Об обязательном страховании гражданско-правовой ответственности владельцев транспортных средств

Закон Республики Казахстан от 1 июля 2003 года N 446.

      Вниманию пользователей!
      Для удобства пользования РЦПИ создано ОГЛАВЛЕНИЕ

      Настоящий Закон регулирует отношения, возникающие в области обязательного страхования гражданско-правовой ответственности владельцев транспортных средств, и устанавливает правовые, финансовые и организационные основы его проведения.

Глава 1. Общие положения

Статья 1. Основные понятия, используемые в настоящем Законе

      В настоящем Законе используются следующие основные понятия:

      1) исключен Законом РК от 10.01.2018 № 134-VI (вводится в действие по истечении шести месяцев после дня его первого официального опубликования);

      2) фактор достоверности – коэффициент, характеризующий степень доверия к используемым данным единой базы данных по страхованию, необходимый для расчета поправочных коэффициентов;

      2-1) система "бонус-малус" – система скидок и надбавок, используемая при расчете размера страховой премии, подлежащей уплате по договору обязательного страхования гражданско-правовой ответственности владельцев транспортных средств, посредством применения к страхователю (застрахованному) повышающих или понижающих коэффициентов в зависимости от наличия или отсутствия у страхователя (застрахованного) страховых случаев по его вине с присвоением соответствующего класса;

      3) потерпевший – лицо, жизни, здоровью и (или) имуществу которого причинен вред в результате эксплуатации транспортного средства;

      4) пассажир - физическое лицо, заключившее договор перевозки с перевозчиком в устной или письменной форме;

      5) комплексный договор - договор обязательного страхования гражданско-правовой ответственности владельцев транспортных средств, заключаемый физическим лицом, являющимся владельцем двух и более единиц транспортных средств, указанных в страховом полисе, и действующий в отношении только одного застрахованного физического лица;

      6) гражданско-правовая ответственность владельца транспортного средства - установленная гражданским законодательством Республики Казахстан обязанность физических и юридических лиц возместить вред, причиненный жизни, здоровью и (или) имуществу третьих лиц в результате эксплуатации транспортного средства как источника повышенной опасности;

      7) эксплуатация транспортного средства - использование транспортного средства для передвижения по дорогам, а также по прилегающим к ним обустроенным или приспособленным и используемым для движения транспортных средств территориям;

      8) владелец транспортного средства – физическое или юридическое лицо, владеющее транспортным средством на праве собственности, праве хозяйственного ведения или праве оперативного управления либо любом другом законном основании (договоре имущественного найма, в силу распоряжения компетентного органа о передаче транспортного средства и другое);

      9) транспортное происшествие - происшествие (в том числе дорожно-транспортное происшествие), возникшее в процессе эксплуатации транспортного средства и с его участием, а также движения отделившихся от транспортного средства частей и находящегося на нем груза, в результате которых причинен вред третьим лицам;

      9-1) упрощенное оформление транспортного происшествия – оформление документов о транспортном происшествии без участия сотрудников органов внутренних дел в порядке и на условиях, которые установлены настоящим Законом;

      10) выгодоприобретатель - лицо, которое в соответствии с настоящим Законом является получателем страховой выплаты;

      11) страховой случай - событие, с наступлением которого договор страхования предусматривает осуществление страховой выплаты;

      11-1) упрощенный порядок урегулирования страхового случая – урегулирование страхового случая при упрощенном оформлении транспортного происшествия в порядке и на условиях, которые установлены настоящим Законом и нормативным правовым актом уполномоченного органа;

      11-2) страховой омбудсман – независимое в своей деятельности физическое лицо, осуществляющее урегулирование разногласий между участниками страхового рынка в соответствии с Законом Республики Казахстан "О страховой деятельности";

      12) страховая сумма - сумма денег, на которую застрахован объект страхования и которая представляет собой предельный объем ответственности страховщика при наступлении страхового случая;

      13) страховая премия - сумма денег, которую страхователь обязан уплатить страховщику за принятие последним обязательств произвести страховую выплату страхователю (выгодоприобретателю) в размере, определенном договором страхования;

      14) страховая выплата – сумма денег, выплачиваемая страховщиком выгодоприобретателю в пределах страховой суммы при наступлении страхового случая;

      15) страховщик - юридическое лицо, получившее лицензию на право осуществления страховой деятельности на территории Республики Казахстан в порядке, установленном законодательством Республики Казахстан, обязанное при наступлении страхового случая произвести страховую выплату страхователю или иному лицу, в пользу которого заключен договор (выгодоприобретателю), в пределах определенной договором суммы (страховой суммы);

      16) застрахованный - лицо, в отношении которого осуществляется страхование;

      17) страхователь - лицо, заключившее договор страхования со страховщиком. Если иное не предусмотрено договором страхования, страхователь одновременно является застрахованным;

      18) стандартный договор - договор обязательного страхования гражданско-правовой ответственности владельцев транспортных средств, заключаемый физическим или юридическим лицом, являющимся владельцем транспортного средства, указанного в страховом полисе, и действующий в отношении одного или нескольких застрахованных лиц;

      18-1) таргетируемая убыточность – коэффициент, характеризующий целевой показатель убыточности по обязательному страхованию гражданско-правовой ответственности владельцев транспортных средств, используемый для расчета поправочных коэффициентов;

      19) прямое урегулирование – механизм урегулирования страхового случая, при котором возмещение вреда, причиненного жизни, здоровью и (или) имуществу потерпевшего в транспортном происшествии, осуществляет страховщик, с которым у потерпевшего заключен договор обязательного страхования гражданско-правовой ответственности владельцев транспортных средств в пределах объема ответственности, предусмотренного настоящим Законом.

      Сноска. Статья 1 в редакции Закона РК от 30.12.2009 № 234-IV (порядок введения в действие см. ст.2); с изменениями, внесенными законами РК от 05.07.2012 № 30-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования); от 29.12.2014 № 269-V (вводится в действие с 01.01.2015); от 24.11.2015 № 422-V (вводится в действие с 01.01.2016); от 02.07.2018 № 166-VI (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 10.01.2018 № 134-VI (вводится в действие по истечении шести месяцев после дня его первого официального опубликования); от 12.07.2022 № 138-VII (порядок введения в действие см. ст. 2).

Статья 2. Законодательство Республики Казахстан об обязательном страховании гражданско-правовой ответственности владельцев транспортных средств

      1. Законодательство Республики Казахстан об обязательном страховании гражданско-правовой ответственности владельцев транспортных средств основывается на Конституции Республики Казахстан и состоит из Гражданского кодекса Республики Казахстан, настоящего Закона и иных нормативных правовых актов Республики Казахстан.

      2. Если международным договором, ратифицированным Республикой Казахстан, установлены иные правила, чем те, которые предусмотрены настоящим Законом, то применяются правила международного договора.

      3. Положения настоящего Закона, применяемые по отношению к страховщику, в том числе страховой организации, распространяются на филиалы страховых организаций-нерезидентов Республики Казахстан, открытые на территории Республики Казахстан.

      Сноска. Статья 2 с изменениями, внесенными Законом РК от 02.01.2021 № 399-VI (вводится в действие с 16.12.2020).

Статья 3. Объект обязательного страхования гражданско-правовой ответственности владельцев транспортных средств

      Объектом обязательного страхования гражданско-правовой ответственности владельцев транспортных средств (далее - обязательное страхование ответственности владельцев транспортных средств) является имущественный интерес застрахованного лица, связанный с его обязанностью, установленной гражданским законодательством Республики Казахстан, возместить вред, причиненный жизни, здоровью и (или) имуществу третьих лиц в результате эксплуатации транспортного средства как источника повышенной опасности.

Статья 4. Цель и основные принципы обязательного страхования ответственности владельцев транспортных средств

      1. Целью обязательного страхования ответственности владельцев транспортных средств является обеспечение защиты имущественных интересов третьих лиц, жизни, здоровью и (или) имуществу которых причинен вред в результате эксплуатации транспортных средств, посредством осуществления страховых выплат.

      2. Основными принципами обязательного страхования ответственности владельцев транспортных средств являются:

      обеспечение защиты имущественных интересов потерпевших в объеме и порядке, установленных настоящим Законом;

      эксплуатация транспортного средства при условии заключения его владельцем договора обязательного страхования ответственности владельцев транспортных средств;

      обеспечение выполнения сторонами своих обязательств по договору обязательного страхования ответственности владельцев транспортных средств;

      экономическая заинтересованность владельцев транспортных средств в повышении безопасности дорожного движения.

      Сноска. Статья 4 с изменением, внесенным Законом РК от 02.07.2018 № 166-VI (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 5. Лица, гражданско-правовая ответственность которых подлежит обязательному страхованию

      1. Обязательному страхованию подлежит гражданско-правовая ответственность владельцев:

      1) легковых, грузовых автомобилей, автобусов, микроавтобусов и транспортных средств, построенных на их базе, мототранспорта и прицепов (полуприцепов) к ним, зарегистрированных (подлежащих государственной регистрации) в подразделениях уполномоченного органа по обеспечению безопасности дорожного движения, а также трамваев и троллейбусов;

      2) временно въехавших (ввезенных) на территорию Республики Казахстан;

      3) транспортных средств, указанных в подпунктах 1) и 2) настоящего пункта, доставляемых своим ходом с организаций-изготовителей, ремонтных и торговых организаций, органов таможенного контроля к месту регистрации, а также снятых с учета подразделением уполномоченного органа по обеспечению безопасности дорожного движения в связи с изменением места жительства владельца или изменением права собственности.

      2. Гражданско-правовая ответственность владельца транспортного средства подлежит страхованию по каждой единице эксплуатируемого им транспортного средства.

      Заключение договора добровольного страхования гражданско-правовой ответственности владельцев транспортных средств не освобождает владельца транспортного средства от обязанности по заключению договора обязательного страхования ответственности владельцев транспортных средств.

      3. Договор обязательного страхования ответственности владельцев транспортных средств не заключается в случае въезда на территорию Республики Казахстан зарегистрированного в другом государстве транспортного средства, владелец которого заключил договор страхования ответственности владельцев транспортных средств, признаваемый Республикой Казахстан в соответствии с условиями международного договора, заключенного между этим государством и Республикой Казахстан.

      4. Договор обязательного страхования ответственности владельцев транспортных средств не заключается владельцами, транспортные средства которых не подлежат государственной регистрации и учету (за исключением трамваев и троллейбусов) в подразделениях уполномоченного органа по обеспечению безопасности дорожного движения в соответствии с законодательством Республики Казахстан, за исключением случаев, когда транспортное средство считается находящимся в международном движении по территории Республики Казахстан.

      5. Не подлежит обязательному страхованию гражданско-правовая ответственность лица, управляющего транспортным средством в силу исполнения своих служебных или трудовых обязанностей, в том числе на основании трудового или иного договора с владельцем транспортного средства, либо в присутствии владельца транспортного средства на основании его волеизъявления без оформления письменной формы сделки.

      Сноска. Статья 5 с изменениями, внесенными законами РК от 30.12.2009 № 234-IV (порядок введения в действие см. ст.2); от 17.04.2014 № 195-V (вводится в действие по истечении шести месяцев после дня его первого официального опубликования); от 12.07.2022 № 138-VII (вводится в действие по истечении шестидесяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Глава 2. Обеспечение функционирования системы
обязательного страхования ответственности
владельцев транспортных средств

Статья 6. Государственный контроль и надзор в области обязательного страхования ответственности владельцев транспортных средств

      1. Государственный контроль и надзор за деятельностью страховых организаций осуществляются уполномоченным органом по регулированию, контролю и надзору финансового рынка и финансовых организаций (далее – уполномоченный орган) в соответствии с законодательством Республики Казахстан.

      2. Государственный контроль за выполнением владельцами транспортных средств обязанности по заключению договора обязательного страхования ответственности владельцев транспортных средств, установленной настоящим Законом, осуществляется подразделениями уполномоченного органа по обеспечению безопасности дорожного движения при регистрации транспортных средств и осуществлении иных своих полномочий в области контроля за соблюдением правил дорожного движения, а также нормативных правовых актов Республики Казахстан в области обеспечения безопасности дорожного движения.

      3. Государственный контроль за выполнением владельцами транспортных средств обязанности по заключению договора обязательного страхования ответственности владельцев транспортных средств, установленной настоящим Законом, осуществляется в автомобильных пунктах пропуска через Государственную границу Республики Казахстан, совпадающую с таможенной границей Евразийского экономического союза, органами государственных доходов.

      Сноска. Статья 6 с изменениями, внесенными законами РК от 31.01.2006 № 125; от 20.02.2006 № 128 (порядок введения в действие см. ст.2); от 11.07.2009 № 185-IV (вводится в действие с 30.08.2009); от 06.01.2010 № 238-IV (порядок введения в действие см. ст.2); от 30.06.2010 № 297-IV (вводится в действие с 01.07.2011); от 24.01.2011 № 399-IV (вводится в действие с 01.01.2012); от 05.07.2012 № 30-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования); от 17.04.2014 № 195-V (вводится в действие по истечении шести месяцев после дня его первого официального опубликования); от 07.11.2014 № 248-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 24.11.2015 № 422-V (вводится в действие с 01.01.2016); от 26.12.2017 № 124-VI (вводится в действие с 01.01.2018); от 03.07.2019 № 262-VI (вводится в действие с 01.01.2020).

Статья 7. Недопустимость эксплуатации транспортного средства без заключения договора обязательного страхования ответственности владельцев транспортных средств

      1. Эксплуатация транспортного средства в случае незаключения договора обязательного страхования ответственности владельцев транспортных средств не допускается.

      2. Подразделения уполномоченного органа по обеспечению безопасности дорожного движения и органы транспортного контроля при проверке документов обязаны проверить выполнение владельцами транспортных средств обязанности по заключению договора обязательного страхования ответственности владельцев транспортных средств.

      Сноска. Статья 7 в редакции Закона РК от 02.07.2018 № 166-VI (вводится в действие с 01.01.2019).

Статья 8. Особенности осуществления обязательного страхования ответственности владельцев транспортных средств

      1. Страховая организация до получения лицензии на право осуществления обязательного страхования ответственности владельцев транспортных средств обязана заключить договор участия с Фондом гарантирования страховых выплат в порядке, определенном Законом Республики Казахстан "О Фонде гарантирования страховых выплат", за исключением вновь создаваемой страховой организации, которая заключает данный договор в течение тридцати календарных дней с даты получения лицензии по указанному виду обязательного страхования.

      2. Не допускается деятельность, направленная на ограничение или устранение конкуренции, предоставление или получение необоснованных преимуществ по заключению договоров обязательного страхования ответственности владельцев транспортных средств одними страховщиками перед другими, ущемление прав и законных интересов страхователей.

      3. Владельцы транспортных средств вправе заключать договоры страхования ответственности владельцев транспортных средств со страховщиками других государств, в том числе в электронной форме, при условии, что это страхование обеспечивает страховую защиту владельцев транспортных средств только за пределами Республики Казахстан.

      Сноска. Статья 8 в редакции Закона РК от 02.07.2018 № 166-VI (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); с изменением, внесенным Законом РК от 25.11.2019 № 272-VI (вводится в действие с 02.01.2020).

Статья 8-1. База данных

      Сноска. Статья 8-1 исключена Законом РК от 15.07.2010 № 338-IV (вводится в действие с 01.01.2011).

Статья 8-2. Информация, предоставляемая для формирования базы данных и срок ее представления

      Сноска. Статья 8-2 исключена Законом РК от 15.07.2010 № 338-IV (вводится в действие с 01.01.2011).

Статья 8-3. Обязательные условия договора о предоставлении информации и (или) получении страховых отчетов

      Сноска. Статья 8-3 исключена Законом РК от 15.07.2010 № 338-IV (вводится в действие с 01.01.2011).

Статья 9. Информационное взаимодействие

      1. Органы внутренних дел Республики Казахстан выдают по одному экземпляру участникам транспортного происшествия либо их представителям, а также страховым организациям, страховому омбудсману по их запросу документы, подтверждающие факт наступления события, имеющего признаки страхового случая, а также случая причинения вреда жизни и здоровью потерпевшего лицом, скрывшимся с места транспортного происшествия, в том числе копию протокола о нарушении правил дорожного движения со схемой происшествия.

      2. Органы внутренних дел, органы прокуратуры, суды, организации здравоохранения, иные государственные органы и организации, располагающие информацией о транспортном происшествии и его последствиях, обязаны предоставить данную информацию страховщику, страховому омбудсману и Фонду гарантирования страховых выплат при их обращении.

      3. При невозможности сообщения страхователем (застрахованным), потерпевшим или их наследниками о наступлении транспортного происшествия подразделения уполномоченного органа по обеспечению безопасности дорожного движения осуществляют информирование соответствующего страховщика о данном транспортном происшествии.

      4. Указанные в пунктах 1, 2 и 3 настоящей статьи виды информационного взаимодействия осуществляются путем обмена электронными информационными ресурсами посредством единой базы данных по страхованию.

      5. В целях получения информации о случаях причинения вреда жизни потерпевшего в результате транспортного происшествия информационное взаимодействие между государственным органом, осуществляющим статистическую деятельность в области правовой статистики и специальных учетов, и организацией по формированию и ведению базы данных осуществляется путем обмена электронными информационными ресурсами.

      В целях определения выгодоприобретателя и предоставления доступа к сведениям, подтверждающим родственные отношения заявителя с умершим лицом, осуществляется информационное взаимодействие государственного органа, реализующего в соответствии с законами Республики Казахстан право владения, пользования и распоряжения базой, содержащей такую информацию, с организацией по формированию и ведению базы данных.

      Организация по формированию и ведению базы данных направляет информацию, указанную в частях первой и второй настоящего пункта, страховщику, заключившему договор обязательного страхования ответственности владельцев транспортных средств с участником данного транспортного происшествия.

      6. Уполномоченные органы в сфере таможенного дела, защиты и охраны Государственной границы Республики Казахстан и иные государственные органы представляют сведения о транспортных средствах, временно въехавших (ввезенных) на территорию Республики Казахстан, в организацию по формированию и ведению базы данных посредством системы информационного обмена.

      Сноска. Статья 9 - в редакции Закона РК от 17.04.2014 № 195-V (вводится в действие по истечении шести месяцев после дня его первого официального опубликования); с изменениями, внесенными законами РК от 24.05.2018 № 156-VI (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 02.07.2018 № 166-VI (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 12.07.2022 № 138-VII (вводится в действие по истечении шестидесяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 30.12.2022 № 177-VII (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Глава 3. Договор обязательного страхования
ответственности владельцев транспортных средств

Статья 10. Договор обязательного страхования ответственности владельцев транспортных средств и порядок его заключения

      1. Обязательное страхование ответственности владельцев транспортных средств осуществляется на основании договора, заключаемого между страхователем и страховщиком в соответствии с настоящим Законом.

      2. Договором обязательного страхования ответственности владельцев транспортных средств предусматривается осуществление страховой выплаты по обязательствам, возникшим вследствие причинения вреда жизни, здоровью и (или) имуществу потерпевшего, за исключением возмещения морального вреда и упущенной выгоды потерпевшего, включая утрату товарной стоимости имущества, а также возмещения неустойки в связи с нарушением потерпевшим сроков поставки товаров или производства работ (оказания услуг), иных его обязательств по контрактам (договорам).

      3. Договор обязательного страхования ответственности владельцев транспортных средств должен быть заключен только со страховщиком, имеющим лицензию на право осуществления деятельности по данному виду (классу) обязательного страхования.

      Страхователь свободен в выборе страховщика.

      Страховщик не вправе отказывать страхователю в заключении договора обязательного страхования ответственности владельцев транспортных средств, за исключением случаев, предусмотренных законами Республики Казахстан.

      По договору обязательного страхования ответственности владельцев транспортных средств страхователь обязуется уплатить страховую премию, а страховщик обязуется при наступлении страхового случая осуществить страховую выплату выгодоприобретателю в размере, порядке и сроки, которые установлены настоящим Законом.

      4. Договоры обязательного страхования ответственности владельцев транспортных средств подразделяются на следующие виды:

      1) стандартный;

      2) комплексный.

      5. Договор обязательного страхования ответственности владельцев транспортных средств заключается путем оформления страховщиком страхового полиса в электронной форме.

      Основанием для заключения договора обязательного страхования ответственности владельцев транспортных средств является заявление страхователя, содержащее данные, необходимые для расчета страховой премии и идентификации страхователя, застрахованного.

      5-1. Договор обязательного страхования ответственности владельцев транспортных средств по желанию страхователя может быть заключен путем обращения к страховщику либо обмена электронными информационными ресурсами между страхователем и страховщиком.

      Примечание ИЗПИ!
      См. Нормативное постановление Конституционного Суда РК 03.12.2024 № 54-НП.

      5-2. Не допускается заключение договора обязательного страхования ответственности владельцев транспортных средств, не находящихся в международном движении на территории Республики Казахстан, за исключением транспортных средств, зарегистрированных (подлежащих государственной регистрации) в территориальных подразделениях уполномоченного органа по обеспечению безопасности дорожного движения.

      6. Страховой полис помимо условий, перечисленных в статье 826 Гражданского кодекса Республики Казахстан, должен содержать размер предельного объема ответственности страховщика по одному страховому случаю и указание на вид договора.

      Требования по содержанию и оформлению страхового полиса по обязательному страхованию ответственности владельцев транспортных средств устанавливаются законодательством Республики Казахстан о страховании и страховой деятельности.

      6-1. Внесение изменений и дополнений в страховой полис не допускается.

      7. Исключен Законом РК от 02.07.2018 № 166-VI (вводится в действие с 01.01.2019).

      8. Если страховщик заключил договор обязательного страхования ответственности владельцев транспортных средств на условиях, ухудшающих положение страхователя (застрахованного) или потерпевшего по сравнению с тем, которое предусмотрено настоящим Законом, то при наступлении страхового случая страховщик несет обязательства перед страхователем (застрахованным) и потерпевшим на условиях, установленных настоящим Законом.

      9. Оплата страховой премии по договору обязательного страхования ответственности владельцев транспортных средств производится физическим лицом единовременным платежом.

      10. Исключен Законом РК от 12.07.2022 № 138-VII (вводится в действие с 01.01.2024).
      Сноска. Статья 10 с изменениями, внесенными законами РК от 20.02.2006 № 128 (порядок введения в действие см. ст.2); от 07.05.2007 № 244; от 30.12.2009 № 234-IV (порядок введения в действие см. ст.2); от 24.01.2011 № 399-IV (вводится в действие с 01.01.2012); от 17.04.2014 № 195-V (вводится в действие по истечении шести месяцев после дня его первого официального опубликования); от 09.04.2016 № 499-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 02.07.2018 № 166-VI (вводится в действие с 01.01.2019); от 12.07.2022 № 138-VII (порядок введения в действие см. ст. 2); от 30.12.2022 № 177-VII (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 11. Стандартный договор

      1. По стандартному договору может быть застрахована гражданско-правовая ответственность одного или нескольких владельцев транспортного средства.

      2. Стандартный договор заключается на каждую единицу эксплуатируемого транспортного средства.

      3. Страховой полис должен содержать сведения о страхователе (застрахованном, застрахованных) и эксплуатируемом транспортном средстве.

      4. Исключен Законом РК от 30.12.2009 № 234-IV (порядок введения в действие см. ст.2).

      5. По стандартному договору считается застрахованным гражданско-правовая ответственность страхователя (застрахованного), возникшая в результате причинения вреда третьим лицам самим страхователем (застрахованным) либо в случае:

      1) управления транспортным средством лицом, имеющим право на его управление в присутствии страхователя (застрахованного);

      2) управления транспортным средством лицом на основании трудового или иного договора со страхователем (застрахованным), оформленного в письменной форме;

      3) управления транспортным средством лицом, противоправно завладевшим транспортным средством, если ответственность за причиненный вред возложена на страхователя (застрахованного).

      6. Исключен Законом РК от 30.12.2009 № 234-IV (порядок введения в действие см. ст.2).

      Сноска. Статья 11 с изменениями, внесенными законами РК от 30.12.2009 № 234-IV (порядок введения в действие см. ст.2); от 02.07.2018 № 166-VI (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 12. Комплексный договор

      1. По комплексному договору может быть застрахована гражданско-правовая ответственность физического лица, являющегося владельцем двух и более единиц транспортных средств.

      2. Комплексный договор заключается на все эксплуатируемые транспортные средства.

      3. Страховой полис должен содержать сведения о страхователе (застрахованном) - физическом лице и эксплуатируемых им транспортных средствах.

      4. Исключен Законом РК от 30.12.2009 № 234-IV (порядок введения в действие см. ст.2).

      5. По комплексному договору считается застрахованным гражданско-правовая ответственность страхователя (застрахованного), возникшая в результате причинения вреда третьим лицам самим страхователем (застрахованным) либо в случае:

      1) управления транспортным средством лицом, имеющим право на его управление в присутствии страхователя (застрахованного);

      2) управления транспортным средством лицом, противоправно завладевшим транспортным средством, если ответственность за причиненный вред возложена на страхователя (застрахованного).

      6. Исключен Законом РК от 30.12.2009 № 234-IV (порядок введения в действие см. ст.2).

      Сноска. Статья 12 с изменениями, внесенными законами РК от 30.12.2009 № 234-IV (порядок введения в действие см. ст.2); от 02.07.2018 № 166-VI (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 12-1. Требования к страховщику и интернет-ресурсам при заключении договора обязательного страхования ответственности владельцев транспортных средств и урегулировании страховых случаев путем обмена электронными информационными ресурсами

      1. При заключении договора обязательного страхования ответственности владельцев транспортных средств в электронной форме и урегулировании страховых случаев по ним для обмена электронными информационными ресурсами между организацией по формированию и ведению базы данных, страховщиком и страхователем (застрахованным, выгодоприобретателем) используются интернет-ресурс и (или) информационная система страховщика.

      При подаче заявления для заключения договора обязательного страхования ответственности владельцев транспортных средств и уведомлении о совершении транспортного происшествия, заявления для определения размера причиненного вреда, осуществления страховой выплаты по такому договору от страхователя (застрахованного, выгодоприобретателя) в электронной форме не требуется использование специализированного программного обеспечения.

      На интернет-ресурсе организации по формированию и ведению базы данных размещается ссылка на интернет-ресурс страховой организации, используемый для заключения договоров обязательного страхования ответственности владельцев транспортных средств и урегулирования страховых случаев в электронной форме.

      2. Порядок обмена электронными информационными ресурсами между организацией по формированию и ведению базы данных и страховщиком, страховщиком и страхователем (застрахованным, выгодоприобретателем) определяется нормативным правовым актом уполномоченного органа.

