О чрезвычайных ситуациях природного и техногенного характера

Закон Республики Казахстан от 5 июля 1996 года N 19. Утратил силу Законом Республики Казахстан от 11 апреля 2014 года № 188-V

Сноска. Утратил силу Законом РК от 11.04.2014 № 188-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

ОГЛАВЛЕНИЕ

Сноска. В тексте после слова "Глава" цифры "I - XI" заменены соответственно цифрами "1 - 11" - Законом РК от 20 декабря 2004 г. № 13 (вводится в действие с 1 января 2005 г.).
Сноска. По всему тексту:
слова ", независимо от форм собственности и ведомственной принадлежности,", "независимо от форм собственности и ведомственной принадлежности", "независимо от формы собственности," исключены ;
слова "центральным исполнительным органом Республики Казахстан по чрезвычайным ситуациям", "о центральном исполнительном органе Республики Казахстан по чрезвычайным ситуациям", "центрального исполнительного органа Республики Казахстан по чрезвычайным ситуациям", "Центральный исполнительный орган Республики Казахстан по чрезвычайным ситуациям", "центральный исполнительный орган Республики Казахстан по чрезвычайным ситуациям" заменены соответственно словами "уполномоченным органом", "об уполномоченном органе", "уполномоченного органа", "Уполномоченный орган", "уполномоченный орган";
слово "Полномочия" заменены словом "Компетенция";
слова "и надзор", "и надзора" исключены - Законом РК от 26.05.2008 № 34-IV (порядок введения в действие см. ст. 2).

Защита населения, окружающей среды и объектов хозяйствования от чрезвычайных ситуаций и последствий, вызванных ими, является одной из приоритетных областей проведения государственной политики.
Настоящий закон регулирует общественные отношения на территории Республики Казахстан по предупреждению и ликвидации чрезвычайных ситуаций природного и техногенного характера.

Глава 1
ОБЩИЕ ПОЛОЖЕНИЯ

Статья 1. Основные понятия, используемые в настоящем Законе

В настоящем Законе используются следующие основные понятия:

авария - нарушение технологического процесса, повреждение механизмов, оборудования и сооружений;

катастрофа - разрушительное явление, повлекшее чрезвычайную ситуацию регионального или глобального масштаба;

стихийное бедствие - бедствие, вследствие которого возникла чрезвычайная ситуация;

бедствие - разрушительное явление, вследствие которого возникла чрезвычайная ситуация;

декларация безопасности промышленного объекта - документ, информирующий о характере и масштабах возможных чрезвычайных ситуаций на промышленном объекте и объявляющий о принятых собственником мерах по их предупреждению и ликвидации на этапах ввода в эксплуатацию, его функционирования и вывода из эксплуатации;

уполномоченный орган в области чрезвычайных ситуаций природного и техногенного характера (далее - уполномоченный орган) - государственный орган, осуществляющий государственное регулирование и контроль в области предупреждения и ликвидации чрезвычайных ситуаций природного и техногенного характера;

зона чрезвычайной ситуации - определенная территория, на которой возникла чрезвычайная ситуация. По масштабу распространения и объему причиненного ущерба чрезвычайные ситуации природного и техногенного характера подразделяются на объектовые, местные, региональные и глобальные;

чрезвычайные ситуации природного характера - чрезвычайные ситуации, вызванные стихийными бедствиями (землетрясениями, селями, лавинами, наводнениями и другими), природными пожарами, эпидемиями и эпизоотиями, поражениями сельскохозяйственных растений и лесов болезнями и вредителями;

чрезвычайные ситуации техногенного характера - чрезвычайные ситуации, вызванные промышленными, транспортными и другими авариями, пожарами (взрывами), авариями с выбросами (угрозой выброса) сильнодействующих ядовитых, радиоактивных и биологически опасных веществ, внезапным обрушением зданий и сооружений, прорывами плотин, авариями на электроэнергетических и коммуникационных системах жизнеобеспечения, очистных сооружениях;

чрезвычайная ситуация - обстановка на определенной территории, возникшая в результате аварии, бедствия или катастрофы, которые повлекли или могут повлечь гибель людей, ущерб их здоровью, окружающей среде и объектам хозяйствования, значительные материальные потери и нарушение условий жизнедеятельности населения;

ликвидация чрезвычайных ситуаций - спасательные, аварийно-восстановительные и другие неотложные работы, проводимые при возникновении чрезвычайных ситуаций и направленные на спасение жизни и сохранение здоровья людей, снижение размеров ущерба и материальных потерь, а также на локализацию зон чрезвычайных ситуаций;

предупреждение чрезвычайных ситуаций - комплекс мероприятий, проводимых заблаговременно и направленных на максимально возможное уменьшение риска возникновения чрезвычайных ситуаций, сохранение здоровья и жизни людей, снижение размеров ущерба и материальных потерь.
Сноска. Статья 1 в редакции - Закона РК от 29 декабря 2006 г. № 209 (порядок введения в действие см. ст.2); с изменениями, внесенными Законом РК от 26.05.2008 № 34-IV (порядок введения в действие см. ст.2).

Статья 2. Законодательство Республики Казахстан в
области чрезвычайных ситуаций природного и
техногенного характера

Законодательство Республики Казахстан в области чрезвычайных ситуаций природного и техногенного характера основывается на Конституции Республики Казахстан, состоит из настоящего Закона, а также иных нормативных правовых актов Республики Казахстан.
Настоящий Закон не регулирует правовые отношения при чрезвычайных ситуациях социального и экологического характера.

Статья 3. Основные принципы защиты населения,
окружающей среды и объектов хозяйствования
при чрезвычайных ситуациях природного и
техногенного характера

Основными принципами защиты населения, окружающей среды и объектов хозяйствования при чрезвычайных ситуациях природного и техногенного характера являются:
- гласность и информирование населения и организаций о прогнозируемых и возникших чрезвычайных ситуациях, мерах по их предупреждению и ликвидации;
- заблаговременное определение степени риска и вредности деятельности организаций и граждан, если она представляет потенциальную опасность, обучение населения методам защиты и осуществление мероприятий по предупреждению чрезвычайных ситуаций;
- обязательность проведения спасательных, аварийно-восстановительных и других неотложных работ по ликвидации чрезвычайных ситуаций, оказание экстренной медицинской помощи, социальная защита населения и пострадавших работников, возмещение вреда, причиненного вследствие чрезвычайных ситуаций здоровью и имуществу граждан, окружающей среде и объектам хозяйствования.

Статья 4. Участие сил гражданской обороны в
мероприятиях по предупреждению и ликвидации
чрезвычайных ситуаций природного и
техногенного характера

Силы гражданской обороны (воинские части, территориальные и ведомственные невоенизированные формирования, специализированные аварийно-спасательные службы) в соответствии с законодательством участвуют в мероприятиях по предупреждению и ликвидации чрезвычайных ситуаций природного и техногенного характера.

Статья 5. Обязанности организаций в области
чрезвычайных ситуаций природного и
техногенного характера

Организации обязаны в области чрезвычайных ситуаций природного и техногенного характера:
- планировать и проводить мероприятия по повышению устойчивости своего функционирования и обеспечению безопасности работников и населения;
- предоставлять в установленном порядке информацию, оповещать работников и население об угрозе возникновения или о возникновении чрезвычайных ситуаций;
- обучать работников методам защиты и действиям при чрезвычайных ситуациях в составе невоенизированных формирований, создавать и поддерживать в постоянной готовности локальные системы оповещения о чрезвычайных ситуациях;
- проводить защитные мероприятия, спасательные, аварийно-восстановительные и другие неотложные работы по ликвидации чрезвычайных ситуаций на подведомственных объектах производственного и социального назначения и на прилегающих к ним территориях в соответствии с утвержденными планами;
- в случаях, предусмотренных законодательством, обеспечивать возмещение ущерба, причиненного вследствие чрезвычайных ситуаций работникам и другим гражданам, проводить после ликвидации чрезвычайных ситуаций мероприятия по оздоровлению окружающей среды, восстановлению хозяйственной деятельности организаций и граждан.
Организации, деятельность которых имеет повышенный риск возникновения чрезвычайных ситуаций по перечню, определенному Правительством Республики Казахстан, обязаны формировать резервы финансовых и материальных ресурсов, обеспечивать создание, подготовку и поддержание в готовности сил и средств по предупреждению и ликвидации чрезвычайных ситуаций.
Организации представляют в уполномоченный орган декларации безопасности промышленных объектов в порядке, установленном законами Республики Казахстан.
Перечень сведений, содержащихся в декларации безопасности промышленного объекта, и порядок ее оформления определяются уполномоченным органом.
Руководители организаций несут персональную ответственность за выполнение мероприятий по предупреждению и ликвидации чрезвычайных ситуаций, предписаний специально уполномоченных государственных органов, имеющих обязательную силу.
Сноска. Статью 5 с изменениями, внесенными законами РК от 12.03.1999 № 347; от 26.05.2008 № 34-IV (порядок введения в действие см. ст.2)

Статья 6. Участие общественных объединений в
предупреждении и ликвидации чрезвычайных
ситуаций природного и техногенного характера

Общественные объединения могут участвовать в мероприятиях по предупреждению и ликвидации чрезвычайных ситуаций природного и техногенного характера, защите от них населения, окружающей среды и объектов хозяйствования в соответствии с законодательством Республики Казахстан и их уставами.
Участники ликвидации чрезвычайных ситуаций от общественных объединений должны иметь специальную подготовку, подтвержденную государственной аттестацией.

Глава 2
ПРАВА И ОБЯЗАННОСТИ НАСЕЛЕНИЯ В ОБЛАСТИ
ЧРЕЗВЫЧАЙНЫХ СИТУАЦИЙ ПРИРОДНОГО И
ТЕХНОГЕННОГО ХАРАКТЕРА

Статья 7. Права граждан Республики Казахстан в области
чрезвычайных ситуаций природного и
техногенного характера

Граждане Республики Казахстан имеют право в области чрезвычайных ситуаций природного и техногенного характера:
- быть информированными о риске, которому они могут подвергаться в определенных местах пребывания на территории Республики Казахстан, и о мерах необходимой безопасности;
- обращаться лично, направлять в государственные органы и органы местного самоуправления индивидуальные и коллективные обращения по вопросам защиты граждан, окружающей среды и объектов хозяйствования от чрезвычайных ситуаций и последствий, вызванных ими;
- участвовать в мероприятиях по предупреждению и ликвидации чрезвычайных ситуаций, использовать средства коллективной и индивидуальной защиты, другое имущество, предназначенное для защиты граждан;
- на защиту жизни, здоровья и личного имущества в случае возникновения чрезвычайных ситуаций;
- на получение компенсаций и льгот за ущерб, причиненный их здоровью при привлечении их для выполнения обязанностей в ходе ликвидации чрезвычайных ситуаций;
- на социальное обеспечение в случае потери трудоспособности в связи с увечьем или заболеванием, потери кормильца, погибшего или умершего от увечья или заболевания, если они произошли вследствие выполнения обязанностей по ликвидации чрезвычайных ситуаций, в соответствии с законодательством Республики Казахстан о государственных социальных пособиях;
- на возмещение ущерба, причиненного их здоровью и имуществу вследствие чрезвычайных ситуаций.
Сноска. Статья 7 с изменениями, внесенными Законом РК от 7 мая 2007 года № 244.

Статья 8. Обязанности граждан Республики Казахстан в
области чрезвычайных ситуаций природного
и техногенного характера

Граждане Республики Казахстан обязаны в области чрезвычайных ситуаций природного и техногенного характера:
- соблюдать законодательство Республики Казахстан в области чрезвычайных ситуаций и защиты от них граждан, окружающей среды и объектов хозяйствования;
- информировать соответствующие органы об угрозе аварий, бедствий и катастроф, могущих привести к возникновению чрезвычайных ситуаций;
- соблюдать меры безопасности в быту и повседневной трудовой и хозяйственной деятельности, не допускать нарушений производственной и технологической дисциплины, требований безопасности, которые могут привести к возникновению чрезвычайных ситуаций;
- знать сигналы гражданской обороны, установленные правила поведения и порядок действий при угрозе возникновения или возникновении чрезвычайных ситуаций, изучать основные методы защиты, приемы оказания первой медицинской помощи пострадавшим, правила пользования коллективными и индивидуальными средствами защиты, постоянно совершенствовать эти свои знания и практические навыки;
- принимать участие в проводимых учениях и тренировках по ликвидации чрезвычайных ситуаций, бережно относиться к средствам защиты населения, окружающей среды и объектов хозяйствования.

Статья 9. Права и обязанности иностранных граждан и
лиц без гражданства в области чрезвычайных
ситуаций природного и техногенного характера

Иностранные граждане и лица без гражданства пользуются правами и несут обязанности в области чрезвычайных ситуаций природного и техногенного характера, установленные для граждан Республики Казахстан, если иное не предусмотрено Конституцией, законами и международными договорами, ратифицированными Республикой Казахстан.

