Астана қаласында кедейшiлiктi азайту жөнiндегi 2003-2005 жылдарға арналған бағдарлама туралы

Ескерту - Астана қаласы мәслихатының
2006 жылғы 21 қыркүйектегі N 285/35-ІІІ шешімінен
Үзінді:

      Заңнамалық нормалардың өзгеруiне және жекелеген шешiмдердiң қолданыс мерзiмдерiнiң өтуiне байланысты Астана қаласының мәслихаты шешiм қабылдады:
      1. Қосымшаға сәйкес Астана қаласы мәслихатының кейбiр шешiмдерiнiң күшi жойылған деп танылсын.
      2. Осы шешiм қабылданған күннен бастап күшiне енедi.

Астана қаласы мәслихатының
сессия төрағасы

Астана қаласы мәслихатының
хатшысы

Астана қаласы мәслихатының
2006 жылғы 21 қыркүйектегi
N 285/35-IIІ шешiміне қосымша

Астана қаласы мәслихатының күшiн жойған кейбiр
шешiмдерiнiң тiзiмi

      ...
      7. Астана қаласы мәслихатының 2003 жылғы 4 шiлдедегi N 245/47-II "Астана қаласындағы кедейшiлiктi төмендету жөнiндегi 2003-2005 жылдарға арналған бағдарлама туралы" шешiмi (Нормативтiк-құқықтық актiлердi мемлекеттiк тiркеу реестрiнде 282 нөмiрмен тiркелген, 2003 жылғы 27 желтоқсанда "Астана ақшамы" газетiнде жарияланды);
      ...

Астана қаласы мәслихатының хатшысы
_______________________________________________________

Астана қаласының әкiмдiгi ұсынған Астана қаласында кедейшiлiктi азайту жөнiндегi 2003-2005 жылдарға арналған бағдарламаны қарап, Қазақстан Республикасы Конституциясының 86-бабын және "Қазақстан Республикасындағы жергiлiктi мемлекеттiк басқару туралы" Қазақстан Республикасының 2001 жылғы 23 қаңтардағы N 148-II Заңының 6-бабын басшылыққа ала отырып, Астана қаласының мәслихаты былай деп ШЕШТI:
1. Қоса берiлiп отырған Астана қаласында кедейшiлiктi азайту жөнiндегi 2003-2005 жылдарға арналған бағдарлама бекiтiлсiн.

Астана қаласы мәслихаты
сессиясының төрағасы

Астана қаласы
мәслихатының хатшысы

Келісілді:

       Астана қаласы еңбек, халықты
      жұмыспен қамту және әлеуметтік
      қорғау департаментінің бастығы

Алматы ауданының әкiмi

Сарыарқа ауданының әкiмi

      Астана қаласы экономика және
      шағын бизнестi дамыту
      департаментiнiң директоры

Астана қаласы бiлiм
департаментiнiң директоры

Астана қаласы қаржы
департаментiнiң бастығы

Астана қаласы денсаулық сақтау
департаментiнiң директоры

Астана қаласы iшкi саясат
департаментiнiң директоры

Астана қаласы iшкi iстер
басқармасының бастығы

Ақпарат және қоғамдық келiсiм
басқармасының бастығы

      Астана қаласы бойынша көші-қон
      және демография басқармасының
      бастығы

Тұрғын үй департаментінің
бастығы

      Астана қаласын дамыту
      бағдарламаларына әкiмшiлік ету
      жөнiнде департаментiнiң
      директоры

      Астана қаласы бойынша сауданы
      ұйымдастыру және базарларда
      бiрреттiк талондар беру
      басқармасының бастығы

      "Астана қаласы шағын бизнесті
      қолдау орталығы" МҚК
      директоры

      Тұрмысы төмен азаматтарды
      қолдау жөнiндегi Астана қалалық
      аймақтық қорының директоры

Астана қаласы туризм және спорт
департаментінің директоры

"Астана Су Арнасы" МК
бас директоры

"Астанаэнергосервис" ААҚ
басқармасының төрағасы

"Астанагазсервис" ААҚ
басқармасы төрағасы

      Астана қаласы көлiк және
      байланыс басқармасының
      бастығы

      Мемлекеттiк санитарлық-
      эпидемиологиялық қадағалау
      департаментiнiң директоры

"Астанателеком" ҚТО бас
директоры

Сәулет және қала құрылысы
департаментiнiң директоры

      Астана қаласы коммуналдық
      шаруашылық департаментiнiң
      директоры

      Қазақстан Республикасы еңбек
      және халықты әлеуметтiк қорғау
      Министрлiгiнiң Астана қаласы
      бойынша департаментi директоры

Астана қаласы коммуналдық
меншiк басқармасының бастығы

"Коммуналдық жеке меншiк
қоры" МҚК директоры

Астана қаласында кедейлікті төмендету бойынша
2003-2005 жылдарға арналған
БАҒДАРЛАМА

Астана. 2003 жыл

1 БӨЛIМ. БАҒДАРЛАМА TӨЛҚҰЖАТЫ

Атауы Астана қаласында кедейлiктi азайту жөнiндегi
2003-2005 жылдарға арналған бағдарлама

Әзiрлеу        Қазақстан Республикасы Үкіметiнiң 2002-2004 жылдарға
үшін           арналған бағдарламасын iске асыру жөнiндегi
негiздеме      iс-шаралар жоспары, Қазақстан Республикасы
               Үкiметiнiң 2002 жылғы 24 сәуiрдегi N 470 қаулысы ,
               2003-2005 жылдарға Қазақстан Республикасында
               кедейлiктi төмендету бойынша бағдарламасы, Қазақстан
               Республикасы Үкiметiнiң 2003 жылғы 26 наурыздағы N
               296 қаулысы .

Негiзгi Астана қаласы Еңбек, халықты жұмыспен қамту және
әзiрлеушi әлеуметтiк қорғау департаментi

Мақсаты        Елорда халқының өмiр деңгейiне әсер ететiн негiзгi
               экономикалық және әлеуметтiк факторларын жақсарту
               жөнiндегi шаралар кешенiн iске асыру есебiнен
               кедейлiк деңгейiн азайту.

Мiндеттерi     Бағдарламаның мақсатын iске асыру үшiн мынадай
               мiндеттердi шешу қарастырылады:
                 жұмыспен қамтуды қамтамасыз ету және кәсiпкерлiктi
               дамыту үшiн қолайлы жағдайлар жасау;
                 қосымша жұмыс орындарын құру, қоғамдық жұмыстарды,
               жұмыссыздардың кәсiби оқуын, бiлiктiлiгiн арттыруды
               және қайта даярлауды ұйымдастыру есебiнен еңбек
               нарығында белсендi шараларды одан әрi дамыту және
               жетiлдiру;
                 денсаулық сақтау, бiлiм беру және инфрақұрылым
               қызметтерiн көрсетудiң тиiмдiлiгi мен қол
               жетiмдiлiгiн арттыру;
                 халықтың әлеуметтiк осал топтарына атаулы
               әлеуметтiк көмек көрсету механизмдерiн жетілдiру;
                 елде кедейлiктi төмендету мәселесiндегi
               мемлекеттiк басқару тиiмдiлiгiн арттыру;
                 кедейлiк мәселесiн шешу үшiн қоғамның барлық
               институттарының: мемлекеттiк органдардың, кәсiби
               одақтардың, жеке сектордың және үкіметтік емес
               ұйымдардың, оның iшінде кедей халықтың мүддесін
               білдіретін бірлестіктердің қатысуы мен өзара
               қарым-қатынасын жандандыру

Қаржыландыру   Бағдарлама кешендi сипатта, сондықтан Астана
көздерi        қаласында 2003-2005 жылдары кедейлiктi азайтуға
               жолданған негiзгi қаражат экономиканың тиiстi
               салаларында кедейлiктi азайту мәселелерiн шешетiн
               қолданылып жүрген және әзiрленiп жатқан аймақтық
               бағдарламалар төңiрегiнде қарастырылады. Сонымен
               бiрге халықаралық ұйымдар демеушiлiк, көмек, Тұрмысы
               төмен азаматтарды қолдау жөнiндегi Астана қалалық
               аймақтық қоры қаражаты, екiншi деңгейлi банктер
               қаражаты, кәсiпорындар, ұйымдар, кәсiпкерлер
               меншiгiндегi қаражаттарын жұмылдыру қарастырылған.

Бағдарламаны   2005 жылға:
iске асырудан    бiлiктi аймақты өнiмнiң (бұдан әрi - БАӨ) көлемiн
күтілетін      1,5 есе көбейту;
нәтижелер        2002 жылмен салыстырғанда тоқсанға Астана
               қаласында кедейлiк деңгейiн төмендету, жұмыссыздық
               деңгейiн 8,7 пайыздан 2002 жылы 3,0 пайызға
               төмендету;
                 қоғамдық жұмыстарға жолданған жұмыссыздар санын
               1900 адамға дейiн арттыру;
                 шағын бизнеспен айналысатындар үлесiн 23,3-дан
               27,0 дейiн арттыру;
                 орта жалпы бiлiм беретiн мектептердiң санын 7
               бiрлiкке арттыру;
                 мектепке дейiнгi мекемелердi - 4 бiрлiкке;
                 емханалық мекемелердi - 2 бiрлiкке;
                 ана өлiмi көрсеткiшiн 17,0 дейiн төмендету.

Iске 2003-2005 жылдар.
асыру мерзiмi

2 БӨЛIМ. КIРIСПЕ

      Елдiң қазiргi даму кезеңiнде халықтың кедейлiк деңгейiн төмендету жөнiндегi шараларды iске асыру мемлекеттiң әлеуметтiк саясатындағы аса маңызды бағыттардың бiрiне айналып отыр.
      2000-2002 жылдар кезеңiне жергiлiктi атқарушы органдар жұмысының негiзгi бағыттарының бiрiн анықтайтын Астана қаласындағы бiрiншi бағдарламалық құжат 2000-2002 жылдарға кедейлiк және жұмыссыздықпен күрес жөнiнде Аймақтық бағдарлама болып табылады.
      Қалалық бағдарламаны iске асыру жөнiндегi iс-шаралар аз қамтылған азаматтарға, жұмысқа жарамсыздарға басымдырақ, сондай-ақ еңбек нарығында аса осал халық санатына атаулы әлеуметтiк көмек көрсету және халықты жұмыспен қамту саясатын жүзеге асыру есебiнен жұмыссыздық масштабын қысқарту және кедейлiктi төмендетуге бағытталған.
      2000-2002 жылдарға кедейлiк және жұмыссыздықпен күрес жөнiнде Аймақтық бағдарлама елорда дамуының осы кезеңiне сипатты түбегейлi мәселелер және басымдылықтар есебiмен әзiрлендi.
      Осы Бағдарламаны, сондай-ақ басқа да аймақтық және салалық бағдарламаларды iске асыру барысында нақты жағымды нәтижелерге қол жеткiзiлдi: 8,7% жұмыссыздық деңгейiн төмендету; қаланың еңбек нарығында қалыптасқан жағдайды тұрақтандыру; экономикалық белсендi халқына тiркелген жұмыссыздар үлесi 1,1% төмендедi; 13,0 жоспары бойынша 24,8 мың жұмыс орны құрылды; күн көрiс минимумынан орта жан басына кiрiсi бар табыстар мен трансферттер есебiмен халық саны 30% төмендедi.
      Осы күнi аймақта кедейлiк деңгейiне әсер ететiн негiзгi экономикалық және әлеуметтiк жағдайлар қатары анықталды:
      еңбек нарығында жұмыс күшiнiң ұсыныстары мен сұраныстарының үйлесiмсiздiгi;
      зейнетақы, жәрдемақы төмен көлемi;
      жалпы бiлiм беретiн, кәсiптiк мектептер және мектепке дейiнгi мекемелер желiсiнiң жетпеушiлiгi;
      инфрақұрылым дамуының деңгейi;
      халықтың жекелеген бөлiгi асыраулық көңiл-күйi;
      жұмысқа орналастыру мүмкiндiгi туралы ақпарат берудiң жетiспеушiлiгi.
      Жұмысқа жарамды азаматтар үлесiнiң өсуi есебiнен кедейлiк әлеуметтiк құрылымының түрленуi болады.
      Осы мәселелердi толық шешу жұмыспен қамту, демография, бiлiм беру, денсаулық сақтау, тамақтану, тұрғын үй, қоршаған орта және басқа да әлеуметтік экономикалық аспектiлердi, кірістер саясаты, әлеуметтiк қорғау жүйесiн анықтау әрекеттерiн қамтитын бағдарламалар кешенiн талап етедi.
      Осы бағдарлама 2000-2002 жылдарға кедейлiк және жұмыссыздыққа қарсы күрес жөнiнде Аймақтық бағдарламаның жалғасы болып табылады.
      Қалалық бағдарламада көрсетiлген кедейлiктi төмендетудiң негiзгi жолдары, қамтамасыз ету қаражаты бойынша кедейлiк мәселесiн шешу жоспарланған:
      экономикалық өсудi;
      жұмыспен қамту және жұмыссыздықты азайту;
      атаулы әлеуметтiк көмек көрсетудің тетiктерiн жетiлдiру;
      ауыз суды және экологиялық факторларды қоса алғанда базалық;
      бiлiмге, алғашқы медициналық көмекке, тұрғын үйге, көлiк инфрақұрылымына және коммуналдық қызметтер көрсетуге қол жетiмділігiн;
      бюджеттiк бағдарламаларға әкiмшiлiк ету тиiмдiлiгiн;
      ақпаратқа қол жетiмдiлiгiн көтеру, мемлекеттiк шешiмдердi қабылдауда кедейлердің қатысуы.
      Кедейлердiң аймақтық ерекшелiктерi, халықтың өмiр деңгейiне қоршаған орта әсерiн бағдарлама есепке алады.
      Мәселелерiн шешу үшiн белсендi қатысу және әлеуметтiк серiктестiкте өзара байланыс жоспарланған: кедей халықты ұсынатын мемлекеттiк органдар, кәсiптiк одақтар, жеке меншiк сектор және үкiметтiк емес ұйымдар, бiрлестiктердi қосады.

3 БӨЛIМ. АСТАНА ҚАЛАСЫНДАҒЫ КЕДЕЙЛIКТIҢ
ҚАЗIРГI ЖАЙ-КYЙIН TАЛДАУ
1 тарау. Кедейлiк деңгейiн анықтау және өлшеу

      Халықтың өмiрi туралы өзара байланыстағы көрсеткiштер кешенiн ұсынатын өмiр деңгейi индикаторлары бойынша талқылауға болады, оның iшiнде: халық кiрiстерi мен олардың қажеттiлiктерi, тұтыну деңгейi мен құрылымы, халықты жұмыспен қамту және еңбек жағдайы, әлеуметтiк қамтамасыз ету және әлеуметтiк қорғау, демографиялық жағдай, тұрғын үймен қамтамасыз ету, денсаулық, медициналық көмекке қол жеткiзу, бiлiм алу, инфрақұрылым және тағы басқалар.
      Кедейлiк - өмiрлiк маңызды қажеттiлiктердi қанағаттандыруда қиындық көретiн халық топтарын анықталған әлеуметтiк-экономикалық құбылыс.
      Қылмыстық, iшiмдiк және нашақорлық кедейлiктiң келеңсiз жағдайлар салдары болып табылады.
      Экономикалық және әлеуметтiк аспектiлермен бірге кедейлiк мәселесі басқару аспектісі жатады.
      Өмiр деңгейi көрсеткiштерi кедейлiк мәселесi масштабын бағалауға мүмкiндiк туады.
      Кiрiстер бойынша кедейлiк көрсеткiшi - күн көрiс минимумы өлшемiнен төмен кiрiстерi бар халықтың үлесi.
      Халықтың кiрiстерiн жедел жiктеуi нәтижесiнде қоғамның байлар мен кедейлерге әлеуметтiк бөлiндi, қоғам факторын тұрақтандыратын негiзi ретiнде орта сыныбының бөлiнуi бекiтiлген. Нақты көрсетiлген еңбек ақы мен зейнетақы, күн көрiс минимумының орта көлемiнiң салыстырмалы серпiнi (1 қосымшаны қараңыз).
      Кедейлiк бағасының негiзгi белгiлерi табыстар бойынша емес - негiзгi әлеуметтiк игiлiктерi мен қызметтерге қол жеткiзулердiң төмен деңгейi.
      Денсаулық сақтау саласында - халықтың жан басына медициналық қызметкерлер және медициналық ұйымдар саны, медициналық ұйымдары жоқ жергiлiктi орындар саны.
      Бiлiм беруде - бұл балаларды оқумен қамту, оқу жүйесiнен сыртта қалған балалар саны, сондай-ақ бiлiм беру мекемелерiнде материалдық көмек көрсетiлгендер.
      Әлеуметтiк көмек жүйесiнде - халықтың әлеуметтiк осал топтарына көмек көрсетiлгендер саны мен қамтылған.
      Денсаулық, бiлiм, алдағы өмiрдiң орташа ұзақтығы, әлеуметтiк азу (маскүнемдiк, нашақорлық, жезөкшелiк, қылмыс жасаушылық) жөнiндегi көрсеткiштер, сондай-ақ халықтың көшi-қоны жөнiндегi көрсеткiштерi кедейлер үшiн әлеуметтiк инфрақұрылымға қол жетiмдiлiгiнiң жанама көрсеткiштерi болып табылады.
      Кедейлiк әумесерлiк мiнез-құлықтың әр түрлiсiнiң өсуiне мүмкiндiк бередi, оның ең ауыр түрлерi қылмыстық, нашақорлық және маскүнемдiк тәуелдiлiк болып табылады.
      Жалпы қылмыстық халықтың аз қамтылған топтары арасында кең таралған.
      Коммуникациядан шалғайлық, табиғи немесе энергетикалық-ресурстардың шектеулiлiгi сияқты кедейлiк факторларын ашуға көмектесетiн нақты инфрақұрылымға қол жетiмдiлiк индикаторлары баршылық, бiрақ қажеттi шаралар әзiрлеу барысында олар жеткiлiктi дәрежеде пайдаланылмайды.

2 тарау. Кедейлiк деңгейiн бағалау көрсеткiштерi

Өмiр деңгейi көрсеткiштерiнiң сипаттамасы (2 қосымшаны қараңыз).

