Халықтың көшi-қоны туралы

Қазақстан Республикасының 1997 жылғы 13 желтоқсандағы N 204 Заңы. Күші жойылды - Қазақстан Республикасының 2011 жылғы 22 шілдедегі № 477-IV Заңымен

Ескерту. Күші жойылды - ҚР 2011.07.22 № 477-IV (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

МАЗМҰНЫ

РҚАО-ның ескертпесі!
Осы заңға өзгеріс енгізу көзделген - ҚР 2011.07.05 N 452-IV (2011.10.13 қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

Осы Заң халықтың көшi-қоны саласындағы қоғамдық қатынастарды реттейдi, көшi-қон процестерiнiң құқықтық, экономикалық және әлеуметтiк негiздерiн, сондай-ақ оралмандар үшін жерде қажетті тіршілік жағдайларын жасауды белгiлейдi.
Ескерту. Кіріспеге өзгерту енгізілді - ҚР 2002.03.27 N 313 Заңымен.

1-тарау. Жалпы ережелер

1-бап. Осы Заңда пайдаланылатын негізгі ұғымдар

Осы Заңда мынадай негізгі ұғымдар пайдаланылады:
1) бейімдеу қызметтері - оралмандар мен олардың отбасыларының мүшелеріне оралмандарды бейімдеу және кіріктіру орталығында көрсетілетін, құқықтық консультацияны, мемлекеттік тілді және қалауы бойынша орыс тілін оқытуды, кәсіптік даярлауды, қайта
даярлауды және біліктілігін арттыруды қамтитын қызметтер кешені;
2) Алынып тасталды - ҚР 2009.12.04 N 217-IV (2010 жылғы 1 қаңтардан бастап қолданысқа енгізіледі) Заңымен.
3) еңбек көші-қоны - жеке тұлғалардың еңбек қызметін жүзеге асыру үшін басқа мемлекеттерден Қазақстан Республикасына және Қазақстан Республикасынан, сондай-ақ мемлекет ішінде уақытша қоныс ауыстыруы;
4) заңсыз көшіп келушілер - келу, кету, болу, сондай-ақ Қазақстан Республикасының аумағы арқылы транзиттік жүріп өту тәртібін реттейтін заңнаманы бұза отырып, Қазақстан Республикасына келген және онда болатын шетелдіктер немесе азаматтығы жоқ адамдар;
5) көші-қон - жеке тұлғалардың бір мемлекеттен басқа мемлекетке, сондай-ақ мемлекет ішінде тұрақты немесе уақытша, ерікті немесе мәжбүрлі қоныс ауыстыруы;
6) көшіп келу - шетелдіктердің немесе азаматтығы жоқ адамдардың Қазақстан Республикасына уақытша немесе тұрақты тұру үшін келуі;
7) көшіп келушілер - Қазақстан Республикасына уақытша немесе тұрақты тұруға келген шетелдіктер немесе азаматтығы жоқ адамдар;
8) көшіп кету - Қазақстан Республикасы азаматтарының басқа мемлекетке тұрақты немесе уақытша тұру үшін кетуі;
9) көшіп кетушілер - Қазақстан Республикасының басқа мемлекетке тұрақты немесе уақытша тұру үшін көшіп кеткен азаматтары;
10) көшіп-қонушылар - Қазақстан Республикасына келген және Қазақстан Республикасынан кеткен, сондай-ақ себептеріне және уақытының ұзақтығына қарамастан Қазақстан Республикасының ішінде қоныс аударған адамдар;
11) оралмандар - Қазақстан Республикасы егемендік алған кезде оның шегінен тыс жерлерде тұрақты тұрған және Қазақстанға тұрақты тұру мақсатында келген ұлты қазақ шетелдіктер немесе азаматтығы жоқ адамдар;
12) оралмандарды бейімдеу және кіріктіру орталығы - оралмандардың және олардың отбасылары мүшелерінің уақытша тұруына және оларға бейімделу қызметтерін көрсетуге арналған орын;
13) оралмандардың көшіп келу квотасы - Қазақстан Республикасының Президенті белгілейтін, осы Заңға сәйкес жеңілдіктермен, өтемақылармен және біржолғы жәрдемақылармен
қамтамасыз етілетін оралмандар отбасыларының саны;
14) отбасымен көшіп келу - Қазақстан Республикасында тұрып жатқан өзінің отбасы мүшелерімен қосылу үшін отбасы мүшесінің және мүшелерінің Қазақстан Республикасына келуі;
15) уақытша орналастыру орталығы - өздерін оралмандар деп тану туралы өтініш берген адамдардың және олардың отбасылары мүшелерінің Қазақстан Республикасының аумағында уақытша болу орны;
16) ұжымдасып көшіп келу - Қазақстан Республикасына ұйымдасып қоныс аудару;
17) халықтың көші-қоны мәселелері жөніндегі уәкілетті орган (бұдан әрі - уәкілетті орган) - өз құзыреті шегінде көші-қон процестерін реттеуді және халықтың көші-қоны саласындағы жұмысты үйлестіруді жүзеге асыратын мемлекеттік орган; .U101039
18) ішкі көші-қон - жеке тұлғалардың Қазақстан Республикасының ішінде тұрақты немесе уақытша, сондай-ақ маусымдық қоныс ауыстыруы.
Ескерту. 1-бап жаңа редакцияда - ҚР 2007.07.06 N 276, өзгерту енгізілді - ҚР 2009.12.04 N 217-IV (2010 жылғы 1 қаңтардан бастап қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

2-бап. Халықтың көшi-қонын реттейтiн заңдар

Көшi-қон саласындағы заңдар Қазақстан Республикасының Конституциясына негiзделедi және осы Заңнан, өзге де нормативтiк құқықтық актiлерден тұрады.

3-бап. Халықтың көшi-қонын реттеудiң негiзгi принциптерi

Халықтың көшi-қонын реттеу:
- Қазақстан Республикасының Конституциясында баянды етiлген адамның тұратын жерiн еркiн таңдау құқығын, еңбек бостандығын, қызмет пен кәсiп түрiн еркiн таңдауын, кету бостандығын, жүрiп-тұру бостандығын қамтамасыз ету;
- шығу тегiне, әлеуметтiк, қызмет және мүлiк жағдайына, жынысына, нәсiлiне, ұлтына, тiлiне, дiнге көзқарасына, нанымына, тұрғылықты жерiне немесе өзге де кез келген мән-жайларға қарай қандай да бiр кемсiтуге жол беруге болмайтындығы;
- Қазақстан Республикасы көшi-қон заңдарының республиканың қазiргi әлеуметтiк-экономикалық жағдайын, оның өткен тарихы мен дәстүрлерiн, даму перспективаларын ескере отырып, Көшi-қон жөнiндегi халықаралық ұйымның халықаралық нормалары мен ұсыныстарына сәйкестiгiн қамтамасыз ету;
- ұлты қазақ адамдарды Қазақстан Республикасына қоныстандыруға жан-жақты жәрдемдесу, олардың қоныс тебуін ұйымдастыру, жұмыс орындарын ашу, оралмандарды әлеуметтік қамсыздандыру және оларға әлеуметтік көмек көрсету;
- әлеуметтiк-экономикалық және қоғамдық-саяси жағдайдың өзгеруiне байланысты ықтимал көшi-қон мен көшi-қон лектерiнiң бағыттарын болжауға негiзделген iс-әрекеттердiң орташа мерзiмдi және ұзақ мерзiмдi бағдарламаларында әлеуметтiк-экономикалық ынталандыруды талдап жасау негiзiнде ел iшiнде де, одан тыс жерлерде де жөн-жосықсыз және ретсiз процестердi болғызбау;
- көшi-қон процестерiн ретке келтiрудi ұйымдастыруға тиiстi мемлекеттiк органдардың қатысуы;
- бастаманы мемлекеттiк атаулы қолдау жағдайында көшiп-қонушылардың жаңа қоныста жайласуға жеке өзiнiң қатысуы және әрқайсысының, ең алдымен экологиялық және дүлей зiлзала аймақтарынан қоныс аударушылардың өз бетiнше iс-әрекет етуi;
- басқа елдермен, әсiресе көшiп келушiлердi қабылдаушы елдермен оқып бiлiм алу, кәсiби даярлық, еңбек көшi-қоны түрiнде заңсыз көшiп-қонуды азайту саласында ынтымақтастық жасау принциптерiне негiзделедi.
Ескерту. 3-бапқа өзгерту енгізілді - ҚР 2002.03.27 N 313 Заңымен.

4-бап. Көші-қон субъектілері және оларды тіркеу

Басқа мемлекеттерден Қазақстан Республикасына қоныс аударған көшiп келушiлерге, Қазақстан Республикасының заңнамасында көзделген жағдайларда, оралмандар мәртебесi не Қазақстан Республикасы ратификациялаған халықаралық шарттарда көзделген өзге де мәртебе берiледi.
Қазақстан Республикасынан басқа мемлекеттерге заңды негiздерде қоныс аударған адамдар көшiп кетушiлер мәртебесiн алады. Қазақстан Республикасының дипломатиялық өкiлдiктерiнiң, консулдық мекемелерiнiң және халықаралық ұйымдар жанындағы өкiлдiктерiнiң қызметкерлерi, шет елдерде уақытша еңбек қызметiн жүзеге асырып жүрген Қазақстан Республикасының азаматтары, бiтiмгершiлiк борышын орындап жүрген әскери қызметшiлер, сондай-ақ шет елдерде оқып, емделiп жүрген, туристiк сапарда, ұйымдар мен жеке адамдардың шақыруы бойынша, қызметтiк iссапарда жүрген адамдар көшiп кетушілерге жатпайды.
Қазақстан Республикасына келген кезде шетелдiктер мен азаматтығы жоқ адамдарға Қазақстан Республикасының Үкiметi белгiлеген тәртiппен көшi-қон карточкалары берiледi.
Қазақстан Республикасының аумағындағы әрбiр көшi-қон субъектiсi өзiнiң тұрақты немесе уақытша тұратын жерi бойынша Қазақстан Республикасының Мемлекеттiк шекарасынан өткен күннен бастап күнтiзбелiк бес күн iшiнде тiркелуге мiндеттi. Көшi-қон субъектiлерiн тiркеу жеке басты куәландыратын құжаттар бойынша жүзеге асырылады. Жеке басты куәландыратын құжаттар тiзбесiн және тiркеу тәртiбiн Қазақстан Республикасының Үкiметi белгiлейдi.
Қазақстан Республикасының аумағында пана іздеген адамдардың және босқындардың құқықтық жағдайы "Босқындар туралы" Қазақстан Республикасының Заңында айқындалады.
Ескерту. 4-бап жаңа редакцияда - ҚР 2007.01.12. N 227, өзгерту енгізілді - ҚР 2009.12.04 N 217-IV (2010 жылғы 1 қаңтардан бастап қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

2-тарау. Еңбек көші-қоны

5-бап. Еңбек көшi-қонын жүзеге асыру тәртiбi

Қазақстан Республикасы аумағындағы шетелдіктер мен азаматтығы жоқ адамдардың және шетелдегі Қазақстан Республикасы азаматтарының еңбек қызметі Қазақстан Республикасының заңдарына сәйкес жүзеге асырылады.
Еңбек көшi-қонын реттеу кезiнде iшкi еңбек рыногын қорғауға басым мән берiледi. Бұл орайда еңбекшiлердi - Қазақстан Республикасы аумағына заңды түрде жiберiлген көшiп келушiлердi еңбек рыногындағы жағдайға байланысты көшiрiп жiберуге жол берiлмейдi.
Осы Заңның 11-бабында көзделген жағдайларда шетелдiктер мен азаматтығы жоқ адамдардың еңбек қызметi еңбек көшi-қоны ретiнде қаралмайды.
Ескерту. 5-бапқа өзгерту енгізілді - ҚР 2002.03.27 N 313 Заңымен.

