Успен аудандық мәслихатының 2020 жылғы 23 желтоқсандағы "2021 - 2023 жылдарға арналған Успен аудандық бюджеті туралы" № 335/67 шешіміне өзгерістер және толықтыру енгізу туралы

Жаңа

Павлодар облысы Успен аудандық мәслихатының 2021 жылғы 24 мамырдағы № 43/5 шешімі. Павлодар облысының Әділет департаментінде 2021 жылғы 28 мамырда № 7298 болып тіркелді

      Қазақстан Республикасы Бюджет кодексінің 106-бабы 4-тармағына, Қазақстан Республикасының "Қазақстан Республикасындағы жергілікті мемлекеттік басқару және өзін-өзі басқару туралы" Заңының 6-бабы 1-тармағының 1) тармақшасына, Қазақстан Республикасының "Агроөнеркәсіптік кешенді және ауылдық аумақтарды дамытуды мемлекеттік реттеу туралы" Заңының 18-бабы 4-тармағына сәйкес, Успен аудандық мәслихаты ШЕШІМ ҚАБЫЛДАДЫ:

      1. Успен аудандық мәслихатының 2020 жылғы 23 желтоқсандағы "2021 - 2023 жылдарға арналған Успен аудандық бюджеті туралы" № 335/67 шешіміне (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 7111 болып тіркелген) келесі өзгерістер және толықтыру енгізілсін:

      1) көрсетілген шешімнің 1-тармағы келесі редакцияда жазылсын:

      "1. 2021 - 2023 жылдарға арналған Успен аудандық бюджеті тиісінше 1, 2, 3-қосымшаларына сәйкес, соның ішінде 2021 жылға келесі көлемдерде бекітілсін:

      1) кірістер – 6 872 346 мың теңге, соның ішінде:

      салықтық түсімдер – 503 200 мың теңге;

      салықтық емес түсімдер – 4 771 мың теңге;

      негізгі капиталды сатудан түсетін түсімдер – 792 мың теңге;

      трансферттер түсімі – 6 363 583 мың теңге;

      2) шығындар – 6 917 626 мың теңге;

      3) таза бюджеттік кредиттеу – 76 443 мың теңге, соның ішінде:

      бюджеттік кредиттер – 105 012 мың теңге;

      бюджеттік кредиттерді өтеу – 28 569 мың теңге;

      4) қаржы активтерімен операциялар бойынша сальдо – нөлге тең;

      5) бюджет тапшылығы (профициті) – -121 723 мың теңге;

      6) бюджет тапшылығын қаржыландыру (профицитін пайдалану) – 121 723 мың теңге.";

      2) көрсетілген шешімнің 6-тармағы келесі редакцияда жазылсын:

      "6. 2021 жылға арналған аудандық бюджетте ауылдық округтердің бюджеттеріне ағымдағы нысаналы трансферттер келесі мөлшерлерде көзделсін:

      68 572 мың теңге – мемлекеттік әкімшілік қызмешілерге факторлық-балдық шкала бойынша еңбекақы төлеу жүйесінің пилоттық режимін ұзартуға;

      5 785 мың теңге – елді мекендерді абаттандыру және көгалдандыру жөніндегі іс-шараларды іске асыруға;

      135 985 мың теңге – "Ауыл-Ел бесігі" жобасы шеңберінде ауылдық елді мекендердегі әлеуметтік және инженерлік инфрақұрылым бойынша іс-шараларды іске асыруға.";

      3) көрсетілген шешімнің 9-тармағы келесі редакцияда жазылсын:

      "9. Азаматтық қызметші болып табылатын және ауылдық елдi мекендерде жұмыс iстейтiн әлеуметтiк қамсыздандыру, мәдениет және спорт саласындағы мамандарға, сондай-ақ жергілікті бюджеттерден қаржыландырылатын мемлекеттік ұйымдарда жұмыс істейтін аталған мамандардың мөлшерлемелерімен салыстырғанда жиырма бес пайызға жоғарылатылған айлықақылар мен тарифтiк мөлшерлемелер көзделсін.";

      4) келесі мазмұндағы 9-1-тармағымен толықтырылсын:

      9-1. Арнаулы әлеуметтік қызметтер көрсетуді орталықтандыруға байланысты аудандық маңызы бар қалалардың, ауылдардың, кенттердің, ауылдық округтердің бюджеттерінен аудандық (облыстық маңызы бар қала) бюджеттің шығындарын өтеуге 2021 жылға арналған трансферттердің аудандық бюджетке түсімдері қарастырылсын – 35 661 мың теңге.";

      5) көрсетілген шешімнің 1-қосымшасы осы шешімнің қосымшасына сәйкес жаңа редакцияда жазылсын.