      3. При заключении договора обязательного страхования ответственности владельцев транспортных средств и урегулировании страховых случаев по нему с использованием интернет-ресурса страховщика страховщик обязан обеспечить:

      1) незамедлительное отправление страхователю уведомления о заключении договора обязательного страхования ответственности владельцев транспортных средств либо отказе в его заключении (с указанием причин отказа) в виде электронного сообщения;

      2) уведомление страхователя (застрахованного) об основных этапах процесса урегулирования страхового случая, включая отказ в приеме документов для урегулирования (с указанием причин отказа), в виде электронного сообщения в порядке, определенном нормативным правовым актом уполномоченного органа;

      3) возможность проверки страхователем (застрахованным) информации по заключенному договору обязательного страхования ответственности владельцев транспортных средств на интернет-ресурсе страховой организации;

      4) возможность проверки страхователем (застрахованным, выгодоприобретателем) информации по страховому случаю по договору обязательного страхования ответственности владельцев транспортных средств на интернет-ресурсе страховой организации;

      5) хранение договора обязательного страхования ответственности владельцев транспортных средств в электронной форме и информации по страховому случаю по нему с обеспечением круглосуточного доступа для страхователя (застрахованного, выгодоприобретателя) к интернет-ресурсу страховщика;

      6) возможность страхователю (застрахованному, выгодоприобретателю) создания и отправки страховщику информации в электронной форме (заявления, уведомления и (или) иные документы, сведения), необходимой для:

      заключения договора обязательного страхования ответственности владельцев транспортных средств;

      досрочного прекращения договора обязательного страхования ответственности владельцев транспортных средств;

      уведомления о наступлении страхового случая (транспортного происшествия);

      определения размера причиненного вреда;

      получения страховой выплаты;

      урегулирования споров, возникающих из договора обязательного страхования ответственности владельцев транспортных средств, с учетом особенностей, предусмотренных статьей 29-1 настоящего Закона.

      Уведомление о заключении договора обязательного страхования ответственности владельцев транспортных средств и урегулировании страховых случаев по нему направляется от организации по формированию и ведению базы данных.

      Требования к порядку и содержанию уведомлений о заключении договора обязательного страхования ответственности владельцев транспортных средств и урегулировании страховых случаев по нему определяются уполномоченным органом.

      4. При заключении договора обязательного страхования ответственности владельцев транспортных средств путем обмена электронными информационными ресурсами договор страхования считается заключенным с даты уплаты страхователем страховой премии (первого страхового взноса в случае уплаты страхователем – юридическим лицом страховой премии в рассрочку), если иное не предусмотрено договором обязательного страхования ответственности владельцев транспортных средств.

      5. При заключении договора обязательного страхования ответственности владельцев транспортных средств путем обмена электронными информационными ресурсами страхователь уплачивает страховую премию после ознакомления с условиями страхования, предусмотренными настоящим Законом, подтверждая тем самым свое согласие заключить договор присоединения на предложенных ему условиях.

      6. Страховщик обеспечивает возможность заключения договора обязательного страхования ответственности владельцев транспортных средств и урегулирования страховых случаев по нему с использованием интернет-ресурса страховщика круглосуточно.

      7. Не допускается деятельность страховых агентов по заключению договоров обязательного страхования ответственности владельцев транспортных средств.

      Сноска. Глава 3 дополнена статьей 12-1 в соответствии с Законом РК от 02.07.2018 № 166-VI (вводится в действие с 01.01.2019); от 12.07.2022 № 138-VII (вводится в действие с 01.01.2024).

Статья 13. Действие договора обязательного страхования ответственности владельцев транспортных средств

      1. Договор обязательного страхования ответственности владельцев транспортных средств действует в отношении всех лиц, признанных потерпевшими в соответствии с настоящим Законом, в том числе находящихся в транспортном средстве страхователя (застрахованного), являющегося виновным в причинении вреда, за исключением:

      1) лица, управляющего этим транспортным средством в силу исполнения служебных или трудовых обязанностей со страхователем (застрахованным), в том числе на основании трудового или иного договора с владельцем транспортного средства, либо в присутствии страхователя (застрахованного) на основании его волеизъявления без оформления письменной формы сделки;

      2) пассажиров, если страхователь (застрахованный) является перевозчиком, на которого распространяется требование законодательного акта Республики Казахстан, регламентирующего обязательное страхование гражданско-правовой ответственности перевозчика перед пассажирами;

      3) работников страхователя (застрахованного), если законодательными актами Республики Казахстан на страхователя (застрахованного) как на работодателя возложена обязанность страховать работника от несчастных случаев при исполнении им трудовых (служебных) обязанностей.

      2. Договор обязательного страхования ответственности владельцев транспортных средств вступает в силу и становится обязательным для сторон с даты, установленной договором обязательного страхования ответственности владельцев транспортных средств.

      3. Договор обязательного страхования ответственности владельцев транспортных средств заключается сроком на двенадцать месяцев с даты вступления его в силу.

      Договор обязательного страхования ответственности владельцев транспортных средств должен быть заключен на момент:

      1) пересечения Государственной границы Республики Казахстан транспортными средствами, находящимися в международном движении по территории Республики Казахстан;

      2) возникновения у физического или юридического лица права владения транспортным средством, но не позднее десяти рабочих дней с момента государственной регистрации (перерегистрации) данного транспортного средства в территориальных подразделениях уполномоченного органа по обеспечению безопасности дорожного движения..

      4. Допускается заключение договора обязательного страхования ответственности владельцев транспортных средств на срок иной, чем предусмотрено пунктом 3 настоящей статьи:

      1) при сезонной эксплуатации транспортного средства, но не менее шести месяцев;

      2) Исключен Законом РК от 12.07.2022 № 138-VII (вводится в действие по истечении шестидесяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

      3) в случаях, предусмотренных подпунктом 3) пункта 1 статьи 5 настоящего Закона на срок, предшествующий государственной регистрации транспортного средства, но не менее чем на пять календарных дней;

      4) в случае временного въезда транспортного средства на территорию Республики Казахстан на весь период временного въезда, но не менее чем на пять календарных дней.

      5. Исключен Законом РК от 30.12.2009 № 234-IV (порядок введения в действие см. ст. 2).

      6. Действие договора обязательного страхования ответственности владельцев транспортных средств ограничивается территорией Республики Казахстан, если иное не предусмотрено международным договором, заключенным Республикой Казахстан.

      Сноска. Статья 13 с изменениями, внесенными законами РК от 20.02.2006 № 128 (порядок введения в действие см. ст.2); от 30.12.2009 № 234-IV (порядок введения в действие см. ст. 2); от 17.04.2014 № 195-V (вводится в действие по истечении шести месяцев после дня его первого официального опубликования); от 12.07.2022 № 138-VII (вводится в действие по истечении шестидесяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 30.12.2022 № 177-VII (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 14. Прекращение действия договора обязательного страхования ответственности владельцев транспортных средств

      1. Договор обязательного страхования ответственности владельцев транспортных средств считается прекращенным в случаях:

      1) истечения срока действия договора;

      2) досрочного прекращения договора;

      3) исключен Законом РК от 02.07.2018 № 166-VI (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

      2. Договор обязательного страхования ответственности владельцев транспортных средств не прекращает свое действие при осуществлении страховой выплаты.

      При осуществлении страховой выплаты страховщик в течение одного рабочего дня информирует об этом организацию по формированию и ведению базы данных.

      Сноска. Статья 14 с изменениями, внесенными законами РК от 20.02.2006 № 128 (порядок введения в действие см. ст.2); от 02.07.2018 № 166-VI (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 02.04.2019 № 241-VІ (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 15. Досрочное прекращение договора обязательного страхования ответственности владельцев транспортных средств

      1. Договор обязательного страхования ответственности владельцев транспортных средств прекращается досрочно в случаях, установленных Гражданским кодексом Республики Казахстан.

      2. Для досрочного прекращения договора обязательного страхования ответственности владельцев транспортных средств страхователь (в случае смерти страхователя - его наследник (наследники) подает письменное заявление страховщику.

      3. При досрочном прекращении договора обязательного страхования ответственности владельцев и заключении нового договора обязательного страхования ответственности владельцев транспортных средств с этим же страховщиком страховщик имеет право на удержание части страховой премии, рассчитываемой по следующей формуле:

      ЧСП = СП * n/N, где:

      ЧСП - размер страховой премии, удерживаемой страховщиком (в тенге);

      СП - размер страховой премии, оплаченной по договору обязательного страхования ответственности владельцев транспортных средств (в тенге);

      n - срок, прошедший с момента вступления в силу договора обязательного страхования ответственности владельцев транспортных средств до момента его досрочного прекращения (в днях), включая день обращения;

      N - срок заключения договора обязательного страхования ответственности владельцев транспортных средств (в днях).

      4. При несоблюдении условия, предусмотренного пунктом 3 настоящей статьи, страховщик имеет право на удержание части страховой премии при досрочном прекращении договора обязательного страхования ответственности владельцев транспортных средств в следующих размерах:


п/п

Срок, прошедший с момента вступления в силу договора обязательного страхования ответственности владельцев транспортных средств до момента его досрочного прекращения (в процентах от срока, на который заключен договор обязательного страхования ответственности владельцев транспортных средств)

Размер страховой премии, удерживаемой страховщиком
(в процентах от страховой премии, оплаченной по договору обязательного страхования ответственности владельцев транспортных средств)

1

2

3

1

до 4 (не включая 4)

15

2

от 4 до 8 (не включая 8)

20

3

от 8 до 17 (не включая 17)

30

4

от 17 до 25 (не включая 25)

40

5

от 25 до 33 (не включая 33)

50

6

от 33 до 42 (не включая 42)

60

7

от 42 до 50 (не включая 50)

70

8

от 50 до 58 (не включая 58)

75

9

от 58 до 67 (не включая 67)

80

10

от 67 до 75 (не включая 75)

85

11

от 75 до 83 (не включая 83)

90

12

от 83 до 92 (не включая 92)

95

13

от 92 и выше

100

      Сноска. Статья 15 в редакции Закона РК от 30.12.2009 № 234-IV (порядок введения в действие см. ст.2); с изменениями, внесенными законами РК от 02.07.2018 № 166-VI (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 12.07.2022 № 138-VII (вводится в действие по истечении шестидесяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 16. Права и обязанности страхователя (застрахованного)

      Сноска. Заголовок статьи 16 - в редакции Закона РК от 12.07.2022 № 138-VII (вводится в действие по истечении шестидесяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

      1. Страхователь (застрахованный) вправе:

      1) требовать от страховщика разъяснения условий обязательного страхования ответственности владельцев транспортных средств, своих прав и обязанностей по договору обязательного страхования ответственности владельцев транспортных средств;

      2) запросить от организации по формированию и ведению базы данных информацию о наличии в базе данных сведений о договоре обязательного страхования ответственности владельцев транспортных средств и страховом случае (транспортном происшествии) по нему (данное право в части запроса сведений по страховому случаю (транспортному происшествию) также распространяется на выгодоприобретателя);

      3) ознакомиться с результатами определения размеров причиненного вреда, произведенного страховщиком, и страховой выплаты, осуществленной страховщиком, в том числе посредством интернет-ресурса страховщика;

      4) досрочно прекратить договор обязательного страхования ответственности владельцев транспортных средств (данное право распространяется только на страхователя);

      5) обратиться к страховщику с учетом особенностей, предусмотренных статьей 29-1 настоящего Закона, либо страховому омбудсману или в суд для урегулирования вопросов, возникающих из договора обязательного страхования ответственности владельцев транспортных средств;

      6) направить заявление и прилагаемые документы страховому омбудсману (напрямую страховому омбудсману, в том числе через его интернет-ресурс, либо через страховщика, в том числе его филиал, представительство, иное обособленное структурное подразделение, интернет-ресурс);

      7) получить страховую выплату в случаях, предусмотренных настоящим Законом.

      Договором обязательного страхования ответственности владельцев транспортных средств могут быть предусмотрены и другие права страхователя (застрахованного), не противоречащие законам Республики Казахстан.

      2. Страхователь обязан:

      1) при заключении договора обязательного страхования ответственности владельцев транспортных средств представить страховщику сведения о себе, каждом застрахованном, включаемом в страховой полис, транспортном (транспортных) средстве (средствах), двойном страховании, сезонной эксплуатации транспортного средства, временном въезде на территорию Республики Казахстан и праве на уменьшение размера страховой премии и иные сведения, необходимые для внесения в заявление, и копии документов, подтверждающих сведения, указанные в заявлении, в порядке, предусмотренном настоящим Законом;

      2) уплачивать страховые премии в размере, порядке и сроки, которые установлены договором обязательного страхования ответственности владельцев транспортных средств;

      3) незамедлительно, но не позднее пяти рабочих дней, как ему стало известно о наступлении транспортного происшествия, уведомить об этом страховщика, с которым заключен договор обязательного страхования ответственности владельцев транспортных средств, в письменной форме (нарочно либо путем обмена электронными информационными ресурсами). В случаях, когда страхователь и застрахованный не являются одним и тем же лицом, то обязанность по информированию страховщика о наступлении страхового случая возлагается на застрахованного. Если страхователь (застрахованный) по уважительным причинам не имел возможности выполнить указанные действия, он должен подтвердить это документально;

      4) при совершении транспортного происшествия сообщить потерпевшим и сотрудникам уполномоченного органа по обеспечению безопасности дорожного движения наименование страховщика, с которым заключен договор обязательного страхования ответственности владельцев транспортных средств;

      5) при совершении транспортного происшествия принять разумные и доступные в сложившихся обстоятельствах меры, чтобы предотвратить или уменьшить возможные убытки, в том числе меры к спасению имущества и оказанию помощи пострадавшим лицам;

      6) сообщить в соответствующие органы и организации исходя из их компетенции (подразделения уполномоченного органа по обеспечению безопасности дорожного движения, органы государственной противопожарной службы, службу скорой медицинской помощи, аварийные службы) о транспортном происшествии и пострадавших лицах;

      6-1) при совершении транспортного происшествия незамедлительно, но не позднее двух часов с момента получения письменного направления уполномоченного должностного лица пройти медицинское освидетельствование для установления факта употребления психоактивного вещества и состояния опьянения в соответствии с требованиями законодательства Республики Казахстан;

      7) Исключен Законом РК от 12.07.2022 № 138-VII (вводится в действие по истечении шестидесяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

      8) обеспечить переход к страховщику права обратного требования к лицу, ответственному за наступление страхового случая.

      Договором обязательного страхования ответственности владельцев транспортных средств могут быть предусмотрены и другие обязанности страхователя, не противоречащие законам Республики Казахстан.

      3. Обязанности страхователя, указанные в подпунктах 4), 5), 6) и 6-1) части первой пункта 2 настоящей статьи, возлагаются на лицо, непосредственно управлявшее транспортным средством в момент транспортного происшествия.

      Сноска. Статья 16 с изменениями, внесенными законами РК от 20.02.2006 № 128 (порядок введения в действие см. ст.2); от 07.05.2007 № 244; от 26.05.2008 № 34-IV (порядок введения в действие см. ст.2); от 30.12.2009 № 234-IV (порядок введения в действие см. ст.2); от 15.07.2010 № 338-IV (вводится в действие с 01.01.2011); от 17.04.2014 № 195-V (вводится в действие по истечении шести месяцев после дня его первого официального опубликования); от 02.07.2018 № 166-VI (порядок введения в действие см. ст. 2); от 10.01.2018 № 134-VI (вводится в действие по истечении шести месяцев после дня его первого официального опубликования); от 12.07.2022 № 138-VII (вводится в действие по истечении шестидесяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 17. Права и обязанности страховщика

      1. Страховщик вправе:

      1) при заключении договора обязательного страхования ответственности владельцев транспортных средств, кроме сведений, предусмотренных Гражданским кодексом Республики Казахстан, требовать от страхователя представления сведений, необходимых для внесения в такой договор в соответствии с настоящим Законом;

      2) запрашивать у соответствующих государственных органов и организаций, исходя из их компетенции, документы, подтверждающие факт наступления страхового случая (совершения транспортного происшествия) и размер вреда, причиненного потерпевшим;

      3) устанавливать причины и иные обстоятельства транспортного происшествия;

      4) (исключен - от 07.05.2007 № 244);

      5) предъявлять право обратного требования лицу, ответственному за причинение вреда, в случаях, предусмотренных статьей 28 настоящего Закона;

      6) отказать в осуществлении страховой выплаты, а также возмещении причиненного вреда в порядке, предусмотренном статьей 26-1 настоящего Закона, полностью или частично по основаниям, предусмотренным статьей 29 настоящего Закона.

      Договором обязательного страхования ответственности владельцев транспортных средств могут быть предусмотрены и другие права страховщика, не противоречащие гражданскому законодательству Республики Казахстан.

      2. Страховщик обязан:

      1) ознакомить страхователя (застрахованного) с условиями обязательного страхования ответственности владельцев транспортных средств, в том числе с правами и обязанностями сторон, возникающими из договора обязательного страхования ответственности владельцев транспортных средств;

      2) по заключении договора обязательного страхования ответственности владельцев транспортных средств оформить страхователю (застрахованному) страховой полис;

      3) исключен Законом РК от 30.12.2009 № 234-IV (порядок введения в действие см. ст.2);

      4) предоставить льготу по уплате страховой премии лицам, указанным в части первой пункта 1 статьи 20 настоящего Закона;

      5) при уведомлении о транспортном происшествии, совершенном в период действия страховой защиты по договору обязательного страхования ответственности владельцев транспортных средств, незамедлительно зарегистрировать его и представить сведения по данному транспортному происшествию в организацию по формированию и ведению базы данных в соответствии с нормативным правовым актом уполномоченного органа;

      5-1) в течение рабочего дня с даты получения письменного обращения потерпевшего или лица, имеющего согласно законам Республики Казахстан право на возмещение вреда в связи со смертью потерпевшего, письменно представить сведения о заключении договора обязательного страхования ответственности владельцев транспортных средств (фамилия, имя, отчество (если оно указано в документе, удостоверяющем личность) страхователя, государственный номер регистрации транспортного средства, номер и дата заключения) страхователем, являющимся виновником транспортного происшествия, при наличии документа, подтверждающего страховой случай;

      6) в сроки и порядке, которые установлены настоящим Законом, по заявлению об определении размера вреда, причиненного имуществу, страхователя (застрахованного) либо потерпевшего (выгодоприобретателя) или их представителей провести расчет размера вреда, причиненного имуществу, и представить отчет о размере вреда на ознакомление выгодоприобретателю;

      6-1) при недостаточности документов, подтверждающих факт наступления страхового случая и размер подлежащего возмещению страховщиком вреда, в течение трех рабочих дней со дня их получения сообщить об этом заявителю с указанием полного перечня недостающих и (или) неправильно оформленных документов;

      7) при наступлении страхового случая произвести страховую выплату в размере, порядке и сроки, которые установлены настоящим Законом;

      7-1) при обращении в письменной форме с требованием о возмещении причиненного вреда в порядке, предусмотренном статьей 26-1 настоящего Закона, произвести возмещение причиненного вреда в размере, порядке и сроки, установленные настоящим Законом;

      7-2) при получении от страхователя (потерпевшего, выгодоприобретателя) заявления на рассмотрение спора, возникшего из договора обязательного страхования ответственности владельцев транспортных средств, рассмотреть требования страхователя (потерпевшего, выгодоприобретателя) и предоставить письменный ответ с указанием дальнейшего порядка урегулирования спора в течение пяти рабочих дней;

      7-3) при получении от страхователя (потерпевшего, выгодоприобретателя) заявления, направляемого страховому омбудсману, перенаправить данное заявление, а также прилагаемые к нему документы страховому омбудсману в течение трех рабочих дней со дня получения;

      7-4) при получении информации, предусмотренной пунктом 5 статьи 9 настоящего Закона, принять меры по урегулированию страхового случая в порядке, установленном нормативным правовым актом уполномоченного органа.

      8) возместить страхователю (застрахованному) расходы, понесенные им в целях предотвращения или уменьшения убытков при страховом случае;

      9) обеспечить тайну страхования.

      Договором обязательного страхования ответственности владельцев транспортных средств могут быть предусмотрены и другие обязанности страховщика, не противоречащие законам Республики Казахстан.

      Сноска. Статья 17 с изменениями, внесенными законами РК от 20.02.2006 № 128 (порядок введения в действие см. ст.2); от 07.05.2007 № 244; от 30.12.2009 № 234-IV (порядок введения в действие см. ст.2); от 24.11.2015 № 422-V (вводится в действие с 01.01.2016); от 02.07.2018 № 166-VI (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 10.01.2018 № 134-VI (вводится в действие по истечении шести месяцев после дня его первого официального опубликования); от 12.07.2022 № 138-VII (вводится в действие по истечении шестидесяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 18. Права потерпевшего

      1. Потерпевший вправе:

      1) сообщить страховщику о транспортном происшествии, в результате которого ему причинен вред страхователем (застрахованным);

      2) произвести вместо страхователя (застрахованного) сбор документов, необходимых для осуществления страховой выплаты, и представить их страховщику;

      3) исключен Законом РК от 10.01.2018 № 134-VI (вводится в действие по истечении шести месяцев после дня его первого официального опубликования);

      3-1) воспользоваться услугами любого медицинского учреждения;

      4) ознакомиться с результатами произведенного страховщиком определения размеров причиненного вреда и страховой выплаты;

      4-1) письменно обратиться к страховщику лица, виновного в причинении вреда жизни, здоровью и (или) имуществу потерпевшего, о подтверждении сведений о наличии договора обязательного страхования ответственности владельцев транспортных средств (фамилия, имя, отчество (если оно указано в документе, удостоверяющем личность) страхователя, государственный номер регистрации транспортного средства, номер и дата заключения) у данного лица в порядке, предусмотренном подпунктом 5-1) статьи 17 настоящего Закона;

      4-2) письменно обратиться в организацию по формированию и ведению базы данных о представлении сведений о наличии либо отсутствии договора обязательного страхования ответственности владельцев транспортных средств (фамилия, имя, отчество (если оно указано в документе, удостоверяющем личность) страхователя, государственный номер регистрации транспортного средства, номер и дата заключения) у лица, виновного в причинении вреда жизни, здоровью и (или) имуществу потерпевшего, при наличии документа, подтверждающего страховой случай;

      5) получить страховую выплату, а также возмещение причиненного вреда в порядке, предусмотренном статьей 26-1 настоящего Закона;

      5-1) обратиться к страховщику с учетом особенностей, предусмотренных статьей 29-1 настоящего Закона, либо страховому омбудсману или в суд для урегулирования вопросов, возникающих из договора обязательного страхования ответственности владельцев транспортных средств;

      6) направить заявление и прилагаемые документы страховому омбудсману (напрямую страховому омбудсману, в том числе его интернет-ресурс, либо через страховщика, его филиал, представительство);

      7) предъявить требование о возмещении причиненного вреда к владельцу транспортного средства в размере превышения суммы причиненного вреда над суммой полученной страховой выплаты.

      2. В случаях, предусмотренных настоящим Законом, права потерпевшего, установленные пунктом 1 настоящей статьи, переходят к иным лицам, выступающим в качестве выгодоприобретателей.

      Сноска. Статья 18 с изменениями, внесенными законами РК от 07.05.2007 № 244; от 30.12.2009 № 234-IV (порядок введения в действие см. ст.2); от 24.11.2015 № 422-V (вводится в действие с 01.01.2016); от 02.07.2018 № 166-VI (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 10.01.2018 № 134-VI (вводится в действие по истечении шести месяцев после дня его первого официального опубликования).

Статья 18-1. Правила аккредитации независимого эксперта

      Сноска. Статья 18-1 исключена Законом РК от 24.11.2015 № 422-V (вводится в действие с 01.01.2016).

Глава 4. Страховые премии

Статья 19. Размер страховой премии

      1. Для расчета годовой страховой премии, подлежащей уплате при заключении договора обязательного страхования ответственности владельцев транспортных средств, используется базовая страховая премия, к которой в зависимости от места регистрации транспортного средства, типа транспортного средства, возраста и стажа вождения страхователя (застрахованного), срока эксплуатации транспортного средства и наличия или отсутствия страховых случаев по вине лиц, гражданско-правовая ответственность которых застрахована (система "бонус-малус"), применяются коэффициенты, установленные пунктами 3-10 настоящей статьи.

      Уменьшение или увеличение размера страховой премии по иным основаниям, не предусмотренным настоящим Законом, не допускается.

      2. Базовая страховая премия устанавливается в размере 1,9 месячного расчетного показателя.

      3. Коэффициенты по территории регистрации транспортного средства устанавливаются в следующем размере:

№ п/п

Наименование области, города республиканского значения, столицы

Размер коэффициента по территории регистрации транспортного средства (для столицы, городов республиканского и областного значения)

1

2

3

1.

Алматинская область

1,78

2.

Туркестанская область

1,01

3.

Восточно-Казахстанская область

1,96

4.

Костанайская область

1,95

5.

Карагандинская область

1,39

6.

Северо-Казахстанская область

1,33

7.

Акмолинская область

1,32

8.

Павлодарская область

1,63

9.

Жамбылская область

1,00

10.

Актюбинская область

1,35

11.

Западно-Казахстанская область

1,17

12.

Кызылординская область

1,09

13.

Атырауская область

2,69

14.

Мангистауская область

1,15

15.

Алматы

2,96

16.

Астана

2,2

17.

Шымкент

1,01

      3-1. К коэффициентам по территории регистрации транспортного средства, указанным в пункте 3 настоящей статьи, для расчета страховой премии дополнительно применяются поправочные коэффициенты.

      Расчет поправочных коэффициентов производится организацией по формированию и ведению базы данных с учетом показателей убыточности по территории регистрации транспортного средства, таргетируемой убыточности и фактора достоверности в порядке, определенном нормативным правовым актом уполномоченного органа.

      Таргетируемая убыточность, фактор достоверности и поправочные коэффициенты утверждаются уполномоченным органом и публикуются на интернет-ресурсе уполномоченного органа в сроки, установленные нормативным правовым актом уполномоченного органа.

      Значение таргетируемой убыточности должно находиться в диапазоне от шестидесяти до восьмидесяти процентов.

      Страховщик вправе увеличить или уменьшить поправочные коэффициенты не более чем на десять процентов от значений, рассчитанных в соответствии с частью второй настоящего пункта, в порядке, определенном нормативным правовым актом уполномоченного органа.

      4. Для иных городов и населенных пунктов в областях, указанных в пункте 3 настоящей статьи, для расчета годовой страховой премии дополнительно используется коэффициент корректировки в размере 0,8.

      5. В случае временного въезда транспортного средства на территорию Республики Казахстан применяется коэффициент по территории регистрации в размере 4,4.

      На случаи, предусмотренные подпунктом 3) пункта 1 статьи 5 настоящего Закона, коэффициенты по территории регистрации транспортного средства не распространяются.

      6. Коэффициенты по типу транспортного средства устанавливаются в следующем размере:


п/п

Тип транспортного
средства

Классификация в соответствии
с нормативным правовым
актом Министерства
внутренних дел Республики
Казахстан

Размер
коэффициента
по типу
транспортного
средства

1

2

3

4

1.

Легковые

"В" - автомобили, полная
масса которых не превышает
3500 кг и число сидячих мест
которых, помимо сидения
водителя, не превышает 8

2,09

2.

Автобусы до 16 пассажирских мест включительно

"Д" - автомобили,
предназначенные для перевозки
пассажиров и имеющие более 8
сидячих мест, помимо сидения
водителя

3,26

3.

Автобусы свыше 16 пассажирских мест

"Д" - автомобили,
предназначенные для перевозки
пассажиров и имеющие более 8
сидячих мест, помимо сидения
водителя

3,45

4.

