Балалы отбасыларға берілетін мемлекеттік жәрдемақылар туралы

Қазақстан Республикасының 2005 жылғы 28 маусымдағы N 63 Заңы. Күші жойылды - Қазақстан Республикасының 2023 жылғы 20 сәуірдегі № 224-VII ҚРЗ Кодексімен

      Ескерту. Осы Заңның күші жойылды – ҚР 20.04.2023 № 224-VII Кодексімен (01.07.2023 бастап қолданысқа енгізіледі).

      МАЗМҰНЫ

      ЗҚАИ ескертпесі!
      Осы Заңды қолданысқа енгізу тәртібін 13-баптан қараңыз.
      Ескерту. Бүкіл мәтін бойынша "ауыл (село), ауылдық (селолық)", "ауылдың (селоның), ауылдық (селолық)" деген сөздер тиісінше "ауыл, ауылдық", "ауылдың, ауылдық" деген сөздермен ауыстырылды - ҚР 03.07.2013 № 121-V Конституциялық заңымен (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі).
      Ескерту. Бүкіл мәтін бойынша "мүгедек баланы", "мүгедек балаларды", "Мүгедек баланы", "мүгедек бала", "мүгедек балаға", "мүгедек балалары" деген сөздер тиісінше "мүгедектігі бар баланы", "мүгедектігі бар балаларды", "Мүгедектігі бар баланы", "мүгедектігі бар бала", "мүгедектігі бар балаға", "мүгедектігі бар балалары" деген сөздермен ауыстырылды - ҚР 27.06.2022 № 129-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

      Осы Заң балалы отбасыларға мемлекеттiк жәрдемақылар түрiнде әлеуметтік қолдау көрсетуге байланысты қоғамдық қатынастарды реттейдi.

1-бап. Осы Заңда пайдаланылатын негізгі ұғымдар

      Осы Заңда мынадай негiзгi ұғымдар пайдаланылады:

      1) балалы отбасыларға берiлетiн мемлекеттiк жәрдемақылар (бұдан әрi - жәрдемақылар):

      бала тууына байланысты тағайындалатын және төленетін бiржолғы мемлекеттік жәрдемақы (бұдан әрi - бала туғанда берілетiн жәрдемақы);

      бала бір жарым жасқа толғанға дейiн оның күтiмiне байланысты тағайындалатын және төленетiн ай сайынғы мемлекеттік жәрдемақы (бұдан әрi - бала күтімi жөнiндегі жәрдемақы);

      бірге тұратын төрт және одан көп кәмелетке толмаған баласы, оның ішінде кәмелеттік жасқа толғаннан кейін білім беру ұйымдарын бітіретін уақытқа дейін (бірақ жиырма үш жасқа толғанға дейін) орта, техникалық және кәсіптік, орта білімнен кейінгі, жоғары және (немесе) жоғары оқу орнынан кейінгі білім беру ұйымдарында күндізгі оқу нысаны бойынша білім алатын балалары бар көпбалалы отбасыларға тағайындалатын және төленетін ай сайынғы мемлекеттік жәрдемақы (бұдан әрі – көпбалалы отбасыға берілетін жәрдемақы);

      "Алтын алқа", "Күміс алқа" алқаларымен наградталған немесе бұрын "Батыр ана" атағын алған, І және ІІ дәрежелі "Ана даңқы" ордендерімен наградталған көп балалы аналарға тағайындалатын және төленетін ай сайынғы мемлекеттік жәрдемақы (бұдан әрі – көп балалы анаға берілетін жәрдемақы);

      мүгедектігі бар баланы (мүгедектігі бар балаларды) тәрбиелеп отырған анаға немесе әкеге, бала асырап алушыға, қорғаншыға (қамқоршыға) тағайындалатын және төленетін ай сайынғы мемлекеттік жәрдемақы (бұдан әрі – мүгедектігі бар баланы тәрбиелеушіге берілетін жәрдемақы) түріндегі ақшалай, оның ішінде электрондық ақшамен төленетін төлемдер;

      2) жәрдемақылар тағайындау жөніндегі уәкілетті орган (бұдан әрі – уәкілетті орган) – уәкілетті мемлекеттік органның аумақтық бөлiмшелерi;

      3) алып тасталды - ҚР 28.10.2015 № 369-V Заңымен (01.01.2018 бастап қолданысқа енгізіледі).

      3-1) медициналық-әлеуметтік сараптама бөлімшесі – уәкілетті мемлекеттік органның медициналық-әлеуметтік сараптама жүргізетін құрылымдық бөлімшесі;

      4) отбасы – некеден (ерлі-зайыптылықтан), туыстықтан, жекжаттықтан, бала асырап алудан немесе балаларды тәрбиеге алудың өзге де нысанынан туындайтын және отбасы қатынастарын нығайту мен дамытуға септігін тигізуге арналған мүліктік және жеке мүліктік емес құқықтар мен міндеттерге байланысты адамдар тобы;

      5) алып тасталды - ҚР 28.10.2015 № 369-V Заңымен (01.01.2018 бастап қолданысқа енгізіледі).
      6) алып тасталды - ҚР 28.10.2015 № 369-V Заңымен (01.01.2018 бастап қолданысқа енгізіледі).

      7) өтiнiш берушi - жәрдемақылар тағайындату үшін өтiнiш беретін адам;

      8) алып тасталды - ҚР 28.10.2015 № 369-V Заңымен (01.01.2018 бастап қолданысқа енгізіледі).

      9) уәкілетті мемлекеттік орган – халықты әлеуметтік қорғау саласындағы басшылықты, сондай-ақ Қазақстан Республикасының заңнамасында көзделген шектерде салааралық үйлестіруді жүзеге асыратын орталық атқарушы орган;

      10) "Азаматтарға арналған үкімет" мемлекеттік корпорациясы (бұдан әрі – Мемлекеттік корпорация) – Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес мемлекеттік қызметтерді, табиғи монополиялар субъектілерінің желілеріне қосуға арналған техникалық шарттарды беру жөніндегі қызметтерді және квазимемлекеттік сектор субъектілерінің қызметтерін көрсету, "бір терезе" қағидаты бойынша мемлекеттік қызметтерді, табиғи монополиялар субъектілерінің желілеріне қосуға арналған техникалық шарттарды беру жөніндегі қызметтерді, квазимемлекеттік сектор субъектілерінің қызметтерін көрсетуге өтініштер қабылдау және көрсетілетін қызметті алушыға олардың нәтижелерін беру жөніндегі жұмысты ұйымдастыру, сондай-ақ электрондық нысанда мемлекеттік қызметтер көрсетуді қамтамасыз ету үшін Қазақстан Республикасы Үкіметінің шешімі бойынша құрылған, орналасқан жері бойынша жылжымайтын мүлікке құқықтарды мемлекеттік тіркеуді жүзеге асыратын заңды тұлға;

      11) алып тасталды - ҚР 17.11.2015 № 408-V Заңымен (01.03.2016 бастап қолданысқа енгізіледі).
      Ескерту. 1-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 2007.12.19 № 9 (2008.01.01 бастап қолданысқа енгізіледі), 2009.12.02 № 211-IV (2010.01.01 бастап қолданысқа енгізіледі), 2013.01.08 № 64-V (2013.01.01 бастап қолданысқа енгізіледі); 17.03.2015 № 293-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi); 28.10.2015 № 369-V (01.01.2018 бастап қолданысқа енгізіледі); 17.11.2015 № 408-V (01.03.2016 бастап қолданысқа енгізіледі); 20.06.2017 № 76-VI (01.07.2017 бастап қолданысқа енгізіледі); 02.07.2018 № 165-VІ (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 26.12.2019 № 287-VІ (01.01.2020 бастап қолданысқа енгізіледі); 30.12.2020 № 397-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін алты ай өткен соң қолданысқа енгізіледі); 12.10.2021 № 67-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 26.12.2022 № 168-VII (01.01.2023 бастап қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

2-бап. Осы Заңның қолданылу аясы

      Осы Заңның күші Қазақстан Республикасында тұрақты тұратын Қазақстан Республикасының азаматтарына және қандастарға қолданылады.

      Көп балалы анаға берілетін жәрдемақыны тағайындау кезінде Қазақстан Республикасында тұрақты тұратын шетелдіктер мен азаматтығы жоқ адамдар Қазақстан Республикасының азаматтарымен бірдей жәрдемақы алу құқығын пайдаланады.

