ИПС "Әділет"

Қолданушылар назарына!
Қолданушыларға ыңғайлы болу үшін ЗҚАИ мазмұнды жасады.

      Ескерту. Мазмұны алып тасталды – ҚР 30.06.2021 № 59-VII (01.01.2022 бастап қолданысқа енгізіледі) Заңымен.
      Ескерту. Бүкіл мәтін бойынша:
      "(республикалық маңызы бар қаланың, астананың)" деген сөздер ", республикалық маңызы бар қалалардың, астананың" деген сөздермен;
      "мемлекет қажеттiктерi үшін", "мемлекет қажетіне", "мемлекет қажеті үшін" деген сөздер "мемлекет мұқтажы үшін" деген сөздермен;
      "мәдени-сауықтыру, рекреациялық" деген сөздер "сауықтыру, рекреациялық, тарихи- мәдени" деген сөздермен;
      "Қазақстан Республикасының жер туралы заң актiсiне", "Қазақстан Республикасының жер туралы заң актiсiнде", "Қазақстан Республикасының жер туралы заңнамалық актiсiне" деген сөздер тиісінше "Қазақстан Республикасының Жер кодексіне", "Қазақстан Республикасының Жер кодексінде" деген сөздермен;
      "облыстық атқарушы орган", "облыстық өкiлдi органдардың", "облыстық атқарушы органдар", "облыстық атқарушы органның", "Облыстық атқарушы органның", "облыстың жергілікті атқарушы органының ұсынуы бойынша облыстық өкiлдi органның" және "облыстық атқарушы органның ұсынуы бойынша облыстық өкiлдi орган" деген сөздер тиісінше "облыстың жергілікті атқарушы органы", "облыстың жергілікті атқарушы органымен", "облыстың жергілікті өкiлдi органының", "облыстың жергілікті атқарушы органдары", "облыстың жергілікті атқарушы органының", "Облыстың жергілікті атқарушы органының", "облыстың жергілікті атқарушы органының ұсынуы бойынша облыстың жергілікті өкiлдi органының" және "облыстың жергілікті атқарушы органының ұсынуы бойынша облыстың жергілікті өкiлдi органы" деген сөздермен;
      "мемлекеттiк бюджет қаражаты есебiнен", "Мемлекеттiк бюджет қаражаты есебiнен" деген сөздер "бюджет қаражаты есебiнен", "Бюджет қаражаты есебiнен"деген сөздермен;
      "жануарлар дүниесiн қорғау, молайту мен пайдалану және ерекше қорғалатын табиғи аумақтар туралы" деген сөздер "жануарлар дүниесін қорғау, өсімін молайту және пайдалану және ерекше қорғалатын табиғи аумақтар саласындағы" деген сөздермен ауыстырылды - ҚР 2012.01.25 № 548-IV (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.
      Ескерту. Бүкіл мәтін бойынша "саябақтарға", "саябақтар", "табиғи саябақ", "саябақтардың" деген сөздер тиісінше "парктерге", "парктер", "табиғи парктер", "парктердің" деген сөздермен ауыстырылды - ҚР 15.06.2017 № 73-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

1-бөлім. Жалпы ережелер
1-тарау. Негізгі ережелер

1-бап. Қазақстан Республикасының орман заңдары

1. Қазақстан Республикасының орман заңдары Қазақстан Республикасының Конституциясына негiзделедi және осы Кодекс пен Қазақстан Республикасының өзге де нормативтік құқықтық актiлерiнен тұрады.

2. Өсiмдiктер (ормандардан басқа) мен жануарлар дүниесiн, су объектiлерiн, жер қойнауын, жердi, атмосфералық ауаны, ерекше қорғалатын табиғи аумақтарды пайдалану мен қорғау саласындағы құқықтық қатынастар Қазақстан Республикасының арнайы заңдарымен реттеледi.

3. Егер Қазақстан Республикасы бекiткен халықаралық шартта осы Кодекстегіден өзгеше ережелер белгіленсе, халықаралық шарттың ережелері қолданылады.

2-бап. Осы Кодекспен реттелетін қатынастар

1. Осы Кодекс орман қорын иелену, пайдалану, оған билiк ету жөнiндегi қоғамдық қатынастарды реттейдi, сондай-ақ орман қорын күзетудiң, қорғаудың, молықтырудың, оның экологиялық және ресурстық әлеуетiн көтерудiң, оны ұтымды пайдаланудың құқықтық негiздерiн белгiлейдi.

2. Орман құқығы қатынастарын реттеу орман биосфераның ғаламдық экологиялық, әлеуметтiк және экономикалық мәнi бар аса маңызды компоненттерiнiң бiрi болып табылатыны негiзге алына отырып жүзеге асырылады.

3-бап. Қазақстан Республикасы орман заңдарының принциптерi

Қазақстан Республикасының орман заңдары:

1) ормандардың климатты реттейтiн, орта түзетiн, егiс-топырақ қорғау, су сақтау және санитарлық-гигиеналық функцияларды орындайтын жалпымемлекеттiк мәнiн мойындау;

2) ормандарды тұрақты дамыту (Қазақстан Республикасының орманды аумақтарын тұрақты ұлғайту);

3) ормандардың, мемлекеттiк табиғи-қорық қоры объектiлерiнiң, мәдени және табиғи мұраның биологиялық әралуандығын сақтау;

4) ормандарды көп мақсатқа пайдалану;

5) орман ресурстарын ұтымды, үздiксiз, сарқылмайтындай етiп пайдалану;

6) орман қорын күзету, қорғау, пайдалану, ормандарды молықтыру мен орман өсіру саласындағы мемлекеттік реттеу, бақылау мен қадағалау;

7) алып тасталды – ҚР 06.04.2024 № 71-VIII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен;

8) Қазақстан Республикасының орман заңдарын бұзудан келтiрiлген залалдың орнын толтыру;

9) орман ресурстарын ақылы пайдалану;

10) орман қорының жай-күйi туралы ақпараттың қол жетiмдiлiгi;

11) халықтың және қоғамдық бiрлестiктердiң орман қорын күзетуге және қорғауға қатысу принциптерiне негiзделедi.

Ескерту. 3-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 2006.07.07 № 176, 2012.01.25 № 548-IV (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 24.05.2018 № 156-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 28.10.2019 № 268-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 06.04.2024 № 71-VIII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

4-бап. Осы Кодексте пайдаланылатын негiзгi ұғымдар

Осы Кодексте мынадай негізгі ұғымдар пайдаланылады:

1) агроорман-мелиорациялық екпе – ауыл шаруашылығы үшiн қолайсыз табиғи факторлардың әсерiн азайтуға мүмкiндiк беретiн қорғаныштық орман екпесi;

2) ағаш және бұта тұқымдыларының селекциясы (орман селекциясы) – шаруашылық және өзге де құндылығы бар орман тұқымдыларының түрлерi мен сорттарын табиғи популяция арқылы iрiктеу немесе қолдан өсiру жөнiндегi iс-шаралар кешенi;

3) ағашы кесiлген жер – екпе ағашы кесiп алынған, ал орманның жаңа түптерi әлi көтерiле қоймаған орман алаңы;

4) ағаштың заңсыз кесілуі – Қазақстан Республикасының орман қорында ағаштар мен бұталарды, оның ішінде табиғи, антропогендік және техногендік факторлардың салдарынан зақымданған және жойылған ағаштар мен бұталарды: ағаш кесу билетінсіз; ағаш кесу билеті бойынша мемлекеттік орман қоры учаскелерінде ағаш кесу қағидаларын бұзып, ағаш кесу билетінде белгіленген мерзімдерді сақтамай кесу; есепті кеспеағаш аймағынан асып түсетін мөлшерде кесу;

5) алаңқай жерлер – ағашы жоқ, бiрақ орман өсiмдiктерiнiң элементтері сақталған орман алаңы;

6) аралық мақсатта пайдалану үшiн ағаш кесу – орманды күтiп-баптау мақсатында ағаш кесу, iрiктеп санитариялық мақсатта ағаш кесу, құндылығы төмен орман екпелерін, сондай-ақ қорғаныштық, су сақтау және басқа да функцияларынан айырылған екпелерді қайта жаңғыртуға байланысты кесу, жекелеген талшыбықтарды кесу;

7) арнайы мақсаттағы плантациялық екпелер – өнеркәсiптiк, энергетикалық, тағамдық және өзге де мақсаттар үшiн қолдан өсiрiлетiн екпелер;

8) артықшылығы бар ағаш – дәл сондай орман өсiру жағдайларында өзiмен қатар өсiп тұрған, өзiмен бiр жастағы және бiрдей фенологиялық нысандағы айналасындағы ағаштардан бiр немесе бiрнеше шаруашылық жағынан құндылық белгiлері мен қасиеттерi бойынша айтарлықтай асып түсетiн ағаш;

9) артықшылығы бар ағаштар клондарының мұрағаттары – артықшылығы бар ағаштардың гендiк қорын сақтау және тұқым қуалау қасиеттерiн зерттеу мақсатында олардың вегетативтік тұқымдарын пайдалану арқылы өсiрiлген екпелер;

10) артықшылығы бар екпе – орман өсiрудiң белгiлi бiр жағдайларында өнiмдiлiгi жоғары және тұрақты екпе;

11) аса құнды орман алқаптары – тұқымдық құрамы бойынша сирек кездесетiн және эндемиктiк тұқымдар бар бiрегей орман; өнiмдiлiгi мен гендiк сапасы бойынша бiрегей ормандар; күрделi табиғи жағдайларда маңызды қорғаныштық функциялар орындайтын ормандар;

12) аэрофототүсірілім – жер иеліктерінің шекарасын картаға түсіру, анықтау; қоршаған ортаны зерттеу мен оның мониторингі үшін аэрофотосуреттерді пайдалану мақсатында аэрофотоаппараттың көмегімен әуе кемелерінен және басқа да ұшу аппараттарынан аумақты фотосуретке түсіру;

13) басты мақсатта пайдалану үшiн ағаш кесу - сүрек дайындау үшiн толысқан және қураған сүрекдiңдердi кесу;

14) биологиялық әралуандық – түр шеңберіндегі, түрлер арасындағы әртүрлілік пен экологиялық жүйелердің әртүрлілігін қамтитын, барлық көздерден, оның ішінде өздері бір бөлігі болып табылатын жердегі, теңіздегі және өзге де су экологиялық жүйелері мен экологиялық кешендерден тірі организмдердің өзгермелілігі;

15) биоценоз - белгiлi бiр, салыстырмалы түрде бiртектi жер учаскесiн немесе су айдыны учаскесiн мекендейтiн және өзара қарым-қатынастағы өсiмдiктердiң, жануарлар мен микроорганизмдердің жиынтығы;

16) гендiк қор - дарақтардың бiр тобы гендерiнiң (популяциялардың, популяциялар тобының немесе түрлердiң) олардың белгiлi бiр ұшырасу жиiлiгiмен сипатталатын шектегi жиынтығы;

17) географиялық дақылдар - жаңа жағдайларда сынақтан өткiзу мақсатымен бiрнеше экотиптердiң (климатиптердiң) неғұрлым тән популяцияларының тұқымдық ұрығынан арнаулы әдiстемелер бойынша өсiрiлетiн тәжiрибелiк дақылдар;

18) дериват – туынды өсімдік және одан немесе оның туындысынан жасалған өнім;

19) зияндылықтың экономикалық шегi - орман ресурстарына келтiрілген залал құны бойынша осы зиянкестермен күресуге жұмсалатын шығыннан артып кететiн орман зиянкестерiнiң тығыздығы;

20) кемiстiгi бар екпе - орман өсiрудiң белгiлi бiр жағдайлары үшін шығымдылығы төмен және сапасы нашар екпе;

21) кеспеағаш аймағы - ағаш кесудiң барлық түрлерi үшiн бөлiнген немесе ағаштары кесiлу сатысындағы орман учаскесi;

22) кеспеағаш аймағын бөлу - шекараны нақтылы және кеспеағаштарды таксациялай отырып айқындау, кесуге жатқызылған ағаштарға белгi соғу, кеспеағаш аймағында есепке алынған сүректердi заттай және ақшалай бағалау жөнiндегi iс-шаралар;

23) кеспеағаш аймағынан тыс қоқыс - кеспеағаш аймағынан тыс жерде жатқан және өнеркәсiптiк мақсаттарда дайындалмайтын ағаштың (дiңдердiң және бұтақтардың) табиғи құлап, үзiлiп түсуi;

24) кесу жасы - сүрекдiңдердiң толыса бастаған санатынан толысқан санатына өтуден басталатын және басты пайдалану мақсатында кесуге болатын жасы;

25) кесiлмеген ағаш – кесуге арналған, бiрақ ағаш кесу билетiнде көзделген мерзiмде кесiлмеген орман ағаштары немесе учаскелерi;

26) қала ормандары – қалалық елдi мекеннің шекарасында өсетін және мемлекеттік орман қоры құрамына енетін, негізінен санитариялық-гигиеналық және рекреациялық функцияларды орындайтын табиғи және (немесе) қолдан өсірілген екпелер;

27) қалыпты екпе – орман өсiрудiң белгiлi бiр жағдайында өнiмдiлiгi жоғары және орташа, сапасы жақсы және орташа екпе;

28) қосалқы сүрек ресурстары (материалдары) (бұдан әрi - қосалқы сүрек ресурстары) – ағаштар мен бұталардың қабықтары, бұтақтары, томарлары, тамырлары, жапырақтары, бүршiктерi;

29) мемлекеттiк орман қоры алқабы – орман орналастыру кезiнде орман қорын мемлекеттiк есепке алу, арнайы картаға түсiру және орман шаруашылығы iс-шараларын жоспарлау мақсатында мемлекеттiк орман қоры құрамында бөлiнетiн жер учаскелерi;

30) мемлекеттiк орман қорының санаты – Қазақстан Республикасының заңнамасында белгiленген тәртiппен бөлiнген мемлекеттiк орман қорының ерекше қорғалатын, су сақтау, санитариялық-гигиеналық, рекреациялық, ғылыми немесе өзге де арнайы мақсаттағы, аумағында орман шаруашылығын жүргiзу мен орман пайдаланудың ерекше режимi белгiленген бiр бөлiгi;

31) мемлекеттiк орман орналастыру ұйымы - Қазақстан Республикасы Үкіметінің шешімі бойынша құрылған республикалық мемлекеттік қазыналық кәсіпорын;

32) орман – ағаш пен бұта өсiмдiктерiнiң және тірі табиғаттың басқа да компоненттерiнiң жиынтығы негiзiнде белгiлi бiр аумақта қалыптасатын, қоршаған ортамен өзара байланыстағы және маңызды экологиялық, экономикалық және әлеуметтiк мәнi бар табиғи кешен;

33) орман аурулары – қоршаған ортаның қолайсыз факторларынан немесе ауру өсiмдiктерден сау өсiмдiктерге берiлетiн организмдерден туындайтын және өсiмдiктер құрылысының өзгеруiне немесе олардың құрып кетуiне әкеп соқтыратын патологиялық процестер;

34) орман дақылдары – орманның ағаш және бұта тұқымдыларынан қолдан өсірілген екпелер;

35) орман дақылдарының қоры – орман көмкермеген жерлер (ағашы кесілген орындар, өртеңдер, алаңқайлар, селдір ормандар) және ормандануы орманды қолдан өсіру арқылы ғана мүмкін болатын ормансыз жерлер;

36) орман зиянкестерi – орман екпелерiн зақымдайтын организмдер;

37) орман иелену – орман шаруашылығын жүргiзу және орман пайдалану, ерекше қорғалатын табиғи аумақтардың жұмыс iстеуi үшiн мемлекеттiк орман иеленушiлерге Қазақстан Республикасының Үкiметi беретiн мемлекеттiк орман қоры учаскелерiн иелену және пайдалану құқығы, сондай-ақ жекеше орман иеленушiлерге осы Кодексте белгiленген тәртiппен берiлетiн жекеше орман қорын иелену, пайдалану және оған билiк ету құқығы;

38) орман иеленушiлер – мемлекеттiк орман қоры учаскелерi тұрақты жер пайдалану құқығымен берiлген мемлекеттiк ұйымдар, сондай-ақ осы Кодекске сәйкес жекеше орман қоры учаскелерi меншiгiнде болатын Қазақстан Республикасының азаматтары және шетелдік қатысуы жоқ Қазақстан Республикасының мемлекеттiк емес заңды тұлғалары;

39) орман қарау аймағы – орманшылық аумағын күзету үшiн бiр орманшыға бекiтiлiп берiлетiн, осы Кодексте және Қазақстан Республикасының өзге де нормативтiк құқықтық актiлерiнде белгiленген тәртiппен айқындалатын орманшылық аумағының бiр бөлiгi;

40) орман қорын күзету, қорғау, пайдалану, ормандарды молықтыру және орман өсіру саласындағы мемлекеттік бақылау – орман шаруашылығы саласындағы уәкілетті органның Қазақстан Республикасының заңнамасы белгілеген талаптарға тексерілетін субъектілер қызметінің сәйкес келуі нысанасына оларды тексеру және бақылау жөніндегі қызметі, оны жүзеге асыру барысында және оның нәтижелері бойынша жедел араласпай-ақ құқық шектеу сипатындағы шаралар қолданылуы мүмкін;

40-1) орман қорын күзету, қорғау, пайдалану, ормандарды молықтыру және орман өсіру саласындағы мемлекеттік қадағалау – орман шаруашылығы саласындағы уәкілетті органның тексерілетін субъектілердің Қазақстан Республикасы заңнамасының талаптарын сақтауын тексеру және байқау жөніндегі қызметі, оны жүзеге асыру барысында және оның нәтижелері бойынша құқық шектеу сипатындағы шаралар, оның ішінде жедел ден қою шаралары қолданылуы мүмкін;

41) алып тасталды - ҚР 24.05.2018 № 156-VI Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі);

42) орман қорын пайдалану – жеке және заңды тұлғалардың Қазақстан Республикасының заңнамалық актілерінде белгiленген орман пайдалану, сондай-ақ орман қоры аумағындағы жердi, суды және кең таралған пайдалы қазбаларды шаруашылық және өзге де мақсаттарда пайдалану құқығы;

43) орман қорын түгендеу – орман қорының жекелеген учаскелерiнiң сандық және сапалық көрсеткiштерiн сипаттау, картаға түсiру және анықтау жөнiндегi жұмыстар кешенi;

44) орман орамы – орман шаруашылығын жүргізуді ұйымдастыру үшін қызмет ететін жергілікті жерде орман жолдарымен, табиғи шептермен (өзен жағалаулары, тау жоталары, жолдар және басқалар) шектелген орман қоры аумағының бір бөлігі;

45) орман өрт сөндіру станциясы – орман өрттерінің алдын алу және оларды уақтылы жою жөніндегі шаралардың жүргізілуін қамтамасыз ететін өртке қарсы қызмет пен техниканы орналастыруға арналған мемлекеттік орман иеленушінің объектісі;

46) орман өсiру – бұрын орман болмаған аумақтарда ағаш екпелерiн қолдан отырғызу және өсiру;

47) орман пайдалану – орман ресурстары мен орманның пайдалы қасиеттерiн пайдалану жөнiндегi заңдық және экономикалық жағынан регламенттелген қызмет;

48) орман пайдаланушы – осы Кодексте белгiленген тәртiппен уақытша орман пайдалану құқығы берiлген жеке немесе заңды тұлға;

49) орман питомнигі – орман қоры аумағының ағаш және бұта тұқымдас екпе материалдарды өсiруге арналған учаскесi;

50) орман соқпағы – орман орамдарының шекараларын белгiлеу немесе өзге мақсаттар үшiн ағаш және бұта өсiмдiктерiнен тазартылып жасалған белдеу;

51) орман телімі – бастапқы орман шаруашылығы есептік бірлігі болып табылатын, орман орамы аумағының таксациялау сипаттамалары, топырақ-типологиялық жағдайлары және шаруашылық маңызы бойынша біртекті бөлігі;

52) орман тұқымы плантациясы – берілген тұқым қуалаушылық қасиеттерi және себу сапасы жоғары сорттық, элиталық немесе будан тұқымдарын жүйелі түрде (ұзақ уақыт бойы) алуға арналған артықшылығы бар ағаштардың тұқымды, немесе вегетативтік ұрпағы болып табылатын өсімдіктердің арнаулы генетикалық схема бойынша отырғызылып, қолдан өсірілген екпесі;

53) орман тұқым шаруашылығы – тұқым қуалаушылық қасиеттерi құнды және себу сапасы жоғары тұқым алуға бағытталған орман тұқымдарын дайындау, өңдеу, сақтау және пайдалану, олардың сапасы мен шығу тегiне бақылау жасау жөнiндегi iс-шаралар кешенi;

54) орман шаруашылығы – орман қорын күзету және қорғау, ормандарды молықтыру мен орман өсiру, орман пайдалануды реттеу және оның жүзеге асырылуын бақылау жөнiндегi iс-шараларды қамтитын орман қорын зерттеу және оның есебiн жүргiзу жөнiндегi қызметтi жүзеге асыратын экономика саласы;

55) орман шаруашылығын жобалау – орман өсімдіктері, агроорман-мелиорациялық, өртке қарсы іс-шараларды, орман және аңшылық шаруашылығы объектілерін салуды жобалау жөніндегі жұмыстардың кешені;

56) орман шаруашылығы жолдары – орман шаруашылығы, өртке қарсы мақсаты бар, орман шаруашылығын жүргізу және орман пайдалануды жүзеге асыру үшін орманды аумақтардың қол жетімділігін қамтамасыз ететін орман шаруашылығы объектілері;

57) орман шаруашылығы мемлекеттiк мекемесi (бұдан әрі – орман мекемесі) – мемлекеттiк орман қорын күзету және қорғау, ормандарды молықтыру және орман өсiру, орман пайдалануды реттеу жөнiндегi іс-шараларды жүзеге асыру үшiн Қазақстан Республикасының заңнамасында белгiленген тәртiппен құрылған мекеме;

58) орман шаруашылығы саласындағы уәкiлеттi орган (бұдан әрi – уәкiлеттi орган) – орман қорын күзету, қорғау, пайдалану, ормандарды молықтыру мен орман өсiру саласында басқару, бақылау мен қадағалау функцияларын жүзеге асыратын мемлекеттiк орган;

59) орман шаруашылығы iс-шаралары – орман қорын күзету, қорғау, ормандарды молықтыру және орман өсiру, орман пайдалануды реттеу жөнiнде орман орналастыру материалдары негiзiнде жүргiзiлетiн ұйымдастырушылық және техникалық iс-шаралар кешенi;

60) орман шеберiнiң учаскесi – орманшылық аумағының құрамында екi және одан да көп орман қарау аймағы бар бiр орман шеберiне бекiтiлген және орман шаруашылығы iс-шараларын орындауға арналған бiр бөлiгi;

61) ормандағы өрт қаупi бар маусым – климат және ауа райы факторларын негiзге алып, орман шаруашылығы саласындағы уәкiлеттi мемлекеттiк орган, облыстық атқарушы орган айқындайтын, орман өртi шығу қаупi болуы мүмкiн күнтiзбелiк жылдың бiр бөлiгi;

62) ормандану – ағаш өспеген алқаптарда орманды қолдан өсiру немесе орманның табиғи түрде өсуі;

63) ормандарды күзету – орман өртiнiң алдын алу және орман өртiне, ағаштың заңсыз кесiлуiне және Қазақстан Республикасының орман заңнамасын басқа да бұзушылықтарға қарсы күрес жөнiндегi iс-шаралар жиынтығы;

64) орманды күтiп-баптау мақсатында ағаш кесу – жоғары өнiмдi және төзiмдi екпелердi қалыптастыру мақсатында екпелердiң арасынан өспей қалған немесе ағаштардың басты тұқымдарының өсуiне кедергi келтiретiн ағаштарды жою жолымен жүзеге асырылатын орманды мерзiмдiк күтiп-баптау;

65) орманның қайта түлеуі – сүрекдiңдер арасында, сондай-ақ ағашы кесiлген, өрт шалған және бұрын орман болған басқа да алаңдарда орманның жаңа түптерiнiң пайда болуының табиғи процесi;

66) орманды қорғау – орманды орман зиянкестерінен, ауруларынан және табиғи, антропогендiк және техногендік сипаттағы қолайсыз факторлар әсерiнен қорғау жөнiнде жер үстiндегі және авиациялық әдiстермен жүзеге асырылатын iс-шаралар жиынтығы;

67) орманды молықтыру – орман ағаштарын отырғызуға немесе орманды күтiп-баптау және оны сауықтыру жөнiндегi шараларды қоса алғанда, бұрынғы орманды алаңдарды табиғи түрде қайта жаңғыртуға ықпал ететiн шаралар жүргiзу;

68) орманды (кеспеағаш аймағын) таксациялау – орман ресурстарының, соның iшiнде кесу көзделетiн екпе ағаштардың сапалық және сандық сипаттамаларын анықтау, есепке алу, бағалау жөнiндегi iс-шаралар;

69) орманды өңір – қандай да бір аумақта орман басқан жерлердiң оның жалпы алаңына орман өскен жердiң арақатынасы арқылы анықталып, пайызбен белгiленетiн дәрежесi;

70) орманның аса қауiптi зиянкестерi – жаппай көбейiп, таралатын, сөйтiп ормандарға зияндылықтың экономикалық шегiнен асып кететiн залал келтiретiн зиянкес организмдер;

71) орманның генетикалық резерваты – өсiмдiктер түрi, түр тармағы популяциясының генетикалық-селекциялық тұрғыдан құнды бөлiгi бар орман учаскесi;

72) орманның жинақталмаған ағаштары – қолдан өсiрiлген (себiлген немесе отырғызылған), бiрақ орманды алқаптарға көшiрiлмеген ағаштар;

73) орманның санитариялық жай-күйi – қоқыстанған, солып қалған және қураған ағаштардың болуы, зиянкестер санының және орман аурулары таралуының қарқыны, орманның жай-күйіне керi әсер ететiн басқа да жағымсыз факторлар туралы мәлiметтердi қамтитын орман жай-күйiнiң сипаттамасы;

74) орманшылық – орман иеленушiнiң өз шекарасында орналасқан, орман шаруашылығы iс-шараларын жоспарлау мен орындауға, орман пайдалану көлемiн есептеуге арналған құрылымдық бөлiмшесi;

74-1) орманның экологиялық жүйелік қызметтері (бұдан әрі – орманның экожүйелік қызметтері) – орман қоры аумағында және оған іргелес жатқан учаскелерде қызметін жүзеге асыратын жеке және заңды тұлғалар, пайдалы қасиеттерін қоса алғанда, орманды, оның функцияларын пайдаланудан алатын пайда;

75) өртең – екпе ағашын өрт жойып жiберген, ал жаңа түптерi әлi көтерiле қоймаған орман алқабы;

76) өскiн – орман жапырақтары астында немесе ағашы кесiлген жерде қалып қойған, көтеріліп өсуге немесе аналық сүрекдiңдердi алмастыруға жарамды ағаш өсімдіктерінің жас шыбықтары;

77) санитариялық мақсатта ағаш кесу – орманның санитариялық жай-күйiн жақсарту мақсатында жүргiзiлетiн ағаш кесу (iшiнара, жаппай), оның барысында жекелеген ауру, зақымданған, солып қалған және қураған ағаштар кесiледi;

78) селдiреу – жуандығы 0,1 - 0,2 мөлшерiндегi жасы бiрiншi және екiншi сыныптағы шыбықтарды қоспағанда, табиғи түрде қалыптасқан сүрекдiңдер;

79) сөл алу – ағаштардың дiңдерiнен шайыр, сөл алу үшiн оларды көктеп-өсу кезеңiнде қолдан зақымдау;

80) сүрекдiң – орман екпелерiнiң негiзгi компоненті болып табылатын ағаштар жиынтығы;

81) тез өсетін ағаш және бұта тұқымдылары – өнеркәсіптік және энергетикалық мақсаттарда арнайы мақсаттағы плантациялық екпелер құру үшін өсірудің қарқынды агротехникасы қолданылатын ағаш және бұта тұқымдылар;

82) тексеру кезеңi – орман шаруашылығын жүргiзу үшiн орман орналастыру жобасы немесе ерекше қорғалатын табиғи аумақты басқару жоспары әзiрленетiн мерзiм;

83) тұрақты орман тұқым базасы – тұқым қуалаушылық қасиетi құнды және себу сапасы жоғары тұқым алу үшiн Қазақстан Республикасының орман заңнамасында белгiленген тәртiппен мемлекеттiк орман қорында аумағы жағынан бөлiнген, селекциялық-тұқым шаруашылығы мақсатындағы объектiлер жиынтығы;

84) тұрақты орман тұқымы учаскесі – осы орман өсiру жағдайларында ұзақ уақыт бойы тұқым алуға арналған артықшылығы бар екпелерде, тұқым плантацияларында артықшылығы бар ағаштардан дайындалған тұқымдардан өсірілген, егiлген немесе отырғызылған көшеттерден жасалған жоғары өнімді табиғи түрдегі немесе орман дақылдары екпелерінің қалыптасқан учаскелері;

85) усадьба – ағаш өспеген алқаптарға жататын, орман шаруашылығын жүргiзумен және ерекше қорғалатын табиғи аумақтардың жұмыс iстеуiмен байланысты тұрғын үйге арналған және кiсi тұрмайтын қора-жайлар орналасқан жер учаскелерiн бiлдiретiн мемлекеттiк орман қоры алқаптарының түрi;

86) шайыр – қылқан жапырақты ағаштар зақымданған кезде бөлiнетiн қоймалжың зат;

87) шоқ ормандар – орманды дала аймағында шағын учаскелер (0,1-ден 30 гектарға дейін) болып өсетін табиғи ормандар.

Ескерту. 4-бап жаңа редакцияда - ҚР 2012.01.25 № 548-IV (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі), өзгерістер енгізілді - ҚР 2012.07.10 № 34-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен бастап қолданысқа енгізіледі); 15.06.2017 № 73-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 24.05.2018 № 156-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 28.10.2019 № 268-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 30.06.2021 № 59-VII (01.01.2022 бастап қолданысқа енгізіледі); 02.01.2023 № 184-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

2-тарау. Орман құқығы қатынастарының объектілері мен субъектілері

5-бап. Орман құқығы қатынастарының объектiлерi

1. Орман қоры жерлерiн, орман ресурстары мен орманның пайдалы қасиеттерiн қамтитын Қазақстан Республикасының орман қоры орман құқығы қатынастарының объектiсi болып табылады.

2. Орман құқығы қатынастарының объектiлерi осы Кодексте және Қазақстан Республикасының салық заңнамасында белгiленген тәртiппен ақылы жағдайда ормандардың көп функциялы маңызы ескерiле отырып пайдаланылады.

Ескерту. 5-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 2011.07.05 № 452-IV (2011.10.13 бастап қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

6-бап. Қазақстан Республикасының орман қоры

1. Қазақстан Республикасының аумағындағы барлық орман, сондай-ақ орман өсiмдiктерi өспеген, бiрақ орман шаруашылығының қажеттерiне арналған орман қоры жерлерi Қазақстан Республикасының орман қорын (бұдан әрi - орман қоры) құрайды.

2. Орман қоры мемлекеттiк және жекеше орман қорларынан тұрады.

3. Мемлекеттiк орман қорына:

1) ерекше қорғалатын табиғи аумақтар жерлерiндегi (орманды және ағаш өспеген алқаптарды қоса алғанда) табиғи және қолдан өсiрiлген ормандар;

2) табиғи және қолдан өсiрiлген ормандар, сондай-ақ мемлекеттiк орман қоры жерлерiндегi орман шаруашылығының қажеттерi үшiн берiлген, орман өсiмдiктерi өспеген жер учаскелерi;

3) халықаралық және республикалық маңызы бар ортақ пайдаланудағы темiр жолдар мен автомобиль жолдарының, каналдардың, магистральды құбырлардың және басқа желiлiк құрылыстардың белдеулерiндегi енi он метр және одан көбiрек, алаңы 0,05 гектардан астам қорғаныштық екпелерi жатады.

4. Жекеше орман қорына Қазақстан Республикасының Жер кодексіне сәйкес Қазақстан Республикасының азаматтарына және шетелдік қатысуы жоқ Қазақстан Республикасының мемлекеттік емес заңды тұлғаларына жеке меншiкке немесе ұзақ мерзiмдi жер пайдалануға орман өсiру үшiн нысаналы мақсатпен берiлген жерлерде, солардың қаражаты есебiнен жасалған:

1) қолдан өсірілген екпелер;

2) табиғи тұқымдық және (немесе) вегетативтік жолмен пайда болған екпелер;

3) жекеше орман питомниктерi;

4) арнайы мақсаттағы плантациялық екпелер;

5) агроорман-мелиорациялық екпелер;

6) жеке меншіктегі шаруашылық автомобиль жолдарына бөлінген белдеулердегі қорғаныштық екпелер жатады.

5. Орман қорына:

1) мемлекеттiк орман қорының жерiнен тыс орналасқан жекелеген ағаштар және көлемi 0,05 гектардан кем шоқ ағаштар, ауыл шаруашылығы мақсатындағы жерлердегi бұта өсiмдiктер;

2) қала ормандарынан басқа, елді мекендер шекарасы шегіндегі жасыл екпелер;

3) үй маңындағы, саяжайлар мен бау-бақша учаскелерiндегi ағаштар мен бұталар кiрмейдi.

Ескерту. 6-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 2006.07.07 № 176, 2012.01.25 № 548-IV (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 30.06.2021 № 59-VII (01.01.2022 бастап қолданысқа енгізіледі); 02.01.2023 № 184-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

7-бап. Орман қорына меншiк құқығы

1. Қазақстан Республикасындағы мемлекеттiк орман қоры Қазақстан халқына тиесілі. Қазақстан халқының атынан меншік құқығын мемлекет жүзеге асырады. Бұл ретте мемлекеттің меншік құқығын жүзеге асыруы Қазақстан халқының мүддесі үшін мемлекеттік меншік режимі арқылы іске асырылады.

Қазақстан Республикасындағы мемлекеттiк орман қоры мемлекеттiк меншiк объектiлерiне жатады және республикалық меншiкте болады.

2. Жекеше орман қоры учаскелерiн иеленудi, пайдалану мен оған билiк етудi, осы Кодекске және Қазақстан Республикасының өзге де заң актiлерiне сәйкес, жекеше орман иеленушiлер жүзеге асырады.

Ескерту. 7-бапқа өзгеріс енгізілді – ҚР 05.11.2022 № 157-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

8-бап. Орман қорының жерлерi

1. Орман қорының жерлерi мемлекеттiк және жекеше орман қоры жерлерiне бөлiнедi.

2. Мемлекеттiк орман қорының жерлерiне табиғи түрде ағаш өскен, бюджет қаражаты есебiнен қолдан ағаш өсiрiлген және ағаш өспеген (орманды және ағаш өспеген алқаптар), орман шаруашылығын жүргiзетiн мемлекеттiк ұйымдарға тұрақты жер пайдалануға берiлген жерлер жатады.

3. Жекеше орман қоры жерлеріне Қазақстан Республикасының Жер кодексіне сәйкес Қазақстан Республикасының азаматтарына және шетелдік қатысуы жоқ Қазақстан Республикасының мемлекеттік емес заңды тұлғаларына жеке меншікке немесе ұзақ мерзімді жер пайдалануға орман өсіру үшін нысаналы мақсатпен берілген:

1) қолдан өсірілген екпелер;

2) табиғи тұқымдық және (немесе) вегетативтік жолмен пайда болған екпелер;

3) жекеше орман питомниктері;

4) арнайы мақсаттағы плантациялық екпелер;

5) агроорман-мелиорациялық екпелер;

6) жеке меншіктегі шаруашылық автомобиль жолдарына бөлінген белдеулердегі қорғаныштық екпелер орналасқан жерлер жатады.

4. Мемлекеттiк орман қоры жерлерiнiң шекарасы жерге орналастыру жұмыстарын жүргiзу кезiнде орман орналастыру материалдарының негiзiнде белгiленедi және нақтыланады.

5. Мемлекеттiк орман қорының жерлерiн сатып алу-сату, кепiлге беру және басқа мәмiлелер жасасу арқылы иелiктен шығаруға жол берiлмейдi.

6. Орман қорының жерлерiн беру, алып қою және пайдалану тәртiбi осы Кодекспен, Қазақстан Республикасының Жер және Азаматтық кодекстерімен айқындалады.

Ескерту. 8-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 2006.07.07 № 176, 2011.07.05 № 452-IV (2011.10.13 бастап қолданысқа енгізіледі), 2012.01.25 № 548-IV (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 30.06.2021 № 59-VII (01.01.2022 бастап қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

9-бап. Орман ресурстары және орманның пайдалы қасиеттерi

1. Орман ресурстары сүрек қорынан, шайыр мен ағаш шырындарынан, қосалқы сүрек ресурстарынан, жабайы өсетiн жемiстерден, жаңғақтардан, саңырауқұлақтардан, дәрiлiк өсiмдiктер мен техникалық шикiзаттан, орман қорында болатын, жинақталатын және өндiрiлетiн өзге де өсiмдiк пен мал өнiмдерi қорынан тұрады.

2. Орманның өсiп тұрған кезiнде өзiне тән экологиялық және әлеуметтiк мәнi бар функциялары (оттегiн бөлiп шығару, көмiр қышқыл газын бойына сiңiру, топырақты су және жел эрозиясынан сақтау, топырақтың жоғары қабатындағы ылғалды iшкi қабатына тарту, бальнеологиялық және климат реттеушiлiк қасиеттерi) оның пайдалы қасиеттерiне жатады.

10-бап. Орман құқығы қатынастарының субъектiлерi

Ормандарды күзетудi, қорғауды, молықтыруды, орман өсiру мен (немесе) орман пайдалануды жүзеге асыратын жеке және заңды тұлғалар, сондай-ақ мемлекеттiк органдар орман құқығы қатынастарының субъектiлерi болып табылады.

2-бөлім. Орман қорын күзету, қорғау, пайдалану, ормандарды молықтыру және орман өсіру саласындағы мемлекеттік басқару, бақылау мен қадағалау

Ескерту. 2-бөлімнің тақырыбы жаңа редакцияда - ҚР 24.05.2018 № 156-VI Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); өзгеріс енгізілді - ҚР 28.10.2019 № 268-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

3-тарау. Орман қорын күзету, қорғау, пайдалану, ормандарды
молықтыру мен орман өсіру саласындағы мемлекеттік басқару

11-бап. Орман қорын күзету, қорғау, пайдалану, ормандарды молықтыру мен орман өсiру саласындағы мемлекеттiк басқаруды жүзеге асыратын лауазымды адам және мемлекеттiк органдар жүйесi

Орман қорын күзету, қорғау, пайдалану, ормандарды молықтыру мен орман өсiру саласындағы мемлекеттiк басқаруды жүзеге асыратын лауазымды адамға және мемлекеттiк органдар жүйесiне Қазақстан Республикасының Президенті, Қазақстан Республикасының Үкiметi, уәкiлеттi орган, уәкілетті органның ведомствосы және уәкілетті орган ведомствосының аумақтық бөлімшелері, сондай-ақ облыстардың, республикалық маңызы бар қалалардың, астананың жергілікті атқарушы органдары Конституцияда, осы Кодексте, Қазақстан Республикасының өзге де заңдарында, Қазақстан Республикасы Президентінің және Қазақстан Республикасы Үкіметінің актілерінде айқындалған өздерінің құзыреті шегінде жатады.

Ескерту. 11-бап жаңа редакцияда - ҚР 2011.07.05 № 452-IV (2011.10.13 бастап қолданысқа енгізіледі); өзгерістер енгізілді - ҚР 2012.01.25 № 548-IV (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 28.12.2018 № 210-VІ (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 28.10.2019 № 268-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

11-1-бап. Орман қорын күзетуді, қорғауды, пайдалануды, ормандарды молықтыруды және орман өсiруді қамтамасыз ету жүйесі

Орман қорын күзетуді, қорғауды, пайдалануды, ормандарды молықтыруды және орман өсiруді қамтамасыз ету жүйесіне:

1) Қазақстан Республикасының Үкiметi;

2) уәкілетті орган, уәкілетті органның ведомствосы және уәкілетті орган ведомствосының аумақтық бөлімшелері;

3) орман қорын күзету, қорғау, пайдалану, ормандарды молықтыру және орман өсiру саласындағы қызметті жүзеге асыратын өзге де мемлекеттік органдар;

4) жергілікті мемлекеттік басқару және өзін-өзі басқару органдары;

5) орман мекемелері мен табиғат қорғау ұйымдары;

6) мемлекеттік орман орналастыру ұйымдары;

РҚАО-ның ескертпесі!
7) тармақша 01.01.2015 бастап қолданысын тоқтатты.

7) орман қорын күзетуді, қорғауды, пайдалануды, ормандарды молықтыруды және орман өсiруді қамтамасыз ету саласындағы республикалық мемлекеттік кәсіпорындар;

8) орман қорын күзету, қорғау, пайдалану, ормандарды молықтыру және орман өсiру саласындағы ғылыми ұйымдар;

9) орман иеленушілер мен орман пайдаланушылар;

10) орман қорын күзету, қорғау, пайдалану, ормандарды молықтыру және орман өсiру мақсатында құрылған қоғамдық бірлестіктер кiредi.

Ескерту. Заң 11-1-баппен толықтырылды - ҚР 2012.01.25 № 548-IV (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен; өзгеріс енгізілді - ҚР 28.10.2019 № 268-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

12-бап. Қазақстан Республикасы Үкiметiнiң орман қорын күзету, қорғау, пайдалану, ормандарды молықтыру мен орман өсiру саласындағы құзыретi

Қазақстан Республикасының Үкiметi:

1) мемлекеттiк орман саясатының негiзгi бағыттарын әзiрлейдi және оның iске асырылуын қамтамасыз етедi;

2) мемлекеттiк орман қорын иелену, пайдалану және оған билiк ету құқығын жүзеге асырады;

3) осы Кодекстiң 22-бабының 2-тармағында аталған мемлекеттiк заңды тұлғаларға орман пайдалану құқығымен мемлекеттiк жер қоры учаскелерiн бередi;

4) алып тасталды - ҚР 03.07.2013 № 124-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі);

5) мемлекеттiк орман қорын санаттар бойынша бөлудi бекiтедi;

6) алып тасталды - ҚР 29.09.2014 N 239-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi);

7) алып тасталды - ҚР 29.09.2014 N 239-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi);

8) алып тасталды - ҚР 29.09.2014 N 239-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi);

9) алып тасталды - ҚР 2012.01.25 № 548-IV (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен;

10) өсімдіктердің сирек кездесетін және жойылып кету қаупі төнген түрлерін, олардың бөліктерін немесе дериваттарын алып қою туралы шешім қабылдайды және оларды алып қою көлемдерін бекітеді;

11) алып тасталды – ҚР 19.04.2023 № 223-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен;

12) алып тасталды - ҚР 29.09.2014 N 239-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi);

13) алып тасталды - ҚР 29.09.2014 N 239-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi);

14) алып тасталды

15) алып тасталды - ҚР 29.09.2014 N 239-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi);

16) алып тасталды - ҚР 29.09.2014 N 239-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi);

17) алып тасталды - ҚР 29.09.2014 N 239-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi);

17-1) алып тасталды - ҚР 29.09.2014 N 239-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi);

17-2) алып тасталды - ҚР 29.09.2014 N 239-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi);

17-3) алып тасталды - ҚР 28.10.2019 № 268-VI Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі);

17-4) алып тасталды - ҚР 29.09.2014 N 239-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi);

17-5) алып тасталды - ҚР 29.09.2014 N 239-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi);

17-6) алып тасталды - ҚР 29.09.2014 N 239-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi);

17-7) алып тасталды - ҚР 29.09.2014 № 239-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi);

17-8) алып тасталды - ҚР 29.09.2014 N 239-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi);

17-9) алып тасталды - ҚР 29.09.2014 N 239-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi);

17-10) алып тасталды - ҚР 29.09.2014 N 239-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi);

17-11) алып тасталды - ҚР 29.09.2014 N 239-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi);

17-12) алып тасталды - ҚР 29.09.2014 N 239-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi);

17-13) алып тасталды - ҚР 29.09.2014 N 239-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi);

17-14) алып тасталды - ҚР 29.09.2014 N 239-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi);

17-15) алып тасталды - ҚР 29.09.2014 N 239-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi);

17-16) алып тасталды - ҚР 29.09.2014 N 239-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi);

17-17) алып тасталды - ҚР 29.09.2014 N 239-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi);

17-18) алып тасталды - ҚР 29.09.2014 N 239-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi);

17-19) алып тасталды - ҚР 29.09.2014 N 239-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi);

      17-20) алып тасталды - ҚР 15.06.2017 № 73-VI Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі);
      18) алып тасталды – ҚР 19.04.2023 № 223-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.
      Ескерту. 12-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 2004.12.20 № 13 (2005.01.01 бастап күшіне енеді), 2008.12.10 № 101-IV (2009.01.01 бастап қолданысқа енгізіледі), 2011.01.06 № 379-IV (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі), 2011.07.05 № 452-IV (2011.10.13 бастап қолданысқа енгізіледі), 2012.01.25 № 548-IV (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 03.07.2013 № 124-V (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 16.05.2014 № 203-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін алты ай өткен соң қолданысқа енгізіледі); 29.09.2014 № 239-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi); 15.06.2017 № 73-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 28.10.2019 № 268-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 19.04.2023 № 223-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

13-бап. Уәкілетті органның құзыреті

Ескерту. 13-баптың тақырыбы жаңа редакцияда – ҚР 19.04.2023 № 223-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

1. Уәкiлеттi орган:

1) Қазақстан Республикасының Yкiметi белгiлеген құзыретi шегiнде мемлекеттiк орман қорын иелену мен пайдалануды жүзеге асырады;

1-1) мемлекеттік орман саясатын қалыптастырады және іске асырады;

2) алып тасталды - ҚР 03.07.2013 № 124-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі);

3) орман қорын күзетуді, қорғауды, ормандарды молықтыруды және орман өсіруді ұйымдастырады және қамтамасыз етеді, өзінің функционалдық қарауындағы мемлекеттік орман қоры аумағында орман пайдалануды реттейді;

4) Қазақстан Республикасының орман қорын күзету, қорғау және пайдалану, ормандарды молықтыру мен орман өсiру саласындағы нормативтiк құқықтық актiлерiн әзiрлейдi және бекiтедi;

4-1) мемлекеттік орман қоры учаскелерінде орман шаруашылығы іс-шараларының орындалу сапасына және олардың орман орналастыру жобаларына сәйкестігіне мемлекеттік бақылауды жүзеге асырады;

5) орман қорының жай-күйiне, күзетiлуiне, қорғалуына, пайдаланылуына, ормандардың молықтырылуы мен орман өсiруге мемлекеттік бақылау мен қадағалауды жүзеге асырады;

5-1) мыналарға:

орман қорындағы сандық және сапалық өзгерістерге, оның санитариялық жай-күйiне;

мемлекеттік орман қоры учаскелерінде орман ресурстарын орман пайдалануға беру тәртібіне және ұзақ мерзімді және қысқа мерзімді орман пайдалану шарттарының сақталуына;

ормандарда өрт қауіпсіздігі талаптарының, орман өрттерінің алдын алу жөніндегі, оларды уақтылы байқауды және жоюды қамтамасыз ету жөніндегі іс-шаралардың орындалуына, сондай-ақ өртеңдер алқаптарын есепке алудың дәлме-дәлдігіне және мемлекеттік орман қорына өрттен келтірілген залалды анықтауға, орман өрттерінің зардаптарын жою бойынша қабылданған шаралардың уақтылығына;

ормандарды зиянкестер мен аурулардан қорғау жөніндегі іс-шаралардың орындалуына, орман зиянкестері мен аурулары ошақтарының туындауының, таралуының алдын алу бойынша қабылданған шаралардың уақтылығына, оларды, табиғи және антропогендік сипаттағы қолайсыз әсерлерден екпелердің әлсіреуі мен қырылуын есепке алу мен болжаудың дәлме-дәлдігіне;

кеспеағаш аймағының бөлінуіне;

мемлекеттік орман қоры учаскелерінде сүректі түбірімен босату және ағаш кесу қағидаларының, орман пайдаланудың өзге де қағидаларының сақталуына;

ерекше қорғалатын табиғи аумақтар ормандарында күзет режимдерінiң сақталуына;

мемлекеттiк орман қоры учаскелерiнде орман тұқымдарының аудандастырылуының, орман тұқымдарын дайындау, өңдеу, сақтау мен пайдалану және олардың сапасын бақылау қағидаларының сақталуына, питомник шаруашылығының жүргiзілуіне;

орман қоры жерлерiнiң нысаналы мақсатына сәйкес пайдаланылуына және осы жерлердiң қорғалуына;

ЗҚАИ-ның ескертпесі!
5-1) тармақшаның он бірінші абзацына өзгеріс енгізу көзделген – ҚР 06.04.2024 № 71-VIII (31.12.2025 бастап қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

құрылыс жұмыстары, пайдалы қазбалар өндiру, коммуникациялар тарту және орман шаруашылығын жүргiзумен және орман пайдаланумен байланысты емес өзге де жұмыстарды орындау кезiнде мемлекеттiк орман қорын пайдалану тәртiбiнiң сақталуына мемлекеттік бақылау мен қадағалауды жүзеге асырады;

6) мемлекеттік орман қоры учаскелеріндегі есептік кеспеағаш аймағын және ағаштың кесілетін жасын әзірлеу мен бекітуді қамтамасыз етеді;

7) алып тасталды - ҚР 13.06.2013 № 102-V (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

8) мемлекеттік орман қоры аумағында орман қорының мемлекеттік есебін, мемлекеттік орман кадастрын, ормандардың және орман орналастырудың мемлекеттік мониторингін жүргізу қағидаларын әзірлейді және бекітеді және оларды жүргізуді қамтамасыз етеді;

9) алынып тасталды - ҚР 2011.07.05 N 452-IV (2011.10.13 бастап қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

10) Қазақстан Республикасының заңдарында белгiленген тәртiппен орман қатынастары саласында халықаралық ынтымақтастықты жүзеге асырады;

11) облыстың, республикалық маңызы бар қаланың, астананың жергілікті атқарушы органының орман шаруашылығымен айналысатын құрылымдық бөлімшесі басшысының, сондай-ақ орман мекемелері мен табиғат қорғау ұйымдары басшыларының орман қорының жай-күйі, оны күзету, қорғау, пайдалану, ормандарды молықтыру және орман өсіру мәселелері бойынша есебін тыңдайды;

12) мемлекеттiк орман қоры учаскелерінде орман пайдалану құқығын, сондай-ақ өзінің қарауындағы ормандардың жай-күйiне және молықтырылуына қауiп төндiретiн жұмыстарды Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес тоқтата тұрады, шектейдi, тоқтатады;

13) орман қорын күзету, қорғау және пайдалану, ормандарды молықтыру мен орман өсiру, орман селекциясы және орман тұқым шаруашылығы саласындағы ғылыми-техникалық даму бағыттарын айқындайды, ғылыми зерттеудi және жобалау-iздестiру жұмыстарын ұйымдастырады;

14) облыстың, республикалық маңызы бар қаланың, астананың жергілікті өкілді және атқарушы органдары өкілдерінің қатысуымен өз қарауындағы мемлекеттiк орман қоры учаскелерiнде орман ресурстарын ұзақ мерзiмдi орман пайдалануға беру жөнiнде тендерлер ұйымдастырады және өткiзедi;

15) Қазақстан Республикасының орман заңдары, Қазақстан Республикасының жануарлар дүниесін қорғау, өсімін молайту және пайдалану және ерекше қорғалатын табиғи аумақтар саласындағы заңдар саласындағы әкiмшiлiк құқық бұзушылық туралы iстердi қарайды;

16) алынып тасталды;

17) мынадай: мемлекеттік орман қоры учаскелерінде орман пайдаланғаны үшін төлемақы мөлшерлемелерін есептеудің; орман қоры аумағында өрттен келтірілген залалды есепке алу және айқындау жөніндегі; орман қоры аумағында ағаштың заңсыз кесілуінің көлемдерін және ағаштың заңсыз кесілуінен келтірілген залалды есепке алу және айқындау жөніндегі әдістемелік нұсқауларды әзірлейді және бекітеді;

18) алып тасталды - ҚР 2012.07.10 № 36-V (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен;

18-1) орман қорын күзету, қорғау, пайдалану, ормандарды молықтыру және орман өсiру мәселелерi бойынша облыстардың, республикалық маңызы бар қалалардың, астананың орман шаруашылығымен айналысатын жергiлiктi атқарушы органдарын, сондай-ақ орман мекемелерi мен табиғат қорғау ұйымдарын үйлестiрудi және оларға әдістемелік басшылық жасауды жүзеге асырады;

18-2) алып тасталды - ҚР 29.09.2014 № 239-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi) Заңымен;

18-3) орман орналастыру жобаларын бекітеді;

18-4) әкімшілік органның Құрып кету қаупі төнген жабайы фауна мен флора түрлерімен халықаралық сауда туралы конвенцияның күші қолданылатын өсімдіктер дүниесі объектілерін, олардың бөліктері мен дериваттарын Қазақстан Республикасының аумағына импорттауға, Қазақстан Республикасының аумағынан экспорттауға және (немесе) кері экспорттауға арналған рұқсаттар беру қағидаларын әзірлейді және бекітеді;

18-5) мемлекеттік орман қоры учаскелерінде табиғи-климаттық факторлар, ормандардың зиянкестермен және аурулармен зақымдануы салдарынан болған зардаптарды жою кезінде орман орналастыру материалдарында айқындалмаған санитариялық және өзгедей ағаш кесудің жыл сайынғы көлемдерін мемлекеттік орман қоры учаскелерінде сүректі түбірімен босату қағидаларына сәйкес қалыптастырады және бекітеді;

18-6) орман тұқымдарын аудандастыруды әзірлейді және бекітеді;

18-7) орман шаруашылығы саласында ынталандыру қағидаларын және құрметті атақтар, омырауға тағатын белгілер мен құрмет грамоталарын беру тәртібін әзірлейді және бекітеді;

18-8) орман қорын күзету мен қорғау жөніндегі авиациялық жұмыстарды жүзеге асыру қағидаларын әзірлейді және бекітеді;

18-9) білім беру саласындағы уәкiлеттi мемлекеттік органның келісімі бойынша мектеп орманшылығын ұйымдастыру және оның жұмыс істеуі қағидаларын әзірлейді және бекітеді;

18-10) орман ағаштарын, питомниктерді, табиғи түрде қайта түлеуге ықпал ету шаралары жүргiзілген және мемлекеттік орман қорында табиғи өсірілуге қалдырылған алқаптарды түгендеуді жүргізу тәртібін әзірлейді және бекітеді;

18-11) орман орналастыруды жүргізу нұсқаулығын әзірлейді және бекітеді;

18-12) орман ресурстары сауықтыру, рекреациялық, тарихи-мәдени, туристік және спорттық мақсаттар, аңшылық шаруашылығының мұқтаждықтары, жанама орман пайдалану үшін ұзақ мерзімді орман пайдалануға берілген мемлекеттік орман қоры жерлерінде орман пайдаланушыларға құрылыс объектілерін салуға учаскелер беру қағидаларын әзірлейді және бекітеді;

18-13) алып тасталды – ҚР 06.04.2024 № 71-VIII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен;

18-14) дериваттар тізбесін әзірлейді және бекітеді;

18-15) Қазақстан Республикасының Үкіметіне өсімдіктердің сирек кездесетін және жойылып кету қаупі төнген түрлерін, олардың бөліктерін немесе дериваттарын алып қою және оларды алып қою көлемдерін бекіту жөнінде ұсыныстар енгізеді;

18-16) Қазақстан Республикасының мемлекеттік орман инспекциясы мен Қазақстан Республикасы мемлекеттік орман күзетінің лауазымды адамдарын айырым белгілері бар нысанды киіммен (погонсыз) қамтамасыз етудің заттай нормаларын бюджеттік жоспарлау жөніндегі орталық уәкілетті органмен келісу бойынша әзірлейді және бекітеді;

18-17) Қазақстан Республикасының мемлекеттік орман инспекциясы мен Қазақстан Республикасы мемлекеттік орман күзетінің лауазымды адамдарының айырым белгілері бар нысанды киім (погонсыз) үлгілерін және оны киіп жүру тәртібін әзірлейді және бекітеді;

18-18) орман тұқымдарын дайындау, қайта өңдеу, сақтау мен пайдалану және олардың сапасын бақылау қағидаларын әзірлейді және бекітеді;

18-19) мемлекеттік орман қорын санаттарға бөлу бойынша Қазақстан Республикасы Үкіметіне ұсыныстар енгізеді;

18-20) мемлекеттік орман қоры учаскелерiнде сүректi түбiрiмен босату және ағаш кесу қағидаларын әзірлейді және бекiтедi;

18-21) өзендер, көлдер, су қоймалары, каналдар және басқа су объектiлерi жағалауларындағы ормандардың тыйым салынған белдеулерiнiң енiн белгiлеу қағидаларын әзірлейді және бекітеді;

18-22) Қазақстан Республикасының орман заңнамасын бұзудан келтірілген залалдың мөлшерін есептеуге арналған базалық мөлшерлемелер әзірлейді;

18-23) мемлекеттік орман қоры учаскелерінде орман қорын күзету, қорғау, пайдалану, ормандарды молықтыру және орман өсіру бойынша нормалар мен нормативтер әзірлейді және бекiтедi;

18-24) мемлекеттiк орман қоры аумағында шайырды, ағаш шырындарын, қосалқы сүрек ресурстарын дайындау, орманды жанама пайдалану қағидаларын әзірлейді және бекiтедi;

18-25) ормандарды молықтыру мен орман өсіру қағидаларын әзірлейді және бекiтедi;

18-26) отырғызылатын материалды және арнайы мақсаттағы плантациялық екпелерді өсіру үшін мемлекеттік орман қоры учаскелерін пайдалану қағидаларын әзірлейді және бекiтедi;

18-27) карантиндік түрлерді қоспағанда, орманның аса қауіпті зиянкестері мен ауруларының тізбесін және оларға қарсы күрес тәртібін әзірлейді және бекітеді;

18-28) ағаш кесу билеті мен орман билетінің нысандарын, оларды есепке алу, сақтау, толтыру және беру қағидаларын әзірлейді және бекітеді;

18-29) мемлекеттік орман қоры учаскелерінде ағаш кесілген жерлерді куәландыру қағидаларын әзірлейді және бекітеді;

18-30) мемлекеттік орман қорында таңбалар қолдану қағидаларын әзірлейді және бекітеді;

18-31) орман қорының аумағында өрттен келтірілген залалды есепке алу, айқындау және өтеу қағидаларын әзірлейді және бекітеді;

18-32) орман қоры аумағында ағаштың заңсыз кесілуінің көлемдерін және ағаштың заңсыз кесілуінен келтірілген залалды есепке алу мен айқындау қағидаларын әзірлейді және бекітеді;

18-33) мемлекеттік орман қоры аумағында орманды пайдаланушылар сауықтыру, рекреациялық, тарихи-мәдени, туристік, спорттық және басқа да іс-шаралар өткізетін орындардағы өрт сөндіру құралдарының тиесілік нормаларын бюджеттік жоспарлау жөніндегі орталық уәкілетті органмен келісу бойынша әзірлейді және бекітеді;

18-34) алып тасталды - ҚР 28.10.2019 № 268-VI Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі);

18-35) тез өсетін ағаш және бұта тұқымдыларды плантацияларға отырғызуға және оларды өсіруге, жекеше орман питомниктерін құруға және дамытуға жұмсалатын шығыстарды өтеу қағидаларын әзірлейді және бекітеді;

18-36) мемлекеттік орман иеленушінің орман өрт сөндіру станциясы туралы ережені әзірлейді және бекітеді;

18-37) алып тасталды - ҚР 24.05.2018 № 156-VI Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі);

18-38) мемлекеттік орман күзеті туралы ережені әзірлейді және бекітеді;

18-39) ұзақ мерзiмдi орман пайдалану кезiнде орман пайдаланушылар әзiрлейтiн өртке қарсы iс-шаралар жоспарларына қойылатын талаптарды айқындайды;

18-40) облыстардың, республикалық маңызы бар қалалардың, астананың орман шаруашылығымен және ерекше қорғалатын табиғи аумақтармен айналысатын жергілікті атқарушы органдарына мемлекеттік бақылауды жүзеге асырады;

18-41) Мемлекеттiк орман қоры учаскелерiнде кеспеағаш аймағын бөлiп беру мен таксациялау қағидаларын әзірлейді және бекітеді;

18-42) алып тасталды - ҚР 29.03.2016 № 479-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік жиырма бір күн өткен соң қолданысқа енгізіледі);

18-43) ағаштардың қурау және құрып кету қатерi төнген кезде мемлекеттiк орман қоры учаскелерiнде ағаш кесуге тыйым салу туралы шешiм қабылдайды;

18-44) орман қоры жерiн орман шаруашылығын жүргiзуге байланысты емес мақсаттар үшiн басқа санаттардағы жерге ауыстыру тәртібін әзірлейді және бекітеді;

18-45) Қазақстан Республикасының мемлекеттік орман инспекциясы мен Қазақстан Республикасы мемлекеттік орман күзетінің лауазымды адамдары актілерінің нысандарын әзірлейді және бекітеді;

18-46) өзінің ведомстволық бағынысындағы орман мекемесінің нышанын (эмблемасы мен жалауын) бекітеді;

18-47) Құрып кету қаупі төнген жабайы фауна мен флора түрлерімен халықаралық сауда туралы конвенцияның күші қолданылатын өсімдіктер дүниесі объектілерін, олардың бөліктері мен дериваттарын Қазақстан Республикасының аумағына импорттауға, Қазақстан Республикасының аумағынан экспорттауға және (немесе) кері экспорттауға арналған рұқсаттарды береді;

18-48) басқа санаттардағы жерді орман қоры жеріне ауыстыру қағидаларын әзірлейді және бекітеді;

18-49) жекелеген жабайы өсетін өсімдіктер мен жабайы өсетін дәрілік шикізатты, оның ішінде сирек кездесетіндерін және құрып кету қаупі төнгендерін Еуразиялық экономикалық одақтың кедендік аумағынан әкетуге арналған қорытындыны (рұқсат беру құжатын) береді;

18-50) жекелеген жабайы өсетін өсімдіктер мен жабайы өсетін дәрілік шикізатты, оның ішінде сирек кездесетіндерін және құрып кету қаупі төнгендерін Еуразиялық экономикалық одақтың кедендік аумағынан экспорттауға арналған лицензияны береді;

18-51) мемлекеттік орман қорында орман шаруашылығын жүргізуге және орман пайдалануға байланысты емес жұмыстарды жүргізу қағидаларын әзірлейді және бекітеді;

18-52) уранды жерасты ұңғымасында шайып сілтісіздендіру әдісімен өндіру кезінде мемлекеттік орман қоры жерінде бүлінген жер учаскелерін рекультивациялау және оларды орман иеленушіге беру қағидаларын әзірлейді және бекітеді;

18-53) климаттың өзгеруіне осалдыққа бағалау жүргізуді өз құзыреті шегінде ұйымдастырады;

18-54) климаттың өзгеруіне бейімделу жөніндегі басымдықтар мен шараларды өз құзыреті шегінде айқындайды;

18-55) климаттың өзгеруіне бейімделу жөніндегі шараларды өз құзыреті шегінде жүзеге асырады;

18-56) өз құзыреті шегінде айқындалған, климаттың өзгеруіне бейімделу жөніндегі шаралардың тиімділігіне мониторинг пен бағалауды жүзеге асырады және мониторинг пен бағалау нәтижелері негізінде осы шараларды түзетеді;

19) осы Кодексте, Қазақстан Республикасының өзге де заңдарында, Қазақстан Республикасы Президентінің және Қазақстан Республикасы Үкіметінің актілерінде көзделген өзге де өкілеттіктерді жүзеге асырады.

