Қаратал аудандық мәслихатының 2020 жылғы 28 желтоқсандағы № 83-283 "Қаратал ауданының 2021-2023 жылдарға арналған бюджеті туралы" шешіміне өзгерістер енгізу туралы

Жаңа

Алматы облысы Қаратал аудандық мәслихатының 2021 жылғы 29 наурыздағы № 4-21 шешімі. Алматы облысы Әділет департаментінде 2021 жылы 13 сәуірде № 5926 болып тіркелді

      2008 жылғы 4 желтоқсандағы Қазақстан Республикасының Бюджет кодексінің 106-бабының 4-тармағына, "Қазақстан Республикасындағы жергілікті мемлекеттік басқару және өзін-өзі басқару туралы" 2001 жылғы 23 қаңтардағы Қазақстан Республикасы Заңының 6-бабының 1-тармағының 1) тармақшасына сәйкес, Қаратал аудандық мәслихаты ШЕШІМ ҚАБЫЛДАДЫ:

      1. Қаратал аудандық мәслихатының "Қаратал ауданының 2021-2023 жылдарға арналған бюджеті туралы" 2020 жылғы 28 желтоқсандағы № 83-283 (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 5846 тіркелген, 2021 жылдың 12 қаңтарында Қазақстан Республикасы нормативтік құқықтық актілерінің эталондық бақылау банкінде жарияланған) шешіміне келесі өзгерістер енгізілсін:

      көрсетілген шешімнің 1-тармағы жаңа редакцияда баяндалсын:

      "1. 2021-2023 жылдарға арналған аудандық бюджеті тиісінше осы шешімнің 1, 2, 3-қосымшаларына сәйкес, оның ішінде 2021 жылға келесі көлемдерде бекітілсін:

      1) кірістер 6 817 195 мың теңге, оның ішінде:

      салықтық түсімдер 192 169 мың теңге;

      салықтық емес түсімдер 18 252 мың теңге;

      негізгі капиталды сатудан түсетін түсімдер 36 556 мың теңге;

      трансферттер түсімдері 6 570 218 мың теңге;

      2) шығындар 6 818 694 мың теңге;

      3) таза бюджеттік кредиттеу 62 887 мың теңге, оның ішінде:

      бюджеттік кредиттер 87 510 мың теңге;

      бюджеттік кредиттерді өтеу 24 623 мың теңге;

      4) қаржы активтерімен операциялар бойынша сальдо 0 теңге, оның ішінде:

      қаржы активтерін сатып алу 0 теңге;

      мемлекеттің қаржы активтерін сатудан түсетін түсімдер 0 теңге;

      5) бюджет тапшылығы (профициті) (-) 64 386 мың теңге;

      6) бюджет тапшылығын қаржыландыру (профицитін пайдалану) 64 386 мың теңге, оның ішінде:

      қарыздар түсімі 87 510 мың теңге;

      қарыздарды өтеу 50 621 мың теңге;

      бюджет қаражатының пайдаланылатын қалдықтары 27 497 мың теңге.".

      2. Көрсетілген шешімнің 1-қосымшасы осы шешімнің қосымшасына сәйкес жаңа редакцияда баяндалсын.

      3. Осы шешімнің орындалуын бақылау Қаратал аудандық мәслихатының "Жоспарлау, бюджет, шаруашылық қызмет, құрылыс, жерді пайдалану, табиғат қорғау және табиғи қорды ұтымды пайдалану мәселелері жөніндегі" тұрақты комиссиясына жүктелсін.

      4. Осы шешім 2021 жылдың 1 қаңтарынан бастап қолданысқа енгізіледі.

      Қаратал аудандық мәслихатының сессия төрағасы Ш. Шарипбаева
      Қаратал аудандық мәслихатының хатшысы Ж. Тенельбаев

  Қаратал аудандық мәслихатының 2021 жылғы 29 наурыздағы № 4-21 шешіміне қосымша
  Қаратал аудандық мәслихатының 2020 жылғы 28 желтоқсандағы № 83-283 шешіміне 1-қосымша

2021 жылға арналған аудандық бюджет

Санаты 

Сомасы (мың тенге)