3 тарау. Кедейлiк бейiнi мен кейпi

      Қазақстан елордасын Астанаға көшiрумен халықтың әл-ауқатын және жоғары өмiр деңгейiн қамтамасыз ететiн үйлесiмдi дамыған елордалық ортаны қалыптастыру жолымен елорданың дамуын анықтады.
      Кедейлiк бейiнi - кедейлiктiң барынша айқын көрiнiстерiнiң сандық және сапалық сипаттамасы.
      2002 жылы Астана қаласында ол мынадай деректермен сипатталады:
      Күн көрiс минимумы мөлшерiнен төмен табыстары бар халық үлесi, 9 пайызды құрайды;
      Халықтың жан басына орташа жылдық кедейлiк шегiнен 1885 теңгенi құрады;
      Халықтың неғұрлым ауқатты 10% және неғұрлым ауқатсыз 10 топтары табыстарының арасындағы 9,8% есе, (республика бойынша орта есеппен - 10 есенi) құрады;
      Астана қаласында жалпы жұмыссыздық деңгейi 8,7% құрады;
      2002 жылы түберкулезбен ауырғандар 2001 жылмен салыстырғанда 20% өскен;
      Жүктi әйелдердiң 47% жылғы қаны аздықтан азап шегуде.
      Кедейлiк кейпi - кедейлiк тұрғысынан алғанда халықтың әлеуметтiк жағынан барынша осал топтарының тiзбесi мен сипаттамасы.
      Еңбек, халықты жұмыспен қамту және әлеуметтiк қорғау департаментi 2000 жылы аз қамтылған азаматтардың жеке есебiнiң қалалық базасын құру үшiн кедейлiк мониторингiн өткiзiп байқап көрдi.
      Қалыптастырылған мәлiмет базасының талдамасы (негiзге 2000 жылғы күн көрiс минимумы алынды) көрсеттi, 48000 таңдаулы тексерiлген отбасылардан 27699 отбасы 4500 теңгеден төмен кiрiстерi бар; 7552 отбасы немесе 18121 адам кедейлiк шегiнде тұрды.
      Халықтың әлеуметтiк осал топтарына: балалар мен көп балалы отбасылар, ұзақ уақыт бойы жұмыссыз жүрген азаматтар, оқымайтын және жұмыс iстемейтiн жастар, жалғыз басты қария адамдар, мүгедектер, маргиналды топтар (үйсiздер, абақты жүйесiндегi мекемелерден босатылғандар, қашқындар).
      Астана қаласы Еңбек, халықты жұмыспен қамту және әлеуметтiк қорғау департаментiнiң жедел мәлiметi бойынша көп балалы аналар отбасылар 900-дай құрайды.
      Айта кету керек, кедейлер тек қана жалғыз басты және көп балалы аналар, зейнеткерлер, мүгедектер ғана емес, сонымен бiрге жұмысқа жарамды жоғары бiлiктi азаматтарда болып шықты.
      "Бюджеттіктердің" еңбек төлемінің төмен деңгейі 1-2 балаларымен және жұбайларымен бюджеттiк салада жұмыс істейтін:
      бiлiм беру, денсаулық сақтау, мәдениет, әлеуметтiк қамтамасыз ету мен қызмет "жаңа кедейшiлiк" феноменiн құрды.
      Созылмалы әлеуметтiк мәселеге айналатын кедейлiк және жұмыссыздық мәселесi бар. Осы жүйе соңында жеткiншек ұрпаққа мүмкiн, яғни бiздiң балаларымызға әсер етуi мүмкiн. Балалар өз еркiмен жағдайларын жақсартуға бәрiнен төмен мүмкiндiктерi бар. Кедей отбасында тұратын балаларға қатысты әрекетсiздiк болашақта кедейлiк ауқымының өсуi мультипликаторлық әсер әкелуi мүмкiн.
      Ұзақ уақыт жұмыссыздық жасына, бiлiктiлiгiне, психологиялық параметрлерi, өзi жұмысқа орналасу мүмкiндiктерi, қосалқы шаруашылық жүргiзу немесе қажеттi дағдылар мен бастау капиталының жетiспеуiнде шағын бизнестi жүргiзу бойынша еңбек нарығында жұмыс күшi жағынан анықтау сәйкес еместiгiне байланысты.
      Жастар (15-24 жас) экономикалық қауқарсыз халықтың ең үлкен үлесiн (32,4%), сондай-ақ жұмыссыз халықтың едәуір үлесін (12%) құрап отыр. Оқуда жоқ және жұмыссыз жастар нашақорлық, қылмыстық, жезөкшелiк бойынша қатер тобына түседi.
      Орта жастағылар тобы (31-40 жас) кедейлер санында жастар сияқты үлкен үлесi бар.
      Жалғызiлiктi қарт адамдардың проблемалары коммуналдық қызмет көрсетуге, емделуге және басқа осындай шығыстарға шығындардың өсуiнде болып отыр.
      Мүгедектердің мүмкiндiктерi шектеулi болуына байланысты олардың арасында кедейлер қатарына қосылу қаупi аса жоғары.
      Межелiк топтарға жататын адамдар санын бағалау мүмкiн болмай отыр. Қоғамның белсендi мүшелерi ретiнде бұл адамдардан қол үзу айрықша алаңдаушылық туғызуда, халықтың межелiк топтары өздерiнiң халықтың басқа топтарына келеңсiз әсер ету қабiлеттiлiгiмен де ерекше назар аударуды қажет етедi.
      Межелiк халықтың саны қала өмiрiне бейiмделе алмаған ауылдан көшушiлер, жұмыссыздар, ашық және астыртын көшiп келушiлер, босқындар есебiнен өсуде.
      Бас бостандығынан айыру орындарынан босаған және нақты тұратын жерi жоқ адамдар қазiр халықтың мейлiнше әлеуметтiк осал топтары қатарында тұр. Олардың басым көпшiлiгi кедейлiк шегiнде қалатындықтан, еңбекке және тұрмыстық орналастыруға мұқтаж.
      2001 жылы Астана қаласында Белгiлi тұратын жерi жоқ адамдар үшiн әлеуметтiк бейiмдеу орталығы жұмыс iстейдi.
      Белгiлi тұратын жерi жоқ адамдар үшiн әлеуметтiк бейiмделу орталығы арқылы өткен адамдардың жалпы саны 1600 адамды құрады, бiр айда орта есеппен 100 адам тұрды.

4 тарау. Кедейлiк деңгейiн бағалау
$1. Экономиканың шынайы секторын дамыту

      Экономиканың дамуы - кедейлікпен тиiмдi күрестiң маңызды шарты.
      2002 жылға халықтың жан басына жалпы аймақтық азық-түлiктің шынайы өсуi 2001 жылға 25,4% құрады.
      2002 жылы экономикада жұмыс iстейтіндердiң жалпы саны 218,6 мың адамды құрады, оның iшiнде 49% - әйелдер. 2001-2002 жылдар кезеңiнде Астана қаласында халықтың экономикалық белсендi саны 21,9% өстi, оның iшiнде экономикадағылар - 22,8%. Сауда, автокөлiктi жөндеу, жеке қолданыстағы тұрмыстық заттар мен құралдар, құрылыс, қаржылық қызметте денсаулық сақтауда және әлеуметтiк қызмет, коммуналдық және дербес қызмет беру саласында жұмыс iстейтiндер санының өсуi бақыланады.
      Құрылыста жұмыс орындарының өсуi инвестициялар көлемiнің өсуiне және елордада құрылыс жұмыстарының қарқынының үдетуiне негiзделген.
      Инвестицияларды тарту төңiрегiнде негiзгi бағыттар елорда имиджін қалыптастыратын құрылыс объектiлерi, және әлеуметтiк инфрақұрылым объектiлерi анықталады.
      2002 жылға қала бойынша инвестицияның жалпы көлемi 96531,0 млн. теңгенi құрады, өткен жылдың ұқсас кезеңiне 1,1% артық.
      Соңғы екi жылға өнеркәсiпте, мейрамханалық бизнесте, көлiкте, байланыста, бiлiм беру саласында жұмыс iстейтiндер саны едәуiр өстi.
      Жеке меншiк, кәсiпкерлiк, шағын бизнес белсендi енгiзiлген және қолданады. Астанада кәсiпкерлiктi экономикалық дамыту қолайлы жағдайларын құру бизнес саласын кеңейту және қызмет түрлерiн көбейту, сондай-ақ қосымша жұмыс орындарын құруға мүмкiндiк бередi.
      2003 жылдың басына елордада әлеуметтiк-экономикалық жағдай мына көрсеткiштермен сипатталды:
      Астана қаласының өнеркәсiбi электроэнергия, газ, су өндiру және тарату бойынша сала мен саланы өндiретiн кәсiпорындарды ұсынады. Өнеркәсiптiк өнiмдi шығаратын кәсiпорындар шаруашылық субъектiлерiнiң жалпы санының 3% құрайды. Сонымен өнеркәсiптiк өндiрiс көлемiнiң үлесi жалпы аймақтық азық-түлiкте 10% құрайды.
      Өнеркәсiптiк кәсiпорындарды сауықтыруға, жаңа өнеркәсiптi құруға жолданған аймақтық өнеркәсiптiк саясатты iске асыру экономиканың шынайы секторын дамытуда жағымды тенденцияны нығайтуға мүмкiндiк бердi. Соңғы жылдар ағымында өнеркәсiптiк өндiрiс өсiмiнің орнықты қарқыны белгiлендi. 2002 жылдың қорытындысы бойынша қаланың өнеркәсiптiк кәсiпорындарымен (үй-жайлық шаруашылық секторының есебiмен) 26,8 млрд. теңге сомасына қызметтер көрсетiлген және өнiм өндiрiлген. 2001 жылға физикалық шаманың индексi 110,3 пайызды құрады.
      Iрi және орташа өнеркәсiптiк кәсiпорындардың жартысынан көбi 2001 жылмен салыстырғанда 1,5 есе артық өндiрiсi шамасының өсуiн қамтамасыз ете алды.
      Қаланың өнеркәсiптiк секторында жаңа өндiрiстердi енгiзу және бұрын жұмыс iстемеген кәсiпорындарды экономикалық қалпына келтiру және дамыту шынайы мүмкiндiк алды. Құрылыс қарқынын жеделдету құрылысиндустрия кәсiп орындарының жұмысын жандандырды.
      2002 жылға өнеркәсiптiк кәсiпорындарда 1110 қосымша жұмыс орындары құрылды.
      2002 жылға қала бойынша инвестицияның жалпы көлемi 96531,0 млн. теңгенi құрады.
      Есептiк кезеңге кәсiпорындар, ұйымдар мен халықтың өз қаражаттарын қосу деңгейi 56782,0 млн. теңге немесе жалпы көлемнен 58,8% құрады.
      Салық жинау жоспарының және бюджетке түсiмдердiң орындармен белсендi әлеуметтiк саясатты жергiлiктi органдармен өткiзуiн қамтамасыз еттi.
      Халықтың өмiр деңгейiн жақсарту туралы күн көрiс минимумы мен елiмiз халқының ақшалай кiрiстер көрсеткiшi серпiн кiшi және N 2 кестеде көрсетiлген күн көрiс минимумының көлемi куәландырады.
      Орта және iрi кәсiпорындар, мемлекеттiк (бюджеттiктер), 50 адамға дейiн саны бар сақтандыру және банктiк ұйымдарды қоса орташа айлық еңбек ақы 2002 жылы 2001 жылмен салыстырғанда 20,1 пайызға өстi және 27577 теңгенi құрады. Осы көрсеткiш ең төменгi еңбек ақы көлемiнен 6,6 рет және орташа жылдық күн көрiс минимумын 5,8 рет жоғары. Негiзгi көрсеткiштер N 3 кестеде көрсетiлген.
      Статистика органдарының соңғы бағасы (2002 жыл 4 тоқсанға) бойынша Астана тұрғыны орташа жан басына ақшалай кiрiстердің мынадай құрылымы болды:
      еңбек қызметiнен кiрiстер - 82,7%;
      әлеуметтiк трансферттерi - 8,6%;
      басқа да ақшалай түсiмдер - 8,7%.
      Айта кету керек, Астана қаласы халқының ақшалай шығындар құрылымы 96% тұтынушылық шығындарын құрайды, оның iшiнде:                  азық-түлік тауарлар - 39,8 құрайды;
      азық-түлiк емес тауарларға - 32,7%;
      төлемдi қызметтердi төлеуге - 23,9%.
      Салықтар, төлемдер, туыстарға материалдық көмек, несиенi өтеу және басқа да шығындардың барлығы 3,6% құрайды.
      Инфляцияның жалпы көлемiн сипаттайтын тұтынушылық бағаның индексi он екi айға (2002 жыл желтоқсан 2001 жыл желтоқсан) 106,6 құрады, оның iшiнде азық-түлiк тауарларға баға индексi - 106,6%, азық-түлiк емес тауарларды - 106,0%, төлемдi қызметтер тарифтерi индексi - 107,3%.

$2. Жұмыспен қамту және жұмыссыздық

      Қоғамның экономикалық даму және хал-ахуалы деңгейiн сипаттайтын негiзгi көрсеткіштердiң бiрi халықты жұмыспен қамту болып табылады.
      Астана қаласындағы еңбек нарығында жалгерлiк бойынша жұмыс iстейтiндер санының өсуi, мемлекеттiк емес секторының пайдасына экономика салаларында және секторлар арасында жұмыс күшінің қайта орналасуын жалғастыратын жұмыссыздық төменгi деңгейiмен сипатталады. Халықты жұмыспен қамту құрылымында арақатынас жалданған жұмысшылар пайдасына жасалады.
      Елорданың iрi және орта кәсiпорындарында жұмыс iстейтiн жұмысшылардың орташа саны 50 адамнан жоғары және кiшi мемлекеттiк (бюджеттiк) мекемелер, сақтандыру ұйымдары мен банктер (50 адамға дейiн) 2002 жылы 2001 жылмен салыстырғанда 9,4% өстi. Өз еркімен жұмыс iстейтiн халық саны 19,1 адам. Бұл 2000 жылдан 11,6 мың адамға немесе 37,7% төмен.
      Халықтың өмiр деңгейiнiң төмендеу маңызды факторларының бiрi жұмыстың болмауы болып табылады. Жұмыссыздық - бұл нарықтық экономика қызметi жағдайында кәдiмгi құбылыс.
      Бiр қатар жылдар ағымында еңбек нарығында жұмыс күшi ұсынысы мен сұранымы арасындағы тепе-теңсiздiгiнiң өсу тенденциясы сақталған. Осы уақытта құрылымдық пен кезеңдiк жұмыссыздық қадағаланады.
      Астана қаласында 2002 жылға жұмыссыздардың жалпы саны 20,8 мың адамды құрады, экономикалық белсендi халықтан 8,7% жұмыссыз деңгейге жеттi. Тiркелген жұмыссыздар үлесi экономикалық белсендi халықтан 1,6-дан 1,1% шегiнде ауытқуда.
      Жұмыссыздар арасында жұмыссыз жүру сипаты созылуынан толығымен немесе бөлшектеп бiлiктiлiгiн жоғалтқан адамдар фактiсiн ерекшe ойландырады. Сонымен оларды жұмысқа орналастыру мүмкiндiктерi өте төмен. Егер жұмыс ұсынылса, көбiнесе төмен бiлiктi, ол отбасы кiрiстерi деңгейi тепе-тең тұтынушылығын қамтамасыз етедi. 2002 жылы жұмыс iздеумен бiр жылдан артық жүргендер 42% жұмыссыздар.
      Жұмыссыздар құрылымында әр екiншi (59,9%) - әйелдер, оларды жұмысқа орналастыру қатаң тұрған мәселе. Астана қаласы Еңбек, халықты жұмыспен қамту және әлеуметтiк қорғау департаментiне хабарласқан жұмыссыз әйелдерден әр үшiншi ғана жұмысқа орналасқан. Әйелдерде жұмысқа орналасуға ең аз келешегi барлар жоғарғы және орта арнайы бiлiмi бар 45 және одан жоғары жастағылар. Дәстүрлi әлеуметтiк инфрақұрылым шайылуы, мектепке дейiнгi және мектептен тыс балалар мекемелерi санының қысқаруы, төмен еңбек ақы, жұмыстың уақытының сәйкессiздiгi, қызметтер бағасының өсуi әйелдердiң кедейлiгiне әкеледi, оларға өз әлеуеттiлiгiн толығымен ашуға мүмкiндiк бермейдi.
      Ұзақ уақыт жұмыссыздық белгiлерi күшеюде. 2002 жылы ұзақ уақыт iздеп жұмыс таба алмағандар 21,9% жұмыссыз, жұмыссыздар қатарын штаттың қысқаруынан, кәсiпорынның таратылуынан, шарт мерзiмiнiң аяқталуынан - 4,5 мың адам толықтырды, кәсiптiк әрекеттiң тоқтатылуы мен өз ерiктерiмен жұмыстан босатылу пайызы жоғары.
      2002 жылы жұмыссыздар бөлiгiн 25-тен 55-ке дейiнгi жастағы адамдар құрады, оның iшiнде 16-24 жастағы жастар - 13,0%.
      Еңбек нарығында қатаң бәсекелестiк жағдайында жастар үнемi жұмыссыздық мәселесi қауiпiнен мазасызданады. Жұмыс iздеу мәселесi бiрiншi кезекте 17-ден 22 жасқа дейiнгi адамдар үшiн өзектi, өйткенi оқу орындары түлектерiн жұмысқа орналастыруды реттейтiн механизм жоқ. Негiзiнде жұмыссыздар қатары үлкен тәжiрибелiк және кәсiби жұмыс тәжiрибесi бар жастар толықтырады.
      Жұмыс орындары тапшылығы жағдайында еңбек нарығында өте төмен мәртебесi бар мүгедектердi жұмыспен қамту мәселесi өте қиындады.
      2003 жылғы 1 қаңтар жағдайы бойынша Астана қаласында халықтың жұмысқа жарамсыз санатқа (жұмыс тобы) жататын 2395 үшiншi топтағы мүгедектер тұрады, олардың жұмысқа орналасу мәселесi шешілмеген.
      Қазақстан еңбек нарығында әсер ететiн мәселелердiң бiрi заңсыз еңбектiк көшiп-қонуы, бәрiнен бұрын Тәуелсiз мемлекеттер достастығы мемлекеттерiнен болып табылады. Көптеген қазақстандық кәсiпкерлер төмен бiлiктi шет елдiк жұмыс күшiнiң арзандығынан заңсыз еңбектiк көшiп-қонушыларды жалға алады. Бұл жергiлiктi халықтың жұмысқа орналасуына әсер етедi, олар адал емес бәсекелестiкпен кездеседi, бұл заңсыз жалға алушылықпен қалтарыстағы секторды кеңейтуге әкеледi.

$3. Шағын бизнес

      Осы уақытта кәсiпкерлiк орындарда әлеуметтiк-экономикалық тұрақтандырудың негiзгi факторы, мемлекеттiң экономикалық құрылымдық саясатын iске асыру маңызды құралдарының бiрi болып саналады.
      Астана қаласында тiркелген шағын кәсiпкерлiк субъектiлер саны елорданың 10 мың тұрғынын, ал 2002 жылы 2001 жылмен 327 бiрге 416 бiрлiктi құрайды. Барлығы соңғы бес жылға шағын кәсiпкерлiк субъектiлер саны 3,8 есеге өстi.
      Икемдiлiк, серпiндiлiк және бәсекелестiк игiлiгiнде бүгiн шағын бизнес - жаңа жұмыс орындарын құрудың тиiмдi құралы, салықтық түсiмдер өсуiнiң тұрақты көзi, импортты ауыстыратын өнiмдердi шығару бойынша жаңа кiшi технологияларды енгiзедi. 2002 жылға шағын бизнес субъектiлермен 4930 жаңа жұмыс орындары құрылды оның iшiнде: өндiрiс саласында - 700 жұмыс орындары, құрылыста - 590, сауда саласында - 1880, қызметтiң басқа түрлерiнде оған тұрмыстық және қызмет көрсету, қаржылық және риэлтербизнесi, сақтандыру, бiлiм беру, медициналық қызметтер және тағы басқалар - 1760 орындардан артық.
      2002 жылға қаланың шағын кәсiпкерлiгiнде жұмыс iстейтiндер үлесi экономикалық қызметте жұмыс iстейтiндердiң жалпы саны 23,3% құрады және 1998 жылмен салыстырғанда 5,1% өстi.
      2003 жылғы 1 қаңтар жағдайы бойынша шағын бизнеспен айналысатындар Астана қаласының 10 мың адамына 1018 адамды құрады (2001 жылы - 905 адам).
      Елордада шағын бизнестi қолдайтын инфрақұрылымдар ойдағыдай қызмет көрсетедi, технопарктiк аумағынан тұратын "Астана-Технопарк" ААҚ, "Астана-инновация" Бизнес- инкубаторы, Шағын кәсiпкерлiктi қолдау қоры. Бұл ұйымдар шағын бизнестi қолдауға шамадан келген оның iшiнде бастапқы қолдауды көрсетуде. Шағын бизнестi қолдау орталығы 2002 жылы 568 адамды жұмыспен қамтамасыз еттi, оның iшiнде жабдықтарды жалға берумен қала халқына қызмет көрсету нарығында құрылған жұмыспен 246 адам қамтылды, диспетчерлiк қызмет бойынша 23 адам жұмысқа құрылды.
      Сапалы қызметтер ұсыныс үшiн TAKDET Интернет-кафе және "Астана-Инфорекс" оқу-ақпараттық орталығы жұмыс iстедi. 2002 жыл ағымында кiрiспе тегiн лекцияларды 300 адам тыңдады, оқудың толық курсын 89 әлеуеттi жабдықтаушылар өттi. "Бағалы қағаздар шығару", "Қаржылық есеп беру талдамасы" және тағы басқа тақырыптар бойынша Қарағанды аймақтық басқару институтының және "Прагма" жобасы корпорациясымен бiрiгiп семинар өткiзуге топтар жинақтау жүргiзiлiп жатыр.
      Тұрақты жұмыс iстейтiн Астана қаласы ведомствааралық комиссия шағын кәсiпкерлiк субъектiлерiне қолданылмаған объектiлердi меншiгiне соңынан беру құқығымен сенiмдi басқармаға немесе жалға беру туралы өтiнiшiн қарау бойынша отырыс жүргiздi, сенiмдi басқару мiндеттерi (бизнес-жобалар) және бұрын жасалған шарттар бойынша шарттарды орындау қорытындылары.
      Бұрын қолданылмаған 13 объектi бойынша, жалпы алаңы 4665 шаршы метр жалға алу шарттары мен халыққа қызмет көрсету жөнiнде учаскелер мен өндiрiстiк учаскелердi осы алаңдарда ұйымдастыру бойынша кәсiпкерлер мiндеттемемен соңынан жеке меншiкке беру құқығымен сенiмдi басқарма шарты жұмыс iстейдi.

$4. Қоғамдық жұмыстар

      Еңбек нарығын реттеуде белгiлi рөл ойнамай қоғамдық жұмыстар жұмыссыздарды әлеуметтiк қорғау және жұмыссыздық деңгейiнiң шұғыл өсуi кезiнде еңбек нарығында жағдайын жұмсарту қызметiн орындайды.
      2001 жылы 2000 жылмен салыстырғанда қоғамдық жұмыстарда қатысқан жұмыссыздар саны өскен бақыланған. Егер 2000 жылы қоғамдық жұмысқа қатысушылар саны 1802 адам құрады, 2001 жылы - 2249 адам. Бiрақ, 2002 жылы бұл көрсеткiш алдыңғы кезеңмен салыстырғанда 23% төмендедi. Бұл қоғамдық жұмыстар халыққа төмен танымалдықпен қолданылады, өйткенi аз уақытқа, аз қызығушылық және аз төленетiндiктен тиiмдiлiгi төмен екенiн түсiндiредi. Өнiмдi жұмыспен қамтамасыз ету тұрақты және жақсы төленетiн жұмыспен қамтамасыз ету болып табылады.
      2001 жылы неғұрлым жаппай қатысушылар саны бойынша, қаланы жасылдандыру және көгалдандырумен байланысты, сондай-ақ аумақты жинау болды. Оларға қоғамдық жұмыстарға қатысқан жұмыссыздардың санынан 60% қатысты.

