыларды тарта отырып құратын сарапшылық комиссиялары;
3) қоршаған ортаны қорғау саласындағы орталық атқарушы орган құратын салааралық сараптама комиссиялары жүргiзедi.
Ескерту. 25-бапқа өзгерту енгізілді - Қазақстан Республикасының 2004.12.20. N 13 (2005 жылғы 1 қаңтардан бастап күшіне енеді) Заңымен.
26-бап. Мемлекеттiк экологиялық сараптаманы жүргiзу
мерзiмдерi
1. Мемлекеттiк экологиялық сараптама жүргiзу мерзiмi үш айдан аспауға тиiс, қаралатын құжаттаманың көлемi мен күрделiлiгiне қарай бұл мерзiм алты айдан аспайтын мерзiмге ұзартылуы мүмкiн. Мемлекеттiк экологиялық сараптама жүргiзу мерзiмiн алты айдан астам уақытқа ұзарту құжаттама тапсырысшысының өтiнiшi бойынша ғана және оның сараптама жұмыстарына қосымша ақы төлеуге кепiлдiктерi болған жағдайда жүзеге асырылады.
2. Мемлекеттiк экологиялық сараптама жүргiзудiң басталу мерзiмi сарапшылық органдарға алдын ала сараптамадан өткен қажеттi құжаттамалардың бәрi берiлген және тапсырысшы сараптама жұмыстарына ақы төленгенi туралы құжаттардың көшiрмесiн табыс еткен кезден бастап белгiленедi. Бұл орайда алдын ала сараптамадан өткiзу мерзiмi екi аптадан аспауға тиiс.
3. Мемлекеттiк экологиялық сараптама мерзiмiн белгiлеу мен ұзарту қоршаған ортаны қорғау саласындағы атқарушы органның құзыретiнде болады.
27-бап. Мемлекеттiк экологиялық сараптаманың қорытындысы
1. Жүргiзiлген мемлекеттiк экологиялық сараптама нәтижелерi бойынша сараптама қорытындысы жасалады, онда экологиялық сараптама объектiлерiн iске асыру жөнiнде шешiмдер қабылдауға болатындығы мен мүмкiндiгi туралы тұжырымдар болуы керек.
2. Мемлекеттiк экологиялық сараптама қорытындысының тұжырымдары мен ұсыныстары қоршаған ортаны қорғау саласындағы орталық атқарушы орган, оның жергiлiктi жерлердегi бөлiмшелерi және облыстардың (республикалық маңызы бар қаланың, астананың) жергiлiктi атқарушы органдары оны қабылдағаннан кейiн барлық жеке және заңды тұлғалардың орындауы үшiн мiндеттi болып табылады.
3. Мемлекеттiк экологиялық сараптама терiс қорытынды берген жағдайда тапсырысшы сараптамалық қорытындының ұсыныстарына сәйкес оларды пысықтауды қамтамасыз етуге және ол белгiлеген мерзiмде қайтадан экологиялық сараптама жүргiзуге барлық материалдарды табыс етуге немесе көздеп отырған қызметiнен бас тартуға мiндеттi.
4. Мемлекеттiк экологиялық сараптама оң қорытынды бермейiнше жобаларды мемлекеттiк, коммерциялық банктердiң, сондай-ақ кез-келген меншiк нысандарындағы өзге де қаржы мекемелерiнiң қаржыландыруына және iске асыруға тыйым салынады.
5. Мемлекеттiк экологиялық сараптама қорытындысына сарапшылық бөлiмшелердiң басшылары белгiленген үлгiдегi бланкiде қол қояды.
Ескерту. 27-бапқа өзгерту енгізілді - Қазақстан Республикасының 2004.12.20. N 13 (2005 жылғы 1 қаңтардан бастап күшіне енеді) Заңымен.
28-бап. Мемлекеттiк экологиялық сараптама қорытындысының
қолданылу мерзiмi
Мемлекеттiк экологиялық сараптаманың жоба құжаттамасына оң қорытындысының берiлген күнiнен бастап, құрылыс басталғанынша екi жылға дейiн, ал жұмысы iстеп тұрған және салынып жатқан кәсiпорындар құжаттамасының бес жылға дейiн заңды күшi болады.
