Өрт қауіпсіздігі қағидаларын бекіту туралы

Қазақстан Республикасы Төтенше жағдайлар министрінің 2022 жылғы 21 ақпандағы № 55 бұйрығы. Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде 2022 жылғы 21 ақпанда № 26867 болып тіркелді.

"Азаматтық қорғау туралы" Қазақстан Республикасы Заңының 12-бабы 1-тармағының 70-41) тармақшасына сәйкес БҰЙЫРАМЫН:

1. Қоса беріліп отырған Өрт қауіпсіздігі қағидалары осы бұйрыққа қосымшаға сәйкес бекітілсін.

2. Қазақстан Республикасы Төтенше жағдайлар министрлігінің Өртке қарсы қызмет комитеті заңнамада белгіленген тәртіппен:

1) осы бұйрықты Қазақстан Республикасы Әділет министрлігінде мемлекеттік тіркеуді;

2) осы бұйрықты Қазақстан Республикасы Төтенше жағдайлар министрлігінің интернет-ресурсына орналастыруды;

3) осы бұйрықты Қазақстан Республикасы Әділет министрлігінде мемлекеттік тіркегеннен кейін он жұмыс күні ішінде Қазақстан Республикасы Төтенше жағдайлар министрлігінің Заң департаментіне осы тармақтың 1) және 2) тармақшаларында көзделген іс-шаралардың орындалуы туралы мәліметтерді ұсынуды қамтамасыз етсін.

3. Осы бұйрықтың орындалуын бақылау жетекшілік ететін Қазақстан Республикасының Төтенше жағдайлар вице-министріне жүктелсін.

4. Осы бұйрық алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі.

Қазақстан Республикасы Төтенше жағдайлар министрі	Ю. Ильин
"КЕЛІСІЛДІ" Қазақстан Республикасы Ақпарат және қоғамдық даму министрлігі
"КЕЛІСІЛДІ" Қазақстан Республикасы Ауыл шаруашылығы министрлігі
"КЕЛІСІЛДІ" Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрлігі
"КЕЛІСІЛДІ" Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау министрлігі

"КЕЛІСІЛДІ"
Қазақстан Республикасы
Еңбек және халықты
әлеуметтік қорғау министрлігі

"КЕЛІСІЛДІ" Қазақстан Республикасы Индустрия және инфрақұрылымдық министрлігі

"КЕЛІСІЛДІ" Қазақстан Республикасы Сауда және интеграция министрлігі

"КЕЛІСІЛДІ" Қазақстан Республикасы Орталық сайлау комиссиясы

"КЕЛІСІЛДІ" Қазақстан Республикасы Ұлттық экономика министрлігі

"КЕЛІСІЛДІ" Қазақстан Республикасы Ішкі істер министрлігі

"КЕЛІСІЛДІ" Қазақстан Республикасы Экология, геология және табиғи ресурстар министрлігі

"КЕЛІСІЛДІ"
Қазақстан Республикасы
Энергетика министрлігі

Қазақстан Республикасы Төтенше жағдайлар министрі 2022 жылғы 21 ақпандағы № 55 Бұйрыққа қосымша

Өрт қауіпсіздігі қағидалары

1-бөлім. Жалпы ережелер

1-тарау. Өрт қауіпсіздігін қамтамасыз ету бойынша ұйымдастырушылық-техникалық iс-шаралар

1. Осы Өрт қауіпсіздігі қағидалары (бұдан әрі – Қағидалар) "Азаматтық қорғау туралы" Қазақстан Республикасы Заңының (бұдан әрі – Заң) 12-бабы 1-тармағының 70-41) тармақшасына сәйкес әзірленген және адамдарды, мүлікті, қоғам мен мемлекетті өрттен қорғау мақсатында өрт қауіпсіздігін қамтамасыз ету тәртібін айқындайды.

Ескерту. 1-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Төтенше жағдайлар министрінің 01.02.2023 № 55 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

2. Объектілерді пайдалану кезінде осы Қағидалардың, белгіленген тәртіппен бекітілген, объектілерді пайдалану кезінде өрт қауіпсіздігі талаптары қамтылған нормативтік құқықтық актілердің талаптарын сақтау қамтамасыз етіледі.

3. Заңның 16 және 18-баптарының талаптарына сәйкес объектіде өрт қауіпсіздігі талаптарын сақтауды меншік нысанына қарамастан меншік иелері, ұйымдардың, кәсіпорындардың басшылары, жеке кәсіпкерлер, жеке тұлғалар, объектіні немесе үй-жайды иеленуге, пайдалануға немесе оған билік етуге құқығы бар адамдар (бұдан әрі – ұйым басшысы) қамтамасыз етеді.

Ескерту. 3-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Төтенше жағдайлар министрінің 01.02.2023 № 55 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

4. Заңның 16-бабының 2-тармағына және 18-бабының 2-тармағына сәйкес ұйымдардың басшылары өрт қауіпсіздігін қамтамасыз ету мақсатында өз бұйрығымен өрт қауіпсіздігі талаптарының сақталуына (тұрақты, уақытша немесе орындалатын жұмыстарға (көрсетілетін қызметтерге) байланысты міндет жүктелген) жауапты адамдарды тағайындай алады.

Ескерту. 4-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Төтенше жағдайлар министрінің 01.02.2023 № 55 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

5. Ұйым басшысы әрбір объектіге қатысты (жеке тұрғын үйлерді қоспағанда) осы Қағидаларға 1-қосымшаға сәйкес, олардың өрт қауіптілігіне сай өртке қарсы режимді қамтитын өрт қауіпсіздігі шаралары туралы нұсқаулықты бекітеді.

6. Ұйым басшысы өрт сөндіру және өрт дабылы қондырғыларының, өрт кезінде адамдарды эвакуациялауды хабарлау және басқару жүйелерінің, түтінге қарсы қорғау және өртке қарсы сумен жабдықтаудың, өртке қарсы жабдық пен өрт техникасының, өртке қарсы есіктердің, клапандар мен люктердің, өртке қарсы тосқауылдардағы ойықтарды толтыруын, ғимараттар мен құрылыстардағы үй-жайлардың, адамдарды қорғау және құтқару құралдарының, сондай-ақ ғимараттарды, құрылыстарды және сыртқы технологиялық қондырғыларды найзағайдан қорғау құрылғыларының болуын, жобалау құжаттамасына сәйкес келуін және олардың үнемі жарамды жұмыс күйінде болуын қамтамасыз етеді.

Ескерту. 6-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Төтенше жағдайлар министрінің 01.02.2023 № 55 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

7. Объектілердегі Қазақстан Республикасы Төтенше жағдайлар министрінің 2023 жылғы 29 мамырдағы № 281 бұйрығымен бекітілген міндетті түрде мемлекеттік емес өртке қарсы қызмет құрылатын ұйымдар мен объектілердің тізбесіне (Нормативтік құқықтық актілердің мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 32631 болып тіркелген) сәйкес мемлекеттік емес өртке қарсы қызметтің жұмысы ұйымдастырылады. Объектілердегі мемлекеттік емес өртке қарсы қызметтерді ұйымдастыру тәртібі Қазақстан Республикасы Ішкі істер министрінің 2014 жылғы 7 қарашадағы № 782 бұйрығымен бекітілген Мемлекеттік емес өртке қарсы қызметтердің қызметін жүзеге асыру қағидаларына (Нормативтік құқықтық актілердің мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 9931 болып тіркелген) сәйкес айқындалады.

Ескерту. 7-тармақ жаңа редакцияда – ҚР Төтенше жағдайлар министрінің м.а. 21.07.2023 № 388 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

8. Ұйымдардың жұмыскерлері өрт қауіпсіздігі мәселелері бойынша оқытудан және нұсқамадан өткеннен кейін ғана жұмыс істеуге жіберіледі, ал жұмыстың ерекшелігі өзгергенде ықтимал өрттердің алдын алу және оларды сөндіру бойынша қосымша оқудан өтеді. Ұйымдардың жұмыскерлері мен халықты өрт қауіпсіздігі шараларына оқыту тәртібі және өрт қауіпсіздігі шараларына оқыту жөніндегі оқу бағдарламаларының мазмұнына қойылатын талаптар Қазақстан Республикасы Төтенше жағдайлар министрінің 2014 жылғы 9 маусымдағы № 276 бұйрығымен (нормативтік құқықтық актілердің мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 9510 болып тіркелген) бекітілген Ұйымдардың жұмыскерлері мен халықты өрт қауіпсіздігі шараларына оқыту қағидаларын және өрт қауіпсіздігі шараларына оқыту жөніндегі оқу бағдарламаларының мазмұнына қойылатын талаптарға сәйкес айқындалады

9. Ғимараттардың өртке қарсы қорғау жүйелері мен техникалық құралдарының (өрт сигнализациясы және өрт сөндіру қондырғыларының, түтіннен қорғау, өрт кезінде адамдарды құлақтандыру және оларды эвакуациялау жүйелерінің және қол өрт сөндіргіштерінің) тиімді жұмысын қамтамасыз ету үшін ұйым басшысының бұйрығымен өртке қарсы қорғау жүйелерін үздіксіз пайдалануды, бастапқы өрт сөндіру құралдарын сатып алуды, жөндеуді, олардың сақталуы мен іс-әрекетке әзірлігін, техникалық қызмет көрсетуді және жоспарлы-алдын ала жөндеуді уақтылы және сапалы жүргізуді қамтамасыз ететін адам тағайындалады.

Өрт сөндіргіштерді пайдалану және техникалық қызмет көрсету стандарттау жөніндегі құжаттардың талаптарына сәйкес жүзеге асырылады.

10. Ұйымдардағы кезекші персоналдың үй-жайларында телефон орнатылған орындарда, эвакуациялау жоспарлары, өрт қауіпсіздігі шаралары туралы нұсқаулықтар "101" өртке қарсы қызмет пен "112" бірыңғай кезекшілік-диспетчерлік қызметтің телефон нөмірлері көрсетілген тақтайшалар ілінеді.

Кезекші персонал өзіне жүктелген функцияларға сәйкес ғимараттың барлық есік құлыптарының кілттері жиынтығымен қамтамасыз етіледі.

Кілттердің қосалқы жиынтығы ғимараттың бірінші қабатындағы кезекші персоналдың (күзет) үй-жайында сақталады.

Әрбір кілт оның қай құлыпқа тиесілі екендігі жазылған биркамен қамтамасыз етіледі.

Кезекші персонал телефоны бар үй-жайға жайғасады және түнде ғимаратта қалған адамдарды есепке алу журналын еркін нысанда жүргізеді.

11. Алып тасталды - ҚР Төтенше жағдайлар министрінің 01.02.2023 № 55 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

12. Ғимараттар мен құрылыстарда (тұрғын үйлерден басқа) кез-келген қабатта осы Қағидаларға 2-қосымшада келтірілген эвакуациялау жоспарын жасау жөніндегі нысанға сәйкес эвакуациялау жоспарлары әзірленеді. Эвакуациялау жоспарлары адамдарды қауіпсіз эвакуациялауды жүргізу, өртке қарсы қызметті шақыру және өрт сөндіру бөлімшелері келгенге дейін өрт сөндіруді ұйымдастыру бойынша ұйым жұмыскерлерінің іс-қимыл жасау тәртібін қамтиды. Эвакуациялау жоспарлары ғимараттың әр қабатында, қабаттан эвакуациялық шығу жолдарында дәліздің ұзындығы бойымен 20 метрден (бұдан әрі – м) аспайтын қашықтықта ілінеді.

13. Адамдардың тұруына арналған ғимараттарда, сондай-ақ адамдар жаппай келетін ғимараттарда (құрылыстарда) өрт кезінде электр энергиясын өшірген жағдайда, кезекші персонал жұмысқа қабілетті жай-күйдегі электр фонарьларымен қамтамасыз етіледі. Фонарьлар санын ұйым басшысы объектінің ерекшеліктеріне байланысты, бірақ әрбір кезекшіге кемінде 1 фонарьдан анықтайды.

14. Адамдар тәулік бойы болатын ғимараттар үшін әзірленген өрт қауіпсіздігі шаралары туралы нұсқаулықта адамдарды өздігінен эвакуациялау, сондай-ақ ұйым персоналының өздігінен эвакуациялануға қабілетсіз адамдарды тәуліктің жарық және қараңғы уақыттарында эвакуациялау нұсқалары қамтылады.

Адамдар жаппай болатын объектіде ұйым басшысы жарты жылда кемінде 1 рет еркін нысанда толтырылатын жаттығулар журналында көрсете отырып, практикалық жаттығулар өткізуді қамтамасыз етеді.

15. Адамдар тәулік бойы болатын объектілердің басшылары күн сайын объектіге шығу ауданындағы өрт сөндіру бөліміне әрбір объектідегі адамдардың саны туралы мәліметті жолдауды қамтамасыз етеді.

16. Ғимараттар мен құрылыстардың функционалдық мақсатын өзгертуге, оларға күрделі жөндеу, техникалық қайта жарақтау, реконструкциялау және қайта жоспарлау "Қазақстан Республикасындағы сәулет, қала құрылысы және құрылыс қызметі туралы" Қазақстан Республикасы Заңына жобалау құжаттамасы жүзеге асырылады.

17. Барлық өндірістік және қойма үй-жайлары үшін, сондай-ақ сыртқы технологиялық қондырғылар үшін жарылыс-өрт және өрт қауіптілігі санаттары Қазақстан Республикасы Төтенше жағдайлар министрлігінің 2021 жылғы 17 тамыздағы № 405 (нормативтік құқықтық актілердің мемлекеттік тіркеу тізбесінде № 21045 тіркелген) бұйрығымен бекітілген "Өрт қауіпсіздігіне қойылатын жалпы талаптар" техникалық регламентінің (бұдан әрі – "Өрт қауіпсіздігіне қойылатын жалпы талаптар" техникалық регламенті) 16-қосымшасына сәйкес, сондай-ақ Қазақстан Республикасы Энергетика министрінің 2015 жылғы 20 наурыздағы № 230 бұйрығымен бекітілген (Нормативтік құқықтық актілердің мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 10851 болып тіркелген) Электр қондырғыларын орнату қағидаларының (бұдан әрі – ЭҚОҚ) талаптарына сәйкес аймақтардың кластары анықталып, үй-жайлардың есіктерінде тиісті белгілермен белгіленеді.

Ескерту. 17-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Төтенше жағдайлар министрінің 01.02.2023 № 55 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

18. Ғимараттар мен құрылыстар олардың пайдаланылу циклінің барлық кезеңдерінде жарамды бастапқы өрт сөндіру құралдарымен қамтамасыз етіледі. Бастапқы өрт сөндіру құралдарының қажетті ең аз тізбесі осы Қағидаларға 3-қосымшада келтірілген.

Бастапқы өрт сөндіру құралдарын және өрт сөндіру автоматикасы жүйелерін орналастыру орындары стандарттау жөніндегі құжаттардың талаптарына сәйкес өрт қауіпсіздігі белгілерімен белгіленеді.

19. Ғимараттар мен құрылыстарда есіктердің өздігінен жабылуына арналған құрылғылар жарамды күйде ұсталады.

Өртке қарсы есіктер мен түтіннен құрылғылардың (шымылдықтардың, экрандардың, перделердің) еркін жабылуына кедергі келтіретін құралдарды орнатуға жол берілмейді.

20. Өрттің шығуына әкелуі мүмкін ақаулары бар жабдықтарда жұмыстарды жүргізуге жол берілмейді.

21. Қажетті отқа төзімділік шегін қамтамасыз ету және өрт қауіптілігін төмендету үшін ғимараттар мен құрылыстардың құрылыс конструкцияларын өңдеу және "Техникалық реттеу туралы" Қазақстан Республикасы Заңының талаптарына сәйкес техникалық реттеудің мемлекеттік жүйесінде аккредиттелген зертханада сынақтар жүргізу арқылы қол жеткізілген нәтижелерді растай отырып, оларды оттан қорғау құралдарымен өңдеу талап етіледі.

Отқа төзімділіктің барлық дәрежесіндегі ғимараттарда (отқа төзімділіктің V дәрежесін қоспағанда) жанғыш материалдардан жасалған шатыр жабындарының ілмектері мен торлары оттан қорғағышпен өңделуі тиіс.

Оттан қорғау құрамдарын жағу жұмыстарын жүргізу оттан қорғау құралына арналған техникалық құжаттаманың талаптарына сәйкес жүзеге асырылады.

22. Ұйым басшысы оттан қорғайтын тозаңды құрамдардың, оттан қорғау майларының, сылақтың, құрылыс конструкцияларының плиталарымен, табақты және басқа да оттан қорғау материалдарымен қаптамалардың, жанғыш өңдеу және жылуды оқшаулау материалдарының, ауа өткізгіштердің, жабдық пен эстакадалардың металл тіректерінің зақымдануларын жоюды қамтамасыз етеді, сондай-ақ оттан қорғау өңдеуінің (сіңіргішінің) жай-күйін тексеруді жүзеге асырады.

Оттан қорғау өңдеуінің (сіңіргішінің) жай-күйін ол жүргізілгеннен кейін техникалық реттеудің мемлекеттік жүйесінде аккредиттелген зертханалармен, ал кейіннен стандарттау жөніндегі құжаттардың талаптарына сәйкес тексеріледі.

23. Өртке қарсы тосқауылдардың инженерлік және технологиялық коммуникациялармен (оның ішінде электр сымдарымен және кабельдермен) қиылысқан жерлерінде пайда болған ойықтар мен саңылаулар қажетті отқа төзімділік шегі мен түтін-газ өткізбеуді қамтамасыз ететін, жанбайтын материалдармен бітеледі.

24. Ғимараттар мен құрылыстарда (жеке тұрғын үйлерді қоспағанда):

1) жертөлелерде, цоколь қабаттарында, шатырларда, техникалық қабаттар, техникалық үй-жайларда, желдету камераларында тез тұтанатын және жанғыш сұйықтықтарды, жарылғыш заттарды, пиротехникалық бұйымдарды, жанғыш газдары бар баллондарды, аэрозоль орамындағы тауарларды, целлулоидты, жарылыс-өрт қауіпті, жанғыш заттар мен материалдарды сақтауға және жинауға;

2) жобалау құжаттамасында көзделген жағдайларды қоспағанда, жертөлелерді, цокольдық қабаттарды, шатырларды, техникалық қабаттарды және үй-жайларды, желдеткіш камераларын нысаналы мақсатынан тыс пайдалануға және қолдануға;

3) лифт холлдарын нысаналы мақсатынан тыс пайдалануға;

4) қабаттардағы дәліздерден, холдардан, фойеден, тамбурлардан және баспалдақ алаңдарынан эвакуациялық шығу жолдарының жобада көзделген есіктерін, сондай-ақ эвакуациялау жолдарында өрттің қауіпті факторларының таралуына кедергі келтіретін басқа да есіктерді алып тастауға;

5) нәтижесінде адамдарды қауіпсіз эвакуациялау жағдайлары нашарлайтын, өрт сөндіргіштерге, өрт крандарына және басқа да өрт қауіпсіздігі құралдарына қол жеткізу шектелетін немесе автоматты өртке қарсы қорғау жүйелерінің (автоматты өрт сигнализациясының, стационарлық автоматты өрт сөндіру қондырғыларының, түтін жою жүйелерінің, құлақтандыру және эвакуациялауды басқару жүйелерінің) әрекет ету аймағы азаятын көлемдік-жоспарлау шешімдерін өзгертуді жүргізуге;

6) есіктерді, люктерді, жанама секцияларға өтетін жерлерді және эвакуациялау сатыларына шығу жолдарын үйіп тастауға, балкон араларындағы сатыларды демонтаждауға, сондай-ақ пәтерлердің балкондары мен лоджияларындағы люктерді дәнекерлеуге;

7) май сіңген сүрткіш материалды жинамай қалдыруға;

8) ғимараттың барлық қабаттарының терезелерінде және жертөлелердің терезелеріндегі ойықтарда (қоғамнан уақытша оқшаулауды қамтамасыз ететін арнайы мекемелердің және қылмыстық-атқару жүйелері объектілерінің, мекеме қоймаларының, кассаларының, теледидардың бас станциялары, қару-жарақ бөлмелерінің, құпия бөлімдерінің, прекурсорларды сақтау және олардың айналымы үй-жайларын қоспағанда) торларды орнатуға;

9) түтінсіз баспалдақтарға апаратын балкондарды, лоджияларды және галереяларды шынылауға, сондай-ақ оларға торлар орнатуға;

10) баспалдақ торларында, алаңдарында және дәліздерде қоймалар (қосалқы үй-жайлар) орнатуға, сондай-ақ баспалдақ сатыларының астында және баспалдақ алаңдарында заттарды, жиһаз бен басқа да жанғыш материалдарды сақтауға жол берілмейді. Бірінші және цокольдік қабаттардың баспалдақ сатыларының астында орталық жылу беруді басқару тораптарына, су өлшеу тораптарына және жанбайтын материалдардан жасалған қалқалармен қоршалған электр қалқандарына арналған үй-жайларды орналастыруға жол беріледі;

11) ғимараттардың өндірістік және қойма үй-жайларында (отқа төзімділігі V дәрежелі ғимараттардан басқа) жобалау құжаттамасында көзделген жағдайлардан басқа, жапсарлас үй-жайларды орнатуға;

12) өрт қауіпсіздігін қамтамасыз ету және өрт сөндіру құралдарына, сондай-ақ құтқару құрылғыларын бекіту орындарына өту жолдарын үйіп тастауға және жабуға жол берілмейді.

Ескерту. 24-тармаққа өзгеріс енгізілді - ҚР Төтенше жағдайлар министрінің 01.02.2023 № 55 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 10.05.2023 № 239 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

25. Газ құбырларынан, газ баллондарынан және аспаптардан, қатып қалған құбырларды қыздыру аспаптарынан, инженерлік коммуникациялардан газдың шығуын анықтау үшін ашық отты қолдануға жол берілмейді. Қатып қалған құбырларды, жабдықтарды, инженерлік коммуникацияларды қыздыру ыстық сумен, бумен және қызған құммен жүргізіледі.

26. Ғимараттар мен құрылыстардың шатырларындағы сыртқы өрт сөндіру сатылары мен қоршаулары жарамды күйде күтіп-ұсталады.

Ескерту. 26-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Төтенше жағдайлар министрінің 01.02.2023 № 55 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

27. Бір мезгілде 50-ден астам адамның болуына арналған үй-жайларда, сондай-ақ бір мезгілде 15-тен астам адамның болуына арналған жертөле мен цокольдік қабаттардың үй-жайларында кемінде екі эвакуациялық шығу жолы көзделеді.

Отқа төзімділігі IV және V деңгейдегі ғимараттар мен құрылыстарда бір мезгілде 50 және одан астам адамның тек бірінші қабаттағы үй-жайларда болуына жол беріледі.

28. Шатыр үй-жайларының, сондай-ақ технология шарттары бойынша адамдардың тұрақты болуы талап етілмейтін техникалық қабаттар мен жертөлелердің есіктері мен люктері құлыпталады. Көрсетілген үй-жайлардың есіктері мен люктеріне қажет болған жағдайларда тәулік бойы қол жеткізу қамтамасыз етілуі тиіс кілттердің сақталатын орны туралы ақпарат ілінеді.

Ғимараттардың, құрылыстар мен құрылымдардың жертөлесі және цокольдік қабаттарының терезе ойықтарының шұңқыршалары қоқыстан және басқа заттардан уақтылы тазартылады. Терезелердегі тиектер ішінен кілтсіз ашылады.

29. Пайдаланылған сүртетін материалдар қақпақпен жабылатын, жанбайтын материалдан жасалған контейнерлерге жиналады. Жұмыс ауысымы аяқталғаннан кейін көрсетілген контейнерлердің ішіндегісі ғимараттардан тыс шығарылады.

30. Майлармен, лактармен, бояулармен және басқа да тез тұтанатын және жанғыш сұйықтықтармен жұмыс істейтін адамдардың арнайы киімі осы мақсатқа арнайы бөлінген орындарда орнатылған металл шкафтарда ілінген күйінде сақталады.

31. Биіктігі 1 қабаттан жоғары витраждары бар ғимараттарда әрбір қабаттың деңгейіндегі витраждарда орнатылған түтін өткізбейтін, жанбайтын диафрагмалардың конструкцияларын бұзуға жол берілмейді.

32. Эвакуациялық жолдар мен шығу жолдарын пайдалану кезінде жобалау шешімдерін (оның ішінде эвакуациялық жолдар мен шығу жолдарын жарықтандыру, олардың саны, өлшемдері және көлемдік-жоспарлау шешімдері бойынша, сондай-ақ эвакуациялау жолдарында өрт қауіпсіздігі белгілерінің болуы бойынша) талаптарын сақтау қамтамасыз етіледі.

Ескерту. 32-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Төтенше жағдайлар министрінің 01.02.2023 № 55 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

33. Ашылу бағыты нормаланбайтын мынадай:

1) Ф1.3 және Ф1.4 сыныпты үй-жайлардың;

2) А және Б үй-жайларынан басқа, бір мезгілде 15-тен аспайтын адам болатын үй-жайлардың;

3) ауданы 200 м2 аспайтын қоймалардың;

4) санитарлық тораптардың;

5) 3-типтік баспалдақ алаңдарына шығу жолдарының есіктерінен басқа, эвакуациялау жолдарындағы есіктер ғимараттан шығу бағытына қарай ашылады.

34. Эвакуациялық шығу жолдарының есіктеріндегі тиектер Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленетін жағдайларды қоспағанда, оларды ішінен кілтсіз еркін ашу мүмкіндігін қамтамасыз етеді.

35. Автономды қоректендірілетін және эвакуациялау жолдарында қолданылатын электр желісінен қосылатын "Шығу", "Эвакуациялық (қосалқы) шығу", "Эвакуациялық шығу есігі" деген көлемді жарықтандырылған өрт қауіпсіздігі белгілері жарық индикациясы қосылып, жарамды күйде күтіп-ұсталады.

Эвакуациялық жарықтандыру жұмыс істейтін жарықтандырудың электрмен қоректендіргіші тоқтаған кезде автоматты қосумен қамтамасыз етіледі.

36. Эвакуациялық жолдар мен шығу жолдарын пайдалану кезінде:

1) эвакуациялық жолдар мен шығулардың (оның ішінде өтетін жерлердің, дәліздердің, тамбурлардың, галереялардың, лифт холдарының, баспалдақ алаңдарының, баспалдақ сатыларының, есіктердің, эвакуациялық люктердің) жобалық өлшемдерін кішірейтетін кедергілер орнатуға, сондай-ақ эвакуациялық шығу есіктерін бекітіп тастауға (дәнекерлеуге);

2) эвакуациялау жолдарында табалдырықтарды (есіктердің ойықтарындағы табалдырықтардан басқа) орнатуға, ішкі жағынан қолмен ашу және ашық күйінде бұғаттау мүмкіндігі жоқ қозғалмалы және көтеріліп-түсірілетін есіктер мен қақпаларды, айналатын есіктер мен турникеттерді, сондай-ақ басқа (қайталайтын) эвакуациялау жолдары болмаған кезде немесе көрсетілген құрылғыларды қолмен ашуға және ашық күйінде бұғаттауға мүмкіндік беретін техникалық шешімдер болмаған кезде адамдарды еркін эвакуациялауға кедергі келтіретін басқа да құрылғыларды орнатуға жол берілмейді. Құрылғыларды автоматты немесе қашықтықтан ашу және бұғаттау тәсілін қолмен басқарылатын тәсілге қосымша қолдануға жол беріледі;

3) отқа төзімділігі V дәрежедегі ғимараттардан басқа, эвакуациялау жолдарындағы едендерді, қабырғалар мен төбелерді өңдеу, қаптау және бояу үшін өрт қауіптілігі сыныбына сәйкес келмейтін жанғыш материалдарды қолдануға;

4) баспалдақ алаңдарының, дәліздердің, холдар мен тамбурлардың өздігінен жабылатын есіктерін ашық күйінде бекітуге, сондай-ақ оларды алып тастауға;

5) түтінденбейтін баспалдақ алаңдарындағы ауа аймақтарының терезе жапқыштарын шынылауға немесе жабуға;

6) есіктер мен фрамугаларды шынылауда армирленген шыныны жай шынымен ауыстыруға жол берілмейді.

37. Үй-жайдың жабдығын орналастырған кезде сәулет, қала құрылысы және құрылыс саласындағы мемлекеттік нормативтердің талаптарына сәйкес баспалдақ алаңдарына және эвакуациялау жолдарына өтетін эвакуациялық өту жолдары қамтамасыз етіледі.

38. Адамдар жаппай келетін үй-жайларда кілемдер, кілем төсемшелері және еден жабындары еденге берік бекітіледі.

39. Тұрмыстық газ аспаптарын пайдалану кезінде жиһазды және жанғыш материалдарды орналастыру жақын жердегі вертикаль қабатқа дейін көлденеңінен кемінде 0,2 м және осы бұйымдарға жақын жерде ілінген көлденең қабаттың үстіне дейін тігінен кемінде 0,7 м қашықтықта жүзеге асырылады.

40. Ғимараттар мен құрылыстардағы қоқыс өткізгіштер жобада көзделген клапандармен қамтамасыз етіледі, клапандар жабық күйде болады, жарамды етіп күтіп-ұсталады және ысырмасында нығыздағышпен қамтамасыз етіледі.

41. Ғимараттар мен жерүсті құрылыстарындағы лифтілер мен көтергіштер (өрт лифтілерін қоспағанда) өрт шыққан кезде негізгі отырғызу қабатына автоматты түрде түсіріледі, ал жерасты құрылыстарында – негізгі эвакуациялық шығу жолдарындағы қабатқа жоғары көтеріледі және тоқтан ажыратылады.

42. Эскалаторлардың (траволаторлардың) жетектері өрт шыққан кезде автоматты түрде ажыратылады.

43. Алып тасталды - ҚР Төтенше жағдайлар министрінің 01.02.2023 № 55 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

44. Найзағайдан қорғау құрылғыларын тексеру жыл сайын найзағайлы маусым басталар алдында жүргізіледі.

Ескерту. 44-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Төтенше жағдайлар министрінің 01.02.2023 № 55 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

45. Найзағайдан қорғау құрылғыларын қарап-тексеру кезінде жерге тұйықталатын құрылғылардың кедергісі өлшенеді, ал тексерулер мен өлшеулердің нәтижелері еркін нысанда толтырылатын найзағайдан қорғау құрылғыларын пайдалану журналына жазылады.

Ескерту. 45-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Төтенше жағдайлар министрінің 01.02.2023 № 55 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

46. Найзағайдың және статикалық электр зарядтарының қайталайтын көріністерінен қорғау үшін технологиялық аппараттардың барлық металл конструкцияларында, резервуарларда, газ өткізгіштерде, мұнай өткізгіштерде, тез тұтанатын немесе жанғыш сұйықтықтар, сондай-ақ жанғыш газдар айналатын, сақталатын немесе қайта өңделетін ғимараттардың ішінде және ашық кеңістікте орналасқан құрылғыларда қорғаныш жерге тұйықтағыш көзделеді.

47. Персоналды электр тогымен жарақаттанудан қорғауға арналған жерге тұйықтау құрылғыларын немесе найзағайдан қорғағышты статикалық электр зарядтарын бұру үшін пайдалануға жол беріледі.

48. Ғимараттарда, құрылыстарда орналастырылған технологиялық жабдық пен құбыржолдар, сондай-ақ сыртқы технологиялық қондырғылар мен эстакадалар ЭҚОҚ талаптарына сәйкес қорғаныш жерге тұйықтағышпен қамтамасыз етіледі.

Ғимараттар мен құрылыстардың технологиялық құбыржолдарын жерге тұйықтайтын (нөлдейтін) өткізгіштер ретінде пайдалануға жол берілмейді.

49. Металл эстакадалар және оларға төселген металл құбыржолдар эстакаданың басында және соңында, сондай-ақ олардың ұзындығы бойымен кемінде 300 м сайын өзара және қорғаныш жерге тұйықтау құрылғыларымен жалғанады.

50. Ток бұрғыштар өзара, жерге тұйықтағыш құрылғылармен және технологиялық аппараттармен дәнекерлеу арқылы жалғанады.

51. Технологиялық процестерде тез тұтанатын және жанғыш сұйықтықтар, сондай-ақ жанғыш бу мен газдар айналатын өнеркәсіптік кәсіпорындардың су бұру жүйесі гидравликалық ысырмалармен қамтамасыз етіледі. Әрбір гидравликалық ысырмадағы сұйықтық қабатының биіктігі кемінде 0,25 м етіп қабылданады. Гидравликалық ысырмалардың конструкциясы оларды мезгіл сайын тазарту мүмкіндігімен қамтамасыз етіледі.

52. Тез тұтанатын және жанғыш сұйықтықтар қолданылатын ғимараттар мен құрылыстардың нөсер, өндірістік және біріктірілген су бұру жүйелерінің құбыржолдары арқылы жалынның таралуын болдырмайтын гидравликалық ысырмалар (сифондар) үнемі жарамды күйде күтіп-ұсталады.

Гидравликалық ысырмалары ақаулы немесе дұрыс орындалмаған су бұру жүйелерін пайдалануға жол берілмейді.

53. Технологиялық процестерінде тез тұтанатын және жанғыш сұйықтықтар, сондай-ақ жанғыш булар мен газдар айналатын кәсіпорындардың өндірістік және біріктірілген су бұру жүйелері бүкіл ұзындығы бойымен жабық күйде ұсталады.

Су бұру жүйелерін байқайтын құдықтар қақпақтармен жабылады және 0,1 м қабат құм төгіледі.

54. Аумағында ғимараттар, құрылыстар және (немесе) жарылыс-өрт және өрт қауіптілігі бойынша АН, БН және ВН санаттарындағы сыртқы технологиялық қондырғылар орналасқан кәсіпорындардың өндірістік және біріктірілген су бұру жүйелеріне жинау кезіндегі өндірістік ағынды судың температурасы 40оС -ден аспауы тиіс.

Тез тұтанатын және жанғыш сұйықтықтарды су бұру жүйелеріне (оның ішінде авария кезінде) ағызуға жол берілмейді.

55. Жанғыш газ баллондары сақталатын және пайдаланылатын ғимараттарға (оның ішінде жеке тұрғын үйлерге) немесе құрылыстарға кіретін жерде "От қаупі бар. Газы бар баллон" деген жазуы бар өрт қауіпсіздігінің ескерту белгілері орналастырылады.

56. Өрт сөндіру қондырғыларының қолмен қосу құрылғылары, өрт сөндіргіштердің бекіту-іске қосу құрылғысы және өрт шкафтарының есіктері пломбаланады.

57. Өрт шкафтары оларда өрт краны жабдығының жинағын және өрт сөндіргіштің өрт сөндіру заты зарядының массасы кемінде 5 килограмм (бұдан әрі – кг), кемінде екі қол өрт сөндіргішін, сондай-ақ адамдардың жеке қорғану және құтқару құралдарын орналастыру мүмкіндігімен кез-келген үш нұсқада (аспалы, жапсарлас және кіріктіріле) орнатылады.

58. Темекі шегуге жол берілмейтін жағдайларды (жарылыс-өрт қауіпті объектілер) қоспағанда, ұйым басшысы темекі шегу үшін арнайы бөлінген орындарды айқындайды. Темекі шегуге арналған арнайы бөлінген орындар бастапқы өрт сөндіру құралдарымен және "Темекі шегуге арналған орын" деген жазумен қамтамасыз етіледі. Бөлінбеген жерлерде темекі шегуге жол берілмейді.

59. Елді мекендердің, ұйымдардың аумақтары қызмет түріне және меншік нысанына қарамастан өртке қарсы қашықтықтар шегінде жанғыш қалдықтардан, қоқыстан, ыдыстан, құрғақ шөптен, мамықтан, жанғыш материалдардан уақтылы тазартылады.

Алау жағу, қалдықтар мен ыдыстарды өртеу ғимараттар мен құрылыстардан кемінде 50 м қашықтықта жүзеге асырылады.

Қалдықтар мен ыдыстарды өртеу осы мақсатқа арнайы бөлінген жерлерде қызмет көрсетуші персоналдың бақылауымен жүргізіледі.

Ескерту. 59-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Төтенше жағдайлар министрінің 01.02.2023 № 55 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

60. Блок-контейнерлерді пайдалану кезінде дайындаушы зауыт көздеген конструкциялық параметрлерді өзгертуге жол берілмейді. Блок-контейнерлердің ішін өңдеу үшін жанғыш жылу оқшаулағыш материалдарды қолдануға, сондай-ақ оларды жанғыш негізге орнатуға жол берілмейді.

Жеке блок-контейнерлер мен тұрмыстық вагондар топта саны 10-нан аспайтын және биіктігі екі қабаттан аспайтын топтарда орналасады. Осы құрылыстардың топтары арасындағы және олардан жақын маңдағы ғимараттар мен құрылыстарға дейінгі арақашықтық кемінде 18 м қабылданады.

Адамдардың тұруына және кеңсе үй-жайларын ұйымдастыруға арналған екі және одан да көп контейнерлер топтарға біріктірілген жағдайда, бұл контейнерлер автоматты өрт дабылымен және авариялық люктермен қамтамасыз етіледі.

Ескерту. 60-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Төтенше жағдайлар министрінің 01.02.2023 № 55 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

61. Ғимараттар мен құрылыстарда дайындалып жатқан тамақты бақылаусыз қалдыруға жол берілмейді.

2-тарау. Ғимараттар, үй-жайлар мен құрылыстардың өрт автоматикасы жүйелері мен қондырғыларын ұстау кезінде өрт қауіпсіздігін қамтамасыз ету тәртібі

62. Ғимараттар, үй-жайлар мен құрылыстар ҚР ҚН 2.02-11-2002* "Ғимараттарды, үй-жайлар мен құрылыстарды автоматты өрт сигнализациясы жүйелерімен, автоматты өрт сөндіру және өрт туралы адамдарды құлақтандыру қондырғыларымен жабдықтау нормалары" талаптарында айқындалған объектілер тізбесіне сәйкес өрт автоматикасы жүйелерімен және қондырғыларымен қамтамасыз етіледі.

63. Өрт автоматикасы жүйелері мен қондырғыларын монтаждау жөніндегі жұмыстар жобалау құжаттамасына сәйкес жүргізіледі.

64. Объектіде өрт автоматикасы жүйелері мен қондырғыларын білікті пайдалану және техникалық жарамды күйде күтіп-ұстау үшін басшының бұйрығымен мынадай персонал тағайындалады:

1) өрт автоматикасы жүйелері мен қондырғыларын үздіксіз пайдалануды қамтамасыз ететін адам;

2) өрт автоматикасы жүйелері мен қондырғыларына қызмет көрсетуге шарт болмаған кезде, өрт автоматикасы жүйелері мен қондырғыларына техникалық қызмет көрсету және оларды жоспарлы-алдын ала жөндеу бойынша жұмыстарды орындау үшін мамандар. Мамандарды оқытуды өрт автоматикасы жүйелері мен қондырғыларын пайдалануға жауапты адам объектінің басшысы бекіткен бағдарлама бойынша жүргізеді.

65. Өрт автоматикасы жүйелері мен қондырғыларын үздіксіз пайдалануды қамтамасыз ететін адам:

1) осы Қағидалардың талаптарының орындалуын;

2) шарт бойынша графикке және күнтізбелік жұмыс жоспарына сәйкес техникалық қызмет көрсету және жоспарлы-алдын ала жөндеу бойынша жұмыстарды бақылауды және қабылдауды;

3) дайындаушы зауыттың техникалық құжаттамасына сәйкес өрт автоматикасы жүйелері мен қондырғыларының жұмысқа қабілеттілігіне техникалық қызмет көрсетуді, жоспарлы-алдын ала жөндеуді жүргізудің және тексерудің дұрыстығын;

4) қызмет көрсетуші және кезекші персоналды оқытуды, сондай-ақ қорғалатын үй-жайларда жұмыс істейтін адамдарға өрт автоматикасы жүйелері мен қондырғылары іске қосылған кездегі іс-қимылдар бойынша нұсқама беруді;

5) қажетті пайдалану құжаттамасын әзірлеуді және оны жүргізуді қамтамасыз етеді.

Ескерту. 65-тармаққа өзгеріс енгізілді - ҚР Төтенше жағдайлар министрінің 01.02.2023 № 55 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

66. Өртке қарсы қорғау жүйелерінің техникалық құралдарына техникалық қызмет көрсету және жоспарлы-алдын ала жөндеу бойынша жұмыстарды, бастапқы өрт сөндіру құралдарының болуын және олардың жай-күйін тексерулерді есепке алу автоматтандырылған жүйеге немесе осы Қағидаларға 4-қосымшаға сәйкес өрт автоматикасы жүйелері мен қондырғыларының пайдалану журналында көрсетіледі.

67. Өрт автоматикасы жүйелері мен қондырғыларына техникалық қызмет көрсетуді және оларды жоспарлы-алдын ала жөндеуді Қазақстан Республикасы Энергетика министрінің 2015 жылғы 19 наурыздағы № 222 бұйрығымен бекітілген (Нормативтік құқықтық актілердің мемлекеттік тізілімінде № 10889 болып тіркелген) Тұтынушылардың электр қондырғыларын пайдалану кезіндегі қауіпсіздік техникасы қағидаларының талаптарына сәйкес сәйкес электр қауіпсіздігі бойынша рұқсат беру тобы бар тұлғалар орындайды.

Ескерту. 67-тармақ жаңа редакцияда – ҚР Төтенше жағдайлар министрінің 01.02.2023 № 55 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

68. Өрт автоматикасы жүйелері мен қондырғыларына техникалық қызмет көрсету мен оларды жоспарлы-алдын ала жөндеу:

1) жоспарлы профилактикалық жұмыстарды жүргізуді;

2) ақауларды жоюды және ағымдағы жөндеу жүргізуді қамтиды.

69. Техникалық қызмет көрсету, мерзімді сынақтар, жоспарлы-алдын ала жөндеу мерзімділігі мен жұмыстардың көлемдері қызмет көрсетілетін өрт автоматикасы жүйелері мен қондырғыларының техникалық құралдарына арналған пайдалану құжаттамасының және стандарттау жөніндегі құжаттардың талаптарына сәйкес белгіленеді және шартта көрсетіледі.

Ескерту. 69-тармақ жаңа редакцияда – ҚР Төтенше жағдайлар министрінің м.а. 10.05.2023 № 239 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

70. Ұйым басшысы өрт автоматикасы жүйелерімен және қондырғыларымен жабдықталған объектіде мынадай құжаттаманың:

1) өрт автоматикасы жүйелері мен қондырғыларына жобалау құжаттамасының;

2) жасырын жұмыстардың (олар болған жағдайда), сынақтар мен өлшеулер актілерінің;

3) осы Қағидаларға 5-қосымшаға сәйкес нысан бойынша өрт автоматикасы жүйелері мен қондырғыларын пайдалануға қабылдау актісінің;

4) өрт автоматикасы жүйелері мен қондырғыларының құрамына кіретін техникалық құралдарға паспорттардың;

5) осы Қағидаларға 6-қосымшаға сәйкес нысан бойынша өрт автоматикасы жүйелері мен қондырғыларының монтаждалған аспаптары мен жабдығы ведомосінің;

6) газбен өрт сөндіру қондырғыларының (олар болған кезде) баллондарын өрт сөндіргіш құрамдармен зарядтауға паспорттардың;

7) өрт автоматикасы жүйелері мен қондырғыларын пайдалану жөніндегі нұсқаулықтың, кезекші және қызмет көрсетуші персоналдың, техникалық қызмет көрсетуді және жоспарлы-алдын ала жөндеуді жүргізуге жауапты адамның лауазымдық нұсқаулықтары, ұйыммен техникалық қызмет көрсетуді және жоспарлы-алдын ала жөндеуді жүргізуге арналған шарттың көшірмелерінің (ұйымдар қызмет көрсететін объектілерде);

8) техникалық қызмет көрсету және жоспарлы-алдын ала жөндеу жұмыстарының жоспар-графигі мен регламентінің;

9) осы Қағидаларға 4-қосымшаға сәйкес нысан бойынша өрт автоматикасы жүйелері мен қондырғыларын пайдалану журналының болуын қамтамасыз етеді.

71. Өрт автоматикасы жүйелері мен қондырғылары кезекші (жобалық) жұмыс режимінде тұрақты ұсталады.

72. Өрт автоматикасы жүйелері мен қондырғыларын өшіруге байланысты жүргізілетін техникалық қызмет көрсету және жоспарлы-алдын ала жөндеу бойынша жұмыстарды орындау кезеңінде объектінің әкімшілігі өрт автоматикасы жүйелерімен және қондырғыларымен қорғалатын объектілердің өрт қауіпсіздігін адамдардың қауіпсіздігін қамтамасыз етуге бағытталған қосымша инженерлік-техникалық және ұйымдастырушылық іс-шараларды қабылдау арқылы жүзеге асырылады.

Ескерту. 72-тармақ жаңа редакцияда – ҚР Төтенше жағдайлар министрінің 01.02.2023 № 55 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

73. Өрт автоматикасы жүйелері мен қондырғыларының құрамына кіретін техникалық құралға құжаттамада көрсетілген қызмет мерзімі өткеннен кейін, сондай-ақ өрт автоматикасы жүйелері мен қондырғылары істен шыққан жағдайларда, осы жүйелер мен қондырғыларды мақсаты бойынша одан әрі пайдалану мүмкіндігін анықтау мақсатында оларға техникалық куәландыру жүргізіледі.

74. Өрт автоматикасы жүйелері мен қондырғыларын техникалық куәландыруды тапсырыс беруші мен монтаждау-баптау (іске қосу-баптау) ұйымы өкілдерінің қатысуымен комиссия әрбір бес жыл сайын жүргізеді.

Ескерту. 74-тармақ жаңа редакцияда – ҚР Төтенше жағдайлар министрінің м.а. 16.09.2022 № 87 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

75. Куәландыру нәтижелері осы Қағидаларға 7-қосымшаға сәйкес нысан бойынша өрт автоматикасы жүйелері мен қондырғыларын куәландыру актісімен ресімделеді.

76. Газбен өрт сөндіру қондырғыларының баллондары мен қысыммен жұмыс істейтін басқа да ыдыстар монтаждау алдында тексеріледі және Қазақстан Республикасы Инвестициялар және даму министрінің 2014 жылғы 30 желтоқсандағы № 358 бұйрығымен бекітілген (Нормативтік-құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 10303 болып тіркелген) қысыммен жұмыс істейтін жабдықтарды пайдалану кезінде өнеркәсіптік қауіпсіздікті қамтамасыз ету Қағидалардың талаптарына сәйкес куәландырылады. Куәландыру мерзімі өтіп кеткен баллондарды монтаждауға қабылдауға жол берілмейді.

77. Өрт автоматикасы жүйелері мен қондырғыларын монтаждау бойынша орындалатын жұмыстар ҚР ҚН 1.03-00-2011 "Құрылыс өндірісі. Кәсіпорындардың, ғимараттар мен құрылыстардың құрылысын ұйымдастыру" талаптарына сәйкес ресімделеді.

78. Алып тасталды – ҚР Төтенше жағдайлар министрінің 01.02.2023 № 55 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

3-тарау. Ғимараттар мен құрылыстардың электр қондырғыларын ұстау кезінде өрт қауіпсіздігін қамтамасыз ету тәртібі

79. Электр қондырғыларының барлық ток жүргізу бөліктері, тарату құрылғылары, аппараттары мен өлшеуіш аспаптары, сондай-ақ бөлгіш түріндегі сақтандыру құрылғылары, ажыратқыштары, іске қосатын аппараттары мен аспаптары тек жанбайтын негізге орнатылады.

80. Сымдар мен кабельдердің талсымдарын жалғау, ұштау және тармақтау өртке қатысты қауіпті ауыспалы кедергілерді болдырмау үшін сығымдау, дәнекерлеу, балқытып біріктіру немесе арнайы қысқыштар көмегімен жүргізіледі.

81. Сымдар мен кабельдердің талсымдары жалғанатын және тармақталатын жерлері, сондай-ақ жалғаушы және тармақтаушы қысқыштар осы сымдар мен кабельдердің тұтас жерлері талсымдарының оқшаулағышына тең етіп оқшауланады.

82. Оқшаулағыш тіреуіштерде төселген сымдардан басқа, сымдар мен кабельдердің жалғанымы мен тармақталуы жалғаушы және тармақтаушы қораптарда, жалғаушы және тармақтаушы қысымдардың оқшауланған корпустарында, құрылыс конструкцияларының арнайы қуыстарында, электр орнату бұйымдарының, аппараттардың және машиналардың корпустарының іштерінде орындалады. Оқшаулағыш тіреуіштерде төсегенде сымдарды жалғау немесе тармақтау тікелей оқшаулағыштың жанында, клицтерде немесе олардың үстінде, сондай-ақ роликте орындалады. Жалғаушы және тармақтаушы қораптар қорғағыш қақпақтармен қамтамасыз етіледі.

83. Үй-жайлардағы электр қондырғылары мен электр аспаптары жұмыс уақыты (ауысымы) аяқталғаннан кейін тоқсыздандырылады.

Авариялық жарық түсіру, өрт сөндіру және өртке қарсы сумен жабдықтау қондырғылары, өрт және күзет-өрт сигнализациясы кернеуде қосулы болады. Электр қондырғылары мен электр техникалық бұйымдарды (оның ішінде тұрғын үй-жайларда), егер бұл олардың функционалдық мақсаты мен негіздеме және (немесе) дайындаушы-зауыттың пайдалану жөніндегі нұсқаулық талаптарында көзделсе, кернеуде қалдыруға жол беріледі.

84. Электр берудің әуе желілерін жанғыш шатырлардың, бастырмалардың, сондай-ақ жанғыш заттардың, материалдар мен бұйымдардың ашық қоймаларының (қатарлардың, маялардың), А, Б, В1-В4 санаттарындағы жарылыс-өрт және өрт қауіптілігі бойынша сыртқы технологиялық қондырғылардың үстіне төсеуге және пайдалануға жол берілмейді.

85. Электр қозғалтқыштары, шырағдандар, өткізгіштер, тарату құрылғылары жанғыш тозаңнан айына кемінде екі рет, ал шаң көп бөлінетін үй-жайларда айына кемінде төрт рет тазартылады.

86. Электр қондырғыларын пайдалану кезінде:

1) дайындаушы зауыттың нұсқаулығында жазылған қауіпсіздік талаптары бұзылған электр желілері мен электр энергиясын қабылдағыштарды, өрттің шығуына (ұшқындауға, қысқа тұйықталуға, кабельдер мен сымдардың оқшаулағышының шамадан тыс қызуына, автоматты басқару, аварияға қарсы және өртке қарсы қорғау жүйелерінің істен шығуына) әкелуі мүмкін ақаулары бар электр қабылдағыштарын пайдалануға, сондай-ақ оқшаулағышы зақымданған немесе қорғағыш қасиеттері жойылған электр сымдары мен кабельдерін пайдалануға;

2) электр энергиясын қабылдағыштарды дайындаушы зауыт көздеген конструкция мен қорғау жүйелерін, оның ішінде бүлінген және бекітілмеген электр қондырғылары бұйымдарын пайдалануға;

3) конструкциясында көзделген жылу реттегіштер болмаған немесе ақау болған кезде электр қыздырғыш аспаптарын қолдануға;

4) электр үтіктерді, электр плиткаларын, электр шәйнектерін және басқа электр қыздыру аспаптарын дайындаушы зауыттың нұсқаулығында көзделген болса, өрттің шығу қаупін болдырмайтын арнайы тұғырықтарсыз (қоректендіру цокольдерінсіз, қыздырғыш дөңгелектерсіз) пайдалануға;

5) стандартты емес (қолдан жасалған) электр қыздыру аспаптарын қолдануға, калибрленбеген балқығыш ендірмелерді және шамадан тыс жүктеме мен қысқа тұйықталудан қорғайтын қолдан жасалған аппараттарды пайдалануға;

6) электр қалқандарының, электр қозғалтқыштарының және іске қосу аппаратурасының жанына өрт қауіпті және (немесе) жарылыс-өрт қауіпті заттар мен материалдарды орналастыруға (қоймалауға);

7) жарылыс қаупі және өрт қаупі бар аймақтарда дайындаушы зауыттың жарылыстан және (немесе) өрттен қорғау деңгейі мен түрінің белгілеуі жоқ электр жабдығын қолдануға жол берілмейді.

87. Стационарлық жабдықтың, күштік және жарықтандыру желісінің электр сымдарының жай-күйін тексеру, сымдардың, кабельдер мен жерге тұйықтау құрылғыларының оқшаулағышының кернеуін сынау және өлшеу Қазақстан Республикасы Энергетика министрінің 2015 жылғы 30 наурыздағы № 246 бұйрығымен бекітілген Тұтынушылардың электр қондырғыларын техникалық пайдалану қағидаларының (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 10949 болып тіркелген) талаптарында белгіленген мерзімдерде жүргізіледі.

Ескерту. 87-тармақ жаңа редакцияда – ҚР Төтенше жағдайлар министрінің м.а. 16.09.2022 № 87 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

88. Софиттерді орнату және пайдалану кезінде бекіткіш конструкциялар мен жарық ұстайтын және шағылыстыратын экрандар ретінде жанғыш материалдарды пайдалануға жол берілмейді.

Прожекторлар мен софиттер жанғыш конструкциялар мен материалдардан кемінде 0,5 м, ал линзалық прожекторлар кемінде 2 м қашықтықта орналастырылады.

Прожекторлар мен софиттерге арналған жарық сүзгіштер жанбайтын материалдардан дайындалады.

89. Құрылыс алаңының аумағындағы жарықтандыру прожекторлары жеке тіректерге орнатылады.

Прожекторларды жанғыш материалдардан жасалған жабындарда және полимерлі жылытқыштары бар ғимараттарда орнатуға жол берілмейді.

90. Жабық тарату құрылғыларының үй-жайлары мен дәліздерінде сақтауға арналған үй-жайларды орналастыруға, сондай-ақ электр техникалық жабдықты, қосалқы бөлшектерді, жанғыш сұйықтықтары бар сыйымдылықтарды және әртүрлі газдары бар баллондарды сақтауға жол берілмейді.

91. Кабельдік құрылыстардың секциялық қалқаларының есіктері өздігінен жабылатындай, ғимараттан эвакуациялау жолына қарай ашылатындай етіп көзделеді және ысырмаларында нығыздағыштармен қамтамасыз етіледі.

Кабельдік құрылыстарды пайдалану кезінде көрсетілген есіктер жабық күйінде болады және бекітіледі.

Кабельдік үй-жайлардың желдету жағдайы бойынша егер өздігінен жабылатын есіктердің жабылуы үшін өрт кезінде құрылыстың тиісті бөлігінде өрт сигнализациясы импульсінен іске қосылатын автоматты құрылғылар қолданылатын болса, оларды ашық күйінде бекітуге жол беріледі.

92. Металл қораптарға төселген кабель желілері жанбайтын материалдармен нығыздалады, ал қораптың өзі мынадай жерлерде:

1) басқа кабельдік құрылыстарға кіретін жерде;

2) кабельдік қораптардың көлденең учаскелерінде әрбір 30 м сайын, сондай-ақ электр кабельдері бар басқа қораптарға тармақтарында;

3) кабельдік қораптардың тік учаскелерінде әрбір 20 м сайын отқа төзімділік шегі кемінде EI 45 қалқалармен бөлінеді.

Қалқалар арқылы өткен кезде жабындардың әрбір белгісінде осындай отқа төзімді нығыздағыштар қосымша жасалады.

Металл қораптарға төселген кабель желілерінің нығыздалған жерлері қораптардың сыртқы қабырғаларында қызыл жолақтармен белгіленеді. Қажет болған жағдайларда, қосымша түсіндірме жазбалар орындалады.

93. Төселетін кабельдер және металл қабаттардың металл қабықтарын қорғау үшін қолданылатын тоттануға қарсы жабындар жанбайтындай етіп көзделеді.

94. Май толтырылған кабельдерге май беруді (сіңіруді) қамтамасыз ететін құрылғылардың үй-жайларында осы қондырғыға қатысы жоқ жанғыш материалдар мен бұйымдарды сақтауға жол берілмейді.

95. Электр қондырғылар мен тұрмыстық электр аспаптарының ақаулары анықталған кезде олар дереу токтан ажыратылады. Оларды тек ақаулар жойылғаннан кейін ғана қайта қосуға жол беріледі.

96. Уақытша электр желілерін орнатуға және пайдалануға жол берілмейді.

97. Тасымалды шамдар қорғағыш шыны қалпақтармен және торлармен жабдықталады. Осы шамдар мен тасымалды электр аппаратурасы үшін иілгіш кабельдер мен мыстан жасалған сымдар қолданылады.

98. Өртке қарсы қорғау, авариялық жарықтандыру жүйелерін қоректендіру үшін енгізу-тарату құрылғысынан бастап электр энергиясын тұтынушыға дейін ЭҚОҚ талаптарына сәйкес сенімділіктің бірінші санаты бойынша дербес электр желісі көзделеді.

99. Құрылыс алаңындағы уақытша электр сымы оқшауланған сымнан жасалып, арқанға ілінеді және жұмыс орындарынан кемінде 2,5 м, өтетін жерлерден 3 м, өту жолдарынан 6 м биіктікте берік тіреулерге орнатылады.

100. Электр желілері ЭҚОҚ талаптарына сәйкес қысқа тұйықталу токтарынан қорғалады.

4-тарау. Ғимараттар мен құрылыстардың жылу беру жүйелерін ұстау кезінде өрт қауіпсіздігін қамтамасыз ету тәртібі

101. Пештерді жағуды жылыту құралдарын пайдалану кезінде өрт қауіпсіздігі шаралары туралы нұсқаулық алған адамдар жүргізеді.

102. Ғимараттар мен құрылыстарда (тұрғын үйлерді қоспағанда) пеш жағу жұмыс аяқталғанға дейін кемінде екі сағат бұрын, ал тәулік бойы адамдар болатын объектілерде ұйықтағанға дейін екі сағат бұрын тоқтатылады.

Балалар күндіз болатын балалар мекемелерінде пеш жағу балалар келгенге дейін кемінде бір сағат бұрын аяқталады.

103. Шатырларда түтін құбырлары мен түтін арналары өтетін қабырғаларды объектілердің иелері әктеуі қажет.

104. Жылу беру маусымы басталар алдында ұйымдардың басшылары мен жеке тұлғалар жылыту аспаптары мен жүйелеріне қызмет көрсетуді ұйымдастырады. Ақаулы пештер мен жылыту аспаптарын пайдалануға жол берілмейді.

Жылыту пештері мен жүйелерінің түтін құбырлары, мұржалары, элементтері тікелей жылу беру маусымының алдында, сондай-ақ жылу беру маусымы ішінде кемінде:

1) үш айда бір рет – жылыту пештері үшін;

2) екі айда бір рет – үздіксіз от жағылатын пештер мен ошақтар үшін;

3) айына кемінде бір рет - асхана плиталары және үздіксіз (ұзақ мерзімді) от жағылатын пештер тазартылып тұрады.

105. Отын беру жүйесінен сұйық отынның ағуына немесе газдың ағып кетуіне жол берілмейді.

106. Жылу генераторларын орналастыру және пайдалану дайындаушы зауыттың техникалық құжаттамасына сәйкес жүзеге асырылады.

107. Жылу генераторларын пайдалану кезінде:

1) отын өткізгіштердің герметикалығы бұзылған аппаратта және ондағы тиек клапаны ақаулы болса, форсунка корпусы жылу шығаратын аппаратпен тығыз жалғанбаса, түтін жолдары, электр қозғалтқыштары мен қорғау аппараттары жарамсыз болса, сондай-ақ электр қозғалтқыштың жылу қорғағышы болмаса және өзге де ақаулықтар кезінде жұмыс істеуге;

2) ашық отын бактары бар аппаратта жұмыс істеуге;

3) аппарат пен шығыс бактарының жанында жану тобы Г3-Г4 материалдарынан жасалған қоршаулар орнатуға;

4) отын өткізгіштерді ашық отпен қыздыруға;

5) жұмыс істейтін қоспаны көру тесігі арқылы жағуға;

6) жылу шығаратын аппарат жұмыс істеп тұрған кезде шырақтардың электродтары арасындағы саңылауды реттеуге;

7) жұмыс істеп тұрған жылу шығаратын аппараттарды қараусыз қалдыруға немесе оларды қарауды балаларға тапсыруға жол берілмейді.

108. Сұйық отынмен жұмыс істейтін аппараттар авариялық төгілу кезінде отын багындағы бүкіл отын мөлшері сиятын металл науаға орнатылады. Көрсетілген науаға құм немесе басқа да жанбайтын адсорбент толтырылады.

109. Тұрғын үй-жайларда тұтану температурасы 61oС-ден төмен сұйық отынмен жұмыс істейтін жылу беру аппараттарын, сондай-ақ жылу беру жүйелерінде жылу тасымалдағыш ретінде ыстық сұйықтықтарды пайдалануға жол берілмейді.

110. Сұйық, қатты және газ тәрізді отынмен жұмыс істейтін жылу беру аппараттары ақаусыз есіктермен және жанғыш конструкциялардан нормаларда белгіленген өртке қарсы бөлгіштермен (жылжытқыштармен) қамтамасыз етіледі.

Жылыту қазандықтары мен жылу беру қондырғыларының әрбір форсункасының жанындағы отын құбырында кемінде екі вентиль орнатылады: біреуі – пештің оттығының жанында, екіншісі – отын салынған сыйымдылықтың жанында.

111. Елді мекендерде ұйымдарды және тұрғын үйлерді жылытуға арналған орталық қазандықтарды пайдалану кезінде:

1) сұйық отынды осы мақсаттарға арналмаған үй-жайларда сақтауға;

2) жабдықты пайдалану жөніндегі нұсқаулықтарда көзделмеген жанғыш заттарды (қатты, сұйық, газ тәрізді) отын ретінде қолдануға;

3) отын беру жүйелерінен сұйық отын аққан немесе газ шыққан кезде жылу бөлу қондырғыларын пайдалануға;

4) оттықтарды алдын ала үрлемей қондырғыны жағуға және форсункалар немесе газ жанарғылары жанбаған кезде отын беруге;

5) жанғыш материалдарды қазандықтарда немесе бу өткізгіштерде кептіруге жол берілмейді.

112. Пешпен жылу беруді пайдалану кезінде:

1) от жанып жатқан пешті қараусыз қалдыруға, сондай-ақ оларды қадағалауды балаларға тапсыруға;

2) жағу үшін дайындалған отынды, сондай-ақ басқа да жанғыш заттар мен материалдарды пештің алдындағы табаққа орналастыруға;

3) қатты отын жағылатын пештерді жағу үшін тез тұтанатын және жанғыш сұйықтықтарды қолдануға;

4) пештің нақты бір түріне арналмаған отын түрлерімен пешті жағуға;

5) үй-жайларда жиналыстар мен басқа да көпшілік іс-шаралар өткізу уақытында пештерді жағуға;

6) пештерді шамадан тыс қыздыруға;

7) жанғыш заттар мен материалдарды пештер мен түтіндіктердің бетінен 0,5 м кем қашықтықта кептіруге;

8) ысырмаларды (жаппаларды) жобалау нормаларында көзделген ойықтарсыз қолдануға;

9) желдету және газ арналарын түтіндіктер ретінде қолдануға, транзиттік түтіндіктерді тұрғын үй-жайлар арқылы төсеуге жол берілмейді.

113. Құрамында қыздырылған және бықсыған материалдар бар күл мен шлак оттықтан шығарылғаннан кейін өрттің шығу мүмкіндігін болдырмайтын, осы үшін арнайы бөлінген жерге шығарылады және оларға су құйылады.

114. Жанғыш заттарды, материалдарды, бұйымдар мен жабдықты пештердің оттықтарының саңылауларына дейін кемінде 1,25 м және пештердің басқа қыздырылатын бөліктеріне дейін кемінде 0,7 м қашықтықта орналастыруға жол берілмейді.

115. Қатты отынмен жұмыс істейтін қазандық қондырғыларының түтін құбырлары ұшқын сөндіргіштермен жабдықталады.

116. Отын (көмір) осы үшін арнайы бейімделген үй-жайларда немесе жанатын құрылыстардан 8 м алшақ орналасқан, арнайы бөлінген алаңдарда сақталады.

117. Зауытта дайындалған пештерді өнеркәсіптік кәсіпорындардың жатақханаларының, әкімшілік, қоғамдық және тұрмыстық ғимараттарының үй-жайларында, тұрғын үйлерде орнатқан кезде осы өнім түрлерін өндіруші зауыттардың нұсқаулығының талаптары, сондай-ақ жылу беру жүйелеріне қойылатын сәулет, қала құрылысы және құрылыс саласындағы мемлекеттік нормативтердің талаптары орындалады.

118. Уақытша металл пештерді орнату кезінде мынадай өрт қауіпсіздігі талаптарын сақтау қамтамасыз етіледі:

1) металл пештер биіктігі кемінде 0,2 м табандармен қамтамасыз етіледі;

2) металл пештер кемінде мынадай қашықтықта орнатылады:

ағаш конструкциялардан, жиһаздан, тауарлардан, стеллаждардан, витриналардан, сөрелерден және басқа жабдықтардан – 1 м;

жанудан қорғалған конструкциялардан – 0,7 м;

оттық саңылауларынан бастап ағаш конструкциялар мен басқа жабдықтарға дейін – 1,25 м.

119. Металл мұржа терезе арқылы шығарылған кезде оған бөлгішті алмастыратын, мөлшері мұржаның үш диаметрінен кем болмайтын жабындық темірден жасалған қабат қойылады.

Мұржаның ұшы ғимарат қабырғасының сыртынан кемінде 0,7 м орнатылады, биіктігі 0,5 м келтеқұбырмен жоғары қарай бағытталады.

Жоғарғы қабаттың терезесінен шығарылған келтеқұбыр ернеуден кемінде 1 м шығып тұрады. Келтеқұбырға қақпақ орнатылады.

120. Желдету камералары, циклондар, сүзгілер, ауа өткізгіштер жанғыш шаңдардан, өндіріс қалдықтарынан және май тұнбаларынан тазартылады.

Тазарту кезеңділігі еркін нысанда тиісті акт жасала отырып, Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау министрінің 2021 жылғы 1 қыркүйектегі № ҚР ДСМ-95 бұйрығымен бекітілген "Желдету мен ауаны баптау жүйелеріне, оларды тазалау мен дезинфекциялауға қойылатын санитариялық-эпидемиологиялық талаптар" санитариялық қағидаларында (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 24230 болып тіркелген) белгіленген мерзімдерде жүзеге асырылады.

121. Желдету және ауа баптау жүйелерін пайдалану кезінде:

1) желдету камераларының есіктерін ашық қалдыруға;

2) сору арналарын, саңылаулар мен торларды жабуға;

3) ауа өткізгіштерге газбен жылыту аспаптарын қосуға;

4) ауа өткізгіштерде жиналған май тұнбаларын, тозаңды немесе басқа жанғыш заттарды жағуға жол берілмейді.

122. Гидравликалық, құрғақ сүзгілер, тозаң ұстайтын және желдету (аспирациялау) жүйелерінің басқа құрылғылары ақау болған және ажыратылған кезде жарылыс қаупі және өрт қаупі бар өндірісі (қондырғылары) бар үй-жайларда технологиялық жабдықтың жұмыс істеуіне жол берілмейді.

123. Жанғыш тозаңды, талшықты және қатты қоспалары бар басқа қалдықтарды кетіретін желдеткіштерге қатты заттардың түсіп кетуіне жол бермеу үшін олардың алдына – тас тұтқыштар, ал металл заттарды алып тастау үшін магниттік сепараторлар орнатылады.

124. Пневматикалық көліктің құбыржолдарында және жергілікті сору жүйелерінің ауа өткізгіштерінде кезеңдік қарап-тексеру, тексеру және өрт шыққан жағдайда оны сөндіру үшін тығыз жабылатын люктер көзделеді.

125. Байқап-қарау люктері бір-бірінен, сондай-ақ үштіктерде, бұрылыстарда, құбыржолдардың қабырғалар мен аражабындар арқылы өтетін жерлерінде 15 м аспайтындай етіп орналастырылады.

126. Желдеткіш жұмыс істемегенде қыздырғыш элементтерге электр энергиясын беруге жол бермейтін жарамды дабылы мен бұғаттағышы және электр мен жылудан қорғалып көзделген, шығатын ауаның температурасын бақылау және оны реттеу автоматикасы бар электркалориферлер пайдалануға беріледі.

127. Калориферлерді пайдалану кезінде:

1) сигнализацияны немесе бұғаттағышты сөндіруге;

2) электркалорифердің корпусы мен желдеткіш арасындағы иілгіш ендірме үшін жанғыш материалдарды қолдануға;

3) электркалориферден шығу жолындағы ауаның дайындаушы-зауыт белгілеген шекті рұқсат етілген температурасын арттыруға;

4) желдеткіш жұмыс істемегенде электркалориферді қосуға (қондырғыны әр іске қосқан сайын бұғаттағыш тексеріледі);

5) электркалориферде немесе оның маңында жабдықтарды және жанғыш материалдарды орналастыруға жол берілмейді.

128. Түтін арнасының конструкциясында оларды ауық-ауық күйеден тазарту үшін технологиялық ойықтар қамтамасыз етіледі.

129. Қатты отынмен жұмыс істейтін жылу бөлу аппараттары оттығының есігі астындағы жанғыш материалдардан жасалған еден оттық алдындағы металл қабатпен қорғалады, оның ұзын жағы пештің бойымен ошақ саңылауында орналасады, ойықтарсыз өлшемі кемінде 0,5 х 0,7 м болады.

5-тарау. Желдеткіш жүйелерін ұстау кезінде өрт қауіпсіздігін қамтамасыз ету тәртібі

130. Ауа өткізгіштердегі от жалынын бөгейтін құрылғылар (жапқыштар, шиберлер, клапандар), автоматты өрт сигнализациясы немесе өрт сөндіру құрылғылары бар желдеткіш жүйелерінің бұғаттау құрылғылары, өрт кезінде желдеткішті автоматты түрде өшіретін құрылғылар техникалық құжаттамада белгіленген мерзімдерде тексеріледі және жарамды күйде ұсталады. Ысырма жетегінің сезгіш элементтері (тез балқитын құлыптар, тез жанатын қондырмалар, термосезгіш элементтер) жанғыш тозаңмен ластанудан уақтылы тазартылады.

131. Әртүрлі мақсаттағы желдету жүйелерінің ауа өткізгіштерінің және ағынды-сорғы түтіннен желдету жүйелерінің және транзиттік арналарының (оның ішінде ауа өткізгіштердің, коллекторлардың, шахталардың) конструкциялары жобалық құжаттамаға сәйкес пайдаланылады.

132. Желдеткіш камераларында қандай да бір жабдық пен материалдарды сақтауға жол берілмейді. Желдеткіш камералары үнемі құлыппен жабылады.

133. Жылу шығаратын аппараттардан жану өнімдері ғимараттар мен құрылыстардан тыс осы мақсаттарға арнайы арналған түтін арналары арқылы шығарылады. Түтін арналары ретінде желдету жүйесінің ауа өткізгіштерін пайдалануға жол берілмейді.

6-тарау. Тоңазытқыш қондырғыларын ұстау кезінде өрт қауіпсіздігін қамтамасыз ету тәртібі

134. Аммиакты тоңазытқыш қондырғыларының машина және аппарат бөлімшелерінің үй-жайларында кемінде екі хладоагент буының газ талдағышы орнатылады, олар ағынды-сорғы желдеткішпен және компрессорларды ажырату құрылғыларымен бұғатталады.

135. Хладоагенттері (аммиак) бар баллондар арнайы қоймаларда сақталады. Оларды машина бөлімшелерінде сақтауға жол берілмейді.

Хладоагенті бар коммуникацияларды эвакуациялау дәліздерінде және өтетін жерлерде, сатылы торларда, көтергіш шахталарында орналастыруға, сондай-ақ оларды өрт және жарылыс қауіпті үй-жайлар арқылы транзиттік төсеуге жол берілмейді.

136. Машина және аппарат бөлімшелерінің желдеткіш жүйелері басқа үй-жайлардың желдеткіш жүйелерінен оқшауланады.

137. Аммиакты тоңазытқыш қондырғыларының машина және аппарат бөлімшелеріндегі жарылыстан қорғалған электр жабдығы техникалық жарамды күйде ұсталады.

138. Аммиакты тоңазытқыш қондырғыларының машина және аппарат бөлімшелерінің үй-жайларын пайдалану процесінде жеңіл лақтырылатын элементтерді (панельдерді, терезелерді, есіктерді) ауыстыруға жол берілмейді.

139. Жүйені толтыруды тездету үшін хладоагенттері бар баллондарды жылытуға жол берілмейді. Аммиагы бар баллондар ашық от көздерінен кемінде 10 м және жылу беру аспаптарынан 5 м қашықтықта алыс орналастырылады.

140. Майлау материалдарын компрессорлық үй-жайларда тек ауысымдық қажеттіліктен аспайтын мөлшерде жабық металл ыдыста ғана сақтауға рұқсат етіледі.

141. Аммиакты тоңазытқыш қондырғыларда компрессорға сұйық хладоагенттің түсу мүмкіндігіне жол берілмейді.

142. Аммиакты тоңазытқыш қондырғылардың үй-жайларында ішкі өрт крандары шашыраған суды алуға мүмкіндік беретін шашыратқыш оқпандармен жабдықталады.

143. Компрессорлық бөлімшелердің үй-жайларында компрессорлармен конструкциялық немесе технологиялық байланысы жоқ аппараттарды немесе жабдықты орнатуға, сондай-ақ жұмыс орнын, кеңсе және қойма бөлмелерін салуға жол берілмейді.

144. Құбырларды, бекіту құрылғыларын, жабдықтарды жылыту үшін ыстық су, бу немесе қыздырылған құм пайдаланылады.

145. Хладоагенттері бар құбырлар оларда тасымалданатын заттарға байланысты танып ажырату бояуымен және сандық белгілеулермен стандарттау жөніндегі құжаттардың талаптарына сәйкес қамтамасыз етіледі.

146. Хладоагенті бар құбырлардың қолданыстағы орналасу схемасын өзгертуге жол берілмейді.

147. Хладоагенттері бар құбырлардың механикалық зақымдалуы мүмкін жерлеріне қорғайтын бүркеніштер, торлар, кішкене көпіршелер орнатылады.

148. Хладоагенттері бар құбырлардың жанбайтын жылу оқшаулағышын жанатын оқшаулағышқа ауыстыруға жол берілмейді.

149. Тоңазытқыш станциясының үй-жайлары тығыз тығыны бар өздігінен жабылатын есіктермен жабдықталады.

2-бөлім. Елді мекендерді ұстау кезінде өрт қауіпсіздігін қамтамасыз ету тәртібі

1-тарау. Тұрғын, қоғамдық (көп функционалды) ғимараттар мен жатақханаларды ұстау кезінде өрт қауіпсіздігін қамтамасыз ету тәртібі

150. Тұрғын үйлердің пәтерлерi мен жатақханалардың үй-жайларында жарылыс, өрт қауiптi заттар мен материалдар қолданылатын және сақталатын әртүрлi шеберханалар мен қойма үй-жайларын орнатуға жол берiлмейдi.

151. Пәтерлер мен тұрғын бөлмелерiнде:

1) балкондар мен лоджияларда тез тұтанатын, жанғыш сұйықтықтарды, жарылғыш заттарды, газ баллондарын сақтауға;

2) төсекте темекі шегуге;

3) балкондардан, лоджиялардан және терезелерден темекi тұқылын лақтыруға;

4) тұтанған темекіні қалдыруға жол берілмейді.

152. Жатақханаларда (тұрғын үй-жайлардан басқа) темекi шегуге арналған орындар "Темекi шегуге арналған орын" деген жазумен, жанбайтын материалдардан жасалған урналармен немесе темекi тұқылын салғыштармен жабдықталады.

153. Шам қойғыштар, ашық отты пайдаланатын шырағдандар жанбайтын берiк тұғырларға орнатылады және олардың құлауын болдырмайтындай жағдайларда пайдаланылады.

Ашық жану көзі бар заттар мен құрылғыларды пайдалану кезінде мыналарға жол берілмейді:

1) ашық жану көзі бар заттар мен құрылғыларды желдің өтіне, тез тұтанатын материалдардың жанына қоюға;

2) ашық жану көзі бар заттар мен құрылғыларды қараусыз қалдыруға, сондай-ақ балалар мен үй жануарларына қолжетімді жерлерде қалдыруға болмайды.

154. Жеке тұрғын үйлерде және көп пәтерлі тұрғын ғимараттарда осы Қағидалардың талаптарына сәйкес құрғақ ыстық монша (сауна) үй-жайларын орнатуға жол берiледi.

155. Биіктігі 28 метрден астам ғимараттарда:

1) автосатыларды немесе иінді көтергіштерді орнатуға және олардың бұрылысына арналған алаңдарды үймелеуге;

2) түтiнге қарсы қорғау жүйесiн қабылдағаннан кейiн жүйені басқаратын электр қалқанын токтан ажыратуға;

3) өртке қарсы қорғау жүйелерін ретке келтіргенге дейін жаңадан салынған ғимаратты пайдалануға беруге;

4) тұйық қалқаларда және түтiнденбейтiн саты торларын үй-жайлардан, өту жолдарынан, жертөле үй-жайларынан есік ойықтарын, сондай-ақ көтергіш қабырғаларда ойықтар орнатуға;

5) автоматты өрт хабарлағыштары мен суландырғыштарды бояуға, әктеуге, жабуға, оқшаулауға;

6) балкондар мен лоджиялардың қоршауларын жанғыш материалдармен әрлеуге жол берілмейді.

156. Қоғамдық мақсаттағы үй-жайлардың кіру және эвакуациялық шығу жолдары ғимараттың тұрғын бөлігінен оқшауланады.

2-тарау. Саяжай кооперативтерiн, бау-бақша серiктестiктерiн, ауылдық елдi мекендердiң аумақтарын ұстау кезінде өрт қауіпсіздігін қамтамасыз ету тәртiбi

157. Автокөлiктiң бау-бақша серiктестiктерiне баратын жолдарында негiзгi магистральдан өту кезiнде, одан соң әрбiр бұрылыста немесе жол айрығында саяжай кооперативiнiң, бау-бақша серiктестiгiнiң атауы мен оларға дейiнгi қашықтықты нұсқағыштар орнатылады.

158. Саяжай кооперативтерiнiң, бау-бақша серiктестiктерiнiң, гараж кооперативтерiнiң аумағына өту жолдарында стандарттау жөніндегі құжаттардың талаптарына сәйкес оларға қолданыстағы және салынып жатқан және уақытша ғимараттар (құрылыстар), өту жолдары, кiреберiстер, өрт сөндiрушiлердiң өту жолдары, өртке қарсы сумен жабдықтау көздерiнiң, өрт сөндiру құралдарының, өрт техникасының орналасқан орны көрсетiлген схемалар iлiнедi.

Схемалар атмосфералық әсерге төзiмдi материалдан жасалады.

159. Ауылдық елдi мекендердiң, саяжай кооперативтерiнiң, бау-бақша серiктестерiнiң аумағында:

1) өрт шыққан жағдайда адамдарға құлақтандыру үшiн дыбыстық сигналдарға арнайы құрылғылар орнатылуы қажет және өрт сөндiру мақсатында су қоры құрылуы тиіс;

2) жазғы маусымда әрбiр тұрғын үй ғимаратының жанында жиынтық су қоры кемiнде 200 литр сыйымдылық орнатылуы немесе өрт сөндiргiш болуы тиіс;

3) жанғыш қалдықтардың үйiндiлерiн ұйымдастыруға жол берiлмейдi. Пайдаға асырылмайтын қалдықтар мен қоқыстарды тұрғын үй ғимараттары мен жатақханалардың, саяжай кооперативтерiнiң, бау-бақша серiктестiктерiнiң, гараждардың және ашық алаңдардың аумақтарында (қоқыс өткiзгiшпен жабдықталмаған) арнайы жабдықталған орындарында жабылатын қақпақтары бар металл сыйымдылықтар орнатылады. Сыйымдылықтар бетондалған немесе асфальтталған алаңдарда ғимараттар мен құрылыстардан кемiнде 25 м қашықтықта орнатылады.

160. Аумағында өртке қарсы қызмет бөлімшелері орналастырылмаған ауылдық жердегі елді мекендерде, бау-бақша серіктестіктерінде, саяжай кооперативтерінде (серіктестіктерде, тұтыну кооперативтерінде, коммерциялық емес серіктестіктерде) жергілікті атқарушы органдар немесе азаматтардың көрсетілген коммерциялық емес бірлестіктерінің басқармалары ерікті өрт сөндіру құралымдарының қоғамдық бірлестіктерін ұйымдастырады, сондай-ақ осы үшін арнайы бөлінген орында немесе жеке тұрғын үйлерде (аулалық құрылыстарда) өрт жеңқұбырлары мен оқпандары жиынтығы бар өрт сөндіру мотопомпаларын, бастапқы өрт сөндіру құралдарын, өрт сөндіру кезінде пайдаланылатын механикаландырылмаған құрал-саймандар мен өрт сөндіру мүкәммалдарын сатып алу, сақтау стандарттау жөніндегі құжаттардың талаптарына сәйкес қамтамасыз етіледі.

Ерікті өрт сөндіру құралымдары мүшелерінің қоғамдық бірлестіктері қатарынан өрт орнына қажетті жеңқұбырлар мен оқпандар жиынтығы бар өрт сөндіру мотопомпаларын жеткізуді қамтамасыз ететін адамдар тағайындалады.

Аталған елді мекендер өрт сөндіру мотопомпалары бар тіркемелі мобильді өрт сөндіру кешендерімен қамтамасыз етіледі.

161. Ауылдық елді мекендердің, бау-бақша серіктестіктерінің, саяжай кооперативтерінің, блок-контейнерлік ғимараттардың аумақтарында жергілікті атқарушы органдар және азаматтар бірлестіктерінің басқармалары өрт туралы адамдарды құлақтандыру үшін дыбыстық сигнализация құралдарын орнатады, өрт сөндіру мақсаттары үшін су қорын сақтайды, сондай-ақ өртке қарсы қызмет бөлімшелерін шақыру қажеттілігі белгілейді.

162. Жазғы кезеңде ауылдық елді мекендерде, бау-бақша серіктестіктерінде, саяжай кооперативтерінде және кәсіпорындарда жергілікті атқарушы органдар, бау-бақша серіктестіктерінің, саяжай кооперативтерінің басқармалары, ұйым басшылары тиісінше айрықша өртке қарсы режимді белгілейді және өрттің шығу қауіптілігін төмендету бойынша қосымша шараларды қабылдайды, өрт қаупі бар жұмыстарды жүргізу, алау жағу, автомотокөліктің орман алқаптарына кіруі бойынша шектеулер енгізеді, халықтың және ерікті өрт сөндіру құралымдарының қоғамдық бірлестігі мүшелерінің күштерімен бастапқы өрт сөндіру құралдарымен елді мекендердің аумақтарын және олармен іргелес орман (дала) алқаптарын патрульдеуді, сондай-ақ өрт сөндіру мақсаттары үшін бейімделген техниканы ықтимал пайдалануға дайындықты ұйымдастырады.

163. Өртке қарсы үзіктер шектерінде жанғыш материалдарды жинап қоюға, көлік тұрағына, ғимараттар мен құрылыстарды, оның ішінде уақытша құрылыстарды салуға (орнатуға) жол берілмейді.

164. Ғимараттарға, құрылыстарға, ашық қоймаларға, сыртқы өрт сөндіру сатыларына және өртке қарсы сумен жабдықтау көздеріне апаратын жолдар, өтпелер мен кіреберістер жарамды күйде және өрт техникасының өтуі үшін қолжетімді етіп ұсталады, ал қыста қардан тазартылады.

Ғимараттар мен құрылыстардың аумағына өту жолында өрт сөндіру техникасының өтуіне кедергі келтіретін шлагбаумдар, қақпалар мен қоршаулар орнату кезінде бұл құралдар өрт сөндіру техникасының кедергісіз өтуі үшін бұғаттан босатылу және (немесе) құлыптан ашылу, сондай-ақ ашық күйде болу мүмкіндігімен мынадай тәсілдердің бірімен қамтамасыз етіледі:

1) арнайы техникалық құралдарды қолданбай қолмен ашу;

2) персоналдың тәулік бойы кезекшілігімен тұрақты бекетті ұйымдастыру.

Жолдар мен өтпелердің жөнделуі туралы немесе өрт техникасының өтуіне кедергі келтіретін басқа да себептер бойынша оларды пайдалануға жауапты ұйым шығу ауданында осы жолдар мен өтпелер бар мемлекеттік өртке қарсы қызмет органдарына уақтылы хабарлайды.

Жолдарды жабу кезеңінде айналып өту бағытының көрсеткіштері белгіленеді немесе жолдың жөнделетін учаскелері арқылы өткелдерлер немесе өтпелер ұйымдастырылады.

Ескерту. 164-тармақ жаңа редакцияда – ҚР Төтенше жағдайлар министрінің 01.02.2023 № 55 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

165. Ғимараттар мен құрылыстарға өтетін жолдарда және кіреберістерде өрт техникасының өтуіне кедергі келтіретін автокөлік тұрағына және оны қоюға, сондай-ақ өрт гидранттары құдықтарының қақпақтарында автокөлік тұрағына және оны қоюға жол берілмейді.

166. Елді мекендер мен ұйымдардың аумағы түнгі уақытта өрт гидранттарын, сыртқы өрт сатыларын және өрт мүкәммалдарын орналастыру орындарын, сондай-ақ өрт сөндіру су айдындарының пирстеріне кіреберістерді тез табу үшін сыртқы жарықтандырумен қамтамасыз етіледі.

Өрт қауіпсіздігі белгілерін түрлі-түсті түспен бейнелеу және оларды орналастыру (орнату) орындары стандарттау жөніндегі құжаттардың талаптарына сәйкес көзделеді.

167. Ұйымдардың аумағында теміржол өткелдері тәуліктің кез келген уақытында өрт сөндіру автомобильдерінің теміржол төсемін кедергісіз кесіп өтуін қамтамасыз етеді.

168. Елді мекендердің (өнеркәсіптік кәсіпорындардың шектерінен тыс), бау-бақша серіктестіктерінің және саяжай кооперативтерінің аумағында тез тұтанатын және жанғыш сұйықтықтары бар ыдысты, сондай-ақ сығымдалған және сұйытылған газдары бар баллондарды ашық жинауға (сақтауға) жол берілмейді.

169. Ғимараттар мен құрылыстардың арасындағы өртке қарсы қашықтықтарда қандай да бір конструкциялардың, құрылымдардың заттарын орналастыруға (жинауға), сондай-ақ көлік тұрағы үшін және ғимараттар мен құрылыстарды салу (орнату) үшін пайдалануға жол берілмейді.

170. Саяжай кооперативiнiң, бау-бақша серiктестiгiнiң аумағында әр 20 учаскеге бiр қалқан есебiмен өрт қалқандары орнатылады.

171. Су тегеурiнi мұнараларында, сондай-ақ жазғы уақытта пайдаланылатын су өткiзу жүйелерiнде (диаметрi 100 миллиметр және одан астам) әрбiр 120 метр сайын өрт шыққан жағдайда өрт техникасымен су алуға арналған құралдар көзделеді. Бұл құралдар жарамды күйде ұсталады.

172. Саяжайларды, бағбандық үйлердi ұзақ уақытқа жапқан кезде электр желiсi ток көзiнен ажыратылады, газы бар баллондардың бұрамалары (клапандары) тығыз етіп жабылады.

173. Ормандар мен дала алқаптарында орналасқан елді мекендер үшін жергілікті атқарушы органдар мен орман иеленушілер ені кемінде 4 метр өртке қарсы қорғаныш жолақтарын орнатуды, жапырақты екпелер отырғызуды, жазғы кезеңде құрғақ өсімдіктерді алып тастауды қамтамасыз етеді.

174. Құрғақ, ыстық және желді ауа райы тұрақты болған жағдайда қалаларда, ауылдық елді мекендерде және кәсіпорындарда, саяжайлық ауылдарда, бау-бақша учаскелерінде от жағуға, көмір жағуға, өрт қауіпті жұмыстарды жүргізуге, пештерді, ас-үй ошақтарын және қатты отынмен жұмыс істейтін қазандық қондырғыларын жағуға жол берілмейді.

175. Тұрғын үйлердiң қожалық учаскелерiнде ірі жемшөптердi жинау ғимараттарға және аула алдындағы құрылыстарға дейiн кемiнде 15 метр қашықтықта орындалады. Көрсетілген қашықтықта ірі жемшөптердi жинау мүмкiн болмаған кезде, жинау орнын кемiнде 500 литр суы бар қосымша сыйымдылықпен қамтамасыз еткен жағдайда қашықтық 5 метрге дейiн қысқартылады.

176. Мыналарға:

1) қоралар мен басқа да шаруашылық құрылыстардың шатырларына;

2) электр жеткiзу желiлерiнiң астына;

3) учаскенiң сыртқы қоршауынан кемiнде 3 метр қашықтықта шөп шошақтарын, шөмелелерді, iрi жем-шөп маяларын, өзге де жанғыш заттар мен материалдарды жинауға жол берілмейді.

177. Iрi жемшөптерді тасымалдау арнайы жабдықталған көлiк құралымен жүзеге асырылады, олардың пайдаланылған құбырлары радиатордың астына шығарылады және ұшқын сөндіргіштермен жабдықталады.

178. Iрi жемшөптердi тасымалдауға арналған көлiк құралдары екi ұнтақты өрт сөндiргiшпен қосымша жабдықталады.

179. Iрi жемшөптердi жинау биiктiгi жер деңгейiнен 4 метрден аспайтындай етiп орындалады.

180. Елді мекендерде, саяжай және бау-бақша үйлерінің аумағында тамақ даярлау үшін жанғыш көмірді орналастыруға арналған арнайы құралдарды (мангалды, барбекюді, грильді) пайдалану кезінде:

1) мангал (барбекю, гриль) орнын өрт сөндіргіш затының салмағы кемінде 2 кг бір өрт сөндіргішпен немесе кемінде 10 литр суы бар сыйымдылықпен жабдықтау;

2) жанғыш көмірді орналастыруға арналған арнайы құралдардың (мангалдың, барбекюдің, грильдің және сол сияқтылардың) шетінен ғимараттар мен құрылыстарға дейінгі минималды қашықтық (жоспарда) кемінде 10 метр болуы тиіс.

181. Жанғыш көмірді орналастыруға арналған арнайы құралдарды (мангалды, барбекюді, грильді):

1) құрғақ өсімдіктері бар орындарда;

2) ағаштардың түбінде;

3) жанғыш материалдардан жасалған жабындардың астында;

4) тұрғын ғимараттың үй-жайларында, сондай-ақ балкондарда және лоджияларда;

5) шаруашылық құрылыстарда, гараждарда, шатырларда, жазық төбелерде орнатуға жол берілмейді.

182. Жанып жатқан көмірді қараусыз қалдыруға жол берілмейді. Ас даярлау аяқталған соң, бықсу толық тоқтағанға дейін жанған көмірге су құю қажет.

183. Алып тасталды - ҚР Төтенше жағдайлар министрінің 01.02.2023 № 55 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

184. Ормандар мен дала алқаптарында орналасқан шипажайлардың, демалыс үйлерінің және басқа да сауықтыру мекемелерінің (оның ішінде жазғы балалар саяжайларының, балалардың сауықтыру лагерьлерінің) аумағы периметр бойымен орман мен дала өрттері кезінде өрттің таралу мүмкіндігін болдырмайтын, ені кемінде 4 м минералдандырылған қорғау жолағымен қамтамасыз етіледі.

3-тарау. Вахталық объектілердің аумағы мен үй-жайларын ұстау кезінде өрт қауіпсіздігін қамтамасыз ету тәртібі

185. Вахталық объектінің аумағы көктемгі-жазғы өрт қауіпті кезеңде периметрі бойынша ені кемінде 4 м минералдандырылған жолақпен қорғалады.

186. Автокөлік, техника тұрағы блок-контейнерлерден, құрылыстардан, материалдар мен жабдықты ашық сақтау орындарынан кемінде 15 м қашықтықта жүзеге асырылады.

187. Отын құю техникасының тұрағы блок-контейнерлерден, құрылыстардан, материалдар мен жабдықты ашық сақтау орындарынан, басқа автокөлік техникасының тұрақтарынан кемінде 50 м қашықтықта болады.

188. Вахталық объектіге кіре берісте мыналар көрсетілген схема ілінеді:

1) ғимараттарды, блок-контейнерлерді, құрылыстарды, автокөлікті, техниканы, материалдар мен жабдықтарды сақтау орындарын орналастыру орындары;

2) автокөлік техникасының қозғалысын ұйымдастыру;

3) бастапқы өрт сөндіру құралдарын орналастыру орындары;

4) жақын маңдағы өртке қарсы су көздері орналасқан жерлері.

189. Вахталық объектінің аумағы қорғалатын аумақтың әрбір 1000 м2 өрт қалқанымен, сондай-ақ Қағидаларға 7-қосымшада айқындалған мөлшерде бастапқы өрт сөндіру құралдарымен жарақталады.

190. Ғимараттар, құрылыстар, электр жабдығын басқару қалқаншаларының корпустары, блок-контейнерлер жерге тұйықталумен қамтамасыз етіледі.

191. Үй-жайларда, құрылыстарда, блок-контейнерлерде ашық отты қолдануға жол берілмейді.

192. Вахталық объектілердің үй-жайлары әрбір адамға жеке қорғау құралдарымен қамтамасыз етіледі. Вахталық объектінің үй-жайларында көрінетін жерде өрт қауіпсіздігі шаралары туралы нұсқаулық ілінеді.

193. Вахталық объектілердің аумағында тұратын адамдар өрт қауіпсіздігі шаралары туралы нұсқаулықпен қол қою арқылы немесе жұмыс орнында өртке қарсы нұсқама жүргізу кезінде танысады.

194. Блок-контейнерлерді, құрастырмалы-модульдік кешендерді жинау кезінде неғұрлым алыс нүктеден адам орналасқан жерге дейінгі эвакуациялық шығу жолының ұзындығы 20 м-ден аспайтын етіп көзделеді.

195. Блок-контейнерлерде, құрастырмалы-модульдік кешендерде жабық үлгідегі қыздыру элементтері бар зауытта жасалған жылу беру көзделеді.

196. Вахталық объектінің аумағында ашық алаңдарда сығымдалған және (немесе) сұйытылған газы бар баллондарды, тез тұтанатын және жанғыш сұйықтықтары бар сыйымдылықтарды қалдыруға, жылыту құралдарының үстінде киім мен іш киім кептіруге, алау жағуға, ашық отты қолдануға жол берілмейді.

4-тарау. Қонақ үйлердi, мотельдердi, кемпингтердi (глэмпингтерді), хостелдерді ұстау кезінде өрт қауіпсіздігін қамтамасыз ету тәртiбi

197. Қонақ үйлерде, мотельдерде, кемпингтерде (глэмпингтерде), хостелдерде өрт қауіпсіздігі шаралары туралы жаднамалар ілінеді. Шетел азаматтары тұрған кезде өрт қауіпсіздігі шаралары туралы жаднамалар халықаралық қатынас тілдерінде орындалады.

198. Есіктің ішкі жағында қонақ үйлердің, мотельдердің, кемпингтердің (глэмпингтердің) және хостелдердің нөмірлерінде нөмірі немесе бөлмесі, эвакуациялық шығу жолдары мен оларға қарай жүру жолдары, өрт сөндіру құралдары мен сигнализация орналасқан орындар көрсетіле отырып, өрт шыққан жағдайда адамдарды эвакуациялаудың жеке жоспарлары ілінеді.

199. Қонақ үйлердің, мотельдердің, кемпингтердің (глемпингтердің), хостелдердің үй-жайларында тұрғын қабаттарда қойма, кеңсе үй-жайларын орналастыруға жол берілмейді.

5-тарау. Ғылыми ұйымдарды және білім беру ұйымдарын ұстау кезінде өрт қауіпсіздігін қамтамасыз ету тәртібі

200. Білім алушылармен тұрмыстағы өрт қауіпсіздігі шараларын және өрт туындаған жағдайдағы іс-қимылдарды зерделеу бойынша сабақтар ұйымдастырылады. Бастауыш білім оқушыларымен, сондай-ақ мектепке дейінгі балалар ұйымдарында өртке қарсы тақырып бойынша әңгімелесулер жүргізіледі. Жалпы білім беретін мектептерде, кәсіптік мектептерде, колледждер мен жоғары оқу орындарында өрт қауіпсіздігі қағидаларын зерделеу бойынша нұсқаулық сабақтарын өткізу қажет.

201. Зертханаларда тез тұтанатын және жанғыш сұйықтықтарды ауысымдық қажеттіліктен аспайтын мөлшерде сақтауға жол беріледі. Тез тұтанатын және жанғыш сұйықтықтарды үй-жайға жеткізу жабық қауіпсіз ыдыста жүзеге асырылады.

202. Сорып шығатын шкафта орындалатын операцияларға жатпайтын заттар, материалдар мен жабдықтар болған кезде, сондай-ақ ол жарамсыз және желдеткіш жүйесі iске қосылмаған кезде жұмыс жүргізуге жол берілмейді.

203. Сорып шығатын шкафтардың тез тұтанатын және жанғыш сұйықтықтармен жұмыс жүргізілетін ағаш бөліктері оттан қорғау заттармен сырланады немесе жанбайтын материалдармен жабылады.

204. Қолданылған тез тұтанатын сұйықтықтар мен жанғыш сұйықтықтар жұмыс соңында арнайы жабық ыдысқа жиналып, бұдан әрi кәдеге жарату үшiн зертханадан шығарылады.

205. Тез тұтанатын және жанғыш сұйықтықтарды су бұру жүйесіне төгуге жол берілмейді.

206. Тез тұтанатын және жанғыш сұйықтықтармен жұмыс жүргізілген ыдыстар тәжірибе аяқталғаннан кейін өртке қауіпсіз ерітінділермен жуылады.

207. Балалар ұйымдарының ғимараттарында мектепке дейінгі және бастауыш мектеп жасындағы балалардың топтары (сыныптары) үшінші қабаттан жоғары орналастырылмайды.

208. Сыныптарда, кабинеттерде, шеберханаларда, жатын бөлмелерде, асханалар мен басқа да бөлмелерде жиһаздар мен жабдықты орналастыру кезiнде адамдарды кедергiсiз эвакуациялау және өрт сөндiру құралдарына жету қамтамасыз етiледi.

209. Оқу сыныптары мен кабинеттерiнде шкафтарда, сөрелерде немесе тұрақты орнатылған тiреулерде сақталуы тиiс оқу процесін қамтамасыз етуге қажеттi жиһаздар, аспаптар, үлгiлер, керек-жарақтар, құралдар ғана орналастырылады.

210. Оқу сыныптары мен кабинеттеріндегі парталар (үстелдер) саны жобалау құжаттамасында белгіленген саннан аспауы тиіс.

211. Сабақтар аяқталғаннан кейін кабинеттерде, зертханаларда және шеберханаларда тез тұтанатын және жанғыш сұйықтықтар жеке үй-жайларда орнатылатын жанбайтын шкафтарға (жәшіктерге) жиналады.

212. Жұмыс аяқталғаннан кейін үздіксіз жұмыс істеу үшін көзделгендерден басқа, электр аспаптарын өшіре отырып, барлық үй-жайларға тексеру жүргізіледі.

213. Балалар тәулік бойы болатын білім беру ұйымдарында және мектепке дейінгі балалар ұйымдарында телефон байланысын қамтамасыз ете отырып, қызмет көрсету персоналының тәулік бойы кезекшілігі белгіленеді.

6-тарау. Балалардың жазғы демалыс орындары мен сауықтыру лагерьлерін ұстау кезінде өрт қауіпсіздігін қамтамасыз ету тәртібі

214. Балаларды сауықтыру лагерьлері бір қабаттан жоғары ағаш ғимараттарда орналастыруға жол берілмейді. Каркас және қалқанды ғимараттар сыланады және жанбайтын жабыны мен жанбайтын жылытқышы болады.

215. Мыналарға:

1) ғимараттарды жанғыш материалдармен, оның ішінде сабанмен, жаңқамен, қамыспен, жоңқамен жабуға;

2) балалар бар ағаш ғимараттарда асүйлер, кір жуатын орындар орнатуға;

3) отқа төзімділігі IV және V дәрежелі ғимараттар мен құрылыстарда 50-ден астам баланы орналастыруға;

4) жазғы кезеңде балалар жұмыс істейтін үй-жайларда пеш жағуға, керосинді және электрмен жылыту аспаптарын қолдануға жол берілмейді;

5) отшашулар жасауға, пиротехникалық бұйымдарды пайдалануға жол берілмейді.

216. Балалардың жазғы демалыс орындарындағы және сауықтыру лагерьлеріндегі кір жуатын орындар мен асүйлер балалар орналасатын ағаш ғимараттардан кемінде 15 метр қашықтықта оқшауланған құрылыстарда орналастырылады.

217. Балаларды сыртқы өртке қарсы сумен жабдықтаумен қамтамасыз етілмеген жазғы демалыс орындарында, сауықтыру лагерьлерінде орналастыруға жол берілмейді.

218. Балалардың жазғы демалыс орындары, жазғы сауықтыру лагерлері өрт болған жағдайда дабыл сигналымен және бастапқы өрт сөндіру құралдарымен қамтамасыз етіледі. Оларда қызмет көрсетуші персоналдың тәулік бойы кезекшілігі белгіленеді.

219. Балалар лагерінде өрт қауіпсіздігін қамтамасыз ету жөніндегі ұйымдастыру-техникалық іс-шаралар жоспарын және лагерьдің (базаның) схемасын әзірлейді, онда барлық ғимараттар, адамдар тұратын орындар (тұрғын үйлер, шатырлар), шаруашылық мақсаттағы орындар, сыртқы өртке қарсы сумен жабдықтау көздері, автомобильдердің тұрақтары көрсетіледі. Схема лагерь (база) аумағына кіреберісте ілінеді.

220. Балалардың жазғы демалыс орындарының және сауықтыру лагерьлерінің аумағында шатырларды (киіз үйлерді) орналастыру кезінде бір топ алып жатқан аумақтың алаңы (1 немесе 2 қатар) 800 шаршы метрден аспайды. Топтар арасындағы қашықтық кемінде 15 метр, ал шатырлар (киіз үйлер) арасында кемінде 2,5 метр етіп қабылданады.

7-тарау. Мерекелік іс-шараларды өткізу орындарын ұстау кезінде өрт қауіпсіздігін қамтамасыз ету тәртібі

221. Адамдар жаппай жиналатын іс-шараларды ұйымдастыру және өткізу кезінде:

1) кемінде екі эвакуациялау жолымен қамтамасыз етілген және жанғыш қалқалары бар ғимараттарда екінші қабаттан жоғары емес орналасқан үй-жайлар ғана пайдаланылады;

2) жаңа жылдық шыршалар тұрақты негізде орнатылады, олармен үй-жайдан шығатын жолдарды үйемелеуге жол берілмейді;

3) шырша бұтақтары қабырғалар мен төбеден кемінде 1 метр қашықтықта орналасады;

4) үй-жайда электрмен жарықтандыру болмаған жағдайда шырша жанындағы мерекелік іс-шаралар тәуліктің жарық уақытында ғана өткізіледі;

5) иллюминация ЭҚОЕ талаптарын сақтай отырып орындалады. Төмендеткіш трансформаторсыз электр жарықтандыру желісін пайдалану кезінде шыршада кернеуі 12 Вольтқа дейінгі шамдарды тізбектей қосу арқылы ғана гирляндалар қолданылады. Шамдардың рұқсат етілген қуаты 25 Ватт;

6) иллюминацияда ақау табылған кезде (сымдардың қызуы, шамдардың жыпылықтауы, ұшқындау) ол дереу токтан ажыратылады;

7) іс-шараларды өткізу кезінде сахнада және зал үй-жайларында өрт қауіпсіздігін қамтамасыз етуге жауапты адамдардың, өртке қарсы қызмет қызметкерлерінің кезекшілігі ұйымдастырылады. Іс-шаралар өткізілетін үй-жайлар осы Қағидаларға 3-қосымшада белгіленген бастапқы өрт сөндіру құралдарымен қамтамасыз етіледі.

222. Мыналарға:

1) іс-шаралар өткізілетін үй-жайлардың терезелерінде торлар болған кезде оларды өткізуге;

2) доғалы прожекторларды, шырақтарды және шартылдақтарды қолдануға, отшашулар, өртке әкелуі мүмкін жарықтық өрт қауіпті әсерлер жасауға;

3) отпен жүргізілетін, бояу, жарылыс, өрт қауіпті және өрт қауіпті жұмыстарды жүргізуге;

4) үй-жайларды қараңғылау үшін терезелердегі жапқыштарды пайдалануға;

5) қатарлар арасындағы өту жолдарының енін қысқартуға және өту жолдарында қосымша креслолар, орындықтар орнатуға жол берілмейді;

6) қойылым кезінде үй-жайдағы жарықты толық өшіруге;

7) үй-жайларды жобалау құжаттамасында белгіленген нормадан артық адамдармен толтыруға жол берілмейді.

223. Ашық от көзін қолдана отырып басқарылмайтын ұшатын фонарьларды пайдалануға және іске қосуға жол берілмейді.

224. Пиротехникалық бұйымдарды пайдалану кезінде жол берілмейді:

1) салюттарды ғимараттар мен құрылыстардан 50 метр жақын жерде, ағаштар бастырмалары мен бастырмаларының астында орналастыруға;

2) оларды желді ауа райында қолдануға.

225. Ғимараттар мен құрылыстарда жаппай болатын іс-шараларды (демалыс кештерін, дискотекаларды, жаңа жылдық қойылымдарды) өткізуге өрт қауіпсіздігін қамтамасыз ететін адам өрт қауіпсіздігі талаптарына сәйкестігіне профилактикалық қарап-тексергеннен кейін ғана жол беріледі.

Профилактикалық қарап-тексеру нәтижелері іс-шараны өткізу кезінде өрт қауіпсіздігін қамтамасыз етуге жауапты адамның немесе ұйым басшысының қолымен еркін нысанда толтырылатын бұқаралық іс-шаралар өткізілетін орындарды профилактикалық қарап-тексеру журналына енгізіледі.

8-тарау. Сайлау учаскелерін ұстау кезінде өрт қауіпсіздігін қамтамасыз ету тәртібі

226. Әрбір сайлау учаскесінде оның жұмысы басталғанға дейін 10 күнтізбелік күннен кешіктірмей ұйым басшы осы Қағидаларды сақтауды қамтамасыз етеді, оның ішінде:

1) сыртқы және ішкі өртке қарсы су құбырларының (міндетті түрде су жібере отырып), жарықтандыру және күштік желілерінің, түтінге қарсы желдеткіштің және автоматты өрт дабылы жүйелерінің жарамдылығы тексеріледі, сондай-ақ тексеру еркін нысанда акт жасау арқылы жүргізіледі. Барлық кемшіліктерді ұйым басшысы сайлау учаскесінің жұмысы басталғанға дейін жояды. Анықталған кемшіліктерді жою нәтижелері бойынша немесе олардың болмауы бойынша сайлау учаскесінің жұмысқа дайындығы туралы акт жасалады (актілер сайлау учаскесінің жұмысы аяқталғанға дейін объектінің өрт қауіпсіздігін қамтамасыз етуге жауапты адамда сақталады);

2) өртке қарсы қорғау құралдарының болуы, жарамдылығы және қолдануға тұрақты әзірлігі қамтамасыз етіледі;

3) сайлау комиссиясының мүшелерімен және қызмет көрсету үшін тартылған персоналмен қол қойғызып, өрт қауіпсіздігі шаралары және өрт кезіндегі іс-қимылдар туралы нұсқама жүргізіледі;

4) тамақ дайындауға арналған орындар белгіленеді және қыздыру аспаптарын пайдалану айқындалады;

6) темекі шегуге арналған орындар анықталады және жабдықталады.

227. Сайлау учаскелері ғимараттарда екінші қабаттан жоғары орналастырылмайды. Ғимарат ішінде уақытша сауда, буфеттер ұйымдастыруға, кино және бейнефильмдер көрсетуге жол берілмейді.

228. Дауыс беруге арналған үстелдерді, кабиналарды, жәшіктер мен жабдықтарды орналастыру адамдар мен материалдық құндылықтарды қауіпсіз эвакуациялауды қамтамасыз етуді ескере отырып жүзеге асырылады.

229. Сайлау учаскелерінің үй-жайларында авариялық-қалпына келтіру жұмыстарын қоспағанда, ашық отты пайдалануға байланысты құрылыс, жөндеу және басқа да жұмыстарды жүргізуге, сондай-ақ от жағуға, қоқысты, қалдықтарды, ыдыстарды жағуға және электрмен-газбен дәнекерлеу жұмыстарын жүргізуге жол берілмейді. Көрсетілген жұмыстар қызмет көрсетуші персоналдың тұрақты бақылауымен жүргізіледі.

230. Сайлаушыларды тіркеу, бюллетеньдерді беру орындары, дауыс беруге арналған кабиналар әр жерге орналасқан кемінде екі эвакуациялау жолмен қамтамасыз етілген үй-жайларда орналастырылады.

231. Сайлаушылардың қозғалысы адамдарды қауіпсіз эвакуациялауды ескере отырып ұйымдастырылады. Адам ағындарының қозғалыс бағыты көрсеткіштермен белгіленеді.

9-тарау. Мәдени-ағарту және ойын-сауық мекемелерін ұстау кезінде өрт қауіпсіздігін қамтамасыз ету тәртібі

232. Мұражайлар мен сурет галереяларында экспонаттар мен құндылықтарды эвакуациялау жоспары, ал цирктер мен хайуанаттар парктерінде жануарларды эвакуациялау жоспары әзірленеді.

233. Көрермендер залдары мен мінбелерде барлық креслолар мен орындықтар бір-біріне қосылып, еденге мықтап бекітіледі. Өз бетімен шығу жолы болған кезде орын саны 12-ден аспайтын ложаларда креслолар мен орындықтар бекітілмейді.

Би кештері үшін пайдаланылатын, орын саны 200-ден аспайтын көрермен залдарында оларды бір қатарға міндетті түрде қосу кезінде орындықтарды еденге бекіту жүргізілмейді.

234. Сахналық қораптардың ағаш конструкциялары (желтартқыштар, сахна төсеніштері, аспалы көпірлер, жұмыс галереялары) құрылыс процесінде антипирендермен терең сіңіріледі.

Көрсетілген конструкциялар, сондай-ақ жанғыш декорациялар, сахналық және көрмелік безендіру, көрермендер және экспозициялық залдардағы, фойедегі, буфеттердегі драпировкалар оттан қорғау құрамымен мерзімді түрде өңделеді.

235. Театр-ойын-сауық мекемелерінің сахналық қораптарының шегінде бір мезгілде екі спектакльге арналған декорациялар мен сахналық жабдықтар болуы мүмкін. Сахнадағы декорацияларды сақтау орындары белгілермен белгіленеді. Декорацияларды, бутафорилерді, ағаш станоктарды, еңістерді, мүкәммалдарды және мүлікті трюмдерде, желтартқыштарда және жұмыс алаңдарында (галереяларда), саты баспалдақтарының және алаңдарының астында, сондай-ақ көрермен залдарының жертөлелерінде сақтауға жол берілмейді.

236. Сахна планшетінің айналасындағы қойылымдарды безендіру кезінде ені кемінде 1 метр еркін айналма жол қамтамасыз етіледі.

Қойылым аяқталған соң барлық декорациялар мен бутафориялар бөлшектеніп, сахнадан арнайы қоймаларға жинастырылады.

237. Сахнада темекі шегуге, ашық отты, доғалы прожекторларды, фейерверктерді және басқа да от түріндегі әсерлерді қолдануға жол берілмейді.

238. Ірі көлемдегі декоративтік безендіруді (залдың бүкіл биіктігіне) пайдалану кезінде жабынның көтергіш конструкцияларының төменгі белдеуіне дейінгі биіктігі 12 метр және одан астам спорт залдарында осы безендіруді, атап айтқанда уақытша су перделерін монтаждау, тез алынатын бекіту түрінде қорғайтын қосымша іс-шаралар көзделеді.

239. Көрермендерге арналған уақытша орындарды (жылжымалы, алынатын, жиналып бөлшектелетін), сондай-ақ орындықтар мінбелерде жабық және ашық спорт құрылыстарының жол берілмейді синтетикалық материалдардан бөлетін және жану кезінде қауіптілігі жоғары және өте қауіпті жану өнімдері. Уақытша орындардың астында жанғыш материалдар мен жабдықтарды сақтауға, сондай-ақ техниканың тұруына жол берілмейді. Уақытша мінбелер астындағы кеңістік әрбір жарыс басталар алдында жанғыш қоқыстан және кепкен шөптен тазартылады.

Эвакуациялау жолдарында қосалқы орындықтарды орнатуға жол берілмейді.

240. Спорттық-көркемдік мерекелерді өткізу, халықаралық жарыстарды немесе халықаралық іс-шараларды, сондай-ақ мәдени ойын-сауық іс-шараларын ашу және жабу кезінде мінбелерге фонды орналастыруға арналған отырғыштар алмалы-салмалы етіп орындалады.

241. Спорт залдарындағы көрермендерге арналған креслоларды орналастыру тұрақты және уақытша мінбелерден көрермендердің қарама-қарсы немесе қиылысатын легі болмайтындай етіп көзделеді.

242. Жабық спорт құрылыстарында көрермендердің отыруына арналған уақытша конструкцияларды бекітуге, сондай-ақ тұғырларды, эстрадаларды, рингтерді бекітуге арналған құрылғылар жарамды күйде ұсталады. Ақаулы бекітпелері бар мұндай құрылымдарды орнатуға жол берілмейді.

243. Спорт ғимараттарындағы телевизиялық камералар адамдарды қауіпсіз эвакуациялауды ескере отырып орналастырылады.

244. Көрермендерге арналған мінбелері бар спорт залдарында жасанды мұз жабындары болған кезде мұз тазалайтын машиналардың уақытша (жарыстар, қойылымдар, жаттығулар, репетициялар өткізу кезеңіне) тұруына арналған орындар көзделеді. Машиналар тұрақта эвакуациялау жолдарының есептік ені тарылмайтындай етіп орнатылады. Жарыстар, қойылымдар, жаттығулар, репетициялар аяқталғаннан кейін оларды арнайы бөлінген үй-жайларға жинайды. Уақытша тұрақта мұз тазалайтын машинаға отын құюға жол берілмейді.

245. Жанғыш спорт мүкәммалдарын, залдардың жинау-бөлшектеу конструкцияларын, залдардың алмалы-салмалы жабындарын және басқа да материалдарды стеллажсыз сақтау кезінде олар ауданы 100 м2 аспайтын қатарларға жиналады. Қатарлардың биіктігі 2,5 метрден артық емес және жабынның немесе жабынның көтергіш конструкцияларынан 0,5 метрден кем емес етіп қабылданады. Қатарлар арасындағы және қатарлар мен қабырғалар арасындағы өту жолының ені кемінде 0,8 метр етіп орындалады. Қойма және мінбе астындағы үй-жайлардағы есік ойықтарына қарама-қарсы өтетін жолдардың ені есіктердің енінен кем болмауы тиіс. Өткелдердің ені мен қоймалау орындары еденге салынған шектеу сызықтарымен белгіленеді.

Стеллаждарда материалдар мен спорттық мүкәммалды сақтау олар стеллаждардың габаритінен шықпайтындай етіп жүргізіледі.

246. Спорт залдарында жанғыш материалдарды, сондай-ақ құрылымдары жанғыш материалдардан жасалған үй-жайларды металл және ағаш көтергіш құрылымдарды бекіту тораптарының астына тікелей орнатуға жол берілмейді.

Сақтау үшін дайындалған спорттық мүкәммалдарды қолдана отырып, жылуұстағыштық үлесі жоғары синтетикалық материалдар және бөлетін жану кезінде қауіптілігі жоғары және өте қауіпті жану өнімдерін, үй-жайлар пайдаланылады бөлінген басқа үй-жайлардан өртке қарсы қалқалармен және жабындармен бөлінеді.

Спорт залдарында жаттығулар мен жарыстар арасындағы кезеңде, сондай-ақ олар аяқталғаннан кейін синтетикалық материалдардан жасалған жұмсақ толтырылған қонуға арналған шұңқырлар жанбайтын қалқандармен жабылады.

Залдардың шегінде қатарларға жиналған поролонды маттар жанбайтын материалмен жабылады.

247. Спорттың техникалық түрлері бойынша жарыстар мен жаттығулар өткізу кезінде:

1) жанармай құю қатты жабыны және қоршау ернеулері жанбайтын материалдардан жасалған және спорт құрылысынан кемінде 25 метр қашықтықта орналасқан арнайы бөлінген алаңдарда жүзеге асырылады;

2) далалық жағдайларда отын құюға арналған орын жарыс трассасынан кемінде 15 метр қашықтықта орналасқан және қатты жабыны және жарыс трассасынан басқа жаққа қарай еңісі бар алаңдарда орналасады. Спорт ғимараттарының мінбе астындағы кеңістігінде көлік құралдарын дайындауға және оларға техникалық қызмет көрсетуге жол берілмейді;

3) электр аппаратурасы трансформацияланатын эстрадалар мен тұғырлардың шегінен тыс орналасқан аппараттық үй-жайларда орналастырылады.

248. Қойылым немесе иллюминациялық жарықтандыру үшін лазерлердің блоктарын генерациялайтын лазерлік қондырғылар пайдаланылған кезде аппараттық үй-жайларда жанғыш конструкциялар мен декорациялардың үстіңгі қабатынан кемінде бір метр қашықтықта жанбайтын материалдардан жасалған тұғырларға орнатылады. Көрсетілген жұмыстар үшін өрт қауіпсіздігі сипаттамалары бар лазерлік қондырғылар қолданылады.

249. Тұғырдың (эстраданың) ағаш рампасы мен электр шырақтарының қаптамалары арасында қалыңдығы 8-10 мм жанбайтын материал төселеді, ал эстрадаға немесе тұғырға орнатылатын барлық тасымалданатын электр фонарьлары (көмескілері) сыртқы жағынан жанбайтын материалдармен қорғалады. Шамдарды эстраданың немесе тұғырдың планшетіне тікелей орнату кезінде олардың астына жанбайтын материалдардан жасалған кілемшелер орнатылады. Жарық сүзгілері жоқ эстрададағы, тұғырдағы софиттер және жұмыс бабында жарықтандыру үшін пайдаланылатын эстрада, тұғырлар әйнекпен жабылады.

Барлық софиттерге жарық жағынан шамдардың әйнектерінің және лампалардың жарылған колбаларының сынықтарының түсуін болдырмайтын қорғайтын металл тор орнатылады.

250. Прожекторлар мен софиттерде әйнектің орнына жанғыш материалдардан жасалған жарық сүзгілерін қолдануға жол берілмейді.

251. Қараю немесе дөңестену іздері бар лампалар, әйнектер жаңаларына ауыстырылады.

10-тарау. Спорт ғимараттарының емдеу-профилактикалық үй-жайларын, оңалту-қалпына келтіру орталықтарын ұстау кезінде өрт қауіпсіздігін қамтамасыз ету тәртібі

252. Спорт ғимараттарының емдеу-профилактикалық үй-жайларында, оңалту-қалпына келтіру орталықтарында орналасқан медициналық қызмет көрсетуге арналған үй-жайларда тез тұтанатын дәрілік препараттарды сақтау үшін бірге сақтауға болатын заттардың тізбесі бар жанбайтын материалдардан жасалған шкаф көзделеді. Шкаф жылыту және жылыту аспаптарынан кемінде 1 м қашықтықта орнатылады.

Әртүрлі өрт қауіпті қасиеттері бар препараттарды шкафта бір сөреде сақтауға жол берілмейді.

253. Медициналық қызмет көрсетуге арналған үй-жайларда пайдаланылған сүрту және таңу материалдарын уақытша сақтау үшін жабылатын қақпағы бар металл урна орнатылады. Объектінің жұмысы аяқталғаннан кейін жәшіктің ішіндегісі қоқысты ортақ сақтау орындарына шығарылады.

254. Спорт ғимараттарының емдеу-профилактикалық үй-жайларында, оңалту-қалпына келтіру орталықтарында орналасқан медициналық қызмет көрсетуге арналған үй-жайларда медициналық құралдарды стерильдеу үшін сұйық немесе газ тәрізді отынмен жұмыс істейтін жылыту аспаптарын (керогаздарды, керосин лампаларын, примустарды), сондай-ақ спиралі ашық электр плиталарын пайдалануға жол берілмейді.

11-тарау. Монша-сауналарды ұстау кезінде өрт қауіпсіздігін қамтамасыз ету тәртібі

255. Құрғақ ыстық камераның жабдығында ақаулық пайда болған немесе жану белгілері (түтін, күйік иісі, құрғақ ыстық камераның ағаш қаптамасының көмірге айналуы) анықталған кезде оны пайдалану дереу тоқтатылады және бұл туралы объектінің әкімшілігіне хабарланады.

256. Құрғақ жылу камерасынан шығатын түтік тікелей сыртқа шығарылады және бөлек ұсталады.

257. Сауналардың үй-жайларында желіге қосылған тас пештің электр қыздырғышын қараусыз қалдыруға, саунаның үй-жайларында арнайы жабдықталған орындардан тыс тұрмыстық электр қыздырғыш аспаптарын пайдалануға жол берілмейді.

258. Төбенің астындағы тас пештің үстінде төбенің қаптамасынан кемінде 0,05 м қашықтықта жанбайтын жылу оқшаулағыш қалқан қамтамасыз етіледі.

259. Тас пештің оттығы бу бөлмесіне жапсарлас арнайы үй-жайда көзделеді.

260. Қорғаныс экраны жоқ электр тас пешті пайдалануға жол берілмейді.

261. Ғимаратқа кіреберісте өрт қауіпсіздігі шаралары туралы ақпарат орналастырылады.

12-тарау. Сауда объектілерін ұстау кезінде өрт қауіпсіздігін қамтамасыз ету тәртібі

262. Сауда залдары мен эвакуациялау жолдарында жанғыш материалдарды, қалдықтарды, орамалар мен контейнерлердi уақытша сақтауға, сонымен қатар жанғыш ыдыстарды ғимарат терезелерiнің сыртқы және ішкі жағына жапсарлас орналастыруға болмайды.

263. Терезелері немесе түтiн шығарылатын шахтасы жоқ жайларда (бөлмелерде) жанғыш орамаларда жанғыш немесе жанбайтын тауарларды сақтауға болмайды. Жанғыш тауарлар мен жанғыш орамадағы тауарлар қоймалары сыртқы қабырғалардың жанында орналастырылады.

264. Өрт қауіпті тауарлы-материалдық құндылықтарды сәйкестік белгілеріне сай арнайы белгіленген жайларда сақтайды.

Қарулардың оқ-дәрілері және пиротехникалық бұйымдар басқа жайлардан өртке қарсы қалқалармен оқшауланған жайларда жанбайтын материалдардан жасалынған шкафтарда сақталады. Аталған шкафтарды жертөледегі үй-жайларда орналастыруға болмайды.

265. Сауда кәсiпорындарында болмайды:

1) сатып алушылар жүрген сауда залдарында отты пайдалану арқылы жүргізілетін жұмыстарды жүргiзуге;

2) сауда залдарында жанғыш газдары бар баллондарды орнатуға;

3) баспалдақ торлары алаңдарында, тамбурлерде және басқа да эвакуация жолдарында сауда, ойын аппараттарын, банкоматтарды, терминалдарды орналастыруға және тауарлар сатуға; эвакуация жолдарында сауда, ойын аппараттарын және құрал-жабдықтарды орналастыруға, сондай-ақ тауарлар сатуға;

4) сауда ғимараттарына жатпайтын басқа мақсаттағы ғимараттарда тез тұтанатын және жанғыш сұйықтықтарды (дәрілік құралдарды, медициналық бұйымдарды, косметикалық және алкогольдік өнімдерді есепке алмағанда), жанғыш газдарды, оқ-дәрілерді, капсюлдерді, пиротехникалық және жарылыс қауіпті бұйымдарды орналастырғанда оларды сатуға;

Ескерту. 265-тармаққа өзгеріс енгізілді - ҚР Төтенше жағдайлар министрінің 01.02.2023 № 55 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 10.05.2023 № 239 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрықтарымен.

266. Адамдар жаппай болатын сатылым, жарнамалық акциялар мен іс-шаралар өткiзу кезiнде басшылар олардың қауiпсiздiгiн қамтамасыз ететін, атап айтқанда келушiлердiң кiру санын шектеу, қосымша кезекшiлердi тағайындау бойынша қосымша шаралар қабылдайды.

267. Базарларды ашық алаңдарда немесе ғимараттарда (құрылыстарда) орналастырғанда келесі өрт қауiпсiздiгi шаралары орындалады:

1) ашық базарлардағы сауда қатарларының жабындылары жанбайтын материалдардан жасалады;

4) сауда қатарлары арасындағы өтетін ашық жолдарды матамен, қағазбен, үлдiрмен және басқа жанғыш материалдармен жабуға болмайды.

268. Базарларды басқа мақсаттағы ғимараттар бөлігінде немесе оларға іргелес құрылыстарда орналастыруға жол берілмейді.

Басқа мақсаттағы ғимараттардың бөлігінде немесе оларға жапсарлас құрылыстарда базарлар орналастыруға болмайды.

269. Ғимараттар мен құрылыстарда орналастырылатын дүңгiршектер мен шағын дүкендер, павильондар жанбайтын материалдардан салынады. Жанғыш сұйықтықтарды, дезодоранттарды, сығылған газдарды сатуға арналған павильондар мен дүңгiршектер жеке тұрған немесе ұқсас тауарларды сататын дүңгiршектер тобында отқа төзiмдiлiгi I, II, IIIа дәрежелi етiп салынады.

270. Жұмыс уақытында тауарларды тиеу және ыдыстарды түсiру сатып алушылардың эвакуациялық шығу жолдарына қатысы жоқ жолдар арқылы жүзеге асырылады.

271. Әрқайсысының сыйымдылығы 1 литрден асатын шыны ыдыстарға құйылған тұрмыстық химиялық тауарларды, лактарды, бояуларды және жылдам тұтанатын және жанғыш сұйықтықтарды, сонымен қатар "От қауіпті", "Отқа жақын шашыратпа" сияқты ескерту жазбалары бар этикеткалары жоқ өрт қауiптi тауарларды сатуға болмайды.

Өрт қауіпті тауарларды бөлшектеп орау осы мақсатқа арнайы лайықталған жайларда жүзеге асырылады.

272. Бөлiніп берілген аумақта дүңгiршектерді, сондай-ақ ауданы 35 шаршы метрді қоса есептегенге дейiнгі бiр қабатты павильондар топтармен орналастырылады. Бiр топта отқа төзiмдiлiгі І, ІІ, ІІІ, ІІІа дәрежелі 20-дан көп емес дүңгіршектер пен павильондар немесе 10 отқа төзімділігі ІІІб, ІV, IVa және V дәрежелі орналастырылады.

Топтағы дүңгіршектер мен павильондардың арасындағы қашықтық есептелінбейді.

Топтарды 1-типтік өртке қарсы қалқалармен 10 контейнерден тұратын бөліктерге бөлінеді.

273. Осы Қағидалардың 272-тармағында көрсетілген топтардың арасындағы, сондай-ақ топтар мен жеке тұрған павильондар мен дүңгіршіктерден басқа ғимараттар мен құрылыстарға дейінгі өртке қарсы арақашықтық осы Қағидаларға 8-қосымшаға сәйкес қабылданады.

274. Жанатын қалдықтарды жинау орындары дүңгiршектер мен павильондардан 15 метрден кем емес қашықтықта орналастырылады.

275. Орама материалдар мен мүкәммалдарды сақтауға арналған жайлардың ауданы 5 м2 аспайтындай етiп көзделеді.

276. Елдi мекендерде орналастырылатын дүңгiршектерге электр (сәйкестiк сертификаты бар майлы радиаторларды, қыздыратын панельдердi қолдана отырып), бумен немесе сумен жылу беру қолданылады.

277. Елдi мекендерден тысқары жерлерде орналастырылатын дүңгiршектерде осы Қағидаларға сәйкес пешпен жылытуды қолдануға болады.

278. Дүңгiршектер мен павильондар құрылыстың сыртқы бетіне немесе нақты қорғалатын жайға (автономды өрт хабарлағыштары) шығарылған дыбыстық және жарық дабылы бар автоматты өрт дабылымен жабдықталады.

279. Сауда-ойын-сауық орталықтарында балалардың ойын алаңдарын цокольды немесе жертөле қабаттарында орналастыруға болмайды.

280. Базарда өрт шыққан кезде адамдардың қауіпсіздігі қамтамасыз етіледі, сондай-ақ әрбір павильон, алаң, дүңгіршек (шағын сауда орны, бутиктер) үшін объектінің басшысы бекіткен өрт қауіпсіздігі шаралары туралы нұсқама жасалынады.

13 -тарау. Медициналық ұйымдарды ұстау кезінде өрт қауіпсіздігін қамтамасыз ету тәртібі

281. Медициналық ұйымның басшысы науқастарды шығару аяқталғаннан кейiн күнделікті өрт сөндiру бөлiмiне әр мекеме ғимаратындағы науқастардың саны туралы деректердi хабарлайды.

282. Өрт шыққан кезде уақтылы эвакуациялау үшін стационары бар медициналық ұйымдардағы өздiгiнен жүруге қабiлетсiз адамдар бес науқасқа бiр зембiл есебiнен зембiлдермен қамтамасыз етiледi.

283. Стационары бар медициналық ұйымдарда мыналарға:

1) науқастарға арналған палаталары бар корпустарда емдеу процесіне қатысы жоқ үй-жайларды орналастыруға немесе оларды жалға беруге;

2) аурухана палаталарына баллондардан оттегi жiберу үшiн резеңке және пластмасса шлангты қолдануға;

3) ақауы бар емдiк электр жабдықтарын пайдалануға;

4) аурухана палаталары және науқастар орналастырылған басқа үй-жайларда үтiк, электр плиталарын және басқа да электрмен жылыту құралдарын пайдалануға;

5) оттегі бар баллондарды, егер жобалау құжаттамамен көзделмеген болса орнатуға және сақтауға жол берілмейді.

284. Қайнатқыштарды, су жылытқыштарды және титандарды орнату, медициналық аспаптарды зарарсыздандыру, сонымен қатар парафин мен озокериттi қыздыру осы мақсатта арнайы жабдықталған үй-жайларда жүргiзiледi. Аспаптар мен төсемдердi қайнату үшiн жабық шиыршықтары бар зарарсыздандырғыш қолданылады.

Ескерту. 284-тармақ жаңа редакцияда – ҚР Төтенше жағдайлар министрінің 01.02.2023 № 55 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

285. Зертханаларда, бөлiмшелерде, дәрiгерлер кабинетiнде дәрi-дәрмектер мен реактивтердi (тез тұтанатын және жанғыш сұйықтықтарға жататын – спирт, эфир) сақтау арнайы, жабылатын металл шкафтарда сәйкестіктерін есепке алу арқылы жалпы саны 3 килограммнан аспайтын мөлшерде жүргізіледі;

286. Оттегi және жанғыш газы бар баллондарды бiрге сақтауға, сонымен қатар осы баллондарды материалдық және дәрi-дәрмек қоймаларында сақтауға болмайды. Оттегi мен жанғыш газы бар баллондар арнайы үй-жайларда немесе қалқаның астында сақталады, жылу көздерiнен (жылу беру құралдары, күн сәулесi) және оларға майдың және майлы заттардың түсуінен қорғалады.

14-тарау. Физиотерапия кабинеттерiн, анестезиология, жансақтау және қарқынды терапия, ота жасау бөлiмшелерiн ұстау кезінде өрт қауіпсіздігін қамтамасыз ету тәртiбi

287. Физиотерапия кабинеттерiнде, анестезиология, жансақтау және қарқынды терапия, ота жасау бөлiмшелерiнде барлық емдеу электр аппараттары ақаусыз күйде болуы керек, сенiмдi жерге тұйықтағышпен, зауыттың электр схемасымен және техникалық паспортымен қамтамасыз етiледi.

288. Электрмен және сәулемен емдеу кабинеттерiнде қолданылатын, оның iшiнде ауа қабаты бар стерилизаторлар тек зауыттан шыққан болуы керек және жанбайтын материалдардан жасалған беттерде орнатылады.

289. Үй-жайлардың жергiлiктi желдету жүйелерiнiң аппараттары мен қондырғыларының шығарындылары шатырдың жоғарғы нүктесiнен 2 метрден кем емес биiктiкте жүзеге асырылады.

290. Аппаратураны профилактикалық тексеріп қарау анықталған ақауларды жою шараларын қабылдай отырып, техникалық паспортта (нұсқаулықта) белгiленген мерзiмдерде жүргiзiледi.

291. Әрбiр электрмен және сәулемен емдеу бөлiмшесінде (кабинетiнде) қызмет етушi персоналмен жүргiзiлген өртке қарсы нұсқамаларды және электр аппаратурасының жұмысында байқалған ақауларды тiркеу журналы жүргiзiледi.

292. Науқастарды аурухана ғимаратынан эвакуациялау үшін сыртқы ашық баспалдақтарды қолдануға болмайды.

293. Ота жасау, ота алдындағы, наркоздық және ота жасау блогының жайларының есіктері мен өту жолдары арқылы науқастарды сүйретпелермен еркiн тасымалдау қамтамасыз етiледi

294. Есірткі заттары мен препараттардың өздiгiнен тұтануын болдырмау үшiн осы Қағидалардың 9-қосымшасына сәйкес ота жасау бөлмесінде өрттре мен жарылыстардың алдын алу бойынша қорғау шаралары көзделеді.

295. Ота жасау столы, наркоз аппараты және барлық электрмедициналық аппаратурасы жерге тұйықтайтын сымдармен қорғайтын қалаққа қосылады.

15-тарау. Медициналық ұйымдардың зертханаларын ұстау кезінде өрт қауіпсіздігін қамтамасыз ету тәртiбi

296. Медициналық ұйымдардың зертханаларында ертхана үй-жайларына кiретiн жерде олардың жарылыс өрт және өрт қауіптілігі бойынша санаттарының нұсқағыштары iлiнедi.