$5. Кәсiби дайындық және қайта дайындық

      2000-2002 жылдар кезеңiне Астана қаласы жұмыспен қамту мәселелерi бойынша уәкiлеттi органмен кәсiптiк дайындыққа 3019 адам жолданды, 2447 жұмыссыз оқытылды, қала кәсiпорындарында 2421 адам жұмысқа орналастырылды. Кәсiптiк оқу және кәсiптiк дайындық курстарды үш жылда өткен саны 10,9% құрады.
      Көрсетiлген жылдар ағымында кәсiптiк оқуға жолданған жұмыссыздар санының өсу тенденциясы бақыланды. 2002 жылы көрсеткiш 2000 жылмен салыстырғанда 1,8 есе өстi.
      Халықтың мақсатты топтарына жататын жұмыссыздарға кәсiптiк оқу және қайта оқыту құқығы басым берiлдi.
      Нарықтық экономиканы дамыту жаңа жағдайларда жұмыс дағдыларын меңгерген мамандарға еңбек нарығында сұраныс туындауы заңды, яғни жаңа сападағы мамандар талап етiледi. Бұл жағдайда сұраныс мына мамандықтарға ұсынылған: сақтандыру, сауда агентi, хатшы-референт, шет тiлдердi және компьютерлiк техниканы білумен бизнес-менеджер, аудармашы және тағы басқа.
      Жұмыс мамандығына сұраным жаңа технологияларды қолдануды талап ететiн мамандықтар бойынша берiлген: дәнекерлеушi, тас қалаушы, газ дәнекерлеушi, машинист, электрик, автокөлік жүргiзушiсi және басқалар.
      Еңбек нарығында жұмыссыздардың бәсекелестiгiн көтеру мақсатында аралас, күрделi мамандықтар бойынша оқыту тәжiрибеленген, мынадай столяр-ағаш шеберi, штукатур-ақтаушы, слесарь-сантехник, жүргiзушi-электромонтер.
      2002 жылы департаментте есепте тұрған 990 жұмыссыз бiлiктiлiгiн көтеру немесе кәсiптiк дағдыларын алуға мүмкiндiктерiн қолданды, олардың 97% қала ұйымдарында жұмысқа орналастырылды.
      Кәсiпкерлiк әрекет негiздерiне оқыту нәтижесi жұмыссыздар нарықтық экономика бiлiмдерiн нашар меңгерген және олар өз iстерiн қалай бастауды, өз бизнес-жоспарларын iске асыра алмайтынын көрсеттi.
      Жұмысқа жарамдылығы толығымен немесе бөлшектей объективтi мүгедектердiң көбi орнына келуi мүмкiн, жеке сауықтыру бағдарламасына сәйкес кәсiптiк бағдарлықпен қамтамасыз ету талап етілген.

$6. Шағын несиелендiру

      Гранттар немесе шағын несие беру жолымен табыстары төмен еңбекке қабiлеттi азаматтарға шағын несие беру олардың өзiн-өзi жұмыспен қамтуын және материалдық жағдайын жақсартуды қамтамасыз етуге мүмкiндiк бередi.
      Қазақстан Республикасы Үкiметiнiң 1998 жылғы 12 ақпандағы N 103 қаулысымен бекiтiлген Қазақстан Республикасының ең аз қамтамасыз етiлген азаматтарын шағын несиелендiрудiң 1998-2000 жылдарға арналған бағдарламасы аз қамтылған азаматтарға бизнес құруға 400 Америка Құрама Штатының доллары (баламалы) мөлшерiнде шағын несиелер бөлудi көздеген болатын.
      2000-2002 жылдар кезеңiне Тұрмысы төмен азаматтарды қолдау жөнiндегi Астана қалалық аймақтық қоры aз қамтылған азаматтарға 200 шағын несие жалпы сомасы - 10946,5 мың теңгеге берiлдi.
      Осы Бағдарлама қаржыландырудың тұрақты көздерi және қарыз қаражатын өтеу механизмi уақытында дайындалмаған толық ауқымда орындалмаған. 2000-2002 жылдар ағымында аз қамтылған азаматтарға берiлген шағын несиелер саны бойынша төмендеу бақыланған. Егер 2000 жылы 114 адам шағын несие берген, 2002 жылы 31 адам.
      Тұрмысы төмен азаматтарды қолдау жөнiндегi халықаралық және отандық ұйымдар, жеке және үкіметтік емес ұйымдар тарапынан гранттар беру арқылы шағын несие берудiң оң тәжiрибесi бар.

5 тарау. Әлеуметтiк сала

$1. Демография және көшi-қон

      Астана қаласы халықының орташа жылдық саны 1999 жылдан 187 мың адамға өстi және 2003 жылдың 1 қаңтарына 502,5 мың адамды құрады.
      2002 жылы халықтың табиғи өсiмi 2195 адамды құрады, 2001 жылдың сәйкес кезеңiне 44,9% артық.
      2002 жылы туылғандар 2001 жылдан 14,0% артық тiркелген және 5513 туғандар, оның iшiнде 2873 ер бала, 2640 қыз баланы құрайды.
      2002 жылғы 12 айға туылғандардың жалпы коэффициентi 11,2 туылғанды халықтың 1000 адам 2001 жылға қарсы 10,4 қарсы құрды.
      2002 жылы қайтыс болғандар саны 3410 адамды құрады, оның iшiнде 47,9% - еңбекке жарамды жасында қайтыс болды. Өлiмнiң жалпы коэффициентi халықтың 1000 адамы есебiнде 6,8 қайтыс болғандарды құрады. Астана қаласында отбасының орта көлемi 3,3 адамды құрайды, 2001 жылы отбасының көлемi 3,4 адамға анықталған.
      2002 жылы тiркелген некелердiң саны 2001 жылмен салыстырғанда 12,8% өстi және 2429 құрады, айырылысулар саны 2,6% яғни 928 төмендедi.
      2002 жылы Астана қаласы көшi-қон шығысы 6762 адамды құрады және 2001 жылмен салыстыру бойынша 7,6 есе төмендедi. Қаладан шыққандар санынан көп орын алған - 61,5%, немiстер - 16,3%, украиндер - 10%.
      2002 жылғы негiзгi көшi-қон ағымы 2002 жылы қалыптасты, облыс аралық көшiп-қону бойынша көп бөлiгi - 95,9% келгендердiң жалпы санынан, жақын шет мемлекеттер елдерiнiң оралмандары ауысуының есебiнен және Республика ауылдық аймақтардан әлеуметтiк шарасыз көшi-қонды қоса қалыптасты. Ауылдық аймақтардан келгендер қала тұрғыны мәртебесiн заңды түрде алып, бiрақ әлеуметтiк, өндiрiстiк және мәдениет өмiрiне жұмылдырылмайды.

$2. Халықты медициналық көмекпен қамтамасыз ету

      2002 жыл ағымында, Денсаулық сақтау департаментiнiң бағынысты 30 емдеу - алдын алу ұйымдары мемлекеттiк тапсырыс бойынша мемлекеттiк бағынысты емдеу ұйымдары мен жеке меншік нысандар қала халқына медициналық көмек көрсеттi.
      Қала ауруханалары базасында 8 ғылыми-зерттеу институты және ғылыми орталығы Республикалық филиалдар қызмет көрсетедi.
      Жалпы қала бойынша 3205 ауруханалық төсектер әзiрленген, 10 мың халыққа 63,8 қамталғандық құрайды, халықтың жедел өсуiне байланысты жетiспеушiлiк шамада сәйкес қажеттiлiк бар.
      2002 жылы әйелдер денсаулығы индексiнiң өсімі 30% белгiленген, бiрақ ол әлi жетпейдi. Жүктi әйелдер арасында экстаргениталдық патология 97-98% жағдайлар, оның iшiнде: қан аздығы - 62,3%; бүйрек аурулары - 37,6%; жүрек-қан тамыр аурулары - 8,2%.
      Халықтың қант диабетiмен жарақаттануы байыпты мәселе болып қалады, дәрiлiк құралдарды және бақылау құралдарын сатып алуға қаржыландыру қажеттiлiктен 3 есе төмен. Туберкулез бойынша эпидемиялық жағдайға назар аударылады. Халықтың флюорографиялық зерттеулер мен туберкулездiң кiшi нысандарымен науқастарды анықтаған көрсеткiштердi кеңейту есебiнен, 2002 жылы осы патологиямен халықтың 100 мыңына 131,2-ден 162,0 науқастар өстi. Әсiресе аталған аурулармен халықтың әлеуметтiк-осал топтары науқастанған.
      Алғашқы мүгедектiкке шығу қарқындылығы көрсеткiшi 10 мың халыққа 20,9-дан 16,9 дейiн төмендеу болжанған.
      Мүгедектiкке алғаш шығу құрылымында: онкологиялық жарақаттану 23,3%; қан айналым органдарының аурулары - 20,9%; жарақаттану - 12,7% құрайды.
      Диспансерлiк есепте созылмалы аурумен мектеп жасындағы 5595 бала тұр немесе қала оқушыларының жалпы санынан 9,3% тұрады, 60% мектеп оқушылары ортадан төмен денсаулық деңгейi бар. Бәрiнен де ас қорыту органдарының (гастрит), тыныс алу жолдарының, көз ауруларының, жүйке-психологиялық өзгерiстер патологиясы кездеседi.
      Осы уақытта Астана қаласында мүгедектердi емдеуге және сауықтыруға тиiмдi мәселе шешiлмеген, оларды жоспарлы жүзеге асыруға қажеттi жағдайлар жоқ. Емханада орынның тапшылығы мен дәрi-дәрмек құралдарының қымбат болу салдарынан арнайы медициналық мекемелерде қалпына келтiру емдеуге және жедел үйлестiруге қол жетпейдi.

$3. Бiлiмге қол жеткiзу

      2002 жылы әр түрлi меншiк түрлерiмен жалпы орта бiлiм беретiн мекемелер саны өткен жылмен салыстырғанда 3 бiрлiкке өстi және 64 құрады. Бiрақ қала мектептерiндe оқушы орындарының жетiспеуi 15800 құрайды.
      2002 жылы мектепке дейiнгi мекемелерге баратын 5-6 жастағы балалар саны 7900 адам, 2002 жылдың аяғына - 9947 болды. 2002 жылы мектепке дейiнгi мекемелер саны 2001 жылғы деңгейде қалды және 44 бiрлiктi құрайды.
      Мектеп алдындағы дайындықпен 5-6 жастағы балаларды қамту үлесi бүгiнгi күнi 62% құрайды.
      Аз қамтылған отбасы балалары, жетiм балалар мен денсаулығы әлсiреген балалар үшiн ыстық тамақпен қамтамасыз ету мәселесi бiлiмге қол жеткiзумен байланысты елеулi проблема болып табылады.
      Жалпы Астана қаласында 49 мектеп асханаларында 2869 оқушылар тегiн тамақтанады.
      2000 жылдан бастап тегiн тамақтануды қажет ететiн 3 қамтылған отбасылардан балалар санының өсу үрдiсi байқалған.
      Бастауыш және орта кәсiптiк оқу орындары жүйесiнде 5 кәсiптiк техникалық училище және 6 колледждер мемлекеттiк тапсырыс бойынша 1713 және 2497 адам оқытылады.
      Жоғарғы және арнайы орта бiлiм алуға байланысты ақшалай қаражат аз кететiндiктен жоғарғы оқу орындары, колледждер және басқа да арнайы орта оқу орындарындағы студенттер мен оқушылар саны 19,2 пайызға өстi.

$4. Халықтың әлеуметтiк осал топтарына
мемлекеттiк әлеуметтiк көмек жүйесi

      Атаулы әлеуметтiк көмек көрсету үшiн белгi ретiнде кедейлiк шегi белгiленген. Қазақстан Республикасы Еңбек және халықты әлеуметтiк қорғау министрлiгi тоқсан сайын кедейлiк деңгейiнiң көлемiн анықтайды.
      2004-2005 жылдарға индикативтiк жоспар қалыптастыру болжанған көрсеткiштерiне сәйкес 2004-2005 жылдарға кедейлiк шегi анықталды және 40 пайыз көлемiнде белгiлендi.
      Атаулы әлеуметтiк көмек (бұдан әрi - АӘК) бұрын берiлетiн жәрдемақылар орнына енгiзiлген: балалар бар отбасыларға бiр тұтас көмек; 7 жасқа дейiнгi 4 не одан да көп балалары бар көп балалары бар жұмыс iстемеймiн аналарға; жедел қызметтегi әскери қызметкерлер балалары, бала туғанға бiр тұтас жәрдемақы; жұмыс iстеген және жұмыссыздардың қайтыс болғанда жерлеуге; аз қамтылған азаматтар санынан жұмыссыздарға материалдық көмек.
      АӘК Астана қаласы аз қамтылған азаматтарға заңға сәйкес және жергiлiктi атқарушы органдар ережелерiмен анықталған мерзiмде тағайындалады және төленедi.
      Атаулы әлеуметтiк көмек тағайындау және төлеу бойынша Уәкiлеттi органға хабарласқан отбасылар жалпы саны 1059 отбасын құрады. Атаулы әлеуметтiк көмек алушылардың ең жоғарғы саны 879 отбасын немесе 2865 адамды құрады, оның iшiнде 53,2% балалар мен студенттер (күндізгі оқу үлгiсiндегi) - 2,3%, мүгедектер - 2,5%.
      АӘК тағайындауда бас тартудың негiзгi себептерi нормативтiк-құқықтық актiлермен анықталған талаптарды сақтамау болып табылады: кедейлiк шегi тоқсанына белгiленген отбасының орта жан басына кiрiсi жоғары болғанда, тексерiс өткiзуден бас тартқанда, табыстарын жасырғанда, мәлiметтiң анық болмауы және басқалар.
      Бұрын қолданыстағы заңнамаларда әлеуметтiк төлемдер алған отбасы-алушылар санынан 80%-дай заңнамалар бақыланады, оның iшiнде 48,3% - тұрмысы төмен көп балалы және толық емес отбасылар, 13,0% - жұмыссыз азаматтар отбасылары, 1% - өз балаларының отбасында тұратын зейнеткерлер және оралмандар.
      Қалада "Алматы" және "Сарыарқа" аудандарында екi учаскелiк комиссия құрылған және жұмыс iстейдi. 2002 жыл ағымында комиссиялармен 45 отырыс, 879 отбасын тексерулер өткiзiлген.
      Қазақстан Республикасы Еңбек және халықты жұмыспен қамту министрлiгiнiң квотасына келiсiп 2001-2002 жылдары 176 Ұлы Отан соғысына қатысушылар мен мүгедектер "Ардагер" және "Жеке батыр" республикалық пансионаттарына санаторлық-курорттық емделу алды. Халықтың жекелеген санаттарына науқастардың емделуге бару жолын төлеу жүргiзiледi.
      Жергiлiктi басылым газеттерiне жеңiлдiкпен жазылу Ұлы Отан соғысына қатысушылар мен мүгедектер және көп балалы аналар санынан 3666 тұрмысы төмен азаматтар қамтылған.
      Елордада қаланың әлеуметтiк мекемелерi жүйесiнiң қызметiн ұйымдастыруды жетiлдiру бойынша шаралар кешенiн жүзеге асырады, халықты әлеуметтiк қорғау бағынысты органдары - Ақыл-eci кем балаларға арналған интернат-үйi, Ардагерлер мен мүгедектерге арналған интернат-үйi.
      2003 жылғы 1 қаңтардағы жағдайы бойынша Ардагерлер мен мүгедектерге арналған интернат-үйiнде 252 қамқорлықтағылар тұрады.
      2001 жылдан Интернат - үйiнде мемлекеттiк қамқорлықтағылар негiзгi құрамына зиян келтiрмей тұрмыстық және дәрiгерлiк қызметтi қажет ететiн азаматтар мен қариялардың уақытша тұруы үшiн ақылы бөлiмше қызмет жасайды және кезек болмаған жағдайда Интернат-үйiне орналастырады. 2001-2002 жылдар кезеңiне осы қызметпен 25 қалалық қария жастағылар қолданды.
      Жалғыз басты қариялар мен мүгедектер үйiнде қызмет көрсету үлгiсiн жетiлдiрумен мақсатты жолданған жұмыс жүргiзiледi.
      255 жалғыз басты қария азаматтар үйiне әлеуметтiк қызмет көрсетiледi, "Демеу" отбасылық-дәрiгерлiк емхана мамандарымен тығыз байланыста жұмыс iстедi.
      2002 жылдың аяғына Белгiлi тұратын орны жоқ адамдарды әлеуметтiк бейiмдеу орталығында 132 адам тұрды.
      Белгiлi тұратын жерi жоқ адамдар үшiн әлеуметтiк бейiмдеу орталығы қызметкерлерi iстеген нақты жұмысы нәтижесiнде 2001-2002 жылы жұмысқа орналастырылғандар - 11% жалпы түскен адамдар санынан, 8,9% құжаттарын қайта жасады, отбасыларына 3,2% қайтарылды.

6 тарау. Кедейлiктiң инфрақұрылымдық аспектiсi

Инфрақұрылым материалдық және ақпараттық ресурстардың шалғайлық, қатынас құралдарының болмауы сияқты кедейлiктiң табиғи себептерiн еңсеруге мүмкiндiк бередi. Ол, сондай-ақ, экономикалық белсендiлiкке ықпал етедi, нарықтарға және әлеуметтiк саланың қызметтер көрсетуiне қол жеткiзудi қамтамасыз етедi.

$1. Тұтыну нарығына қол жеткiзу және халықты
тұрғын үймен, коммуналдық қызметтермен қамтамасыз ету

      Елорда халқының тұрмысы төмен қатарының тұрғын үй қажет ететiндерiнiң есебiн ұйымдастырған. Оларға халықтың мына топтары жатады: 1 және 2 топ мүгедектерi; мүгедек-балалары бар немесе тәрбиелейтiн отбасылар; кейбiр созылмалы аурулардың ауыр түрiмен зардап шегетiн адамдар; жасы бойынша зейнеткерлер; кәмелетке толмаған уақытта ата-анасынан айырылған жиырма жасқа дейiнгi жетiм балалар; оралмандар; техногендiк және табиғи сипаттағы төтенше жағдай апаты қорытындысында тұрғын үйiнен айырылғандар; көп балалы аналар; әскери қызмет, мемлекеттiк немесе қоғамдық мiндеттер орындауда қайтыс болған адамдар отбасылары; толық емес отбасылар.
      2003 жылғы 1 қаңтарындағы жағдайы бойынша тұрғын үйдi қажет ететiндер есебi N 1 тiзiм бойынша 1850 тұрмысы төмен адамдар тұрады. Тұрғын үй алуға кезекте қаланың 700 мұғалiмдері тiркелген.
      Астана қаласы халқының тұрғын үй жағдайын жақсарту үшiн қызметтiк, муниципалдық тұрғын үй, ипотекалық несиелендiруге жұмылдыру, салымшылардың тұрғынқұрылыс жинауына берумен шаралар кешенi қарастырылған.
      Жеке меншiгiнде қозғалмайтын мүлiгi бар жалғыз басты зейнеткерлер, жұбайлар мен мүгедектер сияқты халық санаты және материалдық және рухани аспектiде оны ұстауға ауыртпалықты жеңе алмағандықтан әлеуметтік сипаттағы қосымша шаралар қажеттiлiгi туындайды.
      Тұрғын-коммуналдық шығындар үлесi төлемдi қызметтер құрылымында қарсы 2000 жылы - 51%-ды құраса, 2001 жылы 53% құрады. Халықтың төлем қабiлеттiлiгi төмен болғандықтан ағымдағы тұрғын үйдi ұстау төлемеулерi жоғарғы деңгейде тұр.
      Тұрғын үй жәрдемақысы халықты әлеуметтiк қорғаудың бiр түрi болып табылады. Тұрмысы төмен азаматтарға тұрғын үй жәрдемақысын беру жүйесi коммуналдық қызметтердi толық және өз уақытында төлеу мәселесiн шешуде едәуiр жеңiлдетедi.
      2003 жылдың басына 2002 жылмен салыстырғанда тұрғын үй жәрдемақысымен қамтылған отбасылар саны 30%-ғa өстi және 3526 құрады. Онымен қоса тұрғын үй көмегiн тағайындағанда отбасының есептелген кiрiстер деңгейi 30%-ға белгiленген бүгiнгi күнi қажет ететiндердiң бәрiн көмектiң осы түрiмен қамтуға мүмкiндiк жоқ.
      2001 жылмен салыстырғанда 2002 жылы бөлшектiк тауар айналым жалпы көлемi барлық iске асыру жолдарын есепке алып 23,2% бағасы өстi, салыстырғанда - 17,85-ға және 42891,2 млн.теңгенi құрады.
      Сауда саласында 1200 дүкен және 352 қоғамдық тамақтану кәсiпорындары жұмыс iстейдi.
      Тауар айналымдарының ең үлкен көлемдерi елорда нарығында өтiледi. Заттық, аралас және азық-түлiк нарықтарының айналымы 26248,0 млн. теңгенi құрады. Базарда тұтынушылық тауарларды сату Үлесi тауар айналымның жалпы көлемiнде 61,2%-ды құрады.
      Астанада 16 базар жұмыс iстейдi, оның iшiнде: 6 - мамандандырылған, 8 - әмбебап, 2 - азық-түлiк.
      Сауда және қызмет көрсету объектiлер желiсiн кеңейту жөнiнде мақсатты жолданған практикалық жұмыс жүргiзiледi.