4-тарау. Қоғамдық экологиялық сараптама
29-бап. Қоғамдық экологиялық сараптаманы қолдану
1. Қоғамдық экологиялық сараптама - кез келген қызмет түрiне экологиялық баға беру үшiн халықтың жекелеген топтарының, қоғамдық бiрлестiктер мен ғылыми ұйымдардың бастамасымен құрылатын сараптама комиссиялары ерiктi негiзде жүзеге асыратын қызмет түрi. Ол сол объектiлерге жүргiзiлетiн мемлекеттiк экологиялық сараптамаға қарамастан жүзеге асырылуы мүмкiн.
2. Қоғамдық сараптаманың қорытындысы ақпараттық және ұсыныстық сипатта болады.
30-бап. Қоғамдық бiрлестiктердiң экологиялық сараптама
саласындағы өкiлеттiгi
Қоғамдық бiрлестiктердiң басқару органдары экологиялық сараптама саласында экологиялық сараптама жүргiзудi олар туралы жарғылар мен ережелер бойынша Қазақстан Республикасының қолданылып жүрген заңдарына сәйкес жүзеге асырады.
31-бап. Қоғамдық экологиялық сараптама рәсiмi
1. Қоғамдық экологиялық сараптама рәсiмi:
1) қоғамдық экологиялық сараптама жүргiзудiң мемлекеттiк тiркелуiн;
2) оның басталуы туралы бұқаралық ақпарат құралдарында мәлiмдеудi;
3) қоғамдық экологиялық сараптама қорытындысын дайындауды;
4) бұқаралық ақпарат құралдарына экологиялық сараптама нәтижелерi туралы хабарлауды қамтиды.
2. Мәлiмдемеде қоғамдық экологиялық сараптама жүргiзудiң бастамашысы, қоғамдық сараптамашы құрамалар мен экологиялық сараптама объектiлерiнiң орналасқан жерi туралы мәлiметтер хабарланады.
32-бап. Қоғамдық экологиялық сараптама жүргiзудi
мемлекеттiк тiркеу
1. Қоғамдық экологиялық сараптама жүргiзудi мемлекеттiк тiркеудi аумағында сарапталатын қызмет көзделген жергiлiктi атқарушы органдар қоршаған ортаны қорғау саласындағы орталық атқарушы орган белгiлеген тәртiппен жүзеге асырады.
2. Тiркеу үшiн берiлген өтiнiмде қоғамдық экологиялық-сараптамалық құрамалардың құрамы туралы мәлiметтер, экологиялық сараптама жүргiзу көзделген объектiнiң атауы, оны жүргiзу мерзiмi көрсетiледi.
5-тарау. Экологиялық сараптаманы қаржыландыру
33-бап. Мемлекеттiк экологиялық сараптаманы қаржыландыру
1. Мемлекеттiк экологиялық сараптаманы қаржыландыру қаражаты, сараптама жұмыстарын жүргiзгенi үшiн төленетiн төлемдер есебiнен жүзеге асырылады.
2. Экологиялық сараптама саласындағы жұмыстарды жүзеге асыруға лицензиясы бар штаттан тыс экологиялық сарапшылар (жеке және заңды тұлғалар) жүргiзетiн сарапшылық жұмыстарға шаруашылық қызметтiң бастамашысы (тапсырысшы) ақы төлейді.
Ескерту. 1-тармаққа өзгерту енгізілді - Қазақстан Республикасының 1998.12.24. N 334 , өзгеріс енгізілді - 2004.12.20. N 13 (2005 жылғы 1 қаңтардан бастап күшіне енеді) Заңдарымен.
34-бап. Қоғамдық экологиялық сараптаманы қаржыландыру
Қоғамдық экологиялық сараптаманы қаржыландыру қоғамдық экологиялық бiрлестiктер мен қорлардың өз қаражаты есебiнен немесе қоғамдық негiзде жүзеге асырылады.
6-тарау. Экологиялық сараптама жасалуға тиiс құжаттама
тапсырысшыларының құқықтары мен мiндеттерi
35-бап. Экологиялық сараптама жасалуға тиiс құжаттама
тапсырысшыларының құқықтары
Тапсырысшылардың:
1) сарапталатын объектiлерге қатысты немесе сараптама объектiлерiнiң жекелеген талдамалары мен негiздемелерi бойынша жазбаша немесе ауызша түсiндiрмелер, ескертпелер мен ұсыныстар беруге;
2) экологиялық сараптаманың алдын ала және түпкiлiктi қорытындыларымен танысуға;
3) қосымша, қайталап немесе бақылаушылық экологиялық сараптама жүргiзудiң орындылығы туралы мәлiмдеуге;
4) егжей-тегжейлi зерттеулер мен есептеулердi талап етпейтiн түзетулердi, өзгерiстердi дер кезiнде енгiзуге;
5) Қазақстан Республикасының қолданылып жүрген заңдары, шарт ережелерi не өздерiнiң құқықтары бұзылған жағдайларда қоғамдық сараптама қызметiн көрсету кезiнде шартты бұзуға;
6) экологиялық сараптама жүргiзу кезiнде Қазақстан Республикасының қолданылып жүрген заңдарының бұзылуынан келтiрiлген зиянды өтеу туралы сотқа шағым жасауға құқығы бар.
