ИПС "Әділет"

Ескерту. Күші жойылды - ҚР Үкіметінің 13.07.2023 № 560 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) қаулысымен.

"Құқықтық актілер туралы" Қазақстан Республикасының Заңы 30-бабының 4-тармағына, 33-бабының 2-тармағына, 33-2-бабының 3-тармағына, "Қазақстан Республикасының халықаралық шарттары туралы" Қазақстан Республикасының Заңы 4-бабының 1-тармағына сәйкес Қазақстан Республикасының Үкіметі ҚАУЛЫ ЕТЕДІ:

Ескерту. Кіріспе жаңа редакцияда - ҚР Үкіметінің 17.03.2023 № 236 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) қаулысымен.

1. Осы қаулыға 1-қосымшаға сәйкес Ғылыми сараптаманы ұйымдастыру және жүргізу, сондай-ақ ғылыми құқықтық сарапшыларды іріктеу қағидалары бекітілсін.

2. Күші жойылды - ҚР Үкіметінің 02.06.2022 № 355 қаулысымен.

3. Осы қаулыға 2-қосымшаға сәйкес Қазақстан Республикасы Үкіметінің кейбір шешімдерінің күші жойылды деп танылсын.

4. Осы қаулы алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі.

Қазақстан Республикасының
Премьер-Министрі

А. Мамин

Қазақстан Республикасы
Үкіметінің
2021 жылғы 8 маусымдағы
№ 386 қаулысына
1-қосымша
Қазақстан Республикасы
Үкіметінің
2021 жылғы 8 маусымдағы
№ 386 қаулысымен
бекітілген

Ғылыми сараптаманы ұйымдастыру мен жүргізу, сондай-ақ ғылыми құқықтық сарапшыларды іріктеу қағидалары

1. Жалпы ережелер

1. Осы Ғылыми сараптаманы ұйымдастыру және жүргізу, сондай-ақ ғылыми құқықтық сарапшыларды іріктеу қағидалары (бұдан әрі – Қағидалар) "Құқықтық актілер туралы" Қазақстан Республикасының Заңы (бұдан әрі – "Құқықтық актілер туралы" заң) 30-бабының 4-тармағына, 33-бабының 2-тармағына, 33-2-бабының 3-тармағына, "Қазақстан Республикасының халықаралық шарттары туралы" Қазақстан Республикасы Заңының (бұдан әрі – "Қазақстан Республикасының халықаралық шарттары туралы" заң) 4-бабына сәйкес әзірленді және сыбайлас жемқорлыққа қарсы ғылыми сараптама жүргізуді қоспағанда, нормативтік құқықтық актілердің, Қазақстан Республикасы қатысушысы болуға ниеттенетін халықаралық шарттардың жобаларына, сондай-ақ ратификациялауға жататын халықаралық шарттардың жобаларына (бұдан әрі – халықаралық шарт немесе халықаралық шарттың жобасы) ғылыми сараптаманы ұйымдастыру және жүргізу, сондай-ақ ғылыми құқықтық сарапшыларды іріктеу тәртібін айқындайды.

2. Осы Қағидаларда мынадай ұғымдар пайдаланылады:

1) ғылыми сараптама қорытындысы – жүргізілген ғылыми сараптаманың нәтижелерін көрсететін, заңнаманың және осы Қағидалардың талаптарына сәйкес ресімделген құжат;

2) сараптама комиссиясы – ғылыми сараптама жүргізу мақсатында құрылған құрамында кемінде екі сарапшы бар топ.

3. Нормативтік құқықтық актілердің жобаларына ғылыми сараптама "Құқықтық актілер туралы" Заңның 30-бабы 2-тармағында, 33-бабының 1-тармағында көрсетілген мақсаттарда жүргізіледі.

Халықаралық шарттың немесе халықаралық шарт жобасының ғылыми сараптамасы "Қазақстан Республикасының халықаралық шарттары туралы" Заңның 4-бабының 3-тармағында көрсетілген мақсаттарда жүргізіледі.

4. Қазақстан Республикасы Үкіметінің (бұдан әрі – Үкімет) заң шығару бастамасы тәртібімен әзірленген және Қазақстан Республикасы Парламенті Мәжілісінің (бұдан әрі – Парламент Мәжілісі) қарауына енгізілетін нормативтік құқықтық актілердің жобалары бойынша ғылыми құқықтық, ғылыми лингвистикалық, ғылыми экономикалық және басқа да сараптамалар жүргізіледі.

Ғылыми сараптама жүргізбеуге болатын Қазақстан Республикасы Президентінің (бұдан әрі – Президент) заң шығару бастамасы тәртібімен әзірленген заңнамалық актілердің жобалары енгізілетін жағдайларды қоспағанда, Қазақстан Республикасы Парламентінің (бұдан әрі – Парламент) қарауына енгізілетін нормативтік құқықтық актілердің жобалары бойынша олар реттейтін қоғамдық қатынастарға қарай ғылыми сараптама жүргізу міндетті.

Халықаралық шарт немесе халықаралық шарттың жобасы бойынша ғылыми сараптама (құқықтық, лингвистикалық және басқа да) құқықтық қатынастарға қарай жүргізіледі.

5. Ғылыми сараптама жүргізуді ұйымдастыру:

заң жобаларының, халықаралық шарттардың немесе халықаралық шарттар жобаларының ғылыми құқықтық және ғылыми лингвистикалық сараптамалары бойынша – Қазақстан Республикасы Әділет министрлігіне (бұдан әрі – Әділет министрлігі);

заң жобаларының ғылыми экономикалық сараптамасы бойынша –Қазақстан Республикасы Ұлттық экономика министрлігіне (бұдан әрі – Ұлттық экономика министрлігі) жүктеледі.

6. Нормативтік құқықтық актілер жобаларының ғылыми сараптамасын қаралатын жобаның мазмұнына қарай ғылыми мекемелер, уәкілетті ұйым, ғалымдар мен мамандар қатарынан тартылатын сарапшылар жүргізеді. Сараптама жүргізу бір немесе бірнеше сарапшыға (сараптама комиссиясына) тапсырылуы мүмкін.

Ғылыми ұйымдар, сарапшылар ретінде басқа мемлекеттер мен халықаралық ұйымдардан мамандар тартылуы мүмкін. Нормативтік құқықтық актінің жобасы ғылыми сараптама үшін шетелдік және халықаралық ұйымдарға жіберілуі мүмкін.

7. Уәкілетті ұйым ғылыми құқықтық сараптаманы "Құқықтық актілер туралы" Заңның 33-2-бабы, "Қазақстан Республикасының халықаралық шарттары туралы" Заңның 4-бабының 2-2-тармағы негізінде ғылыми құқықтық сараптаманы жүзеге асыруды үйлестіру және сарапшылардың ғылыми құқықтық сараптаманы жүзеге асыруы үшін жағдайлар жасау жөніндегі қызмет арқылы қамтамасыз етеді.

8. Ғылыми құқықтық сараптама жүргізу талаптары қолданыстағы заңнамада, осы Қағидаларда, Қазақстан Республикасы Әділет министрінің нормативтік құқықтық бұйрықтарында, сондай-ақ ғылыми құқықтық сараптама жүргізуге арналған шартта айқындалады.

9. Ғылыми ұйым, уәкілетті ұйым, сарапшылар Қазақстан Республикасының мемлекеттік сатып алу туралы заңнамасына сәйкес:

1) ғылыми сараптама жүргізуге, оның ішінде ғылыми сараптама жұмысын жүргізу барысында туындайтын мәселелер бойынша да барлық қажетті ақпаратты, материалдарды алады;

2) уәкілетті органмен келісу бойынша олардың алдына қойылған мәселелер бойынша ғана емес, сондай-ақ өз құзыреті шегінде нормативтік құқықтық актілердің жобаларынан туындайтын өзге де мәселелер бойынша қорытындылар береді;

3) әзірлеушілердің (әзірлеуші органдардың) статистикалық деректерін пайдалана алады (егер статистика жөніндегі уәкілетті мемлекеттік органның және әзірлеушінің статистикалық деректері сәйкес келмеген жағдайда, бұл сараптамалық қорытындыда көрсетілуге тиіс);

4) егер шартта өзгеше көзделмесе, ғылыми сараптаманы жүзеге асыру кезінде оны орындауға үшінші тұлғаларды тартуы мүмкін;

5) нормативтік құқықтық актілердің жобаларынан туындайтын, сондай-ақ олардың алдына уәкілетті орган қойған мәселелер бойынша дәлелді, ғылыми негізделген, объективті және толық қорытынды береді;

6) ғылыми сараптама жүргізу барысында өз кінәсінен жіберілген кемшіліктерді өз күшімен, өз есебінен және уәкілетті орган белгілеген мерзімде жояды;

7) ғылыми сараптама жүргізу нысанасына, оның орындалу барысына және ғылыми нәтижелеріне қатысты мәліметтердің құпиялылығын қамтамасыз етеді;

8) орындаған жұмысы үшін сыйақы алады;

9) шартта белгіленген өзге де міндеттерді атқарады.

10. Нормативтік құқықтық актілердің жобалары, халықаралық шарттар немесе халықаралық шарттардың жобалары бойынша дербес, комиссиялық, кешенді ғылыми сараптамалар, ал қажет болған кезде қайталама ғылыми сараптамалар жүргізілуі мүмкін.

Бұл ретте заң жобалары бойынша қайталама ғылыми лингвистикалық сараптама осы Қағидалардың 75-тармағында айқындалған тәртіппен жүргізіледі.

Ескерту. 10-тармаққа өзгеріс енгізілді - ҚР Үкіметінің 28.12.2022 № 1082 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) қаулысымен.

11. Әрқилы түрдегі дербес ғылыми сараптама нормативтік құқықтық актінің жобасын, халықаралық шартты немесе халықаралық шарт жобасын бір білім саласы негізінде зерттеу қажет болған жағдайларда жүргізіледі.

12. Комиссиялық ғылыми сараптаманы бір мамандықтың сараптамалық тобы жүргізеді.

13. Кешенді ғылыми сараптама нормативтік құқықтық актінің жобасын, халықаралық шартты немесе халықаралық шарттың жобасын білімнің әртүрлі салалары негізінде зерттеу қажет болған жағдайларда жүргізіледі.

14. Қайталама ғылыми сараптама бастапқы ғылыми сараптама нәтижелері бойынша ғылыми сараптама қорытындысы негізді болмаған жағдайларда жүргізіледі.

15. Заң жобасына ғылыми сараптама жүргізу туралы шешімді:

1) Президент немесе оның тапсырмасы бойынша Қазақстан Республикасы Президенті Әкімшілігінің (бұдан әрі – Президент Әкімшілігі) Басшысы, заң шығару бастамасы тәртібімен жобаны Парламент Мәжілісіне енгізетін Парламент депутаттары және Үкімет;

2) уәкілетті орган;

3) егер әзірлеуші органның регламентiнде немесе өзге де нормативтік құқықтық актілерде осы тұлғаларға және құрылымдық бөлiмшелерге осындай құқық берiлген болса, әзірлеуші орган қабылдай алады.

Халықаралық шарт бойынша немесе халықаралық шарт жобасы бойынша ғылыми сараптама жүргізу туралы шешім:

1) Қазақстан Республикасы Президентінің, Президент Әкімшілігі Басшысының, Премьер-Министрінің (бұдан әрі – Премьер-Министр), Қазақстан Республикасы Үкіметі Аппараты (бұдан әрі – Үкімет Аппараты) Басшысының тапсырмасы негізінде;

2) Парламент депутаттарының бастамасы бойынша;

3) халықаралық шарт жасасу туралы ұсыныс беретін орталық мемлекеттік органның бастамасы бойынша, сондай-ақ халықаралық шарттың немесе халықаралық шарт жобасын келісуді жүзеге асыратын басқа да орталық мемлекеттік органдардың ұсыныстары бойынша қабылдануы мүмкін.

Ескерту. 15-тармаққа өзгеріс енгізілді - ҚР Үкіметінің 17.03.2023 № 236 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) қаулысымен.

16. Заң жобаларын ғылыми сараптамаға жіберуді оның әзірлеушісі жүзеге асырады.

Бұл ретте Парламент депутаттарының заң шығару бастамасы тәртібімен әзірленетін заң жобалары олардың шешімімен ғылыми сараптамаға жіберіледі.

Халықаралық шартты немесе халықаралық шарт жобасын ғылыми сараптама жүргізуге жіберу әзірлеуші органға жүктеледі.

17. Әзірлеуші (әзірлеуші орган) ғылыми сараптама жүргізу үшін ұсынылған нормативтік құқықтық акт жобасы, халықаралық шарт немесе халықаралық шарт жобасы мәтінінің нормативтік құқықтық актінің, халықаралық шарттың немесе халықаралық шарт жобасының мәтініне сәйкестігін оны әзірлеу мен келісудің әрбір сатысында қамтамасыз етеді.

18. Ғылыми сараптама қорытындысы ғылыми сараптаманың мәні бойынша ғылыми негізделген, толық, объективті және дәлелді тұжырымдарды қамтуға тиіс.

19. Егер ғылыми сараптама қорытындысының тұжырымдарына қатысты әзірлеушіде (әзірлеуші органда) немесе ғылыми сараптама жүргізуге бастама жасаған тұлғаларда сұрақтар туындаған жағдайда, олар тиісті түсіндірмелер алу үшін сарапшыға, ғылыми ұйымға, уәкілетті ұйымға жүгіне алады.

20. Ғылыми сараптама жүргізу үшін бірнеше заң жобасы, халықаралық шарт немесе халықаралық шарт жобасы ұсынылған жағдайда, уәкілетті ұйым, ғылыми ұйым немесе сарапшы әрбір заң жобасы, халықаралық шарт немесе халықаралық шарт жобасы бойынша ғылыми сараптама жүргізеді және қорытынды жасайды.

21. Ғылыми сараптама қорытындысы сарапшының тегі, аты, әкесінің аты (бар болса) және оның біліктілігі көрсетіле отырып, ғылыми сараптама жүргізген ұйымның ресми бланкісінде дайындалады.

22. Ғылыми сараптама қорытындысына ғылыми ұйымның бірінші басшысы не оны алмастыратын адам және ғылыми сараптама жүргізген сарапшылар қол қояды, ал ғылыми лингвистикалық сараптама бойынша – уәкілетті ұйымның бірінші басшысы не оны алмастыратын адам және ғылыми сараптама жүргізген сарапшылар қол қояды.

23. Ғылыми сараптама қорытындысы ұсынымдық сипатта болады.

24. Ғылыми сараптама қорытындысында заң жобасына ескертулер және/немесе ұсыныстар болған кезде әзірлеуші ғылыми сараптама қорытындысының ескертулерімен және/немесе ұсыныстарымен келіскен жағдайда, заң жобасын пысықтау туралы шешім қабылдайды.

Заң жобасы және ол бойынша ғылыми сараптама қорытындысы Қазақстан Республикасы Үкіметінің қарауына енгізілген кезде әзірлеуші ғылыми сараптама қорытындысын алғаннан кейін 15 (он бес) жұмыс күні ішінде заң жобасы бойынша ұсынымдарды қабылдамау себептерінің дәлелді негіздемелерін ұсынады. Әзірлеуші тиісті негіздемелердің көшірмесін ғылыми ұйымға немесе сарапшыға не уәкілетті ұйымға бір мезгілде ұсынады.

Егер ғылыми сараптама қорытындысында әзірлеушінің (әзірлеуші органның) құзыретіне жатпайтын ескертулер және/немесе ұсыныстар болған жағдайда, әзірлеуші (әзірлеуші орган) оларды заң жобасымен, халықаралық шартпен немесе халықаралық шарт жобасымен бір мезгілде ғылыми сараптама қорытындысында қозғалатын мәселелерді қарау құзыретіне кіретін мемлекеттік органдарға пысықтау және тиісті ұстанымды қалыптастыру үшін жібереді.