6-бап. Қазақстан Республикасы азаматтарының шетелде
еңбек қызметiн жүзеге асыруы

Әскери қызметтегi адамдарды қоспағанда, Қазақстан Республикасы азаматтарының шетелде еңбек қызметiн жүзеге асыруға құқығы бар.
Қазақстан Республикасы азаматтарының еңбек қызметiн жүзеге асыру мақсатымен шетелге баруын шектеуге Қазақстан Республикасының заңдарында көзделген жағдайларда жол берiледi.

7-бап. Шетелдiктер мен азаматтығы жоқ адамдардың
Қазақстан Республикасына еңбек көшi-қоны бойынша
келу шарты

Қазақстан Республикасына азаматтығын ауыстыруға байланыссыз, еңбек көшi-қоны ретiмен келген шетелдiктер мен азаматтығы жоқ адамдардың, егер мемлекетаралық келiсiмдерде өзгеше тәртiп белгiленбесе, Қазақстан Республикасынан тыс жерлерде тұрақты тұрғылықты жерi болуға тиiс.
Қазақстан Республикасына келген және жергілікті атқарушы органдардың тиiстi рұқсатынсыз еңбек қызметiн жүзеге асырушы шетелдiктер мен азаматтығы жоқ адамдарды, егер мемлекетаралық келiсiмдерде өзгеше тәртiп белгiленбесе, Қазақстан Республикасының заңдарына сәйкес iшкi iстер органдары Қазақстан Республикасынан кетiруге тиiс.
Ескерту. 7-бапқа өзгерту енгізілді - ҚР 2007.07.06 N 276 (орыс тіліндегі мәтінге өзгерту енгізілді, қазақ тіліндегі мәтін өзгермейді) Заңымен.

8-бап. Шетелдiктер мен азаматтығы жоқ адамдардың
Қазақстан Республикасында жеке кәсiпкерлiк
қызметтi жүзеге асыруының шарттары

Қазақстан Республикасында уақытша жүрген шетелдiктер мен азаматтығы жоқ адамдар жеке кәсiпкерлiк субъектiлерi бола алады.
Бұл ретте заңды тұлға құрмай шағын және орта кәсiпкерлiк субъектiсi ретiнде кәсiпкерлiк қызметтi жүзеге асыруға жол берiлмейдi.
Шетелдiк жұмыс күшiн тартатын, жеке кәсiпкерлiк субъектiлерi болып табылатын шетелдiктер мен азаматтығы жоқ адамдар өз қаражаты есебiнен қазақстандық азаматтарды Қазақстан Республикасының Үкiметi белгілеген тәртiппен даярлауды, қайта даярлауды және олардың бiлiктiлiгiн арттыруды жүзеге асырады.
Ескерту. 8-бап жаңа редакцияда - ҚР 2007.01.12 N 227 Заңымен.

3-тарау. Көшiп келу

9-бап. Оралмандардың көшiп келу квотасын белгiлеу

9-бап. Оралмандардың көшіп келу квотасын белгілеу

1. Қазақстан Республикасының Президенті Қазақстан Республикасы Үкіметінің ұсынуы бойынша оралмандардың алдағы жылға және (немесе) перспективаға арналған көшіп келу квотасын белгілейді.
2. Қазақстан Республикасының Үкіметі оралмандардың көшіп келу квотасын уәкілетті органның және жергілікті атқарушы органдардың ұсыныстарын ескере отырып, облыстар (республикалық маңызы бар қала, астана) бойынша таратып бөледі.
Ескерту. 9-бап жаңа редакцияда - ҚР 2007.07.06 N 276 Заңымен.

10-бап. Көшіп келушілердің құқықтары мен міндеттері

Тұруға ықтиярхат алған көшіп келушілер Қазақстан Республикасында барлық құқықтар мен бостандықтарды пайдаланады, сондай-ақ егер Қазақстан Республикасының заң актілерінде өзгеше көзделмесе, Қазақстан Республикасының азаматтарымен бірдей міндеттерді мойнына алады.
Ескерту. 10-бап жаңа редакцияда - ҚР 2002.03.27 N 313 Заңымен.

11-бап. Көшiп келушiлер болып табылмайтын адамдар

Қазақстан Республикасының аумағында жүрген шетелдiктер мен азаматтығы жоқ адамдар, егер олар:
1) Қазақстан Республикасының аумағында орналасқан бөлiмдерде әскери қызметте тұрса;
2) дипломатиялық миссиялар мен халықаралық ұйымдардың құрамына кiрсе;
3) Қазақстан Республикасында оқуда немесе өндiрiстiк практикада жүрсе;
4) Қазақстан Республикасының аумағында еңбек қызметін жүзеге асырса;
5) Қазақстан Республикасында ресми тiркелген дiни бiрлестiктерде кәсiби қызметтi жүзеге асырса;
6) Қазақстан Республикасында тiркелген шетел бұқаралық ақпарат құралдарының, радиосы мен теледидарының өкiлдерi болса;
7) Қазақстан Республикасына турист ретінде, қайырымдылық әрі ізгілік көмек көрсету және іскерлік кездесулерді жүзеге асыру мақсатында келсе;
8) теңiз және өзен кемелерi, әуе, темiр жол және автомобиль көлiктерi экипаждарының мүшелерi болса, көшіп келушілер болып табылмайды.
Қазақстан Республикасының Үкiметi Қазақстан Республикасының аумағында жүрген шетелдiктер мен азаматтығы жоқ адамдарды көшiп келушiлер деп танымайтын басқа да жағдайларды белгiлеуi мүмкiн.
Осы баптың бiрiншi бөлiгiнде аталған адамдардың құқықтық мәртебесi Қазақстан Республикасының заңдарымен және Қазақстан Республикасының халықаралық шарттарымен белгiленедi.
Ескерту. 11-бапқа өзгерту енгізілді - ҚР 2002.03.27 N 313, 2007.01.12 N 227 Заңдарымен.

12-бап.
Ескерту. 12-бап алынып тасталды - ҚР 2002.03.27 N 313 Заңымен.

13-бап. Көші-қон іс-шараларын қаржымен қамтамасыз ету

Көші-қон іс-шараларын қаржымен қамтамасыз ету республикалық бюджетте осы мақсатқа көзделген қаражат, сондай-ақ ұйымдардың, соның ішінде шетелдік ұйымдардың ерікті аударымдары, жеке адамдардың қайырмалдығы есебінен жүзеге асырылады.
Ескерту. 13-бап жаңа редакцияда - ҚР 2002.03.27 N 313 Заңымен.

14-бап. Оралман мәртебесін беру және (немесе)
оралмандардың көшіп келу квотасына енгізу

1. Оралман мәртебесін беру және (немесе) оралмандардың көшіп келу квотасына енгізу туралы өтінішті отбасының кәмелетке толған мүшелерінің бірі жеке өзі уәкілетті органның аумақтық органына береді. Жеке өзі жүгінуі мүмкін болмаған жағдайда өтініш беруші уәкілетті өкілге жүгінуге нотариалды расталған сенімхатты оралман мәртебесін беру және (немесе) оралмандардың көшіп келу квотасына енгізу туралы өтінішпен қоса береді.
2. Оралман мәртебесін беру және (немесе) оралманның отбасын оралмандардың көшіп келу квотасына енгізу туралы өтінішті қарауды, сондай-ақ осы мәселелер бойынша шешім қабылдауды уәкілетті органның аумақтық органы уәкілетті органның аумақтық органында тіркелген күнінен бастап екі ай ішінде жүзеге асырады.
Оралман мәртебесін беру өтініш берушілер осы Заңның 1-бабының
11) тармақшасында белгіленген талаптарға сәйкес келген жағдайда жүзеге асырылады.
Оралмандардың көшіп келу квотасына енгізу Қазақстан Республикасының Үкіметі белгілеген критерийлерді ескере отырып және тәртіппен жүзеге асырылады.
Оралмандардың көшіп келу квотасына оралман отбасының Қазақстан Республикасының азаматтары болып табылатын мүшелері енгізілмейді.
3. Оралманға уәкілетті орган белгілеген нысан бойынша куәлік беріледі. Оралманның куәлігі қатаң есептілік құжаты болып табылады және оның мәртебесін растау үшін негіздеме болады.
4. Оралман мәртебесі ол Қазақстан Республикасының азаматтығын алғаннан кейін тоқтатылады.
5. Уәкілетті органның аумақтық органдарының шешімдеріне уәкілетті органға және (немесе) сотқа Қазақстан Республикасының заңдарында белгіленген тәртіппен шағымдануға болады.
Ескерту. 14-бап жаңа редакцияда - ҚР 2007.07.06 N 276 Заңымен.

15-бап. Оралмандардың, олардың отбасылары мүшелерінің
құқықтары мен міндеттері

1. Оралмандардың және олардың отбасылары мүшелерінің жеңілдіктерді, өтемақыларды, біржолғы жәрдемақыларды, сондай-ақ жәрдемақылар мен атаулы көмектің Қазақстан Республикасының заңдарында белгіленген басқа да түрлерін алуға құқығы бар.
Осы Заңның 29-4-бабында көзделген қосымша жеңілдіктерді, өтемақылар мен біржолғы жәрдемақыларды қоспағанда, жеңілдіктерді, өтемақыларды, жәрдемақыларды және атаулы көмектің басқа да түрлерін алу құқығы оралмандардың Қазақстан Республикасының азаматтығын
алуына қарамастан, оралман мәртебесі берілген күннен бастап үш жыл бойы сақталады.
2. Оралмандар мен олардың отбасыларының мүшелері:
1) уәкілетті органның аумақтық органдарына оралман мәртебесін беру және (немесе) оралмандардың көшіп келу квотасына енгізу туралы өз өтініштерін қарау үшін қажетті отбасының барлық мүшелеріне дұрыс мәліметтерді табыс етуге;
2) денсаулық сақтау органдарының талап етуі бойынша медициналық тексеруден өтуге, екпелер қабылдауға, емделу курсынан өтуге, сондай-ақ денсаулық сақтау органдарының нұсқамаларын орындауға;
3) оралмандарды бейімдеу және кіріктіру орталығына жолдама алған кезде үш күннің ішінде сонда қоныстануға және оралмандарды бейімдеу және кіріктіру орталығында болудың белгіленген кезеңі аяқталғаннан кейін өздеріне берілген үй-жайды босатуға;
4) уақытша орналастыру орталығында және оралмандарды бейімдеу және кіріктіру орталығында болудың белгіленген тәртібін сақтауға міндетті.
Ескерту. 15-бап жаңа редакцияда - ҚР 2007.07.06 N 276 Заңымен.