Глава 3
КОМПЕТЕНЦИЯ ГОСУДАРСТВЕННЫХ ОРГАНОВ В ОБЛАСТИ ЧРЕЗВЫЧАЙНЫХ
СИТУАЦИЙ ПРИРОДНОГО И ТЕХНОГЕННОГО ХАРАКТЕРА
Сноска. В заголовок внесены изменения - Законом РК от 20 декабря 2004 г. № 13 (вводится в действие с 1 января 2005 г.).

Статья 10. Компетенция Правительства Республики
Казахстан в области чрезвычайных ситуаций
природного и техногенного характера

Правительство Республики Казахстан в области чрезвычайных ситуаций природного и техногенного характера:
- разрабатывает основные направления единой государственной политики, стратегические и тактические меры по ее осуществлению;
- руководит деятельностью центральных и местных исполнительных органов;
- рассматривает и утверждает государственные доклады о состоянии защиты населения, природной среды и объектов хозяйствования от чрезвычайных ситуаций;
- утверждает положение об уполномоченном органе;
- утверждает технические регламенты;
- образует межведомственные государственные комиссии по чрезвычайным ситуациям и утверждает положения о них;
- устанавливает классификацию чрезвычайных ситуаций;
- организует службы наблюдения, контроля обстановки и прогнозирования чрезвычайных ситуаций, экстренной медицинской помощи, аварийно-спасательные службы, республиканскую автоматизированную информационно-управляющую систему по чрезвычайным ситуациям;
- определяет порядок информирования, пропаганды знаний, обучения населения и специалистов в области чрезвычайных ситуаций;
- организует государственную экспертизу и государственный контроль по предупреждению и ликвидации чрезвычайных ситуаций, определяет порядок их деятельности и государственного учета в области чрезвычайных ситуаций;
- определяет порядок финансирования мероприятий по предупреждению и ликвидации чрезвычайных ситуаций, создания государственных резервов, запасов материально-технических, продовольственных, медицинских и других ресурсов и выделяет их для предупреждения и ликвидации чрезвычайных ситуаций;
- выделяет средства резерва Правительства Республики Казахстан для ликвидации чрезвычайных ситуаций;
- принимает решения о ликвидации последствий глобальных чрезвычайных ситуаций природного и техногенного характера;
- определяет систему и условия социального обеспечения граждан и работников, пострадавших вследствие чрезвычайных ситуаций, порядок возмещения ущерба, причиненного здоровью и имуществу граждан, окружающей среде и объектам хозяйствования;
- осуществляет международное сотрудничество и определяет порядок деятельности иностранных организаций и граждан по предупреждению и ликвидации чрезвычайных ситуаций на территории Республики Казахстан;
- создает аварийно-спасательные службы (в том числе аэромобильные отряды);
- выполняет иные функции, возложенные на него Конституцией, законами Республики Казахстан и актами Президента Республики Казахстан.
Сноска. Статья 10 с изменениями, внесенными законами РК от 19.05.2000 № 51; от 15.06.2004 № 563; от 20.12.2004 № 13 (вводится в действие с 1 января 2005 г.); от 29.12.2006 № 209 (порядок введения в действие см. ст.2); от 05.07.2011 № 452-IV (вводится в действие с 13.10.2011); от 03.07.2013 № 124-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования).

Статья 11. Компетенция уполномоченного органа

Уполномоченный орган:
- координирует работу центральных и местных исполнительных органов и научных организаций в области чрезвычайных ситуаций природного и техногенного характера;
- утверждает или согласовывает нормативные правовые акты, за исключением технических регламентов, ведет государственный учет в области чрезвычайных ситуаций, подготавливает и вносит на рассмотрение Правительства Республики Казахстан государственные доклады о состоянии защиты населения, окружающей среды и объектов хозяйствования от чрезвычайных ситуаций;
- руководит участием сил гражданской обороны в мероприятиях по предупреждению и ликвидации чрезвычайных ситуаций, находящимися в его ведении службами наблюдения, контроля обстановки и прогнозирования, республиканской автоматизированной информационно-управляющей системой по чрезвычайным ситуациям;
- руководит органами государственной противопожарной службы, координирует мероприятия по предупреждению и ликвидации пожаров;
- руководит государственной экспертизой в области чрезвычайных ситуаций и в необходимых случаях организует независимую экспертизу с привлечением международных экспертных организаций;
- осуществляет государственный контроль по предупреждению и ликвидации чрезвычайных ситуаций;
- проводит аттестации субъектов, осуществляющих деятельность по проведению спасательных работ при ликвидации чрезвычайных ситуаций;
- выдает государственным органам, организациям и гражданам предписания по предупреждению и ликвидации чрезвычайных ситуаций природного и техногенного характера, имеющие обязательную силу;
- организует расследование аварий, бедствий и катастроф, приведших к возникновению чрезвычайных ситуаций, передает материалы в установленном порядке для привлечения к ответственности должностных лиц, граждан и организаций;
- информирует население и организации о необходимой безопасности, мерах по предупреждению и ликвидации чрезвычайных ситуаций;
- по решениям Правительства Республики Казахстан осуществляет непосредственное руководство ликвидацией региональных и глобальных чрезвычайных ситуаций;
- при ликвидации чрезвычайных ситуаций мобилизует материально-технические ресурсы организаций в соответствии с действующим законодательством;
- осуществляет международное сотрудничество, обеспечивает деятельность иностранных организаций и граждан по предупреждению и ликвидации чрезвычайных ситуаций на территории Республики Казахстан, организует проведение гуманитарных акций;
- обеспечивает деятельность аварийно-спасательных служб (в том числе аэромобильных отрядов);
- оказывает экстренную медицинскую помощь пострадавшим, в том числе работникам аварийно-спасательных служб, в зоне чрезвычайных ситуаций природного и техногенного характера;
- разрабатывает технические регламенты в области чрезвычайных ситуаций природного и техногенного характера;
- разрабатывает и утверждает формы обязательной ведомственной отчетности, проверочных листов, критерии оценки степени риска, полугодовые планы проведения проверок в соответствии с Законом Республики Казахстан «О государственном контроле и надзоре в Республике Казахстан»;
- осуществляет иные полномочия, предусмотренные настоящим Законом, иными законами Республики Казахстан, актами Президента Республики Казахстан и Правительства Республики Казахстан.
Сноска. Статья 11 с изменениями, внесенными законами РК от 09.12.1998 № 307; от 12.03.1999 № 347; от 19.05.2000 № 51; от 20.12.2004 № 13 (вводится в действие с 1 января 2005 г.); от 29.12.2006 № 209 (порядок введения в действие см. ст.2); от 12.01.2007 № 222 (вводится в действие по истечении 6 месяцев со дня его официального опубликования); от 26.05.2008 № 34-IV (порядок введения в действие см. ст.2); от 04.12.2008 № 97-IV (вводятся в действие с 01.01.2010); от 17.07.2009 № 188-IV (порядок введения в действие см. ст.2); от 19.03.2010 № 258-IV; от 06.01.2011 № 378-IV (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования); от 05.07.2011 № 452-IV (вводится в действие с 13.10.2011); от 10.07.2012 № 36-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования); от 03.07.2013 № 124-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования); от 13.01.2014 № 159-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 12. Компетенция центральных государственных
органов в области чрезвычайных ситуаций
природного и техногенного характера

Центральные государственные органы в пределах своей компетенции:
- организуют мероприятия по предупреждению и ликвидации чрезвычайных ситуаций;
- утверждают или согласовывают нормативы, стандарты и правила, ведут государственный учет в области чрезвычайных ситуаций и представляют его данные в уполномоченный орган;
- разрабатывают технические регламенты и принимают участие при их разработке;
- образуют отраслевые комиссии по чрезвычайным ситуациям и осуществляют обеспечение их работы;
- руководят находящимися в их ведении службами наблюдения, контроля обстановки и прогнозирования чрезвычайных ситуаций;
- проводят отраслевую государственную экспертизу, организуют научные исследования, пропаганду знаний, обучение населения и специалистов в области чрезвычайных ситуаций;
- организуют отраслевой государственный контроль, выдают в соответствии со своими задачами предписания местным исполнительным органам, организациям и гражданам, участвуют в расследовании аварий, бедствий и катастроф, приведших к возникновению чрезвычайных ситуаций, привлекают в установленном порядке к ответственности должностных лиц, граждан и организации;
- участвуют в международном сотрудничестве в области чрезвычайных ситуаций;
- осуществляют иные полномочия, предусмотренные настоящим Законом, иными законами Республики Казахстан, актами Президента Республики Казахстан и Правительства Республики Казахстан.
Сноска. Статья 12 с изменениями, внесенными законами РК от 20.12.2004 № 13 (вводится в действие с 1 января 2005 г.); от 29 декабря 2006 г. № 209 (порядок введения в действие см. ст.2); от 05.07.2011 № 452-IV (вводится в действие с 13.10.2011).

Статья 13. Компетенция местных представительных и
исполнительных органов областей (города
республиканского значения, столицы) в
области чрезвычайных ситуаций природного и
техногенного характера

Местные представительные и исполнительные органы ответственны за предупреждение и ликвидацию чрезвычайных ситуаций природного и техногенного характера на соответствующей территории.
Местные представительные органы областей (города республиканского значения, столицы) и районов (городов областного значения) в области чрезвычайных ситуаций природного и техногенного характера на соответствующей (подведомственной) территории:
- заслушивают отчеты руководителей местных исполнительных органов и организаций о мерах по предупреждению и ликвидации чрезвычайных ситуаций;
- принимают решения об объемах резерва местного исполнительного органа в составе местного бюджета для финансирования непредвиденных расходов в части, касающейся предупреждения и ликвидации чрезвычайных ситуаций, а также о создании местных запасов материально-технических, продовольственных, медицинских и других ресурсов;
- вправе принимать обязательные правила по обеспечению общественного порядка и безопасности при возникновении чрезвычайных ситуаций, их предупреждению и ликвидации, за нарушение которых предусмотрена административная ответственность. Обязательные правила не должны противоречить законодательству Республики Казахстан и вступают в силу незамедлительно;
- осуществляют в соответствии с законодательством Республики Казахстан иные полномочия по обеспечению прав и законных интересов граждан.
Местные исполнительные органы областей (города республиканского значения, столицы) и районов (городов областного значения) в области чрезвычайных ситуаций природного и техногенного характера:
- организуют в пределах компетенции совместно с территориальными органами уполномоченного органа выполнение мероприятий по предупреждению и ликвидации чрезвычайных ситуаций местного масштаба, в том числе по реквизиции имущества в соответствии с Законом Республики Казахстан «О государственном имуществе»;
- создают комиссии по предупреждению и ликвидации чрезвычайных ситуаций и определяют их состав. Руководители местных исполнительных органов являются председателями комиссии по предупреждению и ликвидации чрезвычайных ситуаций, а заместителями председателей комиссий – руководители территориальных органов уполномоченного органа;
- вправе при наличии бюджетных средств оказывать содействие уполномоченному органу в материально-техническом оснащении территориальных органов, подведомственных государственных учреждений уполномоченного органа в соответствии с утвержденным уполномоченным органом перечнем, а также строительстве, реконструкции и ремонте зданий и сооружений;
- участвуют в расследовании аварий, бедствий и катастроф, приведших к возникновению чрезвычайных ситуаций;
- обеспечивают в соответствии с утвержденными бюджетными назначениями исполнение местного бюджета по предупреждению и ликвидации чрезвычайных ситуаций;
- создают и используют местные запасы материально-технических, продовольственных, медицинских и других ресурсов;
- обеспечивают в пределах своей компетенции социальную защиту населения и работников, пострадавших вследствие чрезвычайных ситуаций, возмещение вреда, причиненного здоровью и имуществу граждан, окружающей среде и объектам хозяйствования, медицинское обслуживание, получение компенсаций и льгот за проживание и работу в зонах чрезвычайных ситуаций;
- осуществляют после ликвидации чрезвычайных ситуаций мероприятия по оздоровлению окружающей среды, восстановлению хозяйственной деятельности организаций и граждан;
- осуществляют в интересах местного государственного управления иные полномочия, возлагаемые на местные исполнительные органы законодательством Республики Казахстан.
На территории Республики Казахстан допускается участие местного самоуправления в предупреждении и ликвидации чрезвычайных ситуаций природного и техногенного характера, обеспечивающее самостоятельное решение населением вопросов местного значения.
Сноска. Статья 13 с изменениями, внесенными законами РК от 19.05.2000 № 51; от 15.06.2004 № 563; от 20.12.2004 № 13 (вводятся в действие с 01.01.2005); от 10.01.2006 № 116 (порядок введения в действие см. ст.2); от 04.12.2008 № 97-IV (порядок введения в действие см. ст.2); от 09.02.2009 № 126 (порядок введения в действие см. ст.2); от 01.03.2011 № 414-IV (вводится в действие со дня его первого официального опубликования); от 05.07.2011 № 452-IV (вводятся в действие с 13.10.2011); от 13.06.2013 № 102-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования).