Халықаралық шартты немесе халықаралық шарттың жобасын ратификациялау/ қол қою туралы құқықтық акт және ол бойынша ғылыми сараптама қорытындысы Қазақстан Республикасы Үкіметінің не Әділет министрлігінің қарауына енгізілген кезде әзірлеуші орган халықаралық шарт немесе халықаралық шарт жобасы бойынша сараптама қорытындысында қамтылған ұсынымдарды қабылдамау себептерінің дәлелді негіздемелерін ұсынуға тиіс. Әзірлеуші орган тиісті дәлелдердің көшірмесін бір мезгілде уәкілетті ұйымға береді.

25. Заң жобасына, халықаралық шартқа немесе халықаралық шарт жобасына ғылыми сараптаманы ұйымдастыру және жүргізу ғылыми ұйымға немесе сарапшыға, ал ғылыми лингвистикалық сараптама бойынша – уәкілетті ұйымға ұсынылған күннен бастап 15 (он бес) жұмыс күнінен аспайтын мерзім ішінде жүзеге асырылады. Ғылыми экономикалық сараптама заң жобасы ғылыми ұйымға немесе сарапшыға ұсынылған күннен бастап күнтізбелік 25 (жиырма бес) күн ішінде жүргізіледі.

"Құқықтық актілер туралы" Қазақстан Республикасының Заңы 17-1-бабы 15-тармағына сәйкес әзірленген заңдардың жобалары, сондай-ақ Қазақстан Республикасы Үкіметінің заң күші бар уақытша қаулыларының жобалары бойынша ғылыми экономикалық сараптаманы қоса алғанда, ғылыми сараптаманы ұйымдастыру және жүргізу ғылыми ұйымға немесе сарапшыға, ал ғылыми лингвистикалық сараптама бойынша – уәкілетті ұйымға ұсынылған күннен бастап 3 (үш) жұмыс күннен аспайтын мерзім ішінде жүзеге асырылады.

Қарыздар туралы халықаралық шартқа немесе халықаралық шарт жобасына ғылыми құқықтық сараптаманы ұйымдастыру және жүргізу күнтізбелік 10 (он) күннен аспайтын мерзімде жүзеге асырылады.

Ғылыми сараптама жүргізу мерзімі аяқталғаннан кейін әзірлеушіге (әзірлеуші органға) осы Қағидаларға сәйкес дайындалған ғылыми сараптама қорытындысы жіберіледі.

Ескерту. 25-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Үкіметінің 28.12.2022 № 1082 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) қаулысымен.

26. Қажет болған кезде ғылыми сараптама жүргізу мерзімі Қазақстан Республикасы Президентінің, Қазақстан Республикасы Президентінің Әкімшілігі, Қазақстан Республикасының Үкіметі басшылығының оны жүргізу қажеттігі туралы тапсырмасы болған жағдайларды қоспағанда, әзірлеушінің (әзірлеуші органның), Әділет министрлігінің, Ұлттық экономика министрлігінің келісуімен, ал ғылыми құқықтық сараптама бойынша – осы Қағидалардың 44, 65-тармақтарында айқындалған тәртіппен ұзартылуы мүмкін.

Бұл талап "Құқықтық актілер туралы" Қазақстан Республикасының Заңы 17-1-бабының 15-тармағына сәйкес әзірленген заңдардың жобаларына, сондай-ақ Қазақстан Республикасы Үкіметінің заң күші бар уақытша қаулыларының жобаларына қолданылмайды.

Ескерту. 26-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Үкіметінің 28.12.2022 № 1082 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) қаулысымен.

27. Халықаралық шарттарға немесе халықаралық шарттардың жобаларына (ғылыми құқықтық және ғылыми лингвистикалық сараптаманы қоспағанда) ғылыми сараптамалардың өзге түрлерін жүргізу тәртібі Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес айқындалады.

2. Заң жобаларына ғылыми құқықтық сараптама жүргізу, сондай-ақ ғылыми құқықтық сарапшыларды іріктеу тәртібі

28. "Құқықтық актілер туралы" Заңның 17-бабының талаптарына сәйкес Парламент депутаттары, Президент Әкімшілігі, Үкімет, өзге де мемлекеттік органдар, ұйымдар және азаматтар олармен келісу бойынша заң жобаларын әзірлеушілер болып табылады.

29. Заң жобалары бойынша ғылыми құқықтық сараптаманы жүзеге асыратын сарапшылар екі топқа бөлінеді.

Бірінші топтың сарапшысына қойылатын талаптар:

1) "Құқық" мамандықтар тобы бойынша жоғары заңгерлік білім, ғылыми дәрежесі не философия докторы (PhD), бейіні бойынша доктор дәрежесі;

2) заңгер мамандығы бойынша кемінде бес жыл жалпы жұмыс өтілі.

Екінші топтың сарапшысына қойылатын талаптар:

1) "Құқық" мамандықтар тобы бойынша жоғары заңгерлік білім/академиялық дәрежесі;

2) заңгер мамандығы бойынша кемінде он жыл жалпы жұмыс өтілі.

Бірінші және екінші топтардың сарапшылары заңнамаға сәйкес құқықтар мен міндеттерге ие болады және тең құқықтық негізде ғылыми құқықтық сараптама жүргізуге тартылады.

30. Заң жобаларына ғылыми құқықтық сараптаманы ғылыми құқықтық сарапшылар тізілімінде (бұдан әрі – сарапшылар тізілімі) тұрған сарапшы немесе сараптама комиссиясы жүргізеді.

31. Сарапшыға қойылатын талаптар және сарапшылар тізіліміне енгізу тәртібі туралы ақпарат уәкілетті ұйымның ресми интернет-ресурсында жарияланады.

32. Сарапшы болуға кандидатты (бұдан әрі – кандидат)/сарапшыны сарапшылар тізіліміне енгізу/енгізуден бас тарту/ алып тастау туралы шешімді Комиссия қорытындысы негізінде уәкілетті ұйым қабылдайды.

Комиссия құрамы уәкілетті ұйымның бұйрығымен бекітіледі. Комиссияның қызметі Қазақстан Республикасы Әділет министрінің бұйрығымен бекітілетін комиссия туралы ережеде айқындалады.

Комиссия кандидаттардың құжаттарын кандидаттың сарапшыға қойылатын талаптарға сәйкестігі/сәйкес еместігі, шартты бұзу негіздерінің болуы/болмауы тұрғысынан қарайды.

Сарапшының қызметін тоқтата тұру туралы шешімді уәкілетті ұйым қабылдайды.

Комиссияның қорытындысы негізінде сарапшымен ғылыми құқықтық сараптама жүргізуге арналған шарт жасалады/бұзылады.

33. Сарапшылар тізіліміне енгізу үшін кандидат Қазақстан Республикасы Әділет министрінің бұйрығымен айқындалатын тізбеге сәйкес құжаттарды ұсынады.

34. Осы Қағидалардың 29, 56-тармақтарында сарапшыға қойылатын талаптарға сәйкес келетінін растайтын құжаттар тізбесін толық ұсынбау кандидатты сарапшылар тізіліміне енгізуден бас тарту үшін негіз болып табылады.

35. Сарапшылар тізілімін жүргізу және пайдалану тәртібі Қазақстан Республикасы Әділет министрінің бұйрығымен айқындалады.

36. Заң жобаларына ғылыми құқықтық сараптама заң жобасын әзірлеудің мынадай сатыларында:

1) Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2023 жылғы 6 қаңтардағы № 10 қаулысымен бекітілген Қазақстан Республикасы Үкіметінің Регламентіне сәйкес заң жобасы Үкімет Аппаратына енгізілгенге дейін сараптама қорытындыларын алу үшін қоғамдық кеңестерге, сараптама кеңестеріне, Қазақстан Республикасының Ұлттық Кәсіпкерлер палатасына бір мезгілде жіберілген кезде;

2) заң жобасына Қазақстан Республикасы Президенті Әкімшілігінің немесе Үкімет Аппаратының ескертулері бойынша пысықтау нәтижесінде оған тұжырымдамалық өзгерістер енгізілген жағдайда жүргізіледі.

Көрсетілген талаптар Қазақстан Республикасы Парламентінің депутаттары бастама жасаған заң жобаларына қолданылмайды.

Ескерту. 36-тармаққа өзгерістер енгізілді - ҚР Үкіметінің 28.12.2022 № 1082 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 17.03.2023 № 236 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) қаулыларымен.

37. Заңдардың жобалары бойынша ғылыми құқықтық сараптама жүргізу үшін әзірлеуші қазақ және орыс тілдеріндегі заң жобасын және оған қоса берілетін материалдарды (электрондық жеткізгіштерде):

1) әзірлеушінің бірінші басшының орынбасары не оны алмастыратын тұлға қол қойған ресми бланкідегі ілеспе хатты (қазақ тілінде);

2) заң жобасына түсіндірме жазбаны (қазақ және орыс тілдерінде);

3) қолданыстағы заңнамалық актілерге өзгерістер мен толықтырулар енгізілген кезде енгізілетін өзгерістер мен толықтырулардың тиісті негіздемесімен заң жобасына салыстырма кестені (қазақ және орыс тілдерінде);

4) заңдардың жобалары Қазақстан Республикасы Президентінің, Қазақстан Республикасының Парламенті депутаттарының заң шығару бастамасы тәртібімен әзірленген жағдайларды қоспағанда, Заң жобалау қызметі мәселелері жөніндегі ведомствоаралық комиссия мақұлдаған реттеушілік саясаттың консультативтік құжатын (қазақ және орыс тілдерінде);

5) зерделенетін проблема бойынша статистикалық деректерді (бар болса);

6) қарауға ұсынылатын заң жобасын іске асыру үшін қабылданатын заңға тәуелді актілердің жобаларын (бар болса) (қазақ және орыс тілдерінде);

7) ғылыми құқықтық сараптама жүргізу үшін толық және анық деректерді ұсыну мақсатында өзге де материалдарды (бар болса) ұсынады.

Ескерту. 37-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Үкіметінің 28.12.2022 № 1082 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) қаулысымен.

38. Уәкілетті ұйым осы Қағидалардың 37-тармағына сәйкес әзірлеуші ұсынған заң жобасының және оған қоса берілетін материалдардың толықтығын тексереді.

39. Әзірлеуші осы Қағидалардың 37-тармағында көзделген ғылыми құқықтық сараптама материалдарының тізбесін толық ұсынбаған жағдайда, уәкілетті ұйым 2 (екі) жұмыс күні ішінде оларды қарамай қайтарады және әзірлеушіні хабардар етеді.

40. Әзірлеуші уәкілетті ұйымның хабарламасында көрсетілген себептерді жойғаннан кейін заң жобасын және оған қоса берілетін материалдарды ғылыми құқықтық сараптама жүргізу үшін қайта ұсынады.

41. Уәкілетті ұйымның сұрау салуы бойынша әзірлеуші 2 (екі) жұмыс күні ішінде заң жобасында қозғалған мәселелерге қатысты өзге де материалдарды ұсынады.

42. Сарапшының немесе уәкілетті ұйымның сараптама тобының соңғы мүшесінің заң жобасын және оған қоса берілетін материалдарды қарауға қабылдағаны туралы хабарлама алған кезі ғылыми құқықтық сараптама жүргізудің басталуы болып есептеледі. Сарапшының ғылыми құқықтық сараптама жүргізуге қатысуын болғызбайтын мән-жайлар болған кезде сарапшыға ғылыми құқықтық сараптама жүргізу үшін материалдар жіберілген кезден бастап 2 (екі) жұмыс күнінен кешіктірілмейтін мерзімде сарапшы уәкілетті ұйымды ғылыми құқықтық сараптама жүргізуден бас тартатыны және себептері туралы хабардар етеді.

43. Сарапшы заң жобасын қарауға қабылдау/қабылдау мүмкін еместігі туралы, ғылыми құқықтық сараптама жүргізуден бас тарту туралы уақтылы хабарламаған/хабарламаған жағдайда, уәкілетті ұйым заң жобасын және оған қоса берілетін материалдарды басқа сарапшыға жібереді.

44. Қажет болған жағдайда ғылыми құқықтық сараптама жүргізу үшін белгіленген мерзім әзірлеушімен келісу бойынша 5 (бес) жұмыс күніне дейін ұзартылуы мүмкін, уәкілетті ұйым, Әділет министрлігі дереу хабардар етіледі.

45. Сарапшы, сараптама комиссиясы осы Қағидаларға сәйкес қазақ және орыс тілдеріндегі ғылыми құқықтық сараптаманың қорытындысын 10 (он) жұмыс күні ішінде береді. Ғылыми құқықтық сараптама қорытындысының қазақ және орыс тілдеріндегі мәтіндерінің теңтүпнұсқалылығын сарапшы қамтамасыз етеді.

Сарапшылардың бірі бірыңғай қорытындыда жазылған тұжырымдармен келіспеген жағдайда, ол ерекше пікірін баяндай алады және оны бірыңғай қорытындыға қоса бере алады.

46. Уәкілетті ұйым 5 (бес) жұмыс күні ішінде осы Қағидалардың 49-тармағында белгіленген талаптарға сәйкес сарапшының немесе сараптама комиссиясының қорытындысын тексеруді жүргізіп, кейіннен оны әзірлеушіге жібереді.

47. Заң жобасына қайталама ғылыми құқықтық сараптама осы Қағидалардың 42-тармағында айқындалатын заң жобасына ғылыми құқықтық сараптама жүргізу басталған кезден бастап 5 (бес) жұмыс күнінен аспайтын мерзімде жүргізіледі.

Ескерту. 47-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Үкіметінің 28.12.2022 № 1082 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) қаулысымен.

48. Ғылыми құқықтық сараптаманың қорытындысында жазылған ескертулерді және/немесе ұсыныстарды әзірлеушімен келіскеннен кейін 2 (екі) жұмыс күні ішінде уәкілетті ұйым Қазақстан Республикасы Әділет министрінің бұйрығымен бекітілетін ғылыми құқықтық сараптаманың құнын бағалау өлшемшарттарына сәйкес қорытындыны бағалауды жүргізеді.

49. Заң жобасының ғылыми құқықтық сараптамасының қорытындысында:

1) сарапшының, сараптама комиссиясы мүшелерінің тегін, атын, әкесінің атын (болған кезде), ғылыми дәрежесін (болған кезде), ғылыми атағын (болған кезде), әзірлеушінің атауын, уәкілетті ұйымның атауын, ғылыми құқықтық сараптаманың нысанасы мен мақсаттарын, заң жобасының атауын, оның межелі мақсатын, заң жобасының ғылыми құқықтық сараптама жүргізілген ғылым саласын және заң жобасының құрылымын, сондай-ақ оған қоса берілетін материалдарды қамтитын жалпы ережелер;

2) заң жобасы шешуге бағытталған проблемалық мәселелердің сипаттамасы, оның ішінде заң жобасын қабылдаудың ғылыми негізділігі мен уақтылығын бағалау;

3) заңның қабылдануы шешілуіне бағытталған проблемалық мәселелерді шешудің, оның ішінде әртүрлі тарихи кезеңдерде, шетелдік практикада қолданылған барлық белгілі және тиімді тәсілдерін, тетіктерін, тәсілдерін сипаттау, сондай-ақ құқықтық қатынастардың сабақтас салаларын және оларға заңды қабылдаудың салдары түрінде ықпал етуді сипаттау;

4) қойылған проблемалық мәселелерді шешудің заң жобасында ұсынылатын әдістерін, тетіктерін, тәсілдерін, проблемалық жағдайларды шешудің қандай да бір тәсілдерін қабылдаудың ықтимал салдарын талдау:

заң жобасының Қазақстан Республикасының Конституциясына (бұдан әрі – Конституция), жоғары деңгейдегі нормативтік құқықтық актілерге, Қазақстан Республикасының халықаралық міндеттемелеріне сәйкестігін тексеру;

заң жобасын қабылдаудың құқықтық, әлеуметтік, экономикалық және өзге де салдарын, оның ішінде әлеуметтік шиеленістің ықтимал тәуекелдері бөлігінде бағалау;

заң жобасын қабылдауға байланысты қылмыстық және әкімшілік құқық бұзушылықтар жасауға ықпал ететін себептер мен жағдайлардың болуын айқындау, сондай-ақ олардың жасалуының алдын алуға оның әсерін бағалау;

заң жобасын қабылдауға байланысты гендерлік теңдік құқығына нұқсан келтіруге ықпал ететін себептер мен жағдайлардың болуын айқындау;

заң жобасы қабылданған жағдайда нақтылауға жататын нормативтік құқықтық актілердің тізбесін айқындау;

заңнамалық базаны жақсарту бойынша ғылыми негізделген ұсыныстар әзірлеу;

тиісті құқық саласының қағидаттарына ықтимал қайшылықтарды анықтау;

заң жобасында қамтамасыз етілетін анық немесе жасырын ведомстволық немесе топтық мүддені анықтау;

заң жобасынан туындайтын өзге де сұрақтарға жауап алу қамтылуға тиіс.