297. Өндiрiстiк қажеттiлiктерге арналған оңай тұтанатын сұйықтықтарды беру құбыр арқылы жүргiзiледi немесе тасымалдауға арнайы жабық сынбайтын ыдыс пайдаланылады. Құбыр ғимараттың сыртынан тiкелей берiлетiн заттар пайдаланылатын орынға төселедi.

298. Оңай тұтанатын және жанғыш сұйықтықтар ауысымдық қажеттiлiктен аспайтын мөлшерде жұмыс жайларында, қақпағы бар, iшiне жанбайтын материал төселген, металл жәшiкке салынған, қабырғасы қалың шыны немесе тығыз тығындысы бар сынбайтын ыдыста сақталынады. Мұндай сұйықтықтарды полиэтилендi сыйымдылықтарда сақтауға болмайды.

299. Зертханаларда заттар мен материалдарды сақтау қатаң түрде ассортимент бойынша жүргiзiледi. Химиялық өзара әрекеттесуi нәтижесінде өрт немесе жарылыс шығатын заттарды бiрге сақтауға болмайды.

300. Өрт, жарылыс қауіптi сұйықтықтар және заттармен жұмыс iстеуге арналған үстелдердің, сөрелердiң, сору шкафтарының жұмыс iстеуге арналған беттері жанбайтын материалдардан жасалған жабынмен және ернеулерден болуы көзделеді. Қышқылдармен, сiлтiлермен және басқа химиялық белсендi заттармен жұмыс iстеу үшiн үстелдер мен шкафтар тотығуға төзiмдi материалдардан жасалады.

301. Зертханада уытты немесе өрт- және жарылыс қауіптi булар мен газдарды бөлу мүмкiндiгiмен байланысты барлық жұмыстар тек ақаусыз жағдайда ұсталған, жанбайтын материалдардан жасалған сору шкафтарда жүргiзiледi. Әйнектерi сынық немесе желдеткiшi ақаулы сору шкафтарын қолдануға болмайды.

Сору шкафтардың жармалары, есiктерi мен қалқалағыштары жұмыс уақытында барынша жабық (сорып шығу үшiн төменгi жағынан үлкен ойықтарымен төмен түсiрiлген) болады.

Орындалатын операцияға қатысы жоқ материалдар мен жабдықтар сақталынған жағдайда, сору шкафта жұмыс iстеуге болмайды.

Сору шкафтары өздiгiнен желдететiн каналдары бар желдету жүйесiмен жабдықталады.

302. Қышқылдары, сiлтiлерi және басқа химиялық белсендi заттары бар әйнек ыдысты, iшiне жанбайтын материал төселген арнайы металл немесе ағаш жәшiктерде тасымалдау жүзеге асырылады. Күкiрт немесе азот қышқылдарын сақтау үшiн ағаш жәшiктердi, себеттер мен жоңқаларды пайдалануға болмайды.

303. Сұйық оттегін оңай тұтанатын заттармен, майлармен және сұйық майлармен бiр үй-жайда сақтауға болмайды.

304. Сығымдалған, сұйылтылған және ерiтiлген жанғыш газдары бар баллондар зертхана ғимаратынан тысқары металл шкафтарда орнатылады. Шкафтарда желдету үшiн ойықтар немесе жалюзи торлары көзделеді.

Зертханалық үй-жайларға осы газдарды, сондай-ақ оттегін жеткізу орталықтандырылған күйде жүргiзiледi.

305. Зертхананың барлық жайларындағы ағынды-сору желдеткiшi жұмыс басталғанға дейiн 5 минуттан кеш емес уақытта қосылады және жұмыс аяқталғаннан кейiн сөндiрiледi

306. Зертханаларда:

1) тез тұтанатын және жанғыш сұйықтықтарды, сондай-ақ жанғыш материалдарды қыздыратын аспаптарға, оттықтарға және басқа да от көздерiне 1 метрден жақын орналастыруға;

2) пайдаланылған тез тұтанатын және жанғыш сұйықтықтарды су бұру жүйесіне құюға;

3) едендер мен жабдықты тез тұтанатын және жанғыш сұйықтықтармен жууға;

4) оттықтар жанып тұрған және электр қыздырғыш аспаптары қосылып тұрған кезде байқаусызда төгiлген сұйықтықтарды тазалауға;

5) жұмыс орнында майланған шүберек пен қағазды тастап кетуге;

6) жұмыс орнында және жұмыс iстейтiн үй-жайларда өрт қауiптi қасиеттері белгісіз қандайда бiр заттар мен препараттарды сақтауға;

7) жұмыс орнын, жанып тұрған оттықтарды және басқа қыздыру аспаптарын қараусыз қалдыруға;

8) iшiнде тез тұтанатын және жанғыш сұйықтықтары бар ыдыстарды ашық отта, сондай-ақ тұрмыстық электр қыздырғыш аспаптарында қыздыруға жол берілмейді.

307. Оңай тұтанатын және жанғыш сұйықтықтар арнайы киiмге тиiп кеткен жағдайда оны дереу ауыстыру шаралары қабылданады

308. Жарылыс- және өрт қаупi бар заттармен жұмыс iстеу кезiнде, сонымен қатар зертханада (бөлмеде, бокста) түнгi сағаттарда жұмыс iстеу кезiнде кемiнде екi адам болуы қажет.

309. Оңай тұтанатын және жанғыш сұйықтықтарды беруге арналған құбырлар жерге тұйықталады.

310. Пайдаланылған сұйықтықтар еритiн заттардың қасиеттерiн ескере отырып, герметикалық жабылатын сынбайтын ыдысқа құйылады және жұмыс күнiнiң соңында қалпына келтiрілуі немесе жойылуы үшiн зертхананың жұмыс жайларынан шығарылады. Осы сұйықтықтарды сақтау осы Қағидаларға сәйкес жүргiзiледi.

16-тарау. Бiр және көп орынды емдеу барокамераларын ұстау кезінде өрт қауіпсіздігін қамтамасыз ету тәртiбi

311. Барокамералар үй-жайларының есiктерi әйнексiз, тығыздалған ысырмалары бар өздiгiнен жабылатын, құлыпсыз, сондай-ақ басқа iлмек қондырғыларсыз болуы көзделеді. Барозалдардың есiктерiнiң енi аурухана сүйретпелерiнде немесе креслосындағы пациенттердi өткiзуге мүмкiндiк беретiндей, кемінде 1 м болуы көзделеді.

312. Барокамера үй-жайлары қабырғаларының қаптамасы, аспалы төбелер жанбайтын материалдардан жасалынады. Қабырғалар мен төбелердi бояу үшiн тек су эмульсиялы бояулар пайдаланылады.

313. Барокамера үй-жайларына жылу беру орталықтандырылған, су жылу тасымалдағышының температурасы 95оС аспайтындай болуы көзделеді. Жылу беру аспаптарынан және жылудың басқа көздерiнен барокамераға дейiнгi арақашықтық кемiнде 1 м кем болмайтындай көзделеді.

314. Екi немесе одан көп бiр орынды немесе бiр көп орынды барокамералар орнатылатын жайлар авариялық жарықпен жабдықталады.

315. Барокамераның үй-жайында олардың паспорттық немесе түгендеу нөмiрлерi көрсетiле отырып, құрамындағы оттегiсi жоғары ортада жұмыс iстеуге рұқсат етiлген аспаптардың тiзбесi iлiнедi. Ақаулы аспаптарды тек оларды оттегiсi арттырылған ортада пайдалануға болатындығы туралы тиiстi белгiлерi бар ұқсас аспаптарға ауыстыруға болады, бұл ретте тiзбеге тиiстi өзгерiстер енгiзiледi.

316. Тiкелей барокамераларға орнатылған шырақтарда тек қыздыратын лампалар қолданылады.

317. Бароаппараттар олардың бiрде бiреуi басқа бароаппаратты, барозалдың кез келген жабдығын, сондай-ақ науқастар мен қызмет көрсетуші персоналды эвакуациялауға кедергi келтiрмейтiндей етіп орналастырылады.

318. Сеансты немесе оталауды бастар алдында барокамераның барлық аппаратурасы, өлшеу және бақылау аспаптары, байланыс құралдары, өрт сөндiру дабылдары, ал көп орынды барокамераларда және тасымалданатын аспаптар мұқият тексерiлуi тиiс. Ақаулықтары немесе олқылықтары анықталған жағдайда, сондай-ақ тiзiмдемеге енгiзiлмеген жабдық болған жағдайда анықталған кемшiлiктер жойылғанға дейiн сеанстар мен отаны одан әрi жүргiзуге болмайды.

319. Бароаппараттары бар үй-жайларда оттегi мөлшерін бақылау үшiн автоматты газталдағыштар орнатылады.

320. Бароаппараттар мен барозалдарды пайдалану кезiнде болмайды:

1) пациенттi бароаппаратқа синтетикалық киiммен жайғастыруға;

2) бароагрегаттарды (барокамераларды, барокондиционерлердi) жерге тұйықтамай бароппараттарды пайдалануға;

3) барозалда (жайда, көлiктiң салонында) ақаулы аспаптарды және электр өткiзгiштердi (зақымдалған оқшаулағышты, сенiмсiз ұшқындайтын түйiсулердi) пайдалануға, электр қыздырғыш аспаптарын (су қайнатқыштарды, электр плиталарын) пайдалануға, жанғыш материалдардан жасалған жиһазды, ұшқын тудыруға қабiлеттi материалдар мен бұйымдарды пайдалануға, ашық отты қолдануға, темекi шегуге, жұмыс орындарының төменгi жағына жарық түсiру үшiн ашық шырақтарды қолдануға;

4) барозалда жанғыш және оңай тұтанатын сұйықтықтарды, майларды, сондай-ақ жанғыш, оның iшiнде таңып байлау материалдарын сақтауға;

5) бароаппаратты рұқсат етiлген кернеуден артық желiге қосуға;

6) пайдалануды алғашқы өрт сөндiру құралдарынсыз жүзеге асыруға болмайды.

17-тарау. Дәрiханалар мен дәрiхана қоймаларын ұстау кезінде өрт қауіпсіздігін қамтамасыз ету тәртiбi

321. Дәрiханалар мен дәріхана қоймаларында:

1) транзиттi электр кабельдерi өтетiн жайларда, сондай-ақ газ коммуникациялары мен май сiңген аппаратуралар бар үй-жайларда сақтауға;

2) өнiмдi үйiп-төгiп сақтауға және оны жылу бергіш радиаторлар мен құбырларға жанастыра орналастыруға;

3) материалдарды тiкелей қоймаларда ашуға және буып-түюге болмайды.

322. Қалқа астында ылғалды ауадан немесе судан шiрiмейтiн, қызбайтын және тұтанбайтын химиялық заттарды сақтау жүзеге асырылады.

323. Материалдық құндылықтар қатаң түрде ассортиментке сәйкес сақталады, бұл ретте оңай тұтанатын сұйықтықтарды басқа материалдармен бiрге сақтауға болмайды.

324. Пластмасса бұйымдары желдетiлетiн, қараңғы, құрғақ үй-жайда бөлме температурасында, жылу беру жүйелерiнен 1 метрден кем емес қашықтықта сақталады.

325. Өрт немесе жану шыққан жағдайда тиiстi бөлiмшелердiң басшылары өртке қарсы қызметін олар келіп жеткен бойда улы және жарылыс қауіптi заттардың бар-жоғы және сақталу орындары туралы хабардар етеді.

326. От қауiптi және жарылыс қауiптi дәрi-дәрмек құралдары бiртектiлiк қағидасы бойынша және олардың физикалық-химиялық және өрт қауiптi қасиеттерiне және орау сипатына сәйкес сақталады.

327. От қауiптi және жарылыс қауiптi дәрi-дәрмек құралдарын сақтауға арналған үй-жайлар жанбайтын және төзiмдi сөрелермен және тұғырлармен қамтамасыз етiледi.

328. Оңай тұтанатын және жанғыш сұйықтықтар енi 0,7 метрден кем емес және биiктiгi 1,2 метрден кем емес есiктерi бар жапсарлас, жанбайтын шкафтарда сақталынады.

329. От қауiптi және жарылыс қауiптi заттар қоймасы үй-жайларының есiктерi ғимараттан шығатын жаққа қарай бағыта ашылады.

330. 100 килограмнан астам мөлшердегi оңай тұтанатын сұйықтықтар бөлек тұрған ғимаратта шыны немесе металл ыдыста өзге топтардағы от қауiптi заттарды сақтау үй-жайларынан оқшау сақталады.

331. От қауiптi және жарылыс қауiптi заттар сақталатын үй-жайларға кіре берісте "Өрт қауіпсіздігіне жауапты (жауапты тұлғаның аты-жөні, әкесінің аты (болған жағдайда)" жазбасы бар тақтайшалар ілінеді. Жауапты адам қалған от қауiптi және жарылыс қауiптi заттарды жинау және жұмыс күнi соңында өзге де шаралар жүргiзу мақсатымен күн сайын үй-жайға тексерiс жүргiзедi.

332. Тез тұтанатын және жанғыш сұйық дәрi-дәрмек құралдарын:

1) толықтай толтырылған контейнерде сақтауға жол берiлмейдi. Толтыру деңгейi көлемнiң 90 пайызынан аспайтындай етiп көзделеді. Көп мөлшердегi спирттер көлемнiң 95 пайызынан аспайтындай етіп толтырылатын металл сыйымдылықтарда сақталады;

2) минералды қышқылдармен (күкiрт, азот және өзге де қышқылдармен), сығылған және сұйылтылған газдармен, тез жанғыш заттармен, сондай-ақ органикалық заттармен жарылыс қауiптi қоспалар беретiн (хлорат калийi, перманганат калийi) бейорганикалық тұздармен сақтауға жол берiлмейдi.

333. Жанғыш және жарылыс қауіпті дәрілік құралдар қалың қабырғалы тығыз жабылған контейнерлерде (бөтелке, банка, барабандар) жапқыш құралдары парафинмен құйылып сақталады.

18-тарау. Әлеуметтiк қызмет көрсету объектілерін ұстау кезінде өрт қауіпсіздігін қамтамасыз ету тәртiбi

334. Әлеуметтік қызмет көрсету объектілерінің өрт қауіпсіздігін қамтамасыз ету кезінде қағаздарға және басқа да жанғыш қалдықтарға арналған себеттер мен жәшiктер үнемi тазартылады.

335. Әлеуметтiк қызмет көрсету ұйымдарында жану кезінде уыттылығы жоғары өнiмдер шығаруы мүмкiн полимерлi материалдар қолданылып жасалған жиһаз бен жабдықты пайдалануға болмайды.

336. Тамақты тек осы мақсаттарға арнайы бөлiнген және жабдықталған жерлерде ғана дайындауға (ысытуға) болады. Бұл ретте тұрмыстық қажеттiлiкке арналған электр жылытқыш аспаптарын автоматты өшiру құралдарынсыз қолдануға болмайды.

337. Жатын, ойнайтын бөлмелерде және қызмет көрсетiлетiн үй-жайларда үтiктердi, электр плиталарын және басқа да электрмен жылытқыш құралдарды пайдалануға болмайды.

338. Киiмдердi үтiктеу тек осы мақсатқа бөлiнген арнайы жабдықталған үй-жайларда ғана жүргiзiледi. Үтiктеудi ақаусыз термо реттегiштері мен қосылатын жарық индикаторлары бар үтiктермен жүргізеді.

339. Жатқан мүгедектігі бар адамдар мен қарттар үй-жайларда оларды неғұрлым жылдам эвакуациялау есепке алынып, орналастырады.

Ескерту. 339-тармақ жаңа редакцияда – ҚР Төтенше жағдайлар министрінің м.а. 16.09.2022 № 87 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

340. Оңай тұтанатын және жанғыш материалдары бар қоймаларды тікелей тұрғын бөлмелердің және палаталардың астына, сондай-ақ олардың жанына орналастыруға болмайды.

19-тарау. Ғибадат үйлерін (ғимараттарын) ұстау кезінде өрт қауіпсіздігін қамтамасыз ету тәртiбi

Ескерту. 19-тараудың тақырыбы жаңа редакцияда – ҚР Төтенше жағдайлар министрінің 01.02.2023 № 55 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

341. Ғибадат үйлерінде (ғимараттарында) өрт қауіпсіздігін қамтамасыз ету кезінде шам қойғыштар, шырақтар және ашық от қолданылатын жарықтандыру жабдығы жанбайтын беттерге, олардың төңкеріліп қалуын болдырмайтындай берік орнатылады.

Ескерту. 341-тармақ жаңа редакцияда – ҚР Төтенше жағдайлар министрінің 01.02.2023 № 55 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

342. Ырымдар және салттарды жүргізу үшін ашық от көздерін жанғыш материалдардан жасалынған, үй-жайды және жиналуын, киімдердің және заттардың бұйымдарына дейінгі қашықтық 0,5 метрден кем емес аралықта пайдалануға болмайды.

343. Шыны құтылары бұзылған, ашық от қолданылатын шамдарды пайдалануға, сондай-ақ оларды толтыру үшiн тез тұтанатын сұйықтықтарды пайдалануға болмайды.

344. Лампадаларды, шамдарды және ұқсас құралдарды толтыруға арналған жанғыш сұйықтықтар сыйымдылығы 2 литрден аспайтын, жабық, сынбайтын ыдыста металл шкафтарда сақталады.

345. Лампадалар мен шамдарға жанғыш сұйықтықтар құрылымында ернеулерi көзделген, тұғырында жанбайтын материалдан жасалған сынбайтын ыдыстан құйылады. Лампадалар мен шамдарды толтырғаннан кейiн сыйымдылықтың тұғыры мен сыртқы бетi жанбайтын техникалық жуу құралдарымен төгiлiп қалған жанғыш сұйықтықтардың қалдықтарынан тазартылады.

346. Лампадалар мен шамдарға жанғыш сұйықтықтарды толтырып құю тек тұтату көздерi болмаған жағдайда, ал электрмен жылыту құралдары қосылып тұрғанда, олардан кемiнде 1 метр қашықтықта жүзеге асырылады.

347. Ғибадат үйлерінде (ғимараттарда) от жұмыстарын жүргiзуге (пеш жағу, дәнекерлеу және от жұмыстарының басқа да түрлерi), салттар мен ырымдарды жүргiзу кезiнде жанғыш сұйықтықтарды толтырып құюға болмайды.

Ескерту. 347-тармақ жаңа редакцияда – ҚР Төтенше жағдайлар министрінің 01.02.2023 № 55 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

348. Құлшылық жасайтын залдардың сыйымдылығы бiр адамға арналған үй-жайдың ауданы және эвакуациялау жолдарының өткiзу қабiлеттiлiгi негiзiнде шектеледi.

349. Келушiлердiң қозғалысы мен олардың қарсы жүру легі бір-бірімен қиылыспайтындай етіп жүзеге асырылады.

20-тарау. Қылмыстық-атқару жүйесі мекемелері мен уақытша ұстау изоляторларын ұстау кезінде өрт қауіпсіздігін қамтамасыз ету тәртібі

350. Қылмыстық-атқару жүйелері мекемелерінің аумағында өрт қалқандары жабдықталады:

1) кезекші бөлімнің қасындағы тұрғын аймақта сотталғандар үшін қол жетпейтін жерде не сотталғандардың кіруі шектелген орында;

2) әр өндірістік ғимараттағы өнеркәсіп аймағында;

3) қазандықта, шаруашылық ауласы аумағында;

4) айыппұл изоляторында (тәртіптік блокта);

5) көліктік бақылау-өткізу пунктінде (бақылау алаңында, шлюзде) жабдықталады.

Сотталғандар мен тергеуге қамауға алынған адамдарға қолжетімді орындарда өрт қалқандары балтамен, багормен, күрекпен, сүйменмен, ілмекпен, қайшымен, айырмен, шаншып-кесетін және шабатын заттармен жарақталмайды.

351. Сотталғандарды ұстауға арналған жатақханаларда, сотталғандардың еркін жүруіне болатын өндірістік және басқа үй-жайларда өрт крандары мен өрт сөндіргіштер заңсыз ашудан қорғалған шкафта жабдықталады (орнатылады). Қылмыстық-атқару жүйесі (бұдан әрі – ҚАЖ) камераларында және уақытша ұстау изоляторларында (бұдан әрі – УҰИ) бастапқы өрт сөндіру құралдары орнатылмайды.

352. ҚАЖ мекемелердің өндірістік, шаруашылық және тұрғын аймақтарының қоршауы мен УҰИ қоршаулары өрт сөндіру автомобильдерінің өтуіне арналған қақпалармен жабдықталады.

353. ҚАЖ және УҰИ аумағында өртке қарсы сумен жабдықтау желілері немесе табиғи су көздері болмаған жағдайда "Өрт қауіпсіздігіне қойылатын жалпы талаптар" техникалық регламентіне сәйкес сыртқы өртке қарсы сумен қамтамасыз етудің қажетті шығынына есептелген сыйымдылықпен өрт сөндіру су айдындарын орнатуды көздеу қажет. Объектiден 200 м радиуста табиғи немесе табиғи су көздерi болған кезде оларға жылдың кез келген мезгiлiнде су жинау және өрт автомобилiн орнату және су алу үшін кемінде 12х12 м көлемi бар қатты жабынды алаңқайы (пирс) бар кiреберiс орнатылуы керек.

Ескерту. 353-тармақ жаңа редакцияда – ҚР Төтенше жағдайлар министрінің 01.02.2023 № 55 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

354. Тұрғын және тәртіптік блоктарда, ұзақ уақытқа кездесу жайларында жарылыс қауіпті, өрт қауіпті заттар мен материалдар қолданылатын немесе сақталынатын өндірістік және қоймалық үй-жайлардың болуы көзделмейді.

355. Тұрғын және тәртіптік блоктарда діни салттарды өткізуге арналған үй-жайларды орналастыру кезінде кемінде екі эвакуациялық шығу жолдарымен жабдықтау қажет. Шам қойғыштар, шырақтар және ашық от қолданылатын жарықтандыру жабдығы жанбайтын беттерге орнатылады.

356. ҚАЖ мекемелерінің тергеуге қамалғандар мен сотталғандарды, УҰИ күдіктілер мен айыпталушыларды ұстау камераларынан басқа, адамдар жаппай жиналатын ғимараттар мен үй-жайлардан эвакуациялық шығу жолдарының есіктері кілтсіз ішінен ашу мүмкіндігін қамтамасыз етуі қажет және сигналын кезекшілік бөлімге шығарып, есікті заңсыз ашқанда іске қосылатын күзет сигнализациясымен жабдықталады.

3-бөлім. Өнеркәсiп кәсiпорындарын ұстау кезінде өрт қауіпсіздігін қамтамасыз ету тәртiбi

1-тарау. Жалпы ережелер

357. Әрбiр кәсiпорында технологиялық процестерде қолданылатын заттар мен материалдардың өрт қауiптiлiгі көрсеткiштерi туралы мәлiмет болуы қажет, ал ғимараттар мен үй-жайлар үшiн "Өрт қауiпсiздiгiне қойылатын жалпы талаптар" техникалық регламентiне сәйкес жарылыс және өрт қауiптiлiгi бойынша санаттар белгiленедi.

Өрт қаупi және жарылу қаупi бар материалдармен жұмыс iстеген кезде таңбалау және бумаларда немесе iлеспе құжаттарда көрсетiлген ескертпе жазуларының талаптары сақталады.

358. Бiр-бiрiмен өзара әрекеттескенде тұтану, жарылу немесе жанғыш және уытты газдар (қоспалар) пайда болатын заттар мен материалдарды бiрге пайдалануға, сақтауға және тасымалдауға (егер технологиялық регламентте көзделмесе) жол берiлмейдi.

359. Жабдықты жоспарлы-алдын ала жөндеу мен профилактикалық тексеру дайындаушы-зауыттың нұсқаулықтарында көзделген белгiленген мерзiмдерде, сондай-ақ өрт қауіпсіздігі шараларын орындау кезінде жүргiзiледi.

360. Сору құрылғыларының (шкафтардың, сырлау, кептiру камераларының), аппараттар мен құбыр өткiзгiштерiнiң құрылымын тазалау бойынша жұмыстар кәсіпорын басшысы бекіткен графикке сәйкес, өрт қауiпсiз әдiстермен жүргiзiледi.

361. Технологиялық жабдықта, құбыр жолдарында және басқа да жерлерде статикалық электрден қорғау жүйелерiнiң ұшқын сөндіргіштер, ұшқын тұтқыштар, от тоқтататын, отқа бөгет жасайтын, шаң мен металл тұтқыш және жарылысқа қарсы құрылғылары жұмыс жағдайында ұсталады.

362. Жабдықты, бұйымдар мен бөлшектердi жууға және майдан тазартуға жанбайтын техникалық жуу құралдары, сондай-ақ өрт жағынан қауiпсiз қондырғылар мен әдiстер қолданылады.

363. Құбыр жолдарында қатып қалған мұнай өнiмiн, мұзды, кристалл гидратты және басқа да тығындарды жылыту қауiпсiз әдiстермен (ыстық сумен, бумен), ашық отты қолданбай жүргiзiледi.

364. Резервуарлардан (сыйымдылықтардан) тез тұтанатын және жанғыш сұйықтықтардың үлгiлерiн алу және деңгейдi өлшеу күндiзгi уақытта, соққан кезде ұшқын шығуды болдырмайтын құралдармен жүргiзiледi. Үлгiлерді алу және деңгейдi өлшеу бойынша операцияларды найзағай жарқылдап тұрған кезде, өнiмдi тартып ағызу және тартып шығару кезiнде орындауға болмайды.

Тез тұтанатын және жанғыш сұйықтықтарды резервуарларға (сыйымдылықтарға) "құламалы ағыспен" беруге, сондай-ақ резервуарды толтыру және босату жылдамдығы тыныс алу клапандарының (желдеткiш келтеқұбырларының) резервуарларында орнатылған жалпы өткiзу қабiлеттiлiгiнен асуға жол берiлмейдi.

365. Шаң жинайтын камералар мен циклондардың есiктерi мен люктерi оларды пайдалану кезiнде жабық күйде ұсталады, камералар мен циклондардан жиналған жанғыш қалдықтар уақтылы жойылады.

366. Өндiрiстiк ғимараттарды, кәсiпорындардың аумақтарындағы қоймаларды тұру үшiн пайдалануға, сондай-ақ қоймаларда өндiрiстiк шеберханаларды орналастыруға жол берiлмейдi.

367. Жаяу жүру тоннельдерi мен өту жолдарында қойма орнатуға, жабдықты, жанғыш материалдарды сақтауға, жанғыш материалдардан жасалған стендтер мен плакаттарды iлуге, сондай-ақ қуат кабельдерін, газ, қышқыл, тез тұтанатын және жанғыш сұйықтықтарды тасымалдайтын құбыр жолдарын төсеуге жол берiлмейдi.

368. Цехтардағы өту жолдары мен өткелдердiң шектерi белгілеулермен белгiленедi.

369. Қоймалар мен өндiрiстiк үй-жайлар арқылы транзиттi электр желiлері, сондай-ақ жанғыш газдарды, тез тұтанатын және жанғыш сұйықтықтар мен жанғыш шаңдарды тасымалдауға арналған құбырларды төсеуге жол берілмейдi.

370. Жарылу қаупі бар учаскелерде, цехтар мен үй-жайларда ұшқын шығармайтын құрал-саймандар қолданылады.

371. Жанғыш шаңдар, жоңқалар шығатын үй-жайлардың қабырғалары, төбесi, еденi, конструкциялары мен жабдығы жүйелi түрде, шаңды құйындатуды және жарылыс қауiптi шаңды ауасы бар қоспаларды болдырмайтындай, технологиялық регламенттермен немесе объектiлiк (цехтық) нұсқаулармен (жазбаша) белгiленген мерзімде жүйелi түрде тазартылып тұруы тиіс.

372. Өртке қарсы қабырғалар мен жабындардағы технологиялық ойықтар отқа бөгет жасайтын құрылғылармен қорғалады.

373. Жартылай өңделген өнiмдердi ыдыссыз тасымалдауға арналған шахталы көтергiштердiң жүктеу құрылғылары тек жүктеу кезiнде ғана ашылатын бекiтпелермен жабдықталады.

374. Өртке қарсы есiктердің өздігінен жабылуына арналған механизмдер жарамды күйде ұсталады. От бөгегiш құрылғылар жұмыс аяқталғаннан кейiн жабылады.

375. Желiлер мен адсорберлерде жарылыстың алдын алу клапандарының қорғау мембраналары тұрақты түрде жарамды жай-күйде ұсталады.

376. От тосқауылдағыштың, сондай-ақ мембрана клапандарының жарамдылығы жүйелi түрде тексерiлiп, өрт сөндіруші саптамадан тазартылады. Тексеру мерзiмi бекiтiлген цех нұсқауында көрсетiледi.

377. Белсендірілген көмiрдiң өздiгiнен тұтанып кетуiне мүмкiншiлiк бермеу үшін, адсорберлер тек стандартты, көрсетiлген маркадағы белсендірілген көмiрмен толтырылады.

378. Жанғыш сұйықтық қолданылатын гидравликалық жүйелерде бактағы май дәрежесiне бақылау орнатылады және жүйедегi май қысымын паспортта көзделгеннен арттыруға болмайды.

Гидравликалық жүйелерден май ағып жатқаны байқалса, дереу ағуды тоқтатады.

379. Ағаш кесетін рамаларды, фрезер-аралағыш және басқа да станоктар мен агрегаттарды пайдалану кезiнде:

1) аралар қоршауларға тиiп тұрса;

2) тiстерi жетiспейтiн немесе түзу емес және iрi қабыршақты араларды пайдалануға;

3) салқындату мен майлау жүйесi зақымданған болса;

4) салқындату мен майлау жүйесi зақымданған немесе салқындату жүйесiндегi қысым кезiнде ағаш аралағыш рамаларды автоматты түрде тоқтатуды қамтамасыз ететiн қондырғысыз болса;

5) ара рамасы қисайса және сырғытпалар нашарланса және дұрыс жеткiзбесе;

6) мойынтiректiң қызуы 70оС-тан асса, пайдалануға жол берiлмейдi.

380. Шикiзатты турау машинасына жiберетiн конвейерлер металл түсiп кеткен жағдайда, оларды автоматты түрде өшіретін және дыбыстық белгi беретiн металл қаққыштармен жабдықталады.

381. Турағыш машинаның май құйғышын тазалау кезiнде металл заттарды пайдалануға рұқсат берiлмейдi.

382. Өндеуге түсетiн технологиялық жоңқа, сондай-ақ преске кiрер жолға дейiнгi жоңқа жасайтын кiлем металл қаққыш арқылы өткiзiледi.

383. Ағаштан жоңқа жасайтын плиталарға арналған тегiстейтiн станоктар алдында берушi құралмен бекiтiлген және сигнализациямен жабдықталған металл iздегiштер орнатылады.

384. Майдаланған ағаш бөлiктерiнiң шанақтары және қалыпталған машиналар аспирация жүйесiмен және олардың толғаны туралы хабарлайтын сигнал беретін датчиктермен жабдықталады.

385. Ыстықтай нығыздауға арналған нығыздағыштың тиеу және түсіру этажеркаларының үстiнде сорып шығаратын шатыр жабдықталады, ол плиталарды қабыстыру және ажырату кезiнде тозаң мен газдың бөлінуіне жол бермейді.

386. Барабанды кептiргiш пен құрғақ жаңқа шанақтары және аралар өрт сөндiру және жарылысқа қарсы құралдардың автоматты қондырғыларымен жабдықталады.

387. Шаң және жаңқа материалдарын тасымалдау жүйесi оттың таралуына жол бермейтін құралдармен және өрттi жоюға арналған люктермен жабдықталады.

388. Аспирациялық және пневмокөлiктiк жүйелерден ағаш жаңқаларын және басқа да жарылу қаупi бар тозаңдарды жинауға арналған сыйымдылықтар жарамды күйдегi жарылысқа қарсы қондырғылармен қамтамасыз етiледi.

389. Плитаның термиялық өңдеу камералары тәулiгiне бiр рет бөлiнiп шыққан ұшпа шайырдан, ағаш жаңқалардан, шаңдардан, қалдықтардан тазартылып тұрады. Ағаш жаңқалы плиталардың термиялық өңдеу камераларынан жарылыс қауiптi газдарды шығару үшiн сорғы құбырдың шиберiн әр 15 минут сайын 2-3 минутқа ашуға арналған автоматты қондырғы болуы тиіс.

Нығыздалмаған жұмсақ жиектi плиталарды термиялық өңдеуге жол берiлмейдi.

390. Плиталар термоөңдеуден кейiн бунаққа төселер алдында өздiгiнен тұтануына жол бермеу үшiн ашық буферлi алаңда қоршаған ауа температурасына дейiн суытылады.

391. Өңдеу камералары мен май ванналарындағы температура автоматты түрде бақыланады.

392. Жағу газдарын пайдаланатын кептiру барабандары ұшқын тұтқышпен жабдықталады.

393. Ағаш қабатты пластиктердi нығыздағаннан кейiн технологиялық регламентте белгiленген уақыттан бұрын кесiп, бөлiктерге бөлуге рұқсат етiлмейдi.

394. Жұмыс соңында сiңдiру ванналары, сондай-ақ жанғыш сұйықтықтарды суытатын ванналар қақпақпен жабылады.

395. Сiңдiру, шыңдау, жанғыш сұйықтықтары бар басқа да ванналар ғимараттан тыс жерде орналасқан жерасты сыйымдылықтарына құйылатын авариялық қондырғылармен жабдықталады.

Әр ванна жанғыш буды жергiлiктi сортан сорғымен жабдықталады.

396. Мерзiмдi іске қосылатын кептiру камералары мен калориферлер әрбiр тиеу алдында өндiрiстiк қоқыстар мен шаңдардан тазартылады.

397. Ауа-бу және газ камераларының енгiзу және сору каналдары өрт болған кезде арнайы жабылатын қалқандармен (сұқпа жапқыштармен) жабдықталады.

398. Газ кептiру камералары желдеткiш тоқтап қалған жағдайда, газдың жануын автоматты түрде тоқтататын жарамды қондырғылармен жабдықталады.

Газ кептiру камераларының алдына ұшқынның кептiру камераларына түсуiне жол бермейтін ұшқын қаққыш орнатылады.

Газ кептiру құрылғылары пештерi көмейiнiң, ұшқын қаққыш құрылғылардың техникалық жай-күйi үнемi тексерiледi. Пеш көмейiнiң үстiнде сызаты бар және жұмыс iстемейтiн ұшқын қаққышы бар кептiру қондырғыларын пайдалануға жол берiлмейдi.

399. Сұйық және қатты отынмен жұмыс iстейтiн газ кептiру камераларының отын-газ құрылғысы күйеден айына екi реттен тазартылады.

400. От жағу-кептiру бөлiмi кептiру агентiнiң температурасын бақылауға арналған жарамды аспаптармен жабдықталады.

401. Ағаш талшықты жұмсақ плиталарға арналған кептiргiш камералары ағаш қалдықтарынан күнiне бiр рет тазартылады, конвейер 10 минуттан артық тоқтаған жағдайда, кептiру камерасын қыздыру тоқтатылады.

Кептiру камераларының камерада күю пайда болған кезде калориферлер желдеткiштерiн өшiретiн және тұрақты өрт сөндiру құралдарын қосатын жабдығы болады. Шикiзаттарға, жартылай дайын өнiмдерге және сырланған дайын бұйымдарға арналған кептiру камералары (үй-жайлар, шкафтар) температура қалыпты мөлшерден көтерiлген кезде қыздыруды өшiретiн автоматпен жабдықталады.

402. Ағаштарды кептiру үшiн жоғары жиiлiктегi токпен қатарлап орналастыру кезінде онда металдан жасалған заттың болуына жол берілмейді.

403. Кептiру камераларына адамдардың кiруiне және арнайы жұмыс киiмiн кептiруге рұқсат етiлмейдi.

404. Мұнай өнiмдерiн тасымалдауға арналған автоцистерналар құю эстакадасының жерге тұйықтау контурына қосуға арналған жерге тұйықтау қондырғыларымен жабдықталады; автоцистерналардың пайдаланылған құбыры ұшқын сөндiргіштермен жабдықталады және қозғалтқыш немесе радиатор астынан алға қарай шығарылады. Автоцистерналардың жерге ұзына бойы 100-200 мм тиетiн отырғызу шынжыры болуы керек, екi өрт сөндiргiшпен, киiзбен, құрғақ құммен және күрекпен жабдықталады.

2-тарау. Агломерациялық өндiрiс және металдандырылған шекемтастар өндiрiсi объектiлерiн ұстау кезінде өрт қауіпсіздігін қамтамасыз ету тәртiбi

405. Сөндiрiлмеген әк отқа төзiмдiлiгi II дәрежеден төмен емес, еденi жердiң үстiңгi қабатынан кемiнде 0,5 метр көтерiлген арнайы үй-жайларда сақталады.

406. Металдандырылған шекемтастарды сақтау орындары ылғалдың түсуiнен сенiмдi қорғалады.

407. Сапа талаптарын қанағаттандыратын металдандырылған шекемтастар құрғақ инерттi газ беру жүйесiмен жабдықталған бункерден түсiрiледi. Бункердегi артық қысым кемiнде 200 Паскаль (су бағанының 20 миллиметр) болуы қажет.

408. Температурасы 100o С асатын шекемтастар арнайы қондырғымен алаңға лақтырылады, бұл ретте таспаға су беру қажет.

409. Алаңға лақтырылған шекемтастар жүк тиеушiлердiң көмегiмен 0,5 метрден аспайтын қатпар етіп жиналады және су молынан құйылады.

410. Мыналарға:

1) сөндiрiлмеген әктi дымқыл үй-жайларда ылғалды және жанғыш материалдармен бiрге сақтауға;

2) қайнаған әктi бөлу үшiн суды пайдалануға;

3) температурасы 100oС асатын (бақылауды әкiмшiлiк жүзеге асырады) ыстық агломератты беруге;

4) тез жанатын (резеңке битумы, синтетикалық) материалдардан жасалған көлiк таспаларын қолдануға;

5) дымқыл түйiртпектердi қоймаға тасымалдауға;

6) металдандырылған тозаңның 5 миллиметрден артық болып көлiктiң галереясында, түйiртпектердi елеу, ұсақтау, тиеу және түсiру орындарда жиналып қалуына жол берiлмейдi.

3-тарау. Домна, болат балқытатын, электрмен болат балқытатын және ферроқорытпа өндiрiсi объектiлерiн ұстау кезінде өрт қауіпсіздігін қамтамасыз ету тәртiбi

411. Өндіріс басшысы балқытылған металға арналған домна, болат балқыту, электр доғалы пештерді, конвертерлерді, миксерлерді, шөміштерді және басқа да ыдыстарды қаптаудың жарамдылығын қамтамасыз етеді.

Ескерту. 411-тармақ жаңа редакцияда – ҚР Төтенше жағдайлар министрінің 01.02.2023 № 55 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

412. Шойынды, шлакты шығару және болатты, ферроқорытпаларды құю кезiнде шөмiштердi, металл қалыптарды және суы немесе ылғал материалдары бар басқа сыйымдылықтарды пайдалануға жол берiлмейдi. Құю орындары технологиялық регламентте көзделмеген жанғыш материалдардан босатылады.

413. Құю машиналарын, бiр жерге жинаушы машиналарының кабиналарын басқару пульттерi, болатты үздiксiз құюды басқару бекеттерi және балқытылған металл мен шлакты шығаратын жерлерге тiкелей жақын орналасқан басқа да басқару пульттерi металл тормен қорғалған, жылу тартатын әйнекпен шыныланған және кемiнде екi шығу жолы бар жанбайтын материалдан жасалады.

414. Кабельді туннельдерге, құю орнына тiкелей жақын орналасқан май жертөлелерiне, сондай-ақ балқытылған металдарды тасымалдау орындарына кiретiн жерлер балқытылған металдан биiктiгi кемiнде 300 миллиметр жанғыш емес табалдырықтармен қорғалады.

415. Электр механизмдердiң, электр жабдықтардың және гидрожетектер қондырғыларының кабельдерi металды, шлакты құю орындарында және температурасы жоғары аймақтарда механикалық зақымданулардан, сәулелi жылудан, сондай-ақ оларға балқытылған металл мен шлактың шашырап кетуiнен қорғалады.

4-тарау. Домна өндiрiсi объектiлерiн ұстау кезінде өрт қауіпсіздігін қамтамасыз ету тәртiбi

416. Колошник алаңы мен зерттеу жұмыстарына арналған алаң екi шығу жолымен қамтамасыз етiледi.

417. Конусаралық кеңiстiкке бу немесе инерттi газды беру буды (инерттi газды) бермегенде тиеу механизмдерi жұмыс iстемейтiндей етiп тиеу қондырғысымен бұғатталады.

418. Домна пештерi қаптаманың температурасын пештiң барлық биiктiгi мен алаңына бақылау аспаптарымен жабдықталады. Тетiктердiң көрсеткiштерi аспаптармен пештi басқару пультінде белгiленедi.

419. Өндiрiстiң материалдары мен қалдықтарын домна пештерiнiң iргетастарына жинауға жол берiлмейдi. Iргетастар жүйелi түрде қоқыстан тазаланады.

420. Күйiп кетпеуiн бақылау үшiн ауа фурмалары сигнал беретін қондырғылармен жабдықталады. Күйiп кеткен фурмалық аспаптарда жұмыс iстеуге жол берiлмейдi.

421. Күйiп кеткен тоңазытқыштары бар орындардағы пештердiң қаптамасы сыртынан сумен салқындатылады.

422. Домна пештерi мен қосалқы қондырғыларды салқындату жүйелерiнiң жай-күйi соңынан арнайы журналға тексерулердiң қорытындылары жазыла отырып, ай сайын тексерiледi.

423. Бункердiң жоғарғы бөлiгiнiң тас көмiр тозаңы отынының температурасы өздiгiнен жазатын және бункерде өздiгiнен жану кезiнде дыбыстық және жарық сигналдарын беретiн бақылау-өлшеу аспаптарымен бақыланады.

424. Тозаң өткiзгiштердiң конструкциясы мен тозаң-көмiр аэроқоспасы қозғалысының жылдамдығы оларда тозаңның жиналу мүмкіндігін бодырмауы тиіс. Қондырғының тозаң өткiзгiштерінің жүйесi герметикаланған күйде ұсталады.

425. Аппаратурада реттейтiн арматура кесiлiп және iлiнiп ақаулы болғанда және бақылау-өлшеу аспаптары ақаулы болған кезде тозаңы көрiнетiн отынды және мазутты домна пешiне үрлеуге жол берiлмейдi.

426. Пештiң жұмыс алаңында тас көмiр тозаңы аэроқоспасының және мазуттың коллекторларының орналасуына, сондай-ақ бекiтiлетiн және реттейтiн арматураны фурмаларға, омарта тесiгiне және омарта тесiктерiнiң артына орнатуға жол берiлмейдi.

427. Құятын алаңдардың шатыры мен қалқалары жүйелi түрде шаңнан тазартылады.

428. Локомотивтердi шаң тұтқыштардың астында және тозаңды жою кезiнде жақын тоқтатуға жол берiлмейдi.

5-тарау. Болат балқыту өндiрiсi объектiлерiн ұстау кезінде өрт қауіпсіздігін қамтамасыз ету тәртiбi

429. Болат балқыту өндiрiсi объектiлерiнің мартенов пешi ваннасының жай-күйiн үнемi қадағалау жүргiзiледi. Металдың ықтимал тесiлiп қалуының белгiлерi байқалған жағдайда, оның ағып кетуiнiң алдын алу бойынша шаралар қабылданады.

430. Балқытылған металл және шлактың түсуi мүмкiн орындарда жабдықты сақтауға және материалдарды (оның iшiнде жанғыш) жинауға жол берiлмейдi.

431. Мазуты бар шығыс бактарды пештердiң астына қоюға жол берiлмейдi, бактар пештерден кемiнде 5 метр қашықтықта орналасады және арнайы жылылықты өткiзбейтiн экрандармен қорғалады.

432. Өрт болған жағдайда, мазутты түсiру үшiн шығыс бактар авариялық сыйымдылықтары бар жабық түсiру және құю құбырларымен бiрiктiрiледi.

433. Мазут өткiзгiштi цехқа енгiзгенде қызмет көрсету үшiн қолайлы орынға сөндiретiн ысырма орнатылады.

434. Гидравликалық жетегi бар конвертердiң айналу механизмдерiн қолдануға жол берiлмейдi.

435. Салқындатқышта конвертерлiк газдар шығып тұрған кезде конвертердiң жұмыс iстеуге және балқытылған металы бар конвертердiң қаптамасындағы қызған жерлердi сумен салқындатуға жол берiлмейдi.

436. Құрғатуға болат балқытқыш пештердi, конвертерлердi, миксерлердi қойған кезде газды тұтату үшiн тез тұтанатын сұйықтықтарды пайдалануға жол берiлмейдi.

437. Кристаллизаторы ақаулы дайын өнiмдердi үздiксiз құю машинасында және құю технологиясы бұзылған кезде болатты құюға жол берiлмейдi.

438. Өрт, жарылыс қаупi бар материалдар мен қоспаларды сақтау, дайындау және жасау орындарында олардың негiзiнде ашық отты қолдануға жол берiлмейдi.

439. Жарылыс қаупi бар материалдарды құрғақ ұнтақтау қорғалған атмосферада ұнтақтау құралдары автоматты тоқтаған және оттегiнiң ең аз жарылыс қауiптiлiгiн ұстаудың 50 %-ға тең жұмыс концентрациясына жеткен кезде жүргiзiледi.

Жарылыс қаупi бар аэроөлшемдердiң пайда болуын болдырмас үшiн өрт-жарылыс қаупi бар материалдардың негiзiнде қоспаны дайындау флегматизацияны немесе қорғалған ортаны пайдалана отырып жүзеге асырылады.

440. Алюминий-магний, алюминий-барий және алюминий ұнтақтарын селитрамен, қышқылдармен, сiлтiлермен және басқа тотықтырғыштармен, сондай-ақ жанғыш материалдармен бiрге тасымалдауға және сақтауға жол берiлмейдi.

441. Өрт, жарылыс қаупi бар ұнтақтарды сұйық металға үрлеу жанғыш ұнтақтардың газ өткiзгiштерге түсуiн болдырмайтын жағдайларда ғана жүргiзiледi.

442. Бункердi тез тұтанатын шихта материалдармен шихта крандардың троллеяларының астына орналастыруға жол берiлмейдi.

443. Металл қалыптарды майлау олар қолданылатын майлау материалын тұтану температурасынан төмен температураға дейiн салқындағанынан кейiн ғана жүргiзiледi.

6-тарау. Электрмен болат балқытатын және ферроқорытпа өндiрiсi объектiлерiн ұстау кезінде өрт қауіпсіздігін қамтамасыз ету тәртiбi

444. Тозаңды тазалаудың мерзiмдiлiгiн кәсiпорын басшысы айқындайды. Қысқа желiнiң ток өткiзгiштерінде тозаңның жиналып қалуына жол берiлмейдi.

445. Өрттердiң алдын алу үшiн пеш трансформаторларын пайдалану кезiне:

1) температуралық және салмақтық режим, кернеу деңгейi сақталады;

2) салқындату, кернеудi, майды қорғауды реттеу қондырғылары ақаусыз күйде ұсталады.

446. Пеш трансформаторлары өрт сөндiру құралдарымен және трансформаторда майдың толық көлеміне есептелген авариялық май қабылдағыштармен қамтамасыз етiледi.

447. Трансформаторларды кептiру негiзгi үй-жайдан (камерадан) арнайы бөлiнген, бөлек сыртқа шығатын есiгi бар үй-жайларда жүргiзiледi.

448. Индукциялы және доғалы вакуум пештер, сондай-ақ электронды-сәулелiк пештердiң қорытпа камералары жарылыстан сақтандыратын қақпақшалармен жабдықталады.

Сақтандырғыш клапандардың констукциясы олардың қауiпсiз және сенiмдi жұмысын қамтамасыз етедi.

449. Тез тұтанатын конденсаты бар вакуумды камераларға тексеру, жөндеу, шаңнан ауаны тазалау мақсатымен беру кәсіпорын басшысы бекіткен құжаттамамен регламенттеледi.

450. Тез тұтанатын конденсатты қорытпа камералардың қабырғасынан алып тастау қауiпсiз тәсiлмен жүргiзiледi.

Тез тұтанатын конденсатты толықтай жойғанға дейін қызмет етушi персоналдың вакуумды камераның iшiне жөндеу жұмыстарын жүргiзу, камераны тексеру мақсатымен кiруiне жол берiлмейдi.

451. Газ бен тозаңның тұтануын, жарылысын болдырмайтын қондырғылармен жабдықталмаған электр болат қорытпа және кендi қалпына келтiру пештерiнен газ тозаңын бұру жүйелерiн пайдалануға жол берiлмейдi.

452. Сұйық алюминийдi бүрку бункерлерi, камералары бүрку процесiнде ыстық ұнтақтың конвейерлiк таспаға түсуiн болдырмайтын қақпақтармен жабдықталады.

453. Жабдық жұмыс iстеп тұрған кезде алюминий ұнтағын өндiретiн үй-жайларда ұшқынның пайда болу мүмкiндiгi жоққа шығарылады. Аталған үй-жайлардағы едендер ұру, үйкелеу кезiнде ұшқын тудырмайтын материалдардан жасалады.

454. Алюминий ұнтағымен жұмыс iстеу кезiнде ағаштан немесе ұшқын тудырмайтын түстi металдардан немесе ағаштан жасалған құралдар мен ыдыстар қолданылады.

455. Алюминий ұнтағының қышқылдануын, өздiгiнен жануын және жарылуын болдырмас үшiн оны өндiру және сақтау орындарында ылғал мен дымқылдың болуына жол берiлмейдi.

456. Алюминийден, магнийден және олардың негiзiндегi қорытпалардан жасалған ұнтақтар мен опаларды өндiруге арналған үй-жайларда жертөлелердi, жертөле арналары мен ойықтарды орнатуға жол берiлмейдi.

457. Жанғыш ұнтақтар мен опаларды өндiруге арналған үй-жайлардың технологиялық жабдықтары, сондай-ақ құбырлары статикалық электрден қорғалады.

458. Алюминий-барий және алюминий ұнтақтарын селитрамен, қышқылдармен, сiлтiлермен, тотықтырғыштар және жанғыш заттармен бiрге сақтауға және тасымалдауға жол берiлмейдi.

459. Тез тұтанатын материалдар немесе тез жануға бейiм материалдар (магний жоңқасы және магний қорытпалары, селитра, бертолет тұзы, термит қоспасы) металл термиялық цехтардың балқыту корпустарында арнайы бөлiнген орындарда екi тәулiктiк қажеттiлiктен аспайтын мөлшерде жабық металл ыдыста (банкаларда, бөшкелерде) сақталады. Кәсiпорында осы материалдарды ұзақ сақтау бөлек қоймаларда ұйымдастырылады.

460. Балқытылған металл және шлак шығарындысы бар қорытпаны жүргізуге жол берiлмейдi. Балқытылған металл шығарылған кезде қорытпаның қызған өнiмдерiнiң түсу аймағын шектеу бойынша шаралар қабылдау қажет. Осы аймақта материалдарды сақтауға жол берiлмейдi.

461. Тозаңы пирофорлық қасиеттерге ие және асылып тұрған күйде жарылыс қауiптi және өрт қауiптi болып табылатын ферроқорытпаларды ұсақтау кезiнде ұсақтау агрегаттарынан тозаңды жою бойынша, сондай-ақ одан агрегаттар мен аспирациялық қондырғыларды уақытында және жүйелi тазалау бойынша шаралар қабылданады.

462. Инерттi газ ортасын немесе инерттi қоспаларды қолданбай жарылыс қаупi бар ферроқорытпаларды ұнтақтауға жол берiлмейдi. Жарылыс қаупi бар ұнтақтар пайдаланылатын технологиялық процестерде (ұнтақтау, тасымалдау) жылу, ұшқындs немесе механикалық әсер ету нәтижесiнде жарылыстың пайда болуына жол бермейтін жабдық қолданылады.

463. Сумен өзара әрекеттесуi кезiнде жарылыс қаупi бар газ бөлiп шығаратын силикокальций, ферросилиций және басқа жанғыш қатты материалдарды газдардың шығуы үшiн жоғарғы қақпағында тесiгi бар құрғақ және таза темiр барабандарға салу қажет. Осы тесiктер дымқылдың түсуiнен қорғалады.

464. Ұнтақталған жарылыс қаупi бар компоненттердi құбыржол көлiгiнiң пневмо-түрлерiмен тасымалдау инерттi газдар ортасында жүргiзiледi.

465. Өздiгiнен тұтанатын материалдарды сақтауға арналған бункерлер осы материалдардың температурасын бақылауға арналған қондырғылармен жабдықталады, олардың жұмысы өрт сөндiру құралдарын iске қосумен ұштасқан.

466. Сумен өзара әрекеттесуi кезiнде жарылыс қаупi бар газдарды бөлуге бейiм дымқыл ферроқорытпаларды ұнтақтауға, сондай-ақ осындай ферроқорытпалардың дымқыл ұнтақтарын тасымалдауға және сақтауға жол берiлмейдi.

467. Тозаң тұндыратын камералар және түтік сүзгiлерi мерзiмдi түрде тозаңнан тазартылады.

7-тарау. Прокат, құбыр прокаты және метиздеу өндiрiсiнің объектiлерiн ұстау кезінде өрт қауіпсіздігін қамтамасыз ету тәртiбi

468. Басқару және орталықтан майлау жүйелерiнiң май құбырлары жанбайтын материалдардан жасалады.

469. Гидрожетектiң жүйелерi май құбыры үзiлген кезде қысым ысырмаларын автоматты жауып тастауға арналған қондырғымен жабдықталады.

470. Майлау және гидравлика жүйелерiн пайдалану кезiнде майдың ағып кетуiне жол берiлмейдi. Майланған орындар ай сайын үгiндi, шүберектердiң көмегiмен тазартылады.

471. Жүйенi майлау үшiн өсiмдiк майларын және жануарлар майларын пайдалану кезiнде осы өнiмдермен шыланған тоқыма немесе талшықты материалдардың өздiгiнен жануын болдырмау шаралары қабылданады.

472. Май шаруашылығын пайдалану кезiнде ашық оттың кез келген көзiн пайдалануға, май жертөлелерiнде және жақын маңда май толтырылған жабдықтың ұшқын шығаруына жол берiлмейдi.

473. Май жертөлелерi мен кабельдi туннельдер оларға жұмыс алаңдарынан қабыршақтар, ұшқындар және тұтанудың басқа көздерiнiң түсуiн болдырмау үшiн жауып ұсталады.

474. Туннельдер мен май жертөлелерiнiң желдететiн құрылғыларының өрт болған жағдайда автоматты сөнуi қамтамасыз етiледi.

475. Iшпек тораптарын қайта iске қосуға арналған ванналар, сондай-ақ мазутты жұмсауға арналған бактар өрт болған жағдайда жанғыш сұйықтықтарды құюға арналған, цех ғимаратынан тысқары орналасатын авариялық ыдыстармен қамтамасыз етiледi.

476. Қорғаныш жарылыс қаупi бар газдарды қолданатын учаскелерде жарылыс қаупi бар концентрациялардың құрылуын болғызбайтын технологиялық автоматика ақаусыз күйде ұсталады.

477. Автоматика қолмен iске қосу ысырмасын белгiлеу арқылы инерттi газды жiберу құрылғысын қайталайды.

478. Қорғаныш ортаның қысымы түскен кезде қорғаныш газындағы термиялық өңдеу қондырғыларының жұмыс iстеуiне жол берiлмейдi.

479. Улайтын бөлiмшелерiнде, сутегi бөлетiн учаскелерде электр жабдығы мен желдету жүйелерi ЭҚОЕ сәйкес жарылыстан қорғалып жасалады.

480. Металды термиялық өңдеу (таспаны үздiксiз күйдiру) кезiнде қорғаныш газы жоқ ерiтiлген натрийi бар ваннаны пайдалануға жол берiлмейдi. Судың немесе дымқыл материалдардың натрийi бар ваннаға тиiп кетуiне жол берiлмейдi.

481. Кесу аймағында салқындататын эмульсияны қолданғанда титан және оның қорытпаларынан жасалған станоктардағы құбырларды өңдеуге (кесуге) болады.

482. Жұмыс орындарында титан және оның қоспаларының үгiндiлерiн, жаңқаларын және басқа қалдықтарын сақтауға жол берiлмейдi. "Титан қалдықтары" деген жазуы бар контейнерлер желдеткiшi үздiксiз қолданыстағы арнайы оқшауланған құрғақ үй-жайда сақталады. Осы үй-жайда жанғыш сұйықтықтарды, химикаттарды және басқа материалдарды сақтауға жол берiлмейдi.

483. Жабыны бар метиз бұйымдарды коррозияға қарсы жабынның өздiгiнен тұтанатын температурадан асатындай температураға дейiн қыздыруға жол берiлмейдi.

8-тарау. Отқа төзiмдi өндiрiс объектiлерiн ұстау кезінде өрт қауіпсіздігін қамтамасыз ету тәртiбi

484. Су моншасында қоспаны қыздыру және керосинде парафиндi, стеариндi ерiту жүзеге асырылады. Осы мақсаттар үшiн ашық отты, ашық электр спиральдерiн немесе басқа температурасы 100o С жоғары үстiңгi қабаттарды қолдануға жол берiлмейдi.

485. Керосин-стеориндi қоспаларды дайындау және қолдану учаскелерiнде өрт сөндiргiштер болмағанда жұмыс iстеуге жол берiлмейдi.

486. Керосин-стеориндi қоспалардың төгiлуiне жол бермеу және бұйымдарды қосымша жаншу кезiнде жұмыс орындарында керосин-стеориндi қоспалар қалдықтарының жиналып қалуына жол берiлмейдi.

487. Жанғыш (жарылыс қауiптi) газдарды отын және қалпына келтiру ортасы ретiнде қолдануға жол берiлмейдi.

9-тарау. Бояуға, шаюға, майсыздандыруға және жууға арналған цехтарды, учаскелердi, қондырғыларды ұстау кезінде өрт қауіпсіздігін қамтамасыз ету тәртiбi

488. Бөлшектердi жуу, сондай-ақ нитро негiздегi жабындарды, бензиндi және басқа тез тұтанатын сұйықтықтарды қолдана отырып бояу, лактау бөлек үй-жайларда жүргiзiледi және өрт сөндiрудiң тиiстi құралдарымен және эвакуациялау жолдары көрсеткiштерiмен жабдықталған оңаша өндiрiстiк учаскелерде жүргiзiледi.

498. Бояу цехтарының (учаскелерiнiң) бояу дайындайтын бөлiмшелерi бөлек сыртқа шығу жолымен қамтамасыз етiледi.

490. Лак-бояу дайындау, бояу және бензинмен жуу жұмыстары жүргiзiлетiн үй-жайлардың едендерi соққан кезiнде ұшқын шығармайтын, жанбайтын материалдардан жасалады.

491. Кемiнде екi метр биiктiктегi үй-жайлар қабырғаларының iшкi қабаты ластанудан оңай тазаланатын, жанбайтын материалмен өңделедi.

492. Цехтардың, учаскелердiң, қондырғылардың барлық есiктерi сыртқа немесе ғимараттан жақын шығатын жаққа ашылады.

493. Бояу жұмыстары, бөлшектердi шаю бояйтын шкафтар, ванналар, камералар мен кабиналардан жергiлiктi сорғыштары бар қолданыстағы ағынды және сорып шығаратын желдеткiштерi болған кезде ғана жүргiзiлуi қажет. Қондырғылардың жұмысы, сондай-ақ нитро негiздегi жабындарды, бензиндi және басқа тез тұтанатын сұйықтықтарды қолдана отырып бояу, шаю, лактау, жуу және майсыздандыру операциясына беру жүйесi желдету жүйесiмен бұғатталады.

494. Бояу шкафтарын, камераларын және кабиналарының сорып шығаратын желдеткiшiн суландырғыштарсыз (гидравликалық сүзгiлер) немесе жанғыш бояулар мен лактардың бөлшектерiн тұтып алуға арналған басқа тиiмдi қондырғыларсыз пайдалануға рұқсат етiлмейдi.

495. Бояудың және бояу дайындайтын бөлiмшелердiң (бояу және кептiру камералары) жабдықтары жанбайтын материалдардан жасалады. Тез тұтанатын сұйықтықтарды қолдана отырып, бұйымдарды бояу, лактау, эмальдау, жуу, майсыздандыруға арналған учаскелердегi электр жабдығы ЭҚОҚ сәйкес жарылыстан қорғалған болып жасалады.

496. Лактау-бояу материалдары жұмыс iстейтiн ыдысқа ернеулерi бар түстi металдардан жасалған металл тұғырларға құйылуы тиiс.

497. Бояу жабдықтары жанғыш шөгiндiлерден күн сайын желдеткiш iстеп тұрған кезде ауысым аяқталғаннан кейiн тазартылады.

498. Камераларды бояулар мен лактардың шөгiндiлерiнен тазалауды жеңілдету үшiн олардың қабырғаларына техникалық вазелин, солидол немесе арнайы құрам жұқалап жағылады. Беткi қабаттарын нитро бояулардың шөгiндiлерiнен тазалау кезiнде металл құрылымдар туралы соққыларға жол беруге, сондай-ақ түстi металдан дайындалмаған қыстырғыштарды қолдануға болмайды.

499. Отты кабиналар мен ауа арналарындағы бояулардың шөгiндiлерiн күйдiру үшiн қолдануға жол берiлмейдi.

500. Өрт қауiптiлiгiнiң көрсеткiштерi анықталмаған лактау-бояу материалдарын, ерiткiштердi, жуатын және майсыздандыратын сұйықтықтарды қолдануға жол берiлмейдi. Осы материалдар тиiстi талдаудан, олардың өрт қауiптiлiк қасиеттерi анықталғаннан және қауiпсiз пайдалануға арналған шаралар әзiрленгеннен кейiн пайдаланылады.

501. Бұйымдар мен бөлшектер жуу және майсыздандыру үшiн жанбайтын құрамдар, пасталар, ерiткiштер және басқа өрт тұрғысынан қауiпсiз техникалық жуу құралдары қолданылады.

502. Бiлiктердi көтермелерден алғаннан кейiн оларды лайдан тазарту механикаландырылған жабық камерада жүзеге асырылады.

503. Жарылысты болдырмау үшiн сiлтiлi ваннаның бетiне көмiрдiң, күйенiң, майлау материалдарының түсуiне жол берiлмейдi.

504. Каустикалық соданы, селитраны, саптамаларды сақтау арнайы жабдықталған үй-жайда көзделеді.

505. Қышқылдарды сақтау орындарында абайсызда төгiлiп кеткен қышқылдарды бейтараптандыру үшiн бордың, әктiң немесе соданың дайын ерiтiндiлері көзделеді.

506. Бояу цехтарында, бояу дайындайтын бөлiмдерде, лактау-бояу материалдарының қоймаларында, тез тұтанатын және жанғыш сұйықтықтарды қолдана отырып, бөлшектердi жуу және майсыздандыру орындарында ашық отты қолданумен және ұшқын шығарумен (электрлiк дәнекерлеу, ұштау) байланысты жұмыстарды жүргiзуге, сондай-ақ ұшқын шығаратын материалдардан жасалған құралды пайдалануға жол берiлмейдi.

507. Лак және бояу шығару материалдары жұмыс орындарына дайын күйiнде жеткізілуi тиiс. Лактар мен бояулардың барлық түрлерiн құрастыру және араластыру барлық өртке қарсы талаптарды қанағаттандыратын арнайы бөлiнген оңаша үй-жайда немесе ашық алаңда жүргiзiледi.

508. Бұйымдарды нитроцеллюлозды, полиэфирлi және перхлорвинилдi эмальдармен электрлiк бояу кезiнде электрлiк бояу камерасы ұшқын шығармайтын қондырғылармен жабдықталады.

509. Электр статикалық өрiстi бояу камераларында сорғы желдеткiштер сөндiрiлген кезде электр статикалық өрiстi тудыратын қондырғыдан кернеу автоматты түрде алынады.

510. Еденге төгiлген лак және бояу шығару материалдары мен ерiткiштер дереу тазаланады. Едендердi, қабырғалар мен жабдықтарды жанғыш ерiткiштермен жууға жол берiлмейдi.

511. Технологиялық жағдайлары бойынша және үлкен габариттi болғандықтан боялған бұйымдарды кептiрудi сорғы камераларда немесе шкафтарда орындауға болмайды, ол желдеткiшпен және автоматты өрт сөндiру құралдарымен жабдықталған учаскеде ұйымдастырылады.

512. Лак және бояу шығару материалдарының ыдысы тығыз жабылады және ғимараттар мен құрылыстардан кемiнде 20 метр қашықтықта орналасқан арнайы алаңдарда сақталады.

513. Май жағылғаннан кейiн құбырлар мен басқа бұйымдарды жинауға арналған сөрелер соңынан оны айдап ала отырып, ағызып және бұрып жiберуге арналған қондырғылармен жабдықталады.

4-бөлім. Мұнай өнiмдерiн қамтамасыз ету кәсiпорындарын ұстау кезінде өрт қауіпсіздігін қамтамасыз ету тәртiбi

1-тарау. Жалпы ережелер

514. Мұнай базаларының, құю және айдау станцияларының аумақтары биiктiгi кемiнде 2,0 метр жанбайтын материалдан жасалған үрленетін қоршаулармен қоршалады.

515. Резервуарлардың топырақ үйілген жерлерiне ағаштар мен бұталарды отырғызуға жол берiлмейдi.

516. Объектінiң аумағында от жағуға, қоқыс, қалдықтарды өртеуге, факел, керосин фонарьларын және басқа да ашық от көздерiн пайдалануға жол берiлмейдi.

517. Объектінiң аумағы бойынша автокөлiк құралдарының жүруi бекiтiлген қозғалыс cхемасына сәйкес жүзеге асырылады.

518. Технологиялық процесс техникалық және пайдалану құжаттамасына сәйкес жүзеге асырылады, ал өрт және жарылыс қауіпті заттар мен материалдарды пайдалануға арналған жабдық дайындаушы-зауыттың техникалық құжаттамасына сәйкес қамтамасыз етіледі.

519. Мұнай базалары мен мұнай және мұнай өнімдерін айдау станциялары осы Қағидаларға 10-қосымшаға сәйкес бастапқы өрт сөндіру құралдарының қажетті ең аз тізбесіне сәйкес бастапқы өрт сөндіру құралдарымен қамтамасыз етіледі. Өрт сөндіру құралдарының техникалық жай-күйіне тұрақты бақылау орнатылады.

520. Жарылыс-өрт қауіпті аймақтардағы жүргізілетін жұмыстар ұшқын болдырмайтын құрал-сайманмен орындалады. Мұздалған кілттер мен құрал-саймандарды пайдалану кезінде жабынның бақылануы және оның уақтылы қалпына келтірілуі қамтамасыз етіледі.

521. Статикалық электр зарядтарының пайда болуын болдырмау үшiн соққан кезде ұшқын шығармайтын материалдардан жасалған және жерге тұйықтау өткiзгiшiмен жабдықталған үлгi iрiктегiштер қолданылады. Жерге тұйықтау өткiзгiштерi резервуардың төбесiндегi жерге тұйықтау қысқыштарына жалғанады.

522. Резервуарлардың понтондарын пайдаланған кезде понтонды статикалық электрден қорғауға арналған иiлмелi шағын бөгеттердiң (ток қайтарғыштардың) дұрыс жағдайда болуы қамтамасыз етiледi.

523. Резервуарда жіктердегі немесе корпустың негізгі металында немесе шөгу берген, герметикалығы жоқ түпте жарықтар пайда болған кезде оны босату және тазарту жүргізіледі. Мұнай өнімдері толтырылған резервуардағы жарықтарды жою бойынша отпен жүргізілетін және механикалық жұмыстарға жол берілмейді.

2-тарау. Резервуарларды өздігінен тұтанатын пирофорлы шөгiндiлерден тазарту кезінде өрт қауіпсіздігін қамтамасыз ету тәртiбi

524. Резервуарлардың ішкі бетін пирофорлы шөгінділер мен коррозия өнімдерінен тазарту объектінің басшысы бекіткен графикке сәйкес жүргізіледі.

525. Резервуарды пирофорлы шөгiндiлерден тазарту (мұнай өнiмдерiнен босатқаннан кейiн) және жөндеу алдында ауа кеңiстiгi су буымен толтырылуы тиiс. Бумен үрлеудi төменгi люк жабық және жарық, өлшегiш люктерi ашық болғанда жүргiзу керек.

526. Резервуарды тазартқанда iшiнен шыққан лас заттар және шөгiндiлер мұнай өнiмдерiн сақтау аймағынан шығарылғанша дымқыл күйiнде ұсталады.

3-тарау. Электр техникалық құрылғыларды, автоматтандыру және байланыс құралдарын ұстау кезінде өрт қауіпсіздігін қамтамасыз ету тәртiбi

527. Кәсiпорындардың аумағы сыртқы жарықтандырумен қамтамасыз етiледi, оны қосу қызмет көрсету персоналы үнемi болатын жерлерде көзделеді.

528. Мына:

1) жарылыстан қорғау белгісі жоқ электр жабдығын жарылыс қауіпті аймақтарда пайдалануға;

2) қорғау жүйесi бұзылған жарылыстан қорғалған электр жабдығын пайдалануға;

3) жарылыстан қорғалған электр жабдығы конструкциясын өзгертуге;

4) жарылыс өрт қауiптi аймақтардың аумағының үстінен және осы аймақтардан электр беру желiлерi тiреуiштерінiң биiктiгi 1,5 кем қашықтықта электр беру желiлерiн төсеуге;

5) сырты бұзылған (тесiктер, жiктерi кесiлген) шланг кабельдерін қолдануға;

6) жанғыш газдары, сұйықтықтары бар технологиялық құбыржолдарын, сондай-ақ коррозиядан қорғау үшiн оқшауланған құбыржолдарын жерге тұйықтағыштар және жерге тұйықтағыштың өткiзгiшi ретiнде қолдануға жол берілмейді.

529. Электр жабдығын жерге тұйықтау, найзағайдан қорғау, статикалық электрден қорғау үшiн жерге тұйықтаудың жалпы сызбасы көзделеді.

530. Алып тасталды – ҚР Төтенше жағдайлар министрінің 01.02.2023 № 55 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.
531. Алып тасталды – ҚР Төтенше жағдайлар министрінің 01.02.2023 № 55 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

532. Электр энергиясын беруде кідіріс болған жағдайда кәсіпорын жарылыстан қорғалмаған электр жабдығы бар үй-жайлар мен сыртқы қондырғыларды газталдағыштарды булар мен газдардың қауіпті шоғырлануының бар-жоғын тексерген жағдайда (жарылыс қауіпті булар мен газдардың тұтануының төменгі шоғырлану шегінің 20% - ын қамтитын орта қауіпті деп есептеледі) қайта қосылып, сыртқы электр желілерінен ажыратылады.

533. Жарылыс, өрт қауіпті цехтарда құралдарды жөндеу дәнекерлеу және отты немесе жоғары температураны пайдаланумен байланысты жұмыстарды қолданбай, сондай-ақ құралдарды технологиялық қондырғылардан ажыратқаннан және қысымды түсіргеннен кейін суық тәсілмен жүргізіледі.

534. Жарылыстан қорғалмай орындалған жабдықты қысқа мерзімде қолдануға от жұмыстарын жүргізуге қойылатын талаптар орындалған жағдайда жол беріледі.

4-тарау. Магистральды мұнай өнiмдерi құбырларының желiлік бөлiмiн ұстау кезінде өрт қауіпсіздігін қамтамасыз ету тәртiбi

535. Мұнай құбыры трассасының кез келген нүктесіне көліктің және жөндеу мен авариялық бригадаларының еркін өтуі қамтамасыз етіледі.

536. Мұнай өнімінің жер бетіне шығуы 20 метр радиуста анықталған кезде орын қоршалады, қауіпсіздік ескерту белгілері ілінеді, ал жақын жерде елді мекен, темір жол, тас жол, құрылыстар болған кезде жергілікті атқарушы органдарға, өртке қарсы қызметке және полицияға хабарланады. Түнгі уақытта авария орны жарылыстан қорғалып жасалған қызыл жарық шамдарымен жарықтандырылады.

537. Авария орны өрт сөндіру құралдарымен қамтамасыз етіледі, қажет болған жағдайда өрт сөндіру көліктерінің кезекшілігі ұйымдастырылады және мұнай өнімдерінің коммуникациялар мен желілерге өтуіне жол бермейтін шаралар қабылданады.

538. 5 метр радиустағы мұнай өнімі төгілген жер шөптен тазартылады, ал мұнай өнімдері сіңген жер тазартылады және топырақ себіледі.

539. Іштен тұтану қозғалтқыштары бар тракторлардың, автомобильдер мен агрегаттардың тұрағы мұнай өнімдері төгілген жерден кемінде 30 метр қашықтықта болады.

540. Құбыржолдың жоғарғы жағынан 0,3 метр және одан кем тереңдікте, сондай-ақ газдалған траншеяларда немесе құдықтарда оны ашу жөніндегі жұмыстар соғылған кезде ұшқынның пайда болуын болдырмайтын құралдармен орындалады.

541. Елді мекендегі мұнай құбырының трассасы "Мұнай құбыры" деген жазуы бар және мұнай өнімінің бетіне шығуы анықталған жағдайда жүгінетін телефон нөмірі көрсетілген белгілермен белгіленеді.

542. Мұнай құбырының жай-күйін пайдалану процесінде ақауларды анықтауға мүмкіндік беретін арнайы аспаптармен және құрылғылармен бақылау жүзеге асырылады.

5-тарау. Мұнай өнiмдерiн айдауға арналған сорғы станцияларды ұстау кезінде өрт қауіпсіздігін қамтамасыз ету тәртiбi

543. Сорғы станциялары үй-жайларында сорғылар мен құбыржолдардың герметикалығы үнемi бақыланады. Сорғылардың тығыздамаларындағы және құбыржолдардың қосылыстарындағы мұнай өнiмдерiнiң тамшылап шығуы дереу жойылады.

544. Iштен жану қозғалтқыштарын орналастыруға арналған үй-жайлар сорғыларға арналған үй-жайлардан өртенбейтiн қабырғалармен бөлінеді. Тез тұтанатын сұйықтықтарға арналған сорғылар орнатылған үй-жайларда тегiс қайыс белдiк берiлiстерiн қолдануға жол берiлмейдi.

545. Сорғы үй-жайларының едендерi мен науалары жүйелі түрде сумен жуылып тұрады. Мұнай өнімдерінің жиналуына жол берілмейді. Төгiлiп қалған мұнай өнiмдерiн жою үшiн сорғы үй-жайлары резеңке шлангiлерi бар су бағандарымен жабдықталады. Сорғы үй-жайларының сарқынды су каналдарының су бұру жүйесіне қосылатын жерлеріндегі гидравликалық бекiтпелер жүйелі түрде тексеріледі.

546. Қажалатын бөлшектердiң майлануы, мойынтiректерi мен тығыздамаларының температурасы, сорғылар бақыланып отырады. Сорғылардың әдеттегi жұмыс тәртiбiн бұзатын қандай да бiр ақаулықтар анықталғанда, соңғысы тоқтатылып, ал ақауы жойылады.

547. Тез тұтанатын мұнай өнiмдерiн айдау жөнiндегi сорғы үй-жайларындағы тұрақты автоматты газталдағыштар авариялық желдеткiшпен, сондай-ақ үй-жайда мұнай өнiмдерiнiң қауiптi бу концентрациясының бар болуы туралы дыбыспен және жарықпен сигнал беретін қондырғылармен бұғатталады.

548. Тұрақты газталдағыштар болмаған жағдайда, мұнай өнімдері буларының қауіпті концентрациясының бар-жоғын анықтау үшін тиiстi графиктер бойынша кезең сайын газталдағыштармен ауа ортасына талдау жүргiзiледi.

6-тарау. Темiржол төгу-құю эстакадаларын ұстау кезінде өрт қауіпсіздігін қамтамасыз ету тәртiбi

549. Мұнай базалары мен құю пункттерінің магистральды өнiм жолдарының (станцияларының) төгу-құю құрылыстары орналастырылған алаңқайларында авария жағдайында жинағышы немесе өндiрiстiк су бұру жүйесі бар гидравликалық бекiтпелерi арқылы қосылған шығару науалары мен орларға сұйықтықтың кедергiсiз құйылуы көзделеді.

550. Төгу-құю құрылғыларының немесе темiржолдарда жеке тұрған тiреуiштердiң екi жағынан (екi осьтi екi немесе төрт осьтi бiр вагондар қашықтығында) сигналды белгi – бақылау бағаналары орнатылуы қажет, тепловоздардың олардың артына кіруіне жол берiлмейдi.

551. Бос теміржол эстакадаларына ағызуға (құюға) маршруттарды беруді мұнай базасының (құю пунктінің, станциясының) персоналы бақылайды. Төгу және құю процесінде тежегіш табандықтары орнатылады. Төгу-құю құрылғылары орналасқан теміржолдар бойынша тепловоздардың жүруіне жол берілмейді.

552. Төгу-құю құрылғылары, құбыржолдар және құбыржол арматурасы ұйымның графигіне сәйкес үнемi тексерiледі және жоспарлы алдын ала жөндеуге тартылады. Анықталған ақаулықтар мен тамшылап ағып тұрған жерлер дереу жойылады. Төгу құрылғысының (немесе құбыржол учаскесiнiң) бұзылған бөлiгi ажыратылады.

553. Темiржол цистерналарын iрiктеудi және тiркеуден ағытуды төгу-құю эстакадасы шегiнен тыс жүзеге асыру керек. Бу қысу температурасы кемінде 61oC мұнай өнiмдерiн төгу-құю операциялары кезiнде эстакадада маневрлiк жұмыстарды жүргiзуге және бос жолға келесi маршрутты жiберуге жол берiлмейдi. Герметикаланған құю құрылғысы арқылы жүргiзiлетiн құю операциялары кезiнде мұнай өнiмдерi бар темiржол цистерналарын бос эстакадаларға жiберуге жол берiледi.

554. Теміржол цистерналары ағызу және құю үшін баяу, жұлқымай және тартылмай беріледі және шығарылады. Төгу-құю құрылғыларының аумағында темір жол цистерналарын ағаш төсемдерді немесе ұшқын шығармайтын металдан жасалған табандықтарды қолдана отырып, металл табандықтармен тежеуге және бекітуге жол берілмейді.

555. Тез тұтанатын сұйықтықтарды құю немесе төгу кезінде цистерналар люктерінің қақпақтарын жабу кезінде, темір жол цистерналарына шлангілер мен аспаптарды қосу кезінде соққыларға жол берілмейді. Төгу және құю операциялары кезінде қолданылатын құрал соғылған кезде ұшқын шығармайтын материалдан жасалады. Құю кезінде шлангінің ұшы цистернаның түбіне дейін түсіріледі, құю кезінде шашырауды болдырмау үшін сұйықтық деңгейіне дейін жүзеге асырылады. Цистерналар люктерінің қақпақтары резеңке төсемдермен жабдықталады.

556. Электрдің разрядтары кезінде мұнай өнімдерін төгуге және құюға жол берілмейді.

557. Төгу, құю операциялары кезеңiнде жергiлiктi жарық беру үшiн жарылыс қаупi бар аккумуляторлы шамдар қолданылады.

558. Темiржол төгу-құю эстакадасында тез тұтанатын мұнай өнiмдерi үшiн өткел көпірлер жасырын бұрандамасы бар ағаш тіректермен немесе ұшқынның шығуын болдырмайтын басқа да материалдармен жабдықталады.

559. Орнынан қозғалту және темiржол цистерналарын төгу-құю орындарына жылжыту үшiн иiнтiректер ретiнде құрыштан жасалған сүймендердi немесе басқа да құрыштан жасалған заттарды қолдануға жол берiлмейдi. Темiржол цистерналарын тек жүкшығырлар арқылы ғана жылжытуға болады.

560. Техникалық тексерiп-қарау белгiсi жоқ, сондай-ақ тамшылап ағып кету белгiсi анық немесе мұнай өнiмдерiн құюға кедергi жасайтын басқа да ақаулықтары бар темiржол цистерналарын құюға, қабылдауға жол берiлмейдi.

561. Мұнай өнiмдерiн төгу немесе құю алдында барлық айырып-қосқыш вентильдер, ысырмалардың дұрыс ашылған, төгу-құю құрылғыларының дұрыстығы, шлангілері мен телескоп құбырларының қосылу тығыздығы тексерiледi.

562. Темiржол цистернасының люгiн ашқанда және шлангілерді толтырғанда осы операцияларды орындайтын тұлғалар люктiң жел жағына орналастырылады.

563. Теміржол цистернасында құю процесінде ағып кету анықталған кезде, цистернаға құю ақау толық жойылғанға дейін дереу тоқтатылады. Ағып кетуді жою мүмкін болмаған жағдайда, цистерна құйылған мұнай өнімінен босатылады және жөнелту станциясына қайтарылады.

564. Ақаулы теміржол цистерналарының төменгі ағызу аспаптарын ұшқын шығаруды тудыратын құрылғылардың көмегімен ашуға жол берілмейді. Цистернаның төменгі ағызу аспабы төгу-құю коллекторына цистернаның доңғалақтарының астына табандықтарды (тіректерді) орнатқаннан және осы жолдан локомотивті шығарғаннан кейін қосылады.

565. Темiржол цистерналарына мұнай өнiмдерiн құюды аяқтағаннан кейiн құю эстакадаларының жоғарғы жағында орналасқан шлангілер, тiреуiштер және коллекторлар мұнай өнiмдерiнен босатылады, ал темiржол цистерналарының люктерiнiң қақпақтары герметикалық түрде жабылуы тиіс.

566. Теміржол цистерналарының төгу-құю құрылғыларында қатып қалған мұнай өнімдерін бумен, арнайы жылытқыштармен қыздырады. Ашық отты қолдануға жол берілмейді.

567. Теміржол цистерналарында тұтқыр мұнай өнімдерін бу иректүтіктерімен қыздырған кезде соңғылары мұнай өнімдеріне 0,5 метрден кем емес тереңдікке толық батырылғаннан кейін жұмысқа қосылады. Жылыту кезінде мұнай өнімінің температурасын арттыра отырып, оның кеңеюіне бақылау қамтамасыз етіледі. Цистерналардағы сұйықтықты жылыту температурасын 150ºС-қа арттыруға жол берілмейді, электр қыздырғыштармен жылыту кезінде мұнай өнімін құюға жол берілмейді.

568. Мұнай өнімдерін төменгі жағынан құю тұмшаланған ағызу аспаптары арқылы жүргізіледі.

569. Электрлендірілген темiржолдарда орналасқан төгу-құю эстакадаларының темiржолдарында екi оқшаулау жiгiн орнату қажет: бiрiншiсi – ағызу фронтының шегiнен тыс, екiншiсi – тұйық көрсеткiшiнiң жанында.

570. Температуралары төмен жағдайларда жүзеге асырылатын темiржол жүйелерiне құю осы цистерналарды ауа температурасы аса жоғары аудандарға тасымалдағанда мұнай өнiмi көлемiнiң көтерілуі ескеріле отырып жүзеге асырылады.

571. Темiржолдар, эстакадалар, құбыржолдар, телескоптық құбырлар және шлангілердің ұштықтары жерге тұйықталады. Жерге тұйықтау құрылғыларының қарсылығы кәсiпорынның бас инженерi бекiткен график бойынша жылына кемінде бiр рет тексерiледi.

572. Жұмыс және эвакуациялық сатылар, сондай-ақ эстакадалардың теміржол тұйықтарының соңында орнатылған шығырлар жарамды күйде ұсталады.

573. Мұнай өнімдерін төгу және құю операцияларын жүргізу кезінде жүкшығыр тросы бос күйінде болады.

7-тарау. Төгу-құю айлақтары мен жағалаудағы құрылыстарды ұстау кезінде өрт қауіпсіздігін қамтамасыз ету тәртiбi

574. Төгу-құю айлақтары мен пирстер жанбайтын материалдардан жасалады. Өрт сөндiру автомобильдерiне арналған өту жолдары мен өткел көпiрлер жарамды күйде және әртүрлi заттар үймеленбей ұсталады.

575. Айлақтан 30 метр қашықтықта орналасқан жағалау құбыржолдары авариялық ысырмалармен жабдықталады. Құбыржолдар арқылы өту орындарында жанбайтын материалдардан жасалған көпіршелер көзделеді.

576. Жылжымалы төгу-құю құбыржолдардың фланецтерi мен жылжымалы түтіктердiң жалғау муфталары палубаға соғылғанда ұшқынның пайда болуына жол бермейтін металлдан жасалады.

577. Мұнай құю кемелерi құбыржолдардың мұнай өнiмдерiн айдап қотаруға арналған түтіктерi жалғанған орынға дейiн жерге тұйықталады. Жерге тұйықтау қондырғылары тек төгу-құю операциялары аяқталғаннан кейiн және құбыржолдардың кеме жанындағы айлақтың түтіктерiнен ажыратылғаннан кейiн ғана алынады.

578. Мұнай базасының айлақтарында орнатылған жүк көтергiш құралдарын пайдалану кезінде жүк көтергiштер жүйелi түрде майланып тұрады, ал шынжыр мен палубаның түйiсетін тұстары матпен немесе ағаш қалқандарымен жабылады.

579. Кеменi жағалаудағы құрылғылармен жалғайтын қосқыш құбыржолдар мен жеңқұбырларды құрастырғанда және бұзғанда соғылудан ұшқынның пайда болуына жол бермейтiн құрал пайдаланылады.

580. Төгу-құю жұмыстары кемiнде екi адамның қатысуымен жүргiзіледі.

581. Айлақ пен кемедегi қызмет көрсетуші персонал төгу-құю жұмыстарын және жабдықтардың жағдайын үнемі қадағалауды жүргiзуге мiндеттi. Мұнай өнiмдерiнiң тамшылап ағуы дереу жойылады; ал ол мүмкiн болмаған жағдайда, мұнай өнiмдерiн төгу-құю жөнiндегi операциялар жабдық толық жөнделгенше тоқтатылады.

582. Найзағай жарқылдағанда мұнай өнiмдерiн төгуге және құюға жол берiлмейдi.

583. Төгу-құю операцияларын жүргiзген кезде су айлақтарында, кемелерде, айдап-сору станцияларында және оларға 20 метрден жақын жерлерде:

1) отпен жүргізілетін жұмыстарды орындауға, темекi шегуге және ашық отты пайдалануға;

2) бұзылған электр жарық беру құралдарын пайдалануға;

3) жарық беру үшiн жылжымалы және басқа (жарылу қаупi жоқ аккумуляторлы шамдардан басқа) шамдарды қолдануға;

4) мұнай өнiмдерiн төгу-құю жөнiндегi операцияларға қатысы жоқ адамдардың болуына;

5) + 45оC жоғары температураға дейін қыздырылған мұнай өнiмдерiн кемеге қабылдауға және құюға жол берiлмейдi.

8-тарау. Автоқұю эстакадаларын, құйылатын және өлшеп бөлiнетiн мұнай өнiмдерiн ұстау кезінде өрт қауіпсіздігін қамтамасыз ету тәртiбi

584. Құю құрылғылары орналасқан жедел алаңқайлардың үстi қатты жабынмен және түрлi сұйықтықтардың гидравликалық ысырма арқылы өндiрiстiк-нөсерлiк су бұру жүйесіне немесе арнайы жинақтауышқа кедергiсiз құйылуымен қамтамасыз етiледi. Төгiлiп қалған сұйықтықтар сумен жуылады.

585. Жедел алаңдағы автомашиналардың рұқсат берiлген санын кәсiпорынның әкiмшiлiгi белгiлейдi.

586. Бұзылған автомобильдерге аумаққа және жедел алаңдарға кiруге, сондай-ақ кәсiпорынның аумағында оларды жөндеуге жол берiлмейдi.

587. Кәсiпорынның өткiзу орны мен мұнай өнiмдерiн құю алаңында кәсiпорынның персоналы сыртынан қарау арқылы автоцистернаның дұрыстығын және оның өрт сөндiру құралдарымен қамтамасыз етiлуiн тексередi.

588. Кәсiпорынның қызмет көрсетуші персоналы (операторы немесе басқа адам) автоцистерналарға құю процесін бақылауды жүзеге асырады.

589. Мұнай өнiмдерi автоцистернаға қозғалтқыш жұмыс iстемей тұрған кезде құйылады. Бұл ретте жүргiзушi құю процесін бақылайды. Автоматты түрде құю жүйесiнде жүргiзушi осы жүйеге арналған нұсқаулықта көзделген әрекеттерді орындайды. Қозғалтқышты iске қосу қиынға түсетін, тек температура төмен болған жағдайларда ғана қозғалтқыш жұмыс iстеп тұрған кезде құюға рұқсат етiледi.

590. Автоқұю эстакадасы өрт шыққан жағдайда, автоцистерналарды сүйреп әкетуге арналған арқанмен немесе штангамен қамтамасыз етiледi.

591. Құю аяқталғаннан кейiн құюға арналған шлангілерді (ұштықтарды) автоцистернаның қылтасынан олардан мұнай өнiмдерiн толық ағызып алынғаннан соң шығару керек. Автоцистерна қылтасының қақпағын соққығы жол бермей байқап жабылады.

592. Автоцистернаның жүргiзушiлерi мұнай өнiмдерiн тасымалдағанда өрт қауiпсiздiгiн сақтау шаралары туралы (автокәсiпорындарда куәлiктер беріледі) нұсқаулықтан өтедi.

593. Мұнай өнiмiнiң төгiлiп қалуына (асырып құйылуына) жол берiлген жағдайларда, толтырылып жатқан автоцистернаның қозғалтқышын iске қосуға рұқсат берiлмейдi.

594. Бөліп құю үй-жайында бос және мұнай өнiмдерi толтырылмаған ыдысты, сондай-ақ бөгде заттар мен жабдықтарды сақтауға жол берiлмейдi. Бөліп құю үй-жайында енi кемінде 2 метр болатын орталық өтпе көзделеді. Өтпеге заттарды үйіп қоюға болмайды.

595. Мұнай өнiмдерiн бөшке ыдыстарына кәсiпорынның қызмет көрсетуші персонал ғана түсiредi. Мұнай өнiмдерiн түсiрер алдында қызмет көрсетуші персонал құюға арналған ыдысты мiндеттi түрде тексерiп қарап шығады. Мұнай өнiмдерiн жарамсыз ыдысқа құюға рұқсат берiлмейдi.

9-тарау. Пайдаланылған мұнай өнiмдерiн жинау, өткізу және тазарту пункттерін ұстау кезінде өрт қауіпсіздігін қамтамасыз ету тәртiбi

596. Пайдаланылған мұнай өнiмдерiн жинау және тиеу пункттерi, сондай-ақ регенерациялық қондырғылар мұнай өнiмдерiн бөлшектеп босату аймағына орналастырылады. Мұнай өнiмдерiн қабылдауды және босатуды (тиеп жiберудi) кәсiпорынның персоналының қатысуымен жүзеге асырылады.

597. Мұнай өнiмдерiнiң пайдаланылған қоспаларын сақтағанда резервуарлардағы, тез тұтанатын сұйықтықтарды сақтауға арналған резервуарлардағыдай тыныстау және сақтандыру арматурасы, ал пайдаланылған индустриялық және мотор майларын сақтағанда – майларды сақтауға арналған резервуарлардағыдай болады.

598. Пайдаланылған мұнай өнiмдерiн қыздыру температурасы олардың құрамына кіретін булардың ең төмен тұтану температурасы бар компонент буларының тұтану температурасынан 15оC төмен болады.

599. Тұтану температурасы 120оC және одан төмен болатын пайдаланылған мұнай өнiмдерiне арналған төгу-құю қондырғылары жабық болады.

600. Регенерациялық қондырғылардың айыру бөлiмшесiнiң шығыс бактарында тәулiктiк қажеттiктен аспайтын отынның болуына рұқсат етіледi. Бұл бактар үй-жай шегiнен тыс жерлерде орнатылады.

601. Құбырлы пеш пен текше қондырғысының түтiн шығатын мұржалары қара күйе жиналып қалмас үшiн тәулiгiне кемiнде бiр рет су буымен үрленедi.

602. Регенерациялық қондырғылардың сүзгі-нығыздауыштары металл рамаларға және жанбайтын iргетасқа орнатылады. Сүзгi-нығыздауыштардың астына төгiлiп қалған майды жинау үшiн металдан жасалған арнайы жайпақ қаңылтыр таба орнатылады.

603. Регенерациялық қондырғы жұмыс iстеп тұрған кезде керосин жинағыштарды асыра толтыруға болмайды; толуына қарай және ауысымның аяғында оларды мұнай өнiмдерiнен босату керек.

604. Пайдалануға жiберер алдында жылжымалы регенерациялық қондырғылардың айыратын текшелерi мен бу қазандары гидравликалық қысымға тексерiледi. Бу қазандары мен айыратын текшелерде сақтандырушы қақпашалар мен манометрлер орнатылады. Жылжымалы регенерациялық қондырғылар жұмыс iстеп тұрғанда қызмет етушi персонал бақылау-өлшеу құралдарының көрсеткiштерiн үнемi бақылайды.

10-тарау. Алаң iшiндегi технологиялық құбыржолдар мен құбыржол арматурасын ұстау кезінде өрт қауіпсіздігін қамтамасыз ету тәртiбi

605. Мұнай базаларының, құю және айдап қотару станцияларының құбыржолдарына технологиялық схемалар құрылады, оларда құбыржолдардың әрқайсысында айқын белгiленеді, ал тиек арматурасы нөмiрленеді. Қызмет көрсетушi персонал авариялар мен өрттер болған жағдайларда ысырмаларды ауыстырып қосуды үйрену үшiн құбыржолдардың технологиялық сызбасымен танысады.

606. Технологиялық құбыржолдар оларға орнатылған барлық арматураларымен бiрге пайдалануға тапсыру алдында бiрiктiру мықтылығы мен тығыздығы тұрғысынан гидравликалық сынақтан өтедi.

607. Жер үстiндегi құбыржолдардың бекiтпелерi мен тiреуiштерiнiң қауiп төндіріп салбырап тұруын болдырмау үшін олардың жай-күйі үнемі бақыланып тұрады. Құбыржолдардың, асқыштар мен тiреуiштердiң ақаулары дереу жойылады.

608. Құбыржолдардың iшiнде пайда болған шөгiндiлердi болаттан жасалған шыбықтар немесе басқа құралдар арқылы тазартуға болмайды, құбырдың қабырғасына үйкелуден немесе соғылудан ұшқын пайда болуы мүмкiн.

609. Құбыржолдар мен тиектердің тораптарын ашық отпен жылытуға болмайды. Осы мақсатта тек бу, ыстық су немесе қызған құм қолданылады, сондай-ақ зауытта шығарылған электрлі қыздырғыштар пайдаланылады.

610. Құбыржолдар мен тиек қондырғыларына кәсiпорынның бас инженері бекiткен графикке сәйкес профилактикалық қызмет көрсетіледі.

611. Құбыржолдарда тұйық учаскелер болмауға тиiс. Ал мұндай жерлердiң болуы қажет болған жағдайларда, оларды тұрақты бақылау жүзеге асырылады.

612. Мұнай өнiмдерi толып тұрған құбыржолдарда жөндеу жұмыстарын жүргiзуге жол берiлмейдi.

5-бөлім. Мұнай-газ өндiрушi өнеркәсiп объектiлерiн ұстау кезінде өрт қауіпсіздігін қамтамасыз ету тәртiбi

1-тарау. Жалпы ережелер

613. Бұрғылауға, сынақ жүргiзуге, ұңғымаларды күрделi жөндеуге арналған жер үстiндегi жабдық, шығарындыларға қарсы қондырғылардың бұрғыштары, бақылау станциялары, өндiрiстiк және тұрғын үй-жайлар, қойма орындары, кiреберiс жолдар, тікұшақ алаңдары нақты әр ауданға арналған желдiң басым бағыты ескеріле отырып орналастырылады.

614. Қондырғыға бөлiнген аумақ жер үстiндегi және жер астындағы құбыржолдардан, кабельдерден босатылады, ағаштан, бұтадан, шөптерден тазартылады.

Жер үстiндегi құрылыстардың айналасында көлiктiң және өрт техникасының қозғалуы үшiн енi 10-12 метр алаң көзделеді.

Аумақтарды жоспарлау кезінде сұйықтықтарды сағасынан және жер үстiндегi құрылыстардан арнайы қоймаларға (торға) бұрып ағызу көзделеді.

615. Құрылыстардың жабындары жанбайтын материалдардан орындалады. Басқа жағдайларда конструкция оттан қорғайтын құраммен өңделедi.

616. Отын құятын ыдыстар мен қондырғылар жер үстi үй-жайлардан, жабдықтардан, құбыржолдардан 20 метр алшақ орнатылады. Отын қондырғылары сорғылармен, ыдыстар сақтандыру және тыйым салу жазулары (белгiлерi) бар деңгей өлшеуiштермен жабдықталады. Орнатылу орындарында кiреберiс жолы жабдықталады және жанар-жағармай материалдарының сақталу мөлшерi есебiнен топырақ үйiп бекiтiледi.

617. Арматуралар орнатылатын немесе аппараттар қосылатын жерлерден басқа, жарылыс-өрт қауiптi технологиялық жүйелердiң құбыржолдарында фланецтi және алмалы-салмалы қосылыстарға жол берiлмейдi. Жарылыс қауiптi технологиялық жүйелерде иiлмелi шлангiлердi қолдануға жол берiлмейдi.

618. Жанармай өнiмдерiн айдап қотаратын сорғылар мен компрессорлардың соратын және айдайтын жолдарында тиек, кесу және сақтандыру қондырғыларын орнату көзделеді.

619. Жанар-жағармай материалдарының, мұнай өнiмдерiнiң тамшылап ағуы, герметикалы болмауы, ағып кетуi байқалғанда ақау дереу жойылып, төгiлген жер мұқият тазартылады.

620. Жанар-жағармай және тез тұтанатын материалдарды өрт-жарылыс қауiптi құрылыстардың iшiнде сақтауға жол берiлмейдi.

621. Өрт сөндiру құралдары (қуат және сорғы блогы, отын қондырғылары, электр станциясы, ұңғыманың аузы) өрт қауiптi жерлерге жақын орналастырылады.

622. Iштен жану қозғалтқыштарының пайдаланылған газды шығаратын желілері ұңғыманың аузынан кемiнде 15 метр, таса (ірге) қабырғасынан 5 метр және шатырдың (қалқаның) жоғарғы жағынан 1,5 метр қашыққа шығарылады. Қозғалтқыштардың, негiздердiң, еден төсенiшiнiң астына пайдаланылған газ шығатын құбырларды төсеуге жол берiлмейдi.

Қабырғалар, шатырлар (қалқалар) арқылы пайдаланылған газ шығатын желiлер өтетiн жерлерде құбырдың үш диаметрiнен кем емес тесiк қалдырылады. Бұл жерде жылу оқшаулау төсемi мен өртенбейтiн өңдеме орнатылады.

Пайдаланылған газ шығатын желiлер ұшқын сөндіргіштермен жабдықталады.

623. Температура төмен болған жағдайда, қатып қалуға бейім жабдықтар мен құбыржолдар жылытылып, ашық отты пайдалануды жоққа шығаратын жылытумен қамтамасыз етiледi.

624. Өрт қауiптi және жарылыс қауiптi үй-жайларда, негiздердiң астында, газ қауiптi жерлерде, жанар-жағармай материалдарын, мұнай өнiмдерiн, жанғыш заттар мен реагенттердi сақтауға арналған ыдыстардың жанында ашық отты пайдалануға және темекi шегуге болмайды.

Темекi шегу үшiн өртке қауiпсiз аймақта арнайы жабдықталған орындар бөлінеді және жазулармен белгiленедi.

625. Газдану, жанар-жағармай материалдарымен, мұнай өнiмдерiмен ластану кезінде газ қауiптi, отпен жүргізілетін және дәнекерлеу жұмыстарын жүргiзуге жол берiлмейдi.

626. Қуат, бұрғылау және мұнай кәсiпшілігінің жабдығы, жабындар, объектінiң басы мен аумағы үнемі өрт қауiпсiз жағдайда ұсталады, күйеден, жанар-жағармай материалдарының, мұнай өнiмдерiнiң төгiлуiнен ұдайы тазартылады.

2-тарау. Ұңғымаларды бұрғылау жұмыстарын жүргiзу кезінде өрт қауіпсіздігін қамтамасыз ету тәртiбi

627. Ұңғымаларды бұрғылау, бекiту, сынау техникасы мен технологиясы өнiмдi жиектерден бақыланбайтын қабат флюидтiң түсуiн барынша жоғары дәрежеде болдырмауы тиiс.

Мұнай-газ дақтары пайда болған және авариялық жұмыстар жүргiзілген жағдайда, жер үстiндегi жабдық және орап байлау арқылы толық герметикалық, флюидтi ұңғымалардан қауiпсiз қашықтыққа бұру және мұнай-газ дақтарын, аварияларды жою жөніндегі технологиялық процестерді орындау кезінде жарылыс-өрт қауiпсiздiгi қамтамасыз етiледi.

628. Бұрғыны пайдалануға беру кезінде кәсiпорынның комиссиясы жабдықтың жарылыс-өрт қауiпсiздiгiн, өртке қарсы жабдық пен мүкәммал жинағының сәйкестiгiн, өрт сөндіру су айдыны, авариялық жарықтандырудың, жауынгерлік өрт сөндіру есептобының бар-жоғын тексереді, ол туралы бұрғыны қабылдау актісіне жазады.

629. Көмiрсутектi негiздегi бұрғы қоспаларын пайдаланғанда жарылыс, өрт қауiпсiздiгi бойынша, арнайы нұсқаулық пен жұмыс жоспарларында көрсетiлетiн әуе ортасының газдылығы бойынша қосымша шаралар қолданылады. Көмiрсутектi негiздегi ерітіндінің өздiгiнен тұтану температурасы сағасындағы және қоспаны дайындау мен өңдеу процесіндегі күтілетін ең жоғарғы температурадан 50оС артық болады.

630. Жұмыс аймағының ауасында зиянды заттардың шектi жол берiлетiн концентрациялары мен шектi жол берiлетiн жарылыс қауiпсiз концентрациялары табылған жағдайларда:

1) технологиялық процесті тоқтата тұру;

2) объектiнiң, ауысымның басшысына дереу хабар беру;

3) газдану себебi мен аймағын анықтау;

4) жеке қорғану құралдарын пайдалану;

5) өрт сөндiру мүкәммалының әзірлігін тексеру;

6) Аварияларды жою жоспарына және нақты жағдайға сәйкес шаралар (әрекеттер) қолдану қажет.

631. Бұрғылау, сынау, газ, мұнай, су дақтарын, ашық бұрқақтар мен аварияларды жою жөнiндегi жұмыстар аяқталғаннан кейiн мұнаралар, бұрғылау жабдығы, аумақ қара майдан, артық жабдықтар мен материалдардан тазартылады. Бұрғыға баратын жолдар мен кiреберiстер бос болады.

632. Цементтеу, мұнай және қышқыл ванналарын орнату, зерттеу және авариялық жұмыстар кезiнде қолданылатын арнайы техника пайдаланылған газ шығатын құбырлардың ұшқын сөндіргіштері болған кезде ғана қолданылады.

3-тарау. Мұнай және газ ұңғымаларын пайдалану кезінде өрт қауіпсіздігін қамтамасыз ету тәртібі

1-параграф. Ұңғымаларды игеру кезінде өрт қауіпсіздігін қамтамасыз ету тәртібі

633. Мұнай және газ ұңғымаларын игеру және сынақ жұмыстары ұңғымалардың құрылыс жобасына сәйкес жүргізіледі, онда арнайы бөлімдерде технологиясы әзірленеді, сынақ және өрт жарылыс қауіпсіздігі шаралары жөніндегі жұмыстарды орындаудың техникалық құралдары анықталады.

634. Жұмыс басталмас бұрын, даярлау, негізгі және қорытынды жұмыстардың жоспар-графигі, сондай-ақ болуы мүмкін аварияны жою жоспары қоса беріледі.

635. Ұңғымаларды игеру үшін қолданылатын жабдықты орналастыру және байлау сызбасы жоспар-графикке қоса беріледі.

636. Ұңғымаларды игеру жөніндегі жұмыстарды бастамас бұрын жауапты тұлға бригада мүшелеріне өрт қауіпсіздігі жөнінде нұсқама өткізеді және "Жұмыс орнындағы қауіпсіздік техникасы жөніндегі нұсқаманы тіркеу" журналына тиісті жазбаны жазады.

637. Бригаданың барлық мүшелері ұңғымаларды игеру жұмыстарына арнайы киіммен және арнайы аяқ киіммен қатысады.

638. Игеру объектілері өртке қарсы құрылғылармен жабдықталады және осы Қағидаларға 10-қосымшаға сәйкес өртке қарсы мүкәммалмен қамтамасыз етіледі.

639. Ұңғымалардағы ату-жару жұмыстары жұмыстардың басшысының рұқсатымен және мұнай-газ өндіру немесе бұрғылау кәсіпорны геологының қатысуымен жүргізіледі.

640. Ату-жару жұмыстарының алдында шығарындыға қарсы жабдық мұқият тексеріледі және жұмыс жоспарында көрсетілген қысымға сығымдалады.

641. Көтеріп-түсіру операциялары кезінде діңгек фланецке ұшқынға қауіпсіз материалдан жасалған құйғыш орнатылады.

642. Ұңғыманы игеру кезінде жылжымалы компрессор ұңғымадан желді жақтан кемінде 25 метр қашықтықта орнатылады.

643. Ұңғыманы мұнаймен жуу кезінде агрегат кемінде 10 метр қашықтықта орнатылады.

644. Газ және газ конденсатты ұңғымаларды сваб әдісі арқылы, ал бұрқақты ұңғымаларды науамен тарту арқылы игеруге жол берілмейді.

645. Ұңғыманы свабирлеу мұнай лақтырудың алдын алатын тығындайтын құрылғыдағы фонтандық арматураның буферлік ысырмасында орнатылған кезде жүргізіледі.

646. Бұрқақты ұңғыманы свабирлеу әдісімен игеру кезінде:

1) жұмыс істеп тұрған агрегатты басқару пультінде қалқаның жанғыш құрfмын қорғау үшін отқа төзімді құраммен өңделеді;

2) ұшқынға қауіпсіз материалдан жасалған бағыттаушы құйғыш орнатылады;

3) көтергіш тракторы ұңғыма сағасынан кемінде 25 метр қашықтықта орнатылады.

647. Ұңғымаларды жылжымалы агрегаттармен игеру кезінде игеру үшін және ұңғыма өшірілген жағдайда агрегаттардың қажетті санын жұмыс манифольдына қосу мүмкіндігі көзделеді.

648. Бұрқақ атқылау белгілері пайда болған кезде аварияларды жою және ұңғыма аузын қымтау жоспарына сәйкес іс-қимылдар жасалады.

649. Бұрқақты ұңғыманы игеру процесінде үзілістер мен тоқтаулар кезінде бұрқақты арматураның және айқастырмадағы орталық ысырмасы жабылады.

650. Сығылған ауаны айдау немесе сұйықтықты ауамен аэрациялау арқылы ағынды шақырған кезде процесте үзілістерге жол берілмейді.

2-параграф. Бұрқақты ұңғымаларды пайдалану кезінде өрт қауіпсіздігін қамтамасыз ету тәртібі

651. Пайдалануға берілген барлық ұңғымалар тиісті аппаратурамен жабдықталған герметикаланған аузымен қамтамасыз етіледі.

652. Бұрқақты арматураны жинау төсемдері бар түйреуіштердің толық жинағымен жүргізіледі.

653. Бұрқақты ұңғыма мен коммуникация орамы пайдалану бағанының перфорациясына дейін ұңғыма өнімін қабылдауға алдын ала дайындалады.

654. Тұтануды (өртті) болдырмау үшін ашық арықтар бойымен ортақ қоймалар мен тұзақтарға мұнай ағынын орнатуға жол берілмейді.

655. Ұңғымадан компрессорға мұнай мен газдың түсуін болдырмау үшін ұңғымалардың жанындағы газ және ауа тарату дүңгіршектерінен шығатын желілерде кері клапандар орнатылады.

656. Газ және ауа тарату дүңгіршектерінің газ немесе ауа коллекторларында ұзындығы жобаға сәйкес келетін желілер көзделеді.

657. Газ тарату дүңгіршектерінің сыртқы жағында "Газ! Өрт қауіпті!" деген жазу ілінеді.

658. Жылжымалы компрессорлардың іштен жану қозғалтқыштарының пайдаланылған газ шығатын құбырлары ұшқын сөндіргіші бар бәсеңдеткішпен жабдықталады.

659. Құбыр сыртындағы газ қысымы тек штуцердің көмегімен айқастырғыштан екінші ысырма арқылы бірінші (түпкі) ысырма ашық болғанда ғана алынады.

660. Ұңғыманың орамы, бұрулар, аппаратура, сонымен қатар қысымдағы газ құбырлары тек бумен немесе ыстық сумен ғана жылытылады.

3 -параграф. Компрессорлық станцияларды күтіп-ұстау кезінде өрт қауіпсіздігін қамтамасыз ету тәртібі

661. Компрессордың жұмысы кезінде тоңазытқыштардағы газ бен судың температурасына бақылау жүргізіледі.

662. Компрессорды қысудың соңғы сатысының (компрессорлық ғимараттан тыс) шығару желісінде жұмыс қысымынан 10% асатын қысым кезінде іске қосылатын сақтандыру құрылғысы құрастырылады.

663. Компрессор параметрлердің қалыпты жұмыстан ауытқу сигнализациясымен, сондай-ақ жағылатын газдың (ауаның) қысымы мен температурасы көтерілген кезде, салқындатқыш судың берілуі тоқтатылған және қабылдау мен майлау жүйесіндегі қысым төмендеген кезде автоматты ажыратумен жабдықталады.

664. Компрессордың үйкелетін бөліктері үнемі майланады, сондай-ақ пайдаланылған майдың температурасы бақылауға алынады.

665. Сығымдаудың әрбір сатысынан кейін сығылған газды немесе ауаны майдан тазартпай компрессордың жұмыс істеуіне жол берілмейді. Компрессордың жұмыс кезінде майдың бөлгіштерден жүйелі түрде түсірілуі қамтамасыз етіледі.

666. Әрбір жұмыс режимі үшін техпаспортта және регламентте көрсетілген ауа қоспасы компоненттерінің құрамын арттыруға жол берілмейді.

667. Газды сығымдайтын компрессорлармен ауа соруды болдырмау мақсатында сору желілері шамадан тыс артық газ қысымымен ұсталады.

668. Егер компрессор жұмысының шарттары бойынша сору желісі сиретілген болса, онда сығылғаннан кейін газ оттегінің құрамына жүйелі түрде талданады.

669. Газ компрессорлары мен газ құбырларының барлық қосылыстары герметикалығына жүйелі түрде тексеріледі. Газдың шығуы байқалған кезде компрессор тоқтатылады және ақаулар жойылады.

670. Жарық беру құрылғыларын жөндеу немесе электр энергиясын авариялық ажырату кезінде газ компрессорлық станцияларында жарылыстан қорғалып орындалған аккумуляторлық шамдар ғана қолданылады.

671. Газ-компрессорлық жайларда компрессорлық қондырғының жұмысына қатысы жоқ аппаратура мен жабдықты орналастыруға жол берілмейді.

672. Резервтегі компрессорлар газды қабылдау және айдау желісінен ажыратылады.

673. Ауа компрессорлары үшін ауа жинау ғимараттың сыртында жүргізіледі.

Жанғыш булар немесе газдар бөлінетін жерлерде, сондай-ақ тұтану көздері пайда болуы мүмкін жерлерде ауа жинауға жол берілмейді.

Компрессорға жанғыш булар немесе газдар келіп түскен кезде ол дереу тоқтатылады.

674. Компрессорлар, ауа компрессорлық станцияларының коммуникациялары кестеге және техникалық құжаттамаға сәйкес сульфонал су ерітіндісімен жуу арқылы майлы шөгінділерден тазартылады.

4 -параграф. Терең сорғымен пайдалану кезінде өрт қауіпсіздігін қамтамасыз ету тәртібі

675. Тербелме станогы оның үйкелетін және қозғалатын бөліктерінің мұнара немесе діңгек, іргетас және фунт, электр желілері бөлшектерімен жанасуын болдырмайтындай етіп орнатылады.

676. Тербелме станогының шкивін қолмен бұруға және оны металл немесе басқа заттарды салу жолымен тежеуге жол берілмейді.

677. Жөндеу жұмыстары басталғанға дейін ұңғымадағы жетек ажыратылады, ал іске қосу құрылғысында "Қосуға болмайды! Адамдар жұмыс істейді" деген жазуы бар плакат iлiнедi.

678. Тереңдік-сорғы ұңғымасы ұңғыманың аузын герметикалайтын және құбыр сыртындағы кеңістіктен газды шығаруға мүмкіндік беретін сағалық арматурамен жабдықталады.

679. Тербелме станогының жұмысы кезінде жетек белбеулерінің іркіліп қалуының алдын алу үшін олардың тартылуы бақылауға алынады.

680. Жерге тұйықтау өткізгіштері мен оларды дәнекерлеу орындарын қарау үшін қолжетімділік қамтамасыз етіледі. Жерге тұйықтау өткізгіші үшін болат арқанды қолдануға жол берілмейді.

681. Басқару станцияларын, автотрансформаторларды, трансфор-маторларды кез келген кернеудегі электр беру желілері сымдарының астына орнатуға жол берілмейді.

682. Батырылатын ортадан тепкіш электр сорғылардың электр жабдығын орнатуға арналған жай немесе дүңгіршек жанбайтын материалдан жасалады.

683. Батырылатын электр сорғыны түсіру және көтеру алдында ұңғыманың сағалық фланецінде кабельді элеватордың зақымдануынан қорғайтын құрал орнатылады.

684. Ұңғыманың аузында орналасқан кабельдік барабанның электр жетегін түйме арқылы басқару жарылыстан қорғалған түрде орындалады.

685. Ұңғыманың аузы кабель өтетін жерлерде тығыздамасы бар аспалы шайбамен жабдықталады.

686. Ұңғымаларды үрлеу және өлшеу жүргізу кезінде ұңғыманың жанындағы автокөлік пен тракторлар сөндіріледі, ал қазандықтардың оттықтары тоқтатылады.

687. Сынақ уақытында барлық жолдарда бекеттер қойылады және өтуге, темекі шегуге және от жағуға тыйым салатын ескерту белгілері орнатылады.

5-параграф. Мұнай мен газ өндіруді қарқындату кезінде өрт қауіпсіздігін қамтамасыз ету тәртібі

688. Өндіруді қарқындату әдістерін жүзеге асыру мұнай-газ өндіру кәсіпорнының басшысы (орынбасары) бекіткен жоспар бойынша жүргізіледі.

689. Кәсіпорын әкімшілігі өндіруді қарқындату әдістерін жүргізуді есепке ала отырып, болуы мүмін авариялар мен өрттерді жою жоспарын әзірлейді. Жоспар көрнекті жерге ілінеді.

690. Өндіруді қарқындату әдістері жүзеге асырылатын объектілер кәсіпорынның орталық диспетчерлік пунктімен сенімді телефон немесе радио байланысымен қамтамасыз етіледі.

691. Байланыс құралдарының жанында атауы мен сигнал беру, баушыларды, өртке қарсы қызметті, жедел жәрдемді, газдан құтқару қызметін шақыру тәртібі көрсетілген тақтайшалар ілінеді.

692. Жұмыс кезінде жылжымалы сорғы агрегаттарының, автокөліктің пайдаланылған газ шығатын құбырлары ұшқын сөндіргіштермен жабдықталады.

693. Агрегаттар мен автоцистерна ыдыстарынан мұнай және химиялық реагенттердің қалдықтарын өнеркәсіптік су бұру жүйесіне төгуге жол берілмейді.

694. Барлық өндірістік және қосалқы үй-жайлар, құрылыстар мен қоймалар осы Қағидаларға 10-қосымшаға сәйкес бастапқы өрт сөндіру мүкәммалмен қамтамасыз етіледі.

695. Өртке қарсы құрал-сайман және жабдықты, авариялық және газдан құтқару құралдарын олардың тікелей мақсатына байланысты емес жұмыстар үшін пайдалануға жол берілмейді.

696. Жанғыш химиялық заттары бар сыйымдылықтарда "От қауіпті" деген жазу жазылады.

697. Найзағай кезінде көбік реагентін және басқа да жанғыш химиялық заттарды құюға және төгуге жол берілмейді.

698. Реагентті қабатқа құюға арналған жылжымалы технологиялық жабдық қауіпті аймақтан шығуды және персоналды эвакуациялауды қамтамасыз ету үшін жергілікті жердің бедері мен желдің бағытын ескере отырып орналастырылады.

699. Жылжымалы жабдықты, сорғы қондырғыларын электр берудің әуе желілерінің күзет аймағы шегінде немесе мұнай-газ құбырларының үстінде орналастыруға жол берілмейді.

700. Жұмыс тоқтатылғанша және бу генераторындағы қысым атмосфералық қысымға дейін төмендегенше бу генераторлық қондырғыны бақылаусыз қалдыруға жол берілмейді.

701. Жылжымалы электр жарығы ретінде бу генераторлық қондырғыда кернеуі 12 Вольттан аспайтын жарылыс қаупі жоқ шамдар қолданылады.

702. Ұңғыманың кенжар маңы аймағын бу-жылумен өңдеу тәуліктің жарық уақытында жүргізіледі.

703. Отын сыйымдылығы бар арбаға (шанаға) орнатылған мөлшерлеу сорғысының электр жабдығы ЭҚҚ сәйкес өрттен, жарылыстан қорғалған түрде көзделеді.

704. Пеш белгіленген шектерде мұнайды қыздыру температурасын реттейтін, сондай-ақ дайындаушы көздеген газ қысымы көтерілген немесе төмендеген кезде оттыққа газ беруді ажырататын автоматты құрылғылармен жабдықталады.

705. Отын құбыржолында ретке келтірілген редукциялау құрылғысы және оттықтағы сақтандыру клапаны, сондай-ақ бақылау-өлшеу аспаптарына конденсаттың түсуін болдырмауға арналған құрылғы жабдықталады.

706. Пештің оттығын жағар алдында иректүтікте мұнайдың толғанына көз жеткізеді.

707. Мұнайға арналған ыдысы бар арбаға (шанаға) орнатылған электр жабдығы, сондай-ақ мұнайды қыздыруға арналған стационарлық қондырғылар ЭҚҚ-ға сәйкес жарылыстан қорғалып орындалуы тиіс.

708. Техникалық қозғалыс құралдары (автомобильдер, тракторлар) ұшқын сөндіргіштермен жабдықталады.

709. Ыстық мұнайы бар ыдыс ауызы желді жағынан 10 метр қашықтықта орнатылады.

710. Мұнайды құю алдында сорғыдан ұңғымаға дейінгі жиналмалы-құрама түсік желісі максималды жұмыс қысымынан бір жарым есе қысымға сығымдалады.

711. Компрессорлар мен электр жабдықтары 10 метрден алшақ, іштен жану қозғалтқышы бар компрессор ұңғыманың аузынан 25 алшақ қашықтықта орнатылады. Іштен жану қозғалтқышының пайдаланылған газ шығатын құбыры ұшқын сөндіргішпен жабдықталады.

712. Ұңғымаларды өңдеу үшін тек газсыздандырылған конденсат қолданылады.

713. Автоцистерналарда немесе газ конденсаты бар өзге ыдыста "От қауіпті" деген жазу немесе белгі көрсетіледі.

714. Газ конденсатын автоцистерналармен тасымалдау герметикалық жабылған люктер мен төгу штуцерлері кезінде ғана жүзеге асырылады.

715. Конденсатты құю немесе төгу алдында автоцистерна жерге қосылады. Жерге тұйықтау құрылғысын төгу немесе құю аяқталғанға дейін ажыратуға жол берілмейді.

716. Құю және төгу, ұңғыманы өңдеу тек күндізгі уақытта жүргізіледі.

717. Газ конденсатымен толтырылған автоцистернаны елді мекендер ішінде, ашық от бар орындардың жанында тоқтатуға жол берілмейді.

718. Агрегаттар мен автоцистерналар ұңғыманың аузынан 25 метр қашықтықта және желді жақтан бір-бірінен кемінде 6 метр қашықтықта орнатылады.

719. Суы бар автоцистерна газ конденсаты бар агрегаттар мен автоцистерналардан 25 метр қашықтықта орнатылады.

720. Ұңғыманы өңдеу кезінде газ конденсатын автоцистернадан бункерге және агрегатты қабылдауға құюға жол берілмейді.

721. Ұңғыманы газ конденсатымен өңдеуден бұрын және өңдеу процесінде жұмыс жүргізу аумағының газдануы тексеріледі. Шекті рұқсат етілген концентрациядан асатын газ концентрациясы болған жағдайда газ конденсатын құю жұмыстары дереу тоқтатылады және аварияларды жою жоспары бойынша шаралар қолданылады.

722. Ұңғыманы газ конденсатымен өңдегеннен кейін агрегаттың манифольдты желісі және ұңғыманың арматурасы сумен жуылады.

723. Манифольдты ажырату ұңғыманың арматурасындағы ысырмалар жабылғаннан және қысым атмосфералық қысымға дейін төмендегеннен кейін ғана жүргізіледі.

724. Ұңғыманы газ конденсатымен өңдеу процесінде қызмет көрсетуші персонал жұмыс жоспарында көрсетілген қауіпсіз қашықтықта болады.

725. Қабаттарды гидравликалық ажырату жұмыстары кезінде қолданылатын агрегаттар мен басқа машиналардың пайдаланылған газ шығатын құбырлары ұшқын сөндіргіштермен жабдықталады.

726. Агрегаттарды іске қосу агрегаттарда жұмыстарды тікелей орындаумен байланысты емес адамдарды қауіпті аймақтан тыс жерге шығарғаннан кейін ғана орындалады.

727. Ажырату сұйықтығының және мұнайдың қалдықтары агрегаттар мен автоцистерналардың ыдыстарынан мұнай тосабына немесе арнайы ыдысқа құйылады.

728. Қысқы уақытта жұмыстар ұзақ тоқтаған кезде манифольдты және құю құбырларының жүйесін ашық отпен жылытуға жол берілмейді.

729. Қуатты қондырғының отын бактары өрт қауіпсіз жерде орнатылады және зақымданудан қорғалады.

730. Қабат ішіндегі жылжымалы жану майданы әдісімен қабаттық өңделуі жүзеге асатын учаскенің аумағы ескерту плакаттарымен қамтамасыз етіледі және қызыл жалаушасы бар металл пикетпен қоршалады.

731. Ұңғымаларда зиянды газдардың бөліну қауіптілік дәрежесі және мұнай мен газдың температурасы бойынша олардың санаттары көрсетіледі.

6-параграф. Ағымдағы және күрделі жөндеу жүргізу кезінде өрт қауіпсіздігін қамтамасыз ету тәртібі

732. Жанар-жағармай материалдарымен, мұнай өнімдерімен ластанған аумақта көтергіш трактор мен жылжымалы агрегатты орнатуға жол берілмейді.

733. Көтергіш трактор, жылжымалы агрегат ұңғыманың аузынан желді жақтан кем дегенде 25 метр қашықтықта орнатылады.

734. Жуу агрегаты манифольдтың және сыйымдылықтың жанында агрегат жүргізушісінің кабинасы ұңғыманың аузына қарайтындай етіп орнатылады.

735. Көтергішке жанармай құю қозғалтқыш салқындағаннан кейін өшірілген кезде жүзеге асырылады.

736. Сағалық арматураны бөлшектеу ұңғыма толық өшкеннен және қысым нөлге дейін уланғаннан кейін жүргізіледі.

737. Газ схемаға сәйкес ұңғымадан қауіпсіз жаққа қарай шығарылады. Газ тарату желісі тіректерге мықтап бекітілген.

738. Құбырларды көтеру және түсіру кезінде элеваторды отырғызу ұшқынның пайда болуын болдырмау үшін соққысыз, бірқалыпты жүргізіледі.

739. Құбырларды көтеру және түсіру жөніндегі жұмыстағы үзілістер кезінде ұңғыманың аузы тығыздалады.

740. Құбырларды көтеру кезінде флюидтің, ерітіндінің шашырауына және төгілуіне қарсы құрал орнатылады.

741. Сағада ұшқын туындаумен байланысты жұмыстарды, сондай-ақ ұйым басшысының жазбаша рұқсаты берілмеген от жұмыстарын жүргізуге жол берілмейді.

742. Құм тығынын сумен жуған кезде жуу сұйықтығы өнеркәсіптік су бұру жүйесіне немесе ыдысқа шығарылады. Тығынды мұнаймен жуу тұйық цикл бойынша жүргізіледі.

743. Құм тығындарын жуу кезінде ұңғымаларда шығарындыға қарсы жабдық, шарлы кран, кері клапандар орнатылады.

744. Ұңғымаға вентилі және шлангі бар су желісі төселеді.

745. Мұнай-газ көріністері, құбыр және құбыр қысымы болған кезде жұмысты бастауға жол берілмейді.

746. Көтергіш тракторлар мен жылжымалы агрегаттар жарық және дыбыс дабылымен жабдықталады.

747. Мұнай өнімін қамтамасыз етудің негізгі және қосалқы кәсіпорындары осы Қағидаларға 10-қосымшаға сәйкес бастапқы өрт сөндіру құралдарының қажетті ең аз тізбесіне сәйкес бастапқы өрт сөндіру құралдарымен жабдықталады.

748. Жұмыс үрдісінде ұңғыманың жай-күйі үнемі бақыланады, газ-мұнай-су көріністерінің белгілері анықталған кезде бригада ұңғыма аузын тығыздайды және аварияларды жою жоспары бойынша іс-қимылдарды орындайды.

4-тарау. Мұнай мен газды жинау, дайындау, сақтау және тасымалдау кезінде өрт қауіпсіздігін қамтамасыз ету тәртібі

749. Аппараттарда, сыйымдылықтарда және құбыржолдарда орнатылған сақтандыру, реттеу және бекіту арматурасының жарамдылығы пайдалануға беру алдында, сондай-ақ инженерлік-техникалық қызметкердің басшылығымен бекітілген графикке сәйкес кезең-кезеңімен тексеріледі. Тексеру және тексеру нәтижелері вахталық журналға енгізіледі.

750. От қауіпті сұйықтықтардың деңгейін өлшеу үшін өрт қауіпсіз өлшегіштер қолданылады. Өлшеуіш шынылар шыныны механикалық зақымданудан қорғау, жалғағыш түтіктерді автоматты түрде жабатын клапандар және шыныда Сұйықтық пен қысымның 0,6 МПа (6 кгс/см2) аспайтын шекті рұқсат етілген деңгейін көрсететін қызыл сызық болған жағдайда 0,6 МегаПаскаль (бұдан әрі – Мг/Па) (6 кгс/см2) аспайтын артық қысыммен жұмыс істейтін аппараттар мен сыйымдылықтарда рұқсат етіледі.

751. Жабдықтың жылу оқшаулағышы үшін жанбайтын материалдар қолданылады.

752. Қыздыру аппараттарына бу немесе газды жіберу алдында беру желілері қауіпті қысымдарды немесе деформацияларды болдырмау үшін үрлеуге жатады.

753. Қыздыру агентін аппараттарға қосу аппараттардағы температураны біртіндеп көтере отырып, баяу жүргізіледі.

754. Түсіру кезінде резервуарлар (сыйымдылықтар) аппараттарынан су мен тұнбаның тоқтауын бақылау жұмыс алаңдары мен аумақтарға мұнайдың ағып кетуіне жол бермей жүзеге асырылады.

755. Сақтандыру клапаны диаметрі шығу тесігінен кем емес бұрғышпен жабдықталады.

756. Басқыштар, сепараторлар және басқа да аппараттар қызмет көрсетуге арналған сатылармен және алаңдармен жабдықталады.

757. Мұнай және құм тұтқыштар жанбайтын материалдан жасалады. Ашық мұнай ұстағыштың айналасына биіктігі кемінде 1 метр қоршау орнатылады.

758 Тұндырғыштар мен резервуарлардың науалары адамдар өтетін жерлерде металл жабындармен жабылады.

759. Алау көтергіші 100 метрден жақын емес, ал жер қоймасы топтық қондырғының қоршауынан 50 метрден жақын емес қашықтықта орналасады. Қамбаның айналасында биіктігі кемінде 1 метр топырақ үйіп бекітілетін топырақ үйіп бекітілетін жер көзделеді, ал алау құрылғысы қоршаумен қамтамасыз етіледі.

760. Басқыштар мен сепараторларды үрлеу кезінде үрлеу желісіндегі тиек құрылғысы біртіндеп және біртіндеп ашылады және жабылады.

761. Бірдей қысымы бар сепараторлар тобы үшін сақтандыру құрылғыларынан алаудың жалпы желісіне (коллекторға) шығарылуы мүмкін.

723. Эрлифт ұңғымалары сепараторға қосылған кезде сепаратордан шығатын газ-ауа қоспасы ауаның құрамына тексеріледі.

763. Басқыштардағы деңгей өлшегіш шынылар жабық сыйымдылыққа немесе кәрізге үрлеуге арналған бұрғыштармен қамтамасыз етіледі.

764. Отпен жылытылатын жылу алмастырғыштарға арналған алаң гидравликалық ысырма арқылы өнеркәсіптік су бұру жүйесіне ағызғыштармен жабдықталады және мұнайды шаюға арналған құрылғымен қамтамасыз етіледі.

765. Жылу алмастырғыштарды қыздыру (іске қосу кезінде) және салқындату (тоқтату кезінде) температуралық кернеулерден зақымдануды болдырмау үшін баяу жүргізіледі.

766. Жылу алмастырғышты жанғыш сұйықтықтардан босату жылу алмастырғыштар салқындағаннан кейін ғана жүзеге асырылады.

767. Форсункалар алдындағы алаң қатты жабынмен және гидравликалық ысырма арқылы өнеркәсіптік су бұру жүйесімен қосылған науаға қарай көлбеумен қамтамасыз етіледі.

768. Пешті тұтату мен іске қосуды тек пайдалану үшін бекітілген адамдар ғана жүзеге асырады.

769. Форсункаларды алаумен жаққан кезде оны тез тұтанатын сұйықтықпен сіңдіруге жол берілмейді.

770. Жағу үшін пайдаланылатын алауды сөндіру құрғақ құмы бар жанбайтын жәшікте жүзеге асырылады.

771. Отын құбыры оттықтардың жануы үшін қажетті қысымына реттелген қайталанатын құрылғыларға, сондай-ақ автоматика жүйесіне конденсаттың түсуінің алдын алатын конденсат жинаушыға барлық форсункаға бір мезгілде отын беруді тоқтата алатын, сондай-ақ ысырмамен, бақылау-өлшеу аспаптарымен жабдықталады (қашықтықта форсунка шебінен кемінде 10 метр). Автоматты құрылғылардың авариялық сигнализациясы оператор бөлмесіне шығарылады.

772. Қондырғы жарамсыз болған жағдайда отын газ құбыры пештен герметикалық ажыратылуға жатады және бітеуішке қойылады.

773. Пештердің тұрақты өрт сөндіру cтационарлық жүйесі әрқашан жарамды күйде ұсталады. Жүйенің орамы өтуге ыңғайлы жерде орналасады және қызыл түске боялады. Жүйені автоматты және қашықтықтан қосу көзделеді.

774. Пештің оттығын бумен алдын ала үрлемей жанарғыны жағуға жол берілмейді. Пеш орамының үрлеу білтелері жобалау және техникалық құжаттамаға сәйкес қауіпсіз жерге шығарылады.

775. Форсункалардың (жанарғылардың) газ құбырлары газды алау желісіне шығаратын үрлеу желісімен жабдықталады.

776. Авария немесе өрт болған жағдайда мұнай құюға арналған құрылғылардың жарамсыздығына жол берілмейді. Авариялық төгу желілерінің ысырмалары айырым белгілерімен белгіленеді, ал оларға өту жолдары босатылады. Авариялық төгу цех, қондырғы бастығының немесе аварияны (өртті) жою жөніндегі жұмыстардың жауапты басшысының нұсқауы бойынша ғана жүргізіледі. Авариялық төгуді жүзеге асыру кезіндегі операциялардың реттілігі нұсқаулықта көзделеді.

777. Авариялық ыдыстан оған ыстық сұйықтықты түсірер алдында суланған өнімдер мұқият шығарылады және құрғақ бу беріледі.

778. Пеш форсункаларының майданында, қос көзді камераларда өрт шыққан жағдайда көмейде және түтін құбырында күйе жанған кезде бу желісі арқылы бумен сөндіру іске қосылады және өртке қарсы қызметі шақырылады.

779. Құбырлы пешті пайдалану кезінде құбырлардың жай-күйіне жүйелі бақылауды қамтамасыз ету керек.

Құбырлардағы үрлеулер мен жыланкөздер кезінде, сондай-ақ құбырлардың тозуының рұқсат етілген шектері артқан кезде пештің жұмыс істеуіне жол берілмейді.

780. Пештерде жалынды сөндіру сигнализаторлары, форсункалар (оттықтар) сөнген кезде оларға отын беруді тоқтататын автоматты құрылғылар, пештің асуында шекті рұқсат етілген температура дабылдары орнатылады.

781. Мұнай айдауға арналған сорғы үй-жайы ұшқын қауіпсіз орындалған мәжбүрлі сору-сыртқа тарату желдеткішімен жабдықталады.

Желдеткіш ақаулы немесе ажыратылған кезде сорғыларды жұмысқа қосуға жол берілмейді.

782. Іштен жану қозғалтқыштарын орналастыруға арналған үй-жайлар сорғыларға арналған үй-жайлардан газ өткізбейтін қабырғалармен бөлінеді. Тез тұтанатын сұйықтықтарға арналған сорғылар орнатылған үй-жайларда тегіс белдікті берілістерді қолдануға жол берілмейді.

783. Аралық біліктердің қабырғалар арқылы өтетін жерлері тығыздамалы тығыздағыштармен жабдықталады.

