Об установлении нормативных значений и методики расчетов пруденциальных нормативов и иных обязательных к соблюдению норм и лимитов, размера капитала банковского конгломерата

Постановление Правления Национального Банка Республики Казахстан от 26 декабря 2016 года № 309. Зарегистрировано в Министерстве юстиции Республики Казахстан 9 февраля 2017 года № 14790.

Сноска. Заголовок в редакции постановления Правления Национального Банка РК от 28.11.2019 № 214 (вводится в действие с 01.01.2020).

В соответствии с законами Республики Казахстан от 31 августа 1995 года "О банках и банковской деятельности в Республике Казахстан", от 4 июля 2003 года "О государственном регулировании, контроле и надзоре финансового рынка и финансовых организаций" и от 19 марта 2010 года "О государственной статистике" Правление Национального Банка Республики Казахстан ПОСТАНОВЛЯЕТ:

1. Установить нормативные значения и методику расчетов пруденциальных нормативов и иных обязательных к соблюдению норм и лимитов, размер капитала банковского конгломерата согласно приложению 1 к настоящему постановлению.

Сноска. Пункт 1 в редакции постановления Правления Национального Банка РК от 28.11.2019 № 214 (вводится в действие с 01.01.2020).
2. Исключен постановлением Правления Национального Банка РК от 28.11.2019 № 214 (вводится в действие с 01.01.2020).

3. Признать утратившими силу нормативные правовые акты Республики Казахстан, а также структурные элементы некоторых нормативных правовых актов Республики Казахстан по перечню согласно приложению 10 к настоящему постановлению.

4. Департаменту методологии финансового рынка (Абдрахманов Н.А.) в установленном законодательством Республики Казахстан порядке обеспечить:

1) совместно с Юридическим департаментом (Сарсенова Н.В.) государственную регистрацию настоящего постановления в Министерстве юстиции Республики Казахстан;

2) направление настоящего постановления в республиканское государственное предприятие на праве хозяйственного ведения "Республиканский центр правовой информации Министерства юстиции Республики Казахстан" для включения в Государственный реестр нормативных правовых актов Республики Казахстан, Эталонный контрольный банк нормативных правовых актов Республики Казахстан в течение десяти календарных дней со дня его государственной регистрации в Министерстве юстиции Республики Казахстан;

3) размещение настоящего постановления на официальном интернет-ресурсе Национального Банка Республики Казахстан после его официального опубликования.

5. Управлению по защите прав потребителей финансовых услуг и внешних коммуникаций (Терентьев А.Л.) обеспечить направление настоящего постановления на официальное опубликование в периодических печатных изданиях в течение десяти календарных дней после его государственной регистрации в Министерстве юстиции Республики Казахстан.

6. Контроль за исполнением настоящего постановления возложить на заместителя Председателя Национального Банка Республики Казахстан Смолякова О.А.

7. Настоящее постановление вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования.

Председатель Национального Банка	Д. Акишев

"СОГЛАСОВАНО"
Председатель Комитета
по статистике Министерства
национальной экономики
Республики Казахстан
______________ Н. Айдапкелов
11 января 2017 года

Приложение 1 к постановлению Правления Национального Банка Республики Казахстан от 26 декабря 2016 года № 309

Нормативные значения и методика расчетов пруденциальных нормативов и иных обязательных к соблюдению норм и лимитов, размер капитала банковского конгломерата

Сноска. Заголовок в редакции постановления Правления Национального Банка РК от 28.11.2019 № 214 (вводится в действие с 01.01.2020).

1. Нормативные значения и методика расчетов пруденциальных нормативов и иных обязательных к соблюдению норм и лимитов, размер капитала банковского конгломерата (далее - Нормативы) разработаны в соответствии с законами Республики Казахстан от 31 августа 1995 года "О банках и банковской деятельности в Республике Казахстан" (далее - Закон о банках), от 4 июля 2003 года "О государственном регулировании, контроле и надзоре финансового рынка и финансовых организаций" и устанавливают нормативные значения и методику расчетов пруденциальных нормативов и иных обязательных к соблюдению норм и лимитов, размер капитала банковского конгломерата.

Сноска. Пункт 1 в редакции постановления Правления Национального Банка РК от 28.11.2019 № 214 (вводится в действие с 01.01.2020).

2. В состав пруденциальных нормативов и иных обязательных к соблюдению норм и лимитов, размера капитала банковского конгломерата для обязательного соблюдения банковским конгломератом входят:

1) минимальный размер уставного капитала;

2) коэффициент достаточности собственного капитала;

3) максимальный размер риска на одного заемщика.

Сноска. Пункт 2 с изменением, внесенным постановлением Правления Национального Банка РК от 28.11.2019 № 214 (вводится в действие с 01.01.2020).

