ИПС "Әділет"

МАЗМҰНЫ

Осы Заң Қазақстан Республикасының бүкiл аумағында немесе оның жекелеген жергілікті жерлерiнде төтенше жағдайды енгiзудiң және оның қолданылуының негiздерiн, мерзiмдерiн, тәртiбiн, әлеуметтік сипаттағы төтенше жағдайдың құқықтық режимін белгілейдi.

Ескерту. Кіріспе жаңа редакцияда - ҚР 03.07.2013 № 121-V Конституциялық заңымен (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі).

1-тарау. Жалпы ережелер

1-бап. Осы Заңда пайдаланылатын негiзгi ұғымдар

Осы Заңда мынадай негiзгi ұғымдар пайдаланылады:

1) әлеуметтік сипаттағы төтенше жағдай – адам шығындарына, денсаулыққа зиян келтiруге, елеулi мүліктік шығындарға немесе тұрғындардың тiршілiк әрекетi жағдайының бұзылуына әкеп соғуы мүмкiн немесе әкеп соққан әлеуметтік қатынастар саласындағы белгілі бір аумақта қайшылықтар мен жанжалдардың туындауымен байланысты төтенше жағдай;

1-1) әлеуметтік-экономикалық саладағы дағдарыстық ахуал – елдің экономикалық қауіпсіздігіне қатер төнген және Қазақстан Республикасы Президентінің актілеріне сәйкес Қазақстан Республикасының салық, бюджет, кеден, банк, еңбек, валюта заңнамасының, Қазақстан Республикасының бәсекелестікті қорғау саласындағы, денсаулық сақтау саласындағы, мемлекеттік сатып алу туралы, квазимемлекеттік сектордың жекелеген субъектілерінің сатып алуы туралы, азаматтарды әлеуметтік қорғау салаларындағы, мемлекеттік мүлік туралы, мемлекеттік бақылау және қадағалау мәселелері бойынша заңнамасының қолданылу, елдің халықаралық міндеттемелерін іске асыру ерекшеліктері белгіленуі мүмкін ахуал;

1-2) дағдарыстық ахуал – адамның және азаматтың бұзылған құқықтары мен бостандықтарын, Қазақстан Республикасының конституциялық құрылысын, қауіпсіздік пен құқық тәртібін қалпына келтіру үшін уақытша шектеулер қолдану, ал ерекше жағдайларда төтенше ахуал немесе төтенше жағдай режимін енгізу және осы Заңда көзделген негізгі және қосымша шараларды қолдану талап етілетін ахуал;

2) жергiлiктi жердiң коменданты – Қазақстан Республикасының Президентi тағайындайтын, төтенше жағдай енгiзiлген жергілікті жердегi комендатураның қызметiне басшылық жасайтын және төтенше жағдай режимiн қамтамасыз ететiн күштер мен құралдарды бiртұтас басқаруды жүзеге асыратын лауазымды адам;

3) жергiлiктi жердiң комендатурасы – төтенше жағдай енгiзiлген жергілікті жерде төтенше жағдай режимiн қамтамасыз ету үшiн Қазақстан Республикасының Президентi құратын уақытша арнаулы орган;

4) коменданттық сағат – арнайы берiлген рұқсаттамасыз және жеке басын куәландыратын құжаттарсыз көшелерде және өзге де қоғамдық орындарда не үйлерiнен тыс жерлерде жүруге тыйым салынатын тәулiк мезгiлi;

5) төтенше жағдай – азаматтардың қауiпсiздiгiн қамтамасыз ету және Қазақстан Республикасының конституциялық құрылысын қорғау мүдделерiнде ғана қолданылатын және азаматтардың, шетелдiктердiң және азаматтығы жоқ адамдардың құқықтары мен бостандықтарына, сондай-ақ заңды тұлғалардың құқықтарына жекелеген шектеулер белгiлеуге жол беретiн және оларға қосымша мiндеттер жүктейтiн, мемлекеттiк органдар, ұйымдар қызметiнің ерекше құқықтық режимі болып табылатын уақытша шара;

6) төтенше жағдай енгiзiлетiн жергілікті жердiң шекаралары – Қазақстан Республикасының бiр немесе бiрнеше әкiмшiлiк-аумақтық бiрлiктерiнiң аумағы;

7) Төтенше жағдай режимiн қамтамасыз ету жөнiндегi мемлекеттiк комиссия – төтенше жағдай енгiзу кезеңiне Қазақстан Республикасы Президентiнiң актiсiмен құрылатын арнаулы мемлекеттiк басқару органы.

Ескерту. 1-бап жаңа редакцияда - ҚР 03.07.2013 № 121-V Конституциялық заңымен (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); өзгеріс енгізілді – ҚР 11.07.2022 № 136-VII (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-баптан қараңыз) Заңдарымен.

2-бап. Төтенше жағдайдың құқықтық негiзi

Қазақстан Республикасының Конституциясы, осы Заң және Қазақстан Республикасының өзге де нормативтiк құқықтық актiлерi төтенше жағдайды енгiзудiң құқықтық негiзi болып табылады.

2-1-бап. Қазақстан Республикасы Президентінің төтенше жағдай және әлеуметтік сипаттағы төтенше ахуал режимдерін қамтамасыз ету жөніндегі өкілеттіктері

Қазақстан Республикасының Президенті азаматтардың қауіпсіздігін қамтамасыз ету және Қазақстан Республикасының конституциялық құрылысын қорғау мақсатында:

1) дағдарыстық ахуалды оқшаулау және жою кезінде орталық мемлекеттік және жергілікті атқарушы органдардың, құқық қорғау органдарының және арнаулы мемлекеттік органдардың, Қазақстан Республикасы Қарулы Күштерінің, басқа да әскерлер мен әскери құралымдардың бірлескен іс-қимыл жасау тәртібін айқындайтын қағидаларды бекітеді;

2) республикалық және өңірлік жедел штабтар туралы ережені бекітеді;

3) Қазақстан Республикасының Конституциясына және заңдарына сәйкес басқа да өкілеттіктерді жүзеге асырады.

Ескерту. Заң 2-1-баппен толықтырылды – ҚР 11.07.2022 № 136-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

3-бап. Төтенше жағдайды енгiзудiң мақсаты

Төтенше жағдайды енгiзуге себеп болған мән-жайларды жою, адам мен азаматтың қауiпсiздiгiн, құқықтары мен бостандықтарын қорғауды, Қазақстан Республикасының конституциялық құрылысын қорғауды қамтамасыз ету төтенше жағдайды енгiзудiң мақсаты болып табылады.

1-1-тарау. Әлеуметтік сипаттағы төтенше жағдайдың құқықтық режимі

Ескерту. Заң 1-1-тараумен толықтырылды - ҚР 03.07.2013 № 121-V Конституциялық заңымен (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі).

3-1-бап. Әлеуметтік сипаттағы төтенше жағдайдың құқықтық режимі

1. Әлеуметтік сипаттағы төтенше ахуалдың құқықтық режимі әлеуметтік сипаттағы төтенше мән-жайлардың алдын алуды және оларды жоюды жүзеге асыратын мемлекеттік органдардың шұғыл ден қоюы мен жұмыс істеуінің айрықша режимін білдіреді және жеке және заңды тұлғаларға қосымша міндеттер жүктей отырып, олардың құқықтары мен бостандықтарына жекелеген уақытша шектеулерді белгілеуге жол береді.

Әлеуметтік сипаттағы төтенше ахуалдың мән-жайлары төтенше жағдай енгізуге негіз болып табылуы мүмкін.

Әлеуметтік сипаттағы төтенше ахуалдың құқықтық режимі Қазақстан Республикасының демократиялық институттарына, тәуелсіздігі мен аумақтық тұтастығына, саяси тұрақтылығына, оның азаматтарының қауіпсіздігіне қатер төнген және оны оқшаулау мен жоюды төтенше жағдай енгізілген кезде қолданылатын негізгі, қосымша шаралар мен уақытша шектеулер енгізбестен, әлеуметтік сипаттағы төтенше ахуалдың алдын алу және оны жою жөніндегі мемлекеттік органдардың күшімен және құралдарымен жүзеге асыру мүмкін болатын жағдайда енгізіледі.

2. Әлеуметтік сипаттағы төтенше ахуалдың құқықтық режимі жекелеген жергілікті жерлерде әлеуметтік сипаттағы төтенше ахуалдың алдын алу және оны жою жөніндегі мемлекеттік орган немесе облыстық (республикалық маңызы бар қаланың, астананың) жедел штаб басшысының шешімімен енгізіледі.

3. Әлеуметтік сипаттағы төтенше жағдайдың құқықтық режимі кезінде шұғыл ден қою және басқару жүйесінің жұмыс органы жедел штаб болып табылады.

4. Мемлекеттік және жергілікті атқарушы органдар әлеуметтік сипаттағы төтенше жағдай қатері төнген немесе туындаған кезде әлеуметтік сипаттағы төтенше жағдайдың алдын алу және оны жою жөніндегі мемлекеттік органға жәрдемдесуге және қажетті көмек көрсетуге міндетті.

5. Әлеуметтік сипаттағы төтенше жағдайдың алдын алу және жою мақсатында әлеуметтік сипаттағы төтенше жағдайдың алдын алу және оны жою жөніндегі мемлекеттік орган:

1) әлеуметтік сипаттағы төтенше жағдай аймағына бару үшін, сондай-ақ, егер кідірту адамдардың өміріне немесе денсаулығына нақты қатер төндіруі мүмкін болса, шұғыл медициналық көмекке мұқтаж адамдарды емдеу мекемелеріне жеткізу үшін Қазақстан Республикасының Үкіметі айқындайтын тәртіппен, меншік иелеріне материалдық залал келтірілген жағдайда оны өтей отырып, көлікті (дипломатиялық иммунитеті бар шет мемлекеттер мен халықаралық ұйымдардың өкілдіктерінен басқа) пайдалануға;

2) алып тасталды - ҚР 18.03.2019 № 237-VI Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік жиырма бір күн өткен соң қолданысқа енгізіледі);

3) Қазақстан Республикасының заңнамасында көзделген өзге де шараларды қолдануға құқылы.

5-1. Әлеуметтік сипаттағы төтенше жағдай мен оның салдарларының алдын алу және оларды жою жөніндегі шараларды қабылдау үшін әлеуметтік сипаттағы төтенше жағдайдың алдын алу және оны жою жөніндегі мемлекеттік орган мемлекеттік материалдық резервтің материалдық құндылықтарын пайдалануға құқылы. Әлеуметтік сипаттағы төтенше жағдай мен оның салдарларының алдын алу және оларды жою жөніндегі шараларды қабылдау үшін мемлекеттік материалдық резервтің материалдық құндылықтарын броньнан алу тәртібімен шығару Қазақстан Республикасының Үкіметі айқындайтын тәртіппен мемлекеттік материалдық резерв саласындағы уәкілетті органмен келісу бойынша әлеуметтік сипаттағы төтенше жағдайдың алдын алу және оны жою жөніндегі мемлекеттік органдардың шешімі бойынша жүзеге асырылады.

Әлеуметтік сипаттағы төтенше жағдай мен оның салдарларының алдын алу және оларды жою жөніндегі шараларды қабылдау үшін пайдаланылған мемлекеттік материалдық резервтің материалдық құндылықтарының шығындарын өтеу Қазақстан Республикасының Үкіметі резервінің қаражаты есебінен жүзеге асырылады.

5-2. Әлеуметтік сипаттағы төтенше жағдайлар туындаған немесе төтенше жағдай енгізілген жағдайларда, мемлекеттік материалдық резервтің материалдық құндылықтарын тасымалдауды көлік ұйымдары бірінші кезектегі тәртіппен жүзеге асырады.

Әлеуметтік сипаттағы төтенше жағдай мен олардың салдарларының алдын алу және оларды жою жөніндегі шараларды қабылдау үшін мемлекеттік материалдық резервтен шығарылған материалдық құндылықтарды тасымалдауға көлік ұйымдары материалдық құндылықтарды көрсеткен кезде алдын ала төлемсіз қабылдайды.

Мемлекеттік материалдық резервтің материалдық құндылықтарын тасымалдау шығындарын өтеу Қазақстан Республикасының Үкіметі резервінің қаражаты есебінен жүзеге асырылады.

6. Әлеуметтік сипаттағы төтенше ахуалдың құқықтық режимінің қолданылу мерзімі оны енгізуге негіз болған мән-жайларды жою мерзімінен аспауға тиіс.

Осы жергілікті жерде немесе Қазақстан Республикасының бүкіл аумағында төтенше жағдай режимі енгізілген жағдайда әлеуметтік сипаттағы төтенше ахуалдың құқықтық режимінің күші жойылды деп есептеледі.

Ескерту. 3-1-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 18.03.2019 № 237-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік жиырма бір күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 11.07.2022 № 136-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

3-2-бап. Мемлекеттік органдардың әлеуметтік сипаттағы төтенше ахуалдардың алдын алу және оларды жою жөніндегі құзыреті

1. Қазақстан Республикасының ұлттық қауіпсіздік органдары шектес мемлекеттер аумақтарынан Қазақстан Республикасының Мемлекеттік шекарасы арқылы жаппай өтуден; Қазақстан Республикасының конституциялық құрылысын күштеп өзгертуге әрекеттенуден; терроризм актілерінен; билікті күштеп басып алуға немесе Қазақстан Республикасының Конституциясын бұза отырып, билікті күштеп ұстап тұруға бағытталған әрекеттерден; диверсиялардан; қарулы бүліктен туындаған төтенше ахуалдарды анықтайды, олардың алдын алады және жолын кеседі.

Бұл ретте жергілікті атқарушы орган осы тармақтың бірінші бөлігінде көзделген әлеуметтік сипаттағы төтенше ахуалдарды жою жөніндегі мемлекеттік орган болып табылады.

2. Қазақстан Республикасының ішкі істер органдары жаппай тәртіпсіздіктерден; ұлтаралық және конфессияаралық жанжалдардан; жекелеген жерлерді, аса маңызды және стратегиялық объектілерді қоршап алудан немесе басып алудан; заңсыз қарулы құралымдардың ұйымдасуынан және қызметінен туындаған төтенше ахуалдардың алдын алады және оларды жоюды жүзеге асырады.

3. Қазақстан Республикасының Қорғаныс министрлігі қарулы қақтығысты күштеп таңу мақсатында басқа мемлекеттер тарапынан болған арандатушылық әрекеттерден, Қазақстан Республикасының аумақтық тұтастығын бұзудан туындаған әлеуметтік сипаттағы төтенше ахуалдардың алдын алуға және оларды жоюға қатысады.

4. Әлеуметтік сипаттағы төтенше ахуалдардың алдын алу және оларды жою жөніндегі мемлекеттік органдардың және олардың аумақтық органдарының басшылары осы мемлекеттік органдарға жүктелген міндеттердің орындалуына дербес жауапты болады.