784. Сорғылардың жұмысы кезінде үйкелетін бөліктердің майлануына, сондай-ақ сорғылардың мойынтіректері мен тығыздамаларының температурасына тұрақты бақылау жүзеге асырылады.

785. Сорғылардың астында майлау материалдарының жиналуына, олардың ағуына және шашырауына жол берілмейді. Сорғы үй-жайларының едендері таза ұсталады және үнемі сумен жуылады.

786. Сорғы үй-жайларында сорғылар мен құбырлардың герметикалығына бақылау орнатылады. Сорғылардың тығыздамаларындағы және құбыржолдардың қосылыстарындағы өткізгіштер дереу жойылады.

787. Сорғы үй-жайларында майлау материалдарын тәуліктік қажеттіліктен аспайтын мөлшерде сақтауға жол беріледі. Майлау материалдары арнайы металл бөшкелерде немесе қақпағы бар жәшіктерде сақталады.

Сорғы үй-жайында тез тұтанатын және жанғыш сұйықтықтарды сақтауға жол берілмейді.

788. Сорғыны іске қосу және тоқтату алдында тиісті ысырмалардың дұрыс ашылуы мен жабылуы тексеріледі.

789. Төгілген мұнай өнімдерін жою үшін сорғы үй-жайлары резеңке шлангілері бар су бағандарымен жабдықталады.

790. Жұмыс аяқталғаннан кейін сорғыларды қабылдау және түсіру ысырмалары және резервуарлар жабылады, үй-жайлар тексеріледі, төгілген мұнай жиналады, барлық қондырғылар мен жарықтандыру ажыратылады.

791. Құбыржолдар (мұнай-газ құбырлары) тасымалданатын заттарға байланысты ажырату үшін бояуымен және цифрлық белгілеумен қамтамасыз етіледі. Сыйымдылықтарды аппаратурамен, аялдамалармен және басқа да құрылыстармен байланыстыратын құбыржолдарға әрбір құбыржолда белгілі бір белгілері, ал тиек арматурасында нөмірленуі бар технологиялық схемалар жасалады.

792. Қызмет көрсетуші персонал ысырмалардың орналасу сызбасын және олардың мақсатын білуі, сондай-ақ технологиялық әрекеттерді қатесіз орындай білуі қажет.

793. Жаңа cхеманы кәсіпорын басшысының рұқсатынсыз және бекітуінсіз қолданыстағы құбыржолдардың орналасу схемаларын өзгертуге жол берілмейді.

794. Құбыржолдарды үрлеу және герметикалығын және беріктігін сынау құрылыс ұйымы әзірлеген, кәсіпорынның техникалық басшылығымен келісілген нұсқаулыққа сәйкес жүргізіледі.

795. Құбыржолдарды үрлеу және сынау кезінде аймақ шегінде автомобильдердің, тракторлардың жұмыс істеп тұрған қозғалтқыштармен тіркелуіне, сондай-ақ ашық отты пайдалануға және темекі шегуге жол берілмейді.

796. Темір жол немесе тас жол маңындағы құбырда авария болған жағдайда, авария ауданы дереу қоршалады, ескерту белгілері қойылады, көлік қозғалысы тоқтатылады және аварияны жою жоспарына сәйкес шаралар қабылданады.

797. Ескерту белгілері авария болған жерден жолдың екі жағына кемінде 800 метр қашықтықта қойылады. Темір жол қызметі дереу хабардар етіледі.

798. Құбыржолдардағы тиек құрылғылары жарамды күйде, құбыржолдардың жекелеген учаскелеріне мұнай мен газдың түсуін сенімді тоқтату мүмкіндігін қамтамасыз ету үшін оңай қол жеткізуге болатындай етіп ұсталады.

799. Бекіту құрылғыларын тексеру үшін кәсіпорында кәсіпорындар басшылары бекітетін кестелер жасалады. Құбыржолдардағы тиек құрылғылары тоқсанына кемінде 1 рет, ерекше жауапты тораптарда айына кемінде 1 рет тексеріледі. Тексеру нәтижелері Журналға немесе құбырдағы паспортқа енгізіледі.

800. Құбырды жалғау тек дәнекерлеу арқылы орындалады. Бұрандалы және фланецті қосылыстарға ажыратқыш құрылғылар, бақылау-өлшеу аспаптары және өткізбейтін тығыздағыштары бар басқа арматура орнатылған жерлерде рұқсат етіледі. Фланецті қосылыстардың төсемдері жоғары температурада бұзылмайтын және деформацияланбайтын материалдардан жасалады.

801. Құбырларда пайда болған тығындарды болат шыбықтардың және ұшқын тудыруы мүмкін басқа да құралдардың көмегімен тазалауға жол берілмейді.

802. Құдықтарда орналасқан тиек құрылғыларын тексергеннен немесе пайдаланғаннан кейін соңғыларының қақпақтары дереу жабылады. Құбырларды тексергеннен кейін ашық науалар дереу жабылады.

803. Бекіту құрылғылары ақырын ашылады және жабылады, бекіту құрылғыларын ашу және жабу үшін ұшқын тудыруы мүмкін металл заттарды қолдануға жол берілмейді.

804. Вакуумдық газ жинау желісінің ішінде жарылыс қаупі бар қоспаның пайда болуын болдырмау үшін:

1) вакуумдық желідегі ауа құрамы бақыланады;

2) ұңғымалардан вакуумдық коллекторлардың тармақтарын ажырату немесе бөлшектеу кезінде тиек құрылғылары жабылады және газ құбырларына бітеуіштер орнатылады.

805. Кабель желілерін құбырмен қатар төсеу кезінде олардың арасындағы көлденең қашықтық кемінде 1 метр етіп орындалады. Құбырдан қысқа қашықтықта орналасқан кабельдер құбырларға салынады. Құбыржолдардың үстінен және астынан тік жазықтықта кабельдерді параллель төсеуге жол берілмейді.

806. Төгу-құю эстакадалары осы Қағидалардың талаптарын сақтай отырып, пайдаланылады.

6-бөлім. Газ өңдеу өнеркәсібі объектілерін күтіп-ұстау кезінде өрт қауіпсіздігін қамтамасыз ету тәртібі

1-тарау. Жалпы ережелер

807. Технологиялық процесі жанғыш булар мен газдардың жиналып қалуын көздейтін зауыт аумағында автокөлік құралдарының жүріп өтуіне жол берілмейді, бұл ретте тыйым салу белгілерін орнатылады.

808. Автокөлік құралдарының, оның ішінде көтергіш-көлік және құрылыс механизмдерінің аумағына кіруіне жарылыс, өрт қауіпті цехтар мен қондырғылар басшыларының жазбаша рұқсаты бойынша мүмкін болатын тұрақтарды, қозғалыс маршруттарын және қауіпсіздік шараларын көрсете отырып жол беріледі.

809. Жарылыс қаупі бар үй-жайларға және газға қауіпті орындарға металл шеге немесе таға қағылған аяқ киім киген адамдарға жол берілмейді.

810. А және Б санатындағы жарылыс қаупі бар цехтарда доңғалақтары соғылған кезде ұшқын шығаратын көлік арбаларын пайдалануға жол берілмейді.

811. Су бұру жүйесін қарау құдықтары үнемі қақпақтары жабық күйде ұсталады және 10 сантиметр (бұдан әрі – см) қалың құммен жабылады.

812. Өрт кезінде өнеркәсіптік су бұру желісі бойынша оттың таралуын болдырмау үшін онда арнайы құдықтарда гидравликалық ысырмалар орнатылады. Әрбір гидравликалық ысырмада ысырманы құрайтын су қабаты кемінде 0,25 метр биіктікте болуы тиіс.

813. Гидравликалық ысырмалар технологиялық аппаратурасы бар үй-жайлардан, технологиялық қондырғылар алаңдарынан, топтар мен жеке тұрған резервуарлардан, ысырмалар тораптарынан, аппараттар топтарынан, сорғы, қазандық, төгу-құю эстакадаларынан шығатын барлық шығуларда орнатылады. Гидравликалық ысырманың конструкциясы оны ыңғайлы тазалауды көздейді және қамтамасыз етеді.

814. Гидравликалық ысырмалары ақаулы немесе дұрыс орындалмаған, сондай-ақ оларсыз су бұру жүйесін пайдалануға жол берілмейді.

815. Өрт, жарылыс қаупі бар өнімдерді су бұру жүйелеріне жіберуге жол берілмейді. Осы мақсаттар үшін арнайы ыдыстар көзделеді.

816. Су бұру жүйесіне ағызу кезінде өндірістік ағынды сулардың температурасы 400С аспауы тиіс.

817. Жарылыс қауіпті өндірістік үй-жайларда орнатылған желдету жүйелерінің металл ауа бұрғыштары жерге тұйықталады.

818. Желдеткіші бұзылған кезде жабдықты жұмысқа қосуға жол берілмейді.

819. Жанғыш және жарылыс қауіпті газдары бар аппаратура мен коммуникациялар орналасқан жабық үй-жайларда желдеткіштің тәулік бойы жұмыс істеуі қамтамасыз етіледі.

820. Зиянды немесе жарылыс қауіпті газдардың немесе булардың кенеттен қарқынды бөлінуі мүмкін өндірістік үй-жайларда механикалық авариялық желдеткіш құрылғысы көзделеді.

821. Авариялық механикалық желдеткішті газ талдағыш-датчиктердің әсерінен автоматты іске қосу қамтамасыз етіледі және өндірістік үй-жайдың сыртқы есігінде орналасқан түймелерден авариялық желдеткішті қашықтықтан іске қосу көзделеді.

822. Өндірістік үй-жайда өрт туындаған жағдайда желдету жүйелері ажыратылады.

823. Өрт, жарылыс қаупі бар өндірістері бар үй-жайларды жылыту үшін ыстық су, бу, қыздырылған ауа және диэтиленгликоль түріндегі жылу тасығыштары бар орталықтандырылған жүйелер пайдаланылады.

824. Өрт туындаған және оның таралу қаупі туындаған кезде ауамен жылыту жүйелері дереу ажыратылады.

825. Ауамен жылытуды ағынды желдеткішпен біріктірген кезде ауаны рециркуляциялауға жол берілмейді.

826. Теміржол цистерналарын толтыруға арналған эстакадалардың құю тіреулері жерге тұйықталады. Төгу-құю майдан шегіндегі теміржол рельстері бір-бірімен электрлік жолмен жалғанады және электр тарту желісін жерге тұйықтауға байланысы жоқ жерге тұйықтау құрылғысына қосылады.

827. Автоцистерналар жанғыш газдарды төгу және құю процесінде жерге тұйықтау құрылғысына қосылады. Жерге тұйықтау өткізгіші ретінде қимасы кемінде 6 шаршы миллиметр икемді (көп желілі) мыс сым пайдаланылады.

828. Резеңке шлангілердің металл ұштықтары мен тез алынатын құрылғылары шлангінің сыртына немесе ішіне оралған иілгіш (көп желілі) мыс сымның көмегімен жерге тұйықталады. Жерге қосу сымы екінші ұшымен өнім өткізгіштің металл бөліктеріне жалғанады.

2-тарау. Технологиялық аппараттар мен қондырғыларды күтіп-ұстау кезінде өрт қауіпсіздігін қамтамасыз ету тәртібі

829. Технологиялық аппараттар мен қондырғылардың өрт қауіпсіздігін қамтамасыз ету кезінде өнімді тығыз емес фланецті қосылыстар арқылы өткізу кезінде аппараттарды, құбыржолдар мен жабдықтарды пайдалануға жол берілмейді.

830. Ағып жатқан өнімнің тұтануын болдырмау үшін аппаратта рұқсаттама анықталған кезде өткізу орнына аппаратты немесе қондырғыны сөндіре отырып, су буы немесе инертті газ беріледі.

831. Аппараттар мен ыдыстардың жанғыш беттері жанбайтын материалдардан жасалған жарамды жылу оқшаулағышпен қамтамасыз етіледі.

832. Ішкі қарау, тазалау және жөндеу үшін ашуға жататын аппараттар тоқтатылады, өнімнен босатылады, жұмыс істеп тұрған аппаратурадан ажыратылады және сөндіріледі, инертті газ өнімдерімен буланады және желдетіледі.

833. Ыстық өнімді тоңазытқыш арқылы өткізбей сынама алу шүмектерін пайдалануға жол берілмейді. Бұру түтіктері мен тоңазытқыш түтіктері жарамды күйде ұсталады.

834. Қысымдағы аппараттар мен коммуникациялардағы олқылықтарды жоюға жол берілмейді.

835. Өндірістік үй-жайларда ұшқын шығу мүмкіндігімен байланысты жұмыстарды жүргізуге, ашық орындалған шырақтарды қолдануға жол берілмейді.

836. Технологиялық аппараттар іске қосар алдында тексеріледі, олармен байланысты аппараттар мен құбырлардың, Автоматты көрсеткіштердің немесе температура мен қысым реттегіштерінің, сұйықтық деңгейін өлшегіштердің жарамдылығы мен жұмысқа дайындығы тексеріледі.

837. Пештің өшіп қалған оттықтарын қызған панельдерден тұтандыру немесе пештің оттығын қалауға рұқсат етілмейді.

838. Пештің ішінде болуы мүмкін тұтануды сөндіру үшін бу немесе инертті газды қолдануға болады. Бу немесе инертті газ беріледі бақылаусыз жану аяқталған сәтке дейін.

839. Авария немесе өрт болған жағдайда өнімді ағызуға арналған құрылғылар жарамды күйде ұсталады. Авариялық төгу желілерінің ысырмалары айыру белгілерімен белгіленеді, ал оларға өту жолдары босатылады. Авариялық төгуді жүзеге асыру кезіндегі операциялардың реттілігі нұсқаулықта көзделеді.

840. Пештен ыстық сұйықтықты түсіруге арналған авариялық ыдыс үнемі бос ұсталады. Сұйықтықты авариялық ыдысқа түсіру басталғанға дейін алдын ала конденсаттан босатылған су буы беріледі.

841. Құбырлардағы үрлеулер мен тесіктер болған кезінде, сондай-ақ құбырлардың тозуының рұқсат етілген шегінен асқан кезде пештің жұмыс істеуіне жол берілмейді. Құбырлар күйген кезде пешті пайдалану дереу тоқтатылады.

842. Пеш аумағында газдану қаупі туындаған кезде дереу бумен сөндіру жүйесі қосылады, пештің форсункалары сөндіріледі.

843. Қосарланған ақаулары бар құбырлы пештерді пайдалануға жол берілмейді. Қос көзді тетіктердің тығындарын тығыздауға арналған қысымдық бұрандамалар құбырлардағы қысым атмосфералық қысымға дейін төмендегеннен кейін ғана тартылады.

844. Жылу алмастырғыштарға арналған алаң гидравликалық ысырма арқылы өнеркәсіптік су бұру жүйесіне шығарыла отырып, науаға ағысы бар қатты жабынмен орындалады. Алаңша жанғыш өнімдерді шаюға арналған құралмен қамтамасыз етіледі.

845. Жылу алмастырғыштарды жанғыш сұйықтықтардан босату тек салқындағаннан кейін ғана жүргізіледі.

846. Ауамен салқындату аппараттары өрт болған жағдайда желдеткіштерді қашықтықтан ажыратумен жабдықталады.

847. Колонналық аппараттардың люктері үстіңгі жағынан бастап ашылады.

848. Технологиялық жабдықтың хабарлау қондырғыларын іске қосу қолмен немесе автоматты тәсілдермен қамтамасыз етіледі. Автоматты іске қосу кезінде қайталанатын қолмен іске қосу көзделеді.

3-тарау. Қосалқы құрылғылар мен құрылыстарды ұстау кезінде өрт қауіпсіздігін қамтамасыз ету тәртiбi

849. Құбыржолдар олармен тасымалданатын заттарға байланысты ажырату бояуымен, цифрлық белгiлеумен және өнiмнiң қозғалыс бағытымен қамтамасыз етiледi.

850. Газ құбыры, өнiм тасымалдайтын құбыр жарылған кезде авария ауданы дереу қоршалып, ескерту белгiлерi қойылып, көлік қозғалысы тоқталып, аварияны жою шаралары орындалады.

851. Жарылу, өртену қаупi бар орталарды айдауға арналған құбыржолдарда "қамыттар" болған жағдайда, құбыржолдарды пайдалануға болмайды.

852. Төгіп-құю эстакадалары осы Қағидалардың талаптарына сәйкес күтіп-ұсталады.

4-тарау. Компрессорлық және сорап стансаларын ұстау кезінде өрт қауіпсіздігін қамтамасыз ету тәртiбi

853. Компрессорлар мен сораптардың технологиялық параметрлерiн бақылау бойынша бұғаттағыш және дабыл беру құрылғылары жарамды күйде ұсталады.

854. Газ компрессорлары және олардың газ құбырларының барлық қосылыстары саңылаусыздық тұрғысынан үнемi тексерiлiп отырады. Газдың кемуi байқалған жағдайда, газдың кемуiн жұмыс iстеп тұрған компрессорда жоюға болмайды.

855. Клапан қораптары мен әуе піспек компрессорлары майлы шөгiндiлер мен күйiктерден үнемi тазартылып отырады.

856. Жарық беру құрылғылары жұмыс iстеп тұрған немесе электр энергиясы авариялық сөндiрілген кезде газ-компрессор стансаларында жарылыстан қорғалып орындалған аккумуляторлық шамдарды қолдануға болады.

857. Компрессорлық үй-жайда газбен ластану немесе өрт шығу қаупi төнгенде компрессорларды авариялық түрде тоқтатып, қысымды түсiрiп, авария болған жерге газ жеткiзу тоқтатылады.

858. Жалпы сыйымдылығы үш тәулiктiк қордан аспайтын майға арналған ыдыстар өз бетiмен сыртқа шығу жолы және компресор бөлмесінен бөлек, өртке қарсы қабырғасы бар үй-жайға орналастырылады.

859. Компрессорлық және сорап стансаларының үй-жайларында желдеткiш құрылғылардың дұрыс және үздiксiз жұмыс iстеуi қамтамасыз етiледi.

860. Стационарлық компрессорлардың авариялық тоқтату түймелерi компрессор залдары үй-жайларынан шығатын жерлерде, басқару пульттерiнде орналастырылады.

861. Газ моторының тұтандырғыш бiлтесiнiң түйiсуiнде ұшқыны бар компрессордың жұмыс iстеуiне болмайды.

862. Компрессорды iске қосқанда пайдаланылған өнiмдi шығару жүйесiнде тұтану мен жарылыстарды болдырмау үшiн пайдаланылған өнiмдi шығару жүйесiн қысылған ауамен үрлегеннен кейiн магнето қосылады және отын газы жеткiзiледi.

863. Өрт, жарылыс қауiптi өнiмдердi айдайтын сораптар, сораптармен бiр рамада орналасқан электр қозғалтқыштарының жерге тұйықталғанына қарамастан, жерге тұйықталады.

864. Сораптарды үрлегенде шығарылатын өнiм үй-жайдан тыс жерге, сұйық өнiм – құбыр жолы арқылы арнайы ыдысққа, ал булар мен газдар шыраққа немесе бағанаға шығарылады.

865. Сораптармен жұмыс iстегенде үйкелетiн бөлшектерiн, сондай-ақ сорғаптардың мойынтiректерi мен тығыздамаларының температурасы үнемi бақыланады. Майлау материалдарын ағызып жіберуге және шашыратуға болмайды.

5-тарау. Алау шаруашылығын пайдалану кезінде өрт қауіпсіздігін қамтамасыз ету тәртiбi

866. Алау қашықтан жағылады, кезекшi оттықтармен қамтамасыз етiледi.

867. Алаудың айналасындағы аумақ кемiнде 50 метр радиуста қоршалады және сақтандырғыш белгiлерiмен көрсетiледi, сонымен қатар қоршалған аумақтың шөбі алынып тасталады.

868. Қоршалған алау аумағында құдықтар, шұңқырлар және басқа да ойықтар орнатуға болмайды.

869. Алау құбырына кiргiзер алдында газ құбырларында қарауға және жөндеу жұмыстарын жүргiзуге болатын от бөгеушiлер орнатылады.

870. Жалпы алау жүйесiне:

1) жабдықты үрлегеннен кейiн құрамында төменгi тұтану шегiнен шоғырлануы 50 %-ға кем жанғыш газдары бар инертті газды;

2) аппараттар мен құбыржолдардан шығарылған ауаны, сондай-ақ таза инертті газды;

3) шiруге, қышқылдануға, полимерленуге, жылу бөлуге бейiм және алау газ құбырының өткiзу мүмкіндігін шектей алатын өнiмдердi жіберуге болмайды.

7-тарау. Жеңiл өнеркәсiп кәсiпорындарын ұстау кезінде өрт қауіпсіздігін қамтамасыз ету тәртiбi

1-тарау. Жалпы ережелер

871. Жарылыс қауiптi газ және бу-ауа концентрацияларын түзетін заттар мен материалдар қолданылатын, өндiрiлетiн немесе сақталатын өндiрiстiк және қойма үй-жайларында автоматты газ талдағыштар орнатылады.

872. Жабдық қалдықтары өндiрiстiк үй-жайға шаң бөлiнуiн болдырмайтын пневматикалық, механикалық құрылғылармен шығарылады.

873. Автономды желдеткiші және (немесе) қалдықтардың пневмокөлiгi бар жабдықтың электр сызбасында негізгі жабдықты 2-5 секунд iске қосуға қатысты осы жүйелердi iске қосуды автоматты түрде басып озу және 25-30 секунд уақыт шамасында автоматты түрде ажырату көзделеді.

874. Шикiзатты, жабдықты және материалдарды ғимараттарға жақын жерде сақтауға болмайды.

875. Шикiзатты, жабдықты және материалдарды арнайы жабдықталған ашық алаңдарда немесе шатырлар астында сақтауға сақтау алаңдары мен ғимараттардың, құрылыстардың арасындағы аралықты сақтаған жағдайда рұқсат етіледі. Жанатын материалдардан жасалған, ауданы 1200 шаршы метрге дейiнгi бөлек тұрған шатырларды салуға болады.

876. Аумақтарды көгалдандыру үшiн гүлденген кезде ұлпа, талшықты заттар мен салбыраған тұқым бөлетiн ағаштарды отырғызуға, сондай-ақ оларды өртке қарсы аралықтарға отырғызуға болмайды.

877. Өндіріс үй-жайлары үнемі тазалықта ұсталады және жабдықпен, шикізатпен және дайын өніммен шамадан тыс жүктелмейді, олар ауысымдық сұраныстан – өндірімнен, ал тәулік бойы істейтін өндірістік үдерісте – тәулiктiк сұраныстан аспауы қажет.

878. Цех қоймалары үшiн тез тұтанғыш және жанғыш сұйықтықтарды, химикаттарды бiр мезгiлде сақтау саны тәулік (ауысым) нормалары шегінде белгiленедi.

879. Өндiрiсте қолданылатын жанғыш және тез тұтанатын сұйықтықтар саны тәуліктік (ауысымдық) қажеттiлiктен аспайтын саңылаусыз металл ыдыста сақталады.

2-тарау. Технологиялық жабдықты ұстау кезінде өрт қауіпсіздігін қамтамасыз ету тәртiбi

880. Кәсiпорындарда негiзгi цехтарға, учаскелер мен қондырғыларға арналған технологиялық және электр жабдығын тазалау графиктерi әзiрленедi.

881. Пайдаланылатын технологиялық жабдық күн сайын, шикiзатты алғаш қайта өңдейтiн цехтарда – ауысымда кемiнде 1 рет, ал электр жабдығы, шамдар, электр өткiзгiштерi, техникалық өрттен қорғау құралдары, құрылыс конструкциялары, оның iшiнде жабындар аптасына кемiнде бiр рет оларға отырған жанғыш шаңнан, ұлпадан тазартылуы қажет. Тазалау барысында шаң жинау құралдары, ылғалды тазалау, сығылған ауамен үрлеу қолданылады.

882. Технологиялық жабдықтың барлық жiктерi мен қосылыстары, өндiрiстiк және қойма үй-жайларындағы ауа өткiзгiштер жанбайтын материалдармен тығыздалады.

883. Зығыр түткiш, иiру-дайындау, тоқыма дайындау, тоқыма және брактау-өлшеу цехтарының жұмыс жайларында шаңның шектi мөлшерден артық шоғырлануына жол берiлмейдi.

3-тарау. Ұшпалы ерiткiштердiң өрт-жарылыс қауiптi буларын адсорбциялау және рекуперациялау цехтарын ұстау кезінде өрт қауіпсіздігін қамтамасыз ету тәртiбi

884. Цехтардағы ұшпалы ерiткiштердi пайдаланумен байланысты орындар жергiлiктi бу сору жүйелерiмен жабдықталады, бу буды аулағыштарға жіберіледі.

885. Рекуперациялау қондырғысы ұшпалы ерiткiштер буының жұмыс орындарынан үздiксiз және толықтай сорылуын қамтамасыз етедi.

886. Рекуперациялау станциясының нормаланатын қуаты болмаған кезде жаңа жұмыс орындарын, учаскелер мен цехтарды бу-ауа қоспасының желілеріне қосуға жол берілмейді.

887. Адсорберлерге түсетiн бу, ауа қоспасының шоғырламасы бақыланып отырады. Бу, ауа желiлерiнiң қоспаның неғұрлым өрт, жарылыс қауiптi заттарының тұтануының төменгi шоғырлану шегiнен 50 %-ға жоғары ауланатын будың шоғырламасымен жұмыс iстеуіне болмайды.

888. Цехтардан рекуперациялау станциясына бу, ауа қоспасы тасымалданатын желiлер жарамды күйде ұсталады. Құбырлардың iшкi қабатын қатты жанғыш шөгінділермен немесе сұйық конденсатпен ластауға болмайлы. Бу, ауа қоспасынан қатты қоспаларды аулауға арналған сүзгiштер немесе циклондар жарамды күйде пайдаланылады және бекiтiлген кестеге сәйкес тазартылады. Конденсат түзiлетін желi учаскелерiнде жанбайтын материалдан жасалған жылытқыш пен конденсаттың ағып кетуi үшін еңіс болуға тиіс.

889. Бу, ауа қоспаларының желiлерi жоба шешімдерінің талаптарына сай келетін жарамды от бөгегiштермен қамтамасыз етіледі.

890. Желдеткiштер жұмысының авариялық режимiнiң дыбыс дабылы мен резервтiк агрегаттарды автоматты iске қосу жүйесi жарамды күйде ұсталады және тексерiлiп отырады.

891. Жарылыс, өрт қауiптi бу, ауа қоспасын атмосфераға лақтыруға арналған авариялық құбыр жарамды күйде ұсталады, тексерiлiп отырады, найзағайдан қорғағышпен жабдықталады.

4-тарау. Тұтану көздерiнiң жанғыш ортасында өрт қауіпсіздігін қамтамасыз ету тәртібі

892. Талшықты материалдарды, қатты жанғыш заттарды уатылған (майдаланған) түрiнде бастапқы қайта өңдеудi жүзеге асыратын технологиялық желiлер, машиналар мен аппараттар бөгде заттарды аулау (бөлу) үшiн жарамды құралдармен (тас аулағыштар, магниттiк қорғағыш) қамтамасыз етiледi.

893. Сыртқы бетінің температурасы 450С-тан жоғары құбыржолдардың, жабдықтардың, сыйымдылықтардың, өнім өткізгіштердің беттері материалдардың тұтану қаупі немесе газдардың, сұйықтықтар буларының немесе шаңның жарылысы пайда болатын үй-жайларда жанбайтын материалдан жасалған қаптамасы бар жарамды қиын жанатын жылу оқшаулағышпен қамтамасыз етіледі.

894. Жұмыс iстегенде статикалық электр зарядтары жиналуы мүмкiн технологиялық жабдық жарамды антистатикалық құрылғылармен немесе бейтараптағыштармен (радио изотопты, жоғары вольтты, индукциялы) пайдаланылады.

895. Өнiмдердi ұсақтау, түту, қопсыту, тарау, тозаңдату, шашырату жүргiзiлетiн аппараттар, ыдыстар, агрегаттар, бөлек тұрған машиналар, аппараттар, басқа жабдықпен материал өткiзгiштермен немесе металл құрылымдарымен қосылмаған агрегаттар жерге тұйықтағышпен қамтамасыз етiледi.

896. Құбырлардағы, аппараттардағы, корпустармен қақпақтарды жалғастырғыштардағы және болтпен қосылыстардағы фланецтi қосылыстарда электрлiк өткiзгiш емес сырмен сырланған немесе диэлектриктерден жасалған шайбаларды қолдануға болмайды.

897. Өндiрiстiк және қойма үй-жайлары iшiнде iштен жану қозғалтқыштары бар машиналар мен жабдықты қолдануға болмайды.

898. Бiлiктер мен мойынтiректердiң қызып не қисайып кетуінің алдын алу үшiн олар мерзiмді, ауысымына кем дегенде бiр рет тексерiледi.

899. Жабдық шегiндегi электр сымдар агрессивтi ортадан қорғалады. Металл түтіктер жабдықтың жылжымайтын бөлшектерiне бiр-бiрiнен 400 миллиметрден аспайтын қашықтықта орналасқан арнайы қысқыштармен бекiтiледi.

900. Көп мәрте майысуға және қажалуға төзімді мыс желілі арнайы иілгіш кәбілдер немесе жабдықтың қозғалмалы бөліктерінде орнатылған электр қозғалтқыштарын, электр аппараттары мен аспаптарын қоректендіруге арналған жылжымалы ток ажыратқыштар жарамды күйде ұсталады.

901. Білдектер, агрегаттар мен машиналар жұмыс iстеген кезде:

1) барлық қозғалмалы бөлшектердiң еркiн айналуы;

2) шикiзатты аэродинамикалық тазалау кезiнде аспирациялық арналарда ауа режимiн реттеу және үй-жайда шаңның бөлінуін болдырмау қамтамасыз етiледi.

902. Желдеткіш пен пневмокөліктің объектілік және цех қондырғыларының (жүйелерінің)жұмыс режимi жұмыс нұсқаулықтарында айқындалады, онда өндiрiс жағдайлары есепке алынған өрт қауiпсiздiгi шаралары, ауа өткiзгiштердi, сүзгiлердi, от бөгегiш клапандар мен өзге де жабдықты тазалау мерзiмдерi, сондай-ақ өрт шыққан жағдайда қызмет көрсетушi персоналдың iс-әрекет жасау тәртiбi көзделеді.

903. Желдеткiш және пневмокөлiк қондырғыларын жоспарлы алдын ала жөндеу мойынтiректерді уақтылы майлау, тегершiктердiң жай-күйiн және жетек белбеулерiнiң керiлуiн тексеру, желдеткiш бiлiгi солқылын (люфтiн) жою, өткiзгiштердiң электр қозғалтқыштарына қосылатын жерлерiнде байланыстардың сенiмдiлiгi, электр қорғау жай-күйi күн сайын тексеруге енгізіледі. Әр жөндеуден кейiн ұйым басшысы қондырғыларды көрсеткiштер сәйкестiгiн өлшей және паспорттарда белгiлей отырып тексеруді ұйымдастырады.

904. Пневматикалық көлiк пен сорғы ауа өткiзгiштердiң құбырларында мерзiм сайын қарау (тексеру), жүйелердi тазарту және өрт шыққан жағдайда оны ойдағыдай сөндiру үшiн терезелер, люктер, ажыратылатын қосылыстар қарастырылған. Байқау терезелерi бiр-бiрiнен 10 метрден аспайтын қашықтықта, сондай-ақ үш көздi тетiктердiң жанында, бұрылыстарда, қабырғалар мен жабындар арқылы құбырлар өтетiн жерде орналастырылады.

905. Желдеткiштiң дөңгелегi теңгерiмделеді және дөңгелектiң қаптама қабырғасына соғылу мүмкiндiгiн болдырмайтындай етiп реттеледi.

906. Машинадан ұлпаны және тозаңды шығаратын желдеткiш қондырғының жұмысында ақау байқалған жағдайда (ауа тартудың тоқтауы, желдеткiштiң тарсылдауы, ұшқынның пайда болуы, түтiн не иiс шығуы) желдеткiш жұмысы тоқтатылып, жөндеу шаралары орындалады.

907. Пневмокөлiктiң аспирациялық құрылғылары мен жүйелерiнiң iшкi қабаттары тегiс, шығыңқысы жоқ, қылаусыз етiп орындалады.

908. Желдеткiш, аспирациялық және пневмокөлiк қондырғыларына (жүйелерiне) күтім жасау және оларды пайдалану кезiнде:

1) пневматикалық және аспирациялық жүйелердiң ауа өткiзгiштерiнде, тозаңды жертөлелерде, камералар мен сүзгiлерде тозаң мен ұлпаның жинауына жол берiлмейдi. Қарау және тазалау нәтижелерi арнайы журналда жазылады;

2) шатырлар мен сорғы құбырлардың iшкi беті жанғыш шөгінділерден жылына кемiнде екі рет тазартылады;

3) тозаң сору және тозаң аулау қондырғылары ақаулы болған жағдайда технологиялық жабдықтың жұмыс iстеуiне болмайды;

4) шаң камераларында (тозаңды жертөлелерде) бөгде адамдардың болуына болмайды;

5) жану шыққан жағдайда осы желдеткiш жүйелерге күтім жасау аймағындағы барлық желдеткiш құрылғылары мен технологиялық жабдық дереу тоқтатылып, ауа өткiзгiштердегi барлық клапандар жабылады;

6) жалпы шаң камерасына немесе жанғыш тозаңды немесе қалдықтарды тасымалдайтын жеке құрылғылардан жертөлеге кiретiн газ шығаратын түтіктер автоматты клапандармен жабдықталады, сондай-ақ олардың үздiксiз жұмысы қамтамасыз етіледі.

909. Желдеткiш қондырғылар жанғыш және жарылыс қауiптi заттарды тасымалдайтын өндiрiстiк үй-жайларда барлық металл ауа өткiзгiштер, құбырлар, сүзгiлер және сорғы қондырғысының өзге де жабдығы кемiнде екi жерден жерге қосылады.

910. Ауа құрамында тез тұтанатын немесе жарылыс қауiптi заттар (газдар, бу, тозаң) болуы мүмкiн үй-жайлардың желдеткiш жүйелерiнiң құрылғыларын реттейтiн желдеткiштердiң құрылымы мен материалы ұшқын түзiлу мүмкiндiгiн болдырмайды.

911. Өртке қарсы қалқалардың қиылысатын жерiнде орнатылған ауа өткiзгiштердiң автоматты от бөгегiш құрылғылары (қалқалағыштар, шиберлер, клапандар) жарамды күйде ұсталады, олардың жұмысқа қабiлетi айына 1 реттен сиретпей тексерiледi.

912. Желдеткiш жүйесiнде от бөгегiш құрылғыларды пайдалану кезiнде:

1) аптасына кем дегенде 1 рет олардың жалпы техникалық жай-күйi тексеріледі;

2) ысырмалардың сезiмтал элементтерiн (тез балқитын құлыптар, тез жанатын ендiрмелер, температураға сезiмтал элементтер) жанғыш тозаңнан уақтылы тазаланады;

3) магистралдық құрама ауа өткiзгiшке қосылатын жерiнде дайындау бөлiмшесiнiң бiр машинасына немесе машиналар тобына күтім жасайтын ауа өткiзгiштер тарамдарында орналасқан өртке қарсы қол ысырмаларының жарамдылығы үнемі тексеріліп отырады;

4) өрт, жарылыс қауiптi үй-жайларға күтім жасайтын желдеткiш қондырғыларды қашықтықтан қосу немесе ажырату құрылғыларының жарамдылығы аптасына кем дегенде бiр рет тексеріліп отырады.

913. Тозаңды гравитациялық тұндыру үшiн желдеткiштер мен ауа үрлейтін машиналардан кейiн орналасқан ыдыстарды (аспирациялық шахталарды, тозаң тұндыру камераларын) пайдалануға болмайды.

914. Пневмокөлiк қондырғыларына орнатылатын органикалық шыныдан жасалған қоспалары 100 милиметрден аспайтын орам қадамы бар сыммен сыртынан оралады. Көрсетiлген сымның екi шетi де арасында ендірме орналасқан қондырғының металл бөлiктерiне мықты бекiтiледі. Аспирациялық қондырғылардың ауа жолдары мен инженерлік желілердің құбырларының жанасуына жол берілмейді.

915. Магниттiк қорғау:

1) желдеткiштерге, конденсаторларға және технологиялық жабдыққа талшықты материалдар массасымен қатты заттардың (тас, шлак) түсуiн болдырмау үшiн олардың алдына тас аулағыштар, ал металл заттарды шығару үшiн магниттiк аулағыштар орнатылады. Аулағыштар құбырлардың тiгiнен (еңкiш) көлденең күйге бұрылатын жерлерде орнатылады;

2) магниттiк бөгеттер дайындау бөлiмшесiнiң түту, тарау машиналарының, араластырғыштарының және жабдығының алдына орнатылады;

3) электр магниттiк сепараторлар жұмыс iстеген кезде шикiзатпен жанасатын бөлшектердiң (магнит өткiзгiштiң, мойынтiректердiң, бөлшектердiң) қызуы бақыланады;

4) электр магниттiк сепараторлардың жарық сигнализациясының үздiксiз жұмыс iстеуi қамтамасыз етіледі;

5) магниттiк колонкаларда магниттiк қоспалардан тазалауға арналған таға блогын оңай алу қамтамасыз етiледi. Бұл ретте магниттiк қоспалардың шикiзатқа түсуiне жол берiлмейдi;

6) магниттiк колонкаларды металл қоспаларынан тазарту үшiн арнайы щеткалар немесе ағаш қырғыштар қолданылады;

7) магниттiк қоспаларды аулауға арналған жабдыққа күтім жасау және оны тексеру үшiн еркiн өту жолы қамтамасыз етiледi;

8) электр энергиясын беру тоқтаған кезде сепараторлардың электр магниттерiне өнiм жіберуге болмайды;

9) қызмет көрсетушi персонал магниттi өрiстiң тұтас ұзындығы бойымен шикiзаттың электр магнит сепараторларға және магнит колонкаларға үздiксiз және бiркелкi түсуiн тексерiп отырады.

916. Шикiзаттың, өндiрiс қалдықтарының, өндiрiстiк тозаңның, дайын өнiмнiң жануы (өздiгiнен тұтануы) байқалғанда өртке қарсы қызметке дереу хабарланады, қызметкерлерді эвакуациялау шаралары орындалады, барлық жабдық тоқтатылады және тоқтан ажыратылады.

917. Авария алдындағы қауіпті факторлар (машиналардың айналатын бөлшектерiнiң авариялық үйкелiсi кезінде, машина бөлшектері сынған, жабдыққа бөгде заттар түскен, машинаға өнiм үйiлiп қалған кезде жанған шикiзаттың, күйiктiң, түтiннiң иiсi, жоғары температура, шу, дiрiл) пайда болғанда көлiк жабдығы тоқтатылып, мұқият тексерiледi. Ақау себептерi анықталып, жойылғаннан кейiн ғана жабдық іске қосылады.

918. Технологиялық (көлiк) желiсi автоматты (авариялық) тоқтаған кезде бұғаттау iс-әрекетiн жасауға сигнал берген құрылғыны (жылдамдықты бақылау релесi, шикiзат тіреу тетiгi, электр қозғалтқышы жетегiнiң шамадан тыс тоқ жүктемесiнен қорғау) анықтап, оның iске қосылу себебiн біліп, жою қажет. Технологиялық (көлiк) желiнi келесi iске қосу алдында ол материалдардан босатылып, ақауы жойылады.

919. Технологиялық, көлiктік немесе аспирациялық жабдықта жанып жатқан (бықсыған) өнiм табылған кезде өндірістік жабдық пен желдеткiш қондырғылары дереу тоқтатылады, желдеткіштің ауа жолдары жабылады, ал электр желiсi ажыратылады.

920. Жану ошақтарын жойғаннан кейiн ауа өткiзгiштердi, сүзгiш камераларды, тозаң камераларын (тозаңды жертөлелердi), сондай-ақ технологиялық машиналарды әбден тазалағанға дейiн желдеткiш және пневмокөлiк қондырғыларын iске қосуға болмайды.

921. Өрттi өндiрiстiң тозаңды қалдықтар суының бағытталған шағын ағыстарымен сөндiруге болмайды.

8-бөлім. Ауыл шаруашылығы өндiрiсi объектiлерiн ұстау кезінде өрт қауіпсіздігін қамтамасыз ету тәртiбi

1-тарау. Негiзгi өндiрiс объектiлерiн ұстау кезінде өрт қауіпсіздігін қамтамасыз ету тәртiбi

922. Жануарлар мен құстарға арналған үй-жайларда шеберханалар, қоймалар, автокөлiк, трактор, ауыл шаруашылығы техникасы тұрақтарын орналастыруға, сондай-ақ фермаларға қызмет көрсетумен байланысты емес жұмыстарды жүргiзуге болмайды.

Бұл үй-жайларға газ шығаратын түтігі ұшқын сөндіргішпен жабдықталмаған тракторлардың, автомобильдер мен ауыл шаруашылығы машиналарының кiруіне болмайды.

923. Фермалардың шатыр үй-жайларында iрi жемшөптi сақтауға жол берілмейді.

924. Электр брудерлерiн пайдаланғанда жылу қыздырғыш элементтерiнен төсемдер мен жанғыш заттарға дейiнгi қашықтық тігінен кемінде 80 сантиметр, ал көлденеңінен кемінде 25 сантиметр болады. Ашық жылыту элементтерiн қолдануға болмайды.

925. Жылжымалы ультракүлгiн қондырғылар және олардың электр жабдықтары жанғыш материалдардан кемінде 1 метр қашықтықта орналастырылады.

926. Электр брудерлер мен ультракүлгiн қондырғылардың iшкi электр желiсi кабельден немесе оқшауланған сымнан жасалады. Оқшауланған сым құбырларда немесе оқшаулағышы бар зәкiрлерде еденнiң деңгейiнен кемінде 2,5 метр биiктiкте және жанғыш құрылғылардан 0,1 метр қашықтықта төселедi.

927. Қырқатын агрегаттың бензин қозғалтқышын ғимараттардан 15 метр қашықтықта, шөп пен қоқыстан тазартылған алаңшада орнату қажет. Жанар-жағармай материалдарының қоры қырқу бекетi мен құрылыстардан 20 метр қашықтықта, жабық металл ыдыста сақталады.

928. Қырқу бекетiнде ауысым өнiмiнен артық жүн жинауға және өту-шығу орындарына жүн теңдерін үйіп қоюға болмайды.

929. Аммиак селитрасы отқа төзiмдiлігi I және II дәрежелi дербес, шатырсыз, бiр қабатты, өртенбейтiн еденi бар ғимаратта сақталады. Ерекше жағдайларда селитраны отқа төзiмдiлiгi I немесе II дәрежелi ауыл шаруашылығы кәсiпорнының минералды тыңайтқыштар қоймасының жеке бөлiгiнде сақтауға болады. Әсерi күшті тотықтырғыштар (магний және кальций хлораттары, сутегiнің асқын тотығы) отқа төзiмдiлiгi I, II және III дәрежелi ғимараттардың жеке бөлiктерiнде сақталады.

930. Фермалар мен басқа ауыл шаруашылығы объектiлерiн қылқан жапырақты ормандарға жақын, құрылыстар мен орман алқаптарының арасында орналастырғанда көктемгi-жазғы өрт қауiптi кезеңге ені кем дегенде 4 метр өрттен қорғайтын алқаптар құрылады.

931. Ауыл шаруашылығы кәсiпорындарының аумағында, сондай-ақ жанғыш ауыл шаруашылығы өнімдерін сақтау және өңдеу орындарында ашық отты қолдануға болмайды.

2-тарау. Ауыл шаруашылығы өнiмiн қайта өңдеу кезінде өрт қауіпсіздігін қамтамасыз ету тәртiбi

932. Қаптарды ұннан тазарту және оларды сақтау үшiн қапты қағатын машина орнатылған оқшауланған үй-жайлары көзделеді.

933. Нан пiсiру кәсiпорындарында сұйық май мен өсiмдiк майын ыдыссыз сақтау жеке үй-жайда көзделеді.

934. Отын жағатын бөлімде бiр ауысымға арналған қатты отын қорының болуына жол берiледi.

935. Нан пiсiру пештерi сұйық отында жұмыс iстегенде сұйық отынның шығыс бактарын орнату үшін ғимараттан тыс жерде өртенбейтiн құрылыстан жасалған, оқшауланған үй-жай көзделеді.

936. Элеваторлардағы, ұн тартатын, құрама жем және жарма зауыттарында бiр мезгiлде болуы 15 адамнан аспайтын өндiрiстiк үй-жайлардың есiктерiн ішке қарай (эвакуациялау орнына қарсы) ашылатындай етiп жасайды. Сонымен қатар тамбур-шлюздердiң есiктерi әр жаққа ашылады (өндiрiстiк үй-жайларынан тамбур-шлюздерiне қарай эвакуациялау жолына қарсы, тамбур-шлюзден саты алаңына қарай есiктер – эвакуациялау жолы бойымен).

937. Таспа конвейерлерiн өткiзуге арналған өртке қарсы қабырғалардағы ойықтар автоматты өрт сөндiру клапандарымен немесе өрт шыққан жағдайда, оларды жабуға арналған құрылғылармен жабдықталады.

938. Тұрмыстық, қосалқы және әкiмшiлiк-шаруашылық үй-жайлары, басқару пультінің үй-жайлары, электр таратқыш құрылғылары, желдеткiш камералары мен саты алаңдары арқылы ауа өткізгіштерді, материал өткiзгiштерді, өздігінен ағатын құбырларды жүргізуге болмайды.

939. Кабель тартуға арналған шахталарда норияларды, өздігінен ағатын құбырлар мен аспирациялау құбырларын, сондай-ақ басқа тасымалдау және технологиялық жабдықтарды орнатуға болмайды.

940. Құрама жем зауыттарында ұн шикiзатын және кебектердi түсiру орындары аспирациямен жабдықталады.

941. Силос пен бункерлерге арналған люктер, сондай-ақ өздігінен ағатын құбырлардағы, ауа өткiзгiштердегi және аспирациялық қаптамалардағы шағын люктер үй-жайды шаң басудан сақтандыратын тығыз қосылыстармен қамтамасыз етіледі.

942. Барлық қоймалар бiр-бiрiнен 100 метрден аспайтын қашықтықта орналасқан сырттан сүйеп қоятын сатылармен жабдықталады.

943. Жұмыс басталардан бұрын дән тазартқыш және дән бастыратын машиналар үй-жайға шаңның кiруiн болдырмайтын аспирациялық каналдарда ауа режимiне реттеп қойылады. Машиналардың үстiндегi жарылысты бәсеңдеткiштер жұмысқа жарамды күйде ұсталады.

944. Өнiмдiлiгi сағатына 50 тоннадан астам нориялар тоқтаған кезде таспаны керi жүруден қорғайтын автоматты тежеуiш құрылғыларымен қамтамасыз етіледі. Норияларды және жекелеген бөлшектердi жанғыш материалдардан жасауға болмайды.

945. Барлық аспирациялық қондырғылардың паспорттарын әр жөндеу жұмыстарынан кейiн аспирациялау жөнiндегi инженер немесе кәсiпорынның басшылығы бөлген басқа жауапты адам тексередi.

946. Өрт қауіпті санатындағы (В1-В4) үй-жайлар мен ғимараттардың аспирациялық және пневмокөлiктiк қондырғылардың ауа үрлегiш машиналары мен желдеткiштерi тозаң тұтқыштардан кейiн (ауаның қозғалу бағытымен) орнатылады.

Ұн тарту зауыттарындағы өнімділігі жоғары жинақтама жабдықтардың пневмокөлiк жүйелерiнде сүзгiштер орнатылғанға дейiн ұшқын қауiпсiз желдеткiштерді орнатады.

947. Тозаңды жинауға және сақтауға арналған ыдыстар мен жедел (өндiрiстiк) ыдыстардың аспирациясын технологиялық және көлiктiк жабдығы бар бiр аспирациялық қондырғыға қосуға болмайды.

948. Технологиялық және көлiктiк жабдық аспирациялық қондырғыларымен бұғатталады.

949. Элеваторлардың жұмыс ғимараттарында желдеткiштер мен дән кептiргiштерiнiң тозаң тұтқыштарын орналастыруға болмайды.

950. Элеваторлардың өндірістік жайларында орналасқан бункерлер мен силостардағы өндiрiстiк тозаң мен аспирациялық қалдықтарды жинауға және сақтауға болмайды.

951. Транзиттiк ауа өткізгіштерді шикiзат және дайын өнiм сақтайтын қойма арқылы, сондай-ақ жарылыс-өрт қаупi және өрт қаупi бойынша А, Б, және В1-4 санатындағы үй-жайлар арқылы тартуға болмайды.

952. Желдеткiштер мен ауа үрлегiш машиналардан кейiн орналасқан тозаңды гравитациялық тұндыруға арналған ыдыстарды (аспирациялық шахталарды, тозаң камераларын) пайдалануға болмайды.

953. Ауа өткiзгiштер мен материал өткiзгiштер кемінде екі жерде жерге тұйықталады.

954. Тозаң тұтқыштар мен ауа үрлегiш машиналар қосымша тұйықталады. Қондырғы элементтері арасындағы қосылыстарда болттардың астына диэлектрлiк материалдардан жасалған шайбаларды және электр өткiзбейтiн бояулармен сырланған шайбаларды қолдануға болмайды.

955. Аспирациялық қондырғылардың ауа арналарының жылыту жүйесiнiң құбыр жолдарымен түйiсуiне жол берiлмейдi.

956. Технологиялық және тасымалдау жабдығын пайдалануда өрт қауiпсiздiгiн қамтамасыз ету мақсатымен конвейер таспасы қаптамасының, норийлер мен басқа да тасымалдаушы машиналардың бос бұтақпен соғылуы және қоршау қаптамаға үйкелуi, сондай-ақ оларды буксирлеу мен иiлу тыйым салынған.

957. Машиналардың мынадай жағдайларда пайдаланылуына жол берілмейді:

1) тұтанудың немесе күюдiң аздаған белгiлерi болған бойда;

2) жабдыққа тән емес шу мен дiрiл пайда болғанда;

3) машинаға өнiм үйiп тасталған, тiреп қойылған және асыра жүктелген кезде;

4) машинаның тiреуiш конструкциясы, шкивi, тiстi доңғалағы және басқа да жұмыс органы бұзылғанда;

5) жұмыс органдарына бөгде заттар түскенде .

958. Жобалық және техникалық құжаттамада көзделген аспирация жүйесі жоқ, норийлер мен ұнтақтағыштардағы жарылыс ыдыратқыштары жоқ жабдықты пайдалануға болмайды.

959. Өнiмдердi (шикiзатты) жаншып үгетiн білдектер, ұнтақтағыштар, қамшылау машиналары және соқпа машиналар арқылы өткiзу алдында магниттi сепараторлар орнатылады.

960. Үй-жайға шаң кірмеу және тығыздап жабылуы үшін жабдықтың жұмыс iстеуiн жедел бақылауға арналған есiктер, қақпалар және шағын люктер тығыздағыштармен жабдықталады.

961. Ұшқынның пайда болуына жол бермеу үшiн түйгiш барабанның iшкi бетiне түйгiштердiң тиюiне жол берiлмейдi.

962. Норияларды пайдаланғанда:

1) нория таспасының барабанда тұрып қалуына;

2) таспалар мен шөмiштердiң нория құбырлары мен бастиек және табандықтың қаптамасына тиюiне;

3) норияны табандықтардағы тiреуiштердiң жылдамдығы мен датчиктерін бақылау релесісiз пайдалануға болмайды.

963. Таспа конвейерлерi жұмыс iстегенде:

1) жылдамдықты бақылау релесiсіз пайдалануға;

2) барабандар мен роликтерде басқа жаққа қарай шығаруға және тiреуiш құрылыстарына тиюге;

3) роликтер айналмай тұрғанда таспаның тоқтауына;

4) барабандарда таспа тоқтап қалуына жол берілмейді.

964. Шынжырлы (батпалы қырнауыштары бар) конвейерлерді қораптар асып кеткенде тiреуiш датчиктерінсіз немесе конвейерi автоматты түрде тоқтататын қондырғыларсыз пайдалануға болмайды.

965. Иiрлiктердi олардың шеттерiне қысымына байланысты ашылатын өнімнің жүрiсi бойынша орнатылған сақтандырғыш клапандарсыз пайдалануға болмайды.

966. Көлiк таспаларын және жетек белбеулерiн металлдан жасалған қапсырма шеге, болттар арқылы (олар жанғыш вулканизацияны пайдаланып, қайыс белдiкшелермен тiгу арқылы қосылуы тиiс) қиыстыруға болмайды.

3-тарау. Құрама жем зауыттарының жабдығын пайдалану кезінде өрт қауіпсіздігін қамтамасыз ету тәртiбi

967. Ақауы бар ұнтақтағышты, сондай-ақ жүктеменi автоматты түрде реттеуге арналған құрылғысы бар электр қозғалтқыш бұғатталмаса, ұнтақтағышты пайдалануға болмайды.

968. Ұшқындауды болғызбау үшiн дека мен елеуiшке тиюiне жол берiлмейдi.

969. Ұсақтағыш үшiн қолдан жасалған сақтандырғыш шрифттерiн, көлемдерi және механикалық сипаттамалары белгiсiз металл өзектерді қолдануға болмайды.

4-тарау. Ұн тарту және жарма зауыттарын пайдалану кезінде өрт қауіпсіздігін қамтамасыз ету тәртiбi

970. Өнiмi жоқ, бiлiктерi қысылған, белағаштарының бойымен ауытқып және жылжып кеткен білдектермен жұмыс iстеуге болмайды.

971. Елек-суырғы машиналарын пайдаланған кезде себу шанақтарының, тас iрiктегiштердiң, сепараторлардың серпімді және берік қосылыстарын қолдануға болмайды. Шанақтардың иілгіш қосылыстары тозаң өткiзбейтiн материалдан жасалған, сыртқа шығаратын келте құбырларымен берік жалғасқан болуға тиіс.

972. Бастиегi түсiрiлiп тұрғанда, тарту құрылғылары дұрыс болмаған, қажақ дискiлерi нашар бекiтiлген немесе кептiргiш дөңгелектерi болмаған жағдайларда аршу машиналарын iске қосуға болмайды.

973. Аршу машиналары мен ажарлау машиналарының дискiлерiнде, пiшiмбiлiктерiнде және декаларында сызаттар мен ақаулар, дисбаланс болса, машиналармен жұмыс істеуге болмайды.

974. Электр энергиясы тоқтаған кезде электр магниттерiне өнiмнiң жетуiн болдырмау үшін электр магниттi сепараторлар бұғатталмаса, электр магниттi сепараторларды пайдалануға болмайды.

5-тарау. Нан пiсiру кәсiпорындарын ұстау кезінде өрт қауіпсіздігін қамтамасыз ету тәртiбi

975. Сұйық отынмен жұмыс iстейтiн пештерге шығын бактары от жағу бөлiмшесiнен тыс, бөлек үй-жайларда орналастырылады.

976. Каналдық пештердi жарылыстан сақтандыратын клапандарсыз пайдалануға болмайды, газ құбырлары мен жоғарғы от жағу бөлiктерiнде орнатылған бiр жарылыс клапанының ең аз алаңы – 0,05 шаршы метр.

977. Пештерді жылу мен газ тәрiздi заттарды шығаруға арналған желдеткiш құрылғыларысыз пайдалануға болмайды.

978. Газ тәрiздi және сұйық отындармен жұмыс iстейтiн пештерде авариялық жағдайларда:

1) пештiң оттығына сұйық отын және жандыруға арналған құрылғыларға ауа жеткiзу тоқтаған (сұйық отынмен жұмыс iстейтiн пештер үшiн);

2) жылыту жүйесiндегі жылытатын газдардың шектi температурасынан асып кеткен;

3) конвейер тоқтаған кезде отын жеткiзудi автоматты түрде тоқтататын құрылғылар көзделеді.

979. Пештерді авариялық жағдайларда пiсiрiлген өнiмдердi шығаруға арналған резервтiк механизмсіз пайдалануға болмайды.

980. Нан пiсiру қалыптары мен табақтарын тазалауға арналған машина бөлшектер мен тозаңды жинауға арналған құрылғысыз, сонымен қатар майдың шашырауын болдырмайтын құрылғысыз пайдалануға болмайды.

Өндiрiстiк пештерде қалыптарды күйдіруге (қыздыруға) болмайды. Металл қалыптар мен табақтарды тек осы үшін арнайы арналған пештерде ғана қыздыруға (күйдіруге) жол берiледi.

6-тарау. Технологиялық процестерді ұстау кезінде өрт қауіпсіздігін қамтамасыз ету тәртiбi

981. Цехтың iшiндегi пневматикалық көлiктен шлюз бекiтпелерiнiң немесе жүк түсiргiштерiнiң бекiтпе топтарының шеткi бiлiкшелерiнде жылдамдықты бақылау релесiз пайдалануға болмайды (бұл талап өнімділігі жоғары жабдық жиынтығының шлюз бекiтпелерiне қолданылмайды).

982. Дәндi емес өнiмдердi (шрот, күнжара, түйiршiктелген шөп ұнын) астық элеваторларының силостары мен бункерлерiнде қабылдауға және сақтауға болмайды.

983. Дәндi жүгерiнi тек ғимараттан тыс орнатылған шахталық түзу ағынды кептiргiштерде ғана кептiру керек.

984. Күрiш, тары, қарақұмық қабықтары жарма зауытының бункерлiк үлгідегі қоймалардан тыс жерде, 2 тәулiкке сыйымдылықтан асырып, ашық алаңда, шатыр астында сақтауға болмайды.

985. Бензин иiсi бар шроттарды тиеуге болмайды.

986. Дән, күнжара және шроттар сақталатын силостарды температураны күн сайын қашықтан бақылау қондырғыларынсыз (тұрақты термометр жүйелерiмен) пайдалануға болмайды.

987. Шаң-тозаңды болдырмас үшін өндiрiс қалдықтарын жабық қаптамасыз тасымалдауға ағымды, механикалық көлiк пен пневмокөлiкті (нориялар, шынжырлы транспортерлер, таспалы және роликсіз конвейерлер) қолдануға болмайды.

988. В1-В4 санатындағы өрт қауiптi үй-жайларда өндiрiс қалдықтарын ыдысқа орналастыруға болмайды.

7-тарау. Егіс науқанын өткізу, дәндi дақылдарды жинау және азық дайындау кезінде өрт қауіпсіздігін қамтамасыз ету тәртiбi

989. Егіс науқаны басталмас бұрын, оған жұмылдырылған барлық тұлғаларға өртке қарсы нұсқаулықтан өту қажет, ал жинау агрегаттары мен автомобильдерi әрқайсысы 5 литрлік кемінде екі өрт сөндіргішпен, жарамды ұшқын сөндіргіштермен жабдықталады және қуаттау, оталдыру және майлау жүйелерi реттеледi.

990. Масақты егiн пiсер алдында олардың орман алқаптарына, дала жолағына, автомобиль және темiржолдарға iргелес жерлерiнде енi кемiнде 4 метр жолақ шабылады және жыртылады.

991. Дәндi дақылдарды жинауды астық алқаптарын алаңы кемінде 50 гектар учаскелерге бөлуден бастау қажет. Учаскелердің арасына ені кемінде 8 метр шалғы жолы жасалады. Шалғы жолынан шабылған астық дереу жиналады. Шалғы жолының ортасында енi кемiнде 4 метр жер жыртылады.

992. Уақытша қыр орындары астық алқаптары мен қырманға 100 метрден жақын болмауы керек. Қыр орындарының, астық қырмандары алаңшаларының енi кемiнде 4 метр жолақ етіп жыртылады. Көлемi 25 гектардан астам жиналып жатқан астық алқаптарына тікелей жақын жерлерде өрт шыққан жағдайда өртенген аймақты жыртуға арналған соқасы бар трактор дайын тұруы керек.

993. Шөп шабу алдында ауыл шаруашылығы алқаптары мен периметрі бойынша жайылымдар ені кемінде 4 метр минералданған жолақпен жыртылады.

Адамдардың ауыл шаруашылығы алқаптары мен жайылымдарда шөп шабу жұмыстарын жүргізген кезде, өрт болған жағдайда жану аймағын жыртуға, шөптесін өсімдіктердің өртенуіне жол бермеу үшін соқасы бар трактор пайдалану ұсынылады, өрт сөндіру құралдары - бейімделген бір жабдық немесе кемінде 5 текше метр тіркемелі контейнер, өрт сөндіргіштер, күректер, шатырлақтар.

994. Автотрактор техникасын құрғақ шөптен, жанғыш қоқыстан тазартылған және ені кемінде 4 метр жолақпен жыртылған арнайы алаңдардан тыс жерде, немесе қырманнан, шөп пен сабаннан, астық алқаптарынан 100 метр қашықтықтағы, ғимараттар мен құрылыстарға 50 метр қашықтықтағы жыртылған жерде сақтауға және мұнай өнімдерін құюға болмайды.

Ауыл шаруашылығы техникасының кабинасы мен шанағында тез жанғыш заттарды сақтауға және тасымалдауға болмайды.

Ауылшаруашылық техникасының мотор бөлігі, бөлшектері мен тораптары таза ұсталады, жанғыш сұйықтықтардың дақтары дереу жойылады.

995. Егіс науқаны мен дәнді дақылдарды жинау және азық дайындау кезеңінде:

1) тракторлардың, қақпақтары жоқ немесе қақпақтары ашық автомобильдер мен өзi жүретiн шассилердiң жұмыс iстеуiне;

2) қозғалтқыштардың радиаторларындағы шаңды күйдiру үшiн дәнекерлейтiн лампаларды қолдануға;

3) далада түнгi уақытта автомашиналарға жанар-жағар май құюға;

1) бакте немесе цистернада жанармайдың бар-жоғын жанып тұрған сіріңкемен немесе басқа да ашық отпен тексеруге;

2) ауыл шаруашылығы машиналарының (автомобильдер, комбайндар, тракторлар және басқа да тартылған жабдықтар) жарамды ұшқын сөндіргіштерсіз жұмыс істеуіне болмайды.

996. Өрт қаупінің жоғары класы кезеңінде меншігі мен меншік нысанына қарамастан жердің барлық санаттарында (ауыл шаруашылығы алқаптары, жайылымдық жерлер) мыналарға жол берілмейді:

1) құрғақ шөпті өсімдіктер мен өсімдік қалдықтарын тамырымен күйдіру;

2) ауыл шаруашылығы мақсатында қолданылатын жерлердегі өртеу жұмыстары.

Қамысты және құрғақ өсімдіктерді шабуға шаруашылық және өндірістік қажеттілік жағдайында және өрттердің шығу қаупін төмендету мақсатында ғана жол беріледі

997. Ауыл шаруашылығы алқаптары мен өрістерде шөпті, аңыз қалдықтарын, сабанды өртеу жұмыстарын (бұдан әрі – ауыл шаруашылығындағы өртеу жұмысы) ауыл шаруашылығы кәсіпорындарының (шаруашылықтарының) басшылары, жеке тұлғалар, жеке кәсіпкерлер, орман иелері өрт қауіпті кезеңі алдында немесе соңында мынадай өрт қауіпсіздігі талаптарын сақтай отырып жүргізеді:

1) ауыл шаруашылығындағы өртеу жұмысын бастамас бұрын өз қызметкерлеріне, сондай-ақ осы іс-шараға қатысушыларға өрт қауіпсіздігі талаптарын сақтау туралы, өрт сөндіру тәсілдері туралы нұсқаулық беру ұйымдастырылады;

2) ауыл шаруашылығындағы өртеу жұмыстарын жүргізу уақытында жауапты адамдар тағайындалады;

3) ауыл шаруашылығы өртеу жұмыстарын жүргізу орындарында әр өрт сөндіру автоцистернасы немесе бейімделген техника, бір соқалы трактор, өрт сөндіргіштер, күректер есебінен өрт сөндіру құралдарымен жабдықталған патрульдік бекеттер қойылады;

4) жұмыстар жүргізу алдында ауыл шаруашылығындағы өртеу жұмысының аумағы ені кемінде 8 метр жолақпен жыртылады және ауданы 25 гектардан аспайтын учаскелерге бөлінеді;

5) орман алқаптары, орман белгілері, егістікті қорғау жолақтары мен егістіктердің өртейтін учаскелеріне іргелес көгалдандырушы екпе ағаштар ені кемінде 8 метр етіп жыртылады;

6) ауыл шаруашылығындағы өртеу жұмыстары желдің әсері 3 баллдан аспайтын (секундына 5 метр) болғанда, жыртылған учаскелерде жауапты адамдар мен жұмыскерлердің бақылауымен жүргізіледі;

7) жалынның тез таралуын болдырмау мақсатында ауыл шаруашылығындағы өртеу желдің ық жағынан басталады;

8) ауыл шаруашылығындағы өртеу жұмысы аяқталғаннан кейін өртелген аумақтың периметрін мұқият тексеру, бықсыған жерлер мен жану ошақтарын анықтау және жою, қайта жанудың алдын алу үшін 3 сағат ішінде күзет қою қамтамасыз етіледі.

8-тарау. Дәрумендi шөп ұнын дайындау және сақтау кезінде өрт қауіпсіздігін қамтамасыз ету тәртiбi

998. Шөп ұнын жасауға арналған агрегаттар қалқаның астына немесе үй-жайға орнатылады. Жанғыш материалдан жасалған қалқалар мен үй-жайлар оттан қорғайтын құраммен өңделедi.

999. Шөп ұнын дайындау бекетiн жанар-жағармай материалдары бар цистерналар мен құрылыстардан 50 метрден кем қашықтықта, ал ірі азық сақталатын ашық қоймалардан 150 метрден кем қашықтықта орналастыруға тыйым салынған.

1000. Шығыс отын багін агрегат үй-жайынан тыс орнату керек. Отын құбырлары кемiнде екi вентильмен (бiреуi – агрегатта, екiншiсi – отын багінде) жабдықталады.

1001. Агрегаттар мен үй-жайлардың (алаңшалардың) электр жабдығы мен электр талсымы орнатылған жерлерiнде ЭҚОҚ бойынша II – IIа класты өрт қауiптi аймақтарға арналғандай етiп орындалады.

1002. Дайындалған және қаптарға толтырылған ұнның температурасын төмендету үшiн оны жабын астында кемiнде 48 сағат ұстайды.

1003. Ұнды үйілген күйінде сақтауға, басқа заттармен және материалдармен бірге сақтауға, сондай-ақ жанғыш материалдардан жасалған ғимараттарда, құрылыстарда және үй-жайларда сақтауға болмайды.Ұнды бөлек тұрған қоймада немесе желдеткiш жүйесі бар, ылғал болмайтын бөлiкте сақтау керек.

1004. Ұны бар қаптар бiр қатарға екi қаптан биiктiгi 2 метрден аспайтындай етіп қатарларға жиналады. Қатарлар арасындағы өту жолдарының кеңдiгi кемiнде 1 метр, ал қабырғалар бойынан – кемiнде 0,8 метр етiп орындалады.

9-тарау. Зығырды, сораны және өзге де техникалық дақылдарды алғашқы өңдеу кезінде өрт қауіпсіздігін қамтамасыз ету тәртiбi

1005. Зығырды, сораны және басқа техникалық дақылдарды (бұдан әрi – зығыр) өңдеуге арналған үй-жайлар машина бөлiмшесiнен оқшауланады.

1006. Машина бөлімінің іштен жану қозғалтқыштарын шығару құбырларында ұшқын сөндіргіштері болмаса, сонымен қатар машина бөлімі қабырғаларының жанғыш конструкциялары арқылы құбыр шығатын жерде өрт сөндіру құрылғысы болмаса, оларды пайдалануға болмайды.

1007. Зығыр шикiзаты (сабан, зығыр сабаны) маяларда, шохаларда (жабын астында), жабық қоймаларда сақталады, ал талшықтар мен қалдық талшықтар – тек жабық қоймаларда сақталады.

1008. Техникалық дақылдарды алғаш өңдегенде мыналарды істеуге болмайды:

1) фермалар, жөндеу шеберханалары, гараж аумағында зығырды сақтауға және жармалауға;

2) автомашиналарға, тракторларға өндiрiстiк үй-жайларға, дайын өнiмдер мен шоха қоймаларына кiруге. Автомашиналар көрсетiлген ғимараттардан, маялардан және шохалардан кемiнде 5 метр, ал тракторлар кемiнде 10 метр қашықтықта тоқтауы керек;

3) илеу-түту цехында пешпен жылыту жүйесiн орнатуға.

1009. Зығыр өңдеу пунктінің аумағына жарамды ұшқын сөндіргіштермен жабдықталмаған автомобильдер, тракторлар және басқа да өзi жүретiн машиналар кіре алмайды.

1010. Көлік құралдарының қозғалтқыштардың шығару жүйелерінен пайдаланылған газдардың шығу бағыты бойынша маяларға (шохаларға) жақындауына болмайды.

1011. Зығыр өңдеу бекетiнiң аумағында темекi шегуге арналған орындарды өндiрiстiк ғимараттар мен дайын өнiмдi жинап қою орындарынан 30 метрден жақын қашықтықта орналастыруға болмайды.

1012. Зығыр сабанын табиғи түрде кептiру арнайы бөлiнген учаскелерде жүргiзiледi.

Зығыр сабанын жасанды түрде кептiру тек арнайы кептiргiштерде, ригаларда (дегдiтпелерде) ғана жүргiзiледi.

1013. Өндiрiстiк ғимараттарда орналастырылған кептiргiштер басқа үй-жайлардан жанбайтын материалдардан жасалған өртке қарсы бөгеттермен бөлiнедi.

Кептiргiштер мен кептiргiш камералардың бөлек тұрған ғимараттарының жанғыш конструкциялары екi жағынан сыланады.

1014. Зығыр сабанын кептiруге тұрақты кептiргiштер тек мынадай жағдайларда қолданылады:

1) пеш оттығы мен циклонның күмбездерi және iшкi беттерi күйдiрiлген кiрпiштен орындалған, ал сыртқы жағынан пеш сыланып, әктелген;

2) ауа өткiзгiштер сыртқы жағынан жанбайтын 50 миллиметрлік жылу қабатымен қорғалған, ал қосылған жерлерiнде жанбайтын төсемдер орнатылған;

3) желдеткiш сыртындығы жылу тасығыштың температурасын бақылау металл термометрмен жасалады;

4) жер асты таратқыш каналдың басында ұшқын сөндіргіш орнатылған;

5) канал қабырғалары кiрпiштен орындалған, үстiнен темiр бетонды плиталармен және басқа да өртенбейтiн құрылғылармен жабылған;

6) түтiн құбыры өтетiн жерде шатырды торлау арқылы кемiнде 50 сантиметр көлем өңделген.

1015. Зығыр сабанын кептiруге арналған ригаларда орнатылатын пештердiң құрылымы үй-жайдың iшiне ұшқын түсу ықтималын болдырмайтындай етіп орындалады.

Ригалар мен кептiргiштерде пештердiң үстiне зығыр төсеу үшiн жел тартқыш орнатуға рұқсат берiлмейдi. Пештен жанғыш құрылғыларға дейiнгi қашықтық кемінде 1 метр болуға тиiс. Пеш жағынан жел тартқыштардың биiктiгi жабынға дейiн қоршауы болуы керек.

1016. Кептiргiштер мен ригаларда:

1) зығыр сабанын кептiргенде жылу тасығыштың температурасы 80оС аспауға, ал бастиектерiн кептiргенде - 50оC аспауға тиiс;

2) пештiң оттығында отынның толық жануы қамтамасыз етiлуге тиiс, ал түтiн газдарында ұшқындар және отынның жанып кетпеген бөлшектерi болмауы керек;

3) желдеткiш от жағу басталғаннан кейiн бiр сағат өткенше сөндірілмейді. Кептiргiш камераларында түтiн белгiлерi бар жылу тасығышты қолдануға болмайды;

4) кептiргiштiң бiр ауысымдық жұмысынан кейiн от жағу кеңiстiгiн, тұнба камераларын, ұшқын сөндіргіш циклондардан және араластыру камераларын күлден тазарту қажет. Түтiн құбырларын кептiргiш жұмыс iстегеннен 10 күннен асырмай тазартып отыру керек;

5) жаңа зығыр сабанын кептiруге жүктер алдында науалар мен кептiргiш камераларды үнемi iшiне түскен зығыр сабанынан және әртүрлi қалдықтардан тазарту керек. Зығыр сабаны және зығыр талшықтар қорын кептiргiш үй-жайында сақтауға болмайды;

6) зығыр сабаны ригаға жүктегеннен кейiн түсiп қалған және жел тартқыштардан салбырап тұрған өсiмдiк сабақтарын жинап, пештi, қабырғаларды, едендi зығыр сабанынан мұқият тазарту керек. Зығыр сабанын кептiргiш ғимаратына тақап жинауға болмайды.

1017. Илеу-түту агрегаты тұратын үй-жайдың желдеткiшi болуға тиiс, ал түту агрегатының әрқайсысына шатыр орнатылуға тиiс. Білдектерді барлық жағынан үй-жайда шанның таралуына жол бермейтiн алмалы-салмалы және қайырмалы қалқандармен жабу керек.

1018. Желдеткiш құбырлары желдеткiштердiң алдында және олардан кейiн орнатылатын ысырмалармен (шиберлермен) жабдықталады. Оларға еркiн өтетiн жол қамтамасыз етiлуi керек.

1019. Өндiрiстiк үй-жайдағы зығыр сабаны санын ауысымдық қажеттiлiктен арттыруға болмайды. Ол машиналардан кемiнде 3 метр алшақ жерде қатарлап жиналады.

Дайын өнiм үй-жайлардан қоймаға бiр ауысымда 2 реттен сиретпей жиналады.

1020. Күн сайын жұмыс аяқталғаннан кейiн илеу-түту цехы талшықтан, шаңнан және тал жiптерден мұқият тазартылады. Білдектер, қабырғалар және цех жабынының iшкi беттерi тазартылады.

1021. Темекi кептiргiштердегi сөрелер мен этажеркалар өртенбейтiн материалдардан жасалады. Қыздыру құбырларының үстiндегi отты кептiргiштерде оларға темекi түсуден қорғайтын металдан жасалған күнқағар орнатылады.

Темекi сарайлары мен кептiргiштердiң сыртқы жарық беру прожекторларының тiреуiштерi үй-жайлардан тыс орнатылады.

10-тарау. Мақта шикізатын жинау, тасымалдау, кептiру, сақтау және алғашқы өңдеу кезінде өрт қауіпсіздігін қамтамасыз ету тәртiбi

1022. Мақта жинау науқаны басталғанға дейiн оған қатысты барлық тұлғалар өртке қарсы нұсқаулықтан өтедi, ал мақта жинау машиналары, тракторлар, мақта тасуға арналған автомобильдер әрқайсысы 5 литрлік кемінде екі өрт сөндіргішпен жарақталып, жарамды ұшқын сөндіргіштермен жабдықталады және реттелген қуаттау, оталдыру мен майлау жүйесiмен қамтамасыз етіледі.

Гидравликалық жүйеден май, отын және эмульсия аққан кезде, сондай-ақ ұшқын сөндіргіштер болмаса, ауыл шаруашылығы машиналары мақта жинауға және тасымалдауға жiберiлмейдi.

1023. Мақта шикізаты пiспес бұрын олардың ормандарға, далаларға, тоғай алқаптарына, автомобиль және темiржол жолдарына iргелес жерлердегi егiстiктері енi кемiнде 4 метр жолақтармен жыртылады және шабылады.

1024. Мақта жинау кезiнде:

1) мақта егiстiгiнде темекi шегуге және ашық отты пайдалануға;

2) бункерiне өңделмеген мақта толтырылған мақта жинайтын машинаны егiстiкте қалдыруға, отын құюға;

3) гидравликалық жүйесі мен электр жабдығы ақаулы мақта жинайтын машиналарды пайдалануға;

4) мақта кептiруге арналған алаңдарда мақта жинайтын машиналардың тұруына болмайды.

1025. Өңделмеген мақта ыдыссыз тасымалданған кезде ол брезентпен жабылады. Автомашина шанағының немесе тiркеменiң еденiнде саңылаулар болмауы керек.

1026. Тракторлардың, автомобильдердің, мақта жинайтын машиналардың тұруына, оларды жөндеуге, майлауға және жанармайға құюға жол берілмейді, шитті мақтаны табиғи кептіруге арналған алаңнан кемінде 50м қашықтықта жүзеге асырылады.

1027. Мақта шикізатын табиғи кептiруге арналған алаңдар тұрғын үйлерден, қоғамдық ғимараттардан, жөндеу шеберханаларынан кемiнде 150 метр, ал жоғары вольтты және төменгi вольтты электр беру желiлерiнің тiреу биiктiгiнен кемінде 1,5 метр алшақ орналастырылады.

1028. Мақта шикізатын табиғи кептiруге арналған алаңдар сыртқы өрт сөндiру мақсаттары үшiн жеткілікті сумен, бірақ кемiнде 50 текше метр есептiк мөлшерде қамтамасыз етiледі.

1029. Мақта шикізатын табиғи кептiруге арналған алаңдар асфальтталған немесе қалыңдығы кемiнде 5 сантиметр сазды топырақпен тегiстелген болуы керек. Мақтаны жолдың жүретiн бөлiгiнде кептiруге болмайды.

1030. Технологиялық жабдықтан тозаңның бөлiнуiне жол бермеудi қамтамасыз ететiн құрылғыларды (герметизациялау тораптары, жергiлiктi сорғылар) жарамсыз күйде пайдалануға болмайды.

1031. Жабдық пен құрылыс құрылымдарына қонған мақта тозаңын, сондай-ақ жиналған мақта шикізатын қажеттiлiгiнше, бiрақ ауысымына кемiнде бiр рет тазалап тұру керек.

1032. Тастарды, металды және басқа да бөгде заттарды ұстап қалуды қамтамасыз ететiн құрылғыларды жарамсыз күйде пайдалануға болмайды.

1033. Таспалы транспортерлердiң иiндi бiлiктерi мен сына белдiктi бергiштерді айналатын бөлшектерге мақтаның түсуiн болдырмайтын жарамды қаптамаларсыз пайдалануға болмайды.

1034. Мақта жинайтын машина бiлiктерiнiң жылжымалы құрамдары мен мойындары мақта тозаңы мен талшықтарынан тазартылады.

1035. Элеваторлар сатылары бар тұрақты алаңдармен қамтамасыз етіледі. Алаң төменнен жоғары қарай 0,1 метр биiктiкте кемiнде 0,9 метр болатын тұтас жапсырмалы сүйенiшпен қоршалады.

1036. Элеватор жетегiнде таспа үзiлген жағдайда, автоматты қорғағышының ақауының болуына, сондай-ақ жұмыс органдарының элеватор қорабының қабырғасына тиiп тұруына жол берiлмейдi.

1037. Элеватор қаптамасы мықты тиектерi мен созылғыш төсемдері бар тұтас периметрi бойынша жабынның тығыздығын (саңылаусыздығын) қамтамасыз ететiн жеңiл ашылатын люктермен жабдықталады.

1038. Транспортерлерді төменгi таспадан өңделмеген мақтаны шығаруға арналған жарамды арнайы қондырғысыз пайдалануға болмайды.

1039. Таспалы транспортерлердi (қайта тиегiштердi) ауыстыру электр қуатынан ажыратылған кезде жүзеге асырылады.

1040. Пневмокөлiк жүйесiне кiретiн аппараттар мен машиналарды жерге тұйықтау құрылғысысыз пайдалануға болмайды. Өңделмеген мақтаны желдеткiш арқылы механикалық түрде аударыстыруға болмайды.

1041. Топтағы бунттардың саны бiр бунтқа алаң мөлшерi 65х14 метр болғанда екеуден, алаң мөлшерi 25х14 метр болғанда төртеуден немесе бiр бунтқа алаң мөлшерi 25х11 метр болғанда алтаудан артық болуына жол берiлмейдi. Бұл ретте бунттың биiктiгi 8 метрден аспауы қажет.

1042. Топтағы бунттар арасындағы өртке қарсы бөлiктер арасы 15 метрден кем, бунттардың топтары арасы 30 метрден кем болмауы керек.

1043. Бунттарды бөлшектеу кезiнде машиналар, механизмдер мен мақта тасығыш автопойыздар 30 метр аралықта орнатылады.

1044. Бунт бөлшектегiш қозғалған кезде ток өткiзу кабелiн басып өтуге болмайды.

1045. Машиналар мен агрегаттарда болған ақауды қалпына келтiру олар өшiрілiп, бунттан кемiнде 5 метр қашықтыққа апарылғаннан кейін ғана жүзеге асырылады.

1046. Кескiш құралдардың ұштары ұшқын қауiпсiз етiп жасалады.

1047. Кескiш құралдардың ұштарын жабық қойманың металл (бетон) құрылысына тигiзбес үшiн түсіру және көтеру шектегіштері орнатылады.

1048. Кептiру қондырғысын пайдаланған кезде:

1) жылумен жабдықтау (жылу генераторлары) құралдарының жарамдылығы;

2) жылу өткiзу қондырғыларында бақылау-өлшеу аспаптары мен автоматикасының үздiксiз жұмыс iстеуi;

3) шнек тоқтаған кезде барабан жетегiн өшiрудi қамтамасыз ететiн барабан мен шнектiң электр қозғалтқышының жұмысын бұғаттау;

4) кептiру камерасы мен қуаттандырғыш есiктерiнiң саңылаусыздығы;

5) барабан мен шнек секциясын өңделмеген мақтадан жүйелi тазалау қамтамасыз етiледi.

1049. Мақта шикізатын кептiру үшiн қолданылатын жылу өндiргiш қондырғылар жанбайтын құрылымдардан жасалған оқшау үй-жайларда орнатылады.

1050. Кептiретiн қондырғының жұмысы үнемі бақыланады. Шығу жолындағы өңделмеген мақтаның температурасы 70оС аспауы қажет. Кептiру барабанынан сарғайған мақта шикізаты шыққанда, мақта шикізаты берілуі мен жылу тасығыш дереу тоқтатылып, механизмдердің жұмысы тоқтатылады, ал кептiру барабанынан келiп түсетiн мақта жанған жағдайда кептiргiштi дереу тоқтатып, бықсыған мақтаны сөндiрiп, алып тастау керек.

Кептiргiштiң жұмысын мұқият тексергеннен және мақтаның қызу немесе жану себебiн анықтағаннан кейiн ғана қайта бастауға болады.

1051. Мақта шикізаты тазалағышты орнынан аустырған кезде шыбықтар арасындағы саңылаулар ауысып кетпес үшiн және перфорирленген тордың үстiне қоқыс қоспалары толып қалмас үшiн жел тартқыш тордың жай-күйі қадағаланады.

Жел тартқышты тазалау мен талшық тазалағыштардың тiреуiш камерасындағы кенжарды қалпына келтiрудi ағаш заттармен (таяқшамен) ғана жасауға болады.

1052. Мақта талшығын тек бумамен ғана сақтайды. Барлық сынған бумалар әр ауысым соңында (бумалап) қайта өңделедi.

1053. Мақта талшығы бумасын ашық алаңдарда қатарлап сақтау кезiнде мақтаның стандартты қатарының өлшемi: ұзындығы 22 метрден, енi 11 метрден, биiктiгi 8 метрден аспайтындай етіп орындалады.

Қатарлардың мөлшерi қысқарғанда көршiлес қатарлар арасындағы бөлiктер қарама-қарсы жатқан қатарлардың жартысынан кем болуына жол берiлмейдi, бiрақ ең жоғарғы қатардың екi есе биiктiгiнен кем болмауы тиiс.

1054. Ашық алаңдарда жиналған барлық мақта талшығының қатары брезентпен жабылады.

1055. Талшықты мақта бумасы шатырдың астына енi кемiнде 2 метр көлденең өту жолдарын қалдыра отырып жиналады: еденнің ауданы 300-ден бастап 600 шаршы метрге дейін болғанда – бір өту жолы; еденнің ауданы 1200 шаршы метр болғанда – үш өту жолы; еденнің ауданы 1800 шаршы метр болғанда – төрт өту жолы; тең қашықтық сайын. Биік болғанда мақта талшығы жоғарғы жағынан бастап жабынның қоршауына немесе фермалардың төменгі белдігіне дейінгі қашықтық кемінде 1 метр болатындай етіп жиналады.

1056. Жабық қоймаларда мақта талшығы бумасының енi кемiнде 2 метр бiр бойлық өту жолын және енi дәл сондай көлденең өту жолдарын әрбiр есiкке қарама-қарсы қалдыра отырып, тауар орындарында орналастырылады. Периметрi бойынша қабырға бойымен енi кемiнде 1 метр өтетін жол қалдыру қажет.

Қойма үй-жайларының iшiнде қандай да бiр қалқалар мен шағын кеңселердi орналастыруға болмайды.

1057. Жабық қоймалардағы және бастырмалардың астындағы едендер, сондай-ақ ашық алаңдардағы қатарлардың негiзi жанбайтын материалдардан жасалады.

1058. Автомашиналар мен тракторлар жабық қоймаларға, бастырмаларға және мақта талшығы қатарларына пайдаланылған газ шығару құбырлары мiндеттi түрде ұшқын сөндіргішпен жабдықталған жағдайда бәсеңдеткiштiң пайдаланылған газ шығару құбырына қарама-қарсы жағымен келу қажет.

Барлық жағдайда автомашиналардың, мотовоздардың, автодрезиналардың, автокрандар мен мотоциклдердiң бастырмалар мен мақта талшығы қатарларына 3 метрден жақын баруға рұқсат етiлмейдi.

1059. Мақта зауыттары мен мақта бекеттерiнде 2400 тоннадан артық өңделмеген мақта сақталған кезде жоғары қысымды өртке қарсы су құбыры көзделеді.

1060. Мақта зауыттары мен мақта бекеттерiнде 2400 тоннаға дейiн өңделмеген мақтаны сақтау кезiнде өрт сөндiру жұмыстарын су айдындарынан жүзеге асыруға болады.

1061. Мақта тазалайтын зауыттарда, мақта дайындаушы бекеттерде өрт сөндiру бөлiмшелерi күзететiн жақын маңдағы қаламен немесе аудан орталығымен телефон байланысы болуы қажет.

11-тарау. Ат қоралардың үй-жайларын ұстау және жемшөп сақтау кезінде өрт қауіпсіздігін қамтамасыз ету тәртiбi

1062. Ат қоралардың үй-жайлары екi және одан астам дербес қақпамен жабдықталады, олардың алдынан табалдырықтарды, сатыларды, қақпа асты саңылауын орнатуға болмайды.

Жылқыларды шығаруға арналған үй-жайлардың барлық қақпалары мен есiктерiнiң тек сыртқа қарай ашылуы керек. Қақпаны тек жеңiл ашылатын тиектермен ғана жабуға рұқсат етiледi. Қыста ат қоралардың қақпалары мен есiктерiнiң алды қардан жүйелi түрде тазартылып тұрады.

1063. Ат қоралардың үй-жайларында өрт болған жағдайда жылқыларды жылқы тұратын орындардан бiр мезгiлде босатып шығаруға мүмкiндiк беретiн құрылғылар көзделеді.

1064. Ат қораларда электр желiлерi оқшаулағыштарға, арқандарға, болат құбырларға немесе кабельдерге ашық төселедi. Тек тозаң-су өткiзбейтiн немесе ылғал өткiзбейтiн электр шырақтарын ғана пайдалануға болады.

Тарату қалқандары, ажыратқыштар, сақтандырғыштар тамбурларда немесе ат қоралардың сыртқы қабырғаларында жанбайтын материалдардан жасалған шкафтарда орналастырылады.

1065. Ат қорада тәулiктiк жемшөп қоры бар жемшөп орнын, сондай-ақ төсемдердi сақтауға арналған үй-жайларды орнатуға болады.

Жемшөптiң негiзгi қорлары арнайы қойма үй-жайларында сақталады.

1066. Ат қоралардан жылқыларды ойдағыдай эвакуациялау үшiн өрт болған жағдайда жануарларды эвакуациялау жоспары жасалады.

1067. Ат қораларда электр желiлерiн пайдаланған кезде:

1) электр желiлерiн жануарлар тұратын орындардың үстiнен орналастыруға;

2) электр желiлерiнiң астынан шөп, сабан жинауға;

3) электр желiлерi мен кабельдерiн ат қоралардың үй-жайлары арқылы транзитпен төсеуге;

4) қуаты осы шырақ түрi үшiн шектi рұқсат етiлгеннен артық болатын лампаларды пайдалануға;

5) шырақтарды сымдарға iлуге болмайды.

1068. Ат қоралардың үй-жайларында:

1) шеберханалар, қоймалар, автокөлiк тұрақтарын орналастыруға, сондай-ақ жануарларға күтім жасаумен байланысты емес жұмыс жүргiзуге;

2) iштен жану қозғалтқыштары бар, газ шығатын құбырлары ұшқын сөндіргіштермен жабдықталмаған көлiк құралдарын өткізуге;

3) қақпа автоматты түрде ашылуы үшiн оған серiппелер мен блоктар орнатуға;

4) үй-жайларды жарықтандыру үшiн керосин лампаларын, шырақтарды және ақаулы электр фонарьларын қолдануға;

5) уақытша пештердi орнатуға;

6) тамбурлар мен өту жолдарында, ат қора шатырларында шөп, жемшөп, төсем сақтауға;

7) темекi шегуге және ашық отты пайдалануға болмайды.

9-бөлім. Көлiк объектiлерiн ұстау кезінде өрт қауіпсіздігін қамтамасыз ету тәртiбi

1-тарау. Автомобиль көлiгiн ұстау кезінде өрт қауіпсіздігін қамтамасыз ету тәртiбi

1-параграф. Гараждарды, ашық тұрақтарды, паркингтерді ұстау кезінде өрт қауіпсіздігін қамтамасыз ету тәртiбi

1069. Ашық тұрақ аумағында көлiк құралдарын шағын жөндеу және оларға күнделікті техникалық күтім жасау бетi қатты алаңшаларда жүзеге асырылады.

1070. Көлiк құралдарын шағын жөндеу мен оларға күнделікті техникалық күтім жасауға арналған әрбiр алаңшада осы Қағидалар талаптарына сәйкес өртке қарсы мүкәммал жиынтығы бар өрт сөндiру қалқаны орнатылады.

1071. Көлiк құралдары ашық сақталатын гараждардың үй-жайларында, паркингтерде, алаңшаларда өрт және төтенше жағдайлар туындаған кезде көшiруге кедергi жасауы мүмкiн заттар мен жабдықтарды үйіп қоюға болмайды.

1072. Гараждар, бокстар, паркингтер және көлік құралдарын (жеке құралдардан басқа) ашық сақтау алаңшалары автотехниканы орналастыру сызбаларымен және көліктерді эвакуациялау шығыстарына бағыттайтын белгілермен жарақталады.

1073. Гараждар, паркингтер және көлік құралдарын ашық сақтау алаңшалары таза ұсталады. Төгiлген жанар-жағармай материалдарына құм себілiп, дереу жиналады.

1074. Сығымдалған табиғи газбен немесе сұйытылған мұнай газымен жұмыс істейтін қозғалтқыштары бар, газ-баллон жабдығымен қамтамасыз етілген автомобильдерді басқа мақсаттағы ғимараттарға кіріктірілген және оларға жапсарлас, сондай-ақ жер деңгейінен төмен орналасқан жабық типтегі автотұрақтар мен паркингтерге қоюға болмайды.

Ескерту. 1074-тармақ жаңа редакцияда – ҚР Төтенше жағдайлар министрінің м.а. 16.09.2022 № 87 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

1075. Паркингтерде, жабық типтегі тұрақтарда жобалық құжаттамада көзделмеген басқа да функционалдық мақсаттарға арналған үй-жайларды ұйымдастыруға және/немесе орналастыруға болмайды.

Жарылыс қаупі бар заттар мен материалдарды, тез тұтанатын және жанғыш сұйықтықтарды, майларды, жанғыш газдары бар баллондарды, қысымдағы баллондарды шаруашылық қоймаларында және клиенттердің багажына арналған қоймаларда сақтауға болмайды.

Шаруашылық қоймалар мен клиенттердің багажына арналған қоймаларды автотұрақтың бірінші (қону) қабатында ғана орналастыруға рұқсат етіледі, жеңіл автокөліктердің жерасты автотұрақтары үшін ғимараттың жер асты қабатының бірінші қабаттан төмен емес (жоғарғы) қабатта орналастыруға рұқсат етіледі.

Жанғыш материалдарды шаруашылық және клиенттердің багажына арналған қоймалардан тыс сақтауға болмайды.

Ескерту. 1075-тармақ жаңа редакцияда – ҚР Төтенше жағдайлар министрінің м.а. 10.05.2023 № 239 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

1076. Көп пәтерлi тұрғын ғимараттарға, қоғамдық ғимараттарға қоса салынған және жалғастыра салынған, сондай-ақ паркингтерде гараж тұрақтарының үй-жайларында көлiктiк құралдарға құрастырылған бактардағы отынды қоспағанда, жанар-жағармайды сақтауға болмайды. Басқа гараждарда бензин және дизельдi отын – 20 килограмм, майлар – 5 килограмнан аспайтын жанар-жағармайдың қосымша мөлшерiн металдан жасалған тығыз жабылатын ыдыста ғана сақтауға болады.

1077. Гараждарды, автотұрақ ғимараттарының үй-жайларын, паркингтер мен ашық тұрақтарды олардың тікелей мақсаттарынан тыс (жанғыш материалдарды, газ баллондарын жинау, жөндеу шеберханаларын, сырлау камераларын, үй-жайлар мен тұрғын бөлмелерді орнату) пайдалануға болмайды.

1078. Жабық тұрақтардың ғимараттарында (кіріктірілген, бекітілген, жерасты, дербес) жөндеу жұмыстарын жүргізуге және заттар мен материалдарды сақтауға арналған үй-жайлар ретінде автомобильдерді сақтауға арналған бөлек бокстар мен тұрақ орындарын қайта жабдықтауға немесе пайдалануға болмайды.

1079. Автомобильдердi сақтау үй-жайларын жылыту ауа ағынының желдеткiшi бар сумен немесе ауамен жылытылатын болып көзделуi тиiс. Гараждардың күзет үй-жайларында бетi тегiс зауытта дайындалған жергiлiктi жылыту құралдарын пайдалануға жол берiледi. Бұл ретте бетiнiң температурасы 100°C асуы мүмкiн жылыту құралдары жанбайтын материалдардан жасалған экрандармен қоршалады.

1080. Бокстарда, паркингтерде, көлік құралдарын қоюға арналған үй-жайларда, өндірістік гараждардың үй-жайларында, көлік сақталатын үй-жайлардың шатыр астында және ашық алаңшаларда:

1) көлiк құралдарын орналастыру жоспарының нормасынан асып кететін көлік құралдарын орнатуға, автомобильдер арасындағы қашықтықты төмендетуге; олардың және ғимараттардың (құрылыстардың) арасындағы қашықтықты азайтуға;

2) шығу қақпалары мен өту жолдарына заттарды үйіп қоюға; ұста, термиялық, дәнекерлеу, сырлау және ағашпен өңдеу жұмыстарын жүргiзуге, сондай-ақ тез тұтанатын және жанғыш сұйықтықтарды қолданып бөлшектердi шаюға;

3) көлiк құралдарын отын бактарынан, отын өткiзгiштерi мен карбюраторлардан ағу болғанда, сондай-ақ электр жабдығы бұзылған жағдайда отын бактарының қылталарын ашық қалдыруға;

4) көлiк құралдарына жанар-жағар майларын құюға, сондай-ақ оларды су бұру жүйесіне немесе жақын аумаққа төгуге. Пайдаланылған жанар-жағармай материалдарын, сүзгiлердi, ескi-құсқы нәрселер және басқа да материалдар жинауды жанбайтын материалдардан жасалған, жабылатын қақпақтармен жабдықталған ыдыстарға жинау қарастыру керек;

5) аккумуляторларды тікелей көлiк құралдарында, сондай-ақ осы мақсатқа икемделмеген үй-жайларда оталдыруға;

6) қозғалтқыштарды ашық отпен жылытуға (алау, шырақтар, дәнекерлеу шамдары, газ жанарғылары), жарықтандыру үшiн ашық от көздерiн пайдалануға;

7) жалпы тұрақтарда тез тұтанатын және жанғыш сұйықтықтарды, сондай-ақ жанғыш газдарды тасымалдау үшiн көлiк құралдарын ортақ тқрақтарға қоюға;

8) тез тұтанатын және жанғыш сұйықтықтардың ыдыстарын сақтауға;

9) көлiк құралдарын сырлауға, бөлшектерiн тез тұтанатын және жанғыш сұйықтықтармен жууға болмайды.

1081. Газ тәрiздi отынмен жұмыс iстейтiн, газ-баллон жабдығымен қамтамасыз етілген көлiк құралдарын пайдаланған кезде:

1) көлiк құралын түнгi немесе ұзақ тұраққа қойған кезде шығын вентильдерiн жабу, магистральды газ құбырындағы барлық газды шығару қажет, одан кейiн iске қосуды өшiрiп, магистральды вентильдi жауып, аккумулятордағы "масса" ажыратылады;

2) жабық үй-жай мен паркингте көлiк құралының "өзiндiк жүру" қозғалысы тек сұйық отында (бензин, дизельдi отын) жасауға болмайды;

3) көлiк құралдарын сақтауға арналған үй-жай мен паркингте сұйытылған көмiрсутектi газды (бұдан әрі – СКГ) айдауды жүзеге асыруға болмайды;

4) үй-жайлардан көлiк құралдары шығарылғаннан кейiн олар мұқият желдетiледi;

5) қысқы уақытта көлiк құралдарын гараждан тыс сақтаған кезде және температура төмен болған жағдайда қозғалтқышты алдын ала жылыту және газ коммуникацияларында мұздың пайда болуын жою ыстық сумен, бумен немесе ыстық ауамен жүргiзiледi;

6) қысымды бақылаумен, газды өндiрумен, қозғалтқышты жылытумен, карбюратор қоспалауыштарға әртүрлi отын түрлерiне ауыстырып қосу және газ жеткiзумен байланысты жүйелер дұрыс жағдайда ұсталады. СКГ бар баллондардағы сақтандырғыш клапандар, сондай-ақ отын жеткiзiлуiн бұғаттауды қамтамасыз ететiн электрлiк магниттi клапандар дұрыс жағдайда пайдаланылады. Баллондарды куәландыру 2 жылда кемінде 1 рет жүргiзiледi;

7) СКГ паркингтерде, жабық гараж тұрақтарда және басқа да iшiндегi температурасы 25 C асатын, жылытуы бар үй-жайларда қолдануға және сақтауға болмайды;

8) қозғалтқышты iске қосуды тек отынның бiр түрiнде – газ немесе бензинде ғана жүзеге асыруға жол берiледi.

1082. Көлiк құралдарын (жеке көлiк түрлерiнен басқа) сақтайтын паркингтер, ашық алаңдар мен тұрақтарға арналған ғимараттар әрбiр 10 техникаға бiреуден келетiн сүйреткiш арқандармен (штангалармен) жабдықталады.

1083. Жеке қолданыстағы гараждарда бұрын көрсетiлген талаптарға қосымша жиһаздарды, жанғыш материалдардан жасалған үй тұрмысындағы заттарды, сондай-ақ 20 литрден астам жанармай мен 5 литрден астам май қорларын сақтауға болмайды.

1084. Автомобильдердi жөндеуге арналған үй-жайларда (газ автомобильдерiнде баллондар газбен толтырулы болғанда) жанармай толтырылған багы бар автомобильдерге және май толтырылған картерлерге жөндеу жұмыстарын жүргiзуге болмайдф. Жұмыс аяқталғаннан кейiн үй-жай мен байқау шұңқырларын май сiңген, сүртiлген материалдардан тазартылады.

2-параграф. Аккумулятор станцияларын ұстау кезінде өрт қауіпсіздігін қамтамасыз ету тәртiбi

1085. Аккумулятор батареяларын зарядтау процесінде:

1) ұшқын болмас үшiн сымдардың батарея клеммасына берiк жалғануы тексерiледi;

2) батарея банкаларындағы тығындар ашық күйде ұсталады;

3) зарядтау тогын қосу мен зарядталған аккумуляторларды сақтауға ағынды сорғы желдеткiш жұмыс iстеп тұрғанда ғана жасалады;

4) өткiзгiш жеке аккумуляторлардан зарядтау тогы өшiрулi тұрғанда ажыратылады;

5) зақымдалған өткiзгiштердi дереу жаңасына ауыстырылады.

1086. Аккумулятор станцияларының зарядтау үй-жайларында дәнекерлеу жұмыстарын немесе дәнекерлеу шамын қолданылатын жұмыстар батарея зарядталып бiткеннен кейiн 2 сағаттан соң және үй-жай мұқият желдетiлгеннен кейiн жүргiзiледi. Балқытып біріктіру немесе дәнекерлеу лампасымен жұмыс істеу кезінде үй-жайды үздіксіз желдету жүргізіледі. Дәнекерлеу орны үй-жайдың технологиялық жабдығынан отқа төзiмдi қалқандармен қоршалады.

1087. Аккумулятор стансаларының үй-жайларында:

1) темекi шегуге, от жағуға, электр қыздырғыш аспаптарын пайдалануға;

2) бiр ауысымдық қажеттiлiктен артық қышқылды, сiлтiнi немесе электролиттi сақтауға;

3) жұмыс орнында арнайы киiмдi және басқа да бөгде заттарды қалдыруға болмайды.

2-тарау. Жуу және сырлау жұмыстарын жүргiзу кезінде өрт қауіпсіздігін қамтамасыз ету тәртiбi

1088. Жуу және сырлау үй-жайларын көп қабатты ғимараттардың жертөлелерiнде, астыңғы және бiрiншi қабаттарында орналастыруға болмайды.

1089. Жуу және сырлау цехтарының, сондай-ақ бояу дайындайтын бөлiмшелердiң еденi жанбайтын, электр сымды, тұрақты және ұшқын шығармайтын, ерiтiндiлерге төзiмдi етiп орындалады.

1090. Жуу және сырлау цехтарының қабырғаларының ішкі қабаты кемiнде 2 метр және тазалануы оңай, жанбайтын материалдармен қапталған болуы қажет.

1091. Жуу және сырлау цехтарының, лакпен сырлау зертханаларының және бояу дайындайтын бөлiмшелердiң үй-жайлары дербес механикалық үрлеу-сору желдеткiшiмен және нүктелiк сору-бояу камераларымен, малу ванналарымен, құю қондырғыларымен, қолмен бояу бекеттерiмен, кептiру камераларымен жабдықталады. Көрсетілген үй-жайларда жарылыс қауiптi концентрациялардың пайда болуының алдын алуға арналған автоматты газ талдағыш орнатылады.

1092. Жуу және сырлау цехтарының және бояу дайындайтын бөлiмшелердiң жылу беру аспаптарының бетi тегiс болуы және 95о С артық қыздырмау қажет, қырлы радиаторларды қолдануға болмайды.

1093. ЭОҚ сәйкес, Жуу және сырлау цехтарының, лакпен сырлау зертханаларының және бояу дайындайтын бөлiмшелердiң электр жабдықтары мен шырақтарын тек жарылыстан қорғалған күйде ғана пайдалануға болады.

Электрлiк iске қосатын қондырғылар, түймелi электр магниттiк жiбергiштер жуу және сырлау үй-жайларынан тыс орнатылады.

1094. Жуу және сырлау цехтарында гидравликалық iлмектi тұндырғыштармен немесе тұзақтармен жабдықталған өртке қауіпсіз су бұру жүйесі көзделеді. Соңғысы жүйелi түрде бояу қалдықтарынан тазаланып тұрады.

1095. Жуу және сырлау цехтары мен бояу дайындайтын бөлiмшелердiң жылжымалы технологиялық құралдары (сатылар, басқыштар, тақтайлар, арбалар) соққы және үйкелiс кезiнде ұшқын шығудың алдын алатын қорғаныс қондырғысымен жабдықталады.

1096. Жуу және сырлау цехтарының және бояу дайындайтын бөлiмшелердiң және лакпен бояу зертханаларының үй-жайлары үнемi таза әрi реттелген күйде ұсталады. Үй-жайларды, жабдық пен жұмыс орындарын жинау ауысымына кемiнде бiр рет ылғалды тәсiлмен жүргiзiледi.

Төгiлген лак, бояу материалдары және ерiткiштер ағаш үгiндiсi мен судың көмегiмен дереу жинап алынады.

Едендер мен қабырғаларды, жабдықты жуу техникалық өрт қауiпсiздiгiн қамтамасыз ететiн сұйықтықтармен жүзеге асырылады. Бұл мақсатта өрт қаупi бар органикалық ерiткiштердi пайдалануға болмайды. Сүрткіш материалдар пайдаланылып болғаннан кейiн жабылатын арнайы металл жәшiктерге салынып, ауысым соңында белгiленген орынға шығарылады.

Лак, бояу материалдарынан босаған бос ыдыстар цехтан шығарылып, қақпағы тығыз жабылып, арнайы белгiленген алаңдарға жиналады.

1097. Жуу және сырлау үдерiсiнде статикалық электр зарядын сөндiру үшiн барлық техникалық жабдықтар, бояу бүрiккiштер, ерiткiштер мен лак, бояуларға арналған құбырлар (иiлгiш шлангілер), сондай-ақ сырланатын және жуылатын жеке тораптар, бөлшектер мен басқа да бұйымдар жерге тұйықталады.

Жерге тұйықталатын электрод кедергiсінің мәнi 10 Ом-нан аспау керек.

1098. Жеке тораптар мен бөлшектердi және басқа да бұйымдарды жууға және майсыздандыруға пайдаланылатын органикалық, өрт қаупi бар ерiткiштерге статикаға қарсы қоспалар қосылады. Жуу мен майсыздандыруды жерге тұйықталатын нұсқаның сымымен жалғастырылған металл торға оралған мақта-мата майлықтармен жасалады.

1099. Адамдарда статикалық зарядтардың пайда болуының алдын алу және тоқтату үшiн:

1) жұмысшылар мен қызметшiлерге синтетикалық және жiбек маталардан киiм киюге, сондай-ақ жүзiктер мен бiлезiктер тағуға жол берiлмейдi;

2) цех алаңдары мен жабдықтарда жерге тұйықталған аймақ қабаттарының қондырғысы көзделеді;

3) есiк тұтқалары, баспалдақ ағаштары, құралдардың саптары жерге тұйықталады;

4) жұмысшылар ток өткiзгiш аяқ киiмдермен және статикаға қарсы бiлезiктермен қамтамасыз етiледi.

3-тарау. Метрополитендерді ұстау кезінде өрт қауіпсіздігін қамтамасыз ету тәртібі

1100. Әрбір станцияда мыналар әзірленеді: жедел өрт сөндіру жоспары, өрт қауіпсіздігі шаралары туралы талаптар, жолаушыларды эвакуациялау жоспары, түтіндеу немесе өрт болған жағдайда тоннельдік желдету шахталарының жұмысы кезіндегі метрополитен қызметкерлерінің іс-қимыл тәртібі. Бұл құжаттар станция бойынша кезекшінің үй-жайында сақталады. Жедел өрт сөндіру жоспарының екінші данасы кассада аға кассирде сақталады және өрт сөндіру басшысының талабы бойынша беріледі.

1101. Жұмыс істеп тұрған тоннельдер мен станциялардың салынып және қайта құралымданып жатқан объектілерге жанасу орындары жұмыс жүргізу басталғанға дейін жанбайтын түтін өткізбейтін қалқалармен қоршалады. Жұмыс істеп тұрған метрополитен желілеріне жанасу орындарында жұмыстарды ұйымдастыру кезінде кезекші персоналмен телефон байланысы орнатылады.

1102. Станция қабырғаларын қаптау үшін, эвакуациялау жолдарының (дәліздер, баспалдақ торлары, вестибюльдер, холлдар) төбелерін қаптау үшін, сондай-ақ станциялардың жерасты үй-жайлары мен вестибюльдерінің қаптамасына жарнама орнату үшін жанғыш материалдарды қолдануға болмайды.

1103. Метрополитендердің жер асты кеңістігінде орнатылатын көйлек ілетін шкафтарды тек жанбайтын материалдардан пайдалануға жол беріледі.

1104. Станцияның жер асты құрылыстарында газы бар баллондарды арнайы бөлінген орында ғана және екі данадан артық емес етіп сақтауға жол беріледі. Баллондардың сыйымдылығы 5 литрден аспауы тиіс.

1105. Қызмет басшыларының өкімі бойынша орындалатын авариялық сипаттағы жұмыстарды қоспағанда, отпен байланысы бар жұмыстар метрополитеннің жерасты құрылыстарында тек түнгі уақытта және электр желісіндегі кернеу алынғаннан кейін жүргізіледі.

1106. Жұмыс істеп тұрған тоннельдерде газбен және электрмен дәнекерлеу жұмыстары жылжымалы көлікте орнатылатын арнайы агрегаттардан ғана жүргізіледі.

1107. Тоннельдерге жанар-жағармай материалдарын әкелу – осы мақсаттар үшін жабдықталған моторель көлігімен түнгі уақытта (метрополитенде жолаушылар болмаған кезде) арнайы тарату ыдыстарында жүзеге асырылады.

1108. Тоннельдерге жанар-жағармай материалдарын тасымалдауға бейімделген көлік осы Қағидаларға 3-қосымшада айқындалған бастапқы өрт сөндіру құралдарының қажетті ең аз тізбесімен жабдықталады.

1109. Станциялардың үй-жайларында және кабель коллекторларында өртке қарсы режимді тексеру үшін станция бойынша кезекшілердің кабиналарында тұратын авариялық тақтада үй-жайлардың нөмірленуіне сәйкес таңбаланған кілттер болады. Бұл үй-жайларды тексеру – станция бойынша кезекшінің немесе қызмет өкілінің қатысуымен жүргізіледі.

1110. Саны 30 адамнан асатын метрополитендер қызметкерлерімен нұсқама өткізу үшін жер асты кеңістігінде орналастырылатын техникалық кабинеттердегі оқу сыныптарының сыйымдылығына жол берілмейді.

1111. Метрополитендердің жер асты кеңістігінде жөндеу жұмыстарын жүргізу кезінде металл ағаштар қолданылады.

1112. Қолданыстағы тоннельдерде рұқсат етілмейді:

1) газ генераторларымен жұмыс жүргізу;

2) шпалдарды, астарларды, сыналарды креозотпен жібітуге, сондай-ақ битумды қыздыруға жол берілмейді.

1113. Машина залдарының үй-жайларында, эскалаторларда және бөлшектеу камераларында қосалқы бөлшектер мен материалдарды жинауға жол берілмейді.

1114. Тоннельдердегі кабельдік желілерді бояу тек түнгі уақытта станция басшысының рұқсаты бойынша жүзеге асырылады.

1115. Электр пойыздарының вагондары жарамды "жолаушы-машинист" байланыс құрылғысымен және алғашқы өрт сөндіру құралдарымен жабдықталады.

1116. Машинистердің кабиналарына Орнатылатын электр пештері сенімді бекітіледі және дербес қорғаумен қамтамасыз етіледі. Пештерде және олардың жанында әртүрлі жанғыш материалдарды орналастыруға жол берілмейді.

1117. Сауда дүңгіршектері станциялардың жер үсті вестибюльдерінде ғана орнатылады. Дүңгіршектер жанбайтын материалдардан жасалады. Сауда дүңгіршектері жолаушылардың өтуіне кедергі келтірмейтіндей есеппен орналастырылады.

1118. Дүңгіршектерді жылыту үшін майлы электр радиаторлары немесе жылыту электр панельдері қолданылады.

1119. Дүңгіршектер алғашқы өрт сөндіру құралдарымен және тәулік бойы кезекші персонал болатын үй-жайға белгі беретін автоматты өрт дабылымен жабдықталады.

1120. Мыналарға:

1) тез тұтанатын және жанғыш сұйықтықтарды, жанғыш газдарды, аэрозоль орамындағы тауарларды, пиротехникалық бұйымдарды және басқа да От қауіпті материалдарды сатуға және пайдалануға;

2) станциялардың үй-жайларында тауарды, буып-түю материалын, сауда мүкәммалын сақтауға жол берілмейді.

4-тарау. Теміржол көлігін ұстау кезінде өрт қауіпсіздігін қамтамасыз ету тәртібі

1121. Теміржол көлігі объектілерінде өрт қауіпсіздігін қамтамасыз ету кезінде қол жүгін сақтау камералары мен багаж бөлімдеріндегі стеллаждар тек жанбайтын материалдардан жасалады. Антресольдерді орнатуға жол берілмейді.

1122. Паровоз деполарында және локомотивтер (паровоздар) қорының базаларында рұқсат етілмейді:

1) жұмыс істеп тұрған оттықтары бар паровоздарды депоға қоюға, сондай-ақ оларды сору шатырларының сыртындағы тұрақта ерітуге;

2) депо тұрағында және белгіленбеген орындарда оттықтар мен күл салғыштарды тазалауға;

3) тез тұтанатын және жанғыш сұйықтықтары, қауіпті және жанғыш жүктері бар жылжымалы құрамды белгіленген паровоз оттығын тазалау орнынан 50 метрден кем қашықтықта орнатуға;

4) тез тұтанатын және жанғыш сұйықтықтары бар цистерналарды, сондай-ақ көрсетілген сұйықтықтардан босаған цистерналарды алдын ала буламай, депо тұрағына қоюға;

5) отын мен майды тікелей бокстарда (тұрақтарда) шелектерге, қаңылтыр табаларға және қосалқы ыдыстарға құюға;

6) технологиялық процестермен белгіленбеген орындарда тепловоздарға отын мен май құюға;

7) отын бактарының ауыздарын ашық қалдыруға жол берілмейді.

1123. Қож жинайтын орлар жанғыш материалдарды сақтау қоймаларынан, сондай-ақ отқа төзімділігі IV, IVa және V дәрежелі ғимараттардан кемінде 50 метр қашықтықта орналастырылады. Оттықтарды тазалау орындарындағы қож бен от қалдықтары сумен толтырылып, үнемі тазаланып отырады.

1124. Жуу-булау станцияларына (пункттеріне) бөлінген алаңдар станциялардың үлгілік технологиялық процесінің талаптарына сәйкес жабдықталады және теміржолдардан, жақын орналасқан станциялық және тракциялық жолдардан кемінде 30 метр, ал көршілес теміржол ғимараттары мен құрылыстарынан кемінде 50 метр қашықтықта орналасады.

1125. Цистерналарды өңдеу орындарына жеткізу – ұшқын сөндіргіштермен жабдықталған тепловоздармен (мотовоздармен) жүргізіледі. Цистерналарды беру кезінде кемінде төрт осьті екі вагонның қалқаны орнатылады. Тепловоздардың тазалау орындарына 20 метрден жақын жақындауына жол берілмейді, бұл әрі қарай жүруге тыйым салатын сигналмен белгіленуі тиіс.

1126. Жуу-булау станцияларына (пункттеріне) өңдеуге берілетін цистерналардың құю аспаптары, қалпақтары мен тиеу люктерінің қақпақтары жабылады. Өңделген цистерналар жарамды тиек арматурасымен жабдықталады.

1127. Цистерналардың құю аспаптарының клапандары толтырылатын жолдар мұнай өнімдерінің қалдықтарын ұстауға арналған науалармен немесе басқа да құралдармен жабдықталады.

Тұндырғыштар мен құбырлардағы люктер мен шұңқырлар үнемі қақпақтармен жабылады.

Клапандарға май құю кезінде тек аккумуляторлық шамдар мен ұшқынға қауіпсіз құрал-саймандар ғана пайдаланылады.

1128. Теміржолдар, эстакадалар, құбырлар, резервуарлар, жанғыш газдары, тез тұтанатын және жанғыш сұйықтықтары бар цистерналар ағызу және құю кезінде статикалық электрді бұру үшін сенімді жерге тұйықтағышпен қамтамасыз етіледі.

1129. Металл тасымалды және жылжымалы сатылар жіктердің астындағы мыс ілгектермен және резеңке жастықтармен жабдықталады.

1130. Қазандықтар мен цистерналардың ішін аккумуляторлық фонарьлармен жарықтандыруға жол беріледі. Фонарьларды қосылуы және ажыратылуы цистернадан тыс жерде іске асырылады.

1131. Эстакадалар мен алаңдар мұнай өнімдерінің қалдықтарынан тазартылып тұрады және ауысымда кемінде 1 рет ыстық сумен жуылады.

1132. Жуу-булау станцияларының (пункттерінің) аумағында рұқсат етілмейді:

1) жарылыстан қорғалмаған фонарьларды, шамдар мен шырақтарды пайдалануға;

2) қара металдан немесе соғылған кезде ұшқын шығаратын басқа да материалдардан жасалған құрал-саймандарды пайдалануға;

3) теміржолдардың, ғимараттар мен құрылыстардың үстінен әуе электр сымдарын жүргізуге;

4) цистерна қазандығының ішінде жұмыс істеген кезде болат пластиналармен немесе шегелермен қағылған аяқ киімді пайдалануға;

5) тез тұтанатын және жанғыш сұйықтықтардың қалдықтарын сумен және конденсатпен бірге жалпы су бұру желісіне, ашық жыраларға, шұңқырларға, беткейлерге төгуге;

6) адамдардың цистернаға түсуі барысында тасымалданбалы болат сатыларды, сондай-ақ болатпен қапталған ағаш сатыларды қолдануға;

7) тексерілетін цистерналардың ішінде және сыртқы бөліктерінде сүрту материалдарын қалдыруға;

8) локомотивтердің тазарту депосына және эстакада астына кіруіне.

1133. Теміржолдарды бөлу жолақтары кемінде 4 метр минералдандырылған жолақпен жыртылады, құлаған ағаштардан, ағаш шабындыларынан және бұталардан, ескі шпалдардан және басқа да жанғыш қоқыстардан тазартылады. Аталған жанғыш материалдар бөлу жолақтарынан уақытылы шығарылады.

1134. Жолдарда төгілген тез тұтанатын және жанғыш сұйықтықтар құммен, топырақпен жабылып, бөлу жолағынан тыс шығарылады.

1135. Аралықтарда, станцияларда және буын жинақтау базаларында уақытша сақтау кезінде шпалдар мен қырлы бөренелер қатарлап жиналады.

Қатарлар астындағы алаң мен аумақ кемінде 3 метр қашықтықта құрғақ шөптен және басқа да жанғыш материалдардан тазартылады, қазылады немесе жыртылады.

1136. Шпалдар мен брустардың қатарлары жолға параллель етіп, құрылыстар мен құрылымдардан 30 метрден, поездардың ұйымдасқан қозғалысы жолдарынан 10 метрден, басқа жолдардан 6 метрден кем емес қашықтықта, ал электр беру және байланыс желілерінің осінен тіректің биіктігінің бір жарым еселенген қашықтығында орналастырылады. Шпал қатарларының арақашықтары кемінде 1 метрден, ал қатарлардың әрбір жұбының арақашықтығы 20 метрден кем емес етіп орындалады.

1137. Шөпті, сабан мен ағашты көпірлерден, жол құрылыстарынан және поездардың ұйымдасқан қозғалысы жолдарынан, сондай-ақ электр беру және байланыс желілері сымдарының астынан кемінде 50 метр қашықтықта жинауға жол берілмейді.

1138. Бөлу жолағында от жағуға және шырпыларды, кесiлген материалдарды жағуға, сондай-ақ қураған ағаштар мен бұталарды қалдыруға жол берілмейді.

1139. Орман алқаптарында көпірлердің бөлу жолағы ені кемінде 4 метрді құрайтын минералдандырылған жолақпен сыртқы периметрі бойынша жиектеледі.

1140. Көпір астындағы жер учаскелері 50 метр радиуста құрғақ шөптен, бұтадан, құлаған ағаштардан, жанғыш қоқыстан тазартылады.

1141. Темір жолдардың үстінде орналасқан ағаш өтпе жолдар төменгі жағынан ені кемінде 4 метр, екі жағынан 0,3 метр төмен түсірілген ернеуі бар болат жабынмен қапталады.

1142. Өзендер қатқан кезде барлық ағаш көпірлерде және ағаш төсеніші бар металл көпірлерде өрт сөндіру мақсатында қатпайтын ойықтар мен оларға өту жолдары орнатылады. Ойықтың орналасқан жері көрсеткішпен белгіленеді.

1143. Барлық көпірлер мен жол өтпелерінде рұқсат етілмейді:

1) олардың астында немесе олардың жанында материалдар қоймаларын, сондай-ақ кемелер, салдар, баржалар мен қайықтар үшін тұрақ орындарын орналастыруға;

2) керосин фонарьлары мен бензомоторлы агрегаттар бактарын толтыруға;

3) аралық құрылыстар мен басқа да конструкцияларды мұнай өнімдерінен тазартылмаған күйде ұстауға;

4) көпірлердің астында құрғақ шөпті жағуға, сондай-ақ бұта мен басқа да жанғыш материалды жағуға.

1144. Жол машина станциялары вагондарының тұруына арналған теміржол жолдары өрт болған жағдайда жылжымалы құрамды шығаруды және бөліп жайғастыруды қамтамасыз ету үшін бағыттамалы бұрмалармен жабдықталады.

1145. Өндірістік шеберханалар, мектептер, балалар мекемелері орналасқан вагондар тұрғын үйлерден кемінде 10 метр өртке қарсы аралықта жеке топталып орнатылады.

1146. Жол машиналары станциялары орналасқан жерлерде жасанды және табиғи су көздері болмаған кезде вагондардың әрбір тобына (15-20 бірлік) 50 кубтық метр есебінен теміржол цистерналарында немесе басқа да сыйымдылықтарда өрт сөндіру қажеттіліктері үшін су қоры құрылады.

1147. Жол машина станциялары вагондарының тұрақ пункттерінде өрт туралы хабарлау сигналы орнатылады.

5-тарау. Жарылыс өрт қауіпті және өрт қауіпті заттар мен материалдарды тасымалдау кезінде өрт қауіпсіздігін қамтамасыз ету тәртібі

1148. Қауіпті жүктерді тасымалдау кезінде жүктің ағуы мен шашылуын болдырмайтын, жүктің сақталуын және тасымалдау қауіпсіздігін қамтамасыз ететін берік және жарамды тара мен қаптама пайдаланылады.

1149. Жанғыш газдарды, тез тұтанатын және жанғыш сұйықтықтарды тасымалдайтын автоцистерналар сенімді жерге тұйықтағышпен, осы Қағидаларға 9-қосымшаның талаптарына сәйкес өрт сөндіргіштермен, киізбен, салмағы кемінде 25 кг құмы бар сыйымдылықпен жабдықталады және жүктің қауіптілік дәрежесіне сәйкес таңбаланады, ал пайдаланылған газ шығатын құбырлар жарамды ұшқын сөндіргіштермен жабдықталады.

1150. Тез тұтанатын, улы, зәрлі, коррозиялық булар немесе газдар бөлетін жарылыс, өрт қауіпті жүктер кепкен кезде жарылғыш болады, ауамен және ылғалмен өзара қауіпті әрекеттесуі мүмкін, сондай-ақ тотықтырғыш қасиеттері бар жүктер герметикалық түрде буып-түйіледі.

1151. Шыны ыдыстағы қауіпті жүктер бос кеңістікті жанбайтын төсеме және сіңіргіш материалдармен толтыра отырып, берік жәшіктерге немесе торларға (ағаш, пластмасса, металл) оралады.

Қабырғалары мен торларының биіктігі тығындалған бөтелкелер мен банкалардан 0,05 метрге төмен жәшіктерді пайдалануға жол берілмейді. Ұсақ жөнелтілімдермен тасымалдау кезінде шыны ыдыстағы қауіпті жүктер қақпақтары бар тығыз ағаш жәшіктерге салынады.

1152. Металл немесе пластмасса банкалардағы, бидондар мен канистрлердегі қауіпті жүктер ағаш жәшіктерге немесе торларға қосымша оралады.

1153. Бір вагонға немесе контейнерге әртүрлі топтағы қауіпті жүктерді, сондай-ақ бірге тасымалдауға рұқсат етілмеген, бір топқа кіретін кейбір қауіпті жүктерді тиеуге жол берілмейді.

1154. Вагондарға қышқылдары бар ыдысты тиеу кезінде оны тез тұтанатын және жанғыш сұйықтықтары бар ыдыстан қарама-қарсы жаққа қояды. Вагондағы барлық ыдыстар бір-біріне тығыз орнатылады және мықтап бекітіледі.

1155. Улы газдары (2.2-шағын сынып) және тез тұтанатын (жанғыш) улы газдары (2.4- шағын сынып) бар баллондарды, сондай-ақ осы газдардан босаған баллондарды заттар мен материалдарды бірге сақтау жөніндегі қауіпсіздік талаптарына сәйкес вагонмен жөнелтіледі немесе контейнерлерде ғана тасымалданады.

1156. Жанғыш және улы газдары бар баллондар сақтандыру қалпақтарымен бір жаққа көлденеңінен тиеледі.

Газ баллондары тік жағдайда барлық баллондарда қорғау сақиналары болған кезде және баллондардың қозғалу немесе құлау мүмкіндігін болдырмайтын тығыз тиелген жағдайда ғана тиеледі. Есік ойықтары жүктің есікке құлауын болдырмау мақсатында қалыңдығы кемінде 40 миллиметр тақтайлармен қоршалады.

Ерекше жағдайларда, тасымалдау кезінде баллондарды қорғау сақиналарынсыз тиеуге жол беріледі. Бұл жағдайда баллондардың әрбір қатарының арасында Баллондарға арналған ұяшықтары бар тақтайлардан жасалған төсемдер орнатылады.

Баллондар (ыдыстар) арасындағы төсем ретінде шөп, сабан және басқа да тез тұтанатын материалдарды пайдалануға жол берілмейді.

Тез тұтанатын және жанғыш сұйықтықтар стандартты герметикалық және пломбаланған бөшкелерде тасымалданады.

Нитрат изопропил мен саминді тасымалдауға арналған вагондарды тиелген және бос күйінде де жүк жөнелтуші (жүк алушы) мамандарының бригадасы алып жүреді.

1157. Жұмыс орындарына тез тұтанатын және жанғыш сұйықтықтар мен жанғыш газдарды беру тасымалдаудың орталықтандырылған тәсілімен көзделеді.

Тез тұтанатын және жанғыш сұйықтықтарды жұмыс орындарына беру үшін ашық ыдысты қолдануға жол берілмейді.

1158. Ғимараттар мен құрылыстарда жанғыш газдардың, тез тұтанатын және жанғыш сұйықтықтардың құбырларын төсеу кезінде:

1) Құрылыс конструкциялары арқылы құбырлар өтетін жерлердегі ойықтар (саңылаулар, тығыздалмаған жерлер) ғимарат конструкциясының бүкіл қалыңдығына жанбайтын материалдармен герметикалық жабылады;

2) арналар мен орлар (ашық және жабық) бір үй-жайдан екіншісіне өтетін жерлерде жанбайтын материалдардан жасалған жарамды газ өткізбейтін бөгеттер (диафрагмалар) пайдаланылады.

1159. Жанғыш газдар мен тез тұтанатын сұйықтықтарды айдау үшін тығыздамасы жоқ сорғылар мен шеткі тығыздағыштары бар сорғылар қолданылады.

Толық емес қимамен жұмыс істейтін құбырларда гидравликалық ысырмалар орнатылады.

1160. Сыйымдылығы 10 литр және одан да көп тез тұтанатын және жанғыш сұйықтықтары бар шыны ыдысты өрілген себеттерге немесе ағаш торларға, ал сыйымдылығы 10 литрге дейінгі шыны ыдысты төсеме материалдары бар тығыз ағаш жәшіктерге салады, олар дүмпулерді жұмсартуға қызмет етеді және ыдыс сынған кезде ағатын сұйықтықты сіңіру қабілетіне ие болады.

1161. Транспортерлерді, норийлерді, өздігінен ағатын және пневматикалық құбырларды пайдалану шаң бөлінетін орындарды жарамды және герметикалық жабындармен ғана жүзеге асырылады. Бүркемелерден тозаңды тұрақты және тиімді соруды қамтамасыз ететін желдеткішпен жабдықталады.

1162. Пневмотасымалдау және өздігінен ағатын құрылғыларды пайдалану кезеңінде (өнім құбыржолдарда қозғалған кезде) құбыржолдарда тозаңның жиналуына жол берілмейді. Құбырларды тазарту – ұйым басшысы бекіткен кестеге сәйкес жүргізіледі.

1163. Транспортерлер мен пневмокөлік құрылғыларын іске қосу олардың бос жүрістегі жай-күйін, оларда бөгде заттардың болмауын, мойынтіректерде майлаудың болуын, сондай-ақ барлық қорғау құрылғыларының жарамдылығын тексергеннен кейін ғана жүргізіледі.

1164. Өнім тиісті пневмокөлік желісіне түсетін ауа үрлегіш машиналардың электр қозғалтқыштары бар технологиялық жабдықтың электр қозғалтқыштарын автобұғаттау жарамды күйде ұсталады және жабдықты әрбір іске қосу кезінде тексеріледі.

1165. Жабдықтың тасылатын сусымалы (ұнтақ тәрізді) өнімдермен үйіліп қалуын және тірелуін болдырмау үшін транспортерлерді авариялық тоқтату автобұғаттағышы қарастырылады.

1166. Ақаулы бұрама транспортерлер мен норийлерді (бұрама мен науа қабырғасы арасында саңылаудың болмауы, таспалардың үйкелуі және шөміштердің науа қабырғасына жанасуы) пайдалануға жол берілмейді.

1167. Таспаның бір орында тұрып қалуына, сондай-ақ жетек барабандарын битуммен, канифольмен және басқа да жанғыш материалдармен майлауға жол берілмейді.

1168. Норийлерде, өздігінен ағатын және пневматикалық құбырларда және басқа да транспортерлерде тұтану кезінде цехтың технологиялық жабдығының жұмысын тоқтату және аспирациялық және желдету жүйелерін ажырату үшін әрбір қабатта саты торының жанында арнайы түймелер орнатылады.

1169. Аспирациялық желілерді және автоматты от бөгегіш құрылғылары ажыратылған немесе ақаулы ұсақталған материалдарды тасымалдау желілерін пайдалануға жол берілмейді.

1170. Транспортерлерді, конвейерлерді өткізу үшін өртке қарсы қалқалардағы ойықтар от бөгегіш құрылғылармен (есіктермен, қақпалармен, су шымылдықтарымен, шашу құрылғыларымен) қорғалады.

1171. Жарылыс, өрт қауіпті заттарды тасымалдау кезінде көлік құралында, сондай-ақ осы заттар бар әрбір жүк орнында қауіпсіздік белгілері орнатылады.

1172. Жарылыс, өрт қауіпті заттардың үлкен партияларын елді мекен аумағы бойынша автокөлікпен тасымалдау стандарттау жөніндегі құжаттардың талаптарына сәйкес және тәуліктің түнгі уақытында ғана жүргізіледі.

1173. Жарылыс, өрт қауіпті заттарды тасымалдау кезінде рұқсат етілмейді:

1) тез тұтанатын сұйықтықтары мен жанғыш газдары бар цистерналарды тәуліктің күндізгі уақытында елді мекен арқылы тасымалдауға;

2) дүмпулерге, кенеттен тежелуге жол беруге;

3) жанғыш газдары бар баллондарды сақтандыру табандықтарынсыз тасымалдауға;

4) көлік құралын қараусыз қалдыруға.

1174. Жарылыс-өрт қауіпті және өрт қауіпті заттар мен материалдарды тиеу және түсіру орындары:

1) өрт тұрғысынан қауіпсіз жұмыс жүргізу жағдайларын қамтамасыз ететін арнайы құралдармен (тіреулер, қалқандар, траптар, зембілдер) жабдықталады. Бұл ретте шыны ыдыс үшін арбалар немесе ұяшықтары бар арнайы зембілдер көзделуі тиіс. Шыны ыдысты екі жұмысшының ауыстыру мүмкіндігін қамтамасыз ететін тұтқалары бар жарамды себеттермен тасымалдауға жол беріледі;

2) осы Қағидаларға 11-қосымшада айқындалған бастапқы өрт сөндіру құалдарының қажетті ең аз тізбесіне сәйкес өрт сөндіру құралдарымен жабдықталады;

3) ЭҚЕ сәйкес аймақтың класына тура келетін жарамды стационарлық немесе уақытша жарықтандырумен жабдықталады.

1175. Жарылыс-өрт қауіпті және өрт қауіпті жүктермен тиеу-түсіру жұмыстары орындарында ашық отты пайдалануға жол берілмейді.

1176. Тиеуді немесе түсіруді күтіп тұрған жүргізушілер мен машинистерге, сондай-ақ тиеу-түсіру жұмыстарын жүргізу кезінде көлік құралдарын қараусыз қалдыруға жол берілмейді.

1177. Жарылыс-өрт қауіпті және өрт қауіпті заттар мен материалдарды тиеуге берілетін көлік құралдары (вагондар, шанақтар, тіркемелер, контейнерлер) бөгде заттардан тазартылады.

1178. Ыдыстың (орамның) зақымдануы, шашылған немесе төгілген заттар анықталған кезде зақымданған ыдысты (ораманы) дереу алып тастайды, еденді тазартады және шашылған немесе төгілген жарылыс-өрт қауіпті және өрт қауіпті заттарды жинайды.

1179. Жарылыс-өрт қауіпті және өрт қауіпті жүктермен тиеу-түсіру жұмыстарын орындау кезінде қызметкерлер орамалардағы таңбалау белгілері мен ескерту жазбаларының талаптарын сақтайды.

1180. Автомобильдердің қозғалтқыштары жұмыс істеп тұрған кезде, сондай-ақ егер заттар мен материалдар сумен өзара әрекеттескенде өздігінен жануға бейім болса, жаңбыр кезінде жарылыс, өрт қауіпті және өрт қауіпті заттармен және материалдармен тиеу-түсіру жұмыстарын жүргізуге жол берілмейді.

1181. Вагондардағы, контейнерлердегі және автомобиль шанақтарындағы жарылыс-өрт қауіпті және өрт қауіпті жүктер қозғалыс кезінде олардың орын ауыстыруын болдырмау мақсатында сенімді бекітіледі.

