О Стратегическом плане Агентства Республики Казахстан по защите конкуренции (Антимонопольное агентство) на 2011 - 2015 годы

Постановление Правительства Республики Казахстан от 8 февраля 2011 года № 97

      В соответствии со статьей 62 Бюджетного Кодекса Республики Казахстан Правительство Республики Казахстан ПОСТАНОВЛЯЕТ:
      1. Утвердить прилагаемый Стратегический план Агентства Республики Казахстан по защите конкуренции (Антимонопольное агентство) на 2011 - 2015 годы.
      2. Настоящее постановление вводится в действие с 1 января 2011 года и подлежит официальному опубликованию.

      Премьер-Министр
      Республики Казахстан                       К. Масимов

Утвержден        
постановлением Правительства
Республики Казахстан   
от 8 февраля 2011 года № 97

       Стратегический план
Агентства Республики Казахстан по защите конкуренции
(Антимонопольное агентство) на 2011 -2015 годы

      Сноска. Стратегический план в редакции постановления Правительства РК от 29.12.2012 № 1781 (вводится в действие с 01.01.2013).

      1. Миссия и видение

      Миссия. Повышение благосостояния субъектов рынка и потребителей путем защиты конкуренции, ограничения монополистической деятельности и недопущения недобросовестной конкуренции.
      Видение. Эффективная система защиты конкуренции, направленная на формирование благоприятных условий для развития добросовестной конкуренции.

2. Анализ текущей ситуации и тенденции развития соответствующих отраслей (сфер) деятельности

      1. Стратегическое направление 1. «Координация государственных органов по созданию условий для развития конкуренции в Республике Казахстан»
      1.1. Основные параметры развития регулируемой отрасли или сферы деятельности
      В реализацию функций по межотраслевой координации государственных органов и иных организаций в сфере защиты, развития конкуренции и ограничения монополистической деятельности проводятся анализы товарных рынков. За период с 2010 года по сентябрь 2012 года проведен 101 анализ по 239 товарным группам.
      По итогам проведенных анализов в соответствующие государственные органы направляются рекомендации по проведению мероприятий, направленных на защиту и развитие конкуренции на товарных рынках Республики Казахстан. Например, на рынке авиаперевозок до июля 2012 года количество рейсов и авиакомпаний с конкретными маршрутами определялось законодательно, путем проведения конкурса. В целях развития конкуренции направлены предложения об отмене конкурсов на внутренние авиамаршруты и соблюдения принципов «один маршрут - несколько перевозчиков» при распределении авиамаршрутов среди отечественных компаний на внутренних авиалиниях. В результате внесены соответствующие изменения в законодательство и отменены конкурсы. Теперь на маршрутах уже действуют по два-три перевозчика (на маршруте Алматы-Астана присутствуют АО «Авиакомпания «SCAT», АО «Эйр Астана» и АО «BEK AIR», при этом наименьшая стоимость билета в один конец от 15000 тенге).
      Для индустриально-инновационного развития экономики необходимо создание инвестиционно привлекательного климата. Однако, на сегодня практически вся инфраструктурная деятельность в Казахстане отнесена к сферам естественной монополии (в области ж/д транспорта, электро- и теплоэнергетики, газа, производства нефтепродуктов, транспортировки нефти, гражданской авиации, портовой деятельности, телекоммуникаций и почтовой связи), что снижает ее инвестиционную привлекательность. В этой связи, с 2011 года Агентством началась работа по сокращению услуг в сфере естественной монополии. По итогам проведенного анализа из Перечня регулируемых услуг (товаров, работ) субъектов естественных монополий, утвержденного постановлением Правительства Республики Казахстан от 14 марта 2006 года № 155, выведены услуги Интерконнекта первым этапом. Согласно информации Министерства транспорта и коммуникаций Республики Казахстан услуги Интерконнекта будут выведены вторым этапом в ближайшее время.
      Немаловажным для развития конкуренции является снижение необоснованной доли участия государства в предпринимательской деятельности. В реализацию статей 77 и 78 Закона Республики Казахстан «О конкуренции» (далее – Закон) рассмотрено 4 818 ходатайств на дальнейшую деятельность государственных предприятий и юридических лиц с государственным участием, из которых 441 отказано. Также 818 субъектам поручено передать отдельные виды деятельности в конкурентную среду, исключив их из уставов. В настоящее время работа по сокращению необоснованного государственного участия Агентством проводится в рамках статьи 31 Закона. Кроме того, 17 июля 2012 года принят Закон Республики Казахстан «О внесении изменений и дополнений в некоторые законодательные акты Республики Казахстан по вопросам государственной монополии», согласно которому в конкурентную среду переданы 4 вида деятельности из 24.
      Формирование благоприятной конкурентной среды достигается также путем выявления антиконкурентных действий государственных органов на предмет соблюдения норм антимонопольного законодательства. В 2010-2012 годах количество проведенных расследований в отношении центральных и местных исполнительных органов составило 52. При этом, 14 должностных лиц привлечены к административной ответственности в соответствии с частью 1 статьи 147-4 Кодекса Республики Казахстан «Об административных правонарушениях».
      Таким образом, в целях предупреждения нарушений антимонопольного законодательства создаются информационные условия путем проведения общественных мероприятий и публикаций материалов о преимуществах честной конкуренции. Всего за 3 года проведено 814 общественных мероприятий, опубликовано 1164 информационных материала. В результате происходит процесс обеспечения лучшего понимания значения конкуренции с точки зрения экономической эффективности и экономического развития.
      
      1.2. Анализ основных проблем
      Результаты проведенных анализов показывают, что многие товарные рынки в сферах ж/д транспорта, телекоммуникаций, топливно-энергетического комплекса, которые являются экономикообразующими, являются частично или полностью монополизированными. Это свидетельствует о недостаточности принимаемых центральными государственными и местными исполнительными органами мер по развитию конкуренции.
      Во–первых, в настоящее время в действующих отраслевых программах отсутствуют конкретные показатели, направленные на демонополизацию отрасли, на развитие конкуренции.
      Во–вторых, многие программы развития территорий также не отражают проблемы развития конкуренции. Предлагаемые меры в отраслевых программах и программах развития территорий, в большей степени направлены на продвижение продукции казахстанских товаропроизводителей на внешние рынки, улучшение ассортимента товара, модернизацию и расширение производства, обеспечение продовольственной безопасности, стабилизацию цен на продовольственных рынках, что является больше косвенными мерами по развитию конкуренции. По всей вероятности, это связано с недопониманием в государственных органах различий между понятиями «развитие конкуренции в отрасли» и «развитие отрасли». Вместе с тем, развитие конкуренции в отраслях экономики, в том числе на региональном уровне, это привлечение новых игроков, путем создания соответствующих условий.
      В-третьих, изношенное состояние оборудования, морально устаревшие технологии, государственное регулирование цен, неразвитость передающих сетей также являются причинами неразвитости конкуренции на ключевых товарных рынках. Сохранение такой ситуации на протяжении многих лет во многом связано со слабым контролем за целевым использованием средств субъектов естественных монополий, полученных в результате повышения тарифов, предусмотренных на модернизацию мощностей. Так, проведен анализ оптового рынка электрической энергии, по итогам которого, Агентством инициирована совместная проверка с Генеральной прокуратурой, Министерством индустрии и новых технологий Республики Казахстан и Агентством Республики Казахстан по регулированию естественных монополий в отношении энергопроизводящих организаций. По итогам проведенной работы выявлено, что отдельные компании необоснованно направляют большую часть объемов финансовых средств, полученных в результате повышения тарифов, на выплату дивидендов учредителям (из 2,7 миллиарда тенге прибыли на инвестиции направлено всего лишь 24,9 млн. тенге, остальное на выплату дивидендов акционерам). Некоторые электростанции включают в тарифы расходы, не связанные с производством электроэнергии: проведение праздничных культурно-массовых мероприятий, выплата вознаграждения членам совета директоров, различные членские взносы. Кроме того, отмечается хранение денежных средств, полученных в результате повышения тарифов, на депозитах в банках отдельными электростанциями.
      В–четвертых, на состояние конкуренции также влияет существующая аффилиированность субъектов, действующих на том или ином рынке. Например, на рынке оказания услуг сотовой связи аффилиированность субъектов рынка между собой проявляется через АО «Казахтелеком». В железнодорожной отрасли АО «Национальная компания «Қазақстан темір жолы» по–прежнему остается холдинговой структурой, в состав которой входят основные компоненты перевозочного процесса. Поэтому, сокращение перечня услуг сферы естественной монополии является действенной мерой по развитию конкуренции. Однако, основной проблемой является нежелание регулирующих, отраслевых государственных органов передавать в конкурентную среду услуги, которые могут осуществляться другими субъектами рынка. Между тем, участие государства, в части установления тарифов, может послужить фактором, влияющим на права потребителей. Например, результаты анализа показали, что средняя стоимость звонков ниже установленных уполномоченным органом. Внутри сети операторов сотовой связи цена колеблется в пределах 11 тг/мин. против 18 тг/мин., на городские номера в пределах 17-18 тг/мин. против 22 тг/мин., тариф на звонки на сети других операторов сотовой связи составляет в среднем 20 тг/мин. против 35 тг/мин.
      В–пятых, процесс передачи квазигосударственного сектора в конкурентную среду также сопряжен рядом проблемных вопросов. Это непривлекательность государственных активов, переоценка и убыточность предприятий. В связи с чем, торги по реализации акций, долей участия признаются несостоявшимися. К примеру, в Восточно–Казахстанской области из 7 проведенных аукционов только в двух аукционах была реализована государственная доля. В остальных случаях заявки не были поданы, в связи с чем, торги перенесены на более поздние сроки. Также следует учесть длительную процедуру ликвидаций предприятий, которая происходит по итогам проведения налоговой проверки, закрытия расчетного счета, согласования ликвидационного баланса и передачи имущества.
      В–шестых, общее состояние конкуренции в стране указывает на то, что среди представителей государственных органов существует недопонимание норм антимонопольного законодательства, как следствие, принятие неверных мер и решений, противоречащих нормам антимонопольного законодательства и негативно влияющих на экономику страны. Во многом это связано с тем, что в казахстанских высших учебных заведениях специальные предметы по вопросам антимонопольного регулирования отсутствуют. В настоящий момент рассматривается вопрос по внедрению в учебные программы обязательной дисциплины «Конкурентное право», а также созданию базовых кафедр в ведущих ВУЗах Казахстана по подготовке специалистов в области антимонопольного регулирования. Кроме того, предложено рассмотреть возможность включения в Перечень приоритетных специальностей (магистратура) для обучения в рамках международной стипендии «Болашак» специализации по направлениям «Конкурентное право», «Конкурентная политика и экономика».
      