50. Ғылыми құқықтық сараптаманың қорытындысы Қазақстан Республикасы Әділет министрінің бұйрығымен бекітілетін нысан бойынша дайындалады, ресми бланкіде ресімделеді және оған уәкілетті ұйымның басшысы немесе оны алмастыратын адам қол қояды. Қорытындыға уәкілетті ұйым басшысының немесе оны алмастыратын адамның қойған қолы, шығыс нөмірі мен күні уәкілетті ұйымның қорытындыны жібергенін растайды.

51. Заң жобасының ғылыми құқықтық сараптамасының қорытындысы ашық нормативтік құқықтық актілердің интернет-порталында жарияланады.

Заң жобасының ғылыми құқықтық сараптамасының қорытындысын жариялау оны әзірлеушіге жіберумен бір мезгілде жүргізіледі. "Қызмет бабында пайдалану үшін", "Баспасөзде жарияланбайды", "Баспасөзге арналмаған" деген белгілері бар материалдарды жариялау жүргізілмейді.

52. Ғылыми құқықтық сараптама жүргізуге арналған шарттан туындайтын даулар, уәкілетті ұйымның әрекеттері мен шешімдеріне шағым жасау міндетті түрде сотқа дейінгі реттеуге жатады.

Уәкілетті ұйым жанында өтініш берушілердің қарсылықтарын сотқа дейін қарау жөніндегі Наразылықты қарау кеңесі құрылады.

Наразылықты қарау кеңесі өз қызметінде Қазақстан Республикасының Конституциясын, Қазақстан Республикасының заңдарын, осы Қағидаларды және Қазақстан Республикасы Әділет министрінің бұйрығымен бекітілетін Наразылықты қарау кеңесі туралы ережені басшылыққа алады.

3. Халықаралық шарттарға немесе халықаралық шарттардың жобаларына ғылыми құқықтық сараптама жүргізу, сондай-ақ ғылыми құқықтық сарапшыларды іріктеу тәртібі

53. Міндетті ғылыми құқықтық сараптама ратификациялауға жататын:

1) Қазақстан Республикасы қатысушысы болуға ниеттенетін халықаралық шарттар бойынша – оларды ратификациялау немесе оларға ратификациялау жолымен қосылу туралы шешім қабылданғанға дейін;

2) халықаралық шарттардың жобалары бойынша – оларға қол қойылғанға дейін жүргізіледі.

54. Халықаралық шарттарды жасасу туралы ұсыныс беретін орталық мемлекеттік орган халықаралық шарттарды әзірлеуші орган болып табылады.

Әзірлеуші органдар ғылыми құқықтық сараптамаға халықаралық шартты немесе халықаралық шарттың жобасын жібереді.

55. Халықаралық шарттарға, сондай-ақ халықаралық шарттардың жобаларына ғылыми құқықтық сараптама Әділет министрлігі заңдық сараптама жүргізгеннен кейін жүзеге асырылады.

56. Халықаралық шарттардың немесе халықаралық шарттар жобаларының ғылыми құқықтық сараптамасын сарапшылар тізілімінде тұрған сарапшы немесе сараптама комиссиясы жүргізеді.

Оның құрамына мынадай:

1) жоғары заңгерлік білімінің;

2) ғылыми дәрежесінің, философия докторы (PhD), "Халықаралық құқық" мамандығы бойынша /"Құқық" мамандықтар тобы бойынша ("Халықаралық құқық" мамандығы басым болып табылады) бейіні бойынша доктор дәрежесінің;

3) заңгер мамандығы бойынша кемінде үш жыл жалпы өтілінің болуы талаптарына сәйкес келуге тиіс сарапшылар кіреді.

Ғылыми құқықтық сараптама жүргізуге:

1) "Халықаралық құқық" мамандығы бойынша/ "Құқық" мамандықтар тобы бойынша ("Халықаралық құқық" мамандығы басым болып табылады) жоғары заңгерлік білімі және магистр академиялық дәрежесі және заңгер мамандығы бойынша кемінде үш жыл жұмыс тәжірибесі бар; немесе

2) "Халықаралық құқық" мамандығы бойынша/ "Құқық" мамандықтар тобы бойынша ("Халықаралық құқық" мамандығы басым болып табылады) жоғары заңгерлік білімі/бакалавр академиялық дәрежесі және заңгер мамандығы бойынша кемінде он жыл жұмыс тәжірибесі бар сарапшы да тартылады.

57. Сарапшыға қойылатын талаптар және Сарапшылар тізіліміне енгізу тәртібі туралы ақпарат уәкілетті ұйымның ресми интернет-ресурсында жарияланады.

58. Кандидатты сарапшылар тізіліміне енгізу/енгізуден бас тарту не сарапшыны Сарапшылар тізілімінен шығару тәртібі осы Қағидалардың 32-34-тармақтарымен реттеледі.

59. Уәкілетті ұйым әзірлеуші орган ұсынған халықаралық шарттың немесе халықаралық шарт жобасының және оған қоса берілетін материалдардың толықтығын осы Қағидалардың 70-тармағына сәйкес тексереді.

60. Әзірлеуші орган ғылыми құқықтық сараптама материалдарының толық тізбесін ұсынбаған жағдайда, уәкілетті ұйым 5 (бес) жұмыс күні ішінде оларды қарамай қайтарады және әзірлеуші органды хабардар етеді.

Әзірлеуші орган уәкілетті ұйымның хабарламасында көрсетілген себептерді жойғаннан кейін халықаралық шартты немесе халықаралық шарт жобасын және оған қоса берілетін материалдарды ғылыми құқықтық сараптама жүргізу үшін қайта ұсынуға құқылы.

61. Уәкілетті ұйымның сұрау салуы бойынша әзірлеуші орган 5 (бес) жұмыс күні ішінде халықаралық шартта немесе халықаралық шарттың жобасында қозғалған мәселелерге қатысты өзге де материалдарды ұсынады.

62. Халықаралық шарт немесе халықаралық шарт жобасы және оған қоса берілетін материалдар қабылданған жағдайда, уәкілетті ұйым ғылыми құқықтық сараптаманы жүргізу үшін қажетті сарапшылар санын айқындайды, оларға электрондық түрде халықаралық шарт немесе халықаралық шарт жобасы, сондай-ақ қоса берілетін материалдар жіберіледі.

Сарапшы халықаралық шартты немесе халықаралық шарт жобасын және оған қоса берілетін материалдарды зерделеуге және ғылыми құқықтық сараптама жүргізуге сарапшының қатысуын болғызбайтын мән-жайлар болмаған жағдайда, оларды қарауға қабылдауға міндетті.

63. Сарапшының ғылыми құқықтық сараптама жүргізуге қатысуын болғызбайтын мән-жайлар болған кезде, сарапшы өзіне ғылыми құқықтық сараптама жүргізу үшін материалдар жіберілген кезден бастап 2 (екі), ал қарыз алу туралы халықаралық шарт немесе халықаралық шарт жобасы бойынша 1 (бір) жұмыс күнінен кешіктірілмейтін мерзімде уәкілетті ұйымды хабардар ете отырып, оны жүргізуден бас тартуға міндетті.

64. Сарапшының немесе сараптама комиссиясының соңғы мүшесінің уәкілетті ұйымды халықаралық шартты немесе халықаралық шарт жобасын және оған қоса берілетін материалдарды қарауға қабылдағаны туралы хабардар еткен кезі ғылыми құқықтық сараптама жүргізудің басталуы болып есептеледі. Сарапшының ғылыми құқықтық сараптама жүргізуге қатысуын болғызбайтын мән-жайлар болған кезде сарапшыға ғылыми құқықтық сараптама жүргізу үшін материалдар жіберілген кезден бастап 2 (екі) жұмыс күнінен, ал қарыз алу туралы халықаралық шарт немесе халықаралық шарт жобасы бойынша күнтізбелік 1 (бір) күннен кешіктірілмейтін мерзімде сарапшы уәкілетті ұйымды ғылыми құқықтық сараптама жүргізуден бас тарту себептері туралы хабардар етуге міндетті.

Сарапшы халықаралық шартты немесе халықаралық шарт жобасын қарауға қабылдау/қабылдау мүмкін еместігі туралы, ғылыми құқықтық сараптама жүргізуден бас тарту туралы уақтылы хабарламаған/хабарламаған жағдайда, уәкілетті ұйым халықаралық шартты немесе халықаралық шарт жобасын және оған қоса берілетін материалдарды басқа сарапшыға жіберуге құқылы.

65. Қажет болған жағдайда ғылыми құқықтық сараптама жүргізу үшін белгіленген мерзім уәкілетті ұйымды, Әділет министрлігін дереу хабардар ете отырып, әзірлеуші органмен келісу бойынша 5 (бес) жұмыс күніне дейін ұзартылуы мүмкін.

66. Сарапшы, сараптама комиссиясы ғылыми құқықтық сараптаманың қорытындысын 10 (он) жұмыс күні, ал қарыз алу туралы халықаралық шарт немесе халықаралық шарт жобасы бойынша күнтізбелік 6 (алты) күн ішінде қазақ және орыс тілдерінде береді және оны уәкілетті ұйымға танысу және келісу үшін жібереді. Ғылыми құқықтық сараптама қорытындысының қазақ және орыс тілдеріндегі мәтіндерінің теңтүпнұсқалылығын сарапшы қамтамасыз етеді.

Сарапшылардың бірі бірыңғай қорытындыда баяндалған тұжырымдармен келіспеген жағдайда, ол ерекше пікірін баяндай алады және оны бірыңғай қорытындыға қоса бере алады.

67. Уәкілетті ұйым 5 (бес) жұмыс күні, ал қарыз алу туралы халықаралық шарт немесе халықаралық шарт жобасы бойынша күнтізбелік 4 (төрт) күн ішінде кейіннен оны әзірлеуші органға жібере отырып, осы Қағидалардың 71-тармағында белгіленген талаптарға сәйкес сараптама комиссиясының қорытындысын тексеруді жүргізеді.

68. Қайталама ғылыми құқықтық сараптама сарапшыға халықаралық шарт немесе халықаралық шарт жобасы мен оған қоса берілетін материалдар ұсынылған күннен бастап 5 (бес) жұмыс күнінен аспайтын мерзімде жүргізілуге тиіс.

69. Уәкілетті ұйым әзірлеуші органға ғылыми құқықтық сараптаманың қорытындысы жіберілгеннен кейін 2 (екі) жұмыс күні ішінде Қазақстан Республикасы Әділет министрінің бұйрығымен бекітілген ғылыми құқықтық сараптаманың құнын бағалау өлшемшарттарына сәйкес қорытындыны бағалауды жүргізеді.

70. Халықаралық шарт немесе халықаралық шарт жобасы бойынша ғылыми құқықтық сараптама жүргізу үшін әзірлеуші орган уәкілетті ұйымға мынадай материалдарды (қағаз және электрондық жеткізгіштерде):

1) әзірлеуші органның бірінші басшысының орынбасары не оны алмастыратын адам қол қойған ресми бланкідегі ілеспе хатты (қазақ тілінде);

2) Қазақстан Республикасы қатысушысы болуға ниеттенетін халықаралық шартты, сондай-ақ ратификациялауға жататын халықаралық шарт жобасын әзірлеуші органның бірінші басшысының орынбасары не оны алмастыратын адам дәйектеген қазақ және орыс тілдеріндегі жобасын не әзірлеуші мемлекеттік органның лауазымды адамы куәландырған қазақ және орыс тілдеріндегі аудармасы қоса беріле отырып, қол қойылатын тілдердегі халықаралық шарттың Қазақстан Республикасының Сыртқы істер министрлігі (бұдан әрі – Сыртқы істер министрлігі) растаған мәтінін;

3) қарыз алу туралы халықаралық шартты немесе халықаралық шарт жобасын қоспағанда, Әділет министрлігінің заңдық сараптамасы қорытындысының көшірмесін ұсынады. Сарапшыға Әділет министрлігінің заңдық сараптамасы қорытындысының көшірмесін жіберуге жол берілмейді.

71. Халықаралық шарттың немесе халықаралық шарт жобасының ғылыми құқықтық сараптамасының қорытындысында мыналар:

1) ғылыми құқықтық сараптама жүргізген сарапшылардың тегі, аты, әкесінің аты (бар болса), ғылыми/академиялық дәрежесі (бар болса) және ғылыми атағы (бар болса);

2) ғылыми құқықтық сараптама жүргізілген ғылым салалары;

3) уәкілетті ұйымның атауы;

4) халықаралық шарттың немесе халықаралық шарт жобасының атауы;

5) ғылыми құқықтық сараптама жүргізу кезінде пайдаланылған халықаралық шарттар мен құжаттар;

6) ғылыми құқықтық сараптаманың нысанасы мен мақсаттары;

7) негізделген ұсынымдар мен ұсыныстар;

8) әзірлеуші (әзірлеуші орган) қойған сұрақтарға жауаптар;

9) халықаралық шартқа немесе халықаралық шарт жобасына ғылыми құқықтық сараптама жүргізуге байланысты өзге де мәселелер қамтылуға тиіс.

72. Ғылыми құқықтық сараптаманың қорытындысы Қазақстан Республикасы Әділет министрінің бұйрығымен бекітілетін нысан бойынша дайындалады, ресми бланкіде ресімделеді және оған уәкілетті ұйымның басшысы немесе оны алмастыратын адам қол қояды. Қорытындыға уәкілетті ұйым басшысының немесе оны алмастыратын адамның қойған қолы, шығыс нөмірі мен күні уәкілетті ұйымның қорытындыны жібергенін растайды.

73. Халықаралық шартқа немесе халықаралық шарт жобасына ғылыми құқықтық сараптама жүргізуге арналған шарттан туындайтын, сондай-ақ сарапшылар тізіліміне енгізуден бас тартуға шағым жасау туралы даулар осы Қағидалардың 52-тармағында айқындалған тәртіппен міндетті түрде сотқа дейінгі реттелуге жатады.

4. Ғылыми лингвистикалық сараптама жүргізу тәртібі

74. Міндетті ғылыми лингвистикалық сараптама:

1) Қазақстан Республикасы Үкіметінің, Қазақстан Республикасы Парламенті депутаттарының заң шығару бастамасы тәртібімен әзірленген, Қазақстан Республикасы Парламентінің қарауына енгізілетін заңдардың жобалары бойынша;

2) Қазақстан Республикасы қатысушысы болуға ниеттенетін халықаралық шарттар бойынша, сондай-ақ ратификациялауға жататын халықаралық шарттардың жобалары бойынша жүргізіледі.

Қазақстан Республикасы Президентінің заң шығару бастамасы тәртібімен әзірленген заңдардың жобалары бойынша ғылыми лингвистикалық сараптама жүргізілмеуі мүмкін.

Ғылыми лингвистикалық сараптама мынадай сатыларда:

1) заңдардың жобалары бойынша Президент Әкімшілігімен, Үкімет Аппаратымен келісілгеннен кейін олар Парламенттің қарауына енгізілгенге дейін;

2) халықаралық шарттар бойынша – олар ратификацияланғанға дейін немесе ратификациялау арқылы оларға қосылғанға дейін, ал халықаралық шарттардың жобалары бойынша – оларға қол қойылғанға дейін жүргізіледі.

