ИПС "Әділет"

В соответствии с подпунктом 75) пункта 15 Положения о Министерстве внутренних дел Республики Казахстан, утвержденного постановлением Правительства Республики Казахстан от 22 июня 2005 года № 607, ПРИКАЗЫВАЮ:

1. Утвердить прилагаемую Инструкцию по несению патрульно-постовой службы сотрудниками полиции Республики Казахстан по обеспечению охраны общественного порядка на объектах транспорта и метрополитена.

2. Комитету административной полиции Министерства внутренних дел Республики Казахстан в установленном законодательством Республики Казахстан порядке обеспечить:

1) государственную регистрацию настоящего приказа в Министерстве юстиции Республики Казахстан;

2) размещение настоящего приказа на интернет-ресурсе Министерства внутренних дел Республики Казахстан;

3) в течение десяти рабочих дней после государственной регистрации настоящего приказа представление в Юридический Департамент Министерства внутренних дел Республики Казахстан сведений об исполнении мероприятий, предусмотренных подпунктами 1) и 2) настоящего пункта.

3. Признать утратившим силу приказ Министра внутренних дел Республики Казахстан от 21 декабря 2009 года № 485 "Об утверждении Инструкции по сопровождению пассажирских поездов подразделениями патрульной полиции органов внутренних дел на транспорте" (зарегистрирован в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов за № 6018) и пункт 1 Перечня некоторых приказов Министра внутренних дел Республики Казахстан, в которые вносятся изменения и дополнения, утвержденного приказом Министра внутренних дел Республики Казахстан от 6 февраля 2020 года № 91 "О внесении изменений и дополнений в некоторые приказы Министра внутренних дел Республики Казахстан" (зарегистрирован в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов за № 20004).

4. Контроль за исполнением настоящего приказа возложить на курирующего заместителя министра внутренних дел Республики Казахстан.

5. Настоящий приказ вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования.

Министр внутренних дел
Республики Казахстан

М. Ахметжанов

"СОГЛАСОВАН"
Министерство индустрии
и инфраструктурного развития
Республики Казахстан

Утверждена приказом
Министр внутренних дел
Республики Казахстан
от 2 февраля 2023 года № 115

ИНСТРУКЦИЯ
по несению патрульно-постовой службы сотрудниками полиции Республики Казахстан
по обеспечению охраны общественного порядка на объектах транспорта и метрополитена

Сноска. В заголовок внесено изменение на казахском языке, текст на русском языке не меняется в соответствии с приказом и.о. Министра внутренних дел РК от 29.03.2023 № 262 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Глава 1. Общие положения

1. Настоящая Инструкция определяет порядок несения патрульно-постовой службы (далее - служба) сотрудниками полиции Республики Казахстан (далее - сотрудники) по обеспечению охраны общественного порядка на объектах транспорта (аэропорт, железнодорожный вокзал, пассажирский поезд) и метрополитена.

Сноска. В пункт 1 внесено изменение на казахском языке, текст на русском языке не меняется в соответствии с приказом и.о. Министра внутренних дел РК от 29.03.2023 № 262 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

2. Несение патрульно-постовой службы обеспечивается патрульно-постовыми нарядами (далее - ППН).

Состав ППН состоит из двух и более сотрудников в зависимости от оперативной обстановки и смены несения службы, из их числа назначается старший. Старший ППН контролирует точное выполнение поставленных задач при несении службы, обеспечивает безопасность во время несения службы и при доставлении задержанных лиц.

Заступающий на службу ППН одевается в форменную одежду по сезону, имеет опрятный внешний вид.

Сноска. В пункт 2 внесено изменение на казахском языке, текст на русском языке не меняется в соответствии с приказом и.о. Министра внутренних дел РК от 29.03.2023 № 262 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

3. ППН в период несения службы находится в оперативном подчинении дежурной части органов полиции на транспорте и на метрополитене (далее - дежурная часть) или иных должностных лиц, осуществляющих руководство службой. В их подчинение ППН поступают после устного приказа о заступлении на службу, а выходят из подчинения по команде об окончании службы.

4. ППН для несения службы определяется маршрут патрулирования, протяженность которого зависит от конкретных условий и оперативной обстановки, границы которого указываются в карточке маршрута. Для ППН несущих службу в пассажирских поездах, в соответствии с маршрутным листом, в пределах состава поезда. ППН закрепляется за одним или несколькими маршрутами.

5. Карточка маршрута и маршрутный лист являются документами служебного пользования и подлежат предъявлению только должностным лицам, правомочным осуществлять контроль за несением службы. Маршрутный лист ППН предъявляет начальнику пассажирского поезда (старшему проводнику) для обеспечения взаимодействия по всему маршруту следования пассажирского поезда.

Глава 2. Патрульно-постовая служба

Сноска. В заголовок главы 2 внесено изменение на казахском языке, текст на русском языке не меняется в соответствии с приказом и.о. Министра внутренних дел РК от 29.03.2023 № 262 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Параграф 1. Подготовка к несению патрульно-постовой службы по обеспечению охраны общественного порядка на объектах транспорта и метрополитена

Сноска. В заголовок параграфа 1 внесено изменение на казахском языке, текст на русском языке не меняется в соответствии с приказом и.о. Министра внутренних дел РК от 29.03.2023 № 262 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

6. Сотрудники, назначенные в ППН для несения службы, прибывают в расположение подразделения не менее чем за 15 минут до начала инструктажа. О прибытии докладывают в дежурную часть и командиру для внесения отметки в постовую ведомость.

Сноска. В пункт 6 внесено изменение на казахском языке, текст на русском языке не меняется в соответствии с приказом и.о. Министра внутренних дел РК от 29.03.2023 № 262 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

7. Сотрудники получают необходимое вооружение, снаряжение, средства связи, индивидуальной защиты, специальные и технические средства, служебную документацию в соответствии с перечнем утвержденным приказом Министра внутренних дел Республики Казахстан от 26 октября 2020 года № 737 "Об утверждении перечня оснащения строевых подразделений патрульной полиции".

8. В период несения службы сотрудники обеспечивают сохранность полученного имущества и по окончании службы сдают дежурному и ответственному должностному лицу.

9. Сотрудники при объявлении общего построения ППН принимают участие в инструктаже. Выполняют команды должностного лица, проводящего инструктаж. Отвечают на поставленные вопросы, относящиеся к исполнению служебных обязанностей. Записывают в служебную книжку доводимые ориентировки, иную информацию касательно несения службы, получают фотографии разыскиваемых лиц.

10. Заступающим на службу сотрудникам, необходимо знать:

1) оперативную обстановку и особенности маршрута;

2) дислокацию ближайших ППН и систему связи с ними;

3) приметы лиц и имущества, объявленных в розыск;

4) особенности совершения правонарушений на объектах транспорта и метрополитена, места скопления антиобщественного элемента;

5) расписание движения самолетов, пассажирских поездов, электропоездов, виды проездных документов;

6) правила противопожарной безопасности, утвержденные приказом Министра по чрезвычайным ситуациям Республики Казахстан от 21 февраля 2022 года № 55 (зарегистрирован в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов за № 26867), на объектах транспорта и метрополитена, применение средств пожаротушения в случаях возгорания, до прибытия пожарного расчета.

Сноска. В пункт 10 внесено изменение на казахском языке, текст на русском языке не меняется в соответствии с приказом и.о. Министра внутренних дел РК от 29.03.2023 № 262 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Параграф 2. Использование средств связи и видео фиксации в период несения патрульно-постовой службы по обеспечению охраны общественного порядка на объектах транспорта и метрополитена

Сноска. В заголовок параграфа 2 внесено изменение на казахском языке, текст на русском языке не меняется в соответствии с приказом и.о. Министра внутренних дел РК от 29.03.2023 № 262 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

11. Управление ППН осуществляется с помощью средств радиосвязи дежурной части, где расположена главная радиостанция. Включение радиостанции производится с момента получения устного приказа о заступлении на службу, радиостанция не выключается до ее завершения.

12. При ведении радиообмена ППН необходимо:

1) не допускать самовольного отключения радиостанции, не передавать ее другим лицам без служебной необходимости;

2) незамедлительно отвечать на вызов и сообщения главной радиостанции, непосредственных руководителей, проверяющих;

3) знать номер своего канала на радиостанции, свой позывной и позывной главной радиостанции, позывные руководителей и граничащих с ним ППН;

4) вызов корреспондента осуществлять строго по закрепленному за ним позывному;

5) не прерывать ведущийся радиообмен, соблюдать очередность в эфире;

6) вызывать корреспондента не более трех раз подряд, после чего во избежание помех другим корреспондентам сделать перерыв на 5-10 минут;

7) переговоры в эфире осуществлять краткими, хорошо понятными выражениями, громким, спокойным голосом.

13. При ведении радиообмена не допускается передавать:

1) информацию, не связанную с выполнением служебных обязанностей по несению службы;

2) сведения, относящиеся к секретной информации и информации ограниченного распространения, а также должность, звание, домашние адреса сотрудников.

14. Вмешиваться в ведущийся радиообмен разрешено главной радиостанции, ППН только при ЧС путем нажатия кнопки экстренного вызова.

15. Не допускается несение службы без носимого видеорегистратора, а также их самовольное отключение, удаление имеющейся записи. Включение видеорегистратора ППН производится с момента начала несения службы и ведется непрерывно до ее завершения.

В процессе ведения аудиовидеозаписи производится фиксация всех действий сотрудника и правонарушителя, в том числе составление материалов и доставление правонарушителя в полицию.

Сноска. В пункт 15 внесено изменение на казахском языке, текст на русском языке не меняется в соответствии с приказом и.о. Министра внутренних дел РК от 29.03.2023 № 262 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

16. Порядок использования личным составом органов внутренних дел (далее – ОВД) средств аудиовидеофиксации, регламентируется приказом Министра внутренних дел Республики Казахстан от 31 декабря 2014 года № 971 "Об утверждении Инструкции использования технических средств для фиксации фактов совершения уголовных и административных правонарушений и действий сотрудников органов внутренних дел Республики Казахстан" (зарегистрирован в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов за № 10227).

Параграф 3. Обращение патрульно-постовых нарядов с гражданами при несении патрульно-постовой службы по обеспечению охраны общественного порядка на объектах транспорта и метрополитена

Сноска. В заголовок параграфа 3 внесено изменение на казахском языке, текст на русском языке не меняется в соответствии с приказом и.о. Министра внутренних дел РК от 29.03.2023 № 262 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

17. ППН, при обращении к гражданам, представляется и предъявляет служебное удостоверение, не выпуская его из рук (предъявление иной документации не предусмотрено законодательством Республики Казахстан), называет свою должность, звание и фамилию (при этом руку к головному убору не прикладывает, рукопожатие не допускается), после чего кратко сообщает цель обращения или причину остановки транспортного средства.

18. В случае обращения граждан, ППН внимательно выслушивает их и принимает меры, в пределах компетенции, по их заявлениям, а также разъясняет, куда следует обратиться для разрешения поставленного вопроса, выходящего за рамки его компетенции.

19. Во всех случаях обращений граждан ППН должен быть внимательным, тактичным, вежливым, обращаться исключительно на "Вы", свои требования и замечания излагать в убедительной и понятной форме, не допуская действий, оскорбляющих честь и достоинство.

20. Если гражданин реагирует возбужденно на действия сотрудника, обеспечивающего административное производство и другие законные ограничения, необходимо дать ему время успокоиться и объяснить неправомерность его поведения, а также порядок обжалования. После чего составляется административный материал, либо осуществляются иные функции административного производства.

21. ППН независимо от того ведется или нет аудио, фото или видео запись, необходимо осуществлять свою служебную деятельность в рамках законодательства Республики Казахстан, не совершая действий, дискредитирующих правоохранительные органы. Воспринимать процесс аудио, фото и видео записи своей служебной деятельности как законное право граждан и спокойно реагировать на неҰ (за исключением случаев фиксации места совершения преступления, проводимых на месте преступления процессуальных действий, а также случаев вмешательства третьих лиц, подобными действиями, в процесс административного производства, тем самым препятствуя исполнению сотрудниками служебных обязанностей). Доложить о подобных фактах фиксации его служебной деятельности командиру, независимо от выхода либо отсутствия информации в открытых источниках социальных сетей.

22. С документами граждан, при их проверке, необходимо обращаться аккуратно, не делать в них каких-либо отметок. Лица, предъявившие документы с явными признаками подделки или неправомерно владеющие ими, доставляются в органы полиции.

23. В контакт с иностранцами, работниками дипломатических и приравненных к ним представительств, ППН вступает только в пределах своих служебных обязанностей (пресечения правонарушений, разъяснения расписания движения самолета, пассажирского поезда, электропоезда, расположение гостиниц, пунктов питания).

При проверке документов у иностранцев и лиц без гражданства ППН обращает внимание на срок действия заграничного паспорта, вида на жительство, удостоверения лиц без гражданства, наличие визы, миграционной карточки с отметкой о регистрации, подтверждающих законность их пребывания в данном населенном пункте.

В случае обнаружения нарушений принимает меры привлечения к ответственности в соответствии с требованиями Кодекса Республики Казахстан "Об административных правонарушениях" (далее - КоАП).

Сноска. В пункт 23 внесено изменение на казахском языке, текст на русском языке не меняется в соответствии с приказом и.о. Министра внутренних дел РК от 29.03.2023 № 262 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

24. При обнаружении лиц (в том числе потерпевших, подозреваемых), с явно выраженным тяжелым состоянием здоровья, на место их обнаружения немедленно вызывается скорая медицинская помощь и до ее прибытия оказывается первая доврачебная помощь. Доставление в органы полиции осуществляется только при отсутствии необходимости дальнейшей госпитализации и противопоказаний, зафиксированных врачом скорой медицинской помощи. В случае экстренной госпитализации подозреваемых в правонарушении лиц, по указанию дежурной части, ППН оставляет маршрут, организовывает их сопровождение и охрану до решения вопроса о режиме содержания.

Параграф 4. Несение патрульно-постовой службы по обеспечению охраны общественного порядка на объектах транспорта и метрополитена

Сноска. В заголовок параграфа 4 внесено изменение на казахском языке, текст на русском языке не меняется в соответствии с приказом и.о. Министра внутренних дел РК от 29.03.2023 № 262 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

25. Заступающий ППН, прибыв к месту несения службы (объект транспорта либо метрополитена), в соответствии с полученными на инструктаже указаниями, докладывает в дежурную часть о своем прибытии и обстановке на маршруте (далее докладывает ежечасно, а в случае отсутствия радио-сотовой связи, по мере ее появления).

ППН, при несении службы раздельно, находятся в пределах видимости и слышимости (только в дневное время суток и на расстоянии до 100 метров друг от друга).

На маршруте патрулирования ППН фиксирует изменение обстановки и на основе этого избирает наиболее целесообразную тактику несения службы.

