ИПС "Әділет"

МАЗМҰНЫ

Ескерту. Бүкіл мәтін бойынша "тұқым шаруашылығы саласындағы уәкілеттік мемлекеттік орган", "тұқым шаруашылығы саласындағы уәкілеттік мемлекеттік органға", "тұқым шаруашылығы саласындағы уәкілетті мемлекеттік органды", "тұқым шаруашылығы саласындағы уәкілеттік мемлекеттік органның", "тұқым шаруашылығы саласындағы уәкілеттік мемлекеттік органдардың", "тұқым шаруашылығы саласындағы мемлекеттік органмен" деген сөздер "уәкілеттік орган", "уәкілетті органға", "уәкілетті органды", "уәкілетті органның", "уәкілетті органдардың", "уәкілеттік органмен" деген сөздермен ауыстырылды - ҚР 2009.12.11 № 229-IV (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-б. қараңыз) Заңымен.
Ескерту. Заң жобасының бүкіл мәтіні бойынша "рұқсат етiлген" және "жіберілген" деген сөздер "ұсынылатын" деген сөзбен ауыстырылды - ҚР 27.11.2015 № 424-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін алты ай өткен соң қолданысқа енгізіледі).

Осы Заң тұқым шаруашылығы саласындағы қызметтi жүзеге асырудың құқықтық, экономикалық және ұйымдық негіздерiн белгiлейдi және тұқым шаруашылығы жүйесiнiң ұйымдастырылуы мен жұмыс iстеуi және ауыл шаруашылық өсiмдiктерiнiң тұқымдарын өндiру, дайындау, өңдеу, сақтау, тасымалдау, сату мен пайдалану iсiн мемлекеттiк бақылау мәселелерiн реттеуге бағытталған.

1-тарау. Жалпы ережелер

1-бап. Осы Заңда пайдаланылатын негiзгi ұғымдар

Осы Заңда мынадай негiзгi ұғымдар пайдаланылады:

1) алып тасталды - ҚР 2009.12.11 № 229-IV (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-б. қараңыз) Заңымен;

1-1) алып тасталды - ҚР 04.12.2015 № 435-V (01.01.2016 бастап қолданысқа енгізіледі) Заңымен;

2) аттестаттау - жеке және (немесе) заңды тұлғалардың тұқым шаруашылығы субъектiсiнiң мәртебесiне сәйкестiгiн анықтау (растау);

3) аттестаттау туралы куәлiк – мемлекеттiң тұқым шаруашылығы саласындағы аттестатталған субъектiлердiң қызметiн тануын айғақтайтын, өз құзыреті шегінде облыстың (республикалық маңызы бар қаланың, астананың) жергiлiктi атқарушы органы берген құжат;

4) ауыл шаруашылық өсiмдiктерi - дәндi, дәндi-бұршақтық, жармалық, азықтық, майлы, эфирлi-майлы, техникалық, көкөнiстiк, дәрi-дәрмектiк, гүлдiк, жемiстiк, жидектiк дақылдар, картоп, жүзiм;

5) байқаудан өткiзушi – ауданның, облыстық маңызы бар қаланың, облыстың, республикалық маңызы бар қаланың және астананың тиісті жергiлiктi атқарушы органына ауыл шаруашылығы өсiмдiктерiнiң сорттық егiстерiн байқаудан өткiзу жөніндегі қызметтің басталғандығы туралы хабарлаған жеке тұлға;

6) бақылау сынақтары - ауыл шаруашылық өсiмдiгiнiң сорт белгiлерiнiң сақталуын және әр түрiнiң осы сортқа сәйкестiгiн анықтау;

7) бiрегей тұқымдар - ауыл шаруашылық өсiмдiгi сортының авторы, ол уәкiлдiк берген адам немесе сорттың оригинаторы өсiрiп шығарған және элиталық тұқымдарды өндiруге арналған тұқым;

8) бiрiншi, екiншi және үшiншi көбейтiлген тұқымдар - тұқымдар элитасының жылдар бойынша кейiннен өсiрiп-өндiрiлуi: бiрiншi жыл - бiрiншi көбейтiлген тұқым, екiншi жыл - екiншi көбейтiлген тұқым, үшiншi жыл - үшiншi көбейтiлген тұқым;

9) егiстердi байқаудан өткiзу - ауыл шаруашылық өсiмдiктерi егiстерiнiң сорттық сапаларын: сорттық тазалығын, сортқа тәндiлiгiн, арамшөптер басу, ауруға шалдығу және зиянкестерден бүлiну дәрежесiн анықтау;

10) жерге егiп бағалау - тұқымдардың белгiлi бiр түрге, сортқа жататындығы мен сорттық тазалығын оларды арнаулы учаскелерде егу және өсiмдiктер бойынша сорттық сапаларын кейiннен тексеру жолымен анықтау;

11) зертханалық сорттық сынақтар - тұқымдардың белгiлi бiр сортқа тиiстiлiгiн белгiлеу және зертханалық талдау жүргiзу жолымен тұқымдардың сорттық тазалығын анықтау;

12) алып тасталды - ҚР 05.10.2018 № 184-VI Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін алты ай өткен соң қолданысқа енгізіледі);

12-1) Ауыл шаруашылығы дақылдарының сортын сынау жөніндегі мемлекеттік комиссия - өсімдік сорттарының патент қабілеттілігін және шаруашылыққа пайдалылығын сараптамадан өткізуді және сынауды жүзеге асыратын, уәкілеттік органның қарауындағы ұйым;

13) сорт ауыстыру - тұқым өсiрушiлердiң өндiрiсте егiлiп жүрген ескi сорттарды неғұрлым шығымды немесе ауыстырылатын сорттан шаруашылық-бағалылық белгiлерi мен қасиеттерi жағынан артық жаңа, пайдалануға ұсынылатын сорттармен ауыстыруы;

14) сорт жаңарту - өндiрiсте пайдалану кезiнде сорттық және биологиялық сапасы нашарлаған тұқымдарды сол сорттың жақсы тұқымдарымен ауыстыру;

15) сортқа тәндiлiк - айқас тозаңдандырылатын ауыл шаруашылық өсiмдiктерiнiң сорттық тазалығының көрсеткiшi;

16) сорт оригинаторы - сорттың сақталуын қамтамасыз ететiн жеке немесе заңды тұлға;

17) сорттық бақылау - ауыл шаруашылық өсiмдiктерi егiстерiнiң сорттық тазалығын анықтау және тұқымдардың белгiлi бiр сортқа жататындығын белгiлеу жөнiндегi iс-шаралардың жүзеге асырылуын бақылау;

18) сорттық сынақ - селекциялық жетістіктің патент қабiлеттiлiгi мен шаруашылықта пайдалылығын Қазақстан Республикасының заңнамасында белгiленген тәртiппен жүргiзiлетiн сараптамадан және сынақтан өткізу;

19) сорттық тазалық - негiзгi сорт өсiмдiктерiнiң немесе сабақтарының осы ауыл шаруашылық өсiмдiктерiнiң немесе сабақтарының жалпы санына проценттiк қатынасы;

20) суперэлиталық тұқымдар - бiрегей тұқымдарға жататын, өсiрiп-өндiру көшеттiгінің өнiмiнен алынған, ұлттық стандарттар мен тұқым шаруашылығы саласындағы өзге де нормативтiк құжаттардың талаптарына сай келетiн және элиталық тұқымдарды өндiруге арналған тұқымдар;

20-1) тұқымға арналған аттестат – бірегей және элиталық тұқымдардың сұрыптық және егістік сапасын растайтын құжат;

21) тұқымдар - өсiмдiктердiң сортын молықтыру үшiн пайдаланылатын генеративтiк және вегетативтiк органдары: тұқымның өзi, жемiстер, күрделi жемiстердiң бөлiгi, қосалқы жемiс, масақтар, көшеттер, жуашық, түйнек, қалемшелер, түзушi ұлпалар және басқалар;

22) тұқымдардың кондициялылығы - тұқымдардың тұқым шаруашылығы саласындағы ұлттық стандарттар мен өзге де нормативтiк құжаттардың талаптарына сәйкестiгi;

23) тұқымдардың сорттық сапасы - тұқымдардың ауыл шаруашылық өсiмдiгiнiң белгiлi бiр сортына жататындығын сипаттайтын белгiлер жиынтығы;

24) тұқымдар тобы – тиiстi құжатпен (байқаудан өткiзу актiсiмен, тұқым аттестатымен, тұқым куәлiгімен, тұқымдардың кондициялығы туралы куәлiкпен, тұқымдарға талдау жасау нәтижесiмен, карантиндiк сертификатпен, фитосанитариялық сертификатпен) расталған, шығу тегi мен сапасы жағынан бiртектес тұқымдардың белгiлi бiр мөлшерi;

25) тұқымдық бақылау - тұқымның егу сапасын анықтау жөнiндегi iс-шаралардың жүзеге асырылуын, Қазақстан Республикасының заңнамасы талаптарының сақталуын бақылау;

26) тұқым куәлiгi - тұқымдардың алғашқы және одан кейiнгi көбейтiлуiнiң сорттық және егу сапасын растайтын құжат;

27) тұқымның егу сапасы - тұқымдардың егуге (отырғызуға) жарамдылық дәрежесiн сипаттайтын сапа көрсеткiштерiнiң жиынтығы;

28) тұқым өндiрушiлер - осы Заңға сәйкес тұқым шаруашылығы саласындағы қызметтi жүзеге асыратын жеке және заңды тұлғалар;

29) тұқым өсiру шаруашылығы - облыстың (республикалық маңызы бар қаланың, астананың) жергiлiктi атқарушы органы аттестаттаған, бiрiншi, екiншi және үшiншi көбейтiлген тұқымдарды өндiру мен сатуды жүзеге асыратын шаруашылық жүргiзушi субъект;

29-1) тұқым өткізуші - облыстардың (республикалық маңызы бар қаланың, астананың) жергілікті атқарушы органы аттестаттаған, ауыл шаруашылығы өсімдіктері тұқымдарының партияларын өткізу және (немесе) тұқым несиесін беру жөніндегі қызметті жүзеге асырушы жеке немесе заңды тұлға;

30) тұқым сапасына сараптама жасау жөнiндегi зертхана – тұқымдардың сорттық және егу сапасының тұқым шаруашылығы саласындағы ұлттық стандарттар мен өзге де нормативтiк құжаттардың талаптарына сәйкестiгiне зерттеулер жүргiзу жөніндегі қызметті жүзеге асыратын және белгіленген тәртіппен аккредиттелген заңды тұлға;

31) тұқым сараптамасы – тұқымдардың сұрыптық және егістік сапаларының тұқым шаруашылығы саласындағы техникалық регламенттердiң және стандарттау жөнiндегi құжаттардың талаптарына сәйкестiгiн анықтау жөнiндегi iс-шаралар кешенi;

32) тұқым сарапшысы – ауданның, облыстық маңызы бар қаланың, облыстың, республикалық маңызы бар қаланың және астананың тиісті жергiлiктi атқарушы органына тұқымдардың сорттық және егістік сапасына сараптама жүргізу жөніндегі қызметтің басталғандығы туралы хабарлаған, тұқым сапасына сараптама жасау жөніндегі зертхана маманы;

33) тұқым шаруашылығы - тұқымдарды өндiру, дайындау, өңдеу, сақтау, тасымалдау, сату және пайдалану жөнiндегi iс-шаралар кешенiн қамтитын қызмет, сондай-ақ мемлекеттiк бақылау, оның iшiнде сорттық және тұқымдық бақылау;

34) тұқым шаруашылығы жөніндегі мемлекеттік инспектор – жергілікті атқарушы органның тұқым шаруашылығы саласындағы мемлекеттік бақылауды жүзеге асыратын лауазымды адамы;

35) тұқым шаруашылығының схемасы - көшеттiктер мен тұқымдық егiстiктердiң өзара байланысты топтары, оларда белгiлi бiр реттiлiкпен, сұрыптау және өсiрiп-өндiру жолымен сортты молықтыру процесi жүзеге асырылады;

36) тұқым шаруашылығы саласындағы уәкiлеттi мемлекеттiк орган (бұдан әрi – уәкiлеттi орган) – тұқым шаруашылығы саласындағы басшылықты және салааралық үйлестiруді жүзеге асыратын орталық атқарушы орган;

37) элиталық тұқымдар - ауыл шаруашылық өсiмдiктерiнiң бiрегей немесе суперэлиталық тұқымнан алынған және Қазақстан Республикасының тұқым шаруашылығы туралы заңнамасының талаптарына сай келетiн тұқымдары;

38) элиталық тұқым өсiру шаруашылығы - облыстың (республикалық маңызы бар қаланың, астананың) жергiлiктi атқарушы органы аттестаттаған, элиталық тұқымдарды өндiру мен сатуды жүзеге асыратын шаруашылық жүргiзушi субъект.

Ескерту. 1-бап жаңа редакцияда - ҚР 2006.12.29 № 209, өзгерістер енгізілді - ҚР 2009.12.11 № 229-IV (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-б. қараңыз), 2011.01.10 № 383-IV (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі), 2012.07.10 № 31-V (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі), 2012.07.10 № 36-V (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі), 13.06.2013 № 102-V (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 16.05.2014 № 203-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін алты ай өткен соң қолданысқа енгізіледі); 04.12.2015 № 435-V (01.01.2016 бастап қолданысқа енгізіледі); 29.03.2016 № 479-V (01.01.2018 бастап қолданысқа енгізіледі); 05.10.2018 № 184-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін алты ай өткен соң қолданысқа енгізіледі); 28.10.2019 № 268-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

2-бап. Тұқым шаруашылығы саласындағы объектiлер мен субъектiлер

1. Тұқым шаруашылығы саласындағы объектiлерге:

сорт (өскiн, топ, будан, жеке түр, аралас сорттар);

тұқымдар;

тұқымдық және тұқым өcipy егiстерi мен екпелерi жатады.

2. Тұқым шаруашылығы саласындағы субъектiлерге:

сорттың авторы;

сорттың оригинаторы;

тұқым өндiрушiлер;

тұқымдарды сату құқығынсыз үй жанындағы, бау-бақ, саяжай және бақша учаскелерiнде пайдалану үшiн тұқым өндiрумен шұғылданатан жеке адамдарды қоспағанда, тұқымдарды тұтынушылар;

тұқымдардың сорттық және егу сапасын анықтау бойынша қызмет көрсететiн жеке және (немесе) заңды тұлғалар;

тұқым өткізушілер;

Ауыл шаруашылығы дақылдарының сорт сынағын өткізу жөніндегі мемлекеттік комиссия жатады.