Грузовые

"С" - грузовые автомобили,
полная масса которых превышает
3500 кг

3,98

5.

Троллейбусы, трамваи

Троллейбусы, трамваи

2,33

6.

Мототранспорт

"А" - мотоциклы, мотороллеры
и другие мототранспортные
средства

1,00

7.

Прицепы (полуприцепы)

"Е" - составы транспортных
средств с тягачами,
относящимися к категориям
транспортных средств "В", "С"
или "Д"

1,00

      7. Коэффициенты в зависимости от возраста и стажа вождения устанавливаются для физических лиц в следующем размере:


п/п

Возраст и стаж вождения

Размер коэффициента
в зависимости от
возраста и стажа
вождения

1

2

3

1.

Менее 25 лет/стаж вождения менее 2 лет

1,10

2.

Менее 25 лет/стаж вождения более 2 лет

1,05

3.

25 лет и старше/стаж вождения менее 2 лет

1,05

4.

25 лет и старше/стаж вождения более 2 лет

1,00

      8. Для юридических лиц коэффициент, предусмотренный пунктом 7 настоящей статьи, устанавливается в размере 1,2.

      9. Коэффициенты в зависимости от срока эксплуатации транспортного средства устанавливаются в следующем размере:


п/п

Срок эксплуатации транспортного средства

Размер коэффициента в
зависимости от срока
эксплуатации транспортного
средства

1

2

3

1.

До 7 лет включительно

1,00

2.

Свыше 7 лет

1,10

      10. Порядок расчета и применения коэффициента по системе "бонус-малус" определяется нормативным правовым актом уполномоченного органа.

      11. Исключен Законом РК от 12.07.2022 № 138-VII (вводится в действие по истечении шестидесяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).
      12. Исключен Законом РК от 12.07.2022 № 138-VII (вводится в действие по истечении шестидесяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).
      13. Исключен Законом РК от 12.07.2022 № 138-VII (вводится в действие по истечении шестидесяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

      14. При заключении договора обязательного страхования ответственности владельцев транспортных средств на срок менее двенадцати месяцев, за исключением случаев временного въезда на территорию Республики Казахстан, размеры страховых премий на единицу транспортного средства рассчитываются по следующей формуле:

      СП = ГСП * n/N, где:

      СП - размер страховой премии по договору обязательного страхования ответственности владельцев транспортных средств, заключаемого на срок менее двенадцати месяцев (в тенге);

      ГСП - размер годовой страховой премии (в тенге);

      n - срок заключения договора обязательного страхования ответственности владельцев транспортных средств (в днях);

      N - 365 дней (в високосный год 366 дней).

      В случае временного въезда на территорию Республики Казахстан размер страховой премии на единицу транспортного средства рассчитывается по следующей формуле:

      СП = ГСП*К, где:

      СП – размер страховой премии по договору обязательного страхования ответственности владельцев транспортных средств, заключаемому на срок менее двенадцати месяцев (в тенге), в случае временного въезда на территорию Республики Казахстан;

      К – поправочный коэффициент в зависимости от срока пребывания на территории Республики Казахстан, указанный в пункте 14-1 настоящей статьи.

      14-1. При заключении договора обязательного страхования ответственности владельцев транспортных средств на период временного въезда на территорию Республики Казахстан устанавливаются следующие коэффициенты:


п/п

Срок страхования при осуществлении обязательного страхования гражданской ответственности владельцев транспортных средств, зарегистрированных в иностранных государствах и временно используемых на территории Республики Казахстан

Коэффициент

1

до 15 дней (включительно)

0,2

2

от 16 дней до 1 месяца

0,3

3

2 месяца

0,4

4

3 месяца

0,5

5

4 месяца

0,6

6

5 месяцев

0,65

7

6 месяцев

0,7

8

7 месяцев

0,8

9

8 месяцев

0,9

10

9 месяцев

0,95

11

10 месяцев и более

1

      15. По комплексному договору страховая премия уплачивается за одну единицу транспортного средства, при этом размер страховой премии определяется равным наибольшей величине из размеров страховых премий, установленных для транспортных средств, указанных в страховом полисе.

      16. По стандартному договору страховая премия рассчитывается по каждому застрахованному и подлежит уплате страхователем в размере, равном наибольшей величине из размеров страховых премий, рассчитанных по каждому застрахованному.

      Сноска. Статья 19 в редакции Закона РК от 30.12.2009 № 234-IV (порядок введения в действие см. ст.2); с изменениями, внесенными законами РК от 24.11.2015 № 422-V (вводится в действие с 01.01.2016); от 02.07.2018 № 166-VI (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 28.12.2018 № 210-VI (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 27.12.2019 № 291-VI (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 12.07.2022 № 138-VII (порядок введения в действие см. ст. 2); от 05.11.2022 № 157-VII (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 20. Уменьшение размера страховых премий

      Владельцы транспортных средств – участники Великой Отечественной войны и лица, приравненные по льготам к участникам Великой Отечественной войны, ветераны боевых действий на территории других государств, лица с инвалидностью первой и второй групп, пенсионеры при заключении стандартного договора уплачивают страховые премии в размере пятидесяти процентов от подлежащей к уплате страховой премии, рассчитанной в соответствии со статьей 19 настоящего Закона.

      Если транспортное средство эксплуатируется также другими владельцами, не относящимися к категории лиц, указанных в части первой настоящего пункта, то обязательное страхование ответственности владельцев транспортных средств осуществляется без предоставления такой льготы.

      Сноска. Статья 20 - в редакции Закона РК от 12.07.2022 № 138-VII (вводится в действие по истечении шестидесяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 20-1. Дополнительные услуги, предоставляемые страховщиком

      Страховщик вправе при наличии согласия страхователя оказывать дополнительные платные услуги, связанные с оказанием помощи в случае транспортного происшествия, включая предоставление транспортного средства страхователю (застрахованному) на время ремонта поврежденного транспортного средства, предоставление услуг по сбору документов, необходимых для осуществления страховой выплаты, выезд на место транспортного происшествия представителя страховщика (аварийного комиссара) для оказания помощи страхователю.

      Сноска. Закон дополнен статьей 20-1 в соответствии с Законом РК от 7 мая 2007 года № 244.

Статья 21. Порядок уплаты страховых премий

      1. Если договором обязательного страхования ответственности владельцев транспортных средств не предусмотрено иное, страховая премия уплачивается страхователем разовым платежом.

      2. Страховщик вправе предусмотреть в договоре обязательного страхования ответственности владельцев транспортных средств уплату страховой премии в рассрочку. При этом страховщик несет ответственность перед страхователем в течение всего срока действия договора обязательного страхования ответственности владельцев транспортных средств. Неуплата страхователем очередного страхового взноса не может являться для страховщика основанием для досрочного прекращения договора обязательного страхования ответственности владельцев транспортных средств.

      2-1. Страховщик предоставляет возможность оплаты страховой премии безналичным способом через интернет-ресурс страховщика.

      3. При несвоевременной уплате очередного страхового взноса страхователь обязан уплатить страховщику неустойку в порядке и размере, установленных статьей 353 Гражданского кодекса Республики Казахстан.

      Сноска. Статья 21 с изменением, внесенным Законом РК от 02.07.2018 № 166-VI (вводится в действие с 01.01.2019).

Глава 5. Определение страхового случая,
размера причиненного вреда и страховой выплаты

Статья 22. Определение страхового случая и размера причиненного вреда

      1. Страховым случаем признается факт наступления гражданско-правовой ответственности застрахованного по возмещению вреда, причиненного жизни, здоровью и (или) имуществу лиц, признанных потерпевшими, в результате эксплуатации застрахованным транспортного средства, указанного в договоре обязательного страхования ответственности владельцев транспортных средств.

      2. Размер вреда, причиненного жизни и здоровью потерпевшего, определяется в соответствии с настоящим Законом на основании документов, выданных соответствующими организациями.

      3. Определение размера вреда, причиненного имуществу, осуществляется с применением лицензионного специализированного программного обеспечения страховщиком либо привлеченным им оценщиком на основании договора об оказании услуг.

      Требования к специализированному программному обеспечению и порядок определения размера вреда, причиненного имуществу, устанавливаются нормативным правовым актом уполномоченного органа.

      Страховщик и страхователь (застрахованный, выгодоприобретатель) согласовывают дату, время и место проведения осмотра поврежденного имущества в течение трех рабочих дней со дня подачи заявления об определении размера причиненного вреда. При этом осмотр поврежденного имущества должен быть произведен в течение пяти рабочих дней со дня подачи указанного заявления.

      В случае, если осмотр поврежденного имущества не был произведен по вине страхователя (застрахованного, выгодоприобретателя) или по независящим от воли сторон обстоятельствам, страхователь (застрахованный, выгодоприобретатель) повторно обращается к страховщику с заявлением об определении размера причиненного вреда.

      Определение размера вреда, причиненного имуществу, осуществляется страховщиком в срок не позднее пяти рабочих дней со дня осмотра и составления акта осмотра поврежденного имущества.

      3-1. Если страховщиком в срок, установленный частью пятой пункта 3 настоящей статьи, не будет определен размер причиненного вреда, то страхователь (застрахованный) либо потерпевший (выгодоприобретатель) или их представители могут воспользоваться услугами оценщика и начать восстановление (утилизацию) имущества. Затраты на услуги оценщика, понесенные страхователем (застрахованным) либо потерпевшим (выгодоприобретателем) или их представителями, подлежат возмещению страховщиком вне зависимости от страховой выплаты.

      Определение размера вреда, причиненного транспортному средству, осуществляется оценщиком в соответствии с нормативным правовым актом уполномоченного органа, указанного в части второй пункта 3 настоящей статьи.

      Результат определения размера вреда, причиненного транспортному средству, произведенного оценщиком, в случае, предусмотренном частью первой настоящего пункта, принимается страховщиком для осуществления страховой выплаты потерпевшему (выгодоприобретателю) или его представителю.

      4. Страховщик осуществляет страховую выплату в размере вреда, определенном в соответствии с настоящей статьей.

      5. Страховщик не вправе удерживать со страховой выплаты, причитающейся выгодоприобретателю, собственные расходы, связанные с определением размера вреда.

      6. Умышленное создание страхового случая, а также иные мошеннические действия, направленные на незаконное получение страховой выплаты, влекут ответственность, установленную законами Республики Казахстан.

      Сноска. Статья 22 в редакции Закона РК от 24.11.2015 № 422-V (вводится в действие с 01.01.2016); с изменениями, внесенными законами РК от 02.07.2018 № 166-VI (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 10.01.2018 № 134-VI (вводится в действие по истечении шести месяцев после дня его первого официального опубликования); от 03.07.2019 № 262-VI (вводится в действие с 01.01.2020); от 12.07.2022 № 138-VII (вводится в действие по истечении шестидесяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 22-1. Действия лиц при наступлении транспортного происшествия при отсутствии потерпевших, которым причинен вред жизни, здоровью

      В случае отсутствия потерпевших, которым причинен вред жизни, здоровью при совершении транспортного происшествия, его участники при наличии возможности должны уведомить страховщиков о происшедшем транспортном происшествии.

      Страховщики вправе направить своих представителей на место транспортного происшествия.

      Участники транспортного происшествия по взаимному согласию в оценке обстоятельств случившегося и размере причиненного вреда имуществу, предполагаемый размер которого не должен превышать пятьдесят месячных расчетных показателей, вправе самостоятельно составить схему происшествия и, подписав ее, прибыть на ближайший пост или в подразделение органов внутренних дел для его оформления.

      Порядок составления и типовые формы схемы транспортного происшествия устанавливаются нормативным правовым актом Министерства внутренних дел Республики Казахстан по согласованию с уполномоченным органом.

      Сноска. Глава 5 дополнен статьей 22-1 в соответствии с Законом РК от 07.05.2007 № 244; с изменениями, внесенными Законом РК от 30.12.2009 № 234-IV (порядок введения в действие см. ст.2).

Статья 22-2. Упрощенный порядок урегулирования страхового случая

      1. В случае отсутствия потерпевших, которым причинен вред жизни и (или) здоровью при совершении транспортного происшествия, его участники вправе осуществить упрощенное оформление транспортного происшествия путем составления декларации об упрощенном порядке урегулирования страхового случая (далее – декларация) на согласованных ими условиях при соблюдении одновременно следующих требований:

      1) транспортное происшествие произошло в результате взаимодействия (столкновения) двух транспортных средств (включая транспортные средства с прицепами (полуприцепами) к ним), гражданско-правовая ответственность владельцев которых в момент совершения данного транспортного происшествия была застрахована в соответствии с настоящим Законом;

      2) в результате транспортного происшествия вред причинен только транспортным средствам, указанным в подпункте 1) настоящего пункта;

      3) обстоятельства причинения вреда в результате транспортного происшествия, характер и перечень видимых повреждений транспортных средств, вина одного из участников транспортного происшествия не вызывают разногласий у участников транспортного происшествия и фиксируются в декларации;

      4) участники транспортного происшествия согласны на размер страховой выплаты в пределах размера страховой суммы по каждому отдельному страховому случаю, установленного нормативным правовым актом уполномоченного органа;

      5) оформление документов и сведений о транспортном происшествии осуществляется участниками транспортного происшествия путем составления декларации с использованием информационной системы страховой компании и информационной системы организации по формированию и ведению базы данных в порядке, определенном нормативным правовым актом уполномоченного органа.

      2. Участники транспортного происшествия не должны покидать место транспортного происшествия до получения ими уведомления от организации по формированию и ведению базы данных о принятии страховщиком декларации.

      В случае, если приложенные участниками транспортного происшествия к декларации фотоматериалы не позволяют определить марку, модель, идентификационный номер, государственный регистрационный номерной знак транспортного средства, участвовавшего в транспортном происшествии, а также обстоятельства причинения вреда, характер и перечень видимых повреждений транспортных средств в результате транспортного происшествия, страховщик вправе запросить у участников транспортного происшествия повторное направление фотоматериалов с использованием информационной системы страховой компании и информационной системы организации по формированию и ведению базы данных либо другим доступным способом.

      Обстоятельства, указанные в части второй настоящего пункта, не являются основанием для отказа в принятии страховщиком декларации.

      3. В случае несогласия одного из участников транспортного происшествия с оформлением упрощенного порядка урегулирования страхового случая страховая выплата осуществляется в соответствии со статьей 25 настоящего Закона.

      4. Порядок и условия упрощенного порядка урегулирования страхового случая, форма декларации и требования к документам, прилагаемым к ней, определяются нормативным правовым актом уполномоченного органа.

      5. Упрощенный порядок урегулирования страхового случая может осуществляться посредством прямого урегулирования в порядке, определенном статьей 26-1 настоящего Закона, при отсутствии разногласий между участниками транспортного происшествия по страховому случаю, о чем делается соответствующая отметка в декларации.

      6. Страховщик вправе произвести осмотр транспортных средств участников транспортного происшествия для установления факта и обстоятельств страхового случая и расчета размера вреда.

      Участники транспортного происшествия по требованию страховщика обязаны предоставить транспортные средства для проведения осмотра и сохранять поврежденное имущество в таком состоянии, в каком оно находилось после транспортного происшествия, до осуществления страховой выплаты или направления страховщиком мотивированного отказа.

      Порядок, условия, сроки осмотра страховщиком транспортных средств при упрощенном порядке урегулирования страхового случая определяются нормативным правовым актом уполномоченного органа.

      7. Страховая выплата при упрощенном порядке урегулирования страхового случая осуществляется страховщиком в порядке и сроки, определенные нормативным правовым актом уполномоченного органа.

      После осуществления страховой выплаты в соответствии с настоящей статьей обязательство страховщика по осуществлению страховой выплаты считается исполненным надлежащим образом, и выгодоприобретатель не вправе предъявлять страховщику дополнительные требования о возмещении вреда в части, превышающей предельный размер страховой суммы по каждому отдельному страховому случаю при упрощенном порядке урегулировании страхового случая.

      8. Страховщик имеет право отказать в осуществлении страховой выплаты в случаях, установленных настоящим Законом и (или) иными законами Республики Казахстан.

      9. Страховщик, осуществивший страховую выплату в соответствии с упрощенным порядком урегулирования страхового случая, имеет право обратного требования к страхователю (застрахованному) в пределах уплаченной суммы в соответствии со статьей 28 настоящего Закона.

      10. В случае несогласия с процедурой и последствиями упрощенного порядка урегулирования страхового случая страхователь (потерпевший, выгодоприобретатель) вправе урегулировать спор в соответствии со статьей 29-1 настоящего Закона.

      Сноска. Глава 5 дополнена статьей 22-2 в соответствии с Законом РК от 12.07.2022 № 138-VII (вводится в действие с 01.01.2024).

Статья 23. Особые условия определения размера причиненного вреда (исключена Законом РК от 7 мая 2007 года № 244)

Статья 24. Пределы ответственности страховщика

      Сноска. Заголовок статьи 24 в редакции Закона РК от 24.11.2015 № 422-V (вводится в действие с 01.01.2016).

      1. Предельный объем ответственности страховщика по одному страховому случаю (страховая сумма) составляет (в месячных расчетных показателях):

      1) за вред, причиненный жизни или здоровью каждого потерпевшего и повлекший:

      гибель – 2000;

      установление инвалидности:

      первой группы – 1600;

      второй группы – 1200;

      третьей группы – 500;

      ребенок с инвалидностью – 1 000;

      увечье, травму или иное повреждение здоровья без установления инвалидности, – в размере фактических расходов на амбулаторное и (или) стационарное лечение, но не более 300;

      2) за вред, причиненный имуществу одного потерпевшего, - в размере причиненного вреда, но не более 600;

      3) за вред, причиненный одновременно имуществу двух и более потерпевших, - в размере причиненного вреда, но не более 600 каждому потерпевшему. При этом общий размер страховых выплат всем потерпевшим не может превышать 2000. В случае превышения размера вреда над предельным объемом ответственности страховщика страховая выплата каждому потерпевшему осуществляется соразмерно степени вреда, причиненного его имуществу.

      2. Страховая выплата за вред, причиненный жизни и здоровью потерпевшего, повлекший гибель или установление инвалидности, осуществляется в размере предельного объема ответственности страховщика, установленного пунктом 1 настоящей статьи.

      3. Для расчета размера страховой выплаты используется месячный расчетный показатель, установленный в соответствии с законодательным актом Республики Казахстан, на день осуществления страховой выплаты.

      4. Расходы, понесенные страхователем (застрахованным) в целях предотвращения или уменьшения убытков, подлежат возмещению страховщиком, если такие расходы были необходимы или были произведены для выполнения указаний страховщика, даже если соответствующие меры оказались безуспешными.

      Такие расходы возмещаются в фактических размерах, при этом общая сумма страховой выплаты и компенсации расходов не должна превышать предельный объем ответственности, установленный договором обязательного страхования ответственности владельцев транспортных средств. Если расходы возникли в результате исполнения страхователем указаний страховщика, они возмещаются в полном размере безотносительно к предельному объему ответственности.

      Указанные расходы возмещаются страховщиком непосредственно лицу, понесшему их.

      5. При недостаточности предельного объема ответственности для полного возмещения причиненного вреда страхователь возмещает потерпевшему разницу между страховой суммой и фактическим размером вреда.

      6. В случае смерти потерпевшего лицу, осуществившему погребение потерпевшего, страховщиком возмещаются расходы на погребение в размере ста месячных расчетных показателей.

      Сноска. Статья 24 с изменениями, внесенными законами РК от 20.02.2006 № 128 (порядок введения в действие см. ст.2); от 07.05.2007 № 244; от 30.12.2009 № 234-IV (порядок введения в действие см. ст.2); от 24.11.2015 № 422-V (вводится в действие с 01.01.2016); от 02.07.2018 № 166-VI (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 27.06.2022 № 129-VII (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 25. Общие условия осуществления страховой выплаты

      1. Требование о страховой выплате к страховщику предъявляется страхователем (застрахованным) или иным лицом, являющимся выгодоприобретателем, в том числе посредством интернет-ресурса страховщика в соответствии с нормативным правовым актом уполномоченного органа, с указанием места жительства, контактных телефонов выгодоприобретателя, банковских реквизитов (при необходимости), порядка получения страховой выплаты – наличными деньгами либо путем перечисления на банковский счет с приложением документов, необходимых для осуществления страховой выплаты.

      По требованию страховщика заявитель обязан представить страховщику оригиналы документов, необходимых для осуществления страховой выплаты, за исключением документов, имеющихся в электронной форме в базах данных и (или) информационных системах государственных органов, доступ к которым имеет страховщик.

      2. К заявлению о страховой выплате прилагаются следующие документы:

      1) исключен Законом РК от 02.07.2018 № 166-VI (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования);

      2) документ, подтверждающий факт наступления страхового случая и размер вреда, причиненного потерпевшим;

      3) копия справки организаций здравоохранения о сроке временной нетрудоспособности потерпевшего в случае наличия факта причинения вреда жизни, здоровью потерпевшего или справки специализированных учреждений об установлении инвалидности потерпевшего - в случае ее установления;

      4) копия свидетельства или уведомление о смерти потерпевшего;

      4-1) документ, подтверждающий право выгодоприобретателя на возмещение вреда (копия);

      4-2) заявление об определении размера вреда в случае, предусмотренном пунктом 3 статьи 22 настоящего Закона;

      5) исключен Законом РК от 24.11.2015 № 422-V (вводится в действие с 01.01.2016);

      6) копия удостоверения личности выгодоприобретателя (для физического лица) или оригинал доверенности, выданной представителю юридического лица;

      7) документы, подтверждающие расходы, понесенные страхователем (застрахованным) в целях предотвращения или уменьшения убытков при наступлении страхового случая, - при их наличии;

      8) исключен Законом РК от 24.11.2015 № 422-V (вводится в действие с 01.01.2016).

      Истребование страховщиком от страхователя (застрахованного) либо потерпевшего дополнительных документов и (или) документов, доступных посредством информационных систем и сервисов, не допускается.

      3. Страховщик, принявший документы, обязан составить в двух экземплярах справку с указанием полного перечня представленных заявителем документов и даты их принятия.

      В случае отправки страхователем (застрахованным, выгодоприобретателем) заявления о страховой выплате электронным способом страховщик может представить ему данную справку в электронной форме.

      При личном обращении заявителя к страховщику один экземпляр справки выдается заявителю, второй экземпляр с отметкой заявителя в ее получении остается у страховщика.

      4. Выгодоприобретателем является потерпевший (в случае его смерти - лицо, имеющее согласно законам Республики Казахстан право на возмещение вреда в связи со смертью потерпевшего), а также страхователь (застрахованный) или иное лицо, возместившее потерпевшему (лицу, имеющему право на возмещение вреда) причиненный вред в пределах объема ответственности страховщика, установленного настоящим Законом, и получившее право на страховую выплату.

      При причинении вреда имуществу потерпевшим признается собственник данного имущества, а в случае его смерти - лица, имеющие право на возмещение вреда.

      5. По заявлению потерпевшего, оформленному письменно, или нотариально удостоверенной доверенности страховая выплата может быть осуществлена непосредственно лицу, оказавшему (оказывающему) ему услуги по восстановлению здоровья и (или) имущества.

      6. Страховая выплата за вред, причиненный жизни и здоровью потерпевшего, осуществляется независимо от сумм, причитающихся ему (лицам, имеющим право на возмещение вреда) по другим договорам страхования.

      7. При осуществлении страховой выплаты страховщик не вправе требовать от выгодоприобретателя принятие условий, ограничивающих его право требования к страховщику.

      8. Страховщик имеет право на имущество или его остатки в случае осуществления им страховой выплаты в размере рыночной стоимости данного имущества на день наступления страхового случая.

      9. Страховщик вправе осуществить страховую выплату на основании протокола о нарушении правил дорожного движения со схемой происшествия, выданного органами внутренних дел, при отсутствии факта причинения вреда жизни и здоровью потерпевшего.

      Сноска. Статья 25 с изменениями, внесенными законами РК от 20.02.2006 № 128 (порядок введения в действие см. ст.2); от 07.05.2007 № 244; от 30.12.2009 № 234-IV (порядок введения в действие см. ст.2); от 29.12.2014 № 269-V (вводится в действие с 01.01.2015); от 24.11.2015 № 422-V (вводится в действие с 01.01.2016); от 02.07.2018 № 166-VI (порядок введения в действие см. ст. 2); от 10.01.2018 № 134-VI (вводится в действие по истечении шести месяцев после дня его первого официального опубликования); от 14.07.2022 № 141-VII (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 12.07.2022 № 138-VII (вводится в действие по истечении шестидесяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 26. Порядок осуществления страховой выплаты

      1. Страховая выплата производится страховщиком в течение пятнадцати рабочих дней со дня получения им документов, предусмотренных статьей 25 настоящего Закона.

      2. (исключен - от 7 мая 2007 года № 244)

      2-1. В случае причинения вреда имуществу нескольких потерпевших страховщик обязан начать страховую выплату в течение семи рабочих дней со дня получения им документов всех потерпевших, но не позднее 15 календарных дней со дня получения документов от потерпевшего, первым представившего страховщику документы, независимо от представления документов другими застрахованными.

      3. Если в результате события, приведшего к наступлению страхового случая, у потерпевшего наступит ухудшение здоровья (устанавливается инвалидность либо более высокая группа инвалидности) либо смерть, то страховщик на основании поступившего от потерпевшего (выгодоприобретателя) заявления и соответствующих документов обязан произвести перерасчет суммы страховой выплаты в порядке и размере, установленных настоящим Законом. При этом при перерасчете суммы страховой выплаты принимаются в зачет ранее выплаченные суммы.

      4. При несвоевременном осуществлении страховой выплаты страховщик обязан уплатить выгодоприобретателю неустойку в порядке и размере, установленных статьей 353 Гражданского кодекса Республики Казахстан.

      Сноска. Статья 26 с изменениями, внесенными законами РК от 20.02.2006 № 128 (порядок введения в действие см. ст.2); от 07.05.2007 № 244; от 30.12.2009 № 234-IV (порядок введения в действие см. ст.2).

Статья 26-1. Прямое урегулирование

      1. При транспортном происшествии потерпевший или лицо, имеющее согласно законам Республики Казахстан право на возмещение вреда в связи со смертью потерпевшего, для получения возмещения причиненного вреда вправе обратиться к страховщику, который застраховал ответственность потерпевшего по договору обязательного страхования ответственности владельцев транспортных средств, при условии наличия у лица, по вине которого произошло транспортное происшествие, договора обязательного страхования ответственности владельцев транспортных средств.

      2. Возмещение причиненного вреда производится страховщиком в течение семи рабочих дней со дня получения документов, предусмотренных подпунктами 1), 2), 3), 4), 4-1), 4-2) и 6) пункта 2 статьи 25 настоящего Закона.

      Возмещение вреда, причиненного жизни, здоровью и (или) имуществу потерпевшего, осуществляемое страховщиком в рамках прямого урегулирования, не является для него исполнением обязательств по заключенному с потерпевшим договору обязательного страхования гражданско-правовой ответственности владельцев транспортных средств и страховой выплатой.

