Об энергосбережении и повышении энергоэффективности

Закон Республики Казахстан от 13 января 2012 года № 541-IV.

      Вниманию пользователей!
      Для удобства пользования РЦПИ создано ОГЛАВЛЕНИЕ
      Примечание РЦПИ!
      Порядок введения в действие настоящего Закона РК см. ст. 24.
      Сноска. По всему тексту слова "таможенного союза", "Таможенного союза" заменены словами "Евразийского экономического союза" в соответствии с Законом РК от 26.12.2017 № 124-VI (вводится в действие с 01.01.2018).

      Настоящий Закон регулирует общественные отношения и определяет правовые, экономические и организационные основы деятельности физических и юридических лиц в области энергосбережения и повышения энергоэффективности.

Глава 1. ОБЩИЕ ПОЛОЖЕНИЯ

Статья 1. Основные понятия, используемые в настоящем Законе

      В настоящем Законе используются следующие основные понятия:

      1) исключен Законом РК от 29.03.2016 № 479-V (вводится в действие по истечении двадцати одного календарного дня после дня его первого официального опубликования);

      1-1) исключен Законом РК от 17.11.2015 № 407-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования);

      2) субъекты квазигосударственного сектора - государственные предприятия, товарищества с ограниченной ответственностью, акционерные общества, в том числе национальные управляющие холдинги, национальные холдинги, национальные компании, учредителем, участником или акционером которых является государство, а также дочерние, зависимые и иные юридические лица, являющиеся аффилиированными с ними в соответствии с законодательными актами Республики Казахстан;

      3) Государственный энергетический реестр - систематизированный свод информации о субъектах Государственного энергетического реестра;

      4) исключен Законом РК от 17.11.2015 № 407-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования);

      5) субъекты Государственного энергетического реестра – индивидуальные предприниматели и юридические лица, потребляющие энергетические ресурсы в объеме, эквивалентном тысяче пятистам и более тонн условного топлива в год, а также государственные учреждения, субъекты квазигосударственного сектора и естественных монополий;

      5-1) целевой энергоаудит – энергоаудит, проводимый на добровольной основе, имеющий целевой характер и ограничение по объему проведения;

      5-2) учебный центр – субъект предпринимательства, осуществляющий деятельность в области переподготовки и (или) повышения квалификации кадров в сфере энергосбережения и повышения энергоэффективности;

      5-3) заказчики – государственные учреждения, а также государственные предприятия, юридические лица, пятьдесят и более процентов голосующих акций (долей участия в уставном капитале) которых принадлежат государству, и аффилированные с ними юридические лица, за исключением национальных управляющих холдингов, национальных холдингов, национальных управляющих компаний и аффилированных с ними юридических лиц;

      6) термомодернизация - мероприятие по улучшению теплотехнических характеристик здания, строения и сооружения, приводящее к снижению в них потерь тепловой энергии;

      7) класс энергоэффективности здания, строения, сооружения - уровень экономичности энергопотребления здания, строения, сооружения, характеризующий его энергоэффективность на стадии эксплуатации;

      8) условное топливо - принятая при технико-экономических расчетах, регламентируемая в нормативах и стандартах единица, служащая для сопоставления тепловой ценности различных видов органического топлива;

      8-1) экспресс-энергоаудит – энергоаудит, проводимый по сокращенной программе и с целью подтверждения результатов энергетического анализа, осуществляемого в рамках системы менеджмента в области энергосбережения и повышения энергоэффективности и предыдущего заключения по энергосбережению и повышению энергоэффективности;

      8-2) энергетический аудитор (далее – энергоаудитор) – физическое лицо, имеющее сертификат соответствия в области энергосбережения и повышения энергоэффективности;

      9) энергетический аудит (далее – энергоаудит) – сбор, обработка и анализ данных об использовании энергетических ресурсов в целях оценки возможности и потенциала энергосбережения и подготовки заключения по энергосбережению и повышению энергоэффективности;

      10) энергетические ресурсы - совокупность природных и произведенных носителей энергии, запасенная энергия которых используется в настоящее время или может быть использована в перспективе в хозяйственной и иных видах деятельности, а также виды энергии (атомная, электрическая, химическая, электромагнитная, тепловая и другие виды энергии);

      11) эффективное использование энергетических ресурсов - достижение технически возможного и экономически оправданного уровня использования энергетических ресурсов;

      12) энергетическая эффективность (далее – энергоэффективность) – количественное отношение объема предоставленных услуг, работ, выпущенной продукции (товаров) или произведенных энергетических ресурсов к затраченным на это исходным энергетическим ресурсам;

      12-1) энергоаудиторская организация – юридическое лицо, осуществляющее энергоаудит;

      12-2) Исключен Законом РК от 30.06.2022 № 130-VII (вводится в действие по истечении шестидесяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

      12-3) энергосервисная компания – юридическое лицо, выполняющее за счет собственных и (или) привлеченных средств в рамках энергосервисного договора работы (услуги) в области энергосбережения и повышения энергоэффективности, в том числе с привлечением подрядных организаций;

      13) класс энергоэффективности электрического энергопотребляющего устройства - уровень экономичности энергопотребления электрического энергопотребляющего устройства, характеризующий его энергоэффективность на стадии эксплуатации;

      14) энергосбережение - реализация организационных, технических, технологических, экономических и иных мер, направленных на уменьшение объема используемых энергетических ресурсов;

      14-1) менеджмент в области энергосбережения и повышения энергоэффективности (далее – энергоменеджмент) − комплекс административных действий, направленных на обеспечение рационального потребления энергетических ресурсов и повышение энергоэффективности объекта;

      14-2) сертификат соответствия в области энергосбережения и повышения энергоэффективности – документ, выдаваемый органом по подтверждению соответствия, удостоверяющий компетентность энергоаудитора выполнять работы в области энергосбережения и повышения энергоэффективности;

      15) исключен Законом РК от 29.03.2016 № 479-V (вводится в действие по истечении двадцати одного календарного дня после дня его первого официального опубликования);

      16) исключен Законом РК от 14.01.2015 № 279-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования);

      16-1) исключен Законом РК от 17.11.2015 № 407-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования);

      17) уполномоченный орган в области энергосбережения и повышения энергоэффективности (далее - уполномоченный орган) - центральный исполнительный орган, осуществляющий руководство в области энергосбережения и повышения энергоэффективности;

      17-1) национальный институт развития в области энергосбережения и повышения энергоэффективности – юридическое лицо, пятьдесят и более процентов голосующих акций (долей участия в уставном капитале) которых принадлежат государству;

      17-2) карта энергоэффективности – единый республиканский перечень проектов в области энергосбережения и повышения энергоэффективности с указанием источников финансирования, графиков и планов мероприятий по их реализации;

      18) исключен Законом РК от 14.01.2015 № 279-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования);

      19) энергосберегающее оборудование - оборудование, позволяющее повысить эффективность использования энергетических ресурсов;

      20) энергосберегающий материал - материал, позволяющий повысить эффективность использования энергетических ресурсов.

      Сноска. Статья 1 с изменениями, внесенными законами РК от 14.01.2015 № 279-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 17.11.2015 № 407-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 29.03.2016 № 479-V (вводится в действие по истечении двадцати одного календарного дня после дня его первого официального опубликования); от 29.06.2020 № 352-VI (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 30.06.2022 № 130-VII (порядок введения в действие см. ст. 2).

Статья 2. Законодательство Республики Казахстан об энергосбережении и повышении энергоэффективности

      1. Законодательство Республики Казахстан об энергосбережении и повышении энергоэффективности основывается на Конституции Республики Казахстан и состоит из настоящего Закона и иных нормативных правовых актов Республики Казахстан.

      2. Если международным договором, ратифицированным Республикой Казахстан, устанавливаются иные правила, чем те, которые содержатся в настоящем Законе, то применяются правила международного договора.

Глава 2. ГОСУДАРСТВЕННОЕ РЕГУЛИРОВАНИЕ В ОБЛАСТИ
ЭНЕРГОСБЕРЕЖЕНИЯ И ПОВЫШЕНИЯ ЭНЕРГОЭФФЕКТИВНОСТИ

Статья 3. Основные направления государственного регулирования в области энергосбережения и повышения энергоэффективности

      Основными направлениями государственного регулирования в области энергосбережения и повышения энергоэффективности являются:

      1) осуществление технического регулирования в области энергосбережения и повышения энергоэффективности;

      2) осуществление сбалансированной тарифной политики и ценообразования в области производства и потребления энергетических ресурсов;

      3) стимулирование энергосбережения и повышения энергоэффективности, включая использование энергосберегающих оборудований и материалов;

      4) осуществление государственного контроля за эффективным использованием энергетических ресурсов;

      5) пропаганда экономических, экологических и социальных преимуществ эффективного использования энергетических ресурсов, повышение общественного образовательного уровня в этой области;

      6) обеспечение соблюдения законодательства Республики Казахстан об энергосбережении и повышении энергоэффективности.

Статья 4. Компетенция Правительства Республики Казахстан

      Правительство Республики Казахстан:

      1) разрабатывает основные направления государственной политики в области энергосбережения и повышения энергоэффективности;

      2) исключен Законом РК от 19.04.2023 № 223-VII (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

      3) осуществляет международное сотрудничество в области энергосбережения и повышения энергоэффективности;

      4) - 15) исключены Законом РК от 29.09.2014 № 239-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования);

      16) исключен Законом РК от 03.07.2013 № 124-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования);

      17) исключен Законом РК от 29.09.2014 № 239-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования);

      18) исключен Законом РК от 29.09.2014 № 239-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования);

      19) исключен Законом РК от 29.09.2014 № 239-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования);

      20) исключен Законом РК от 19.04.2023 № 223-VII (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).
      Сноска. Статья 4 с изменениями, внесенными законами РК от 03.07.2013 № 124-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования); от 29.09.2014 № 239-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 19.04.2023 № 223-VII (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 5. Компетенция уполномоченного органа

      Уполномоченный орган:

      1) формирует и реализует государственную политику в области энергосбережения и повышения энергоэффективности;

      2) осуществляет в пределах своей компетенции международное сотрудничество в области энергосбережения и повышения энергоэффективности;

      3) осуществляет межотраслевую координацию деятельности государственных органов в области энергосбережения и повышения энергоэффективности;

      4) определяет порядок формирования и ведения Государственного энергетического реестра;

      5) осуществляет государственный контроль в области энергосбережения и повышения энергоэффективности;

      6) разрабатывает и утверждает нормативные правовые акты в области энергосбережения и повышения энергоэффективности;

      6-1) утверждает перечень информационно-измерительных комплексов и технических средств, необходимых для осуществления деятельности в области энергосбережения и повышения энергоэффективности;

      6-2) утверждает нормативы энергопотребления, нормативные значения коэффициента мощности в электрических сетях субъектов Государственного энергетического реестра;

      6-3) исключен Законом РК от 14.01.2015 № 279-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования);

      6-4) определяет национальный институт развития в области энергосбережения и повышения энергоэффективности;

      6-5) утверждает механизм оценки деятельности местных исполнительных органов по вопросам энергосбережения и повышения энергоэффективности;

      6-6) устанавливает требования по энергоэффективности зданий, строений, сооружений и их элементов, являющихся частью ограждающих конструкций;

      6-7) устанавливает требования по энергоэффективности транспорта;

      6-8) устанавливает требования по энергоэффективности оборудования, в том числе электрооборудования;

      6-9) утверждает правила определения и пересмотра классов энергоэффективности зданий, строений, сооружений;

      6-10) разрабатывает и утверждает порядок проведения энергоаудита;

      6-11) утверждает требования по энергосбережению и повышению энергоэффективности, предъявляемые к проектным (проектно-сметным) документациям зданий, строений, сооружений;

      6-12) утверждает требования к форме и содержанию плана мероприятий по энергосбережению и повышению энергоэффективности;

      6-13) определяет порядок деятельности учебных центров;

      6-14) утверждает форму и сроки представления центральными исполнительными органами отчетов по реализации государственной политики в области энергосбережения и повышения энергоэффективности;

      6-15) разрабатывает и утверждает методику расчета нормативов энергопотребления;

      6-16) разрабатывает и утверждает правила мониторинга энергопотребления государственных учреждений;

      6-17) устанавливает целевые индикаторы по энергоэффективности для субъектов Государственного энергетического реестра, потребляющих энергетические ресурсы в объеме, эквивалентном пятидесяти тысячам и более тонн условного топлива в год;

      7) разрабатывает и утверждает форму предписания об устранении нарушения требований законодательства Республики Казахстан об энергосбережении и повышении энергоэффективности;

      8) исключен Законом РК от 03.07.2013 № 124-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования);

      9) формирует и размещает на своем интернет-ресурсе перечень субъектов Государственного энергетического реестра, не обеспечивших ежегодное снижение объема потребления энергетических ресурсов, воды на единицу продукции, площади зданий, строений и сооружений до величин, определенных по итогам энергоаудита, в том числе включающий государственные учреждения, не соблюдающие нормативы энергопотребления;

      10) координирует формирование, ведение и реализацию карты энергоэффективности, проведение научно-исследовательских, опытно-конструкторских и технологических работ в области энергосбережения и повышения энергоэффективности;

      11) исключен Законом РК от 13.01.2014 № 159-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования);

      12) исключен Законом РК от 29.03.2016 № 479-V (вводится в действие по истечении двадцати одного календарного дня после дня его первого официального опубликования);

      12-1) исключен Законом РК от 30.06.2022 № 130-VII (вводятся в действие по истечении двенадцати месяцев со дня принятия национальных стандартов в области энергосбережения и повышения энергоэффективности).

      13) ведет реестр юридических лиц, осуществляющих деятельность в области энергосбережения и повышения энергоэффективности;

      13-1) исключен Законом РК от 30.06.2022 № 130-VII (вводятся в действие по истечении двенадцати месяцев со дня принятия национальных стандартов в области энергосбережения и повышения энергоэффективности).
      13-2) исключен Законом РК от 30.06.2022 № 130-VII (вводятся в действие по истечении двенадцати месяцев со дня принятия национальных стандартов в области энергосбережения и повышения энергоэффективности).
      13-3) исключен Законом РК от 30.06.2022 № 130-VII (вводятся в действие по истечении двенадцати месяцев со дня принятия национальных стандартов в области энергосбережения и повышения энергоэффективности).

      13-4) исключен Законом РК от 17.11.2015 № 407-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования);

      13-5) исключен Законом РК от 17.11.2015 № 407-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования);

      13-6) исключен Законом РК от 30.06.2022 № 130-VII (вводятся в действие по истечении двенадцати месяцев со дня принятия национальных стандартов в области энергосбережения и повышения энергоэффективности).

      13-7) утверждает форму маркировки зданий, строений, сооружений по энергоэффективности;

      14) исключен Законом РК от 14.01.2015 № 279-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования);

      15) исключен Законом РК от 24.05.2018 № 156-VI (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования);

      15-1) разрабатывает и утверждает учебные программы и планы по согласованию с уполномоченным органом в области образования;

      15-2) устанавливает требования по энергоэффективности строительных материалов, изделий и конструкций;

      16) осуществляет мониторинг за реализацией государственной политики в области энергосбережения и повышения энергоэффективности, проводит анализ представляемых отчетов центральными уполномоченными органами по форме и в сроки, установленные уполномоченным органом;

      16-1) проводит оценку деятельности местных исполнительных органов по вопросам энергосбережения и повышения энергоэффективности;

      16-2) разрабатывает и утверждает правила мониторинга государственных закупок и закупок товаров, работ, услуг в области энергосбережения и повышения энергоэффективности;

      16-3) разрабатывает и утверждает перечень товаров, работ, услуг, на которые распространяются требования по энергоэффективности при осуществлении государственных закупок и закупок товаров, работ, услуг;

      16-4) устанавливает требования по энергоэффективности товаров, работ, услуг при осуществлении государственных закупок и закупок товаров, работ, услуг;

      16-5) проводит мониторинг государственных закупок и закупок товаров, работ, услуг в области энергосбережения и повышения энергоэффективности;

      17) разрабатывает и утверждает типовое соглашение в области энергосбережения и повышения энергоэффективности;

      17-1) утверждает типовые формы энергосервисного договора;

      17-2) определяет порядок формирования и ведения карты энергоэффективности, отбора и включения проектов в карту энергоэффективности;

      17-3) определяет порядок проведения анализа заключений по энергосбережению и повышению энергоэффективности;

      17-4) разрабатывает и утверждает профессиональные стандарты для энергоаудиторов;

      18) исключен Законом РК от 29.12.2014 № 269-V (вводится в действие с 01.01.2015);

      19) исключен Законом РК от 29.09.2014 № 239-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования);

      20) осуществляет иные полномочия, предусмотренные настоящим Законом, иными законами Республики Казахстан, актами Президента Республики Казахстан и Правительства Республики Казахстан.

      Сноска. Статья 5 с изменениями, внесенными законами РК от 10.07.2012 № 36-V(вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования); от 03.07.2013 № 124-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования); от 13.01.2014 № 159-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 29.09.2014 № 239-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 29.12.2014 № 269-V (вводится в действие с 01.01.2015); от 14.01.2015 № 279-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 17.11.2015 № 407-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 29.03.2016 № 479-V (вводится в действие по истечении двадцати одного календарного дня после дня его первого официального опубликования); от 24.05.2018 № 156-VI (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 30.06.2022 № 130-VII (порядок введения в действие см. ст. 2); от 19.04.2023 № 223-VII (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 04.07.2023 № 15-VIII (вводится в действие по истечении шестидесяти календарных дней со дня его первого официального опубликования).

Статья 6. Компетенция иных государственных органов в области энергосбережения и повышения энергоэффективности

      1. Центральные исполнительные органы в пределах своей компетенции реализуют государственную политику в области энергосбережения и повышения энергоэффективности и представляют в уполномоченный орган отчеты об энергосбережении и повышении энергоэффективности по форме и в сроки, установленные уполномоченным органом.