      2. Осы шешімнің орындалуын бақылау Успен аудандық мәслихатының экономика және бюджет мәселелері жөніндегі тұрақты комиссиясына жүктелсін.

      3. Осы шешім 2021 жылғы 1 қаңтардан бастап қолданысқа енгізіледі.

      Успен аудандық мәслихатының сессия төрағасы Б. Бекенов
      Успен аудандық мәслихатының хатшысы Ж. Бараисов

  Успен аудандық мәслихатының
2021 жылғы 24 мамырдағы
  № 43/5 шешіміне
қосымша
  Успен аудандық мәслихатының
2020 жылғы 23 желтоқсандағы
№ 335/67 шешіміне
1-қосымша

2021 жылға арналған Успен ауданының бюджеті
(өзгерістермен және толықтырумен)

Санаты

Сомасы (мың теңге)


Сыныбы


Кіші сыныбы




Атауы

1

2

3

4

5




1. Кірістер

6 872 346

1



Салықтық түсімдер

503 200


01


Табыс салығы

258 866



1

Корпоративтік табыс салығы

35 450



2

Жеке табыс салығы

223 416


03


Әлеуметтік салық

200 300



1

Әлеуметтік салық

200 300


04


Меншікке салынатын салықтар

28 635



1

Мүлікке салынатын салықтар

28 635


05


Тауарларға, жұмыстарға және қызметтерге салынатын ішкі салықтар

12 549



2

Акциздер

1 666



3

Табиғи және басқа да ресурстарды пайдаланғаны үшiн түсетiн түсiмдер

6 693



4

Кәсіпкерлік және кәсіби қызметті жүргізгені үшін алынатын алымдар

4 190


08


Заңдық маңызы бар әрекеттерді жасағаны және (немесе) оған уәкілеттігі бар мемлекеттік органдар немесе лауазымды адамдар құжаттар бергені үшін алынатын міндетті төлемдер

2 850



1

Мемлекеттік баж

2 850

2



Салықтық емес түсімдер

4 771


01


Мемлекеттік меншіктен түсетін кірістер

2 934



5

Мемлекет меншігіндегі мүлікті жалға беруден түсетін кірістер

2 900



7

Мемлекеттік бюджеттен берілген кредиттер бойынша сыйақылар

34


06


Басқа да салықтық емес түсімдер

1 837



1

Басқа да салықтық емес түсімдер

1 837

3



Негізгі капиталды сатудан түсетін түсімдер

792


01


Мемлекеттік мекемелерге бекітілген мемлекеттік мүлікті сату

500



1

Мемлекеттік мекемелерге бекітілген мемлекеттік мүлікті сату

500


03


Жерді және материалдық емес активтерді сату

292

1

2

3

4

5



1

Жерді сату

59



2

Материалдық емес активтерді сату

233

4



Трансферттердің түсімдері

6 363 583


01


Төмен тұрған мемлекеттiк басқару органдарынан трансферттер

35 683



3

Аудандық маңызы бар қалалардың, ауылдардың, кенттердің, ауылдық округтардың бюджеттерінен трансферттер

35 683


02


Мемлекеттік басқарудың жоғары тұрған органдарынан түсетін трансферттер

6 327 900



2

Облыстық бюджеттен түсетін трансферттер

6 327 900


Функционалдық топ

Сомасы (мың теңге)


Кіші функция



Бюджеттік бағдарламалардың әкімшісі




Бағдарлама





Атауы

1

2

3

4

5

6





2. Шығындар

6 917 626

01




Жалпы сипаттағы мемлекеттiк қызметтер

576 754


1



Мемлекеттiк басқарудың жалпы функцияларын орындайтын өкiлдi, атқарушы және басқа органдар

198 330



112


Аудан (облыстық маңызы бар қала) мәслихатының аппараты

23 697




001

Аудан (облыстық маңызы бар қала) мәслихатының қызметін қамтамасыз ету жөніндегі қызметтер