1182. Тез тұтанатын және жанғыш сұйықтықтарды толтыруға және ағызуға байланысты технологиялық операцияларды жүргізу кезінде:

1) люктер мен қақпақтар ақырын, жұлқымай және соқпай, ұшқынға қауіпсіз аспаптарды қолдана отырып ашылады. Тез тұтанатын және жанғыш сұйықтықтары құйылған ыдыстармен тиеу-түсіру жұмыстарын жүргізуге жол берілмейді;

2) арматура, шлангілер, алмалы-салмалы қосқыштар, статикалық электрден қорғау техникалық жарамды күйде ұсталады.

1183. Резервуарларды, цистерналарды, сұйықтығы бар ыдыстарды толтыру алдында қолда бар өлшеу құрылғысының жарамдылығы тексеріледі.

1184. Резервуардағы сұйықтық деңгейін өлшеу және сынама алу тәуліктің жарық уақытында жүргізіледі. Тәуліктің қараңғы уақытында жұмыс істейтіндер жарылыстан қорғалып орындалған аккумуляторлық шамдарды ғана пайдаланады.

Найзағай кезінде, сондай-ақ өнімді айдау немесе тартып шығару кезінде деңгейді қолмен өлшеуге және сынама алуға жол берілмейді.

Ұшқыннан қорғалған материалдан жасалған сынама алғыштар және жерге тұйықтау қолданылады.

1185. Тез тұтанатын және жанғыш сұйықтықтары бар сыйымдылықтарды толтыру және босату жарамды қосылыстары бар құбыржолдар мен шлангілер арқылы және тиісті ысырмалардың дұрыс ашылуы мен жабылуын, шлангілер мен құбыржолдардың қосылу тығыздығын тексергеннен кейін ғана жүзеге асырылады. Бекіту арматурасы толығымен ашылады.

1186. Өнімді резервуарларға, сыйымдылықтарға "құламалы ағыспен" беруге жол берілмейді. Резервуарды толтыру (босату) жылдамдығы резервуарда орнатылған тыныс алу және сақтандыру клапандарының (немесе желдеткіш келте құбырлардың) жиынтық өткізу қабілеттілігінен аспайтын болып көзделеді.

1187. Жарылыс-өрт қауіпті немесе өрт қауіпті жүктерді түсіру аяқталғаннан кейін вагон, контейнер немесе автомобиль шанағы тексеріледі, заттардың қалдықтары мен қоқыстар мұқият жиналады және жойылады.

1188. Осы Қағидалардың 1187-тармағының ережелері мынадай сұйытылған көмірсутек газдары мен олардың қоспаларын тасымалдауға арналған арнайы теміржол вагон-цистерналарын пайдалану және оларға қызмет көрсету кезінде орындалады: пропан, н-бутан, изобутан, пропан-бутан, пропилен, изопентан, н-пентан, бутадиен, изопрен, н-бутилен, пропан-бутилен, альфа-бутилен, бета-бутилен, бутилен-дивинильді фракция, изобутилен, изобутан-изобутилен, пиперилен, бутан-изобутилен фракциясы, пайдаланылған бутан-изобутилен фракциясы, пентан-изопентан, пентан-гексан, изоамилен, рефлюкс, тұрақсыз газ бензині, бутан-бутилен фракциясы, пропан-пропилен фракциясы, жеңіл көмірсутектердің кең фракциясы.

Ескерту. 1188-тармақ жаңа редакцияда – ҚР Төтенше жағдайлар министрінің м.а. 16.09.2022 № 87 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

1189. Станциядағы сұйытылған көмірсутекті газы бар цистернамен байланысты өрт қауіпті жағдай туындаған кезде осы цистернаны поездан (құрамнан) ағыту және оны қауіпсіз орынға шығару шаралары қабылданады.

1190. Цистерна қазандығын, оның элементтерін жөндеу, сондай-ақ оны ішкі тексеру – қазандық көлемін газсыздандырғаннан және жұмыс басшысы тиісті рұқсатты ресімдегеннен кейін жүргізіледі.

1191. Жөндеу жұмыстарын жүргізу кезінде жол берілмейді:

1) қазандықтарды тиелген күйінде, сондай-ақ оның көлемін газсыздандыруға дейін бос күйінде жөндеуге;

2) ұшқын беретін және цистернаның жанында ашық отпен (алау, жаровня, керосин фонары) болатын құралдарды пайдалануға;

3) цистернаның астында дәнекерлеу және от жұмыстарын жүргізуге.

Отты, дәнекерлеуді және соққыны қолдана отырып, арбаларды түзету жұмыстарын жүргізу қажет болған жағдайда арбалар цистернаның астынан домалатылып шығарылады және одан кемінде 100 метр қашықтыққа әкетіледі.

1192. Цистерна қазандығының ішіндегі жұмыстарды орындау кезінде (ішкі қарау, жөндеу, тазалау) кернеуі 12 Вольттан аспайтын, жарамды жарылыс қауіпсіз орындалған шырақтар қолданылады. Шырақты қосу және ажырату цистерна қазандығынан тыс жүргізіледі.

1193. Цистерна қазандығының ішінде жұмыс жүргізу алдында қазандық көлемінде ауа ортасына көмірсутектердің қауіпті концентрациясының жоқтығына және оттегінің болуына талдау жүргізіледі.

Оттегінің құрамына 19-20 % (көлем) шегінде рұқсат етіледі. Қазандық көлеміндегі жанғыш заттардың концентрациясы артық емес. Сұйытылған көмірсутекті газдар жалыны таралуының төменгі шоғырлану шегінің мәнінен 20%.

1194. Жұмыс істемейтін жағдайда цистерна вентильдері жабылады және сөндіріледі. Қажет болған жағдайда толтырылған цистерна вентильдерінің тығыздама толтырғышын ауыстыру клапан толық жабылған және бұқтырмалары алынған кезде орындалады.

1195. Сұйытылған көмірсутекті газдары бар вагон-цистерналары бар жылжымалы құрамда өрт қауіпті жағдай немесе өрт туындаған кезде теміржол станцияларында, аралықтарда, төгу-құю эстакадаларында, өнеркәсіптік кәсіпорындар жолдарында, маневрлік жұмыстарды жүргізу кезінде басшылар, диспетчерлер, машинистер және теміржол көлігінің басқа да қызметкерлері өрт қауіпті жағдайларды шектеу және жою жоспарына сәйкес әрекет етеді.

Жоспарлар 5 жылда кемінде 1 рет қайта қаралуға жатады. Технологиядағы, аппаратуралық ресімдеудегі, метрологиялық қамтамасыз етудегі өзгерістер, тасымалдауды ұйымдастырудағы өзгерістер кезінде, орын алған өрт қауіпті жағдайлар мен тасымалдау кезіндегі өрттер туралы деректер болған кезде жоспарлар 15 күн мерзімде нақтыланады. Жоспарларға өзгерістер мен нақтылаулар жоспарлардың өздері сияқты тәртіппен бекітіледі және келісіледі.

1196. Жоспар мынадай негізгі ережелерді қамтиды:

1) өрт туралы аумақтық өртке қарсы қызмет бөлімшесінің өрт байланысының орталық пунктіне, желілік ішкі істер органына және теміржол учаскесінің диспетчеріне хабарлау;

2) өрт қауіпті жағдай немесе өрт шыққан жерге өрт сөндіру және қалпына келтіру поездарын шақыру;

3) басқару аудандарын айқындау және вагондар мен құрамдарды бөліп жайғастыру және қауіпті аймақтан шығару, сондай-ақ өрт қауіпті жағдайды немесе өртті бастапқы сатысында шектеу жөніндегі міндеттерді станция жұмыскерлері арасында бөлу;

4) барлық қажетті деректерді көрсете отырып, объектінің (темір жол учаскесінің) егжей-тегжейлі схемасын (жоспарын) қамтиды;

5) теміржол көлігі қызметкерлері мен өрт сөндіру бөлімшелерінің өзара іс-қимыл жасау.

1197. Өрт қауіпті жағдайлар мен өрттерді шектеу және жою жоспары енгізілетін станция жұмыскерлері бірінші кезекте орындауы қажет жұмыстар тізбесі:

1) өрттi байқаған сәттен бастап 15 минут iшiнде вагондар мен құрамдарды өрт ошағынан (жанып жатқан вагоннан, төгiлген және жанған сұйытылған көмiрсутек газдары орнынан) қауiпсiз қашықтыққа бөлiп жайғастыру;

2) жылжымалы құрамнан өрт ошағының екі жағынан кемінде 3 көршілес жолды босату және құрамды қауіпті аймақтан шығару. Көршілес жолдарда жылжымалы құрамды қорғауды қамтамасыз ету кезінде жанып жатқан құрамды шығаруға жол беріледі;

3) өрт сөндіру бөлімшелерінің жұмыс учаскелерінде байланыс желісін токтан ажырату және жерге тұйықтау;

4) қауіпсіз аймақты өрт ошағының ық жағынан бірінші және екінші жолдардың қашықтығында босату, бірақ келетін өрт сөндіру және қалпына келтіру поездарын қабылдау үшін төртінші-бесінші жолдардан алыс болмауы тиіс;

5) станция паркінің негізгі массивіне, станциялық ғимараттарға, құрылыстарға, құрылыстар мен станция маңындағы объектілерге тікелей қатер төндіретін өрттің ықтимал даму бағытын ескере отырып, ең алдымен адамдармен және қауіпті жүктермен жылжымалы құрамды тарту жолдары жағына эвакуациялау;

6) келген өрт сөндіру бөлімшелерінің жауынгерлік қанат жаюын жүргізуі және түтік желілерін төсеуі;

7) жанып жатқан және оның жанында орналасқан цистерналардың қабырғаларын салқындату, ал қажет болған жағдайларда салалық өртке қарсы қызметтің, ерікті өртке қарсы құралымдардың және станция қызметкерлерінің күшімен өртті сөндіруге алғашқы өрт сөндіру құралдары мен қолда бар өрт-техникалық қару-жарақтың көмегімен жақын жердегі су көздерінен түтік желісін салу. Көрсетілген операциялар осы операцияларды орындайтын адамдардың жеке қауіпсіздігі қамтамасыз етілген жағдайда жүргізіледі;

8) қажет болған жағдайда шаруашылық қажеттіліктерге су тұтынуды қысқарта отырып, объектінің су құбыры желісіндегі қысымды нормативтік шамаға дейін арттыру үшін шаралар қолдану;

9) өртке қарсы қызмет бөлімшелерін қарсы алуды қамтамасыз ету және өрт қауіпті жағдайдың немесе өрттің сипаты туралы хабардар ету.

1198. Аға теміржол бастығы (жол, бөлімше, станция бастығы немесе олардың орынбасарлары) немесе қалпына келтіру поезының бастығы өртке қарсы бөлімшелер келгенге дейін өрт қауіпті жағдайды немесе өртті шектеу және жою жөніндегі жұмыстардың басшысы болып табылады.

Өртке қарсы бөлімшелер келгеннен кейін өртті сөндіруге басшылық ету аға жедел бастыққа-өрт сөндіру басшысына жүктеледі, жылжымалы құрамды эвакуациялау және бөліп жайғастыру жөніндегі станция қызметкерлерінің іс-қимылдары жұмыс басшысының нұсқауы бойынша және өрт сөндіру басшысының келісімі бойынша жүзеге асырылады.

1199. Сұйытылған көмірсутек газдары ағып кеткен кезде сұйытылған көмірсутек газдарын төгу және құю жөніндегі барлық технологиялық операциялар, сондай-ақ поездардың қозғалысы және өрт қауіпті жағдайды шектеуге және жоюға жатпайтын маневрлік жұмыстар тоқтатылады. Ықтимал тұтану көзі (от, ұшқын) жойылады. Сұйытылған көмірсутекті газдар төгілген аймақтан жанғыш заттар жиналады. Апат орнына осы ауданның мемлекеттік өртке қарсы қызмет, өртке қарсы және газдан құтқару қызметтерінің бөлімшелері шақырылады, қауіптілік туралы жергілікті атқарушы органдарға хабарлайды.

Мамандар болған кезде, егер бұл қауіп төндірмесе, ағу жойылады немесе цистернаның ішіндегісі сақтық шараларын сақтай отырып және авариялық жұмыс орнында өртке қарсы қызмет бөлімшелері болған кезде жарамды цистернаға (ыдысқа) айдалады. Сұйытылған көмірсутекті газдары бар вагон-цистерна қауіпсіз орынға шығарылады.

Газдың қарқынды ағып кетуі кезінде цистернадан толық шығуға рұқсат етіледі, бұл ретте газ толық таралғанға дейін 200 метр радиуста ықтимал Газдану аймақтарының пайда болуына тұрақты бақылау жүзеге асырылады.

Сұйытылған көмірсутекті газдардың тоннельдерге, жертөлелерге, су бұру жүйесіне түсуін болдырмау жөнінде шаралар қабылдайды.

1200. Ағатын сұйытылған көмірсутек газдары жанған кезде авария орнында өртке қарсы қызмет бөлімшелері болмаған кезде өртті оқшаулау және зақымдалған цистернадан немесе эстакада коммуникацияларынан ағып жатқан өнімнің қауіпсіз жануы үшін жағдай жасау жөнінде шаралар қабылдайды.

1201. Жекелеген жағдайларда өрт қауіпті жағдайды шектеу және жою жөніндегі жұмыстардың басшысы, егер бұл адамдардың қауіпсіздігіне қатер төндірмесе, басқа объектілердің бұзылуына және өрттің стихиялық дамуына әкелмесе, ағатын сұйытылған көмірсутек газдарын тұтандыру туралы өкім береді. Газды тұтандыру ракетницаның, петардалардың көмегімен жабыннан қашықтықтан жүзеге асырылады.

Ағатын сұйытылған көмірсутек газдарын жағу бойынша жұмыстар авария орнына өртке қарсы қызмет бөлімшелерінің қажетті және есептік саны келгеннен кейін жүргізіледі.

10-бөлім. Сақтау объектілерін ұстау кезінде өрт қауіпсіздігін қамтамасыз ету тәртібі

1-параграф. Жалпы ережелер

1202. Қоймаларда (үй-жайларда) заттар мен материалдарды сақтау олардың өрт қауіпті физикалық-химиялық қасиеттерін (ылғал түскенде, ауамен жанасқанда тотығуға, өздігінен қызуға және тұтануға қабілеті), заттар мен материалдарды бірге сақтау жөніндегі ережелерге сәйкес өрт сөндіргіш заттардың үйлесімділік және біртектілік белгілерін ескере отырып, стандарттау жөніндегі құжаттардың талаптарына сәйкес жүргізіледі.

Қолданылатын өрт сөндіргіш заттардың біркелкілігіне қарамастан, материалдар мен тауарларды каучукпен немесе авторезинамен бір секцияда бірге сақтауға жол берілмейді.

1203. Жанғыш газдары бар баллондар, тез тұтанатын және жанғыш сұйықтықтары бар сыйымдылықтар, сондай-ақ аэрозоль орамдары күн және өзге де жылу әсерінен қорғалады.

1204. Көп қабатты қоймаларда аэрозоль орамдарын өртке қарсы бөліктерде тек жоғарғы қабатта ғана жинауға болады, бөліктегі орамдардың саны 150000-нан аспайды.

Қойманың оқшауланған бөлігінде 15000 қаптамадан (қораптан) аспайтын, қойманың жалпы сыйымдылығы 900000 қаптамадан аспайтын сақтау жүзеге асырылады. Қоймалар шатырсыз, жеңіл ашылатын жабындары бар ғимараттарда орналастырылады.

Жалпы қоймаларда 5000 данадан аспайтын мөлшерде аэрозоль орамдарын сақтау жүзеге асырылады.

1205. Ашық алаңдарда немесе бастырмалардың астында аэрозоль орамдары тек жанбайтын контейнерлерде ғана сақталады.

1206. Қойма үй-жайларында стеллажсыз тәсілмен сақтау кезінде материалдар қатарлап жиналады. Қойма үй-жайларының есік ойықтарына қарама-қарсы ені есіктердің еніне тең, бірақ кемінде 1 метр еркін өту жолдары қалдырылады.

Қоймаларда әрбір 6 метр сайын ені кемінде 0,8 метр бойлық өту жолдары орнатылады.

1207. Қойма үй-жайларының ішіндегі ағаш конструкциялар (стеллаждар) оттан қорғау құрамымен өңделеді.

Ескерту. 1207-тармақ жаңа редакцияда – ҚР Төтенше жағдайлар министрінің 01.02.2023 № 55 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

1208. Транзиттік электр кабельдері, газ және басқа да коммуникациялар өтетін үй-жайларда қоймаларды орналастыруға жол берілмейді.

1209. Шырақтардан сақталатын тауарларға дейінгі қашықтық кемінде 0,5 метр және жанғыш құрылыс конструкцияларының бетіне дейін 0,2 метр етіп қабылданады.

1210. Тауар-материалдық құндылықтарды сақтауға арналған үй-жайларда тұрмыстық қызмет көрсету бөлмелерін, тамақ ішуге арналған бөлмелерді және басқа да қосалқы қызметтерді орналастыруға жол берілмейді. Тауартанушылардың, сарапшылардың, қоймашылардың жұмыс орындарын қоршау үшін қойма үй-жайларында орнатылатын шыныланған қалқалар өрт туындаған жағдайда адамдарды немесе тауар-материалдық құндылықтарды эвакуациялауға кедергі келтірмеуі тиіс.

1211. Қойма үй-жайларында және дебаркадерлерде тиеу-түсіру және көлік құралдарының тұруына және оларды жөндеуге жол берілмейді.

Рампаға (платформаға) түсірілген жүктер мен материалдар жұмыс күнінің соңына қарай алынады.

1212. Қоймалардың ғимараттарында ыдысты ашумен, жарамдылығын тексерумен және ұсақ жөндеумен, өнімді өлшеп ораумен, өрт қауіпті сұйықтықтардың жұмыс қоспаларын (нитро бояуларды, лактарды) дайындаумен байланысты барлық операциялар сақтау орындарынан оқшауланған үй-жайларда жүргізіледі.

1213. Автомобильдер, мотовоздар, автотиегіштер мен автокрандар және жүк көтергіш техниканың басқа да түрлері ірі жем, талшықты материалдар сақталатын маяларға, қатарларға және бастырмаларға оларда жарамды ұшқын сөндіргіштер болған кезде кемінде 3 метр қашықтыққа жіберіледі.

1214. Қоймалардың электр жабдықтары жұмыс күні аяқталғаннан кейін токтан ажыратылады. Қойманы электрмен жабдықтауды ажыратуға арналған аппараттар қойма үй-жайынан тыс, жанбайтын материалдардан жасалған қабырғаға немесе жеке тұрған тірекке орналастырылады, шкафқа немесе пломбалауға арналған құрылғысы бар қуысқа орнатылады және құлыппен жабылады.

1215. Қоймалардың үй-жайларында кезекші жарықтандыруға, сондай-ақ газ плиталарын, электрмен жылыту аспаптарын пайдалануға жол берілмейді, ал штепсель розеткаларды орнату ЭҚОҚ сәйкес жүзеге асырылады.

Ескерту. 1215-тармақ жаңа редакцияда – ҚР Төтенше жағдайлар министрінің 01.02.2023 № 55 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

1216. Материалдарды ашық алаңда сақтау кезінде бір секцияның (қатардың) алаңы 300 шаршы метрден аспайды, ал қатарлар арасындағы өртке қарсы бөліктер кемінде 6 метр етіп қабылданады.

1217. Базалар мен қоймалардың аумағында орналасқан ғимараттарда персонал мен басқа да адамдардың тұруына жол берілмейді.

1218. Локомотивтердің А, Б және В1-В4 санатты қойма үй-жайларына кіруіне жол берілмейді.

1219. Цех қоймаларында тез тұтанатын және жанғыш сұйықтықтарды кәсіпорында белгіленген нормадан асатын мөлшерде сақтауға жол берілмейді.

1220. Түтін жоюға арналған ойықтары бар терезелері жоқ жертөле және цоколь қабаттардың үй-жайларында, сондай-ақ ғимараттардың жалпы саты торларын осы қабаттармен қосқанда жанғыш ыдыста жанғыш материалдарды немесе жанбайтын материалдарды сақтауға жол берілмейді.

2-тарау. Тез тұтанатын және жанғыш сұйықтықтардың қоймаларын ұстау кезінде өрт қауіпсіздігін қамтамасыз ету тәртібі

1-параграф. Резервуарлық парктерді ұстау кезінде өрт қауіпсіздігін қамтамасыз ету тәртібі

1221. Резервуарлардың топырақ үйіп бекітілген жерлерінің көлемі осы топырақ үйіп бекітілген жердегі ең үлкен резервуардың көлеміне тең етіп орындалады және үнемі жарамды күйде ұсталады. Топырақ үйіп бекітілген жердің ішіндегі алаңдар тегістеліп, құм себіледі. Механикаландырылған өрт сөндіру құралдары үшін топырақ үйіп бекітілген жерлер арқылы өту жолдарын орнату кәсіпорын басшылығының рұқсатымен жүргізіледі. Бұл ретте топырақ үйіп бекітілген жердің тұтастығы мен биіктігін, сондай-ақ резервуарлық парктің шекаралары бойынша өту жолдарын бұзуға жол берілмейді.

1222. Толтыруды және деңгейді өлшеуді бақылау мен автоматтандыруға арналған құрылғылардың желілерін қоспағанда, резервуарлардың топырақ үйіп бекітілген жері ішінде және тікелей резервуарларда электр жабдығын орнатуға және электр желілерін төсеуге жол берілмейді.

Көрсетілген электр аппаратурасы мен сымдарды ЭҚЕ сәйкес жарылыстан қорғалып орындалған жағдайда ғана пайдалануға жол беріледі.

1223. Резервуарлық парктегі құбыржолдардың коммуникациясы резервуарда авария болған жағдайда мұнай мен мұнай өнімдерін бір ыдыстан екіншісіне айдау мүмкіндігін қамтамасыз ететін етіп көзделеді.

1224. Жылдың қысқы кезеңінде резервуарлардың шатырларынан қар уақтылы шығарылады, сондай-ақ резервуарлық парктің аумағындағы жолдар мен өрт сөндіру жолдары қардан тазартылады.

1225. Қыздыруға немесе жазғы уақытта ұзақ сақтауға жататын резервуарды мұнаймен немесе мұнай өнімдерімен толтыру кезінде сұйықтықтың деңгейі (резервуардың толып кетуін болдырмау үшін) қыздыру кезінде сұйықтықтың кеңеюін ескере отырып белгіленеді. Суық мұнай өнімінің ең жоғары деңгейі сыйымдылық биіктігінің 95%-нан, ал сұйытылған газдардың 83%-нан аспауы тиіс.

1226. Төгілген мұнай, сондай-ақ резервуардың төбесіндегі мұнай өнімдері деңгейді өлшегеннен немесе сынама алғаннан кейін дереу алынады, ал резервуардың төбесі құрғатып сүртіледі. Шатырда сүрту материалдары мен қандай да бір заттарды қалдыруға болмайды.

1227. Жарылыс және өрт қауіпті үй - жайларда көмірсутектердің шоғырлануын тұрақты бақылау үшін жарық және дыбыс дабылы бар газ талдағыштар орнатылады.

1228. Әрбір резервуар жиналып қалған шөгінділерден жүйелі түрде (кестеге сәйкес) тазартылады.

1229. Мұнайды және резервуарларды қыздырғыштардың үстіндегі сұйықтық деңгейі кемінде 50 сантиметр болғанда қыздыруға жол беріледі.

1230. Резервуарлардағы тұтқыр мұнай өнімдері қызмет көрсетуші персоналдың тұрақты бақылауымен тек бу иректүтіктерімен жылытылады.

1231. Мұнай өнімдері толтырылған резервуарларда жұмыстар ұшқынға қауіпсіз аспапты пайдалану арқылы ғана жүргізіледі.

1232. Резервуарлық парктегі өнеркәсіптік су бұру желісі кемінде 0,25 метр тұрақты су деңгейі бар және арнайы құдықтарда орнатылатын, арқанмен басқарылатын сақпандармен жабдықталған, резервуарлардың топырақ үйіп бекітілген жерінен тыс шығарылған гидравликалық ысырмалармен қамтамасыз етіледі. Сақпанның қалыпты жағдайы жабық.

1233. Жіктерде немесе корпустың немесе түбінің негізгі металында жарықтар пайда болған кезде жұмыс істеп тұрған резервуар дереу босатылып тазартылады.

Мұнай немесе мұнай өнімдері толтырылған резервуардағы жарықтарды жою бойынша отпен байланысты және механикалық жұмыстарға жол берілмейді.

1234. Резервуарлық парктің және жеке тұрған резервуарлардың барлық аумағында көрінетін жерлерде белгіленген өртке қарсы режимді бұзуға жол бермеу туралы жазбалар орнатылады.

1235. Статикалық электр зарядтарының пайда болуын болдырмау үшін:

1) соғылған кезде ұшқын шығармайтын материалдардан дайындалған және сынама алғыштарға дәнекерленген ток өткізетін арқандары бар сынама алғыштар қолданылады (арқандарды резервуардың төбесіндегі жерге тұйықтау клеммаларына қосу керек);

2) статикалық электр зарядтарын жинамайтын маталардан жасалған киім пайдаланылады.

1236. Тез тұтанатын мұнай өнімдерінің сынамаларын оларды ағызу немесе құю кезінде алуға жол берілмейді.

1237. Сынама алу мен деңгейін өлшеуге мұнай өнімдерімен жұмыс істеу кезінде өрт-техникалық минимум бойынша оқыту курстарынан өткен адамдар жіберіледі.

1238. Мұнай өнімдерінің деңгейін өлшеу және сынамаларын алу өлшеу құрылғыларының стационарлық жүйелерімен ғана жүзеге асырылады. Ерекше жағдайларда газ кеңістігінің артық қысымы 2,10 Па дейінгі резервуарларда деңгей өлшенеді және өлшеу люгі арқылы қолмен сынама алынады.

1239. Деңгейді өлшеу және резервуарлардан сынама алу үшін қызмет ететін люктер герметикалық қақпақтармен, ал өлшеу саңылаулары ішкі жағынан ұшқын түзілуін болдырмайтын металдан жасалған сақиналармен жабдықталады.

1240. Шөге бастаған, герметикаланбаған, сондай-ақ крандары, құбырларды қосқыштары, тығыздама толтырғыштары, ысырмалары, өрт сөндіру және салқындату жүйелері ақаулы резервуарларды пайдалануға жол берілмейді.

1241. Күкіртті мұнай өнімдері сақталатын резервуарлар үшін пирофорлы күкіртті темір шөгінділерінен тазарту жөніндегі жоспарлы жұмыстардың кестесі әзірленеді.

1242. Пайдаланылатын резервуарлық парктер аумағындағы ашық отты (дәнекерлеу, кесу) қолданумен байланысты барлық құрылыс және монтаждау жұмыстары кәсіпорынның бас инженерінің жазбаша рұқсаты негізінде жүргізіледі.

1243. Топырақ үйіп бекітілген жердің ішінде және топырақ үйіп бекітілген жерде құбырларды төсеу және жөндеу кезінде қазылған орлар осы жұмыстар аяқталғаннан кейін дереу көміледі, ал топырақ үйіп бекітілген жер қалпына келтіріледі. Жұмыста ұзақ үзілістер болған кезде уақытша үйіп құлату ұйымдастырылады.

1244. Деңгейді өлшеу және сынама алу тәуліктің жарық уақытында орындалады. Түнгі уақытта сынама алу немесе деңгейді өлшеу кезінде жарық беру үшін жарылыс қаупі бар аймақтан тыс жерде ғана қосу және ажырату жүзеге асырылатын жарылыс қаупі жоқ аккумуляторлық фонарьлар ғана қолданылады, қалта фонарьларын қолдануға жол берілмейді.

1245. Авария кезінде төгілген мұнай өнімін жою үшін, сондай-ақ топырақ үйіп бекітілген жерлерден су бұру жолдарында нөсер суларын ағызу үшін топырақ үйіп бекітілген жерлердің шегінен тыс қолданысқа келтірілетін сақпан-клапандар түріндегі ысырма құрылғылары орнатылады.

1246. Мыналарға:

1) герметикалық емес жабдық пен тиек арматурасын пайдалануға;

2) жобалау құжаттамасында белгіленген топырақ үйіп бекітілетін жердің биіктігін азайтуға;

3) қисықтары мен жарықтары бар резервуарларды, сондай-ақ ақаулы жабдықты, бақылау-өлшеу аспаптарын, өнім өткізгіштерді және тұрақты өртке қарсы құрылғыларды пайдалануға;

4) топырақ үйіп бекітілген жерге ағаштар, бұталар, шөптер отырғызуға;

5) жанғыш негізге сыйымдылықтарды орнатуға;

6) резервуарлар мен цистерналардың толуына;

7) мұнай және мұнай өнімдерін төгу немесе құю кезінде резервуарлардан сынама алуға;

8) найзағай кезінде мұнай мен мұнай өнімдерін төгуге және құюға жол берілмейді.

1247. Тыныс алу клапандары мен от бөгегіштер дайындаушы зауыттың техникалық құжаттамасының талаптарына сәйкес тексеріледі.

Тыныс алу арматурасын қарау кезінде клапандар мен торлар мұздан тазартылады. Оларды ашық оттың көмегімен қыздыруға жол берілмейді және тек өртке қауіпсіз тәсілдермен ғана жүргізіледі.

1248. Резервуарлық паркте жөндеу жұмыстарын жүргізу кезінде резервуарлардың топырақ үйіп бекітілген жері ішіндегі аумаққа түтін құбырында ұшқын сөндіргіштері бар тракторлар мен автомобильдердің ғана кіруі жүзеге асырылады, ал пайдаланылатын немесе қорғалмаған резервуарға тракторлар мен автомобильдер 20 метрден кем емес қашықтыққа ғана жақындатылады.

Көліктің кіруіне рұқсатты әрбір жағдайда кәсіпорынның немесе объектінің басшысы белгіленген тәртіппен береді.

1249. Резервуарлық парктiң жұмыскерлерi пайдалану процесінде, сондай-ақ ықтимал авария немесе өрт болғанда қажеттi ауыстырып қосуды жылдам әрi мүлтiксiз жүргiзу үшiн құбырлардың орналасу сызбасы мен барлық ысырмалардың мақсатын бiлуi қажет.

1250. Егер жөндеу жұмыстары алдында мұнай құбырын мұнайдан толығымен босату мүмкін болмаса, онда мұнайдың төгілуін болдырмау шаралары қабылданады.

3-тарау. Мұнай өнімдерін ыдыста сақтау кезінде өрт қауіпсіздігін қамтамасыз ету тәртібі

1251. Тұтану температурасы 120оС-тан жоғары сұйықтарды 60 м3 дейінгі мөлшерде жер асты қоймаларында сақтау, қалыңдығы кемінде 0,2 м нығыздалған жерқабатымен жабу, еден жанбайтын материалдардан жасалуы қажет.

1252. Тез тұтанатын және жанғыш сұйықтықтарды ыдыста бір үй-жайда бірге сақтау олардың жалпы саны 200 м3 тез тұтанатын сұйықтықтардан немесе 1000 м3 жанғыш сұйықтықтардан аспаған кезде жүргізіледі.

1253. Қоймаларда тез тұтанатын және жанғыш сұйықтықтары бар бөшкелерді қолмен жинау кезінде еденге 2 қатардан аспайтын, жанғыш сұйықтықтары бар бөшкелерді механикалық жинау кезінде 5 қатардан аспайтын, ал тез тұтанатын сұйықтықтарды 3 қатардан аспайтын етіп орнатылады.

Қатардың енін 2 бөшкеден артық етіп орындауға жол берілмейді. Бөшкелерді тасымалдауға арналған басты өту жолдарының ені кемінде 1,8 м, ал қатарлар арасында кемінде 1 м етіп көзделуі тиіс.

1254. Сұйықтықты сақтау тек жарамды ыдыста ғана жүзеге асырылады. Төгілген сұйықтық дереу жиналады.

1255. Ыдыста мұнай өнімдерін сақтауға арналған ашық алаңдар жер білігімен немесе биіктігі кемінде 0,5 м жанбайтын тұтас қабырғамен қоршалады.

1256. Алаң деңгейі жапсарла саумақтан 0,2 м жоғары етіп орындалады және ағынды суларды бұру үшін ормен қоршалады.

1257. Топырақ үйіп бекітілген бір алаңның шегінде қатарлар арасындағы бөліктер кемінде 10 м, ал қатарлар мен біліктер (қабырғалар) арасында кемінде 5 м болатын мөлшері 25x15 м және биіктігі 5,5 м 4 қатардан аспайтын бөшкелер орналастырылады.

Екі аралас алаңдардың қатарлары арасындағы бөліктер кемінде 20 м етіп орындалады.

1258. Алаңдардың үстінен жанбайтын материалдардан жасалған бастырмаларды орнатуға жол беріледі.

1259. Мұнай өнімдерін құюға, сондай-ақ буып-түю материалдары мен ыдыстарды тікелей қоймаларда және топырақ үйіп бекітілген алаңдарда сақтауға жол берілмейді.

4-тарау. Газ баллондарын сақтау кезінде өрт қауіпсіздігін қамтамасыз ету тәртібі

1260. Жанғыш газдары бар баллондарды сақтауға арналған қоймалар жеңіл ашылатын жабындары бар бірқабатты, шатырсыз ғимараттарда орналастырылады.

Газы бар баллондар сақталатын үй-жайлардың терезелері ақ бояумен сырланады немесе күннен қорғайтын жанбайтын құрылғылармен жабдықталады.

Баллондарды ашық алаңдарда сақтаған кезде оларды жауын-шашын мен күн сәулесінің әсерінен қорғайтын бастырмалар жанбайтын материалдардан жасалады.

1261. Баллондарды сақтау орнының айналасында 10 м қашықтықта жанғыш материалдарды сақтауға және отпен жүргізілетін жұмыстарды жүргізуге жол берілмейді.

1262. Баллондар орналастырылатын шкафтар мен үйшіктер жанбайтын материалдардан жасалады және оларда жарылыс қауіпті қоспалардың түзілуін болдырмайтын табиғи желдеткішпен қамтамасыз етіледі.

1263. Жанғыш газдары бар баллондар оттегі, сығылған ауа, хлор, фтор және басқа да тотықтырғыштары бар баллондардан, сондай-ақ улы газдары бар баллондардан бөлек сақталады.

1264. Алып тасталды - ҚР Төтенше жағдайлар министрінің м.а. 10.05.2023 № 239 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

1265. Оттегі бар баллондарды сақтау және тасымалдау кезінде майлардың түсуіне және баллон арматурасының майлы материалдармен жанасуына жол берілмейді.

Оттегі бар баллондарды қолмен қайта орау кезінде тиекті алуға жол берілмейді

1266. Жинау кезінде баллондардың бір-біріне соғылуына, қалпақтар мен баллондардың еденге құлауына жол берілмейді.

1267. 40 баллоннан астам мөлшердегі газдарды сақтау үй-жайлары жарылыс қауіпті шоғырлануға дейін жарамды газ талдағыштармен жабдықталады. Газ талдағыштар болмаған жағдайда объект басшысы сынамаларды іріктеу және бақылау тәртібін белгілейді.

1268. Баллондардан газдың ағуы байқалған кезде оларды қоймадан қауіпсіз орынға шығарады.

1269. Жанғыш газдары бар баллондар сақталатын қоймаға металл шеге немесе таға қағылған аяқ киім киген адамдар жіберілмейді.

1270. Табандықтары бар жанғыш газдары бар баллондар тігінен олардың құлауын болдырмайтын арнайы ұяшықтарда, торларда немесе басқа да құрылғыларда сақталады.

Табандығы жоқ баллондар көлденеңінен рамаларда немесе стеллаждарда сақталады. Бұл жағдайда қатардың биіктігі 1,5 м аспайды, ал клапандар сақтандыру қалпақтарымен жабылады және бір жаққа бұрылады.

1271. Басқа да заттарды, материалдарды сақтауға жол берілмейді.

1272. Жанғыш газдары бар қоймалардың үй-жайлары табиғи желдеткішпен қамтамасыз етіледі.

5-тарау. Қатты тұрмыстық қалдықтарды сақтау жөніндегі полигондарды ұстау кезінде өрт қауіпсіздігін қамтамасыз ету тәртібі

1273. Қатты тұрмыстық қалдықтарды сақтау жөніндегі полигондарға қызмет көрсету және тұтануды алдын ала қайтару үшін ұйымдардың басшылары тұрақты негізде қажетті арнайы техниканың (бульдозер, өзіаударғыш, экскаватор, тиегіш, суару-жуумашинасы, сутаратқыш, су айдауға арналған мотопомпалар) болуын қамтамасыз етеді.

1274. Қатты тұрмыстық қалдықтарды сақтау жөніндегі полигонның аумағы периметрі бойынша ені кемінде 4 метр минералдандырылған жолақпен жыртылады.

1275. Қатты тұрмыстық қалдықтарды сақтау жөніндегі полигондар аумағының өрт сөндіру мақсаттары үшін полигондар "Өрт қауіпсіздігіне қойылатын жалпы талаптар" техникалық регламентіне сәйкес сыртқы өртке қарсы сумен жабдықтаудың талап етілетін шығысына есептелген, сыйымдылығы жарамды сыртқы өртке қарсы сумен жабдықтаумен жабдықталады.

1276. Қатты тұрмыстық қалдықтарды орналастыру, сақтау және зарарсыздандыру полигондарын (алаңдарын) толтыруды 10 000 шаршы метрден аспайтын алаңдарға сақтау учаскелерін бөле отырып, қатты тұрмыстық қалдықтар мен инертті жанбайтын материалдарды қабатпен кезектестіріп жүзеге асыру қажет. Учаскелер арасында ені кемінде 8 метр өртке қарсы бөліктер орындалады.

6-тарау. Ауыл шаруашылық өнімдерін сақтау кезінде өрт қауіпсіздігін қамтамасыз ету тәртібі

1-параграф. Ірі азықтарды сақтау кезінде өрт қауіпсіздігін қамтамасыз ету тәртібі

1277. Ірі жем шөп қорын сақтау ферма ғимараттарынан тұйық, жанбайтын қабырғалармен (қалқалармен) және отқа төзімділік шегі кемінде EI-45 жабындармен бөлінген жапсарлас құрылыстарда (құрылыстарда) ғана жүргізіледі.

1278. Жапсарлас құрылыстар (жапсарластырылған құрылыстар) тек тікелей сыртқа шығу жолымен жабдықталады.

1279. Пішен орны жер білігімен және сым қоршаумен қоршалады. Таразы шөп жинау орнынан тыс орналастырылады.

1280. Ірі жемшөптердің маялары, бастырмалары мен қатарлары электр беру желілеріне дейін кемінде 15 м, жолдарға дейін кемінде 20 м және ғимараттар мен құрылыстарға дейін кемінде 50 м қашықтықта орналастырылады.

1281. Шөп қоймалары қоршауынан жақын орналасқан орман алқаптарына дейінгі қашықтық кемінде 20 м етіп орындалады, периметрі бойынша ені кемінде 4 м жолақ жыртылады.

1282. Өндірістік-шаруашылық кешен аумағындағы ірі жемшөп қоймалары арнайы бөлінген алаңда орналастырылады. Кебендерді (маяларды) немесе қатарларды орналастыруға арналған алаңдар периметрі бойынша ені кемінде 4 м жолақпен жыртылады. Жолақтың шетінен бастап алаңда орналасқан кебенге (маяға) дейінгі қашықтық кемінде 15 м, ал жеке тұрған кебенге (маяға) дейін кемінде 5 метр етіп орындалады.

1283. Бір кебеннің (маяның) негізгі ауданын 150 м2, ал престелген шөп (сабан) қатарларын 500 м2 асыруға жол берілмейді.

1284. Жекелеген қатарлар, бастырмалар мен кебендер (маялар) арасындағы өртке қарсы бөліктер кемінде 20 м етіп қабылданады. Қатарларды, бастырмаларды және кебендерді (маяларды) жұппен орналастыру кезінде қатарлар мен бастырмалар арасындағы қашықтық кемінде 6 м, ал олардың жұптары арасында кемінде 30 м етіп қабылданады.

1285. Кварталдар арасындағы өртке қарсы бөліктер (кварталда 20 кебен немесе қатар орналастыруға жол беріледі) кемінде 100 м етіп орындалады.

1286. Ылғалдылығы жоғары пішен конустық маяларға (шөмелелерге) олардың арасы кемінде 20 м етіп жиналады. Өздігінен жануға бейім ылғалдылығы жоғары шөп маяларында дюймді қималы металл құбырларға салынатын және маяға әртүрлі тереңдікте орналастырылатын кәдімгі сынап термометрлерінің көмегімен тұрақты температуралық бақылау жүзеге асырылады.

Температура 600С жоғары көтерілгенде жылытылған пішен алынады.

1287. Ірі жемшөп қоймаларында жұмыс істейтін тракторлар мен автомобильдер ұшқын сөндіргіштермен жабдықталады, ал автомобильдерде сөндіргіш бампердің астынан алға қарай шығарылады. Ірі жем қоймаларындағы жұмысқа ұшқын сөндіргіштермен жабдықталмаған тракторлар мен автомобильдер жіберілмейді. Қоймаға кірер алдында жүргізушілер ұшқын сөндіргіштің жарамдылығы мен бекітілу сенімділігін тексереді.

1288. Шығару құбырларымен, коллекторлармен немесе сөндіргіштермен тікелей жанасудан жемшөптің тұтануын болдырмау үшін тартқыш тракторлар мен түсіру жұмыстарымен айналысатын автомобильдер маяларға 3 м жақын емес жақындайды.

1289. Жемшөпті тікелей автомобиль шанағына тиеу кезінде оның қозғалтқышы сөндіріледі. Қоймадан шығуға автомобильдің тұрған орнын тексергеннен және шығару құбырының жанындағы шөпті (сабанды) жинағаннан кейін ғана рұқсат етіледі.

1290. Ірі жемшөп қоймаларында өрт болған жағдайда кемінде 50 м3 су қоры қамтамасыз етіледі.

2-параграф. Астықты сақтау кезінде өрт қауіпсіздігін қамтамасыз ету тәртібі

1291. Егін жинау алдында астық қоймалары мен астық кептіргіштердің пайдалануға жарамдылығы тексеріледі. Анықталған ақаулықтар астықты кептіру және қабылдау басталғанға дейін жойылады.

1292. Астық қоймалары жеке тұрған ғимараттарда орналастырылады. Оларға кіретін қақпалар сыртқа қарай ашылатындай етіп орындалады және үймеленбейді.

1293. Астықты үйіп сақтаған кезде үйменің жоғарғы жағынан жабынның жанғыш құрылымдарына дейінгі, сондай-ақ шырақтар мен электр сымдарына дейінгі қашықтық кемінде 0,5 м етіп орындалады.

Ойықтар арқылы астық тасымалдау орындарында өртке қарсы бөгеттерде от бөгегіш құрылғылар орнатылады.

1294. Мыналарға жол берілмейді:

1) астықпен бірге басқа материалдар мен жабдықтарды сақтау;

2) қойма үй-жайларының ішінде астық тазалау және іштен жану қозғалтқыштары бар басқа да машиналарды қолдану;

3) қойманың екі жағынан қақпалары жабық болғанда жылжымалы механизмдерде жұмыс істеу;

4) қатты отынмен жұмыс істейтін кептіргіштерді тез тұтанатын және жанғыш сұйықтықтардың көмегімен, ал сұйық отынмен жұмыс істейтіндерді алау арқылы жағу;

5) температураны бақылау аспаптары және оттықтағы алау сөнген кезде отын беруді ажырату автоматикасы, электр тұтату жүйесі ақаулы немесе оларсыз кептіргіштерде жұмыс істеу;

6) астықты транспортер таспасының деңгейінен жоғары жабу және таспаның транспортер құрылымына үйкелуіне жол беру.

1295. Кептіргіш жұмыс істеп тұрған кезде астық температурасын бақылау кемінде әрбір 2 сағат сайын сынама алу жолымен жүзеге асырылады.

1296. Кептіргіштің тиеу-түсіру механизмдерін шаң мен астықтан тазарту оның жұмысынан кейін бір тәуліктен кейін жүргізіледі.

1297. Жылжымалы кептіру агрегаты астық қоймасының ғимаратынан кемінде 10 метр қашықтықта орнатылады.

Кептіргіштердің оттықтарын орнату кезінде ұшқындардың ұшып кетуіне жол берілмейді. Түтін құбырлары ұшқын сөндіргіштермен жабдықталады, ал олар жанғыш конструкциялар арқылы өтетін жерлерде өртке қарсы бөліктер орнатылады.

1298. Астық қоймаларында астықты желдету кезінде желдеткіштер жанғыш қабырғалардан кемінде 2,5 м қашықтықта орнатылады. Ауа жолдары жанбайтын материалдардан жасалады.

1399. Астық кептіргіш жұмыс істеп тұрған кезде оған қызмет көрсететін адамдар үнемі кептіргіш ғимаратында болады және оның жұмысын бақылауды жүзеге асырады.

1300. Өндірістік және қойма үй-жайларының ішінде іштен жану қозғалтқыштары бар машиналар мен жабдықтарды қолдануға жол берілмейді.

1301. Астықтың жекелеген партияларын бөлу үшін стандартты ағаш нан қалқандары қолданылады.

1302. Қоса салынған бункерлер мен қойма қабырғалары арасында өту жолдары болған кезде олардың ені кемінде 0,7 м етіп қабылданады.

1303. Барлық ғимараттар мен үй-жайларда ашық қыздыру элементтері бар электрмен жылыту аспаптарын, ал жарылыс, өрт қауіпті үй-жайларда электрмен жылыту аспаптарының барлық түрлерін пайдалануға жол берілмейді.

1304. Өнімді қаптарда, пакеттерде, қораптарда сақтауға арналған қоймаларда қатарлардың биіктігі қаптардың жоғарғы қатары мен жабынның шығыңқы элементтері немесе жабыны, сондай-ақ электр желілері, шырақтар арасында кемінде 1 м саңылау қалдыра отырып, оларды берілген биіктікке электр тиегішпен кедергісіз төсеуді ескере отырып қабылданады. Өнімді ыдыста сақтау тегендерде немесе стеллаждарда жүзеге асырылады.

1305. Нан пісіру және макарон кәсіпорындарында ұн салынған қаптарды жинау кезінде ені кемінде мынадай өтетін жолдар орнатылады:

1) қатарлар арасындағы өту жолдары 12 м кем емес – 0,8 м;

2) қатарлардан қабырғаға дейінгі қашықтық – 0,7 м;

3) электр тиегіштерге арналған өту жолдары – 3,0 м;

4) көтергіш платформасы бар арбаларға арналған өту жолдары – 2,0 м.

1306. Астық өнімдері саласының қалған кәсіпорындарының ыдысында өнімді сақтауға арналған қойманың ішінде өту жолдары орнатылады:

1) біреуі – қойманың ортасында, бойлық, ені тетіктердің жұмысын қамтамасыз ететін, бірақ кемінде 1,25 м;

2) екі көлденең – қойма қақпасына қарсы, тура өтетін, ені қақпаның енінен кем емес;

3) қатарлар мен қойма қабырғалары арасында - ені кемінде 0,7 м.

1307. Астық қабылдау және астық өңдеу кәсіпорындарында ыдыста өнім сақтауға арналған қойманың әрбір жағынан тура жүретін өту жолдары бар екі қақпа көзделеді. Қақпалар қойма тура өтетін жолдармен қақпаға қарсы үш түрлі кесіндіге бөлінетіндей етіп орналастырылады.

1308. Жылыту аспаптарының беті тегіс болады және оларды шаңнан жүйелі түрде тазалау мүмкіндігін қамтамасыз ететін биіктікте орналастырылады.

1309. Жылыту аспаптарына еркін кіру қамтамасыз етіледі. Жылыту аспаптарын бөгде заттармен немесе материалдармен жабуға жол берілмейді.

1310. Кеңейткіш ыдыстарды орнатуға арналған шатырлардағы кабиналар жанбайтын немесе жануы қиын материалдардан жасалады.

7-тарау. Орман материалдарын сақтау кезінде өрт қауіпсіздігін қамтамасыз ету тәртібі

1-параграф. Ағаш материалдары қоймаларын ұстау кезінде өрт қауіпсіздігін қамтамасыз ету тәртібі

1311. Ағаш материалдары қоймаларында сақталатын материалдардың шекті көлемін, өртке қарсы бөліктер мен қатарлар арасындағы, сондай-ақ қатарлар мен көршілес объектілер арасындағы өту жолдарын көрсете отырып, қатарларды орналастыру жоспарлары әзірленеді.

1312. Қатарлар арасындағы өртке қарсы бөліктерде ағаш материалдарын, жабдықтарды жинауға жол берілмейді.

1313. Қатарларға бөлінген орындар шөп жамылғысынан, жанғыш қоқыс пен қалдықтардан топыраққа дейін тазартылады немесе қалыңдығы кемінде 0,5 м құм, жер немесе қиыршық тас қабатымен жабылады.

1314. Әрбір қойма үшін кәсіпорын қызметкерлері мен техникасын тарту мүмкіндігін ескере отырып, қатарларды, баланс үймелерін, жоңқаларды бөлшектеу жөніндегі шараларды айқындай отырып, жедел өрт сөндіру жоспары әзірленеді. Жыл сайын көктемгі-жазғы өрт қауіпті кезең басталар алдында кәсіпорынның барлық ауысымдары мен өртке қарсы қызметтің тиісті бөлімшелерінің қызметкерлерін тарта отырып, жоспар пысықталады. Жазғы уақытта қойма аумағын мезгіл-мезгіл суарып тұру керек.

1315. Қоймалардағы алғашқы өрт сөндіру құралдарынан басқа жедел өрт сөндіру жоспарларында айқындалатын мөлшерде әртүрлі өрт сөндіру техникасының қоры бар пункттер (бекеттер) жабдықталады. Ағаш материалдарының қоймалары өрт сөндіру үшін қажетті су қорымен қамтамасыз етіледі.

1316. Қоймада ағаш материалдарын сақтаумен байланысты емес жұмыстарды жүргізуге жол берілмейді.

1317. Ағаш материалдары қоймаларындағы жұмысшыларға арналған тұрмыстық үй-жайлар өртке қарсы бөліктерді сақтай отырып, жеке ғимараттарда ғана орналастырылады.

Бұл үй-жайларды жылыту үшін тек зауытта дайындалған электрмен жылыту аспаптары қолданылады.

1318. Іштен жану қозғалтқыштары бар шығырлар дөңгелек ағаш қатарларынан кемінде 15 м қашықтықта орналастырылады.

Шығырдың айналасындағы алаң кесек қалдықтардан, қабықтан және басқа да жанғыш қалдықтар мен қоқыстардан босатылады. Қозғалтқыштарға май құюға арналған жанар-жағармай материалдары бір бөшкеден аспайтын мөлшерде және шығырдан кемінде 10 м және жақын қатардан 20 м қашықтықта сақталады.

2-параграф. Ағаш материалдарын сақтау кезінде өрт қауіпсіздігін қамтамасыз ету тәртібі

1319. Ағаш материалдарының қатарларын төсеу және бөлшектеу кезінде көлік пакеттері өтудің бір жағы бойынша ғана орнатылады, бұл ретте жолдың қалған жүру бөлігінің ені кемінде 4 м етіп орындалады. Қатарларға жиналмаған ағаш материалдарының жалпы көлемі олардың қоймаға тәуліктік түсуінен аспауға тиіс.

1320. Көлік пакеттерін өртке қарсы бөліктерде, өту жолдарында, өрт сөндіру су көздеріне кіреберістерде орнатуға жол берілмейді.

1321. Механизмдердің жұмысы уақытша тоқтатылған жағдайда пакеттерді іріктеу және орнату, мүкәммал шатырлары мен төсеу материалдарын сақтау арнайы алаңдарда жүргізіледі.

1322. Көлік пакеттерін су өткізбейтін қағазбен орау (бұл операция бірыңғай технологиялық процесте болмаған кезде) арнайы бөлінген алаңдарда жүргізіледі.

1323. Пайдаланылған су өткізбейтін қағаз, оның үзіктері мен қималары контейнерлерге жиналады.

1324. Жабық қоймаларда қатарлар мен ғимарат қабырғаларының шығыңқы бөліктері арасындағы өту жолының ені кемінде 0,8 м етіп орындалады. Қойманың есік ойықтарына қарама-қарсы ені есіктердің еніне тең, бірақ кемінде 1 метр өту жолдары қалдырылады.

1325. Жабық қоймаларда қалқалар мен қызметтік үй-жайлардың болуына жол берілмейді.

1326. Жабық қоймалар мен шатыр астындағы алаңдардың едендері жанбайтын материалдардан жасалады.

8-тарау. Жоңқа қоймаларын ұстау кезінде өрт қауіпсіздігін қамтамасыз ету тәртібі

1327. Жоңқаны жабық қоймаларда, бункерлерде және негізі жанбайтын материалдан жасалған ашық алаңдарда сақтауға болады.

1328. Жоңқа беру конвейерлерінің электр қозғалтқыштары орналасқан үйшіктер отқа төзімділіктің II дәрежесінен төмен болмауы тиіс.

1329. Жоңқаның қызу температурасын бақылау үшін үйме ішінде термоэлектрлік түрлендіргіштерді орнату үшін жанбайтын материалдардан жасалған құдықтар көзделеді.

9-тарау. Көмір қоймаларын ұстау кезінде өрт қауіпсіздігін қамтамасыз ету тәртібі

1330. Көмірді жинауға арналған алаңдар оларды тасқын немесе жер асты суларымен су басуын болдырмайтындай етіп жоспарланады.

1331. Мыналарға жол берілмейді:

1) Жаңа өндірілген көмірді бір айдан астам жатқан ескі көмір үйіндісіне жинауға;

2) қоймаларға өздігінен тұтану ошақтары анық білінетін көмірді қабылдауға;

3) жанып жатқан көмірді транспортер ленталары арқылы тасымалдауға және оларды теміржол көлігіне немесе бункерлерге тиеуге;

4) көмір қатарларын жылу көздерінің (бу құбырлары, ыстық су құбырлары, қызған ауа арналары) үстіне, сондай-ақ төселген электр кабельдері мен мұнай-газ құбырларының үстіне орналастыруға.

1332. Көмірді төсеу және оны сақтау кезінде қатарларға ағаштың, матаның, қағаздың және жанғыш материалдардың түсуіне жол берілмейді.

Әр түрлі маркалы көмір жеке қатарларға жиналады.

1333. Ұзақ мерзімді сақтау үшін қоймаға келіп түсетін көмір мүмкіндігінше қысқа мерзімде вагондардан түсірілуіне қарай қатарлап жиналады. Түсірілген көмірді пішінсіз үймелерде және үйіп екі тәуліктен артық сақтауға жол берілмейді.

Қатарлармен регламенттік жұмыстарды орындау, сондай-ақ механизмдер мен өрт сөндіру машиналарының өтуі үшін қатарлар табанының шекарасынан қоршайтын дуалға немесе кран жолдары іргетасына дейінгі қашықтық кемінде 3 м, ал рельс басының сыртқы шетіне немесе автожол жиегіне дейін кемінде 2 м етіп көзделеді.

Өту жолдарын қатты отынмен жабуға және оларды жабдықпен үймелеуге жол берілмейді.

1334. Қоймада еңістерде бақылау темір құбырлары мен термометрлерді орнату жолымен немесе басқа қауіпсіз тәсілмен көмір қатарларындағы температураны жүйелі бақылау қамтамасыз етіледі.

Температура 600С жоғары көтерілген кезде температура көтерілген жерлерде қатарларды тығыздау, қызған көмірді алу немесе температураны төмендету бойынша басқа да қауіпсіз әдістерді қолдану жүргізіледі.

Температураның жоғарылауы байқалатын қатарлар бірінші кезекте жұмсалады.

1335. Көмірді тікелей қатарларда сумен сөндіруге немесе салқындатуға жол берілмейді. Жанған көмір қатардан алынғаннан кейін ғана сумен сөндіріледі.

1336. Өздігінен тұтанған көмірді салқындағаннан немесе сөндіргеннен кейін қатарларға қайта салуға жол берілмейді.

1337. Өндірістік ғимараттардың жертөле немесе бірінші қабатында орналастырылатын көмір сақтауға арналған үй-жайлар өртке қарсы бөгеттермен (қабырғалармен және қалқалармен) бөлінеді.

10-тарау. Жанғыш талшықты материалдар қоймаларын ұстау кезінде өрт қауіпсіздігін қамтамасыз ету тәртібі

1338. Барлық талшықты материалдар жабық қоймаларда сақталады, ерекшелік ретінде ашық алаңдарда және шатыр астында сақтауға жол беріледі.

1339. Талшықты материалдар бумаларын түсіру, тиеу және салу кезінде бумалардың металл орамына ілмектермен соғуға жол берілмейді.

1340. Қатарлар мен бастырмалар талшықтары дәйекті ұялар, топ, секторға енгізіледі.

1341. Қатардағы талшық массасының 300 тоннадан артуына жол берілмейді.

1342. Қатарлардың өлшемдері 22x11 м артық емес, биіктігі бойынша 8 м артық емес болып көзделеді.

1343. Ұяда алты қатардан немесе бастырмадан аспайтындай етіп көзделеді, бұл ретте қатарлар арасындағы аралық – кемінде 15 м, бастырмалар арасында барлық бағыттар бойынша – 20 м.

1344. Топта төрт ұядан аспайтын (24 қатар немесе бастырма) ұялар арасындағы аралық барлық бағыттар бойынша кемінде 30 м етіп көзделеді.

1345. Сектор төрт топтан аспайтындай (96 қатар немесе бастырма) етіп көзделеді, топтар арасындағы аралық-барлық бағыттар бойынша кемінде 50 м.

1346. Секторлар арасындағы алшақтықтар 100 метрден кем болмауы тиіс.

1347. Талшықты материалдарды сақтауға арналған қоймалар, бастырмалар және ашық алаңдар орналасқан учаскелер қоршалады, бұл ретте қоршаудан қашықтығы 5 м кем болмауға тиіс.

1348. Тез жанатын талшықты материалдарды тек бумаларда сақтауға жол беріледі. Сынған бумаларды сақтау жеке учаскелерде немесе арнайы бөлінген алаңдарда жүргізіледі. Оларды бірінші кезекте қайта өңдеуге жібереді.

1349. Жабық қоймаларда талшықты материалдар бумаларын жинау ені 2 м бір бойлық өту жолы және ені дәл сондай көлденең өту жолдары әрбір есікке қарсы қалатындай етіп жүргізіледі. Биіктігі бойынша бумалар олардың жоғарғы жағынан электр шамдарына дейінгі қашықтық кемінде 1 м болатындай етіп жиналады.

1350. Өндірістік қалдықтарды шикізатпен және дайын өніммен бірге сақтауға жол берілмейді.

1351. Ашық алаңдардағы талшықты материалдардың қатарлары жабылады, ал бастырмалар барлық жағынан брезентпен тартылады.

1352. Автомашиналармен, тракторлармен (тартқыштармен) тасымалдау кезінде талшықты материалдар брезентпен жабылады. Оларды тасымалдау кезінде темекі шегуге жол берілмейді.

1353. Жабық қоймалардағы және бастырмалардың астындағы өту жолдары, сондай-ақ ашық алаңдардағы қатарлар арасындағы бөліктер бос ұсталады.

1354. Талшықты материалдардың бастырмалары мен қатарларына ұшқын сөндіргіштерсіз теміржол (паровоздарды қоспағанда) мен автокөліктің 5 м, ал тракторлардың 10 м жақын келуіне жол берілмейді. Бұл жерлерде шектеу жолақтары орнатылады. Автокөліктің жабық қоймаларға, талшықты материалдардың бастырмалары мен қатарларына кіруі пайдаланылған газ шығатын құбырға қарама-қарсы жағымен жүзеге асырылады, бұл ретте сөндіргіш жарамды ұшқын сөндіргішпен жабдықталады.

11-бөлім. Автожанармай құю және автогаз құю станцияларын ұстау кезінде өрт қауіпсіздігін қамтамасыз ету тәртібі

1-тарау. Жалпы ережелер

1355. Автожанармай және автогаз құю құю станцияларында өрт қауіпті жағдайлар туындаған кезде технологиялық жүйелердің электр қорегі ажыратылады (аварияға қарсы және өртке қарсы қорғау жүйелерінің электр қорегінен басқа), оларды пайдалану тоқтатылады және аумақ көлік құралдары мен келушілерден босатылады және осымен бір мезгілде персонал өрт қауіпті жағдайды жоюға кіріседі.

1356. Отын автоцистернаға тікелей жақын жерде төгілген кезде (бензин төгілген кезде бұл қашықтық төгілген шетінен бастап автоцистернаның габаритіне дейін 6 м дейін және дизель отыны төгілген кезде 3 м дейін қабылданады) автоцистернаның қозғалтқышын қосу және оны автожанармай құю станцияларының аумағынан шығару (егер бұл адамдардың өміріне қауіп төндірмесе) төгілген отын тұтанған кезде немесе өрт қауіпті жағдайды жою үшін отын төгілген ластанған құм жойылғаннан кейін ғана жүргізіледі. Үлкен қашықтықта төгілген кезде автоцистерна бензин төгілу шекарасынан кемінде 6 м және дизель отыны төгілу шекарасынан кемінде 3 м қашықтықта төгілу орындарын айналып өтіп, автожанармай құю станцияларының аумағынан шығарылады.

2-тарау. Автожанармай құю және автогаз құю станцияларының үй-жайларын, ғимараттарын, құрылыстарын және аумағын күтіп-ұстау кезінде өрт қауіпсіздігін қамтамасыз ету тәртібі

1357. Автожанармай құю (бұдан әрі – АЖҚС) және автогаз құю станцияларының (бұдан әрі – АГҚС) аумағы жанғыш қоқыстан, құрғақ шөптен, жапырақтардан, мамықтан және төгілген мұнай өнімдерінен тазартылады.

1358. Автожанармай құю станцияларының аумақтарында стационарлық және модульдік автожанармай құю станцияларын орналастыру кезінде өртке қарсы қашықтықтар "Өрт қауіпсіздігіне қойылатын жалпы талаптар" техникалық регламентінің талаптарына сәйкес қамтамасыз етіледі. Ғимараттар мен құрылыстар арасындағы өртке қарсы аралықтарды әртүрлі заттар мен материалдарды жинау үшін пайдалануға, көлік құралдары мен құрылыс объектілерін орналастыруға жол берілмейді.

1359. Пайдаланылған сүрту материалдары мен мұнай өнімдері сіңген құмды жинау үшін қақпақтары тығыз жабылатын металл жәшіктер орнатылады. Сүрту материалдары мен мұнай өнімдері сіңген құм аптасына кемінде бір рет АЖҚС және АГҚС шегінен шығарылады.

1360. АЖҚС, АГҚС-тың барлық үй-жайларына кіретін есіктерде, сондай-ақ сыртқы қондырғыларда:

1) "Өрт қауіпсіздігіне қойылатын жалпы талаптар" техникалық регламентіне сәйкес жарылыс-өрт және өрт қауіптілігі бойынша үй-жайлардың санаттары;

2) ЭҚҚ бойынша жарылыс қауіпті немесе өрт қауіпті аймақтар класы;

3) өртке қарсы жай-күйге жауапты қызметкердің тегі және аты-жөні;

4) өртке қарсы қызмет бөлімшелерін шақыру телефондарының нөмірлері жазылып көрсетіледі.

1361. АЖҚС, АГҚС жанып жатқан көлік құралының аумағынан шұғыл эвакуациялау үшін ұзындығы кемінде 3 метр қатты буксирлеу штангасымен қамтамасыз етіледі.

1362. АЖҚС-та, АГҚС-та персонал үшін мынадай қызметтік және тұрмыстық ғимараттарды (үй-жайларды) орналастыруға жол беріледі: оператор бөлмесі, әкімшілік, тамақ ішу, күзет қызметі, сондай-ақ санитариялық тораптар, арнайы киімге, құрал-саймандарға, қосалқы бөлшектерге, аспаптар мен жабдықтарға арналған қоймалар. Көрсетілгендерден басқа жерасты резервуарлары бар АЖҚС, АГҚС аумағында жолаушыларға, жүргізушілерге және олардың көлік құралдарына сервистік қызмет көрсету ғимараттарын (үй-жайларын) орналастыруға жол беріледі.

Жолаушылар мен жүргізушілерге сервистік қызмет көрсетуге бөлінген үй-жайларда ілеспе тауарлар дүкенін, тамақтану пункттері мен санитариялық тораптарды, көлік құралдарына сервистік қызмет көрсету үшін автомобильдерге техникалық қызмет көрсету және жуу бекеттерін орналастыруға жол беріледі. Жер үсті резервуарлары бар АЖҚС аумағында автожанармай құю станциясының персоналына арналған үй-жайлармен қатар сауда залы жоқ ілеспе тауарлар дүкенінің үй-жайларын орналастыруға жол беріледі.

1363. АЖҚС, АГҚС ғимараттары орталық жылыту жүйелерімен жабдықталады.

АЖҚС, АГҚС үй-жайларында зауытта дайындалған, өрт қауіпсіздігі талаптарына жауап беретін майлы электрмен жылыту аспаптарын жанғыш құрылымдар мен материалдарға дейінгі қажетті қашықтықты сақтай отырып орнатуға жол беріледі.

АЖҚС, АГҚС аумағында және ғимараттарында жылу беру қондырғылары мен ашық от қолданылатын құрылғыларды қолдануға жол берілмейді.

1364. Қызмет көрсетушi персоналдың арнайы киiмi металл шкафтарда iлiнген күйде сақталады.

1365. Автожанармай құю станциясын ауыл шаруашылығы дақылдары егісіне, орман және дала алқаптарына жақын орналастырған кезде АЖҚС, АГҚС шекаралары периметрі бойынша ені кемінде 4 м жыртылады.

1366. АЖҚС, АГҚС аумағын гүлдену кезінде үлпектер, талшықты заттар немесе өсінді тұқымдар бөлетін бұталармен және ағаштармен көгалдандыруға жол берілмейді.

1367. АЖҚС-да тұрмыстық газ баллондарын толтыруға жол берілмейді.

3-тарау. Технологиялық жабдықты пайдалану кезінде өрт қауіпсіздігін қамтамасыз ету тәртібі

1368. Технологиялық жабдық пен май құю колонкаларының үстіндегі бастырмалар жанбайтын материалдардан жасалады. Желдетілмейтін көлемдері (қуыстары, қалталары) бар бастырмаларды орнатуға жол берілмейді.

1369. Мынадай жағдайларда технологиялық жабдықты пайдалануға жол берілмейді:

1) отын ағуының болуы;

2) бақылау және реттеу аспаптары болмағанда, ақаулы болғанда, ажыратылғанда немесе тексеру мерзімі өтіп кеткенде;

3) кез келген ақаулардың болуы.

1370. АЖҚС, АГҚС аумағы бойынша транзиттік инженерлік желілерді төсеуге жол берілмейді.

1371. Технологиялық жабдыққа АЖҚС, АГҚС өрт қауіптілігі дәрежесін арттыратын конструкциялық өзгерістер енгізуге жол берілмейді.

1372. Бақылау-өлшеу аспаптары пломбаланады және технологиялық жабдықтың өртке қауіпсіз жұмысын қамтамасыз ететін шекті рұқсат етілген параметрлермен (қысым, температура, шоғырлану, құю деңгейі) белгіленеді. Параметрлердің біреуі рұқсат етілген шектерден ауытқыған кезде автоматты түрде ескерту (жарық немесе дыбыс) сигналдары беріледі.

1373. АЖҚС, АГҚС технологиялық жүйелерін дайындаушы зауыттардың келісімінсіз аварияға қарсы және өртке қарсы қорғау жүйелерінің жұмыс істеу параметрлерін өзгертуге жол берілмейді.

1374. Негізгі және қосалқы технологиялық жабдық статикалық электрден қорғаумен қамтамасыз етіледі.

1375. Фланецтердің, келте құбырлардың, штуцерлердің және атмосферадан отын мен оның буын бөлетін құрылғылардың қақпақтары мен келте құбырлары арматурамен жанасатын жерлерде ұшқын шығармайтын және мұнай өнімдері мен қоршаған ортаның әсеріне төзімді төсемдермен жабдықталады.

Пайдалану кезінде ашу үшін көзделген көрсетілген қақпақтар мен бітеуіштер ұшқын шығармайтын материалдан жасалады.

1376. Отын сақтауға арналған резервуарлар деаэрация желілерімен жабдықталады. Деаэрация желісінің құбыржолдары от бөгегіштермен немесе жылдың кез келген уақытында жұмыс қабілетін сақтайтын кіріктірілген от бөгегіштері бар тыныс алу клапандарымен жарақталады.

1377. Отынды жер астында сақтауға арналған резервуарлар олардың герметикалығын бақылау жүйелерімен жабдықталады.

1378. Резервуарларды толтыруға арналған сорғылар оператор үй-жайында орналасқан электрмен қоректендірудің қол ажыратқыштарымен жарақталады.

4-тарау. Жөндеу және регламенттік жұмыстарды жүргізу кезінде өрт қауіпсіздігін қамтамасыз ету тәртібі

1379. Жанғыш бу-ауа қоспалары түзілуі мүмкін аймақтардағы жұмыстар ұшқын шығармайтын киім мен аяқ киімде ұшқынға қауіпсіз аспаппен орындалады.

1380. Бұрын пайдалануда болған резервуарларды тасымалдау, алаңда орнын ауыстыру, орнату, жөндеу отынды толық шығарғаннан, су буымен буландырғаннан, жылы сумен жуғаннан, инертті газбен үрлегеннен және газ талдағыштың көмегімен отын буының бар-жоғын тексергеннен кейін ғана жүзеге асырылады.

Сыйымдылықтағы отын буларының шоғырлануының тұтанудың төменгі шоғырлану шегінен 20%-дан асуына жол берілмейді.

1381. Станцияның технологиялық жүйелерінің герметикалығына пневматикалық сынақтар жүргізу үшін (резервуардың қабырға аралық кеңістігі, резервуардың ішкі кеңістігі, құбырлар) жанбайтын газдар (азот, көмір қышқыл газы) пайдаланылады. Жабдықтың герметикалы еместігі анықталған жағдайда автожанармай құю станциясын пайдалану тоқтатылады.

1382. Резервуарлардың барлық түрлерінен қатты бөлшектерді (шламды) қосумен тауар суын шығару жабық тәсілмен жүргізіледі. Осы мақсатта пайдаланылатын жабдық бензинмен және дизель отынымен жұмыс істеуге арналған ұшқын шығармайтын материалдан жасалады. Қол сорғыларды пайдалану кезінде шламды төгу булану алаңы барынша аз болуы мүмкін жабық сыйымдылыққа ғана жүзеге асырылады. Шламдарды шығару кезінде осы операциямен байланысты емес барлық люктер мен штуцерлер жабылады. Шламға арналған сыйымдылық резервуарға іргелес аумақтағы тұғырға орнатылады және жерге тұйықталады. Көп камералы резервуарлардың шламдарын шығару әрбір камера үшін бөлек жүргізіледі. Шлам шығару аяқталғаннан кейін шлам автожанармай құю станциясының аумағынан тыс шығарылады.

1383. От бөгегішті немесе онымен жабдықталған тыныс алу клапанын деаэрация жүйесі құбырының шығу жолында осы құбырды бекіту арматурасымен герметикалық жабынсыз алуға жол берілмейді. От бөгегіштің түрі пайдалану ауданының климаттық жағдайларында оның қалыпты жұмыс істеу жағдайларына сәйкес орындалады.

1384. Технологиялық жүйенің конструкциясында көлік құралының отын багынан резервуарға отын буын рециркуляциялау желісі болған кезде отын буын рециркуляциялауды жүзеге асыру үшін резервуарды деаэрация құбырын жабуға жол берілмейді.

1385. Автожанармай құю кешендерінің жабдықтарына техникалық қызмет көрсету, регламенттік жұмыстар, аспаптық және сақтандыру жабдықтарының метрологиялық сынақтары осы жұмыстардың кестесіне қатаң сәйкестікте орындалады. Технологиялық жабдыққа техникалық-пайдалану құжаттамасында көрсетілмеген қандай да бір регламенттік жұмыстарды жүргізуге жол берілмейді. Мұндай жұмыстар жөндеу шеберханаларында жүргізіледі.

1386. Автожанармай құю кешендерінің аумағында, ғимараттарында, құрылыстарында, үй-жайларында, технологиялық жүйелерінде жөндеу жұмыстарын жүргізуге объектінің басшысы жазбаша рұқсат ресімдейді.

5-тарау. Отынды қабылдауға және беруге арналған жабдықты пайдалану кезінде өрт қауіпсіздігін қамтамасыз ету тәртібі

1387. Автоцистерналардан отын құю жабық сызба бойынша орындалады. Резервуарлар мен автоцистерналардың тыныс алу құрылғыларын қоспағанда, отын буының қоршаған ортаға шығуына жол берілмейді.

1388. Автоцистерналардан отын құю алдында резервуардағы отын деңгейі өлшенеді және қорғау құрылғыларының жарамдылығы тексеріледі. Құю процесін автожанармай құю станциясының қызметкерлері және автоцистернаның жүргізушісі бақылайды.

1389. Резервуардағы отын түрін ауыстырған кезде (бензин – дизель отыны) соңғысы бұрын сақталған өнімнен мұқият тазартылады және резервуардың корпусында немесе жер асты резервуарларының құятын құбырларының көрінетін жерлерінде сақталатын отынның түрі көрсетілген жазу жазылады.

1390. Көп камералы резервуарда, егер бұл технологиялық жүйеге арналған техникалық шарттар мен техникалық-пайдалану құжаттамасында көзделген жағдайда, бензин мен дизель отынын бір мезгілде сақтауға жол беріледі.

1391. Автожанармай құю станциясына отыны бар автоцистерналар кірген кезде оның аумағынан барлық көлік пен бөгде адамдар шығарылады. Автожанармай құю станциясында бір мезгілде екі және одан да көп автоцистерналардың болуына жол берілмейді.

1392. Автоцистерналардан отын құю жөніндегі операцияларды автожанармай құю станциясының кемінде екі жұмыскері және мынадай шарттар орындалған кезде жүргізеді:

1) автоцистерналарға арналған май құю алаңында көлемі кемінде 100 л жылжымалы ұнтақты өрт сөндіргіш орнатылады;

2) автоцистерналардың май құю алаңынан мұнай өнімдерімен ластанған атмосфералық жауын-шашынды бұру науасы жабылады және авариялық резервуарға отын төгіндісін бұру құбыры ашылады;

3) автоцистерна жерге қосылады, содан кейін автожанармай құю станциясының резервуарларына отын құю операциясына кірісуге болады. Автопоездан мұнай өнімін құю кезінде әрбір цистерна оны толық босатқанға дейін жеке жерге тұйықталады.

1393. Иілгіш жерге тұйықтау мыс өткізгіші автоцистерналардың корпусына тұрақты қосылады және соңында жерге тұйықтау құрылғысына қосуға арналған құрылғысы (қысқыш, болт ұшы) болады. Жерге тұйықтау өткізгіштерін автоцистерналардың боялған және ластанған металл бөліктеріне қосуға жол берілмейді.

1394. Автожанармай құю станциясында көлік құралдарына жанармай құю кезінде:

1) мотоциклдер мен мотороллер отын құю колонкаларына қозғалтқыштары өшіріліп беріледі, оларды іске қосу және тоқтату колонкалардан кемінде 15 м қашықтықта жүргізіледі, автомобильдер өз бетімен жүреді;

2) қозғалтқышты іске қосқанға дейін автожанармай құю станциясының жүргізушісі немесе қызмет көрсетуші персоналы көліктің мұнай өнімдерімен ластанған бөліктерін құрғатып сүртеді;

3) жерге төгілген мұнай өнімдеріне құм себіледі, ал сіңірілген құм мен сүрту материалдары қақпақтары тығыз жабылатын металл жәшіктерге жиналады және жұмыс күні аяқталғаннан кейін автожанармай құю станциясының аумағынан шығарылады;

4) май құюдың астында тұрған және одан кейінгі кезекте тұрған автомобильден қашықтық кемінде 1 м етіп көзделеді.

1395. Автожанармай құю станциясында:

1) жұмыс істеп тұрған қозғалтқыштары бар көлік құралдарына май құюға;

2) егер бұл белгіленген тәртіппен келісілген және бекітілген, қолданылатын технологиялық жүйеге арналған техникалық шарттарда және техникалық-пайдалану құжаттамасында көзделмесе, жер асты резервуарларының үстінен көлік құралдарының өтуіне;

3) найзағай кезінде және атмосфералық разрядтардың пайда болу қаупі кезінде резервуарларды отынмен толтыру және тұтынушыларға отын беруге;

4) бензин қабылдау, сақтау немесе беру операциялары жүзеге асырылатын автожанармай құю станциясының аумағына ұшқын сөндіргіштермен жабдықталмаған тракторлардың өтуіне;

5) автожанармай құю станциясының жабдығын, ғимараттары мен құрылыстарын жөндеумен тікелей байланысты емес жөндеу жұмыстарын жүргізуге;

6) жолаушылары бар көлік құралдарына май құюға (кемінде төрт есігі бар жеңіл автомобильдерден басқа);

7) жарылғыш заттар, сығылған және сұйытылған жанғыш газдар, тез тұтанатын және жанғыш сұйықтықтар, тез жанатын материалдар, улы және радиоактивті заттар және басқа да қауіпті заттар мен материалдар тиелген көлік құралдарының кіруіне жол берілмейді.

6-тарау. Жылжымалы автожанармай құю станцияларын пайдалану кезінде өрт қауіпсіздігін қамтамасыз ету тәртібі

1396. Жылжымалы автожанармай құю станциялары арнайы бөлінген алаңдарда орналастырылады.

1397. Арнайы бөлінген алаңдағы жылжымалы автожанармай құю станцияларын пайдалануды бастар алдында:

1) бақылау-өлшеу аспаптары бойынша және көзбен шолып станцияның герметикалығы тексеріледі;

2) автожанармай құю станцияларының жерге тұйықтау өткізгіші алаңның жерге тұйықтау құрылғысына қосылады;

3) оны көлік құралының отын багының астына орнатуға арналған тұғырық көзделеді;

4) автожанармай құю станциясына көлік құралдарының кіруін кемінде 1 м шектейтін тосқауылдар белгіленеді;

5) ескерту белгісі мен ақпараттық қалқан орнатылады.

7-тарау. Байланыс және өрт сөндіру құралдарымен жабдықтау кезінде өрт қауіпсіздігін қамтамасыз ету тәртібі

1398. АЖҚС аумағы, ғимараттары, құрылыстары мен құрылымдары сәулет, қала құрылысы және құрылыс саласындағы мемлекеттік нормативтердің талаптарына сәйкес автоматты өрт сөндіру және автоматты өрт дабылы, өрт кезінде адамдарды хабардар ету және эвакуациялауды басқару жүйелерімен жабдықталады.

1399. АЖҚС, АГҚС өндірістік және қоғамдық үй-жайлары осы Қағидаларға 11-қосымшаның талаптарына сәйкес олардың өрт сөндіру қабілетіне, өрттің алаңы мен сыныбына қарай өрт сөндіргіштермен қамтамасыз етіледі.

1400. Резервуарлардың электр пульттері мен жануын сөндіру үшін көмірқышқылды немесе ұнтақты қол өрт сөндіргіштері көзделеді.

1401. Жылжымалы автожанармай құю станциялары сыйымдылығы 10 л бір ауа-көбікті өрт сөндіргішпен және сыйымдылығы 5 л бір ұнтақты өрт сөндіргішпен жарақталады.

1402. Өрт сөндіргіштерді орналастыру орындары тиісті көрсеткіш белгілерімен белгіленеді.

12-бөлім. Құрылыс-монтаждау жұмыстарын жүргізу кезінде өрт қауіпсіздігін қамтамасыз ету тәртібі

1-параграф. Құрылыс, ғимараттар мен үй-жайлар аумақтарын ұстау кезінде өрт қауіпсіздігін қамтамасыз ету тәртібі

1403. Құрылыс басталғанға дейін құрылыс алаңында өртке қарсы бөліктерде орналасқан барлық құрылыстар мен құрылымдар бұзылады.

1404. Ғимараттар мен құрылыстарды салу кезінде жұмыс жүргізу жобасында құрылыстың барлық кезеңдерінде өрт қауіпсіздігі жөніндегі іс-шаралар көзделеді.

1405. Құрылыс аумағындағы өндірістік, қойма және қосалқы ғимараттар мен құрылыстар құрылысты ұйымдастыру жобасының құрамында әзірленген, белгіленген тәртіппен бекітілген бас жоспарға сәйкес орналастырылады.

1406. Ауданы 5 га және одан астам құрылыс аумағында алаңның қарама-қарсы жағынан кемінде екі кіру жолы көзделеді. Жолдар жылдың кез келген уақытында өрт сөндіру автомашиналарының өтуі үшін жарамды жабынмен қамтамасыз етіледі. Кіруге арналған қақпалардың ені кемінде 4 м етіп көзделеді.

Құрылыс алаңына кіре берісте салынып жатқан және қосалқы ғимараттар мен құрылыстар, кірме жолдар, кіреберістер, су көздері, өрт сөндіру және байланыс құралдары салынған жоспарлар орнатылады (ілінеді).

1407. Барлық салынып жатқан және пайдаланылатын ғимараттарға (оның ішінде уақытша), құрылыс материалдарын, конструкциялары мен жабдықтарын ашық сақтау орындарына еркін кіру қамтамасыз етіледі. Салынып жатқан ғимараттарға кіреберістер мен жолдар салу негізгі құрылыс жұмыстары басталғанға дейін аяқталады. Ғимараттардың бойымен ені 18 м астам өту жолдары екі бойлық жағынан, ал ені 100 м астам – ғимараттың барлық жағынан көзделеді. Жүру бөлігінің шетінен бастап ғимараттардың, құрылыстар мен алаңдардың қабырғаларына дейінгі қашықтық 25 м аспайды.

1408. Темір жолдар арқылы өтетін барлық жолдар, өтпе жолдар, кіреберістер мен өткелдер жарамды күйде ұсталады және өрт сөндіру автомобильдерінің еркін өтуі қамтамасыз етіледі. Жолдар арқылы құбырларды немесе кабельдерді төсеу кезінде өткелдер, көпірлер немесе уақытша айналма жолдар орнатылады. Жөндеу жұмыстарының жүргізілгені немесе жолдардың, өтпе жолдардың уақытша жабылғаны туралы бас мердігер жақын маңдағы өрт сөндіру бөліміне дереу хабарлайды.

1409. Жанғыш материалдардың ашық қоймалары, сондай-ақ жанғыш материалдардан жасалған өндірістік, қойма және қосалқы құрылыстар орналасқан алаң құрғақ шөптен, қурайдан, қабықтан және жоңқадан тазартылады.

1410. Ашық алаңдарда жанғыш құрылыс материалдарын (ағаш кесу материалдары, толь, рубероид), жанғыш материалдардан жасалған бұйымдар мен конструкцияларды, сондай-ақ жанғыш орамдағы жабдықтар мен жүктерді сақтау кезінде ауданы 100 м2 аспайтын қатарларда немесе топтарда орналастырылады. Қатарлар (топтар) арасындағы және олардан бастап салынып жатқан немесе қосалқы ғимараттар мен құрылыстарға дейінгі бөліктер кемінде 24 м етіп қабылданады.

1411. Салынып жатқан ғимараттарда осы бөлімнің ережелері сақталған жағдайда уақытша шеберханалар мен қоймаларды (жанғыш заттар мен материалдар қоймаларын, қымбат тұратын және құнды жабдықтар, сондай-ақ жанғыш орамдағы жабдықтар қоймаларын, өндірістік үй-жайларды немесе жанғыш материалдарды өңдеумен байланысты жабдықтарды қоспағанда) орналастыруға жол беріледі.

Әкімшілік-тұрмыстық үй-жайлар ғимараттардың 1-типті тұйық өртке қарсы қалқалармен және 3-типті қалқалармен бөлінген бөліктерінде орналастырылады.

Қорғалмаған көтергіш металл конструкциялар мен жанғыш полимер жылытқыштары бар панельдерден салынып жатқан ғимараттарда уақытша қоймаларды (қамбаларды), шеберханаларды және әкімшілік-тұрмыстық үй-жайларды орналастыруға жол берілмейді.

1412. Құрылыс аумағында, салынып жатқан және уақытша тұрмыстық ғимараттарда адамдардың тұруына жол берілмейді.

1413. Сөндірілмеген әк жеке тұрған жабық қойма үй-жайларында сақталады. Бұл үй-жайлардың едені жер деңгейінен кемінде 0,2 м көтеріледі. Сөндірілмеген әкті сақтау кезінде оған ылғалдың түсуіне жол берілмейді.

Әк сөндіруге арналған шұңқырлар оны сақтау қоймасынан кемінде 5 метр және басқа ғимараттардан, құрылыстар мен қоймалардан кемінде 15 метр қашықтықта орналастырылады.

1414. Объектiлердi реконструкциялау, кеңейту, техникалық қайта жарақтандыру, күрделi жөндеу және кезекпен пайдалануға беру кезiнде алынып жатқан бөлiгiн қолданыстағы бөлiгiнен 1-типтi уақытша өртке қарсы қалқалармен және 3-типтi қалқалармен бөледi. Бұл ретте адамдарды ғимараттар мен құрылыстардың бөлiктерiнен қауiпсiз эвакуациялау шарттарының бұзылуына жол берiлмейдi.

1415. Салынып жатқан ғимараттар, уақытша құрылыстар, сондай-ақ қосалқы үй-жайлар салынып және реконстукцияланып жатқан ғимараттар, құрылыстар мен қосалқы үй-жайлар үшiн осы Қағидаларға 11-қосымшада салынып және реконструкцияланып жатқан ғимараттарға, құрылыстар мен қосалқы үй-жайларға арналған бастапқы өрт сөндіру құралдарының қажетті ең аз тізбесі сәйкес алғашқы өрт сөндiру құралдарымен қамтамасыз етiледi.

1416. Iшкi өртке қарсы су құбыры мен жобада көзделген автоматты өрт сөндiру жүйелерi объектiнi тұрғызумен қатар монтаждалады.

Өртке қарсы су құбыры өңдеу жұмыстарын бастағанда, ал автоматты өрт сөндiру жүйелерi мен дабыл жүйелерi iске қосу, реттеу жұмыстарын (кабель құрылыстарында – кабель төсегенге дейiн) жүргiзгенде қолданысқа енгiзiледi.

1417. Жобада көзделген өрт сөндiру депосы құрылыстың бiрiншi кезегiнде тұрғызылады. Депо ғимаратын мақсатсыз пайдалануға жол берілмейді.

1418. Негiзгi құрылыстар мен құрылыс базасын салуды бастағанға дейiн өртке қарсы қызметтi немесе өртке қарсы ерiктi құралымдар мен өрт техникасын орналастыру үшiн арнайы жылытылған үй-жайлар көзделеді.

2-тарау. Құрылыс-монтаждау жұмыстарын жүргiзукезінде өрт қауіпсіздігін қамтамасыз ету тәртiбi

1419. Биiктiгi 3 қабат және одан астам ғимараттарды салу кезiнде сатылар саты торларын орнатумен қатар монтаждалады.

1420. Саты торларында ағаш басқыштар екi қабаттан аспайтын ғимараттарда ғана қолданылады.

1421. Құрылыс кезiнде зақымданудан қорғау үшiн жанбайтын сатылар жанғыш материалдармен жабылады.

1422. Жобалық құжаттамада қарастырылған сыртқы өрт сатылары, тiреушелер, түтік жалғау құбырлары мен салынып жатқан ғимараттардың жабындарындағы қоршаулар көтергiш құрылымдарды монтаждағаннан кейiн бiрден, ал биіктігі 50 метрден астам ғимараттарды салу кезінде – әрбір келесі қабаттың тұрғызылуына қарай орнатылады.

Жобалық құжаттамада көзделген түтік жалғау құбырларды монтаждау мүмкіндігі болмаған кезде әр қабатта өрт краны бар диаметрі 89 миллиметр уақытша түтік жалғау құбырлары орнатылады.

Ғимараттың тұрғызылуына қарай 50 метр және одан жоғары биіктікте орналасқан қабаттан бастап және одан жоғары мотопомпалары бар көлемі кемінде 3 текше метр уақытша аралық сыйымдылықтар орнатылады. Мотопомпалары бар уақытша аралық сыйымдылықтардың арасындағы аралық жоғары орналасқан қабаттарға өрт сөндіргіш заттарды беру кезінде қысымның жоғалуына байналысты есептеудің негізінде анықталады.

1423. Ғимараттарды үш қабат және одан астам етiп салу кезiнде мүкәммал металл ағаштар қолданылады.

Құрылыстың құрылыс ағаштары олардың периметрiнiң әрбiр 40 метріне бiр сатымен немесе басқышпен, бiрақ барлық ғимаратқа кемiнде екi сатымен (басқышпен) жабдықталады.

Ағаш құрылымдарын жанғыш материалдармен жабуға (жылытуға) болмайды.

1424. Адамдарды биiк ғимараттар мен құрылыстардан (түтiн құбырларынан, мұнара градирнялардан, бөгеттерден, сүрлем үй-жайлардан) эвакуациялау үшiн құрылыстың барлық кезеңiне жанбайтын материалдардан жасалған кемiнде екi саты салынады.

1425. Жанғыш материалдардан жасалған қалып бiр мезгiлде үш қабаттан аспайтындай етiп жасалады. Бетонның қажеттi төзiмдiлiгiне қол жеткiзгеннен кейiн ағаш қалыптар мен тақтайлар ғимараттан шығарылады.

1426 Ғимараттар мен құрылыстардың iшiнде жанғыш заттар мен материалдарды ашық отты пайдаланумен байланысты басқа да құрылыс-монтаждау жұмыстарымен қатар орындауға болмайды.

1427. Металл құрылымдардың отқа төзiмдiлiк шегiн арттыру мақсатында оларды қорғау жұмыстары ғимаратты тұрғызумен қатар жүргiзiледi.

1428. Ғимараттарда жанғыш материалдар болған жағдайда ойықтар арқылы қабырғалар мен қалқаларға (iшкi және сыртқы қабырғалардың және қабатаралық қалқалардың жапсарларын герметизациялау, қажеттi отқа төзiмдiлiк шектерiн қамтамасыз ете отырып, инженерлiк коммуникациялар өтетiн орындарда тығыздау) өрттiң таралуын болдырмау шаралары қабылданады.

1429. Жанғыш жылытқыштары бар құрылымдарды монтаждаумен немесе жанғыш жылытқыштарды қолданумен байланысты жұмыстар жұмысты орындаушыларға берiлетiн және құрылыстың өрт қауiпсiздiгi үшiн жауапты тұлға қол қойған рұқсат бойынша жүргiзiледi.

Жұмыс жүргiзу орындарында "От қауiптi – тез тұтанатын жылытқыш" деген аншлагтар iлiнедi.

1430. Жабынға жанатын жылытқышты төсеу және гидрооқшаулағыш кiлемдi орнату, тартқышты цемент-құм ерiтiндiсiнен жасау, қорғайтын қиыршық тас қабатын төсеу, қоршау құрылымдарын монтаждау ауданы 500 м2 аспайтын учаскелерде жанғыш жылытқыштарды қолдана отырып және 1000 м2 аспайтын учаскелерде жануы қиын жылытқыштармен жүргiзiледi.

1431. Жанатын жылытқыштарды темiрбетон плиталардың бойымен пайдалану кезiнде кемiнде 30 миллиметр өндiрiстiк ғимараттардың жабындарын тегістеу цемент-құм ерiтiндiсiнен орындалады, темiрбетон плиталар арасындағы жапсарлар мұқият қаланады.

1432. Жұмыс жүргiзу орындарында жанғыш жылытқыштар мен жабынды рулон материалдары санының ауысым қажеттiлiгiнен артуына жол берiлмейдi.

1433. Ауданы үлкен ғимараттардың жабындарында жанатын жылытқыш ұзындығы бойымен 50 метр сайын (корпус 80 метр және одан артық созылып жатқанда) енi кемiнде 6 метр, керамзит қиыршық тасынан немесе басқа да жанбайтын материалдардан жасалған өртке қарсы белдеулермен бөлiнедi.

1434. Жанатын жылытқыш салынып жатқан ғимараттан тыс, бөлек тұрған құрылыста немесе арнайы алаңда салынып жатқан және уақытша ғимараттардан, құрылыстар мен қоймалардан кемiнде 18 метр қашықтықта сақталады.

Жұмыс ауысымы аяқталғаннан кейiн пайдаланылмаған жанатын жылытқышты, осындай жылытқыштары бар жөнделмеген панельдер мен жабынды рулон материалдарын ғимараттардың iшiнде немесе жабындарында, сондай-ақ өртке қарсы бөлiктерде қалдыруға болмайды.

1435. Тоңазытқыш ғимараттар мен осыған ұқсас құрылыстарда құрылыс-монтаждау жұмыстары өрт қауiпсiздiгiн қамтамасыз ете отырып, бөлiктер бойынша жүйелi түрде жүргiзiледi.

1436. Бөлiкте жылу оқшаулағыш орнатылғаннан кейiн оның қалдықтары жинап алынады және дереу оттан қорғайтын жабын қабаты жағылады. Жұмыс жүргізу процесінде жанатын жылу оқшаулағыштың қорғалмаған ауданы 500 м2 аспайтындай етіп және жануы қиын болғанда 1000 м2 етiп қабылданады.

1437. Өртке қарсы белдеулердi, тоңазытқыш камераларда аймақтарды орнату кезiнде жылытқыштың жанбайтын материалдардан жасалған қоршау құрылымдарына тығыз қабысуы қамтамасыз етiледi. Өртке қарсы белдеулерде, аймақтарда бекiтiлмеген тесiктер қалдыруға болмайды. Кезектi бөлiктiң жылу оқшаулағышын тек алдыңғы аймақтардың өртке қарсы белдеулерiн тексергеннен және қабылдағаннан кейiн ғана орнатуға кiрiсуге болады.

1438. Жанатын жылытқыштары бар панельдердiң металл қаптамалары зақымдалған жағдайда, механикалық (бұрандалы) қосқыштардың көмегiмен оларды жөндеу және қалпына келтiру бойынша шұғыл шаралар қабылданады.

1439. Полимерлi жылытқыштары бар панельдердi монтаждауды, жабынға полимерлiк жылытқыштарды төсеудi, жабындарды орнату жұмыстарын жүргiзу басталғанға дейiн жобада көзделген барлық қоршаулар мен ғимараттардың жабынына шығу жолдары (саты торларынан, сыртқы сатылар арқылы) салынады. Өрт туралы хабарлау үшiн жабынға шығу жолдарына телефондар немесе өзге де байланыс құралдары орнатылады.

1440. Өрт сөндiру мақсатында жабында жанатын жылытқышты қолдана отырып, ауданы 1000 шаршы метр және одан астам жабын төсеу бойынша жабын жұмыстарын жүргiзу кезiнде уақытша өртке қарсы су құбыры көзделеді. Өрт крандары арасындағы қашықтық әрқайсысы секундына 5 литр шығынымен кемiнде екi ағыста су жабынның кез келген нүктесiне беру шартымен қабылданады.

1441. Жабында гидро және бу оқшаулауды орнатумен, жанғыш жылытқыштары бар панельдердi монтаждаумен байланысты жұмыстарды жүргiзу кезiнде электрлiк дәнекерлеу және басқа да от жұмыстарын жүргiзуге болмайды.

Ашық отты қолданумен байланысты барлық жұмыстар жанғыш және жануы қиын материалдарды пайдалану басталғанға дейiн жүргiзiледi.

1442. Бу оқшаулау қабатын жабыстыру кезiнде кескiнделген төсем қабырғаларын битум шайырымен толтыруға және жобадан ауытқып, шайыр қабатын қалыңдатуға болмайды.

1443. Қабаты қалың рулон материалдарын балқыту үшiн жабындарды темiр бетон плиталарына және жанбайтын жылытқыштарды қолдана отырып, бүркемелерге орнатқанда ғана агрегаттар қолданылады.

1444. Жабындағы агрегаттарға отын құю екi өрт сөндiргiшпен және құмы бар жәшiкпен қамтамасыз етiлген арнайы орында жүргiзiледi. Жабында агрегаттарға құюға арналған отынды және отыннан босатылған бос ыдысты сақтауға жол берiлмейдi.

3-тарау. Мастикалармен, битуммен, полимер, басқа да жанғыш заттармен және материалдармен жұмыс iстеу кезінде өрт қауіпсіздігін қамтамасыз ету тәртiбi

1445. Жарылыс-өрт қауiптi бу бөлетiн жанғыш заттар мен (құрамды дайындау және оны бұйымға салу) жұмыс iстейтiн үй-жайлар мен жұмыс аймақтары ағынды-сорғы желдеткiшiмен қамтамасыз етiледi.

Жұмысты қауiпсiз жүргiзу үшiн ауа алмасу еселiгi есепке сәйкес жұмыс iстеу жобасымен анықталады.

1446. Жанғыш заттарды пайдалану кезiнде оның мөлшерiнiң ауысым қажеттiлiгiнен асуына жол берiлмейдi. Жанғыш заттары бар сыйымдылықтар тек пайдалану алдында ғана ашылады, ал жұмыс аяқталғаннан кейiн жабылып, қоймаға тапсырылады.

Жанғыш заттардан босаған ыдыс жаңа құрылыстың үй-жайларынан тыс арнайы бөлiнген орында сақталады.

1447. Жанғыш заттардың қалдықтары арнайы жабық сыйымдылыққа жиналып, үй-жайлардан арнайы бөлiнген орынға шығарылады.

1448. Жанғыш бояулар еденге тек табиғи жарық көзi бар кезде осы жұмыстарды жүргiзуге жауапты адамның бақылауымен 100 м2 аспайтын жердi қамти отыра жағылады. Жұмыстар үй-жайлардан шығу жолдарынан едәуiр қашық орындарда, ал дәлiздерде үй-жайлардағы жұмыс аяқталғаннан кейiн басталады.

1449. Эпоксид шайырларды, желiмдердi, мастикаларды, оның iшiнде синтетикалық шайырлар негiзiндегi лак, бояуларды жағуды және плита және рулонды полимер материалдарын жапсыру үй-жайларды түпкiлiктi сырламас бұрын барлық құрылыс-монтаждау және санитарлық-техникалық жұмыстар аяқталғаннан кейiн жүргiзiледi.

1450. Жанғыш заттарды пайдалана отырып жұмыс iстеу үшiн ұшқын шығармайтын материалдардан (алюминий, мыс, пластмасса, қола) жасалған аспап қолданылады. Жанғыш заттар мен жұмыс iстеу кезiнде қолданылған аспап пен жабдық ашық алаңда немесе желдеткiшi бар үй-жайда жуылады.

1451. Жанғыш заттармен және материалдармен (құрамында отқа қауiптi заттар бар рулонды, плиталы, эпоксид шайырлармен, мастикалармен) жұмысты өрт-техникалық минимум бағдарламасы бойынша оқудан және жұмыс басталар алдында өрт қауiпсiздiгi шаралары туралы нұсқаулықтан өткен адамдар жүргiзедi.

Жанғыш заттармен және материалдармен жұмыс iстейтiн үй-жайлар 100 м2 үй-жайға екi өрт сөндiргiш және киiз есебiнен алғашқы өрт сөндiру құралдарымен қамтамасыз етiледi.

1452. Жанғыш сұйықтар желдеткiшпен жабдықталған, жанбайтын материалдардан жасалған, бөлек тұрған құрылымдарда, сондай-ақ терезе ойықтары мен дербес эвакуациялық шығу жолы бар сыртқы қабырғаның қасында оқшауланған үй-жайларда сақталады.

1453. Өрт қауiптi заттармен және полимерлi материалдармен жұмыс тек құрылыстың өртке қарсы жай-күйiн қамтамасыз ететін адамның жазбаша рұқсатымен ғана жүргiзiледi.

1454. Оқшаулағыш және битум мастикаларын қайнату және қыздыру жанбайтын материалдардан жасалған қақпақтары тығыз жабылатын арнайы жарамды қазандықтарда жүзеге асырылады. Қазандықтар олардың сыйымдылығының төрттен үш бөлiгiнен аспайтындай етiп толтырылады.

Битум қайнату қондырғысын тiкелей жабында орналастыруға болмайды.

1455. Битум қазандығын ашық ауада орналастыру кезiнде олардың үстiне жанбайтын материалдардан жасалған шатыр орнатылады. Қайнату қазандығының айналасында өртке қарсы құралдардың жинағы (өрт сөндiргiштер, күректер мен құрғақ құм) көзделеді. Мастикалар мен битумдарды қайнатуға және қыздыруға арналған орын биiктiгi 0,3 м аспайтын бiлiкпен қоршалады. Қазандықтың от жағатын тесiгi жанбайтын материалдан жасалған қайырмалы күнқағарлармен жабдықталады. Битум құрамдары қыздырылатын қазандықтарды қараусыз қалдыруға болмайды.

1456. Қазандықтардың топтағы саны үшеуден аспаса және қазандықтардың топтары арасындағы қашықтық кемiнде 9 м болғанда олар топпен орналастырылады. Мастикалар мен битумдарды қайнату мен қыздыруға арналған орын арнайы бөлiнген алаңдардан бөлінедi және мынадай қашықтықта орналастырылады:

1) отқа төзiмдiлiгi V, IV, IVа дәрежелi ғимараттар мен құрылыстардан – кемiнде 30 м;

2) отқа төзiмдiлiгi III, IIIа, IIIб дәрежелi ғимараттар мен құрылыстардан – кемiнде 20 м;

3) отқа төзiмдiлiгi I және II дәрежелi ғимараттар мен құрылыстардан – кемiнде 10 м.

1457. Сұйылтылған газда жылжымалы қазандықтар жұмыс iстеген кезде екеуден аспайтын мөлшердегi газ баллондары жұмыс iстеп тұрған қазандықтардан кемiнде 20 м қашықтықта орнатылған, жанбайтын материалдардан жасалған желдетiлетiн шкафтарда орнатылады.

1458. Көрсетiлген шкафтар үнемi құлыппен жабылып ұсталады.

1459. Үй-жайлардың iшiнде битум құрамдары электр қыздырғыштары бар бөшкелерде қыздырылады. Қыздыру үшiн ашық отты пайдалануға болмайды.

1460. Битум мастикасымен жұмыс істеу кезінде жұмыс орындарына (қабаттарға) ыстық битум мастикасын жеткізу:

1) қақпақтары тығыз жабылатын арнайы металл бөшкелерде механикаландырылған тәсiлмен жүзеге асырылады. Қақпақтар бак құлаған кезде ашылып кетуiн болдырмайтын ысырма құрылғыларымен қамтамасыз етiледi. Мастиканы ашық ыдыспен тасымалдауға болмайды;

2) құрылыс құрылымдарына тiгiнен орнатылған учаскелерге бекiтiлген сорғымен ағып кетуiне жол бермей болат құбыр арқылы. Көлденең учаскелер мастиканы қызуға шыдамды шланг арқылы беруге болады.

1461. Шлангiнi болат құбырмен қосу орнында ұзындығы 40-50 см сақтандыру қапшығы (брезенттен және басқа да материалдардан жасалған) кигiзiледi.

1462. Мастика жағуға арналған қондырғының сыйымдылығын толтырғаннан кейiн мастика құбырдан ағызылады.

1463. Араластыру кезiнде қыздырылған битум ерiткiшке (бензин, скипидар) құйылады. Тек ағаш араластырғышпен ғана араластыруға болады.

1464. Битумды ерiткiштермен араластыру орнынан 50 м радиуста ашық отты пайдалануға болмайды.

4-тарау. Дәнекерлеу жұмыстарын жүргізу кезінде өрт қауіпсіздігін қамтамасыз ету тәртібі

1-параграф. Жалпы ережелер

1465. Дәнекерлеу және ашық отты қолданумен байланысты жүргізілетін басқа да жұмыстар осы бөлiмнiң ережелерiне сәйкес орындалады.

1466. Дәнекерлеу және отпен жүргізілетін басқа да жұмыс орындарын:

1) осы мақсатта арнайы жабдықталған цехтарда, шеберханаларда немесе ашық алаңдарда ұйымдастырылатын тұрақты орындармен;

2) салынып жатқан немесе қайта жаңартылып жатқан ғимараттарда, тұрғын үйлерде және басқа да құрылыстарда, кәсiпорын аумақтарында жабдықты жөндеу немесе құрылыс монтаждау мақсатында жүргізілетін уақытша орындармен қарастыру қажет.

1467. От жұмыстарын тұрақты жүргiзу орындары 10 бекеттен (дәнекерлеу және кесу шеберханалары) артық ұйымдастырылған кезде орталықтандырылған электрмен және газбен жабдықтау көзделеді.

1468. Дәнекерлеу шеберханасында 10-нан аспайтын дәнекерлеу бекеттері болған жағдайда әрбiр бекет үшiн оттегi және жанғыш газы бар бiр қосалқы баллоннан болуға жол беріледі. Қосалқы баллондар жанбайтын материалдардан жасалған қалқандармен қоршалады немесе шеберханаларға арнайы жапсарлас құрылыстарда сақталады.

1469. Тұрақты дәнекерлеу жұмыстарын жүргiзу ұйымдастырылған үй-жайлардағы едендер жанбайтын материалдардан жасалады. Бөлшектердi алдын ала қыздырмастан дәнекерлеу жүргiзiлетiн үй-жайларда жанбайтын негiзде ағаш бөренелi едендер орнатуға болады.

1470. Дәнекерлеу және басқа да от жұмыстарын белгiленген тәртiппен өрт-техникалық минимумнан өткен және өрт қауiпсiздiгi ережесiнiң талаптары бiліктілігіне сынақ тапсырған адамдар жүргiзедi.

1471. Ашық алаңдар мен арнайы шеберханаларда от жұмыстарын тұрақты жүргiзу орындары кәсiпорын (ұйым) басшысының бұйрығымен анықталады.

1472. Уақытша электрдәнекерлеу және отпен жүргізілетін басқа да жұмыстарды жүргiзу орындары, осы Қағидаларға 12-қосымшаға сәйкес объект басшысының немесе оның мiндетiн атқарушы тұлғаның жазбаша рұқсатымен ғана айқындалады.

1473. Құрылыс алаңдарында және өрт қаупі бар орындарда ұйым басшысының жазбаша рұқсатын алмай от жұмыстарын белгіленген тәртіппен өрт-техникалық минимумынан өткен және өрт қауіпсіздігі қағидаларының талаптарын білуі бойынша сынақ тапсырған тиiстi бiлiктiлiгі бар мамандар ғана жүзеге асырады. Жазбаша рұқсатсыз от жұмыстарын дербес жүргiзуге жiберiлген мамандардың тiзiмiн объектiнiң басшысы бекiтедi.

1474. Уақытша (бiр жолғы) от жұмыстар жүргiзуге рұқсат тек жұмыс ауысымына ғана берiледi. Егер бiрдей жұмысты жүргiзу кезiнде олар бiрнеше ауысым немесе күн бойы жүргiзiлетiн болса, объектiнiң әкiмшiлiгiнен қайта рұқсат алу қажет емес.

Мұндай жағдайларда әрбiр келесi жұмыс ауысымына көрсетiлген жұмыс орындарын қайта тексергеннен кейiн әкiмшiлiк бұрын берiлген рұқсатты растайды, ол жөнiнде тиiстi жазба жазады. От жұмыстарының жүргiзiлуiне уақтылы бақылауды қамтамасыз ету мақсатында осы жұмыстарға рұқсат құрылыс әкiмшiлiгiнен объектiнiң мемлекеттік емес өртке қарсы қызметi, ал жоқ жерлерде оларды жүргiзер күннiң қарсаңында ерiктi өртке қарсы құралымдарға келiп түсуi тиiс.

1475. От жұмыстары жүргiзілетін орындар алғашқы өрт сөндiру құралдарымен (өрт сөндiргiш, құм салынған жәшiк және күрек, суы бар шелек) қамтамасыз етiледi. Объектiде iшкi өртке қарсы су құбыры болған жағдайда от жұмыстары жүргiзілетін орынға өрт крандарынан оқпандары бар өрт сөндіру түтікқұбырлары төселедi. От жұмыстарымен айланысатын барлық жұмысшылар алғашқы өрт сөндiру құралдарын орынды пайдаланады.

1476. От жұмыстарын қауіпсіз жүргiзуді қамтамасыз ететін адам жұмыс орнында өрт сөндiру құралдарының болуын тексередi.

1477. От жұмыстары тұрақты жүргiзуге арналған орындарды өрт қауіпті және өрт-жарылыс қауiптi үй-жайларда орналастыруға болмайды.

1478. От жұмыстарын жүргiзуге қарастырылатын технологиялық жабдық өрт-жарылыс қауiпсiз жай-күйiне:

1) өрт-жарылыс қауiптi заттардан босату;

2) қолданыстағы коммуникациялардан (от жұмыстарын жүргiзуге дайындық үшiн қолданылатын коммуникациялардан басқа) ажырату;

3) алдын ала тазалау, жуу, булау, желдету, жұту және флегматизациялау арқылы келтiрiледi.

1479. Технологиялық жабдықтың iшiн буландыру үшiн берiлетiн су буының температурасы жанғыш будың (газдың) өздiгiнен тұтану температурасының 80 %-ға тең етiп қабылданады.

1480. Технологиялық жабдықты жуу ондағы будың (газдың) шоғырлануы олардың тұтану шегiнен тыс немесе электр статикалық қауiпсiз режимде болғанда жүргiзiледi.

1481. От жұмыстары жүргiзiлетiн үй-жайларды, жабдықтар мен коммуникацияларды тазалау жарылыс қауiптi бу және тозаң-ауа қоспаларының түзiлуiн және тұтану көздерiнiң түзiлуiн болдырмайтындай тәсiлдермен жүргiзiледi.

1482. Металдың қызған бөлiктерiнiң шектес үй-жайларға, көршiлес қабаттарға түсуiн болдырмау мақсатында барлық байқап тексеру, технологиялық және басқа да люктер (шағын люктер), желдеткiш, монтаждау және от жұмыстары жүргiзiлетiн үй-жайлардың жабындары, қабырғалары мен қалқаларындағы басқа да ойықтар (тесiктер) жанбайтын материалдармен жабылады.

1483. От жұмыстарын жүргiзу орны осы Қағидаларға 13-қосымшада көрсетiлген радиуста жанғыш заттар мен материалдардан тазартылады.

1484. Көрсетiлген радиустар шегiндегi құрылыс констукциялары, еден төсемдерi, өңдеу және қаптау, сондай-ақ оқшаулағыш және жанғыш материалдардан жасалған жабдықтың бөлшектерi оларға ұшқынның түсуiнен металл экрандармен немесе жанбайтын материалдармен және қажет болған жағдайда су құйып қорғалады.

1485. От жұмыстары орындалатын үй-жайларда көрсетiлген үй-жайларды басқа үй-жайлармен қосатын барлық есiктер, оның iшiнде тамбур шлюздердiң есiктерi тығыз жабылады. Терезе жыл мезгiлiне, үй-жайдағы температураға, отты жұмыстардың ұзақтығына, көлемi мен қауiптiлiк дәрежесiне байланысты ашық болады.

1486. Тез тұтанатын және жанғыш сұйықтықтар буының, жанғыш газдардың жиналуы мүмкiн үй-жайлар отпен жұмысты жүргiзбес бұрын желдетiледi.

1487. Жанғыш материалдар қолданылған ғимараттар мен үй-жайларда, құрылымдарда дәнекерлеу және кесу жұмыстарын жүргiзуге арналған орын жанбайтын материалдан жасалған тұтас қалқамен қоршалады. Бұл ретте қалқаның биiктiгi кемiнде 1,8 метр, ал қалқа мен еден арасындағы саңылау 0,05 метрден артық емес етiп орындалады. Қыздырылған бөлшектердiң ұшуын болдырмау үшiн көрсетiлген саңылаудағы ұяшық 1,0х1,0 миллиметрден аспайтын, жанбайтын материалдан жасалған тормен қоршалады.

Ескерту. 1487-тармақ жаңа редакцияда – ҚР Төтенше жағдайлар министрінің 01.02.2023 № 55 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

1488. От жұмыстарын бастамас бұрын және оларды жүргiзу барысында көрсетiлген жұмыстар жүргiзiлетiн технологиялық жабдықтағы және қауiптi аймақтағы бу, газ, ауа ортасының жай-күйiн бақылау жүзеге асырылады.

Егер қауiптi аймақта немесе технологиялық жабдықта жанғыш заттар құрамы жоғарылаған немесе флегматизатордың шоғырлануы будың (газдың) шектi рұқсат етiлген жарылыс қауiпсiз шоғырлану мәнiне дейiн төмендеген жағдайда от жұмыстары дереу тоқтатылады.

1489. От жұмыстары жүргiзiлiп жатқан жерлерде газдану мен тозаңдану себебiнен өрттер мен жарылыстардың туындауына әкелуi мүмкiн технологиялық жабдықтың люктерi мен қақпақтарын ашуға, өнiмдердi түсiруге, асыра тиеуге және құюға, оларды ашық люктер арқылы тиеуге, сондай-ақ өзге де операцияларды жүргiзуге болмайды.

1490. Жұмыстағы үзiлiс кезiнде, сондай-ақ жұмыс ауысымының соңында дәнекерлеу аппараты электр желiсiнен ажыратылады, шлангiлер жанғыш сұйықтықтар мен газдардан ажыратылады және босатылады, ал дәнекерлеу лампаларындағы қысым толықтай шығарылады.

1491. Жұмыс аяқталғаннан кейiн барлық аппаратура мен жабдық арнайы бөлiнген үй-жайға (орынға) жиналады.

1492. От жұмыстарын жүргiзу кезiнде мыналарға жол берілмейді:

1) аппаратура ақаулы болғанда жұмысқа кiрiсуге;

2) жанғыш бояулармен (лактармен) жаңадан сырланған констукциялар мен бұйымдарда от жұмыстарын жүргiзуге;

3) майлардың, бензиннiң, керосин мен өзге де жанғыш сұйықтықтардың iздерi бар киiм мен қолғапты пайдалануға;

4) дәнекерлеу кабиналарында киiмдi, тез тұтанатын және жанғыш сұйықтықтар мен өзге де жанғыш материалдарды сақтауға;

5) электр сымдарының сығылған, сұйытылған және ерiтiлген газдары бар баллондармен жанасуына жол беруге;

6) жанғыш және улы заттармен толтырылған, сондай-ақ қысымы мен электр кернеуi бар аппараттар мен коммуникацияларда жұмыс iстеуге;

7) жабынға гидрооқшаулағыш пен буоқшаулағышты орнатумен, жанғыш және жануы қиын жылытқыштары бар панельдердi монтаждаумен, едендердiң төсемдерiн жапсырумен және жанғыш лактарды, желiмдердi, мастикалар мен өзге де жанғыш материалдарды пайдалана отырып, үй-жайларды қаптаумен қатар от жұмыстарын жүргiзуге;

8) электрдәнекерлеушi және газдәнекерлеушi (газ кескiшпен) бiр мезгiлде жабық сыйымдылықтар мен үй-жайлардың iшiнде жұмыс iстеуге.

1493. Жанғыш және жануы қиын жылытқыштары бар жеңiл металл конструкцияларынан жасалған ғимараттардың элементтерiнде от жұмыстарын жүргiзуге болмайды.

1494. Салынып жатқан тоңазытқыштарда электрдәнекерлеу жұмыстары жанғыш материалдардан босатылған жамылғы қабаттары жағылған (сылақ, бетон немесе армобетон кергiштерi) және өртке қарсы белдiктерi бар камералар мен бөлiктерде ғана жүргiзiледi.

1495. Қоғамдық және тұрғын үй ғимараттарын күрделi жөндеу және қайта құру кезiнде от жұмыстары жанатын конструкциялардың жануына қарсы және ұшқындардың ұшуына қарсы шаралар қабылданғаннан кейiн орындалады.

1496. Өндiрiстi тоқтатпай күрделi жөндеу және қайта құру кезiнде және от жұмыстарын жүргiзу кезiнде кәсiпорын әкiмшiлiгi осы кезеңге ерікті нысанда өрт қауiпсiздiгiн қамтамасыз ету жоспарын әзiрлейдi.

1497. Өрт шығу қаупi неғұрлым жоғары орындарда, от жұмыстары көлемi көп болғанда, сондай-ақ биiкте жұмыс iстеу кезiнде өрт сөндiру бекеттері (қызмет көрсетушi персонал, өртке қарсы ерiктi құралым санынан) қойылады.

Биiкте жұмыс iстейтiн жұмысшылардың электрод тұқылдарын жинауға арналған металл қораптары көзделеді.

От жұмыстарын 6 баллдан артық қатты жел тұрғанда биiктікте iстеуге болмайды.

1498. Объект басшысы немесе өрт қауiпсiздiгiне жауапты өзге лауазымды тұлға уақытша от жұмыстары аяқталғаннан кейiн 3-5 сағат iшiнде олар жүргiзілген орындарды тексерудi қамтамасыз етедi.

5-тарау. Электрмен дәнекерлеу жұмыстарын жүргізу кезінде өрт қауіпсіздігін қамтамасыз ету тәртібі

1499. Оқшаулағышы жоқ немесе оқшаулағышы зақымданған дәнекерлеу сымдарын пайдалануға, сондай-ақ стандартты емес қорғау аппараттарын қолдануға болмайды.

1500. Дәнекерлеу сымдары сығымдау, дәнекерлеу, балқытып біріктіру немесе арнаулы қысқыштар арқылы жалғастырылады. Электр сымдары электр тұтқышқа, дәнекерленетiн бұйымға және дәнекерлеу аппаратына шайбалары бар бұрандамалармен бекiтiлген мыс кабель ұштарының көмегiмен қосылады.

1501. Дәнекерлеу аппаратына, бөлу қалқанына және жабдыққа, сондай-ақ дәнекерлеу жұмыстары орындарына қосылған сымдар нақты оқшауланады және қажеттi жерлерiнде жоғары температураның әсерiнен, механикалық зақымданудан немесе химиялық әсер етуден қорғалады.

1502. Электр дәнекерлеу машиналарының кабельдерi (сымдары) оттегi құбырларынан кемiнде 0,5 м, ацетилен және өзге жанғыш газдар құбырларынан кемiнде 1,5 метр қашықтықта орналастырылады.

Кейбiр жағдайларда газ құбыры қорғағыш металл құбырларда орналастырылған жағдайда көрсетiлген қашықтықтарды қысқартуға болады.

1503. Дәнекерленетін бұйымды дәнекерлеу тогының көзімен қосатын кері өткізгіш ретінде кез келген профильдегі болат немесе алюминий шиналар, дәнекерлеу плиталары, стеллаждар және дәнекерлеу конструкциясы, егер олардың қимасы қыздыру шарттары бойынша дәнекерлеу тогының қауіпсіз ағуын қамтамасыз еткен жағдайда қолданылады.

1504. Керi өткiзгiш ретiнде пайдаланылатын кейбiр элементтерін өзара біріктіру бұрандаларының, струбциналардың немесе қысқыштардың көмегiмен орындалады.

1505. Өрт-жарылыс және өрт қауiптi үй-жайлар мен құрылыстарда электрдәнекерлеу жұмыстарын жүргiзу кезiнде керi өткiзгiш дәнекерленетiн бұйымнан бастап ток көзiне дейiн тек оқшауланған сыммен орындалады, әрi ол оқшаулау сапасы бойынша электр тұтқышқа қосылатын тiкелей сымнан кем болмауы қажет.

1506. Кері өткізгіш ретінде ішкі темір жолдарды, жерге тұйықтау немесе нөлдендіру желілерін, сондай-ақ ғимараттардың металл конструкцияларын, коммуникациялар мен технологиялық жабдықтарды пайдалануға жол берілмейді. Мұндай жағдайларда дәнекерлеу екi сымды қолдану арқылы жүргізіледi.

1507. Дәнекерлеу генераторлары мен трансформаторлар, сондай-ақ ашық ауада орнатылатын барлық қосалқы аспаптар мен аппараттар дымқыл тартуға қарсы оқшаулағышпен жабық күйде қолданылады және жанбайтын материалдардан жасалған шатырлардың астынан орнатылады.

1508. Қолмен дәнекерлеуге арналған электр ұстағыштың құрылымы электродтарды берiк ұстауды және тез ауыстыруды қамтамасыз етедi, сондай-ақ жұмыста уақытша үзiлiс болғанда дәнекерленетiн бөлшекке оның корпусының немесе ол кенет металл заттарға құлағанда қысқа тұйықталу мүмкiндiгiн болдырмайды. Электр ұстағыштың тұтқасы жанбайтын диэлектрлiк және жылу оқшаулағыш материалдан көзделеді.

1509. Дәнекерлеу кезiнде зауытта шығарылған, дәнекерлеу тогының номиналды шамасына сәйкес келетiн электродтар қолданылады.

Электродтарды ауыстыру кезiнде олардың қалдықтары (тұқылдары) дәнекерлеу жұмыстары орындарында орнатылатын арнайы металл жәшiктерге орналастырылады.

1510. Электрдәнекерлеу қондырғысымен жұмыс iстеу кезiнде жерге тұйықталады. Негiзгi электр дәнекерлеу жабдығын жерге тұйықтаудан басқа, дәнекерлеу қондырғыларында қысқыш тiкелей бұйымға өтетiн (керi өткiзгiш) өткiзгiш қосылатын дәнекерлеу трансформаторының екiншi орамына қосылады.

1511. Агрегат пен iске қосу тетiгiн тазалау күн сайын жұмыс аяқталғаннан кейiн жүргiзiледi. Дәнекерлеу жабдығына техникалық қызмет көрсету және жоспарлы жөндеу жұмыстары кестеге сәйкес жүргiзiледi.

1512. Атомды-сутектi дәнекерлеуге арналған қондырғыларда доғаны қоректендiру бөлек трансформатордан жүргiзiледi. Доғаны тiкелей бөлу қорабынан кез келген түрдегi реттегiш арқылы қоректендiруге жол берiлмейдi.

1513. Атомды-сутекті дәнекерлеу кезінде жанарғыда тізбек үзілген жағдайда кернеуді автоматты ажырату және сутекті беруді тоқтату көзделеді.

1514. Iске қосылған жанарғыны қараусыз қалдыруға болмайды.

1515. Өрт-жарылыс қауiптi аймақтарда электрдәнекерлеу жұмыстарын жүргiзу кезiнде:

1) тұрақты ток көздерiн қоректендiру көздерi немесе құрылымында импульстi генераторлары бар, доғаның қайталана қозуы кезiнде электрод пен дәнекерленушi бұйым арасындағы кернеудi көтеретiн ("разряд" түрiндегi ток көзi) ауыспалы токтың арнайы көздерi қолданылады;

2) П-II сыныпты өрт қауiптi аймақтарда тозаңнан тазарту үшiн қол жеткiзу қиын орындар көбiк түзгiштiң екi пайыздық ерiтiндiсiмен 1 м2 алаңға 1 литр ерiтiндi есебiмен өңделеді;

3) тік және төбелік жағдайда дәнекерлеу, диаметрі 4 миллиметрден аспайтын электродтармен орындалады. Бұл ретте дәнекерлеу тогының шамасы төменгі көлденең жағдайда дәнекерлеу кезіндегіден 20 % төмен көзделеді;

4) электрдәнекерлеу қондырғысын iске қосу алдында электрод тұтқышта электродтың болмауы тексерiледi.

6-тарау. Газбен дәнекерлеу жұмыстарын жүргізу кезінде өрт қауіпсіздігін қамтамасыз ету тәртібі

1516. Тұрақты дәнекерлеу жұмыстары конструкциялары жанбайтын материалдардан жасалған, ацетилен генераторлары, оттегi баллондары мен дәнекерлеу бекеттерi үшiн оқшауланған үй-жайлары бар, арнайы бөлiнген дәнекерлеу шеберханаларында жүргiзiледi. Ацетилен генераторларына арналған үй-жайлар желдеткiшпен және жеңiл алынып тасталатын конструкциялармен қамтамасыз етiледi. Генераторларды жертөле үй-жайларына орнатуға болмайды.

1517. Тасымалданатын ацетилен генераторларын пайдалануға рұқсатты қарамағында осы генераторлар болатын объектiнiң әкiмшiлiгi бередi.

1518. Тасымалданатын ацетилен генераторлары ашық алаңдарда орнатылады. Оларды жақсы желдетiлетiн үй-жайларда уақытша қолдануға жол берiледi.

Генераторларды жертөле үй-жайларында орнатуға жол берiлмейдi.

1519. Ацетилен генераторлары от жұмыстарын жүргізу орындарынан, сондай-ақ компрессорлармен және желдеткіштермен ауа жинау орындарынан кемінде 10 метр қашықтықта қоршалады және орналастырылады.

1520. Ацетилен генераторлары орнатылған жерлерге "Бөгде адамдарға кiруге болмайды – от қауiптi", "Темекi шегуге болмайды", "Отпен өтуге болмайды" деген аншлагтар (плакаттар) iлiнедi.

1521. Жұмыс аяқталғаннан кейiн тасымалданатын генератордағы кальций карбидi шығарылады. Генератордан шығарылатын әк лайы осы мақсатқа лайықталған ыдысқа шығарылады және лай шұңқырына немесе арнайы бункерге ағызылады.

1522. Ашық лай шұңқырлары қоршаумен қоршалады, ал жабықтары жанбайтын жабындармен, сорғы желдеткiшiмен және лайды шығаруға арналған люктермен жабдықталады.

1523. Лай сақтау орындарынан 10 метр кем радиуста темекi шегуге және ашық отты пайдалануға болмайды, ол жөнiнде тиiстi тыйым салу белгiлерi орнатылады.

1524. Газ өткiзу шлангiлерi аппаратураның, жанарғылардың, кескiштер мен редукторлардың қосқыш ниппельдерiне қамыттардың немесе ниппельдiң ұзындығы бойымен кемiнде екi жерiнен жұмсақ күйдiрiлген (тоқылған) сымның көмегiмен сенiмдi бекiтiледi.

Су ысырмалары ниппельдерiне шлангiлер тығыз кигiзiледi, бiрақ бекiтiлмейдi.

1525. Кальций карбидi құрғақ, желдетiлетiн үй-жайларда сақталады.

Кальций карбидiн сақтауға арналған қоймаларды жертөле үй-жайлары мен су басатын төменгі жерлерде орналастыруға болмайды.

Механикаландырылған қоймаларда кальций карбидiнің барабандары тiгiнен үш қабат етiп, ал механика болмаған жағдайда көлденеңiнен үш қатардан аспайтындай етiп және тiгiнен екi қатардан аспайтындай етiп сақталады. Барабандар қатарларының арасына қалыңдығы 40-50 миллиметр тақтай төселедi. Қатарлап төселген кальций карбидi барабандары арасындағы өту жолдарының енi кемiнде 1,5 метр етiп көзделеді.

1526. Кальций карбидiнiң аралық қоймасы жоқ ацетилен қондырғыларының үй-жайларында бiр мезгiлде 200 килограммнан аспайтын кальций карбидiн сақтауға болады, бұл жағдайда осы мөлшердің ішінен тек бiр барабан ғана ашық күйде болуы тиіс.

1527. Кальций карбидi бар ашылған барабандар су өткiзбейтiн қақпақтармен қорғалады.

1528. Кальций карбидi бар барабандарды сақтау және ашу орындарында темекi шегуге, ашық отты пайдалануға және ұшқын шығаратын құралдарды қолдануға болмайды.

1529. Газы бар баллондарды сақтау мен тасымалдау олардың мойындарына сақтандыру қалпақтары бұралғанда ғана жүзеге асырылады. Баллондарды тасымалдау кезiнде жұлқылау мен соғуға жол бермеу қажет. Баллондар дәнекерлеу жұмыстарын жүргiзу орындарына арнайы арбалармен, зембiлдермен, шанамен жеткiзiледi.

1530. Газы бар баллондар оларды сақтау, тасымалдау және пайдалану кезiнде күн сәулесi мен басқа да жылу көздерiнiң әсерiнен қорғалады.

1531. Үй-жайларда орнатылатын баллондар жылу беру аспаптары мен пештерден кемiнде 1,5 м, ал ашық от жылу көздерiнен кемiнде 10 м қашықтықта орналастырылады.

Жанарғылардан бастап (көлденеңiнен) қайта iске қосатын рампалы (топтық) қондырғыларға дейiнгi қашықтық кемiнде 10 м, ал оттегi немесе жанғыш газы жекелеген баллондарға дейiн кемiнде 5 метiп көзделеді.

Бiр үй-жайда оттегi баллондары және жанғыш газдары бар баллондарды, сондай-ақ кальций карбидiн, сырларды, бояулар мен майларды сақтауға жол берiлмейдi.

1532. Дәнекерлеу шеберханасында бесеуден аспайтын оттегi және бес қосалқы ацетилен баллондары орналастырылады.

Жұмыс орнында екеуден аспайтын жұмыс және қосалқы баллон ұстауға болады.

1533. Оттегiден немесе жанғыш газдардан босаған баллондармен жұмыс iстеу кезiнде толық баллондармен жұмыс iстейтiндей қауiпсiздiк шаралары сақталады.

1534. Газбен дәнекерлеу және газбен кесу жұмыстарын жүргiзу кезiнде мыналарға:

1) қатып қалған ацетилен генераторларын, құбырларды, бұрамаларды, редукторларды және дәнекерлеу қондырғыларының өзге де бөлшектерiн ашық отпен немесе қызған заттармен жылытуға;

2) оттегi баллондарының, редукторлардың және өзге де дәнекерлеу жабдығының әртүрлi майлармен, сондай-ақ май тиген киiммен және май сiңген шүберекпен жанасуына;

3) бiр су ысырмасынан екi дәнекерлеушiнiң жұмыс iстеуiне;

4) өте iрi түйiршiктi кальций карбидiн салуға немесе оны аппараттың шүмегiне темiр шыбықтың және сымның көмегiмен итеруге, сондай-ақ карбид тозаңымен жұмыс iстеуге;

5) кальций карбидiн тиейтiн дымқыл себеттерге немесе газ жинағышта су болған кезде тиеуге, сондай-ақ "карбидке су" генераторлары жұмыс iстеген кезде көлемiнiң жартысынан артық карбид тиеуге;

6) жанғыш газдарға арналған шлангiнi оттегiмен және жанғыш газдардың оттегi шлангiсiн үрлеуге, сондай-ақ жұмыс кезiнде шлангiлердi өзара ауыстыруға;

7) ұзындығы 30 метрден, ал монтаждау жұмыстарын жүргізу кезiнде 40 м асатын, белгіленген тәртіппен жазбаша рұқсат ресімделгеннен кейін ғана пайдалануға рұқсат берілетін шлангiлердi қолдануға;

8) газ өткiзу шлангiлерiн бұрауға, сындыруға немесе қысуға;

9) газ жинағышта ацетилен болған жағдайда генераторды тасымалдауға;

10) ацетилен генераторындағы газ қысымын әдейi жоғарылату немесе кальций карбидiнiң бiр жолғы мөлшерiн арттыру арқылы оның жұмысын жылдамдатуға;

11) кальций карбидi бар барабандарды ашу үшiн мыс аспапты, сондай-ақ ацетилен аппаратурасын дәнекерлеу үшiн және ацетиленмен жанасуы мүмкiн басқа да орындарда дәнекерлеу үшiн мысты пайдалануға жол берілмейді.

7-тарау. От жұмыстарын жүргізу кезінде өрт қауіпсіздігін қамтамасыз ету тәртібі

1-параграф. Металды кесу кезінде өрт қауіпсіздігін қамтамасыз ету тәртібі

1535. Бензинмен және керосинмен кесу жұмыстарын орындау кезiнде жұмыс орны электрмен дәнекерлеу жұмысы кезiндегiдей ұйымдастырылады. Тез тұтанатын және жанғыш сұйықтықтардың төгiлуiне жол бермеуге және дұрыс сақтауға, кесу режимiн сақтауға және жанармайы бар бакты күтiп ұстауға ерекше назар аударылады.

1536. Бензинмен және керосинмен кесу жұмыстарын жүргiзу орындарында жанармай қоры ауысым қажеттiлiгiнен аспайтын мөлшерде сақталады. Жанармай жарамды, сынбайтын, тығыз жабылатын, арнайы ыдыста, отпен байланысты жұмыстарды жүргiзу орындарынан кемiнде 10 метр қашықтықта сақталады.

1537. Бензинмен және керосинмен кесу жұмыстары үшiн бөгде қоспалары мен суы жоқ жанармай қолданылады. Кiшкентай бакты оның көлемiнен 3/4 артық жанармаймен толтыруға болмайды.

1538. Кiшкентай бак ақаусыз күйде ұсталады және герметикалы етiп жасалады. Кiшкентай бакта манометр, сондай-ақ кiшкентай бактағы қысымның 5 атмосферадан артық жоғарылауына жол бермейтiн сақтандыру клапаны көзделеді.

10 атмосфералық қысымдағы сумен сыналмаған, жанғыш сұйықтық ағатын немесе ақаулы сорғысы бар кiшкентай бактарды пайдалануға болмайды.

1539. Бензинмен кесу жұмыстарын бастамас бұрын барлық бензинмен және керосинмен кесу арматурасының ақаусыздығы, ниппельдердегi шлангiлер қосқыштарының тығыздығы, салмалы гайкалар мен бастиектердегi бұрандалардың ақаусыздығы мұқият тексерiледi.

1540. Жұмыс орнында құйылған тез тұтанатын және жанғыш сұйықтықтарды тұтату арқылы кескіш буландырғышты қыздыруға жол берілмейді.

1541. Жанармайы бар кiшкентай бак оттегі баллоны мен ашық от көзiнен кемiнде 5 метр және жұмыс орнынан кемiнде 3 метр қашықтықта болады. Бұл ретте кiшкентай бак жұмыс iстеген кезде жалын мен ұшқын түспейтiндей орналастырылады.

1542. Бензинмен және керосинмен кесу жұмыстарын жүргiзу кезiнде мыналарға жол берілмейді:

1) жанармайы бар бактағы ауа қысымының кескiштегi оттегiнiң жұмыс қысымынан артық болуына;

2) шие түсiне дейiн қатты қыздыруға, сондай-ақ кескiштi жұмыс кезiнде басымен жоғары қаратып тiгiнен iлiп қоюға;

3) кескiшке оттегi немесе жанармай беретiн шлангiлердi қысуға, бұрауға немесе сындыруға;

4) бензин немесе керосин бөлуге арналған оттегi шлангiлерiн кескiште пайдалануға.