Уәкілетті органның ведомствосы өз қызметін уәкілетті орган белгілеген құзырет шегінде жүзеге асырады.

      2. Алып тасталды – ҚР 19.04.2023 № 223-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.
      3. Алып тасталды – ҚР 19.04.2023 № 223-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.
      Ескерту. 13-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 2004.12.20 № 13 (01.01.2005 бастап күшіне енеді), 2006.01.31 № 125 (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-баптан қараңыз), 2008.12.10 № 101-IV (01.01.2009 бастап қолданысқа енгізіледі), 2009.07.17 № 188-IV (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-баптан қараңыз), 2010.03.19 № 258-IV, 2011.01.06 № 378-IV (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі), 2011.07.05 № 452-IV (2011.10.13 бастап қолданысқа енгізіледі), 2012.01.25 № 548-IV (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі), 2012.07.10 № 36-V (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі), 13.06.2013 № 102-V (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 03.07.2013 № 124-V (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 16.05.2014 № 203-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін алты ай өткен соң қолданысқа енгізіледі); 29.09.2014 № 239-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi); 29.03.2016 № 479-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік жиырма бір күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 15.06.2017 № 73-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 24.05.2018 № 156-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 28.10.2019 № 268-VI (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-баптан қараңыз); 02.01.2021 № 401-VI (01.07.2021 бастап қолданысқа енгізіледі); 19.04.2023 № 223-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 06.04.2024 № 71-VIII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

14-бап. Облыстардың, республикалық маңызы бар қалалардың, астананың жергiлiктi өкiлдi органдарының орман қорын күзету, қорғау, пайдалану, ормандарды молықтыру мен орман өсiру саласындағы құзыретi

Облыстардың, республикалық маңызы бар қалалардың, астананың жергiлiктi өкiлдi органдары:

1) алып тасталды - ҚР 03.07.2013 № 124-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі);

2) уәкілетті орган ведомствосының аумақтық бөлімшелерімен (бұдан әрі – аумақтық бөлімшелер) келiсе отырып, облыстардың, республикалық маңызы бар қалалардың, астананың жергiлiктi атқарушы органдары жасаған есептеулер негiзiнде мемлекеттiк орман қоры учаскелерiнде орман пайдалану төлемақысының ставкаларын (түбiрiмен босатылатын сүрек үшiн белгiленетiн ставкаларды қоспағанда) бекiтедi;

3) облыстардың, республикалық маңызы бар қалалардың, астананың жергiлiктi атқарушы органдары мен ұйымдардың өздерiнiң функционалдық қарауындағы орман қорының жай-күйi, күзетiлуi, қорғалуы, пайдаланылуы, ормандардың молықтырылуы және орман өсіру мәселелерi жөнiндегi есептерiн қарайды;

4) Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес азаматтардың құқықтары мен заңды мүдделерін қамтамасыз ету жөніндегі өзге де өкілеттіктерді жүзеге асырады.

Ескерту. 14-бап жаңа редакцияда - ҚР 2004.12.20 № 13 (2005.01.01 бастап күшіне енеді), өзгерістер енгізілді - ҚР 2011.07.05 № 452-IV (2011.10.13 бастап қолданысқа енгізіледі), 2012.01.25 № 548-IV (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 03.07.2013 № 124-V (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 06.04.2024 № 71-VIII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

15-бап. Облыстардың, республикалық маңызы бар қалалардың, астананың жергiлiктi атқарушы органдарының орман қорын күзету, қорғау, пайдалану, ормандарды молықтыру мен орман өсiру саласындағы құзыретi

Облыстардың, республикалық маңызы бар қалалардың, астананың жергiлiктi атқарушы органдары:

1-1) мемлекеттік орман саясатын қалыптастыру және оны іске асыру жөніндегі ұсыныстарды тұжырымдауға қатысады;

2) ормандарды күзетудi, қорғауды, молықтыру мен орман өсiрудi ұйымдастырады және қамтамасыз етедi, өздерiнiң функционалдық қарауындағы мемлекеттiк орман қоры аумағында орман пайдалануды реттейдi;

3) мемлекеттiк орман қоры аумағында ормандағы өрттердiң алдын алу және оларға қарсы күрес жөнiндегi iс-шаралардың жыл сайынғы жоспарларын әзірлейді, бекітеді және iске асырады;

4) жеке және заңды тұлғаларды, сондай-ақ ұйымдардың өрт сөндiру техникаларын, көлiктерi мен басқа да құралдарын ормандағы өрттердi сөндiруге тарту тәртiбiн айқындайды, осы жұмысқа тартылған жеке тұлғаларды жүрiп-тұру өрт сөндiру құралдарымен, тамақпен және медициналық көмекпен қамтамасыз етедi;

5) Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес өртке қарсы ерікті құралымдардың жұмыс iстеуiне жәрдемдеседi;

6) орманда өрт қаупi болатын маусымда мемлекеттiк орман қоры аумағында өрттердi сөндiру үшiн жанар-жағар май материалдарының резервiн жасайды;

7) шаруа және фермер қожалықтары мен өзге де ауыл шаруашылығы ұйымдарының орман қорына iргелес аумақтардағы ауыл шаруашылығы алқаптарында, жайылымдық және шабындық жерлерде сабантүбiн, аңыздарды және өзге де өсiмдiк қалдықтарын өртеуiне, қау шөбiн өртеуiне бақылау жасауды қамтамасыз етедi;

8) өртке қарсы насихатты, бұқаралық ақпарат құралдарында ормандарды сақтау, ормандарда өрт қауiпсiздiгi ережелерiн орындау туралы мәселелердiң тұрақты берiлуiн ұйымдастырады;

9) облыс аумағында ормандағы өртке қарсы күрес жөнiндегi жұмыстарды үйлестiредi, қажет болған жағдайда осы мақсатта арнайы комиссиялар құрады;

10) орман қоры аумағында орман зиянкестерiмен және ауруларымен күрес және орманның санитарлық жай-күйiн жақсарту жөнiндегi жұмыстарды ұйымдастырады;

11) орман зиянкестерi мен ауруларына қарсы күресте авиахимиялық, авиабиологиялық және аэрозольдық iс-шаралар жүргiзген кезде, сондай-ақ орманда өрт қаупi жоғары болып тұрған кезеңдерде жеке тұлғалардың мемлекеттiк орман қоры аумағында болуына тыйым салу туралы, орман пайдалану құқығын шектеу туралы шешiм қабылдайды;

12) уәкiлеттi органға беру үшiн өздерiнiң функционалдық қарауындағы орман қорының мемлекеттiк есебi, мемлекеттiк орман кадастры, мемлекеттiк орман мониторингi жөнiнде материалдар әзiрлейдi;

13) өздерiнiң функционалдық қарауындағы мемлекеттiк орман қоры учаскелерiнде аяқталған объектiлердi және орман шаруашылығы iс-шараларын жүргiзу нәтижесiнде өндiрiлген дайын өнiмдердi қабылдайды;

13-1) мемлекеттік орман қоры учаскелерінде орман пайдаланғаны үшін төлемақы мөлшерлемелерін (сүректі түбірімен босату үшін мөлшерлемелерді қоспағанда) жобаларын әзірлейді;

14) уәкiлеттi органның және облыстың жергілікті өкiлдi органының қатысуымен өздерiнiң қарауындағы мемлекеттiк орман қоры учаскелерiнде орман ресурстарын ұзақ мерзiмдi пайдалануға беру жөнiнде тендерлер ұйымдастырады және өткiзедi;

15) алып тасталды;

15-1) алып тасталды - ҚР 24.05.2018 № 156-VI Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі);

15-2) орман ресурстары сауықтыру, рекреациялық, тарихи-мәдени, туристік және спорттық мақсаттар; аңшылық шаруашылығының мұқтаждықтары; жанама орман пайдалану үшін ұзақ мерзімді орман пайдалануға берілген, өз қарауындағы мемлекеттік орман қоры жерлерінде орман пайдаланушыларға құрылыс объектілерін салуға учаскелер береді;

15-3) алып тасталды - ҚР 28.10.2019 № 268-VI Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі);

15-4) өздерінің ведомстволық бағынысындағы орман мекемесінің нышанын (эмблемасы мен жалауын) бекітеді;

15-5) уәкілетті орган айқындаған тәртіппен басқа санаттардағы жерді орман қоры жеріне ауыстыруды жүзеге асырады;

16) жергілікті мемлекеттік басқару мүддесінде Қазақстан Республикасының заңнамасымен жергілікті атқарушы органдарға жүктелетін өзге де өкілеттіктерді жүзеге асырады.

Ескерту. 15-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 2004.12.20 № 13 (2005.01.01 бастап күшіне енеді), 2011.07.05 № 452-IV (2011.10.13 бастап қолданысқа енгізіледі), 2012.01.25 № 548-IV (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 03.07.2013 № 124-V (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 11.04.2014 № 189-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 29.09.2014 № 239-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi); 29.03.2016 № 479-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік жиырма бір күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 15.06.2017 № 73-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 24.05.2018 № 156-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 28.10.2019 № 268-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

16-бап.

Ескерту. 16-бап алып тасталды - ҚР 2004.12.20 № 13 (2005 жылғы 1 қаңтардан бастап күшіне енеді) Заңымен.

17-бап.

Ескерту. 17-бап алып тасталды - Қазақстан Республикасының 2004.12.20. № 13 (2005 жылғы 1 қаңтардан бастап күшіне енеді) Заңымен.

18-бап. Орман мекемесінің негізгі қызметі

Ескерту. Тақырып жаңа редакцияда - ҚР 2012.01.25 № 548-IV (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

Орман мекемесі:

2) ормандарды күзету, қорғау, молықтыру мен орман өсiру, тұрақты орман тұқымдары учаскелері мен орман тұқымдары плантацияларын күтiп-ұстау, орман тұқымдарын дайындау, ұқсату мен сақтау жөнiндегi iс-шараларды орындайды;

3) орман орналастыру жобаларына сәйкес орман пайдалану орындары мен олардың көлемiн айқындайды;

4) орман ресурстарын тендерге қою үшiн материалдар әзiрлейдi;

5) орман ресурстарының ұтымды пайдаланылуын қамтамасыз етедi;

6) орман пайдалануға арналған ағаш кесу және орман билеттерiн бередi;

7) Қазақстан Республикасының орман заңдары, Қазақстан Республикасының жануарлар дүниесін қорғау, өсімін молайту және пайдалану және ерекше қорғалатын табиғи аумақтар саласындағы заңдары саласында құқық бұзушылықтардың алдын алу мен олардың жолын кесу жөнiнде iс-шаралар қабылдайды;

8) мемлекеттік орман қоры аумағында орман қорының мемлекеттік есебін, мемлекеттік орман кадастрын, ормандардың, орман орналастырудың мемлекеттік мониторингін жүргізу жөніндегі жұмыстарға қатысады;

9) Қазақстан Республикасының орман және азаматтық заңдарына сәйкес, аяқталған объектiлер мен орман пайдаланушылардың орман шаруашылығы iс-шараларын жүргiзуi нәтижесiнде өндiрiлген дайын өнiмдi қабылдауды жүзеге асырады;

10) алып тасталды

11) алып тасталды

12) алып тасталды;

13) өзіне орман иелену құқығымен берілген мемлекеттік орман қоры учаскелерінде жануарлар дүниесін күзету жөніндегі іс-шараларды жүзеге асырады;

14) орман орналастыру материалдарына сәйкес, орман иелену құқығымен берілген мемлекеттік орман қоры учаскелерінде ағаш кесудің жыл сайынғы көлемін қалыптастырады және бекітеді.

Орман мекемесі аумақтық бөлімшемен келісу бойынша ағаш кесудің жыл сайынғы көлемін бекітеді;

15) орман мекемесінің нышанын (эмблемасы мен жалауын) әзірлейді;

16) орман иелену құқығымен берілген, орман ресурстары сауықтыру, рекреациялық, тарихи-мәдени, туристік және спорттық мақсаттар; аңшылық шаруашылығының мұқтажы; жанама орман пайдалану үшін ұзақ мерзімді орман пайдалануға берілген мемлекеттік орман қоры учаскелерінде орман пайдаланушыларға құрылыс объектілері үшін учаскелер береді.

Ескерту. 18-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 2004.12.20. № 13 (2005.01.01 бастап күшіне енеді), 2006.07.07 № 176, 2012.01.25 № 548-IV (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 03.07.2013 № 124-V (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 15.06.2017 № 73-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 06.04.2024 № 71-VIII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

18-1-бап. Республикалық мемлекеттік кәсіпорындардың орман қорын күзетуді, қорғауды, пайдалануды, ормандарды молықтыруды және орман өсіруді қамтамасыз ету саласындағы қызметінің түрлері

Республикалық мемлекеттік кәсіпорындар орман қорын күзетуді, қорғауды, пайдалануды, ормандарды молықтыруды және орман өсіруді қамтамасыз ету саласында:

1) мемлекеттік орман қоры аумағында орман орналастыруды;

2) орман қорын күзету мен қорғау жөніндегі авиациялық жұмыстарды;

3) ормандарды молықтыруды және орман өсіруді;

4) өсімдіктер дүниесі объектілерін қолдан өсіруді;

5) орман шаруашылығын жобалауды жүзеге асырады.

Ескерту. 3-тарау 18-1-баппен толықтырылды - ҚР 2012.01.25 № 548-IV (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

4-тарау. Орман қорын күзету, қорғау, пайдалану, ормандарды молықтыру және орман өсіру саласындағы мемлекеттік бақылау мен қадағалау

Ескерту. 4-тараудың тақырыбы жаңа редакцияда - ҚР 24.05.2018 № 156-VI Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); өзгеріс енгізілді - ҚР 28.10.2019 № 268-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

19-бап. Орман қорын күзету, қорғау, пайдалану, ормандарды молықтыру және орман өсіру саласындағы мемлекеттік бақылау мен қадағалау

Ескерту. 19-баптың тақырыбына өзгеріс енгізілді - ҚР 28.10.2019 № 268-VI Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі).

1. Орман қорын күзету, қорғау, пайдалану, ормандарды молықтыру мен орман өсіру саласындағы мемлекеттік бақылау мен қадағалау барлық жеке және заңды тұлғалардың Қазақстан Республикасының заңнамасында белгiленген орман қорын пайдалану тәртiбiн, орман шаруашылығын жүргiзу, оның ішінде ормандарды күзету, қорғау, молықтыру және орман өсіру, оларды есепке алу қағидаларын, сондай-ақ Қазақстан Республикасының орман заңнамасында, Қазақстан Республикасының жануарлар дүниесін қорғау, өсімін молайту және пайдалану саласындағы және ерекше қорғалатын табиғи аумақтар саласындағы заңнамасында көзделген өзге де қағидалар мен нормаларды сақтауы мақсатында жүзеге асырылады.

2. Орман қорын күзету, қорғау, пайдалану, ормандарды молықтыру және орман өсіру саласындағы мемлекеттік бақылау мен қадағалауды уәкілетті органның ведомствосы, аумақтық бөлімшелер, өзге де мемлекеттік органдар Қазақстан Республикасының заңдарында белгіленген өздерінің құзыреті шегінде жүзеге асырады.

3. Орман қорын күзету, қорғау, пайдалану, ормандарды молықтыру мен орман өсіру саласындағы мемлекеттік бақылау мен қадағалау тексерулер және байқаулар арқылы жүзеге асырылады.

Тексеру осы Кодекске сәйкес жүзеге асырылады.

Ескерту. 19-бап жаңа редакцияда - ҚР 24.05.2018 № 156-VI Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); өзгеріс енгізілді - ҚР 28.10.2019 № 268-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

19-1-бап. Бақылау және қадағалау субъектісіне (объектісіне) бару арқылы орман қорын күзету, қорғау, пайдалану, ормандарды молықтыру және орман өсіру саласындағы тексерулерді жүзеге асыру тәртібі

1. Бақылау және қадағалау субъектісіне (объектісіне) бару арқылы тексерулерге орман қорын күзету, қорғау, пайдалану, ормандарды молықтыру және орман өсіру саласындағы қызмет жатады.

2. Уәкілетті орган ведомствосының, аумақтық бөлімшелердің лауазымды адамы орман қорын күзету, қорғау, пайдалану, ормандарды молықтыру және орман өсіру саласындағы жұмыстар мен іс-шараларды тексеруді, сондай-ақ бақылау және қадағалау субъектісіне (объектісіне) бару арқылы өсімдіктер мен жануарлар дүниесі объектілерін санкциялаусыз алып қоюды бақылауды жүзеге асырады.

3. Жүргізілген тексерулердің нәтижелері бойынша Қазақстан Республикасы орман заңнамасы талаптарының анықталған бұзушылықтарына қарай уәкілетті орган ведомствосының, аумақтық бөлімшелердің орман қорының жай-күйіне, оны күзетуге, қорғауға, пайдалануға, ормандарды молықтыруға және орман өсіруге мемлекеттік бақылауды жүзеге асыратын лауазымды адамдары тексеру нәтижелері туралы акт және бұзушылықтар анықталған жағдайда, анықталған бұзушылықтарды жою туралы нұсқама шығарады.

4. Қазақстан Республикасы Кәсіпкерлік кодексінің 132-бабының 2-тармағына сәйкес Қазақстан Республикасының орман заңнамасында белгіленген талаптарды бұзушылықтар болмаған жағдайда, тексеру жүргізу кезінде тексеру нәтижелері туралы актіде тиісті жазба жасалады.

5. Уәкілетті орган ведомствосының, аумақтық бөлімшелердің лауазымды адамы:

1) мемлекеттік орман қоры аумағында:

заңсыз ағаш кесу фактісі;

ағаштар мен бұталарды жою немесе зақымдау;

орман дақылдарын, орман питомниктері мен плантацияларындағы егілген, отырғызылған көшеттерді, ормандарды молықтыруға және орман өсіруге арналған алаңдарда өзі өсіп шыққан шыбықтарды, өскіндерді, қолдан отырғызылған екпелерді жою немесе зақымдау;

отқа немесе өзге де жоғары қауіп көзіне абай болмау салдарынан ағаштар мен бұталарды жою немесе зақымдау бойынша бұзушылықтар;

2) мемлекеттік табиғи-қорық қорының объектілерін қасақана жою немесе зақымдау анықталған жағдайда, егер залал республикалық бюджет туралы заңда белгіленген және тиісті қаржы жылының 1 қаңтарына қолданыста болатын бір жүз айлық есептік көрсеткішті құраса не одан асып түссе, материалдарды дереу құқық қорғау органдарына береді немесе егер залал республикалық бюджет туралы заңда белгіленген және тиісті қаржы жылының 1 қаңтарына қолданыста болатын бір жүз айлық есептік көрсеткішке дейін болса, әкімшілік құқық бұзушылық туралы хаттама толтырады.

6. Тексеру мерзімділігі:

кешенді тексерулер – жылына бір рет;

тақырыптық тексерулер жылына төрт рет жүргізіледі (қарау аймақтарын көктемгі және күзгі ревизиялау, өрт қаупі бар маусымға дайындалу, орман дақылдары жұмыстары).

Тексеру мерзімдері он жұмыс күнінен аспайды және тексеру мерзімін бес жұмыс күніне дейін ұзартуға болады. Тексеру мерзімдерін ұзарту үшін мыналар негіз болып табылады:

1) табиғи-климаттық факторлар (орман өрттері, өзендердің тасуы, көшкіндер, тастардың құлауы, селдер, қар басу, дауылдар, нөсерлер және басқалар);

2) жаңадан анықталған мән-жайлар (заңсыз ағаш кесудің мәлім болған көлемі, ормандарды молықтырудың зақымдалған учаскелерінің алаңдарын анықтау және басқалар).

7. Жоспардан тыс тексерулер жеке немесе заңды тұлғалардың адам өміріне, денсаулығына, қоршаған ортаға, жеке және заңды тұлғалардың, мемлекеттің құқықтары мен заңды мүдделеріне зиян келтірілгені туралы нақты фактілер бойынша өтініштері, прокурордың және өзге де құқық қорғау органдарының талаптары, мемлекеттік органдардың өтініштері, жедел ден қою шараларын қолдануға негіз болып табылатын бұзушылықтардың жойылуын бақылау бойынша, сондай-ақ ірі орман өрттері туындаған және заңсыз ағаш кесу анықталған жағдайларда тағайындалады.

Жоспардан тыс тексеру мерзімдері бес жұмыс күнінен аспайды және тексеру мерзімін үш жұмыс күніне дейін ұзартуға болады.

8. Көлемі бойынша тексерулер:

1) кешенді;

2) тақырыптық деп бөлінеді.

Орман қорын күзету, қорғау, пайдалану, ормандарды молықтыру және орман өсіру бөлігінде Қазақстан Республикасы орман заңнамасының талаптарын сақтау мәселелері кешені бойынша бақылау және қадағалау субъектілерінің (объектілерінің) қызметін тексеру, сондай-ақ өсімдіктер мен жануарлар дүниесі объектілерін санкциялаусыз алып қоюды бақылау кешенді тексеру болып табылады.

Орман қорын күзету, қорғау, пайдалану, ормандарды молықтыру және орман өсіру бөлігінде Қазақстан Республикасы орман заңнамасының талаптарын сақтаудың жекелеген мәселелері бойынша бақылау және қадағалау субъектілерінің (объектілерінің) қызметін тексеру тақырыптық тексеру болып табылады.

9. Уәкілетті орган ведомствосы бірінші басшысының немесе аумақтық бөлімше бірінші басшысының бұйрығы тексеруді тағайындау үшін негіз болып табылады. Тиісті бұйрық шығару үшін мыналар негіз болып табылады:

1) бақылау және қадағалау субъектілерінің (объектілерінің) қызметіне жүргізілген талдау мен мониторинг;

2) тексерулердің жылдық кестесі;

3) алдыңғы тексерулер мониторингінің қорытындылары;

4) Қазақстан Республикасының заңнамасын бұзушылық белгілерін қамтитын ғарыштық мониторингтеу деректері.

10. Уәкілетті орган ведомствосының, аумақтық бөлімшелердің тексеру үшін келген лауазымды адамдары субъектіге:

1) тексеруді тағайындау туралы бұйрықты;

2) қызметтік куәлігін;

3) қажет болған кезде – құзыретті органның режимдік объектілерге кіруге рұқсатын көрсетуге міндетті.

Тексерілетін субъектіге тексеруді тағайындау туралы бұйрық табыс етілген күн тексеру жүргізудің басталуы деп есептеледі.

11. Тексерулердің қорытындысына тексерілетін субъект Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген тәртіппен шағым жасай алады.

12. Аумақтық бөлімшелер шешімдерге шағым жасау мен оларды орындаудың қолданыстағы мерзімдерін ескере отырып, Қазақстан Республикасы орман заңнамасын анықталған бұзушылықтар фактілері бойынша материалдардың орындалуы мен әртүрлі сатылардан өтуіне мониторингті жүзеге асырады.

13. Бұзушылықтарды есепке алу, саны, түрлері мен бұзу орындары бойынша олардың динамикасын талдау мақсатында аумақтық бөлімшелер Қазақстан Республикасы орман заңнамасын бұзушылықтарды, заңсыз табиғат пайдаланудың алып қойылған құралдарын және заңсыз қолға түсірілген орман ресурстары мен жануарлар дүниесі объектілерін тіркеу журналын жүргізеді.

14. Бақылау және қадағалау субъектісіне (объектісіне) бару арқылы тексерулер, егер бұларды уәкілетті орган ведомствосының, аумақтық бөлімшелердің лауазымды адамдары тексерулерді ұйымдастыруға және жүргізуге қойылатын талаптарды өрескел бұза отырып жүргізсе, жарамсыз деп танылады.

Жоғары тұрған мемлекеттік орган тексерудің жарамсыздығына байланысты тексеру нәтижелері туралы актінің күшін жою мен бақылау және қадағалау субъектісіне (объектісіне) бару арқылы тексеру нәтижелерінің жарамсыздығына байланысты анықталған бұзушылықтарды жою туралы нұсқаманың күшін жою туралы бақылау және қадағалау субъектісінің өтінішін қарауды өтініш берілген күннен бастап он жұмыс күні ішінде жүзеге асырады.

Жоғары тұрған мемлекеттік органның бақылау және қадағалау субъектісіне (объектісіне) бару арқылы тексерудің нәтижелерін жарамсыз деп тануы олардың күшін жою үшін негіз болып табылады.

Жарамсыз деп танылған тексеру нәтижелері туралы акт пен бақылау және қадағалау субъектісіне (объектісіне) бару арқылы тексерулердің қорытындысы бойынша анықталған бұзушылықтарды жою туралы нұсқама бақылау және қадағалау субъектілерінің Қазақстан Республикасы Кәсіпкерлік кодексінің 132-бабының 2-тармағына сәйкес белгіленген талаптарды бұзғанының дәлелдемесі болып табылмайды.

Тексерулерді өрескел бұзушылықтарға мыналар жатады:

1) бақылау және қадағалау субъектісіне (объектісіне) бару арқылы тексеру жүргізуге негіздердің болмауы;

2) бақылау және қадағалау субъектісіне (объектісіне) бару арқылы тексеруді тағайындау туралы бұйрықтың болмауы;

3) бақылау және қадағалау субъектісіне (объектісіне) бару арқылы тексеруді тағайындау туралы бұйрықты бақылау және қадағалау субъектісіне ұсынбау;

4) уәкілетті орган ведомствосының, аумақтық бөлімшелердің өздерінің құзыретіне кірмейтін мәселелер бойынша бақылау және қадағалау субъектісіне (объектісіне) бару арқылы тексерулерді тағайындауы;

5) бақылау және қадағалау субъектісіне (объектісіне) бару арқылы тексерулерді жүргізу мерзімдерін бұзу.

15. Бақылау және қадағалау субъектісіне (объектісіне) бару арқылы тексеруді жүргізу кезінде уәкілетті орган ведомствосының, аумақтық бөлімшелердің лауазымды адамдары:

1) құжаттарды, ақпаратты, егер олар тексеру объектілері болып табылмаса немесе тексеру нысанасына қатысты болмаса, беруді талап етуге;

2) Қазақстан Республикасының заңдарында көзделген жағдайларды қоспағанда, бақылау және қадағалау субъектісіне (объектісіне) бару арқылы тексеруді жүргізу нәтижесінде алынған және коммерциялық, салықтық немесе заңмен қорғалатын өзге де құпияны құрайтын ақпаратты жария етуге және (немесе) таратуға;

3) бақылау және қадағалау субъектісіне (объектісіне) бару арқылы тексеру жүргізудің белгіленген мерзімдерін асырып жіберуге;

4) осы баптың 7-тармағында көзделген жағдайларды қоспағанда, оған қатысты бұрын оның жоғары тұрған (төмен тұрған) органы не өзге мемлекеттік орган бақылау және қадағалау субъектісіне (объектісіне) бару арқылы тексеруді жүргізген бақылау және қадағалау субъектісіне (объектісіне) бару арқылы сол бір кезеңдегі сол бір мәселе бойынша тексеруді жүргізуге;

5) тексерілетін субъектілердің есебінен мемлекеттік бақылау мақсатында шығын сипатындағы іс-шараларды жүргізуге құқылы емес.

Ескерту. 4-тарау 19-1-баппен толықтырылды - ҚР 28.10.2019 № 268-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); өзгеріс енгізілді – ҚР 06.04.2024 № 71-VIII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 21.05.2024 № 86-VIII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

19-2-бап. Жедел ден қою шаралары және оларды қолдану тәртібі

Ескерту. 19-2-баптың тақырыбы жаңа редакцияда – ҚР 06.04.2024 № 71-VIII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

1. Қоғамдық қауіпті салдардың басталуын болғызбау мақсатында тексеруді жүзеге асыру барысында және оның нәтижелері бойынша қолданылатын тексерілетін субъектілерге ықпал ету тәсілдері жедел ден қою шаралары болып табылады.

1-1. Бақылау мен қадағалау субъектісіне (объектісіне) бару арқылы орман қорын күзету, қорғау, пайдалану, ормандарды молықтыру және орман өсіру саласындағы тексеру шеңберінде Қазақстан Республикасының Кәсіпкерлік кодексіне және осы Кодекске сәйкес жедел ден қою шаралары қолданылуы мүмкін.

2. Бақылау мен қадағалау субъектілерінің (объектілерінің) қызметі ормандардың биологиялық әралуандылығының, мемлекеттік табиғи-қорық қоры, мәдени және табиғи мұра объектілерінің сақталуына тікелей қауіп төндірген жағдайда, уәкілетті орган ведомствосының, аумақтық бөлімшелердің лауазымды адамдары жедел ден қою шараларын қолданады.

3. Жедел ден қою шараларына мыналар жатады:

1) орман қорын күзету, қорғау, пайдалану, ормандарды молықтыру және орман өсіру бөлігінде Қазақстан Республикасының орман заңнамасы саласында құқық бұзушылықтар жасаған адамдарды ұстау және құқық қорғау органдарына жеткізу, сондай-ақ өсімдіктер мен жануарлар дүниесі объектілерін санкциялаусыз алып қоюды, Қазақстан Республикасының жануарлар дүниесін қорғау, өсімін молайту және пайдалану және ерекше қорғалатын табиғи аумақтар саласындағы заңнамасы талаптарының сақталуын бақылау;

2) жеке және заңды тұлғалардан, сондай-ақ лауазымды адамдардан заңсыз қолға түсірілген орман ресурстары мен жануарлар дүниесі ресурстарын, оларды қолға түсіру құралдарын, сондай-ақ көлік құралдарын алып қою;

3) ағаш кесу билетінің немесе орман билетінің қолданылуын үш жұмыс күнінен аспайтын мерзімге тоқтата тұру арқылы мемлекеттік орман иеленушілердің немесе орман пайдаланушылардың қызметін тоқтата тұру;

4) орман пайдалану түрлерін шектеу;

5) Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес орман пайдалану құқығын тоқтату.

4. Осы Кодекстің 19-1-бабының 5-тармағында көрсетілген талаптардың бұзылуы жедел ден қою шаралары мен олардың түрлерін қолдануға негіз болып табылады.

5. Уәкілетті орган ведомствосының, аумақтық бөлімшелердің лауазымды адамы жедел ден қою шараларын қолдануға негіз болып табылатын бұзушылық анықталған кезде бұзушылық жасалған жерде қадағалау актісін ресімдейді және Қазақстан Республикасы Кәсіпкерлік кодексінің 153-бабына сәйкес бақылау мен қадағалау субъектісіне табыс етеді.

6. Уәкілетті орган ведомствосының, аумақтық бөлімшелердің лауазымды адамы қадағалау актісін ресімдегеннен кейін жедел ден қою шарасын тікелей қолдануды жүзеге асырады.

7. Қадағалау актісін алудан бас тарту оны орындамауға негіз болып табылмайды.

8. Бақылау мен қадағалау субъектісі жедел ден қою шарасын қолдануға негіз болып табылатын анықталған бұзушылықтарды қадағалау актісінде көрсетілген мерзімдерде жоюға міндетті.

9. Уәкілетті орган ведомствосының, аумақтық бөлімшелердің лауазымды адамдары жедел ден қою шараларын қолдануға негіз болып табылатын анықталған бұзушылықтар жойылмаған жағдайда, бұзушылықтарға жол берген адамдарды Қазақстан Республикасының заңдарында белгіленген жауаптылыққа тарту бойынша шаралар қабылдайды.

10. Тексеру нәтижелері туралы актілерде және анықталған бұзушылықтарды жою туралы нұсқамада көрсетілген талаптарды бұзушылықтарды жою мерзімдері өткеннен кейін жедел ден қою шарасын қолдануға негіз болып табылатын, талаптарды анықталған бұзушылықтардың жойылуын бақылау бойынша жоспардан тыс тексеру жүргізіледі.

11. Уәкілетті орган ведомствосының аумақтық бөлімшесі жедел ден қою шарасын қолдануға негіз болып табылатын анықталған бұзушылықтардың жойылғанын осы Кодекстің 19-1-бабына сәйкес жоспардан тыс тексеру нәтижелері туралы актінің негізінде растаған жағдайда қадағалау актісінің қолданысы тоқтатылады.

12. Бақылау мен қадағалау субъектісі анықталған бұзушылықтарды жою туралы нұсқамада көзделген мерзімдер өткенге дейін анықталған бұзушылықтардың жойылғаны туралы ақпаратты бұзушылықтардың жойылу фактісін дәлелдейтін материалдармен (қажет болған кезде) қоса беруге міндетті.

13. Бақылау мен қадағалау субъектісі жедел ден қою шараларын қолдануға алып келген тексеру нәтижелерімен келіспеген жағдайда, қадағалау актісін жарамсыз деп тану және оның күшін жою туралы шағым бере алады.

Шағым Қазақстан Республикасы Кәсіпкерлік кодексінің 29-тарауында көзделген тәртіппен жоғары тұрған мемлекеттік органға не Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген тәртіппен сотқа беріледі.

Шағым беру қадағалау актісінің орындалуын тоқтата тұрмайды.

14. Қадағалау актісін жарамсыз деп тану және оның күшін жою үшін мыналар:

1) жедел ден қою шараларын қолдануға негіздің болмауы;

2) жедел ден қою шараларын осы шараға сәйкес келмейтін негіз бойынша қолдану;

3) уәкілетті орган ведомствосының, аумақтық бөлімшенің өз құзыретіне кірмейтін мәселелер бойынша жедел ден қою шараларын қолдануы негіз болып табылады.

15. Жедел ден қою шараларын қолдану туралы ақпарат мемлекеттік құқықтық статистика және арнайы есепке алу саласындағы қызметті өз құзыреті шегінде жүзеге асыратын мемлекеттік органға Қазақстан Республикасының Бас прокуратурасы айқындаған тәртіппен жіберіледі.

Ескерту. 4-тарау 19-2-баппен толықтырылды - ҚР 28.10.2019 № 268-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); өзгеріс енгізілді – ҚР 06.04.2024 № 71-VIII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

20-бап. Қазақстан Республикасының мемлекеттік орман инспекциясы

1. Қазақстан Республикасының мемлекеттік орман инспекциясы орман қорын күзету, қорғау, пайдалану, ормандарды молықтыру мен орман өсіру, жануарлар дүниесі және ерекше қорғалатын табиғи аумақтар саласында мемлекеттік бақылау мен қадағалауды жүзеге асыратын уәкілетті орган ведомствосының, аумақтық бөлімшелердің лауазымды адамдарынан тұрады.

1-1. Уәкілетті орган ведомствосының басшысы лауазымы бойынша бір мезгілде Қазақстан Республикасының Бас мемлекеттік орман инспекторы болып табылады.

2. Уәкiлеттi орган ведомствосы басшысының орман қорын күзету, қорғау, пайдалану, ормандарды молықтыру және орман өсіру, жануарлар дүниесі мен ерекше қорғалатын табиғи аумақтар мәселелерiмен айналысатын орынбасарлары лауазымы бойынша бiр мезгiлде Қазақстан Республикасының Мемлекеттiк бас орман инспекторының орынбасарлары болып табылады.

3. Уәкілетті орган ведомствосының құрылымдық бөлiмшелерiнiң орман қорын күзету, қорғау, пайдалану, ормандарды молықтыру және орман өсіру, жануарлар дүниесі мен ерекше қорғалатын табиғи аумақтар мәселелерiмен айналысатын басшылары лауазымы бойынша бiр мезгiлде Қазақстан Республикасының Мемлекеттiк аға орман инспекторлары болып табылады.

4. Уәкілетті орган ведомствосының орман қорын күзету, қорғау, пайдалану, ормандарды молықтыру және орман өсіру, жануарлар дүниесі мен ерекше қорғалатын табиғи аумақтар мәселелерiмен айналысатын мамандары лауазымы бойынша бiр мезгiлде Қазақстан Республикасының Мемлекеттiк орман инспекторлары болып табылады.

5. Аумақтық бөлімшелердің басшылары лауазымы бойынша бiр мезгiлде тиiстi облыстардың Мемлекеттiк бас орман инспекторлары болып табылады.

6. Аумақтық бөлімшелер басшыларының орман қорын күзету, қорғау, пайдалану, ормандарды молықтыру және орман өсіру, жануарлар дүниесі мен ерекше қорғалатын табиғи аумақтар мәселелерiмен айналысатын орынбасарлары лауазымы бойынша бiр мезгiлде тиiстi облыстардың Мемлекеттiк бас орман инспекторларының орынбасарлары болып табылады.

7. Аумақтық бөлімшелердің құрылымдық бөлiмшелерiнiң орман қорын күзету, қорғау, пайдалану, ормандарды молықтыру және орман өсіру, жануарлар дүниесі мен ерекше қорғалатын табиғи аумақтар мәселелерiмен айналысатын басшылары лауазымы бойынша бiр мезгiлде тиiстi облыстардың Мемлекеттiк аға орман инспекторлары болып табылады.

8. Аумақтық бөлімшелердің орман қорын күзету, қорғау, пайдалану, ормандарды молықтыру және орман өсіру, жануарлар дүниесі мен ерекше қорғалатын табиғи аумақтар мәселелерiмен айналысатын мамандары лауазымы бойынша бiр мезгiлде тиiстi облыстардың Мемлекеттiк орман инспекторлары болып табылады.

Ескерту. 20-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 2012.01.25 № 548-IV (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 24.05.2018 № 156-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 28.10.2019 № 268-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

21-бап. Қазақстан Республикасы мемлекеттік орман инспекциясы лауазымды адамдарының құқықтары мен міндеттері

1. Қазақстан Республикасы мемлекеттік орман инспекциясы лауазымды адамдарының:

1) ормандарды күзету, қорғау, молықтыру және орман пайдалану жөнiндегi жұмыстар мен iс-шаралардың барлық түрін, сондай-ақ мемлекеттік орман қорында орман шаруашылығын жүргізуге және орман пайдалануға байланысты емес жұмыстарды жүргiзген кезде Қазақстан Республикасының заңнамасында белгiленген тәртiптiң сақталуын мемлекеттік бақылауды жүзеге асыру мен жеке және заңды тұлғаларға анықталған кемшiлiктердi жою жөнiнде жазбаша нұсқаулар беру;

2) алып тасталды - ҚР 2012.01.25 № 548-IV (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен;

3) Қазақстан Республикасының орман заңдары, Қазақстан Республикасының жануарлар дүниесін қорғау, өсімін молайту және пайдалану және ерекше қорғалатын табиғи аумақтар саласындағы заңдары саласындағы әкiмшiлiк құқық бұзушылық туралы хаттамалар жасау;

3-1) осы Кодексті және Қазақстан Республикасы Үкіметінің орман қорын күзету, қорғау, пайдалану, ормандарды молықтыру және орман өсіру саласындағы қаулыларын бұзушылықтарды жою туралы нұсқамалар беру;

3-2) мынадай:

Қазақстан Республикасының орман заңнамасы бұзылған жағдайда кінәлі тұлғаларды әкімшілік жауаптылыққа тарту туралы;

Қазақстан Республикасының заңдарында көзделген тәртіппен және негіздер бойынша уақытша сақтау үшін алынған орман ресурстарын, көлік құралдарын, оларды алу құралдарын алып қою туралы қаулылар шығару;

3-3) тексеру нәтижелері туралы акт жасау;

4) Қазақстан Республикасының заңдарына сәйкес орман пайдалану құқығын тоқтата тұру, шектеу, тоқтату;

5) Қазақстан Республикасының заңдарында белгiленген тәртiппен жеке және заңды тұлғаларға Қазақстан Республикасының орман заңдарын, Қазақстан Республикасының жануарлар дүниесін қорғау, өсімін молайту және пайдалану және ерекше қорғалатын табиғи аумақтар саласындағы заңдарын бұза отырып мемлекеттiк орман қорына келтiрiлген залалды өтеу туралы талаптар қою;

6) тиiстi мемлекеттiк органдардың басшыларына Қазақстан Республикасының орман заңнамасын, Қазақстан Республикасының жануарлар дүниесiн қорғау, өсімін молайту мен пайдалану және ерекше қорғалатын табиғи аумақтар туралы заңнамасын бұзуға жол берген лауазымды адамдарды жауапқа тарту жөнiнде ұсыныстар енгiзу, құқық қорғау органдарына іс-жүргізу шешімдерін қабылдау үшін қылмыстық жауаптылықты көздейтін бұзушылықтар туралы хабарлау;

7) Қазақстан Республикасының заңдарында көзделген тәртіппен және негіздер бойынша заңсыз алынған орман ресурстарын, көлік құралдарын және құқық бұзушылық жасау құралы болып табылған өзге де заттарды алып қою, олардың сақталуын қамтамасыз ету құқығы бар.

2. Қазақстан Республикасы мемлекеттік орман инспекциясының лауазымды адамдары:

1) орман шаруашылығы iс-шараларының орындалу сапасын және олардың мемлекеттiк орман қоры учаскелерiндегi орман орналастыру жобаларына сәйкестiгiн;

1-1) орман қорының сандық және сапалық өзгерiстерiн, орманның санитарлық жай-күйiн, ормандағы ағаштардың патологиялық жағдайын;

2) мемлекеттік орман қоры учаскелерінде орман ресурстарын орман пайдалануға беру тәртібін және ұзақ мерзімді және қысқа мерзімді орман пайдалану шарттарының сақталуын;

3) ормандарда өрт қауiпсiздiгi талаптарының, ормандағы өрттердiң алдын алу жөнiндегi, оларды дер кезiнде байқау мен жоюды қамтамасыз ету жөнiндегi iс-шаралардың орындалуын, сондай-ақ өртеңдер алаңының есебiн жүргiзудiң дәлдiгiн және мемлекеттiк орман қорына өрттен келген нұқсанды анықтау, орман өрттерiнiң зардаптарын жою жөнiндегi шаралардың уақтылы қабылдануын;

4) ормандарды орман зиянкестері мен ауруларынан қорғау жөнiндегi iс-шаралардың орындалуын, орман зиянкестерi мен аурулары ошақтарының пайда болуының, таралуының, екпелердiң табиғи, антропогендік және техногендік сипаттағы қолайсыз әсерлерден қурап-солып қалуының алдын алу жөнiндегi шаралардың дер кезiнде қабылдануын, олардың есебiн жүргiзу мен болжаудың дәлдiгiн;

5) мемлекеттік орман қоры учаскелерінде сүректі түбiрiмен босату және ағаш кесу ережелерiнiң, орман пайдаланудың өзге де ережелерiнiң сақталуын;

5-1) кеспеағаш аймағын бөлiп беруді;

6) ерекше қорғалатын табиғи аумақтар ормандарындағы күзет режимдерінің сақталуын;

7) мемлекеттiк орман қоры учаскелерiнде орман тұқымдарының аудандастырылуының, орман тұқымдарының дайындалуының, өңделуінің, сақталуының және пайдаланылуының орындалуын, питомник шаруашылығының жүргiзілуін;

8) орман қоры жерлерiнiң олардың нысаналы қызметiне сәйкес пайдаланылуын және осы жерлердiң сақталуын;

ЗҚАИ-ның ескертпесі!
9) тармақшаға өзгеріс енгізу көзделген – ҚР 06.04.2024 № 71-VIII (31.12.2025 бастап қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

9) құрылыс жұмыстары, пайдалы қазбаларды өндiру, коммуникацияларды тарту және орман шаруашылығын жүргiзумен және орман пайдаланумен байланысты емес өзге де жұмыстарды орындау кезiнде мемлекеттiк орман қорын пайдалану тәртiбiнiң сақталуын;

10) Қазақстан Республикасының орман заңнамасының, Қазақстан Республикасының жануарлар дүниесін қорғау, өсімін молайту және пайдалану және ерекше қорғалатын табиғи аумақтар саласындағы заңнамасының өзге де талаптарының орындалуын бақылау мен қадағалауды жүзеге асыруға мiндеттi.

3. Қазақстан Республикасы мемлекеттік орман инспекциясының лауазымды адамдарына Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген тәртіппен қызметтік қаруды сақтауға, алып жүруге және қолдануға рұқсат берiледi.

4. Қазақстан Республикасы мемлекеттік орман инспекциясының лауазымды адамдары Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген тәртіппен айырым белгілері бар (погонсыз) нысанды киіммен және қызметтік қарумен қамтамасыз етіледі.

Айырым белгілері бар (погонсыз) нысанды киім киіп жүруге құқығы бар лауазымды адамдардың тізбесін, айырым белгілері бар (погонсыз) нысанды киім үлгілерін киіп жүру тәртібін уәкілетті орган айқындайды.

5. Қазақстан Республикасы мемлекеттік орман инспекциясының лауазымды адамдары Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес құқықтық және әлеуметтік қорғалуға жатады.

Ескерту. 21-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 2006.01.31 № 125 (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-баптан қараңыз), 2009.07.17 № 188-IV (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-баптан қараңыз), 2011.01.06 № 379-IV (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі), 2012.01.25 № 548-IV (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 29.09.2014 № 239-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi); 15.06.2017 № 73-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 24.05.2018 № 156-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 28.10.2019 № 268-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 02.01.2023 № 184-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 06.04.2024 № 71-VIII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

21-1-бап. Орман қорының жай-күйiне, оны күзетуге, қорғауға, пайдалануға, ормандарды молықтыруға және орман өсiруге мемлекеттiк бақылауды жүзеге асыратын уәкiлеттi органның және аумақтық органдардың лауазымды адамдарының тексеру актiлерi

Ескерту. 21-1-бап алып тасталды - ҚР 2009.07.17. № 188-IV (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-баптан қараңыз) Заңымен.

3-бөлім. Орман иелену және орман пайдалану құқығы

5-тарау. Орман иелену құқығы

22-бап. Мемлекеттiк орман қоры учаскелерiн орман иелену құқығымен беру

1. Мемлекеттiк орман қоры учаскелерiне орман иелену тұрақты жер пайдалану құқығымен туындайды.

2. Мемлекеттiк орман қорының учаскелерi орман иелену құқығымен:

1) мемлекеттiк орман қорын күзету, қорғау, ормандарды молықтыру мен орман өсiру, мемлекеттiк орман қорының кешендi пайдаланылуын ұйымдастыру үшiн орман мекемелерiне және уәкiлеттi органның өзге де мемлекеттiк ұйымдарына;

2) ерекше қорғалатын табиғи аумақтар қызметiне байланысты мақсаттар үшiн мемлекеттiк ұлттық табиғи парктерге, мемлекеттiк табиғи резерваттарға, мемлекеттiк өңiрлiк табиғи парктерге, мемлекеттiк ботаникалық бақтарға, мемлекеттiк дендрологиялық парктерге (бұдан әрi - заңды тұлға мәртебесi бар ерекше қорғалатын табиғи аумақтар) берiледi.

3. Осы баптың 2-тармағында аталған, мемлекеттiк орман қоры учаскелерi тұрақты жер пайдалану құқығымен берiлген мемлекеттiк заңды тұлғалар мемлекеттiк орман иеленушiлер болып табылады.

4. Орман иелену құқығы жер қатынастары жөніндегі уәкілетті орган беретін тұрақты жер пайдалану құқығы актісімен куәландырылады.

Ескерту. 22-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 2006.07.07 № 176, 2012.01.25 № 548-IV (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

23-бап. Жекеше орман иелену құқығының туындауы

Жекеше орман иелену құқығы Қазақстан Республикасы азаматтарының және шетелдік қатысуы жоқ Қазақстан Республикасы мемлекеттік емес заңды тұлғаларының оларға Қазақстан Республикасының Жер кодексіне сәйкес жеке меншiгiне немесе ұзақ мерзiмдi жер пайдалануға берiлген жерлерiнде туындайды.

Ескерту. 23-бапқа өзгеріс енгізілді – ҚР 30.06.2021 № 59-VII (01.01.2022 бастап қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

24-бап. Мемлекеттiк орман иеленушiлердiң құқықтары

Мемлекеттiк орман иеленушiлердiң:

1) Қазақстан Республикасының заңдарында белгiленген тәртiппен мемлекеттiк орман қоры учаскелерiн пайдалану;

2) осы Кoдекстe айқындалған тәртiппен мемлекеттiк орман қоры учаскелерiнде орман пайдалануды жүзеге асыру;

2-1) нәтижесінде өтімді қоқыс (жел, дауыл құлатқан ағаштар) пайда болған табиғи сипаттағы төтенше жағдайлар туындаған кезде, оны жинауға жеке және заңды тұлғаларды шарт негізінде тарту;

3) аумақтық бөлімшелермен келiсе отырып жобалау және техникалық құжаттамаға сәйкес мемлекеттiк орман қоры учаскелерiнде орман шаруашылығын жүргiзу мен орман пайдалануды жүзеге асыру үшiн қажеттi құрылыстар мен ғимараттар салу;

4) өздерi өсірген және (немесе) дайындаған өнiмдi өткiзу және алынған табыстарды пайдалану;

4-1) Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген тәртіппен балық шаруашылығын жүргізу;

5) жеке және заңды тұлғаларға мемлекеттiк орман қоры учаскелерiнде орман пайдалануға арналған ағаш кесу және орман билеттерiн беру;

6) мемлекеттік орман қоры учаскелерінде қысқа мерзімді орман пайдалану шарттарын жасасу құқығы бар.

Ескерту. 24-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 2012.01.25 № 548-IV (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 15.06.2017 № 73-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 06.04.2024 № 71-VIII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

25-бап. Жекеше орман иеленушiлердiң құқықтары

Жекеше орман иеленушiлердiң:

1) Қазақстан Республикасының заңдарында белгiленген тәртiппен өздерiнiң меншiгiндегi немесе ұзақ мерзiмдi жер пайдалануындағы жекеше орман қоры учаскелерiн иелену, пайдалану және оларға билiк ету;

2) өздерiнiң меншiгiндегi немесе ұзақ мерзiмдi жер пайдалануындағы жекеше орман қоры учаскелерiнде орман пайдалануды жүзеге асыру;

3) жобалық және техникалық құжаттамаға сәйкес тиiстi мемлекеттiк органдармен келiсiм бойынша жеке орман қоры учаскелерiнде құрылыстар мен ғимараттар, оның iшiнде орман шаруашылығын жүргiзу және орман пайдалануды жүзеге асыру үшiн қажеттi құрылыстар мен ғимараттар салу;

4) өздерi өсірген және (немесе) дайындаған өнiмдi және оны өткiзуден түскен табысты меншiктену құқығы бар.