Ескерту. 2-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 2009.12.11 № 229-IV (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-б. қараңыз); 04.12.2015 № 435-V (01.01.2016 бастап қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

3-бап. Қазақстан Республикасының тұқым шаруашылығы туралы заңдары

1. Қазақстан Республикасының тұқым шаруашылығы туралы заңдары Қазақстан Республикасының Конституциясына негiзделедi және осы Заң мен Қазақстан Республикасының өзге де нормативтiк құқықтық актiлерiнен тұрады.

2. Егер Қазақстан Республикасы бекiткен халықаралық шартта осы Заңдағыдан өзгеше ережелер белгiленсе, халықаралық шарттың ережелерi қолданылады.

2-тарау. Тұқым шаруашылығы саласындағы мемлекеттік реттеу мен
басқару

4-бап. Тұқым шаруашылығы саласындағы мемлекеттiк реттеу

Тұқым шаруашылығы саласындағы мемлекеттiк реттеу:

1) мыналарды:

тұқым шаруашылығы субъектілерін алғашқы аттестаттауды;

аттестаттау туралы куәліктің қолданылу мерзімі өткеннен кейін тұқым шаруашылығы субъектілерін:

бірегей тұқым өндірушілерді - бес жылда бір рет;

элиталы тұқым өсіру шаруашылықтарын - үш жылда бір рет;

тұқым өсіру шаруашылықтарын - үш жылда бір рет;

тұқым өткізушілерді - екі жылда бір рет;

тұқым шаруашылығы субъектілерін біліктілік талаптарына сәйкестігі нысанасына аттестаттаудан кейін жыл сайын зерттеп-тексеруді қамтитын тұқым шаруашылығы субъектілерін аттестаттау;

1-1) ауыл шаруашылығы өсiмдiктерiнiң сұрыптық егiстерiн байқаудан өткiзу және тұқымдардың сорттық және егістік сапасына сараптама жүргізу жөніндегі қызметті жүзеге асыратын байқаудан өткізушілер мен тұқым сарапшыларын есепке алу;

2) Қазақстан Республикасында пайдалануға ұсынылатын Селекциялық жетiстiктердiң мемлекеттiк тiзiлiмiн және ауыл шаруашылығы өсімдіктерінің перспективалы сорттарының тізбесін жүргiзу;

3) тұқымның сорттық және егу сапасына мiндеттi сараптама жасау;

4) тұқым шаруашылығы саласында мемлекеттiк бақылау жүргiзу;

5) рұқсаттық бақылау;

6) Қазақстан Республикасының заңдарына сәйкес тұқым шаруашылығы және селекция саласында ауыл шаруашылық өсiмдiктерiнiң тектiк қорын сақтау, дамыту және пайдалану жөнiндегi iргелi және қолданбалы сипаттағы ғылыми зерттеулер жүргiзу;

7) Қазақстан Республикасында пайдалануға ұсынылатын бiрегей және асыл тұқымдар сұрыптары өндірісін, өткізуді және сатып алуды субсидиялау;

8) ауыл шаруашылық өсiмдiктерiн сорттық сынақтан өткiзудi, тұқымдардың, соның iшiнде отандық ауыл шаруашылығы тауар өндiрушiлерiнiң егуiне арналған тұқымдардың сорттық және егiстiк сапасының сараптамасын мемлекеттiк қамтамасыз ету;

9) алып тасталды - ҚР 04.12.2015 № 435-V (01.01.2016 бастап қолданысқа енгізіледі) Заңымен;

10) тұқым шаруашылығы саласындағы инвестициялық, кредиттiк саясатты қалыптастыру;

11) Қазақстан Республикасының заңдарында белгiленген тәртiппен халықаралық ынтымақтастықты жүзеге асыру кезiнде тұқым шаруашылығы субъектiлерiнiң мүдделерiн құқықтық жағынан қорғау;

12) алып тасталды - ҚР 2012.07.10 № 36-V (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен;

13) алып тасталды

14) техникалық реттеу - саласындағы қауiпсiздiктi (бұдан әрi - қауiпсiздiк) қамтамасыз ету;

15) тұқым шаруашылығы саласында қауiпсiздiкке қатысты тұтынушыларды жаңылыстыруға әкелетiн әрекеттердiң алдын алу арқылы жүзеге асырылады.

Ескерту. 4-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 2004.12.20 № 13 (2005.01.01 бастап қолданысқа енгiзiледi), 2006.12.29 № 209, 2009.12.11 № 229-IV (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-б. қараңыз), 2011.01.10 № 383-IV (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі), 2011.07.15 № 461-IV (2012.01.30 бастап қолданысқа енгізіледі), 2012.07.10 № 31-V (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі), 2012.07.10 № 36-V (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 16.05.2014 № 203-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін алты ай өткен соң қолданысқа енгізіледі); 04.12.2015 № 435-V (01.01.2016 бастап қолданысқа енгізіледі); 29.03.2016 № 479-V (01.01.2018 бастап қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

5-бап. Қазақстан Республикасы Үкiметiнiң тұқым шаруашылығы саласындағы құзыретi

Қазақстан Республикасының Үкiметi:

1) тұқым шаруашылығы саласында мемлекеттiк саясаттың негiзгi бағыттарын әзiрлейдi;

2) алып тасталды – ҚР 19.04.2023 № 223-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен;

3) алып тасталды - ҚР 03.07.2013 № 124-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі);

4) алып тасталды - ҚР 29.09.2014 N 239-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi);

5) алып тасталды - ҚР 29.09.2014 N 239-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi);

6) тұқым шаруашылығы саласындағы, оның iшiнде тұқымдардың экспорты және импорты мәселелерi бойынша үкiметаралық келiсiмдерді жасасады;

7) алып тасталды - ҚР 03.07.2013 № 124-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі);

7-1) алып тасталды - ҚР 29.09.2014 N 239-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi);

8) алып тасталды - ҚР 29.09.2014 N 239-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi);

9) алып тасталды - ҚР 29.09.2014 N 239-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi);

10) алып тасталды - ҚР 29.09.2014 N 239-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi);

11) алып тасталды - ҚР 29.09.2014 N 239-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi);

12) алып тасталды - ҚР 29.09.2014 N 239-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi);

13) алып тасталды - ҚР 29.09.2014 N 239-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi);

14) алып тасталды – ҚР 19.04.2023 № 223-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.
Ескерту. 5-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 2004.12.20 № 13 (2005.01.01 бастап қолданысқа енгiзiледi), 2006.12.29 № 209, 2009.12.11 № 229-IV (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-б. қараңыз), 2011.01.10 № 383-IV (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі), 2011.07.05 № 452-IV (2011.10.13 қолданысқа енгізіледі), 2012.07.10 № 36-V (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 03.07.2013 № 124-V (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 29.09.2014 N 239-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi); 19.04.2023 № 223-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

6-бап. Уәкілетті органның құзыретi

1. Уәкілеттік орган:

1) алып тасталды - ҚР 03.07.2013 № 124-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі);

1-1) тұқым шаруашылығы саласындағы мемлекеттік саясатты қалыптастырады және іске асырады;

1-2) тұқым шаруашылығы саласында жергілікті атқарушы органдарды үйлестіруді және оларға әдістемелік басшылық жасауды жүзеге асырады;

2) селекция, сортты сынақтан өткiзу және тұқым шаруашылығы жөнiндегi ғылыми-техникалық бағдарламаларды әзiрлейдi және iске асырады;

3) алып тасталды - ҚР 13.06.2013 № 102-V (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

4) алып тасталды - ҚР 04.12.2015 № 435-V (01.01.2016 бастап қолданысқа енгізіледі) Заңымен;

5) Қазақстан Республикасында пайдалануға ұсынылатын ауыл шаруашылық өсiмдiктерi сорттарының тұқымдарын өндiру және сату көлемiне болжам жасайды;

6) бiрегей және элиталық тұқымдар, бiрiншi, екiншi және үшiншi көбейтiлген тұқым өндiрушiлердi, тұқым өткізушілерді аттестаттау қағидаларын әзірлейді және бекітеді;

7) алынып тасталды - 2006.01.10 № 116 Заңымен.

7-1) патент қабілеттілігі мен шаруашылықта пайдалылығы мемлекеттік сынақтың немесе өтініш берушінің деректері бойынша бағаланатын өсімдіктердің тектері мен түрлерінің тізбесін әзірлейді және бекітеді;

7-2) мыналарды:

Қазақстан Республикасында пайдалануға ұсынылатын Селекциялық жетістіктердің мемлекеттік тізілімін жүргізу тәртібін;

ауыл шаруашылығы өсімдіктерінің сорт сынағы мәселелері жөніндегі республикалық комиссия туралы ережені;

ауыл шаруашылығы өсімдіктеріне сорт сынағын жүргізудің әдістемесін;

тұқым шаруашылығының аттестатталған субъектілері үшін субсидиялауға жататын бірегей тұқымдарды өндіруге және элиталық тұқымдарды өткізуге жыл сайын квота белгілеудің тәртібін;

сортты егiстердi байқаудан өткiзу тәртібін бекітеді;

8) алып тасталды - ҚР 13.06.2013 № 102-V (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

8-1) сұрыптық және тұқымдық бақылауды, жерге егiп бағалауды, зертханалық сұрыптық сынақтардан өткiзудi, тұқым сапасына сараптама жасауды жүзеге асыру қағидаларын әзірлейді және бекітеді;

8-2) тұқым шаруашылығын мемлекеттік қолдаудың бағыттарын, тұқымдары бюджет қаражаты есебінен субсидиялануға жататын ауыл шаруашылығы өсімдіктерінің тізбесін және оларға бөлінетін субсидиялардың нормативтерін айқындайды;

8-3) тұқым шаруашылығын дамытуды субсидиялау қағидаларын әзірлейді және бекітеді;

8-4) ауыл шаруашылығы өсiмдiктерiн сұрыптық сынақтан өткiзу қағидаларын әзірлейді және бекітеді;

8-5) алып тасталды - ҚР 04.12.2015 № 435-V (01.01.2016 бастап қолданысқа енгізіледі) Заңымен;

8-6) тұқымдардың, оның iшiнде отандық ауыл шаруашылығы тауар өндiрушiлерiнiң егуiне арналған тұқымдардың сұрыптық және егiстiк сапасына сараптама жүргізу қағидаларын әзірлейді және бекітеді;

9) алып тасталды - ҚР 13.06.2013 № 102-V (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

10) алып тасталды

11) сортты сынақтан өткiзу мен тұқым шаруашылығы мәселелерi бойынша нормативтiк құқықтық актiлердi және тұқымға арналған құжаттаманың нысандарын әзiрлейдi және бекiтедi;

11-1) алып тасталды - ҚР 27.11.2015 № 424-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін алты ай өткен соң қолданысқа енгізіледі;

12) құзыреті шегінде стандарттау жөніндегі құжаттардың жобаларын қарайды, сондай-ақ стандарттау саласындағы уәкілетті органға ұлттық, мемлекетаралық стандарттарды, ұлттық техникалық-экономикалық ақпарат сыныптауыштарын және стандарттау жөніндегі ұсынымдарды әзірлеу, өзгерістер енгізу, қайта қарау және күшін жою жөнінде ұсыныстар енгізеді;

13) алып тасталды - ҚР 2012.07.10 № 36-V (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен;

13-1) табиғи-климаттық жағдайлар бойынша қолайсыз жылдарда облыстардың, республикалық маңызы бар қалалардың және астананың жергiлiктi атқарушы органдарының өтiнiштерi негiзiнде тұқым шаруашылығы саласындағы ұлттық стандарттарда және стандарттау жөніндегі өзге де құжаттарда белгiленген тұқым сапасының көрсеткiштерiн бiр жылдан аспайтын мерзімге төмендетуді келіседі;

14) бастапқы, элиталық және өнеркәсiптiк (жаппай) тұқым шаруашылығын жүргiзудiң схемалары мен әдiстерiн әзiрлейдi және бекiтедi;

15) отандық және шетелдiк селекция сорттарына мемлекеттiк сынақ ұйымдастырады;

16) уәкілеттік орган бекіткен сорттар оригинаторларын тіркеу ережелеріне сәйкес сорттар оригинаторларын тіркейді;

17) алып тасталды - ҚР 13.06.2013 № 102-V (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

18) республиканың тұқым ресурстарының мониторингiн жүзеге асырады;

19) өз құзыретi шегiнде селекция және тұқым шаруашылығы жөнiнде халықаралық ынтымақтастықты жүзеге асырады;

20) алып тасталды - ҚР 29.09.2014 N 239-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi);

21) Қазақстан Республикасында пайдалануға ұсынылатын Селекциялық жетiстiктердiң мемлекеттiк тiзiлiмiн және ауыл шаруашылық өсiмдiктерiнiң перспективалы сорттарының тiзбесiн бекiтедi;

22) алып тасталды - ҚР 13.06.2013 № 102-V (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

23) алып тасталды - ҚР 13.06.2013 № 102-V (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

24) алып тасталды - ҚР 13.06.2013 № 102-V (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

25) алып тасталды

26) ауыл шаруашылығы өсімдіктерінің тұқым шаруашылығы саласындағы қажетті ақпаратты жергілікті атқарушы органдардан сұратады;

27) республика бойынша тұқымдар балансын жасайды;

28) алып тасталды - ҚР 29.12.2014 № 269-V (01.01.2015 бастап қолданысқа енгізіледі) Заңымен;

29) патент беруге арналған қорытындысымен қоса сорт сипаттамасының, сорттың патент қабілеттілігі туралы қорытындының нысандарын белгілейді;

30) алып тасталды - ҚР 29.09.2014 N 239-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi);

31) Қазақстан Республикасының тұқым шаруашылығы туралы заңнамасының талаптарын бұзуды жою туралы нұсқаманың, әкімшілік құқық бұзушылық туралы хаттаманың, әкімшілік құқық бұзушылық туралы іс бойынша қаулының нысандарын бекітеді;

31-1) алып тасталды - ҚР 24.05.2018 № 156-VI Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі);

31-2) сұрып сынағын өткізу саласындағы мемлекеттік мекемелер өндіретін және (немесе) өткізетін тауарлардың (жұмыстардың, көрсетілетін қызметтердің) бағасын белгілейді;

32) осы Заңда, Қазақстан Республикасының өзге де заңдарында, Қазақстан Республикасы Президентінің және Қазақстан Республикасы Үкіметінің актілерінде көзделген өзге де өкілеттіктерді жүзеге асырады.

2. Уәкілеттік орган өз қызметiн аумақтық органдар арқылы жүзеге асырады.