      1.3. Оценка основных внешних и внутренних факторов
      К основным внутренним факторам, влияющим на деятельность предприятий, а также в целом на развитие конкуренции можно отнести следующие: административные, экономические, социальные и инфраструктурные. К факторам административного характера относится необоснованное вмешательство государственных органов в экономические процессы. Экономический фактор включает в себя доступность кредитных, трудовых ресурсов, применение инновационных технологий в предпринимательстве и т.д. К социальным факторам можно отнести предпринимательскую активность, которая выражается в улучшении качества произведенной продукции, расширении ее ассортимента, проведение рекламных, маркетинговых акций, то есть активность в продвижении своей продукции. Наконец, доступность основных средств (аренда помещений, оборудования), обеспечение недискриминационного доступа к услугам субъектов естественной монополии при осуществлении предпринимательской деятельности также относится к инфраструктурным факторам, влияющим на степень развитости конкуренции.
      Вступление Казахстана в Таможенный союз является основным внешним фактором, влияющим на способность отечественных предпринимателей конкурировать с предпринимателями стран–участниц Таможенного союза. При этом, неразвитое состояние конкурентной среды отражается на конкурентоспособности казахстанских компаний на внутренних и внешних рынках. Иностранные игроки, имеющие доступ к более развитой среде и инфраструктуре своих стран, в том числе финансовой, обладают конкурентными преимуществами по сравнению с казахстанскими компаниями на отдельных рынках. Для Казахстана работа в Таможенном союзе это, прежде всего, установление недискриминационного доступа к инфраструктуре Белоруссии и России, сокращение импорта из третьих стран. И что немаловажно - это создание благоприятных условий для развития бизнес-структур. В этой связи, неоценима роль разработанных соглашений, например, Соглашения о единых принципах и правилах конкуренции; Соглашения об обеспечении доступа к услугам естественных монополий в сфере электроэнергетики, включая основы ценообразования и тарифной политики, также Соглашения о порядке организации, управления, функционирования и развития общих рынков нефти и нефтепродуктов и другие. Основными принципами указанных соглашений является унификация норм, стандартов, а также гармонизация законодательства и правил. В этой связи, формирование единой конкурентной политики с едиными правилами, на сегодняшний день крайне актуально. Сегодня, в период работы в режиме Таможенного союза Стороны не должны создавать предпосылки для протекционизма внутреннего рынка от внешней конкуренции, что существенно сдерживает развитие взаимовыгодного сотрудничества между нашими странами. Главная задача – это создание комфортных условий для ведения бизнеса. Для выявления и устранения подобных барьеров крайне важно налаживание эффективного сотрудничества между государством и бизнесом, которое позволит принять консолидированное решение и формировать более гибкий механизм торговли между странами Таможенного союза.
      
      2. Стратегическое направление 2. «Защита конкуренции и ограничение монополистической деятельности»
      2.1. Основные параметры развития регулируемой отрасли или сферы деятельности
      Основными направлениями реализации антимонопольной политики является предупреждение и пресечение нарушений антимонопольного законодательства. За период с 2010 по 2012 годы проведено 320 расследований с выявленными нарушениями, из них в отношении 478 субъектов рынка и 52 государственных органов. Структура выявленных нарушений от общего количества завершенных расследований, в разрезе отраслей, выглядит следующим образом: рынок ТЭК - в 2010 году 22%, в 2011 г. – 38%, 2012 г. – 26,1%; промышленность и сельское хозяйство в 2010 году - 31%, в 2011 г. – 25%, 2012 г. -15,1%; связь в 2010 году - 11%, в 2011 г. – 5%, 2012 г. – 4,2%; финансовые рынки в 2010 году - 7%, в 2011 г. - 2 %, 2012 г. – 4,2%; иные рынки - в 2010 году - 15%, в 2011 г. – 17 %, 2012 г. –28,6 %.
      Например, в 2012 году проведено расследование в отношении мобильных операторов, в результате в бюджет от ТОО «Кар-Тел» (Beeline) поступил штраф в размере 155 млн. тенге за злоупотребление доминирующим положением путем установления пороговых значений для подключения к услуге роуминг. В этой связи, а также в результате появления на рынке сотовой связи нового игрока в лице шведской компании Tele2 снизились тарифы на услуги связи. В том числе, на основании предложений Агентства, Министерством транспорта и коммуникаций Республики Казахстан снижен шаг тарификации услуг сотовой связи по соединениям внутри сети, на сети других операторов с 10 секунд до 1 секунды, по международным направлениям с 60 до 30 секунд, суммы порогового значения для подключения к роумингу (с 12000 и 15000 тенге до 2 МРП), в 2 раза снижены тарифы на услуги первичного доступа к сети Интернет.
      Всего сумма поступлений в бюджет за 3 года составила более 1 460 млн. тенге. С участием Агентства состоялось 600 судебных разбирательств по вопросам антимонопольного законодательства. Из них, в 198 случаях решения состоялись в пользу антимонопольного органа.
      Оперативному контролю за ситуацией на товарном рынке, а именно предупреждению чрезмерной концентрации рыночной власти в одних руках, усилению доминирующего (монопольного) положения компаний на рынке и ограничению конкуренции способствует государственный контроль за экономической концентрацией. Монополизация рынков, осуществляемая субъектами рынка посредством экономической концентрации, способна приводить при определенных условиях к ослаблению конкуренции и замедлять развитие свободных рыночных отношений. Экономическая концентрация осуществляется, главным образом, путем слияния, приобретения и других мер приобретения контроля, таких, как совместное руководство и осуществляется с согласия антимонопольного органа. Так, в Агентстве за период с 2010 года по сентябрь 2012 года рассмотрено более 900 ходатайств на экономическую концентрацию, из которых по трем ходатайствам представлены отказы, ввиду того, что данные сделки приведут к усилению доминирующего положения приобретателя.
      Вместе с тем, с целью снижения административного давления на бизнес, а также совершенствования и гармонизации антимонопольного законодательства разработан законопроект «О внесении изменений и дополнений в некоторые законодательные акты Республики Казахстан по вопросам конкуренции». В законопроекте предусмотрены следующие поправки по упрощению процедуры согласования экономической концентрации с антимонопольным органом:
      1. Перевести на уведомительный характер 1) приобретение субъектом рынка прав позволяющих давать указания другому субъекту и 2) участие физических лиц в органах управления двух и более субъектов рынка.
      2. Увеличить размер совокупной балансовой стоимости активов или совокупного объема реализации товаров для признания сделку экономической концентрацией. Сейчас этот показатель составляет 2 млн. МРП или 3,2 млрд. тенге, при этом предлагается увеличение в 5 раз - 10 млн. МРП - 16,1 млрд. тенге.
      