Ескерту. 3-2-бап жаңа редакцияда – ҚР 11.07.2022 № 136-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

3-3-бап. Жедел штабтар

1. Әлеуметтік сипаттағы төтенше ахуалдардың алдын алу және оларды жою мақсатында тұрақты жұмыс істейтін республикалық және өңірлік (облыстық, республикалық маңызы бар қалалардың, астананың) жедел штабтар құрылады.

2. Жедел штабтар басшыдан, басшының орынбасарларынан, оның ішінде бір бірінші орынбасарынан және штаб мүшелерінен тұрады.

Жедел штабтардың құрамына әлеуметтік сипаттағы төтенше ахуалдың алдын алу және оны жою жөніндегі мемлекеттік органдардың басшылары немесе өкілдері жедел штаб басшысының орынбасарлары ретінде, сондай-ақ өзге де мемлекеттік органдардың өкілдері кіреді.

3. Республикалық және өңірлік жедел штабтардың шешімдері орындау үшін міндетті болып табылады.

4. Жедел штабтар өз қызметін Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес жүзеге асырады.

5. Терроризмге қарсы күрес жөніндегі жедел штабтар "Терроризмге қарсы іс-қимыл туралы" Қазақстан Республикасының Заңына сәйкес құрылады.

Әлеуметтік сипаттағы төтенше ахуал енгізілген жергілікті жерде күзетілетін адамдар мен объектілердің қауіпсіздігін қамтамасыз ету жөніндегі күзет іс-шаралары өткізілген жағдайда, күзет іс-шараларын өткізу жөніндегі жедел штабтар "Қазақстан Республикасы Мемлекеттік күзет қызметі туралы" Қазақстан Республикасының Заңына сәйкес әрекет етеді.

Күзет іс-шараларын өткізу жөніндегі жедел штабтың шешімі бойынша "Қазақстан Республикасы Мемлекеттік күзет қызметі туралы" Қазақстан Республикасының Заңына сәйкес күзетілетін адамдардың қауіпсіздігін, күзетілетін объектілердің күзетілуі мен қорғалуын қамтамасыз ету мүддесінде басқа да мемлекеттік органдардың қажетті күштері мен құралдары қосымша тартылуы мүмкін.

Ескерту. 3-3-бап жаңа редакцияда – ҚР 11.07.2022 № 136-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

3-4-бап. Әлеуметтік сипаттағы төтенше жағдайларды жою жөніндегі бірінші кезектегі іс-қимылдар

1. Әлеуметтік сипаттағы төтенше жағдайларды оқшаулау және жою жөніндегі бірінші кезектегі іс-қимылдар мемлекеттік органдардың кешенді күштері мен құралдары пайдаланыла отырып, мемлекеттік органдардың бұрын бекіткен жоспарларына сәйкес, ал осы Заңның 3-2-бабының 1-тармағында көзделген әлеуметтік сипаттағы төтенше жағдайларды оқшаулау және жою жөніндегі бірінші кезектегі іс-қимылдар әлеуметтік сипаттағы төтенше жағдайлардың алдын алу (анықтау, жолын кесу) жөніндегі мемлекеттік органдармен бұрын келісілген және жергілікті атқарушы органдар бекіткен жоспарларға сәйкес ұйымдастырылады.

2. Әлеуметтік сипаттағы төтенше жағдайды жою жөніндегі бірінші кезектегі іс-қимылдар кезінде жедел штаб басшысының шешімі бойынша мынадай уақытша шектеулер:

1) қауіпті өндірістік объектілердің қызметін тоқтата тұру;

2) "Байланыс туралы" Қазақстан Республикасы Заңының 41-1-бабының 1-2-тармағына сәйкес мемлекеттік органдарды қоспағанда, жеке және (немесе) заңды тұлғаларға байланыс қызметін көрсетуді тоқтата тұру және (немесе) байланыс желілерін және құралдарын пайдалануды шектеу;

3) қоғамдық тәртіптің сақталуын, мемлекеттік күзетуге жататын объектілерді және халықтың тыныс-тіршілігі мен көліктің жұмыс істеуін қамтамасыз ететін объектілерді, сондай-ақ ерекше материалдық, тарихи, ғылыми, көркем немесе мәдени құндылығы бар объектілерді күзетуді күшейту;

4) әлеуметтік сипаттағы төтенше жағдайлар аймағында тұратын жеке тұлғаларды уақытша көшіру;

5) қарудың, оқ-дәрілердің, жарылғыш заттардың, күшті әсер ететін химиялық және улы заттардың саудасына шектеу қою немесе тыйым салу, дәрілік заттардың, есірткі құралдарының, психотроптық заттардың, оларға ұқсас заттар мен прекурсорлардың, этил спиртінің және алкоголь өнімінің айналымына ерекше режим белгілеу қолданылуы мүмкін.

3. Әлеуметтік сипаттағы төтенше жағдайлар аймақтарының шекараларын жедел штабтың басшысы айқындайды.

Ескерту. 3-4-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 14.07.2022 № 141-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 11.07.2022 № 136-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

3-5-бап. Әлеуметтік сипаттағы төтенше ахуал режимін қамтамасыз етуге арналған күштер мен құралдар

1. Әлеуметтік сипаттағы төтенше ахуал режимін қамтамасыз ету үшін, Қазақстан Республикасының Мемлекеттік күзет қызметін қоспағанда, ішкі істер, ұлттық қауіпсіздік органдарының, азаматтық қорғау саласындағы уәкілетті органның және басқа да мемлекеттік органдардың күштері мен құралдары пайдаланылады.

2. Қажет болған жағдайларда "Қазақстан Республикасының қорғанысы және Қарулы Күштері туралы" Қазақстан Республикасының Заңында көзделген тәртіппен Қазақстан Республикасы Президентінің жарлығы негізінде Қазақстан Республикасының Қарулы Күштері мынадай міндеттерді орындау үшін:

1) жергілікті жерге кірудің және одан шығудың ерекше режимін қолдауға;

2) ерекше режимдік, режимдік және ерекше қорғалатын объектілерді, халықтың тыныс-тіршілігін және көліктің жұмыс істеуін қамтамасыз ететін объектілерді, адамдардың өмірі мен денсаулығына, сондай-ақ қоршаған ортаға үлкен қауіп төндіретін объектілерді күзетуге;

3) арнаулы құралдарды, қаруды қолдану, сондай-ақ әскери және басқа да техниканы пайдалану арқылы күш көрсету әрекеттері орын алған жанжалдарға қатысқан тайталасушы тараптарды айыруға;

4) заңсыз қарулы құралымдар әрекетінің жолын кесуге қатысуға;

5) ішкі істер органдарымен бірлесіп патрульдеуге және жаппай тәртіпсіздіктерді оқшаулауға қолданылуы мүмкін.

3. Осы баптың 2-тармағының 1) – 4) тармақшаларында көрсетілген міндеттерді Қазақстан Республикасының Қарулы Күштері ішкі істер және ұлттық қауіпсіздік органдарымен бірлесіп орындайды. Бұл ретте Қазақстан Республикасы Қарулы Күштерінің әскери қызметшілеріне "Қазақстан Республикасының Ұлттық ұланы туралы" Қазақстан Республикасы Заңының дене күшін, арнаулы құралдарды, қызметтік иттерді, қаруды қолдану, әскери техниканы пайдалану шарттарына, тәртібі мен шектеріне қатысты бөлігіндегі ережелері қолданылады.

Ескерту. 1-1-тарау 3-5-баппен толықтырылды – ҚР 11.07.2022 № 136-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

2-тарау. Төтенше жағдайды енгізу мен оның күшін жоюдың шарттары, негіздері, тәртібі

4-бап. Төтенше жағдай енгiзудiң шарттары, негiздерi

1. Төтенше жағдай Қазақстан Республикасының демократиялық институттарына, тәуелсiздiгi мен аумақтық тұтастығына, саяси тұрақтылығына, оның азаматтарының қауiпсiздiгiне елеулi және тiкелей қауiп төнген, мемлекеттiң конституциялық органдарының қалыпты жұмыс iстеуi бұзылған жағдайда енгiзiледi және оларды оқшаулау мен жою үшін негізгі, қосымша шаралар мен уақытша шектеулер енгізу қажет.

2. Төтенше жағдайды енгiзу негiздерi болатын мән-жайларға, осы баптың 1-тармағының талаптары сақталған жағдайда:

1) шектес мемлекеттер аумақтарынан Қазақстан Республикасының Мемлекеттiк шекарасы арқылы жаппай өтуден; Қазақстан Республикасының конституциялық құрылысын күштеп өзгертуге әрекеттенуден; терроризм актілерінен; билiктi күштеп басып алуға немесе Қазақстан Республикасының Конституциясын бұза отырып, билiктi күшпен ұстап тұруға бағытталған iс-әрекеттерден; жаппай тәртiпсiздiктерден, ұлтаралық және конфессияаралық жанжалдардан; жекелеген жергілікті жерлердi, аса маңызды және стратегиялық объектiлердi қоршап алудан немесе басып алудан; заңсыз қарулы құралымдарды дайындаудан және олардың әрекетінен; қарулы бүліктен; диверсиядан; қарулы қақтығысты күштеп таңу мақсатында басқа мемлекеттер тарапынан жасалатын арандатушылық iс-әрекеттерден туындаған әлеуметтік сипаттағы төтенше жағдайлар;

2) дүлей зiлзала (жер сiлкiнiсi, сел, қар көшкiнi, су тасқыны және басқалар), дағдарысты экологиялық жағдайлар, табиғи өрттер, эпидемиялар мен iндеттер, ауыл шаруашылығы өсiмдiктерi мен ормандардың аурулармен және зиянкестермен зақымдалуы, өнеркәсiптiк, көлiктiк және басқа авариялар, өрттер (жарылыстар), күштi әсер ететiн улы, радиоактивтi және биологиялық қауiптi заттар ауаға жайылатын (жайылу қаупi бар) авариялар, үйлер мен ғимараттардың кенеттен құлауы, су бөгеттерiнiң бұзылуы, тыныс-тiршiлiктi қамтамасыз ететiн электрэнергетикалық және коммуникациялық жүйелердегi, тазарту құрылғыларындағы авариялар себеп болған және жағдайды дереу тұрақтандыруды, құқық тәртiбiн қамтамасыз етудi, қажеттi құтқару және авариялық-қалпына келтiру жұмыстарын жүргiзу үшiн жағдай жасауды талап ететiн табиғи және техногендiк сипаттағы төтенше жағдайлар жатады.

Дүлей зiлзаланың немесе кең көлемдi аварияның (апаттың) нақты қаупi де азаматтық қорғау саласындағы уәкілетті органның ұсынуы негiзiнде төтенше жағдай енгiзуге негiз болуы мүмкiн.

Ескерту. 4-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 2008.05.26 № 34-IV (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-баптан қараңыз), 2010.04.08 № 266-IV Заңдарымен; 03.07.2013 № 121-V (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Конституциялық заңымен; 11.04.2014 № 189-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 11.07.2022 № 136-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

5-бап. Төтенше жағдайды енгiзу тәртiбi

1. Қазақстан Республикасының бүкiл аумағындағы немесе оның жекелеген жерлерiндегi төтенше жағдайды Қазақстан Республикасының Премьер-Министрiмен және Парламентi палаталарының төрағаларымен ресми консультациялардан кейiн Қазақстан Республикасының Президентi тиiстi жарлығымен енгiзедi, бұл туралы Қазақстан Республикасының Парламентiне дереу хабарланады.

2. Төтенше жағдай қалыптасқан жағдайды өзге шаралар қолданумен реттеу мүмкiн болмаған жағдайда енгiзiледi.

3. Қазақстан Республикасы Президентiнiң төтенше жағдайды енгiзу туралы жарлығы Қазақстан Республикасының заңдарына сәйкес ресми баспа басылымдарында дереу жариялануға тиiс және барлық бұқаралық ақпарат құралдары арқылы халыққа жеткiзiледi.

4. Қазақстан Республикасы Президентiнiң Төтенше жағдайды енгiзу туралы жарлығы Қазақстан Республикасының Президентi белгiлеген мерзiмде қолданысқа енгiзiледi.

6-бап. Қазақстан Республикасы Президентiнiң төтенше жағдайды енгiзу туралы жарлығының мазмұны

Қазақстан Республикасы Президентiнiң Төтенше жағдайды енгiзу туралы жарлығында:

1) осы Заңның талаптарына сәйкес төтенше жағдайды енгiзуге негiз болған мән-жайлар;

2) төтенше жағдайды енгiзу қажеттiгiнiң негiздемесi;

3) төтенше жағдай енгiзiлетiн жерлердiң шекаралары;

4) төтенше жағдай режимiн қамтамасыз ететiн күштер мен құралдар;

5) осы Заңға сәйкес енгiзiлетiн шаралардың және жеке тұлғалардың құқықтары мен бостандықтарын, заңды тұлғалардың құқықтарын уақытша шектеулердiң, сондай-ақ оларға қосымша жүктелетiн мiндеттердiң тiзбесi;

6) төтенше жағдайды енгiзу кезеңiнде құрылатын мемлекеттiк басқарудың арнайы органдары және олардың өкiлеттiгi;

7) төтенше жағдай режимi кезiнде қолданылатын iс-шараларды жүзеге асыруға жауапты мемлекеттiк органдар (лауазымды адамдар);

8) төтенше жағдайды енгiзу уақыты және оның қолданылу мерзiмi қамтылады.

7-бап. Төтенше жағдайдың күшiнде болу мерзiмi

1. Қазақстан Республикасының бүкiл аумағында енгiзiлетiн төтенше жағдайдың күшiнде болу мерзiмi - 30 тәулiктен, ал оның жекелеген жерлерiнде 60 тәулiктен аспауға тиiс.

2. Төтенше жағдай енгiзiлген мерзiм өткеннен кейiн төтенше жағдай тоқтатылды деп есептеледi.

3. Төтенше жағдайды енгiзуге негiз болған мән-жайлар жойылмаған жағдайда Қазақстан Республикасының Президентi тиiстi акт шығару арқылы осы баптың 1-тармағында белгiленген мерзiмдер шегiнде оның қолданысын ұзартуға құқылы.

8-бап. Төтенше жағдайды қамтамасыз ету жөнiндегi iс-шараларды қаржыландыру

1. Қазақстан Республикасының бүкiл аумағында немесе оның жекелеген жерлерiнде төтенше жағдай енгiзiлген кезде төтенше жағдай режимiн қамтамасыз ету жөнiнде жүргiзiлетiн iс-шараларды қаржыландыру Қазақстан Республикасы Үкiметi резервiнiң және жергiлiктi атқарушы органдар резервтерiнiң қаражаты есебiнен жүзеге асырылады.