Глава 4
ПРЕДУПРЕЖДЕНИЕ ЧРЕЗВЫЧАЙНЫХ СИТУАЦИЙ ПРИРОДНОГО
И ТЕХНОГЕННОГО ХАРАКТЕРА

Статья 14. Мероприятия по предупреждению чрезвычайных
ситуаций природного и техногенного характера

К мероприятиям по предупреждению чрезвычайных ситуаций природного и техногенного характера относятся:
- научные исследования, наблюдения, контроль обстановки, прогнозирование и оповещение об угрозе аварий, бедствий и катастроф, могущих привести к возникновению чрезвычайных ситуаций;
- пропаганда знаний, обучение населения и специалистов, защитные мероприятия в области чрезвычайных ситуаций;
- анализ технических регламентов в области чрезвычайных ситуаций природного и техногенного характера.
Сноска. В статью 14 внесены изменения - Законом РК от 29 декабря 2006 г. № 209 (порядок введения в действие см. ст.2).

Статья 15. Научные исследования, наблюдения, контроль
обстановки и прогнозирование чрезвычайных
ситуаций природного и техногенного характера

В основные задачи научных исследований в области чрезвычайных ситуаций природного и техногенного характера входит разработка методов мониторинга и создание банка данных чрезвычайных ситуаций, методов прогноза, предупреждения, мер контроля и средств защиты, целевых и научно-технических программ по прогнозированию, оценке последствий, предупреждению и ликвидации чрезвычайных ситуаций.
Служба наблюдения, контроля обстановки и прогнозирования чрезвычайных ситуаций природного и техногенного характера (сейсмологическая служба, системы селевого оповещения, контроля за радиационной безопасностью и другие) создаются при специально уполномоченных государственных органах и включаются в государственную систему предупреждения и ликвидации чрезвычайных ситуаций.

Статья 16. Гласность и информация в области
чрезвычайных ситуаций природного и
техногенного характера

Информацию в области чрезвычайных ситуаций природного и техногенного характера составляют сведения о степени риска и вредности деятельности организаций, необходимой безопасности, последствиях, мерах по предупреждению и ликвидации чрезвычайных ситуаций. Она является открытой и гласной, подлежит опубликованию через средства массовой информации, системы связи и оповещения.
Не допускается сокрытие, несвоевременное представление или представление должностными лицами заведомо ложной информации в области чрезвычайных ситуаций природного и техногенного характера.
В целях информационно-технического обеспечения государственных органов создается республиканская автоматизированная информационно-управляющая система по чрезвычайным ситуациям.

Статья 17. Пропаганда знаний, обучение населения и
специалистов в области чрезвычайных ситуаций
природного и техногенного характера

Пропаганда знаний в области чрезвычайных ситуаций природного и техногенного характера осуществляется специально уполномоченными государственными органами и общественными объединениями. Для пропаганды знаний могут использоваться средства массовой информации.
Обучение населения ведется в учреждениях дошкольного и общего среднего образования, организациях по месту работы и жительства, а специалистов - в организациях послесреднего и высшего образования, повышения квалификации и переподготовки кадров, центрах по подготовке к действиям в чрезвычайной ситуации и гражданской обороне, организациях по месту работы.
Сноска. В статью 20 внесены изменения - Законом РК от 27 июля 2007 года № 320 (порядок введения в действие см. ст.2).

Статья 18. Защитные мероприятия в области чрезвычайных
ситуаций природного и техногенного характера

Для максимально возможного снижения риска, потерь и ущерба при возникновении чрезвычайных ситуаций природного и техногенного характера должны осуществляться защитные мероприятия:
- сейсмостойкое строительство и сейсмоусиление зданий и сооружений;
- гидротехнические и инженерно-геологические защитные мероприятия;
- усовершенствование систем коммуникаций для обеспечения безопасности транспорта и предотвращения чрезвычайных ситуаций на транспорте;
- защитные мероприятия по опасным производственным объектам;
- мероприятия по предотвращению пожаров (взрывов), эпидемий и эпизоотий, поражений сельскохозяйственных растений и лесов болезнями и вредителями;
- другие мероприятия, предусмотренные предписаниями специально уполномоченных органов, имеющими обязательную силу.
Деятельность организаций и граждан, связанная с риском возникновения чрезвычайных ситуаций, подлежит страхованию в соответствии с требованиями законодательных актов Республики Казахстан об обязательных видах страхования.
Сноска. Статья 18 с изменениями, внесенными Законом РК от 7 мая 2007 года № 244.

Глава 5
ЛИКВИДАЦИЯ ЧРЕЗВЫЧАЙНЫХ СИТУАЦИЙ ПРИРОДНОГО
И ТЕХНОГЕННОГО ХАРАКТЕРА

Статья 19. Объявление чрезвычайных ситуаций природного
и техногенного характера
Сноска. Статья 19 с исключена - Законом Республики Казахстан от 15 июня 2004 года № 563.

Статья 20. Первоочередные действия по ликвидации
чрезвычайных ситуаций природного и
техногенного характера

Первоочередные действия по ликвидации чрезвычайных ситуаций природного и техногенного характера организуют в соответствии с ранее утвержденными планами местные исполнительные органы совместно с территориальными органами уполномоченного органа и руководители организаций с привлечением сил и средств аварийно-спасательных служб, дислоцированных в зоне чрезвычайной ситуации.
При первоочередных действиях может проводиться временная эвакуация населения из зоны чрезвычайной ситуации, мобилизация необходимых материально-технических ресурсов организаций, прекращается или приостанавливается работа объекта, на котором произошли авария, бедствие или катастрофа, изменяется режим работы в организациях, вводятся ограничения (карантин) на передвижение людей и грузов, осуществляются возможные спасательные и аварийно-восстановительные работы, обеспечиваются общественный порядок и охрана объектов.
Границы зон чрезвычайных ситуаций определяются руководителями ликвидации чрезвычайных ситуаций, назначенными в соответствии с законодательством Республики Казахстан, на основе классификации чрезвычайных ситуаций, установленной Правительством Республики Казахстан.
Мероприятия по реквизиции имущества физических и юридических лиц предусматриваются в плане о первоочередных действиях по ликвидации чрезвычайных ситуаций природного и техногенного характера.
Сноска. Статья 20 с изменениями, внесенными законами РК от 15.06.2004 № 563; от 01.03.2011 № 414-IV (вводится в действие со дня его первого официального опубликования); от 13.06.2013 № 102-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования).

Статья 21. Экстренная медицинская помощь при
ликвидации чрезвычайных ситуаций природного
и техногенного характера

При ликвидации чрезвычайных ситуаций природного и техногенного характера немедленно вводится в действие служба экстренной медицинской помощи, а при недостаточности включаются медицинские силы и средства центральных государственных органов и организаций.
Сноска. В статью 21 внесены изменения - Законом РК от 20 декабря 2004 г. № 13 (вводится в действие с 1 января 2005 г.).

Статья 22. Аварийно-спасательные службы

Аварийно-спасательные службы оснащаются техникой, специальным оборудованием, инструментами и приборами, необходимыми для спасательных и аварийно-восстановительных работ.
В связи с повышенной опасностью труда спасатели наделяются особым статусом в соответствии с законодательством Республики Казахстан.

Статья 23. Введение режима чрезвычайного положения
в зонах чрезвычайных ситуаций природного и
техногенного характера

В целях скорейшей стабилизации обстановки, обеспечения законности и правопорядка, создания условий для проведения необходимых спасательных и аварийно-восстановительных работ в зонах чрезвычайных ситуаций природного и техногенного характера может вводиться режим чрезвычайного положения.
При введении режима чрезвычайного положения могут устанавливаться особые формы управления, ограничиваться отдельные права и свободы граждан, применяться другие меры, предусмотренные законодательством Республики Казахстан.

Статья 24. Прекращение работ по ликвидации
чрезвычайных ситуаций природного и
техногенного характера и проведение
мероприятий по оздоровлению окружающей
среды, восстановлению хозяйственной
деятельности организаций и граждан
Сноска. Статья 24 с исключена - Законом Республики Казахстан от 15 июня 2004 года № 563.

Статья 24-1. Создание запасов материально-технических,
продовольственных, медицинских и других
ресурсов, обеспечение транспортными
средствами при ликвидации чрезвычайных
ситуаций природного и техногенного
характера

Для обеспечения гарантированной защиты населения, окружающей среды и объектов хозяйствования от чрезвычайных ситуаций природного и техногенного характера заблаговременно создается государственный резерв материально-технических, продовольственных, медицинских и других ресурсов.
Для ликвидации чрезвычайных ситуаций мобилизуются материально-технические ресурсы и транспортные средства организаций в соответствии с законодательством Республики Казахстан, а силы и средства экстренной медицинской помощи и аварийно-спасательных служб доставляются в зоны чрезвычайных ситуаций и возвращаются обратно в первоочередном порядке согласно заранее утвержденным планам.
Сноска. Дополнен статьей 24-1 внесены изменения - Законом РК от 20 декабря 2004 г. № 13 (вводится в действие с 1 января 2005 г.).

Статья 24-2. Реквизиция имущества при чрезвычайных ситуациях
природного и техногенного характера

Реквизиция имущества при чрезвычайных ситуациях природного и техногенного характера осуществляется в исключительных случаях при отсутствии или недостаточности государственного резерва материально-технических, продовольственных, медицинских и других ресурсов, созданного для обеспечения гарантированной защиты населения, окружающей среды и объектов хозяйствования от чрезвычайных ситуаций природного и техногенного характера, в порядке, предусмотренном Законом Республики Казахстан "О государственном имуществе".
Сноска. Глава 5 дополнена статьей 24-2 в соответствии с Законом РК от 01.03.2011 № 414-IV (вводится в действие со дня его первого официального опубликования).

Глава 6
ЭКСПЕРТИЗА И ГОСУДАРСТВЕННЫЙ УЧЕТ В ОБЛАСТИ
ЧРЕЗВЫЧАЙНЫХ СИТУАЦИЙ ПРИРОДНОГО И ТЕХНОГЕННОГО
ХАРАКТЕРА

Статья 25. Задачи и объекты экспертизы в области
чрезвычайных ситуаций природного и
техногенного характера

Задачами экспертизы являются исследования нормативов, стандартов и правил, полноты и эффективности мероприятий по предупреждению и ликвидации чрезвычайных ситуаций природного и техногенного характера.
Экспертизе в области чрезвычайных ситуаций природного и техногенного характера подлежат:
- нормативная, техническая и проектная документация;
- определение степени риска и вредности деятельности организаций и граждан, если она представляет потенциальную опасность;
- выполнение мероприятий по наблюдению, контролю обстановки и прогнозированию чрезвычайных ситуаций;
- пропаганда знаний, обучение населения и специалистов;
- осуществление защитных мероприятий и работ по ликвидации чрезвычайных ситуаций.
Сноска. В статью 25 внесены изменения - Законом РК от 29 декабря 2006 г. № 209 (порядок введения в действие см. ст.2).

Статья 26. Проведение экспертизы и государственного
учета в области чрезвычайных ситуаций
природного и техногенного характера

Государственная экспертиза в области чрезвычайных ситуаций природного и техногенного характера осуществляется специально уполномоченными государственными органами, а общественная экспертиза - общественными объединениями в соответствии с их уставами.
Государственная экспертиза по проектной (проектно-сметной) документации на строительство (расширение, модернизацию, техническое перевооружение, реконструкцию, реставрацию, капитальный ремонт) зданий, сооружений и их комплексов, коммуникаций в части предупреждения чрезвычайных ситуаций проводится в порядке, установленном Правительством Республики Казахстан.
Организации представляют отчетность об авариях, бедствиях и катастрофах, приведших к возникновению чрезвычайных ситуаций, а специально уполномоченные государственные органы осуществляют государственный учет чрезвычайных ситуаций природного и техногенного
характера.
Сноска. В статью 26 внесены дополнения - Законом РК от 2 июня 2003 года № 454; от 29 декабря 2006 г. № 209 (порядок введения в действие см. ст.2).

Глава 7 (Исключена - Законом РК от 20 декабря 2004 г. № 13
вводится в действие с 1 января 2005 г.)

Глава 8
КОНТРОЛЬ В ОБЛАСТИ ЧРЕЗВЫЧАЙНЫХ
СИТУАЦИЙ ПРИРОДНОГО И ТЕХНОГЕННОГО ХАРАКТЕРА

Статья 30. Задачи контроля в области
чрезвычайных ситуаций природного и
техногенного характера

Контроль имеет своей задачей проверку полного и эффективного выполнения планов и мероприятий, соблюдения требований установленных нормативов, стандартов и правил, готовности должностных лиц, сил и средств, их действий по предупреждению и ликвидации чрезвычайных ситуаций природного и техногенного характера.
Сноска. Статья 30 с изменениями, внесенными Законом РК от 26.05.2008 № 34-IV (порядок введения в действие см. ст.2).

Статья 31. Государственный контроль в области
предупреждения и ликвидации чрезвычайных
ситуаций природного и техногенного характера

1. Государственный контроль в области предупреждения и ликвидации чрезвычайных ситуаций природного и техногенного характера осуществляется в форме проверки и иных формах.
2. Проверка осуществляется в соответствии с Законом Республики Казахстан "О государственном контроле и надзоре в Республике Казахстан". Иные формы государственного контроля осуществляются в соответствии с настоящим Законом.
Сноска. Статья 31 в редакции Закона РК от 17.07.2009 № 188-IV (порядок введения в действие см. ст.2); с изменением, внесенным Законом РК от 06.01.2011 № 378-IV (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования).

