On approval of the Rules of the organization of activity of the trade markets, requirements to the maintenance of the territory, the furnishing and equipment of the trade market

Resolution of the Government of the Republic of Kazakhstan dated October 2, 2020 No. 633. Abolished by the Decree of the Government of the Republic of Kazakhstan dated 07/12/2023 No. 553

Unofficial translation

Footnote. Abolished by the Decree of the Government of the Republic of Kazakhstan dated 07/12/2023 No. 553 (effective after ten calendar days after the date of its first official publication).

In accordance with paragraph 2-8 of Article 10 of the Law of the Republic of Kazakhstan "On regulation of trade activities," the Government of the Republic of Kazakhstan hereby RESOLVED as follows:

Footnote. The preamble - in the wording of the resolution of the Government of the Republic of Kazakhstan dated 17.03.2023 No. 233 (shall enter into force upon expiry of ten calendar days after the day of its first official publication).

1. To approve the attached Rules of the organization of activity of the trade markets, requirements to the maintenance of the territory, the furnishing and equipment of the trade market.

2. To recognize as invalid:

1) Resolution of the Government of the Republic of Kazakhstan dated February 5, 2003 No. 131 "On approval of the Rules of the organization of activity of the trade markets" (Collected Acts of the President and the Government of the Republic of Kazakhstan, 2003, No. 6, art. 62);

2) Resolution of the Government of the Republic of Kazakhstan dated February 25, 2016 No. 111 "On amendments to the Resolution of the Government of the Republic of Kazakhstan dated February 5, 2003 No. 131 "On approval of the Rules of the organization of activity of the trade markets" (Collected Acts of the President and the Government of the Republic of Kazakhstan, 2016, No. 15-16, art. 76).

3. This resolution shall come into force from the date of its first official publication.

Prime Minister of the Republic of Kazakhstan

A. Mamin

Approved by the Resolution of the Government of the Republic of Kazakhstan dated October 2, 2020 No. 633

RULES
of the organization of activity of the trade markets, requirements to the maintenance of the territory, the furnishing and equipment of the trade market Chapter 1. General Provisions

1. These Rules for organization of trade markets, requirements for territory maintenance, equipment and equipment of the trade market (hereinafter referred to as the Rules) have been developed in accordance with paragraph 2-8 of Article 10 of the Law of the Republic of Kazakhstan " On regulation of trade activities " (hereinafter referred to as the Law), the Code of the Republic of Kazakhstan "On health of the people and the healthcare system," the Laws of the Republic of Kazakhstan "On protection of consumer rights," "On technical regulation," "On ensuring the uniformity of measurements" and determine the procedure for organizing the activities of trade markets, requirements for the maintenance of the territory, equipment and equipment of the trade market located in the Republic of Kazakhstan.

These Rules shall apply to all trading market entities.

Footnote. Paragraph 1 - in the wording of the resolution of the Government of the Republic of Kazakhstan dated 17.03.2023 No. 233 (shall enter into force upon expiry of ten calendar days after the day of its first official publication).

2. The following terms shall be used in these Rules:

1) shop trailer – the specialized trucking facility equipped with trading equipment (when selling goods through a shop trailer, a specialized vehicle must be technically sound);

2) the automatic machine – the automated device, held for sale goods;

3) market administration office – management apparatus created by the proprietor (owner) of the market for direct management of its activities;

4) retail market – a market in which the provision of services and the sale and purchase of consumer goods are carried out individually or in small quantities directly to the consumer for personal, household and family use;

5) retail trade – an entrepreneurial activity for the sale of goods to a buyer intended for personal, family, home or other use not related to entrepreneurial activities;

6) a shop – a fixed permanent structure or part thereof, provided with trade, utility, administrative and amenity premises, as well as premises for receiving, storing and preparing goods for sale;

7) a stand – a non-capital portable structure equipped with commercial equipment, without a trading floor and premises for storing food products, designed for one or more trading places;

8) a portable counter – a non-capital temporary installation (structure) representing the trade place located on specially allocated space;

9) a household market – a trade market created by the decision of local executive bodies, where the sale and purchase of mainly food products is carried out directly to the consumer for personal, household and family use;

10) a wholesale market – a market in which the sale and purchase of goods in lots (in large quantities) is carried out for the purpose of further sale or use in production;

11) wholesale trade – entrepreneurial activities for the sale of goods intended for subsequent sale or other purposes not related to personal, family, household and other similar use;

12) a proprietor (owner) of a trade market – an individual entrepreneur and (or) a legal entity that owns, uses, including by right of ownership, the property of the market, which provides trading places and provides other types of services for carrying out trading activities, acting in accordance with the legislation of the Republic of Kazakhstan;

13) trade market - a separate property complex intended for trading activities, with centralized functions of economic maintenance of its territory, management and security, operating on an ongoing basis and having a parking place within its territory, and also meeting sanitary and epidemiological, fire safety, architectural, construction and other requirements in accordance with the legislation of the Republic of Kazakhstan;

14) trading activity – an activity including domestic and foreign trade;

15) A subject of trading activity – an individual or a legal entity, carrying out trading activity in accordance with the procedure, established by the legislation of the Republic of Kazakhstan;

16) trading equipment – items intended for carrying out trading activity;

17) shopping facility - a building or part of a building, a structure or part of a structure, a trade market, an automated device or a vehicle with special equipment intended and used for putting out, displaying goods, serving customers and conducting cash settlements with them when selling goods;

18) trade place - a place with equipment intended and used for putting out, displaying goods, serving customers and conducting cash settlements with them when selling goods;

19) trade mini-market (hereinafter referred to as the mini-market) - a market, the number of trading places of which does not exceed 25, intended for the sale of goods piece by piece in their original packaging (container), agricultural products, as well as goods that do not require special storage conditions for goods;

20) trade market administrator - an individual who ensures the operation of the trade market and the organization of its work in accordance with the legislation of the Republic of Kazakhstan on regulation of trading activities;

21) non-stationary shopping facility – a temporary construction or temporary structure, loosely connected to the earth, no matter whether it has or has no connection (technological connection) to utility networks, including an automated device or a vehicle;

22) stationary shopping facility - a building or part of a building (integrated, integrated and attached, attached premise), a structure or part of a structure (integrated, integrated and attached, attached premise), firmly connected to the earth and connected (technologically connected) to utility networks;

23) goods - any product of labor not withdrawn from circulation, intended for sale or exchange;

24) class of goods - a set of goods with a similar functional purpose;

25) decreed population group – persons working in the public service sector and posing the greatest danger to infecting people around with infectious and parasitic diseases;

26) a tent (pavilion) – easily built structure from collapsible designs equipped with trading equipment for one or several trade places having the area for a trade stock and located on specially allocated space.

3. Trade in the form of wholesale and retail sale of goods, as well as the provision of services on the market, shall be carried out by subjects of trading activities through stationary and non-stationary trade objects located on the territory of the market.

4. Design, construction and reconstruction of trade markets shall be carried out in accordance with the requirements prescribed by current state standards in the field of architecture, urban planning and construction, and according to projects agreed in accordance with the established procedure with the corresponding bodies within their competence.

Operation of the market without the approved acceptance certificate of the facility shall not be allowed.

5. Specialization and zoning of the territory of the trading market by commodity and industry, as well as the type of market, depending on the volume and nature of transactions carried out on the market, shall be determined by the market administration in accordance with applicable regulations.

6. The markets are classified:

1) by product specialization:

food – by the sale of food products;

non-food - by the sale of industrial goods, household appliances;

2) depending on the goods sold:

specialized;

universal;

3) by volumes of transactions and methods of their implementation:

retail;

wholesale.