Ескерту. 6-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 2004.12.20 № 13 (01.01.2005 бастап қолданысқа енгiзiледi), 2006.01.10 № 116 (01.01.2006 бастап қолданысқа енгiзiледi), 2006.12.29 № 209, 2009.07.17 № 188-IV (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-баптан қараңыз), 2009.12.11 № 229-IV (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-б. қараңыз), 2010.03.19 № 258-IV, 2011.01.06 № 378-IV (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі), 2011.01.10 № 383-IV (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі), 2011.07.05 № 452-IV (2011.10.13 қолданысқа енгізіледі), 2012.07.10 № 31-V (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі), 2012.07.10 № 36-V (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі), 13.06.2013 № 102-V (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 03.07.2013 № 124-V (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 16.05.2014 № 203-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін алты ай өткен соң қолданысқа енгізіледі); 29.09.2014 N 239-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi); 29.12.2014 № 269-V (01.01.2015 бастап қолданысқа енгізіледі); 04.12.2015 № 435-V (01.01.2016 бастап қолданысқа енгізіледі); 27.11.2015 № 424-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін алты ай өткен соң қолданысқа енгізіледі); 29.03.2016 № 479-V (01.01.2018 бастап қолданысқа енгізіледі); 24.05.2018 № 156-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 05.10.2018 № 184-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін алты ай өткен соң қолданысқа енгізіледі); 28.10.2019 № 268-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 19.04.2023 № 223-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

6-1-бап. Облыстардың, республикалық маңызы бар қалалардың және астананың жергілікті атқарушы органдарының құзыреті

Облыстардың, республикалық маңызы бар қалалардың және астананың жергілікті атқарушы органдары:

1) тұқым шаруашылығы саласындағы мемлекеттік бақылауды жүзеге асырады;

2) тұқым шаруашылығы саласындағы мемлекеттік саясатты іске асырады;

3) уәкілетті органның қарауына элиталық тұқым өсіру шаруашылықтарының элиталық тұқымдарды өндіру мен өткізу көлемі жөнінде ұсыныстар енгізеді;

4) тұқым шаруашылығы субъектілеріне уәкілетті орган айқындайтын тәртіппен тиісті куәлік бере отырып, оларды аттестаттауды жүргізеді;

5) рұқсаттар мен хабарламалардың мемлекеттік электрондық тізілімін жүргізеді;

6) облыс, республикалық маңызы бар қала және астана бойынша тұқымдар баланстарын жасайды;

7) ауыл шаруашылығы саласындағы уәкілетті органға ауыл шаруашылығы дақылдарының тұқым шаруашылығы саласындағы қажетті ақпарат беруді қамтамасыз етеді;

8) құзыреті шегінде ауыл шаруашылығы тауарларын өндірушілердің сақтық және ауыспалы тұқым қорларын қалыптастыруына жәрдемдеседі;

9) бастапқы, элиталық тұқым шаруашылығын жүргізу және ауыл шаруашылығы дақылдарының тұқымдарын жаппай көбейту схемалары мен әдістері бойынша ұсыныстар енгізеді;

10) сұрыптық және тұқымдық бақылауды жүзеге асыру, сұрыптық егiстіктердi байқаудан өткiзуді, жерге егiп бағалауды, зертханалық сұрыптық сынақтарды, тұқым сапасына сараптама жүргізу тәртібінің орындалуын бақылауды жүзеге асырады;

10-1) алып тасталды - ҚР 04.12.2015 № 435-V (01.01.2016 бастап қолданысқа енгізіледі) Заңымен;

10-2) тиісті аумақта тұқым ресурстарының мониторингін жүзеге асырады;

11) осы Заңның 6-1-бабының 12) тармақшасына сәйкес айқындалатын квоталар шегінде субсидиялауға жататын тұқымдарды өткізудің шекті бағасын белгілейді;

12) субсидиялауға жататын тұқымдардың әрбір түрі бойынша жыл сайынғы квоталарды:

тұқым шаруашылығы саласында аттестатталған әрбір субъект үшін – бірегей тұқымдар бойынша;

әрбір әкімшілік-аумақтық бірлік үшін элиталық тұқымдар бойынша айқындайды;

13) субсидияланған бiрегей және элиталық тұқымдардың мақсатты пайдаланылуын бақылайды;

14) байқаудан өткiзушiлер мен тұқым сарапшылары кадрларын даярлауды және олардың бiлiктiлiгiн арттыруды ұйымдастырады;

15) ауыл шаруашылығы өсiмдiктерi тұқымдарының сұрыптық және егістік сапасына сараптама жүргiзу жөнiндегi нормативтiк құқықтық актiлердiң сақталуына бақылауды жүзеге асырады;

16) алып тасталды - ҚР 29.09.2014 N 239-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi);

17) тұқым шаруашылығы жөнiндегi мемлекеттiк инспектордың ұсынысы негізінде:

субъектiнiң тұқым шаруашылығы саласындағы қызметтi жүзеге асыруға құқығын куәландыратын аттестаттау туралы куәлігінің қолданысын;

тұқымдардың сұрыптық және егістік сапаларына сараптама жүргiзу жөніндегі қызметті тоқтата тұрады;

18) жергілікті мемлекеттік басқару мүддесінде Қазақстан Республикасының заңнамасымен жергілікті атқарушы органдарға жүктелетін өзге де өкілеттіктерді жүзеге асырады.

Ескерту. 6-1-баппен толықтырылды - ҚР 2006.01.10 № 116 (01.01.2006 қолданысқа енгiзiледi) Заңымен; жаңа редакцияда - ҚР 13.06.2013 № 102-V (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен; өзгерістер енгізілді - ҚР 16.05.2014 № 203-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін алты ай өткен соң қолданысқа енгізіледі); 29.09.2014 N 239-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi); 04.12.2015 № 435-V (01.01.2016 бастап қолданысқа енгізіледі); 27.11.2015 № 424-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін алты ай өткен соң қолданысқа енгізіледі); 29.03.2016 № 479-V (01.01.2018 бастап қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

7-бап. <*>

Ескерту. 7-бап алып тасталды - Қазақстан Республикасының 2004.12.20. № 13 Заңымен (2005 жылғы 1 қаңтардан бастап қолданысқа енгiзiледi).

8-бап. Тұқым шаруашылығы жөніндегі мемлекеттiк инспекторлар және олардың өкiлеттiктерi

Ескерту. 8-баптың тақырыбы жаңа редакцияда - ҚР 13.06.2013 № 102-V (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

1. Облыс, республикалық маңызы бар қала және астана әкімдері Қазақстан Республикасының заңнамасында белгiленген тәртiппен мемлекеттiк әкiмшiлiк қызметшiлердің тиiстi лауазымдарына "Тұқым шаруашылығы жөнiндегi мемлекеттiк инспектор" деген қосымша арнаулы атау беруге құқылы.

2. Тұқым шаруашылығы жөніндегі мемлекеттiк инспекторлардың:

1) тұқым шаруашылығы субъектілерінің уәкілеттік орган бекіткен бастапқы, элиталық және өнеркәсіптік (жаппай) тұқым шаруашылығын жүргізудің схемалары мен әдістерін, тұқым шаруашылығы саласындағы әдістемелік және технологиялық талаптарды сақтауына мемлекеттік бақылауды, оның ішінде сорттық және тұқымдық бақылауды жүзеге асыруға;

2) Қазақстан Республикасының тұқым шаруашылығы туралы заңнамасының сақталуы тұрғысынан мемлекеттік бақылау мақсатында тұқым шаруашылығының субъектілеріне баруға және олардан Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген тәртіппен тұқым шаруашылығы саласындағы қызметті жүзеге асыру мәселелері бойынша ақпарат алуға;

3) аттестатталған тұқым шаруашылығы субъектiлерi көрсететiн қызметтердiң сапасын тексеруге;

4) аттестатталған тұқым өндiрушiлердiң қызметiне олардың бiлiктiлiк талаптарына сәйкестiгi нысанында инспекция жүргiзудi жүзеге асыруға;

5) тұқым шаруашылығы саласында қызметтi жүзеге асыру кезiнде Қазақстан Республикасының тұқым шаруашылығы туралы заңнамасының бұзылғаны туралы нұсқама беруге және әкiмшiлiк құқық бұзушылық туралы хаттамалар жасауға;

6) облыстың, республикалық маңызы бар қаланың және астананың жергілікті атқарушы органына:

тұқымдардың сұрыптық және егістік сапаларына сараптама жүргiзу жөніндегі қызметті тоқтата тұру туралы ұсыныстар енгiзуге;

7) тұқым сапасына мемлекеттiк бақылауды жүзеге асыру үшiн тұқым топтарынан сынамалар iрiктеп алуға;

8) субсидия бөлiнген тұқымның нысаналы пайдаланылуын бақылауды жүзеге асыруға құқығы бар.

9) алып тасталды

Ескерту. 8-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 2004.12.20. № 13 (2005.01.01 бастап қолданысқа енгiзiледi), 2006.01.10. № 116 (2006.01.01 бастап қолданысқа енгiзiледi), 2009.07.17. № 188-IV (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-баптан қараңыз), 2009.12.11 № 229-IV (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-б. қараңыз), 2011.01.10 № 383-IV (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі), 2011.07.05 № 452-IV (2011.10.13 қолданысқа енгізіледі), 2012.07.10 № 36-V (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі), 13.06.2013 № 102-V (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 29.09.2014 N 239-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi) Заңдарымен.

9-бап. Тұқым шаруашылығы саласындағы мемлекеттiк бақылау

1. Тұқым шаруашылығы саласындағы мемлекеттiк бақылауды тұқым шаруашылығы жөнiндегi мемлекеттiк инспекторлар жүзеге асырады және ол Қазақстан Республикасының тұқым шаруашылығы туралы заңнамасының, тұқым шаруашылығы саласындағы ұлттық стандарттар мен өзге де нормативтiк құжаттардың сақталуын қамтамасыз етуге бағытталған.

2. Тұқым шаруашылығы саласындағы мемлекеттiк бақылау:

1) алып тасталды - ҚР 2012.07.10 № 36-V (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен;

2) сорттық және тұқымдық бақылауды;

3) аттестатталған тұқым шаруашылығы субъектiлерiнiң қызметiн олардың уәкілетті орган бекіткен рұқсат беру талаптарына сәйкестігі тұрғысынан бақылауды;

4) алып тасталды - ҚР 2012.07.10 № 36-V (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен;

5) ауыл шаруашылығы өсiмдiктерiнiң сорттарын мемлекеттiк сынауды бақылау.

3. Сорттық және тұқымдық бақылау:

1) тұқымдарды өндіру, дайындау, өңдеу, сақтау, өткізу, тасымалдау және пайдалану жөніндегі іс-шаралардың жүзеге асырылуын мынадай:

тұқым себу;

ауыл шаруашылығы өсiмдiктерiнiң вегетациясы;

жинау;

тұқым құю;

тұқым сақтау;

өткiзу (тұқымдардың өткiзуге дайындалған және өткiзiлген партияларын, оның iшiнде экспорт және импорт кезiнде, олардың сапасының растаушы құжаттарға сәйкестiгiне тексеру) кезеңдерiнде тұқым шаруашылығы ережелерi мен нормаларын сақтау нысанында бақылауды қамтиды.

Белгiленген тәртiппен аттестатталған тұқым өндiрушiлердiң тұқым өндiруiн бақылау, ол мынадай кезеңдердi қамтиды:

тұқым себуге дайындалған егiстiктердi тексеру - тұқым себудiң алдында жылына бiр рет;

вегетация кезеңiнде сорттық егiстердi тексеру - жылына үш рет;

сорттық және гибридтiк егiстердi байқау және егiстiк зерттеудi бақылау - байқау кезеңiнде бiр рет;

тұқымдарды жинау (жинап алу), тасымалдау, өңдеу (тазарту) және сақтауды, тұқым қоймаларының дайындығын бақылау - бақылаудың әрбiр түрi бойынша жылына екi рет.

2) тұқым сапасына сараптама жасау жөнiндегi зертханалардың тұқымдардың сорттық және егу сапасына сараптама жүргiзуiн, олардың тұқым шаруашылығы саласындағы нормативтiк құқықтық актiлер мен стандарттау жөніндегі құжаттарды сақтауын:

тұқым сапасын сараптау кезеңiнде жылына екi рет, сондай-ақ бақылау тәртiбiмен тұқым сапасына сараптама жасау жөнiндегi қызметтердi мемлекеттiк сатып алуды жүзеге асыру кезiнде;

тұқым өндiрушiлерге шағым жасалған, сондай-ақ тұқым сапасына сараптама жасау жөнiндегi зертханалар берген тұқымдардың сорттық және егу сапасына зерттеулердің нәтижелерiмен келiспеген жағдайлардағы бақылауды;

3) байқаудан өткізу кезеңінде байқаудан өткізушілердің жұмысын, сондай-ақ тұқым өндірушілердің осы Заңның 14-бабы 2-тармағының нормаларын сақтау нысанасына оларды тексеруді;

4) тұқым шаруашылығы субъектiлерiнiң тұқым шаруашылығы саласындағы нормативтiк құқықтық актiлердi, стандарттау жөніндегі құжаттарды және өзге де нормативтік құжаттарды сақтауын бақылауды қамтиды.

4. Тұқым шаруашылығы саласындағы мемлекеттік бақылау Қазақстан Республикасының Кәсіпкерлік кодексіне сәйкес тексеру және бақылау субъектісіне (объектісіне) бару арқылы профилактикалық бақылау нысанында жүзеге асырылады.

5. Алып тасталды - ҚР 24.05.2018 № 156-VI Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі).
Ескерту. 9-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 2006.01.31. № 125 (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-баптан қараңыз), 2009.07.17. № 188-IV (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-баптан қараңыз), 2009.12.11 № 229-IV (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-б. қараңыз), 2011.01.06 № 378-IV (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі), 2012.07.10 № 31-V (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі), 2012.07.10 № 36-V (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі), 13.06.2013 № 102-V (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 16.05.2014 № 203-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін алты ай өткен соң қолданысқа енгізіледі); 29.10.2015 № 376-V (01.01.2016 бастап қолданысқа енгізіледі); 29.03.2016 № 479-V (01.01.2018 бастап қолданысқа енгізіледі); 24.05.2018 № 156-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 05.10.2018 № 184-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін алты ай өткен соң қолданысқа енгізіледі); 06.04.2024 № 71-VIII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

10-бап. Тұқым шаруашылығы субъектiлерiн аттестаттау

1. Мыналар:

1) алып тасталды - ҚР 29.03.2016 № 479-V Заңымен (01.01.2018 бастап қолданысқа енгізіледі).