15-1-бап. Оралмандарды бейімдеу және кіріктіру орталығы

Оралмандарды бейімдеу және кіріктіру орталығы мемлекеттік мекеме нысанында құрылады.
Оралмандар мен олардың отбасылары мүшелерінің оралмандарды бейімдеу және кіріктіру орталығында болуы және оларға бейімдеу қызметтерін көрсету тәртібі мен уақытын уәкілетті орган айқындайды.
Ескерту. 15-1-баппен толықтырылды - ҚР 2007.07.06 N 276 Заңымен.

16-бап.

Ескерту. 16-бап алынып тасталды - ҚР 2002.03.27 N 313 Заңымен.

17-бап.

Ескерту. 17-бап алынып тасталды - ҚР 2002.03.27 N 313 Заңымен.

18-бап. Лауазымды адамдардың заңсыз көшіп келушілерді
жұмысқа қабылдағаны үшін жауапкершілігі

Меншiк нысандарына қарамастан ұйымдар басшыларының Қазақстан Республикасы аумағына заңсыз келген көшiп келушiлердi жұмысқа қабылдау жөнiндегi қасақана iс-әрекеттерi, сондай-ақ лауазымды адамдардың олардың қатысуымен нотариаттық немесе қандай да бiр заңдық iс-әрекеттер жасауы Қазақстан Республикасының заңдарында белгiленгендей жауапкершiлiкке әкеп соғады.
Ескерту. 18-бапқа өзгерту енгізілді - ҚР 2002.03.27 N 313, 2007.07.06 N 276 (орыс тіліндегі мәтінге өзгеріс енгізілді, қазақ тіліндегі мәтін өзгермейді) Заңдарымен.

4-тарау. Көшiп келудiң түрлерi. Көшiп келушiлердiң келу
тәртiбi. Тұруға ықтиярхаттар

19-бап. Отбасымен көшiп келу

Көшiп келушiнiң отбасын мына адамдар құрайды: жұбайы (зайыбы), олардың ата-аналары және оның қарауындағы (соның iшiнде асырап алған) балалары, сондай-ақ ата-аналары немесе бұрынғы тұрған жерiнде оларды бағып-күтуге мiндеттi қорғаншылары жоқ кәмелетке толмаған аға-iнiлерi, апа-сiңлiлерi.
Қазақстан Республикасына он сегiз жасқа дейiнгi балалардың қоныс аударуы олардың ата-анасының және асырап алушыларының (қорғаншыларының немесе қамқоршыларының) келiсiмi бойынша шешiледi. Бұл орайда он төрт жастан он сегiз жасқа дейiнгi балаларға олардың нотариат куәландырған келiсiмi ұсынылады. Дербес отбасын құрмайтын, бiрақ Қазақстан Республикасына ата-анасынан (қорғаншыларынан немесе қамқоршыларынан) бөлек қоныс аударатын он сегiз жасқа толмаған жасөспiрiмдерге қатысты олардың ата-анасының (қорғаншыларының немесе қамқоршыларының) ресми куәландырылған жазбаша келiсiмi талап етiледi.

20-бап. Ұжымдық көшiп келу

Ұжымдық көшiп келу Қазақстан Республикасы Үкiметiнiң тарихи отанына ұжымды түрде қайтып оралуға тiлек бiлдiрген адамдарды ұйымдастырып көшiру туралы шешiмiне сәйкес жүзеге асырылады.

21-бап. Көшiп келушiлердiң Қазақстан Республикасына
келу тәртiбi

Көшiп келушiлердiң Қазақстан Республикасы аумағына келуiн ресiмдеу тәртiбiн Қазақстан Республикасының Үкiметi белгiлейдi.

22-бап. Шетелдiктiң және азаматтығы жоқ адамның
Қазақстан Республикасына келуiне бас тарту
негiздерi

Шетелдiктiң және азаматтығы жоқ адамның Қазақстан Республикасына:
а) мемлекеттiк қауiпсiздiктi қамтамасыз ету, қоғамдық тәртiптi немесе халықтың денсаулығын сақтау мүдделерiне орай;
б) егер оның iс-әрекетi конституциялық құрылысты күштеп өзгертуге бағытталса;
в) егер ол Қазақстан Республикасының егемендiгiне қарсы шықса, оның аумағының бiрлiгi мен тұтастығын бұзуға шақырса;
г) егер ол мемлекетаралық, ұлтаралық және дiни араздықты тұтандырса;
д) егер бұл Қазақстан Республикасы азаматтарының және басқа да адамдардың құқықтары мен заңды мүдделерiн қорғау үшiн қажет болса;
е) егер ол террористiк әрекетi үшiн сотталған болса не сот оны аса қауiптi рецидивист деп таныса;
ж) егер ол, оралмандарды, Қазақстан Республикасында немесе Қазақ Кеңестiк Социалистiк Республикасында туған немесе бұрын оның азаматтығында тұрған адамдарды және олардың отбасы мүшелерiн қоспағанда, Қазақстан Республикасының Yкiметi белгiлеген тәртiппен Қазақстан Республикасында болу және одан шығып кету үшiн қажеттi қаражатының бар екендiгi туралы растауды табыс етпесе;
з) егер оның Қазақстан Республикасында бұрын болған кезiнде шетелдiктердiң құқықтық жағдайы туралы заңнаманы, Қазақстан Республикасының кеден, валюта немесе өзге де заңнамаларын бұзған фактiлерi анықталса;
и) егер ол келу туралы өтiнiш жасаған кезде өзi жөнiнде жалған мәлiметтер хабарласа немесе қажеттi құжаттарды Қазақстан Республикасының заңнамасында белгiленген мерзiмде табыс етпесе, келуiне бас тартылуы мүмкiн.
Бұрын Қазақстан Республикасынан шығарып жiберiлген шетелдiктер мен азаматтығы жоқ адамдарға шығарып жiберу туралы шешiм шығарылған күннен бастан бес жыл бойы Қазақстан Республикасына келуге тыйым салынады.
Ескерту. 22-бап жаңа редакцияда - ҚР 2007.01.12 N 227 Заңымен.

23-бап. Шетелдiктер мен азаматтығы жоқ адамдардың
Қазақстан Республикасында тұрақты тұру құқығына
арналған құжаттар

Қазақстан Республикасында тұрақты тұруға уәкілетті органнан рұқсат алған шетелдіктерге шетелдіктің Қазақстан Республикасында тұруына ықтиярхат, ал азаматтығы жоқ адамдарға - азаматтығы жоқ адамның куәлігі беріледі.
Шетелдiкке Қазақстан Республикасында тұруға ықтиярхат және азаматтығы жоқ адамның куәлiгiн беру тәртiбiн Қазақстан Республикасының Үкiметi белгiлейдi.
Ескерту. 23-бапқа өзгерту енгізілді - ҚР 2002.03.27 N 313, 2010.12.29 N 372-IV (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi) Заңдарымен.

24-бап. Шетелдікке немесе азаматтығы жоқ адамға
Қазақстан Республикасында тұрақты тұруға рұқсат
беруден бас тартудың не тұрақты тұруға рұқсатты
жоюдың негiзi

Шетелдiкке немесе азаматтығы жоқ адамға:
1) көрiнеу заңсыз көшiп-қонушыларға, сондай-ақ қылмыс жасағаны үшiн өздерi шыққан елдердiң заңнамасы бойынша қудалауға ұшыраған адамдарға;
2) сотталғанға дейiн тұрақты тұратын жерi Қазақстан Республикасының шегiнен тыс болған, бас бостандығынан айыру орындарынан босатылған адамдарға;
3) адамзатқа қарсы қылмыс жасаған адамдарға;
4) оралмандарды, Қазақстан Республикасында немесе Қазақ Кеңестiк Социалистiк Республикасында туған немесе бұрын оның азаматтығында тұрған адамдарды және олардың отбасы мүшелерiн қоспағанда, өзiнiң төлем қабiлеттiлiгiн растауды Қазақстан Республикасының Yкiметi белгiлеген тәртiппен және мөлшерде табыс етпеген адамдарға;
5) Қазақстан Республикасының денсаулық сақтау органдарының қорытындысына сәйкес Қазақстан Республикасы аумағында эпидемияның таралуына себепшi болуы мүмкiн сырқаты бар адамдарға;
6) Қазақстан Республикасының Үкiметi белгiлеген тәртiппен уәкiлеттi органның, Ұлттық қауiпсiздiк комитетiнiң шешiмдерi негiзiнде шетелдiктердiң құқықтық жағдайы туралы заңнаманы бұзған адамдарға;
7) мемлекетаралық, ұлтаралық және дiни араздықты тұтандыратын адамдарға;
8) әрекетi конституциялық құрылысты күштеп өзгертуге бағытталған адамдарға;
9) Қазақстан Республикасының егемендiгi мен тәуелсiздiгiне қарсы шыққан, оның бiрлiгi мен аумағының тұтастығын бұзуға шақырған адамдарға;
10) террористiк әрекетi, ауыр немесе аса ауыр қылмыс жасағаны үшiн сотталғандығы бар адамдарға Қазақстан Республикасында тұрақты тұруға рұқсат беруден бас тартылуы не бұрын берiлген рұқсат жойылуы мүмкiн. Бұл ретте қылмыстың ауырлығы, сотталғандығының болуы немесе болмауы Қазақстан Республикасының заңдарымен айқындалады;
11) Қазақстан Республикасында тұрақты тұруға рұқсат алу туралы өтiнiшхатпен жолданған кезiнде өзi туралы жалған мәлiметтер хабарлаған немесе Қазақстан Республикасының заңнамасында белгiленген мерзiмдерде қажеттi құжаттарды дәлелсiз себептермен тапсырмаған адамдарға;
12) Қазақстан Республикасынан бұрын шығарып жiберiлген адамдарға;
13) егер бұл Қазақстан Республикасы азаматтарының және басқа да адамдардың құқықтары мен заңды мүдделерiн қорғау үшiн қажет болса, Қазақстан Республикасында тұрақты тұруға рұқсат беруден бас тартылуы не бұрын берiлген рұқсат жойылуы мүмкiн.
Тұруға ықтиярхат және азаматтығы жоқ адамның куәлiгiн беруден бас тартуға Қазақстан Республикасының заңнамасында белгiленген тәртiппен шағым жасалуы мүмкiн.
Ескерту. 24-бап жаңа редакцияда - ҚР 2007.01.12 N 227 Заңымен, өзгерту енгізілді - ҚР 2010.12.29 N 372-IV (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi) Заңымен.