      2.2. Анализ основных проблем
      Анализ проблем, связанных с реализацией основной деятельности Агентства выявил следующее.
      Во-первых, по-прежнему, сохраняется большое количество нарушений антимонопольного законодательства, которое может являться одной из причин сдерживания экономического роста, негативного влияния на темпы инфляции и увеличении неравенства в распределении доходов. Как показывает практика, одной из причин увеличения количества нарушений является низкая информированность предпринимателей относительно правил поведения, предусмотренных законодательством.
      Во-вторых, основной объем судебных разбирательств – это административное рассмотрение дел в административных судах и судебные дела экономических судов о правомерности приказов, постановлений Агентства об утверждении результатов предварительного рассмотрения сведений, расследований и заключений по итогам расследований и признания доминирующим (монопольным) положение субъектов рынка. В этой связи, ряд проблем, связанных с судебными разбирательствами по вопросам антимонопольного законодательства связан с:
      - длительным сроком судебного разбирательства (в экономических судах допустимый срок рассмотрения дела по существу до 3 месяцев, срок обжалования в апелляционной и кассационной инстанции еще до 2 месяцев, в административных судах до 1 месяца, пересмотр в течение 1 месяца);
      - наличием досудебных процедур по делам, направленным в административные суды (направление материалов в органы финансовой полиции для получения процессуального постановления).
      В-третьих, в настоящее время, существуют проблемы административного характера, а именно субъекты рынка, намеревающиеся совершить экономическую концентрацию, обращаются в антимонопольный орган с ходатайством о предоставлении согласия на экономическую концентрацию. При этом, антимонопольный орган обязан в течение десяти календарных дней со дня получения ходатайства проверить полноту представленных материалов и в письменном виде уведомить лицо, подавшее ходатайство, о принятии или об отказе в принятии ходатайства к рассмотрению. Также необходимо отметить, что в целях правильного оформления ходатайства субъектам рынка приходится подавать большое количество бумажных документов, их заверять нотариально, оплачивать услуги юридических компаний. В этой связи, из-за отсутствия автоматизации данной услуги решить имеющиеся проблемы не представляется возможным.
      2.3. Оценка основных внешних и внутренних факторов
      К группе основных внешних факторов воздействия относятся глобализация мировой экономики, развитие интеграционных процессов в рамках СНГ, Евроазиатского экономического сообщества, Единого экономического пространства. Все эти процессы сопровождаются увеличением количества транснациональных слияний и расширением трансграничной монополистической деятельности.
      К внутренним факторам, влияющим на снижение количества нарушений антимонопольного законодательства, можно отнести эффективную систему информирования участников рынка, государственных органов, общества в целом по вопросам защиты конкуренции. Повышение информированности представителей государственных органов, бизнеса о целях и задачах, о мероприятиях, реализуемых в рамках конкурентной политики, а также привлечение к работе представителей научных сообществ обеспечивают консолидацию усилий всех участников по развитию конкурентной среды на товарных рынках и созданию условий, стимулирующих предпринимательскую деятельность.

      3. Стратегическое направление 3. «Совершенствование системы защиты прав потребителей»
      3.1. Основные параметры развития регулируемой отрасли или сферы деятельности
      Развитие динамичных конкурентных рынков существенно влияет на потребительский спрос населения и выдвигает новые задачи перед системами государственной и общественной защиты прав потребителей. В конце 2010 года антимонопольный орган определен уполномоченным органом по осуществлению государственной политики в сфере защиты прав потребителей. До его принятия защита прав потребителей была прерогативой только лишь общественных объединений и была недостаточно активна у наших соотечественников.
      В Послании народу Казахстана от 27 января 2012 года Глава государства определил одним из приоритетных направлений повышение качества государственных услуг населению, как важный аспект противодействия коррупции и повышения доверия граждан к деятельности государственных органов. В этой связи, одним из важных направлений работы Агентства является защита прав потребителей. На сегодня Агентством проведена определенная работа по взаимодействию с общественными объединениями потребителей, ассоциациями (союзами), выявлению системных проблем при оказании государственными органами услуг, антимонопольному реагированию в части ущемления прав потребителей.
      Так, в 2011 году сформирован Координационный Совет по защите прав потребителей, на заседаниях которого были рассмотрены вопросы качества оказываемых государственных услуг, потребительского образования и необходимости внесения изменений в действующее законодательство о защите прав потребителей. На одном из его заседаний подписан Меморандум с представителем общественных объединений и организаций, ассоциаций (союзы) по защите прав потребителей о взаимодействии в вопросах поддержки казахстанского потребителя и защиты его прав. Данное мероприятие позволит консолидировать деятельность общественных объединений потребителей, ассоциаций (союзов).
      Следующим шагом по взаимодействию с общественными объединениями потребителей, ассоциациями (союзами) явилось создание и функционирование «общественных приемных» с участием их представителей. Теперь каждый потребитель, при необходимости, сможет выбрать близлежащее общественное объединение и обратиться за защитой нарушенных прав. При этом, деятельность общественных объединений будет более эффективна после принятия разработанного Агентством законопроекта по вопросам защиты прав потребителей, в котором предлагается предусмотреть вопрос финансирования общественных объединений потребителей.
      В целях реализации нового Закона Республики Казахстан «О медиации» организовано обучение представителей общественных объединений по навыкам разрешения споров во внесудебном порядке. На сегодняшний день уже обучено 127 физических лиц, из них 58 состоят в Реестре профессиональных медиаторов.
      Что касается законодательного блока и урегулирования существующих проблем в сфере защиты прав потребителей, то по результатам проведенного анализа законодательства установлено, что нормы по вопросам защиты прав потребителей на законодательном уровне и в учредительных документах (положениях о госорганах) закреплены не у всех госорганов. В настоящее время в соответствии с поручением Правительства Республики Казахстан ряд государственных органов приступил к работе по устранению указанного пробела.
      Немаловажным фактом является обеспечение потребительского образования граждан республики, поскольку в Казахстане наблюдается всеобщий невысокий уровень правовой осведомленности, как предпринимателей, так и потребителей, порождающий массу проблем в правоприменительной практике. В октябре 2012 года стартовала телепередача «Азбука потребителя». С августа 2012 года издается журнал и планируется также выпуск учебно-методических пособий по защите прав потребителей.
      В рамках межотраслевой координации Агентством рассматриваются поступившие обращения от потребителей и при необходимости, направляются в соответствующие уполномоченные органы. Так, в государственные органы, акиматы и общественные объединения за последний период поступило 6 510 писем. Кроме того, Национальной Лигой потребителей Казахстана организованы «горячие линии», на которые поступило 19 612 звонков. Установлено, что наибольшее количество жалоб приходится на качество товаров (41%) и предоставляемых услуг (29%). Претензии граждан в сфере жилищно – коммунального хозяйства составляет 21%.
      Вместе с тем, при обнаружении признаков нарушений антимонопольного законодательства Агентством проводится расследование и, при их выявлении, принимаются меры антимонопольного реагирования. В настоящее время жалобы, поступающие от потребителей (на основании которых Агентство проводит антимонопольные расследования), как правило, связаны с фактами недобросовестной конкуренции, выражающейся в предоставлении, в том числе, заведомо ложной, недобросовестной рекламы, нарушающей права потребителей. Всего по фактам недобросовестной конкуренции завершено в 2010 году 30 расследований, в 2011 году – 37 расследований, за 9 месяцев 2012 года – 39 расследований.
      Анализируя жалобы потребителей, обращает на себя тот факт, что ведомства, как правило, занимаются устранением последствий нарушения прав граждан, а не предупреждением этих нарушений и системных проблем, которые приводят к регулярному нарушению прав потребителей.
      Таким образом, защита прав потребителей является главной задачей всех государственных органов, общественных объединений потребителей, представителей бизнес-сообщества, которые будут на постоянной основе принимать соответствующие меры.
      