7. The universal trade market is the trade market in which trade places are intended for implementation of sales of goods of a different class:

1) in the territory of the capital, the city of republican value the trade market consists of one and more stationary shopping facilities in which non-stationary shopping facilities, except for shop trailers can be located;

2) in the territory of the city of regional value, the city of district value, the settlement, the village the trade market consists of stationary and (or) non-stationary shopping facilities.

8. The specialized trade market is the trade market in which seventy and more percent of goods from their total quantity are intended for implementation of sales of goods of one class.

The specialized trade market represents stationary and (or) non-stationary shopping facilities.

Chapter 2. Requirements to maintenance of the territory, equipment and furnishing of the market

9. When organizing the market, the requirements of sanitary rules "Sanitary and epidemiological requirements for objects of wholesale and retail trade in food products" approved by order of the Minister of Healthcare of the Republic of Kazakhstan dated August 4, 2021 No. KR HCM-73 (registered in the register of state registration of regulatory legal acts under No. 23856) (hereinafter referred to as the sanitary rules), fire safety, architectural, construction, veterinary, environmental and other requirements in accordance with the current legislation of the Republic of Kazakhstan.

Footnote. Paragraph 9 - in the wording of the resolution of the Government of the Republic of Kazakhstan dated 17.03.2023 No. 233 (shall enter into force upon expiry of ten calendar days after the day of its first official publication).
10. Excluded by the resolution of the Government of the Republic of Kazakhstan dated 17.03.2023 No. 233 (shall enter into force upon expiry of ten calendar days after the day of its first official publication).

11. Placement of structures and equipment in the territory of the market must ensure the consumers with a free access to trade places, meeting the requirements of fire safety and opportunity of emergency evacuation of people and material values in accidental or emergency situations.

12. Excluded by the resolution of the Government of the Republic of Kazakhstan dated 17.03.2023 No. 233 (shall enter into force upon expiry of ten calendar days after the day of its first official publication).

13. Trade markets must have:

1) equipped trading places in accordance with the scheme of their placement, administrative and amenity, warehouse premises and common areas;

2) equipped available for viewing places, where the following shall be placed:

information containing the scheme of location of trade places on the trade market;

evacuation scheme in case of accidental or emergency situations;

a plan for evacuation of people in case of fire containing the procedure for the organization's employees to safely evacuate people to a safe area, call the fire service and organize fire extinguishing before the arrival of fire departments;

information on the procedure and conditions for the provision of trading places for rent (use), including a list of persons who have benefits in the market in accordance with subclause 11) of clause 18 of these Rules;

information on availability of vacant trade places;

contact details (phone number and (or) email address) of the person authorized to negotiate the provision of trade places for rent (use);

information, stipulated by the legislation of the Republic of Kazakhstan on protection of consumer rights;

information on the location of control measuring instruments, customer feedback books;

telephone numbers of market administration office, territorial subdivisions of state bodies, in the field of protection of consumer rights, sanitary-epidemiological welfare of population, bodies in veterinary and plant quarantine, department of Internal Affairs, where it is necessary to contact in case of questions regarding the work of the market;

sampling standards for food products for sanitary and veterinary examination (placement of such information in meat and fruit and vegetable pavilions is obligatory).

In the communal market there are information stands about the current retail prices for socially significant food products, according to the list of socially significant food products, approved by the Government of the Republic of Kazakhstan dated March 1, 2010 No. 145. Also, such an information stand may contain information on current retail prices for other food products.

The territory of the market shall be equipped with direction signs to trade rows (fruits and vegetables, meat, dairy, household goods, clothes, shoes and others), catering facilities, control measuring instruments, bus stops, exits and others.

The market is equipped with the necessary trade inventory, equipment, including control measuring instruments, approved for use in accordance with requirements of the Law of the Republic of Kazakhstan "On ensuring of unity of measurements ".

Control measuring instruments are installed in each food trading floor.

14. Arrangement and furnishing in the territory of the market of catering facilities, shopping facilities, consumer services for the population and social purposes shall be made in compliance with the requirements of sanitary rules.

15. In non-food sales areas, when selling things (clothes, shoes), conditions must be created for trying them on, and for complex technical and other goods that require a serviceability check, conditions for its implementation.

16. On the territory of the market, water supply and sanitation must meet requirements of sanitary rules.

17. Storage and sale on the market of food and agricultural products, food raw materials, goods shall be carried out in accordance with requirements of sanitary rules.

Chapter 3. Organization of work of market administration office

18. Market administration office shall:

1) ensure necessary conditions for normal operation of market and organization of its work in accordance with the current legislation of the Republic of Kazakhstan, regulating trading activities, these Rules and market regulations, including the operating mode for subjects of internal trade and employees of the administration of the trading market;

2) ensure timely cleaning and improvement of the market territory;

3) conduct monthly, in accordance with the schedule, the cleaning day in the market;

4) provide service maintenance of shopping facilities and trade places on the territory of the market in terms of energy, water, heat supply, as well as the availability of trade inventory and control weights that correspond to the operating conditions, established requirements for them and sanitary rules, depending on the specialization of the market;

5) take measures to maintain public order, fire safety, organize security guards and take measures to improve the market;

6) organize work of the market in accordance with these Rules, construction standards and rules, sanitary rules, fire safety rules environmental and other requirements in accordance with the current legislation;

7) install signs at the entrance to the territory of the market (in the state and Russian languages) indicating the type of market, specialization, name, operating hours;

8) must, if necessary, submit to all subjects of the trade market the following regulatory legal acts in paper or electronic form:

Law of the Republic of Kazakhstan "On protection of consumer rights";

Law of the Republic of Kazakhstan "On regulation of trade activities";

Law of the Republic of Kazakhstan "On ensuring uniformity of measurements";

these Rules;

sanitary regulations;

9) independently set the rates of payment for services provided by the market (rent of trading places and premises, as well as other additional services), with the exception of cases stipulated by the legislation of the Republic of Kazakhstan;

10) be obliged to conclude lease (use) agreements, when leasing (using) shopping facilities, trade places in shopping facilities, including trade markets, in accordance with the Law (when concluding an agreement for a period of more than three days within a calendar month - in writing);

11) independently make decisions on the provision of benefits to certain categories of citizens for the services provided by the market (in this case, the announcement of the provision of benefits and the list of persons who have the corresponding benefits are posted in a public place);

12) on a contractual basis, provide office space for the placement of permanent points to non-governmental organizations carrying out activities for the protection of law and order and fire safety, veterinary authorities;

13) provide paid services for commercial entities (storage in refrigerators, warehouses and other warehouses of goods, products, as well as personal belongings of traders; cutting meat; transportation of goods to places of trade; use of parking lots; announcements on the radio and others).

Footnote. Paragraph 18 as amended by the resolution of the Government of the Republic of Kazakhstan dated 17.03.2023 No. 233 (shall enter into force upon expiry of ten calendar days after the day of its first official publication).

19. An administrator of a trade market shall:

1) approve the market regulations, including the mode of operation for subjects of internal trade and employees of the administration of the trade market;

2) approve the list of additional services provided by the trading market (if available);

3) approves the procedure for providing the subjects of internal trade with trade places, their characteristics, the terms of the property lease (lease) agreement;

4) informs the subjects of internal trading the size of maximum permissible retail prices to socially significant food products in trade markets in writing.

20. The owner (owner) of the trading market and (or) individual entrepreneurs and legal entities providing for rent (use) trading facilities, trading places in trading facilities, including in trading markets, fulfill the tax obligation in accordance with the tax legislation of the Republic of Kazakhstan.

Footnote. Paragraph 20 - in the wording of the resolution of the Government of the Republic of Kazakhstan dated 17.03.2023 No. 233 (shall enter into force upon expiry of ten calendar days after the day of its first official publication).