Статья 32. Ведомственный, производственный и
общественный контроль в области чрезвычайных
ситуаций природного и техногенного характера

В области чрезвычайных ситуаций природного и техногенного
характера осуществляют ведомственный контроль центральные государственные органы, производственный контроль - организации, общественный контроль -
общественные объединения и органы местного самоуправления.
Сноска. В статью 32 внесены изменения - Законом РК от 20 декабря 2004 г. № 13 (вводится в действие с 1 января 2005 г.).

Глава 9
ОТВЕТСТВЕННОСТЬ ЗА НАРУШЕНИЕ ЗАКОНОДАТЕЛЬСТВА
В ОБЛАСТИ ЧРЕЗВЫЧАЙНЫХ СИТУАЦИЙ ПРИРОДНОГО И
ТЕХНОГЕННОГО ХАРАКТЕРА

Статья 33. Расследование аварий, бедствий и катастроф,
приведших к возникновению чрезвычайных
ситуаций природного и техногенного характера

Аварии, бедствия и катастрофы, приведшие к возникновению чрезвычайных ситуаций природного и техногенного характера, подлежат расследованию в порядке, установленном Правительством Республики Казахстан.
В случае выявления противоправных действий или бездействия должностных лиц и граждан материалы расследования подлежат передаче в соответствующие органы для привлечения виновных к ответственности.

Статья 34. Виды ответственности за нарушение
законодательных и иных нормативных правовых
актов в области чрезвычайных ситуаций
природного и техногенного характера

Должностные лица и граждане, виновные в невыполнении или недобросовестном выполнении установленных нормативов, технических регламентов и правил, создании условий и предпосылок к возникновению аварий, бедствий и катастроф, непринятии мер по защите населения, окружающей среды и объектов хозяйствования от чрезвычайных ситуаций природного и техногенного характера и других противоправных действиях, несут дисциплинарную, административную, имущественную и уголовную ответственность, а организации - имущественную ответственность в соответствии с законами Республики Казахстан.
Сноска. В статью 34 внесены изменения - Законом РК от 29 декабря 2006 г. № 209 (порядок введения в действие см. ст.2).

Статья 35. Возмещение ущерба, причиненного вследствие
чрезвычайных ситуаций природного и
техногенного характера

Ущерб, причиненный здоровью граждан вследствие чрезвычайных ситуаций техногенного характера, подлежит возмещению за счет причинителя ущерба в полном объеме с учетом степени потери трудоспособности потерпевшего, затрат на его лечение, восстановление здоровья, ухода за больным, назначенных единовременных государственных пособий в соответствии с законодательством Республики Казахстан.
Организации и граждане, вправе требовать от причинителей ущерба полного возмещения имущественных убытков в связи с причинением ущерба их здоровью и имуществу, а также смертью из-за чрезвычайных ситуаций техногенного характера, вызванных деятельностью организаций и граждан, и расходов организациям, независимо от формы собственности, частным лицам, участвующим в аварийно-спасательных работах и ликвидации последствий чрезвычайных ситуаций.
Возмещение ущерба, причиненного вследствие чрезвычайных ситуаций природного характера здоровью и имуществу граждан, окружающей среде и объектам хозяйствования, производится в соответствии с законодательством Республики Казахстан.
Организации и граждане, по вине которых возникли чрезвычайные
ситуации техногенного характера, обязаны возместить причиненный ущерб земле, воде, растительному и животному миру (территории), включая затраты на рекультивацию земель и по восстановлению естественного плодородия земли.

Глава 10
РАЗРЕШЕНИЕ СПОРОВ В ОБЛАСТИ ЧРЕЗВЫЧАЙНЫХ
СИТУАЦИЙ ПРИРОДНОГО И ТЕХНОГЕННОГО ХАРАКТЕРА

Статья 36. Разрешение споров в области чрезвычайных
ситуаций природного и техногенного характера

Споры в области чрезвычайных ситуаций природного и техногенного характера разрешают суды в порядке, установленном законодательством Республики Казахстан.

Глава 11
МЕЖДУНАРОДНОЕ СОТРУДНИЧЕСТВО И МЕЖДУНАРОДНЫЕ
ДОГОВОРЫ В ОБЛАСТИ ЧРЕЗВЫЧАЙНЫХ СИТУАЦИЙ
ПРИРОДНОГО И ТЕХНОГЕННОГО ХАРАКТЕРА

Статья 37. Международное сотрудничество в области
чрезвычайных ситуаций природного и
техногенного характера

Республика Казахстан участвует в международном сотрудничестве в области чрезвычайных ситуаций природного и техногенного характера, руководствуясь принципами обеспечения всеобщей и региональной безопасности, своевременного и полного информирования зарубежных государств о чрезвычайных ситуациях, которые могут иметь для них значение с точки зрения безопасности, предотвращения трансграничного ущерба населению, окружающей среде и объектам хозяйствования, взаимопомощи государств и мирного разрешения возникших между ними споров.

Статья 38. Деятельность иностранных организаций и
граждан по предупреждению и ликвидации
чрезвычайных ситуаций природного и
техногенного характера на территории
Республики Казахстан

Допускается деятельность иностранных организаций и граждан по предупреждению и ликвидации чрезвычайных ситуаций природного и техногенного характера на территории Республики Казахстан, если она не противоречит законодательству Республики Казахстан или регламентируется международными договорами, ратифицированными Республикой.

Статья 39. Международные договоры Республики Казахстан
в области чрезвычайных ситуаций природного и
техногенного характера

Если международными договорами, ратифицированными Республикой Казахстан установлены иные правила, чем те, которые содержатся в законодательстве Республики Казахстан, то применяются правила международных договоров.

Президент
Республики Казахстан

Табиғи және техногендiк сипаттағы төтенше жағдайлар туралы

Қазақстан Республикасының 1996 жылғы 5 шiлдедегі N 19 Заңы. Күші жойылды - Қазақстан Республикасының 2014 жылғы 11 сәуірдегі № 188-V Заңымен

Ескерту. Күші жойылды - ҚР 11.04.2014 № 188-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі).

МАЗМҰНЫ

Ескерту. Мәтiнде "тарау" деген сөздiң алдындағы "I - XI" деген цифрлар тиiсiнше "1 - 11" деген цифрлармен ауыстырылды - ҚР 2004.12.20 N 13 (2005 жылғы 1 қаңтардан бастап күшіне енеді) Заңымен.
Ескерту. Бүкіл мәтін бойынша:
"Меншік нысандарына және ведомстволық бағыныстылығына қарамастан, ұйымдар", "Меншік нысандары мен ведомстволық бағыныстылығына қарамастан ұйымдар" деген сөздер тиісінше "Ұйымдар" деген сөзбен ауыстырылды; ", меншік нысандарына және ведомстволық бағыныстылығына қарамастан,", "меншік нысандары мен ведомстволық бағыныстылығына қарамастан", "меншік нысанына қарамастан" деген сөздер алып тасталды;
"Қазақстан Республикасының төтенше жағдайлар жөніндегі орталық атқарушы органы", "Қазақстан Республикасының төтенше жағдайлар жөніндегі атқарушы органының", "Қазақстан Республикасының төтенше жағдайлар жөніндегі орталық атқарушы органына" деген сөздер тиісінше "уәкілетті орган", "Уәкілетті органның", "уәкілетті органға" деген сөздермен ауыстырылды;
"өкілеттігі" деген сөз "құзыреті" деген сөздермен ауыстырылды;
"бақылау мен қадағалауды", "бақылау мен қадағалау", "бақылау мен қадағалаудың", "Бақылау мен қадағалаудың" деген сөздер "бақылауды", "бақылау", "бақылаудың", "Бақылаудың" деген сөздермен ауыстырылды - ҚР 2008.05.26 N 34-IV (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-баптан қараңыз) Заңымен.

Халықты, қоршаған ортаны және шаруашылық жүргiзушi объектiлердi төтенше жағдайлар мен олар туғызған зардаптардан қорғау мемлекеттiк саясатты жүргiзудiң басым салаларының бiрi болып табылады.
Осы Заң Қазақстан Республикасы аумағында табиғи және техногендiк сипаттағы төтенше жағдайлардың алдын алу мен оларды жою жөнiндегi қоғамдық қатынастарды реттейдi.

1 тарау
Жалпы ережелер

1-бап. Осы Заңда пайдаланылатын негiзгi ұғымдар

Осы Заңда мынадай негiзгi ұғымдар пайдаланылады:
авария - технологиялық процестiң бұзылуы, механизмдердiң, жабдықтар мен ғимараттардың зақымдануы;
апат - аймақтық және iрi ауқымды төтенше жағдайдың пайда болуына әкелiп соққан жойқын құбылыс;
дүлей зiлзала - төтенше жағдайдың пайда болуына әкелiп соққан зiлзала;
зiлзала - төтенше жағдайдың пайда болуына әкелiп соққан жойқын құбылыс;
өнеркәсiп объектiсiнiң қауiпсiздiгi декларациясы - өнеркәсiп объектiсiндегi ықтимал төтенше жағдайлардың сипаты мен ауқымы туралы ақпарат беретiн және объектiнi пайдалануға беру, оның жұмыс iстеуi мен пайдаланудан шығарылуы кезеңдерiнде олардың алдын алу және жою жөнiнде меншiк иесi қабылдаған шаралар туралы хабарлайтын құжат;
табиғи және техногендік сипаттағы төтенше жағдайлар саласындағы уәкілетті орган (бұдан әрі - уәкілетті орган) - табиғи және техногендік сипаттағы төтенше жағдайлардың алдын алу және оларды жою саласындағы мемлекеттік реттеу мен бақылауды жүзеге асыратын мемлекеттік орган;
табиғи сипаттағы төтенше жағдайлар - дүлей зiлзала (жер сiлкiнiсi, сел, көшкiн, су тасқыны және басқалар), табиғи өрт, iндеттер мен малдың жұқпалы аурулары, ауылшаруашылық өсiмдiктерiнiң және ормандардың кеселдерi мен зиянкестерi арқылы зақымдануын туғызған төтенше жағдайлар;
техногендiк сипаттағы төтенше жағдайлар - өнеркәсiп, көлiк авариялары және басқа да авариялар, өрт (жарылыс), күштi әсер ететiн улы, радиоактивтi және биологиялық жағынан қауiптi заттарды тарататын (тарату қаупi бар) авария, үйлер мен ғимараттардың кенеттен қирауы, бөгендердiң бұзылуы, тiршiлiктi қамтамасыз ететiн электр-энергетика және коммуникация жүйелерiндегi, тазарту құрылыстарындағы авария туғызған төтенше жағдайлар;
төтенше жағдай - адамдардың қаза табуына әкелiп соққан немесе әкелiп соғуы мүмкiн, олардың денсаулығына, қоршаған ортаға және шаруашылық жүргiзушi объектiлерге нұқсан келтiрген немесе келтiруi мүмкiн, халықты едәуiр дәрежеде материалдық шығындарға ұшыратып, тiршiлiк жағдайын бұзған немесе бұзуы мүмкiн авария, зiлзала немесе апат салдарынан белгiлi бiр аумақта туындаған жағдай;
төтенше жағдай аймағы - төтенше жағдай туындаған белгiлi бiр аумақ. Табиғи және техногендiк сипаттағы төтенше жағдайлар таралу ауқымына және келтiрген нұқсанның көлемiне қарай объектiлiк, жергiлiктi, өңiрлiк және жаhандық болып бөлiнедi;
төтенше жағдайларды жою - төтенше жағдайлар пайда болған кезде жүргiзiлетiн және адамдардың өмiрiн сақтап, денсаулығын қорғауға, залал мен материалдық шығындар көлемiн азайтуға, сондай-ақ төтенше жағдайлар аймағының одан әрi таралмауына бағытталған құтқару, авариялық-қалпына келтiру жұмыстары мен басқа да кезек күттiрмейтiн жұмыстар;
төтенше жағдайлардың алдын алу - алдын ала жүргiзiлетiн және төтенше жағдайлардың пайда болу қатерiн мүмкiн болғанынша азайтуға, адамдардың денсаулығы мен өмiрiн сақтауға, залал мен материалдық шығын мөлшерiн кемiтуге бағытталған шаралар кешенi.
Ескерту. 1-бап жаңа редакцияда - ҚР 2006.12.29 N 209, өзгерту енгізілді - 2008.05.26 N 34-IV (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-баптан қараңыз) Заңдарымен.

2-бап. Қазақстан Республикасының табиғи және
техногендiк сипаттағы төтенше жағдайлар
саласындағы заңдары

Қазақстан Республикасының табиғи және техногендiк сипаттағы төтенше жағдайлар саласындағы заңдары Қазақстан Республикасының Конституциясына негiзделедi, осы Заңнан, сондай-ақ Қазақстан Республикасының өзге де нормативтiк құқықтық актiлерiнен түзiледi.
Бұл Заң әлеуметтiк және экологиялық сипаттағы төтенше жағдайлар кезiндегi құқықтық қатынастарды реттемейдi.