      Ескерту. 2-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 28.10.2015 № 369-V (01.01.2018 бастап қолданысқа енгізіледі); өзгеріс енгізілді – ҚР 13.05.2020 № 327-VI ("Салық және бюджетке төленетін басқа да міндетті төлемдер туралы" ҚР Кодексіне (Салық кодексі) тиісті өзгерістер мен толықтырулар қолданысқа енгізілген күннен кейін қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

3-бап. Қазақстан Республикасының балалы отбасыларға берілетін мемлекеттік жәрдемақылар туралы заңнамасы

      1. Қазақстан Республикасының балалы отбасыларға берілетін мемлекеттік жәрдемақылар туралы заңнамасы Қазақстан Республикасының Конституциясына негізделеді және осы Заң мен Қазақстан Республикасының өзге де нормативтік құқықтық актілерінен тұрады.

      2. Егер Қазақстан Республикасы бекіткен халықаралық шартта осы Заңдағыдан өзгеше ережелер белгіленсе, онда халықаралық шарттың ережелері қолданылады.

3-1-бап. Уәкілетті мемлекеттік органның құзыреті

      Уәкілетті мемлекеттік орган:

      1) балалы отбасыларға мемлекеттік жәрдемақылар тағайындау мен төлеу қағидаларын әзірлейді және бекітеді;

      2) қаржылық және өзге де есептіліктің тізбесін, нысандарын және Мемлекеттік корпорацияның оны ұсыну мерзімдерін айқындайды;

      3) құзыреті шегінде Мемлекеттік корпорацияның қызметін тексеруді жүзеге асырады;

      4) балалы отбасыларды әлеуметтік қамсыздандыру саласындағы ақпараттық жүйелерді қолдау қағидаларын әзірлейді және бекітеді;

      5) балалы отбасыларды әлеуметтік қамсыздандыру саласындағы ақпараттық жүйелер мен дерекқорларға қол жеткізу қағидаларын әзірлейді және бекітеді;

      6) осы Заңда, Қазақстан Республикасының өзге де заңдарында, Қазақстан Республикасы Президентiнiң және Қазақстан Республикасы Үкiметiнiң актiлерiнде көзделген өзге де өкiлеттiктердi жүзеге асырады.

      Ескерту. Заң 3-1-баппен толықтырылды - ҚР 17.11.2015 № 408-V Заңымен (01.03.2016 бастап қолданысқа енгізіледі); өзгеріс енгізілді - ҚР 20.06.2017 № 76-VI (01.01.2018 бастап қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

3-2-бап. Мемлекеттік корпорацияның құзыреті

      Мемлекеттік корпорация:

      1) уәкілетті органға беру үшін құжаттар қабылдауды және олардың жинақталуын тексеруді жүзеге асырады;

      2) құжаттарды қабылдау, жәрдемақыларды тағайындау, тоқтата тұру, тоқтату, қайта бастау және қайта есептеу істерінің макеттерін қалыптастыру мәселелері бойынша уәкілетті органмен өзара іс-қимыл жасайды;

      3) жәрдемақылардың, оның ішінде электрондық ақшаның электрондық әмияндарына электрондық ақшамен уақтылы төленуін қамтамасыз етеді;

      4) балалы отбасыларды әлеуметтік қамсыздандыру саласындағы ақпараттық жүйелердің деректерін толтыруды және жаңартып отыруды жүзеге асырады;

      5) жәрдемақыларды төлеуге қажеттілікті есептеу бойынша болжамды деректерді қалыптастырады;

      6) жәрдемақы төлемдеріне ай сайынғы қажеттілікті және оны төлеу графиктерін қалыптастырады, жәрдемақыларды төлеуге қаражат қажеттілігі туралы өтінімдерді уәкілетті мемлекеттік органға жібереді;

      7) балалы отбасыларды әлеуметтік қамсыздандыру саласындағы ақпараттық жүйелерден алынған ақпаратты уәкілетті мемлекеттік органға береді.

      Ескерту. Заң 3-2-баппен толықтырылды - ҚР 17.11.2015 № 408-V Заңымен (01.03.2016 бастап қолданысқа енгізіледі); өзгерістер енгізілді - ҚР 20.06.2017 № 76-VI (01.01.2018 бастап қолданысқа енгізіледі); 25.06.2020 № 347-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 30.12.2020 № 397-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін алты ай өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

4-бап. Жәрдемақылар алу құқығы

      1. Туған, асырап алған, сондай-ақ қорғаншылыққа (қамқоршылыққа) алған балалары бар отбасылардың:

      1) бала туғанда берілетін жәрдемақы;

      2-1) көпбалалы отбасыға берілетін жәрдемақы;

      2) мынадай жағдайларда:

      бала күтімін жүзеге асыратын адам міндетті әлеуметтік сақтандыру жүйесіне қатысушы болып табылмайтын;

      2008 жылғы 1 қаңтарға дейін туған баланың күтімін жүзеге асыратын адам міндетті әлеуметтік сақтандыру жүйесіне қатысушы болып табылатын жағдайларда бала күтімі жөніндегі жәрдемақы;

      3) алып тасталды – ҚР 12.10.2021 № 67-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен;

      4) мүгедектігі бар баланы тәрбиелеушіге берілетін жәрдемақы алуға құқығы бар.

      5) алып тасталды – ҚР 12.10.2021 № 67-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.
      2. Алып тасталды - ҚР 28.10.2015 № 369-V Заңымен (01.01.2018 бастап қолданысқа енгізіледі).

      3. "Алтын алқа", "Күміс алқа" алқаларымен наградталған немесе бұрын "Батыр ана" атағын алған, І және ІІ дәрежелі "Ана даңқы" ордендерімен наградталған адамдардың көпбалалы анаға берілетін жәрдемақыны алуға құқығы бар.

      Ескерту. 4-бапқа өзгерту енгізілді - ҚР 2007.12.19 № 9 (2008 жылғы 1 қаңтардан бастап қолданысқа енгізіледі), 2009.12.02 № 211-IV (01.01.2010 бастап қолданысқа енгізіледі); 28.10.2015 № 369-V (01.01.2018 бастап қолданысқа енгізіледі); 02.07.2018 № 165-VІ (01.07.2018 бастап қолданысқа енгізіледі); 26.12.2019 № 287-VІ (01.01.2020 бастап қолданысқа енгізіледі); 12.10.2021 № 67-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

5-бап. Жәрдемақыларды тағайындауға өтініш жасау

      1. Жәрдемақыларды тағайындау үшін өтініш жасау жәрдемақы алу құқығы туындағаннан кейін жүзеге асырылады.

      2. Жәрдемақы тағайындау туралы өтініш тізбесін уәкілетті мемлекеттік орган айқындайтын құжаттар қоса беріле отырып, осы Заңның 4-бабында көзделген жәрдемақыға құқығы бар отбасының (адамның) тұрғылықты жері бойынша Мемлекеттік корпорацияға беріледі.

      Адамдар жәрдемақылар тағайындау үшін "электрондық үкіметтің" веб-порталы арқылы өтініш жасауға құқылы.

      Балаға мүгедектік бастапқыда белгіленген кезде өтініш беруші мүгедектігі бар баланы тәрбиелеушіге берілетін жәрдемақы тағайындау үшін тұрғылықты жеріндегі медициналық-әлеуметтік сараптама бөлімшесіне өтініш жасауға құқылы.

      Жеке өзінің өтініш жасау мүмкіндігі болмаған жағдайда, өтініш беруші Қазақстан Республикасының заңнамасында айқындалған тәртіппен берілген сенімхат негізінде жәрдемақылар тағайындау туралы өтініш жасауға басқа адамдарға уәкілеттік беруге құқылы.

      Жәрдемақы тағайындау туралы өтінішті беру "Мемлекеттік көрсетілетін қызметтер туралы" Қазақстан Республикасының Заңына сәйкес оны проактивті көрсетілетін қызмет арқылы тағайындаған кезде талап етілмейді.

      3. Алып тастау көзделген - ҚР 28.10.2015 № 369-V Заңымен (01.01.2018 бастап қолданысқа енгізіледі).

      4. Мемлекеттік органдар және (немесе) ұйымдар ақпараттық жүйелерде өтініш беруші туралы сұратылып отырған мәліметтердің жоқ екендігін растайтын электрондық құжаттарды ұсынған кезде сұрау салуды жүзеге асырған Мемлекеттік корпорация ақпараттандыру саласындағы уәкілетті орган айқындайтын тәртіппен және мерзімдерде ақпараттық жүйелердегі өтініш беруші туралы мәліметтерді сәйкес келтіру үшін құжаттардың түпнұсқаларын ұсыну қажеттігі туралы өтініш берушіні хабардар етеді.