3. Для целей расчета пруденциальных нормативов для банковских конгломератов используются следующие понятия:

1) один заемщик банковского конгломерата – физическое или юридическое лицо, к которому у участников банковского конгломерата имеются риски или могут возникнуть риски, по которым участники банковского конгломерата приняли на себя обязательство за должника в пользу третьих лиц, а также основаниям, предусмотренным законодательными актами Республики Казахстан или заключенными договорами;

2) участники банковского конгломерата – группа юридических лиц, состоящая из банковского холдинга (при наличии) и банка, а также дочерних организаций банковского холдинга и (или) дочерних организаций банка, и (или) организаций, в которых банковский холдинг и (или) его дочерние организации, и (или) банк имеют значительное участие в капитале;

3) риски - активы, условные и возможные обязательства участников банковского конгломерата, рассчитанные в соответствии с постановлением Правления Национального Банка Республики Казахстан от 13 сентября 2017 года № 170 "Об установлении нормативных значений и методик расчетов пруденциальных нормативов и иных обязательных к соблюдению норм и лимитов, размера капитала банка и Правил расчета и лимитов открытой валютной позиции", зарегистрированным в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов под № 15886 (далее – постановление № 170);

4) группа лиц – группа физических и юридических лиц, в силу определенных отношений оказывающих влияние друг на друга;

5) уполномоченный орган - государственный орган, осуществляющий государственное регулирование, контроль и надзор финансового рынка и финансовых организаций.

Сноска. Пункт 3 с изменениями, внесенными постановлениями Правления Национального Банка РК от 28.11.2019 № 214 (вводится в действие с 01.01.2020); Правления Агентства РК по регулированию и развитию финансового рынка от 28.12.2020 № 128 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

4. Размер уставного капитала банковского конгломерата представляет собой размер уставного капитала банковского холдинга либо банка, имеющего дочернюю организацию, но не имеющего банковского холдинга, взятый в пределах оплаченных акций (долей участия в уставном капитале), за вычетом выкупленных собственных акций (изъятого капитала).

5. Минимальный размер уставного капитала для вновь создаваемого банковского конгломерата устанавливается в размере не менее 100 (ста) миллионов тенге.

Сноска. Пункт 5 - в редакции постановления Правления Агентства РК по регулированию и развитию финансового рынка от 22.12.2023 № 95 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

6. Собственный капитал банковского конгломерата представляет собой сумму фактических размеров собственных капиталов участников банковского конгломерата.

Для целей расчета собственного капитала банковского конгломерата из фактического размера собственного капитала участника банковского конгломерата исключаются инвестиции, представляющие собой вложения в уставный капитал юридических лиц, субординированный долг юридических лиц, а также иные вложения в собственный капитал юридических лиц, в том числе не являющихся участниками банковского конгломерата, за вычетом резервов, сформированных в соответствии с Международными стандартами финансовой отчетности.

В инвестиции, указанные в части второй настоящего пункта, не включается сумма инвестиций, исключенная из фактического размера собственного капитала участника банковского конгломерата в соответствии с требованиями к достаточности маржи платежеспособности (достаточности собственного капитала) участника банковского конгломерата, установленными статьей 42 Закона о банках, статьей 46 Закона Республики Казахстан от 18 декабря 2000 года "О страховой деятельности" (далее – Закон о страховой деятельности) и статьей 49 Закона Республики Казахстан от 2 июля 2003 года "О рынке ценных бумаг" (далее – Закон о рынке ценных бумаг).

7. Фактический размер собственного капитала участника банковского конгломерата представляет собой величину, сформированную в соответствии со статьей 42 Закона о банках, статьей 46 Закона о страховой деятельности и статьей 49 Закона о рынке ценных бумаг, устанавливающими требования к достаточности маржи платежеспособности (достаточности собственного капитала) участника банковского конгломерата.

Порядок расчета фактического размера собственного капитала участника банковского конгломерата определяется в соответствии со статьей 42 Закона о банках, статьей 46 Закона о страховой деятельности и статьей 49 Закона о рынке ценных бумаг, устанавливающими требования к достаточности маржи платежеспособности (достаточности собственного капитала) участника банковского конгломерата.

Если в отношении участника банковского конгломерата не установлен порядок расчета фактического размера собственного капитала, указанного в данном пункте, то фактический размер собственного капитала определяется на основании финансовой отчетности как разница между активами и обязательствами участника банковского конгломерата.

8. Фактический размер собственного капитала участника банковского конгломерата, являющегося нерезидентом Республики Казахстан, определяется нормативными правовыми актами уполномоченного органа соответствующего государства, регулирующего его деятельность в стране его нахождения.

Если в отношении участника банковского конгломерата, являющегося нерезидентом Республики Казахстан, нормативными правовыми актами уполномоченного органа соответствующего государства, регулирующими деятельность участника банковского конгломерата в стране его нахождения, не установлен порядок расчета фактического размера собственного капитала, то фактический размер собственного капитала определяется в соответствии с пунктом 7 Нормативов.

9. Коэффициент достаточности собственного капитала банковского конгломерата рассчитывается по следующей формуле:

К = СК / А, где:

К – коэффициент достаточности собственного капитала;

СК – собственный капитал банковского конгломерата;

А – сумма активов, условных и возможных обязательств участников банковского конгломерата, взвешенных по степени риска.

