Сырым ауданы бойынша 2023-2024 жылдарға арналған жайылымдарды басқару және оларды пайдалану жөніндегі жоспарын бекіту туралы

Қазақстан Республикасының "Жайылымдар туралы" Заңына және Қазақстан Республикасының "Қазақстан Республикасындағы жергілікті мемлекеттік басқару және өзін-өзі басқару туралы" Заңына сәйкес, аудандық мәслихат ШЕШТІ:

1. Осы шешімнің қосымшасына сәйкес Сырым ауданы бойынша 2023-2024 жылдарға арналған жайылымдарды басқару және оларды пайдалану жөніндегі жоспары бекітілсін.

2. Осы шешім алғашқы ресми жарияланған күнінен бастап қолданысқа енгізіледі.

Мәслихат хатшысы

Ш.Дуйсенгалиева

Сырым аудандық мәслихатының
2022 жылғы 22 желтоқсандағы
№ 27-3 шешіміне қосымша

Сырым ауданы бойынша 2023-2024 жылдарға арналған жайылымдарды басқару және оларды пайдалану жөніндегі жоспары

Осы Сырым ауданы бойынша 2023-2024 жылдарға арналған жайылымдарды басқару және оларды пайдалану жөніндегі жоспар (бұдан әрі – Жоспар) Қазақстан Республикасының 2017 жылғы 20 ақпандағы "Жайылымдар туралы" Заңына, Қазақстан Республикасының 2001 жылғы 23 қаңтардағы "Қазақстан Республикасындағы жергілікті мемлекеттік басқару және өзін-өзі басқару туралы" Заңына, Қазақстан Республикасы Премьер-Министрінің орынбасары-Қазақстан Республикасы Ауыл шаруашылығы министрінің 2017 жылғы 24 сәуірдегі №173 "Жайылымдарды ұтымды пайдалану қағидаларын бекіту туралы" бұйрығына (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде №15090 тіркелген), Қазақстан Республикасы Ауыл шаруашылығы министрінің 2015 жылғы 14 сәуірдегі №3-3/332 "Жайылымдардың жалпы алаңына түсетін жүктеменің шекті рұқсат етілетін нормасын бекіту туралы" (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде №11064 тіркелген) бұйрығына сәйкес әзірленді.

Жоспар жайылымдарды ұтымды пайдалану, жемшөпке қажеттілікті тұрақты қамтамасыз ету және жайылымдардың тозу процестерін болғызбау мақсатында қабылданады.

Жоспар мазмұны:

1) ветеринариялық-санитариялық обьектілер туралы мәліметті осы Жоспардың 1-қосымшасына сәйкес;

2) ауыл шаруашылығы жануарларын жаюдың және айдаудың маусымдық маршруттарын белгілейтін жайылымдарды пайдалану жөніндегі күнтізбелік графигін осы Жоспардың 2-қосымшасына сәйкес;

3) құқық белгілейтін құжаттар негізінде жер санаттары, жер учаскелерінің меншік иелері және жер пайдаланушылар бөлінісінде әкімшілік-аумақтық бірлік аумағында жайылымдардың орналасу схемаларын (карталарын) осы Жоспардың 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9, 10, 11, 12, 13, 14-қосымшаларына сәйкес;

4) жайылым айналымдарының қолайлы схемалары осы Жоспардың 15, 16, 17, 18, 19, 20, 21, 22, 23, 24, 25, 26-қосымшаларына сәйкес;

5) жайылымдардың, оның ішінде маусымдық жайылымдардың сыртқы және ішкі шекаралары мен алаңдары, жайылымдық инфрақұрылым объектілері белгіленген карталарын осы Жоспардың 27, 28, 29, 30, 31, 32, 33, 34, 35, 36, 37, 38-қосымшаларына сәйкес;

6) жайылым пайдаланушылардың су тұтыну нормасына сәйкес жасалған су көздеріне (көлдерге, өзендерге, тоғандарға, апандарға, суару немесе суландыру каналдарына, құбырлы немесе шахталы құдықтарға) қол жеткізу схемаларын осы Жоспардың 39, 40, 41, 42, 43, 44, 45, 46, 47, 48, 49, 50-қосымшаларына сәйкес;