2) бiрегей және элиталық тұқымдарды өндiрушiлер;

3) сатуға арналған бiрiншi, екiншi, үшiншi көбейтiлген тұқымдарды өндiрушiлер;

5) алып тасталды - ҚР 2012.07.10 № 36-V (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен;

6) тұқым өткізушілер аттестатталуға жатады.

2. Аттестаттау мерзiмi бiткеннен кейiн тұқым шаруашылығының субъектiлерi қайта аттестаттаудан өтуге мiндеттi.

Ескерту. 10-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 2006.01.10 № 116 (01.01.2006 бастап қолданысқа енгiзiледi), 2009.12.11 № 229-IV (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-б. қараңыз), 2012.07.10 № 36-V (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 29.03.2016 № 479-V (01.01.2018 бастап қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

3-тарау. Тұқым шаруашылығын ұйымдастыру

11-бап. Тұқым шаруашылығы жүйесi

1. Ауыл шаруашылық өсiмдiктерiнiң тұқым шаруашылығы жүйесi - сорт алмастыру және сорт жаңарту мақсаты үшiн сорттардың шығарылуын, мемлекеттiк сорттық сынағын, жаппай көбейтiлуiн, тұқымдардың өндiрiлуiн, дайындалуын, өңделуiн, сақталуын, тасымалдануын, сатылуы мен пайдаланылуын, сорттық егiстердi байқаудан өткiзудi, тұқым сапасына сараптама жасауды, мемлекеттiк сорттық және тұқымдық бақылауды қамтамасыз ететiн, функционалдық жағынан өзара байланысты мемлекеттiк органдардың, ғылыми ұйымдардың, тұқым шаруашылығы субъектiлерiнiң жиынтығы.

2. Ауыл шаруашылық өсiмдiктерiнiң тұқым шаруашылығы жүйесiне:

1) уәкілеттік орган мен оның аумақтық органдары;

1-1) облыстардың (республикалық маңызы бар қалалардың, астананың) жергілікті атқарушы органдары;

2) тұқым өндiру, дайындау, өңдеу, сақтау, сату және тасымалдау жөнiндегi қызметтi жүзеге асыратын аттестатталған жеке және заңды тұлғалар;

3) тұқым сапасына сараптама жасау жөнiндегi зертханалар кіреді.

Ескерту. 11-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 2006.01.10. № 116 (01.01.2006 бастап қолданысқа енгiзiледi), 2012.07.10 № 36-V (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 29.03.2016 № 479-V (01.01.2018 бастап қолданысқа енгізіледі); 28.12.2018 № 210-VІ (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

12-бап. <*>

Ескерту. 12-бап алып тасталды – ҚР 2004.12.20. № 13 Заңымен (01.01.2005 бастап қолданысқа енгiзiледi).

4-тарау. Тұқымдарды өндіру, дайындау, өңдеу, сақтау, тасымалдау, сату және пайдалану

13-бап. Тұқымдарды өндiру мен пайдалануға қойылатын талаптар

1. Ауыл шаруашылық өсiмдiктерiнiң тұқымдары:

1) карантиндiк объектiлерден ауру жұққызған болса;

2) осы Заңда белгiленген тәртiппен егу сапасына сараптамадан өтпесе;

3) гендік инженерия (генетикалық жағынан түрлендірілу) негізінде алынса, оларды өткізуге және егу (отырғызу) үшiн пайдалануға тыйым салынады.

2. Сұрыптық және егу сапалары бойынша Қазақстан Республикасы заңнамасының талаптарына сәйкес келмейтiн тұқымдарды өткізуге, сондай-ақ егу (отырғызу) үшiн пайдалануға тыйым салынады.

2-1. Тұқым шаруашылығы саласындағы ұлттық стандарттардың және стандарттау жөніндегі өзге де құжаттардың талаптарына сәйкес келмейтiн тұқымдарды егу (отырғызу) үшiн өткiзуге және пайдалануға жол берiлмейдi.

2-2. Осы Заңның 6-бабы 1-тармағының 13-1) тармақшасына сәйкес уәкілетті органмен келісу бойынша тұқым шаруашылығы саласындағы ұлттық стандарттарда және стандарттау жөніндегі өзге де құжаттарда белгіленген көрсеткіштерге қарағанда сапа көрсеткіштері төмендетілген ауыл шаруашылығы өсімдіктерінің тұқымдарын өткізуге және егу (отырғызу) үшін пайдалануға жол беріледі.

3. Алып тасталды - ҚР 27.11.2015 № 424-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін алты ай өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

4. Алып тасталды - ҚР 27.11.2015 № 424-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін алты ай өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

5. Осы Заңда белгіленген тәртіппен аттестатталмаған жеке және заңды тұлғалар тұқымдарды өткізу құқығынсыз өз қажеттіліктері үшін ғана өндіру мен пайдалануды жүзеге асыра алады.

Ескерту. 13-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 2006.12.29 № 209, 2009.12.11 № 229-IV (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-б. қараңыз), 2011.07.15 № 461-IV (2012.01.30 бастап қолданысқа енгізіледі), 2012.07.10 № 31-V (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 29.09.2014 N 239-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi); 04.12.2015 № 435-V (01.01.2016 бастап қолданысқа енгізіледі); 27.11.2015 № 424-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін алты ай өткен соң қолданысқа енгізіледі); 05.10.2018 № 184-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін алты ай өткен соң қолданысқа енгізіледі); 06.04.2024 № 71-VIII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

14-бап. Тұқым өндiрушiлердiң құқықтары мен мiндеттерi

1. Тұқым өндiрушiлер тұқым өндiру көлемдерiн өз бетiнше айқындауға құқылы.

2. Тұқым өндiрушiлер:

1) уәкілеттік орган бекiткен технологиялық талаптарды, өндiрiс схемаларын, тұқымды сақтау және сату ережелерiн сақтауға, олардың саны мен сапасы жағынан сақталуын қамтамасыз етуге;

2) алып тасталды - ҚР 27.11.2015 № 424-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін алты ай өткен соң қолданысқа енгізіледі;

3) элиталық тұқымдарды алдағы уақытта сату, соның iшiнде мемлекеттен тыс жерлерге сату мақсатымен оларды өндiру кезiнде бiрегей тұқым сорттарын және будандардың шыққан тегiнiң нысандарын сатып алуға;

4) тұқымдарды сату кезiнде олардың сорттық және егу сапасын, сондай-ақ сорттың сипаттамасын (суреттемесiн) растайтын құжаттарды табыс етуге;

5) уәкілеттік орган белгiлеген тәртiппен сорттық егiстерге байқау өткiзуге;

6) сатуға, егу үшiн пайдалану мен сақтық және ауыспалы қорлар жасауға арналған тұқымдардың егу сапасына сараптама жүргiзуге;

7) егiстi (отырғызылған екпелердi), аумақтарды, тұқым тазалағыш машиналар мен механизмдердi, қоймаларды карантиндiк объектiлердi анықтау үшiн үнемi тексерiп отыруды қамтамасыз етуге және оларға қарсы күрес жөніндегі іс-шараларды жүргізуге;

8) өз қаражаты есебiнен ауыл шаруашылық өсiмдiктерiнiң сақтық және ауыспалы қорларын құруға;

9) алып тасталды - 2009.07.17. № 188-IV Заңымен;

10) уәкілеттік орган белгiленген тәртiп пен мерзiмде сорттың жаңартылуын және сорттың алмастырылуын жүргiзуге;

11) сатылуға тиiстi тұқымның тұқым құжатында көрсетiлген сорттық және егу сапасына сәйкестiгiне кепiлдiк беруге;

12) сатылған және өз қажетiне пайдаланылған тұқымдардың мөлшерiне, шыққан тегiне, олардың сорттық және егу сапасына есеп жүргiзуге мiндеттi.

Ескерту. 14-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 2009.07.17 № 188-IV (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-баптан қараңыз), 2011.07.15 № 461-IV (2012.01.30 бастап қолданысқа енгізіледі); 29.09.2014 N 239-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi); 27.11.2015 № 424-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін алты ай өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

14-1-бап. Ауыл шаруашылығы өсiмдiктерiнiң сорттық егiстерiн байқаудан өткiзу және тұқымдардың сорттық және егістік сапасына сараптама жасау жөніндегі қызметке қойылатын талаптар

1. Жеке тұлғалар ауыл шаруашылығы өсiмдiктерiнiң сорттық егiстерiн байқаудан өткізу жөніндегі қызметті және тұқымдардың сорттық және егістік сапасына сараптаманы жүзеге асыру үшін хабарламамен бірге:

1) байқаудан өткізушілер үшін – агрономия, жеміс-көкөніс шаруашылығы, топырақтану және агрохимия, өсімдіктерді қорғау және олардың карантині, тұқым сарапшылары үшін – агрономия, жеміс-көкөніс шаруашылығы, қайта өңдеу өндірістерінің технологиясы (ауыл шаруашылығы), стандарттау және сертификаттау (ауыл шаруашылығы) мамандықтары бойынша жоғары немесе орта білімнен кейінгі білімінің бар екенін;

2) арнайы даярлықтан өткендігін (байқаудан өткізушілер үшін – байқаудан өткізушілер курстары);

3) тұқым сапасына сараптама жасау жөнiндегi зертханадағы (тұқым сарапшылары үшін) жұмысы немесе тағылымдамасы (кемінде екі ай) туралы мәліметтерді растайтын құжаттардың көшірмелерін ұсынады.

2. Байқаудан өткізушілер және (немесе) тұқым сарапшылары мынадай талаптарға сай болуға тиіс:

1) байқаудан өткізушілер үшін:

агрономия, жеміс-көкөніс шаруашылығы, топырақтану және агрохимия, өсімдіктерді қорғау және олардың карантині мамандықтары бойынша жоғары немесе орта білімнен кейінгі білімінің;

арнайы даярлығы (байқаудан өткізушілер курстары) туралы құжаттың болуы;

2) тұқым сарапшылары үшін:

агрономия, жеміс-көкөніс шаруашылығы, қайта өңдеу өндірістерінің технологиясы (ауыл шаруашылығы), стандарттау және сертификаттау (ауыл шаруашылығы) мамандықтары бойынша жоғары немесе орта білімнен кейінгі білімінің;

тұқым сапасына және екпе материалына сараптама жасау жөнiндегi зертханадағы жұмысы немесе тағылымдамасы (кемінде екі ай) туралы құжаттың болуы.

Ескерту. 4-тарау 14-1-баппен толықтырылды - ҚР 2012.07.10 № 36-V (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен; өзгеріс енгізілді - ҚР 28.10.2019 № 268-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

15-бап. Ауыл шаруашылық өсiмдiктерiнiң тұқымдарын өндiруге арналған агроэкологиялық аймақтар

Ескерту. 15-бап алынып тасталды - ҚР 2009.12.11 № 229-IV (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-б. қараңыз) Заңымен.

16-бап. Тұқым топтарын сату мен тасымалдау

1. Тұқым топтарын сату мен тасымалдау Қазақстан Республикасының заңдарына сәйкес жүзеге асырылады.

2. Тұқым топтарын сатқан және тасымалдаған кезде олар ыдысқа салынған (буып-түйiлген) немесе ыдысқа салынбаған (үйiлген) күйде болуы мүмкiн.

3. Тұқым топтарын ыдысқа салынған (буып-түйiлген) күйiнде сатқан және тасымалдаған кезде олардың ыдыстары мен бумаларында белгiленген нысанда этикетка болуға тиiс.

4. Бiрегей және элиталық тұқымдарды ыдысқа салынған (буып-түйiлген) күйде ғана сату мен тасымалдауға рұқсат етiледi.

5. Тұқымдарды ыдысқа салынбаған (үйiлген) күйiнде сатқан және тасымалдаған кезде осы тұқым топтарына тұқымдардың әрбiр тобы сортының атауы, тұқымдардың өсiрiлген жерi мен сапасы туралы деректер көрсетiлген iлеспе құжаттарды ресiмдеу талап етiледi.

6. Химиялық және биологиялық препараттармен өңделген тұқым топтары ыдысқа салынған (буып-түйiлген) жағдайда болуға тиiс. Осы тұқымдардың ыдыстары мен бумаларында мұндай тұқымдардың ұсталу тәртiбiн анықтайтын және адамның денсаулығы мен қоршаған ортаға жағымсыз әсер ету мүмкiндiгi туралы мәлiметтер қамтылған тиiстi жазбалар болуы керек.

7. Тұқым топтарын сатқан және тасымалдаған кезде ыдыстар мен бумаларда, этикеткаларда және iлеспе құжаттарда сорттың атауы, тұқымдардың өсiрiлген жері мен сапасы туралы шындыққа сәйкес келмейтiн мәлiметтер көрсетуге, сондай-ақ бұқаралық ақпарат құралдарында тұқым топтары туралы көрiнеу жалған жарнама таратуға тыйым салынады.

17-бап. Тұқымдардың сақтандыру және өтпелi қорлары

Ескерту. 17-баптың тақырыбы жаңа редакцияда - ҚР 04.12.2015 № 435-V (01.01.2016 бастап қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

1. Алып тасталды - ҚР 04.12.2015 № 435-V (01.01.2016 бастап қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

2. Алып тасталды - ҚР 04.12.2015 № 435-V (01.01.2016 бастап қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

3. Сақтық тұқым қорлары ауыл шаруашылық өсiмдiктерiнiң тұқым қорлары болып табылады және астық шықпай қалған жағдайда тұқым себудi қамтамасыз ету үшiн оларды ауыл шаруашылық тауар өндiрушiлерi дербес қалыптастырады.

4. Өтпелi тұқым қорлары күздiк ауыл шаруашылық өсiмдiктерiнiң қорлары болып табылады және оларды ауыл шаруашылық тауар өндiрушiлерi дербес қалыптастырады.

Ескерту. 17-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 04.12.2015 № 435-V (01.01.2016 бастап қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

18-бап. Тұқымдарды дайындау, өңдеу, сақтау және пайдалану

1. Ауыл шаруашылық өсiмдiктерiнiң тұқымдарын дайындауды, өңдеудi, сақтауды және пайдалануды ұйымдастыру тәртiбiн уәкілеттік орган белгiлейдi.

2. Патент иесiнiң ерекше құқық объектiсi болып табылатын тұқымдарды пайдалануға Қазақстан Республикасының заңдарында көзделген тәртiппен рұқсат етiледi.

19-бап. Тұқым топтарын Қазақстан Республикасына әкелу және Қазақстан Республикасынан әкету

1. Тұқым топтарын Қазақстан Республикасына әкелу және Қазақстан Республикасынан әкету Қазақстан Республикасының заңдарында белгiленген тәртiппен жүзеге асырылады.