Активы, условные и возможные обязательства участников банковского конгломерата взвешиваются по степени кредитного риска вложений (для банка - по степени рисков) в соответствии с постановлением № 170.

При взвешивании активов, условных и возможных обязательств участника банковского конгломерата - нерезидента Республики Казахстан, требования к лицам, расположенным в стране местонахождения участника банковского конгломерата, взвешиваются по степени риска вложений как требования к лицам - резидентам.

Для целей взвешивания активов, условных и возможных обязательств по степени риска активы, условные и возможные обязательства уменьшаются на сумму созданных по ним специальных резервов (провизий).

В расчет суммы активов, условных и возможных обязательств участников банковского конгломерата, взвешиваемых по степени риска, не включаются требования участников банковского конгломерата друг к другу.

Сноска. Пункт 9 с изменением, внесенным постановлением Правления Национального Банка РК от 28.11.2019 № 214 (вводится в действие с 01.01.2020).

10. Коэффициент достаточности собственного капитала банковского конгломерата устанавливается в следующих размерах:

с 1 января 2016 года не менее 0,08 (включительно);

с 1 января 2017 года не менее 0,08 (включительно).

11. Максимальный размер риска на одного заемщика банковского конгломерата рассчитывается по следующей формуле:

МР=Р/СК, где:

МР – максимальный размер риска на одного заемщика банковского конгломерата;

Р – размер риска на одного заемщика банковского конгломерата;

СК – собственный капитал банковского конгломерата.

12. Размер риска на одного заемщика рассчитывается аналогично требованиям, установленным постановлением № 170.

В размер риска на одного заемщика не включаются требования участников банковского конгломерата друг к другу.

Сноска. Пункт 12 с изменением, внесенным постановлением Правления Национального Банка РК от 28.11.2019 № 214 (вводится в действие с 01.01.2020).

13. Максимальный размер риска на одного заемщика не превышает:

1) 0,25 от собственного капитала банковского конгломерата для прочих заемщиков (в том числе не более 0,10 от собственного капитала банковского конгломерата по бланковым займам, необеспеченным условным обязательствам перед заемщиком либо за заемщика в пользу третьих лиц, по которым у банковского конгломерата могут возникнуть требования к заемщику в течение текущего и 2 (двух) последующих месяцев, а также по обязательствам нерезидентов Республики Казахстан, зарегистрированных или являющихся гражданами оффшорных зон, за исключением требований к резидентам Республики Казахстан с рейтингом агентства Standard & Poor's или рейтингом аналогичного уровня агентств Moody's Investors Service и Fitch не более чем на один пункт ниже суверенного рейтинга Республики Казахстан и к нерезидентам с рейтингом не ниже "А" агентства Standard & Poor's или рейтингом аналогичного уровня агентств Moody's Investors Service и Fitch);

2) 0,10 от собственного капитала банковского конгломерата лицу, являющемуся:

Должностным лицом или руководящим работником участника банковского конгломерата, а также их близкими родственниками;

крупным участником участника банковского конгломерата, а также близким родственником крупного участника - физического лица или близким родственником первого руководителя крупного участника - юридического лица;

юридическим лицом, которое прямо или косвенно (посредством участия в уставном капитале юридических лиц) контролируется лицами, указанными в абзацах втором и третьем подпункта 2) настоящего пункта, либо в котором, указанные лица владеют 25 (двадцатью пятью) и более процентами голосующих акций (долей участия);

юридическим лицом, которое прямо или косвенно (посредством участия в уставном капитале юридических лиц) контролируется участниками банковского конгломерата либо лицом, в котором участник банковского конгломерата владеет 25 (двадцатью пятью) или более процентами голосующих акций (долей участия), должностными лицами данного лица, их близкими родственниками.

14. Сумма рисков участников банковского конгломерата на одного заемщика, размер каждого из которых превышает 10 (десять) процентов от собственного капитала банковского конгломерата, не превышает размер собственного капитала банковского конгломерата более чем в 8 (восемь) раз.

15. Если общий объем требований участников банковского конгломерата к заемщику на предыдущую отчетную дату находился в пределах ограничений, установленных Нормативами, но впоследствии превысил указанные ограничения в связи со снижением уровня собственного капитала банковского конгломерата не более чем на 5 (пять) процентов в течение периода с предыдущей отчетной даты, либо в связи с увеличением требований банковского конгломерата к заемщику из-за увеличения средневзвешенного биржевого курса тенге к иностранным валютам, в которых выражены требования к заемщику, более чем на 10 (десять) процентов в течение периода с предыдущей отчетной даты, норматив максимального размера риска на одного заемщика считается выполненным.

В указанных случаях банковский холдинг или банк, имеющий дочернюю организацию, но не имеющий банковского холдинга, но в течение дня, следующего за днем возникновения вышеуказанного превышения, информирует уполномоченный орган о факте превышения ограничений и принимает обязательства по устранению превышения в течение периода до следующей отчетной даты. Если данное превышение не будет устранено в указанный срок, превышение норматива максимального размера риска на одного заемщика рассматривается как нарушение данного норматива со дня выявления указанного превышения.