7) жайылымы жоқ жеке және (немесе) заңды тұлғалардың ауыл шаруашылығы жануарларының мал басын орналастыру үшін жайылымдарды қайта бөлу және оны берілетін жайылымдарға ауыстыру схемаларын осы Жоспардың 51, 52, 53, 54, 55, 56, 57, 58, 59, 60, 61, 62-қосымшаларына сәйкес;

8) аудандық маңызы бар қала, кент, ауыл, ауылдық округ маңында орналасқан жайылымдармен қамтамасыз етілмеген жеке және (немесе) заңды тұлғалардың ауыл шаруашылығы жануарларының мал басын шалғайдағы жайылымдарға орналастыру схемаларын осы Жоспардың 63, 64, 65, 66, 67, 68, 69, 70, 71, 72, 73, 74-қосымшаларына сәйкес;

9) тиісті әкімшілік-аумақтық бірлікте жайылымдарды ұтымды пайдалану үшін қажетті өзге де талаптарды қамтуға тиіс.

10) жергілікті жағдайлар мен ерекшеліктерге қарай жеке ауладағы ауыл шаруашылығы жануарларын жаюға халық мұқтажын қанағаттандыру үшін қажетті жайылымдардың сыртқы мен ішкі шекаралары және алаңдары белгіленген карталарын осы Жоспардың 75, 76, 77, 78, 79, 80, 81, 82, 83, 84, 85, 86 қосымшаларына сәйкес.

Жайылымдарды басқару және оларды пайдалану жөніндегі жоспар:

жайылымдарды геоботаникалық зерттеп-қараудың жай-күйі туралы мәліметтер;

ветеринариялық-санитариялық объектілер туралы мәліметтер;

иелерін – жайылым пайдаланушыларды, жеке және (немесе) заңды тұлғаларды көрсете отырып, ауыл шаруашылығы жануарлары мал басының саны туралы деректер;

ауыл шаруашылығы жануарларының түрлері мен жыныстық жас топтары бойынша қалыптастырылған үйірлердің, отарлардың, табындардың саны туралы деректер;

шалғайдағы жайылымдарда жаю үшін ауыл шаруашылығы жануарларының мал басын қалыптастыру туралы мәліметтер;

екпе және аридтік жайылымдарда ауыл шаруашылығы жануарларын жаю ерекшеліктері;

малды айдап өтуге арналған сервитуттар туралы мәліметтер;

мемлекеттік органдар, жеке және (немесе) заңды тұлғалар берген өзге де деректер ескеріле отырып қабылданады.

Әкімшілік- аумақтық бөлініс бойынша Сырым ауданында 12 ауылдық округтер, 38 ауылдық елді-мекендер орналасқан.

Сырым ауданы территориясының жер санаттары бойынша жалпы аумағы (га)

№ р/с	Жер санаты	Барлығы, гектар	Соның ішінде жайылымдық
1	Жалпы жер көлемі: соның ішінде	1 188 843	900 813
2	ауыл шаруашылығы мақсатындағы жерлер	682 871	564 377
3	елді мекен жерлері	140 017	129 874
4	өнеркәсiп, көлiк, байланыс, ғарыш қызметі, қорғаныс, ұлттық қауіпсіздік мұқтажына арналған жерлер және ауыл шаруашылығына арналмаған өзге де жерлер	1 794	0
5	орман қорының жерлері	5 103	3
6	су қорының жерлері	37	0
7	қордағы жерлер	359 021	206 559

Ауданның ауылдық округтары бойынша жер пайдалануы ( га )