21. The technical staff of the market shall carry out economic activities on the territory of the trading market in sanitary clothes, and also complies with sanitary and hygienic requirements.

22. The administration of the communal market, in agreement with the local executive bodies of the region, city, district, on a weekly basis shall establish the recommended retail prices for food products sold in the communal market.

23. The administration office of the communal market, in agreement with the local executive bodies of the region, city, district, on an annual basis shall establish fixed tariffs for all types of services provided (rent of retail space, storage, warehousing, sorting and packaging of goods, as well as entry and parking of trucks and cars) with the ability to adjust no more than once a quarter.

Chapter 4. Control over the work of markets

24. Control over compliance with the requirements of these Rules is carried out by authorized state bodies and local executive bodies of the region, the city of republican significance, the capital within their competence in the manner prescribed by the legislative acts of the Republic of Kazakhstan.

25. Market administration office shall provide assistance to officials of authorized bodies in conducting inspections and takes measures to eliminate deficiencies and violations identified during such inspections.

26. Based on the results of the inspections carried out, if violations of the current legislation of the Republic of Kazakhstan are detected, the regulatory bodies shall take the measures provided for by the legislation of the Republic of Kazakhstan.

27. A proprietor (owner) and (or) market administration office shall be responsible for violation of these Rules in accordance with the legislative acts of the Republic of Kazakhstan.

Chapter 5. Organization of trading process

28. Subjects of trade and market workers belonging to the decreed group of the population must comply with sanitary and hygienic requirements, as well as undergo medical examinations in accordance with the rules and frequency of mandatory medical examinations and the provision of state services "Passing preliminary mandatory medical examinations," approved by order of the Acting Minister of Healthcare of the Republic of Kazakhstan dated October 15, 2020 No. KR HCM-131/2020 (registered in the register of state registration of regulatory legal acts under No. 21443).

Footnote. Paragraph 28 - in the wording of the resolution of the Government of the Republic of Kazakhstan dated 17.03.2023 No. 233 (shall enter into force upon expiry of ten calendar days after the day of its first official publication).

29. A subject of trading activities in accordance with the Code of the Republic of Kazakhstan "On administrative infractions" shall be responsible in cases of: sale of goods (including those imported into the territory of the Republic of Kazakhstan from outside its borders) without documents, confirming the conformity and safety of products, and (or) not meeting the safety requirements for the life or health of consumers, as well as the unlawful use of an official document, certifying the compliance of goods with safety requirements; deceiving buyers regarding the quality of the goods being sold; false weighting of a consumer; trade in goods in violation of the requirements of sanitary rules.

30. When selling goods, the subjects of trading activity must:

1) observe the rules of trading on the market and the internal regulations of the market;

2) comply with the sanitary-epidemiological requirements and requirements of fire safety;

3) have available original copies of consignments and other forwarding documents stipulated by regulatory acts; documents, confirming the compliance and safety of goods;

4) keep tax records in accordance with the tax legislation of the Republic of Kazakhstan.

31. Documents, enlisted in subclause 3) of clause 30 of these Rules, shall be kept by the subject of trading activity during the entire time of work and are presented at the first request of the regulatory authorities and the market administration, as well as consumers.

32. The transfer of a trade place to a third party is carried out by agreement of the parties (the subject of trading activities and the market administration office).

33. The subjects of trading activities shall execute tax liability in accordance with fiscal legislation of the Republic of Kazakhstan.

34. The list of food products, prohibited for sale in the market shall be determined by the requirements of sanitary rules.

35. The sale on the market of goods prohibited for free sale is prohibited in accordance with the Law.

36. Conducting veterinary-sanitary examination in markets shall be mandatory. The sale of raw materials of animal origin without conducting veterinary-sanitary examination shall be prohibited.

37. In the communal market for the sale of food products, at least 70% of trading places are allocated, of which at least 10% of trading places are provided directly to agricultural producers for the sale of their own products.

At the same time, the determination of a specific number of trading places for the sale of food products and trading places for agricultural producers is carried out by the administration of the communal market in agreement with local executive bodies.

Chapter 6. Quality and safety of the goods being sold

38. Goods (products) shall be admitted to circulation on the market in accordance with the established rules for their circulation on the market in accordance with the procedure established by the legislation in the field of technical regulation, as well as food safety.

39. Goods that have lost quality during the sale and have passed into the category of substandard products shall be removed from sale.

Destruction or further processing of products and goods shall be carried out in accordance with the current legislation of the Republic of Kazakhstan.

Goods placed for temporary storage must be packed in containers. In storage rooms, goods shall be placed in compliance with the principles of commodity neighborhood, warehousing standards, regime and storage.

Chapter 7. Termination of activities of trade markets

40. The owner of a trade market shall terminate the activities of the market in accordance with the current legislation of the Republic of Kazakhstan.

Сауда базарларының қызметін ұйымдастыру қағидаларын, сауда базарының аумағын күтіп-ұстауға, оны жабдықтауға және жарақтандыруға қойылатын талаптарды бекіту туралы

Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2020 жылғы 2 қазандағы № 633 қаулысы. Күші жойылды - Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2023 жылғы 12 шілдедегі № 553 қаулысымен.

Ескерту. Күші жойылды – ҚР Үкіметінің 12.07.2023 № 553 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) қаулысымен.

"Сауда қызметін реттеу туралы" Қазақстан Республикасының Заңы 10-бабының 2-8-тармағына сәйкес Қазақстан Республикасының Үкіметі ҚАУЛЫ ЕТЕДІ:

Ескерту. Кіріспе жаңа редакцияда - ҚР Үкіметінің 17.03.2023 № 233 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) қаулысымен.

1. Қоса беріліп отырған Сауда базарларының қызметін ұйымдастыру қағидаларын, сауда базарының аумағын күтіп-ұстауға, оны жабдықтауға және жарақтандыруға қойылатын талаптар бекітілсін.

2. Мыналардың күші жойылды деп танылсын:

1) "Сауда базарларының қызметін ұйымдастыру қағидаларын бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2003 жылғы 5 ақпандағы № 131 қаулысы (Қазақстан Республикасының ПҮАЖ-ы, 2003 ж., № 6, 62-құжат);

2) "Сауда базарларының қызметін ұйымдастыру қағидаларын бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2003 жылғы 5 ақпандағы № 131 қаулысына өзгерістер енгізу туралы" Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2016 жылғы 25 ақпандағы № 111 қаулысы (Қазақстан Республикасының ПҮАЖ-ы, 2016 ж., № 15-16, 76-құжат).

3. Осы қаулы алғашқы ресми жарияланған күнінен бастап қолданысқа енгізіледі.

Қазақстан Республикасының Премьер-Министрі

А. Мамин

Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2020 жылғы 2 қазандағы № 633 қаулысымен бекітілген

Сауда базарларының қызметін ұйымдастыру қағидалары, сауда базарының аумағын күтіп-ұстауға, оны жабдықтауға және жарақтандыруға қойылатын талаптар

Ескерту. Қағидалар жаңа редакцияда - ҚР Үкіметінің 28.04.2023 № 341 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) қаулысымен.

1-тарау. Жалпы ережелер

1. Осы Сауда базарларының қызметін ұйымдастыру қағидалары, сауда базарының аумағын күтіп-ұстауға, оны жабдықтауға және жарақтандыруға қойылатын талаптар (бұдан әрі – Қағидалар) "Сауда қызметiн реттеу туралы" Қазақстан Республикасының Заңы (бұдан әрі – Заң) 10-бабының 2-8-тармағына сәйкес әзiрленді және Қазақстан Республикасының аумағында орналасқан сауда базарларының қызметін ұйымдастыру тәртібін, сауда базарының аумағын күтіп-ұстауға, жабдықтауға және жарақтандыруға қойылатын талаптарды айқындайды.