3-бап. Табиғи және техногендiк сипаттағы төтенше
жағдайлар кезiнде халықты, қоршаған ортаны және
шаруашылық жүргiзушi объектiлердi қорғаудың
негiзгi принциптерi

Табиғи және техногендiк сипаттағы төтенше жағдайлар кезiнде халықты, қоршаған ортаны және шаруашылық жүргiзушi объектiлердi қорғаудың негiзгi принциптерi мыналар:
- жариялылық және халық пен ұйымдарды болжанып отырған және пайда болған төтенше жағдайлар, олардың алдын алу мен оларды жою жөнiндегi шаралар туралы хабардар ету;
- егер ұйымдар мен азаматтардың қызметi ықтимал қауiп туғызатын болса, оның қатер төндiру және зиян келтiру деңгейiн алдын ала анықтау, халықты қорғаныс әдiстерiне үйрету және төтенше жағдайлардың алдын алу шараларын жүзеге асыру;
- төтенше жағдайларды жою жөнiндегi құтқару, авариялық-қалпына келтiру және басқа да кезек күттiрмейтiн жұмыстарды жүргiзу мiндеттiлiгi, шұғыл медициналық жәрдем көрсету, халықты және зардап шеккен қызметкерлердi әлеуметтiк қорғау, төтенше жағдайлар салдарынан азаматтардың денсаулығы мен мүлкiне, қоршаған ортаға және шаруашылық жүргiзушi объектiлерге келген зиянды өтеу болып табылады.

4-бап. Табиғи және техногендiк сипаттағы төтенше
жағдайлардың алдын алу мен оларды жою жөнiндегi
шараларға азаматтық қорғаныс күштерiнiң қатысуы

Азаматтық қорғаныс күштерi (әскери бөлiмдер, аумақтық және ведомстволық әскерилендiрiлмеген құрылымдар, мамандандырылған авариялық-құтқару қызметтерi) табиғи және техногендiк сипаттағы төтенше жағдайлардың алдын алу мен оларды жоюға заңдарға сәйкес тәртiппен қатысады.

5-бап. Ұйымдардың табиғи және техногендiк сипаттағы
төтенше жағдайлар саласындағы мiндеттерi

Ұйымдар табиғи және техногендiк сипаттағы төтенше жағдайлар саласында:
- өз жұмысының орнықтылығын арттыру және қызметкерлер мен халықтың қауiпсiздiгiн қамтамасыз ету жөнiндегi шараларды жоспарлап, өткiзуге;
- төтенше жағдайлардың пайда болу қаупi туралы немесе пайда болуы туралы белгiленген тәртiппен ақпарат берiп отыруға, қызметкерлер мен халықты бұл жөнiнде хабардар етуге;
- қызметкерлерге төтенше жағдайлар кезiнде әскерилендiрiлмеген құрылымдар құрамында қорғану және әрекет ету әдiстерiн үйретуге, төтенше жағдайлар туралы хабардар ететiн жергiлiктi жүйе құрып, оны үнемi әзiрлiкте ұстауға;
- қарауындағы өндiрiстiк және әлеуметтiк мақсаттағы объектiлерде, соларға iргелес аумақтарда бекiтiлген жоспарларға сәйкес қорғану шараларын құтқару, авариялық-қалпына келтiру және төтенше жағдайларды жою жөнiндегi басқа да кезек күттiрмейтiн жұмыстарды жүргiзуге;
- заңдарда көзделген реттерде, төтенше жағдайлардың салдарынан қызметкерлер мен басқа да азаматтарға келтiрiлген залалдың өтелуiн қамтамасыз етуге, төтенше жағдайлар жойылғаннан кейiн қоршаған ортаны сауықтыру, ұйымдар мен азаматтардың шаруашылық қызметiн қалпына келтiру шараларын жүзеге асыруға мiндеттi.
Қазақстан Республикасының Үкiметi белгiлеген тiзбе бойынша қызметiнде төтенше жағдайлардың пайда болу қатерi басым ұйымдар қаржы және материалдық ресурс резервтерiн жасап, төтенше жағдайлардың алдын алу және оларды жою жөнiндегi күштер мен құралдар құрылуын, дайындалуы мен әзiрлiкте ұсталуын қамтамасыз етуге мiндеттi.
Ұйымдар уәкілетті органға Қазақстан Республикасының заңдарында белгіленген тәртіппен өнеркәсіп объектілерінің қауіпсіздігі декларациясын табыс етеді.
Өнеркәсіп объектісінің қауіпсіздігі декларациясында келтірілген мәліметтер тізбесі мен оларды ресімдеу тәртібін уәкілетті орган белгілейді.
Ұйымдардың басшылары төтенше жағдайлардың алдын алу мен оларды жою жөнiндегi шаралардың, арнайы уәкiлдiк берiлген мемлекеттiк органдардың мiндеттi күшi бар нұсқамаларының орындалуына дербес жауап бередi.
Ескерту. 5-бапқа өзгерту енгізілді - ҚР 1999.03.12 N 347, 2008.05.26 N 34-IV (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-баптан қараңыз) Заңдарымен.

6-бап. Табиғи және техногендiк сипаттағы төтенше
жағдайлардың алдын алу мен оларды жоюға
қоғамдық бiрлестiктердiң қатысуы

Қоғамдық бiрлестiктер табиғи және техногендiк сипаттағы төтенше жағдайлардың алдын алу мен оларды жою, олардан халықты, қоршаған ортаны және шаруашылық жүргiзушi объектiлердi қорғау жөнiндегi шараларға Қазақстан Республикасының заңдарына және өздерiнiң жарғыларына сәйкес қатыса алады.
Төтенше жағдайларды жоюға қоғамдық бiрлестiктерден қатысушылардың мемлекеттiк аттестация қуаттаған арнайы даярлығы болуға тиiс.

2 тарау
Халықтың табиғи және техногендiк сипаттағы төтенше
жағдайлар саласындағы құқықтары мен мiндеттерi

7-бап. Қазақстан Республикасы азаматтарының табиғи және
техногендiк сипаттағы төтенше жағдайлар
саласындағы құқықтары

Қазақстан Республикасы азаматтарының табиғи және техногендiк сипаттағы төтенше жағдайлар саласында:
- Қазақстан Республикасы аумағындағы белгiлi бiр жерлерде болғанда өздерi душар болуы мүмкiн қатер туралы және қажеттi қауiпсiздiк шаралары туралы хабардар болуға;
- азаматтарды, қоршаған орта мен шаруашылық жүргiзушi объектiлердi төтенше жағдайлардан және олар тигiзетiн зардаптардан қорғау мәселелерi жөнiнде мемлекеттiк органдар мен жергiлiктi өзiн-өзi басқару органдарына тiкелей жүгiнуге, жеке және ұжымдық үндеулер жолдауға;
- төтенше жағдайлардың алдын алу мен оларды жою жөнiндегi шараларға қатысуға, ұжымдық және жеке қорғану құралдарын, азаматтарды қорғауға арналған басқа да мүлiктi пайдалануға;
- төтенше жағдайлар пайда болған ретте өмiрiн, денсаулығын және жеке мүлкiн қорғауға;
- төтенше жағдайларды жою барысындағы мiндеттердi орындау үшін оларды тарту кезiнде өздерiнiң денсаулығына келтiрiлген залал үшiн өтемақылар мен жеңiлдiктер алуға;
- зақым алуына немесе ауруға шалдығуына байланысты еңбек ету қабiлетiнен айрылған, зақымданудан немесе аурудан қаза тапқан немесе қайтыс болған асыраушысынан айрылған жағдайда, егер олар төтенше жағдайларды жою жөнiндегi мiндеттерiн атқару салдарынан болса, Қазақстан Республикасының мемлекеттік әлеуметтік жәрдемақылар туралы заңнамасына сәйкес әлеуметтік қамсыздандырылуға;
- төтенше жағдайлар салдарынан өздерiнiң денсаулығы мен мүлкiне келтiрiлген залалды өтетуге құқығы бар.
Ескерту. 7-бапқа өзгерту енгізілді - ҚР 2007.05.07 N 244 (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-баптан қараңыз) Заңымен.

8-бап. Қазақстан Республикасы азаматтарының табиғи
және техногендiк сипаттағы төтенше жағдайлар
саласындағы мiндеттерi

Қазақстан Республикасының азаматтары табиғи және техногендiк сипаттағы төтенше жағдайлар саласында:
- Қазақстан Республикасының төтенше жағдайлар және азаматтарды, қоршаған орта мен шаруашылық жүргiзушi объектiлердi олардан қорғау саласындағы заңдарын сақтауға;
- төтенше жағдайлардың пайда болуына әкеп соқтыруы мүмкiн авария, зiлзала және апат жайында тиiстi органдарды хабардар етуге;
- тұрмыста, күнделiктi еңбек және шаруашылық қызметiнде қауiпсiздiк шараларын сақтауға, төтенше жағдайлардың пайда болуына әкеп соқтыруы мүмкiн өндiрiстiк және технологиялық тәртiптің, қауiпсiздiк талаптарының бұзылуына жол бермеуге;
- азаматтық қорғаныс дабылдарын, төтенше жағдайлардың пайда болу қаупi төнген немесе олар пайда болған кезде жүрiп-тұрудың белгiленген ережелерi мен iс-қимыл тәртiбiн бiлуге, негiзгi қорғану әдiстерiн, зардап шеккендерге алғашқы медициналық жәрдем көрсету тәсiлдерiн, ұжымдық және жеке қорғану құралдарын пайдалану ережелерiн үйренуге, өздерiнiң осы бiлiмi мен практикалық дағдыларын ұдайы жетiлдiрiп отыруға;
- төтенше жағдайларды жою жөнiнде өткiзiлетiн оқу-жаттығуларға қатысуға, халықты, қоршаған ортаны және шаруашылық жүргiзушi объектiлердi қорғау құралдарына ұқыпты қарауға мiндеттi.

9-бап. Шетелдiк азаматтар мен азаматтығы жоқ адамдардың
табиғи және техногендiк сипаттағы төтенше
жағдайлар саласындағы құқықтары мен мiндеттерi

Шетелдiк азаматтар мен азаматтығы жоқ адамдар табиғи және техногендiк сипаттағы төтенше жағдайлар саласында, егер Конституцияда, заңдарда және Қазақстан Республикасы бекiткен халықаралық шарттарда өзгеше көзделмесе, Қазақстан Республикасының азаматтары үшiн белгiленген құқықтарды пайдаланып, мiндеттердi атқарады.

3 тарау
Мемлекеттiк органдардың табиғи және техногендiк
сипаттағы төтенше жағдайлар саласындағы құзыреті

10-бап. Қазақстан Республикасы Үкiметiнiң табиғи және
техногендiк сипаттағы төтенше жағдайлар
саласындағы құзыреті

Қазақстан Республикасының Үкiметi табиғи және техногендi сипаттағы төтенше жағдайлар саласында:
- бiртұтас мемлекеттiк саясаттың негiзгi бағыттарын, оны жүзеге асырудың стратегиялық және тактикалық шараларын әзiрлейдi;
- орталық және жергiлiктi атқарушы органдардың қызметiне басшылық жасайды;
- халықты, табиғи ортаны және шаруашылық жүргiзушi объектiлердi төтенше жағдайлардан қорғаудың жай-күйi туралы мемлекеттiк баяндамаларды қарайды және бекiтедi;
- уәкілетті орган туралы ереженi бекiтедi;
- техникалық регламенттердi бекiтедi;
- төтенше жағдайлар жөнiндегi ведомствоаралық мемлекеттiк комиссиялар құрып, олар туралы ережелердi бекiтедi;
- төтенше жағдайлардың сыныпталуын белгiлейдi;
- жағдайды қадағалау, бақылау және төтенше жағдайларды болжау қызметiн, шұғыл медициналық жәрдемдi, авариялық-құтқару қызметiн, төтенше жағдайлар жөнiндегi республикалық автоматтандырылған ақпараттық-басқару жүйесiн ұйымдастырады;
- төтенше жағдайлар саласында хабардар ету, бiлiмдi насихаттау, халықты және мамандарды оқытып-үйрету тәртiбiн белгiлейдi;
- төтенше жағдайлардың алдын алу мен оларды жою жөнiндегi мемлекеттiк сараптама мен мемлекеттiк бақылауды ұйымдастырады, олардың қызметiнiң және төтенше жағдайлар саласында мемлекеттiк есеп жүргiзудiң тәртiбiн белгiлейдi;
- төтенше жағдайлардың алдын алу мен оларды жою жөнiндегi шараларды қаржыландыру, мемлекеттiк резервтердi, материалдық-техникалық, азық-түлiк, медициналық және басқа ресурстар қорларын жасау тәртiбiн белгiлейдi және бұл қорларды төтенше жағдайлардың алдын алу мен оларды жоюға бөледi;
- төтенше жағдайларды жою үшiн Қазақстан Республикасы Үкiметiнiң резервiнен қаражат бөледi;
- табиғи және техногендiк сипаттағы жаhандық төтенше жағдайлардың зардаптарын жою туралы шешiм қабылдайды;
- төтенше жағдайлардың салдарынан зардап шеккен азаматтар мен қызметкерлердi әлеуметтiк қамсыздандырудың жүйесi мен ережелерiн, азаматтардың денсаулығы мен мүлкiне, қоршаған ортаға және шаруашылық жүргiзушi объектiлерге келтiрiлген залалдың өтелу тәртiбiн белгiлейдi;
- Қазақстан Республикасы аумағындағы төтенше жағдайлардың алдын алу мен оларды жою жөнiндегi халықаралық ынтымақтастықты жүзеге асырып, шетелдiк ұйымдар мен азаматтардың қызмет тәртiбiн белгiлейдi;
- авариялық-құтқару қызметтерiн (соның iшiнде аэроұтқыр жасақтарды) құрады;
- өзіне Қазақстан Республикасының Конституциясымен, заңдарымен және Қазақстан Республикасы Президентінің актілерімен жүктелген өзге де функцияларды орындайды.
Ескерту. 10-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 2000.05.19 N 51, 2004.06.15 N 563, 2004.12.20 N 13 (01.01.2005 бастап күшіне енеді), 2006.12.29 N 209, 2011.07.05 N 452-IV (2011.10.13 қолданысқа енгізіледі); 03.07.2013 № 124-V (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