№ р/с	Округ атауы	Елді мекен атауы	Территорияның жалпы көлемі, га		соның ішінде			Барлық егіс көлемі, га
№ р/с	Округ атауы	Елді мекен атауы	Территорияның жалпы көлемі, га	Елді мекендердің жері	Ауыл шаруашылығы мақсатындағы жер	Босалқы жер және арнайы жер қоры	Басқа	Барлық егіс көлемі, га
1	Жымпиты ауылдық округі	Жымпиты	45220	14820	29150	1250	0	2283
		Улента	28719	9713	13005	1822	4179	0
		Саралжын	40086	2025	18228	18039	1794	0
2	Алгабас ауылдық округі	Алгабас	59522	4507	38512	15579	924	2510
		Жанаонир	29995	2134	12823	15038	0	0
		Сасыкколь	24205	2059	6314	15832	0	0
3	Аралтобе ауылдық округі	Аралтобе	53497	10847	23672	18978	0	838
3	Аралтобе ауылдық округі	Кызылагаш	50979	3640	28751	18588	0	1020
4	Булан ауылдық округі	Булан	19703	4119	10618	4966	0	0
4	Булан ауылдық округі	Жамбыл	29369	2626	8473	18270	0	0
5	Бұлдырты ауылдық округі	Булдурта	46090	6359	39007	724	0	3
		Аккудук	9903	1396	3316	5191	0	0
		Жаркамыс	16058	805	13931	1322	0	0
		Когерис	19717	1246	8111	10360	0	0
		Каракудук	21412	2171	18595	646	0	0
6	Елтай ауылдық округі	Таскудук	48820	3621	27108	18091	0	400
6	Елтай ауылдық округі	Алатау	24136	1485	12789	9862	0	0
7	Жетикол ауылдық округі	Косарал	38081	5174	30980	1927	0	0
		Акоба	14791	2397	6140	6254	0	0
		Жетиколь	29193	3064	7963	18166	0	0
		Каракудук	31446	2378	22318	6750	0	0
8	Жосалы ауылдық округі	Коныр	38929	4958	25968	8003	0	2499
		Былкылдак	14488	2433	11306	749	0	0
		Кенашы	30056	1524	13400	15132	0	0
		Тамды	20608	2356	11450	6802	0	0
9	Сарой ауылдық округі	Шагырлой	38554	5265	26417	6872	0	0
		Жанаконыс	27569	1992	17352	8225	0	0
		Коздикара	30469	3347	17072	10050	0	0
		Кызылтан	1995	1518	477	0	0	0
10	Талдыбулак ауылдық округі	Талдыбулак	44971	5285	28272	11414	0	4557
10	Талдыбулак ауылдық округі	Казахстан	42344	1389	23826	17129	0	3024
11	Шолаканкаты ауылдық округі	Тоганас	24696	3278	16418	4963	37	2865
		Анкаты	21943	2339	16604	3000	0	650
		Караганды	21032	2204	8188	10640	0	2000
		Куспанколь	22903	1860	11200	9843	0	3200
		Сегізуй	24610	1788	19855	2967	0	80
12	Кособа ауылдық округі	Кособа	55906	7699	38972	9235	0	0
12	Кособа ауылдық округі	Жыракудук	46828	4196	16290	26342	0	0

Ауданның климаты тым континенталды, қысы біршама суық, жазы ыстық әрі қуаң, аңызақты келеді. Ауаның жылдық орташа температурасы қаңтар айында – 15 – 40°С, шілде айында + 25 + 30 °С. Жауынның орташа түсімі- 30 мм, жылдық – 100-150 мм.

Топырағы солтүстігінде сұр, құмайтты сұр, бозғылт сұр, Өлеңті аңғары мен жайылмасында шалғынды, шалғынды-батпақты топырақ қалыптасқан.

Аудан бойынша ең үлкен өзендерге Шідерті, Өлеңті және Бұлдырты жатады.

Қазақстан Республикасы Премьер-Министрінің орынбасары - Қазақстан Республикасының Ауыл шаруашылығы министрінің 2016 жылғы 30 желтоқсандағы № 545 бұйрығының 6 қосымшасы 1 кестеге сәйкес бір ауыл шаруашылығы жануарларына су тұтынудың және су бұрудың үлестік нормалары анықталады.

Ауданда 31 мал қорымдары, 24 сібір жарасы көмінділері және 12 ветеринариялық пукттер бар.