2. Қазақстан Республикасы Президентiнiң шешiмiмен Қазақстан Республикасының төтенше бюджетi енгiзiлуi мүмкiн. Төтенше жағдай режимiн қамтамасыз ету жөнiнде жүргiзiлетiн iс-шараларды қаржыландыру бұл жағдайда төтенше бюджет қаражаты есебiнен жүзеге асырылады.

Төтенше бюджеттiң қабылдануы туралы Қазақстан Республикасының Парламентiне дереу хабарланады.

9-бап. Төтенше жағдайдың күшiн жою

1. Егер төтенше жағдайды енгiзуге негiз болған мән-жайлар жойылған болса, Қазақстан Республикасының Президентi оның күшiн ол енгiзiлген мерзiм аяқталғанға дейiн толық немесе iшiнара жоюға құқылы.

2. Қазақстан Республикасы Президентiнiң төтенше жағдайды толық немесе iшiнара жою жөнiндегi Жарлығы Қазақстан Республикасының Президентi белгiлеген мерзiмде қолданысқа енгiзiледi.

10-бап. Төтенше жағдайдың құқықтық режимінің ерекшеліктері

Парламентті және Парламент Мәжілісін төтенше жағдай кезеңінде таратуға болмайды.

Ескерту. 10-бап жаңа редакцияда - ҚР-ның 2009.04.29. № 154-IV Заңымен.

3-тарау. Төтенше жағдай кезеңіне енгізілетін мемлекеттік басқарудың арнайы органдары. Төтенше жағдай режимін қамтамасыз ету

11-бап. Төтенше жағдай кезеңiндегi мемлекеттiк басқарудың арнайы органдары

1. Төтенше жағдайды енгiзуге негiз болған мән-жайларды жою жөнiндегi мәселелердi шұғыл шешу және iс-шараларды жүргiзу мақсатында Қазақстан Республикасының Президентi мемлекеттiк басқарудың төтенше жағдай режимiн қамтамасыз ету жөнiндегi арнайы органдарын құруы мүмкiн, оларға:

1) Қазақстан Республикасы Президентiнiң жанындағы Төтенше жағдай режимiн қамтамасыз ету жөнiндегi мемлекеттiк комиссия;

2) жергiлiктi жердiң комендатурасы жатады.

2. Төтенше жағдай режимін қамтамасыз ету жөніндегі мемлекеттік комиссия (бұдан әрі – Мемлекеттік комиссия) Қазақстан Республикасының бүкіл аумағында немесе оның жекелеген жергілікті жерлерінде төтенше жағдай енгізілген кезде Қазақстан Республикасы Президентінің актісімен құрылады.

3. Комендатураның қызметі Қазақстан Республикасының Президенті бекіткен үлгі ереже негізінде жүзеге асырылады.

Ескерту. 11-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 2006.01.14 № 117, 2008.05.26 № 34-IV (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-баптан қараңыз) Заңдарымен; 03.07.2013 № 121-V (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Конституциялық заңымен; 11.07.2022 № 136-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

12-бап. Мемлекеттiк комиссияның негiзгi мiндеттерi мен функциялары

1. Мемлекеттiк комиссияның негiзгi міндеттерi мыналар болып табылады:

1) төтенше жағдайды енгізу үшін негіз болған мән-жайларды жою жөнiнде шаралар әзiрлеу;

2) төтенше жағдай енгiзiлген аумақтың қызметiн басқару мен қамтамасыз ету жөнiнде жедел iс-шаралар жүргізудi ұйымдастыру;

3) төтенше жағдайды енгізу үшін негіз болған мән-жайлардың салдарынан зардап шеккен жеке тұлғаларды уақытша тұруға арналған тұрғын үй-жайларға орналастыруды, оларға қажетті көмек көрсетуді ұйымдастыру;

4) орталық және жергілікті атқарушы органдардың, ұйымдардың, төтенше жағдай енгiзілген жергiлiктi жерлердiң комендатураларының төтенше жағдайды енгiзу үшiн негiз болған мән-жайларды жою жөнiндегі қызметiн үйлестiру;

5) төтенше жағдай кезеңiнде жүргізiлетiн iс-шаралардың орындалуын бақылау.

2. Негiзгi мiндеттерiн орындау үшiн Мемлекеттік комиссия мынадай функцияларды жүзеге асырады:

1) орталық және жергiлiктi атқарушы органдардың, ұйымдардың, төтенше жағдай енгiзілген жергiлiктi жерлердiң комендатураларының төтенше жағдайды енгiзуге негiз болған мән-жайларды жою жөнiндегi қызметiн үйлестiру бойынша ұсыныстар әзiрлейдi;

2) Мемлекеттiк комиссияға жүктелген мiндеттердi орындау мәселелерi бойынша орталық, жергiлiктi атқарушы органдардың лауазымды адамдарын және төтенше жағдай енгiзiлген жергiліктi жерлердiң коменданттарын тыңдайды;

3) орталық және жергіліктi атқарушы органдардан, ұйымдардан Мемлекеттiк комиссияның қызметiн жүзеге асыру үшiн қажеттi құжаттар мен мәлiметтердi сұратады және алады;

4) орталық және жергiлiктi атқарушы органдардың, ұйымдардың, төтенше жағдай енгiзiлген жергiлiктi жерлердiң комендатураларының төтенше жағдайды енгiзуге негiз болған мән-жайларды жою жөнiндегi iс-шараларды орындауын бақылайды;

5) орталық және жергiлiктi атқарушы органдардың, ұйымдардың мамандарын төтенше жағдай енгiзуге негiз болған мән-жайларды жою мәселелерiн шешу үшiн талдамалық, сараптау және басқа да қажеттi жұмыстарды орындауға тартады;

6) осы Заңның 15, 16-баптарында көрсетiлген қосымша шаралар мен уақытша шектеулердi енгiзудің тиiмдiлiгiн қарайды. Төтенше жағдай енгізуге негiз болған мән-жайлар толық немесе iшiнара жойылған кезде Қазақстан Республикасының Президентiне қосымша шаралардың, уақытша шектеулердiң немесе төтенше жағдайдың толық немесе ішінара күшiн жою туралы тиiстi ұсыныстар енгiзедi;

7) Қазақстан Республикасының Президентіне төтенше жағдай енгізілген жергілікті жерде Қазақстан Республикасының Қарулы Күштерін, осы Заңда көзделген қосымша шаралар мен уақытша шектеулерді қолдану қажеттігі туралы ұсыныстармен жүгінеді, олардың орындалуын қамтамасыз етеді;

8) жергілікті атқарушы органдардың, ұйымдардың, аумақтық ішкі істер органдардың, азаматтық қорғау саласындағы уәкілетті органның аумақтық бөлімшелерінің, төтенше жағдай енгізілген жергілікті жерде орналасқан (орналасатын) әскери құралымдардың және төтенше жағдай режимін қамтамасыз ету үшін қосымша тартылатын мемлекеттік органдардың қызметін үйлестіреді.

Ескерту. 12-бап жаңа редакцияда – ҚР 14.01.2006 № 117; өзгеріс енгізілді ҚР 11.07.2022 № 136-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

12-1-бап. Мемлекеттiк комиссияның қызметiн ұйымдастыру

1. Мемлекеттік комиссия орталық, жергiлікті атқарушы органдардың өкілдерінен және төтенше жағдай енгізілген жергілікті жерлердің коменданттарынан құрылады. Мемлекеттiк комиссияның дербес құрамын Қазақстан Республикасының Президентi бекiтедi және ол төтенше жағдай енгiзуге негiз болған мән-жайларға байланысты болады. Мемлекеттiк комиссия төрағадан, мүшелерден және хатшыдан тұрады. Мемлекеттiк комиссияның төрағасы Қазақстан Республикасының Президентiне есеп бередi.

Мемлекеттiк комиссия мүшелерiнiң және комиссия жұмысын қамтамасыз ету үшiн тартылатын мамандардың жұмыс орындары мен негiзгі жұмыс орнындағы жалақысы сақталады.

1-1. Осы Заңның 3-2-бабының 2-тармағына сәйкес негіздер бойынша төтенше жағдай режимі енгізілген кезде Қазақстан Республикасының Ішкі істер министрі Мемлекеттік комиссияның төрағасы болып тағайындалады.

Қазақстан Республикасының Президенті ахуалдың өршуін талдауды негізге ала отырып, өз қалауы бойынша кез келген мемлекеттік органның өкілін Мемлекеттік комиссияның төрағасы етіп тағайындауға құқылы.

2. Мемлекеттiк комиссияның отырыстарын қажеттілігіне қарай оның төрағасы шақырады, ал оның шешiмдерi хаттамалармен ресiмделедi. Мемлекеттiк комиссияның мүшелерi отырыстарға алмастыру құқығынсыз қатысады.

Отырыстың күн тәртiбiндегi әрбiр мәселе бойынша шешiм ашық дауыс беру арқылы қабылданады және егер Мемлекеттік комиссия мүшелерiнiң жалпы санының көпшiлiгi шешiмдi жақтап дауыс берсе, қабылданды деп есептеледi. Дауыстар тең болған жағдайда төраға жақтап дауыс берген шешiм қабылданды деп есептеледi. Мемлекеттiк комиссия өз құзыретiне сәйкес қабылдайтын шешiмдер орталық, жергiлiктi атқарушы органдардың және төтенше жағдай енгiзiлген жергiлiктi жерлердiң комендатураларының, жеке және заңды тұлғалардың орындауы үшiн мiндеттi болады.

3. Қазақстан Республикасы Президентiнiң құзыретiне жататын мәселелер бойынша Мемлекеттiк комиссия Қазақстан Республикасы Президентiнiң қарауына тиісті ұсыныстарды, жарлықтар мен өкімдердің жобаларын енгiзедi. Қазақстан Республикасы Yкiметiнiң құзыретiне жататын мәселелер бойынша Мемлекеттiк комиссия Қазақстан Республикасы Yкiметiнiң қарауына тиісті ұсыныстарды, Қазақстан Республикасы Үкіметінің қаулылары мен Премьер-Министрі өкімдерінің жобаларын енгiзедi.

Ескерту. 12-1-бап жаңа редакцияда – ҚР 14.01.2006 № 117; өзгеріс енгізілді – ҚР 11.07.2022 № 136-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

13-бап. Төтенше жағдай енгiзiлген жер комендантының өкiлеттiктерi

1. Төтенше жағдай енгiзiлген жергiлiктi жердiң комендатурасы өзiнiң төтенше жағдай режимiн қамтамасыз ету жөнiндегі қызметiн жергілiкті атқарушы органдармен өзара iс-қимыл жасай отырып жүзеге асырады.

Жергілiкті жердiң комендатурасын Қазақстан Республикасының Президентi тағайындайтын комендант және жергілікті жер комендатурасының аппараты құрайды, оның құрамы төтенше жағдайды енгізуге негіз болған мән-жайлар негізге алына отырып айқындалады.

Комендант – Қазақстан Республикасының Президентіне, ал Мемлекеттік комиссия құрылған кезде Қазақстан Республикасының Президенті мен Мемлекеттік комиссияның төрағасына бағынады.

Жергілікті жердің коменданты болып:

шектес мемлекеттер аумақтарынан Қазақстан Республикасының Мемлекеттік шекарасы арқылы жаппай өту кезінде; Қазақстан Республикасының конституциялық құрылысын күштеп өзгертуге әрекеттену кезінде; терроризм актілері; билікті күштеп басып алуға немесе Қазақстан Республикасының Конституциясын бұза отырып билікті күшпен ұстап тұруға бағытталған іс-әрекеттер кезінде; қарулы бүлік; диверсия кезінде Қазақстан Республикасы Ұлттық қауіпсіздік комитетінің;

жаппай тәртіпсіздік; ұлтаралық және конфессияаралық жанжалдар; экстремистік топтардың жекелеген жергілікті жерлерді, аса маңызды және стратегиялық объектілерді қоршап алуы немесе басып алуы; заңсыз қарулы құралымдардың дайындалуы және әрекеті кезінде Қазақстан Республикасы Ішкі істер министрлігінің;

қарулы қақтығысты күштеп таңу мақсатында басқа мемлекеттер тарапынан жасалатын арандатушылық іс-әрекеттер; Қазақстан Республикасының аумақтық тұтастығын бұзу кезінде Қазақстан Республикасы Қорғаныс министрлігінің;

табиғи және техногендік сипаттағы төтенше жағдайлар кезінде Қазақстан Республикасы Төтенше жағдайлар министрлігінің өкілі тағайындалады.

Қазақстан Республикасының Президенті төтенше жағдай енгізілген жергілікті жердегі ахуалдың өршуін талдауды негізге ала отырып, өз қалауы бойынша кез келген мемлекеттік органның өкілін жергілікті жердің коменданты етіп тағайындауға құқылы.

2. Төтенше жағдай енгiзiлген жергілікті жердiң коменданты:

1) өз өкiлеттiктері шегiнде барлық жеке және заңды тұлғалардың, лауазымды адамдардың, жергілікті мемлекеттік басқару және өзін-өзі басқару органдарының, сондай-ақ iшкi iстер органдары, азаматтық қорғау саласындағы уәкілетті органның аумақтық бөлімшелері, төтенше жағдай енгiзiлген жергілікті жерде орналасқан (дислокацияланған) және төтенше жағдай режимiн қамтамасыз ету үшiн қосымша тартылатын әскери құралымдар бастықтарының (командирлерiнiң) тиiстi аумақта орындауы мiндеттi төтенше жағдай режимiн қамтамасыз ету мәселелерi жөнiнде бұйрықтар мен өкiмдер шығарады;

2) жеке тұлғалардың белгiленген мерзiмде белгiлi бiр жерден кетiп қалуына шектеулер енгiзедi, сол жергілікті жердiң тұрғындары болып табылмайтын қоғамдық тәртiптi бұзушы адамдарды солардың есебiнен өздерінің тұрақты тұратын жерлерiне немесе төтенше жағдай жарияланған жергілікті жерден тыс жерлерге шығарып жiбередi, сондай-ақ төтенше жағдай енгiзiлген жергілікті жерде заңдылық пен құқық тәртiбiн қамтамасыз ету жөнiнде шаралар қолданады;

3) қоғамнан уақытша оқшаулауды қамтамасыз ететін арнайы мекемелерде орын жеткіліксіз болған жағдайда төтенше жағдай режимін бұзған, ұсталған адамдарды ұстаудың қосымша орындарын айқындайды;

4) ұйымдардың басшыларын өз мiндеттерiн, коменданттың бұйрықтары мен өкiмдерiн тиiсiнше орындамауына байланысты төтенше жағдайдың қолданысы кезеңiнде жұмысынан шеттетедi, бұл жөнінде Мемлекеттік комиссияға хабарлайды;

5) төтенше жағдай енгiзiлген жергілікті жерде Қазақстан Республикасының Қарулы Күштерін, осы Заңда көзделген қосымша шаралар мен уақытша шектеулердi қолдану қажеттiгi туралы ұсыныстармен Қазақстан Республикасының Президентiне жүгінеді және осы шаралардың орындалуын қамтамасыз етедi;

6) Қазақстан Республикасының Үкіметіне төтенше жағдай режимін қамтамасыз ету жөніндегі іс-шараларды қосымша қаржыландыру туралы ұсыныстар енгізеді;

7) тиiстi жергілікті жердiң тұрғындарын төтенше жағдай кезiнде қолданылатын, енгiзiлген шаралар мен уақытша шектеулердi орындау қажеттiгi туралы бұқаралық ақпарат құралдары арқылы хабардар етедi;

8) жергiлiктi өкiлдi және атқарушы органдардың барлық отырыстарына қатысуға және өз құзыретiне жатқызылған мәселелер бойынша ұсыныстар енгiзуге құқылы;

9) төтенше жағдай енгiзiлген жергілікті жердің комендатурасы жанынан журналистердi аккредиттеуді жүзеге асырады;

9-1) жергілікті атқарушы органдардың, ұйымдардың, Қазақстан Республикасының аумақтық ішкі істер органдарының, азаматтық қорғау саласындағы уәкілетті органның аумақтық бөлімшелерінің, төтенше жағдай енгізілген жергілікті жерде орналасқан (орналасатын) әскери құралымдардың және төтенше жағдай режимін қамтамасыз ету үшін қосымша тартылатын мемлекеттік органдардың қызметін үйлестіреді;

10) Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес өзге де өкілеттіктерді жүзеге асырады.