Ескерту. 25-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 2012.01.25 № 548-IV (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

26-бап. Мемлекеттiк орман иеленушiлердiң мiндеттерi

Мемлекеттiк орман иеленушiлер:

1) Қазақстан Республикасының заңдарында белгiленген тәртiппен орман шаруашылығын жүргiзуге;

2) ормандардың молықтырылуын, күзетiлуiн, қорғалуын, санитарлық жай-күйiн жақсартуды және күтiп-бапталуын, олардың өнiмдiлiгiнiң, қорғаныштық және өзге де пайдалы қасиеттерiнiң артуын, орманның көп мақсатқа ұтымды пайдаланылуын ұйымдастыруды, орман орналастыруды, ормандар мен жануарлар дүниесiнiң есебiн жүргiзудi, сондай-ақ мемлекеттiк табиғи-қорық қорлары объектiлерiнiң, мәдени және табиғи мұраның сақталуын қамтамасыз етуге;

3) Қазақстан Республикасының заңдарында белгiленген тәртiппен мемлекеттiк орман қорының ресурстық әлеуетiн пайдалануға;

4) орманның орта құрайтын және ортаны қорғайтын функцияларының сақталуын, сондай-ақ екпелердi, дәрi-дәрмектiк, тағамдық және техникалық шикiзатты дер кезiнде қалпына келтiру жағдайларын қамтамасыз ететiн тәсiлдермен және әдiстермен жұмыс жүргiзуге, осы Кодексте және Қазақстан Республикасының өзге де заң актiлерiнде көзделген мемлекеттiк орман қорын күзету, қорғау, пайдалану, ормандарды молықтыру мен орман өсiру жөнiндегi өзге де талаптарды орындауға;

5) мемлекеттiк орман қоры аумағының өртке қарсы және санитарлық орналастырылуын қамтамасыз етуге, өрт қауiпсiздiгi мен орман пайдалану ережелерi бұзылуының, сондай-ақ Қазақстан Республикасының орман заңдарын басқа да бұзушылықтың алдын алуға, оны дер кезiнде байқап, жолын кесуге, ормандағы өрттердi сөндiру, орман зиянкестерi мен ауруларына қарсы күрес, Қазақстан Республикасының жануарлар дүниесін қорғау, өсімін молайту және пайдалану және ерекше қорғалатын табиғи аумақтар саласындағы заңдарын бұзушылыққа қарсы күрес жөнiнде қажеттi шаралар қолдануға;

6) орман пайдаланушылар өртке қарсы күрес iс-шаралары жоспарларын әзiрлеген кезде оларға жәрдем көрсетуге;

6-1) уәкілетті орган бекiткен қағидаларға сәйкес орманды шолып, тексеру жүргiзуге;

6-2) уәкілетті орган бекіткен тәртіппен мемлекеттік орман қоры учаскелерінде ағаш кесілген жерлерге куәландыру жүргізуге;

6-3) уәкілетті орган бекіткен мемлекеттік орман қорында таңбаларды қолдану қағидаларына сәйкес ағаштарды, сыпталған ағаштарды, сортименттерді және түбірлерді таңбалауды жүзеге асыруға;

7) Қазақстан Республикасының заңдарында белгiленген тәртiппен ормандағы өрттердi және олардың зардаптарын тiркеудi;

8) уәкілетті орган бекіткен орман тұқымдарын дайындау, өңдеу, сақтау мен пайдалану және олардың сапасын бақылау қағидаларын сақтауға;

9) уәкілетті орган бекіткен орман тұқымдарын аудандастыруды сақтауға;

10) орман орналастыру жобасына және (немесе) ормандарды өртке қарсы орналастыру жобасына сәйкес орман өрт сөндіру станцияларын құруға және олардың қызметін уәкілетті орган бекіткен мемлекеттік орман иеленушінің орман өрт сөндіру станциясы туралы ережесіне сәйкес қамтамасыз етуге;

11) білім беру саласындағы уәкілетті мемлекеттік органмен келісім бойынша уәкілетті орган бекіткен мектеп орманшылығын ұйымдастыру және оның жұмыс істеу қағидаларына сәйкес мектеп орманшылығының жұмысын ұйымдастыруға жәрдемдесуге міндетті.

Ескерту. 26-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 2006.07.07 № 176, 2011.07.05 № 452-IV (2011.10.13 бастап қолданысқа енгізіледі), 2012.01.25 № 548-IV (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 29.09.2014 № 239-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi); 02.01.2021 № 401-VI (01.07.2021 бастап қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

27-бап. Жекеше орман иеленушiлердiң мiндеттерi

Жекеше орман иеленушiлер:

1) өздерінің меншігіндегі немесе ұзақ мерзімді жер пайдалануындағы жеке орман қоры учаскелерінде орман шаруашылығы мен орман пайдалануды Қазақстан Республикасының экология заңнамасының талаптарын сақтай отырып, осы Кодексте және Қазақстан Республикасының басқа да заңнамалық актілерінде көзделген тәсілдермен және әдістермен жүргізуге;

2) өздерiнiң меншiгiндегi ормандарды күзетудi, қорғауды, ормандардың санитарлық жай-күйiн жақсартуды және оларды күтiп-баптауды қамтамасыз етуге;

3) Қазақстан Республикасының заңдарында белгiленген тәртiппен орман қорын мемлекеттiк есепке алуды, мемлекеттiк орман кадастрын, ормандардың мемлекеттік мониторингін жүргізуге қажетті ақпаратты беруге;

4) өздерiнiң меншiгiндегi немесе ұзақ мерзiмдi жер пайдалануындағы жекеше орман қоры учаскелерiнiң өртке қарсы және санитарлық орналастырылуын қамтамасыз етуге, ормандағы өрттердi сөндiру, орман зиянкестерi мен орман ауруларына қарсы күрес жөнiндегi қажетті шараларды қабылдауға міндетті.

5) алып тасталды – ҚР 06.04.2024 № 71-VIII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.
Ескерту. 27-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 02.01.2021 № 401-VI (01.07.2021 бастап қолданысқа енгізіледі); 06.04.2024 № 71-VIII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

28-бап. Орман иелену құқығының тоқтатылуы

1. Мемлекеттiк орман иелену құқығы:

1) мемлекеттiк орман қоры учаскелерi орман иеленуiнде болған заңды тұлға таратылған және олар басқа мемлекеттiк орман иеленушiге берiлген жағдайда;

2) мемлекеттiк орман қорының жерi Қазақстан Республикасының Жер кодексінде белгiленген тәртiппен мемлекет мұқтажы үшін алып қойылған жағдайда;

3) Қазақстан Республикасының заңдарымен көзделген өзге де жағдайларда тоқтатылады.

2. Жекеше орман иелену құқығы Қазақстан Республикасының заңдарына сәйкес тоқтатылады.

6-тарау. Орман пайдалану құқығы

29-бап. Мемлекеттiк орман қоры учаскелерiнде орман пайдалану құқығының туындауы

1. Мемлекеттiк орман қоры учаскелерiнде ұзақ мерзiмдi орман пайдалану құқығы тендер нәтижелерi туралы хаттама және сол негiзге алынып жасалған шарт негiзiнде туындайды.

Тендерге қатысуға Қазақстан Республикасы азаматтарының және шетелдік қатыспайтын Қазақстан Республикасы заңды тұлғаларының құқығы бар.

2. Мемлекеттiк орман қоры учаскелерiнде қысқа мерзiмдi орман пайдалану құқығы қысқа мерзімді орман пайдалану шарты және (немесе) орман билетi негiзiнде туындайды.

3. Орман пайдаланушы жеке тұлға қайтыс болған жағдайда оған тиесiлi орман пайдалану құқығы Қазақстан Республикасының азаматтық заңдарында белгiленген тәртiппен басқа адамға ауысады.

4. Орман пайдаланушы заңды тұлға қайта ұйымдастырылған кезде оған тиесiлi орман пайдалану құқығы Қазақстан Республикасының заңдарында белгiленген тәртiппен қайта ұйымдастырылған заңды тұлғаның құқық мирасқоры - заңды тұлғаға ауысады.

5. Орман пайдалану құқығы тек қана орман пайдалану түрi сақталғанда, құқық мирасқорының орман пайдалануды жүзеге асыру үшiн қажеттi қаражаты мен өндiрiстiк қуаты және облыстық атқарушы органдар айқындайтын, тиiстi бiлiктiлiгі бар мамандары болғанда ауысуы мүмкiн.

6. Орман пайдалану құқығының ауысуы ұзақ мерзiмдi және қысқа мерзімді орман пайдалану шарттарына, ағаш кесу билетiне, орман билетiне өзгерiстер енгiзу арқылы ресiмделедi.

Ескерту. 29-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 2012.07.10 № 36-V (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 15.06.2017 № 73-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

30-бап. Жекеше орман қоры учаскелерiнде орман пайдалану құқығының туындауы

Жекеше орман қоры учаскелерiнде орман пайдалану құқығы Қазақстан Республикасының заңдарына сәйкес жекеше орман иеленушi айқындайтын тәртiппен туындайды.

31-бап. Мемлекеттiк орман қоры учаскелерiнде ұзақ мерзiмдi орман пайдалану

1. Осы баптың 1-1-тармағында көзделген орман пайдалану түрін қоспағанда, мемлекеттiк орман қоры учаскелерiнде орман ресурстары ұзақ мерзiмдi орман пайдалануға тендер хаттамасы негiзiнде, кейiн мемлекеттік орман иеленуші мен орман пайдаланушы арасында шарт ресiмделе отырып, берiледi.

1-1. Мемлекеттiк орман қоры учаскелерiндегі орман ресурстары аңшылық шаруашылығының мұқтажы үшін, сондай-ақ балық шаруашылығын жүргізу, оның ішінде мемлекеттік орман қоры учаскелеріндегі су объектілерінде жүргізу үшін ұзақ мерзiмдi орман пайдалануға Қазақстан Республикасының жануарлар дүниесін қорғау, өсімін молайту және пайдалану саласындағы заңнамасына сәйкес жасалған аңшылық шаруашылығын және балық шаруашылығын жүргізуге арналған шарт негізінде, кейiн мемлекеттік орман иеленуші мен орман пайдаланушы арасында шарт ресiмделе отырып, берiледi.

1-2. Мемлекеттiк орман қоры учаскелерiнде ұзақ мерзiмдi орман пайдалану кезінде орман пайдаланудың мынадай түрлері жүзеге асырылуы мүмкін:

1) сүрек дайындау;

2) шайыр, ағаш шырындарын дайындау;

3) мемлекеттiк орман қоры учаскелерiн аңшылық шаруашылығының мұқтажы үшін, сондай-ақ балық шаруашылығын жүргізу, оның ішінде мемлекеттік орман қоры учаскелеріндегі су объектілерінде жүргізу үшін пайдалану;

4) мемлекеттiк орман қоры учаскелерiн ғылыми-зерттеу мақсаттары үшін пайдалану;

5) мемлекеттiк орман қоры учаскелерiн сауықтыру, рекреациялық, тарихи-мәдени, туристік және спорттық мақсаттар үшін пайдалану;

6) мемлекеттiк орман қоры учаскелерiн ағаш және бұта тұқымдыларының көшеттік материалы мен арнайы мақсаттағы плантациялық екпелер өсіру үшін пайдалану;

7) жанама орман пайдалану.

2. Мемлекеттiк орман қоры учаскелерiндегi орман ресурстары орман пайдалануды жүзеге асыру үшiн қаражаты, өндiрiстiк қуаттары және тиiстi бiлiктiлiкке ие мамандары бар орман пайдаланушыларға 10 жылдан 49 жылға дейiнгi мерзiмге ұзақ мерзiмдi орман пайдалануға мынадай мақсатта:

басты мақсатта пайдаланылатын ағаш кесу (сүрек дайындау) үшін – 10 жылдан 15 жылға дейін;

сауықтыру, рекреациялық, тарихи-мәдени, туристік және спорттық мақсат үшін – 10 жылдан 49 жылға дейін;

жанама орман пайдалану, шайыр мен ағаш шырындарын дайындау үшін – 10 жылдан 15 жылға дейін;

аңшылық шаруашылығының мұқтажы үшін – 10 жылдан 49 жылға дейін;

ғылыми-зерттеу мақсаттары үшін – 10 жылдан 49 жылға дейін;

ағаш және бұта тұқымдас көшеттік материалдар мен арнаулы мақсаттағы плантациялық екпелерді өсіру үшін 10 жылдан 49 жылға дейін беріледі.

2-1. Сүрек дайындау үшiн орман ресурстарын ұзақ мерзiмдi пайдалануға бекіту жөніндегі тендерге қатысуға мынадай талаптарға сай келетін Қазақстан Республикасының азаматтары және шетелдік қатысусыз Қазақстан Республикасының заңды тұлғалары жіберіледі:

1) меншік құқығында не сенімгерлік басқаруда материалдық-техникалық базаның: мемлекеттік орман қоры учаскелерінде ағаш кесу қағидаларында белгіленген кеспеағаш жұмыстарын жүргізу кезінде ағаш кесудің белгіленген жыл сайынғы көлемінің және орман шаруашылығы-экология талаптарының орындалуын қамтамасыз ететін сүрек құлатуға, сүйретуге, тиеуге және тасып әкетуге арналған техника мен жабдықтардың болуы;

2) ормандардағы өрт қауіпсіздігі қағидаларында көзделген өрт жабдықтары мен өрт сөндіру құралдарының болуы;

3) мамандығы бойынша (ағаш дайындау, орман ісі инженері, ағаш өңдеу, орман шаруашылығы) жоғары кәсіптік білімі немесе тиісті орта кәсіптік білімі және мамандығы бойынша кемінде екі жыл жұмыс өтілі бар жауапты орындаушы – инженер-техник қызметкердің болуы;

4) ағаш құлату, бұтақ шабу, сүрек сүйреу, тиеу және тасып әкету жұмыстарын жүргізуге машықтанған персоналдың болуы;

5) еңбекті қорғауға және қауіпсіздік техникасына жауапты маманның болуы;

6) іс-шараларды қаржыландыру көздері көрсетілген сүрек дайындау мен өңдеуді ұйымдастыру жөніндегі перспективалық бес жылдық жоспардың болуы.

3. Орман ресурстарын сүрек дайындау үшiн ұзақ мерзiмдi орман пайдалануға берген жағдайда, орман пайдаланушыға мемлекеттiк орман қоры учаскесiнде сүрек ресурстары орман орналастыру материалдарына сәйкес сүрек ресурстарын ұдайы және сарқылмайтындай етiп пайдалануды қамтамасыз етуге мүмкiндiк беретiн, бiрақ орманшылық алаңынан аспайтындай етiп берiледi.

4. Мемлекеттiк орман қоры учаскелерiнде орман ресурстарын ұзақ мерзiмдi орман пайдалануға беру сол аумақта тұратын халықтың мүдделерi ескерiле отырып, жария жүзеге асырылуға тиiс.

5. Мемлекеттiк орман қоры учаскелерiндегi ұзақ мерзiмдi орман пайдалануға берiлген, пайдаланылмаған орман ресурстары шарт мерзiмi өткен соң орман пайдаланушының меншiгiне ауыспауға тиіс.

Ескерту. 31-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 2012.01.25 № 548-IV (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 29.03.2016 № 479-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік жиырма бір күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 15.06.2017 № 73-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 06.04.2024 № 71-VIII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

32-бап. Мемлекеттiк орман қоры учаскелерiнде ұзақ мерзiмдi орман пайдалану шартының талаптары

Мемлекеттiк орман қоры учаскелерiнде ұзақ мерзiмдi орман пайдалану шартында мынадай талаптар:

1) орман телімдері мен орман орамдарының нөмірлері көрсетіліп, орман пайдалану жүзеге асырылатын мемлекеттiк орман қоры учаскесiнiң орман орналастырудың картографиялық материалдарынан алынған көшірме түріндегі шекаралары;

2) мемлекеттiк орман қоры учаскесiнiң алаңы және мөлшерлеу көрсеткiштерi;

3) орман пайдалану түрлерi;

4) орман пайдаланудың көлемi (мөлшерi);

5) орман пайдалану мерзiмi;

5-1) орман ресурстарын игеру және ұтымды пайдалану, тендер жеңімпазының конкурстық өтінімінде көрсетілген ормандарды күзету, қорғау және молықтыру, орман ресурстарын өңдеу жөніндегі іс-шараларды инвестициялау;

6) орман пайдалану төлемақысының мөлшерi мен оны енгiзу тәртiбi;

7) тараптардың орман ресурстарын күзету, қорғау және молықтыру жөнiндегi мiндеттерi;

8) тараптардың шарт талаптарын бұзғаны үшiн жауаптылығы;

9) алып тасталды - ҚР 2012.07.10 N 36-V (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен;

10) күші жойылды - ҚР 2012.01.12 N 538-IV (2013.01.01 бастап қолданысқа енгізіледі) Заңымен;

10-1) сәйкестендіру нөмірі;

11) Қазақстан Республикасының орман заңдарында көзделген және тараптардың қалауымен анықталған өзге деталаптар көрсетiледi.

Ескерту. 32-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 2007.01.12 № 224(2012.01.01 бастап күшіне енеді), 2012.01.12 № 538-IV (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-баптан қараңыз), 2012.01.25 № 548-IV (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі), 2012.07.10 № 36-V (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

33-бап. Мемлекеттiк орман қоры учаскелерiнде ұзақ мерзiмдi және қысқа мерзiмдi орман пайдалану шарттарының нысаны және оларды мемлекеттiк тiркеу

Ескерту. 33-бап алып тасталды - ҚР 28.10.2019 № 268-VI Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі).

34-бап. Мемлекеттiк орман қоры учаскелерінде қысқа мерзiмдi орман пайдалану

1. Мемлекеттiк орман қоры учаскелерiндегi орман ресурстары қысқа мерзiмдi орман пайдалануға:

1) мемлекеттiк орман иеленушiлер беретiн орман билетi негiзiнде бiр жылға дейiнгi мерзiмге;

2) мемлекеттік орман иеленуші мен орман пайдаланушы арасында жасалатын қысқа мерзiмдi орман пайдалану шарты негізінде бір жылдан он жылға дейiнгi мерзiмге беріледі.

2. Мемлекеттiк орман қоры учаскелерiнде қысқа мерзiмдi орман пайдалану кезiнде орман пайдаланудың мынадай түрлері жүзеге асырылуы мүмкін:

1) жанама орман пайдалану;

2) мемлекеттiк орман қоры учаскелерiн ғылыми-зерттеу мақсаттары үшiн пайдалану;

3) мемлекеттiк орман қоры учаскелерiн сауықтыру, рекреациялық, тарихи-мәдени, туристiк және спорттық мақсаттары үшiн пайдалану;

4) қосалқы сүрек ресурстарын дайындау.

Ескерту. 34-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 15.06.2017 № 73-VI Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі).

35-бап. Мемлекеттiк орман қоры учаскелерiнде орман ресурстарын ұзақ мерзiмдi орман пайдалануға беру жөнiнде тендерлер өткiзу тәртiбi

Мемлекеттiк орман қоры учаскелерiнде орман ресурстарын ұзақ мерзiмдi орман пайдалануға беру жөнiнде тендерлердi өткiзу тәртiбiн уәкілетті орган белгiлейдi.

Мемлекеттік орман қоры учаскелеріндегі орман ресурстарын ұзақ мерзімді орман пайдалануға беру жөніндегі тендер мемлекеттік мүлік тізілімінің веб-порталын пайдалана отырып электрондық нысанда өткізіледі.

Ескерту. 35-бап жаңа редакцияда - ҚР 29.09.2014 № 239-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi); өзгеріс енгізілді - ҚР 28.10.2019 № 268-VI (01.01.2021 бастап қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

36-бап. Мемлекеттiк орман қоры учаскелерiнде орман пайдалануға рұқсаттама құжаттары

1. Мемлекеттiк орман қоры учаскелерiнде орман пайдалануды жүзеге асыруға рұқсаттама құжаттары: ағаш кесу билетi мен орман билетi негiзiнде ғана жол берiледi.

2. Ағаш кесу билетін беруге мыналар негіз болып табылады:

1) мемлекеттік орман иеленушілер үшін – осы Кодекске сәйкес мемлекеттік орман қоры аумағында ағаш кесудің жыл сайынғы көлемі;

2) ұзақ мерзімді орман пайдалану шарты бар орман пайдаланушылар үшін – орман мекемесі бекіткен, мемлекеттік орман қоры аумағында ағаш кесудің жыл сайынғы көлемі.

3. Ағаш кесу билетi орман пайдаланушы мен орман иеленушіге сүрек, кесілген ағаш қалдықтарын (ұшар басынан алынған отын), шайыр, ағаш шырындарын және қосалқы сүрек ресурстарын дайындауға және кеспеағаш аймағынан ағаштар, сыпталған ағаштар немесе сортименттер (қабығы алынбаған іске жарамды және отындық) түрінде тасып әкетуге құқық беретiн құжат болып табылады.

4. Ағаш кесу билетi орман ресурстарының сандық және сапалық сипаттамасы, орманды пайдалану төлемақысы мөлшерi, жұмыстар жүргiзудiң мерзімдерi, орманды молықтыру талаптары мен ағаш кесу орындарын тазарту, дайындау технологиясына қойылатын орман шаруашылығы талаптары туралы мәлiметтердi, ағаш кесу билетiнiң қолданылуын тоқтату шарттарын қамтиды.

5. Ағаш кесу билетi орман пайдаланушыға жыл сайын, оны беру үшiн негiздеме болған құжаттарда көрсетiлген орман пайдалану түрлерiн ғана жүзеге асыруға, белгiленген көлемде және мемлекеттiк орман қорының нақты учаскесiне арнап берiледi.

6. Шайыр және ағаш шырындарын дайындауға арналған ағаш кесу билетi орман пайдаланушыға сөл ағызудың бүкiл мерзiмiне берiледi.

7. Мемлекеттiк орман иеленушi басты мақсатта пайдалану үшін ағаш кесуді, аралық мақсатта пайдалану үшін ағаш кесудi және басқа да мақсаттарда ағаш кесудi, жанама орман пайдалануды жүргiзген кезде ағаш кесу билетi және (немесе) орман билетi орманшылық басшысына, ал орманшылық болмаған жағдайда - аталған ағаш кесу мен орман пайдалануды жүргiзуге жауапты лауазымды адамға жазылады.

8. Орман билетi жанама орман пайдалануды жүзеге асыруға, қосалқы сүрек ресурстарын дайындауға, мемлекеттiк орман қоры учаскелерiн ғылыми-зерттеу, сауықтыру, рекреациялық, тарихи-мәдени, туристiк және спорттық мақсаттар үшiн пайдалануға құқық беретiн құжат болып табылады.

9. Ағаш кесу билетiнiң және орман билетiнiң нысанын, оларды есепке алудың, сақтаудың, толтыру мен берудiң тәртiбiн уәкілетті орган белгiлейдi.

10. Мемлекеттiк орман қоры учаскелерiнде жануарлар дүниесiн пайдалануға рұқсаттама құжаттары Қазақстан Республикасының заңдарында белгiленген тәртiппен берiледi.

Ескерту. 36-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 2006.07.07 № 176, 2008.12.10 № 101-IV (2009.01.01 бастап қолданысқа енгізіледі), 2011.07.05 № 452-IV (2011.10.13 бастап қолданысқа енгізіледі), 2012.01.25 № 548-IV (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 29.09.2014 № 239-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi); 15.06.2017 № 73-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 06.04.2024 № 71-VIII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

37-бап. Орман пайдаланушылардың мемлекеттiк орман қоры учаскелерiнде орман пайдалануды жүзеге асырған кездегi құқықтары

1. Орман пайдаланушылардың:

1) мемлекеттiк орман қоры учаскелерiнде орман пайдалануды рұқсаттама құжаттарында көрсетілген көлемде жүзеге асыруға;

2) өздерiне орман пайдалануда берiлген орман ресурстары туралы ақпарат алуға;

3) Қазақстан Республикасының заңдарында белгiленген тәртiппен орман пайдалану мерзiмiне құрылыстар мен ғимараттар, сүрек сақтау қоймаларын салуға, ағаш таситын жолдар тартуға, сүректi және мемлекеттiк орман қоры учаскелерiн пайдалануға байланысты басқа да орман өнiмдерiн өңдеу үшiн жабдықтар орнатуға;

4) мемлекеттiк орман қорының санаттарының өзгеруi, сондай-ақ мемлекеттік орман қоры жерiн мемлекет мұқтажы үшін алып қою салдарынан келтiрiлген шығындарға өтем алуға;

5) мемлекеттік орман қоры учаскелерінде сүрек дайындау үшін ұзақ мерзімді орман пайдалануды жүзеге асыру кезінде мемлекеттік орман иеленушімен келісу бойынша ағаш кесудің барлық түрін жүргізуге, орман питомниктері мен арнайы мақсаттағы плантациялық екпелерді орналастыруға құқығы бар.

1-1. Мемлекеттік орман қоры учаскелерінде орман пайдалану құқығын жүзеге асыруы кезінде өздерінің міндеттерін тиісті дәрежеде орындаған орман пайдаланушылар, егер Қазақстан Республикасының заңдарында немесе ұзақ мерзімді орман пайдалану шартында өзгеше белгіленбесе, шарттың қолданылу мерзімі аяқталғаннан кейін басқа тұлғалардың алдында басқа да тең жағдайларда жаңа мерзімге ұзақ мерзімді орман пайдалану шартын жасауға басымдық құқыққа ие болады.

2. Орман пайдаланушылардың құқықтары бұзылған жағдайда оларды қорғау сот тәртiбiмен жүзеге асырылады.

Ескерту. 37-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 2012.01.25 № 548-IV (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 15.06.2017 № 73-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

38-бап. Орман пайдаланушылардың мемлекеттiк орман қоры учаскелерiнде орман пайдалануды жүзеге асырған кездегi мiндеттерi

Орман пайдаланушылар:

1) ұзақ мерзiмдi және қысқа мерзімді орман пайдалану шарттарының талаптарын, сондай-ақ ағаш кесу билетiнде, орман билетiнде айқындалған талаптарды сақтауға;

2) тұрғын халықтың денсаулығына зиян келтiруiне жол бермеуге;

3) жұмысты топырақ эрозиясының пайда болуына жол бермейтiн, ормандардың жай-күйi мен молайтылуына, сондай-ақ су және басқа да табиғи объектiлердiң жай-күйiне терiс әсердi болдырмайтын немесе оны шектейтiн және жануарлар дүниесi мен олар тiршiлiк ететiн ортаның сақталуын қамтамасыз ететiн тәсiлдермен жүргiзуге;

4) сүрек дайындаған кезде орманды табиғи түрде молықтыру үшін оңтайлы жағдайларды сақтау жөніндегі талаптарды ұстануға;

5) мемлекеттік орман қорының өздеріне орман пайдалану үшін бөлініп берілген учаскелерінде өрт қауіпсіздігі қағидаларын сақтауға, өз қаражаты есебінен орман өрттерінің алдын алу іс-шараларын жүргізуге; орман өрті туындаған жағдайда ұзақ мерзімді орман пайдалану шартында көзделген шекарада оны сөндіруді жүзеге асыруға; Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген тәртіппен мемлекеттік орман қорының басқа да учаскелерінде орман өрттерін сөндіруге қатысуға;

6) ұзақ мерзiмдi орман пайдалану кезiнде мемлекеттiк орман иеленушiлермен келiсе отырып өртке қарсы iс-шаралар жоспарын әзiрлеуге және бекiтуге, сондай-ақ оларды белгiленген мерзiмдерде өз қаражаты есебінен жүзеге асыруға;

7) мемлекеттiк орман қоры аумағында өздерi сауықтыру, рекреациялық, тарихи-мәдени, туристiк, спорттық және басқа да iс-шаралар мен жұмыстарды өткiзетiн жерлерде уәкілетті орган бекiткен нормаларға сәйкес өрт сөндiру құралдары болуына;

8) ағашы кесiлетiн жерлерде оны дайындау мен тасып әкетудiң белгiленген мерзiмi аяқталған соң кесiлмеген және дайындалған ағаш сүректерiн қалдырмауға;

9) кеспеағаш аймағын кесілген ағаштардың қалдықтарынан мемлекеттік орман қоры учаскелерінде ағаш кесу қағидаларына сәйкес тазартуға;

10) мемлекеттiк орман қорының орман пайдалану үшiн бөлiнген учаскелерiнде заңсыз ағаш кесуге және Қазақстан Республикасының орман заңдарын, Қазақстан Республикасының жануарлар дүниесін қорғау, өсімін молайту және пайдалану және ерекше қорғалатын табиғи аумақтар саласындағы заңдарын өзге де бұзушылықтарға жол бермеуге;

11) мемлекеттiк орман қоры учаскелерiнде жұмыс аяқталғаннан кейiн оларды мемлекеттiк орман иеленушiлерге тапсыруға;

12) мемлекеттік орман қоры учаскелерінде басты мақсатта пайдалану үшін ағаш кескен кезде орман орналастыру жобасына сәйкес қылқан жапырақты және қатты жапырақты тұқымдастар үшін ағаш кесілген алаңның екі еселенген мөлшеріне, жұмсақ жапырақты тұқымдастар үшін ағаш кесілген алаңның бір еселенген мөлшеріне тең алаңда үш жыл ішінде ормандарды молықтыруды жүзеге асыруға;

12-1) мемлекеттік орман иеленушіде: орман дақылдары қоры; орман пайдаланушыға мемлекеттік орман қоры аумағында қосымша учаске беру мүмкіндігі болмаған жағдайларда жергілікті бюджетке орман көмкерген алқапқа ауыстырғанға дейін орман дақылдарын отырғызу мен өсіру құнының мөлшерінде төлемақы енгізуге міндетті. Орман дақылдарын отырғызу мен өсіру үшін төлемақы орман иеленуші әзірлеген технологиялық-есеп картасымен айқындалады;

13) ағашы кесiлген жерлерде және өздерiнiң қызметi салдарынан өскiндер жойылған, ағаш пен бұта өсiмдiктерi құрып кеткен алаңдарда ормандарды молықтыруды өз есебiнен жүзеге асыруға;

14) Қазақстан Республикасының заңдарында белгiленген тәртiппен орман шаруашылығы шеккен шығындар мен шығасыны өтеуге;

15) Қазақстан Республикасының салық заңнамасында белгiленген тәртiппен орманды пайдаланудың төлемақысын уақтылы енгiзуге;

16) ормандардың санитариялық жай-күйiн қамтамасыз ету мен жақсарту жөнiндегi ережелердi (бұдан әрi - ормандардағы санитарлық ережелер) сақтауға;

17) ұзақ мерзімді орман пайдалану кезінде мемлекеттік орман қоры учаскелерін орман зиянкестері мен ауруларынан қорғау жөніндегі іс-шараларды жүзеге асыру кезінде орман иеленушіге орман зиянкестерімен және ауруларымен күресті ұйымдастыруға жәрдемдесуге, сондай-ақ оған мемлекеттік орман қорының орман пайдалану үшін бөліп берілген учаскелерінде орман зиянкестері мен ауруларының пайда болуы туралы оған уақытылы хабарлауға;

17-1) орман пайлалануға берілген учаскелерде ұзақ мерзімді орман пайдалану шартының талаптарына сәйкес орман қорының жер учаскелерін қалпына келтіру жөніндегі іс-шараларды жүргізуге;

18) алып тасталды - ҚР 2012.01.25 № 548-IV (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен;

19) өзге орман пайдаланушылардың құқықтарын бұзбауға;

20) уәкілетті орган айқындаған тәртiппен уәкілетті органның ведомствосына, аумақтық бөлімшелерге, облыстардың жергілікті атқарушы органдары мен мемлекеттiк статистика саласындағы уәкілетті органға орман қорын мемлекеттік есепке алуды, мемлекеттiк орман кадастрын, ормандардың мемлекеттік мониторингін жүргiзу үшiн қажеттi ақпаратты берiп тұруға;

20-1) алып тасталды - ҚР 02.01.2021 № 401-VI (01.07.2021 бастап қолданысқа енгізіледі) Заңымен;

21) Қазақстан Республикасының заңдарында көзделген өзге де мiндеттердi орындауға мiндеттi.

Ескерту. 38-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 2006.07.07 № 176, 2007.01.09 № 213, 2010.03.19 № 258-IV, 2011.07.05 № 452-IV (2011.10.13 бастап қолданысқа енгізіледі), 2012.01.25 № 548-IV (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 29.09.2014 № 239-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi); 15.06.2017 № 73-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 28.10.2019 № 268-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 02.01.2021 № 401-VI (01.07.2021 бастап қолданысқа енгізіледі): 02.01.2023 № 184-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

39-бап. Мемлекеттiк орман қоры учаскелерiнде орман пайдалану құқығын тоқтата тұру мен шектеу негiздерi

1. Мемлекеттiк орман қоры учаскелерiнде орман пайдалану құқығы:

1) орман пайдаланушы Қазақстан Республикасы орман заңдарының, Қазақстан Республикасының жануарлар дүниесін қорғау, өсімін молайту және пайдалану және ерекше қорғалатын табиғи аумақтар саласындағы заңдарының талаптарын бұзған;

2) орман пайдаланушы ұзақ мерзiмдi немесе қысқа мерзімді орман пайдалану шарттарының, ағаш кесу билетiнiң, орман билетiнiң талаптарын орындамаған жағдайларда тоқтатыла тұрады.

2. Мемлекеттiк орман қоры учаскелерiнде орман пайдалану құқығы:

1) мемлекеттiк орман қорының орман пайдалану жүзеге асырылатын учаскелерiнде орман ресурстарының жай-күйiнiң нашарлауына әкеп соқтырған табиғи және техногендiк сипаттағы төтенше жағдайлардың басталуы нәтижесiнде олардың қоры азайған;

2) орман зиянкестерi мен ауруларына қарсы күрес жөнiндегi авиахимиялық, авиабиологиялық және аэрозольдық iс-шаралар өткiзiлетiн жағдайларда, сондай-ақ орманда өрт қаупi жоғары болатын кезеңде шектеледі.

3. Егер орман пайдалану құқығының шектелуiн не тоқтатыла тұруын тудырған мән-жайлар немесе жағдайлар жойылса, орман пайдалану құқығы толық көлемiнде қалпына келтiрiледi.

4. Орман пайдаланушы орман пайдалану құқығын шектеу туралы немесе тоқтата тұру туралы шешiммен келiспеген жағдайда, оның бұл шешiмге Қазақстан Республикасының заңдарында белгіленген тәртіппен шағым жасауға құқығы бар.

5. Орман пайдалану құқығын шектеу немесе тоқтата тұру орман пайдаланушыларды Қазақстан Республикасының орман заңдарын бұзғаны үшiн әкiмшiлiк және өзге де жауапкершiлiктен босатпайды.

Ескерту. 39-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 2012.01.25 № 548-IV (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 15.06.2017 № 73-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 29.06.2020 № 351-VI (01.07.2021 бастап қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

40-бап. Мемлекеттiк орман қоры учаскелерiнде орман пайдалану құқығын тоқтату негiздерi

1. Мемлекеттiк орман қоры учаскелерiнде орман пайдалану құқығы:

1) орман пайдаланушы орман пайдалану құқығынан ерiктi түрде бас тартқан;

2) орман пайдалану мерзiмi өткен;

3) орман пайдаланушы заңды тұлға таратылған;

4) орман пайдаланушы орман пайдаланудың белгiленген қағидаларын немесе ұзақ мерзiмдi немесе қысқа мерзімді орман пайдалану шарттарында, ағаш кесу билетiнде, орман билетiнде көзделген талаптарды жүйелі түрде (күнтізбелік жыл ішінде екi және одан да көп рет) бұзған;

5) мемлекеттiк орман қорында орман пайдалануды жүзеге асыруға кедергi келтiретiн өзгерiстерге әкеп соқтырған табиғи және техногендiк сипаттағы төтенше жағдайлар басталғанда;

6) орман пайдалану төлемақысын енгiзудiң белгiленген мерзiмiн үнемi (күнтізбелік жыл ішінде екi және одан да көп рет) бұзған немесе төлемақыны белгiленген мерзiмнен кейiнгi үш ай iшiнде енгiзбеген;

7) мемлекеттiк орман қоры жерi мемлекет мұқтажы үшін алып қойылған, мемлекеттiк орман қоры учаскелерiнде орман пайдалануды шектеудiң неғұрлым қатал режимi белгiленген жағдайларда тоқтатылады.

2. Мемлекеттiк орман қоры учаскелерiнде орман пайдалану құқығын тоқтату орман пайдаланушыларды Қазақстан Республикасының орман заңдарын бұзғаны үшiн әкiмшiлiк және өзгедей жауапкершiлiктен босатпайды.

Ескерту. 40-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 2012.01.25 № 548-IV (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 15.06.2017 № 73-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 06.04.2024 № 71-VIII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

41-бап. Мемлекеттiк орман қоры учаскелерiнде орман пайдалану құқығын тоқтату тәртiбi

Мемлекеттiк орман қоры учаскелерiнде орман пайдалану құқығы:

1) ұзақ мерзiмдi немесе қысқа мерзімді орман пайдалану шарттарының бұзылуы;

2) орман пайдаланушының жазбаша өтiнiшi;

3) ағаш кесу билетi, орман билетi қолданылуының уәкілетті орган белгiлеген тәртiппен тоқтатылуы негiзiнде тоқтатылады;

4) алып тасталды - ҚР 2012.07.10 N 36-V (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

Ескерту. 41-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 2007.01.12 № 222 (жарияланған күнінен бастап алты ай өткеннен кейін қолданысқа енгізіледі), 2011.07.05 № 452-IV (2011.10.13 бастап қолданысқа енгізіледі), 2012.07.10 № 36-V (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 29.09.2014 № 239-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi); 15.06.2017 № 73-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

42-бап. Жеке тұлғалардың мемлекеттiк орман қоры аумағында болуы

1. Жеке тұлғалардың мемлекеттiк орман қоры аумағында болу тәртiбi мен шарттары мемлекеттiк орман қорының санатымен, ерекше қорғалатын табиғи аумақтардың түрімен, аумақтың абаттану деңгейiмен және орман пайдаланудың түрiмен айқындалады.

2. Жеке тұлғалардың, сирек кездесетін және құрып кету қаупі төнген санатына жатқызылған өсімдіктер дүниесі объектілерін қоспағанда, демалыс өткiзу, сауықтыру, рекреациялық, тарихи-мәдени, туристiк және спорттық iс-шараларға қатысу, жабайы өскен жемiстердi, жаңғақтарды, саңырауқұлақтарды, жидектердi, дәрiлiк шикiзатты және өзге де орман ресурстарын өз мұқтажы үшiн жинау мақсатында мемлекеттiк орман қоры аумағында тегiн рұқсаттама құжаттарынсыз болуға құқығы бар.

3. Жеке тұлғалардың мемлекеттiк орман қоры аумағында жабайы өскен жемiстердi, жаңғақтарды, саңырауқұлақтарды, жидектердi, дәрiлiк шикiзатты және өзге де орман ресурстарын өз мұқтажы үшiн жинауына облыстың, республикалық маңызы бар қаланың, астананың жергілікті атқарушы органының ұсынуы бойынша облыстың, республикалық маңызы бар қаланың, астананың жергілікті өкiлдi органының шешiмiмен бекiтiлген нормалар шегiнде рұқсат етiледi.

4. Жеке тұлғалардың мемлекеттiк орман қоры аумағында болуына және жабайы өскен жемiстердi, жаңғақты, саңырауқұлақтарды, жидектердi, дәрiлiк шикiзатты және өзге де орман ресурстарын жинауына Қазақстан Республикасының заңдарына сәйкес, халықтың денсаулығын қорғау, өрт қауiпсiздiгi, жаңғақ кәсiпшiлiгi, орман-жемiс, орман тұқым және аңшылық шаруашылықтарын жүргiзу мүддесiне орай шектеу қойылуы мүмкiн.

5. Қазақстан Республикасының арнайы заңнамасында айқындалған жағдайлардан басқа кезде, өсімдіктердің сирек кездесетін және жойылып кету қаупі төнген түрлерінің тізбесіне енгiзiлген жабайы өсетін өсiмдiктер мен саңырауқұлақтар түрлерiн, сондай-ақ құрамында есiрткi бар өсiмдiктер мен құрамында есiрткi бар табиғи шикiзат жинау мен дайындауға тыйым салынады.

6. Жеке тұлғалар өрт қауiпсiздiгi ережелерiн сақтауға, ағаштар мен бұталарды сындырмауға және кеспеуге, орман ағаштарының зақымдануына, ормандардың ластануына, құмырсқа илеулерiнiң, құс ұяларының бұзылуына жол бермеуге, жабайы өскен тағамдық орман ресурстарын, дәрiлiк шикiзатты олардың молықтырылуына нұқсан келмейтiн мерзiмде және тәсiлдермен жинауға мiндеттi.

7. Жеке тұлғалардың мемлекеттiк орман қоры аумағында аң аулау және балық аулау мақсатында болуы осы Кодекспен регламенттеледi.

Ескерту. 42-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 2012.01.25 № 548-IV (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 15.06.2017 № 73-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

4-бөлім. Орман шаруашылығын ұйымдастыру
7-тарау. Орман шаруашылығын ұйымдастыру негіздері

43-бап. Мемлекеттiк орман қоры учаскелерiнде орман шаруашылығын ұйымдастыру

1. Мемлекеттiк орман қоры учаскелерiнде орман шаруашылығын ұйымдастыру:

1) орман орналастыру iсiн жүргiзудi;

2) мемлекеттiк орман қорын санаттарға бөлудi;

3) мемлекеттiк орман қорын алқаптар түрлерi бойынша бөлудi;

4) кесу жасын белгiлеудi;

5) кесу жүйесi мен орман ресурстарын молықтыру жүйесiн белгiлеудi;

6) орман пайдалану нормаларын белгiлеудi;

7) ормандарды күзету мен қорғау жөнiнде шаралар белгiлеудi;

8) орман селекциясы мен орман тұқым шаруашылығын жүргізуді;

9) ормандарды зерттеу, есепке алу, күзету, қорғау, молықтыру, орман өcipу, орман пайдалануды реттеу және Қазақстан Республикасының орман заңдарының сақталуына бақылауды жүзеге асыру жөнiндегi өзге де құқықтық, ұйымдастырушылық және техникалық iс-шараларды қамтиды.

2. Мемлекеттiк орман қорын тиiмдi күзету мен қорғауды қамтамасыз ету үшiн мемлекеттiк орман иелiктерi аумағы орманшылықтарға, орман шеберi учаскелерiне және орман қарау аймағына бөлiнедi.

44-бап. Мемлекеттiк орман қорының санаттары және орман пайдалануды шектеу режимi

1. Қазақстан Республикасындағы барлық орман су күзету, егiс-топырақ қорғау, гендiк, санитарлық-гигиеналық, сауықтыру және өзге де пайдалы функцияларды атқаратын қорғаныштық орман болып табылады.

2. Ормандардың атқаратын функцияларының басымдықтарына қарай мемлекеттiк орман қоры:

1) ерекше қорғалатын орман аумақтары, оның iшiнде:

мемлекеттiк табиғи қорықтар ормандары;

мемлекеттiк ұлттық табиғи парктер ормандары;

мемлекеттiк табиғи резерваттар ормандары;

мемлекеттiк өңiрлiк табиғи парктер ормандары;

мемлекеттiк қорық аймақтары ормандары;

табиғаттың мемлекеттiк орман ескерткiштерi;

орманның гендiк резерваттарын қоса, ғылыми маңызы бар орман учаскелерi;

аса құнды орман алаптары;

жаңғақ кәсiпшiлiгi аймақтары;

орман-жемiс екпелерi;

аса биiк тау ормандары;

2) мемлекеттiк қорғаныштық орман белдеулерi;

3) қала ормандары;

4) елдi мекендердiң және емдеу-сауықтыру мекемелерiнiң жасыл аймақтары;

5) эрозияға қарсы ормандар;

6) өзендер, көлдер, су қоймалары мен басқа да су объектiлерi жағалауларындағы тыйым салынған орман белдеулерi;

7) халықаралық және республикалық маңызы бар ортақ пайдаланудағы темiр жолдар мен автомобиль жолдары, каналдар, магистральдық құбырлар мен басқа да желiлiк құрылыстардың бөлiп берiлген белдеулерiндегi қорғаныштық екпелер;

8) халықаралық және республикалық маңызы бар ортақ пайдаланудағы темiр жолдар мен автомобиль жолдары бойындағы қорғаныштық орманды белдеулер;

9) егiс-топырақ қорғаныштық ормандар санаттарына бөлiнедi.

3. Халықаралық және республикалық маңызы бар ортақ пайдаланудағы темiр жолдар мен автомобиль жолдары бойындағы қорғаныштық орманды белдеулерге жұмыс iстеп тұрған және салынып жатқан темiр жолдарға бөлiнген белдеулерге iргелес жатқан, темiр жол төсемiнен екi жаққа қарай бес жүз метр шегiндегi орман және халықаралық және республикалық маңызы бар ортақ пайдаланудағы автомобиль жолдарына бөлiнген белдеулерге iргелес жатқан, жолдың ортасынан екi жаққа қарай екi жүз елу метр шегiндегi орман жатады.

4. Мемлекеттiк орман қоры санаттарында орман пайдалануды шектеудiң мынадай режимдерi белгiленедi:

1) қорық режимi - осы Кодексте айтылған жағдайларды қоспағанда, орман пайдаланудың барлық түрлерiне, оның iшiнде ағаштарды кесуге тыйым салынады;

2) тапсырыс режимi - басты мақсатта пайдалану үшiн ағаш кесуге (ағаш кесудiң өзге түрлерi осы Кодексте айтылған жағдайларда ғана жүргiзiлуi мүмкiн), шайыр мен ағаш шырындарын, қосалқы сүрек ресурстарын дайындауға, шөп шабу мен мал жаюға тыйым салынады;

3) шектеулi шаруашылық қызметiнiң режимi - жапырақты сүрекдiңдерді қоспағанда, басты мақсатта пайдалану үшiн ағаш кесуге (ағаш кесудiң өзге де түрлерi осы Кодексте айтылған жағдайларда ғана жүргiзiлуi мүмкiн), шайыр мен ағаш шырындарын, қосалқы сүрек ресурстарын дайындауға тыйым салынады.

Ескерту. 44-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 2006.07.07 № 176, 2012.01.25 № 548-IV (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

45-бап. Мемлекеттiк орман қорын санаттарға жатқызу, бiр санаттан екiншi санатқа ауыстыру, сондай-ақ ерекше қорғаныштық учаскелердi бөлу

1. Мемлекеттiк орман қорын санаттарға жатқызу, бiр санаттан екiншi санатқа ауыстыру, сондай-ақ орман пайдалануға тыйым салынатын немесе ол шектелетiн ерекше қорғаныштық учаскелерге бөлiнуi мемлекеттiк экологиялық сараптаманың оң қорытындысы болған кезде орман орналастыру материалдары және (немесе) арнайы зерттеулер негiзiнде оның экологиялық және әлеуметтiк-экономикалық маңызына қарай жүргiзiледi.

2. Мемлекеттiк орман қорын санаттарға жатқызуды, сондай-ақ бiр санаттан екiншi санатқа ауыстыруды Қазақстан Республикасының Үкiметi жүргiзедi.

3. Мемлекеттiк орман қорында, осы Кодекстiң 44-бабы 2-тармағының 1) - 5) тармақшаларында көрсетiлген санаттарды қоспағанда, орман пайдаланудың шектеулi режимiмен ерекше қорғаныштық учаскелер бөлiнуi мүмкiн.

Ерекше қорғаныштық учаскелер басты мақсатта пайдалану үшiн ағаш кесу ережелерiне сәйкес орман орналастыру немесе арнайы зерттеулер кезiнде бөлiнедi.

46-бап. Мемлекеттiк орман қоры учаскелерiнде кесу жасын белгiлеу

1. Мемлекеттiк орман қоры учаскелерiнде кесу жасы ормандардың маңызы мен өнiмдiлiгi, олардың атқаратын функциялары, ағаш және бұта тұқымдастарының биологиялық ерекшелiктерi, сондай-ақ сүректiң мақсатты пайдаланылуы негiзге алына отырып айқындалады.

2. Кесу жасын негiздеу орман орналастыру кезiнде немесе ғылыми зерттеулер нәтижелерi бойынша жүргiзiледi.

3. Кесу жасын бекiтудi уәкiлеттi орган жүзеге асырады.

47-бап. Мемлекеттiк орман қоры учаскелерiндегi есептi кеспеағаш аймағы

1. Мемлекеттiк орман қоры учаскелерiндегi есептi кеспе ағаш аймағы - басты мақсатта пайдалану үшiн ағаш кесу тәртiбiмен сүрек дайындаудың орман орналастыру кезiнде орманды үздiксiз және сарқылмайтындай етiп пайдалану принципi негiзге алына отырып, әрбiр мемлекеттiк орман иелiгi бойынша тексеру кезеңiне белгiленетiн жыл сайынғы нормасы.

Республиканың бүкiл аумағы және оның жекелеген облысының аумағы үшiн есептi кеспеағаш аймағы жекелеген мемлекеттiк орман иелiктерiнiң есептi кеспеағаш аймағының жиынтығы ретiнде айқындалады.

2. Мемлекеттік орман қоры учаскелеріндегі есептік кеспеағаш аймағын мемлекеттік орман иеленушінің орман орналастыру жобасының құрамында уәкілетті орган бекітеді.

3. Мемлекеттiк орман қоры учаскелерiнде орман ресурстары сүрек дайындау үшiн ұзақ мерзiмдi орман пайдалануға берiлген жағдайда, есептi кеспеағаш аймағы осы учаскелер үшiн уәкiлеттi орган айқындаған тәртiппен белгiленеді.

4. Мемлекеттiк орман қорының шекарасы мен жай-күйi, басты мақсатта пайдалану үшiн ағаш кесу жасы, мемлекеттiк орман қорының қорғаныштық санаты өзгерген кезде есептi кеспеағаш аймағына өзгерiстер енгiзiледi.

Мемлекеттiк орман қоры учаскесiнде өзгертiлген есептi кеспеағаш аймағын бекiтудi мемлекеттiк экологиялық сараптаманың оң қорытындысы болған кезде уәкiлеттi орган жүргiзедi.

Ескерту. 47-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 2012.01.25 № 548-IV (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 06.04.2024 № 71-VIII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

48-бап. Мемлекеттiк орман қоры алқаптарының түрлерi

Мемлекеттiк орман қорының құрамы:

1) орман алқаптарына (орманды алқаптар; орманның жинақталмаған ағаштары; арнайы мақсаттағы плантациялар, орман питомниктерi, сондай-ақ ағаш өспеген алқаптар - ағашы кесiлген, өртең, алаңқай, селдiр ормандар);

2) ағаш өспеген алқаптарға (ауыл шаруашылығы алқаптары, жолдар, орманның шаршы соқпақтары, өртке қарсы жыртылған жерлер, усадьбалар, сулар, батпақтар, мұздақтар, құмайт жерлер және мемлекеттiк орман қоры құрамындағы басқа да алқаптар) бөлiнедi.

49-бап. Орман шаруашылығын жүргiзуге және орман пайдалануға байланысты мақсаттарда пайдалану үшiн мемлекеттiк орман қорындағы орман алқаптарын ағаш өспеген алқаптарға айналдыру

1. Орман шаруашылығын жүргiзуге және орман пайдалануға байланысты мақсаттарда пайдалану үшiн мемлекеттiк орман қорындағы орман алқаптарын ағаш өспеген алқаптарға айналдыруды орман орналастыру немесе арнайы зерттеулер материалдары негiзiнде аумақтық бөлімше жүргiзедi.

Алаңқай жерлер топырақ зерттеу және орман орналастыру материалдары бойынша орман өсiруге жарамсыз деп танылған жағдайларда ағаш өспеген алқаптарға айналдырылуы мүмкiн.

2. Аумақтық бөлімшенің орман шаруашылығын жүргiзуге және орман пайдалануға байланысты мақсаттарда орманды алқаптарды ағаш өспеген алқаптарға айналдыру туралы шешiмiнде учаскенiң орналасқан жерi, оның көлемi, ағаш өспеген алқапқа айналдыруды жүзеге асырудың мақсаты мен мерзiмi, атқаруға рұқсат етiлген жұмыстардың тiзбесi, ағаш өспеген алқапқа айналдыру мерзiмi аяқталғаннан кейiнгi осы учаскенi жаңғырту жөнiндегi iс-шаралар көрсетiледi.

Ескерту. 49-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 2012.01.25 № 548-IV (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

50-бап. Мемлекеттiк орман қорындағы ағаш өспеген алқаптарды орманды алқаптарға айналдыру

Мемлекеттiк орман қорындағы ағаш өспеген алқаптарды орманды алқаптарға айналдыруды уәкiлеттi орган белгiлеген тәртiппен мемлекеттiк орман иеленушi жүргiзедi.

51-бап. Мемлекеттiк орман қоры жерiн орман шаруашылығын жүргiзуге байланысты емес мақсаттар үшiн басқа санаттардағы жерге ауыстыру және (немесе) мемлекеттiк орман қоры жерiн мемлекет мұқтажы үшін алып қою

1. Мемлекеттiк орман қоры жерiн орман шаруашылығын жүргiзуге байланысты емес мақсаттар үшiн басқа санаттардағы жерге ауыстыруды және (немесе) мемлекеттiк орман қоры жерiн мемлекет мұқтажы үшін алып қоюды Қазақстан Республикасының Жер кодексіне сәйкес Қазақстан Республикасының Үкiметi жүзеге асырады.

1-1. Мемлекеттік орман қоры жерін орман шаруашылығын жүргізуге байланысты емес мақсаттар үшін басқа санаттардағы жерге ауыстыруға айрықша жағдайларда орман орналастыру және жерге орналастыру материалдары негізінде Қазақстан Республикасының орман және жер заңнамасының талаптарына сәйкес мемлекеттік экологиялық сараптаманың оң қорытындысы болған кезде және:

1) ерекше қорғалатын табиғи аумақтарды құруға және кеңейтуге;

2) халықаралық міндеттемелерді орындауға;

3) кен орны учаскесінің астынан пайдалы қазбалар табылып, оларды игерудің баламалы нұсқалары болмауына;

ЗҚАИ-ның ескертпесі!
4) тармақшаның қолданысы 31.12.2025 дейін тоқтатыла тұрады, тоқтатыла тұру кезеңінде осы редакцияда қолданыста болады – ҚР 06.04.2024 № 71-VIII Заңымен.

4) халықаралық, республикалық, облыстық және аудандық маңызы бар автомобиль жолдары мен теміржолдарды, электр беру желілерін, байланыс желілерін және магистральдық құбыржолдарды салуға;

5) елді мекендердің шекарасы (шегі) өзгеріп, оларды ықтимал орналастырудың басқа нұсқалары болмауына;

6) Қазақстан Республикасы Мемлекеттік шекарасының объектілері мен қорғаныс мұқтаждарына арналған объектілерді жайластыруға;

7) ерекше стратегиялық маңызы бар су шаруашылығы құрылысжайларын орналастырудың мүмкін болатын басқа нұсқалары болмаған кезде осындай құрылысжайларды салуға және олардың жұмыс істеуіне байланысты ғана жол беріледі.

Осы тармақтың бірінші бөлігінің 3) және 4) тармақшаларында көзделген жағдайларда орман қорының жері ауыстырылған кезде пайдасына учаске ауыстырылатын тұлғалар ауыстырылатын учаске алаңының екі еселенген мөлшерінде орман дақылдарын өтемдік отырғызуды және мемлекеттік орман қорының құрамына ауыстыру үшін мемлекеттік орман иеленушіге өтемақы тәртібімен тиісті жергілікті атқарушы органдар берген жер учаскелерінде оларды отырғызғаннан кейін алғашқы үш жыл бойы орман дақылдарына күтім жасауды жүзеге асырады.

2. Мемлекеттiк орман қоры жерiн орман шаруашылығын жүргiзуге байланысты емес мақсаттар үшiн басқа санаттардағы жерге ауыстырған және (немесе) мемлекеттiк орман қоры жерiн мемлекет мұқтаждығы үшін алып қойған кезде, көрсетілген ауыстыруды және (немесе) алып қоюды өз мүддесi үшiн жүзеге асыратын жеке және заңды тұлғалар уәкілетті орган белгiлеген тәртiппен орман шаруашылығы өндiрiсiндегi шығасылар мен шығындардың орнын толтырады.

3. Мемлекеттiк орман қоры жерiн орман шаруашылығын жүргiзуге байланысты eмec мақсаттар үшiн басқа санаттардағы жерге ауыстырған және (немесе) мемлекеттiк орман қоры жерiн мемлекет мұқтажы үшін алып қойған кезде осы жерлердегi екпелердi сақтау немесе кесу туралы және кесiлген жағдайда алынатын сүректі пайдалану туралы мәселе бiр мезгiлде шешiледi.

Ескерту. 51-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 29.09.2014 № 239-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi); 28.10.2019 № 268-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі): 02.01.2023 № 184-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 06.04.2024 № 71-VIII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

51-1-бап. Басқа санаттардағы жерді орман қоры жеріне ауыстыру

1. Басқа санаттардағы жерде табиғи өсiп шығатын екпелер орман қорының құрамына енгізілуге жатады.

2. Осы баптың 1-тармағында көрсетілген екпелерді анықтауды, құжаттаманы ресімдеуді және оны уәкілетті органға ұсынуды облыстың, республикалық маңызы бар қаланың, астананың жергiлiктi атқарушы органы жүзеге асырады.

3. Басқа санаттардағы жерді орман қоры жеріне ауыстыру Қазақстан Республикасының жер заңнамасына және осы Кодекске сәйкес уәкілетті орган айқындаған тәртіппен жүзеге асырылады.

Ескерту. 7-тарау 51-1-баппен толықтырылды - ҚР 15.06.2017 № 73-VI Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі).

52-бап. Жекеше орман қоры жерiнiң мақсатты пайдаланылуын өзгерту

Жекеше орман қоры жерiнiң мақсатты пайдаланылуын өзгерту Қазақстан Республикасының Жер кодексіне сәйкес жүргiзiледi.

53-бап. Ормандардың жай-күйi мен молықтырылуына әсер ететiн объектiлер салынатын орындарды келiсу

1. Ормандардың жай-күйi мен молықтырылуына әсер ететiн объектiлер салынатын орындар санитариялық-эпидемиологиялық сараптама мiндеттi түрде жүргiзiле отырып, уәкiлеттi органмен келiсiледi.

2. Кәсiпорындарды, ғимараттарды және басқа объектiлердi орналастырған, жобалаған, салған және пайдалануға берген кезде, сондай-ақ ормандардың жай-күйiне әсер ететiн жаңа технологиялық процестердi енгiзген кезде ормандарды ақаба судың, өнеркәсiптiк және коммуналдық-тұрмыстық шығарындылардың, қалдықтардың және төгiндiлердiң жағымсыз әсерiнен сақтауды қамтамасыз ететiн iс-шаралар көзделiп, жүзеге асырылуға тиiс.

3. Ормандардың жай-күйiне зиянды әсердi болдырмайтын құрылғылармен қамтамасыз етiлмеген кәсiпорындарды, цехтарды, көлiк жолдары мен басқа да объектiлердi пайдалануға беруге тыйым салынады.