25-бап. Саяси баспана беру

Қазақстан Республикасының шетелдiктерге және азаматтығы жоқ адамдарға саяси баспана беруi туралы өтiнiшiн қанағаттандыруды немесе қабылдамауды әрбiр нақты жағдайда Қазақстан Республикасының Президентi жүргiзедi.

26-бап.

Ескерту. 26-бап алынып тасталды - ҚР 2002.03.27 N 313 Заңымен.

27-бап. Оралман отбасының оралмандардың көшіп
келу квотасына енгізілетін мүшелері

Оралмандардың көшіп келу квотасына оралман отбасының мынадай бірге тұратын мүшелері енгізіледі:
1) жұбайы (зайыбы);
2) ата-анасы;
3) балалары (оның ішінде асырап алынған) және олардың отбасыларының мүшелері;
4) ата-анасы бір және ата-анасы бөлек, отбасылары жоқ аға-інілері мен әпке-қарындастары (сіңлілері).
Ескерту. 27-бап жаңа редакцияда - ҚР 2007.07.06 N 276 Заңымен.

28-бап.

Ескерту. 28-бап алынып тасталды - ҚР 2002.03.27 N 313 Заңымен.

29-бап.

Ескерту. 29-бап алынып тасталды - ҚР 2004.12.20 N 13 Заңымен (2005 жылғы 1 қаңтардан бастап қолданысқа енгiзiледi).

29-1-бап. Қазақстан Республикасының шегiнен шығарып
жiберу

Көшiп келушiлердi Қазақстан Республикасының шегiнен шығарып жiберу Қазақстан Республикасының заңдарында белгiленген жағдайларда және тәртiппен жүзеге асырылады.
Ескерту. 29-1-баппен толықтырылды - ҚР 2001.11.10 N 255, өзгерту енгізілді - 2007.01.12 N 227, 2007.07.06 N 276 Заңдарымен.

4-1-тарау. Оралмандарға және олардың отбасыларының
мүшелеріне берілетін жеңілдіктер, өтемақылар, біржолғы
жәрдемақылар, сондай-ақ жәрдемақылар мен атаулы көмектің
басқа да түрлері

Ескерту. 4-1-тараумен толықтырылды - ҚР 2004.12.20 N 13 (2005 жылғы 1 қаңтардан бастап қолданысқа енгiзiледi), тақырыбы жаңа редакцияда - 2007.07.06 N 276 Заңдарымен.

29-2-бап. Орталық мемлекеттiк басқару органдары

Халықтың көшi-қоны саласындағы қоғамдық қатынастарды реттейтiн орталық мемлекеттiк органдар оралмандарға және олардың отбасыларының мүшелеріне:
1) еңбек және халықты әлеуметтiк қорғау мәселелерi жөнiндегi уәкiлеттi орган:
Қазақстан Республикасының заңдарына немесе Қазақстан Республикасы бекiткен халықаралық шарттарға сәйкес зейнетақы төлеудi;
"Қазақстан Республикасында мүгедектiгi бойынша, асыраушысынан айырылу жағдайы бойынша және жасына байланысты берiлетiн мемлекеттiк әлеуметтiк жәрдемақылар туралы" Қазақстан Республикасының Заңына сәйкес мүгедектiгi бойынша, асыраушысынан айырылу жағдайы бойынша және жасына байланысты жәрдемақылар төлеудi;
"Қазақстан Республикасындағы арнаулы мемлекеттiк жәрдемақы туралы" Қазақстан Республикасының Заңына сәйкес арнаулы мемлекеттiк жәрдемақы төлеудi;
азаматтығы қалпына келтiрiлгендердiң "Жаппай саяси қуғын-сүргiндер құрбандарын ақтау туралы" Қазақстан Республикасының Заңында белгiленген өтемақыға құқықтарын iске асыруды;
оралмандардың көшіп келу квотасына енгізілген оралмандарға және олардың отбасыларының мүшелеріне біржолғы жәрдемақылар мен өтемақылар төлеуді;
2) бiлiм беру саласындағы уәкiлеттi орган:
техникалық және кәсіптік, орта білімнен кейінгі және жоғары білім берудің кәсіптік оқу бағдарламаларын іске асыратын бiлiм беру ұйымдарына оқуға түсу үшiн Қазақстан Республикасының Үкiметi белгiлеген мөлшерде квoтa бөлудi;
3) Сыртқы iстер министрлiгi:
Қазақстан Республикасына келуге виза беру үшiн консулдық алымдардан босатуды; Қараңыз.V106372, P090197
4) Қорғаныс министрлiгi:
Қазақстан Республикасының заңдарында белгiленген тәртiппен Қарулы Күштер қатарында қызмет атқаруға шақыруды кейiнге қалдыруды қамтамасыз етедi.
Ескерту. 29-2-бапқа өзгерту енгізілді - ҚР 2007.07.06 N 276, 2007.07.27 N 320 (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-баптан қараңыз), 2010.12.29 N 372-IV (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi) Заңдарымен.

29-3-бап. Жергiлiктi атқарушы органдар

1. Халықтың көшi-қоны саласындағы қоғамдық қатынастарды реттейтiн жергiлiктi атқарушы органдар:
1) облыстың (республикалық маңызы бар қаланың, астананың) жергiлiктi атқарушы органдары:
Қазақстан Республикасының заңдарына сәйкес тегiн медициналық көмектiң кепiлдiк берiлген көлемiн алуды;
2) ауданның (облыстық маңызы бар қаланың) жергiлiктi атқарушы органы:
"Мемлекеттiк атаулы әлеуметтiк көмек туралы" Қазақстан Республикасының Заңына сәйкес мемлекеттiк атаулы әлеуметтiк көмек көрсетудi;
жұмысқа орналасуда, бiлiктiлiгiн арттыруда және жаңа мамандықты игеруде көмек көрсетудi;
мұқтаж болғандарға мектептерден, мектепке дейiнгi ұйымдардан, сондай-ақ әлеуметтiк қорғау мекемелерiнен орын берудi;
мемлекеттiк тiлдi және орыс тiлiн оқып-үйренуге жағдай жасауды қамтамасыз етедi.
2. Жергiлiктi мемлекеттiк басқару органдары Қазақстан Республикасының заңдарына сәйкес Қазақстан Республикасына оралмандардың көшiп келу квотасынан тыс көшiп келген оралмандарға және олардың отбасыларының мүшелеріне жеңiлдiктер мен өтемақылар белгiлеуге құқылы.
3. Оралмандарға және олардың отбасыларының мүшелеріне жеке қосалқы шаруашылық жүргiзу, бау-бақша өсiру және саяжай салу үшiн жер учаскелерiн беру Қазақстан Республикасының жер заңдарына сәйкес ауылдық елдi мекендердiң ауыл шаруашылық мақсатындағы жерлерiнен, көшiп келушiлер жер қорынан, арнаулы жер қорынан және жер запасынан уақытша қайтарымсыз жер пайдалану құқығымен жүзеге асырылады.
Ескерту. 29-3-бапқа өзгерту енгізілді - ҚР 2007.07.06 N 276 Заңымен.

29-4-бап. Оралмандардың көшіп келу квотасы бойынша
келген оралмандарға және олардың отбасыларының
мүшелеріне берілетін қосымша жеңілдіктер,
өтемақылар мен біржолғы жәрдемақылар

Мемлекет оралмандардың көшіп келу квотасы бойынша келген оралмандар мен олардың отбасыларының мүшелеріне осы Заңның 29-2 және 29-3-баптарында көзделген жеңілдіктермен, өтемақылармен, жәрдемақылармен және атаулы көмектің басқа да түрлерімен қатар:
1) кеден ісі мәселелері жөніндегі уәкілетті орган:
мүлікті шекара арқылы кеден төлемдерін алмай өткізуді;
2) еңбек және халықты әлеуметтiк қорғау мәселелерi жөнiндегi уәкiлеттi орган:
тұрақты тұратын жеріне жол жүру және мүлкін (оның ішінде
малын) жеткізу жөніндегі шығыстарды өтеуді;
тұрғын үй сатып алу үшін қаражат бөлуді;
біржолғы жәрдемақылар төлеуді қамтамасыз етеді.
Оралмандарға және олардың отбасыларының мүшелеріне тұрақты тұратын жеріне жол жүру және мүлкін (оның ішінде малын) жеткізу жөніндегі шығыстарды өтеу, тұрғын үй сатып алу үшін қаражат бөлу және біржолғы жәрдемақылар төлеу тәртібін Қазақстан Республикасының
Үкіметі айқындайды.
Ескерту. 29-4-бап жаңа редакцияда - ҚР 2007.07.06 N 276 Заңымен, өзгерту енгізілді - ҚР 2010.12.29 N 372-IV (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi) Заңымен.

5-тарау. Көшiп кету

30-бап. Эмигранттардың кетуiн ресiмдеу тәртiбi

Көшіп кетушілердің кетуiн ресiмдеу тәртiбiн Қазақстан Республикасының Үкiметi белгiлейдi.
Ескерту. 5-тарауға және 30-бапқа өзгерту енгізілді - ҚР 2002.03.27 N 313 Заңымен.

31-бап. Қазақстан Республикасы азаматтарының Қазақстан
Республикасынан кетуiн қаржыландыру

Қазақстан Республикасы азаматтарының басқа мемлекеттерге тұрақты тұру үшiн Қазақстан Республикасынан кетуiне байланысты шығындарды қаржыландыру көшіп кетушілердің өз қаражаты есебiнен жүзеге асырылады, сондай-ақ Қазақстан Республикасының заңдарына қайшы келмесе, басқа көздерден де жүзеге асырылуы мүмкiн.
Қазақстан Республикасынан басқа мемлекеттерге тұрақты тұру үшiн кететiн Қазақстан Республикасының азаматтары өздерiне және өз отбасыларының мүшелерiне тиесiлi меншiк құқығы бар мүлкi мен соларға теңестiрiлген мүлiктiк игiлiктерiн Қазақстан Республикасының заңдарына сәйкес өз есебiнен әкетуге құқылы.
Азаматтардың мемлекет үшiн мәдени, тарихи немесе өзге де жағынан құнды заттарды Қазақстан Республикасынан тыс жерлерге әкетуi Қазақстан Республикасының тиiстi заңдарымен және мемлекетаралық шарттармен реттеледi.
Қазақстан Республикасынан басқа мемлекеттерге тұрақты тұру үшiн кеткен адамдардың Қазақстан Республикасы аумағындағы мүлiкке құқықтары Қазақстан Республикасының заңдарымен белгiленедi.
Ескерту. 31-бапқа өзгерту енгізілді - ҚР 2002.03.27 N 313 Заңымен.