      Ақпараттық жүйелер өтініш беруші туралы бұрын болмаған мәліметтердің бар екендігін белгіленген тәртіппен растаған кезде өтініш берушінің тиісті жәрдемақы тағайындау үшін Мемлекеттік корпорацияға өтініш жасаған күні бала туғанда берілетін жәрдемақы, мүгедектігі бар баланы тәрбиелеушіге берілетін жәрдемақы, көпбалалы отбасыға берілетін жәрдемақы, көпбалалы анаға берілетін жәрдемақы тағайындалған күн деп есептеледі.

      5. Бала туғанда берiлетiн жәрдемақы мен бала күтiмiне байланысты жәрдемақыны тағайындауға өтiнiш жасау мерзiмдерi бала туған күннен бастап он сегіз айдан аспауға тиiс.

      6. Өтiнiш берушi Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес толық және анық мәлiметтер ұсынуға мiндеттi.

      Ескерту. 5-бап жаңа редакцияда - ҚР 2013.01.08 № 64-V (2013.01.01 бастап қолданысқа енгізіледі) Заңымен; өзгерістер енгізілді - ҚР 29.09.2014 N 239-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi); 17.03.2015 № 293-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi); 28.10.2015 № 369-V (01.01.2018 бастап қолданысқа енгізіледі); 17.11.2015 № 408-V (01.03.2016 бастап қолданысқа енгізіледі); 20.06.2017 № 76-VI (01.07.2017 бастап қолданысқа енгізіледі); 02.07.2018 № 165-VІ (01.07.2018 бастап қолданысқа енгізіледі); 25.11.2019 № 272-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 26.12.2019 № 287-VІ (01.01.2020 бастап қолданысқа енгізіледі); 12.10.2021 № 67-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 26.12.2022 № 168-VII (01.01.2023 бастап қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

6-бап. Жәрдемақыларды тағайындау мен төлеудің тәртібі

      1. Жәрдемақыларды тағайындау мен төлеуді уәкілетті мемлекеттік орган айқындайтын тәртіппен уәкілетті орган жүргізеді.

      1-2. алып тасталды - ҚР 28.10.2015 № 369-V Заңымен (01.01.2018 бастап қолданысқа енгізіледі).

      2. Уәкілетті орган өтінішті қажетті құжаттарымен, оның ішінде электрондық құжаттарымен қоса – ол Мемлекеттік корпорацияда тіркелген күннен бастап, ал осы Заңның 5-бабы 4-тармағының екінші бөлігінде көзделген жағдайда мемлекеттік органдардың және (немесе) ұйымдардың ақпараттық жүйелері өтініш беруші туралы мәліметтерді растаған күннен бастап жеті жұмыс күні ішінде қарайды.

      Проактивті көрсетілетін қызмет арқылы жәрдемақылар тағайындалған кезде "Мемлекеттік көрсетілетін қызметтер туралы" Қазақстан Республикасының Заңына сәйкес проактивті көрсетілетін қызмет арқылы жәрдемақы тағайындауға өтініш берушінің келісімін алған күн қызмет көрсетуге өтініш жасалған күн және оның Мемлекеттік корпорацияда тіркелген күні болып есептеледі.

      Уәкілетті орган өтініш берушіге жәрдемақылар тағайындау немесе тағайындаудан бас тарту (себептерін көрсетіп) туралы қабылданған шешім туралы жазбаша не Мемлекеттік корпорация арқылы электрондық құжат жіберу арқылы бес жұмыс күнінен кешіктірмей, ал "электрондық үкіметтің" веб-порталы арқылы өтініш жасаған кезде бір жұмыс күні ішінде электрондық нысанда хабарлайды.

      3. Алып тасталды - ҚР 28.10.2015 № 369-V Заңымен (01.01.2018 бастап қолданысқа енгізіледі).

      4. Өтiнiш берушiнiң уәкiлеттi органның әрекеттерiне (әрекетсіздігіне) және шешімдерiне Қазақстан Республикасының заңдарында белгіленген тәртіппен шағым жасауға құқығы бар.

      5. Мемлекеттің толық қамтамасыз етуіндегі балаларға жәрдемақылар тағайындалмайды.

      6. Төлемдi тағайындайтын немесе төлеудi жүзеге асыратын органның кiнәсiнен уақтылы алынбаған жәрдемақылар сомалары өткен уақыт үшін мерзiмiне шек қойылмай төленедi.

      Ескерту. 6-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 2009.12.02 № 211-IV (2010.01.01 бастап қолданысқа енгізіледі), 2013.01.08 № 64-V (2013.01.01 бастап қолданысқа енгізіледі); 29.09.2014 N 239-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi); 17.03.2015 № 293-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi); 28.10.2015 № 369-V (01.01.2018 бастап қолданысқа енгізіледі); 17.11.2015 № 408-V (01.03.2016 бастап қолданысқа енгізіледі); 20.06.2017 № 76-VI (01.01.2018 бастап қолданысқа енгізіледі); 02.07.2018 № 165-VІ (01.07.2018 бастап қолданысқа енгізіледі); 29.06.2020 № 351-VI (01.07.2021 бастап қолданысқа енгізіледі); 12.10.2021 № 67-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

7-бап. Бала туғанда берiлетiн жәрдемақыны тағайындау мен төлеу

      1. Бала туғанда берiлетiн жәрдемақы өтiнiш берген күннен бастап тағайындалады.

      2. Екi және одан да көп бала туған кезде бала туғанда берiлетiн жәрдемақы әр балаға тағайындалады және төленедi.

8-бап. Бала күтiмi жөнiндегi жәрдемақыны тағайындау мен төлеу

      1. Бала күтiмi жөнiндегi жәрдемақы бала туған күннен бастап ол бір жарым жасқа толғанға дейiн тағайындалады.

      Міндетті әлеуметтік сақтандыру жүйесіне қатысушылар болып табылатын және 2008 жылғы 1 қаңтарға дейін туған баланың күтімін жүзеге асыратын адамдарға бала күтімі жөніндегі жәрдемақы баланың туған күнінен бастап 2007 жылғы 31 желтоқсанды қоса алғандағы мерзімге тағайындалады.

      2. Бір жарым жасқа толмаған екi және одан да көп балаға күтімдi жүзеге асырған жағдайда бала күтiмi жөнiндегi жәрдемақы әр балаға тағайындалады және төленедi.

      3. Асырап алған, сондай-ақ қорғаншылыққа (қамқоршылыққа) алған балалары бар отбасыларға бала күтімі жөніндегі жәрдемақы бала асырап алу туралы сот шешімі заңды күшіне енген күннен бастап немесе қорғаншылық (қамқоршылық) белгілеу туралы шешім қабылданған күннен бастап тағайындалады.

      4. Бала күтiмi жөнiндегi жәрдемақыны тағайындау кезiнде отбасы құрамындағы ата-анасы өздерiне қатысты ата-аналық құқығынан айрылған балалар есепке алынбайды.

      Ескерту. 8-бапқа өзгерту енгізілді - ҚР 2007.12.19 № 9 (01.01.2008 бастап қолданысқа енгізіледі), 2009.12.02 № 211-IV (01.01.2010 бастап қолданысқа енгізіледі); 26.12.2022 № 168-VII (01.01.2023 бастап қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

8-1-бап. Көпбалалы отбасыға берілетін жәрдемақыны тағайындау және төлеу

      1. Көпбалалы отбасыға берілетін жәрдемақыны тағайындауға өтініш жасау кез келген уақытта қандай да бір мерзіммен шектелмей жүзеге асырылады.

      2. Көпбалалы отбасыға берілетін жәрдемақыны төлеу барлық растаушы құжаттар болған кезде өтініш жасалған күннен бастап ағымдағы айға және осы жәрдемақы тағайындалған шарттар сақталған кезеңге жүргізіледі. Осы Заңның 11-1-бабына сәйкес жәрдемақы алушы өзгерген жағдайларды қоспағанда, алушы қайтыс болған жағдайда көпбалалы отбасыға берілетін жәрдемақы қайтыс болған айды қоса алғанда, ал жәрдемақы алушы Қазақстан Республикасының шегінен тыс жерге тұрақты тұрғылықты тұруға кеткен жағдайда – кеткен айды қоса алғанда төленеді.

      3. Көпбалалы отбасыға берілетін жәрдемақы растаушы құжаттарды ұсынбаған немесе анық емес деректері бар құжаттарды ұсынған адамдарға тағайындалмайды.