$2. Халықты сумен жабдықтау

      Ауыз суға қол жеткiзу кедейлiктiң негiзгi көрсеткiшiнiң бiрi болып табылады.
      Астана қаласының шаруашылық-ауыз сумен жабдықтаудың негiзгi көзi сумен қамтамасыз етуi жылына 67,2 млн. текше метр (жобалық қондырғы 410,9 млн.куб.м.) Есiл өзенiндегi Вячеслав су қоймасы болып табылады. Көптеген жылдар бойы судың аздығынан (жобалық көлемге дейiн су сақтау толған жоқ.
      2002 жылы су қоймасының толуы 220 млн. текше метр көлемiн құрады, бүгiнгi күнi маңызды проблемаларының бiрi Астана қаласын сумен қамтамасыз ету болып табылады.
      Кейбiр iрi кәсiпорындары ең жоғары су жабдықтау айналымы мен қайталау қолдану технологиясы қолданылмайды.
      Тұрғындарды сапалы ауыз сумен қамтамасыз ету үшiн сумен жабдықтау объектiлерi мен магистральдық топтық су құбырларын жөндеу және қайта құру баяу жүзеге асырылады.
      Осы уақытта Көктал, Мичурина кенттерi, Железнодорожный шаруашылық сумен жабдықтау және коммуналдық-тұрмыстық, сапалы ауыз сумен толық қамтамасыз етiлмеген.
      Шөлмектелген асханалық су өндiрiсi қалыпқа келтiрiлген.

$3. Халықты жолмен, көлiкпен, байланыс
қызметтерiмен қамтамасыз етiлуi

      Астананың жалпы қолданыстағы жолаушылар көлiгi "Автобус парк N 1" Ашық Акционерлiк қоғамы және "Жезкиiк" Ашық Акционерлiк қоғамы, мемлекеттiк коммуналдық автокөлiктiк кәсiпорындар үлесiнiң 27%-ын құрайды, сондай-ақ 73% құрайтын 16 жеке меншiк кәсіпорындарының үлесiнен тұрады.
      Астана қаласы жолаушыларды тасу үрдiсiне жұмылдырылған қозғалыс құрамының жалпы саны 950 бiрлiктен жоғары, оның iшiнде 468 автобустар, 45 троллейбустар, 500 шағын автобустар бiрлiгi.
      2002 жылы қала сыртына және қалааралық бағдарлар 2000 жылмен салыстырғанда екi есе көбейдi.
      Осы уақытта қала шетiне қалалық жолаушылар тасымалдау толық құнды ұйымдастыру тасымалдауға тән және қаланың негiзгi инфрақұрылым алшақ opналасқан Күйгенжар, Мичурино, Интернациональный болып табылады.
      Бес жыл ағымында қала бюджетiнен халықтың әлеуметтiк осал топтарына енетiн азаматтардың жекелеген санаттарына қалалық қоғамдық көлiкте жеңiлдiкпен тасуға өтемақы үшiн қаржылық қаражат бөлiндi.
      Халыққа төлемдi қызметтер құрылымында байланыс қызметi 11,6%-ды құрайды. 2002 жылы байланыс қызметiнiң жалпы көлемi 2001 жылға қарағанда 8% артық орындалған және 1781,1 млн теңгенi құрайды. Қаланың шеткi кенттерiндегi телефондық байланыс сапасы жеткiлiксiз деңгейде.

$4. Халықтың кедейлiк экологиялық аспектiсi

      Экологиялық қолайсыз жағдай кедей халықтың өмiрiне әсер етедi.
      Елордада атмосфералық ауаның ластану жағдайы негiзiнде астананың әуежайлық, автокөлiк және энергетика кәсiпорындарының зиянды улы қалдықтармен негiзделген. Атмосфераға ластандыратын заттар қалдықтарының жалпы көлемi стационарлық көздерден 2002 жылы 44,5 мың тоннаны құрады, ол алдағы жылдан 6,1 мың тоннаға төмен.
      Республика қалалары бойынша Астана қаласында ауаның ластану деңгейi ортадан төмен. Атмосфераның ластану индексi 2001 жылы 1,3 құрады, 2002 жылы - метеорологиялық жағдайларға байланысты 2,9 құрады.
      Сақталған тұрмыстық және өндiрiстiк қалдықтар мәселесi испан үкiметiнiң сыртқы жалдауына жұмылдырумен шешiледi. Қатты тұрмыстық қалдықтарды жою және экологиялық жағдайды жақсарту жаңғырту жобасын iске асыру басталды. Қалдықтарды жинау және көму, атмосфералық ауаны және суды, грунтты қайталап ластатпайтын қазiргi технология қолданылады.
      2003 жылы өткiзiлген иондаушы сәулелену көздерiн жою қоршаған ортаны радиациялық ластануды болдырмауға мүмкiндiк бередi.

7 тарау. Халықтың кедейлiк деңгейiн азайтуда қоғам институттарының рөлi

$1. Жергiлiктi атқарушы органдардың рөлi

      Жергiлiктi атқарушы органдар халықтың әлеуметтiк-осал тобының мәселелерiн шешуде басты рөл атқарады:
      бизнестi жүргiзу үшiн қолайлы жағдайлар құру, оның ішінде кәсiпкерлiк субъектiлерiне бәсекелестiктi құру;
      әлеуметтiк даму төңiрегiндей халыққа мемлекеттiк қызмет көрсету жөнiнде жергiлiктi бюджет шығындарын жоспарлау (денсаулық сақтау, бiлiм беру, әлеуметтiк қамсыздандыру және әлеуметтiк қорғау) сондай-ақ қоғамдық инфрақұрылымды қалыптастыру (қоғамдық объектiлер, жолдар құрылысы, көлiкпен қамтамасыз ету).
      Шағын кәсiпкерлiк субъектiлерiн дамыту және қолдау бойынша қызмет бағыттарының бiрi аса маңызды әлеуметтiк-мағыналы бизнес-жоспарларды алғашқы қаржыландыруға көмек көрсету екiншi деңгейлi банктердiң өз қаражатымен және Қазақстанның шағын бизнесi бағдарламасы бойынша Даму және Қайта құру Еуропа Банкi портфелiнiң несиелiк үлкен ауқымында қолдану, қала бюджетiнiң қаражатынан жеңiлдiк несиеге қол жеткiзудi қамтамасыз ету болып табылады.
      Елорда әлеуметтiк-экономикалық дамуы бағдарламасының есебiмен жергiлiктi атқарушы органдар бюджеттi қалыптастыруға мақсатты жалданған және негiздеуге жатады.
      2010 жылға дейiнгi Астана қаласын дамыту стратегиялық жоспарына сәйкес бағдарламалар iске асырылған және орындалған бағалау механизмiн жетiлдiрудi талап етiледi.

$2. Кедейлiктi азайтуда үкiметтiк емес ұйымдардың
және кәсiподақтардың рөлi

      Осы уақытта Астана қаласында 100 артық үкіметтiк емес ұйымдар есептелген. Бағыттары мен қызметтерi бойынша үкіметтiк емес ұйымдар топтарына (бұдан әрi - YEҰ) N 4 кестеде көрсетiлген (4 қосымшаны қараңыз) бөлуге болады.
      Халықтың әлеуметтiк қорғалмаған қатары тобына 10 ардагерлiк және 14 YЕҰ мүгедектермен жұмыс жатады.
      Yкiметтiк емес ұйымдар төменгi деңгейде жұмыс iстейдi, сынды жағдайдағы адамдарға дейiн жетедi (психологиялық жабығу, ауыр материалдық жағдай, кедейлiк шегiнен төмен өмiр жағдайы) азаматтық қоғам құрылысына өз үлесiн енгiзедi, адамдық және материалдық ресурстарын iске қосуға көмектеседi.
      YEҰ негiзгi мақсаты - өмiрлерiне әсер ететiн шешiмдердi қабылдау жүйесiне адамдарды жұмылдыру, өз топтарында пiкiрлерiн бiлу жолымен адамдар өмiрiн жақсарту.
      Елорда YEҰ көбi тегiн заңдық, психологиялық, медициналық көмектi ұйымдастырып әлеуметтiк ауыртпалықты төмендетедi, жұмыссыздықты, кедейлiк мәселелерiн шешуге қандай-да бiр дәрежеде көмектеседi. "Өзiңе-өзiң көмектес" - өзiн қамтамасыз ету және өзi iске асыруға азаматтар мүмкiндiктерiн дамыту бойынша тренинг семинарлар өткiзедi.
      Мемлекеттiк органдар мен үкiметтiк емес ұйымдардың өзара байланысын нығайту мақсатында Астана қаласында 2002 жылы тамызда Инфо-ҮЕҰ Орталығы үкiметтiк емес ұйымдарды қолдау орталығы құрылған.
      Аймақтық әлеуметтiк бағдарламаларды дайындау мен iске асыруда өз мүмкiндiктерiнiң толық ауқымында қатыспайды, YEҰ енжар екенiн айту керек.
      Қазақстан Республикасының "Әлеуметтiк тапсырыс туралы" жаңа заң жобасы YEҰ және қаланың қоғамдық бiрлестiктерiн аймақтың дамуы үшiн басымды әлеуметтiк мағыналы мәселелердi шешуде белсендi жұмылдырады.
      Кәсiподақтар келiсiмдер мен келiсулер жолымен Қазақстанда әлеуметтiк реформаларды енгiзуге бағытталған жұмысқа қатысады.
      Елорда әлеуметтiк және еңбектiк қатынастарды ретке келтiретiн және әлеуметтiк серiктестiк жөнiнде қалалық үш жақтылы комиссия жұмыс iстейдi, олардың қызметi атқарылған жұмыстың анықтылығын қамтамасыз ету, барлық мүдделi сұрақтар бойынша серiктестерiн ақпаратпен қамтамасыз ету, барлық мәселелердi шешуге бағытталған.
      Кәсiподақтар инфрақұрылымның iрi ұйымдарында белсендi жұмыс iстейтiндер "Астана энергосервис" Ашық Акционерлiк қоғамы. "Астанателеком" Мемлекеттік телекоммуникация орталығы, "Астана су арнасы" Мемлекеттiк коммуналдық кәсiпорын, "Мәншүк" Жауапкершiлiгi Шектелген Серiктестiк, "Тұрмыс" Мемлекеттiк коммуналдық кәсiпорын. Бiлiм беру, мемлекеттiк мекемелер, мәдениет, денсаулық сақтау қызметкерлерi кәсiподақтарының қалалық комитеттерi жемiстi жұмыс iстейдi.
      Осы уақытта кәсiподақтар бiрлестiктерiнiң қызметiнде жалгерлiк бойынша жұмыс iстейтiндердiң әлеуметтiк-экономикалық, еңбектiк құқықтарын қорғау жөнiнде тиiмдi шаралар жүйесi жеткiлiксiз.
      Астана қаласы "Алматы" және "Сарыарқа" аудандары әкiмдiктерiнiң және Астана қаласының Тұрмысы төмен азаматтарды қолдау жөнiндегi Астана қалалық аймақтық қорының тiкелей қатысуымен азаматтардың әлеуметтiк осал топтарына қайырымдылық көмек көрсету мәселелерi бойынша қаланың әр түрлi кәсiпорындары мен ұйымдары үлкен жұмыс жүргiздi.

$3. Жеке меншiк секторының кедейлiк
деңгейiн азайтудағы рөлi

      Статистикалық тiркеу мәлiметi бойынша Астана қаласында 2003 жылғы 1 қаңтардан 8259 шағын бизнес кәсiпорындары (заңды тұлғалар) тiркелген, оның iшiнде 85,6% жұмыс iстейдi.
      Астана қаласында жұмыс iстейтiн шағын бизнестiң үлесi жалпы санында олар республикада 8,1% құрады.
      2003 жылдың басына Астана қаласының шағын кәсiпкерлiк кәсiпорындарында жұмыс iстейтiн санын есептеу мәлiметi бойынша 32,4 мың адамды құрады және өткен жылмен салыстырғанда 18,6% көбейдi.
      Шағын бизнес саласында қаланың индустриалдық әлеуетi шағын және орта кәсiпкерлiк кең белгiленген, ол жаңа ашылған өндiрiстер санының өсуi мен несиелiк салымдар бағыттарының өзгеруiн куәландырады. Егер алдағы жылдарда негiзiнде сауда және қызмет салалары несиелендiрiлсе, ал қазiр несиенiң негiзгi бөлiгi (56%) өндiрiстiк секторға жұмсалған.
      Мемлекеттiк сектор үлесi бөлшектiң сауда айналымы жалпы көлемде 2002 жылы 0,5% немесе құндылық мағынада 220,4 млн. теңгенi құрады. Жеке меншiктiк кәсiпорындар тауарларын сатудан түскен түсiм 42670,8 млн. теңге немесе Астана қаласы бойынша бөлшек тауар айналымының жалпы көлемi 99,5%.
      Қалада шағын бизнестi дамыту өз отбасыларына беделдi өмiр деңгейi мен өз әл-ауқаттарын өздерi қамтамасыз ететiн ұсақ жеке меншiк иелерiнiң қатарын бiртiндеп құруға мүмкiндiк туғызды.
      Халықтың мақсатты топтарына жұмыс орындарын құруға жұмыс берушілерді ынталандыру бойынша мүмкіндіктері толық ауқымда қолданылған.

$4. Шешiмдер қабылдаудағы кедейлердiң рөлi

Әлемдiк тәжiрибе жергiлiктi халықтың қатысуымен және көмектi тiкелей алушылар - халықтың әлеуметтiк осал топтарын тартып, жергiлiктi деңгейде нақты мақсаттарды шешуге арналған бағдарламалардың кедейлiктi төмендетуде ең тиiмдi бағдарламалар болып табылатынын көрсетуде.
Қоғамдық белсенділігi деңгейiнiң төмендiгi, заңнамалық базаның болмауы, бiрiншiден, Қазақстан Республикасының "Жергiлiктi өзiн-өзi басқару" Заңының білімділігi, халықтың кедейлiгi деңгейiн төмендетуге жолданған iс-шараларды iске асыруға қарсы келедi.

4 БӨЛIМ. БАҒДАРЛАМАНЫҢ БАСЫМДЫЛЫҚТАРЫ,
МАҚСАТЫ ЖӘНЕ МIНДЕТТЕРI
8 тарау. Мақсаты мен мiндеттерi

      Осы Бағдарламаның мақсаты экономикалық өсуi үшiн жағдай жасау, жұмыспен қамтудың тиiмдi жүйесi, деңгейге дейiн кiрiстердi көтеру, абыройлы өмiрдi қамтамасыз ету және халықтың әлеуметтiк-осал топтары санаттарының және олардың отбастарының бiлiм беру, денсаулық сақтау, инфрақұрылым қызметтерiне қол жеткiзу, шешiм қабылдауда қоғамдық институттарды жұмылдырумен басқару жүйесiнiң тиiмділігiн көтеру жолымен елордада кедейлiк деңгейiн төмендету болып табылады.
      Алға қойған мақсатқа жету үшiн Бағдарлама мынадай мiндеттердi шешудi қарастырады:
      инвестицияларды жұмылдырумен шынайы экономика секторын әрi қарай дамыту, негiзгi капиталға 113,4 млрд. теңгеге өсiмi;
      жұмыспен қамтамасыз ету;
      қаланың индустриалдық әлеуетiнде шағын және орта кәсiпкерлiктi кең есебiмен кәсiпкерлiктi дамыту;
      жұмыссыздық деңгейiн сақтау жолымен елорда еңбек рыногындағы жағдайды тұрақсыздандыру, сондай-ақ оны төмендету жөнiндегi қажеттi шаралар;
      қосымша жұмыс орындарын құру есебiнен жұмыспен қамтуға көмектесу, ақылы қоғамдық жұмыстарды ұйымдастыру, кәсiптік оқу, бiлiктiлiк көтеру және жұмыссыздарды қайта дайындау белсендi шараларын жетілдiру және әрi қарай дамыту;
      халыққа атаулы әлеуметтiк көмек көрсету тетiктерiн жетілдіру;
      міндетті әлеуметтік сақтандыруларды енгізу.

9 тарау. Кедейлiктi азайту қағидасы мен бағыттары

      Кедейлiктi азайту бойынша мiндеттердi шешу мынадай бағыттары мен қағидалары негiзiнде жүзеге асырылады:
      денсаулық сақтау және бiлiм беру саласында қызметтерге қол жетiмдiлiгi мен тиiмдiлiгiн көтеру;
      көлiк, байланыс және тұрғын-коммуналдық шаруашылық қызметтерi сапасын тұрғын үй жағдайларын жақсарту бойынша шаралар кешенiн iске асыру арқылы инфрақұрылымды қол жетiмдiлiгiн көтеру;
      кедейлiк мәселелерiн шешу үшiн мониторинг және баға жүйесiн ұйымдастыру, кедей халықты ұсынатын бiрлестiктердi енгiзiп, қоғам тараптарын байланыстыру жолымен әлеуметтiк-серiктестiк қатынастарды дамытуды жандандыру және мемлекеттiк басқару тиiмдiлiгiн көтеру;
      кәсiпкерлiк бостандығын қамтамасыз ету және шағын және орта бизнес субъектiлерiн және мүдделерiн құру;
      көмек беруде әлеуметтiк әдiлдiгi мен атаулылығын қамтамасыз ету.

10 тарау. Бағдарламаны iске асыру көрсеткiштерi

Бағдарлама мақсаттарына жету үшiн N 5 кестеге сәйкес мынадай көрсеткiштер белгiленедi (5 қосымшаны қараңыз).

5 БӨЛIМ. КЕДЕЙЛIКТI АЗАЙТУДЫҢ НЕГIЗГI БАҒЫТТАРЫ ЖӘНЕ БАҒДАРЛАМАНЫ IСКЕ АСЫРУ МЕХАНИЗМДЕРІ

      Кедейлiк мәселелерi бойынша аймақта дайындалған және iске асырылатын әлеуметтiк бағдарламалар бойынша мониторинг жүйесiн және бағасын ұйымдастыру.
      Денсаулық сақтау және бiлiм беру қызметтерiне қол жеткiзу деңгейлерi анық көрiнген көрсеткiштерiн анықтау және дайындау, және оларды статистикалық есеп беру жүйесiне енгiзу, сумен жабдықтау, коммуналдық қызмет, көлiктiк инфрақұрылымға шынайы шығындар есебiмен қызметтерге қол жетiмдiлiгi көрсеткiштерiн әзiрлеу қажет.
      Бағдарламаны iске асыру жөнiндегi iс-шаралар жоспарында белгiленген iс-шараларды кезең-кезеңмен орындау көзделген. Іс-шаралардың кешендiлiгi орталық және жергiлiктi атқарушы органдардың, жұмыс берушiлер бiрлестiктерi мен кәсiби одақтардың, үкіметтік емес ұйымдардың қызметiн барынша үйлестiрiп, мүмкіндiктерiн шоғырландыруға мүмкiндiк береді.
      Бағдарламаны iске асырудың нақты шаралары мен механизмдерi Астананың экономика салаларының сәйкес дамуын қарастыратын басқа салалық бағдарламаларда қалыптастырылады.
      Кедейлiктi төмендету жөнiнде қолданылатын шаралардың тиiмдiлiгiн бағалау нәтижелерi бойынша, қажет болған жағдайда, Бағдарламаға және оны iске асыру жөнiндегi iс-шаралар жоспарына тиiстi түзетулер енгiзiлетiн болады.