32-бап. Қазақстан Республикасынан кетуге рұқсат беруден
бас тарту негiздерi

Қазақстан Республикасының азаматына заңдарға сәйкес мынадай жағдайларда, егер ол:
1) мемлекеттiк немесе заңмен қорғалатын өзге де құпияны құрайтын мәлiметтердi бiлетiн болса - осы мән-жайлардың күшi тоқтатылғанға дейiн;
2) қылмыс жасау сезiгi бойынша ұсталып не айыпкер ретiнде тартылса - iс бойынша шешiм шығарылғанға немесе сот үкiмi заңды күшiне енгенге дейiн;
3) қылмыс жасағаны үшiн сотталған болса - жазасын өтегенге немесе жазадан босатылғанға дейiн;
4) өзiне сот жүктеген мiндеттемелердi атқарудан жалтарып жүрсе, - мiндеттемелердi орындағанға дейiн немесе тараптардың келiсiмге қол жеткiзуiне дейiн;
5) мiндеттi мерзiмдi әскери қызметтен өтiп жүрсе - осы қызметтен өтудi аяқтағанға дейiн немесе Қазақстан Республикасының заңдарына сәйкес одан босатылғанға дейiн;
6) Қазақстан Республикасынан кетуге құжаттар ресiмдеу кезiнде өзi туралы көрiнеу жалған мәлiметтер хабарласа - осындай құжатты ресiмдеушi орган мәселенi шешкенге дейiн, бiрақ бiр айдан аспайтын уақытқа;
7) азаматтық сот iсiнде жауапкер болып табылса - iс бойынша шешiм шығарылғанға немесе сот шешiмi заңды күшiне енгенге дейiн Қазақстан Республикасынан кетуге рұқсат беруден бас тартылуы мүмкiн.
Қазақстан Республикасының азаматына салықтық берешегі болған кезде басқа елге тұрақты тұру үшін одан тыс жерлерге шығуға рұқсат етілмеуі тиіс.
Қазақстан Республикасының Үкiметi Сыртқы iстер министрлiгiнiң ұсынуы бойынша Қазақстан Республикасы азаматтарының басқа елге кетуiне, онда төтенше жағдай қалыптасқан болса, соның салдарынан Қазақстан Республикасының азаматтары ол елге бара қалған жағдайда олардың қауiпсiздiгiне қатер төнуi мүмкiн болса, уақытша шектеу енгiзуге құқылы.
Ескерту. 32-бапқа өзгерту енгізілді - ҚР 2008.12.10 N 101-IV (2009 жылғы 1 қаңтардан бастап қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

6-тарау. Көшi-қон процестерiн басқару

33-бап. Уәкілетті орган

Қазақстан Республикасында көші-қон процестерін реттеуді және халықтың көші-қоны саласындағы жұмысты үйлестіруді уәкілетті орган Қазақстан Республикасының заңдарында белгіленген құзыреті шегінде жүзеге асырады.
Ескерту. 33-бап жаңа редакцияда - ҚР 2007.07.06 N 276 Заңымен.

34-бап. Уәкілетті органның құзыреті

Уәкілетті орган:
1) Қазақстан Республикасындағы көші-қон процестерін талдайды және оған болжам жасайды;
2) халықтың көші-қонын реттеу жөніндегі шаралар туралы ұсыныстар талдап жасайды;
3) халықтың көші-қоны мәселелері жөніндегі бағдарламалар мен нормативтік құқықтық актілерді әзірлейді және жүзеге асырады;
4) халықтың көші-қоны мәселелері жөніндегі жұмысты үйлестіреді;
5) оралмандардың көшіп келу квотасын қалыптастыру жөнінде ұсыныстар талдап жасайды;
6) оралман мәртебесін беру тәртібін айқындайды;
7) оралмандар мен олардың отбасылары мүшелерінің уақытша орналастыру орталығында болу тәртібін айқындайды;
8) оралмандар мен олардың отбасылары мүшелерінің оралмандарды бейімдеу және кіріктіру орталығында болу және оларға бейімдеу қызметтерін көрсету тәртібі мен уақытын айқындайды;
9) келген оралмандарды тіркеуді, есепке алуды жүзеге асырады;
10) алып тасталды - ҚР 2010.12.29 N 372-IV (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi) Заңымен;
11) уәкілетті органның аумақтық органдарының оралман мәртебесін беруден және оралмандардың көшіп келу квотасына енгізуден бас тартуы туралы шағымдар бойынша шешімдер қабылдайды;
12) Қазақстан Республикасының заңдарында, Қазақстан Республикасы Президентінің және Қазақстан Республикасы Үкіметінің актілерінде көзделген өзге де өкілеттіктерді жүзеге асырады.
Ескерту. 33-бап жаңа редакцияда - ҚР 2007.07.06 N 276, өзгерту енгізілді - ҚР 2009.12.04 N 217-IV (2010.01.01 бастап қолданысқа енгізіледі), 2010.12.29 N 372-IV (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi) Заңдарымен.

35-бап.

Ескерту. 35-бап алынып тасталды - ҚР 2002.03.27 N 313 Заңымен.

7-тарау. Қорытынды ережелер

36-бап. Өтiнiштi қарауға байланысты шығындарды төлеу
тәртiбi

Оралмандар деп танылған адамдар өтiнiштi қараудың барлық сатыларында мемлекеттiк органдар шегетiн шығындарды төлеуден босатылады.
Ескерту. 36-бапқа өзгерту енгізілді - ҚР 2002.03.27 N 313 Заңымен.

37-бап. Құқық бұзғаны үшiн жауапкершiлiк негiздерi

Қазақстан Республикасының аумағында қылмыс жасаған, әкiмшiлiк немесе өзге де құқық бұзған көшiп келушiлер Қазақстан Республикасы бекiткен Қазақстан Республикасының халықаралық шарттарымен белгiленген жағдайлардан басқа реттерде, Қазақстан Республикасының азаматтарымен ортақ негiздерде жауапкершiлiкті болуға тиiс.

38-бап. Халықтың көшi-қоны туралы халықаралық шарттар

Қазақстан Республикасы бекiткен халықаралық шарттар оның заңдары алдында басымдыққа ие болады және халықаралық шартты қолдану үшiн оған заң шығару талап етiлетiн реттердi қоспағанда, тiкелей қолданылады.
Егер Қазақстан Республикасы бекiткен халықаралық шартта көшi-қонның осы Заңдағыдан өзге ережелерi белгiленсе, халықаралық шарттың ережелерi қолданылады.

39-бап. Дауларды шешу

Көшi-қон мәселелерi жөнiндегi даулар осы Заңда белгiленген тәртiппен және сот тәртiбiмен шешiледi.

40-бап. Қазақстан Республикасының аумағына заңсыз
келгенi және Қазақстан Республикасынан заңсыз
кеткенi үшiн жауапкершiлiк

Шетелдiктер мен азаматтығы жоқ адамдардың Қазақстан Республикасының аумағына заңсыз келгенi немесе Қазақстан Республикасы азаматтарының Қазақстан Республикасынан заңсыз кеткенi үшiн жауапкершiлiк Қазақстан Республикасының заңдарымен белгiленедi.

41-бап. Iшкi көшi-қон

Халықтың iшкi көшi-қоны саласындағы қатынастарын реттеудiң тәртiбi мен шарттары Қазақстан Республикасының заңдарына сәйкес жүзеге асырылады.

Қазақстан Республикасының
Президентi

О миграции населения

Закон Республики Казахстан от 13 декабря 1997 года № 204. Утратил силу Законом Республики Казахстан от 22 июля 2011 года № 477-IV

Сноска. Утратил силу Законом РК от 22.07.2011 № 477-IV (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования).

ОГЛАВЛЕНИЕ

Настоящий Закон регулирует общественные отношения в области миграции населения, определяет правовые, экономические и социальные основы миграционных процессов, а также создания необходимых условий жизни на новом месте для оралманов.
Сноска. Преамбула с изменениями, внесенными Законом РК от 27.03.2002 N 313.

Глава 1. Общие положения

Статья 1. Основные понятия, используемые в настоящем
Законе

В настоящем Законе используются следующие основные понятия:

1) адаптационные услуги - комплекс услуг, предоставляемых оралманам и членам их семей в центре адаптации и интеграции оралманов, включающий правовую консультацию, обучение государственному языку и по желанию - русскому языку, профессиональную подготовку, переподготовку и повышение квалификации;

2) исключен Законом РК от 04.12.2009 № 217-IV (вводится в действие с 01.01.2010);

3) трудовая миграция - временное перемещение физических лиц из других государств в Республику Казахстан и из Республики Казахстан, а также внутри государства для осуществления трудовой деятельности;

4) незаконные иммигранты - иностранцы или лица без гражданства, въехавшие и пребывающие в Республике Казахстан с нарушением законодательства, регулирующего порядок въезда, выезда, пребывания, а также транзитного проезда через территорию Республики Казахстан;

5) миграция - постоянное или временное, добровольное или вынужденное перемещение физических лиц из одного государства в другое, а также внутри государства;

6) иммиграция - въезд иностранцев или лиц без гражданства в Республику Казахстан для временного или постоянного проживания;

7) иммигранты - иностранцы или лица без гражданства, прибывшие в Республику Казахстан для временного или постоянного проживания;

8) эмиграция - выезд граждан Республики Казахстан в другое государство для постоянного или временного проживания;

9) эмигранты - граждане Республики Казахстан, выезжающие в другое государство для постоянного или временного проживания;

10) мигранты - лица, въехавшие в Республику Казахстан и выехавшие из Республики Казахстан, а также переселяющиеся внутри Республики Казахстан вне зависимости от причин и длительности;

11) оралманы - иностранцы или лица без гражданства казахской национальности, постоянно проживавшие на момент приобретения суверенитета Республикой Казахстан за ее пределами и прибывшие в Казахстан в целях постоянного проживания;

12) центр адаптации и интеграции оралманов - место, предназначенное для временного пребывания оралманов и членов их семей и оказания им адаптационных услуг;

13) квота иммиграции оралманов - устанавливаемое Президентом Республики Казахстан число семей оралманов, которые обеспечиваются льготами, компенсациями и единовременными пособиями в соответствии с настоящим Законом;

14) семейная иммиграция - въезд в Республику Казахстан члена и членов семьи для соединения с теми членами их семьи, которые уже проживают в Республике Казахстан;

15) центр временного размещения - место временного пребывания лиц и членов их семей, ходатайствующих о признании их оралманами, на территории Республики Казахстан;

16) коллективная иммиграция - организованное переселение в Республику Казахстан;

17) уполномоченный орган по вопросам миграции населения (далее - уполномоченный орган) - государственный орган, осуществляющий в пределах своей компетенции регулирование миграционных процессов и координацию работы в области миграции населения; .U101039

18) внутренняя миграция - постоянное или временное, а также сезонное перемещение физических лиц внутри Республики Казахстан.
Сноска. Статья 1 в редакции Закона РК от 06.07.2007 N 276; с изменениями, внесенными Законом РК от 04.12.2009 № 217-IV (вводятся в действие с 01.01.2010).