11-бап. Уәкілетті органның құзыреті

Уәкілетті орган:
- орталық және жергiлiктi атқарушы органдар мен ғылыми ұйымдардың табиғи және техногендiк сипаттағы төтенше жағдайлар саласындағы жұмысын үйлестiредi;
- техникалық регламенттердi қоспағанда, нормативтiк құқықтық актiлердi бекiтедi немесе келiседi, төтенше жағдайлар саласында мемлекеттiк есеп жүргiзедi, халықты, қоршаған орта мен шаруашылық жүргiзушi объектiлердi төтенше жағдайлардан қорғаудың жай-күйi туралы мемлекеттiк баяндамалар дайындайды және Қазақстан Республикасы Үкiметiнiң қарауына енгiзедi;
- азаматтық қорғаныс күштерiнiң төтенше жағдайлардың алдын алу мен оларды жою жөнiндегi шараларға қатысуына, өз қарамағындағы жағдайды қадағалайтын, бақылайтын және болжайтын қызметтерге, төтенше жағдайлар жөнiндегi республикалық автоматтандырылған ақпараттық-басқару жүйесiне басшылық етедi;
- мемлекеттік өртке қарсы қызмет органдарына басшылық етеді, өрттердің алдын алу және оларды жою жөніндегі шараларды үйлестіреді;
- төтенше жағдайлар жөнiндегi мемлекеттiк сараптамаға басшылық етедi және қажет болған жағдайда халықаралық сараптама ұйымдарын тарта отырып тәуелсiз сараптама ұйымдастырады;
- төтенше жағдайлардың алдын алу және оларды жою жөнiнде мемлекеттiк бақылауды жүзеге асырады;
- төтенше жағдайларды жою кезінде құтқару жұмыстарын жүргізу жөніндегі қызметті жүзеге асыратын субъектілерді аттестаттауды өткізеді;
- мемлекеттiк органдарға, ұйымдар мен азаматтарға табиғи және техногендiк сипаттағы төтенше жағдайлардың алдын алу мен оларды жою жөнiнде мiндеттi күшi бар нұсқамалар бередi;
- төтенше жағдайлардың пайда болуына әкеп соққан аварияны, зiлзала мен апатты тексеру iсiн ұйымдастырады, материалдарды белгiленген тәртiппен лауазымды адамдарды, азаматтар мен ұйымдарды жауапқа тартуға бередi;
- халықты және ұйымдарды қажетті қауіпсіздік, төтенше жағдайлардың алдын алу мен оларды жою жөніндегі шаралар туралы хабардар етеді;
- Қазақстан Республикасы Үкiметiнiң шешiмдерi бойынша аймақтық және барынша ауқымды төтенше жағдайларды жоюға тiкелей басшылық етудi жүзеге асырады;
- төтенше жағдайларды жою кезiнде қолданылып жүрген заңдарға сәйкес ұйымдардың материалдық-техникалық ресурстарын жұмылдырады;
- халықаралық ынтымақтастықты жүзеге асырады, шетелдiк ұйымдар мен азаматтардың Қазақстан Республикасы аумағындағы төтенше жағдайлардың алдын алу мен оларды жою жөнiндегi қызметiн қамтамасыз етедi, iзгiлiк шараларын өткiзудi ұйымдастырады;
- авариялық-құтқару қызметтерiнiң (оның iшiнде аэроұтқыр жасақтардың) iс-қимылын қамтамасыз етедi;
- табиғи және техногендiк сипаттағы төтенше жағдайлар аймағында зардап шеккендерге, оның iшiнде авариялық-құтқару қызметтерiнiң қызметкерлерiне шұғыл медициналық көмек көрсетедi;
- табиғи және техногендiк сипаттағы төтенше жағдайлар саласында техникалық регламенттердi әзiрлейдi;
- Қазақстан Республикасындағы мемлекеттік бақылау және қадағалау туралы» Қазақстан Республикасының Заңына сәйкес міндетті ведомстволық есептіліктің, тексеру парақтарының нысандарын, тәуекел дәрежесін бағалау өлшемдерін, тексерулер жүргізудің жартыжылдық жоспарларын әзірлейді және бекітеді;
- осы Заңда, Қазақстан Республикасының өзге де заңдарында, Қазақстан Республикасы Президентінің және Қазақстан Республикасы Үкіметінің актілерінде көзделген өзге де өкілеттіктерді жүзеге асырады.
Ескерту. 11-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 1998.12.09 N 307, 1999.03.12 N 347, 2000.05.19 N 51, 2004.12.20 N 13 (01.01.2005 бастап күшіне енеді), 2006.12.29 N 209, 2007.01.12 N 222 (ресми жарияланған күнінен бастап алты ай өткеннен кейін қолданысқа енгізіледі), 2008.05.26 N 34-IV (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-баптан қараңыз), 2009.07.17 N 188-IV (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-баптан қараңыз), 2008.12.04 N 97-IV (01.01.2010 бастап қолданысқа енгізіледі), 2010.03.19 № 258-IV, 2011.01.06 N 378-IV (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі), 2011.07.05 N 452-IV (2011.10.13 қолданысқа енгізіледі), 2012.07.10 N 36-V (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 03.07.2013 № 124-V (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 13.01.2014 N 159-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

12-бап. Орталық мемлекеттiк органдардың табиғи және
техногендiк сипаттағы төтенше жағдайлар
саласындағы құзыреті

Орталық мемлекеттiк органдар өз құзыретi шегiнде:
- төтенше жағдайлардың алдын алу мен оларды жою жөнiндегi шараларды ұйымдастырады;
- төтенше жағдайлар саласындағы нормативтердi, стандарттар мен ережелердi бекiтедi немесе келiседi, мемлекеттiк есеп жүргiзедi және оның деректерiн уәкілетті органға табыс етедi;
- техникалық регламенттер әзiрлейдi және оларды әзiрлеуге қатысады;
- төтенше жағдайлар жөнiндегi салалық комиссиялар құрады және олардың жұмысын қамтамасыз етудi жүзеге асырады;
- өз қарамағындағы жағдайды қадағалайтын, бақылайтын және төтенше жағдайларды болжайтын қызметтерге басшылық етедi;
- салалық мемлекеттiк сараптама жүргiзедi, төтенше жағдайлар саласында ғылыми зерттеулер, бiлiмдi насихаттау, халықты және мамандарды оқытып-үйрету iсiн ұйымдастырады;
- салалық мемлекеттiк бақылауды ұйымдастырады, өз мiндеттерiне сәйкес жергiлiктi атқарушы органдарға, ұйымдар мен азаматтарға нұсқамалар бередi, төтенше жағдайлардың пайда болуына әкеп соққан аварияны, зiлзала мен апатты тексеруге қатысады, лауазымды адамдарды, азаматтар мен ұйымдарды белгiленген тәртiппен жауапқа тартады;
- төтенше жағдайлар саласындағы халықаралық ынтымақтастыққа қатысады;
- осы Заңда, Қазақстан Республикасының өзге де заңдарында, Қазақстан Республикасы Президентінің және Қазақстан Республикасы Үкіметінің актілерінде көзделген өзге де өкілеттіктерді жүзеге асырады.
Ескерту. 12-бапқа өзгерту енгізілді - ҚР 2004.12.20 N 13 (2005 жылғы 1 қаңтардан бастап күшіне енеді), 2006.12.29 N 209, 2011.07.05 N 452-IV (2011.10.13 қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

13-бап. Облыстардың (республикалық маңызы бар қаланың,
астананың) жергiлiктi өкiлдi және атқарушы
органдарының табиғи және техногендiк сипаттағы
төтенше жағдайлар саласындағы құзыреті

Жергiлiктi өкiлдi және атқарушы органдар тиiстi аумақтағы табиғи және техногендiк сипаттағы төтенше жағдайлардың алдын алу мен оларды жою үшiн жауапты болады.
Облыстардың (республикалық маңызы бар қаланың, астананың) және аудандардың (облыстық маңызы бар қалалардың) жергiлiктi өкiлдi органдары тиiстi (ведомстволық бағынысты) аумақтағы табиғи және техногендiк сипаттағы төтенше жағдайлар саласында:
- жергiлiктi атқарушы органдар мен ұйымдар басшыларының төтенше жағдайлардың алдын алу мен оларды жою жөнiндегi шаралар туралы есептерiн тыңдайды;
- төтенше жағдайлардың алдын алуға және оларды жоюға қатысты бөлігінде көзделмеген шығыстарды қаржыландыру үшін жергілікті атқарушы органның жергілікті бюджет құрамындағы резервінің көлемі туралы, сондай-ақ материалдық-техникалық, азық-түлік медициналық және басқа ресурстардың жергілікті қорларын құру туралы шешімдер қабылдайды;
- төтенше жағдайлар пайда болған кезде қоғамдық тәртiп пен қауiпсiздiктi қамтамасыз ету, олардың алдын алу мен оларды жою жөнiнде мiндеттi ережелер қабылдауға құқылы, оларды бұзғаны үшiн әкiмшiлiк жауаптылық көзделедi. Мiндеттi ережелер Қазақстан Республикасының заңдарына қайшы келмеуге тиiс және дереу күшiне енедi;
- Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес азаматтардың құқықтары мен заңды мүдделерін қамтамасыз ету жөніндегі өзге де өкілеттіктерді жүзеге асырады.
Облыстардың (республикалық маңызы бар қаланың, астананың) және аудандардың (облыстық маңызы бар қалалардың) жергiлiктi атқарушы органдары табиғи және техногендiк сипаттағы төтенше жағдайлар саласында:
- құзыреті шегінде уәкілетті органның аумақтық органдарымен бірлесіп, жергiлiктi ауқымдағы төтенше жағдайлардың алдын алу және оларды жою жөнiндегi, оның ішінде мүлікті реквизициялау жөніндегі іс-шараларды «Мемлекеттік мүлік туралы» Қазақстан Республикасының Заңына сәйкес орындауды ұйымдастырады;
- төтенше жағдайлардың алдын алу және оларды жою жөніндегі комиссияларды құрады және олардың құрамын айқындайды. Жергілікті атқарушы органдардың басшылары төтенше жағдайлардың алдын алу және оларды жою жөніндегі комиссиялардың төрағалары болып, ал уәкілетті органның аумақтық органдарының басшылары комиссия төрағаларының орынбасарлары болып табылады;
- бюджет қаражаты болған кезде уәкілетті орган бекіткен тізбеге сәйкес уәкілетті органның аумақтық органдарын, ведомстволық бағынысты мемлекеттік мекемелерін материалдық-техникалық жарақтандыруда, сондай-ақ үйлер мен ғимараттар салуда, оларды реконструкциялауда және жөндеуде уәкілетті органға жәрдемдесуге құқылы;
- төтенше жағдайлардың пайда болуына әкеп соққан аварияны, зiлзала мен апатты тергеуге қатысады;
- бекітілген бюджет нысаналарына сәйкес төтенше жағдайлардың алдын алу және оларды жою бойынша жергілікті бюджеттің атқарылуын қамтамасыз етеді;
- материалдық-техникалық, азық-түлiк, медициналық және басқа ресурстардың жергiліктi қорларын құрады және пайдаланады;
- төтенше жағдайлар салдарынан зардап шеккен халықтың және қызметкерлердiң әлеуметтiк қорғалуын, азаматтардың денсаулығы мен мүлкiне, қоршаған ортаға және шаруашылық жүргiзушi объектiлерге келтiрiлген зиянның өтелуiн, медициналық қызмет көрсетудi, төтенше жағдайлар аймақтарында тұрғаны және жұмыс iстегенi үшiн өтемақылар мен жеңiлдiктер алуды өз құзыретi шегiнде қамтамасыз етедi;
- төтенше жағдайлар жойылғаннан кейiн қоршаған ортаны сауықтыру, ұйымдар мен азаматтардың шаруашылық қызметiн қалпына келтiру жөнiндегi шараларды жүзеге асырады;
- жергілікті мемлекеттік басқару мүддесінде Қазақстан Республикасының заңнамасымен жергілікті атқарушы органдарға жүктелетін өзге де өкілеттіктерді жүзеге асырады.
Қазақстан Республикасы аумағында жергiлiктi өзiн-өзi басқару орындарының табиғи және техногендiк сипаттағы төтенше жағдайлардың алдын алу мен оларды жою iсiне қатысуына жол берiледi, бұл халықтың жергiлiктi мәнi бар мәселелердi дербес шешуiн қамтамасыз етедi.
Ескерту. 13-бапқа өзгерту енгізілді - ҚР 2000.05.19 N 51, 2004.06.15 N 563, 2004.12.20 N 13 (2005.01.01 бастап күшіне енеді), 2006.01.10 N 116 (2006.01.01 бастап күшіне енеді), 2008.12.04 N 97-IV (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-баптан қараңыз), 2009.02.09 N 126-IV (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-баптан қараңыз), 2008.12.04 N 97-IV (2010.01.01 бастап қолданысқа енгізіледі), 2011.03.01 N 414-IV (алғашқы ресми жарияланған күнінен бастап қолданысқа енгізіледі), 2011.07.05 N 452-IV (2011.10.13 қолданысқа енгізіледі), 13.06.2013 № 102-V (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