11 тарау. Халықтың әлеуметтiк осал топтарында
кедейлiктi азайту жөнiндегi шаралар

      Көп балалы табысы төмен отбасыларының балалары
      Табысы төмен отбасыларды мемлекеттiк қолдау "Мемлекеттiк атаулы әлеуметтiк көмек туралы" Қазақстан Республикасының Заңы шеңберiнде жүзеге асырылатын болады.
      Жалпыға бiрдей мiндеттi орта бiлiм қорынан қаржы бөлу әртүрлi көздерден алынатын деректердiң көмегiмен айқындалған көп балалы кедей отбасыларының үлесiне сәйкес сараланған және негiзделген түрде жүргiзілуі тиіс.
      Ұзақ уақыт бойы жұмыссыз жүргендер
      Қоғамдық жұмыстарды, кәсiпкерлiкке үйретудi, кәсiптiк қайта және қайта даярлауды ұйымдастыру, әлеуметтiк оңалту жөнiнде жұмыстар жүргiзу кезiнде ұзақ уақыт бойы жұмыссыз жүргендерге басым көңiл бөлiнедi.
      Жұмыс iздеу клубы қызметiмен байланысты ұзақ уақыт жұмыссыздарды әлеуметтiк сауықтыру бойынша жұмыс өткiзуге мүмкiндiк бередi.
      Оқымайтын және жұмыс iстемейтiн жастар
      Оқымайтын және жұмыс iстемеймiн жастарды анықтау және оларды еңбек пен әлеуметтiк өмiрге, оның iшiнде олар үшiн тартымды қызмет салаларына тарту жөнiнде шаралар қабылдау
      Оқымайтын және жұмыс iстемейтiн жастарды еңбекке, спортқа және өнерге тарту арқылы оларды есiрткi мен ішiмдiк тұтынудан, қылмыстық топтарға қатысудан сақтандыру мақсатында олармен ақпараттық және насихат жұмыстарын ұйымдастыру.
      Жалғызiлiктi қариялар
      Үкiметтiк емес және басқа да ұйымдарды жалғызiлiктi қарияларға күтiм жасауға тарту жөнiндегi жұмысты жандандыру. Оларға көмек көрсету жөнiнде әлеуметтiк қызметтер құру мүмкiндiгiн қарастыру.
      Mүгедектер
      Мүгедектердi еңбек қызметiне тарту үшiн жағдайлар жасау, олардың қажеттiлiктерiн қанағаттандыруға жәрдемдесетiн инфрақұрылымды жетiлдiру есебiнен олардың толық қанды өмiрге қатысу мүмкiндiктерiн кеңейту.
      Мүгедектердi оңалтудың техникалық құралдарымен қамтамасыз ету жөнiнде шаралар қолдану.
      Межелiк топтар
      Межелiк топтар арасында кедейлiктi азайтуға бағытталған негiзгi шаралар алдын алу шаралары болып табылады. Атап айтқанда, үкiметтiк емес ұйымдарды тарта отырып, мектептерде, интернаттарда, арнаулы мекемелерде, оңалту орталықтарында және бас бостандығынан айыру орындарында алдын алу жұмысын күшейту қажет. Межелiк топтарға жататын адамдарды тиiмдi әлеуметтiк бейiмдеуге жәрдемдесетiн нормативтiк құқықтық база әзiрлеу қажет. Межелiк топтардың қоғам өмiрiне терiс ықпалын азайту жөнiнде арнайы iс-шаралар жүргiзу керек.
      Халықтың әлеуметтiк осал топтарының межеленуiн азайту мақсатында Белгiлi тұратын орны жоқ адамдарды әлеуметтiк бейiмдеу орталығы қызметiн жетiлдiру қажет.

12 тарау. Қалада халықтың кедейлiк деңгейiн
азайту жөнiндегi шаралар
$1. Экономикалық өсудi және кедейлiктi азайту

      Инвестицияларды жұмылдыру төңiрегiнде басымды бағыттармен өндiрiс және өндiрiлетiн өнеркәсiп, астана имиджін қалыптастыратын құрылыс объектiлерi және әлеуметтiк инфрақұрылым объектiлерi анықталды. Негiзгi капиталға инвестицияларды салу 113,4 млрд. теңгеге өстi.
      Инновациялық технологияларды белсендi енгiзу және қолданыстағы өндiрiстердi жаңғырту астанада бәсекелестiктi құру мақсатында жүзеге асырылады.
      Тауар өндiрушiлердi материалдық-техникалық қамтамасыз ету жүйесiн құру мақсатында несиелiк қорларға қол жетушiлiктi қамтамасыз ету лизингтiк қатынастар негiзiнде "Астана-инновация" бизнес-инкубаторы және шағын бизнестi қолдау орталығы қызметтерiн кеңейту болжанған.
      Астананың экономикалық дамуының мынадай бағыттары анықталған:
      Айлық есеп көрсеткiшi көлемiнiң 1,5 есе өсуi;
      өнеркәсiптiк өндiрiстiң көлемi 1,4 есе өседi және 33 млрд. теңгеге жетeдi;
      бюджетке түсімнің өсуі Айлық есеп көрсеткіші 25% кем емес.
      2005 жылға экономикалық өсудiң мақсатында еңбектiк қызметiнен ақшалай табыстардың өсiмi 30,8% болжанған. 2005 жылға жалпы құрылымнан еңбектiк қызметтен табыс үлесiнiң болжамы - 83,6%.
      Экономикалық әрi қарай дамуы және кедейлiктi төмендетудi қамтамсыз етудi қамтамасыз ету үшiн қажет:
      жаңа жұмыс орындарын құру, еңбек өндiрiсiнiң көтеру, инновациялық процестердi ынталандыру жолымен астананың экономикалық дамуы үшiн жағдай жасау;
      кәсiпкерлiктi ашу және дамыту үшiн қолайлы жағдайларды құру және тәртiбiн жеңiлдетуге мүмкiндiк беру;
      шағын бизнестiң материалдық-техникалық базасын нығайтуды жандандыру;
      бiртұтас ақпараттық-маркетингтi жүйесiн жетiлдiру, инфрақұрылымды әрi қарай дамыту және жақсарту жөнiнде шаралар қолдану.

$2. Жұмыспен қамтуды көтеру және жұмыссыздықты төмендету

      Еңбек нарығында ахуалды жақсарту мақсатында мынадай шаралар қабылдау:
      жұмыспен қамту мәселелерi бойынша нормативтiк құқықтық базасына сәйкес жыл сайын Халықты жұмыспен қамту аймақтық бағдарламасы дайындалсын және оны iске асыруға шаралар қолдану;
      жұмыспен қамту белсендi саясатын өткiзу мақсатымен еңбек нарығында ақпараттық базаны дамыту;
      бос жұмыс орындары жәрмеңкесiн өткiзу тәжiрибесiн жетiлдiру;
      жұмыс iздеу клубы тiкелей қызметiмен азаматтарды жұмысқа орналастыруда көмек көрсету;
      шет елдiк жұмыс күшiн қолдануды реттеу жолымен iшкi еңбек нарығында қорғауды жүзеге асыру;
      халықтың мақсатты топтарына жататын адамдарға тиiмдi қолдауды қамтамасыз ету, әлеуметтiк жұмыс орындарына жұмысқа орналастыруға жәрдем көрсету;
      жұмыспен қамту жекеменшiк агенттiктерiмен, YEҰ, бұқаралық ақпарат құралдары халықты жұмыспен қамту саясатын iске асыру мәселелерi бойынша серiктестiктi жандандыру;
      жұмыссыздардың белсендiлiгi, әлеуметтiк және психологиялық бейiмдеу бойынша семинарлар, "дөңгелек үстелдер" мен тренингтер өткізілген.
      Астана қаласында жұмыссыздық деңгейiн төмендету бойынша мақсаттарға қол жету үшiн N 6 кестеде келтiрiлген көрсеткiштер белгіленеді (6 қосымшаны қараңыз).

$3. Шағын бизнестi дамыту

      Орын алып отырған кемшiлiктердi жою және шағын кәсiпкерлiктi дамытуға қолайлы жағдайлар жасау үшiн:
      2003-2005 жылдары Астана қаласында шағын кәсiпкерлiктi дамыту және қолдау бағдарламасы толық көлемде iске асырылады;
      кәсiпкерлiк қызметi негiздерiн оқытуды ұйымдастырумен шағын бизнеске қатысуға кедей халықтың қол жетушiлiгiн қамтамасыз ету;
      шағын бизнес субъектiлерiн жалға немесе сенiмдi қолдануға тапсырумен кәсiпкерлiк қызметiн дамыту бойынша жұмысты күшейтсiн;
      өндiрiстiк учаскелердi ұйымдастыру мақсатында жергiлiктi атқарушы органдар жағынан қолдауды қамтамасыз етумен ҮЕҰ, қорлар, қоғамдық бiрлестiктер - әлеуметтiк маңызды ұйымдарды қолдау бойынша жұмыстарды жандандыру;
      шағын кәсiпкерлiк саласын несиелiк қорлармен жұмылдыруға мүмкiндiк туғызу;
      халықтың әлеуметтiк-осал топтарына несиелер мен гранттарды басым беруге жәрдемдесу;
      шағын несиелендiрудiң оң тәжiрибесi үлгісін белсенді насихаттау.

$4. Қоғамдық жұмыстардың тиiмдiлiгiн көтеру

      Жұмыссыздарды әлеуметтiк қолдаудың белсендi түрi болып қалады, олар еңбек рыногындағы жағдайды жеңiлдетуге, ұзақ уақыт жұмысы жоқтарға еңбекке себептi сақтауға мүмкiнділiк туғызады. Жыл сайын қоғамдық жұмыстарда 2000 жұмыссыз адамдар қатысады. Қоғамдық жұмыссыздар тиiмдiлiгiн көтеру үшiн мынадай шаралар қараған:
      елорда ерекшелiктерi есебiмен экономикалық, экологиялық және әлеуметтiк ортақ мақсатты қарастырып қоғамдық жұмыстарды ұйымдастыру жүйесiн жетiлдiру;
      елорданың инфрақұрылымдық дамуын есепке алып қоғамдық жұмыстар мақсатты бағдарламаларын әзiрлеудi қарастырады;
      мақсатты топтардан өте осал азаматтар санаттары үшiн қоғамдық жұмыстарды ұйымдастыру тәжiрибесiн кеңейту.

$5. Жұмыссыздарды кәсiби даярлауды және
қайта даярлауды жақсарту

       Кәсiби дайындық жұмыспен қамту мемлекеттiк саясатының маңызды құралдарының бiрi болып табылады. Оны iске асыруда кәсiптiк бiлiм жүйесiндe мынадай шараларды қолдану қажет:
      кәсiптiк-бiлiктiк қимасында жұмыс күшiнде еңбек нарығының қажеттiлiгiнiң мониторингiн өткiзу;
      еңбек нарығы дамуының болжамы есебiмен жұмыссыздарды кәсiптiк дайындық және қайта дайындық жүйесiн жетiлдiру;
      жұмыс берушiлермен орнықты байланыстары бар оқу орындарының жүйесiн қалыптастыру бойынша жұмысты жалғастыру;
      бастауыш кәсiптік бiлiм беру мемлекеттiк мекемелер техникалық базасын сақтау және дамыту бойынша шаралар қолдану;
      еңбек нарығындағы қажеттiлiк пен сауықтыру жеке бағдарламасы есебiмен мүгедектердi кәсiптiк дайындау және қайта дайындауды өткiзуге мүмкiндiк беру;
      еңбектiк құқық, нарықтық шаруашылық жүргiзудi оқытуды енгiзiп жұмыссыздарды оқудың аса тиiмдi үлгiлерi мен әдiстерiн қолдану;
      жұмыссыз оралмандарды кәсiптiк дайындыққа белсендi ету.

13 тарау. Әлеуметтiк саланы дамыту
$1. Кедейлiкке демографиялық және көшi-қон
факторларының әсерiн бәсеңдету жөнiндегi шаралар

      Демографиялық факторлардың кедейлiкке әсерiн бәсеңдету мақсатында мынадай шараларды қолдану:
      аналардың қалыптасқан денсаулығын нығайту жөнiнде;
      отбасын жоспарлау ақпаратына халықтың қол жетулiгiн жақсарту;
      халықтың қалыптасқан жүйесiне қатысты ауруларды алдын ала анықтауды және емдеудi қамтамасыз ету;
      көшi-қонның кедейлiкке ықпалын төмендету мақсатында мынадай шаралар қолдану;
      еңбек көшi-қонын реттеу механизмiн жетілдiру және жұмыспен қамтуға жәрдемдесу бойынша арнайы шараларды жүзеге асыру және өңдеу жолымен көшi-қон ағыны орындарында өнiмдi жұмыспен қамтамасыз ету;
      көшi-қон квотасы бойынша көшiп келген оралмандарды тұрғын үймен қамтамасыз ету, орналасу, бейiмдеу және жұмысқа орналастыруға жәрдемдесу.

$2. Халықтың денсаулық сақтау қызметтерiне қол
жеткiзулерiн жақсарту жөнiндегi шаралар

      Халықтың денсаулық сақтау қызметтерiне қол жетiмдiлiгiн жақсарту үшін:
      халыққа тегiн көрсетiлетiн медициналық көмектiң кепілді көлемiнiң орындалуын қамтамасыз ету;
      аурулардың алдын алуға бағдарланған бастапқы медициналық-санитарлық көмектi, сондай-ақ бiрiншi кезекте - халықтың әлеуметтiк осал топтары үшiн медициналық көмектiң жаңа ұйымдық нысандарын (мысалы, күндiзгi стационарлар, үйдегi стационарлар, оның iшiнде дәрi-дәрмекпен көмектесудiң ұтқыр нысандары) басым дамытуды қамтамасыз ету;
      әйелдердiң акушер-гинекологтармен, акушерлерiмен және балалардың бала дәрiгерлерiмен қамтамасыз етiлу нормативтерiн әзiрлеу;
      аналар өлiмiн азайту бойынша шаралар қолдану;
      туберкулезбен, қаны аздықпен және басқа да әлеуметтiк маңызы бар аурулармен күрес жүргiзу тиiмдiлiгiн арттыру;
      елордада өмiрлiк маңызы зор дәрілік заттардың айналымына мемлекеттiк бақылауды күшейту;
      омыраумен тамақтандырудың кеңейтiлген бағдарламаларын iске асыру, сондай-ақ тыныс жолдарының вирустық және iшек инфекцияларының, балалар тамағы рационындағы йод және темiр тапшылығының алдын алу және басқа да шаралар есебiнен сәбилер мен балалар өлiмiнiң алдын алуды қамтамасыз ету;
      бұқаралық ақпарат құралдарын пайдалана отырып, салауатты өмiр салтын насихаттауды күшейту;
      әсiресе жастар арасында адамның қорғаныш тапшылығының қоздырғышы - жұқтырылған қорғаныш тапшылығының белгiсiнiң алдын алу жөнiнде түсiндiру жұмысын жүргiзу;
      денсаулық сақтаудың мемлекеттiк емес секторын одан әрi дамыту жөнiнде шаралар қабылдау қажет.

$3. Халықтың бiлiм беру қызметтерiне қол жеткiзуi

      Халықтың бiлiм беру қызметтерiне қол жеткiзуiн жақсарту үшiн қажет:
      Қазақстан Республикасы Үкiметi белгiлеген кепiлдi мемлекеттiк нормативтiк желiге сәйкес жалпы бiлiм беру мектептерi, интернаттық мекемелер, мектепке дейiнгi және мектептен тыс бiлiм беру ұйымдары, бастауыш және орта кәсiптiк бiлiм беру оқу орындары желiсiн дамыту;
      балаларды мектепке кiдiрiссiз жеткiзудi қамтамасыз ету;
      бiлiммен қамтылмаған мектеп жасындағы балаларды анықтау және оларды мектепке қайтару үшiн жұртшылықтың кеңiнен тартылуын қамтамасыз ету;
      әлеуметтiк жағынан осал отбасыларының балалары үшiн мәдени-жаппай iс-шараларға баруына, киiм-кешек, оқу құралдарын алуға көмек мүмкiндiгiн беру, жалпыға бiрдей мiндеттi орта бiлiм беру қорларының қаражаты есебiнен жалпы бiлiм беретін мектептерде ыстық тамақ берілуін кеңейту;
      әлеуметтiк осал отбасыларының балаларына жергiлiктi бюджет есебiнен жазғы демалыс ұйымдастыру;
      мүмкiндiктерi шектелген балаларды оқытуға және тәрбиелеу бойынша жағдай жасау, арнайы түзетiлiм бiлiм беру ұйымдары желiсiн дамыту және бекiту бойынша жұмысын жүзеге асыру.

$4. Халықтың әлеуметтiк осал топтарына мемлекеттiк
әлеуметтiк көмек көрсету жүйесiн жетілдiру

      Халықты әлеуметтiк қорғаудың қазiргi жүйесiн талдау негiзiнде мынадай шаралар қолдану:
      нақты талдау негізінде мұқтаждықты, кіріс, мүлік деңгейін және мемлекеттiк атаулы әлеуметтiк көмек көрсетудiң басқа да өлшемдерiн бағалау әдiстерiн жетiлдiру;
      тұрғын үй көмегiн, бiр тұтас әлеуметтiк төлемдер механизмiн жетiлдiру;
      халықты әлеуметтiк қорғау саласында мекемелер желiсiн қызметiн жетiлдiру;
      еңбекке орнықты мүдденi қалыптастыру, өзi бiлiм алуды көтеру, еңбек үшiн оң себептердi өңдеуге жолданған танымал баспа басылымдарын, әдiстемелiк жәрдемақылары мен басқа көрнекiлiк материалдарын шығаруды қарастыру;
      қайырымдылық iс-шаралар жүйесiн жетiлдiру қажет.

14 тарау. Инфрақұрылымды дамыту
$1. Халықты тұрғын үймен және коммуналдық
қызметпен қамтамасыз етудi, тұтыну нарығына
қол жеткiзудi жақсарту жөнiндегi шаралар

      Халықты тұрғын үймен және коммуналдық қызметтермен қамтамасыз ету үшiн:
      тұрғын үйлердi және әлеуметтiк сала объектiлерiн қайта жаңарту және салу жобаларын әзiрлеу мен iске асыру кезiнде дене мүмкiндiктерi шектеулi азаматтар үшiн жағдайлар көздеу;
      бiлiм беру, денсаулық сақтау, әлеуметтiк қорғау ұйымдарының қызметкерлерiне муниципалдық тұрғын үй құрылысы бойынша шаралар қолдану;
      жалғыз басты зейнеткерлер, жұбайлар, мүгедектер үшiн әлеуметтiк үйлер құрылысы бойынша Москва қаласы үкiметi тәжірибесін қолдану мүмкiндiгiн қарау;
      табиғи монополиялар субъектiлерiнiң ұсынылатын қызметтерге бағалар мен тарифтер белгiлеуiнiң ашықтығы мен негiздiлiгiн қамтамасыз ететiн олардың қызметiне мониторинг жүргізу жүйесiн жетілдiру қажет;
      коммуналдық нарық құрылысы;
      үнемi жұмыс iстейтiн арзандатылған бағамен тауарларды сату-жәрмеңкесiн ұйымдастыру;
      қоғамдық тамақтану кәсiпорындарын халық үшiн қол жетiмдi және қымбат емес жүйесiн құру.

$2. Халықты сумен қамтамасыз етудi
жақсарту жөнiндегi шаралар

      Халықты сумен, соның iшiнде таза ауыз сумен қамтамасыз етудi жақсарту жөнiндегi шаралар:
      Көктал, Заречное, Мичурино, Комсомольский, Интернациональный, Железнодорожный Астана кенттерiн сумен жабдықтауды жақсарту бойынша;
      сапалы ауыз сумен қамтамасыз ету үшiн сумен жабдықтау объектiлерiн жөндеу және қайта жаңартуды жүргiзу;
      су шаруашылығы объектілерiн қайта жаңарту және пайдалануға бағытталған қаражатты мақсатты қолдануға бақылауды күшейту.

$3. Халықты жолмен, көлiкпен, байланыс қызметтерiмен қамтамасыз етудi жақсарту жөнiндегi шаралар

      Халықты жолмен, көлiкпен және байланыс қызметтерiмен қамтамасыз етудi жақсарту үшiн:
      денсаулық сақтау, бiлiм беру, мәдениет, спорт салаларының мемлекет кепілдіккe берген қызметтерiн алатын орындарға көлiкпен баруға тұрғындардың барынша аз уақыт жұмсауын қамтамасыз ететiн нормативтер әзiрлеу;
      қаланың тыныс-тiршiлiгiн қамтамасыз ету объектілерiн қолдауға, жергiлiктi маңызы бар автомобиль жолдарын қайта жаңартуға, инфрақұрылымды дамытудың әлеуметтiк маңызы бар жобаларын iске асыруға бағытталған жергiлiктi инвестициялық жобаларды басыңқы жобалар ретiнде айқындау;
      әлеуметтiк маңызды қала маршруттары, бiрақ шығындық қоғамдық көлiкпен қызмет көрсетуге мақсатты бағытталған қаржылық қаражат жергiлiктi бюджетте қаралған;
      пошта байланысы қызметтерiнiң ең төменгi жиынтығын айқындау және астананың шеткi кенттерi тұрғындарына сапалы берiлуiн қамтамасыз ету;
      телефон байланысы сапасының көтерiлуi мен нөмiрлер санының өсуi 500 бiрлiкке арттыру.

$4. Халықтың кедейлiгiне қолайсыз экологиялық факторлардың кедейлiкке әсер етуiн төмендету жөнiндегi шаралар

      Экологиялық жағдайды сауықтыру үшiн, халықтың денсаулығына қаупi бар экологиялық жағдай туралы анық және толық ақпаратты халықтың кең қол жеткiзуiн қамтамасыз ету және экологиялық мәселелер бойынша объективтi қоғамдық пiкiрiн қалыптастыру:
      меншiк түрiне тәуелсiз заңды және дербес тұлғалар - табиғатты пайдалану экологиялық талаптарын орындауға бақылауды қатаңдатсын;
      табиғи қорларды кешендi қолдану ғылыми-негiздi кестесiн пайдалану;
      табиғи қорлар мен қоршаған ортаға ұқыпты қарау қажеттiгi туралы түсiнiктеме жұмыстарын жүргiзу.