      2. Уполномоченный государственный орган по делам архитектуры, градостроительства и строительства:

      1) обеспечивает соблюдение требований по энергосбережению и повышению энергоэффективности в архитектурно-строительной и иной предпроектной и (или) проектной (проектно-сметной) документации, разрабатываемой и утверждаемой в целях реконструкции, строительства зданий, строений, сооружений;

      2) обеспечивает разработку и утверждение предпроектной и (или) проектной (проектно-сметной) документации типовых многоквартирных домов, с учетом термомодернизации;

      3) осуществляет иные полномочия, предусмотренные настоящим Законом, иными законами Республики Казахстан, актами Президента Республики Казахстан и Правительства Республики Казахстан.

      3. Уполномоченный государственный орган в области технического регулирования:

      1) осуществляет государственный контроль за обозначением класса и характеристик энергоэффективности в технической документации и на этикетке электрических энергопотребляющих устройств в соответствии с техническим регламентом Евразийского экономического союза;

      2) осуществляет иные полномочия, предусмотренные настоящим Законом, иными законами Республики Казахстан, актами Президента Республики Казахстан и Правительства Республики Казахстан.

      4. Местные исполнительные органы областей:

      1) обеспечивают включение мероприятий по энергосбережению и повышению энергоэффективности в программу развития соответствующей территории;

      1-1) разрабатывают и утверждают дорожные карты по энергосбережению и повышению энергоэффективности со сроком реализации три года по согласованию с уполномоченным органом, а также осуществляют их реализацию;

      2) реализуют в пределах своей компетенции государственную политику в области энергосбережения и повышения энергоэффективности;

      3) осуществляют в пределах своей компетенции мониторинг за соблюдением нормативов энергопотребления государственными учреждениями;

      4) осуществляют иные функции в соответствии с законодательством Республики Казахстан.

      5. Местные исполнительные органы городов республиканского значения, столицы:

      1) обеспечивают включение мероприятий по энергосбережению и повышению энергоэффективности в программу развития соответствующей территории;

      1-1) разрабатывают и утверждают дорожные карты по энергосбережению и повышению энергоэффективности со сроком реализации три года по согласованию с уполномоченным органом, а также осуществляют их реализацию;

      2) реализуют в пределах своей компетенции государственную политику в области энергосбережения и повышения энергоэффективности;

      3) в пределах своей компетенции осуществляют мониторинг за соблюдением нормативов энергопотребления государственными учреждениями, организуют проведение энергоаудита, термомодернизации государственных учреждений, закуп и установку приборов учета энергетических ресурсов и автоматических систем регулирования теплопотребления для государственных учреждений, а также обеспечивают модернизацию паркового и уличного освещения с учетом использования энергосберегающих ламп;

      4) организуют утилизацию ртутьсодержащих энергосберегающих ламп, бывших в употреблении у населения;

      5) осуществляют иные функции в соответствии с законодательством Республики Казахстан.

      6. Местные исполнительные органы районов (городов областного значения):

      1) обеспечивают включение мероприятий по энергосбережению и повышению энергоэффективности в программу развития соответствующего района (города областного значения);

      2) реализуют в пределах своей компетенции государственную политику в области энергосбережения и повышения энергоэффективности;

      3) в пределах своей компетенции осуществляют мониторинг за соблюдением нормативов энергопотребления государственными учреждениями, организуют проведение энергоаудита, термомодернизации государственных учреждений, закуп и установку приборов учета энергетических ресурсов и автоматических систем регулирования теплопотребления для государственных учреждений, а также обеспечивают модернизацию паркового и уличного освещения с учетом использования энергосберегающих ламп;

      4) организуют утилизацию ртутьсодержащих энергосберегающих ламп, бывших в употреблении у населения;

      5) осуществляют иные функции в соответствии с законодательством Республики Казахстан.

      Сноска. Статья 6 с изменениями, внесенными законами РК от 14.01.2015 № 279-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 28.12.2018 № 210-VI (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 30.06.2022 № 130-VII (вводится в действие по истечении шестидесяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 7. Государственный контроль в области энергосбережения и повышения энергоэффективности

      Сноска. Заголовок статьи 7 в редакции Закона РК от 24.05.2018 № 156-VI (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

      1. Государственный контроль в области энергосбережения и повышения энергоэффективности осуществляется за:

      1) достоверностью предоставляемой в Государственный энергетический реестр информации;

      2) исключен Законом РК от 24.05.2018 № 156-VI (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования);

      3) соблюдением нормативов энергопотребления и нормативных значений коэффициента мощности в электрических сетях субъектами Государственного энергетического реестра;

      4) проведением энергоаудита;

      4-1) исключен Законом РК от 17.11.2015 № 407-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования);

      5) соблюдением иных требований, установленных настоящим Законом и другими нормативными правовыми актами в области энергосбережения и повышения энергоэффективности.

      2. Государственный контроль в области энергосбережения и повышения энергоэффективности осуществляется в форме проверки, профилактического контроля с посещением субъекта (объекта) контроля и профилактического контроля без посещения субъекта (объекта) контроля.

      Проверки и профилактический контроль с посещением субъекта (объекта) контроля осуществляются в соответствии с Предпринимательским кодексом Республики Казахстан.

      Профилактический контроль без посещения субъекта (объекта) контроля осуществляется в соответствии с настоящим Законом и Предпринимательским кодексом Республики Казахстан.

      Сноска. Статья 7 с изменениями, внесенными законами РК от 14.01.2015 № 279-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 29.10.2015 № 376-V (вводится в действие с 01.01.2016); от 17.11.2015 № 407-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 24.05.2018 № 156-VI (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 30.06.2022 № 130-VII (вводится в действие по истечении шестидесяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 06.04.2024 № 71-VIII (вводится в действие по истечении шестидесяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 7-1. Профилактический контроль без посещения субъекта (объекта) контроля в области энергосбережения и повышения энергоэффективности

      1. Целями профилактического контроля без посещения субъекта (объекта) контроля в области энергосбережения и повышения энергоэффективности являются своевременное пресечение и недопущение нарушений требований законодательства Республики Казахстан об энергосбережении и повышении энергоэффективности, предоставление субъекту контроля права самостоятельного устранения нарушений, выявленных по результатам такого контроля, и снижение административной нагрузки на него.

      2. Профилактический контроль без посещения субъекта (объекта) контроля в области энергосбережения и повышения энергоэффективности осуществляется путем изучения, анализа, сопоставления информации, полученной из различных источников, в том числе на основе сведений:

      1) представленных центральными государственными и местными исполнительными органами;

      2) представленных национальным институтом развития в области энергосбережения и повышения энергоэффективности;

      3) полученных из средств массовой информации и иных источников, обращений физических и юридических лиц.

      3. Профилактический контроль без посещения субъекта (объекта) контроля в области энергосбережения и повышения энергоэффективности осуществляется уполномоченным органом.

      4. По итогам профилактического контроля без посещения субъекта (объекта) контроля составляется рекомендация об устранении выявленных нарушений требований законодательства Республики Казахстан об энергосбережении и повышении энергоэффективности (далее – рекомендация) в срок не позднее пяти рабочих дней со дня выявления таких нарушений без возбуждения дела об административном правонарушении с обязательным разъяснением субъекту контроля способа устранения нарушений.

      5. Рекомендация должна быть вручена субъекту контроля лично под роспись или иным способом, подтверждающим факты ее отправки и получения.

      Рекомендация, направленная одним из нижеперечисленных способов, считается врученной (полученной) в следующих случаях:

      1) нарочно – с даты отметки в рекомендации о получении;

      2) почтой – с даты уведомления о получении почтового отправления заказным письмом;

      3) электронным способом – с даты отправки на электронный адрес субъекта контроля.

      При отказе субъекта контроля принять рекомендацию, лицо, доставляющее или вручающее ее, делает соответствующую отметку на рекомендации, которая возвращается в уполномоченный орган.

      6. Рекомендация должна быть исполнена в течение десяти рабочих дней со дня, следующего за днем ее вручения (получения), за исключением случаев, когда более длительный срок исполнения указан в самой рекомендации.

      7. В случае несогласия с нарушениями, указанными в рекомендации, субъект контроля вправе направить в уполномоченный орган возражение в течение пяти рабочих дней со дня, следующего за днем вручения (получения) рекомендации.

      8. Неисполнение в установленный срок рекомендации влечет назначение профилактического контроля с посещением субъекта (объекта) контроля путем включения в полугодовой список проведения профилактического контроля с посещением субъекта (объекта) контроля.

      9. Кратность проведения профилактического контроля без посещения субъекта (объекта) контроля в области энергосбережения и повышения энергоэффективности – не более двух раз в год.

      10. Результаты профилактического контроля без посещения субъекта (объекта) контроля в области энергосбережения и повышения энергоэффективности подлежат учету в специальном журнале регистрации профилактического контроля без посещения субъекта (объекта), который должен быть пронумерован, прошнурован и скреплен печатью уполномоченного органа.

      Сноска. Глава 2 дополнена статьей 7-1 в соответствии с Законом РК от 30.06.2022 № 130-VII (вводится в действие по истечении шестидесяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Глава 3. ОБЩИЕ ТРЕБОВАНИЯ В ОБЛАСТИ ЭНЕРГОСБЕРЕЖЕНИЯ
И ПОВЫШЕНИЯ ЭНЕРГОЭФФЕКТИВНОСТИ

Статья 8. Использование энергосберегающего оборудования и материалов, ограничения по приемке новых объектов и оплата за потребленную тепловую энергию

      1. В проектах строительства объектов, потребляющих энергетические и водные ресурсы, предусматривается обязательное использование энергосберегающих материалов, установка приборов учета энергетических и водных ресурсов, автоматизированных систем регулирования теплопотребления.

      В проектах многоквартирных жилых домов предусматриваются обязательное использование энергосберегающих материалов, установка общедомовых приборов учета тепловой энергии и воды, поквартирных приборов учета электрической энергии, холодной и горячей воды, газа, а также приборов-регуляторов в отопительных системах, автоматизированных систем регулирования теплопотребления.

      2. Не допускается приемка в эксплуатацию новых объектов, потребляющих энергетические и водные ресурсы, которые не оснащены приборами учета энергетических ресурсов и воды и автоматизированными системами регулирования теплопотребления.

      3. Требования пунктов 1 и 2 настоящей статьи, в части автоматизированных систем регулирования теплопотребления, не распространяются на объекты со среднечасовым потреблением тепловой энергии (включая расходы тепловой энергии, отопления, вентиляции, кондиционирования и горячего водоснабжения) менее 50 кВт.

      4. Потребители производят оплату за потребленную тепловую энергию по тарифам, дифференцированным в зависимости от наличия или отсутствия приборов учета тепловой энергии, объема потребления и (или) по иным критериям, в соответствии с законодательством Республики Казахстан о теплоэнергетике и заключенными договорами.

      Сноска. Статья 8 с изменениями, внесенными законами РК от 15.06.2015 № 322-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 28.12.2016 № 34-VІ (вводится в действие с 01.01.2017); от 08.07.2024 № 121-VIII (вводится в действие по истечении шестидесяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 9. Государственный энергетический реестр

      1. Информация, вносимая в Государственный энергетический реестр в отношении субъектов Государственного энергетического реестра, за исключением государственных учреждений, включает:

      1) индивидуальный идентификационный номер индивидуального предпринимателя, его почтовый адрес, наименование или бизнес-идентификационный номер юридического лица, его почтовый адрес, наименование и основные виды деятельности;

      2) объемы добычи, производства, потребления, передачи и потерь энергетических ресурсов и воды в натуральном и денежном выражении за один календарный год;

      3) копию плана мероприятий по энергосбережению и повышению энергоэффективности, а также дополнения и (или) изменения, вносимые в данный план мероприятий;

      4) результаты исполнения плана мероприятий по энергосбережению и повышению энергоэффективности за отчетный период;

      5) фактическое энергопотребление на единицу продукции и (или) расход энергетических ресурсов на отопление на единицу площади зданий, строений, сооружений;

      6) копию заключения по энергосбережению и повышению энергоэффективности;

      6-1) исключен Законом РК от 17.11.2015 № 407-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования);

      7) исключен Законом РК от 30.06.2022 № 130-VII (вводится в действие по истечении шестидесяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

      1-1. Информация, вносимая в Государственный энергетический реестр в отношении субъектов Государственного энергетического реестра, являющихся государственными учреждениями, включает:

      1) бизнес-идентификационный номер юридического лица, его почтовый адрес, наименование и основные виды деятельности;

      2) объемы потребления энергетических ресурсов и воды в натуральном и денежном выражении за один календарный год;

      3) мероприятия по энергосбережению и повышению энергоэффективности за отчетный период и копию заключения по энергосбережению и повышению энергоэффективности или технического отчета (при наличии);

      4) источники отопления и расход энергетических ресурсов на отопление на единицу площади зданий, строений, сооружений за отчетный период;

      5) перечень энергопотребляющего оборудования.

      2. Информация, указанная в пунктах 1 и 1-1 настоящей статьи, предоставляется субъектами Государственного энергетического реестра национальному институту развития в области энергосбережения и повышения энергоэффективности на бумажном или электронном носителе ежегодно в срок до 1 апреля.

      При этом информация, указанная в подпунктах 3), 4) и 6) пункта 1 настоящей статьи, предоставляется субъектами Государственного энергетического реестра, потребляющими энергетические ресурсы в объеме, эквивалентном менее тысячи пятисот тонн условного топлива в год при наличии.

      3. На основе данных Государственного энергетического реестра и государственных органов уполномоченный орган обеспечивает анализ и прогнозирование энергоемкости внутреннего валового продукта и эффективности использования энергетических ресурсов в Республике Казахстан.

      Сноска. Статья 9 с изменениями, внесенными законами РК от 14.01.2015 № 279-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 17.11.2015 № 407-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 30.06.2022 № 130-VII (вводится в действие по истечении шестидесяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 10. Энергоменеджмент

      Сноска. Статья 10 исключена Законом РК от 14.01.2015 № 279-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 11. Обеспечение энергоэффективности зданий, строений, сооружений

      1. Проектируемые и строящиеся (реконструируемые, капитально ремонтируемые) здания, строения, сооружения должны соответствовать требованиям законодательства Республики Казахстан об энергосбережении и повышении энергоэффективности.

      2. Требования по энергоэффективности зданий, строений, сооружений должны включать в себя:

      1) показатели, характеризующие удельную величину расхода энергетических ресурсов в здании, строении, сооружении;

      2) требования к влияющим на энергоэффективность зданий, строений, сооружений архитектурным, объемно-планировочным, технологическим, конструктивным и инженерно-техническим решениям;

      3) требования к используемым в зданиях, строениях, сооружениях инженерным системам и технологическому оборудованию;

      4) требования к включаемым в проектную документацию и применяемым при строительстве (реконструкции, капитальном ремонте) зданий, строений, сооружений технологиям и материалам, позволяющие исключить нерациональный (необоснованный) расход энергетических ресурсов.

      Выполнение требований по энергоэффективности при вводе в эксплуатацию зданий, строений, сооружений возлагается на застройщика.

      3. Требования по энергоэффективности не распространяются на следующие здания, строения, сооружения:

      1) здания, строения, сооружения, которые отнесены к объектам историко-культурного наследия;

      2) временные строения хозяйственного назначения, подсобные помещения, срок службы которых составляет не более двух лет;

      3) индивидуальные жилые дома, а также строения, находящиеся на дачных и садовых участках;

      4) отдельно стоящие здания, строения, сооружения общей площадью менее пятидесяти квадратных метров;

      5) культовые здания, строения и сооружения;

      6) отдельно стоящие не отапливаемые здания, строения и сооружения.

      4. Требуемый класс энергоэффективности указывается в задании на разработку проекта строительства (реконструкции, капитального ремонта) и кадастровом паспорте объекта недвижимости при регистрации прав на недвижимое имущество после ввода завершенного строительством (реконструкцией, капитальным ремонтом) объекта в эксплуатацию.

      5. Класс энергоэффективности существующих зданий, строений, сооружений и его пересмотр устанавливаются в порядке, определяемом уполномоченным органом, по итогам проведения энергоаудита и указываются в кадастровом паспорте объекта недвижимости.

      Заключение энергоаудита прилагается к кадастровому паспорту объекта недвижимости (зданий, строений, сооружений).

      6. Маркировка существующих зданий, строений, сооружений по энергоэффективности устанавливается по итогам проведения энергоаудита и указывается в заключении по энергосбережению и повышению энергоэффективности.

      Сноска. Статья 11 с изменениями, внесенными законами РК от 14.01.2015 № 279-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 17.11.2015 № 407-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 30.06.2022 № 130-VII (вводится в действие по истечении шестидесяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 05.04.2023 № 221-VII (вводится в действие с 01.07.2023).

Статья 12. Электрические энергопотребляющие устройства

      1. В технической документации и на этикетках электрических энергопотребляющих устройств, реализуемых на территории Республики Казахстан, должна содержаться информация о классе и характеристиках их энергоэффективности.

      2. Перечень электрических энергопотребляющих устройств, на которые распространяются требования пункта 1 настоящей статьи, устанавливается техническим регламентом Евразийского экономического союза.

      3. Определение класса и характеристик энергоэффективности производится в соответствии с техническим регламентом Евразийского экономического союза и осуществляется производителем (импортером).

      4. Производители (импортеры) обязаны указывать класс и характеристики энергоэффективности в технической документации и на этикетках электрических энергопотребляющих устройств в соответствии с техническим регламентом Евразийского экономического союза.

Статья 13. Ограничения по продаже и использованию продукции

      Сноска. Заголовок статьи 13 с изменением, внесенным Законом РК от 14.01.2015 № 279-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

      1. В целях энергосбережения и повышения энергоэффективности не допускается:

      1) использование электрических ламп накаливания мощностью 25 Вт и выше, которые могут быть использованы в цепях переменного тока в целях освещения;

      2) осуществление закупок для государственных учреждений и субъектов квазигосударственного сектора электрических ламп накаливания мощностью 25 Вт и выше, которые могут быть использованы в цепях переменного тока в целях освещения;

      3) продажа и использование технологий и материалов, не соответствующих требованиям, установленным законодательством Республики Казахстан об энергосбережении и повышении энергоэффективности, в строящихся (реконструируемых, капитально ремонтируемых) зданиях, строениях, сооружениях;

      4) продажа и (или) использование электрических энергопотребляющих устройств, не содержащих информацию о классе и характеристиках их энергоэффективности согласно техническому регламенту Евразийского экономического союза;

      5) использование в целях коммерческого учета счетчиков электрической энергии с классом точности выше 1,0.