Ескерту. 53-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 02.01.2021 № 401-VI (01.07.2021 бастап қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

54-бап. Мемлекеттiк орман қорында орман шаруашылығын жүргiзуге және орман пайдалануға байланысты емес жұмыстарды жүргiзу

ЗҚАИ-ның ескертпесі!
1-тармаққа өзгеріс енгізу көзделген – ҚР 06.04.2024 № 71-VIII (31.12.2025 бастап қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

1. Мемлекеттiк орман қорында құрылыс жұмыстарын жүргiзу, кең таралған пайдалы қазбаларды өндiру, коммуникациялар тарту және орман шаруашылығын жүргiзуге және орман пайдалануға байланысты емес өзге де жұмыстарды орындау, егер бұл үшiн мемлекеттiк орман қорының жерiн басқа жер санаттарына ауыстыру және (немесе) оларды алып қою қажет болмаса, тиісті экологиялық рұқсат не мемлекеттiк экологиялық сараптаманың оң қорытындысы болған кезде уәкiлеттi органмен келiсу бойынша облыстың жергілікті атқарушы органының шешiмi негiзiнде жүзеге асырылады.

1-1. Мемлекеттік орман қоры жерінде уранды жерасты ұңғымасында шайып сілтісіздендіру әдісімен өндіру оны басқа санаттардағы жерге ауыстырмай, уәкілетті орган айқындаған тәртіппен, бүлінген жер учаскелерін кейіннен рекультивациялай отырып және оларды орман иеленушіге бере отырып жүзеге асырылады.

Жер қойнауын пайдаланушылар мемлекеттік орман қоры учаскелерін уранды жерасты ұңғымасында шайып сілтісіздендіру әдісімен өндіру үшін пайдаланған кезде жер қойнауын игерудің алғашқы үш жылы бойы пайдаланылатын учаскенің екі есе мөлшерінде орман екпелерін өтемдік отырғызуды және орман айналған алаңға ауыстырылғанға дейін оларды күтіп-ұстауды жүргізуге міндетті.

2. Облыстың жергілікті атқарушы органының шешiмiнде жүргiзiлетiн жұмыстардың атауы, оларды орындау мерзiмдерi мен шарттары, қоршаған ортаны қорғау жөнiндегi экологиялық талаптар, жер учаскелерін қалпына келтіру жөніндегі іс-шаралар және оларды жүргізу мерзімдері көрсетiледi.

Ескерту. 54-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 15.06.2017 № 73-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 28.10.2019 № 268-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 02.01.2021 № 401-VI (01.07.2021 бастап қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

5-бөлім. Орман орналастыру, орман қорының мемлекеттік есебі, мемлекеттік орман кадастры және мемлекеттік орман мониторингі

8-тарау. Орман орналастыру

55-бап. Орман орналастыру

1. Орман орналастыру орман шаруашылығын жүргiзудiң тиiмдiлiгiн арттыруға, орман шаруашылығында бiрыңғай ғылыми-техникалық саясатты жүзеге асыруға, орман қорының ұтымды пайдаланылуын қамтамасыз етуге бағытталған iс-шаралар жүйесiн қамтиды.

Орман орналастыру кезiнде:

1) Қазақстан Республикасының заңдарында белгiленген тәртiппен мемлекеттiк орман қорының шекарасын және мемлекеттiк орман иелiктерiнiң шаруашылықiшiлік ұйымдастырылуын айқындау, оның ішінде орманшылықтарға, орман шеберiнiң учаскелерiне және орман қарау аймағына бөлу;

2) топографиялық-геодезиялық жұмыстарды орындау мен мемлекеттiк орман қорын арнайы картаға түсiру;

3) ормандардың тұқымдық және жас құрамын, олардың жай-күйін анықтай отырып, орман қорын түгендеу, сондай-ақ орман ресурстарының сапалық және сандық сипаттамаларын анықтау;

4) мемлекеттiк табиғат-қорық қоры объектiлерiн, орманның аса сирек кездесетiн өсiмдiктерiн және ерекше қорғаныштық учаскелердi анықтау;

5) басты мақсатта пайдалану үшiн ағаш кесу, аралық пайдалану мақсатында ағаш кесу, өзгедей мақсатта ағаш кесу, ормандарды молықтыру мен орман өсiру, суландыру, күзету мен қорғау жөнiндегi iс-шараларды және басқа да орман шаруашылығы iс-шараларын жүргiзу үшiн мемлекеттiк орман қоры учаскелерiн анықтау, сондай-ақ оларды жүргiзудiң тәртiбi мен тәсiлдерiн анықтау;

6) мемлекеттiк орман қорын санаттарға жатқызуды негiздеу, мемлекеттiк орман қорын бiр санаттан екiншi санатқа ауыстыру, ағаш өспеген алқаптарды орманды алқаптарға айналдыру жөнiнде ұсыныстар әзiрлеу, сондай-ақ мемлекеттiк орман қоры учаскелерiн алқаптар түрiне жатқызу және оларды негiздеу;

7) мемлекеттiк орман қоры учаскелерiнде есептi кеспеағаштарды, аралық мақсатта пайдалану үшiн ағаш кесу мөлшерiн, басты мақсатта пайдалану үшiн ағаш кесу жасын анықтау;

8) мемлекеттiк орман қоры учаскелерiнде ормандарды молықтыру мен орман өсiру, орман тұқым шаруашылығы, ормандарды күзету мен қорғау жөнiндегi iс-шаралардың, басқа да орман шаруашылығы iс-шараларының көлемiн анықтау;

8-1) артықшылығы бар, қалыпты және кемiстiгi бар екпелерді қоса алғанда, орман екпелерін селекциялық тұрғыдан бағалау;

9) жанама орман пайдалану мен қосалқы сүрек ресурстарын дайындау, мемлекеттiк орман қоры учаскелерiн аңшылық шаруашылығының мұқтаждары, сауықтыру, рекреациялық, тарихи-мәдени, туристiк және спорттық мақсаттар үшiн пайдалану мөлшерiн айқындау;

9-1) орман шаруашылығын жүргiзуге кешендi баға беру кезінде өткен тексеру кезеңi iшiнде орман қоры аумағында өрттен және ағаштың заңсыз кесілуінен келтірілген залалды айқындау;

10) орманды биологиялық зерттеулер;

11) орман орналастыру жобаларын жүзеге асыруды авторлық қадағалау;

12) орман шаруашылығын жүргiзудiң негiзгi ережелерiн әзiрлеу және облыстар бойынша орман орналастырудың жиынтық жобаларын жасау жүзеге асырылады.

13) алып тасталды - ҚР 2012.07.10 N 34-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен бастап қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

2. Орман ресурстарын есепке алуға, орман қорының аумақтық құрылымына, оның ішінде мемлекеттік орман қорының шекараларын белгілеуге, ормандардың мемлекеттік мониторингіне, орман шаруашылығын жүргізуді жоспарлауға және орман пайдалануға байланысты орман орналастыру мемлекеттік монополияға жатады және оны мемлекеттік орман орналастыру ұйымы жүзеге асырады.

Мемлекеттік монополия субъектісі өндіретін және (немесе) өткізетін тауарлардың (жұмыстардың, көрсетілетін қызметтердің) бағаларын монополияға қарсы органмен келісу бойынша уәкілетті орган белгілейді.

3. Орман орналастыру материалдары мемлекеттiк орман қоры жерiнiң шекарасын белгiлейтiн және нақтылайтын кезде, жерге орналастыру жұмыстарын жүргiзу кезiнде қолданылады.

Ескерту. 55-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 2006.07.07 № 176, 2012.01.25 № 548-IV (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі), 2012.07.10 № 34-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен бастап қолданысқа енгізіледі); 29.09.2014 № 239-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi); 15.06.2017 № 73-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

56-бап. Орман орналастыруды жүргізу жүйесі

1. Орман орналастыру уәкілетті орган бекіткен мемлекеттік орман қоры аумағында орман орналастыруды жүргізу қағидаларына, сондай-ақ нұсқаулығына сәйкес бiрыңғай жүйе бойынша орындалады.

2. Мемлекеттiк орман қоры аумағына орман орналастыруды уәкiлеттi органның құзырындағы мемлекеттiк орман орналастыру ұйымдары аэрофототүсірілімі мен ғарыш түсірілімінің материалдарын қолдана отырып жүргiзедi.

3. Бастапқы орман орналастыруды жүргiзбей және осы Кодексте айқындалған тәртiппен бекiтiлген орман орналастыру құжаттамасынсыз мемлекеттiк орман қоры учаскелерiнде орман шаруашылығын жүргiзу мен орман пайдалануға тыйым салынады.

4. Мемлекеттік орман иелігі аумағында ревизиялық кезең аяқталған және орман орналастырудың жаңа құжаттамасы қолданысқа енгізілгенге дейін:

1) өртке қарсы іс-шаралар ревизиялық кезеңнің соңғы жылына белгіленген көлемдерде орындалады;

2) ағашты санитариялық мақсатта кесуді қоса алғанда, орман қорғау іс-шаралары ормандардың санитариялық жай-күйіне қарай, мемлекеттік орман иеленушілер немесе уәкілетті органның мамандандырылған ұйымдары жүргізетін орман-патологиялық зерттеп-қараулардың материалдары бойынша айқындалатын көлемдерде жүзеге асырылады;

3) ормандарды молықтыру және орман өсіру жөніндегі іс-шаралар орман дақылдары қорының болуына қарай, ревизиялық кезеңнің соңғы жылына белгіленген көлемдерде, бірінші кезекте, ағаш кесілген жерлер мен өртеңдерде орындалады;

4) орманды күтіп-баптау мақсатында ағаш кесу өспей қалған немесе ағаштардың басты тұқымдыларының өсуіне кедергі келтіретін ағаштарды кесіп тастауды қажет ететін екпелердің болуына қарай, ревизиялық кезеңнің соңғы жылына белгіленген көлемдерде орындалады;

5) басты мақсатта пайдалану үшін ағаш кесу есепті кеспеағаш аймағының орман орналастыру жобасында белгіленген шекте уәкілетті орган бекіткен жыл сайынғы кеспеағаш аймағы қоры мөлшерінде жүргізіледі. Бір жыл бойы есепті кеспеағаш аймағына осы Кодексте айқындалған тәртіппен өзгерістер енгізіледі;

6) орман пайдаланудың осы бөліктің 2), 4) және 5) тармақшаларында көрсетілмеген қалған түрлері осы Кодексте айқындалған тәртіппен ревизиялық кезеңнің соңғы жылына белгіленген көлемдерде жүзеге асырылады.

Мемлекеттік орман иеленушілер мемлекеттік орман қоры учаскелерінде жүргізіліп жатқан іс-шаралар мен орман пайдалану туралы деректерді бұрынғы орман орналастыру материалдарына енгізуге міндетті.

Ескерту. 56-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 2012.01.25 № 548-IV (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 29.09.2014 № 239-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi); 15.06.2017 № 73-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

57-бап. Мемлекеттiк орман иелiктерiнiң орман орналастыру жобалары

1. Мемлекеттiк орман қорында орман орналастыру кезiнде орман орналастыру жобалары жасалады, оларда өткен тексеру кезеңi iшiнде орман шаруашылығын жүргiзу мен мемлекеттiк орман қорын пайдалануға кешендi баға берiледi, орман шаруашылығы іс-шаралары жоспарланады және орман шаруашылығын ұйымдастыру мен жүргiзудiң келесi тексеру кезеңiне арналған негiзгi ережелерi әзiрленедi.

2. Мемлекеттiк экологиялық сараптамадан өткен мемлекеттiк орман иелiктерiнiң орман орналастыру жобалары мен орман орналастырудың басқа да құжаттарын уәкiлеттi орган бекiтедi және олар орман шаруашылығын жүргiзу, оның ағымдағы және болашақтағы дамуын жоспарлау үшiн мiндеттi нормативтiк актiлер болып табылады.

3. Орман орналастыру жобалары орман орналастыру жұмыстары аяқталғаннан кейiнгi жылдың 1 қаңтарынан бастап қолданысқа енгiзiледi.

Ескерту. 57-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 2012.01.25 № 548-IV (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

58-бап. Орман қоры туралы ақпарат

1. Орман қоры туралы ақпарат орман қорының мемлекеттiк есебi, мемлекеттiк орман кадастры, мемлекеттiк орман мониторингi, орман орналастыру деректерiн және уәкiлеттi орган және (немесе) мемлекеттік орман орналастыру ұйымдары алған өзге де деректердi қамтиды.

2. Орман қоры туралы ақпарат мемлекеттiк меншiк болып табылады, оны жеке және заңды тұлғалардың пайдалану тәртiбi мен шарттарын уәкiлеттi орган Қазақстан Республикасы ратификациялаған халықаралық шарттарға сәйкес айқындайды.

Ескерту. 58-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 2012.01.25 № 548-IV (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 29.09.2014 № 239-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi) Заңдарымен.

9-тарау. Орман қорының мемлекеттік есебі, мемлекеттік
орман кадастры және мемлекеттік орман мониторингі

59-бап. Орман қорының мемлекеттiк есебi

1. Орман қорының мемлекеттiк есебi Қазақстан Республикасының заңдарында белгiленген тәртiппен орман қорының күзетiлуiн, қорғалуын, ормандардың молықтырылуы мен орман өсiрудi, орманның пайдаланылуын, орман қорының сандық және сапалық өзгерiстерiне жүйелi бақылау жасауды ұйымдастыру және мемлекеттiк органдарды, мүдделi жеке және заңды тұлғаларды орман қоры туралы ақпаратпен қамтамасыз ету үшiн жүргiзiледi.

Мемлекеттiк орман қорының құрамындағы ерекше қорғалатын орман аумақтары жеке бөлiнедi және есепке алынады.

Мемлекеттiк табиғи қорықтар, мемлекеттiк ұлттық табиғи парктер, мемлекеттiк өңiрлiк табиғи парктер мен мемлекеттiк табиғи резерваттар шекарасындағы мемлекеттiк табиғи ескерткiштер солардың құрамында есепке алынады.

Орман қорының мемлекеттiк есебiнiң деректерi мемлекеттiк орман кадастрын жүргiзген кезде пайдаланылады.

2. Орман қорын мемлекеттік есепке алудың нысанын уәкілетті орган мемлекеттік статистика саласындағы уәкілетті мемлекеттік органмен келісе отырып бекітеді.

3. Орман қорын мемлекеттік есепке алуды уәкілетті орган бекіткен қағидаларға сәйкес мемлекеттік орман орналастыру ұйымы жүргізеді.

Ескерту. 59-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 2006.07.07 № 176, 2010.03.19 № 258-IV, 2012.01.25 № 548-IV (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 29.09.2014 № 239-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi) Заңдарымен.

60-бап. Мемлекеттiк орман кадастры

1. Мемлекеттiк орман кадастры орман қорының құқықтық режимi, оны орман иеленушiлер арасында бөлу, орман қорының сандық және сапалық жай-күйi, мемлекеттiк орман қорын санаттары бойынша бөлу туралы мәлiметтер жүйесiн және орман қорының орман шаруашылығын жүргiзу мен шаруашылық қызметтiң нәтижелерiн бағалау үшiн қажеттi басқа да экологиялық және экономикалық сипаттамалары туралы деректердi қамтиды.

1-1. Мемлекеттік орман кадастрын уәкілетті орган бекіткен қағидаларға сәйкес мемлекеттік орман орналастыру ұйымы жүргізеді.

2. Мемлекеттiк орман кадастрының деректерi орман шаруашылығын мемлекеттiк басқару, оны жүргiзудi ұйымдастыру, орман шаруашылығын жүргiзуге және мемлекеттiк орман қорын пайдалануға байланысты емес мақсаттарда орман алқаптарын ағаш өспеген алқаптарға айналдыру және (немесе) мемлекеттiк орман қоры жерiн алып қою, ормандарды пайдаланудың төлемақысы мөлшерiн белгiлеу, орман пайдаланушылар мен орман иеленушiлердiң шаруашылық қызметiн бағалау кезiнде пайдаланылады.

3. Мемлекеттiк орман кадастры көрсеткiштерiнiң тiзбесi мен ормандарды экономикалық бағалау әдiстемесiн уәкiлеттi орган айқындайды.

Ескерту. 60-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 2012.01.25 № 548-IV (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 29.09.2014 № 239-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi) Заңдарымен.

61-бап. Мемлекеттiк орман мониторингi

Ормандардың мемлекеттік мониторингi орман қорын күзету, қорғау, пайдалану және орман өсіру, ормандардың биологиялық әралуандығы мен экологиялық функцияларын сақтау саласында мемлекеттік басқару мақсатында орман қорының жай-күйi мен серпінін байқау, бағалау және болжау, оның ішінде Жерді қашықтан зондтау деректерін пайдалана отырып байқау, бағалау және болжау жүйесiн бiлдiредi.

Ормандардың мемлекеттік мониторингін уәкілетті орган бекіткен қағидаларға сәйкес мемлекеттік орман орналастыру ұйымы жүргізеді.

Ескерту. 61-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 2012.01.25 № 548-IV (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 29.09.2014 № 239-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi); 08.04.2016 № 490-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 21.12.2022 № 167-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

6-бөлім. Ормандарды күзету, қорғау, молықтыру мен орман өсіру, орман тұқым шаруашылығы

10-тарау. Орман қорын күзету мен қорғау

62-бап. Мемлекеттiк орман қорын күзету мен қорғау мiндеттерi

Мемлекеттiк орман қорын күзету мен қорғаудың негiзгi мiндеттерi:

1) ормандағы өрттердiң алдын алу, оларды дер кезiнде байқап, жою жөнiндегi іс-шараларды жүргiзу;

2) мемлекеттiк орман қоры аумағындағы барлық жұмыс iстейтiн әрi сонда орналасқан ұйымдардың, сондай-ақ орманда болатын жеке тұлғалардың ормандарда өрт қауiпсiздiгi ережелерi мен санитарлық ережелердi сақтауын қамтамасыз ету;

3) орманды заңсыз ағаш кесуден, зақымдаудан, ұрлаудан және Қазақстан Республикасының орман заңдарын басқадай бұзушылықтан қорғау, сондай-ақ мемлекеттiк орман қоры жерлерiн күзету;

4) орман пайдаланушылардың сүрiктi түбiрiмен босату, мемлекеттік орман қоры учаскелерінде ағаш кесу ережелерiн және орман пайдаланудың басқа да түрлерi ережелерiн орындауын қамтамасыз ету;

5) орман зиянкестерi мен ауруларының ошақтарын дер кезiнде анықтау, олардың өсiп-көбеюiн болжау және оларға қарсы күресу;

6) биотехникалық iс-шараларды жүргiзу;

7) мемлекеттiк орман қоры аумағында аң аулау мен балық аулау ережелерiн сақтауды қамтамасыз ету;

8) мемлекеттiк орман қорының күзетiлуiн, қорғалуын, ормандардың молықтырылуын, ұтымды пайдаланылуын және орман өсiрудi қамтамасыз ететiн басқа да iс-әрекеттер;

9) Қазақстан Республикасының экологиялық заңнамасында белгіленген экологиялық талаптардың сақталуын қамтамасыз ету;

10) климаттың өзгеруіне бейімделу және климаттың өзгеруіне осалдықты азайту жөніндегі іс-шараларды жүргізу болып табылады.

Ескерту. 62-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 2007.01.09 № 213, 2012.01.25 № 548-IV (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 02.01.2021 № 401-VI (01.07.2021 бастап қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

63-бап. Орман қорын күзету мен қорғау жөнiндегi іс-шараларды жүзеге асыру

1. Уәкілетті орган, уәкілетті органның ведомствосы, аумақтық бөлімшелер, облыстардың, республикалық маңызы бар қалалардың, астананың жергiлiктi атқарушы органдары, орман иеленушiлер, орман пайдаланушылар орман қорын күзету мен қорғау жөнiндегi iс-шараларды жүзеге асыруды қамтамасыз етедi.

2. Ормандарды өрттен қорғау жөніндегі іс-шаралар уәкілетті орган бекіткен ормандардағы өрт қауіпсіздігі қағидаларымен регламенттеледі.

3. Ормандағы өрт қауiпсiздiгi ережелерiне сәйкес өрт қаупi жағдайын бәсеңдету мақсатында орман иелерi өткiзетiн орман қоры аумағындағы және оған iргелес аумақтарда басқарылатын өртеуден басқа, жердiң барлық санаттарында шөптесiн өсiмдiктердi өртеуге тыйым салынады.

4. Облыстардың, республикалық маңызы бар қалалардың, астананың жергiлiктi атқарушы органдары өрт қаупi жоғары кезеңде қажет болған жағдайларда жеке тұлғалардың орманда болуына және оған көлiк құралдарымен кіруіне, сондай-ақ мемлекеттiк орман қоры аумағында жұмыстың белгiлi бiр түрлерiн жүргiзуге шектеу қояды.

5. Жеке тұлғалар мен заңды тұлғаларды ормандағы өрттердi сөндiруге тарту тәртiбi Қазақстан Республикасының заңдарында белгiленедi.

Ескерту. 63-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 2004.12.20 № 13 (2005.01.01 бастап күшіне енеді), 2011.07.05 № 452-IV (2011.10.13 бастап қолданысқа енгізіледі), 2012.01.25 № 548-IV (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 29.09.2014 № 239-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi); 28.10.2019 № 268-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

64-бап. Орман шаруашылығы объектiлерiндегi мемлекеттiк өрт қадағалау

Ескерту. 64-бап алып тасталды - ҚР 11.04.2014 № 189-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі).

65-бап. Орман қорын күзету және қорғау жөніндегі авиациялық жұмыстар

1. Орман қорын күзету және қорғау жөніндегі авиациялық жұмыстарды уәкілетті орган бекіткен қағидаларға сәйкес орман қорын күзету және қорғау жөніндегі авиациялық жұмыстарды жүргізу саласында маманданған ұйымдар жүзеге асырады.

2. Ормандарды өрттерден күзету және қорғау жөніндегі авиациялық жұмыстарды орындау үшін орман қорын күзету және қорғау жөніндегі авиациялық жұмыстарды жүргізу саласында маманданған ұйымдар мемлекеттік метеорологиялық қызметтің қысқа мерзімді, орта мерзімді және ұзақ мерзімді ауа райы болжамдарымен қамтамасыз етіледі.

Ескерту. 65-бап жаңа редакцияда - ҚР 2012.01.25 № 548-IV (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен; өзгеріс енгізілді - ҚР 29.09.2014 № 239-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi) Заңымен.

65-1-бап. Мемлекеттік өртке қарсы қызметтің орман қорын күзетуге қатысуы

Мемлекеттік өртке қарсы қызметті ормандағы өрттерді сөндіруге тарту тәртібі азаматтық қорғау саласындағы уәкілетті органның уәкілетті органмен және (немесе) облыстардың, республикалық маңызы бар қалалардың, астананың жергілікті атқарушы органдарымен жасалған келісімімен регламенттеледі.

Ескерту. 10-тарау 65-1-баппен толықтырылды - ҚР 11.04.2014 № 189-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі).

66-бап. Өртке қарсы ерікті құралымдардың орман қорын күзетуге қатысуы

Ескерту. 66-баптың тақырыбына өзгеріс енгізілді - ҚР 11.04.2014 № 189-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі).

1. Орман қорын өрттен күзетуге, олардың алдын алу және оларды сөндіруге өртке қарсы ерікті құралымдар қатысуға құқылы.

2. Өртке қарсы ерікті құралымдарды құру және олардың жұмыс істеуі Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес жүзеге асырылады.

Ескерту. 66-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 2012.01.25 № 548-IV (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 11.04.2014 № 189-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

67-бап. Мемлекеттiк орман қорын орман зиянкестерi мен ауруларынан қорғау

1. Мемлекеттiк орман қорын орман зиянкестерi мен ауруларынан қорғау мемлекеттiк орман қорының жай-күйiн жүйелi түрде қадағалап отырумен, ошақтардың пайда болуының алдын алу, оларды оқшаулау мен жою шаралары арқылы орман зиянкестерi мен ауруларының ошақтарын дер кезiнде анықтаумен қамтамасыз етiледi.

2. Мемлекеттiк орман қорын орман зиянкестерi мен ауруларынан қорғау:

1) ағымдағы, экспедициялық, аэровизуальдi және басқа да орман-патологиялық зерттеулер;

2) орман зиянкестерi мен ауруларының өсiп-көбеюiн жалпы, алдын ала және егжей-тегжейлi қадағалау;

3) орман зиянкестерi мен ауруларына қарсы күрес жөнiндегi жер бетiндегi және авиациялық жұмыстарды жүзеге асыру;

4) орман зиянкестерi мен ауруларының алдын алу мен оның ошақтарын жою iс-шараларын қамтиды.

2-1. Алып тасталды - ҚР 28.10.2019 № 268-VI Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі).

3. Мемлекеттiк орман қорын орман зиянкестерi мен ауруларынан қорғау жөнiндегi iс-шаралар уәкілетті орган бекiткен ормандардағы санитариялық қағидалармен регламенттеледi.

Ескерту. 67-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 2011.07.05 № 452-IV (2011.10.13 бастап қолданысқа енгізіледі), 2012.01.25 № 548-IV (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 29.09.2014 № 239-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi); 28.10.2019 № 268-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

68-бап. Жеке тұлғалар мен қоғамдық бірлестіктердің орман қорын күзетуді, қорғауды, пайдалануды, ормандарды молықтыруды және орман өсіруді қамтамасыз етуге қатысуы

Жеке тұлғалар мен қоғамдық бірлестіктер Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес орман қорын күзетуді, қорғауды, пайдалануды, ормандарды молықтыруды және орман өсіруді қамтамасыз етуге қатысады.

Халық орман қорын күзетуге, қорғауға, пайдалануға, ормандарды молықтыруға және орман өсіруге жергілікті өзін-өзі басқару органдары арқылы қатысады. Мемлекеттік органдар мен ұйымдар орман қорын күзетуге, қорғауға, пайдалануға, ормандарды молықтыруға және орман өсіруге байланысты жергілікті маңызы бар мәселелерді шешуде жергілікті өзін-өзі басқару органдарына жәрдем көрсетеді.

Орман қорын күзету, қорғау, пайдалану, ормандарды молықтыру және орман өсіру мақсатында құрылған қоғамдық бірлестіктер ормандардың биологиялық әр алуандығын, мемлекеттік табиғи-қорық қорының объектілерін, мәдени және табиғи мұраны сақтау, орман ресурстарын ұтымды пайдалануды қамтамасыз ету, мектеп орманшылықтарын дамыту, өртке қарсы ерікті құралымдарды құру жөніндегі өздерінің қызметін және орман қорын күзету, қорғау, пайдалану, ормандарды молықтыру және орман өсіру саласындағы басқа да қызметті орман мекемесімен өзара іс-қимыл жасай отырып жүзеге асырады.

Ескерту. 68-бап жаңа редакцияда - ҚР 2012.01.25 № 548-IV (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен; өзгеріс енгізілді - ҚР 11.04.2014 № 189-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

11-тарау. Қазақстан Республикасының мемлекеттік орман күзеті

69-бап. Қазақстан Республикасының мемлекеттiк орман күзетi

1. Қазақстан Республикасының мемлекеттiк орман күзетi (бұдан әрi - мемлекеттiк орман күзетi) орманды күзету, қорғау, молықтыру және орман пайдалану мәселелерiмен айналысатын орман мекемелерiнiң қызметкерлерiнен тұрады.

2. Мемлекеттiк орман күзетiне өзiне жүктелген мiндеттердi орындауы үшiн:

1) жеке тұлғалар мен лауазымды адамдардың мемлекеттiк орман қорын пайдалануды жүзеге асыруға рұқсат беретiн құжаттарын тексеру;

2) Қазақстан Республикасының Әкiмшiлiк құқық бұзушылық туралы кодексiне сәйкес Қазақстан Республикасының орман заңдары, Қазақстан Республикасының жануарлар дүниесін қорғау, өсімін молайту және пайдалану және ерекше қорғалатын табиғи аумақтар саласындағы заңдар саласындағы әкiмшiлiк құқық бұзушылық жөнiнде хаттамалар жасау;

3) Қазақстан Республикасының орман заңдары, Қазақстан Республикасының жануарлар дүниесін қорғау, өсімін молайту және пайдалану және ерекше қорғалатын табиғи аумақтар саласындағы заңдар саласында құқық бұзушылық жасаған адамдарды ұстау және оларды құқық қорғау органдарына жеткiзу;

4) Қазақстан Республикасының заңдарына сәйкес көлiк құралдарын, өзге де объектiлер мен орындарды тексерiп қарау, ал қажет болған кезде ұсталған адамдарды жеке қарап тексеру;

5) жеке тұлғалар мен лауазымды адамдардың заңсыз қолға түсiрген орман ресурстары мен жануарлар дүниесi ресурстарын, оларды қолға түсiру құралдарын, сондай-ақ көлік құралдарын алып қою және Қазақстан Республикасының заңдарында белгiленген тәртiппен бұлардың кейiннен кiмге тиесiлi болатыны туралы мәселенi шешу құқықтары;

6) Қазақстан Республикасының заңдарында көзделген өзге де құқықтар берiледi.

3. Мемлекеттiк орман күзеті мемлекеттiк орман қоры учаскелерiнде:

1) Қазақстан Республикасының орман заңдары, Қазақстан Республикасының жануарлар дүниесін қорғау, өсімін молайту және пайдалану және ерекше қорғалатын табиғи аумақтар саласындағы заңдар саласындағы құқық бұзушылықтарды болдырмауға және оның жолын кесуге;

2) Қазақстан Республикасының орман заңдары, Қазақстан Республикасының жануарлар дүниесін қорғау, өсімін молайту және пайдалану және ерекше қорғалатын табиғи аумақтар саласындағы заңдарды бұзу фактiлерi жөнiндегi ақпаратты, талап-арыздарды және өзге де материалдарды мемлекеттiк органдарға және құқық қорғау органдарына, сотқа жiберуге;

3) өз құзыретi шегiнде жеке және заңды тұлғаларға анықталған тәртiп бұзушылықтарды жою жөнiнде жазбаша нұсқаулар беруге;

4) мемлекеттiк орман қоры жерлерiнде, сондай-ақ орман өртi тiкелей қауiп тудырған жағдайда оған iргелес аумақтарда ормандағы өрттердiң алдын алу, оларды дер кезiнде байқау мен сөндiру жөнiндегi жұмыстарды жүргiзуге;

5) шаруашылық қызмет пен өзге де қызметтердi шектеу, тоқтата тұру және тоқтату туралы ұсыныстар енгiзуге мiндеттi.

6) алып тасталды

4. Мемлекеттiк орман күзетiнiң лауазымды адамдарына Қазақстан Республикасының заңдарында белгiленген тәртiппен қызметтiк қаруды сақтауға, алып жүруге және қолдануға рұқсат eтiледi.

5. Мемлекеттiк орман күзетiнiң лауазымды адамдары Қазақстан Республикасының заңдарында белгiленген тәртiппен айырым белгілері бар нысанды киіммен (погонсыз), қызметтiк қарумен және арнаулы қорғаныс құралдарымен, қызметтiк жер телiмiмен қамтамасыз етiледi.

6. Қазақстан Республикасының заңдарында көзделген жағдайларда, мемлекеттiк орман күзетiнiң лауазымды адамдарының қол күшiн, арнаулы қорғаныс құралдарын және қызметтiк қаруды қолдануға құқығы бар.

6-1. Тартылып отырған күштер мен құралдарға қарамастан, мемлекеттік орман күзетінің лауазымды адамы орман өртін сөндіру жөніндегі басшылықты жүзеге асырады.

7. Мемлекеттiк орман күзетiнiң қызметi уәкілетті орган бекiткен Мемлекеттiк орман күзетi туралы ережемен айқындалады.

Ескерту. 69-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 2004.12.20 № 13 (2005.01.01 бастап күшіне енеді), 2011.01.06 № 379-IV (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі), 2012.01.25 № 548-IV (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 29.09.2014 № 239-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi); 02.01.2023 № 184-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

70-бап. Мемлекеттiк орман күзетiнiң лауазымды адамдарын құқықтық және әлеуметтiк қорғау

1. Мемлекеттiк орман күзетiнiң лауазымды адамдары Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес құқықтық және әлеуметтiк қорғалуға жатады.

2. Азаматтық қызметшілер болып табылатын және ауылдық жерде жұмыс істейтін мемлекеттiк орман күзетiнің лауазымды адамдарына Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес кемінде жиырма бес пайызға жоғарылатылған лауазымдық айлықақылар белгіленеді.

3. Мемлекеттiк орман күзетiнің лауазымды адамдарына мал жаю және шөп шабу үшін жергілікті атқарушы органдардың шешімі бойынша жер учаскелері беріледі.

Ескерту. 70-бап жаңа редакцияда - ҚР 15.06.2017 № 73-VI Заңымен (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-баптан қараңыз).

12-тарау. Ормандарды молықтыру мен орман өсіру

71-бап. Ормандарды молықтыру мен орман өсiру мақсаттары

1. Ормандарды молықтыру мақсаты мемлекеттiк орман қорының ағашы кесiлген, өртелген және бұрын орман өскен өзге де аумақтарында орманды уақытында қалпына келтiру, ормандардың тұқымдық құрамын жақсарту, олардың өнiмдiлiгін арттыру, мемлекеттiк орман қоры жерлерiнiң ұтымды пайдаланылуын қамтамасыз ету болып табылады.

2. Орман өсiру мақсаты бұрын ағаш өспеген аумақтарда екпелер отырғызу болып табылады.

72-бап. Мемлекеттік орман қоры учаскелерінде ормандардың ресурстық әлеуетін арттыру

Ескерту. 72-баптың тақырыбы жаңа редакцияда - ҚР 02.01.2021 № 401-VI (01.07.2021 бастап қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

1. Мемлекеттiк орман қоры учаскелерiнде орман шаруашылығын жүргiзу ормандардың ресурстық әлеуетiн арттыруды қамтамасыз етуге тиiс.

2. Мемлекеттiк орман қоры учаскелерiнде ормандардың ресурстық әлеуетiн арттыру ағаш кесудің ғылыми негiзделген жүйесiн iске асыру, ормандарды молықтыру, олардың тұқымдық құрамын жақсарту, селекциялық-генетикалық негiзде тұрақты орман тұқым базасын жасау және оны тиiмдi пайдалану, су-орман мелиорациясы, күтiп-баптау мақсатында ағаш кесу мен санитариялық мақсатта ағаш кесудi қоса алғанда, орманды күтiп-баптау, орман шаруашылығына арнап жолдар салу, басқа да орман шаруашылығы iс-шараларын жүргiзу нәтижесiнде жүзеге асырылады.

3. Мемлекеттiк орман қоры учаскелерiнде ормандардың ресурстық әлеуетiн арттыру жөнiндегi iс-шараларды орман мекемелерi мен орман пайдаланушылар орман орналастыру жобаларына сәйкес жүргiзедi.

4. Осы баптың 2-тармағында көрсетілген іс-шараларды орман мекемелері және орман пайдаланушылар орманның экожүйелік қызметтері үшін ерікті жарналар есебінен жүргізе алады.

Ескерту. 72-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 15.06.2017 № 73-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 02.01.2021 № 401-VI (01.07.2021 бастап қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

73-бап. Ормандарды молықтыру мен орман өсiру жөнiндегi iс-шараларды жүргiзу

1. Мемлекеттiк орман қоры учаскелерiнде ормандарды молықтыру жөнiндегi iс-шаралар орман өсiру жағдайы мен экономикалық мақсатқа сәйкестiгi ескерiле отырып, экологиялық және санитарлық-эпидемиологиялық талаптар сақталып, неғұрлым қысқа мерзiмде өнiмдiлiгi жоғары және төзiмдi екпелер жасауды қамтамасыз ететiн әдiстермен жүргiзiлуге тиiс.

2. Мемлекеттiк орман қорында ормандарды молықтыру мен орман өсiру жөнiндегi жұмыстар көлемi орман орналастыру және осы салаға маманданған басқа да жобалау-iздестiру ұйымдары әзiрлеген, мемлекеттiк экологиялық сараптамадан өткен жобалармен айқындалады.

3. Мемлекеттiк орман қоры учаскелерiнде ормандарды молықтыру мен орман өсiру және олардың сапасына бақылау жасау жөнiндегi iс-шараларды жүргiзу тәртiбiн уәкілетті орган белгiлейдi.

3-1. Мемлекеттік орман қорында орман дақылдарын, питомниктерді, орманның табиғи қалпына келуіне жәрдемдесу шаралары жүргізілген және табиғи өсуге қалдырылған алаңдарды түгендеу уәкілетті орган бекіткен тәртіппен жүзеге асырылады.

4. Жекеше орман қоры жерлерiнде орман өсiру жөнiндегi iс-шараларды жүргiзу меншiк иесiнiң қаражаты есебiнен жүзеге асырылады.

Ескерту. 73-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 2006.07.07 № 176, 2011.07.05 № 452-IV (2011.10.13 бастап қолданысқа енгізіледі), 2012.01.25 № 548-IV (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 29.09.2014 № 239-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi) Заңдарымен.

74-бап. Жердi орман мекемелерiне орман өсiру үшiн беру

Республика аумағының оңтайлы ормандануын, өзендер, су айдындары жағалауларының желектенуiн қамтамасыз ету үшiн және басқа да қажеттi жағдайларда орман мекемелерiне мемлекеттiк орман қоры жерiнiң құрамына өзге санаттағы жерлер, бiрiншi кезекте ауыл шаруашылығына пайдалану үшiн жарамсыз (сайлар, жыралар, құмдауыттар, басқа да тозған жерлер) жерлер, сондай-ақ босалқы жерлер берiлуi мүмкiн.

Аталған жерлердi орман мекемелерiне беру Қазақстан Республикасының Жер кодексіне сәйкес жүзеге асырылады.

75-бап. Орман флорасы мен фаунасын жерсiндiру

1. Орман биоқауымдастықтарында өсiмдiктер мен жануарлардың түрлерi мен нысандарын қалпына келтiру және молықтыру жергiлiктi байырғы флора мен фаунаның ең жақсы тұқымдарын қайта жерсiндiру жолымен жүргiзiледi.

2. Алып тасталды - ҚР 2012.07.10 № 36-V (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

3. Өсiмдiктердiң негiзгi байырғы түрлерiне зиянын тигiзетiн өсiмдiктер түрлерiн жерсiндiруге тыйым салынады.

Ескерту. 75-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 2012.01.25 № 548-IV (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі), 2012.07.10 № 36-V (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

13-тарау. Орман тұқым шаруашылығы

76-бап. Орман тұқым шаруашылығының мiндеттерi

Орман тұқым шаруашылығының негiзгi мiндеттерi орманды молықтыру мен орман өсiру жөнiндегi жұмыстарды бағалы тұқым қуалаушылық қасиеттерi бар және себу сапасы жоғары тұқымдармен қамтамасыз ету, селекциялық-гендiк негiзде тұрақты орман тұқым базасын қалыптастыру болып табылады.

77-бап. Мемлекеттiк орман қоры учаскелерiндегi тұрақты орман тұқым базасы

1. Мемлекеттiк орман қоры учаскелерiндегi тұрақты орман тұқым базасы селекциялық-тұқым шаруашылығы мақсатындағы:

1) орман тұқымы плантациялары;

2) тұрақты орман тұқым учаскелерi;

3) артықшылығы бар екпелер объектiлерiн қамтиды.

2. Мемлекеттiк орман қоры учаскелерiнде тұрақты орман тұқым базасын жасау ормандарды молықтыру мен орман өсiруге арналған тұқымдар мен отырғызу материалдарына қажеттiлiктiң ғылыми негiзделген нормаларына сәйкес жүзеге асырылады.

2-1. Селекциялық-тұқым шаруашылығы мақсатындағы объектiлер уәкiлеттi орган айқындаған тәртiппен анықталады, жасалады және пайдаланылады.

3. Мемлекеттiк орман қоры учаскелерiнде селекциялық-тұқым шаруашылығы мақсатындағы объектiлердi аттестаттау мен есепке алуды уәкілетті орган белгілеген тәртіппен осы салада маманданған ұйымдар жүзеге асырады.

4. Орман тұқымы плантациялары мемлекеттік экологиялық сараптамадан өткен және осы салада маманданған жобалау-іздестіру немесе ғылыми ұйымдар әзірлеген жобалар бойынша құрылады.

Тұрақты орман тұқымы учаскелері осы салада маманданған жобалау-іздестіру және ғылыми ұйымдардың ұсынымдарына сәйкес қалыптасады.

Ескерту. 77-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 2006.07.07 № 176, 2011.07.05 № 452-IV (2011.10.13 бастап қолданысқа енгізіледі), 2012.01.25 № 548-IV (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі), 2012.07.10 № 34-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен бастап қолданысқа енгізіледі); 29.09.2014 № 239-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi); 15.06.2017 № 73-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

78-бап. Селекциялық-гендiк мақсаттағы объектiлер

1. Мемлекеттiк орман қоры учаскелерiнде селекциялық-гендiк мақсаттағы объектiлердi анықтау мен құру орман өсiмдiктерiнiң гендiк қорын кепiлдi сақтау, тұқым қуалаушылық қасиеттерiн бағалау, орман тұқым шаруашылығында пайдалану үшін неғұрлым келешегі бар тұқымдар түрiн iрiктеп алу үшiн жүзеге асырылады.

2. Селекциялық-гендiк мақсаттағы объектiлерге:

1) артықшылығы бар ағаштар;

2) артықшылығы бар ағаштар клондарының мұрағаттары;

3) географиялық дақылдар;

4) популяциялар мен будандардың сынақ дақылдары;

5) орман генетикалық резерваттары жатады.

3. Селекциялық-генетикалық мақсаттағы объектiлер уәкiлеттi орган айқындаған тәртiппен анықталады, жасалады және пайдаланылады.

3-1. Мемлекеттiк орман қоры учаскелерiнде селекциялық-генетикалық мақсаттағы объектiлердi аттестаттау мен есепке алуды уәкілетті орган белгілеген тәртіппен осы салада маманданған ұйымдар жүзеге асырады.

4. Селекциялық-гендiк мақсаттағы объектiлердi күзетудi мемлекеттiк орман иеленушiлер жүзеге асырады.

Ескерту. 78-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 2006.07.07 № 176, 2012.01.25 № 548-IV (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі), 2012.07.10 № 34-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен бастап қолданысқа енгізіледі); 29.09.2014 № 239-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi); 15.06.2017 № 73-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

79-бап. Орман тұқымын аудандастыру

1. Орман тұқымын аудандастыру ғылыми-зерттеу талдамалары негiзiнде белгiленедi және оны уәкiлеттi орган бекiтедi.

2. Ормандарды молықтыру мен орман өcipу үшiн тұқымдар мен отырғызу материалын пайдалану, олардың орнын ауыстыру уәкілетті орган белгiлеген тәртiппен жүзеге асырылады.

3. Орман тұқымдары мен отырғызу материалдарын орман тұқымын аудандастыру талаптарын бұза отырып егуге және пайдалануға тыйым салынады.

Ескерту. 79-бапқа өзгерістер енгізілді - 2011.07.05 № 452-IV (2011.10.13 бастап қолданысқа енгізіледі); 29.09.2014 № 239-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi) Заңдарымен.

80-бап. Орман тұқымдарын дайындау, өңдеу, сақтау, пайдалану және олардың сапасын бақылау

1. Орман тұқымдарын дайындау тұрақты орман тұқым базасы объектiлерiнде жүзеге асырылады, ал олар жетiспеген жағдайда қалыпты екпелерде дайындауға жол берiледi.

2. Орман тұқымдарын кемiстiгi бар екпелерде және кемiстiгi бар ағаштардан дайындауға тыйым салынады.

3. Сатуға және егу үшiн пайдалануға жататын орман тұқымдарына сараптама жасауды олардың ұлттық стандарттарға, техникалық жағдайларға және орман тұқым шаруашылығы жөнiндегi басқа да нормативтiк құжаттарға сәйкестігі туралы құжаттар беруді уәкiлеттi органның маманданған ұйымдары жүзеге асырады.

4. Осы баптың 3-тармағының талаптарына сәйкестiгi тексеруден өтпеген орман тұқымдарын сату мен егуге тыйым салынады.

5. Алып тасталды - ҚР 2012.01.25 № 548-IV (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

Ескерту. 80-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 2006.07.07 № 176, 2011.07.05 № 452-IV (2011.10.13 бастап қолданысқа енгізіледі), 2012.01.25 № 548-IV (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі), 2012.07.10 № 31-V (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

14-тарау. Мемлекеттік орман қоры учаскелерін күзету, қорғау,
пайдалану, жердің кейбір санаттарында ормандарды молықтыру
мен орман өсіру ерекшеліктері

81-бап. Мемлекеттiк орман қоры учаскелерiн күзету, қорғау, пайдалану, заңды тұлға мәртебесi бар ерекше қорғалатын табиғи аумақтарда ормандарды молықтыру мен орман өсiру ерекшелiктерi

Мемлекеттiк орман қоры учаскелерiн күзету, қорғау, пайдалану, заңды тұлға мәртебесi бар ерекше қорғалатын табиғи аумақтарда ормандарды молықтыру мен орман өсiру осы Кодекске және Қазақстан Республикасының ерекше қорғалатын табиғи аумақтар саласындағы заңнамасына сәйкес жүзеге асырылады.

Ескерту. 81-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 2012.01.25 № 548-IV (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

82-бап. Қала ормандарында орман пайдалану ерекшелiктерi

Ескерту. Тақырыпқа өзгеріс енгізілді - ҚР 2012.01.25 № 548-IV (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

1. Қалалық елдi мекендердiң шекарасы шегiнде орналасқан ормандар (қала ормандары) халықтың демалысына, сауықтыру, рекреациялық, тарихи-мәдени, туристік, спорттық және басқа да шараларды өткiзуге, сондай-ақ қолайлы қоршаған ортаны сақтауға арналады.

2. Қала ормандарында басты мақсатта пайдалану үшiн ағаш кесуге және осы ормандардың мақсатымен сыйыспайтын орман пайдаланудың өзге де түрлерiн жүзеге асыруға тыйым салынады.

Ескерту. 82-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 2012.01.25 № 548-IV (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

83-бап. Шекара аймақтарында мемлекеттiк орман қоры учаскелерiн пайдалану ерекшелiктерi

Шекара аймақтарындағы мемлекеттiк орман қоры учаскелерiнде орман шаруашылығын жүргiзу мен орман пайдалану осы Кодексте және Қазақстан Республикасының Мемлекеттiк шекарасы туралы Қазақстан Республикасының заңнамасында белгiленген тәртiпте жүзеге асырылады.

Ескерту. 83-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 2012.01.25 № 548-IV (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

84-бап. Орман иеленушілерге және (немесе) орман пайдаланушыларға пайдалануға берiлген мемлекеттiк орман қоры учаскелерiнде ағаш және бұта өсiмдiктерiн күзету, қорғау, молықтыру және пайдалану ерекшелiктерi

Ескерту. 84-баптың тақырыбына өзгеріс енгізілді – ҚР 30.06.2021 № 59-VII (01.01.2022 бастап қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

1. Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген тәртіппен орман иеленушілерге және (немесе) орман пайдаланушыларға ауыл және орман шаруашылықтарын кешендi жүргiзу үшiн берiлген мемлекеттiк орман қоры учаскелерiнде ағаш және бұта өсiмдiктерiн күзету, қорғау, молықтыру және пайдалану осы Кодекске сәйкес жүргiзiледi.

2. Пайдалануына мемлекеттiк орман қоры учаскелерi берiлген орман иеленушілер және (немесе) орман пайдаланушылар осы Кодексте белгiленген тәртiппен оларда орман орналастыру жұмыстарын жүргiзуге және орман қорының мемлекеттiк есебiн жүргiзуге қатысуға мiндеттi.

3. Осы баптың 1-тармағында аталған ағаш және бұта өсiмдiктерiнiң жай-күйiне, күзетiлуiне, қорғалуына, пайдаланылуы мен молықтырылуына бақылауды уәкілетті органның ведомствосы, аумақтық бөлімшелер жүзеге асырады.

Ескерту. 84-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 2012.01.25 № 548-IV (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 28.10.2019 № 268-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 30.06.2021 № 59-VII (01.01.2022 бастап қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

85-бап. Басқа меншiк иелерiнiң немесе жер пайдаланушылардың жер учаскелерi арасында орналасқан мемлекеттiк орман қоры учаскелерiн күзету, қорғау, пайдалану, ормандарды молықтыру ерекшелiктерi

1. Басқа меншiк иелерiнiң немесе жер пайдаланушылардың жер учаскелерi арасында орналасқан мемлекеттiк орман қоры учаскелерiн күзетудi, қорғауды, пайдалануды, ормандарды молықтыруды жүзеге асыру үшiн мемлекеттiк орман иеленушiлердiң Қазақстан Республикасының жер туралы заң актiсiнде белгiленген тәртiппен бөтен жер учаскесiн шектеулi мақсатта пайдалану (сервитут) құқығы бар.

2. Қазақстан Республикасының жер туралы заң актiсiне сәйкес, табиғи өсiп шығатын ормандарды сыртқы қолайсыз әсерлерден қорғау үшiн басқа меншiк иелерiнiң немесе жер пайдаланушылардың жер учаскелерi арасында орналасқан мемлекеттiк орман қоры учаскелерiнiң шекарасын бойлай енi жиырма метр болатын күзет аймақтары белгiленедi.

Күзет аймағы шегiнде мемлекеттiк орман қоры учаскесiнiң жай-күйiне керi әсер ететiн кез келген қызметке тыйым салынады.

86-бап. Бюджет қаражаты есебiнен өсiрiлген агроорман-мелиорациялық екпелердi күзету, қорғау және пайдалану ерекшелiктерi

1. Бюджет қаражаты есебiнен өсiрiлген агроорман-мелиорациялық екпелер жердi қолайсыз табиғи құбылыстар мен антропогендiк факторлардың әсерiнен қорғауға арналған.

2. Бюджет қаражаты есебiнен өсiрiлген агроорман-мелиорациялық екпелердi күзетудi, қорғауды және пайдалануды меншiк иелерi немесе жер пайдаланушылар өздерi орналасқан жерлерде жүзеге асырады.

Бюджет қаражаты есебiнен отырғызылған агроорманмелиорациялық екпелер өсiп тұрған ауыл шаруашылығы мақсатындағы жерлер сатып алынады немесе ұзақ мерзiмдi жер пайдалануға берiледi және Қазақстан Республикасының жер туралы заңнамалық актiсiне сәйкес жекеше орман қоры жерлерiне ауыстырылуы мүмкiн.

3. Агроорман-мелиорациялық екпелердiң қорғаныштық функцияларын сақтау мақсатымен орманды күтiп-баптау мақсатында кесуге, санитарлық мақсатта кесуге, бағалылығы төмен екпелердi, сондай-ақ қорғаныштық, су сақтау және басқа да функцияларын жоғалта бастаған екпелердi қайта жаңғыртуға байланысты кесуге, сондай-ақ өзге де мақсаттарда кесуге жол берiледi.

Ескерту. 86-бапқа өзгерту енгізілді - Қазақстан Республикасының 2006.07.07. № 176 Заңымен.

87-бап. Темiр жолдарға, автомобиль жолдарына, каналдарға, магистральдық құбырларға және басқа да желiлiк құрылыстарға бөлiп берiлген белдеулердегi қорғаныштық екпелердi күзету, қорғау және пайдалану ерекшелiктерi

1. Темiр жолдарға, автомобиль жолдарына, каналдарға, магистральдық құбырларға және басқа да желiлiк құрылыстарға бөлiп берiлген белдеулерде орналасқан қорғаныштық екпелер осы объектiлердi қолайсыз табиғи құбылыстардан қорғауға, қоршаған ортаның ластануын болдырмауға, шудың әсерiн азайтуға арналған.

2. Темiр жолдарға, автомобиль жолдарына, каналдарға, магистральдық құбырларға және басқа да желiлiк құрылыстарға бөлiп берiлген белдеулердегi қорғаныштық екпелердi, оларды өсiру жобаларына сәйкес орманды күтiп-баптау мақсатында кесуге, санитарлық мақсатта кесуге, бағалылығы төмен екпелердi, сондай-ақ қорғаныштық, су сақтау және басқа да функцияларын жоғалта бастаған екпелердi қайта жаңғыртумен байланысты кесуге және өзге де мақсаттарда кесуге жол берiледi.

3. Осы баптың 1-тармағында аталған қорғаныштық екпелердi күзетудi, қорғауды және пайдалануды, осы Кодекске сәйкес, жер пайдаланушылар өздерi орналасқан жерлерде жүзеге асырады.

7-бөлім. Орман қорын пайдалану
15-тарау. Орман пайдалану түрлері

Ескерту. 15-тараудың тақырыбы жаңа редакцияда - ҚР 2012.07.10 № 36-V (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

88-бап. Мемлекеттiк орман қоры учаскелерiнде орман пайдалану түрлері

1. Мемлекеттiк орман қорында орман пайдаланудың:

1) сүрек дайындау;

2) шайыр, ағаш шырындарын дайындау;

3) қосалқы сүрек ресурстарын дайындау;

4) жанама орман пайдалану (шөп шабу, мал жаю, марал шаруашылығы, аң шаруашылығы, ара ұялары мен омарта орналастыру, бау шаруашылығы, бақша шаруашылығы, бақ шаруашылығы және өзгеде ауыл шаруашылығы дақылдарын өсiру, дәрiлiк шөптер мен техникалық шикiзаттар, жабайы өсетiн жемiстер, жаңғақтар, саңырауқұлақтар, жидектер мен басқа да тағамдық өнiмдер, мүк, орман жамылғысы мен түскен жапырақтар, қамыс дайындау мен жинау);

5) мемлекеттiк орман қоры учаскелерiн аңшылық шаруашылығының мұқтажы үшін, сондай-ақ балық шаруашылығын жүргізу, оның ішінде мемлекеттік орман қоры учаскелеріндегі су объектілерінде жүргізу үшін пайдалану;

6) мемлекеттiк орман қоры учаскелерiн ғылыми-зерттеу мақсаты үшін пайдалану;

7) мемлекеттiк орман қоры учаскелерiн сауықтыру, рекреациялық, тарихи-мәдени, туристiк және спорттағы мақсаттар үшiн пайдалану;

8) мемлекеттік орман қоры учаскелерін ағаш және бұта тұқымдарының отырғызу материалдары мен арнайы мақсаттағы плантациялық екпелерді өсіру үшін пайдалану түрлері жүзеге асырылуы мүмкін.

2. Мемлекеттiк орман қоры учаскелерiн пайдалану орман ресурстарын алып қойып, сондай-ақ оларды алмай да жүзеге асырылуы мүмкiн.

3. Мемлекеттiк орман қоры учаскесi орман пайдаланудың бiр немесе бiрнеше түрлерiн жүзеге асыру үшiн бiр немесе бiрнеше орман пайдаланушыға берiлуi мүмкiн.

4. Орман пайдаланудың белгiлi бiр түрлерiн жүзеге асырған кезде орман ресурстары мен мемлекеттiк орман қоры учаскелерiн пайдалану ерекшелiктерi осы Koдекске сәйкес уәкілетті органның актiлерiмен айқындалады.

Ескерту. 88-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 2012.01.25 № 548-IV (2013.01.01 бастап қолданысқа енгізіледі); 29.09.2014 № 239-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi); 15.06.2017 № 73-VI (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-баптан қараңыз); 06.04.2024 № 71-VIII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

89-бап. Мемлекеттiк орман қоры учаскелерiнде орман пайдалану жөнiндегi қызметтi лицензиялау

Ескерту. 89-бап алып тасталды - ҚР 2012.07.10 № 36-V (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

16-тарау. Орман пайдалануды жүзеге асыру

90-бап. Мемлекеттiк орман қоры учаскелерiнде ағаш кесу

Мемлекеттiк орман қоры учаскелерiнде сүрек дайындаудың мынадай түрлерi:

1) толысқан және қураған сүрекдiңдерде жүргiзiлетiн, басты мақсатта пайдалану үшiн;

2) аралық мақсатта пайдалану үшiн (орманды күтiп-баптау мақсатында ағаш кесу, iрiктеп санитарлық мақсатта ағаш кесу және құндылығы төмен орман екпелерiн, сондай-ақ қорғаныштық, су сақтау және басқа қасиеттерiн жоғалтқан екпелердi қайта жаңғыртуға байланысты ағаш кесу, жас шыбықтарды жекелеп кесу);

3) өзге де мақсатта пайдалану үшiн (жаппай санитарлық мақсатта ағаш кесу, су тораптарының, құбырлардың, жолдардың құрылысына байланысты, орман соқпақтарын тарту, өртке қарсы жыралар жасау кезiнде орман алаңдарын тазарту, өтiмдi үйiндiлердi жинау, өзге де мақсаттар үшiн ағаш кесу) ағаш кесу тәртiбiмен жүзеге асырылады.

91-бап. Басты мақсатта пайдалану үшін ағаш кесу, аралық мақсатта пайдалану үшін ағаш кесу және басқа да мақсаттарда ағаш кесу кезiнде мемлекеттiк орман иеленушiнiң жергiлiктi халықтың сүрекке деген қажеттілігін қамтамасыз етуi

1. Жергiлiктi халықтың сүрекке, оның ішінде отындық сүрекке деген қажеттілігін қамтамасыз ету, одан өтiнiмдер болған кезде, басты мақсатта пайдалану үшін ағаш кесу, аралық мақсатта пайдалану үшін ағаш кесу және басқа да мақсаттарда ағаш кесу кезiнде дайындалған сүректi мемлекеттiк орман иеленушiнiң өткiзуi есебiнен жүзеге асырылады.