23 457




003

Мемлекеттік органның күрделі шығыстары

240



122


Аудан (облыстық маңызы бар қала) әкімінің аппараты

174 633




001

Аудан (облыстық маңызы бар қала) әкімінің қызметін қамтамасыз ету жөніндегі қызметтер

173 044




003

Мемлекеттік органның күрделі шығыстары

1 589


2



Қаржылық қызмет

104 836



452


Ауданның (облыстық маңызы бар қаланың) қаржы бөлімі

104 836




001

Ауданның (облыстық маңызы бар қаланың) бюджетін орындау және коммуналдық меншігін басқару саласындағы мемлекеттік саясатты іске асыру жөніндегі қызметтер

35 756




003

Салық салу мақсатында мүлікті бағалауды жүргізу

508




113

Төменгі тұрған бюджеттерге берілетін нысаналы ағымдағы трансферттер

68 572


5



Жоспарлау және статистикалық қызмет

39 625



453


Ауданның (облыстық маңызы бар қаланың) экономика және бюджеттік жоспарлау бөлімі

39 625




001

Экономикалық саясатты, мемлекеттік жоспарлау жүйесін қалыптастыру және дамыту саласындағы мемлекеттік саясатты іске асыру жөніндегі қызметтер

39 625


9



Жалпы сипаттағы өзге де мемлекеттiк қызметтер

233 963



454


Ауданның (облыстық маңызы бар қаланың) кәсіпкерлік және ауыл шаруашылығы бөлімі

41 505




001

Жергілікті деңгейде кәсіпкерлікті және ауыл шаруашылығын дамыту саласындағы мемлекеттік саясатты іске асыру жөніндегі қызметтер

41 505



809


Аудандық (облыстық маңызы бар қаланың) тұрғын үй-коммуналдық шаруашылығы, жолаушылар көлігі, автомобиль жолдары, құрылыс, сәулет және қала құрылыс бөлімі

192 458

1

2

3

4

5

6




001

Жергілікті деңгейде тұрғын үй-коммуналдық шаруашылығы, жолаушылар көлігі, автомобиль жолдары, құрылыс, сәулет және қала құрылыс саласындағы мемлекеттік саясатты іске асыру жөніндегі қызметтер

50 688




113

Төменгі тұрған бюджеттерге берілетін нысаналы ағымдағы трансферттер

141 770

02




Қорғаныс

26 207


1



Әскери мұқтаждар

11 345



122


Аудан (облыстық маңызы бар қала) әкімінің аппараты

11 345




005

Жалпыға бірдей әскери міндетті атқару шеңберіндегі іс-шаралар

11 345


2



Төтенше жағдайлар жөнiндегi жұмыстарды ұйымдастыру

14 862



122


Аудан (облыстық маңызы бар қала) әкімінің аппараты

14 862




006

Аудан (облыстық маңызы бар қала) ауқымындағы төтенше жағдайлардың алдын алу және оларды жою

381




007

Аудандық (қалалық) ауқымдағы дала өрттерінің, сондай-ақ мемлекеттік өртке қарсы қызмет органдары құрылмаған елдi мекендерде өрттердің алдын алу және оларды сөндіру жөніндегі іс-шаралар

14 481

06




Әлеуметтiк көмек және әлеуметтiк қамсыздандыру

477 663


1



Әлеуметтiк қамсыздандыру

51 307



451


Ауданның (облыстық маңызы бар қаланың) жұмыспен қамту және әлеуметтік бағдарламалар бөлімі

51 307




005

Мемлекеттік атаулы әлеуметтік көмек

51 307


2



Әлеуметтiк көмек

384 318



451


Ауданның (облыстық маңызы бар қаланың) жұмыспен қамту және әлеуметтік бағдарламалар бөлімі

384 318




002

Жұмыспен қамту бағдарламасы

223 853




004

Ауылдық жерлерде тұратын денсаулық сақтау, білім беру, әлеуметтік қамтамасыз ету, мәдениет, спорт және ветеринар мамандарына отын сатып алуға Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес әлеуметтік көмек көрсету

8 296




007

Жергілікті өкілетті органдардың шешімі бойынша мұқтаж азаматтардың жекелеген топтарына әлеуметтік көмек