Ескерту. 74-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Үкіметінің 28.12.2022 № 1082 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) қаулысымен; өзгеріс енгізілді - ҚР Үкіметінің 17.03.2023 № 236 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) қаулысымен.

75. Халықаралық шарттар немесе халықаралық шарттардың жобалары бойынша қайталама ғылыми лингвистикалық сараптама жүргізілуі мүмкін.

Қайталама ғылыми лингвистикалық сараптама Үкімет Аппараты мен Президент Әкімшілігінің ескертулері бойынша халықаралық шарт жобасына өзгерістер мен толықтырулар енгізілген жағдайда жүргізіледі.

"Құқықтық актілер туралы" Қазақстан Республикасының Заңы 17-1-бабының 15-тармағына сәйкес әзірленген заңдардың жобалары, сондай-ақ Қазақстан Республикасы Үкіметінің заң күші бар уақытша қаулыларының жобалары бойынша қайталама ғылыми лингвистикалық сараптама жүргізілмейді.

Ескерту. 75-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Үкіметінің 28.12.2022 № 1082 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) қаулысымен; өзгеріс енгізілді - ҚР Үкіметінің 17.03.2023 № 236 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) қаулысымен.

Қайталама ғылыми лингвистикалық сараптама заң жобасына, халықаралық шарт жобасына өзгерістер мен толықтырулар енгізілген жағдайда, Премьер-Министр Кеңсесінің және Президенті Әкімшілігінің ескертулері бойынша жүргізіледі.

76. Заң жобаларын, халықаралық шарттарды немесе халықаралық шарттардың жобаларын, сондай-ақ оларға материалдарды әзірлеуші (әзірлеуші орган) уәкілетті ұйымға ғылыми лингвистикалық сараптамаға электрондық құжат айналымы арқылы және қағаз жеткізгіштерде жібереді. Бұл ретте электрондық нұсқалар қағаз жеткізгіштердегімен бірдей болуы және сол күні енгізілуі тиіс.

77. Заң жобасына ғылыми лингвистикалық сараптама заң жобасы Президент Әкімшілігімен, Үкімет Аппаратымен келісілгеннен кейін олар Парламенттің қарауына енгізілгенге дейін жүргізіледі. Оны жүргізу үшін әзірлеуші орган уәкілетті ұйымға:

1) әзірлеуші органның ресми бланкісіндегі ілеспе хатты;

2) қазақ және орыс тілдеріндегі заң жобасын;

3) келісу парағының көшірмесін ұсынады.

Ескерту. 77-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Үкіметінің 28.12.2022 № 1082 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) қаулысымен; өзгеріс енгізілді - ҚР Үкіметінің 17.03.2023 № 236 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) қаулысымен.

78. Халықаралық шартқа немесе халықаралық шарттың жобасына бастапқы ғылыми лингвистикалық сараптама жүргізу үшін әзірлеуші орган уәкілетті ұйымға:

1) әзірлеуші органның ресми бланкісіндегі ілеспе хатты;

2) әзірлеуші органның басшысы не оны алмастыратын адам қол қойған халықаралық шартты немесе халықаралық шарттың қазақ және орыс тілдеріндегі жобасын не әзірлеуші органның лауазымды адамы куәландырған қазақ және орыс тілдеріндегі аудармасы қоса беріле отырып, халықаралық шарттың немесе халықаралық шарт жобасының қол қойылған тілдердегі Сыртқы істер министрлігі растаған мәтінін;

3) Әділет министрлігінің заң сараптамасы қорытындысының көшірмесін ұсынады.

79. Алып тасталды - ҚР Үкіметінің 28.12.2022 № 1082 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) қаулысымен.

80. Парламент депутаттары бастама жасаған заңдардың жобаларына ғылыми лингвистикалық сараптама жүргізу үшін Әділет министрлігіне және/немесе уәкілетті ұйымға:

1) ресми бланкідегі (электрондық түрде) ілеспе хат;

2) қазақ және орыс тілдеріндегі заң жобасы (электрондық түрде) жіберіледі.

Ескерту. 80-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Үкіметінің 28.12.2022 № 1082 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) қаулысымен.

81. Әділет министрлігі Парламент депутаттары бастама жасаған заң жобаларын алғаннан кейін оларды ғылыми лингвистикалық сараптама жүргізу үшін электрондық құжат айналымы арқылы немесе қағаз жеткізгіштерде уәкілетті ұйымға жібереді.

Бұл ретте ғылыми лингвистикалық сараптама жүргізу мерзімі заң жобасы уәкілетті ұйымға келіп түскен кезден бастап есептеледі.

82. Халықаралық шартқа немесе халықаралық шарттың жобасына қайталама ғылыми лингвистикалық сараптама жүргізу үшін әзірлеуші орган мыналарды:

1) Үкімет Аппараты мен Президент Әкімшілігінің құрылымдық бөлімшелерінде пысықталғаннан кейін қайталама ғылыми лингвистикалық сараптама жүргізу қажеттігі көрсетілген әзірлеуші органның ресми бланкісіндегі ілеспе хатты;

2) қазақ және орыс тілдеріндегі халықаралық шартты немесе халықаралық шарттың жобасын;

3) Үкімет Аппараты мен Президент Әкімшілігінің құрылымдық бөлімшелерінде пысықталғаннан кейін халықаралық шарт немесе халықаралық шарттың жобасы бойынша материалдардың көшірмесін береді.

Ескерту. 82-тармаққа өзгеріс енгізілді - ҚР Үкіметінің 17.03.2023 № 236 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) қаулысымен.

83. Уәкілетті ұйымның сұрау салуы бойынша әзірлеуші орган халықаралық шартта немесе халықаралық шарттың жобасында қозғалған мәселелерге қатысты өзге де материалдарды беруі мүмкін.

84. Осы Қағидалардың 87–94-тармақтарында санамаланған материалдарды ұсынбау уәкілетті ұйымның ғылыми лингвистикалық сараптама жүргізуден бас тартуы үшін негіз болып табылады.

85. Ғылыми лингвистикалық сараптама жүргізу талаптары Әділет министрлігі мен уәкілетті ұйым арасында жасалған азаматтық-құқықтық шартта (бұдан әрі – шарт) айқындалады.

86. Ғылыми лингвистикалық сараптама мынадай кезеңдерді қамтиды:

1) уәкілетті ұйымның заң жобасының, халықаралық шарттың немесе халықаралық шарт жобасының материалдарын (қағаз және электрондық жеткізгіштерде) қабылдауы;

2) заң жобасына, халықаралық шартқа немесе халықаралық шарт жобасына ғылыми лингвистикалық сараптама жүргізу;

3) ғылыми лингвистикалық сараптаманың қорытындысын дайындау;

4) ғылыми лингвистикалық сараптаманың қорытындысын әзірлеушіге, әзірлеуші органға жіберу.

87. Заң жобаларының, халықаралық шарттардың немесе халықаралық шарттар жобаларының қазақ және орыс тілдеріндегі мәтіндерінің сәйкес келуіне әзірлеуші (әзірлеуші орган) жауапты болады.

88. Ғылыми лингвистикалық сараптама уәкілетті ұйым заң жобасын, халықаралық шартты немесе халықаралық шарт жобасын және оларға материалдарды ұсынған күннен бастап 15 (он бес) жұмыс күнінен аспайтын мерзімде жүргізілуге тиіс.

"Құқықтық актілер туралы" Қазақстан Республикасының Заңы 17-1-бабының 15-тармағына сәйкес әзірленген заңдардың жобалары, сондай-ақ Қазақстан Республикасы Үкіметінің заң күші бар уақытша қаулыларының жобалары бойынша ғылыми лингвистикалық сараптама уәкілетті ұйым заң жобасын және оларға материалдарды ұсынған күннен бастап күнтізбелік 3 (үш) күннен аспайтын мерзімде жүргізілуге тиіс.

Бұл ретте қарыздар туралы халықаралық шарттардың жобалары бойынша бастапқы ғылыми лингвистикалық сараптама күнтізбелік 10 (он) күннен аспайтын мерзімде жүргізілуге тиіс.

Ескерту. 88-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Үкіметінің 28.12.2022 № 1082 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) қаулысымен.

89. Халықаралық шартқа немесе халықаралық шарт жобасына қайталама ғылыми лингвистикалық сараптама жүргізу мерзімі әзірлеуші (әзірлеуші орган) оларды ұсынған келесі жұмыс күнінен бастап 5 (бес) жұмыс күнінен аспауға тиіс.

Ескерту. 89-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Үкіметінің 28.12.2022 № 1082 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) қаулысымен.

90. Ғылыми лингвистикалық сараптама сарапшысының жоғары филологиялық және/немесе заңгерлік білімі немесе құқық және/немесе халықаралық құқық және/немесе филология және/немесе аударма ісі (заңгер, аудармашы) салаларындағы жұмыс тәжірибесі және (немесе) филология және/немесе құқықтану және/немесе халықаралық құқық салаларындағы ғылыми дәрежесі болуға тиіс.

91. Заң жобасына, халықаралық шартқа немесе халықаралық шарт жобасына жүргізілген ғылыми лингвистикалық сараптаманың нәтижелері бойынша ғылыми лингвистикалық сараптаманың қорытындысы жасалады, онда уәкілетті ұйымның ғылыми лингвистикалық сараптаманың нысанасы бойынша дәлелді, ғылыми негізделген, объективті және толық тұжырымдары қамтылуға тиіс.

Жобаны әзірлеушіде (әзірлеуші органда) ғылыми лингвистикалық сараптаманың қорытындысына қатысты сұрақтар туындаған жағдайда, ол тиісті түсіндірмелер алу үшін уәкілетті ұйымға жүгіне алады.

92. Заң жобасына, халықаралық шартқа немесе халықаралық шарт жобасына ғылыми лингвистикалық сараптама қорытындысында мынадай деректер:

1) ғылыми лингвистикалық сараптаманың негізі;

2) ғылыми лингвистикалық сараптама жүргізу мақсаты;

3) ғылыми лингвистикалық сараптама жүргізудің әдістемелік негіздері;

4) ғылыми лингвистикалық сараптама жүргізу нәтижелері;

5) қорытынды көрсетілуге тиіс.

93. Ғылыми лингвистикалық сараптаманың қорытындысы қазақ және орыс тілдерінде уәкілетті ұйымның ресми бланкісінде дайындалады, оған оның басшысы не оны алмастыратын адам, ғылыми лингвистикалық сараптама жүргізген сарапшылар қол қояды және уәкілетті ұйымның мөрімен расталады.

94. Ғылыми лингвистикалық сараптама қорытындысы ұсынымдық сипатта болады.

5. Заңдардың жобаларына ғылыми экономикалық сараптама жүргізу тәртібі

95. Ғылыми экономикалық сараптама заң жобасын әзірлеудің мынадай сатыларында:

1) сонымен қатар мемлекеттік органдарға, оның ішінде Ұлттық экономика министрлігіне келісуге жіберу кезінде;

2) Президент Әкімшілігінің немесе Үкімет Аппаратының ескертулері бойынша оны пысықтау нәтижесінде заң жобасына тұжырымдамалық өзгерістер енгізілген жағдайда жүргізіледі.

Ескерту. 95-тармаққа өзгерістер енгізілді - ҚР Үкіметінің 28.12.2022 № 1082 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 17.03.2023 № 236 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) қаулыларымен.

96. Ғылыми экономикалық сараптама жүргізу үшін әзірлеуші заң жобасын заң жобасы бойынша материалдарды электрондық жеткізгіште Ұлттық экономика министрлігіне жібереді. Ұлттық экономика министрлігі заң жобасы бойынша материалдарды ғылыми экономикалық сараптама жүргізу үшін тартылған ғылыми ұйымға, сарапшыға жібереді.

Сарапшының жоғары білімі және ғылыми дәрежесі, арнайы білімі, ғылыми экономикалық сараптама саласында тәжірибесі болуы тиіс.

97. Әзiрлеушi заң жобасының (қазақ және орыс тiлдерiндегі) көшiрмесiмен бiрге ғылыми экономикалық сараптамаға мынадай материалдардың көшiрмелерiн (электрондық түрде) ұсынады:

1) заң жобасына түсiндiрме жазба (қазақ және орыс тiлдерiнде);

2) қолданыстағы заңнамалық актілерге өзгерiстер мен толықтырулар енгiзілген кезде енгiзiлетiн өзгерiстер мен толықтырулардың тиiстi негiздемесiмен заң жобасына салыстырма кесте (қазақ және орыс тiлдерiнде);

3) бар болса, зерделеніп отырған проблема бойынша статистикалық деректер;

4) заңдардың жобалары Қазақстан Республикасы Президентінің, Қазақстан Республикасының Парламенті депутаттарының заң шығару бастамасы тәртібімен әзірленген жағдайларды қоспағанда, Заң жобалау қызметі мәселелері жөніндегі ведомствоаралық комиссия мақұлдаған реттеушілік саясаттың консультативтік құжаты (қазақ және орыс тілдерінде);

5) қарауға ұсынылатын заң жобасын іске асыру үшін қабылданатын заңға тәуелді актілердің жобалары (бар болса);

6) осы Қағидаларға қосымшаға сәйкес нысан бойынша заң жобасын әзірлеуші орган басшысының жетекшілік ететін орынбасары электрондық түрде қол қойған қабылданатын заң жобасы қолданысының әлеуметтік-экономикалық салдарын бағалау жөніндегі паспорт (қазақ және орыс тілдерінде) (бұдан әрі – паспорт).

Парламент депутаттарының заң шығару бастамасы тәртібімен әзірленетін заңдардың жобаларын ғылыми экономикалық сараптамаға жіберген кезде паспортқа заң жобасын әзірлеуге бастама жасаған Парламент депутаты/депутаттары қол қояды;

7) мемлекеттік кірістерді қысқартуды немесе мемлекеттік шығыстарды ұлғайтуды көздейтін нормативтік құқықтық актілердің жобалары бойынша Республикалық бюджет комиссиясы үшін қаржылық есеп-қисаптар.

Ескерту. 97-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Үкіметінің 28.12.2022 № 1082 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) қаулысымен.

98. Осы Қағидалардың 97-тармағында көзделген материалдарды ұсынбау ғылыми экономикалық сараптама жүргізуден бас тарту үшін негіз болып табылады.

99. Сарапшының не Ұлттық экономика министрлігінің сұрау салуы бойынша әзірлеуші заң жобасында қозғалған мәселелерге қатысты өзге де материалдарды 2 (екi) жұмыс күні iшiнде ұсынады.

100. Әзірлеуші заң жобасын ғылыми ұйымның немесе сарапшының ұсыныстары бойынша пысықтаған жағдайда ғылыми экономикалық сараптаманы жүргізу мерзімдері жаңартылған заң жобасы ұсынылған күннен бастап белгіленеді.

101. Ғылыми экономикалық сараптама жүргізудің шарттары Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес Ұлттық экономика министрлігі мен ғылыми ұйым немесе сарапшы арасында жасалған азаматтық-құқықтық шартта айқындалады.

102. Қайталама ғылыми экономикалық сараптама заң жобасы және оның материалдары ғылыми ұйымға немесе сарапшыға ұсынылған күннен бастап 5 (бес) жұмыс күнінен аспайтын мерзімде жүргізілуге тиіс.