      4. Көпбалалы отбасыға берілетін жәрдемақыны тағайындау кезінде кәмелеттік жасқа толғаннан кейін білім беру ұйымдарын бітіретін уақытқа дейін (бірақ жиырма үш жасқа толғанға дейін) орта, техникалық және кәсіптік, орта білімнен кейінгі, жоғары және (немесе) жоғары оқу орнынан кейінгі білім беру ұйымдарында күндізгі оқу нысаны бойынша білім алатын балалар бірге тұру фактісіне қарамастан отбасының құрамында есепке алынады.

      5. Көпбалалы отбасыға берілетін жәрдемақыны тағайындауға негіздер жоғалған жағдайларда, оны төлеу тоқтатылады.

      Ескерту. 8-1-баппен толықтырылды – ҚР 26.12.2019 № 287-VІ (01.01.2020 бастап қолданысқа енгізіледі); өзгеріс енгізілді – ҚР 12.10.2021 № 67-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

9-бап. Көп балалы анаға берілетін жәрдемақыны тағайындау және төлеу

      1. Көп балалы анаға берілетін жәрдемақыны тағайындауға өтініш жасау қандай да бір мерзіммен шектелмей кез келген уақытта жүзеге асырылады.

      2. Көп балалы анаға берiлетiн жәрдемақыны төлеу ағымдағы ай үшін және барлық растайтын құжаттар болған кезде өтініш жасаған күннен бастап осы жәрдемақы тағайындалған жағдайлар сақталған кезеңге жүргізіледі. Алушы қайтыс болған жағдайда көп балалы анаға берiлетiн жәрдемақы қайтыс болған айына қоса төленеді.

      3. Көп балалы анаға берiлетiн жәрдемақы растайтын құжаттарды табыс етпеген немесе анық емес деректер қамтылған құжаттарды табыс еткен адамдарға тағайындалмайды.

      4. Көп балалы анаға берiлетiн жәрдемақыны төлеу оны тағайындау үшін негіздер жойылған немесе алушы қайтыс болған жағдайларда тоқтатылады.

      Ескерту. 9-бап жаңа редакцияда - ҚР 28.10.2015 № 369-V Заңымен (01.01.2018 бастап қолданысқа енгізіледі).

9-1-бап. Мүгедектігі бар баланы тәрбиелеушіге берілетін жәрдемақыны тағайындау және төлеу

      1. Мүгедектігі бар баланы тәрбиелеушіге берілетін жәрдемақы өтініш жасалған күннен бастап баланың мүгедектігінің барлық кезеңіне тағайындалады.

      2. Отбасында екі және одан да көп мүгедектігі бар бала тұрған жағдайда жәрдемақы әр мүгедектігі бар балаға тағайындалады және төленеді.

      3. Асырап алған, сондай-ақ қорғаншылыққа (қамқорлыққа) алған мүгедектігі бар балалары бар отбасыларға мүгедектігі бар баланы тәрбиелеушіге берілетін жәрдемақы бала асырап алу туралы сот шешімі заңды күшіне енгізілген күннен бастап немесе қорғаншылық (қамқоршылық) белгілеу туралы шешім қабылданған күннен бастап тағайындалады.

      Ескерту. Заң 9-1-баппен толықтырылды - ҚР 2009.12.02 № 211-IV (2010 жылғы 1 қаңтардан бастап қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

9-2-бап. Бала кезінен бірінші топтағы мүгедектің күтіміне байланысты жәрдемақыны тағайындау және төлеу

      Ескерту. 9-2-бап алып тасталды – ҚР 12.10.2021 № 67-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

10-бап. Жәрдемақылар мөлшері

      1. Осы Заңға сәйкес жәрдемақылар мынадай мөлшерде белгіленеді:

      1) бала туғанда берілетін жәрдемақы:

      бірінші, екінші, үшінші балаға – 38,0 айлық есептік көрсеткіш;

      төртінші және одан кейінгі балаларға – 63,0 айлық есептік көрсеткіш;

      2) бала күтімі жөніндегі жәрдемақы:

      бірінші балаға – 5,76 айлық есептік көрсеткіш;

      екінші балаға – 6,81 айлық есептік көрсеткіш;

      үшінші балаға – 7,85 айлық есептік көрсеткіш;

      төртінші және одан кейінгі балаларға – 8,90 айлық есептік көрсеткіш;

      2-1) көпбалалы отбасыға берілетін жәрдемақы:

      төрт балаға – 16,03 айлық есептік көрсеткіш;

      бес балаға – 20,04 айлық есептік көрсеткіш;

      алты балаға – 24,05 айлық есептік көрсеткіш;

      жеті балаға – 28,06 айлық есептік көрсеткіш;

      сегіз және одан көп балаға – әрбір балаға 4 айлық есептік көрсеткіш;

      3) көп балалы анаға берілетін жәрдемақы – 6,40 айлық есептік көрсеткіш;

      4) мүгедектігі бар баланы тәрбиелеушіге берілетін жәрдемақы – 1,4 ең төмен күнкөріс деңгейі;

      5) алып тасталды – ҚР 12.10.2021 № 67-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

      Осы тармақтың бірінші бөлігінде көрсетілген жәрдемақылар республикалық бюджет туралы заңмен тиісті қаржы жылына белгіленетін айлық есептік көрсеткіш мөлшерінің немесе ең төмен күнкөріс деңгейі шамасының өзгеруі ескеріле отырып төленеді.

      2. Өтініш беруші жәрдемақының мөлшерін өзгерту немесе оны төлеуді тоқтату үшін негіз бола алатын мән-жайлар туралы Мемлекеттік корпорацияны он жұмыс күні ішінде хабардар етуге міндетті.

      Өтініш беруші бала күтіміне байланысты жәрдемақының, көпбалалы отбасыға берілетін жәрдемақының, көпбалалы анаға берілетін жәрдемақының, мүгедектігі бар баланы тәрбиелеушіге берілетін жәрдемақының мөлшерлеріне әсер ететін мән-жайлар туралы уақтылы хабар бермеген жағдайда, жәрдемақылардың мөлшері көрсетілген мән-жайлар басталған күннен бастап қайта қаралады, бірақ олар тағайындалған күннен ерте емес қайта қаралады.

      Ескерту. 10-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 2007.12.19 № 9 (2008.01.01 бастап қолданысқа енгізіледі), 2009.12.02 № 211-IV (2010.01.01 бастап қолданысқа енгізіледі), 2013.01.08 № 64-V (2013.01.01 бастап қолданысқа енгізіледі); 31.03.2014 N 180-V (01.04.2014 бастап қолданысқа енгізіледі); 28.10.2015 № 369-V (01.01.2018 бастап қолданысқа енгізіледі); 20.06.2017 № 76-VI (01.07.2017 бастап қолданысқа енгізіледі); 02.07.2018 № 165-VІ (01.07.2018 бастап қолданысқа енгізіледі); 03.04.2019 № 243-VI (01.07.2019 бастап қолданысқа енгізіледі); 26.12.2019 № 287-VІ (01.01.2020 бастап қолданысқа енгізіледі); 13.05.2020 № 326-VI (01.01.2020 бастап қолданысқа енгізіледі); 12.10.2021 № 67-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

11-бап. Жәрдемақылар төлеуді тоқтату немесе тоқтата тұру

      1. Осы Заңның 4-бабы 1-тармағының 2), 2-1) және 4) тармақшаларында көзделген жәрдемақылардың төленуін тоқтату үшін мыналар негіз болып табылады:

      1) баланың қайтыс болуы;

      1-1) осы Заңның 4-бабы 1-тармағының 2-1) тармақшасында көрсетілген жәрдемақыны төлеу үшін, кәмелеттік жасқа толғанынан кейін орта, техникалық және кәсіптік, орта білімнен кейінгі, жоғары және (немесе) жоғары оқу орнынан кейінгі білім беру ұйымдарында күндізгі оқу нысаны бойынша білім алатын баланың оқудан шығуы;

      2) баланы мемлекеттің толық қамтамасыз етуіне беру;

      3) өтініш берушінің жәрдемақының (жәрдемақылардың) заңсыз тағайындалуына әкеп соққан анық емес мәліметтер ұсынуы;

      4) Қазақстан Республикасының неке-отбасы заңнамасында белгіленген жағдайларда ата-аналарды ата-ана құқықтарынан айыру немесе құқықтарын шектеу, бала асырап алуды жарамсыз деп тану немесе оның күшін жою, қорғаншыларды (қамқоршыларды) өз міндеттерін атқарудан босату немесе шеттету;

      5) жәрдемақы алушыға қатысты Қазақстан Республикасының азаматтығын тоқтату фактісінің анықталуы.