3. Жергілікті жердің комендатурасы жұмыскерлерінің еңбек қатынастары Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес реттеледі.

4. Төтенше жағдай енгiзiлген жергілікті жердiң комендатурасын құру көрсетілген аумақта жұмыс iстейтiн жергiлiктi өкiлдi және атқарушы органдардың қызметiн тоқтатпайды.

5. Төтенше жағдай енгізілген аумақта төтенше жағдай режимін қамтамасыз ету мақсатында жергілікті жердің коменданты өз өкімімен жергілікті атқарушы және өкілді органдардың, орталық мемлекеттік органдардың төтенше жағдай енгізуге негіз болған мән-жайларды жоюға кедергі келтіретін нормативтік құқықтық актілерінің қолданылуын режим кезеңінде тоқтата тұруға құқылы.

Ескерту. 13-бап жаңа редакцияда - ҚР 03.07.2013 № 121-V (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Конституциялық заңымен; өзгерістер енгізілді - ҚР 11.04.2014 № 189-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 18.03.2019 № 237-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік жиырма бір күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 29.06.2021 № 58-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 11.07.2022 № 136-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

14-бап. Төтенше жағдай режимiн қамтамасыз етуге арналған күштер мен құралдар

1. Төтенше жағдай режимiн қамтамасыз ету үшiн iшкi iстер, ұлттық қауiпсiздiк органдарының, азаматтық қорғау саласындағы уәкілетті органның және басқа да мемлекеттiк органдардың күштерi мен құралдары пайдаланылады.

2. Қажет болған жағдайларда Қазақстан Республикасының заңнамасында белгiленген тәртiппен Қазақстан Республикасының Президентi Жарлығының негiзiнде төтенше жағдай режимiн қамтамасыз ету үшiн Қазақстан Республикасының Қарулы Күштерi мынадай мiндеттердi орындау үшін:

1) төтенше жағдай енгiзiлген жерге кiрудiң және одан шығудың ерекше режимiн сақтауға;

2) ерекше режимдi, режимдi және ерекше қорғалатын объектiлердi, халықтың тыныс-тiршiлiгiн және көлiктiң жұмыс iстеуiн қамтамасыз ететiн объектiлердi, адамдардың өмiрi мен денсаулығына, сондай-ақ қоршаған ортаға үлкен қауiп төндiретiн объектiлердi күзетуге;

3) арнайы құралдарды, қаруды қолдану, сондай-ақ әскери және басқа да техниканы пайдалану арқылы күш көрсету әрекеттерi орын алған жанжалдарға қатысқан тайталасушы тараптарды айыруға;

4) заңсыз қарулы құралымдар қызметiнiң жолын кесу iсiне қатысуға;

5) табиғи және техногендiк сипаттағы төтенше жағдайларды жоюға және адамдар өмiрiн құтқару iсiне қатысуға;

6) ішкі істер органдарымен бірлесіп патрульдеуге және жаппай тәртіпсіздіктерді оқшаулауға қолданылуы мүмкiн.

3. Қазақстан Республикасы Ұлттық қауiпсiздiк комитетiнiң шекара қызметi Қазақстан Республикасының Мемлекеттiк шекарасын, сондай-ақ халықаралық әуежайларды қорғау мақсатында ғана төтенше жағдай режимiн қамтамасыз етуге тартылады.

4. Осы баптың 2-тармағының 1) – 4) тармақшаларында көрсетiлген мiндеттердi Қазақстан Республикасының Қарулы Күштерi iшкi iстер және ұлттық қауiпсiздiк органдарымен бiрлесiп орындайды. Бұл орайда Қазақстан Республикасы Қарулы Күштерiнiң әскери қызметшiлерiне "Қазақстан Республикасының Ұлттық ұланы туралы" Қазақстан Республикасы Заңының дене күшiн, арнайы құралдарды, қызметтiк иттердi, қаруды қолдану, әскери техниканы пайдалану шарттарына, тәртібіне және шектерiне қатысты бөлiгіндегі ережелерi қолданылады.

Ескерту. 14-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 2008.05.26 № 34-IV (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-баптан қараңыз); 11.04.2014 № 189-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 10.01.2015 № 275-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi); 11.07.2022 № 136-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

14-1-бап. Төтенше жағдай кезінде байланыс желілерін басқару

1. Төтенше жағдай кезінде Қазақстан Республикасының Үкіметі айқындайтын тізбе бойынша мемлекеттiк органдардың, президенттік және үкіметтік байланысты, сондай-ақ шұғыл қызметтердің байланыс желілері мен құралдарын қоспағанда, байланыс желiлерi мен құралдарын басымдықпен пайдалануға, сондай-ақ "Байланыс туралы" Қазақстан Республикасы Заңының 41-1-бабының 1-2-тармағына сәйкес олардың қызметiн тоқтата тұруға құқығы бар.

2. Байланыс желілері мен құралдарын беру және байланыс операторының байланыс желiлерi мен құралдарын пайдаланған кезде олардың шеккен шығындарын өтеу тәртібін Қазақстан Республикасының Үкiметi айқындайды.

3. Байланыс желiлерi мен құралдарының иелерi адамдар өмiрiнiң теңiздегi, жердегi, әуедегі, ғарыш кеңiстiгiндегi қауiпсiздiгiне, Қазақстан Республикасында қорғаныс, қауiпсiздiк және құқық тәртiбiн қорғау саласында кезек күттірмейтін iс-шараларды жүргiзуге қатысты барлық хабарламаларға, сондай-ақ төтенше жағдайлар туралы хабарламаларға абсолюттік басымдық беруге тиiс.

Ескерту. Заң 14-1-баппен толықтырылды - ҚР 03.07.2013 № 121-V Конституциялық заңымен (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); өзгеріс енгізілді - ҚР 11.04.2014 № 189-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 14.07.2022 № 141-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 11.07.2022 № 136-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

14-2-бап. Күзетілетін адамдар мен объектілердің қауіпсіздігін қамтамасыз ету ерекшеліктері

1. Төтенше жағдай енгізілген жергілікті жерде күзетілетін адамдар мен объектілердің қауіпсіздігін қамтамасыз ету жөніндегі күзет іс-шараларын өткізу қажет болған жағдайда "Қазақстан Республикасы Мемлекеттік күзет қызметі туралы" Қазақстан Республикасының Заңына сәйкес күзет іс-шараларын өткізу жөніндегі жедел штабтар әрекет етеді.

2. Күзет іс-шараларын өткізу жөніндегі жедел штабтың шешімі бойынша "Қазақстан Республикасы Мемлекеттік күзет қызметі туралы" Қазақстан Республикасының Заңына сәйкес күзетілетін адамдардың қауіпсіздігін, күзетілетін объектілердің күзетілуі мен қорғалуын қамтамасыз ету мүддесінде басқа да мемлекеттік органдардың қажетті күштері мен құралдары қосымша тартылуы мүмкін.

Ескерту. 3-тарау 14-2-баппен толықтырылды – ҚР 11.07.2022 № 136-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

4-тарау. Төтенше жағдай кезінде және осыған байланысты туындаған әлеуметтік-экономикалық саладағы дағдарыс жағдайында қолданылатын шаралар мен уақытша шектеулер

Ескерту. 4-тараудың тақырыбы жаңа редакцияда – ҚР 16.05.2020 № 330-VI Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі).

15-бап. Төтенше жағдай енгiзiлген кезде қолданылатын негiзгi шаралар мен уақытша шектеулер

1. Төтенше жағдай енгiзiлген кезде оның қолданылу кезеңiнде мынадай негiзгi шаралар мен уақытша шектеулер:

1) қоғамдық тәртiптiң сақталуын, аса маңызды мемлекеттiк және стратегиялық объектiлердiң, сондай-ақ халықтың тыныс-тiршiлiгiн және көлiк қызметiнiң жұмыс iстеуiн қамтамасыз ететiн объектiлердiң күзетілуін күшейту;

2) төтенше жағдай енгiзiлген жерде жүрiп-тұру еркiндiгiн, оның iшiнде көлiк құралдары қозғалысының еркiндiгiн шектеу;

3) жеке тұлғалардың жеке басын куәландыратын құжаттарды тексеру, оларды жеке тексеру, олардың жанындағы заттарын, көлiк құралдарын тексеру;

4) төтенше жағдай енгiзiлген жерге немесе Қазақстан Республикасының аумағына кiруге, сондай-ақ олардан шығуға шектеу белгiлеу;

5) бейбіт жиналыстарды, ойын-сауық, спорттық және басқа да бұқаралық іс-шараларды, сондай-ақ тууға, үйленуге, қайтыс болуға байланысты отбасылық салт-жораларды ұйымдастыруға және өткізуге тыйым салу немесе оларды шектеу;

6) ереуілдерге тыйым салу;

6-1) Қазақстан Республикасының Қарулы Күштеріне, құқық қорғау органдарына және арнаулы мемлекеттік органдарға, сондай-ақ төтенше жағдайды енгізуге негіз болған мән-жайларды жою жөніндегі іс-шараларға тартылған басқа да мемлекеттік органдарға ведомстволық бағыныстыларды қоспағанда, заңды тұлғалардың қызметiн тоқтата тұру немесе тоқтату;

7) жарылғыш, радиоактивтi, сондай-ақ химиялық және биологиялық қауiптi заттарды пайдаланатын заңды тұлғалардың қызметiн тоқтата тұру;

8) егер төтенше мән-жайларға байланысты материалдық және мәдени құндылықтардың жойылуының, ұрлануының немесе бүлiнуiнiң нақты қаупi болса, оларды қауiпсiз аудандарға көшiру;

9) төтенше жағдай енгiзiлген жергілікті жерде ол қолданылатын бүкiл кезең iшiнде сайлау және республикалық референдумдар өткiзуге тыйым салу;

10) президенттік және үкіметтік байланысты қоспағанда, байланыс желiлері мен құралдарының қызметін тоқтата тұру көзделеді.

2. Төтенше жағдай енгізілген кезеңде және осыған байланысты туындаған әлеуметтік-экономикалық саладағы дағдарыс жағдайында елдің экономикалық қауіпсіздігін қамтамасыз ету үшін Қазақстан Республикасы Президентінің актілеріне сәйкес салық, бюджет, кеден, банк, еңбек заңнамасының, монополияға қарсы заңнаманың, халық денсаулығы мен денсаулық сақтау жүйесі, мемлекеттік сатып алу, квазимемлекеттік сектордың жекелеген субъектілерінің сатып алуы, валюталық реттеу туралы, азаматтарды әлеуметтік қорғау, мемлекеттік мүлік салаларындағы, бәсекелестікті қорғау, мемлекеттік бақылау және қадағалау, елдің халықаралық міндеттемелерін іске асыру мәселелері жөніндегі заңнаманың қолданылу ерекшеліктері белгіленуі мүмкін.

Ескерту. 15-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 03.07.2013 № 121-V Конституциялық заңымен (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 16.05.2020 № 330-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 25.05.2020 № 334-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 08.06.2021 № 48-VII (01.01.2022 бастап қолданысқа енгізіледі); 11.07.2022 № 136-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 14.07.2022 № 141-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

16-бап. Төтенше жағдай кезiнде қолданылатын қосымша шаралар мен уақытша шектеулер

1. Осы Заңның 4-бабы 2-тармағының 1) тармақшасында көзделген мән-жайлар болған кезде төтенше жағдай енгiзiлген жағдайда, төтенше жағдай енгiзiлген жерде мынадай қосымша шаралар мен уақытша шектеулер:

1) коменданттық сағат енгiзу;

1-1) аумақтық қорғаныс іс-шараларын жүргізу;

2) баспа басылымдарының мiндеттi даналары мен радио және телехабарларының материалдарын сұратып алу арқылы бұқаралық ақпарат құралдарын бақылауды жүзеге асыру;

3) төтенше жағдайды енгiзуге негiз болған мән-жайларды жоюға кедергi келтiретiн саяси партиялар мен қоғамдық бiрлестiктердiң қызметiн Қазақстан Республикасының заңдарында белгiленген тәртiппен тоқтата тұру немесе тоқтату;

4) көшiру-көбейту техникасын, радио және телехабарларын беру аппаратурасын, дыбыс және бейнежазба техникасын пайдалануға шек қою немесе тыйым салу, сондай-ақ дыбыс күшейткiш техникалық құралдарды уақытша алып қою;

5) азық-түлiк пен бiрiншi кезекте қажеттi заттарды сатудың, сатып алудың және бөлудiң ерекше тәртiбiн орнату;

6) тауарлардың, көрсетiлетiн қызметтердiң және қаржылай қаражаттың бiрден бiрге өтуiн қоса алғанда, жеке және заңды тұлғалардың қаржы-экономикалық қызметтiң жекелеген түрлерiн жүзеге асыруына шек қою;

7) қару, оқ-дәрi, жарылғыш заттар, арнаулы құралдар, улы заттар сатуға шек қою немесе тыйым салу, дәрi-дәрмектiң, есiрткi заттардың, психотроптық заттардың, прекурсорлардың, сондай-ақ этил спиртiнiң, алкоголь өнiмдерiнiң айналымына ерекше режим белгiлеу;

8) жеке тұлғалардан қару мен оқ-дәрiні, улы заттарды уақытша алып қою, ал мемлекеттік органдарға, арнаулы мемлекеттік органдарға және құқық қорғау органдарына, Қазақстан Республикасының Қорғаныс министрлігіне ведомстволық бағыныстыларды қоспағанда, заңды тұлғалардан қарумен, оқ-дәрiмен және улы заттармен қатар әскери және жауынгерлiк оқу техникасын да, жарылғыш және радиоактивтi заттарды да уақытша алып қою көзделедi.