Сноска. В пункт 25 внесено изменение на казахском языке, текст на русском языке не меняется в соответствии с приказом и.о. Министра внутренних дел РК от 29.03.2023 № 262 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

26. Заступивший на службу сотрудники обеспечивают выполнение следующих задач:

1) обеспечение правопорядка на объектах транспорта и метрополитена;

2) обеспечение безопасности граждан, предупреждение и пресечение преступлений и административных правонарушений на маршрутах патрулирования;

3) выявление и задержание на маршрутах лиц, совершивших преступления, скрывающихся от следствия и суда, военнослужащих самовольно оставивших воинскую часть;

4) оказание содействия подразделениям органов внутренних дел (далее - ОВД), осуществляющим оперативно-розыскную деятельность;

5) взаимодействие с работниками транспортной инфраструктуры и метрополитена.

27. Заступивший на службу сотрудники обеспечивают выполнение следующих функций:

1) защиту жизни, здоровья, прав и свобод граждан от преступных и иных противоправных посягательств;

2) оказание помощи гражданам, пострадавшим от правонарушений и несчастных случаев, а также находящимся в беспомощном либо ином состоянии, опасном для жизни и здоровья;

3) пресечение противоправных деяний и задержание "по горячим следам" лиц, совершивших преступления;

4) профилактику и пресечение преступлений и административных правонарушений, выявлению обстоятельств, способствующих их совершению и в пределах компетенции, принятию мер к их устранению;

5) совместно с другими правоохранительными и государственными органами принятие неотложных мер по спасению граждан и оказанию им доврачебной помощи при чрезвычайных ситуациях (далее - ЧС);

6) взаимодействие с гражданами по вопросам охраны общественного порядка;

7) участие, в пределах своей компетенции, в мероприятиях по профилактике и предупреждению преступлений и иных правонарушений, розыску лиц, осуществляемых по линии правоохранительных органов;

8) в пределах своих полномочий, участие в выполнении задач, определенных планами перевода ОВД на военное положение и действий при ЧС;

9) оказание содействия сотрудникам миграционной службы в выдворении иностранцев и лиц без гражданства, путем их припровождения до пункта пропуска через Государственную границу Республики Казахстан;

10) немедленно докладывают в дежурную часть о всех случаях, когда иностранец (лицо без гражданства) отстал от пассажирского поезда (самолета), а также о совершении правонарушения иностранцами (лицами без гражданства), или в отношении них, об известных фактах незаконной миграции, установления маршрутов, методов и средств переправки незаконных мигрантов, лиц причастных к этой деятельности.

28. Смена ППН производится на маршруте в заранее установленном месте. Заступающий ППН представляется сменяемому, где последний сообщает об имевших место за время несения службы происшествиях и полученных распоряжениях. О приеме-сдаче маршрута принимающий делает запись в служебной книжке сдающего, докладывает об этом в дежурную часть.

В случае отсутствия сменного наряда, в установленное время, ППН докладывает об этом в дежурную часть и только с разрешения дежурного может оставить маршрут.

Смена ППН, несущих службу в пассажирских поездах эстафетным методом, производится на станции пересадки в штабном вагоне. При сквозном методе патрулирования ППН заступает на службу на станции формирования состава поезда и заканчивает на конечной станции, о смене и завершении службы ППН докладывают в дежурную часть.

29. ППН несет службу на маршруте в течение установленного времени. Допускается, в рамках исполнения служебных обязанностей и других необходимых случаях, оставлять маршрут патрулирования только по указанию или с разрешения дежурной части или командира.

30. Во время несения службы ППН не допускается:

1) передавать и предъявлять, кому бы то ни было свое оружие, за исключением лиц, которым он непосредственно подчинен;

2) вести неслужебные переговоры по радиостанции, отвлекаться от службы;

3) заходить без служебной необходимости в места общественного питания и отдыха, контрольные зоны и другие помещения;

4) оставлять маршрут, кроме случаев, указанных в настоящей Инструкции;

5) заходить на борт воздушного судна, в случае оказания помощи работникам авияпредприятия, ППН вооруженному табельным оружием;

6) нарушать ношение форменного обмундирования.

Сноска. В пункт 30 внесено изменение на казахском языке, текст на русском языке не меняется в соответствии с приказом и.о. Министра внутренних дел РК от 29.03.2023 № 262 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

31. Во время несения службы ППН записывают в служебную книжку информацию, передаваемую дежурной частью, сообщения о правонарушениях, лицах, доставляемых в органы полиции и разбирательство с которыми проведено на месте, и другое.

32. Во время службы ППН обращают внимание на:

1) граждан, которые проявляют подозрительную настороженность и беспокойство, одетых не по сезону или в одежду, не соответствующую росту и комплекции, имеющих повязки и травмы, а также оставленные без присмотра транспортные средства;

2) нахождение на объектах транспорта и метрополитена подозрительных предметов (бесхозных сумок, коробок, пакетов);

3) граждан, допускающих нарушения Правил перевозок пассажиров, багажа, грузобагажа и почтовых отправлений железнодорожным транспортом, утвержденных приказом Министра по инвестициям и развитию Республики Казахстан от 30 апреля 2015 года № 545 (зарегистрирован в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов за № 13714);

4) подозрительные шумы, запахи, появление огня или дыма и другие признаки ЧС;

5) использование беспилотных летательных аппаратов вблизи и на объектах транспорта и метрополитена без соответствующего разрешения;

6) другие обстоятельства, представляющие угрозу жизни и здоровью граждан.

При обнаружении вышеперечисленных фактов докладывают об этом в дежурную часть.

33. Для взаимодействия или получения помощи от других ППН и сотрудников, наряды используют все виды связи или подают сигналы свистком: "Задерживай" – один продолжительный сигнал; "На помощь, ко мне" – два коротких сигнала. Другие ППН и сотрудники, услышав сигнал "Задерживай", "На помощь" принимают меры к обнаружению и задержанию правонарушителя.

34. При проверке ППН, проверяющий предъявляет письменное предписание на проверку и служебное удостоверение.

ППН подходит и представляется проверяющему, по требованию проверяющего докладывает обстановку на территории маршрута, отвечает на заданные вопросы. О результатах проверки службы проверяющий делает запись в служебных книжках ППН. Эти данные используются для проведения инструктажей и оценки работы ППН.

35. Во время несения службы ППН проявляет бдительность и принимают меры предосторожности, исключающие возможность внезапного нападения.

36. Огнестрельное оружие, специальные средства и физическая сила применяются в целях прекращения общественно опасных деяний, задержания и доставления в правоохранительные органы лиц, их совершивших с учетом характера правонарушений, конкретной ситуации в строгом соответствии и на основании Закона Республики Казахстан от 6 января 2011 года "О правоохранительной службе".

Глава 3. Особенности несения патрульно-постовой службы по обеспечению охраны общественного порядка на объектах транспорта и метрополитена

Сноска. В заголовок главы 3 внесено изменение на казахском языке, текст на русском языке не меняется в соответствии с приказом и.о. Министра внутренних дел РК от 29.03.2023 № 262 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Параграф 1. Несение патрульно-постовой службы по обеспечению охраны общественного порядка в аэропортах

37. Задачами ППН в аэропортах является патрулирование терминала аэропорта с обходом мест присутствия пассажиров. Проход в контрольную зону аэровокзала осуществляют только в случаях служебной необходимости и оказания помощи работникам авиапредприятия.

При этом, ППН при несении службы в аэропортах:

1) взаимодействует со службой авиационной безопасности, оказывает содействие в обнаружении проноса запрещенных предметов в здание аэропорта, при обнаружении запрещенных предметов немедленно докладывает в дежурную часть;

2) принимает высаживаемого пассажира от бортпроводника воздушного судна, в случае принудительного снятия с рейса правонарушителя, на основании акта командира воздушного судна, либо не допускает к посадке на основании акта передачи правонарушителя сотрудниками наземной службы авиакомпании.

В случае наличия правонарушения принимает меры привлечения к ответственности в соответствии с требованиями КоАП;

3) оказывает содействие службе авиационной безопасности в условиях осуществления работниками авиапредприятия ограничительных мер, специальных процедур авиационной безопасности пассажиров, воздушных судов, аэропорта (карантин, специальные мероприятия);

4) оказывает необходимую помощь работникам авиапредприятия и службе авиационной безопасности в предотвращении хищений грузов.

Сноска. В пункт 37 внесено изменение на казахском языке, текст на русском языке не меняется в соответствии с приказом и.о. Министра внутренних дел РК от 29.03.2023 № 262 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

38. О каждом случае, связанного с высадкой пассажира из воздушного судна либо не допуска к посадке, ППН докладывает в дежурную часть. Рапорт и иные собранные материалы передаются вместе с задержанным дежурному, или следственно-оперативной группе (далее - СОГ).

Параграф 2. Несение патрульно-постовой службы по обеспечению охраны общественного порядка на железнодорожных вокзалах

39. Задачами ППН на объектах железнодорожной дороги является патрулирование вокзалов и станций, перронов с обходом мест присутствия пассажиров.

При этом, ППН при несении службы на объектах транспорта:

1) взаимодействует с военизированной службой железнодорожной охраны, оказывает содействие в обнаружении проноса запрещенных предметов в здание вокзала (станции);

2) оказывает содействие начальнику войскового караула в обеспечении наружной охраны специального вагона, перевозящего содержащихся под стражей осужденных лиц;

3) оказывает содействие начальнику поезда и проводникам вагона в высадке пассажиров и работников поездных бригад из пассажирских поездов, либо не допускает их к посадке, в порядке установленном данной Инструкцией, на основании акта начальника поезда о передачи правонарушителя сотрудникам, в случаях, предусмотренных Правилами перевозок пассажиров, багажа, грузобагажа и почтовых отправлений железнодорожным транспортом (далее – Правила), утвержденных приказом Министра по инвестициям и развитию Республики Казахстан от 30 апреля 2015 года № 545 (зарегистрирован в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов за № 13714);

4) оказывает необходимую помощь работникам железнодорожного предприятия и военизированной железнодорожной охраны в предотвращении хищений грузов, прохода граждан по железнодорожным путям в неустановленных местах, а также фактов нахождения (подкладывания) посторонних предметов на железнодорожный путь, повреждения сигнализации и связи, порчи вагонного оборудования.

Сноска. В пункт 39 внесено изменение на казахском языке, текст на русском языке не меняется в соответствии с приказом и.о. Министра внутренних дел РК от 29.03.2023 № 262 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

40. ППН о каждом случае, связанным с высадкой пассажиров и работников поездных бригад из пассажирских поездов либо не допуском их к посадке, докладывает в дежурную часть. Рапорт и иные собранные материалы передаются вместе с задержанным дежурному, СОГ.

Параграф 3. Несение патрульно-постовой службы по обеспечению охраны общественного порядка в пассажирских поездах

41. Приступая к несению службы, не позднее чем за 30 минут до отправления пассажирского поезда, старший ППН представляется начальнику пассажирского поезда (старшему проводнику), предъявляет служебное удостоверение и маршрутный лист, выясняет обстановку, согласовывает порядок работы на перроне при посадке пассажиров и во время отправления пассажирского поезда с таким расчетом, чтобы обслуживаемый пассажирский поезд с обеих сторон находился под постоянным наблюдением ППН.

Сноска. В пункт 41 внесено изменение на казахском языке, текст на русском языке не меняется в соответствии с приказом и.о. Министра внутренних дел РК от 29.03.2023 № 262 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

42. ППН после отправления пассажирского поезда обходит весь состав, осматривает места возможного совершения правонарушений, сокрытия запрещенных к перевозке предметов и веществ, устанавливают взаимодействие с проводниками вагонов, другими работниками поездной бригады, работниками вагона-ресторана, информирует их о порядке связи с ППН в пути следования.

ППН в пути следования несет службу путем патрулирования. В целях постоянного контроля за обстановкой и оперативного реагирования на ее изменение находится в движении по составу поезда, обход осуществляет не менее одного раза в течении часа.

43. На кратковременных остановочных пунктах старший ППН устанавливает взаимодействие с ППН на станции, дислоцирующихся на маршруте следования пассажирского поезда, о чем ставится отметка в маршрутном листе ППН. Участвует в охране общественного порядка во время стоянки пассажирского поезда до его отправления.

Во время длительных стоянок пассажирского поезда (более 20 минут) на станциях, где имеются подразделения полиции на транспорте, старшие ППН докладывают в дежурную часть о состоянии общественного порядка в пассажирском поезде, о чем дежурный делает запись в маршрутном листе ППН.

44. Задачами ППН в пассажирских поездах являются:

1) обеспечение охраны общественного порядка в пассажирских поездах, безопасности пассажиров и работников поездных бригад при выполнении ими служебных обязанностей, осуществляет регулярный обход по всему составу;

2) совместно с работниками железнодорожного транспорта (дежурными по станции, вокзалу, начальниками/старшими проводниками пассажирских поездов) недопущение посадки и высадки пассажиров на ходу пассажирских поездов, проезда граждан на подножках, сцепках, крышах и в нерабочих тамбурах вагонов;

3) информирование начальника пассажирского поезда (старшего проводника) о выявленных нарушениях должностных инструкций работниками поездной бригады для принятия мер реагирования;

4) содействие в обнаружении провоза безбилетных пассажиров, излишней ручной клади, неоформленного багажа и грузобагажа с информированием дежурной части, компетентных органов и перевозчика о выявленном нарушении;

5) обеспечение совместно с начальником пассажирских поездов (старшим проводником) или лицом, его заменяющим регулярное освещение посредством радиорубки информации профилактического характера, в части соблюдения пассажирами правил поведения, общественного порядка и пожарной безопасности, наличия ППН в пассажирских поездах и его местонахождение;

6) проведение индивидуально-профилактических бесед с пассажирами с целью предупреждения распития спиртных напитков в вагонах, повышения ответственности пассажиров за сохранность ручной клади, разъяснение необходимости хранения документов и наиболее ценных предметов при себе или в рундуках, блокировки в ночное время дверей купе на защелку, а также недопустимость оставления вещей без присмотра. При этом, без крайней необходимости не беспокоить пассажиров в ночное время;

7) высадка пассажиров и работников поездных бригад из пассажирских поездов либо недопущение их к посадке, в порядке установленном данной Инструкцией, на основании акта начальника поезда о передачи правонарушителя сотрудникам, в случаях, предусмотренных Правилами;

8) проведение осмотра вагонов, по прибытию пассажирских поездов на конечную станцию, высадка из них посторонних лиц, доставление их при наличии законных оснований в полицию. Сдавать в дежурную часть обнаруженные при осмотре пассажирского поезда бесхозные вещи, ценности, документы.