      Осы Заңның 4-бабы 1-тармағының 2-1) тармақшасында көрсетілген жәрдемақыны тағайындау үшін негіздер сақталған кезде, оны төлеу осы тармақтың бірінші бөлігінің 1), 1-1) және 2) тармақшаларында көзделген жағдайларда тоқтатылмайды.

      1-1. Осы Заңның 4-бабының 3-тармағында көзделген жәрдемақыны төлеуді тоқтату үшін мыналар негіз болып табылады:

      1) өтініш берушінің жәрдемақының заңсыз тағайындалуына алып келген, анық емес мәліметтер ұсынуы;

      2) жәрдемақы алушыны "Қазақстан Республикасының мемлекеттік наградалары туралы" Қазақстан Республикасы Заңының 40-бабына сәйкес Қазақстан Республикасының мемлекеттік наградасынан айыру;

      3) жәрдемақы алушыға қатысты Қазақстан Республикасының азаматтығын тоқтату фактісінің анықталуы.

      2. Жәрдемақыларды төлеу осы баптың 1 және 1-1-тармақтарында көрсетілген мән-жайлар басталған күннен бастап тоқтатылады.

      Жәрдемақылардың артық төленген сомалары – ерікті түрде, ал бас тартқан жағдайда соттың заңды күшіне енген шешімі негізінде сот тәртібімен қайтарылуға жатады.

      3. Осы Заңның 4-бабы 1-тармағының 2), 2-1) және 4) тармақшаларында және 3-тармағында көзделген жәрдемақыларды төлеу мынадай мән-жайлар басталған кезде тоқтатыла тұрады:

      1) жәрдемақы алушының Қазақстан Республикасының шегінен тыс жерге тұрақты тұрғылықты жерге кетуі;

      2) жәрдемақы алушының сот бас бостандығынан айыру түрінде тағайындаған қылмыстық жазаны өтеуі;

      3) арнаулы әлеуметтік қызметтер көрсету ақылы негізде ұсынылатын адамды қоспағанда, жәрдемақы алушының мемлекеттік медициналық-әлеуметтік мекемеде (ұйымда) тұруы;

      4) баланың осы Заңның 4-бабы 1-тармағының 2-1) тармақшасында көрсетілген жәрдемақыны төлеу үшін кәмелетке толуы;

      5) жәрдемақы алушыға қатысты жедел-іздестіру іс-шараларын жүргізу туралы немесе хабар-ошарсыз жоғалу фактісі туралы растайтын құжаттың болуы;

      6) жәрдемақы алушы – шетелдіктің немесе азаматтығы жоқ адамның жеке басын куәландыратын құжаттың, қандас куәлігінің қолданылу мерзімінің өтуі.

      Жәрдемақыларды төлеу жәрдемақылардың төленуін тоқтата тұруға себеп болған мән-жайлар өткен соң қайта басталады.

      4. Бала (балалар) қайтыс болған жағдайда, осы Заңның 4-бабы 1-тармағының 2), 2-1) және 4) тармақшаларында көзделген жәрдемақыларды төлеу бала (балалар) қайтыс болған ай өткен соң тоқтатылады.

      Ескерту. 11-бап жаңа редакцияда - ҚР 02.07.2018 № 165-VІ (01.07.2018 бастап қолданысқа енгізіледі); өзгеріс енгізілді – ҚР 26.12.2019 № 287-VІ (01.01.2020 бастап қолданысқа енгізіледі); 12.10.2021 № 67-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

11-1-бап. Жәрдемақыларды алушының өзгеруі

      1. Осы Заңның 4-бабы 1-тармағының 2), 2-1) және 4) тармақшаларында көзделген жәрдемақыларды алушы қайтыс болған (сот хабарсыз кетті деп таныған немесе қайтыс болды деп жариялаған), ата-ана құқықтарынан айырылған немесе оның ата-ана құқықтары шектелген, бас бостандығынан айыру орындарында жазасын өтеп жүрген жағдайларда, жәрдемақыларды төлеу баланы (балаларды) мемлекеттің толық қамтамасыз етуіне белгілеу жағдайларын қоспағанда, баланың (балалардың) заңды өкіліне жүргізіледі.

      2. Жәрдемақыларды алушыны өзгерту үшін осы баптың 1-тармағында көрсетілген адамдар осы Заңның 5-бабына сәйкес тиісті өтінішпен Мемлекеттік корпорацияға немесе "электрондық үкіметтің" веб-порталы арқылы жүгінеді.

      Ескерту. 11-1-баппен толықтырылды – ҚР 26.12.2019 № 287-VІ (01.01.2020 бастап қолданысқа енгізіледі); өзгеріс енгізілді – ҚР 12.10.2021 № 67-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

12-бап. Қазақстан Республикасының балалы отбасыларға берілетін мемлекеттік жәрдемақылар туралы заңнамасын бұзғаны үшін жауаптылық

      Қазақстан Республикасының балалы отбасыларға берілетін мемлекеттік жәрдемақылар туралы заңнамасын бұзуға кінәлі тұлғалар Қазақстан Республикасының заңдарында белгіленген жауаптылықта болады.

12-1-бап. Өтпелі ережелер

      2018 жылғы 1 қаңтарға дейін арнаулы мемлекеттік жәрдемақы тағайындалған, құрамында бірге тұратын төрт және одан көп кәмелетке толмаған баласы, оның ішінде кәмелеттік жасқа толғаннан кейін білім беру ұйымдарын бітіретін уақытқа дейін (бірақ жиырма үш жасқа толғанға дейін) орта, техникалық және кәсіптік, орта білімнен кейінгі, жоғары және (немесе) жоғары оқу орнынан кейінгі білім беру ұйымдарында күндізгі оқу нысаны бойынша білім алатын балалары бар көпбалалы отбасылардың көпбалалы отбасыға берілетін жәрдемақыны тағайындауға өтініш жасауы және растаушы құжаттарды ұсынуы талап етілмейді.

      Осы тармақтың бірінші бөлігінде көрсетілген отбасыларға көпбалалы отбасыға берілетін жәрдемақы мемлекеттік органдардың тиісті ақпараттық жүйелерінде бар мәліметтер негізінде тағайындалады және 2020 жылғы 1 қаңтардан бастап төленеді.

      Ескерту. 12-1-баппен толықтырылды – ҚР 26.12.2019 № 287-VІ (01.01.2020 бастап қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

13-бап. Осы Заңды қолданысқа енгізу тәртібі

      Осы Заң, 2006 жылғы 1 шілдеден бастап қолданысқа енгізілетін 4-баптың 1-тармағының 2) тармақшасын, 8-бапты, 10-баптың 1-тармағының 2) тармақшасын қоспағанда, 2006 жылғы 1 қаңтардан бастап қолданысқа енгізіледі.

      Қазақстан Республикасының
Президенті

On State allowances for the families with children

The Law of the Republic Kazakhstan dated 28 June, 2005 № 63. It became invalid by the Code of the Republic of Kazakhstan № 224-VII dated April 20, 2023.

      Unofficial translation

      Footnote. It became invalid by the Code of the Republic of Kazakhstan No. 224-VII dated 20.04.2023 (effective from 01.07.2023).
      Footnote. Throughout the text, the words "aul (village)", "aul (rural)" have been replaced with the words "village" and "rural", respectively, in accordance with the Constitutional Law of the Republic of Kazakhstan dated 03.07.2013 No. 121-V (shall be enforced upon expiry of 10 calendar days after its first official publication);
      the words “of disabled child”, “of disabled children” are replaced respectively by the words “of child with disabilities”, “of children with disabilities” by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 27.06.2022 No. 129-VII (shall come into effect ten calendar days after the day of its first official publications).

      This Law shall regulate social relations, related to the provision of social support in the form of state allowances for the families with children.