Сынып

Атауы



Ішкі сынып




1. Кірістер

6817195

1



Салықтық түсімдер

192169


01


Табыс салығы

36929



1

Корпоративтік табыс салығы

36929


04


Меншікке салынатын салықтар

121249



1

Мүлікке салынатын салықтар

121249


05


Тауарларға, жұмыстарға және қызметтерге салынатын iшкi салықтар

25299



2

Акциздер

2817



3

Табиғи және басқа ресурстарды пайдаланғаны үшiн түсетiн түсiмдер

7922



4

Кәсіпкерлік және кәсіби қызметті жүргізгені үшін алынатын алымдар

14560


08


Заңдық маңызы бар әрекеттерді жасағаны және (немесе) оған уәкілеттігі бар мемлекеттік органдар немесе лауазымды адамдар құжаттар бергені үшін алынатын міндетті төлемдер

8692



1

Мемлекеттік баж

8692

2



Салықтық емес түсімдер

18252


01


Мемлекеттік меншіктен түсетін кірістер

11216



5

Мемлекет меншігіндегі мүлікті жалға беруден түсетін кірістер

11216


03


Мемлекеттік бюджеттен қаржыландырылатын мемлекеттік мекемелер ұйымдастыратын мемлекеттік сатып алуды өткізуден түсетін ақша түсімдері

32



1

Мемлекеттік бюджеттен қаржыландырылатын мемлекеттік мекемелер ұйымдастыратын мемлекеттік сатып алуды өткізуден түсетін ақша түсімдері

32


04


Мемлекеттік бюджеттен қаржыландырылатын, сондай-ақ Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкінің бюджетінен (шығыстар сметасынан) қамтылатын және қаржыландырылатын мемлекеттік мекемелер салатын айыппұлдар, өсімпұлдар, санкциялар, өндіріп алулар

197



1

Мұнай секторы ұйымдарынан және Жәбірленушілерге өтемақы қорына түсетін түсімдерді қоспағанда, мемлекеттік бюджеттен қаржыландырылатын, сондай-ақ Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкінің бюджетінен (шығыстар сметасынан) қамтылатын және қаржыландырылатын мемлекеттік мекемелер салатын айыппұлдар, өсімпұлдар, санкциялар, өндіріп алулар

197


06


Басқа да салықтық емес түсiмдер

6807



1

Басқа да салықтық емес түсiмдер

6807

3



Негізгі капиталды сатудан түсетін түсімдер

36556


01


Мемлекеттік мекемелерге бекітілген мемлекеттік мүлікті сату

33070



1

Мемлекеттік мекемелерге бекітілген мемлекеттік мүлікті сату

33070


03


Жерді және материалдық емес активтерді сату

3486



1

Жерді сату

3362



2

Материалдық емес активтерді сату

124

4



Трансферттердің түсімдері

6570218


02


Мемлекеттік басқарудың жоғары тұрған органдарынан түсетін трансферттер

6570218



2

Облыстық бюджеттен түсетін трансферттер

6570218


Функционалдық топ

Сомасы (мың теңге)


Кіші функция



Бюджеттік бағдарламалардың әкімшісі




Бағдарлама

Атауы





2. Шығындар

6818694

1




Жалпы сипаттағы мемлекеттік қызметтер

196547


1



Мемлекеттік басқарудың жалпы функцияларын орындайтын өкілді, атқарушы және басқа органдар

145789



112


Аудан (облыстық маңызы бар қала) мәслихатының аппараты

21278




001

Аудан (облыстық маңызы бар қала) мәслихатының қызметін қамтамасыз ету жөніндегі қызметтер

21278



122


Аудан (облыстық маңызы бар қала) әкімінің аппараты

124511




001

Аудан (облыстық маңызы бар қала) әкімінің қызметін қамтамасыз ету жөніндегі қызметтер

105055




113

Төменгі тұрған бюджеттерге берілетін нысаналы ағымдағы трансферттер

19456


2



Қаржылық қызмет

26803



452


Ауданның (облыстық маңызы бар қаланың) қаржы бөлімі

26803




001

Ауданның (облыстық маңызы бар қаланың) бюджетін орындау және коммуналдық меншігін басқару саласындағы мемлекеттік саясатты іске асыру жөніндегі қызметтер

20482




003

Салық салу мақсатында мүлікті бағалауды жүргізу

2206




010

Жекешелендіру, коммуналдық меншікті басқару, жекешелендіруден кейінгі қызмет және осыған байланысты дауларды реттеу