      Ограничения, предусмотренные настоящим пунктом, не распространяются на физических лиц.

      2. В новых вводимых объектах и при замене счетчиков электрической энергии в существующих объектах запрещается использование счетчиков электрической энергии, не предназначенных для дифференцированного учета и контроля расхода электроэнергии по времени суток.

      Сноска. Статья 13 с изменениями, внесенными законами РК от 14.01.2015 № 279-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 24.05.2018 № 156-VI (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 30.06.2022 № 130-VII (вводится в действие по истечении шестидесяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Глава 4. МЕРОПРИЯТИЯ, НАПРАВЛЕННЫЕ НА ОБЕСПЕЧЕНИЕ
ЭНЕРГОСБЕРЕЖЕНИЯ И ПОВЫШЕНИЯ ЭНЕРГОЭФФЕКТИВНОСТИ

Статья 14. Уведомление в области энергосбережения и повышения энергоэффективности

      1. Уведомлению в области энергосбережения и повышения энергоэффективности подлежат следующие виды деятельности:

      1) энергоаудит, осуществляемый юридическими лицами;

      2) переподготовка и (или) повышение квалификации кадров, осуществляющих деятельность в области энергосбережения и повышения энергоэффективности.

      2. Субъекты предпринимательства до начала осуществления или прекращения деятельности в области энергосбережения и повышения энергоэффективности уведомляют уполномоченный орган в порядке, установленном Законом Республики Казахстан "О разрешениях и уведомлениях".

      3. Юридические лица, уведомившие уполномоченный орган о начале осуществления деятельности в области энергосбережния и повышения энергоэффективности по проведению энергоаудита, должны соответствовать следующим требованиям:

      1) иметь в штате не менее четырех энергоаудиторов;

      1-1) иметь сертификат соответствия в области энергосбережения и повышения энергоэффективности на первого руководителя юридического лица;

      2) владеть на праве собственности или на ином законном основании поверенными на территории Республики Казахстан информационно-измерительными комплексами и техническими средствами согласно перечню информационно-измерительных комплексов и технических средств, утвержденных уполномоченным органом.

      4. Субъекты предпринимательства, уведомившие уполномоченный орган о начале осуществления деятельности в области энергосбережения и повышения энергоэффективности по проведению переподготовки и (или) повышения квалификации кадров, осуществляющих деятельность в области энергосбережения и повышения энергоэффективности, должны соответствовать следующим требованиям:

      1) иметь утвержденные учебные программы и планы в соответствии с утвержденными учебными программами и планами по согласованию с уполномоченным органом в области образования;

      2) иметь в штате не менее двух преподавателей с высшим образованием, в том числе не менее одного преподавателя с ученой степенью не ниже кандидата (магистра) технических наук;

      3) владеть на праве собственности или на ином законном основании учебным кабинетом, компьютерами и информационно-измерительными комплексами и техническими средствами согласно перечню информационно-измерительных комплексов и технических средств, утвержденных уполномоченным органом.

      Сноска. Статья 14 в редакции Закона РК от 29.03.2016 № 479-V (вводится в действие по истечении двадцати одного календарного дня после дня его первого официального опубликования); с изменениями, внесенными Законом РК от 30.06.2022 № 130-VII (вводится в действие по истечении шестидесяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 30.06.2022 № 130-VII (порядок введения в действие см. ст. 2).

Статья 14-1. Подтверждение соответствия энергоаудитора

      Национальные стандарты в области энергосбережения и повышения энергоэффективности разрабатываются и утверждаются в порядке, установленном законодательством Республики Казахстан в сфере стандартизации.

      Подтверждение соответствия энергоаудитора осуществляется в соответствии с законами Республики Казахстан "О техническом регулировании" и "Об аккредитации в области оценки соответствия" и национальными стандартами в области энергосбережения и повышения энергоэффективности.

      Сноска. Глава 4 дополненастатьей 14-1 в соответствии с Законом РК от 30.06.2022 № 130-VII (порядок введения в действие см. ст. 2).

Статья 14-2. Энергоаудитор

      1. Энергоаудитор осуществляет свою деятельность только в составе одной энергоаудиторской организации на основе трудового договора и (или) в качестве индивидуального предпринимателя.

      2. Энергоаудитор, являющийся индивидуальным предпринимателем, проводит энергоаудит только зданий, строений, сооружений.

      3. Энергоаудитор, являющийся индивидуальным предпринимателем, обязан владеть на праве собственности или на ином законном основании поверенными на территории Республики Казахстан информационно-измерительными комплексами и техническими средствами согласно перечню информационно-измерительных комплексов и технических средств, утвержденному уполномоченным органом.

      Сноска. Глава 4 дополнена статьей 14-2 в соответствии с Законом РК от 30.06.2022 № 130-VII (вводятся в действие по истечении двенадцати месяцев со дня принятия национальных стандартов в области энергосбережения и повышения энергоэффективности).

Статья 15. Комплексная вневедомственная экспертиза проектов строительства в части энергосбережения и повышения энергоэффективности

      1. Комплексная вневедомственная экспертиза проектов (технико-экономических обоснований и проектно-сметной документации), предназначенных для строительства новых объектов или изменения (расширения, модернизации, технического перевооружения, реконструкции, капитального ремонта) существующих объектов (зданий, сооружений и их комплексов, коммуникаций), проводится в соответствии с законодательством об архитектурной, градостроительной и строительной деятельности.

      2. Проведение комплексной вневедомственной экспертизы проектов в части энергосбережения и повышения энергоэффективности является обязательной:

      1) для объектов, проектное потребление энергетических ресурсов которых превышает эквивалентный показатель в пятьсот тонн условного топлива в год;

      2) по проектам строительства уникальных объектов, не обеспеченных наличием действующих государственных или межгосударственных нормативов и разработанных по заменяющим их специальным техническим условиям (особым нормам).

      3. Если по указанным в пунктах 1 и 2 настоящей статьи проектам в течение трех лет после проведения комплексной вневедомственной экспертизы и их утверждения не начато строительство (расширение, модернизация, техническое перевооружение, реконструкция, капитальный ремонт) объектов (зданий, сооружений и их комплексов, коммуникаций), то эти проекты до реализации подлежат приведению в соответствие с действующими на этот момент государственными (межгосударственными) нормативами и используются для реализации только после проведения новой комплексной вневедомственной экспертизы.

      Сноска. Статья 15 в редакции Закона РК от 14.01.2015 № 279-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).
      Примечание ИЗПИ!
      Главу 4 предусмотрено дополнить статьей 15-1 в соответствии с Законом РК от 08.07.2024 № 121-VIII (вводится в действие с 01.01.2026).

Статья 16. Энергоаудит

      1. Исключен Законом РК от 30.06.2022 № 130-VII (вводится в действие по истечении шестидесяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

      2. Энергоаудит осуществляется за счет средств обратившегося лица на основании договора, заключенного в соответствии с законодательством Республики Казахстан.

      3. По результатам энергоаудита или экспресс-энергоаудита составляется заключение по энергосбережению и повышению энергоэффективности.

      По результатам целевого энергоаудита составляется технический отчет по энергосбережению и повышению энергоэффективности.

      3-1. Субъекты Государственного энергетического реестра, за исключением государственных учреждений, разрабатывают и утверждают план мероприятий по энергосбережению и повышению энергоэффективности по итогам проведенного энергоаудита или экспресс-энергоаудита. План мероприятий по энергосбережению и повышению энергоэффективности разрабатывается и утверждается в течение шести месяцев со дня получения заключения по энергосбережению и повышению энергоэффективности.

      4. Субъекты Государственного энергетического реестра, потребляющие энергетические ресурсы в объеме, эквивалентном тысяче пятистам и более тонн условного топлива в год, за исключением государственных учреждений, проходят обязательный энергоаудит не реже одного раза каждые пять лет.

      4-1. Субъекты Государственного энергетического реестра, потребляющие энергетические ресурсы в объеме, эквивалентном тысяче пятистам и более тонн условного топлива в год, за исключением государственных учреждений, вправе провести экспресс-энергоаудит взамен обязательного энергоаудита при одновременном соблюдении следующих условий:

      1) наличие предыдущего заключения по энергосбережению и повышению энергоэффективности;

      2) достижение потенциала энергосбережения в объеме не менее пяти процентов в течение последних пяти лет за счет выполнения плана мероприятий по энергосбережению и повышению энергоэффективности и (или) снижение ими удельного энергопотребления на единицу продукции в объеме не менее пяти процентов в течение пяти лет;

      3) наличие сертификата соответствия системы энергоменеджмента.

      5. Субъекты Государственного энергетического реестра, за исключением государственных учреждений, обязаны в течение четырех лет, а осуществляющие производство, заготовку, хранение, транспортировку, переработку и реализацию продукции сельского, рыбного хозяйства, – в течение шести лет со дня введения в действие настоящего Закона получить заключение по результатам проведения энергоаудита.

      5-1. Исключен Законом РК от 24.05.2018 № 156-VI (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

      6. Энергоаудиторским организациям или энергоаудиторам, являющимся индивидуальными предпринимателями, запрещается проведение энергоаудита:

      обратившегося лица, чьим участником, кредитором являются энергоаудиторские организации и их работники или энергоаудиторы, являющиеся индивидуальными предпринимателями;

      работники которых, осуществляющие энергоаудит (энергоаудиторы), состоят в трудовых отношениях с обратившимся лицом или являются близкими родственниками (родителями, детьми, усыновителями (удочерителями), усыновленными (удочеренными), полнородными и неполнородными братьями и сестрами, дедушками, бабушками, внуками) или супругом (супругой), или свойственниками должностных лиц обратившегося лица, а также акционера (участника), владеющего десятью и более процентами акций (или долями участия в уставном капитале) обратившегося лица;

      в случаях, когда голосующие акции (доли участия в уставном капитале) энергоаудиторской организации прямо или косвенно принадлежат обратившемуся лицу. Косвенная принадлежность означает принадлежность каждому последующему аффилированному лицу акций (доли участия в уставном капитале) иного юридического лица;

      работники которых, осуществляющие энергоаудит (энергоаудиторы), имеют личные имущественные интересы в обратившемся лице;

      если у энергоаудиторской организации и их работников, энергоаудиторов, являющихся индивидуальными предпринимателями, имеются денежные обязательства перед обратившимся лицом или у обратившегося лица перед ними, за исключением обязательств по проведению энергоаудита.

      7. Субъекты Государственного энергетического реестра не проводят обязательный энергоаудит в случаях:

      1) потребления энергетических ресурсов в объеме, эквивалентном менее тысячи пятисот тонн условного топлива в год;

      2) отсутствия на балансе объекта (объектов) потребления энергетических ресурсов;

      3) потребления энергетических ресурсов только в целях эксплуатации транспортных средств;

      4) если являются объектом историко-культурного наследия или культовым зданием, строением и сооружением.

      Сноска. Статья 16 с изменениями, внесенными законами РК от 14.01.2015 № 279-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 17.11.2015 № 407-V (вводится в действие с 01.01.2019); от 29.03.2016 № 479-V (вводится в действие по истечении двадцати одного календарного дня после дня его первого официального опубликования); от 24.05.2018 № 156-VI (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 30.06.2022 № 130-VII (порядок введения в действие см. ст. 2).

Глава 5. ГОСУДАРСТВЕННАЯ ПОДДЕРЖКА В ОБЛАСТИ ЭНЕРГОСБЕРЕЖЕНИЯ
И ПОВЫШЕНИЯ ЭНЕРГОЭФФЕКТИВНОСТИ

Статья 17. Направления государственной поддержки в области энергосбережения и повышения энергоэффективности

      Государственная поддержка в области энергосбережения и повышения энергоэффективности осуществляется по следующим направлениям:

      1) стимулирование использования энергосберегающего оборудования;

      2) содействие в осуществлении образовательной деятельности и информационной поддержки мероприятий в области энергосбережения и повышения энергоэффективности;

      3) реализация комплексного плана повышения энергоэффективности;

      4) проведение научно-исследовательских работ в области энергосбережения и повышения энергоэффективности, в том числе финансирование разработки и развития методической и нормативной правовой базы в области энергосбережения и повышения энергоэффективности;

      5) утилизация ртутьсодержащих энергосберегающих ламп, бывших в употреблении у населения;

      6) создание учебных центров;

      7) оказание помощи собственникам жилых домов (жилых зданий), жилых помещений (квартир) на оплату мероприятий, направленных на обеспечение энергосбережения и повышение энергоэффективности в соответствии с законодательством Республики Казахстан о жилищных отношениях;

      8) содействие в реализации проектов в рамках энергосервисных договоров;

      9) содействие в реализации проектов в рамках карты энергоэффективности.

      Сноска. Статья 17 с изменениями, внесенными законами РК от 14.01.2015 № 279-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 17.11.2015 № 407-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 18. Соглашение в области энергосбережения и повышения энергоэффективности

      1. Соглашение в области энергосбережения и повышения энергоэффективности заключается на добровольной основе между уполномоченным органом, местным исполнительным органом области, города республиканского значения, столицы и субъектом Государственного энергетического реестра, потребляющим энергетические ресурсы в объеме сто тысяч и более тонн условного топлива в год (далее - Соглашение).

      2. Основанием заключения Соглашения является заявление субъекта Государственного энергетического реестра, потребляющего энергетические ресурсы в объеме сто тысяч и более тонн условного топлива в год, в местный исполнительный орган области, города республиканского значения, столицы.

      Предметом Соглашения является принятие субъектом Государственного энергетического реестра обязательств по снижению им удельного энергопотребления на единицу продукции в объеме не менее чем на пятнадцать процентов в течение пяти лет за счет выполнения плана мероприятий по энергосбережению и повышению энергоэффективности. Соглашение заключается на срок не менее пяти лет.

      3. Прекращение действия Соглашения осуществляется в соответствии с нормами гражданского законодательства Республики Казахстан.

      Сноска. Статья 18 с изменением, внесенным Законом РК от 14.01.2015 № 279-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 18-1. Энергосервисный договор

      1. В целях энергосбережения и повышения энергоэффективности используемых энергетических ресурсов физическими и юридическими лицами, в том числе государственными учреждениями и субъектами квазигосударственного сектора, могут заключаться энергосервисные договоры с энергосервисными компаниями.

      Государственные учреждения заключают энергосервисные договоры в соответствии с типовым энергосервисным договором для государственных учреждений на срок не более шести лет.

      2. Энергосервисный договор должен содержать условия:

      1) о величине экономии энергетических ресурсов, которая должна быть обеспечена энергосервисной компанией в результате исполнения энергосервисного договора;

      2) о сроке действия энергосервисного договора, который должен быть не менее чем срок, необходимый для достижения установленной энергосервисным договором величины экономии энергетических ресурсов;

      3) об оплате работ за счет средств, получаемых от ежегодной экономии используемых энергоресурсов.

      Цена по энергосервисному договору должна определяться исходя из достигнутых либо запланированных к достижению в результате реализации энергосервисного договора показателей, в том числе исходя из стоимости сэкономленных энергетических ресурсов или из экономии энергетических ресурсов, образующихся за счет снижения удельного энергопотребления на единицу продукции.

      3. Энергосервисный договор может содержать условие об обязанности энергосервисной компании обеспечивать при исполнении энергосервисного договора согласованных сторонами режима, условий потребления (использования) энергетических ресурсов (включая температурный режим, уровень освещенности, другие характеристики, соответствующие требованиям в области организации труда, содержания зданий, строений, сооружений), режима, условий производства, передачи энергетических ресурсов и иных согласованных условий.

      Сноска. Глава 5 дополнена статьей 18-1 в соответствии с Законом РК от 14.01.2015 № 279-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); с изменениями, внесенными Законом РК от 17.11.2015 № 407-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 19. Информационное обеспечение деятельности по энергосбережению и повышению энергоэффективности

      Информационное обеспечение деятельности по энергосбережению и повышению энергоэффективности осуществляется центральными и местными исполнительными органами и субъектами квазигосударственного сектора регулярно путем:

      1) пропаганды эффективного использования энергетических ресурсов;

      2) координации работ по созданию демонстрационных проектов высокой энергоэффективности;

      3) содействия в организации выставок энергосберегающих материалов и оборудования.

      Сноска. Статья 19 с изменением, внесенным Законом РК от 03.07.2013 № 124-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования).

Глава 6. ПРАВА И ОБЯЗАННОСТИ СУБЪЕКТОВ В ОБЛАСТИ
ЭНЕРГОСБЕРЕЖЕНИЯ И ПОВЫШЕНИЯ ЭНЕРГОЭФФЕКТИВНОСТИ

Статья 20. Национальный институт развития в области энергосбережения и повышения энергоэффективности

      Национальный институт развития в области энергосбережения и повышения энергоэффективности:

      1) формирует и ведет Государственный энергетический реестр;

      2) формирует и ведет карту энергоэффективности, осуществляет отбор и включение проектов в карту энергоэффективности;

      3) передает в уполномоченный орган информацию о субъектах Государственного энергетического реестра, уклоняющихся от предоставления информации или предоставляющих недостоверную информацию;

      4) запрашивает и получает информацию, необходимую для формирования и ведения Государственного энергетического реестра, от субъектов Государственного энергетического реестра, субъектов предпринимательства, осуществляющих деятельность в области энергосбережения и повышения энергоэффективности, энергоаудиторов, являющихся индивидуальными предпринимателями, а также от энергосервисных компаний;

      5) вносит в уполномоченный орган предложения по формированию и ведению Государственного энергетического реестра и карты энергоэффективности;

      6) проводит оценку и анализ эффективности планов мероприятий по энергосбережению и повышению энергоэффективности, оценку и анализ эффективности мероприятий по энергосбережению и повышению энергоэффективности, осуществляемых субъектами Государственного энергетического реестра, анализ потребления энергетических ресурсов субъектов Государственного энергетического реестра, сравнительный анализ с предыдущим годом, аналитическое исследование по энергоемкости внутреннего валового продукта и эффективности использования энергетических ресурсов в Республике Казахстан, анализ по удельным расходам и нормативам энергопотребления субъектов Государственного энергетического реестра, анализ практической реализации настоящего Закона, дает рекомендации по реализации государственной политики в области энергосбережения и повышения энергоэффективности и предоставляет сводную информацию уполномоченному органу;

      6-1) проводит мониторинг энергопотребления государственных учреждений и размещает на своем интернет-ресурсе отчет по итогам проведения мониторинга энергопотребления государственных учреждений;

      6-2) содействует уполномоченному органу при проведении мониторинга государственных закупок и закупок товаров, работ, услуг в области энергосбережения и повышения энергоэффективности и в подготовке рекомендаций по актуализации перечня товаров, работ, услуг, на которые распространяются требования по энергоэффективности при осуществлении государственных закупок и закупок товаров, работ, услуг;

      Примечание ИЗПИ!
      Статью 20 предусмотрено дополнить подпунктом 6-3 в соответствии с Законом РК от 08.07.2024 № 121-VIII (вводится в действие с 01.01.2026).