      3.2. Анализ основных проблем
      В настоящее время недостаточно защищенными являются потребители рынков ипотечного и потребительского кредитования, в сфере жилищно–коммунального хозяйства, здравоохранения, туризма и так далее. Это обусловлено имеющимися системными проблемами, которые часто приводят к нарушению прав потребителей:
      1) непрофессионализм, некомпетентность работников в сфере обслуживания, а также отсутствие толерантности и внимания к гражданам;
      2) низкие размеры штрафных санкций за нарушение прав потребителей, а по отдельным фактам, отсутствие штрафов;
      3) пассивность граждан в отстаивании своих прав и интересов.
      Отношение потребитель–производитель еще не приняло цивилизованный характер, что обусловлено, прежде всего, отсутствием гармонизации экономической политики с насущными проблемами интересов потребителей.
      Следует отметить, что в настоящее время наблюдается слабая позиция уполномоченного органа, которая обусловлена минимальными законодательно определенными полномочиями, а также недостаточной численностью подразделения, занимающегося вопросами защиты прав потребителей (в настоящее время предусмотрена 1 штатная единица).
      Кроме того, на сегодняшний день в республике зарегистрировано 172 общественных объединения по защите прав потребителей, при этом фактически работают порядка 70 общественных объединений. Указанный разрыв между «де-юре» и «де-факто» общественных объединений обусловлен главным образом отсутствием финансирования их деятельности.
      Важным условием достижения общественными объединениями высоких результатов является наличие у них необходимых финансовых средств для осуществления и развития своей деятельности. Однако существующие источники финансирования (поступления от учредителей, добровольные взносы и пожертвования, дивиденды и другие не запрещенные законом поступления) не покрывают расходы по представлению интересов потребителей в суде, а также связанные с формированием доказательственной базы, на отправление претензий, телефонные переговоры, получение справок, выплату заработной платы юриста, аренду помещений и т.д. Также учитывая добровольный характер взносов и пожертвований, граждане зачастую не вносят данные платежи либо в случае внесения, данные платежи носят символический характер (200, 500 тенге и т.д.).
      Общественные объединения потребителей, как организованный структурный элемент гражданского общества, обладают значительным ресурсом для формирования общеправовой культуры. Для развития независимого потребительского сообщества требуется расширение их прав и, тем самым, действенное вовлечение объединений в общественные отношения.
      
      3.3. Оценка основных внешних и внутренних факторов
      Казахстан, будучи в составе Советского Союза, стал первым, кто регламентировал на законодательном уровне права потребителей. В целом, вся государственная система защиты прав потребителей строилась на принципах сочетания методов прямого и косвенного регулирования отношений в области защиты прав потребителей, построения скоординированной системы реализации государственных контрольных и надзорных функций, закрепленных за различными государственными структурами. Однако с течением времени, возникла необходимость в создании «саморегулирующегося» механизма защиты прав потребителей с учетом опыта международного сотрудничества в области защиты прав потребителей. В связи с чем, в мае 2010 года принят новый Закон Республики Казахстан «О защите прав потребителей».
      Позитивные тенденции в экономике способствовали формированию качественной номенклатуры потребительского рынка, существенно повлияли на расширение потребительского спроса населения и выдвинули новые задачи перед системой государственной и общественной защиты прав потребителей. Поэтому, к факторам, влияющим на права потребителя, можно отнести недобросовестную конкуренцию, злоупотребление субъектами рынка, своего доминирующего (монопольного) положения, ценовой сговор, что в свою очередь, влечет за собой уменьшение эффективности функционирования товарных рынков. Между тем, строительство цивилизованного общества предполагает создание полноценного комплекса правовой и организационной защиты, важнейшей частью которого должна стать целенаправленная информационная политика по защите потребительских прав граждан. Формирование общественного мнения, уважающего права, как производителей, так и потребителей, послужит прогрессу гражданского общества, сформирует цивилизованный моральный климат в обществе, что в свою очередь приведет к росту экономики. В этой связи, важное место в указанной работе должно быть отведено анализу активизации общественного сознания в таких вопросах, как роль общественных организаций и СМИ в стимулировании ответственного потребления, повышению эффективности взаимодействия СМИ, государственных органов, общественных организаций, всех заинтересованных лиц по созданию цивилизованного рынка.
      К внешним факторам относится наводнение потребительского рынка некачественными и фальсифицированными товарами, вследствие чего, не обеспечивается право потребителей на качество и безопасность реализуемых товаров и предоставляемых услуг, ухудшается качество жизни людей. Добросовестные производители лишаются возможности производить и реализовывать такую продукцию, что приводит к замедлению экономического роста государств. В этой связи, необходимо осуществить меры по совершенствованию административно-правовых процедур и способов защиты потребителей и производителей от контрафактной и фальсифицированной продукции. Со стороны уполномоченных государственных органов и предпринимателей должны приниматься меры по недопущению на потребительский рынок продукции иностранных производителей, не соответствующей обязательным требованиям; по предотвращению производства и реализации на территории Казахстана контрафактной и фальсифицированной продукции, а также предоставлению услуг, которые являются некачественными и небезопасными для жизни и здоровья потребителей.

3.1. Стратегические направления, цели, задачи, целевые индикаторы, мероприятия и показатели результатов

      Стратегическое направление 1. Координация государственных органов по созданию условий для развития конкуренции в Республике Казахстан
      Сноска. Стратегическое направление 1 с изменениями, внесенными постановлением Правительства РК от 10.09.2013 № 944.
      Цель 1.1. Содействие развитию конкуренции путем координации государственных органов
      Коды бюджетных программ, направленных на достижение данной цели 001, 002

Целевой индикатор

Источник информации

ед-ца изм.

отчетный период

плановый период

2009

г.

2010 г.

2011 г.

2012 г.

2013 г.

2014 г.

2015 г.

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

Позиция Казахстана по субиндексу «степень доминантности рынка» в рейтинге Глобального индекса конкурентоспособности Всемирного экономического форума

Отчет, публикуемый ВЭФ

место

87

91

83

82

81

80

79

Позиция Казахстана по субиндексу «интенсивность местной конкуренции» в рейтинге Глобального индекса конкурентоспособности Всемирного экономического форума

Отчет, публикуемый ВЭФ

место

-

117

113

112

111

110

109

Доля субъектов рынка от общего числа опрошенных, считающих, что состояние конкурентной среды улучшилось за истекший год

Опросные данные

%

-

-

-

-

10

15

20

Уровень монополизации ключевых отраслей экономики

Расчет по Методике по определению уровня развитости конкуренции

%

-

-

-

-

0,80

0,75

0,70

Уровень интенсивности региональной конкуренции

Расчет по Методике по определению уровня развитости конкуренции

%

-

-

-

-

0,25

0,35

0,45

Пути, средства и методы достижения целевого индикатора

Задача 1.1. Координация работы государственных органов по развитию конкуренции

Показатели прямых результатов

Источник информации

ед-ца изм.

отчетный период

плановый период

2009 г.

2010 г.

2011 г.

2012 г.

2013 г.

2014 г.

2015 г.

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

Доля принятых к реализации государственными органами предложений Агентства, направленных по результатам проведенных анализов товарных рынков

Отчетность Агентства (соотношение количества исполненных государственными органами предложений от количества направленных)

%

-

-

-

-

20

25

30

Доля принятых к реализации государственными органами замечаний по устранению норм, ограничивающих конкуренцию в проектах нормативных правовых актов

Отчетность Агентства (соотношение количества исполненных государственными органами замечаний от количества направленных)

%

-

-

-

-

70

75

80

Сокращение перечня регулируемых услуг (товаров, работ) субъектов естественных монополий

Постановление Правительства Республики Казахстан «Об утверждении перечня регулируемых услуг (товаров, работ) естественных монополий»

ед.