Приложение 10 к постановлению Правления Национального Банка Республики Казахстан от 26 декабря 2016 года № 309

Перечень нормативных правовых актов Республики Казахстан, а также структурных элементов некоторых нормативных правовых актов Республики Казахстан, признаваемых утратившими силу

1. Постановление Правления Национального Банка Республики Казахстан от 24 февраля 2012 года № 92 "Об установлении нормативных значений и методик расчетов пруденциальных нормативов и иных обязательных лимитов для банковского конгломерата, а также форм и сроков представления отчетности" (зарегистрированное в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов под № 7601, опубликованное 24 мая 2012 года в газете "Казахстанская правда" № 150-151 (26969-26970)).

2. Постановление Правления Национального Банка Республики Казахстан от 24 декабря 2012 года № 383 "О внесении изменений и дополнений в некоторые нормативные правовые акты Республики Казахстан по вопросам регулирования банковской деятельности" (зарегистрированное в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов под № 8272, опубликованное 14 мая 2013 года в газете "Казахстанская правда" № 162-163 (27436-27437).

3. Постановление Правления Национального Банка Республики Казахстан от 22 октября 2014 года № 211 "О внесении изменений и дополнений в некоторые нормативные правовые акты Республики Казахстан по вопросам пруденциального регулирования банков второго уровня" (зарегистрированное в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов под № 9949, опубликованное 12 января 2015 года в информационно-правовой системе "Әділет").

4. Пункт 3 Перечня нормативных правовых актов Республики Казахстан по вопросам регулирования банковской деятельности, в которые вносятся изменения и дополнения, утвержденного постановлением Правления Национального Банка Республики Казахстан от 17 июля 2015 года № 140 "О внесении изменений и дополнений в некоторые нормативные правовые акты Республики Казахстан по вопросам регулирования банковской деятельности" (зарегистрированным в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов под № 11985, опубликованным 16 сентября 2015 года в информационно-правовой системе "Әділет").

Банк конгломератының пруденциялық нормативтерінің және сақталуы міндетті өзге де нормалары мен лимиттерінің нормативтік мәндері мен оларды есептеу әдістемесін, капиталының мөлшерін белгілеу туралы

Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкі Басқармасының 2016 жылғы 26 желтоқсандағы № 309 қаулысы. Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде 2017 жылғы 9 ақпанда № 14790 болып тіркелді.

Ескерту. Қаулының тақырыбы жаңа редакцияда – ҚР Ұлттық Банкі Басқармасының 28.11.2019 № 214 (01.01.2020 бастап қолданысқа енгізіледі) қаулысымен.

"Қазақстан Республикасындағы банктер және банк қызметі туралы" 1995 жылғы 31 тамыздағы, "Қаржы нарығы мен қаржы ұйымдарын мемлекеттiк реттеу, бақылау және қадағалау туралы" 2003 жылғы 4 шілдедегі және "Мемлекеттік статистика туралы" 2010 жылғы 19 наурыздағы Қазақстан Республикасының заңдарына сәйкес Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкінің Басқармасы ҚАУЛЫ ЕТЕДІ:

1. Осы қаулыға 1-қосымшаға сәйкес банк конгломератының пруденциялық нормативтерінің және сақталуы міндетті өзге де нормалары мен лимиттерінің нормативтік мәндері мен оларды есептеу әдістемесін, капиталының мөлшерін белгіленсін.

Ескерту. 1-тармақ жаңа редакцияда – ҚР Ұлттық Банкі Басқармасының 28.11.2019 № 214 (01.01.2020 бастап қолданысқа енгізіледі) қаулысымен.
2. Алып тасталды – ҚР Ұлттық Банкі Басқармасының 28.11.2019 № 214 (01.01.2020 бастап қолданысқа енгізіледі) қаулысымен.

3. Осы қаулыға 10-қосымшаға сәйкес тізбе бойынша Қазақстан Республикасының нормативтік құқықтық актілерінің, сондай-ақ Қазақстан Республикасының кейбір нормативтік құқықтық актілері құрылымдық элементтерінің күші жойылды деп танылсын.

4. Қаржы нарығының әдіснамасы департаменті (Әбдірахманов Н.А.) Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген тәртіппен:

1) Заң департаментімен (Сәрсенова Н.В.) бірлесіп осы қаулыны Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде мемлекеттік тіркеуді;

2) осы қаулыны "Қазақстан Республикасы Әділет министрлігінің Республикалық құқықтық ақпарат орталығы" шаруашылық жүргізу құқығындағы республикалық мемлекеттік кәсіпорнына Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде мемлекеттік тіркелген күнінен бастап күнтізбелік он күн ішінде Қазақстан Республикасы нормативтік құқықтық актілерінің мемлекеттік тізіліміне, Қазақстан Республикасы нормативтік құқықтық актілерінің эталондық бақылау банкіне енгізуге жіберуді;

3) осы қаулы ресми жарияланғаннан кейін оны Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкінің ресми интернет-ресурсына орналастыруды қамтамасыз етсін.