      7) проводит анализ заключений по энергосбережению и повышению энергоэффективности и предоставляет информацию уполномоченному органу;

      8) оказывает информационные, аналитические и консультационные услуги в области энергосбережения и повышения энергоэффективности;

      9) сотрудничает с международными организациями с целью привлечения информационных, образовательных и финансовых ресурсов для стимулирования развития энергосбережения;

      10) выдает экспертные заключения и (или) рекомендации в области энергосбережения и повышения энергоэффективности уполномоченному органу.

      Сноска. Статья 20 в редакции Закона РК от 17.11.2015 № 407-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); с изменениями, внесенными законами РК от 29.03.2016 № 479-V (вводится в действие по истечении двадцати одного календарного дня после дня его первого официального опубликования); от 30.06.2022 № 130-VII (порядок введения в действие см. ст. 2).

Статья 21. Права и обязанности субъектов в области энергосбережения и повышения энергоэффективности

      1. Субъекты в области энергосбережения и повышения энергоэффективности, указанные в пунктах 2, 3, 4 и 5 настоящей статьи, вправе:

      1) вносить в государственные органы предложения по обеспечению энергосбережения и повышения энергоэффективности;

      2) получать информацию от уполномоченного органа по вопросам энергосбережения и повышения энергоэффективности.

      1-1. Индивидуальные предприниматели и юридические лица вправе заключать энергосервисные договоры с энергосервисными компаниями.

      2. Индивидуальные предприниматели и юридические лица обязаны:

      1) соблюдать нормативные значения коэффициента мощности в электрических сетях;

      2) не превышать нормативы энергопотребления;

      3) при осуществлении производства и (или) передачи энергетических ресурсов, воды не допускать их прямых потерь, вызванных неисправностью оборудования, арматуры, эксплуатацией трубопроводов без их теплоизоляции или несоблюдением режима работы энергопотребляющего оборудования.

      2-1. Заказчики, определенные настоящим Законом, обязаны осуществлять государственные закупки и закупки товаров, работ, услуг в соответствии с требованиями по энергоэффективности.

      3. Субъекты Государственного энергетического реестра обязаны предоставлять информацию, указанную в статье 9 настоящего Закона, и, за исключением государственных учреждений, обеспечивать ежегодное снижение объема потребления энергетических ресурсов и воды на единицу продукции, площади зданий, строений и сооружений до величин, определенных по итогам энергоаудита, в течение пяти лет после прохождения энергоаудита.

      При этом государственные учреждения, не имеющие на праве собственности недвижимое имущество, освобождаются от предоставления информации, указанной в пункте 1-1 статьи 9 настоящего Закона.

      3-1. Субъекты Государственного энергетического реестра, потребляющие энергетические ресурсы в объеме, эквивалентном тысяче пятистам и более тонн условного топлива в год, обязаны назначить ответственное лицо по энергосбережению и повышению энергоэффективности.

      3-2. Субъекты Государственного энергетического реестра, потребляющие энергетические ресурсы в объеме, эквивалентном пятидесяти тысячам и более тонн условного топлива в год, обязаны обеспечить достижение целевых индикаторов по энергоэффективности, установленных уполномоченным органом.

      4. Энергоаудиторские организации и энергоаудиторы, являющиеся индивидуальными предпринимателями, обязаны:

      1) соблюдать порядок проведения энергоаудита, установленный законодательством Республики Казахстан об энергосбережении и повышении энергоэффективности;

      2) своевременно исполнять предписания уполномоченного органа по устранению допущенных нарушений при проведении энергоаудита;

      3) Исключен Законом РК от 30.06.2022 № 130-VII (вводится в действие по истечении шестидесяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

      5. Учебные центры обязаны:

      1) соблюдать порядок деятельности учебных центров, установленный законодательством Республики Казахстан об энергосбережении и повышении энергоэффективности;

      2) своевременно исполнять предписания уполномоченного органа по устранению допущенных нарушений при проведении переподготовки и (или) повышения квалификации кадров, осуществляющих деятельность в области энергосбережения и повышения энергоэффективности;

      3) Исключен Законом РК от 30.06.2022 № 130-VII (вводится в действие по истечении шестидесяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).
      Сноска. Статья 21 с изменениями, внесенными законами РК от 14.01.2015 № 279-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 30.06.2022 № 130-VII (порядок введения в действие см. ст. 2).

Глава 7. ЗАКЛЮЧИТЕЛЬНЫЕ ПОЛОЖЕНИЯ

Статья 22. Ответственность за нарушение законодательства Республики Казахстан об энергосбережении и повышении энергоэффективности

      Нарушение законодательства Республики Казахстан об энергосбережении и повышении энергоэффективности влечет ответственность в соответствии с законами Республики Казахстан.

Статья 23. Обжалование действий (бездействия) должностного лица уполномоченного органа

      Физические и (или) юридические лица вправе обжаловать действия (бездействие) должностного лица уполномоченного органа в порядке, установленном законами Республики Казахстан.

      Сноска. Статья 23 - в редакции Закона РК от 30.06.2022 № 130-VII (вводится в действие по истечении шестидесяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 23-1. Переходные положения

      Энергоаудитор, имеющий аттестат энергоаудитора в области энергосбережения и повышения энергоэффективности, вправе пройти подтверждение соответствия энергоаудитора по истечении шести месяцев со дня принятия национальных стандартов в области энергосбережения и повышения энергоэффективности.

      Сноска. Глава 7 дополнена статьей 23-1 в соответствии с Законом РК от 30.06.2022 № 130-VII (вводится в действие по истечении шестидесяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 24. Порядок введения в действие настоящего Закона

      1. Настоящий Закон вводится в действие по истечении шести месяцев после его первого официального опубликования, за исключением:

      подпункта 9) статьи 5, который вводится в действие с 1 января 2013 года;

      пункта 2 статьи 8, который вводятся в действие с 1 января 2013 года;

      пункта 4 статьи 8, который вводится в действие с 1 июля 2012 года;

      статьи 9, которая вводится в действие с 1 января 2013 года;

      пункта 1 статьи 10, который вводится в действие с 1 января 2014 года;

      подпункта 1) пункта 1 статьи 13, который вводится в действие для электрических ламп накаливания мощностью 100 Вт и выше - с 1 июля 2012 года, мощностью 75 Вт и выше - с 1 января 2013 года, мощностью 25 Вт и выше - с 1 января 2014 года;

      подпункта 5) пункта 1 статьи 13, который вводится в действие с 1 января 2014 года;

      пунктов 1 и 9 статьи 15, которые вводятся в действие с 1 января 2013 года;

      пункта 3 статьи 21, который вводится в действие с 1 января 2013 года.

      2. Признать утратившим силу Закон Республики Казахстан от 25 декабря 1997 года "Об энергосбережении" (Ведомости Парламента Республики Казахстан, 1997 г., № 24, ст. 343; 2004 г., № 23, ст. 142; 2006 г., № 1, ст. 5; 2009 г., № 13-14, ст. 62; 2010 г., № 5, ст. 23; 2011 г., № 1, ст. 2; № 11, ст. 102).

     
      Президент
Республики Казахстан
Н. НАЗАРБАЕВ

Энергия үнемдеу және энергия тиімділігін арттыру туралы

Қазақстан Республикасының 2012 жылғы 13 қаңтардағы № 541-IV Заңы.

      ЗҚАИ-ның ескертпесі!
      Осы Заңның қолданысқа енгізілу тәртібін 24-б. қараңыз.
      Қолданушылар назарына!
      Қолданушыларға ыңғайлы болуы үшін ЗҚАИ мазмұнды жасады.
      МАЗМҰНЫ
      Ескерту. Бүкіл мәтін бойынша "кеден одағының", "Кеден одағының" деген сөздер "Еуразиялық экономикалық одақтың" деген сөздермен ауыстырылды - ҚР 26.12.2017 № 124-VI Заңымен (01.01.2018 бастап қолданысқа енгізіледі).

      Осы Заң энергия үнемдеу және энергия тиімділігін арттыру саласындағы қоғамдық қатынастарды реттейді және жеке және заңды тұлғалар қызметінің құқықтық, экономикалық және ұйымдастырушылық негіздерін айқындайды.

1-тарау. Жалпы ережелер

1-бап. Осы Заңда пайдаланылатын негізгі ұғымдар

      Осы Заңда мынадай негізгі ұғымдар пайдаланылады:

      1) алып тасталды - ҚР 29.03.2016 № 479-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік жиырма бір күн өткен соң қолданысқа енгізіледі);

      1-1) алып тасталды - ҚР 17.11.2015 № 407-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі);

      2) квазимемлекеттік сектор субъектілері – мемлекеттік кәсіпорындар, жауапкершілігі шектеулі серіктестіктер, акционерлік қоғамдар, оның ішінде құрылтайшысы, қатысушысы немесе акционері мемлекет болып табылатын ұлттық басқару холдингтері, ұлттық холдингтер, ұлттық компаниялар, сондай-ақ Қазақстан Республикасының заңнамалық актілеріне сәйкес олармен үлестес болып табылатын еншілес, тәуелді және өзге де заңды тұлғалар;

      3) Мемлекеттік энергетикалық тізілім – Мемлекеттік энергетикалық тізілім субъектілері туралы ақпараттың жүйеленген жиынтығы;

      4) алып тасталды - ҚР 17.11.2015 № 407-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі);

      5) Мемлекеттік энергетикалық тізілім субъектілері - энергетикалық ресурстарды жылына шартты отынның бір мың бес жүз және одан да көп тоннаға барабар көлемінде тұтынатын дара кәсіпкерлер мен заңды тұлғалар, сондай-ақ мемлекеттік мекемелер, квазимемлекеттік сектор мен табиғи монополиялар субъектілері;

      5-1) нысаналы энергия аудиті – ерікті негізде жүргізілетін, нысаналы сипаты және жүргізу көлемі бойынша шектеуі бар энергия аудиті;

      5-2) оқу орталығы – энергия үнемдеу және энергия тиімділігін арттыру саласындағы кадрларды қайта даярлау және (немесе) олардың біліктігін арттыру саласындағы қызметті жүзеге асыратын кәсіпкерлік субъектісі;

      5-3) тапсырыс берушілер – ұлттық басқарушы холдингтерді, ұлттық холдингтерді, ұлттық басқарушы компанияларды және олармен үлестес заңды тұлғаларды қоспағанда, мемлекеттiк мекемелер, сондай-ақ мемлекеттiк кәсiпорындар, дауыс беретін акцияларының (жарғылық капиталға қатысу үлестерінің) елу және одан да көп пайызы мемлекетке тиесiлi заңды тұлғалар және олармен үлестес заңды тұлғалар;

      6) терможаңғырту – үйлердің, құрылыстардың, ғимараттардың жылу энергиясы ысырабының азаюына әкелетін, олардың жылу техникалық сипаттамасын жақсарту жөніндегі іс-шара;

      7) үйлердің, құрылыстардың, ғимараттардың энергия тиімділігі сыныбы – үйлердің, құрылыстардың, ғимараттардың энергия тұтыну үнемділігінің пайдалану сатысындағы энергия тиімділігін сипаттаушы деңгейі;

      8) шартты отын – техникалық-экономикалық есептеулер кезінде қабылданған, органикалық отынның алуан түрлерінің жылу құндылығын салыстыру үшін қызмет ететін, нормативтер мен стандарттарда регламенттелетін бірлік;

      8-1) экспресс-энергия аудиті – қысқартылған бағдарлама бойынша және энергия үнемдеу және энергия тиімділігін арттыру саласындағы менеджмент жүйесі шеңберінде жүзеге асырылатын энергетикалық талдаудың және энергия үнемдеу және энергия тиімділігін арттыру жөніндегі алдыңғы қорытындының нәтижелерін растау мақсатында жүргізілетін энергия аудиті;

      8-2) энергетикалық аудитор (бұдан әрі – энергия аудиторы) – энергия үнемдеу және энергия тиімділігін арттыру саласында сәйкестік сертификаты бар жеке тұлға;

      9) энергетикалық аудит (бұдан әрі – энергия аудиті) энергия үнемдеудің мүмкіндігі мен әлеуетін бағалау мен энергия үнемдеу және энергия тиімділігін арттыру жөніндегі қорытындыны дайындау мақсатында энергетикалық ресурстарды пайдалану туралы деректерді жинау, өңдеу және талдау;

      10) энергетикалық ресурстар – запастағы энергиясы қазіргі уақытта шаруашылық және өзге де қызмет түрлеріне пайдаланылатын немесе перспективада пайдаланылуы мүмкін табиғи және өндірілген энергия көздерінің жиынтығы, сондай-ақ энергия түрлері (атом, электр, химия, электрлі-магнитті, жылу және энергияның басқа түрлері);

      11) энергетикалық ресурстарды тиімді пайдалану – энергетикалық ресурстарды пайдаланудың техникалық жағынан мүмкін болатын және экономикалық жағынан ақталған деңгейіне қол жеткізу;

      12) энергетикалық тиімділік (бұдан әрі – энергия тиімділігі) – ұсынылған көрсетілетін қызметтер, жұмыстар, шығарылған өнімдер (тауарлар) немесе өндірілген энергетикалық ресурстар көлемінің осыған жұмсалған бастапқы энергетикалық ресурстарға сандық қатынасы;

      12-1) энергия-аудиторлық ұйым – энергия аудитін жүзеге асыратын заңды тұлға;

      12-2) алып тасталды - ҚР 30.06.2022 № 130-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

      12-3) энергия-сервистік компания – меншікті және (немесе) тартылған қаражат есебінен энергия-сервистік шарт шеңберінде энергия үнемдеу және энергия тиімділігін арттыру саласындағы жұмыстарды (көрсетілетін қызметтерді), оның ішінде мердігер ұйымдарды тарта отырып орындайтын заңды тұлға;

      13) энергия тұтынатын электр құрылғысының энергия тиімділігі сыныбы – энергия тұтынатын электр құрылғысының энергия тұтыну үнемділігінің пайдалану сатысындағы энергия тиімділігін сипаттаушы деңгейі;

      14) энергия үнемдеу – пайдаланылатын энергетикалық ресурстардың көлемін азайтуға бағытталған ұйымдастырушылық, техникалық, технологиялық, экономикалық және өзге де шараларды іске асыру;

      14-1) энергия үнемдеу және энергия тиімділігін арттыру саласындағы менеджмент (бұдан әрі – энергия менеджменті) – объектінің энергетикалық ресурстарын ұтымды тұтынуды қамтамасыз етуге және энергия тиімділігін арттыруға бағытталған әкімшілік іс-қимылдар кешені;

      14-2) энергия үнемдеу және энергия тиімділігін арттыру саласындағы сәйкестік сертификаты – сәйкестікті растау жөніндегі орган беретін, энергия аудиторының энергия үнемдеу және энергия тиімділігін арттыру саласындағы жұмыстарды орындау құзыреттілігін куәландыратын құжат;

      15) алып тасталды - ҚР 29.03.2016 № 479-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік жиырма бір күн өткен соң қолданысқа енгізіледі);

      16) алып тасталды - ҚР 14.01.2015 № 279-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi);

      16-1) алып тасталды - ҚР 17.11.2015 № 407-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі);

      17) энергия үнемдеу және энергия тиімділігін арттыру саласындағы уәкілетті орган (бұдан әрі – уәкілетті орган) – энергия үнемдеу және энергия тиімділігін арттыру саласындағы басшылықты жүзеге асыратын орталық атқарушы орган;

      17-1) энергия үнемдеу және энергия тиімділігін арттыру саласындағы ұлттық даму институты – дауыс беретін акцияларының (жарғылық капиталға қатысу үлестерінің) елу және одан да көп пайызы мемлекетке тиесілі заңды тұлға;

      17-2) энергия тиімділігі картасы – қаржыландыру көздері, жобаларды іске асыру бойынша іс-шаралар графиктері мен жоспарлары көрсетілген энергия үнемдеу және энергия тиімділігін арттыру саласындағы жобалардың бірыңғай республикалық тізбесі;

      18) алып тасталды - ҚР 14.01.2015 № 279-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi);

      19) энергия үнемдеуші жабдық – энергетикалық ресурстарды пайдаланудың тиімділігін арттыруға мүмкіндік беретін жабдық;

      20) энергия үнемдеуші материал – энергетикалық ресурстарды пайдаланудың тиімділігін арттыруға мүмкіндік беретін материал.

      Ескерту. 1-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 14.01.2015 № 279-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi); 17.11.2015 № 407-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 29.03.2016 № 479-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік жиырма бір күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 29.06.2020 № 352-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 30.06.2022 № 130-VII (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-баптан қараңыз) Заңдарымен.