4 тарау
Табиғи және техногендiк сипаттағы төтенше жағдайлардың алдын
алу

14-бап. Табиғи және техногендiк сипаттағы төтенше
жағдайлардың алдын алу жөнiндегi шаралар

Табиғи және техногендiк сипаттағы төтенше жағдайлардың алдын алу жөнiндегi шараларға мыналар жатады:
- ғылыми зерттеулер, жағдайды қадағалау, бақылау, төтенше жағдайлардың пайда болуына әкеп соғуы мүмкiн аварияны, зiлзала мен апатты болжау және олардың қаупi туралы хабарлау;
- төтенше жағдайлар саласындағы бiлiмдi насихаттау, халықты және мамандарды оқытып-үйрету, қорғану шаралары;
табиғи және техногендiк сипаттағы төтенше жағдайлар саласындағы техникалық регламенттерге талдау жасау.
Ескерту. 14-бапқа өзгерту енгізілді - ҚР 2006.12.29 N 209 Заңымен.

15-бап. Ғылыми зерттеулер, жағдайды қадағалау, бақылау
мен табиғи және техногендiк сипаттағы төтенше
жағдайларды болжау

Табиғи және техногендiк сипаттағы төтенше жағдайлар саласындағы ғылыми зерттеулердiң негiзгi мiндеттерiне мониторинг әдiстерiн әзiрлеу мен төтенше жағдайлардың деректер банкiн жасау, төтенше жағдайларды болжау, алдын алу әдiстерiн, бақылау шаралары мен қорғану құралдарын, оларды болжау, зардаптарына баға беру, олардың алдын алу мен оларды жою жөнiндегi нысаналы және ғылыми-техникалық бағдарламаларды әзiрлеу кiредi.
Жағдайды қадағалау, бақылау мен табиғи және техногендiк сипаттағы төтенше жағдайларды болжау қызметi (сейсмологиялық қызмет, сел жүретiнiн хабарлау, радиациялық қауiпсiздiктi бақылау жүйелерi және басқалар) арнайы уәкiлдiк берiлген мемлекеттiк органдардың жанынан құрылады және төтенше жағдайлардың алдын алу мен оларды жоюдың мемлекеттiк жүйесiне енгiзiледi.

16-бап. Табиғи және техногендiк сипаттағы төтенше
жағдайлар саласындағы жариялылық пен ақпарат

Табиғи және техногендiк сипаттағы төтенше жағдайлар саласындағы ақпарат ұйымдар қызметiнiң қаншалықты қатерлi және зиянды екенi, қажеттi қауiпсiздiк, зардаптар, төтенше жағдайлардың алдын алу мен оларды жою жөнiндегi шаралар туралы мәлiметтерден құралады. Ол ашық және жария болып табылады, бұқаралық ақпарат құралдары, байланыс және хабар беру жүйелерi арқылы жариялануға тиiс.
Табиғи және техногендiк сипаттағы төтенше жағдайлар саласында ақпаратты лауазымды адамдардың жасырып қалуына, мезгiлiнде бермеуiне немесе көрiнеу жалған ақпарат беруiне жол берiлмейдi.
Мемлекеттiк органдарды ақпараттық-техникалық жағынан қамтамасыз ету мақсатында төтенше жағдайлар жөнiндегi республикалық автоматтандырылған ақпараттық-басқару жүйесi құрылады.

17-бап. Табиғи және техногендiк сипаттағы төтенше
жағдайлар саласында бiлiмдi насихаттау,
халықты және мамандарды оқытып-үйрету

Табиғи және техногендiк сипаттағы төтенше жағдайлар саласындағы бiлiмдi насихаттау iсiн арнайы уәкiлдiк берiлген мемлекеттiк органдар мен қоғамдық бiрлестiктер жүзеге асырады. Бiлiмдi насихаттау үшiн бұқаралық ақпарат құралдары пайдаланылуы мүмкiн.
Халықты оқытып-үйрету мектеп жасына дейiнгi мекемелер мен жалпы орта бiлiм беретiн мекемелерде, жұмыс орындары мен тұрғылықты жерлердегi ұйымдарда, ал мамандарды оқытып-үйрету орта білімнен кейінгі және жоғары бiлiм беру, бiлiктiлiктi арттыру және кадрларды қайта даярлау ұйымдарында, төтенше жағдайдағы iс-қимылға дайындау және азаматтық қорғаныс орталықтарында, жұмыс орнындағы ұйымдарда жүргiзiледi.
Ескерту. 17-бапқа өзгерту енгізілді - ҚР 2007.07.27 N 320 (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-баптан қараңыз) Заңымен.

18-бап. Табиғи және техногендiк сипаттағы төтенше
жағдайлар саласындағы қорғану шаралары

Табиғи және техногендiк сипаттағы төтенше жағдайлар пайда болған кезде қатер төнуiн, шығындар мен залалды мүмкiн болғанынша барынша азайту үшiн мынадай қорғану шаралары жүзеге асырылуға тиiс:
- сейсмикалық жағынан берiк құрылыстар салу және үйлер мен ғимараттардың сейсмикалық берiктiгiн күшейту;
- гидротехникалық және инженерлiк-геологиялық қорғану шаралары;
- көлiк қауiпсiздiгiн қамтамасыз ету және көлiкте төтенше жағдайларды болғызбау үшiн коммуникациялар жүйелерiн жетiлдiру;
- қауiптi өндiрiстiк объектiлердегi қорғану шаралары;
- өрттерге (жарылыстарға), iндеттер мен малдың жұқпалы ауруларына, ауылшаруашылық өсiмдiктерi мен ормандардың кеселдермен және зиянкестермен зақымдануына жол бермеу шаралары;
- арнайы уәкiлдiк берiлген органдардың мiндеттi күшi бар нұсқамаларында көздеген басқа да шаралар.
Ұйымдар мен азаматтардың төтенше жағдайлардың пайда болу қатерiне байланысты қызметi Қазақстан Республикасының сақтандырудың міндетті түрлері туралы заңнамалық актілерінің талаптарына сәйкес сақтандырылуға тиiс.
Ескерту. 18-бапқа өзгерту енгізілді - ҚР 2007.05.07 N 244 (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-баптан қараңыз) Заңымен.

5 тарау
Табиғи және техногендiк сипаттағы төтенше жағдайларды жою

19-бап. Табиғи және техногендiк сипаттағы төтенше
жағдайларды жариялау

Ескерту. 19-бап алынып тасталды - ҚР 2004.06.15 N 563 Заңымен.

20-бап. Табиғи және техногендiк сипаттағы төтенше
жағдайларды жою жөнiнде бiрiншi кезекте
жасалатын iс-қимыл

Бұрын бекiтiлген жоспарларға сәйкес төтенше жағдай аймағында орналасқан авариялық-құтқару қызметтерiнiң күштерi мен құралдарын тарта отырып, уәкілетті органның аумақтық органдарымен бірлесіп жергiлiктi атқарушы органдар және ұйымдардың басшылары табиғи және техногендiк сипаттағы төтенше жағдайларды жою жөнiндегі бiрiншi кезектегі iс-қимылдарды ұйымдастырады.
Бiрiншi кезекте жасалатын iс-қимыл кезiнде халықты төтенше жағдай аймағынан уақытша көшiру, ұйымдардың қажеттi материалдық- техникалық ресурстарын жұмылдыру iсi жүргiзiлуi мүмкiн, авария, зiлзала немесе апат болған объектiнiң жұмысы тоқтатылады немесе тоқтатыла тұрады, ұйымдарда жұмыс режимi өзгертiледi, адамдардың жүрiп-тұруы мен жүктердiң тасымалдануына шектеу (карантин) енгiзiледi, мүмкiн болатын құтқару және авариялық-қалпына келтiру жұмыстары жүзеге асырылады, қоғамдық тәртiп пен объектiлердi қорғау қамтамасыз етiледi.
Төтенше жағдайлар аймағының шекараларын Қазақстан Республикасының заңдарына сәйкес тағайындалған төтенше жағдайларды жою басшылары Қазақстан Республикасының Үкiметi белгiлеген төтенше жағдайларды сыныптау негiзiнде айқындайды.
Жеке және заңды тұлғалардың мүлкін реквизициялау жөніндегі іс-шаралар табиғи және техногендiк сипаттағы төтенше жағдайларды жою жөніндегі бiрiншi кезектегі iс-қимыл туралы жоспарда көзделеді.
Ескерту. 20-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 2004.06.15 N 563, 2011.03.01 N 414-IV (алғашқы ресми жарияланған күнінен бастап қолданысқа енгізіледі), 13.06.2013 № 102-V (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

21-бап. Табиғи және техногендiк сипаттағы төтенше
жағдайларды жою кезiндегi шұғыл
медициналық жәрдем көрсету

Табиғи және техногендiк сипаттағы төтенше жағдайларды жою кезiнде шұғыл медициналық жәрдем қызметi дереу iске қосылады, ал ол жеткiлiксiз болған жағдайда орталық мемлекеттiк органдардың және ұйымдардың медициналық күштерi мен құралдары тартылады. қараңыз.P100608
Ескерту. 21-бапқа өзгерту енгізілді - ҚР 2004.12.20 N 13 (2005 жылғы 1 қаңтардан бастап күшіне енеді) Заңымен.

22-бап. Авариялық-құтқару қызметтерi

Авариялық-құтқару қызметтерi техникамен, арнаулы жабдықтармен, құтқару және авариялық-қалпына келтiру жұмыстарына қажеттi құрал-саймандармен және аспаптармен жарақтандырылады.
Еңбек ету қаупi жоғары болуына байланысты құтқарушыларға Қазақстан Республикасының заңдарына сәйкес ерекше мәртебе берiледi.

23-бап. Табиғи және техногендiк сипаттағы төтенше
жағдайлар аймақтарында төтенше жағдай режимiн
енгiзу

Жағдайды тез арада тұрақтандыру, заңдылық пен құқық тәртiбiн қамтамасыз ету, қажеттi құтқару және авариялық-қалпына келтiру жұмыстарын жүргiзуге жағдай жасау мақсатында табиғи және техногендiк сипаттағы төтенше жағдайлар аймақтарында төтенше жағдай режимi енгiзiлуi мүмкiн.
Төтенше жағдай режимi енгiзiлген кезде басқарудың ерекше түрлерiнiң белгiленуi, азаматтардың жекелеген құқықтары мен бостандықтарының шектелуi, Қазақстан Республикасы заңдарында көзделген басқа да шаралардың қолданылуы мүмкiн.

24-бап. Табиғи және техногендiк сипаттағы төтенше
жағдайларды жою жөнiндегi жұмыстарды тоқтату және
қоршаған ортаны сауықтыру, ұйымдар мен
азаматтардың шаруашылық қызметiн қалпына келтiру
жөнiндегi шараларды жүргiзу

Ескерту. 24-бап алынып тасталды - ҚР 2004.06.15 N 563 Заңымен.

24-1-бап. Материалдық-техникалық, азық-түлiк,
медициналық және басқа ресурстар қорларын
жасау, табиғи және техногендiк сипаттағы
төтенше жағдайлар кезiнде көлiк құралдарымен
қамтамасыз ету

Халықтың, қоршаған ортаның және шаруашылық жүргiзу объектiлерiнiң табиғи және техногендiк сипаттағы төтенше жағдайлардан кепілді қорғалуын қамтамасыз ету үшiн алдын ала материалдық-техникалық, азық-түлiк, медициналық және басқа ресурстардың мемлекеттiк резервi жасалады.
Төтенше жағдайларды жою үшiн Қазақстан Республикасының заңдарына сәйкес ұйымдардың материалдық-техникалық ресурстары және көлiк құралдары жұмылдырылады, ал шұғыл медициналық жәрдемнiң және авариялық-құтқару қызметтерінің күштерi мен құралдары төтенше жағдайлар аймақтарына алдын ала бекiтiлген жоспарларға сәйкес бiрiншi кезекте жеткiзiлiп, керi қайтарылады.
Ескерту. 5-тарау 24-1-баппен толықтырылды - ҚР 2004.12.20 N 13 (2005.01.01 бастап күшіне енеді) Заңымен.