2. Осы баптың 1-тармағында белгіленген өтiнiмдер басты мақсатта пайдалану үшін ағаш кесу, аралық мақсатта пайдалану үшін ағаш кесу және басқа да мақсаттарда ағаш кесу, сондай-ақ кеспеағаш аймағынан тыс қоқысты жинау жүргізілгенге дейін бір ай бұрын тиiстi мемлекеттік орман иеленушіге берiледі.

Ескерту. 91-бап жаңа редакцияда - ҚР 15.06.2017 № 73-VI Заңымен (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-баптан қараңыз).

92-бап. Мемлекеттiк орман қорының жекелеген санаттарында орман пайдалануды шектеу

1. Мемлекеттiк орман қорының "мемлекеттiк табиғи қорықтар ормандары", "табиғаттың мемлекеттiк орман ескерткiштерi", "орманның гендiк резерваттарын қоса алғандағы ғылыми маңызы бар орман учаскелерi", "аса құнды орман алаптары" санаттарында, сондай-ақ қорық режимiндегi мемлекеттiк ұлттық табиғи парктер мен мемлекеттiк өңiрлiк табиғи парктер аймақтарында, мемлекеттiк табиғи резерваттардың қорық орталығы аймақтарында орман пайдалануды шектеудiң қорық режимi белгiленедi.

2. Мемлекеттiк орман қорының рекреациялық пайдалану аймақтарындағы, әкiмшiлiк-өндiрiстiк мақсаттағы, келушiлер мен туристерге қызмет көрсетуге арналған шағын аймақтардағы "мемлекеттiк ұлттық табиғи парктер ормандары" және "мемлекеттiк өңiрлiк табиғи парктер ормандары" санаттарында; мемлекеттiк орман қорының бұзылған ландшафтарды қалпына келтiру аймағындағы "мемлекеттiк табиғи резерваттар ормандары" санатында; мемлекеттiк орман қорының тапсырыс режимi аймағындағы "мемлекеттiк қорық аймақтары ормандары" санатында; мемлекеттiк орман қорының "жаңғақ кәсiпшiлiгi аймақтары", "орман-жемiс екпелерi", "aca биiк тау ормандары", "мемлекеттiк қорғаныштық орман белдеулерi", "эрозияға қарсы ормандар" және "халықаралық және республикалық маңызы бар ортақ пайдаланудағы темiр жолдар мен автомобиль жолдарының, магистральдық құбырлар мен басқа да желiлiк құрылыстардың бөлiп берiлген белдеулерiндегi қорғаныштық екпелер", "халықаралық және республикалық маңызы бар ортақ пайдаланудағы темiр жолдар мен автомобиль жолдары бойындағы қорғаныштық орман белдеулерi" санаттарында орман пайдалануды шектеудiң тапсырыстық режимi белгiленедi.

3. Мемлекеттік орман қорының мынадай:

1) шектеулі шаруашылық қызметі аймақтарында "мемлекеттік ұлттық табиғи парктер ормандары" және "мемлекеттік өңірлік табиғи парктер ормандары";

2) "жапырақты сүрекдіңдерді қоспағанда, "өзендер, көлдер, су қоймалары, каналдар және басқа да су объектiлерi жағалауларындағы ормандардың тыйым салынған белдеулерi";

3) шектеулі шаруашылық қызметі аймағындағы "мемлекеттік қорық аймақтары ормандары" санаттарында шектеулі шаруашылық қызметі режимі белгіленеді.

Мемлекеттік орман қорының "өзендер, көлдер, су қоймалары, каналдар және басқа да су объектiлерi жағалауларындағы ормандардың тыйым салынған белдеулерi" санатында шаруашылық қызмет Қазақстан Республикасының орман және су заңнамаларының талаптарына сәйкес жүзеге асырылады.

Ескерту. 92-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 2006.07.07 № 176, 2012.01.25 № 548-IV (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

93-бап. Мемлекеттiк орман қорының жекелеген санаттағы ормандарында және таудағы ормандарда ағаш кесу ерекшелiктерi

1. Басты мақсатта пайдалану үшiн ағаш кесу мемлекеттiк орман қорының "егiс-топырақ қорғау ормандары" санатының толысқан және қураған сүрекдiңдерiнде; мемлекеттiк орман қорының "өзендер, көлдер, су қоймалары, каналдар мен басқа да су объектiлерi жағалауларындағы ормандардың тыйым салынған белдеулерi" санатының жапырақты сүрекдіңдерінде жүргізіледі.

Мемлекеттiк орман қорының басқа санаттарындағы сүрекдiңдерде басты мақсатта пайдалану үшiн ағаш кесуге тыйым салынады.

2. Мемлекеттiк орман қорының осы Кодекстiң 44-бабы 2-тармағының 1), 2), 3), 4), 5) және 6) тармақшаларында санамаланған санаттағы ормандарында басқа мақсатта ағаш кесу, сондай-ақ құндылығы төмен және қорғаныштық, су сақтау және басқа да экологиялық функцияларын жоғалта бастаған екпелердi реконструкциялауға байланысты ағаш кесу осы Кодекске сәйкес айқындалған тәртіппен жүргiзiледi.

Мемлекеттiк орман қорының "халықаралық және республикалық жалпы маңызы бар ортақ пайдаланудағы темiр жолдар мен автомобиль жолдарының, каналдардың, магистральдық құбырлар мен басқа да желiлiк құрылыстардың бөлiп берiлген белдеулерiндегi қорғаныштық екпелерi"; "халықаралық және республикалық маңызы бар ортақ пайдаланудағы темiр жолдар мен автомобиль жолдары бойындағы қорғаныштық орман белдеулерi" санаттарында, сондай-ақ мемлекеттiк табиғи резерваттардың орнықты даму аймақтары аумағындағы сүрекдiңдерде аралық мақсатта пайдалану үшiн ағаш кесуге және олардың жүргiзiлу ережелерiне сәйкес өзге де мақсаттарда ағаш кесуге жол берiледi.

3. Мемлекеттiк өңірлік табиғи қорықтар ормандарында, мемлекеттiк ұлттық табиғи парктердің, мемлекеттiк табиғи парктердің және мемлекеттiк қорық аймақтарының қорық режимi аймақтарында, мемлекеттiк өңірлік табиғи резерваттардың, мемлекеттік табиғи қаумалдардың қорық орталығы аймақтарында, мемлекеттiк орман табиғат ескерткiштерiнде және орманның гендiк резерваттарында орман қорғау iс-шараларын жүзеге асыру үшiн қажеттi санитарлық және өзге мақсаттарда ағаш кесуге ғана жол берiледi.

Аталған мақсаттарда ағаш кесу осы Кодекске сәйкес айқындалған тәртіппен жүргiзiледi.

4. Мемлекеттiк орман қоры учаскелерiндегi таудағы ормандарда осы ормандардың қорғаныштық, эрозияға қарсы және су реттеушiлiк маңызы ескерiле отырып, басты мақсатта пайдалану үшiн ағаш кесу тәсiлдерi қолданылады.

Ескерту. 93-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 2006.07.07 № 176, 2012.01.25 № 548-IV (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 02.01.2021 № 401-VI (01.07.2021 бастап қолданысқа енгізіледі); 06.04.2024 № 71-VIII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

94-бап. Мемлекеттiк орман қоры учаскелерiнде ағаш кесу кезiнде сүрек дайындау көлемi

1. Мемлекеттiк орман қоры учаскелерiнде басты мақсатта пайдалану үшiн ағаш кесу тәртiбiмен сүрек дайындау есептi кеспеағаш шегiнде жүзеге асырылады.

2. Мемлекеттiк орман қоры учаскелерiнде аралық мақсатта пайдалану үшiн ағаш кесу кезiнде сүрек дайындау көлемi орман орналастыру материалдары бойынша, орманды күтiп-баптау мақсатында ағаш кесудiң, іріктеп санитариялық мақсатта ағаш кесудiң, құндылығы төмен және қорғаныш функциясы жоғала бастаған екпелердiң құрылымын қайта жаңғыртуға байланысты ағаш кесудiң белгiленген нормаларын негiзге ала отырып анықталады және осы Кодекске сәйкес айқындалған тәртіппен бекiтіледi.

3. Мемлекеттiк орман қоры учаскелерiнде өзге мақсаттарда ағаш кесу кезiнде сүрек дайындау көлемi жаппай санитариялық мақсатта ағаш кесу жөніндегі, құрылыс объектiлерiне арнап орман алаңдарын тазарту, орман соқпақтарын тарту және басқа да орман шаруашылығы iс-шараларын орындау жөнiндегi жұмыстар көлемiмен анықталады және осы Кодекске сәйкес айқындалған тәртіппен бекiтіледi.

Ескерту. 94-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 2012.01.25 № 548-IV (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 06.04.2024 № 71-VIII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

95-бап. Мемлекеттiк орман қоры учаскелерiндегi кеспеағаш қоры

1. Мемлекеттiк орман қоры учаскелерiндегi кеспеағаш қоры басты мақсатта пайдалану үшiн сүрек дайындауға арналған толысқан босалқы сүрекдіңдерден құралады.

2. Мемлекеттiк орман қоры учаскелерiндегi кеспеағаш қорының мөлшерi қылқан жапырақты, қатты жапырақты және жұмсақ жапырақты тұқымдар бойынша деректер бөлiп көрсетiле отырып, мемлекеттiк орман қорының санаттары бойынша жыл сайын бөлек белгiленедi және осы Кодекске сәйкес айқындалған тәртіппен бекiтіледi.

Ескерту. 95-бапқа өзгеріс енгізілді – ҚР 06.04.2024 № 71-VIII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

96-бап. Мемлекеттiк орман қоры учаскелерiнде шайыр және ағаш шырындарын дайындау

1. Мемлекеттiк орман қоры учаскелерiнде шайыр және ағаш шырындарын дайындау толысқан және қураған сүрекдiңдерде жүзеге асырылады, олар сөл алудың белгiленген мерзiмi аяқталғаннан кейiн басты мақсатта пайдалану үшiн ағаш кесуге арналады.

Толысқан және қураған сүрекдiңдер жеткiлiксiз болған кезде, сөл алу мерзiмiнiң аяқталуына қарай кесу жасына жететiн толысуға таяу сүрекдiңдерден сөл алуға жол берiледi.

Басты мақсатта пайдалану үшiн ағаш кесудiң Қазақстан Республикасының заңдарында белгiленген тәртiппен бекiтiлген жоспарларынсыз аталған сүрекдiңдердi сөл алу үшiн беруге және осы сүрекдiңдерден сөл алуға тыйым салынады.

2. Екпелердiң санитарлық жай-күйi күрт нашарлаған немесе өрттен зақымданған жағдайда ғана олар сөл алудан мерзiмiнен бұрын босатылады.

3. Мемлекеттiк орман қоры учаскелерiнде шайыр және ағаш шырындарын дайындау қағидаларын, сондай-ақ сүрекдiңдерден сөл алынуы мүмкiн аймақты уәкілетті орган бекiтедi.

Ескерту. 96-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 2011.07.05 № 452-IV (2011.10.13 бастап қолданысқа енгізіледі); 29.09.2014 № 239-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi) Заңдарымен.

97-бап. Мемлекеттiк орман қоры учаскелерiнде қосалқы сүрек ресурстарын дайындау

1. Мемлекеттiк орман қоры учаскелерiнде өнеркәсiптiк өңдеу және тұрғын халықтың қажетін қанағаттандыру үшін қосалқы сүрек ресурстарын дайындау орманға зиян келтiрiлмей жүзеге асырылуға тиіс.

2. Мемлекеттiк орман қоры учаскелерiнде ағаш кесу жұмыстарын жүргiзу тәртiбiмен кесiлген ағаштардан ғана қабық және бұтақ дайындауға болады.

3. Мемлекеттiк орман қоры учаскелерiнде қураған және құлаған ағаштардан қабық дайындау мемлекеттiк орман қорының бүкiл аумағында жүргiзiлуi мүмкiн.

4. Мемлекеттiк орман қоры учаскелерiнде сыпыртқыларды, сыпырғыларды және басқа да сол сияқты заттарды өру, сондай-ақ әзiрлеу үшiн бұтақтарды ағаш кесу ережелерiмен айқындалған тәртiппен өсiп тұрған ағаштардан дайындауға жол берiледi.

98-бап. Мемлекеттiк орман қоры учаскелерiнде жанама орман пайдалануды жүзеге асыру шарттары

Мемлекеттiк орман қоры учаскелерiнде жабайы жемiстер, жаңғақтар, саңырауқұлақтар, жидектер, дәрiлiк өсiмдiктер және техникалық шикiзат дайындау мен жинау, марал шаруашылығы, аң шаруашылығы, ара ұялары мен омарталар орналастыру, бау шаруашылығы, бақша шаруашылығы, бақ шаруашылығы және өзге де ауыл шаруашылығы дақылдарын өсiру орманға зиян келтiрiлмей, уәкілетті орган бекiткен Қазақстан Республикасында жанама орман пайдалану қағидаларында айқындалған тәртiппен жүзеге асырылуға тиіс.

Ескерту. 98-бап жаңа редакцияда - ҚР 29.09.2014 № 239-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi); өзгеріс енгізілді - ҚР 15.06.2017 № 73-VI (01.01.2018 бастап қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

99-бап. Мемлекеттiк орман қоры учаскелерiнде шөп шабу және мал жаю

1. Мемлекеттiк орман қорының шөп шабуға және мал жаюға болатын учаскелерiн орман орналастыру жобаларына немесе ерекше қорғалатын табиғи аумақтарды басқару жоспарларына сәйкес мемлекеттiк орман иеленушiлер белгiлейдi.

Шөп шабуға және мал жаюға болатын мемлекеттік орман қорының учаскелерін пайдалануға Қазақстан Республикасының жайылымдар туралы заңнамасына сәйкес Жайылымдарды басқару және оларды пайдалану жөніндегі жоспарда аталған жеке және (немесе) заңды тұлғалардың артықшылықты құқығы бар.

Орман және табиғат қорғау мекемелері ауданның (облыстық маңызы бар қаланың) жергілікті атқарушы органына жайылымдар мен шабындықтар алып жатқан алаңдар мен олардан бос алаңдарды, олардың орналасқан жерін көрсете отырып, мемлекеттік орман қорының шөп шабу және мал жаю мүмкін болатын учаскелері туралы, сондай-ақ оларды пайдалану шарттары туралы мәліметтерді ағымдағы жылғы 1 қарашадан кешіктірмей ұсынуға міндетті.

2. Мемлекеттiк орман қорына кiретiн жайылымдарда бақташысыз мал жаюға шалғай, жолы қиын және халық аз қоныстанған аудандарда ерекше жағдайларда жол берiледi. Мұндай аудандардың тiзбесiн облыстың жергілікті атқарушы органының ұсынуы бойынша облыстың жергілікті өкiлдi органы бекiтедi.

3. Сексеуіл ормандарынан басқа, мемлекеттiк орман қоры учаскелерiнде ешкi жаюға арнайы бөлiнiп қоршалған учаскелерде ғана жол берiледi.

4. Мемлекеттiк орман қоры учаскелерiнде шөп шабу және мал жаю қағидаларын уәкілетті орган бекiтедi.

Ескерту. 99-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 2011.07.05 № 452-IV (2011.10.13 бастап қолданысқа енгізіледі); 29.09.2014 № 239-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi); 20.02.2017 № 48-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 15.06.2017 № 73-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 27.02.2024 № 65-VIII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

100-бап. Мемлекеттiк орман қоры учаскелерiн аңшылық шаруашылығының қажетiне пайдалану

1. Мемлекеттiк орман қоры учаскелерiн аңшылық шаруашылығының қажетi үшiн пайдалану орманға зиян келтiрiлмей жүзеге асырылады.

2. Мемлекеттiк орман қорының аңшылық шаруашылығының қажетi үшiн берiлген учаскелерiнде орман пайдалану және орман шаруашылығы iс-шаралары жабайы жануарлардың мекен етуiне қолайлы орта сақталған жағдайда жүзеге асырылуға тиiс.

3. Ормандардағы жабайы жануарлар саны экожүйенiң тұрақтылығын қамтамасыз ететiн шекте реттеледi.

4. Мемлекеттiк орман қоры учаскелерi аңшылық шаруашылығының қажеттерi үшiн жеке және заңды тұлғаларға пайдалануға осы Кодексте белгiленген тәртiппен ұзақ мерзiмдi орман пайдалану шарты негiзiнде берiледi.

5. Мемлекеттiк орман қоры учаскелерiнде жануарлар дүниесiн, оның iшiнде аңшылық шаруашылығының мұқтаждығы үшiн пайдалану тәртiбiн уәкілетті орган айқындайды.

Ескерту. 100-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 29.09.2014 № 239-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi).

101-бап. Мемлекеттiк орман қоры учаскелерiн ғылыми-зерттеу мақсаттарына пайдалану

1. Ғылыми-зерттеу жұмыстарын жүргiзу үшін мемлекеттiк орман иеленушiлер мемлекеттiк орман қоры учаскелерiн осы Кодексте айқындалған тәртiппен жеке және заңды тұлғаларға ұзақ мерзiмдi орман пайдалануға – ұзақ мерзiмдi орман пайдалану шартының талаптарымен, ал қысқа мерзiмдi орман пайдалануға қысқа мерзiмдi орман пайдалану шарты және рұқсат беру құжаттары негiзiнде бередi.

2. Мемлекеттiк орман қоры учаскелерiн ғылыми-зерттеу мақсаттарында пайдалану тәртiбiн уәкілетті орган белгiлейдi.

Ескерту. 101-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 29.09.2014 № 239-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi); 15.06.2017 № 73-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

102-бап. Мемлекеттiк орман қоры учаскелерiн сауықтыру, рекреациялық, тарихи-мәдени, туристiк және спорттағы мақсаттар үшін пайдалану

1. Мемлекеттiк орман қоры учаскелерi сауықтыру, рекреациялық, тарихи-мәдени, туристiк және спорттық мақсаттар үшiн осы Кодексте айқындалған тәртiппен жеке және заңды тұлғаларға ұзақ мерзiмдi орман пайдалануға – ұзақ мерзiмдi орман пайдалану шартының талаптарымен, ал қысқа мерзiмдi орман пайдалануға қысқа мерзiмдi орман пайдалану шарты және рұқсат беру құжаттары негiзiнде берiледi.

2. Орман пайдаланушылар өздерiне берiлген мемлекеттiк орман қоры учаскелерiнде орман ортасы мен табиғи ландшафтар қорғалған, ормандардағы өрт қауiпсiздiгi ережелерi мен санитарлық ережелер сақталған жағдайда абаттандыру және халыққа мәдени-тұрмыстық қызмет көрсету жөнiндегi iс-шараларды жүргiзеді.

3. Мемлекеттiк орман қоры учаскелерiн сауықтыру, рекреациялық, тарихи-мәдени, туристiк және спорттық мақсаттар үшiн пайдалану тәртiбiн уәкілетті орган белгiлейдi.

Ескерту. 102-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 29.09.2014 № 239-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi); 15.06.2017 № 73-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

102-1-бап. Мемлекеттік орман қорының учаскелерін ағаш және бұта тұқымдыларының отырғызу материалы мен арнайы мақсаттағы плантациялық екпелер өсіру үшін пайдалану

1. Мемлекеттік орман қорының учаскелері ағаш және бұта тұқымдыларының отырғызу материалдары мен арнайы мақсаттағы плантациялық екпелер өсіру үшін осы Кодексте белгіленген тәртіппен жеке және заңды тұлғаларға ұзақ мерзімді орман пайдалануға шарт талаптарымен беріледі.

2. Арнайы мақсаттағы плантациялық екпелерді өсіру үшін мемлекеттік орман қорының тек ормансыз жерлерге жататын учаскелері бөлінеді.

Ескерту. 16-тарау 102-1-баппен толықтырылды - ҚР 2012.01.25 № 548-IV (2013.01.01 бастап қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

102-2-бап. Орман ресурстары ұзақ мерзімді орман пайдалануға берілген мемлекеттік орман қорының жерлерінде объектілер салу

1. Орман ресурстары сауықтыру, рекреациялық, тарихи-мәдени, туристік және спорттық мақсаттар; аңшылық шаруашылығының мұқтажы; балық шаруашылығын жүргізу; жанама орман пайдалану үшін ұзақ мерзімді орман пайдалануға берілген мемлекеттік орман қоры жерлерінде объектілер салу уәкілетті органмен келісілген эскизге (эскиздік жобаға) сәйкес әзірленген жобалау (жобалау-сметалық) құжаттама бойынша жүзеге асырылады.

2. Сауықтыру, рекреациялық, тарихи-мәдени, туристік және спорттық мақсаттар; аңшылық шаруашылығының мұқтажы; балық шаруашылығын жүргізу; жанама орман пайдалану үшін ұзақ мерзімді орман пайдалану шартының қолданылу мерзімі өткеннен соң орман пайдаланушының шарттың қолданылу мерзімін ұзартуға артықшылықты құқығы бар.

3. Сауықтыру, рекреациялық, тарихи-мәдени, туристік және спорттық мақсаттар; аңшылық шаруашылығының мұқтажы; балық шаруашылығын жүргізу; жанама орман пайдалану үшін орман ресурстары ұзақ мерзімді орман пайдалануға берілген мемлекеттік орман қорының жерлерінде құрылыс объектілерін пайдалану құқығының ауысу мәселелері ұзақ мерзімді орман пайдалану шартында айқындалады.

4. Сауықтыру, рекреациялық, тарихи-мәдени, туристік және спорттық мақсаттар; аңшылық шаруашылығының мұқтажы; балық шаруашылығын жүргізу; жанама орман пайдалану үшін ұзақ мерзімді орман пайдалану құқығының ауысуына қарамастан, орман пайдаланушы құрылыс объектілерін уәкілетті органның жазбаша хабарламасына сәйкес басқа тұлғаға беру не шартта өзгеше белгіленген жағдайларды қоспағанда, осы учаскені қалпына келтіру жөнінде іс-шаралар жүргізуге міндетті.

5. Жер учаскелеріндегі құрылыс объектілерін бөлшектеуді және сыртқа шығаруды орман пайдаланушы Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес адамның өміріне, денсаулығына және қоршаған ортаға қауіпсіз тәсілмен жүзеге асыруға тиіс.

Ескерту. 16-тарау 102-2-баппен толықтырылды - ҚР 2012.01.25 № 548-IV (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi); өзгеріс енгізілді - ҚР 29.03.2016 № 479-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік жиырма бір күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 06.04.2024 № 71-VIII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

102-3-бап. Мемлекеттік орман қоры аумағында құрылыс процесіне қойылатын негізгі талаптар

1. Мемлекеттік орман қорында ұзақ мерзімді орман пайдалану шарты сәулет-жоспарлау тапсырмасын алу үшін негіз болып табылады.

Сәулет-жоспарлау тапсырмасы белгіленген құрылыс объектісін жобалауға тапсырма жасау үшін негіз болып табылады.

2. Мемлекеттік ұлттық табиғи парктер немесе мемлекеттік табиғи резерваттар жерінде Қазақстан Республикасының ерекше қорғалатын табиғи аумақтар саласындағы заңнамасына сәйкес жеке және заңды тұлғалар мемлекеттік ұлттық табиғи паркпен немесе мемлекеттік табиғи резерватпен жасаған ұзақ мерзімді пайдалану шарты сәулет-жоспарлау тапсырмасы мен жобалауға тапсырма алу үшін негіз болып табылады.

3. Мемлекеттік орман қоры учаскелерінде объектілер құрылысының сапасына бақылау мен қадағалауды ұйымдастыру және жүргізу тәртібі Қазақстан Республикасының Кәсіпкерлік кодексінде және "Қазақстан Республикасындағы сәулет, қала құрылысы және құрылыс қызметі туралы" Қазақстан Республикасының Заңында айқындалады.

4. Салынған объектілерді пайдалануға қабылдау Қазақстан Республикасының Азаматтық кодексімен және "Қазақстан Республикасындағы сәулет, қала құрылысы және құрылыс қызметі туралы" Қазақстан Республикасының Заңымен реттеледі.

Ескерту. 16-тарау 102-3-баппен толықтырылды - ҚР 28.10.2019 № 268-VI Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі).

103-бап. Мемлекеттiк орман қоры учаскелерiнде орман биоқауымдастықтарының гендiк қорын пайдалану

1. Мемлекеттiк орман қоры учаскелерiндегi орман биоқауымдастықтарының гендiк қоры мемлекеттiк меншiк объектiлерiне жатады және республикалық меншiкте болады, өсiмдiктер мен жануарлар дүниесiнiң гендiк резерваттарын, артықшылығы бар екпелер мен ағаштарды, басқа да селекциялық-гендiк объектiлердi қамтитын шектеулi орман пайдалану режимiндегi жеке аймақтар түрiнде аумағы жағынан бөлiнедi.

Аталған аймақтарды уәкiлеттi органның және ғылым мен ғылыми-техникалық қызмет саласында басшылықты жүзеге асыратын орталық атқарушы органның ұсынуы бойынша Қазақстан Республикасының Үкiметi белгiлейдi.

2. Орман флорасы мен фаунасының гендiк қорының өсiп-өну материалын басқа мемлекеттермен алмасу мемлекеттiк экологиялық сараптаманың оң қорытындысы болған жағдайда, Қазақстан Республикасы Үкiметiнiң шешiмi негiзiнде жүзеге асырылады.

3. Орман флорасы мен фаунасы гендік қорының репродуктивтік материалдарына қол жеткізу Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес қамтамасыз етіледі.

Ескерту. 103-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 2012.01.25 № 548-IV (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 02.01.2023 № 184-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

8-бөлім. Орман қорын күзетудің, қорғаудың, пайдаланудың, ормандарды молықтыру мен орман өсірудің экономикалық тетігі

17-тарау. Орман қорын күзетудің, қорғаудың, пайдаланудың, ормандарды молықтыру мен орман өсірудің экономикалық принциптері мен әдістері. Мемлекеттік орман қорын пайдалану төлемақысы

104-бап. Орман қорын күзетудiң, қорғаудың, пайдаланудың, ормандарды молықтыру мен орман өсiрудiң экономикалық принциптерi мен әдiстерi

Орман қорын күзетудiң, қорғаудың, пайдаланудың, ормандарды молықтыру мен орман өсiрудiң экономикалық принциптерi мен әдiстерi:

1) мемлекеттiк орман қоры учаскелерiнде ормандарды күзету, қорғау, молықтыру мен орман өсiру жөнiндегi iс-шараларды жоспарлау;

2) мемлекеттiк орман қорында орман шаруашылығын жүргiзудi бюджеттік жоспарлау жөніндегі орталық уәкілетті органмен келісу бойынша уәкілетті орган бекiткен нормалар мен нормативтерге сәйкес қаржыландыру;

3) орман ресурстарын және ормандардың пайдалы қасиеттерiн ақылы түрде пайдалану;

4) алып тасталды – ҚР 08.07.2024 № 118-VIII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен;

5) Қазақстан Республикасының аумағында орманды өңiрлердi ұлғайтуды ынталандыру;

6) мемлекеттiк орман қоры учаскелерiнде орман пайдалануды жүзеге асыратын мемлекеттiк орман иеленушiлердiң және орман пайдаланушылардың жауапкершiлiгiн сақтандыру болып табылады.

Ескерту. 104-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 29.09.2014 № 239-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi); 08.07.2024 № 118-VIII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

105-бап. Мемлекеттік орман қорынан орман пайдаланғаны үшін төлемақы

Ескерту. 105-баптың тақырыбы жаңа редакцияда - Қазақстан Республикасының 2008.12.10 № 101-IV (01.01.2009 бастап қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

1. Мемлекеттiк орман қорын пайдалану ақылы түрде жүзеге асырылады.

2. Мемлекеттiк орман қоры учаскелерiнде орман пайдалану төлемақысы орман пайдаланудың Қазақстан Республикасының салық заңдарында көзделген жекелеген түрлерi үшiн алынады.

3. Мемлекеттiк орман қоры учаскелерiнде орман пайдалану төлемақысы ормандардың пайдалы қасиеттерi, сапасы, жалпы пайдаланылатын жолдардан кеспе ағаштар аймағының қашықтығы, жер бедері және ағаш кесу түрлері ескерiле отырып белгiленедi.

4. Мемлекеттік орман қорының учаскелерінде орман пайдалану төлемақысының ставкалары, оны есептеу және оның сомаларын төлеу тәртiбi Қазақстан Республикасының салық заңдарына сәйкес айқындалады.

Бұл ретте, төлем ставкалары орман пайдалану түрлеріне және олардың өзгеше ерекшеліктеріне байланысты белгіленеді, олар ауданы бойынша — гектармен (га), көлемі бойынша — тығыздық текше метрімен (м ³) немесе қаланған текше метрмен (қал. м ³), саны бойынша — түйірлеп, салмағы бойынша — килограммен (кг), центнермен (ц), тоннамен (т) жас (табиғи өсу) күйімен өлшенеді.

Ескерту. 105-бапқа өзгерту енгізілді - Қазақстан Республикасының 2008.12.10 № 101-IV (01.01.2009 бастап қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

106-бап. Қазақстан Республикасы аумағының орманды өңiрлерiн ұлғайтуды экономикалық ынталандыру

Қазақстан Республикасы аумағының орманды өңiрлерiн ұлғайтуды экономикалық ынталандыру:

1) Қазақстан Республикасының жер туралы заңнамалық актiсiне сәйкес, босалқы жерлерден, ауыл шаруашылығында пайдалануға жарамсыз өзге де жер санаттарынан орман қорына жер беру;

2) Қазақстан Республикасының салық заңдарына сәйкес, орман өсiрудi ынталандыру және арнайы мақсаттағы плантациялар, агроорман-мелиорациялық және өзге де қорғаныштық екпелер жасау;

3) республика экономикасының сүрек ресурстарына мұқтажын қамтамасыз ету мақсатында өнiмi жоғары плантациялық екпелер отырғызуға ынталандыру;

4) селекциялық-гендiк негiздегi тұқым қуалау сапасы жақсартылған орман тұқымдарын және отырғызылатын материалдарды өндiру мен қолдануды ынталандыру;

5) орман шаруашылығына инвестициялар тарту үшiн қолайлы жағдайлар жасау және жекеше орман өсіруді дамытуды мемлекеттік қолдау;

6) тез өсетін ағаш және бұта тұқымдылары плантацияларын отырғызу мен өсіруге, жекеше орман питомниктерін құру мен дамытуға жұмсалатын шығыстарды өтеу жолымен жүзеге асырылады.

Ескерту. 106-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 2012.01.25 № 548-IV (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

107-бап. Мемлекеттiк орман иеленушiлер мен мемлекеттiк орман қоры учаскелерiнде орман пайдалануды жүзеге асыратын орман пайдаланушылардың жауапкершiлiгiн сақтандыру

1. Мемлекеттiк орман иеленушiлер мен мемлекеттiк орман қоры учаскелерiнде орман пайдалануды жүзеге асыратын орман пайдаланушылардың жауапкершiлiгiн сақтандыру мемлекеттiк орман қорына, сондай-ақ үшiншi адамдардың өмiрiне, денсаулығы мен мүлкiне зиян келуi салдарынан шарттан туындайтын мiндеттемелер бойынша жауапкершiлiк тәуекелi басталған кезде олардың мүлiктiк мүдделерiн қорғауға бағытталған.

2. Мемлекеттiк орман иеленушiлер мен мемлекеттiк орман қоры учаскелерiнде орман пайдалануды жүзеге асыратын орман пайдаланушылардың жауапкершiлiгiн ерiктi сақтандыру олардың ерiк бiлдiруiмен жүзеге асырылады.

Мемлекеттiк орман иеленушiлер мен мемлекеттiк орман қоры учаскелерiнде орман пайдалануды жүзеге асыратын орман пайдаланушылардың жауапкершiлiгiн ерiктi сақтандырудың түрлерi, талаптары және тәртiбi сақтандырушылар мен сақтанушылар арасындағы шарттармен айқындалады.

108-бап. Мемлекеттiк орман қоры учаскелерiнде ормандарды күзету, қорғау, молықтыру мен орман өсiру жөнiндегi iс-шараларды жоспарлау

Ескерту. 108-бап алып тасталды - ҚР 03.07.2013 № 124-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі).

18-тарау. Орман шаруашылығын қаржыландыру

109-бап. Мемлекеттiк орман қорында орман шаруашылығын жүргiзуге жұмсалатын шығыстарды қаржыландыру көздерi

Мемлекеттiк орман қорында орман шаруашылығын жүргiзуге жұмсалатын шығыстарды қаржыландыру:

1) бюджет қаражаты;

2) алып тасталды

3) орман мекемелерiнiң ақылы қызметтерi мен тауарлар өткiзуiнен түскен қаражаты;

4) орман пайдаланушылардың қаражаты;

5) жеке және заңды тұлғалардың қайырмалдықтары, ерiктi жарналары, оның ішінде орманның экожүйелік қызметтері үшін қайырмалдықтары, ерiктi жарналары;

6) Қазақстан Республикасының заңдарымен тыйым салынбаған өзге де қаржыландыру көздерi есебiнен жүргiзiледi.

Ескерту. 109-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 2004.12.20. № 13 (01.01.2005 бастап күшіне енеді); 15.06.2017 № 73-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

110-бап. Мемлекеттiк орман қорында орман шаруашылығын жүргiзуге жұмсалатын шығыстарды бюджет қаражатынан қаржыландыру

Бюджет қаражатынан:

1) орман орналастыру, орман қорының мемлекеттiк есебi, мемлекеттiк орман кадастры, мемлекеттiк орман мониторингi;

2) ормандарды өрттен күзету, орман зиянкестерiмен ауруларынан қорғау жөнiндегi авиациялық жұмыстар;

3) орман қорын күзету, қорғау, пайдалану, ормандарды молықтыру мен орман өсiру саласындағы ғылыми-зерттеу және жобалау-iздестiру жұмыстары;

4) орман селекциясы және тұқым шаруашылығы, соның iшiнде тұрақты орман тұқымы базасын қалыптастыру, орман тұқымдарын сертификаттау саласындағы жұмыстар;

5) орманның аса қауiптi зиянкестерi мен ауруларының және оларға қарсы күрестiң орман патологиялық мониторингiн;

6) орман мен аңшылық шаруашылықтары үшiн мамандар даярлау және олардың бiлiктiлiгiн арттыру;

7) орман пайдалануға рұқсаттама құжаттарын дайындау;

8) уәкiлеттi органның, облыстардың, республикалық маңызы бар қалалардың, астананың жергiлiктi атқарушы органдарының және өзге де мемлекеттiк органдардың функционалдық қарауындағы мемлекеттiк орман қоры учаскелерiндегi:

ормандарды өрттен, рұқсатсыз кесуден және Қазақстан Республикасының орман заңдарын өзге де заң бұзушылықтан сақтау, орманды зиянкестер мен орман ауруларынан қорғау;

ормандарды молықтыру мен орман өсiру;

орман шаруашылығы жолдарының құрылысы және оларды күтiп-ұстау, ормандарды өртке қарсы орналастыру;

орман шаруашылығын жобалау;

күтiп-баптау мақсатында ағаш кесу, санитарлық мақсатта ағаш кесу, кеспеағаш аймағын бөлiп беру және оларды мөлшерлеу;

ормандарды күзету, қорғау, молықтыру мен орман өсiруге күрделi қаржы бөлу жөнiндегi iс-шараларды;

9) тез өсетін ағаш және бұта тұқымдылары плантацияларын отырғызу мен өсіруге, жекеше орман питомниктерін құру мен дамытуға жұмсалатын шығыстарды өтеуді қаржыландыру жүзеге асырылады.

Ескерту. 110-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 2004.12.20 № 13 (2005.01.01 бастап күшіне енеді), 2006.01.31 № 125 (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-баптан қараңыз), 2012.01.25 № 548-IV (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

111-бап.

Ескерту. 111-бап алып тасталды – ҚР 2004.12.20. № 13 (01.01.2005 бастап күшіне енеді) Заңымен.

112-бап. Орман мекемелерiнiң ақылы қызметтерiнен түскен қаражаты

1. Орман мекемелерiнiң өздерiнiң негiзгi қызметiне жатпайтын мынадай тауарларды (жұмыстар мен көрсетiлетiн қызметтердi) өткiзу:

1) елді мекендерді көгалдандыру және орман тұқымдарын жинау үшін отырғызылатын материалды өсіру, жасыл, қорғаныштық, плантациялық және өзге де екпелерді жасау, екпелерге күтім жасау жөніндегі жұмыстарды жүргізу, оқу практикасын өткізу;

2) басты мақсатта пайдалану үшін ағаш кесуді, аралық мақсатта пайдалану үшін ағаш кесуді және басқа да мақсаттарда ағаш кесуді, оның ішінде халықты отынмен қамтамасыз ету үшін ағаш кесуді жүргізу кезінде алынған сүректі қайта өңдеуден алынған тауарлар мен өнімді, сондай-ақ жанама орман пайдалану өнімін өткізу және сүректі қайта өңдеу жөніндегі қызметтерді көрсету;

3) орман мекемелерінің аумақтары шегінде халыққа жүк тасымалдау жөнінде көлік қызметтерін көрсету;

4) орман пайдаланушымен жасалған шартқа сәйкес сүрек дайындау үшін ұзақ мерзімді орман пайдалануға берілген мемлекеттік орман қоры учаскелерінде ормандарды молықтыруды жүзеге асыру есебінен қаражаты болуына құқылы.

1-1. Осы баптың 1-тармағында көрсетілген қызмет түрлерінен табыс алу мақсатында орман мекемелері мемлекеттік сатып алу конкурстарына қатысуға құқылы.

2. Орман мекемелерiнiң қаражатын пайдалану Қазақстан Республикасының бюджет заңнамасына сәйкес жүзеге асырылады.

3. Орман мекемелерiнiң қаражатын ормандарды күзетуге, қорғауға, молықтыруға және орман өсiруге, жанама орман пайдалануға байланысты емес мақсаттарға пайдалануға тыйым салынады.

Ескерту. 112-бап жаңа редакцияда - ҚР 2006.07.07 № 176, өзгерістер енгізілді - 2008.12.10 № 101-IV (2009.01.01 бастап қолданысқа енгізіледі), 2012.01.25 № 548-IV (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 15.06.2017 № 73-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 02.01.2023 № 184-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

18-1-тарау. Жекеше орман өсіруді мемлекеттік қолдау

Ескерту. Кодекс 18-тараумен толықтырылды - ҚР 2012.01.25 № 548-IV (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

112-1-бап. Жекеше орман өсірудің мемлекеттік қолдауға жататын бағыттары

1. Жекеше орман өсіруді мемлекеттік қолдау мынадай бағыттар бойынша жүргізіледі:

1) өнеркәсіптік және энергетикалық мақсаттарда, тез өсетін ағаш және бұта тұқымдыларын плантациялық өсіру;

2) орман питомниктерін құру және дамыту.

2. Жекеше орман өсіруді мемлекеттік қолдау меншік иелерінің немесе жер пайдаланушылардың жерлерінде де, мемлекеттік орман қоры жерлерінде де жүзеге асырылады.

112-2-бап. Жекеше орман өсіруді мемлекеттік қолдау субъектілері

Тез өсетін ағаш және бұта тұқымдылары плантацияларын отырғызу мен өсіру, жекеше орман питомниктерін құру мен дамыту жөніндегі қызметті жүзеге асыратын Қазақстан Республикасының азаматтары және шетелдік қатысуы жоқ Қазақстан Республикасының мемлекеттік емес заңды тұлғалары жекеше орман өсіруді мемлекеттік қолдау субъектілері болып табылады.

Ескерту. 112-2-бапқа өзгеріс енгізілді – ҚР 30.06.2021 № 59-VII (01.01.2022 бастап қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

112-3-бап. Жекеше орман өсіруді мемлекеттік қолдау және оны жүзеге асыру мерзімдері

1. Жекеше орман өсіруді мемлекеттік қолдау:

1) өнеркәсіптік және энергетикалық мақсаттарда, тез өсетін ағаш және бұта тұқымдылары плантацияларын отырғызу мен өсіруге жұмсалатын шығыстарды өтеу (елу пайызға дейін);

2) жекеше орман питомниктерін құру және дамытуға жұмсалатын шығыстарды өтеу (елу пайызға дейін) арқылы жүзеге асырылады.

2. Жекеше орман өсіруді мемлекеттік қолдау мынадай мерзімдерден аспай жүзеге асырылады:

1) өнеркәсіптік және энергетикалық мақсаттарда, тез өсетін ағаш және бұта тұқымдыларын плантациялық өсіру – он-он бес жыл;

2) жекеше орман питомниктерін құру мен дамыту – бес-он жыл.

9-бөлім. Қазақстан Республикасының орман заңдары саласындағы заң бұзушылықтар

19-тарау. Қазақстан Республикасының орман заңдары саласындағы заң бұзушылықтар

113-бап. Орман қорын күзету, қорғау, пайдалану, ормандарды молықтыру мен орман өсiру саласындағы заң бұзушылықтар

1. Орман қорын күзету, қорғау, пайдалану, ормандарды молықтыру мен орман өсiру саласындағы заң бұзушылықтар:

1) орман қорындағы орман орналастыру мен орман шаруашылығы белгiлерiн жою немесе бүлдiру;

2) мемлекеттiк орман қоры учаскелерiн сатып алу-сату, сыйға тарту, кепiлге беру, өз бетiнше иелену мен айырбастау, сондай-ақ орманға мемлекеттiк меншiк құқығын бұзатын орман пайдалануды жүзеге асыру құқығын өз бетiмен басқа бiреуге беру;

3) мемлекеттiк орман қоры учаскелерiн тиiстi рұқсатсыз тегiстеу, құрылыстар салу, сүректер өңдеу, қоймалар салу және басқа да мақсаттар үшiн заңсыз пайдалану;

4) ағаштар мен бұталарды зақымдау, орманды, оның iшiнде өрттен зақымданған орманды заңсыз кесу, орман ағаштарын, орман питомниктерi мен плантацияларындағы егiлген не отырғызылған көшеттердi, сондай-ақ ормандарды молықтыру мен орман өсiруге арналған алаңдарда өзi өсiп шыққан шыбықтарды, өскiндер мен қолдан отырғызылған екпелердi жою немесе зақымдау;

5) ормандарды, сол сияқты орман қорына кiрмейтiн екпелердi отқа немесе өзге де аса қауiптi көздерге абай болмау салдарынан жою немесе зақымдау;

6) орман қорын, сол сияқты орман қорына кiрмейтiн екпелердi қасақана жағып жiберу, өзге де жалпы қауiптi тәсiлмен не зиянды заттармен, қалдықтармен, шығарындылармен немесе төгiндiлермен ластау салдарынан жою немесе зақымдау;

7) ормандарда өрт қауiпсiздiгi талаптарын, санитариялық қағидаларды, мемлекеттік орман қоры учаскелерінде сүректі түбірімен босату және ағаш кесу қағидаларын бұзу;

8) мемлекеттiк орман қоры учаскелерiнде кеспеағаш қорын пайдаланудың, сүрек, қосалқы сүрек ресурстарын, ағаш шырындарын дайындау мен тасып әкетудiң Қазақстан Республикасының заңдарында белгiленген тәртiбiн бұзу;

9) орман қорының уақытша алынған учаскелерiн қайтару мерзiмдерiн бұзу немесе оларды нысаналы мақсатқа қарай пайдалану үшiн жарамды күйге келтiру жөнiндегi мiндеттемелердi орындамау;

10) орман қоры жерлерiндегi шабындықтар мен жайылымдық алқаптарды бүлдiру;

11) ормандар мен орман қоры жерлерiнде өз бетiнше шөп шабу мен мал жаю;

12) мемлекеттiк орман қоры учаскелерiнде тыйым салынған немесе орман билетiмен ғана жол берiлетiн дәрiлiк өсiмдiктер мен техникалық шикiзатты өз бетiмен жинау;

13) мемлекеттiк орман қорының ағашы кесiлген және ормандарды молықтыру мен орман өсiруге арналған басқа да алқаптарында ормандарды молықтырудың тәртiбi мен мерзiмдерiн бұзу;

14) орман үшiн пайдалы фаунаны жою;

15) ормандарды қурап қалуға немесе ауруға ұшырататын не оларды ластайтын ақаба сулармен, химиялық заттармен, өнеркәсiптiк және тұрмыстық қалдықтармен және төгiндiлермен орманды бүлдiру;

16) орман қоры жерлерiндегi орман құрғататын жыраларды, кәрiз жүйелерi мен жолдарды жою немесе бүлдiру;

17) мемлекеттiк орман қоры учаскелерiнде орман пайдалануды рұқсаттама құжаттарында көзделген мақсаттарға немесе талаптарға сай келмейтiн әрекеттермен жүзеге асыру;

18) ормандардың жай-күйi мен оларды молықтыруға зиянын тигiзуге әкеп соқтыратын объектiлер салу мен оларды пайдалануға беру;

19) мемлекеттiк орман қоры учаскелерiнде кеспеағаш аймағын бөлiп беру және таксациялау қағидаларын бұзу;

20) мемлекеттiк орман қоры учаскелерiнде сүректердi есептi кеспеағаштардан артық мөлшерде дайындау болып табылады.

2. Қазақстан Республикасының заңдарында орман қорын күзету, қорғау, пайдалану, ормандарды молықтыру мен орман өсiру саласындағы өзге заң бұзушылықтар үшiн де жауаптылық белгiленуi мүмкiн.

Ескерту. 113-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 2011.07.05 № 452-IV (2011.10.13 бастап қолданысқа енгізіледі); 29.09.2014 № 239-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi); 15.06.2017 № 73-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

114-бап. Қазақстан Республикасының орман заңнамасын бұзғаны үшін жауаптылық

Қазақстан Республикасының орман заңнамасын бұзу Қазақстан Республикасының заңдарында белгіленген жауаптылыққа әкеп соғады.

Ескерту. 114-бап жаңа редакцияда - ҚР 2012.01.25 № 548-IV (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

115-бап. Мемлекеттiк орман қорынан өз бетiмен иеленген аумақтарды қайтару

1. Мемлекеттiк орман қорынан өз бетiмен иеленген аумақтар оларды заңсыз пайдалану кезiнде шыққан шығындар өтелместен тиесiлi иелерiне қайтарылады. Бұл ретте мемлекетке орман иеленушi шеккен залал өтеледi.

2. Өз бетімен тұрғызылған құрылыстарды бұзу, жерлерді нысаналы мақсатына сәйкес келтiру және орман алқаптарын қалпына келтiру заң бұзушылар есебiнен жүргiзiледi.

116-бап. Орман қорына кiрмейтiн ағаш және бұта өсiмдiктерiн жойғаны немесе зақымдағаны үшiн жауаптылық

Осы Кодекстiң 6-бабы 5-тармағының 3) тармақшасында көрсетiлгеннен басқа, орман қорына кiрмейтiн ағаш және бұта өсiмдiктерiн заңсыз жою немесе зақымдау Қазақстан Республикасының заңдарында белгіленген жауаптылыққа әкеп соғады.

Ескерту. 116-бап жаңа редакцияда - ҚР 2012.01.25 № 548-IV (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

20-тарау. Қорытынды ережелер

117-бап. Ормандарды күзету, қорғау, молықтыру, орман өсiру мен орман пайдалану саласындағы халықаралық ынтымақтастық

Ормандарды күзету, қорғау, молықтыру, орман өсiру мен орман пайдалану саласындағы халықаралық ынтымақтастық Қазақстан Республикасы бекiткен халықаралық шарттармен белгiленген принциптерге сәйкес жүзеге асырылады.

117-1-бап. Орман шаруашылығының мамандарын құқықтық және әлеуметтік қорғау

1. Орман шаруашылығының мамандары Қазақстан Респрубликасының заңнамасына сәйкес құқықтық және әлеуметтік қорғалуға жатады.

2. Азаматтық қызметшілер болып табылатын және ауылдық жерде жұмыс істейтін орман шаруашылығының мамандарына Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес кемінде жиырма бес пайызға жоғарылатылған лауазымдық айлықақылар белгіленеді.

3. Орман шаруашылығының мамандарына мал жаю және шөп шабу үшін жергілікті атқарушы органдардың шешімі бойынша жер учаскелері беріледі.

Ескерту. 20-тарау 117-1-баппен толықтырылды - ҚР 15.06.2017 № 73-VI Заңымен (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-баптан қараңыз).

118-бап. Осы Кодекстi қолданысқа енгiзу тәртiбi

1. Осы Кодекс ресми жарияланған күнiнен бастап қолданысқа енгiзiледi.

2. Мыналардың күшi жойылды деп танылсын:

1) 1993 жылғы 23 қаңтардағы Қазақстан Республикасының Орман кодексi (Қазақстан Республикасы Жоғарғы Кеңесiнiң Жаршысы, 1993 ж., № 3, 45-құжат; 1995 ж., № 20, 120-құжат; Қазақстан Республикасы Парламентiнiң Жаршысы, 1999 ж., № 11, 357-құжат; 2001 ж., № 3, 20-құжат; № 24, 338-құжат);

2) Қазақстан Республикасы Жоғарғы Кеңесiнiң "Қазақстан Республикасының Орман кодексiн күшiне енгiзу тәртiбi туралы" 1993 жылғы 23 қаңтардағы Қаулысы (Қазақстан Республикасы Жоғарғы Кеңесiнiң Жаршысы, 1993 ж., № 3, 46-құжат).

Қазақстан Республикасының

Президентi

      Unofficial translation

      Footnote. Throughout the text of the Code:
      the words "(city of republican significance, the capital)" are replaced by the words "cities of republican significance, the capital";
      the word "necessities" is replaced by the word "needs";
      the words "cultural and health-improving, recreational" are replaced by the words "health improving, recreational, historical and cultural";
      the words "legislative act of the Republic of Kazakhstan on land" are replaced by the words "the Land Code of the Republic of Kazakhstan";
      the words "by regional executive body", "of regional representative bodies", "by regional executive bodies", "of regional representative body upon the recommendation of the regional executive body" and "by regional representative body upon the recommendation of the regional executive body" are replaced by the words "by local executive body of the oblast", "of local representative body of the oblast", "by local executive bodies of the oblast", "of local executive body of the oblast", "of local representative body of the oblast upon the recommendation of the local executive body of the oblast" and "by local representative body of the oblast upon the recommendation of the local executive body of the oblast";
      the words "at the expense of the state budget" are replaced by the words "at the expense of the budget funds";
      the words "on protection, reproduction and use of wildlife and the specially protected natural areas" are replaced by the words "in the field of protection, reproduction and use of wildlife and the specially protected natural areas" by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 25.01.2012 № 548-IV (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication).
      Footnote. Throughout the text of the Code, changes have been made in the Kazakh language, the text in Russian does not change in accordance with the Law of the Republic of Kazakhstan dated 15.06. 2017 № 73-VI (shall be enforced upon expiry of 10 calendar days after its first official publication).

Section 1. General provisions Chapter 1. Basic provisions

Article 1. The forest legislation of the Republic of Kazakhstan

1. The forest legislation of the Republic of Kazakhstan shall be based on the Constitution of the Republic of Kazakhstan and shall consist of this Code and other regulatory legal acts of the Republic of Kazakhstan.

2. Public relations in use and protection of flora (other than forests) and fauna, water bodies, subsoil, soil, air, the specially protected natural areas shall be regulated by the special legislation of the Republic of Kazakhstan.

3. If an international treaty, ratified by the Republic of Kazakhstan, establishes the rules other than those, provided for in this Code, the rules of the international treaty shall be applied.

Article 2. The relations regulated by this Code

1. This Code shall regulate public relations on possession, use and disposal of forest resources, and establish the legal framework for protection, conservation, rehabilitation, improvement of ecological and resource potential of the forest resources and its rational use.

2. Regulation of forest legal relationships shall be based on the fact that the forest is one of the most important components of the biosphere, which has global environmental, social and economic significance.

Article 3. Principles of the forest legislation of the Republic of Kazakhstan

The forest legislation of the Republic of Kazakhstan shall be based on the following principles:

1) recognition of the national significance of forests, that carry out the climate-regulating, environmental, field and soil protecting, water protecting and sanitary functions;

2) sustainable development of forests (permanent expansion of forest cover in the Republic of Kazakhstan);

3) conservation of biological diversity of forests, the objects of the state natural reserve resources, cultural and natural heritage;

4) multi-purpose use of forests;

5) rational, continuous, sustainable use of forest resources;

6) state regulation, control and supervision in the field of protection, safety, use of the forest fund, reforestation and afforestation;

7) Excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 06.04.2024 № 71-VIII (shall be enforced upon expiry of sixty calendar days after its first official publication).

8) compensation for damage, caused by violation of the forest legislation of the Republic of Kazakhstan;

9) fees for the use of forest resources;

10) availability of information about the condition of the forests;

11) involvement of population and public associations in conservation and protection of forest resources.

Footnote. Article 3, as amended by the laws of the Republic of Kazakhstan dated 07.07.2006 № 176 (shall be enforced from the date of its official publication); dated 25.01.2012 № 548-IV (shall be enforced upon expiry of ten calendar days from the date of its first official publication); № 156-VI dated 24.05.2018 (shall be enforced upon ten calendar days after the day of its first official publication); dated 28.10.2019 № 268-VI (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after the day of its first official publication); dated 06.04.2024 № 71-VIII (shall be enforced upon expiry of sixty calendar days after its first official publication).