2628




018

Мемлекеттік органның күрделі шығыстары

1487


5



Жоспарлау және статистикалық қызмет

23955



453


Ауданның (облыстық маңызы бар қаланың) экономика және бюджеттік жоспарлау бөлімі

23955




001

Экономикалық саясатты, мемлекеттік жоспарлау жүйесін қалыптастыру және дамыту саласындағы мемлекеттік саясатты іске асыру жөніндегі қызметтер

16955




004

Мемлекеттік органның күрделі шығыстары

7000

2




Қорғаныс

30786


1



Әскери мұқтаждар

14225



122


Аудан (облыстық маңызы бар қала) әкімінің аппараты

14225




005

Жалпыға бірдей әскери міндетті атқару шеңберіндегі іс-шаралар

14225


2



Төтенше жағдайлар жөнiндегi жұмыстарды ұйымдастыру

16561



122


Аудан (облыстық маңызы бар қала) әкімінің аппараты

16561




007

Аудандық (қалалық) ауқымдағы дала өрттерінің, сондай-ақ мемлекеттік өртке қарсы қызмет органдары құрылмаған елдi мекендерде өрттердің алдын алу және оларды сөндіру жөніндегі іс-шаралар

16561

3




Қоғамдық тәртіп, қауіпсіздік, құқықтық, сот, қылмыстық-атқару қызметі

1004


9



Қоғамдық тәртіп және қауіпсіздік саласындағы өзге де қызметтер

1004



485


Ауданның (облыстық маңызы бар қаланың) жолаушылар көлігі және автомобиль жолдары бөлімі

1004




021

Елдi мекендерде жол қозғалысы қауiпсiздiгін қамтамасыз ету

1004

6




Әлеуметтік көмек және әлеуметтік қамсыздандыру

2012121


1



Әлеуметтiк қамсыздандыру

1119110



451


Ауданның (облыстық маңызы бар қаланың) жұмыспен қамту және әлеуметтік бағдарламалар бөлімі

1119110




005

Мемлекеттік атаулы әлеуметтік көмек

1119110


2



Әлеуметтік көмек

835584



451


Ауданның (облыстық маңызы бар қаланың) жұмыспен қамту және әлеуметтік бағдарламалар бөлімі

835584




002

Жұмыспен қамту бағдарламасы

582398




004

Ауылдық жерлерде тұратын денсаулық сақтау, білім беру, әлеуметтік қамтамасыз ету, мәдениет, спорт және ветеринар мамандарына отын сатып алуға Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес әлеуметтік көмек көрсету

12747




006

Тұрғын үйге көмек көрсету

20953




007

Жергілікті өкілетті органдардың шешімі бойынша мұқтаж азаматтардың жекелеген топтарына әлеуметтік көмек

32503




010

Үйден тәрбиеленіп оқытылатын мүгедек балаларды материалдық қамтамасыз ету

3500




014

Мұқтаж азаматтарға үйде әлеуметтік көмек көрсету

58379




017

Оңалтудың жеке бағдарламасына сәйкес мұқтаж мүгедектердi мiндеттi гигиеналық құралдармен қамтамасыз ету, қозғалуға қиындығы бар бірінші топтағы мүгедектерге жеке көмекшінің және есту бойынша мүгедектерге қолмен көрсететiн тіл маманының қызметтерін ұсыну

87122




023

Жұмыспен қамту орталықтарының қызметін қамтамасыз ету

37982


9



Әлеуметтiк көмек және әлеуметтiк қамтамасыз ету салаларындағы өзге де қызметтер

57427



451


Ауданның (облыстық маңызы бар қаланың) жұмыспен қамту және әлеуметтік бағдарламалар бөлімі

52427




001

Жергілікті деңгейде халық үшін әлеуметтік бағдарламаларды жұмыспен қамтуды қамтамасыз етуді іске асыру саласындағы мемлекеттік саясатты іске асыру жөніндегі қызметтер

29744




011

Жәрдемақыларды және басқа да әлеуметтік төлемдерді есептеу, төлеу мен жеткізу бойынша қызметтерге ақы төлеу