-

-

1

1

1

1

-

Мероприятия для достижения показателей прямых результатов

2011

2012

2013

2014

2015

1. Проведение анализов товарных рынков

Х

Х

Х

Х

Х

2. Направление в компетентные государственные органы предложений по устранению барьеров в развитии конкуренции

Х

Х

Х

Х

Х

3. Мониторинг реализации (исполнения) государственными органами предложений Агентства по результатам проведенных анализов товарных рынков

Х

Х

Х

Х

Х

4. Проведение для сотрудников антимонопольного органа, курсов и стажировок по вопросам реализации конкурентной политики

Х

Х

Х

Х

Х

5. Проведение работы по выделению из сферы деятельности субъектов естественных монополий отдельных видов работ, которые могут быть произведены сторонними компаниями на конкурентной основе

-

-

Х

Х

Х

6. Активизация работы по развитию конкуренции в сопряженных с естественными монополиями сферах, в том числе посредством разделения субъектов на осуществляющих конкурентные и естественно-монопольные виды деятельности

-

-

Х

Х

Х

7. Разработка дорожной карты поэтапного сокращения перечня регулируемых услуг (товаров, работ) субъектов естественных монополий

-

-

Х

-

-

Задача 1.2. Сокращение необоснованного государственного участия в предпринимательской деятельности

Показатели прямых результатов

Источник информации

ед-ца изм.

отчетный период

плановый период

2009 г.

2010 г.

2011 г.

2012 г.

2013 г.

2014 г.

2015 г.

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

Доля государственных предприятий и юридических лиц, более 50 % акций (долей) которых принадлежат государству, получивших отказ антимонопольного органа в предоставлении согласия на создание

Отчетность Агентства (отношение количества государственных предприятий, юридических лиц с участием государства и аффилиированных с ними лиц, получивших отказ в предоставлении согласия на создание к общему количеству)

%

-

-

-

-

10

12

13

Доля исполненных предписаний от общего количества вынесенных предписаний по фактам антиконкурентных действий государственных органов 

Отчетность Агентства (отношение количества исполненных предписаний об устранении нарушений антимонопольного законодательства к общему количеству вынесенных)

%

-

-

70

73

76

79

82

Доля исполненных предписаний от общего количества вынесенных предписаний по фактам антиконкурентных действий местных исполнительных органов (за исключением обжалуемых)

Отчетность Агентства (отношение количества исполненных предписаний об устранении нарушений антимонопольного законодательства к общему количеству вынесенных по фактам антиконкурентных действий местных исполнительных органов)

Ед.

-

-

-

-

64

66

68

Удельный вес исполненных решений антимонопольного органа по административным делам, от общего числа рассмотренных дел по которым принято решение о привлечении лица к административной ответственности по фактам антиконкурентных действий государственных органов, местных исполнительных органов (за исключением обжалуемых)

Отчетность Агентства (отношение количества исполненных решений антимонопольного органа по административным делам к общему числу рассмотренных дел по которым принято решение о привлечении лица к административной ответственности по данной категории дел)

%

-

-

-

-

62

64

66

Мероприятия для достижения показателей прямых результатов

2011

2012

2013

2014

2015

1. Рассмотрение ходатайств государственных предприятий и юридических лиц, более 50% акций (долей) которых принадлежат государству, и аффилиированных с ними лиц

Х

Х

Х

Х

Х

2. Выявление и пресечение нарушений антимонопольного законодательства государственными органами, местными исполнительными органами

Х

Х

Х

Х

Х

3. Проведение опроса субъектов рынка согласно разработанной Методике по определению уровня развитости конкуренции

-

-

Х

Х

Х

      Стратегическое направление 2. Защита конкуренции и ограничение монополистической деятельности
      Сноска. Стратегическое направление 2 с изменениями, внесенными постановлением Правительства РК от 10.09.2013 № 944.
      Цель 2.1. Оперативное реагирование и пресечение нарушений антимонопольного законодательства
      Коды бюджетных программ, направленных на достижение данной цели 001, 002 

Целевой индикатор

Источник информации

ед-ца изм.

отчетный период

плановый период

2009 г.

2010 г.

2011 г.

2012 г.

2013 г.

2014 г.

2015 г.

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

Позиция Казахстана по субиндексу «доступность финансовых услуг» в рейтинге Глобального индекса конкурентоспособности Всемирного экономического форума

Отчет, публикуемый ВЭФ

место

-

102

79

78

77

76

75

Позиция Казахстана по субиндексу «прозрачность решений, принимаемых государственным органом» в рейтинге Глобального индекса конкурентоспособности Всемирного экономического форума

Отчет, публикуемый ВЭФ

место

-

53

32

31

30

29

28

Доля удовлетворенных потребителей качеством оказываемой государственной услуги по рассмотрению ходатайств на экономическую концентрацию

Приложение № 16 к Методике оценки по оказанию государственных услуг (процентное соотношение количества карточек оказания государственной услуги, где указано неудовлетворение полученной государственной услуги, к общему количеству удовлетворенных)

%

-

-

80

85

87

90

95

Доля опрошенных респондентов, считающих, что конкуренция среди поставщиков финансовых услуг обеспечивает представление финансовых услуг по доступной цене

Опросные данные

%

-

-

-

-

10

15

20

Доля опрошенных респондентов, считающих, что принимаемые меры антимонопольным органом на самом деле защищает конкуренцию

Опросные данные

%

-

-

-

-

10

15

20

Пути, средства и методы достижения целевого индикатора

Задача 2.1. Обеспечение соблюдения норм антимонопольного законодательства

Показатели прямых результатов

Источник информации

ед-ца изм.

отчетный период

плановый период

2009 г.

2010

г.

2011 г.

2012 г.

2013 г.

2014 г.

2015 г.

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

Удельный вес расследований с выявлением нарушений от общего количества завершенных расследований на рынке финансовых услуг

Отчетность Агентства

%

-

-

-

-

70

72

74

Доля исполненных предписаний от общего количества вынесенных предписаний по фактам нарушений антимонопольного законодательства субъектами рынка

Отчетность Агентства (отношение количества исполненных предписаний об устранении нарушений антимонопольного законодательства к общему количеству вынесенных)

%

-

-

-

-

80

85

90

Удельный вес расследований с выявлением нарушений от общего количества завершенных расследований в отношении субъектов рынка, за исключением рынка финансовых услуг

Отчетность Агентства

%

-

-

-

84

85

86

87

Удельный вес исполненных решений антимонопольного органа по административным делам, от общего числа рассмотренных дел по которым принято решение о привлечении лица к административной ответственности по фактам недобросовестной конкуренции (за исключением обжалуемых)

Отчетность Агентства (отношение количества исполненных решений антимонопольного органа по административным делам к общему числу рассмотренных дел по которым принято решение о привлечении лица к административной ответственности по данной категории дел)

%

-

-

-

-

62

64

66

Удельный вес решений административных судов, подтверждающих нарушения антимонопольного законодательства, установленного в рамках расследования, от общего количества возбужденных антимонопольным органом дел по фактам злоупотребления доминирующим положением (за исключением обжалуемых)

Отчетность Агентства (отношение количества решений административных судов, подтверждающих нарушения антимонопольного законодательства установленного в рамках расследования, к общему количеству возбужденных антимонопольным органом дел по данной категории дел)

%

-

-

-

-

62

64

66

Удельный вес решений административных судов, подтверждающих нарушения антимонопольного законодательства, установленного в рамках расследования, от общего количества возбужденных антимонопольным органом дел по фактам антиконкурентных согласованных действий и антиконкурентных соглашений (за исключением обжалуемых)

Отчетность Агентства (отношение количества решений административных судов, подтверждающих нарушения антимонопольного законодательства установленного в рамках расследования, к общему количеству возбужденных антимонопольным органом дел по данной категории дел)

%

-

-

-

-

62

64

66

Мероприятия для достижения показателей прямых результатов

срок реализации в плановом периоде

2011 г.

2012 г.

2013 г.

2014 г.

2015 г.

1. Проведение расследований нарушений антимонопольного законодательства, в том числе на финансовых рынках

X

X

X

X

X

2. Проведение для сотрудников антимонопольного органа курсов и стажировок по ограничению монополистической деятельности и недопущению недобросовестной конкуренции

X

X

X

X

X

3. Проведение опроса субъектов рынка согласно разработанной Методике по определению уровня развитости конкуренции

Х

Х

Х

Х

Х

4. Участие Агентства в судебных разбирательствах

Х

Х

Х

Х

Х

Задача 2.2. Повышение качества контроля за ситуацией на товарных рынках

Показатели прямых результатов

Источник информации

ед-ца изм.