Статья 2. Законодательство, регулирующее миграцию
населения

Законодательство в области миграции основывается на Конституции Республики Казахстан и состоит из настоящего Закона, иных нормативных правовых актов.

Статья 3. Основные принципы регулирования миграции
населения

Регулирование миграции населения основывается на следующих принципах:
- обеспечении закрепленных в Конституции Республики Казахстан прав человека на свободный выбор места проживания, свободу труда, свободный выбор рода деятельности и профессии, свободу выезда, свободу передвижения;
- недопустимости какой-либо дискриминации по мотивам происхождения, социального, должностного и имущественного положения, пола, расы, национальности, языка, отношения к религии, убеждений, места жительства или любым иным обстоятельствам;
- обеспечении соответствия миграционного законодательства Республики Казахстан международным нормам и рекомендациям Международной организации по миграции с учетом современного социально-экономического положения республики, ее исторического прошлого и традиций, перспектив развития;
- всестороннем содействии переселению лиц казахской национальности в Республику Казахстан, организации их расселения, создании рабочих мест, социальном обеспечении и социальной помощи оралманам;
- упреждении стихийных и неупорядоченных процессов как внутри страны, так и за ее пределами на основе выработки и социально-экономических стимулов в среднесрочных и долгосрочных программах действий, базирующихся на прогнозе потенциальной миграции и направлений миграционных потоков в связи с изменениями социально-экономической и общественно-политической ситуации;
- участии соответствующих государственных органов в организации упорядочения процессов миграции;
- личном участии мигрантов в обустройстве на новом месте проживания при адресной государственной поддержке инициативы и самодеятельности каждого, в первую очередь - переселенцев из зон экологического и стихийного бедствий;
- сотрудничестве с другими странами, особенно принимающими иммигрантов, в области снижения незаконной миграции, в виде учебного образования, профессиональной подготовки, трудовой миграции.
Сноска. Статья 3 с изменениями, внесенными Законом РК от 27.03.2002 N 313.

Статья 4. Субъекты миграции и их регистрация

Иммигрантам, переселяющимся в Республику Казахстан из других государств, в случаях, предусмотренных законодательством Республики Казахстан, присваивается статус оралманов либо иной статус, предусмотренный международными договорами, ратифицированными Республикой Казахстан.
Лица, переселяющиеся на законных основаниях из Республики Казахстан в другие государства, приобретают статус эмигрантов. К эмигрантам не относятся сотрудники дипломатических представительств, консульских учреждений и представительств Республики Казахстан при международных организациях, граждане Республики Казахстан, осуществляющие в зарубежных странах временную трудовую деятельность, военнослужащие, выполняющие миротворческий долг, а также лица, находящиеся на учебе, лечении, в туристической поездке, по приглашению организации и частных лиц, в служебной командировке в зарубежных странах.
При въезде в Республику Казахстан иностранцам и лицам без гражданства выдаются миграционные карточки в порядке, определяемом Правительством Республики Казахстан.
Каждый субъект иммиграции на территории Республики Казахстан обязан зарегистрироваться в течение пяти календарных дней со дня пересечения Государственной границы Республики Казахстан по месту своего постоянного или временного проживания. Регистрация субъектов иммиграции осуществляется по документам, удостоверяющим личность. Перечень документов, удостоверяющих личность, и порядок регистрации устанавливаются Правительством Республики Казахстан.
Правовое положение лиц, ищущих убежище, и беженцев на территории Республики Казахстан определяется Законом Республики Казахстан "О беженцах".
Сноска. Статья 4 в редакции Закона РК от 12.01.2007 N 227; с изменениями, внесенными Законом РК от 04.12.2009 № 217-IV (вводятся в действие с 01.01.2010).

Глава 2. Трудовая миграция

Статья 5. Порядок осуществления трудовой миграции

Трудовая деятельность иностранцев и лиц без гражданства на территории Республики Казахстан и граждан Республики Казахстан за границей осуществляется в соответствии с законодательством Республики Казахстан .
При регулировании трудовой миграции приоритетное значение имеет защита внутреннего рынка труда. При этом не допускается выселение трудящихся - мигрантов, законно допущенных на территорию Республики Казахстан в связи с положением на рынке труда.
Не рассматривается в качестве трудовой миграции трудовая деятельность иностранцев и лиц без гражданства в случаях, предусмотренных статьей 11 настоящего Закона.
Сноска. Статья 5 с изменениями, внесенными Законом РК от 27.03.2002 N 313.

Статья 6. Осуществление трудовой деятельности
гражданами Республики Казахстан за границей

Граждане Республики Казахстан, кроме лиц, находящихся на воинской службе, имеют право на трудовую деятельность за границей.
Ограничение выезда граждан Республики Казахстан за границу с целью осуществления трудовой деятельности допускается в случаях, предусмотренных законодательством Республики Казахстан.

Статья 7. Условия пребывания иностранцев и лиц без
гражданства в Республике Казахстан по
трудовой миграции

Иностранцы и лица без гражданства, прибывшие в Республику Казахстан в порядке трудовой миграции, не связанной с переменой гражданства, должны иметь постоянное место жительства за пределами Республики Казахстан, если межгосударственными соглашениями не установлен иной порядок.
Иностранцы и лица без гражданства, въехавшие в Республику Казахстан и осуществляющие трудовую деятельность без соответствующего разрешения местных исполнительных органов, если межгосударственными соглашениями не установлен иной порядок, подлежат выдворению из Республики Казахстан органами внутренних дел в соответствии с законами Республики Казахстан .
Сноска. Статья 7 с изменениями, внесенными Законом РК от 06.07.2007 N 276.

Статья 8. Условия осуществления иностранцами и лицами
без гражданства частной предпринимательской
деятельности в Республике Казахстан

Временно пребывающие в Республике Казахстан иностранцы и лица без гражданства могут являться субъектами частного предпринимательства.
При этом не допускается осуществление предпринимательской деятельности в качестве субъекта малого и среднего предпринимательства без образования юридического лица.
Иностранцы и лица без гражданства, являющиеся субъектами частного предпринимательства, привлекающие иностранную рабочую силу, за счет собственных средств осуществляют в порядке, установленном Правительством Республики Казахстан, подготовку, переподготовку и повышение квалификации казахстанских граждан.
Сноска. Статья 8 в редакции Закона РК от 12.01.2007 N 227.

Глава 3. Иммиграция

Сноска. Заголовок с изменениями, внесенными Законом РК от 27.03.2002 N 313.

Статья 9. Установление квоты иммиграции оралманов

1. Президент Республики Казахстан по представлению Правительства Республики Казахстан устанавливает квоту иммиграции оралманов на предстоящий год и (или) на перспективу.
2. Правительство Республики Казахстан распределяет квоту иммиграции оралманов по областям (городу республиканского значения, столице) с учетом предложений уполномоченного органа и местных исполнительных органов.
Сноска. Статья 9 в редакции Закона РК от 06.07.2007 N 276.

Статья 10. Права и обязанности иммигрантов

Иммигранты, получившие вид на жительство, пользуются в Республике Казахстан всеми правами и свободами, а также несут обязанности наравне с гражданами Республики Казахстан, если иное не предусмотрено законодательными актами Республики Казахстан.
Сноска. Статья 10 в редакции Закона РК от 27.03.2002 N 313.

Статья 11. Лица, не являющиеся иммигрантами

Иммигрантами не являются иностранцы и лица без гражданства, находящиеся на территории Республики Казахстан, если они:
1) состоят на воинской службе в частях, расположенных на территории Республики Казахстан;
2) входят в состав-дипломатических миссий и международных организаций;
3) находятся на учебе или на производственной практике в Республике Казахстан;
4) осуществляют трудовую деятельность на территории Республики Казахстан;
5) осуществляют профессиональную деятельность в религиозных объединениях, официально зарегистрированных в Республике Казахстан;
6) являются представителями иностранных средств массовой информации, радио и телевидения, аккредитованных в Республике Казахстан;
7) прибыли в Республику Казахстан с целью оказания благотворительной и гуманитарной помощи, в качестве туристов и для осуществления деловых встреч;
8) являются членами экипажей морских и речных судов, воздушного, железнодорожного и автомобильного транспорта.
Правительством Республики Казахстан могут устанавливаться и другие случаи, когда иностранцы и лица без гражданства, находящиеся на территории Республики Казахстан, не признаются иммигрантами.
Правовой статус лиц, указанных в части первой настоящей статьи, определяется законодательством Республики Казахстан и международными договорами Республики Казахстан.
Сноска. Статья 11 с изменениями, внесенными законами РК от 27.03.2002 N 313; от 12.01.2007 N 227.

Статья 12. Исключена Законом РК от 27.03.2002 N 313.

Статья 13. Финансовое обеспечение миграционных
мероприятий

Финансовое обеспечение миграционных мероприятий осуществляется за счет средств, предусмотренных на эти цели в республиканском бюджете, а также добровольных отчислений организаций, в том числе иностранных, пожертвований частных лиц.
Сноска. Статья 13 в редакции Закона РК от 27.03.2002 N 313.

Статья 14. Присвоение статуса оралмана и (или)
включение в квоту иммиграции оралманов

1. Заявление о присвоении статуса оралмана и (или) включении в квоту иммиграции оралманов подается одним из совершеннолетних членов семьи лично в территориальный орган уполномоченного органа. В случае невозможности личного обращения заявитель выдает уполномоченному представителю нотариально удостоверенную доверенность на обращение с заявлением о присвоении статуса оралмана и (или) включении в квоту иммиграции оралманов.
2. Рассмотрение заявления о присвоении статуса оралмана и (или) включении семьи оралмана в квоту иммиграции оралманов, а также принятие решения по данным вопросам осуществляются территориальным органом уполномоченного органа в течение двух месяцев со дня регистрации в территориальном органе уполномоченного органа.
Присвоение статуса оралмана осуществляется при условии соответствия обратившихся требованиям, установленным подпунктом 11) статьи 1 настоящего Закона.
Включение в квоту иммиграции оралманов осуществляется с учетом критериев и в порядке, установленном Правительством Республики Казахстан.
В квоту иммиграции оралманов не включаются члены семьи оралмана, являющиеся гражданами Республики Казахстан.
3. Оралману выдается удостоверение по форме, установленной уполномоченным органом. Удостоверение оралмана является документом строгой отчетности и служит основанием для подтверждения его статуса.
4. Статус оралмана прекращается после получения им гражданства Республики Казахстан.
5. Решения территориальных органов уполномоченного органа могут быть обжалованы в уполномоченный орган и (или) в суд в порядке, установленном законами Республики Казахстан.
Сноска. Статья 14 в редакции Закона РК от 06.07.2007 N 276.