2-параграф. Дәнекерлеу жұмыстарын жүргізу кезінде өрт қауіпсіздігін қамтамасыз ету тәртібі

1543. Дәнекерлеу жұмыстарын жүргiзу кезiнде жұмыс орны жанғыш материалдардан тазартылады, ал кемiнде 5 метр қашықтықтағы жанғыш материалдардан жасалған құрылымдар жанбайтын материалдардан жасалған экрандармен қорғалады немесе су бүркіледi.

1544. Дәнекерлеу шамдары толықтай жарамдылықта ұсталады және нәтижелерi мен тексерген күнін ерікті нысандағы журналға енгiзе отырып, кемiнде айына бiр рет олардың төзiмдiлiгi мен герметикалығы тексерiледi. Бұдан басқа жылына кемiнде бiр рет гидравликалық бақылау сынағы жүргiзiледi.

1545. Әрбiр дәнекерлеу шамы зауыттың гидравликалық сынақ нәтижелерi мен рұқсат етiлген қысымы көрсетiлген паспортпен қамтамасыз етiледi. Шамдар тиiстi қысымда реттелген, серiппелi сақтандыру клапандарымен жарақталады.

1546. Дәнекерлеу шамдарына осы мақсат үшiн арнайы бөлiнген орындарда жанармай толтырылады және жағылады. Шамдарды толтыру кезiнде жанармайдың төгiлуiне және ашық отты пайдалануға жол берiлмейдi.

1547. Дәнекерлеу шамынан жалынның шығуын болдырмау үшiн шамға құйылатын жанармай бөгде қоспалар мен судан тазартылады.

1548. Дәнекерлеу шамының жарылуын болдырмау үшiн мыналарға жол берілмейді:

1) жанармай ретiнде керосинмен жұмыс iстейтiн шамдар үшiн бензин немесе бензиннiң керосинмен қоспасын қолдануға;

2) ауа толтыру кезiнде шамның резервуарындағы қысымды паспортта көрсетiлген, рұқсат етiлген жұмыс қысымынан жоғарылатуға;

3) шамға оның резервуарының 3/4 көлемiнен артық жанармай құюға;

4) шам жанып тұрғанда немесе суымай тұрып, ауа винтi мен отын құю тығынын ашуға;

5) ашық оттың маңында шамды жөндеуге, сондай-ақ одан жанармайды ағызуға және оған құюға.

8-тарау. Үй-жайларға жылу беру және кептіру қондырғыларын орнату және пайдалану кезінде өрт қауіпсіздігін қамтамасыз ету тәртібі

1-параграф. Жалпы ережелер

1549. Ұтқыр (мүкәммал) ғимараттарды жылыту үшін бу және су калориферлері, сондай-ақ зауытта дайындалған электр қыздырғыштар пайдаланылады.

1550. Киiм-кешек пен аяқ киiмдi кептiру осы мақсатқа арналған, орталықтан сумен немесе су калориферлерiн қолдана отырып жылытылатын үй-жайларда, ғимараттарда немесе құрылыстарда жүргiзiледi.

1551. Кептiргiштердi тамбурларда және ғимараттардың шығу жолдарында орналасқан басқа да үй-жайларда орнатуға болмайды.

1552. Полимер жылытқыштары бар металл констукциялардан жасалған ғимараттарда құрылыс жұмыстарын жүргiзу кезiнде ғимараттардан тыс кемiнде 18 метр қашықтықта немесе өртке қарсы қабырғалардан кейiн жанарғы құрылғыларын орналастыра отырып, тек ауамен немесе сумен жылу беру жүйесi ғана қолданылады.

Жылу тасығыштары бар құбырлардан бастап қоршау құрылымдарына дейiнгi қашықтықтың 100 метрден кем болуына жол берiлмейдi.

1553. Жылы будкаларда ашық отты пайдалануға, сондай-ақ отпен байланысты жұмыстарды жүргiзуге және электр калориферлерiн және инфрақызыл сәулелi газ жанағыларын қолдануға болмайды.

2-параграф. Үй-жайларды инфрақызыл сәулелі газ жанарғыларымен кептіру кезінде өрт қауіпсіздігін қамтамасыз ету тәртібі

1554. Инфрақызыл сәулелi жанарғылары бар жылжымалы және тұрақты қондырғылар жанарғылар сөнген кезде газ берудi тоқтататын автоматты бұғаттағышпен жабдықталады.

1555. Инфрақызыл сәулелi газ жанарғыларын монтаждау мен пайдалануды газ жұмыстарын жүргізуге рұқсаты бар персонал жүргiзедi.

1556. Еденге орнатылатын инфрақызыл сәулелi газ жанарғылары бар жылжымалы қондырғылар арнайы тұрақты тұғырмен қамтамасыз етiледi. Газы бар баллон қондырғы мен өзге де жылу беру аспаптарынан кемiнде 1,5 метр, ал электр есептегiштен, ажыратқыштардан, розеткалар мен өзге де электр аспаптарынан кемiнде 1 метр қашықтықта орналасады.

Жанарғылардан бастап жанғыш материалдардан жасалған құрылымдарға дейiнгi қашықтық кемiнде 1 метр, қиын жанатын заттарға дейiн кемiнде 0,7 метр, жанбайтын заттарға дейiн 0,4 метр етiп көзделеді.

Сұйытылған газдағы қондырғыны монтаждау кезiнде шлангiлердiң ұзындығы жұмыстың ыңғайлылығын қамтамасыз ететiндей мүмкiндiгiнше қысқа етiп көзделеді. Едәуiр қашықтағы кептiру орнынан бастап қосу торабына дейiнгi қашықтық 30 метрден аспайтындай етiп қабылданады. Қондырғы газ торабынан алысырақ болғанда болат құбырдан жасалған уақытша газ құбыры төселедi, ал оған жанарғылар иiлгiш шлангiлермен қосылады.

Иiлгiш шлангiлер қосқыштың герметикалығын қамтамасыз ететiн бұрандалары мен гайкалары бар қамыттардың көмегiмен редуктормен және құбырлармен қосылады. Иiлгiш шлангiлердi олардың майысуы мен қысылып қалуына жол бермей, кемiнде 2 метр биiктiкте төселедi.

1557. Инфрақызыл сәулелi газ жанарғылары бар қондырғылар жұмыс iстеп тұрған орындарда жанғыш заттар мен материалдарды сақтауға, сондай-ақ оларды пайдалана отырып жұмыс iстеуге болмайды.

1558. Инфрақызыл сәулелi газ жанарғыларын пайдалану кезiнде мыналарға жол берілмейді:

1) жұмыс iстеп тұрған қондырғыны қараусыз қалдыруға;

2) керамикасы зақымдалған, сондай-ақ ашық жалын шығаратын жанарғыларды пайдалануға;

3) егер үй-жайда газдың иiсi шықса, қондырғыны пайдалануға;

4) жанарғылардың жылу сәулесiн тiкелей жанғыш материалдар, газы бар баллондар, газ құбырлары, электр өткiзгiштерi жағына бағыттауға;

5) газ қондырғыларын қатты отынды жылыту қондырғыларымен қатар пайдалануға.

1559. Ашық алаңдарда жұмыс iстегенде (жұмыс орындарын жылыту үшiн және дымқыл жерлердi кептiру үшiн) тек желге тұрақты жанарғылар пайдаланылады.

3-параграф. Сұйық және газ тәрізді отынмен жұмыс істейтін жылу генераторларын монтаждау және пайдалану кезінде өрт қауіпсіздігін қамтамасыз ету тәртібі

1560. Ауа жылыту қондырғылары салынып жатқан ғимараттан кемiнде 5 метр қашықтықта орналастырылады.

Көлемi 200 литрден аспайтын отын құятын ыдыс қолданылады және ауа жылытқыштан кемiнде 10 метр және салынып жатқан ғимараттан кемiнде 15 метр қашықтықта орналастырылады. Отын ауа жылытқышқа металл құбыр арқылы берiледi.

Отын құбырларында отынның төгілуін болдырмайтын зауытта шығарылған қосқыштар мен арматура қолданылады. Шығын багының отын құбырларында өрт немесе авария болған жағдайда қондырғыға отын берудi тоқтату үшiн ысырма вентиль орнатылады.

Салынып жатқан ғимаратта пайдалану жөніндегі нұсқаулықтың талаптарын сақтаған кезде сұйық отынмен жұмыс істейтін және кіріктірілген отын багы бар тасымалданатын немесе жылжымалы ауа жылытқыш аспаптарды қолдануға жол беріледі.

1561. Газ отынымен жұмыс iстейтiн қондырғыларды монтаждау мен пайдалану кезiнде:

1) жылу шығаратын қондырғыларға зауыттың паспорты бар стандартты жанарғылар орнатылады;

2) жанарғылар жалынды үзбей және агрегаттың жылу жүктемесiн қажеттi реттеу шегiнде оны жанарғыға өткiзбей тұрақты жұмыс iстеуi қажет;

3) жылу шығаратын қондырғылары бар үй-жайлардағы желдеткiш 1 сағатта үш еселiк ауа алмасуды қамтамасыз етуi қажет.

1562. Жылу шығаратын қондырғыларды пайдалану кезiнде мыналарға жол берілмейді:

1) отын құбырларының герметикалығы бұзылған, форсунка корпусы жылу шығаратын қондырғымен нығыз орнатылмаса, үй-жайға жану өнiмдерiнiң өтуiне ықпал ететiн түтiн мұржалары, электр қозғалтқыштары мен iске қосу аппаратурасы ақаулы болса, сондай-ақ электр қозғалтқыштың жылу қорғағышы болмаса және басқа да ақаулары болса, қондырғымен жұмыс iстеуге;

2) форсунка ретке келтiрiлмегенде (отын қалыпты жанбаса) жұмыс iстеуге;

3) отын құбырларын қосу үшiн резеңке немесе полихлорвениль шлангiлерi мен муфталарын пайдалануға;

4) қондырғы мен отын бактары жанына жанғыш қоршаулар орнатуға;

5) отын құбырларын ашық отпен қыздыруға;

6) қысқа мерзiмге тоқтағаннан кейiн ауамен үрлемей жылу шығаратын қондырғыны iске қосуға;

7) жұмыс қоспасын көру тесігі арқылы жағуға;

8) жылу шығаратын қондырғы жұмыс iстеп тұрған кезде шамдар электродтарының арасындағы саңылауды реттеуге;

9) ауа жинау коллекторларында қорғағыш тор болмаған жағдайда жылу шығаратын қондырғыны iске қосуға.

4-параграф. Электр калориферлерді монтаждау және пайдалану кезінде өрт қауіпсіздігін қамтамасыз ету тәртібі

1563. Тек зауытта дайындалған, желдеткіш жұмыс істемеген кезде қыздырғыш элементтерге электр энергиясын беруді болдырмайтын жарамды дабылы мен бұғаттағышы, шығатын ауаның температурасын бақылау және оны реттеу автоматикасы электр және жылу қорғағышпен көзделген электр калориферлерді монтаждауға және пайдалануға рұқсат етіледі.

1564. Электр калориферін монтаждау, жұмысқа дайындау, iске қосу дайындаушы зауыттың паспортында көрсетiлген тәртiппен жүзеге асырылады.

1565. Электр калориферi корпусы мен желдеткiш арасына жұмсақ қыстырма үшiн жанғыш материалдарды қолдануға болмайды.

1566. Электр калориферлерiн пайдалану кезiнде мыналарға жол берілмейді:

1) дабыл қаққышты немесе бұғаттағышты сөндiруге;

2) электр калориферден шығу жолындағы дайындаушы зауыт белгiлеген ауа температурасын жоғарлатуға;

3) желдеткiш жұмыс iстемей тұрғанда электр калорифердi қосуға (бұғаттағыш қондырғыны әр iске қосар алдында тексеріледi);

4) электр калориферде немесе оның жанында киiм немесе басқа да жанғыш материалдарды кептiруге;

5) жұмыс iстеп тұрған электр калориферi орнатылған үй-жайда жанғыш заттар мен материалдарды сақтауға.

9-параграф. Өртке қарсы сумен жабдықтауды, өрт сөндiру және байланыс құралдарын ұстау кезінде өрт қауіпсіздігін қамтамасыз ету тәртiбi

1567. Тұрақты сыртқы су құбыры желiсiн жүргізу және өрт гидранттарын орнату, сондай-ақ өрт сөндiру су айдындары мен басқа да су көздерiн салу бойынша негiзгi құрылыс жұмыстары басталған кезде оларды өрт сөндiру үшiн пайдалануға болатындай есеппен жүргiзiледi.

1568. Уақытша өрт резервуарларының (су айдындарының) сыйымдылығы, олардың саны, салынып жатқан объектiдегі орналастыру орындары жобалау құжаттамасында анықталады.

1569. Сейсмикалығы 8 және 9 балл аудандарда сумен жабдықтау жүйелерiнде бiр көздi (оның iшiнде бiр ысырмада су алу кезiнде үстіңгі көзді) пайдалану кезiнде сыйымдылықтарда өрт сөндiруге арналған су көлемi "Өрт қауiпсiздiгiне қойылатын жалпы талаптар" техникалық регламентiнде көрсетiлгеннен екi есе артық көзделеді.

1570. Ауданы 300 м2 және одан астам асханалар ғимараттың (құрылыстың) қасбетiне немесе тәулiк бойы персонал болатын үй-жайға шығарылған автоматты өрт дабылымен жабдықталады.

Салынып жатқан әрбір объектіде өртке қарсы қызметті шақыру тәртібі туралы тақта, өрт болған жағдайда жұмыс істейтін іс-қимылдар туралы жаднама, мемлекеттік емес өртке қарсы құралымдардың жауынгерлік есептоптарының тізімі, өртті сөндіру үшін күштер мен құралдарды тарту тәртібі ілінеді. Құрылыс аумағының көрінетін жерлерінде, "Өрт дабылы" деген жазуы ілінген, дабыл беру үшін дыбыс сигналдары көзделеді.

10-тарау. Өртке қарсы сумен жабдықтау көздерін ұстау кезінде өрт қауіпсіздігін қамтамасыз ету тәртібі

1571. Өртке қарсы табиғи және жасанды сумен жабдықтау көздері (оның ішінде өртке қарсы су құбыры, өрт сөндіру су қоймалары, өрт сөндіру мақсатына арналған суды сақтау сыйымдылықтары), сондай-ақ суды жинау үшін оларға кіреберістер тұрақты жарамды күйде күтіп ұсталады.

1572. Алып тасталды – ҚР Төтенше жағдайлар министрінің м.а. 16.09.2022 № 87 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

1573. Өрт гидранттары жарамды күйде ұсталады, ал қысқы уақытта жылы оралады және қар мен мұздан тазартылады.

1574. Су құбыры желісінің учаскелері ажыратылған, гидранттар бұзылған немесе желідегі қысым қажетті мөлшерден азаюы кезінде су арнасының (елді мекендердің су құбыры желілері бойынша) диспетчері немесе объектінің (ұйымның немесе кәсіпорынның су құбыры желілері бойынша) өртке қарсы сумен жабдықтауды қамтамасыз ететін адамы бұл туралы өртке қарсы қызметке хабарлайды.

1575. Өртке қарсы сумен жабдықтау көздерінің (оның ішінде өрт гидранттарының, өрт сөндіру су қоймаларының), өрт сөндіру машиналарын орнатуға арналған пирстардың орналасу орындары, өрт сөндіру машиналарын ғимараттар мен құрылыстардың өрт түтіктеріне қосу орындары, сондай-ақ қозғалысты олардың болатын жерлеріне бағыттау стандарттау құжаттарының талаптарына сәйкес өрт қауіпсіздігі белгілерімен белгіленеді.

Жерасты өрт гидранты орналастырылған жердің жанында "ӨГ" әріптік индексі, нұсқағыштан бастап гидрантқа дейінгі метрдегі қашықтық цифрлық мәндермен жазылған жарықтандырылған немесе флуоресцентті нұсқағыш орнатылады.

Өрт сөндіру су қоймасында "ӨС" әріптік индексі, шаршы метрлердегі су қорының цифрлық мәндері және бір мезгілде су қоймасы алаңында қойылатын өрт сөндіру автомобильдерінің саны жазылған ұқсас нұсқағыш орнатылады.

1576. Ішкі өртке қарсы су құбыры жүйелерінің өрт крандары клапаны бар бұру тетігі үй-жайдың еденінің үстінен 1,35 ± 0,15 м биіктікте болатындай етіп орнатылады, түтікқұбырмен және оқпандармен жабдықталады және пломбаланатын өрт шкафтарына салынады. Қосарланған өрт крандарын бірінің үстінен бірін орнатуға жол беріледі, бұл ретте екінші кран еденнен кемінде 1 м биіктікте орнатылады.

Шкафтың есігінде "ӨК" әріптік индексі және реттік нөмірі көрсетіледі.

Өрт түтікқұбырлары құрғақ, жақсы оралып немесе бүктеліп жиналып крандар мен оқпандарға жалғанып ұсталады.

1577. Сорғы станциясының үй-жайларында өртке қарсы сумен жабдықтаудың жалпы схемасы және сорғыларды байлау схемасы ілінеді.

Әрбір ысырмада және өрт сорғы-көтергіште олардың мақсаты көрсетіледі.

Сорғы-көтергіштерді қосу тәртібі техникалық нұсқаулықтарда анықталады.

1578. Өрт сорғыларының электр қозғалтқыштарын қоректендіру кәсіпорынның электр жабдықтауымен үздіксіз қамтамасыз етіледі.

1579. Сыртқы және ішкі өртке қарсы су құбырларының су өлшеу құрылғыларының суландыру желілерінде электр жетегі бар ысырмалар көзделеді, ысырмаларды ашу өрт шкафтарында орнатылған түймелерден жүргізіледі және өртке қарсы су құбырының сорғы-көтергіштері болған жағдайда, оларды іске қосуды бұғаттайды.

Су өлшеу құрылғыларының суландыру желілерінде орнатылған электр жетегі бар ысырмалардың жұмыс қабілеттілігі жылына кемінде екі рет, ал өрт сорғылары ай сайын тексеріледі.

1580. Өртке қарсы мақсаттарға арналған сорғы қондырғылары қолмен және қашықтықтан басқарумен, ал биіктігі 50 м-ден асатын ғимараттар, мәдени-ойын – сауық мекемелері, конференц-залдар, акт залдары үшін және спринклерлік, дренчерлік қондырғылармен жабдықталған ғимараттар үшін қолмен, автоматты және қашықтықтан басқарумен көзделеді.

1581. Өртке қарсы мақсаттар үшін сорғылар автоматты немесе қашықтықтан іске қосу дабылымен қатар, өрт кранын ашумен, спринклерлік суландырғышты ашумен немесе дренчерлік жүйені қосумен (қолмен немесе автоматты) бір мезгілде су құбырының кірмесіндегі су өлшегіштің айналма желісінде электрлендірілген ысырманы ашу дабылымен қамтамасыз етіледі.

1582. Табиғи немесе жасанды су көздері (өзендер, көлдер, бассейндер, градирнялар) жылдың кез келген уақытында өрт сөндіру автомобильдерін орнату және су жинау үшін өлшемі кемінде 12 х 12 м қатты төсемі бар алаңдарымен (пирстарымен) кіреберістермен қамтамасыз етіледі.

1583. Жасанды су қоймаларын, су көздеріне кіреберістер мен су жинағыш құрылғыларды үнемі әзірлікте ұстауды құрылыстардың меншік иелері қамтамасыз етеді.

1584. Су мұнаралары жылдың кез келген уақытында өрт техникасының су алуы үшін бейімделеді.

Өрт сөндіру мақсаттарына арналған су қорын шаруашылық және өндірістік қажеттіліктер үшін пайдалануға жол берілмейді.

1585. Өртке қарсы сумен жабдықтау жүйелерінің жабдығы (өрт гидранттары, өрт крандары, сумен және көбікпен өрт сөндіру түтіктері, сондай-ақ су бүрку құбыр жүйелері) пайдалануға қабылдаудың алдында және жылына кемінде екі рет (көктемде және күзде) техникалық қарап-тексеріледі, су жіберу арқылы олардың жұмыс қабілеттілігі (су беруі) тексеріледі.

Техникалық қарап-тексеруге жатады:

1) механикалық зақымдардың (сызаттардың, жарықшақтардың және тағы басқаларының) бар-жоғын анықтау, лак-бояу жабынының тұтастығын айқындау мақсатында өрт кранын қарап-тексеру;

2) жиынтығын тексеру;

3) өрт түтікқұбырының кранға және оқпанға жалғану дұрыстығын және оларды алып-салудың жеңілдігін бақылау;

4) өрт оқпаны мен крандағы, түтікқұбырдағы және түтік бағанындағы жалғама бастиектердің резеңке төсемшелерінің жай-күйін тексеру;

5) кранның су беруіне гидравликалық сынақтарды жүргізу және (немесе) түтіктерге су беру;

6) қысымды жоғарылататын сорғыны қосатын, сыртқы және ішкі өртке қарсы су құбырының жиекті желісіндегі электр ысырмасын ашатын түйменің жарамдылығын тексеру;

7) өрт сөндіру түтікқұбырының оралуы;

8) өрт кранының пломбалануы.

Ішкі өртке қарсы сумен жабдықтауды сынау +5оС-ден төмен емес температурада жүргізіледі.

Ішкі өртке қарсы сумен жабдықтау жүйелерінің су беруін техникалық қарап-тексеру және тексеру нәтижелері, актімен және сынау хаттамасымен рәсімделеді.

Су өткізу желісінің су беруін тексеру актісінің, өрт гидранттарын тексеру актісінің, ішкі өртке қарсы сумен жабдықтау жүйелерінің жұмыс қабілеттілігін сынау актісінің, су беруді сынау хаттамасының және өрт крандары клапандарының жұмыс қабілеттілігін сынау хаттамасының нысандары осы осы Қағидаларға 14-қосымшада келтірілген.

Өрт қауіпсіздігі қағидаларына 1-қосымша

Өрт қауіпсіздігі шаралары туралы нұсқаулық

1. Өрт қауіпсіздігі шаралары туралы нұсқаулық осы Қағидалардың талаптары негізінде, ғимараттардың, құрылыстардың, технологиялық процестердің, технологиялық және өндірістік жабдықтың өрт қауіптілігі ерекшелігін негізге ала отырып әзірленуі тиіс.

2. Өрт қауіпсіздігі шаралары туралы нұсқаулықтарда мынадай мәселелерді көрсету қажет:

1) аумақтарды, ғимараттарды, құрылыстар мен үй-жайларды, оның ішінде эвакуациялау жолдарын күтіп ұстау;

2) жабдықты пайдалану және өрт қауіпті жұмыстарды жүргізу кезінде технологиялық процестердің өрт қауіпсіздігін қамтамасыз ету;

3) жарылыс-өрт қауіпті және өрт қауіпті заттар мен материалдарды сақтау және тасымалдау;

4) жұмыс аяқталғаннан кейін үй-жайларды қарап тексеру және жабу;

5) темекі шегу, ашық отты қолдану және от және өзге де өрт қауіпті жұмыстарды жүргізу үшін орындарды орналастыру;

6) жанғыш заттар мен материалдарды жинау, сақтау және жою, арнайы киім-кешекті ұстау және сақтау;

7) үй-жайларда бір мезгілде болатын шикізат, жартылай фабрикаттардың және дайын өнімнің рұқсат етілген мөлшері;

8) ауытқуы өрттің немесе жарылыстың шығуына әкелуі мүмкін бақылау-өлшеу аспаптарының шекті көрсеткіштері (манометрлер, термометрлер).

Өрт кезінде персоналдың іс-әрекеттері, оның ішінде:

1) өртке қарсы қызмет бөлімшелерін шақыру;

2) технологиялық құрал-жабдықты авариялық тоқтату;

3) желдеткіш пен электр жабдықтарын ажырату;

4) өрт сөндіру құралдары мен өрт автоматикасын пайдалану;

5) адамдарды, жанғыш заттар мен материалдық құндылықтарды эвакуациялау;

6) кәсіпорынның барлық үй-жайларын қарап тексеру және жарылыс-өрт қауіпсіз күйіне келтіру.

Өрт қауіпсіздігі қағидаларына 2-қосымша

Эвакуациялау жоспарын жасау жөніндегі нысан

1. Ғимараттар мен құрылыстарда (тұрғын үйлерден басқа) қабатта бір мезгілде 10-нан астам адам болған кезде өрт шыққан жағдайда адамдарды эвакуциялау жоспарлары әзірленеді.

Эвакуациялау жоспарлары графикалық және мәтіндік бөлімдерден тұрады. Графикалық бөлім ғимаратты немесе құрылысты эвакуациялық шығу жолдарын (саты торларын, сыртқы ашық сатыларды, тікелей сыртқа шығу жолдарын), көрермендер мен қызмет көрсетуші персоналдың қозғалыс маршруттарын, сондай-ақ қол өрт хабарлағыштары түймелерінің, телефон аппараттарының, өрт сөндіру құралдарының (өрт сөндіру крандарының, өрт сөндіргіштердің) орналасқан орындарын көрсете отырып, әр қабатты (әр секторды) жоспарлауды қамтиды.

Мәтіндік бөлімде адамдарды эвакуациялаудың тәртібі мен реті, қызмет көрсетуші персоналдың міндеттері, сондай-ақ жарыстарға немесе мәдени ойын-сауық іс-шараларына өрт туралы құлақтандыру және адамдарың эвакуациялық шығу жолдарына қозғалысын ұйымдастыру бойынша қызмет көрсету жөніндегі күштерін жұмылдыру жазылады.

2. Эвакуациялау жоспарын әзірлегенде өрттің пайда болуы аса ықтимал жерлерге, оның дамуы ықтимал сипатына, құрылыстың көрермендермен толықтығына және жарыстар мен мәдени-сауықтыру іс-шараларын жүргізу үшін жұмылдырылған қосымша күштердің болуына қарай адамдарды эвакуациялаудың бірнеше (3-5) түрі көзделеді.

Эвакуациялау жоспарларының мәтіндік бөлімде әрбір нұсқа бойынша мыналар:

өрт туралы адамдарға құлақтандыру жүйесін ұйымдастыру (эвакуациялау қажеттілігі, құлақтандыру аймағы мен құлақтандыру әдістері, құлақтандыру құрамы туралы кім шешім қабылдайды);

қызмет көрсету персоналының тұлғалар санын, сондай-ақ эвакуациялауға жұмылдырылған қосымша күштерді (оларды жинау тәртібі, жинау орындары, аймақтар мен секторлар бойынша жауаптылар, жинау дабылдары);

эвакуациялау жолдары (олардың ұзақтылығы мен бағыты, эвакуациялау жолына жауаптылар, эвакуация кезінде қозғалыс тәртібі, қызмет көрсету персоналының және эвакуациялау үрдісіне қатысудағы қосымша күштердің міндеттері);

эвакуациялау жолының соңғы пункттері (эвакуацияланғандарды бөліп жайғастыру тәртібі, қажет болса, оларға медициналық қызмет көрсету);

көрермендерді эвакуациялау үшін қосалқы шығу орындарын қолдану, арнайы жабдықты қолдану мүмкіндігі, сондай-ақ эвакуациялауды ұйымдастыруға және оны ойдағыдай өткізуге арналған әртүрлі техника мен инженерлік жүйелерді (түтін жою жүйесін, автоматты өрт сөндіру қондырғыларын, ішкі телефон және радио байланысын) қолдану көзделеді.

3. Жоспардың графикалық бөлімінде эвакуациялауда адамдардың қозғалу жолдары (эвакуациялық шығу бағытына қарай көрсеткіштері бар жасыл түсті тұтас сызықпен) көрсетіледі. Құрылыс ішінде адамдар жаппай жиналған болса, жоспарларда бұл аймақтарды эвакуациялау бағыттары көрсетілген, түрлі түсті реңктермен белгіленген эвакуациялық жолдарды қарастыру керек. Эвакуациялау жоспарында қосалқы эвакуациялау жолдары (жасыл түсті ирек жолмен) көрсетіледі.

4. Эвакуациялау жоспары (графикалық және мәтіндік бөлімдері) көрнекті рәсімделіп, өрт сөндіру бекеттері мен қызмет көрсету персоналының тәулік бойы кезекшілігі бар басқа да үй-жайда, сондай-ақ объектінің басшылығында көзге көрінетін жерде тұрады.

Графикалық бөлімдегі белгілердің толық жазылуы эвакуациялау жоспарының астында мемлекеттік және орыс тілдерінде беріледі.

5. Жалпы құрылыс үшін жалпы эвакуациялау жоспарынан басқа әр аймақ (сектор, үй-жайлар тобы) аймақтар мен секторлар бойынша жауапты кезекшілер болуы тиіс, өрт қауіпсіздігі шаралары мен өрт жағдайларындағы тәртіп ережелері туралы жаднамасы бар жалпы эвакуациялау жоспарынан үзінділермен (әртүрлі нұсқалар) қамтамасыз етіледі.

Эвакуациялау жоспарының үзіндісінде басқыш алаңдары, лифттер мен лифт холлдары, есік, балкон, дәліз, сыртқы басқыштарға арналған ойықтардың белгілері бар бөлмелер көрсетіледі.

Эвакуациялау жоспарынан үзінді арналған үй-жай сектордың, аймақтың әр қабаттық жоспарында "Сіз тұрған үй-жай, аймақ..." деген жазумен белгіленеді. Эвакуациялау жолы бұл үзіндіде жасыл түсті тұтас сызықпен көрсетіледі.

Эвакуациялау бағытын көрсететін сызықтар қаралып жатқан үй-жайдан қауіпсіз жерге немесе тура сыртқа шығу орнына дейін жүргізіледі.

Эвакуациялау жоспарынан алынған үзінді үй-жайда көзге көрінетін жерде шынының (пленканың) астына іледі, жоспардан алынған үзіндінің көлемі 20х30 см кем емес.

Эвакуациялау жоспарынан алынған үзіндінің астында қолданған белгілердің түсінігі беріледі.

Үзіндінің мәтіндік бөлігінде қызмет көрсету персоналының және адамдарды эвакуациялауға жұмылдырылған күштердің міндеттері мен әрекеттерінің бірізділігі көрсетіледі.

Эвакуациялаудың жалпы жоспарынан алынған үзіндінің мәтіндік бөлігі аймақтан, сектордан, үй-жайдан эвакуациялауға жауапкершілік атқаратын адамда болады.

Эвакуациялау жоспарын кәсіпорынның, ұйымның басшысы бекітеді.

Үзіндінің мазмұнымен (қолдарын қойып) барлық қызмет көрсету персоналы, сондай-ақ көрермендерді эвакуациялауға жұмылдырылған барлық қосалқы күштер танысады.

Өрт қауіпсіздігі қағидаларына 3-қосымша

Бастапқы өрт сөндіру құралдарының қажетті ең аз көлемі

1. Объектіде (ғимаратта, құрылыста) өрт сөндіргіштердің типін таңдау және қажетті санын анықтау олардың өрт сөндіру қабілетіне, жанғыш материалдың түрі бойынша өрт сыныбына, қорғалатын үй-жайдың немесе технологиялық жабдықтың ерекшеліктеріне және басқа да параметрлерге (оның ішінде қорғалатын үй-жайдағы ортаның температурасына, өрт сөндіргіштен өрт сөндіргіш заттың ағынының ұзындығына, оның жұмыс істеу уақытына және өрт сөндіргіштың сыйымдылығына) байланысты жүзеге асырылады.

2. Өрт сөндіргіштің типі (тасымалданатын немесе жылжымалы) ықтимал өрт ошағының ауданына байланысты анықталады. Қорғалатын үй-жайда құрама өрт ошақтарының шығуы ықтимал жағдайда өрт сөндіргіштің типін таңдаған кезде қолданылу саласы бойынша барынша әмбебап өрт сөндіргіштер алынуы тиіс.

3. Жарылыс-өрт және өрт қауіптілігі бойынша әртүрлі санаттағы ғимараттардың, құрылыстардың және құрылымдардың үй-жайларын қорғауға арналған өрт сөндіргіштер саны бір өрт сөндіргішпен қорғалатын шекті ауданға және осы қосымшаның 1 және 2-кестелеріне сәйкес үй-жайдың жалпы ауданына байланысты анықталады.

4. Өрттің ықтимал ошағынан бастап өрт сөндіргішті орналастыру орнына дейінгі қашықтық:

1) қоғамдық ғимараттар мен құрылыстар үшін – 20 м;

2) А, Б және В1-В4 санаттарындағы үй-жайлар үшін – 30 м;

3) Г санатты үй-жайлар үшін – 40 м;

4) Д санатты үй-жайлар үшін – 70 м.

5. Қоғамдық ғимараттар мен құрылыстарда әр қабатта кемінде екі қол өрт сөндіргіші орналастырылуы тиіс

6. Жарылыс-өрт және өрт қауіптілігі бойынша Д санатты, ауданы 100 м 2 кем үй-жайларды қол өрт сөндіргіштерімен жарақтамауға рұқсат етіледі.

7. Жарылыс-өрт және өрт қауіптілігі бойынша бір санатағы бірнеше шағын үй-жайлар болған кезде қажетті өрт сөндіргіштер саны осы қосымшаның 1 және 2-кестелері бойынша осы үй-жайлардың жиынтық ауданын есепке алып анықталады.

8. Кәсіпорыннан қайта зарядтауға жөнелтілген өрт сөндіргіштер зарядталған өрт сөндіргіштердің тиісті санымен алмастырылуы қажет.

9. Қымбат электронды жабдығы бар, сондай-ақ тарихи құндылыққа ие заттарды сақтауға арналған үй-жайларды (оның ішінде телефон станцияларының, мұражайларлардың, мұрағаттартың үй-жайларын) қорғау үшін өрт сөндіру кезінде жоғарыда аталған заттардың өрт сөндіргіш затпен зақымдану қаупін болдырмау үшін ауа-эмульсиялық және көмірқышқыл өрт сөндіргіштер қолданылуы тиіс.

10. Автоматты стационарлық өрт сөндіру қондырғыларымен жабдықталған үй-жайлар нормативтік тиістіліктің 50 % есебінің негізінде қол өрт сөндіргіштерімен қамтамасыз етіледі.

11. Объектіде орналастырылған барлық өрт сөндіргіштердің белгіленген нысандағы паспорттары болуы қажет.

12. Өрт сөндіргіштерді көрінетін жерлерде және үй-жайдан эвакуациялық шығу жолдарының жанында еденнен 1,5 артық емес биіктікте орналастыру жүзеге асырылады және өрт кезінде адамдарды ғимараттан қауіпсіз эвакуациялауға кедергі келтірмеуі қажет.

Толық массасы 15 кг кем өрт сөндіргіштер олардың үсті еденнен 1,5 м аспайтын биіктікте орналасатындай етіп орнатылуы тиіс.

Толық массасы 15 кг және одан астам тасымал өрт сөндіргіштер өрт сөндіргіштің үсті 1,0 м аспайтын биіктікте орналасатындай етіп орнатылуы тиіс. Оларды кенеттен әсер етуден ықтимал құлап қалуларынан міндетті бекітіліп еденге орнатуға болады.

13. Өртке қарсы жайма, өрт сөндіруге арналған қылшық жүнді мата немесе киіз (төсеніш, жанбайтын материалдан жасалған жамылғы) қақпақты металл футлярларда сақталуы және үш айда кемінде бір рет кептірілуі және тозаңнан тазартылуы қажет.

14. Бастапқы өрт сөндіру құралдарын, механикаландырылмаған құрал-саймандар мен өрт мүлкін ішкі өрт сөндіру су құбырымен және автоматты өрт сөндіру қондырғыларымен жабдықталмаған өндірістік және қойма үй-жайларында, сондай-ақ сыртқы өртке қарсы су құбыры жоқ кәсіпорындардың (ұйымдардың) аумағында орналастыру үшін немесе осы кәсіпорындардың ғимараттары, құрылыстары және сыртқы технологиялық қондырғылары сыртқы өртке қарсы сумен жабдықтау көздерінен 100 м астам қашықтықта шалғай орналасқан кезде өрт қалқандары жабдықталады.

Өрт қалқандарының қажетті саны мен олардың типі осы қосымшаның 3-кестесіне сәйкес үй-жайлардың, ғимараттардың, құрылыстардың және сыртқы технологиялық қондырғылардың жарылыс-өрт және өрт қауіптілігі бойынша санатына, бір өрт қалқанының шекті қорғайтын ауданына және өрттің сыныбына байланысты анықталады.

15. Өрт қалқандары осы қосымшаның 4-кестесіне сәйкес алқашқы өрт сөндіру құралдарымен, механикаландырылмаған өрт құрал-саймандарымен және өрт мүлкімен жинақталуы тиіс.

16. Өрт қалқанының жанына орнатылатын су сақтауға арналған бөшкелердің көлемі кемінде 0,2 м болуы және олар шелекпен жинақталуы қажет. Құм салуға арналған жәшіктердің көлемі 0,5 м3, 1,0 м3 немесе 3,0 м3 болуы және қалақ күрекпен жабдықталуы керек. Жәшіктің конструкциясы құм алып шығуға қолайлы болуы және жауын-шашынның түсуін болдырмауы қажет.

17. Құм салынған жәшіктер қалқандармен бірге үй-жайларда немесе тез тұтанатын немесе жанғыш сұйықтықтардың төгілуі ықтимал ашық алаңқайларда орнатылады.

1-кесте

Үй-жайларды тасымалданатын өрт сөндіргіштермен жарақтау жөніндегі ең аз тізбе

Үй-жайлардың функционалдық мақсатының атауы және жарылыс-өрт және өрт қауіптілігі бойынша өндірістік немесе қойма үй-жайының (ғимараттың, құрылыстың) санаты	Өрт сөндіргіштер дің тиісті типімен қорғалатын үй-жайдың ең үлкен ауданы, м 2	Өрт сыны бы	Өрт сөндіргіштердің типіне және корпусының көлеміне қарай өрт сөндіргіштердің қажетті саны
			Көлемі 10 л көбікпен және сумен өрт сөндіргіштер	Көлемі л ұнтақпен өрт сөндіргіштер, (өрт сөндіргіш заттың массасы, кг)			Ауа- эмульсия лық көле мі л өрт сөндір гіштер		Көлемі л көмірқышқыл мен өрт сөндіргіштер, (өрт сөндіргіш заттың масссы, кг)
				2(2)	5(4)	10(9)	3	6	2(2)	3(5), 5(8)
А, Б, В1-В4 (жанғыш газдар мен сұйықтықтар)	200	A	2++	-	2+	1++	1++	1+	-	-
		B	4+	-	2+	1++	1+	1+	-	-
		C	-	-	2+	1++	-	-	-	-
		D	-	-	2+	1++	1+	1+	-	-
		(E)	-	-	2+	1++	-	-	-	2++
В1-В4 (қатты жанғыш заттар мен материалдар)	400	A	2++	4+	2++	1+	1++	1+	-	2+
		D	-	-	2+	1++	1+	1+	-	-
		(E)	-	-	2++	1+	-	-	4+	2++
		C	-	4+	2++	1+	-	-	-	-
Г және Д	1800	A	2++	4+	2++	1+	1++	1+	-	-
		D	-	-	2+	1++	1+	1+	-	-
		(E)	-	2+	2++	1+	-	-	4+	2++
Қоғамдық ғимараттар	800	A	4++	8+	4++	2+	2++	1++	-	4+
		(E)	-	-	4++	-	4+	-	4+	2++
Ескертпелер: 1. "++" белгісімен қорғау объектілерін жарақтауға ұсынылатын өрт сөндіргіштер, "+" белгісімен ұсынылатын өрт сөндіргіштер болмаған кезде және тиісінше негізделген кезде қолдануға рұқсат етілетін өрт сөндіргіштер, "-" белгісімен осы қорғау объектілерін жарақтау үшін рұқсат етілмейтін өрт сөндіргіштер белгіленген. 2. Әртүрлі сыныпты өрттерді сөндіру үшін ұнтақпен өрт сөндіргіштерде тиісті зарядтары болуы қажет: А сыныбы үшін - АВС (Е) ұнтағы; В,С және (Е) сыныптары үшін - ВС(Е) немесе АВС (Е) және D - D. 3. D сыныпты өрттерді сөндіру үшін ауа-эмульсиямен сөндіргіштердің тиісті өрт сөндіргіш заттарының зарядтары мен тиісті таңбалануы болуы тиіс.

2-кесте

Үй-жайларды жылжымалы өрт сөндіргіштермен жарақтау жөніндегі ең аз тізбе

Жарылыс-өрт және өрт қауіптілігі бойынша өндірістік немесе қойма үй-жайының (ғимараттың, құрылыстың) санаты	Өрт сөндіргіштер дің тиісті типімен қорғалатын үй-жайдың ең үлкен ауданы, м 2	Өрт сыныбы	Өрт сөндіргіштердің типіне және корпусының көлеміне қарай өрт сөндіргіштердің қажетті саны
			Көлемі 100 л ауа-көбікпен өрт сөндіргіштер	Көлемі 50 л ауа-эмульсиялық өртсөндір гіштер		Көлемі 100 л ұнтақпен өрт сөндіргіштер	Көлемі л көмірқышқыл мен өрт сөндіргіштер
				25	50		25	80
А, Б, В1-В4 (жанғыш газдар мен сұйықтықтар)	500	A	1++	2++	1++	1++	-	3+
		B	2+	2++	1++	1++	-	3+
		C	-	-	-	1++	-	3+
		D	-	-	-	1++	-	-
		(E)	-	-	-	1+	2+	1++
В1-В4 (қатты жанғыш заттар мен материалдар), Г	800	A	1++	2++	1++	1++	4+	2+
		B	2+	2++	1++	1++	-	3+
		C	-	-	-	1++	-	3+
		D	-	-	-	1++	-	-
		(E)	-	-	-	1+	1++	1+
Ескертпелер: 1. "++" белгісімен қорғау объектілерін жарақтауға ұсынылатын өрт сөндіргіштер, "+" белгісімен ұсынылатын өрт сөндіргіштер болмаған кезде және тиісінше негізделген кезде қолдануға рұқсат етілетін өрт сөндіргіштер, "-" белгісімен осы қорғау объектілерін жарақтау үшін рұқсат етілмейтін өрт сөндіргіштер белгіленген. 2. Әртүрлі сыныпты өрттерді сөндіру үшін ұнтақпен өрт сөндіргіштерде тиісті зарядтары болуы қажет: А сыныбы үшін - АВС (Е) ұнтағы; В,С және (Е) сыныптары үшін - ВС(Е) немесе АВС (Е) және D - D.

3-кесте

Ғимараттарды, құрылыстарды және аумақтарды өрт қалқандарымен жарақтау жөніндегі ең аз тізбе

Үй-жайлардың функционалдық мақсатының атауы және жарылыс-өрт және өрт қауіптілігі бойынша үй-жайлардың немесе сыртқы технологиялық қондырғылардың санаты	Бір өрт қалқанымен қорғалатын шекті аудан, м 2	Өрт сыныбы	Өрт қалқанының типі
А, Б және В1-В4 (жанғыш газдар мен сұйықтықтар)	200	А В (Е)	ЩП-А ЩП-В ЩП-Е
В1-В4 (қатты жанғыш заттар мен материалдар)	400	А Е	ЩП-А ЩП-Е
Г және Д	1800	А В Е	ЩП-А ЩП-В ЩП-Е
Ауыл шаруашылығы дақылдарын бастапқы өңдеу бойынша кәсіпорындардың (ұйымдардың) үй-жайлары мен ашық алаңдары	1000	-	ЩП-СХ
Дәнекерлеу немесе өзге от қауіпті жұмыстарды жүргізу кезіндегі әртүрлі мақсаттағы үй-жайлар	-	A	ЩПП
Ескертпе: 3-кестеде мынадай белгілеулер пайдаланылған: ЩП-А – А сыныпты өрт ошақтары үшін өрт қалқаны; ЩП-В – В сыныпты өрт ошақтары үшін өрт қалқаны; ЩП-Е – Е сыныпты өрт ошақтары үшін өрт қалқаны; ЩП-СХ – ауыл шаруашылығы кәсіпорындары (ұйымдары) үшін өрт қалқаны; ЩПП - жылжымалы өрт қалқаны.

18. Жарылыс-өрт және өрт қауіптілігі бойынша АН , БН және ВН санатты үй-жайлар мен сыртқы технологиялық қондырғылар үшін жәшіктердегі құм қоры әрбір 500 м2 қорғалатын аумаққа кемінде 0,5 м3 , ал ГН және ДН санатты үй-жайлар мен сыртқы технологиялық қондырғылар үшін әр қорғалатын 1 мың м2 аумаққа кемінде 0,5 м3 болуы тиіс.

19. Өртке қарсы жаймалар, қылшық жүнді маталар немесе киіз ауа өтпесе жанбайтын заттар мен материалдар өртін өшіру үшін қолданылуы тиіс.

Өртке қарсы жаймалардың, қылшық жүнді маталардың немесе киіздің өлшемі кемінде 1х1м болуы және ауданы қолданылатын жайманың ауданынан 50 % аспайтын заттар мен материалдардың өрт ошақтарын сөндіруге арналуы тиіс. Тез тұтанатын және жанғыш сұйықтықтарды қолданатын және сақтайтын орындарда жаймалардың өлшемдерін 2х1,5 м немесе 2х2 м дейін үлкейтуге рұқсат етіледі.

4-кесте

Өрт қалқандарын механикаландырылмаған өрт құрал-саймандарымен және өрт мүлкімен жинақтау жөніндегі ең аз тізбе

Бастапқы өрт сөндіру құралдарының, механикаландырылмаған құрал-саймандардың және мүліктің атауы	Өрт қалқанының типіне және өрт сыныбына байланысты жинақтау жөніндегі ең аз тізбе
	ЩП-А А сыныбы	ЩП-В В сыныбы	ЩП-Е Е сыныбы	ЩП-СХ	ЩПП
Өрт сөндіргіштер: ауа-көбікпен (ОВП), көлемі 10 л	2	2	-	2	2
көлемі л, ұнтақпен (ОП), (өрт сөндіргіш құрамның массасы, кг):
10(9)	1	1	1	1	1
5 (4)	2	2	2	2	2
көлемі л көмірқышқылмен өрт сөндіргіштер (ОУ), (өрт сөндіргіш құрамының салмағы, кг) 5 (3)	-	-	2	-	-
Сүймен	1	1	-	1	1
Ілмек	1	-	-	1	-
Шелек	2	1	-	2	1
Өртке қарсы жайма, қылшық жүнді мата немесе киіз (төсеніш, жанбайтын материалдан жасалған жабын)	-	1	1	1	1
Үшкір күрек	1	1		1	1
Қалақ күрек	1	1	1	1	-
Айырлар	-	-	-	1	-
Су сақтауға арналған сыйымдылық, көлемі:
0,2 м 3	-	-	-	1	-
0,02 м 3	1	-	-	-	1
Құмы бар жәшік	-	1	1	-
Ескертпе – Әртүрлі сыныпты өрттерді сөндіру үшін ұнтақпен өрт сөндіргіштердің тиісті зарядтары болуы тиіс: А сыныбы үшін - АВС (Е) ұнтағы; В және (Е) сыныбы үшін - ВС(Е) немесе АВС (Е) ұнтақтар.

5-кесте

Қызмет көрсету объектілерін бастапқы өрт сөндіру құралдарымен жарақтау жөніндегі ең аз тізбе

Объектілер мен құрылыстардың атауы	Ауданы (м 2 )	Бастапқы өрт сөндіру құралдарының атауы және қажетті саны
		Ұнтақпен өрт сөндіргіштер (дана)	Көмірқышқылмен (дана)	ЩП-В типті өрт қалқаны (жинақ)
Техникалық қызмет көрсету станциясы	әрбір 100	2 – "ОП-5" не 1 – "ОП-10"	1- "ОУ-2"	-
Көлік тұрақтары мен гараждар: ашық тұрақтар	әрбір 100	2 – "ОП-5" не 1 – "ОП-10"	-	1
гараждар	1 гаражға деген есеппен	1- "ОП-2"	-	-
әкімшілік ғимарат немесе күзет үй-жайы;	100-ге дейін	2 – "ОП-5" не 1 – "ОП-10"	-	-
гараж аумағы	әрбір 100	2-"ОП-5" не 1-"ОП-10"	1-"ОУ-2"	1
Өнімділігі тәулігіне 500 және одан астам жанармай құятын АЖҚС ("қарбалас" сағатта 135 және одан астам жанармайқұю орындары)	-	4 – "ОП-5" 2-"ОП-10" 1-"ОП-100"	2-"ОУ-2"
Өнімділігі тәулігіне 500 –ден кем жанармай құятын АЖҚС ("қарбалас" сағатта 135-тен кем жанармайқұю орындары)	-	2 – "ОП-5" 1-"ОП-10" 1-"ОП-100"	1-"ОУ-2"
Оператор бөлмесі, дүкен, тамақтану бекеті (АЖҚС жанындағы)	әрбір 100	1 - ОП-5	1-"ОУ-2"
Жеке тұрған сауда павильондары, дүңгіршектер, қабылдау пункттері, жөндеу шеберханалары, валюта айырбастау пункттері, халық тұтынатын тауарлар сатылатын, оның ішінде көтерме рыноктар мен базарлар аумағында орналасқан контейнерлер	100-ге дейін қоса әрбір 100	1- "ОП-5" 1- "ОП-5"	- -	- -
Қоғамдық, тұрғын ғимараттар мен құрылыстарға кірістірілген-жапсарлас құрылыстар: сауда, тұрмыстық қызмет көрсету, тамақтану кәсіпорындары, дене шынықтыру- сауықтыру кешендері, кітапханалар, дәріханалар, медициналық кабинеттер, кассалық есеп айырысу кәсіпорындары, көркем шеберханалары, сүт асүйлері, мұражайлар мен көрмелер	100-ге дейін	2 – "ОП-5" не 1-"ОП-10"	-	-
	әрбір 100	2 – "ОП-5" не 1- "ОП-10"	-	-
офистер, залдар, дискотекалар, ойын мекемелері, валюта айырбастау пункттері, байланыс бөлімшелері, фотосалондар, жерлеу (рәсімдер) бюросы, кеңселер, жөндеу шеберханалары, шағын өндірістер, тир, бильярд бөлмесі, көшірме жасау-көбейту, туристік, көлік агенттіктері.	100-ге дейін қоса әрбір 100	2 – "ОП-5" не 1-"ОП-10" 2 – "ОП-5" не 1- "ОП-10"	- -	- -

Ескертпелер:

1. 5-кестенің тізбесіне кірмеген объектілерге, бастапқы өрт сөндіру құралдарының қажетті саны осы Қағидаларға 11-қосымшасының талаптарының негізінде анықталады.

2. Автокөлік құралдарына арналған өрт сөндіргіштер саны "Доңғалақты көлік құралдарының қауіпсіздігі туралы" Кеден одағының техникалық регламентіне (КО ТР 018/2011) сәйкес анықталады.

3. Ұнтақты өрт сөндіргіштерді ауа-эмульсиялы өрт сөндіргіштермен ауыстыруға болады.

	Өрт қауіпсіздігі қағидаларына 4-қосымша
	Нысан

Өрт автоматикасы жүйелері мен қондырғыларын пайдалану журналы

1. Өрт автоматикасы жүйелерімен және қондырғыларымен жабдықталған объектінің атауы
мен ведомстволық бағыныстылығы (меншік нысаны)
___________________________________________________________________
(жүйенің түрі, іске қосу тәсілі)
Мекенжайы, телефоны________________________________________________
Жүйені монтаждау күні, монтаждау ұйымының атауы______________________
Өрт автоматикасы жүйесінің типі _______________________________________
Жүйеге қызмет көрсететін ұйымның (қызметтің) атауы ____________________
________________________________________________
Телефоны ___________________________________________________________
2. Өрт автоматикасы жүйесінің сипаттамасы
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
____________________________________________________________________
(техникалық құралдардың атауы, типтері, шығару күні, пайдалануды бастау күні,
куәландырудың кезекті мерзімі)

3. Өрт автоматикасы жүйесінің қағидаттық немесе монтаждау схемасы.
4. Гидравликалық және электрлік сынау нәтижелері:

Өткізу күні

Сынау нәтижелері

Қорытынды

Қолы

5. Кезекшілікті қабылдау-тапсыру және жүйенің техникалық жай-күйі:

Қабылдау-тапсыру күні

Кезекшілік кезеңінде жүйелердің жай-күйі

Қорғалатын объектілердің атауы және сигналдар келіп түскен жүйелердің типі

Кезекшілікті қабылдап-тапсырғандардың тегі, қолы

6. Өрт автоматикасы жүйелері мен қондырғыларының бас тартулары мен ақаулықтарын есепке алу

Р/с №

Хабарламаның келіп түскен күні мен уақыты

Бақыланатын үй-жайдың атауы

Ақаулықтың сипаты

Хабарламаны қабылдағанның тегі мен лауазымы

Ақаулықты жою күні мен уақыты

Ескертпелер:
1) Ақаулықтарды уақтылы жоюды талдау күн сайын жүргізіледі.
2) Журналда бас тартулардың, ақаулықтардың, жалған іске қосулардың санын
қорытындылау ай сайын жүргізіледі.
3) Журналды жедел (кезекші) персонал жүргізеді.
7. Өрт автоматикасы жүйелері мен қондырғыларына техникалық қызмет көрсетуді
және жоспарлы-алдын алу жөндеулерін есепке алу.

Р/с №

Күні

Жүйенің типі

Бақыланатын объект

Жүргізілген жұмыстардың сипаты

Жүргізілген жұмыстардың тізбесі

ТҚК жүргізген адамның лауазымы, тегі және қолы

8. Өрт автоматикасы жүйесіне қызмет көрсетуші персоналдың білімін тексеру.

Р/с №

Тексерілушінің тегі, аты, әкесінің аты (болған жағдайда), лауазымы, жұмыс өтілі

Тексеру күні

Білімін бағалау

Тексерушінің қолы

Тексерілушінің қолы

9. Өрт автоматикасы жүйелерінің іске қосылуын (ажыратылуын) есепке алу.

Р/с №

Бақылана тын объектінің атауы

Өрт автоматикасы жүйесінің түрі мен типі

Іске қосылу (ажыратылу) күні

Іске қосылу (ажыратылу) себебі

Өрттің шығыны

Іске қосылу себебі

10. Өрт автоматикасы жүйелерімен жұмыс істеу кезінде қауіпсіздік техникасы
бойынша техникалық жәнежедел персоналға нұсқаулық беру.

Р/с №

Нұсқаулықтан өтушінің тегі

Нұсқаулықтан өтушінің атқаратын лауазымы

Нұстаулық өткізу күні

Нұсқаулықтан өтушінің қолы

Нұсқаулық өткізген адамның қолы

	Өрт қауіпсіздігі қағидаларына 5-қосымша
	Нысан

Өрт автоматикасы жүйелері мен қондырғыларын пайдалануға қабылдау АКТІСІ

__________ қаласы 20__ж. "___"________________
____________________________________________________________________
(тапсырыс беруші ұйымның атауы)
20__ ж. "___"____________________№ _____ шешімімен мынадай құрамда:
Төраға - тапсырыс берушінің (бас мердігердің) өкілі _______________________
____________________________________________________________________
(лауазымы, тегі, аты, әкесінің аты)
Комиссия мүшелері - өкілдер:
монтаждау ұйымдары ________________________________________________
___________________________________________________________________
(лауазымы, тегі, аты, әкесінің аты) іске қосу баптау ұйымдары
___________________________________________________________________
(лауазымы, тегі, аты, әкесінің аты)
тағайындалған комиссия орындалған жұмыстарды тексерді және анықтады:
1. Монтаждау-баптау (іске қосу баптау) ұйымы ____________________________
әзірлеген (құрастырған) жоба бойынша (ұйымның атауы)
_____________________________________________монтаждалған қондырғыны
(объектінің атауы)
_______________________________________________________________________
(қондырғының атауы) қабылдауға ұсынды.

2. ________________________________________ монтаждау жұмыстарын
(ұйымның атауы)
20__ ж. "___"_____________ бастап 20__ ж. "___"________________ аралығында орындады.
3. ___________________________________ іске қосу баптау жұмыстарын
(іске қосу баптау ұйымының атауы)
20__ ж. "___"______________ бастап 20__ ж. "___"_______________ аралығында орындады.
4. Кешенді байқау процесінде анықталған ақаулар мен кемшіліктер жойылды (қажет болған
кезде осы актіге қосымшада көрсету керек).

Комиссияның қорытындысы:

Іске қосу баптау жұмыстарын қоса алғанда, кешенді байқаудан өткен қондырғы,
орындалған жұмыстардың сапасын
____________________________________________________________________
(өте жақсы, жақсы, қанағаттанарлық)
деп бағалай отырып, 20__ ж. "___"____________________ бастап пайдалануға қабылданды
деп есептелсін.
Құжаттама актісіне қоса беріліп отырған тізбе __________________________
Комиссия:

Комиссия төрағасы _________________________
(қолы)
М.О.
Комиссия мүшелері __________________________ (қолдары)

	Өрт қауіпсіздігі қағидаларына 6-қосымша
	Нысан

Өрт автоматикасы жүйелері мен қондырғыларының монтаждалған аспаптары мен жабдығының ВЕДОМОСІ

____________________________________________________________________
(объектінің атауы)
____________________________________________________
жобасы бойынша

Жобаның реттік және ерекшелік нөмірі

Атауы

Типі

Зауыт нөмірі

Ескертпе

Тапсырды ___________________________________________________________
(тапсырыс беруші өкілінің лауазымы,
____________________________________________________________________
тегі, аты, әкесінің (болған жағдайда) ( қолы)
Қабылдады__________________________________________________________
(монтаждау ұйымы өкілінің лауазымы,
____________________________________________________________________
тегі, аты, әкесінің (болған жағдайда) ( қолы)

	Өрт қауіпсіздігі қағидаларына 7-қосымша
	Нысан

Өрт автоматикасы жүйелері мен қондырғыларын куәландыру
АКТІСІ

__________ қаласы 20__ж. "___" _________________
Объект ______________________________________________________________
(атауы)
Комиссия құрамы:
Комиссия төрағасы ____________________________________________________
(лауазымы, тегі, аты, әкесінің аты (болған жағдайда)
Комиссия мүшелері
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
(лауазымы, тегі, аты, әкесінің аты (болған жағдайда)
________________________________________________байқап-тексеру жүргізді
(қондырғының атауы)
____________________________________________________________________
(қондырғының орналасу орнын көрсету)
____________________________________________________________________
(элементтердің атауы)

Жұмыстар 20__ ж. "___"_______________ және "___"_____________ аралығында жүргізілді
Байқап-тексеру кезінде:
___________________________________________________________анықталды
(қондырғылардың, элементтердің жай-күйі)
Комиссияның қорытындысы:
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
(қолданыстағы өрт автоматикасы жүйелері мен қондырғыларын одан әрі пайдалану мүмкін/
мүмкін емес немесе жаңа жүйелер мен қондырғыларды монтаждауды орындау қажет; өрт
автоматикасы жүйелері мен қондырғыларының жекелеген техникалық құралдарына жөндеу
жүргізу қажет; келесі куәландыру мерзімін белгілеп, өрт автоматикасы жүйелері мен
қондырғыларын пайдалануды ұзарту қажет)
Комиссия төрағасы: _______________________________________________________
(қолы, лауазымы, тегі, аты, әкесінің аты (болған жағдайда)
Комиссия мүшелері:_______________________________________________________
_________________________________________________________________________
(қолы, лауазымы, тегі, аты, әкесінің аты (болған жағдайда)

Өрт қауіпсіздігі қағидаларына 8-қосымша

Отқа төзімділік дәрежесіне байланысты дүңгіршектер мен павильондар арасындағы өртке қарсы қашықтықтар

Дүңгіршектер мен павильондардың отқа төзімділік дәрежесіндегі қашықтық, метрмен	I,II,III	IIIа. III6, IV, IVa, V
I, II, III	6	8
IIIа, III6, IV, IVa, V	8	10

Өрт қауіпсіздігі қағидаларына 9-қосымша

Ота жасайтын бөлмеде өрттер мен жарылыстардың алдын алу жөніндегі қорғау шаралары

1. Есірткінің өздігінен тұтануын болдырмау үшін жұмыстан кейін олар буландырғыштан герметикалық түрде жабылатын ыдысқа төгіледі. Эфир ақырын, шашыратпай төгіледі. Наркоздан кейін қалған эфирді раковинаға төгуге жол берілмейді.

2. Эфирді буландырғыштан қабылдау ыдысына бос құламалы ағыспен құюға жол берілмейді. Ол үшін электр өткізгіш материалдан жасалған май құйғыш қолданылады, май құйғыштар жерге тұйықталады, май құйғыштың шеті ыдыстың түбіне жетуі тиіс. Олай болмайтын жағдайда эфир ыдысқа осы өткізгіш арқылы ағуы үшін жерге тұйықталған өткізгіштің шеті май құйғыш арқылы ыдыстың түбіне жеткізілуі қажет.

3. Есірткіні төккеннен кейін буландырғыш, шлангілер және наркоз аппаратының барлық алмалы бөлшектері жылы сумен шайылады.

4. Ота жасау бөлмелерінде газдарды бір баллоннан екінші баллонға құюға және қысымдағы газдары бар баллонға қосымша газдар мен есірткілерді кіргізуге жол берілмейді. Мұны машықтанған персонал арнайы жабдықталған үй-жайда жүргізеді.

5. Ота жасау және наркоз үй-жайларында ашық отты (спиртовка, газ оттықтары, тұтатылған сіріңкелерді) қолдануға, темекі шегуге және электр жылытқыш құралдарын пайдалануға жол берілмейді. Баллонның вентилін жылыту үшін жылытқы қолданылады.

6. Наркоз және ота жасайтын үй-жайларда қолданылатын жабдықтардың ашық беттерінің температурасы 120о C аспайды.

7. Эндоскопиялық құралдардың шағын шамдарының қатты қызуына жол берілмейді.

8. Наркоз кезінде бұзылған және ұшқын шашатын электр жабдығын пайдалануға жол берілмейді.

9. Қауіпті аймақтарда қолданылатын барлық электр медициналық жабдық жарылыстан қорғалған түрде орындалған болуы тиіс.

10. Наркоз кезінде термокаутердің тұтанғыш анестетикасын, диатермия аппаратын, электр хирургиялық аппараттарды, жарылыстан қорғалмаған түрде орындалған рентген аппараттарын, дефибрилляторларды қолдануға жол берілмейді.

Ескертпе. Фторотан, азоттың шала тотығы, хлороформ және басқа тұтанбайтын қоспаларға көшкен жағдайда жоғарыда аталған аппаратураны қолдануға жол беріледі, бұл ретте тұтанғыш дезинфекциялау құралдарын пайдалануға жол берілмейді.

11. Ота жасайтын бөлмелердің статикаға қарсы материалдан жасалған едендерін (лас шөгінділерінің негізінде) электр өткізгіш қасиетін жоғалтуы ықтимал өткізбейтін үлбірінің пайда болуын болдырмау үшін үнемі жуып тұрады. Еденнің бетін балауызбен немесе лакпен өңдеуге жол берілмейді.

12. Наркоз аппаратының бөлшектерін (бейөткізгіш) лейкопластырмен жабыстыруға, статикаға қарсы емес резеңкедан есірткі қоспаларын атмосфераға жою үшін шлангтарды пайдалануға, электр өткізгіш материалдың бұзылған бөлшектерін бейөткізгіштен жасалған бөлшектерге ауыстыруға жол беріледі.

Ескертпе. Наркоз аппараттарының барлық бөлшектері электр өткізгіш материалдарынан жасалады: қаптар, шлангтар, маскалар, демалу трубкалары және аппараттың демалу контурының басқа бөлшектері, сондай-ақ доңғалақтардың тысы мен төсемдері электр өткізгіш резеңкедан, ал өткізгіштер – түсті металлдан немесе электр өткізгіш пластмассадан жасалады.

13. Наркоз аппаратының барлық бөлшектері арнайы майлаумен майлануы тиіс. Эндотрахиалды трубкалар мен дәке тампондарын тек таза глицеринмен ғана майланады.

14. Жабдықтың белдік берілістерін еденнен 0,25 м қауіпті аймақтар шегінде (наркоз затының тым жоғары концентрациясында) орналастырылмайды. Белдік берілістер қауіпті аймақтан жоғары орнатылған жерлерде белдіктерді үлес қарсылығы 105 Ом/м статикаға қарсы материалдан жасау керек.

Белдіктерді шайырмен, балауызбен және сыртқы қарсылықты арттыратын басқа да заттармен майлауға жол берілмейді.

15. Қауіпті аймақтарда қолданылатын тоқымалы маталарға тиісті статикаға қарсы заттар сіңдіріледі. Бұндай маталарға жуылғаннан кейін қайтадан статикаға қарсы заттарды сіңдіру керек.

16. Жабдықтың барлық металл және электр өткізгіш металлды емес бөліктері статикалық электр зарядтарын шығару үшін жерге тұйықталады.

Жабдықтың металлды емес бөліктері егер олардың сыртқы және ішкі қабатының жерге тұйықтау шинасына қатысты кез келген жерінің қарсылығы 107 Ом асқанда электр статикалық түрде жерге қосылған болып саналады. Ота жасау алдында наркоз аппаратының резеңкедан жасалған бөліктерін сумен сулау керек.

17. Қызмет көрсету персоналының электрленуін болдырмау үшін мынадай ережелерді сақтау керек:

1) ота жасау бөлмесіндегі қызмет көрсету персоналының киімі мақта-матадан жасалады, жабық және толық қонымды, әбден кептірілген және қатты крахмалданбаған болады. Пайдаланар алдында киім мен аяқ киімді ылғалдығы 80 % асқан үй-жайларда ұстау ұсынылады.

Науқас мақта-матадан тігілген киімде болуы тиіс. Ота жасайтын бөлмеде және басқа жарылыс қауіпті үй-жайларда қозғалғанда қатты электрленетін, адамның денесінде зарядтардың тез жиналуына соғатын жүн, жібек, сондай-ақ нейлон, капрон және басқа да синтетикалық маталардан тігілген киімді киюге жол берілмейді.

2) қызмет көрсетуші персоналдың аяқ киімінің табаны былғарыдан немесе электр өткізгіш резеңкедан жасалған болады, ол аяқ киімнің үстінен мақта-матадан жасалған арнайы операциялық бахилдар киіледі. Ота жасайтын бөлмеде табаны резеңкедан, пластиктан немесе басқа бейөткізгіштерден жасалған аяқ киімді киюге жол берілмейді.

3) ота жасайтын бөлмеде қызмет көрсету персоналының шаштары қалпақпен немесе мақта-мата бас жаулықпен жабылады.

18. Ота жасайтын бөлменің персоналына білезік, жүзік және басқа да металл заттарды тағуға жол берілмейді.

19. Наркоз аппараттарына қызмет көрсету персоналының қолдарында, сондай-ақ науқастың бетінде майдың, помаданың іздері болмау керек.

20. Ота жасайтын бөлмедегі салыстырмалы ылғалдылық гигрометр немесе психрометр арқылы операция жасар алдында және операция барысында бақыланады. Ауа температурасын бақылау ұсынылады. Ота жасайтын бөлмеде ауаның салыстырмалы ылғалдылығы 55 %-дан болса, наркоз үшін тез тұтанғыш есірткі қоспаларын немесе анестетиканы қолдануға жол берілмейді.

21. Тұтану мен жарылыстан кепілді сақтандыру – тез тұтанғыш есірткі заттарын (фторотан, хлороформ, азоттың шала тотығы, центран) қолдану. Тұтанғыш анестетикалармен жұмыс істегенде жарылыстардың алдын алу тұтанудың себептері мен көздерін жоюдан тұрады.

22. Желдеткіш жүйесінің жұмысқа қабілеттігін бақылау үшін операция кезінде құрамында есірткі буының бар-жоғына ауа сынамасы алынады. Сынамаларды операциялық бригаданың мүшелері дем алатын аймақта орналасқан ауданнан алады.

23. Ауаны тазартқыш сүзбелерінің жұмысқа қабілеттілігін бақылау үшін аптасына кемінде бір рет операция жасайтын бөлмеге жеткізілетін ауаның тазалығын, қосалқы бөлшектердің және бактериялы флораның болуы анықталады. Ауада бактериялы флора пайда болған жағдайда, оның себептері жойылғанша операция тоқтатылады.

Өрт қауіпсіздігі қағидаларына 10-қосымша

Мұнай өнімімен қамтамасыз ететін негізгі және қосалқы кәсіпорындарға арналған бастапқы өрт сөндіру құралдарының қажетті ең аз тізбесі

Ғимараттардың, үй-жайлардың және өндірістік учаскелердің атаулары	Қорғалатын аудан	Көмір қышқыл ды өрт сөндіргіш тер		Көбікті өрт сөндіргіштер ОВП-10	Ұнтақты өрт сөндіргіш тер		Құ мы бар жә шік	Көле мі 2х1,5м өртке қарсы төсе ме
		ОУ-2	ОУ-5 немесе ОУ-8		ОП-5 немесе ОП-10	ОП-100
1	2	3	4	5	6	7	8	9
Мұнай өнімдерін автоцистерналарға құю алаңы	-	-	-	4	-	-	1	1
Бір жақты, екі жақты темір жол ағызу-құю эстакадасы	ұзындығының әрбір 50 метріне	- -	- -	2 4	1 2	- -	1 2	1 2
Мұнай өнімдерін айдайтын сорғы бөлмелер	50 м2	-	2	2	-	-	1	1
ООА және А үй-жайлары	50 м2	-	2	-	-	-	-	-
Мұнай өнімдерін ыдыста сақтау қоймасы	200 м2	-	-	1	2	-	-	-
Мұнай өнімдерін шағын ыдысқа босату орындары	-	-	-	1	-	-	1	1
Өзен және теңіз айлақтары	әрбір 50 метрге	-	2	2	2	-	1	1
Құйылмалы мұнай өнімдері	50 м2	-	-	2	-	-	1	1
Манифольд ғимараттары	50 м2	2	-	2	-	-	1	1
Айдау станциясының электр қозғалтқыш үй-жайлары	әрбір электр қозғалтқышқа	1	1	-	-	-	-	-
Қалқымалы сорғы станциялары		-	2	4	-	1	1	1
Ыдыстың ішіндегі мұнай өнімдерін сақтауға арналған қоймалар	100 м2	-	-	3	2	-	1	1
Зертханалар	50 м2	1	-	2	-	-	-	-
Газ электр дәнекерлеу үй-жайлары	50 м2	-	-	1	1	-	1	1
АГТС: Станция ғимараты Сорғы-компрессорлық бөлім Автомашина баллондарын толтыруға арналған колонкалар	Үй-жайға	- - -	1 1 -	- 1 1	2 - 1	1 1 -	- - -	- - -
Регенерациялық қондырғылар	100 м2	1	-	1	1	-	1	-
Қызметтік-тұрмыстық үй-жайлар	200 м2	-	-	1	-	-	-	-
Есептеу орталықтары, машина-есептеу станциялары (бюролары), мұрағаттар, кітапханалар, Жобалық-конструкторлық бюро	100 м2	-	1					1
Көшіргіш-көбейткіш машиналар үй-жайы	100 м2	-	1	1	-	-	-	-
Материалдық қоймалар	50 м2	-	-	2	1	-	-	-
Қазандықтар	100 м2	1	-	2	1	-	-	-
Су сорғы	әрбір электр қозғалтқышқа	-	1	1	-	-	-	-
Авто гараждар	100 м2	-	1	2	1	-	1	-
Электр станциялары мен шағын станциялар	100 м2	2	2	-	1	-	1	-
Құрамында мұнай бар қалдықтардың су бұратын сорғы бөлмесі	50 м2	1	1	1	-	-	1	-
Биологиялық тазарту станциясы	50 м2	-	-	1	1	-	1	-
Озонаторлық бөлме	25 м2	-	-	1	1	-	-	-
Басқа өндірістік үй-жайлар
А және Б санатты	200	-	-	2	2	-	1	1
В1-В4, Г санатты	300	-	-	2	1	1	-	-
Д санатты	400	-	-	1	-	-	-	-

Ескертпе:

1. Кәсіпорын аумағында әрбір 5000 м2 жинағы бар қалқандар орнатылады: ұнтақты өрт сөндіргіштер – 2, құмы бар жәшіктер – 1, қалың төсем (асбест, киіз) – 1, сүймендер – 2, балталар – 2.

2. Автоматты стационарлы өрт сөндіру қондырғыларымен жабдықталған үй-жайлар осы қосымшада көрсетілген санның 50% есебінен бастапқы өрт сөндіру құралдарымен қамтамасыз етіледі.

3. Бағасы қымбат аппаратура мен жабдықтардың жинақталу орындарында өрт сөндіру құралдарының саны көбейтілуі мүмкін.

4. Осы Қағидаларда аталмаған қондырғыларды орнату үшін бастапқы өрт сөндіру құралдарын басқа үй-жайлармен (қондырғылармен) ұқсастығы бойынша, олардың өрт қауіптілігі ескеріліп қабылданады.

5. А, Б, В1-В4 санатындағы кез келген үй-жайдағы өрт сөндіргіштердің саны осы қосымшаға сәйкес қабылданады, бірақ кемінде – 2, әкімшілік, қызметтік-тұрмыстық ғимараттарда – бір қабатқа кемінде – 2.

Өрт қауіпсіздігі қағидаларына 11-қосымша

Салынып және реконструкцияланып жатқан ғимараттарға, құрылыстар мен қосалқы үй-жайларға арналған бастапқы өрт сөндіру құралдарының қажетті ең аз тізбесі

Ғимараттар, үй-жайлар, қоймалар мен құрылыстар	Өлшем бірліктері	Бастапқы өрт сөндіру құралдарының саны
		Өрт сөндіргіштер ОП-5	Құм мен күрегі бар, көлемі 0,5 м2 жәшіктер	Сыйымдылығы 250 л және 2 шелек, суы бар күбілер	Көлемі 2х2м өртке қарсы төсемелер
1	2	3	4	5	6
Салынып және реконструкцияланып жатқан ғимараттар	200 м2 еден ауданына	1*	1	1	-
Құрылысқа арналған ағаш	(әр қабат бойынша) ағаштар ұзындығының әрбір 20 метріне	1*	-	-	-
	(әр қабат бойынша) ағаштар ұзындығының әрбір 100 метріне	-	-	1**	-
Кеңселер үй-жайы	200 м2 еден ауданына	1*	-	-	-
Балташы және ағаш өңдеу цехтарының, шеберханаларының үй-жайы	100 м2	1***	1	1	-
Ағаш материалдары мен жанармайдың (төсемелердің, көбіктің) жабық қоймалары	100 м2	1***	-	1	-
Жанғыш материалдар болған жағдайда шаруашылық қоймалары	100 м2	1**	1	1	-
Ағаш материалдарының ашық қоймалары	300 м2 қойма ауданына	1****	-	-	-
Жылытқышы жанғыш немесе жанғыш шатырлары бар жабындар	200 м2 қойма ауданы	1	1	1	-
Бөренелердің ашық қоймалары	500 м2 қойма ауданына	1****	-	-	-
Өртенбейтін материалдардың жабық қоймалары	400 м2 қойма ауданына	1***	-	1	-
Тез тұтанғыш және жанғыш сұйықтықтар ыдыстарының қоймалары	50 м2 еден ауданына	1****	1***	-	-
Кальций карбиді қоймалары	100 м2 еден ауданына	-	1	-	-
Сығымдалған, сұйылтылған және ерітілген газдары бар баллондар қоймасы	200 м2 еден ауданына	-	1	-	-
Биік темір бетон құбырлардың діңгектерін бетондауға арналған жұмыс алаңқайы	200 м2 еден ауданына	1	-	-	-
Салынып жатқан құрылыстың ішіндегі қорғаныш жабын	200 м2 еден ауданына	3	1	1	-
Градирня құрылысына арналған агрегаттық бесікшесі	200 м2 еден ауданына	8	-	-	-
Коррозияға қарсы және гидрооқшаулағыш материалдарының жұмыс құрамдарын дайындауға арналған үй-жай	200 м2еден ауданы	3	1	-	3
Жылу генераторлары мен калориферлерді орнату орындары	Агрегат	2	1	-	-
Ашық автомашина тұрақтары	100 м2	1	1	-	1
Газбен дәнекерлеу және электрмен дәнекерлеу цехтері	200 м2	1	1	-	-
Аула алаңқайы	200 м2	1	-	1	-

Ескертпе:

1. Әр қабат үшін кемінде екі өрт сөндіргіш көзделеді.

2. "**" белгісі бір қабат үшін кемінде екі күбімен жарақтау қажеттілігін білдіреді.

3. "***" белгісі шеберханалар, қоймалар үшін кемінде екі өрт сөндіргішпен жарақтау қажеттілігін білдіреді.

4. "****" белгісі кемінде екі өрт сөндіргішпен және құмы бар бір жәшікпен жарақтау қажеттілігін білдіреді. Құмы бар жәшікте көлемі 1,5x1,5 метр өртке қарсы төсеме болуы тиіс.

5. Осы кестеде көрсетілмеген қоймалар мен құрылыстардың бастапқы өрт сөндіру құралдарының қажетті саны тиісті министрліктер бекіткен тиесілік нормаларына сәйкес айқындалады.

6. Осы Қағидаларда көзделген өртке қарсы жабдықтан басқа қоймалардың, уақытша ғимараттардың құрылысы аумағында мынадай өрт жабдығының (керек-жарағының) жинағы бар өрт сөндіру пункттері (шкафтар, қалқандар) орналастырылуы қажет, данада: балта – 2; сүймен және күрек – 2; темір багор – 2; қызыл түске боялған шелек – 2; өрт сөндіргіш – 2.

Өрт қауіпсіздігі қағидаларына 12-қосымша

Отпен байланысты жұмыстарды жүргізуге рұқсат

"___" _________ 20 ___ ж.
Объект ________________________________________________________
_______________________________________________________________
(Т.А.Ә. (болған жағдайда) жұмыстардың өрт қауіпсіздігін қамтамасыз ететін мынадай
іс-шараларды орындағаннан кейін:
___________________________________________________________________
____________________________________________________________________
(отпен байланысты нақты қандай жұмыстар екенін және ол жүргізілетін жерді көрсету)
жүргізуге рұқсат берілді.
Рұқсат: 20__ ж "___" ___________ сағ. "___" бастап,
20__ ж. "___" ___________ сағ. "___" дейін жарамды
Бас инженер __________________
(қолы)
Рұқсат 20__ ж. "___" _______ сағ. "___" бастап,
20__ ж. "___" ___________ сағ. "___" дейін ұзартылды.
Бас инженер __________________
(қолы)
_____________________________________________________________ жүргізу
(қандай жұмыс екенін көрсету)
Жұмыстар 20__ж. сағ. "___" бастап "___"_________ дейін атқарылады.
Рұқсат: 20__ж. сағ. "___" бастап, "___"_________ дейін ұзартылды.
Өрт қауіпсіздігі шаралары мен рұқсатта ұсынылған іс-шараларды орындау туралы нұсқама
алдым: ____________________________________________________________________
(жұмысты жүргізетін адамның қолы)

Өрт қауіпсіздігі қағидаларына 13-қосымша

Аумақты тазалау аймағының ең аз радиусы

Еден немесе іргелес аумақ деңгейінің үстіндегі дәнекерлеу нүктесінің биіктігі, метрмен	Тазалау аймағының ең аз радиусы, метрмен
0	5
2	8
3	9
4	10
6	11
8	12
10	13
10-нан жоғары	14

	Өрт қауіпсіздігі қағидаларына 14-қосымша
	Нысан

Су өткізу желісін су жіберуге тексеру актісі

________________ қ. 20__ж. "___"__________

Комиссия мынадай құрамда:
Төрағасы ____________________________________________________________________________
Комиссия мүшелері
_____________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________
орнатылған өрт гидранттары бар су өткізу желісіне тексеру жүргізді.
Тексеру нәтижелері:
Су өткізу желісінің түрі: ___________; диаметрі: _____ миллиметр (бұдан әрі – мм).
Желідегі қысым: ______ атмосфера (бұдан әрі – атм.);
Орнатылған өрт гидранттарының өлшем-түрі___________;
Су жіберуге тексеру тәсілі ________________________________________________________
Нақты су жіберуі: секундына _______ литр (бұдан әрі – л/с).
Қажетті су жіберуі: __________ л/с.
Комиссияның қорытындысы:
______________________________________________________________________________
Комиссия мүшелері: _______________________
(қолы)
_______________________
(қолы)

Нысан

Өрт гидранттарын тексеру актісі

________________ қ. 20__ж. "___"__________

Тексеру жүргізген ұйымның атауы: ___________________
Комиссия мынадай құрамда:
Төрағасы ___________________________________________________________________
Комиссия мүшелері ______________________________________________________________
Өрт гидрантының сипаты және таңбалануы:
әзірлеушінің атауы, мекенжайы және тауарлық белгісі ________________
әзірлеушінің жүйесі бойынша шартты белгілеуі _______________________
зауыт нөмірі____________________________________________________
өрт гидрантының биіктігі, _____________________ мм;
корпустың ішкі диаметрінің шартты өтуі, ___________________________;
шығарылған жылы_____________________________________________
Тексеру шарты _____________________________________________________
___________________________________________________________________________
Өлшеу құралдары және сынақ жабдығы туралы деректер: ________________________
___________________________________________________________________________
Тексеру нәтижелері:
су өткізу құдығының люгі мен қақпағының, ниппельдің қақпақтары мен оймасының,
штанганың үстіңгі шаршысының және өрт гидранты корпусының жарамдылығы
______________________________________________________________
құю құрылғысының жұмысқа қабілеттігі ____________________________________
өрт гидрантының корпусында және құдықта судың болуы_____________________
клапанның (ысырманың), сондай-ақ жұмыс қысымы кезінде қосқыштардың және
тығыздамалардың герметикалығы ____________________
өрт бағанын өрнату кезіндегі өрт гидрантының жұмысқа қабілеттігі _____________
өрт гидрантын ашу немесе жабу шарттары __________________________________
су өткізу желісіндегі 0,4-тен бастап 0,6-ға дейінгі МПа қысымның диапазонында су шығысы (су беру)
_____________________________________________
Су беруге тексеру тәсілі _______________________________________________________
Нақты су беру: _______ л/с. Қажетті су беру: __________ л/с.
Комиссияның қорытындысы: __________________________________________________
Комиссия мүшелері:
____________________________________________________________________________
(қолы)

Нысан

Ішкі өртке қарсы сумен жабдықтау жүйелерін жұмысқа қабілеттілігіне сынау актісі

__________________қ. 20___ ж. "___"______________

Пайдаланушы ұйымның атауы ______________________________________________________________
Қызмет көрсетуші ұйымның атауы______________________________________
____________________________________________________________________
Сынаулар күні мен уақыты ____________________________________________
Комиссия мынадай құрамда:
Төрағасы ____________________________________________________________________
(ұйымның атауы, лауазымы, тегі, аты, әкесінің аты (болған жағдайда)
Комиссия мүшелері ____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
(ұйымның атауы, лауазымы, тегі, аты, әкесінің аты (болған жағдайда)
ішкі өртке қарсы су құбырын су жіберуге сынауды жүргізді:
____________________________________________________________________
(ғимараттың, өрт бөлігінің атауы)
Тіреулер мен өрт крандарының нөмірлері_________________________________
___________________________________________ типті өрт кранының клапаны
__________________________________________________ типті қол өрт оқпаны
Өрт жеңқұбырының ұзындығы мен диаметрі _________________________м,
___________ мм
_____________________________________________________типті өрт сорғысы
Өрт крандары жабық кездегі өрт сорғысының арыны__________________ МПа
Қазақстан Республикасының аумағында қолданыстағы нормативтік құқықтық актілердің
талаптарына сәйкес:
"үстем" өрт кранының шығыны ______________________________________л/с
(жол берілетін)
"үстем" өрт кранындағы қысым ____________________________________ МПа
(жол берілетін)
су жіберуге бір мезгілде сыналатын өрт крандарының саны ____________ дана
Сынау нәтижелері
____ сағат ___ минуттан (бұдан әрі – мин) ___ сағ ___ мин дейін шаруашылық
қажеттіліктерге суды ең көп пайдаланылатын тәулік кезеңінде ішкі өртке қарсы сумен
жабдықтаудың су жіберуі __________________________ бұл кемінде
________________________________________________________________
(жобаның нөмірі мен атауы) л/с құрайды, Қазақстан Республикасының аумағында
қолданыстағы нормативтік құқықтық актілердің талаптарына сәйкес келеді (сәйкес
келмейді).
Клапандардың бекіту органдары бір шеткі қалыптан екіншісіне қолмен
(қосымша техникалық құралдарсыз) ауыстырылады; клапанды ашып-жабатын кемінде үш
циклден кейін клапандардың бекіту органдары арқылы және штокты тығыздау арқылы ағу
жоқ, диафрагмалардың диаметрі жобалық деректерге сәйкес келеді.

Сынау нәтижелері бойынша қорытынды

Өрт крандары клапандарының жұмысқа қабілеттілігі Қазақстан Республикасының
аумағында қолданыстағы ұлттық, мемлекетаралық стандарттардың, нормативтік құқықтық
актілердің талаптарына _____________ (сәйкес келеді, сәйкес келмейді)
Комиссия төрағасы ___________________________________________________
(қолы, тегі, аты, әкесінің аты (болған жағдайда)
Комиссия мүшелері ___________________________________________________
(қолы, тегі, аты, әкесінің аты (болған жағдайда)

Нысан

Ішкі өртке қарсы сумен жабдықтауды су жіберуге сынау хаттамасы

_______________ қ. 20 ж. "___" _____________
Пайдаланушы ұйымның атауы ________________________________________
____________________________________________________________________
Объектінің атауы ____________________________________________________
___________________________________________________________________
(ғимарат, өрт бөлігі)
Қызмет көрсететін ұйымның атауы _____________________________________
____________________________________________________________________
Сынаулар күні мен уақыты_____________________________________________
Тіреулердің және сыналатын өрт крандарының нөмірлері __________________;
__________________________________________ типті өрт кранының клапаны;
__________________________________________________типті қол өрт оқпаны;
Өрт құбырының ұзындығы мен диаметрі ________________ м, __________ мм;
____________________________________________________ типті өрт сорғысы;
Өрт крандары жабық кезіндегі өрт сорғысының арыны ________________ МПа
Қазақстан Республикасы аумағында қолданыстағы нормативтік құқықтық актілердің
талаптарына сәйкес:
"үстем" өрт кранының шығысы ______________________________________л/с;
(жол берілетін)
"үстем" өрт кранының қысымы ___________________________________ МПа;
(жол берілетін)
Су жіберуге бір мезгілде сыналатын өрт крандарының саны ____________ дана
"Үстем" өрт краны бойынша ішкі өртке қарсы сумен жабдықтауды су
жіберуге сынау нәтижелері

Сынақ тардың нөмірі	Гидрав лика лық схемаға сәйкес тіреу лердің - өрт крандарының нөмір лері (диа метр)	Шығу саңылауының диаметрі, мм	Жең құ быр желі сінің ұзын дығы, м	Қысым, МПа		Та лап етіле тін шы ғыс л/с,	Ағын ның жи нақ бөлігінің талап етіле тін биікті гі, м	Сы нау лар дың нәти желе рі
				өлшенген	Та лап еті ле тін

Сынаулардың нәтижелері бойынша қорытындылар

________________________________________________ саны ___________ дана
(крандар мен оқпандардың нөмірлерін көрсету қажет)
____________________________________________________________________
(бір кран немесе бірнеше кран бірлесе жұмыс істеген кезде) жұмыс істеу кезінде ішкі өртке
қарсы сумен жабдықтаудың "үстем" кранда – сорғыдан қашықтағы және әрбір бағананың ең
жоғарғы өрт крандарының ең аз су жіберуі кемінде мыналарды құрайды:
қысым _____________ МПа;
шығыс _____________ л/с;
ағынның жинақ бөлігінің биіктігі ________ м;
бұл Қазақстан Республикасының аумағында қолданыстағы ұлттық, мемлекетаралық
стандарттардың, нормативтік құқықтық актілердің талаптарына
________________________________________________________
(сәйкес келеді, сәйкес келмейді)
Сынауларды жүргізді _____________________________________________________
(ұйымның атауы, лауазымы, қолы, тегі, аты, әкесінің аты (болған жағдайда)

Нысан

Өрт крандарының клапандарын жұмысқа қабілеттілігіне сынау хаттамасы

Пайдаланушы ұйымның атауы __________________________________________
Объектінің атауы _____________________________________________________
(ғимарат, өрт бөлігі)
Қызмет көрсететін ұйымның атауы ______________________________________
Сынаулар күні және уақыты ____________________________________________
_______________________________________ типті өрт кранының клапандары
_______________________________________ типті өрт сорғысы
"Үстем" жабық өрт кранындағы қысым _____________________________ МПа.

Өрт крандарының клапандарын жұмысқа қабілеттілігіне сынау нәтижелері

Тіреу нөмірі- кран нөмірі	Кран диа фра грамм ма сының нөмірі	Диафрагма диаметрі, мм		Клапанды "Ашу-Жабу" циклдері нің саны	Қымталғандығы (ағудың болуы)	Сынаулар дың нәтижелері
		жол берілетін	өлшенген

Сынаулардың нәтижелері бойынша қорытынды

Өрт крандарының клапандарын жұмысқа қабілеттілігіне (клапанның бекіту органын
қолмен қосымша техникалық құралдарсыз бір шеткі қалыптан екіншісіне ауыстыру
мүмкіндігі, клапанды ашудың және жабудың бірнеше циклінен кейін клапанның бекіту
органы арқылы немесе штокты тығыздау арқылы ағудың болмауы және диафрагмалар
диаметрінің жобалық деректерге сәйкестігі) сынау нәтижелері Қазақстан Республикасы
аумағында қолданыстағы ұлттық, мемлекетаралық стандарттардың, нормативтік құқықтық
актілердің талаптарына ________________________________________________
(сәйкес келеді, сәйкес келмейді)
Сынауларды жүргізді ________________________________________________
(ұйымның атауы, лауазымы, қолы, тегі, аты, әкесінің аты (болған жағдайда)

Об утверждении Правил пожарной безопасности

Приказ Министра по чрезвычайным ситуациям Республики Казахстан от 21 февраля 2022 года № 55. Зарегистрирован в Министерстве юстиции Республики Казахстан 21 февраля 2022 года № 26867.

В соответствии с подпунктом 70-41) пункта 1 статьи 12 Закона Республики Казахстан "О гражданской защите", ПРИКАЗЫВАЮ:

1. Утвердить прилагаемые Правила пожарной безопасности согласно приложению к настоящему приказу.

2. Комитету противопожарной службы Министерства по чрезвычайным ситуациям Республики Казахстан в установленном законодательством порядке обеспечить:

1) государственную регистрацию настоящего приказа в Министерстве юстиции Республики Казахстан;

2) размещение настоящего приказа на интернет-ресурсе Министерства по чрезвычайным ситуациям Республики Казахстан;

3) в течение десяти рабочих дней после государственной регистрации настоящего приказа в Министерстве юстиции Республики Казахстан представление в Юридический департамент Министерства по чрезвычайным ситуациям Республики Казахстан сведений об исполнении мероприятий, предусмотренных подпунктами 1) и 2) настоящего пункта.

3. Контроль за исполнением настоящего приказа возложить на курирующего вице-министра по чрезвычайным ситуациям Республики Казахстан.

4. Настоящий приказ вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования.

Министр по чрезвычайным ситуациям Республики Казахстан

Ю. Ильин

"СОГЛАСОВАН"
Министерство информации
и общественного развития
Республики Казахстан

"СОГЛАСОВАН"
Министерство сельского хозяйства
Республики Казахстан

"СОГЛАСОВАН"
Министерство образования и науки
Республики Казахстан

"СОГЛАСОВАН"
Министерство здравоохранения
Республики Казахстан

"СОГЛАСОВАН"
Министерство труда
и социальной защиты населения
Республики Казахстан

"СОГЛАСОВАН"
Министерство индустрии
и инфраструктурного развития
Республики Казахстан

"СОГЛАСОВАН"
Министерство торговли и интеграции
Республики Казахстан

"СОГЛАСОВАН"
Центральная избирательная комиссия
Республики Казахстан

"СОГЛАСОВАН"
Министерство национальной экономики
Республики Казахстан

"СОГЛАСОВАН"
Министерство внутренних дел
Республики Казахстан

"СОГЛАСОВАН"
Министерство экологии,
геологии и природных ресурсов
Республики Казахстан

"СОГЛАСОВАН"
Министерство энергетики
Республики Казахстан

Приложение к приказу Министра по чрезвычайным ситуациям Республики Казахстан от 21 февраля 2022 года № 55

Правила пожарной безопасности

Раздел 1. Общие положения

Глава 1. Организационно-технические мероприятия по обеспечению пожарной безопасности

1. Настоящие Правила пожарной безопасности (далее – Правила) разработаны в соответствии с подпунктом 70-41) пункта 1 статьи 12 Закона Республики Казахстан "О гражданской защите" (далее - Закон) и определяют порядок обеспечения пожарной безопасности в целях защиты людей, имущества, общества и государства от пожаров.

Сноска. Пункт 1 - в редакции приказа Министра по чрезвычайным ситуациям РК от 01.02.2023 № 55 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

2. При эксплуатации объектов обеспечивается соблюдение требований настоящих Правил, нормативных правовых актов, содержащих требования пожарной безопасности при эксплуатации объектов.

3. Соблюдение требований пожарной безопасности на объекте обеспечивается собственниками, руководителями организаций, предприятий, независимо от форм собственности, индивидуальными предпринимателями, физическими лицами, лицами, имеющими право владеть, пользоваться или распоряжаться объектом или помещением (далее – руководитель организации) в соответствии с требованиями статей 16 и 18 Закона.

Сноска. Пункт 3 - в редакции приказа Министра по чрезвычайным ситуациям РК от 01.02.2023 № 55 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

4. Руководители организаций в целях обеспечения пожарной безопасности на отдельных участках работ, могут назначать своим приказом лиц, ответственных за соблюдение требований пожарной безопасности (на которых постоянно, временно или в силу выполняемых работ (услуг) возложена обязанность) в соответствии с требованиями пункта 2 статьи 16 и пункта 2 статьи 18 Закона.

Сноска. Пункт 4 - в редакции приказа Министра по чрезвычайным ситуациям РК от 01.02.2023 № 55 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

5. Руководителем организации в отношении каждого объекта (за исключением индивидуальных жилых домов) утверждается инструкция о мерах пожарной безопасности, включающая противопожарный режим, соответствующий их пожарной опасности в соответствии с приложением 1 к настоящим Правилам.

6. Руководитель организации обеспечивает наличие, соответствие проектной документации и постоянное нахождение в исправном рабочем состоянии установок пожаротушения и пожарной сигнализации, систем оповещения и управления эвакуацией людей при пожаре, противодымной защиты и противопожарного водоснабжения, противопожарного оборудования и пожарной техники, противопожарных дверей, клапанов и люков, заполнений проемов в противопожарных преградах, помещений зданий и сооружений, средств защиты и спасения людей, а также устройств молниезащиты зданий, сооружений и наружных технологических установок.

Сноска. Пункт 6 - в редакции приказа Министра по чрезвычайным ситуациям РК от 01.02.2023 № 55 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

7. На объектах в соответствии с Перечнем организаций и объектов, на которых в обязательном порядке создается негосударственная противопожарная служба, утвержденным приказом Министра по чрезвычайным ситуациям Республики Казахстан от 29 мая 2023 года № 281 (зарегистрирован в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов за № 32631), организуется работа негосударственной противопожарной службы. Порядок организации негосударственных противопожарных служб на объектах определяется в соответствии с Правилами осуществления деятельности негосударственных противопожарных служб, утвержденными приказом Министра внутренних дел Республики Казахстан от 7 ноября 2014 года № 782 (зарегистрирован в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов за № 9931).

Сноска. Пункт 7 - в редакции приказа и.о. Министра по чрезвычайным ситуациям РК от 21.07.2023 № 388 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

8. Работники организаций допускаются к работе после прохождения обучения и инструктажа по вопросам пожарной безопасности, а при изменении специфики работы проходят дополнительное обучение по предупреждению и тушению возможных пожаров. Порядок обучения работников организаций и населения мерам пожарной безопасности и требования к содержанию учебных программ по обучению мерам пожарной безопасности определяются в соответствии с Правилами обучения работников организаций и населения мерам пожарной безопасности и требования к содержанию учебных программ по обучению мерам пожарной безопасности, утвержденными приказом Министра по чрезвычайным ситуациям Республики Казахстан 9 июня 2014 года № 276 (зарегистрирован в реестре государственной регистрации нормативных правовых актов за № 9510).

9. Для обеспечения эффективной работы технических средств и систем противопожарной защиты зданий (установок пожарной сигнализации и пожаротушения, противодымной защиты, противопожарного водоснабжения, оповещения и управления эвакуацией людей при пожаре и ручных огнетушителей) приказом руководителя организации назначается должностное лицо, обеспечивающее бесперебойную эксплуатацию систем противопожарной защиты, приобретение, ремонт, сохранность и готовность к действию первичных средств пожаротушения, своевременное и качественное проведение технического обслуживания и планово-предупредительного ремонта.

Эксплуатация и техническое обслуживание огнетушителей осуществляются в соответствии с требованиями документов по стандартизации.

10. В помещениях дежурного персонала организаций у мест размещения телефонов, планов эвакуации, инструкций о мерах пожарной безопасности вывешиваются таблички с указанием номеров телефона противопожарной службы "101" и единой дежурно-диспетчерской службы "112".

Дежурный персонал обеспечивается комплектом ключей от всех замков дверей здания согласно возложенным на него функциям.

Запасной комплект ключей хранится в помещении дежурного персонала (охраны) на первом этаже здания.

Каждый ключ обеспечивается биркой с надписью о его принадлежности к соответствующему замку.

Дежурный персонал располагается в помещениях, в которых имеется телефон и ведется в произвольной форме журнал учета оставшихся в здании на ночь людей.

11. Исключен приказом Министра по чрезвычайным ситуациям РК от 01.02.2023 № 55 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

12. В зданиях и сооружениях (кроме жилых домов) разрабатываются планы эвакуации в соответствии с формой по составлению плана эвакуации, приведенной в приложении 2 к настоящим Правилам. Планы эвакуации содержат действия работников организации по проведению безопасной эвакуации людей, вызову противопожарной службы и организации тушения пожара до прибытия пожарных подразделений. Планы эвакуации вывешиваются на каждом этаже здания, у эвакуационных выходов с этажа на расстоянии не более чем через 20 метров (далее – м) по длине коридора.

13. В зданиях для проживания людей, а также зданиях (сооружениях) с массовым пребыванием людей на случай отключения электроэнергии при пожаре дежурный персонал обеспечивается электрическими фонарями в работоспособном состоянии. Количество фонарей определяется руководителем организации, исходя из особенностей объекта, но не менее 1 фонаря на каждого дежурного.

14. В инструкции о мерах пожарной безопасности, разработанной для зданий с круглосуточным пребыванием людей, содержатся варианты для светлого и темного времени суток по самостоятельной эвакуации людей, а для не способных к самостоятельной эвакуации – персоналом организации.

На объекте с массовым пребыванием людей руководитель организации обеспечивает проведение не реже 1 раза в полугодие практических тренировок с указанием в журнале тренировок, составляемом в произвольной форме.

15. Руководители организаций с круглосуточным пребыванием людей обеспечивают ежедневную передачу в пожарную часть, в районе выезда которой находится объект, сведения о количестве людей, находящихся на каждом объекте.

16. Изменение функционального назначения, проведение капитального ремонта, технического перевооружения, реконструкции и перепланировки зданий и сооружений осуществляются по проектной документации согласно требованиям Закона Республики Казахстан "Об архитектурной, градостроительной и строительной деятельности в Республике Казахстан".

17. Для производственных и складских помещений, а также наружных технологических установок определяются категории по взрывопожарной и пожарной опасности в соответствии с приложением 16 технического регламента "Общие требования к пожарной безопасности", утвержденного приказом Министра по чрезвычайным ситуациям Республики Казахстан от 17 августа 2021 года № 405 (зарегистрирован в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов за № 24045) (далее – технический регламент "Общие требования к пожарной безопасности"), а также классы зон в соответствии с требованиями Правил устройства электроустановок, утвержденных приказом Министра энергетики Республики Казахстан от 20 марта 2015 года № 230 (зарегистрирован в реестре государственной регистрации нормативных правовых актов за № 10851) (далее – ПУЭ), которые обозначаются соответствующими знаками на дверях помещений.

Сноска. Пункт 17 - в редакции приказа Министра по чрезвычайным ситуациям РК от 01.02.2023 № 55 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

18. Здания и сооружения на всех стадиях их жизненного цикла обеспечиваются исправными первичными средствами пожаротушения. Минимальный перечень необходимых первичных средств пожаротушения определены в приложении 3 к настоящим Правилам.

Места размещения первичных средств пожаротушения и систем пожарной автоматики обозначаются знаками пожарной безопасности в соответствии с требованиями документов по стандартизации.

19. В зданиях и сооружениях устройства для самозакрывания дверей необходимо содержать в исправном состоянии.

Устанавливать приспособления, препятствующие свободному закрыванию противопожарных дверей, противодымных устройств (занавесов, экранов, штор), не допускается.

20. Не допускается проводить работы на оборудовании с неисправностями, которые могут привести к пожару.

21. Для обеспечения необходимого предела огнестойкости и снижения пожарной опасности требуется обработка строительных конструкций зданий и сооружений и их отделки огнезащитными средствами, с подтверждением достигнутых результатов путем проведения испытаний в лаборатории, аккредитованной в государственной системе технического регулирования согласно требованиям Закона Республики Казахстан "О техническом регулировании".

В зданиях всех степеней огнестойкости (за исключением V степени огнестойкости) стропила и обрешетка чердачных покрытий из горючих материалов подвергаются огнезащитной обработке.

Проведение работ по нанесению огнезащитных составов осуществляется в соответствии с требованиями технической документации на средства огнезащиты.

22. Руководитель организации обеспечивает устранение повреждений огнезащитных напыляемых составов, огнезащитных обмазок, штукатурки, облицовки плитными, листовыми и другими огнезащитными материалами строительных конструкций, горючих отделочных и теплоизоляционных материалов, воздуховодов, металлических опор оборудования и эстакад, а также осуществляет проверку состояния огнезащитной обработки (пропитки).

Состояние огнезащитной обработки (пропитки) после ее проведения проверяется лабораториями, аккредитованными в государственной системе технического регулирования, а в последующем – в соответствии с требованиями документов по стандартизации.

23. В местах пересечения противопожарных преград инженерными и технологическими коммуникациями (в том числе электрическими проводами и кабелями) образовавшиеся отверстия и зазоры уплотняются негорючими материалами, обеспечивающими требуемый предел огнестойкости и дымогазонепроницаемость.

24. В зданиях и сооружениях (за исключением индивидуальных жилых домов) не допускается:

1) хранить и складировать в подвалах, цокольных этажах, чердаках, технических этажах, технических помещениях, вентиляционных камерах легковоспламеняющиеся и горючие жидкости, взрывчатые вещества, пиротехнические изделия, баллоны с горючими газами, товары в аэрозольной упаковке, целлулоиду, взрывопожароопасные, горючие вещества и материалы;

2) использовать и применять подвалы, цокольные этажи, чердаки, технические этажи и помещения, вентиляционные камеры не по целевому назначению, кроме случаев, предусмотренных проектной документацией;

3) эксплуатировать лифтовые холлы не по целевому назначению;

4) снимать предусмотренные проектом двери эвакуационных выходов из поэтажных коридоров, холлов, фойе, тамбуров и лестничных клеток, а также двери, препятствующие распространению опасных факторов пожара на путях эвакуации;

5) производить изменения объемно-планировочных решений, в результате которых ухудшаются условия безопасной эвакуации людей, ограничивается доступ к огнетушителям, пожарным кранам, средствам пожарной безопасности или уменьшается зона действия автоматических систем противопожарной защиты (автоматической пожарной сигнализации, стационарной автоматической установки пожаротушения, системы дымоудаления, системы оповещения и управления эвакуацией);

6) загромождать двери, люки, переходы в смежные секции и выходы на эвакуационные лестницы, демонтировать межбалконные лестницы, а также заваривать люки на балконах и лоджиях квартир;

7) оставлять неубранным промасленный обтирочный материал;

8) устанавливать решетки на окнах всех этажей здания и приямках у окон подвалов (за исключением помещений объектов уголовно-исполнительной системы и специальных учреждений, обеспечивающих временную изоляцию от общества, складов, касс, головных станций телевидения, оружейных комнат, секретных частей учреждений, хранения и обращения прекурсоров);

9) остеклять балконы, лоджии и галереи, ведущие к незадымляемым лестничным клеткам, а также устанавливать на них решетки;

10) устраивать в лестничных клетках, площадках и коридорах кладовые (подсобные помещения), а также хранить под лестничными маршами и на лестничных площадках вещи, мебель, горючие материалы. Под лестничными маршами в первом и цокольном этажах допускается устройство помещений для узлов управления центрального отопления, водомерных узлов и электрощитовых, выгороженных перегородками из негорючих материалов;

11) устраивать в производственных и складских помещениях зданий (кроме зданий V степени огнестойкости) встроенные помещения, кроме случаев, предусмотренных проектной документацией;

12) загромождать и закрывать проходы к средствам обеспечения пожарной безопасности и пожаротушения, а также к местам крепления спасательных устройств.

Сноска. Пункт 24 с изменениями, внесенными приказами Министра по чрезвычайным ситуациям РК от 01.02.2023 № 55 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 10.05.2023 № 239 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

25. Не допускается применение открытого огня для обнаружения утечек газа из газопроводов, газовых баллонов и приборов, отогревания замерзших трубопроводов, инженерных коммуникаций. Разогрев замерзших трубопроводов, оборудования, инженерных коммуникаций, газовых баллонов производится горячей водой, паром и нагретым песком.

26. Наружные пожарные лестницы и ограждения на крышах зданий и сооружений содержатся в исправном состоянии.

Сноска. Пункт 26 - в редакции приказа Министра по чрезвычайным ситуациям РК от 01.02.2023 № 55 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

27. В помещениях, предназначенных для одновременного пребывания более 50 человек, а также в помещениях подвальных и цокольных этажей, предназначенных для одновременного пребывания более 15 человек, предусматривается не менее двух эвакуационных выходов.

В зданиях и сооружениях IV и V степени огнестойкости одновременное пребывание 50 человек и более допускается только в помещениях первого этажа.

28. Двери и люки чердачных помещений, а также технических этажей и подвалов, в которых по условиям технологии не требуется постоянного пребывания людей, закрываются на замок. На дверях и люках указанных помещений вывешивается информация о месте хранения ключей, к которым при необходимости обеспечивается круглосуточный доступ.

Приямки у оконных проемов подвальных и цокольных этажей зданий, сооружений и строений своевременно очищаются. Запоры на окнах открываются изнутри без ключа.

29. Использованные обтирочные материалы собираются в контейнеры из негорючего материала с закрывающейся крышкой. По окончании рабочей смены содержимое указанных контейнеров удаляется за пределы зданий.

30. Специальная одежда лиц, работающих с маслами, лаками, красками и другими легковоспламеняющимися и горючими жидкостями, хранится в подвешенном виде в металлических шкафах, установленных в специально отведенных для этой цели местах.

31. В зданиях с витражами высотой более 1 этажа нарушение конструкций дымонепроницаемых негорючих диафрагм, установленных в витражах на уровне каждого этажа, не допускается.

32. При эксплуатации эвакуационных путей и выходов обеспечивается соблюдение проектных решений (в том числе по освещенности, количеству, размерам и объемно-планировочным решениям эвакуационных путей и выходов, а также наличию на путях эвакуации знаков пожарной безопасности).

Сноска. Пункт 32 - в редакции приказа Министра по чрезвычайным ситуациям РК от 01.02.2023 № 55 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

33. Открывание дверей на путях эвакуации выполняется по направлению выхода из здания, за исключением дверей, для которых направление открывания не нормируется, а именно:

1) помещений классов Ф1.3 и Ф1.4;

2) помещений с одновременным пребыванием не более 15 человек, кроме помещений А и Б;

3) кладовых площадью не более 200 м²;

4) санитарных узлов;

5) выходов на площадки лестниц 3-го типа.

34. Запоры на дверях эвакуационных выходов обеспечивают возможность их свободного открывания изнутри без ключа, за исключением случаев, устанавливаемых законодательством Республики Казахстан.

35. Объемные световые знаки пожарной безопасности "Выход", "Эвакуационный (запасный) выход", "Дверь эвакуационного выхода" с автономным питанием и от электросети, используемые на путях эвакуации, содержатся в исправном состоянии с включенной световой индикацией.

Эвакуационное освещение обеспечивается автоматическим включением при прекращении электропитания рабочего освещения.

36. При эксплуатации эвакуационных путей и выходов не допускается:

1) устраивать препятствия, сужающие проектные размеры эвакуационных путей и выходов (в том числе проходов, коридоров, тамбуров, галереи, лифтовых холлов, лестничных площадок, маршей лестниц, дверей, эвакуационных люков), а также забивать (заваривать) двери эвакуационных выходов;

2) устраивать на путях эвакуации пороги (за исключением порогов в дверных проемах), раздвижные и подъемно-опускные двери и ворота без возможности вручную открыть их изнутри и заблокировать в открытом состоянии, вращающиеся двери и турникеты, а также другие устройства, препятствующие свободной эвакуации людей, при отсутствии иных (дублирующих) путей эвакуации либо технических решений, позволяющих вручную открыть и заблокировать в открытом состоянии указанные устройства. Допускается в дополнение к ручному способу применение автоматического или дистанционного способа открывания и блокирования устройств.

3) применять горючие материалы, не соответствующие классу пожарной опасности для отделки, облицовки и окраски полов, стен, потолков, лестниц и лестничных маршей на путях эвакуации, за исключением зданий V степени огнестойкости;

4) фиксировать самозакрывающиеся двери лестничных клеток, коридоров, холлов и тамбуров в открытом положении, а также снимать их;

5) остеклять или закрывать воздушные зоны незадымляемых лестничных клеток;

6) заменять армированное стекло обычным в остеклениях дверей и фрамуг.

37. При расстановке оборудования помещения обеспечиваются эвакуационными проходами к лестничным клеткам и путям эвакуации в соответствии с требованиями государственных нормативов в области архитектуры, градостроительства и строительства.

38. Ковры, ковровые дорожки, покрытия полов в помещениях с массовым пребыванием людей надежно крепятся к полу.

39. При эксплуатации бытовых газовых приборов размещение мебели и горючих материалов осуществляется на расстоянии не менее 0,2 м по горизонтали до ближайшей вертикальной поверхности и не менее 0,7 м по вертикали до ближайшей нависающей над ней горизонтальной поверхности этих изделий.

40. Мусоропроводы в зданиях и сооружениях обеспечиваются клапанами, предусмотренными проектом, которые находятся в закрытом положении, содержатся исправными и обеспечиваются уплотнением в притворе.

41. Лифты и подъемники (за исключением пожарных лифтов) в зданиях и наземных сооружениях при возникновении пожара автоматически опускаются на основной посадочный этаж, а в подземных сооружениях – поднимаются в верх на этаж основных эвакуационных выходов из сооружения и обесточиваются.

42. Приводы эскалаторов (траволаторов) при возникновении пожара автоматически отключаются.

43. Исключен приказом Министра по чрезвычайным ситуациям РК от 01.02.2023 № 55 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

44. Осмотр молниезащитных устройств проводится ежегодно перед началом грозового сезона.

Сноска. Пункт 44 - в редакции приказа Министра по чрезвычайным ситуациям РК от 01.02.2023 № 55 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

45. При осмотре молниезащитных устройств измеряется сопротивление заземляющего устройства, а результаты осмотров и измерений заносятся в журнал эксплуатации молниезащитных устройств, заполняемый в произвольной форме.

Сноска. Пункт 45 - в редакции приказа Министра по чрезвычайным ситуациям РК от 01.02.2023 № 55 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

46. Для защиты от вторичных проявлений молний и зарядов статического электричества во всех металлических конструкциях технологических аппаратов, резервуарах, газопроводах, нефтепроводах, устройствах, расположенных внутри зданий и на открытом пространстве, в которых обращаются, хранятся или перерабатываются легковоспламеняющиеся, или горючие жидкости, а также горючие газы, предусматривается защитное заземление.

47. Заземляющие устройства, предназначенные для защиты персонала от поражения электрическим током или молниезащиты, допускается использовать для отвода зарядов статического электричества.

48. Технологическое оборудование и трубопроводы, расположенные в зданиях, сооружениях, а также наружные технологические установки и эстакады обеспечиваются защитным заземлением в соответствии с требованиями ПУЭ.

Не допускается использовать технологические трубопроводы зданий и сооружений в качестве заземляющих (зануляющих) проводников.

49. Металлические эстакады и проложенные по ним металлические трубопроводы в начале и конце эстакады, а также не реже, чем через 300 м по их длине соединяются между собой и с устройствами защитного заземления.

50. Соединение токоотводов между собой, с заземляющими устройствами и технологическими аппаратами выполняется посредством сварки.

51. Система водоотведения промышленных предприятий, в технологических процессах которых обращаются легковоспламеняющиеся и горючие жидкости, а также горючие пары и газы, обеспечивается гидравлическими затворами. Высота слоя жидкости в каждом гидравлическом затворе принимается не менее 0,25 м. Конструкция гидравлических затворов обеспечивается возможностью их периодической очистки.

52. Гидравлические затворы (сифоны), исключающие распространение пламени по трубопроводам ливневой, производственной и объединенной систем водоотведения зданий и сооружений, в которых применяются легковоспламеняющиеся и горючие жидкости, постоянно содержатся в исправном состоянии.

Эксплуатация систем водоотведения с неисправными или неправильно выполненными гидравлическими затворами не допускается.

53. Производственная и объединенная системы водоотведения предприятий, в технологических процессах которых обращаются легковоспламеняющиеся и горючие жидкости, а также горючие пары и газы, на всем протяжении содержатся закрытыми.

Смотровые колодцы систем водоотведения закрываются крышками и засыпаются песком слоем 0,1 м.

54. Температура производственных сточных вод при сбросе в производственную и объединенную системы водоотведения предприятий, на территории которых расположены здания, сооружения и (или) наружные технологические установки категорий АН, БН и ВН по взрывопожарной и пожарной опасности, не должна превышать 40^оС.

Слив легковоспламеняющихся и горючих жидкостей в системы водоотведения (в том числе при авариях) не допускается.

55. У входа в здания (в том числе индивидуальные жилые дома) или сооружения, в которых хранятся или используются баллоны с горючим газом, размещаются предупреждающие знаки пожарной безопасности с надписью "Огнеопасно. Баллоны с газом".

56. Устройства ручного пуска установок пожаротушения, запорно-пусковое устройство огнетушителей и дверцы пожарных шкафов пломбируются.

57. Пожарные шкафы устанавливаются в любом из трех вариантов (навесные, приставные и встроенные), с возможностью размещения в них комплекта оборудования пожарного крана и не менее двух ручных огнетушителей, с массой заряда огнетушащего вещества огнетушителя не менее 5 килограмм (далее – кг), а также средств индивидуальной защиты и спасения людей.

58. Руководитель организации определяет специально отведенные места для курения, за исключением случаев, где курение не допускается (взрывопожароопасные объекты). Специально отведенные места для курения обеспечиваются первичными средствами пожаротушения и надписью "Место для курения". Курение в неотведенных местах не допускается.

59. Территории населенных пунктов, организаций, независимо от вида деятельности и форм собственности, в пределах противопожарных разрывов своевременно очищаются от горючих отходов, мусора, тары, сухой травы, пуха, горючих материалов.

Разведение костров, сжигание отходов и тары осуществляются на расстоянии не менее 50 м от зданий и сооружений.

Сжигание отходов и тары в специально отведенных для этих целей местах производится под контролем обслуживающего персонала.

Сноска. Пункт 59 - в редакции приказа Министра по чрезвычайным ситуациям РК от 01.02.2023 № 55 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

60. При эксплуатации блок-контейнеров не допускается изменение конструктивных параметров, предусмотренных заводом-изготовителем. Применение горючих теплоизоляционных материалов для внутренней отделки блок-контейнеров, а также установка блок-контейнеров на горючем основании не допускается.

Отдельные блок-контейнеры и бытовые вагончики располагаются группами с числом не более 10 в группе и высотой не более двух этажей. Расстояние между группами этих сооружений и от них до близлежащих зданий и сооружений принимают не менее 18 м.

В случае объединения в группы от двух и более контейнеров, предназначенных для проживания людей и организации офисных помещений, данные контейнеры обеспечиваются автоматической пожарной сигнализацией и аварийными люками.

Сноска. Пункт 60 - в редакции приказа Министра по чрезвычайным ситуациям РК от 01.02.2023 № 55 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

61. В зданиях и сооружениях не допускается бесконтрольное оставление готовящейся пищи.

Глава 2. Порядок обеспечения пожарной безопасности при содержании систем и установок пожарной автоматики зданий, помещений и сооружений

62. Здания, помещения и сооружения обеспечиваются системами и установками пожарной автоматики в соответствии с перечнем объектов, определенных в требованиях СН РК 2.02-11-2002* "Нормы оборудования зданий, помещений и сооружений системами автоматической пожарной сигнализации, автоматическими установками пожаротушения и оповещения людей о пожаре".

63. Работы по монтажу систем и установок пожарной автоматики производятся в соответствии с проектной документацией.

64. Для квалифицированной эксплуатации и содержания в технически исправном состоянии систем и установок пожарной автоматики на объекте приказом руководителя назначается следующий персонал:

1) лицо, обеспечивающее бесперебойную эксплуатацию систем и установок пожарной автоматики;

2) специалисты для выполнения работ по техническому обслуживанию и планово-предупредительному ремонту систем и установок пожарной автоматики при отсутствии договора на обслуживание систем и установок пожарной автоматики. Обучение специалистов проводится лицом, ответственным за эксплуатацию систем и установок пожарной автоматики, по программе, утвержденной руководителем объекта.

65. Лицо, обеспечивающее бесперебойную эксплуатацию систем и установок пожарной автоматики, осуществляет:

1) выполнение требований настоящих Правил;

2) контроль и приемку работ по техническому обслуживанию и планово-предупредительному ремонту в соответствии с графиком и календарным планом работ по договору;

3) правильность проведения технического обслуживания, планово-предупредительного ремонта и проверки на работоспособность систем и установок пожарной автоматики в соответствии с технической документацией завода-изготовителя;

4) обучение обслуживающего и дежурного персонала, а также инструктаж лиц, работающих в защищаемых помещениях, по действиям при срабатывании систем и установок пожарной автоматики;

5) разработку необходимой эксплуатационной документации и ее ведение.

Сноска. Пункт 65 с изменением, внесенным приказом Министра по чрезвычайным ситуациям РК от 01.02.2023 № 55 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

66. Учет работ по техническому обслуживанию и планово-предупредительному ремонту технических средств систем противопожарной защиты, проверок наличия и состояния первичных средств пожаротушения отражается в эксплуатационном журнале систем и установок пожарной автоматики в соответствии с приложением 4 к настоящим Правилам или автоматизированной системе.

67. Техническое обслуживание и планово-предупредительный ремонт систем и установок пожарной автоматики выполняются лицами, имеющими группу допуска по электробезопасности в соотвествии с требованиями Правил техники безопасности при эксплуатации электроустановок потребителей, утвержденных приказом Министра энергетики Республики Казахстан от 19 марта 2015 года № 222 (зарегистрирован в реестре государственной регистрации нормативных правовых актов за № 10889).

Сноска. Пункт 67 - в редакции приказа Министра по чрезвычайным ситуациям РК от 01.02.2023 № 55 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

68. Техническое обслуживание и планово-предупредительный ремонт систем и установок пожарной автоматики включают в себя:

1) проведение плановых профилактических работ;

2) устранение неисправностей и проведение текущего ремонта.

69. Периодичность технического обслуживания, периодических испытаний, планово-предупредительного ремонта и объемы работ устанавливаются в соответствии с требованиями эксплуатационной документации на технические средства обслуживаемых систем, установок пожарной автоматики, документов по стандартизации и указываются в договоре.

Сноска. Пункт 69 - в редакции приказа и.о. Министра по чрезвычайным ситуациям РК от 10.05.2023 № 239 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

70. На объекте, оборудованном системами и установками пожарной автоматики, руководитель организации обеспечивает наличие следующей документации:

1) проектной документации на системы и установки пожарной автоматики;

2) актов скрытых работ (при их наличии), испытаний и замеров;

3) акта приемки в эксплуатацию систем и установок пожарной автоматики по форме согласно приложению 5 к настоящим Правилам;

4) паспортов на технические средства, входящих в состав систем и установок пожарной автоматики;

5) ведомости смонтированных приборов и оборудования систем и установок пожарной автоматики по форме согласно приложению 6 к настоящим Правилам;

6) паспортов на зарядку баллонов установок газового пожаротушения (при их наличии) огнетушащими составами;

7) инструкции по эксплуатации систем и установок пожарной автоматики, должностных инструкций дежурного и обслуживающего персонала, ответственного лица за проведение технического обслуживания и планово-предупредительного ремонта, копии договора с организацией на проведение технического обслуживания и планово-предупредительного ремонта (на объектах, обслуживаемых организациями);

8) план-графика и регламента работ технического обслуживания и планово-предупредительного ремонта;

9) эксплуатационного журнала систем и установок пожарной автоматики по форме согласно приложению 4 к настоящим Правилам.

71. Системы и установки пожарной автоматики постоянно содержатся в дежурном (проектном) режиме работы.

72. В период выполнения работ по техническому обслуживанию и планово-предупредительному ремонту, проведение которых связано с отключением систем и установок пожарной автоматики, администрация объекта обеспечивает пожарную безопасность защищаемых системами и установками пожарной автоматики объектов принятием дополнительных инженерно-технических и организационных мероприятий, направленных на обеспечение безопасности людей.

Сноска. Пункт 72 - в редакции приказа Министра по чрезвычайным ситуациям РК от 01.02.2023 № 55 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

73. После истечения срока службы, указанного в документации на техническое средство, входящее в состав систем и установок пожарной автоматики, а также в случае отказа работы систем и установок пожарной автоматики, проводится техническое освидетельствование этих систем и установок с целью определения возможности их дальнейшего использования по назначению.

74. Техническое освидетельствование систем и установок пожарной автоматики проводится каждые пять лет с участием представителей заказчика и монтажно-наладочной (пусконаладочной) организации.

Сноска. Пункт 74 - в редакции приказа и.о. Министра по чрезвычайным ситуациям РК от 16.09.2022 № 87 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

75. Результаты освидетельствования оформляются актом освидетельствования систем и установок пожарной автоматики по форме согласно приложению 7 к настоящим Правилам.

76. Баллоны установок газового пожаротушения и другие сосуды, работающие под давлением, перед монтажом проверяют и освидетельствуют согласно требованиям Правил обеспечения промышленной безопасности при эксплуатации оборудования, работающего под давлением, утвержденных приказом Министра по инвестициям и развитию Республики Казахстан от 30 декабря 2014 года № 358 (зарегистрирован в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов за № 10303). Не допускается принимать под монтаж баллоны с истекшим сроком освидетельствования.

77. Работы, выполняемые по монтажу систем и установок пожарной автоматики, оформляются в соответствии с требованиями СН РК 1.03-00-2011 "Строительное производство. Организация строительства предприятий, зданий и сооружений".

78. Исключен приказом Министра по чрезвычайным ситуациям РК от 01.02.2023 № 55 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Глава 3. Порядок обеспечения пожарной безопасности при содержании электроустановок зданий и сооружений

79. Все токоведущие части, распределительные устройства, аппараты и измерительные приборы, а также предохранительные устройства разрывного типа, рубильники, пусковые аппараты и приспособления электроустановок монтируются только на негорючих основаниях.

80. Соединения, оконцевания и ответвления жил проводов и кабелей во избежание опасных в пожарном отношении переходных сопротивлений производятся при помощи опрессовки, сварки, пайки или специальных зажимов.

81. Места соединения и ответвления жил проводов и кабелей, а также соединительные и ответвительные сжимы изолируются, равноценно изоляции жил целых мест этих проводов и кабелей.

82. Соединение и ответвление проводов и кабелей, за исключением проводов, проложенных на изолирующих опорах, выполняются в соединительных и ответвительных коробках, изоляционных корпусах соединительных и ответвительных сжимов, специальных нишах строительных конструкций, внутри корпусов электроустановочных изделий, аппаратов и машин. При прокладке на изолирующих опорах соединение или ответвление проводов выполняются непосредственно у изолятора, клицы или на них, а также на ролике. Соединительные и ответвительные коробки обеспечиваются защитными крышками.

83. Электрические установки и электрические приборы в помещениях по окончании рабочего времени (смены) обесточиваются.

Остаются под напряжением аварийное освещение, установки пожаротушения и противопожарного водоснабжения, пожарная и охранно-пожарная сигнализация. Электрические установки и электротехнические изделия (в том числе в жилых помещениях) допускается оставлять под напряжением, если это обусловлено их функциональным назначением и (или) предусмотрено требованиями инструкции по эксплуатации заводов-изготовителей.

84. Не допускаются прокладка и эксплуатация воздушных линий электропередачи над горючими кровлями, навесами, а также открытыми складами (штабелями, скирдами) горючих веществ, материалов и изделий, наружных технологических установок по взрывопожарной и пожарной опасности категорий А, Б, В1-В4.

85. Электрические двигатели, светильники, проводки, распределительные устройства очищаются от горючей пыли не реже двух раз в месяц, а в помещениях со значительным выделением пыли – не реже четырех раз в месяц.

86. При эксплуатации электрических установок не допускается:

1) использовать электрические сети и приемники электрической энергии с нарушением требований безопасности, изложенных в инструкции завода-изготовителя, электрические приемники с неисправностями, которые могут привести к пожару (вызвать искрение, короткое замыкание, сверхдопустимый нагрев изоляции кабелей и проводов, отказ автоматических систем управления, противоаварийной и противопожарной защиты), а также эксплуатировать электрические провода и кабели с поврежденной или потерявшей защитные свойства изоляцией;

2) пользоваться приемниками электрической энергии с нарушением конструкции и систем защиты, предусмотренных заводом-изготовителем, в том числе поврежденными и незакрепленными электроустановочными изделиями;

3) применять электронагревательные приборы при отсутствии или неисправности терморегуляторов, предусмотренных конструкцией;

4) пользоваться электроутюгами, электроплитками, электрочайниками и другими электронагревательными приборами без специальных подставок (цоколей питания, нагревательных дисков), исключающих опасность возникновения пожара, если их наличие предусмотрено инструкцией завода-изготовителя;

5) применять нестандартные (самодельные) электронагревательные приборы, использовать некалиброванные плавкие вставки, самодельные аппараты защиты от перегрузки и короткого замыкания;

6) размещать (складировать) у электрических щитов, электрических двигателей и пусковой аппаратуры пожароопасные и (или) взрывопожароопасные вещества и материалы;

7) применять во взрывоопасных и пожароопасных зонах электрическое оборудование, не имеющее обозначения уровня и вида защиты от взрыва и (или) пожара завода-изготовителя.

87. Проверка состояния стационарного оборудования, электропроводки силовой и осветительной сети, испытания и измерение сопротивления изоляции проводов, кабелей и заземляющих устройств проводятся в сроки, установленные требованиями Правил технической эксплуатации электроустановок потребителей, утвержденных приказом Министра энергетики Республики Казахстан от 30 марта 2015 года № 246 (зарегистрирован в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов за № 10949).

Сноска. Пункт 87 - в редакции приказа и.о. Министра по чрезвычайным ситуациям РК от 16.09.2022 № 87 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

88. При установке и эксплуатации софитов не допускается использование горючих материалов в качестве крепежных конструкций и светозадерживающих и отражающих экранов.

Прожекторы и софиты размещаются на расстоянии не менее 0,5 м от горючих конструкций и материалов, а линзовые прожекторы – не менее 2 м.

Светофильтры для прожекторов и софитов изготавливаются из негорючих материалов.

89. Осветительные прожекторы на территории строительной площадки устанавливаются на отдельных опорах.

Не допускается устанавливать прожекторы на кровлях из горючих материалов и зданиях с полимерными утеплителями.

90. В помещениях и коридорах закрытых распределительных устройств не допускаются размещение помещений для хранения, а также хранение электротехнического оборудования, запасных частей, емкостей с горючими жидкостями и баллонов с различными газами.

91. Двери секционных перегородок кабельных сооружений предусматриваются самозакрывающимися, открывающимися по ходу эвакуации из здания и обеспечиваются уплотнениями в притворах.

При эксплуатации кабельных сооружений указанные двери находятся и фиксируются в закрытом положении.

Допускается по условиям вентиляции кабельных помещений фиксировать самозакрывающиеся двери в открытом положении, если для их закрытия используются автоматические устройства, срабатывающие при пожаре от импульса пожарной сигнализации в соответствующем отсеке сооружения.

92. Кабельные линии, проложенные в металлических коробах, уплотняются негорючими материалами, а сам короб разделяется перегородками с пределом огнестойкости не менее EI 45 в следующих местах:

1) при входе в другие кабельные сооружения;

2) на горизонтальных участках кабельных коробов через каждые 30 м, а также при ответвлениях в другие короба с электрическими кабелями;

3) на вертикальных участках кабельных коробов через каждые 20 м.

При прохождении через перекрытия такие же огнестойкие уплотнения дополнительно выполняются на каждой отметке перекрытия.

Места уплотнения кабельных линий, проложенных в металлических коробах, обозначаются красными полосами на наружных стенках коробов. В необходимых случаях выполняются дополнительные поясняющие надписи.

93. Антикоррозийные покрытия, применяемые для защиты металлических оболочек кабелей и металлических поверхностей, по которым они прокладываются, предусматриваются негорючими.

94. В помещениях устройств, обеспечивающих подачу (подпитку) масла в маслонаполненные кабели, не допускается хранить горючие материалы и изделия, не относящиеся к данной установке.

95. При обнаружении неисправностей электроустановок и бытовых электроприборов производится обесточивание. Их повторное включение допускается после устранения неисправностей.

96. Устройство и эксплуатация электросетей-времянок не допускается.

97. Переносные светильники оборудуются защитными стеклянными колпаками и сетками. Для этих светильников и переносной электроаппаратуры применяются гибкие кабели и провода с медными жилами.

98. Для питания систем противопожарной защиты, аварийного освещения предусматривается самостоятельная электрическая сеть по первой категории надежности в соответствии с требованиями ПУЭ, начиная от вводно-распределительного устройства до потребителя электроэнергии.

99. Временная электропроводка на строительной площадке выполняется изолированным проводом, подвешивается на тросы и устанавливается на надежных опорах на высоте не менее 2,5 м над рабочими местами, 3 м над проходами и 6 м над проездами.

100. Электрические сети защищаются от токов короткого замыкания в соответствии с требованиями ПУЭ.

Глава 4. Порядок обеспечения пожарной безопасности при содержании систем отопления зданий и сооружений

101. Топка печей производится лицами, проинструктированными о мерах пожарной безопасности при эксплуатации отопительных приборов.

102. Топка печей в зданиях и сооружениях (за исключением жилых домов) прекращается не менее чем за два часа до окончания работы, а в объектах с круглосуточным пребыванием людей за два часа до отхода ко сну.

В детских учреждениях с дневным пребыванием детей топка печей заканчивается не позднее, чем за один час до прихода детей.

103. Собственниками объектов производится побелка дымовых труб и стен на чердаках, в которых проходят дымовые каналы.

104. Перед началом отопительного сезона руководители организаций и физические лица организуют проведение обслуживания отопительных приборов и систем. Неисправные печи и отопительные приборы к эксплуатации не допускаются.

Дымовые трубы, дымоходы, элементы отопительных печей и систем очищаются непосредственно перед началом, а также в течение отопительного сезона не реже:

1) одного раза в три месяца – для отопительных печей;

2) одного раза в два месяца – для печей и очагов непрерывного действия;

3) не реже одного раза в месяц – для кухонных плит, печей непрерывной (долговременной) топки.

105. Не допускается подтекание жидкого топлива или утечка газа из системы топливоподачи.

106. Размещение и эксплуатация теплогенераторов осуществляется в соответствии с технической документацией завода-изготовителя.

107. При эксплуатации теплогенерирующих аппаратов не допускается:

1) работать на аппарате с нарушенной герметичностью топливопроводов и при неисправном запорном клапане на нем, неплотными соединениями корпуса форсунки с теплогенерирующим аппаратом, неисправными дымоходами, электродвигателями и аппаратами защиты, а также при отсутствии тепловой защиты электродвигателя и других неисправностях;

2) работать на аппарате с открытыми топливными баками;

3) устраивать ограждения из материалов групп горючести ГЗ-Г4 около аппарата и расходных баков;

4) отогревать топливопроводы открытым пламенем;

5) зажигать рабочую смесь через смотровой глазок;

6) регулировать зазор между электродами свечей при работающем теплогенерирующем аппарате;

7) оставлять работающие теплогенерирующие аппараты без присмотра или поручать присмотр за ними детям.

108. Аппараты, работающие на жидком топливе, устанавливаются в металлический поддон, вмещающий при аварийном разливе весь объем топлива, находящегося в топливном баке. Указанный поддон заполняется песком или другим негорючим адсорбентом.

109. В жилых помещениях не допускается использование теплогенерирующих аппаратов, работающих на жидком топливе с температурой вспышки ниже 61ºС, а также горючие жидкости в качестве теплоносителя в системах отопления.

110. Теплогенерирующие аппараты, работающие на жидком, твердом и газообразном топливе, обеспечиваются исправными дверцами и установленными нормами противопожарными разделками (отступками) от горючих конструкций.

На топливопроводе около каждой форсунки отопительных котлов и теплогенераторных установок устанавливается не менее двух вентилей: один – у топки, другой – у емкости с топливом.