52 770




010

Үйден тәрбиеленіп оқытылатын мүгедек балаларды материалдық қамтамасыз ету

334

1

2

3

4

5

6




014

Мұқтаж азаматтарға үйде әлеуметтiк көмек көрсету

41 499




017

Оңалтудың жеке бағдарламасына сәйкес мұқтаж мүгедектерді протездік-ортопедиялық көмек, сурдотехникалық құралдар, тифлотехникалық құралдар, санаторий-курорттық емделу, міндетті гигиеналық құралдармен қамтамасыз ету, арнаулы жүріп-тұру құралдары, қозғалуға қиындығы бар бірінші топтағы мүгедектерге жеке көмекшінің және есту бойынша мүгедектерге қолмен көрсететін тіл маманының қызметтері мен қамтамасыз ету

29 710




023

Жұмыспен қамту орталықтарының қызметін қамтамасыз ету

27 856


9



Әлеуметтiк көмек және әлеуметтiк қамтамасыз ету салаларындағы өзге де қызметтер

42 038



451


Ауданның (облыстық маңызы бар қаланың) жұмыспен қамту және әлеуметтік бағдарламалар бөлімі

42 038




001

Жергілікті деңгейде халық үшін әлеуметтік бағдарламаларды жұмыспен қамтуды қамтамасыз етуді іске асыру саласындағы мемлекеттік саясатты іске асыру жөніндегі қызметтер

39 054




011

Жәрдемақыларды және басқа да әлеуметтік төлемдерді есептеу, төлеу мен жеткізу бойынша қызметтерге ақы төлеу

689




021

Мемлекеттік органның күрделі шығыстары

390




054

Үкіметтік емес ұйымдарда мемлекеттік әлеуметтік тапсырысты орналастыру

1 905

07




Тұрғын үй-коммуналдық шаруашылық

1 861 286


1



Тұрғын үй шаруашылығы

27 615



809


Аудандық (облыстық маңызы бар қаланың) тұрғын үй-коммуналдық шаруашылығы, жолаушылар көлігі, автомобиль жолдары, құрылыс, сәулет және қала құрылыс бөлімі

27 615




003

Мемлекеттік тұрғын үй қорын сақтауды ұйымдастыру

2 610




004

Азаматтардың жекелеген санаттарын тұрғын үймен қамтамасыз ету

403




033

Инженерлік-коммуникациялық инфрақұрылымды жобалау, дамыту және (немесе) жайластыру

24 602


2



Коммуналдық шаруашылық

1 829 935



809


Аудандық (облыстық маңызы бар қаланың) тұрғын үй-коммуналдық шаруашылығы, жолаушылар көлігі, автомобиль жолдары, құрылыс, сәулет және қала құрылыс бөлімі

1 829 935




012

Сумен жабдықтау және су бұру жүйесінің жұмыс істеуі

17 400

1

2

3

4

5

6




048

Қаланы және елді мекендерді абаттандыруды дамыту

46 756




058

Елді мекендердегі сумен жабдықтау және су бұру жүйелерін дамыту

1 765 779


3



Елді-мекендерді көркейту

3 736



809


Аудандық (облыстық маңызы бар қаланың) тұрғын үй-коммуналдық шаруашылығы, жолаушылар көлігі, автомобиль жолдары, құрылыс, сәулет және қала құрылыс бөлімі

3 736




007

Елдi мекендердегі көшелердi жарықтандыру

3 736

08




Мәдениет, спорт, туризм және ақпараттық кеңістiк

383 478


1



Мәдениет саласындағы қызмет

211 333



457


Ауданның (облыстық маңызы бар қаланың) мәдениет, тілдерді дамыту, дене шынықтыру және спорт бөлімі

207 333




003

Мәдени-демалыс жұмысын қолдау

207 333



809


Аудандық (облыстық маңызы бар қаланың) тұрғын үй-коммуналдық шаруашылығы, жолаушылар көлігі, автомобиль жолдары, құрылыс, сәулет және қала құрылыс бөлімі

4 000




009

Мәдениет объектілерін дамыту

4 000


2



Спорт

9 926



457


Ауданның (облыстық маңызы бар қаланың) мәдениет, тілдерді дамыту, дене шынықтыру және спорт бөлімі