2. Алып тасталды - ҚР 27.11.2015 № 424-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін алты ай өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

4. Алып тасталды - ҚР 13.06.2013 № 102-V (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

5. Қазақстан Республикасына әкелiнетiн және Қазақстан Республикасынан әкетiлетiн тұқым партияларымен олардың сұрыптық және егістік сапаларын куәландыратын құжаттар бірге жүруге және ол тұқым шаруашылығы саласындағы техникалық регламенттерде және стандарттау жөнiндегi құжаттарда белгiленген талаптарға сәйкес келуге тиiс.

6. Алып тасталды - ҚР 27.11.2015 № 424-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін алты ай өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

7. Қазақстан Республикасына әкелiнетiн тұқым топтарына Қазақстан Республикасының заңнамасында белгiленген тәртiппен мемлекеттік карантиндік фитосаниятариялық бақылау мен қадағалау және тұқымдық сараптама жасалуға тиiс.

8. Қазақстан Республикасына әкелінетін тұқым партияларымен бірге патент иеленуші құқықтарының сақталуын растайтын құжат (лицензиялық немесе сублицензиялық шарт) жүруге тиіс.

Ескерту. 19-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 2006.12.29 № 209, 13.06.2013 № 102-V (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 27.11.2015 № 424-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін алты ай өткен соң қолданысқа енгізіледі); 05.10.2018 № 184-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін алты ай өткен соң қолданысқа енгізіледі); 28.10.2019 № 268-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

20-бап. Тұқым сапасына кепiлдiктер

1. Тұқым өткізушілер тұқымдардың сорттық және егу сапасы олардың сапасын растайтын iлеспе құжаттарда көрсетiлген мәлiметтерге сәйкестiгiне кепiлдiк бередi.

2. Тұқымдардың сорттық және егу сапасы iлеспе құжаттарда көрсетiлген мәлiметтерге сәйкес келмеген жағдайда тұқым өткізушілер Қазақстан Республикасының заңдарында белгiленген тәртiппен жауапты болады.

3. Сатып алынған тұқымдарға кепiлдiктер тұқым шаруашылығы саласындағы нормативтiк құқықтық актiлерде, ұлттық стандарттарда және басқа да нормативтiк құжаттарда белгiленген мерзiм iшiнде қолданылады.

Ескерту. 20-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 2009.12.11 № 229-IV (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-б. қараңыз), 2012.07.10 № 31-V (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

5-тарау. Тұқымның сорттық және егу сапаларын
анықтау тәртібі

21-бап. Ауыл шаруашылық өсiмдiктерi тұқымдарының сорттық сапасын анықтау

1. Ауыл шаруашылығы өсiмдiктерi тұқымдарының сұрыптық сапаларын анықтау нормативтік құқықтық актілерде, стандарттау жөніндегі құжаттарда белгiленген талаптарға сәйкес егiстердi байқаудан өткiзу, жерге егiп бағалау және зертханалық сұрыптық сынақтар арқылы жүргiзiледi және аттестатталған тұқым өндiрушiлер үшiн мiндеттi болып табылады.

2. Тұқымдары тұқым шаруашылығы субъектiлерiнiң сатуына нeмece өздерiнiң тұқымдық егiстерiне пайдалануына арналған ауыл шаруашылық өсiмдiктерiнiң сорттық егiстерiне мiндеттi түрде байқау өткiзiлуге тиiс.

3. Ауыл шаруашылық өсiмдiктерiнiң Қазақстан Республикасында пайдалануға ұсынылатын Селекциялық жетiстiктердiң мемлекеттiк тiзiлiмiне енгiзiлген сорттарының бiрегей және элиталық тұқымдары жерге егiп бағалануға тиiс.

4. Ауыл шаруашылық өсiмдiктерiнiң Қазақстан Республикасында пайдалануға ұсынылатын Селекциялық жетiстiктердiң мемлекеттiк тiзiлiмiне енгiзiлген сорттарының кейiннен сатылуға арналған элиталық тұқымдары мен бiрiншi көбейтiлген тұқымдары зертханалық сорттық сынақтан өткiзiлуге тиiс.

Ескерту. 21-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 2009.12.11 № 229-IV (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-б. қараңыз); 05.10.2018 № 184-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін алты ай өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

22-бап. Тұқымдардың егу сапасын анықтау

1. Өткізуге және егу үшін пайдаланылуға жататын тұқымдардың егу сапасын айқындау "Сәйкестікті бағалау саласындағы аккредиттеу туралы" Қазақстан Республикасының Заңында белгіленген тәртіппен аккредиттелген тұқым сапасына сараптама жасау жөніндегі зертханаларда тұқымдардың сынамаларын іріктеп алу және оларға кейіннен талдау жасау арқылы жүргізіледі.

2. Өткізілуге тиiс тұқым топтарынан сынамалар iрiктеп алуды тұқым өндiрушi өкiлiнiң қатысуымен облыстың, республикалық маңызы бар қаланың және астананың жергілікті атқарушы органының тұқым шаруашылығы жөнiндегi мемлекеттiк инспекторлары жүргiзедi.

3. Тек қана егуге арналған тұқымдар топтарынан сынамаларды iрiктеп алуды тұқым өндiрушілердiң өтiнiмi бойынша тұқым сарапшылары және (немесе) тұқым сапасына сараптама жасау жөнiндегi зертханаларда тиiстi даярлықтан өткен тұқым өндiрушiлер (олардың өкiлдерi) жүргiзедi.

Ескерту. 22-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 2012.07.10 № 36-V (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі), 13.06.2013 № 102-V (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 29.03.2016 № 479-V (01.01.2018 бастап қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

23-бап. Тұқымдарға құжаттама жасау

1. Тұқымдардың сорттық және егу сапасын куәландыратын тиiстi құжаттарсыз оларды iшкi рынокта, экспорт және импорт кезiнде сатуға, сондай-ақ тұқымдарды егу үшiн пайдалануға жол берiлмейдi.

2. Сату және тасымалдау кезiнде бiрегей, суперэлиталық және элиталық тұқымдарға - тұқым аттестаты, бiрiншi және одан кейiнгi көбейтiлген тұқымдарға тұқым куәлiгi қоса берiледi.

3. Тұқым шаруашылығы субъектiлерi егу үшiн өзi өсiрген тұқымды пайдаланған жағдайда байқаудан өткiзу актiсi мен тұқымдардың кондициялылығы туралы куәлiк не байқаудан өткiзу aктici мен тұқымдарға талдау жасау нәтижесi олардың сорттық және егу сапасын растайтын құжаттар болып табылады.

4. Байқаудан өткiзушiлер мен тұқым сапасына сараптама жасау жөнiндегi зертханалар берген, олардың сорттық және егу сапасын растайтын құжаттар (сорттық егiстердi байқаудан өткiзу актiсi, тұқымдардың кондициялығы туралы куәлiк, тұқымдарға талдау жасау нәтижелерi) негiзiнде тұқым өндірушілер тұқым аттестатын немесе тұқым куәлiгін бередi.

Ескерту. 23-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 2012.07.10 № 36-V (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 29.03.2016 № 479-V (01.01.2018 бастап қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

23-1-бап. Тұқымдарды кәдеге жарату және жою кезiндегi қауiпсiздiктiң жалпы талаптары

1. Тұқымдық сараптау нәтижелерi бойынша мақсатына қарай пайдалану үшiн жарамсыз деп танылған тұқымдар техникалық регламенттерде белгiленген тәртiппен қосымша өңделуге, кәдеге жаратылуға және (немесе) жойылуға тиiс.

Сараптама жүргiзуге және оларды одан әрi пайдалану мүмкiндiгi немесе жою қажеттiгi туралы шешiм қабылдауға қажеттi кезеңде тұқымдар қауiпсiздiктi қамтамасыз ететiн жағдайлар сақтала отырып, жеке үй-жайларда сақталуға тиiс.

2. Мақсатына қарай пайдалануға жарамсыз тұқымдарды тасымалдауға, сақтауға, сараптауға, пайдалануға немесе жоюға байланысты шығындарды олардың иесi төлейдi.

Ескерту. 23-1-баппен толықтырылды - Қазақстан Республикасының 2006.12.29 № 209 Заңымен.

23-2-бап. Тұқымдардың қауiпсiздiгi мен сапасы туралы ақпаратқа қойылатын талаптар

Тұқымдардың қауiпсiздiгiне және оның өмiрлiк циклi процестерiне қатысты тұтынушыларды жаңылыстыратын әрекеттердiң алдын алу мақсатында тұқым өндiрушiлер сатып алушыларға және (немесе) тұтынушыларға тұқымдардың қауiпсiздiгi мен сапасының көрсеткiштерi туралы толық және дәйектi ақпарат беруге мiндеттi.

Ескерту. 23-2-баппен толықтырылды - Қазақстан Республикасының 2006.12.29 № 209 Заңымен.

5-1-тарау. Ауыл шаруашылығы өсімдіктерінің сорт сынағы

Ескерту. Заң 5-1-тараумен толықтырылды - ҚР 2009.12.11 № 229-IV (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-б. қараңыз) Заңымен.

23-3-бап. Сұрыптардың патентке қабілеттілігі мен шаруашылыққа пайдалылығына сараптама және сынақ

1. Ауыл шаруашылығы өсімдіктері сұрыптарының патентке қабілеттілігі мен шаруашылыққа пайдалылығы уәкілетті орган бекітетін өсімдіктер тектері мен түрлерінің тізбелеріне сәйкес мемлекеттік сынақтың және (немесе) өтініш берушінің деректері бойынша бағаланады.

2. Дақылдар бөлінісінде шаруашылыққа пайдалылығына, ерекшелігіне, біртектілігіне және тұрақтылығына сұрып сынағын өткізу әдістемелерін Ауыл шаруашылығы дақылдарына сұрып сынағын өткізу жөніндегі мемлекеттік комиссия бекітеді.

3. Ауыл шаруашылығы дақылдарына сұрып сынағын өткізу жөніндегі мемлекеттік комиссия сұрыптың шаруашылыққа пайдалылығына сынақ өткізумен бір мезгілде ерекшелігіне, біртектілігіне, тұрақтылығына сынақ өткізеді және морфологиялық белгілері бойынша ресми сипаттама жасайды.

Ескерту. 23-3-бап жаңа редакцияда - ҚР 28.10.2019 № 268-VI Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі).

23-4-бап. Ауыл шаруашылығы өсімдіктерінің сорт сынағын қаржыландыру көздері

Ауыл шаруашылығы өсімдіктерінің сорт сынағы бойынша шығыстарды қаржыландыру:

1) бюджет қаражаты;

2) мемлекеттік сорт сынағы саласындағы қызмет көрсетулерге ақы төлеу тәртібімен түсетін қаражат;

3) ауыл шаруашылығы өсімдіктерінің сорт сынағы нәтижесінде алынған өнімдерді өткізуден түсетін қаражат;

3-1) бiрегей, элиталық тұқымдарға және кейiнгi көбейтiлген тұқымдарға зертханалық сұрыптық сынақтар жүргізу жөніндегі қызметтерге ақы төлеу тәртібімен түсетін қаражат;

3-2) ауыл шаруашылығы өсімдіктерінің сұрып сынағы саласында баспа өнімдерін және ақпараттық бюллетеньдерді өткізуден түсетін қаражат;

4) Қазақстан Республикасының заңнамасымен тыйым салынбаған өзге де көздер есебінен жүргізіледі.

Ескерту. 23-4-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 2011.01.10 № 383-IV (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

6-тарау. Тұқым шаруашылығы саласындағы
дауларды шешу және жауапкершілік

24-бап. Тұқым шаруашылығы саласындағы қызметтi жүзеге асыру кезiндегi дауларды шешу

Тұқым шаруашылығы саласындағы қызметтi жүзеге асыру кезiнде туындайтын даулар Қазақстан Республикасының заңдарына сәйкес шешiледi.

25-бап. Қазақстан Республикасының тұқым шаруашылығы туралы заңнамасын бұзғаны үшін жауаптылық

Қазақстан Республикасының тұқым шаруашылығы туралы заңнамасын бұзу Қазақстан Республикасының заңдарында белгіленген жауаптылыққа әкеп соғады.

Ескерту. 25-бап жаңа редакцияда - ҚР 2009.12.11 № 229-IV (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-б. қараңыз) Заңымен.

Қазақстан Республикасының
Президентi

Revised: 08.06.2024

Unofficial translation
Footnote. Through the whole text the words “by the authorized state body in the field of seed production”, “of the authorized state body in the field of seed production”, “authorized state body in the field of seed production”, “by the state body in the field of seed production” are substituted respectively by the words “by the authorized body”, “of the authorized body”, “authorized body” by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 11.12.2009 № 229-IV (the order of enforcement see Article 2); in all text of a word "have been allowed" and "being allowed" are replaced respectively with the words "have been recommended" and " being recommended" according to the Law of the Republic of Kazakhstan dated 27.11.2015 № 424-V (shall be enforced after six months after day of its first official publication).

This Law determines legal, economic and organizational basis of carrying out the activity in the field of seed production and oriented to regulation of questions of organization and functioning of the system of seed production and state control of production, harvesting, treatment, storage, transportation, the sale and use of seeds of agricultural plants.

Chapter 1. General provisions

Article 1. Basic definitions, used in this Law

The following basic definitions shall be used in this Law:

1) is excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 11.12.2009 № 229-IV (the order of enforcement see Article 2);
1-1) excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 04.12.2015 № 435-V (shall be enforced dated 01.01.2016);

2) attestation – establishment (confirmation) of conformity of individuals and (or) legal entities to status of a subject of seed production;

3) certificate of attestation – a document, issued within the competence by the local executive body of oblast (the city of republican significance, the capital), certifying on recognition of the activity of attested subjects in the field of seed production by the state;

4) agricultural plants – cereal plants, leguminous plants , cereals, fodder, oil, essential oil, technical, vegetables, medicines, flower, fruit, berries, potatoes, grapes ;

5) aprobator – an individual, notified the relevant local executive body of a district, city of oblast significance, oblast, the city of republican significance and the capital on the beginning of the activity on conducting approbation of varietal crops of agricultural plants;

6) control tests - the establishment of the safety features of a variety of an agricultural plant and the conformity to variety of this class;

7) original seeds – the seeds, produced by the author of a variety of agricultural plant, by the person authorized by him (her) or originator of variety and intended for production of elite seeds;

8) seeds of the first, second and third reproduction – the following elite seed multiplication by years: the first year – the first reproduction, the second year – the second reproduction, the third year – the third reproduction;

9) approbation of sowings – the determination of varietal qualities of crops of agricultural plants: the varietal purity, the varietal typicality, the level of contamination, morbid affection and damage by pests;

10) ground assessment – establishment of accessory of seeds to particular type, variety and their purity of a variety by sowing on special fields and the following verification of varietal qualities basing on plants;

11) laboratory varietal tests – establishment of accessory of seeds to particular variety and determination of seeds’ purity of a variety by conducting laboratory analysis;

12) is excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 05.10.2018 № 184-VI (shall be enforced upon expiry of six months after its first official publication).