Осы Қағидалар сауда базарының барлық субъектiлерiне және объектілеріне қолданылады.

2. Осы Қағидаларда мынадай терминдер қолданылады:

1) автодүкен – сауда жабдығымен жарақталған арнаулы автокөлiк құралы (тауарларды автодүкендер арқылы өткізген кезде арнаулы көлік құралы техникалық тұрғыдан жарамды болуға тиіс);

2) автомат – тауарларды сатуға арналған автоматтандырылған құрылғы;

3) әкімшілік аймақ – сауда базарының сауда базары әкімшілігінің үй-жайлары орналасқан аймағы;

4) бөлшек сауда базары – соңғы тұтынушыға кәсіпкерлік қызметпен байланысты емес жеке, тұрмыстық және отбасылық пайдалану үшін қызметтерді көрсету, жұмыстарды орындау және тауарларды сату жүзеге асырылатын сауда базары;

5) бөлшек сауда – сауда базарының субъектілері соңғы тұтынушыға кәсіпкерлік қызметпен байланысты емес, жеке, тұрмыстық және отбасылық пайдалану үшін тауарларды сату бойынша жүзеге асыратын кәсіпкерлік қызмет;

6) вендинг автоматы – тауарларды сатуды жүзеге асыратын автоматтандырылған құрылғы және тамақ өнімдерін автоматты түрде дайындауға, автоматтандырылған жүйелердің көмегімен сатушының қатысуынсыз өткізуге арналған аппарат;

7) дүкен – сауда, қосалқы, әкімшілік-тұрмыстық үй-жайлармен, сондай-ақ тауарларды қабылдауға, сақтауға және сатуға дайындауға арналған үй-жайлармен қамтамасыз етілген күрделі стационарлық құрылыс немесе оның бір бөлігі;

8) дүңгіршек – бір немесе бірнеше сауда орнына есептелген, сауда залы мен азық-түлік тауарларын сақтауға арналған үй-жайлары жоқ, сауда жабдығымен жарақталған, тасымалданатын күрделі емес құрылыс;

9) жылжымалы сөре – арнайы белгіленген орынға орналастырылатын сауда орнын білдіретін тасымалданатын уақытша құрылыс (конструкция);

10) коммуналдық сауда базары – жергілікті атқарушы органдардың шешімі бойынша құрылатын, осы Қағидаларда айқындалатын тәртіппен әлеуметтік маңызы бар азық-түлік тауарларын қоса алғанда, негізінен азық-түлік тауарларымен сауда жүзеге асырылатын сауда базары;

11) көтерме сауда базары – кәсіпкерлік қызметті жүзеге асыру үшін қызметтерді көрсету, жұмыстарды орындау және кейіннен сатып алушыға сатуға арналған тауарларды сату жүзеге асырылатын сауда базары;

12) көтерме-бөлшек сауда базары – соңғы тұтынушыға жеке, тұрмыстық және отбасылық пайдалану үшін, сондай-ақ кейіннен кәсіпкерлік қызметті жүзеге асыру үшін сатып алушыға сату үшін тауарларды өткізуге қызметтер көрсету, жұмыстарды орындау жүзеге асырылатын сауда базары;

13) көтерме сауда – сауда базарының субъектілері кейіннен кәсіпкерлік қызметті жүзеге асыру үшін сатып алушыға сатуға арналған тауарларды өткізуді жүзеге асыратын кәсіпкерлік қызмет;

14) көрсетілетін қызмет – тұтынушылардың қажеттіліктерін қанағаттандыруға бағытталған, нәтижелері материалдық сипатта болмайтын қызмет;

15) қойма аймағы – қойма үй-жайлары, сондай-ақ осы қойма үй-жайларына қызмет көрсету үшін қажетті объектілер мен құрылғылар орналасқан сауда базарының аймағы;

16) қосымша көрсетілетін қызметтер тізбесі – сауда базарының ұсынылатын қызметінің (жұмысының) құнын көрсете отырып, нақты сипаттамасын қамтитын, сауда базарының меншік иесі (иеленуші) бекітетін және уәкілетті органның ақпараттық жүйесінде орналастырылатын құжат;

17) сауда базарының әкімшілігі – сауда базарының меншік иесі (иеленуші) базардың қызметін тікелей басқару үшін құратын басқару аппараты;

18) сауда базарының әкімшісі – сауда базарының меншік иесі (иеленуші) айқындаған, Қазақстан Республикасының еңбек заңнамасына сәйкес сауда базары әкімшілігінің басшысы болып тағайындалған, сауда базарының жұмыс істеуін және оның жұмысын Қазақстан Республикасының cауда қызметін реттеу туралы заңнамасына сәйкес ұйымдастыруды қамтамасыз ететін жеке тұлға;

19) сауда базарының схемасы – сауда базарының аумағында әкімшілік және сауда ғимараттарын (үй-жайларын), жеке орналасқан сауда орындарын, жылжымалы сөрелерді, автодүкендерді, шатырларды, қоғамдық тамақтандыру объектілерін, қоймаларды, зертханаларды және сауда базарларының өзге де объектілерін көрсете отырып, нысаналы аймақтарды (әкімшілік, сауда) орналастырудың экспликациясы бар схемасы;

20) сауда базарының меншік иесі (иеленуші) – Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес сауда қызметін, сондай-ақ сауда қызметін жүзеге асыру үшін сауда орындарын жалға, өзге де көрсетілетін қызметтерді ұсыну жөніндегі қызметті жүзеге асыратын, сауда базарының мүлкін иеленетін, пайдаланатын, оның ішінде меншік құқығында, дара кәсіпкер немесе заңды тұлға;

21) сауда базары – сауда қызметіне арналған, аумақта шаруашылық қызмет көрсету, басқару және күзет функциялары орталықтандырылған, тұрақты негізде жұмыс істейтін және өз аумағының шекарасы шегінде автокөлік құралдарын қою үшін алаңмен қамтамасыз етілген, сондай-ақ санитариялық-эпидемиологиялық талаптарға, өрт қауіпсіздігі, сәулет-құрылыс талаптарына және Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес өзге де талаптарға сәйкес келетін оқшауланған мүліктік кешен;

22) сауда қызметі – жеке және заңды тұлғалардың тауарларды сатып алу-сатуды жүзеге асыруға бағытталған кәсіпкерлік қызметі;

23) сауда базарының субъектісі – сауда базарының меншік иесі (иеленуші), әкімші, базар әкімшілігі, өнім берушілер мен тауар өндірушілер, сондай-ақ сауда базарларының аумағында сауда қызметін (жұмыстарды орындауды, қызметтер көрсетуді) жүзеге асыратын жеке және заңды тұлғалар;

24) сауда базарының объектісі – сауда және өзге де қызметке арналған және сауда базарының субъектілері пайдаланатын ғимараттар немесе ғимараттың бір бөлігі, құрылыс немесе құрылыстың бір бөлігі, уақытша құрылыс немесе уақытша конструкция, оның ішінде автоматтандырылған құрылғы немесе көлік құралы;

25) сауда мүкәммалы – сауда қызметін жүзеге асыруға арналған заттар;

26) сауда объектiсi – жабдықпен арнайы жарақтандырылған ғимарат немесе ғимараттың бiр бөлiгi, құрылыс немесе құрылыстың бiр бөлiгi, сауда базары, автоматтандырылған құрылғы немесе көлiк құралы;

27) сауда орны – тауарларды сату кезінде тауарларды қоюға, көрсетуге, сатып алушыларға қызмет көрсетуге және сатып алушылармен ақшалай есеп айырсу жүргізуге арналған және сол үшін пайдаланылатын жабдықпен жарақтандырылған орын;