Төтенше жағдай кезінде қолданылатын қосымша шаралар мен уақытша шектеулер Қазақстан Республикасының Үкіметі айқындаған тәртіппен жүзеге асырылады.

2. Осы Заңның 4-бабы 2-тармағының 2) тармақшасында көзделген мән-жайлар орын алған кезде төтенше жағдай енгiзiлген ретте, төтенше жағдай енгiзiлген жерде мынадай қосымша шаралар мен уақытша шектеулер:

1) тұрғындарды оларға міндетті түрде уақытша тұрғын үй-жайлар бере отырып қауiпсiз аудандарға уақытша көшiру;

1-2) Қазақстан Республикасының Мемлекеттік шекарасын және Қазақстан Республикасының Мемлекеттік шекарасы арқылы өткізу пункттерін күзетуді күшейту жөніндегі іс-шараларды өткізу;

2) карантин енгiзу, санитариялық-эпидемияға қарсы және iндетке қарсы iс-шараларды жүргiзу;

3) Қазақстан Республикасының заңдарында белгiленген тәртiппен мемлекеттiк материалдық резервтi пайдалану, заңды тұлғалардың ресурстарын тарту, олардың жұмыс режимiн өзгерту және төтенше жағдай кезiнде қажеттi өнiмдер шығаруға қайта бағдарлау;

4) авариялық-құтқару және басқа да шұғыл жұмыстарды жүргiзу және қамтамасыз ету қажеттiлiгiне байланысты жағдайларда Қазақстан Республикасының еңбек заңнамасының талаптарын мiндеттi түрде сақтай отырып, еңбекке жарамды тұрғындарды және жеке тұлғалардың көлiк құралдарын аталған жұмыстарды жүргiзуге тарту көзделедi.

3. Осы Заңның 4-бабы 2-тармағының 2) тармақшасында көзделген мән-жайлар болған кезде төтенше жағдай енгiзiлген жағдайда, төтенше жағдай енгiзiлетін жерде халықты, қоршаған ортаны және шаруашылық объектілерін табиғи және техногендік сипаттағы төтенше жағдайлардан кепілді түрде қорғауды қамтамасыз ету үшін құрылған материалдық-техникалық, азық-түлiк, медициналық және басқа да ресурстардың мемлекеттік резерві болмаған немесе жеткіліксіз болған кездегі ерекше жағдайларда табиғи және техногендік сипаттағы төтенше жағдайлар кезінде мүлікті реквизициялау "Мемлекеттік мүлік туралы" Қазақстан Республикасының Заңында көзделген тәртіппен жүзеге асырылады.

Ескерту. 16-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 2007.05.15 № 253, 2011.03.01 № 414-IV (алғашқы ресми жарияланған күнінен бастап қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен; 03.07.2013 № 121-V (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Конституциялық заңымен; 13.06.2017 № 69-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 11.07.2022 № 136-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

5-тарау. Төтенше жағдай кезіндегі жеке және заңды тұлғалар, сондай-ақ лауазымды адамдар құқықтарының кепілдігі және олардың жауапкершілігі

17-бап. Төтенше жағдай кезiнде шаралар мен уақытша шектеулердi қолдану шектерi

1. Төтенше жағдай кезiнде қолданылатын шаралар және жеке тұлғалардың құқықтары мен бостандықтарын, сондай-ақ заңды тұлғалардың құқықтарын шектеу, оларға қосымша мiндеттер жүктеу төтенше жағдайды енгiзуге негiз болған мән-жайлар туындатқан шектерде жүзеге асырылуға тиiс.

2. Төтенше жағдай кезiнде қолданылатын шаралар мен шектеулер адам құқықтары саласында Қазақстан Республикасы бекiткен халықаралық шарттарға қайшы келмеуге тиiс.

18-бап. Төтенше жағдайдың күшiнде болуы кезеңiндегi жеке және заңды тұлғалар құқықтарының кепiлдiктерi

1. Төтенше жағдайды енгiзуге негiз болған мән-жайлардың салдарынан зардап шеккен жеке тұлғаларға тұрғын үй-жайлар берiледi, материалдық зиянның орны толтырылады, Қазақстан Республикасының Үкiметi белгiлеген тәртiппен және шекте қажеттi көмек берiледi.

2. Төтенше жағдай енгiзуге негiз болған мән-жайларды жою қажеттiлiктерi үшiн мүлiктерi мен ресурстары пайдаланылған жеке және заңды тұлғаларға материалдық залалды сонымен бiрдей өтеу Қазақстан Республикасының заңдарында белгiленген тәртiппен жүзеге асырылады.

Ескерту. 18-бапқа өзгерту енгізілді – ҚР 2008.05.26 № 34-IV (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-баптан қараңыз) Заңымен.

18-1-бап. Төтенше жағдай кезеңінде жеке басты куәландыратын құжаттардың, мемлекеттік және жергілікті атқарушы органдар беретін лицензиялардың, рұқсаттардың және өзге де құжаттардың қолданылуы

Жеке басты куәландыратын құжаттар, мемлекеттік және жергілікті атқарушы органдар беретін лицензиялар, рұқсаттар және өзге де құжаттар, егер төтенше жағдай енгізілген жерлерде Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген тәртіппен оларды ұзартуды немесе ауыстыруды жүзеге асыру мүмкін болмаған жағдайларда, олардың қолданылу мерзіміне, иесінің мәртебесі өзгергеніне және өзге де елеулі мән-жайларға қарамастан, төтенше жағдай кезеңі ішінде, сондай-ақ ол аяқталғаннан кейін күнтізбелік отыз күн ішінде жарамды болып есептеледі.

Осы баптың бірінші бөлігінде көзделген нормалар төтенше жағдай режимі қолданысқа енгізілгенге дейін қолданылуы аяқталған құжаттарға не жеке немесе заңды тұлғаларға қосымша міндеттемелер жүктейтін құжаттарға қолданылмайды.

Ескерту. 18-1-баппен толықтырылды – ҚР 16.05.2024 № 82-VIII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

19-бап. Дене күшiн, арнайы құралдарды, қызметтiк иттердi, қаруды қолданудың, әскери техниканы пайдаланудың шарттары мен шектерi

Төтенше жағдай режимiн қамтамасыз ететiн органдар қызметкерлерi мен әскери қызметшiлерiнiң дене күшiн, арнайы құралдарды, қызметтiк иттердi, қаруды қолдануының, әскери техниканы пайдалануының Қазақстан Республикасының заңдарында белгiленген шарттары мен шектерi төтенше жағдай кезiнде өзгертiлмеуге тиiс.

20-бап. Коменданттық сағат ережелерiн бұзған жеке тұлғаларды ұстау тәртiбi

1. Коменданттық сағат қағидаларын бұзған жеке тұлғаларды ішкі істер органдарының қызметкерлері (полиция) немесе төтенше жағдай режимін қамтамасыз етуге қатысатын мемлекеттік органдардың қызметкерлері мен әскери қызметшілері қатарындағы патрульдер – коменданттық сағат аяқталғанға дейін, ал жеке басын куәландыратын құжаттары өзімен бірге болмағандарды – жеке басын анықтағанға дейін, бірақ ішкі істер органы бастығының немесе оның орынбасарының шешімі бойынша 48 сағаттан аспайтын уақытқа ұстайды. Ұсталған адамдар және олардың өздерiмен бiрге болған заттары мен көлiк құралдары тексерiп-қаралуы мүмкiн.

2. Iшкi iстер органы бастығының немесе оның орынбасарының ұстау туралы шешiмiне жоғары тұрған лауазымды адамға, прокурорға, сотқа Қазақстан Республикасының заңдарында белгіленген тәртіппен шағым жасалуы мүмкiн.

3. Төтенше жағдай енгiзiлген жерде адамдар мен жануарлардың қауiптi жұқпалы ауруларының таралу қаупiнiң туындауы салдарынан карантин енгiзiлген жағдайда, төтенше жағдай режимiн бұзған, көрсетiлген жерлерде тұрмайтын және басқа да жағдайларда бұл аумақтың шегiнен мiндеттi түрде шығарылуға тиiс жеке тұлғалар оларды байқауға алудың денсаулық сақтау органдары белгiлеген мерзiмi аяқталғанға дейiн жалпы негiзде ұсталып, кiдiртiледi.

4. Ұсталып кiдiртiлген адамдарды ұстау тәртiбi Қазақстан Республикасының әкiмшiлiк құқық бұзушылық туралы заңдарымен белгiленедi.

Ескерту. 20-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 29.06.2020 № 351-VI (01.07.2021 бастап қолданысқа енгізіледі); 11.07.2022 № 136-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

21-бап. Төтенше жағдайдың қолданылуын тоқтатудың құқықтық салдарлары

1. Төтенше жағдай режимін қамтамасыз ету мақсатында қабылданған және жеке тұлғалардың құқықтары мен бостандықтарын, сондай-ақ заңды тұлғалардың құқықтарын уақытша шектеуге байланысты нормативтік құқықтық актілер төтенше жағдай енгізілген мерзім ішінде ғана қолданылады және осы Заңның 15-бабының 2-тармағына сәйкес қабылданған актілерді қоспағанда, төтенше жағдайдың қолданылуының тоқтатылуымен бiр мезгiлде бұл туралы арнайы хабардар етілмей күшiн жояды.

Осы Заңның 15-бабының 2-тармағына сәйкес қабылданған құқықтық актілердің ережелері, егер Қазақстан Республикасының Президентімен немесе оның тапсырмасы бойынша Қазақстан Республикасы Президентінің Әкімшілігімен келісу бойынша актілердің өзінде өзгеше қолданылу мерзімі белгіленбесе, төтенше жағдайдың қолданылу мерзімі аяқталғанға дейін қолданылады.

2. Төтенше жағдайдың қолданылуын тоқтату төтенше жағдай режимiн бұзу туралы iстер бойынша әкiмшiлiк iс жүргiзудiң тоқтатылуына алып келеді.

Ескерту. 21-бап жаңа редакцияда – ҚР 16.05.2020 № 330-VI Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі).

22-бап. Жеке және заңды тұлғалардың, сондай-ақ лауазымды адамдардың төтенше жағдай режимiнiң талаптарын бұзғаны үшiн жауаптылығы

1. Жеке және заңды тұлғалар, сондай-ақ лауазымды адамдар төтенше жағдай режимiнiң талаптарын бұзғаны үшiн Қазақстан Республикасының заңдарына сәйкес жауапты болады.

2. Төтенше жағдай режимiн қамтамасыз етуге қатысушы органдардың қызметкерлерi мен әскери қызметшiлерiнiң дене күшiн, арнайы құралдарды, қызметтiк иттердi, қаруды заңсыз қолдануы және әскери техниканы заңсыз пайдалануы, сондай-ақ лауазымды адамдардың қызметтiк өкiлеттiгiн асыра пайдалануы Қазақстан Республикасының заңдарына сәйкес жауаптылыққа әкеп соғады.

23-бап. Төтенше жағдай енгiзiлген жерде сот төрелiгiн жүзеге асыру

Төтенше жағдай енгiзiлген жерде сот төрелiгiн Қазақстан Республикасының заң актiлерiне сәйкес соттар жүзеге асырады.

6-тарау. Қорытынды ережелер

24-бап. Халықаралық iзгiлiк көмек

Төтенше жағдай енгiзiлген жерде халықаралық iзгiлiк көмек Қазақстан Республикасының Үкiметi белгiлеген тәртiппен бөлiнедi.

25-бап. Осы Заңды қолданысқа енгiзу тәртiбi

1. Осы Заң ресми жарияланған күнiнен бастап қолданысқа енгiзiледi.

2. Мыналардың күшi жойылды деп танылсын:

"Төтенше жағдайдың құқықтық режимi туралы" 1993 жылғы 15 қазандағы Қазақстан Республикасының Заңы (Қазақстан Республикасы Жоғарғы Кеңесiнiң Жаршысы, 1993 ж., № 17, 408-құжат; Қазақстан Республикасы Парламентiнiң Жаршысы, 1999 ж., № 4, 101-құжат);

"Төтенше жағдайдың құқықтық режимi туралы" Қазақстан Республикасының Заңын күшiне енгiзу тәртiбi туралы" Қазақстан Республикасы Жоғарғы Кеңесiнiң 1993 жылғы 15 қазандағы Қаулысы (Қазақстан Республикасы Жоғарғы Кеңесiнiң Жаршысы, 1993 ж., № 17, 409-құжат).

Қазақстан Республикасының
Президенті

Unofficial translation

This Law establishes the grounds, terms, order of introduction and effect of the state of emergency on the entire territory of the Republic of Kazakhstan or in particular areas, the legal regime of emergency situation of a social nature.

Footnote. The Preamble is in the wording of the Constitutional Law of the Republic of Kazakhstan dated 03.07.2013 № 121-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication).

Chapter 1. General Provisions

Article 1. The basic definitions, used in this Law

The following basic definitions are used in this Law:

1) emergency situation of a social nature – emergency situation caused by the occurrence in a particular area of contradictions and conflicts in the sphere of social relations, that may result or have resulted in the loss of life, personal injury, significant property damage or violation of conditions of the population;

1-1) a crisis situation in the socio-economic sphere - a situation in which a threat to the economic security of the country arose and, in accordance with the Acts of the President of the Republic of Kazakhstan, the peculiarities of actions of tax, budget, customs, banking, labor, currency legislation of the Republic of Kazakhstan can be established,, legislation of the Republic of Kazakhstan in the field of competition protection, in the field of healthcare, public procurement, procurement of certain entities of the quasi-public sector, in the spheres of social protection of citizens, on state property, on issues of state control and supervision, the implementation of the country's international obligations;

1-2) crisis situation - a situation in which the use of temporary restrictions shall be required to restore violated human and civil rights and freedoms, the constitutional system of the Republic of Kazakhstan, security and law enforcement, and in exceptional cases the introduction of an emergency or state of emergency and the application of basic and additional measures provided for by this Law;

2) the commander of area - an official, appointed by the President of the Republic of Kazakhstan, leading the activities of the commandant’s office of area where the state of emergency, and carrying out the unified administration of the forces and means that ensure the state of emergency;

3) the commandant’s office of area – a temporary special body, established by the President of the Republic of Kazakhstan in the areas where the state of emergency, to ensure the state of emergency;

4) curfew - the time of day during which the ban is set to be on the streets and other public places or outside the home without specially issued passes and identity documents;

5) a state of emergency - a temporary measure, applied only to ensure the safety of citizens and the protection of the constitutional order of the Republic of Kazakhstan and represents a special legal regime of state bodies, organizations, allowing the establishment of specific restrictions on the rights and freedoms of citizens, foreigners and stateless persons, as well as the rights of legal entities and imposing additional responsibilities on them;

6) border of the areas, where the state of emergency - the territory of one or more of the administrative-territorial units of the Republic of Kazakhstan;

7) The State Commission to ensure the state of emergency - a special body of state administration, created by an act of the President of the Republic of Kazakhstan for the period of emergency.