12-1) state commission on varietal testing of agricultural plants – organization being under supervision of the authorized body, carrying out the expert examination and testing of varieties of plants for patentability and serviceability;

13) strain changing - the replacement by the producers of the old seeds which are cultivated in the production by new varieties recommended to use cultivars, more productive or superior of changeable cultivars on commercial valuable features and characteristics;

14) varieties renovation – change of seeds, varietal and biological qualities of which deteriorated during use in production by the best seeds of one and the same variety;

15) varietal uniformity – the index of varietal purity of cross-pollinated agricultural plants;

16) originator of variety – an individual or legal entity that ensures the preservation of a variety;

17) varietal control – the control of carrying out of the arrangements on determination of purity of a variety of sowings of agricultural plants and establishment of accessory of the seeds to particular variety;

18) varietal testing – expert examination and testing of selection achievements on patentability and serviceability, conducted in the manner, established by the legislation of the Republic of Kazakhstan;

19) purity of a variety – percent ratio of the quantities of plants or stalks of main variety to general quantity of plants or stalks of this agricultural plant;

20) super elite seeds– the seeds, belonged to original seeds, received from the harvest of nursery for multiplication, conforming to requirements of the national standards and other regulatory documents in the field of seed production and intended for production of elite seeds;

20-1) a certificate for seeds - a document confirming the varietal and sowing qualities of original and elite seeds;

21) seeds – generative and vegetative organs of plants, used for reproduction of a variety: seeds themselves, fruits, parts of multiple fruits, collective fruits, spikelets, young plants, bulbs, tubers, quicksets, meristems and others;

22) certified seeds – conformity of the seeds to requirements of national standards and other regulatory documents in the field of seed production;

23) varietal qualities of seeds – the set of signs, characterizing the accessory of seeds to particular variety of agricultural plant;

24) seed lot – particular quantity of homogeneous seeds genetically and basing on quality, confirmed by the relevant document (approbation statement, seeds attestation, seeds certificate, certificate of certified seeds, seeds analysis result, quarantine certificate, phytosanitary certificate);

25) seed control – the control of carrying out the arrangements on determination of sowing qualities of seeds, of compliance with requirements of the legislation of the Republic of Kazakhstan for suitability of sowing (planting);

28) seed producers – individuals and legal entities, carrying out the activity in the field of seed production in accordance with this Law;

29) seed-production farm – economic subject, attested by local executive body of oblast (city of republican significance, the capital), carrying out production and realization of the seeds of the first, second and third reproduction;

29-1) seeds realizer – an individual or legal entity, attested by local executive body of oblast (city of republican significance, the capital), carrying out the activity on realization of seed lots of agricultural plants and (or) issuance of the seed loan;

30) laboratory on expert examination of the seeds quality – a legal entity, attested to the right of conducting researches of varietal and sowing qualities of seeds in established manner for their compliance with requirements of the national standards and other regulatory documents in the field of seed production;

31) seed examination – a set of measures to determine the varietal and sowing qualities of seeds for their compliance with the requirements of technical regulations and documents on standardization in the field of seed production;

32) seed expert – the specialist of laboratory on expert examination of the seeds quality, notified the relevant local executive body of a district, city of oblast significance, oblast, city of republican significance and the capital on beginning of the activity on conducting expert examination of the varietal and seeding qualities of seeds;

33) seed production – the activity, including the set of arrangements on production, harvesting, treatment, storage, transportation, the sale and use of seeds, as well as the state control, including varietal and seed control;

34) state inspector on seed production – a civil servant of local executive body, carrying out the state control in the field of seed production;

35) seed production scheme – a group of interrelated nurseries and seed sowings, in which the process of reproduction of a variety is carried out in particular sequence by selection and multiplication;

36) the authorized state body in the field of seed production (hereinafter – authorized body) – central executive body, carrying out the management and cross-sector coordination in the field of seed production;

37) elite seeds – seeds of agricultural plants that are received from original or super elite seeds and conform to requirements of the legislation of the Republic of Kazakhstan on seed production;

38) elite seed-production farm – economic subject, attested by local executive body of oblast (city of republican significance, the capital), carrying out the production and selling of elite seeds.

Footnote. Article 1 is in the wording of the Law of the Republic of Kazakhstan dated 29.12.2006 № 209 (the order of enforcement see Article 2); as amended by the Laws of the Republic of Kazakhstan dated 11.12.2009 № 229-IV (the order of enforcement see Article 2); dated 10.01.2011 № 383-IV (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication); dated 10.07.2012 № 31-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication); dated 10.07.2012 № 36-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication); dated 13.06.2013 № 102-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication); dated 16.05.2014 № 203-V (shall be enforced upon expiry of six months after the date of its first official publication); dated 04.12.2015 № 435-V (shall be enforced dated 01.01.2016); dated 05.10.2018 № 184-IV (shall be enforced upon expiry of six months after its first official publication); dated 28.10.2019 № 268-VI (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication).

Article 2. Objects and subjects in the field of seed production

1. The objects in the field of seed production shall include:

variety (clone, line, hybrid, population, mixture of varieties);

seeds;

seed and seed-production sowings and plantings.

2. Subjects in the field of seed production shall include:

author of a variety;

originator of a variety;

producers of seeds;

consumers of seeds, with the exception of individuals, engaged in seed production for use at home, garden-variety, suburban and garden fields without the right of their selling;

individuals and (or) legal entities, rendering the services on determination of varietal and sowing qualities of seeds;

seeds realizers;

State commission on varietal testing of agricultural crops;

Footnote. Article 2 as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 11.12.2009 № 229-IV (the order of enforcement see Article 2); dated 04.12.2015 № 435 – V (shall be enforced dated 01.01.2016).

Article 3. The legislation of the Republic of Kazakhstan on seed production

1. The legislation of the Republic of Kazakhstan on seed production is based on the Constitution of the Republic of Kazakhstan and consists of this Law and other regulatory legal acts of the Republic of Kazakhstan.

2. If international treaty, ratified by the Republic of Kazakhstan establishes other rules, than those contained in this Law, the rules of international treaty shall be applied.

Chapter 2. The state regulation and management in the field of seed production

Article 4. The state regulation in the field of seed production

The state regulation in the field of seed production shall be carried out by:

1) attestation of subjects of seed production that includes:

first attestation of subjects of seed production;

re-attestation of subjects of seed production upon expiry of the validity term of certificate of attestation;

original seed producers – once every five years;

elite seed-production farms – once every three years;

seed-production farms – once every three years;

seeds realizers – once every two years;

post-attestation annual inspection of subjects of seed production with a view to conformance with qualification requirements;

1-1) recognition of approbators and seed experts, carrying out the activity on conducting approbation of the varietal sowings of agricultural plants and expert examination of varietal and sowing qualities of seeds;

2) maintenance of the State Register of plant varieties recommended for use in the Republic of Kazakhstan, and the list of promising varieties of agricultural plants;

3) compulsory expert examination of seeds on varietal and sowing qualities;

4) conduct of the state control in the field of seed production;

5) permitting control;

6) conduct of scientific researches of fundamental and applied nature in the field of seed production and selection on preservation, development and use of the genofond of agricultural plants in accordance with the legislation of the Republic of Kazakhstan;

7) production subsidization, sale and purchase of original and elite seeds of varieties recommended for use in the Republic of Kazakhstan;

8) state security of varietal testing of agricultural plants, expert examination of varietal and sowing qualities of seeds, as well as the seeds, intended for sowing of domestic agricultural goods producers;

9) excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 04.12.2015 № 435-V (shall be enforced dated 01.01.2016);

10) formation of investment, credit policy in the field of seed production;

11) legal protection of interests of subjects of seed production upon carrying out of international cooperation in the manner, established by the legislation of the Republic of Kazakhstan.

12) is excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 10.07.2012 № 36-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication);
13) (is excluded)

14) safety ensuring in the field of technical regulation (hereinafter – safety);

15) prevention of actions, misinforming consumers in respect of safety in the field of seed production.

Footnote. Article 4 as amended by the Laws of the Republic of Kazakhstan dated 20.12.2004 № 13 (shall be enforced from 01.01.2005); dated 29.12.2006 № 209 (the order of enforcement see Article 2); dated 11.12.2009 № 229-IV (the order of enforcement see Article 2); dated 10.01.2011 № 383-IV (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication); dated 15.07.2011 № 461-IV (shall be enforced from 30.01.2012); dated 10.07.2012 № 31-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication); dated 10.07.2012 № 36-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication); dated 16.05.2014 № 203-V (shall be enforced upon expiry of six months after the date of its first official publication); dated 04.12.2015 № 435-V (shall be enforced dated 01.01.2016); dated 29.03.2016 № 479-V(shall be enforced dated 01.01.2018).

Article 5. Competence of the Government of the Republic of Kazakhstan in the field of seed production

The Government of the Republic of Kazakhstan shall:

1) develop principal directions of the state policy in the field of seed production;

      2) is excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 19.04.2023 № 223-VII (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after the day of its first official publication);
      3) is excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 03.07.2013 № 124-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication);
      4) is excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 20.09.2014 № 239-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after the date of its first official publication);
      5) is excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 20.09.2014 № 239-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after the date of its first official publication);

6) conclude intergovernmental agreements in the field of seed production, including on the issues of export and import of seeds;

      7) is excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 03.07.2013 № 124-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication);
      7-1) - 13) are excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 29.09.2014 № 239-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after the date of its first official publication);
      14) is excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 19.04.2023 № 223-VII (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after the day of its first official publication).
      Footnote. Article 5 as amended by the Laws of the Republic of Kazakhstan dated 20.12.2004 № 13 (shall be enforced from 01.01.2005); dated 29.12.2006 № 209 (the order of enforcement see Article 2); dated 11.12.2009 № 229-IV (the order of enforcement see Article 2); dated 10.01.2011 № 383-IV (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication); dated 05.07.2011 № 452-IV (shall be enforced from 13.10.2011); dated 10.07.2012 № 36-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication); dated 03.07.2013 № 124-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication); dated 29.09.2014 № 239-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after the date of its first official publication); dated 19.04.2023 № 223-VII (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after the day of its first official publication).

Article 6. The competence of the authorized body

1. The authorized body shall:

1) is excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 03.07.2013 № 124-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication);

1-1) form and implement state policy in the field of seed production;

1-2) carry out coordination and organizational supervision of local executive bodies in the field of seed production;

2) develop and implement scientific-technical programs on selection, varietal testing and seed production;

3) is excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 13.06.2013 № 102-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication).
4) excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 04.12.2015 № 435-V (shall be enforced dated 01.01.2016);

5) predicts the volume of production and sale of seeds of varieties of agricultural plants, recommended for use in the Republic of Kazakhstan;

6) develops and maintains the rules of certification of manufacturers of original and elite seeds, the seeds first, second and third reproductions, sellers of seeds;

7) (is excluded – dated 10 January 2006 № 116 (the order of enforcement see Article 2 of the Law № 116);

7-1) develop and approve the lists of kinds and types of plants, on which the patentability and serviceability are assessed according to data of state testing or an applicant;

7-2) approve:

procedure of maintenance of the State Register of plant varieties recommended for use in the Republic of Kazakhstan;

provision on republican commission on the issues of varietal testing of agricultural plants;

methods of conducting varietal testing of agricultural plants;

procedure for establishment of annual quotas of producing original and selling of elite seeds, being subject to subsidiary, for attested subjects of seed production;

procedure for conducting approbation of varietal sowings;

8) is excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 13.06.2013 № 102-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication).

8-1) develop and approve the rules of carrying out the varietal and seed control, ground assessment, laboratory varietal tests, expert examination of the quality of seeds;

8-2) determine directions of state assistance of seed production, the list of agricultural plants, seeds of which are subject to subsidizing at the expense of budget funds and regulations of their subsidies;

8-3) develop and approve the rules of subsidizing the development of seed production;

8-4) develop and approve the rules of conducting varietal testing of agricultural plants;

8-5) excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 04.12.2015 № 435-V (shall be enforced dated 01.01.2016);

8-6) develop and approve the rules of conducting examination of varietal and sowing qualities of seeds, including the seeds intended for sowing by domestic agricultural goods producers;

9) is excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 13.06.2013 № 102-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication).
10) (is excluded).

11) develop and approve regulatory legal acts on the issues of varietal testing and seed production and forms of documentation on seeds;

11-1) excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 27.11.2015 № 424-V (shall be enforced after six months after the day of its first official publication);

12) consider draft documents on standardization within the competence, as well as makes proposals for the development, amendment, revision and abolition of national, interstate standards, national classifiers of technical and economic information and recommendations for standardization to the authorized body in the field of standardization;

13) is excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 10.07.2012 № 36-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication);

13-1) agree on the reduction of seed quality indicators for a period of not more than one year, established by national standards and other documents on standardization in the field of seed production, on the basis of appeals of local executive bodies of regions, the cities of republican significance and the capital city in unfavorable weather and climatic conditions;

14) develop and confirm the schemes and methods of maintenance of the first, elite and industrial (mass) seed production;

15) organize state testing of varieties of domestic and foreign selection;

16) register originators of varieties in accordance with the rules of registering originators of varieties, approved by the authorized body;

17) is excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 13.06.2013 № 102-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication);

18) carry out monitoring of seed resources of the republic;

19) carry out international cooperation on selection and seed production within its competence;

20) is excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 29.09.2014 № 239-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after the date of its first official publication);

21) approves the State Register of plant varieties recommended for use in the Republic of Kazakhstan, and the list of promising varieties of agricultural plants;

      22) is excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 13.06.2013 № 102-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication);
      23) is excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 13.06.2013 № 102-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication);
      24) is excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 13.06.2013 № 102-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication);
      25) (is excluded);

26) request necessary information in the field of seed production of agricultural plants from local executive bodies;

27) compose a balance of seeds in the republic;

28) is excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 29.12.2014 № 269-V (shall be enforced from 01.01.2015);

29) establish the forms of describing variety with conclusion on patent grant, conclusions on patentability of a variety;

30) is excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 29.09.2014 № 239-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after the date of its first official publication);

31) approve the forms of prescription on elimination of the violation of requirements of the legislation of the Republic of Kazakhstan on seed production, minutes on administrative infraction, regulations in the matter of administrative infraction;

31-1) is excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 24.05.2018 № 156-VI (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication);

31-2) set prices for goods (works, services) produced and (or) sold by state institutions in the sphere of variety testing;

32) carry out other powers, provided by this Law, other Laws of the Republic of Kazakhstan, acts of the President of the Republic of Kazakhstan and Government of the Republic of Kazakhstan.