2-бап. Қазақстан Республикасының энергия үнемдеу және энергия тиімділігін арттыру туралы заңнамасы

      1. Қазақстан Республикасының энергия үнемдеу және энергия тиімділігін арттыру туралы заңнамасы Қазақстан Республикасының Конституциясына негізделеді және осы Заң мен Қазақстан Республикасының өзге де нормативтік құқықтық актілерінен тұрады.

      2. Егер Қазақстан Республикасы ратификациялаған халықаралық шартта осы Заңда қамтылғандардан өзге қағидалар белгіленсе, онда халықаралық шарттың қағидалары қолданылады.

2-тарау. Энергия үнемдеу және энергия тиімділігін арттыру саласындағы мемлекеттік реттеу

3-бап. Энергия үнемдеу және энергия тиімділігін арттыру саласындағы мемлекеттік реттеудің негізгі бағыттары

      Энергия үнемдеу және энергия тиімділігін арттыру саласындағы мемлекеттік реттеудің негізгі бағыттары:

      1) энергия үнемдеу және энергия тиімділігін арттыру саласында техникалық реттеуді жүзеге асыру;

      2) энергетикалық ресурстарды өндіру және тұтыну саласындағы теңгерімді тарифтік саясат пен баға белгілеуді жүзеге асыру;

      3) энергия үнемдейтін жабдықтар мен материалдарды пайдалануды қоса алғанда, энергия үнемдеуді және энергия тиімділігін арттыруды ынталандыру;

      4) энергетикалық ресурстардың тиімді пайдаланылуына мемлекеттік бақылауды жүзеге асыру;

      5) энергетикалық ресурстарды тиімді пайдаланудың экономикалық, экологиялық және әлеуметтік артықшылықтарын насихаттау, осы салада қоғамдық білім беру деңгейін арттыру;

      6) Қазақстан Республикасының энергия үнемдеу және энергия тиімділігін арттыру туралы заңнамасының сақталуын қамтамасыз ету болып табылады.

4-бап. Қазақстан Республикасы Үкіметінің құзыреті

      Қазақстан Республикасының Үкіметі:

      1) энергия үнемдеу және энергия тиімділігін арттыру саласындағы мемлекеттік саясаттың негізгі бағыттарын әзірлейді;

      2) алып тасталды – ҚР 19.04.2023 № 223-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен;

      3) энергия үнемдеу және энергия тиімділігін арттыру саласындағы халықаралық ынтымақтастықты жүзеге асырады;

      4) - 15) алып тасталды - ҚР 29.09.2014 N 239-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi);

      16) алып тасталды - ҚР 03.07.2013 № 124-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі);

      17) алып тасталды - ҚР 29.09.2014 N 239-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi);

      18) алып тасталды - ҚР 29.09.2014 N 239-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi);

      19) алып тасталды - ҚР 29.09.2014 N 239-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi);

      20) алып тасталды – ҚР 19.04.2023 № 223-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.
      Ескерту. 4-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 03.07.2013 № 124-V (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 29.09.2014 N 239-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi); 19.04.2023 № 223-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

5-бап. Уәкілетті органның құзыреті

      Уәкілетті орган:

      1) энергия үнемдеу және энергия тиімділігін арттыру саласындағы мемлекеттік саясатты қалыптастырады және іске асырады;

      2) өз құзыреті шегінде энергия үнемдеу және энергия тиімділігін арттыру саласындағы халықаралық ынтымақтастықты жүзеге асырады;

      3) мемлекеттік органдардың энергия үнемдеу және энергия тиімділігі саласындағы қызметін салааралық үйлестіруді жүзеге асырады;

      4) Мемлекеттiк энергетикалық тiзiлiмдi қалыптастыру тәртiбiн айқындайды;

      5) энергия үнемдеу және энергия тиімділігін арттыру саласындағы мемлекеттік бақылауды жүзеге асырады;

      6) энергия үнемдеу және энергия тиімділігін арттыру саласындағы нормативтік құқықтық актілерді әзірлейді және бекітеді;

      6-1) энергия үнемдеу және энергия тиімділігін арттыру саласындағы қызметті жүзеге асыру үшін қажетті ақпараттық-өлшеу кешендері мен техникалық құралдар тізбесін бекітеді;

      6-2) энергия тұтынудың нормативтерін, Мемлекеттік энергетикалық тізілім субъектілерінің электр желілеріндегі қуат коэффициентінің нормативтік мәндерін бекітеді;

      6-3) алып тасталды - ҚР 14.01.2015 № 279-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi);

      6-4) энергия үнемдеу және энергия тиімділігін арттыру саласындағы ұлттық даму институтын айқындайды;

      6-5) энергия үнемдеу және энергия тиімділігін арттыру мәселелері бойынша жергілікті атқарушы органдар қызметін бағалау тетігін бекітеді;

      6-6) үйлердің, құрылыстардың, ғимараттардың және олардың қоршау конструкцияларының бір бөлігі болып табылатын элементтерінің энергия тиімділігі жөніндегі талаптарды белгілейді;

      6-7) көліктің энергия тиімділігі бойынша талаптарды белгілейді;

      6-8) жабдықтардың, оның ішінде электр жабдығының энергия тиімділігі жөніндегі талаптарды белгілейді;

      6-9) үйлердің, құрылыстардың, ғимараттардың энергия тиімділігі сыныптарын айқындау және қайта қарау қағидаларын бекітеді;

      6-10) энергия аудитін жүргізу тәртібін әзірлейді және бекітеді;

      6-11) үйлердің, құрылыстардың, ғимараттардың жобалау (жобалау-сметалық) құжаттамаларына қойылатын энергия үнемдеу және энергия тиімділігін арттыру жөніндегі талаптарды бекітеді;

      6-12) энергия үнемдеу және энергия тиімділігін арттыру жөніндегі іс-шаралар жоспарының нысаны мен мазмұнына қойылатын талаптарды бекітеді;

      6-13) оқу орталықтарының қызмет тәртiбiн айқындайды;

      6-14) орталық атқарушы органдардың энергия үнемдеу және энергия тиімділігін арттыру саласындағы мемлекеттік саясаттың іске асырылуы жөніндегі есептерінің нысанын және оларды ұсыну мерзімдерін бекітеді;

      6-15) энергия тұтыну нормативтерін есептеу әдістемесін әзірлейді және бекітеді;

      6-16) мемлекеттік мекемелердің энергия тұтыну мониторингі қағидаларын әзірлейді және бекітеді;

      6-17) жылына елу мың және одан да көп тонна шартты отынға балама көлемде энергетикалық ресурстарды тұтынатын Мемлекеттік энергетикалық тізілім субъектілері үшін энергия тиімділігі бойынша нысаналы индикаторларды белгілейді;

      7) Қазақстан Республикасының энергия үнемдеу және энергия тиімділігін арттыру туралы заңнамасының талаптарын бұзушылықтарды жою туралы нұсқаманың нысанын әзірлейді және бекітеді;

      8) алып тасталды - ҚР 03.07.2013 № 124-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі);

      9) Мемлекеттік энергетикалық тізілімнің энергетикалық ресурстарды, суды тұтынудың көлемін өнімнің, үйлердің, құрылыстар мен ғимараттардың алаңы бірлігіне, энергия аудиті қорытындылары бойынша айқындалған шамаға дейін жыл сайын азайтуды қамтамасыз етпеген субъектілерінің, оның ішінде энергия тұтынудың нормативтерін сақтамайтын мемлекеттік мекемелерді қамтитын тізбесін қалыптастырады және өзінің интернет ресурсында орналастырады;

      10) энергия тиімділігі картасын қалыптастыруды, жүргізуді және іске асыруды, энергия үнемдеу және энергия тиімділігін арттыру саласындағы ғылыми-зерттеу, тәжірибелік-конструкторлық және технологиялық жұмыстарды жүргізуді үйлестіреді;

      11) алынып тасталды - ҚР 13.01.2014 N 159-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі);

      12) алып тасталды - ҚР 29.03.2016 № 479-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік жиырма бір күн өткен соң қолданысқа енгізіледі);

      12-1) алып тасталды – ҚР 30.06.2022 № 130-VII (энергия үнемдеу және энергия тиімділігін арттыру саласындағы ұлттық стандарттар қабылданған күннен бастап он екі ай өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен;

      13) энергия үнемдеу және энергия тиiмдiлiгiн арттыру саласындағы қызметті жүзеге асыратын заңды тұлғалардың тізілімін жүргізеді;

      13-1) алып тасталды – ҚР 30.06.2022 № 130-VII (энергия үнемдеу және энергия тиімділігін арттыру саласындағы ұлттық стандарттар қабылданған күннен бастап он екі ай өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен;
      13-2) алып тасталды – ҚР 30.06.2022 № 130-VII (энергия үнемдеу және энергия тиімділігін арттыру саласындағы ұлттық стандарттар қабылданған күннен бастап он екі ай өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен;
      13-3) алып тасталды – ҚР 30.06.2022 № 130-VII (энергия үнемдеу және энергия тиімділігін арттыру саласындағы ұлттық стандарттар қабылданған күннен бастап он екі ай өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен;

      13-4) алып тасталды - ҚР 17.11.2015 № 407-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі);

      13-5) алып тасталды - ҚР 17.11.2015 № 407-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі);

      13-6) алып тасталды – ҚР 30.06.2022 № 130-VII (энергия үнемдеу және энергия тиімділігін арттыру саласындағы ұлттық стандарттар қабылданған күннен бастап он екі ай өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен;

      13-7) үйлерді, құрылыстарды, ғимараттарды энергия тиімділігі бойынша таңбалау нысанын бекітеді;

      14) алып тасталды - ҚР 14.01.2015 № 279-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi);

      15) алып тасталды - ҚР 24.05.2018 № 156-VI Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі);

      15-1) білім беру саласындағы уәкілетті органмен келісу бойынша оқу бағдарламалары мен жоспарларын әзірлейді және бекітеді;

      15-2) құрылыс материалдарының, бұйымдары мен конструкцияларының энергия тиімділігі жөніндегі талаптарды белгілейді;

      16) энергия үнемдеу және энергия тиімділігін арттыру саласындағы мемлекеттік саясаттың іске асырылуының мониторингін жүзеге асырады, уәкілетті орган белгілеген нысан бойынша және мерзімдерде орталық уәкілетті органдар ұсынатын есептерге талдау жүргізеді;

      16-1) энергия үнемдеу және энергия тиімділігін арттыру мәселелері бойынша жергілікті атқарушы органдардың қызметіне бағалау жүргізеді;

      16-2) энергия үнемдеу және энергия тиімділігін арттыру саласындағы мемлекеттік сатып алу және тауарларды, жұмыстарды, көрсетілетін қызметтерді сатып алу мониторингі қағидаларын әзірлейді және бекітеді;

      16-3) мемлекеттік сатып алуды және тауарларды, жұмыстарды, көрсетілетін қызметтерді сатып алуды жүзеге асыру кезінде энергия тиімділігі бойынша талаптар қолданылатын тауарлардың, жұмыстардың, көрсетілетін қызметтердің тізбесін әзірлейді және бекітеді;

      16-4) мемлекеттік сатып алуды және тауарларды, жұмыстарды, көрсетілетін қызметтерді сатып алуды жүзеге асыру кезінде тауарлардың, жұмыстардың, көрсетілетін қызметтердің энергия тиімділігі бойынша талаптарды белгілейді;

      16-5) энергия үнемдеу және энергия тиімділігін арттыру саласындағы мемлекеттік сатып алу және тауарларды, жұмыстарды, көрсетілетін қызметтерді сатып алу мониторингін жүргізеді;

      17) энергия үнемдеу және энергия тиімділігін арттыру саласындағы үлгілік келісімді әзірлейді және бекітеді;

      17-1) энергия-сервистік шарттың үлгілік нысандарын бекітеді;

      17-2) энергия тиімділігі картасын қалыптастыру және жүргізу, энергия тиімділігі картасына жобаларды іріктеу және енгізу тәртібін айқындайды;

      17-3) энергия үнемдеу және энергия тиімділігін арттыру жөніндегі қорытындыларға талдау жүргізу тәртібін айқындайды;

      17-4) энергия аудиторларына арналған кәсіптік стандарттарды әзірлейді және бекітеді;

      18) алып тасталды - ҚР 29.12.2014 № 269-V (01.01.2015 бастап қолданысқа енгізіледі) Заңымен;

      19) алып тасталды - ҚР 29.09.2014 N 239-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi);

      20) осы Заңда, Қазақстан Республикасының өзге де заңдарында, Қазақстан Республикасының Президенті мен Қазақстан Республикасы Үкіметінің актілерінде көзделген өзге де өкілеттіктерді жүзеге асырады.

      Ескерту. 5-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 2012.07.10 N 36-V (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 03.07.2013 № 124-V (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 13.01.2014 N 159-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 29.09.2014 N 239-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi); 29.12.2014 № 269-V (01.01.2015 бастап қолданысқа енгізіледі); 14.01.2015 № 279-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi); 17.11.2015 № 407-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 29.03.2016 № 479-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік жиырма бір күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 24.05.2018 № 156-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 30.06.2022 № 130-VII (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-баптан қараңыз); 19.04.2023 № 223-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 04.07.2023 № 15-VIII (алғашқы ресми жарияланған күнінен бастап күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

6-бап. Өзге де мемлекеттік органдардың энергия үнемдеу және энергия тиімділігін арттыру саласындағы құзыреті

      1. Орталық атқарушы органдар өз құзыреті шегінде энергия үнемдеу және энергия тиімділігін арттыру саласындағы мемлекеттік саясатты іске асырады және уәкілетті орган белгілеген нысан бойынша және мерзімдерде уәкілетті органға энергия үнемдеу мен энергия тиімділігін арттыру туралы есептерді береді.

      2. Сәулет, қала құрылысы және құрылыс істері жөніндегі уәкілетті мемлекеттік орган:

      1) үйлерді, құрылыстарды, ғимараттарды реконструкциялау, салу мақсатында әзірленетін және бекітілетін сәулет-құрылыс және өзге де жобалау алдындағы және (немесе) жобалау (жобалау-сметалық) құжаттамасында энергия үнемдеу және энергия тиімділігін арттыру жөніндегі талаптардың сақталуын қамтамасыз етеді;

      2) терможаңғыртуды ескере отырып, үлгілік көппәтерлі үйлердің жобалау алдындағы және (немесе) жобалау-сметалық құжаттамаларының әзірленуі мен бекітілуін қамтамасыз етеді;

      3) осы Заңда, Қазақстан Республикасының өзге де заңдарында, Қазақстан Республикасы Президентінің және Қазақстан Республикасы Үкіметінің актілерінде көзделген өзге де өкілеттіктерді жүзеге асырады.

      3. Техникалық реттеу саласындағы уәкілетті мемлекеттік орган:

      1) Еуразиялық экономикалық одақтың техникалық регламентіне сәйкес энергия тұтынатын электр құрылғылардың техникалық құжаттамасында және заттаңбаларында энергия тиімділігінің сыныбы мен сипаттамаларының белгіленуіне мемлекеттік бақылауды жүзеге асырады;

      2) осы Заңда, Қазақстан Республикасының өзге де заңдарында, Қазақстан Республикасы Президентінің және Қазақстан Республикасы Үкіметінің актілерінде көзделген өзге де өкілеттіктерді жүзеге асырады.

      4. Облыстардың жергілікті атқарушы органдары:

      1) энергия үнемдеу және энергия тиімділігін арттыру жөніндегі іс-шараларды тиісті аумақтың даму бағдарламасына енгізуді қамтамасыз етеді;

      1-1) уәкілетті органмен келісу бойынша іске асыру мерзімі үш жыл болатын энергия үнемдеу және энергия тиімділігін арттыру жөніндегі жол карталарын әзірлейді және бекітеді, сондай-ақ олардың іске асырылуын жүзеге асырады;

      2) өз құзыреті шегінде энергия үнемдеу және энергия тиімділігін арттыру саласындағы мемлекеттік саясатты іске асырады;

      3) өз құзыреті шегінде мемлекеттік мекемелердің энергия тұтынудың нормативтерін сақтауына мониторингті жүзеге асырады;

      4) Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес өзге де функцияларды жүзеге асырады.

      5. Республикалық маңызы бар қалалардың, астананың жергілікті атқарушы органдары:

      1) энергия үнемдеу және энергия тиімділігін арттыру жөніндегі іс-шараларды тиісті аумақтың даму бағдарламасына енгізуді қамтамасыз етеді;

      1-1) уәкілетті органмен келісу бойынша іске асыру мерзімі үш жыл болатын энергия үнемдеу және энергия тиімділігін арттыру жөніндегі жол карталарын әзірлейді және бекітеді, сондай-ақ олардың іске асырылуын жүзеге асырады;

      2) өз құзыреті шегінде энергия үнемдеу және энергия тиімділігін арттыру саласындағы мемлекеттік саясатты іске асырады;

      3) өз құзыреті шегінде мемлекеттік мекемелердің энергия тұтынудың нормативтерін сақтауына мониторингті жүзеге асырады, мемлекеттік мекемелердің энергия аудитін өткізуді, терможаңғыртуды, мемлекеттік мекемелер үшін энергетикалық ресурстарды есепке алу аспаптары мен жылу тұтынуды реттеудің автоматты жүйелерін сатып алуды және орнатуды ұйымдастырады, сондай-ақ энергия үнемдейтін шамдарды пайдалануды ескере отырып, саябаққа және көшеге жарық беруді жаңғыртуды қамтамасыз етеді;

      4) тұрғындарда пайдалануда болған, құрамында сынап бар энергия үнемдеу шамдарын кәдеге жаратуды ұйымдастырады;

      5) Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес өзге де функцияларды жүзеге асырады.