Footnote. Article 1 is in the wording of the Constitutional Law of the Republic of Kazakhstan dated 03.07.2013 № 121-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication); as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 11.07.2022 № 136-VII (see Article 2 for the procedure for enactment).

Article 2. The legal basis of emergency

The legal basis of the state of emergency is the Constitution of the Republic of Kazakhstan, this Law and other regulatory legal acts of the Republic of Kazakhstan.

Article 2-1. Powers of the President of the Republic of Kazakhstan to ensure the regimes of state of emergency and social emergency

The President of the Republic of Kazakhstan in order to ensure the safety of citizens and protect the constitutional system of the Republic of Kazakhstan shall:

1) approve the rules governing the procedure for joint actions of central state and local executive bodies, law enforcement and special state bodies, the Armed Forces of the Republic of Kazakhstan, other troops and military formations during the localization and elimination of the crisis situation;

2) approve the regulation on the republican and regional operational headquarters;

3) exercise other powers in accordance with the Constitution and Laws of the Republic of Kazakhstan.

Footnote. Chapter 1 as added by Article 2-1 in accordance with the Law of the Republic of Kazakhstan dated 11.07.2022 № 136-VII (shall enter into force upon expiry of ten calendar days after the day of its first official publication).

Article 3. The purpose of the imposition of emergency

The purpose of imposition of the state of emergency is the elimination of the circumstances that led to its imposition, security, protection of the rights and freedoms of man and citizen, protection of the constitutional order of the Republic of Kazakhstan.

Chapter 1-1. Legal regime of the emergency of a social nature

Footnote. The Law is supplemented by the Chapter 1-1 in accordance with the Constitutional Law of the Republic of Kazakhstan dated 03.07.2013 № 121-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication).

Article 3-1. Legal regime of the emergency of a social nature

1. The legal regime of an emergency of a social nature shall be a special regime of emergency response and the functioning of state bodies that prevent and eliminate social emergencies, and shall allow the establishment of certain temporary restrictions on the rights and freedoms of individuals and legal entities with additional duties.

Circumstances of a social emergency may be the basis for the introduction of a state of emergency.

A legal regime of a social emergency shall be introduced in the event that a threat has arisen to democratic institutions, independence and territorial integrity, political stability of the Republic of Kazakhstan, the security of its citizens and its localization and elimination can be carried out by the forces and means of state bodies to prevent and eliminate a social emergency without introducing basic, additional measures and temporary restrictions applied during the introduction of a state of emergency.

2. The legal regime of an emergency of a social nature shall be introduced in certain places by the decision of the head of the state body for the prevention and elimination of a social emergency or regional (city of republican significance, capital) operational headquarters.

3. The working body of the system for emergency response and operation under the legal regime of the emergency of a social nature is the operational headquarters.

4. The state and local executive bodies with the threat or occurrence of the emergency of a social nature shall cooperate and provide the necessary assistance to the state body for the prevention and elimination of emergency situations of a social nature.

5. For the purposes of prevention and liquidation of the emergency of a social nature, the state body responsible for the prevention and elimination of the emergency of a social nature shall have the right to:

1) use transport (except for representatives of foreign states and international organizations with diplomatic immunity) to arrive in the area of emergency of a social nature, as well as the delivery of persons in need of emergency medical care in hospitals, if the delay can pose a real threat to the life or health of people, with compensation of damage to the owners in the case of its occurrence, in the manner determined by the Government of the Republic of Kazakhstan;

2) Excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated March 18, 2019 № 237-VI (shall be enforced upon expiry of twenty one calendar days after the day of its first official publication);

3) take other measures, provided for by the legislation of the Republic of Kazakhstan.

5-1. For taking measures on prevention and liquidation of the emergency of a social nature and its consequences, the state body on prevention and liquidation of the emergency of a social nature shall have the right to use the material assets of the state material reserve. Release of material assets from the state material reserve in the order of disbanding for taking measures on prevention and elimination of the emergency of a social nature and its consequences shall be carried out by the decision of the state bodies for prevention and elimination of the emergency of a social nature in coordination with the authorized body in the field of state material reserve in the order, determined by the Government of the Republic of Kazakhstan.

Reimbursement of expenses for material assets of the state material reserve used to take measures on prevention and elimination of the emergency of a social nature and its consequences shall be carried out at the expense of the reserve of the Government of the Republic of Kazakhstan.

5-2. In cases of emergencies of a social nature or a state of emergency, the transportation of material assets of the state material reserve shall be carried out by transport organizations as a matter of priority.

Material assets, released from the state material reserve for taking measures on prevention and elimination of the emergency of a social nature and its consequences shall be accepted by transport organizations for transportation upon presentation of material assets without advance payment.

Reimbursement of costs for the transportation of material assets of the state material reserve shall be carried out at the expense of the reserve of the Government of the Republic of Kazakhstan.

6. The validity period of the legal regime of an emergency of a social nature should not exceed the deadlines for eliminating the circumstances that served as the basis for its introduction.

The legal regime of an emergency of a social nature shall be considered canceled in the event of a state of emergency in this area or throughout the Republic of Kazakhstan.

Footnote. Article 3-1 as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 18.03.2019 № 237-VI (shall be enforced upon expiry of twenty one calendar days after the day of its first official publication); dated 11.07.2022 № 136-VII (VII (shall enter into force upon expiry of ten calendar days after the day of its first official publication).

Article 3-2. Competence of state bodies for prevention and elimination of social emergencies

1. The national security bodies of the Republic of Kazakhstan shall identify, warn and suppress emergencies caused by the massive crossing of the State border of the Republic of Kazakhstan from the territories of neighboring states; attempts to forcibly change the constitutional order of the Republic of Kazakhstan; acts of terrorism; actions aimed at forcibly seizing power or forcibly retaining power in violation of the Constitution of the Republic of Kazakhstan; sabotage; armed rebellion.

At the same time, the state body for the elimination of social emergencies provided for in the first part of this paragraph shall be the local executive body.

2. The internal affairs bodies of the Republic of Kazakhstan shall warn and carry out the elimination of emergencies caused by riots; interethnic and interfaith conflicts; blockade or seizure of individual areas, especially important and strategic objects; organization and activities of illegal armed groups.

3. The Ministry of Defense of the Republic of Kazakhstan shall participate in the prevention and elimination of social emergencies caused by provocative actions by other states in order to impose an armed conflict, violations of the territorial integrity of the Republic of Kazakhstan.

4. Heads of state bodies for the prevention and elimination of social emergencies and their territorial bodies shall bear personal responsibility for the fulfillment of the tasks assigned to these state bodies.

Footnote. Article 3-2 - as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 11.07.2022 № 136-VII (shall enter into force upon expiry of sixty calendar days after the day of its first official publication).

Article 3-3. Operational headquarters

1. In order to prevent and eliminate social emergencies, permanent republican and regional (regional, cities of republican significance, capitals) operational headquarters shall be created.

2. Operational headquarters shall consist of a leader, deputy leaders, including one first, and members of the headquarters.

The operational headquarters shall include heads or representatives of state bodies for the prevention and elimination of a social emergency as deputy heads of the operational headquarters, as well as representatives of other state bodies.

3. Decisions of the republican and regional operational headquarters shall be binding.

4. Operational headquarters shall carry out their activities in accordance with the legislation of the Republic of Kazakhstan.

5. Operational headquarters to combat terrorism shall be created in accordance with the Law of the Republic of Kazakhstan "On countering terrorism."

In the event of security measures to ensure the safety of protected persons and objects in an area where a social emergency has been introduced, operational headquarters for security measures shall operate in accordance with the Law of the Republic of Kazakhstan "On the state security service of the Republic of Kazakhstan."

By decision of the operational headquarters for conducting security measures, additional necessary forces and means of other state bodies may be involved in the interests of ensuring the safety of protected persons, protection and defense of protected facilities in accordance with the Law of the Republic of Kazakhstan "On the state security service of the Republic of Kazakhstan."

Footnote. Article 3-3 - as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 11.07.2022 № 136-VII (shall enter into force upon expiry of ten calendar days after the day of its first official publication).

Article 3-4. Priority actions in the emergencies of a social nature

1. Priority actions for the localization and liquidation of the emergencies of a social nature are organized in accordance with the previously approved plans of the state bodies with the involvement of complex forces and resources of the state bodies, and priority actions for the localization and liquidation of emergencies of a social nature, provided for in paragraph 1 of Article 3-2 of this Law, - in accordance with the previously agreed with the state bodies for the prevention (detection, suppression) of emergencies of a social nature and plans, approved by the local executive bodies.

2. When priority actions for the prevention of the emergencies of a social nature, by the decision of the head of the operational headquarters the following time limits may apply:

1) suspension of hazardous production facilities;

2) suspension of the provision of communication services to individuals and (or) legal entities and (or) restriction of the use of the network and means of communication in accordance with paragraph 1-2 of Article 41-1 of the Law of the Republic of Kazakhstan "On communications," with the exception of state bodies;

3) strengthening the protection of public order, facilities, subject to state protection, and facilities, providing the support of the population and the functioning of transport, as well as objects that have a particular material, historical, scientific, artistic or cultural value;

4) temporary resettlement of individuals, living in the area of emergency of a social nature;

5) restriction or prohibition of the trade in arms, ammunition, explosives, potent chemicals and toxic substances, establishment of a special regime for trafficking of drugs, narcotics, psychotropic substances, their analogues and precursors, ethyl alcohol and alcoholic beverages.

3. The boundaries of the zones of emergency of a social nature are defined by the head of the operational headquarters.

Footnote. Article 3-4 as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 11.07.2022 № 136-VII (shall enter into force upon expiry of sixty calendar days after the day of its first official publication); dated 14.07.2022 № 141-VII (shall enter into force upon expiry of ten calendar days after the day of its first official publication);

Article 3-5. Forces and means to ensure a regime of an emergency of social nature

1. To ensure a regime of an emergency of social nature, the forces and means of the internal affairs bodies, national security, the authorized body in the field of civil protection and other state bodies shall be used, with the exception of the State Security Service of the Republic of Kazakhstan.

2. If necessary, the Armed Forces of the Republic of Kazakhstan may be used on the basis of the decree of the President of the Republic of Kazakhstan to carry out the following tasks:

1) maintaining a special regime for entering and leaving the area;

2) protection of special-mode, regime and specially protected facilities, facilities that ensure the life of the population and the functioning of transport, facilities that pose an increased danger to the life and health of people, as well as to the environment;

3) disengagement of opposing parties participating in conflicts accompanied by violent actions using special means, weapons, as well as using military and other equipment;

4) participation in the suppression of the activities of illegal armed groups;

5) joint patrolling and localization of riots with the internal affairs bodies.

3. The tasks specified in sub-paragraphs 1) - 4) of paragraph 2 of this Article shall be carried out by the Armed Forces of the Republic of Kazakhstan jointly with the internal affairs and national security bodies. At the same time, military personnel of the Armed Forces of the Republic of Kazakhstan shall be subject to the provisions of the Law of the Republic of Kazakhstan "On the national guard of the Republic of Kazakhstan" in terms of the conditions, procedure and limits for the use of physical force, special means, service dogs, weapons, and the use of military equipment.

Footnote. Chapter 1-1 as added by Article 3-5 in accordance with the Law of the Republic of Kazakhstan dated 11.07.2022 № 136-VII (shall enter into force upon expiry of ten calendar days after the day of its first official publication).

Chapter 2. The conditions, grounds, and the order of introduction and cancellation of the state of emergency

Article 4. The conditions and grounds for introduction of the state of emergency

1. A state of emergency shall be introduced when democratic institutions, independence and territorial integrity, political stability of the Republic of Kazakhstan, the safety of its citizens shall be under serious and immediate threat, the normal functioning of the constitutional bodies of the state shall be disrupted and for their localization and liquidation it is necessary to introduce basic, additional measures and time restrictions.

2. The circumstances that are the grounds for the introduction of the state of emergency in compliance with the requirements of paragraph 1 of this Article shall include:

1) emergencies of a social nature, caused by a massive crossing of the State Border of the Republic of Kazakhstan from the territories of neighboring states; attempts to change the constitutional order of the Republic of Kazakhstan; acts of terrorism; actions, aimed at forcible seizing of power or forcible retention of power in violation of the Constitution of the Republic of Kazakhstan; riots, ethnic and religious conflicts; blockade or capture of individual localities, critical and strategic objects; preparation and activities of illegal armed groups; armed rebellion; diversion; provocative actions by other states to impose an armed conflict; violation of the territorial integrity of the Republic of Kazakhstan;

2) emergencies of natural and technogenic character, caused by natural disasters (earthquakes, mudslides, avalanches, floods, etc.), an environmental health threat, wildfires, epidemics and epizootics, the defeat of crop and forest with pests and diseases, industrial, transport and other accidents, fire (explosions), accidents with emissions (the threat of release) of highly toxic, radioactive and biologically hazardous substances, the sudden collapse of buildings and structures, dam failures, accidents at electric power and communication systems of life support, sewage treatment facilities and those that require early stabilization, law enforcement, creating the conditions for the necessary rescue and recovery work.

The grounds for the introduction of emergency can be a real threat of a natural disaster or large-scale accident (crash) on the basis of the representation of the authorized body in the field of civil protection.

Footnote. Article 4, as amended the Laws of the Republic of Kazakhstan dated 26.05.2008 № 34-IV (the order of enforcement see Art. 2); dated 08.04.2010 № 266-IV (the order of enforcement see Art. 2); by the Constitutional Law of the Republic of Kazakhstan dated 03.07.2013 № 121-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication); dated 11.04.2014 №189-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication); dated 11.07.2022 № 136-VII (shall enter into force upon expiry of sixty calendar days after the day of its first official publication).

Article 5. The order of introduction of the state of emergency

1. The state of emergency throughout the territory of the Republic of Kazakhstan or in particular areas is introduced by the President of the Republic of Kazakhstan by the relevant decree after formal consultation with the Prime Minister and Chairpersons of the Chambers of the Parliament of the Republic of Kazakhstan with immediate informing of the Parliament of the Republic of Kazakhstan.

2. The state of emergency is introduced in case of impossibility to settle this situation by the use of other measures.

3. The Decree of the President of the Republic of Kazakhstan on the state of emergency shall be subject to immediate publication in official publications in accordance with the legislation of the Republic of Kazakhstan and shall be communicated to the population by all means of mass media.

4. The Decree of the President of the Republic of Kazakhstan on the state of emergency shall be enforced within the terms, established by the President of the Republic of Kazakhstan.