      3. Страховая компания лица, по вине которого произошел страховой случай, возмещает фактически выплаченную сумму страховщику, урегулировавшему страховой случай.

      4. Порядок и условия осуществления прямого урегулирования устанавливаются настоящим Законом и нормативными правовыми актами уполномоченного органа.

      Сноска. Закон дополнен статьей 26-1 в соответствии с Законом РК от 07.05.2007 № 244; в редакции Закона РК от 24.11.2015 № 422-V (вводится в действие с 01.01.2016); с изменением, внесенным Законом РК от 02.07.2018 № 166-VI (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 10.01.2018 № 134-VI (вводится в действие по истечении шести месяцев после дня его первого официального опубликования); от 12.07.2022 № 138-VII (вводится в действие по истечении шестидесяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 27. Страховая выплата при причинении вреда несколькими лицами

      При причинении лицу вреда несколькими транспортными средствами, владельцы которых имеют договоры обязательного страхования ответственности владельцев транспортных средств, выгодоприобретатель вправе получить страховую выплату отдельно по каждому из них. Каждый страховщик производит страховую выплату в пределах объема ответственности, установленного настоящим Законом, и соразмерно размеру ответственности страхователя. При этом общая сумма страховой выплаты, произведенной всеми страховщиками, не должна превышать размер реального вреда, причиненного потерпевшему, и предельный объем ответственности, предусмотренный для каждого страховщика.

Статья 28. Право обратного требования к лицу, причинившему вред

      1. Страховщик, осуществивший страховую выплату, имеет право обратного требования к страхователю (застрахованному) в пределах уплаченной суммы в случаях, если:

      1) гражданско-правовая ответственность страхователя (застрахованного) наступила вследствие его умышленных действий, направленных на возникновение страхового случая либо способствующих его наступлению, за исключением действий, совершенных в состоянии необходимой обороны и крайней необходимости;

      2) гражданско-правовая ответственность страхователя (застрахованного) наступила вследствие управления им транспортным средством в состоянии алкогольного, наркотического или токсикоманического опьянения;

      3) лицо, управлявшее транспортным средством на момент совершения транспортного происшествия, не имело права на управление им;

      4) в ходе судебного разбирательства было установлено, что страховой случай произошел вследствие технических неисправностей транспортного средства, о которых страхователь (застрахованный) знал или должен был знать;

      5) транспортное средство используется в целях, не свойственных его техническому назначению;

      6) страхователь (застрахованный) умышленно не принял мер по уменьшению убытков от страхового случая;

      7) лицо, управляющее транспортным средством, оставило место транспортного происшествия, участником которого оно являлось, за исключением, если данный факт был связан с оказанием медицинской помощи пострадавшему;

      8) лицо, управляющее транспортным средством и направленное на освидетельствование для установления факта употребления психоактивного вещества и состояния опьянения, без уважительных причин не прошло такое освидетельствование.

      2. Если в случаях, перечисленных в пункте 1 настоящей статьи, виновником причиненного вреда является лицо, указанное в подпунктах 1) и 2) пункта 5 статьи 11 настоящего Закона, страховщик имеет право обратного требования к страхователю (застрахованному).

      3. К страховщику, осуществившему страховую выплату, переходит в пределах выплаченной им суммы право обратного требования, которое страхователь (застрахованный) имеет к лицу, ответственному за убытки, возмещенные страховщиком в результате страхования. При этом, если установлено, что страховой случай произошел по причине дорожных условий, вызванных неудовлетворительным обслуживанием автомобильных дорог и сооружений на них, к страховщику, осуществившему страховую выплату, переходит право требования, которое владелец транспортного средства имеет к лицу, виновному в создании таких условий.

      Сноска. Статья 28 с изменениями, внесенными законами РК от 07.05.2007 № 244; от 30.12.2009 № 234-IV (порядок введения в действие см. ст.2); от 12.07.2022 № 138-VII (вводится в действие по истечении шестидесяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 29. Основания освобождения страховщика от осуществления страховой выплаты

      1. Страховщик вправе полностью или частично отказать в страховой выплате, если страховой случай произошел вследствие:

      1) умышленных действий выгодоприобретателя, направленных на возникновение страхового случая либо способствующих его наступлению, за исключением действий, совершенных в состоянии необходимой обороны и крайней необходимости;

      2) действий выгодоприобретателя, признанных в порядке, установленном законодательными актами Республики Казахстан, умышленными уголовными или административными правонарушениями, находящимися в причинной связи со страховым случаем.

      2. Основанием для отказа страховщика в осуществлении страховой выплаты может быть также следующее:

      1) получение выгодоприобретателем соответствующего возмещения убытка от лица, виновного в причинении убытка;

      2) исключен Законом РК от 30.12.2009 № 234-IV (порядок введения в действие см. ст.2);

      3) использование страхователем (застрахованным) транспортного средства в соревнованиях, испытаниях или при обучении вождению в специально предназначенных для этого местах;

      4) причинение вреда при погрузке или разгрузке транспортного средства;

      5) причинение вреда имуществу потерпевшего в виде денег, ценных бумаг, золота, изделий из серебра, драгоценностей, украшений, произведений искусства или других ценностей;

      6) нарушение потерпевшим требований части третьей пункта 3 статьи 22, части второй пункта 6 статьи 22-2 настоящего Закона.

      7) несоответствие документов и сведений по упрощенному порядку урегулирования страхового случая требованиям, установленным настоящим Законом и нормативным правовым актом уполномоченного органа.

      3. При наличии оснований для отказа в осуществлении страховой выплаты страховщик обязан в течение семи рабочих дней со дня получения заявления и всех документов, предусмотренных пунктом 2 статьи 25 настоящего Закона, направить заявителю соответствующее решение о полном или частичном отказе в страховой выплате в письменной форме с мотивированным обоснованием причин отказа и уведомлением о праве страхователя (застрахованного, выгодоприобретателя) обратиться к страховому омбудсману для урегулирования разногласий с учетом особенностей законодательства Республики Казахстан.

      4. Исключен Законом РК от 30.12.2009 № 234-IV (порядок введения в действие см. ст.2).

      5. Страховщик освобождается от осуществления страховой выплаты, если страховой случай наступил вследствие:

      1) воздействия ядерного взрыва, радиации или радиоактивного заражения;

      2)военных действий;

      3) гражданской войны, народных волнений всякого рода, массовых беспорядков или забастовок.

      5-1. Страховая выплата не осуществляется за поврежденное транспортное средство, указанное в страховом полисе.

      6. Страховщик не вправе отказать в страховой выплате по основаниям, не предусмотренным настоящей статьей.

      Сноска. Статья 29 с изменениями, внесенными законами РК от 20.02.2006 № 128 (порядок введения в действие см. ст.2); от 07.05.2007 № 244; от 30.12.2009 № 234-IV (порядок введения в действие см. ст.2); от 03.07.2014 № 227-V (вводится в действие с 01.01.2015); от 24.11.2015 № 422-V (вводится в действие с 01.01.2016); от 12.07.2022 № 138-VII (порядок введения в действие см. ст. 2).

Статья 29-1. Особенности урегулирования споров по обязательному страхованию гражданско-правовой ответственности владельцев транспортных средств

      1. При наличии спора, возникающего из договора обязательного страхования ответственности владельцев транспортных средств, страхователь (потерпевший, выгодоприобретатель) вправе в письменной форме:

      направить страховщику (в том числе через филиал, представительство, иное обособленное структурное подразделение, интернет-ресурс страховщика) заявление с указанием требований и приложением документов, подтверждающих его требования, либо

      направить заявление страховому омбудсману (напрямую страховому омбудсману, в том числе через его интернет-ресурс, либо через страховщика, в том числе через его филиал, представительство, иное обособленное структурное подразделение, интернет-ресурс) или в суд для урегулирования споров, возникающих из договора обязательного страхования ответственности владельцев транспортных средств, с учетом особенностей, предусмотренных Законом Республики Казахстан "О страховой деятельности".

      2. Страховщик при получении от страхователя (потерпевшего, выгодоприобретателя) заявления в течение пяти рабочих дней рассматривает и предоставляет письменный ответ с указанием дальнейшего порядка урегулирования спора.

      3. В случае обращения страхователя (потерпевшего, выгодоприобретателя) к страховому омбудсману страховщик обязан по запросу страхователя, потерпевшего (выгодоприобретателя), страхового омбудсмана представить документы, относящиеся к рассмотрению и разрешению спора, в течение трех рабочих дней с даты получения запроса.

      Сноска. Глава 5 дополнена статьей 29-1 в соответствии с Законом РК от 02.07.2018 № 166-VI (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 12.07.2022 № 138-VII (вводится в действие по истечении шестидесяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Глава 6. Заключительные положения

Статья 30. Порядок рассмотрения споров

      Споры, вытекающие из договора обязательного страхования ответственности владельцев транспортных средств, рассматриваются в порядке, установленном законодательством Республики Казахстан.

Статья 30-1. Страховой омбудсман, его статус и избрание

      Сноска. Закон дополнен статьей 30-1 в соответствии с Законом РК от 07.05.2007 № 244; исключена Законом РК от 02.07.2018 № 166-VI (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 30-2. Требования к страховому омбудсману

      Сноска. Закон дополнен статьей 30-2 в соответствии с Законом РК от 7 мая 2007 г. № 244; исключена Законом РК от 02.07.2018 № 166-VI (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 30-3. Порядок принятия решений страховым омбудсманом

      Сноска. Закон дополнен статьей 30-3 в соответствии с Законом РК от 07.05.2007 № 244; исключена Законом РК от 02.07.2018 № 166-VI (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 30-4. Деятельность страхового омбудсмана

      Сноска. Закон дополнен статьей 30-4 в соответствии с Законом РК от 07.05.2007 № 244; исключена Законом РК от 02.07.2018 № 166-VI (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 31. Ответственность за нарушение законодательства Республики Казахстан об обязательном страховании ответственности владельцев транспортных средств

      Лица, виновные в нарушении законодательства Республики Казахстан об обязательном страховании ответственности владельцев транспортных средств, несут ответственность, предусмотренную законами Республики Казахстан.

Статья 32. Международные системы обязательного страхования гражданской ответственности владельцев транспортных средств

      В целях обеспечения возмещения вреда третьим лицам, причиненного владельцами транспортных средств, участвующих в трансграничном передвижении, а также упрощения режима передвижения владельцев транспортных средств через государственные границы допускается участие Республики Казахстан в международных системах обязательного страхования гражданской ответственности владельцев транспортных средств в порядке, предусмотренном законодательством Республики Казахстан.

      Сноска. Закон дополнен статьей 32 в соответствии с Законом РК от 30.12.2009 № 234-IV (порядок введения в действие см. ст.2).

     
      Президент
Республики Казахстан

Көлік құралдары иелерінің азаматтық-құқықтық жауапкершілігін міндетті сақтандыру туралы

Қазақстан Республикасының 2003 жылғы 1 шілдедегі N 446 Заңы.

МАЗМҰНЫ

      Осы Заң көлiк құралдары иелерiнiң азаматтық-құқықтық жауапкершiлiгiн мiндеттi сақтандыру саласында туындайтын қатынастарды реттейдi және оны жүргiзудiң құқықтық, қаржылық және ұйымдық негiздерiн белгiлейдi.

1-тарау. Жалпы ережелер

1-бап. Осы Заңда пайдаланылатын негiзгi ұғымдар

      Осы Заңда мынадай негiзгi ұғымдар пайдаланылады:

      1) алып тасталды - ҚР 10.01.2018 № 134-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін алты ай өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен;

      2) анықтық факторы – сақтандыру бойынша бірыңғай дерекқордың пайдаланылатын деректеріне сенімділік дәрежесін сипаттайтын, түзету коэффициенттерін есептеу үшін қажетті коэффициент;

      2-1) "бонус-малус" жүйесі – көлік құралдары иелерінің азаматтық-құқықтық жауапкершілігін міндетті сақтандыру шарты бойынша төленуге жататын сақтандыру сыйлықақысының мөлшерін есептеу кезінде тиісті сыныпты бере отырып, сақтанушының (сақтандырылушының) кінәсінен онда сақтандыру жағдайларының болуына немесе болмауына қарай сақтанушыға (сақтандырылушыға) арттыратын немесе төмендететін коэффициенттерді қолдану арқылы пайдаланылатын жеңілдіктер мен үстемеақылар жүйесі;

      3) жәбiрленушi – көлiк құралын пайдалану салдарынан өмiрiне, денсаулығына және (немесе) мүлкiне зиян келтiрiлген адам;

      4) жолаушы – тасымалдаушымен ауызша немесе жазбаша нысанда тасымалдау шартын жасасқан жеке тұлға;

      5) кешендi шарт – сақтандыру полисiнде көрсетiлген екі және одан да көп көлiк құралы бiрлiгiнiң иесi болып табылатын жеке тұлғамен жасалатын және бiр ғана сақтандырылушы жеке тұлғаға қатысты қолданылатын көлiк құралдары иелерiнiң азаматтық-құқықтық жауапкершiлiгiн мiндеттi сақтандыру шарты;

      6) көлiк құралы иесiнiң азаматтық-құқықтық жауапкершiлiгi – жеке және заңды тұлғалардың жоғары қауiптiлiк көзi ретiндегi көлiк құралын пайдалану нәтижесiнде үшiншi тұлғалардың өмiрiне, денсаулығына және (немесе) мүлкiне келтiрiлген зиянды Қазақстан Республикасының азаматтық заңнамасында белгiленген өтеу мiндетi;

      7) көлік құралын пайдалану – көлік құралдарын жолмен жүру, сондай-ақ жайластырылып немесе ыңғайластырылып оларға іргелес салынған және көлiк құралдарының қозғалысына пайдаланылатын аумақтарда жүру үшiн пайдалану;

      8) көлiк құралының иесi – көлiк құралын меншiк құқығымен, шаруашылық жүргiзу құқығымен немесе жедел басқару құқығымен не кез келген басқа да заңды негiзде (мүлiктiк жалдау шартымен, құзыреттi органның көлiк құралын беру туралы өкiмiне орай және басқаша) иеленетiн жеке немесе заңды тұлға;

      9) көлiк оқиғасы – көлiк құралын пайдалану процесiнде және оның қатысуынан туындаған оқиға (оның ішінде жол-көлік оқиғасы), сондай-ақ көлiк құралынан ажырап кеткен бөлшектер мен ондағы жүктiң қозғалысы нәтижесiнде үшiншi тұлғаларға келтiрiлген зиян;

      9-1) көлік оқиғасын оңайлатылған ресімдеу – көлік оқиғасы туралы құжаттарды ішкі істер органдары қызметкерлерінің қатысуынсыз осы Заңда белгіленген тәртіппен және шарттарда ресімдеу;

      10) пайда алушы – осы Заңға сәйкес сақтандыру төлемiн алушы болып табылатын тұлға;

      11) сақтандыру жағдайы – басталуына орай сақтандыру шарты сақтандыру төлемiн жүзеге асыруды көздейтiн оқиға;

      11-1) сақтандыру жағдайын реттеудің оңайлатылған тәртібі – көлік оқиғасын оңайлатылған ресімдеу кезінде осы Заңда және уәкілетті органның нормативтік құқықтық актісінде белгіленген тәртіппен және шарттарда сақтандыру жағдайын реттеу;

      11-2) сақтандыру омбудсманы – "Сақтандыру қызметі туралы" Қазақстан Республикасының Заңына сәйкес сақтандыру нарығына қатысушылар арасындағы келіспеушіліктерді реттеуді жүзеге асыратын, өз қызметінде тәуелсіз жеке тұлға;

      12) сақтандыру сомасы – сақтандыру объектiсi сақтандырылған және сақтандыру жағдайы басталған кезде сақтандырушы жауапкершiлiгiнiң шектi көлемiн бiлдiретiн ақша сомасы;

      13) сақтандыру сыйлықақысы – сақтанушы сақтандырушыға соңғысы сақтандыру шартында белгiленген мөлшерде сақтанушыға (пайда алушыға) сақтандыру төлемiн жасауға мiндеттемелер қабылдағаны үшiн төлеуге мiндеттi ақша сомасы;

      14) сақтандыру төлемi – сақтандырушы пайда алушыға сақтандыру жағдайы басталған кезде сақтандыру сомасы шегiнде төлейтiн ақша сомасы;

      15) сақтандырушы – Қазақстан Республикасының заңнамасында белгiленген тәртiппен, Қазақстан Республикасының аумағында сақтандыру қызметiн жүзеге асыру құқығына лицензия алған, сақтандыру жағдайы басталған кезде сақтанушыға немесе пайдасына шарт жасалған өзге тұлғаға (пайда алушыға) шартта айқындалған сома (сақтандыру сомасы) шегiнде сақтандыру төлемiн жасауға мiндеттi заңды тұлға;

      16) сақтандырылушы – өзiне қатысты сақтандыру жүзеге асырылатын тұлға;

      17) сақтанушы – сақтандырушымен сақтандыру шартын жасасқан тұлға. Егер сақтандыру шартында өзгеше көзделмесе, сақтанушы бiр мезгiлде сақтандырылушы болып табылады;

      18) стандартты шарт – сақтандыру полисiнде көрсетiлген көлiк құралының иесi болып табылатын жеке немесе заңды тұлғамен жасалатын және бiр немесе бiрнеше сақтандырылушы тұлғаға қатысты қолданылатын көлiк құралдары иелерiнiң азаматтық-құқықтық жауапкершiлiгiн мiндеттi сақтандыру шарты;

      18-1) таргеттелетін шығындылық – көлік құралдары иелерінің азаматтық-құқықтық жауапкершілігін міндетті сақтандыру бойынша шығындылықтың нысаналы көрсеткішін сипаттайтын, түзету коэффициенттерін есептеу үшін пайдаланылатын коэффициент;

      19) тiкелей реттеу – көлiк оқиғасында жәбiрленушiнiң өмiрiне, денсаулығына және (немесе) мүлкiне келтiрiлген зиянды жәбiрленушiмен көлiк құралдары иелерiнiң азаматтық-құқықтық жауапкершiлiгiн мiндеттi сақтандыру шартын жасасқан сақтандырушы осы Заңда көзделген жауапкершілік көлемі шегінде өтеуді жүзеге асыратын сақтандыру жағдайын реттеу тетiгi.

      Ескерту. 1-бап жаңа редакцияда - ҚР 2009.12.30 № 234-IV (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-б. қараңыз); өзгеріс енгізілді - ҚР 2012.07.05 № 30-V (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 29.12.2014 № 269-V (01.01.2015 бастап қолданысқа енгізіледі); 24.11.2015 № 422-V (01.01.2016 бастап қолданысқа енгізіледі); 10.01.2018 № 134-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін алты ай өткен соң қолданысқа енгізіледі); 02.07.2018 № 166-VІ (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 12.07.2022 № 138-VII (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-баптан қараңыз) Заңдарымен.

2-бап. Қазақстан Республикасының көлiк құралдары иелерiнің азаматтық-құқықтық жауапкершiлiгiн мiндеттi сақтандыру туралы заңдары

      1. Қазақстан Республикасының көлiк құралдары иелерiнiң азаматтық-құқықтық жауапкершілігiн мiндеттi сақтандыру туралы заңдары Қазақстан Республикасының Конституциясына негiзделедi және Қазақстан Республикасының Азаматтық кодексiнен, осы Заңнан және Қазақстан Республикасының өзге де нормативтiк құқықтық актiлерiнен тұрады.

      2. Егер Қазақстан Республикасы бекiткен халықаралық шартта осы Заңда көзделгеннен өзгеше ережелер белгiленсе, халықаралық шарттың ережелерi қолданылады.

      3. Осы Заңның сақтандырушыға, оның ішінде сақтандыру ұйымына қатысты қолданылатын ережелері Қазақстан Республикасының аумағында ашылған Қазақстан Республикасы бейрезидент-сақтандыру ұйымдарының филиалдарына қолданылады.

      Ескерту. 2-бапқа өзгеріс енгізілді – ҚР 02.01.2021 № 399-VI (16.12.2020 бастап қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

3-бап. Көлiк құралдары иелерiнiң азаматтық-құқықтық жауапкершілiгiн мiндеттi сақтандырудың объектiсi

      Сақтандырылушы тұлғаның Қазақстан Республикасының азаматтық заңдарында белгiленген, жоғары қауiптілік көзi ретiндегi көлiк құралын пайдалану нәтижесiнде үшiншi тұлғалардың өмiрiне, денсаулығына және (немесе) мүлкiне келтiрiлген зиянды өтеу мiндетiне байланысты мүлiктiк мүддесi көлiк құралдары иелерiнiң азаматтық-құқықтық жауапкершілігiн мiндеттi сақтандыру (бұдан әрi - көлiк құралдары иелерiнiң жауапкершiлігін мiндеттi сақтандыру) объектiсi болып табылады.

4-бап. Көлiк құралдары иелерінiң жауапкершiлігін міндеттi сақтандырудың мақсаты және негiзгi принциптерi

      1. Көлiк құралдарын пайдалану нәтижесiнде өмiрiне, денсаулығына және (немесе) мүлкiне зиян келтiрiлген үшiншi тұлғалардың мүліктік мүдделерiн қорғауды сақтандыру төлемдерiн жүзеге асыру арқылы қамтамасыз ету көлiк құралдары иелерiнiң жауапкершiлiгiн мiндеттi сақтандырудың мақсаты болып табылады.

      2. Көлiк құралдары иелерiнiң жауапкершілігiн мiндеттi сақтандырудың негiзгi принциптерi:

      жәбiрленушiлердiң мүлiктiк мүдделерiн осы Заңда белгiленген көлемде және тәртiппен қорғауды қамтамасыз ету;

      көлiк құралдары иелерiнiң жауапкершiлiгiн мiндеттi сақтандыру шартын көлiк құралының иесi жасасқан кезде көлік құралын пайдалану;

      тараптардың көлiк құралдары иелерiнiң жауапкершілігін мiндеттi сақтандыру шарты бойынша өз мiндеттемелерiн орындауын қамтамасыз ету;

      көлiк құралдары иелерінiң жол жүрiсi қауiпсіздiгiн арттырудағы экономикалық мүдделілігi болып табылады.

      Ескерту. 4-бапқа өзгеріс енгізілді – ҚР 02.07.2018 № 166-VІ (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

5-бап. Азаматтық-құқықтық жауапкершілігі міндеттi сақтандырылуға жататын тұлғалар

      1. Мынадай көлік құралдары:

      1) жол жүрісі қауіпсіздігін қамтамасыз ету жөніндегі уәкілетті органның бөлiмшелерiнде тiркелген (мемлекеттiк тiркеуге жататын) жеңiл, жүк автомобильдері, автобустар, шағын автобустар және олардың негiзiнде жасалған көлiк құралдары, мотокөлiк пен олардың тiркемелерi (жартылай тiркемелерi), сондай-ақ трамвайлар мен троллейбустар;

      2) Қазақстан Республикасының аумағына уақытша енген (әкелiнген) көлік құралы;

      3) осы тармақтың 1) және 2) тармақшаларында көрсетілген, жасаушы ұйымдардан, жөндеу және сауда ұйымдарынан, кедендік бақылау органдарынан тіркеу орнына өз бетінше жүргізіліп әкелінетін, сондай-ақ жол жүрісі қауіпсіздігін қамтамасыз ету жөніндегі уәкілетті органның бөлімшесі көлік иесінің тұрғылықты жерінің өзгеруіне немесе меншік құқығының өзгеруіне байланысты тіркеуден шығарған көлік құралдары иелерінің азаматтық-құқықтық жауапкершілігі міндетті сақтандырылуға жатады.

      2. Көлiк құралы иесiнiң азаматтық-құқықтық жауапкершiлiгi өзi пайдаланатын көлiк құралының әр бiрлiгi бойынша сақтандырылуға жатады.

      Көлiк құралдары иелерiнiң азаматтық-құқықтық жауапкершiлiгiн ерiктi сақтандыру шартын жасасу көлiк құралының иесiн көлiк құралдары иелерiнiң жауапкершiлiгiн мiндеттi сақтандыру шартын жасасу жөнiндегi мiндеттен босатпайды.

      3. Көлiк құралдары иелерiнiң жауапкершілігiн мiндеттi сақтандыру шарты, басқа мемлекетте тiркелген, иесi осы мемлекет пен Қазақстан Республикасының арасында жасалған халықаралық шарттың талаптарына сәйкес Қазақстан Республикасында танылатын көлiк құралдары иелерi жауапкершiлiгінiң сақтандыру шартын жасаған көлiк құралы Қазақстан Республикасының аумағына енген жағдайда жасалмайды.

      4. Көлік құралы Қазақстан Республикасының аумағы бойынша халықаралық қозғалыста деп есептелетін жағдайларды қоспағанда, Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес жол жүрісі қауіпсіздігін қамтамасыз ету жөніндегі уәкілетті органның бөлiмшелерiнде мемлекеттiк тiркеуге және есепке алуға жатпайтын (трамвайлар мен троллейбустарды қоспағанда) көлiк құралдарының иелерi көлiк құралдары иелерiнiң жауапкершілігiн мiндеттi сақтандыру шартын жасаспайды.

      5. Өзiнiң қызметтiк немесе еңбек мiндеттерiн атқаруына орай, оның iшiнде көлiк құралының иесiмен еңбек немесе өзге де шарт жасасу негiзiнде не мәмiленiң жазбаша нысанын ресiмдемей, көлiк құралы иесiнiң ерiк бiлдiруi негiзiнде оның қатысуымен көлiк құралын жүргiзушi адамның азаматтық-құқықтық жауапкершiлiгi мiндеттi сақтандырылуға жатпайды.

      Ескерту. 5-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 2009.12.30 № 234-IV (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-б. қараңыз); 17.04.2014 № 195-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін алты ай өткен соң қолданысқа енгізіледі); 12.07.2022 № 138-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

2-тарау. Көлік құралдары иелерінің жауапкершілігін міндетті сақтандыру жүйесінің жұмыс істеуін қамтамасыз ету

6-бап. Көлiк құралдары иелерiнің жауапкершілігін мiндеттi сақтандыру саласындағы мемлекеттiк бақылау және қадағалау

      1. Сақтандыру ұйымдарының қызметiн мемлекеттiк бақылауды және қадағалауды Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес қаржы нарығы мен қаржы ұйымдарын реттеу, бақылау және қадағалау жөніндегі уәкілетті орган (бұдан әрі – уәкілетті орган) жүзеге асырады.

      2. Жол жүрісі қауіпсіздігін қамтамасыз ету жөніндегі уәкілетті органның бөлімшелері көлік құралдарын тіркеу және жол жүрісі қағидаларының, сондай-ақ Қазақстан Республикасының жол жүрісі қауіпсіздігін қамтамасыз ету саласындағы нормативтік құқықтық актілерінің сақталуын бақылау саласындағы өзінің өзге де өкілеттіктерін жүзеге асыру кезінде көлік құралдары иелерінің осы Заңда белгіленген көлік құралдары иелерінің жауапкершілігін міндетті сақтандыру шартын жасасу жөніндегі міндетін орындауына мемлекеттік бақылауды жүзеге асырады.