28) сауда шағын базары (бұдан әрі – шағын базар) – сауда орындарының саны 25-тен аспайтын, өнеркәсіптік және (немесе) азық-түлік тауарларын, ауыл шаруашылығы өнімдерін, сондай-ақ сақтау үшін арнайы жағдайларды талап етпейтін тауарларды сатуға арналған базар;

29) стационарлық емес сауда объектісі – инженерлік-техникалық қамтамасыз ету желілеріне қосылуының (технологиялық жалғануының) болуына немесе болмауына қарамастан, жермен берік байланыспаған уақытша құрылысжай немесе уақытша конструкция, оның ішінде автоматтандырылған құрылғы немесе көлiк құралы;

30) стационарлық сауда объектісі – жермен берік байланысқан және инженерлік-техникалық қамтамасыз ету желілеріне қосылған (технологиялық жалғанған) ғимарат немесе ғимараттың бiр бөлiгi (қосарлас, қосарлас-жапсарлас, жапсарлас салынған үй-жай), құрылысжай немесе құрылысжайдың бiр бөлiгі (қосарлас, қосарлас-жапсарлас, жапсарлас салынған үй-жай);

31) сауда базарының жұмыс регламенті – сауда базарының, оның әкімшілігінің қызметін ұйымдастыру, оның ішінде осы Қағидалардың талаптарын орындау және сауда базарының аумағында тиімді сауда қызметін қамтамасыз ету мақсатында сауда орындарын жалға беру жөніндегі көрсетілетін қызметтерге тариф белгілеу тәртібі айқындалған сауда базарының меншік иесі (иеленуші) уәкілетті органның ақпараттық жүйесінде бекітетін құжат;

32) сауда қызметін реттеу саласындағы уәкілетті орган (бұдан әрі – уәкілетті орган) – сауда саясатын қалыптастыратын және сауда қызметі саласында басшылықты, сондай-ақ салааралық үйлестіруді жүзеге асыратын орталық атқарушы орган;

33) тауар өндіруші – тауарларды өндіретін және оларды өткізуді, оның ішінде сауда базарлары арқылы жүзеге асыратын дара кәсіпкер немесе заңды тұлға, Қазақстан Республикасының резиденттері мен бейрезиденттері;

34) тауар – айналымнан алынбаған, сатуға немесе айырбастауға арналған кез келген еңбек өнімі;

35) тауарлар тобы – функциялық мақсатында ұқсастығы бар тауарлар жиынтығы;

36) халықтың декреттелген тобы – халыққа қызмет көрсету саласында жұмыс істейтін және айналасындағы адамдарға инфекциялық және паразиттік ауруларды жұқтыруда барынша қауіп төндіретін тұлғалар;

37) шатыр (павильон) – бір немесе бірнеше сауда орындары үшін сауда жабдықтарымен жарақталған, сауда қоры үшін алаңы бар және арнайы белгіленген орынға орналастырылатын құрастырмалы-жинамалы конструкциядан жеңiл құрылатын құрылыс;

38) экспликация – өлшемі көрсетілген сауда орындарының тізбесін, сауда алаңы (бар болса), түрлері және (немесе) үлгілері көрсетілген сауда объектілерінің тізбесін, орын саны көрсетілген қоғамдық тамақтандыру объектілерінің тізбесін, ауданы көрсетілген өзге де объектілердің тізбесін білдіретін сауда базарының схемасына түсіндірмелер, сауда базарының схемасына өзге де түсіндірмелер.

2-тарау. Сауда базарларының қызметін ұйымдастыру

3. Сауда базарында тауарларды көтерме және бөлшек саудада сату түріндегі сауданы, сондай-ақ қызметтер көрсетуді сауда қызметі субъектілері сауда базарының схемасына сәйкес сауда базарының аумағында орналасқан стационарлық және стационарлық емес сауда объектілері арқылы және уәкілетті органның ақпараттық жүйесі арқылы жасалған жалға беру шарттарының негізінде жүзеге асырады.

4. Сауда базарының аумағын тауар-сала белгісі бойынша мамандандыруды және аймақтарға бөлуді, сондай-ақ сауда базарында жүзеге асырылатын мәмілелердің көлемі мен сипатына қарай сауда базарының типін Қазақстан Республикасының заңнамасына және сауда базарының бекітілген жұмыс регламентіне сәйкес сауда базарының меншік иесі (иеленуші) айқындайды.

5. Сауда базарлары:

1) тауарлық мамандануы бойынша:

азық-түлiк тауарларын өткiзу бойынша – азық-түлiк;

өнеркәсiп тауарларын, тұрмыстық техниканы өткізу бойынша – азық-түлiк емес;

2) өткізілетін тауарларға байланысты:

арнаулы;

әмбебап;

3) мәмілелердің көлемі мен оларды жүзеге асыру тәсілдері бойынша:

бөлшек сауда;

көтерме болып жiктеледi.

6. Әмбебап сауда базары сауда орындары әртүрлі топтағы тауарларды сатуды жүзеге асыруға арналған сауда базары болып табылады:

1) астананың, республикалық маңызы бар қаланың және облыстық маңызы бар қаланың аумағындағы сауда базары, автодүкендерді қоспағанда, ішінде стационарлық емес сауда объектілерін орналастыруға болатын бір және одан да көп стационарлық сауда объектілерінен тұрады;

2) аудандық маңызы бар қаланың, кенттің, ауылдың аумағындағы сауда базары стационарлық және (немесе) стационарлық емес сауда объектілерінен тұрады.

7. Арнаулы сауда базары тауарлардың жалпы санының жетпіс және одан да көп пайызы бір топтағы тауарларды сатуды жүзеге асыруға арналған сауда базары болып табылады.

Арнаулы сауда базары стационарлық және (немесе) стационарлық емес сауда объектілерін білдіреді.

8. Азық-түлік емес сауда залдарында заттарды (киім, аяқ киім) сату кезінде оларды киіп көру үшін жағдай жасалуға, ал ақаусыздығын тексеруді талап ететін күрделі-техникалық және басқа да тауарлар үшін – оны өткізуге арналған жағдай жасалуға тиіс.

9. Сауда базарын ұйымдастырған кезде Қазақстан Республикасының қолданыстағы заңнамасына сәйкес Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау министрінің 2021 жылғы 4 тамыздағы № ҚР ДСМ-73 бұйрығымен (нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 23856 болып тіркелген) бекітілген "Тамақ өнімдерінің көтерме және бөлшек сауда объектілеріне қойылатын санитариялық-эпидемиологиялық талаптар" санитариялық қағидаларының (бұдан әрі – № ҚР ДСМ-73 бұйрығы), өрт қауіпсіздігі талаптары, сәулет, құрылыс, ветеринариялық, экологиялық және басқа да талаптар сақталуға тиiс.