Article 6. The content of the Decree of the President of the Republic of Kazakhstan on the state of emergency

The Decree of the President of the Republic of Kazakhstan on the state of emergency shall include:

1) the circumstances, giving rise to the state of emergency, relevant to the requirements of this Law;

2) the rationale for the introduction of the state of emergency;

3) the boundaries of the area, where the state of emergency is introduced;

4) the strength and means to ensure the state of emergency;

5) a list of introduced measures and temporary restrictions on the rights and freedoms of individuals, the rights of legal entities, as well as additional duties, assigned to them in accordance with this Law;

6) the created special bodies for the state administration for the period of emergency and their powers;

7) the state bodies (officials), responsible for the implementation of measures applied under the state of emergency;

8) the time of introduction and validity of the state of emergency.

Article 7. Validity of the state of emergency

1. Validity of the state of emergency, introduced throughout the territory of the Republic of Kazakhstan, may not exceed 30 days, and introduced in the particular areas - 60 days.

2. At the end of the term for which the state of emergency is introduced, the state of emergency shall be deemed as terminated.

3. If the circumstances, giving rise to the state of emergency left uncorrected, the President of the Republic of Kazakhstan shall have the right to extend it within the period, specified in paragraph 1 of this Article, through the publication of the relevant act.

Article 8. Financing the measures to ensure the state of emergency

1. With the introduction of the state of emergency on the entire territory of the Republic of Kazakhstan or in particular areas, financing the measures to ensure the state of emergency shall be made from the reserve of the Government of the Republic of Kazakhstan and the reserves of the local executive bodies.

2. The emergency budget of the Republic of Kazakhstan may be introduced by the decision of the President of the Republic of Kazakhstan. In this case financing the measures to ensure the state of emergency shall be carried out at the expense of the emergency budget.

The Parliament of the Republic of Kazakhstan shall be immediately informed about the introduction of the emergency budget.

Article 9. Cancellation of the state of emergency

1. The President of the Republic of Kazakhstan shall have the right to cancel the state of emergency completely or partially before the expiration of the term for which it is introduced, if the circumstances that led to its introduction are eliminated.

2. The Decree of the President of the Republic of Kazakhstan on the complete or partial cancellation of the state of emergency shall be introduced within the terms, established by the President of the Republic of Kazakhstan.

Article 10. Special features of the legal regime of the state of emergency

The Parliament and Mazhilis of the Parliament cannot be dissolved during the state of emergency.

Footnote. Article 10 is in the wording of the Law of the Republic of Kazakhstan dated 29.04.2009 № 154-IV (the order of enforcement see. Art. 2).

Chapter 3. Special bodies for the state administration, imposed for the period of emergency. Providing the state of emergency

Article 11. Special bodies for the state administration for the period of emergency

1. In order to immediate address the issues and activities to eliminate the circumstances that gave rise to the imposition of emergency, the President of the Republic of Kazakhstan may establish special bodies for the state administration to ensure the state of emergency, which include:

1) the State Commission to ensure the state of emergency under the President of the Republic of Kazakhstan;

2) commandant’s office.

2. The State commission for the provision of a state of emergency (hereinafter referred to as the State commission) shall be created by an act of the President of the Republic of Kazakhstan when a state of emergency is introduced throughout the Republic of Kazakhstan or in its individual areas.

3. Activity of the commandant’s office is based on model regulations, approved by the President of the Republic of Kazakhstan.

Footnote. Article 11, as amended by the Laws of the Republic of Kazakhstan dated 14.01.2006 № 117 (shall be enforced from the day of its official publication); dated 26.05.2008 № 34-IV (the order of enforcement see Art. 2); by the Constitutional Law of the Republic of Kazakhstan dated 03.07.2013 № 121-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication); By the Law of the Republic of Kazakhstan dated 11.07.2022 № 136-VII (shall enter into force upon expiry of ten calendar days after the day of its first official publication).

Article 12. The main tasks and functions of the State Commission

1. The main tasks of the State Commission are:

1) the development of measures to eliminate the circumstances that gave rise to the state of emergency;

2) the organization of the operational activities for the management and maintenance of activity of the territory where the state of emergency is introduced;

3) the organization of placement of individuals, affected by the circumstances that gave rise to the introduction of the state of emergency in accommodations for temporary residence, providing the necessary assistance;

4) the coordination of central and local executive bodies, organizations, commandant’s office where the state of emergency is introduced, to address the circumstances that gave rise to the state of emergency;

5) monitoring the implementation of the measures, undertaken during the period of emergency.

2. The State Commission to perform main tasks, shall perform the following functions:

1) develops proposals for the coordination of the central and local executive bodies, organizations, commandant’s offices where the state of emergency is introduced, to eliminate the circumstances that gave rise to the state of emergency;

2) hears officials of the central and local executive bodies and commandants of the area where the state of emergency is introduced, on the implementation of the tasks, assigned to the State Commission;

3) requests and receives from the central and local executive bodies, organizations, the documents and data, necessary to carry out the activities of the State Commission;

4) monitors the implementation by the central and local executive bodies, organizations, commandant’s offices, where the state of emergency is introduced, the measures to eliminate the circumstances that gave rise to the state of emergency;

5) attracts specialists of the central and local executive bodies and organizations to perform analytical, expert and other services, required to address the issues of elimination of the circumstances giving rise to the state of emergency;

6) reviews the effectiveness of the introduction of additional measures and temporary restrictions, referred to in Articles 15 and 16 of this Law. At full or partial liquidation of the circumstances giving rise to the state of emergency, it shall make appropriate proposals to the President of the Republic of Kazakhstan on the full or partial cancellation of additional measures, temporary restrictions or the state of emergency;

7) appeals to the President of the Republic of Kazakhstan with proposals on the need to use the Armed Forces of the Republic of Kazakhstan in the area where the state of emergency was introduced, additional measures and time restrictions provided for by this Law, shall ensure their implementation;

8) coordinate the activities of local executive bodies, organizations, territorial bodies of internal affairs, territorial units of the authorized body in the field of civil protection, military formations located (deployed) in the area where the state of emergency was introduced, and additional state bodies involved to ensure the state of emergency.

Footnote. Article 12 is in the wording of the Law of the Republic of Kazakhstan dated 14 January, 2006 № 117 (shall be enforced from the day of its official publication); dated 11.07.2022 № 136-VII (shall enter into force upon expiry of ten calendar days after the day of its first official publication).

Article 12-1. Organization of work of the State Commission

1. The State Commission shall be formed from the representatives of the central and local executive bodies and commandants of the area, where the state of emergency is introduced. The personal composition of the State Commission shall be approved by the President of the Republic of Kazakhstan and depends on the circumstances that gave rise to the introduction of the state of emergency. The State Commission consists of a Chairman, members and secretary. The Chairman of the State Commission shall be accountable to the President of the Republic of Kazakhstan.

For members of the State Commission and the experts, involved to ensure its work, the jobs and wages in the main place of work shall be saved.

1-1. When a state of emergency is introduced on grounds in accordance with paragraph 2 of Article 3-2 of this Law, the Minister of Internal Affairs of the Republic of Kazakhstan shall be appointed the chairman of the State commission.

The President of the Republic of Kazakhstan, based on the analysis of the development of the situation, shall have the right, at his discretion, to appoint a representative of any state body as the chairman of the State commission.

2. Meetings of the State Commission shall be convened by its Chairman as needed, and the decisions are recorded in protocols. Members of the State Commission shall attend the meetings without the right of replacement.

Decision on each issue on the agenda of the meeting shall be taken by open vote and shall be accepted, if they receive a majority of votes of the total number of members of the State Commission. In the case of an equality of votes a decision, voted for by the Chairman is considered to be taken. Decisions, taken by the State Commission in accordance with its competence shall be binding upon the central and local executive bodies and the commandant’s offices, where the state of emergency is introduced, individuals and legal entities.

3. On issues within the competence of the President of the Republic of Kazakhstan, the State commission shall submit for consideration by the President of the Republic of Kazakhstan relevant proposals, draft decrees and orders. On issues within the competence of the Government of the Republic of Kazakhstan, the State commission shall submit to the Government of the Republic of Kazakhstan relevant proposals, draft resolutions of the Government and orders of the Prime Minister of the Republic of Kazakhstan.

Footnote. Chapter is supplemented by Article 12-1 – by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 14 January, 2006 № 117 (shall be enforced fromthe day of its official publication); as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 11.07.2022 № 136-VII (shall enter into force upon expiry of ten calendar days after the day of its first official publication).

Article 13. Powers of the commandant of the area where the state of emergency

1. Commandant’s office where the state of emergency is introduced operates to ensure the state of emergency, in cooperation with local executive bodies.

Commandant’s office is formed from the commandant, appointed by the President of the Republic of Kazakhstan and the staff of commandant’s office, the composition of which is determined on the basis of the circumstances that gave rise to the introduction of emergency.

Commandant reports to the President of the Republic of Kazakhstan, and in the creation of the State Commission – to the President of the Republic of Kazakhstan and the Chairman of the State Commission.

As the commandant of the area is appointed the representative of:

the Committee of National Security of the Republic of Kazakhstan in mass crossing of the State Border of the Republic of Kazakhstan from the territories of neighboring states; when attempting to change the constitutional order of the Republic of Kazakhstan; acts of terrorism; in actions, aimed at forcible seizing of power or forcible retention of power in violation of the Constitution of the Republic of Kazakhstan; armed rebellion; sabotage;

the Ministry of Internal Affairs of the Republic of Kazakhstan during mass disturbances; inter-ethnic and inter-confessional conflicts; blockade or seizure of certain localities, particularly important and strategic facilities by extremist groups; and the preparation and activities of illegal armed groups;

The Ministry of Internal Affairs of the Republic of Kazakhstan during mass riots; interethnic and interfaith conflicts; the blockade or seizure of certain areas, especially important and strategic objects by extremist groups; training and activities of illegal armed groups; emergency situations of natural and man-made character;

the Ministry of Emergency Situations of the Republic of Kazakhstan in natural and man-made emergencies.

The President of the Republic of Kazakhstan, based on the analysis of the development of the situation in the area where the state of emergency was introduced, shall have the right, at his discretion, to appoint a representative of any state body as the commandant of the area.

2. Commandant of the area, where the state of emergency is introduced, shall:

1) issue within its competence the orders and instructions on ensuring the state of emergency, that are binding on the relevant territory to the individuals and legal entities, officials, the bodies of local administration and local self-government, as well as the heads (commanders) of the bodies for Internal Affairs, the territorial subdivisions of the authorized body in the field of civil protection, military units, located (deployed) in areas, where the state of emergency is introduced, and additionally employed to ensure the state of emergency;

2) impose restrictions for individuals to leave for a fixed period a certain place, expel violators of public order that are not residents of the area, at their expense to the place of permanent residence or outside the areas where the state of emergency is introduced and take measures to ensure the rule of law and order in areas where the state of emergency is introduced;

3) in cases of lack of places in special institutions, providing temporary isolation from society, define the additional places of detention of persons, violated a state of emergency;

4) suspend the heads of organizations from work for the period of the state of emergency in connection with the improper performance of their duties, orders and orders of the commandant with information about this to the State commission;

5) appeal to the President of the Republic of Kazakhstan with proposals on the need to apply in the area where the state of emergency was introduced, the Armed Forces of the Republic of Kazakhstan, additional measures and time restrictions provided for by this Law, and shall ensure the implementation of these measures;

6) submit proposals to the Government of the Republic of Kazakhstan on the additional funding of measures, ensuring the state of emergency;

7) notify through the media the population of the relevant area on the need to implement the measures imposed and the temporary restrictions, applicable in emergency situations;

8) have the right to participate in all meetings of the local representative and executive bodies and make proposals on matters within its competence;

9) perform accreditation of journalists at the commandant’s office, where the state of emergency is introduced;

9-1) coordinate the activities of local executive bodies, organizations, territorial bodies of internal affairs of the Republic of Kazakhstan, territorial units of the authorized body in the field of civil protection, military formations located (deployed) in the area where the state of emergency was introduced, and additional state bodies involved to ensure the state of emergency;

10) exercise other powers in accordance with the legislation of the Republic of Kazakhstan.

3. The employment relationship of employees of the commandant’s office is governed by the legislation of the Republic of Kazakhstan.

4. Establishment of the commandant’s office, where the state of emergency is introduced, shall not suspend the activities of the local representative and executive bodies, operating in the said territory.

5. In order to ensure the state of emergency on the territory, where the state of emergency is introduced, the commandant of the area by an order may suspend for the period of regime the action of the regulatory legal acts of the local executive and representative bodies, the central state bodies, preventing the elimination of the circumstances which are the ground for the state of emergency.

Footnote. Article 13 is in the wording of the Constitutional Law of the Republic of Kazakhstan dated 03.07.2013 № 121-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication); as, amended by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 11.04.2014 № 189-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication); dated 18.03.2019 № 237-VI (shall be enforced upon expiry of twenty one calendar days after the day of its first official publication); № 58-VII of 29.06.2021 (shall come into force ten calendar days after the date of its first official publication); dated 11.07.2022 № 136-VII (shall enter into force upon expiry of ten calendar days after the day of its first official publication).

Article 14. Forces and means to ensure the state of emergency

1. In order to ensure the state of emergency the forces and means of internal affairs, national security, the authorized body in the field of civil protection and other state bodies are used.

2. If necessary, in accordance with the procedure established by the legislation of the Republic of Kazakhstan, on the basis of the Decree of the President of the Republic of Kazakhstan, the Armed Forces of the Republic of Kazakhstan can be used to ensure the state of emergency to carry out the following tasks:

1) maintain the special regime of entry to the place, where the state of emergency is introduced, and exit from it;

2) protection of highly sensitive, sensitive and specially protected objects, the objects, providing the life support of the population and the functioning of the transport, the objects that represent an increased risk to human life and health, as well as for the environment;

3) separation of the warring parties, involved in the conflict, accompanied by violent acts with the use of special tools, weapons, as well as the use of military and other equipment;

4) participation in suppression of the activities of illegal armed groups;

5) participation in liquidation of emergency situations of natural and technogenic character and life-saving;

6) joint patrolling and localization of riots with the internal affairs bodies.

3. The border service of the National Security Committee of the Republic of Kazakhstan shall be involved to ensure a state of emergency only in order to protect the State border of the Republic of Kazakhstan, including international airports.

4. The tasks, referred to in subparagraphs 1)-4) of paragraph 2 of this Article, the Armed Forces of the Republic of Kazakhstan shall perform together with the bodies of internal affairs and national security. In this case, the Armed Forces of the Republic of Kazakhstan are subject to the provisions of the Law of the Republic of Kazakhstan “On the Internal Troops of the Ministry of Internal Affairs of the Republic of Kazakhstan” in respect of the conditions, procedures and limits for the use of physical force, special means, dogs, weapons, the use of military equipment.

Footnote. Article 14, as amended by the Laws of the Republic of Kazakhstan dated 26.05.2008 № 34-IV (the order of enforcement see Art. 2); dated 11.04.2014 № 189-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication); 10.01.2015 № 275-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication); dated 11.07.2022 № 136-VII (shall enter into force upon expiry of ten calendar days after the day of its first official publication).