Article 1. Basic concepts used in this Law

      The following basic concepts shall be used in this Law:

      1) state allowances for the families with children (hereinafter- allowances), - cash payments, including electronic money, in the form of:

      a one-time state allowance, granted and paid in connection with the birth of a child (hereinafter - a birth allowance);

      a monthly state allowance assigned and paid for caring for a child upon reaching him/her the age of one and a half years (hereinafter referred to as the care allowance);

      monthly state allowance assigned and paid to large families with four or more minor children living together, including children enrolled in full-time education in organizations of secondary, technical and professional, post-secondary, higher and (or) postgraduate education, after they reach coming of age until the time of graduation from educational organizations (but not more than until reaching the age of twenty-three) (hereinafter - the allowance for a large family);

      a monthly state allowance, granted and paid to the mothers with many children, awarded with pendants "Altyn alka", "Kumisalca" or received the title "Mother Heroine", awarded with the Order "Mother's Glory" of I and II degrees (hereinafter – allowance for a mother with many children);

      a monthly state allowance, granted and paid to the mother or father, the adoptive parent, guardian (trustee), bringing up a disabled child (disabled children) (hereinafter - allowance for the bringing up a disabled child);

      2) authorized agency for granting of allowances (hereinafter referred to as - the authorized agency) - territorial subdivisions of the authorized state authority;

      3) is excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 28.10.2015 No. 369-V (shall be enforced from 01.01.2018);

      3-1) a subdivision of medical and social expertise - a structural unit of the authorized state body that conducts medical and social expertise;

      4) the family - the circle of persons, connected with property and personal non-property rights and obligations arising from marriage, relationship, property, adoption or other form of adoption of children for upbringing and designed to promote the strengthening and development of family relations;

      5) is excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 28.10.2015 No. 369-V (shall be enforced from 01.01.2018);
      6) is excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 28.10.2015 No. 369-V (shall be enforced from 01.01.2018);

      7) the applicant - the person, applying for granting of allowances;

      8) is excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 28.10.2015 No. 369-V (shall be enforced from 01.01.2018);

      9) the authorized state body - the central executive body that performs administration, and within the limits provided by the legislation of the Republic of Kazakhstan, inter-sectoral coordination in the field of social protection of the population;

      10) The State corporation "Government for Citizens" (hereinafter referred to as - State Corporation) - a legal entity established by the decision of the Government of the Republic of Kazakhstan to provide public services, services for issuing technical conditions for connecting to the networks of subjects of natural monopolies and services of subjects of the quasi-public sector in accordance with the legislation of the Republic of Kazakhstan, organizing work on receiving applications for the provision of public services, services for issuing technical conditions for connecting to the networks of subjects of natural monopolies and services of subjects of the quasi-public sector and issuing their results to a recipient of "a window" principle, as well as ensuring the provision of public services in an electronic form, carrying out state registration of rights to real estate at its location;

      11) is excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 17.11.2015 No. 408-V (shall be enforced from 01.03.2016).
      Footnote. Article 1 as amended by the laws of the Republic of Kazakhstan dated 19. 12. 2007 No. 9 (for the procedure of enforcement, see Article 2); dated 02.12.2009 No. 211-IV (shall be enforced from 01.01.2010); dated 08.01.2013, No. 64-V (shall be enforced from 01.01.2013); dated 17.03.2015 No. 293-V (shall be enforced upon expiry of 10 calendar days after its first official publication); dated 28.10.2015 No. 369-V (shall be enforced from 01.01.2018); dated 17.11.2015 No. 408-V (shall be enforced from 01.03.2016); dated 20. 06. 2017 No. 76-VI (shall be enforced from 01.07.2017); dated 02.07.2018 No. 165-VI (shall be enforced from 01.07.2018); dated 26.12.2019 № 287 (shall be enforced dated 01.01.2020); dated 30.12.2020 No. 397-VI (shall be enforced upon expiry of six months after the day of its first official publication); No. 67-VII LRK dated October 12 , 2021 (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after the day of its first official publication); dated December 26, 2022 No. 168-VII (shall come into effect from January 1, 2023).

Article 2. The scope of effect of this Law

      This Law shall apply to the citizens of the Republic of Kazakhstan permanently residing in the Republic of Kazakhstan, and compatriots.

      When granting an allowance to a mother of many children, aliens and stateless persons permanently residing in the Republic of Kazakhstan shall have the right to an allowance on an equal basis with the citizens of the Republic of Kazakhstan.

      Footnote. Article 2 as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 28.10.2015 No. 369-V (shall be enforced from 01.01.2018); dated 13.05.2020 No. 327-VI (shall be enforced from 01.01.2021).

Article 3. Legislation of the Republic of Kazakhstan on State allowances for the Families with Children

      1. Legislation of the Republic of Kazakhstan on state allowances for the families with children shall be based on the Constitution of the Republic of Kazakhstan and shall consist of this Law and other normative legal acts of the Republic of Kazakhstan.

      2. If an international treaty ratified by the Republic of Kazakhstan shall establish other rules than those contained in this Law, the rules of the international treaty shall apply.

Article 3-1. Competence of the authorized state body

      The authorized state body shall:

      1) develop and approve the rules for granting and payment of state allowances to the families with children;

      2) determine the list, forms and deadlines for submission of financial and other reports by the State Corporation;

      3) verify the activities of the State Corporation within the competence;

      4) develop and approve the rules for the maintenance of information systems in the field of social security for the families with children;

      5) develop and approve the rules for access to information systems and databases in the field of social security for the families with children;

      6) exercise other powers stipulated by this Law, other laws of the Republic of Kazakhstan, acts of the President of the Republic of Kazakhstan and the Government of the Republic of Kazakhstan.

      Footnote. The law is supplemented by Article 3-1 in accordance with the Law of the Republic of Kazakhstan dated 17.11.2015 No. 408-V (shall be enforced from 01.03.2016); as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 20. 06. 2017 No. 76-VI (shall be enforced from 01.01.2018).

Article 3-2. Competence of the State Corporation

      State Corporation shall:

      1) accept and verify the completeness of the documents for transfer to the authorized body;

      2) interact with the authorized body on the issues of documents acceptance, formation of mock-ups of cases on granting, suspension, termination, renewal and recalculation of allowances;

      3) ensure timely payment of allowances, including electronic money to electronic money wallets;

      4) carry out filling and updating of data of information systems in the field of social security of families with children;

      5) form the forecast data on calculation of the need for payment of allowances;

      6) form the monthly need for payments and schedules of allowances payment, send applications for the need of funds for the payment of allowances to the authorized state body;

      7) provide an authorized state body with information from information systems in the field of social security for the families with children,.

      Footnote. The law is supplemented by Article 3-2 in accordance with the Law of the Republic of Kazakhstan dated 17.11.2015 No. 408-V (shall be enforced from 01.03.2016); as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 20. 06. 2017 No. 76-VI (shall be enforced from 01.01.2018); dated 25.06.2020 No. 347-VI (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after the day of its first official publication); dated 30.12.2020 No. 397-VI (shall be enforced upon expiry of six months after the day of its first official publication).

Article 4. Right for receiving allowances

      1. Families with children born, adopted, as well as taken into custody (guardianship), shall have the right to receive:

      1) a birth allowance;

      2) a care allowance in cases when:

      a person, taking care of the child is not a participant of the compulsory social insurance system;

      a person, taking care of the child born before 1 January, 2008 is a participant of the compulsory social insurance system;

      2-1) large family benefits;

      3) Is excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 12.10.2021 No. 67-VII LRK (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after the day of its first official publication);

      4) allowance to a person bringing up a disabled child;

      5) Is excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 12.10.2021 No. 67-VII LRK (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after the day of its first official publication).
      2. is excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 28.10.2015 No. 369-V (shall be enforced from 01.01.2018).

      3. Persons awarded with pendants "Altyn alka", "Kumis alka" or those who previously received the title of "Mother Heroine", awarded with the Orders of "Maternal Glory" of I and II degree, shall be entitled to receive the allowance of a mother with many children.

      Footnote. Article 4 as amended by the laws of the Republic of Kazakhstan dated 19.12. 2007 No. 9 (for the procedure of enforcement, see Article 2); dated 02.12.2009 No. 211-IV (shall be enforced from 01.01.2010); dated 28.10.2015 № 369-V (shall be enforced from 01.01.2018); dated 02.07.2018 No. 165-VI (shall be enforced from 01.07.2018); dated 26.12.2019 № 287 (shall be enforced dated 01.01.2020); No. 67-VII LRK dated 12.10.2021 (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after the day of its first official publication).

Article 5. Applying for granting of allowances

      1. Applying for granting of allowances shall be made after the right for allowance has arisen.

      2. An application for granting an allowance with the attachment of documents, the list of which is determined by the authorized state body, shall be submitted to the State Corporation at the place of residence of the family (a person), having the right to allowances provided for in Article 4 of this Law.

      Persons shall have the right to apply for the assignment of allowances through the web-portal of "electronic government".

      In the event of initial establishment of a child's disability, the applicant shall have the right to apply for granting of an allowance for raising a disabled child to the subdivision of medical and social expertise at the place of residence.