Қазіргі уақытта Сырым ауданында мүйізді ірі қара 59495 бас, ұсақ мал 109137 бас, 29057 бас жылқы және 97 түйе саналады.

Қазақстан Республикасы Ауыл шаруашылығы министрінің 2015 жылғы 14 сәуірдегі № 3-3/332 "Жайылымдардың жалпы алаңына түсетін жүктеменің шекті рұқсат етілетін нормасын бекіту туралы" бұйрығына, Қазақстан Республикасы Премьер-Министрінің орынбасары - Қазақстан Республикасы Ауыл шаруашылығы министрінің 2017 жылғы 24 сәуірдегі № 172 "Жайылымның жалпы алаңы жүктемесінің шекті рұқсат етілетін нормасын бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Ауыл шаруашылығы министрінің 2015 жылғы 14 сәуірдегі № 3-3/332 бұйрығына өзгерістер енгізу туралы" бұйрығына сәйкес жайылымдардың жалпы алаңына түсетін жүктеменің шекті рұқсат етілетін нормасы: Ірі қара мал – 8,5 гектар, қой мен ешкі – 1,7 гектар, жылқы – 10,2 гектар, түйе – 11,9 гектар.

Жайылымдардың жалпы алаңына түсетін жүктеменің шекті рұқсат етілетін нормасы

Табиғи аймақ	Экологиялық географиялық аудандар (кіші аймақтар)	Жайылым типі (басымы)	Жайылымның орташа өндіру шығымдылығы / жемшөп өлшемі, центнер/ гектар белдем тармағы	Қалпына келтірілген және деградацияланған алқаптардағы ауыл шаруашылығы жануарларының 1 басына арналған жайылым алаңының нормасы, гектар
				Ірі қара мал		Ірі қара мал		Ірі қара мал		Ірі қара мал
				қалпына келтірілген	қалпына келтірілген	қалпына келтірілген	қалпына келтірілген	қалпына келтірілген	қалпына келтірілген	қалпына келтірілген	қалпына келтірілген
Далалы	Орташа құрғақ дала	Көделі - бетегелі - жусанды	2,9/1,4	8,5		1,7		10,2		11,9

Ауданның кейбір ауылдық округтерінде жеке шаруашылықтардағы (елді мекен шегінде) мал басының өсуіне байланысты 13348,0 га жайылымдық алқаптардың жетіспеушілігі байқалады, атап айтқанда Алғабас ауылдық округінде 5186,0 га, Бұлдырты ауылдық округінде 5811,0 га, Қособа ауылдық округінде 2216,0 га және Сарой ауылдық округінде 135,0 га.

Шаруа қожалықтарында жайылымдық жерлердің жетіспеушілігі байқалмайды. Барлық аудан көлеміндегі мал басына шаққанда 13348,0 га жайылымдық алқаптардың жетіспеушілігі байқалады.

Бұл мәселелерді шешу үшін мемлекеттік қордан жайылымдық алқаптарды ұтымды бөлу және елді мекен, ауыл шаруашылық мақсатындағы және Сырым ауданының қордағы жерлерінен бөлу есебінен ұлғайту қажет.

Күні бүгін Сырым ауданының босалқы жер қорында 206 559,0 га жайылымдық жер учаскелері бар.

Сырым ауданы бойынша
2023-2024 жылдарға арналған
жайылымдарды басқару және
оларды пайдалану жөніндегі
жоспарға 1-қосымша

Ветеринариялық-санитариялық обьектілер туралы мәлімет

Реттік саны	Ауылдық округ	Мал қорымдары	Сібір жарасы көмінділері	Ветеринарлық пункттер
1	Алғабас	2	1	1
2	Аралтөбе	2	4	1
3	Бұлан	2	1	1
4	Бұлдырты	3	5	1
5	Елтай	3	4	1
6	Жетікөл	4	-	1
7	Жосалы	2	1	1
8	Жымпиты	4	3	1
9	Қособа	2	-	1
10	Сарой	3	2	1
11	Талдыбұлақ	2	2	1
12	Шолақаңқаты	5	1	1
Барлығы		31	24	12