Статья 15. Права и обязанности оралманов, членов их семей

1. Оралманы и члены их семей имеют право на получение льгот, компенсаций, единовременных пособий, а также других видов пособий и адресной помощи, установленных законами Республики Казахстан .
Право на получение льгот, компенсаций, пособий и других видов адресной помощи, за исключением дополнительных льгот, компенсаций и единовременных пособий, предусмотренных в статье 29-4 настоящего Закона, сохраняется вне зависимости от приобретения оралманами гражданства Республики Казахстан в течение трех лет со дня присвоения статуса оралмана.
2. Оралманы и члены их семей обязаны:
1) представлять в территориальные органы уполномоченного органа достоверные сведения на всех членов семьи, необходимые для рассмотрения их заявлений о присвоении статуса оралмана и (или) включении в квоту иммиграции оралманов;
2) проходить медицинские осмотры по требованию органов здравоохранения, получать прививки, проходить курс лечения, а также выполнять предписания органов здравоохранения;
3) при получении направления в центр адаптации и интеграции оралманов поселиться там в течение трех дней и после завершения установленного периода пребывания в центре адаптации и интеграции оралманов освободить предоставленное им помещение;
4) соблюдать установленный порядок пребывания в центре временного размещения и центре адаптации и интеграции оралманов.
Сноска. Статья 15 в редакции Закона РК от 06.07.2007 N 276.

Статья 15-1. Центр адаптации и интеграции оралманов

Центр адаптации и интеграции оралманов создается в форме государственного учреждения.
Порядок и время пребывания оралманов и членов их семей в центре адаптации и интеграции оралманов и оказания им адаптационных услуг определяются уполномоченным органом.
Сноска. Глава 3 дополнена статьей 15-1 в соответствии с Законом РК от 06.07.2007 N 276.

Статья 16. Исключена Законом РК от 27.03.2002 N 313.

Статья 17. Исключена Законом РК от 27.03.2002 N 313.

Статья 18. Ответственность должностных лиц за прием на
работу незаконных иммигрантов

Умышленные действия руководителей организаций, независимо от форм собственности, по приему иммигрантов, прибывших на территорию Республики Казахстан незаконно, на работу, а также совершение должностными лицами с их участием нотариальных или каких-либо юридических действий влекут, ответственность, установленную законами Республики Казахстан.
Сноска. Статья 18 с изменениями, внесенными законами РК от 27.03.2002 N 313; от 06.07.2007 N 276.

Глава 4. Виды иммиграции. Порядок въезда иммигрантов.
Виды на жительство

Статья 19. Семейная иммиграция

Лицами, составляющими семью иммигранта, являются супруг (супруга), их родители и находящиеся на его (ее) иждивении дети, в том числе по усыновлению (удочерению), а также несовершеннолетние братья, сестры, не имеющие родителей или опекунов, обязанных содержать их по месту прежнего проживания.
Переселение в Республику Казахстан детей до восемнадцатилетнего возраста решается по согласию их родителей и усыновителей (опекунов или попечителей). При этом на детей в возрасте от четырнадцати до восемнадцати лет предъявляется нотариально заверенное их согласие. В отношении подростков в возрасте до восемнадцати лет, которые не образуют самостоятельной семьи, но переселяются в Республику Казахстан отдельно от родителей (опекунов или попечителей), требуется письменное официально заверенное согласие их родителей (опекунов или попечителей).

Статья 20. Коллективная иммиграция

Коллективная иммиграция осуществляется в соответствии с решением Правительства Республики Казахстан об организованном переселении лиц, изъявивших желание в коллективном порядке вернуться на историческую родину.

Статья 21. Порядок въезда иммигрантов в Республику
Казахстан

Порядок оформления въезда иммигрантов на территорию Республики Казахстан определяется Правительством Республики Казахстан.

Статья 22. Основания для отказа иностранцу и лицу без
гражданства во въезде в Республику Казахстан

Иностранцу и лицу без гражданства может быть отказано во въезде в Республику Казахстан:
а) в интересах обеспечения государственной безопасности, охраны общественного порядка или здоровья населения;
б) если его действия направлены на насильственное изменение конституционного строя;
в) если он выступает против суверенитета Республики Казахстан, призывает к нарушению единства и целостности ее территории;
г) если он разжигает межгосударственную, межнациональную и религиозную вражду;
д) если это необходимо для защиты прав и законных интересов граждан Республики Казахстан и других лиц;
е) если он осужден за террористическую деятельность либо признан судом особо опасным рецидивистом;
ж) если он не представил подтверждения о наличии средств, необходимых для пребывания и выезда из Республики Казахстан, в порядке, определяемом Правительством Республики Казахстан, за исключением оралманов, лиц, родившихся или ранее состоявших в гражданстве Республики Казахстан или Казахской Советской Социалистической Республики, и членов их семей;
з) если во время предыдущего пребывания в Республике Казахстан были установлены факты нарушения им законодательства о правовом положении иностранцев, таможенного, валютного или иного законодательства Республики Казахстан;
и) если при обращении ходатайства о въезде он сообщил о себе ложные сведения или не представил необходимые документы в срок, установленный законодательством Республики Казахстан.
Иностранцам и лицам без гражданства, ранее выдворявшимся из Республики Казахстан, запрещается въезд в Республику Казахстан в течение пяти лет с даты вынесения решения о выдворении.
Сноска. Статья 22 в редакции Закона РК от 12.01.2007 N 227.

Статья 23. Документы на право постоянного проживания
иностранцев и лиц без гражданства в
Республике Казахстан

Иностранцам, получившим разрешение уполномоченного органа на постоянное проживание в Республике Казахстан, выдается вид на жительство иностранца в Республике Казахстан, а лицам без гражданства - удостоверение лица без гражданства.
Порядок выдачи иностранцу вида на жительство в Республике Казахстан и удостоверения лица без гражданства определяется Правительством Республики Казахстан.
Сноска. Статья 23 с изменениями, внесенными законами РК от 27.03.2002 N 313; от 29.12.2010 № 372-IV (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования).

Статья 24. Основание для отказа в выдаче либо
аннулирования разрешения на постоянное
проживание в Республике Казахстан иностранцу
или лицу без гражданства

В выдаче разрешения на постоянное проживание в Республике Казахстан иностранцу или лицу без гражданства может быть отказано либо выданное ранее разрешение аннулировано:
1) заведомо незаконным мигрантам, а также лицам, преследуемым за совершение преступлений по законодательствам стран, выходцами из которых они являются;
2) лицам, освободившимся из мест лишения свободы, постоянное место жительства которых до осуждения было за пределами Республики Казахстан;
3) лицам, совершившим преступления против человечества;
4) лицам, за исключением оралманов, лиц, родившихся или ранее состоявших в гражданстве Республики Казахстан или Казахской Советской Социалистической Республики, и членов их семей, не представившим подтверждения своей платежеспособности в порядке и размерах, определяемых Правительством Республики Казахстан;
5) лицам, имеющим заболевание, которое может стать причиной эпидемии на территории Республики Казахстан в соответствии с заключением органов здравоохранения Республики Казахстан;
6) лицам, нарушившим законодательство о правовом положении иностранцев, на основании решения уполномоченного органа, Комитета национальной безопасности в порядке, установленном Правительством Республики Казахстан;
7) лицам, разжигающим межгосударственную, межнациональную и религиозную вражду;
8) лицам, действия которых направлены на насильственное изменение конституционного строя;
9) лицам, выступающим против суверенитета и независимости Республики Казахстан, призывающим к нарушению единства и целостности ее территории;
10) лицам, имеющим судимость за террористическую деятельность, тяжкое или особо тяжкое преступление. При этом тяжесть преступления, наличие или отсутствие судимости определяются законами Республики Казахстан;
11) лицам, сообщившим о себе ложные сведения при обращении с ходатайством о разрешении на постоянное проживание в Республике Казахстан или без уважительной причины не представившим необходимые документы в сроки, установленные законодательством Республики Казахстан;
12) лицам, ранее выдворявшимся из Республики Казахстан;
13) если это необходимо для защиты прав и законных интересов граждан Республики Казахстан и других лиц.
Отказ в выдаче вида на жительство и удостоверения лица без гражданства может быть обжалован в порядке, установленном законодательством Республики Казахстан.
Сноска. Статья 24 в редакции Закона РК от 12.01.2007 N 227; с изменением, внесенным Законом РК от 29.12.2010 № 372-IV (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования).

Статья 25. Предоставление политического убежища

Удовлетворение или отклонение ходатайства о предоставлении Республикой Казахстан политического убежища иностранцам и лицам без гражданства в каждом конкретном случае производится Президентом Республики Казахстан.

Статья 26. Исключена Законом РК от 27.03.2002 N 313.

Статья 27. Члены семьи оралмана, включаемые в квоту
иммиграции оралманов

В квоту иммиграции оралманов включаются следующие совместно проживающие члены семьи оралмана:
1) супруг(а);
2) родители;
3) дети (в том числе усыновленные) и члены их семей;
4) полнородные и неполнородные братья и сестры, не имеющие семьи.
Сноска. Статья 27 в редакции Закона РК от 06.07.2007 N 276.

Статья 28. Исключена Законом РК от 27.03.2002 N 313.

Статья 29. Исключена Законом РК от 20.12.2004 N 13 (вводится в действие с 01.01.2005).

Статья 29-1. Выдворение за пределы Республики Казахстан

Выдворение иммигрантов за пределы Республики Казахстан осуществляется в случаях и порядке, определяемых законами Республики Казахстан.
Сноска. Закон дополнен статьей 29-1 в соответствии с Законом РК от 10.11.2001 N 255; с изменениями, внесенными законами РК от 12.01.2007 N 227; от 06.07.2007 N 276.

Глава 4-1. Льготы, компенсации, единовременные
пособия, а также другие виды пособий и
адресной помощи, предоставляемые оралманам
и членам их семей

Сноска. Глава 4-1 в редакции Закона РК от 06.07.2007 N 276.