      In case of impossibility of personal appeal, the applicant shall have the right to authorize other persons to apply for granting of allowance on the basis of a power of attorney issued in accordance with the legislation of the Republic of Kazakhstan.

      Submission of an application for granting an allowance shall not be required when granting it through a proactive service in accordance with the Law of the Republic of Kazakhstan “On Public Services”.

      3. is excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 28.10.2015 № 369-V (shall be enforced from 01.01.2018).

      4. When submitting electronic documents by state bodies and (or) organizations confirming the absence of the requested information about the applicant in information systems, the State Corporation that made the request shall notify the applicant of the need to submit the original documents to bring the information about the applicant in information systems in accordance with the procedure and terms, which are determined by the authorized body in the field of informatization.

      When information systems confirm in the prescribed manner the availability of previously missing information about the applicant, the date of assignment of the birth allowance, allowance for raising a disabled child, allowance for a large family, allowance for a mother with many children shall be considered the day, when the applicant applied for assignment of the appropriate allowance to the State Corporation.

      5. The terms for applying for a birth allowance and care allowance may not exceed eighteen months from the date of the child's birth.

      6. The applicant shall provide complete and reliable information in accordance with the legislation of the Republic of Kazakhstan.

      Footnote. Article 5 as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 08.01.2013 No. 64-V (shall be enforced from 01.01.2013); as amended by the laws of the Republic of Kazakhstan dated 29. 09. 2014 No. 239-V (shall be enforced upon expiry of 10 calendar days after its first official publication); dated 17.03.2015 No. 293-V (shall be enforced upon expiry of 10 calendar days after its first official publication); dated 28.10.2015 No. 369-V (shall be enforced from 01.01.2018); dated 17.11.2015 No. 408-V (shall be enforced from 01.03.2016); dated 20. 06. 2017 No. 76-VI (shall be enforced from 01.07.2017); dated 02.07.2018 No. 165-VI (shall be enforced from 01.07.2018); dated 25.11.2019 No. 272-VI (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after the day of its first official publication); dated 26.12.2019 № 287 (shall be enforced dated 01.01.2020); No. 67-VII LRK dated 12.10.2021 (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after the day of its first official publication); dated December 26, 2022 No. 168-VII (shall come into effect from January 1, 2023).

Article 6. The procedure of granting and payment of allowances

      1. Granting and payment of allowances shall be made by the authorized body in the manner determined by the authorized state body.

      1-2. is excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 28.10.2015 No. 369-V (shall be enforced from 01.01.2018).

      2. An application with the necessary documents, including electronic ones, shall be considered by the authorized body from the date of its registration with the State Corporation, and in the case provided for by part two of paragraph 4 of Article 5 of this Law, from the date of confirmation of the information about an applicant by the information systems of state bodies and (or) organizations within seven working days.

      When assigning allowances through a proactive service, the day of applying for the provision of a service and the day of registration with the State Corporation shall be the day of receipt of the applicant’s consent to assignment of allowances through a proactive service in accordance with the Law of the Republic of Kazakhstan “On Public Services”.

      The authorized body shall inform the applicant not later than five working days about the decision on granting or refusal to grant allowances (indicating the reason) in written form or by sending an electronic document through the State Corporation, and when applying via the "e-government" web portal - within one working day in an electronic form.

      3. is excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 28.10.2015 No. 369-V (shall be enforced from 01.01.2018).

      4. The applicant shall have the right to appeal against the actions (inaction) and decisions of the authorized body in the manner prescribed by the laws of the Republic of Kazakhstan.

      5. Allowances shall not be assigned to the children who are fully supported by the state.

      6. The amounts of allowances, that are not received in due time through the fault of the body that grants or carries out payment shall be paid for the past time without limitation of terms.

      Footnote. Article 6 as amended by the laws of the Republic of Kazakhstan dated 02.12.2009 No. 211-IV (shall be enforced from 01.01.2010); dated 08.01.2013, No. 64-V (shall be enforced from 01.01.2013); dated 29. 09. 2014 No. 239-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication); dated 17.03.2015 No. 293-V (shall be enforced upon expiry of 10 calendar days after its first official publication); dated 28.10.2015 No. 369-V (shall be enforced from 01.01.2018); dated 17.11.2015 No. 408-V (shall be enforced from 01.03.2016); dated 20. 06. 2017 No. 76-VI (shall be enforced from 01.01.2018); dated 02.07.2018 No. 165-VI (shall be enforced from 01.07.2018); dated 29.06.2020 No. 351-VI (shall be enforced from 01.07.2021); No. 67-VII LRK dated 12.10.2021 (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after the day of its first official publication).

Article 7. Granting and payment of a birth allowance

      1. A birth allowance shall be granted from the date of application.

      2. At the birth of two or more children, a birth allowance shall be granted and paid for each child.

Article 8. Granting and payment of a care allowance

      1. The care allowance shall be assigned from the date of birth of the child upon reaching the age of one and a half years.

      For the persons, being the participants of compulsory social insurance system and taking care of a child born before January 1st, 2008, a care allowance shall be granted from the date of birth of a child through December 31st, 2007.

      2. In the case of caring for two or more children under one and a half years old, the care allowance shall be assigned and paid for each child.

      3. A care allowance for the families with adopted children, as well as children taken for the guardianship (trusteeship) shall be granted from the date of the court decision on adoption is entered into legal force or from the date of adopting the decision to establish guardianship (trusteeship) is made.

      4. When granting a care allowance, children for whom the parents are deprived of parental rights shall not be taken into account as the members of the family.

      Footnote. Article 8 as amended by the laws of the Republic of Kazakhstan dated 19.12. 2007 No. 9 (for the procedure of enforcing, see Article 2); dated 02.12.2009 No. 211-IV (shall be enforced from 01.01.2010); dated December 26, 2022 No. 168-VII (shall come into effect from January 1, 2023).

Article 8-1. Assignment and payment of benefits to a large family

      1. An application for the appointment of an allowance for a large family is carried out at any time without any time limit.

      2. Payment of allowances to a large family shall be made for the current month and for the period of compliance with the conditions under which this allowance is assigned, from the date of application, provided that all supporting documents are available. In the event of death of the recipient, the allowance to a large family shall be paid by the month of death inclusive, and in the event that the recipient of the allowance leaves for permanent residence outside the Republic of Kazakhstan, by the month of departure, inclusive, except for cases when the recipient of the allowance changes in accordance with Article 11-1 of this Law.

      3. The large family allowance is not assigned to persons who did not submit supporting documents or who submitted documents containing inaccurate data.

      4. When assigning an allowance to a large family, children enrolled in full-time education in organizations of secondary, technical and vocational, post-secondary, higher and (or) postgraduate education, after they reach the age of majority until the time of graduation from educational organizations (but not more than until they reach the age of twenty-three ) are taken into account in the family, regardless of the fact of cohabitation.

      5. The payment of benefits to a large family is terminated in cases where the grounds for its appointment are lost.

      Footnote. The Law was supplemented by Article 8-1 in accordance with the Law of the Republic of Kazakhstan dated December 26, 2019 № 287 (shall be enforced dated January 1, 2020); as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 12.10.2021 No. 67-VII LRK (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after the day of its first official publication).

Article 9. Granting and payment of an allowance to a mother of many children

      1. An application for granting of an allowance to a mother of many children shall be carried out at any time without restriction by any period.

      2. Payment of an allowance to a mother of many children shall be made for the current month and for the period of compliance with the conditions under which this allowance is granted, from the date of application if all supporting documents are available. In case of death of the recipient, an allowance to a mother of many children shall be paid through the month of death.

      3. An allowance to a mother of many children shall not be granted to the persons who did not submit supporting documents or submitted documents, containing inaccurate data.

      4. Payment of an allowance to a mother of many children shall be terminated in cases of loss of grounds for its granting or death of the recipient.

      Footnote. Article 9 as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 28. 10. 2015 No. 369-V (shall be enforced from 01.01.2018).

Article 9-1. Granting and payment of an allowance to a person bringing up a disabled child

      1. An allowance to a person bringing up a disabled child shall be granted from the date of applying for the entire period of disability of a child.

      2. In case of two or more children with disabilities in the family, an allowance shall be granted and paid for each disabled child.

      3. An allowance for the families bringing up a disabled child, having adopted children, as well as disabled children, taken for guardianship (custody), shall be granted from the date of the court decision on adoption is entered into legal force or from the date of the decision to establish guardianship (custody) is made.

      Footnote. The law is supplemented by Article 9-1 in accordance with the Law of the Republic of Kazakhstan dated 02.12.2009 No. 211-IV (shall be enforced from 01.01.2010).