Сырым ауданы бойынша
2023-2024 жылдарға арналған
жайылымдарды басқару және
оларды пайдалану жөніндегі
жоспарға 2-қосымша

Ауыл шаруашылығы жануарларын жаюдың және айдаудың маусымдық маршруттарын белгілейтін жайылымдарды пайдалану жөніндегі күнтізбелік графигі

№	Ауылдық округ атауы	Шалғай жайылымға малдардың айдап шығарылу мерзімі	Шалғай жайылымнан малдардың қайтарылу мерзімі	Ескерту
1	Алғабас	Наурыздың бірінші жартысы	Қарашаның екінші онкүндігі
2	Аралтөбе	Наурыздың бірінші жартысы	Қарашаның екінші онкүндігі
3	Бұлан	Наурыздың бірінші жартысы	Қарашаның екінші онкүндігі
4	Бұлдырты	Наурыздың бірінші жартысы	Қарашаның екінші онкүндігі
5	Елтай	Наурыздың бірінші жартысы	Қарашаның екінші онкүндігі
6	Жетікөл	Наурыздың бірінші жартысы	Қарашаның екінші онкүндігі
7	Жосалы	Наурыздың бірінші жартысы	Қарашаның екінші онкүндігі
8	Жымпиты	Наурыздың бірінші жартысы	Қарашаның екінші онкүндігі
9	Қособа	Наурыздың бірінші жартысы	Қарашаның екінші онкүндігі
10	Сарой	Наурыздың бірінші жартысы	Қарашаның екінші онкүндігі
11	Талдыбұлақ	Наурыздың бірінші жартысы	Қарашаның екінші онкүндігі
12	Шолақаңқаты	Наурыздың бірінші жартысы	Қарашаның екінші онкүндігі

Сонымен қатар жайылымның кезеңінің ұзақтығы топырақтық-климаттық аймақ зонасына байланысты, ауыл шаруашылығы жануарлар түріне, сондай-ақ жайылым өнімділігіне байланысты біркелкі құрғақ - селеулі - бетегелі - жусанды далада 150-180 күнді құрайды.

Бұл жағдайда жайылымның ұзақтығы мүйізді ірі қара, ұсақ мүйізді малдар, жылқы және түйелер үшін максималды қар жамылғысың қалыңдығымен тереңдігіне және басқада факторларға байланысты.

Сырым ауданы бойынша
2023-2024 жылдарға арналған
жайылымдарды басқару және
оларды пайдалану жөніндегі
жоспарға 3-қосымша

Құқық белгілейтін құжаттар негізінде жер санаттары, жер учаскелерінің меншік иелері және жер пайдаланушылар бөлінісінде әкімшілік-аумақтық бірлік аумағында жайылымдардың орналасу схемасы (картасы)

Алғабас ауылдық округі

Сырым ауданы бойынша
2023-2024 жылдарға арналған
жайылымдарды басқару және
оларды пайдалану жөніндегі
жоспарға 4-қосымша

Құқық белгілейтін құжаттар негізінде жер санаттары, жер учаскелерінің меншік иелері және жер пайдаланушылар бөлінісінде әкімшілік-аумақтық бірлік аумағында жайылымдардың орналасу схемасы (картасы)

Аралтөбе ауылдық округі

Сырым ауданы бойынша
2023-2024 жылдарға арналған
жайылымдарды басқару және
оларды пайдалану жөніндегі
жоспарға 5-қосымша

Құқық белгілейтін құжаттар негізінде жер санаттары, жер учаскелерінің меншік иелері және жер пайдаланушылар бөлінісінде әкімшілік-аумақтық бірлік аумағында жайылымдардың орналасу схемасы (картасы)

Бұлан ауылдық округі

Сырым ауданы бойынша
2023-2024 жылдарға арналған
жайылымдарды басқару және
оларды пайдалану жөніндегі
жоспарға 6-қосымша