103. Заң жобасының ғылыми экономикалық сараптамасының қорытындысында мыналарды көрсету қажет:

1) жалпы ережелер:

әзiрлеушi;

ғылыми сараптаманы жүргiзген ұйым арқылы тартылған ұйым және/немесе тұлға;

заң жобасының жалпы сипаттамасы;

заң жобасының атауы;

заң жобасының межелі мақсаты;

заң жобасының құрылымы;

заң жобасының жаңалығы;

2) заң жобасы шешуге бағытталған проблемалық мәселелердi сипаттау;

3) заң жобасын қабылдау оларды шешуге бағытталған проблемалық мәселелердiң шешiмін табудың барлық белгiлi және тиiмдi, оның iшiнде әртүрлi тарихи кезеңдерде, халықаралық практикада қолданылған тәсiлдерiн, тетіктерін, жолдарын сипаттау;

4) алға қойылған проблемалық мәселелердiң шешімін табудың заң жобасында ұсынылатын тәсiлдерiн, тетіктерін, жолдарын, проблемалық жағдайларды шешудiң қандай да бiр тәсiлдерiн қабылдаудың ықтимаал салдарын талдау, оның iшiнде жоба ережелерiнiң макроэкономикалық тиiмдiлiкке, әлеуметтiк дамуға, кәсiпкерлiктiң дамуына, саланың және/немесе елдiң экономикалық қауiпсiздiгiне ықпал етуiн бағалау;

5) жалпы тұжырым.

104. Ғылыми сараптама жүргізуді қаржыландыру Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген тәртіппен республикалық бюджетте көзделген қаражат есебінен жүзеге асырылады.

105. Уәкілетті ұйымның сарапшылардың ғылыми құқықтық сараптаманы жүзеге асыруы үшін жағдайлар жасау жөніндегі қызметі ағымдағы жылдың 15 желтоқсаны өткеннен кейін келесі жылы бөлінетін республикалық бюджет қаражаты есебінен қамтамасыз етіледі.

Ғылыми сараптаманы
ұйымдастыру және жүргізу,
сондай-ақ ғылыми құқықтық
сарапшыларды іріктеу
қағидаларына
қосымша

Ғылыми экономикалық сараптамаға ұсыну үшін Қазақстан Республикасының қабылданатын заң жобалары қолданысыныңәлеуметтік-экономикалық салдарын бағалау жөніндегі паспорт

Ескерту. Паспортқа өзгеріс енгізілді - ҚР Үкіметінің 14.10.2021 № 739 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) қаулысымен.

*Паспорттың бөлімдерін толтыруға толық нұсқаулық қабылданатын заң жобалары қолданысының әлеуметтік-экономикалық салдарын бағалау жөніндегі әдістемелік ұсынымдарда берілген

1. Жалпы ақпарат

Әзірлеуші мемлекеттік орган

Заң жобасының атауы

Әзірлеуші – орындаушының байланыс ақпараты

Т.А.Ә. (бар болса):
Лауазымы:
Тел.:
Электрондық пошта мекенжайы:

Заңнама саласы

Құқықтық реттеу мәні

2. Заң жобасын әзірлеудің негізділігі және уақтылылығы

2.1 Заң жобасы шешуге бағытталған проблема
(Проблема айқындалуға және барынша нақты тұжырымдалуға тиіс. Шектен тыс кең көлемде не нақты емес тұжырымдаудан аулақ болған дұрыс)
Проблеманы тұжырымдау:
Проблеманың сапалық және сандық сипаттамасы:
(проблеманың мәнін және ауқымын: аумақтық және салалық қырларда сапалы ашу, сондай-ақ проблеманың дамуының қарқыны туралы ақпарат беру: уақыт өте келе проблеманың ұлғаюы, азаюы немесе маңыздылығының өзгермеуі)
Проблеманың болуына байланысты туындайтын теріс әсерлер:
(зиян келтірілгені, оның ақшалай мәндегі мөлшері туралы мәліметтерді; азаматтар мен ұйымдардың құқықтары мен мүдделерін бұзу туралы сандық мәліметтерді; реттеудің болмауы салдарынан әрекеттерді, функцияларды не көрсетілетін қызметтерді алудың мүмкін еместігі туралы мәліметтерді (деректер және залалды, жіберіп алған пайданы бағалау және басқалар); азаматтар мен ұйымдардың өтініштері, шағымдары туралы деректерді және т.б. ұсына отырып, проблеманың болу салдары болып табылатын теріс әсерді сипаттау)
Өзіне қатысты проблема қозғалатын тұлғалар:
(нысаналы топтар қозғаған проблеманы сипаттау: азаматтар, кәсіпорындар, ұйымдар, мемлекет)
Проблемаға әкеп соғатын себептер:

2.2 Проблемалық саладағы ағымдағы жағдайды талдау және мемлекеттік реттеу
(реттелетін саланы, экономика секторын дамытудың негізгі өлшемдері, статистикалық деректердің және халықаралық рейтингтік бағалаулардың талдауын пайдалана отырып, бәсекеге қабілеттілікті бағалау, қазіргі уақытта қолданыстағы заңнама, бағдарламалық құжаттар шеңберінде проблемаларды шешу үшін қолданылатын шаралар, қол жеткізілген нәтижелер)

2.3 Заң жобасының мақсаты мен міндеттері
(заң жобасын енгізуден қажет етілетін нәтиже)

Мақсаты	(қол жеткізу үшін заң жобасы әзірленетін ұзақ мерзімді әлеуметтік және (немесе) экономикалық мақсаттарды белгілеу)
Міндеттері (мақсатқа қол жеткізілуін тексеруді жүзеге асыру үшін істердің болашақ жай-күйін айқындауға тиіс)	Міндеттерді шешу нәтижелерінің сандық өлшемдік көрсеткіштері (міндеттерді шешу дәрежесін сипаттайтын көрсеткіштер (редакциялық түзетулерді қамтитын және құқықтық олқылықтар мен коллизияларды жоюға бағытталған нормаларға қолданылмайды)
1.	1.
	2.
	3.
2.	1.
	2.
	3.
….

2.4 Заң жобасы мақсаттарының мемлекеттің стратегиялық мақсаттарына сәйкестігі
(құжаттардың нақты ережелері мен олардың атауларын көрсете отырып, ұсынылып отырған реттеу мақсатының ҚР Президентінің жыл сайынғы жолдауларының, "Қазақстан-2050" стратегиясының, стратегиялық және бағдарламалық құжаттардың мақсаттарымен келісілгендігін көрсету)

Мемлекеттің стратегиялық мақсаттары	Заң жобасы мақсатының мемлекеттің стратегиялық мақсаттарына сәйкестігін сипаттау
"…."
"…"

2.5 Реттеудің ұқсас проблемаларын шешудің халықаралық тәжірибесі
(әртүрлі елдерде реттеудің белгіленген проблемасын шешу мысалдарын сипаттау)

2.6 Заң жобасын әзірлеу кезеңінде қаралған проблеманы шешудің барлық нұсқаларын сипаттау және таңдалған нұсқаны негіздеу
(проблеманы шешудің әртүрлі нұсқаларының механизмдерін, артықшылықтарын, кемшіліктерін, іске асыру тәуекелдерін сипаттау, сондай-ақ басқа нұсқаларды қабылдамау себебін сипаттай отырып, проблеманы шешудің ұсынылған тәсілін таңдауды негіздеу)

3. Нысаналы топтар үшін пайданы және шығасыларды талдау әдісін қолдана отырып, әлеуметтік-экономикалық салдарды талдау
(ұсынып отырған заң жобасы тікелей немесе жанама әсер етуі мүмкін нысаналы топтарды айқындау, оларға сапалық және сандық сипаттама беру, сондай-ақ олар үшін барлық күтілетін салдарды (оң және теріс) талдау)

I. Халық

Нысаналы топты сипаттау	Нысаналы топты сандық бағалау	Пайданы сапалық және сандық сипаттау	Шығасыларды сапалық және сандық сипаттау

II. Кәсіпкерлік субъектілері

Нысаналы топты сипаттау	Нысаналы топты сандық бағалау	Пайданы сапалық және сандық сипаттау	Шығасыларды сапалық және сандық сипаттау

Ш. Мемлекет

Нысаналы топты сипаттау	Нысаналы топты сандық бағалау	Пайданы сапалық және сандық сипаттау	Шығасыларды сапалық және сандық сипаттау

*осы бөлімдерге арналған ықтимал есептердің мысалдары әдістемелік ұсынымдардың 3-бөлімінде бар

4. Іске асыру тәуекелдері
(заң жобасын іске асыру кезінде оның мақсаттарына қол жеткізуге кедергі жасайтын теріс салдар, әлеуетті күрделіліктер, мән-жайлар)

5. Заң жобасының мақсаттары мен міндеттеріне қол жеткізу құралдары
(қол жеткізу құралдары және бекітілген бюджеттік бағдарламалар шеңберінде болжамды сома, бекітілген сомадан артық қосымша қаржыландыру немесе басқа да көздерден бөлінген қаражат көрсетіледі. Бұл ретте қаржыландыру көздері: республикалық, жергілікті бюджеттер, Ұлттық қор және өзге де көздер, сондай-ақ салық мөлшерлемелерінің және бюджетке төленетін басқа да міндетті төлемдердің күші жойылған немесе төмендетілген жағдайда бюджет шығыны, салық жеңілдіктерін енгізу, шегерімдер және басқалары көрсетіледі)

	Республикалық бюджет	Жергілікті бюджет	Ұлттық қор	Өзге де көздер (көздердің атауы)
Жоспарланған бюджет бағдарламасы шеңберіндегі сома (атауы)
Бюджеттен қосымша бөлінген қаражат сомасы
Басқа да көздерден бөлінген сома
Бюджет шығыны

6. Заң жобасын қоғамдық талқылау нәтижелері

7. Қосымша
(талдау нәтижелерін суреттермен безендіруге арналған қосымша материалдар)

Т.А.Ә._____________________________________________________________

(заң жобасын әзірлеуші мемлекеттік орган басшысының жетекшілік ететін орынбасарының/заң жобасын әзірлеуге бастама жасаған Парламент депутатының/депутаттарының қолы)

Қазақстан Республикасы
Үкіметінің
2021 жылғы 8 маусымдағы
№ 386 қаулысына
2-қосымша

Қазақстан Республикасы Үкіметінің күші жойылған кейбір шешімдерінің тізбесі

1. "Қазақстан Республикасы қатысушы болуға ниеттенетін халықаралық шарттар бойынша, сондай-ақ халықаралық шарттардың жобалары бойынша ғылыми сараптама жүргізу қағидасын бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2010 жылғы 14 қыркүйектегі № 938 қаулысы.

2. "Қазақстан Республикасы Үкіметінің кейбір шешімдеріне өзгерістер мен толықтырулар енгізу туралы" Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2011 жылғы 27 мамырдағы № 590 қаулысымен бекітілген Қазақстан Республикасы Үкіметінің кейбір шешімдеріне енгізілетін өзгерістер мен толықтырулардың 5-тармағы.

3. "Қазақстан Республикасының халықаралық шарттарының мәселелері жөніндегі Ведомствоаралық комиссия құру туралы" Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2013 жылғы 30 сәуірдегі № 436 және "Қазақстан Республикасы қатысушысы болуға ниеттенетін халықаралық шарттар бойынша, сондай-ақ халықаралық шарттардың жобалары бойынша ғылыми сараптама жүргізу қағидаларын бекіту туралы" 2010 жылғы 14 қыркүйектегі № 938 қаулыларына өзгерістер енгізу туралы Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2014 жылғы 21 мамырдағы № 513 қаулысының 1-тармағының 2) тармақшасы.

4. "Нормативтік құқықтық актілердің жобаларына ғылыми сараптама жүргізу қағидаларын бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2016 жылғы 31 тамыздағы № 497 қаулысы.

5. "Сыбайлас жемқорлыққа қарсы ғылыми сараптама жүргізудің кейбір мәселелері туралы" Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2020 жылғы 16 шілдедегі № 451 қаулысының 1-тармағының 2) тармақшасымен бекітілген өзгерістер мен толықтырулардың 2-тармағы.

Сноска. Утратило силу постановлением Правительства РК от 13.07.2023 № 560 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

В соответствии с пунктом 4 статьи 30, пунктом 2 статьи 33, пунктом 3 статьи 33-2 Закона Республики Казахстан "О правовых актах", пунктом 1 статьи 4 Закона Республики Казахстан "О международных договорах Республики Казахстан" Правительство Республики Казахстан ПОСТАНОВЛЯЕТ:

Сноска. Преамбула - в редакции постановления Правительства РК от 17.03.2023 № 236 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

1. Утвердить Правила организации и проведения научной экспертизы, а также отбора научных правовых экспертов согласно приложению 1 к настоящему постановлению.

2. Утратил силу постановлением Правительства РК от 02.06.2022 № 355.

3. Признать утратившими силу некоторые решения Правительства Республики Казахстан согласно приложению 2 к настоящему постановлению.

4. Настоящее постановление вводится в действие по истечении десяти календарных дней со дня его первого официального опубликования.

Премьер-Министр
Республики Казахстан

А. Мамин

	Приложение 1 к постановлению Правительства Республики Казахстан от 8 июня 2021 года № 386
	Утверждены постановлением Правительства Республики Казахстан от 8 июня 2021 года № 386

Правила организации и проведения научной экспертизы, а также отбора научных правовых экспертов

1. Общие положения

1. Настоящие Правила организации и проведения научной экспертизы, а также отбора научных правовых экспертов (далее – Правила) разработаны в соответствии с пунктом 4 статьи 30, пунктом 2 статьи 33, пунктом 3 статьи 33-2 Закона Республики Казахстан "О правовых актах" (далее – Закон "О правовых актах"), со статьей 4 Закона Республики Казахстан "О международных договорах Республики Казахстан" (далее – Закон "О международных договорах Республики Казахстан") и определяют порядок организации и проведения научной экспертизы проектов нормативных правовых актов, международных договоров, участницей которых намеревается стать Республика Казахстан, а также проектов международных договоров, подлежащих ратификации (далее – международный договор или проект международного договора), и отбора научных правовых экспертов, за исключением проведения научной антикоррупционной экспертизы.

2. В настоящих Правилах используются следующие понятия:

1) заключение научной экспертизы – документ, оформленный в соответствии с требованиями законодательства и настоящих Правил, отражающий результаты проведенной научной экспертизы;

2) экспертная комиссия – группа в составе не менее двух экспертов, созданная с целью проведения научной экспертизы.

3. Научная экспертиза проектов нормативных правовых актов проводится в целях, указанных в пункте 2 статьи 30, пункте 1 статьи 33 Закона "О правовых актах".

Научная экспертиза международного договора или проекта международного договора проводится в целях, указанных в пункте 3 статьи 4 Закона "О международных договорах Республики Казахстан".

4. По проектам нормативных правовых актов, разработанным в порядке законодательной инициативы Правительства Республики Казахстан (далее – Правительство) и вносимым на рассмотрение Мажилиса Парламента Республики Казахстан (далее – Мажилис Парламента), проводятся научная правовая, научная лингвистическая, научная экономическая и другие экспертизы.

По проектам нормативных правовых актов, вносимым на рассмотрение Парламента Республики Казахстан (далее – Парламент), проведение научной экспертизы в зависимости от регулируемых ими общественных отношений обязательно, за исключением случаев внесения проектов законодательных актов в порядке законодательной инициативы Президента Республики Казахстан (далее – Президент), когда научная экспертиза может не проводиться.

По международному договору или проекту международного договора проводится научная экспертиза (правовая, лингвистическая и другая) в зависимости от правоотношений.

5. Организация проведения научной экспертизы возлагается на:

Министерство юстиции Республики Казахстан (далее – Министерство юстиции) – по научной правовой и научной лингвистической экспертизам проектов законов, международных договоров или проектов международных договоров;

Министерство национальной экономики Республики Казахстан (далее – Министерство национальной экономики) – по научной экономической экспертизе проектов законов.

6. Научная экспертиза проектов нормативных правовых актов проводится научными учреждениями, уполномоченной организацией, экспертами, привлекаемыми из числа ученых и специалистов, в зависимости от содержания рассматриваемого проекта. Проведение экспертизы может быть поручено одному или нескольким экспертам (экспертной комиссии).

В качестве научных организаций, экспертов могут привлекаться специалисты из других государств и международных организаций. Проект нормативного правового акта может быть направлен для научной экспертизы в иностранные и международные организации.

7. Уполномоченная организация обеспечивает проведение научной правовой экспертизы на основании статьи 33-2 Закона "О правовых актах", пункта 2-2 статьи 4 Закона "О международных договорах Республики Казахстан" посредством деятельности по координации и созданию условий для осуществления экспертами научной правовой экспертизы.