2. The authorized body shall carry out its activity through territorial bodies.

Footnote. Article 6 as amended by the Laws of the Republic of Kazakhstan dated 20.12.2004 № 13 (shall be enforced from 01.01.2005); dated 10.01.2006 № 116 (the order of enforcement see Article 2); dated 29.12.2006 № 209 (the order of enforcement see Article 2); dated 17.07.2009 № 188-IV (the order of enforcement see Article 2); dated 11.12.2009 № 229-IV (the order of enforcement see Article 2); dated 19.03.2010 № 258-IV; dated 06.01.2011 № 378-IV (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication); dated 10.01.2011 № 383-IV (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication); dated 05.07.2011 № 452-IV (shall be enforced from 13.10.2011); dated 10.07.2012 № 31-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication); dated 10.07.2012 № 36-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication); dated 13.06.2013 № 102-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication); dated 03.07.2013 № 124-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication); dated 16.05.2014 № 203-V (shall be enforced upon expiry of six months after the date of its first official publication); dated 29.09.2014 № 239-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after the date of its first official publication); dated 29.12.2014 № 269-V (shall be enforced from 01.01.2015); dated 27.11.2015 № 424-V (shall be enforced after six months after day of its first official publication); dated 04.12.2015 № 435-V (shall be enforced dated 01.01.2016); dated 29.03.2016 № 479-V(shall be enforced dated 01.01.2018); dated 24.05.2018 № 156-VI (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication); dated 05.10.2018 № 184-VI (shall be enforced upon expiry of six months after its first official publication); dated 28.10.2019 № 268-VI (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication); dated 19.04.2023 № 223-VII (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after the day of its first official publication).

Article 6-1. The competence of local executive bodies of oblasts, cities of republican significance and the capital

Local executive bodies of oblasts, cities of republican significance and the capital shall:

1) carry out the state control in the field of seed production;

2) implement state policy in the field of seed production;

3) submit proposals on the volumes of production and sale by elite seed-production farms of elite seeds to the authorized body;

4) carry out certification of subjects of seed farming with issue of the corresponding certificate in the order determined by authorized body;

5) maintain state electronic register of permits and notifications;

6) compose the balances of seeds of oblast, city of republican significance and the capital;

7) ensure representation of necessary information in the field of seed production of agricultural crops to the authorized body in the scope of farm economy;

8) assist to formation of insurance funds and financial adjustments of seeds by agricultural goods producers within the competence;

9) submit proposals on schemes and methods of maintaining the first, elite seed production and mass multiplication of the seeds of agricultural crops;

10) carry out the control of fulfilling the procedure for carrying out of the varietal and seed control, conduct of approbation of the varietal sowings, ground assessment, laboratory varietal testing, expert examinations of the quality of seeds;

10-1) excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 04.12.2015 № 435-V (shall be enforced dated 01.01.2016);

10-2) carry out monitoring of seed resources in the respective area;

11) establish limit price of selling for seeds that are subject to subsidization within the quotas, determined in accordance with subparagraph 12) of Article 6-1 of this Law;

12) conform annual quotas on each type of the seeds, being subject to subsidization:

on original seeds – for each attested subject in the field of seed production;

on elite seeds – for each administrative and territorial entity;

13) control intended use of subsidized original and elite seeds;

14) organize preparation and raising of qualification of the personnel of approbators and seed experts;

15) carry out the control of compliance with regulatory legal acts on conducting expert examination of the varietal and sowing qualities of seeds of agricultural plants;

16) is excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 29.09.2014 № 239-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after the date of its first official publication);

17) on the basis of proposal of a state inspector on seed production, it shall be suspended:

the validity of certificate on attestation, certifying the right of a subject to carry out the activity in the field of seed production;

activity on conducting the expert examination of the varietal and sowing qualities of seeds;

18) carry out the other powers, imposed on local executive bodies by the legislation of the Republic of Kazakhstan on behalf of local state management.

Footnote. Chapter is supplemented by Article 6-1 in accordance with the Law of the Republic of Kazakhstan dated 10.01.2006 № 116 (the order of enforcement see Article 2); in the wording of the Law of the Republic of Kazakhstan dated 13.06.2013 № 102-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication); as amended by the Laws of the Republic of Kazakhstan dated 16.05.2014 № 203-V (shall be enforced upon expiry of six months after the date of its first official publication); dated 29.09.2014 № 239-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after the date of its first official publication); dated 27.11.2015 № 424-V (shall be enforced after six months after day of its first official publication); dated 04.12.2015 № 435-V (shall be enforced dated 01.01.2016); dated 29.03.2016 № 479-V (shall be enforced dated 01.01.2018).

Article 7. (Is excluded – by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 20 December 2004 № 13 (shall be enforced from 1 January 2005).

Article 8. State inspectors on seed production and their powers

Footnote. Title of Article 8 is in the wording of the Law of the Republic of Kazakhstan dated 13.06.2013 № 102-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication).

1. Akims of oblasts, the city of republican significance and the capital shall have the right to assign additional special name “State inspector on seed production” to the relevant offices of administrative state employees in the manner, established by the legislation of the Republic of Kazakhstan.

2. The state inspectors on seed production shall have the right to:

1) carry out the state control of compliance with schemes and methods of maintaining the first, elite and industrial (mass) seed production by subjects of seed production, approved by the authorized body, methodical and technological requirements in the field of seed production, as well as varietal and seed control;

2) visit the subjects of seed production for the purpose of state control for compliance with the legislation of the Republic of Kazakhstan on seed production and receive information from them on the issues of carrying out the activity in the field of seed production in the manner, established by the legislation of the Republic of Kazakhstan;

3) verify the quality of services, rendered by attested subjects of seed production;

4) carry out inspection of the activity of attested seed producers for their compliance with qualification requirements;

5) issue prescriptions on violation of the legislation of the Republic of Kazakhstan on seed production and draw up the minutes on administrative infractions upon carrying out of the activity in the field of seed production;

6) submit proposals in local executive body of oblast, city of republican significance and the capital on suspension of:

validity of certificate on attestation, certifying the right of a subject to carry out the activity in the field of seed production;

activity on conducting expert examination of the varietal and sowing qualities of seeds;

7) conduct selection of samples from seed lots for carrying out of the state control of the quality of seeds;

8) carry out the control of intended use of subsidized seeds;

9) (is excluded).
Footnote. Article 8 as amended by the Laws of the Republic of Kazakhstan dated 20.12.2004 № 13 (shall be enforced from 01.01.2005); dated 10.01.2006 № 116 (the order of enforcement see Article 2); dated 17.07.2009 № 188-IV (the order of enforcement see Article 2); dated 11.12.2009 № 229-IV (the order of enforcement see Article 2); dated 10.01.2011 № 383-IV (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication); dated 05.07.2011 № 452-IV (shall be enforced from 13.10.2011); dated 10.07.2012 № 36-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication); dated 13.06.2013 № 102-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication); dated 29.09.2014 № 239-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after the date of its first official publication).

Article 9. The state control in the field of seed production

1. The state control in the field of seed production shall be carried out by state inspectors on seed production and oriented to ensuring of compliance with the legislation of the Republic of Kazakhstan on seed production, national standards and other regulatory documents in the field of seed production.

2. The state body in the field of seed production shall provide:

1) is excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 10.07.2012 № 36-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication);

2) varietal and seed control;

3) control over the activities of certified seed production entities for compliance with their permitting requirements approved by the authorized body;

4) is excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 10.07.2012 № 36-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication);

5) control of the state testing of varieties of agricultural plants.

3. Varietal and seed control shall include:

1) control of carrying out the arrangements on production, harvesting, treatment, storage, sale, transportation and use of seeds for compliance with the rules and regulations of seed production in the following periods:

sowing period;

period of vegetation of agricultural plants;

harvest period;

period of seeds filing;

period of storage of seeds;

selling period (verification of prepared for selling and sold seed lots, as well as upon export and import for compliance of their quality with confirming documents).

Control of production of seeds from seed producers, attested in established manner shall include the following stages:

verification of fields, prepared for sowing of seeds – once a year before sowing;

verification of varietal sowings in the period of vegetation – three times a year;

control of approbation and field observations of the varietal and hybrid sowings – once in the period of approbation;

control of cropping (harvest), transportation, treatment (clearance) and storage of seeds, availability of seed warehouses – two times a year for every type of control;

2) control over conducting examination of varietal and sowing qualities of seeds by laboratories for examination of the quality of seeds, their compliance with normative legal acts and documents on standardization in the field of seed production:

two times a year during examination of quality of seeds and also as monitoring at exercise of government procurement of services in examination of quality of seeds;

in cases of presentation of claims to producers of seeds and also variances with the results of researches of seeds on high-quality and sowing qualities given by laboratories on examination of quality of seeds;

3) verification in the period of approbation of the work of approbators, as well as seed producers for compliance with the regulations of paragraph 2 of Article 14 of this Law by them;

4) control over observance by the subjects of seed production of normative legal acts, documents on standardization and other normative documents in the field of seed production.

4. State control in the field of seed production shall be carried out in the form of inspection and preventive control with a visit to the subject (object) of control in accordance with the Entrepreneurial Code of the Republic of Kazakhstan.

5. Is excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 24.05.2018 № 156-VI (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication).
Footnote. Article 9 as amended by the Laws of the Republic of Kazakhstan dated 31.01.2006 № 125; dated 17.07.2009 № 188-IV (the order of enforcement see Article 2); dated 11.12.2009 № 229-IV (the order of enforcement see Article 2); dated 06.01.2011 № 378-IV (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication); dated 10.07.2012 № 31-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication); dated 10.07.2012 № 36-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication); dated 13.06.2013 № 102-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication); dated 16.05.2014 № 203-V (shall be enforced upon expiry of six months after the date of its first official publication); dated 29.10.2015 № 376-V (shall be enforced dated 01.01.2016); dated 29.03.2016 № 479-V (shall be enforced dated 01.01.2018); dated 24.05.2018 № 156-VI (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication); dated 05.10.2018 № 184-VI (shall be enforced upon expiry of six months after its first official publication); dated 06.04.2024 № 71-VIII (shall be enforced upon expiry of sixty calendar days after the day of its first official publication).

Article 10. The attestation of subjects of seed production

1. Subject to attestation:

1) Excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 29.03.2016 №479 –V (shall be enforced dated 01.01.2018);

2) original and elite seed producers;

3) seed producers of the first, second and third reproduction, intended for selling;

4) is excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 10.07.2012 № 36-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication);
5) is excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 10.07.2012 № 36-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication);

6) seeds realizers.

2. Upon expiry of the term of attestation, the subjects of seed production shall be obliged to undergo re-attestation.

Footnote. Article 10 as amended by the Laws of the Republic of Kazakhstan dated 10.01.2006 № 116 (the order of enforcement see Article 2); dated 11.12.2009 № 229-IV (the order of enforcement see Article 2); dated 10.07.2012 № 36-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication); dated 29.03.2016 № 479 – V (shall be enforced dated 01.01.2018).

Chapter 3. The organization of seed production

Article 11. The seed production system

1. The seed production system of agricultural plants represents the set of functionally interrelated state bodies, scientific organizations, subjects of seed production, ensuring breeding, state varietal testing, mass multiplication of varieties for the purpose of variety changing and varieties renovation, production, harvesting, treatment, storage, transportation, selling and use of seeds, approbation of varietal sowings, expert examination of the quality of seeds, state varietal and seed control.

2. The seed production system of agricultural plants shall include:

1) the authorized body and its territorial bodies;

1-1) local executive bodies of regions (cities of republican significance, the capital city);

2) attested individuals and legal entities, carrying out the activity on production, harvesting, treatment, storage, selling and transportation of seeds;

3) laboratories on seed quality testing.

Footnote. Article 11 as amended by the Laws of the Republic of Kazakhstan dated 10.01.2006 № 116 (the order of enforcement see Article 2 of the Law № 116); dated 10.07.2012 № 36-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication); dated 29.03.2016 № 479 -V (shall be enforced dated 01.01.2018); dated 28.12.2018 № 210-VI (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication).

Article 12. (Is excluded – by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 20 December 2004 № 13 (shall be enforced from 1 January 2005). Chapter 4. The production, harvesting, treatment, storage, transportation, sale and use of seeds

Article 13. The requirements to production and use of seeds

1. The sale and use of seeds of agricultural plants for sowing (planting) shall be prohibited:

1) infested by quarantine objects;

2) not passed the testing on sowing qualities in the order established by the present law;

3) received on the basis of genetic engineering (genetically modified).

2. Realization and also use for crops (landing) of the seeds which are not conforming on high-quality and sowing qualities to requirements of the legislation of the Republic of Kazakhstan are forbidden.

2-1. Seeds that do not meet the requirements of national standards and other standardization documents in the field of seed production shall not be allowed for sale and use for sowing (planting).

2-2. Seeds of agricultural plants with the indicators of quality lowered against the established national standards and other documents on standardization in the field of seed production in coordination with authorized body according to subparagraph 13-1) of paragraph 1 of Article 6 of this Law shall be allowed to realization and use for sowing (landing).

3. Excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 27.11.2015 № 424-V (shall be enforced after six months after day of its first official publication).
4. Excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 27.11.2015 № 424-V (shall be enforced after six months after day of its first official publication).

5. The personal and legal entities which are not certified in the order established by the present Law can carry out production and use of seeds only for characteristic needs without the right of realization.

Footnote. Article 13 as amended by the Laws of the Republic of Kazakhstan dated 29.12.2006 № 209 (the order of enforcement see Article 2); dated 11.12.2009 № 229-IV (the order of enforcement see Article 2); dated 15.07.2011 № 461-IV (shall be enforced from 30.01.2012); dated 10.07.2012 № 31-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication); dated 29.09.2014 № 239-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after the date of its first official publication); dated 27.11.2015 № 424-V (shall be enforced after six months after day of its first official publication); dated 04.12.2015 № 435-V (shall be enforced dated 01.01.2016); ; dated 05.10.2018 № 184-IV (shall be enforced upon expiry of six months after its first official publication); dated 06.04.2024 № 71-VIII (shall be enforced upon expiry of sixty calendar days after the day of its first official publication).