15 тарау. Халықтың кедейлiк деңгейiн төмендетуде қоғам институттарының қызметiнiң тиімділiгiн көтеру

$1. Кедейлiк деңгейiн төмендетуде жергiлiктi
атқарушы органдардың жөнiндегi қызметiн
жетiлдiру жөнiндегi шаралары

      Астанада кедейлiктi азайтуда мемлекеттiк басқарудың тиiмдiлiгiн арттыру үшiн мынадай шаралар қарастырылған:
      Еңбек және халықты әлеуметтiк қорғау туралы заңнамалардың сақталуын бақылауға Қазақстан Республикасы Еңбек және халықты әлеуметтiк қорғау министрлiгiнiң Астана қаласы бойынша Департаментi тарапынан бақылау күшейтiлсiн;
      кәсiпкерлiк және басқа қызметтерден кiрiстердiң есептелуi жөнiнде заңнамалық базаның болмауына байланысты жасырын кiрiстер анықталуы бойынша салық органдары тарапынан көмекпен қамтамасыз ету;
      тұрмысы төмен азаматтарды қолдау жөнiндегi Астана қалалық аймақтық қордың шағын несиелендiруiмен аз қамтылған азаматтарды қамтуды кеңейту мақсатында өзi жұмыспен қамтуға қабiлеттi аз қамтылған азаматтарды шағын несиелер беру учаскелiк комиссиялар мүшелерiнiң пiкiрiн есепке алу;
      аумақта әлеуметтiк саясат бағыттарын дұрыс анықтауға мүмкiндiк туғызатын үнемi кедейлiк мониторинг қажет және болашаққа материалдық қаражатты есепке алу;
      шешiм қабылдау процесiнде YEҚ және кедей халықты жұмылдыру жолымен экономикалық өсiм мен әлеуметтiк әдiлдiк үшін астанада әлеуметтiк серiктестiк механизмiн жетiлдiру;
      кәсiптiк мектеп, колледждер, мектептер басшылары мен мұғалiмдерiн caуықтыру үшiн қаражат бөлу бойынша шаралар қолдану;
      медициналық және зейнеткерлiк қамтамасыз ету әлеуметтiк қауiп ең төменгi стандарттарын қамтамасыз ету мақсатында мiндеттi әлеуметтiк сақтандыруға ауысу жағдайын қамтамасыз ету;
      базалық бiлiм беру қызметтерi, алғашқы медициналық көмек көрсетуге жолданған қаражатты мақсатты жұмсауға бақылауды күшейту;
      қоғамдық бiрлестiктердi жұмылдырумен кедейлiк төмендету мәселесi бойынша үнемi жұмыс iстейтiн кеңес беру - жиналыс комиссиясын құру;
      әлеуметтiк көмек түрлерi белгiленген заңнамаларына халықтың тең қол жеткiзулiгiн қамтамасыз ету;
      мемлекет, YEҰ және жеке құрылымдар тарапынан халықтың әлеуметтiк осал топтарын әлеуметтiк қолдаудың қазiргi нысандары туралы ақпарат тарату жөнiнде белсендi ақпараттық-насихат жұмысын жүргiзу қажет.

$2. Кедейлiк деңгейiн төмендетуде үкiметтiк емес
ұйымдар мен кәсiп одақтар қызметi жөнiндегi шаралар

      Үкiметтiк емес ұйымдар мен кәсiби одақтардың кедейлiк деңгейiн төмендету жөнiндегi қызметiн жетiлдiру мақсатында:
      мұқтаж адамдардың нақты санының негiзiнде кедейлердi қолдауға бюджеттiк қажеттiлiктердi қалыптастыру кезiнде YEҰ-ың қатысуын қамтамасыз ету;
      елордада кедейлiктi төмендету мәселесiн шешуде мемлекеттiк әлеуметтiк тапсырыс төңiрегiнде гранттар жүйесi арқылы әлеуметтiк-мағыналы жобаларды iске асыруда YEҰ жұмылдыру;
      "Мемлекеттiк атаулы әлеуметтiк көмек туралы" Қазақстан Республикасының Заңына сәйкес аймақтың әкiмдерi құрған учаскелiк комиссиялар құрамына кәсiподақтар мен YEҰ өкiлдерiн мiндеттi енгiзу;
      кедейлiктi төмендету мәселелерi бойынша нормативтiк құқықтық актiлер әзiрлеу бойынша жұмыс топтарына қоғамдық бiрлестiктер өкілдерi жұмылдырылсын;
      бұқаралық ақпарат құралдарының қолдануымен жұмысшылардың еңбек құқықтары және кәсiподақтар рөлi бойынша пiкiр айырбастауды ұйымдастыру;
      "Әлеуметтiк әрiптестiк туралы" Қазақстан Республикасы Заңының орындалуына бақылауды күшейту, кедейлiктi еңсеру тетiктерiнiң бiрi ретiнде әлеуметтiк әрiптестiктердiң үш жақты кoмиссияларын пайдалану.

$3. Кедейлiктi төмендету жеке меншiк секторларының
қызметiн жетiлдiру жөнiндегi шаралары

      Жеке сектордың республикада кедейлiк деңгейiн төмендетудегi қызметiн жақсарту үшiн:
      инвестор жұмыс iстейтiн аймақта әлеуметтiк жауапкершiлiктi неғұрлым айқын бөлу үшiн орталық, жергiлiктi өкiмет органдары мен iрi инвесторлар арасында келiсiм-шарттар жасасу кезiнде қоғамдық тыңдаулар өткiзу;
      жұмыс 6ерушiлердi жұмыс орындарын, соның iшiнде халықтың әлеуметтiк осал топтары үшiн жұмыс орындарын құруға ынталандыру мүмкiндiктерiне талдау жасау;
      кәсiптiк даярлау және қайта даярлау курстарын ұйымдастыру кезiнде мамандарға қажеттiлiктi айқындауға жұмыс берушiлердi тарту;
      халықтың әлеуметтiк осал топтары үшiн тиiмдi жобаларды қаржыландыру үшiн iрi компаниялардың несие (шағын несие) беруi арқылы олардың әлеуетiн пайдалану;
      халықтың әлеуметтiк осал топтарына қайырымдылық iс-шаралары нысанында әлеуметтiк көмек жүйесiн дамыту қажет.

$4. Шешiм үрдiсiнде халықтың әлеуметтiк осал
топтарын тарту жөнiндегi шаралар

      Халықтың әлеуметтiк осал топтарын шешiмдер қабылдау процесiне тарту мақсатында қажет:
      жергiлiктi мәнi бар маңызды проблемаларды шешу кезiнде халықтың әлеуметтiк осал топтарының мүддесiн ұсынатын, YEҰ, қоғамдық бiрлестiктермен кеңес берудi өткiзудi дағдыға айналдыру;
      қаланы дамытудың басым бағыттарын айқындау, сондай-ақ көрсетiлген көмектiң мониторингiн ұйымдастыру және тиiмдiлiгiн бағалау кезiнде халықтың әлеуметтiк осал топтарының, YEҰ, қоғамдық бiрлестiктердiң пiкiрлерiн ескеру қажет.

6 БӨЛIМ. ҚАЖЕТТI РЕСУРСТАР МЕН
ҚАРЖЫЛАНДЫРУ КӨЗДЕРI

      Бағдарлама кешендi сипатта, сондықтан 2003-2005 жылдары Астана қаласында кедейлiктi төмендетуге бағытталған негiзгi қаражат экономиканың тиiстi салаларында кедейлiктi азайту мәселелерiн шeшетiн қолданыстағы және әзiрленетiн мемлекеттiк және салалық бағдарламалар шеңберiнде көзделетiн болады.
      2003-2005 жылдарға Астана қаласы кедейлiктi төмендету бағдарламасы бойынша iс-шараларды iске асыруға талап етiлген қаражат көлемi сәйкес жылға қалалық бюджет жобасын қалыптастырғанда анықталады. Негiзге астананың әлеуметтiк-экономикалық даму көрсеткiшi қолданылады.
      Аталған бағдарламаның қаржыландыру көздерi жергiлiктi бюджет, кәсiпорындар, ұйымдар, кәсiпкерлердiң өз қаражаттары, eкіншi деңгейлi банктер қаражаты, Астана қаласының Тұрмысы төмен азаматтарды қолдау жөнiндегi Астана қалалық аймақтық қор қаражаты болып табылады.
      Бұдан басқа, атап айтқанда халықтың денсаулық сақтау, бiлiм беру, сумен жабдықтау, көлiк және коммуникация қызметтерiне қол жетiмдiлiгi жақсарады, жайсыз экологиялық факторлардың әсерi төмендейдi.

7 БӨЛIМ. БАҒДАРЛАМАНЫ IСКЕ АСЫРУДАН
КҮТIЛЕТIН НӘТИЖЕЛЕР

      Бағдарламаның iске асырылуы және онда көзделген барлық шаралардың қолданылуы қала халқының өмiр деңгейiн көтеруге мүмкiндiк туғызады және оның одан әрi өсуi үшiн алғы шарттар жасауға ықпал етуге тиiс.
      Есептiк мәлiметтер бойынша болжанған:
      жұмыссыздық деңгейiн 2002 жылы 8,7%-дан 2005 жылы 3,0%-ға дейiн азайту;
      кедейлiк деңгейiн төмендету 2005 жылға 2002 жылмен салыстырғанда төрттен бiр;
      қоғамдық жұмыстарға 2005 жылы 1900 жұмыссыздар жұмылдыру;
      шағын бизнес саласында iстейтiндер үлесiн 23,3%-дан 27,0%-ға көбейту;
      5-6 жастағы балаларды мектеп алдындағы дайындықпен қамтамасыз ету;
      туберкулезден адам өлiмiнiң көрсеткiшi 100 мың адамға 33,6%-дан 32,0% дейiн төмендету;
      нормативтерге сәйкес денсаулық сақтау саласы мекемелерiнде жалпы бiлiм беру мектептерiн, мектепке дейiнгi мекемелер жүйесiн кеңейту;
      муниципалдық нарықтарды ашуды қамтамасыз ету, қоғамдық тамақтану кәсiпорындарының халық үшiн қол жетiмдiлiгі мен қымбат емес желiлерiн құру;
      қолайлы емес экологиялық факторлар әсерiн төмендету жөнiнде елордада шараларды жандандыру экологиялық жағдайын сауықтыру мақсатында.
      Инфрақұрылымды дамыту, дамыған астаналық ортаны қалыптастыру халықтың денсаулық сақтау бiлiм беру сумен жабдықтау, көлiк және коммуникациясы қызметтеріне қол жетімдiлiгiн жеткiлiктi деңгейде қамтамасыз ету.

2003-2005 жылдары
Астана қаласында кедейлiктi
төмендету бойынша
бағдарламаға 1 қосымша

N 1 кесте

___________________________________________________________________
N |     Көрсеткіштер                 | 2000 жыл|2001 жыл |2002 жыл
___________________________________________________________________
1. Күн көріс минимумының орта көлемі     4055      4635     4777
2. Еңбек ақының орта көлемі             17901     22728    27396
3. Зейнетақының орта көлемі              4507      5394     6260
___________________________________________________________________

2003-2005 жылдары
Астана қаласында кедейлiктi
төмендету бойынша
бағдарламаға 2 қосымша

N 2 кесте

___________________________________________________________________
Көрсеткіштер |   Өмір деңгейі көрсеткіштерінің сипаттамасы
___________________________________________________________________
Кiрiстер      2002 жылы елордада жан басына орташа күн көрiс
              минимумы 2000 жылмен салыстырғанда 15% өстi және 4777
              теңгенi құрады.
              2002 жылы атаулы ақшалай табыстар 173669 теңге, ол
              республика бойынша орташа 1,9 рет жоғары.
              2001 жылмен салыстырғанда атаулы ақшалай табыстар
              19,5% құрады, ал шынайы ақшалай табыстары сәйкес
              12,8% өстi.
              2002 жылы орта айлық атаулы еңбек ақы 27577 теңгенi
              құрады және 2000 жылмен салыстырғанда 36,2% (17590)
              өстi.
              Бюджеттiк сала қызметкерлерiнiң еңбек ақысы (бiлiм
              беру, денсаулық сақтау және әлеуметтiк қамсыздандыру)
              2002 жылы орта қалалық деңгейде 2 есе төмен, бiрақ
              орташа жылдық күн көрiс минимумынан 3 есе жоғары.
              Ең жоғары төленетiн жұмысшылар қаржылық салада жұмыс
              iстейдi, олардың еңбек ақысы орта қалалық деңгейдегi
              еңбек төлемiнен 1,9 есе және денсаулық сақтау мен
              әлеуметтiк қызмет жұмысшыларына төлем деңгейi 4,2 есе
              жоғары.
Халықты       Халықтың жалпы санының шамамен 70% халықтың еңбекке
жұмыспен      жарамды жасты құрайды. Халықтың экономикалық белсендi
қамту         деңгейi - 63,8% құрайды.
              2000 жылдан 2002 жылға дейiн 22473 адам жұмыссыз
              ретiнде тiркелген. 2000 жылдың аяғында жалпы
              жұмыссыздық деңгейi 12,5% 2002 жылы 8,7% төмендедi.
              2002 жыл аяғына экономикалық белсендi халқына
              жұмыссыздардың тiркелу үлесi 1,1% құрады.
Демографиялық 2003 жылғы 1 қаңтарға Астана қаласы саны 502,5 мың
жағдай        адамды құрады. Халықтың едәуiр өсуi қала шекарасының
              өзгеруi, елiмiздiң басқа аймақтарынан қарқынды
              көшiп-қонудың көбеюiне негiзделген. Негiзiнен бұл
              Республиканың ауылдық аймақтарынан әлеуметтік шарасыз
              көшiп-қону.
              2002 жыл ағымында халықтың нақты өсуi 2103 адамды
              құрады.
              2002 жылы 5513 туылғандар тiркелдi. 2002 жылы
              халықтың 1000 адамға туылғандар саны 11,2 қарсы 2001
              жылы 10,4 құрады.
Зейнетақылық Елордада 2002 жылға зейнетақының орташа айлық көлемi
саясат        6262 теңгенi құрады, республикада белгiленген ең
              төменгi зейнетақы 4336 теңге.
              2003 жылдың 1 қаңтарынан ең төменгi зейнетақы көлемi
              (белгiленген жұмыс iстеген өтiлiнде) 5000 теңге.
              Астана қаласы халқының жалпы санының 6,4 пайызы
              зейнеткерлердi құрайды.
___________________________________________________________________

2003-2005 жылдары
Астана қаласында кедейлiктi
төмендету бойынша
бағдарламаға 3 қосымша

N 3 кесте

___________________________________________________________________
N |         Көрсеткіштер                     |2001 жыл |2002 жыл
   |                                          | теңге   | теңге
___________________________________________________________________
1. Қазақстан Республикасы Заңымен               3484      4181
    еңбек ақы ең төменгi көлемi
2. Қазақстан Республикасы Заңымен               4000      4336
    зейнетақы ең төменгi көлемi
3. Астана қаласында күн көрiс ең                4635      4777
    төменгi орташа жылдық көлемi
4. Кедейлiк деңгейiнiң орташа жылдық            1718      1885
    көлемi
5. Еңбек ақы орташа айлық көлемi               22958     27577
6. Жасы бойынша зейнетақының орташа             5059      6260
    айлық көлемi
7. Мемлекеттiк жәрдемақының орташа              3723      3939
    айлық көлемi
8. Арнайы мемлекеттiк жәрдемақының              1070      1007
    орташа айлық көлемi
___________________________________________________________________

2003-2005 жылдары
Астана қаласында кедейлiктi
төмендету бойынша
бағдарламаға 4 қосымша

N 4 кесте

___________________________________________________________________
N |      Көрсеткіштер                 |2000 |2001 | 2002 | 2003
   |                                   |жыл | жыл | жыл | жыл
___________________________________________________________________
1. Күн көріс минимумының орта көлемі    725    775   823     872
2. Еңбек ақының орта көлемі             2680 3484 4181    5000
3. Зейнетақының орта көлемі             3500 4000 4336    5000
___________________________________________________________________

2003-2005 жылдары
Астана қаласында кедейлiктi
төмендету бойынша
бағдарламаға 5 қосымша

N 5 кесте

___________________________________________________________________
N |           Көрсеткіштер
___________________________________________________________________
1. Құқық қорғаушылар                                    13
2. Ғылым, мәдениет, бұқаралық ақпарат құралдары          2
3. Жастар                                               24
4. Экология                                              2
5. Денсаулық сақтау                                      3
6. Бiлiм беру                                            3
7. Yкiметтiк емес ұйымдар дамыту                         6
8. Қоғамның әлеумқорғалмаған қатарына көмек             30
9. Гендерлiк сұрақтар                                   14
10. Жанжал тану                                           1
11. Әлеуметтiк-экономикалық реформаларды                  4
     құқықтық қамтамасыз ету
___________________________________________________________________

2003-2005 жылдары
Астана қаласында кедейлiктi
төмендету бойынша
бағдарламаға 6 қосымша

N 6 кесте

___________________________________________________________________
N |     Көрсеткіштер                   |2002 |2003 |2004 | 2005
   |                                    | жыл | жыл | жыл | жыл
   |                                    |__________________________
   |                                    | Дерек| Баға | болжам
___________________________________________________________________
1. Жылдың соңына кедейлiк              15,4    12,3   9,9    7,9
     шегiнен төмен тұратын
     адамдар саны (мың адам)*
2. Жұмыссыздық деңгейi (%)              8,7     5,4   4,1    3,0
3. Экономикалық белсендi               23,3      25    26     27
     халыққа шағын кәсiпкерлiк
     саласында жұмыс iстейтiндер
     үлесi (%)
4. Кәсiптiк оқуға, қайта оқуға          990     850   850    850
     және бiлiктiлiк көтеруге
     жолданған жұмыссыздар саны
5. қоғамдық жұмыстарға                 1753    1800 1900   1900
     қатысқан жұмыссыздар саны
     (адам)
6. Ауыз суға қолы жететiн халық         100     100   100    100
     саны (%)
7. Атаулы әлеуметтiк көмек             2865    2500 2400   2300
     алушылар саны
8. 5-6 жастағы балаларды мектеп          62      80   100    100
     алдындағы дайындықпен
     қамту деңгейi (%)
9. Туберкулезден өлiм 100 мың          33,6    33,0 32,4   32,0
     адамға
10. Туберкулезбен ауратындар 100       162,0   168,1 170,2 171,0
     мың адамға
11. 1 мың тiрi туғандардың              16,8    17,1 17,3   17,5
     сәбилiк шетiнеу
12. Аналардың өлімі                     17,6    17,5 17,0   17,0
13. Халықтың алдындағы өмiрiнiң
     орташа ұзақтығы***
     Жас саны                            66,4    66,6 67,0   67,4
     Оның iшiнде:
     ерлер                               60,3    60,6 61,3   62,0
     әйелдер                             72,1    72,2 72,3   72,5
___________________________________________________________________

       * қала халқының жалпы саны есебімен есептік мәліметтер
       ** статистикалық есеп негізінде есептік мәліметтер
       *** республика бойынша мәліметтер

2003-2005 жылдары
Астана қаласында кедейлiктi
төмендету бойынша
бағдарламаға 7 қосымша

N 7 кесте

___________________________________________________________________
   |                                   |           жыл
   |                                   |___________________________
N |        Көрсеткіш                  | 2003 | 2004 | 2005 | 2006
   |                                   | жыл | жыл | жыл | жыл
   |                                   |__________________________
   |                                   | Баға |     болжам
___________________________________________________________________
1.   Жұмысқа орналастырылғандар саны    3320   3344    3200 3100
      (адам)
2.   Жалпы жұмыссыздық деңгейі           5,4    4,1    3,0    2,4
      (%)
3.   Тіркелген жұмыссыздар үлесі (%)     1,1    1,0    1,0    1,0
___________________________________________________________________

2003-2005 жылдары
Астана қаласында кедейлiктi
төмендету бойынша
бағдарламаға 8 қосымша

N 8 кесте

8 БӨЛІМ. 2003-2005 ЖЫЛДАРҒА АСТАНА ҚАЛАСЫНДА КЕДЕЙЛІКТІ ТӨМЕНДЕТУ БОЙЫНША БАҒДАРЛАМАНЫ ІСКЕ АСЫРУ ЖӨНІНДЕ
ІС-ШАРАЛАР ЖОСПАРЫ