      6. Аудандардың (облыстық маңызы бар қалалардың) жергілікті атқарушы органдары:

      1) энергия үнемдеу және энергия тиімділігін арттыру жөніндегі іс-шараларды тиісті ауданның (облыстық маңызы бар қаланың) даму бағдарламасына енгізуді қамтамасыз етеді;

      2) өз құзыреті шегінде энергия үнемдеу және энергия тиімділігін арттыру саласындағы мемлекеттік саясатты іске асырады;

      3) өз құзыреті шегінде мемлекеттік мекемелердің энергия тұтыну нормативтерін сақтауына мониторингті жүзеге асырады, мемлекеттік мекемелердің энергия аудитін өткізуді, терможаңғыртуды, мемлекеттік мекемелер үшін энергетикалық ресурстарды есепке алу аспаптары мен жылу тұтынуды реттеудің автоматты жүйелерін сатып алуды және орнатуды ұйымдастырады, сондай-ақ энергия үнемдейтін шамдарды пайдалануды ескере отырып, саябаққа және көшеге жарық беруді жаңғыртуды қамтамасыз етеді;

      4) тұрғындарда пайдалануда болған, құрамында сынап бар энергия үнемдеу шамдарын кәдеге жаратуды ұйымдастырады;

      5) Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес өзге де функцияларды жүзеге асырады.

      Ескерту. 6-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 14.01.2015 № 279-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi); 28.12.2018 № 210-VІ (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 30.06.2022 № 130-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

7-бап. Энергия үнемдеу және энергия тиімділігін арттыру саласындағы мемлекеттік бақылау

      Ескерту. 7-баптың тақырыбы жаңа редакцияда - ҚР 24.05.2018 № 156-VI Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі).

      1. Энергия үнемдеу және энергия тиімділігін арттыру саласындағы мемлекеттік бақылау:

      1) Мемлекеттік энергетикалық тізілімге ұсынылатын ақпараттың дұрыстығына;

      2) алып тасталды - ҚР 24.05.2018 № 156-VI Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі);

      3) Мемлекеттік энергетикалық тізілім субъектілерінің энергия тұтыну нормативтерін және электр желілеріндегі қуат коэффициентінің нормативтік мәндерін сақтауына;

      4) энергия аудитінің жүргізілуіне;

      4-1) алып тасталды - ҚР 17.11.2015 № 407-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі);

      5) осы Заңда және энергия үнемдеу мен энергия тиімділігін арттыру саласындағы басқа да нормативтік құқықтық актілерде белгіленген өзге де талаптардың сақталуына жүзеге асырылады.

      2. Энергия үнемдеу және энергия тиімділігін арттыру саласындағы мемлекеттік бақылау тексеру, бақылау субъектісіне (объектісіне) бару арқылы профилактикалық бақылау және бақылау субъектісіне (объектісіне) бармай профилактикалық бақылау нысанында жүзеге асырылады.

      Тексерулер және бақылау субъектісіне (объектісіне) бару арқылы профилактикалық бақылау Қазақстан Республикасының Кәсіпкерлік кодексіне сәйкес жүзеге асырылады.

      Бақылау субъектісіне (объектісіне) бармай профилактикалық бақылау осы Заңға және Қазақстан Республикасының Кәсіпкерлік кодексіне сәйкес жүзеге асырылады.

      Ескерту. 7-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 14.01.2015 № 279-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi); 29.10.2015 № 376-V (01.01.2016 бастап қолданысқа енгізіледі); 17.11.2015 № 407-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 24.05.2018 № 156-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 30.06.2022 № 130-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 06.04.2024 № 71-VIII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

7-1-бап. Энергия үнемдеу және энергия тиімділігін арттыру саласындағы бақылау субъектісіне (объектісіне) бармай профилактикалық бақылау

      1. Қазақстан Республикасының энергия үнемдеу және энергия тиімділігін арттыру туралы заңнамасының талаптарын бұзушылықтардың уақтылы жолын кесу және оларға жол бермеу, бақылау субъектісіне осындай бақылау нәтижелері бойынша анықталған бұзушылықтарды өз бетінше жою құқығын беру және оған әкімшілік жүктемені төмендету энергия үнемдеу және энергия тиімділігін арттыру саласындағы бақылау субъектісіне (объектісіне) бармай профилактикалық бақылаудың мақсаттары болып табылады.

      2. Энергия үнемдеу және энергия тиімділігін арттыру саласындағы бақылау субъектісіне (объектісіне) бармай профилактикалық бақылау әртүрлі көздерден алынған ақпаратты, оның ішінде:

      1) орталық мемлекеттік және жергілікті атқарушы органдар ұсынған;

      2) энергия үнемдеу және энергия тиімділігін арттыру саласындағы ұлттық даму институты ұсынған;

      3) бұқаралық ақпарат құралдарынан және өзге де көздерден, жеке және заңды тұлғалардың жолданымдарынан алынған мәліметтер негізінде зерделеу, талдау, салыстыру арқылы жүзеге асырылады.

      3. Энергия үнемдеу және энергия тиімділігін арттыру саласындағы бақылау субъектісіне (объектісіне) бармай профилактикалық бақылауды уәкілетті орган жүзеге асырады.

      4. Бақылау субъектісіне (объектісіне) бармай профилактикалық бақылау қорытындылары бойынша бақылау субъектісіне бұзушылықтарды жою тәсілі міндетті түрде түсіндіріле отырып, әкімшілік құқық бұзушылық туралы іс қозғалмай, анықталған Қазақстан Республикасының энергия үнемдеу және энергия тиімділігін арттыру туралы заңнамасының талаптарын бұзушылықтарды мұндай бұзушылықтар анықталған күннен бастап бес жұмыс күнінен кешіктірілмейтін мерзімде жою туралы ұсыным (бұдан әрі – ұсыным) жасалады.

      5. Ұсыным бақылау субъектісіне қолын қойғызып, жеке өзіне немесе оны жөнелту және алу фактісін растайтын өзге де тәсілмен табыс етілуге тиіс.

      Төменде санамаланған тәсілдердің бірімен жіберілген ұсыным мынадай жағдайларда:

      1) қолма-қол тәсілмен – ұсынымға алғаны туралы белгі қойылған күннен бастап;

      2) поштамен – тапсырысты хатпен пошта жөнелтілімін алғаны туралы хабардар етілген күннен бастап;

      3) электрондық тәсілмен – бақылау субъектісінің электрондық мекенжайына жөнелтілген күннен бастап табыс етілді (алынды) деп есептеледі.

      Бақылау субъектісі ұсынымды қабылдаудан бас тартқан кезде оны жеткізетін немесе табыс ететін адам ұсынымға тиісті белгі қояды, ол уәкілетті органға қайтарылады.

      6. Ұсыным, орындаудың неғұрлым ұзақ мерзімі ұсынымның өзінде көрсетілген жағдайларды қоспағанда, ол табыс етілген (алынған) күннен кейінгі күннен бастап он жұмыс күні ішінде орындалуға тиіс.

      7. Ұсынымда көрсетілген бұзушылықтармен келіспеген жағдайда бақылау субъектісі ұсыным табыс етілген (алынған) күннен кейінгі күннен бастап бес жұмыс күні ішінде уәкілетті органға қарсылық жіберуге құқылы.

      8. Ұсынымды белгіленген мерзімде орындамау бақылау субъектісіне (объектісіне) бару арқылы профилактикалық бақылау жүргізудің жартыжылдық тізіміне енгізу жолымен бақылау субъектісіне (объектісіне) бару арқылы профилактикалық бақылау тағайындауға алып келеді.

      9. Энергия үнемдеу және энергия тиімділігін арттыру саласындағы бақылау субъектісіне (объектісіне) бармай профилактикалық бақылау жүргізудің жиілігі – жылына екі реттен артық емес.

      10. Энергия үнемдеу және энергия тиімділігін арттыру саласындағы бақылау субъектісіне (объектісіне) бармай профилактикалық бақылау нәтижелері субъектіге (объектіге) бармай профилактикалық бақылауды тіркеудің арнаулы журналында есепке алынуға жатады, ол нөмірленген, тігілген және уәкілетті органның мөрімен бекемделген болуға тиіс.

      Ескерту. 2-тарау 7-1-баппен толықтырылды – ҚР 30.06.2022 № 130-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

3-тарау. Энергия үнемдеу және энергия тиімділігін арттыру саласындағы жалпы талаптар

8-бап. Энергия үнемдейтін жабдықтар мен материалдарды пайдалану, жаңа объектілерді қабылдау бойынша шектеулер және тұтынылған жылу энергиясы үшін ақы төлеу

      1. Энергетикалық ресурстарды және су ресурстарын тұтынатын объектілердің құрылыс жобаларында энергия үнемдейтін материалдарды міндетті пайдалану, энергетикалық ресурстарды және су ресурстарын есепке алу аспаптарын, жылу тұтынуды реттеудің автоматтандырылған жүйелерін орнату көзделеді.

      Көппәтерлі тұрғын үйлердің жобаларында энергия үнемдейтін материалдарды міндетті пайдалану, жалпы үйдің жылу энергиясын және суды есепке алу аспаптарын, пәтер бойынша электр энергиясын, суық және ыстық суды, газды есепке алу аспаптарын, сондай-ақ жылыту жүйелерінде реттеуші аспаптарды, жылу тұтынуды реттеудің автоматтандырылған жүйелерін орнату көзделеді.

      2. Энергетикалық ресурстарды және су ресурстарын тұтынатын, энергетикалық ресурстарды және суды есепке алу аспаптарымен және жылу тұтынуды реттеудің автоматтандырылған жүйелерімен жарақтандырылмаған жаңа объектілерді пайдалануға қабылдауға жол берілмейді.

      3. Осы баптың 1 және 2-тармақтарының жылу тұтынуды реттеудің автоматтандырылған жүйелері бөлігіндегі талаптары жылу энергиясын сағат бойынша орташа 50 кВт-дан аз тұтынатын (жылу энергиясы, жылыту, желдету, кондиционерлеу және ыстық сумен жабдықтау шығыстарын қоса алғанда) объектілерге қолданылмайды.

      4. Тұтынушылар Қазақстан Республикасының жылу энергетикасы туралы заңнамасына және жасалған шарттарға сәйкес жылу энергиясын есепке алу аспаптарының болуына немесе болмауына, тұтыну көлеміне қарай және (немесе) өзге де өлшемшарттар бойынша сараланған тарифтер бойынша тұтынылған жылу энергиясы үшін ақы төлеуді жүргізеді.

      Ескерту. 8-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 15.06.2015 № 322-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 28.12.2016 № 34-VI (01.01.2017 бастап қолданысқа енгізіледі); 08.07.2024 № 121-VIII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

9-бап. Мемлекеттік энергетикалық тізілім

      1. Мемлекеттік мекемелерді қоспағанда, Мемлекеттік энергетикалық тізілім субъектілеріне қатысты Мемлекеттік энергетикалық тізілімге енгізілетін ақпарат:

      1) дара кәсіпкердің жеке сәйкестендіру нөмірін, оның пошталық мекенжайын, атауын немесе заңды тұлғаның бизнес-сәйкестендіру нөмірін, оның пошталық мекенжайын, атауын және қызметінің негізгі түрлерін;

      2) күнтізбелік бір жыл ішінде заттай және ақшалай көріністегі энергетикалық ресурстарды және суды өндіру, шығару, тұтыну, беру және жоғалту көлемдерін;

      3) энергия үнемдеу және энергия тиімділігін арттыру жөніндегі іс-шаралар жоспарының көшірмесін, сондай-ақ осы іс-шаралар жоспарына енгізілетін толықтыруларды және (немесе) өзгерістерді;

      4) есепті кезеңдегі энергия үнемдеу және энергия тиімділігін арттыру жөніндегі іс-шаралар жоспарының орындалу нәтижелерін;

      5) өнім бірлігіне шаққанда нақты энергия тұтынуды және (немесе) үйлер, құрылыстар, ғимараттар ауданының бірлігіне шаққанда жылытуға кеткен энергетикалық ресурстар шығынын;

      6) энергия үнемдеу және энергия тиімділігін арттыру жөніндегі қорытындының көшірмесін қамтиды.

      6-1) алып тасталды - ҚР 17.11.2015 № 407-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі);

      7) алып тасталды – ҚР 30.06.2022 № 130-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

      1-1. Мемлекеттік мекемелер болып табылатын Мемлекеттік энергетикалық тізілім субъектілеріне қатысты Мемлекеттік энергетикалық тізілімге енгізілетін ақпарат:

      1) заңды тұлғаның бизнес-сәйкестендіру нөмірін, оның пошталық мекенжайын, атауын және қызметінің негізгі түрлерін;

      2) күнтізбелік бір жылдағы заттай және ақшалай мәндегі энергетикалық ресурстар мен суды тұтыну көлемдерін;

      3) есепті кезеңдегі энергия үнемдеу және энергия тиімділігін арттыру жөніндегі іс-шаралар мен энергия үнемдеу және энергия тиімділігін арттыру жөніндегі қорытындының немесе техникалық есептің (бар болған кезде) көшірмесін;

      4) жылыту көздерін және есепті кезеңдегі ғимараттардың, құрылыстардың, құрылысжайлардың ауданы бірлігіне шаққанда жылытуға арналған энергетикалық ресурстардың жұмсалуын;

      5) энергия тұтыну жабдығының тізбесін қамтиды.

      2. Осы баптың 1 және 1-1-тармақтарында көрсетілген ақпаратты Мемлекеттік энергетикалық тізілім субъектілері энергия үнемдеу және энергия тиімділігін арттыру саласындағы ұлттық даму институтына қағаз немесе электрондық жеткізгіште жыл сайын 1 сәуірге дейінгі мерзімде береді.

      Бұл ретте жылына бір мың бес жүз тоннадан аз шартты отынға барабар көлемде энергетикалық ресурстарды тұтынатын Мемлекеттік энергетикалық тізілім субъектілері осы баптың 1-тармағының 3), 4) және 6) тармақшаларында көрсетілген ақпаратты болған кезде ұсынады.

      3. Мемлекеттік энергетикалық тізілімнің және мемлекеттік органдардың деректері негізінде уәкілетті орган жалпы ішкі өнімнің энергия сыйымдылығын және Қазақстан Республикасында энергетикалық ресурстарды пайдалану тиімділігін талдауды және болжамдауды қамтамасыз етеді.

      Ескерту. 9-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 14.01.2015 № 279-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi); 17.11.2015 № 407-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 30.06.2022 № 130-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

10-бап. Энергия менеджменті

      Ескерту. 10-бап алып тасталды - ҚР 14.01.2015 № 279-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi).

11-бап. Үйлердің, құрылыстардың, ғимараттардың энергия тиімділігін қамтамасыз ету

      1. Жобаланатын және салынатын (реконструкцияланатын, күрделі жөнделетін) үйлер, құрылыстар, ғимараттар Қазақстан Республикасының энергия үнемдеу және энергия тиімділігін арттыру туралы заңнамасының талаптарына сәйкес келуге тиіс.

      2. Үйлердің, құрылыстардың, ғимараттардың энергия тиімділігі бойынша талаптары:

      1) үйдегі, құрылыстағы, ғимараттағы энергетикалық ресурстар шығынының үлестік шамасын сипаттайтын көрсеткіштерді;

      2) сәулет, көлемдік-жоспарлау, технологиялық, конструкциялық және инженерлік-техникалық шешімдерге үйлердің, құрылыстардың, ғимараттардың энергия тиімділігіне ықпал ететін талаптарды;

      3) үйлерде, құрылыстарда, ғимараттарда пайдаланылатын инженерлік жүйелер мен технологиялық жабдықтарға қойылатын талаптарды;

      4) жобалау құжаттамасына енгізілетін және үйлерді, құрылыстарды, ғимараттарды салу (реконструкциялау, күрделі жөндеу) кезінде қолданылатын технологиялар мен материалдарға қойылатын, энергетикалық ресурстардың ұтымсыз (негізсіз) шығыстарын болдырмауға мүмкіндік беретін талаптарды қамтуы тиіс.

      Үйлерді, құрылыстарды, ғимараттарды пайдалануға беру кезінде энергия тиімділігі жөніндегі талаптарды орындау құрылыс салушыға жүктеледі.

      3. Энергия тиімділігі жөніндегі талаптар мынадай үйлерге, құрылыстарға, ғимараттарға қолданылмайды:

      1) тарихи-мәдени мұра объектілеріне жатқызылған үйлер, құрылыстар, ғимараттар;

      2) қызмет мерзімі екі жылдан аспайтын шаруашылық мақсаттағы уақытша құрылыстар, қосалқы үй-жайлар;

      3) жеке тұрғын үйлер, сондай-ақ саяжай және бау-бақша учаскелерінде орналасқан құрылыстар;

      4) жалпы алаңы елу шаршы метрден аз бөлек тұрған үйлер, құрылыстар, ғимараттар;

      5) ғибадат ету үйлері, құрылыстары және ғимараттары;

      6) бөлек тұрған жылытылмайтын үйлер, құрылыстар, ғимараттар.

      4. Энергия тиімділігінің талап етілетін сыныбы құрылыс (реконструкциялау, күрделі жөндеу) жобасын әзірлеуге арналған тапсырмада көрсетіледі және құрылысы (реконструкциялауы, күрделі жөндеуі) аяқталған объект пайдалануға берілгеннен кейін жылжымайтын мүлікке құқықтарды тіркеу кезінде жылжымайтын мүлік объектісінің кадастрлық паспортында көрсетіледі.

      5. Қазіргі бар ғимараттардың, құрылыстардың, құрылысжайлардың энергия тиімділігі сыныбы және оны қайта қарау уәкілетті орган айқындайтын тәртіппен, энергия аудитін жүргізу қорытындылары бойынша белгіленеді және жылжымайтын мүлік объектісінің кадастрлық паспортында көрсетіледі.

      Энергия аудитінің қорытындысы жылжымайтын мүлік объектісінің (ғимараттардың, құрылыстардың, құрылысжайлардың) кадастрлық паспортына қоса беріледі.

      6. Қазіргі бар үйлерді, құрылыстарды, ғимараттарды энергия тиімділігі бойынша таңбалау энергия аудитін жүргізу қорытындылары бойынша белгіленеді және энергия үнемдеу және энергия тиімділігін арттыру жөніндегі қорытындыда көрсетіледі.