10. Сауда базарының әкімшілігі:

1) Қазақстан Республикасының қолданыстағы заңнамасына, осы Қағидаларға және сауда базарының бекітілген жұмыс регламентіне сәйкес сауда базарының жұмысын және оның жұмыс істеуі үшін жағдайларды;

2) сауда базарының аумағын уақтылы тазалауды және абаттандыруды;

3) сауда базарының аумағында және объектілерінде айына кемінде бір рет кестеге сәйкес санитариялық күн өткізуді;

4) сауда базарының аумағындағы сауда объектілері мен орындарына энергиямен, сумен, жылумен жабдықтау бөлігінде сервистік қызмет көрсетуді және Интернетке орнықты қосылуды, сондай-ақ жарамды сауда мүкәммалымен және бақылау таразыларымен, Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген талаптарға сәйкес оларды пайдаланудың тиісті жағдайларымен қамтамасыз етуді;

5) қоғамдық тәртіпті, өрт қауіпсіздігін, күзет қызметін ұйымдастыру жөнінде шаралар қабылдауды;

6) сауда базарының аумағына кірген кезде (базар типі, мамандануы, атауы, жұмыс режимі, сауда базары әкімшілігінің телефон нөмірлері көрсетілген) маңдайша (мемлекеттік және орыс тілдерінде) орналастыруды;

7) қосымша көрсетілетін қызметтердің бекітілген тізбесіне және сауда базарының бекітілген жұмыс регламентіне сәйкес белгіленген тарифтер бойынша қызметтер көрсету жөніндегі жұмысты;

8) уәкілетті органның ақпараттық жүйесі арқылы жасалған сауда объектілерін, сауда орындарын жалға беру (пайдалану) шарттарына сәйкес сауда базары субъектілері мен объектілерінің қызметін;

9) сауда базарының меншік иесінің (иеленушінің) шешіміне сәйкес, оның ішінде Қазақстан Республикасының заңнамасында көзделген жағдайларда сауда базарының әкімшілігі көрсететін қызметтер бойынша азаматтардың жекелеген санаттарына жеңілдіктер беру жөніндегі жұмысты;

10) құқық тәртібін және өрт қауіпсіздігін сақтау жөніндегі қызметті жүзеге асыратын мемлекеттік емес ұйымдарға, ветеринариялық қадағалау органдарына және басқаларға тұрақты пункттерді орналастыру үшін уәкілетті органның ақпараттық жүйесі арқылы шарттық негізде қызметтік үй-жайлар беруді;

11) сауда базары субъектілерін уәкілетті органның ақпараттық жүйесінде қосымша көрсетілетін қызметтер тізбесін бекіту туралы кемінде бір ай бұрын хабардар етуді;

12) әлеуметтік маңызы бар азық-түлік тауарларын өткізетін сауда базары субъектілерін сауда базарында әлеуметтік маңызы бар азық-түлік тауарларына шекті рұқсат етілген бөлшек сауда бағаларының мөлшері туралы хабардар етуді;

13) сауда базары субъектілері мен сатып алушылар үшін сауда базары объектілерін орналастыру схемасын (схемаларын) орнатуды;

14) уәкілетті органның ақпараттық жүйесіне мәліметтерді уақтылы және толық енгізу жөніндегі жұмысты;

15) сауда базарында сауда жасаушылар (жалға алушылар) туралы ақпаратты, сауда базарында өткізілетін тауарлар туралы мәліметтерді уәкілетті органның ақпараттық жүйесіне жылына бір рет ұсынуды;

16) уәкілетті органның ақпараттық жүйесінде QR-код арқылы жалға алушылардан алынған ескертулер мен ұсыныстарды кейіннен оларды жою және уәкілетті органның ақпараттық жүйесі арқылы өтініш берушіге сауда базарының жұмыс регламентінде белгіленген мерзімдерде қарау нәтижелерін беру жөніндегі шаралар қабылдау үшін қарау жұмысын;

17) сатушылардың (жалға алушылардың) және олар иеленген сауда объектілерінің және (немесе) сауда орындарының осы Қағидаларда және сауда базарының жұмыс регламентінде белгіленген талаптарға сәйкестігінің мониторингін және мониторинг қорытындыларын уәкілетті органның ақпараттық жүйесінде орналастыруды;

18) сауда базарының басшылығына жалға алушылардың ұсыныстар, шағымдар және өтініштер беруінің мүмкіндігі үшін әрбір жалға алынған сауда орнына QR-кодын орналастыруды ұйымдастырады.

11. Сауда базарының жұмыс регламенті және қосымша көрсетілетін қызметтер тізбесі уәкілетті органның ақпараттық жүйесінде 25 қаңтардан кешіктірілмей орналастырылады.

Сауда базарының жұмыс регламентіне өзгерістер мен толықтырулар енгізуді сауда базарының әкімшілігі осы сауда базарының меншік иесінің (иеленушінің) шешімі негізінде жүзеге асырады.

Мұндай өзгерістер мен толықтырулар туралы ақпаратты сауда базарының әкімшілігі осындай шешім қабылданғаннан кейін 3 (үш) жұмыс күнінен кешіктірмей енгізеді.

Сауда базарының жұмыс регламенті:

1) толық және (егер бар болса) қысқартылған атауын, оның ішінде фирмалық атауын, заңды тұлғаның ұйымдық-құқықтық нысанын, оның орналасқан жерін, мемлекеттік тіркеу нөмірін;

2) салық төлеушінің сәйкестендіру нөмірін;

3) сауда базарының мамандануын;

4) сауда базарының схемасын;

5) авариялық немесе төтенше жағдайлар туындаған кезде эвакуациялау схемасын;

6) сауда базарында кезектен тыс қызмет көрсету құқығы немесе басқа да жеңілдіктер берілген азаматтардың жекелеген санаттарының тізбесін;

7) сауда орындарын ұсыну, қызметтер көрсету тәртібін және шарттарын, олардың сипаттамаларын, оларды ұсынғаны үшін құн мөлшерін;

8) жалға беру (пайдалану) шартының талаптарын, оның ішінде оны бұзу тәртібін және негіздерін;

9) тарифке енгізілетін негізгі шығындардың сипаттамасын қамтитын сауда орындарын жалға беру жөніндегі көрсетілетін қызметтерге тариф белгілеу тәртібін, тарифке өзгерістер енгізу мерзімдерін және тәртібін қамтиды.

12. Сауда базарының техникалық персоналы сауда базары аумағында шаруашылық қызметті арнайы киім киіп жүзеге асырады, сондай-ақ сауда базарының жұмыс регламентінің талаптарын сақтайды.

13. Қосымша көрсетілетін қызметтер тізбесінде базар әкімшілігі көрсететін барлық қызметтер қамтылуға тиіс.

Мыналар қосымша көрсетілетін қызметтер тізбесіне кіреді:

1) көрсетілетін қызметтердің атауы;

2) көрсетілетін қызметтердің құны;

3) көрсетілетін қызметтердің сипаттамасы және олардың сандық көрсеткіштері.

14. Сауда қызметін жүзеге асыратын сауда базарының субъектісі:

1) отандық тауар өндірушілердің қатар орналасқан арнайы маңдайшамен немесе "Қазақстанда жасалған" деген жазумен бірнеше тауары үшін орнатуға рұқсат етілетін отандық тауар өндірушінің тауарлары қойылатын орындарды белгілейді;

2) Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген сауда қызметін жүзеге асыру кезінде қойылатын міндетті талаптарды, сондай-ақ сауда базарының бекітілген жұмыс регламентін сақтайды;

3) уәкілетті органның ақпараттық жүйесінде сатылатын тауарлардың қауіпсіздігі жөніндегі қажетті құжаттардың болуын декларациялайды;

4) уәкілетті органның ақпараттық жүйесінде QR-код арқылы сауда базары әкімшілігінің және (немесе) уәкілетті мемлекеттік органның атына ескертулер мен ұсыныстарды кейіннен оларды жою және қарау нәтижелерін өтініш берушіге Қазақстан Республикасының заңнамасында немесе сауда базарының жұмыс регламентінде белгіленген мерзімдерде уәкілетті органның ақпараттық жүйесі арқылы ұсыну жөнінде шаралар қабылдау үшін жолдайды;

5) сауда қызметін, тауарларды көтерме және бөлшек саудада сатуды, оның ішінде көрсетілетін қызметтерді жүзеге асырған кезде Қазақстан Республикасының салық және азаматтық заңнамасына сәйкес кассалық режимді және құжаттарды ресімдеуді сақтайды.