16703




021

Мемлекеттік органның күрделі шығыстары

1459




050

Қазақстан Республикасында мүгедектердің құқықтарын қамтамасыз етуге және өмір сүру сапасын жақсарту

4521



487


Ауданның (облыстық маңызы бар қаланың) тұрғын үй-коммуналдық шаруашылық және тұрғын үй инспекциясы бөлімі

5000




094

Әлеуметтік көмек ретінде тұрғын үй сертификаттарын беру

5000

7




Тұрғын үй- коммуналдық шаруашылық

1098918


1



Тұрғын үй шаруашылығы

734905



467


Ауданның (облыстық маңызы бар қаланың) құрылыс бөлімі

596318




003

Коммуналдық тұрғын үй қорының тұрғын үйін жобалау және (немесе) салу, реконструкциялау

488363




004

Инженерлік-коммуникациялық инфрақұрылымды жобалау, дамыту және (немесе) жайластыру

107955



487


Ауданның (облыстық маңызы бар қаланың) тұрғын үй-коммуналдық шаруашылық және тұрғын үй инспекциясы бөлімі

138587




001

Тұрғын үй-коммуналдық шаруашылық және тұрғын үй қоры саласында жергілікті деңгейде мемлекеттік саясатты іске асыру бойынша қызметтер

15304




004

Мемлекеттiк қажеттiлiктер үшiн жер учаскелерiн алып қою, оның iшiнде сатып алу жолымен алып қою және осыған байланысты жылжымайтын мүлiктi иелiктен айыру

30427




006

Азаматтардың жекелеген санаттарын тұрғын үймен қамтамасыз ету

40873




113

Төменгі тұрған бюджеттерге берілетін нысаналы ағымдағы трансферттер

51983


2



Коммуналдық шаруашылық

244056



487


Ауданның (облыстық маңызы бар қаланың) тұрғын үй-коммуналдық шаруашылық және тұрғын үй инспекциясы бөлімі

244056




029

Сумен жабдықтау және су бұру жүйелерін дамыту

244056


3



Елді-мекендерді көркейту

119957



487


Ауданның (облыстық маңызы бар қаланың) тұрғын үй-коммуналдық шаруашылық және тұрғын үй инспекциясы бөлімі

119957




030

Елді мекендерді абаттандыру және көгалдандыру

119957

8




Мәдениет, спорт, туризм және ақпараттық кеңістік

174912


1



Мәдениет саласындағы қызмет

81744



467


Ауданның (облыстық маңызы бар қаланың) құрылыс бөлімі

1000




011

Мәдениет объектілерін дамыту

1000



455


Ауданның (облыстық маңызы бар қаланың) мәдениет және тілдерді дамыту бөлімі

80744




003

Мәдени-демалыс жұмысын қолдау

80744


2



Спорт

15572



465


Ауданның (облыстық маңызы бар қаланың) дене шынықтыру және спорт бөлімі

14572




001

Жергілікті деңгейде дене шынықтыру және спорт саласындағы мемлекеттік саясатты іске асыру жөніндегі қызметтер

7876




006

Аудандық (облыстық маңызы бар қалалық) деңгейде спорттық жарыстар өткiзу

562




007

Әртүрлi спорт түрлерi бойынша аудан (облыстық маңызы бар қала) құрама командаларының мүшелерiн дайындау және олардың облыстық спорт жарыстарына қатысуы

6134



467


Ауданның (облыстық маңызы бар қаланың) құрылыс бөлімі

1000




008

Cпорт объектілерін дамыту

1000


3



Ақпараттық кеңістік

55036



455


Ауданның (облыстық маңызы бар қаланың) мәдениет және тілдерді дамыту бөлімі

42655




006

Аудандық (қалалық) кiтапханалардың жұмыс iстеуi

41573




007

Мемлекеттiк тiлдi және Қазақстан халқының басқа да тiлдерін дамыту

1082



456


Ауданның (облыстық маңызы бар қаланың) ішкі саясат бөлімі

12381




002

Мемлекеттік ақпараттық саясат жүргізу жөніндегі қызметтер

12381


9



Мәдениет, спорт, туризм және ақпараттық кеңiстiктi ұйымдастыру жөнiндегi өзге де қызметтер