      3. Көлік құралдары иелерінің осы Заңда белгіленген көлік құралдары иелерінің жауапкершілігін міндетті сақтандыру шартын жасасу жөніндегі міндеттерді орындауын мемлекеттік бақылауды Еуразиялық экономикалық одақтың кедендік шекарасымен тұспа-тұс келетін Қазақстан Республикасының Мемлекеттік шекарасы арқылы автомобиль өткізу пункттерінде мемлекеттік кіріс органдары жүзеге асырады.

      Ескерту. 6-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 2006.01.31 № 125 (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-баптан қараңыз), 2006.02.20 № 128 (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-баптан қараңыз), 2009.07.11 № 185-IV (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-баптан қараңыз), 06.01.2010 № 238-IV (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-б. қараңыз), 2010.06.30 № 297-IV (2011.07.01 бастап қолданысқа енгізіледі), 2011.01.24 № 399-IV (2012.01.01 бастап қолданысқа енгізіледі), 2012.07.05 № 30-V (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 17.04.2014 № 195-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін алты ай өткен соң қолданысқа енгізіледі); 07.11.2014 № 248-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi); 24.11.2015 № 422-V (01.01.2016 бастап қолданысқа енгізіледі); 26.12.2017 № 124-VI (01.01.2018 бастап қолданысқа енгізіледі); 03.07.2019 № 262-VI (01.01.2020 бастап қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

7-бап. Көлік құралдары иелерінің жауапкершілігін міндетті сақтандыру шартын жасаспай көлік құралын пайдалануға жол бермеу

      1. Көлiк құралдары иелерiнiң жауапкершілігiн мiндеттi сақтандыру шарты жасалмаған жағдайда, көлік құралын пайдалануға жол берілмейді.

      2. Жол жүрісі қауіпсіздігін қамтамасыз ету жөніндегі уәкілетті органның бөлімшелері және көліктік бақылау органдары құжаттарды тексеру кезінде көлiк құралдары иелерiнiң жауапкершiлiгiн мiндеттi сақтандыру шартын жасасу жөніндегі міндеттерді көлiк құралдары иелерiнiң орындауын тексеруге мiндеттi.

      Ескерту. 7-бап жаңа редакцияда – ҚР 02.07.2018 № 166-VІ (01.01.2019 бастап қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

8-бап. Көлiк құралдары иелерінің жауапкершілiгiн мiндеттi сақтандыруды жүзеге асырудың ерекшелiктерi

      1. Сақтандыру ұйымы көлік құралдары иелерінің жауапкершілігін міндетті сақтандыруды жүзеге асыру құқығына лицензия алғанға дейін "Сақтандыру төлемдеріне кепілдік беру қоры туралы" Қазақстан Республикасының Заңында айқындалған тәртіппен Сақтандыру төлемдеріне кепілдік беру қорымен қатысу шартын, міндетті сақтандырудың көрсетілген түрі бойынша лицензия алған күннен бастап күнтізбелік отыз күн ішінде осы шартты жасасатын жаңадан құрылатын сақтандыру ұйымын қоспағанда, жасасуға міндетті.

      2. Бәсекелестiктi шектеуге немесе болғызбауға, бiр сақтандырушылардың екінші сақтандырушыларға көлiк құралдары иелерiнiң жауапкершілігiн мiндеттi сақтандыру шарттарын жасасу бойынша негiзсiз артықшылықтарды беруіне немесе алуына, сақтанушылардың құқықтары мен заңды мүдделерiне нұқсан келтіруге бағытталған қызметке жол берілмейді.

      3. Көлiк құралдарының иелерi басқа мемлекеттердің сақтандырушыларымен көлік құралдары иелерiнiң жауапкершілігiн сақтандыру шарттарын, оның ішінде электрондық нысанда жасасуға құқылы, бұл жағдайда осы сақтандыру көлiк құралдарының иелерiн Қазақстан Республикасының шегінен тыс жерде ғана сақтандыру арқылы қорғауды қамтамасыз етеді.

      Ескерту. 8-бап жаңа редакцияда – ҚР 02.07.2018 № 166-VІ (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен; өзгеріс енгізілді - ҚР 25.11.2019 № 272-VI (02.01.2020 бастап қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

8-1-бап. Деректер базасы

      Ескерту. 8-1-бап алып тасталды - ҚР 2010.07.15 № 338-IV (2011.01.01 бастап қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

8-2-бап. Деректер базасын қалыптастыру үшін ұсынылатын ақпарат берілетін ақпарат және оны табыс ету мерзімі

      Ескерту. 8-2-бап алып тасталды - ҚР 2010.07.15 № 338-IV (2011.01.01 бастап қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

8-3-бап. Ақпарат беру және (немесе) сақтандыру есептерін алу туралы шарттың міндетті талаптары

      Ескерту. 8-3-бап алып тасталды - ҚР 2010.07.15 № 338-IV (2011.01.01 бастап қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

9-бап. Ақпараттық өзара iс-қимыл

      1. Қазақстан Республикасының ішкi iстер органдары көлiк оқиғасына қатысушыларға не олардың өкiлдерiне, сондай-ақ сұрау салуы бойынша сақтандыру ұйымдарына, сақтандыру омбудсманына сақтандыру жағдайының, сондай-ақ көлiк оқиғасы орнынан жасырынған адам жәбiрленушiнiң өмiрi мен денсаулығына зиян келтiрген жағдайдың белгілері бар оқиғаның басталу фактiсiн растайтын құжаттардың бiр-бiр данасын, оның iшiнде жол оқиғасының схемасымен қоса, жол жүрiсi қағидаларының бұзылуы туралы хаттаманың көшiрмесiн бередi.

      2. Көлiк оқиғасы және оның салдары туралы ақпарат қолында бар ішкi iстер органдары, прокуратура органдары, соттар, денсаулық сақтау ұйымдары, өзге де мемлекеттiк органдар мен ұйымдар осы ақпаратты сақтандырушыға, сақтандыру омбудсманына және Сақтандыру төлемдерiне кепiлдiк беру қорына олар өтініш жасаған кезде беруге мiндеттi.

      3. Сақтанушының (сақтандырылушының), жәбiрленушiнің немесе олардың мұрагерлерiнің көлік оқиғасының басталғаны туралы хабарлауға мүмкiндiгi болмаған кезде жол жүрісі қауіпсіздігін қамтамасыз ету жөніндегі уәкілетті органның бөлiмшелерi тиiстi сақтандырушыға осы көлiк оқиғасы туралы хабар беруді жүзеге асырады.

      4. Ақпараттық өзара іс-қимылдың осы баптың 1, 2 және 3-тармақтарында көрсетілген түрлері сақтандыру жөніндегі бірыңғай дерекқор арқылы электрондық ақпараттық ресурстар алмасу жолымен жүзеге асырылады.

      5. Көлік оқиғасы салдарынан жәбірленушінің өміріне зиян келтіру жағдайлары туралы ақпарат алу мақсатында құқықтық статистика және арнайы есепке алу саласында статистикалық қызметті жүзеге асыратын мемлекеттік орган мен дерекқорды қалыптастыру және жүргізу жөніндегі ұйым арасындағы ақпараттық өзара іс-қимыл электрондық ақпараттық ресурстар алмасу арқылы жүзеге асырылады.

      Пайда алушыны айқындау және өтініш берушінің қайтыс болған адаммен туыстық қатынастарын растайтын мәліметтерге қолжетімділік беру мақсатында Қазақстан Республикасының заңдарына сәйкес осындай ақпараты бар базаны иелену, пайдалану және оған билік ету құқығын іске асыратын мемлекеттік органның дерекқорды қалыптастыру және жүргізу жөніндегі ұйыммен ақпараттық өзара іс-қимылы жүзеге асырылады.

      Дерекқорды қалыптастыру және жүргізу жөніндегі ұйым осы тармақтың бірінші және екінші бөліктерінде көрсетілген ақпаратты осы көлік оқиғасына қатысушымен көлік құралдары иелерінің жауапкершілігін міндетті сақтандыру шартын жасасқан сақтандырушыға жібереді.

      6. Кеден ісі, Қазақстан Республикасының Мемлекеттік шекарасын қорғау және күзету саласындағы уәкілетті органдар және өзге де мемлекеттік органдар дерекқорды қалыптастыру және жүргізу жөніндегі ұйымға Қазақстан Республикасының аумағына уақытша кірген (әкелінген) көлік құралдары туралы мәліметтерді ақпарат алмасу жүйесі арқылы ұсынады.

      Ескерту. 9-бап жаңа редакцияда - ҚР 17.04.2014 № 195-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін алты ай өткен соң қолданысқа енгізіледі); өзгеріс енгізілді - ҚР 24.05.2018 № 156-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 02.07.2018 № 166-VІ (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 12.07.2022 № 138-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 30.12.2022 № 177-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

3-тарау. Көлік құралдары иелерінің жауапкершілігін міндетті сақтандыру шарты

10-бап. Көлiк құралдары иелерiнiң жауапкершілігін міндетті сақтандыру шарты және оны жасасу тәртiбі

      1. Көлiк құралдары иелерiнiң жауапкершілігiн мiндеттi сақтандыру осы Заңға сәйкес сақтанушы мен сақтандырушының арасында жасалатын шарт негiзiнде жүзеге асырылады.

      2. Көлiк құралдары иелерiнiң жауапкершiлiгiн мiндетті сақтандыру шартында мүлiктің тауарлық құнының жоғалтылуын, сондай-ақ жәбiрленушiнің тауарларды жеткiзудiң немесе жұмыстарды жүргiзудiң (қызметтер көрсетудiң) мерзiмдерiн, оның келiсiм-шарттар (шарттар) бойынша өзге де мiндеттемелердi бұзуына байланысты тұрақсыздық айыбын өтеудi қоса алғанда, жәбiрленушінің моральдық зиянын және ала алмаған пайдасын өтеудi есептемегенде, жәбiрленушiнiң өмiрiне, денсаулығына және (немесе) мүлкiне зиян келтiру салдарынан туындаған мiндеттемелер бойынша сақтандыру төлемiн жүзеге асыру көзделедi.

      3. Көлiк құралдары иелерiнiң жауапкершілiгiн мiндеттi сақтандыру шарты мiндеттi сақтандырудың осы түрi (сыныбы) бойынша қызметтi жүзеге асыру құқығына арналған лицензиясы бар сақтандырушымен ғана жасалуға тиiс.

      Сақтанушы сақтандырушыны таңдауға ерiктi.

      Қазақстан Республикасының заңдарында көзделген жағдайларды қоспағанда, сақтандырушы сақтанушыға көлік құралдары иелерінің жауапкершілігін міндетті сақтандыру шартын жасасудан бас тартуға құқылы емес.

      Көлiк құралдары иелерiнiң жауапкершiлігін мiндеттi сақтандыру шарты бойынша сақтанушы сақтандыру сыйлықақысын төлеуге мiндеттенедi, ал сақтандырушы сақтандыру жағдайы басталған кезде пайда алушыға осы Заңда белгiленген мөлшерде, тәртiппен және мерзiмде сақтандыру төлемiн жүзеге асыруға міндеттенедi.

      4. Көлiк құралдары иелерiнiң жауапкершілігiн мiндеттi сақтандыру шарттары мынадай түрлерге бөлiнедi:

      1) стандартты;

      2) кешендi.

      5. Көлiк құралдары иелерiнiң жауапкершiлігін мiндеттi сақтандыру шарты сақтандырушының сақтандыру полисiн электрондық нысанда ресімдеуi арқылы жасалады.

      Көлiк құралдары иелерiнiң жауапкершiлiгiн мiндеттi сақтандыру шартын жасасу үшiн сақтандыру сыйлықақысын есептеу және сақтанушыны, сақтандырылушыны сәйкестендіру үшін қажетті деректерді қамтитын сақтанушының өтініші негiз болып табылады.

      5-1. Сақтанушының қалауы бойынша көлік құралдары иелерінің жауапкершілігін міндетті сақтандыру шарты сақтандырушыға жүгіну не сақтанушы мен сақтандырушы арасында электрондық ақпараттық ресурстар алмасу арқылы жасалуы мүмкін.

      Ескертпе!
      ҚР Конституциялық Сотының 03.12.2024 № 54-НҚ нормативтік қаулысын қараңыз.

      5-2. Жол жүрісі қауіпсіздігін қамтамасыз ету жөніндегі уәкілетті органның аумақтық бөлімшелерінде тіркелген (мемлекеттік тіркелуге жататын) көлік құралдарын қоспағанда, Қазақстан Республикасының аумағында халықаралық қозғалыста жоқ көлік құралдары иелерінің жауапкершілігін міндетті сақтандыру шартын жасасуға жол берілмейді.

      6. Сақтандыру полисiнде, Қазақстан Республикасы Азаматтық кодексiнiң 826-бабында тiзiп көрсетiлген талаптардан басқа, сақтандырушының бiр сақтандыру жағдайы бойынша жауапкершiлiгiнiң шектi көлемiнiң мөлшерi және шарттың түрi көрсетiлуге тиiс.

      Көлiк құралдары иелерiнiң жауапкершілігiн міндетті сақтандыру бойынша сақтандыру полисінің мазмұны мен ресiмделуі жөніндегі талаптар Қазақстан Республикасының сақтандыру және сақтандыру қызметi туралы заңнамасында белгiленедi.

      6-1. Сақтандыру полисіне өзгерістер мен толықтырулар енгізуге жол берілмейді.

      7. Алып тасталды – ҚР 02.07.2018 № 166-VІ (01.01.2019 бастап қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

      8. Егер сақтандырушы көлiк құралдары иелерінің жауапкершілігiн мiндеттi сақтандыру шартын сақтанушының (сақтандырылушының) немесе жәбiрленушiнiң жағдайын осы Заңда көзделгенмен салыстырғанда нашарлататын талаптармен жасасса, онда сақтандыру жағдайы басталған кезде сақтандырушы сақтанушының (сақтандырылушының) және жәбiрленушiнiң алдында осы Заңда белгiленген талаптар бойынша мiндеттемелер атқарады.

      9. Көлік құралдары иелерінің жауапкершілігін міндетті сақтандыру шарты бойынша сақтандыру сыйлықақысын төлеуді жеке тұлға біржолғы төлеммен жүргізеді.

      10. Алып тасталды – ҚР 12.07.2022 № 138-VII (01.01.2024 бастап қолданысқа енгізіледі) Заңымен.
      Ескерту. 10-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 2006.02.20 № 128 (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-баптан қараңыз), 2007.05.07 № 244 (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-баптан қараңыз), 2009.12.30 № 234-IV (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-б. қараңыз), 2011.01.24 № 399-IV (2012.01.01 бастап қолданысқа енгізіледі); 17.04.2014 № 195-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін алты ай өткен соң қолданысқа енгізіледі); 09.04.2016 № 499-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 02.07.2018 № 166-VІ (01.01.2019 бастап қолданысқа енгізіледі); 12.07.2022 № 138-VII (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-баптан қараңыз); 30.12.2022 № 177-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

11-бап. Стандартты шарт

      1. Стандартты шарт бойынша бiр немесе бiрнеше көлiк иелерiнiң азаматтық-құқықтық жауапкершілiгi сақтандырылуы мүмкiн.

      2. Стандартты шарт пайдаланылатын көлiк құралының әрбір бiрлiгiне жасалады.

      3. Сақтандыру полисiнде сақтанушы (сақтандырылушы, сақтандырылушылар) және пайдаланылатын көлiк құралы туралы мәлiметтер болуға тиiс.

      4. Алынып тасталды - ҚР 2009.12.30 № 234-IV (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-б. қараңыз) Заңымен.

      5. Стандартты шарт бойынша сақтанушының (сақтандырылушының) азаматтық-құқықтық жауапкершiлiгi сақтанушының (сақтандырылушының) өзiнiң үшiншi тұлғаларға зиян келтiруi салдарынан не:

      1) көлiк құралын оны жүргiзуге құқылы адам сақтанушының (сақтандырылушының) қатысуымен жүргiзген;

      2) адам көлiк құралын сақтанушымен (сақтандырушымен) жазбаша нысанда ресiмделген еңбек шарты немесе өзге де шарт негiзiнде жүргiзген;

      3) көлiк құралын заңсыз иеленген адам, егер келтiрiлген зиян үшiн жауапкершілік сақтанушыға (сақтандырылушыға) жүктелсе, көлiк құралын жүргiзген жағдайда туындаса, сақтандырылған деп есептелiнедi.

      6. Алынып тасталды - ҚР 2009.12.30 № 234-IV (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-б. қараңыз) Заңымен.

      Ескерту. 11-бапқа өзгерту енгізілді - ҚР 2009.12.30 № 234-IV (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-б. қараңыз); 02.07.2018 № 166-VІ (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

12-бап. Кешендi шарт

      1. Кешендi шарт бойынша екi және одан да көп көлiк құралы бiрлiгiнiң иесi болып табылатын жеке тұлғаның азаматтық-құқықтық жауапкершiлiгi сақтандырылуы мүмкiн.

      2. Кешендi шарт барлық пайдаланылатын көлiк құралдарына жасалады.

      3. Сақтандыру полисiнде сақтанушы (сақтандырылушы) - жеке тұлға және ол пайдаланатын көлiк құралдары туралы мәлiметтер болуға тиiс.

      4. Алынып тасталды - ҚР 2009.12.30 № 234-IV (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-б. қараңыз) Заңымен.

      5. Кешендi шарт бойынша сақтанушының (сақтандырылушының) азаматтық-құқықтық жауапкершiлiгi сақтанушының (сақтандырылушының) өзiнiң үшiншi тұлғаларға зиян келтiруi салдарынан не:

      1) көлiк құралын оны жүргізуге құқылы адам сақтанушының (сақтандырылушының) қатысуымен жүргiзген;

      2) көлiк құралын заңға қайшы иеленген адам, егер келтiрiлген зиян үшiн жауапкершiлiк сақтанушыға (сақтандырылушыға) жүктелсе, көлiк құралын жүргiзген жағдайда туындаса, сақтандырылған деп есептелiнедi.

      6. Алынып тасталды - ҚР 2009.12.30 № 234-IV (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-б. қараңыз) Заңымен.

      Ескерту. 12-бапқа өзгерту енгізілді - ҚР 2009.12.30 № 234-IV (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-б. қараңыз); 02.07.2018 № 166-VІ (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

12-1-бап. Электрондық ақпараттық ресурстар алмасу арқылы көлік құралдары иелерінің жауапкершілігiн мiндеттi сақтандыру шартын жасасу және сақтандыру жағдайларын реттеу кезінде сақтандырушыға және интернет-ресурстарға қойылатын талаптар

      1. Көлік құралдары иелерінің жауапкершілігiн мiндеттi сақтандыру шартын электрондық нысанда жасасу және олар бойынша сақтандыру жағдайларын реттеу кезінде дерекқорды қалыптастыру және жүргізу жөніндегі ұйым, сақтандырушы мен сақтанушы (сақтандырылушы, пайда алушы) арасында электрондық ақпараттық ресурстар алмасу үшін сақтандырушының интернет-ресурсы және (немесе) ақпараттық жүйесі пайдаланылады.

      Электрондық нысанда көлік құралдары иелерінің жауапкершілігiн мiндеттi сақтандыру шартын жасасу үшін өтініш беру және көлік оқиғасының жасалғаны туралы хабардар ету, келтірілген зиянның мөлшерін айқындау, мұндай шарт бойынша сақтандыру төлемін жүзеге асыру үшін өтініш беру кезінде сақтанушыдан (сақтандырылушыдан, пайда алушыдан) мамандандырылған бағдарламалық қамтылымды пайдалану талап етілмейді.

      Дерекқорды қалыптастыру және жүргізу жөніндегі ұйымның интернет-ресурсында электрондық нысанда көлік құралдары иелерінің жауапкершілігін міндетті сақтандыру шарттарын жасасу және сақтандыру жағдайларын реттеу үшін пайдаланылатын сақтандыру ұйымының интернет-ресурсына сілтеме орналастырылады.

      2. Дерекқорды қалыптастыру және жүргізу жөніндегі ұйым мен сақтандырушы, сақтандырушы мен сақтанушы (сақтандырылушы, пайда алушы) арасында электрондық ақпараттық ресурстар алмасу тәртібі уәкілетті органның нормативтік құқықтық актісінде айқындалады.

      3. Сақтандырушының интернет-ресурсын пайдалана отырып, көлік құралдары иелерінің жауапкершiлiгiн мiндетті сақтандыру шартын жасасу және ол бойынша сақтандыру жағдайларын реттеу кезінде сақтандырушы:

      1) сақтанушыға көлік құралдары иелерінің жауапкершілігiн мiндеттi сақтандыру шартын жасасу не оны жасасудан бас тарту (бас тарту себептерін көрсете отырып) туралы хабарламаны электрондық хабар түрінде дереу жөнелтуді;

      2) реттеу үшін құжаттарды қабылдаудан бас тартуды (бас тарту себептерін көрсете отырып) қоса алғанда, сақтандыру жағдайын реттеу процесінің негізгі кезеңдері туралы сақтанушыны (сақтандырылушыны) уәкілетті органның нормативтік құқықтық актісінде айқындалған тәртіппен электрондық хабар түрінде хабардар етуді;

      3) сақтанушының (сақтандырылушының) жасалған көлік құралдары иелерінің жауапкершілігiн мiндеттi сақтандыру шарты бойынша ақпаратты сақтандыру ұйымының интернет-ресурсында тексеру мүмкіндігін;

      4) сақтанушының (сақтандырылушының, пайда алушының) көлік құралдары иелерінің жауапкершілігiн мiндеттi сақтандыру шарты бойынша сақтандыру жағдайы жөніндегі ақпаратты сақтандыру ұйымының интернет-ресурсында тексеру мүмкіндігін;

      5) сақтанушы (сақтандырылушы, пайда алушы) үшін сақтандырушының интернет-ресурсына тәулік бойы қолжетімділігін қамтамасыз ете отырып, электрондық нысанда көлік құралдары иелерінің жауапкершілігiн мiндеттi сақтандыру шартының және ол бойынша сақтандыру жағдайы жөніндегі ақпараттың сақталуын;

      6) сақтанушыға (сақтандырылушыға, пайда алушыға):

      көлік құралдары иелерінің жауапкершілігiн мiндеттi сақтандыру шартын жасасу;

      көлік құралдары иелерінің жауапкершілігiн мiндеттi сақтандыру шартын мерзімінен бұрын тоқтату;

      сақтандыру жағдайының (көлік оқиғасының) басталғаны туралы хабардар ету;

      келтірілген зиян мөлшерін айқындау;

      сақтандыру төлемін алу;

      осы Заңның 29-1-бабында көзделген ерекшеліктерді ескере отырып, көлік құралдары иелерінің жауапкершілігiн мiндеттi сақтандыру шартынан туындайтын дауларды реттеу үшін қажетті электрондық нысандағы ақпаратты (өтініштер, хабарламалар және (немесе) өзге де құжаттар, мәліметтер) жасау және сақтандырушыға жөнелту мүмкіндігін қамтамасыз етуге міндетті.

      Көлік құралдары иелерінің жауапкершілігiн мiндеттi сақтандыру шартын жасасу және ол бойынша сақтандыру жағдайларын реттеу туралы хабарлама дерекқорды қалыптастыру және жүргiзу жөніндегі ұйымнан жіберіледі.

      Көлік құралдары иелерінің жауапкершілігiн мiндеттi сақтандыру шартын жасасу және ол бойынша сақтандыру жағдайларын реттеу туралы хабарламалардың тәртібі мен мазмұнына қойылатын талаптарды уәкілетті орган айқындайды.

      4. Егер көлік құралдары иелерінің жауапкершілігін міндетті сақтандыру шартында өзгеше көзделмесе, көлік құралдары иелерінің жауапкершілігiн мiндеттi сақтандыру шартын электрондық ақпараттық ресурстар алмасу арқылы жасасу кезінде сақтандыру шарты сақтанушы сақтандыру сыйлықақысын (сақтанушы – заңды тұлға сақтандыру сыйлықақысын бөліп төлеген жағдайда, бірінші сақтандыру жарнасын) төлеген күннен бастап жасалды деп есептеледі.

      5. Көлік құралдары иелерінің жауапкершілігiн мiндеттi сақтандыру шартын электрондық ақпараттық ресурстар алмасу арқылы жасасу кезінде сақтанушы осы Заңда көзделген сақтандыру талаптарымен танысқаннан кейін сақтандыру сыйлықақысын төлейді, сол арқылы ол өзіне ұсынылған талаптармен қосылу шартын жасасуға өзінің келісетінін растайды.

      6. Сақтандырушының интернет-ресурсын пайдалана отырып, сақтандырушы көлік құралдары иелерінің жауапкершілігiн мiндеттi сақтандыру шартын жасасу және ол бойынша сақтандыру жағдайларын реттеу мүмкіндігін тәулік бойы қамтамасыз етеді.

      7. Сақтандыру агенттерінің көлік құралдары иелерінің жауапкершілігiн мiндеттi сақтандыру шарттарын жасасу жөніндегі қызметіне жол берілмейді.

      Ескерту. 3-тарау 12-1-баппен толықтырылды – ҚР 02.07.2018 № 166-VІ (01.01.2019 бастап қолданысқа енгізіледі); жаңа редакцияда – ҚР 12.07.2022 № 138-VII (01.01.2024 бастап қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

13-бап. Көлiк құралдары иелерінің жауапкершiлігiн мiндетті сақтандыру шартының қолданылуы

      1. Көлiк құралдары иелерiнiң жауапкершілігiн мiндеттi сақтандыру шарты осы Заңға сәйкес жәбiрленушi деп танылған, оның iшiнде зиян келтiруге кiнәлi болып табылған сақтанушының (сақтандырылушының) көлiк құралында болған барлық адамдарға қатысты қолданылады, оған мыналар:

      1) осы көлiк құралын сақтанушымен (сақтандырылушымен) қызметтiк немесе еңбек мiндеттерiн атқаруға орай, оның iшiнде көлiк құралының иесiмен еңбек немесе өзге де шарт негiзiнде не сақтанушының (сақтандырылушының) ерiк бiлдiруi негiзiнде, мәмiленiң жазбаша нысанын ресiмдемей, оның қатысуымен жүргiзген адам;

      2) егер сақтанушы (сақтандырылушы) тасымалдаушы болып табылса, оған Қазақстан Республикасы заң актісінің тасымалдаушының жолаушылар алдындағы азаматтық-құқықтық жауапкершiлiгiн міндетті сақтандыруды регламенттейтiн талабы қолданылса, жолаушылар;

      3) егер Қазақстан Республикасының заң актiлерiмен сақтанушыға (сақтандырылушыға) жұмыс берушi ретiнде қызметкердiң еңбек (қызмет) мiндеттерiн орындауы кезiнде оны жазатайым оқиғалардан сақтандыру міндетi жүктелсе, сақтанушының (сақтандырылушының) қызметкерлерi кiрмейдi.

      2. Көлiк құралдары иелерiнің жауапкершілігiн мiндеттi сақтандыру шарты көлiк құралдары иелерiнiң жауапкершiлiгiн мiндетті сақтандыру шартында белгiленген күннен бастап күшiне енедi және тараптар үшiн мiндеттi болады.