Article 4. The basic definitions, used in this Code

The following definitions shall be used in this Code:

1) reclamative afforestation – a protective forest plantation, that allows to reduce impact of adverse natural factors on agriculture;

2) selection of tree and shrub species (forest selection) – a set of measures for natural selection or artificial production of species and varieties of forest trees, that have economic and other value;

3) felling – a forest area, where the planting had been cut down, and a new generation of the forest has not grown up yet;

4) illegal tree cutting – felling of trees and shrubs in the forest reserves of the Republic of Kazakhstan, including those, damaged or lost as a result of natural and man-made factors: without a felling license; with a felling license, fulfilled at the state forest resources in violation of the rules for forest felling, and in violation of the deadlines, set in the felling license; forest felling in the volumes, exceeding the allowable cut;

5) a grassy clearing – a forest area, free of trees, but retaining the elements of forest vegetation;

6) intermediate use felling – an improvement cutting, sanitary cutting and selective logging, associated with reconstruction of low-value forest stands and plantations, losing their protective, water protective and other functions, the cutting of a number of trees in young plantations;

7) plantations of special purpose – the artificial plantations, grown for industrial, energy, food and other purposes;

8) elite tree – a tree, considerably superior to the surrounding trees for one or more economically valuable qualities and properties, that are of the same age and phenology shape with the trees, growing in the same forest conditions;

9) clone banks of elite trees – the plantations, formed with the use of vegetative progeny of the elite trees in order to preserve their gene resources and study hereditary characteristics;

10) elite tree plantation – a highly efficient and sustainable planting for certain forest site conditions;

11) especially valuable forest areas – the forests, that have unique species composition, relict and endemic species; the forests with unique productive and genetic qualities; the forests, performing important protective functions in complex natural conditions;

12) aerial photography – the photographing of an area from aircraft and other aerial vehicles with the help of an aerial camera in order to use the aerial photographs for mapping, land delimitation; to research the environment and its monitoring;

13) felling for primary use – the felling of mature and over-mature forest stands for wood harvesting;

14) biodiversity – a set of plants and animals, typical for a particular area;

15) biocoenosis – a range of plants, animals and micro-organisms, that inhabit a certain, relatively homogeneous land plot or a part of a water reservoir and interacting with each other;

16) gene resource – a set of genes of one group of species (population, group of populations or species), within which they are characterized by a certain frequency of occurrence;

17) provenance trial plantations – forest trials, created under the special techniques of seed offspring of the most typical populations of several ecotypes (provenances) in order to be tested in the new environment;

18) derivative – a derivate of a plant and product, made of it and its derivate;

19) economic limit of harmfulness – a density of forest pests in which the cost of the damage, caused to the forest resources, exceeds the costs, spent on the pest control;

20) minus stand – a planting of low productivity and poor quality for specific forest site conditions;

21) a cutting area – a forest site, allocated for felling of all kinds, or which is under the felling;

22) coupe demarcation – the measures, aimed at demarcation of the real boundaries and taxation of the cutting areas, marking of the trees, subject to cutting, material and monetary evaluation of the timber, registered at the felling;

23) out-of-forest clutter – a natural pruning of wood (trunks and branches), lying on the ground outside the cutting area and not harvested for industrial purposes;

24) the cutting age - the age of the stand, starting from the moment when it passes from the category of a maturing one into the category of a mature forest stand and can be assigned to the main felling;

25) incomplete felling –trees and parts of the forests, planned for felling, but not cut down in the time, specified by a felling license;

26) urban forests – natural and (or) artificial plantations, mainly performing hygiene and recreational functions, growing within the urban area and are a part of the state forest resources;

27) a normal stand – a planting of high and medium productivity, of good and average quality for specific forest site conditions;

28) secondary wood resources (materials) (hereinafter - the secondary wood resources) – bark, branches, stubs, roots, leaves, buds of trees and shrubs;

29) lands of the state forest resources – land plots, allotted within the state forest resources under the forest management to the state forest inventory, a special mapping and planning of forestry activities;

30) a category of the state forest resources – a part of the state forest resources, with particular protective, water protective, sanitary-hygienic, recreational, scientific or other special purpose, allocated according to the procedure, established by the legislation of the Republic of Kazakhstan, with a special regime of forest management and forest use;

31) a state forest management organization – a republican state-run enterprise, established upon the decision of the Government of the Republic of Kazakhstan;

32) forest – a natural complex, formed in a certain area, based on the mixture of tree and shrub vegetation and other components of wildlife, interacting with the environment and having ecological, economic and social importance;

33) forest diseases – pathological processes, caused by negative environmental factors or organisms, passing from the infected plants to the healthy ones, changing the plants’ structure or leading to their destruction;

34) forest species – a man-made forest plantations of tree and shrub species;

35) reafforesting reserves – lands, uncovered with forest (cuttings, burnings, clearings, open stands) and non-forest areas, afforestation of which is possible only through artificial forest cultivation;

36) forest pests – organisms that damage forest plantations;

37) forest ownership – a right to possess and use the state forest resources, provided for by the Government of the Republic of Kazakhstan to the state forest owners for forest management and forest use, operation of the specially protected natural areas, as well as the right to possess, use and dispose a private forest resources, provided to the private forest owners in the order, prescribed by this Code;

38) forest owners - state organizations to which the state forest fund plots shall be granted on the right of permanent land use, as well as citizens of the Republic of Kazakhstan and non-state legal entities of the Republic of Kazakhstan without foreign participation, in which the private forest fund plots shall be owned in accordance with this Code;

39) forest range - a part of the forest, assigned to a forest ranger for its protection, specified in the order, prescribed by this Code and other regulatory legal acts of the Republic of Kazakhstan;

40) the state control in protection, conservation and use of the forest resources, reforestation and afforestation – an activity of the authorized body for forestry inspection and monitoring of the inspected entities for their compliance with the requirements, established by the legislation of the Republic of Kazakhstan, during the inspection and upon the results of the inspection, the right-restrictive measures may be applied without a rapid response;

40-1) state supervision in the field of protection, safety, use of the forest fund, reforestation and afforestation - activity of the authorized authority in the field of forestry to verify and monitor compliance by the audited entities with the requirements of the legislation of the Republic of Kazakhstan, in the course of implementation and based on the results of which they can be applied measures of a law-limiting nature, including rapid response;

41) is excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 24.05.2018 № 156-VI (shall be enforced upon the expiration of ten calendar days after the day of its first official publication);

42) use of forest resources – a right of individual and legal entities, established by the legislative acts of the Republic of Kazakhstan, to forest management, and the use of lands, waters and common minerals at the forest resources, for economic and other purposes;

43) inventory of forest resources – a set of works for description, mapping and estimation of quantitative and qualitative indicators of certain forest resources areas;

44) forest compartment – a part of the forest, marked off by the cleared strips, natural boundaries (river banks, mountain ranges, roads, etc.), that is used for forest management;

45) forest fire station – an object of the state forest owner, designed to place an anti-fire service and equipment to prevent forest fires and arrange their timely liquidation;

46) afforestation – a creation and cultivation of artificial forest plantations at the areas, that were not under the forest before;

47) forest use – an economically and legally regulated use of forest resources and the forest’s beneficial properties;

48) forest user – an individual or legal entity, that obtained the right to temporary forest use in the order, prescribed by this Code;

49) forest nursery – a site of the forest resources, designed for growing of seedlings of trees and shrubs;

50) a cleared strip – a strip, cleared from tree and shrub vegetation to mark the boundaries of the forest compartments or other purposes;

51) forest allotment – a part of the forest compartment, homogeneous for taxation specifications, soil-typological conditions and economic value, being a primary forest management accounting unit;

52) forest seed plantation – an artificial plantation, containing plants, planted under a special genetic scheme, which are the seed or vegetative progeny of the elite trees, grown to receive regular (long-term), high-quality, elite or hybrid seeds with the specified hereditary properties and high sowing qualities;

53) forest seed growing - a set of measures for harvesting, processing, storage and use of forest seeds, control over their quality and origin, aimed at receiving the seeds with valuable hereditary properties and high sowing qualities;

54) forestry – a branch of economy, studying and recording the forest resources, including their conservation and protection, reforestation and afforestation, forest management and its monitoring;

55) forestry planning – a set of works on planning of silvi-cultural, agro-forestal, anti-fire actions, construction of forestry and hunting objects;

56) forestry roads – forest management facilities, having forestry and fire-fighting purposes, providing availability of forest lands for forest management and forest use;

57) a state forestry agency (hereinafter – a forestry agency) – an institution, established in the order, defined by the legislation of the Republic of Kazakhstan, to protect and preserve the state forest resources, to provide reforestation and afforestation, and forest management;

58) the authorized body in the field of forestry (hereinafter referred to as the authorized body) - the state body that performs the functions of management, control in the field of protection, protection, use of the forest fund, forest reproduction and afforestation;

59) forestry measures – a range of organizational and technical measures for forest conservation and protection, reforestation and afforestation, forest management, performed on the basis of the forest management materials;

60) forest logging camp – a part of the forest area, composed of two or more forest ranges, assigned to one forest master and designed for forest management activities;

61) forest fire season – a part of a calendar year, defined by the authorized body for forestry, the regional executive body, taking into account climatic and weather factors, during which forest fires may occur;

62) afforestation – an artificial or natural forest overgrowth in non-forest lands;

63) protection of forests - a set of measures for prevention and forest fire control, countering illegal forest felling and other violations of forest legislation of the Republic of Kazakhstan;

64) improvement forest cutting – a periodic forest care, carried out through removal of trees from the planting, that stunted or impeded the growth of the main tree species, in order to form highly productive and sustainable plantations;

65) forest renewal – a natural formation of a new generation of forest at the stands, as well as at the clearings, burned areas and other areas, that were previously occupied by forest;

66) forest protection – a set of measures for protection of forests from pests, diseases and influence of unfavorable factors of natural, man-made origin, performed through terrestrial and aviation methods;

67) forest regeneration – creation of forest crops or support of natural regeneration at the areas, previously occupied by forest, including the measures for forest care and its improvement;

68) forest taxation (cutting areas) – the action, aimed at detection, recording, evaluation of qualitative and quantitative characteristics of forest resources, including the plantations, planned for felling;

69) forest cover percent – the forest coverage of a territory, defined as the ratio of forested lands to its total area, expressed as a percentage;

70) extremely dangerous forest pests – the pests, capable for mass reproduction and dispersion, when the damage, caused to the forests, exceeds the economic limit of harmfulness;

71) forest genetic reserve – a land plot of the forest with a valuable genetic and selection part of population of species and sub-species of plants;

72) non-closed forestry crops – the crops, created artificially (sowing or planting), but not transferred to the lands, covered with forest;

73) sanitary condition of the forest – the assessment of the forest condition, containing the data on clutter, withering and dead standing trees, the dynamics of pests population and spread of forest diseases, other negative factors, adversely affecting the forest’s condition;

74) forestry – a structural subdivision of the forest owner, located in its borders and intended for planning and forest management activities, calculation of forest management volumes;

74-1) forest ecological system services (hereinafter referred to as forest ecosystem services) - the benefits derived from the use of the forest, its functions, including its useful properties by individuals and legal entities operating in the forest fund and adjacent areas;

75) a burned area – the forest area, where the plantation was destroyed by fire, and the new generation of the forest has not formed yet;

76) young growth (undergrowth) – a younger generation of trees in the forest or on the cutting area, able to grow up to the first tier, or replace the parent tree stand;

77) sanitary cutting – the cutting (selection felling, clear felling), conducted to improve sanitary condition of the forest, when diseased, damaged, withering and dead stand trees are being cut down;

78) open forest stand – the natural forest stand formation, except for the young trees of the first and second age classes, with the forest density of 0.1-0.2;

79) tapping – an artificial damage of the tree stems during their vegetation period to get resin, tree saps out of them;

80) tree stand - a set of trees, which are the main component of forest plantations;

81) fast-growing tree and shrub species – the tree and shrub species, used to create plantations for special industrial and energy purposes with the intensive growing technique.

82) a revision period – the period for which a forest development project is elaborated to perform forest management or a management plan for the specially protected natural territory;

83) permanent seed base – a set of seed selection objects, geographically allocated in the state forest resources in the order, prescribed by the forest legislation of the Republic of Kazakhstan, in order to receive seeds with valuable hereditary properties and high sowing qualities;

84) permanent seed plot – the natural formed plantations, highly productive for these forest growing conditions, or the plants, grown up from the seeds, harvested from elite trees, in elite tree stands, at the forest seed plantations, created for long-lasting seed production;

85) an estate – the form of the lands of the state forest resources, belonging to the non-forest lands, represented by the land plots, occupied by residential and non-residential buildings, associated with forestry management and operation of the specially protected natural areas;

86) resin – a resinous substance, released from the damaged conifers;

87) forest outlier – natural forests, growing in a forest-steppe zone in small patches (from 0.1 to 30 hectares).

Footnote. Article 4 is in the wording of the Law of the Republic of Kazakhstan dated 25.01.2012 № 548-IV (shall be enforced upon expiry of ten calendar days from the date of its first official publication); as amended by the Law of the republic of Kazakhstan dated 10.07.2012 № 34-V (shall be enforced from the date of its first official publication); dated 15. 06. 2017 № 73-VI (shall be enforced upon expiry of 10 calendar days after its first official publication); № 156-VI dated 24.05.2018 (shall be enforced upon ten calendar days after the day of its first official publication); dated 28.10.2019 № 268-VI (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after the day of its first official publication); dated 30.06.2021 № 59-VII (shall enter into force from 01.01.2022).

Chapter 2. Objects and subjects of forest legal relationships

Article 5. Objects of forest legal relationships

1. An object of forest legal relationships shall be the forest resources of the Republic Kazakhstan, including the lands of the forest resources, forest resources and the forests’ values.

2. The objects of the forest legal relationships shall be used, taking into account the multi-functional role of the forests on fee-basis in the order, prescribed by this Code and the tax legislation of the Republic of Kazakhstan.

Footnote. Article 5 as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 05.07.2011 № 452-IV (shall be enforced from 13.10.2011).

Article 6. Forest resources of the Republic of Kazakhstan

1. All forests in the territory of the Republic of Kazakhstan, as well as the forest lands, not covered with forest vegetation, but intended for the forestry needs, shall be the forest resources of the Republic of Kazakhstan (hereinafter – the forest resources).

2. The forest resources shall consist of the state and private forest resources.

3. The state forest resources shall include:

1) natural and artificial forests (including forest and non-forest areas) in the specially protected natural territories;

2) natural and artificial forests, and the land plots, not covered with forest vegetation, provided for the forestry needs, in the lands of the state forest resources;

3) protective plantings on row of railways and roads of international and national significance, canals, main pipelines and other linear structures the width of ten meters and the area over 0.05 hectares.

4. A private forest fund shall be a fund created at the expense of citizens of the Republic of Kazakhstan and non-state legal entities of the Republic of Kazakhstan without foreign participation on lands granted to them for private ownership or long-term land use, in accordance with the Land Code of the Republic of Kazakhstan with the purpose for forestry:

1) artificial plantations;

2) natural plantings, grown from seeds and (or) vegetative means;

3) private forest nurseries;

4) plantations of the special purpose;

5) reclamative afforestation;

6) protective plantings on ROW of commercial roads, which are privately owned.

5. The forest resources shall not include:

1) individual trees and groups of trees, occupying the area of less than 0.05 hectares, located outside the lands of the state forest resources, shrub vegetation in the agricultural lands;

2) landscaping greenery within the boundaries of settlements, except for the urban forests;

3) trees and shrubs in backyards, dacha and garden land plots.

Footnote. Article 6, as amended by the Laws of the Republic of Kazakhstan dated 07.07.2006 № 176 (shall be enforced from the date of its official publication); dated 25.01.2012 № 548-IV (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication); dated 30.06.2021 № 59-VII (shall enter into force from 01.01.2022); dated 02.01.2023 № 184-VII (shall be enforced upon expiry of sixty calendar days after its first official publication).

Article 7. The ownership right to the forest resources

1. The state forest resources in the Republic of Kazakhstan shall be owned by the people of Kazakhstan. On behalf of the people of Kazakhstan, the ownership right shall be exercised by the state. At the same time, the exercise of the ownership right by the state shall be realized through the state property regime in the interests of the people of Kazakhstan.

The state forest resources in the Republic of Kazakhstan shall be related to the state property and shall be in the national ownership.

2. Possession, use and disposal of the lands of the private forest resources shall be carried out by private forest owners in accordance with this Code and other legislative acts of the Republic of Kazakhstan.

Footnote. Article 7 as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 05.11.2022 № 157-VII (shall be enforced ten calendar days after the date of its first official publication).

Article 8. The lands of the forest resources

1. The lands of the forest resources shall be divided into the public and private forest resources.

2. The lands of the state forest resources shall be the lands, covered with natural, artificial forests, created at the expense of budget resources, and those, not covered with forests (forest and non-forest areas) and provided to the state forestry institutions for permanent land use.

3. The lands of a private forest fund include lands granted to citizens of the Republic of Kazakhstan and non-state legal entities of the Republic of Kazakhstan without foreign participation in private property or long-term land use in accordance with the Land Code of the Republic of Kazakhstan with a purpose for forestry, occupied by:

1) artificial plantings;

2) natural plantings, grown from seeds and (or) vegetative means;

3) private forest nurseries;

4) plantations of the special purpose;

5) reclamative afforestation;

6) protective plantings on ROW of commercial roads, which are privately owned.

4. Boundaries of the lands of the state forest resources shall be marked and defined during the land survey works on the basis of forest management materials.

5. Alienation of the lands of the state forest resources through purchase, mortgage, and other transactions shall be not permitted.

6. The procedure of granting, withdrawal and use of the lands of the forest resources shall be defined by this Code, the Land and Civil Codes of the Republic of Kazakhstan.

Footnote. Article 8, as amended by the Laws of the Republic of Kazakhstan dated 07.07.2006 N 176 (shall be enforced from the date of its official publication); dated 05.07.2011 № 452-IV (shall be enforced from 13.10.2011); dated 25.01.2012 № 548 - IV (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication.); dated 30.06.2021 № 59-VII (shall enter into force from 01.01.2022).

Article 9. Forest resources and useful properties of forest

1. Forest resources shall consist of the stock of wood, resin and tree saps, secondary forest resources, wild fruits, nuts, mushrooms, berries, medicinal herbs and industrial raw material, and other products of plant and animal origin, that are accumulated and harvested in the forest resources.

2. Beneficial properties of forest shall be its environmental and social functions, typical for it in a growing state (release of oxygen, carbon-dioxide absorption, protection of soil from water and wind erosion, transfer of surface water runoff into the subsurface one, balneotherapy and climate-regulating properties).

Article 10. Subjects of forest legal relationships

The subjects of forest legal relationships shall be the individual and legal entities, as well as the state bodies, responsible for conservation, protection, reforestation, afforestation, and (or) forest management.

Section 2. State administration, control and supervision in the field of protection, safety, use of the forest fund, reforestation and afforestation

Footnote. Title of Section 2 as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan № 156-VI dated 24.05.2018 (shall be enforced upon ten calendar days after the day of its first official publication); as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 28.10.2019 № 268-VI (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after the day of its first official publication).

Chapter 3. The state administration in the field of protection, conservation and use of forest resources, reforestation and afforestation

Article 11. An official and a system of the state bodies, exercising the state control in the field of protection, conservation and use of forest resources, reforestation and afforestation

The official and the system of state authorities carrying out state administration in the field of protection, safety, use of the forest fund, reforestation and afforestation include the President of the Republic of Kazakhstan, the Government of the Republic of Kazakhstan, the authorized authority, office of the authorized authority and the territorial divisions of office of the authorized authority, as well as local executive authorities of the regions, cities of republican significance, capital within their competence as defined by the Constitution, the present Code, other Laws of the Republic of Kazakhstan, acts of the President of the Republic of Kazakhstan and the Government of the the Republic of Kazakhstan.

Footnote. Article 11 is in the wording of the Law of the Republic of Kazakhstan, dated 05.07.2011 № 452-IV (shall be enforced from 13.10.2011); as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 25.01.2012 № 548-IV (shall be enforced upon expiry of ten calendar days from the date of its first official publication); dated 28.12.2018 № 210-VI (shall be enforced upon expiration of ten calendar days after the day of its first official publication); dated 28.10.2019 № 268-VI (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after the day of its first official publication).

Article 11-1. A system of protection, conservation and use of forest resources, reforestation and afforestation

A system of protection, conservation and use of forest resources, reforestation and afforestation shall include:

1) the Government of the Republic of Kazakhstan;

2) the authorized authority, office of the authorized authority and territorial divisions of the office of the authorized authority;

3) other state bodies, involved in protection, conservation and use of forest resources, reforestation and afforestation;

4) the local state bodies and self-government bodies;

5) forest institutions and environmental organizations;

6) state forest management organization;

The paragraph shall be terminated on 01.01.2015.

7) republican state enterprises for protection, conservation and use of forest resources, reforestation and afforestation;

8) scientific organizations for protection, conservation and use of forest resources, reforestation and afforestation;

9) forest owners and forest users;

10) public associations, established for protection, conservation and use of forest resources, reforestation and afforestation.

Footnote. Chapter 3 is supplemented by Article 11-1 in accordance with the Law of the Republic of Kazakhstan, dated 25.01.2012 № 548-IV (shall be enforced upon expiry of ten calendar days from the date of its first official publication); dated 28.10.2019 № 268-VI (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after the day of its first official publication).

Article 12. Competence of the Government of the Republic of Kazakhstan in the field of protection, conservation and use of forest resources, reforestation and afforestation

The Government of the Republic of Kazakhstan shall:

1) develop the main directions and implements the national forest policy;

2) possess, use and manage the state forest resources;

3) provide the land plots of the state forest resources on the right of forest tenure to the state legal entities, referred to in paragraph 2 of Article 22 of this Code;

4) is excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 03.07.2013 № 124-V (shall be enforced upon expiry of 10 calendar days after its first official publication);

5) shall approve the distribution of the state forest fund by categories;

      6) is excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 29. 09. 2014 № 239-V (shall be enforced upon expiry of 10 calendar days after its first official publication);
      7) is excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 29.09.2014 № 239-V (shall be enforced upon expiry of 10 calendar days after its first official publication);
      8) is excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 29. 09. 2014 № 239-V (shall be enforced upon expiry of 10 calendar days after its first official publication);
      9) Is excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan, dated 25.01.2012 № 548-IV (shall be enforced upon expiry of ten calendar days from the date of its first official publication);

10) shall take decision on the seizure of rare and endangered plant species, their parts or derivatives and confirm the amount of their seizure;

11) establish the basic rates for assessment of damage, caused by violation of the forest legislation of the Republic of Kazakhstan;

      12) is excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 29.09.2014 № 239-V (shall be enforced upon expiry of 10 calendar days after its first official publication);
      13) is excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 29.09. 2014 № 239-V (shall be enforced upon expiry of 10 calendar days after its first official publication);
      14) (Is excluded);
      15) is excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 29.09.2014 № 239-V (shall be enforced upon expiry of 10 calendar days after its first official publication);
      16) is excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 29. 09. 2014 № 239-V (shall be enforced upon expiry of 10 calendar days after its first official publication);
      17) is excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 29.09.2014 № 239-V (shall be enforced upon expiry of 10 calendar days after its first official publication);
      17-1) is excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 29. 09. 2014 № 239-V (shall be enforced upon expiry of 10 calendar days after its first official publication);
      17-2) is excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 29. 09. 2014 № 239-V (shall be enforced upon expiry of 10 calendar days after its first official publication);
      17-3) excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 28.10.2019 № 268-VI (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after the day of its first official publication);
      17-4) is excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 29. 09. 2014 № 239-V (shall be enforced upon expiry of 10 calendar days after its first official publication);
      17-5) is excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 29. 09. 2014 № 239-V (shall be enforced upon expiry of 10 calendar days after its first official publication);
      17-6) is excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 29. 09. 2014 № 239-V (shall be enforced upon expiry of 10 calendar days after its first official publication);
      17-7) is excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 29.09.2014 № 239-V (shall be enforced upon expiry of 10 calendar days after its first official publication);
      17-8) is excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 29. 09. 2014 № 239-V (shall be enforced upon expiry of 10 calendar days after its first official publication);
      17-9) is excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 29. 09. 2014 № 239-V (shall be enforced upon expiry of 10 calendar days after its first official publication);
      17-10) is excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 29. 09. 2014 № 239-V (shall be enforced upon expiry of 10 calendar days after its first official publication);
      17-11) is excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 29 .09. 2014 № 239-V (shall be enforced upon expiry of 10 calendar days after its first official publication);
      17-12) is excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 29. 09. 2014 № 239-V (shall be enforced upon expiry of 10 calendar days after its first official publication);
      17-13) is excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 29. 09. 2014 № 239-V (shall be enforced upon expiry of 10 calendar days after its first official publication);
      17-14) is excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 29. 09. 2014 № 239-V (shall be enforced upon expiry of 10 calendar days after its first official publication);
      17-15) is excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 29. 09. 2014 № 239-V (shall be enforced upon expiry of 10 calendar days after its first official publication);
      17-16) is excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 29. 09. 2014 № 239-V (shall be enforced upon expiry of 10 calendar days after its first official publication);
      17-17) is excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 29/ 09. 2014 № 239-V (shall be enforced upon expiry of 10 calendar days after its first official publication);
      17-18) is excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 29. 09. 2014 № 239-V (shall be enforced upon expiry of 10 calendar days after its first official publication);
      17-19) is excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 29.09.2014 № 239-V (shall be enforced upon expiry of 10 calendar days after its first official publication);
      17-20) is excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 15. 06. 2017 № 73-VI (shall be enforced upon expiry of 10 calendar days after its first official publication);
      18) excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 19.04.2023 № 223-VII (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication).
      Footnote. Article 12, as amended by the Laws of the Republic of Kazakhstan dated 20.12.2004 № 13; dated 10.12.2008 № 101-IV (shall be enforced from 01.01.2009); dated 06.01.2011 № 379-IV (shall be enforced upon expiry of ten calendar days from the date of its first official publication); dated 05.07.2011 № 452-IV (shall be enforced from 13.10.2011); dated 25.01.2012 № 548-IV (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication.; dated 03.07.2013 № 124-V (shall be enforced upon expiry of 10 calendar days after its first official publication); dated 16.05.2014 № 203-V (shall be enforced upon expiry of six months after its first official publication); dated 29. 09. 2014 № 239-V (shall be enforced upon expiry of 10 calendar days after its first official publication); dated 15. 06. 2017 № 73-VI (shall be enforced upon expiry of 10 calendar days after its first official publication); dated 28.10.2019 № 268-VI (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after the day of its first official publication); dated 19.04.2023 № 223-VII (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication).

Article 13. The competence of the authorized body

Footnote. The heading as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 19.04.2023 № 223-VII (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication).

1. The authorized body shall:

1) possess and use the state forest resources within its competence, established by the Government of the Republic of Kazakhstan;

1-1) form and implement state forest policy;

2) excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 03.07.2013 № 124-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication);

3) organize and ensure protection, conservation, reforestation and afforestation, forest management at the state forest resources, which is under its management;

4) develop and approve regulatory legal acts of the Republic of Kazakhstan in protection and use of forest resources, reforestation and afforestation;

4-1) carry out state control over the quality of implementation of forest management measures and their compliance with forest planning projects on the plots of the state forest fund;

5) exercise state control and supervision over the condition, protection, defense, use of the forest fund, reproduction of forests and afforestation;

5-1) carry out state control and supervision over:

quantitative and qualitative changes in the forest fund, its sanitary condition;

the procedure for transferring forest resources for forest use in state forest fund plots and compliance with long-term and short-term forest use agreements;

fulfillment of fire safety requirements in forests, measures to prevent forest fires, to ensure their timely detection and liquidation, as well as the accuracy of accounting of the area of burned areas and determination of the damage caused by fires to the state forest fund, the timeliness of measures taken to eliminate the consequences of forest fires;

implementation of measures to protect forests from pests and diseases, timeliness of measures taken to prevent the emergence, spread, accuracy of accounting and forecasting of forest pests and diseases, weakening and death of plantations from adverse impacts of natural and anthropogenic nature;

allotment of harvesting areas;

compliance with the rules of timber release and felling, other rules of forest management in state forest fund plots;

observance of protection regimes in the forests of specially protected natural territories;

observance of forest seed zoning, rules of harvesting, processing, storage and use of forest seeds and control over their quality, nursery management in state forest fund plots;

utilization of lands of the forest fund in accordance with their intended purpose and protection of these lands;

Il & LI note!
An amendment is provided for by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 06.04.2024 № 71-VIII in item eleven of subparagraph 5-1) (shall be enforced from 31.12.2025).

compliance with the procedure for the use of the state forest fund during construction works, mining of minerals, laying of communications and other works not related to forestry and forest use;

6) develop and approve the allowable cutting areas in the state forest resources and the age of cuttings;

7) Is excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 13.06.2013 № 102-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication);

8) shall develop and approve the rules for keeping state records of the forest fund, state forest cadastre, state monitoring of forests and forest management on the territory of the state forest fund and ensure their maintenance;

9) Is excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan, dated 05.07.2011 № 452-IV (shall be enforced from 13.10.2011);

10) cooperate internationally in forest relations in the order, defined by the legislation of the Republic of Kazakhstan;

11) hear a report of the head of the structural subdivision of local executive body of the oblast, city of republican significance, the capital, managing the forestry and the heads of forest institutions and environmental organizations on condition, protection, conservation and use of forest resources, reforestation and afforestation;

12) shall suspend, restrict, terminate the right of the forest use in the areas of the state forest fund, as well as works that present a danger to the state and reproduction of forests under its jurisdiction, in accordance with the legislation of the Republic of Kazakhstan;

13) define directions for scientific and technological development, organizes scientific research and environmental surveys in protection and use of forest resources, reforestation and afforestation, forest breeding and forest seed growing;

14) organize and conduct biddings to provide forest resources to the long-term forest management in the state forest resources, that are under its control, with participation of local representative and executive bodies of the oblast, city of republican significance the capital;

15) consider the cases on administrative violations in forest legislation of the Republic of Kazakhstan, the legislation of the Republic of Kazakhstan on protection, reproduction and use of wildlife and the specially protected natural areas;

16) (Is excluded);

17) shall develop and approve methodological instructions: calculation of rates of payment for the forest use on the plots of the state forest fund; on accounting and determination of damage caused by fires on the territory of the forest fund; on the record and determination the amount of illegal cutting and damage caused by illegal cutting of forests on the territory of the forest fund;

18) Is excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan, dated 10.07.2012 № 36-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication);

18-1) coordinate the work of departments of local executive bodies of oblasts, cities of republican significance, the capital, managing the forestry, and forest institutions and environmental organizations for protection, conservation and use of the forest resources, reforestation and afforestation;

18-2) is excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 16. 05. 2014 № 203-V (shall be enforced upon expiry of six months after its first official publication);

18-3) approve forest management projects;

18-4) develop and approve the rules for issuing permits by the administrative authority for import into the territory of the Republic of Kazakhstan, export and (or) re-export from the territory of the Republic of Kazakhstan of flora objects, its parts and derivatives, subject to the Convention on International Trade in Endangered Species of Wild Fauna and Flora;

18-5) form in accordance with the Rules for distributing standing timber in the areas of state forest fund and approve annual volumens of sanitary and other felling of forests in areas of the state forest fund, not defined by forest planning materials, in the course of liquidation of consequences resulting from natural and climatic factors, forest damage by pests and diseases;

18-6) develop and approve forest seed zoning;

18-7) develop and approve the rules of encouragement and the procedure for awarding honorary titles, badges and diplomas for forestry management;

18-8) develop and approve the rules for implementation of aviation work for protection and safety of the forest fund;

18-9) develop and approve the rules for organization and functioning of a school forestry in consultation with the authorized state body for education;

18-10) develop and approve the inventory procedures for forest crops, nurseries, areas, with the measures taken to support natural reforestation and the areas, planned for natural forest planting in the state forest resources;

18-11) develop and approve the instruction for forest management;

18-12) shall develop and approve the rules for granting forest land plots for construction sites on the lands of the state forest fund, where forest resources are provided for long-term forest use for recovering, recreational, historical, cultural, tourist and sporting purposes, hunting needs, collateral use in forests;

18-13) excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 06.04.2024 № 71-VIII (shall be enforced upon expiry of sixty calendar days after its first official publication).

18-14) shall develop and approve the list of derivatives;

18-15) shall submit to the Government of the Republic of Kazakhstan proposals for the removal of rare and endangered plant species, their parts or derivatives and the confirmation of their seizures;

18-16)shall develops and approve in an agreement with the central authorized body on budget planning, the natural norms for providing uniforms with signs of distinction (without shoulder straps) of the officials of the state forest inspection of the Republic of Kazakhstan and the state forest guard of the Republic of Kazakhstan;

18-17) shall develop and approve samples and the order of wearing uniforms with signs of distinction (without shoulder straps) of officials of the state forest inspection of the Republic of Kazakhstan and the state forest guard of the Republic of Kazakhstan;

18-18) shall develop and approve the rules for harvesting, processing, storage and use of forest seeds and control over their quality;

18-19) make proposals to the Government of the Republic of Kazakhstan on categorization of the state forest resources;

18-20) shall develop and approve the rules for the release of standing timber and forest cutting on the areas of the state forest fund;

18-21) shall develop and approve the rules for establishing the width of forbidden forest bands along the banks of rivers, lakes, reservoirs, canals and other water objects;

18-22) develop the basic rates to assess the damage, caused by violation of the forest legislation of the Republic of Kazakhstan;

18-23) shall develop and approve the norms and standards for protection, defense, use of forest resources, reproduction of forests and afforestation on the areas of the state forest fund;

18-24) shall develop and approve the rules for the preparation of resin, wood juices, secondary wood resources, collateral use in forests on the territory of the state forest fund;

18-25) shall develop and approve the rules for reproduction of forests and afforestation;

18-26) shall develop and approve the rules for the use of plots of the state forest fund for growing planting stock and plantations of special purpose;

18-27) develop and approve a list of highly dangerous pests and forest diseases, except for quarantine species, and the procedure for combating them;

18-28) shall develop and approve the forms of a forest felling ticket and a forest usage permit, the rules for their recording, storage, filling and issuing;

18-29) shall develop and approve the rules for conducting inspection of felling sites on the areas of the state forest fund;

18-30) shall develop and approve the rules for applying stamps in the state forest fund;

18-31) shall develop and approve the rules for recording, determining and reimbursing damage caused by fires on the territory of the forest fund;

18-32) shall develop and approve the rules for recording and determining the amount of illegal forest cutting and damage caused by illegal cutting on the territory of the forest fund;

18-33) shall develop and approve, on an agreement with the central authorized body on budget planning, the standards for the location of fire extinguishing equipment in the places of forest, recreational, historical, cultural, tourist, sports and other events on the territory of the state forest fund;

18-34) excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 28.10.2019 № 268-VI (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after the day of its first official publication);

18-35) shall develop and approve the rules for reimbursement of expenses for laying and cultivation of plantations of fast-growing tree and shrub species, creation and development of private forest nurseries;

18-36) shall develop and approve the regulation on the forest fire station of the state forest owner;

18-37) is excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 24.05.2018 № 156-VI (shall be enforced upon ten calendar days after the day of its first official publication);

18-38) shall develop and approve the regulation on state forest protection;

18-39) shall define the requirements for fire prevention plans developed by forest users in the long-term forest management;

18-40) shall exercises state control over local executive bodies of oblasts, cities of republican significance, the capital, in charge of forestry and specially protected natural territories;

18-41) shall develop and approve the rules for allocation and taxation of cutting areas on the sites of the state forest fund;

18-42) is excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 29. 03. 2016 № 479-V (shall be enforced upon expiry of twenty-one calendar days after its first official publication);

18-43) shall decide to ban the cutting of forests in the areas of the state forest fund in the event of a threat of degradation or death of forests;

18-44) shall develop and approve the procedure of transferring from the category of forest fund lands to the lands of other categories for purposes not related to forest management;

18-45) shall develop and approve the forms of acts of officials of the state forest inspection of the Republic of Kazakhstan and the state forest protection of the Republic of Kazakhstan;

18-46) shall approves the symbolics (emblem and flag) of the forestry establishment, which is under its departmental subordination;

18-47) issue the permits for import into the territory of the Republic of Kazakhstan, export and (or) re-export from the territory of the Republic of Kazakhstan of flora objects, its parts and derivatives, subject to the Convention on International Trade in Endangered Species of Wild Fauna and Flora;

18-48) shall develop and approve the rules of transferring the lands of other categories to the forest fund lands;

18-49) issue an opinion (approval document) for export from the customs territory of the Eurasian Economic Union of certain wild plants and wild medicinal raw materials, including rare and endangered ones;

18-50) issue a license for export from the customs territory of the Eurasian Economic Union of certain wild plants and wild medicinal raw materials, including rare and endangered ones;

18-51) develop and approve the rules for carrying out work in the state forest fund, not related to forestry and forest management;

18-52) develop and approve the rules for reclamation of disturbed land plots on the lands of the state forest fund and its transfer to the forest owner in the course of uranium mining by underground borehole leaching;

18-53) organize, within its competence, a vulnerability evaluation to climate change;

18-54) identify, within its competence, priorities and measures for adaptation to climate change;

18-55) implement climate change adaptation measures within its competence;

18-56) monitor and evaluate the effectiveness of climate change adaptation measures identified within its competence and adjust these measures based on monitoring and evaluation;

19) carry out other functions, provided by this Code and other laws of the Republic of Kazakhstan, acts of the President of the Republic of Kazakhstan and the Government of the Republic of Kazakhstan.

The office of the authorized authority carries out its activities within the competence established by the authorized authority.

      2. Excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 19.04.2023 № 223-VII (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication).
      3. Excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 19.04.2023 № 223-VII (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication).
      Footnote. Article 13, as amended by the Laws of the Republic of Kazakhstan dated 20.12.2004 № 13; dated 31.01.2006 № 125; dated 10.12.2008 № 101-IV (shall be enforced from 01.01.2009); dated 17.07.2009 № 188-IV (the order of enforcement see Art. 2); dated 19.03.2010 № 258-IV; dated 06.01.2011 № 378-IV (shall be enforced upon expiry of ten calendar days from the date of its first official publication); dated 05.07.2011 № 452 - IV (shall be enforced from 13.10.2011); dated 25.01.2012 № 548-IV (shall be enforced upon expiry of ten calendar days from the date of its first official publication); dated 10.07.2012 № 36-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days from the date of its first official publication); dated 13.06.2013 № 102-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days from the date of its first official publication); dated 03.07.2013 № 124-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days from the date of its first official publication); dated 16.05.2014 № 203-V ( shall be enforced upon expiry of six months after its first official publication); dated 29. 09. 2014 № 239-V (shall be enforced upon expiry of 10 calendar days after its first official publication); dated 29 .09. 2016 № 479-V (shall be enforced upon expiry of twenty-one calendar days after its first official publication); dated 15.06. 2017 № 73-VI (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication); dated 24.05.2018 № 156-VI (shall be enforced upon the expiration of ten calendar days after the day of its first official publication); dated 28.10.2019 № 268-VI (order of enforcement see. Article 2); dated 02.01.2021 № 401-VI (shall enter into force from 01.07.2021); dated 06.04.2024 № 71-VIII (shall be enforced upon expiry of sixty calendar days after its first official publication); dated 19.04.2023 № 223-VII (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication).

Article 14. Competence of local representative bodies of oblasts, cities of republican significance the capital in the field of protection, conservation and use of forest resources, reforestation and afforestation

Local representative bodies of oblasts, cities of republican significance, the capital shall:

1) Is excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 03.07.2013 № 124-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days from the date of its first official publication);

2) approve the rates of payment for forest use in state forest fund plots (except for the rates for timber released on the root) on the basis of calculations made by local executive bodies of regions, cities of republican significance, the capital city, agreed with the territorial subdivisions of the department of the authorized body (hereinafter - territorial subdivisions);

3) hear the reports of the local executive bodies of oblasts, cities of republican significance, the capital, and organizations on condition, conservation, protection and use of the forest resources, which is managed by them, reforestation and afforestation;

4) carry out other functions to protect the rights and legal interests of citizens in accordance with the legislation of the Republic of Kazakhstan.

Footnote. Article 14 is in the wording of the Law of the Republic of Kazakhstan dated 20.12.2004 № 13; as amended by the Laws of the Republic of Kazakhstan dated 05.07.2011 № 452-IV (shall be enforced from 13.10.2011); dated 25.01.2012 № 548-IV (shall be enforced upon expiry of ten calendar days from the date of its first official publication); dated 03.07.2013 № 124-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days from the date of its first official publication); dated 06.04.2024 № 71-VIII (shall be enforced upon expiry of sixty calendar days after its first official publication).

Article 15. Competence of local executive bodies of oblasts, cities of republican significance, the capital in the field of protection and use of forest resources, reforestation and afforestation

Local executive bodies of oblasts, cities of republican significance, the capital shall:

1) Is excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 03.07.2013 № 124-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days from the date of its first official publication);

1-1) participate in development of proposals for the national forest policy and its implementation;

2) organize and ensure conservation, protection, reforestation and afforestation, forest management, control over the forest use in the state forest reserve, which is under their jurisdiction;

3) develop, adopt and implement annual action plans for forest fire prevention and control over them at the state forest resources;

4) define the procedure for involving individual and legal entities, as well as fire-fighting equipment, vehicles and other devices of the organizations to fight forest fires, and provide the individuals, involved in the work, with vehicles, fire-fighting devices, food and medical care;

5) shall support functioning of voluntary fire fighting units in accordance with the legislation of the Republic of Kazakhstan;

6) create a reserve of fuel and lubricants for the forest fire season to fight fires in the state forest resources;

7) control over peasant and individual farms and other agricultural organizations, burning stubble, stubbly and other crop residues in agricultural fields, pastures and hayfields, burning of herbaceous vegetation in the areas, adjacent to the forest resources;

8) organize fire-fighting campaigns, regular publications in the media on protection of forests, and fire safety in forests;

9) coordinate the control over the forest fires in the oblast with establishment of special committees, if necessary;

10) organize control over forest pests and diseases in the territory of the forest resources to improve its sanitary condition;

11) take decisions on prohibition of stay of individuals in the territory of the state forest resources, restriction of the right to forest use during aerial-chemical, aerial-biological and aerosol measures against forest pests and diseases, as well as during high fire danger in the woods;

12) prepare materials for the state registration of the forest resources, the state forest inventory, the state monitoring of forests, that are under their functional jurisdiction, to submit them to the authorized body;

13) accept the finished objects and the ready-made products, made in the result of forest management activities in the state forest resources, which are under their functional jurisdiction;

13-1) develop draft payment rates for forest use in the lands of the state forest resources (except for the rates for standing timber);

14) organize and conduct tenders for provision of forest resources to the long-term forest management in the state forest resources, that are under their functional jurisdiction, with participation of the authorized body and the local representative body of the oblast;

15) (Is excluded);
15-1) is excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 24.05.2018 № 156-VI (shall be enforced upon the expiration of ten calendar days after the day of its first official publication);

15-2) shall provide forest users with land plots for objects construction on the lands of the state forest fund under their jurisdiction, where forest resources are provided for long-term forest use for recovering, recreational, historical, cultural, tourist and sports purposes; needs of hunting; collateral use in forests;

15-3) excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 28.10.2019 № 268-VI (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after the day of its first official publication);

15-4) shall approve the symbolics (emblem and flag) of the forestry establishment, which is under their departmental subordination;

15-5) shall carry out transferring of lands of other categories to the forest fund lands in the manner determined by the authorized body;

16) in the interests of local state management, carry out other powers, delegated to the local executive bodies by the legislation of the Republic of Kazakhstan.

Footnote. Article 15, as amended by the Laws of the Republic of Kazakhstan dated 20.12.2004 № 13, dated 05.07.2011 № 452-IV (shall be enforced from 13.10.2011); dated 25.01.2012 № 548-IV (shall be enforced upon expiry of ten calendar days from the date of its first official publication); dated 03.07.2013 № 124-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days from the date of its first official publication dated 11.04.2014 № 189-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication); dated 29. 09. 2014 № 239-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication); dated 29. 03. 2016 № 479-V (shall be enforced upon expiry of twenty-one calendar days after its first official publication); dated 15. 09. 2017 № 73-VI (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication); dated 24.05.2018 № 156-VI (shall be enforced upon the expiration of ten calendar days after the day of its first official publication); dated 28.10.2019 № 268-VI (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after the day of its first official publication);

Article 16. (Article 16 is excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 20 December, 2004 № 13)

Article 17. (Article 17 is excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 20 December, 2004 № 13)

Article 18. The main activity of a forestry institution

Footnote. The title is in the wording of the Law of the Republic of Kazakhstan dated 25.01.2012 № 548-IV (shall be enforced upon expiry of ten calendar days from the date of its first official publication).

Forestry institution shall:

1) is excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 03.07.2013 № 124-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days from the date of its first official publication);

2) take measures on protection, reforestation and afforestation, maintenance of regular forest seed plots and seed plantations, harvesting, processing and storage of forest seeds;

3) in accordance with the forest management projects, define the forest management areas and volumes;

4) prepare materials to put forest resources out to the tenders;

5) ensure the sustainable use of forest resources;

6) issue felling and forest licenses for forest management;

7) take measures to prevent and suppress violations in ??the forest legislation of the Republic of Kazakhstan, the legislation of the Republic of Kazakhstan on protection, reproduction and use of wildlife and the specially protected natural areas;

8) be involved in the works on the state forest resources’ recording, the state forest cadastre, the state monitoring of forests, forest management at the state forest resources;

9) accept the completed facilities and finished output, produced in the result of forest management activities by forest users, in accordance with the forest and civil legislation of the Republic of Kazakhstan;

      10) (Is excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 7 July, 2006 № 176 (shall be enforced from the date of its first official publication);
      11) (Is excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 7 July, 2006 № 176 (shall be enforced from the date of its first official publication);
      12) (Is excluded);

13) take measures to protect wildlife in the state forest resources, provided under the right of forest tenure.

14) form and approve the annual volume of forest felling on the plots of the state forest fund, provided on the right of forest ownership, in accordance with the forest inventory materials.

The annual volume of forest felling shall be approved by the forestry institution in coordination with the territorial subdivision of the forestry organization;

15) shall develop the symbolics (emblem and flag) of the forest establishment.

16) provide forest users with plots for construction objects on the plots of the state forest fund, provided on the right of forest ownership, where forest resources are provided for long-term forest use for health improvement, recreational, historical and cultural, tourist and sports purposes; needs of hunting economy; incidental forest use.

Footnote. Article 18, as amended by the Laws of the Republic of Kazakhstan dated 20.12.2004 № 13; dated 07.07.2006 № 176 (shall be enforced from the date of its first official publication); dated 25.01.2012 № 548-IV (shall be enforced upon expiry of ten calendar days from the date of its first official publication); dated 03307.2013 № 124-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days from the date of its first official publication); dated 15.06.2017 № 73-VI (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication); dated 06.04.2024 № 71-VIII (shall be enforced upon expiry of sixty calendar days after its first official publication).

Article 18-1. Types of activities of the republican state enterprises in the field of conservation, protection, use of forest resources, reforestation and afforestation

Republican state enterprises in the field of conservation, protection, use of forest resources, reforestation and afforestation shall carry out the following functions:

1) forest management in the state forest resources;

2) aerial works for protection and conservation of forest resources;

3) reforestation and afforestation;

4) artificial breeding of flora;

5) forestry development.

Footnote. Chapter 3 is supplemented by Article 18-1, in accordance with the Law of the Republic of Kazakhstan dated 25.01.2012 № 548-IV (shall be enforced upon expiry of ten calendar days from the date of its first official publication.)

Chapter 4. State control and supervision in the field of protection, safety, use of the forest fund, reforestation and afforestation

Footnote. Title of Section 4 as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan № 156-VI dated 24.05.2018 (shall be enforced upon ten calendar days after the day of its first official publication); as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 28.10.2019 № 268-VI (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after the day of its first official publication).

Article 19. State control and supervision in the field of protection, safety, use of the forest fund, reforestation and afforestation

Footnote. Heading of Article 19 as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 28.10.2019 № 268-VI (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after the day of its first official publication).

1. The state control and supervision in the field of protection, safety, use of the forest fund, reforestation and afforestation shall be carried out with the purpose of observance by all physical and legal persons of the order of use of the forest fund established by the legislation of the Republic of Kazakhstan, rules of forestry management, including protection, protection, reforestation and afforestation, their account, and also other rules and norms provided by the forest legislation of the Republic of Kazakhstan, legislation of the Republic of Kazakhstan in the field of protection, reproduction and use of fauna and in the field of specially protected natural areas.

2. State control and supervision in the field of protection, safety, use of the forest fund, reforestation and afforestation shall be carried out by the department of the authorized authority and its territorial divisions, other state authorities within their competence, established by the Laws of the Republic of Kazakhstan.

3. State control and supervision in the field of protection, safety, use of the forest fund, reforestation and afforestation shall be carried out by means of inspections and observations.

Inspection shall be carried out in accordance with this Code.

Footnote. Article 19 in the edition of the Law of the Republic of Kazakhstan dated 24.05.2018 № 156-VI (shall be enforced upon expiration of ten calendar days after the day of its first official publication); as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 28.10.2019 № 268-VI (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after the day of its first official publication).

Article 19-1. The procedure for carrying out inspections in the field of protection, safety, use of the forest fund, reforestation and afforestation with visiting the subject (object) of control and supervision

1. The activities in the field of protection, safety, use of the forest fund, reforestation and afforestation shall be subject to inspections with visiting the subject (object) of control and supervision.

2. An official of the department of the authorized authority, territorial divisions shall inspect the works and measures in the field of protection, safety, use of the forest fund, reforestation and afforestation, as well as control over the unauthorized removal of flora and fauna objects with visiting the subject (object) of control and supervision.

3. Based on the results of inspections, depending on the established violations of the requirements of the forest legislation of the Republic of Kazakhstan, officials of the department of the authorized authority, territorial divisions carrying out state control over the condition, protection, safety, use of the forest fund, reforestation and afforestation, shall issue an act on the results of inspection and a prescription on elimination of the identified violations in cases of violations.

4. In the absence of violations of the requirements established by the forest legislation of the Republic of Kazakhstan in accordance with Paragraph 2 of Article 132 of the Entrepreneurial Code of the Republic of Kazakhstan, during the inspection, a corresponding entry shall be made in the act on the results of inspection.

5. An official of the department of the authorized authority, territorial divisions shall immediately transfer materials to law enforcement agencies if the damage is one hundred Monthly Calculation Indexes established by the Law on republican budget and effective as of January 1 of the corresponding financial year, or exceeding it, or draws up a protocol on administrative offense, if the damage is up to one hundred Monthly Calculation Indexes established by the Law on republican budget and effective as of January 1 of the corresponding financial year, in case of detection:

1) on the territory of the state forest fund of violations on:

fact of illegal logging;

destruction or damage to trees and bushes;

destruction or damage of forest crops, seedlings, transplants in forest nurseries and plantations, young stands of natural origin, undergrowth, self-seeding in areas intended for reforestation and afforestation;

destruction or damage to trees and bushes as a result of careless handling of fire or other source of increased danger;

2) deliberate destruction or damage to objects of the state natural reserve fund.

6. Frequency of inspections:

complex shall be held once a year;

thematic - four times a year (spring and autumn revisions of visits, preparation for a fire hazardous season, cultural work).

The terms of inspections shall be no more than ten working days and with the extension of the term of inspections - up to five working days. The grounds for extending the inspection period shall be:

1) natural and climatic factors (forest fires, river floods, avalanches, rockfalls, mudflows, snowfalls, hurricanes, downpours, and others);

2) newly revealed circumstances (detected volume of illegal logging, determination of the areas of affected areas of reforestation, etc.).

7. Unscheduled inspections shall be assigned upon applications of individuals or legal entities on specific facts of causing harm to life, human health, environment, rights and legitimate interests of individuals and legal entities, the state, the requirements of the prosecutor and other law enforcement agencies, appeals of state bodies, control of elimination of violations that are grounds for application of prompt response measures, as well as in cases of large forest fires and detection of illegal logging.

The terms for unscheduled inspections shall be no more than five working days and with an extension of inspection period - up to three working days.

8. In terms of scope, inspections shall be subdivided into:

1) complex;

2) thematic.

Complex inspection shall be an inspection of the activities of subjects (objects) of control and supervision on a set of issues related to compliance with the requirements of the forest legislation of the Republic of Kazakhstan in terms of protection, safety, use of the forest fund, reforestation and afforestation, as well as control over the unauthorized removal of flora and fauna.

Thematic check shall be an inspection of the activities of subjects (objects) of control and supervision on certain issues of compliance with the requirements of the forest legislation of the Republic of Kazakhstan in terms of protection, safety, use of the forest fund, reforestation and afforestation.

9. The ground for appointment of an inspection shall be the order of the first head of the department of the authorized authority or the first head of the territorial division. The grounds for issuing the corresponding order shall be:

1) analysis and monitoring of the activities of subjects (objects) of control and supervision;

2) annual inspection schedule;

3) results of monitoring of previous inspections.

4) space monitoring data containing signs of violations of the legislation of the Republic of Kazakhstan.

10. Officials of the department of the authorized authority, territorial divisions, who arrived for inspection, shall be obliged to present to the subject:

1) order on appointment of inspection;

2) service certificate;

3) if necessary - permission of the competent authority to visit sensitive facilities.

The start of inspection shall be the date of delivery to the inspected subject of the order on appointment of inspection.

11. The results of inspections can be appealed by the inspected subject in the manner prescribed by the Legislation of the Republic of Kazakhstan.

12. Territorial divisions shall monitor the execution and materials on the facts of revealed violations of the forest legislation of the Republic of Kazakhstan in various instances, taking into account the current terms of appeal and execution of decisions.

13. In order to record violations, analyze their dynamics in terms of the number, types and locations of violations by territorial divisions, a log of violations of the forest legislation of the Republic of Kazakhstan, seized instruments of illegal nature use and illegally obtained forest resources and wildlife objects shall be kept.

14. Inspections with visiting the subject (object) of control and supervision shall be invalidated if they are carried out by officials of the department of the authorized authority, territorial divisions in gross violations of the requirements for organizing and conducting inspections.

Consideration of application by a higher state authority of subject of control and supervision on cancellation of the act on the results of inspection due to the invalidity of the inspection and cancellation of the prescription on elimination the revealed violations due to the invalidity of the results of the inspection with visiting the subject (object) of control and supervision shall be carried out within ten working days from the date filing an application.

Recognition by a higher state authority of the results of inspection with visiting the subject (object) of control and supervision invalid shall be the ground for their cancellation.

The act on the results of inspection and prescription on elimination of the violations revealed following the results of inspections with visiting the subject (object) of control and supervision, recognized as invalid, cannot be evidence of violation by the subjects of control and supervision of the requirements established in accordance with Paragraph 2 of Article 132 of the Entrepreneurial Code of the Republic of Kazakhstan.

Gross violations of inspections include:

1) absence of grounds for conducting an inspection with visiting the subject (object) of control and supervision;

2) absence of the order on appointment of inspection with visiting the subject (object) of control and supervision;

3) failure to submit to the subject of control and supervision of the order on appointment of inspection with visiting the subject (object) of control and supervision;

4) appointment of inspections with visiting the subject (object) of control and supervision by the department of an authorized authority, territorial divisions on issues that are not within their competence;

5) violation of the terms of inspections with visiting the subject (object) of control and supervision.

15. When conducting an inspection with visiting the subject (object) of control and supervision, officials of the department of the authorized authority, territorial divisions shall not be entitled to:

1) require the provision of documents, information, if they are not objects of inspection or not relate to the subject of inspection;

2) disclose and (or) disseminate information obtained as a result of inspection with visiting the subject (object) of control and supervision and constituting a commercial, tax or other secret protected by law, except for cases provided by the Laws of the Republic of Kazakhstan;

3) exceed the established terms for inspection with visiting the subject (object) of control and supervision;

4) conduct an inspection with visiting the subject (object) of control and supervision, in relation to which the inspection was previously conducted with visiting the subject (object) of control and supervision by its superior (subordinate) authority or other state authority, on the same issue for one and the same the same period, except for the cases provided by Paragraph 7 of this Article;

5) carry out activities that are costly for the purpose of state control at the expense of the inspected subjects.

Footnote. Chapter 4 is supplemented with Article 19-1 in accordance with the Law of the Republic of Kazakhstan dated 28.10.2019 № 268-VI (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after the day of its first official publication); as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 06.04.2024 № 71-VIII (shall be enforced upon expiry of sixty calendar days after its first official publication): dated 21.05.2024 № 86-VIII (shall be enforced upon expiry of sixty calendar days after its first official publication).

Article 19-2. Prompt response measures and the procedure for their application

Footnote. The heading of Article 19-2 as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 06.04.2024 No. 71-VIII (shall be enforced upon expiry of sixty calendar days after its first official publication).

1. Measures of prompt response shall be methods of influencing the inspected subjects in order to prevent the onset of socially dangerous consequences, used in the course of implementation and based on the results of inspection.

1-1. Within the framework of an inspection in the region of protection, defense, use of the forest fund, forest reproduction and afforestation with a visit to the subject (object) of control and supervision, measures of prompt response may be applied in accordance with the Entrepreneur Code of the Republic of Kazakhstan and this Code.

2. Prompt response measures shall be applied by officials of the department of the authorized body, territorial subdivisions in case if the activity of subjects (objects) of control and supervision poses a direct threat to the conservation of biological diversity of forests, objects of the state natural reserve fund, cultural and natural heritage.

3. Measures of prompt response include:

1) detention and delivery of persons to law enforcement agencies who have committed offenses for forest legislation of the Republic of Kazakhstan in terms of protection, safety, use of the forest fund, reforestation and afforestation, as well as control over the unauthorized removal of flora and fauna objects, compliance with the requirements of the Legislation of the Republic of Kazakhstan in the field of protection, reforestation and use of wildlife and specially protected natural areas;

2) seizure from individuals and legal entities, as well as from officials of illegally obtained forest resources and resources of the animal world, tools for their extraction, as well as vehicles;

3) suspension of the activities of state forest owners or forest users by suspending for a period not exceeding three working days the validity of a felling permit or forestry permit;

4) limitation of types of forest use;

5) termination of the right to forest use in accordance with the Legislation of the Republic of Kazakhstan.

4. The grounds for application of prompt response measures and their types shall be violations of the requirements specified in paragraph 5 of Article 19-1 of this Code.

5. Upon detection of a violation, which is the basis for application of measures of prompt response, an official of the authorized body, territorial subdivisions at the place of committing the violation shall draw up an act of supervision and deliver it to the subject of control and supervision in accordance with Article 153 of the Entrepreneur Code of the Republic of Kazakhstan.

6. After registration of the act of supervision the official of the authorized body, territorial subdivisions shall directly apply the operational response measure.

7. Refusal to receive the act of supervision shall not be a ground for its non-execution.

8. The subject of control and supervision shall be obliged to eliminate the revealed violations, which are the grounds for application of an operational response measure, within the terms specified in the act of supervision.

9. In case of failure to eliminate revealed violations, which are the grounds for application of prompt response measures, officials of the department of the authorized body, territorial subdivisions shall take measures to bring the persons who committed violations to responsibility established by the laws of the Republic of Kazakhstan.

10. Upon expiry of the deadlines for elimination of violations of the requirements specified in the acts on the results of the inspection and the order to eliminate the identified violations, an unscheduled inspection shall be conducted to monitor the elimination of the identified violations of the requirements, which are the basis for the application of an operational response measure.

11. The act of supervision shall be terminated in case of confirmation by the territorial subdivision of the department of the authorized body of the elimination of the revealed violations, which are the basis for application of the prompt response measure, on the basis of the act on the results of the unscheduled inspection according to Article 19-1 of this Code.

12. Prior to the expiration of the terms stipulated by the instruction to eliminate the identified violations, the subject of control and supervision shall be obliged to provide information on the elimination of the identified violations with the attachment of materials (if necessary) proving the fact of elimination of the violation.

13. In case of disagreement with the results of the inspection, which resulted in the application of prompt response measures, the subject of control and supervision may file a complaint to recognize the act of supervision as invalid and cancel it.

A complaint shall be submitted to the superior state body in accordance with the procedure, provided for in Chapter 29 of the Entrepreneur Code of the Republic of Kazakhstan, or to the court in accordance with the procedure established by the legislation of the Republic of Kazakhstan.

Filing a complaint shall not suspend the execution of the act of supervision.

14. Grounds for invalidation of a supervisory act and its revocation shall be as follows:

1) absence of grounds for application of prompt response measures;

2) application of prompt response measures on the grounds not corresponding to this measure;

3) application of prompt response measures by the department of the authorized body, territorial subdivision on issues that are not within their competence.

15. Information on application of prompt response measures shall be sent to the state body, carrying out within its competence activities in the region of state legal statistics and special records, in the order determined by the General Prosecutor's Office of the Republic of Kazakhstan.

Footnote. Chapter 4 is supplemented with Article 19-2 in accordance with the Law of the Republic of Kazakhstan dated 28.10.2019 № 268-VI (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after the day of its first official publication); as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 06.04.2024 № 71-VIII (shall be enforced upon expiry of sixty calendar days after its first official publication).

Article 20. State forestry department of the Republic Kazakhstan

1. The State Forestry Inspectorate of the Republic of Kazakhstan consists of officials of the department of the authorized authority, territorial divisions carrying out state control and supervision in the field of protection, safety, use of the forest fund, reforestation and afforestation, wildlife and specially protected natural areas.

1-1. The head of the office of the authorized body shall be the Chief Forestry Inspector of the Republic of Kazakhstan.

2. Deputy heads of the office of the authorized body, responsible for protection, conservation and use of forest resources, reforestation and afforestation, wildlife and the specially protected natural areas, shall be the Chief Deputy Forestry Inspectors of the Republic of Kazakhstan.

3. The heads of structural subdivisions of the office of the authorized body, responsible for protection, conservation and use of forest resources, reforestation and afforestation, wildlife and the specially protected natural areas, shall be the senior state forestry inspectors of the Republic of Kazakhstan.