22560



455


Ауданның (облыстық маңызы бар қаланың) мәдениет және тілдерді дамыту бөлімі

8075




001

Жергілікті деңгейде тілдерді және мәдениетті дамыту саласындағы мемлекеттік саясатты іске асыру жөніндегі қызметтер

8075



456


Ауданның (облыстық маңызы бар қаланың) ішкі саясат бөлімі

14485




001

Жергілікті деңгейде ақпарат, мемлекеттілікті нығайту және азаматтардың әлеуметтік сенімділігін қалыптастыру саласында мемлекеттік саясатты іске асыру жөніндегі қызметтер

14485

10




Ауыл, су, орман, балық шаруашылығы, ерекше қорғалатын табиғи аумақтар, қоршаған ортаны және жануарлар дүниесін қорғау, жер қатынастары

90961


1



Ауыл шаруашылығы

21687



462


Ауданның (облыстық маңызы бар қаланың) ауыл шаруашылығы бөлімі

21187




001

Жергілікті деңгейде ауыл шаруашылығы саласындағы мемлекеттік саясатты іске асыру жөніндегі қызметтер

21187



467


Ауданның (облыстық маңызы бар қаланың) құрылыс бөлімі

500




010

Ауыл шаруашылығы объектілерін дамыту

500


6



Жер қатынастары

51048



463


Ауданның (облыстық маңызы бар қаланың) жер қатынастары бөлімі

51048




001

Аудан (облыстық маңызы бар қала) аумағында жер қатынастарын реттеу саласындағы мемлекеттік саясатты іске асыру жөніндегі қызметтер

10066




004

Жердi аймақтарға бөлу жөнiндегi жұмыстарды ұйымдастыру

40982


9



Ауыл, су, орман, балық шаруашылығы, қоршаған ортаны қорғау және жер қатынастары саласындағы басқа да қызметтер

18226



453


Ауданның (облыстық маңызы бар қаланың) экономика және бюджеттік жоспарлау бөлімі

18226




099

Мамандарға әлеуметтік қолдау көрсету жөніндегі шараларды іске асыру

18226

11




Өнеркәсіп, сәулет, қала құрылысы және құрылыс қызметі

21444


2



Сәулет, қала құрылысы және құрылыс қызметі

21444



467


Ауданның (облыстық маңызы бар қаланың) құрылыс бөлімі

10882




001

Жергілікті деңгейде құрылыс саласындағы мемлекеттік саясатты іске асыру жөніндегі қызметтер

10882



468


Ауданның (облыстық маңызы бар қаланың) сәулет және қала құрылысы бөлімі

10562




001

Жергілікті деңгейде сәулет және қала құрылысы саласындағы мемлекеттік саясатты іске асыру жөніндегі қызметтер

10562

12




Көлік және коммуникация

326326


1



Автомобиль көлігі

262443



485


Ауданның (облыстық маңызы бар қаланың) жолаушылар көлігі және автомобиль жолдары бөлімі

262443




023

Автомобиль жолдарының жұмыс істеуін қамтамасыз ету

14200




045

Аудандық маңызы бар автомобиль жолдарын және елді-мекендердің көшелерін күрделі және орташа жөндеу

248243


9



Көлiк және коммуникациялар саласындағы басқа да қызметтер

63883



485


Ауданның (облыстық маңызы бар қаланың) жолаушылар көлігі және автомобиль жолдары бөлімі

63883




001

Жергілікті деңгейде жолаушылар көлігі және автомобиль жолдары саласындағы мемлекеттік саясатты іске асыру жөніндегі қызметтер

7171




113

Төменгі тұрған бюджеттерге берілетін нысаналы ағымдағы трансферттер

56712

13




Басқалар

155741


3



Кәсiпкерлiк қызметтi қолдау және бәсекелестікті қорғау

8949



469


Ауданның (облыстық маңызы бар қаланың) кәсіпкерлік бөлімі

8949




001

Жергілікті деңгейде кәсіпкерлікті дамыту саласындағы мемлекеттік саясатты іске асыру жөніндегі қызметтер

8949


9



Басқалар

146792



452


Ауданның (облыстық маңызы бар қаланың) қаржы бөлімі

146792




012

Ауданның (облыстық маңызы бар қаланың) жергілікті атқарушы органының резерві

6946



485


Ауданның (облыстық маңызы бар қаланың) жолаушылар көлігі және автомобиль жолдары бөлімі