Сноска. В пункт 44 внесено изменение на казахском языке, текст на русском языке не меняется в соответствии с приказом и.о. Министра внутренних дел РК от 29.03.2023 № 262 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

45. В порядке исполнения должностных обязанностей, если имеются достаточные основания полагать о совершенном (готовящимся) преступлении или административном правонарушении, использовать средства ведомственной связи, запрашивать от работников железнодорожного транспорта необходимые сведения, служебную документацию и допуск к служебным помещениям.

46. ППН о каждом случае, связанным с высадкой пассажиров и работников поездных бригад из пассажирских поездов либо не допуском их к посадке, докладывает в дежурную часть. Рапорт и иные собранные материалы передаются вместе с задержанным дежурному, СОГ, либо сопровождает самостоятельно по указанию дежурной части и в случаях предусмотренных настоящей Инструкцией и законодательством Республики Казахстан.

47. Для разбирательства с правонарушителями и составления соответствующих процессуальных материалов в штабном вагоне пассажирского поезда предоставляются два посадочных места для сотрудников органов полиции.

48. ППН может оставить пассажирский поезд по согласованию с дежурной частью, в случаях:

1) пресечения преступлений на станциях, разъездах, обгонных пунктах;

2) документирования совершенных противоправных действий и охраны места происшествия;

3) осуществления преследования скрывающихся преступников и доставления их в полицию;

4) оказания содействия работникам железнодорожного транспорта и другим сотрудникам, помощи пострадавшим при происшествиях, преступлениях и несчастных случаях, а также чрезвычайных обстоятельствах.

49. В исключительных случаях решение об оставлении поезда ППН, принимает старший ППН или дежурная часть, по участку обслуживания которого следует пассажирский поезд, о чем последний делает отметку в маршрутном листе.

Порядок дальнейшего следования ППН (отдельных сотрудников) определяется дежурной частью. По возвращении к постоянному месту службы старший ППН докладывает рапортом руководству о причинах оставления пассажирского поезда и принятых мерах.

50. По прибытию на конечный пункт маршрута ППН докладывает в дежурную часть о прибытии и готовности к пересадке на обратный поезд, согласно маршрутного листа. При исполнении пересадки, на станции где отсутствуют дежурная часть, старший ППН устанавливает взаимодействие со старшим смены ППН на вокзале (станции), где он делает отметку в маршрутном листе и до прибытия пассажирского поезда, обеспечивает охрану общественного порядка на территории вокзала (станции).

Предметы вооружения, снаряжения и специальные средства на время, не связанное с обеспечением правопорядка на прилегающей территории, сдаются на временное хранение в дежурную часть.

51. Перед отправлением ППН в обратный путь ответственный и дежурный проводят инструктаж, выдает предметы вооружения, снаряжения и спецсредства, сданные ППН на временное хранение в дежурную часть, о чем делается отметка в маршрутном листе ППН.

52. По окончанию несения службы маршрутный лист ППН заверяется подписью начальника пассажирского поезда (старшего проводника).

53. В случаях проведения в пассажирских поездах оперативно-профилактических мероприятий, другими сотрудниками, старший ППН вносит в служебную книжку данные старшего этой группы и участка дороги, информирует его об обстановке в пассажирском поезде и оказывает практическую помощь в выполнении служебных задач, докладывает в дежурную часть.

Сноска. В пункт 53 внесено изменение на казахском языке, текст на русском языке не меняется в соответствии с приказом и.о. Министра внутренних дел РК от 29.03.2023 № 262 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Параграф 4. Несение патрульно-постовой службы по обеспечению охраны общественного порядка в метрополитене

Сноска. В заголовок параграфа 43 внесено изменение на казахском языке, текст на русском языке не меняется в соответствии с приказом и.о. Министра внутренних дел РК от 29.03.2023 № 262 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

54. Задачами ППН на объектах метрополитена является патрулирование вестибюля станции, посадочных платформ, межстанционных и межуличных переходов, эскалаторов и маршевых лестниц с обходом мест присутствия пассажиров.

При этом, ППН при несении службы на объектах метрополитена:

1) ведет наблюдение за посадкой и высадкой пассажиров электропоездов, оказывают содействие работникам службы движения в регулировании пассажиропотоков;

2) в случае падения пассажира на "жесткий путь" незамедлительно информируют дежурную часть и дежурного по станции о необходимости снятия напряжения с контактного рельса. С соблюдением мер безопасности оказывают содействие в извлечении пострадавшего, доврачебную помощь, вызывают медицинских работников, устанавливают очевидцев происшествия;

3) во избежание несчастных случаев принимает меры к недопущению прохода на станцию граждан, находящихся в состоянии опьянения (алкогольного, наркотического, токсикоманического), принимают меры к своевременному их удалению с территории метрополитена;

4) при проникновении посторонних лиц, во время движения электропоездов в тоннель, через дежурного по станции метрополитена, принимает меры к снятию напряжения с контактного рельса, сообщают о случившемся на следующую станцию и в дежурную часть, принимают безотлагательные меры к задержанию нарушителя и установлению его личности;

5) принимает меры по обеспечению беспрепятственного прохода граждан и недопущения загромождения эвакуационных путей;

6) в случае внеплановых остановок электропоездов, немедленно докладывают об этом в дежурную часть, и совместно с работниками метрополитена принимает меры к выводу пассажиров из метро и закрытию станции (снятию напряжения с контактного рельса);

7) по завершению режима работы метро и движения электропоездов, оказывает содействие службе транспортной безопасности по обходу служебных помещений станции.

Глава 4. Действия патрульно-постовых нарядов при несении службы по обеспечению охраны общественного порядка на объектах транспорта и метрополитена

Сноска. В заголовок главы 4 внесено изменение на казахском языке, текст на русском языке не меняется в соответствии с приказом и.о. Министра внутренних дел РК от 29.03.2023 № 262 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Параграф 1. Действия патрульно-постовых нарядов при совершении уголовных правонарушений и на месте происшествия

55. Действия ППН на месте происшествия должны быть решительными и включают выполнение следующих задач:

1) доклад о происшедшем в дежурную часть и исполнение указания дежурного;

2) организация преследования и задержания уголовных правонарушителей;

3) оказание помощи потерпевшим, вызов скорой медицинской помощи;

4) установление свидетелей и потерпевших (фамилия, имя, отчество (при его наличии), место жительства и работы, номер телефона), приметы скрывшихся преступников, похищенных вещей, других обстоятельств преступления;

5) обеспечение охраны места происшествия, с целью сохранения следов преступления и других вещественных доказательств;

6) проведение других неотложных действий, необходимых для раскрытия преступления и задержания преступников;

7) по прибытию СОГ поступает в распоряжение старшего группы.

Последовательность действий зависит от характера совершенного уголовного правонарушения, состава ППН и других обстоятельств.

Сноска. В пункт 55 внесено изменение на казахском языке, текст на русском языке не меняется в соответствии с приказом и.о. Министра внутренних дел РК от 29.03.2023 № 262 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

56. На месте происшествия не допускается:

1) действие, которое может вызвать обострение взаимоотношений с гражданами, а также повлиять на процесс расследования;

2) осуществлять фото-видеосъемку на месте происшествия (за исключением случаев видео фиксации ведомственным видеорегистратором ППН, выданного на службу и работающего в автоматическом режиме, сотрудниками СОГ);

3) комментировать происшествие;

4) перемещать вещественные доказательства (за исключением случаев возникновения угрозы и порчи или уничтожения их по погодным и другим обстоятельствам, с предварительной фиксацией их первоначального положения);

5) курить, оставлять какие-либо предметы, не имеющие отношение к происшествию.

57. ППН обращает внимание на обеспечение сохранности обстановки и неизменного положения предметов, имеющих отношение к уголовному правонарушению:

1) следов пальцев, обуви, транспортных средств;

2) пятен крови, волос, предметов одежды, частиц тканей;

3) осколков стекла, кусочков дерева, частиц земли, окурков, спичек.

58. ППН осуществляет оцепление места происшествия для чего могут привлекаться общественные помощники и граждане, оказывающие содействие полиции. Применяются различные виды ограждения: веревки, доски, проволока и другие подручные средства. В этом случае ППН идентифицирует оставленные на месте происшествия, свои следы и изменения обстановки.

Сноска. В пункт 58 внесено изменение на казахском языке, текст на русском языке не меняется в соответствии с приказом и.о. Министра внутренних дел РК от 29.03.2023 № 262 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

59. Оказывая первую доврачебную помощь или направляя потерпевшего в медицинское учреждение, ППН осматривает его одежду и открытые участки тела в целях обнаружения предметов, следов и признаков, относящихся к уголовному правонарушению, по возможности устанавливает его личность. Место и поза, в которой обнаружен раненный, положение рук, ног, головы отмечаются с помощью мела, угля и других средств. Если потерпевший не проявляет видимых признаков жизни, то проверяется его состояние, по возможности, не изменяя его позу и окружающую обстановку.

Трупы до прибытия СОГ с места происшествия не удаляются и не перемещаются.

60. В случае угрозы уничтожения следов и вещественных доказательств под воздействием дождя, ветра, снега и других условий ППН принимает меры к их сохранению. Для сохранения следов на вертикальной поверхности устраивается навес из имеющихся под рукой непромокаемых материалов. Указанные предметы и материалы не должны иметь резкого запаха, чтобы не затруднить применение служебно-розыскной собаки.

Сноска. В пункт 60 внесено изменение на казахском языке, текст на русском языке не меняется в соответствии с приказом и.о. Министра внутренних дел РК от 29.03.2023 № 262 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

61. При совершении уголовного правонарушения в помещении, ППН входит туда только для его пресечения, задержания уголовного правонарушителя, оказания помощи потерпевшим.

62. Преследование ППН уголовных правонарушителей "по горячим следам" ведется до тех пор, пока они не будут задержаны и обезврежены. ППН во время преследования соблюдает меры предосторожности. Охрана места происшествия на период преследования уголовных правонарушителей обеспечивается иными ППН или при помощи граждан оказывающим содействие полиции.

63. При невозможности организовать преследование и розыск уголовных правонарушителей ППН находится на месте совершения уголовного правонарушения до прибытия СОГ или до получения распоряжения дежурной части.

64. При прибытии СОГ ППН докладывает обо всех полученных сведениях, относящихся к уголовному правонарушению, и принятых мерах, после чего действует по их указанию или распоряжению дежурной части.

65. При совершении преступления в пути следования поезда, ППН передает задержанного органу полиции на территории которого произошло преступление (задержание) или по распоряжению дежурной части, ППН снимается с маршрута для конвоирования задержанного в подразделение полиции по пути следования.

66. Тактические действия ППН при проверке подозрительных лиц, а также по выявлению и задержанию лиц, подозреваемых в совершении уголовного правонарушения, регламентируются приказом Министра внутренних дел Республики Казахстан от 4 сентября 2017 года № 127 дсп "Об утверждении наставлений по организации профессиональной служебной и физической подготовки сотрудников органов внутренних дел Республики Казахстан".

Параграф 2. Действия патрульно-постовых нарядов при выявлении административных правонарушений

67. При выявлении признаков административного правонарушения, руководствуясь законодательством Республики Казахстан и иными нормативными правовыми актами, ППН:

1) требует немедленного прекращения противоправного поведения;

2) идентифицирует личность правонарушителя;

3) выясняет обстоятельства, имеющие значение для правильного разрешения дела, наличие обстоятельств, исключающих возбуждение административного производства, а также причины и условия совершения административного правонарушения;

4) обеспечивает качество документирования и полноты сбора материала;

68. ППН составляется протокол об административном правонарушении в электронном формате или на бумажном носителе.

69. В процессе оформления материалов, при привлечении к административной ответственности, ППН разъясняет права и обязанности правонарушителю, в соответствии со статьей 744 КоАП.

70. При невозможности составления протокола об административном правонарушении на месте его выявления, осуществляется доставление физических лиц в служебные помещения ближайшего подразделения полиции. О доставлении правонарушителя делается соответствующая запись в протоколе об административном правонарушении или протоколе об административном задержании (по административным правонарушениям, содержащих санкцию административного ареста).

71. При выявлении нарушений общественного порядка в пассажирских поездах, к лицам нарушающих покой и создающих угрозу жизни и здоровью пассажиров, для обеспечения мер административного производства, согласно статьи 785 КоАП (медицинское освидетельствование, составление протокола об административном правонарушении, протокола административного задержания по делам, подведомственных суду), ППН применяется снятие с поезда.

В этом случае осуществляется сбор первичного материала (заявления, объяснительные, акт начальника поезда о снятии и недостойном поведении пассажира).

ППН несущий службу в пассажирских поездах передает пассажира и административные материалы на ближайшем вокзале (станции) в дежурную часть, который взаимодействуя с территориальными подразделениями полиции, осуществляет дальнейшее обеспечение мер по делам об административных правонарушениях. После передачи правонарушителя, ППН продолжает нести службу в пассажирском поезде.

Параграф 3. Действия патрульно-постовых при предупреждении и пресечении правонарушений среди лиц, обладающими привилегиями и пользующихся дипломатическим иммунитетом от административной ответственности

72. Лица, обладающие привилегиями и иммунитетом от административной ответственности (депутаты Парламента Республики Казахстан, кандидаты в Президенты Республики Казахстан и в депутаты Парламента, Председатель или члены Конституционного Совета Республики Казахстан, Генеральный прокурор Республики Казахстан, Уполномоченный по правам человека в Республике Казахстан, судьи) не могут быть подвергнуты приводу, мерам административного взыскания, налагаемых в судебном порядке без соответствующего согласования (глава 49 КоАП).

При наличии соответствующего согласия за нарушение общественного порядка, по статьям КоАП подведомственных суду, принимаются меры обеспечения производства по делам об административном правонарушении (в соответствии с главой 49 КоАП).

В таких случаях, ППН возбуждает административное производство, составляет мотивированный рапорт, информирует дежурную часть и командира. Материалы направляются в органы прокуратуры для дальнейшего согласования и принятия соответствующего решения.

По административным материалам подведомственных полиции (статья 685 КоАП) административное производство осуществляется должностным лицом, имеющим право составлять протокол об административном правонарушении (статьи 803, 804 КоАП), в соответствии с законодательством Республики Казахстан.

73. Лица, обладающие дипломатическим иммунитетом от административной ответственности, могут привлекаться к административной ответственности в соответствии со статьей 876 КоАП.

При выявлении аналогичных фактов, ППН возбуждает административное производство, составляет мотивированный рапорт, информирует дежурную часть и командира. Материалы направляются в органы прокуратуры для дальнейшего согласования и принятия соответствующего решения.

При наличии документов, подтверждающих статус лица, обладающего дипломатическим иммунитетом, они также пользуются личной неприкосновенностью и не могут быть подвергнуты личному досмотру, задержаны или подвергнуты приводу за административное правонарушение. Не может быть произведен досмотр находящихся при них вещей.