111. При эксплуатации центральных котельных, предназначенных для отопления организаций и жилых домов в населенных пунктах, не допускается:

1) хранить жидкое топливо в не предназначенных для этих целей помещениях;

2) применять в качестве топлива горючие вещества (твердые, жидкие, газообразные), не предусмотренные инструкциями по эксплуатации оборудования;

3) эксплуатировать теплогенерирующие установки при подтекании жидкого топлива или утечке газа из систем топливоподачи;

4) разжигать установки без предварительной продувки топливников и подавать топливо при не горящих форсунках или газовых горелках;

5) сушить горючие материалы на котлах и паропроводах.

112. При эксплуатации печного отопления не допускается:

1) оставлять без присмотра топящиеся печи, а также поручать надзор за ними детям;

2) размещать подготовленное для сжигания топливо, а также другие горючие вещества и материалы на предтопочном листе;

3) применять для розжига печей на твердом топливе легковоспламеняющиеся и горючие жидкости;

4) топить печи иными видами топлива, применение которых не предусмотрено для конкретного вида печи;

5) топить печи в помещениях во время проведения в них собраний и других массовых мероприятий;

6) перекаливать печи;

7) сушить горючие вещества и материалы на расстоянии менее 0,5 м от поверхности печи и дымоходов;

8) использовать задвижки (заслонки) без предусмотренных нормами проектирования отверстий;

9) использовать вентиляционные и газовые каналы в качестве дымоходов, прокладывать транзитные дымоходы через жилые помещения.

113. Зола и шлак, содержащие раскаленные и тлеющие материалы, после выгребания из топок удаляются в специально отведенное для них место, исключающее возможность возникновения пожара, и проливаются водой.

114. Не допускается размещать горючие вещества, материалы, изделия и оборудование на расстоянии менее 1,25 м до топочных отверстий печей и менее 0,7 м до остальных нагретых частей печей.

115. Дымовые трубы котельных установок, работающих на твердом топливе, оборудуются искрогасителями.

116. Топливо (уголь) хранится в специально приспособленных для этого помещениях или на специально выделенных площадках, расположенных не ближе 8 м от сгораемых строений.

117. При установке печей заводского изготовления в помещениях общежитий, административных, общественных и бытовых зданий промышленных предприятий, в жилых домах выполняются требования инструкции заводов-изготовителей этих видов продукции, а также требования государственных нормативов в области архитектуры, градостроительства и строительства, предъявляемые к системам отопления.

118. При установке временных металлических печей обеспечивается соблюдение следующих требований пожарной безопасности:

1) металлические печи обеспечиваются ножками высотой не менее 0,2 м;

2) металлические печи устанавливаются на расстоянии не менее:

1 м – от деревянных конструкций, мебели, товаров, стеллажей, витрин, прилавков и другого оборудования;

0,7 м – от конструкций, защищенных от возгорания;

1,25 м – от топочных отверстий до деревянных конструкций и другого оборудования.

119. При выведении металлической дымовой трубы через окно в него вставляется заменяющий разделку лист из кровельного железа, размером не менее трех диаметров дымовой трубы.

Труба выводится за стену здания на расстояние не менее чем 0,7 м и направляется вверх на высоту, не менее чем 0,5 м.

Патрубок, выведенный из окна верхнего этажа, выступает выше карниза не менее чем на 1 м. На патрубок устанавливается колпак.

120. Вентиляционные камеры, циклоны, фильтры, воздуховоды очищаются от горючих пылей, отходов производства и жировых отложений.

Периодичность очистки осуществляется в сроки, установленные в Санитарных правилах "Санитарно-эпидемиологические требования к дезинфекции систем вентиляции и кондиционирования воздуха", утвержденных приказом Министра здравоохранения Республики Казахстан от 1 сентября 2021 года № ҚР ДСМ-95 (зарегистрирован в реестре государственной регистрации нормативных правовых актов за № 24230), с составлением соответствующего акта в произвольной форме.

121. При эксплуатации систем вентиляции и кондиционирования воздуха не допускается:

1) оставлять двери вентиляционных камер открытыми;

2) закрывать вытяжные каналы, отверстия и решетки;

3) подключать к воздуховодам газовые отопительные приборы;

4) выжигать скопившиеся в воздуховодах жировые отложения, пыль и другие горючие вещества.

122. Не допускается работа технологического оборудования в помещениях с взрывоопасными и пожароопасными производствами (установками) при неисправных и отключенных гидравлических, сухих фильтрах, пылеулавливающих и других устройствах систем вентиляции (аспирации).

123. Для предотвращения попадания твердых тел в вентиляторы, удаляющие горючую пыль, волокна и другие отходы с твердыми примесями, перед ними устанавливаются камнеуловители, а для извлечения металлических предметов – магнитные сепараторы.

124. На трубопроводах пневматического транспорта и воздуховодах систем местных отсосов предусматриваются плотно закрывающиеся люки для периодического осмотра, очистки систем и тушения пожара в случае его возникновения.

125. Смотровые люки располагаются не более чем через 15 м друг от друга, а также у тройников, на поворотах, в местах прохода трубопроводов через стены и перекрытия.

126. Электрокалориферы допускаются к применению с исправной сигнализацией и блокировкой, исключающей подачу электроэнергии на нагревательные элементы при неработающем вентиляторе, и автоматикой контроля за температурой выходящего воздуха и ее регулирования, предусмотренной электрической и тепловой защитой.

127. При эксплуатации калориферов не допускается:

1) отключать сигнализацию или блокировку;

2) применять горючие материалы для гибкой вставки между корпусом электрокалорифера и вентилятором;

3) превышать предельно допустимую температуру воздуха на выходе из электрокалорифера, установленную заводом-изготовителем;

4) включать электрокалорифер при неработающем вентиляторе (блокировка проверяется перед каждым пуском установки);

5) размещать горючие материалы и оборудование на электрокалорифере или вблизи него.

128. Конструкция дымового канала обеспечивается технологическими отверстиями для их периодической очистки от сажи.

129. Пол из горючих материалов под топочной дверкой теплогенерирующих аппаратов, работающих на твердом топливе, защищается предтопочным металлическим листом размером не менее 0,5х0,7 м без отверстий, располагаемым перед топочным отверстием вдоль печи.

Глава 5. Порядок обеспечения пожарной безопасности при содержании систем вентиляции

130. Огнезадерживающие устройства (заслонки, шиберы, клапаны) в воздуховодах, устройства блокировки вентиляционных систем с автоматическими установками пожарной сигнализации или пожаротушения, автоматические устройства отключения вентиляции при пожаре проверяются в установленные технической документацией сроки и содержатся в исправном состоянии. Чувствительные элементы привода задвижек (легкоплавкие замки, легкосгораемые вставки, термочувствительные элементы) очищаются от загрязнений горючей пылью.

131. Конструкции воздуховодов и каналов систем приточно-вытяжной противодымной вентиляции и транзитных каналов (в том числе воздуховодов, коллекторов, шахт) вентиляционных систем различного назначения эксплуатируются в соответствии с проектной документацией.

132. Хранение в вентиляционных камерах какого-либо оборудования и материалов не допускается. Вентиляционные камеры постоянно закрываются на замок.

133. Продукты сгорания от теплогенерирующих аппаратов удаляются за пределы зданий и сооружений через специально предназначенные для этих целей дымовые каналы. Не допускается использовать в качестве дымовых каналов воздуховоды системы вентиляции.

Глава 6. Порядок обеспечения пожарной безопасности при содержании холодильных установок

134. В помещениях машинных и аппаратных отделений аммиачных холодильных установок устанавливаются не менее двух газоанализаторов паров хладоагента, которые блокируются с приточно-вытяжной вентиляцией и устройствами выключения компрессоров.

135. Баллоны с хладоагентами (аммиак) хранятся в специальных складах. Хранение их в машинных отделениях не допускается.

Размещение коммуникаций с хладоагентом в эвакуационных коридорах и проходах, лестничных клетках, шахтах подъемников, а также транзитная прокладка их через пожаро- и взрывоопасные помещения не допускается.

136. Вентиляционные системы машинного и аппаратного отделений отделяются от вентиляционных систем других помещений.

137. Взрывозащищенное электрооборудование в машинных и аппаратных отделениях аммиачных холодильных установок содержатся в технически исправном состоянии.

138. В процессе эксплуатации помещений машинных и аппаратных отделений аммиачных холодильных установок не допускается замена легкосбрасываемых элементов (панели, окна, двери).

139. Подогрев баллонов с хладоагентами для ускорения наполнения системы не допускается. Баллоны с аммиаком размещаются на расстоянии не менее 10 м от открытых источников огня и не ближе 5 м от отопительных приборов.

140. Хранить смазочные материалы в помещениях компрессорных разрешается только в закрывающейся металлической таре в количестве, не превышающем сменной потребности.

141. В аммиачных холодильных установках не допускается попадание в компрессор жидкого хладоагента.

142. В помещениях аммиачных холодильных установок внутренние пожарные краны оборудуются стволами-распылителями, позволяющими получать распыленную воду.

143. Не допускается в помещениях компрессорных отделений устанавливать аппараты или оборудование, конструктивно или технологически не связанные с компрессорами, а также устраивать рабочее место, офисные и кладовые помещения.

144. Для отогрева трубопроводов, запорных устройств и оборудования используются горячая вода, пар или нагретый песок.

145. Трубопроводы с хладоагентами в зависимости от транспортируемого по ним вещества обеспечиваются опознавательной окраской и цифровыми обозначениями в соответствии с требованиями документов по стандартизации.

146. Изменение действующих схем расположения трубопроводов с хладоагентом не допускается.

147. В местах возможных механических повреждений трубопроводов с хладоагентами устанавливаются защитные кожухи, сетки, мостики.

148. Замена негорючей теплоизоляции трубопроводов с хладоагентами на горючую не допускается.

149. Помещения холодильной станции оборудуются самозакрывающимися дверями с плотным притвором.

Раздел 2. Порядок обеспечения пожарной безопасности при содержании населенных пунктов

Глава 1. Порядок обеспечения пожарной безопасности при содержании жилых, общественных (многофункциональных) зданий и общежитий

150. В квартирах жилых домов и помещениях общежитий не допускается устраивать различного рода мастерские и складские помещения, где применяются и хранятся взрывопожароопасные вещества и материалы.

151. В квартирах и жилых комнатах не допускается:

1) хранить легковоспламеняющиеся, горючие жидкости, взрывчатые вещества, газовые баллоны на балконах и лоджиях;

2) курить в постели;

3) выбрасывать окурки с балконов, лоджий и окон;

4) оставлять непотушенную сигарету.

152. В общежитиях (за исключением жилых помещений) места, выделенные для курения, оборудуются надписью "Место для курения", урнами или пепельницами из негорючих материалов.

153. Подсвечники, светильники с применением открытого огня устанавливаются на устойчивые негорючие основания и эксплуатируются в условиях, исключающих их опрокидывание.

При использовании предметов и устройств с открытым источником горения не допускается:

1) ставить предметы и устройства с открытым источником горения на сквозняке, вблизи легковоспламеняющихся материалов;

2) оставлять предметы и устройства с открытым источником горения без присмотра, а также в местах, доступных для детей и домашних животных.

154. В индивидуальных жилых домах и многоквартирных жилых зданиях допускается устройство помещений бань сухого жара (сауны) в соответствии с требованиями настоящих Правил.

155. В зданиях высотой более 28 м не допускается:

1) загромождать площадки, предназначенные для установки и разворота автолестниц или коленчатых подъемников;

2) обесточивать электрощит управления системой после приемки системы противодымной защиты;

3) производить эксплуатацию вновь построенного здания до наладки систем противопожарной защиты;

4) устраивать дверные проемы в глухих перегородках и стенах, отделяющих незадымляемые лестничные клетки от помещений, проходов, подвальных помещений, а также проемы в несущих стенах;

5) окрашивать, забеливать, закрывать, изолировать автоматические пожарные извещатели и оросители;

6) отделывать ограждения балконов и лоджий горючими материалами.

156. Входы и эвакуационные выходы помещений общественного назначения изолируются от жилой части здания.

Глава 2. Порядок обеспечения пожарной безопасности при содержании дачных кооперативов, садоводческих товариществ, территорий населенных пунктов

157. На путях движения автотранспорта к садоводческим товариществам при съезде с основной магистрали, а затем при каждом повороте или разветвлении дороги устанавливаются указатели с наименованием дачного кооператива, садоводческого товарищества и расстояния до них.

158. У въездов на территорию дачных кооперативов, садоводческих товариществ, гаражных кооперативов вывешиваются схемы с нанесенными на них как действующими, так и строящимися и временными зданиями (сооружениями), въездами, подъездами, пожарными проездами, местонахождениями источников противопожарного водоснабжения, средств пожаротушения, пожарной техники в соответствии с требованиями документов по стандартизации.

Схемы выполняются из материала, устойчивого к атмосферным воздействиям.

159. На территории сельских населенных пунктов, дачных кооперативов, садоводческих товариществ:

1) устанавливаются специальные приспособления для подачи звуковых сигналов для оповещения людей на случай возникновения пожара и создаются запасы воды для целей пожаротушения;

2) в летний период около каждого жилого здания устанавливаются емкости с суммарным запасом воды не менее 200 литров или огнетушитель;

3) не допускается организовывать свалки горючих отходов. Для сбора не утилизируемых отходов и мусора на территории жилых зданий и общежитий (необорудованных мусоропроводом), дачных кооперативов, садоводческих товариществ, гаражей и открытых стоянок в специально оборудованных местах устанавливаются металлические емкости с закрывающимися крышками. Емкости устанавливаются на бетонированных или асфальтированных площадках на расстоянии не менее 25 м от зданий и сооружений.

160. В населенных пунктах сельской местности, садоводческих товариществах, дачных кооперативах (товариществах, потребительских кооперативах, некоммерческих партнерствах), на территории которых не размещены подразделения противопожарной службы, местными исполнительными органами или правлениями указанных некоммерческих объединений граждан организовываются общественные объединения добровольных пожарных формирований, а также обеспечивается приобретение, хранение в специально отведенном для этого месте или в индивидуальных жилых домах (надворных постройках) пожарных мотопомп с комплектом пожарных рукавов и стволов, первичных средств пожаротушения, немеханизированного инструмента и пожарного инвентаря, которые используются при тушении пожаров.

Из числа членов общественных объединений добровольных пожарных формирований назначаются лица, обеспечивающие доставку к месту пожара пожарных мотопомп с необходимым комплектом рукавов и стволов в соответствии с требованиями документов по стандартизации.

Указанные населенные пункты обеспечиваются прицепными мобильными комплексами пожаротушения с пожарными мотопомпами.

161. На территории сельских населенных пунктов, садоводческих товариществ, дачных кооперативов, блок-контейнерных зданий местными исполнительными органами и правлениями объединений граждан, устанавливаются средства звуковой сигнализации для оповещения людей о пожаре, хранится запас воды для целей пожаротушения, а также предусматривается необходимость вызова подразделений противопожарной службы.

162. В летний период в сельских населенных пунктах, садоводческих товариществах, дачных кооперативах и на предприятиях местными исполнительными органами, правлениями садоводческих товариществ, дачных кооперативов, руководителями организаций соответственно, устанавливается особый противопожарный режим, и принимаются дополнительные меры по снижению опасности возникновения пожаров, вводятся ограничения по проведению пожароопасных работ, разведению костров, въезду автомототранспорта в лесные массивы, организовываются патрулирование силами населения и членов общественных объединений добровольных противопожарных формирований территорий населенных пунктов и прилегающих к ним лесных (степных) массивов с первичными средствами пожаротушения, а также подготовка к возможному использованию техники, приспособленной для целей пожаротушения.

163. Складирование горючих материалов, стоянка транспорта, строительство (установка) зданий и сооружений, в том числе временных, в пределах противопожарных разрывов не допускаются.

164. Дороги, проезды и подъезды к зданиям, сооружениям, открытым складам, наружным пожарным лестницам и источникам противопожарного водоснабжения содержатся в исправном состоянии и доступными для проезда пожарной техники, а зимой очищаются от снега.

При установке у въезда на территорию зданий и сооружений шлагбаумов, ворот и ограждений, препятствующих проезду пожарной техники, данные средства обеспечиваются возможностью разблокировки и (или) открывания, а также нахождения в открытом положении, для беспрепятственного проезда пожарной техники, одним из следующих способов:

1) ручное открывание без применения специальных технических средств;

2) организация стационарного поста с круглосуточным дежурством персонала.

О закрытии дорог и проездов для их ремонта или по другим причинам, препятствующим проезду пожарной техники, организация, ответственная за их эксплуатацию, своевременно сообщает в органы государственной противопожарной службы, в районе выезда которой находятся эти дороги и проезды.

На период закрытия дорог устанавливаются указатели направления объезда или устраиваются переезды, или проезды через ремонтируемые участки дороги.

Сноска. Пункт 164 - в редакции приказа Министра по чрезвычайным ситуациям РК от 01.02.2023 № 55 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

165. Стоянка и парковка автотранспорта в проездах и на подъездах к зданиям и сооружениям, препятствующие проезду пожарной техники, а также на крышках колодцев пожарных гидрантов не допускаются.

166. Территория населенных пунктов и организаций обеспечивается наружным освещением в темное время суток для быстрого нахождения пожарных гидрантов, наружных пожарных лестниц и мест размещения пожарного инвентаря, а также подъездов к пирсам пожарных водоемов.

Цветографическое изображение и места размещения (установки) знаков пожарной безопасности предусматриваются в соответствии с требованиями документов по стандартизации.

167. На территории организаций с железнодорожными переездами обеспечивается беспрепятственное пересечение железнодорожного полотна пожарными автомобилями в любое время суток.

168. На территории населенных пунктов (вне пределов промышленных предприятий), садоводческих товариществ и дачных кооперативов, открытое складирование (хранение) тары с легковоспламеняющимися и горючими жидкостями, а также баллонов со сжатыми и сжиженными газами не допускается.

169. Не допускается размещение (складирование) каких-либо предметов конструкций, строений в пределах противопожарных расстояний между зданиями и сооружениями, а также использование их для стоянки транспорта и строительства (установки) зданий и сооружений.

170. На территории дачного кооператива, садоводческого товарищества устанавливаются пожарные щиты из расчета один щит на каждые 20 участков.

171. На водонапорных башнях, а также системах водопровода (диаметром 100 миллиметров (далее – мм) и более), используемых в летнее время, через каждые 120 м предусматриваются приспособления для забора воды пожарной техникой в случае пожара. Данные приспособления содержатся в исправном состоянии.

172. При закрытии дач, садовых домиков на длительное время электросеть обесточивается, вентили (клапаны) баллонов с газом плотно закрываются.

173. Для населенных пунктов, расположенных в лесах и степных массивах местными исполнительными органами и лесовладельцами обеспечиваются устройство защитных противопожарных полос шириной не менее 4 м, посадка лиственных насаждений, удаление в летний период сухой растительности.

174. В условиях устойчивой сухой, жаркой и ветреной погоды в городах, сельских населенных пунктах и предприятиях, дачных поселках, садовых участках не допускаются разведение костров, проведение пожароопасных работ, топка печей, розжиг углей, кухонных очагов и котельных установок, работающих на твердом топливе.

175. Складирование грубых кормов на усадебных участках жилых домов выполняется на расстоянии не менее 15 м до зданий и надворных построек. При невозможности складирования грубых кормов на указанном расстоянии, при условии обеспечения места складирования дополнительной емкостью с водой не менее 500 литров, расстояния сокращаются до 5 м.

176. Не допускается складировать стога, копны, скирды грубых кормов, другие горючие вещества и материалы:

1) на крышах сараев и других хозяйственных строений;

2) под линиями электропередачи;

3) на расстоянии менее 3-х м от внешнего ограждения участка.

177. Перевозка грубых кормов осуществляется специально оборудованным транспортным средством, выхлопные трубы которых выводятся под радиатор и оборудуются искрогасителями.

178. Транспортные средства, предназначенные для перевозки грубых кормов, дополнительно оборудуются двумя порошковыми огнетушителями.

179. Высота складирования грубых кормов выполняется не более 4 м от уровня земли.

180. При использовании в населенных пунктах, на территории дачных и садовых домиков для приготовления пищи специальных приспособлений для размещения горящего угля (мангала, барбекю, гриля) необходимо:

1) место мангала (барбекю, гриля) оборудовать одним огнетушителем массой огнетушащего вещества не менее 2 кг или емкостью с водой не менее 10 литров;

2) минимальное расстояние (в плане) от края специальных приспособлений для размещения горящего угля (мангала, барбекю, гриля и аналогичных) до зданий и сооружений должно быть не менее 10 м.

181. Не допускается установка специальных приспособлений для размещения горящего угля (мангала, барбекю, гриля):

1) в местах с сухой растительностью;

2) под кронами деревьев;

3) под навесами, выполненными из горючих материалов;

4) в помещениях жилого здания, а также на балконах и лоджиях;

5) в хозяйственных постройках, гаражах, чердаках, на плоских кровлях.

182. Не допускается оставлять горящий уголь без присмотра. После окончания приготовления пищи горящий уголь следует залить водой до полного прекращения тления.

183. Исключен приказом Министра по чрезвычайным ситуациям РК от 01.02.2023 № 55 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

184. Территория санаториев, домов отдыха и других оздоровительных учреждений (в том числе летних детских дач, детских оздоровительных лагерей), расположенных в лесах и степных массивах, обеспечивается по периметру защитной минерализованной полосой шириной не менее 4 м, исключающей возможность распространения огня при лесных и степных пожарах.

Глава 3. Порядок обеспечения пожарной безопасности при содержании территории и помещений вахтовых объектов

185. Территория вахтового объекта в весенне-летний пожароопасный период защищается по периметру минерализованной полосой шириной не менее 4 м.

186. Парковка автотранспорта, техники осуществляется на расстоянии не менее 15 м от блок-контейнеров, сооружений, мест открытого хранения материалов и оборудования.

187. Парковка топливозаправочной техники находится на расстоянии не менее 50 м от блок-контейнеров, сооружений, мест открытого хранения материалов и оборудования, стоянок другой автотранспортной техники.

188. На въезде в вахтовый объект вывешивается схема с указанием:

1) мест размещения зданий, блок-контейнеров, сооружений, автотранспорта, техники, мест хранения материалов и оборудования;

2) организации движения автотранспортной техники;

3) мест размещения первичных средств пожаротушения;

4) мест расположения ближайших противопожарных водоисточников.

189. Территория вахтового объекта оснащается пожарным щитом на каждые 1000 м2 защищаемой площади территории, а также первичными средствами пожаротушения в количестве, определенном в приложении 3 к настоящим Правилам.

190. Здания, сооружения, корпусы щитов управления электрооборудованием, блок-контейнеры, обеспечиваются заземлением.

191. Не допускается применение открытого огня в помещениях, сооружений, блок-контейнеров.

192. Помещения вахтовых объектов обеспечиваются средствами защиты на каждого человека индивидуально. В помещениях вахтового объекта на видном месте вывешивается инструкция о мерах пожарной безопасности.

193. Лица, проживающие на территории вахтовых объектов, ознакомляются с инструкцией о мерах пожарной безопасности под роспись или при проведении противопожарного инструктажа на рабочем месте.

194. При сборке блок-контейнеров, сборно-модульных комплексов предусматривается длина эвакуационного выхода от наиболее удаленной точки до места нахождения места человека не более 20 м.

195. Отопление в блок-контейнерах, сборно-модульных комплексах предусматривается заводского исполнения с нагревательными элементами закрытого типа.

196. На территории вахтового объекта не допускается оставлять на открытых площадках баллоны со сжатым и (или) сжиженным газом, емкости с легковоспламеняющиеся и горючие жидкости, сушить одежду и белье на поверхности нагревательных приборов, разводить костры, применять открытый огонь.

Глава 4. Порядок обеспечения пожарной безопасности при содержании гостиниц, мотелей, кемпингов (глэмпингов), хостелов

197. В гостиницах, мотелях, кемпингах (глэмпингов), хостелах вывешиваются памятки о мерах пожарной безопасности. При проживании иностранных граждан, памятки о мерах пожарной безопасности выполняются на языках международного общения.

198. На внутренней стороне двери в номерах гостиниц, мотелей, кемпингов (глэмпингов) и хостелов вывешиваются индивидуальные планы эвакуации людей на случай возникновения пожара с указанием номера или комнаты, эвакуационных выходов и путей движения к ним, мест размещения средств пожаротушения и сигнализации с необходимым пояснительным текстом.

199. В помещениях гостиниц, мотелей, кемпингов (глэмпингов), хостелов на жилых этажах не допускается размещать складские и офисные помещения.

Глава 5. Порядок обеспечения пожарной безопасности при содержании научных организаций и организаций образования

200. С обучающимися организуются занятия по изучению мер пожарной безопасности в быту и действий на случай возникновения пожара. С учащимися начального образования, а также в дошкольных организациях проводятся беседы по противопожарной тематике. В общеобразовательных школах, училищах, колледжах, высших колледжах, организациях высшего и (или) послевузовского образования – инструктивные занятия по изучению правил пожарной безопасности.

201. В лабораториях допускается хранение легковоспламеняющихся и горючих жидкостей в количествах, не превышающих сменную потребность. Доставка легковоспламеняющихся и горючих жидкостей в помещения осуществляется в закрытой безопасной таре.

202. Не допускается проводить работы в вытяжном шкафу, при наличии в нем веществ, материалов и оборудования, не относящихся к выполняемым операциям, а также при его неисправности и отключенной системе вентиляции.

203. Деревянные части вытяжных шкафов, в которых проводятся работы с легковоспламеняющимися и горючими жидкостями, окрашиваются огнезащитными средствами или покрываются негорючими материалами.

204. Отработанные легковоспламеняющиеся и горючие жидкости по окончании рабочего дня собираются в специальную закрытую тару и удаляются из лаборатории для дальнейшей утилизации.

205. Не допускается сливать легковоспламеняющиеся и горючие жидкости в систему водоотведения.

206. Сосуды, в которых проводились работы с легковоспламеняющимися и горючими жидкостями, после окончания опыта промываются пожаробезопасными растворами.

207. В зданиях детских организациях группы (классы) детей дошкольного и начального школьного возрастов размещаются не выше третьего этажа.

208. При расстановке мебели и оборудования в классах, кабинетах, мастерских, спальнях, столовых и остальных помещениях обеспечиваются беспрепятственная эвакуация людей и подход к средствам пожаротушения.

209. В учебных классах и кабинетах размещаются только необходимые для обеспечения учебного процесса мебель, приборы, модели, принадлежности, пособия, которые хранятся в шкафах, на стеллажах или стационарно установленных стойках.

210. Число парт (столов) в учебных классах и кабинетах не должно превышать количество, установленное проектной документацией.

211. По окончании занятий в кабинетах, лабораториях и мастерских легковоспламеняющиеся и горючие жидкости убираются в негорючие шкафы (ящики), устанавливаемые в отдельных помещениях.

212. По окончании работы производится осмотр всех помещений с отключением электрических приборов, кроме предусмотренных для непрерывного действия.

213. В организациях образования и дошкольных организациях с круглосуточным пребыванием детей устанавливается круглосуточное дежурство обслуживающего персонала с обеспечением телефонной связи.

Глава 6. Порядок обеспечения пожарной безопасности при содержании мест летнего отдыха детей и оздоровительных лагерей

214. Размещение детских оздоровительных лагерей в деревянных зданиях выше 1 этажа не допускается. Каркасные и щитовые здания детских оздоровительных лагерей оштукатуриваются, и имеют негорючую кровлю и негорючий утеплитель.

215. Не допускается:

1) покрывать здания горючими материалами, в том числе соломой, щепой, камышом, толью;

2) устраивать кухни, прачечные в деревянных зданиях, занятых детьми;

3) размещать более 50 детей в зданиях и сооружениях IV и V степеней огнестойкости;

4) топить печи, применять керосиновые и электронагревательные приборы в помещениях, занятых детьми в летний период;

5) устраивать фейерверки, пользоваться пиротехническими изделиями.

216. Прачечные и кухни в местах летнего отдыха детей и оздоровительных лагерях размещаются в обособленных строениях на расстоянии не менее 15 м от деревянных зданий, в которых размещаются дети.

217. Не допускается размещение детей в местах летнего отдыха, оздоровительных лагерях, не обеспеченных наружным противопожарным водоснабжением.

218. Места летнего отдыха детей, летние оздоровительные лагеря обеспечиваются сигналом тревоги на случай пожара и первичными средствами пожаротушения. В них устанавливается круглосуточное дежурство обслуживающего персонала.

219. В детском лагере разрабатываются план организационно-технических мероприятий по обеспечению пожарной безопасности и схема лагеря (базы), на которой указываются все здания, места проживания людей (жилые дома, палатки), места хозяйственного назначения, источники наружного противопожарного водоснабжения, стоянки автомобилей. Схема вывешивается при въезде на территорию лагеря (базы).

220. При размещении на территории мест летного отдыха детей и оздоровительных лагерей палаток (юрт) площадь территории, занимаемой одной группой (1 или 2 ряда) принимается не более 800 м². Расстояние между группами принимается не менее 15 м, а между палатками (юртами) – не менее 2,5 м.

Глава 7. Порядок обеспечения пожарной безопасности при содержании мест проведения праздничных мероприятий

221. При организации и проведении мероприятий с массовым пребыванием людей:

1) используются только помещения, обеспеченные не менее чем двумя эвакуационными выходами и расположенные не выше второго этажа в зданиях с горючими перекрытиями;

2) новогодние елки устанавливаются на устойчивом основании, не допускается загромождать ими выходы из помещения;

3) ветви елки располагаются на расстоянии не менее 1 м от стен и потолка;

4) при отсутствии в помещении электрического освещения, праздничные мероприятия у елки проводятся только в светлое время суток;

5) иллюминация выполняется с соблюдением требований ПУЭ. При использовании электрической осветительной сети без понижающего трансформатора на елке применяются гирлянды только с последовательным включением лампочек напряжением до 12 Вольт. Допустимая мощность лампочек 25 Ватт;

6) при обнаружении неисправности в иллюминации (нагрев проводов, мигание лампочек, искрение) она немедленно обесточивается;

7) при проведении мероприятий организуется дежурство на сцене и в зальных помещениях лиц, ответственных за обеспечение пожарной безопасности, работников противопожарной службы. Помещения, где проводятся мероприятия, обеспечиваются первичными средствами пожаротушения, установленными в приложении 3 к настоящим Правилам.

222. Не допускается:

1) проводить мероприятия при наличии решеток на окнах помещений, в которых они проводятся;

2) применять дуговые прожекторы, свечи и хлопушки, устраивать фейерверки, световые пожароопасные эффекты;

3) проводить огневые, покрасочные, взрывопожароопасные и пожароопасные работы;

4) использовать ставни на окнах для затемнения помещений;

5) уменьшать ширину проходов между рядами и устанавливать в проходах дополнительные кресла, стулья;

6) полностью отключать освещение в помещении во время представлений;

7) заполнять помещения людьми сверх установленной проектной документацией нормы.

223. Не допускаются использование и запуск неуправляемых летающих фонариков с применением открытого источника огня.

224. При использовании пиротехнических изделий не допускается:

1) устраивать салюты ближе 50 м от зданий и сооружений, под навесами и кронами деревьев;

2) применять их при ветреной погоде.

225. Проведение мероприятий с массовым пребыванием (вечеров отдыха, дискотек, новогодних представлений) в зданиях и сооружениях допускается только после профилактического осмотра на соответствие требованиям пожарной безопасности лицом, обеспечивающим пожарную безопасность.

Результаты профилактического осмотра вносятся в журнал профилактических осмотров мест проведения массовых мероприятий, заполняемый в произвольной форме, с подписью лица ответственного за обеспечение пожарной безопасности при проведении мероприятия или руководителя организации.

Глава 8. Порядок обеспечения пожарной безопасности при содержании избирательных участков

226. На каждом избирательном участке, не позднее чем за 10 календарных дней до начала его работы, руководителем организации обеспечивается соблюдение настоящих Правил, в том числе:

1) проверяется исправность наружного и внутреннего противопожарных водопроводов (с обязательным пуском воды), осветительной и силовой сети, пуск противодымной вентиляции и систем автоматической пожарной сигнализации, а также проводится обследование с составлением акта в произвольной форме. Все недостатки устраняются руководителем организации до начала работы избирательного участка. По результатам устранения выявленных недостатков или их отсутствии составляется акт о готовности избирательного участка к работе (акты хранятся у ответственного за обеспечение пожарной безопасности объекта до окончания работы избирательного участка);

2) обеспечиваются наличие, исправность и постоянная готовность к применению средств противопожарной защиты;

3) с членами избирательной комиссии и персоналом, привлеченными для обслуживания, проводится инструктаж о мерах пожарной безопасности и действиях при пожаре под роспись;

4) устанавливаются места для приготовления пищи, и определяется использование нагревательных приборов;

5) определяются и оборудуются места для курения.

227. Избирательные участки размещаются в зданиях не выше второго этажа. Организация временной торговли, буфетов, демонстрация кино- и видеофильмов внутри здания не допускаются.

228. Расстановка столов, кабин, урн и оборудования, предназначенных для голосования, осуществляется с учетом обеспечения безопасной эвакуации людей и материальных ценностей.

229. В помещениях избирательных участков не допускается проведение работ, связанных с использованием открытого огня, а также разведение костров, сжигание мусора, отходов, тары и проведение электро-газосварочных работ, за исключением аварийно-восстановительных работ. Указанные работы проводятся под постоянным контролем обслуживающего персонала.

230. Места регистрации избирателей, выдачи бюллетеней, кабины для голосования, размещаются в помещениях, обеспеченных не менее чем двумя эвакуационными выходами.

231. Движение избирателей организуется с учетом безопасной эвакуации людей. Направление движения людских потоков обозначается указателями.

Глава 9. Порядок обеспечения пожарной безопасности при содержании культурно-просветительных и зрелищных учреждений

232. В музеях и картинных галереях разрабатывается план эвакуации экспонатов и ценностей, а в цирках и зоопарках – план эвакуации животных.

233. В зрительных залах и на трибунах все кресла и стулья соединяются в ряды между собой и прочно крепятся к полу. В ложах с количеством мест не более 12 при наличии самостоятельного выхода кресла и стулья не закрепляются.

В зрительных залах, используемых для танцевальных вечеров, с количеством мест не более 200, при их соединении в ряду между собой крепление стульев к полу не производится.

234. Деревянные конструкции сценической коробки (колосники, настил сцены, подвесные мостики, рабочие галереи) в процессе строительства подвергаются глубокой пропитке антипиренами.

Указанные конструкции, а также горючие декорации, сценическое и выставочное оформление, драпировки в зрительных и экспозиционных залах, фойе, буфетах периодически обрабатываются огнезащитными составами.

235. В пределах сценической коробки театрально-зрелищных учреждений могут одновременно находиться декорации и сценическое оборудование не более чем для двух спектаклей. Места хранения декораций на сцене обозначаются знаками. Хранение декораций, бутафории, деревянных станков, откосов, инвентаря и имущества в трюмах, на колосниках и рабочих площадках (галереях), под лестничными маршами и площадками, а также в подвалах под зрительными залами не допускается.

236. При оформлении постановок вокруг планшета сцены обеспечивается свободный круговой проход шириной не менее 1 м.

По окончанию постановок все декорации и бутафория разбираются и убираются со сцены в специальные склады.

237. На сцене не допускается курение, применение открытого огня, дуговых прожекторов, фейерверков и других видов огневых эффектов.

238. В спортивных залах высотой до нижнего пояса несущих конструкций покрытия 12 м и более при использовании крупноразмерного декоративного оформления (на всю высоту зала) предусматриваются дополнительные мероприятия по защите этого оформления, а именно монтаж временных водяных завес, быстроснимаемое крепление.

239. Временные места для зрителей (выдвижные, съемные, сборно- разборные), а также сиденья на трибунах, крытых и открытых спортивных сооружений не допускается выполнять из синтетических материалов, выделяющих при горении высокоопасные и чрезвычайно опасные продукты горения. Под временными местами не допускаются хранение горючих материалов и оборудования, а также стоянка техники. Пространство под временными трибунами перед началом каждого соревнования очищается от горючего мусора и высохшей травы.

Установка приставных сидений на путях эвакуации не допускается.

240. Сиденья, предназначенные для размещения фона на трибунах при проведении спортивно-художественных праздников, открытии и закрытии международных соревнований или международных мероприятий, а также культурно-зрелищных мероприятий, выполняются съемными.

241. Расстановка кресел для зрителей в спортивных залах предусматривается без создания встречных или пересекающих потоков зрителей с постоянных и временных трибун.

242. Приспособления для крепления временных конструкций для сидения зрителей в крытых спортивных сооружениях, а также крепления помостов, эстрад, рингов содержатся в исправном состоянии. Установка таких конструкций с неисправными креплениями не допускается.

243. Телевизионные камеры в спортивных сооружениях располагаются с учетом безопасной эвакуации людей.

244. В спортивных залах с трибунами для зрителей при наличии искусственных ледовых покрытий предусматриваются места для временной (на период проведения соревнований, представлений, тренировок, репетиций) стоянки льдоочистительных машин. Машины на стоянке устанавливаются без сужения расчетной ширины путей эвакуации. По окончании соревнований, представлений, тренировок, репетиций их убирают в специально выделенные помещения. Заправка льдоочистительной машины топливом на временной стоянке не допускается.

245. При бесстеллажном хранении горючих спортинвентаря, сборно-разборных конструкций залов, съемных покрытий залов и других материалов, они укладываются в штабеля площадью не более 100 м². Высота штабеля принимается не более 2,5 м и не менее чем на 0,5 м ниже несущих конструкций перекрытия или покрытия. Ширина прохода между штабелями и между штабелями и стенами выполняется не менее 0,8 м. Ширина проходов напротив дверных проемов в складских и подтрибунных помещениях выполняется не менее ширины дверей. Ширина проходов и места складирования обозначаются ограничительными линиями, нанесенными на полу.

Хранение материалов и спортивного инвентаря на стеллажах осуществляется без выступа на габариты стеллажей.

246. В спортивных залах складирование горючих материалов, а также устройство помещений с конструкциями из горючих материалов непосредственно под узлами крепления металлических и деревянных несущих конструкций не допускается.

Для хранения спортивного инвентаря, изготовленного с применением синтетических материалов с высоким удельным теплосодержанием и выделяющих при горении высокоопасные и чрезвычайно опасные продукты горения, используются помещения, отделенные от других помещений противопожарными перегородками и перекрытиями.

В спортивных залах в период между тренировками и соревнованиями, а также по их окончании ямы для приземления с мягким заполнением из синтетических материалов закрываются негорючими щитами.

Поролоновые маты, сложенные в пределах залов в штабеля, укрываются негорючим материалом.

247. При проведении соревнований и тренировок по техническим видам спорта:

1) заправка горючим осуществляется на специально отведенных площадках, имеющих твердое покрытие и ограждающие бортики из негорючих материалов и расположенных на расстоянии не менее 25 м от спортивного сооружения;

2) место для заправки топливом в полевых условиях располагается на площадках, расположенных на расстоянии не менее 15 м от трассы гонки и имеющих твердое покрытие и уклон в сторону от трассы гонки. Подготовка и техническое обслуживание транспортных средств в подтрибунном пространстве спортивных сооружений не допускается;

3) Электроаппаратура размещается в помещениях аппаратных, располагаемых вне пределов трансформируемых эстрад и помостов.

248. При использовании для постановочного или иллюминационного освещения лазерных установок, генерирующие блоки лазеров устанавливаются в помещениях аппаратных на основаниях из негорючих материалов на расстоянии не ближе 1 м от поверхностей горючих конструкций и декораций. Для указанных работ применяются лазерные установки с пожаробезопасными характеристиками.

249. Между деревянной рампой помоста (эстрады) и кожухами электросветильников прокладывается негорючий материал толщиной 8-10 мм, а все переносные электрические фонари (подсветы), устанавливаемые на эстраде или помосте, с наружной стороны защищаются негорючими материалами. При установке подсветов непосредственно на планшет эстрады или помоста под ними устанавливаются коврики из негорючих материалов. Софиты на эстраде, помосте, не имеющие светофильтров и используемые для рабочего освещения эстрады, помоста, закрываются стеклом.

У всех софитов со стороны света устанавливается защитная металлическая сетка, предотвращающая выпадение стекол светильников и осколков разорвавшихся колб ламп.

250. Применение в прожекторах и софитах светофильтров из горючих материалов вместо стекол не допускается.

251. Лампы, стекла которых имеют следы потемнения или выпучивания, заменяются на новые.

Глава 10. Порядок обеспечения пожарной безопасности при содержании лечебно-профилактических помещений, реабилитационно-восстановительных центров спортивных сооружений

252. В лечебно-профилактических помещениях, реабилитационно-восстановительных центрах спортивных сооружений, для хранения легковоспламеняющихся лекарственных препаратов предусматривается шкаф из негорючих материалов с перечнем допустимых к совместному хранению веществ. Шкаф устанавливается на расстоянии не менее 1 м от отопительных и нагревательных приборов.

Хранение в шкафу на одной полке препаратов с различными пожароопасными свойствами не допускается.

253. Для временного хранения использованных обтирочных и перевязочных материалов в помещениях для медицинского обслуживания устанавливается металлическая урна с закрывающейся крышкой. По окончании работы объекта содержимое урны выносится в места общего хранения мусора.

254. В лечебно-профилактических помещениях, реабилитационно-восстановительных центрах спортивных сооружений, не допускается для стерилизации медицинских инструментов использовать нагревательные приборы, работающие на жидком или газообразном топливе (керогазы, керосиновые лампы, примусы), а также электрические плитки с открытой спиралью.

Глава 11. Порядок обеспечения пожарной безопасности при содержании бань-саун

255. При появлении неисправности в оборудовании камеры сухого жара или обнаружении признаков горения (дыма, запаха гари, обугливания деревянной облицовки камеры сухого жара) немедленно прекращается ее использование и об этом сообщается администрации объекта.

256. Вытяжной воздуховод из камеры сухого жара выводится непосредственно наружу и содержится обособленным.

257. В помещениях саун не допускается оставлять без присмотра включенный в сеть электронагреватель печи-каменки, пользоваться в помещениях сауны электронагревательными бытовыми приборами вне специально оборудованных мест.

258. Непосредственно над печью-каменкой под потолком обеспечивается несгораемый теплоизоляционный щит на расстоянии не менее 0,05 м от обшивки потолка.

259. Топка печи-каменки предусматривается в специальном помещении, смежном с парильной.

260. Не допускается эксплуатация электрической печи-каменки без защитного экрана.

261. При входе в здание размещается информация о мерах пожарной безопасности.

Глава 12. Порядок обеспечения пожарной безопасности при содержании объектов торговли

262. Временное хранение горючих материалов, отходов, упаковок и контейнеров в торговых залах и на путях эвакуации, а также размещение горючей тары вплотную к окнам внутри и снаружи зданий не допускается.

263. Не допускается хранение горючих или негорючих товаров в горючей упаковке в помещениях, не имеющих оконных проемов или шахт дымоудаления. Кладовые горючих товаров и товаров в горючей упаковке размещаются у наружных стен.

264. Хранение пожароопасных товарно-материальных ценностей осуществляется с учетом признаков совместимости в специально отведенных помещениях.

Патроны к оружию и пиротехнические изделия хранятся в шкафах из негорючих материалов, установленных в помещениях, отгороженных от других помещений противопожарными перегородками. Не допускается размещение указанных шкафов в подвальных помещениях.

265. В торговых предприятиях не допускается:

1) проводить огневые работы во время нахождения покупателей в торговых залах;

2) устанавливать в торговых залах баллоны с горючими газами;

3) размещать торговые, игровые аппараты, банкоматы, терминалы и торговать товарами на площадках лестничных клеток, в тамбурах и других путях эвакуации; размещать торговые, игровые аппараты и оборудование, а также торговать товарами на путях эвакуации;

4) торговать легковоспламеняющимися и горючими жидкостями (за исключением лекарственных средств, медицинских изделий, косметической и алкогольной продукции), горючими газами, порохом, капсюлем, пиротехническими и взрывоопасными изделиями при размещении их в зданиях иного назначения, не относящиеся к зданиям торговли.

Сноска. Пункт 265 с изменениями, внесенными приказами Министра по чрезвычайным ситуациям РК от 01.02.2023 № 55 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 10.05.2023 № 239 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

266. При проведении распродаж, рекламных акций и мероприятий с массовым пребыванием людей руководителями принимаются дополнительные меры по обеспечению их безопасности, а именно ограничение доступа посетителей, выставление дополнительных дежурных.

267. При размещении рынков на открытых площадках или в зданиях (сооружениях), выполняются следующие меры пожарной безопасности:

1) навесы над торговыми рядами открытых рынков выполняются из негорючих материалов;

2) не допускается накрывать открытые проходы между торговыми рядами тканями, бумагой, пленками и другими горючими материалами.

268. Размещение рынков в части зданий иного назначения или в пристройках к ним не допускается.

269. Киоски и ларьки, павильоны, устанавливаемые в зданиях и сооружениях, выполняются из негорючих материалов. Павильоны и киоски, предназначенные для торговли горючими жидкостями, дезодорантами, сжатыми газами выполняются I, II, IIIа степеней огнестойкости, отдельно стоящими или в группе с киосками, торгующими аналогичным товаром.

270. В рабочее время загрузка товаров и выгрузка тары осуществляются по путям, не связанным с эвакуационными выходами покупателей.

271. Не допускается торговля товарами бытовой химии, лаками, красками и другими легковоспламеняющимися и горючими жидкостями, расфасованными в стеклянную тару емкостью более 1 литра каждая, а также пожароопасными товарами без этикеток с предупреждающими надписями типа "Огнеопасно", "Не распылять вблизи огня".

Расфасовка пожароопасных товаров осуществляется в специально приспособленных для этой цели помещениях.

272. На отведенной территории установка киосков, а также одноэтажных павильонов площадью до 35 м² включительно осуществляется группами. В одной группе размещаются не более 20 киосков и павильонов І, ІІ, ІІІ, ІІІа степеней огнестойкости или 10 – ІІІб, IV, IVa и V степеней огнестойкости.

Расстояние между киосками и павильонами в группе не нормируется.

Группы разделяются противопожарными перегородками 1-го типа на отсеки по 10 контейнеров.

273. Противопожарное расстояние между группами, указанными в пункте 272 настоящих Правил, между отдельно стоящими павильонами и киосками, а также от групп и отдельно стоящих павильонов и киосков до других зданий и сооружений принимается согласно в соответствии с приложением 8 к настоящим Правилам.

274. Места сбора сгораемых отходов размещаются на расстоянии не менее 15 м от киосков и павильонов.

275. Помещения для временного размещения упаковочных материалов и инвентаря предусматриваются площадью не более 5 м².

276. В киосках, устанавливаемых в населенных пунктах, используется электрическое (с применением масляных радиаторов, греющих панелей – имеющих сертификат соответствия), паровое или водяное отопление.

277. Допускается применение печного отопления в киосках, устанавливаемых вне населенных пунктах, в соответствии с настоящими Правилами.

278. Киоски и павильоны оборудуются автоматической пожарной сигнализацией с выводом звукового и светового сигнала на фасад сооружения или непосредственно в защищаемое помещение (автономные пожарные извещатели).

279. В торгово-развлекательных центрах не допускается расположение развлекательных площадок для детей на цокольных и подвальных этажах.

280. На рынке обеспечивается безопасность людей при возникновении пожара, а также разрабатываются инструкции о мерах пожарной безопасности для каждого павильона, площадки, киоска (ларьки, бутики), которые утверждаются руководителем объекта.

Глава 13. Порядок обеспечения пожарной безопасности при содержании медицинских организаций

281. Руководитель медицинской организации ежедневно после окончания выписки больных сообщает в пожарную часть данные о числе больных, находящихся в каждом здании учреждения.

282. Для своевременной эвакуации при возникновении пожара в медицинских организациях со стационаром для больных не способных передвигаться самостоятельно, обеспечиваются носилками из расчета одни носилки на пять больных.

283. В медицинских организациях со стационаром не допускается:

1) размещать в корпусах с палатами для больных помещения, не связанные с лечебным процессом или сдавать их в аренду;

2) применять резиновые и пластмассовые шланги для подачи кислорода от баллонов в больничные палаты;

3) пользоваться неисправным лечебным электрооборудованием;

4) пользоваться утюгами, электрическими плитками и другими электронагревательными приборами в больничных палатах и других помещениях, занятых больными;

5) устанавливать и хранить баллоны с кислородом, если это не предусмотрено проектной документацией.

284. Установка кипятильников, водонагревателей и титанов, стерилизация медицинских инструментов, а также разогрев парафина и озокерита производятся в специально приспособленных для этой цели помещениях. Для кипячения инструментов и прокладок применяются стерилизаторы с закрытыми спиралями.

Сноска. Пункт 284 - в редакции приказа Министра по чрезвычайным ситуациям РК от 01.02.2023 № 55 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

285. В лабораториях, отделениях, кабинетах врачей хранение медикаментов и реактивов (относящихся к легковоспламеняющейся и горючей жидкости – спирт, эфир) производится в специальных закрывающихся металлических шкафах общим количеством не более 3 кг с учетом их совместимости.

286. Не допускается совместное хранение баллонов с кислородом и горючим газом, а также хранение этих баллонов в материальных и аптечных складах. Баллоны с кислородом и горючим газом хранятся в специальных помещениях или под навесами и защищаются от источников тепла (отопительные приборы, солнечные лучи) и попадания на них масла и жировых веществ.

Глава 14. Порядок обеспечения пожарной безопасности при содержании физиотерапевтических кабинетов, отделений анестезиологии, реанимации и интенсивной терапии, операционных отделений

287. В физиотерапевтических кабинетах, отделениях анестезиологии, реанимации и интенсивной терапии, операционных отделениях все лечебные электроаппараты содержатся в исправном состоянии, обеспечиваются надежным заземлением, заводской электрической схемой и техническим паспортом.

288. Стерилизаторы, в том числе с воздушной прослойкой, применяемые в электро- и светолечебных кабинетах, предусматриваются только заводского изготовления и устанавливаются на поверхности из негорючих материалов.

289. Выбросы из местных систем вентиляции помещений от аппаратов и установок осуществляются на высоте не менее 2 м над высшей точкой кровли.

290. Профилактический осмотр аппаратуры производится в сроки, установленные техническим паспортом (инструкцией), с принятием мер к устранению обнаруженных дефектов.

291. В каждом электро- и светолечебном отделении (кабинете) ведутся журналы регистрации проводимого с обслуживающим персоналом противопожарного инструктажа и замеченных дефектов в работе электроаппаратуры.

292. Не допускается применение наружных открытых лестниц для эвакуации больных из зданий больниц.

293. Обеспечивается свободная транспортировка больных на каталках, через дверные проемы и проходы в операционных, предоперационных, наркозных и помещениях операционного блока.

294. Для предотвращения самовоспламенения наркотических средств и препаратов предусматриваются защитные меры по предупреждению пожаров и взрывов в операционной в соответствии с приложением 9 к настоящим Правилам.

295. Операционный стол, наркозный аппарат и вся электромедицинская аппаратура соединяются с защитной шиной заземляющими проводниками.

Глава 15. Порядок обеспечения пожарной безопасности при содержании лабораторий медицинских организаций

296. В лабораториях медицинских организаций вывешиваются указатели их категорий по взрывопожарной и пожарной опасности.

297. Подача легковоспламеняющихся жидкостей для производственных нужд производится по трубопроводу или для транспортировки используется специальная закрытая небьющаяся тара. Трубопровод прокладывается снаружи здания непосредственно к месту использования подаваемых веществ.

298. Легковоспламеняющиеся и горючие жидкости хранятся в рабочих помещениях в количестве, не превышающем сменную потребность, в толстостенной стеклянной или небьющейся таре с плотными пробками, размещаемой в металлическом ящике, выложенном внутри негорючим материалом, с крышкой. Хранение таких жидкостей в полиэтиленовых емкостях не допускается.

299. Хранение в лабораториях веществ и материалов производится строго по ассортименту. Не допускается совместное хранение веществ, в результате химического взаимодействия которых происходит пожар или взрыв.

300. Рабочие поверхности столов, стеллажей, вытяжных шкафов, предназначенных для работы с пожаро-, взрывоопасными жидкостями и веществами, предусматриваются с покрытием и бортиками из негорючих материалов. Для работы с кислотами, щелочами и другими химически активными веществами столы и шкафы выполняются из коррозионностойких материалов.

301. Все работы в лаборатории, связанные с возможностью выделения токсичных или пожаро- и взрывоопасных паров и газов, производятся только в вытяжных шкафах из негорючих материалов, которые надлежит содержать в исправном состоянии. Пользоваться вытяжными шкафами с разбитыми стеклами или неисправной вентиляцией не допускается.

Во время работы створки, дверцы и заслонки вытяжных шкафов содержатся максимально закрытыми (опущенными с набольшим зазором внизу для тяги).

Не допускается проводить работы в вытяжном шкафу, если в нем хранятся материалы и оборудование, не относящиеся к выполняемой операции.

Вытяжные шкафы оборудуются системой вентиляции с самостоятельными вентиляционными каналами.

302. Перенос стеклянной посуды с кислотами, щелочами и другими химически активными веществами осуществляется только в специальных металлических или деревянных ящиках, выложенных внутри негорючим материалом. Для хранения серной и азотной кислот использование деревянных ящиков, корзин и стружки не допускается.

303. Хранение жидкого кислорода в одном помещении с легковоспламеняющимися веществами, жирами и маслами не допускается.

304. Баллоны со сжатыми, сжиженными и растворенными горючими газами устанавливаются вне здания лаборатории в металлических шкафах. В шкафах предусматриваются прорези или жалюзийные решетки для проветривания.

Подача в лабораторные помещения этих газов, а также кислорода производится централизованно.

305. Приточно-вытяжная вентиляция во всех помещениях лаборатории включается не позднее чем за 5 минут до начала работы и выключается после окончания работы.

306. В лабораториях не допускается:

1) размещать ближе 1 м от нагревательных приборов, горелок и других источников огня легковоспламеняющиеся и горючие жидкости, а также горючие материалы;

2) выливать отработанные легковоспламеняющиеся и горючие жидкости в систему водоотведения;

3) мыть полы и оборудование легковоспламеняющимися и горючими жидкостями;

4) убирать случайно пролитые жидкости при зажженных горелках и включенных электронагревательных приборах;

5) оставлять на рабочем месте промасленные ветошь и бумагу;

6) хранить на рабочем месте и рабочих помещениях вещества и препараты с неизвестными пожароопасными свойствами;

7) оставлять без присмотра рабочее место, зажженные горелки и нагревательные приборы;

8) производить нагрев сосудов с находящимися в них легковоспламеняющимися и горючими жидкостями на открытом огне, а также на бытовых электронагревательных приборах.

307. При попадании легковоспламеняющихся и горючих жидкостей на специальную одежду немедленно принимаются меры для ее замены.

308. При работе с взрыво- и пожароопасными веществами, а также при работе в ночные часы в лаборатории (комнате, боксе) необходимо пребывание не менее двух человек.

309. Трубопроводы для подачи легковоспламеняющихся и горючих жидкостей заземляются.

310. Отработанные жидкости сливаются в герметично закрывающуюся небьющуюся тару с учетом свойств растворяющего вещества и в конце рабочего дня удаляются из рабочих помещений лаборатории для регенерации или уничтожения. Хранение этих жидкостей производится в соответствии с настоящими Правилами.

Глава 16. Порядок обеспечения пожарной безопасности при содержании одно- и многоместных лечебных барокамер

311. Двери помещений барокамер предусматриваются без остекления, самозакрывающимися, с уплотненными притворами, без замков, а также других запорных устройств, при ширине дверей барозалов, позволяющих провозить пациентов на больничной каталке или кресле, но не менее 1 м.

312. Облицовка стен помещений барокамер, подвесные потолки выполняются из негорючих материалов. Для окраски стен и потолка используются только водоэмульсионные краски.

313. Отопление помещений барокамер предусматривается центральным, водяным с температурой теплоносителя не более 95⁰С. Расстояние от отопительных приборов и других источников тепла до барокамеры предусматривается не менее 1 м.

314. Помещения, в которых устанавливаются две и более одноместных барокамер или одна многоместная, оборудуются аварийным освещением.

315. В помещении барокамеры вывешивается перечень приборов, допущенных к работе в среде с повышенным содержанием кислорода, с указанием их паспортных или инвентаризационных номеров. Замена неисправных приборов допускается только на аналогичные, имеющие соответствующие пометки о возможности их использования в среде с повышенным содержанием кислорода, при этом в перечень вносятся соответствующие изменения.

316. В светильниках, устанавливаемых непосредственно в барокамерах, применяются только лампы накаливания.

317. Бароаппараты размещаются таким образом, чтобы ни один из них не препятствовал эвакуации другого бароаппарата, любого оборудования барозала, а также больных и обслуживающего персонала.

318. Перед началом проведения сеанса или операции вся аппаратура барокамеры, измерительные и контролирующие приборы, средства связи, сигнализации, пожаротушения, а в многоместных барокамерах – переносные приборы подлежат тщательной проверке. При обнаружении неисправностей или неполадок, а также при наличии оборудования, не занесенного в опись, дальнейшее проведение сеансов или операций не допускается до устранения выявленных недочетов.

319. Для контроля за содержанием кислорода в помещениях с наличием бароаппаратов устанавливаются автоматические газоанализаторы.

320. При эксплуатации бароаппаратов и барозалов не допускается:

1) помещать пациента в бароаппарат в синтетической одежде;

2) допускать эксплуатацию бароаппаратов без заземления бароагрегатов (барокамеры, барокондиционера);

3) пользоваться в барозале (помещении, салоне транспорта) неисправными приборами и электропроводкой (с поврежденной изоляцией, ненадежными искрящими контактами), электронагревательными приборами, использовать мебель из горючих материалов, материалы и предметы, способные вызвать искру, применять открытый огонь, курить, применять светильники открытого исполнения для нижнего освещения рабочих мест;

4) хранить в барозале горючие и легковоспламеняющиеся жидкости, масла, а также горючие материалы, в том числе перевязочные;

5) подключать бароаппарат к сети с напряжением свыше допустимого;

6) осуществлять эксплуатацию без наличия первичных средств пожаротушения.

Глава 17. Порядок обеспечения пожарной безопасности при содержании аптек и аптечных складов

321. В аптеках и аптечных складах не допускается:

1) хранение в помещениях, через которые проходят транзитные электрические кабели, а также помещениях с наличием газовых коммуникаций и маслонаполненной аппаратуры;

2) хранить продукцию навалом и укладывать ее вплотную к радиаторам и трубам отопления;

3) распаковывать и упаковывать материалы непосредственно в хранилищах.

322. Под навесом осуществляется хранение химических веществ, которые от влажного воздуха или воды не разлагаются, не разогреваются и не воспламеняются.

323. Материальные ценности хранятся строго в соответствии с ассортиментом, при этом не допускается совместное хранение легковоспламеняющихся жидкостей с остальными материалами.

324. Хранение пластмассовых изделий производится в вентилируемом, темном, сухом помещении при комнатной температуре, на расстоянии не менее 1 м от отопительных систем.

325. При возникновении пожара или загорания, руководители соответствующих подразделений информируют по прибытии противопожарной службы о наличии и местах хранения ядовитых и взрывоопасных веществ.

326. Огнеопасные и взрывоопасные лекарственные средства хранятся по принципу однородности и в соответствии с их физико-химическими и пожароопасными свойствами и характером упаковки.

327. Помещения для хранения огнеопасных и взрывоопасных лекарственных средств обеспечиваются несгораемыми и устойчивыми стеллажами и поддонами.

328. Хранение легковоспламеняющихся и горючих жидкостей производится во встроенных несгораемых шкафах с дверями шириной не менее 0,7 м и высотой не менее 1,2 м.

329. Двери из помещений хранений огнеопасных и взрывоопасных веществ открываются по направлению выхода из здания.

330. Легковоспламеняющиеся жидкости в количестве свыше 100 кг хранятся в отдельно стоящем здании в стеклянной или металлической таре изолированно от помещений хранения огнеопасных веществ других групп.

331. Около входа в каждое помещение хранения огнеопасных и взрывоопасных веществ вывешиваются таблички с надписью "Ответственный за обеспечение пожарной безопасности (фамилия, имя, отчество (при его наличии) ответственного лица)". Ответственным лицом производится осмотр помещения ежедневно с целью уборки оставшихся огнеопасных и взрывоопасных веществ и проведения других мер в конце рабочего дня.

332. Не допускается хранение легковоспламеняющихся и горючих жидких лекарственных средств:

1) в полностью заполненном контейнере. Степень заполнения предусматривается не более 90 процентов объема. Спирты в больших количествах хранят в металлических емкостях, которые заполняют не более чем на 95 процентов объема;

2) с минеральными кислотами (серной, азотной и другими кислотами), сжатыми и сжиженными газами, легкогорючими веществами, а также с неорганическими солями, дающими с органическими веществами взрывоопасные смеси (калия хлорат, калия перманганат).

333. Горючие и взрывоопасные лекарственные средства хранятся в толстостенных плотно закрытых контейнерах (бутылях, банках, барабанах), укупорочные средства заливаются парафином.

Глава 18. Порядок обеспечения пожарной безопасности при содержании объектов социального обслуживания

334. При обеспечении пожарной безопасности объектов социального обслуживания корзины и ящики для бумаг и горючих отходов регулярно очищаются.

335. В организациях социального обслуживания не допускается использовать мебель и оборудование, изготовленные с использованием полимерных материалов, способных при горении выделять высокотоксичные продукты.

336. Приготовление (разогрев) пищи производится только в местах, специально отведенных и оборудованных для этих целей. При этом не допускается использовать электронагревательные приборы для бытовых нужд без средств автоматического отключения.

337. Не допускается пользоваться утюгами, электрическими плитками и электронагревательными приборами в спальнях, игровых комнатах и других помещениях, занятых обслуживаемыми.

338. Глажка одежды производится только в специально оборудованных для этих целей помещениях. Глажка выполняется утюгами с исправными терморегуляторами и световыми индикаторами включения.

339. Лежачие лица с инвалидностью и престарелые располагаются в помещениях с учетом обеспечения их максимально быстрой эвакуации.

Сноска. Пункт 339 - в редакции приказа и.о. Министра по чрезвычайным ситуациям РК от 16.09.2022 № 87 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

340. Не допускается размещение кладовых с легковоспламеняющимися и горючими материалами непосредственно под жилыми комнатами и палатами, а также рядом с ними.

Глава 19. Порядок обеспечения пожарной безопасности при содержании культовых зданий (сооружений)

Сноска. Заголовок главы 19 - в редакции приказа Министра по чрезвычайным ситуациям РК от 01.02.2023 № 55 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

341. При обеспечении пожарной безопасности культовых зданий (сооружений) подсвечники, светильники и осветительное оборудование с применением открытого огня устанавливаются на негорючих основаниях в устойчивом положении, исключающем их опрокидывание.

Сноска. Пункт 341 - в редакции приказа Министра по чрезвычайным ситуациям РК от 01.02.2023 № 55 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

342. Не допускается использование источников открытого огня для проведения служб и обрядов на расстоянии менее 0,5 м до предметов отделки помещения и интерьера, одежды и предметов, выполненных из горючих материалов.

343. Не допускается использование светильников с применением открытого огня с поврежденными стеклянными колбами, а также при их заправке применять легковоспламеняющиеся жидкости.

344. Хранение горючих жидкостей, для заправки лампад, светильников и подобных приборов, осуществляется в закрытой небьющейся таре в металлических шкафах, емкостью не более 2 литров.

345. Розлив горючих жидкостей в лампады и светильники осуществляется из небьющейся емкости на поддоне из негорючего материала, в конструкции которых предусматриваются бортики. После заправки лампад и светильников, поддон и наружная поверхность емкости очищается от остатков пролитой горючей жидкости при помощи негорючих технических моющих средств.

346. Розлив горючей жидкости в лампады и светильники осуществляется только при отсутствии источников зажигания, а при включенных электронагревательных приборах на расстоянии не менее 1 м от них.

347. В культовых зданиях (сооружениях) не допускается проводить огневые работы (топка печей, сварочные работы и другие виды огневых работ), розлив горючей жидкости в период проведения служб и обрядов.

Сноска. Пункт 347 - в редакции приказа Министра по чрезвычайным ситуациям РК от 01.02.2023 № 55 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

348. Вместимость молельных залов ограничивается, исходя из площади помещения на одного человека и пропускной способности путей эвакуации.

349. Движение прихожан и их встречные потоки осуществляются без пересечения.

Глава 20. Порядок обеспечения пожарной безопасности при содержании учреждений уголовно-исполнительной системы и изоляторов временного содержания

350. На территории учреждений уголовно-исполнительной системы пожарные щиты оборудуются:

1) в жилой зоне возле дежурной части в недоступном для осужденных месте либо месте, к которому доступ осужденных ограничен;

2) в промышленной зоне в каждом производственном здании;

3) в котельной, на территории хозяйственного двора;

4) в штрафном изоляторе (дисциплинарном блоке);

5) на транспортном контрольно-пропускном пункте (контрольной площадке, шлюзе).

В местах, доступных осужденным и следственно-арестованным, пожарные щиты не комплектуются топором, багром, лопатой, ломом и колюще-режущими и рубящими предметами.

351. В общежитиях для содержания осужденных, производственных и других помещениях, где возможно свободное передвижение осужденных, пожарные краны и огнетушители оборудуются (устанавливаются) в шкафах, защищенных от несанкционированного открытия. В камерах учреждений уголовно-исполнительной системы (далее – УИС) и изоляторов временного содержания (далее – ИВС) первичные средства пожаротушения не устанавливаются.

352. Ограждение производственной, хозяйственной и жилой зон учреждений УИС и ограждения ИВС оборудуются воротами для проезда пожарных автомобилей.

353. При отсутствии сети противопожарного водоснабжения или естественных водоисточников на территории учреждений УИС и ИВС предусматривается устройство пожарных водоемов, вместимостью рассчитанную на требуемый расход наружного противопожарного водоснабжения в соответствии с требованиями технического регламента "Общие требования к пожарной безопасности". При наличии в радиусе 200 м от объекта естественных водоисточников к ним предусматривается устройство подъезда с площадками (пирсами) с твердым покрытием размерами не менее 12 м х 12 м для установки пожарных автомобилей и забора воды в любое время года.

Сноска. Пункт 353 - в редакции приказа Министра по чрезвычайным ситуациям РК от 01.02.2023 № 55 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

354. В жилых и дисциплинарных блоках, блоках помещений длительных свиданий не допускается предусматривать производственные и складские помещения, в которых применяются или хранятся взрывоопасные, пожароопасные вещества и материалы.

355. При устройстве помещений для отправления религиозных обрядов в жилых и дисциплинарных блоках оборудуются не менее чем двумя рассредоточенными эвакуационными выходами. Для установки подсвечников, светильников и устройств с открытым огнем применяются негорючие основания.

356. К дверям эвакуационных выходов из зданий и помещений с постоянным пребыванием людей, за исключением камер содержания следственно-арестованных и осужденных учреждений УИС, подозреваемых и обвиняемых ИВС необходимо обеспечить возможность открывания изнутри без ключа и оборудуются охранной сигнализацией, срабатывающей на несанкционированное открывание двери с выводом сигнала в дежурную часть.

Раздел 3. Порядок обеспечения пожарной безопасности при содержании промышленных предприятий

Глава 1. Общие положения

357. На каждом предприятии требуется наличие сведений о показателях пожарной опасности применяемых в технологических процессах веществ и материалов, а для зданий и помещений определяются категории по взрывопожарной и пожарной опасности согласно техническому регламенту "Общие требования к пожарной безопасности".

При работе с пожароопасными и взрывопожароопасными веществами и материалами соблюдаются требования маркировки и предупредительных надписей на упаковках или указанных в сопроводительных документах.

358. Совместное применение, хранение и транспортировка веществ и материалов, которые при взаимодействии друг с другом вызывают воспламенение, взрыв или образуют горючие и токсичные газы (смеси), не допускается.

359. Планово-предупредительный ремонт и профилактический осмотр оборудования проводятся в установленные сроки, предусмотренные инструкциями завода-изготовителя, а также при выполнении мер пожарной безопасности.

360. Работы по очистке конструкции вытяжных устройств (шкафов, окрасочных, сушильных камер), аппаратов и трубопроводов проводятся пожаробезопасными способами согласно графику, утвержденному руководителем предприятия.

361. Искрогасители, искроуловители, огнезадерживающие, огнепреграждающие, пыле- и металлоулавливающие и противовзрывные устройства системы защиты от статического электричества, устанавливаемые на технологическом оборудовании, трубопроводах, содержатся в рабочем состоянии.

362. Для мойки и обезжиривания оборудования, изделий и деталей применяются негорючие технические моющие средства, а также безопасные в пожарном отношении установки и способы.

363. Разогрев застывшего продукта, ледяных, кристаллогидратных и других пробок в трубопроводах производится безопасными способами (горячей водой, паром) без применения открытого огня.

364. Отбор проб легковоспламеняющихся и горючих жидкостей из резервуаров (емкостей) и замер уровня производятся в светлое время суток приспособлениями, исключающими искрообразование при ударах. Операции по отбору проб и замеру уровня не проводятся во время грозы, закачки или откачки продукта.

Не допускается подача легковоспламеняющихся и горючих жидкостей в резервуары (емкости) "падающей струей", а также превышение скорости наполнения и опорожнения резервуара суммарной пропускной способности установленных на резервуарах дыхательных клапанов (вентиляционных патрубков).

365. Двери и люки пылесборных камер и циклонов при их эксплуатации содержатся закрытыми, горючие отходы, собранные в камерах и циклонах, своевременно удаляются.

366. Использование для проживания производственных зданий, складов на территориях предприятий, а также размещение в складах производственных мастерских не допускается.

367. В пешеходных тоннелях и переходах не допускается устройство кладовых, хранение оборудования, горючих материалов, вывешивание стендов и плакатов из горючих материалов, а также прокладка силовых кабелей, трубопроводов, транспортирующих газы, кислоты, легковоспламеняющиеся и горючие жидкости.

368. Границы проездов и проходов в цехах обозначаются разметками.

369. Не допускается прокладка через склады и производственные помещения транзитных электросетей, а также трубопроводов для транспортирования горючих газов, легковоспламеняющихся и горючих жидкостей и горючих пылей.

370. Во взрывопожароопасных участках, цехах и помещениях применяются инструменты, исключающие искрообразование.

371. Стены, потолки, пол, конструкции и оборудование помещений, где выделяется горючая пыль, стружка подлежат систематической уборке с периодичностью установленными технологическими регламентами или объектовыми (цеховыми) указаниями (письменными), исключающими взвихрение пыли и образование взрывоопасных пылевоздушных смесей.

372. Технологические проемы в противопожарных стенах и перекрытиях защищаются огнепреграждающими устройствами.

373. Загрузочные устройства шахтных подъемников для бестарного транспортирования полуфабрикатов оборудуются заслонками, открывающимися только на период загрузки.

374. Механизмы для самозакрывания противопожарных дверей содержатся в исправном состоянии. Огнепреграждающие устройства по окончании рабочего дня закрываются.

375. Защитные мембраны взрывных предохранительных клапанов на линиях и адсорберах содержатся в постоянном исправном состоянии.

376. Регулярно проверяется исправность огнепреградителей и производится чистка их огнегасящей насадки, а также исправность мембранных клапанов. Сроки проверки указываются в утвержденных цеховых указаниях.

377. Для исключения возможности самовозгорания находящегося активированного угля, адсорберы заполняются только стандартным, установленной марки активированным углем.

378. В гидравлических системах с применением горючей жидкости устанавливается контроль над уровнем масла в баке и не допускается превышения давления масла в системе выше предусмотренного в паспорте.

При обнаружении подтекания масла из гидравлических систем течь немедленно устраняется.

379. Не допускается эксплуатация лесопильных рам, круглопильных, фрезернопильных и других станков и агрегатов при:

1) касании пил об ограждения;

2) использовании пил с недостаточным или неравномерным плющением (разводом) зубьев и крупными заусенцами;

3) повреждениях систем смазки и охлаждения;

4) неисправных системах охлаждения и смазки и без устройств, обеспечивающих автоматический останов лесопильной рамы при давлении в системе охлаждения ниже паспортного;

5) перекосе пильной рамки, ослаблении и неправильной подгонке ползунов;

6) нагреве подшипников свыше 70⁰С.

380. Конвейеры, подающие сырье в рубительную машину, оснащаются металлоуловителями, автоматически выключающими конвейеры и подающими звуковой сигнал в случае попадания металлических предметов.

381. Применять металлические предметы для чистки загрузочной воронки рубительной машины не допускается.

382. Технологическая щепа, поступающая на обработку, а также стружечный ковер до входа в пресс пропускаются через металлоуловители.

383. Перед шлифовальными станками для древесностружечных плит устанавливаются металлоискатели, оборудованные сигнализацией и сблокированные с подающими устройствами.

384. Бункеры измельченных древесных частиц и формирующие машины оборудуются системой аспирации, поддерживающей в емкости разряжение, и снабжаются датчиками, сигнализирующими об их заполнении.

385. Над прессом для горячего прессования, загрузочной и разгрузочной этажерками оборудуется вытяжной зонт, не допускающий выделения пыли и газа в помещение во время смыкания и размыкания плит.

386. Барабанная сушилка и бункеры сухой стружки и пыли оборудуются установками автоматического пожаротушения и противовзрывными устройствами.

387. Системы транспортирования стружечных и пылевых материалов оснащаются приспособлениями, предотвращающими распространение огня, и люками для ликвидации загораний.

388. Емкости для сбора древесной и другой взрывоопасной пыли от аспирационных и пневмотранспортных систем снабжаются противовзрывными устройствами, находящимися в рабочем состоянии.

389. Не реже одного раза в сутки камеры термической обработки плит очищаются от остатков летучих смоляных выделений и продуктов пиролиза древесины, пыли и других отходов.

Для удаления взрывоопасных газов из камер термической обработки древесностружечных плит необходимо иметь автоматическое устройство для открывания шибера вытяжной трубы на 2-3 минуты через каждые 15 минут.

Производить термообработку недопрессованных плит с рыхлыми кромками не допускается.

390. Плиты перед укладкой в стопы после термообработки охлаждаются на открытых буферных площадках до температуры окружающего воздуха для исключения их самовозгорания.

391. Температура в камерах обработки и масляных ваннах подлежит автоматическому контролю.

392. Сушильные барабаны, использующие топочные газы, оборудуются искроуловителями.

393. Обрезать древесно-слоистые пластики и разрезать их на части после прессования допускается не ранее времени, установленного технологическим регламентом.

394. После окончания работы пропиточные ванны, а также ванны с охлаждающей горючей жидкостью закрываются крышками.

395. Пропиточные, закалочные и другие ванны с горючей жидкостью оборудуются устройствами аварийного слива в подземные емкости, расположенные вне здания.

Каждая ванна оборудуется местным отсосом горючих паров.

396. Сушильные камеры периодического действия и калориферы перед каждой загрузкой очищаются от производственного мусора и пыли.

397. Приточные и вытяжные каналы паровоздушных и газовых камер оборудуются специальными заслонками (шиберами), закрывающимися при возникновении пожара.

398. Газовые сушильные камеры оборудуются исправными устройствами, автоматически прекращающими поступление топочных газов в случае остановки вентиляции.

Перед газовыми сушильными камерами устанавливаются искроуловители, предотвращающие попадание искр в сушильные камеры.

Техническое состояние боровов, искроуловителей устройств газовых сушильных установок регулярно проверяется. Эксплуатация сушильных установок с трещинами на поверхности боровов и неработающими искроуловителями не допускается.

399. Топочно-газовые устройства газовых сушильных камер, работающих на твердом и жидком топливе, очищаются от сажи не реже двух раз в месяц.

400. Топочно-сушильное отделение оборудуется исправными приборами для контроля температуры сушильного агента.

401. Сушильные камеры для мягких древесноволокнистых плит очищаются от древесных отходов не реже одного раза в сутки, в случае остановки конвейера более чем на 10 минут обогрев сушильной камеры прекращается.

Сушильные камеры оборудуются устройствами, отключающими вентиляторы калориферов при возникновении загорания в камере и включающими средства стационарного пожаротушения. Сушильные камеры (помещения, шкафы) для сырья, полуфабрикатов и покрашенных готовых изделий оборудуются автоматикой отключения обогрева при превышении температуры свыше допустимой.

402. При укладке древесины в штабели для сушки токами высокой частоты наличие в ней металлических предметов не допускается.

403. Пребывание людей и сушка специальной одежды в сушильных камерах не допускается.

404. Автоцистерны, предназначенные для перевозки нефтепродуктов, оборудуются заземляющими устройствами для присоединения к контуру заземления наливной эстакады; выхлопная труба автоцистерн оборудуются искрогасителями и выводятся вперед под двигатель или радиатор. Автоцистерны оснащаются заземляющей цепью с касанием ею земли по длине 100-200 мм, и снабжаются двумя огнетушителями, кошмой, песочницей с сухим песком и лопатой.

Глава 2. Порядок обеспечения пожарной безопасности при содержании объектов агломерационных производств и производств металлизованных окатышей

405. Хранение негашенной извести производится в специальных помещениях не ниже II степени огнестойкости, пол которых предусматривает расстояние над поверхностью земли не менее чем на 0,5 м.

406. Места хранения металлизованных окатышей надежно защищаются от попадания влаги.

407. Металлизованные окатыши, удовлетворяющие требованиям качества, выгружаются из бункера, оборудованного системой подачи сухого инертного газа. Избыточное давление в бункере должно быть не менее 200 Паскаль (20 мм водного столба).

408. Окатыши при температуре более 100⁰С сбрасываются специальным устройством на площадку, при этом на ленту необходимо подавать воду.

409. Окатыши, сброшенные на площадку, укладываются при помощи погрузчиков слоем не более 0,5 м и обильно поливаются водой.

410. Не допускается:

1) хранение негашеной извести в сырых помещениях вместе с влажными и горючими материалами;

2) применение воды для разрушения спекшейся извести;

3) подача горячего агломерата с температурой, превышающей 1000С (контроль за которой осуществляется администрацией);

4) применение транспортерных лент из легкогорючих материалов (резинобитумных, синтетических);

5) транспортировка мокрых окатышей на склад;

6) скопление металлизованной пыли в галереях транспорта, местах грохочения, дробления, перегрузки и выгрузки окатышей слоем более 5 мм.

Глава 3. Порядок обеспечения пожарной безопасности при содержании объектов доменного, сталеплавильного, электросталеплавильного и ферросплавного производств

411. Руководителем производства обеспечивается исправность футеровки доменных, сталеплавильных, электродуговых печей, конвертеров, миксеров, ковшей и других емкостей для расплавленного металла.

Сноска. Пункт 411 - в редакции приказа Министра по чрезвычайным ситуациям РК от 01.02.2023 № 55 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

412. При выпуске чугуна, шлака и разливке стали, ферросплавов не допускается использование ковшей, изложниц и других емкостей с водой или влажным материалом. Места разливки освобождаются от горючих материалов, не предусмотренных технологическим регламентом.

413. Пульты управления разливочных машин, кабины завалочных машин, посты управления непрерывной разливки стали и другие пульты управления, расположенные в непосредственной близости от места выпуска расплавленного металла и шлака, выполняются из негорючего материала, защищенные металлической сеткой, застекленные теплопоглощающим стеклом и содержащие не менее двух выходов.

414. Входы в кабельные тоннели, маслоподвалы, расположенные в непосредственной близости от мест разлива, а также у мест транспортировки расплавленного металла, защищаются от попадания расплавленного металла негорючими порогами высотой не менее 300 мм.

415. Кабели электромеханизмов, электрооборудования и устройства гидроприводов у мест разлива металла, шлака и в других зонах повышенных температур защищаются от механических повреждений, воздействия лучистого тепла, а также попадания на них брызг расплавленного металла и шлака.

Глава 4. Порядок обеспечения пожарной безопасности при содержании объектов доменного производства

416. Колошниковая площадка и площадка для исследовательских работ обеспечиваются двумя выходами.

417. Подача пара или инертного газа в межконусное пространство блокируется с загрузочным устройством при отсутствии возможности подачи пара (инертного газа).

418. Доменные печи оборудуются приборами контроля температуры кожуха по всей высоте и площади печи. Показания датчиков фиксируются приборами на пульте управления печью.

419. Складирование материалов и отходов производства у фундаментов доменных печей не допускается. Фундаменты регулярно очищаются от мусора.

420. Для контроля за прогаром воздушные фурмы оборудуются сигнализирующими устройствами. Работа на прогоревших фурменных приборах не допускается.

421. Кожух печи в местах, где имеются прогоревшие холодильники, снаружи охлаждается водой.

422. Состояние систем охлаждения доменных печей и вспомогательных устройств ежесменно проверяется с последующей записью результатов проверок в специальном журнале.

423. Температура пылеугольного топлива в верхней части бункера контролируется контрольно-измерительными приборами с самописцами и с подачей звукового и светового сигналов при самовозгорании в бункере.

424. Конструкции пылепроводов и скорости движения пылеугольной аэросмеси необходимо исключать возможность отложения в них пыли. Система пылепроводов установки содержится герметичной.

425. Вдувание пылевидного топлива и мазута в доменную печь при неисправной отсекающей и запорной арматуре, регламентирующей аппаратуре и неисправных контрольно-измерительных приборах не допускается.

426. Расположение коллекторов пылеугольной аэросмеси и мазута на рабочей площадке печи, а также установка запорной и регулирующей арматуры напротив фурм, леток и над летками не допускается.

427. Крыши и навесы литейных дворов регулярно очищаются от пыли.

428. Остановка локомотивов под пылеуловителями и вблизи них во время удаления пыли не допускается.

Глава 5. Порядок обеспечения пожарной безопасности при содержании объектов сталеплавильного производства

429. За состоянием ванны мартеновской печи объектов сталеплавильного производства ведется постоянное наблюдение. В случае обнаружения признаков возможного прорыва металла принимаются меры по предупреждению его утечки.

430. Хранение оборудования и складирование материалов (в том числе горючих) в местах возможного попадания расплавленного металла и шлака не допускается.

431. Не допускается размещение расходных баков с мазутом под печами, баки располагаются на расстоянии не менее 5 м от печей и надежно защищаются специальными теплозащитными экранами.

432. Для спуска мазута в случае пожара расходные баки соединяются закрытыми спускными и переливными трубопроводами с аварийными емкостями.

433. На вводе мазутопровода в цех в доступном для обслуживания месте устанавливается отключающая задвижка.

434. Применение механизмов поворота конвертера с гидравлическим приводом не допускается.

435. Работа конвертера при наличии утечки конвертерных газов в охладителе и охлаждение водой раскаленных мест на кожухе конвертера с расплавленным металлом не допускается.

436. Не допускается использование легковоспламеняющихся жидкостей для зажигания газа при постановке на сушку сталеплавильных печей, конвертеров, миксеров.

437. Разливка стали на машине непрерывного литья заготовок на неисправном кристаллизаторе и при нарушении технологии разливки не допускается.

438. В местах хранения, подготовки и приготовления пожаровзрывоопасных материалов и смесей не допускается применение открытого огня.

439. Сухой помол взрывоопасных материалов производится в защитной атмосфере при автоматической остановке помольных средств и достижении рабочей концентрации, равной 50 % минимального взрывоопасного содержания кислорода.

Приготовление смеси на основе взрывопожароопасных материалов для предотвращения образования взрывоопасных аэровзвесей осуществляется с использованием флегматизации или защитной среды.

440. Совместное транспортирование и хранение алюмо-магниевого, алюмо-бариевого и алюминиевых порошков с селитрой, кислотами, щелочами и окислителями, а также горючими материалами не допускается.

441. Вдувание пожаровзрывоопасных порошков в жидкий металл производится, только при условиях, исключающих попадание горючих порошков в газоход.

442. Размещать бункер с легковоспламеняющимися шихтовыми материалами под троллеями шихтовых кранов не допускается.

443. Смазка изложниц производится только после остывания их до температуры ниже температуры вспышки применяемого смазочного материала.

Глава 6. Порядок обеспечения пожарной безопасности при содержании объектов электросталеплавильного и ферросплавного производств

444. Периодичность уборки пыли определяется руководителем предприятия. Скопление пыли на токопроводах короткой сети не допускается.

445. При эксплуатации печных трансформаторов для предупреждения пожаров:

1) соблюдаются температурные и нагрузочные режимы, уровни напряжения;

2) содержатся в исправном состоянии устройства охлаждения, регулирования напряжения, защиты масла.

446. Печные трансформаторы обеспечиваются средствами пожаротушения и аварийными маслоприемниками, рассчитанными на полный объем масла в трансформаторе.

447. Сушка трансформаторов производится в специальных, выделенных от основных помещений (камерах) с самостоятельным выходом наружу.

448. Вакуумные камеры индуктивных и вакуумнодуговых печей, а также плавильные камеры электронно-лучевых печей оборудуются взрывными предохранительными клапанами.

Конструкция предохранительных клапанов обеспечивает их безопасную и надежную работу.

449. Подача воздуха в вакуумные камеры с легковоспламеняющимся конденсатом с целью их осмотра, ремонта, уборки пыли регламентируется документацией, утвержденной руководителем предприятия.

450. Удаление легковоспламеняющегося конденсата со стен плавильной камеры производится безопасным способом.

До полного удаления легковоспламеняющегося конденсата, доступ обслуживающего персонала внутрь вакуумной камеры с целью проведения ремонтных работ, осмотра камеры не допускается.

451. Эксплуатация системы отвода пылегазовыделений от электросталеплавильных и рудовосстановительных печей, не оборудованной устройствами, исключающими загорания, взрывы газов и пылей, не допускается.

452. Бункеры, камеры распыления жидкого алюминия оборудуются затворами, исключающими попадание на конвейерную ленту горячего порошка в процессе распыления.

453. Во время работы оборудования в помещениях производства алюминиевого порошка исключается возможность искрообразования. Полы в указанных помещениях выполняются из материалов, не образующих искр при ударе, трении.

454. При работе с алюминиевым порошком используются инструмент и тара, изготовленные из дерева или цветных металлов, исключающих искрообразование.

455. Во избежание окисления, самовозгорания и взрыва алюминиевого порошка, наличие влаги и сырости в местах его производства и хранения не допускается.

456. В помещениях для производства порошков и пудр из алюминия, магния и сплавов на их основе не допускается устраивать подвалы, подпольные каналы и приямки.

457. Технологическое оборудование помещений для производства горючих порошков и пудр, а также трубопроводы защищаются от статического электричества.

458. Совместное хранение и транспортирование алюмобариевого и алюминиевого порошков с селитрой, кислотами, щелочами, окислителями и горючими веществами не допускается.

459. Легковоспламеняющиеся материалы или материалы, способствующие быстрому возгоранию (стружка магниевая и магниевые сплавы, селитра, бертолетова соль, термитная смесь) хранятся в специально отведенных местах плавильного корпуса металлотермических цехов в закрытой металлической таре (банках, бочках) в количестве, не превышающем двухсуточную потребность. Длительное хранение этих материалов на предприятии организуют на отдельных складах.

460. Не допускается ведение плавки с выбросом расплавленного металла и шлака. При выбросе расплавленного металла принимаются меры по ограничению зоны попадания раскаленных продуктов плавки. Хранить горючие материалы в этой зоне не допускается.

461. При дроблении ферросплавов, пыль которых обладает пирофорными свойствами и во взвешенном состоянии является взрывоопасной или пожароопасной, принимаются меры по удалению пыли от дробильных агрегатов, а также своевременной и регулярной очистке от нее агрегатов и аспирационных установок.

462. Помол взрывоопасных ферросплавов без применения инертной газовой среды или инертных добавок не допускается. В технологических процессах (помол, транспортирование) с использованием взрывоопасных порошков применяется оборудование, исключающее возникновение взрыва в результате тепловых, искровых или механических воздействий.

463. Силикокальций, ферросилиций и горючие твердые материалы, выделяющие при взаимодействии с водой взрывоопасные газы, упаковываются в сухие и чистые железные барабаны, которые предусматривают в верхней крышке отверстия для выхода газов. Эти отверстия защищаются от попадания влаги.

464. Транспортирование размолотых взрывоопасных компонентов пневмо-видами трубопроводного транспорта производится в среде инертных газов.

465. Бункеры для хранения самовозгорающихся материалов оборудуются устройствами для контроля за температурой этих материалов, работа которых сблокирована с пуском средств пожаротушения.

466. Помол влажных ферросплавов, способных при взаимодействии с водой выделять взрывоопасные газы, а также транспортирование и хранение влажных порошков таких ферросплавов не допускается.

467. Пылеосадительные камеры и рукавные фильтры периодически освобождаются от пыли.

Глава 7. Порядок обеспечения пожарной безопасности при содержании объектов прокатного, трубопрокатного и метизного производств

468. Маслопроводы систем управления и централизованной смазки выполняются из негорючих материалов.

469. Системы гидропривода оборудуются устройством для автоматического перекрытия напорных задвижек при обрыве маслопровода.

470. При эксплуатации систем смазки и гидравлики утечка масла исключается. Замасленные места ежесменно очищаются при помощи опилок, ветоши.

471. При использовании в системе для смазки растительных масел и жиров животного происхождения принимаются меры, исключающие возможность самовозгорания текстильных или волокнистых материалов, смоченных этими продуктами.

472. При эксплуатации масляного хозяйства исключается применение любого источника открытого огня, искрение в маслоподвалах и вблизи маслонаполненного оборудования.

473. Маслоподвалы и кабельные тоннели содержатся закрытыми для предотвращения попадания в них с рабочих площадок окалины, искр и других источников воспламенения.

474. В случае возникновения пожара обеспечивается автоматическое отключение вентиляционных устройств тоннелей и маслоподвалов.

475. На случай пожара ванны для расконсервации подшипниковых узлов, а также расходные баки для мазута обеспечиваются аварийными емкостями для слива горючих жидкостей, которые располагаются вне здания цеха.

476. На участках с применением защитных взрывоопасных газов технологическая автоматика, предупреждающая создание взрывоопасных концентраций содержится в исправном состоянии.

477. Автоматика дублируется устройством пуска инертного газа, с обозначением задвижки ручного пуска.

478. Не допускается работа установок термической обработки в защитном газе при падении давления защитной среды.

479. В травильных отделениях, на участках выделения водорода, электрическое оборудование и вентиляционные системы выполняются во взрывозащищенном исполнении в соответствии с ПУЭ.

480. При термической обработке металла (непрерывный отжиг ленты) не допускается использование ванны с расплавленным натрием без защитного газа. Попадание воды или влажных материалов в ванну с натрием недопустимо.

481. Обработка (резка) на станках труб из титана и его сплавов допускается с применением охлаждающей эмульсии в зоне резания.

482. На рабочих местах не допускается хранить опилки, стружку и другие отходы титана и его сплавов. Контейнеры с надписью "Отходы титана" хранятся в специально отведенном сухом помещении с постоянно действующей вентиляцией. Хранение в этом помещении горючих жидкостей, химикатов и других горючих материалов не допускается.

483. Не допускается нагрев метизных изделий с покрытиями до температур, превышающих температуру самовоспламенения антикоррозийного покрытия.

Глава 8. Порядок обеспечения пожарной безопасности при содержании объектов огнеупорного производства

484. Разогрев смеси и растворение парафина, стеарина в керосине осуществляется в водяной бане. Применение для этих целей открытого огня, открытых электрических спиралей или других поверхностей с температурой свыше 100⁰С не допускается.

485. На участках приготовления и применения керосино-стеариновой смеси не допускается производство работ без наличия огнетушителей.

486. Не допускаются разлив керосино-стеариновой смеси и сбор отходов керосино-стеариновой смеси на рабочих местах при допрессовке изделий.

487. Не допускается применение горючих (взрывоопасных) газов в качестве топлива и восстановительной среды.

Глава 9. Порядок обеспечения пожарной безопасности при содержании цехов, участков, установок для окраски, промывки, обезжиривания и мойки

488. Мойка деталей, а также окраска, лакировка с применением покрытий на нитрооснове, бензине и других легковоспламеняющихся жидкостей производятся в отдельных помещениях или на обособленных производственных участках, обеспеченных эффективными средствами пожаротушения и указателями путей эвакуации.

489. Краскозаготовительные отделения окрасочных цехов (участков) обеспечиваются самостоятельным выходом наружу.

490. Полы в помещениях, где производятся лако-краско приготовительные, окрасочные и бензомоечные работы, выполняются из негорючих материалов, не образующих искр при ударе.

491. Внутренние поверхности стен помещений на высоте не менее 2 м облицовываются негорючим, легко очищающимся от загрязнений материалом.

492. Все двери цеха, участка, установок выполняются открывающимися наружу или в сторону ближайших выходов из здания.

493. Окрасочные работы, промывка деталей производятся только при действующей приточной и вытяжной вентиляции с местными отсосами от красочных шкафов, ванн, камер и кабин. Работа установок, а также система подачи на операцию окраски, промывки, лакировки, мойки и обезжиривания с применением покрытий на нитрооснове, бензине и легковоспламеняющимися жидкостями блокируются с системой вентиляции.

494. Вытяжную вентиляцию окрасочных шкафов, камер и кабин не допускается эксплуатировать без водяных оросителей (гидравлических фильтров) или других эффективных устройств для улавливания частиц горючих красок и лаков.

495. Оборудование окрасочных и краскозаготовительных отделений (окрасочные и сушильные камеры) применяются из негорючих материалов. Электрооборудование на участках с применением легковоспламеняющихся жидкостей для окраски, лакировки, эмалирования изделий, мойки, обезжиривания выполняется во взрывозащищенном исполнении в соответствии с ПУЭ.

496. Лакокрасочные материалы переливаются в рабочую посуду на металлических поддонах из цветных металлов с бортиками.

497. После окончания смены окрасочное оборудование ежедневно очищается от горючих отложений при работающей вентиляции.

498. Для облегчения очистки камер от осадков красок и лаков стенки их покрываются тонким слоем технического вазелина, солидола или специальным составом. При очистке поверхности от отложений нитрокрасок не допускаются удары о металлические конструкции, а также применение скребок, изготовленных не из цветного металла.

499. Применение огня для выжигания отложений краски в кабинах и воздуховодах не допускается.

500. Применение лакокрасочных материалов, растворителей, моющих и обезжиривающих жидкостей с неустановленными показателями пожарной опасности не допускается. Эти материалы используются только после соответствующего анализа, определения их пожароопасных свойств и разработки мер для безопасного использования.

501. Для мойки и обезжиривания изделий и деталей применяются негорючие составы, пасты, растворители и безопасные в пожарном отношении технические моющие средства.

502. Чистка валков от грязи после их извлечения из клетей осуществляется в закрытой камере механизированной мойки.

503. Попадание угля, сажи, смазочных материалов на поверхность щелочной ванны во избежание взрыва не допускается.

504. Хранение каустической соды, селитры, присадок предусматривается в специально оборудованном помещении.

505. Места хранения кислот обеспечиваются готовыми растворами мела, извести или соды для немедленной нейтрализации случайно пролитых кислот.

506. В окрасочных цехах, краскозаготовительных отделениях, складах лакокрасочных материалов, местах мойки и обезжиривания деталей с применением легковоспламеняющихся и горючих жидкостей не допускается производить работы, связанные с применением открытого огня и искрообразованием (электросварка, заточка), а также применять инструмент, изготовленный из искрообразующих материалов.

507. Лакокрасочные материалы поступают на рабочие места в готовом виде. Составление и разбавление всех видов лаков и красок производится в специально выделенном изолированном помещении, удовлетворяющем всем противопожарным требованиям, или на открытой площадке.

508. При электрической окраске изделий нитроцеллюлозными, полиэфирными и перхлорвиниловыми эмалями электрическая окрасочная камера оборудуется не искрообразующими устройствами.

509. В окрасочных камерах с электростатическим полем при отключении вытяжной вентиляции автоматически снимается напряжение с установки образования электростатического поля.

510. Пролитые на пол лакокрасочные материалы и растворители немедленно убираются. Мытье полов, стен и оборудования горючими растворителями не допускается.

511. Сушку окрашенных изделий, которые по технологическим условиям или вследствие больших габаритов изделий нельзя выполнить в вытяжных камерах или шкафах, организовывают на участке, оборудованном вентиляцией и средствами автоматического пожаротушения.

512. Тара из-под лакокрасочных материалов плотно закрывается и хранится на специальных площадках, расположенных на расстоянии не менее 20 м от зданий и сооружений.

513. Стеллажи для укладки труб и других изделий после промасливания оборудуются устройствами для стока и отвода масла с последующей его откачкой.

Раздел 4. Порядок обеспечения пожарной безопасности при содержании предприятий нефтепродуктообеспечения

Глава 1. Общие положения

514. Территория нефтебаз, наливных и перекачивающих станций ограждается продуваемой оградой из негорючего материала высотой не менее 2 м.

515. В каре обвалований резервуаров посадка деревьев и кустарников не допускается.

516. На территории объекта не допускается разводить костры, сжигать мусор, отходы, применять факелы, керосиновые фонари, другие источники открытого огня.

517. Проезд автотранспортных средств по территории объекта осуществляется согласно утвержденной схеме движения.

518. Технологический процесс осуществляется в соответствии с технической и эксплуатационной документацией, а оборудование, предназначенное для использования пожароопасных и пожаровзрывоопасных веществ и материалов, обеспечивается в соответствии с технической документацией завода-изготовителя.

519. Нефтебазы и перекачивающие станции нефти и нефтепродуктов обеспечиваются первичными средствами пожаротушения в соответствии с минимальным перечнем необходимых первичных средств пожаротушения для основных и вспомогательных предприятий нефтепродуктообеспечения, приведенным в приложении 10 к настоящим Правилам. За техническим состоянием средств пожаротушения устанавливается постоянный контроль.

520. Работы во взрывопожароопасных зонах выполняются инструментом, исключающим искрообразование. При использовании обмедненных ключей и инструментов обеспечивается контроль покрытия и своевременного его восстановления.

521. Во избежание образования зарядов статического электричества применяются пробоотборники, изготовленные из материалов, не дающих искр при ударе, и оборудованные проводником заземления. Проводники заземления присоединяются к клеммам заземления на крыше резервуара.

522. При эксплуатации понтонов резервуаров обеспечивается исправное состояние гибких перемычек (токоотводов) для защиты понтона от статического электричества.

523. В резервуаре при появлении трещины в швах или в основном металле корпуса или днище, давшего осадку, имеющего негерметичность, проводятся его опорожнение и очищение. Огневые и механические работы по устранению трещин на резервуаре заполненных нефтепродуктами не допускаются.

Глава 2. Порядок обеспечения пожарной безопасности при очистке резервуаров от самовозгорающихся пирофорных отложений

524. Очистка внутренней поверхности резервуаров от пирофорных отложений и продуктов коррозии проводится согласно графику, утвержденным руководителем объекта.

525. Перед ремонтом и зачисткой резервуара от пирофорных отложений (после опорожнения от нефтепродуктов) воздушное пространство заполняется водяным паром. Продувка паром проводится при закрытом нижнем люке и открытых световом и замерном люках.

526. Грязь и отложения, извлекаемые из резервуара при его очистке, поддерживается во влажном состоянии до их удаления из зоны хранения нефтепродуктов.

Глава 3. Порядок обеспечения пожарной безопасности при содержании электротехнических устройств, средств автоматизации и связи

527. Территория предприятий обеспечивается наружным освещением, включение которого предусматривается из мест с постоянным пребыванием обслуживающего персонала.

528. Не допускаются:

1) эксплуатация во взрывоопасных зонах электрооборудования без знака взрывозащиты;

2) эксплуатация взрывозащищенного электрооборудования с нарушенной системой защиты;

3) изменение в конструкции взрывозащищенного электрооборудования;

4) прокладка линий электропередач над территорией взрывопожароопасных зон и на расстоянии менее 1,5 высоты опоры линий электропередач от этих зон;

5) применение шланговых кабелей с поврежденной оболочкой (проколы, порезы, стыки);

6) использование в качестве заземлителей и заземляющей проводки технологических трубопроводов, содержащих горючие газы, жидкости, а также трубопроводов, покрытых изоляцией для защиты от коррозии.

529. Для защитного заземления электрооборудования, молниезащиты, защиты от статического электричества предусматривается общий контур заземления.

530. Исключен приказом Министра по чрезвычайным ситуациям РК от 01.02.2023 № 55 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).
531. Исключен приказом Министра по чрезвычайным ситуациям РК от 01.02.2023 № 55 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

532. В случае перерыва подачи электроэнергии, предприятие отключается от наружных электросетей с повторным включением при условии проверки газоанализатором помещений и наружных установок с невзрывозащищенным электрооборудованием на наличие опасной концентрации паров и газов (опасной считается среда, содержащая 20 % от нижнего концентрационного предела воспламенения взрывоопасных паров и газов).

533. Ремонт приборов во взрыво-, пожароопасных цехах производится холодным способом без применения пайки, сварки и работ, связанных с использованием огня или высоких температур, а также после отключения приборов от технологических установок и снятия давления.

534. Кратковременное применение оборудования, имеющего невзрывозащищенное исполнение, допускается при условии выполнения требований к производству огневых работ.

Глава 4. Порядок обеспечения пожарной безопасности при содержании линейной части магистральных нефтепроводов

535. К любой точке трассы нефтепровода обеспечивается свободный проезд транспорта и механизмов ремонтных и аварийных бригад.

536. При обнаружении выхода нефтепродукта на поверхность земли в радиусе 20 м место ограждается, вывешиваются предупредительные знаки безопасности, а при наличии вблизи населенного пункта, железнодорожных, шоссейных дорог, сооружений информируются местные исполнительные органы, противопожарная служба и полиция. В ночное время место аварии освещается красными световыми фонарями во взрывозащищенном исполнении.

537. Место аварии обеспечивается средствами тушения пожара, при необходимости организуется дежурство пожарных машин и принимаются меры, предотвращающие проникновение нефтепродуктов в коммуникации и сети.

538. Место розлива нефтепродукта в радиусе 5 м очищается от травы, а пропитанная нефтепродуктами почва очищается и засыпается грунтом.

539. Стоянка тракторов, автомобилей и агрегатов с двигателями внутреннего сгорания допускается на расстоянии не менее 30 м от места разлива нефтепродуктов.

540. На глубине 0,3 м и менее от верха трубопровода, а также в загазованных траншеях или колодцах, работы по его вскрытию выполняются инструментами, исключающими искрообразование при ударах.

541. Трасса нефтепровода в населенном пункте обозначается знаками с надписью "Нефтепровод" и указанием номера телефона, по которому обращаются в случае обнаружения выхода на поверхность нефтепродукта.

542. За состоянием нефтепровода осуществляется приборами и устройствами, позволяющими определить дефекты в процессе эксплуатации.

Глава 5. Порядок обеспечения пожарной безопасности при содержании насосных станций для перекачки нефтепродуктов

543. В помещениях насосных станций осуществляется постоянный контроль за герметичностью насосов и трубопроводов. Утечка нефтепродуктов в сальниках насосов и соединениях трубопроводов немедленно устраняется.

544. Помещения для размещения двигателей внутреннего сгорания отделяются от помещений для насосов газонепроницаемыми несгораемыми стенами. Не допускается применять плоскоременные передачи в помещениях, в которых установлены насосы для легковоспламеняющихся жидкостей.

545. Полы и лотки в помещениях насосной регулярно промываются водой. Скопление нефтепродуктов не допускается. Для удаления разлившихся нефтепродуктов помещения насосных оборудуются водяными стояками с резиновыми шлангами. Гидравлические затворы, в местах присоединения сточных каналов насосной к системе водоотведения, систематически осматриваются.

546. Смазка трущихся частей, температура подшипников, сальников и насосов периодически наблюдаются. При обнаружении неисправностей насосы останавливаются, а неисправность устраняется.

547. Стационарные автоматические газоанализаторы в помещениях насосной по перекачке легковоспламеняющихся нефтепродуктов блокируются с аварийной вентиляцией, а также с устройствами звуковой и световой сигнализации о наличии в помещении опасной концентрации паров нефтепродуктов.

548. При отсутствии стационарных газоанализаторов, для определения наличия опасной концентрации паров нефтепродуктов, по графикам производится анализ воздушной среды газоанализаторами.

Глава 6. Порядок обеспечения пожарной безопасности при содержании железнодорожных сливно-наливных эстакад

549. На площадках нефтебаз и наливных пунктов (станций), магистральных продуктопроводов, на которых размещены сливно-наливные сооружения, в случае аварии и проливов, предусматривается беспрепятственный сток жидкости в отводные лотки или канавы, соединенные через гидравлические затворы со сборником, или производственной системой водоотведения.

550. По обе стороны от сливно-наливных устройств или отдельно стоящих на железнодорожных путях стояков (на расстоянии двух двухосных или одного четырехосного вагонов) устанавливаются сигнальные знаки –контрольные столбики, за которые не допускается заходить тепловозам.

551. Подача маршрутов под слив (налив) на свободные железнодорожные пути эстакады контролируется персоналом нефтебазы (наливного пункта, станции). В процессе слива и налива устанавливаются тормозные башмаки. Движение тепловозов по железнодорожным путям, на которых расположены сливно-наливные устройства, не допускается.

552. Сливно-наливные устройства, трубопроводы и трубопроводная арматура подвергаются осмотру и планово-предупредительному ремонту согласно графику организации. Обнаруженные неисправности и утечки немедленно устраняются. Неисправная часть сливного устройства (или участка трубопровода) отключается.

553. Сортировка железнодорожных цистерн и расцепка осуществляются за пределами эстакады слива и налива. Во время сливно-наливных операций нефтепродуктов с температурой вспышки паров менее 61⁰С на эстакаде не допускается выполнять маневровые работы и подавать следующий маршрут на свободный путь. Во время сливных операций, проводимых с помощью устройств герметизированного слива, допускается подавать железнодорожные цистерны с нефтепродуктами на свободные эстакады.

554. Железнодорожные цистерны под слив и налив подаются и выводятся плавно, без толчков и рывков. На территории сливно-наливных устройств не допускается тормозить и фиксировать железнодорожные цистерны металлическими башмаками, с применением деревянных подкладок или башмаков из металла, не вызывающего искрообразования.

555. При наливе или сливе легковоспламеняющихся жидкостей не допускаются удары при закрытии крышек люка цистерн, при присоединении шлангов и приборов к железнодорожным цистернам. Инструмент, применяемый во время операций слива и налива, изготавливается из материала, не дающего искр при ударах. При наливе наконечник шланга опускается до дна цистерны, налив осуществляется под уровень жидкости во избежание разбрызгивания. Крышки люков цистерн снабжаются резиновыми прокладками.

556. Не допускается слив и налив нефтепродуктов при разрядах электричества.

557. Для местного освещения во время сливно-наливных операций применяются аккумуляторные фонари во взрывобезопасном исполнении.

558. На железнодорожной сливно-наливной эстакаде для легковоспламеняющихся нефтепродуктов переходные мостики оборудуются деревянными подушками с потайными болтами или материалами, исключающими искрообразование.

559. Не допускается применять в качестве рычагов стальные предметы для сдвига с места и подкатки железнодорожных цистерн к месту слива и налива. Железнодорожные цистерны подкатываются при помощи лебедок.

560. Прием под налив железнодорожных цистерн без отметки технического осмотра, а также с явным признаком утечки или других неисправностей, препятствующих наливу нефтепродуктов, не допускается.

561. Перед сливом или наливом нефтепродуктов проверяется правильность открытия всех переключающих вентилей, задвижек, а также исправность сливно-наливных устройств, плотность соединений шлангов или телескопических труб.

562. При открытии люка железнодорожной цистерны и заправке шлангов лица, выполняющие эти операции, находятся с наветренной стороны люка.

563. При обнаружении в процессе налива в железнодорожной цистерне утечки, налив в цистерну немедленно приостанавливается до полного устранения неисправности. При невозможности устранения утечки, цистерна освобождается от налитого нефтепродукта и возвращается на станцию отправления.

564. Не допускается открывать неисправные нижние сливные приборы железнодорожных цистерн с помощью приспособлений, вызывающих искрообразование. Нижний сливной прибор цистерны к сливно-наливному коллектору присоединяется после установки башмаков (упоров) под колеса цистерны и отвода с этого пути локомотива.

565. По окончании налива нефтепродукта в железнодорожные цистерны шланги, стояки и коллекторы, расположенные по верху наливных эстакад, освобождаются от нефтепродуктов, а крышки люков железнодорожных цистерн герметически закрываются.

566. Застывшие нефтепродукты в сливно-наливных устройствах железнодорожных цистерн отогреваются паром, специальными подогревателями. Применение открытого огня не допускается.

567. При подогреве вязких нефтепродуктов в железнодорожных цистернах паровыми змеевиками последние включаются в работу после полного погружения их в нефтепродукты на глубину не менее 0,5 м. Во время подогрева обеспечивается контроль за расширением нефтепродукта с повышением его температуры. Не допускается превышение температуры подогрева жидкости в цистернах на 15⁰С. Не допускается слив нефтепродукта во время подогрева электрогрелками.

568. Нижний слив нефтепродуктов производится через герметизированные сливные приборы.

569. На железнодорожных путях сливно-наливных эстакад, расположенных на электрифицированных железных дорогах, устанавливаются два изолирующих стыка: первый – за пределами фронта слива, второй – у стрелки тупика.

570. Налив в цистерны, осуществляемый в условиях низких температур, производится с учетом объемного расширения нефтепродукта, а также транспортировки в районы с более высокой температурой воздуха.

571. Железнодорожные пути, эстакады, трубопроводы, телескопические трубы и наконечники шлангов заземляются. Сопротивление заземляющих устройств проверяется не реже одного раза в год по графику, утвержденного главным инженером предприятия.

572. Рабочие и эвакуационные лестницы, а также лебедки, установленные в конце железнодорожных тупиков эстакад, содержатся в исправном состоянии.

573. При проведении операций слива и налива нефтепродуктов трос лебедки находится в размотанном состоянии.

Глава 7. Порядок обеспечения пожарной безопасности при содержании сливно-наливных причалов и береговых сооружений

574. Сливно-наливные причалы и пирсы выполняются из негорючих материалов. Проезды для пожарных автомобилей и переходные мостики содержатся в исправном состоянии и свободными от загромождения различными предметами.

575. Береговые трубопроводы, расположенные на расстоянии 30 м от причала, оборудуются аварийными задвижками. В местах перехода через трубопроводы предусматриваются мостики из негорючих материалов.

576. Фланцы переносных сливно-наливных трубопроводов и соединительные муфты переносных рукавов выполняются из металла, исключающего искрообразование при ударах об палубу.

577. Нефтеналивные суда заземляются до соединения трубопроводов с рукавами для перекачки нефтепродуктов. Заземляющие устройства снимают после окончания сливно-наливных операций и разъединения трубопроводов от рукавов причала у судна.

578. При пользовании грузоподъемными приспособлениями, установленными на причалах нефтебазы, систематически смазываются тали, а места соприкосновения цепи с палубой закрываются матами или деревянными щитами.

579. При сборке и разборке соединительных трубопроводов и рукавов, соединяющих судно с береговыми устройствами, используется инструмент, исключающий искрообразование при ударах.

580. Сливо-наливные работы производятся при участии не менее двух человек.

581. Обслуживающий персонал причала и судна ведет постоянное наблюдение за ходом сливно-наливных работ и состоянием оборудования. Образовавшаяся утечка нефтепродуктов немедленно устраняется; если это выполнить невозможно, то операции по сливу и наливу нефтепродуктов приостанавливаются до полного исправления оборудования.

582. Не допускаются слив и налив нефтепродуктов во время грозы.

583. Во время сливно-наливных операций, на водных причалах, судах, перекачивающих станциях и ближе 20 м от них не допускается:

1) выполнять огневые работы, курить и применять открытый огонь;

2) пользоваться неисправными электроосветительными приборами;

3) применять для освещения переносные электрические и другие фонари (кроме аккумуляторных во взрывобезопасном исполнении);

4) пребывание лиц, не связанных с операциями по сливу-наливу нефтепродуктов;

5) прием и налив в судно нефтепродуктов, подогретых до температуры выше + 45⁰С.

Глава 8. Порядок обеспечения пожарной безопасности при содержании автоналивных эстакад, разливочных и расфасовочных нефтепродуктов

584. Оперативные площадки, на которых расположены наливные устройства, обеспечиваются твердым покрытием и беспрепятственным стоком различных жидкостей через гидравлический затвор в производственно-ливневую систему водоотведения или специальный сборник. Разлившиеся жидкости смываются водой.

585. Допустимое число автомашин, одновременно находящихся на оперативной площадке, устанавливается администрацией предприятия.

586. Не допускается въезд на территорию и оперативную площадку неисправных автомобилей, а также ремонт их на территории предприятия.

587. На проходной предприятия и площадке налива нефтепродуктов персонал предприятия внешним осмотром проверяет исправность автоцистерны и обеспеченность ее средствами пожаротушения.

588. Обслуживающим персоналом предприятия (оператором или другим лицом) осуществляется контроль над процессом налива в автоцистерны.

589. Нефтепродукты в автоцистерну наливаются при неработающем двигателе. При этом водитель контролирует процесс налива. При автоматической системе налива водитель выполняет действия, предусмотренные инструкцией для этой системы. Налив при работающем двигателе разрешается только в условиях низких температур, когда запуск двигателя затруднен.

590. Автоналивная эстакада обеспечивается тросом или штангой для отбуксировки автоцистерн в случае пожара.

591. По окончании налива наливные шланги (наконечники) выводятся из горловины автоцистерны после полного слива из них нефтепродуктов. Закрытие горловины автоцистерны крышкой производится осторожно, не допуская ударов.

592. Водители автоцистерны проходят инструктаж (с выдачей удостоверений на автопредприятии) о мерах по соблюдению пожарной безопасности при перевозке нефтепродуктов.

593. Не допускается запускать двигатель автоцистерны, находящейся под наливом, в случаях, когда допущен пролив (перелив) нефтепродукта.

594. В помещении разливочной не допускается хранить пустую и наполненную нефтепродуктами тару, а также посторонние предметы и оборудование. В помещении разливочной предусматривается центральный проход шириной не менее 2 м. Не допускается загромождение прохода.

595. Нефтепродукты в бочкотару подлежат отпуску только обслуживающим персоналом предприятия. Перед отпуском нефтепродуктов обслуживающий персонал осматривает тару, предназначенную под налив. Наливать нефтепродукты в неисправную тару не допускается.

Глава 9. Порядок обеспечения пожарной безопасности при содержании пунктов сбора, реализации и очистки отработанных нефтепродуктов

596. Пункты сбора и отгрузки отработанных нефтепродуктов, а также регенерационные установки размещаются в зоне розничного отпуска нефтепродуктов. Прием и отпуск (отгрузка) нефтепродуктов осуществляется в присутствии персонала предприятия.

597. Дыхательная и предохранительная арматура на резервуарах применяется при хранении отработанной смеси нефтепродуктов такая же, как на резервуарах для хранения легковоспламеняющихся жидкостей, а при хранении отработанных индустриальных и моторных масел – как на резервуарах для хранения масел.

598. Температура разогрева отработанных нефтепродуктов выполняется на 15⁰С ниже температуры вспышки паров входящего в их состав компонента с наименьшей температурой вспышки паров.

599. Сливно-наливные устройства для отработанных нефтепродуктов с температурой вспышки 1200С и ниже содержатся закрытыми.

600. В расходных баках отгонного отделения регенерационных установок разрешается иметь не более суточной потребности топлива. Эти баки устанавливаются за пределами помещения.

601. Дымовые трубы трубчатой печи и кубовой установки во избежание скопления сажи продуваются водяным паром не реже одного раза в сутки.

602. Фильтр-прессы регенерационных установок устанавливаются на металлических рамах и несгораемом фундаменте. Под фильтр-прессами устанавливаются специальные металлические противни для сбора пролитого масла.

603. Во время работы регенерационной установки не допускается переполнять керосиносборники; по мере наполнения и в конце смены они освобождаются от нефтепродуктов.

604. Перед пуском в эксплуатацию перегонные кубы и паровые котлы передвижных регенерационных установок проверяются на гидравлическое давление. На паровых котлах и перегонных кубах устанавливаются предохранительные клапаны и манометры. При работе передвижных регенерационных установок обслуживающий персонал ведет постоянное наблюдение за показаниями контрольно-измерительных приборов.

Глава 10. Порядок обеспечения пожарной безопасности при содержании внутриплощадочных технологических трубопроводов и трубопроводной арматуры

605. На трубопроводы нефтебаз, наливных и перекачивающих станций составляются технологические схемы, на которых каждый трубопровод имеет определенное обозначение, а запорная арматура - нумерацию. Обслуживающий персонал проходит ознакомление с технологической схемой трубопроводов, для умения переключения задвижек при авариях и пожарах.

606. Технологические трубопроводы со всей установленной на них арматурой перед сдачей в эксплуатацию подвергаются гидравлическому испытанию на прочность и плотность соединений.

607. За состоянием креплений надземных трубопроводов и опор во избежание их опасного провисания и деформации устанавливается постоянный контроль. Неисправности трубопроводов, подвесок и опор немедленно устраняются.

608. Не допускается очищать трубопровод от образовавшихся в нем пробок при помощи стальных прутов и других приспособлений, которые могут вызвать искрообразование от трения или ударов о тело трубы.

609. Не допускается отогревать трубопроводы и узлы задвижек открытым огнем. Для этой цели применяются только пар, горячая вода или нагретый песок, а также используются электрические подогреватели заводского изготовления.

610. Трубопроводы и запорные устройства подвергаются профилактическому обслуживанию в соответствии с графиком, утвержденным главным инженером предприятия.

611. На трубопроводах исключается устройство тупиковых участков. В тех случаях, когда устройство этих участков необходимо, за ними осуществляется постоянный контроль.

612. Не допускается проводить ремонтные работы на трубопроводах, заполненных нефтепродуктом.

Раздел 5. Порядок обеспечения пожарной безопасности при содержании объектов нефтегазодобывающей промышленности

Глава 1. Общие положения

613. Наземное оборудование для бурения, испытания, капитального ремонта скважин, отводы противовыбросовых устройств, станции контроля, производственные и жилые помещения, места складирования, подъездные пути, вертолетные площадки располагаются с учетом преобладающего направления ветра для каждого конкретного района.

614. Территория, отводимая под установку, освобождается от наземных и подземных трубопроводов, кабелей, очищается от деревьев, кустарника, травы.

Для передвижения транспорта и пожарной техники вокруг наземных сооружений, предусматривается площадка шириной 10-12 м.

При планировке территории предусматривается отвод жидкости от устья и наземных сооружений в специальные амбары (ловушки).

615. Укрытие сооружений выполняется из негорючих материалов. В других случаях конструкция обрабатывается огнезащитным составом.

616. Топливные емкости и установки размещаются не ближе 20 м от наземных помещений, оборудования, трубопроводов. Топливные установки оборудуются насосами, емкости уровнемерами, предупреждающими и запрещающими надписями (знаками). В местах установки устраивается подъездной путь и обвалование из расчета объема хранения горюче-смазочных материалов.

617. Не допускается фланцевых и разъемных соединений в трубопроводах взрывопожароопасных технологических систем, кроме мест установки арматуры или подсоединения аппаратов. Не допускается применять гибкие шланги во взрывоопасных технологических системах.

618. На всасывающих и нагнетательных линиях насосов и компрессоров, перекачивающих горючие продукты, предусматривается установка запорных, отсекающих и предохранительных устройств.

619. При обнаружении пропуска, негерметичности, утечки горючесмазочных материалов, нефтепродуктов неисправность немедленно устраняется, место разлива тщательно очищается.

620. Не допускается хранение горюче-смазочных и легковоспламеняющихся материалов внутри пожаровзрывоопасных сооружений.

621. Средства пожаротушения размещаются вблизи пожароопасных мест (силовой и насосный блок, топливных установок, электростанция).

622. Выхлопные линии двигателей внутреннего сгорания выводятся на расстоянии не менее 15 м от устья скважины, 5 м от стены укрытия (основания) и 1,5 м от верхней части крыши (навеса). Не допускается прокладка выхлопных труб под двигателями, основаниями, настилом пола.

В местах прохода выхлопной линии через стены, укрытия, крышу (навес) оставляется зазор не менее трех диаметров трубы. В этом месте устанавливается теплоизолирующая прокладка и негорючая разделка.

Выхлопные линии оборудуются искрогасителями.

623. При низких температурах оборудование и трубопроводы, подверженные замерзанию, утепляются и обеспечиваются подогревом, исключающим применение открытого огня.

624. Не допускается применение открытого огня и курение в пожароопасных и взрывоопасных помещениях, под основаниями, газоопасных местах, вблизи емкостей для хранения горюче-смазочных материалов, нефтепродуктов, горючих веществ и реагентов.

Для курения оборудуются специально оборудованные места в пожаробезопасной зоне и обозначаются надписями.

625. Не допускается ведение газоопасных, огневых и сварочных работ при наличии загазованности, загрязнении горюче-смазочными материалами, нефтепродуктами.

626. Силовое, буровое и нефтепромысловое оборудование, укрытия, устье и территория объекта постоянно содержатся в пожаробезопасном состоянии, регулярно защищаются от замазученности, разлива горюче смазочных материалов, нефтепродуктов.

Глава 2. Порядок обеспечения пожарной безопасности при проведении работ по бурению скважин

627. Техника и технология бурения, крепления, испытания скважин в максимальной степени подлежат исключению неконтролируемого поступления пластового флюида из продуктивных горизонтов.

В случае нефтегазопроявлений и аварийных работ, наземным оборудованием и обвязкой обеспечиваются полная герметичность, отвод флюида на безопасное расстояние от скважин и взрывопожаробезопасность при выполнении технологических операций по ликвидации нефтегазопроявлений, аварий.

628. При вводе буровой в эксплуатацию комиссия предприятия проверяет взрывопожаробезопасность оборудования, соответствие комплектности противопожарного оборудования и инвентаря, наличие аварийного освещения, пожарного водоема, табеля боевого пожарного расчета, о чем производится запись в акте приемки буровой.

629. При использовании буровых растворов на углеводородной основе применяются меры по взрывопожаробезопасности, контролю загазованности воздушной среды, которые указываются в инструкции и плане работ. Температура самовоспламенения раствора на углеводородной основе превышается на 50⁰С максимально ожидаемой температуры на устье и в процессе приготовления и обработки раствора.

630. При обнаружении предельно допустимых концентраций вредных веществ в воздухе рабочей зоны и предельно допустимых взрывобезопасных концентраций необходимо:

1) приостановить технологический процесс;

2) немедленно информировать руководителя объекта, смены;

3) определить причину и зону загазованности;

4) использовать средства индивидуальной защиты;

5) проверить готовность пожарного инвентаря;

6) принять меры (действия) согласно Плану ликвидации аварий и конкретной ситуации.

631. После окончания бурения, испытания, работ по ликвидации газо-нефте-водопроявлений, открытых фонтанов и аварий очищаются вышки, буровое оборудование, территория от замазученности, излишнего оборудования и материалов. Освобождаются подступы и подъезды к буровой.

632. Специальная техника, применяемая при цементировке, установке нефтяных и кислотных ванн, исследовательских и аварийных работах используется только при наличии искрогасителей выхлопных труб.

Глава 3. Порядок обеспечения пожарной безопасности при эксплуатации нефтяных и газовых скважин

Параграф 1. Порядок обеспечения пожарной безопасности при освоении скважин

633. Работы по освоению и испытанию нефтяных и газовых скважин проводятся в соответствии с проектом на строительство скважины, где в специальных разделах разрабатывается технология, определяются технические средства выполнения работ по испытанию и меры пожаровзрывобезопасности.

634. Перед началом работ прикладывается план-график подготовительных, основных и заключительных работ, а также план ликвидации возможной аварии.

635. К плану-графику прикладывается схема размещения и обвязки оборудования, используемого для освоения скважин.

636. Перед началом работ по освоению скважин ответственное лицо проводит инструктаж с членами бригады по пожарной безопасности и производит соответствующую запись в журнале "Регистрация инструктажа по технике безопасности на рабочем месте".

637. Все члены бригады принимают участие в работе по освоению скважин в специальной одежде и специальной обуви.

638. Объекты освоения оборудуются противопожарными устройствами и обеспечиваются противопожарным инвентарем согласно приложению 10 к Правилам.

639. Прострелочно-взрывные работы в скважинах производятся по разрешению руководителя работ и в присутствии геолога нефтегазодобывающего или бурового предприятия.

640. Перед прострелочно-взрывными работами противовыбросовое оборудование тщательно проверяется и спрессовывается на давления, указанные в плане работ.

641. Во время спускоподъемных операций на колонный фланец устанавливается воронка из искробезопасного материала.

642. При освоении скважины передвижной компрессор устанавливается на расстоянии не менее 25 м от скважины с наветренной стороны.

643. При промывке скважины нефтью агрегат устанавливается на расстоянии не менее 10 м от устья.

644. Освоение газовых и газоконденсатных скважин свабированием, а фонтанных скважин тартанием желонкой не допускается.

645. Свабирование скважины производится при установленном на буферной задвижке фонтанной арматуры герметизирующем устройстве, предотвращающем выброс нефти.

646. При освоении фонтанной скважины свабированием:

1) сгораемые конструкции навеса для защиты работающего у пульта управления агрегатом обрабатываются огнезащитным составом;

2) устанавливается направляющая воронка из искробезопасного материала;

3) трактор-подъемник устанавливается на расстоянии не ближе 25 м от устья скважины.

647. При освоении скважин передвижными агрегатами предусматривается возможность присоединения к рабочему манифольду необходимого количества агрегатов как для освоения, так и на случай глушения скважины.

648. При появлении признаков фонтанирования выполняются действия согласно плану ликвидации аварий и герметизации устья.

649. При перерывах и остановках в процессе освоения фонтанной скважины центральная задвижка фонтанной арматуры и на крестовине закрывается.

650. При вызове притока нагнетанием сжатого воздуха или аэрацией жидкости воздухом перерывы в процессе не допускаются.

Параграф 2. Порядок обеспечения пожарной безопасности при эксплуатации фонтанных скважин

651. Все переданные в эксплуатацию скважины обеспечиваются герметизированными устьями, оборудованными соответствующей аппаратурой.

652. Сборка фонтанной арматуры производится полным комплексом шпилек с прокладками.

653. Обвязка фонтанной скважины и коммуникации предварительно подготавливается к приему продукции скважины до перфорации эксплуатационной колонны.

654. Во избежание возгорания (пожара) не отпускается устройство стока нефти в общие амбары и ловушки по открытым канавам.

655. Для предупреждения попадания нефти и газа из скважины в компрессор на линиях от газо- и воздухораспределительных будок у скважин устанавливаются обратные клапаны.

656. На газовых или воздушных коллекторах газо- и воздухораспределительных будок предусматриваются линии, длина которых соответствует проекту.

657. С наружной стороны помещения газораспределительных будок вывешивается надпись "Газ! Огнеопасно!".

658. Выхлопные трубы двигателей внутреннего сгорания передвижных компрессоров оборудуются глушителем с искрогасителем.

659. Затрубное давление газа снимаются только при помощи штуцера через вторую от крестовика задвижку при открытой первой (коренной).

660. Обвязка скважины, отводы, аппаратура, а также газопроводы, находящиеся под давлением, отогреваются только паром или горячей водой.

Параграф 3. Порядок обеспечения пожарной безопасности при содержании компрессорных станций

661. При работе компрессора осуществляется контроль над температурой газа и воды в холодильниках.

662. На выкидной линии последней ступени сжатия компрессора (вне здания компрессорной) монтируется предохранительное устройство, срабатывающее при давлении, превышающем рабочее на 10%.

663. Компрессор оборудуется сигнализацией отклонения параметров от нормальной работы, а также автоматическим отключением при повышении давления и температуры сжигаемого газа (воздуха), при прекращении подачи охлаждающей воды и падения давления на приеме и в системе смазки.

664. Трущиеся части компрессора регулярно смазываются, а также осуществляется наблюдение за температурой отработанного масла.

665. Не допускается работа компрессора без очистки сжатого газа или воздуха от масла после каждой ступени сжатия. При работе компрессора обеспечивается регулярный спуск из маслоотделителей.

666. Не допускается превышение содержания компонентов воздушной смеси, указанного в техпаспорте и регламенте для каждого режима работы.

667. В целях предотвращения подсоса воздуха компрессорами, сжимающими газ, всасывающие линии содержатся под небольшим избыточным давлением газа.

668. Если по условиям работы компрессора всасывающая линия находится под разрежением, то газ после сжатия систематически анализируется на содержание кислорода.

669. Все соединения газовых компрессоров и газопроводы систематически проверяются на герметичность. При обнаружении пропуска газа компрессор останавливается и дефекты устраняются.

670. На время ремонта осветительных устройств или аварийного отключения электроэнергии в газовых компрессорных станциях применяются аккумуляторные светильники только во взрывозащищенном исполнении.

671. Размещать в газокомпрессорных помещениях аппаратуру и оборудование, не связанные с работой компрессорной установки, не допускается.

672. Компрессоры, находящиеся в резерве, отключаются от линии приема газа и нагнетания.

673. Забор воздуха для воздушных компрессоров производится снаружи здания.

Не допускается забор воздуха в местах выделения горючих паров или газов, а также в местах возможного появления источников воспламенения.

При обнаружении поступления в компрессор горючих паров или газов его немедленно останавливают.

674. Компрессоры, коммуникации воздушных компрессорных станций очищаются от масляных отложений промывкой водным раствором сульфонала, согласно графику и технической документации.

Параграф 4. Порядок обеспечения пожарной безопасности при глубинно-насосной эксплуатации

675. Станок-качалка устанавливается таким образом, чтобы исключалось соприкосновение трущихся и движущихся частей его с деталями вышки или мачты, фундамента и фунта, электролиний.

676. Не допускается проворачивать шкив станка-качалки вручную и тормозить его путем подкладывания металлических или других предметов.

677. До начала ремонтных работ на скважине привод отключается, а на пусковом устройстве вывешивается плакат "Не включать! Работают люди".

678. Глубинно-насосная скважина оборудуется устьевой арматурой, герметизирующей устье скважины и позволяющей отводить газ из затрубного пространства.

679. Для предупреждения буксования приводных ремней во время работы станка-качалки осуществляется контроль над их натяжением.

680. Обеспечивается доступ для осмотра заземляющих проводников и мест их приварки. Для заземляющего проводника применение стального каната не допускается.

681. Не допускается устанавливать станции управления, автотрансформаторы, трансформаторы под проводами линий электропередачи любого напряжения.

682. Помещение или будка для установки электрооборудования погружных центробежных электронасосов выполняют из негорючего материала.

683. Перед спуском и подъемом погружного электронасоса на устьевом фланце скважины устанавливается приспособление, предохраняющее кабель от повреждения элеватором.

684. Кнопочное управление электроприводом кабельного барабана, находящееся у устья скважины, следует выполнять во взрывозащищенном исполнении.

685. Устье скважины оборудуется подвесной шайбой с уплотнениями в местах прохода кабеля.

686. При продувке скважин и производстве замеров, находящийся около скважины автотранспорт и тракторы заглушаются, а топки котлов прекращаются.

687. На время испытания на всех дорогах выставляются посты и устанавливаются предупредительные знаки, запрещающие проезд, курение и разведение огня.

Параграф 5. Порядок обеспечения пожарной безопасности при интенсификации добычи нефти и газа

688. Осуществление методов интенсификации добычи проводится по плану, утвержденному руководителем (заместителем) нефтегазодобывающего предприятия.

689. Администрацией предприятия разрабатывается План ликвидации возможных аварий и пожаров с учетом проведения методов интенсификации добычи. План вывешивается на видном месте.

690. Объекты, где осуществляются методы интенсификации добычи, обеспечиваются надежной телефонной или радиосвязью с центральным диспетчерским пунктом предприятия.

691. У средств связи вывешиваются таблички с указанием названий и порядка подачи сигналов, вызова руководителей, противопожарной службы, скорой помощи, газоспасательной службы.

692. При работе выхлопные трубы передвижных насосных агрегатов, автотранспорта оборудуются глушителями с искрогасителями.

693. Остатки нефти и химических реагентов из емкостей агрегатов и автоцистерн не допускается сливать в промышленную систему водоотведения.

694. Все производственные и вспомогательные помещения, сооружения и склады обеспечиваются первичными средствами пожаротушения согласно приложению 10 к настоящим Правилам.

695. Не допускается использование противопожарного инвентаря и оборудования, аварийных и газоспасательных средств для работ, не связанных с их прямым назначением.

696. На емкости с горючими химическими веществами выполняется надпись: "Огнеопасно".

697. Не допускается налив и слив пенореагента и других горючих химических веществ во время грозы.

698. Передвижное технологическое оборудование для закачки реагента в пласт располагаются с учетом рельефа местности и направления ветра, чтобы в случае необходимости обеспечить его выезд из опасной зоны и эвакуацию персонала.

699. Не допускается располагать передвижное оборудование, насосные установки в пределах охранной зоны воздушных линий электропередач или над нефтегазопроводами.

700. Не допускается оставлять парогенераторную установку без контроля до прекращения работы и снижения давления в парогенераторе до атмосферного.

701. В качестве переносного электроосвещения в парогенераторной установке применяются взрывобезопасные светильники напряжением не выше 12 Вольт.

702. Паротепловая обработка призабойной зоны скважины производится в светлое время суток.

703. Электрооборудование дозировочного насоса, установленное на тележке (санях) с топливной емкостью, предусматривается в пожаровзрывозащищенном исполнении в соответствии с ПУЭ.

704. Печь оборудуется автоматическими устройствами, регулирующими температуру подогреваемой нефти в заданных пределах, а также отключающими подачу газа на горелки при повышении или понижении давления газа, предусмотренного изготовителем.

705. На топливном трубопроводе оборудуется отрегулированное редуцирующее устройство и предохранительный клапан в горелке, а также устройство для предупреждения попадания конденсата в контрольно-измерительные приборы.

706. Перед зажиганием горелки печи убеждаются в заполнении змеевика нефтью.

707. Электрооборудование, установленное на тележке (санях) с емкостью для нефти, а также стационарные установки для подогрева нефти следует выполнять во взрывозащищенном исполнении в соответствии с ПУЭ.

708. Технические средства передвижения (автомобили, трактора), оборудуются искрогасителями.

709. Емкость с горячей нефтью устанавливаются не ближе 10 м от устья с подветренной стороны.

710. Перед закачкой нефти, сборно-разборная выкидная линия от насоса до скважины спрессовывается на полуторакратное давление от максимального рабочего давления.