____________________________________________________________________
   |                  |        |                 | Іске |Болжанған
N№|   Іс-шаралар     |Аяқталу |   Орындалуына   | асыру | шығындар
   |                  |нысаны |      жауапты    |мерзімі|Қаржылан.
   |                  |        |                 |(орын. | дыру
   |                  |        |                 | далу) | көздері
____________________________________________________________________
1         2              3             4           5        6
____________________________________________________________________
        1. ХАЛЫҚТЫҢ ӘЛЕУМЕТТІК-ОСАЛ ТОПТАРЫНДА КЕДЕЙЛІКТІ
                       АЗАЙТУ БОЙЫНША ШАРАЛАР
____________________________________________________________________
1. Астана мәртебесі    Ақпарат Еңбек, халықты   Үнемі   Көзделген
    есебімен белгілі    немесе   жұмыспен қамту           қаражат
    тұратын орны жоқ    іс-      және әлеуметтік          шегінде
    адамдарды әлеумет. шаралар қорғау
    тік бейімдеу                 департаменті
    орталығы жұмысын             Ішкі істер бас
    жетілдіру                    басқармасы

2. Жалғыз басты        Ақпарат Ақпарат және      Жыл    Қаржылан.
    қариялар мен                 қоғамдық келісім сайын   дыру талап
    мүгедектерді күту            басқармасы,              етілмейді
    бойынша үкіметтік            Әлеуметтік
    емес және ұйым.              Технологиялар
    дарды жұмылдыру              мен Даму Агент.
                                 тігі (келісім
                                 бойынша), Еңбек,
                                 халықты жұмыспен
                                 қамту және әлеу.
                                 меттік қорғау
                                 департаменті

3. 2003-2005 жыл.      Ақпарат ҚР Еңбек және    Жарты   Көзделген
    дарға мүгедек.              халықты әлеумет. жыл    қаражат
    терге сауықтыру              тік қорғау       бойынша шегінде
    аймақтық бағдар.             министрлігінің
    ламаларын орындау            Астана қаласы
    бойынша іс-шара.             бойынша
    лар жоспарын іске            департаменті
    асыру

4. Мектеп және басқа   Ақпарат Білім, Ішкі       Жыл    Қаржылан.
    білім беру ұйым.             саясат, Еңбек,   сайын   дыру талап
    дарының түлектерін           халықты жұмыспен         етілмейді
    жұмысқа орналас.             қамту және әлеу.
    тыру және әлеумет.           меттік қорғау
    тік бейімдеу                 департаменттері
    мониторингін
    қамтамасыз ету
____________________________________________________________________
   2. ҚАЛАДА ХАЛЫҚТЫҢ КЕДЕЙЛІК ДЕҢГЕЙІН АЗАЙТУ БОЙЫНША ШАРАЛАР
____________________________________________________________________
2.1. Кедейлікті азайту және экономикалық өсуін қамтамасыз ету
____________________________________________________________________
5. Астана инновация    Ақпарат Экономика және    Жыл    Көзделген
    Бизнес-инкубаторы            шағын кәсіпкер. сайын   қаражат
    және Шағын бизнесті          лікті дамыту             шегінде
    дамыту орталығы              департаменті,
    қызметінің саласын           Шағын бизнесті
    кеңейту жолымен              қолдау орталығы
    несиелік ресурс.             МҚК
    тарға қол жеткізу
    және лизингтік
    қатынастар негі.
    зінде тауар өндіру.
    шілерді материалды-
    техникалық қамтама.
    сыз ету жүйесін
    құру, шағын және
    орта бизнесті
    материалдық-техни.
    калық нығайту
    бойынша жұмысты
    жандандыру
____________________________________________________________________
     2.2. Жұмыспен қамтуды көтеру және жұмыссыздықты азайту
____________________________________________________________________
6. Халықты жұмыспен    Ақпарат Еңбек, халықты   Жарты   Көзделген
    қамту аймақтық               жұмыспен қамту   жылдық қаражат
    бағдарламасын                және әлеуметтік бойынша шегінде
    іске асыру                   қорғау департа.
                                 менті

7. Вакансиялар         Іс-      Еңбек, халықты   Жарты   Көзделген
    жәрмеңкесін,        шаралар жұмыспен қамту   жылдық қаражат
    мини-жәрмеңкелер             және әлеуметтік бойынша шегінде
    және аукциондар              қорғау
    өткізу тәжірибе.             департаменті,
    сін іске асыру               Сарыарқа және
                                 Алматы аудан.
                                 дары әкімдері

8. Азаматтарға         Ақпарат Еңбек, халықты   Жарты   Қаржылан.
    жұмысқа орна.                жұмыспен қамту   жылдық дыру талап
    ластыруда көмек              және әлеуметтік бойынша етілмейді
    көрсету                      қорғау
                                 департаменті

9. Халықтың мақсатты   Әкімдік Еңбек, халықты   Жарты
    топтарын жұмыспен   қаулысы жұмыспен қамту   жылдық
    қамтуға көмекті     (жоба)   және әлеуметтік бойынша
    қамтамасыз ету               қорғау
                                 департаменті,
                                 Сарыарқа және
                                 Алматы аудандары
                                 әкімдері

10. Жұмыссыздар мен     Мәлімет Еңбек, халықты   Үнемі   Қаржылан.
    вакансиялар есебі   базасы   жұмыспен қамту           дыру талап
    ақпараттық база.             және әлеуметтік          етілмейді
    сын жетілдіру                қорғау
                                 департаменті
____________________________________________________________________
                     2.3. Шағын бизнесті дамыту
____________________________________________________________________
11. 2003-2005 жылдар.   Ақпарат Экономика және   Жарты   Көзделген
    ға Астана                    шағын бизнесті   жылдық қаражат
    қаласында шағын              дамыту           бойынша шегінде
    кәсіпкерлікті                департаменті
    қолдау және
    дамыту бағдарла.
    масын іске
    асыруды қамтамасыз
    етсін

12. Кәсіпкерлік қызмет Ақпарат Экономика және    Жыл    Өз қаража.
    негізінде оқыту              шағын бизнесті   сайын   ты есебі.
    жергілікті атқарушы          дамыту                   нен
    органдар мен                 департаменті,
    ұйымдар тарапынан            Алматы және
    қолдауды қамтамасыз          Сарыарқа аудан.
    ету, шағын бизнесте          дарының әкім.
    халықтың әлеумет.            дері, Шағын
    тік-осал топтарының          бизнесті қолдау
    қол жетімділігін             орталығы МҚК
    қамтамсыз ету

13. Шағын бизнес        Ведом.   Коммуналдық       Жыл    Өз қаража.
    субъектілеріне      ства     меншік басқар.   сайын   ты есебі.
    өндірістік пайдала. аралық   масы ММ,                 нен
    нылмайтын үй-жай.   комис.   Коммуналдық
    ларды өндіріс       сиялар   меншік қоры
    мақсаттарына        шешім.   МКК, Экономика
    пайдалану шартымен дері     және шағын
    оларды кейіннен              бизнесті
    меншікке берумен             дамыту
    шағын бизнес                 департаменті
    субъектілеріне
    жалға немесе
    сенімгерлік
    басқаруға беру
    арқылы шағын
    кәсіпкерлікті
    дамытуды
    жандандыру

14. Шағын кәсіпкер.     Ақпарат Экономика және    Жыл    Көзделген
    лік саласына                 шағын бизнесті   сайын   қаражат
    несиелік ресурс.             дамыту                   шегінде
    тарды тарту                  департаменті,
    жөніндегі жұмысты            Тұрмысы төмен
    жалғастыру және              азаматтарды
    жемісті несиелен.            қолдау жөнін.
    діру тәжірибесін             дегі Астана
    белсенді насихаттау          қалалық аймақ.
                                 тық қоры
____________________________________________________________________
           2.4. Қоғамдық жұмыстар тиімділігін көтеру
____________________________________________________________________
15. Экономикалық,       Әкімдік Еңбек, халықты   Жарты   Көзделген
    экологиялық және    қаулысы жұмыспен қамту   жылдық қаражат
    әлеуметтік мақсатқа (жоба)   және әлеуметтік бойынша шегінде
    сәйкестігін қарап            қорғау
    жұмыссыздар үшін             департаменті,
    қоғамдық жұмыстарды          Алматы және
    ұйымдастыру         Ақпарат Сарыарқа аудан.
                                 дарының әкімдері

16. Халықтың мақсатты   Ақпарат Еңбек, халықты   Жарты   Қаржылан.
    топтарына азамат.            жұмыспен қамту   жылдық дыру талап
    тар үшін қоғамдық            және әлеуметтік бойынша етілмейді
    жұмыстарға жолдама           қорғау
    мен тізілім,                 департаменті
    құрылымын кеңейту            Алматы және
                                 Сарыарқа,
                                 аудандарының
                                 әкімдері
____________________________________________________________________
      2.5. Кәсіби даярлауды және қайта даярлауды жақсарту
____________________________________________________________________
17. Еңбек рыногы        Ақпарат Еңбек, халықты    Жарты Көзделген
    тұтынушылығы                 жұмыспен қамту     жыл   қаражат
    есебімен жұмыс.              және халықты     бойынша шегінде
    сыздарды кәсіби              әлеуметтік
    даярлау, білік.              қорғау, Білім
    тілігін көтеру               департаменттері
    және қайта
    даярлауды
    ұйымдастыруды
    қамтамасыз ету

18. Жұмыссыздарды       Оқу      Білім,            Жыл    Қаржылан.
    еңбек құқығы,       бағдар. Экономика және   сайын   дыру талап
    шаруашылық          ламасы   шағын бизнесті           етілмейді
    рынокты жүргі.               дамыту,
    зуді оқытудың                Еңбек, халықты
    тиімді нысандары   Талдау    жұмыспен қамту
    мен әдістерін      және      және әлеуметтік
    қолдану            ұсыныс    қорғау
                                 департаменттері

19. Мамандықтар         Ұсыныс   Еңбек, халықты   Үнемі   Қаржылан.
    бойынша жұмыс                жұмыспен қамту           дыру талап
    күшінің еңбек                және әлеуметтік          етілмейді
    рыногында қажет.             қорғау
    тілігі мониторингін          департаменті
    өткізу (мамандықтар
    бойынша)
___________________________________________________________________
3. ХАЛЫҚТЫҢ БАЗАЛЫҚ БІЛІМ АЛУҒА, АЛҒАШҚЫ МЕДИЦИНАЛЫҚ КӨМЕККЕ
     ҚОЛ ЖЕТІМДІЛІГІН АРТТЫРУ, МЕМЛЕКЕТТІК ӘЛЕУМЕТТІК КӨМЕК
                   КӨРСЕТУДІҢ АТАУЛЫЛЫҒЫН КҮШЕЙТУ
___________________________________________________________________
    3.1. Кедейлікке демографиялық және көші-қон факторларының
                        әсерін бәсеңдету
___________________________________________________________________
20. Астана қаласының    Ақпарат Көші-қон және    Жарты   Көзделген
    2005 жылға дейінгі           демография       жылдық қаражат
    демографиялық                басқармасы,      бойынша шегінде
    және көші-қон                Ішкі істер
    дамыту аймақтық              бас басқармасы
    бағдарламасы
    бойынша іс-шара.
    ларды іске асыру

21. Көшіп келу квотасы Ақпарат Астана көші-қон Жарты   Сәйкес
    бойынша қоныстан.            және демография жылдық бағдарла.
    ған оралмандарды             басқармасы,      бойынша мадағы
    қабылдау, жайғас.            Ішкі істер бас           көзделген
    тыру, жұмысқа                басқармасы,              қаражат
    орналастыру тұрғын           Еңбек, халықты           шегінде
    үймен қамтамасыз             жұмыспен қамту
    ету және әлеумет.            және әлеуметтік
    тік көмек көрсету            қорғау, Тұрғын
                                 үй департамент.
                                 тері

22. Аналардың репро.             Денсаулық         Жыл    Көзделген
    дуктивтік денсау.            сақтау           сайын   қаражат
    лықты нығайтуға              департаменті             шегінде
    жолданған іс-
    шараларды іске
    асыруды мүмкіндік
    беру
___________________________________________________________________
    3.2. Халықтың денсаулық сақтау қызметтеріне қол жетімділігін
                      жақсарту жөніндегі шаралар
___________________________________________________________________
23. Халыққа тегін       Ақпарат Денсаулық сақтау Үнемі   Көзделген
    медициналық көмек            департаменті             қаражат
    кепілді көлемін                                       шегінде
    орындауды
    қамтамасыз ету

24. Аурудың алдын                Денсаулық сақтау         Көзделген
    алуына бағытталған           департаменті,            қаражат
    алғашқы медико-              Тұрмысы төмен            шегінде
    санитарлық көмекті           азаматтарды
    басымды дамытуын,            қолдау жөніндегі
    сондай-ақ медици.            Астана қалалық
    налық көмектің               аймақтық қоры,
    жаңа ұйымдастыру             Еңбек, халықты
    үлгілерін, оның              жұмыспен қамту
    ішінде халықтың              және әлеуметтік
    әлеуметтік-осал              қорғау
    топтарына дәрі-              департаменті,
    дәрмекпен                    Фармацевтикалық
    қамтамасыз ету               бақылау
                                 басқармасы

25. Аналар мен балалар Ақпарат Денсаулық сақтау Жарты   Көзделген
    өлімін азайту                департаменті,     жыл    қаражат
    жөнінде шаралар              Әкімдегі Отбасы бойынша шегінде
    қабылдау                     және әйелдер
                                 істері жөніндегі
                                 комиссия

26. Туберкулезбен,      Іс-     Денсаулық сақтау   Жыл    Көзделген
    анемиямен және де   шаралар департаменті      сайын   қаражат
    ауруларға қарсы                                       шегінде
    күрестің тиімді.
    лігін арттыру

27. Бала тамағы         Алдын    Денсаулық сақтау   Үнемі Көзделген
    құрамындағы йод     алу іс- Санитарлық-              қаражат
    және темір          шаралары эпидемиология.           шегінде
    тапшылығын                   лық бақылау,
    алдын алу                    Білім
                                 департаменттері

28. Бұқаралық            Ақпарат Ақпарат және     Үнемі   Қаржылан.
    ақпарат құрал.               қоғамдық келісім         дыру талап
    дарын қолданумен             басқармасы,              етілмейді
    салауатты өмір               Денсаулық сақтау
    салтын насихат.              департаменті
    тауды күшейту

29. Жастар арасында     Ақпарат Ақпарат және      Жыл    Қаржылан.
    АҚТҚ/ЖҚТБ-ның                қоғамдық келісім сайын   дыру талап
    алдын алу жөніндегі          басқармасы,              етілмейді
    түсіндіру жұмыста.           Денсаулық сақтау
    рын жүргізу                  департаменті,
                                 Астана қаласы
                                 ЖҚТБ-мен күрес
                                 және алдын алу
                                 жөніндегі орталық
                                 мемлекеттік
                                 мекемесі, Білім
                                 департаменті,
                                 Ішкі істер бас
                                 басқармасы

30. Мемлекеттік емес    Ақпарат Денсаулық сақтау, Үнемі Көзделген
    денсаулық сақтау             Экономика және           қаражат
    секторын әрі                 шағын кәсіпкер.          шегінде
    қарай дамыту                 лікті дамыту
    жөнінде шаралар              департаменттері
    қабылдау
___________________________________________________________________
        3.3. Халықтың білім алуға қол жетімділігін жақсарту
                        жөніндегі шаралар
___________________________________________________________________
31. Қазақстан           Бюджет. Білім,            Жыл    Көзделген
    Республикасы        тік      Даму бағдарлама. сайын   қаражат
    Үкіметімен          бағдар. сының әкімшілдік         шегінде
    белгіленген         лама.    бойынша департа.
    кепілді мемлекет.   лар      менттері, Алматы
    тік нормативтік              және Сарыарқа
    жүйеге сәйкес                аудандары
    жалпы білім                  әкімгері
    беру мектептері,
    интернаттық
    мекемелер,
    мектепке дейінгі
    және мектептен
    тыс білім беру
    ұйымдары, орта
    және бастауыш
    білім беру оқу
    орындары жүйесін
    жеткізу

32. Астана шеткі        Іс-      Білім, Көлік     Үнемі   Көзделген
    аудандарынан        шаралар және байланыс            қаражат
    балаларды мектепке           департаменттері          шегінде
    кідіріссіз
    жеткізуді және
    оларды сабақтан
    кейін үйлеріне
    таратуды
    қамтамасыз ету

33. Жалпыға бірдей               Білім, Қаржы     Жарты   Көзделген
    білім қорына                 департаменттері жылдық қаражат
    бюджеттік қаражатты                           бойынша шегінде
    уақытылы және толық
    аударуды қамтамасыз
    ету, қаражаттың
    жұмсалу тиімділігін
    арттыру және оған
    бақылауды күшейту

34. Біліктілік еңбек    Ақпарат Білім             Жыл    Көзделген
    жұмысшыларын                 департаменті     сайын   қаражат
    дайындау бойынша                                      шегінде
    колледждер мен
    кәсіби мектептер
    (лицейлер) желісін
    кеңейту бойынша
    шаралар қолдану

35. Бастауыш және       Ақпарат Білім департа.    Жыл    Көзделген
    кәсіптік білім               менті            сайын   қаражат
    беру мемлекеттік                                      шегінде
    мекемелер материал.
    дық-техникалық
    базасын сақтау
    және дамытуды
    қамтамасыз ету

36. Жалпыға бірдей      Ақпарат Білім департа.   Үнемі   Көзделген
    білім қоры                   менті                    қаражат
    есебінен тұрмысы                                      шегінде
    төмен отбасылардан
    оқушыларға тегін
    ыстық асты ұйымдас.
    тыруды қамтамасыз
    ету

37. Оқу орындарына      Ақпарат Білім департа.   Жыл     Қаржылан.
    бармайтын мектеп             менті, Ішкі     сайын    дыру талап
    жасындағы балалар.           істер бас                етілмейді
    дың анық есебі               басқармасы
    тетігін жетілдіру

38. Тұрмысы төмен       Ақпарат Білім, Туризм     Жыл    Көзделген
    отбасынан балалар            және спорт       сайын   қаражат
    жазғы демалысын              департаменттері          шегінде
    ұйымдастыру

39. Шектелген           Ақпарат Білім департа.    Жыл    Көзделген
    мүмкіндіктермен              менті            сайын   қаражат
    балаларды оқыту                                       шегінде
    және тәрбиелеу
    жөнінде жағдайлар
    құру, арнайы
    түзетілім білім
    беру ұйымдарының
    желісін дамыту
    және нығайту
    жөнінде жұмысты
    жүзеге асыру

40. Балалар-жасөспірім. Ақпарат Туризм және      Үнемі   Көзделген
    дер спорттық                 спорт, Білім,            қаражат
    мектептері, аулалық          Қаржы                    шегінде
    клубтар желісін              департамент.
    дамытуға мүмкіндік           тері, Алматы
    беру                         және Сарыарқа
                                 аудандары
                                 әкімдері

41. Спорттық кешен.     Ұсыныс   Туризм және        ІV    Қаржылан.
    дерде, секцияларда           спорт, Қаржы     тоқсан дыру талап
    халықтың тұрмысы             департаменттері          етілмейді
    төмен топтарының
    сабақтарын төлеу
    үшін қалалық
    бюджеттен көмек
    төлеу мәселесін
    дайындау
___________________________________________________________________
   3.4. Халықтың әлеуметтік осал топтарындағы кедейлікті азайту
                       жөніндегі шаралар
___________________________________________________________________
42. Халықтың тұрмысы    Ақпарат "Астана Су       Жарты   Кәсіпорын.
    төмен топтарына              Арнасы" ААҚ,     жылдық дардың
    әлеуметтік көмек             "Астанаэнерго.   бойынша шығындар
    көрсету механизмін           сервис" ААҚ,             сметасында
    жетілдіру                    "Астанагаз.              көзделген
                                 сервис" ААҚ,             қаражат
                                 "Горкоммунхоз"           шегінде,
                                 МҚК, Еңбек,              Бюджеттік
                                 халықты жұмыс.           бағдарла.
                                 пен қамту және           малар
                                 әлеуметтік
                                 қорғау
                                 департаменті

43. Тұрмыстық зорлыққа Ұсыныс   Әкімдегі отбасы. 2003   Қаржылан.
    ұшыраған әйелдер             лар мен әйелдер    жыл   дыру талап
    мен балалар үшін             істері бойынша     ІV    етілмейді
    кризистік Орталық            комиссия, Ішкі   тоқсан
    құру бойынша мәселе          істер бас
    дайындау                     басқармасы,
                                 Еңбек, халықты
                                 жұмыспен қамту
                                 және әлеуметтік
                                 қорғау
                                 департаменті

44. Әлеуметтік қорғау   Ақпарат Еңбек, халықты   Үнемі   Көзделген
    саласында мекемелер          жұмыспен қамту           қаражат
    желісінің қызметін           және әлеуметтік          шегінде
    жетілдіру                    қорғау
                                 департаменті