Article 14. The rights and obligations of seed producers

1. Seed producers have the right to determine the amount of seed production.

2. Seed producers shall be obliged to:

1) comply with technological requirements, production schemes, rules of storage and the sale of seeds approved by the authorized body, ensure their quantitative and qualitative safety;

2) Excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 27.11.2015 № 424-V (shall be enforced after six months after day of its first official publication).

3) acquire original seeds of varieties and parental forms of the hybrids upon production of elite seeds for the purpose of their following sale, as well as beyond the boundaries of the state;

4) represent the documents, confirming their varietal and sowing qualities, as well as characteristic (description) of variety upon selling the seeds;

5) conduct approbation of the varietal sowings in the manner, established by the authorized body;

6) conduct expert examination of sowing qualities of the seeds, intended for sale, use for sowing and creation of insurance funds and financial adjustments;

7) ensure systematic observation of sowings (plantings), territories, seed dressing machines and mechanisms, storages for detecting quarantine objects and conduct arrangements for a struggle with them;

8) create insurance funds and financial adjustments of seeds of agricultural plants at the expense of own funds;

9) is excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 17.07.2009 № 188-IV (the order of enforcement see Article 2);

10) conduct varietal testing and variety changing in the manner and terms established by the authorized body;

11) guarantee the conformity of seeds that are subject to sale to varietal and sowing qualities, mentioned in the document on seeds;

12) keep record of quantity, origin of the seeds sold and used for own needs, their varietal and sowing qualities.

Footnote. Article 14 as amended by the Laws of the Republic of Kazakhstan dated 17.07.2009 № 188-IV 9the order of enforcement see Article 2); dated 15.07.2011 № 461-IV (shall be enforced from 30.01.2012); dated 29.09.2014 № 239-V (shall be enforcedupon expiry of ten calendar days after the date of its first official publication); dated 27.11.2015 № 424-V (shall be enforced after six months after day of its first official publication).

Article 14-1. Requirements, submitted to the activity on conducting approbation of varietal sowings of agricultural plants and expert examination of varietal and sowing qualities of seeds

1. For carrying out of the activity on approbation of varietal sowings of agricultural plants and expert examination of varietal and sowing qualities of seeds, the individuals shall represent copies of documents with notification, confirming:

1) higher or post-secondary education in the following specialties: agronomy, horticulture, soil science and agrochemistry, plants protection and quarantine - for approbators, agronomy, horticulture, processing technology (agriculture), standardization and certification (agriculture) - for seed experts;

2) undergoing special training (courses of approbators – for approbators);

3) details on work or training on probation (no less than two months) in laboratory on the expert examination of the quality of seeds (for seed experts).

2. Approbators and (or) seed experts shall conform to the following requirements:

1) for approbators – existence of:

higher or post-secondary education in the following specialties: agronomy, horticulture, soil science and agrochemistry, plants protection and quarantine;

document on special training (courses of approbators);

2) for seed experts – existence of:

higher or post-secondary education in the following specialties: agronomy, horticulture, processing technology (agriculture), standardization and certification (agriculture);

document on work or training on probation (no less than two months) in laboratory on expert examination of the seed quality and planting material.

Footnote. Chapter 4 is supplemented by Article 14-1 in accordance with the Law of the Republic of Kazakhstan dated 10.07.2012 № 36-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication); as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 28.10.2019 № 268-VI (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication).

Article 15. The agro-ecological zones for production of seeds of agricultural plants

Footnote. Article 15 is excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 11.12.2009 № 229-IV (the order of enforcement see Article 2).

Article 16. The sale of seed lots

1. The sale and transportation of seed lots shall be carried out in accordance with the legislation of the Republic of Kazakhstan.

2. Seed lots may be in packaged (packed) or unpackaged condition (in bulk) upon their sale and transportation.

3. Upon the sale and transportation of seed lots in packaged (packed) condition, their tare and pack shall have the standard type labels.

4. The sale and transportation of original and elite seeds shall be allowed only in packaged (packed) condition.

5. Upon sale and transportation of seeds in unpackaged condition (in bulk) it shall be required to draw up accompanying documents on these lots with specification of details on the name of a variety of each lot of seeds, origin and quality of seeds.

6. Seed lots, processed by agricultural chemicals and biological preparations shall be in packaged (packed) condition. Tare and pack of these seeds shall have the relevant inscriptions, determining the procedure for handling with such seeds and containing the details on possible negative effects on health of a human and environment.

7. Upon sale and transportation of seed lots it shall be prohibited to specify details on the name of a variety, origin and quality of seeds on tare and packs, labels and in accompanying documents not conforming to reality, as well as distribute deliberately misleading advertisement on seed lots in mass media.

Article 17. Insurance and passing seed funds

      Footnote. The heading of Article 17 in edition of the Law of the Republic of Kazakhstan dated 04.12.2015 № 435-V (shall be enforced dated 01.01.2016).
      1. Excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 04.12.2015 № 435-V (shall be enforced dated 01.01.2016).
      2. Excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 04.12.2015 № 435-V (shall be enforced dated 01.01.2016).

3. Insurance seed funds represents the stock of seeds of agricultural plants and shall be formed by agricultural goods producers on an independent basis for ensuring the sowing in case of bad harvest.

4. Financial adjustment of seeds represents stock of seeds of winter agricultural plants and shall be formed by agricultural goods producers on an independent basis.

Footnote. Article 17 with the changes made by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 04.12.2015 № 435-V (shall be enforced dated 01.01.2016).

Article 18. The harvesting, treatment, storage and use of seeds

1. Procedure for organization of the harvesting, treatment, storage and use of seeds of agricultural plants shall be determined by the authorized body.

2. Use of seeds that are the object of exclusive rights of a patent holder shall be allowed in the manner, provided by the legislation of the Republic of Kazakhstan.

Article 19. The import of seed lots in the Republic of Kazakhstan and their export from the Republic of Kazakhstan

1. The import of seed lots in the Republic of Kazakhstan and their export from the Republic of Kazakhstan shall be carried out in the manner, established by the legislation of the Republic of Kazakhstan.

2. Excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 27.11.2015 № 424-V (shall be enforced after six months after day of its first official publication).
3. Excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 27.11.2015 № 424-V (shall be enforced after six months after day of its first official publication).

4. Is excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 13.06.2013 № 102-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication).

5. Imported into the Republic of Kazakhstan and exported from the Republic of Kazakhstan seed consignments must be accompanied by the documents, certifying their varietal and sowing qualities, and meet the requirements established by technical regulations and documents on standardization in the field of seed production.

6. Excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 27.11.2015 № 424-V (shall be enforced after six months after day of its first official publication).

7. The lots of seeds, imported into the Republic of Kazakhstan shall be subject to state quarantine phytosanitary control and supervision and seed examination in the manner, established by the legislation of the Republic of Kazakhstan.

8. The lots of seeds, imported into the Republic of Kazakhstan must be accompanied by a document, confirming compliance with the rights of a patent holder (license or sublicense contract).

Footnote. Article 19 as amended by the Laws of the Republic of Kazakhstan dated 29.12.2006 № 209 (the order of enforcement see Article 2); dated 13.06.2013 № 102-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication); dated 27.11.2015 № 424-V (shall be enforced after six months after day of its first official publication); dated 05.10.2018 № 184-IV (shall be enforced upon expiry of six months after its first official publication); dated 28.10.2019 № 268-VI (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication).

Article 20. Guarantees of seed quality

1. Seeds realizers shall guarantee the conformity of varietal and sowing qualities to details, mentioned in accompanying documents, confirming their quality.

2. In case of non-conformance of varietal and sowing qualities of seeds to details, mentioned in accompanying documents, the seeds realizers shall bear responsibility, established by the Laws of the Republic of Kazakhstan.

3. The guarantees on acquired seeds shall be valid within the term, established by regulatory legal acts, national standards and other regulatory documents in the field of seed production.

Footnote. Article 20 as amended by the Laws of the Republic of Kazakhstan dated 11.12.2009 № 229-IV (the order of enforcement see Article 2); dated 10.07.2012 № 31-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication).

Chapter 5. The procedure for determination of varietal and sowing qualities of seeds

Article 21. The determination of varietal qualities of seeds of agricultural plants

1. Determination of varietal qualities of seeds of agricultural plants shall be carried out by means of approbation of crops, soil assessment and laboratory varietal tests according to the requirements established by normative legal acts, documents on standardization, and shall be obligatory for the certified producers of seeds.

2. Varietal sowings of agricultural plants, the seeds from which are intended for selling or use by the subjects of seed production for own seed sowings shall be subject to compulsory approbation.

3. Original and elite seeds of grades of the agricultural plants included in the State register of the selection achievements recommended for use in the Republic of Kazakhstan are subject to ground assessment.

4. The elite seeds and seeds of the first reproduction of grades of the agricultural plants included in the State register of the selection achievements recommended for use in the Republic of Kazakhstan intended for the subsequent realization are subject to bench high-quality experiments.

Footnote. Article 21 as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 11.12.2009 № 229-IV (the order of enforcement see Article 2); dated 05.10.2018 № 184-IV (shall be enforced upon expiry of six months after its first official publication).

Article 22. The determination of sowing qualities of seeds

1. Determination of sowing qualities of the seeds which are subject to realization and use for crops is carried out by means of sample drawing of seeds and the subsequent their analysis in laboratories on examination of quality of the seeds accredited in the order established by the Law of the Republic of Kazakhstan “On accreditation in the field of compliance assessment”.

2. Selection of samples from seed lots, being subject to selling shall be carried out by the state inspectors on seed production of local executive body of oblast, city of republican significance and the capital with the participation of a representative of a seed producer.

3. Sample drawing from batches of the seeds intended only for crops is made by seed experts in the application of producers of seeds and (or) producers of seeds (their representatives) who had the corresponding training in laboratories on examination of quality of seeds.

Footnote. Article 22 as amended by the Laws of the Republic of Kazakhstan dated 10.07.2012 № 36-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication); dated 13.06.2013 № 102-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication); dated 29.03.2016 № 479-V (shall be enforced dated 01.01.2018).

Article 23. Documenting of seeds

1. The sale of seeds at internal market upon export and import, as well as use of seeds for sowing without the relevant documents, certifying their varietal and sowing qualities shall not be allowed.

2. Upon sale and transportation, the original, super elite and elite seeds shall be accompanied by seeds attestation, the seeds of the first and the following reproductions – by seeds certificate.

3. In case of using the seeds of own production by subjects of seed production, the documents confirming their varietal and sowing qualities are the approbation statement and certificate of certified seeds or approbation statement and seeds analysis result.

4. The certificate on seeds is given by producers of seeds on the basis of the seeds of the documents confirming their high-quality and sowing qualities (the act of approbation of high-quality crops, the certificate of quality of seeds, results of the analysis of seeds) given by aprobator and laboratories on examination of quality for seeds or the certificate.

Footnote. Article 23 as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 10.07.2012 № 36-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication); dated 29.03.2016 № 479-V (shall be enforced dated 01.01.2018).

Article 23-1. General safety requirements upon utilization and destruction of seeds

1. Seeds, recognized improper for use according to their intended purpose following the result of seed expert examination shall be subject to additional treatment, utilization and (or) destruction in the manner, established by technical regulations.

Seeds for the period, required for conducting expert examination and adoption of decision on possibility of their following use or necessity of destruction shall be subject to storage in separate premises in compliance with conditions, ensuring safety.

2. Expenses linked with transportation, storage, expert examination, use or destruction of seeds, unsuitable for use for their intended purpose shall be compensated by their owner.

Footnote. Article 23-1 is supplemented – by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 29 December 2006 № 209 (the order of enforcement see Article 2).

Article 23-2. Requirements to information on safety and quality of seeds

For the purpose of preventing the actions, misinforming the customers in respect of safety of seeds and processes of their life cycle, the seed producers shall be obliged to represent complete and trustworthy information to customers on indicators of safety and quality of seeds.

Footnote. Article 23-2 is supplemented – by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 29 December 2006 № 209 (the order of enforcement see Article 2).

Chapter 5-1. Varietal testing of agricultural plants

Footnote. The Law is supplemented by chapter 5-1 in accordance with the Law of the Republic of Kazakhstan dated 11.12.2009 № 229-IV (the order of enforcement see Article 2).

Article 23-3. Examination and testing of varieties for patentability and economic utility

1. Patentability and economic utility of varieties of agricultural plants shall be assessed according to the data of state testing and (or) the applicant in accordance with the lists of genera and species of plants, approved by the authorized body.

2. The methods of conducting variety testing for economic utility, distinctness, homogeneity and stability in the context of crops shall be approved by the State commission for variety testing of agricultural crops.

3. Simultaneously with conducting of the variety testing for economic utility, the State commission for variety testing of agricultural crops shall conduct testing for distinctness, homogeneity, stability and draw up an official description by morphological characteristics.

Footnote. Article 23-3 as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 28.10.2019 № 268-VI (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication).

Article 23-4.Financing sources of varietal testing of agricultural plants

Financing of expenses on varietal testing of agricultural plants shall be performed at the expense of:

1) budget funds;

2) funds, received in the manner of paying the services in the scope of state varietal testing;

3) funds from sale of products, received in the result of varietal testing of agricultural plants;

3-1) funds, receiving in the manner of paying the services on conducting laboratory varietal testing of original, elite seeds and seeds of the following reproductions;

3-2) funds from sale of printed publications and information bulletins in the field of varietal testing of agricultural plants;

4) other sources, not prohibited by the legislation of the Republic of Kazakhstan.

Footnote. Article 23-4 as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 10.01.2011 № 383-IV (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication).

Chapter 6. Resolution of disputes and responsibility in the field of seed production

Article 24. Resolution of disputes upon carrying out of the activity in the field of seed production

Disputes arising upon carrying out of the activity in the field of seed production shall be resolved in accordance with the legislation of the Republic of Kazakhstan.

Article 25. Responsibility for violation of the legislation of the Republic of Kazakhstan on seed production

Violation of the legislation of the Republic of Kazakhstan on seed production shall entail responsibility, established by the Laws of the Republic of Kazakhstan.

Footnote. Article 25 is in the wording of the Law of the Republic of Kazakhstan dated 11.12.2009 № 229-IV (the order of enforcement see Article 2).

The President
of the Republic of Kazakhstan

Тұқым шаруашылығы туралы