711. Компрессора и электрооборудование устанавливаются на расстоянии не ближе 10 м, компрессор с двигателем внутреннего сгорания – не ближе 25 м от устья скважины. Выхлопная труба двигателя внутреннего сгорания оборудуется искрогасителем.

712. Для обработки скважин применяется только дегазированный конденсат.

713. На автоцистернах или иной таре с газоконденсатом указывается надпись или знак "Огнеопасно".

714. Перевозка газоконденсата автоцистернами осуществляется только при герметически закрытых люках и сливных штуцерах.

715. Перед сливом или наливом конденсата автоцистерна заземляется. Не допускается отсоединение заземляющего устройства до окончания слива или налива.

716. Налив и слив, обработка скважины производится только в дневное время суток.

717. Заполненную газоконденсатом автоцистерну останавливать в пределах населенных пунктов, возле мест с открытым огнем не допускается.

718. Агрегаты и автоцистерны устанавливаются не ближе 25 м от устья скважины и не менее 6 м друг от друга с наветренной стороны.

719. Автоцистерна с водой устанавливается на расстоянии 25 м от агрегатов и автоцистерн с газоконденсатом.

720. При обработке скважины не допускается перекачивать газоконденсат из автоцистерны в бункер и на прием агрегата.

721. Перед началом и в процессе обработки скважины газоконденсатом, территория проведения работ проверяется на загазованность. При наличии концентрации газа, превышающей предельно допустимую концентрацию, работы по закачке газоконденсата немедленно прекращаются и принимаются меры по плану ликвидации аварий.

722. После обработки скважины газоконденсатом манифольдная линия агрегата и арматура скважины промывается водой.

723. Отсоединение манифольда производится только после закрытия задвижек на арматуре скважины и снижения давления до атмосферного.

724. В процессе обработки скважины газоконденсатом обслуживающий персонал находится на безопасном расстоянии, указанном в плане работ.

725. Выхлопные трубы агрегатов и других машин, применяемые при работах по гидравлическому разрыву пластов, оборудуются глушителями с искрогасителями.

726. Пуск в ход агрегатов выполняется только после удаления людей, не связанных с непосредственным выполнением работ у агрегатов, за пределы опасной зоны.

727. Остатки жидкости разрыва и нефти сливаются из емкостей агрегатов и автоцистерн в нефтеловушку или специальную емкость.

728. При длительных остановках работ в зимнее время не допускается прогревать манифольд и систему нагнетательных трубопроводов открытым огнем.

729. Топливные баки силовой установки устанавливаются в пожаробезопасном месте и защищаются от повреждений.

730. Территория участка, где осуществляется обработка пласта методом внутрипластового движущегося фронта горения снабжается предупредительными плакатами и ограждается металлическими пикетами с красным флажком.

731. На скважинах указываются их категории по степени опасности выделения вредных газов и температуре нефти и газа.

Параграф 6. Порядок обеспечения пожарной безопасности при проведении текущего и капитального ремонта

732. Не допускается устанавливать трактор-подъемник и передвижной агрегат на территории, загрязненной горюче-смазочными материалами, нефтепродуктами.

733. Трактор-подъемник, передвижной агрегат устанавливаются на расстоянии не менее 25 м от устья скважины с наветренной стороны.

734. Промывочный агрегат устанавливается вблизи манифольда и емкости таким образом, чтобы кабина водителя агрегата была обращена к устью скважины.

735. Заправка подъемника горючим производится при заглушенном двигателе после охлаждения.

736. Разборка устьевой арматуры производится после глушения скважины и отравления давления до нуля.

737. Газ отводится в безопасную сторону от скважины согласно схеме. Газоотводящая линия надежно крепится к стойкам.

738. Посадка элеватора при подъеме и спуске труб во избежание искрообразования проводится плавно, без ударов.

739. При перерывах в работе по подъему и спуску труб устье скважины герметизируется.

740. При подъеме труб устанавливается приспособление против разбрызгивания и разлива флюида, раствора.

741. Не допускается на устье производить работы, связанные с искрообразованием, а также огневые работы без письменного разрешения руководителя объекта.

742. При промывке песчаной пробки водой промывочная жидкость отводится в промышленную систему водоотведения или емкость. Промывка пробки нефтью производится по замкнутому циклу.

743. При промывке песчаных пробок в скважинах устанавливается противовыбросовое оборудование, шаровой кран, обратные клапаны.

744. К скважине прокладывается водяная линия с вентилем и шлангом.

745. Не допускается начало работы при наличии нефте-газопроявлений, трубного и затрубного давления.

746. Тракторы-подъемники и передвижные агрегаты оборудуются световой и звуковой сигнализацией.

747. Основные и вспомогательные предприятия нефтепродуктообеспечения комплектуются первичными средствами пожаротушения в соответствии с минимальным перечнем необходимых первичных средств пожаротушения, приведенным в приложении 10 к настоящим Правилам.

748. В процессе работ постоянно контролируется состояние скважины, при обнаружении признаков газонефтеводопроявления бригада герметизирует устье и выполняет действия по плану ликвидации аварий.

Глава 4. Порядок обеспечения пожарной безопасности при сборе, подготовке, хранении и транспортировании нефти и газа

749. Исправность предохранительной, регулирующей и запорной арматуры, установленной на аппаратах, емкостях и трубопроводах, проверяется перед вводом в эксплуатацию, а также периодически в соответствии с утвержденным графиком под руководством инженерно-технического работника. Результаты проверок и осмотра заносятся в вахтенный журнал.

750. Для измерения уровня огнеопасных жидкостей применяются пожаробезопасные измерители. Мерные стекла допускаются на аппаратах и емкостях, работающих с избыточным давлением не более 0,6 МегаПаскаль (далее – Мг/Па) (6 кгс/см2), при условии защиты стекла от механических повреждений, наличии клапанов, автоматически перекрывающих соединительные трубки, и красной черты на стекле, показывающей предельно допустимый уровень жидкости и давления не более 0,6 МПа (6 кгс/см2).

751. Для теплоизоляции оборудования используются негорючие материалы.

752. Перед началом пуска пара или газа в нагревательные аппараты линии подачи подлежат продувке, чтобы избежать опасных давлений или деформации.

753. Пуск нагревающего агента в аппараты производится медленно с постепенным повышением температуры в аппаратах.

754. Во время спуска за отстойкой воды и осадка из аппаратов резервуаров (емкостей) осуществляется контроль над стоком, не допуская вытекания нефти на рабочие площадки и территории.

755. Предохранительный клапан снабжается отводом, диаметром не менее выходного отверстия.

756. Трапы, сепараторы и другие аппараты оборудуются лестницами и площадками для обслуживания.

757. Нефте- и песколовушки сооружаются из негорючего материала. Вокруг открытой нефтеловушки устанавливается ограждение высотой не менее 1 м.

758. Лотки от отстойников и резервуаров в местах перехода людей закрываются металлическими перекрытиями.

759. Факельный стояк располагается на расстоянии не ближе 100 м, а земляной амбар не ближе 50 м от ограждения групповой установки. Вокруг амбара предусматривается обвалование высотой не менее 1 м, а факельное устройство обеспечивается ограждением.

760. При продувке трапов и сепараторов запорное устройство на продувочной линии открывается и закрывается постепенно и плавно.

761. Для группы сепараторов, имеющих одинаковое давление, от предохранительных устройств может быть отведен в общую линию (коллектор) на факел.

762. При подключении к сепаратору эрлифтовых скважин выходящая из сепаратора газовоздушная смесь проверяется на содержание воздуха.

763. Уровнемерные стекла на трапах обеспечиваются отводами для продувки в закрытую емкость или систему водоотведения.

764. Площадка под теплообменники с огневым подогревом оборудуется стоками в промышленную систему водоотведения через гидравлический затвор и обеспечивается устройством для смыва нефти.

765. Разогрев (при пуске) и охлаждение (при остановке) теплообменников производится плавно во избежание повреждения от температурных напряжений.

766. Освобождение теплообменника от горючих жидкостей осуществляется только после охлаждения теплообменников.

767. Площадка перед форсунками обеспечивается твердым покрытием и уклоном в сторону лотка, соединенного с промышленной системой водоотведения через гидравлический затвор.

768. Розжиг и пуск печи осуществляется только лицами, закрепленными за эксплуатацию.

769. При разжигании форсунок факелом не допускается пропитывать его легковоспламеняющейся жидкостью.

770. Тушение факела, используемого для растопки, осуществляется в несгораемом ящике с сухим песком.

771. Топливный трубопровод оборудуется задвижкой (на расстоянии не менее 10 м от фронта форсунок), позволяющей одновременно прекратить подачу топлива ко всем форсункам, редуцирующим устройствам, отрегулированным на давление, необходимое для горения горелок, а также конденсатосборникам для предупреждения попадания конденсата в систему автоматики, контрольно-измерительными приборами. Аварийная сигнализация автоматических устройств выводится в операторную.

772. В случае неисправности установки, топливный газопровод подлежит герметичному отключению от печи и ставится на заглушку.

773. Стационарная система пожаротушения печей содержится всегда в исправном состоянии. Обвязка системы располагается в удобном для прохода месте и окрашивается в красный цвет. Включение системы предусматривается автоматическое и дистанционное.

774. Зажигать горелку без предварительной продувки топки печи паром не допускается. Продувочные свечи обвязки печей выводятся в безопасное место согласно проектной и технической документации.

775. Газопроводы форсунок (горелок) оборудуются продувочной линией с выводом газа в факельную линию.

776. Не допускается неисправность устройств, предназначенных на случай аварии или пожара для слива нефти. Задвижки линий аварийного слива обозначаются опознавательными знаками, а подступы к ним освобождаются. Аварийный слив производится только по указанию начальника цеха, установки или ответственного руководителя работ по ликвидации аварии (пожара). Последовательность операций при осуществлении аварийного слива предусматривается инструкцией.

777. Из аварийной емкости, перед началом спуска в нее горячей жидкости, тщательно удаляются обводненные продукты и подается сухой пар.

778. При возникновении пожара у фронта форсунок печей, камерах двойников, при горении сажи в борове и дымовой трубе запускается пар через линии парового тушения и вызывается противопожарная служба.

779. Во время эксплуатации трубчатой печи следует обеспечить систематический контроль над состоянием труб.

Работа печи при отдулинах и свищах на трубах, а также при повышении допустимых пределов износа труб не допускается.

780. На печах устанавливаются сигнализаторы погасания пламени, автоматические устройства, прекращающие подачу топлива к форсункам (горелкам) при их погасании, сигнализация предельно допустимой температуры на перевале печи.

781. Помещение насосной для перекачки нефти оборудуется принудительной приточно-вытяжной вентиляцией в искробезопасном исполнении.

Пуск насосов в работу при неисправной или выключенной вентиляции не допускается.

782. Помещения для размещения двигателей внутреннего сгорания отделяются от помещений для насосов газонепроницаемыми стенами. Не допускается применять плоскоременные передачи в помещениях, в которых установлены насосы для легковоспламеняющихся жидкостей.

783. Места прохода промежуточных валов через стены оборудуются сальниковыми уплотнениями.

784. При работе насосов осуществляется постоянный контроль над смазкой трущихся частей, а также за температурой подшипников и сальников насосов.

785. Не допускается скопление смазочных материалов под насосами, их растекание и разбрызгивание. Полы в помещениях насосных содержатся в чистоте и регулярно промываются водой.

786. В помещениях насосных устанавливается контроль над герметичностью насосов и трубопроводов. Пропуски в сальниках насосов и соединениях трубопроводов немедленно устраняются.

787. Хранение смазочных материалов в помещениях насосных допускается в количестве не более суточной потребности. Смазочные материалы хранятся в специальных металлических бочках или ящиках с крышками.

Не допускается хранение в помещении насосной легковоспламеняющихся и горючих жидкостей.

788. Перед пуском и остановкой насоса проверяется правильность открытия и закрытия соответствующих задвижек.

789. Для удаления разлившихся нефтепродуктов, помещения насосных оборудуются водяными стояками с резиновыми шлангами.

790. По окончании работы задвижки на приемах и выкидах насосов и у резервуаров закрываются, помещения осматриваются, убираются разлившаяся нефть, отключаются все установки и освещение.

791. Трубопроводы (нефтегазопроводы) в зависимости от транспортируемого вещества обеспечиваются опознавательной окраской и цифровым обозначением. На трубопроводы, связывающие емкости с аппаратурой, остановками и другими сооружениями, составляются технологические схемы, с наличием на каждом трубопроводе определенных обозначений, а на запорной арматуре нумерации.

792. Обслуживающему персоналу необходимо знать схему расположения задвижек и их назначение, а также уметь безошибочно выполнять технологические действия.

793. Изменение действующих схем расположения трубопровода без разрешения и утверждения новой схемы руководителем предприятия не допускается.

794. Продувка и испытание трубопроводов на герметичность и прочность производятся в соответствии с инструкцией, разработанной строительной организацией, согласованной с техническим руководством предприятия, эксплуатирующего трубопровод.

795. При продувке и испытании трубопровода не допускается проезд, нахождение в пределах зоны сцепления автомобилей, тракторов с работающими двигателями, а также пользование открытым огнем и курение.

796. При аварии на трубопроводе вблизи железной или шоссейной дорог, район аварии немедленно оцепляется, выставляются предупредительные знаки, прекращается движение транспорта, и принимаются меры по ликвидации аварии в соответствии с планом ликвидации.

797. Предупредительные знаки выставляются от места аварии на расстоянии не менее 800 м в обе стороны дороги. Немедленно уведомляется служба железной дороги.

798. Запорные устройства на трубопроводах содержатся в исправном состоянии, в легкодоступности, чтобы обеспечить возможность надежного прекращения поступления нефти и газа в отдельные участки трубопроводов.

799. Для осмотра запорных устройств на предприятии составляются графики, утверждаемые руководителями предприятий. Запорные устройства на трубопроводах осматриваются не реже 1 раза в квартал, на особо ответственных узлах – не реже 1 раза в месяц. Результаты осмотров заносятся в журнал или в паспорта на трубопроводе.

800. Соединение трубопровода выполняется только на сварке. Резьбовые и фланцевые соединения допускаются в местах установки отключающих устройств, контрольно-измерительных приборов и другой арматуры, с непроницаемыми уплотнениями.

Прокладки фланцевых соединений изготавливаются из материалов, не разрушающихся и не деформирующихся при повышенных температурах.

801. Чистка пробок, образовавшихся в трубопроводах, при помощи стальных прутьев и других приспособлений, которые могут вызвать искрообразование, не допускается.

802. После осмотра или пользования запорными устройствами, расположенными в колодцах, крышки последних немедленно закрываются. Открытые лотки после осмотра труб, немедленно прикрываются.

803. Запорные устройства открываются и закрываются плавно, не допускается применение для открытия и закрытия запорных устройств металлических предметов, которые могут вызвать искру.

804. Во избежание образования взрывоопасной смеси внутри вакуумной газосборной сети:

1) контролируется содержание воздуха в вакуумной сети;

2) закрываются запорные устройства и устанавливаются на газопроводах заглушки при отключении или разборке ответвлений вакуумного коллектора от скважин.

805. При прокладке кабельных линий параллельно с трубопроводом расстояние по горизонтали между ними выполняется не менее 1 м. Кабели, находящиеся от трубопровода на меньшем расстоянии на всем протяжении прокладываются в трубах. Параллельная прокладка кабелей над и под трубопроводами в вертикальной плоскости не допускается.

806. Сливоналивные эстакады эксплуатируются с соблюдением требований настоящих Правил.

Раздел 6. Порядок обеспечения пожарной безопасности при содержании объектов газоперерабатывающей промышленности

Глава 1. Общие положения

807. Проезд автотранспортных средств не допускается на территорию завода, технологический процесс которого предусматривает скопление горючих паров и газов, при этом устанавливаются запрещающие знаки.

808. Въезд на территорию автотранспортных средств, в том числе подъемно-транспортных и строительных механизмов, допускается по письменному разрешению руководителей взрывопожароопасных цехов и установок с указанием возможных стоянок, маршрутов передвижения и мер безопасности.

809. Во взрывоопасные помещения и газоопасные места, не допускаются лица в обуви, подбитой металлическими гвоздями или подковами.

810. Во взрывоопасных цехах категории А и Б, не допускается эксплуатация транспортных тележек, колеса которых вызывают искры при ударе.

811. Смотровые колодцы системы водоотведения содержатся с постоянно закрытыми крышками и засыпаются песком слоем 10 сантиметров (далее – см).

812. Во избежание распространения огня по сети промышленного водоотведения во время пожара на ней устанавливаются гидравлические затворы в специальных колодцах. В каждом гидравлическом затворе слой воды, образующий затвор, должен быть высотой не менее 0,25 м.

813. Гидравлические затворы устанавливаются на всех выпусках из помещений с технологической аппаратурой, площадок технологических установок, групп и отдельно стоящих резервуаров, узлов задвижек, групп аппаратов, насосных, котельных, сливоналивных эстакад. Конструкция гидравлического затвора предусматривает и обеспечивает удобную его очистку.

814. Эксплуатация системы водоотведения с неисправными или неправильно выполненными гидравлическими затворами, а также без них не допускается.

815. Спуск пожаровзрывоопасных продуктов в системы водоотведения не допускается. Для этих целей предусматриваются специальные емкости.

816. Температура производственных сточных вод при сбросе в систему водоотведения не должна превышать 40⁰С.

817. Металлические воздуходувы вентиляционных систем, установленные во взрывоопасных производственных помещениях, заземляются.

818. Не допускается включать в работу оборудование при неисправной вентиляции.

819. Обеспечивается круглосуточная работа вентиляции в закрытых помещениях, в которых находится аппаратура и коммуникации, содержащие горючие и взрывоопасные газы.

820. В производственных помещениях, где возможно внезапное интенсивное выделение вредных или взрывоопасных газов или паров, предусматривается устройство механической аварийной вентиляции.

821. Обеспечивается автоматический пуск аварийной механической вентиляции под действием датчиков-газоанализаторов и предусматривается дистанционный запуск аварийной вентиляции от кнопок, расположенных у наружной двери производственного помещения.

822. В случае возникновения пожара в производственном помещении вентиляционные системы отключаются.

823. Для отопления помещений с пожаровзрывоопасными производствами используются централизованные системы с теплоносителями в виде горячей воды, пара, нагретого воздуха и диэтиленгликоля.

824. Системы воздушного отопления при возникновении пожара и угрозе его распространения немедленно отключаются.

825. При совмещении воздушного отопления с приточной вентиляцией рециркуляция воздуха не допускается.

826. Наливные стояки эстакад для заполнения железнодорожных цистерн заземляются. Рельсы железнодорожных путей в пределах сливоналивного фронта электрически соединяются между собой и присоединяются к заземляющему устройству, не связанному с заземлением электротяговой сети.

827. Автоцистерны в процессе слива и налива горючих газов присоединяются к заземляющему устройству. В качестве заземляющего проводника используется гибкий (многожильный) медный провод сечением не менее 6 мм².

828. Металлические наконечники и быстросъемные устройства резиновых шлангов заземляются при помощи гибкого (многожильного) медного провода, навитого снаружи или внутри шланга. Заземляющий провод другим концом присоединяют к металлическим частям продуктопровода.

Глава 2. Порядок обеспечения пожарной безопасности при содержании технологических аппаратов и установок

829. При обеспечении пожарной безопасности технологических аппаратов и установок не допускается эксплуатация аппаратов, трубопроводов и оборудования в случае пропуска продукта через неплотные фланцевые соединения.

830. При обнаружении пропуска в аппарате для предотвращения воспламенения вытекающего продукта к месту пропуска подается водяной пар или инертный газ с выключением аппарата или установки.

831. Горючие поверхности аппаратов и емкостей обеспечиваются исправной теплоизоляцией из негорючих материалов.

832. Аппараты, подлежащие вскрытию для внутреннего осмотра, очистки и ремонта, останавливаются, освобождаются от продукта, отключаются и заглушаются от действующей аппаратуры, пропариваются продуктами инертного газа и проветриваются.

833. Пользование пробоотборными краниками без пропускания горячего продукта через холодильник не допускается. Отводные трубки и трубки холодильника содержатся в исправном состоянии.

834. Не допускается устранять пропуски на аппаратах и коммуникациях, находящихся под давлением.

835. В производственных помещениях не допускается производить работы, связанные с возможностью искрообразования, применять светильники открытого исполнения.

836. Технологические аппараты перед пуском подвергаются осмотру, проверяются исправность и готовность к работе связанных с ними аппаратов и трубопроводов, автоматических указателей или регуляторов температуры и давления, измерителей уровня жидкости.

837. Зажигать потухшие горелки печи от раскаленных панелей или кладки топки печи не допускается.

838. Для тушения возможных загораний внутри печи возможно применение пара или инертного газа. Пар или инертный газ подается до момента окончания неконтролируемого горения.

839. Устройства, предназначенные на случай аварии или пожара для слива продукта, содержатся в исправном состоянии. Задвижки линий аварийного слива обозначаются опознавательными знаками, а подступы к ним освобождаются. Последовательность операций при осуществлении аварийного слива предусматривается инструкцией.

840. Аварийная емкость для спуска из печи горячей жидкости содержится постоянно свободной. До начала спуска жидкости в аварийную емкость подается водяной пар, предварительно освобожденный от конденсата.

841. Работа печи при отдулинах и свищах на трубах, а также при превышении допустимых пределов износа труб не допускается. При прогаре труб немедленно прекращается эксплуатация печи.

842. При угрозе возникновения загазованности территории у печей немедленно включается система парового тушения, погашаются форсунки печи.

843. Эксплуатация трубчатых печей с неисправными двойниками и их шкафами не допускается. Нажимные болты для уплотнения пробок двойников подтягиваются только после снижения давления в трубах до атмосферного.

844. Площадка под теплообменники выполняется с твердым покрытием со стоком в лоток, с выводом в промышленную систему водоотведения через гидравлический затвор. Площадка обеспечивается приспособлением для смыва горючих продуктов.

845. Освобождение теплообменников от горючих жидкостей, производится только после охлаждения.

846. Аппараты воздушного охлаждения на случай пожара оборудуются дистанционным отключением вентиляторов.

847. Люки колонных аппаратов открываются, начиная с верхнего.

848. Пуск установок оповещения технологического оборудования обеспечивается ручным или автоматическим способами. При автоматическом пуске предусматривается дублирующий ручной пуск.

Глава 3. Порядок обеспечения пожарной безопасности при содержании вспомогательных устройств и сооружений

849. Трубопроводы в зависимости от транспортируемого по ним вещества обеспечиваются опознавательной окраской, цифровым обозначением и направлением движения продукта.

850. При разрыве газопровода, продуктопровода, в районе аварии немедленно выставляется оцепление, устанавливаются предупредительные знаки, прекращается движение транспорта, принимаются меры по ликвидации.

851. Эксплуатация трубопроводов, предназначенных для перекачки взрывопожароопасных сред, при наличии "хомутов" не допускается.

852. Сливоналивные эстакады содержатся в соответствии с требованиями настоящих Правил.

Глава 4. Порядок обеспечения пожарной безопасности при содержании компрессорных и насосных станций

853. Блокирующие и сигнализирующие устройства по контролю технологических параметров компрессоров и насосов содержатся в исправном состоянии.

854. Соединения газовых компрессоров и их газопроводы систематически проверяются на герметичность, при обнаружении утечки газа устранение на работающем компрессоре не допускается.

855. Обеспечивается своевременная очистка клапанной коробки и клапанов воздушных поршневых компрессоров от масляных отложений и нагара.

856. На время работы осветительных устройств или аварийного отключения электроэнергии в газовых компрессорных станциях применяются аккумуляторные светильники во взрывозащищенном исполнении.

857. При угрозе загазованности или возникновения пожара в компрессорном помещении аварийно останавливаются компрессоры, сбрасывается давление и прекращается доступ газа к месту аварии.

858. Расходные бачки для масла вместимостью не более трехсуточного запаса располагаются в помещении с самостоятельным выходом наружу и отделенным противопожарной стеной от компрессорной.

859. Помещения компрессорных и насосных станций обеспечиваются исправной и бесперебойной работой вентиляционных устройств.

860. Кнопки аварийной остановки стационарных компрессоров располагаются на пультах управления, у выходов из помещений компрессорных залов.

861. Работа компрессора с искрением на контакте запальной свечи газомотора не допускается.

862. Для предотвращения вспышек и взрывов в выхлопной системе при пуске компрессора включают магнето и подают топливный газ после продувки системы выхлопа сжатым воздухом.

863. Насосы, перекачивающие пожаровзрывоопасные продукты, заземляются независимо от заземления электродвигателей, находящихся на одной раме с насосами.

864. При продувке насосов выбрасываемый продукт отводится за пределы помещения, жидкий – по трубопроводу в специальную емкость, а пары и газы – на факел или свечу.

865. При работе насосов осуществляется постоянный контроль за смазкой трущихся частей, а также температурой подшипников и сальников насосов. Не допускается растекание и разбрызгивание смазочных материалов.

Глава 5. Порядок обеспечения пожарной безопасности при эксплуатации факельного хозяйства

866. Факелы зажигаются дистанционно, обеспечиваются дежурными горелками.

867. Территория вокруг факела в радиусе не менее 50 м ограждается и обозначается предупредительными знаками, а также в пределах ограждений территории очищается от травянистой растительности.

868. Устройство колодцев, приямков, заглублений в пределах ограждений территории факела не допускается.

869. На газопроводах перед вводом в факельную трубу устанавливаются огнепреградители, доступные для осмотра и ремонта.

870. Не допускается направлять в общую факельную систему:

1) инертный газ после продувки оборудования при содержании в нем горючих газов в концентрациях меньше 50 % нижнего предела воспламенения;

2) воздух, вытесненный из аппаратов и трубопроводов, а также чистый инертный газ;

3) продукты, склонные к разложению, окислению, полимеризации, выделению тепла и способные ограничить пропускную способность факельного газопровода.

Раздел 7. Порядок обеспечения пожарной безопасности при содержании предприятий легкой промышленности

Глава 1. Общие положения

871. Производственные и складские помещения, в которых применяются, производятся или хранятся вещества и материалы, способные образовывать газо- и паровоздушные взрывоопасные концентрации, обеспечиваются автоматическими газоанализаторами.

872. Отходы из оборудования удаляются пневматическими, механическими устройствами, исключающими выделение пыли в производственное помещение.

873. В электрической схеме оборудования, имеющего автономные системы вытяжной вентиляции и (или) пневмотранспорта отходов, предусматриваются автоматическое опережение пуска относительно пуска основного оборудования на 2-5 секунд и автоматическое отключение с выдержкой времени 25-30 секунд.

874. Не допускается хранение сырья, оборудования и материалов в непосредственной близости от зданий.

875. Хранение сырья, оборудования и материалов, осуществляется на специально оборудованных открытых площадках или под навесами, при условии соблюдения разрывов между площадками хранения и зданиями, сооружениями. Допускается строительство отдельно стоящих навесов из сгораемых материалов площадью не более 1200 м².

876. Для озеленения территорий не допускается применять древесные насаждения, выделяющие при цветении хлопья, волокнистые вещества и опушенные семена, а также высаживать их в противопожарных разрывах.

877. Производственные помещения постоянно содержатся в чистоте и не перегружаются оборудованием, сырьем и готовой продукцией, не превышающие сменную потребность – выработку, а при круглосуточном процессе производства – суточную.

878. Для цеховых кладовых устанавливается допустимое в пределах суточной (сменной) нормы количество единовременного хранения легковоспламеняющихся и горючих жидкостей, химикатов.

879. Горючие и легковоспламеняющиеся жидкости, применяемые в производстве, хранятся в герметической закрытой металлической таре, в количестве не превышающей суточной (сменной) нормы.

Глава 2. Порядок обеспечения пожарной безопасности при содержании технологического оборудования

880. На предприятиях разрабатываются графики очистки технологического и электрооборудования для основных цехов, участков и установок.

881. Эксплуатируемое технологическое оборудование ежедневно, в цехах первичной переработки сырья – не менее 1 раза в смену, а электрооборудование, светильники, электропроводка, технические средства противопожарной защиты, строительные конструкции, в том числе и покрытия не реже одного раза в неделю очищаются от осевшей на них горючей пыли, пуха. В процессе очищения используются средства пылеуборки, влажная уборка, а также продувка сжатым воздухом с отключением технологического оборудования.

882. Стыки и соединения технологического оборудования, воздуховоды в производственных и складских помещениях уплотняются негорючими материалами.

883. Не допускается превышение концентрации пыли в рабочих помещениях льночесальных, приготовительно-прядильных, приготовительно-ткацких, ткацких и браковочно-мерильных цехов.

Глава 3. Порядок обеспечения пожарной безопасности при содержании цехов адсорбции и рекуперации пожаровзрывоопасных паров летучих растворителей

884. Места в цехах, связанные с использованием летучих растворителей, оборудуются системами местных отсосов паров с подачей их на улавливатели.

885. Рекуперационная установка предусматривает обеспечение непрерывного и полного отсоса паров летучих растворителей с рабочих мест.

886. Не допускается подключение новых рабочих мест, участков и цехов к линиям паровоздушной смеси, при отсутствии нормируемой мощности рекуперационной станции.

887. Концентрация паровоздушной смеси, поступающей к адсорберам, контролируется. Не допускается работа паровоздушных линий с концентрациями улавливаемых паров выше 50 % от нижнего концентрационного предела воспламенения наиболее пожаровзрывоопасного вещества смеси.

888. Линии, по которым паровоздушная смесь транспортируется из цехов на рекуперационную станцию, содержатся в исправном состоянии. Не допускается загрязнение внутренней поверхности трубопроводов твердыми горючими отложениями или жидким конденсатом. Фильтры или циклоны для улавливания из паровоздушной смеси твердых примесей эксплуатируются в исправном состоянии и очищаются согласно утвержденным графикам. Участки линии, в которых образуется конденсат, обеспечиваются исправным утеплением из негорючего материала и уклоном для стекания конденсата.

889. Линии паровоздушных смесей обеспечивается исправными огнепреградителями, отвечающим требованиям проектных решений.

890. Звуковая сигнализация аварийного режима работы вентиляторов и система автоматического включения резервных агрегатов содержатся в исправном состоянии и проверяется.

891. Аварийная труба для выброса взврывопожароопасной паровоздушной смеси в атмосферу содержится в исправном состоянии, проверяется, оборудуется молниезащитой.

Глава 4. Порядок обеспечения пожарной безопасности в горючей среде источников зажигания

892. Технологические линии, машины и аппараты, осуществляющие первичную переработку волокнистых материалов, твердых горючих веществ в раздробленном (измельченном) виде, обеспечиваются исправными приспособлениями для улавливания (отделения) посторонних предметов (камнеловушки, магнитная защита).

893. Поверхности трубопроводов, оборудования, емкости, продуктопроводы, имеющие температуру наружной поверхности выше 450С, обеспечивается исправной трудногорючей теплоизоляцией с облицовкой из негорючего материала в помещениях, в которых создается опасность воспламенения материалов или взрыв газов, паров жидкостей или пыли.

894. Использование технологического оборудования, при работе которого возможно накопление зарядов статического электричества производится с исправными антистатическими устройствами или нейтрализаторами (радиоизотопные, высоковольтные, индукционные).

895. Аппараты, емкости, агрегаты в которых происходят дробление, трепление, рыхление, чесание, распыление, разбрызгивание продуктов, отдельно стоящие машины, аппараты, агрегаты, не соединенные материалопроводами или металлоконструкциями с другим оборудованием, обеспечиваются исправным заземлением.

896. Во фланцевых соединениях на трубах, аппаратах, соединениях крышек с корпусами и соединениях на болтах не допускается применение шайб, окрашенных неэлектропроводными красками или изготовленных из диэлектриков.

897. Применение внутри производственных и складских помещений машин и оборудования с двигателями внутреннего сгорания не допускается.

898. Периодически, не реже одного раза в смену проверяются валы и подшипники для предупреждения их нагрева и перекоса.

899. Электрические провода в пределах оборудования защищаются от агрессивных сред. Металлорукава закрепляются на неподвижных частях оборудования специальными скобами, расположенными не более 400 мм друг от друга.

900. Специальные гибкие кабели с медными жилами, устойчивые к многократным перегибам и истиранию или подвижные токосъемники для питания электродвигателей, электроаппаратов и приборов, установленных на движущихся частях оборудования, содержатся в исправном состоянии.

901. При работе станков, агрегатов и машин обеспечиваются:

1) свободное вращение движущихся частей;

2) регулирование воздушного режима в аспирационных каналах при аэродинамической очистке сырья и устранение выделения пыли в помещении.

902. Режим работы объектовых и цеховых установок (систем) вентиляции и пневмотранспорта определяется рабочими инструкциями, в которых с учетом условий производства предусматриваются меры пожарной безопасности, сроки очистки воздуховодов, фильтров, огнезадерживающих клапанов и оборудования, а также порядок действий обслуживающего персонала при возникновении пожара.

903. Планово-предупредительный ремонт вентиляционных и пневмотранспортных установок включается в ежедневный осмотр по своевременной смазке подшипников, проверке состояния шкивов и натяжения приводных ремней, устранению люфта вала вентилятора, надежности контактов на местах подключения проводов к электродвигателям, состоянию электрозащит. После каждого ремонта руководитель организации организовывает проверку установок с проведением замеров показателей на их соответствие и отметкой в паспортах.

904. На трубопроводах пневматического транспорта и вытяжных воздуховодах предусматриваются окна, люки, разборные соединения для периодического осмотра (ревизии), очистки систем и успешного тушения пожара, в случае его возникновения. Смотровые окна располагаются на расстоянии не более 10 м друг от друга, а также у тройников, на поворотах, при проходе трубопроводов через стены и перекрытия.

905. Колесо вентилятора сбалансируется и регулируется, исключая возможность удара колеса о стенки кожуха.

906. В случае обнаружения неисправности вентиляционной установки по удалению пуха и пыли от машины (прекращение тяги воздуха, стук вентилятора, образование искр, появление дыма или запаха) немедленно принимаются меры для остановки вентилятора и его ремонта.

907. Внутренние поверхности аспирационных устройств и систем пневмотранспорта выполняются гладкими, без выступов и заусенцев.

908. При обслуживании и эксплуатации вентиляционных, аспирационных и пневмотранспортных установок (систем):

1) не допускается накопления пыли и пуха в воздуховодах пневматических и аспирационных систем, пыльных подвалах, камерах и фильтрах. Результаты осмотров и чистки отражаются в специальном журнале;

2) горючие отложения на внутренней поверхности зонтов и вытяжных труб очищаются не менее двух раз в год;

3) при неисправных пылеотсасывающих и пылеулавливающих устройствах работа технологического оборудования не допускается;

4) не допускается нахождение в пыльных камерах (пыльных подвалах) посторонних людей;

5) при возникновении загорания немедленно останавливаются (выключаются) вентиляционные установки и технологическое оборудование, находящееся в зоне обслуживания данных вентиляционных систем, и закрываются клапаны на воздуховодах;

6) выхлопные трубы, входящие в общие пыльные камеры или подвал от отдельных установок, транспортирующих горючую пыль или отходы, снабжаются автоматическими клапанами, и обеспечивается безотказность их работы.

909. В производственных помещениях, в которых вентиляционные установки транспортируют горючие и взрывоопасные вещества, металлические воздуховоды, трубопроводы, фильтры и оборудование вытяжных установок заземляются не менее чем в двух местах.

910. Конструкция и материал вентиляторов, устройства вентиляционных систем для помещений, в воздухе которых содержатся легковоспламеняющиеся или взрывоопасные вещества (газы, пары, пыль), предусматриваются исключающими возможность искрообразования.

911. Автоматические огнезадерживающие устройства (заслонки, шиберы, клапаны) воздуховодов, установленные в местах пересечения противопожарных преград, содержатся в исправном состоянии, их работоспособность проверяется не реже 1 раза в месяц.

912. При эксплуатации огнезадерживающих устройств в системе вентиляции:

1) не реже 1 раза в неделю проверяется их общее техническое состояние;

2) своевременно очищаются от загрязнения горючей пылью чувствительные элементы привода задвижек (легкоплавкие замки, легкосгораемые вставки, термочувствительные элементы);

3) постоянно проверяется исправность ручных противопожарных задвижек, расположенных на ответвлениях воздуховодов, обслуживающих одну машину или группу машин приготовительного отделения, в месте присоединения к магистральному сборному воздуховоду;

4) не реже раза в неделю проверяется исправность дистанционных устройств включения или отключения вентиляционных установок, обслуживающих пожаро-, взрывоопасные помещения.

913. Не допускается эксплуатация емкостей для гравитационного осаждения пыли (аспирационных шахт, пылеосадочных камер), расположенных после вентиляторов и воздуходувных машин.

914. Вставки из органического стекла, устанавливаемые в пневмотранспортных установках, обвиваются снаружи проволокой с шагом витков не более 100 мм, оба конца указанной проволоки надежно прикрепляются к металлическим частям установки, между которыми находится вставка. Касание воздуховодов аспирационных установок и трубопроводов инженерных сетей не допускается.

915. Магнитная защита:

1) для предотвращения попадания в вентиляторы, конденсоры и технологическое оборудование с массой волокнистых материалов твердых предметов (камни, шлак) перед ними устанавливаются камнеуловители, а для извлечения металлических предметов – магнитные уловители. Уловители размещаются в местах поворота трубопроводов из вертикального (наклонного) положения в горизонтальное;

2) магнитные заграждения устанавливаются перед трепальными, чесальными машинами, смесителями и оборудованием приготовительного отделения;

3) при работе электромагнитных сепараторов контролируется нагрев деталей (магнитопровода, подшипников, деталей), соприкасающихся с сырьем;

4) обеспечивается бесперебойная работа световой сигнализации электромагнитных сепараторов;

5) в магнитных колонках обеспечивается легкая выемка блока подков для очистки их от магнитных примесей. Попадание при этом магнитных примесей в сырье исключается;

6) для очистки магнитных колонок от металлических примесей применяются специальные щетки или деревянные скребки;

7) к оборудованию для улавливания магнитных примесей обеспечивается свободный доступ для их обслуживания и осмотра;

8) не допускается подача продукта на электромагниты сепараторов при прекращении подачи электроэнергии;

9) обслуживающий персонал проверяет бесперебойное и равномерное по всей длине магнитного поля поступление сырья в электромагнитные сепараторы и магнитные колонки.

916. При обнаружении загорания (самовозгорания) сырья, отходов производства, производственной пыли, готовой продукции, немедленно сообщается в противопожарную службу, принимаются меры по эвакуации персонала, останавливается и обесточивается оборудование.

917. При проявлении опасных предаварийных факторов (запаха нагретого сырья, гари, дыма, повышенной температуры, шума, вибрации, возникающих при аварийном трении вращающихся деталей машин, поломке деталей машин, попадании в оборудование посторонних предметов, завала машины продуктом) транспортное оборудование останавливается и тщательно проверяется. Его запуск производится только после выявления и устранения причин неполадок.

918. При автоматической (аварийной) остановке технологической (транспортной) линии определяется устройство, выдавшее сигнал на производство блокировочных действий (реле контроля скорости, датчик подпора сырья, токовая защита от перегрузок привода электродвигателя), устанавливается и ликвидируется причина его срабатывания. Перед последующим запуском технологическая (транспортная) линия освобождается от материалов и устраняется неисправность.

919. При обнаружении горящего (тлеющего) продукта в технологическом, транспортном или аспирационном оборудовании незамедлительно останавливается производственное оборудование и вентиляционные установки, воздуховоды вентиляции перекрываются, а электросеть отключается.

920. После ликвидации очагов загорания не допускается включение вентиляционных и пневмотранспортных установок до тщательной очистки воздуховодов, фильтрационных камер, пыльных камер (пыльных подвалов), а также технологических машин.

921. Не допускается тушение пожаров компактными направленными струями воды пылевидных отходов производства.

Раздел 8. Порядок обеспечения пожарной безопасности при содержании объектов сельскохозяйственного производства

Глава 1. Порядок обеспечения пожарной безопасности при содержании объектов основного производства

922. В помещениях для животных и птицы не допускается устраивать мастерские, склады, стоянки автотранспорта, тракторов, сельскохозяйственной техники, а также производить работы, не связанные с обслуживанием ферм.

Въезд в эти помещения тракторов, автомобилей и сельхозмашин, выхлопные трубы которых не оборудованы искрогасителями, не допускается.

923. Не допускается хранение грубых кормов в чердачных помещениях ферм.

924. При эксплуатации электрических брудеров расстояния от теплонагревательных элементов до подстилки и горючих предметов выполняются по вертикали не менее 80 см и по горизонтали не менее 25 см. Применение открытых нагревательных элементов не допускается.

925. Передвижные ультрафиолетовые установки и их электрооборудование располагаются на расстоянии не менее 1 м от горючих материалов.

926. Внутренняя электросеть к электробрудерам и ультрафиолетовым установкам выполняется кабелем или изолированным проводом. Изолированный провод прокладывается в трубах или на якорях с изоляторами, на высоте не менее 2,5 м от уровня пола и на расстоянии 0,1 м от горючих конструкций.

927. Бензиновый двигатель стригального агрегата устанавливается на очищенной от травы и мусора площадке на расстоянии 15 м от зданий. Хранение запасов горюче-смазочных материалов осуществляется в закрытой металлической таре на расстоянии 20 м от пункта стрижки и строений.

928. Не допускается скопление шерсти на стригальном пункте свыше сменной выработки и загромождение прохода и выхода тюками с шерстью.

929. Аммиачная селитра хранится в самостоятельных I или II степеней огнестойкости бесчердачных одноэтажных зданиях с негорючими полами. В исключительных ситуациях допускается хранение селитры в отдельном отсеке общего склада минеральных удобрений сельскохозяйственного предприятия I или II степеней огнестойкости. Сильнодействующие окислители (хлораты магния и кальция, перекись водорода) хранятся в отдельных отсеках зданий I, II и IIIа степеней огнестойкости.

930. При размещении ферм и других сельскохозяйственных объектов вблизи лесов хвойных пород, между строениями и лесными массивами на весенне-летний пожароопасный период создаются защитные противопожарные полосы шириной не менее 4 м.

931. На территории сельскохозяйственных предприятий, а также в местах хранения и переработки горючей сельскохозяйственной продукции применение открытого огня не допускается.

Глава 2. Порядок обеспечения пожарной безопасности при переработке сельскохозяйственной продукции

932. Для очистки мешков от муки и их хранения предусматриваются изолированные помещения с установкой мешковыбивальной машины.

933. На хлебопекарных предприятиях бестарное хранение жидкого жира и растительного масла предусматривается в отдельном помещении.

934. В топочном отделении допускается иметь запас твердого топлива не более чем для одной смены.

935. При работе хлебопекарных печей на жидком топливе за пределами здания предусматривается изолированное помещение из негорючих конструкций для установки расходных баков жидкого топлива.

936. Двери из производственных помещений на элеваторах, мукомольных, комбикормовых и крупяных заводах с одновременным пребыванием менее 15 человек выполняются открывающимися внутрь помещений (против хода эвакуации). При этом открывание дверей из тамбур-шлюзов выполняются открыванием в разные стороны (двери из производственных помещений в тамбур-шлюзы напротив хода эвакуации, двери из тамбур-шлюза на лестничные клетки – по ходу эвакуации).

937. Проемы противопожарных стен для пропуска ленточных конвейеров оборудуются автоматическими противопожарными клапанами или устройствами для их перекрытия при возникновении пожара.

938. Не допускается прохождение воздуховодов, материалопроводов, самотечных труб через бытовые, подсобные и административно-хозяйственные помещения, помещения пультов управления, электрораспределительных устройств, вентиляционных камер и лестничных клеток.

939. В шахтах для прокладки кабелей не допускается установка норий, проход самотечных и аспирационных труб, а также установка другого транспортирующего и технологического оборудования.

940. На комбикормовых заводах места разгрузки мучнистого сырья и отрубей оборудуются аспирацией.

941. Люки силосов и бункеров, а также лючков в самотечных трубах, воздуховодах и аспирационных кожухах, обеспечиваются плотными соединениями, препятствующие проникновению пыли в помещения.

942. Все склады оборудуются наружными приставными лестницами, расположенными на расстоянии не более 100 м одна от другой.

943. Перед началом работы зерноочистительные и молотильные машины регулируются на воздушный режим в аспирационных каналах исключающий выделение пыли в помещение. Взрыворазрядители над машинами содержатся в исправном рабочем состоянии.

944. Нории производительностью более 50 тонн/час обеспечиваются автоматическими тормозными устройствами, предохраняющими ленту от обратного хода при остановках. Не допускается устройство норий и отдельных деталей из горючих материалов.

945. Паспорта на все аспирационные установки после каждого ремонта проверяются инженером по аспирации либо другим ответственным лицом, выделенным руководством предприятия.

946. Воздуходувные машины и вентиляторы аспирационных и пневмотранспортных установок помещений и зданий пожароопасных категории (В1-В4) устанавливаются после пылеуловителей (по направлению движения воздуха).

На мукомольных заводах в системах пневмотранспорта комплектного высокопроизводительного оборудования установка пылевых искробезопасных вентиляторов осуществляется до установки фильтров.

947. Не допускается объединение аспирации емкостей для сбора и хранения пыли и оперативных (производственных) емкостей в одну аспирационную установку с технологическим и транспортным оборудованием.

948. Технологическое и транспортное оборудование блокируется с аспирационными установками.

949. Размещение вентиляторов и пылеуловителей зерносушилок в рабочих зданиях элеваторов не допускается.

950. Не допускается сбор и хранение аспирационных относов и производственной пыли в бункерах и силосах, расположенных в производственных помещениях элеваторов.

951. Прокладка транзитных воздуховодов через помещения складов сырья и готовой продукции, а также через помещения категорий А, Б и В 1-4 по взрывопожарной и пожарной опасности не допускается.

952. Не допускается эксплуатация емкостей для гравитационного осаждения пыли (аспирационных шахт, пылеосадочных камер), расположенных после вентиляторов и воздуходувных машин.

953. Воздухопроводы и материалопроводы заземляются не менее чем в двух местах.

954. Пылеуловители и воздуходувные машины заземляются дополнительно. В соединениях между элементами установок не допускается использование шайб под болты из диэлектрических материалов, окрашенных неэлектропроводными красками.

955. Касание воздуховодов аспирационных установок с трубопроводами отопительной системы не допускается.

956. Для обеспечения пожарной безопасности при эксплуатации технологического и транспортирующего оборудования не допускается провисание и буксирование, а также удары холостой ветви по ограждению и трение об ограждающие кожухи лент конвейеров, норий, трансмиссий и других транспортирующих машин.

957. Не допускается эксплуатация машин при:

1) малейших признаках загорания или гари;

2) появлении несвойственных оборудованию шумов и вибрации;

3) завале, подпоре и перегрузке машины продуктом;

4) поломках опорной конструкции, шкива, шестерни или другого рабочего органа машины;

5) попадании в рабочие органы посторонних предметов.

958. Не допускается эксплуатация оборудования без систем аспирации, взрыворазрядителей на нориях и дробилках, предусмотренных проектной и технической документацией.

959. Перед пропуском продуктов (сырья) через вальцевые станки, дробилки, бичевые машины и машины ударного действия устанавливаются магнитные сепараторы.

960. Для плотного закрывания и исключения попадания пыли в помещение дверцы, крышки и лючки, предназначенные для оперативного контроля за работой оборудования, обеспечиваются уплотнениями в притворах.

961. Во избежание искрообразования не допускается задевания бичами внутренней поверхности бичевого барабана.

962. При эксплуатации норий не допускается:

1) буксование норильной ленты на барабанах;

2) задевание ленты и ковшей о норийные трубы и кожуха головки и башмака;

3) эксплуатация норий без реле контроля скорости и датчиков подпора на башмаках.

963. При работе ленточных конвейеров не допускается:

1) эксплуатация без реле контроля скорости;

2) обегания в сторону на барабанах и роликах и задевания об опорные конструкции;

3) буксования ленты на роликах без их вращения;

4) буксования ленты на барабанах.

964. Не допускается эксплуатация цепных конвейеров (с погружными скребками) без датчиков подпора или кольцевых выключателей, автоматически останавливающих конвейер при переполнении коробов.

965. Не допускается эксплуатация шнеков без предохранительных клапанов, установленных на их концах по ходу движения продукта, открывающихся под давлением.

966. Не допускается сращивание транспортерных лент и приводных ремней с помощью металлических скоб, болтов (они соединяются с применением горючей вулканизации, с помощью сшивки сыромятными ремешками).

Глава 3. Порядок обеспечения пожарной безопасности при эксплуатации оборудования комбикормовых заводов

967. Не допускается эксплуатация дробилки с неисправностями, а также без блокировки электродвигателя с устройством для автоматического регулирования загрузки.

968. Во избежание искрения не допускается задевание за деку и сито молотков дробилок.

969. Не допускается использовать для грануляторов предохранительные штифты кустарного производства, а также металлические стержни с неопределенными размерами и механическими характеристиками.

Глава 4. Порядок обеспечения пожарной безопасности при эксплуатации мукомольных и крупяных заводов

970. Не допускается работа вальцовых станков без исправной световой сигнализации, без загрузки продукта, с прижатыми вальцами, перекосом и смещением их вдоль оси.

971. При эксплуатации ситовеечных машин не допускается использование упругих и прочных соединений кузовов рассевов, камнеотборников, сепараторов. Гибкие соединения кузовов должны быть выполнены из материалов, не пропускающих пыль с прочным соединением и выпускными патрубками.

972. Не допускается пуск шелушильных машин при снятых головках, неисправных натяжных устройствах, слабо закрепленных абразивных дисках или без сушильных кругов.

973. Не допускается работа шелушильных и шлифовальных машин с трещинами и повреждениями на дисках, валках, деках, а также имеющимся дисбалансе.

974. Не допускается эксплуатация электромагнитных сепараторов без их блокировки с электромагнитами для исключения подачи продукта при прекращении подачи электроэнергии.

Глава 5. Порядок обеспечения пожарной безопасности при содержании хлебопекарных предприятий

975. Расходные баки печей на жидком топливе устанавливаются вне топочного отделения в отдельных помещениях.

976. Не допускается эксплуатация канальных печей без взрывных предохранительных клапанов, с минимальной площадью одного взрывного клапана – 0,05 м³, установленных в верхних частях топок и газоходов.

977. Не допускается эксплуатация печей без вентиляционных устройств для отвода тепла и газообразных веществ.

978. В печах, работающих на газообразном или жидком топливе, предусматриваются устройства, автоматически отключающие подачу топлива в аварийных ситуациях при:

1) прекращении подачи жидкого топлива в топку и воздуха к устройствам для сжигания (для печей, работающих на жидком топливе);

2) превышения допустимой температуры греющих газов в системе обогрева;

3) остановке конвейера.

979. Не допускается эксплуатация печей без резервного механизма ручного привода для выгрузки выпекаемых изделий в аварийных случаях.

980. Не допускается эксплуатация машин для чистки хлебопекарных форм и листов без устройств для сбора частиц и пыли, а также смазывающих устройств исключающих разбрызгивание жира.

Не допускается производить отжиг (прокаливание) форм в производственных печах. Прокаливание (отжиг) металлических форм и листов производится только в специально предназначенных для этого печах.

Глава 6. Порядок обеспечения пожарной безопасности при содержании технологических процессов

981. Не допускается эксплуатация шлюзовых затворов или групп затворов разгрузителей с внутрицехового пневматического транспорта без реле контроля скорости на концевых валиках (это требование не распространяется на шлюзовые затворы комплекта высокопроизводительного оборудования).

982. В силосах и бункерах зерновых элеваторов не допускается хранение не зерновых продуктов (шротов, жмыхов, гранулированной травяной муки).

983. Кукуруза в зерне сушится только в шахтных прямоточных сушилках, установленных вне здания.

984. Не допускается хранение рисовой, просяной, гречневой лузги на открытых площадках и под навесом вне складов бункерного типа с превышением 2-х суточной вместимости работы крупозавода.

985. Не допускается загрузка шротов с запахом бензина.

986. Не допускается эксплуатация силосов с хранением зерна, жмыха и шротов, без установок дистанционного ежесуточного контроля температуры (стационарными системами термометрии).

987. Во избежание пылевыделения не допускается использование самотечного и механического транспорта и пневмотранспорта (нории, цепные транспортеры, ленточные и безроликовые конвейеры) для транспортировки отходов производства без закрытых кожухов.

988. В пожароопасных помещениях категории В1-В4 не допускается устройство выбоя отходов производства в тару.

Глава 7. Порядок обеспечения пожарной безопасности при проведении посевной, уборки зерновых и заготовки кормов

989. До начала посевной компании и уборки урожая все задействованные в ней лица проходят противопожарный инструктаж, а уборочные агрегаты и автомобили оснащаются не менее чем двумя огнетушителями по 5 литров каждый, оборудуются исправными искрогасителями, регулируется их системы питания, зажигания и смазки.

990. Перед созреванием колосовых хлебные поля в местах их прилегания к лесным массивам, степной полосе, автомобильным и железным дорогам обкашиваются и опахиваются полосой шириной не менее 4 м.

991. Уборка зерновых начинается с разбивки хлебных массивов на участки площадью не более 50 га. Между участками выполняются прокосы шириной не менее 8 м. Скошенный хлеб с прокосов немедленно убирается. Посредине прокосов выполняется пропашка шириной не менее 4 м.

992. Не допускается размещение временных полевых станов ближе 100 м от хлебных массивов и токов. Площадки полевых станов, зерновых токов опахиваются полосой шириной не менее 4 м. В непосредственной близости от убираемых хлебных массивов площадью более 25 гектар (далее – га) устанавливается трактор с плугом для опашки зоны горения в случае пожара.

993. Перед проведением сенокоса сельскохозяйственные угодья и пастбища по периметру опахиваются минерализованной полосой шириной не менее 4 м.

При проведении сенокоса на сельскохозяйственных угодьях и пастбищах лицами, проводящими скос травянистой растительности, для предотвращения возгораний травянистой растительности рекомендуется использовать трактор с плугом для опашки зоны горения в случае пожара, средства пожаротушения из расчета – одна приспособленная техника или прицепная емкость не менее 5 м3, огнетушители, лопаты, хлопушки.

994. Не допускаются хранение и заправка нефтепродуктами автотракторной техники в полевых условиях вне специальных площадок, очищенных от сухой травы, горючего мусора и опаханных полосой шириной не менее 4 м, или на пахоте на расстоянии 100 м от токов, стогов сена и соломы, хлебных массивов и не менее 50 м от зданий и строений.

Не допускаются хранение и перевозка легковоспламеняющихся веществ в кабине и кузове сельскохозяйственной техники.

Моторный отсек, части узлов и агрегатов сельскохозяйственной техники содержатся в чистоте, подтеки горючих жидкостей устраняются незамедлительно.

995. В период посевной компании и уборки зерновых культур и заготовки кормов не допускается:

1) работа тракторов, самоходных шасси и автомобилей без капотов или с открытыми капотами;

2) применение паяльных ламп для выжигания пыли в радиаторах двигателей;

3) заправка автомашин в ночное время в полевых условиях;

4) проверка наличия топлива в баке или цистерне с помощью зажженной спички или другим открытым огнем;

5) работа сельскохозяйственной техники (автомашин, комбайнов, тракторов и другой задействованной техники) без исправных искрогасителей.

996. В период высокого класса пожарной опасности в пожароопасном периоде на всех категорий земли независимо от их принадлежности и формы собственности (сельскохозяйственные поля, пастбищные угодья), не допускается:

1) отжиг сухой травянистой растительности и пожниевых остатков на корню;

2) проведение сельскохозяйственных палов на землях сельскохозяйственного назначения.

Выкашивание тростника и сухой растительности допускается лишь в случаях хозяйственной и производственной необходимости и целях снижения опасности возникновения пожаров.

997. Работы по отжигу травяной растительности, пожниевых остатков, соломы на сельскохозяйственных полях и пастбищных угодьях, а также порубочных остатков на территориях лесостепных массивов руководителями сельскохозяйственных предприятий (хозяйств), физическими лицами, индивидуальными предпринимателями и лесовладельцами (далее – сельскохозяйственный пал) проводятся перед наступлением или по окончанию пожароопасного периода с соблюдением следующих мер пожарной безопасности:

1) перед началом проведения сельскохозяйственного пала организовывается инструктаж своих работников, а также участников данного мероприятия о соблюдении требований пожарной безопасности, о способах тушения пожаров;

2) на время проведения сельскохозяйственного пала назначаются ответственные лица;

3) на местах проведения сельскохозяйственных палов выставляются патрульные посты, оборудованные средствами пожаротушения из расчета – одна пожарная автоцистерна или приспособленная техника, один трактор с плугом, огнетушители, лопаты;

4) перед проведением, территорию сельскохозяйственных палов опахивают полосой шириной не менее 8 м и делят на участки площадью не более 25 га;

5) лесные массивы, лесные колки, полезащитные полосы и озеленительные насаждения, прилегающие к сжигаемым участкам, опахиваются на ширину не менее 8 м;

6) сельскохозяйственные палы проводятся при силе ветра не более 3 валлов (5 м в секунду), на опаханных участках под контролем ответственных лиц и рабочих;

7) в целях исключения быстрого распространения огня сельскохозяйственный пал начинается с наветренной стороны;

8) по окончании сельскохозяйственного пала обеспечивается тщательное обследование периметра выжженной территории, выявление и ликвидация всех мест тления и очагов горения, выставление охраны в течение 3 часов для предотвращения возможного возобновления горения.

Глава 8. Порядок обеспечения пожарной безопасности при приготовлении и хранения витаминной травяной муки

998. Агрегаты для приготовления травяной муки устанавливаются под навесом или в помещениях. Конструкции навесов и помещений из горючих материалов обрабатываются огнезащитными составами.

999. Не допускается размещение пунктов приготовления травяной муки на расстоянии менее 50 м до зданий, сооружений и цистерн с горюче-смазочными материалами, а до открытых складов грубых кормов менее 150 м.

1000. Расходный топливный бак устанавливается вне помещения агрегата. Топливопроводы оборудуются не менее чем двумя вентилями (один – агрегата, второй – у топливного бака).

1001. Электрооборудование и электропроводку агрегатов и помещений (площадок), где они установлены, выполняют как для пожароопасных зон класса II-IIа по ПУЭ.

1002. Приготовленная и затаренная в мешки мука выдерживается под навесом не менее 48 часов для снижения ее температуры.

1003. Не допускается хранение муки навалом, совместное хранение муки с другими веществами и материалами, а также в зданиях, сооружениях и помещениях выполненных из горючих материалов. Хранение осуществляется в отдельно стоящем складе или отсеке, с оборудованием помещения системой вентиляции и исключением попадания влаги в помещение.

1004. Мешки с мукой складываются в штабеля высотой не более 2 м по два мешка в ряду. Проходы между рядами выполняются шириной не менее 1 м, а вдоль стен – 0,8 м.

Глава 9. Порядок обеспечения пожарной безопасности при первичной обработке льна, конопли и других технических культур

1005. Помещения для обработки льна, конопли и других технических культур (далее – льна) изолируются от машинного отделения.

1006. Не допускается эксплуатация двигателей внутреннего сгорания машинного отделения без искрогасителей на выпускных трубах, а также без устройства противопожарной разделки на выводе труб через горючие конструкции стен помещений машинного отделения.

1007. Хранение сырья льна (соломки, тресты) производится в стогах, шохах (под навесами), закрытых складах, а волокна и пакли – только в закрытых складах.

1008. При первичной обработке технических культур не допускается:

1) хранение и обмолот льна на территории ферм, ремонтных мастерских, гаражей;

2) въезд автомашин, тракторов в производственные помещения, склады готовой продукции и шохи. Остановка автомашин предусматривается на расстоянии не менее 5 м, а тракторов – не менее 10 м от указанных зданий, скирд и шох;

3) устройство печного отопления в мяльно-трепальном цехе.

1009. Не допускается въезд автомобилей, тракторов и самоходных машин на территорию пункта обработки льна, без исправных искрогасителей.

1010. Не допускается подъезд транспортных средств к скирдам (шохам) стороной по направлению выхода отработавших газов из выпускных систем двигателей.

1011. Не допускается размещение мест для курения на территории пункта обработки льна на расстоянии менее 30 м от производственных зданий и мест складирования готовой продукции.

1012. Не допускается естественная сушка тресты вне специально отведенных участках.

Искусственная сушка тресты производится только в специальных сушилках, ригах (овинах).

1013. Сушилки, размещенные в производственных зданиях, отделяются от других помещений противопожарными стенами, выполненных из негорючих материалов.

Горючие конструкции отдельно стоящих зданий сушилок и сушильных камер оштукатуриваются с обеих сторон.

1014. Стационарные сушилки используются для сушки тресты только при следующих условиях:

1) свод и внутренние поверхности стенок топки печи и циклона выполнены из обожженного кирпича, а снаружи печь оштукатурена и побелена известью;

2) воздуховоды снаружи защищены 50 мм слоем негорючей теплоизоляции, а в местах соединений установлены негорючие прокладки;

3) контроль температуры теплоносителя в корпусе вентилятора осуществляется термометром в металлической оправе;

4) в начале подземного распределительного канала устанавливается искрогаситель;

5) стенки каналов выполняются из кирпича, сверху перекрыты железобетонными плитами или другими негорючими конструкциями;

6) на месте прохода дымовой трубы через обрешетку кровли располагается разделка размером не менее 50 см.

1015. Конструкция печей, расположенных в ригах для сушки тресты, выполняется исключающей возможность попадания искр внутрь помещения.

В ригах и сушилках устройство над печью колосников для укладки льна не допускается. Расстояние от печи до горючих конструкций принимается не менее 1 м. Колосники со стороны печи должны иметь ограждение высотой до перекрытия.

1016. В сушилках и ригах:

1) температура теплоносителя при сушке тресты предусматривается не более 80⁰С, а при сушке головок – не более 50⁰С;

2) в топке печи обеспечивается полное сгорание топлива, а в дымовых газах исключены искры и несгоревшие частицы топлива;

3) вентилятор выключается не ранее, чем через час после начала топки. Не допускается применение в сушильных камерах теплоносителя с признаками дыма;

4) после одной смены работы сушилки, удаляется зола из топочного пространства, осадочных камер, циклона-искрогасителя и камеры смешения. Дымовые трубы очищаются не реже чем через 10 дней работы сушилки;

5) очистка лотков и сушильных камер от опавшей тресты и различных отходов производится каждый раз перед загрузкой новой тресты для сушки. Хранение запаса тресты и льноволокна в помещении сушилки не допускается;

6) после загрузки тресты в ригу убираются опавшие и свисающие с колосников стебли, тщательно очищается от тресты печь, стены, пол. Складирование тресты вплотную к зданию сушилки не допускается.

1017. Помещение мяльно-трепального агрегата оборудуется вентиляцией, а у каждого трепального агрегата устраиваются зонты. Станки со всех сторон закрываются съемными и откидными щитами, не допускающими распространение пыли по помещению.

1018. Вентиляционные трубы оборудуются задвижками (шиберами), устанавливаемыми до и после вентиляторов. К ним обеспечивается свободный доступ.

1019. Количество тресты, находящейся в производственном помещении, с превышением сменной потребности не допускается. Складирование осуществляется в штабеля не ближе 3 м от машин.

Готовая продукция из помещений убирается на склад не реже 2 раз в смену.

1020. Ежедневно по окончании рабочего дня помещение мяльно-трепального цеха тщательно убирается от волокна, пыли и костры. Станки, стены и внутренние поверхности покрытия цеха и костросборники очищаются.

1021. В сушилках табака, стеллажи и этажерки предусматриваются из негорючих материалов. В огневых сушилках над жаровыми трубами устраиваются металлические козырьки, защищающие их от попадания табака.

Опоры прожекторов наружного освещения табачных сараев и сушилок располагаются вне помещений.

Глава 10. Порядок обеспечения пожарной безопасности при сборе, транспортировке, сушке, хранении и первичной обработке хлопка-сырца

1022. До начала хлопкоуборочной компании все задействованные в ней лица проходят противопожарный инструктаж, а хлопкоуборочные машины, трактора, автомобили для перевозки хлопка оснащаются не менее чем двумя огнетушителями объемом 5 литров каждый, оборудуются исправными искрогасителями и обеспечиваются отрегулированными системами питания, зажигания и смазки.

Не допускаются к уборке и перевозке хлопка сельскохозяйственные машины при подтекании масла, топлива и эмульсии с гидравлической системы, а также при отсутствии искрогасителей.

1023. Перед созреванием хлопка-сырца, поля в местах их прилегания к лесам, степям, тугайным массивам, автомобильным и железным дорогам обкашиваются и опахиваются полосой шириной не менее 4 м.

1024. При уборке хлопка не допускается:

1) курить и пользоваться открытым огнем на хлопковом поле;

2) оставлять в поле, заправлять топливом хлопкоуборочную машину с заполненным бункером хлопком-сырцом;

3) эксплуатировать хлопкоуборочные машины с неисправной гидравлической системой и электрооборудованием;

4) стоянка хлопкоуборочных машин на площадках для сушки хлопка.

1025. При бестарной перевозке хлопок-сырец накрывается брезентом. В полу кузова автомашины или прицепа не допускается наличие щелей.

1026. Не допускается стоянка тракторов, автомобилей, хлопкоуборочных машин, ремонт, смазка и заправка их горючим осуществляются на расстоянии менее 50 м от площадки для естественной сушки хлопка-сырца.

1027. Площадки для естественной сушки хлопка-сырца размещаются от жилых домов, общественных зданий, ремонтных мастерских на расстоянии не менее 150 м, а от высоковольтных и низковольтных линий электропередач не менее 1,5 м высоты опоры.

1028. Площадки для естественной сушки хлопка-сырца обеспечиваются расчетным количеством воды для целей наружного пожаротушения, но не менее 50 м³.

1029. Площадки для естественной сушки хлопка-сырца асфальтируются или утрамбовываются глинистым покроем толщиной не менее 5 см. Не допускается производить сушку хлопка на проезжей части дороги.

1030. Не допускается эксплуатация устройств, обеспечивающих предотвращение выделения пыли из технологического оборудования (узлы герметизации, местные отсосы), в не исправном состоянии.

1031. Осевшая хлопковая пыль на оборудовании и строительных конструкциях, а также скопившийся хлопок-сырец удаляется по мере необходимости, но не реже одного раза в смену.

1032. Не допускается эксплуатация устройств, обеспечивающих улавливание камней, металла и других посторонних предметов, в исправном состоянии.

1033. Не допускается эксплуатация карданных валов и клиноременных передач ленточных транспортеров без исправных кожухов, исключающих попадание хлопка на вращающиеся части.

1034. Подвижные детали и шейки валов хлопкоуборочных машин очищаются от хлопковой пыли и волокон.

1035. Элеваторы обеспечиваются стационарными площадками с лестницами. Площадка ограждается перилами высотой не менее 0,9 м со сплошной обшивкой внизу на высоту 0,1 м.

1036. Не допускается неисправность автоматической защиты привода элеватора на случай обрыва ленты, а также задевание рабочих органов о стенку короба элеватора.

1037. Кожух элеватора оборудуется легкооткрывающимися люками с надежными запорами и эластичными прокладками, обеспечивающими плотность (герметичность) прикрытия по всему периметру.

1038. Не допускается эксплуатация транспортеров без исправных специальных устройств для удаления хлопка-сырца с нижней ленты.

1039. Перемещение ленточных транспортеров (перегружателей) осуществляется при отключенном электропитании.

1040. Не допускается эксплуатация машин и аппаратов, входящих в систему пневмотранспорта, без исправных устройств заземления. Механизированное перелопачивание хлопка-сырца через вентилятор не допускается.

1041. Не допускается превышения числа бунтов в группе более двух бунтов, при размерах площадки 65х14 м, четырех при размерах площадки 25x14 м под один бунт или шести при размерах площадки 25x11 м под один бунт. При этом высота бунта выполняется не более 8 м.

1042. Не допускается наличие противопожарных разрывов между бунтами в группе менее 15 м, а между группами бунтов менее 30 м.

1043. Машины, механизмы и автопоезда – хлопковозы при разборке бунтов устанавливаются только в 30 метровых разрывах.

1044. При движении бунторазборщика не допускается наезжать на токоподводящий кабель.

1045. Устранение неисправностей, возникших в машинах и агрегатах, осуществляется только после их отключения и удаления от бунта на расстояние не менее 5 м.

1046. Концы колков фрезы предусматриваются искробезопасными.

1047. Для предотвращения задевания колками фрезы металлических (бетонных) конструкций закрытого склада устанавливаются ограничители опускания и подъема стрелы.

1048. При эксплуатации сушильной установки обеспечиваются:

1) исправность средств теплоснабжения (теплогенераторов);

2) безотказная работа контрольно-измерительных приборов и автоматики безопасности натеплопроизводящих установках;

3) блокировка работы электродвигателя барабана и шнека, обеспечивающая выключение привода барабана при остановке шнека;

4) герметичность дверцы сушильной камеры и питателя;

5) систематическая очистка секции барабана и шнека от хлопка-сырца.

1049. Теплопроизводящие установки, применяемые для сушки хлопка-сырца, устанавливаются в изолированных помещениях из негорючих конструкций.

1050. За работой сушильной установки осуществляется постоянный контроль. Не допускается превышение температуры хлопка-сырца более 70⁰С на выходе. При выходе из сушильного барабана пожелтевшего хлопка-сырца, немедленно прекращается подача хлопка-сырца и теплоносителя и останавливается работа механизмов, а в случае загорания хлопка, поступающего из сушильного барабана, сушилка немедленно останавливается, тлеющий хлопок тушится и удаляется.

Возобновление работы сушилки производится только после тщательного осмотра и устранения причин возникновения перегрева или горения хлопка.

1051. При перемещении очистителей хлопка-сырца осуществляется контроль над состоянием колосниковой решетки, чтобы не менялись зазоры между прутиками и не забивались сорными примесями поверхность перфорированных сеток.

Чистка колосников и устранение забоя в упорной камере волокноочистителей выполняются только деревянными предметами (палочкой).

1052. Хранение хлопковолокна производится только в кипах. Все разбитые кипы перерабатываются (в кипы) в конце каждой смены.

1053. При хранении кип хлопка-волокна в штабелях на открытых площадках, стандартный штабель хлопка выполняется размером не более: 22 м в длину, 11 м в ширину и 8 м в высоту.

При уменьшенных размерах штабелей не допускаются разрывы между соседними штабелями менее полсуммы противолежащих сторон штабелей, но не менее двойной высоты наиболее высокого штабеля.

1054. Все складированные штабеля хлопка-волокна на открытых площадках укрываются брезентом.

1055. Под навесом кипы хлопка-волокна укладываются с оставлением поперечных проходов шириной не менее 2 м: при площади пола от 300 до 600 м² – один проход; при площади пола 1200 м² – три прохода; при площади пола 1800 м² – четыре прохода; через равные расстояния. При высоте хлопок-волокно укладывается так, чтобы расстояние от верха до обрешетки крыши или нижнего пояса ферм было не менее 1 м.

1056. Размещение кип хлопка-волокна в закрытых складах производится на подтоварниках с оставлением одного продольного прохода шириной не менее 2 м и поперечных проходов той же ширины против каждой двери. По периметру вдоль стен оставляется проход шириной не менее 1 м.

Устройство перегородок и офисов внутри складских помещений не допускается.

1057. Полы в закрытых складах и под навесом, а также основания под штабелями на открытых площадках выполняются из негорючего материала.

1058. Автомашины и тракторы подъезжают к закрытым складам, навесам и штабелям хлопка-волокна только стороной, противоположной выхлопной трубе глушителя, при обязательном обеспечении выхлопных труб искрогасителями.

Не допускается во всех случаях допуск к навесам и штабелям хлопка-волокна автомашин, мотовозов, автодрезин, автокранов и мотоциклов ближе 3 м.

1059. На хлопкозаводах и хлопкопунктах при хранении хлопка-сырца более 2400 тонн предусматривается противопожарный водопровод высокого давления.

1060. На хлопкозаводах и хлопкопунктах при хранении хлопка-сырца до 2400 тонн пожаротушение допускается осуществлять из водоемов.

1061. Хлопкоочистительным заводам, заготовительным хлопкопунктам необходимо иметь телефонную связь с ближайшим городом или районным центром, имеющим противопожарную службу.

Глава 11. Порядок обеспечения пожарной безопасности при содержании помещений конюшен н хранения фуража

1062. Помещения конюшен оборудуются двумя и более самостоятельными воротами, перед которыми не допускается устраивать пороги, ступени, подворотни.

Открывание ворот и дверей помещений, предназначенных для вывода лошадей, предусматривается только наружу. Ворота закрываются только на легкооткрываемые запоры. В зимнее время года все площадки перед воротами и дверями конюшен систематически очищаются от снега.

1063. В помещениях конюшен предусматриваются устройства, позволяющие одновременно освобождать и выводить лошадей из стойл при возникновении пожара.

1064. В конюшнях электропровода прокладываются открыто, на изоляторах, тросах, в стальных трубах или кабелях. Допускается использование пылеводонепроницаемых и влагозащищенных электросветильников.

Распределительные щиты, выключатели, предохранители устанавливаются в тамбурах или на наружных стенах конюшен в шкафах из негорючих материалов.

1065. При конюшне допускается устройство фуражной с суточным запасом фуража, а также помещения для хранения подстилки.

Основные запасы фуража хранятся в специальных складских помещениях.

1066. Для успешной эвакуации лошадей из конюшен выполняется план эвакуации животных на случай пожара.

1067. При эксплуатации электрических сетей в конюшнях не допускается:

1) располагать электропровода над местами размещения животных;

2) складывать под электропроводкой сено, солому;

3) прокладывать транзитом электропровода и кабели через помещения конюшен;

4) применять лампы, мощность которых превышает предельно допустимую для данного типа светильника;

5) подвешивать светильники непосредственно на проводах.

1068. В помещениях конюшен не допускается:

1) устраивать мастерские, склады, стоянки автотранспорта, а также производить работы, не связанные с обслуживанием животных;

2) въезд транспортных средств с двигателями внутреннего сгорания, выхлопные трубы которых не оборудованы искрогасителями;

3) устанавливать на воротах пружины и блоки для их автоматического закрывания;

4) применять для освещения помещений керосиновые лампы, свечи и неисправные электрические фонари;

5) устраивать временные печи;

6) хранить сено, фураж, подстилку в тамбурах и проходах, на чердаках конюшни;

7) курить и применять открытый огонь.

Раздел 9. Порядок обеспечения пожарной безопасности при содержании объектов транспорта

Глава 1. Порядок обеспечения пожарной безопасности при содержании автомобильного транспорта

Параграф 1. Порядок обеспечения пожарной безопасности при содержании гаражей и открытых стоянок и паркингов

1069. Мелкий ремонт и текущее техническое обслуживание транспортных средств на территории открытых стоянок осуществляется на площадках с твердым покрытием.

1070. На каждой площадке для осуществления мелкого ремонта и текущего обслуживания транспортных средств устанавливается пожарный щит с набором противопожарного инвентаря согласно требованиям настоящих Правил.

1071. Помещения гаражей, паркингов и площадки открытого хранения транспортных средств не допускается загромождать предметами и оборудованием, которые могут препятствовать их эвакуации при возникновении пожара и чрезвычайных ситуаций.

1072. Гаражи, боксы, паркинги и площадки открытого хранения транспортных средств (кроме индивидуального) оснащаются схемами расстановки автотехники и указателями путей движения автомобилей к эвакуационным выездам.

1073. Помещения гаражей, паркингов и площадки открытого хранения транспортных средств содержатся в чистоте. Пролитые горюче-смазочные материалы засыпаются песком и немедленно убираются.

1074. Не допускается стоянка автомобилей, оснащенных газобаллонным оборудованием, двигатели которых работают на сжатом природном газе или сжиженном нефтяном газе, во встроенных зданиях иного назначения и пристроенных к ним, а также расположенных ниже уровня земли автостоянок и помещений закрытого типа и паркингах.

Сноска. Пункт 1074 - в редакции приказа и.о. Министра по чрезвычайным ситуациям РК от 16.09.2022 № 87 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

1075. В паркингах, в автостоянках закрытого типа не допускаются устройство и/или размещение помещений иного функционального назначения не предусмотренных проектной документацией.

Хранение взрывоопасных веществ и материалов, легковоспламеняющихся и горючих жидкостей, масел, баллонов с горючими газами, баллонов под давлением в хозяйственных кладовых и кладовых для багажа клиентов не допускается.

Хозяйственные кладовые и кладовые для багажа клиентов допускается размещать только на первом (посадочном) этаже автостоянки, для подземных автостоянок легковых автомобилей допускается размещать не ниже первого (верхнего) подземного этажа сооружения.

Хранение горючих материалов вне хозяйственных кладовых и кладовых для багажа клиентов не допускается.

Сноска. Пункт 1075 - в редакции приказа и.о. Министра по чрезвычайным ситуациям РК от 10.05.2023 № 239 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

1076. В помещениях гаражей-стоянок, встроенных и пристроенных в многоквартирные жилые здания, общественные здания, а также паркингах не допускается хранение горюче-смазочных материалов, за исключением топлива в баках, смонтированных на транспортных средствах. В иных гаражах хранение дополнительного количества горюче-смазочных материалов, не превышающих для бензина и дизельного топлива – более 20 кг, для масел – более 5 кг выполняются только в металлической плотно закрывающейся таре.

1077. Использование гаражей, помещений в зданиях автостоянок, паркингов и открытых стоянок не по прямому назначению (складирование горючих материалов, газовых баллонов, устройство ремонтных мастерских, окрасочных камер, помещений, комнат для проживания) не допускается.

1078. В зданиях закрытых автостоянок (встроенные, пристроенные, подземные, отдельно стоящие), не допускается переоборудование или использование отдельных боксов и парковочных мест, предназначенных для хранения автомобилей, в качестве помещений для осуществления ремонтных работ и хранения веществ и материалов.

1079. Отопление помещений хранения автомобилей предусматривается водяное либо воздушное, совмещенное с приточной вентиляцией. В помещениях охраны гаражей допускается использование местных нагревательных приборов заводского изготовления с гладкой поверхностью. При этом отопительные приборы, температура поверхности которых превышает 100⁰С, ограждаются экранами из негорючих материалов.

1080. В боксах, паркингах, помещениях для стоянки транспортных средств, помещениях производственных гаражей, под навесами и на открытых площадках хранения транспорта не допускаются:

1) установка транспортных средств в количестве, превышающем норму плана расстановки, уменьшение расстояния между автомобилями, зданиями (сооружениями);

2) загромождение выездных ворот и проезда; выполнение кузнечных, термических, сварочных, малярных и деревообделочных работ, а также промывка деталей с использованием легковоспламеняющихся и горючих жидкостей;

3) оставление транспортных средств с открытыми горловинами топливных баков при наличии течи из топливных баков, топливопроводов и карбюраторов, а также с неисправными системами электрооборудования;

4) заправка транспортных средств горюче-смазочными материалами, а также слив их в систему водоотведения или на прилегающую территорию. Сбор отработанных горюче-смазочных материалов, фильтров, ветоши предусматривается в емкости из негорючих материалов, оборудованных закрывающимися крышками;

5) подзарядка аккумуляторов непосредственно на транспортных средствах, а также в неприспособленных для этих целей помещениях;

6) подогрев двигателей открытым огнем (костры, факелы, паяльные лампы, газовые горелки), использование открытых источников огня для освещения;

7) установка на общих стоянках транспортных средств для перевозки легковоспламеняющихся и горючих жидкостей, а также горючих газов;

8) хранение емкости из-под легковоспламеняющихся и горючих жидкостей;

9) произведение окраски транспортных средств, мойки деталей легковоспламеняющимися и горючими жидкостями.

1081. При эксплуатации транспортных средств, оснащенных газобаллонным оборудованием, работающих на газообразном топливе:

1) при постановке транспортных средств на ночную или длительную стоянку закрываются расходные вентили, вырабатывается весь газ, находящийся в магистральном газопроводе, после чего выключается зажигание, закрывается магистральный вентиль и отключается "масса" на аккумуляторе;

2) не допускается осуществлять движение транспортного средства "своим ходом" в паркингах и закрытом помещении только на жидком топливе (бензин, дизельное топливо);

3) не допускается осуществлять стравливание сжиженного углеводородного газа (далее – СУГ) в паркингах и помещениях, предназначенных для хранения транспортных средств;

4) тщательно проветриваются помещения, после выезда из них транспортных средств;

5) в зимнее время при безгаражном хранении транспортных средств и при низких температурах предварительный подогрев двигателя и устранение образования ледяных пробок в газовых коммуникациях производятся с помощью горячей воды, пара или горячего воздуха;

6) системы, связанные с контролем давления, выработки газа, подогрева двигателя, переключения на разные виды топлива и подачи газа в карбюратор-смеситель, содержатся в исправном состоянии. Предохранительные клапаны на баллонах с СУГ, а также электромагнитные клапаны, обеспечивающие блокировку подачи топлива, эксплуатируются только в исправном состоянии. Освидетельствование баллонов проводится не реже 1 раза в 2 года;

7) не допускается применение и хранение СУГ в паркингах, закрытых гаражах-стоянках и других отапливаемых помещениях, где температура воздуха превышает 25^оС;

8) пуск двигателя осуществляется только на топливе одного вида – на газе или бензине.

1082. Паркинги, помещения для стоянки и площадки открытого хранения транспортных средств (кроме индивидуального) оснащаются буксирными тросами и штангами, из расчета 1 трос (штанга) на 10 единиц техники.

1083. В гаражах индивидуального пользования дополнительно к указанным ранее требованиям, не допускается хранить мебель, предметы домашнего обихода из горючих материалов, а также запас топлива более 20 литров и масла более 5 литров.

1084. В помещениях для ремонта автомобилей и подсобных помещениях не допускается производить ремонт автомобилей с баками, наполненными горючим (а у газовых автомобилей при заполненных газом баллонах), и картерами, заполненными маслом. По окончании работы помещение и смотровые ямы очищаются от промасленных обтирочных материалов и различных жидкостей.

Параграф 2. Порядок обеспечения пожарной безопасности при содержании аккумуляторных станций

1085. В процессе зарядки аккумуляторных батарей:

1) проверяется надежность соединения проводов к клеммам батарей во избежание их искрения;

2) пробки в банках батарей содержатся открытыми;

3) включение тока зарядки и хранение заряженных аккумуляторов производятся только при работающей проточной вытяжной вентиляции;

4) отключение проводников от отдельных аккумуляторов производится только при выключенном зарядном токе;

5) поврежденные проводники немедленно заменяются новыми.

1086. Паяльные работы или работы с использованием паяльной лампы в зарядных помещениях аккумуляторных станций проводятся не ранее чем через 2 часа после прекращения зарядки батарей при условии тщательного проветривания помещения. Во время пайки или работы с паяльной лампой производится непрерывная вентиляция помещения. Место пайки ограждается от технологического оборудования помещения огнестойкими щитами.

1087. В помещениях аккумуляторных станций не допускаются:

1) курение, разведения огня, использование электронагревательных приборов;

2) хранение кислот, щелочей или электролит в количестве, более односменной потребности;

3) оставлять специальную одежду и посторонние предметы на рабочих местах.

Глава 2. Порядок обеспечения пожарной безопасности при проведении промывочных и окрасочных работ

1088. Размещение промывочных и окрасочных цехов в подвальных, цокольных и первых этажах многоэтажных зданий не допускается.

1089. Полы промывочных и окрасочных цехов, а также краскозаготовительных отделений выполняются негорючими, электропроводными, стойкими к растворителям, исключающими искрообразоваиие.

1090. Внутренние поверхности стен промывочных и окрасочных цехов на высоту не менее 2 м облицовываются негорючим материалом, позволяющим легкую очистку от загрязнений.

1091. Помещения промывочных и окрасочных цехов, лакокрасочных лабораторий и краскозаготовительных отделений оборудуются самостоятельной механической приточно-вытяжной вентиляцией и местной вытяжной вентиляцией от окрасочных камер, ванн окунания, установок облива, постов ручного окрашивания, сушильных камер, участков промывки и обезжиривания поверхностей. Для предупреждения образования взрывоопасных концентраций в указанных помещениях устанавливаются автоматические газоанализаторы.

1092. Поверхности приборов отопления в промывочных и окрасочных цехах и краскозаготовительных отделениях предусматриваются гладкими и не нагревающими свыше 950С, применение ребристых радиаторов не допускается.

1093. Допускается использование электрооборудования и светильников промывочных и окрасочных цехов, лакокрасочных лабораторий и краскозаготовительных отделений только во взрывозащищенном исполнении в соответствии с ПУЭ.

Электрические пусковые устройства, кнопочные электромагнитные пускатели устанавливаются вне промывочных и окрасочных помещений.

1094. В промывочных и окрасочных цехах выполняется пожаробезопасная система водоотведения, оборудованная ловушками или отстойниками с гидравлическими затворами, систематически очищаемыми от отходов краски.

1095. Передвижное технологическое оборудование промывочных, окрасочных цехов и краскозаготовительных отделений (лестницы, стремянки, доски, тележки) оборудуются защитными устройствами, предупреждающими искрообразование при ударах и трении.

1096. Помещения промывочных и окрасочных цехов, краскозаготовительных отделений и лакокрасочных лабораторий постоянно поддерживаются в чистоте и порядке. Уборка помещений, оборудования и рабочих мест производится мокрым способом не реже 1 раза в смену.

Пролитые лакокрасочные материалы и растворители немедленно убираются с помощью опилок, промываются водой.

Мытье полов, пропитка стен и оборудования производятся пожаробезопасными техническими моющими жидкостями. Применение для этих целей пожароопасных органических растворителей не допускается. Обтирочные материалы после употребления убираются в специальные металлические закрывающиеся ящики и в конце каждой смены выносятся из помещения в установленное место.

Пустая тара из-под лакокрасочных материалов по мере освобождения выносится из цеха и складируется с плотно закрытыми крышками на специально отведенных площадках.

1097. Для снятия зарядов статического электричества в процессе промывки и окрашивания все технологическое оборудование, краскораспылители, трубопроводы (гибкие шланги) для растворителей и лакокрасок, а также окрашиваемые или промываемые отдельные узлы, детали и изделия надежно заземляются.

Не допускается значение сопротивления заземлительного электрода более 10 Ом.

1098. В органические пожароопасные растворители, используемые для промывки и обезжиривания отдельных узлов, деталей или изделий, вводятся антистатические присадки. Промывка и обезжиривание производятся хлопчатобумажными салфетками, намотанными на металлическую сетку, соединенную проводом с заземлительным контуром.

1099. Для предупреждения образования и снятия зарядов статического электричества на людях:

1) не допускается ношение рабочими и служащими одежды из синтетических материалов и шелка, а также колец и браслетов;

2) предусматривается устройство заземленных зон поверхностей на помостах и рабочих площадках цеха;

3) заземляются дверные ручки, поручни лестниц, рукоятки приборов;

4) работники обеспечиваются токопроводящей обувью и антистатическими браслетами

Глава 3. Порядок обеспечения пожарной безопасности при содержании метрополитенов

1100. На каждой станции разрабатываются: оперативный план пожаротушения, требования о мерах пожарной безопасности, план эвакуации пассажиров, порядок действий работников метрополитена при работе шахт тоннельной вентиляции в случае задымления или пожара. Эти документы хранятся в помещении дежурного по станции. Второй экземпляр оперативного плана пожаротушения хранится в кассе у старшего кассира и выдается по требованию руководителя тушения пожара.

1101. Места примыкания действующих тоннелей и станций к строящимся и реконструируемым объектам до начала проведения работ ограждаются негорючими дымонепроницаемыми перегородками. При организации работ в местах примыкания к действующим линиям метрополитена устраивается телефонная связь с дежурным персоналом.

1102. Не допускается применение горючих материалов для облицовки стен, потолков путей эвакуации (коридоры, лестничные клетки, вестибюли, холлы), а также для устройства рекламы в отделке подземных помещений и вестибюлей станций.

1103. Допускается использование платяных шкафов, устанавливаемых в подземном пространстве метрополитенов, только из негорючих материалов.

1104. В подземных сооружениях станции допускается хранить не более двух баллонов с газами емкостью не более 5 литров каждый в специально отведенном месте.

1105. Огневые работы в подземных сооружениях метрополитена проводятся только в ночное время после снятия напряжения в электросети за исключением работ аварийного характера, выполняемых по распоряжению руководителей служб.

1106. Проведение газосварочных и электросварочных работ в действующих тоннелях допускается только со специальных агрегатов, устанавливаемых на подвижном транспорте.

1107. Завоз горюче-смазочных материалов в тоннели осуществляется на оборудованном для этих целей моторельсовом транспорте в специальных раздаточных емкостях в ночное время (при отсутствии пассажиров в метрополитене).

1108. Транспорт, приспособленный для перевозки горюче-смазочных материалов в тоннели, оборудуется минимальным перечнем первичных средств пожаротушения, определенным в приложении 3 к настоящим Правилам.

1109. Для проверки противопожарного режима в помещениях станций и кабельных коллекторах на аварийной доске в кабинах дежурных по станциям содержатся ключи, замаркированные в соответствии с нумерацией помещений. Проверка этих помещений проводится в присутствии дежурного по станции или представителя службы.

1110. Вместимость учебных классов в технических кабинетах, размещаемых в подземном пространстве для проведения инструктажей с сотрудниками метрополитенов, с количеством более 30 человек не допускается.

1111. При проведении ремонтных работ в подземном пространстве метрополитенов применяются металлические леса.

1112. В действующих тоннелях не допускается:

1) проводить работы с газогенераторами;

2) пропитывать креозотом шпалы, подкладки, клинья, а также разогревать битум.

1113. В помещениях машинных залов, эскалаторов и в демонтажных камерах не допускается складирование запчастей и материалов.

1114. Покраска кабельных линий в тоннелях осуществляется только в ночное время по разрешению руководителя станции.

1115. Вагоны электропоездов оборудуются исправным устройством связи "пассажир-машинист" и первичными средствами пожаротушения.

1116. Электропечи, устанавливаемые в кабинах машинистов, надежно укрепляются и обеспечиваются самостоятельной защитой. На печах и вблизи них не допускается размещение различных горючих материалов.

1117. Торговые киоски устанавливаются только в наземных вестибюлях станций. Киоски выполняются из негорючих материалов. Торговые киоски размещаются с таким расчетом, чтобы они не препятствовали проходу пассажиров.

1118. Для отопления киосков применяются масляные электрорадиаторы или греющие электропанели.

1119. Киоски оборудуются первичными средствами пожаротушения и автоматической пожарной сигнализацией с выводом сигнала в помещение с круглосуточным пребыванием дежурного персонала.

1120. Не допускаются:

1) торговля и пользование легковоспламеняющимися и горючими жидкостями, горючими газами, товарами в аэрозольной упаковке, пиротехническими изделиями и другими огнеопасными материалами;

2) хранение товара, упаковочного материала, торгового инвентаря в помещениях станций.

Глава 4. Порядок обеспечения пожарной безопасности при содержании железнодорожного транспорта

1121. При обеспечении пожарной безопасности на объектах железнодорожного транспорта стеллажи в камерах хранения ручной клади и багажных отделениях выполняются только из негорючих материалов. Устройство антресолей не допускается.

1122. В паровозных депо и базах запаса локомотивов (паровозов) не допускается:

1) ставить в депо паровозы с действующими топками, а также растапливать их в стойлах за пределами вытяжных зонтов;

2) чистить топки и зольники в стойлах депо и неустановленных местах;

3) устанавливать подвижной состав с легковоспламеняющимися и горючими жидкостями, опасными и горючими грузами на расстоянии менее 50 м от установленного места чистки топки паровоза;

4) ставить в стойла депо цистерны с легковоспламеняющимися и горючими жидкостями, а также порожние цистерны из-под указанных жидкостей без предварительной их пропарки;

5) слив топлива и масел непосредственно в боксах (стойлах) в ведра, противни и подсобные емкости;

6) производить заправку тепловозов топливом и смазкой в не установленных технологическим процессом местах;

7) оставлять открытыми горловины топливных баков.

1123. Шлакоуборочные канавы располагаются на расстоянии не менее 50 м от складов хранения горючих материалов, а также зданий IV, IVa и V степеней огнестойкости. Шлак и изгарь в местах чистки топок заливается водой и регулярно убирается.

1124. Площадки, отводимые под промывочно-пропарочные станции (пункты), оборудуются в соответствии с требованиями типового технологического процесса станций и располагаются от железнодорожных путей, ближайших станционных и тракционных путей на расстоянии не менее 30 м, а от соседних железнодорожных зданий и сооружений – не менее 50 м.

1125. Подача цистерн к местам их обработки производится тепловозами (мотовозами), оборудованными искрогасителями. При подаче цистерн устанавливается прикрытие не менее двух четырехосных вагонов. Приближение тепловозов к местам очистки ближе 20 м не допускается, что следует обозначить сигналом, запрещающим дальнейшее движение.

1126. Сливные приборы, крышки колпаков и загрузочных люков цистерн, подаваемых на обработку на промывочно-пропарочные станции (пункты), закрываются. Обработанные цистерны оборудуются исправной запорной арматурой.

1127. Пути, на которых производится заправка клапанов сливных приборов цистерн, оборудуются желобами или другими приспособлениями для улавливания остатков нефтепродуктов.

Люки и приямки на отстойниках и трубопроводах постоянно закрываются крышками.

При заправке клапанов используются только аккумуляторные фонари и искробезопасный инструмент.

1128. Железнодорожные пути, эстакады, трубопроводы, резервуары, цистерны с горючими газами, легковоспламеняющимися и горючими жидкостями под сливом и наливом обеспечиваются надежным заземлением для отвода статического электричества.

1129. Металлические переносные и передвижные лестницы оборудуются медными крючками и резиновыми подушками под стыками.

1130. Освещение внутри котлов и цистерн допускается аккумуляторными фонарями. Включение и выключение фонарей производятся вне цистерны.

1131. Эстакады и площадки очищаются от остатков нефтепродуктов и промываются горячей водой не реже 1 раза в смену.

1132. На территории промывочно-пропарочных станций (пунктов) не допускаются:

1) использование не взрывозащищенных фонарей, ламп и светильников;

2) использование инструментов, изготовленных из черного металла или других материалов, образующих искры при ударах;

3) проведение воздушной электропроводки над железнодорожными путями, зданиями и сооружениями;

4) использование обуви, подбитой стальными пластинами или гвоздями, при работе внутри котла цистерны;

5) слив остатков легковоспламеняющихся и горючих жидкостей вместе с водой и конденсатом в общую сеть водоотведения, открытые канавы, кюветы, под откос;

6) применение для спуска людей в цистерну переносных стальных лестниц, а также деревянных лестниц, обитых сталью;

7) оставление обтирочных материалов внутри и на наружных частях осматриваемых цистерн;

8) въезд локомотивов в депо очистки и под эстакады.

1133. Полосы отвода железных дорог опахиваются минерализованной полосой не менее 4 м, содержатся очищенными от валежника, порубочных остатков и кустарника, старых шпал и другого горючего мусора. Указанные материалы своевременно вывозятся с полосы отвода.

1134. Разлитые на путях легковоспламеняющиеся и горючие жидкости засыпаются песком, землей и удаляются за полосу отвода.

1135. Шпалы и брусья при временном хранении на перегонах, станциях и звеносборочных базах укладываются в штабеля.

Площадка под штабеля и территория на расстоянии не менее 3 м очищаются от сухой травы и другого горючего материала, окапываются или опахиваются.

1136. Штабеля шпал и брусьев укладываются параллельно пути на расстоянии не менее 30 м от строений и сооружений, 10 м – от путей организованного движения поездов, 6 м – от других путей и не менее полуторной высоты опоры от оси линий электропередач и связи. Разрывы между штабелями шпал выполняются менее 1 м, а между каждой парой штабелей не менее 20 м.

1137. Складирование сена, соломы и дров на расстоянии менее 50 м от мостов, путевых сооружений и путей организованного движения поездов, а также под проводами линий электропередач и связи не допускается.

1138. В полосе отвода не допускается разведение костров и сжигание хвороста, порубочных материалов, а также оставление сухостойных деревьев и кустарников.

1139. В лесных массивах мосты окаймляются минерализованной полосой шириной не менее 4 м по внешнему периметру полосы отвода.

1140. Земляные участки под мостами в радиусе 50 м очищаются от сухой травы, кустарника, валежника, горючего мусора.

1141. Деревянные путепроводы, расположенные над железнодорожными путями, обиваются снизу кровельной сталью на ширину не менее 4 м со спущенными с обеих сторон краями по 0,3 м.

1142. С замерзанием рек у всех деревянных и металлических мостов с деревянным настилом для целей пожаротушения устраиваются незамерзающие проруби и подъезды к ним. Место нахождения проруби обозначается указателем.

1143. На всех мостах и путепроводах не допускается:

1) устраивать под ними или вблизи их склады материалов, места стоянки для судов, плотов, барж и лодок;

2) заправка керосиновых фонарей и баков бензомоторных агрегатов;

3) содержание пролетных строений и других конструкций не очищенными от нефтепродуктов;

4) под мостами выжигание сухой травы, а также сжигание кустарника и другого горючего материала.

1144. Железнодорожные пути для стоянки вагонов путевых машинных станций оборудуются стрелочными переводами для обеспечения вывода и рассредоточения подвижного состава на случай пожара.

1145. Вагоны, в которых размещаются производственные мастерские, школы, детские учреждения, ставятся отдельными группами с противопожарными разрывами от жилых домов не менее 10 м.

1146. При отсутствии искусственных и естественных источников водоснабжения в местах расположения путевых машинных станций создается запас воды для нужд пожаротушения в железнодорожных цистернах или других емкостях из расчета 50 м³ на каждую группу (15-20 единиц) вагонов.

1147. В пунктах стоянки вагонов путевых машинных станций устанавливается сигнал оповещения о пожаре.

Глава 5. Порядок обеспечения пожарной безопасности при транспортировании взрывопожароопасных и пожароопасных веществ и материалов

1148. При перевозке опасных грузов используется прочная, исправная тара и упаковка, предотвращающие утечку и рассыпание груза, обеспечивающие сохранность груза и безопасность перевозки.

1149. Автоцистерны, перевозящие горючие газы, легковоспламеняющиеся и горючие жидкости, оборудуются надежным заземлением, огнетушителями согласно требованиям приложения 11 к настоящим Правилам, кошмой, емкостью с песком массой не менее 25 кг, и маркируются в соответствии со степенью опасности груза, а выхлопные трубы оборудуются исправными искрогасителями.

1150. Взрывопожароопасные грузы, которые выделяют легковоспламеняющиеся, ядовитые, едкие, коррозионные пары или газы, становятся взрывчатыми при высыхании, могут опасно взаимодействовать с воздухом и влагой, а также грузы с окисляющими свойствами, упаковываются герметично.

1151. Опасные грузы в стеклянной таре упаковываются в прочные ящики или обрешетки (деревянные, пластмассовые, металлические) с заполнением свободного пространства негорючими прокладочными и впитывающими материалами.

Использование ящиков, высота стенок и обрешеток которых ниже закупоренных бутылей и банок на 0,05 м, не допускается. При перевозке мелкими отправками опасные грузы в стеклянной таре упаковываются в плотные деревянные ящики с крышками.

1152. Опасные грузы в металлических или пластмассовых банках, бидонах и канистрах дополнительно упаковываются в деревянные ящики или обрешетки.

1153. Не допускается погрузка в один вагон или контейнер опасных грузов разных групп, а также некоторых опасных грузов, входящих в одну группу, не разрешенных к совместной перевозке.

1154. При погрузке в вагоны тары с кислотами, ее ставят в противоположную сторону от тары с легковоспламеняющимися и горючими жидкостями. Все тары в вагоне плотно устанавливаются одна к другой и прочно закрепляются.

1155. Баллоны с ядовитыми газами (подкласс 2.2) и легковоспламеняющимися (горючими) ядовитыми газами (подкласс 2.4), а также порожние баллоны из-под этих газов перевозят только повагонными отправками или в контейнерах в соответствии с требованиями безопасности по совместному хранению веществ и материалов.

1156. Баллоны с горючими и ядовитыми газами грузятся в горизонтальном положении предохранительными колпаками в одну сторону.

В вертикальном положении баллоны с газами грузятся лишь при наличии на всех баллонах защитных колец и при условии плотной загрузки, исключающей возможность перемещения или падения баллонов. Дверные проемы ограждаются досками толщиной не менее 40 мм с целью исключения навала груза на двери.

В виде исключения, при перевозке допускается погрузка баллонов без защитных колец. В этом случае между каждым рядом баллонов устанавливаются прокладки из досок с вырезами гнезд для баллонов.

Не допускается использовать в качестве прокладок между баллонами (сосудами) сено, солому и другие легковоспламеняющиеся материалы.

Легковоспламеняющиеся и горючие жидкости перевозятся в стандартных герметичных и опломбированных бочках.

Вагоны для перевозки изопропил нитрата и самина, как в загруженном, так и порожнем состоянии сопровождаются бригадой специалистов грузоотправителя (грузополучателя).

1157. Подача к рабочим местам легковоспламеняющихся и горючих жидкостей и горючих газов предусматривается централизованным способом транспортирования.

Применение открытой тары для подачи легковоспламеняющихся и горючих жидкостей к рабочим местам не допускается.

1158. При прокладке трубопроводов горючих газов, легковоспламеняющихся и горючих жидкостей в зданиях и сооружениях:

1) герметично закрываются проемы (зазоры, неплотности) в местах прохождения трубопроводов через строительные конструкции негорючими материалами на всю толщину конструкции здания;

2) используются исправные газонепроницаемые перемычки (диафрагмы) из негорючих материалов в местах перехода каналов и траншей (открытых и закрытых) из одного помещения в другое.

1159. Для перекачки горючих газов и легковоспламеняющихся жидкостей применяются бессальниковые насосы и насосы с торцевыми уплотнителями.

На трубопроводах, работающих неполным сечением, устанавливаются гидравлические затворы.

1160. Стеклянную тару с легковоспламеняющимися и горючими жидкостями емкостью 10 литров и более устанавливают в плетеные корзины или деревянные обрешетки, а стеклянную тару емкостью до 10 литров в плотные деревянные ящики с прокладочными материалами, которые служат для смягчения толчков и обладают способностью впитывать вытекающую при разбитии тары жидкость.

1161. Эксплуатация транспортеров, норий, самотечных и пневматических труб осуществляется только с исправными и герметичными укрытиями мест выделения пыли. Оборудуются вентиляцией обеспечивающей постоянный и эффективный отсос пыли из-под укрытий.

1162. В период эксплуатации пневмотранспортных и самотечных устройств (при движении продукта в трубопроводах) не допускается скопление пыли в трубопроводах. Очистка трубопроводов производится согласно утвержденного руководителем организации графиком.

1163. Пуск транспортеров и пневмотранспортных устройств производится лишь после проверки их состояния на холостом ходу, отсутствия в них посторонних предметов, наличия смазки в подшипниках, а также исправности всех устройств защиты.

1164. Автоблокировка электродвигателей технологического оборудования с электродвигателями воздуходувных машин, из которых продукт поступает в соответствующую пневмотранспортную сеть, содержится в исправном состоянии и проверяется при каждом пуске оборудования.

1165. Во избежание завалов и подпора оборудования транспортируемыми сыпучими (порошкообразными) продуктами предусматривается автоблокировка для аварийной остановки транспортеров.

1166. Эксплуатация неисправных винтовых транспортеров и норий (отсутствие зазора между винтом и стенкой желоба, трение лент и прикосновение ковшей о стенки желоба) не допускается.

1167. Не допускается буксование ленты, а также смазывание приводных барабанов битумом, канифолью и другими горючими материалами.

1168. Для остановки работы технологического оборудования цеха и отключения аспирационной и вентиляционной систем при возгорании в нориях, самотечных и пневматических трубах и на других транспортерах на каждом этаже около лестничной клетки устанавливаются специальные кнопки.

1169. Эксплуатация аспирационных линий и линий транспортировки измельченных материалов с отключенными или неисправными автоматическими огнезадерживающими устройствами не допускается.

1170. Проемы в противопожарных преградах, для пропуска транспортеров, конвейеров, защищаются огнепреграждающими устройствами (дверями, воротами, водяными завесами, пересыпными устройствами).

1171. При перевозке взрывопожароопасных веществ на транспортном средстве, а также на каждом грузовом месте, содержащем эти вещества, устанавливаются знаки безопасности.

1172. Транспортировка больших партий взрывопожароопасных веществ по территории населенного пункта на автотранспорте производится в соответствии с требованиями документов по стандартизации и только в ночное время суток.

1173. При перевозке взрывопожароопасных веществ не допускается:

1) транспортировать цистерны с легковоспламеняющимися жидкостями и горючими газами по населенному пункту в дневное время суток;

2) допускать толчки, резкие торможения;

3) транспортировать баллоны с горючими газами без предохранительных башмаков;

4) оставлять транспортное средство без присмотра.

1174. Места погрузки и разгрузки взрывопожароопасных и пожароопасных веществ и материалов оборудуются:

1) специальными приспособлениями, обеспечивающими безопасные в пожарном отношении условия проведения работ (стойки, щиты, трапы, носилки). При этом для стеклянной тары следует предусмотреть тележки или специальные носилки, имеющие гнезда. Допускается переносить стеклянную тару в исправных корзинах с ручками, обеспечивающими возможность перемещения их двумя работающими;

2) средствами пожаротушения в соответствии с минимальным перечнем необходимых первичных средств пожаротушения, определенными приложением 11 к настоящим Правилам;

3) исправным стационарным или временным освещением, соответствующим классу зоны в соответствии с ПУЭ.

1175. В местах погрузочно-разгрузочных работ с взрывопожароопасными и пожароопасными грузами не допускается пользоваться открытым огнем.

1176. Водителям и машинистам, ожидающим погрузку или разгрузку, а также во время проведения погрузочно-разгрузочных работ не допускается оставлять транспортные средства без присмотра.

1177. Транспортные средства (вагоны, кузова, прицепы, контейнеры), подаваемые под погрузку взрывопожароопасных и пожароопасных веществ и материалов очищаются от посторонних предметов.

1178. При обнаружении повреждений тары (упаковки), рассыпанных или разлитых веществ, немедленно удаляют поврежденную тару (упаковку), очищают пол и убирают рассыпанные или разлитые взрывопожароопасные и пожароопасные вещества.

1179. При выполнении погрузочно-разгрузочных работ с взрывопожароопасными и пожароопасными грузами работниками соблюдаются требования маркировочных знаков и предупреждающих надписей на упаковках.

1180. Не допускается производить погрузочно-разгрузочные работы с взрывопожароопасными и пожароопасными веществами и материалами при работающих двигателях автомобилей, а также во время дождя, если вещества и материалы склонны к самовозгоранию при взаимодействии с водой.

1181. Взрывопожароопасные и пожароопасные грузы в вагонах, контейнерах и кузовах автомобилей надежно закрепляются с целью исключения их перемещения при движении.

1182. При проведении технологических операций, связанных с наполнением и сливом легковоспламеняющихся и горючих жидкостей:

1) люки и крышки открываются плавно, без рывков и ударов, с применением искробезопасных инструментов. Не допускается производить погрузочно-разгрузочные работы с емкостями, облитыми легковоспламеняющимися и горючими жидкостями;

2) арматура, шланги, разъемные соединения, защита от статического электричества содержатся в исправном техническом состоянии.

1183. Перед заполнением резервуаров, цистерн, тары с жидкостью проверяется на исправность имеющегося замерного устройства.

1184. Замер уровня жидкости в резервуаре и отбор проб производятся в светлое время суток. Работающие, в темное время суток, используют только аккумуляторные фонари во взрывозащищенном исполнении.

Замер уровня и отбор проб вручную во время грозы, а также во время закачки или откачки продукта не допускается.

Используются пробоотборники из искрозащищенного материала и заземление.

1185. Наполнение и опорожнение емкостей с легковоспламеняющимися и горючими жидкостями осуществляются по трубопроводам и шлангам, имеющим исправные соединения, и только после проверки правильности открытия и закрытия соответствующих задвижек, плотности присоединения шлангов и трубопроводов. Запорная арматура полностью открывается.

1186. Подача продукта в резервуары, емкости "падающей струей" не допускается. Скорость наполнения (опорожнения) резервуара предусматривается не превышающей суммарную пропускную способность установленных на резервуаре дыхательных и предохранительных клапанов (или вентиляционных патрубков).

1187. По окончании разгрузки взрывопожароопасных или пожароопасных грузов осматривается вагон, контейнер или кузов автомобиля, тщательно собираются и удаляются остатки веществ и мусор.

1188. Положения пункта 1187 настоящих Правил выполняются при эксплуатации и обслуживании специальных железнодорожных вагонов-цистерн, предназначенных для перевозки следующих сжиженных углеводородных газов и их смесей: пропан, н-бутан, изобутан, пропан-бутан, пропилен, изопентан, н-пентан, бутадиен, изопрен, н-бутилен, пропан-бутилен, альфа-бутилен, бета-бутилен, бутилен-дивинильная фракция, изобутилен, изобутан-изобутилен, пиперилен, бутан-изобутиленовая фракция, отработанная бутан-изобутиленовая фракция, пентан-изопентан, пентан-гексан, изоамилен, рефлюкс, нестабильный газовый бензин, бутан-бутиленовая фракция, пропан-пропиленовая фракция, широкая фракция легких углеводородов.

Сноска. Пункт 1188 - в редакции приказа и.о. Министра по чрезвычайным ситуациям РК от 16.09.2022 № 87 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

1189. При возникновении пожароопасной ситуации, связанной с цистерной со сжиженным углеводородным газом, находящейся на станции, принимаются меры к отцеплению этой цистерны от поезда (состава) и удалению ее в безопасное место.

1190. Ремонт котла цистерны, его элементов, а также его внутренний осмотр проводятся после дегазации объема котла и оформления руководителем работ соответствующего разрешения.

1191. При производстве ремонтных работ не допускается:

1) ремонт котлов в груженом состоянии, а также в порожнем состоянии до производства дегазации его объема;

2) использование инструментов, дающих искрение, и находящихся с открытым огнем (факел, жаровня, керосиновый фонарь) вблизи цистерны;

3) сварочные и огневые работы под цистерной.

При необходимости проведения работ по исправлению тележек с применением огня, сварки и ударов, тележки выкатываются из-под цистерны и отводятся от нее на расстояние не менее 100 м.

1192. При выполнении работ внутри котла цистерны (внутренний осмотр, ремонт, чистка) применяются светильники напряжением не выше 12 Вольт в исправном взрывобезопасном исполнении. Включение и выключение светильника производится вне котла цистерны.

1193. Перед проведением работ внутри котла цистерны проводится анализ воздушной среды в объеме котла на отсутствие опасной концентрации углеводородов и на содержание кислорода.

Содержание кислорода допускается в пределах 19-20 % (объема). Концентрация горючих веществ в объеме котла предусматривается не более 20 % от значения нижнего концентрационного предела распространения пламени сжиженных углеводородных газов.

1194. В нерабочем состоянии вентили цистерны закрываются и заглушаются. В случае необходимости замена сальниковой набивки вентилей наполненной цистерны выполняется при полностью закрытом клапане и снятых заглушках.

1195. При возникновении пожароопасной ситуации или пожара в подвижном составе, имеющем вагоны-цистерны с сжиженными углеводородными газами, на железнодорожных станциях, перегонах, сливоналивных эстакадах, путях промышленных предприятий, при проведении маневровых работ руководители, диспетчеры, машинисты и другие работники железнодорожного транспорта действуют в соответствии с планом локализации и ликвидации пожароопасных ситуаций.

Планы подлежат пересмотру не реже 1 раза в 5 лет. При изменениях в технологии, аппаратурном оформлении, метрологическом обеспечении, изменениях в организации перевозок, при наличии данных об имевших место пожароопасных ситуациях и пожарах при перевозках планы уточняются в 15-ти дневный срок. Изменения и уточнения в планы утверждаются и согласовываются в том же порядке, что и сами планы.

1196. План содержит следующие основные положения:

1) сообщение о пожаре на центральный пункт пожарной связи территориального подразделения противопожарной службы, в линейный орган внутренних дел и диспетчеру участка железной дороги;

2) вызов к месту возникновения пожароопасной ситуации или пожара пожарного и восстановительного поездов;

3) определение районов управления и распределения между работниками станции обязанностей по рассредоточению и выводу из опасной зоны вагонов и составов, а также локализации пожароопасной ситуации или пожара на начальной стадии;

4) подробная схема (план) объекта (участка железной дороги) с указанием всех необходимых данных;

5) взаимодействие работников железнодорожного транспорта и пожарных подразделений.

1197. Перечень выполняемых работниками станции первоочередных работ, предусмотренных планом локализации и ликвидации пожароопасных ситуаций и пожаров:

1) проведение в течение не более 15 минут с момента обнаружения пожара рассредоточения вагонов и составов на безопасное расстояние от очага пожара (горящего вагона, места разлива и горения сжиженных углеводородных газов);

2) освобождение от подвижного состава не менее 3 соседних путей с обеих сторон от очага пожара и выведение состава из опасной зоны. При обеспечении защиты подвижного состава на соседних путях допускается выводить горящий состав;

3) обесточивание и заземление контактной сети на участках работы пожарных подразделений;

4) освобождение безопасной зоны от очага пожара с наветренной стороны на расстоянии первого и второго путей, но не далее четвертого-пятого путей, для приема прибывающих пожарных и восстановительных поездов;

5) эвакуация подвижного состава, в первую очередь с людьми и опасными грузами, в сторону вытяжных путей с учетом возможного направления развития пожара, создающего непосредственную угрозу основному массиву парка станции, станционным зданиям, сооружениям, строениям и окружающим станцию объектам;

6) ведение боевого развертывания и прокладка рукавных линий прибывающими пожарными подразделениями;

7) охлаждение стенок горящей и расположенных рядом с ней цистерн, а в необходимых случаях к тушению пожара силами отраслевой противопожарной службы, добровольных противопожарных формирований и работников станции с помощью первичных средств пожаротушения и имеющегося пожарно-технического вооружения, проложить рукавную линию от ближайших водоисточников. Указанные операции проводятся при условии обеспечения личной безопасности людей, выполняющих эти операции;

8) принятие мер для повышения давления в водопроводной сети объекта до нормативной величины, сократив при необходимости водопотребление на хозяйственные нужды;

9) обеспечение встречи подразделений противопожарной службы и информирование о характере пожароопасной ситуации или пожара.

1198. Руководителем работ по локализации и ликвидации пожароопасной ситуации или пожара до прибытия противопожарных подразделений является старший начальник железной дороги (начальник дороги, отделения, станции или их заместители) или начальник восстановительного поезда.

После прибытия противопожарных подразделений руководство тушением пожара возлагается на старшего оперативного начальника-руководителя тушения пожара, действия работников станции по эвакуации и рассредоточению подвижного состава осуществляются по указанию руководителя работ и по согласованию с руководителем тушения пожара.

1199. При утечке сжиженных углеводородных газов прекращаются все технологические операции по сливу и наливу сжиженных углеводородных газов, а также движение поездов и маневровые работы, не относящиеся к локализации и ликвидации пожароопасной ситуации. Устраняется потенциальный источник зажигания (огонь, искры). Из зоны разлива сжиженных углеводородных газов убираются горючие вещества. Вызывают на место аварии подразделения государственной противопожарной службы, противопожарной и газоспасательной служб данного района, оповещают об опасности местные исполнительные органы.

При наличии специалистов устраняется течь, если это не представляет опасности, или содержимое цистерны перекачивается в исправную цистерну (емкость) с соблюдением мер предосторожности и при наличии на месте аварийных работ подразделений противопожарной службы. Вагон-цистерна с сжиженными углеводородными газами отводится в безопасное место.

При интенсивной утечке газу дают полностью выйти из цистерны, при этом осуществляется постоянный контроль, за образованием возможных зон загазованности в радиусе 200 м до полного рассеивания газа.

Принимают меры по недопущению попадания сжиженных углеводородных газов в тоннели, подвалы, систему водоотведения.

1200. При загорании истекающих сжиженных углеводородных газов в отсутствие на месте аварии подразделения противопожарной службы принимают меры по локализации пожара и созданию условия для безопасного выгорания продукта, вытекающего из поврежденной цистерны или коммуникаций эстакады.

1201. В отдельных случаях руководитель работ по локализации и ликвидации пожароопасной ситуации отдает распоряжение о воспламенении истекающих сжиженных углеводородных газов, если это не угрожает безопасности людей, не приведет к разрушению других объектов и стихийному развитию пожара. Воспламенение газа осуществляется дистанционно из-за укрытия с помощью ракетницы, петард.

Работы по выжиганию истекающих сжиженных углеводородных газов проводятся после прибытия на место аварии необходимого и расчетного количества подразделений противопожарной службы.

Раздел 10. Порядок обеспечения пожарной безопасности при содержании объектов хранения

Глава 1. Общие положения

1202. Хранение в складах (помещениях) веществ и материалов производится с учетом их пожароопасных физико-химических свойств (способность к окислению, самонагреванию и воспламенению при попадании влаги, соприкосновении с воздухом), признаков совместимости и однородности огнетушащих веществ в соответствии с требованиями документов по стандартизации.

Совместное хранение в одной секции с каучуком или авторезиной материалов и товаров, независимо от однородности применяемых огнетушащих веществ, не допускается.

1203. Баллоны с горючими газами, емкости с легковоспламеняющимися и горючими жидкостями, а также аэрозольные упаковки защищаются от солнечного и иного теплового воздействия.

1204. Складирование аэрозольных упаковок в многоэтажных складах осуществляется в противопожарных отсеках только на верхнем этаже, при количестве упаковок в отсеке не более 150000 штук.

В изолированном отсеке склада осуществляется хранение не более 15000 упаковок (коробок), при общей емкости склада не более 900000 упаковок. Склады размещаются в бесчердачных зданиях, с легкосбрасываемыми покрытиями.

В общих складах осуществляется хранение аэрозольных упаковок в количестве не более 5000 штук.

1205. На открытых площадках или под навесами аэрозольные упаковки хранятся только в негорючих контейнерах.

1206. В складских помещениях при бесстеллажном способе хранения материалы складываются в штабеля. Напротив дверных проемов складских помещений оставляются свободные проходы шириной, равной ширине дверей, но не менее 1 м.

Через каждые 6 м в складах устраиваются продольные проходы шириной не менее 0,8 м.

1207. Деревянные конструкции внутри складских помещений (стеллажи) обрабатываются огнезащитным составом.

Сноска. Пункт 1207 - в редакции приказа Министра по чрезвычайным ситуациям РК от 01.02.2023 № 55 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

1208. Размещение складов в помещениях, через которые проходят транзитные электрические кабели, газовые и другие коммуникации, не допускается.

1209. Расстояние от светильников до хранящихся товаров принимается не менее 0,5 м и 0,2 м до поверхности горючих строительных конструкций.

1210. В помещениях, предназначенных для хранения товарно-материальных ценностей, не допускается устройство бытовок, комнат для приема пищи и других подсобных служб.

Устанавливаемые в складских помещениях остекленные перегородки для ограждения рабочих мест товароведов, экспертов, кладовщиков не должны препятствовать эвакуации людей или товарно-материальных ценностей в случае возникновения пожара.

1211. Стоянка и ремонт погрузочно-разгрузочных и транспортных средств, в складских помещениях и на дебаркадерах не допускается.

Грузы и материалы, разгруженные на рампу (платформу), к концу рабочего дня убираются.

1212. В зданиях складов все операции, связанные с вскрытием тары, проверкой исправности и мелким ремонтом, расфасовкой продукции, приготовлением рабочих смесей пожароопасных жидкостей (нитрокрасок, лаков) производятся в помещениях, изолированных от мест хранения.

1213. Автомобили, мотовозы, автопогрузчики и автокраны, и другие виды грузоподъемной техники допускаются к скирдам, штабелям и навесам, где хранятся грубые корма, волокнистые материалы, на расстояние менее 3 м при наличии у них исправных искрогасителей.

1214. Электрооборудование складов по окончании рабочего дня обесточивается. Аппараты, предназначенные для отключения электроснабжения склада, располагаются вне складского помещения, на стене из негорючих материалов или отдельно стоящей опоре, заключаются в шкаф или нишу с приспособлением для опломбирования и закрываются на замок.

1215. Дежурное освещение в помещениях складов, а также эксплуатация газовых плит, электронагревательных приборов не допускается, а установка штепсельных розеток осуществляется в соответствии с ПУЭ.

Сноска. Пункт 1215 - в редакции приказа Министра по чрезвычайным ситуациям РК от 01.02.2023 № 55 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

1216. При хранении материалов на открытой площадке площадь одной секции (штабеля) принимается не более 300 м², а противопожарные разрывы между штабелями не менее 6 м.

1217. В зданиях, расположенных на территории баз и складов, не допускается проживание персонала и других лиц.

1218. Въезд локомотивов в складские помещения категорий А, Б и В1-В4 не допускается.

1219. В цеховых кладовых не допускается хранение легковоспламеняющихся и горючих жидкостей в количестве, превышающем установленную на предприятии норму.

1220. Не допускается хранение горючих материалов или негорючих материалов в горючей таре в помещениях подвальных и цокольных этажей, не имеющих окон с приямками для дымоудаления, а также при сообщении общих лестничных клеток зданий с этими этажами.

Глава 2. Порядок обеспечения пожарной безопасности при содержании складов легковоспламеняющихся и горючих жидкостей

Параграф 1. Порядок обеспечения пожарной безопасности при содержании резервуарных парков

1221. Объем обвалования резервуаров выполняется равным объему наибольшего резервуара, находящегося в этом обваловании и постоянно поддерживается в исправном состоянии. Площадки внутри обвалования разравниваются и засыпаются песком. Устройство проездов через обвалования для механизированных средств пожаротушения производится с разрешения руководства предприятия. При этом не допускается нарушать целостность и высоту обвалования, а также проездов по границам резервуарного парка.

1222. Устанавливать электрооборудование и прокладывать электролинии внутри обвалования резервуаров и непосредственно в резервуарах не допускается за исключением линий устройств для контроля и автоматизации наполнения и замера уровня.

Использование указанной электроаппаратуры и проводки допускается только во взрывозащищенном исполнении в соответствии с ПУЭ.

1223. Коммуникация трубопроводов в резервуарном парке предусматривается обеспечивающей возможность перекачки нефти и нефтепродуктов из одной емкости в другую в случае аварии с резервуаром.

1224. В зимний период года своевременно удаляется снег с крыш резервуаров, а также расчищаются от снега дорожки и пожарные проезды на территории резервуарного парка.

1225. При заполнении резервуара нефтью или нефтепродуктом которые подлежат подогреву или длительному хранению в летнее время, уровень жидкости (во избежание переполнения резервуара) устанавливается с учетом расширения жидкости при нагревании. Максимальный уровень холодного нефтепродукта не должен превышать 95 % высоты емкости, а сжиженных газов – 83 %.

1226. Разлитая нефть, а также нефтепродукты на крыше резервуара после замера уровня или отбора проб немедленно убирается, а крыша резервуара насухо вытирается. Не допускается оставлять на крыше обтирочные материалы и какие-либо предметы.

1227. Для постоянного контроля концентрации углеводородов во взрыво- и пожароопасных помещениях устанавливаются газоанализаторы со световой и звуковой сигнализацией.

1228. Каждый резервуар систематически (согласно графику) очищается от скопившихся отложений.

1229. Подогрев нефти и в резервуарах допускается при уровне жидкости над подогревателями не менее 50 см.

1230. Вязкие нефтепродукты в резервуарах подогреваются только паровыми змеевиками при постоянном контроле обслуживающего персонала.

1231. На резервуарах, заполненных нефтепродуктом, работы проводятся только с использованием искробезопасного инструмента.

1232. Сеть промышленного водоотведения в резервуарном парке обеспечивается гидравлическими затворами, имеющими постоянный уровень воды не менее 0,25 м и устанавливаемые в специальных колодцах, оборудованных хлопушками с тросовым управлением, выведенным за обвалованием резервуаров. Нормальное положение хлопушек – закрытое.

1233. При появлении трещины в швах или основном металле корпуса или днища действующий резервуар немедленно опорожняется и очищается.

Огневые и механические работы по устранению трещин на резервуаре, заполненном нефтью или нефтепродуктами, не допускаются.

1234. На всей территории резервуарного парка и отдельно стоящих резервуаров на видных местах устанавливаются надписи о недопустимости нарушения установленного противопожарного режима.

1235. Во избежание образования зарядов статического электричества:

1) применяются пробоотборники, изготовленные из материалов, не дающих искр при ударе, и имеющие токопроводящие тросики, припаянные к пробоотборникам (тросики следует присоединять к клеммам заземления на крыше резервуара);

2) используется одежда из тканей, не накапливающих зарядов статического электричества.

1236. Не допускается отбирать пробы легковоспламеняющихся нефтепродуктов во время их откачки или закачки.

1237. К отбору и замеру уровней допускаются лица, прошедшие курсы обучения по пожарно-техническому минимуму при обращении с нефтепродуктами.

1238. Измерение уровня и отбор проб нефтепродуктов осуществляется только стационарными системами измерительных устройств. В исключительных случаях в резервуарах с избыточным давлением газового пространства до 2,10 Па измеряются уровни и отбираются пробы через замерный люк вручную.

1239. Люки, служащие для замера уровня и отбора проб из резервуаров, оборудуются герметичными крышками, а замерное отверстие с внутренней стороны – кольцами из металла, исключающего искрообразование.

1240. Не допускается эксплуатация резервуаров, давших осадку, имеющих негерметичность, а также с неисправностями кранов, соединений трубопроводов, сальниковых набивок, задвижек, систем пожаротушения и охлаждения.

1241. Для резервуаров, в которых хранятся сернистые нефтепродукты, разрабатывается график плановых работ по очистке от отложений пирофорного сернистого железа.

1242. Все строительные и монтажные работы на территории эксплуатирующихся резервуарных парков, связанные с применением открытого огня (сварка, резка) производятся на основании письменного разрешения главного инженера предприятия.

1243. Траншеи, прорытые при прокладке и ремонте трубопроводов внутри обвалования и на обваловании, по окончании этих работ немедленно засыпаются, а обвалование восстанавливается. При длительных перерывах в работах устраивается временное обвалование.

1244. Замер уровня и отбор проб выполняется в светлое время суток. При отборе проб или замере уровня в ночное время для освещения применяются только взрывобезопасные аккумуляторные фонари, включение и выключение которые осуществляется только за пределами взрывоопасной зоны, применение карманных фонарей не допускается.

1245. Для удаления разлившегося при аварии нефтепродукта, а также для спуска ливневых вод на выпусках водоотведения из обвалований устанавливаются запорные устройства в виде клапанов-хлопушек, приводимые в действие вне пределов обвалования.

1246. Не допускаются:

1) эксплуатация негерметичного оборудования и запорной арматуры;

2) уменьшение высоты обвалования, установленной в проектной документации;

3) эксплуатация резервуаров, имеющих перекосы и трещины, а также неисправного оборудования, контрольно-измерительных приборов, подводящих продуктопроводов и стационарных противопожарных устройств;

4) высаживание деревьев, кустарников, травы в каре обвалований;

5) установка емкостей на горючее основание;

6) переполнение резервуаров и цистерн;

7) отбор проб из резервуаров во время слива или налива нефти и нефтепродуктов;

8) слив и налив нефти и нефтепродуктов во время грозы.

1247. Дыхательные клапаны и огнепреградители проверяются в соответствии с требованиями технической документации заводов-изготовителей.

При осмотрах дыхательной арматуры очищаются клапаны и сетки от льда. Отогрев их с помощью открытого огня не допускается и производится только пожаробезопасными способами.

1248. При ведении ремонтных работ в резервуарном парке осуществляется въезд на территорию внутри обвалования резервуаров тракторов и автомобилей только с искрогасителями на выхлопной трубе, а приближение автотранспорта к эксплуатируемому или незащищенному резервуару – не ближе, чем на 20 м.

Разрешение на въезд транспорта в каждом случае выдается руководителем предприятия или объекта в установленном порядке.

1249. Работникам резервуарного парка необходимо знать схему расположения трубопроводов и назначение всех задвижек, чтобы в процессе эксплуатации, а также при возможных авариях или пожаре быстро и безошибочно производить необходимые переключения.

1250. Если перед ремонтными работами нефтепровод не удалось полностью освободить от нефти, то принимаются меры по предотвращению разлива нефти.

Глава 3. Порядок обеспечения пожарной безопасности при хранении нефтепродуктов в таре

1251. Хранение в таре жидкостей с температурой вспышки выше 120^оС в количестве до 60 м3 производится в подземных хранилищах из горючих материалов при условии устройства пола из негорючих материалов и засыпки покрытия слоем утрамбованной земли толщиной не менее 0,2 м.

1252. Совместное хранение легковоспламеняющихся и горючих жидкостей в таре в одном помещении производится при их общем количестве не более 200 м³ легковоспламеняющихся жидкостей или 1000 м3 горючих жидкостей.

1253. В хранилищах при ручной укладке, бочки с легковоспламеняющимися и горючими жидкостями, устанавливаются на полу не более чем в 2 ряда, при механизированной укладке бочек с горючими жидкостями – не более 5, а легковоспламеняющимися жидкостями – не более 3.

Не допускается выполнять ширину штабеля более 2 бочек. Ширину главных проходов для транспортирования бочек следует предусматривать не менее 1,8 м, а между штабелями – не менее 1 м.

1254. Хранение жидкости осуществляется только в исправной таре. Пролитая жидкость немедленно убирается.

1255. Открытые площадки для хранения нефтепродуктов в таре ограждаются земляным валом или негорючей сплошной стенкой высотой не менее 0,5 м с пандусами для прохода на площадки.

1256. Уровень площадки выполняется выше на 0,2 м над прилегающей территорией и окружается кюветом для отвода сточных вод.

1257. В пределах одной обвалованной площадки размещаются не более 4 штабелей бочек размером 25x15 м и высотой 5,5 м с разрывами между штабелями не менее 10 м, а между штабелем и валом (стенкой) – не менее 5 м.

Разрывы между штабелями двух смежных площадок выполняются не менее 20 м.

1258. Над площадками допускается устройство навесов из негорючих материалов.

1259. Не допускается разливать нефтепродукты, а также хранить упаковочный материал и тару непосредственно в хранилищах и обвалованных площадках.

Глава 4. Порядок обеспечения пожарной безопасности при хранении газовых баллонов

1260. Склады для хранения баллонов с горючими газами размещаются в одноэтажных, бесчердачных зданиях с легкосбрасываемыми покрытиями.

Окна помещений, где хранятся баллоны с газами, закрашиваются белой краской или оборудуются солнцезащитными негорючими устройствами.

При хранении баллонов на открытых площадках навесы, защищающие их от воздействия осадков и солнечных лучей, выполняются из негорючих материалов.

1261. На расстоянии 10 м вокруг места хранения баллонов не допускается хранить горючие материалы и производить огневые работы.

1262. Шкафы и будки, где размещаются баллоны, выполняются из негорючих материалов и обеспечиваются естественной вентиляцией, исключающей образование в них взрывоопасных смесей.

1263. Баллоны с горючими газами хранятся отдельно от баллонов с кислородом, сжатым воздухом, хлором, фтором и другими окислителями, а также от баллонов с токсичными газами.

1264. Исключен приказом и.о. Министра по чрезвычайным ситуациям РК от 10.05.2023 № 239 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

1265. При хранении и транспортировании баллонов с кислородом не допускается попадание масел (жиров) и соприкосновения арматуры баллона с промасленными материалами.

При перекантовке баллонов с кислородом вручную не допускается браться за запорную арматуру.

1286. При складировании не допускаются удары баллонов друг о друга, падение колпаков и баллонов на пол.

1267. Помещения хранения газов в количестве более 40 баллонов оборудуются исправными газоанализаторами до взрывоопасных концентраций. При отсутствии газоанализаторов руководитель объекта устанавливает порядок отбора и контроля проб.

1268. При обнаружении утечки газа из баллонов их убирают из склада в безопасное место.

1269. В склад, где хранятся баллоны с горючими газами, не допускаются лица в обуви, подбитой металлическими гвоздями или подковами.

1270. Баллоны с горючими газами, имеющие башмаки, хранятся в вертикальном положении в специальных гнездах, клетях или других устройствах, исключающих их падение.

Баллоны без башмаков, хранятся в горизонтальном положении на рамах или стеллажах. Высота штабеля в этом случае принимается не более 1,5 м, а клапаны закрываются предохранительными колпаками, и обращаются в одну сторону.

1271. Хранение каких-либо других веществ, материалов и оборудования в складах газов не допускается.

1272. Помещения складов с горючими газами обеспечиваются естественной вентиляцией.

Глава 5. Порядок обеспечения пожарной безопасности при содержании полигонов по хранению твердых бытовых отходов

1273. Для предотвращения возгораний и обслуживания полигонов по хранению твердых бытовых отходов руководители организаций обеспечивают на постоянной основе наличие требуемой специальной техники (бульдозер, самосвал, экскаватор, погрузчик, поливомоечная машина, водораздатчик, мотопомпы для перекачивания воды).

1274. Территория полигона по хранению твердых бытовых отходов по периметру опахиваются минерализованной полосою шириной не менее 4 м.

1275. Для целей пожаротушения территория полигонов по хранению твердых бытовых отходов, полигоны оборудуются исправным наружным противопожарным водоснабжением вместимостью, рассчитанную на требуемый расход наружного противопожарного водоснабжения в соответствии с техническим регламентом "Общие требования к пожарной безопасности".

1276. Заполнение полигонов (площадок) размещения, хранения и обеззараживания твердых бытовых отходов осуществлять послойным чередованием твердых бытовых отходов и инертных негорючих материалов, с разбивкой участков хранения на участки площадью не более 10 000 м². Между участками выполняются противопожарные разрывы шириной не менее 8 м.

Глава 6. Порядок обеспечения пожарной безопасности при хранении сельскохозяйственной продукции

Параграф 1. Порядок обеспечения пожарной безопасности при хранении грубых кормов

1277. Хранение запаса грубых кормов производится только в пристройках (встройках), отделенных от зданий ферм глухими негорючими стенами (перегородками) и перекрытиями с пределом огнестойкости не менее EI-45.

1278. Пристройки (встройки) оборудуются выходом только непосредственно наружу.

1279. Сеновал ограждается земляным валом и проволочным забором. Весовая размещается за пределами сеновала.

1280. Скирды (стога), навесы и штабеля грубых кормов располагаются на расстоянии не менее 15 м до линий электропередач, не менее 20 м – до дорог и не менее 50 м – до зданий и сооружений.