Отчетный период

плановый период

2009 г.

2010 г.

2011 г.

2012 г.

2013 г.

2014 г.

2015 г.

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

Количество несогласованных ходатайств на экономическую концентрацию, приводящих к установлению или усилению доминирующего или монопольного положения субъектов

Отчетность Агентства

ед.

-

-

-

-

1

2

3

Доля субъектов рынка, считающих, что эффективность принимаемых мер в части создания условий по ведению бизнеса центральных государственных и местных исполнительных органов возросла за последний год

Опросные данные

%

-

-

-

-

10

15

20

Удельный вес принятых судебных решений, связанных с обжалованием субъектами рынка доминирующего (монопольного) положения в пользу Агентства от общего числа судебных решений данной категории

Количество выигранных дел от общего числа судебных решений, связанных с обжалованием субъектами рынка доминирующего (монопольного) положения

%

-

-

-

-

70

75

80

Мероприятия для достижения показателей прямых результатов

срок реализации в планом периоде

2011 г.

2012 г.

2013 г.

2014 г.

2015 г.

1

2

3

4

5

6

1. Оказание государственной услуги по рассмотрению ходатайств на экономическую концентрацию

Х


Х

Х

Х

Х

2. Проведение процесса автоматизации функций

Х

Х

Х

Х

Х

3. Ведение карточек оказания государственных услуги по рассмотрению ходатайств на экономическую концентрацию

Х

Х

Х

Х

Х

4. Проведение анализа удовлетворенности потребителей качеством оказанной государственной услуги

Х

Х

Х

Х

Х

5. Проведение опроса субъектов рынка согласно разработанной Методике по определению уровня развитости конкуренции

-

-

Х

Х

Х

Задача 2.3. Обеспечение транспарентности деятельности антимонопольного органа и пропаганда добросовестной конкуренции

Показатели прямых результатов

Источник информации

ед-ца изм.

отчетный период

плановый период

2009 г.

2010

г.

2011 г.

2012 г.

2013 г.

2014 г.

2015 г.

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

Доля информационных материалов о преимуществах справедливой конкуренции, результатах работы по основной деятельности Агентства, а также разъяснению норм действующего антимонопольного законодательства от общего количества информационных материалов

Ведомственная отчетность

%

-

-

-

-

50

55

60

Удельный вес юридических лиц (представителей бизнес среды, государственных органов), охваченных мероприятиями, проводимыми Агентством по пропаганде конкуренции

Отношение количества предприятий, участвующих в общественных мероприятиях к общему количеству активно действующих предприятий

%

-

3

4

5

6

7

8

Полнота и качество информации официального интернет ресурса Агентства

Заключение МТК о результатах оценки применения информационных технологий Агентством

%

-

-

-

-

100

100

100

Мероприятия для достижения показателей прямых результатов

2011 г.

2012 г.

2013 г.

2014 г.

2015 г.

1. Качественное наполнение сайта Агентства

Х

Х

Х

Х

Х

2. Разработка информационных материалов о преимуществах справедливой конкуренции и результатах работы по основной деятельности

Х

Х

Х

Х

Х

3. Проведение общественных мероприятий с представителями бизнес среды, государственных органов по пропаганде конкуренции

Х

Х

Х

Х

Х

4. Создание и ведение страниц Агентства в социальных сетях Интернета (Твиттер, Facebook и других)

-

Х

Х

Х

Х

5. Участие в международных мероприятиях

Х

Х

Х

Х

Х

6. Мониторинг пресс – досье

-

-

Х

Х

Х

      Стратегическое направление 3. Совершенствование системы защиты прав потребителей
      Сноска. Стратегическое направление 3 с изменениями, внесенными постановлением Правительства РК от 10.09.2013 № 944.
      Цель 3.1. Обеспечение соблюдения законных прав субъектов рынка и потребителей
      Коды бюджетных программ, направленных на достижение данной цели 001, 002

Целевой индикатор

Источник информации

ед-ца изм.

отчетный период

плановый период

2009 г.

2010 г.

2011 г.

2012 г.

2013 г.

2014 г.

2015 г.

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

Доля удовлетворенных обращений потребителей по вопросам защиты их прав и законных интересов, в рамках проведенных расследований

Отчетность Агентства (отношение количества вынесенных актов реагирования к общему количеству завершенных расследований)

%

-

-

80

85

87

90

93

Пути, средства и методы достижения целевого индикатора

Задача 3.1. Координация деятельности государственных органов в сфере защиты прав потребителей и взаимодействие с общественными объединениями потребителей

Показатели прямых результатов

Источник информации

ед-ца изм.

отчетный период

плановый период

2009 г.

2010 г.

2011 г.

2012 г.

2013 г.

2014 г.

2015 г.

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

Доля исполненных предписаний от общего количества вынесенных предписаний по фактам нарушений антимонопольного законодательства в сфере защиты прав потребителей (за исключением обжалуемых)

Отчетность Агентства (отношение количества исполненных предписаний от общего количества вынесенных предписаний по фактам нарушений антимонопольного законодательства в сфере защиты прав потребителей потребителей)

%

-

-

-

-

62

64

66

Удельный вес рассмотренных Агентством обращений потребителей от общего количества поступивших обращений

Отчетность Агентства

%

-

-

100

100

100

100

100

Удельный вес общественных объединений потребителей, ассоциаций (союзов) в сфере защиты прав потребителей, охваченных взаимодействием с антимонопольным органом

Отчетность Агентства (количество задействованных общественных объединений потребителей, ассоциаций (союзов) в сфере защиты прав потребителей в мероприятиях Агентства от общего количества действующих общественных объединений потребителей, ассоциаций (союзов) в сфере защиты прав)

%

-

-

-

80

85

90

95

Мероприятия для достижения показателей прямых результатов

срок реализации в плановом периоде

2011 г.

2012 г.

2013 г.

2014 г.

2015 г.

1. Внесение предложений в государственные органы по основным направлениям государственной политики в сфере защиты прав потребителей

Х

Х

Х

Х

Х

2. Разработка рекомендаций по оказанию правовой помощи и защиты прав потребителей в различных сферах услуг и товаров, а также улучшение качества жизни населения

Х

Х

Х

Х

Х

3. Проведение общественных мероприятий с общественными объединениями потребителей, ассоциациями (союзами) в сфере защиты прав потребителей

Х

Х

Х

Х

Х

4. Рассмотрение обращений потребителей

Х

Х

Х

Х

Х

5. Выработка новой системы защиты прав потребителей, предусматривающей упрощенный порядок принятия судебных решений

-

-

Х

-

-

Задача 3.2. Восстановление нарушенных прав потребителей

Показатели прямых результатов

Источник информации

ед-ца изм.

отчетный период

плановый период

2009 г.

2010 г.

2011 г.

2012 г.

2013 г.

2014 г.

2015 г.

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

Удельный вес выигранных дел в судебных инстанциях от общего числа дел, по которым вынесены решения, за исключением дел, связанных с обжалованием субъектами рынка доминирующего (монопольного) положения

Отчетность Агентства

%

-

-

-

-

70

72

73

Доля респондентов, считающих, что в Казахстане права потребителей защищаются на должном уровне

Опросные данные

%

-

-

-

-

10

15

20

Доля принятых замечаний по проектам нормативных правовых актов, ущемляющих права потребителей

Отчетность Агентства

%

-

-

-

-

50

52

55

Мероприятия для достижения показателей прямых результатов

срок реализации в плановом периоде

2011 г.

2012 г.

2013 г.

2014 г.

2015 г.