36-бап. Экологиялық сараптама жасалуға тиiс құжаттама
тапсырысшыларының мiндеттерi
Тапсырысшылар:
1) экологиялық сараптамаға қажеттi материалдардың сапалы дайындалуы мен берiлуiн қамтамасыз етуге;
2) экологиялық сараптама субъектiлерiне сарапталатын объектiлер жөнiнде қажеттi материалдар мен консультациялар, мәлiметтер, есептеулер, қосымша талдамалар беруге;
3) қоғамдық пiкiрдi ескере отырып, сараптама объектiсiн одан әрi iске асыру жөнiнде шешiмдер қабылдауға мiндеттi.
Мемлекеттiк экологиялық сараптама жүргiзу кезiнде:
1) белгiленген тәртiппен сарапшылық жұмыстарына ақы төлеуге;
2) сараптама қорытындысында баяндалған экологиялық сараптаманың нұсқауларын, ұсыныстарын орындауға, кемшiлiктер мен жаңсақтықтарды дер кезiнде жоюға;
3) сараптама органдары белгiлеген мерзiмде жобаларды экологиялық сараптамадан қайта өткiзуге табыс етуге мiндеттi.
7-тарау. Экологиялық сараптама саласында келiспеушiлiктердi
шешу
37-бап. Экологиялық сараптаманы жүзеге асыру кезiнде
келiспеушiлiктердi шешу
1. Қоршаған ортаны қорғау саласындағы орталық атқарушы орган немесе облыстардың (республикалық маңызы бар қаланың, астананың) жергiлiктi атқарушы органдары мен тапсырысшылар арасында туындаған, хаттамамен ресiмделген келiспеушiлiктердi қорытынды берген органның, сондай-ақ тапсырысшының қатысуымен қоршаған ортаны қорғау саласындағы орталық атқарушы орган қарайды.
2. Келiспеушiлiктердi қарау мерзiмi, әдетте, келiспеушiлiктер хаттамасы және басқа да қажеттi материалдар түскен күннен бастап бiр айдан аспауға тиiс. Қажет болған жағдайда ол қоршаған ортаны қорғау саласындағы орталық атқарушы органның шешiмiмен ұзартылуы мүмкiн, бiрақ үш айдан аспауға тиiс.
3. Келiспеушiлiктер жөнiндегi шешiмге сотқа шағым жасауға болады, ол Қазақстан Республикасының қолданылып жүрген заңдарында белгiленген тәртiп бойынша ұйымдар мен лауазымды адамдардың жауапкершiлiк дәрежесiн белгiлейдi.
4. Экологиялық сараптама саласындағы мүлiктiк даулар сот тәртiбiмен шешiледi.
5. Қоғамдық экологиялық сараптаманы жүзеге асыру кезiнде туындаған келiспеушiлiктердi осы бапқа сәйкес шешуге болады.
Ескерту. 37-бапқа өзгерту енгізілді - Қазақстан Республикасының 2004.12.20. N 13 (2005 жылғы 1 қаңтардан бастап күшіне енеді) Заңымен.
38-бап. Экологиялық сараптама қорытындыларын жарамсыз
деп тану
1. Экологиялық сараптама қорытындыларын әзiрлеу кезiнде мынадай кемшiлiктер жiберiлген жағдайда:
1) экологиялық сараптама жүргiзу рәсiмi бұзылғанда;
2) экология нормалары мен ережелерi, экологиялық қауiпсiздiк, қоршаған ортаны қорғау, табиғи ресурстарды тиiмдi пайдалану және молықтыру талаптары орындалмағанда немесе бұрмаланғанда;
3) азаматтардың өмiрi мен денсаулығына жайлы қоршаған орта жөнiндегi құқықтары, халықтың басқа да экологиялық құқықтары мен мүдделерi, экологиялық сараптама процесiне қатысушылардың құқықтары бұзылғанда;
4) экологиялық сараптамаға қатысушы тараптардың құқықтары бұзылған өзге де жағдайларда олар жарамсыз деп танылуы мүмкiн.