74. Лица, пользующиеся дипломатическим иммунитетом, могут быть задержаны в соответствии со статьей 554 Уголовно-процессуального кодекса Республики Казахстан.

Параграф 4. Действия патрульно-постовых нарядов при предупреждении и пресечении правонарушений среди несовершеннолетних

75. Принимает участие в предупреждении, пресечении правонарушений среди несовершеннолетних ППН:

1) предупреждает и пресекает уголовные и административные правонарушения со стороны несовершеннолетних;

2) в пределах маршрута патрулирования, принимает меры для установления местонахождения (местожительства) потерявшихся (заблудившихся) детей;

3) доставляет в дежурную часть и медицинские учреждения подростков, находящихся в состоянии опьянения;

4) принимает меры к выявлению антиобщественных групп несовершеннолетних, установлению мест их концентрации, докладывает о них в дежурную часть;

5) выявляет взрослых лиц, вовлекающих несовершеннолетних в азартные игры, употребление спиртных напитков, наркотиков, совершение правонарушений либо иных антиобщественных действий;

6) не допускает нахождение несовершеннолетних, в ночное время, на объектах транспорта и метрополитена без сопровождения родителей (иных законных представителей) или лиц, осуществляющих мероприятия с участием детей.

76. О всех происшествиях, связанных с участием несовершеннолетних ППН незамедлительно докладывает в дежурную часть и действует согласно указанию.

Параграф 5. Действия патрульно-постовых нарядов по обеспечению охраны общественного порядка на объектах транспорта и метрополитена при чрезвычайных ситуациях

77. Действия ППН при пожаре:

1) немедленно докладывает в дежурную часть, оповещает и принимает меры по эвакуации населения, обеспечивает доступ коммунальных, аварийно-спасательных, пожарных и медицинских служб;

2) принимает меры к задержанию подозреваемых, установлению свидетелей, очевидцев;

3) оказывает помощь медицинским работникам в доставлении пострадавших в лечебные учреждения;

4) не допускает в горящие здания, к вагонам никого, кроме лиц, привлеченных к ликвидации пожара, обеспечивает оцепление периметра;

5) организует охрану имущества и места происшествия до указания дежурной части (командира).

78. При наводнении, паводке, селе:

1) немедленно докладывает об угрозе затопления в дежурную часть и запрашивает решение, оповещает граждан;

2) принимает меры к спасению граждан и имущества, организует их эвакуацию (в первую очередь детей, женщин, престарелых и больных) и имущества, оказывает помощь пострадавшим;

3) обеспечивает порядок при переправе граждан из затопляемых районов;

4) организует охрану имущества, предотвращает факты мародерства.

79. Во время метелей, ураганов, снежных заносов, тумана и гололеда:

1) немедленно докладывает обстановку в дежурную часть, предупреждает граждан об опасности и необходимых мерах предосторожности;

2) оказывает помощь пострадавшим, находящимся в беспомощном состоянии, принимает меры по обогреву и эвакуации граждан.

80. При землетрясении:

1) немедленно выясняет обстановку, устанавливает связь с дежурной частью, другими ППН;

2) определяет опасные для движения места и перенаправляет граждан по безопасным направлениям;

3) принимает меры к спасению граждан, оказанию помощи пострадавшим, направлению их в пункты медицинской помощи.

81. При возникновении крушений, катастроф и аварий:

1) немедленно докладывает о случившемся в дежурную часть и принимает меры к спасению граждан, оказанию помощи пострадавшим и направлению их в лечебные учреждения;

2) обеспечивает доступ коммунальных, аварийно-спасательных, пожарных и медицинских служб;

3) обеспечивает охрану места происшествия до указания дежурной части (командира);

4) не допускает посторонних к месту происшествия, кроме лиц, привлеченных к ликвидации его последствий;

5) привлекает население, транспорт и другие средства для организации оцепления, ликвидации последствий ЧС.

82. При эпидемиях:

1) немедленно докладывает о фактах заболевания в дежурную часть;

2) соблюдая противоэпидемические меры личной безопасности с использованием средств индивидуальной защиты, обеспечивает ограничение передвижения граждан в зараженную зону;

3) в пределах полномочий, обеспечивает соблюдение ограничения, связанные с режимом карантина;

4) по указанию дежурной части обеспечивает оцепление участков местности при проведении карантинных мероприятий.

83. При угрозе возникновения массовых нарушений общественного порядка:

1) немедленно докладывает в дежурную часть;

2) обеспечивает наблюдение и оценку складывающейся ситуации с целью выяснения причин, намерений, численности, наличия собравшихся оружия и других предметов, представляющих опасность;

3) предупреждает граждан о неправомерности их действий и требует разойтись;

4) при дальнейшей эскалации конфликта и возникновении предпосылок к массовым нарушениям общественного порядка, ППН действует в соответствии с указаниями дежурной части и ведомственными нормативно-правовыми актами.

84. При террористическом акте, обнаружении взрывных устройств, взрывчатых веществ, а также радиоактивных, химических и других предметов, представляющих опасность для граждан:

1) немедленно докладывает о происшествии в дежурную часть и принимает экстренные меры к оцеплению (блокированию) периметра опасной зоны;

2) содействует в эвакуации и спасении граждан, установлению преступников, очевидцев.

85. В случае введении в действие планов ОВД, ППН действует в составе специальных групп.

Глава 5. Подведение итогов несения патрульно-постовой службы по обеспечению охраны общественного порядка на объектах транспорта и метрополитена

Сноска. В заголовок главы 5 внесено изменение на казахском языке, текст на русском языке не меняется в соответствии с приказом и.о. Министра внутренних дел РК от 29.03.2023 № 262 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

86. Сотрудники после окончания службы, прибывают в расположение подразделения. О своем прибытии они докладывают в дежурную часть и командиру для учета в постовой ведомости, в соответствии требованиями воинского устава.

87. Сотрудники сдают полученные средства арттехвооружения, снаряжения, связи и специальной техники, индивидуальной защиты и специальные средства, служебную документацию.

88. Сотрудники при объявлении общего построения ППН принимают участие в подведении итогов несения службы, после его окончания убывают из расположения подразделения.

89. Командиры обобщают результаты индивидуальной работы ППН, наличие замечаний по службе, объявляет дальнейший режим работы. Подразделения административной практики проверяют законность применения норм КоАП и правильность составления административных материалов.

________________________

Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2005 жылғы 22 маусымдағы № 607 қаулысымен бекітілген Қазақстан Республикасы Iшкi iстер министрлiгi туралы ереженің 15 тармағының 75)-тармақшасына сәйкес БҰЙЫРАМЫН:

1. Қоса беріліп отырған Көлік және метрополитен нысандарында қоғамдық тәртіпті сақтауды қамтамасыз ету бойынша Қазақстан Республикасы полиция қызметкерлерінің патрульдік-бекеттік қызметті атқаруы жөніндегі нұсқаулық бекітілсін.

2. Қазақстан Республикасы Ішкі істер министрлігінің Әкімшілік полиция комитеті Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген тәртіпте:

1) осы бұйрықты Қазақстан Республикасы Әділет министрлігінде мемлекеттік тіркеуді;

2) осы бұйрықты Қазақстан Республикасы Ішкі істер министрлігінің интернет-ресурсына орналастыруды;

3) осы бұйрықты мемлекеттік тіркегеннен кейін он жұмыс күні ішінде Қазақстан Республикасы Ішкі істер министрлігінің Заң департаментіне осы тармақтың 1) және 2) тармақшаларында көзделген іс-шараларды орындау туралы мәліметтерді ұсынуды қамтамасыз етсін.

4. "Көліктегі ішкі істер органдарының патрульдік полициясы саптық бөліністерінің жолаушылар поездарына ілесіп жүруін ұйымдастыру жөніндегі нұсқаулықты бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Ішкі істер министрінің 2009 жылғы 21 желтоқсандағы № 485 бұйрығының (нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 6018 болып тіркелген) және "Қазақстан Республикасы Ішкі істер министрінің кейбір бұйрықтарына өзгерістер мен толықтырулар енгізу туралы" Қазақстан Республикасы Ішкі істер министрінің 2020 жылғы 6 ақпандағы № 91 бұйрығымен бекітілген Қазақстан Республикасы Ішкі істер министрінің кейбір бұйрықтарына енгізілетін өзгерістер мен толықтырулар тізбесінің 1-тармағы (нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 20004 болып тіркелген) күші жойылды деп танылсын.

4. Осы бұйрықтың орындалуын бақылау Қазақстан Республикасы Ішкі істер министрінің жетекшілік ететін орынбасарына жүктелсін.

5. Осы бұйрық алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі.

Қазақстан Республикасының
Ішкі істер министрі

М. Ахметжанов

"КЕЛІСІЛДІ"

Қазақстан Республикасы

Индустрия және инфрақұрылымдық

даму министрлігі

Қазақстан Республикасының
Ішкі істер министрі
2023 жылғы 2 ақпандағы
№ 115 Бұйрығымен бекітілген

Көлік және метрополитен нысандарында қоғамдық тәртіпті сақтауды қамтамасыз ету бойынша Қазақстан Республикасы полиция қызметкерлерінің патрульдік-бекеттік қызметті атқаруы жөніндегі нұсқаулық

Ескерту. Тақырып жаңа редакцияда - ҚР Ішкі істер министрінің м.а. 29.03.2023 № 262 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

1-тарау. Жалпы ережелер

1. Осы Нұсқаулық көлік (әуежай, теміржол вокзалы, жолаушылар поезы) және метрополитен объектілерінде қоғамдық тәртіпті сақтауды қамтамасыз ету жөніндегі Қазақстан Республикасы полиция қызметкерлерінің (бұдан әрі - қызметкерлер) патрульдік-бекеттік қызмет (бұдан әрі - қызмет) атқару тәртібін айқындайды.

Ескерту. 1-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Ішкі істер министрінің м.а. 29.03.2023 № 262 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

2. Патрульдік-бекеттік қызметті атқару патрульдік-бекеттік жасақшаларымен (бұдан әрі - ПБЖ) қамтамасыз етіледі.

Ескерту. 2-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Ішкі істер министрінің м.а. 29.03.2023 № 262 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

3. Қызмет атқару кезеңінде ПБЖ көліктегі және метрополитендегі полиция органдарының кезекші бөлімінің (бұдан әрі - кезекші бөлім) немесе қызметке басшылықты жүзеге асыратын өзге де лауазымды адамдардың жедел бағынысында болады. ПБЖ олардың қарамағына қызметке кірісу туралы ауызша бұйрықтан кейін түседі, ал бағыныстан қызмет аяқталғаны туралы бұйрық берілгеннен кейін шығады.

4. Қызмет атқару үшін ПБЖ-ға патрульдеу бағыты анықталады, оның ұзақ нақты жағдайлар мен жедел жағдайға байланысты, оның шекаралары бағыт карточкасында көрсетіледі. Жолаушылар поездарында қызмет атқаратын ПБЖ үшін бағыт парағына сәйкес поез құрамы шегінде ПБЖ бір немесе бірнеше бағыттарға бекітіледі.

5. Бағыт карточкасы мен бағыт парағы қызмет бабында пайдаланылатын құжаттар болып табылады және қызмет атқаруды бақылауды жүзеге асыруға құқылы лауазымды адамдарға ғана ұсынылуға жатады. ПБЖ-ның бағыт парағы жолаушылар поезының барлық жүру бағыты бойынша өзара іс-қимылды қамтамасыз ету үшін жолаушылар поезының бастығына (аға жолсерікке) ұсынылады.

2-тарау. Патрульдік-бекеттік қызмет

Ескерту. 2-тараудың тақырыбы жаңа редакцияда - ҚР Ішкі істер министрінің м.а. 29.03.2023 № 262 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

1-Параграф. Көлік және метрополитен нысандарында қоғамдық тәртіпті сақтауды қамтамасыз ету жөніндегі патрульдік-бекеттік қызметті атқаруға дайындық

Ескерту. 1-параграфтың тақырыбы жаңа редакцияда - ҚР Ішкі істер министрінің м.а. 29.03.2023 № 262 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

6. Қызмет атқару үшін ПБЖ-ға тағайындалған қызметкерлер нұсқаманың басталуына дейін кемінде 15 минут бұрын бөлініс орналасқан жеріне келеді. Келгені туралы кезекші бөлімге және командирге бекет ведомосына белгі қою үшін баяндайды.

Ескерту. 6-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Ішкі істер министрінің м.а. 29.03.2023 № 262 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

7. Қызметкерлер қажетті қару-жарақты, құрал-сайманды, байланыс, жеке қорғану құралдарын, арнайы және техникалық құралдарды, қызметтік құжаттаманы "Патрульдік полицияның саптық бөліністерін жабдықтау тізбесін бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Ішкі істер министрінің 2020 жылғы 26 қазандағы 737 бұйрығымен бекітілген тізбеге сәйкес алады.

8. Қызмет атқару кезеңінде қызметкерлер алынған мүліктің сақталуын қамтамасыз етеді және қызмет аяқталғаннан кейін кезекші мен жауапты лауазымды адамға тапсырады.

9. Қызметкерлер ПБЖ-ның жалпы сапқа тұруы жарияланған кезде нұсқамаға қатысады. Нұсқама өткізетін лауазымды адамның бұйрықтарын орындайды. Қызметтік міндеттерін орындауға қатысты қойылған сұрақтарға жауап береді. Қызметтік кітапшаға жеткізілетін бағыттамаларды, қызмет атқаруға қатысты өзге де ақпаратты жазады, іздеудегі адамдардың фотосуреттерін алады.

10. Қызметке түсетін қызметкерлер:

1) бағыттың жедел жағдайы мен ерекшеліктерін;

2) жақын орналасқан ПБЖ-ны және олармен байланыс орнату жүйесін;

3) іздестіру жарияланған адамдар мен мүліктің белгілерін;

4) көлік және метрополитен нысандарында құқық бұзушылықтар жасау ерекшеліктерін, қоғамға қарсы элементтің жинақталған орындарын;

5) ұшақтардың, жолаушылар поездарының, электр пойыздарының қозғалыс кестесін, жол жүру құжаттарының түрлерін;

6) көлік және метрополитен нысандарында өрт сөндіру есептобы келгенге дейін өрт кезінде өрт сөндіру құралдарын қолдануға 2022 жылғы 21 ақпандағы № 55 Қазақстан Республикасы Төтенше жағдайлар министрінің бұйрығымен бекітілген (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізіліміне № 26867 болып тіркелген) өрт қауіпсіздігі қағидаларын білуі тиіс.