1281. Расстояния от ограждения складов сена, до расположенных вблизи лесных массивов выполняются не менее 20 м, опашка по периметру полосой шириной не менее 4 м.

1282. Склады грубых кормов на территории производственно-хозяйственного комплекса располагаются на специально отведенной площадке. Площадки для размещения скирд (стогов), а также пары скирд (стогов) или штабелей опахиваются по периметру полосой шириной не менее 4 м. Расстояние от края полосы до скирды (стога), расположенной на площадке, выполняется не менее 15 м, а до отдельно стоящей скирды (стога) – не менее 5 м.

1283. Не допускается превышение площади основания одной скирды (стога) более 150 м2, а штабелей прессованного сена (соломы) – 500 м².

1284. Противопожарные разрывы между отдельными штабелями, навесами и скирдами (стогами) принимаются не менее 20 м. При размещении штабелей, навесов и скирд (стогов) попарно расстояние между штабелями и навесами принимаются не менее 6 м, а между их парами – не менее 30 м.

1285. Противопожарные разрывы между кварталами (в квартале допускается размещение 20 скирд или штабелей) выполняются не менее 100 м.

1286. Сено с повышенной влажностью складируются в конические стога (копны) с разрывами между ними не менее 20 м. В стогах сена с повышенной влажностью, склонного к самовозгоранию, осуществляется постоянный температурный контроль с помощью обычных ртутных термометров, которые вставляются в металлические трубы дюймового сечения и размещаются в стоге на различной глубине.

При повышении температуры выше 60⁰С производится выемка разогревшегося сена.

1287. Трактора и автомобили, работающие на складах грубых кормов, оборудуются искрогасителями, а у автомобилей – глушитель выводится вперед под бампер. К работе на складах грубых кормов не допускаются тракторы и автомобили, не оборудованные искрогасителями. Перед въездом на склад водители проверяют исправность и надежность крепления искрогасителя.

1288. Во избежание загорания кормов от непосредственного соприкосновения с выпускными трубами, коллекторами или глушителями, трактора-тягачи и автомобили, занятые на разгрузочных работах, подъезжают к скирдам не ближе 3 м.

1289. Во время погрузки кормов непосредственно в кузов автомобиля, двигатель его заглушается. Выезд со склада разрешается только после осмотра места стоянки автомобиля и уборки сена (соломы) вблизи выпускной трубы.

1290. В складах грубых кормов обеспечивается запас воды на случай пожара не менее 50 м³.

Параграф 2. Порядок обеспечения пожарной безопасности при хранении зерна

1291. Перед началом уборки урожая зерносклады и зерносушилки проверяются на пригодность использования. Обнаруженные неисправности устраняются до начала сушки и приема зерна.

1292. Зерносклады размещаются в отдельно стоящих зданиях. Ворота в них выполняются открывающимися наружу и не загромождаются.

1293. При хранении зерна насыпью расстояние от верха насыпи до горючих конструкций покрытия, а также до светильников и электропроводов выполняется не менее 0,5 м.

В местах транспортирования зерна через проемы в противопожарных преградах устанавливаются огнезадерживающие устройства.

1294. Не допускается:

1) хранить совместно с зерном другие материалы и оборудование;

2) применять внутри складских помещений зерноочистительные и другие машины с двигателями внутреннего сгорания;

3) работать на передвижных механизмах при закрытых воротах с двух сторон склада;

4) розжиг сушилок, работающих на твердом топливе, с помощью легковоспламеняющихся и горючих жидкостей, а работающих на жидком топливе, - с помощью факелов;

5) работать на сушилках с неисправными приборами контроля температуры и автоматики отключения подачи топлива при затухании факела в топке, системой электрозажигания или без них;

6) засыпать зерно выше уровня транспортерной ленты и допускать трение ленты о конструкции транспортера.

1295. Контроль за температурой зерна при работающей сушилке осуществляется путем отбора проб не реже чем через каждые 2 часа.

1296. Очистка загрузочно-разгрузочных механизмов сушилки от пыли и зерна производится через сутки ее работы.

1297. Передвижной сушильный агрегат устанавливается на расстоянии не менее 10 м от здания зерносклада.

При устройстве топок сушилок исключается вылет искр. Дымовые трубы оборудуются искрогасителями, а в местах прохода их через горючие конструкции устраиваются противопожарные разделки.

1298. При вентилировании зерна в зерноскладах вентиляторы устанавливаются на расстоянии не менее 2,5 м от горючих стен. Воздуховоды выполняются из негорючих материалов.

1299. Во время работы зерносушилки обслуживающие ее лица постоянно находятся в здании сушилки и осуществляют контроль за ее работой.

1300. Применение внутри производственных и складских помещений машин и оборудования с двигателями внутреннего сгорания не допускается.

1301. Для разделения отдельных партий зерна применяются стандартные деревянные хлебные щиты.

1302. При наличии проходов между встроенными бункерами и стенами склада их ширина принимается не менее 0,7 м.

1303. Во всех зданиях и помещениях не допускается использовать электронагревательные приборы с открытыми нагревательными элементами, а во взрывопожароопасных помещениях использование всех типов электронагревательных приборов.

1304. В складах для хранения продукции в мешках, пакетах, коробах, высота штабелей принимается с учетом беспрепятственной укладки их электропогрузчиком на заданную высоту с оставлением зазора между верхним рядом мешков и выступающими элементами перекрытия или покрытия, а также электросетями, светильниками не менее 1 м. Хранение продукции в таре осуществляется на поддонах, либо на стеллажах.

1305. На хлебопекарных и макаронных предприятиях при складировании мешков с мукой устраиваются проходы и проезды шириной не менее:

1) проходы между штабелями, не реже чем через 12 м – 0,8 м;

2) расстояния от штабелей до стен – 0,7 м;

3) проезды для электропогрузчиков – 3,0 м;

2) проезды для тележек с подъемной платформой – 2,0 м.

1306. Внутри склада для хранения продукции в таре остальных предприятий отрасли хлебопродуктов устраиваются проходы:

1) один – по центру склада, продольный, шириной, обеспечивающий работу механизмов, но не менее 1,25 м;

2) два поперечных – против ворот склада, сквозных, шириной не менее ширины ворот;

3) между штабелями и стенами склада - шириной не менее 0,7 м.

1307. На хлебоприемных и зерноперерабатывающих предприятиях с каждой стороны склада для хранения продукции в таре предусматриваются по двое ворот со сквозными проходами. Ворота располагаются таким образом, чтобы склад сквозными проходами против ворот разделялся на три разных отрезка.

1308. Отопительные приборы применяются с гладкой поверхностью и размещаются на высоте, обеспечивающей возможность систематической очистки их от пыли.

1309. К приборам отопления обеспечивается свободный доступ. Закрывать приборы отопления посторонними предметами или материалами не допускается.

1310. Кабины на чердаках для установки расширительных сосудов выполняются из негорючих или трудногорючих материалов.

Глава 7. Порядок обеспечения пожарной безопасности при хранении лесных материалов

Параграф 1. Порядок обеспечения пожарной безопасности при содержании складов лесоматериалов

1311. На складах лесоматериалов разрабатываются планы размещения штабелей, с указанием предельного объема хранящихся материалов, противопожарных разрывов и проездов между штабелями, а также между штабелями и соседними объектами.

1312. В противопожарных разрывах между штабелями не допускается складирование лесоматериалов, оборудования.

1313. Места, отведенные под штабели, очищаются до грунта от травяного покрова, горючего мусора и отходов или покрываются слоем песка, земли или гравия толщиной не менее 0,5 м.

1314. Для каждого склада разрабатывается оперативный план пожаротушения с определением мер по разборке штабелей, куч баланса, щепы, с учетом возможности привлечения работников и техники предприятия. Ежегодно перед началом весенне-летнего пожароопасного периода план отрабатывается с привлечением работников всех смен предприятия и соответствующих подразделений противопожарной службы. В летнее время территорию склада следует периодически поливать.

1315. Кроме первичных средств пожаротушения на складах оборудуются пункты (посты) с запасом различных видов пожарной техники в количествах, определяемых оперативными планами пожаротушения. Склады лесоматериалов обеспечиваются необходимым запасом воды для пожаротушения.

1316. На складе не допускается производить работы, не связанные с хранением лесоматериалов.

1317. Бытовые помещения для рабочих на складах лесоматериалов устраиваются только в отдельных зданиях с соблюдением противопожарных разрывов.

Для отопления этих помещений применяются электронагревательные приборы только заводского изготовления.

1318. Лебедки с двигателями внутреннего сгорания размещаются на расстоянии не менее 15 м от штабелей круглого леса.

Площадка вокруг лебедки освобождается от кусковых отходов, коры и других горючих отходов. Горюче-смазочные материалы для заправки двигателей хранятся в количестве не более одной бочки и на расстоянии не менее 10 м от лебедки и 20 м от ближайшего штабеля.

Параграф 2. Порядок обеспечения пожарной безопасности при содержании складов пиломатериалов

1319. При укладке и разборке штабелей пиломатериалов транспортные пакеты устанавливаются только по одной стороне проезда, при этом ширина оставшейся проезжей части дороги выполняется не менее 4 м. Общий объем не уложенных в штабели пиломатериалов не допускается превышать их суточного поступления на склад.

1320. Установка транспортных пакетов в противопожарных разрывах, проездов, подъездов к пожарным водоисточникам не допускается.

1321. Переборка и установка пакетов на случай временного прекращения работы механизмов, хранение инвентарных крыш и прокладочного материала производятся на специальных площадках.

1322. Обертка транспортных пакетов водонепроницаемой бумагой (при отсутствии этой операции в едином технологическом процессе) производится на специальных отведенных площадках.

1323. Использованная водонепроницаемая бумага, ее обрывки и обрезки собираются в контейнеры.

1324. В закрытых складах ширину прохода между штабелями и выступающими частями стен здания выполняют не менее 0,8 м. Напротив дверных проемов склада оставляются проходы шириной, равной ширине дверей, но не менее 1 м.

1325. Не допускается наличие перегородок и служебных помещений в закрытых складах.

1326. Полы закрытых складов и площадок под навесами выполняются из негорючих материалов.

Глава 8. Порядок обеспечения пожарной безопасности при содержании складов щепы

1327. Хранение щепы допускается в закрытых складах, бункерах и на открытых площадках с основанием из негорючего материала.

1328. Будки, в которых размещены электродвигатели конвейеров подачи щепы, предусматриваются не ниже II степени огнестойкости.

1329. Для контроля температуры нагрева щепы внутри бурта предусматриваются колодцы из негорючих материалов для установки термоэлектрических преобразователей.

Глава 9. Порядок обеспечения пожарной безопасности при содержании складов угля

1330. Площадки для складирования угля планируют так, чтобы исключать их затопление паводковыми или грунтовыми водами.

1331. Не допускается:

1) складировать уголь свежей добычи на старые отвалы угля, пролежавшего более одного месяца;

2) принимать на склады уголь с явно выраженными очагами самовозгорания;

3) транспортировать горящий уголь по транспортерным лентам и отгружать их в железнодорожный транспорт или бункера;

4) располагать штабеля угля над источниками тепла (паропроводы, трубопроводы горячей воды, каналы нагретого воздуха), а также над проложенными электрокабелями и нефтегазопроводами.

1332. При укладке угля и его хранении не допускается попадание в штабели древесины, ткани, бумаги и горючих материалов.

Уголь различных марок укладывается в отдельные штабели.

1333. Уголь, поступающий на склад для длительного хранения, укладывается в штабеля по мере выгрузки его из вагонов в возможно короткие сроки. Не допускается хранение выгруженного угля в бесформенных кучах и навалом более двух суток.

Для выполнения регламентных работ со штабелями, а также проезда механизмов и пожарных машин расстояние от границы подошвы штабелей до ограждающего забора или фундамента подкрановых путей предусматриваются не менее 3 м, а до наружной грани головки рельса или бордюра автодороги – не менее 2 м.

Не допускается засыпать проезды твердым топливом и загромождать их оборудованием.

1334. На складе обеспечивается систематический контроль за температурой в штабелях угля путем установки в откосах контрольных железных труб и термометров или другим безопасным способом.

При повышении температуры выше 60⁰С производится уплотнение штабеля в местах повышения температуры, выемка разогревшегося угля или применение других безопасных методов по снижению температуры.

Штабеля, в которых отмечается повышение температуры, расходуются в первую очередь.

1335. Тушение или охлаждение угля водой непосредственно в штабелях не допускается. Загоревшийся уголь тушится водой только после выемки из штабеля.

1336. Самовозгоревшийся уголь после охлаждения или тушения вновь укладывать в штабели не допускается.

1337. Помещения для хранения угля, устраиваемые в подвальном или первом этаже производственных зданий, выделяются противопожарными преградами (стенами и перегородками).

Глава 10. Порядок обеспечения пожарной безопасности при содержании складов горючих волокнистых материалов

1338. Все волокнистые материалы хранятся в закрытых складах, как исключение, допускается хранение на открытых площадках и под навесами.

1339. При выгрузке, погрузке и укладке кип волокнистых материалов не допускаются удары крючками по металлической упаковке кип.

1340. Штабеля и навесы волокна сводятся последовательно в гнезда, группы и сектора.

1341. Превышение массы волокна в штабеле более 300 тонн не допускается.

1342. Размеры штабеля предусматриваются не более 22x11 м, по высоте не более 8 м.

1343. В гнезде предусматривают не более шести штабелей или навесов, при этом разрыв между штабелями не менее 15 м, между навесами – 20 м по всем направлениям.

1344. В группе предусматривают не более четырех гнезд (24 штабеля или навеса), разрыв между гнездами не менее 30 м по всем направлениям.

1345. В секторе предусматривают не более четырех групп (96 штабелей или навесов), разрывы между группами не менее 50 м по всем направлениям.

1346. Не допускаются разрывы между секторами менее 100 м.

1347. Участки, занятые складами, навесами и открытыми площадками для хранения волокнистых материалов ограждаются, при этом расстояние от ограждения не допускается менее 5 м.

1348. Хранение легкогорючих волокнистых материалов допускается только в кипах. Хранение разбитых кип производится на отдельных участках или специально выделенных площадках. Их направляют на переработку в первую очередь.

1349. Складирование кип волокнистых материалов в закрытых складах производится таким образом, чтобы оставался один продольный проход шириной 2 м и поперечные проходы той же ширины против каждой двери. По высоте кипы укладываются так, чтобы расстояние от верха кип до электросветильников было не менее 1 м.

1350. Хранение производственных отходов совместно с сырьем и готовой продукцией не допускается.

1351. Штабеля волокнистых материалов на открытых площадках укрываются, а навесы обтягиваются со всех сторон брезентом.

1352. При транспортировании на автомашинах, тракторах (тягачах) волокнистые материалы накрываются брезентом. Курение при их транспортировании не допускается.

1353. Проходы в закрытых складах и под навесами, а также разрывы между штабелями на открытых площадках содержатся свободными.

1354. Подъезд железнодорожного (за исключением паровозов) и автотранспорта ближе 5 м, а тракторов – 10 м к навесам и штабелям волокнистых материалов без искрогасителей не допускается. В этих местах устанавливают ограничительные брусья. Подъезд автотранспорта к закрытым складам, навесам и штабелям волокнистых материалов осуществляется стороной противоположной выхлопной трубе, при этом глушитель оборудуется исправным искрогасителем.

Раздел 11. Порядок обеспечения пожарной безопасности при содержании автозаправочных и автогазозаправочных станций

Глава 1. Общие положения

1355. При возникновении пожароопасных ситуаций на автозаправочных и автогазозаправочных станциях отключается электропитание технологических систем (кроме электропитания систем противоаварийной и противопожарной защиты), приостанавливается их эксплуатация и территория освобождается от транспортных средств и посетителей и одновременно с этим персонал приступает к ликвидации пожароопасной ситуации.

1356. При разливе топлива в непосредственной близости от автоцистерны (при разливе бензина это расстояние принимается до 6 м от края пролива до габаритов автоцистерны и 3 м при разливе дизельного топлива) включение двигателя автоцистерны и ее удаление с территории автозаправочных станций (если это не грозит жизни людей) производятся только при возникновении загорания разлитого топлива или после удаления загрязненного песка, которым засыпается пролив топлива для ликвидации пожароопасной ситуации. При разливе на большем расстоянии автоцистерна удаляется с территории автозаправочных станций, объезжая места разлива на расстоянии не менее 6 м от границы пролива бензина и 3 м от границ пролива дизельного топлива.

Глава 2. Порядок обеспечения пожарной безопасности при содержании помещений, зданий, сооружений и территории автозаправочных и автогазозаправочных станций

1357. Территория автозаправочных (далее – АЗС) и автогазозаправочных станций (далее – АГЗС) очищается от горючего мусора, сухой травы, листвы, пуха и разлитых нефтепродуктов.

1358. При размещении на территориях автозаправочных станций стационарных и модульных автогазозаправочных станций противопожарные расстояния обеспечиваются в соответствии с требованиями технического регламента "Общие требования к пожарной безопасности". Противопожарные разрывы между зданиями и сооружениями не допускается использовать для складирования различных веществ и материалов, размещать транспортные средства и объекты строительства.

1359. Для сбора используемого обтирочного материала и пропитанного нефтепродуктами песка устанавливаются металлические ящики с плотно закрывающимися крышками. Не реже одного раза в неделю обтирочные материалы и пропитанный нефтепродуктами песок удаляются за пределы АЗС и АГЗС.

1360. На входных дверях во все помещения АЗС, АГЗС, а также на наружных установках выполняются надписи с указанием:

1) категории помещений по взрывопожарной и пожарной опасности в соответствии с техническим регламентом "Общие требования к пожарной безопасности";

2) класса взрывоопасных или пожароопасных зон по ПУЭ;

3) фамилии и инициалов ответственного за противопожарное состояние работника;

4) номеров телефонов вызова подразделений противопожарной службы.

1361. АЗС, АГЗС обеспечиваются жесткой буксировочной штангой, длиной не менее 3 м, для экстренной эвакуации с территории горящего транспортного средства.

1362. На АЗС, АГЗС допускается размещать следующие служебные и бытовые здания (помещения) для персонала: операторная, администрации, приема пищи, службы охраны, а также санузлы, кладовые для специальной одежды, инструмента, запасных деталей, приборов и оборудования. Помимо указанных, на территории АЗС, АГЗС с подземными резервуарами допускается размещать здания (помещения) сервисного обслуживания пассажиров, водителей и их транспортных средств.

В помещениях, отведенных под сервисное обслуживание пассажиров и водителей, допускается размещать магазин сопутствующих товаров, пункты питания и санузлы, для сервисного обслуживания транспортных средств посты технического обслуживания и мойки автомобилей. На территории АЗС с наземными резервуарами, наряду с помещениями для персонала автозаправочной станции, допускается размещать помещения магазина сопутствующих товаров без торгового зала.

1363. Здания АЗС, АГЗС оборудуются системами центрального отопления.

Допускается устанавливать в помещениях АЗС, АГЗС масляные электронагревательные приборы заводского изготовления, отвечающие требованиям пожарной безопасности, с соблюдением требуемых расстояний до горючих конструкций и материалов.

На территории и в зданиях АЗС, АГЗС не допускается применять отопительные установки и устройства с применением открытого огня.

1364. Специальная одежда обслуживающего персонала хранится в металлических шкафах в подвешенном виде.

1365. При размещении автозаправочной станции вблизи посевов сельскохозяйственных культур, лесных и степных массивов, границы АЗС, АГЗС опахиваются шириной не менее 4 м по периметру.

1366. Не допускается озеленение территории АЗС, АГЗС кустарниками и деревьями, выделяющими при цветении хлопья, волокнистые вещества или опушенные семена.

1367. Заправка бытовых газовых баллонов на АГЗС не допускается.

Глава 3. Порядок обеспечения пожарной безопасности при эксплуатации технологического оборудования

1368. Навесы над технологическим оборудованием и заправочными колонками выполняются из негорючих материалов. Устройство навесов с непроветриваемыми объемами (пазухами, карманами) не допускается.

1369. Не допускается эксплуатация технологического оборудования при:

1) наличии утечек топлива;

2) отсутствии, неисправности, отключении или с просроченными сроками проверки приборов контроля и регулирования;

3) наличии любых неисправностей.

1370. Прокладка транзитных инженерных сетей по территории АЗС, АГЗС не допускается.

1371. Не допускается вносить конструктивные изменения в технологическое оборудование, повышающие степень пожарной опасности АЗС, АГЗС.

1372. Контрольно-измерительные приборы пломбируются и обозначаются предельно-допустимыми параметрами (давлением, температурой, концентрацией, уровнем налива), обеспечивающими пожаробезопасную работу технологического оборудования.

При отклонении одного из параметров от допустимых пределов автоматически подаются предупредительные (световые или звуковые) сигналы.

1373. Не допускается изменять параметры срабатывания систем противоаварийной и противопожарной защиты без согласования с заводами-изготовителями технологических систем АЗС, АГЗС.

1374. Основное и вспомогательное технологическое оборудование обеспечиваются защитой от статического электричества.

1375. Крышки и патрубки фланцев, патрубков, штуцеров и устройства, отделяющие топливо и его пары от атмосферы, в местах соприкосновения с арматурой оборудуются неискрящими и устойчивыми к воздействию нефтепродуктов и окружающей среды прокладками.

Указанные крышки и заглушки, которые предусмотрены для открытия при эксплуатации, выполняются из неискрообразующего материала.

1376. Резервуары для хранения топлива оборудуются линиями деаэрации.

Трубопроводы линии деаэрации оснащаются огнепреградителями или дыхательными клапанами, со встроенными огнепреградителями, сохраняющими работоспособность в любое время года.

1377. Резервуары для подземного хранения топлива оборудуются системами контроля их герметичности.

1378. Насосы для наполнения резервуаров оснащаются ручными выключателями электропитания, располагаемыми в помещении операторной.

Глава 4. Порядок обеспечения пожарной безопасности при проведении ремонтных и регламентных работ

1379. Работы в зонах, в которых возможно образование горючих паровоздушных смесей, выполняются искробезопасным инструментом в одежде и обуви, неспособных вызвать искру.

1380. Перевозка, перемещение на площадке, установка, ремонт бывших в употреблении резервуаров осуществляются только после полного удаления топлива, пропарки водяным паром, промывки теплой водой, продувки инертным газом и проверки на наличие паров топлива с помощью газоанализатора.

Не допускается превышение концентрации паров топлива в емкости более 20 % нижнего концентрационного предела воспламенения.

1381. Для проведения пневматических испытаний на герметичность технологических систем станции (межстенное пространство резервуара, внутреннее пространство резервуара, трубопроводы) используются негорючие газы (азот, углекислый газ). В случае обнаружения не герметичности оборудования эксплуатация автозаправочной станции приостанавливается.

1382. Удаление подтоварной воды с включениями твердых частиц (шлама) из всех видов резервуаров производится закрытым способом. Используемое для этих целей оборудование выполняется из неискрящего материала, предназначенного для работы с бензином и дизельным топливом. При использовании ручных насосов слив шлама осуществляется только в закрытую емкость с минимально возможной открытой площадью испарения. При обесшламливании все люки и штуцера, не связанные с этой операцией, закрываются. Емкость для шлама устанавливается на поддон на прилегающей к резервуару территории и заземляется. Обесшламливание многокамерных резервуаров производится раздельно для каждой камеры.

После окончания обесшламливания шлам удаляется за пределы территории автозаправочной станции.

1383. Не допускается снимать огнепреградитель или снабженный им дыхательный клапан на выходе трубопровода системы деаэрации без герметичного перекрытия этого трубопровода запорной арматурой. Тип огнепреградителя выполняется в соответствии с условиями его нормального функционирования в климатических условиях района эксплуатации.

1384. При наличии в конструкции технологической системы линии рециркуляции паров топлива из топливного бака транспортного средства в резервуар, перекрытие трубопровода деаэрации резервуара для осуществления рециркуляции паров топлива не допускается.

1385. Техническое обслуживание оборудования автозаправочных комплексов, регламентные работы, метрологические испытания приборного и предохранительного оборудования выполняются в строгом соответствии с графиком этих работ. Производство каких-либо регламентных работ, не указанных в технико-эксплуатационной документации на технологическое оборудование, не допускается. Такие работы выполняются в ремонтных мастерских.

1386. На проведение ремонтных работ на территории, в зданиях, сооружениях, помещениях, технологических системах автозаправочных комплексов руководитель объекта оформляет письменное разрешение.

Глава 5. Порядок обеспечения пожарной безопасности при эксплуатации оборудования для приема и выдачи топлива

1387. Слив топлива из автоцистерн выполняется по закрытой схеме. Выход паров топлива в окружающую среду, за исключением дыхательных устройств резервуаров и автоцистерн, не допускается.

1388. Перед сливом топлива из автоцистерн производится замер уровня топлива в резервуаре и проверяется исправность защитных устройств. Процесс слива контролируется работниками автозаправочной станции и водителем автоцистерны.

1389. При смене вида топлива в резервуаре (бензин – дизельное топливо) последний тщательно очищается от ранее хранимого продукта и на корпусе резервуара или на видных местах наливных трубопроводов подземных резервуаров выполняется надпись с указанием вида хранимого топлива.

1390. В многокамерном резервуаре допускается одновременное хранение бензина и дизельного топлива в случае, если это предусматривается техническими условиями и технико-эксплуатационной документацией на технологическую систему.

1391. При въезде на автозаправочную станцию автоцистерн с топливом с ее территории удаляется весь транспорт и посторонние лица. Наличие на автозаправочной станции одновременно двух и более автоцистерн не допускается.

1392. Операции по сливу топлива из автоцистерн проводятся не менее чем двумя работниками автозаправочной станции и при выполнении следующих условий:

1) у заправочной площадки для автоцистерн устанавливается передвижной порошковый огнетушитель объемом не менее 100 литров;

2) перекрывается лоток отвода атмосферных осадков, загрязненных нефтепродуктами, с заправочной площадки автоцистерн и открывается трубопровод отвода проливов топлива в аварийный резервуар;

3) заземляется автоцистерна, после чего можно приступить к операции по сливу топлива в резервуары автозаправочной станции.

При сливе нефтепродукта с автопоезда отдельно заземляется каждая цистерна, до полного ее опорожнения.

1393. Гибкий медный заземляющий проводник постоянно подсоединяется к корпусу автоцистерн, и имеет на конце устройство для подсоединения (зажим, наконечник под болт) к заземляющему устройству.

Не допускается подсоединять заземляющие проводники к окрашенным и загрязненным металлическим частям автоцистерн.

1394. При заправке транспортных средств на автозаправочной станции:

1) мотоциклы и мотороллеры подаются к топливозаправочным колонкам с заглушенными двигателями, пуск и остановка которых производится на расстоянии не менее 15 м от колонок, автомобили - своим ходом;

2) до пуска двигателя водитель или обслуживающий персонал автозаправочной станции протирает насухо загрязненные нефтепродуктами части транспорта;

3) пролитые на землю нефтепродукты посыпаются песком, а пропитанный песок и обтирочные материалы собираются в металлические ящики с плотно закрывающимися крышками и по окончанию рабочего дня удаляются с территории автозаправочной станции;

4) расстояние от автомобиля, стоящего под заправкой, и следующего за ним в очереди предусматривается не менее 1 м.

1395. На автозаправочной станции не допускается:

1) заправка транспортных средств с работающими двигателями;

2) проезд транспортных средств над подземными резервуарами, если это не предусмотрено в технических условиях и технико-эксплуатационной документации на применяемую технологическую систему, согласованных и утвержденных в установленном порядке;

3) заполнение резервуаров топливом и выдача топлива потребителям во время грозы и во время опасности проявления атмосферных разрядов;

4) въезд тракторов, не оборудованных искрогасителями, на территорию автозаправочной станции, на которых осуществляются операции по приему, хранению или выдаче бензина;

5) проведение ремонтных работ, не связанных непосредственно с ремонтом оборудования, зданий и сооружений автозаправочной станции;

6) заправка транспортных средств с пассажирами (за исключением легковых автомобилей с количеством дверей не менее четырех);

7) заезд транспортных средств, груженных взрывчатыми веществами, сжатыми и сжиженными горючими газами, легковоспламеняющимися и горючими жидкостями, легкогорючими материалами, ядовитыми и радиоактивными веществами и другими опасными веществами и материалами.

Глава 6. Порядок обеспечения пожарной безопасности при эксплуатации передвижных автозаправочных станций

1396. Передвижные автозаправочные станции размещаются на специально отведенных площадках.

1397. Перед началом эксплуатации передвижных автозаправочных станций на специально выделенной площадке:

1) проверяется герметичность станции по контрольно-измерительным приборам и визуально;

2) подсоединяется заземляющий проводник автозаправочных станций к устройству заземления площадки;

3) предусматривается поддон для установки его под топливный бак транспортного средства;

4) устанавливаются барьеры, ограничивающие подъезд транспортных средств к автозаправочной станции не менее чем на 1 м;

5) устанавливаются предупреждающий знак и информационный щит.

Глава 7. Порядок обеспечения пожарной безопасности при оборудовании средствами связи и пожаротушения

1398. Территория, здания, сооружения и строения АЗС оборудуются системами автоматического пожаротушения и автоматической пожарной сигнализацией, оповещения и управления эвакуацией людей при пожаре в соответствии с требованиями государственных нормативов в области архитектуры, градостроительства и строительства.

1399. Производственные и общественные помещения АЗС, АГЗС обеспечиваются огнетушителями в зависимости от их огнетушащей способности, площади и класса пожара в соответствии с требованиями приложения 11 к настоящим Правилам.

1400. Для тушения загораний электропультов и арматуры резервуаров предусматриваются ручные углекислотные или порошковые огнетушители.

1401. Передвижные автозаправочные станции оснащаются одним воздушно-пенным огнетушителем вместимостью 10 л и одним порошковым огнетушителем вместимостью 5 л.

1402. Места размещения огнетушителей обозначаются соответствующими указательными знаками.

Раздел 12. Порядок обеспечения пожарной безопасности при производстве строительно-монтажных работ

Глава 1. Порядок обеспечения пожарной безопасности при содержании территорий строительства, зданий и помещений

1403. До начала строительства на строительной площадке сносятся все строения и сооружения, находящиеся в противопожарных разрывах.

1404. При строительстве зданий и сооружений в проекте производства работ предусматриваются мероприятия по пожарной безопасности на всех этапах строительства.

1405. Производственные, складские и вспомогательные здания и сооружения на территории строительства располагаются в соответствии с утвержденным в установленном порядке генеральным планом, разработанным в составе проекта организации строительства.

1406. На территории строительства площадью 5 га и более предусматриваются не менее двух въездов с противоположных сторон площадки. Дороги обеспечиваются покрытием, пригодным для проезда пожарных автомашин в любое время года. Ширина ворот для въезда предусматривается не менее 4 м.

У въезда на строительную площадку устанавливаются (вывешиваются) планы с нанесенными строящимися и вспомогательными зданиями и сооружениями, въездами, подъездами, водоисточниками, средствами пожаротушения и связи.

1407. Ко всем строящимся и эксплуатируемым зданиям (в том числе и временным), местам открытого хранения строительных материалов, конструкций и оборудования обеспечивается свободный доступ.

Устройство подъездов и дорог к строящимся зданиям завершается к началу основных строительных работ. Вдоль зданий шириной более 18 м предусматриваются проезды с двух продольных сторон, а шириной более 100 м – со всех сторон здания. Не допускается расстояние от края проезжей части до стен зданий, сооружений и площадок более 25 м.

1408. Все дороги, проезды, подъезды и переезды через железнодорожные пути содержатся в исправности, и обеспечивается свободный проезд пожарных автомобилей.

При прокладке трубопроводов или кабелей через дороги устраиваются переезды, мостики или временные объезды. О производстве ремонтных работ или временном закрытии дорог, проездов, генподрядчик немедленно сообщает в ближайшую пожарную часть.

1409. Площадь, занятая под открытые склады горючих материалов, а также под производственные, складские и вспомогательные строения из горючих материалов, очищается от сухой травы, бурьяна, коры и щепы.

1410. При хранении на открытых площадках горючих строительных материалов (лесопиломатериалы, толь, рубероид), изделий и конструкций из горючих материалов, а также оборудования и грузов в горючей упаковке размещаются в штабелях или группах площадью не более 100 м². Разрывы между штабелями (группами) и от них до строящихся или подсобных зданий и сооружений принимаются не менее 24 м.

1411. В строящихся зданиях допускается располагать временные мастерские и склады (за исключением складов горючих веществ и материалов, складов дорогостоящего и ценного оборудования, а также оборудования в горючей упаковке, производственных помещений или оборудования, связанных с обработкой горючих материалов) при условии соблюдения положений настоящего раздела.

Административно-бытовые помещения размещаются в частях зданий, выделенных глухими противопожарными перегородками 1-го типа и перекрытиями 3-го типа.

Размещение временных складов (кладовых), мастерских и административно-бытовых помещений в строящихся зданиях из незащищенных несущих металлических конструкций и панелей с горючими полимерными утеплителями не допускается.

1412. Не допускается проживание людей на территории строительства, в строящихся и временных бытовых зданиях.

1413. Негашеная известь хранится в закрытых отдельно стоящих складских помещениях. Пол этих помещений приподнимается над уровнем земли не менее чем на 0,2 м. При хранении негашеной извести не допускается попадание на нее влаги.

Ямы для гашения извести располагаются на расстоянии не менее 5 м от склада ее хранения и не менее 15 м от других зданий, сооружений и складов.

1414. При реконструкции, расширении, техническом перевооружении, капитальном ремонте и вводе объектов в эксплуатацию очередями, строящуюся часть отделяют от действующей временными противопожарными перегородками 1-го типа и перекрытиями 3-го типа. При этом не допускаются нарушения условий безопасной эвакуации людей из частей зданий и сооружений.

1415. Строящиеся здания, временные сооружения, а также подсобные помещения обеспечиваются первичными средствами пожаротушения в соответствии с минимальным перечнем необходимых первичных средств пожаротушения для строящихся и реконструируемых зданий, сооружений и подсобных помещений, приведенным в приложении 11 к настоящим Правилам.

1416. Внутренний противопожарный водопровод и автоматические системы пожаротушения, предусмотренные проектом, монтируются одновременно с возведением объекта.

Противопожарный водопровод вводится в действие к началу отделочных работ, а автоматические системы пожаротушения и сигнализации – к моменту пусконаладочных работ (в кабельных сооружениях – до укладки кабеля).

1417. Пожарные депо, предусмотренные проектом, возводятся в первую очередь строительства. Использование здания депо не по назначению не допускается.

1418. До начала строительства основных сооружений и строительной базы предусматриваются специальные утепленные помещения для размещения противопожарной службы или добровольных противопожарных формирований и пожарной техники.

Глава 2. Порядок обеспечения пожарной безопасности при производстве строительно-монтажных работ

1419. При строительстве зданий высотой 3 этажа и более лестницы монтируются одновременно с устройством лестничной клетки.

1420. В лестничных клетках деревянные стремянки применяются только в зданиях не выше двух этажей.

1421. На период строительства для защиты от повреждений негорючие ступени покрываются горючими материалами.

1422. Предусмотренные проектной документацией наружные пожарные лестницы, стояки, сухотрубы и ограждения на кровлях строящихся зданий устанавливаются сразу же после монтажа несущих конструкций, а при строительстве зданий высотой более 50 м – по мере возведения каждого последующего этажа.

При отсутствии возможности монтажа сухотрубов, предусмотренных проектной документацией, устанавливаются временные сухотрубы диаметром 89 мм с пожарным краном на каждом этаже.

По мере возведения здания, начиная с этажа, расположенного на высоте 50 м и выше, устанавливаются временные промежуточные емкости объемом не менее 3 м³ с мотопомпами. Промежуток между временными промежуточными емкостями с мотопомпами определяется исходя из расчетов по потере напора при подаче огнетушащего вещества на вышерасположенные этажи.

1423. При строительстве зданий в три этажа и более применяются инвентарные металлические леса.

Строительные леса построек на каждые 40 м их периметра оборудуются одной лестницей или стремянкой, но не менее чем двумя лестницами (стремянками) на все здание.

Конструкции лесов закрывать (утеплять) горючими материалами не допускается.

1424. Для эвакуации людей с высотных зданий и сооружений (дымовых труб, башенных градирен, плотин, силосных помещений) устраиваются не менее двух лестниц из негорючих материалов на весь период строительства.

1425. Опалубка из горючих материалов монтируется одновременно не более чем на три этажа. После достижения необходимой прочности бетона деревянная опалубка и леса удаляются из здания.

1426. Производство работ внутри зданий и сооружений с применением горючих веществ и материалов одновременно с другими строительно-монтажными работами, связанными с применением открытого огня, не допускается.

1427. Работы по защите металлоконструкций с целью повышения их предела огнестойкости производятся одновременно с возведением здания.

1428. При наличии горючих материалов в зданиях принимаются меры по предотвращению распространения пожара через проемы в стенах и перекрытиях (герметизация стыков внутренних и наружных стен и междуэтажных перекрытий, уплотнение в местах прохода инженерных коммуникаций с обеспечением требуемых пределов огнестойкости).

1429. Работы, связанные с монтажом конструкций с горючими утеплителями или применением горючих утеплителей, производятся по разрешению, выдаваемым исполнителям работ и подписанным лицом, ответственным за пожарную безопасность строительства.

На местах производства работ вывешиваются аншлаги "Огнеопасно –легковоспламеняемый утеплитель".

1430. Укладка сгораемого утеплителя и устройство гидроизоляционного ковра на покрытии, выполнение стяжки из цементно-песчаного раствора, укладка защитного гравийного слоя, монтаж ограждающих конструкций с применением горючих утеплителей производятся участками площадью не более 500 м² и трудносгораемых утеплителей не более 1000 м2.

1431. При использовании сгораемых утеплителей по железобетонным плитам не менее 30 мм в покрытиях производственных зданий выполняется стяжка из цементно-песчаного раствора, стыки между железобетонными плитами тщательно замоноличивают.

1432. На местах производства работ не допускается превышение количества горючего утеплителя и кровельных рулонных материалов более сменной потребности.

1433. Сгораемый утеплитель в покрытии зданий больших площадей через 50 м (при протяженности корпуса 80 м и более) по длине разделяется противопожарными поясами шириной не менее 6 м, выполненными из керамзитового гравия или других негорючих материалов.

1434. Сгораемый утеплитель хранится вне строящегося здания в отдельно стоящем сооружении или на специальной площадке на расстоянии не менее 18 м от строящихся и временных зданий, сооружений и складов.

По окончании рабочей смены не допускается оставлять неиспользованный сгораемый утеплитель, не смонтированные панели с такими утеплителями и кровельные рулонные материалы внутри или на покрытиях зданий, а также в противопожарных разрывах.

1435. Строительно-монтажные работы в зданиях холодильников и аналогичных сооружениях осуществляются последовательно по отсекам с обеспечением пожарной безопасности.

1436. После устройства теплоизоляции в отсеке убираются ее остатки и немедленно наносятся покровные слои огнезащиты. Площадь незащищенной в процессе производства работ сгораемой теплоизоляции принимается не более 500 м² и при трудногорючей 1000 м.

1437. При устройстве противопожарных поясов, зон в холодильных камерах обеспечивается плотное примыкание утеплителя к ограждающим конструкциям из негорючих материалов.

В противопожарных поясах, зонах не допускается оставлять не заделанными отверстия. К устройству теплоизоляции последующего отсека разрешается приступать только после проверки и приемки противопожарных поясов предыдущих зон.

1438. При повреждении металлических обшивок панелей со сгораемыми утеплителями принимаются незамедлительные меры по их ремонту и восстановлению с помощью механических соединений (болтовых).

1439. До начала монтажа панелей с полимерными утеплителями, укладки полимерных утеплителей на покрытие, производства работ по устройству кровель выполняются все предусмотренные проектом ограждения и выходы на покрытие зданий (из лестничных клеток, по наружным лестницам). Для сообщения о пожаре у выходов на покрытие устанавливаются телефоны или другие средства связи.

1440. При производстве кровельных работ по устройству покрытия площадью 1000 м2 и более с применением сгораемого утеплителя на кровле для целей пожаротушения предусматривается временный противопожарный водопровод. Расстояние между пожарными кранами принимается из условия подачи воды в любую точку кровли не менее двух струй с расходом по 5 литров/секунду каждая.

1441. При производстве работ, связанных с устройством гидро- и пароизоляции на кровле, монтажом панелей с горючими утеплителями, не допускается производить электросварочные и другие огневые работы.

Все работы, связанные с применением открытого огня, проводятся до начала использования горючих и трудногорючих материалов.

1442. Не допускается заливка битумной мастикой ребер профилированного настила при наклейке пароизоляционного слоя и образование утолщения слоев мастики, с отступлением от проекта.

1443. Агрегаты для наплавления рулонных материалов с утолщенным слоем используются при устройстве кровель только по железобетонным плитам и покрытиям с применением негорючего утеплителя.

1444. Заправка топливом агрегатов на кровле проводится в специальном месте, обеспеченном двумя огнетушителями и ящиком с песком. Хранение на кровле топлива для заправки агрегатов и пустой тары из-под топлива не допускается.

Глава 3. Порядок обеспечения пожарной безопасности при проведении работы с мастиками, битумом, полимерными, другими горючими веществами и материалами

1445. Помещения и рабочие зоны, в которых работают с горючими веществами (приготовление состава и нанесение его на изделия), выделяющими взрывопожароопасные пары, обеспечиваются приточно-вытяжной вентиляцией.

Кратность воздухообмена для безопасного ведения работ определяется проектом производства работ согласно расчету.

1446. При использовании горючих веществ, превышение их количества на рабочем месте больше сменной потребности не допускается. Емкости с горючими веществами открываются только перед использованием, а по окончании работы закрываются и сдаются на склад.

Тара из-под горючих веществ хранится в специально отведенном месте.

1447. Отходы горючих веществ собираются в специальную закрытую емкость и удаляются из помещений в специально отведенное место.

1448. Нанесение горючих покрытий на пол осуществляется при естественном освещении по захваткам не более 100 м² под наблюдением лица, ответственного за эти работы. Работы начинаются с мест, наиболее удаленных от выходов из помещений, а в коридорах – после завершения работ в помещениях.

1449. Нанесение эпоксидных смол, клеев, мастики, в том числе лакокрасочных на основе синтетических смол, и наклеивание плиточных и рулонных полимерных материалов производятся после окончания всех строительно-монтажных и санитарно-технических работ перед окончательной окраской помещений.

1450. Для производства работ с использованием горючих веществ применяется инструмент, изготовленный из материалов, не дающих искр (алюминий, медь, пластмасса, бронза). Инструмент и оборудование, применяемые при производстве работ с горючими веществами, промываются на открытой площадке или в помещении, имеющем вентиляцию.

1451. Работу с горючими веществами и материалами (рулонными, плиточными, эпоксидными смолами, мастиками, содержащими огнеопасные вещества) производят лица, прошедшие обучение по программе пожарно-технического минимума и проинструктированные о мерах пожарной безопасности перед началом работ.

Помещения, в которых работают с горючими веществами и материалами, обеспечиваются первичными средствами пожаротушения из расчета два огнетушителя и кошма на 100 м² помещения.

1452. Горючие жидкости хранятся в отдельно стоящих строениях из негорючих материалов, оборудованных вентиляцией, а также в изолированных помещениях у наружной стены с оконными проемами и самостоятельным эвакуационным выходом.

1453. Работы с пожароопасными веществами и полимерными материалами, производятся только с письменного разрешения лиц, обеспечивающих противопожарное состояние строительства.

1454. Варку и разогрев изоляционных и битумных мастик осуществляют в специальных исправных котлах с плотно закрывающимися крышками из несгораемых материалов. Котлы заполняются не более 3/4 их вместимости. В котел загружается сухой наполнитель.

Установка битумоварки непосредственно на кровле не допускается.

1455. При установке битумного котла на открытом воздухе над ним устраивается навес из негорючих материалов. Около варочного котла предусматривается комплект противопожарных средств (огнетушители, лопаты и сухой песок). Место для варки и разогрева мастик и битумов обносят валом высотой не более 0,3 м. Топочное отверстие котла оборудуют откидным козырьком из несгораемого материала. Не допускается оставлять без присмотра котлы, в которых разогреваются битумные составы.

1456. Котлы устанавливаются группами при их количестве в группе не более трех и расстоянии между группами котлов не менее 9 м. Место для варки и разогрева мастик и битумов выделяют на специально отведенных площадках и располагают на расстоянии:

1) от зданий и сооружений V, IV, IVa степени огнестойкости – не менее чем на 30 м;

2) от зданий и сооружений III, IIIa, III6 степени огнестойкости – не менее чем на 20 м;

3) от зданий и сооружений I и II степени огнестойкости – не менее чем на 10 м;

1457. При работе передвижных котлов на сжиженном газе газовые баллоны в количестве не более двух устанавливаются в вентилируемых шкафах из негорючих материалов, на расстоянии не менее 20 м от работающих котлов.

1458. Указанные шкафы содержатся постоянно закрытыми на замки.

1459. Битумные составы внутри помещений подогреваются в бочках с электроподогревом. Не допускается применять для подогрева открытый огонь.

1460. При работе с битумной мастикой доставка горячей битумной мастики на рабочие места (этажи) осуществляется:

1) механизированным способом в специальных металлических бочках с плотно закрывающимися крышками. Крышки обеспечиваются запорными устройствами, исключающими открывание при падении бачка. Переносить мастики в открытой таре не допускается;

2) насосом по стальному трубопроводу, закрепленному на вертикальных участках к строительной конструкции, не допуская протечек. На горизонтальные участки разрешается подача мастики по термостойкому шлангу.

1461. В месте соединения шланга со стальной трубой надевается предохранительный футляр длиной 40-50 см.

1462. После наполнения емкости установки для нанесения мастики откачивается мастика из трубопровода.

1463. При смешивании разогретый битум вливается в растворитель (бензин, скипидар). Перемешивание производится только деревянной мешалкой.

1464. Не допускается пользоваться открытым огнем в радиусе 50 м от места смешивания битума с растворителями.

Глава 4. Порядок обеспечения пожарной безопасности при производстве сварочных работ

Параграф 1. Общие положения

1465. Сварочные и другие огневые работы, связанные с применением открытого огня, выполняются в соответствии с положениями настоящего раздела.

1466. Места проведения сварочных и других огневых работ предусматриваются:

1) постоянными – организуемыми в специально оборудованных для этих целей в цехах, мастерских или открытых площадках;

2) временными – когда огневые работы проводятся непосредственно в строящихся или реконструируемых зданиях, жилых домах и других сооружениях, на территориях предприятий в целях ремонта оборудования или монтажа строительных конструкций.

1467. При организации постоянных мест проведения огневых работ более чем на 10 постах (сварочные, резательные мастерские) предусматривается централизованное электро- и газоснабжение.

1468. В сварочной мастерской при наличии не более 10 сварочных постов допускается для каждого поста иметь по одному запасному баллону с кислородом и горючим газом. Запасные баллоны ограждаются щитами из негорючих материалов или хранятся в специальных пристройках к мастерской.

1469. Полы в помещениях, где организованы постоянные места проведения сварочных работ, выполняются из негорючих материалов. Разрешается устройство деревянных торцевых полов на негорючем основании в помещениях, в которых производится сварка без предварительного нагрева деталей.

1470. Проведение сварочных и других огневых работ осуществляется лицами, прошедшими в установленном порядке пожарно-технический минимум и сдавшими зачеты по знанию требований правил пожарной безопасности.

1471. Постоянные места проведения огневых работ на открытых площадках и в специальных мастерских определяются приказом руководителя предприятия (организации).

1472. Места проведения временных электросварочных и других огневых работ определяются только письменным разрешением руководителя объекта или лица, исполняющего его обязанности в соответствии с приложением 12 к настоящим Правилам.

1473. Проведение огневых работ без получения письменного разрешения руководителя объекта на строительных площадках и местах, безопасных в пожарном отношении, осуществляется только специалистами соответствующей квалификации, прошедшие в установленном порядке пожарно-технический минимум и сдавшие зачеты по знанию требований правил пожарной безопасности. Список специалистов, допущенных к самостоятельному проведению огневых работ без получения письменного разрешения, утверждается руководителем объекта.

1474. Разрешение на проведение временных (разовых) огневых работ дается только на рабочую смену. При проведении одних и тех же работ, если таковые будут производиться в течение нескольких смен или дней, повторные разрешения от администрации объекта не требуются.

В этих случаях, на каждую следующую рабочую смену, после повторного осмотра места указанных работ, администрацией подтверждается ранее выданное разрешение, о чем делается соответствующая запись. В целях обеспечения своевременного контроля за проведением огневых работ, разрешения на эти работы от администрации строительства предоставляют негосударственной противопожарной службе объекта, а там, где ее нет, в добровольное противопожарное формирование накануне дня их производства.

1475. Места проведения огневых работ обеспечиваются первичными средствами пожаротушения (огнетушитель, ящик с песком и лопатой, ведром с водой). При наличии на объекте внутреннего противопожарного водопровода к месту проведения огневых работ прокладываются от пожарных кранов пожарные рукава со стволами. Все рабочие, занятые на огневых работах, умело пользуются первичными средствами пожаротушения.

1476. Лицо, обеспечивающее безопасное проведение огневых работ, проверяет наличие средств пожаротушения на рабочем месте.

1477. Не допускается размещать постоянные места для проведения огневых работ в пожароопасных и взрывопожароопасных помещениях.

1478. Технологическое оборудование, на котором предусматривается проведение огневых работ, приводится во взрывопожаробезопасное состояние путем:

1) освобождения от взрывопожароопасных веществ;

2) отключения от действующих коммуникаций (за исключением коммуникаций, используемых для подготовки к проведению огневых работ);

3) предварительной очистки, промывки, пропарки, вентиляции, сорбции, флегматизации.

1479. Температура подаваемого водяного пара для пропарки внутри технологического оборудования принимается равной 80 % от температуры самовоспламенения горючего пара (газа).

1480. Промывка технологического оборудования производится при концентрации в нем паров (газов) вне пределов их воспламенения или в электростатически безопасном режиме.

1481. Очистка помещений, а также оборудования и коммуникаций, в которых проводятся огневые работы, осуществляется способом, исключающим образование взрывоопасных паро- и пылевоздушных смесей и появление источников зажигания.

1482. С целью исключения попадания раскаленных частиц металла в смежные помещения, соседние этажи, все смотровые, технологические и другие люки (лючки), вентиляционные, монтажные и другие проемы (отверстия) в перекрытиях, стенах и перегородках помещений, где проводятся огневые работы, закрываются негорючими материалами.

1483. Место проведения огневых работ очищается от горючих веществ и материалов, в радиусе, указанном в приложении 13 к настоящим Правилам.

1484. Находящиеся в пределах указанных радиусов строительные конструкции, настилы полов, отделка и облицовка, а также изоляция и части оборудования, выполненные из горючих материалов, защищаются от попадания на них искр металлическими экранами или негорючими материалами и при необходимости поливаются водой.

1485. В помещениях, где выполняются огневые работы, все двери, соединяющие указанные помещения с другими помещениями, в том числе двери тамбур шлюзов, плотно закрываются.

1486. Помещения, в которых возможно скопление паров легковоспламеняющихся и горючих жидкостей, горючих газов, перед проведением огневых работ проветриваются.

1487. Место для проведения сварочных и резательных работ в зданиях и помещениях, в конструкциях которых использованы горючие материалы, ограждается сплошной перегородкой из негорючего материала. При этом высота перегородки выполняется не менее 1,8 м, а зазор между перегородкой и полом – не более 0,05 м. Для предотвращения разлета раскаленных частиц указанный зазор ограждается сеткой из негорючего материала с размером ячеек не более 1,0х1,0 мм.

Сноска. Пункт 1487 - в редакции приказа Министра по чрезвычайным ситуациям РК от 01.02.2023 № 55 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

1488. Перед началом и во время проведения огневых работ осуществляется контроль за состоянием парогазовоздушной среды в технологическом оборудовании, на котором проводятся указанные работы, и в опасной зоне.

В случае повышения содержания горючих веществ или снижения концентрации флегматизатора в опасной зоне или технологическом оборудовании до значений предельно допустимых взрывобезопасных концентраций паров (газов) огневые работы немедленно прекращаются.

1489. Вскрытие люков и крышек технологического оборудования, выгрузка, перегрузка и слив продуктов, загрузка их через открытые люки, а также операции, которые могут привести к возникновению пожаров и взрывов из-за загазованности и запыленности мест, где проводятся огневые работы, не допускаются.

1490. При перерывах в работе, а также в конце рабочей смены сварочная аппаратура отключается, в том числе от электросети, шланги отсоединяются и освобождаются от горючих жидкостей и газов, а в паяльных лампах давление полностью стравливается.

1491. По окончании работ вся аппаратура и оборудование убираются в специально отведенные помещения (места).

1492. При проведении огневых работ не допускается:

1) приступать к работе при неисправной аппаратуре;

2) производить огневые работы на свежеокрашенных горючими красками (лаками) конструкциях и изделиях;

3) использовать одежду и рукавицы со следами масел, жиров, бензина, керосина и других горючих жидкостей;

4) хранить в сварочных кабинах одежду, легковоспламеняющиеся и горючие жидкости и другие горючие материалы;

5) соприкосновение электрических проводов с баллонами со сжатыми, сжиженными и растворенными газами;

6) производить работы на аппаратах и коммуникациях, заполненных горючими и токсичными веществами, а также находящихся под давлением и электрическим напряжением;

7) проводить огневые работы одновременно с устройством гидроизоляции и пароизоляции на кровле, монтажом панелей с горючими и трудногорючими утеплителями, наклейкой покрытий полов и отделкой помещений с применением горючих лаков, клеев, мастик и других горючих материалов;

8) одновременно работать электросварщиком и газосварщиком (газорезчиком) внутри закрытых емкостей и помещений.

1493. Проведение огневых работ на элементах зданий, выполненных из легких металлических конструкций с горючими и трудногорючими утеплителями, не допускается.

1494. Электросварочные работы в строящихся холодильниках проводятся в камерах и отсеках, освобожденных от горючих материалов с нанесенными покровными слоями (штукатурка, бетонные или армобетонные стяжки) и наличием противопожарных поясов.

1495. При капитальном ремонте и реконструкции общественных и жилых здании огневые работы выполняются после принятия мер против возгорания сгораемых конструкций и разлета искр.

1496. При капитальном ремонте и реконструкции цехов без остановки производства и проведении огневых работ, администрацией предприятия разрабатывается в произвольной форме план обеспечения пожарной безопасности на этот период.

1497. В наиболее пожароопасных местах, при большом объеме огневых работ, а также при работе на высоте выставляются пожарные посты (из числа обслуживающего персонала, добровольного противопожарного формирования).

У рабочих, работающих на высоте, предусматриваются металлические коробки для сбора электродных огарков.

При сильном ветре более 6 баллов огневые работы на высоте не допускаются.

1498. Руководитель объекта или другое должностное лицо, ответственное за пожарную безопасность, обеспечивают проверку места проведения временных огневых работ в течение 3-5 часов после их окончания.

Глава 5. Порядок обеспечения пожарной безопасности при проведении электросварочных работ

1499. Не допускается использование проводов без изоляции или с поврежденной изоляцией, а также применять нестандартные аппараты защиты.

1500. Соединение сварочных проводов производится при помощи опрессования, сварки, пайки или специальных зажимов. Подключение электропроводов к электрододержателю, свариваемому изделию и сварочному аппарату выполняется при помощи медных кабельных наконечников, скрепленных болтами с шайбами.

1501. Провода, подключенные к сварочным аппаратам, распределительным щитам, оборудованию, а также к местам сварочных работ, надежно изолируются и в необходимых местах защищаются от действия высокой температуры, механических повреждений или химических воздействий.

1502. Кабели (провода) электросварочных машин располагаются от трубопроводов кислорода на расстоянии не менее 0,5 м, а от трубопроводов ацетилена и других горючих газов – не менее 1,5 м.

В отдельных случаях разрешается сокращение указанных расстояний при условии заключения газопровода в защитную металлическую трубу.

1503. В качестве обратного проводника, соединяющего свариваемое изделие с источником сварочного тока, применяются стальные или алюминиевые шины любого профиля, сварочные плиты, стеллажи и сама свариваемая конструкция при условии, если их сечение обеспечивает безопасное по условиям нагрева протекание сварочного тока.

1504. Соединение между собой отдельных элементов, используемых в качестве обратного проводника, выполняется с помощью болтов, струбцин или зажимов.

1505. При проведении электросварочных работ во взрывопожароопасных и пожароопасных помещениях и сооружениях обратный проводник от свариваемого изделия до источника тока выполняется только изолированным проводом, причем по качеству изоляции он не должен уступать прямому проводнику, присоединяемому к электрододержателю.

1506. Использование в качестве обратного проводника внутренних железнодорожных путей, сети заземления или зануления, а также металлических конструкций зданий, коммуникаций и технологического оборудования не допускается. В этих случаях сварка производится с применением двух проводов.

1507. Сварочные генераторы и трансформаторы, а также все вспомогательные приборы и аппараты к ним, устанавливаемые на открытом воздухе, используются закрытого исполнения с противосыростной изоляцией и устанавливаются под навесами из негорючих материалов.

1508. Конструкция электрододержателя для ручной сварки обеспечивается надежным зажатием и быстрой сменой электродов, а также исключает возможность короткого замыкания его корпуса на свариваемую деталь при временных перерывах в работе или случайном его падении на металлические предметы. Рукоятка электрододержателя предусматривается из негорючего диэлектрического и теплоизолирующего материала.

1509. При сварке применяются электроды заводского изготовления, соответствующие номинальной величине сварочного тока.

При смене электродов их остатки (огарки) помещаются в специальный металлический ящик, устанавливаемый у места сварочных работ.

1510. Электросварочная установка на время работы заземляется. Помимо заземления основного электросварочного оборудования в сварочных установках непосредственно заземляется тот зажим вторичной обмотки сварочного трансформатора, к которому присоединяется проводник, идущий к изделию (обратный проводник).

1511. Чистка агрегата и пусковой аппаратуры производится ежедневно после окончания работы. Техническое обслуживание и планово-предупредительный ремонт сварочного оборудования производится в соответствии с графиком.

1512. Питание дуги в установках для атоммо-водородной сварки обеспечивается от отдельного трансформатора. Непосредственное питание дуги от распределительной сети через регулятор тока любого типа не допускается.

1513. При атомно-водородной сварке в горелке предусматривается автоматическое отключение напряжения и прекращение подачи водорода в случае разрыва цепи.

1514. Оставлять включенные горелки без присмотра не допускается.

1515. При проведении электросварочных работ во взрывопожароопасных зонах:

1) используются источники питания постоянного тока или специальные источники переменного тока, имеющие в конструкции импульсные генераторы, повышающие напряжение между электродом и свариваемым изделием в момент повторного возбуждения дуги (источник питания типа "разряд");

2) в пожароопасных зонах класса П-II труднодоступные для очистки от пыли места обрабатываются двухпроцентным раствором пенообразователя из расчета 1 литр раствора на 1 м²;

3) сварка в вертикальном и потолочном положении выполняется электродами диаметром не более 4 мм. При этом величина сварочного тока предусматривается на 20 % ниже, чем при сварке в нижнем горизонтальном положении;

4) перед включением электросварочной установки проверяется отсутствие электрода в электрододержателе.

Глава 6. Порядок обеспечения пожарной безопасности при проведении газосварочных работ

1516. Постоянные сварочные работы проводятся в специально выделенной сварочной мастерской с конструкциями из несгораемых материалов, имеющей изолированные помещения для ацетиленовых генераторов, кислородных баллонов и сварочных постов. Помещения для ацетиленовых генераторов, обеспечиваются вентиляцией и легко сбрасываемыми конструкциями. Устанавливать генераторы в подвальных помещениях не допускается.

1517. Разрешение на эксплуатацию переносных ацетиленовых генераторов выдается администрацией объекта, в ведении которых находятся эти генераторы.

1518. Переносные ацетиленовые генераторы устанавливаются на открытых площадках. Допускается их временная работа в хорошо проветриваемых помещениях.

Устанавливать генераторы в подвальных помещениях не допускается.

1519. Ацетиленовые генераторы ограждаются и размещаются не ближе 10 м от мест проведения огневых работ, а также мест забора воздуха компрессорами и вентиляторами.

1520. В местах установки ацетиленового генератора вывешиваются аншлаги (плакаты) "Вход посторонних не допускается – огнеопасно", "Не курить", "Не проходить с огнем".

1521. По окончании работы карбид кальция в переносном генераторе вырабатывается. Известковый ил, удаляемый из генератора, выгружается в приспособленную для этих целей тару и сливается в иловую яму или специальный бункер.

1522. Открытые иловые ямы ограждаются перилами, а закрытые оборудуются несгораемыми перекрытиями, вытяжной вентиляцией и люками для удаления ила.

1523. Курение и применение открытого огня в радиусе менее 10 м от мест хранения ила не допускается, о чем вывешиваются соответствующие запрещающие знаки.

1524. Газо-подводящие шланги на присоединительных ниппелях аппаратуры, горелок, резаков и редукторов надежно закрепляются с помощью хомутов или не менее чем в двух местах по длине ниппеля мягкой отожженной (вязальной) проволокой.

На ниппели водяных затворов шланги плотно надеваются, но не закрепляются.

1525. Карбид кальция хранится в сухих, проветриваемых помещениях.

Не допускается размещать склады для хранения карбида кальция в подвальных помещениях и низких затапливаемых местах.

В механизированных складах барабаны с карбидом кальция хранятся в три яруса при вертикальном положении, а при отсутствии механизации – не более трех ярусов при горизонтальном положении и не более двух ярусов при вертикальном положении. Между ярусами барабанов укладываются доски толщиной 40-50 мм.

Ширина проходов между уложенными в штабели барабанами с карбидом кальция предусматривается не менее 1,5 м.

1526. В помещениях ацетиленовых установок, где не имеется промежуточного склада карбида кальция, допускается хранить одновременно не свыше 200 кг карбида кальция, причем из этого количества в открытом виде должно быть не более одного барабана.

1527. Вскрытые барабаны с карбидом кальция защищаются водонепроницаемыми крышками.

1528. В местах хранения и вскрытия барабанов с карбидом кальция не допускаются курение, пользование открытым огнем и применение искрообразующего инструмента.

1529. Хранение и транспортирование баллонов с газами осуществляется только с навинченными на их горловины предохранительными колпаками. При транспортировании баллонов нельзя допускать толчков и ударов. К месту проведения сварочных работ баллоны доставляются на специальных тележках, носилках, санках.

1530. Баллоны с газом при их хранении, транспортировке и эксплуатации защищаются от действия солнечных лучей и других источников тепла.

1531. Баллоны, устанавливаемые в помещениях, размещаются от приборов отопления и печей на расстоянии не менее 1,5 м, а от источников тепла с открытым огнем – не менее 10 м.

Расстояние от горелок (по горизонтали) до перепускных рамповых (групповых) установок предусматривается не менее 10 м, а до отдельных баллонов с кислородом или горючих газов – не менее 5 м.

Хранение в одном помещении кислородных баллонов и баллонов с горючими газами, а также карбида кальция, красок, масел и жиров не допускается.

1532. В сварочной мастерской размещаются не более пяти кислородных и пяти ацетиленовых запасных баллонов.

На рабочем месте допускается предусмотреть не более двух баллонов: рабочий и запасной.

1533. При обращении с порожними баллонами из-под кислорода или горючих газов соблюдаются такие же меры безопасности, как и с наполненными баллонами.

1534. При проведении газосварочных или газорезательных работ не допускается:

1) отогревать замерзшие ацетиленовые генераторы, трубопроводы, вентили, редукторы и другие детали сварочных установок открытым огнем или раскаленными предметами;

2) допускать соприкосновения кислородных баллонов, редукторов и другого сварочного оборудования с различными маслами, а также промасленной одеждой и ветошью;

3) работать от одного водяного затвора двум сварщикам;

4) загружать карбид кальция завышенной грануляции или проталкивать его в воронку аппарата с помощью железных прутков и проволоки, а также работать на карбидной пыли;

5) загружать карбид кальция в мокрые загрузочные корзины или при наличии воды в газосборнике, а также загружать корзины карбидом более половины их объема при работе генераторов "вода на карбид";

6) производить продувку шланга для горючих газов кислородом и кислородного шланга горючих газов, а также взаимозаменять шланги при работе;

7) пользоваться шлангами, длина которых превышает 30 м, а при производстве монтажных работ – 40 м, использование которых разрешается только после оформления письменного разрешения в установленном порядке;

8) перекручивать, заламывать или зажимать газоподводящие шланги;

9) переносить генератор при наличии в газосборнике ацетилена;

10) форсировать работу ацетиленовых генераторов путем преднамеренного увеличения давления газа в них или увеличения единовременной загрузки карбида кальция;

11) применять медный инструмент для вскрытия барабанов с карбидом кальция, а также медь в качестве припоя для пайки ацетиленовой аппаратуры и в других местах, где возможно соприкосновение с ацетиленом.

Глава 7. Порядок обеспечения пожарной безопасности при производстве огневых работ

Параграф 1. Порядок обеспечения пожарной безопасности при резке металла

1535. При бензо- и керосинорезательных работах рабочее место организовывается так же, как при электросварочных работах. Принимаются меры по предотвращению разлива и правильное хранение легковоспламеняющихся и горючих жидкостей, соблюдение режима резки и ухода за бачком с горючим.

1536. Запас горючего на месте проведения бензо- и керосинорезательных работ хранится в количестве не более сменной потребности. Горючее хранится в исправной небьющейся плотно закрывающейся специальной таре на расстоянии не менее 10 м от места производства огневых работ.

1537. Для бензо- и керосинорезательных работ применяется горючее без посторонних примесей и воды. Заполнять бачок горючим более 3/4 его объема не допускается.

1538. Бачок для горючего содержится в исправном состоянии и выполняется герметичным. На бачке предусматриваются манометр, а также предохранительный клапан, не допускающий повышения давления в бачке более 5 атмосфер.

Бачки, не испытанные водой на давление 10 атмосфер, имеющие течь горючей жидкости или неисправный насос, к эксплуатации не допускаются.

1539. Перед началом бензорезных работ тщательно проверяются исправность всей арматуры бензо- и керосинореза, плотность соединений шлангов на ниппелях, исправность резьбы в накидных гайках и головках.

1540. Разогревать испаритель резака посредством зажигания налитых на рабочем месте легковоспламеняющихся и горючих жидкостей не допускается.

1541. Бачок с горючим находится не ближе 5 м от баллонов с кислородом и от источника открытого огня и не ближе 3 м от рабочего места. При этом бачок располагается так, чтобы на него не попадали пламя и искры при работе.

1542. При проведении бензо- и керосинорезательных работ не допускается:

1) иметь давление воздуха в бачке с горючим, превышающее рабочее давление кислорода в резаке;

2) перегревать испаритель резака до вишневого цвета, а также подвешивать резак во время работы вертикально, головкой вверх;

3) зажимать, перекручивать или заламывать шланги, подающие кислород или горючее к резаку;

4) использовать кислородные шланги для подвода бензина или керосина к резаку.

Параграф 2. Порядок обеспечения пожарной безопасности при проведении паяльных работ

1543. Рабочее место при проведении паяльных работ очищается от горючих материалов, а находящиеся на расстоянии менее 5 м конструкции из горючих материалов защищаются экранами из негорючих материалов или поливаются водой.

1544. Паяльные лампы содержатся в полной исправности и не реже одного раза в месяц их проверяют на прочность и герметичность с занесением результатов и даты проверки в журнал произвольной формы. Кроме того, не реже одного раза в год проводятся контрольные гидравлические испытания.

1545. Каждая паяльная лампа обеспечивается паспортом с указанием результатов заводского гидравлического испытания и допускаемого рабочего давления. Лампы снабжаются пружинными предохранительными клапанами, отрегулированными на заданное давление.

1546. Заправка паяльных ламп горючим и их розжиг производятся в специально отведенных для этих целей местах. При заправке ламп не допускаются разлив горючего и применение открытого огня.

1547. Для предотвращения выброса пламени из паяльной лампы заправляемое в лампу горючее очищается от посторонних примесей и воды.

1548. Во избежание взрыва паяльной лампы не допускаются:

1) применять в качестве горючего для ламп, работающих на керосине, бензин или смеси бензина с керосином;

2) повышать давление в резервуаре лампы при накачке воздуха более допустимого рабочего давления, указанного в паспорте;

3) заполнять лампу горючим более чем на 3/4 объема ее резервуара;

4) отвертывать воздушный винт и наливную пробку, когда лампа горит или еще не остыла;

5) ремонтировать лампу, а также выливать из нее или заправлять ее горючим вблизи открытого огня, допускать курение.

Глава 8. Порядок обеспечения пожарной безопасности при устройстве и эксплуатации установок отопления и сушки помещений

Параграф 1. Общие положения

1549. Для отопления мобильных (инвентарных) зданий используются паровые и водяные калориферы, а также электронагреватели заводского изготовления.

1550. Сушка одежды и обуви производится в специально приспособленных для этих целей помещениях, зданиях или сооружениях с центральным водяным отоплением либо с применением водяных калориферов.

1551. Устройство сушилок в тамбурах и других помещениях, располагающихся у выходов из зданий, не допускается.

1552. В зданиях из металлических конструкций с полимерными утеплителями на период производства строительных работ применяются только системы воздушного или водяного отопления с размещением топочных устройств за пределами зданий на расстоянии не менее 18 м или за противопожарной стеной.

Расстояние от трубопроводов с теплоносителями до ограждающих конструкций менее 100 м не допускается.

1553. Применение открытого огня, а также проведение огневых работ и использование электрических калориферов и газовых горелок инфракрасного излучения в тепляках не допускается.

Параграф 2. Порядок обеспечения пожарной безопасности при сушке помещений газовыми горелками инфракрасного излучения

1554. Передвижные и стационарные установки с горелками инфракрасного излучения оборудуются автоблокировкой, прекращающей подачу газа при погасании горелки.

1555. Монтаж и эксплуатацию газовых горелок инфракрасного излучения производятся персоналом, имеющим допуск к газовым работам.

1556. Передвижные установки с газовыми горелками инфракрасного излучения, устанавливаемые на полу, обеспечиваются специальной устойчивой подставкой. Баллон с газом находится на расстоянии не менее 1,5 м от установки и других отопительных приборов, а от электросчетчика, выключателей, розеток и других электроприборов – не менее 1 м.

Расстояние от горелок до конструкции из горючих материалов предусматривается не менее 1 м, трудногорючих – не менее 0,7 м, негорючих – не менее 0,4 м.

Длина шлангов при монтаже установок на сжиженном газе предусматривается, возможно меньшей, обеспечивающей удобство работ. Расстояние от наиболее удаленного места сушки до узла присоединения принимается не более 30 м. При большей удаленности установки от газовой сети прокладывается временный газопровод из стальных труб, а подсоединение к нему горелок осуществляется гибкими шлангами.

Гибкие шланги соединяются редуктором и трубопроводами при помощи хомутов с болтами и гайками, обеспечивающими герметичность соединения. Гибкие шланги прокладываются на высоте не менее 2 м, не допуская их перегибов и защемлений.

1557. В местах, где работают установки с газовыми горелками инфракрасного излучения, не допускается хранить горючие вещества и материалы, а также проводить работы с их применением.

1558. При эксплуатации горелок инфракрасного излучения не допускается:

1) оставлять работающую установку без присмотра;

2) использовать горелку с поврежденной керамикой, а также с видимыми языками пламени;

3) пользоваться установкой, если в помещении появился запах газа;

4) направлять тепловые лучи горелок непосредственно в сторону горючих материалов, баллонов с газом, газопроводов, электропроводок;

5) пользоваться установками на газе одновременно с нагревательными установками на твердом топливе.

1559. При работе на открытых площадках (для обогрева рабочих мест и сушки увлажненных участков) применяются только ветроустойчивые горелки.

Параграф 3. Порядок обеспечения пожарной безопасности при монтаже и эксплуатации теплогенераторов, работающих на жидком и газообразном топливе

1560. Воздухонагревательные установки размещаются на расстоянии не менее 5 м от строящегося здания.

Емкость для топлива используется с объемом не более 200 литров и располагается на расстоянии не менее 10 м от воздухонагревателя и не менее 15 м от строящегося здания. Топливо к воздухонагревателю подается по металлическому трубопроводу.

Соединения и арматура на топливопроводах используются заводского изготовления, исключающие подтекание топлива. На топливопроводе у расходного бака устанавливается запорный вентиль для прекращения подачи топлива к установке в случаях пожара или аварии.

В строящемся здании при соблюдении требований инструкции по эксплуатации допускается применять переносные или передвижные воздухонагревательные приборы, работающие на жидком топливе и имеющие встроенный топливный бак.

1561. При монтаже и эксплуатации установок, работающих на газовом топливе:

1) в теплопроизводящих установках устанавливаются стандартные горелки, имеющие заводской паспорт;

2) горелки устойчиво работают без отрыва пламени и проскока его внутрь горелки в пределах необходимого регулирования тепловой нагрузки агрегата;

3) вентиляция в помещениях с теплопроизводящими установками обеспечивает трехкратный воздухообмен в 1 час.

1562. При эксплуатации теплопроизводящих установок не допускается:

1) работать на установке с нарушенной герметичностью топливопроводов, неплотными соединениями корпуса форсунки с теплопроизводящей установкой, неисправными дымоходами, вызывающими проникновение продуктов сгорания в помещение, неисправными электродвигателями и пусковой аппаратурой, а также при отсутствии тепловой защиты электродвигателя и других неисправностях;

2) работать при неотрегулированной форсунке (с ненормальным горением топлива);

3) применять резиновые или полихлорвиниловые шланги и муфты для соединения топливопроводов;

4) устраивать горючие ограждения около установки и расходных баков;

5) отогревать топливопроводы открытым пламенем;

6) осуществлять пуск теплопроизводящей установки без продувки воздухом после кратковременной остановки;

7) зажигать рабочую смесь через смотровой глазок;

8) регулировать зазор между электродами свечей при работающей теплопроизводящей установке;

9) допускать работу теплопроизводящей установки при отсутствии защитной решетки на воздухозаборных коллекторах.

Параграф 4. Порядок обеспечения пожарной безопасности при монтаже и эксплуатации электрокалориферов

1563. Электрокалориферы допускаются к монтажу и эксплуатации только заводского изготовления, с исправной сигнализацией и блокировкой, исключающей подачу электроэнергии на нагревательные элементы при неработающем вентиляторе, и автоматикой контроля за температурой выходящего воздуха и ее регулирования, предусмотренной электрической и тепловой защитой.

1564. Монтаж электрокалорифера, подготовка к работе, пуск осуществляются в порядке, изложенном в паспорте завода-изготовителя.

1565. Не допускается применение горючих материалов для мягкой вставки между корпусом электрокалорифера и вентилятором.

1566. При эксплуатации электрокалориферов не допускается:

1) отключать сигнализацию или блокировку;

2) допускать превышения температуры воздуха на выходе из электрокалолифера, установленной заводом изготовителем;

3) включать электрокалолифер при неработающем вентиляторе (блокировку проверяют перед каждым пуском установки);

4) сушить одежду или другие горючие материалы на электрокалорифере или вблизи него;

5) хранить в помещении, где установлен работающий электрокалорифер, горючие вещества и материалы.

Глава 9. Порядок обеспечения пожарной безопасности при содержании противопожарного водоснабжения, средств пожаротушения и связи

1567. Прокладка постоянной наружной водопроводной сети и установка пожарных гидрантов, а также строительство пожарных водоемов и других водоисточников производятся с таким расчетом, чтобы к началу основных строительных работ ими можно было пользоваться для тушения пожара.

1568. Емкость временных пожарных резервуаров (водоемов), их число, места размещения на строящемся объекте определяется в проектной документации.

1569. При использовании одного источника в системах водоснабжения (в том числе поверхностного при заборе воды в одном створе) в районах сейсмичностью 8 и 9 баллов, в емкостях предусматривается объем воды на пожаротушение в два раза больше, указанных в техническом регламенте "Общие требования к пожарной безопасности".

1570. Столовые площадью 300 м² и более оборудуются автоматической пожарной сигнализацией с выводом сигнала на фасад здания (сооружения) или в помещение с круглосуточным пребыванием персонала.

На каждом строящемся объекте вывешиваются табличка о порядке вызова противопожарной службы, памятка о действиях, работающих на случай пожара, список боевых расчетов негосударственных противопожарных формирований, порядок привлечения сил и средств для тушения пожара. На видных местах территории строительства предусматриваются звуковые сигналы для подачи тревоги, возле которых необходимо вывесить надписи "Пожарный сигнал".

Глава 10. Порядок обеспечения пожарной безопасности при содержании источников противопожарного водоснабжения

1571. Естественные и искусственные источники противопожарного водоснабжения (в том числе противопожарный водопровод, пожарные водоемы, емкости для хранения воды на цели пожаротушения), а также подъезды к ним для забора воды постоянно содержатся в исправном состоянии.

1572. Исключен приказом и.о. Министра по чрезвычайным ситуациям РК от 16.09.2022 № 87 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

1573. Пожарные гидранты содержатся в исправном состоянии, а в зимнее время утепляются и очищаются от снега и льда.

1574. При отключении участков водопроводной сети, неисправности гидрантов или уменьшении давления в сети ниже требуемого диспетчер водоканала (по водопроводным сетям населенных пунктов) или лицо, обеспечивающее противопожарное водоснабжение объекта, (по водопроводным сетям организации или предприятия) сообщает об этом в противопожарную службу.

1575. Места нахождения источников противопожарного водоснабжения (в том числе пожарных гидрантов, пожарных водоемов), пирсов для установки пожарных машин, места подключения пожарных машин к пожарным сухотрубам зданий и сооружений, а также направление движения к месту их нахождения, обозначаются знаками пожарной безопасности в соответствии с требованиями документов по стандартизации.

У места размещения подземного пожарного гидранта устанавливается световой или флуоресцентный указатель с нанесенным буквенным индексом "ПГ", цифровыми значениями расстояния в метрах от указателя до гидранта.

У пожарного водоема устанавливается аналогичный указатель с нанесенным буквенным индексом "ПВ", цифровыми значениями запаса воды в кубических метрах и количества пожарных автомобилей, которые одновременно устанавливаются на площадке водоема.

1576. Пожарные краны системы внутреннего противопожарного водопровода устанавливаются таким образом, чтобы отвод с клапаном находился на высоте 1,35±0,15 м над полом помещения, укомплектовываются рукавами, стволами, и заключаются в пожарные шкафы, которые пломбируются. Спаренные пожарные краны допускается устанавливать один над другим, при этом второй кран устанавливается на высоте не менее 1 м от пола.

На дверце шкафа указываются буквенный индекс "ПК" и порядковый номер.

Пожарные рукава содержатся сухими, хорошо скатанными или сложенными в гармошку и присоединенными к кранам и стволам.

1577. В помещениях насосной станции вывешиваются общая схема противопожарного водоснабжения и схема обвязки насосов.

На каждой задвижке и пожарном насосе-повысителе указывается их назначение.

Порядок включения насосов-повысителей определяется техническими инструкциями.

1578. Питание электродвигателей пожарных насосов обеспечивается бесперебойно электроснабжением предприятия.

1579. На обводных линиях водомерных устройств наружного и внутреннего противопожарного водопроводов предусматриваются задвижки с электроприводом, открытие задвижек производится от кнопок, установленных в пожарных шкафах, и блокируются с запуском насосов-повысителей противопожарного водопровода при их наличии.

Задвижки с электроприводом, установленные на обводных линиях водомерных устройств, проверяются на работоспособность не реже двух раз в год, а пожарные насосы – ежемесячно.

1580. Насосные установки для противопожарных целей предусматирваются с ручным и дистанционным управлением, а для зданий высотой свыше 50 м, культурно-зрелищных учреждений, конференц-залов, актовых залов и для зданий, оборудованных спринклерными и дренчерными установками, – с ручным, автоматическим и дистанционным управлением.

1581. Одновременно с сигналом автоматического или дистанционного пуска насосов для противопожарных целей, открытием пожарного крана, вскрытием спринклерного оросителя или включением (ручным или автоматическим) дренчерной системы обеспечивается сигнал для открытия электрифицированной задвижки на обводной линии водомера на вводе водопровода.

1582. Естественные или искусственные водоисточники (реки, озера, бассейны, градирни) обеспечиваются подъездами с площадками (пирсами) с твердым покрытием размерами не менее 12х12 м для установки пожарных автомобилей и забора воды в любое время года.

1583. Поддержание в постоянной готовности искусственных водоемов, подъездов к водоисточникам и водозаборных устройств обеспечивается собственниками сооружений.

1584. Водонапорные башни приспосабливаются для отбора воды пожарной техникой в любое время года.

Использование для хозяйственных и производственных нужд запаса воды, предназначенного для целей пожаротушения, не допускается.

1585. Оборудование систем противопожарного водоснабжения (пожарные гидранты, пожарные краны, сухотрубные системы водяного и пенного пожаротушения, а также водяного орошения) перед приемкой в эксплуатацию и не реже двух раз в год (весной и осенью) подвергаются техническому осмотру, проверяются на работоспособность (водоотдачу) посредством пуска воды.

Технический осмотр включает в себя:

1) осмотр пожарного крана, с целью выявления наличия механических повреждений (царапин, сколов и так далее), фиксирования целостности лакокрасочного покрытия;

2) проверку комплектности;

3) контроля качества соединения пожарного рукава к крану и стволу и легкость их разъединения;

4) обследование состояние резиновых прокладок, которые находятся на пожарном стволе и соединительных головках на кране, рукаве и стояке сухотруба;

5) выполнение гидравлических испытаний крана на водоотдачу и (или) подачу воды в сухотруб;

6) проверку исправности кнопки включения насоса, повышающего давление, и (или) открывающей электрозадвижку на обводной линии наружного и внутреннего противопожарного водопровода;

7) перемотку пожарного рукава;

8) опломбировку пожарного крана.

Испытания внутреннего противопожарного водоснабжения проводятся при температуре не ниже плюс 5^оС.

Результаты технического осмотра и проверки на водоотдачу систем внутреннего противопожарного водоснабжения оформляются актом и протоколом испытаний.

Формы акта обследования водопроводной сети на водоотдачу, акта обследования пожарных гидрантов, акта испытаний систем внутреннего противопожарного водоснабжения на работоспособность, протокола испытаний на водоотдачу и протокола испытаний клапанов пожарных кранов на работоспособность приведены в приложении 14 к настоящим Правилам.

Приложение 1 к Правилам пожарной безопасности

Инструкция о мерах пожарной безопасности

1. Инструкция о мерах пожарной безопасности разрабатывается на основе требований настоящих Правил, исходя из специфики пожарной опасности зданий, сооружений, технологических процессов, технологического и производственного оборудования.

2. В инструкциях о мерах пожарной безопасности отражаются следующие мероприятия:

1) содержание территорий, зданий, сооружений и помещений, в том числе эвакуационных путей;

2) обеспечение пожарной безопасности технологических процессов при эксплуатации оборудования и производстве пожароопасных работ;

3) хранение и транспортировка взрывопожароопасных и пожароопасных веществ и материалов;

4) осмотр и закрытие помещений по окончании работы;

5) расположение мест для курения, применение открытого огня и проведение огневых и иных пожароопасных работ;

6) сбор, хранение и удаление горючих веществ и материалов, содержание и хранение спецодежды;

7) допустимое количество единовременно находящихся в помещениях сырья, полуфабрикатов и готовой продукции;

8) предельные показания контрольно-измерительных приборов (манометры, термометры), отклонения от которых могут вызвать пожар или взрыв.

3. Действия персонала при пожаре, в том числе:

1) вызов подразделений противопожарной службы;

2) аварийная остановка технологического оборудования;

3) отключение вентиляции и электрооборудования;

4) пользование средствами пожаротушения и пожарной автоматики;

5) эвакуация людей, горючих веществ и материальных ценностей;

6) осмотр и приведение в взрывопожаробезопасное состояние всех помещений организаций.

Приложение 2 к Правилам пожарной безопасности

Форма по составлению плана эвакуации

1. В зданиях и сооружениях (кроме жилых домов) при одновременном нахождении на этаже более 10 человек администрацией разрабатываются планы эвакуации людей на случай возникновения пожара.

Планы эвакуации содержат графическую и текстовую части. Графическая часть включает в себя поэтажную (посекторную) планировку здания или сооружения с указанием эвакуационных выходов (лестничных клеток, наружных открытых лестниц, выходов непосредственно наружу), маршрутов движения зрителей и обслуживающего персонала, а также символическое изображение мест расположения кнопок ручных пожарных извещателей, телефонных аппаратов, средств пожаротушения (пожарных кранов, огнетушителей).

В текстовой части подробно излагается порядок и последовательность эвакуации людей, обязанности обслуживающего персонала, а также привлеченных сил по обслуживанию соревнования или культурно-зрелищного мероприятия по оповещению о пожаре и организации движения людей к эвакуационным выходам.

2. При разработке плана эвакуации предусматриваются несколько (2-5) вариантов эвакуации людей из сооружения или здания в зависимости от наиболее вероятных мест возникновения пожара, возможного характера его развития, загруженности сооружения зрителями и наличия дополнительных сил, привлекаемых для проведения соревнований и культурно-зрелищных мероприятий.

В текстовой части планов эвакуации по каждому из вариантов отражаются:

организация системы оповещения людей о пожаре (кто принимает решение о необходимости эвакуации, зоны оповещения и способы оповещения, контингент оповещаемых);

количество лиц обслуживающего персонала, а также дополнительных сил, привлекаемых для эвакуации (порядок их сбора, места сбора, старшие по зонам и секторам, сигналы сбора);

эвакуационные маршруты (их протяженность и направление, ответственные за маршруты, порядок движения при эвакуации, обязанности обслуживающего персонала и дополнительных сил, участвующих в процессе эвакуации);

конечные пункты следования (порядок рассредоточения эвакуированных, оказание им при необходимости медицинской помощи);

порядок использования для эвакуации зрителей запасных выходов, возможность использования специального оборудования, а также различной техники, инженерных систем для организации эвакуации, и ее успешного проведения (систем дымоудаления, автоматических установок пожаротушения, внутренней телефонной связи, радиостанций).

3. В графической части плана указываются маршруты движения людей при эвакуации (сплошной линией зеленого цвета со стрелками в направлении эвакуационных выходов). В случае нахождения в сооружении большого числа людей следует предусматривать эвакуационные зоны, обозначаемые на планах различными цветовыми оттенками, с указанием направления эвакуации из этих зон. На плане эвакуации указываются запасные пути эвакуации (пунктирной линией зеленого цвета).

4. План эвакуации (графическая и текстовая части) наглядно оформляется и вывешивается на видном месте в помещениях пожарного поста или другого помещения с круглосуточным дежурством обслуживающего персонала, а также у руководства объекта.

Расшифровка символов в графической части выполняется под планом эвакуации на государственном и русском языках.

5. Кроме общего плана эвакуации для сооружения в целом каждая зона (сектор, группа помещений) обеспечивается выписками из общего плана эвакуации (различные варианты) с памяткой о мерах пожарной безопасности и правилах поведения в условиях пожара, которые должны находиться у ответственных дежурных по зонам, секторам.

На выписке из плана эвакуации указываются: лестничные клетки, лифты и лифтовые холлы, комнаты с обозначением дверных проемов, балконов, коридоров, наружных лестниц.

Помещение, для которого предназначена выписка из плана эвакуации, отмечают на поэтажном плане сектора, зоны надписью: "Помещение, зона, где вы находитесь...". Путь эвакуации указывают на этой выписке сплошной линией зеленого цвета.

Линии, указывающие направление эвакуации, проводятся от рассматриваемого помещения до выхода в безопасное место или непосредственно наружу.

Выписку из плана эвакуации вывешивают в помещении на видном месте под стеклом (пленкой), размер выписки из плана не менее 20х30 см.

Под выпиской из плана эвакуации указывается расшифровка использованных символов.

В текстовой части выписки указываются обязанности лиц и последовательность действий обслуживающего персонала, а также привлеченных сил, задействованных в эвакуации людей.

Текстовая часть выписки из общего плана эвакуации находится у лица, ответственного за эвакуацию из зоны, сектора, помещения.

План эвакуации утверждается руководителем предприятия, организации.

С содержанием выписки (под роспись) ознакамливают весь обслуживающий персонал, а также вспомогательные силы, задействованные в эвакуации зрителей.

Приложение 3 к Правилам пожарной безопасности

Минимальный объем необходимых первичных средств пожаротушения

1. Выбор типа и определение необходимого количества огнетушителей на объекте (здании, сооружении) осуществляется в зависимости от их огнетушащей способности, класса пожара по виду горючего материала, особенностей защищаемого помещения или технологического оборудования и других параметров (в том числе температуры среды в защищаемом помещении, длины струи огнетушащего средства из огнетушителя, времени его работы и вместимости огнетушителя).

2. Тип огнетушителя (переносного или передвижного) определяется в зависимости от площади возможного очага пожара. В случае возможности возникновения в защищаемом помещении комбинированных очагов пожара при выборе типа огнетушителя отдается предпочтение более универсальным по области применения огнетушителям.

3. Число огнетушителей для защиты помещений зданий, сооружений и строений различной категории по взрывопожарной и пожарной опасности определяется в зависимости от предельной площади, защищаемой одним огнетушителем, и общей площади помещения в соответствии с таблицами 1 и 2 настоящего приложения.

4. Расстояние от возможного очага пожара до места размещения огнетушителя предусматривается не более:

1) 20 м - для общественных зданий и сооружений;

2) 30 м - для помещений категорий А, Б и В1-В4;

3) 40 м - для помещений категории Г;

4) 70 м - для помещений категории Д.

5. В общественных зданиях и сооружениях на каждом этаже размещается не менее двух ручных огнетушителей.

6. Помещения категории Д по взрывопожарной и пожарной опасности площадью менее 100 м 2 допускается не оснащать ручными огнетушителями.

7. При наличии нескольких небольших помещений одной категории по взрывопожарной и пожарной опасности количество необходимых огнетушителей определяется по таблицам 1 и 2 настоящего приложения, с учетом суммарной площади этих помещений.

8. Огнетушители, отправленные с предприятия на перезарядку, заменяются соответствующим количеством заряженных огнетушителей.

9. Для защиты помещений с дорогостоящим электронным оборудованием, а также предназначенных для хранения предметов, представляющих историческую ценность (в том числе помещений телефонных станций, музеев, архивов) допускается использовать хладоновые и углекислотные огнетушители для предотвращения опасности повреждения указанных выше предметов огнетушащим веществом при тушении пожаров.

10. Помещения, оборудованные автоматическими стационарными установками пожаротушения, обеспечиваются ручными огнетушителями исходя из расчета 50 % от нормативной положенности.

11. Все огнетушители, размещенные на объекте, обеспечиваются паспортами установленной формы.

12. Размещение огнетушителей осуществляется на видных местах и у эвакуационных выходов из помещения на высоте не более 1,5 м от пола без создания препятствий безопасной эвакуации людей из здания при пожаре.

Огнетушители, имеющие полную массу менее 15 кг, устанавливаются таким образом, чтобы их верх располагался на высоте не более 1,5 м от пола.

Переносные огнетушители, имеющие полную массу 15 кг и более, устанавливаются так, чтобы верх огнетушителя располагался на высоте не более 1,0 м. Они могут устанавливаться на полу, с обязательной фиксацией от возможного падения при случайном воздействии.

13. Противопожарное полотно, грубошерстная ткань или войлок (кошма, покрывало из негорючего материала), предназначенные для тушения пожаров, хранятся в металлических футлярах с крышками и не реже одного раза в три месяца просушиваются и очищаются от пыли.

14. Для размещения первичных средств пожаротушения, немеханизированного инструмента и пожарного инвентаря в производственных и складских помещениях, не оборудованных внутренним противопожарным водопроводом и автоматическими установками пожаротушения, а также на территории предприятий (организаций), не имеющих наружного противопожарного водопровода, или при удалении зданий, сооружений и наружных технологических установок этих предприятий на расстояние более 100 м от наружных источников противопожарного водоснабжения, оборудуются пожарные щиты.

Необходимое количество пожарных щитов и их тип определяются в зависимости от категории помещений, зданий, сооружений и наружных технологических установок по взрывопожарной и пожарной опасности, предельной защищаемой площади одним пожарным щитом и класса пожара в соответствии с таблицей 3 настоящего приложения.

15. Пожарные щиты укомплектовываются первичными средствами пожаротушения, немеханизированным пожарным инструментом и пожарным инвентарем в соответствии с таблицей 4 настоящего приложения.

16. Бочки для хранения воды, устанавливаемые рядом с пожарным щитом, предусматриваются объемом не менее 0,2 м³ и комплектуются ведрами. Ящики для песка выполняются удобными для извлечения песка, исключающими попадание осадков и комплектуются совковой лопатой. Ящики предусматриваются объемом 0,5 м3, 1,0 м3 или 3,0 м3.

17. Ящики с песком устанавливают со щитами в помещениях или на открытых площадках, где возможен розлив легковоспламеняющихся или горючих жидкостей.

Таблица 1

Минимальный перечень по оснащению помещений переносными огнетушителями

Наименование функционального назначения помещений и категория производственного или складского помещения (здания, сооружения) по взрывопожарной и пожарной опасности	Максимальная площадь помещения, защищаемая огнетушителями соответствующего типа, м 2	Класс пожара	Необходимое число огнетушителей в зависимости от их типа и объема корпуса огнетушителя
			Пенные и водные огнетушители объемом 10 л	Порошковые огнетушители объемом, л (массой огнетушащего вещества, кг)			Воздушно-эмульсионные огнетушители объемом, л		Углекис- лотные огнету- шители объемом, л (массой огнету- шащего вещества, кг)
				2(2)	5(4)	10(9)	3	6	2(2)	3(5), 5(8)
А, Б, В1-В4 (горючие газы и жидкости)	200	А	2 ++	-	2 +	1 ++	1++	1+	-	-
		В	4 +	-	2 +	1 ++	1+	1+	-	-
		С	-	-	2 +	1 ++	-	-	-	-
		D	-	-	2 +	1 ++	1+	1+	-	-
		(Е)	-	-	2 +	1 ++	-	-	-	2 ++
В1-В4 (твердые горючие вещества и материалы)	400	А	2 ++	4 +	2 ++	1 +	1++	1+	-	2 +
		D	-	-	2 +	1 ++	1+	1+	-	-
		(Е)	-	-	2 ++	1 +	-	-	4 +	2 ++
		С	-	4 +	2 ++	1 +	-	-	-	-
Г и Д	1800	А	2 ++	4 +	2 ++	1 +	1++	1+	-	-
		D	-	-	2 +	1 ++	1+	1+	-	-
		(Е)	-	2 +	2 ++	1 +	-	-	4 +	2 ++
Общественные здания	800	А	4 ++	8 +	4 ++	2 +	2++	1++	-	4 +
		(Е)	-	-	4 ++	2 +	-	-	4 +	2 ++
Примечания: 1. Знаком "++" обозначены рекомендуемые к оснащению объектов защиты огнетушители, знаком "+" - огнетушители, применение которых допускается при отсутствии рекомендуемых и при соответствующем обосновании, знаком "-" - огнетушители, которые не допускаются для оснащения данных объектов защиты; 2. Для тушения пожаров различных классов порошковые огнетушители обеспечиваются соответствующими зарядами: для класса А - порошок ABC (Е); для классов В, С и (Е) - ВС (Е) или ABC (Е) и класса D - D. 3. Для тушения пожаров класса D воздушно-эмульсионные огнетушители обеспечиваются соответствующими зарядами огнетушащих веществ и соответствующей маркировкой.

Таблица 2

Минимальный перечень по оснащению помещений передвижными огнетушителями

Категория производственного или складского помещения (здания, сооружения) по взрывопожарной и пожарной опасности	Максимальная площадь помещения, защищаемая огнетушителями соответствующего типа, м2	Класс пожара	Необходимое число огнетушителей в зависимости от их типа и объема корпуса огнетушителя
			Воздушно- пенные огнетушители объемом 100 л	Воздушно-эмульсионные огнетушители объемом, л		Порошковые огнетушители объемом 100 л	Углекислотные огнетушители объемом, л
				25	50		25	80
А, Б, В1-В4 (горючие газы и жидкости)	500	А	1 ++	2 ++	1 ++	1 ++	-	3 +
		В	2 +	2 ++	1 ++	1 ++	-	3 +
		С	-	-	-	1 ++	-	3 +
		D	-	-	-	1 ++	-	-
		(Е)	-	-	-	1 +	2 +	1 ++
В1-В4 (твердые горючие вещества и материалы) и материалы), Г	800	А	1 ++	2 ++	1 ++	1 ++	4 +	2 +
		В	2 +	2 ++	1 ++	1 ++	-	3 +
		С	-	-	-	1 ++	-	3 +
		D	-	-	-	1 ++	-	-
		(Е)	-	-	-	1 +	1 ++	1 +
Примечания: 1. Знаком "++" обозначены рекомендуемые к оснащению объектов защиты огнетушители, знаком "+" - огнетушители, применение которых допускается при отсутствии рекомендуемых и при соответствующем обосновании, знаком "-" огнетушители, которые не допускаются для оснащения данных объектов защиты; 2. Для тушения очагов пожаров различных классов порошковые огнетушители обеспечиваются соответствующими зарядами: для класса А - порошок ABC (Е); для клаcca В, С и (Е) - ВС (Е) или ABC (Е) и класса D - D.

Таблица 3

Минимальный перечень по оснащению зданий, сооружений и территорий пожарными щитами

Наименование функционального назначения помещений и категория помещений или наружных технологических установок по взрывопожарной и пожарной опасности	Предельная защищаемая площадь одним пожарным щитом, м2	Класс пожара	Тип пожарного щита
А, Б и В1-В4 (горючие газы и жидкости)	200	А В (Е)	ЩП-А ЩП-В ЩП-Е
В1-В4 (твердые горючие вещества и материалы)	400	А Е	ЩП-А ЩП-Е
Г и Д	1800	А В Е	ЩП-А ЩП-В ЩП-Е
Помещения и открытые площадки предприятий (организаций) по первичной переработке сельскохозяйственных культур	1000	-	ЩП-СХ
Помещения различного назначения при проведении сварочных или других огнеопасных работ	-	А	ЩПП
Примечание: В таблице 3 использованы следующие обозначения: ЩП-А — щит пожарный для очагов пожара класса А; ЩП-В — щит пожарный для очагов пожара класса В; ЩП-Е — щит пожарный для очагов пожара класса Е; ЩП-СХ - щит пожарный для сельскохозяйственных предприятий (организаций); ЩПП - щит пожарный передвижной.

18. Для помещений и наружных технологических установок категорий АН, БН и ВН по взрывопожарной и пожарной опасности запас песка в ящиках предусматривается не менее 0,5 м³ на каждые 500 м² защищаемой площади, а для помещений и наружных технологических установок категорий ГН и ДН не менее 0,5 м³ на каждые 1 тыс. м² защищаемой площади.

19. Противопожарные полотна, грубошерстные ткани или войлок применяются для тушения пожаров веществ и материалов, горение которых не может происходить без доступа воздуха.

Противопожарные полотна, грубошерстные ткани или войлок предусматриваются размером не менее 1х1 м и предназначены для тушения очагов пожаров веществ и материалов площадью не более 50 % от площади применяемого полотна. В местах применения и хранения легковоспламеняющихся и горючих жидкостей размеры полотен допускаются увеличивать до 2х1,5 м или 2х2 м.

Таблица 4

Минимальный перечень по комплектации пожарных щитов немеханизированным пожарным инструментом и пожарным инвентарем

Наименование первичных средств пожаротушения, немеханизированного инструмента и инвентаря	Минимальный перечень комплектации в зависимости от типа пожарного щита и класса пожара
	ЩП-А класс А	ЩП-В класс В	ЩП-Е класс Е	ЩП-СХ	ЩПП
Огнетушители: воздушно-пенные (ОВП), объемом 10 л	2	2	-	2	2
порошковые (ОП) объемом, л (массой огнетушащего состава, кг):
10 (9)	1	1	1	1	1
5 (4)	2	2	2	2	2
углекислотные (ОУ) объемом, л (массой огнетушащего состава, кг) 5 (3)	-	-	2	-	-
Лом	1	1	-	1	1
Багор	1	-	-	1	-
Ведро	2	1	-	2	1
Противопожарное полотно, грубошерстная ткань или войлок (кошма, покрывало из негорючего материала)	-	1	1	1	1
Лопата штыковая	1	1		1	1
Лопата совковая	1	1	1	1	-
Вилы	-	-	-	1	-
Емкость для хранения воды объемом:
0,2 м 3	-	-	-	1	-
0,02 м 3	1	-	-	-	1
Ящик с песком	-	1	1	-
Примечание – Для тушения пожаров различных классов порошковые огнетушители обеспечиваются соответствующими зарядами: для класса А - порошок АВС (Е), классов В (Е) - ВС (Е) или ABC (E).

Tаблица 5

Минимальный перечень по оснащению первичными средствами пожаротушения объектов обслуживания

Наименование объектов и сооружений	Площадь (м2)	Наименование и необходимое количество первичных средств пожаротушения
		Порошковые огнетушители (шт.)	Углекислотные (шт.)	Пожарный щит типа ЩП-В (комплект)
Станция технического обслуживания	на каждые 100	2 - "ОП-5" или 1 - "ОП-10"	1 - "ОУ-2"	-
Стоянки транспорта и гаражи: открытые стоянки	на каждые 100	2 - "ОП-5" или 1 - "ОП-10"	-	1
гаражи	из расчета на 1 гараж	1 - "ОП-2"	-	-
административное здание или помещение охраны;	До 100	2 - "ОП-5" или 1 - "ОП-10"	-	-
территория гаража	На каждые 100	2 - "ОП-5" или 1 - "ОП-10"	1 - "ОУ-2"	1
АЗС производительностью 500 и более заправок в сутки (135 и более заправок в час "пик")	-	4 - "ОП-5" 2 - "ОП-10" 1 - "ОП-100"	2 - "ОУ-2"
АЗС производительностью менее 500 заправок в сутки (менее 135 заправок в час "пик")	-	2 - "ОП-5" 1 - "ОП-10" 1 - "ОП-100"	2 - "ОУ-2"
Операторная, магазин, пункт питания-(при АЗС)	На каждые 100	1 - ОП-5	1 - "ОУ-2"
Отдельно стоящие торговые павильоны, киоски, приемные пункты, ремонтные мастерские, обменные пункты валюты, контейнера, с которых производится реализация товаров народного потребления, в том числе, располагаемые на территориях оптовых рынков и базаров.	до 100 включительно	1 - "ОП-5"	-	-
	на каждые 100	1 - "ОП-5"	-	-
Встроенные-пристроенные в общественные, жилые здания и сооружения: предприятия торговли, бытового обслуживания, питания, физкультурно- оздоровительные комплексы, библиотеки, аптеки, медицинские кабинеты, расчетно- кассовые предприятия, художественные мастерские, молочные кухни, музеи и выставки.	до 100	2 - "ОП-5" или 1 - "ОП-10"	-	-
	на каждые 100	2 - "ОП-5" или 1 - "ОП-10"	-	-
офисы, залы, дискотеки, игровые заведения, обменные пункты валюты, отделения связи, фотосалоны, похоронные бюро (обрядов), конторы, ремонтные мастерские, мини производства, тиры, бильярдные, копировально- множительные, туристические, транспортные агентства.	до 100 включительно	2 - "ОП-5" или 1 - "ОП-10"	-	-
	на каждые 100	2 - "ОП-5" или 1 - "ОП-10"	-	-

Примечания:

1. На объекты, не вошедшие в перечень таблицы 5, количество первичных средств пожаротушения, определяется на основании требований приложения 11к Правилам.

2. Количество огнетушителей для автотранспортных средств определяется в соответствии технического регламента Таможенного союза "О безопасности колесных транспортных средств" (ТР ТС 018/2011).

3. Допускается замена порошковых огнетушителей воздушно-эмульсионными огнетушителями.

	Приложение 4 к Правилам пожарной безопасности
	Форма

Эксплуатационный журнал систем и установок пожарной автоматики

1. Наименование и ведомственная принадлежность (форма собственности) объекта,
оборудованного системами и установками пожарной автоматики
________________ _______________________________________________________
(вид системы, способ пуска)
Адрес, телефон__________________________________________________________
Дата монтажа системы, наименование монтажной организации_________________
Тип системы пожарной автоматики ________________________________________
Наименование обслуживающей систему организации (службы)
_______________________________________________________________________
телефон________________________________________________________________
2. Характеристика системы пожарной автоматики
_______________________________________________________________________
_______________________________________________________________________
_______________________________________________________________________
(наименование технических средств, типы, дата выпуска, дата начала эксплуатации,
очередной срок освидетельствования)
3. Принципиальная или монтажная схема системы пожарной автоматики.
4. Результаты гидравлических и электрических испытаний:

Дата проведения

Результаты испытаний

Заключение

Подпись

5. Прием-сдача дежурства и техническое состояние системы:

Дата приема-сдачи

Состояние систем за период дежурства

Наименование защищаемых объектов и тип систем, с которых поступали сигналы

Фамилии, подпись сдавшего-принявшего дежурство

6. Учет отказов и неисправностей систем и установок пожарной автоматики

№ п/п

Дата и время поступления сообщения

Наименование конролируемого помещения

Характер неисправности

Фамилия и должность принявшего сообщение

Дата и время устранения неисправности

Примечания:

1) Анализ своевременного устранения неисправностей проводится ежедневно.

2) В журнале ежемесячно подводятся итоги количества отказов, неисправностей, ложных срабатываний.

3) Журнал ведется оперативным (дежурным) персоналом.

7. Учет технического обслуживания и планово-предупредительных ремонтов систем и установок пожарной автоматики.

№ п/п

Дата

Тип системы

Контролируемый объект

Характер проведенных работ

Перечень проведенных работ

Должность, фамилия и подпись лица, проводившего ТО

8. Проверка знаний персонала, обслуживающего системы пожарной автоматики.

№ п/п

Фамилия, имя, отчество (при его наличии), должность, стаж работы проверяемого

Дата проверки

Оценка знаний

Подпись проверяющего

Подпись проверяемо го

9. Учет срабатывания (отключения) систем пожарной автоматики.

№ п/п

Наименование контролируемого объекта

Вид и тип системы пожарной автоматики

Дата срабатывания (откл.)

Причина срабатывания (откл.)

Ущерб от пожара

Причина срабатывания

10. Инструктаж технического и оперативного персонала по технике безопасности при работе с системами пожарной автоматики.

№ п/п

Фамилия инструктируемого лица

Занимаемая должность инструктируемого

Дата проведения инструктажа

Подпись инструктируе мого лица

Подпись лица, проводившего инструктаж

	Приложение 5 к Правилам пожарной безопасности
	Форма

А К Т приемки в эксплуатацию систем и установок пожарной автоматики

Город ____________________________ "___"_______________20__ г.
Комиссия, назначенная _____________________________________________________
(наименование организации – заказчика)
решением от "___"____________________20__ г. № _____ в составе:
председателя - представителя заказчика (генподрядчика) _________________________
(должность, фамилия, имя, отчество (при его наличии)
Членов комиссии - представителей: монтажной организации
__________________________________________________________________________
(должность, фамилия, имя, отчество (при его наличии)
пусконаладочной организации _______________________________________________
(должность, фамилия, имя, отчество (при его наличии)
произвела проверку выполненных работ и установила:
1. Монтажно-наладочной (пусконаладочной) организацией предъявлена к приемке
установка_____________________, смонтированная в ____________________________
(наименование установки) (наименование объекта) по проекту,
разработанному (составленному)______________________________________________
(наименование организации)
2. Монтажные работы выполнены ____________________________________________
(наименование организации)
с "___"_____________20__ г. по "___"________________20__ г.
3. Пусконаладочные работы выполнены _______________________________________
(наименование пусконаладочной организации)
с "___"______________20__ г. по "___"_________________20__ г.
4. Выявленные в процессе комплексного опробования дефекты и недоделки
устранены (при необходимости указать в приложении к настоящему акту).
Заключение комиссии:
Установку, прошедшую комплексное опробование, включая и пусконаладочные
работы, считать принятой в эксплуатацию с "___"____________20__г.
с оценкой качества выполненных работ на
_____________________________________________
(отлично, хорошо, удовлетворительно)
Перечень прилагаемой к акту документации_______________________________
_____________________________________________________________________
_____________________________________________________________________
Комиссия:
Председатель комиссии _________________________ М.П. (подпись)
Члены комиссии ____________________________ (подписи)

	Приложение 6 к Правилам пожарной безопасности
	Форма

ВЕДОМОСТЬ смонтированных приборов и оборудования систем и установок пожарной автоматики
____________________________________________________________________
(наименование объекта)

по проекту___________________________________________________________

Номер позиции и спецификации проекта

Наименование

Тип

Заводской номер

Примечание

Принял ______________________________________________________________
(должность, фамилия, имя, отчество (при его наличии)
_____________________________________________________________________
представителя заказчика) (подпись)
Сдал ________________________________________________________________
(должность, фамилия, имя, отчество (при его наличии)
_____________________________________________________________________
представителя монтажной организации) (подпись)

	Приложение 7 к Правилам пожарной безопасности
	Форма

А К Т освидетельствования систем и установок пожарной автоматики

Город ______________________ "___"_________________20__ г.
Объект _______________________________________________________________
(наименование)
Комиссия в составе:
Председателя комиссии _________________________________________________
(должность, фамилия, имя, отчество (при его наличии)
Членов комиссии _______________________________________________________
______________________________________________________________________
(должность, фамилия, имя, отчество (при его наличии)
произвела осмотр ______________________________________________________
(наименование установки)
______________________________________________________________________
(указать места размещения установки)
______________________________________________________________________
(наименование элементов)
Работы выполнялись с "___"_______________ по "___"_____________ 20__ г.
При осмотре выявлено:
______________________________________________________________________
(состояние установок, элементов)
Заключение комиссии:
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
(дальнейшая эксплуатация существующих систем и установок пожарной автоматики
возможна/невозможна или необходимо выполнить монтаж новых систем и установок;
требуется ремонт отдельных технических средств систем и установок пожарной
автоматики; необходимо продлить эксплуатацию систем и установок пожарной
автоматики, с указанием срока следующего освидетельствования)
Председатель комиссии: _________________________________________________
(подпись, должность, фамилия, имя, отчество (при его наличии)
Члены комиссии: _______________________________________________________
______________________________________________________________________
(подпись, должность, фамилия, имя, отчество (при его наличии)

Приложение 8 к Правилам пожарной безопасности

Противопожарные расстояния между киосками и павильонами в зависимости от степени огнестойкости

Расстояние в метрах, при степени огнестойкости киосков и павильонов	I, II, III	IIIа, III6, IV, IVa, V
I, II, III	6	8
IIIа, III6, IV, IVa, V	8	10

Приложение 9 к Правилам пожарной безопасности

Защитные меры по предупреждению пожаров и взрывов в операционной

1. Для предотвращения самовоспламенения наркотиков их сливают после работы из испарителя в герметично закрывающийся сосуд. Эфир сливается медленно, не допускается его разбрызгивания. Оставшийся после наркоза эфир сливать в раковину не допускается.

2. Не допускается налив эфира из испарителя в приемный сосуд свободной падающей струей. Для этого применяются воронки из электропроводящего материала, воронки заземляются, конец воронки достигается до дна сосуда. В противном случае конец заземленного проводника пропускается через воронку до дна сосуда, чтобы эфир стекал в сосуд по этому проводнику.

3. После слива наркотика испаритель, шланги и все съемные детали наркозного аппарата промываются теплой водой.

4. Не допускаются в операционных переливание газов из одного баллона в другой и введение дополнительных газов или наркотиков в баллон, содержащий сжатые газы. Это производится в специально оборудованных помещениях обученным персоналом.

5. Не допускаются применение открытого пламени (спиртовки, газовые горелки, зажженные спички), курение и применение электронагревательных приборов в операционных и наркозных помещениях. Для отогревания вентиля баллона используется грелка.

6. Температура открытых поверхностей оборудования, применяемого в наркозных и операционных помещениях, не превышает 120⁰С.

7. Недопустимо перекаливание лампочки эндоскопических приборов.

8. Не допускается во время наркоза применять неисправное и искрящее электрооборудование.

9. Все электромедицинское оборудование, применяемое в опасных зонах, должно быть во взрывозащищенном исполнении.

10. Не допускается применять во время наркоза воспламеняющимися анестетиками термокаутеры, аппараты диатермии, элекрохирургические аппараты, рентгеновские аппараты не во взрывозащищенном исполнении, дефибрилляторы.

Примечание. Разрешается применение вышеуказанной аппаратуры при условии перехода на невоспламеняющиеся смеси: фторотана, закиси азота, хлороформа, при этом не допускается пользоваться воспламеняющимися дезинфицирующими средствами.

11. Полы в операционных, выполненные из антистатических материалов, регулярно моются во избежание образования непроводящей пленки (в результате отложения грязи), которая может вызвать потерю полом электропроводящих свойств. Обработка поверхности пола воском или лаком не допускается.

12. Не допускается заклеивать части наркозного аппарата лейкопластырем (диэлектрик), применять шланги для удаления наркотических смесей в атмосферу из неантистатической резины, заменять пришедшие в негодность части из электропроводного материала на части, изготовленные из диэлектрика.

Примечание. Все элементы наркозных аппаратов выполняются из элекропроводных материалов: мешки, шланги, маски, дыхательные трубки и другие части дыхательного контура аппарата, а также прокладки, покрышки колес выполняются из элекропроводной резины, переходники - из цветного металла или электропроводной пластмассы.

13. Все части наркозного аппарата смазываются специальной смазкой. Эндотрахиальные трубки и марлевые тампоны смазываются только чистым глицерином.

14. Ременные передачи оборудования не размещаются в пределах 0,25 м от пола в опасных зонах (повышенной концентрации наркозного вещества). Там, где ременные передачи устанавливаются выше опасной зоны, ремни изготавливаются из антистатического материала с удельным сопротивлением не более 105 Ом/м.

Не допускается смазка ремней канифолью, воском и другими веществами, увеличивающими поверхностное сопротивление.

15. Текстильные ткани, применяемые в опасных зонах, пропитываются соответствующими антистатическими веществами. Такие ткани после стирки заново пропитываются антистатическими веществами.

16. Все металлические и электропроводные неметаллические части оборудования заземляются для отвода зарядов статистического электричества.

Неметаллические части оборудования считаются электростатически заземленными, если сопротивление любой точки их внешней и внутренней поверхности относительно шины заземления не превышает 107Ом. Рекомендуется перед операцией смачивать водой резиновые части наркозного аппарата.

17. Дня предотвращения электризации обслуживающего персонала необходимо соблюдать следующие правила:

1) одежда обслуживающего персонала в операционной изготавливается из хлопчатобумажной ткани, закрытая и плотно облегающая, не пересушена и не сильно накрахмалена. Рекомендуется перед употреблением выдерживать одежду и обувь в помещениях с повышенной до 80 % влажностью.

Больной одевает хлопчатобумажное белье. Не допускается ношение в операционной и других взрывоопасных помещениях одежды из шерсти, шелка, а также нейлона, капрона и других синтетических материалов, сильно электризующихся при движении, что приведет к быстрому накоплению зарядов на теле человека;

2) обувь обслуживающего персонала предусматривается на кожаной подошве или подошве из электропроводной резины, поверх этой обуви должны надеваться специальные операционные бахилы из хлопчатобумажной ткани. Не допускается носить в операционной обувь на подошве из пластиков, резины или других диэлектриков;

3) волосы обслуживающего персонала в операционной закрываются колпаком или косынкой из хлопчатобумажной ткани.

18. Персоналу операционной не допускается ношение браслетов, колец, цепочек и других металлических вещей.

19. Руки персонала, обслуживающего наркозные аппараты, а также лицо больного не должны иметь следов масел, мазей и помады.

20. Относительная влажность воздуха в операционной контролируется перед началом и в течение операции с помощью гигрометра или психрометра. Контролируется температура воздуха. Не допускается применять для наркоза воспламеняющиеся наркотические смеси или анестетики, если относительная влажность воздуха в операционной ниже 55 %.

21. Гарантированное предупреждение воспламенения и взрыва – применение не воспламеняющихся наркотических веществ (фторотан, хлороформ, закись азота, центран). Предупреждение взрывов при работе с воспламеняющимися анестетиками состоит в устранении причин и источников воспламенения.

22. Для контроля работоспособности системы вентиляции во время операции берутся пробы воздуха на наличие в них паров наркотиков. Пробы берутся из области, расположенной в зоне дыхания членов операционной бригады.

23. Для контроля работоспособности фильтров очистки воздуха не реже одного раза в неделю определяется чистота подаваемого в операционную воздуха на наличие в нем взвешенных частиц и бактериальной флоры. При появлении в воздухе бактериальной флоры операции прекращаются до устранения ее причин.

Приложение 10 к Правилам пожарной безопасности

Минимальный перечень необходимых первичных средств пожаротушения для основных и вспомогательных предприятий нефтепродуктообеспечения

Наименование зданий, помещений и производственных участков	Защищаемая площадь	Углекислотные огнетушители		Пенные огнетушители ОВП-10	Порошковые огнетушители		Ящик с песком	Противопожарное полотно размером 2х1,5 м
					ОП-5 или ОП-10	ОП-100
		ОУ-2	ОУ-5 ИЛИ ОУ-8
1	2	3	4	5	6	7	8	9
Площадка для налива нефтепродуктов в автоцистерны	-	-	-	4	-	-	1	1
Железнодорожная сливоналивная эстакада односторонняя двухсторонняя	На каждые 50 метров длины	-	-	2 4	1 2	-	1 2	1 2
Насосные по перекачке нефтепродуктов	50 м2	-	2	2	-	-	1	1
Помещения КИП и А	50 м2	-	2	-	-	-	-	-
Хранилище нефтепродуктов в таре	200 м2	-	-	1	2	-	-	-
Места отпусков нефтепродуктов в мелкую тару	-	-	-	1	-	-	1	1
Речные и морские причалы	На каждые 50 метров	-	2	2	2	-	1	1
Разливочные нефтепродуктов	50 м2	-	-	2	-	-	1	1
Здания манифольдов	50 м2	2	-	2	-	-	1	1
Помещение электродвигателей перекачивающей станции	На каждый электродвигатель	1	1	-	-	-	-	-
Плавучие насосные станции		-	2	4	-	1	1	1
Площадки для хранения нефтепродуктов в таре	100м2	-	-	3	2	-	1	1
лаборатории	50 м2	1	-	2	-	-	-	-
Помещение газоэлектросварочных работ	50 м2	-	-	1	1	-	1	1
АГНС: Здание станции Насосно-компрессорное отделение Колонки для заполнения баллонов автомашин	На помещение	- - -	1 1 -	- 1 1	2 - 1	1 1 -	- - -	- - -
Регенерационные установки	100 м2	1	-	1	1	-	1	-
Служебно-бытовые помещения	200 м2	-	-	1	-	-	-	-
Вычислительные центры, машинно-расчетные станции (бюро), архивы, библиотеки, проектно-конструкторское бюро	100 м2	-	1					1
Помещение множительно-копировальных машин	100 м2	-	1	1	-	-	-	-
Материальные склады	50 м2	-	-	2	1	-	-	-
Котельные	100 м2	1	-	2	1	-	-	-
Водонасосная	На Каждый электродвигатель	-	1	1	-	-	-	-
Автогаражи	100 м2	-	1	2	1	-	1	-
Электростанции и подстанции	100 м2	2	2	-	1	-	1	-
Насосная водоотведения нефтесодержащих отходов	50 м2	1	1	1	-	-	1	-
Станция биологической очистки	50 м2	-	-	1	1	-	1	-
Озонаторная	25 м2	-	-	1	1	-	-	-
Другие производственные и помещения Категории А и Б Категории В1-В4, Г Категория Д	200 300 400	- - -	- - -	2 2 1	2 1 -	- 1 -	1 - -	1 - -

Примечание:

1. На территории предприятий на каждые 5000 м2 устанавливаются щиты с набором: порошковых огнетушителей – 2, ящиков с песком – 1, плотного полотна (асбест, войлок) – 1, ломов – 2, топоров – 2.

2. Помещения, оборудованные автоматическими стационарными установками пожаротушения, обеспечиваются первичными средствами пожаротушения из расчета 50 % от количества, указанного в настоящем приложении.

3. В местах сосредоточения дорогостоящей аппаратуры и оборудования количество средств пожаротушения может быть увеличено.

4. Для помещения установок, не перечисленных в данном приложении, первичные средства пожаротушения принимаются с учетом их пожарной опасности по аналогии с другими помещениями (установками).

5. Количество огнетушителей в любом помещений категории А, Б, В1-В4 принимается согласно данному приложению, но должно быть не менее 2, в административных, служебно-бытовых зданиях – не менее 2 на этаж.

Приложение 11 к Правилам пожарной безопасности

Минимальный перечень необходимых первичных средств пожаротушения для строящихся и реконструируемых зданий, сооружений и подсобных помещений

Здания помещения, склады и сооружения	Единицы измерения	Число первичных средств пожаротушения
		Огнетушители ОП-5	Ящиков объемом 0,5 м2 с песком и лопатой	Бочек с водой емкостью 250 л и 2 ведра	Противопожарных полотен 2х2 м
1	2	3	4	5	6
Строящиеся и реконструируемые здания	На 200 м2 площади пола	1*	1	1	-
Строительные леса	На каждые 20 м длины лесов (по этажам)	1*	-	-	-
	На каждые 100 м длины лесов (по этажам)	-	-	1**	-
Помещение контор	На 200 м2 площади пола	1*	-	-	-
Помещение столярных и деревообделочных цехов, мастерских	На 100 м2	1 ***	1	1	-
Закрытые склады лесоматериалов и горючих (пакли, пенки)	На 100 м2	1***	-	1	-
Хозяйственные склады при наличии горючих материалов	На 100 м2	1**	1	1	-
Открытые склады лесоматериалов	На 300 мг площади склада	1 ****	-	-	-
Покрытия со сгораемым утеплителем или горючими кровлями	На 200 м2 Площади склада	1	1	1	-
Открытые склады круглого леса	На 500 м2 площади склада	1 ****	-	-	-
Закрытые склады негорючих материалов	На 400 м2 площади склада	1***	-	1	-
Тарные хранилища легковоспламеняющихся и горючих жидкостей	На 50 м2 площади пола	1****	1***	-	-
Склад карбида кальция	На 100 м2 площади пола	-	1	-	-
Склад баллонов с сжатыми, сжиженными и растворенными газами	На 200 м2 площади пола	-	1	-	-
Рабочая площадка для бетонирования ствола высотных железобетонных труб	На 200 м2 площади пола	1	-	-	-
Защитное перекрытие внутри строящегося сооружения	На 200 м2 площади пола	3	1	1	-
Люлька агрегата для строительства градирен	На 200 м2 площади пола	8	-	-	-
Помещение для хранения и приготовления рабочих составов антикоррозионных и гидроизоляционных материалов	На 200 м2 площади пола	3	1	-	3
Места установки теплогенераторов, калориферов	Агрегат	2	1	-	-
Открытые стоянки автомашин	100 м2	1	1	-	1
Газосварочные и электросварочные цехи	200 м2	1	1	-	-
Дворовая площадка	200 м2	1	-	1	-

Примечание:

1. На каждый этаж предусматривается не менее двух огнетушителей.

2. Обозначение "**" подразумевает необходимость оснащения не менее чем двумя бочками для одного этажа.

3. Обозначение "***" подразумевает необходимость оснащения не менее чем двумя огнетушителями для мастерских, складов.

4. Обозначение "****" подразумевает необходимость оснащения не менее чем двумя огнетушителями и одним ящиком с песком. В ящике с песком должно находиться противопожарное полотно размером 1,5x1,5 м.

5. Необходимое число первичных средств пожаротушения складов и сооружений, не указанных в настоящей таблице, определяется в соответствии с минимальным перечнем необходимых первичных средств, утвержденных соответствующими министерствами.

6. Помимо противопожарного оборудования, предусмотренного настоящими Правилами, на территории строительства складов, временных зданий должны быть размещены пожарные пункты (шкафы, щиты) со следующим набором пожарного оборудования (инвентаря), шт. топоров – 2; ломов и лопат – 2; багров железных – 2; ведер, окрашенных в красный цвет – 2; огнетушителей – 2.

Приложение 12 к Правилам пожарной безопасности

Разрешение на производство огневых работ

"___" _________ 20 ___ г.
Объект ______________________________________________________________
Выдан ______________________________________________________________
(Ф.И.О. (при его наличии)
в том, что ему разрешено производство __________________________________
(указать конкретно каких огневых работ и место проведения)
после выполнения следующих мероприятий, обеспечивающих пожарную
безопасность работ: ___________________________________________________
Разрешение действительно с "__" час. "__" __________ 20 ___ г. до "__" час. "__"
__________ 20 ___ г.
Главный инженер _______________ (подпись)
Разрешение продлено с "__" час. "__" __________ 20 ___ г. до "__" час. "__"
__________ 20 ___ г.
Главный инженер _______________ (подпись)
Производство __________________________________________ (указать каких работ)
Работы выполняются с "___" час. до "___" ______ 20 ___ г.
Разрешение продлено: с "___" час. до "___" ______ 20 ___ г.
Инструктаж о мерах пожарной безопасности и выполнении предложенных
в разрешении мероприятий получил: ______________________________________
(подпись лица, проводящего работы)

Приложение 13 к Правилам пожарной безопасности

Минимальный радиус зоны очистки территории

Высота точки сварки над уровнем пола или прилегающей территории, в метрах	Минимальный радиус зоны очистки, в метрах
0	5
2	8
3	9
4	10
6	11
8	12
10	13
свыше 10	14

	Приложение 14 к Правилам пожарной безопасности
	Форма

Акт обследования водопроводной сети на водоотдачу

г. ________________ "___"__________20__ год

Комиссия в составе:
Председатель ________________________________________________________
Члены комиссии
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
провела обследования водопроводной сети с установленными на ней пожарными гидрантами.
Результаты обследования:
Вид водопроводной сети: _____; диаметр: _____ мм.
Давление в сети: атмосфера (далее – атм.) ______;
Типоразмер установленных пожарных гидрантов___________;
Способ обследований на водоотдачу ____________________________________;
Фактическая водоотдача: _______ литр (а, ов) в секунду (далее – л/с).
Требуемая водоотдача: __________ л/с.
Заключение комиссии: _________________________________________________
Члены комиссии: ________________ (подпись) ___________________ (подпись)

Форма

Акт обследования пожарных гидрантов

г. ________________ "___"__________20__ год

Наименование организации проводившей обследование:
____________________________________________________________________
Комиссия в составе:
Председатель
____________________________________________________________________
Члены комиссии
____________________________________________________________________
Характеристики и маркировка пожарного гидранта: наименование,
адрес и товарный знак изготовителя _____________________________________
условное обозначение по системе изготовителя ___________________________
заводской номер _____________________________________________________
высота пожарного гидранта, ________________________________________ мм;
условный проход внутреннего диаметра корпуса, _________________________;
год выпуска _________________________________________________________
Условия обследования ________________________________________________
____________________________________________________________________
Данные о средствах измерений и испытательном оборудовании: _____________
_____________________________________________________________________
Результаты обследований:
исправность люка и крышки водопроводного колодца, крышек и резьбы ниппеля,
верхнего квадрата штанги и корпуса пожарного гидранта ___________________
работоспособность сливного устройства__________________________________
наличие воды в корпусе пожарного гидранта и в колодце ___________________
герметичность клапана (задвижки), а также соединений и уплотнений при рабочем
давлении ____________________________________________________________
работоспособность пожарного гидранта при установке на него пожарной колонки
_____________________________________________________________________
усилия открытия или закрытия пожарного гидранта ________________________
расход воды (водоотдача) в диапазоне давления в водопроводной сети
от 0,4 до 0,6 МПа.______________________________________________________
Способ обследования на водоотдачу ______________________________________
Фактическая водоотдача: _______ л/с.
Требуемая водоотдача: __________ л/с.
Заключение комиссии: _________________________________________________
Члены комиссии: ______________________________________________________
(подпись)

Форма

Акт испытаний систем внутреннего противопожарного водоснабжения на работоспособность

г._______________ "____" ___________ 20___г.
Наименование эксплуатирующей организации
_____________________________________________________________________
Наименование обслуживающей организации ______________________________
_____________________________________________________________________
Дата и время испытаний ________________________________________________
Комиссия в составе:
Председателя __________________________________________________________
(наименование организации, должность, фамилия, имя, отчество (при его наличии)
Членов комиссии _______________________________________________________
_______________________________________________________________________
_______________________________________________________________________
(наименование организации, должность, фамилия, имя, отчество (при его наличии)
произвела испытания внутреннего противопожарного водопровода на водоотдачу:
_______________________________________________________________________
(наименование здания, пожарного отсека)
Номера стояков и пожарных кранов ________________________________________
Клапан пожарного крана типа _____________________________________________
Ручной пожарный ствол типа _____________________________________________
Длина и диаметр пожарного рукава _______ м (а, ов), _______мм
Пожарный насос типа ____________________________________________________
Напор пожарного насоса при закрытых пожарных кранах __________________Мпа
В соответствии с требованиями нормативных правовых актов, действующих
на территории Республики Казахстан:_______________________________________
расход "диктующего" пожарного крана _____________________________________
л/с (допустимый) давление у "диктующего" пожарного крана
___________________________Мпа (допустимое) количество одновременно
испытываемых пожарных кранов на водоотдачу _____ штук (и) (далее – шт.).
Результаты испытаний
Водоотдача внутреннего противопожарного водоснабжения в период суток
наибольшего потребления воды на хозяйственные нужды от ____ час (а, ов) далее –
ч.) ____ минут (а, ы) (далее – мин.) до ____ ч. _____ мин. составляет не менее ____
л/с, что ____________________ соответствует (не соответствует) требованиям (номер
и наименование проекта) нормативных правовых актов, действующих на территории
Республики Казахстан.
Запорные органы клапанов перемещаются вручную (без дополнительных технических
средств) из одного крайнего положения в другое; протечки через запорные органы
клапанов и через уплотнения штока после не менее трех циклов открытия и закрытия
клапана отсутствуют, диаметр диафрагм соответствует проектным данным.
Заключение по результатам испытаний
Работоспособность клапанов пожарных кранов _________________________________
(соответствует, не соответствует) требованиями национальных, межгосударственных
стандартов, нормативных правовых актов, действующих на территории
Республики Казахстан.
Председатель комиссии _____________________________________________________
(подпись, фамилия, имя, отчество (при его наличии)
Члены комиссии ___________________________________________________________
(подпись, фамилия, имя, отчество (при его наличии)

Форма

Протокол испытаний внутреннего противопожарного водоснабжения на водоотдачу

г._______________ "____" ___________ 20___г.
Наименование эксплуатирующей организации
__________________________________________________________________
__________________________________________________________________
Наименование объекта ______________________________________________
__________________________________________________________________
(здание, пожарный отсек)
Наименование обслуживающей организации
__________________________________________________________________
__________________________________________________________________
Дата и время испытаний _____________________________________________
Номера стояков и испытываемых пожарных кранов ______________________;
Клапан пожарного крана типа ________________________________________;
Ручной пожарный ствол типа _________________________________________;
Длина и диаметр пожарного рукава ______________ м, _________________ мм;
Пожарный насос типа ________________________________________________;
Напор пожарного насоса при закрытых пожарных кранах ______________ Мпа
В соответствии с требованиями нормативных правовых актов, действующих
на территории Республики Казахстан: расход "диктующего" пожарного крана
______________________________ л/с; (допустимый) давление у "диктующего"
пожарного крана _________________________ МПа; (допустимое) количество
одновременно испытываемых пожарных кранов на водоотдачу_____ шт.

Результаты испытаний внутреннего противопожарного водоснабжения на водоотдачу по "диктующему" пожарному крану

Номер испытаний	Номера стояков - пожарных кранов согласно гидравлической схеме (диаметр)	Диаметр выходного отверстия, мм	Длина рукавной линии, м	Давление, МПа		Требуемый расход, л/с	Требуемая высота компактной части струи, м	Результаты испытаний
				измеренное	требуемое

Заключение по результатам испытаний

Минимальная водоотдача внутреннего противопожарного водоснабжения
("диктующего" крана - наиболее удаленного от насоса и самых верхних пожарных
кранов каждого стояка) при работе _________________________________________
_______________________________________________________________________
(одного крана или при совместной работе нескольких кранов) в количестве _____ шт.
________________________________________________________________________
(указать номера кранов и стволов)
составляет не менее:
давление ______ МПа;
расход ________ л/с;
высота компактной части струи ______ м;
что _____________________________________________ требованиям (соответствует,
не соответствует) национальных, межгосударственных стандартов, нормативных
правовых актов, действующих на территории Республики Казахстан.
Испытания провели ____________________________________________________
(наименование организации, должность,
______________________________________________________________________
фамилия, имя, отчество (при его наличии)

Форма

Протокол испытаний клапанов пожарных кранов на работоспособность

Наименование эксплуатирующей организации
____________________________________________________________________
Наименование объекта ________________________________________________
(здание, пожарный отсек)
Наименование обслуживающей организации _____________________________
Дата и время испытаний _______________________________________________
Клапаны пожарного крана типа _________________________________________
Пожарный насос типа _________________________________________________
Давление у "диктующего" закрытого пожарного крана ________________ МПа.

Результаты испытаний клапанов пожарных кранов на работоспособность

Номер стояка - номер крана	Номер диафрагмы крана	Диаметр диафрагмы, мм		Количество циклов "Открытие - Закрытие" клапана	Герметичность (наличие протечек)	Результаты испытаний
		допустимый	измеренный

Заключение по результатам испытаний

Результаты испытаний клапанов пожарных кранов на работоспособность
(возможность перемещение запорного органа клапана вручную без дополнительных
технических средств из одного крайнего положения в другое, отсутствие течи через
запорный орган клапана или через уплотнение штока после нескольких циклов
открытия и закрытия клапана и соответствие диаметра диафрагм проектным данным)
____________________________________________ (соответствует, не соответствует)
национальных, межгосударственных стандартов и нормативных правовых актов,
действующих на действующих на территории Республики Казахстан. Испытания
провели __________________________________________________________________
(наименование организации, должность,
_________________________________________________________________________
фамилия, имя, отчество (при его наличии)