Article 14-1. Management of communication networks in emergency situations

1. In a state of emergency, state bodies under the list determined by the Government of the Republic of Kazakhstan shall have the right to priority use, as well as suspension of the activities of networks and means of communication, with the exception of presidential and government communications, as well as networks and means of communication of emergency services, in accordance with paragraph 1-2 of Article 41-1 of the Law of the Republic of Kazakhstan "On communications."

2. Procedure for the provision of networks and means of communication, and reimbursement of costs, incurred by the operator while using of its networks and means of communication, shall be determined by the Government of the Republic of Kazakhstan.

3. The owners of networks and means of communication shall give the absolute priority to all reports, concerning the safety of life at sea, land, air, space, carrying out the urgent measures in the field of defense, security and law enforcement in the Republic of Kazakhstan, as well as reports of emergencies.

Footnote. The Law is supplemented by Article 14-1, in accordance with the Constitutional Law of the Republic of Kazakhstan dated 03.07.2013 № 121-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication); as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 11.04.2014 № 189-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication); dated 11.07.2022 № 136-VII (shall enter into force upon expiry of ten calendar days after the day of its first official publication); dated 14.07.2022 № 141-VII (shall enter into force upon expiry of ten calendar days after the day of its first official publication).

Article 14-2. Features of ensuring the safety of protected individuals and objects

1. In the area where the state of emergency was introduced, if it is necessary to carry out security measures to ensure the safety of protected individuals and objects in accordance with the Law of the Republic of Kazakhstan "On the state security service of the Republic of Kazakhstan," shall operate the operational headquarters for conducting security measures.

2. By decision of the operational headquarters for conducting security measures, additional necessary forces and means of other state bodies may be involved in the interests of ensuring the safety of protected individuals, protection and defense of protected facilities in accordance with the Law of the Republic of Kazakhstan "On the state security service of the Republic of Kazakhstan."

Footnote. Chapter 3 as added by Article 14-2 in accordance with the Law of the Republic of Kazakhstan dated 11.07.2022 № 136-VII (shall enter into force upon expiry of sixty calendar days after the day of its first official publication).

Chapter 4. Measures and temporary restrictions applicable in a state of emergency and the resulting socio-economic crisis

Footnote. The title of Chapter 4 as reworded by Law of the Republic of Kazakhstan № 330-VI of 16.05.2020 (shall be enacted ten calendar days after the date of its first official publication).

Article 15. The main measures and temporary restrictions, applied in the state of emergency

1. When a state of emergency is declared, the following basic measures and temporary restrictions shall be envisaged for the duration of the state of emergency:

1) strengthening the protection of public order, the protection of critical public and strategic objects, as well as objects that ensure the livelihoods of the population and the functioning of the transport;

2) limitations on the freedom of movement, including vehicles, in areas where the state of emergency is introduced;

3) verification of identity documents of individuals, searches of individuals and their belongings, vehicles;

4) restrictions on entry to the area where the state of emergency is introduced, or to the territory of the Republic of Kazakhstan, as well as leaving them;

5) prohibiting or restricting the organisation and conduct of peaceful assemblies, entertainment, sports and other public events, and family rituals relating to births, weddings and deaths;

6) prohibition of strikes;

6-1) suspension or termination of the activities of legal entities, with the exception of those subordinate to the Armed Forces of the Republic of Kazakhstan, law enforcement and special state bodies, as well as other state bodies involved in measures to eliminate the circumstances that served as the basis for the introduction of a state of emergency;

7) suspension of the activities of legal entities, where the explosives, radioactive, as well as chemically and biologically hazardous substances are used;

8) evacuation of material and cultural values in the safe areas, if there is a real threat to their destruction, stealing or damage due to force majeure;

9) prohibition of elections and referendums for the period of the state of emergency in areas where it is imposed;

10) suspension of the activities of networks and means of communication, with the exception of presidential and government communications.

2. To ensure the country's economic security during a state of emergency and the resulting socio-economic crisis, the acts of the President of the Republic of Kazakhstan may establish the specifics of tax, budget, customs, banking, labour, anti-monopoly legislation, legislation on public health and the healthcare system, public procurement, procurement by certain quasi-public sector entities, foreign exchange regulation, social protection of citizens, state property, protection of competition, state control and supervision, implementation of international obligations of the country.

Footnote. Article 15, as amended by the Constitutional Law of the Republic of Kazakhstan dated 03.07.2013 № 121-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication); by Laws of the Republic of Kazakhstan № 330-VI of 16.05.2020 (shall be enacted ten calendar days after its first official publication); № 334-VI of 25.05.2020 (shall come into force ten calendar days after its first official publication); № 48-VII of 08.06.2021 (shall take effect on 01.01.2022); dated 11.07.2022 № 136-VII (shall enter into force upon expiry of sixty calendar days after the day of its first official publication); dated 14.07.2022 № 141-VII (shall enter into force upon expiry of ten calendar days after the day of its first official publication);

Article 16. Additional measures and temporary restrictions, applied in the state of emergency

1. When introduction of the state of emergency under the circumstances, referred to in subparagraph 1) of paragraph 2 of Article 4 of this Law, in the area, where the state of emergency is introduced, the following additional measures and temporary restrictions are provided:

1) the imposition of curfews;

1-1) the conduct of measures of territorial defense;

2) control of the media by queries of mandatory copies of publications and materials of radio and television programs;

3) suspension or termination in accordance with legislation of the Republic of Kazakhstan the activities of political parties and public associations, which prevent the elimination of the circumstances giving rise to the state of emergency;

4) restriction or prohibition the use of copying equipment, radio and television broadcasting equipment, audio and video recording equipment, as well as the temporary withdrawal of sound-amplifying means;

5) establishment of a special order of sale, purchase and distribution of food and other basic necessities;

6) limitations on the exercise of certain types of financial-economic activity of individuals and legal entities, including the movement of goods, services and financial resources;

7) restriction or prohibition the sale of firearms, ammunition, explosives, special funds, toxic substances, establishment of a special regime for turnover of medicines, narcotic drugs, psychotropic substances and precursors, as well as ethyl alcohol, alcoholic beverages; 8) temporary withdrawal from individuals of weapons and ammunition, toxic substances, and temporary withdrawal from legal entities, along with weapons, ammunition and toxic substances, as well as combat and training military equipment, explosives and radioactive substances;

8) temporary seizure of weapons and ammunition, poisonous substances from individuals, and from legal entities, with the exception of those subordinate to state bodies, special state and law enforcement agencies, the Ministry of Defense of the Republic of Kazakhstan, temporary seizure, along with weapons, ammunition and poisonous substances, as well as military and training equipment, explosives and radioactive substances.

Additional measures and temporary restrictions, applied in the state of emergency shall be exercised in accordance with the procedure established by the Government of the Republic of Kazakhstan.

2. When introduction of the state of emergency under the circumstances referred to in subparagraph 2) of paragraph 2 of Article 4 of this Law, in the area, where the state of emergency is introduced, the following additional measures and temporary restrictions are provided:

1) temporary resettlement of residents to safe areas, ensuring their temporary accommodation;

1-2) carrying out measures to strengthen the protection of the State border of the Republic of Kazakhstan and checkpoints across the State border of the Republic of Kazakhstan;

2) quarantine, sanitary and anti-epidemic and anti-epizootic measures;

3) use of the state material reserves in accordance with the legislation of the Republic of Kazakhstan, raising funds of legal entities, changes in their work and a shift towards the production of the necessary in emergency situations products;

4) in cases, related to the need for security and rescue and other emergency operations, involving the working-age population and vehicles of individuals to carry out these works with the mandatory compliance with the labour legislation of the Republic of Kazakhstan.

3. When introduction of the state of emergency under the circumstances referred to in subparagraph 2) of paragraph 2 of Article 4 of this Law, in the area, where the state of emergency is introduced, in exceptional cases, in the absence or insufficiency of the state reserve of logistical, food, medical and other resources, created to provide guaranteed protection of population, environment and business facilities from emergency situations of natural and technogenic character, the requisition of property during emergency situations of natural and technogenic character shall be carried out in the manner prescribed by the Law of the Republic of Kazakhstan “on State Property”.

Footnote. Article 16, as amended by the Laws of the Republic of Kazakhstan dated 15.05.2007 № 253; dated 01.03.2011 № 414-IV (shall be enforced from the day of its first official publication); by the Constitutional Law of the Republic of Kazakhstan dated 03.07.2013 № 121-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication); dated 13.06.2017 № 69-VI (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after the day of its first official publication); dated 11.07.2022 № 136-VII (shall enter into force upon expiry of sixty calendar days after the day of its first official publication).

Chapter 5. Guarantees of the rights and responsibilities of individuals and legal entities, as well as officials in the state of emergency

Article 17. The scope of measures and temporary restrictions in the state of emergency

1. Measures to be applied in the emergency situations and the restriction of the rights and freedoms of individuals, as well as the rights of legal entities, imposition of the additional duties to them must be carried out within the limits, which are caused by circumstances that give raise to the introduction of the state of emergency.

2. Measures and restrictions, applied in the state of emergency must not contradict the international treaties on human rights, ratified by the Republic of Kazakhstan.

Article 18. Guarantees of the rights of individuals and legal entities during the state of emergency

1. Individuals that have suffered as a result of the circumstances that give rise to the imposition of emergency, shall be provided accommodations, compensated the material damage, provided the necessary assistance in the manner and within the limits, established by the Government of the Republic of Kazakhstan.

2. For individuals and legal entities, the property and resources of which are used for the needs of the elimination of the circumstances giving rise to the state of emergency, the equivalent compensation for material damage shall be made in accordance with the legislation of the Republic of Kazakhstan.

Footnote. Article 18, as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 26.05.2008 № 34-IV (the order of enforcement see Art. 2).

Article 18-1. Validity of identity documents, licenses, permits and other documents issued by state and local executive bodies during the state of emergency

Identity documents, licenses, permits and other documents issued by state and local executive bodies, shall be considered valid during the period of the state of emergency, as well as within thirty calendar days after its completion, regardless of their duration, changes in the status of the owner and other significant circumstances in cases where in the localities, where a state of emergency has been introduced, it shall be impossible to extend or replace them in the manner prescribed by the legislation of the Republic of Kazakhstan.

The rules provided for in part one of this article shall not apply to documents that have expired before the introduction of the state of emergency, or documents imposing additional obligations on individuals or legal entities.

Footnote. Chapter 5 as added by the Article 18-1 in accordance with the Law of the Republic of Kazakhstan dated 16.05.2024 № 82-VIII (shall enter into force upon expiry of ten calendar days after the day of its first official publication).

Article 19. Conditions and limits on the use of physical force, special means, dogs, weapons, and the use of military equipment

Conditions and limits on the use of physical force, special means, dogs, weapons, the use of military equipment by employees and military personnel, providing the state of emergency, established by the legislation of the Republic of Kazakhstan, cannot be changed in the state of emergency.

Article 20. Procedure for the detention of individuals who violate the curfew rules

1. Individuals who violated the curfew rules shall be detained by employees of the internal affairs bodies (by the police) or patrols from among the employees and military personnel of state bodies involved in ensuring the state of emergency until the end of the curfew, and not having with them documents certifying their identity, until their identity is established, but not more than 48 hours by decision of the head of the internal affairs body or his deputy. Detained persons and items and vehicles with them can be searched.

2. The decision of the head of the internal affairs agency or his/her deputy on detention may be appealed against to a higher-ranking official, a prosecutor or a court in the order prescribed by the laws of the Republic of Kazakhstan.

3. In the case of quarantine as a result of a threat of the spread of infectious diseases in humans and animals in the areas, where the state of emergency is introduced, the individuals who violate the state of emergency, and do not live in this area and subject in other cases to mandatory expulsion beyond, shall be detained by common basis before the expiration of the period to monitor them, established by the health authorities.

4. The order of detention shall be determined by the legislation of the Republic of Kazakhstan on Administrative Offences.

Footnote. Article 20 as amended by Law of the RK № 351-VI of 29.06.2020 (shall go into effect on 01.07.2021); dated 11.07.2022 № 136-VII (shall enter into force upon expiry of sixty calendar days after the day of its first official publication).

Article 21. Legal consequences of the state of emergency ending

1. Regulatory legal acts adopted with a view to ensuring a state of emergency and relating to temporary restrictions on the rights and freedoms of natural persons, as well as the rights of legal entities, shall apply only for the duration of the state of emergency and shall cease to have effect simultaneously with the termination of the state of emergency without special notification, with the exception of acts adopted in line with paragraph of Article 15 of this Law.

The provisions of legal acts adopted in conformity with paragraph 2 of Article 15 of this Law shall remain in force until the end of the state of emergency, unless a different period of validity is specified in the acts themselves by agreement with the President of the Republic of Kazakhstan or on his instructions with the Administration of the President of the Republic of Kazakhstan.

2. Termination of the state of emergency shall entail the termination of administrative proceedings for breaches of the state of emergency.

Footnote. Article 21 as reworded by Law of the Republic of Kazakhstan № 330-VI of 16.05.2020 (shall be enforced ten calendar days after the day of its first official publication).

Article 22. Liability of legal entities and individuals, as well as officials for violation of the state of emergency

1. Individuals and legal entities, as well as officials for violation of the state of emergency shall be liable in accordance with the laws of the Republic of Kazakhstan.

2. Abuse by the employees and military personnel of the bodies, involved in ensuring the state of emergency, the physical force, special means, dogs, weapons and misuse of military equipment, as well as the excess of official authority by officials shall be punishable under the laws of the Republic of Kazakhstan.

Article 23. The administration of justice in areas of the state of emergency

Justice in areas of the state of emergency shall be exercised by the courts in accordance with the legislative acts of the Republic of Kazakhstan.

Chapter 6. Final provisions

Article 24. International humanitarian aid

International humanitarian aid in areas of the state of emergency shall be distributed in the manner, determined by the Government of the Republic of Kazakhstan.

Article 25. Procedure for the enforcement of this Law

1. This Law shall enter into force from the day of its official publication.

2. The following shall be deemed to have lost force:

The Law of the Republic of Kazakhstan dated 15, October 1993 “On legal regime of the state of emergency” (Bulletin of the Supreme Council of the Republic of Kazakhstan, 1993, № 17, Art. 408; Bulletin of the Parliament of the Republic of Kazakhstan, 1999, № 4, Art. 101);

Resolution of the Supreme Council of the Republic of Kazakhstan dated 15 October, 1993 “On the procedure for the entry into force of the Law of the Republic of Kazakhstan “On legal regime of the state of emergency” (Bulletin of the Supreme Council of the Republic of Kazakhstan, 1993, № 17, Art. 409).

The President
of the Republic of Kazakhstan

Төтенше жағдай туралы