Ескерту. 10-тармаққа өзгеріс енгізілді - ҚР Ішкі істер министрінің м.а. 29.03.2023 № 262 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

2-Параграф. Көлік және метрополитен нысандарында қоғамдық тәртіпті сақтауды қамтамасыз ету бойынша патрульдік-бекеттік қызметті атқару мерзімінде байланыс және бейнетіркегіш құралдарын пайдалану

Ескерту. 2-параграфтың тақырыбы жаңа редакцияда - ҚР Ішкі істер министрінің м.а. 29.03.2023 № 262 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

11. ПБЖ-ны басқару бас радиостанция орналасқан кезекші бөлімнің радиобайланыс құралдарының көмегімен жүзеге асырылады. Радиостанцияны қосу қызметке кірісу туралы ауызша бұйрықты алған сәттен бастап жүргізіледі, радиостанция ол аяқталғанға дейін өшірілмейді.

12. Радиоалмасуды жүргізу кезінде ПБЖ-ға:

1) радиостанцияны өз бетінше ажыратуға жол бермеу, оны қызметтік қажеттіліксіз басқа адамдарға бермеуі;

2) бас радиостанцияның, тікелей басшылардың, тексерушілердің шақыруы мен хабарламаларына дереу жауап беруі;

3) радиостанциядағы өз арнасының нөмірін, өзінің және бас радиостанцияның, басшылардың және өзімен шектес ПБЖ-ның шақыру белгілерін білуі;

4) корреспондентті шақыруды қатаң түрде оған бекітілген шақыру белгісі бойынша жүзеге асыруы;

5) жүргізіліп жатқан радиоалмасуды үзбеуге, эфирде кезектілікті сақтауы;

6) корреспондентті қатарынан үш реттен асырмай шақыруы, одан кейін басқа корреспонденттерге кедергі келтірмеу үшін 5-10 минутқа үзіліс жасауы;

7) эфирде сөйлесулерді қысқа, жақсы түсінікті тілмен, қатты, байыпты дауыспен жүзеге асыруы қажет.

13. Радиоалмасуды жүргізу кезінде:

1) қызмет атқару жөніндегі қызметтік міндеттерді орындаумен байланысты емес ақпаратты;

2) құпия ақпаратқа және таратылуы шектелген ақпаратқа жатқызылған мәліметтерді, сондай-ақ қызметкерлердің лауазымы, атағы, тұрғын мекенжайлары радиостанция арқылы айтуға рұқсат етілмейді;

14. Жүргізіліп жатқан радиоалмасуға араласуға ПБЖ-ға басты радиостанциямен шұғыл шақыру батырмасын басу арқылы ТЖ кезінде ғана рұқсат етіледі.

15. Алып жүретін бейнетіркегішсіз қызмет атқаруға, сондай-ақ өз бетінше ажыратуға, бар жазбаны жоюға тыйым салынады. ПБЖ-ның бейнетіркегішті қосуы қызмет атқару басталған сәттен бастап және ол аяқталғанға дейін үздіксіз жүргізіледі.

Аудиобейнежазбаны жүргізу процесінде қызметкер мен құқық бұзушының барлық іс-әрекеттері тіркеледі, оның ішінде материалдардың құрастырылуы және құқық бұзушыны полицияға жеткізілуі, сондай-ақ көлік құралдарын тоқтату.

Ескерту. 15-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Ішкі істер министрінің м.а. 29.03.2023 № 262 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

16. Ішкі істер органдарының (бұдан әрі – ІІО) жеке құрамының аудиобейнетіркегіш құралдарын пайдалану тәртібі "Қазақстан Республикасы ішкі істер органдары қызметкерлерінің әрекеттерін және қылмыстық немесе әкімшілік құқық бұзушылықтардың жасалу фактілерін тіркеу үшін техникалық құралдарды пайдалану нұсқаулығын бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Ішкі істер министрінің 2020 жылғы 26 қазандағы № 971 бұйрығымен (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 10227 болып тіркелген) регламенттеледі.

3-Параграф. Көлік және метрополитен нысандарында қоғамдық тәртіпті сақтауды қамтамасыз ету жөніндегі патрульдік-бекеттік қызметті атқару кезінде патрульдік-бекеттік жасақшаларының азаматтармен қарым-қатынасы

Ескерту. 3-параграфтың тақырыбы жаңа редакцияда - ҚР Ішкі істер министрінің м.а. 29.03.2023 № 262 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

17. ПБЖ азаматтармен қарым-қатынас кезінде өз қолынан жібермей қызметтік куәлігін ұсынады (Қазақстан Республикасының заңнамасында өзге құжаттаманы көрсету көзделмеген) өзінің лауазымын, атағын және тегін атап таныстырады (бұл ретте қолын бас киіміне қоймайды, қол алысуға жол бермейді), одан кейін тоқтату себебі мен мақсатын қысқаша хабарлайды.

18. Азаматтар жүгінген жағдайда ПБЖ оларды мұқият тыңдайды және құзыреті шегінде өтініштері бойынша шаралар қабылдайды, сондай-ақ құзыреттен тыс қойылған мәселені шешу үшін қайда жүгіну керектігін түсіндіреді.

19. Азаматтардың барлық жүгіну жағдайларында ПБЖ мұқият, әдепті, сыпайы болуы тиіс, тек "Сіз" деп сөйлейді, өз талаптары мен ескертулерін сенімді және түсінікті түрде баяндайды, бұл ретте ар-намысы мен қадір-қасиетін қорлайтын іс-әрекеттерге жол бермейді.

20. Егер азамат әкімшілік іс жүргізуді және басқа да заңды шектеулерді қамтамасыз ететін қызметкердің іс-әрекеттеріне ашулық танытса, оған тынышталуға уақыт беріп және оның мінез-құлқының заңсыздығын, сондай-ақ шағымдану тәртібін түсіндіруі қажет. Одан кейін әкімшілік материал толтырылады немесе әкімшілік іс жүргізудің өзге де функциялары жүзеге асырылады.

21. ПБЖ аудио, фото немесе видео жазбалардың жүргізілгеніне немесе жүргізілмегеніне қарамастан, құқық қорғау органдарына кір келтіретін іс-әрекеттерді жасамай, Қазақстан Республикасының заңнамасы шеңберінде өзінің қызметтік қызметін жүзеге асыруы қажет. Өзінің қызметтік іс-әрекетінің аудио, фото және бейне жазу процесін азаматтардың заңды құқығы ретінде қабылдау және оған сабырлы түрде ден қою тиіс (қызметкерлердің қызметтік міндеттерін орындауына кедергі жасау арқылы қылмыс жасалған жерді тіркеу жағдайларын, қылмыс жасалған жерде жүргізілетін процестік әрекеттерді, сондай-ақ әкімшілік іс жүргізу процесіне ұқсас іс-әрекеттермен үшінші адамдардың араласу жағдайларын қоспағанда). Әлеуметтік желілердің ашық көздерінде ақпараттың шығуына не болмауына қарамастан, командирге оның қызметтік іс-әрекетінің тіркелуінің осындай деректері туралы баяндауы тиіс.

22. Азаматтардың құжаттарымен, оларды тексерген кезде мұқият болып, оларда ешқандай белгі жасамау керек. Қолдан жасаудың айқын белгілері бар құжаттарды ұсынған немесе оларды заңсыз иеленген адамдар полиция органдарына жеткізіледі.

23. Шетелдіктермен, дипломатиялық және оларға теңестірілген өкілдіктердің қызметкерлерімен байланысқа ПБЖ тек өзінің қызметтік міндеттері шегінде ғана түседі (құқық бұзушылықтардың жолын кесу, ұшақтың, жолаушылар поезының, электр пойызының қозғалыс кестесін түсіндіру, қонақ үйлердің, тамақтану пунктерінің орналасуы).

Шетелдіктердің және азаматтығы жоқ адамдардың құжаттарын тексеру кезінде ПБЖ шетелдік паспорттың, тұруға ықтиярхаттың, азаматтығы жоқ адамдар куәлігінің қолданылу мерзіміне, олардың осы елді мекенде болуының заңдылығын растайтын, тіркелгені туралы белгісі бар визаның, көші-қон карточкасының болуына назар аударады.

Бұзушылықтар анықталған кезде Қазақстан Республикасы "Әкімшілік құқық бұзушылықтар туралы" кодексінің (бұдан әрі – ӘҚБК) талаптарына сәйкес жауапкершілікке тартуға шаралар қолданылады.

Ескерту. 23-тармаққа өзгеріс енгізілді - ҚР Ішкі істер министрінің м.а. 29.03.2023 № 262 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

24. Денсаулық жағдайы ауыр екендігі айқын адамдар (оның ішінде жәбірленушілер, күдіктілер) табылған кезде олар табылған жерге дереу жедел медициналық көмек шақырылады және ол келгенге дейін дәрігерге дейінгі алғашқы көмек көрсетіледі. Полиция органдарына жеткізу одан ары ауруханаға жатқызу қажеттілігі және жедел медициналық жәрдем дәрігерімен анықтап белгіленген қарсы көрсетілімдер болмаған кезде ғана жүзеге асырылады. Құқық бұзушылыққа күдікті адамдарды шұғыл емдеуге жатқызу жағдайында кезекші бөлімнің нұсқауы бойынша ПБЖ бағытты қалдырады, ұстау режимі туралы мәселе шешілгенге дейін оларға ілесіп жүруді және күзетуді ұйымдастырады.

4-Параграф. Көлік және метрополитен нысандарында қоғамдық тәртіпті сақтауды қамтамасыз ету бойынша патрульдік-бекеттік қызметті атқару

Ескерту. 4-параграфтың тақырыбы жаңа редакцияда - ҚР Ішкі істер министрінің м.а. 29.03.2023 № 262 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

25. Қызметке түсетін ПБЖ қызмет атқару орнына (көлік немесе метрополитен нысаны) келіп, нұсқамада алынған нұсқауларға сәйкес кезекші бөлімге өзінің келгені және бағыттағы жағдай туралы баяндайды (бұдан әрі сағат сайын, ал радио-ұялы байланыс болмаған жағдайда, оның пайда болуына қарай баяндайды).

ПБЖ қызметті бөлек атқару кезінде бірақ көру және есту шегінде (тек тәуліктің күндізгі уақытында, 100 метрге дейінгі қашықтықта) атқарады.

Патрульдеу бағытында ПБЖ жағдайдың өзгеруін тіркейді және осының негізінде қызмет атқарудың неғұрлым орынды тактикасын таңдайды.

Ескерту. 25-тармаққа өзгеріс енгізілді - ҚР Ішкі істер министрінің м.а. 29.03.2023 № 262 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

26. Қызметке түскен қызметкерлер мынадай міндеттерді орындауды:

1) көлік және метрополитен нысандарында құқықтық тәртіпті;

2) патрульдеу бағыттарында азаматтардың қауіпсіздігін қамтамасыз етуді, қылмыстар мен әкімшілік құқық бұзушылықтардың алдын алуды және жолын кесуді;

3) бағыттарда қылмыс жасаған, тергеуден және соттан жасырынып жүрген адамдарды, әскери бөлімді өз бетімен тастап кеткен әскери қызметшілерді анықтауды және ұстауды;

4) жедел-іздестіру қызметін жүзеге асыратын ішкі істер органдарының (бұдан әрі - ІІО) бөліністеріне көмек көрсетуді;

5) көлік инфрақұрылымы және метрополитен жұмыскерлерімен өзара іс-қимыл жасауды қамтамасыз етеді.

27. Қызметке түскен қызметкерлер мынадай функцияларды орындауды:

1) азаматтардың өмірін, денсаулығын, құқықтары мен бостандықтарын қылмыстық және өзге де құқыққа қарсы қолсұғушылықтардан қорғауды;

2) құқық бұзушылықтардан және жазатайым оқиғалардан зардап шеккен, сондай-ақ дәрменсіз немесе өмірі мен денсаулығына қауіпті өзге де жағдайдағы азаматтарға көмек көрсетуді;

3) құқыққа қарсы әрекеттердің жолын кесуді және қылмыс жасаған адамдарды "ізін суытпай" ұстауды;

4) қылмыстар мен әкімшілік құқық бұзушылықтардың алдын алу мен жолын кесуді, олардың жасалуына ықпал ететін мән-жайларды анықтауды және оларды құзіреті шегінде жою жөнінде шаралар қабылдауды:

5) басқа құқық қорғау және мемлекеттік органдармен бірлесіп, төтенше жағдайлар (бұдан әрі - ТЖ) кезінде азаматтарды құтқару және оларға дәрігерге дейінгі көмек көрсету бойынша шұғыл шаралар қабылдауды;

6) қоғамдық тәртіпті сақтау мәселелері бойынша азаматтармен өзара іс-қимыл жасауды;

7) өз құзыреті шегінде құқық қорғау және өзге де мемлекеттік органдар желісі бойынша жүзеге асырылатын қылмыстардың және өзге де құқық бұзушылықтардың алдын алу және ескерту, адамдарды іздестіру жөніндегі іс-шараларға қатысуды;

8) өз өкілеттіктері шегінде ІІО-ны соғыс жағдайына ауыстыру және ТЖ кезіндегі іс-қимылдар жоспарларында айқындалған міндеттерді орындауға қатысуды;

9) көші-қон қызметінің қызметкерлеріне шетелдіктерді және азаматтығы жоқ адамдарды Қазақстан Республикасының Мемлекеттік шекарасы арқылы өткізу пунктіне дейін ілесіп жүру арқылы оларды шығарып жіберуге көмек көрсетуді;

10) шетелдіктің (азаматтығы жоқ адам) жолаушылар поезынан (ұшағынан) қалып қоюының барлық жағдайлары туралы, сондай-ақ шетелдіктердің (азаматтығы жоқ адамдардың) құқық бұзушылық жасағаны немесе оларға қатысты жасалғаны туралы заңсыз көші-қонның белгілі фактілері, заңсыз көшіп-қонушыларды өткізудің бағыттарын, әдістері мен құралдарын анықтау, осы қызметке қатысы бар адамдар туралы кезекші бөлімге дереу баяндауды қамтамасыз етеді.

28. ПБЖ ауысуы бағытта алдын ала белгіленген орында жүргізіледі. Қызметке түсетін ПБЖ ауысушыға өзін таныстырады, соңғысы қызмет атқару уақытында орын алған оқиғалар мен алынған өкімдер туралы хабарлайды. Бағытты қабылдап-тапсыру туралы қабылдаушы тапсырушының қызметтік кітапшасына жазба жасайды, бұл туралы кезекші бөлімге баяндайды.

Белгіленген уақытта ауысымдық жасақ болмаған жағдайда ПБЖ бұл туралы кезекші бөлімге баяндайды және тек кезекшінің рұқсатымен ғана бағытты қалдыра алады.

Жолаушылар поездарында эстафеталық әдіспен қызмет атқаратын ПБЖ-ның ауысуы штабтық вагон ауысып отыру станциясында жүргізіледі. Патрульдеудің аралық әдісі кезінде ПБЖ поезд құрамын қалыптастыру станциясындағы қызметке түседі және соңғы станцияда аяқтайды, ПБЖ ауысуы және қызметінің аяқталуы туралы кезекші бөлімге баяндайды.