8. Условия проведения научной правовой экспертизы определяются действующим законодательством, настоящими Правилами, нормативными правовыми приказами Министра юстиции Республики Казахстан, а также договором на проведение научной правовой экспертизы.

9. Научная организация, уполномоченная организация, эксперт в соответствии с законодательством Республики Казахстан о государственных закупках:

1) получают всю необходимую информацию, материалы для проведения научной экспертизы, в том числе и по вопросам, возникающим в ходе проведения научной экспертной работы;

2) по согласованию с уполномоченным органом дают заключения не только по поставленным перед ними вопросам, но и иным, вытекающим из проектов нормативных правовых актов вопросам, в пределах их компетенции;

3) могут использовать статистические данные разработчиков (органов-разработчиков) (в случае, если статистические данные уполномоченного государственного органа по статистике и разработчика не совпадают, это должно быть отражено в экспертном заключении);

4) при осуществлении научной экспертизы могут привлекать к ее исполнению третьих лиц, если иное не предусмотрено договором;

5) дают мотивированное, научно обоснованное, объективное и полное заключение по вопросам, вытекающим из проектов нормативных правовых актов, а также поставленным перед ними уполномоченным органом;

6) своими силами, за свой счет и в сроки, установленные уполномоченным органом, устраняют допущенные по своей вине недостатки в ходе проведения научной экспертизы;

7) обеспечивают конфиденциальность сведений, касающихся предмета проведения научной экспертизы, хода ее исполнения и научных результатов;

8) получают вознаграждение за выполненную работу;

9) исполняют иные обязанности, установленные договором.

10. По проектам нормативных правовых актов, международных договоров или проектам международных договоров могут проводиться самостоятельная, комиссионная, комплексная научные экспертизы, а при необходимости – повторная научная экспертиза.

При этом повторная научная лингвистическая экспертиза по проектам законов проводится в соответствии с пунктом 75 настоящих Правил.

Повторная научная экспертиза по проектам законов, а также по проектам временных постановлений Правительства Республики Казахстан, имеющих силу Закона, разработанным в соответствии с пунктом 15 статьи 17-1 Закона Республики Казахстан "О правовых актах", не проводится.

Сноска. Пункт 10 с изменением, внесенным постановлением Правительства РК от 28.12.2022 № 1082 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

11. Самостоятельная научная экспертиза различных видов проводится в случаях, когда необходимо исследовать проект нормативного правового акта, международный договор или проект международного договора на основе одной отрасли знания.

12. Комиссионная научная экспертиза проводится экспертной комиссией одной специальности.

13. Комплексная научная экспертиза проводится в случаях, когда необходимо исследовать проект нормативного правового акта, международный договор или проект международного договора на основе различных отраслей знаний.

14. Повторная научная экспертиза проводится в случаях, когда заключение научной экспертизы по результатам первоначальной научной экспертизы необоснованно.

15. Решение о проведении научной экспертизы проекта закона может быть принято:

1) на основании поручения Президента, Руководителя Администрации Президента, Премьер-Министра Республики Казахстан (далее – Премьер-Министр), Руководителя Аппарата Правительства Республики Казахстан (далее – Аппарат Правительства);

2) уполномоченным органом;

3) разработчиком, если регламентом данного органа или иными нормативными правовыми актами этим лицам и структурным подразделениям такое право предоставлено.

Решение о проведении научной экспертизы по международному договору или проекту международного договора может быть принято:

1) на основании поручения Президента, Руководителя Администрации Президента, Премьер-Министра Республики Казахстан (далее – Премьер-Министр), Руководителя Канцелярии Премьер-Министра Республики Казахстан;

2) по инициативе депутатов Парламента;

3) по инициативе центрального государственного органа, представляющего предложение о заключении международного договора, а также по предложениям других центральных государственных органов, осуществляющих согласование международного договора или проекта международного договора.

Сноска. Пункт 15 с изменением, внесенным постановлением Правительства РК от 17.03.2023 № 236 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

16. Направление проектов законов на научную экспертизу осуществляется его разработчиком (органом-разработчиком).

При этом, проекты законов, разрабатываемые в порядке законодательной инициативы депутатов Парламента, направляются по их решению на проведение научной экспертизы.

Направление на проведение научной экспертизы международного договора или проекта международного договора возлагается на орган-разработчик.

17. Соответствие текста проекта нормативного правового акта, международного договора или проекта международного договора, представленного на проведение научной экспертизы, на каждой стадии его разработки и согласования обеспечивается разработчиком (органом-разработчиком).

18. Заключение научной экспертизы должно содержать научно обоснованные, полные, объективные и мотивированные выводы по предмету научной экспертизы.

19. В случае если у разработчика (органа-разработчика) или лиц, инициировавших проведение научной экспертизы, возникают вопросы в отношении выводов заключения научной экспертизы, они могут обратиться к эксперту, научной организации, уполномоченной организации за соответствующими пояснениями.

20. В случае представления для научной экспертизы нескольких проектов законов, международных договоров или проектов международных договоров, уполномоченной организацией, научной организацией или экспертом проводится научная экспертиза и составляется заключение по каждому проекту закона, международному договору или проекту международного договора.

21. Заключение научной экспертизы подготавливается на официальном бланке организации, проводившей научную экспертизу, с указанием фамилии, имени, отчества (при наличии) эксперта и его квалификации.

22. Заключение научной экспертизы подписывается первым руководителем научной организации либо лицом, его замещающим, и экспертами, проводившими научную экспертизу, а по научной лингвистической экспертизе – руководителем уполномоченной организации либо лицом, его замещающим, и экспертами.

23. Заключение научной экспертизы носит рекомендательный характер.

24. При наличии в заключении научной экспертизы замечаний и/или предложений к проекту закона разработчик(орган-разработчик) принимает решение о доработке проекта закона в случае согласия с замечаниями и/или предложениями заключения научной экспертизы.

При внесении проекта закона и заключения научной экспертизы по нему на рассмотрение Правительства разработчик представляет в течение 15 (пятнадцать) рабочих дней после получения заключения научной экспертизы аргументированные обоснования причин непринятия рекомендаций. Копию соответствующих обоснований разработчик одновременно представляет научной организации или эксперту либо уполномоченной организации.

В случае, если заключение научной экспертизы содержит замечания и/или предложения, не относящиеся к компетенции разработчика (органа-разработчика), то разработчик (орган-разработчик) направляют их одновременно с проектом закона, международного договора или проекта международного договора государственным органам, в компетенцию которых входит рассмотрение вопросов, затрагиваемых в заключении научной экспертизы, для проработки и формирования соответствующей позиции.

При внесении правового акта о ратификации/подписании международного договора или проекта международного договора и заключения научной экспертизы по нему на рассмотрение Правительства либо Министерства юстиции орган-разработчик должен предоставить аргументированные обоснования причин непринятия рекомендаций, содержащихся в заключении научной экспертизы по международному договору или проекту международного договора. Копию соответствующих обоснований орган-разработчик одновременно предоставляет уполномоченной организации.

25. Организация и проведение научной экспертизы проекта закона, международного договора или проекта международного договора осуществляются в течение срока, не превышающего 15 (пятнадцать) рабочих дней со дня представления научной организации или эксперту, а по научной лингвистической экспертизе – уполномоченной организации. Научная экономическая экспертиза проводится в течение 25 (двадцать пять) календарных дней со дня представления научной организации или эксперту проекта закона.

Организация и проведение научной экспертизы, включая научную экономическую экспертизу, по проектам законов, а также проектам временных постановлений Правительства, имеющим силу Закона, разработанным в соответствии с пунктом 15 статьи 17-1 Закона Республики Казахстан "О правовых актах", осуществляются в течение срока, не превышающего 3 (три) календарных дня со дня представления научной организации или эксперту, а по научной лингвистической экспертизе – уполномоченной организации.

Организация и проведение научной правовой экспертизы международного договора или проекта международного договора о займах осуществляются в течение срока, не превышающего 10 (десять) календарных дней.

По окончании срока проведения научной экспертизы разработчику (органу-разработчику) направляется заключение научной экспертизы, подготовленное в соответствии с настоящими Правилами.

Сноска. Пункт 25 - в редакции постановления Правительства РК от 28.12.2022 № 1082 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

26. При необходимости срок проведения научной экспертизы может быть продлен с согласия разработчика (органа-разработчика), Министерства юстиции, Министерства национальной экономики, а по научной правовой экспертизе – в порядке, определяемом пунктами 44, 65 настоящих Правил, за исключением случаев, когда имеется поручение Президента Республики Казахстан, руководства Администрации Президента Республики Казахстан, Правительства Республики Казахстан о необходимости ее проведения.

Данное требование не распространяется на проекты законов, а также на проекты временных постановлений Правительства, имеющих силу Закона, разработанные в соответствии с пунктом 15 статьи 17-1 Закона Республики Казахстан "О правовых актах".

Сноска. Пункт 26 - в редакции постановления Правительства РК от 28.12.2022 № 1082 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

27. Порядок проведения иных видов научных экспертиз международных договоров или проектов международных договоров (за исключением научной правовой и научной лингвистической экспертиз) определяются в соответствии с законодательством Республики Казахстан.

2. Порядок проведения научной правовой экспертизы проектов законов, а также отбора научных правовых экспертов

28.Разработчиками проектов законов являются депутаты Парламента, Администрация Президента, Правительство, иные государственные органы, организации и граждане по согласованию с ними в соответствии с требованиями статьи 17 Закона "О правовых актах".

29. Эксперты, осуществляющие научную правовую экспертизу по проектам законов, делятся на две группы.

Требования к эксперту первой группы:

1) высшее юридическое образование, ученая степень либо степень доктора философии (PhD), доктора по профилю по группе специальностей "Право";

2) общий стаж работы по юридической специальности не менее пяти лет.

Требования к эксперту второй группы:

1) высшее юридическое образование/академическая степень по группе специальностей "Право";

2) общий стаж работы по юридической специальности не менее десяти лет.

Эксперты первой и второй групп обладают правами и обязанностями в соответствии с законодательством и привлекаются к проведению научной правовой экспертизы на равноправной основе.

30. Научная правовая экспертиза проектов законов проводится экспертом, состоящим в реестре научных правовых экспертов (далее – реестр экспертов), или экспертной комиссией.

31. Информация о требованиях к эксперту и порядке включения в реестр экспертов публикуется на официальном интернет-ресурсе уполномоченной организации.

32. Решение о включении/об отказе о включении/исключении кандидата в эксперты (далее – кандидат)/эксперта принимается уполномоченной организацией на основании заключения комиссии.

Состав комиссии утверждается приказом уполномоченной организации. Деятельность комиссии определяется положением о комиссии, утверждаемым приказом Министра юстиции Республики Казахстан.

Комиссия рассматривает документы кандидатов на предмет соответствия/несоответствия кандидата требованиям, предъявляемым к эксперту, наличия/отсутствия оснований расторжения договора.

Решение о приостановлении деятельности эксперта принимается уполномоченной организацией.

На основании заключения комиссии с экспертом заключается/расторгается договор на проведение научной правовой экспертизы.

33. Для включения в реестр экспертов кандидат представляет документы в соответствии с перечнем, определяемым приказом Министра юстиции Республики Казахстан.

34. Основанием для отказа во включении кандидата в реестр экспертов является непредставление полного перечня документов, подтверждающих соответствие требованиям, предъявляемым к эксперту пунктами 29, 56 настоящих Правил.

35. Порядок ведения и использования реестра экспертов определяются приказом Министра юстиции Республики Казахстан.

36. Научная правовая экспертиза проектов законов проводится на следующих стадиях разработки проекта закона:

1) при одновременном направлении в общественные советы, экспертные советы, Национальную палату предпринимателей Республики Казахстан для получения экспертных заключений до внесения проекта закона в Аппарат Правительства в соответствии с Регламентом Правительства Республики Казахстан, утвержденным постановлением Правительства Республики Казахстан от 6 января 2023 года № 10;

2) в случае внесения концептуальных изменений в проект закона, в результате его доработки по замечаниям Администрации Президента или Аппарата Правительства Республики Казахстан.

Указанные требования не распространяются на проекты законов, инициированные депутатами Парламента.

Сноска. Пункт 36 с изменениями, внесенными постановлением Правительства РК от 28.12.2022 № 1082 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 17.03.2023 № 236 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

37. Для проведения научной правовой экспертизы по проектам законов разработчик представляет проект закона на казахском и русском языках и прилагаемые к нему материалы (на электронных носителях):

1) сопроводительное письмо на официальном бланке разработчика, подписанное заместителем первого руководителя либо лицом, его замещающим (на казахском языке);

2) пояснительную записку к проекту закона (на казахском и русском языках);

3) сравнительную таблицу к проекту закона при внесении изменений и дополнений в действующие законодательные акты с соответствующим обоснованием вносимых изменений и дополнений (на казахском и русском языках);

4) консультативный документ регуляторной политики (на казахском и русском языках), одобренный Межведомственной комиссией по вопросам законопроектной деятельности, за исключением случаев разработки проектов законов в порядке законодательной инициативы Президента Республики Казахстан, депутатов Парламента Республики Казахстан;

5) статистические данные по изучаемой проблеме (при их наличии);

6) проекты подзаконных актов (на казахском и русском языках), принимаемых в реализацию предлагаемого на рассмотрение проекта закона (при их наличии);

7) иные материалы с целью представления полных и достоверных данных для проведения научной правовой экспертизы (при их наличии).

Сноска. Пункт 37 - в редакции постановления Правительства РК от 28.12.2022 № 1082 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

38. Уполномоченная организация проверяет полноту представленного разработчиком проекта закона и прилагаемых к нему материалов в соответствии с пунктом 37 настоящих Правил.

39. В случае представления разработчиком неполного перечня материалов научной правовой экспертизы, предусмотренных пунктом 37 настоящих Правил, уполномоченная организация в течение 2 (два) рабочих дней возвращает их без рассмотрения и уведомляет разработчика.

40. Разработчик после устранения причин, указанных в уведомлении уполномоченной организации, повторно представляет проект закона и прилагаемые к нему материалы для проведения научной правовой экспертизы.

41. По запросу уполномоченной организации разработчиком в течение 2 (два) рабочих дней представляются иные материалы, касающиеся вопросов, затронутых в проекте закона.

42. Началом проведения научной правовой экспертизы считается момент уведомления экспертом или последним членом экспертной комиссии уполномоченную организацию о принятии проекта закона и прилагаемых к нему материалов к рассмотрению. При наличии обстоятельств, исключающих участие эксперта в проведении научной правовой экспертизы, в срок не позднее 2 (два) рабочих дней с момента направления эксперту материалов для проведения научной правовой экспертизы эксперт уведомляет уполномоченную организацию об отказе от проведения научной правовой экспертизы и его причинах.

43. В случае несвоевременного уведомления/неуведомления экспертом о принятии/невозможности принятия проекта закона к рассмотрению, об отказе от проведения научной правовой экспертизы, уполномоченная организация направляет проект закона и прилагаемые к нему материалы другому эксперту.

44. В случае необходимости срок, установленный для проведения научной правовой экспертизы, может быть продлен до 5 (пять) рабочих дней по согласованию с разработчиком с незамедлительным уведомлением уполномоченной организации, Министерства юстиции.

45. Эксперт, экспертная комиссия в течение 10 (десять) рабочих дней дает заключение научной правовой экспертизы на казахском и русском языках в соответствии с настоящими Правилами. Аутентичность текстов заключения научной правовой экспертизы на казахском и русском языках обеспечивается экспертом.

В случае несогласия одного из экспертов с выводами, изложенными в едином заключении, он может изложить особое мнение и приложить его к единому заключению.

46. В течение 5 (пять) рабочих дней уполномоченная организация производит проверку заключения эксперта или экспертной комиссии в соответствии с требованиями, установленными пунктом 49 настоящих Правил, с последующим направлением его разработчику.