15. Сауда базарының меншік иесі (иеленуші) Заңның 10-бабы 2-3-тармағының талаптарын сақтайды, басқару мен өндірудің заманауи технологияларын енгізуді ескере отырып, сауда базарының орта мерзімді, ұзақ мерзімді жоспарларын (даму стратегияларын, инвестициялық бағдарламаларды) әзірлейді және бекітеді.

16. Коммуналдық сауда базары:

1) шешімі осы коммуналдық базарды құруға негіз болған жергілікті атқарушы орган бекіткен сауда базарының жұмыс регламентіне сәйкес өз қызметін жүзеге асырады;

2) жергілікті тауар өндірушілерді қолдау, халықтың әлеуметтік осал топтарына әлеуметтік қолдау көрсету мәселелері бойынша:

әлеуметтік маңызы бар азық-түлік тауарлардың ең төменгі бағасын белгілеу;

сауда базарының жұмыс регламентіне сәйкес заңнамалық түрде кезектен тыс қызмет көрсету құқығы немесе басқа да жеңілдіктер берілген азаматтардың жекелеген санаттарына қызметтер көрсету;

өз қосалқы шаруашылығының өнімін өткізетін азаматтарға сауда орындарын ақы алмай ұсыну жолымен әлеуметтік маңызы бар міндеттерді орындайды.

3) коммуналдық базарда азық-түлік тауарларын өткізу үшін сауда орындарының кемінде 70 %-ы бөлінеді, оның ішінде сауда орындарының кемінде 10 %-ы өз өнімдерін өткізу үшін тікелей ауыл шаруашылығы тауарын өндірушілерге беріледі.

Бұл ретте азық-түлік тауарларын өткізу үшін сауда орындарының нақты санын және ауыл шаруашылығы тауарын өндірушілер үшін сауда орындарын айқындауды коммуналдық базар әкімшілігі жергілікті атқарушы органдармен келісу бойынша жүзеге асырады.

17. Коммуналдық базар әкімшілігі:

1) осы Қағидалардың 10-тармағында көзделген қызметті жүзеге асырады;

2) облыстың, қаланың, ауданның жергілікті атқарушы органдарымен келісу бойынша коммуналдық базарда өткізілетін азық-түлік тауарларына ұсынылатын бөлшек сауда бағаларын апта сайын белгілейді;

3) облыстың, қаланың, ауданның жергілікті атқарушы органдарымен келісу бойынша жылына бір реттен жиі болмайтын түзету мүмкіндігімен көрсетілетін қызметтердің барлық түрлері (сауда алаңдарын жалға алу, тауарларды сақтау, қоймалау, сұрыптау және өлшеп-орау, сондай-ақ жүк және жеңіл автокөліктің кіруі мен тұрағы) бойынша тіркелген тарифтерді жыл сайын белгілейді;

4) сауда базарына кіре берісте, оның ішінде ақпараттық жүйеде Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2010 жылғы 1 наурыздағы № 145 қаулысымен бекітілген Әлеуметтік маңызы бар азық-түлік тауарларының тізбесіне сәйкес әлеуметтік маңызы бар азық-түлік тауарларына ағымдағы бөлшек сауда бағалары туралы ақпараттық стенд орналастырады. Ақпараттық стендте өзге азық-түлік тауарларының ағымдағы бөлшек сауда бағалары туралы ақпарат қамтылуы мүмкін.

18. Көтерме және көтерме-бөлшек базарларында тауарларды көтерме саудада сатуды жүзеге асыратын осы базарлардың субъектілері:

1) сауда базарларының, оның ішінде тауарларды қоймаға жинау мен сақтау жөніндегі қызметіне қойылатын ҚР ДСМ-73 бұйрығы талаптарын;

2) Қазақстан Республикасының техникалық реттеу және метрология саласындағы заңнамасына сәйкес жабдықтар мен тауарларға қойылатын талаптарды;

3) Қазақстан Республикасының салық және азаматтық заңнамасына сәйкес құжаттаманы жүргізу және есептілік жөніндегі талаптарды сақтайды.

19. Сауда базарларында:

1) орналастыру схемасына сәйкес сауда орындары, әкімшілік-тұрмыстық, қойма үй-жайлары және ортақ пайдаланылатын орындар жабдықталуға тиіс.

Сауда базарының схемасы жасалған жалға беру (пайдалану) шарттарына сәйкес әкімшілік және қойма аймақтарының, дүкендердің, дүңгіршектердің, жылжымалы сөрелердің, шатырлардың (павильондардың), сауда объектілерінің, сауда орындарының, автодүкендердің және вендинг автоматтарының орналасқан орны көрсетілген экспликация түріндегі ақпаратты қамтиды;

2) көруге ыңғайлы орындар жабдықталуға тиіс, онда мыналар орналастырылады:

сауда орындарының сауда базарында орналасу схемасын қамтитын ақпарат;

бос сауда орындарының бар-жоғы туралы ақпарат;

3) ұйым қызметкерлерінің адамдарды қауіпсіз аймаққа қауіпсіз эвакуациялауды жүргізу, өртке қарсы қызметті және басқа қызметтерді шақыру және өрт сөндіру бөлімшелері келгенге дейін өртті сөндіруді ұйымдастыру жөніндегі іс-қимыл тәртібін қамтитын өрт, авариялық, төтенше жағдай туындаған кезде адамдарды эвакуациялау жоспары болуға тиіс;

4) сауда орындарын жалға (пайдалануға) беру жөнінде келіссөздер жүргізуге уәкілетті тұлғаның байланыс деректері (телефон нөмірі және (немесе) электрондық мекенжайы) болуға тиіс;

5) Қазақстан Республикасының тұтынушылардың құқықтарын қорғау туралы заңнамасында көзделген ақпарат болуға тиіс;

бақылауға арналған өлшем құралдарының орналасқан жері туралы ақпарат, пікірлер мен ұсыныстар кітабы болуға тиіс;

6) сауда базары әкімшілігінің, мемлекеттік органдардың аумақтық бөлімшелерінің, тұтынушылардың құқықтарын қорғау, халықтың санитариялық-эпидемиологиялық саламаттылығы саласындағы, ветеринария және өсімдіктер карантині жөніндегі органдардың, сауда базарының жұмысына қатысты мәселелер туындаған жағдайда жүгіну қажет ішкі істер бөлімінің телефон нөмірлері болуға тиіс;

7) санитариялық-ветеринариялық сараптама жүргізу үшін азық-түлік тауарларын іріктеу нормалары (мұндай ақпаратты ет және жеміс-көкөніс павильондарында орналастыру) болуға тиіс;

8) сауда қатарларына (жеміс-көкөніс, ет, сүт, тұрмыстық тауарлар, киім, аяқ киім және басқалары), қоғамдық тамақтандыру объектілеріне, бақылауға арналған өлшем құралдарына, автобус аялдамаларына, шығатын есіктерге және басқаларға баратын бағыттар көрсеткіштермен жарақтандырылуға тиіс;

9) қажетті сауда мүкәммалымен, жабдықпен, оның ішінде "Өлшем бірлігін қамтамасыз ету туралы" Қазақстан Республикасы Заңының талаптарына сәйкес қолдануға рұқсат етілген бақылауға арналған өлшем құралдарымен жарақтандырылуға тиіс;

10) әрбір азық-түлік сауда залында бақылауға арналған өлшем құралдары орнатылады;

11) дүңгіршек, жылжымалы сөре, сауда орны, шатыр (павильон), автодүкен, автомат, вендинг автоматы, дүкен сауда базарының схемасына және уәкілетті органның ақпараттық жүйесі арқылы жасалған жалға алу (сауда орнын беру туралы) шартына сәйкес сауда базарының әкімшілігі арнайы белгілеген жерде орналастырылады.