1. Согласование проектов нормативных правовых актов по вопросам защиты прав потребителей

Х

Х

Х

Х

Х

2. Проведение опроса потребителей



Х

Х

Х

3. Участие Агентства в судебных разбирательствах

X

X

X

X

X

4. Проведение для сотрудников антимонопольного органа курсов и стажировок по защите прав потребителей

X

X

X

X

X

5. Изготовление роликов, учебно–методических пособий, печатных изданий

-

-

X

X

X

3.2. Соответствие стратегических направлений и целей государственного органа стратегическим целям государства

Стратегические направления и цели государственного органа

Наименование стратегического и (или) программного документа

     Стратегическое направление 1.
    Координация государственных органов по созданию условий для развития конкуренции на товарных рынках Республики Казахстан
    Цель 1.1. Содействие развитию конкуренции путем координации государственных органов

Послание Президента страны народу Казахстана 1997 года «Казахстан – 2030. Процветание, безопасность и улучшение благосостояния всех казахстанцев»

Указ Президента Республики Казахстан от 1 февраля 2010 года № 922 «О Стратегическом плане развития Республики Казахстан до 2020 года»

Выступление Президента Республики Казахстан Н.А. Назарбаева на совместном заседании палат Парламента от 18 января 2006 года «Стратегия вхождения Казахстана в число 50-ти наиболее конкурентоспособных стран мира»

Послание Главы государства Республики Казахстан народу Казахстана от 29 января 2010 года «Новое десятилетие – новый экономический подъем – новые возможности Казахстана»

Послание Главы государства Республики Казахстан народу Казахстана от 28 января 2011 года «Построим будущее вместе!»

Послание Президента Республики Казахстан Н.А. Назарбаева народу Казахстана от 27 января 2012 года «Социально-экономическая модернизация – главный вектор развития Казахстана»

Государственная программа по форсированному индустриально-инновационному развитию Республики Казахстан на 2010 – 2014 годы, утвержденная Указом Президента Республики Казахстан от 19 марта 2010 года № 958

Программная статья Главы государства Республики Казахстан «Социальная модернизация: Двадцать шагов к Обществу Всеобщего Труда»

     Стратегическое направление 2. Защита конкуренции и ограничение монополистической деятельности
    Цель 2.1. Оперативное реагирование и пресечение нарушений антимонопольного законодательства

Послание Президента страны народу Казахстана 1997 года «Казахстан – 2030. Процветание, безопасность и улучшение благосостояния всех казахстанцев»

Указ Президента Республики Казахстан от 1 февраля 2010 года № 922 «О Стратегическом плане развития Республики Казахстан до 2020 года»

Выступление Президента Республики Казахстан Н.А. Назарбаева на совместном заседании палат Парламента от 18 января 2006 года «Стратегия вхождения Казахстана в число 50-ти наиболее конкурентоспособных стран мира»

Послание Главы государства Республики Казахстан народу Казахстана от 29 января 2010 года «Новое десятилетие – новый экономический подъем – новые возможности Казахстана»

Послание Главы государства Республики Казахстан народу Казахстана от 28 января 2011 года «Построим будущее вместе!»

Послание Президента Республики Казахстан Н.А. Назарбаева народу Казахстана от 27 января 2012 года «Социально-экономическая модернизация – главный вектор развития Казахстана»

Государственная программа по форсированному индустриально-инновационному развитию Республики Казахстан на 2010 – 2014 годы, утвержденная Указом Президента Республики Казахстан от 19 марта 2010 года № 958

Программная статья Главы государства Республики Казахстан «Социальная модернизация: Двадцать шагов к Обществу Всеобщего Труда»

     Стратегическое направление 3. Совершенствование системы защиты прав потребителей
    Цель 3.1. Обеспечение соблюдения законных прав субъектов рынка и потребителей

Послание Президента страны народу Казахстана 1997 года «Казахстан – 2030. Процветание, безопасность и улучшение благосостояния всех казахстанцев»

Указ Президента Республики Казахстан от 1 февраля 2010 года № 922 «О Стратегическом плане развития Республики Казахстан до 2020 года»

Выступление Президента Республики Казахстан Н.А. Назарбаева на совместном заседании палат Парламента от 18 января 2006 года «Стратегия вхождения Казахстана в число 50-ти наиболее конкурентоспособных стран мира»

Послание Главы государства Республики Казахстан народу Казахстана от 29 января 2010 года «Новое десятилетие – новый экономический подъем – новые возможности Казахстана»

Послание Главы государства Республики Казахстан народу Казахстана от 28 января 2011 года «Построим будущее вместе!»

Послание Президента Республики Казахстан Н.А. Назарбаева народу Казахстана от 27 января 2012 года «Социально-экономическая модернизация – главный вектор развития Казахстана»

Государственная программа по форсированному индустриально-инновационному развитию Республики Казахстан на 2010 – 2014 годы, утвержденная Указом Президента Республики Казахстан от 19 марта 2010 года № 958

Программная статья Главы государства Республики Казахстан «Социальная модернизация: Двадцать шагов к Обществу Всеобщего Труда»

4. Развитие функциональных возможностей

Наименование стратегического направления, цели и задачи государственного органа

Мероприятия по реализации стратегического направления, цели и задачи государственного органа

Период реализации

1

2

3

Стратегическое направление 1.
Координация государственных органов по созданию условий для развития конкуренции на товарных рынках Республики Казахстан
Цель 1.1. Содействие развитию конкуренции путем координации государственных органов
Задача 1.1. Координация работы государственных органов по развитию конкуренции
Задача 1.2. Сокращение необоснованного государственного участия в предпринимательской деятельности

1. Обучение сотрудников на курсах повышения квалификации, в том числе на курсах переподготовки.
2. Проведение стажировок, внедрение учебных программ международными организациями.
3. Разъяснение мероприятий по информационной безопасности в целях предотвращения соответствующих нарушений.
4. Проведение мероприятий по обучению сотрудников государственному и английскому языкам.
5. Обеспечение представительства женщин на руководящих должностях не менее 30%.
6. Обеспечение в национальном составе Агентства представителей не коренного населения.
7. Внедрение IT-аутсорсинга в информационных системах.
8. Проведение оценки эффективности деятельности сотрудников Агентства.
9. Осуществление ротации сотрудников, в том числе по направлениям «центр – регион, регион - центр».

2011 – 2015 годы

Стратегическое направление 2. Защита конкуренции и ограничение монополистической деятельности
Цель 2.1. Оперативное реагирование и пресечение нарушений антимонопольного законодательства
Задача 2.1. Обеспечение соблюдения норм антимонопольного законодательства
Задача 2.2. Повышение качества контроля за ситуацией на товарных рынках
Задача 2.3. Обеспечение транспарентности деятельности антимонопольного органа и пропаганда добросовестной конкуренции

Стратегическое направление 3. Совершенствование системы защиты прав потребителей
Цель 3.1. Обеспечение соблюдения законных прав субъектов рынка и потребителей
Задача 3.1. Координация деятельности государственных органов в сфере защиты прав потребителей и взаимодействие с общественными объединениями потребителей
Задача 3.2. Восстановление нарушенных прав потребителей

5. Межведомственное взаимодействие

Показатели задач, для достижения которых требуется межведомственное взаимодействие

Государственный орган, с которым осуществляется межведомственное взаимодействие

Меры, осуществляемые государственным органом для установления межведомственных взаимодействий

1

2

3

Стратегическое направление 1. Координация государственных органов по созданию условий для развития конкуренции на товарных рынках Республики Казахстан

Цель 1. Содействие развитию конкуренции путем координации государственных органов

Задача 1.1. Координация работы государственных органов по развитию конкуренции

Доля принятых к реализации государственными органами предложений Агентства, направленных по результатам проведенных анализов товарных рынков

Заинтересованные центральные государственные и местные исполнительные органы

Исполнение предложений (рекомендаций) Агентства, направленных на развитие конкуренции

Доля принятых к реализации государственными органами замечаний по устранению норм, ограничивающих конкуренцию в проектах нормативных правовых актов

Принятие замечаний по устранению норм, ограничивающих конкуренцию в проектах нормативных правовых актов

Сокращение перечня регулируемых услуг (товаров, работ) субъектов естественных монополий

АРЕМ, МТК

Внесение изменений в постановление Правительства Республики Казахстан от 14 марта 2006 года № 155 «Об утверждении перечня регулируемых услуг (товаров, работ) субъектов естественных монополий»

Задача 1.2. Сокращение необоснованного государственного участия в предпринимательской деятельности

Доля государственных предприятий и юридических лиц, более 50% акций (долей) которых принадлежат государству, получивших отказ антимонопольного органа в предоставлении согласия на создание

Центральные государственные органы
Акиматы областей и городов Алматы, Астаны

Реализация решений, принятых Агентством касательно передаваемых в конкурентную среду государственных предприятий и юридических лиц, более 50% акций (долей) которых принадлежат государству