29. ПБЖ белгіленген уақыт ішінде бағытта қызмет атқарады. Қызметтік міндеттерді орындау шеңберінде және басқа да қажетті жағдайларда патрульдеу бағытын тек кезекші бөлімнің немесе командирдің нұсқауы бойынша немесе рұқсатымен қалдыруға жол беріледі.

30. Қызмет атқару кезінде ПБЖ-ға:

1) өзі тікелей бағынатын адамдарды қоспағанда, өзінің қаруын кімге болса да беруге және ұсынуға;

2) радиостанция бойынша қызметтік емес сөйлесулер жүргізуге, қызметтен басқаға көңілін бөлуге;

3) қоғамдық тамақтану және демалыс орындарына, бақылау аймақтарына және басқа да үй-жайларға қызметтік қажеттіліксіз кіруге;

4) бағытты тастап кетуге, осы Нұсқаулықта көрсетілген жағдайлардан басқа;

5) авиакәсіпорынның қызметкерлеріне көмек көрсеткен жағдайда әуе кемесінің бортына табельдік қарумен қаруланған ПБЖ-ға кіруге;

6) нысанды киім кию ережелерін бұзуға жол берілмейді.

Ескерту. 30-тармаққа өзгеріс енгізілді - ҚР Ішкі істер министрінің м.а. 29.03.2023 № 262 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

31. Қызмет атқару уақытында ПБЖ кезекші бөлімнен келіп түскен ақпаратты, құқық бұзушылықтар туралы хабарламаларды, полиция органдарына жеткізілген адамдар және олармен оқиға орнында жүргізілген талқылаулар туралы және басқаларды қызметтік кітапшаға жазады.

32. Қызмет атқару барысында ПБЖ мыналарға:

1) күдікті сақтық пен алаңдаушылық танытатын, маусымға сай емес немесе бойы мен денесіне сай келмейтін киім киген, таңғыштары мен жарақаттары бар азаматтарға, сондай-ақ қараусыз қалдырылған көлік құралдарына;

2) көлік және метрополитен нысандарында күдікті заттардың (иесіз сөмкелер, қораптар, пакеттер) болуына;

4) күдікті шулар, иістер, оттың немесе түтіннің пайда болуы және ТЖ-ның басқа да белгілеріне;

5) ұшқышсыз ұшу аппараттарын тиісті рұқсатсыз көлік объектілерінде, метрополитенде және жақын жерде пайдаланылуына;

6) азаматтардың өмірі мен денсаулығына қатер төндіретін басқа да мән-жайларға ерекше назар аударуы тиіс.

Жоғарыда аталған деректер анықталған жағдайда бұл туралы кезекші бөлімге баяндайды.

33. Өзара әрекеттесу немесе басқа ПБЖ мен қызметкерлерден көмек алу үшін жасақтар байланыстың барлық түрлерін пайдаланады немесе ысқырықпен сигнал береді: "Ұста" – бір ұзақ сигнал; "Көмекке, маған" – екі қысқа сигнал. Басқа ПБЖ мен қызметкерлер "Ұста", "Көмекке" деген сигналды естіп, құқық бұзушыны анықтау және ұстау шараларын қабылдайды.

34. ПБЖ-ны тексеру кезінде тексеруші тексеруге жазбаша өкім мен қызметтік куәлігін көрсетеді.

ПБЖ тексерушінің талабы бойынша тексерушіге жақындап бағыт аумағындағы жағдайды баяндайды, қойылған сұрақтарға жауап береді. Қызметті тексеру нәтижелері туралы тексеруші ПБЖ-ның қызметтік кітапшаларына жазба жасайды. Бұл деректер нұсқамалар жүргізу және ПБЖ-ның жұмысын бағалау үшін пайдаланылады.

35. Қызмет атқару кезінде ПБЖ қырағылық танытады және кенеттен шабуыл жасау мүмкіндігін болдырмайтын сақтық шараларын қабылдайды.

36. Атыс қаруы, арнайы құралдар және дене күші қоғамға қауіпті әрекеттерді тоқтату, құқық бұзушылықтардың сипатын, нақты ахуалды ескере отырып, оларды жасаған адамдарды ұстау және құқық қорғау органдарына жеткізу мақсатында "Құқық қорғау қызметі туралы" 2011 жылғы 6 қаңтардағы Қазақстан Республикасының Заңы негізінде және қатаң сәйкестікте қолданылады.

3-тарау. Көлік және метрополитен нысандарында қоғамдық тәртіпті сақтауды қамтамасыз ету бойынша патрульдік-бекеттік қызметті атқарудың ерекшеліктері

Ескерту. 3-тараудың тақырыбы жаңа редакцияда - ҚР Ішкі істер министрінің м.а. 29.03.2023 № 262 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

1-Параграф. Әуежайларда қоғамдық тәртіпті сақтауды қамтамасыз ету бойынша патрульдік-бекеттік қызметті атқару

37. Әуежайлардағы ПБЖ-ның міндеттері жолаушылар болатын орындарды аралай отырып, әуежай терминалын патрульдеу болып табылады. Әуебекеттің бақылау аймағына өту тек қызметтік қажеттілік және авиакәсіпорынның қызметкерлеріне көмек көрсету жағдайларында ғана жүзеге асырылады.

Бұл ретте, әуежайларда қызмет атқару кезінде ПБЖ:

1) авиациялық қауіпсіздік қызметімен өзара іс-қимыл жасайды, әуежай ғимаратына тыйым салынған заттардың өткізілуін анықтауға жәрдем көрсетеді, тыйым салынған заттар табылған кезде дереу кезекші бөлімге баяндайды;

2) әуе кемесі командирінің актісі негізінде құқық бұзушы рейстен мәжбүрлеп шығарылған жағдайда түсіретін жолаушыны әуе кемесінің бортсерігінен қабылдайды немесе авиакомпанияның жердегі қызметі қызметкерлерінің құқық бұзушыны беру актісі негізінде отырғызуға жібермейді.

Құқық бұзушылық бар кезде ӘҚБК талаптарына сәйкес жауапкершілікке тарту шараларын қабылдайды.

3) авиакәсіпорын қызметкерлерінің шектеу шараларын, жолаушылардың, әуе кемелерінің, әуежайдың авиациялық қауіпсіздігінің арнайы рәсімдерін (карантин, арнайы іс-шаралар) жүзеге асыруы жағдайында авиациялық қауіпсіздік қызметіне көмек көрсетеді;

4) авиакәсіпорынның қызметкерлеріне және авиациялық қауіпсіздік қызметіне жүктердің ұрлануын болдырмауда қажетті көмек көрсетеді.

Ескерту. 37-тармаққа өзгеріс енгізілді - ҚР Ішкі істер министрінің м.а. 29.03.2023 № 262 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

38. Жолаушыны әуе кемесінен түсіруге не отырғызуга рұқсат бермеуге байланысты әрбір жағдай туралы ПБЖ кезекші бөлімге баяндайды. Баянат және өзге де жиналған материалдарды ұсталған адаммен бірге кезекшіге немесе жедел-тергеу тобына (бұдан әрі - ЖТТ) береді.

2-Параграф. Теміржол бекеттерінде қоғамдық тәртіпті сақтауды қамтамасыз ету бойынша патрульдік-бекеттік қызметті атқару

39. Темір жол объектілеріндегі ПБЖ-нің міндеттері жолаушылар болатын орындарды аралай отырып, вокзалдар мен станцияларды, перрондарды патрульдеу болып табылады.

Бұл ретте, көлік объектілерінде қызмет атқаратын ПБЖ:

1) әскерилендірілген теміржол күзеті қызметімен өзара іс-қимыл жасайды, вокзал (станция) ғимаратына тыйым салынған заттардың өткізілуін анықтауға жәрдем көрсетеді;

2) қамауда ұсталатын сотталған адамдарды тасымалдайтын арнайы вагонның сыртқы күзетін қамтамасыз етуде әскери қарауыл бастығына көмек көрсетеді;

3) Қазақстан Республикасы Инвестиция және даму министрінің 2015 жылғы 30 сәуірдегі № 545 бұйрығымен бекітілген Теміржол көлігімен жолаушыларды, багажды, жүкті багажды және пошталық жолдамаларды тасымалдау қағидаларында (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 13714 болып тіркелген) көзделген жағдайларда құқық бұзушыны қызметкерлерге тапсыру туралы поезд бастығының актісі негізінде осы Нұсқаулықта белгіленген тәртіппен поезд бастығына және вагон жолсеріктеріне жолаушылар поездарынан жолаушыларды және поезд бригадалары қызметкерлерін түсіруге немесе оларды отырғызуға жібермеуге көмек көрсетеді;

4) теміржол кәсіпорнының және әскерилендірілген теміржол күзетінің қызметкерлеріне жүктердің ұрлануын, азаматтардың теміржолдар арқылы белгіленбеген жерлерде өтуін, сондай-ақ теміржолға бөгде заттардың болуын (салынуын), сигнализация мен байланыс құралдарына зақым келтірілуін, вагон жабдығының бүлінуін болдырмауда қажетті көмек көрсетеді.

Ескерту. 39-тармаққа өзгеріс енгізілді - ҚР Ішкі істер министрінің м.а. 29.03.2023 № 262 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

40. ПБЖ жолаушылар поездарынан жолаушыларды және поезд бригадаларының қызметкерлерін түсіруге не оларды отырғызуға жібермеуге байланысты әрбір жағдай туралы кезекші бөлімге баяндайды. Баянат және өзге де жиналған материалдарды ұсталған адаммен бірге кезекшіге, ЖТТ-ға тапсырады.

3-Параграф. Жолаушылар поездында қоғамдық тәртіпті сақтауды қамтамасыз ету бойынша патрульдік-бекеттік қызметті атқару

41. Поездың жүруіне кемінде 30 минут қалғанда ПБЖ жетекшісі қызмет атқаруға кіріскенде поезд бастығына (аға жолсерікке) өзін таныстырады, қызметтік куәлігі мен бағыт парағын көрсетеді, жағдайды анықтайды, қызмет көрсететін поездың екі жағы да ПБЖ-ның ұдайы бақылауында болатындай есеппен жолаушыларды отырғызу кезінде перрондағы және поездардың жүру уақытындағы жұмыс тәртібімен келіседі.

Ескерту. 41-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Ішкі істер министрінің м.а. 29.03.2023 № 262 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

42. Жолаушылар поездары жүргеннен кейін ПБЖ бүкіл құрамды тексеріп шығады, құқық бұзушылық жасалуы, тасымалдауға тыйым салынған мүліктер мен заттарды жасыруы мүмкін деген орындарды қарайды, вагонның жолсеріктерімен, поезд бригадасының басқа да қызметкерлерімен, вагон-ресторанының жұмысшыларымен өзара іс-қимыл жасасуды белгілейді, жүру жолында ПБЖ-мен байланысу тәртібі туралы оларды ақпараттандырады.

Жүру жолында ПБЖ патрульдеу жолымен қызмет атқарады. Жағдайды тұрақты бақылау және оның өзгеруіне жедел ден қою мақсатында поезд құрамы бойынша қозғалыста болады, аралап шығу бір сағат ішінде кемінде бір рет жүзеге асырылады.

43. Қысқа мерзімді аялдайтын пункттерде ПБЖ жетекшісі жолаушылар поезының жүру бағытында орналасқан станциядағы ПБЖ-мен өзара іс-қимылды орнатады, бұл туралы ПБЖ-нің бағыт парағында белгі қойылады. Жолаушылар поезы жөнелтілгенге дейін тоқтап тұрған кезде қоғамдық тәртіпті сақтауға қатысады.

Көлікте полиция бөліністері бар станцияларда жолаушылар поезының ұзақ тұрақтауы кезінде (20 минуттан астам) ПБЖ жетекшілері кезекші бөлімге жолаушылар поезындағы қоғамдық тәртіптің жай-күйі туралы баяндайды, бұл туралы кезекші ПБЖ-нің бағыт парағына жазба жасайды.

44. Жолаушылар пойыздарындағы ПБЖ міндеттері:

1) жолаушылар поездарында қоғамдық тәртіптің сақталуын, жолаушылар мен поезд бригадалары қызметкерлерінің қызметтік міндеттерін орындауы кезінде қауіпсіздігін қамтамасыз ету, барлық құрам бойынша тұрақты аралап өту;

2) Теміржол көлігі жұмыскерлерімен (станция, вокзал бойынша кезекшілермен, жолаушылар поездарының бастықтарымен/аға жолсеріктерімен) бірлесіп, поезд жүріп келе жатқанда жолаушылардың отыруына және түсуіне, азаматтардың басқышта, тіркемеде, төбелерде және вагондардың жұмыс істемейтін тамбурларында жүруіне жол бермеу шараларын қабылдау;

3) ден қою шараларын қабылдау үшін жолаушылар поезының бастығын (аға жолсерікті) поезд бригадасы қызметкерлерінің лауазымдық нұсқаулықты бұзғандығы анықталғаны туралы ақпараттандыру;

4) кезекші бөлімге, құзыретті органдарға және тасымалдаушыға анықталған бұзушылық туралы хабарлай отырып, билетсіз жолаушыларды, артық қол жүгін, рәсімделмеген багаж бен жүк-багажды алып жүруді анықтауға көмектесу;

5) жолаушылар поездарының бастығымен (аға жолсерікпен) немесе оны алмастыратын адаммен бірлесіп, жолаушылардың жүріс-тұрыс қағидаларын, қоғамдық тәртіпті және өрт қауіпсіздігін сақтауы, жолаушылар поездарында ПБЖ-ның болуы және оның орналасқан жері туралы профилактикалық сипаттағы ақпаратты радиорубка арқылы үнемі жариялап отыруды қамтамасыз ету;

6) вагондарда спирттік ішімдіктерді ішудің алдын алу, жолаушылардың қол жүгінің сақталуына жауапкершілігін арттыру, құжаттарды және неғұрлым құнды заттарды өзімен бірге немесе рундуктарда сақтау қажеттілігін түсіндіру, купенің есігін түнгі уақытта ілмектеп бұғаттау, сондай-ақ заттарды қараусыз қалдыруға жол бермеу мақсатында жолаушылармен жеке-профилактикалық әңгімелесулер жүргізу. Бұл ретте, түнгі уақытта жолаушыларды аса қажеттіліксіз мазалаудың қажеті жоқ;

7) Қағидаларда көзделген жағдайларда құқық бұзушыларды қызметкерлерге беру туралы поезд бастығының актісі негізінде осы Нұсқаулықта белгіленген тәртіпте жолаушылар поездарынан жолаушыларды және поезд бригадаларының жұмысшыларын түсіру немесе оларды отырғызуға жол бермеу;

8) жолаушылар поездарының соңғы станцияға келуі бойында вагондарды қарауды жүргізу, олардан бөгде адамдарды түсіру, заңды негіздер болған кезде оларды полицияға жеткізу. Жолаушылар поезын қарау кезінде анықталған иесіз заттарды, құндылықтарды, құжаттарды белгіленген тәртіппен кезекші бөлімге тапсыру болып табылады.