5. Қаржылық қызметтерді тұтынушылардың құқықтарын қорғау және сыртқы коммуникациялар басқармасы (Терентьев А.Л.) осы қаулыны Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде мемлекеттік тіркелгеннен кейін күнтізбелік он күн ішінде мерзімді баспасөз басылымдарында ресми жариялауға жіберуді қамтамасыз етсін.

6. Осы қаулының орындалуын бақылау Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкі Төрағасының орынбасары О.А. Смоляковқа жүктелсін.

7. Осы қаулы алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі.

Ұлттық Банк Төрағасы

Д. Ақышев

"КЕЛІСІЛДІ"

Қазақстан Республикасының

Ұлттық экономика министрлігі

Статистика комитетінің Төрағасы

______________ Н. Айдапкелов

2017 жылғы 11 қаңтар

Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкі Басқармасының 2016 жылғы 26 желтоқсандағы № 309 қаулысына 1-қосымша

Банк конгломератының пруденциялық нормативтерінің және сақталуы міндетті өзге де нормалары мен лимиттерінің нормативтік мәндері мен оларды есептеу әдістемесі, капиталының мөлшері

Ескерту. Әдістеменің тақырыбы жаңа редакцияда – ҚР Ұлттық Банкі Басқармасының 28.11.2019 № 214 (01.01.2020 бастап қолданысқа енгізіледі) қаулысымен.

1. Банк конгломератының пруденциялық нормативтерінің және сақталуы міндетті өзге де нормалары мен лимиттерінің нормативтік мәндері мен оларды есептеу әдістемесі, капиталының мөлшері (бұдан әрі - Нормативтер) "Қазақстан Республикасындағы банктер және банк қызметі туралы" 1995 жылғы 31 тамыздағы, "Қаржы нарығы мен қаржы ұйымдарын мемлекеттік реттеу, бақылау және қадағалау туралы" 2003 жылғы 4 шілдедегі Қазақстан Республикасының заңдарына сәйкес әзірленген және банк конгломератының пруденциялық нормативтерінің және сақталуы міндетті өзге де нормалары мен лимиттерінің нормативтік мәндері мен оларды есептеу әдістемесін, капиталының мөлшерін белгілейді.

Ескерту. 1-тармақ жаңа редакцияда – ҚР Ұлттық Банкі Басқармасының 28.11.2019 № 214 (01.01.2020 бастап қолданысқа енгізіледі) қаулысымен.

2. Банк конгломератының міндетті сақтауы үшін банк конгломератының пруденциялық нормативтерінің және сақталуы міндетті өзге де нормалары мен лимиттерінің, капиталының мөлшері құрамына мыналар кіреді:

1) жарғылық капиталдың ең аз мөлшері;

2) өз капиталы жеткіліктілігінің коэффициенті;

3) бір қарыз алушыға жасалатын тәуекелдің ең көп мөлшері.

Ескерту. 2-тармаққа өзгеріс енгізілді – ҚР Ұлттық Банкі Басқармасының 28.11.2019 № 214 (01.01.2020 бастап қолданысқа енгізіледі) қаулысымен.

3. Банк конгломераттарына арналған пруденциялық нормативтердi есептеу мақсатында мынадай ұғымдар пайдаланылады:

1) банк конгломератының бiр қарыз алушысы – банк конгломератының қатысушыларында оған қатысты борышкер үшін банк конгломератының қатысушылары өздеріне үшінші тұлғалардың пайдасына, сондай-ақ Қазақстан Республикасының заңнамалық актiлерiнде немесе жасасқан шарттарда көзделген негіздер бойынша міндеттеме қабылдайтын тәуекелдер болатын немесе туындауы мүмкін жеке немесе заңды тұлға;

2) банк конгломератының қатысушылары – банк холдингiнен (болған кезде) және банктен, сондай-ақ банк холдингiнiң еншiлес ұйымдарынан және (немесе) банктiң еншiлес ұйымдарынан және (немесе) капиталына банк холдингi және (немесе) оның еншiлес ұйымдары және (немесе) банк қомақты қатысатын ұйымдардан тұратын заңды тұлғалар тобы;

3) тәуекелдер - Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 15886 тіркелген, "Банктің пруденциялық нормативтерінің және сақталуы міндетті өзге де нормалары мен лимиттерінің нормативтік мәндері мен оларды есептеу әдістемелерін, капиталының мөлшерін және Ашық валюталық позицияны есептеу қағидалары мен оның лимиттерін белгілеу туралы" Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкі Басқармасының 2017 жылғы 13 қыркүйектегі № 170 қаулысына (бұдан әрі - № 170 қаулы) сәйкес есептелген банк конгломераты қатысушыларының активтері, шартты және ықтимал міндеттемелері;

4) тұлғалар тобы – бір біріне әсер ететін белгілі бір қатынастарға байланысты жеке және заңды тұлғалар тобы;

5) уәкілетті орган - қаржы нарығы мен қаржы ұйымдарын мемлекеттік реттеуді, бақылауды және қадағалауды жүзеге асыратын мемлекеттік орган.