9 623




009

Аудандық (облыстық маңызы бар қалалық) деңгейде спорттық жарыстар өткiзу

8 520




010

Әртүрлi спорт түрлерi бойынша аудан (облыстық маңызы бар қала) құрама командаларының мүшелерiн дайындау және олардың облыстық спорт жарыстарына қатысуы

1 103



809


Аудандық (облыстық маңызы бар қаланың) тұрғын үй-коммуналдық шаруашылығы, жолаушылар көлігі, автомобиль жолдары, құрылыс, сәулет және қала құрылыс бөлімі

303




008

Cпорт объектілерін дамыту

303


3



Ақпараттық кеңiстiк

83 345



456


Ауданның (облыстық маңызы бар қаланың) ішкі саясат бөлімі

15 500




002

Мемлекеттік ақпараттық саясат жүргізу жөніндегі қызметтер

15 500



457


Ауданның (облыстық маңызы бар қаланың) мәдениет, тілдерді дамыту, дене шынықтыру және спорт бөлімі

67 845




006

Аудандық (қалалық) кiтапханалардың жұмыс iстеуi

66 015




007

Мемлекеттік тілді және Қазақстан халқының басқа да тілдерін дамыту

1 830

1

2

3

4

5

6


9



Мәдениет, спорт, туризм және ақпараттық кеңiстiктi ұйымдастыру жөнiндегi өзге де қызметтер

78 874



456


Ауданның (облыстық маңызы бар қаланың) ішкі саясат бөлімі

41 166




001

Жергілікті деңгейде ақпарат, мемлекеттілікті нығайту және азаматтардың әлеуметтік сенімділігін қалыптастыру саласында мемлекеттік саясатты іске асыру жөніндегі қызметтер

27 069




003

Жастар саясаты саласында іс-шараларды іске асыру

12 297




006

Мемлекеттік органның күрделі шығыстары

1 800



457


Ауданның (облыстық маңызы бар қаланың) мәдениет, тілдерді дамыту, дене шынықтыру және спорт бөлімі

37 708




001

Жергілікті деңгейде мәдениет, тілдерді дамыту, дене шынықтыру және спорт саласында мемлекеттік саясатты іске асыру жөніндегі қызметтер

30 598




032

Ведомстволық бағыныстағы мемлекеттік мекемелер мен ұйымдардың күрделі шығыстары

7 110

10




Ауыл, су, орман, балық шаруашылығы, ерекше қорғалатын табиғи аумақтар, қоршаған ортаны және жануарлар дүниесін қорғау, жер қатынастары

44 238


6



Жер қатынастары

26 357



463


Ауданның (облыстық маңызы бар қаланың) жер қатынастары бөлімі

26 357




001

Аудан (облыстық маңызы бар қала) аумағында жер қатынастарын реттеу саласындағы мемлекеттік саясатты іске асыру жөніндегі қызметтер

24 733




006

Аудандардың, облыстық маңызы бар, аудандық маңызы бар қалалардың, кенттердiң, ауылдардың, ауылдық округтердiң шекарасын белгiлеу кезiнде жүргiзiлетiн жерге орналастыру

1 590




007

Мемлекеттік органның күрделі шығыстары

34


9



Ауыл, су, орман, балық шаруашылығы, қоршаған ортаны қорғау және жер қатынастары саласындағы басқа да қызметтер

17 881



453


Ауданның (облыстық маңызы бар қаланың) экономика және бюджеттік жоспарлау бөлімі

17 881




099

Мамандарға әлеуметтік қолдау көрсету жөніндегі шараларды іске асыру

17 881

11




Өнеркәсіп, сәулет, қала құрылысы және құрылыс қызметі

1 425


2



Сәулет, қала құрылысы және құрылыс қызметі

1 425

1

2

3

4

5

6



809


Аудандық (облыстық маңызы бар қаланың) тұрғын үй-коммуналдық шаруашылығы, жолаушылар көлігі, автомобиль жолдары, құрылыс, сәулет және қала құрылыс бөлімі

1 425




013

Аудан аумағында қала құрылысын дамытудың кешенді схемаларын, аудандық (облыстық) маңызы бар қалалардың, кенттердің және өзге де ауылдық елді мекендердің бас жоспарларын әзірлеу