Ескерту. 44-тармаққа өзгеріс енгізілді - ҚР Ішкі істер министрінің м.а. 29.03.2023 № 262 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

45. Егер жасалған (дайындалып жатқан) қылмыс немесе әкімшілік құқық бұзушылық туралы пайымдауға жеткілікті негіздер болса, лауазымдық міндеттерді атқару тәртібінде ведомстволық байланыс құралдарын пайдаланады, теміржол көлігі қызметкерлерінен қажетті мәліметтерді, қызметтік құжаттаманы сұратады және қызметтік үй-жайларға кіруге рұқсат алады.

46. ЖБН жолаушылар поездарынан жолаушыларды және поезд бригадаларының қызметкерлерін түсіруге не оларды отырғызуға жібермеуге байланысты әрбір жағдай туралы кезекші бөлімге баяндайды. Баянат және өзге де жиналған материалдарды ұсталған адаммен бірге кезекші мен ЖТТ-ға тапсырады немесе осы Нұсқаулықта және Қазақстан Республикасының заңнамасында көзделген жағдайларда кезекші бөлімінің нұсқауы бойынша өздігінен ілесіп жүреді.

47. Құқық бұзушылармен жұмыс істеу және тиісті іс жүргізу материалдарын жасау үшін жолаушылар поезының штабтық вагонында полиция органдарының қызметкерлері үшін екі орын беріледі.

48. ПБЖ кезекші бөлімнің келісімі бойынша мына жағдайларда:

1) станцияларда, разъездерде, жарыс пункттерінде қылмыстардың жолын кесуде;

2) жасалған құқыққа қайшы әрекеттерді құжаттау және оқиға орнын күзетуде;

3) жасырынып жүрген қылмыскерлерді қудалауды жүзеге асыруда және оларды полицияға жеткізуде;

4) теміржол көлігінің қызметкерлеріне және басқа да қызметкерлерге көмек көрсету, оқиғалар, қылмыстар мен жазатайым оқиғалар, сондай-ақ төтенше жағдайлар кезінде зардап шеккендерге көмек көрсетуде жолаушылар поезын тастап кете алады.

49. Ерекше жағдайларда ПБЖ-ның поезды тастап кету туралы шешімді ПБЖ жетекшісі немесе қызмет көрсету учаскесі бойынша жүріп келе жатқан жолаушылар поезының кезекші бөлімі қабылдайды, ол туралы бағыт парағына белгі жасалынады.

ПБЖ-ның (жекелеген қызметкерлердің) одан әрі жүру тәртібін кезекші бөлім айқындайды. Тұрақты қызмет орнына оралғаннан кейін ПБЖ жетекшісі басшылыққа жолаушылар поезын тастап кету себептері және қабылданған шаралар туралы баянатпен баяндайды.

50. Бағыттың соңғы пунктіне келгеннен кейін ПБЖ кезекші бөлімге келгені және бағыт парағына сәйкес кері поезға ауысып отыруға дайындығы туралы баяндайды. Кезекші бөлім жоқ станцияда ауысып отыруды орындау кезінде ПБЖ жетекшісі вокзалдағы (станциядағы) ПБЖ ауысымының жетекшісімен өзара іс-қимыл орнатады, соңғысы бағыт парағына белгі жасайды және жолаушылар поезы келгенге дейін вокзал (станция) аумағында қоғамдық тәртіптің сақталуын қамтамасыз етеді.

Қару-жарақ, құрал-саймандар мен арнайы құралдар іргелес аумақта құқықтық тәртіпті қамтамасыз етумен байланысты емес уақытта кезекші бөлімге уақытша сақтауға тапсырылады.

51. ПБЖ кері жолға жөнелту алдында жауапты және кезекші нұсқама өткізеді, ПБЖ кезекші бөлімге уақытша сақтауға тапсырған қару-жарақ, құрал-саймандар мен арнайы құралдарды береді, бұл туралы ПБЖ-ның бағыт парағына белгі қойылады.

52. Қызмет атқару аяқталғаннан кейін ПБЖ-ның бағыт парағы жолаушылар поезы бастығының (аға жолсеріктің) қолымен куәландырылады.

53. Басқа қызметкерлермен жолаушылар поездарында жедел-профилактикалық іс-шаралар жүргізілген жағдайда ПБЖ жетекшісі осы топтың және жол учаскесінің жетекшісінің деректерін қызметтік кітапшаға енгізеді, жолаушылар поезындағы жағдай туралы ақпараттандыруға және қажет болған жағдайда қызметтік міндеттерді орындауда практикалық көмек көрсетеді кезекші бөлімге баяндайды.

Ескерту. 53-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Ішкі істер министрінің м.а. 29.03.2023 № 262 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

4-Параграф. Метрополитенде қоғамдық тәртіпті сақтауды қамтамасыз ету бойынша патрульдік-бекеттік қызметті атқару

54. Метрополитен нысандардағы ПБЖ міндеттері жолаушылардың болу орындарын аралай отырып, станция вестибюльін, отырғызу платформалары, станцияаралық және көшеаралық өткелдер, эскалаторлар және марштық сатыларда патрульдеу болып табылады.

Бұл ретте, метрополитен нысандарында қызмет атқару кезінде ПБЖ:

1) электр пойыздары жолаушыларының отырғызылуы мен түсірілуіне бақылау жүргізеді, қажет болған жағдайда қозғалыс қызметінің қызметкерлеріне жолаушылар ағынын реттеуге көмек көрсетеді;

2) жолаушы "қатты жолға" құлаған жағдайда кезекші бөлімді және станция бойынша кезекшіні түйіспелі рельстен кернеуді алу қажеттілігі туралы дереу ақпараттандырады. Қауіпсіздік шараларын сақтай отырып, зардап шегушіні алып шығуға көмек көрсетеді, дәрігерге дейінгі көмек көрсетеді, медицина қызметкерлерін шақырады, оқиғаның куәгерлерін анықтайды;

3) кауіпті жағдайларды болғызбау үшін масаң күйдегі (алкогольдік, есірткілік, уытқұмарлық) азаматтардың станцияға өтуіне жол бермеу шараларын қабылдайды, оларды метрополитен аумағынан уақтылы шығарып жіберу шараларын қабылдайды;

4) туннельге электр поездарының қозғалысы кезінде бөгде адамдар кірген кезде метрополитен станциясы бойынша кезекші арқылы түйіспе рельстен кернеуді алуға шаралар қабылдайды, болған жағдай туралы келесі станцияға және кезекші бөлімге хабарлайды, тәртіп бұзушыны ұстауға және оның жеке басын анықтауға шұғыл шаралар қабылдайды;

5) азаматтардың кедергісіз өтуін қамтамасыз ету және эвакуациялық жолдардың бөгелуіне жол бермеу бойынша шаралар қабылдайды;

6) электр пойыздары жоспардан тыс тоқтаған жағдайда бұл туралы дереу кезекші бөлімге баяндайды, ал қажет болған жағдайларда метрополитен қызметкерлерімен бірлесіп жолаушыларды метродан шығаруға және станцияны жабуға (түйіспе рельстен кернеуді алуға) шаралар қабылдайды.;

7) метрополитеннің жұмыс режимі мен электр поездарының қозғалысы аяқталғаннан кейін станцияның қызметтік бөлмелерін аралап өту бойынша көліктік қауіпсіздік қызметіне көмек көрсетеді.

4-тарау. Көлік және метрополитен нысандарында қоғамдық тәртіпті сақтауды қамтамасыз ету бойынша қызметті атқару кезінде патрульдік-бекеттік жасақшалардың іс-әрекеттері

Ескерту. 4-тараудың тақырыбы жаңа редакцияда - ҚР Ішкі істер министрінің м.а. 29.03.2023 № 262 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

1-Параграф. Қылмыстық құқық бұзушылықтар жасалған кезде және оқиғалар орнында патрульдік-бекеттік жасақтардың іс-әрекеттері

55. Оқиға орнындағы ПБЖ-ның іс-әрекеттері батыл болуы және мынадай міндеттерді орындауы тиіс:

1) болған оқиға туралы кезекші бөлімге баяндайды және кезекшінің нұсқауын орындайды;

2) қылмыстық құқық бұзушыларды қудалауды және ұстауды ұйымдастырады;

3) жәбірленушілерге көмек көрсетеді, жедел медициналық жәрдемді шақырады;

4) куәлар мен жәбірленушілерді (тегі, аты, әкесінің аты (бар болған жағдайда), тұрғылықты жері мен жұмыс орны, телефон нөмірі) жасырынған қылмыскерлердің, ұрланған заттардың, қылмыстың басқа да мән-жайларын анықтайды;

5) қылмыс іздерін және басқа да заттай айғақтарды сақтау мақсатында оқиға орнын күзетуді қамтамасыз етеді;

6) қылмысты ашу және қылмыскерлерді ұстау үшін қажетті басқа да шұғыл іс-әрекеттері жүргізеді;

7) ЖТТ келгеннен кейін топ жетекшісінің қарамағына түседі.

Іс-әрекеттердің реттілігі жасалған қылмыстық құқық бұзушылықтың сипатына, ПБЖ құрамына және басқа да мән-жайларға байланысты.

Ескерту. 55-тармаққа өзгеріс енгізілді - ҚР Ішкі істер министрінің м.а. 29.03.2023 № 262 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

56. Оқиға орнында:

1) азаматтармен қарым-қатынастың шиеленісуіне, сондай-ақ тергеу процесіне әсер етуі мүмкін іс-әрекеттерге;

2) оқиға орнында фото-бейнетүсірілімді жүзеге асыруға (қызметке берілген және автоматты режимде жұмыс істейтін ПБЖ ведомстволық бейнетіркегіштің, ЖТТ қызметкерлерінің бейнетіркеу жағдайларын қоспағанда);

3) оқиғаға түсінік беруге;

4) заттай айғақтарды жылжытуға (ауа райы және басқа да мән-жайлар бойынша бүліну немесе жойылу қаупі төнген жағдайларда, олардың бастапқы жағдайын алдын ала белгілей отырып жылжытуды қоспағанда);

5) темекі шегуге, оқиғаға қатысы жоқ қандай да бір заттарды қалдыруға жол берілмейді.

57. Жағдайдың сақталуын және қылмыстық құқық бұзушылыққа қатысы бар заттардың өзгермеген қалпында болуын қамтамасыз етуге ПБЖ назар аударады:

1) саусақ, аяқ киім, көлік құралдарының іздеріне;

2) қан дақтары, шаш, киім заттары, мата бөлшектеріне;

3) шыны сынықтары, ағаш кесектері, топырақ жер бөлшектері, темекі тұқылдары, сіріңкелерге ерекше назар аударылады.

58. Қажет болған жағдайларда ПБЖ оқиға орнын қоршауды жүргізеді, ол үшін полицияға көмек көрсететін қоғамдық көмекшілер мен азаматтар тартылуы мүмкін. Қоршаудың әртүрлі түрлері қолданылады: арқан, тақталар, сым және басқа қолда бар құралдар. Бұл жағдайда ПБЖ оқиға орнында қалдырған өз іздері мен жағдайдың өзгеруін сәйкестендіреді.

Ескерту. 58-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Ішкі істер министрінің м.а. 29.03.2023 № 262 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

59. Дәрігерге дейінгі алғашқы көмек көрсете отырып немесе жәбірленушіні медициналық мекемеге жібере отырып, ПБЖ қылмыстық құқық бұзушылыққа қатысы бар заттарды, іздер мен белгілерді анықтау мақсатында оның киімін және денесінің ашық жерлерін қарайды, мүмкіндігінше оның жеке басын анықтайды. Жараланған адам табылған орны мен қалпы, қолдың, аяқтың, бастың жағдайы бор, көмір және басқа құралдардың көмегімен белгіленеді. Егер жәбірленушінің тірі екендігінің белгілері айқындалмаса, онда оның жағдайы, мүмкін болса, қалпы мен айналасындағы жағдайды өзгертпестен тексеріледі.

ЖТТ келгенге дейін мәйіттер оқиға орнынан алынбайды және қозғалмайды.

60. Жаңбырдың, желдің, қардың және басқа да жағдайлардың әсерінен іздер мен заттай айғақтардың жойылу қаупі төнген жағдайда, ПБЖ оларды сақтау үшін шаралар қолданады. Іздерді тік бетінде сақтау үшін қолда бар су өткізбейтін материалдардан жасалған шатыр орнатылады. Көрсетілген заттар мен материалдарда қызметтік-іздестіру итін қолдануды қиындатпау үшін өткір иіс болмауы керек.

Ескерту. 60-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Ішкі істер министрінің м.а. 29.03.2023 № 262 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

61. Үй-жайларда қылмыстық құқық бұзушылық жасалған кезде ПБЖ тек оның жолын кесу, қылмыстық құқық бұзушыны ұстау, жәбірленушілерге көмек көрсету үшін кіреді.

62. ЖПБ қылмыстық құқық бұзушыларды "ізін суытпай" қудалау олар ұсталғанға және залалсыздандырылғанға дейін жүргізіледі. ПБЖ қудалау кезінде сақтық шараларын сақтайды. Қылмыстық құқық бұзушыларды қудалау кезеңінде оқиға орнын күзетуді өзге ПБЖ немесе полицияға жәрдем көрсететін азаматтардың көмегімен қамтамасыз етеді.

63. Қылмыстық құқық бұзушыларды қудалауды және іздестіруді ұйымдастыру мүмкін болмаған кезде ПБЖ ЖТТ келгенге дейін немесе кезекші бөлімнің өкімін алғанға дейін қылмыстық құқық бұзушылық жасалған жерде болады.

64. ЖТТ келген кезде ПБЖ қылмыстық құқық бұзушылыққа қатысты барлық алынған мәліметтер және қабылданған шаралар туралы баяндайды, содан кейін оның нұсқауы немесе кезекші бөлімнің өкімі бойынша әрекет етеді.

65. Поездың жүру жолында қылмыс жасаған кезде, ПБЖ ұсталған адамды аумағында қылмыс (ұстау) жасалған полиция органына береді немесе кезекші бөлімнің өкімі бойынша, ПБЖ ұсталған адамды жүру жолы бойынша полиция бөлінісіне айдауылдау үшін бағыттан шешіледі.

66. Күдікті адамдарды тексеру кезінде, сондай-ақ қылмыстық құқық бұзушылық жасаған күдікті адамдарды анықтау және ұстау бойынша ПБЖ-ның тактикалық іс-әрекеттері "Қазақстан Республикасы ішкі істер органдары қызметкерлерінің кәсіби қызметтік және дене шынықтыру даярлығын ұйымдастыру жөніндегі тәлімгерліктерді бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Ішкі істер министрінің 2017 жылғы 4 қыркүйектегі № 127 бұйрығымен регламенттеледі.