      3. Көлiк құралдары иелерiнің жауапкершiлігін мiндеттi сақтандыру шарты күшіне енген күнінен бастап он екi ай мерзiмге жасасылады.

      Көлік құралдары иелерінің жауапкершілігін міндетті сақтандыру шарты:

      1) Қазақстан Республикасының аумағы арқылы халықаралық қозғалыстағы көлік құралдары Қазақстан Республикасының Мемлекеттік шекарасын кесіп өткен кезде;

      2) жеке немесе заңды тұлғада көлік құралын иелену құқығы пайда болған кезде, бірақ осы көлік құралы жол жүрісі қауіпсіздігін қамтамасыз ету жөніндегі уәкілетті органның аумақтық бөлімшелерінде мемлекеттік тіркелген (қайта тіркелген) кезден бастап он жұмыс күнінен кешіктірілмей жасалуға тиіс.

      4. Көлік құралдары иелерінің жауапкершілігін міндетті сақтандыру шартын осы баптың 3-тармағында көзделгеннен өзгеше мерзімге:

      1) көлік құралын маусымдық, бірақ кемінде алты ай пайдаланған кезде;

      2) алып тасталды – ҚР 12.07.2022 № 138-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

      3) осы Заңның 5-бабы 1-тармағының 3) тармақшасында көзделген жағдайларда, көлік құралының мемлекеттік тіркелуінің алдындағы мерзімге, бірақ кемінде күнтізбелік бес күнге;

      4) көлiк құралы Қазақстан Республикасының аумағына уақытша кірген жағдайда уақытша кірген бүкiл кезеңге, бiрақ кемінде күнтiзбелiк бес күнге жасасуға жол беріледі.

      5. Алынып тасталды - ҚР 2009.12.30 № 234-IV (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-б. қараңыз) Заңымен.

      6. Егер Қазақстан Республикасы жасасқан халықаралық шартта өзгеше көзделмесе, көлiк құралдары иелерiнiң жауапкершілігiн мiндеттi сақтандыру шартының қолданылуы Қазақстан Республикасының аумағымен шектеледi.

      Ескерту. 13-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 2006.02.20 № 128 (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-баптан қараңыз), 2009.12.30 № 234-IV (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-б. қараңыз); 17.04.2014 № 195-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін алты ай өткен соң қолданысқа енгізіледі); 12.07.2022 № 138-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 30.12.2022 № 177-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

14-бап. Көлік құралдары иелері жауапкершілігінің міндетті сақтандыру шартының қолданылуын тоқтату

      1. Көлiк құралдары иелерiнiң жауапкершілігін мiндетті сақтандыру шарты:

      1) шарттың қолданылу мерзiмi бiткен;

      2) шарт мерзiмiнен бұрын тоқтатылған жағдайларда тоқтатылды деп есептеледі.

      3) алып тасталды – ҚР 02.07.2018 № 166-VІ (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

      2. Көлік құралдары иелерінің жауапкершілігін міндетті сақтандыру шарты сақтандыру төлемі жүзеге асырылған кезде өз қолданысын тоқтатпайды.

      Сақтандыру төлемі жүзеге асырылған кезде, сақтандырушы бұл туралы бір жұмыс күні ішінде дерекқорды қалыптастыру және жүргізу жөніндегі ұйымға хабарлайды.

      Ескерту. 14-бапқа өзгерту енгізілді - ҚР 2006.02.20 № 128 (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-баптан қараңыз); 02.07.2018 № 166-VІ (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 02.04.2019 № 241-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

15-бап. Көлік құралдары иелерінің жауапкершілігін міндетті сақтандыру шартын мерзімінен бұрын тоқтату

      1. Көлік құралдары иелерінің жауапкершілігін міндетті сақтандыру шарты Қазақстан Республикасының Азаматтық кодексінде белгіленген жағдайларда мерзімінен бұрын тоқтатылады.

      2. Көлік құралдары иелерінің жауапкершілігін міндетті сақтандыру шартын мерзімінен бұрын тоқтату үшін сақтанушы (сақтанушы қайтыс болған жағдайда – оның мұрагері (мұрагерлері) сақтандырушыға жазбаша өтініш береді.

      3. Көлік құралдары иелерінің жауапкершілігін міндетті сақтандыру шартын мерзімінен бұрын тоқтату және осы сақтандырушымен жаңадан көлік құралдары иелерінің жауапкершілігін міндетті сақтандыру шартын жасасу кезінде сақтандырушының мына формула бойынша есептелген сақтандыру сыйлықақысының бөлігін ұстап қалуға құқығы бар:

      ССБ = СС*№ / №, мұнда:

      ССБ - сақтандырушы ұстап қалатын сақтандыру сыйлықақысының мөлшері (теңгемен);

      СС - көлік құралдары иелерінің жауапкершілігін міндетті сақтандыру шарты бойынша төленген сақтандыру сыйлықақысының мөлшері (теңгемен);

      № - көлік құралдары иелерінің жауапкершілігін міндетті сақтандыру шарты күшіне енген кезден бастап өтініш берілген күнді қоса алғанда, оны мерзімінен бұрын тоқтатқан кезге дейінгі мерзім (күнмен);

      № - көлік құралдары иелерінің жауапкершілігін міндетті сақтандыру шартының жасалған мерзімі (күнмен).

      4. Осы баптың 3-тармағында көзделген талап сақталмаған кезде сақтандырушының көлік құралдары иелерінің жауапкершілігін міндетті сақтандыру шарты мерзімінен бұрын тоқтатылған кезде сақтандыру сыйлықақысының бір бөлігін мынадай мөлшерлерде ұстап қалуға құқығы бар:

Р/с

Көлік құралдары иелерінің жауапкершілігін міндетті сақтандыру шарты күшіне енген кезден бастап оны мерзімінен бұрын тоқтатқан кезге дейін өткен мерзім (көлік құралдары иелерінің жауапкершілігін міндетті сақтандыру шарты жасалған мерзімнен пайызбен)

Сақтандырушы ұстап қалатын сақтандыру сыйлықақысының мөлшері (көлік құралдары иелерінің жауапкершілігін міндетті сақтандыру шарты бойынша төленген сақтандыру сыйлықақысынан пайызбен)

1

2

3

1

4-ке дейін (4-ті қоспағанда)

15

2

4-тен 8-ге дейін (8-ді қоспағанда)

20

3

8-ден 17-ге дейін (17-ні қоспағанда)

30

4

17-ден 25-ке дейін (25-ті қоспағанда)

40

5

25-тен 33-ке дейін (33-ті қоспағанда)

50

6

33-тен 42-ге дейін (42-ні қоспағанда)

60

7

42-ден 50-ге дейін (50-ді қоспағанда)

70

8

50-ден 58-ге дейін (58-ді қоспағанда)

75

9

58-ден 67-ге дейін (67-ні қоспағанда)

80

10

67-ден 75-ке дейін (75-ті қоспағанда)

85

11

75-тен 83-ке дейін (83-ті қоспағанда)

90

12

83-тен 92-ге дейін (92-ні қоспағанда)

95

13

92 және одан жоғары

100

      Ескерту. 15-бап жаңа редакцияда - ҚР 2009.12.30 № 234-IV (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-б. қараңыз); өзгеріс енгізілді - ҚР 02.07.2018 № 166-VІ (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 12.07.2022 № 138-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

16-бап. Сақтанушының (сақтандырылушының) құқықтары мен міндеттері

      Ескерту. 16-баптың тақырыбы жаңа редакцияда – ҚР 12.07.2022 № 138-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

      1. Сақтанушы (сақтандырылушы):

      1) сақтандырушыдан көлiк құралдары иелерiнiң жауапкершiлiгiн мiндеттi сақтандырудың талаптарын, көлiк құралдары иелерiнiң жауапкершiлігін мiндеттi сақтандыру шарты бойынша өзiнiң құқықтары мен мiндеттерiн түсiндiрудi талап етуге;

      2) дерекқорды қалыптастыру және жүргізу жөніндегі ұйымнан дерекқорда көлік құралдары иелерінің жауапкершілігін міндетті сақтандыру шарты және ол бойынша сақтандыру жағдайы (көлік оқиғасы) туралы мәліметтердің бар-жоғы туралы ақпаратты сұратуға (сақтандыру жағдайы (көлік оқиғасы) бойынша мәліметтерді сұрату бөлігіндегі осы құқық пайда алушыға да қолданылады);

      3) сақтандырушы жүргізген, келтірілген зиянның және сақтандырушы, оның ішінде сақтандырушының интернет-ресурсы арқылы жүзеге асырған сақтандыру төлемінің мөлшерлерiн айқындау нәтижелерімен танысуға;

      4) көлiк құралдары иелерiнiң жауапкершілігiн мiндеттi сақтандыру шартын мерзiмiнен бұрын тоқтатуға (бұл құқық сақтанушыға ғана қолданылады);

      5) көлік құралдары иелерінің жауапкершілігін міндетті сақтандыру шартынан туындайтын мәселелерді реттеу үшін осы Заңның 29-1-бабында көзделген ерекшеліктерді ескере отырып, сақтандырушыға не сақтандыру омбудсманына немесе сотқа жүгінуге;

      6) өтінішті және қоса берілетін құжаттарды сақтандыру омбудсманына (тікелей сақтандыру омбудсманына, оның ішінде оның интернет-ресурсы арқылы не сақтандырушы, оның ішінде оның филиалы, өкілдігі, өзге де оқшауланған құрылымдық бөлімшесі, интернет-ресурсы арқылы) жіберуге;

      7) сақтандыру төлемiн осы Заңда көзделген жағдайларда алуға құқылы.

      Көлiк құралдары иелерiнiң жауапкершілігiн мiндеттi сақтандыру шартында сақтанушының (сақтандырылушының) Қазақстан Республикасының заңдарына қайшы келмейтiн басқа да құқықтары көзделуi мүмкiн.

      2. Сақтанушы:

      1) көлік құралдары иелерінің жауапкершілігін міндетті сақтандыру шартын жасасу кезінде сақтандырушыға өзі, сақтандыру полисіне енгізілетін әрбір сақтандырылушы, көлік құралы (құралдары), қосарланған сақтандыру, көлік құралын маусымдық пайдалану, Қазақстан Республикасының аумағына уақытша келу және сақтандыру сыйлықақысының мөлшерін азайтуға берілген құқық туралы мәліметтерді және өтінішке енгізу үшін қажетті өзге де мәліметтерді және өтініште көрсетілген мәліметтерді растайтын құжаттардың көшірмелерін осы Заңда көзделген тәртіппен ұсынуға;

      2) сақтандыру сыйлықақыларын көлiк құралдары иелерiнiң жауапкершілігiн мiндеттi сақтандыру шартында белгiленген мөлшерде, тәртiппен және мерзiмдерде төлеуге;

      3) көлік оқиғасының басталғаны туралы өзіне белгілі болғаннан бастап дереу, бірақ бес жұмыс күнінен кешіктірмей, бұл туралы көлік құралдары иелерінің жауапкершілігін міндетті сақтандыру шартын жасасқан сақтандырушыны жазбаша нысанда (қолма-қол не электрондық ақпараттық ресурстар алмасу арқылы) хабардар етуге міндетті. Сақтанушы мен сақтандырылушы сол бiр тұлға болып табылмайтын жағдайларда, онда сақтандырушыға сақтандыру жағдайының басталғаны туралы хабар беру жөнiндегi мiндет сақтандырылушыға жүктеледi. Егер сақтанушының (сақтандырылушының) дәлелдi себептермен көрсетілген әрекеттердi орындау мүмкiндiгi болмаса, ол мұны құжаттармен растауға тиiс;

      4) көлiк оқиғасын жасаған кезде жәбiрленушілерге және жол жүрісі қауіпсіздігін қамтамасыз ету жөніндегі уәкілетті органның қызметкерлерiне көлiк құралдары иелерiнің жауапкершілігiн мiндеттi сақтандыру шартын жасасқан сақтандырушының атауын хабарлауға;

      5) көлiк оқиғасы болған кезде ықтимал шығындарды болдырмау немесе азайту үшiн қалыптасқан мән-жайларға ақылға қонымды және қолдан келетiн шараларды, оның iшiнде зардап шеккен адамдардың мүлкiн құтқару және оларға көмек көрсету шараларын қолдануға;

      6) көлiк оқиғасы және зардап шеккен адамдар туралы тиiстi органдар мен ұйымдарға олардың құзыретiне қарай (жол жүрісі қауіпсіздігін қамтамасыз ету жөніндегі уәкілетті органның бөлiмшелерiне, мемлекеттік өртке қарсы қызмет органдарына, жедел медициналық жәрдем қызметiне, авариялық қызметтерге) хабарлауға;

      6-1) көлік оқиғасы жасалған кезде кідіріссіз, бірақ уәкілетті лауазымды тұлғаның жазбаша жолдамасын алған кезден бастап екі сағаттан кешіктірмей, Қазақстан Республикасы заңнамасының талаптарына сәйкес психикаға белсенді әсер ететін затты тұтыну фактісін және мас күйін анықтау үшін медициналық куәландырудан өтуге;

      7) алып тасталды – ҚР 12.07.2022 № 138-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен;

      8) сақтандыру жағдайының басталуына жауапты адамға керi талап қою құқығының сақтандырушыға өтуiн қамтамасыз етуге мiндеттi.

      Көлiк құралдары иелерiнiң жауапкершiлiгiн мiндеттi сақтандыру шартында сақтанушының Қазақстан Республикасының заңдарына қайшы келмейтiн өзге де мiндеттерi көзделуi мүмкiн.

      3. Сақтанушының осы баптың 2-тармағы бірінші бөлігінің 4), 5), 6) және 6-1) тармақшаларында көрсетілген мiндеттерi көлiк оқиғасы болған кезде көлiк құралын тiкелей жүргізген адамға жүктеледi.

      Ескерту. 16-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 2006.02.20 № 128 (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-баптан қараңыз), 2007.05.07 № 244 (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-баптан қараңыз), 2008.05.26 № 34-IV (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-баптан қараңыз), 2009.12.30 № 234-IV (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-б. қараңыз), 2010.07.15 № 338-IV (2011.01.01 бастап қолданысқа енгізіледі); 17.04.2014 № 195-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін алты ай өткен соң қолданысқа енгізіледі); 10.01.2018 № 134-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін алты ай өткен соң қолданысқа енгізіледі); 02.07.2018 № 166-VІ (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-баптан қараңыз); 12.07.2022 № 138-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

17-бап. Сақтандырушының құқықтары мен мiндеттерi

      1. Сақтандырушы:

      1) көлiк құралдары иелерiнiң жауапкершілiгiн мiндеттi сақтандыру шартын жасасқан кезде сақтанушыдан, Қазақстан Республикасының Азаматтық кодексiнде көзделген мәлiметтерден басқа, осы Заңға сәйкес осындай шартқа енгiзу үшiн қажетті мәлiметтер ұсынуды талап етуге;

      2) тиiстi мемлекеттiк органдар мен ұйымдардан, олардың құзыретiн негізге ала отырып, сақтандыру жағдайының басталу (көлік оқиғасының жасалу) фактiсiн және жәбiрленушiлерге келтiрiлген зиянның мөлшерiн растайтын құжаттарды сұратуға;

      3) көлік оқиғасының себептерін және өзге де мән-жайларын анықтауға;

      4) Алынып тасталды - ҚР 2007.05.07 № 244 (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-баптан қараңыз) Заңдарымен.

      5) осы Заңның 28-бабында көзделген жағдайларда, зиян келтiргенi үшiн жауапты тұлғаға, керi талап қоюға;

      6) осы Заңның 29-бабында көзделген негiздер бойынша сақтандыру төлемiн жүзеге асырудан, сондай-ақ келтірілген зиянды өтеуден осы Заңның 26-1-бабында көзделген тәртіппен толық немесе iшiнара бас тартуға құқылы.

      Көлiк құралдары иелерiнiң жауапкершiлiгiн мiндеттi сақтандыру шартында сақтандырушының Қазақстан Республикасының азаматтық заңдарына қайшы келмейтiн басқа да құқықтары көзделуi мүмкiн.

      2. Сақтандырушы:

      1) caқтанушыны (сақтандырылушыны) көлiк құралдары иелерiнiң жауапкершiлiгiн мiндеттi сақтандыру талаптарымен, оның ішінде көлiк құралдары иелерiнiң жауапкершілігiн мiндеттi сақтандыру шартынан туындайтын тараптардың құқықтарымен және мiндеттерiмен таныстыруға;

      2) көлiк құралдары иелерiнiң жауапкершілігiн мiндеттi сақтандыру шартын жасасқаннан кейiн сақтанушыға (сақтандырылушыға) сақтандыру полисiн ресімдеуге;

      3) Алынып тасталды - ҚР 2009.12.30 № 234-IV (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-б. қараңыз) Заңымен.

      4) осы Заңның 20-бабы 1-тармағының бiрiншi бөлiгiнде аталған адамдарға сақтандыру сыйлықақыларын төлеу жөнiнде жеңiлдiк жасауға;

      5) көлік құралдары иелерінің жауапкершілігін міндетті сақтандыру шарты бойынша сақтандырып қорғаудың қолданысы кезеңінде жасалған көлік оқиғасы туралы хабардар етілген кезінде оны уәкілетті органның нормативтік құқықтық актісіне сәйкес дереу тіркеуге және осы көлік оқиғасы бойынша мәліметтерді дерекқорды қалыптастыру және жүргізу жөніндегі ұйымға ұсынуға;

      5-1) жәбiрленушiнiң немесе жәбiрленушiнiң қайтыс болуына байланысты зиянды өтетуге Қазақстан Республикасының заңдарына сәйкес құқығы бар тұлғаның жазбаша өтiнiшiн алған күннен бастап бір жұмыс күнi iшiнде, сақтандыру жағдайын растайтын құжат болған кезде көлiк оқиғасына кiнәлi болып табылатын сақтанушының көлiк құралдары иелерiнiң жауапкершілігiн мiндеттi сақтандыру шартын жасасуы туралы мәліметтерді (сақтанушының тегi, аты, әкесiнiң аты (егер ол жеке басын куәландыратын құжатта көрсетілген болса), көлiк құралын мемлекеттік тiркеу нөмiрi, нөмiрi және жасалған күнi) жазбаша ұсынуға;

      6) осы Заңда белгіленген мерзімдерде және тәртіппен, сақтанушының (сақтандырылушының) не жәбірленушінің (пайда алушының) немесе олардың өкілдерінің мүлікке келтірілген зиянның мөлшерін айқындау туралы өтініші бойынша мүлікке келтірілген зиянның мөлшеріне есептеу жүргізуге және зиянның мөлшері туралы есепті пайда алушыға танысу үшін ұсынуға;

      6-1) сақтандыру жағдайының басталу фактісін және сақтандырушы өтеуге тиісті зиянның мөлшерін растайтын құжаттар жеткіліксіз болған кезде, оларды алған күннен бастап үш жұмыс күні ішінде жетіспейтін және (немесе) дұрыс ресімделмеген құжаттардың толық тізбесін көрсете отырып, бұл туралы өтініш берушіге хабарлауға;

      7) сақтандыру жағдайы басталған кезде сақтандыру төлемiн осы Заңда белгiленген мөлшерде, тәртiппен және мерзiмдерде жасауға;

      7-1) осы Заңның 26-1-бабында көзделген тәртіппен келтірілген зиянды өтеу туралы талаппен жазбаша нысанда өтініш жасалған кезде, осы Заңда белгіленген мөлшерде, тәртіппен және мерзімдерде келтірілген зиянның өтемін жүргізуге;

      7-2) сақтанушыдан (жәбірленушіден, пайда алушыдан) көлік құралдары иелерінің жауапкершілігін міндетті сақтандыру шартынан туындаған дауды қарауға өтініш алған кезде бес жұмыс күні ішінде сақтанушының (жәбірленушінің, пайда алушының) талаптарын қарауға және дауды одан әрі реттеу тәртібін көрсете отырып, жазбаша жауап беруге;

      7-3) сақтанушыдан (жәбірленушіден, пайда алушыдан) сақтандыру омбудсманына жіберілетін өтінішті алған кезде осы өтінішті, сондай-ақ оған қоса берілетін құжаттарды алынған күнінен бастап үш жұмыс күні ішінде сақтандыру омбудсманына қайта жіберуге;

      7-4) осы Заңның 9-бабының 5-тармағында көзделген ақпаратты алған кезде уәкілетті органның нормативтік құқықтық актісінде белгіленген тәртіппен сақтандыру жағдайын реттеу жөнінде шаралар қабылдауға;

      8) сақтанушыға (сақтандырылушыға) олардың сақтандыру жағдайы кезiнде шығындарды болдырмау немесе азайту мақсатымен жұмсаған шығыстарын өтеуге;

      9) сақтандыру құпиясын қамтамасыз етуге мiндеттi.

      Көлiк құралдары иелерiнiң жауапкершілiгiн мiндеттi сақтандыру шартында сақтандырушының Қазақстан Республикасының заңдарына қайшы келмейтiн өзге де мiндеттерi көзделуi мүмкiн.

      Ескерту. 17-бапқа өзгерту енгізілді - ҚР 2006.02.20 № 128 (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-баптан қараңыз), 2007.05.07 № 244 (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-баптан қараңыз), 2009.12.30 № 234-IV (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-б. қараңыз); 24.11.2015 № 422-V (01.01.2016 бастап қолданысқа енгізіледі); 10.01.2018 № 134-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін алты ай өткен соң қолданысқа енгізіледі); 02.07.2018 № 166-VІ (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 12.07.2022 № 138-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

18-бап. Жәбiрленушiнің құқықтары

      1. Жәбiрленушi:

      1) болуы салдарынан сақтанушы (сақтандырылушы) өзiне зиян келтiрген көлiк оқиғасы туралы сақтандырушыға хабарлауға;

      2) сақтанушының (сақтандырылушының) орнына сақтандыру төлемiн жүзеге асыру үшін қажеттi құжаттарды жинауға және оларды сақтандырушыға табыс етуге;

      3) алып тасталды - ҚР 10.01.2018 № 134-VI Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін алты ай өткен соң қолданысқа енгізіледі)

      3-1) кез келген медициналық мекеменің қызметін пайдалануға;

      4) сақтандырушы жүргізген, келтірілген зиян мөлшерлерiн айқындаудың және сақтандыру төлемінің нәтижелерiмен танысуға;

      4-1) жәбiрленушiнiң өмiрiне, денсаулығына және (немесе) мүлкiне зиян келтiрілуіне кiнәлi тұлғаның сақтандырушысына осы Заңның 17-бабының 5-1) тармақшасында көзделген тәртiппен осы тұлғаның көлiк құралдары иелерiнiң жауапкершілігiн мiндеттi сақтандыру шартының бар екендiгi туралы мәлiметтердi (сақтанушының тегi, аты, әкесiнiң аты (егер ол жеке басын куәландыратын құжатта көрсетілген болса), көлiк құралын мемлекеттік тiркеу нөмiрi, нөмiрi және жасалған күнi) растау туралы жазбаша өтініш жасауға;

      4-2) сақтандыру жағдайын растайтын құжат болған кезде дерекқорды қалыптастыру және жүргiзу жөніндегі ұйымға жәбiрленушiнiң өмiрiне, денсаулығына және (немесе) мүлкiне зиян келтiрілуіне кiнәлi тұлғаның көлiк құралдары иелерiнiң жауапкершілігiн мiндеттi сақтандыру шартының бар не жоқ екендігі туралы мәлiметтердi (сақтанушының тегi, аты, әкесiнiң аты (егер ол жеке басын куәландыратын құжатта көрсетілген болса), көлiк құралын мемлекеттік тiркеу нөмiрi, нөмiрi және жасалған күнi) ұсыну туралы жазбаша өтініш жасауға;

      5) осы Заңның 26-1-бабында көзделген тәртіппен сақтандыру төлемiн алуға, сондай-ақ келтірілген зиянды өтетуге;

      5-1) көлік құралдары иелерінің жауапкершілігін міндетті сақтандыру шартынан туындайтын мәселелерді реттеу үшін осы Заңның 29-1-бабында көзделген ерекшеліктерді ескере отырып сақтандырушыға не сақтандыру омбудсманына немесе сотқа жүгінуге;

      6) өтінішті және қоса берілетін құжаттарды сақтандыру омбудсманына (тікелей сақтандыру омбудсманына, оның ішінде оның интернет-ресурсы не сақтандырушы, оның филиалы, өкілдігі арқылы) жіберуге;

      7) көлiк құралының иесiне келтiрiлген зиянды келтiрiлген зиян сомасының алынған сақтандыру төлемi сомасынан асатын мөлшерде өтеуi туралы талап қоюға құқылы.

      2. Осы Заңда көзделген жағдайларда жәбiрленушiнiң осы баптың 1-тармағында белгiленген құқықтары пайда алушы ретiнде әрекет жасаушы өзге тұлғаларға өтедi.

      Ескерту. 18-бапқа өзгерту енгізілді - ҚР 2007.05.07 № 244 (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-баптан қараңыз), 2009.12.30 № 234-IV (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-б. қараңыз); 24.11.2015 № 422-V (01.01.2016 бастап қолданысқа енгізіледі); 10.01.2018 № 134-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін алты ай өткен соң қолданысқа енгізіледі); 02.07.2018 № 166-VІ (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

18-1-бап. Тәуелсіз сарапшыны аккредиттеу ережесі

      Ескерту. 18-1-бап алып тасталды - ҚР 24.11.2015 № 422-V (01.01.2016 бастап қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

4-тарау. Сақтандыру сыйлықақылары

19-бап. Сақтандыру сыйлықақысының мөлшерi

      1. Көлік құралдары иелерінің жауапкершілігін міндетті сақтандыру шартын жасасқан кезде төленуге тиіс жылдық сақтандыру сыйлықақысын есептеу үшін базалық сақтандыру сыйлықақысы пайдаланылады, оған көлік құралының тіркелген жеріне, көлік құралының түріне, сақтанушының (сақтандырылушының) жасына және жүргізу стажына, көлік құралының пайдаланылу мерзіміне, азаматтық-құқықтық жауапкершілігі сақтандырылған адамдардың кінәсінен сақтандыру жағдайларының болуына немесе болмауына қарай ("бонус-малус" жүйесі) осы баптың 3-10-тармақтарында белгіленген коэффициенттер қолданылады.

      Осы Заңда көзделмеген өзге негіздер бойынша сақтандыру сыйлықақысының мөлшерін азайтуға немесе ұлғайтуға жол берілмейді.

      2. Базалық сақтандыру сыйлықақысы 1,9 айлық есептік көрсеткіш мөлшерінде белгіленеді.

      3. Көлік құралын тіркеу аумағы бойынша коэффициенттер мынадай мөлшерде белгіленеді:

Р/с

Облыстың, республикалық маңызы бар қаланың, астананың атауы

Көлік құралын тіркеу аумағы бойынша коэффициент мөлшері (астана, республикалық және облыстық маңызы бар қалалар үшін)

1

2

3

1.

Алматы облысы

1,78

2.

Түркістан облысы

1,01

3.