Ескерту. 3-тармаққа өзгеріс енгізілді – ҚР Ұлттық Банкі Басқармасының 28.11.2019 № 214 (01.01.2020 бастап қолданысқа енгізіледі); ҚР Қаржы нарығын реттеу және дамыту агенттігі Басқармасының 28.12.2020 № 128 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) қаулыларымен.

4. Банк конгломератының жарғылық капиталының мөлшерi төленген акциялар (жарғылық капиталға қатысу үлестерi) шегiнде алынған, сатып алынған меншiктi акцияларды (жарғылық капиталға қатысу үлестерiн) шегергендегi банк холдингі не банк холдингі жоқ, бірақ еншілес ұйымы бар банктің жарғылық капиталының мөлшерiн бiлдiредi.

5. Жаңадан құрылатын банк конгломераты үшін жарғылық капиталының ең аз мөлшері кемінде 100 (бір жүз) миллион теңгені құрайды.

Ескерту. 5-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Қаржы нарығын реттеу және дамыту агенттігі Басқармасының 22.12.2023 № 95 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) қаулысымен.

6. Банк конгломератының өз капиталы банк конгломераты қатысушыларының өз капиталының нақты мөлшерiнiң сомасын бiлдiредi.

Банк конгломератының өз капиталын есептеу мақсатында банк конгломераты қатысушысының өз капиталының нақты мөлшерiнен заңды тұлғалардың жарғылық капиталына салынған инвестициялар, заңды тұлғалардың реттелген борышы, сондай-ақ Халықаралық қаржылық есептілік стандарттарына сәйкес қалыптасқан резервтерді шегергенде, банк конгломератының қатысушылары болып табылмайтын заңды тұлғалардың да өз капиталына өзге де салымдар алып тасталады.

Банктер туралы заңның 42-бабында, "Сақтандыру қызметі туралы" 2000 жылғы 18 желтоқсандағы Қазақстан Республикасы Заңының (бұдан әрі – Сақтандыру қызметі туралы заң) 46-бабына және "Бағалы қағаздар рыногы туралы" 2003 жылғы 2 шілдедегі Қазақстан Республикасы Заңының (бұдан әрі – Бағалы қағаздар рыногы туралы заң) 49-бабында белгіленген банк конгломераты қатысушысының төлем қабілеті маржасының жеткіліктілігіне (меншікті капитал жеткіліктілігіне) қойылатын талаптарға сәйкес банк конгломераты қатысушысының меншікті капиталының нақты мөлшерінен алынған инвестициялар сомасы осы тармақтың екінші бөлігінде көрсетілген инвестицияларға қосылмайды.

7. Банк конгломераты қатысушысының меншікті капиталының нақты мөлшері банк конгломераты қатысушысының төлем қабілеті маржасының жеткіліктілігіне (меншікті капитал жеткіліктілігіне) талаптарды белгілейтін Банктер туралы заңның 42-бабына, Сақтандыру қызметі туралы заңның 46-бабына және Бағалы қағаздар рыногы туралы заңның 49-бабына сәйкес қалыптастырылған шамадан тұрады.

Банк конгломераты қатысушысының меншікті капиталының нақты мөлшерін есептеу тәртібі банк конгломераты қатысушысының төлем қабілеті маржасының жеткіліктілігіне (меншікті капитал жеткіліктілігіне) талаптарды белгілейтін Банктер туралы заңның 42-бабына, Сақтандыру қызметі туралы заңның 46-бабына және Бағалы қағаздар рыногы туралы заңның 49-бабына сәйкес айқындалады.

Егер банк конгломератының қатысушысына қатысты осы тармақта көрсетілген өз капиталдың нақты мөлшерiн есептеу тәртiбi белгiленбесе, онда өз капиталының нақты мөлшерi қаржылық есептілік негiзiнде банк конгломераты қатысушысының активтерi мен мiндеттемелерiнің арасындағы айырма ретiнде айқындалады.

8. Қазақстан Республикасының бейрезиденті болып табылатын банк конгломераты қатысушысының өз капиталының нақты мөлшері тұрған еліндегі оның қызметін реттейтін тиісті мемлекеттің уәкілетті органының нормативтік құқықтық актілерімен айқындалады.

Егер Қазақстан Республикасының бейрезиденті болып табылатын банк конгломератының қатысушысына қатысты оның тұрған еліндегі банк конгломераты қатысушысының қызметін реттейтін тиісті мемлекеттің уәкілетті органының нормативтік құқықтық актілерімен өз капиталының нақты мөлшерін есептеу тәртібі белгіленбесе, онда өз капиталының нақты мөлшері Нормативтердің 7-тармағына сәйкес айқындалады.