Article 9-2. Granting and payment of care allowance for a disabled person of the first group since childhood

      Footnote. Article 9-2 is excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 12.10.2021 No. 67-VII LRK (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after the day of its first official publication).

Article 10. The amount of allowances

      1. The allowances in accordance with this Law shall be established in the following amounts:

      1) a birth allowance:

      for the first, second, third child - 38.0 monthly calculation index;

      for the fourth and more child - 63.0 monthly calculation index;

      2) a care allowance:

      for the first child - 5.76 monthly calculation index;

      for the second child - 6.81 monthly calculation d index;

      for the third child - 7.85 monthly calculation index;

      for the fourth and more child - 8.90 monthly calculation index;

      2-1) allowance for a large family:

      for four children - 16.03 monthly calculation index;

      for five children - 20.04 monthly calculation index;

      for six children - 24.05 monthly calculation index;

      for seven children - 28.06 of monthly calculation index;

      for eight or more children - 4 monthly calculation indices for each child;

      3) an allowance to a mother of many children - 6.40 monthly calculation index;

      4) an allowance to a person bringing up a disabled child – 1,4 minimum living wage;

      5) Is excluded by the law of the Republic of Kazakhstan dated 12.10.2021 No. 67-VII LRK (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after the day of its first official publication).

      The allowances, specified in part one of this paragraph shall be paid taking into account the change in the size of the monthly calculation index or the subsistence minimum established for the corresponding financial year by the law on the republican budget.

      2. An applicant, within ten working days, shall be obliged to inform the State Corporation about the circumstances that may serve as grounds for changing the amount of an allowance or for termination of its payment.

      In the event that the applicant has not informed in a timely manner about the circumstances affecting the amount of care allowances, allowances for a large family, allowances for a mother with many children, allowances s for raising a disabled child, the amount of allowances shall be reviewed from the date of occurrence of these circumstances, but not earlier than the day of their assignment.

      Footnote. Article 10 as amended by the laws of the Republic of Kazakhstan dated 19. 12. 2007 No. 9 (for the procedure of enforcing see Article 2); dated 02.12.2009 No. 211-IV (shall be enforced from 01.01.2010); dated 08.01.2013, No. 64-V (shall be enforced from 01.01.2013); dated 31. 03. 2014 No. 180-V (shall be enforced from April 1, 2014); dated 28.10.2015 No. 369-V (shall be enforced from 01.01.2018); dated 20. 06. 2017 No. 76-VI (shall be enforced from 01.07.2017); dated 02.07.2018 No. 165-VI (shall be enforced from 01.07.2018); dated 03.04.2019 No. 243-VІ (shall be enforced from 01.07.2019); dated December 26, 2019 № 287 (shall be enforced dated January 1, 2020); dated 13.05.2020 No. 326-VI (shall be enforced from 01.01.2020); No. 67-VII LRK dated October 12 , 2021 (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after the day of its first official publication).

Article 11. Termination or suspension of payment of allowances

      1. The grounds for terminating the payment of benefits provided for by subparagraphs 2), 2-1) and 4) of paragraph 1 of Article 4 of this Law are:

      1) the death of a child;

      1-1) expulsion of a child studying full-time in organizations of secondary, technical and vocational, post-secondary, higher and (or) postgraduate education, after reaching the age of majority for payment of the allowance, specified in subparagraph 2-1) of paragraph 1 of Article 4 of this Law;

      2) determination of a child for full state support;

      3) submission by an applicant of unreliable information that entailed illegal granting of allowance (allowances);

      4) depriving or restricting parental rights of parents, invalidating or abolishing the adoption, release or removal from the performance of their duties of guardians (custody) in cases established by the marriage and family legislation of the Republic of Kazakhstan;

      5) identification of the fact of termination of the citizenship of the Republic of Kazakhstan in relation to the recipient of the allowance.

      The payment of the benefits specified in subparagraph 2-1) of paragraph 1 of Article 4 of this Law shall not be terminated in the cases provided for by subparagraphs 1), 1-1) and 2) of the first part of this paragraph, while maintaining the grounds for its appointment.

      1-1. The grounds for terminating the payment of allowances provided for in paragraph 3 of Article 4 of this Law shall be:

      1) submission of inaccurate information by an applicant that led to illegal assignment of allowances;

      2) deprivation of the recipient of the state award of the Republic of Kazakhstan in accordance with Article 40 of the Law of the Republic of Kazakhstan "On State Awards of the Republic of Kazakhstan";

      3) identification of the fact of termination of the citizenship of the Republic of Kazakhstan in relation to the recipient of the allowance.

      2. Payment of allowances shall be terminated from the date of occurrence of the circumstances, specified in paragraphs 1 and 1-1 of this Article.

      Overpaid amounts of allowances shall be subject to return on a voluntary basis, and in case of refusal - in a judicial proceeding on the basis of a court decision that has entered into legal force.

      3. Payment of allowances provided for in subparagraphs 2) , 2-1) and 4) of paragraph 1 and paragraph 3 of Article 4 of this Law shall be suspended upon occurrence of the following circumstances:

      1) departure of the allowance recipient for permanent residence outside the Republic of Kazakhstan;

      2) serving by the allowance recipient of a criminal penalty imposed by the court in the form of imprisonment;

      3) residence of the allowance recipient in the state medical and social institution (organization), except for the person to whom special social services shall be provided on a paid basis;

      4) a child reaches the age of majority for the payment of allowances specified in subparagraph 2-1) of paragraph 1 of Article 4 of this Law;

      5) availability of a supporting document on the conduct of operational-search measures or on the fact of missing persons in relation to the recipient of the allowance;

      6) expiration of the identity document of a recipient of the allowance - a foreigner or a stateless person, a certificate of a compatriot.

      Payment of allowances shall be renewed after the circumstances that caused the suspension of payment the allowances.

      4. In case of the death of a child (children), the payment of allowances provided in Subparagraphs 2) and 4) of Paragraph 1 of Article 4 of this Law shall be terminated after the month of the death of a child (children).

      Footnote. Article 11 is in the wording of the Law of the Republic of Kazakhstan dated 02.07.2018 No. 165-VI (shall be enforced from 01.07.2018); as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 26.12.2019 № 287 (shall be enforced dated 01.01.2020); No. 67-VII LRK dated October 12 , 2021 (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after the day of its first official publication).

Article 11-1. Changing the recipient of allowances

      1. In cases of death (recognition as missing or declared dead by the court), deprivation or restriction of parental rights, serving a sentence in places of deprivation of liberty of the recipient of allowances provided for in subparagraphs 2) , 2-1) and 4) of paragraph 1 of Article 4 of this Law, payment of allowances shall be made to the legal representative of a child (children), with the exception of cases when a child (children) is placed on full state support.

      2. To change the recipient of allowances, the persons specified in paragraph 1 of this Article shall apply with a relevant application to the State Corporation or through the web-portal "electronic government" in accordance with Article 5 of this Law.

      Footnote. The Law is supplemented by Article 11-1 in accordance with the Law of the Republic of Kazakhstan dated 26.12.2019 No. 287-VІ (shall be enforced from January 1, 2020); as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 12.10.2021 No. 67-VII LRK (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after the day of its first official publication).

Article 12. Responsibility for violating the Legislation of the Republic of Kazakhstan on State allowances to the families with children

      Persons guilty in violating of the legislation of the Republic of Kazakhstan on state allowances to the families with children shall be liable under the laws of the Republic of Kazakhstan.

Article 12-1. Transitional provisions

      An application for assignment of an allowance to a large family and submission of supporting documents shall not be required for large families that have four or more minor children living together, including children studying full-time in organizations of secondary, technical and vocational, post-secondary, higher and (or) postgraduate education, after they reach the age of majority until the time of graduation from educational organizations (but not more than until they reach the age of twenty-three), who were assigned a special state allowance before January 1, 2018.

      For the families specified in part one of this paragraph, the allowance for a large family shall be assigned on the basis of information available in the relevant information systems of state bodies, and shall be paid from 01.01.2020.

      Footnote. The Law is supplemented by Article 12-1 in accordance with the Law of the Republic of Kazakhstan dated December 26, 2019 No. 287-VІ (shall be enforced from January 1, 2020).

Article 13. Procedure for enforcement of this Law

      This Law shall be enforced from January 1st , 2006, with the exception of subparagraph 2) of paragraph 1 of Article 4, Article 8, subparagraph 2) of paragraph 1 of Article 10, which shall be enforced from July 1st ,

      The President of the Republic of Kazakhstan