Шығыс Қазақстан облысы

1,96

4.

Қостанай облысы

1,95

5.

Қарағанды облысы

1,39

6.

Солтүстік Қазақстан облысы

1,33

7.

Ақмола облысы

1,32

8.

Павлодар облысы

1,63

9.

Жамбыл облысы

1,00

10.

Ақтөбе облысы

1,35

11.

Батыс Қазақстан облысы

1,17

12.

Қызылорда облысы

1,09

13.

Атырау облысы

2,69

14.

Маңғыстау облысы

1,15

15.

Алматы

2,96

16.

Астана

2,2

17

Шымкент

1,01

      3-1. Осы баптың 3-тармағында көрсетілген, көлік құралын тіркеу аумағы бойынша коэффициенттерге сақтандыру сыйлықақысын есептеу үшін түзету коэффициенттері қосымша қолданылады.

      Түзету коэффициенттерін есептеуді уәкілетті органның нормативтік құқықтық актісінде айқындалған тәртіппен, көлік құралын тіркеу аумағы бойынша шығындылық көрсеткіштерін, таргеттелетін шығындылық пен анықтық факторын ескере отырып, дерекқорды қалыптастыру және жүргізу жөніндегі ұйым жүргізеді.

      Таргеттелетін шығындылықты, анықтық факторын және түзету коэффициенттерін уәкілетті орган бекітеді және уәкілетті органның нормативтік құқықтық актісінде белгіленген мерзімдерде уәкілетті органның интернет-ресурсында жарияланады.

      Таргеттелетін шығындылықтың мәні алпыс пайыздан сексен пайызға дейінгі диапазонда болуға тиіс.

      Сақтандырушы түзету коэффициенттерін уәкілетті органның нормативтік құқықтық актісінде айқындалған тәртіппен, осы тармақтың екінші бөлігіне сәйкес есептелген мәндердің он пайызынан асырмай ұлғайтуға немесе азайтуға құқылы.

      4. Осы баптың 3-тармағында көрсетілген облыстардағы өзге де қалалар мен елді мекендер үшін жылдық сақтандыру сыйлықақысын есептеу үшін 0,8 мөлшеріндегі түзету коэффициенті қосымша пайдаланылады.

      5. Көлiк құралы Қазақстан Республикасының аумағына уақытша келген жағдайда, тiркеу аумағы бойынша 4,4 мөлшеріндегі коэффициент қолданылады.

      Осы Заңның 5-бабы 1-тармағының 3) тармақшасында көзделген жағдайларға көлік құралын тіркеу аумағы бойынша коэффициенттер қолданылмайды.

      6. Көлік құралының түрі бойынша коэффициенттер мынадай мөлшерде белгіленеді:

Рет №

Көлік құралының түрі

Қазақстан Республикасы Ішкі істер министрлігінің нормативтік құқықтық актісіне сәйкес жіктеу

Көлік құралының түрі бойынша коэффициент мөлшері

1

2

3

4

1

Жеңіл автомобильдер

"В" - толық массасы 3500 кг аспайтын және жүргізушінің отыратын орнынан басқа отыратын орындарының саны 8-ден аспайтын автомобильдер

2,09

2

Жолаушылар орны қоса алғанда 16-ға дейінгі автобустар

"Д" - жолаушыларды тасымалдауға арналған және жүргізуші отыратын орыннан басқа, 8-ден астам отыратын орны бар автомобильдер

3,26

3

Жолаушылар орны 16-дан артық автобустар

"Д" - жолаушыларды тасымалдауға арналған және жүргізуші отыратын орыннан басқа, 8-ден астам отыратын орны бар автомобильдер

3,45

4

Жүк автомобильдері

"С" - толық массасы 3500 кг асатын жүк автомобильдері

3,98

5

Троллейбустар, трамвайлар

Троллейбустар, трамвайлар

2,33

6

Мотокөлік

"А" - мотоциклдер, мотороллерлер және басқа мотокөлік құралдары

1,00

7

Тіркемелер (жартылай тіркемелер)

"Е" - көлік құралдарының "В", "С" немесе "Д" санаттарына жататын сүйреуіштері бар көлік құралдарының құрамдары

1,00


      7. Жеке тұлғалар үшін жасына және жүргізу стажына қарай коэффициент мөлшері мынадай мөлшерде белгіленеді:

Рет

Жасы және жүргізу стажы

Жасына және жүргізу стажына қарай коэффициент мөлшері

1

2

3

1.

25 жасқа толмаған/жүргізу стажы 2 жылдан аз

1,10

2.

25 жасқа толмаған/жүргізу стажы 2 жылдан астам

1,05

3.

25 жас және одан үлкен/жүргізу стажы 2 жылдан аз

1,05

4.

25 жас және одан үлкен/жүргізу стажы 2 жылдан астам

1,00


      8. Заңды тұлғалар үшін осы баптың 7-тармағында көзделген коэффициент 1,2 мөлшерінде белгіленеді.

      9. Көлік құралының пайдаланылу мерзіміне қарай коэффициенттер мынадай мөлшерде белгіленеді:

Рет

Көлік құралының пайдаланылу мерзімі

Көлік құралының пайдаланылу мерзіміне қарай коэффициент мөлшері

1

2

3

1.

7 жылға дейін, қоса алғанда

1,00

2.

7 жылдан жоғары

1,10


      10. "Бонус-малус" жүйесі бойынша коэффициентті есептеу және қолдану тәртібі уәкілетті органның нормативтік құқықтық актісінде айқындалады.

      11. Алып тасталды – ҚР 12.07.2022 № 138-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.
      12. Алып тасталды – ҚР 12.07.2022 № 138-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.
      13. Алып тасталды – ҚР 12.07.2022 № 138-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

      14. Қазақстан Республикасының аумағына уақытша келген жағдайларды қоспағанда, көлiк құралдары иелерiнiң жауапкершiлiгiн мiндеттi сақтандыру шарты он екi айдан аз мерзiмге жасалған кезде, көлiк құралының бiрлiгiне сақтандыру сыйлықақысының мөлшерi мынадай формула бойынша есептеледi:

      СС = ЖСС*№/№, мұнда:

      СС - он екі айдан аз мерзімге жасалған көлік құралдары иелерінің жауапкершілігін міндетті сақтандыру шарты бойынша сақтандыру сыйлықақысының мөлшері (теңгемен);

      ЖСС – жылдық сақтандыру сыйлықақысының мөлшері (теңгемен);

      № - көлік құралдары иелерінің жауапкершілігін міндетті сақтандыру шартын жасасу мерзімі (күнмен);

      № – 365 күн (кібісе жылы 366 күн).

      Қазақстан Республикасының аумағына уақытша келген жағдайда, көлiк құралының бiрлiгiне сақтандыру сыйлықақысының мөлшерi мынадай формула бойынша есептеледi:

      СС = ЖСС * K, мұнда:

      СС – Қазақстан Республикасының аумағына уақытша келген жағдайда, он екi айдан аз мерзiмге жасалған көлiк құралдары иелерiнiң жауапкершiлiгiн мiндеттi сақтандыру шарты бойынша сақтандыру сыйлықақысының мөлшерi (теңгемен);

      К – осы баптың 14-1-тармағында көрсетілген, Қазақстан Республикасының аумағында болу мерзіміне байланысты түзету коэффициенті.

      14-1. Қазақстан Республикасының аумағына уақытша келу кезеңіне көлiк құралдары иелерiнiң жауапкершiлiгiн мiндеттi сақтандыру шартын жасау кезінде мынадай коэффициенттер белгіленеді:

Р/с

Шет мемлекеттерде тіркелген және Қазақстан Республикасының аумағында уақытша пайдаланылатын көлiк құралдары иелерiнiң азаматтық жауапкершiлiгiн мiндеттi сақтандыруды жүзеге асыру кезіндегі сақтандыру мерзімі

Коэффициент

1

15 күнге дейін (қоса алғанда)

0,2

2

16 күннен 1 айға дейін

0,3

3

2 ай

0,4

4

3 ай

0,5

5

4 ай

0,6

6

5 ай

0,65

7

6 ай

0,7

8

7 ай

0,8

9

8 ай

0,9

10

9 ай

0,95

11

10 ай және одан да көп

1

      15. Кешенді сақтандыру шарты бойынша сақтандыру сыйлықақысы көлік құралының бір бірлігі үшін төленеді, бұл ретте сақтандыру сыйлықақысының мөлшері сақтандыру полисінде көрсетілген көлік құралдары үшін белгіленген сақтандыру сыйлықақылары мөлшерінің ең көп шамасына тең болып белгіленеді.

      16. Стандартты шарт бойынша сақтандыру сыйлықақысы әр сақтандырылушы бойынша есептеледі және әр сақтандырылушы бойынша есептелген сақтандыру сыйлықақылары мөлшерінің ең көп шамасына тең мөлшерде сақтанушының төлеуіне жатады.

      Ескерту. 19-бап жаңа редакцияда - ҚР 2009.12.30 № 234-IV (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-б. қараңыз); өзгеріс енгізілді - ҚР 24.11.2015 № 422-V (01.01.2016 бастап қолданысқа енгізіледі); 02.07.2018 № 166-VІ (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 28.12.2018 № 210-VІ (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 27.12.2019 № 291-VІ (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 12.07.2022 № 138-VII (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-баптан қараңыз); 05.11.2022 № 157-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

20-бап. Сақтандыру сыйлықақыларының мөлшерiн азайту

      Көлiк құралдарының иелерi – Ұлы Отан соғысына қатысушылар және жеңілдіктер бойынша Ұлы Отан соғысына қатысушыларға теңестірілген адамдар, басқа мемлекеттердiң аумағындағы ұрыс қимылдарының ардагерлері, бірінші және екінші топтардағы мүгедектігі бар адамдар, зейнеткерлер стандартты шарт жасасқан кезде осы Заңның 19-бабына сәйкес есептелген, төленуге жататын сақтандыру сыйлықақысының елу пайызы мөлшерінде сақтандыру сыйлықақыларын төлейдi.

      Егер көлiк құралын осы тармақтың бiрiншi бөлiгiнде аталған адамдар санатына жатпайтын басқа иелер де пайдаланатын болса, онда көлiк құралдары иелерiнiң жауапкершiлiгiн мiндеттi сақтандыру мұндай жеңiлдiк берiлмей жүзеге асырылады.

      Ескерту. 20-бап жаңа редакцияда – ҚР 12.07.2022 № 138-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

20-1-бап. Сақтандырушы көрсететін қосымша қызметтер

      Сақтандырушы сақтанушының келісімі болған кезде сақтанушыға (сақтандырылушыға) зақымдалған көлік құралын жөндеу уақытында көлік құралын беруді, сақтандыру төлемдерін жүзеге асыру үшін қажетті құжаттарды жинау бойынша қызмет көрсетуді, сақтанушыға көмек көрсету үшін сақтандырушы өкілінің (авария комиссарының) көлік оқиғасы орнына баруын қоса алғанда, көлік оқиғасы жағдайында көмек көрсетумен байланысты қосымша ақылы қызмет көрсетуге құқылы.

      Ескерту. 20-1-баппен толықтырылды - ҚР 2007.05.07 № 244 (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-баптан қараңыз) Заңымен.

21-бап. Сақтандыру сыйлықақыларын төлеу тәртiбi

      1. Егер көлiк құралдары иелерiнiң жауапкершiлiгiн мiндеттi сақтандыру шартында өзгеше көзделмесе, сақтанушы сақтандыру сыйлықақысын біржолғы төлеммен төлейдi.

      2. Сақтандырушы көлiк құралы иелерiнiң жауапкершiлiгiн мiндеттi сақтандыру шартында сақтандыру сыйлықақысын мерзiмiн ұзартып төлеудi көздеуге құқылы. Бұл ретте сақтандырушы көлiк құралы иелерiнің жауапкершiлiгiн мiндетті сақтандыру шартының барлық қолданылу мерзiмi iшiнде сақтанушы алдында жауапты болады. Сақтанушының кезектi сақтандыру жарнасын төлемеуi сақтандырушы үшiн көлік құралдары иелерiнiң жауапкершілігiн мiндеттi сақтандыру шартын мерзiмiнен бұрын тоқтатуға негiз болып табылмайды.

      2-1. Сақтандырушы сақтандыру сыйлықақысын сақтандырушының интернет-ресурсы арқылы қолма-қол ақшасыз тәсілмен төлеу мүмкіндігін береді.

      3. Кезектi сақтандыру жарнасы уақтылы төленбеген кезде сақтанушы сақтандырушыға Қазақстан Республикасының Азаматтық кодексiнiң 353-бабында белгiленген тәртiппен және мөлшерде тұрақсыздық айыбын төлеуге мiндеттi.

      Ескерту. 21-бапқа өзгеріс енгізілді – ҚР 02.07.2018 № 166-VІ (01.01.2019 бастап қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

5-тарау. Сақтандыру жағдайын, келтірілген зиянның және сақтандыру төлемінің мөлшерін айқындау

22-бап. Сақтандыру жағдайын және келтiрiлген зиянның мөлшерiн айқындау

      1. Көлiк құралдары иелерiнiң жауапкершілігiн мiндеттi сақтандыру шартында көрсетiлген, сақтандырылған көлiк құралын пайдалануы нәтижесiнде жәбiрленушi деп танылған адамдардың өмiрiне, денсаулығына және (немесе) мүлкiне келтiрiлген зиянды өтеу бойынша сақтандырылушының азаматтық-құқықтық жауапкершiлiгiнiң басталу фактіci сақтандыру жағдайы деп танылады.

      2. Жәбiрленушiнiң өмiрi мен денсаулығына келтiрiлген зиянның мөлшерi тиiстi ұйымдар берген құжаттар негiзiнде осы Заңға сәйкес айқындалады.

      3. Мүлікке келтірілген зиянның мөлшерін айқындауды сақтандырушы не ол тартқан бағалаушы қызмет көрсету туралы шарттың негізінде лицензиялық мамандандырылған бағдарламалық қамтылымды қолдана отырып жүзеге асырады.

      Мамандандырылған бағдарламалық қамтылымға қойылатын талаптар және мүлікке келтірілген зиянның мөлшерін айқындау тәртібі уәкілетті органның нормативтік құқықтық актісінде белгіленеді.

      Сақтандырушы және сақтанушы (сақтандырылушы, пайда алушы) келтірілген зиян мөлшерін айқындау туралы өтініш берілген күннен бастап үш жұмыс күнi iшiнде бүлінген мүлікті қарап-тексерудің жүргізілетін күнін, уақытын және орнын келіседі. Бұл ретте бүлінген мүлікті қарап-тексеру көрсетілген өтініш берілген күннен бастап бес жұмыс күнi iшiнде жүргізілуге тиіс.

      Егер бүлінген мүлікті қарап-тексеру сақтанушының (сақтандырылушының, пайда алушының) кінәсінен немесе тараптардың еркінен тыс мән-жайларға байланысты жүргізілмеген жағдайда, сақтанушы (сақтандырылушы, пайда алушы) сақтандырушыға келтірілген зиянның мөлшерін айқындау туралы өтінішпен қайтадан жүгінеді.

      Мүлікке келтірілген зиян мөлшерін айқындауды сақтандырушы бүлінген мүлік қарап-тексерілген және қарап-тексеру актісі жасалған күннен бастап бес жұмыс күнінен кешіктірілмейтін мерзімде жүзеге асырады.

      3-1. Егер сақтандырушы келтірілген зиянның мөлшерін осы баптың 3-тармағының бесінші бөлігінде белгіленген мерзімде айқындамаса, онда сақтанушы (сақтандырылушы) не жәбірленуші (пайда алушы) немесе олардың өкілдері бағалаушының көрсетілетін қызметтерін пайдалануы және мүлікті қалпына келтіруді (кәдеге жаратуды) бастауы мүмкін. Бағалаушының көрсетілетін қызметтері үшін сақтанушы (сақтандырылушы) не жәбірленуші (пайда алушы) немесе олардың өкілдері шеккен шығындар, сақтандыру төлеміне қарамастан, сақтандырушының өтеуіне жатады.

      Бағалаушы көлік құралына келтірілген зиянның мөлшерін айқындауды уәкілетті органның осы баптың 3-тармағының екінші бөлігінде көрсетілген нормативтік құқықтық актісіне сәйкес жүзеге асырады.

      Осы тармақтың бірінші бөлігінде көзделген жағдайда, бағалаушы жүргізген, көлік құралына келтірілген зиянның мөлшерін айқындау нәтижесін сақтандырушы жәбірленушіге (пайда алушыға) немесе оның өкіліне сақтандыру төлемін жүзеге асыру үшін қабылдайды.

      4. Сақтандырушы осы бапқа сәйкес айқындалған зиян мөлшерінде сақтандыру төлемін жүзеге асырады.

      5. Сақтандырушы пайда алушыға тиесілі сақтандыру төлемінен зиян мөлшерін айқындауға байланысты меншікті шығыстарды ұстап қалуға құқылы емес.

      6. Сақтандыру жағдайын қасақана жасау, сондай-ақ сақтандыру төлемін заңсыз алуға бағытталған өзге де алаяқтық әрекеттер Қазақстан Республикасының заңдарында белгіленген жауаптылыққа алып келеді.

      Ескерту. 22-бап жаңа редакцияда - ҚР 24.11.2015 № 422-V (01.01.2016 бастап қолданысқа енгізіледі) Заңымен; өзгерістер енгізілді – ҚР10.01.2018 № 134-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін алты ай өткен соң қолданысқа енгізіледі); 02.07.2018 № 166-VІ (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 03.07.2019 № 262-VI (01.01.2020 бастап қолданысқа енгізіледі); 12.07.2022 № 138-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

22-1-бап. Өміріне, денсаулығына зиян келтірілген жәбірленушілер болмаған жағдайда көлік оқиғасы басталған кездегі тұлғалардың іс-әрекеттері

      Көлік оқиғасы жасалған кезде өміріне, денсаулығына зиян келтірілген жәбірленушілер болмаған жағдайда, оның қатысушылары мүмкіндік болған кезде орын алған көлік оқиғасы туралы сақтандырушыларды хабардар етуге тиіс.

      Сақтандырушылар өз өкілдерін көлік оқиғасы болған орынға жіберуге құқылы.

      Көлік оқиғасына қатысушылар болған мән-жайды бағалауға және болжамды мөлшері елу айлық есептік көрсеткіштен аспауға тиіс мүлікке келтірілген зиянның мөлшеріне өзара келісе отырып, оқиғаның схемасын өз бетінше жасауға және оған қол қойып, оны ресімдеу үшін жақын постқа немесе ішкі істер органдарының бөлімшелеріне баруға құқылы.

      Көлік оқиғасының схемасын жасау тәртібі мен үлгі нысандары уәкілетті органмен келісім бойынша Қазақстан Республикасы Ішкі істер министрлігінің нормативтік құқықтық актісінде белгіленеді.

      Ескерту. 22-1-баппен толықтырылды - ҚР 2007.05.07 № 244 (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-баптан қараңыз), 2009.12.30 № 234-IV (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-б. қараңыз) Заңдарымен.

22-2-бап. Сақтандыру жағдайын реттеудің оңайлатылған тәртібі

      1. Көлік оқиғасы жасалған кезде өміріне және (немесе) денсаулығына зиян келтірілген жәбірленушілер болмаған жағдайда, оған қатысушылар бір мезгілде мынадай талаптар сақталған кезде:

      1) көлік оқиғасы екі көлік құралының (тіркемелері (жартылай тiркемелерi) бар көлік құралдарын қоса алғанда) өзара жанасуы (соқтығысуы) салдарынан болса, осы көлік оқиғасы жасалған кезде иелерінің азаматтық-құқықтық жауапкершілігі осы Заңға сәйкес сақтандырылған болса;

      2) көлік оқиғасы салдарынан осы тармақтың 1) тармақшасында көрсетілген көлік құралдарына ғана зиян келтірілсе;

      3) көлік оқиғасы салдарынан зиян келтіру мән-жайлары, көлік құралдарының көрінетін бүлінуінің сипаты мен тізбесі, көлік оқиғасына қатысушылардың бірінің кінәсі көлік оқиғасына қатысушылардың келіспеушілігін туғызбаса және декларацияда тіркелсе;

      4) көлік оқиғасына қатысушылар уәкілетті органның нормативтік құқықтық актісінде белгіленген, әрбір жеке сақтандыру жағдайы бойынша сақтандыру сомасының мөлшері шегінде сақтандыру төлемінің мөлшеріне келіссе;

      5) көлік оқиғасы туралы құжаттар мен мәліметтерді ресімдеуді көлік оқиғасына қатысушылар уәкілетті органның нормативтік құқықтық актісінде айқындалған тәртіппен, сақтандыру компаниясының ақпараттық жүйесін және дерекқорды қалыптастыру және жүргізу жөніндегі ұйымның ақпараттық жүйесін пайдалана отырып, декларация жасау арқылы жүзеге асырса, сақтандыру жағдайын реттеудің оңайлатылған тәртібі туралы декларация (бұдан әрі – декларация) жасау арқылы көлік оқиғасын оңайлатылған ресімдеуді өздері келіскен шарттармен жүзеге асыруға құқылы.

      2. Көлік оқиғасына қатысушылар дерекқорды қалыптастыру және жүргізу жөніндегі ұйымнан сақтандырушының декларацияны қабылдағаны туралы хабарламаны өздері алғанға дейін көлік оқиғасы болған жерден кетпеуге тиіс.

      Егер көлік оқиғасына қатысушылар декларацияға қоса берген фотоматериалдар көлік оқиғасына қатысқан көлік құралының маркасын, моделін, сәйкестендіру нөмірін, мемлекеттік тіркеу нөмірлік белгісін, сондай-ақ зиян келтіру мән-жайларын, көлік оқиғасы салдарынан көлік құралдарының көрінетін бүлінуінің сипаты мен тізбесін айқындауға мүмкіндік бермеген жағдайда, сақтандырушы көлік оқиғасына қатысушылардан сақтандыру компаниясының ақпараттық жүйесін және дерекқорды қалыптастыру және жүргізу жөніндегі ұйымның ақпараттық жүйесін пайдалана отырып не басқа да қолжетімді тәсілмен фотоматериалдарды қайта жіберуді сұратуға құқылы.

      Осы тармақтың екінші бөлігінде көрсетілген мән-жайлар сақтандырушының декларацияны қабылдаудан бас тартуына негіз болып табылмайды.

      3. Көлік оқиғасына қатысушылардың бірі сақтандыру жағдайын реттеудің оңайлатылған тәртібін ресімдеумен келіспеген жағдайда сақтандыру төлемі осы Заңның 25-бабына сәйкес жүзеге асырылады.

      4. Сақтандыру жағдайын реттеудің тәртібі мен оңайлатылған тәртібінің шарттары, декларацияның нысаны мен оған қоса берілетін құжаттарға қойылатын талаптар уәкілетті органның нормативтік құқықтық актісінде айқындалады.

      5. Сақтандыру жағдайын реттеудің оңайлатылған тәртібі сақтандыру жағдайы бойынша көлік оқиғасына қатысушылар арасында келіспеушіліктер болмаған кезде осы Заңның 26-1-бабында айқындалған тәртіппен тікелей реттеу арқылы жүзеге асырылуы мүмкін, бұл туралы декларацияда тиісті белгі жасалады.

      6. Сақтандырушы сақтандыру жағдайының фактісі мен мән-жайларын анықтау және зиян мөлшерін есептеу үшін көлік оқиғасына қатысушылардың көлік құралдарын қарап-тексеруді жүргізуге құқылы.

      Көлік оқиғасына қатысушылар сақтандырушының талап етуі бойынша қарап-тексеру жүргізу үшін көлік құралдарын беруге және сақтандыру төлемін жүзеге асырғанға немесе сақтандырушы уәжді бас тартуды жібергенге дейін бүлінген мүлікті көлік оқиғасынан кейінгі күйінде сақтауға міндетті.

      Сақтандыру жағдайын реттеудің оңайлатылған тәртібі кезінде көлік құралдарын сақтандырушының қарап-тексеру тәртібі, шарттары, мерзімдері уәкілетті органның нормативтік құқықтық актісінде айқындалады.

      7. Сақтандыру жағдайын реттеудің оңайлатылған тәртібі кезінде сақтандыру төлемін сақтандырушы уәкілетті органның нормативтік құқықтық актісінде айқындалған тәртіппен және мерзімдерде жүзеге асырады.

      Осы бапқа сәйкес сақтандыру төлемі жүзеге асырылғаннан кейін сақтандырушының сақтандыру төлемін жүзеге асыру жөніндегі міндеттемесі тиісінше орындалған болып есептеледі және пайда алушы сақтандырушыға сақтандыру жағдайын оңайлатылған тәртіппен реттеу кезінде әрбір жекелеген сақтандыру жағдайы бойынша сақтандыру сомасының шекті мөлшерінен асатын бөлігінде зиянды өтеу туралы қосымша талаптар қоюға құқылы емес.

      8. Сақтандырушының осы Заңда және (немесе) Қазақстан Республикасының өзге де заңдарында белгіленген жағдайларда сақтандыру төлемін жүзеге асырудан бас тартуға құқығы бар.

      9. Сақтандыру жағдайын реттеудің оңайлатылған тәртібіне сәйкес сақтандыру төлемін жүзеге асырған сақтандырушының осы Заңның 28-бабына сәйкес төленген сома шегінде сақтанушыға (сақтандырылушыға) кері талап қоюға құқығы бар.

      10. Сақтандыру жағдайын реттеудің оңайлатылған тәртібінің рәсімімен және салдарымен келіспеген жағдайда сақтанушы (жәбірленуші, пайда алушы) дауды осы Заңның 29-1-бабына сәйкес реттеуге құқылы.

      Ескерту. 22-2-баппен толықтырылды – ҚР 12.07.2022 № 138-VII (01.01.2024 бастап қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

23-бап. Келтiрiлген зиянның мөлшерiн айқындаудың ерекше шарттары

      Ескерту. 23-бап алынып тасталды - ҚР 2007.05.07 № 244 (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-баптан қараңыз) Заңымен.

24-бап. Сақтандырушының жауаптылық шектері

      Ескерту. 24-баптың тақырыбы жаңа редакцияда - ҚР 24.11.2015 № 422-V (01.01.2016 бастап қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

      1. Бiр сақтандыру жағдайы (сақтандыру сомасы) бойынша сақтандырушы жауапкершілігiнiң шектi көлемi мынаны құрайды (айлық есептiк көрсеткiшпен):

      1) әрбiр жәбiрленушiнiң өмiрiне немесе денсаулығына келтiрiлген зиян үшiн және ол мыналарға алып келсе:

      қаза табуға – 2 000;

      мүгедектiктiң:

      бірінші тобы белгіленсе – 1600;

      екінші тобы белгіленсе – 1200;

      үшінші тобы белгіленсе – 500;

      мүгедектігі бар балаға – 1 000;

      мертiгуге, жарақаттануға немесе денсаулықтың мүгедектiк белгіленбеген өзге де зақымдануына – амбулаториялық және (немесе) стационарлық емделуге іс жүзіндегі шығыстар мөлшерiнде, бiрақ 300-ден аспауға;

      2) бір жәбірленушінің мүлкіне келтірілген зиян үшін - келтірілген зиян мөлшерінде, бірақ 600-ден көп емес;

      3) бір мезгілде екі және одан да көп жәбірленушінің мүлкіне келтірілген зиян үшін - келтірілген зиян мөлшерінде, бірақ әрбір жәбірленушіге 600-ден көп емес. Бұл ретте сақтандыру төлемдерінің жалпы мөлшері барлық жәбiрленушiге 2000-нан аспауға тиіс. Зиян мөлшері сақтандырушы жауапкершілігінің шекті көлемінен асқан жағдайда сақтандыру төлемі әрбір жәбірленушіге оның мүлкіне келтірілген зиянға мөлшерлес дәрежеде жүзеге асырылады.