45. Тұрмысы төмен       Іс-      Еңбек, халықты    Үнемі Демеушілер
    азаматтар үшін      шаралар жұмыспен қамту           мен
    қайырымдылық іс-             және әлеуметтік          Тұрмысы
    шаралар жүйесін              қорғау                   төмен
    жетілдіру                    департаменті,            азаматтар.
                                 Алматы және              ды қолдау
                                 Сарыарқа аудан.          жөніндегі
                                 дары әкімдері,           Астана
                                 Тұрмысы төмен            қалалық
                                 азаматтарды              аймақтық
                                 қолдау жөніндегі         қоры,
                                 Астана қалалық           қаражат.
                                 аймақтық қоры            тары
____________________________________________________________________
                   4. ИНФРАҚҰРЫЛЫМДЫ ДАМЫТУ
____________________________________________________________________
4.1. Тұтынушылық нарыққа қол жеткізу, тұрғын үймен, коммуналдық
   қызметтермен халықты қамтамасыз етуді жақсарту жөнінде шаралар
____________________________________________________________________
46. Әлеуметтік сала     Ұсыныс   Архитектура      Үнемі   Қаржылан.
    объектілерін                 және қала                дыруды
    және тұрғын үй               құрылысы,                талап
    құрылысы мен қайта           коммуналдық              етпейді
    құру жобаларын               шаруашылық,
    әзірлеу және іске            тұрғын үй,
    асыруда шектелген            қаржы депар.
    мүмкіндіктерімен             таменттері
    азаматтар үшін
    жағдай қарау

47. Көрсетілетін        Ақпарат Астана қаласы    Үнемі   Қаржылан.
    қызметтерге                  бойынша табиғи           дыруды
    белгіленген баға             монополияларды           талап
    мен тарифтердің              реттеу және              етпейді
    анықтылығы мен               бәсекелестікті
    негізділігін                 қорғау жөнінде
    қамтамасыз ететін            Қазақстан
    табиғи монополия.            Республикасы
    лар субъектілері             Агентігінің
    қызметі мониторингі          департаменті
    жүйесін жетілдіру            (келісім
                                 бойынша),
                                 Базарларда сауда
                                 және бір ретті.
                                 лік талондарды
                                 тапсыруды ұйым.
                                 дастыру бойынша
                                 басқарма

48. Муниципалдық        Ақпарат Коммуналдық       Жыл    Көзделген
    нарықты құруды               меншік басқар.   сайын   қаражат
    қамтамасыз ету               масы, Коммунал.          шегінде
                                 дық меншік қоры
                                 МҚК, Базарларда
                                 сауда және бір
                                 реттілік талон.
                                 дарды тапсыруды
                                 ұйымдастыру
                                 бойынша басқарма

49. Жергілікті өнді.    Ақпарат Базарларда сауда Жарты Қаржылан.
    рушілер сияқты,              және бір ретті. жылдық дыру талап
    Республиканың                лік талондарды   бойынша етілмейді
    басқа аймақтары              тапсыруды
    өндірушілері                 ұйымдастыру
    өнеркәсіптік және            бойынша басқар.
    ауылшаруашылық               ма, Экономика
    бағыттағы тауар.             және шағын
    ларды сату-жәрмең.           бизнесті дамыту
    кені үнемі                   департаменті,
    ұйымдастыруда                Сыртқы
    жәрдемдесу                   экономикалық
                                 байланыстар
                                 комитеті

50. Қоғамдық тамақтану Ақпарат Экономика және    Жарты Жеке
    кәсіпорындарының             шағын бизнесті   жылдық инвести.
    халық үшін қымбат            дамыту,          бойынша циялар
    емес және қол                Архитектура және
    жетімді жүйелерін            қала құрылысы
    құру                         департаменттері,
                                 Базарларда
                                 сауданы және
                                 бір реттілік
                                 талондарды
                                 тапсыруды
                                 ұйымдастыру
                                 бойынша басқар.
                                 ма, Сарыарқа
                                 және Алматы
                                 аудандары
                                 әкімдері

51. Жалғыз басты        Ұсыныс   Тұрғын үй         2004   Көзделген
    зейнеткерлер мен             департаменті,      жыл   қаражат
    жұбайлық сыңарлар,           Коммуналдық        ІІ    шегінде
    мүгедектер үшін              меншік басқар.    тоқсан
    әлеуметтік үйлер             масы, Еңбек,
    құру бойынша                 халықты жұмыспен
    Мәскеу қаласы                қамту және
    үкіметі тәжіри.              әлеуметтік
    бесін қолдану                қорғау департа.
    мүмкіндігін қарау            менті

52. Муниципалдық        Ұсыныс   Даму бағдарла.    2003   Қаржылан.
    тұрғын үй,                   масын әкімшілік    жыл   дыру талап
    сондай-ақ білім              ету жөнінде        ІV    етілмейді
    беру, денсаулық              департамент      тоқсан
    сақтау, әлеуметтік
    қорғау саласы
    ұйымдары қызмет.
    керлері үшін
    жатақхана құрылысы
    бағдарламасын
    кеңейту

53. Қызметтік, муници. Ұсыныс   Тұрғын үй         2004   Көзделген
    палдық тұрғын үй             департаменті,      жыл   қаражат
    берумен, ипотекалық          Даму бағдарла.      І    шегінде
    несиелендіруге               масын әкімшілік тоқсан
    тарту, салымшылар.           ету жөнінде
    дың тұрғынқұрылыс            департаменті
    жинақтарын берумен
    халықтың тұрғын үй
    жағдайларын жақсар.
    ту бойынша кешенді
    шараларын әзірлеу
___________________________________________________________________
      4.2. Халықты сумен жабдықтауды жақсарту жөнінде шаралар
___________________________________________________________________
54. Су шаруашылығы      Ақпарат "Астана Су        Жыл    Көзделген
    объектілерін қайта           Арнасы" МҚК,     сайын   қаражат
    құру, қолдануға              Даму бағдарла.           шегінде
    жолданған қаражатты          масын әкімшілік
    мақсатты пайдала.            ету жөнінде
    нуды қамтамасыз ету          департамент

55. Сапалы ауыз суды    Ақпарат "Астана Су        Жыл
    қамтамасыз ету               арнасы" МҚК      сайын
    үшін сумен жабдық.           "Астана ген.
    тау объектілеріне            жоспар" ҚМК
    қажетті жөндеуді
    және қайта құруды,
    инвентаризацияны
    жүргізу

56. Көктал, Заречный,   Ақпарат "Астана Су        Жыл    Көзделген
    Мичурино,                    Арнасы" МҚК,     сайын   қаражат
    Комсомольский,               Даму бағдарлама.         шегінде
    Интернациональный,           сын әкімшілік
    Железнодорожный              ету жөнінде
    кенттерінде                  департаменті,
    сумен жабдықтауды            Алматы және
    жақсарту                     Сарыарқа аудан.
                                 дары әкімдері
__________________________________________________________________
4.3. Жолмен, көлікпен, байланыс қызметтерімен халықты қамтамасыз
             етуді жақсарту жөніндегі шаралар
__________________________________________________________________
57. Қала жанындағы       Ақпарат Коммуналдық       Жыл    Көзделген
    жергілікті тармақ.           қызмет, Даму     сайын   қаражат
    тармен байланыс              бағдарламасын            шегінде
    үшін көлік жолы              әкімшілік ету
    құрылысын және               департаменттері
    оңалтуды
    қамтамасыз ету

58. Телефондық          Ақпарат Астана қаласы     Жыл    Көзделген
    байланыс сапасын             көлік және       сайын   қаражат
    көтеру және 500              байланыс                 шегінде
    бірлікке нөмірлер            департаменті,
    санын көбейту,               "Астанателеком"
    қаланың шеткі                ҚТО
    кенттерінде
    телефондық байланыс
    сапасын қамтамасыз
    ету

59. Жыл сайын әзірле.   Ақпарат Коммуналдық       Жыл    Көзделген
    нетін "Окраина"              шаруашылық       сайын   қаражат
    бағдарламасының              департаменті,            шегінде
    орындалуы                    қала кәсіпорын.
                                 дары, Алматы
                                 және Сарыарқа
                                 аудандарының
                                 әкімдері
___________________________________________________________________
    4.4. Халықтың кедейлігіне қолайсыз әсер ететін экологиялық
              факторларды төмендету жөнінде шаралар
___________________________________________________________________
60. Меншік түріне       Ақпарат Қоршаған         Жарты   Қаржылан.
    тәуелсіз дербес              ортаны қорғау    жылдық дыру талап
    және заңды тұлға             территориялық    бойынша етілмейді.
    - табиғатты қолдану          қалалық басқар.
    экологиялық талап.           масы, Астана
    тарын орындауды              қаласы мемлекет.
    бақылауды жүзеге             тік санитарлық-
    асыру                        эпидемиялық
                                 бақылау басқар.
                                 масы, Ішкі істер
                                 бас басқармасы

61. Астана қаласы       Ақпарат Қоршаған ортаны   Жыл    Қаржылан.
    экологиялық                  қорғау           сайын   дыру талап
    жағдайды сауықтыру           территориялық            етілмейді
    мақсатында табиғи            қалалық басқар.
    ресурстарды кешен.           масы, Астана
    ді қолдану схемасы           қаласы мемлекет.
    ғылыми негізді               тік санитарлық-
    қолдану                      эпидемиялық
                                 бақылау
                                 басқармасы
___________________________________________________________________
   5. ХАЛЫҚТЫҢ КЕДЕЙЛІК ДЕҢГЕЙІН АЗАЙТУДА ҚОҒАМ ИНСТИТУТТАРЫНЫҢ
                ҚЫЗМЕТІН ЖАҚСАРТУ ЖӨНІНДЕ ШАРАЛАР
___________________________________________________________________
5.1. Кедейлік деңгейін төмендетуде жергілікті атқарушы органдары
                қызметін жетілдіру жөнінде шаралар
___________________________________________________________________
62. Халықты жұмыспен    Ақпарат ҚР Еңбек және    Жарты   Қаржылан.
    қамту және еңбек,            халықты әлеумет. жылдық дыру талап
    еңбекті қорғау               тік қорғау       бойынша етілмейді
    заңнамаларын                 министрлігінің
    қадағалауды                  департаменті
    бақылауды күшейту

63. Кедейлікті          Әкімдік Экономика және    2003   Қаржылан.
    азайтуға жолданған қаулысы бизнесті дамыту, жыл    дыру талап
    негізді шешімдерді (жоба)   Еңбек, халықты    ІV     етілмейді
    әзірлеу және                 жұмыспен қамту   тоқсан
    талдама бағаны               және әлеуметтік
    өткізу үшін                  қорғау
    дайындалған                  департаменттері
    әлеуметтік бағдар.
    ламаларды іске
    асыру мониторинг
    жүйесін ұйымдастыру
    жөнінде ұсыныс
    дайындау

64. Шешім қабылдау      Ақпарат Еңбектік және     Жыл    Қаржылан.
    жүйесінде ҮЕҰ                әлеуметтік       сайын   дыру талап
    тарту жолымен                қатынастарды             етілмейді
    астанада әлеуеттік           реттеу және
    әріптестік тетігін           әлеуметтік
     жетілдіру                   әріптестік
                                 жөнінде үш
                                 жақтылық
                                 қалалық
                                 комиссия

65. Базалық білім       Ақпарат Денсаулық         Жыл    Қаржылан.
    беру қызметтері,             сақтау, Білім,   сайын   дыру талап
    алғашқы медициналық          Қаржы                    етілмейді
    көмек көрсетуге              департаменттері
    жолданған қаражатты
    мақсатты жұмсауға
    бақылауды жақсарту

66. Мемлекеттер, ҮЕҰ             Еңбек, халықты   Үнемі   Қаржылан.
    және жеке құрылым.           жұмыспен қамту           дыру талап
    дар тарапынан                және әлеуметтік          етілмейді
    халықтың әлеумет.            қорғау, Ішкі
    тік-осал топтарына           саясат
    әлеуметтік қолдау            департаменттері,
    түрлері туралы               Ақпарат және
    халықты хабардар             қоғамдық келісім
    ету                          басқармасы

67. Тұрмысы төмен       Ақпарат Білім, Ішкі      Үнемі   Қаржылан.
    отбасылар балалары           саясат                   дыру талап
    және жетім-балалар           департаменттері,         етілмейді
    үшін спорттық                ҮЕҰ, Алматы
    сабақтарды өткізуге          және Сарыарқа
    волонтерлік отряд.           аудандары
    тарды ұйымдастыруға          әкімдері
    мүмкіндік туғызу

68. Қоғамдық бірлестік. Әкімдік Қалалық және      2003   Қаржылан.
    терді тартумен      қаулысы аймақтық атқару. жыл    дыру талап
    кедейлікті азайту   (жоба)   шы органдар,      ІІ     етілмейді
    мәселелері бойынша           мемлекеттік      тоқсан
    үнемі жұмыс істей.           кәсіпорындар
    тін кеңес беру -
    жиналыс комиссиясын
    құру
____________________________________________________________________
5.2. Кедейлікті азайтуда кәсіподақтар мен үкіметтік емес ұйымдар
              қызметін жетілдіру жөнінде шаралар
____________________________________________________________________
69. Халықтың әлеумет.            Еңбек, халықты    Жыл    Қаржылан.
    тік-осал топтарын            жұмыспен қамту   сайын   дыру талап
    қолдауға бюджет.             және әлеуметтік          етілмейді
    тік тұтынушылықты            қорғау
    қалыптастыруда               департаменті,
    ҮЕҰ, кәсіподақтар.           Еңбек және
    дың қатысуын                 әлеуметтік
    қамтамасыз ету               қатынастарын
                                 реттеу және
                                 әлеуметтік
                                 әріптестік
                                 жөнінде үш
                                 жақтылық қалалық
                                 комиссия (келісім
                                 бойынша), ҮЕҰ

70. Жергілікті          Іс-      Ішкі саясат,      Үнемі Қаржылан.
    атқарушы, үкімет.   шаралар Еңбек және               дыру талап
    өкілдері, жұмыс              халықты әлеумет.         етілмейді
    берушілер мен                тік қорғау
    кәсіподақтар                 министрлігі
    қатысуымен                   Астана қаласы
    астанада еңбектік            бойынша департа.
    қатынастар дамыту            менттері, Еңбек
    мәселелері бойынша           және әлеуметтік
    аймақта Дөңгелек             қатынастарды
    үстелдер өткізу              реттеу және
    тәжірибесін енгізу           әлеуметтік
                                 әріптестік
                                 жөнінде қалалық
                                 үш жақтылық
                                 комиссия (келісім
                                 бойынша), Даму
                                 және Әлеуметтік
                                 Технология Агент.
                                 тігі (келісіммен),
                                 Еңбек, халықты    Жыл
                                 жұмыспен қамту   сайын
                                 және әлеуметтік
                                 қорғау
                                 департаменті

71. Әлеуметтік маңызды Ақпарат Ақпарат және     Үнемі   Қаржылан.
    мәселелерді шешуде           қоғамдық келісім         дыру талап
    үкіметтік емес               басқармасы, "ҮЕҰ         етілмейді
    ұйымдар жұмыс                Инфо-Орталық"
    тәжірибесін БАҚ              (келісім бойынша)
    кең тарату

72. Мемлекеттік         Ақпарат Ақпарат және      2004   Көзделген
    тапсырысты                   қоғамдық келісім   жыл   қаражат
    орындайтын үкімет.           басқармасы, "ҮЕҰ         шегінде
    тік емес ұйымдар.            Инфо-Орталық",
    дың даму мәселе.             БАҚ редакциялары
    лері бойынша БАҚ             (келісім бойынша)
    арнайы тақырып
    ұйымдастыру

73. ҚР Мемлекеттік      Ақпарат Ақпарат және      2004- Көзделген
    әлеуметтік                   қоғамдық келісім 2005   қаражат
    тапсырыс заңын               басқармасы, "ҮЕҰ жылдар шегінде
    іске асыру                   Инфо-Орталық"
    төңірегінде                  (келісім бойынша)
    әлеуметтік
    маңызды жобаларды
    пилоттық тендер.
    лерде (конкурстар.
    да) үкіметтік емес
    ұйымдардың қатысуын
    қамтамасыз ету

74. Халықтың тұрмысы             Ақпарат және     Үнемі   Қаржылан.
    төмен қатарына               қоғамдық келісім         дыру талап
    көмек көрсету үшін           басқармасы               етілмейді
    жастар қоғамдық
    бірлестіктері
    санынан волонтер.
    лерді жұмылдыру

75. Халықтың тұрмысы    Ақпарат Ақпарат және     Үнемі   Демеушілік
    төмен топтарын               қоғамдық келісім         қаражаттар
    әлеуметтік қолдау            басқармасы, "ҮЕҰ
    бойынша қайырымды.           Инфо-Орталық"
    лық акцияларды               (келісім бойынша)
    қоғамдық бірлестік.
    термен және ҮЕҰ
    бірігіп ұйымдас.
    тыру және өткізу

76. Қайырымдылық іс-             Ақпарат және      Үнемі Қоғамдық
    шаралар өткізуде             қоғамдық келісім         қорлар мен
    қоғамдық қорлар              басқармасы, "ҮЕҰ         діни
    мен діни бірлестік.          Инфо-Орталық"            бірлестік.
    тер бастамаларын             (келісім бойынша)        тер
    қолдау                                                қаражат.
                                                          тары

77. Кедейлікті          Ақпарат Еңбектік және    Жұмыс   Қаржылан.
    төмендету мәселе.            әлеуметтік       жоспа. дыру талап
    лерін шешуде                 қатынастарды     рына    етілмейді
    еңбектік және                реттеу және      сәйкес
    әлеуметтік                   әлеуметтік
    қатынастарды                 әріптестік
    реттеу және                  бойынша қалалық
    әлеуметтік                   үш жақтылық
    әріптестік                   комиссия
    бойынша үш
    жақтылық
    комиссияға
    қатысуды
    қамтамасыз ету

78. Шағын несиелен.     Ақпарат Ішкі саясат       Жыл    Қаржылан.
    діру саласында               департаменті,    сайын   дыру талап
    жұмыс істейтін               Дамыту және              етілмейді
    үкіметтік емес               Әлеуметтік
    ұйымдардың оң                технологиялар
    тәжірибелерін                Агенттігі
    тарату жөнінде               (келісіммен),
    шаралар қолдану              Ақпарат және
                                 қоғамдық келісім
                                 басқармасы,
                                 Экономика және
                                 шағын бизнесті
                                 дамыту және
                                 Еңбек, халықты
                                 жұмыспен қамту
                                 және әлеуметтік
                                 қорғау
                                 департаменттері
___________________________________________________________________
    5.3. Кедейлікті азайтуда жеке меншік секторының қызметін
                     жетілдіру жөнінде шаралар
___________________________________________________________________
79. Барлық меншік       Ақпарат Еңбек, халықты   Жарты   Кәсіпорын.
    түріндегі дербес             жұмыспен қамту   жылдық дар мен
    және заңдық                  және әлеуметтік бойынша ұйымдар өз
    тұлғаларды,                  қорғау                   қаражат.
    кәсіпорындарды,              департаменті,            тары
    ұйымдарды тартумен           Тұрмысы төмен
    қайырымдылық                 азаматтарды
    іс-шаралар түрінде           қолдау
    халықтың тұрмысы             жөніндегі Астана
    төмен қатарына               қалалық аймактық
    әлеуметтік көмек             қоры,
    жүйесін дамыту               Кәсіпорындар
                                 мен ұйымдар,
                                 Алматы және
                                 Сарыарқа
                                 аудандары
                                 әкімдері
___________________________________________________________________
    5.4. Шешімдер қабылдау жүйесінде халықтың әлеуметтік-осал
                     топтарын тартуға шаралар
___________________________________________________________________
80. Әлеуметтік          Ақпарат Еңбек және        Жыл    Қаржылан.
    саланың маңызды              халықты әлеу.    сайын   дыру талап
    мәселелерін шешуде           меттік қорғау            етілмейді
    халықтың әлеумет.            министрлігінің
    тік-осал топтары             Астана қаласы
    өкілдерімен кеңес            бойынша, Астана
    беруді өткізуді              қаласы Ішкі
    тәжірибелеу                  саясат
                                 департаменттері,
                                 Тұрмысы төмен
                                 азаматтарды
                                 қолдау жөніндегі
                                 Астана қалалық
                                 аймақтық қоры,
                                 Зейнетақы төлеу
                                 жөнінде
                                 Мемлекеттік
                                 орталық МҚК
                                 қалалық филиалы,
                                 Алматы және
                                 Сарыарқа
                                 аудандары
                                 әкімдері

81. Қоғамдық            Ақпарат Ақпарат және     Үнемі   Жергілікті
    бірлестіктер мен             қоғамдық келісім         бюджет
    ақпараттық-насихат.          басқармасы, "ҮЕҰ
    тау топтарының               Инфо-Орталық",
    қатысуымен                   Ішкі саясат
    кедейлікті төмен.            департаменті
    дету мәселелері
    жөнінде халық
    арасында құқық
    түсінік беру
    жұмыстарын
    жандандыру
___________________________________________________________________

Астана қаласында кедейшiлiктi азайту жөнiндегi 2003-2005 жылдарға арналған бағдарлама туралы

Базаның жай-күйі

Құқықтық ақпараттық қызметі

Қолдау қызметі

Соңғы құжаттар

Кеңінен таралған құжаттар