24-2-бап. Табиғи және техногендік сипаттағы төтенше
жағдайлар кезінде мүлікті реквизициялау

Табиғи және техногендік сипаттағы төтенше жағдайлар кезінде мүлікті реквизициялау материалдық-техникалық, азық-түлiк, медициналық және басқа да ресурстардың халықты, қоршаған ортаны және шаруашылық жүргiзу объектiлерiн табиғи және техногендiк сипаттағы төтенше жағдайлардан кепілді түрде қорғауды қамтамасыз ету үшiн құрылған мемлекеттік резерв болмаған немесе жеткіліксіз болған кездегі ерекше жағдайларда «Мемлекеттік мүлік туралы» Қазақстан Республикасының Заңында көзделген тәртіппен жүзеге асырылады.
Ескерту. 5-тарау 24-2-баппен толықтырылды - ҚР 2011.03.01 N 414-IV (алғашқы ресми жарияланған күнінен бастап қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

6 тарау
Табиғи және техногендiк сипаттағы төтенше жағдайлар
саласындағы сараптама мен мемлекеттiк есеп

25-бап. Табиғи және техногендiк сипаттағы төтенше
жағдайлар саласындағы сараптаманың
мiндеттерi мен объектiлерi

Сараптаманың мiндеттерi табиғи және техногендiк сипаттағы төтенше жағдайлардың алдын алу мен оларды жою жөнiндегi нормативтердi, стандарттар мен ережелердi, шаралардың толық және тиiмдi жүргiзiлуiн зерттеу болып табылады.
Табиғи және техногендiк сипаттағы төтенше жағдайлар саласындағы сараптамаға мыналар жатады:
- нормативтiк, техникалық, құжаттама және жобалау құжаттамасы;
- егер ұйымдар мен азаматтардың қызметi ықтимал қауiп төндiрсе, оның қатерлiлiк және зияндылық деңгейiн анықтау;
- жағдайды қадағалау, бақылау және төтенше жағдайларға болжам жасау шараларын орындау;
- бiлiмдi насихаттау, халықты және мамандарды оқытып-үйрету;
- қорғану шараларын және төтенше жағдайларды жою жұмыстарын жүзеге асыру.
Ескерту. 25-бапқа өзгерту енгізілді - ҚР 2006.12.29 N 209 Заңымен.

26-бап. Табиғи және техногендiк сипаттағы төтенше
жағдайлар саласында сараптама және мемлекеттiк
есеп жүргiзу

Табиғи және техногендiк сипаттағы төтенше жағдайлар саласында мемлекеттiк сараптаманы арнайы уәкiлдiк берiлген мемлекеттiк органдар, ал қоғамдық сараптаманы өздерiнiң жарғыларына сәйкес қоғамдық бiрлестiктер жүргiзедi.
Үйлердi, ғимараттар мен олардың кешендерiн, коммуникацияларды салуға (кеңейтуге, жаңғыртуға, техникалық қайта жарақтандыруға, реконструкциялауға, қалпына келтiруге, күрделi жөндеуге) арналған жобалау (жобалау-сметалық) құжаттамасы бойынша төтенше жағдайлардың алдын алу бөлiгiнде мемлекеттiк сараптама Қазақстан Республикасының Үкiметi белгiлеген тәртiппен жүргiзiледi.
Ұйымдар төтенше жағдайлардың пайда болуына әкеп соққан авария, зiлзала мен апат туралы есеп бередi, ал арнайы уәкiлдiк берiлген мемлекеттiк органдар табиғи және техногендiк сипаттағы төтенше жағдайлардың мемлекеттiк есебiн жүзеге асырады.
Ескерту. 26-бапқа өзгерту енгізілді - ҚР 2003.07.02 N 454, 2006.12.29 N 209 Заңдарымен.

7 тарау
Ескерту. 7-тарау алынып тасталды - ҚР 2004.12.20 N 13 (2005 жылғы 1 қаңтардан бастап күшіне енеді) Заңымен.

8 тарау
Табиғи және техногендiк сипаттағы төтенше жағдайлар
саласындағы бақылау

30-бап. Табиғи және техногендiк сипаттағы төтенше
жағдайлар саласындағы бақылаудың мiндеттерi

Бақылаудың мiндетi - табиғи және техногендiк сипаттағы төтенше жағдайлардың алдын алу мен оларды жою жөнiндегi жоспарлар мен шаралардың толық және тиiмдi орындалуын, белгiленген нормативтер, стандарттар мен ережелер талаптарының сақталуын, лауазымды адамдардың, күштер мен құралдардың дайындығын, олардың iс-қимылын тексеру.
Ескерту. 30-бапта мемлекеттік тілдегі мәтін өзгертусіз қалдырылды - ҚР 2008.05.26 N 34-IV (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-баптан қараңыз) Заңымен.

31-бап. Табиғи және техногендік сипаттағы төтенше
жағдайлардың алдын алу және оларды жою
саласындағы мемлекеттік бақылау

1. Табиғи және техногендік сипаттағы төтенше жағдайлардың алдын алу және оларды жою саласындағы мемлекеттік бақылау тексеру нысанында және өзге де нысандарда жүзеге асырылады.
2. Тексеру "Қазақстан Республикасындағы мемлекеттік бақылау және қадағалау туралы" Қазақстан Республикасының Заңына сәйкес жүзеге асырылады. Мемлекеттік бақылаудың өзге де нысандары осы Заңға сәйкес жүзеге асырылады.
Ескерту. 31-бап жаңа редакцияда - ҚР 2009.07.17 N 188-IV (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-баптан қараңыз) Заңымен, өзгерту енгізілді - ҚР 2011.01.06 N 378-IV (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

32-бап. Табиғи және техногендiк сипаттағы төтенше
жағдайлар саласындағы ведомстволық,
өндiрiстiк және қоғамдық бақылау

Табиғи және техногендiк сипаттағы төтенше жағдайлар саласында ведомстволық бақылауды орталық мемлекеттiк органдар, өндiрiстiк бақылауды ұйымдар, қоғамдық бақылауды қоғамдық бiрлестiктер мен жергiлiктi өзiн-өзi басқару органдары жүзеге асырады.
Ескерту. 32-бапқа өзгерту енгізілді - ҚР 2004.12.20 N 13 (2005 жылғы 1 қаңтардан бастап күшіне енеді) Заңымен.

9 тарау
Табиғи және техногендiк сипаттағы төтенше жағдайлар
саласындағы заңдарды бұзғандық үшiн жауапкершiлiк

33-бап. Табиғи және техногендiк сипаттағы төтенше
жағдайлардың пайда болуына әкеп соққан
аварияны, зiлзала мен апатты тексеру

Табиғи және техногендiк сипаттағы төтенше жағдайлардың пайда болуына әкеп соққан авария, зiлзала мен апат Қазақстан Республикасының Үкiметi белгiлеген тәртiппен тексерiлуге тиiс.
Лауазымды адамдар мен азаматтардың құқыққа қарсы әрекеттерi немесе әрекетсiздiгi анықталған жағдайда тексеру материалдары кiнәлiлердi жауапқа тарту үшiн тиiстi органдарға берiлуге тиiс.

34-бап. Табиғи және техногендiк сипаттағы төтенше
жағдайлар саласындағы заң және өзге де
нормативтiк актiлерiн бұзғандық үшiн
жауапкершiлiк түрлерi

Белгiленген нормативтердiң, техникалық регламенттер мен ережелердiң орындалмауына немесе немқұрайды орындалуына, аварияның, зiлзала мен апаттың пайда болуына жағдайлар мен алғышарттар жасалуына, табиғи және техногендiк сипаттағы төтенше жағдайлардан халықты, қоршаған ортаны және шаруашылық жүргiзушi объектiлердi қорғау жөнiнде шаралар қолданылмауына және басқа да құқыққа қарсы әрекеттерге кiнәлi лауазымды адамдар мен азаматтар Қазақстан Республикасының заңдарына сәйкес тәртiптiк, әкiмшілiк, мүлiктiк және қылмыстық жауапқа, ал ұйымдар мүлiктiк жауапқа тартылады.
Ескерту. 34-бапқа өзгерту енгізілді - ҚР 2006.12.29 N 209 Заңымен.

35-бап. Табиғи және техногендiк сипаттағы төтенше
жағдайлар салдарынан келтiрiлген залалды өтеу

Техногендiк сипаттағы төтенше жағдайлар салдарынан азаматтардың денсаулығына келтiрiлген залал зардап шегушiнiң еңбек қабiлетiнен айрылу дәрежесiн, оның емделуiне, денсаулығын қалпына келтiруiне, ауруды бағып-күтуге жұмсалған шығындарды, Қазақстан Республикасының заңдарына сәйкес тағайындалған бiр жолғы мемлекеттiк жәрдемақыларды ескере отырып, залал келтiрушiнiң есебінен толық көлемiнде өтелуге тиiс.
Ұйымдар мен азаматтар залал келтiрушiлерден өздерiнiң денсаулығы мен мүлкiне келтiрiлген залалға, сондай-ақ ұйымдар мен азаматтардың қызметi туғызған техногендiк сипаттағы төтенше жағдайлардан адамның өлуiне байланысты шеккен мүлiктiк зияндарын және ұйымдардың, авариялық-құтқару жұмыстарына және төтенше жағдайлардың зардаптарын жоюға қатысушы жеке адамдардың шығындарын толық өтеудi талап етуге құқылы.
Табиғи сипаттағы төтенше жағдайлардың салдарынан азаматтардың денсаулығы мен мүлкiне, қоршаған ортаға және шаруашылық жүргiзушi объектiлерге келтiрiлген залал Қазақстан Республикасының заңдарына сәйкес өтеледi.
Техногендiк сипаттағы төтенше жағдайлардың пайда болуына кiнәлi ұйымдар мен азаматтар жерге, суға, өсiмдiктер мен жануарлар дүниесiне (аумағына) келтiрiлген залалды, соның iшiнде жердi қайта түлету және жердiң табиғи құнарлылығын қалпына келтiру жөнiндегi шығындарды өтеуге мiндеттi.

10 тарау
Табиғи және техногендiк сипаттағы төтенше жағдайлар
саласындағы дауларды шешу

36-бап. Табиғи және техногендiк сипаттағы төтенше
жағдайлар саласындағы дауларды шешу

Табиғи және техногендiк сипаттағы төтенше жағдайлар саласындағы дауларды Қазақстан Республикасының заңдарында белгiленген тәртiппен соттар шешедi.

11 тарау
Табиғи және техногендiк сипаттағы төтенше жағдайлар
саласындағы халықаралық ынтымақтастық пен халықаралық шарттар

37-бап. Табиғи және техногендiк сипаттағы төтенше
жағдайлар саласындағы халықаралық ынтымақтастық

Қазақстан Республикасы жалпыға бiрдей және аймақтық қауiпсiздiктi қамтамасыз ету, шет мемлекеттердi қауiпсiздiк тұрғысынан олар үшiн маңызды болуы мүмкiн төтенше жағдайлар туралы дер кезiнде және толық хабардар ету, халыққа, қоршаған ортаға және шаруашылық жүргiзушi объектiлерге ұлттық шекарадан тыс залал келтiрiлуiне жол бермеу, мемлекеттердiң өзара көмегi мен олардың арасында туындаған дауларды бейбiт жолмен шешу принциптерiн басшылыққа ала отырып, табиғи және техногендiк сипаттағы төтенше жағдайлар саласындағы халықаралық ынтымақтастыққа қатысады.

38-бап. Шетелдiк ұйымдар мен азаматтардың Қазақстан
Республикасы аумағындағы табиғи және техногендiк
сипаттағы төтенше жағдайлардың алдын алу мен
оларды жою жөнiндегi қызметi

Шетелдiк ұйымдар мен азаматтардың Қазақстан Республикасы аумағындағы табиғи және техногендiк сипаттағы төтенше жағдайлардың алдын алу мен оларды жою жөнiндегi қызметiне, егер ол Қазақстан Республикасының заңдарына қайшы келмесе немесе Республика бекiткен халықаралық шарттармен реттелетiн болса, жол берiледi.

39-бап. Қазақстан Республикасының табиғи және
техногендiк сипаттағы төтенше жағдайлар
саласындағы халықаралық шарттары

Егер Қазақстан Республикасы бекiткен халықаралық шарттарда Қазақстан Республикасының заңдарындағыдан өзгеше ережелер белгiленген болса, халықаралық шарттардың ережелерi қолданылады.

Қазақстан Республикасының
Президентi