1 425

12




Көлiк және коммуникация

1 146 153


1



Автомобиль көлiгi

1 144 473



809


Аудандық (облыстық маңызы бар қаланың) тұрғын үй-коммуналдық шаруашылығы, жолаушылар көлігі, автомобиль жолдары, құрылыс, сәулет және қала құрылыс бөлімі

1 144 473




025

Автомобиль жолдарының жұмыс істеуін қамтамасыз ету

26 543




045

Аудандық маңызы бар автомобиль жолдарын және елді-мекендердің көшелерін күрделі және орташа жөндеу

931 604




051

Көлiк инфрақұрылымының басым жобаларын іске асыру

186 326


9



Көлiк және коммуникациялар саласындағы өзге де қызметтер

1 680



809


Аудандық (облыстық маңызы бар қаланың) тұрғын үй-коммуналдық шаруашылығы, жолаушылар көлігі, автомобиль жолдары, құрылыс, сәулет және қала құрылыс бөлімі

1 680




030

Әлеуметтік маңызы бар қалалық (ауылдық), қала маңындағы және ауданішілік қатынастар бойынша жолаушылар тасымалдарын субсидиялау

1 680

13




Басқалар

9 612


3



Кәсiпкерлiк қызметтi қолдау және бәсекелестікті қорғау

450



454


Ауданның (облыстық маңызы бар қаланың) кәсіпкерлік және ауыл шаруашылығы бөлімі

450




006

Кәсіпкерлік қызметті қолдау

450


9



Басқалар

9 162



452


Ауданның (облыстық маңызы бар қаланың) қаржы бөлімі

9 162




012

Ауданның (облыстық маңызы бар қаланың) жергілікті атқарушы органының резерві

9 162

14




Борышқа қызмет көрсету

4 171


1



Борышқа қызмет көрсету

4 171



452


Ауданның (облыстық маңызы бар қаланың) қаржы бөлімі

4 171

1

2

3

4

5

6




013

Жергілікті атқарушы органдардың облыстық бюджеттен қарыздар бойынша сыйақылар мен өзге де төлемдерді төлеу бойынша борышына қызмет көрсету

4 171

15




Трансферттер

2 386 639


1



Трансферттер

2 386 639



452


Ауданның (облыстық маңызы бар қаланың) қаржы бөлімі

2 386 639




006

Пайдаланылмаған (толық пайдаланылмаған) нысаналы трансферттерді қайтару

34




024

Заңнаманы өзгертуге байланысты жоғары тұрған бюджеттің шығындарын өтеуге төменгі тұрған бюджеттен ағымдағы нысаналы трансферттер

2 130 053




038

Субвенциялар

256 552





3. Таза бюджеттік кредиттеу

76 443





Бюджеттік кредиттер

105 012

10




Ауыл, су, орман, балық шаруашылығы, ерекше қорғалатын табиғи аумақтар, қоршаған ортаны және жануарлар дүниесін қорғау, жер қатынастары

105 012


9



Ауыл, су, орман, балық шаруашылығы, қоршаған ортаны қорғау және жер қатынастары саласындағы басқа да қызметтер

105 012



453


Ауданның (облыстық маңызы бар қаланың) экономика және бюджеттік жоспарлау бөлімі

105 012




006

Мамандарды әлеуметтік қолдау шараларын іске асыру үшін бюджеттік кредиттер

105 012

5




Бюджеттік кредиттерді өтеу

28 569


01



Бюджеттік кредиттерді өтеу

28 569



1


Мемлекеттік бюджеттен берілген бюджеттік кредиттерді өтеу

28 569




13

Жеке тұлғаларға жергілікті бюджеттен берілген бюджеттік кредиттерді өтеу

28 569





4. Қаржы активтерімен операциялар бойынша сальдо

0





5. Бюджет тапшылығы (профициті)

-121 723





6. Бюджет тапшылығын қаржыландыру (профицитін пайдалану)

121 723


Егер Сіз беттен қате тапсаңыз, тінтуірмен сөзді немесе фразаны белгілеңіз және Ctrl+Enter пернелер тіркесін басыңыз

 

бет бойынша іздеу

Іздеу үшін жолды енгізіңіз

Кеңес: браузерде бет бойынша енгізілген іздеу бар, ол жылдамырақ жұмыс істейді. Көбінесе, ctrl-F пернелері қолданылады