9. Банк конгломератының өз капиталы жеткіліктілігінің коэффициенті мынадай формула бойынша есептеледі:

К = МК/А, мұндағы:

К – өз капиталы жеткіліктілігінің коэффициенті;

МК – банк конгломератының өз капиталы;

А – банк конгломераты қатысушыларының тәуекел дәрежесі бойынша сараланған активтері, шартты және ықтимал міндеттемелерінің сомасы.

Банк конгломераты қатысушыларының активтері, шартты және ықтимал міндеттемелері кредит тәуекелінің дәрежесі бойынша (банк үшін - тәуекелдер дәрежесі бойынша) № 170 қаулыға сәйкес сараланады.

Қазақстан Республикасының бейрезиденті - банк конгломераты қатысушысының активтерін, шартты және ықтимал міндеттемелерін саралау кезінде банк конгломератының қатысушысы тұрған елде орналасқан тұлғаларға талаптар резидент тұлғаларға қойылатын талаптар ретінде салымдар тәуекелінің дәрежесі бойынша сараланады.

Активтерді, шартты және ықтимал міндеттемелерді тәуекел дәрежесі бойынша саралау мақсаттары үшін активтер, шартты және ықтимал міндеттемелер олар бойынша арнайы резервтер (провизиялар) құрылған сомаға азайтылады.

Банк конгломераты қатысушыларының тәуекел дәрежесі бойынша сараланатын активтері, шартты және ықтимал міндеттемелері сомаларының есебіне банк конгломераты қатысушыларының бір-біріне қоятын талаптары кірмейді.

Ескерту. 9-тармаққа өзгеріс енгізілді – ҚР Ұлттық Банкі Басқармасының 28.11.2019 № 214 (01.01.2020 бастап қолданысқа енгізіледі) қаулысымен.

10. Банк конгломератының өз капиталы жеткіліктілігінің коэффиценті мынадай мөлшерлерде белгіленеді:

2016 жылғы 1 қаңтардан бастап кемінде 0,08 (қоса алғанда);

2017 жылғы 1 қаңтардан бастап кемінде 0,08 (қоса алғанда).

11. Банк конгломератының бір қарыз алушысына жасалатын тәуекелдің ең көп мөлшері мынадай формула бойынша есептеледі:

ЖМ = Т/МК, мұндағы:

ЖМ – банк конгломератының бір қарыз алушысына жасалатын тәуекелдің ең көп мөлшері;

Т – банк конгломератының бір қарыз алушысына жасалатын тәуекел мөлшері;

МК – банк конгломератының өз капиталы.

12. Бір қарыз алушыға тәуекелдің мөлшері № 170 қаулымен белгіленген талаптарға ұқсас есептеледі.

Бір қарыз алушыға жасалатын тәуекел мөлшеріне банк конгломераты қатысушыларының бір-біріне қоятын талаптары кірмейді.

Ескерту. 12-тармаққа өзгеріс енгізілді – ҚР Ұлттық Банкі Басқармасының 28.11.2019 № 214 (01.01.2020 бастап қолданысқа енгізіледі) қаулысымен.

13. Бір қарыз алушыға жасалатын тәуекелдің ең көп мөлшері:

1) басқа да қарыз алушылар үшін банк конгломератының өз капиталының 0,25-нен (оның ішінде Қазақстан Республикасының тәуелсіз рейтингінен бір тармаққа төмен емес Standard & Poor's агенттігінің рейтингі немесе Moody's Investors Service және Fitch агенттіктерінің осыған ұқсас деңгейдегі рейтингі бар Қазақстан Республикасының резиденттеріне және Standard & Poor's агенттігінің "А"-дан төмен емес рейтингі немесе Moody's Investors Service және Fitch агенттіктерінің осыған ұқсас деңгейдегі рейтингі бар бейрезиденттерге қойылатын талаптарды қоспағанда, бланкілік қарыздар, банк конгломератында ағымдағы және содан кейінгі 2 (екі) ай ішінде қарыз алушыға талаптары туындауы мүмкін болатын үшінші тұлғалардың пайдасына қарыз алушы алдындағы не қарыз алушы үшін қамтамасыз етілмеген шартты міндеттемелер бойынша, сондай-ақ оффшорлық аймақтарда тіркелген немесе олардың азаматтары болып табылатын Қазақстан Республикасы бейрезиденттерінің міндеттемелері бойынша банк конгломератының өз капиталының 0,10-нан артық емес);

2) мыналар:

банк конгломераты қатысушысының лауазымды тұлғасы немесе басшы қызметкері, сондай-ақ олардың жақын туыстары;

банк конгломераты қатысушысының ірі қатысушысы, сондай-ақ ірі қатысушы - жеке тұлғаның жақын туысы немесе ірі қатысушы - заңды тұлғаның бірінші басшысының жақын туысы;

осы тармақтың 2) тармақшасының екінші және үшінші абзацтарында көрсетілген тұлғалар тікелей немесе жанама (заңды тұлғалардың жарғылық капиталына қатысу арқылы) бақылайтын заңды тұлға не онда дауыс беруші акциялардың (қатысу үлестерінің) 25 (жиырма бес) және одан астам пайызына ие көрсетілген тұлғалар;

банк конгломератының қатысушылары тікелей немесе жанама (заңды тұлғалардың жарғылық капиталына қатысуы арқылы) бақылайтын заңды тұлға не банк конгломератының қатысушысы дауыс беруші акциялардың (қатысу үлестерінің) 25 (жиырма бес) немесе одан астам пайызына ие тұлға, осы тұлғаның лауазымды тұлғалары, олардың жақын туыстары болып табылатын тұлғаға банк конгломератының өз капиталының 0,10-нан аспайды.