      2. Қаза болуына немесе мүгедектiк белгiленуiне әкеп соққан, жәбiрленушiнiң өмiрi мен денсаулығына келтiрiлген зиян үшiн сақтандыру төлемi осы баптың 1-тармағында белгiленген сақтандырушы жауапкершiлiгiнiң шектi көлемiнiң мөлшерiнде жүзеге асырылады.

      3. Сақтандыру төлемiнiң мөлшерiн есептеу үшiн Қазақстан Республикасының заң актiсiне сәйкес белгiленген сақтандыру төлемi жүзеге асырылған күнгi айлық есептiк көрсеткiш пайдаланылады.

      4. Сақтанушының (сақтандырылушының) залалдарды болғызбау немесе азайту мақсатында шеккен шығыстары, eгep мұндай шығыстар қажеттi болса немесе сақтандырушының нұсқауларын орындау үшiн жұмсалса, егер тиiстi шаралар тiптi сәтсiз болса да сақтандырушының өтеуiне жатады.

      Мұндай шығыстар нақты мөлшерде өтеледi, бұл ретте сақтандыру төлемiнiң және шығыстар өтемақысының жалпы сомасы көлiк құралы иелерiнiң жауапкершiлiгiн мiндеттi сақтандыру шартында белгiленген жауапкершіліктің шекті көлемінен аспауға тиiс. Егер шығыстар сақтанушының сақтандырушы нұсқауларын орындауы нәтижесiнде туындаған болса, олар жауапкершіліктің шекті көлеміне қатыссыз, толық мөлшерде өтеледi.

      Көрсетілген шығыстарды сақтандырушы тiкелей шеккен тұлғаға өтейдi.

      5. Келтiрiлген зиянды толығымен өтеу үшiн жауапкершіліктің шекті көлемі жетпеген кезде сақтанушы жәбiрленушiге сақтандыру сомасы мен зиянның нақты мөлшерi арасындағы айырманы өтейдi.

      6. Жәбiрленушi қайтыс болған жағдайда сақтандырушы жәбiрленушiнi жерлеген адамға жүз айлық есептік көрсеткіш мөлшерінде жерлеу шығыстарын өтейдi.

      Ескерту. 24-бапқа өзгерту енгізілді - ҚР 2006.02.20 № 128 (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-баптан қараңыз), 2007.05.07 № 244 (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-баптан қараңыз), 2009.12.30 № 234-IV (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-б. қараңыз); 24.11.2015 № 422-V (01.01.2016 бастап қолданысқа енгізіледі); 02.07.2018 № 166-VІ (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 27.06.2022 № 129-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

25-бап. Сақтандыру төлемiн жүзеге асырудың жалпы шарттары

      1. Сақтандырушыға сақтандыру төлемi туралы талапты сақтанушы (сақтандырылушы) немесе пайда алушы болып табылатын өзге тұлға, пайда алушының тұрғылықты жерiн, байланыс телефондарын, банктiк деректемелерді (қажет болған кезде), сақтандыру төлемiн жүзеге асыру үшін қажетті құжаттарды қоса бере отырып, сақтандыру төлемiн қолма-қол ақшамен не банктiк шотқа аудару арқылы алу тәртібін көрсете отырып, оның ішінде уәкілетті органның нормативтік құқықтық актісіне сәйкес сақтандырушының интернет-ресурсы арқылы қояды.

      Өтініш беруші сақтандырушының талап етуі бойынша сақтандырушы қол жеткізе алатын, мемлекеттік органдардың дерекқорларында және (немесе) ақпараттық жүйелерінде электрондық нысанда бар құжаттарды қоспағанда, сақтандырушыға сақтандыру төлемін жүзеге асыру үшін қажетті құжаттардың түпнұсқаларын ұсынуға міндетті.

      2. Сақтандыру төлемi туралы өтiнiшке мынадай құжаттар қоса берiледi:

      1) алып тасталды – ҚР 02.07.2018 № 166-VІ (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

      2) сақтандыру жағдайының басталу фактiсiн және жәбiрленушiлерге келтiрiлген зиянның мөлшерiн растайтын құжат;

      3) жәбірленушінің өміріне, денсаулығына зиян келтіру фактісі болған жағдайда жәбiрленушiнiң еңбекке уақытша қабiлетсiздiгiнiң мерзiмi туралы денсаулық сақтау ұйымдары анықтамасының немесе мүгедектiк белгiленген жағдайда мамандандырылған мекемелердiң жәбiрленушiге мүгедектiк белгiлеу туралы анықтамасының көшiрмесi;

      4) жәбірленушінің қайтыс болуы туралы куәліктің көшірмесі немесе хабарлама;

      4-1) пайда алушының зиянды өтеттіру құқығын растайтын құжат (көшiрмесi);

      4-2) осы Заңның 22-бабының 3-тармағында көзделген жағдайда, зиянның мөлшерін айқындау туралы өтініш;

      5) алып тасталды - ҚР 24.11.2015 № 422-V (01.01.2016 бастап қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

      6) пайда алушының жеке басы куәлiгiнiң көшiрмесi (жеке тұлға үшiн) немесе заңды тұлғаның өкiлiне берiлген сенiмхаттың түпнұсқасы;

      7) сақтандыру жағдайы басталған кезде сақтанушының (сақтандырылушының) шығынды болдырмау немесе азайту мақсатында шеккен шығыстарын растайтын құжаттар, олар болған кезде;

      8) алып тасталды - ҚР 24.11.2015 № 422-V (01.01.2016 бастап қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

      Сақтандырушының сақтанушыдан (сақтандырылушыдан) не жәбiрленушiден қосымша құжаттарды және (немесе) ақпараттық жүйелер мен сервистер арқылы қолжетімді құжаттарды талап етуiне жол берiлмейдi.

      3. Құжаттарды қабылдаған сақтандырушы өтініш беруші ұсынған құжаттардың толық тізбесін және оларды қабылдау күнін көрсете отырып, анықтаманы екі данада жасауға міндетті.

      Сақтанушы (сақтандырылушы, пайда алушы) сақтандыру төлемі туралы өтінішін электрондық тәсілмен жөнелткен жағдайда, сақтандырушы оған осы анықтаманы электрондық нысанда ұсынуы мүмкін.

      Өтініш беруші сақтандырушыға өзі келіп өтініш жасаған кезде анықтаманың бір данасы өтініш берушіге беріледі, өтініш берушінің оны алғаны туралы белгі қойылған екінші данасы сақтандырушыда қалады.

      4. Жәбiрленушi (ол қайтыс болған жағдайда - жәбiрленушiнiң қайтыс болуына байланысты Қазақстан Республикасының заңдарына сәйкес зиянды өтеттiруге құқылы адам), сондай-ақ сақтанушы (сақтандырылушы) немесе жәбiрленушiге (зиянды өтеттiруге құқылы адамға) келтiрiлген зиянды осы Заңда белгiленген сақтандырушы жауапкершiлiгiнiң көлемi шегiнде өтеушi және сақтандыру төлемiне құқық алған өзге де тұлға пайда алушы болып табылады.

      Мүлікке зиян келтірілген жағдайда осы мүліктің меншік иесі, ал ол қайтыс болған жағдайда зиянды өтеттіруге құқығы бар адамдар жәбірленуші болып танылады.

      5. Жәбiрленушiнiң жазбаша ресiмделген өтiнiшi немесе нотариат куәландырған сенiмхаты бойынша сақтандыру төлемi тiкелей оның денсаулығын және (немесе) мүлкiн қалпына келтiру жөнiнде қызмет көрсеткен (көрсетушi) тұлғаға жүзеге асырылуы мүмкiн.

      6. Жәбiрленушiнiң өмiрiне және денсаулығына келтiрiлген зиян үшiн сақтандыру төлемi оған (зиянды өтеттiруге құқылы адамдарға) басқа сақтандыру шарттары бойынша тиесiлі сомаға қатыссыз жүзеге асырылады.

      7. Сақтандыру төлемi жүзеге асырылған кезде сақтандырушының пайда алушыдан оның сақтандырушыға талап қою құқығын шектейтiн шарттар қабылдауын талап етуге құқығы жоқ.

      8. Сақтандырушы осы мүлiктiң сақтандыру жағдайы басталған күнгi нарықтық құны мөлшерiндегi сақтандыру төлемiн жүзеге асырған жағдайда, оның мүлiктi және мүлiктiң қалдықтарын алуға құқығы бар.

      9. Сақтандырушы жәбірленушінің өмірі мен денсаулығына зиян келтіру фактісі болмаған кезде, сақтандыру төлемін ішкі істер органдары берген оқиғаның схемасы бар жол жүрісі қағидаларының бұзылғаны туралы хаттама негізінде жүзеге асыруға құқылы.

      Ескерту. 25-бапқа өзгертулер енгізілді - ҚР 2006.02.20 № 128 (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-баптан қараңыз), 2007.05.07 № 244 (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-баптан қараңыз), 2009.12.30 № 234-IV (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-б. қараңыз); 29.12.2014 № 269-V (01.01.2015 бастап қолданысқа енгізіледі); 24.11.2015 № 422-V (01.01.2016 бастап қолданысқа енгізіледі); 10.01.2018 № 134-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін алты ай өткен соң қолданысқа енгізіледі); 02.07.2018 № 166-VІ (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-баптан қараңыз); 14.07.2022 № 141-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 12.07.2022 № 138-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

26-бап. Сақтандыру төлемiн жүзеге асыру тәртiбi

      1. Сақтандырушы сақтандыру төлемiн осы Заңның 25-бабында көзделген құжаттарды алған күннен бастап он бес жұмыс күнi iшiнде төлейдi.

      2. Алынып тасталды - 2007.05.07 № 244 (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-баптан қараңыз) Заңымен.

      2-1. Бірнеше жәбірленушінің мүлкіне зиян келтірілген жағдайда, сақтандырушы барлық жәбірленушілердің құжаттарын алған күннен бастап жеті жұмыс күні ішінде, бірақ басқа сақтандырылғандардың құжаттарды беруіне қарамастан, сақтандырушыға бірінші болып құжаттарын берген жәбірленушіден құжаттар алған күннен бастап күнтізбелік 15 күннен кешіктірмей сақтандыру төлемін бастауға міндетті.

      3. Егер сақтандыру жағдайының басталуына әкеп соққан оқиғаның нәтижесiнде жәбiрленушiнiң денсаулығы нашарлап кетсе (мүгедектiк не мүгедектiктiң неғұрлым жоғары тобы белгiленсе) не қайтыс болса, онда сақтандырушы жәбiрленушіден (пайда алушыдан) келiп түскен өтiнiштiң және тиiстi құжаттардың негiзiнде, сақтандыру төлемiнiң сомасына осы Заңда белгiленген тәртiппен және мөлшерде қайта есептеу жүргiзуге мiндеттi.

      Бұл ретте сақтандыру төлемiнiң сомасын қайта есептеу кезiнде бұрын төленген сомалар есепке алынады.

      4. Сақтандыру төлемi уақтылы жүзеге асырылмаған кезде сақтандырушы пайда алушыға Қазақстан Республикасы Азаматтық кодексiнiң 353-бабында белгiленген тәртiппен және мөлшерде тұрақсыздық айыбын төлеуге мiндеттi.

      Ескерту. 26-бапқа өзгерту енгізілді - ҚР 2006.02.20 № 128 (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-баптан қараңыз), 2007.05.07 № 244 (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-баптан қараңыз), 2009.12.30 № 234-IV (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-б. қараңыз) Заңдарымен.

26-1-бап. Тікелей реттеу

      1. Көлік оқиғасы кезінде жәбірленуші немесе жәбірленушінің қайтыс болуына байланысты зиянды өтетуге Қазақстан Республикасының заңдарына сәйкес құқығы бар адам келтірілген зиянның өтемін алу үшін, кінәсінен көлік оқиғасы болған адамды көлiк құралдары иелерiнiң жауапкершілігiн мiндеттi сақтандыру шарты болған жағдайда, көлік құралдары иелерінің жауапкершілігін міндетті сақтандыру шарты бойынша жәбірленушінің жауапкершілігін сақтандырған сақтандырушыға жүгінуге құқылы.

      2. Сақтандырушы осы Заңның 25-бабы 2-тармағының 1), 2), 3), 4), 4-1), 4-2) және 6) тармақшаларында көзделген құжаттарды алған күннен бастап жеті жұмыс күні ішінде келтірілген зиянды өтейді.

      Тікелей реттеу шеңберінде сақтандырушы жүзеге асыратын жәбiрленушiнiң өмiрiне, денсаулығына және (немесе) мүлкiне келтiрiлген зиянды өтеу ол үшін жәбірленушімен жасасқан көлiк құралдары иелерiнiң азаматтық-құқықтық жауапкершiлiгiн мiндеттi сақтандыру шарты және сақтандыру төлемі бойынша міндеттемелердің орындалуы болып табылмайды.

      3. Кінәсінен сақтандыру жағдайы туындаған адамның сақтандыру компаниясы сақтандыру жағдайын реттеген сақтандырушыға нақты төлеген сомасын өтеп береді.

      4. Тікелей реттеуді жүзеге асыру тәртібі мен шарттары осы Заңда және уәкілетті органның нормативтік құқықтық актілерінде белгіленеді.

      Ескерту. 26-1-баппен толықтырылды - ҚР 2007.05.07 № 244 (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-баптан қараңыз); жаңа редакцияда - ҚР 24.11.2015 № 422-V (01.01.2016 бастап қолданысқа енгізіледі); өзгеріс енгізілді – ҚР10.01.2018 № 134-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін алты ай өткен соң қолданысқа енгізіледі); 02.07.2018 № 166-VІ (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 12.07.2022 № 138-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

27-бап. Бiрнеше тұлға зиян келтiрген кездегi сақтандыру төлемi

      Тұлғаға иелерiнде көлiк құралдары иелерiнiң жауапкершiлiгiн мiндеттi сақтандыру шарттары бар бiрнеше көлiк құралдары зиян келтiрген кезде пайда алушы сақтандыру төлемiн олардың әрқайсысынан жеке-жеке алуға құқылы. Әрбiр сақтандырушы сақтандыру төлемiн осы Заңда белгiленген жауапкершiлiк көлемi шегiнде және сақтанушы жауапкершілiгiне тең мөлшерде жүзеге асырады. Бұл ретте барлық сақтандырушылар жасаған сақтандыру төлемiнiң жалпы сомасы жәбiрленушiге келтiрiлген нақты зиян мөлшерiнен және әрбiр сақтандырушы үшiн көзделген жауапкершілiктiң шектi көлемiнен аспауға тиiс.

28-бап. Зиян келтiрген тұлғаға керi талап қою құқығы

      1. Сақтандыру төлемiн жүзеге асырған сақтандырушы сақтанушыға (сақтандырылушыға) төленген сома шегiнде мынадай жағдайларда, егер:

      1) сақтанушының (сақтандырылушының) азаматтық-құқықтық жауапкершiлiгi оның, қажеттi қорғану және аса қажеттiлiк жағдайында жасалған iс-әрекеттерiн қоспағанда, сақтандыру жағдайының туындауына бағытталған не оның басталуына септiгiн тигiзетiн қасақана iс-әрекеттерi салдарынан басталса;

      2) сақтанушының (сақтандырылушының) азаматтық-құқықтық жауапкершiлiгi оның көлiк құралын алкогольге, есiрткiге немесе уытқұмарлыққа мас болып жүргiзуi салдарынан басталса;

      3) көлiк құралын жүргiзушi адамның көлік оқиғасы жасалған кезде оны жүргізуге құқығы болмаса;

      4) соттың iстi талқылауы барысында сақтандыру жағдайы көлiк құралының техникалық ақауы салдарынан болғаны, олар туралы сақтанушының (сақтандырылушының) бiлгенi немесе бiлуге тиiстi екенi анықталса;

      5) көлiк құралы оның техникалық сипатына сай емес мақсаттарға пайдаланылса;

      6) сақтанушы (сақтандырылушы) сақтандыру жағдайынан болатын шығындарды азайту жөнiндегi шараларды қасақана қолданбаса;

      7) егер бұл факт зардап шеккен адамға медициналық көмек көрсетуге байланысты болған жағдайды қоспағанда, көлік құралын жүргізуші адам өзі қатысушысы болған көлік оқиғасы болған жерден кетіп қалса;

      8) көлік құралын жүргізген және психикаға белсенді әсер ететін заттарды тұтыну фактісін және мас күйін анықтау үшін медициналық куәландыруға жіберілген тұлға дәлелсіз себептермен мұндай куәландырудан өтпесе, кері талап қоюға құқылы.

      2. Егер осы баптың 1-тармағында санамаланған жағдайларда келтiрiлген зиянға осы Заңның 11-бабы 5-тармағының 1) және 2) тармақшаларында көрсетілген адам кiнәлi болып табылса, сақтандырушының сақтанушыға (сақтандырылушыға) керi талап қоюға құқығы бар.

      3. Сақтанушының (сақтандырылушының) сақтандырушы сақтандыру нәтижесiнде өтеген шығындар үшiн жауапты адамға керi талап қою құқығы сақтандыру төлемiн жүзеге асырған сақтандырушыға ол төлеген сома шегінде ауысады. Бұл ретте, егер сақтандыру жағдайы автомобиль жолдарының және олардың бойындағы ғимараттардың қанағаттанғысыз күтiмiнен туындаған жол жағдайы себептерiнен болғаны анықталса, көлiк құралы иесiнің осындай жағдайлар жасауға кiнәлi тұлғаға талап қою құқығы сақтандыру төлемiн жүзеге асырған сақтандырушыға ауысады.

      Ескерту. 28-бапқа өзгерту енгізілді - ҚР 2007.05.07 № 244 (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-баптан қараңыз), 2009.12.30 № 234-IV (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-б. қараңыз); 12.07.2022 № 138-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

29-бап. Сақтандырушыны сақтандыру төлемін жүзеге асырудан босату негіздерi

      1. Сақтандырушы, егер сақтандыру жағдайы:

      1) қажеттi қорғану және аса қажеттілiк жағдайда жасалған iс-әрекеттердi қоспағанда, пайда алушының сақтандыру жағдайының туындауына бағытталған не оның басталуына септiгiн тигiзетiн қасақана iс-әрекеттерi;

      2) пайда алушының Қазақстан Республикасының заңнамалық актілерiнде белгiленген тәртiппен сақтандыру жағдайымен себептiк байланыстағы қасақана қылмыстық немесе әкiмшiлiк құқық бұзушылықтар деп танылған әрекеттерi салдарынан болса, сақтандыру төлемiн толық немесе iшiнара төлеуден бас тартуға құқылы.

      2. Сақтандырушының сақтандыру төлемiн жүзеге асырудан бас тартуы үшiн сондай-ақ:

      1) пайда алушының шығынның тиiстi өтемiн шығын келтiруге кiнәлi тұлғадан алуы;

      2) Алынып тасталды - ҚР 2009.12.30 № 234-IV (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-б. қараңыз) Заңымен.

      3) сақтанушының (сақтандырылушының) көлiк құралын жарыстарда, сынақтарда немесе жүргiзудi үйретуге арнайы лайықталған орындарда оқыту кезiнде пайдалануы;

      4) көлiк құралын тиеу немесе түсiру кезiнде зиян келтiру;

      5) жәбiрленушiнiң мүлкiне ақша, бағалы қағаздар, алтын, күмiстен жасалған бұйымдар, құнды заттар, әсемдiк бұйымдар, өнер туындылары немесе басқа да құндылықтар түрiнде зиян келтiру;

      6) жәбiрленушiнiң осы Заңның 22-бабы 3-тармағы үшінші бөлігінің, 22-2-баптың 6-тармағының екінші бөлігінің талаптарын бұзуы;

      7) сақтандыру жағдайын реттеудің оңайлатылған тәртібі жөніндегі құжаттар мен мәліметтердің осы Заңда және уәкілетті органның нормативтік құқықтық актісінде белгіленген талаптарға сәйкес келмеуі негiз болуы мүмкiн.

      3. Сақтандыру төлемiн жүзеге асырудан бас тарту үшiн негiздер бар кезде сақтандырушы өтінішті және осы Заңның 25-бабының 2-тармағында көзделген барлық құжаттарды алған күннен бастап жеті жұмыс күні ішінде өтініш берушіге бас тарту себептерiнiң уәжді негіздемесімен және сақтанушының (сақтандырылушының, пайда алушының) Қазақстан Республикасы заңнамасының ерекшеліктерін ескере отырып, келіспеушіліктерді реттеу үшін сақтандыру омбудсманына жүгіну құқығы туралы хабарламамен сақтандыру төлемiнен толық немесе iшiнара бас тарту туралы тиiстi шешiмдi жазбаша нысанда жiберуге мiндеттi.

      4. Алынып тасталды - ҚР 2009.12.30 № 234-IV (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-б. қараңыз) Заңымен.

      5. Сақтандырушы, егер сақтандыру жағдайы:

      1) ядролық жарылыстың, радиацияның немесе радиоактивтiк улану әсерiнiң;

      2) соғыс қимылдарының;

      3) азамат соғысының, түрлi сипаттағы халық толқуларының, жаппай тәртiпсiздiктердiң немесе ереуiлдердiң салдарынан басталса, сақтандыру төлемiн жүзеге асырудан босатылады.

      5-1. Сақтандыру төлемі сақтандыру полисінде көрсетілген зақымдалған көлік құралы үшін төленбейді.

      6. Сақтандырушының осы бапта көзделмеген негiздер бойынша сақтандыру төлемiнен бас тартуға құқығы жоқ.

      Ескерту. 29-бапқа өзгерту енгізілді - ҚР 2006.02.20 № 128 (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-баптан қараңыз), 2007.05.07 № 244 (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-баптан қараңыз), 2009.12.30 № 234-IV (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-б. қараңыз), 03.07.2014 № 227-V (01.01.2015 бастап қолданысқа енгізіледі); 24.11.2015 № 422-V (01.01.2016 бастап қолданысқа енгізіледі); 12.07.2022 № 138-VII (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-баптан қараңыз) Заңдарымен.

29-1-бап. Көлік құралдары иелерінің азаматтық-құқықтық жауапкершілігін міндетті сақтандыру жөніндегі дауларды реттеу ерекшеліктері

      1. Көлік құралдары иелерінің жауапкершілігін міндетті сақтандыру шартынан туындайтын дау болған кезде сақтанушы (жәбірленуші, пайда алушы) жазбаша нысанда:

      талаптарын көрсетіп және өзінің талабын растайтын құжаттарды қоса бере отырып, өтінішін сақтандырушыға (оның ішінде сақтандырушының филиалы, өкілдігі, өзге де оқшауланған құрылымдық бөлімшесі, интернет-ресурсы арқылы) жіберуге не

      "Сақтандыру қызметі туралы" Қазақстан Республикасының Заңында көзделген ерекшеліктерді ескере отырып, көлік құралдары иелерінің жауапкершілігін міндетті сақтандыру шартынан туындайтын дауларды реттеу үшін өтінішін сақтандыру омбудсманына (тікелей сақтандыру омбудсманына, оның ішінде оның интернет-ресурсы арқылы не сақтандырушы арқылы, оның ішінде оның филиалы, өкілдігі, өзге де оқшауланған құрылымдық бөлімшесі, интернет-ресурсы арқылы) немесе сотқа жіберуге құқылы.

      2. Сақтандырушы сақтанушыдан (жәбірленушіден, пайда алушыдан) өтінішті алған кезде бес жұмыс күні ішінде қарайды және дауды реттеудің одан кейінгі тәртібін көрсете отырып жазбаша жауап береді.

      3. Сақтанушы (жәбірленуші, пайда алушы) сақтандыру омбудсманына өтініш жасаған жағдайда, сақтандырушы сақтанушының, жәбірленушінің (пайда алушының), сақтандыру омбудсманының сұрау салуы бойынша дауды қарауға және шешуге қатысты құжаттарды сұрау салу алынған күннен бастап үш жұмыс күні ішінде ұсынуға міндетті.

      Ескерту. 5-тарау 29-1-баппен толықтырылды – ҚР 02.07.2018 № 166-VІ (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); өзгеріс енгізілді – ҚР 12.07.2022 № 138-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

6-тарау. Қорытынды ережелер

30-бап. Дауларды қараудың тәртібі

      Көлiк құралдары иелерiнiң жауапкершілiгiн мiндеттi сақтандыру шартынан туындайтын даулар Қазақстан Pecпубликасының заңдарында белгiленген тәртiппен қаралады.

30-1-бап. Сақтандыру омбудсманы, оның мәртебесі және оны сайлау

      Ескерту. 30-1-бап алып тасталды – ҚР 02.07.2018 № 166-VІ (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

30-2-бап. Сақтандыру омбудсманына қойылатын талаптар

      Ескерту. 30-2-бап алып тасталды – ҚР 02.07.2018 № 166-VІ (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

30-3-бап. Сақтандыру омбудсманының шешім қабылдау тәртібі

      Ескерту. 30-3-бап алып тасталды – ҚР 02.07.2018 № 166-VІ (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

30-4-бап. Сақтандыру омбудсманының қызметі

      Ескерту. 30-4-бап алып тасталды – ҚР 02.07.2018 № 166-VІ (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

31-бап. Қазақстан Республикасының көлік құралдары иелерінің жауапкершілігін міндетті сақтандыру туралы заңдарын бұзғаны үшін жауаптылық

      Қазақстан Республикасының көлiк құралдары иелерінің жауапкершiлiгін мiндеттi сақтандыру туралы заңдарын бұзуға кiнәлi тұлғалар Қазақстан Республикасының заңдарында көзделген жауаптылықта болады.

32-бап. Көлік құралдары иелерінің жауапкершілігін міндетті сақтандырудың халықаралық жүйелері

      Трансшекаралық қозғалысқа қатысатын көлік құралдары иелері үшінші тұлғаларға келтірген зиянды өтеуді қамтамасыз ету, сондай-ақ мемлекеттік шекара арқылы көлік құралдары иелерінің жүріп-тұру режимін жеңілдету мақсатында Қазақстан Республикасының заңнамасында көзделген тәртіппен көлік құралдары иелерінің жауапкершілігін міндетті сақтандырудың халықаралық жүйелерінде Қазақстан Республикасының қатысуына жол беріледі.

      Ескерту. Заң 32-баппен толықтырылды - ҚР 2009.12.30 № 234-IV (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-б. қараңыз) Заңымен.

      Қазақстан Республикасының
Президенті