20. Қоғамдық тамақтандыру, сауда, халыққа тұрмыстық қызмет көрсету және әлеуметтік мақсаттағы объектілерді сауда базарының аумағында орналастыру және жабдықтау № ҚР ДСМ-73 бұйрығының талаптары сақтала отырып жүргізіледі.

21. Сауда базарының аумағындағы энергиямен, сумен, жылумен жабдықтау және интернетке орнықты қосылу Қазақстан Республикасы заңнамасының талаптарына сай болуға тиіс.

22. Тамақ және ауыл шаруашылығы өнімдерін, азық-түлік шикізатын, тауарларды сақтау және сауда базарында өткізу № ҚР ДСМ-73 бұйрығының талаптарына сәйкес жүзеге асырылады.

23. Уәкілетті органның ақпараттық жүйесінде сауда объектілерін және (немесе) сауда орындарын жалға (пайдалануға) беру туралы шартта мынадай мәліметтер болуға тиіс:

1) жеке тұлға үшін – дара кәсіпкердің тегі, аты және (бар болса) әкесінің аты, оның тұрғылықты жері, жеке басын куәландыратын құжаттың деректері, дара кәсіпкерді мемлекеттік тіркеу туралы мәліметтер;

2) заңды тұлға үшін – жалға алушының толық және (егер бар болса) қысқартылған атауы, оның ішінде фирмалық атауы және заңды тұлғаның ұйымдық-құқықтық нысаны, оның орналасқан жері, мемлекеттік тіркеу нөмірі;

3) жеке немесе заңды тұлғаның сәйкестендіру нөмірі;

4) сауда орны берілген мерзім және оны пайдалану мақсаттары;

5) шартты өзгерту, бұзу талаптары.

24. Меншік иесі (иеленуші) және (немесе) сауда базарының әкімшілігі осы Қағидаларды бұзғаны үшін Қазақстан Республикасының заңнамалық актілеріне сәйкес жауапты болады.

25. Халықтың декреттелген тобына жататын сауда қызметінің субъектілері мен сауда базарының жұмыскерлері санитариялық-эпидемиологиялық талаптарды сақтауға, сондай-ақ "Міндетті медициналық қарап-тексерулерге жататын адамдардың нысаналы топтарын, сондай-ақ оларды жүргізу тәртібі мен мерзімділігін, зертханалық және функционалдық зерттеулердің көлемін, медициналық қарсы көрсетілімдерді, зиянды және (немесе) қауіпті өндірістік факторлардың, жұмысқа орналасқан кезде орындау кезінде міндетті алдын ала медициналық қарап-тексерулер және мерзімдік міндетті медициналық қарап-тексерулер жүргізілетін кәсіптер мен жұмыстардың тізбесін және "Алдын ала міндетті медициналық қарап-тексерулерден өткізу" мемлекеттік қызметін көрсету қағидаларын бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау министрінің міндетін атқарушының 2020 жылғы 15 қазандағы № ҚР ДСМ-131/2020 бұйрығына (Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде 2020 жылғы 16 қазанда № 21443 болып тіркелген) сәйкес медициналық қарап-тексеруден өтуге тиіс.

26. Сауда қызметiнiң субъектiсi Қазақстан Республикасының Әкімшілік құқық бұзушылық туралы кодексіне сәйкес жауапты болады.

27. Жүкқұжаттардың түпнұсқалары және нормативтік актілерде көзделген тауарлардың сәйкестігі мен қауіпсіздігін растайтын тауарға ілеспе басқа құжаттар сауда қызметі субъектісінде бүкіл жұмыс уақыты ішінде сақталады және бақылаушы органдар мен сауда базарының әкімшілігі, сондай-ақ тұтынушылар талап ете салысымен ұсынылады.

28. Сауда орнын үшінші тұлғаға беру тараптардың келісуі бойынша (сауда қызметінің субъектісі және сауда базарының меншік иесі (иеленуші) уәкілетті органның ақпараттық жүйесінде жүргізіледі.

29. Сауда қызметінің субъектілері, сауда базарының меншік иесі (иеленуші) және (немесе) сауда объектілерін, сауда объектілеріндегі сауда орындарын, оның ішінде сауда базарларында жалға (пайдалануға) беруші дара кәсіпкерлер, заңды тұлғалар Қазақстан Республикасының салық заңнамасына сәйкес салық міндеттемелерін орындайды.

30. Сауда базарында айналысқа техникалық реттеу, сондай-ақ тамақ өнімдерінің қауіпсіздігі саласындағы заңнамада белгіленген тәртіппен олардың сауда базары айналысының белгіленген қағидаларына сәйкес тауарлар (өнімдер) жіберіледі.

31. Сатылған уақытта сапасын жоғалтқан және сапасыз санатқа өткен тауар сатудан алынады.

Өнімдер мен тауарларды жою немесе одан әрі өңдеу Қазақстан Республикасының қолданыстағы заңнамасына сәйкес жүзеге асырылады.

Уақытша сақтауға орналастырылған тауарлар ыдысқа қапталуға тиіс. Тауарлар сақтау үй-жайларында тауарларды қатар қою қағидаттары, қоймалау нормалары, сақтау режимі сақтала отырып орналастырылады.

32. Сауда базарының иесі (иеленуші):

1) энергиямен, сумен, жылумен жабдықтау жағдайларын және Интернетке орнықты қосылуды, сондай-ақ сауда базарында тауарларды қабылдау, сақтау, сату (жұмыстарды орындау, қызметтер көрсету) үшін тиісті инфрақұрылымдық жағдайларды қамтамасыз етеді;

2) уәкілетті органның ақпараттық жүйесі арқылы сауда базарының қызметін тоқтату немесе тоқтата тұру туралы шешім қабылданғаннан кейін 10 жұмыс күні ішінде базар субъектілерін және уәкілетті органды осы шешім туралы хабардар етеді;

3) азаматтардың жекелеген санаттарына сауда базарының әкімшілігі көрсететін қызметтер бойынша, оның ішінде Қазақстан Республикасының заңнамасында көзделген жағдайларда жеңілдіктер беру туралы шешімдер қабылдайды;

4) уәкілетті органның ақпараттық жүйесінде сауда объектілерін және (немесе) сауда орындарын жалға беру (пайдалану) шарттарын жасасады;

5) сауда базарының жұмыс регламентін және уәкілетті органның ақпараттық жүйесінде қосымша көрсетілетін қызметтер тізбесін бекітеді;

6) сауда базарының субъектілерін және уәкілетті органды ақпараттық жүйеде 6 (алты) ай бұрын міндетті түрде хабардар ете отырып, сауда орнының жалдау құнының тарифін жылына бір реттен асырмай бекітеді;

7) Қазақстан Республикасының заңнамасына, осы Қағидаларға және сауда базарының бекітілген жұмыс регламентіне сәйкес сауда базары әкімшілігінің жұмысын бақылайды және қамтамасыз етеді.

8) жалға алушылардың ескертулері мен ұсыныстарын қарайды және оларды уәкілетті органның ақпараттық жүйесі арқылы сауда базарының жұмыс регламентінде белгіленген мерзімдерде жою жөнінде шешім қабылдайды;

9) сауда базарының субъектілері мен объектілері туралы барлық қажетті мәліметтерді уәкілетті органдардың лауазымды адамдарына тексеру жүргізуге ұсыну жолымен жәрдем көрсетеді және осындай тексерулер барысында анықталған кемшіліктер мен бұзушылықтарды жою жөнінде шаралар қабылдайды, анықталған бұзушылықтар жойылмаған жағдайда алдын ала хабардар етпей, уәкілетті органның ақпараттық жүйесінде жалдау шартын бұзады.

10) Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес сауда базарының қызметіне және оның әкімшілігінің жұмысына жауапты болады.