14. Әрқайсысының мөлшері банк конгломератының өз капиталының 10 (он) пайызынан асатын бір қарыз алушыға банк конгломераты қатысушыларының тәуекелдер сомасы банк конгломератының өз капиталының мөлшерінен 8 (сегіз) еседен артық аспайды.

15. Егер банк конгломераты қатысушыларының қарыз алушыға алдыңғы есепті күнгі талаптарының жалпы көлемі Нормативтерде белгіленген шектеулер шегінде болып, бірақ кейіннен банк конгломераты өз капиталының деңгейі алдыңғы есепті күннен басталған кезең ішінде 5 (бес) пайыздан аспайтындай мөлшерде төмендеуіне байланысты не қарыз алушыға қойылатын талаптар көрсетілген теңгенің шетел валюталарына қатысты орташа алынған биржалық бағамының өсуінен қарыз алушыға банк конгломераты талаптарының алдыңғы есепті күннен басталған кезең ішінде 10 (он) пайызға өсуіне байланысты кейіннен көрсетілген шектеулерден асып кетсе, бір қарыз алушыға жасалатын тәуекелдің ең көп мөлшерінің нормативі орындалған болып саналады.

Көрсетілген жағдайларда банк холдингі немесе банк холдингі жоқ, бірақ еншілес ұйымы бар банк жоғарыда көрсетілген шектеулерден асып кету туындаған күннен кейінгі күн ішінде уәкілетті органға шектеулерден асып кету фактісі туралы хабардар етеді және келесі есепті күнге дейінгі кезең ішінде шектен асып кетуді жою жөнінде міндеттемелер қабылдайды. Егер осы шектен асып кету көрсетілген мерзімде жойылмаса, бір қарыз алушыға жасалатын тәуекелдің ең көп мөлшерінің нормативтен асып кетуі осы нормативтің көрсетілген шектен асып кету анықталған күннен бастап бұзылуы ретінде қаралады.

Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкі Басқармасының 2016 жылғы 26 желтоқсандағы № 309 қаулысына 10-қосымша

Күші жойылды деп танылатын Қазақстан Республикасының нормативтік құқықтық актілерінің, сондай-ақ Қазақстан Республикасының кейбір нормативтік құқықтық актілері құрылымдық элементтерінің тізбесі

1. "Банк конгломератына арналған нормативтік мәндерін және пруденциалдық нормативтер мен өзге де міндетті лимиттерді есептеу әдістемелерін, сондай-ақ есептілікті ұсыну нысандары мен мерзімдерін белгілеу туралы" Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкі Басқармасының 2012 жылғы 24 ақпандағы № 92 қаулысы (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 7601 тіркелген, 2012 жылғы 24 мамырда "Егемен Қазақстан" газетінде № 261-266 (27340) жарияланған).

2. "Қазақстан Республикасының кейбір нормативтік құқықтық актілеріне банк қызметін реттеу мәселелері бойынша өзгерістер мен толықтырулар енгізу туралы" Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкі Басқармасының 2012 жылғы 24 желтоқсандағы № 383 қаулысы (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 8272 тіркелген, 2013 жылғы 15 мамырда "Егемен Қазақстан" газетінде № 126 (28065) жарияланған).

3. "Қазақстан Республикасының кейбір нормативтік құқықтық актілеріне екінші деңгейдегі банктерді пруденциялық реттеу мәселелері бойынша өзгерістер мен толықтырулар енгізу туралы" Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкі Басқармасының 2014 жылғы 22 қазандағы № 211 қаулысы (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 9949 тіркелген, 2015 жылғы 12 қаңтарда "Әділет" ақпараттық-құқықтық жүйесінде жарияланған).

4. "Қазақстан Республикасының кейбір нормативтік құқықтық актілеріне банк қызметін реттеу мәселелері бойынша өзгерістер мен толықтырулар енгізу туралы" Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкі Басқармасының 2015 жылғы 17 шілдедегі № 140 қаулысымен (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 11985 тіркелген, 2015 жылғы 16 қыркүйекте "Әділет" ақпараттық-құқықтық жүйесінде жарияланған) бекітілген Қазақстан Республикасының банк қызметін реттеу мәселелері бойынша өзгерістер мен толықтырулар енгізілетін нормативтік құқықтық актілері тізбесінің 3-тармағы.