Статья 29-2. Центральные государственные
органы управления

Центральные государственные органы, регулирующие общественные отношения в области миграции населения, обеспечивают оралманам и членам их семей:
1) уполномоченный орган по вопросам труда и социальной защиты населения:
выплату пенсий в соответствии с законодательством Республики Казахстан или международными договорами, ратифицированными Республикой Казахстан;
выплату пособий по инвалидности, по случаю потери кормильца и по возрасту в соответствии с Законом Республики Казахстан "О государственных социальных пособиях по инвалидности, по случаю потери кормильца и по возрасту в Республике Казахстан";
выплату специальных государственных пособий согласно Закону Республики Казахстан "О специальном государственном пособии";
восстановленным в гражданстве, реализацию прав на компенсации, установленные Законом Республики Казахстан "О реабилитации жертв массовых политических репрессий";
выплату единовременных пособий и компенсаций оралманам и членам их семей, включенным в квоту иммиграции оралманов;
2) уполномоченный орган в области образования:
выделение квоты для поступления в организации образования, реализующие профессиональные учебные программы технического и профессионального, послесреднего и высшего образования в количестве, определяемом Правительством Республики Казахстан;
3) Министерство иностранных дел:
освобождение от консульских сборов за выдачу виз на въезд в Республику Казахстан; см.V106372, P090197
4) Министерство обороны:
предоставление отсрочки от службы в рядах Вооруженных Сил в порядке, установленном законодательством Республики Казахстан.
Сноска. Статья 29-2 с изменениями, внесенными законами РК от 06.07.2007 N 276; от 27.07.2007 N 320 (порядок введения в действие см. ст. 2); от 29.12.2010 № 372-IV (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования).

Статья 29-3. Местные исполнительные органы

Примечание РЦПИ!
В пункт 1 предусмотрены изменения Законом РК от 05.07.2011 № 452-IV (вводятся в действие с 13.10.2011).
1. Местные исполнительные органы, регулирующие общественные отношения в области миграции населения, обеспечивают:
1) местные исполнительные органы области (города республиканского значения, столицы):
получение гарантированного объема бесплатной медицинской помощи в соответствии с законодательством Республики Казахстан;
2) местный исполнительный орган района (города областного значения):
оказание государственной адресной социальной помощи в соответствии с Законом Республики Казахстан "О государственной адресной социальной помощи";
оказание помощи в трудоустройстве, повышении квалификации и освоении новой профессии;
предоставление нуждающимся мест в школах, дошкольных организациях, а также учреждениях социальной защиты;
создание условий для изучения государственного и русского языков.
2. Органы местного государственного управления вправе в соответствии с законодательством Республики Казахстан установить льготы и компенсации оралманам и членам их семей, переселившимся в Республику Казахстан вне квоты иммиграции оралманов.
3. Предоставление земельных участков для ведения личного подсобного хозяйства, садоводства и дачного строительства оралманам и членам их семей осуществляется на праве временного безвозмездного землепользования из земель сельских населенных пунктов сельскохозяйственного назначения, иммиграционного земельного фонда, специального земельного фонда и земель запаса в соответствии с земельным законодательством Республики Казахстан.
Сноска. Статья 29-3 с изменениями, внесенными Законом РК от 06.07.2007 N 276.

Статья 29-4. Дополнительные льготы, компенсации и
единовременные пособия оралманам и членам
их семей, прибывшим по квоте иммиграции
оралманов

Оралманам и членам их семей, прибывшим по квоте иммиграции оралманов, кроме льгот, компенсаций, пособий и других видов адресной помощи, предусмотренных в статьях 29-2 и 29-3 настоящего Закона, государство обеспечивает:
1) уполномоченный орган по вопросам таможенного дела:
перемещение имущества через границу без взимания таможенных платежей;
2) уполномоченный орган по вопросам труда и социальной защиты населения:
возмещение расходов по проезду к постоянному месту жительства и провозу имущества (в том числе скота);
выделение средств для приобретения жилья;
выплату единовременных пособий.
Порядок возмещения расходов по проезду к постоянному месту жительства и провозу имущества (в том числе скота), выделения средств для приобретения жилья и выплаты единовременных пособий оралманам и членам их семей определяется Правительством Республики Казахстан.
Сноска. Статья 29-4 в редакции Закона РК от 06.07.2007 N 276; с изменением, внесенным Законом РК от 29.12.2010 № 372-IV (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования).

Глава 5. Эмиграция

Статья 30. Порядок оформления выезда эмигрантов

Порядок оформления выезда эмигрантов определяется Правительством Республики Казахстан.

Статья 31. Финансирование выезда из Республики Казахстан
граждан Республики Казахстан

Финансирование расходов, связанных с выездом из Республики Казахстан граждан Республики Казахстан на постоянное место жительства в другие государства, осуществляется за счет собственных средств эмигрантов, а также может осуществляться из других источников, если это не противоречит законодательству Республики Казахстан.
Граждане Республики Казахстан, выезжающие из Республики Казахстан на постоянное место жительства в другие государства, вправе вывозить за свой счет принадлежащие им и членам их семей на праве собственности имущество и приравненные к ним имущественные блага в соответствии с законодательством Республики Казахстан.
Вывоз гражданами предметов, представляющих культурную, историческую или иную ценность для государства, за пределы Республики Казахстан регулируется соответствующим законодательством Республики Казахстан и межгосударственными договорами.
Права лиц, выехавших из Республики Казахстан на постоянное жительство в другие государства, на имущество, находящееся на территории Республики Казахстан, определяются законодательством Республики Казахстан.

Статья 32. Основания для отказа в выезде из Республики
Казахстан

Гражданину Республики Казахстан в соответствии с законодательством может быть отказано в выезде из Республики Казахстан в случаях, если он:
1) обладает сведениями, составляющими государственную и иную охраняемую законом тайну, до прекращения действия данных обстоятельств;
2) задержан по подозрению в совершении преступления либо привлечен в качестве обвиняемого - до вынесения решения по делу или вступления в законную силу приговора суда;
3) осужден за совершение преступления - до отбытия наказания или освобождения от наказания;
4) уклоняется от исполнения обязательств, возложенных на него судом, - до исполнения обязательств либо до достижения согласия сторонами;
5) проходит действительную срочную воинскую службу - до завершения прохождения этой службы или до освобождения от нее в соответствии с законодательством Республики Казахстан;
6) сообщил о себе заведомо ложные сведения при оформлении документов для выезда из Республики Казахстан - до решения вопроса, но не более одного месяца, органом, оформляющим такие документы;
7) является ответчиком в гражданском судопроизводстве - до вынесения решения по делу или вступления в законную силу решения суда.
При наличии налоговой задолженности гражданину Республики Казахстан должно быть отказано в выезде за ее пределы на постоянное место жительства в другую страну.
Правительство Республики Казахстан по представлению Министерства иностранных дел вправе вводить временно ограничение выезда граждан Республики Казахстан в другую страну в случаях, когда там сложилась чрезвычайная ситуация, в результате которой может возникнуть угроза безопасности граждан Республики Казахстан при условии их выезда в данную страну.
Сноска. Статья 32 с изменениями, внесенными Законом РК от 10.12.2008 N 101-IV (вводится в действие с 01.01.2009).

Глава 6. Управление
миграционными процессами

Статья 33. Уполномоченный орган

Регулирование миграционных процессов и координация работы в области миграции населения в Республике Казахстан осуществляются уполномоченным органом в пределах компетенции, установленной законами Республики Казахстан.
Сноска. Статья 33 в редакции Закона РК от 06.07.2007 N 276.

Статья 34. Компетенция уполномоченного органа

Уполномоченный орган:
1) анализирует и прогнозирует миграционные процессы в Республике Казахстан;
2) вырабатывает предложения о мерах по регулированию миграции населения;
3) разрабатывает и осуществляет реализацию программ и нормативных правовых актов по вопросам миграции населения;
4) координирует работу по вопросам миграции населения;
5) вырабатывает предложения по формированию квоты иммиграции оралманов;
6) определяет порядок присвоения статуса оралмана;
7) определяет порядок пребывания оралманов и членов их семей в центре временного размещения;
8) определяет порядок и время пребывания оралманов и членов их семей в центре адаптации и интеграции оралманов и оказания им адаптационных услуг;
9) осуществляет регистрацию, учет прибывших оралманов;
10) исключен Законом РК от 29.12.2010 № 372-IV (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования);
11) принимает решения по жалобам об отказе территориальными органами уполномоченного органа в присвоении статуса оралмана и включении в квоту иммиграции оралманов;
12) осуществляет иные полномочия, предусмотренные законами Республики Казахстан, актами Президента Республики Казахстан и Правительства Республики Казахстан.
Сноска. Статья 34 в редакции Закона РК от 06.07.2007 N 276; с изменениями, внесенными законами РК от 04.12.2009 № 217-IV (вводятся в действие с 01.01.2010); от 29.12.2010 № 372-IV (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования).

Статья 35. Исключена Законом РК от 27.03.2002 N 313.

Глава 7. Заключительные положения

Статья 36. Порядок оплаты расходов, связанных с
рассмотрением ходатайства

Лица, признанные оралманами, освобождаются от оплаты расходов, которые несут государственные органы при рассмотрении ходатайства на всех его стадиях.
Сноска. Статья 36 с изменениями, внесенными Законом РК от 27.03.2002 N 313.

Статья 37. Основания ответственности за правонарушения

Иммигранты, совершившие преступления, административные или иные правонарушения на территории Республики Казахстан, подлежат ответственности на общих основаниях с гражданами Республики Казахстан, за исключением случаев установленных международными договорами Республики Казахстан, ратифицированными Республикой Казахстан.

Статья 38. Международные договоры о миграции населения

Международные договоры, ратифицированные Республикой Казахстан, имеют приоритет перед ее законами и применяются непосредственно, кроме случаев, когда из международного договора следует, что для его применения требуется издание закона.
Если международным договором, ратифицированным Республикой Казахстан, установлены иные правила миграции, чем те, которые содержатся в настоящем Законе, применяются правила международного договора.

Статья 39. Разрешение споров

Споры по вопросам миграции разрешаются в порядке установленном настоящим Законом, и в судебном порядке.

Статья 40. Ответственность за незаконный въезд на
территорию Республики Казахстан и за
незаконный выезд из Республики Казахстан

Ответственность за незаконный въезд иностранцев и лиц без гражданства на территорию Республики Казахстан или за незаконный выезд граждан Республики Казахстан из Республики Казахстан определяется законами Республики Казахстан.
Сноска. Статья 40 с изменениями, внесенными Законом РК от 12.01.2007 N 227.

Статья 41. Внутренняя миграция

Порядок и условия регулирования отношений в области внутренней миграции населения осуществляются в соответствии с законодательством Республики Казахстан.

Президент
Республики Казахстан