47. Повторная научная правовая экспертиза проекта закона проводится в сроки, не превышающие 5 (пять) рабочих дней с момента начала проведения научной правовой экспертизы проекта закона, определяемого пунктом 42 настоящих Правил.

По проектам законов, а также проектам временных постановлений Правительства, имеющим силу Закона, разработанным в соответствии с пунктом 15 статьи 17-1 Закона Республики Казахстан "О правовых актах", повторная научная правовая экспертиза не проводится.

Сноска. Пункт 47 - в редакции постановления Правительства РК от 28.12.2022 № 1082 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

48. В течение 2 (два) рабочих дней после согласования с разработчиком замечаний и/или предложений, изложенных в заключении научной правовой экспертизы, уполномоченная организация производит оценку заключения в соответствии с критериями оценки стоимости научной правовой экспертизы, утверждаемыми приказом Министра юстиции Республики Казахстан.

49. Заключение научной правовой экспертизы проекта закона должно содержать:

1) общие положения, которые включают фамилию, имя, отчество (при его наличии), ученую степень (при наличии), ученое звание (при наличии) эксперта, членов экспертной комиссии, наименование разработчика, наименование уполномоченной организации, предмет и цели научной правовой экспертизы, наименование проекта закона, его назначение, отрасли науки, по которым проведена научная правовая экспертиза, и структуру проекта закона, а также прилагаемые к нему материалы;

2) описание проблемных вопросов, на решение которых направлен проект закона, в том числе оценку научной обоснованности и своевременности принятия проекта закона;

3) описание всех известных и эффективных способов, механизмов, подходов к разрешению проблемных вопросов, на решение которых направлено принятие закона, в том числе применявшихся на разных исторических этапах, зарубежной практике, а также описание смежных сфер правоотношений и влияния на них в виде последствий от принятия закона;

проверка на соответствие проекта закона Конституции Республики Казахстан (далее – Конституция), нормативным правовым актам вышестоящих уровней, международным обязательствам Республики Казахстан;

оценка правовых, социальных, экономических и иных последствий принятия проекта закона, в том числе в части возможных рисков социальной напряженности;

определение наличия причин и условий, способствующих совершению уголовных и административных правонарушений в связи с принятием проекта закона, а также оценка его влияния на предупреждение их совершения;

определение наличия причин и условий, способствующих ущемлению права на гендерное равенство в связи с принятием проекта закона;

определение перечня нормативных правовых актов, подлежащих уточнению при условии принятия проекта закона;

выработка научно обоснованных предложений по улучшению законодательной базы;

выявление возможных противоречий принципам соответствующей отрасли права;

выявление явного или скрытого ведомственного или группового интереса, обеспечиваемого проектом закона;

получение ответов на иные вопросы, вытекающие из проекта закона.

50. Заключение научной правовой экспертизы подготавливается по форме, утверждаемой приказом Министра юстиции Республики Казахстан, оформляется на официальном бланке и подписывается руководителем уполномоченной организации или лицом, его замещающим. Подпись руководителя уполномоченной организации или лица, его замещающего, исходящий номер и дата подтверждают направление заключения уполномоченной организацией.

51. Заключение научной правовой экспертизы проекта закона публикуется на интернет-портале открытых нормативных правовых актов.

Публикация заключения научной правовой экспертизы проекта закона производится одновременно с направлением его разработчику. Публикация материалов, имеющих пометки "Для служебного пользования", "Без опубликования в печати", "Не для печати", не производится.

52. Споры, вытекающие из договора на проведение научной правовой экспертизы, обжалование действий и решений уполномоченной организации подлежат обязательному досудебному урегулированию.

При уполномоченной организации образовывается Претензионный совет по досудебному рассмотрению возражений заявителей.

В своей деятельности Претензионный совет руководствуется Конституцией, законами Республики Казахстан, настоящими Правилами и Положением о Претензионном совете, утверждаемым приказом Министра юстиции Республики Казахстан.

3. Порядок проведения научной правовой экспертизы международных договоров или проектов международных договоров, а также отбора научных правовых экспертов

53. Обязательная научная правовая экспертиза проводится по подлежащим ратификации:

1) международным договорам, участницей которых намеревается стать Республика Казахстан, – до принятия решения об их ратификации или присоединении к ним путем ратификации;

2) проектам международных договоров – до их подписания.

54.Органом-разработчикоммеждународных договоров является центральный государственный орган, представляющий предложение о заключении международных договоров.

Органы-разработчики направляют на научную правовую экспертизу международный договор или проект международного договора.

55. Научная правовая экспертиза международных договоров, а также проектов международных договоров осуществляется после проведения юридической экспертизы Министерством юстиции.

56. Научная правовая экспертиза международных договоров или проектов международных договоров осуществляется экспертом или экспертной комиссией, состоящих в реестре экспертов.

В ее состав включаются эксперты, которые должны соответствовать следующим требованиям:

1) высшее юридическое образование;

2) ученая степень, степень доктора философии (PhD), доктора по профилю по специальности "Международное право" / по группе специальностей "Право" (специальность "Международное право" является приоритетной);

3) общий стаж по юридической специальности не менее трех лет.

К проведению научной правовой экспертизы также привлекается эксперт, имеющий:

1) высшее юридическое образование и академическую степень магистра по специальности "Международное право"/по группе специальностей "Право" (специальность "Международное право" является приоритетной) и опыт работы не менее трех лет по юридической специальности; или

2) высшее юридическое образование/академическую степень бакалавра по специальности "Международное право"/по группе специальностей "Право" (специальность "Международное право" является приоритетной) и опыт работы не менее десяти лет по юридической специальности.

57. Информация о требованиях к эксперту и порядке включения в реестр экспертов публикуется на официальном интернет-ресурсе уполномоченной организации.

58. Порядок включения/отказа во включении кандидата в реестр экспертов либо исключения эксперта из реестра экспертов регулируется пунктами 32 – 34 настоящих Правил.

59. Уполномоченная организация проверяет полноту представленного органом-разработчиком международного договора или проекта международного договора и прилагаемых материалов в соответствии с пунктом 70 настоящих Правил.

60. В случае представления органом-разработчиком неполного перечня материалов научной правовой экспертизы уполномоченная организация в течение 5 (пять) рабочих дней возвращает их без рассмотрения и уведомляет органа-разработчика.

Орган-разработчик после устранения причин, указанных в уведомлении уполномоченной организации, вправе повторно представить международный договор или проект международного договора и прилагаемые материалы для проведения научной правовой экспертизы.

61. По запросу уполномоченной организации органом-разработчиком в течение 5 (пять) рабочих дней представляются иные материалы, касающиеся вопросов, затронутых в международном договоре или проекте международного договора.

62. В случае принятия международного договора или проекта международного договора и прилагаемых материалов уполномоченная организация определяет количество экспертов, необходимых для проведения научной правовой экспертизы, которым в электронном виде направляется международный договор или проект международного договора, а также прилагаемые материалы.

Эксперт обязан изучить международный договор или проект международного договора и прилагаемые материалы и в случае отсутствия обстоятельств, исключающих участие эксперта в проведении научной правовой экспертизы, принять их к рассмотрению.

63. При наличии обстоятельств, исключающих участие эксперта в проведении научной правовой экспертизы, эксперт обязан отказаться от ее проведения, уведомив уполномоченную организацию в срок не позднее 2 (два) рабочих дней, а по международным договорам или проектам международных договоров о займах – в срок не позднее 1 (один) календарного дня, с момента направления ему материалов для проведения научной правовой экспертизы.

64. Началом проведения научной правовой экспертизы считается момент уведомления экспертом или последним членом экспертной комиссии уполномоченной организации о принятии международного договора или проекта международного договора и прилагаемых к нему материалов к рассмотрению. При наличии обстоятельств, исключающих участие эксперта в проведении научной правовой экспертизы, в срок не позднее 2 (два) рабочих дней, а по международным договорам или проектам международных договоров о займах – в срок не позднее 1 (один) календарного дня, с момента направления эксперту материалов для проведения научной правовой экспертизы эксперт обязан уведомить уполномоченную организацию о причинах отказа от проведения научной правовой экспертизы.

В случае несвоевременного уведомления/не уведомления экспертом о принятии/невозможности принятия международного договора или проекта международного договора к рассмотрению, об отказе от проведения научной правовой экспертизы, уполномоченная организация вправе направить международный договор или проект международного договора и прилагаемые материалы другому эксперту.

65. В случае необходимости срок, установленный для проведения научной правовой экспертизы, может быть продлен до 5 (пять) рабочих дней по согласованию с разработчиком (органом-разработчиком) с незамедлительным уведомлением уполномоченной организации, Министерства юстиции.

66. Эксперт, экспертная комиссия в течение 10 (десять) рабочих дней дает заключение научной правовой экспертизы, а по международным договорам или проектам международных договоров о займах – в течение 6 (шесть) календарных дней на казахском и русском языках и направляет его уполномоченной организации для ознакомления и согласования. Аутентичность текстов заключения научной правовой экспертизы на казахском и русском языках обеспечивается экспертом.

67. В течение 5 (пять) рабочих дней, а по международным договорам или проектам международных договоров о займах в течение 4 (четыре) календарных дней уполномоченная организация производит проверку заключения экспертной комиссии в соответствии с требованиями, установленными пунктом 71 настоящих Правил, с последующим направлением его органу-разработчику.

68. Повторная научная правовая экспертиза должна проводиться в сроки, не превышающие 5 (пять) рабочих дней со дня представления эксперту международного договора или проекта международного договора и материалов к нему.

69. В течение 2 (два) рабочих дней после направления заключения научной правовой экспертизы разработчику (органу-разработчику) уполномоченная организация производит оценку заключения в соответствии с критериями оценки стоимости научной правовой экспертизы, утвержденными приказом Министра юстиции Республики Казахстан.

70. Для проведения научной правовой экспертизы по международному договору или проекту международного договора орган-разработчик представляет уполномоченной организации следующие материалы на бумажном и электронном носителях):

1) сопроводительное письмо на официальном бланке органа-разработчика, подписанное заместителем первого руководителя либо лицом, его замещающим (на казахском языке);

2) международный договор, участницей которого намеревается стать Республика Казахстан, а также проект международного договора, подлежащего ратификации, на казахском и русском языках, парафированный заместителем первого руководителя либо лицом, его замещающим, органа-разработчика, либо заверенный Министерством иностранных дел Республики Казахстан (далее – Министерство иностранных дел) текст международного договора на языках подписания с приложением перевода на казахский и русский языки, заверенного должностным лицом государственного органа-разработчика;

3) копию заключения юридической экспертизы Министерства юстиции, за исключением международных договоров или проектов международных договоров о займах. Направление эксперту копии заключения юридической экспертизы Министерства юстиции не допускается.

71. Заключение научной правовой экспертизы международного договора или проекта международного договора должно содержать:

1) фамилию, имя, отчество (при его наличии), ученую/академическую степень (при наличии) и ученое звание (при наличии) экспертов, проводивших научную правовую экспертизу;

2) отрасли науки, по которым проведена научная правовая экспертиза;

3) наименование уполномоченной организации;

4) наименование международного договора или проекта международного договора;

5) использованные при проведении научной правовой экспертизы международные договоры и документы;

6) предмет и цели научной правовой экспертизы;

7) обоснованные рекомендации и предложения;

8) ответы на вопросы, поставленные разработчиком (органом-разработчиком);

9) иные вопросы, связанные с проведением научной правовой экспертизы международного договора или проекта международного договора.

72. Заключение научной правовой экспертизы подготавливается по форме, утверждаемой приказом Министра юстиции Республики Казахстан, оформляется на официальном бланке и подписывается руководителем уполномоченной организации или лицом, его замещающим. Подпись руководителя уполномоченной организации или лица, его замещающего, подтверждает направление заключения уполномоченной организацией.

73. Споры, вытекающие из договора на проведение научной правовой экспертизы международного договора или проекта международного договора, а также об обжаловании отказа во включении в реестр экспертов, подлежат обязательному досудебному урегулированию в порядке, определяемом пунктом 52 настоящих Правил.

4. Порядок проведения научной лингвистической экспертизы

74. Обязательная лингвистическая экспертиза проводится:

1) по проектам законов после согласования с Администрацией Президента, Аппаратом Правительства до их внесения на рассмотрение Парламента;

2) по международным договорам, участницей которых намеревается стать Республика Казахстан, а также по проектам международных договоров, подлежащих ратификации.

По проектам законов, разработанным в порядке законодательной инициативы Президента Республики Казахстан, научная лингвистическая экспертиза может не проводиться.

Научная лингвистическая экспертиза проводится на следующих стадиях:

1) по проектам законов после согласования с Администрацией Президента, Канцелярией Премьер-Министра до их внесения на рассмотрение Парламента;

2) по международным договорам – до их ратификации или присоединения к ним путем ратификации, а по проектам международных договоров – до их подписания.

Сноска. Пункт 74 - в редакции постановления Правительства РК от 28.12.2022 № 1082 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); с изменением, внесенным постановлением Правительства РК от 17.03.2023 № 236 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

75. По международным договорам или проектам международных договоров может проводиться повторная научная лингвистическая экспертиза.

Повторная научная лингвистическая экспертиза проводится в случае внесения изменений и дополнений в проект международного договора по замечаниям Аппарата Правительства и Администрации Президента.

По проектам законов, а также проектам временных постановлений Правительства, имеющим силу Закона, разработанным в соответствии с пунктом 15 статьи 17-1 Закона Республики Казахстан "О правовых актах", повторная научная лингвистическая экспертиза не проводится.

Сноска. Пункт 75 - в редакции постановления Правительства РК от 28.12.2022 № 1082 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); с изменением, внесенным постановлением Правительства РК от 17.03.2023 № 236 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

76. Проекты законов, международные договоры или проекты международных договоров, а также материалы к ним направляются на научную лингвистическую экспертизу разработчиком (органом-разработчиком) направляются уполномоченной организации посредством электронного документооборота и на бумажных носителях. При этом электронные варианты должны быть идентичны бумажным носителям и внесены день в день.

77. Научная лингвистическая экспертиза проекта закона проводится после согласования проекта закона с Администрацией Президента, Аппаратом Правительства до его внесения на рассмотрение Парламента. Для ее проведения орган-разработчик представляет в уполномоченную организацию:

1) сопроводительное письмо на официальном бланке органа-разработчика;

2) проект закона на казахском и русском языках;

3) копию листа согласования.

Сноска. Пункт 77 - в редакции постановления Правительства РК от 28.12.2022 № 1082 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); с изменением, внесенным постановлением Правительства РК от 17.03.2023 № 236 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

78. Для проведения первоначальной научной лингвистической экспертизы международного договора или проекта международного договора орган-разработчик представляет уполномоченной организации:

1) сопроводительное письмо на официальном бланке органа-разработчика;

2) международный договор или проект международного договора на казахском и русском языках, парафированный руководителем либо лицом, его замещающим, органа-разработчика, либо заверенный Министерством иностранных дел текст международного договора или проекта международного договора на языках подписания с приложением перевода на казахский и русский языки, заверенного должностным лицом "органа-разработчика";

3) копию заключения юридической экспертизы Министерства юстиции.

79. Исключен постановлением Правительства РК от 28.12.2022 № 1082 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

80. Для проведения научной лингвистической экспертизы проектов законов, инициированных депутатами Парламента, направляется Министерству юстиции и/или уполномоченной организации:

1) сопроводительное письмо на официальном бланке (в электронном виде);

2) проект закона на казахском и русском языках (в электронном виде).

Сноска. Пункт 80 - в редакции постановления Правительства РК от 28.12.2022 № 1082 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

81. Министерство юстиции после получения проектов законов, инициированных депутатами Парламента, направляет их в уполномоченную организацию для проведения научной лингвистической экспертизы посредством электронного документооборота или на бумажных носителях.

При этом срок проведения научной лингвистической экспертизы исчисляется с момента поступления проекта закона в уполномоченную организацию.