2. Экологиялық сараптама органы өзi қабылдайтын шешiмдер үшiн Қазақстан Республикасының қолданылып жүрген заңдарында белгiленген тәртiппен жауап бередi.
8-тарау. Қазақстан Республикасы табиғат қорғау заңдарының
экологиялық сараптама саласында бұзылу түрлерi
39-бап. Қазақстан Республикасы табиғат қорғау заңдарының
экологиялық сараптама саласында бұзылу түрлерi
1. Қазақстан Республикасы табиғат қорғау заңдарының экологиялық сараптама саласында бұзылуы:
1) мемлекеттiк экологиялық сараптама жүргiзудiң белгiленген мiндеттi тәртiбiн бұзу;
2) жүргiзiлген экологиялық сараптаманың нәтижелерiн бұрмалау;
3) экологиялық сараптама шешiмдерiнiң, тұжырымдарының жариялану тәртiбiн, соның iшiнде түпкiлiктi қорытынды қабылданғанға дейiн, бұзу;
4) мемлекеттiк экологиялық сараптаманың оң қорытындысы болмайынша, қоршаған ортаны қорғау саласында лицензиялар беру не объектiлер салуды және өзге де қызметтi жүзеге асыру;
5) сарапшылық комиссияларын құру мен қызметiн ұйымдастыру тәртiбiн бұзу;
6) лицензиялары жоқ ұйымдардың, қоғамдық бiрлестiктердiң және өзге де құрылымдардың экологиялық сараптаманы жүзеге асыруы;
7) экологиялық сараптама жүргiзген кезде экологиялық қауiпсiздiк, қоршаған ортаны қорғау, табиғи ресурстарды тиiмдi пайдалану мен молықтыру талаптарын бұзу;
8) қоғамдық бiрлестiктердiң экологиялық сараптаманы ұйымдастырып, жүргiзуiне кедергi жасау;
9) сарапшылық органдар мен құрылымдарға қажеттi материалдар, мәлiметтер мен деректер беруден жалтару;
10) сарапшыны негiзсiз экологиялық сараптама жүргiзуге не көрiнеу бұрмаланған және объективтi емес қорытындылар дайындауға мәжбүрлеу;
11) заңда көзделген сарапшылық қызметтi немесе экологиялық-сарапшылық қызмет көрсетуге шартпен жүктелген мiндеттемелердi орындамау;
12) мемлекеттiк және қоғамдық экологиялық сараптама жүргiзудi тiркеуден негiзсiз бас тарту болып табылады.
2. Қазақстан Республикасының заңдарында экологиялық сарапшылық қызмет бөлiгiнде табиғат қорғау заңдары бұзылуының өзге де түрлерi белгiленуi мүмкiн.
40-бап. Экологиялық сараптама туралы Қазақстан
Республикасы табиғат қорғау заңдарын бұзғаны
үшiн жауаптылық
Экологиялық сараптама саласындағы заңдарды және өзге де нормативтiк құқықтық актiлердi бұзғаны үшiн Қазақстан Республикасы аумағындағы шаруашылық қызмет объектiлерi жалға және басқаруға берiлген заңды және жеке тұлғалар, шетелдiктер мен азаматтығы жоқ адамдар Қазақстан Республикасының қолданылып жүрген заңдарына сәйкес жауап бередi.
9-тарау. Экологиялық сараптама саласындағы халықаралық
ынтымақтастық
41-бап. Экологиялық сараптама саласындағы халықаралық
ынтымақтастық
1. Экологиялық сараптама саласындағы халықаралық ынтымақтастық тиiстi шарттар негiзiнде адамның экологиялық қауiпсiздiгiн қамтамасыз ету, қоршаған ортаны қорғау және табиғи ресурстарды ұтымды пайдалану мақсатында жүзеге асырылады.
2. Егер Қазақстан Республикасы бекiткен халықаралық шарттарда Қазақстан Республикасының экологиялық сараптама туралы заңдарындағыдан өзгеше ережелер белгiленсе, халықаралық шарттың ережелерi қолданылады.
3. Қазақстан Республикасы Үкiметiнiң немесе қоршаған ортаны қорғау саласындағы орталық атқарушы органның бастамасы бойынша халықаралық экологиялық сараптамалар жүргiзiлуi мүмкiн.
Қазақстан Республикасының
Президентi