4. Specialists of the department of the authorized authority in charge of protection, safety, use of the forest fund, reforestation and afforestation, wildlife and specially protected natural areas shall be simultaneously state forest inspectors of the Republic of Kazakhstan.

5. The heads of territorial divisions shall be at the same time the chief state forest inspectors of the respective regions.

6. Deputy heads of territorial divisions in charge of protection, safety, use of the forest fund, reforestation and afforestation, wildlife and specially protected natural areas shall be simultaneously deputy chief state forest inspectors of the respective regions.

7. Heads of structural divisions of territorial divisions in charge of protection, safety, use of the forest fund, reforestation and afforestation, wildlife and specially protected natural areas shall be simultaneously chief state forest inspectors of the respective regions.

8. Specialists of territorial divisions in charge of protection, safety, use of the forest fund, reforestation and afforestation, wildlife and specially protected natural areas shall be simultaneously state forest inspectors of the respective regions.

Footnote. Article 20, as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 25.01.2012 № 548-IV (shall be enforced upon expiry of ten calendar days from the date of its first official publication) ; dated 24.05.2018 № 156-VI (shall be enforced upon ten calendar days after the day of its first official publication); dated 28.10.2019 № 268-VI (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after the day of its first official publication).

Article 21. The rights and obligations of the officials of the State forestry department of the Republic Kazakhstan

1. The officials of the state forestry department of the Republic of Kazakhstan shall be entitled:

1) exercise state control over all types of works and activities for the protection, defense, reproduction of forests and forest management, as well as over compliance with the procedure established by the legislation of the Republic of Kazakhstan, when carrying out work in the state forest fund that is not related to forestry and forest use, and give written instructions to individuals and legal entities to eliminate the identified deficiencies;

2) Is excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 25.01.2012 № 548-IV (shall be enforced upon expiry of ten calendar days from the date of its first official publication);

3) to draw up protocols on administrative violations in forest legislation of the Republic of Kazakhstan, the legislation of the Republic of Kazakhstan on protection, reproduction and use of wildlife and the specially protected natural territories;

3-1) to give instructions on elimination of violations of this Code and the regulations of the Government of the Republic of Kazakhstan on protection, conservation and use of forest resources, reforestation and afforestation;

3-2) to give a ruling:

on bringing the guilty persons to administrative responsibility in case of violation of forest legislation of the Republic of Kazakhstan;

in the manner and on the grounds stipulated by the laws of the Republic of Kazakhstan on seizure of extracted forest resources, means of transportation, instruments of their extraction for temporary storage;

3-3) to draw up a report on the inspection results;

4) to suspend, restrict, terminate the right of forest management in accordance with the laws of the Republic of Kazakhstan;

5) in the order, established by the legislation of the Republic of Kazakhstan, to bring suit to individual and legal entities for compensation of the damages, caused to the state forest resources through violation of the forest legislation of the Republic of Kazakhstan, the legislation of the Republic of Kazakhstan on protection, reproduction and use of wildlife and the specially protected natural territories;

6) to make presentations to the heads of the relevant state bodies on prosecution of the officials, who have violated the forest legislation of the Republic of Kazakhstan, the legislation of the Republic of Kazakhstan on protection, reproduction and use of wildlife and the specially protected natural territories, and on violations, resulting in criminal responsibility, to inform the law enforcement bodies for further proceeding decisions;

7) in the manner and on the grounds provided for by the laws of the Republic of Kazakhstan, seize illegally extracted forest resources, vehicles and other items that were instruments of the offense, and ensure their safety.

2. Officials of the state forestry inspection of the Republic of Kazakhstan shall be obliged to carry out control and supervision over:

1) quality of forest management activities and their compliance with the forest management projects in the state forest resources;

1-1) quantitative and qualitative changes in the forest resources, forest health, forest pathology condition in the forests;

2) with the procedure of transferring of forest resources to the forest use on the sites of the state forest fund and compliance with long-term and short-term forest use contracts;

3) implementation of fire safety requirements in forests, prevention of forest fires and their timely detection and elimination, as well as correct recording of the burnt area and assessment of the damage, caused by fires to the state forest resources, timely measures taken to eliminate the effects of forest fires;

4) control over the pests and forest diseases, timely prevention of their occurrence, spread, recording and forecasting of pests’ outbreaks and forest diseases, the weakening and destruction of plantings, caused by adverse effects of natural and man-made origin;

5) compliance with the rules for distributing standing timber in forests and felling, and other forest management rules in the state forest resources;

5-1) coupe demarcation;

6) compliance with the protection regimes in the forests of the specially protected natural territories;

7) observance of the seed zoning, the rules of harvesting, processing, storage and use of forest seeds, nursery management at the state forest resources;

8) the use of the forest resources’ lands in accordance with their purpose and protection of these lands;

Note!
An amendment is provided for by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 06.04.2024 № 71-VIII in subparagraph 9) (shall be enforced from 31.12.2025).

9) compliance with the order for use of the state forest resources during construction works, mining, laying communications and performing other works, not related to forest management and forest use;

10) implementation of other requirements of the forest legislation of the Republic of Kazakhstan, the legislation of the Republic of Kazakhstan on protection, reproduction and use of wildlife and the specially protected natural territories.

3. The officials of the state forestry department of the Republic of Kazakhstan shall be allowed to have, carry and use service weapons in accordance with the legislation of the Republic of Kazakhstan.

4. In accordance with the legislation of the Republic of Kazakhstan, the officials of the state forestry department of the Republic of Kazakhstan shall be provided with the uniform with the badges of rank (without shoulder straps) and service weapons.

The list of the positions of the officials, entitled to wear uniform with the badges of rank (without shoulder marks), samples of the uniforms with the badges of rank (without shoulder marks), the order of wearing are defined by the authorized body.

5. Officials of the State Forest Inspectorate of the Republic of Kazakhstan shall be subject to legal and social protection in accordance with the legislation of the Republic of Kazakhstan.

Footnote. Article 21, as amended by the Laws of the Republic of Kazakhstan dated 31.01.2006 № 125; dated 17.07.2009 № 188-IV (the order of enforcement see art. 2); dated 06.01.2011 № 379-IV (shall be enforced upon expiry of ten calendar days from the date of its first official publication); dated 25.01.2012 № 548-IV (shall be enforced upon expiry of ten calendar days from the date of its first official publication.); dated 29 .09. 2014 № 239-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication); dated 15. 06. 2017 № 73-VI (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication); dated 24.05.2018 № 156-VI (shall be enforced upon ten calendar days after the day of its first official publication); dated 28.10.2019 № 268-VI (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after the day of its first official publication); dated 02.01.2023 № 184-VII (shall be enforced upon expiry of sixty calendar days after its first official publication); dated 06.04.2024 № 71-VIII (shall be enforced upon expiry of sixty calendar days after its first official publication).

Article 21-1. The reports on inspections of the officials of the authorized body and territorial bodies, exercising the state control over the condition, conservation and protection of forest resources, their use, reforestation and afforestation

Footnote. Article 21-1 is excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 17.07.2009 № 188-IV (the order of enforcement see Art. 2).

Section 3. The right of forest tenure and forest use
Chapter 5. The right of forest tenure

Article 22. Provision of land plots of the state forest lands to the forest tenure right

1. Forest ownership right to the areas of the state forest resources shall occur on the right of permanent use.

2. The lands of the state forest resources on the right of forest tenure shall be provided to:

1) the forestry institutions and other state organizations of the authorized body for conservation and protection of the state forest resources, reforestation and afforestation, the integrated use of the state forest resources;

2) the state nature reserves, the state national natural parks, the state nature reservations, the state regional natural parks, the national botanical gardens, the state arboretums (hereinafter - the specially protected natural territories with the legal entity status), for the purposes, related to the activities of the specially protected natural territories.

3. The state legal entities, specified in paragraph 2 of this Article, that received the lands of the state forest resources under the right of a permanent land use, are the state forest owners.

4. The right to forest ownership shall be certified by the act for the permanent land use, issued by the authorized body on land relations.

Footnote. Article 22, as amended by the Laws of the Republic of Kazakhstan dated 07.07.2006 № 176 (shall be enforced from the date of its official publication); dated 25.01.2012 № 548-IV (shall be enforced upon expiry of ten calendar days from the date of its first official publication.)

Article 23. Creation of private forest ownership right

The right to private forest ownership shall arise on the lands of citizens of the Republic of Kazakhstan and non-state legal entities of the Republic of Kazakhstan without foreign participation, granted to them in private ownership or long-term land use in accordance with the Land Code of the Republic of Kazakhstan.

Footnote. Article 23 as amended by the Law of the RK dated 30.06.2021 № 59-VII (shall enter into force from 01.01.2022).

Article 24. The right of the state forest owners

The state forest owners shall have the right to:

1) use the state forest resources in the order, established by the legislation of the Republic of Kazakhstan;

2) shall implement forest management on the areas of the state forest fund in the manner defined by this Code;

2-1) attract individual and legal entities to the cleaning in case of natural emergencies, resulted in shiftable clutter (wind-thrown, snag trees), on a contract basis;

3) construct facilities and structures on the lands of the state forest resources, required for forest management and forest use, in accordance with the design and technical documentation in consultation with the territorial subdivisions;

4) sell the farmed and (or) harvested products and use the revenue earned;

4-1) to conduct fishery management in accordance with the procedure established by the legislation of the Republic of Kazakhstan;

5) issue felling licenses and forest tickets for forest use in the state forest resources to the individual and legal entities;

6) shall conclude contracts of short-term forest use on the sites of the state forest fund.

Footnote. Article 24, as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 25.01.2012 № 548-IV (shall be enforced upon expiry of ten calendar days from the date of its first official publication); dated 15.06.2017 № 73-VI (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication); dated 06.04.2024 № 71-VIII (shall be enforced upon expiry of sixty calendar days after its first official publication).

Article 25. The rights of private forest owners

Private forest owners shall have the right to:

1) possess, use and dispose private forest areas, that are under their ownership or in a long-term land use, in the order, prescribed by the Laws of the Republic of Kazakhstan;

2) conduct forest management in the private forest areas, that are under their ownership or long-term land use;

3) construct facilities and structures in the private forest areas, including those, required for forest management and forest use, in accordance with the design and technical documentation in consultation with the corresponding state bodies;

4) own the grown and (or) the harvested output and have income from its sale.

Article 26. The duties of the state forest owners

State forest owners shall be obliged to:

1) conduct forest management in the order, established by the legislation of the Republic of Kazakhstan;

2) provide an expanded rehabilitation, conservation, protection, improvement of forest health and care, increase productivity, security and other benefits of the forests, organize multi-purpose rational forest management, forest use, record forests and wildlife, as well as to preserve the objects of the state natural-reserve resources, cultural and natural heritage;

3) use the resource potential of the state forest resources in the order, established by the legislation of the Republic of Kazakhstan;

4) conduct works as the ways and methods providing preservation of environment forming and environment protection functions of the wood and also conditions of timely restoration of plantings, medicinal, food and technical raw materials to fulfill other requirements for protection, safety, use of the state forest foundation, reproduction of the woods and afforestation provided by this Code and other legislative acts of the Republic of Kazakhstan;

5) ensure anti-fire and sanitary arrangements of the territory of the state forest resources, to prevent, detect and suppress violations in fire safety and forest management, as well as other violations of the forest legislation of the Republic of Kazakhstan, to take necessary measures to fight forest fires, pests and forest diseases, to counter violations of the legislation of the Republic of Kazakhstan on protection, reproduction and use of wildlife and the specially protected natural territories;

6) support forest user when they develop fire prevention plans;

6-1) shall conduct an audit of forest detours in accordance with the rules approved by the authorized body;

6-2) shall conduct inspection of felling sites on the areas of the state forest fund in the manner approved by the authorized body;

6-3) shall brand trees, whips, assortments and stumps in accordance with the rules for applying stamps in the state forest fund approved by the authorized body;

7) keep record of forest fires and their consequences in the order, specified by the legislation of the Republic of Kazakhstan;

8) shall comply with the rules for harvesting, processing, storage and use of forest seeds and quality control, approved by the authorized body;

9) observe forest seed zoning, approved by the authorized body;

10) shall create forest fire stations in accordance with the forest management project and (or) the forest fire protection project and ensure their activity in accordance with the regulations on the forest fire station of state forest owner, approved by the authorized body;

11) support the activities of school forestry organizations in accordance with the rules of the organization and school forestry, approved by the authorized body in consultation with the authorized state body for education.

Footnote. Article 26, as amended by the Laws of the Republic of Kazakhstan dated 07.07.2006 № 176 (shall be enforced from the date of its first official publication); dated 05.07.2011 № 452-IV (shall be enforced from 13.10.2011); dated 25.01.2012 № 548 - IV (shall be enforced upon expiry of ten calendar days from the date of its first official publication.); dated 29. 09. 2014 № 239-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication); dated 02.01.2021 № 401-VI (shall enter into force from 01.07.2021).

Article 27. Responsibilities of private forest owners

Private forest owners shall be obliged to:

1) conduct forestry and forest management in the areas of a private forest fund owned or long-term land use by the ways and methods provided for in this Code and other legislative acts of the Republic of Kazakhstan, in compliance with the requirements of environmental legislation of the Republic of Kazakhstan;

2) ensure safety, protection, improvement of sanitary conditions of the forests, which they own, and care for them;

3) provide information required for the state forest fund accounting, state forest cadastre, state forest monitoring, in accordance with the procedure established by the legislation of the Republic of Kazakhstan;

4) provide anti-fire and sanitary improvement of private forest lands, that are under their ownership or in a long-term land use, to take the necessary measures to fight forest fires, pests and forest diseases;

5) Excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 06.04.2024 № 71-VIII (shall be enforced upon expiry of sixty calendar days after its first official publication).
Footnote. Article 27 as amended by the Law of the RK dated 02.01.2021 № 401-VI (shall enter into force from 01.07.2021); dated 06.04.2024 № 71-VIII (shall be enforced upon expiry of sixty calendar days after its first official publication).

Article 28. Termination of forest tenure

1. The right of the state forest tenure shall be terminated in the following cases:

1) liquidation of a legal entity, that owns the areas the state forest resources, and transfers them to another state forest owner;

2) withdrawal of the lands of the state forest resources for the state requirements in the order, established by the Land Code of the Republic of Kazakhstan;

3) in other cases, provided for by the Laws of the Republic of Kazakhstan.

2. The right to private forest ownership shall be terminated in accordance with the Laws of the Republic of Kazakhstan.

Chapter 6. The right to forest use

Article 29. Creation of the right to forest use in the lands of the state forest resources

1. Long-term forest management right in the lands of the state forest resources shall arise on the basis of a protocol on tender results and a contract, signed upon it.

Citizens of the Republic of Kazakhstan and legal entities of the Republic of Kazakhstan without the foreign participation shall have the right to take part in the tender.

2. The right of short-term forest use on the sites of the state forest fund shall arise on the basis of a contract for short-term forest use and (or) a forest usage permit.

3. In case of death of an individual - forest user, the right to forest management, belonging to him, shall be transferred to another person in the order, established by the civil legislation of the Republic of Kazakhstan.

4. When reorganizing a legal entity - a forest user, the rights to the forest management, belonging to him, shall go to the successor of the reorganized legal entity in the order, established by the legislation of the Republic of Kazakhstan.

5. The right to forest management may be transferred only under the condition of saving the type of forest management, the successor’s possession of the necessary capacities for the forest management and the appropriate qualifications of the specialists, defined by the regional executive bodies.

6. The transition of the right of forest use shall be formalized through the introduction of changes in contracts for long-term and short-term forest use, a forest felling ticket, a forest usage ticket.

Footnote. Article 29, as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan, dated 10.07.2012 № 36-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days from the date of its first official publication); dated 15. 06. 2017 № 73-VI (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication).

Article 30. Creation of the forest use right in the land plots of the private forest resources

The forest management right in the land plots of the private forest resources shall occur in the order, defined by the private forest owner in accordance with the Laws of the Republic of Kazakhstan.

Article 31. Long-term forest management in the lands of the state forest resources

1. Forest resources on the sites of the state forest fund shall be provided for long-term forest use on the basis of the tender protocol with subsequent registration of the contract between the state forest owner and the forest user, with the exception of the type of forest use provided for in paragraph 1-1 of this article.

1-1. Forest resources on the plots of the state forest fund for the needs of hunting, as well as for fishery management, including on water bodies located on the plots of the state forest fund, are provided for long-term forest use on the basis of an agreement on hunting and fishery management, concluded in accordance with the legislation of the Republic of Kazakhstan in the field of protection, reproduction and use of wildlife, with subsequent execution of an agreement between the state forest owner and the forest user.

1-2. In the case of long-term forest use, the following types of forest management can be implemented on the sites of the state forest fund:

1) logging;

2) harvesting of resin, wood juice;

3) Use of areas of the state forest fund for hunting needs, as well as for fishery management, including on water bodies located on areas of the state forest fund;

4) use of sites of the state forest fund for research purposes;

5) use of sites of the state forest fund for recovering, recreational, historical, cultural, tourist and sports purposes;

6) use of sites of the state forest fund for cultivation of planting stock of trees and shrubs and plantations of special purpose;

7) collateral use in forest.

2. Forest resources on state forest fund plots are provided for long-term forest use for a period from 10 to 49 years to forest users who have the means, production facilities for forest use and specialists with appropriate qualifications for the following purposes:

main use felling (timber harvesting) - from 10 to 15 years;

health-improving, recreational, historical-cultural, tourist and sports felling - from 10 to 49 years;

incidental forest use, harvesting oleoresin and tree sap - from 10 to 15 years;

hunting needs - from 10 to 49 years;

research purposes - from 10 to 49 years;

cultivation of planting material of tree and shrub species and plantations for special purposes - from 10 to 49 years.

2-1. Citizens of the Republic of Kazakhstan and legal entities of the Republic of Kazakhstan without foreign participation who meet the following requirements shall be allowed to participate in the tender for securing long-term use of forest resources for timber harvesting:

1) availability of material and technical base on the right of ownership or in trust management: machinery and equipment for felling, skidding, loading and removal of timber, ensuring the performance of the established annual volume of felling and forestry and environmental requirements in the performance of logging operations established by the rules of felling on the sites of state forest fund;

2) availability of fire-fighting equipment and facilities, specified by the fire safety rules in forests;

3) availability of an engineering and technical employee - a responsible executor with a higher professional education in the specialty (logging, forest engineering, woodworking, forestry), or a corresponding secondary vocational education and work experience of at least two years;

4) availability of personnel, trained to carry out felling of trees, pruning, tree skidding, loading and transportation of timber;

5) availability of a specialist, responsible for health and safety;

6) availability of a prospective five-year plan for organization of harvesting and processing of timber, indicating the sources of funding activities.

3. In case of transfer of forest resources to the long-term forest management for timber harvesting, the forest user shall receive the forest resources of the land plots of the state forest resources with the area, allowing continuous and sustainable use of forest resources in accordance with the forest management materials, but not exceeding the area of the forestry.

4. Provision of forest resources of the state forest resources to the long-term forest management should be performed, taking into account the interests of the people, living in the corresponding territory.

5. The unused forest resources in the state forest resources, transferred to the long-term forest use, shall be not subject to transition to the forest user’s ownership right after expiration of a contract.

Footnote. Article 31, as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan, dated 25.01.2012 № 548-IV (shall be enforced upon expiry of ten calendar days from the date of its first official publication.); dated 29. 03. 2016 № 479-V (shall be enforced upon expiry of twenty-one calendar days after its first official publication); dated 15. 06. 2017 № 73-VI (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication); dated 06.04.2024 № 71-VIII (shall be enforced upon expiry of sixty calendar days after its first official publication).

Article 32. Terms and conditions of long-term forest management in the state forest resources

A contract for a long-term forest use of land plots of the state forest resources shall contain the following conditions:

1) the borders of the land plot of the state forest resources, where a forest management is conducted, in the form of an official copy of cartographic materials of forest management, with indication of the numbers of forest allotments and forest compartments;

2) the area and taxation indexes of the land plot of the state forest resources;

3) the types of forest management;

4) the volume (size) of forest use;

5) the terms of forest management;

5-1) development and rational use of forest resources, investment of the activities, aimed at protection and restoration of forests, processing of forest resources, indicated in a tender application of the successive tenderer;

6) the amount of fee for forest use and the procedure for its payment;

7) the parties’ obligations on conservation, protection and restoration of forest resources;

8) the parties’ responsibility for breaching the contract conditions;

9) Is excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan, dated 10.07.2012 № 36-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days from the date of its first official publication);
10) Is repealed by the Law of the Republic of Kazakhstan, dated 12.01.2012 № 538-IV (shall be enforced from 01.01.2013).

10-1) an identification number;

11) other conditions, provided by the forest legislation of the Republic of Kazakhstan and defined at the parties’ discretion.

Footnote. Article 32, as amended by the Laws of the Republic of Kazakhstan dated 12.01.2007 № 224 (shall be enforced from 01.01.2012); dated 12.01.2012 № 538-IV (the order of enforcement see Art. 2); dated 25.01.2012 № 548 -IV (shall be enforced upon expiry of ten calendar days from the date of its first official publication); dated 10.07.2012 № 36-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days from the date of its first official publication.)

Article 33. Form and state registration of long-term and short-term forest use agreements on the sites of the state forest fund

Footnote. Article 33 is excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 28.10.2019 № 268-VI (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after the day of its first official publication).

Article 34. Short-term forest management in the lands of the state forest resources

1. Forest resources on the sites of the state forest fund shall be provided for short-term forest use:

1) for up to one year on the basis of a forest usage permit issued by state forest owners;

2) for a period of one to ten years on the basis of a contract for short-term forest management, concluded between the state forest owner and the forest user.

2. In the case of short-term forest use, the following types of forest use may be carried out on the sites of the state forest fund:

1) collateral forest uses;

2) the use of the land plots of the state forest resources for research purposes;

3) the use of the land plots of the state forest resources for health-improving, recreational, historical, cultural, tourist and sporting purposes;

4) harvesting of secondary wood resources.

Footnote. Article 34 as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan dated June 15. 06. 2017 № 73-VI (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication).

Article 35. The procedure for holding tenders on provision of forest resources on the sites of the state forest fund for long-term forest management

The procedure for holding tenders on provision of forest resources on the sites of the state forest fund for long-term forest management shall be established by the authorized body.

The tender for the provision of forest resources in areas of the state forest fund for long-term forest management shall be carried out using the web portal of the state property register in electronic form.

Footnote. Article 35 as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 29.09.2014 № 239-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication); as amended by the Law of the RK dated 28.10.2019 № 268-VI (shall enter into force from 01.01.2021).

Article 36. Permits for forest management in the lands of the state forest resources

1. Forest management in the state forest resources shall be allowed only under the permits: a felling license and a forest usage permit.

2. The grounds for issuance of a felling license shall be:

1) for state forest owners - annual volume of forest felling on the territory of the state forest fund, in accordance with this Code;

2) for forest users, having a long-term forest use contract - the annual volume of felling on the territory of the state forest fund, approved by the forest establishment.

3. A felling license shall be a document, entitling a forest user and a forest owner to harvest and remove timber from felling site in the form of trees, full-length logs or short logs (commercial and fuel-wood in the bark), forest residues (firewood from the top of a tree), soft resin, tree saps and secondary forest resources.

4. A felling license shall contain quantitative and qualitative characterization of forest resources, the amount of fee for forest use, time-frames of works, the conditions of forest reclamation and clearing of felling sites, silvicultural requirements to the harvesting technology and the conditions for termination of a felling license.

5. A felling license shall be issued to a forest user annually for the types of forest use, indicated in the documents that are the grounds for its issuance, in the prescribed volume and for a specific land plot of?the state forest resources.

6. A felling license for harvesting of resin and tree saps shall be issued to a forest user for the tapping period.

7. A forest felling ticket and (or) a forest usage permit when the state forest owner carries out felling of the main use, intermediate cuttings and other cuttings, collateral use in forests shall be issued by him to the head of the forestry, and in the absence of forestry - to the official responsible for carrying out these cuttings and forest use .

8. A forest usage permit is a document granting the right to carry out collateral use in forests, harvesting secondary wood resources, using the sites of the state forest fund for scientific research, recovering, recreational, historical, cultural, tourist and sports purposes.

9. The form of a forest felling ticket and a forest usage permit, the procedure for recording, storing, filling and issuing them shall be established by the authorized body.

10. Permits for use of wildlife in the land plots of the state forest resources shall be issued in the order, established by the legislation of the Republic of Kazakhstan.

Footnote. Article 36, as amended by the Laws of the Republic of Kazakhstan dated 07.07.2006 № 176 (shall be enforced from the date of its first official publication); dated 10.12.2008 N 101-IV (shall be enforced from 01.01.2009); dated 05.07.2011 № 452 - IV (shall be enforced from 13.10.2011); dated 25.01.2012 № 548-IV (shall be enforced upon expiry of ten calendar days from the date of its first official publication); dated 29.09.2014 № 239-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication); dated 15.06.2017 № 73-VI (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication); dated 06.04.2024 № 71-VIII (shall be enforced upon expiry of sixty calendar days after its first official publication).

Article 37. The rights of forest users in the forest management of the state forest resources

1. Forest users shall be entitled to:

1) implement forest management in the land plots of the state forest resources in the volumes, specified in the permits;

2) receive information on forest resources, provided to them to the forest management;

3) for the period of forest management to build facilities and premises, warehouses, forest transportation roads, to install equipment for wood processing and other forest products, associated with the use of the state forest resources in the order, established by the legislation of the Republic of Kazakhstan;

4) compensate the losses, caused by the changing of categories of the state forest resources, as well as the withdrawal of land plots of the state forest resources for the state requirements;

5) in carrying out long-term forest management for harvesting timber on the sites of the state forest fund, shall conduct all types of cutting, place nurseries and plantations of special purpose in agreement with the state forest owner.

1-1. The forest users, when implementing the forest management in the state forest resources, that properly carried out their duties there, unless otherwise provided by the Laws of the Republic of Kazakhstan or a contract for a long-term forest management, in the end of its term and under other equal conditions, shall have a priority right to conclude another long-term forest management contract for a new term.

2. Protection of the forest users’ rights in case of their violation shall be carried out in a judicial proceeding.

Footnote. Article 37, as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 25.01.2012 № 548-IV (shall be enforced upon expiry of ten calendar days from the date of its first official publication); dated15. 06. 2017 № 73-VI (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication).

Article 38. Duties of forest users in forest management of the state forest resources

Forest users shall:

1) shall comply with the terms of long-term and short-term forest use contracts, as well as the conditions specified by the forest felling ticket, forest usage permit;

2) prevent harm to the public health;

3) work to prevent soil erosion, excluding or limiting the negative impact on condition and forest reclamation, as well as on condition of water bodies and other natural resources and preserve wildlife and environment;

4) when harvesting wood, comply with the requirements to preserve optimal conditions for natural forest reproduction;

5) at the allotted land plots of the state forest resources to comply with the fire protection regulations, at their own expense to take measures to prevent forest fires; in the event of a forest fire to fight it within the boundaries, specified in a long-term forest management contract; to take part in extinguishing forest fires in other land plots of the state forest resources, defined by the legislation of the Republic of Kazakhstan;

6) in a long-term forest management, in consultation with the state forest owners, to develop and approve fire prevention plans, and implement them within the set time frames at their own expense;

7) shall have fire extinguishing means in accordance with the norms approved by the authorized body on the places of conducting recovering, recreational, historical, cultural, tourist, sporting and other activities and works on the territory of the state forest fund;

8) not leave undercuts and the converted wood in the felling sites after the deadlines, specified for its harvesting and transportation;

9) clean the felling sites from the forest residues in accordance with the felling rules, applied in the land plots of the state forest resources;

10) at the allotted land plots of the state forest resources, prevent illegal cutting of forest and other violations of the forest legislation of the Republic of Kazakhstan, the legislation of the Republic of Kazakhstan on protection, reclamation and use of wildlife and the specially protected natural territories;

11) turn over the land plots of the state forest resources to the state forest owners after completion of works there;

12) In the case of main-use felling on state forest fund plots, within three years to carry out forest regeneration on the area equal to twice the size of the cut area for coniferous and hard-leaved species, one times the size of the cut area for soft-leaved species, in accordance with the forest management project;

12-1) to the local budget, to pay fees, equal to the cost of planting and cultivation of forest plantations before transference to the forested area, in case if the state forest owner shall not have: silvicultural resources; an opportunity to provide an additional land plot in the territory of the state forest resources to the forest user. Fees for planting and cultivation are defined by a calculation card, developed by the forest owner;

13) at their own expense to conduct reforestation at the clearings and the areas, where their work destroyed the undergrowth, and tree and shrub vegetation had died;

14) pay damages and losses of forest management in the order, defined by the legislation of the Republic of Kazakhstan;

15) make timely payments for forest use in the order, defined by the legislation of the Republic of Kazakhstan;

16) observe the rules for improvement of sanitation condition of forests (hereinafter - the sanitary rules in forests);

17) when taking measures on protection of the land plots of the state forest resources from forest pests and diseases under a long-term forest management, to help the forest owner to control forest pests and diseases, as well as to inform him about the emergence of forest pests and diseases in the allotted land plots of the state forest resources;

17-1) in the areas, provided to the forest management, to take measures on land site restoration in accordance with the requirements of a long-term forest management contract;

18) is excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan, dated 25.01.2012 № 548-IV (shall be enforced upon expiry of ten calendar days from the date of its first official publication);

19) not violate the rights of other forest users;

20) provide the information necessary for maintaining state accounting of the forest fund, state forest cadastre, state forest monitoring, to the department of the authorized authority, territorial divisions, local executive authorities of regions and the authorized authority in the field of state statistics in the manner determined by the authorized authority;

20-1) excluded by the Law of the RK dated 02.01.2021 № 401-VI (shall enter into force from 01.07.2021).

21) carry out other duties, provided by the Laws of the Republic of Kazakhstan.

Footnote. Article 38, as amended by the Laws of the Republic of Kazakhstan dated 07.07.2006 № 176 (shall be enforced from the date of its official publication); dated 09.01.2007 N 213 (the order of enforcement see Art. 2); dated 19.03.2010 № 258 - IV; dated 05.07.2011 № 452-IV (shall be enforced from 13.10.2011); dated 25.01.2012 № 548-IV (shall be enforced upon expiry of ten calendar days from the date of its first official publication); dated 29. 09. 2014 № 239-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication); dated 15. 06. 2017 № 73-VI (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication); dated 28.10.2019 № 268-VI (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after the day of its first official publication); dated 02.01.2021 № 401-VI (shall enter into force from 01.07.2021); dated 02.01.2023 № 184-VII (shall be enforced upon expiry of sixty calendar days after its first official publication).

Article 39. Grounds for suspension and restriction of the forest management right in the land plots of the state forest resources

1. The forest management right in the land plots of the state forest resources shall be suspended in the following cases:

1) when a forest user violates the requirements of the forest legislation of the Republic of Kazakhstan, the legislation of the Republic of Kazakhstan on protection, reproduction and use of wildlife and the specially protected natural territories;

2) failure by the forest user to fulfill the terms of long-term or short-term forest use contracts, a forest felling ticket, a forest usage permit.

2. The forest management right in the state forest resources shall be restricted in the following cases:

1) reduction of forest resources in the state forest resources, which is under the forest management, caused by natural and man-made disasters, that led to deterioration of their condition;

2) implementation of aerial-chemical, aerial-biological and aerosol actions against forest pests and diseases, as well as during a high fire season in forests.

3. If the circumstances or conditions that caused restriction or suspension of forest management rights are eliminated, the forest management right shall be restored in full.

4. If the forest user does not agree with the decision to restrict or suspend the right to forest management, he shall have the right to appeal this decision in the manner established by the Laws of the Republic of Kazakhstan.

5. Restriction or suspension of the forest management right shall not exempt the forest users from administrative or other liability for violation of the forest legislation of the Republic of Kazakhstan.

Footnote. Article 39, as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 25.01.2012 № 548-IV (shall be enforced upon expiry of ten calendar days from the date of its first official publication.); dated 15. 06. 2017 № 73-VI (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication); dated 29.06.2020 № 351-VI (shall enter into force from 01.07.2021).

Article 40. Grounds for termination of forest management right in the lands of the state forest resources

1. The forest management right in the lands of the state forest resources shall be terminated in the following cases:

1) a forest user’s voluntary relinquishment of the forest management right;

2) expiration of forest management;

3) liquidation of a legal entity - a forest user;

4) systematic (two or more times within a calendar year) violation by the forest user of the established rules of forest use or conditions stipulated by long-term or short-term forest use agreements, logging ticket, forest ticket;

5) natural and man-made disasters, resulted in changes in the state forest resources, hampering the forest management;

6) systematic (two or more times within a calendar year) violation of the established terms of payment for forest use or failure to pay within three months after the established term;

7) withdrawal of the land plots of the state forest resources for the state requirements, establishment of a more rigorous regime to restrict forest management in the state forest resources.

2. Termination of a forest management right in the state forest resources shall not exempt forest users from administrative and other responsibility for violation of the forest legislation of the Republic of Kazakhstan.

Footnote. Article 40, as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 25.01.2012 № 548-IV (shall be enforced upon expiry of ten calendar days from the date of its first official publication); dated 15.06.2017 № 73-VI (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication); dated 06.04.2024 № 71-VIII (shall be enforced upon expiry of sixty calendar days after its first official publication).

Article 41. A procedure for termination of a forest management right in the lands of the state forest resources

The forest management right in the state forest resources shall be terminated under the following grounds:

1) termination of long-term or short-term forest use contracts;

2) a written statement of a forest user;

3) termination of the forest felling ticket, a forest usage permit in the manner established by the authorized body;

4) Is excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 10.07.2012 № 36-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days from the date of its first official publication.)
Footnote. Article 41, as amended by the Laws of the Republic of Kazakhstan dated 12.01.2007 № 222 (shall be enforced upon expiry of six months from the date of its official publication); dated 05.07.2011 № 452-IV (shall be enforced from 13.10.2011); dated 10.07.2012 № 36-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days from the date of its first official publication); dated 29. 09. 2014 № 239-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication); dated 15 06. 2017 № 73-VI (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication).

Article 42. Staying of individuals in the territory of the state forest resources

1. The order and conditions of individuals’ staying in the territory of the state forest resources shall depend on the category of the state forest resources, the type of the specially protected natural area, the level of land improvement and the type of forest management.

2. The individuals shall have the right for a free stay in the state forest resources, without permits, for recreational, health-improving, historical, cultural, tourist and sporting purposes, collecting of wild fruits, nuts, mushrooms, berries, medicinal herbs and other forest resources for their own use, with the exception of flora, classified as rare and endangered.

3. The individuals shall be allowed to collect wild fruits, nuts, mushrooms, berries, medicinal herbs and other forest resources for their own use in the territory of the state forest resources, within the limits, approved by the decision of the local representative body of oblast, city of republican significance, the capital upon the recommendation of the local executive body of the oblast, city of republican significance, the capital.

4. The staying of individuals in the territory of the state forest resources and collecting of wild fruits, nuts, mushrooms, berries, medicinal herbs and other forest resources may be limited in the interests of public health, fire safety, nut production, forest seed production and hunting in accordance with the legislation of the Republic of Kazakhstan.

5. The collection and harvesting of species of wild plants and mushrooms specified in the list of rare and endangered plant species, as well as narcotic plants and natural narcotic-containing raw materials shall be prohibited, except in cases determined by special legislation of the Republic of Kazakhstan.

6. The individuals must comply with fire safety requirements, prevent damage and cutting of trees and shrubs, forest crops, pollution of forests, damage of ant colonies, nesting of birds, collect wild food forest reserves, medicinal raw materials timely and by the means, that do not affect their reproduction.

7. The staying of individuals in the territory of the state forest resources for hunting and fishing shall be regulated by this Code.

Footnote. Article 42, as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 25.01.2012 № 548-IV (shall be enforced upon expiry of ten calendar days from the date of its first official publication); dated 15. 06. 2017 № 73-VI (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication).

Section 4. Organization of forestry
Chapter 7. Grounds for organization of forestry

Article 43. Organization of forestry in the state forest resources

1. Organization of forestry in the state forest resources shall include:

1) forest management;

2) categorization of the state forest resources;

3) distribution of the state forest resources by the types of land plots;

4) assessment of felling age;

5) establishment of felling systems and reproduction of forest resources;

6) establishment of forest management standards;

7) the measures for forests’ conservation and protection;

8) forest selection management and forest seed production;

9) other legal, organizational and technical measures for study, recording, conservation, protection, reforestation, afforestation, forest management and control over observance of the forest legislation of the Republic of Kazakhstan.

2. In order to ensure effective protection and conservation of the state forest resources, the area of the state forests shall be divided into forestry agencies, forest logging camps and forest ranges.

Article 44. The categories of the state forest resources and forest management restriction regimes

1. All the forests in the Republic of Kazakhstan shall carry out water protective, field and soil protective, genetic, hygienic, health-improving and other useful functions.

2. Depending on the priority of the performed functions, the state forest resources shall be divided into the following categories:

1) the specially protected forest areas, including:

the forests of the state nature reserves;

the forests of the state national natural parks;

the forests of the state natural reservations;

the forests of the state regional natural parks;

the forests of the state preserved areas;

the state forest natural monuments;

the forest areas of scientific importance, including the forest genetic reserves;

particularly valuable forest areas;

nut production zones;

fruit-tree plantations;

subalpine forests;

2) the state protective forest strips;

3) urban forests;

4) green areas of settlements and medical and health-improving institutions;

5) anti-erosion forests;

6) the restricted belts of forests along the river banks, lakes, water reservoirs, canals and other water bodies;

7) protective plantations at the easement areas of railroads and highways of international and national significance, pipelines and other facilities;

8) protective forest belts along the railways and highways of international and national significance;

9) field and soil protection forests.

3. Protective forest belts, laying along railways and highways of international and national significance shall be the forests, adjacent to the ROW of the acting and under-construction railways within five hundred meters in each direction of the railway line, and the forests, adjacent to the right of way (ROW) along the roads of international and national significance within two hundred and fifty meters in each direction from the axis of the road.

4. The following regimes of forest management restrictions shall be established in the categories of the state forest resources:

1) a reserve status - all types of forest management, including felling, except for the cases, defined in this Code, shall be prohibited;

2) a protection regime - fellings for primary use (other types of fellings can be performed only in the cases, specified in this Code), harvesting of resin and tree saps, secondary forest resources, mowing and grazing shall be prohibited;

3) a limited economic operation regime - fellings for primary use, with the exception of leafy forest stands (other types of fellings can be carried out only in the cases, specified in this Code), harvesting of resin and tree saps, secondary forest resources shall be prohibited.

Footnote. Article 44, as amended by the Laws of the Republic of Kazakhstan dated 07.07.2006 № 176 (shall be enforced from the date of its official publication); dated 25.01.2012 № 548-IV (shall be enforced upon expiry of ten calendar days from the date of its first official publication.)

Article 45. Categorization of the state forest resources, transfer from one category to another, as well as the allotment of the especially protective areas

1. Categorization of the state forest resources, transfer from one category to another, as well as the allotment of the specially protective areas, where forest management is prohibited or restricted, shall be carried out, taking into account its environmental and socio-economic significance, based on the forest management materials and (or) special surveys if a positive conclusion of the state ecological expertise is provided.

2. Categorization of the state forest resources, as well as transfer from one category to another shall be carried out by the Government of the Republic of Kazakhstan.

3. In the state forest resources, except for the categories specified in sub-paragraphs 1) - 5) of paragraph 2 of Article 44 of this Code, the special protective areas with the limited forest management regime may be defined.

The special protective areas shall be allocated in forestry or special examinations in accordance with the rules of felling.

Article 46. Assessment of the felling age at the lands of the state forest resources

1. Felling age at the state forest resources shall be assessed, taking into account the value and productivity of forests, their functions, biological characteristics of trees and shrubs, as well as the purpose of timber use.

2. Felling age shall be assessed during a forest management or upon the results of scientific research.

3. Felling age shall be approved by the authorized body.

Article 47. The annual allowable felling in the lands of the state forest resources

1. The annual allowable felling in the land plots of the state forest resources shall be the annual rate of timber harvesting in accordance with the felling rules, established for the revision period for each state forest tenure in forestry, taking into account the principles of continuity and sustainable forest management.

For the entire territory of the republic and its oblasts, the allowable felling shall be defined as the sum of annual allowable felling of certain state forest ownerships.

2. The annual allowable felling at the land plots of the state forest resources shall be approved by the authorized body as part of a forest management project of a state forest owner.

3. In case of transfer of forest resources on the state forest fund plots for long-term forest use for timber harvesting, the estimated cutting area shall be established for these plots in accordance with the procedure determined by the authorized body.

4. The allowable felling shall be amended if the boundaries and condition of the state forest resources, felling ages, and categories of the state forest resources were changed.

Changes of the annual allowable felling at the land plots of the state forest resources shall be approved by the authorized body if a positive conclusion of the state ecological expertise is provided.

Footnote. Article 47, as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan, dated 25.01.2012 № 548-IV (shall be enforced upon expiry of ten calendar days from the date of its first official publication.); dated 06.04.2024 № 71-VIII (shall be enforced upon expiry of sixty calendar days after its first official publication).

Article 48. Types of lands of the state forest resources

The state forest resources shall include:

1) forest lands (the lands, covered with forest; not closed forest plantations; plantations of a special purpose, forest nurseries, and the lands, not covered with forests - cuttings, burnings, clearings, open stands);

2) non forest lands (agricultural lands, roads, compartment lines, anti-fire lines, farms, waters, swamps, glaciers, sands and other lands of the state forest resources).

Article 49. Conversion of forest lands into non forest ones in the state forest resources in order to use them for forest management and forest use

1. Conversion of forest lands into non-forest ones in the state forest resources for forest management and forest use shall be carried out by the territorial subdivision, taking into account the forest management materials or special surveys.

Clearings may be converted into non-forest lands if they are found inefficient in accordance with the soil survey and forest management materials.

2. The decision of the territorial subdivision on conversion of forest lands into non-forest ones for forest management and forest use, shall contain the data on location of the land plot, its size, purpose and the conversion time frames, the list of the permitted works to reclaim the land plot after expiration of the conversion terms.

Footnote. Article 49, as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 25.01.2012 № 548-IV (shall be enforced upon expiry of ten calendar days from the date of its first official publication.)

Article 50. Conversion of the land plots, not covered by forests, into the lands, covered with forests, in the state forest resources

Conversion of the lands, not covered with forest into the lands, covered with forests in the state forest resources shall be carried out by a state forest owner in the order, established by the authorized body.

Article 51. Conversion of the lands of the state forest land into the lands of other categories for the purposes, not related to forest management, and (or) withdrawal of the lands of the state forest resources for the state requirements

1. Conversion of the lands of the state forest land into the lands of other categories for the purposes, not related to forest management, and (or) withdrawal of the lands of the state forest resources for the state requirements shall be carried out by the Government of the Republic of Kazakhstan in accordance with the Land Code of the Republic of Kazakhstan.

1-1. The transfer of lands of the state forest fund into lands of other categories for purposes not related to forestry shall be allowed in exceptional cases if there is a positive conclusion of the state environmental expertise in accordance with the requirements of forest and land legislation of the Republic of Kazakhstan on the basis of forest management and land management materials:

1) creation and expansion of specially protected natural areas;

2) fulfillment of international obligations;

3) discovery of mineral deposits under the site, in the absence of alternative options for their development;

IL & LI note!
The validity of subparagraph 4) is suspended through 31.12.2025 by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 06.04.2024 № 71-VIII and in the period of suspension, this paragraph shall be valid in the following version:

4) construction of highways and railroads of international, republican, regional and district significance, power lines, communication lines and trunk pipelines;

5) changing the boundaries (lines) of settlements, in the absence of other options for their possible location.

6) development of facilities of the State border of the Republic of Kazakhstan and facilities for the needs of defense.

7) construction and operation of water management facilities of special strategic importance, in the absence of other options for their possible location.

When transferring lands of the forest fund in the cases envisaged by subparagraphs 3) and 4) of part one of this paragraph, the persons in whose favor the land plot is transferred shall carry out compensatory planting of forest crops in a twofold amount of the area of the transferred land plot and care for forest crops during the first three years after their planting on the land plots provided by relevant local executive bodies as compensation to the state forest owner for transfer to the composition of the state forest fund.

2. When transferring the lands of the state forest fund to the lands of other categories for purposes not related to forest management and (or) withdrawal of the state forest fund lands for state needs, individuals and legal entities in whose interests such transferring and (or) withdrawal are carried out, reimburse losses and losses of forestry production in the manner established by the authorized body.

3. When transferring the lands of the state forest resources into the lands of other categories for the purposes, not related to forest management, and (or) withdrawal of the lands of the state forest resources for the state requirements, the issues of saving or felling the plantings, located in these lands, and the use of wood, obtained in case of felling, shall be resolved simultaneously.

Footnote. Article 51 as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 29.09.2014 № 239-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication); dated 28.10.2019 № 268-VI (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after the day of its first official publication); dated 02.01.2023 № 184-VII (shall be enforced upon expiry of sixty calendar days after its first official publication); dated 06.04.2024 № 71-VIII (shall be enforced upon expiry of sixty calendar days after its first official publication).

Article 51-1. Transfer of land of other categories to forest land

1. Plantations of natural origin on the lands of other categories are subjects to be included in the composition of the forest fund.

2. Identification of plantations specified in paragraph 1 of this Article, processing of documentation and submission to the authorized body shall be carried out by the local executive body of the region, the city of the republican significance, the capital.

3. Transferring of the lands of other categories to the forest fund lands shall be carried out in the manner determined by the authorized body, in accordance with the land legislation of the Republic of Kazakhstan and this Code.

Footnote. Chapter 7 is supplemented by Article 51-1 in accordance with the Law of the Republic of Kazakhstan dated 15 .06. 2017 № 73-VI (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication).

Article 52. Changing of the designated purpose of the lands of private forest resources

The designated purpose of the lands of private forest resources may be changed in accordance with the Land Code of the Republic of Kazakhstan.

Article 53. Coordination of location of a construction site, affecting the forests’ condition and regeneration

1. The places of construction of facilities affecting the state and reproduction of forests shall be agreed with the authorized body with a mandatory sanitary and epidemiological examination.

2. During placement, designing, construction and commissioning of enterprises, buildings and other facilities, as well as introduction of new technological processes, affecting the forests’ condition, the measures must be taken to protect forests from negative impact of sewage, industrial and municipal and domestic emissions and wastes.

3. Commissioning of enterprises, shops, roads and other facilities, not equipped with the devices, able to prevent harmful effects on forests, shall be prohibited.

Footnote. Article 53 as amended by the Law of the RK dated 02.01.2021 № 401-VI (shall enter into force from 01.07.2021).

Article 54. Conduction of works in the state forest resources that are not related to forest management and forest use

Note!
An amendment is provided for by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 06.04.2024 № 71-VIII in subparagraph 1 (shall be enforced from 31.12.2025).

1. Carrying out construction works in the state forest fund, extraction of common minerals, laying communications and other work not related to forestry and forest management, if this does not require the transfer of the state forest fund land to other categories of land and (or) their removal is carried out on the basis of a decision of the local executive body of the region, in agreement with the authorized body, if there is an appropriate environmental permit or a positive conclusion of the state environmental expertise.

1-1. Uranium mining by underground borehole leaching on the lands of the state forest fund shall be carried out without their transfer to lands of other categories with further reclamation of disturbed land plots and their transfer to the forest owner in the manner determined by the authorized authority.

Subsoil users, when using plots of the state forest fund for uranium mining by the method of underground borehole leaching, shall be obliged, during the first three years of subsoil development, to make compensatory plantings of forest plantations in double the size of the area used and their maintenance before transferring to a forested area.

2. The name of the works, terms and conditions for their implementation, environmental requirements for environmental protection, measures for reclamation of land plots and the timing of their implementation shall be indicated in the decision of the local executive body of the region.

Footnote. Article 54 as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 15. 06. 2017 № 73-VI (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication); dated 28.10.2019 № 268-VI (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after the day of its first official publication); dated 02.01.2021 № 401-VI (shall enter into force from 01.07.2021).

Section 5. Forestry management, the state forest resources recording, the state forest cadastre and the state monitoring of forests
Chapter 8. Forestry management

Article 55. Forestry management

1. Forestry management shall include a range of measures, aimed at efficient forest management, a unified scientific-technical policy in forestry management, rational use of forest resources.

Forestry management shall include:

1) in accordance with the legislation of the Republic of Kazakhstan, delimitation of boundaries of the state forest resources and establishment of a farm organization of the state forest ownerships, including segmentation into forestry, logging camps and forest ranges;

2) implementation of topographic-geodesic works and special mapping of the state forest resources;

3) forest resources’ inventory with assessment of species composition and age of forests, their condition and qualitative and quantitative characteristics of forest resources;

4) inventory of objects of the state natural reserve, relict forest vegetation and the specially protective lands;

5) inventory of the lands of the state forest resources for fellings for primary use, intermediate use fellings, other fellings, reforestation and afforestation, land reclamation, conservation and protection of forests and other forest management activities, as well as the establishment of the order for their implementation;

6) the grounds for categorization of the state forest resources, preparation of proposals on conversion of the state forest resources from one category to another, conversion of non-forest lands into the forest ones, as well as assessment and classification of lands of the state forest resources by the types of lands;

7) assessment of the annual allowable fellings, the size of intermediate use fellings, felling ages in the lands of the state forest resources;

8) assessment of the volumes of reforestation and afforestation, forest seed production, conservation and protection of forests and other forest management activities in the state forest resources;

8-1) selection estimation of forest plantations, including assessment of elite, normal and minus stands;

9) determination of the size of spurious forest use and harvesting of secondary wood resources, use of the state forest fund for hunting, recovering, recreational, historical, cultural, tourist and sports purposes;

9-1) during an integrated assessment of forest management, to define the damage, caused by fires and illegal fellings in the forest resources over the last revision period;

10) forest-biology examinations;

11) designer supervision over implementation of forest management projects;

12) elaboration of the main provisions of forestry management and the integrated forestry management projects for oblasts;

13) Is excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan, dated 10.07.2012 № 34-V (shall be enforced from the date of its first official publication).

2. Forestry management, related to recording of forest resources, territorial structure of the forest resources, including delimitation of boundaries of the state forest resources, the state monitoring of forests, forest management planning and forest use, shall be related to the state monopoly and carried out by the state forest management organization.

Prices for goods (works, services) produced and (or) sold by a state monopoly entity shall be established by the authorized body in agreement with the antimonopoly body.

3. Forestry management materials shall be used to establish and define the boundaries of the state forest resources, when performing the land measuring works.

Footnote. Article 55, as amended by the Laws of the Republic of Kazakhstan dated 07.07.2006 № 176 (shall be enforced from the date of its first official publication); dated 25.01.2012 № 548-IV (shall be enforced upon expiry of ten calendar days from the date of its first official publication); dated 10.07.2012 № 34-V (shall be enforced from the date of its first official publication); dated 29. 09. 2014 № 239-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication); dated 15. 06. 2017 № 73-VI (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication).

Article 56. Forestry management system

1. Forest management shall be carried out according to a single system in accordance with the rules, as well as an instruction for forest inventory management on the territory of the state forest fund approved by the authorized body.

2. Forestry management in the state forest resources shall be carried out by the state forest management organizations that are under the jurisdiction of the authorized body, with the use of aerial photographs and space imagery.

3. Without primary forest inventory and availability of forest management documentation approved in accordance with the procedure established by this Code, forest management and forest use on the sites of the state forest fund shall be prohibited.

4. In case of the end of an audit period and before new forest management documentation on the territory of the state forest ownership:

1) fire-fighting measures shall be carried out in the volumes established for the last year of the audit period;

2) forest protection measures, including sanitary felling of forests, shall be carried out depending on the sanitary state of forests in the volumes determined by the materials of forest pathological surveys conducted by state forest owners or specialized organizations of the authorized body;

3) measures for forests reproduction and afforestation shall be carried out depending on the availability of forest culture fund in the amounts established for the last year of the revision period, primarily on felling and burnt;

4) felling for forest management shall be carried out depending on the presence of plantations, requiring the removal of trees that have lagged behind in growth or interfere with the growth of trees of main species in the amounts established for the last year of the revision period;

5) the main harvesting shall be carried out within the limits of an annual logging site established by the forest management project in the amount of an annual logging fund, approved by the authorized body. During the year, changes shall be made to the estimated cutting area in the manner determined by this Code;

6) other types of forest use not specified in subparagraphs 2), 4) and 5) of this part shall be carried out in the amounts established for the last year of the audit period in the manner defined by this Code.

State forest owners shall be obliged to make data on ongoing activities and forest use on the sites of the state forest fund in the materials of the previous forest inventory.

Footnote. Article 56, as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan, dated 25.01.2012 № 548-IV (shall be enforced upon expiry of ten calendar days from the date of its first official publication); dated 29. 09. 2014 № 239-V (shall be enforced upon expiry of 10 calendar days after its first official publication); dated 15. 06. 2017 № 73-VI (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication).

Article 57. Forestry management projects of the state forest ownerships

1. During the forestry management of the state forest resources, the forest management projects shall be made to provide a comprehensive assessment of forest management and use of the state forest resources over the previous revision period, to plan the forest management activities and elaborate the basic provisions for organization and forestry management for the next revision period.

2. Forestry management projects of the state forestry ownerships and other documents of forestry management that have passed the state environmental expertise, shall be approved by the authorized body and shall be the mandatory regulations for forestry management, its current and future planning.

3. Forestry management projects shall be put into effect from 1 January of the year, following the year of completing the forestry management works.

Footnote. Article 57, as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan, dated 25.01.2012 № 548-IV (shall be enforced upon expiry of ten calendar days from the date of its first official publication.)

Article 58. Information on forest resources

1. Information on forest resources shall include the data of the state forest resources recording, the state forest cadastre, the state forest monitoring, forestry management and other data, collected by the authorized body and (or) the state forestry management organizations.

2. Information on the forest fund shall be a subject of state property, the procedure and conditions for its use by individuals and legal entities shall be determined by the authorized body in accordance with international treaties ratified by the Republic of Kazakhstan.

Footnote. Article 58, as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan, dated 25.01.2012 № 548-IV (shall be enforced upon expiry of ten calendar days from the date of its first official publication); dated 29. 09. 2014 № 239-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication).

Chapter 9. The state recording of forest resources, the state forest cadastre and the state monitoring of forests

Article 59. The state recording of forest resources

1. The state recording of the forest resources shall be carried out to ensure conservation, protection of forest resources, reforestation and afforestation, forestry management, systematic monitoring of quantitative and qualitative changes in the forest resources and to provide the state bodies, the interested individual and legal entities with the information on the forest resources in accordance with the order, established by the legislation of the Republic of Kazakhstan.

As part of the state forest resources, the specially protected forest areas shall be allotted and recorded.

The state natural monuments located within the borders of the state natural reserves, the national natural parks, the state regional natural parks and the state natural reserves, shall be recorded as their part.

The data of the state forest recording shall be used in the state forest cadastre.

2. The form of the state forest recording shall be approved by the authorized body in consultation with the authorized state body for the state statistics.

3. The state account of the forest fund shall be maintained by the state forest management organization in accordance with the rules approved by the authorized body.

Footnote. Article 59, as amended by the Laws of the Republic of Kazakhstan dated 07.07.2006 № 176 (shall be enforced from the date of its first official publication); dated 19.03.2010 № 258-IV; dated 25.01.2012 № 548-IV (shall be enforced upon expiry of ten calendar days from the date of its first official publication); dated 29. 09. 2014 № 239-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication).

Article 60. State forestry cadastre

1. The state forestry cadastre shall contain the information on the legal status of the forest resources, its distribution between the forest owners, the quantitative and qualitative condition of the forest resources, categorization of the state forest resources and other data on environmental and economic characteristics of the forest resources, necessary for forestry management and evaluation of economic results.

1-1. The state forest cadastre shall be maintained by the state forest management organization in accordance with the rules approved by the authorized body.

2. The data of the state forestry cadastre shall be used in the state forestry management, organization of its management, conversion of forest lands to non-forest ones for the purposes, not related to forest management and use of the state forest resources, and (or) withdrawal of the lands of the state forest resources, calculation of the amount of fees for forest use, evaluation of economic activities of forest users and forest owners.

3. The list of indicators of the state forestry cadastre and the methods of economic evaluation of forests shall be defined by the authorized body.

Footnote. Article 60, as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan, dated 25.01.2012 № 548-IV (shall be enforced upon expiry of ten calendar days from the date of its first official publication); dated 29. 09. 2014 № 239-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication).

Article 61. The state monitoring of forests

State State forest monitoring is a system of observations, assessment and forecast of the condition and dynamics of the forest resources, including using Earth remote sensing data, for the purpose of state management in conservation, protection, use of the forest resources and forest reproduction, conservation of biological diversity and ecological functions of forests.

The state forest monitoring shall be carried out by the state forest management organization in accordance with the rules approved by the authorized body.

Footnote. Article 61, as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan, dated 25.01.2012 № 548-IV (shall be enforced upon expiry of ten calendar days from the date of its first official publication); dated 29. 09. 2014 № 239-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication); dated 08.04.2016 № 490-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication); dated 21.12.2022 № 167-VII (shall be enforced ten calendar days after the date of its first official publication).