82. Для проведения повторной научной лингвистической экспертизы международного договора или проекта международного договора орган-разработчик представляет:

1) сопроводительное письмо на официальном бланке органа-разработчика с указанием необходимости проведения повторной научной лингвистической экспертизы после проработки в структурных подразделениях Аппарата Правительства и Администрации Президента;

2) международный договор или проект международного договора на казахском и русском языках;

3) копию материалов по международному договору или проекту международного договора после его проработки в структурных подразделениях Аппарата Правительства и Администрации Президента.

Сноска. Пункт 82 с изменениями, внесенными постановлением Правительства РК от 17.03.2023 № 236 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

83. По запросу уполномоченной организации органом-разработчиком могут предоставляться иные материалы, касающиеся вопросов, затронутых в международном договоре или проекте международного договора.

84. Непредставление материалов, перечисленных в пунктах 87 – 94 настоящих Правил, является основанием для отказа уполномоченной организацией в проведении научной лингвистической экспертизы.

85. Условия проведения научной лингвистической экспертизы определяются гражданско-правовым договором, заключенным между Министерством юстиции и уполномоченной организацией (далее – договор).

86. Научная лингвистическая экспертиза включает следующие этапы:

1) принятие материалов проекта закона, международного договора или проекта международного договора уполномоченной организацией (на бумажных и электронных носителях);

2) проведение научной лингвистической экспертизы проекта закона, международного договора или проекта международного договора;

3) подготовка заключения научной лингвистической экспертизы;

4) направление заключения научной лингвистической экспертизы разработчику (органу-разработчику).

87. Ответственность за соответствие текстов проектов законов, международных договоров или проектов международных договоров на казахском и русском языках несет разработчик (орган-разработчик).

88. Научная лингвистическая экспертиза должна проводиться в сроки, не превышающие 15 (пятнадцать) рабочих дней со дня представления уполномоченной организации проекта закона, международного договора или проекта международного договора и материалов к ним.

Научная лингвистическая экспертиза по проектам законов, а также проектам временных постановлений Правительства Республики Казахстан, имеющих силу Закона, разработанным в соответствии с пунктом 15 статьи 17-1 Закона Республики Казахстан "О правовых актах", должна проводиться в сроки, не превышающие 3 (три) календарных дня со дня представления уполномоченной организации проекта закона и материалов к ним.

При этом по проектам международных договоров о займах первоначальная научная лингвистическая экспертиза должна проводиться в сроки, не превышающие 10 (десять) календарных дней.

Сноска. Пункт 88 - в редакции постановления Правительства РК от 28.12.2022 № 1082 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

89. Срок проведения повторной научной лингвистической экспертизы проекта международного договора или проекта международного договора не должен превышать 5 (пять) рабочих дней со следующего рабочего дня их представления разработчиком (органом-разработчиком).

Сноска. Пункт 89 - в редакции постановления Правительства РК от 28.12.2022 № 1082 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

90. Эксперт научной лингвистической экспертизы должен иметь высшее филологическое и/или юридическое образование, или опыт работы в сферах права и/или международного права, и/или филологии, и/или переводческого дела (юрист, переводчик) и (или) ученую степень в сферах филологии и/или юриспруденции, и/или международного права.

91. По результатам проведенной научной лингвистической экспертизы проекта закона, международного договора или проекта международного договора составляется заключение научной лингвистической экспертизы, которое должно содержать мотивированные, научно обоснованные, объективные и полные выводы уполномоченной организации по предмету научной лингвистической экспертизы.

В случае, если у разработчика (органа-разработчика) проекта возникают вопросы в отношении заключения научной лингвистической экспертизы, он может обратиться к уполномоченной организации за соответствующими пояснениями.

92. В заключении научной лингвистической экспертизы проекта закона, международного договора или проекта международного договора должны быть указаны следующие данные:

1) основание научной лингвистической экспертизы;

2) цель проведения научной лингвистической экспертизы;

3) методические основания проведения научной лингвистической экспертизы;

4) результаты проведения научной лингвистической экспертизы;

5) вывод.

93. Заключение научной лингвистической экспертизы подготавливается на казахском и русском языках на официальном бланке уполномоченной организации, подписывается ее руководителем либо лицом, его замещающим, и экспертами, проводившими научную лингвистическую экспертизу, и заверяется печатью уполномоченной организации.

94. Заключение научной лингвистической экспертизы носит рекомендательный характер.

5. Порядок проведения научной экономической экспертизы проектов законов

95. Научная экономическая экспертиза проводится на следующих стадиях разработки проекта закона:

1) параллельно при направлении на согласование в государственные органы, в том числе в Министерство национальной экономики;

2) в случае внесения концептуальных изменений в проект закона, в результате его доработки по замечаниям Администрации Президента или Аппарата Правительства.

Сноска. Пункт 95 с изменениями, внесенными постановлением Правительства РК от 28.12.2022 № 1082 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 17.03.2023 № 236 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

96. Для проведения научной экономической экспертизы разработчик проекта закона направляет материалы по проекту закона в Министерство национальной экономики на электронном носителе. Министерство национальной экономики направляет материалы по проекту закона научной организации, эксперту, привлекаемому для проведения научной экономической экспертизы.

Эксперт должен иметь высшее образование и ученую степень, обладать специальными знаниями, опытом в области научной экономической экспертизы.

97. Разработчик вместе с копией проекта закона (на казахском и русском языках) представляет на научную экономическую экспертизу копии следующих материалов (в электронном виде):

1) пояснительной записки к проекту закона (на казахском и русском языках);

2) сравнительной таблицы к проекту закона при внесении изменений и дополнений в действующие законодательные акты с соответствующим обоснованием вносимых изменений и дополнений (на казахском и русском языках);

3) статистических данных по изучаемой проблеме при их наличии;

4) консультативного документа регуляторной политики (на казахском и русском языках), одобренного Межведомственной комиссией по вопросам законопроектной деятельности, за исключением случаев разработки проектов законов в порядке законодательной инициативы Президента Республики Казахстан, депутатов Парламента Республики Казахстан;

5) проектов подзаконных актов, принимаемых в реализацию предлагаемого на рассмотрение проекта закона (при их наличии);

6) паспорта по оценке социально-экономических последствий действия принимаемого проекта закона (на казахском и русском языках), подписанного в электронном виде курирующим заместителем руководителя органа-разработчика проекта закона, (далее – паспорт) по форме согласно приложению к настоящим Правилам.

При направлении на научную экономическую экспертизу проектов законов, разрабатываемых в порядке законодательной инициативы депутатов Парламента, паспорт подписывается депутатом/депутатами Парламента, инициировавшим(ими) разработку проекта закона;

7) финансовых расчетов для Республиканской бюджетной комиссии по проектам нормативных правовых актов, предусматривающим сокращение государственных доходов или увеличение государственных расходов.

Сноска. Пункт 97 - в редакции постановления Правительства РК от 28.12.2022 № 1082 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

98. Непредставление материалов, предусмотренных пунктом 97 настоящих Правил, является основанием для отказа в проведении научной экономической экспертизы.

99. По запросу эксперта или Министерства национальной экономики разработчиком в течение 2 (два) рабочих дней представляются иные материалы, касающиеся вопросов, затронутых в проекте закона.

100. В случае доработки проекта закона разработчиком по предложениям научной организации или эксперта, сроки на проведение научной экономической экспертизы устанавливаются с даты представления обновленного проекта закона.

101. Условия проведения научной экономической экспертизы определяются гражданско-правовым договором, заключенным Министерством национальной экономики с научной организацией или экспертом в соответствии с законодательством Республики Казахстан.

102. Повторная научная экономическая экспертиза проводится в сроки, не превышающие 5 (пять) рабочих дней со дня представления научной организации или эксперту проекта закона и материалов к нему.

103. В заключении научной экономической экспертизы проекта закона необходимо указать:

1) общие положения:

разработчика;

организацию и/или лицо, привлеченное организацией, проводившее научную экспертизу;

общую характеристику проекта закона;

наименование проекта закона;

назначение проекта закона;

структуру проекта закона;

новизну проекта закона;

2) описание проблемных вопросов, на решение которых направлен проект закона;

3) описание всех известных и эффективных способов, механизмов, подходов к разрешению проблемных вопросов, на решение которых направлено принятие проекта закона, в том числе применявшихся на разных исторических этапах, международной практике;

4) анализ предлагаемых проектом закона способов, механизмов, подходов к разрешению поставленных проблемных вопросов, возможных последствий от принятия тех или иных способов разрешения проблемных ситуаций, в том числе оценку влияния положений проекта на макроэкономическую эффективность, социальное развитие, развитие предпринимательства, экономическую безопасность отрасли и/или страны;

5) общий вывод.

104. Финансирование проведения научной экспертизы осуществляется за счет средств, предусмотренных в республиканском бюджете, в порядке, установленном законодательством Республики Казахстан.

105. Деятельность уполномоченной организации по созданию условий для осуществления научной правовой экспертизы экспертами по истечении 15 декабря текущего года обеспечивается за счет средств республиканского бюджета, выделяемых в следующем году.

Приложение
к Правилам организации и
проведения научной экспертизы,
а также отбора научных
правовых экспертов

Паспорт по оценке социально-экономических последствий действия принимаемых проектов законов Республики Казахстан для представления на научную экономическую экспертизу

Сноска. Паспорт с изменениями, внесенными постановлением Правительства РК от 14.10.2021 № 739 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

*Подробное руководство к заполнению разделов паспорта представлено в методических рекомендациях по оценке социально-экономических последствий действия принимаемых проектов законов

1. Общая информация

Государственный орган-разработчик

Наименование проекта закона

Контактная информация исполнителя - разработчика

Ф.И.О. (при наличии):
Должность:
Тел:
Адрес электронной почты:

Отрасль законодательства

Предмет правового регулирования

2. Обоснованность и своевременность разработки проекта закона

2.1 Проблема, на решение которой направлен проект закона (проблема должна быть определена и сформулирована максимально четко. Следует избегать чрезмерно обширных либо неконкретных формулировок).
Формулировка проблемы:
Качественное и количественное описание проблемы:
(качественно раскрыть сущность и масштаб проблемы: в территориальном и отраслевом аспектах, а также представить информацию о динамике развития проблемы: увеличение, снижение или неизменность остроты проблемы с течением времени)
Негативные эффекты, возникающие в связи с наличием проблемы:
(описать негативные эффекты, являющиеся последствием существования проблемы, с представлением сведений о причинении вреда, его размерах в денежном выражении; количественных сведений о нарушениях прав и интересов граждан и организаций; сведений о невозможности выполнения действий, функций либо получения услуг вследствие отсутствия регулирования (данные и оценки убытков, упущенной выгоды и др.); данных об обращении, жалобах граждан и организаций и т.п.)
Лица, которых затрагивает проблема:
(охарактеризовать затронутые проблемой целевые группы: граждане, предприятия, организации, государство)
Причины, существование которых приводит к проблеме:

2.2 Анализ текущей ситуации и государственное регулирование в проблемной сфере (основные параметры развития регулируемой отрасли, сектора экономики, оценка конкурентоспособности с использованием анализа статистических данных и международных рейтинговых оценок, предпринимаемые в настоящее время меры для решения проблемы в рамках действующего законодательства, программных документов, достигнутые результаты)

2.3 Цель и задачи проекта закона
(желаемый результат от введения проекта закона)

Цель	(установление долгосрочных социальных и (или) экономических целей, для достижения которых разрабатывается проект закона)
Задачи (должны определять будущее состояние дел для осуществления проверки достижения цели)	количественно-измеримые показатели результатов решения задач(показатели, характеризующие степень решения задач; не распространяется на нормы, содержащие редакционные правки и направленные на устранение правовых пробелов и коллизий)
1.	1.
	2.
	3.
2.	1.
	2.
	3.
….

2.4 Соответствие целей проекта закона стратегическим целям государства
(отразить согласованность цели предлагаемого регулирования с целями ежегодных посланий Президента РК, Стратегии "Казахстан-2050", стратегических и программных документов с указанием конкретных положений документов и их названия)

Стратегические цели государства	Описание соответствия цели проекта закона стратегическим целям государства
"…."
"…"

2.5 Международный опыт решения аналогичных проблем регулирования
(описание примеров решения установленной проблемы регулирования в разных странах)

2.6 Описание всех вариантов решения проблемы, рассмотренных на этапе разработки проекта закона, и обоснование выбранного варианта
(описание механизмов, преимуществ, недостатков, рисков реализации различных вариантов решения проблемы, а также обоснование выбора предлагаемого способа решения проблемы с описанием причины исключения других вариантов)

3. Анализ социально-экономических последствий с применением метода анализа выгод и издержек для целевых групп
(определить целевые группы, на которые прямо или косвенно может повлиять предлагаемый проект закона, дать им качественную и количественную характеристику, а также проанализировать все ожидаемые для них последствия (положительные и отрицательные)

I. Население

Описание целевой группы	Количественная оценка целевой группы	Качественное и количественное описание выгод	Качественное и количественное описание издержек

II. Субъекты предпринимательства

Описание целевой группы	Количественная оценка целевой группы	Качественное и количественное описание выгод	Качественное и количественное описание издержек

III. Государство

Описание целевой группы	Количественная оценка целевой группы	Качественное и количественное описание выгод	Качественное и количественное описание издержек

*примеры возможных расчетов для данных разделов находятся в разделе 3 методических рекомендаций

4. Реализационные риски
(негативные последствия, потенциальные сложности, обстоятельства, которые могут помешать достижению целей проекта закона при его реализации)

5. Средства достижения цели и задач проекта закона(отражаются средства достижения и предполагаемая сумма в рамках утвержденной бюджетной программы, дополнительного финансирования сверх утвержденных сумм или средства, выделенные из других источников. При этом указываются источники финансирования: республиканский, местные бюджеты, Национальный фонд и иные источники, а также потери бюджета в случаях отмены или понижения ставок налогов и других обязательных платежей в бюджет, введения налоговых льгот, вычетов и др.)

	Республиканский бюджет	Местный бюджет	Национальный фонд	Иные источники (название источника)
Сумма в рамках запланированной бюджетной программы (название)
Сумма дополнительно выделенных средств из бюджета
Сумма, выделенная из других источников
Потери бюджета

6. Результаты публичного обсуждения проекта закона

7. Приложение
(дополнительные материалы для иллюстрации результатов анализа)

      Ф.И.О. ____________________________________________________________
      (подпись курирующего заместителя руководителя государственного органа-
      разработчика проекта закона/депутата/депутатов Парламента, инициировавшего(их)
      разработку проекта закона)

Приложение 2
к постановлени Правительства
Республики Казахстан
от 8 июня 2021 года № 386

Перечень утративших силу некоторых решений Правительства Республики Казахстан

1. Постановление Правительства Республики Казахстан от 14 сентября 2010 года № 938 "Об утверждении Правил проведения научной экспертизы по международным договорам, участницей которых намеревается стать Республика Казахстан, а также по проектам международных договоров".

2. Пункт 5 изменений и дополнений, которые вносятся в некоторые решения Правительства Республики Казахстан, утвержденных постановлением Правительства Республики Казахстан от 27 мая 2011 года № 590 "О внесении изменений и дополнений в некоторые решения Правительства Республики Казахстан".

3. Подпункт 2 пункта 1 постановления Правительства Республики Казахстан от 21 мая 2014 года № 513 "О внесении изменений в постановления Правительства Республики Казахстан от 30 апреля 2013 года № 436 "О создании Межведомственной комиссии по вопросам международных договоров Республики Казахстан" и от 14 сентября 2010 года № 938 "Об утверждении Правил проведения научной экспертизы по международным договорам, участницей которых намеревается стать Республика Казахстан, а также по проектам международных договоров".

4. Постановление Правительства Республики Казахстан от 31 августа 2016 года № 497 "Об утверждении Правил проведения научной экспертизы проектов нормативных правовых актов".

5. Пункт 2 изменений и дополнений, утвержденных подпунктом 2) пункта 1 постановления Правительства Республики Казахстан от 16 июля 2020 года № 451 "О некоторых вопросах проведения научной антикоррупционной экспертизы".

Ғылыми сараптаманы ұйымдастыру мен жүргізудің кейбір мәселелері