Құқық белгілейтін құжаттар негізінде жер санаттары, жер учаскелерінің меншік иелері және жер пайдаланушылар бөлінісінде әкімшілік-аумақтық бірлік аумағында жайылымдардың орналасу схемасы (картасы)

Бұлдырты ауылдық округі

Сырым ауданы бойынша
2023-2024 жылдарға арналған
жайылымдарды басқару және
оларды пайдалану жөніндегі
жоспарға 7-қосымша

Құқық белгілейтін құжаттар негізінде жер санаттары, жер учаскелерінің меншік иелері және жер пайдаланушылар бөлінісінде әкімшілік-аумақтық бірлік аумағында жайылымдардың орналасу схемасы (картасы)

Елтай ауылдық округі

Сырым ауданы бойынша
2023-2024 жылдарға арналған
жайылымдарды басқару және
оларды пайдалану жөніндегі
жоспарға 8-қосымша

Құқық белгілейтін құжаттар негізінде жер санаттары, жер учаскелерінің меншік иелері және жер пайдаланушылар бөлінісінде әкімшілік-аумақтық бірлік аумағында жайылымдардың орналасу схемасы (картасы)

Жетікөл ауылдық округі

Сырым ауданы бойынша
2023-2024 жылдарға арналған
жайылымдарды басқару және
оларды пайдалану жөніндегі
жоспарға 9-қосымша

Құқық белгілейтін құжаттар негізінде жер санаттары, жер учаскелерінің меншік иелері және жер пайдаланушылар бөлінісінде әкімшілік-аумақтық бірлік аумағында жайылымдардың орналасу схемасы (картасы)

Жосалы ауылдық округі

Сырым ауданы бойынша
2023-2024 жылдарға арналған
жайылымдарды басқару және
оларды пайдалану жөніндегі
жоспарға 10-қосымша

Құқық белгілейтін құжаттар негізінде жер санаттары, жер учаскелерінің меншік иелері және жер пайдаланушылар бөлінісінде әкімшілік-аумақтық бірлік аумағында жайылымдардың орналасу схемасы (картасы)

Жымпиты ауылдық округі

Сырым ауданы бойынша
2023-2024 жылдарға арналған
жайылымдарды басқару және
оларды пайдалану жөніндегі
жоспарға 11-қосымша

Құқық белгілейтін құжаттар негізінде жер санаттары, жер учаскелерінің меншік иелері және жер пайдаланушылар бөлінісінде әкімшілік-аумақтық бірлік аумағында жайылымдардың орналасу схемасы (картасы)

Қособа ауылдық округі

Сырым ауданы бойынша
2023-2024 жылдарға арналған
жайылымдарды басқару және
оларды пайдалану жөніндегі
жоспарға 12-қосымша

Құқық белгілейтін құжаттар негізінде жер санаттары, жер учаскелерінің меншік иелері және жер пайдаланушылар бөлінісінде әкімшілік-аумақтық бірлік аумағында жайылымдардың орналасу схемасы (картасы)

Сарой ауылдық округі

Сырым ауданы бойынша
2023-2024 жылдарға арналған
жайылымдарды басқару және
оларды пайдалану жөніндегі
жоспарға 13-қосымша

Құқық белгілейтін құжаттар негізінде жер санаттары, жер учаскелерінің меншік иелері және жер пайдаланушылар бөлінісінде әкімшілік-аумақтық бірлік аумағында жайылымдардың орналасу схемасы (картасы)

Талдыбұлақ ауылдық округі

Сырым ауданы бойынша
2023-2024 жылдарға арналған
жайылымдарды басқару және
оларды пайдалану жөніндегі
жоспарға 14-қосымша

Құқық белгілейтін құжаттар негізінде жер санаттары, жер учаскелерінің меншік иелері және жер пайдаланушылар бөлінісінде әкімшілік-аумақтық бірлік аумағында жайылымдардың орналасу схемасы (картасы)

Шолақаңқаты ауылдық округі

Сырым ауданы бойынша
2023-2024 жылдарға арналған
жайылымдарды басқару және
оларды пайдалану жөніндегі
жоспарға 15-қосымша