Section 6. Conservation, protection, reforestation and afforestation, forest seed production
Chapter 10. Conservation and protection of forest resources

Article 62. Tasks for protection and conservation of the state forest resources

The main tasks for conservation and protection of the state forest resources shall be:

1)prevention of forest fires, heir timely detection and elimination;

2) compliance of all operating and local state forest resources organizations, as well as the individuals, that are in the woods, with the fire safety requirements and sanitary forest regulations;

3) protection of forests from illegal fellings, damage, embezzlement and other violations of the forest legislation of the Republic of Kazakhstan, as well as protection of the lands of the state forest resources;

4) compliance of forest users with the rules of standing timber distribution, fellings at the land plots of the state forest resources and the rules of other types of forestry management;

5) timely detection of outbreaks of forest pests and diseases, and control over them;

6) biotechnical activities;

7) compliance with the rules of hunting and fishing in the state forest resources;

8) other actions, ensuring safety, protection of the state forest resources, reforestation, rational forest use and afforestation;

9) compliance with the environmental requirements, set by the environmental legislation of the Republic of Kazakhstan;

10) provide activities to adapt to climate change and reduce vulnerability to climate change.

Footnote. Article 62, as amended by the Laws of the Republic of Kazakhstan dated 9 January 2007 № 213 (the order of enforcement see Art. 2); dated 25.01.2012 № 548-IV (shall be enforced upon expiry of ten calendar days from the date of its first official publication); dated 02.01.2021 № 401-VI (shall enter into force from 01.07.2021).

Article 63. Implementation of measures on forest protection and conservation

1. The authorized authority, the department of the authorized authority, territorial divisions, local executive authorities of regions, cities of republican significance, the capital, forest owners, forest users ensure the implementation of measures for protection and safety of the forest fund.

2. Measures to protect forests from fires shall be regulated by fire safety rules in forests approved by the authorized body.

3. Burning of herbaceous vegetation on all categories of lands shall be prohibited, except for the controlled burnings in the territory of the forest resources and the surrounding regions, conducted by forest owners in order to reduce fire hazards in accordance with the rules of fire safety in forests.

4. Local executive bodies of oblasts, cities of republican significance, the capital, for the period of high fire risk, if necessary, shall limit the individuals’ visits in forests and vehicles’ entrance into the forests, as well as the performance of certain types of works in the territory of the state forest resources.

5. The order of involving the individual and legal entities into the fire-fighting operations in the forests shall be defined by the legislation of the Republic of Kazakhstan.

Footnote. Article 63, as amended by the Laws of the Republic of Kazakhstan dated 20.12.2004 № 13; dated 05.07.2011 № 452-IV (shall be enforced from 13.10.2011); dated 25.01.2012 № 548-IV (shall be enforced upon expiry of ten calendar days from the date of its first official publication); dated 29.09. 2014 № 239-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication); dated 28.10.2019 № 268-VI (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after the day of its first official publication).

Article 64. The state fire control at forestry facilities

Footnote. Article 64 is excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 11.04.2014 № 189-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication).

Article 65. Aerial works for protection and conservation of forest resources

1. Aviation work on protection and defense of the forest fund shall be carried out by organizations specializing in the field of aviation works for protection and defense of the forest fund, in accordance with the rules approved by the authorized body.

2. In order to perform aerial works for conservation and protection of forests from fires, the organizations, conducting the aerial works to protect and preserve the forest resources, shall be informed by the state meteorological service about the short-term, medium-term and long-term weather forecasts.

Footnote. Article 65 is in the wording of the Law of the Republic of Kazakhstan dated 25.01.2012 № 548-IV (shall be enforced upon expiry of ten calendar days from the date of its first official publication); as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 29. 09. 2014 № 239-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication).

Article 65-1. Participation of the state fire service in protection of the forest fund

The procedure of attracting the state fire service for extinguishing forest fires shall be regulated by an agreement of the authorized body in the field of civil protection with the authorized body and (or) local executive bodies of the regions, cities of republican significance, the capital.

Footnote. Chapter 10 is supplemented by Article 65-1 in accordance with the Law of the Republic of Kazakhstan dated 11.04.2014 № 189-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication).

Article 66. Participation of voluntary firefighting units in protection of the forest fund

Footnote. The title of Article 66 as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 11.04.2014 № 189-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication).

1. Voluntary firefighting units shall be entitled to participate in protection of the forest fund from fires, their prevention and extinguishing.

2. Creation of voluntary firefighting units and their functioning shall be carried out in accordance with the legislation of the Republic of Kazakhstan.

Footnote. Article 66 as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 25.01.2012 № 548-IV (shall be enforced upon expiry of ten calendar days from the date of its first official publication); dated 11.04.2014 № 189-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication).

Article 67. Protection of the state forest resources from forest pests and diseases

1. Protection of the state forest resources from forest pests and diseases shall be provided through systematic monitoring of condition of the state forest resources, timely detection of outbreaks of forest pests and diseases through prevention of their outbreaks, their localization and elimination.

2. Protection of the state forest resources from forest pests and diseases shall include the following activities:

1) current, expeditionary, aero-visual and other forest-pathological examinations;

2) general, reconnaissance and detailed monitoring of development of forest pests and diseases;

3) ground investigations and aerial operations against forest pests and diseases;

4) prevention and liquidation of outbreaks of forest pests and diseases.

2-1. Excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 28.10.2019 № 268-VI (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after the day of its first official publication).

3. Measures on protection the state forest fund from pests and forest diseases shall be regulated by sanitary rules in forests approved by the authorized body.

Footnote. Article 67, as amended by the Laws of the Republic of Kazakhstan dated 05.07.2011 № 452-IV (shall be enforced from 13.10.2011); dated 25.01.2012 № 548-IV (shall be enforced upon expiry of ten calendar days from the date of its first official publication); dated 29. 09. 2014 № 239-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication); dated 28.10.2019 № 268-VI (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after the day of its first official publication).

Article 68. Involvement of individuals and public organizations in protection, conservation and use of forest resources, reforestation and afforestation

Individuals and public associations shall be involved in protection, conservation and use of forest resources, reforestation and afforestation in accordance with the legislation of the Republic of Kazakhstan.

Population shall be involved in protection, conservation, use of the forest resources, reforestation and afforestation through the local self-government bodies. The state bodies and organizations shall support local self-governments in addressing the local issues, related to protection, conservation and use of the forest resources, reforestation and afforestation.

Public associations established for the purposes of protection, defense, use of the forest fund, reproduction of forests and afforestation, shall carry out their activities on conserving biological diversity of forests, objects of the state natural reserve fund, cultural and natural heritage, ensuring rational use of forest resources, development school forestries, creation of voluntary fire-fighting units and other activities in the field of protection, defense, use of the forest fund, reproduction of forests and afforestation in collaboration with the forest authority.

Footnote. Article 68 is in the wording of the Law of the Republic of Kazakhstan dated 25.01.2012 № 548-IV (shall be enforced upon expiry of ten calendar days from the date of its first official publication); as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 11.04.2014 № 189-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication).

Chapter 11. The state forest protection service of the Republic of Kazakhstan

Article 69. The state forest protection service of the Republic of Kazakhstan

1. The state forest protection service of the Republic of Kazakhstan (hereinafter - the state forest service) shall consist of the specialists of forest institutions, involved in protection, conservation, reforestation and forestry management.

2. The state forest service shall be entitled:

1) to check the individuals’ and officials’ documents, permitting to use the state forest resources;

2) to draw up protocols on administrative violations in forestry legislation of the Republic of Kazakhstan, the legislation of the Republic of Kazakhstan on protection, reclamation and use of wildlife and the specially protected natural areas in accordance with the Code of the Republic of Kazakhstan on administrative offences;

3) to arrest and bring to the law enforcement bodies the officials that have committed offenses in the forest legislation of the Republic of Kazakhstan, the legislation of the Republic of Kazakhstan on protection, reclamation and use of wildlife and the specially protected natural areas;

4) in accordance with the legislation of the Republic of Kazakhstan to inspect vehicles and other objects and places, and if necessary – to conduct personal examination of detainees;

5) to withdraw the illegally obtained forest and wildlife resources from individuals and officials, the mining equipment and vehicles, and to tackle the issue on their further ownership in the order, defined by the legislation of the Republic of Kazakhstan;

6) to apply other rights, provided for by the Laws of the Republic of Kazakhstan.

3. In the land plots of the state forest resources, the state forest service must:

1) prevent and combat violations of ??the forest legislation of the Republic of Kazakhstan, the legislation of the Republic of Kazakhstan on protection, reclamation and use of wildlife and the specially protected natural areas;

2) provide the state and law enforcement bodies, the court with information, claims and other materials on violation of the forest legislation of the Republic of Kazakhstan, the legislation of the Republic of Kazakhstan on protection, reclamation and use of wildlife and the specially protected natural areas;

3) within its competence to give written instructions to the individual and legal entities on elimination of the detected violations;

4) carry out works on forest fire prevention, timely detection and extinguishing of fires in the lands of the state forest resources, as well as the surrounding areas in case of a direct threat of forest fires;

5) make proposals for restriction, suspension or termination of business and other activities;

6) (is excluded).

4. The officials of the state forest protection service shall be allowed to keep, bear and use the service arms in the order, established by the legislation of the Republic of Kazakhstan.

5. The officials of the state forest protection service in accordance with the legislation of the Republic of Kazakhstan shall be provided with the uniforms with the badges of rank (without shoulder straps), service weapons and special protection devices, and a service land allotment.

6. In the cases, provided by the Laws of the Republic of Kazakhstan, the officials of the state forest service shall be entitled to use physical force, special protection devices and service weapons.

6-1. The management of forest fire extinguishing, regardless of the forces and means involved, shall be carried out by a state forest protection official.

7. The activity of the state forest protection shall be determined by the Regulations on state forest protection approved by the authorized body.

Footnote. Article 69, as amended by the Laws of the Republic of Kazakhstan dated 20.12.2004 № 13; dated 06.01.2011 № 379-IV (shall be enforced upon expiry of ten calendar days from the date of its first official publication); dated 25.01.2012 № 548-IV (shall be enforced upon expiry of ten calendar days from the date of its first official publication); dated 29.09.2014 № 239-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication); dated 02.01.2023 № 184-VII (shall be enforced upon expiry of sixty calendar days after its first official publication).

Article 70. Legal and social protection of officials of the state forest protection

1. Officials of the state forest protection shall be subject to legal and social protection in accordance with the legislation of the Republic of Kazakhstan.

2. Officials of the state forest protection, who are civil servants and working in rural areas, shall be set increased not less than twenty five percent of the official salaries in accordance with the legislation of the Republic of Kazakhstan.

3. Officials of the state forestry protection shall be provided with land plots for pasturing cattle and haymaking by the decision of local executive bodies.

Footnote. Article 70 as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 15. 06. 2017 № 73-VI (For the procedure of enactment see Article 2).

Chapter 12. Reforestation and afforestation

Article 71. The objectives of reforestation and afforestation

1. The main goal of reforestation shall be the timely rehabilitation of forests in the felling sites, burned areas and other areas, previously occupied by the forests of the state forest resources, improvement of the species composition of forests, their productivity, and rational use of the state forest resources.

2. The purpose of the forest cultivation shall be the afforestation of the areas that were not covered by forests before.

Article 72. Increasing the resource potential of forests in areas of the state forest fund

Footnote. The title of the Article 72 in the wording of the Law of the RK dated 02.01.2021 № 401-VI (shall enter into force from 01.07.2021).

1. The management of forestry on the state forest fund sites should enhance the resource potential of forests.

2. The resource potential of forests in areas of the state forest fund shall be enhanced as a result of the implementation of a system of scientifically sound logging, the reproduction of forests, the improvement of their breeding composition, the creation and effective use of a permanent forest-seed base on a breeding and genetic basis, forest hydromelioration, forest care, including cutting of care and sanitary cutting, construction of forest roads, and other forestry measures.

3. Activities to increase the resource potential of forests on the state forest fund sites shall be carried out by forest institutions and forest users in accordance with forest management projects.

4. The activities specified in paragraph 2 of this article may be carried out by forest institutions and forest users from voluntary contributions for forest ecosystem services.

Footnote. Article 72 as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 15. 06. 2017 № 73-VI (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication); dated 02.01.2021 № 401-VI (shall enter into force from 01.07.2021).

Article 73. The measures for reforestation and afforestation

1. Reforestation in the state forest resources must be taken in compliance with the environmental and sanitary requirements in order to create in the shortest possible time the highly productive and substantial plantings, taking into account the forest site conditions and economic feasibility.

2. The volume of reforestation and afforestation in the state forest resources is defined by the projects, developed by forest management and other design and survey organizations, involved in this field, that have passed the state ecological expertise.

3. The procedure for carrying out measures at the sites of the state forest fund for forests reproduction and afforestation and control over their quality shall be established by the authorized body.

3-1. Inventory of forest plantations, nurseries, the areas, where the measures on natural regeneration were taken, in the state forest resources is carried out in the order, approved by the authorized body.

4. The measures on afforestation in the lands of the private forest resources are taken at the expense of the owner’s funds.

Footnote. Article 73, as amended by the Laws of the Republic of Kazakhstan dated 07.07.2006 № 176 (shall be enforced from the date of its first official publication); dated 05.07.2011 № 452-IV (shall be enforced from 13.10.2011); dated 25.01.2012 № 548 - IV (shall be enforced upon expiry of ten calendar days from the date of its first official publication); dated 29. 09. 2014 № 239-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication).

Article 74. Allotment of land plots to forest institutions for afforestation

In order to provide the optimal reforestation of the territory of the republic, afforestation of river banks, ponds and in other cases, the forest institutions may receive to the state forest resources the lands of other categories, primarily the lands, that are not suitable for agricultural purposes (ravines, gullies, sands and other degraded lands), and the lands of the land reserve.

Transfer of the said lands to the forest institutions shall be performed in accordance with the Land Code of the Republic of Kazakhstan.

Article 75. Introduction of forest flora and fauna

1. Rehabilitation and reproduction of the species of plants and animals in the forest biological communities shall be made through reintroduction of the best species of the local native flora and fauna.

2. Is excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 10.07.2012 № 36-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days from the date of its first official publication.)

3. Introduction of species of plants that are harmful to the major native species of plants shall be prohibited.

Footnote. Article 75, as amended by the Laws of the Republic of Kazakhstan dated 25.01.2012 № 548-IV (shall be enforced upon expiry of ten calendar days from the date of its first official publication); dated 10.07.2012 № 36-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days from the date of its first official publication).

Chapter 13. Forest seed production

Article 76. Objectives of forest seed production

The main objectives of forest seed production shall be the production of the seeds with valuable hereditary properties and high sowing quality of works on reforestation and afforestation, creation of a permanent forest seed production under the selective-genetic basis.

Article 77. Regular seed production in the lands of the state forest resources

1. Regular seed production in the lands of the state forest resources shall include the following objects of seed selection purposes:

1) forest seed plantations;

2) regular forest seed plots;

3) seed-production stands.

2. Establishment of a regular seed production in the lands of the state forest resources shall be carried out in accordance with a science-based demand in seeds and planting materials for reforestation and afforestation.

2-1. Objects of selection and seed-bearing purposes shall be identified, created and operated in the manner determined by the authorized body.

3. Attestation and registration of objects of selection and seed-bearing purposes in the areas of the state forest fund shall be carried out by organizations specializing in this field in the manner established by the authorized body.

4. Seed plantations shall be created in accordance with the projects that passed the state ecological expertise and were developed by design and survey organizations, involved in this area.

Regular seed land plots shall be formed in accordance with the recommendations of the planning and surveying and scientific organizations, involved in this field.

Footnote. Article 77, as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 07.07.2006 № 176 (shall be enforced from the date of its first official publication); dated 05.07.2011 № 452-IV (shall be enforced from 13.10.2011); dated 25.01.2012 № 548 - IV (shall be enforced upon expiry of ten calendar days from the date of its first official publication); dated 10.07.2012 № 34-V (shall be enforced from the date of its first official publication); dated 29. 09. 2014 № 239-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication); dated 15. 06. 2017 № 73-VI (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication).

Article 78. The objects of selective and genetic purpose

1. Specification and creation of the objects of selective and genetic purpose in the lands of the state forest resources shall be carried out to preserve genetic diversity of forest plants, evaluate their hereditary properties, and select the most promising species for their further use in forest seed production.

2. The objects of selective and genetic purpose shall include:

1) elite trees;

2) archives of the cloned elite trees;

3) the provenance trial plantation;

4) test plantings of species and hybrids;

5) forest genetic reserves.

3. Objects of breeding-genetic purpose shall be identified, created and operated in the manner determined by the authorized body.

3-1. Attestation and accounting of objects of breeding-genetic purpose on the sites of the state forest fund shall be carried out by organizations specializing in this field, in the manner established by the authorized body.

4. Protection of the objects of selective and genetic purpose shall be carried out by the state forest owners.

Footnote. Article 77, as amended by the Laws of the Republic of Kazakhstan dated 07.07.2006 № 176 (shall be enforced from the date of its first official publication); dated 25.01.2012 № 548-IV (shall be enforced upon expiry of ten calendar days from the date of its first official publication); dated 10.07.2012 № 34-V (shall be enforced from the date of its first official publication); dated 29.09.2014 № 239-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication); dated 15. 06. 2017 № 73-VI (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication).

Article 79. Seed zoning

1. Seed zoning shall be made under the scientific researches and shall be approved by the authorized body.

2. Usage, movement of seeds and planting material for forests reproduction and afforestation shall be carried out in accordance with the procedure established by the authorized body.

3. Sowing of forest seeds and the use of forest planting material in violation of the seed zoning requirements shall be prohibited.

Footnote. Article 79, as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 05.07.2011 № 452-IV (shall be enforced from 13.10.2011); dated 29. 09. 2014 № 239-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication).

Article 80. Harvesting, processing, storage, and use of forest seeds and control over their quality

1. Harvesting of forest seeds shall be carried out at the permanent seed production facilities, and in case of their lack, the harvesting in normal stands shall be allowed.

2. Harvesting of forest seeds in minus stands and from minus trees shall be prohibited.

3. Examination of forest seeds, issuance of the documents on their compliance with the national standards, specifications and other regulations on forest seed production, subject to selling and use for sowing, shall be carried out by the specialized agencies of the authorized body.

4. Selling and sowing of forest seeds that have not been tested for compliance with the requirements of paragraph 3 of this article, shall be prohibited.

5. Is excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 25.01.2012 № 548-IV (shall be enforced upon expiry of ten calendar days from the date of its first official publication.)
Footnote. Article 80, as amended by the Laws of the Republic of Kazakhstan dated 07.07.2006 № 176 (shall be enforced from the date of its first official publication); dated 05.07.2011 № 452-IV (shall be enforced from 13.10.2011); dated 25.01.2012 № 548 - IV (shall be enforced upon expiry of ten calendar days from the date of its first official publication); dated 10.07.2012 № 31-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days from the date of its first official publication.)

Chapter 14. Particularities of protection, conservation and use of the lands of the state forest resources, reforestation and afforestation in some categories of lands

Article 81. Particularities of protection, conservation and use of the lands of the state forest resources, reforestation and afforestation in the specially protected natural areas with the status of a legal entity

Conservation, protection and use of the lands of the state forest resources, reforestation and afforestation in the specially protected natural areas with the status of a legal entity shall be performed in accordance with this Code and the legislation of the Republic of Kazakhstan on the specially protected natural areas.

Footnote. Article 81, as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 25.01.2012 № 548-IV (shall be enforced upon expiry of ten calendar days from the date of its first official publication.)

Article 82. Particularities of forest use in urban forests

Footnote. The title, as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 25.01.2012 № 548-IV (shall be enforced upon expiry of ten calendar days from the date of its first official publication).

1. The forests, located within the boundaries of an urban settlement (urban forests), shall be intended for recreational, health-improving, historical, cultural, tourist, sporting and other events, as well as for conservation of favorable environment.

2. Fellings for primary use and other types of forest use that are not compatible with the purpose of these forests shall be prohibited in urban forests.

Footnote. Article 82, as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan, dated 25.01.2012 № 548-IV (shall be enforced upon expiry of ten calendar days from the date of its first official publication).

Article 83. Particularities of using the lands of the state forest resources in border areas

Forest management and forest use in the lands of the state forest resources in the border areas shall be carried out in the order, established by this Code and the legislation of the Republic of Kazakhstan on the State Border of the Republic of Kazakhstan.

Footnote. Article 83, as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan, dated 25.01.2012 № 548-IV (shall be enforced upon expiry of ten calendar days from the date of its first official publication).

Article 84. Features of protection, safety, reproduction and use of wood and shrub vegetation in areas of the state forest fund transferred to use to forest owners and (or) forest users

Footnote. The title of the Article 84 in the wording of the Law of the dated 30.06.2021 № 59-VII (shall enter into force from 01.01.2022).

1. Protection, safety, reproduction and use of wood and shrub vegetation in areas of the state forest fund transferred in accordance with the procedure established by the legislation of the Republic of Kazakhstan for use by forest owners and (or) forest users for integrated agriculture and forestry shall be carried out in accordance with this Code.

2. Forest owners and (or) forest users, for the use of which the plots of the state forest fund have been transferred, shall be obliged to carry out forest management in them and participate in the state accounting of the forest fund in the order established by this Code.

3. Control over the condition, protection, safety, use and reproduction of tree and shrub vegetation, specified in Paragraph 1 of this Article, shall be carried out by the department of the authorized authority, territorial divisions.

Footnote. Article 84, as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 25.01.2012 № 548-IV (shall be enforced upon expiry of ten calendar days from the date of its first official publication); dated 28.10.2019 № 268-VI (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after the day of its first official publication); dated 30.06.2021 № 59-VII (shall enter into force from 01.01.2022).

Article 85. Particularities of conservation, protection and use of the lands of the state forest resources, reforestation in the lands of the state forest resources, located among the land plots of other owners or land users

1. In order to protect, preserve and use the lands of the state forest resources, make reforestation in the lands of the state forest resources, located among the lands of other owners or land users, the state forest owners shall be entitled to have a limited special use in another person’s land plot (easement) in the order, established by the Land Code of the Republic of Kazakhstan.

2. In order to protect natural forests from adverse environmental factors along the borders of the lands of the state forest resources, located among the lands of other owners or land users, the protection areas shall be zoned in the width of twenty meters, in accordance with the Land Code of the Republic of Kazakhstan.

Within the protection zone any activity that adversely affects the forests’ condition shall be prohibited in the state forest resources.

Article 86. Particularities of conservation, protection and use of agro-forestry plantations, established at the expense of budget funds

1. Agro-forestry plantations, established at the expense of budget funds, shall be designed to protect lands from adverse natural and man-made factors.

2. Conservation, protection and use of agro-forestry plantations, established at the expense of budget funds, shall be performed by the owners or land users, in the lands where they are located.

Agricultural lands, occupied by agro-forestry plantations, established at the expense of budget funds shall be redeemed or transferred to the long-term land use and may be transferred to the lands of the private forest resources in accordance with the Land Code of the Republic of Kazakhstan.

3. In order to maintain the protective functions of agro-forestry plantations, the improvement cuttings, sanitary fellings, loggings, aimed at reconstruction of low-value plantings, as well as the felling of plantations, losing protective, water protection and other functions, as well as other types of fellings shall be allowed.

Footnote. Article 86 as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan, dated 7 July, 2006 № 176 (shall be enforced from the date of its first official publication.)

Article 87. Particularities of conservation, protection and use of protective plantations on ROW of railways, roads, canals, pipelines and other linear structures

1. Protective plantations, located on the ROW of railways, highways, canals, pipelines and other linear structures shall be designed to protect these facilities from adverse natural hazards, pollution prevention, and noise abatement.

2. Improvement cuttings, sanitary fellings for reconstruction of low-value plantings and the plantations, losing protective, water protection and other functions, and other fellings shall be allowed at the protective plantations on ROW of railways, highways, canals, pipelines and other linear structures in accordance with the projects for creation of these protective plantations.

3. Conservation, protection and use of protective plantations, referred to in paragraph 1 of this Article shall be carried out by land users in the lands where they are located, in accordance with this Code.

Section 7. Forest management
Chapter 15. Types of forest management

Footnote. The title of Chapter 15 is in the wording of the Law of the Republic of Kazakhstan, dated 10.07.2012 № 36-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days from the date of its first official publication.)

Article 88. Types of forest management in the lands of the state forest resources

1. In the state forest resources the following types of forest management may be carried out:

1) timber harvesting;

2) harvesting of resin, tree saps;

3) harvesting of secondary wood resources;

4) collateral use in forestss (haymaking, grazing, maral breeding, fur farming, placement of beehives and apiaries, horticulture, melon-growing, gardening and cultivating of other crops, harvesting and collection of medicinal herbs and technical raw materials, wild fruits, nuts, mushrooms, berries and other food products, moss, forest litter and fallen leaves, bulrush);

5) Use of state forest fund plots for hunting needs, as well as for fishery management, including on water bodies located on state forest fund plots;

6) use of the lands of the state forest resources for scientific research;

7) use of the lands of the state forest resources for health-improving, recreational, historical, cultural, tourist and sporting purposes;

8) use of the lands of the state forest resources for growing seedlings of trees and shrubs and plantations of special purpose.

2. Use of the lands of the state forest resources may be performed with and without withdrawal of forest resources.

3. A land plot of the state forest resources may be provided for one or several types of forest management to one or more forest users.

4. Peculiarities of the forest resources use and of the state forest fund sites in the implementation of certain types of forest use shall be determined by the acts of the authorized body in accordance with this Code.

Footnote. Article 88, as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 25.01.2012 № 548-IV (shall be enforced from 01.01.2013); dated 29. 09. 2014 № 239-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication); dated 15.06.2017 № 73-VI (the procedure for enforcing see Article 2); dated 06.04.2024 № 71-VIII (shall be enforced upon expiry of sixty calendar days after its first official publication).

Article 89. Licensing of forest management in the lands of the state forest resources

Footnote. Article 89 is excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 10.07.2012 № 36-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days from the date of its first official publication.)

Article 90. Fellings at the lands of the state forest resources

Timber harvesting in the lands of the state forest resources shall be performed in accordance with the following types of cutting:

1) fellings for primary use, conducted in mature and over-mature stands;

2) intermediate felling (improvement fellings, selective sanitary cuttings and fellings, related to reconstruction of low-value forest stands, and the plantations, losing their protective, water protection and other functions, cutting of individual trees in young stands);

3) other fellings (clear sanitary fellings, clearing of forest lands for construction of waterworks, pipelines, roads, while laying cuttings, creation of fire lines, liquid litter cleaning, logging for other purposes).

Article 91. Provision of the local population’s need with timber by the state forest owner during final, intermediate use cuttings and other fellings.

1. The local population's demand for timber, including fuelwood, is met upon application by the state forest owner through the sale of timber harvested during felling of main use, intermediate use felling and other felling.

2. The applications specified in clause 1 of this Article shall be submitted to the appropriate state forest owner one month prior to the final, intermediate use cuttings and other fellings, as well as harvesting of extrasolar clutter.

Footnote. Article 91 as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 15.06.2017 № 73-VI (the procedure of implementation see Art. 2).

Article 92. Limitation of forest management in specific categories of the state forest resources

1. Reservation conditions of forest management limitation shall be set in the categories of the state forest resources - "the forests of the state regional nature reserves", "the state forest natural monuments", "forest sites of scientific importance, including forest genetic reserves", "high-value forest areas", and the protected areas of the state national natural parks and state regional natural parks, the protected areas and zones of the state regional nature reserves.

2. Protection regime of forest management limitation shall be established in the following categories of the state forest resources - "the forests of the national forest parks" and "the forests of the state regional forest parks", in the recreational zones, sub-zones of administrative and industrial purposes, for visitors and tourists; in the category of the state forest resources - "the forests of the state natural reserves" in the zone of rehabilitation of damaged landscapes; in the category of the state forest resources - "the forests of the state protected zones" in the protection regime zone; in the categories of the state forest resources - "nut production zones", "forest fruit plantations", "sub-alpine forests", "the state protective forest strips", "anti-erosion forests" and "protective plantations of ROW of railroads and highways of international and national importance, main pipelines and other linear structures", "protective forest belts along railways and highways of international and national importance".

3. The regime of limited economic activity shall be established in the following categories of the state forest resources:

1) "the forests of the state national natural parks" and "the forests of the state regional nature parks" in the zones of the limited economic activity;

2) "the restricted belts of forests along the river banks, lakes, water reservoirs, canals and other water bodies", with the exception of leafy forest stands;

3) "the forests of the state protected areas" in the zone of the limited economic activity.

Economic activity in the category of the state forest resources - "the restricted belts of forests along the river banks, lakes, water reservoirs, canals and other water bodies" - shall be performed in accordance with the requirements of forestry and water legislation of the Republic of Kazakhstan.

Footnote. Article 92, as amended by the Laws of the Republic of Kazakhstan dated 07.07. 2006 № 176 (shall be enforced from the date of its first official publication); dated 25.01.2012 № 548-IV (shall be enforced upon expiry of ten calendar days from the date of its first official publication.)

Article 93. Particularities of fellings in the forests of certain categories of the state forest resources and mountain forests

1. Fellings for primary use shall be performed in mature and over-mature stands of the state forest resources "field-safeguarding and protection forests", in leafy stands of the state forest resources "the restricted forest belts along the river banks, lakes, water reservoirs, canals and other water bodies".

In the stands of other categories of the state forest resources, the fellings for primary use shall be prohibited.

2. Other felling, as well as felling associated with the reconstruction of low-value and losing protective, water protection and other ecological functions of plantations, in forests of the categories of the state forest fund listed in subparagraphs 1), 2), 3), 4), 5) and 6) of paragraph 2 of Article 44 of this Code, shall be carried out in the manner, prescribed in accordance with this Code.

In the categories of the state forest fund: “protective plantations on the right-of-way of railroads and public roads of international and republican significance, canals, main pipelines and other linear structures”; 'protective forest belts along railroads and public roads of international and republican significance', as well as in forest stands on the territory of sustainable development zones of state natural reserves, intermediate use and other felling is allowed in accordance with the rules of their implementation.

3. In the forests of the state regional natural reserves, in the zones of protected regime of the state national natural parks, state natural parks and state protected zones, in the zones of protected core of the state regional natural reserves, state natural reserves, in the state forest natural monuments and in forest genetic reserves it shall be allowed to carry out only sanitary and other felling necessary for the implementation of forest protection activities.

The said felling shall be carried out in accordance with the procedure determined in accordance with this Code.

4. In the mountain forests of the state forest resources, the fellings for primary use shall be carried out, taking into account protective, anti-erosion and water control functions of these forests.

Footnote. Article 93, as amended by the Laws of the Republic of Kazakhstan dated 07.07.2006 № 176 (shall be enforced from the date of its first official publication); dated 25.01.2012 № 548-IV (shall be enforced upon expiry of ten calendar days from the date of its first official publication); dated 02.01.2021 № 401-VI (shall enter into force from 01.07.2021); dated 06.04.2024 № 71-VIII (shall be enforced upon expiry of sixty calendar days after its first official publication).

Article 94. The volume of timber felling in the lands of the state forest resources

1. Timber harvesting in the order of felling for primary use in the state forest resources shall be performed within the allowable cut.

2. The volume of timber harvesting during intermediate use felling on state forest fund plots is determined by forest inventory materials based on the established norms of forest maintenance felling, selective sanitary felling, felling associated with the reconstruction of low-value and losing protective functions of plantations, and is approved in accordance with the procedure determined in accordance with this Code.

3. The volume of timber harvesting under other felling on state forest fund plots shall be determined by the volume of work on clear sanitary felling, clearing of forest areas for construction objects, laying of clearings and other forestry measures and shall be approved in accordance with the procedure determined in accordance with this Code.

Footnote. Article 94, as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan, dated 25.01.2012 № 548-IV (shall be enforced upon expiry of ten calendar days from the date of its first official publication.); dated 06.04.2024 № 71-VIII (shall be enforced upon expiry of sixty calendar days after its first official publication).

Article 95. Felling-area resources in the state forest resources

1. Felling-area resources in the state forest resources shall be formed from the stocks of mature stands, planned for timber harvesting for primary use.

2. The size of the felling-area fund on state forest fund plots is established annually separately by categories of the state forest fund with allocation of data on coniferous, hard-leaved and soft-leaved species and is approved in the order determined in accordance with this Code.

Footnote. Article 95 as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 06.04.2024 № 71-VIII (shall be enforced upon expiry of sixty calendar days after its first official publication).

Article 96. Harvesting of resin and tree saps in the lands of the state forest resources

1. Resin and tree saps in the state forest resources shall be harvested in mature and over-mature stands, which are intended for felling after the expiry of the set deadline of tapping.

Tapping of maturing stands, which by the end of tapping will reach the cutting age, may be permitted if there is a lack of mature and over-mature stands.

Tapping of the mentioned forest stands without the plans of felling and tapping, approved in accordance with the legislation of the Republic of Kazakhstan, shall be prohibited.

2. Early withdrawal of plantations from tapping shall be allowed only in case of a severe deterioration of their sanitary status or fire damages.

3. The rules for harvesting resin and wood juices, as well as the zone of possible subsidence of stands on the sites of the state forest fund shall be approved by the authorized body.

Footnote. Article 96, as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan, dated 05.07.2011 № 452-IV (shall be enforced from 13.10.2011); dated 29. 09. 2014 № 239-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication).

Article 97. Harvesting of secondary forest resources in the lands of the state forest resources

1. Harvesting of secondary forest resources in the lands of the state forest resources for industrial processing and for the population’s needs should be conducted without harming the forest.

2. Harvesting of bark and branches in the state forest resources shall be permitted only for the trees, felled in accordance with the felling rules.

3. Harvesting of bark from the dead and fallen trees in the state forest resources may be conducted throughout the state forest resources.

4. Harvesting of branches for weaving and manufacturing of brooms and other items in the state forest resources shall be permitted for the growing trees in the order, specified by the rules of logging.

Article 98. Conditions for implementation of spurious forest uses on the sites of the state forest fund

Harvesting and collection of wild fruits, nuts, mushrooms, berries, medicinal herbs and technical raw materials, maral breeding, fur farming, placement of beehives and apiaries, horticulture, melon growing, gardening and cultivating of other crops on the sites of the state forest fund must be carried out without causing damage to the forest in the manner, determined by the rules of spurious forest use in the Republic of Kazakhstan, approved by the authorized body.

Footnote. Article 98 as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 29.09.2014 № 239-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication); as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 15.06.2017 № 73-VI (shall be enforced from 01.01.2018).

Article 99. Mowing season and grazing on the lands of the state forest resources

1. The lands of the state forest resources, intended for haying and grazing, shall be established by the state forest owners in accordance with the forestry management projects or plans for the specially protected natural areas.

Individual and (or) legal entities specified in the Plan for pasture management and their use, in accordance with the legislation of the Republic of Kazakhstan on pastures, have the preferential right to use areas of the state forest fund, where haymaking and grazing of livestock are possible.

Forestry and environmental institutions are required no later than november 1 of the current year to submit information to the local executive body of the district (town of regional significance) about areas of the state forest fund where haymaking and grazing are possible, indicating occupied and free areas, the location of pastures and hayfields, as well as the conditions for their use.

2. Grazing without a shepherd in the pastures, belonging to the state forest resources shall be permitted in exceptional cases in remote, inaccessible and sparsely populated areas. A list of such areas shall be approved by the local representative body of the oblast upon the recommendation of the local executive body of the oblast.

3. Grazing of goats on the sites of the state forest fund, except for saxaul forests, shall be allowed only in specially designated fenced areas.

4. The rules of haymaking and grazing of livestock on the sites of the state forest fund shall be approved by the authorized body.

Footnote. Article 99, as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan, dated 05.07.2011 № 452-IV (shall be enforced from 13.10.2011); dated 29. 09. 2014 № 239-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication); dated 20.02.2017 № 48-VI (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication); dated 15.06. 2017 № 73-VI (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication); dated 27.02.2024 № 65-VIII (shall be enforced upon expiration of sixty calendar days after the day of its first official publication).

Article 100. The lands of the state forest resources used for hunting

1. The lands of the state forest resources shall be used for hunting purposes without damaging the forest.

2. Forest use and forest management in the state forest resources, provided for hunting, shall be performed under the condition of preserving favorable habitat for wildlife.

3. The number of wild animals in the woods shall be regulated within the limits, providing stability of the ecosystem.

4. The lands of the state forest resources shall be allotted for hunting to individual and legal entities under the long-term forest management agreement in the order, prescribed by this Code.

5. The procedure for the use of wildlife on the plots of the state forest fund, including for the needs of hunting, shall be determined by the authorized body.

Footnote. Article 100 as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 29. 09. 2014 № 239-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication).

Article 101. Use of the lands of the state forest resources for research

1. To conduct research works, state forest owners shall provide individuals and legal entities with sites of the state forest fund for long-term forest use on the terms of a long-term forest use agreement, and for short-term forest use on the basis of a short-term forest use agreement and permits in the manner specified in this Code.

2. The procedure for the use of sites of the state forest fund for research purposes shall be established by the authorized body.

Footnote. Article 101 as amended by the laws of the Republic of Kazakhstan dated 29.09.2014 № 239-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication); dated 15. 06. 2017 № 73-VI (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication).

Article 102. Use of the lands of the state forest resources for health-improving, recreational, historical, cultural, tourist and sporting purposes

1. Sites of the state forest fund for recovering, recreational, historical, cultural, tourist and sports purposes shall be provided to individuals and legal entities for long-term forest use on the basis of a long-term forest use agreement, and for short-term forest use on the basis of a short-term forest use agreement and permits in the manner specified this Code.

2. At the allotted lands of the state forest resources, the forest users shall take measures for improvement and rendering of cultural services while maintaining the forest environment and the natural landscape, complying with fire safety rules and health regulations in the woods.

3. The procedure for the use of the state forest fund sites for recovering, recreational, historical, cultural, tourist and sports purposes shall be established by the authorized body.

Footnote. Article 102 as amended by the laws of the Republic of Kazakhstan dated 29.09.2014 № 239-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication); dated 15. 06. 2017 № 73-VI (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication).

Article 102-1. Use of the lands of the state forest resources for growing seedlings of trees and shrubs and special plantations

1. The lands of the state forest resources for growing seedlings of trees and shrubs and special plantations shall be provided to individual and legal entities to the long-term forest management on a contract basis in the order, prescribed by this Code.

2. In order to cultivate plantation crops for special purposes, the land plots of the state forest resources, related to non-forest lands, shall be allotted.

Footnote. Chapter 16 is supplemented by Article 102-1 in accordance with the Law of the Republic of Kazakhstan, dated 25.01.2012 № 548-IV (shall be enforced from 01.01.2013).

Article 102-2. Construction of facilities on the lands of the state forest resources, where the forest resources are provided to long-term forest management

1. Construction of facilities on the lands of the state forest fund, where forest resources are provided for long-term forest use for health improvement, recreational, historical and cultural, tourist and sports purposes; for hunting needs; for fishery management; for fishery management; for incidental forest use, shall be carried out according to the design (design estimate) documentation developed in accordance with the sketch (conceptual design) agreed with the authorized body.

2. Upon expiration of the long-term forest management agreement for health improvement, recreational, historical and cultural, tourist and sports purposes; for hunting, for fishery management; for fishery management; for incidental forest use, the forest user shall have a preferential right to extend the term of the agreement.

3. The issues of transfer of the right to use construction objects on the lands of the state forest fund, where forest resources are provided for long-term forest use for health improvement, recreational, historical and cultural, tourist and sports purposes; hunting needs; for fishery management; for fishery management; for incidental forest use shall be determined in the agreement on long-term forest use.

4. Regardless of the transfer of the right of long-term forest use for health improvement, recreational, historical and cultural, tourist and sports purposes; for fishery management; for fishery management; for incidental forest use, the forest user shall be obliged to take measures to rehabilitate this area, except in cases of transfer of construction objects to another person in accordance with the written notification of the authorized body or when the contract stipulates otherwise.

5. Dismantling and disposal of construction facilities from the land plots must be conducted by a forest user in the life, health and environment friendly manner, in accordance with the legislation of the Republic of Kazakhstan.

Footnote. Chapter 16 is supplemented by Article 102-2 in accordance with the Law of the Republic of Kazakhstan, dated 25.01.2012 № 548-IV (shall be enforced upon expiry of ten calendar days from the date of its first official publication); as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 29.03.2016 № 479-V (shall be enforced upon expiry of twenty-one calendar days after its first official publication); dated 06.04.2024 № 71-VIII (shall be enforced upon expiry of sixty calendar days after its first official publication).

Article 102-3. Basic requirements for construction process on the territory of the state forest fund

1. In the state forest fund, the basis for obtaining an architectural and planning assignment shall be a long-term forest use agreement.

The basis for drawing up the assignment for design of the planned construction object shall be the architectural and planning assignment.

2. On the lands of state national natural parks or state natural reserves, the basis for obtaining an architectural and planning assignment and a design assignment shall be a long-term use agreement concluded by individuals and legal entities with a state national natural park or state natural reserve, in accordance with the Legislation of the Republic of Kazakhstan in areas of specially protected natural areas Республики Казахстан.

3. The procedure for organizing and conducting control and supervision over the quality of construction of objects on the sites of the state forest fund shall be determined by the Entrepreneurial Code of the Republic of Kazakhstan and the Law of the Republic of Kazakhstan "On architectural, urban planning and construction activities in the Republic of Kazakhstan".

4. Acceptance of the constructed facilities for operation shall be regulated by the Civil Code of the Republic of Kazakhstan and the Law of the Republic of Kazakhstan "On architectural, urban planning and construction activities in the Republic of Kazakhstan".

Footnote. Chapter 16 is supplemented with Article 102-3 in accordance with the Law of the Republic of Kazakhstan dated 28.10.2019 № 268-VI (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after the day of its first official publication).

Article 103. The use of the gene resources of forest biocoenosis in the lands of the state forest resources

1. The gene resources of forest biocoenosis of the state forest resources shall belong to the state property objects and shall be in the republican ownership, geographically isolated as separate areas with the limited forest management regime, including genetic reserves of flora and fauna, seed-production stands and elite trees, and other genetic objects.

These zones shall be established by the Government of the Republic of Kazakhstan upon the recommendation of the authorized body and the central executive body for science and scientific and technical activities.

2. Exchange of reproduction material of the gene resources of the forest flora and fauna with other countries shall be carried out on the basis of the decisions of the Government of the Republic of Kazakhstan if a positive conclusion of the state ecological expertise is provided.

3. Access to reproductive materials of the gene pool of forest flora and fauna shall be provided in accordance with the legislation of the Republic of Kazakhstan.

Footnote. Article 103, as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan, dated 25.01.2012 № 548-IV (shall be enforced upon expiry of ten calendar days from the date of its first official publication); dated 02.01.2023 № 184-VII (shall be enforced upon expiry of sixty calendar days after its first official publication).

Section 8. Economic mechanism of protection, conservation and use of forest resources, reforestation and afforestation
Chapter 17. Economic principles and methods of protection, conservation and use of forest resources, reforestation and afforestation. Fees for use of the state forest resources

Article 104. Economic principles and methods of protection, conservation and use of forest resources, reforestation and afforestation

Economic principles and methods of protection, conservation and use of forest resources, reforestation and afforestation shall be the following:

1) planning of actions for conservation, protection, reforestation and afforestation in the lands of the state forest resources;

2) financing of forest management in the state forest fund in accordance with the norms and standards approved by the authorized body in agreement with the central authorized body on budget planning;

3) fees for the use of forest resources and the benefits of forests;

4) fees for the use of the specially protected forest areas;

5) stimulation of reforestation of the Republic of Kazakhstan;

6) liability insurance of the state forest owners and forest users, engaged in forest management in the lands of the state forest resources.

Footnote. Article 104 as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 29. 09. 2014 № 239-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication).

Article 105. Fees for forest use of the state forest resources

Footnote. The title of Article 105 is in the wording of the Law of the Republic of Kazakhstan, dated 10.12.2008 № 101-IV (shall be enforced from 01.01.2009).

1. Use of the state forest resources shall be carried out for a fee.

2. Fee for forest use in the lands of the state forest resources shall be charged for certain types of forest management, provided by the tax legislation of the Republic of Kazakhstan.

3. Fee for forest use in the lands of the state forest resources shall be charged, taking into account the benefits of forests, quality, distance between cuttings and general use roads, terrain and types of fellings.

4. The rates, calculation and payment of fees for forest use in the lands of the state forest resources shall be specified in accordance with the tax legislation of the Republic of Kazakhstan.

At that, fee rates shall be set depending on the type of forest use and their particularities, that are measured: the area - in hectares (ha), the volume - in solid cubic meters (m3) or stacked cubic meters (stacked m3), the number - in items, the weight - in kilograms (kg), centners (c), tons (t) in fresh (raw-growing) condition.

Footnote. Article 105, as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan, dated 10.12.2008 № 101-IV (shall be enforced from 01.01.2009).

Article 106. Economic incentives for increasing of forest cover in the Republic of Kazakhstan

Economic incentives for increasing the forest cover in the Republic of Kazakhstan shall be performed through:

1) transfer of lands to the forest resources from the reserve lands and other categories of lands that are not suitable for agricultural purposes, in accordance with the Land Code of the Republic of Kazakhstan;

2) stimulation of afforestation and creation of special plantations, agro-forestry and other protective plantations in accordance with the tax legislation of the Republic of Kazakhstan;

3) creation of high-productive plantations in order to cover the needs of the republic’s economy in wood resources;

4) production and use of forest seeds with the improved hereditary qualities and planting material on the selection and genetic basis;

5) creation of favorable environment to attract investments in forestry and state support for private afforestation;

6) reimbursement of expenses for laying and growing of plantations of fast growing trees and shrubs, creation and development of private forest nurseries.

Footnote. Article 106, as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan, dated 25.01.2012 № 548-IV (shall be enforced upon expiry of ten calendar days from the date of its first official publication.)

Article 107. Liability insurance of the state forest owners and forest users, engaged in forest management in the lands of the state forest resources

1. Liability insurance of the state forest owners and forest users, engaged in forest management in the lands of the state forest resources, shall be aimed at protection of their property interests in case of occurrence of the risk of liability for the obligations, arising from the contract as consequence of causing harm to the state forest resources, as well as life, health and property of third parties.

2. Voluntary insurance liability of the state forest owners and users, engaged in forest management in the lands of the state forest resources, shall be performed in virtue of their will.

Types, conditions and procedure for voluntary insurance liability of the state forest owners and users, engaged in forest management in the lands of the state forest resources, shall be defined by the contracts, signed between the insurer and the insurants.

Article 108. Planning of the actions for conservation, protection, reforestation and afforestation in the lands of the state forest resources

Footnote. Article 108 is excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 03.07.2013 № 124-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication).

Chapter 18. Funding of forestry

Article 109. The sources of expenditure financing of forest management in the state forest resources

The expenditure financing of forest management in the state forest resources shall be made by:

1) budget funds;

2) (is excluded)

3) the funds from the paid services and sale of goods of forest institutions;

4) the funds of forest users;

5) donations, voluntary contributions, including for forest ecosystem services, individuals and legal entities;

6) other sources, not prohibited by the legislation of the Republic of Kazakhstan.

Footnote. Article 109 as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan, dated 20 December, 2004 № 13; dated 15. 06. 2017 № 73-VI (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication).

Article 110. The budget financing of expenditures of forest management in the state forest resources

The budget shall provide funding for:

1) forest management, the state recording of forest resources, the state forest cadastre, the state forest monitoring;

2) aerial anti-fire operations in forests, protection from forest pests and diseases;

3) scientific research and development works in protection and use of forest resources, reforestation and afforestation;

4) works in forest breeding and seed production, including formation of permanent seed reserve, certification of forest seeds;

5) forest pathology monitoring over the extremely dangerous forest pests and diseases and their control;

6) training and professional development of the specialists of forestry and hunting;

7) issuance of permits for forest management;

8) the actions, taken at the lands of the state forest resources, which are administered by the authorized body, local executive bodies of oblasts, cities of republican significance, the capital and other state bodies for:

anti-fire protection of forests, unauthorized felling and other violations of the forest legislation of the Republic of Kazakhstan, protection of forests from pests and diseases;

reforestation and afforestation;

construction and maintenance of forest roads, forest fire fighting arrangement;

forestry planning;

cuttings and sanitary fellings, withdrawal of timber cutting areas and their taxation;

capital investments in conservation, protection, reforestation and afforestation;

9) reimbursement of expenditures for planting and growing of plantations of fast growing trees and shrubs, creation and development of private forest nurseries.

Footnote. Article 110, as amended by the Laws of the Republic of Kazakhstan dated 20.12.2004 № 13; dated 31.01.2006 N 125; dated 25.01.2012 № 548-IV (shall be enforced upon expiry of ten calendar days from the date of its first official publication.)

Article 111. (Article 111 is excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 20 December 2004 № 13).

Article 112. The funds of forest institutions from the paid services

1. Forest institution shall be entitled to have funds from selling the following goods (works and services), that are not related to their primary activity:

1) Growing planting material for landscaping settlements and collecting forest seeds, creating green, protective, plantation and other plantings, carrying out maintenance work on plantings, conducting training practice;

2) selling of goods and products from timber processing obtained during final, intermediate use cuttings and other fellings, including to provide the population with fuel, as well as products of collateral forest use and provision of services for wood processing;

3) rendering of transport services on transportation of goods within the territories of forest institutions;

4) reforestation in the lands of the state forest resources, transferred to the long-term forest management for timber harvesting, in accordance with an agreement, concluded with a forest user.

1-1. In order to receive revenues from the activities, specified in paragraph 1 of this Article, forest institutions shall be entitled to participate in the state procurement tenders.

2. The use of funds of forest institutions shall be performed in accordance with the budget legislation of the Republic of Kazakhstan.

3. It is prohibited to use the funds of forest institutions for the actions, not related to protection, conservation, reforestation and afforestation, and collateral forest use.

Footnote. Article 112 is in the wording of the Law of the Republic of Kazakhstan, dated 07.07.2006 № 176 (shall be enforced from the date of its first official publication); as amended by the Laws of the Republic of Kazakhstan dated 10.12.2008 № 101-IV (shall be enforced from 01.01.2009); dated 25.01. 2012 № 548-IV (shall be enforced upon expiry of ten calendar days from the date of its first official publication); dated 15.06.2017 № 73-VI (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication); dated 02.01.2023 № 184-VII (shall be enforced upon expiry of sixty calendar days after its first official publication).

Chapter 18-1. The state support for private afforestation

Footnote. The Law is supplemented by Chapter 18-1, in accordance with the Law of the Republic of Kazakhstan, dated 25.01.2012 № 548-IV (shall be enforced upon expiry of ten calendar days from the date of its first official publication.)

Article 112-1. The directions of private afforestation, subject to the state support

1. The state support for private afforestation shall be conducted in the following directions:

1) plantation of fast-growing trees and shrubs for industrial and energy purposes;

2) establishment and development of forest nurseries.

2. The state support for private afforestation shall be performed in the lands of owners or land users, and in the lands of the state forest resources.

Article 112-2. The subjects of the state support for private afforestation

The subjects of state support for private forestry shall be citizens of the Republic of Kazakhstan and non-state legal entities of the Republic of Kazakhstan without foreign participation, who shall carry out activities on laying and growing plantations of fast-growing tree and bush species, on the creation and development of private forest nurseries.

Footnote. Article 112-2 as amended by the Law of the RK dated 30.06.2021 № 59-VII (shall enter into force from 01.01.2022).

Article 112-3. The state support for private afforestation and time frames of its implementation

1. The state support for private afforestation shall be carried out through:

1) compensation (up to fifty percent) of the expenditures on planting and growing of plantations of fast growing trees and shrubs for industrial and energy purposes;

2) compensation (up to fifty percent) of the expenditures for establishment and development of private forest nurseries.

2. The state support for private afforestation shall be carried out within the following time frames:

1) plantation of fast-growing trees and shrubs for industrial and energy purposes - ten or fifteen years;

2) establishment and development of private forest nursery - five to ten years.

Section 9. Violation of the forest legislation of the Republic of Kazakhstan
Chapter 19. Violation of the forest legislation of the Republic of Kazakhstan

Article 113. Violations in conservation, protection and use of forest resources, reforestation and afforestation

1. Violations in protection, conservation and use of forest resources, reforestation and afforestation shall be the following:

1) destruction or damaging of forest management and forestry marks in the forest resources;

2) purchase and sale, granting, pledge, unauthorized occupation and exchange of the lands of the state forest resources, as well as the unauthorized assignment of the rights to forest use, violating the rights of state ownership to forests;

3) illegal use of the lands of the state forest resources for grubbing, construction, wood processing, construction of storages and for other purposes without proper permission;

4) damage of trees and shrubs, illegal felling of forests, including those, damaged by fire, destruction or damage of forest crops, seedlings or plantings in forest nurseries and plantations, as well as the young stands of natural origin, the undergrowth and natural seeding in the areas, intended for reforestation and afforestation;

5) destruction or damage to forests, as well as the plantings, that are not included in the forest resources, as a result of careless handling of fire or other source of danger;

6) intentional destruction or damage of the forest resources, as well as plantings that are not included in the forest resources, arson, other dangerous method or as a result of pollution by harmful substances, wastes, emissions;

7) violation of fire safety requirements, sanitary rules in forests, rules for the provision of standing timber and cutting of forests on the sites of the state forest fund;

8) violation of the order, established by the legislation of the Republic of Kazakhstan, the use of felling-area resources, harvesting and transportation of wood, secondary forest resources, tree saps in the lands of the state forest resources;

9) delay in returning of the temporarily occupied lands of the forest resources or failure to bringing the lands into the working condition for the intended use;

10) damage of hayfields and pastures in the lands of the forest resources;

11) unauthorized haying and grazing in the forests and lands of the forest resources;

12) unauthorized collection of medicinal herbs and technical raw materials in the lands of the state forest resources, where it is prohibited or allowed only under the forest usage permits;

13) violation of the order and time frames for reforestation at the felling sites of forests and other lands of the state forest resources, intended for reforestation and afforestation;

14) destruction of fauna, useful for the forest;

15) damage of forests by waste waters, chemicals and industrial effluents, waste and garbage, leading to its drying or disease, or littering of the forests;

16) destruction or damage of forest drainage ditches, drainage systems and roads in the lands of the forest resources;

17) forest management in the lands of state forest resources which does not comply with the objectives or requirements, provided by the permits;

18) construction and operation of facilities, affecting the forests’ condition and reforestation;

19) violation of the rules of allotment and taxation of cutting areas on the sites of the state forest fund;

20) timber harvesting in the lands of the state forest resources in excess of allowable cut.

2. The laws of the Republic of Kazakhstan may impose liability for other violations in protection, conservation and use of the forest resources, reforestation and afforestation.

Footnote. Article 113, as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan, dated 05.07.2011 № 452-IV (shall be enforced from 13.10.2011); dated 29. 09. 2014 № 239-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication); dated 15. 06 2017 № 73-VI (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication).

Article 114. Responsibility for violation of the forest legislation of the Republic of Kazakhstan

Violation of the forest legislation of the Republic of Kazakhstan shall entail responsibility, established by the Laws of the Republic of Kazakhstan.

Footnote. Article 114 is in the wording of the Law of the Republic of Kazakhstan dated 25.01.2012 № 548-IV (shall be enforced upon expiry of ten calendar days from the date of its first official publication.)

Article 115. Return of the illegally occupied lands of the state forest resources

1. The illegally occupied lands of the state forest resources shall be returned to their owners without compensation of expenses, incurred during their illegal use.

In this case, the damage, incurred by the forest owner, shall be reimbursed to the state.

2. Demolition of the illegally constructed facilities, bringing the lands into the line with their purpose and restoration of forest lands shall be paid by violators.

Article 116. Responsibility for destruction or damage of tree and shrub vegetation, which is not included in the forest resources

Unlawful destruction or damage of tree and shrub vegetations, which is not included in the forest resources, other than those, specified in subparagraph 3) of paragraph 5 of Article 6 of this Code, shall entail responsibility, established by the laws of the Republic of Kazakhstan.

Footnote. Article 116 is in the wording of the Law of the Republic of Kazakhstan, dated 25.01.2012 № 548-IV (shall be enforced upon expiry of ten calendar days from the date of its first official publication).

Chapter 20. Final provisions

Article 117. International cooperation in protection, conservation, reforestation, afforestation and forest management

International cooperation in protection, conservation, reforestation, afforestation and forest management shall be performed in accordance with the principles, established by the international treaties, ratified by the Republic of Kazakhstan.

Article 117-1. Legal and social protection of forestry specialists

1. Forestry specialists shall be subjects to legal and social protection in accordance with the legislation of the Republic of Kazakhstan.

2. Forestry specialists, who are civil servants and working in rural areas, shall be set increased by no less than twenty-five percent of the official salaries in accordance with the legislation of the Republic of Kazakhstan.

3. Specialists of forestry shall be provided with land plots for pasturing cattle and haymaking by the decision of local executive bodies.

Footnote. Chapter 20 is supplemented with Article 117-1 in accordance with the Law of the Republic of Kazakhstan dated 15. 06. 2017 № 73-VI (for the procedure of implementation, see Article 2).

Article 118. The order of enactment of this Code

1. This Code shall enter into force from the date of its first official publication.

2. Shall be repealed:

1) the Forest Code of the Republic of Kazakhstan dated 23 January, 1993 (the Bulletin of the Supreme Council of the Republic of Kazakhstan, 1993, № 3, Art. 45; 1995, № 20, Art.120; the Bulletin of the Parliament of the Republic of Kazakhstan, 1999, № 11, Art. 357; 2001, № 3, Art. 20; № 24, Art. 338);

2) the Resolution of the Supreme Council of the Republic of Kazakhstan dated 23 January, 1993 "On the order of enactment of the Forest Code of the Republic of Kazakhstan" (the Bulletin of the Supreme Council of the Republic of Kazakhstan, 1993, № 3, Art. 46).

The President of
the Republic of Kazakhstan

Қазақстан Республикасының Орман кодексі

1-бөлім. Жалпы ережелер1-тарау. Негізгі ережелер