139846




052

"Ауыл-Ел бесігі" жобасы шеңберінде ауылдық елді мекендердегі әлеуметтік және инженерлік инфрақұрылым бойынша іс-шараларды іске асыру

139846

14




Борышқа қызмет көрсету

53318


1



Борышқа қызмет көрсету

53318



452


Ауданның (облыстық маңызы бар қаланың) қаржы бөлімі

53318




013

Жергілікті атқарушы органдардың облыстық бюджеттен қарыздар бойынша сыйақылар мен өзге де төлемдерді төлеу бойынша борышына қызмет көрсету

53318

15




Трансферттер

2656616


1



Трансферттер

2656616



452


Ауданның (облыстық маңызы бар қаланың) қаржы бөлімі

2656616




006

Нысаналы пайдаланылмаған (толық пайдаланылмаған) трансферттерді қайтару

1499




024

Заңнаманы өзгертуге байланысты жоғары тұрған бюджеттің шығындарын өтеуге төменгі тұрған бюджеттен ағымдағы нысаналы трансферттер

2508483




038

Субвенциялар

146634


Функционалдық топ

Сомасы (мың теңге)


Кіші функция



Бюджеттік бағдарламалардың әкімшісі




Бағдарлама

Атауы





3. Таза бюджеттік кредит беру

62887





Бюджеттік кредиттер

87510

10




Ауыл, су, орман, балық шаруашылығы, ерекше қорғалатын табиғи аумақтар, қоршаған ортаны және жануарлар дүниесін қорғау, жер қатынастары

87510


9



Ауыл, су, орман, балық шаруашылығы, қоршаған ортаны қорғау және жер қатынастары саласындағы басқа да қызметтер

87510



453


Ауданның (облыстық маңызы бар қаланың) экономика және бюджеттік жоспарлау бөлімі

87510




006

Мамандарды әлеуметтік қолдау шараларын іске асыру үшін бюджеттік кредиттер

87510


Санаты

Сомасы (мың теңге)


Сынып

Атауы



Ішкі сынып

5



Бюджеттік кредиттерді өтеу

24623


01


Бюджеттік кредиттерді өтеу

24623



1

Мемлекеттік бюджеттен берілген бюджеттік кредиттерді өтеу

24623


Функционалдық топ

Сомасы (мың теңге)


Кіші функция



Бюджеттік бағдарламалардың әкімшісі




Бағдарлама

Атауы





4. Қаржы активтерімен операциялар бойынша сальдо

0





Қаржы активтерін сатып алу

0


Санаты

Сомасы (мың теңге)


Сынып

Атауы



Ішкі сынып




Мемлекеттік қаржы активтерін сатудан түсетін түсімдер

0


Санаты

Сомасы (мың тенге)


Сынып

Атауы



Ішкі сынып




5. Бюджет тапшылығы (профициті)

-64386




6. Бюджет тапшылығын қаржыландыру (профицитін пайдалану)

64386

7



Қарыздар түсімі

87510


01


Мемлекеттік ішкі қарыздар

87510



2

Қарыз алу келісім шарттары

87510

8



Бюджет қаражаттарының пайдаланылатын қалдықтары

27497


01


Бюджет қаражаты қалдықтары

27497



1

Бюджет қаражатының бос қалдықтары

27497


Функционалдық топ

Сомасы (мың теңге)


Кіші функция

Атауы



Бюджеттік бағдарламалардың әкімшісі




Бағдарлама

16




Қарыздарды өтеу

50621


1



Қарыздарды өтеу

50621



452


Ауданның (облыстық маңызы бар қаланың) қаржы бөлімі

50621




008

Жергілікті атқарушы органның жоғары тұрған бюджет алдындағы борышын өтеу

24623




021

Жергілікті бюджеттен бөлінген пайдаланылмаған бюджеттік кредиттерді қайтару

25998


Егер Сіз беттен қате тапсаңыз, тінтуірмен сөзді немесе фразаны белгілеңіз және Ctrl+Enter пернелер тіркесін басыңыз

 

бет бойынша іздеу

Іздеу үшін жолды енгізіңіз

Кеңес: браузерде бет бойынша енгізілген іздеу бар, ол жылдамырақ жұмыс істейді. Көбінесе, ctrl-F пернелері қолданылады