      Ескерту. 11-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 14.01.2015 № 279-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi); 17.11.2015 № 407-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 30.06.2022 № 130-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 05.04.2023 № 221-VII (01.07.2023 бастап қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

12-бап. Энергия тұтынатын электр құрылғылары

      1. Қазақстан Республикасының аумағында сатылатын, энергия тұтынатын электр құрылғыларының техникалық құжаттамасында және заттаңбаларында олардың сыныбы мен энергия тиімділігінің сипаттамалары туралы ақпарат болуға тиіс.

      2. Осы баптың 1-тармағының талаптары қолданылатын энергия тұтынатын электр құрылғыларының тізбесі Еуразиялық экономикалық одақтың техникалық регламентінде белгіленеді.

      3. Энергия тиімділігінің сыныбы мен сипаттамаларын анықтау Еуразиялық экономикалық одақтың техникалық регламентіне сәйкес жүргізіледі және оны өндіруші (импорттаушы) жүзеге асырады.

      4. Өндірушілер (импорттаушылар) энергия тұтынатын электр құрылғыларының техникалық құжаттамасында және заттаңбаларында энергия тиімділігінің сыныбы мен сипаттамаларын Еуразиялық экономикалық одақтың техникалық регламентіне сәйкес көрсетуге міндетті.

13-бап. Өнімдерді сату және пайдалану бойынша шектеулер

      Ескерту. 13-баптың тақырыбына өзгеріс енгізілді - ҚР 14.01.2015 № 279-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi).

      1. Энергия үнемдеу және энергия тиімділігін арттыру мақсатында мыналарға:

      1) жарық беру мақсатында ауыспалы ток тiзбектерiнде пайдаланылуы мүмкiн, қуаты 25 Вт және одан жоғары электр қыздыру шамдарын пайдалануға;

      2) жарық беру мақсатында ауыспалы ток тізбектерінде пайдаланылуы мүмкін, қуаты 25 Вт және одан жоғары электр қыздыру шамдарын мемлекеттік мекемелер мен квазимемлекеттік сектор субъектілері үшін сатып алуды жүзеге асыруға;

      3) салынып жатқан (реконструкцияланатын, күрделі жөндеу жүргізілетін) үйлерде, құрылыстарда, ғимараттарда Қазақстан Республикасының энергия үнемдеу және энергия тиімділігін арттыру туралы заңнамасында белгіленген талаптарға сәйкес келмейтін технологиялар мен материалдарды сатуға және пайдалануға;

      4) Еуразиялық экономикалық одақтың техникалық регламентіне сәйкес энергия тиімділігінің сыныбы және сипаттамалары туралы ақпаратты қамтымайтын энергия тұтынатын электр құрылғыларын сатуға және (немесе) пайдалануға;

      5) 1,0-ден жоғары дәлдік сыныбы бар электр энергиясын есептеуіштерді коммерциялық есепке алу мақсатында пайдалануға жол берілмейді.

      Осы тармақта көзделген шектеулер жеке тұлғаларға қолданылмайды.

      2. Жаңа іске қосылған объектілерде және қолданыстағы объектілердегі электр энергиясын есептеуіштерді ауыстыру кезінде тәулік уақыты бойынша электр энергиясының шығыстарын саралап есепке алуға және бақылауға арналмаған электр энергиясын есептеуіштерді пайдалануға тыйым салынады.

      Ескерту. 13-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 14.01.2015 № 279-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi); 24.05.2018 № 156-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 30.06.2022 № 130-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

4-тарау. Энергия үнемдеуді және энергия тиімділігін
арттыруды қамтамасыз етуге бағытталған іс-шаралар

14-бап. Энергия үнемдеу және энергия тиімділігін арттыру саласындағы хабарлама

      1. Энергия үнемдеу және энергия тиімділігін арттыру саласындағы хабарламаға мына қызмет түрлері жатады:

      1) заңды тұлғалар жүзеге асыратын энергия аудиті;

      2) энергия үнемдеу және энергия тиiмдiлiгiн арттыру саласындағы қызметті жүзеге асыратын кадрларды қайта даярлау және (немесе) біліктілігін арттыру.

      2. Кәсіпкерлік субъектілері Қазақстан Республикасының "Рұқсаттар және хабарламалар туралы" Заңында белгіленген тәртіппен уәкілетті органды энергия үнемдеу және энергия тиімділігін арттыру саласындағы қызметті жүзеге асыруды бастағаны немесе тоқтатқаны туралы хабардар етеді.

      3. Уәкілетті органды энергия үнемдеу және энергия тиімділігін арттыру саласында энергия аудитін жүргізу жөніндегі қызметті жүзеге асыруды бастағаны туралы хабардар еткен заңды тұлғалар мынадай талаптарға сай болуға:

      1) штатында кемінде төрт энергия аудиторы болуға;

      1-1) заңды тұлғаның бірінші басшысына берілетін энергия үнемдеу және энергия тиімділігін арттыру саласындағы сәйкестік сертификаты болуға;

      2) Қазақстан Республикасының аумағында уәкілетті орган бекіткен ақпараттық-өлшеу кешендері мен техникалық құралдар тізбесіне сәйкес сенім білдірілген ақпараттық-өлшеу кешендері мен техникалық құралдарға меншік құқығы немесе өзге заңды негізде иелік етуге тиіс.

      4. Уәкілетті органды энергия үнемдеу және энергия тиімділігін арттыру саласында энергия аудитi және энергия тиiмдiлiгiн арттыру саласындағы қызметті жүзеге асыратын кадрларды қайта даярлау және (немесе) біліктілігін арттыру қызметін жүзеге асыруды бастағаны туралы хабардар еткен кәсіпкерлік субъектілері мынадай талаптарға сай болуға:

      1) білім беру саласындағы уәкілетті органмен келісу бойынша бекітілген оқу бағдарламалары мен жоспарларына сәйкес бекітілген оқу бағдарламалары мен жоспарлары болуға;

      2) штатында жоғары білімі бар кемінде екі оқытушысы, оның ішінде техника ғылымдарының кандидатынан (магистрінен) төмен емес ғылыми дәрежесі бар кемінде бір оқытушысы болуға;

      3) уәкілетті орган бекіткен ақпараттық-өлшеу кешендері мен техникалық құралдар тізбесіне сәйкес оқу кабинетіне, компьютерлерге және ақпараттық-өлшеу кешендері мен техникалық құралдарға меншік құқығында немесе өзге заңды негізде иелік етуге тиіс.

      Ескерту. 14-бап жаңа редакцияда - ҚР 29.03.2016 № 479-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік жиырма бір күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); өзгеріс енгізілді - ҚР 30.06.2022 № 130-VII (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-баптан қараңыз) Заңымен.

14-1-бап. Энергия аудиторының сәйкестігін растау

      Энергия үнемдеу және энергия тиімділігін арттыру саласындағы ұлттық стандарттар Қазақстан Республикасының стандарттау саласындағы заңнамасында белгіленген тәртіппен әзірленеді және бекітіледі.

      Энергия аудиторының сәйкестігін растау "Техникалық реттеу туралы" және "Сәйкестікті бағалау саласындағы аккредиттеу туралы" Қазақстан Республикасының заңдары мен энергия үнемдеу және энергия тиімділігін арттыру саласындағы ұлттық стандарттарға сәйкес жүзеге асырылады.

      Ескерту. Заң 14-1-баппен толықтырылды – ҚР 30.06.2022 № 130-VII (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-баптан қараңыз) Заңымен.

14-2-бап. Энергия аудиторы

      1. Энергия аудиторы өз қызметін еңбек шарты негізінде бір ғана энергия-аудиторлық ұйымның құрамында және (немесе) дара кәсіпкер ретінде жүзеге асырады.

      2. Дара кәсіпкер болып табылатын энергия аудиторы ғимараттардың, құрылыстардың, құрылысжайлардың ғана энергия аудитін жүргізеді.

      3. Дара кәсіпкер болып табылатын энергия аудиторы уәкілетті орган бекіткен, ақпараттық-өлшеу кешендері мен техникалық құралдардың тізбесіне сәйкес Қазақстан Республикасының аумағында сенім білдірілген ақпараттық-өлшеу кешендері мен техникалық құралдарға меншік құқығында немесе өзге де заңды негізде иелік етуге міндетті.

      Ескерту. Заң 14-2-баппен толықтырылды – ҚР 30.06.2022 № 130-VII (энергия үнемдеу және энергия тиімділігін арттыру саласындағы ұлттық стандарттар қабылданған күннен бастап он екі ай өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

15-бап. Энергия үнемдеу және энергия тиімділігін арттыру бөлігінде құрылыс жобаларына кешенді ведомстводан тыс сараптама

      1. Жаңа объектілерді салуға немесе қазіргі бар объектілерді (үйлерді, ғимараттарды және олардың кешендерін, коммуникацияларды) өзгертуге (кеңейтуге, жаңғыртуға, техникалық тұрғыдан қайта жарақтандыруға, реконструкциялауға, күрделі жөндеуге) арналған жобаларға (техникалық-экономикалық негіздемелер мен жобалау-сметалық құжаттамаға) кешенді ведомстводан тыс сараптама сәулет, қала құрылысы және құрылыс қызметі туралы заңнамаға сәйкес жүргізіледі.

      2. Энергия үнемдеу және энергия тиімділігін арттыру бөлігінде жобаларға кешенді ведомстводан тыс сараптама жүргізу:

      1) энергетикалық ресурстарды жобалық тұтынуы жылына бес жүз тонна шартты отынға барабар көрсеткіштен асатын объектілер үшін;

      2) қолданыстағы мемлекеттік немесе мемлекетаралық нормативтердің болуымен қамтамасыз етілмеген және оларды алмастыратын арнайы техникалық шарттар (ерекше нормалар) бойынша әзірленген бірегей объектілерді салу жобалары бойынша міндетті болып табылады.

      3. Егер осы баптың 1 және 2-тармақтарында көрсетілген жобалар бойынша кешенді ведомстводан тыс сараптама жүргізілгеннен және олар бекітілгеннен кейін үш жыл ішінде объектілерді (үйлерді, ғимараттарды және олардың кешендерін, коммуникацияларды) салу (кеңейту, жаңғырту, техникалық тұрғыдан қайта жарақтандыру, реконструкциялау, күрделі жөндеу) басталмаса, онда бұл жобалар іске асырылғанға дейін осы кезде қолданыста болатын мемлекеттік (мемлекетаралық) нормативтерге сәйкес келтірілуге жатады және жаңа кешенді ведомстводан тыс сараптама өткізілгеннен кейін ғана іске асырылу үшін пайдаланылады.

      Ескерту. 15-бап жаңа редакцияда - ҚР 14.01.2015 № 279-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi).
      ЗҚАИ-ның ескертпесі!
      15-1-баппен толықтыру көзделген – ҚР 08.07.2024 № 121-VIII (01.01.2026 бастап қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

16-бап. Энергия аудиті

      1. Алып тасталды – ҚР 30.06.2022 № 130-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

      2. Энергия аудиті Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес жасалған шарт негізінде, өтініш білдірген тұлғаның қаражаты есебінен жүзеге асырылады.

      3. Энергия аудитінің немесе экспресс-энергия аудитінің нәтижелері бойынша энергия үнемдеу және энергия тиімділігін арттыру жөніндегі қорытынды жасалады.

      Нысаналы энергия аудитінің нәтижелері бойынша энергия үнемдеу және энергия тиімділігін арттыру бойынша техникалық есеп жасалады.

      3-1. Мемлекеттік мекемелерді қоспағанда, Мемлекеттік энергетикалық тізілім субъектілері жүргізілген энергия аудитінің немесе экспресс-энергия аудитінің қорытындылары бойынша энергия үнемдеу және энергия тиімділігін арттыру жөніндегі іс-шаралар жоспарын әзірлейді және бекітеді. Энергия үнемдеу және энергия тиімділігін арттыру жөніндегі іс-шаралар жоспары энергия үнемдеу және энергия тиімділігін арттыру жөніндегі қорытынды алынған күннен бастап алты ай ішінде әзірленеді және бекітіледі.

      4. Мемлекеттік мекемелерді қоспағанда, жылына бір мың бес жүз және одан да көп тонна шартты отынға балама көлемде энергетикалық ресурстарды тұтынатын Мемлекеттік энергетикалық тізілім субъектілері әрбір бес жыл сайын бір реттен сиретпей міндетті энергия аудитінен өтеді.

      4-1. Мемлекеттік мекемелерді қоспағанда, жылына бір мың бес жүз және одан да көп тонна шартты отынға балама көлемде энергетикалық ресурстарды тұтынатын Мемлекеттік энергетикалық тізілім субъектілері бір мезгілде мынадай шарттар сақталған:

      1) энергия үнемдеу және энергия тиімділігін арттыру жөніндегі алдыңғы қорытынды болған;

      2) энергия үнемдеу және энергия тиімділігін арттыру жөніндегі іс-шаралар жоспарын орындау есебінен соңғы бес жыл ішінде кемінде бес пайыз көлемінде энергия үнемдеу әлеуетіне қол жеткізген және (немесе) олардың өнім бірлігіне шаққандағы үлестік энергия тұтынуды бес жыл ішінде кемінде бес пайыз көлемінде төмендеткен;

      3) энергия менеджменті жүйесінің сәйкестік сертификаты болған кезде, міндетті энергия аудитінің орнына экспресс-энергия аудитін жүргізуге құқылы.

      5. Мемлекеттік мекемелерді қоспағанда, Мемлекеттік энергетикалық тізілім субъектілері осы Заң қолданысқа енгізілген күннен бастап төрт жыл ішінде, ал ауыл шаруашылығы, балық шаруашылығы өнімін өндіруді, дайындауды, сақтауды, тасымалдауды, қайта өңдеуді және өткізуді жүзеге асыратындар алты жыл ішінде энергия аудитін жүргізу нәтижелері бойынша қорытынды алуға міндетті.

      5-1. Алып тасталды - ҚР 24.05.2018 № 156-VI Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі).

      6. Энергия-аудиторлық ұйымдардың немесе дара кәсіпкерлер болып табылатын энергия аудиторларының:

      өтініш білдірген, қатысушысы, кредиторы энергия-аудиторлық ұйымдар және олардың жұмыскерлері немесе дара кәсіпкерлер болып табылатын энергия аудиторлары болып табылатын тұлғаға;

      осы ұйымдардың энергия аудитін жүзеге асыратын жұмыскерлері (энергия аудиторлары) өтініш білдірген тұлғамен еңбек қатынастарында тұратын немесе өтініш білдірген тұлғаның лауазымды адамдарының, сондай-ақ өтініш білдірген тұлға акцияларының (немесе жарғылық капиталға қатысу үлестерінің) он және одан да көп пайызын иеленетін акционердің (қатысушының) жақын туыстары (ата-аналары, балалары, асырап алушылары, асырап алынған балалары, ата-анасы бір және ата-анасы бөлек аға-інілері мен апа-сіңлілері (қарындастары), аталары, әжелері, немерелері) немесе жұбайы (зайыбы) немесе жекжаттары болып табылғанда;

      энергия-аудиторлық ұйымның дауыс беретін акциялары (жарғылық капиталға қатысу үлестері) өтініш білдірген тұлғаға тікелей немесе жанама түрде тиесілі болған жағдайларда энергия аудитін жүргізуіне тыйым салынады. Жанама тиесілілік өзге заңды тұлға акцияларының (жарғылық капиталға қатысу үлестерінің) әрбір келесі үлестес тұлғаға тиесілігін білдіреді;

      осы ұйымдардың энергия аудитін жүзеге асыратын жұмыскерлерінің (энергия аудиторларының) өтініш білдірген тұлғада жеке мүліктік мүдделері бар болғанда;

      энергия аудитін жүргізу жөніндегі міндеттемелерді қоспағанда, егер энергия-аудиторлық ұйымның және олардың жұмыскерлерінің, дара кәсіпкерлер болып табылатын энергия аудиторларының өтініш білдірген тұлға алдында немесе өтініш білдірген тұлғаның олардың алдында ақшалай міндеттемелері бар болса, энергия аудитін жүргізуіне тыйым салынады.

      7. Мемлекеттік энергетикалық тізілім субъектілері мынадай:

      1) жылына бір мың бес жүз тоннадан аз шартты отынға балама көлемде энергетикалық ресурстарды тұтынған;

      2) балансында энергетикалық ресурстарды тұтыну объектісі (объектілері) болмаған;

      3) энергетикалық ресурстарды көлік құралдарын пайдалану мақсатында ғана тұтынған;

      4) егер тарихи-мәдени мұра объектісі немесе ғибадат үйі, құрылысы және құрылысжайы болып табылған жағдайларда, міндетті энергия аудитін жүргізбейді.

      Ескерту. 16-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 14.01.2015 № 279-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi); 29.03.2016 № 479-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік жиырма бір күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 24.05.2018 № 156-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 17.11.2015 № 407-V (01.01.2019 бастап қолданысқа енгізіледі); 30.06.2022 № 130-VII (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-баптан қараңыз) Заңдарымен.

5-тарау. Энергия үнемдеу және энергия тиімділігін арттыру саласындағы мемлекеттік қолдау

17-бап. Энергия үнемдеу және энергия тиімділігін арттыру саласындағы мемлекеттік қолдаудың бағыттары

      Энергия үнемдеу және энергия тиімділігін арттыру саласындағы мемлекеттік қолдау мынадай бағыттар бойынша жүзеге асырылады:

      1) энергия үнемдеу жабдығын пайдалануды ынталандыру;

      2) энергия үнемдеу және энергия тиімділігін арттыру саласындағы білім беру қызметін және іс-шараларды ақпараттық қолдауды жүзеге асыруға жәрдемдесу;

      3) энергия тиімділігін арттырудың кешенді жоспарын іске асыру;

      4) энергия үнемдеу және энергия тиімділігін арттыру саласында ғылыми-зерттеу жұмыстарын жүргізу, оның ішінде энергия үнемдеу және энергия тиімділігін арттыру саласындағы әдістемелік және нормативтік құқықтық базаны әзірлеуді және дамытуды қаржыландыру;

      5) тұрғындарда пайдалануда болған, құрамында сынап бар энергия үнемдеу шамдарын кәдеге жарату;

      6) оқу орталықтарын құру;

      7) Қазақстан Республикасының тұрғын үй қатынастары туралы заңнамасына сәйкес тұрғын үйлердің (тұрғын үй ғимараттарының), тұрғын үй-жайлардың (пәтерлердің) меншік иелеріне энергия үнемдеуді қамтамасыз етуге және энергия тиімділігін арттыруға бағытталған іс-шараларға ақы төлеуге көмектесу;

      8) энергия-сервистік шарттар шеңберінде жобаларды іске асыруға жәрдемдесу;

      9) энергия тиімділігі картасы шеңберінде жобаларды іске асыруға жәрдемдесу.