2-Параграф. Әкімшілік құқық бұзушылықтар анықталған кезде патрульдік-бекеттік жасақтардың іс-әрекеттері

67. Әкімшілік құқық бұзушылық белгілері анықталған кезде, Қазақстан Республикасының заңнамасын және өзге де нормативтік құқықтық актілерді басшылыққа ала отырып, ПБЖ:

1) құқыққа қарсы іс-әрекеттерді дереу тоқтатуды талап етеді;

2) құқық бұзушының жеке басын сәйкестендіреді;

3) істі дұрыс шешу үшін маңызы бар мән-жайларды, әкімшілік іс жүргізудің қозғалуын болғызбайтын мән-жайлардың бар-жоғын, сондай-ақ әкімшілік құқық бұзушылық жасаудың себептері мен жағдайларын анықтайды;

4) құжаттау сапасы мен материалды жинаудың толықтығын қамтамасыз етеді;

68. ПБЖ әкімшілік құқық бұзушылық туралы хаттаманы электрондық форматта немесе келісім бойынша қағаз тасығышта жасайды.

69. Әкімшілік жауаптылыққа тарту үшін материалды рәсімдеу процесінде ПБЖ ӘҚБК-нің 744-бабына сәйкес құқық бұзушыға құқықтары мен міндеттерін түсіндіреді.

70. Әкімшілік құқық бұзушылық туралы хаттаманы ол анықталған жерде толтыру мүмкін болмаған кезде жеке тұлғаларды ең жақын полиция бөлінісінің қызметтік үй-жайларына жеткізу жүзеге асырылады. Құқық бұзушыны жеткізу туралы әкімшілік құқық бұзушылық туралы хаттамаға немесе әкімшілік ұстау туралы хаттамаға (әкімшілік қамауға алу санкциясы бар әкімшілік құқық бұзушылықтар бойынша) тиісті жазба жасалады.

71. Жолаушылар поездарында қоғамдық тәртіпті өрескел бұзу анықталған жағдайда ӘҚБК-нің 785-бабына сәйкес (медициналық куәландыру, әкімшілік құқық бұзушылық туралы хаттама, сотқа ведомстволық бағынысты істер бойынша әкімшілік ұстау хаттамасы) әкімшілік іс жүргізу шараларын қамтамасыз ету үшін тыныштықты бұзған және жолаушылардың өмірі мен денсаулығына қатер төндірген адамдарға ПБЖ поездан мәжбүрлеп түсіруді қолданады.

Бұл жағдайда бастапқы материалдарды жинау жүзеге асырылады (арыздар, түсініктемелер, пойыздың бастығының жолаушыны түсіру және лайықсыз әрекеті туралы актісі).

Жолаушылар поездарында қызмет атқаратын ПБЖ жолаушы мен әкімшілік материалдарды жақын маңдағы вокзалдағы (станциядағы) кезекші бөлімге тапсырады, ол аумақтық полиция бөліністерімен өзара іс-әрекет жасайды, әкімшілік құқық бұзушылық туралы істер бойынша шараларды одан әрі қамтамасыз етуді жүзеге асырады. Құқық бұзушыны тапсырғаннан кейін ПБЖ жолаушылар пойызында қызмет етуді жалғастырады.

3-Параграф. Әкімшілік жауапкершіліктен дипломатиялық иммунитетті пайдаланатын және ерекше артықшылығы бар адамдар арасындағы құқық бұзушылықтардың алдын алу және жолын кесу кезіндегі патрульдік-бекеттік жасақтардың іс-әрекеттері

72. Әкімшілік жауаптылықтан ерекше артықшылығы мен иммунитеті бар адамдарды (Қазақстан Республикасы Парламентінің депутаттары, Қазақстан Республикасының Президенттігіне және Парламент депутаттығына кандидаттар, Қазақстан Республикасы Конституциялық Кеңесінің Төрағасы немесе мүшелері, Қазақстан Республикасының Бас прокуроры, Қазақстан Республикасындағы Адам құқықтары жөніндегі уәкілге, судьялар) тиісті келiсусiз сот тәртiбiмен қолданылатын әкiмшiлiк жазалау шараларын қолдануға, күштеп әкелуге болмайды (ӘҚБК-нің 49-тарауы).

Қоғамдық тәртіп бұзылған жағдайда, сотқа бағыныстылығы ӘҚБК-нің баптары бойынша тиісті келісім болған кезде әкімшілік құқық бұзушылық туралы істер бойынша іс жүргізуді қамтамасыз ету шаралары қабылданады (ӘҚБК-нің 49-тарауына сәйкес).

Осында жағдайда ПБЖ әкімшілік өндіріс қозғайды, дәлелді баянат жасайды, кезекші бөлімі мен командирді ақпараттандырады. Материалдар одан әрі келісу және тиісті шешім қабылдау үшін прокуратура органдарына жіберіледі.

Полицияның ведомстволық бағынысты органдары әкімшілік материалдар бойынша (ӘҚБК-нің 685-бабы) әкімшілік өндірісті Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес әкімшілік құқық бұзушылық туралы хаттама толтыруға құқығы бар лауазымды адам жүзеге асырады (ӘҚБК-нің 803, 804-баптары).

73. Дипломатиялық иммунитеті бар адамдар ӘҚБК-нің 876-бабына сәйкес әкімшілік жауапкершілікке тартылуы мүмкін.

Осыған ұқсас фактілер анықталған жағдайда ПБЖ әкімшілік өндіріс қозғайды, дәлелді баянат жасайды, кезекші бөлімі мен командирді ақпараттандырады. Материалдар одан әрі келісу және тиісті шешім қабылдау үшін прокуратура органдарына жіберіледі.

Дипломатиялық иммунитеті бар адамның мәртебесін растайтын құжаттар болған кезде олар да жеке басына қол сұғылмаушылықты пайдаланады және жеке басын жете тексеруге, оларды ұстап алуға немесе күштеп әкелуге болмайды. Олардың өздерімен алып жүрген заттарына да жете тексеру жүргiзуге болмайды.

74. Дипломатиялық иммунитеті бар адамдар Қазақстан Республикасы Қылмыстық-процессуалдық кодекстің 554-бабына сәйкес ұсталуы мүмкін.

4-Параграф. Кәмелетке толмағандар арасындағы құқық бұзушылықтардың алдын алу және жолын кесу кезіндегі патрульдік-бекеттік жасақтардың іс-әрекеттері

75. Кәмелетке толмағандар арасындағы құқық бұзушылықтардың алдын алуға, жолын кесуге қатыса отырып, ПБЖ:

1) кәмелетке толмағандар тарапынан қылмыстық және әкімшілік құқық бұзушылықтардың алдын алады және жолын кеседі;

2) патрульдеу бағыты шегінде жоғалған (адасқан) балалардың орналасқан жерін (тұрғылықты жерін) анықтау үшін шаралар қабылдайды;

3) масаң күйіндегі жасөспірімдерді кезекші бөлімге және медициналық мекемелерге жеткізеді;

4) кәмелетке толмағандардың қоғамға қарсы топтарын анықтауға, олардың шоғырлану орындарын анықтауға шаралар қабылдайды, олар туралы кезекші бөлімге баяндайды;

5) кәмелетке толмағандарды құмар ойындарға, спирттік ішімдіктерді, есірткіні пайдалануға, құқық бұзушылықтар не өзге де қоғамға қарсы әрекеттер жасауға шақыратын ересек адамдарды анықтайды;

6) кәмелетке толмағандардың ата-анасының (өзге де заңды өкілдерінің) немесе балалардың қатысуымен іс-шараларды жүзеге асыратын адамдардың еріп жүруінсіз түнгі уақытта көлік және метрополитен нысандарында болуына жол бермейді.

76. Кәмелетке толмағандардың қатысуымен болған барлық оқиғалар туралы ПБЖ дереу кезекші бөлімге баяндайды және нұсқау сәйкес әрекет етеді.

5-Параграф. Төтенше жағдайлар кезінде көлік және метрополитен нысандарында қоғамдық тәртіпті күзетуді қамтамасыз ету жөніндегі патрульдік-бекеттік жасақтарының іс-әрекеттері

77. Өрт кезіндегі ПБЖ-ның іс-әрекеттері:

1) дереу кезекші бөлімге баяндайды, азаматтарды эвакуациялау бойынша шаралар қабылдайды, коммуналдық, авариялық-құтқару, өрт сөндіру және медициналық қызметтердің қолжетімділігін қамтамасыз етеді;

2) күдіктілерді ұстауға, куәларды, көрген адамдарды анықтауға шаралар қолданады;

3) емдеу мекемелеріне зардап шеккендерді жеткізуде медицина қызметкерлеріне көмек көрсетеді; ;

4) жанып жатқан ғимараттарға, вагондарға өртті жоюға тартылған адамдардан басқа ешкімді жібермейді, периметрдің қоршалуын қамтамасыз етеді;

5) кезекші бөлімнің (командирдің) нұсқауына дейін мүлікті және оқиға орнын күзетуді ұйымдастырады.

78. Су тасқыны, сел кезінде:

1) су басу қаупі туралы дереу кезекші бөлімге баяндайды және шешім сұрайды, азаматтарды хабардар етеді;

2) азаматтар мен мүліктерді құтқаруға шаралар қабылдайды, оларды (бірінші кезекте балаларды, әйелдерді, қарттар мен науқастарды) эвакуациялауды ұйымдастырады, зардап шеккендерге көмек көрсетеді;

3) су басқан аудандардан азаматтарды өткізу кезінде тәртіпті қамтамасыз етеді;

4) мүлікті қорғауды ұйымдастырады, тонау деректерінің алдын алады.

79. Боран, дауыл, қар басу, тұман және көктайғақ кезінде:

1) жағдайды дереу кезекші бөлімге баяндайды, азаматтарға қауіп туралы және қажетті сақтық шаралары туралы ескертеді;

2) дәрменсіз күйде қалған зардап шеккендерге көмек көрсетеді, азаматтарды жылыту және эвакуациялау бойынша шаралар қабылдайды.

80. Жер сілкінісі кезінде:

1) жағдайды дереу анықтайды, кезекші бөліммен, басқа ПБЖ-мен байланыс орнатады;

2) қозғалыс үшін қауіпті орындарды анықтайды және азаматтарды қауіпсіз бағыттар бойынша қайта бағыттайды;

3) азаматтарды құтқаруға, зардап шеккендерге көмек көрсетуге, оларды медициналық көмек пункттеріне жіберу шараларын қабылдайды.

81. Апаттар, зілзалалар мен авариялар туындаған кезде:

1) болған жағдай туралы дереу кезекші бөлімге баяндайды және азаматтарды құтқару, зардап шеккендерге көмек көрсету және оларды емдеу мекемелеріне жіберу шараларын қабылдайды;

2) коммуналдық, авариялық-құтқару, өрт сөндіру және медициналық қызметтердің қолжетімділігін қамтамасыз етеді;

3) кезекші бөлімнің (командирдің) нұсқауына дейін оқиға орнын күзетуді қамтамасыз етеді;

4) оқиға орнына, оның зардаптарын жоюға тартылған адамдардан басқа бөгде адамдарды жібермейді;

5) қоршауды ұйымдастыру, ТЖ салдарын жою үшін тұрғындары, тартуды ұйымдастырады.

82. Эпидемия кезінде:

1) Ауру деректері туралы дереу кезекші бөлімге баяндайды;

2) жеке қорғаныш құралдарын пайдалу арқылы эпидемияға қарсы жеке қауіпсіздік шараларын сақтай отырып, азаматтардың залалданған аймаққа өтуін шектеуді қамтамасыз етеді;

3) өкілеттілігі шегінде карантин режиміне байланысты шектеулердің сақталуын қамтамасыз етеді;

4) карантиндік іс-шараларды жүргізу кезінде кезекші бөлімнің нұсқауы бойынша жергілікті жер учаскелерінің қоршалуын қамтамасыз етеді.

83. Қоғамдық тәртіпті жаппай бұзу қаупі төнген кезде:

1) дереу кезекші бөлімге баяндайды;

2) қауіп төндіретін себептерді, ниеттерді, санын, жиналған қару мен басқа да заттардың бар-жоғын анықтау мақсатында қалыптасқан жағдайды байқауды және бағалауды қамтамасыз етеді;

3) азаматтарға олардың іс-әрекеттерінің заңсыздығы туралы ескертеді және таралуды талап етеді;

4) жанжалдың одан әрі ушығуы және қоғамдық тәртіпті жаппай бұзуға алғышарттар туындаған кезде ПБЖ кезекші бөлімнің нұсқауларына және ведомстволық нормативтік-құқықтық актілерге сәйкес әрекет етеді.

84. Террористік акт кезінде жарылғыш құрылғылар, жарылғыш заттар, сондай-ақ азаматтарға қауіп төндіретін радиоактивті, химиялық және басқа да заттар табылған кезде:

1) оқиға туралы дереу кезекші бөлімге баяндайды және қауіпті аймақтың периметрін қоршауға (бұғаттауға) шұғыл шаралар қабылдайды;

2) азаматтарды эвакуациялауға және құтқаруға, қылмыскерлерді, куәларды анықтауға көмек көрсетеді.

85. ІІО жоспарлары қолданысқа енгізілген жағдайда ПБЖ арнайы топтардың құрамында әрекет етеді.

5-тарау. Көлік және метрополитен нысандарында қоғамдық тәртіпті сақтауды қамтамасыз ету бойынша патрульдік-бекеттік қызметті атқаруды қорытындылау

Ескерту. 5-тараудың тақырыбы жаңа редакцияда - ҚР Ішкі істер министрінің м.а. 29.03.2023 № 262 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

86. Қызметкерлер қызмет аяқталғаннан кейін бөліністің орналасқан жеріне келеді. Олар өздерінің келгені туралы кезекші бөлімге және командирге әскери жарғы талаптарына сәйкес бекет ведомосына есепке алу үшін баяндайды.

87. Қызметкерлер арттехқаруландыру, қару-жарақ, байланыс пен арнайы техника, жеке қорғаныш және арнайы құралдарын, қызметтік құжаттаманы тапсырады.

88. Қызметкерлер ПБЖ жалпы сапқа тұруы жарияланған кезде қызмет атқаруды қорытындылауға қатысады, ол аяқталғаннан кейін бөліністің орналасқан жерінен қайтады.

89. Командирлер ЖПБ жеке жұмысының нәтижелерін, қызмет бойынша ескертулердің болуын қорытындылайды, одан әрі жұмыс режимін жариялайды. Әкімшілік практика бөліністері ӘҚБК нормаларын қолданудың заңдылығын және әкімшілік материалдардың дұрыс толтырылуын тексереді.