      Ескерту. 17-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 14.01.2015 № 279-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi); 17.11.2015 № 407-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

18-бап. Энергия үнемдеу және энергия тиімділігін арттыру саласындағы келісім

      1. Энергия үнемдеу және энергия тиімділігін арттыру саласындағы келісім (бұдан әрі – Келісім) уәкілетті орган, облыстың, республикалық маңызы бар қаланың, астананың жергілікті атқарушы органы мен энергетикалық ресурстарды жылына бір жүз мың және одан көп тонна шартты отын көлемінде тұтынатын Мемлекеттік энергетикалық тізілім субъектісінің арасында ерікті негізде жасалады.

      2. Энергетикалық ресурстарды жылына бір жүз мың және одан көп тонна шартты отын көлемінде тұтынатын Мемлекеттік энергетикалық тізілім субъектісінің облыстың, республикалық маңызы бар қаланың, астананың жергілікті атқарушы органына өтініші Келісім жасауға негіз болып табылады.

      Мемлекеттiк энергетикалық тiзiлiм субъектiсiнiң энергия үнемдеу және энергия тиімділігін арттыру жөніндегі іс-шаралар жоспарын орындау есебiнен бес жыл iшiнде оның өнім бірлігіне шаққандағы энергия тұтыну үлесін кемiнде он бес пайыз көлемiнде төмендету бойынша мiндеттемелер қабылдауы Келiсiм нысанасы болып табылады. Келiсiм кемiнде бес жыл мерзiмге жасалады.

      3. Келісімнің қолданысын тоқтату Қазақстан Республикасының азаматтық заңнамасының нормаларына сәйкес жүзеге асырылады.

      Ескерту. 18-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 14.01.2015 № 279-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi).

18-1-бап. Энергия-сервистік шарт

      1. Энергия үнемдеу және пайдаланылатын энергетикалық ресурстардың энергия тиімділігін арттыру мақсатында жеке және заңды тұлғалар, оның ішінде мемлекеттік мекемелер мен квазимемлекеттік сектор субъектілері энергия-сервистік компаниялармен энергия-сервистік шарттар жасасуы мүмкін.

      Мемлекеттік мекемелер үлгілік энергия сервистік шартқа сәйкес мемлекеттік мекемелер үшін алты жылдан аспайтын мерзімде энергия сервистік шарттар жасайды.

      2. Энергия-сервистік шартта:

      1) энергия-сервистік шартты орындау нәтижесінде энергия-сервистік компания қамтамасыз етуге тиіс энергетикалық ресурстарды үнемдеу шамасы туралы;

      2) энергия-сервистік шартта белгіленген энергетикалық ресурстарды үнемдеу шамасына қол жеткізу үшін қажетті мерзімнен кем болмауға тиіс энергия-сервистік шарттың қолданылу мерзімі туралы;

      3) пайдаланылатын энергия ресурстарын жыл сайын үнемдеуден алынатын қаражат есебінен жұмыстарға ақы төлеу туралы шарт қамтылуға тиіс.

      Энергия-сервистік шарт бойынша баға энергия-сервистік шартты іске асыру нәтижесінде қол жеткізілген не қол жеткізуге жоспарланған көрсеткіштер негізге алына отырып, оның ішінде үнемделген энергетикалық ресурстар құны немесе өнім бірлігіне шаққандағы энергия тұтыну үлесін төмендету есебінен пайда болатын энергетикалық ресурстарды үнемдеу негізге алына отырып айқындалуға тиіс.

      3. Энергия-сервистік шарт тараптардың келісілген, энергетикалық ресурстарды тұтыну (пайдалану) режимін, шарттарын (температуралық режимді, жарықтандыру деңгейін, еңбекті ұйымдастыру, үйлерді, құрылыстарды, ғимараттарды күтіп-ұстау саласындағы талаптарға сәйкес келетін басқа да сипаттамаларды қоса алғанда), энергетикалық ресурстарды өндіру, беру режимін, шарттарын және өзге де келісілген шарттарды энергия-сервистік компаниялардың энергия-сервистік шартты орындау кезінде қамтамасыз ету жөніндегі міндеттері туралы шартты қамтуы мүмкін.

      Ескерту. 5-тарау 18-1-баппен толықтырылды - ҚР 14.01.2015 № 279-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi); өзгеріс енгізілді - ҚР 17.11.2015 № 407-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі).

19-бап. Энергия үнемдеу және энергия тиімділігін арттыру жөніндегі қызметті ақпараттық қамтамасыз ету

      Энергия үнемдеу және энергия тиімділігін арттыру жөніндегі қызметті ақпараттық қамтамасыз етуді орталық және жергілікті атқарушы органдар мен квазимемлекеттік сектордың субъектілері:

      1) энергетикалық ресурстарды тиімді пайдалануды насихаттау;

      2) энергия тиімділігі жоғары көрсету жобаларын жасау жөніндегі жұмыстарды үйлестіру;

      3) энергия үнемдейтін материалдар мен жабдықтар көрмелерін ұйымдастыруға жәрдемдесу жолымен тұрақты жүзеге асырады.

      Ескерту. 19-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 03.07.2013 № 124-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі).

6-тарау. Энергия үнемдеу және энергия тиімділігін арттыру саласындағы субъектілердің құқықтары мен міндеттері

20-бап. Энергия үнемдеу және энергия тиімділігін арттыру саласындағы ұлттық даму институты

      Энергия үнемдеу және энергия тиімділігін арттыру саласындағы ұлттық даму институты:

      1) Мемлекеттік энергетикалық тізілімді қалыптастырады және оны жүргізеді;

      2) энергия тиімділігі картасын қалыптастырады және оны жүргізеді, энергия тиімділігі картасына жобаларды іріктеуді және енгізуді жүзеге асырады;

      3) Мемлекеттік энергетикалық тізілімнің ақпаратты беруден жалтарған немесе дұрыс емес ақпарат берген субъектілері туралы ақпаратты уәкілетті органға береді;

      4) Мемлекеттік энергетикалық тізілім субъектілерінен, энергия үнемдеу және энергия тиімділігін арттыру саласындағы қызметті жүзеге асыратын кәсіпкерлік субъектілерінен, дара кәсіпкерлер болып табылатын энергия аудиторларынан, сондай-ақ энергия-сервистік компаниялардан Мемлекеттік энергетикалық тізілімді қалыптастыруға және жүргізуге қажетті ақпаратты сұратады және алады;

      5) уәкілетті органға Мемлекеттік энергетикалық тізілімді және энергия тиімділігі картасын қалыптастыру және оны жүргізу бойынша ұсыныстар енгізеді;

      6) Мемлекеттік энергетикалық тізілім субъектілері жүзеге асыратын, энергия үнемдеу және энергия тиімділігін арттыру жөніндегі іс-шаралар жоспарларының тиімділігін бағалау мен талдауды, энергия үнемдеу және энергия тиімділігін арттыру жөніндегі іс-шаралар тиімділігін бағалау мен талдауды, Мемлекеттік энергетикалық тізілім субъектілерінің энергия ресурстарын тұтынуын талдауды алдыңғы жылмен салыстырмалы талдауды, Қазақстан Республикасында жалпы ішкі өнімнің энергия сыйымдылығы және энергия ресурстарын пайдаланудың тиімділігі бойынша талдамалық зерттеуді, Мемлекеттік энергетикалық тізілім субъектілерінің үлестік шығыстарын және энергияны пайдалану нормативтерін талдауды, осы Заңды іс жүзінде іске асыруды, энергия үнемдеу және энергия тиімділігін арттыру саласындағы мемлекеттік саясатты іске асыру бойынша ұсыныстар береді және уәкілетті органға жиынтық ақпаратты ұсынады;

      6-1) мемлекеттік мекемелердің энергия тұтыну мониторингін жүргізеді және мемлекеттік мекемелердің энергия тұтыну мониторингін жүргізу қорытындылары бойынша есепті өзінің интернет ресурсында орналастырады;

      6-2) уәкілетті органға энергия үнемдеу және энергия тиімділігін арттыру саласында мемлекеттік сатып алу және тауарларды, жұмыстарды, көрсетілетін қызметтерді сатып алу мониторингін жүргізген кезде және мемлекеттік сатып алуды және тауарларды, жұмыстарды, көрсетілетін қызметтерді сатып алуды жүзеге асыру кезінде энергия тиімділігі жөніндегі талаптар қолданылатын тауарлардың, жұмыстардың, көрсетілетін қызметтердің тізбесін жаңарту бойынша ұсынымдарды дайындауға жәрдемдеседі;

      ЗҚАИ-ның ескертпесі!
      6-3) тармақшамен толықтыру көзделген – ҚР 08.07.2024 № 121-VIII (01.01.2026 бастап қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

      7) энергия үнемдеу және энергия тиімділігін арттыру жөніндегі қорытындыға талдау жүргізеді және уәкілетті органға ақпарат ұсынады;

      8) энергия үнемдеу және энергия тиімділігін арттыру саласындағы ақпараттық, талдамалық және консультациялық қызметтерді көрсетеді;

      9) энергия үнемдеуді дамытуды ынталандыру үшін ақпараттық, білім беру және қаржы ресурстарын тарту мақсатында халықаралық ұйымдармен ынтымақтастық жасайды;

      10) уәкілетті органға энергия үнемдеу және энергия тиімділігін арттыру саласында сараптамалық қорытындылар және (немесе) ұсыныстар береді.

      Ескерту. 20-бап жаңа редакцияда - ҚР 17.11.2015 № 407-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); өзгерістер енгізілді - ҚР 29.03.2016 № 479-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік жиырма бір күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 30.06.2022 № 130-VII (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-баптан қараңыз) Заңдарымен.

21-бап. Энергия үнемдеу және энергия тиімділігін арттыру саласындағы субъектілердің құқықтары мен міндеттері

      1. Осы баптың 2, 3, 4 және 5-тармақтарында көрсетілген энергия үнемдеу және энергия тиімділігін арттыру саласындағы субъектілер:

      1) мемлекеттік органдарға энергия үнемдеу және энергия тиімділігін арттыруды қамтамасыз ету жөнінде ұсыныстар енгізуге;

      2) энергия үнемдеу және энергия тиімділігін арттыру мәселелері бойынша уәкілетті органнан ақпарат алуға құқылы.

      1-1. Дара кәсіпкерлер мен заңды тұлғалар энергия-сервистік компаниялармен энергия-сервистік шарттар жасасуға құқылы.

      2. Дара кәсіпкерлер және заңды тұлғалар:

      1) электр желілерінде қуат коэффициентінің нормативтік мәндерін сақтауға;

      2) энергия тұтыну нормативтерінен аспауға;

      3) энергетикалық ресурстарды, суды өндіруді және (немесе) беруді жүзеге асыру кезінде жабдықтың, арматураның ақаулығынан, құбырларды жылу оқшаулаусыз пайдаланудан немесе энергия тұтыну жабдығының жұмыс режимін сақтамаудан туындаған олардың тікелей ысырабына жол бермеуге міндетті.

      2-1. Осы Заңда айқындалған тапсырыс берушілер мемлекеттік сатып алуды және тауарларды, жұмыстарды, көрсетілетін қызметтерді сатып алуды энергия тиімділігі бойынша талаптарға сәйкес жүзеге асыруға міндетті.

      3. Мемлекеттік энергетикалық тізілім субъектілері осы Заңның 9-бабында көрсетілген ақпаратты беруге және мемлекеттік мекемелерді қоспағанда, энергия аудиті өткеннен кейін бес жыл ішінде, энергия аудиті қорытындылары бойынша айқындалған шамаға дейін энергетикалық ресурстар мен судың тұтыну көлемін өнімнің бірлігіне, үйлердің, құрылыстар мен ғимараттардың алаңы бірлігіне жыл сайын азайтуды қамтамасыз етуге міндетті.

      Бұл ретте меншік құқығында жылжымайтын мүлкі жоқ мемлекеттік мекемелер осы Заңның 9-бабының 1-1-тармағында көрсетілген ақпаратты беруден босатылады.

      3-1. Жылына бір мың бес жүз және одан да көп тонна шартты отынға балама көлемде энергетикалық ресурстарды тұтынатын Мемлекеттік энергетикалық тізілім субъектілері энергия үнемдеу және энергия тиімділігін арттыру жөніндегі жауапты адамды тағайындауға міндетті.

      3-2. Жылына елу мың және одан да көп тонна шартты отынға балама көлемде энергетикалық ресурстарды тұтынатын Мемлекеттік энергетикалық тізілім субъектілері уәкілетті орган белгілеген энергия тиімділігі бойынша нысаналы индикаторларға қол жеткізуді қамтамасыз етуге міндетті.

      4. Энергия-аудиторлық ұйымдар және дара кәсiпкер болып табылатын энергия аудиторлары:

      1) Қазақстан Республикасының энергия үнемдеу және энергия тиiмдiлiгiн арттыру туралы заңнамасында белгiленген энергия аудитiн жүргiзу тәртiбiн сақтауға;

      2) энергия аудитiн жүргізу кезiнде уәкiлеттi органның жол берiлген бұзушылықтарды жою жөніндегі нұсқамаларын уақтылы орындауға міндетті.

      3) алып тасталды – ҚР 30.06.2022 № 130-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

      5. Оқу орталықтары:

      1) оқу орталықтарының Қазақстан Республикасының энергия үнемдеу және энергия тиiмдiлiгiн арттыру туралы заңнамасында белгiленген қызмет тәртібін сақтауға;

      2) энергия үнемдеу және энергия тиiмдiлiгiн арттыру саласындағы қызметті жүзеге асыратын кадрларды қайта даярлауды және (немесе) олардың біліктілігін арттыруды жүргізу кезiнде уәкiлеттi органның жол берiлген бұзушылықтарды жою жөніндегі нұсқамаларын уақтылы орындауға міндетті.

      3) алып тасталды – ҚР 30.06.2022 № 130-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.
      Ескерту. 21-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 14.01.2015 № 279-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi); 30.06.2022 № 130-VII (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-баптан қараңыз) Заңдарымен.

7-тарау. Қорытынды ережелер

22-бап. Қазақстан Республикасының энергия үнемдеу және энергия тиімділігін арттыру туралы заңнамасын бұзғаны үшін жауаптылық

      Қазақстан Республикасының энергия үнемдеу және энергия тиімділігін арттыру туралы заңнамасын бұзу Қазақстан Республикасының заңдарына сәйкес жауаптылыққа әкеп соғады.

23-бап. Уәкілетті органның лауазымды адамының әрекеттеріне (әрекетсіздігіне) шағым жасау

      Жеке және (немесе) заңды тұлғалар уәкілетті органның лауазымды адамының әрекеттеріне (әрекетсіздігіне) Қазақстан Республикасының заңдарында белгіленген тәртіппен шағым жасауға құқылы.

      Ескерту. 23-бап жаңа редакцияда – ҚР 30.06.2022 № 130-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

23-1-бап. Өтпелі ережелер

      Энергия үнемдеу және энергия тиімділігін арттыру саласындағы энергия аудиторының аттестаты бар энергия аудиторы энергия үнемдеу және энергия тиімділігін арттыру саласындағы ұлттық стандарттар қабылданған күннен бастап алты ай өткен соң энергия аудиторының сәйкестігін растаудан өтуге құқылы.

      Ескерту. Заң 23-1-баппен толықтырылды – ҚР 30.06.2022 № 130-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

24-бап. Осы Заңның қолданысқа енгізілу тәртібі

      1. Осы Заң:

      2013 жылғы 1 қаңтардан бастап қолданысқа енгізілетін 5-баптың 9) тармақшасын;

      2013 жылғы 1 қаңтардан бастап қолданысқа енгізілетін 8-баптың 2-тармағын;

      2012 жылғы 1 шілдеден бастап қолданысқа енгізілетін 8-баптың 4-тармағын;

      2013 жылғы 1 қаңтардан бастап қолданысқа енгізілетін 9-бапты;

      2014 жылғы 1 қаңтардан бастап қолданысқа енгізілетін 10-баптың 1-тармағын;

      қуаты 100 Вт және одан жоғары қыздыру электр шамдары үшін – 2012 жылғы 1 шілдеден бастап, қуаты 75 Вт және одан жоғары қыздыру электр шамдары үшін – 2013 жылғы 1 қаңтардан бастап, қуаты 25 Вт және одан жоғары қыздыру электр шамдары үшін 2014 жылғы 1 қаңтардан бастап қолданысқа енгізілетін 13-баптың 1-тармағының 1) тармақшасын;

      2014 жылғы 1 қаңтардан бастап қолданысқа енгізілетін 13-баптың 1-тармағының 5) тармақшасын;

      2013 жылғы 1 қаңтардан бастап қолданысқа енгізілетін 15-баптың 1 және 9-тармақтарын;

      2013 жылғы 1 қаңтардан бастап қолданысқа енгізілетін 21-баптың 3-тармағын қоспағанда, алғашқы ресми жарияланғанынан кейін алты ай өткен соң қолданысқа енгізіледі.

      2. "Энергия үнемдеу туралы" 1997 жылғы 25 желтоқсандағы Қазақстан Республикасы Заңының (Қазақстан Республикасы Парламентінің Жаршысы, 1997 ж., № 24, 343-құжат; 2004 ж., № 23, 142-құжат; 2006 ж., № 1, 5-құжат, 2009 ж., № 13-14, 62-құжат; 2010 ж., № 5, 23-құжат; 2011 ж., № 1, 2-құжат; № 11, 102-құжат) күші жойылды деп танылсын.

      Қазақстан Республикасының
Президенті
Н. НАЗАРБАЕВ