Стратегическое направление 2.
Защита конкуренции и ограничение монополистической деятельности

Цель 1.2. Оперативное реагирование и пресечение нарушений антимонопольного законодательства

Задача 2.2. Повышение качества прогнозирования ситуации на товарных рынках

Удельный вес расследований с выявлением нарушений от общего количества завершенных расследований на рынке финансовых услуг

НБ

Предоставление информации о признаках нарушений антимонопольного законодательства на рынке финансовых услуг

Задача 2.3. Обеспечение транспарентности деятельности антимонопольного органа и пропаганда добросовестной конкуренции

Удельный вес юридических лиц (представителей бизнес среды, государственных органов), охваченных мероприятиями, проводимыми Агентством по пропаганде конкуренции

Центральные государственные органы
Акиматы областей и городов Алматы, Астаны

Обеспечение участия в проводимых Агентством мероприятий по пропаганде конкуренции

Задача 3.2. Восстановление нарушенных прав потребителей

Доля принятых замечаний по проектам нормативных правовых актов, ущемляющих права потребителей

Центральные государственные органы
Акиматы областей и городов Алматы, Астаны

Принятие замечаний, представленных Агентством по исключению в проектах нормативных правовых актов норм, ущемляющих права потребителей

6. Управление рисками

Наименование возможного риска

Возможные последствия в случае непринятия мер по управлению рисками

Мероприятия по управлению рисками

Внешние риски

Изменение ситуации на мировых рынках

Увеличение количества рынков с неразвитой конкуренцией

Усиление антимонопольного контроля и межведомственного взаимодействия

Внутренние риски

Недостаточная работа местных исполнительных и центральных государственных органов по развитию конкуренции

Не достижение поставленной цели

Усиление межведомственного взаимодействия и рассмотрение вопроса о целесообразности совершенствования законодательства

Неисполнение местными исполнительными и центральными государственными органами предложений и заключений Агентства, которые одобрены Правительством Республики Казахстан

Рост монополизации рынков и возможное появление барьеров по развитию конкуренции

Снижение объемов производств, объемов поставок на внутренние рынки продовольственных товаров

Рост цен на продовольственных рынках

Усиление антимонопольного контроля и межведомственного взаимодействия

Неосведомленность потребителей о собственных правах и необходимых мероприятиях для защиты этих прав

Возможное принятие государственными органами решений и мер, нарушающих права потребителей

Усиление координации деятельности государственных органов в сфере защиты прав потребителей и взаимодействия с общественными объединениями потребителей

7. Бюджетные программы

      Сноска. Раздел 7 с изменениями, внесенными постановлением Правительства РК от 10.09.2013 № 944.

Бюджетная программа

001 «Услуги по обеспечению защиты конкуренции, ограничению монополистической деятельности и недопущению недобросовестной конкуренции»

Описание

Обеспечение проведения анализов, мониторинга и контроля за экономической концентрацией, проведение актуальных исследований в сфере конкуренции, пресечение фактов антиконкурентных действий и недобросовестной конкуренции, стратегическое планирование, координация и международное сотрудничество, правовое обеспечение, адвокатирование конкуренции, защита прав потребителей

Вид бюджетной программы

в зависимости от содержания

осуществление государственных функций, полномочий и оказание вытекающих из них государственных услуг

в зависимости от способа реализации

индивидуальная

текущая/ развитие

текущая

Наименование показателей бюджетной программы

ед. изм.

отчетный период

плановый период

2009 год (отчет)

2010 год (план)

2011 год

2012 год

2013 год

2014 год

2015 год

1

2

3

4

5

6

7

8

9

Показатели прямого результата:
Сокращение перечня регулируемых услуг (товаров, работ) субъектов естественных монополий

ед.

-

-

1

1

1

1

-

Количество проведенных анализов товарных рынков

ед.

-

20

20

20

20

20

20

Доля исполненных предписаний от общего количества вынесенных предписаний по фактам антиконкурентных действий государственных органов

%

-

-

70

73

76

79

82

Удельный вес исполненных решений антимонопольного органа по административным делам, от общего числа рассмотренных дел по которым принято решение о привлечении лица к административной ответственности по фактам антиконкурентных действий государственных органов, местных исполнительных органов (за исключением обжалуемых)

%

-

-

-

-

62

64

66

Удельный вес расследований с выявлением нарушений от общего количества завершенных расследований в отношении субъектов рынка, за исключением рынка финансовых услуг

%

-

-

-

84

85

86

87

Доля исполненных предписаний от общего количества вынесенных предписаний по фактам нарушений антимонопольного законодательства в сфере защиты прав потребителей (за исключением обжалуемых)

%

-

-

-

-

62

64

66

Проведение конкурса среди СМИ на номинацию «За качественное освещение вопросов конкурентной политики»

ед.

-

-

1

1

1

1

1

Проведение конкурса среди субъектов рынка на знание норм антимонопольного законодательства

ед.

-

-

-

1

1

1

1

Количество внутренних проверок территориальных подразделений

ед.

-

2

-

4

4

4

4

Удельный вес общественных объединений потребителей, ассоциаций (союзов) в сфере защиты прав потребителей, охваченных взаимодействием с антимонопольным органом

%

-

-

-

80

85

90

95

Доля исполненных предписаний от общего количества вынесенных предписаний по фактам антиконкурентных действий местных исполнительных органов (за исключением обжалуемых)

%

-

-

-

-

64

66

68

Показатели конечного результата:
Удельный вес юридических лиц (представителей бизнес среды, государственных органов), охваченных мероприятиями, проводимыми Агентством по адвокатированию (пропаганде) конкуренции

%

-

3

4

5

6

7

8

Удельный вес предварительных рассмотрений сведений о нарушениях антимонопольного законодательства Агентством в сфере защиты прав потребителей, по которым приняты решения о проведении расследований от общего количества назначенных

%

-

-

60

62

64

66

68

Показатели качества:
Своевременная и качественная исполняемость запланированных Агентством мероприятий

%

100

100

100

100

100

100

100

Доля удовлетворенных потребителей качеством оказываемой государственной услуги по рассмотрению ходатайств на экономическую концентрацию

%

-

-

80

85

87

90

95

Ориентировочное количество проведенной правовой экспертизы

ед.

-

-

-

-

130

140

150

Исполняемость международных обязательств, принятых Агентством

ед.

-

-

-

-

100

100

100

Показатели эффективности:
Эффективное и качественное исполнение бюджетных программ

%

100

100

100

100

100

100

100

Затраты на одного сотрудника

тыс. тг.

1817,3

1912,3

2698

3338,4

4237

4046

4046

Объем бюджетных расходов

тыс. тг.

465239,3

489541

582784

721087

860187

873927

873927

Бюджетная программа

002 «Капитальные расходы Агентства Республики Казахстан по защите конкуренции»

Описание

эффективное выполнение возложенных на Агентство задач и функций по защите добросовестной и свободной конкуренции на товарных рынках Республики Казахстан

Вид бюджетной программы

в зависимости от содержания

осуществление капитальных расходов

в зависимости от способа реализации

индивидуальная

текущая/ развитие

текущая

Наименование показателей бюджетной программы

ед. изм.

отчетный период

плановый период

2009

год

(отчет)

2010 год

(план)

2011 год

2012 год

2013 год

2014 год

2015 год

1

2

3

4

5

6

7

8

9

Показатели прямого результата:
Приобретение прочих и относящихся к основным средствам товаров

ед.

-

-

161

83

605

153

153

Показатели конечного результата:
Выполнение плана по улучшению состояния материально - технической базы Агентства (приобретение оргтехники и оборудования)

%

-

90

95

100

100

100

100

Объем бюджетных расходов

тыс. тг.

3327

3875

3972

15767

133362

5693

5693

Свод бюджетных расходов

      Сноска. Свод бюджетных расходов с изменениями, внесенными постановлением Правительства РК от 10.09.2013 № 944.


Ед. изм.

отчетный период

плановый период

2009 год (отчет)

2010 год (план)

2011 год

2012 год

2013 год

2014 год

2015 год

ВСЕГО бюджетных расходов:

тыс. тг.

468566,3

493416

586756

736854

993549

879620

879620

текущие бюджетные программы

тыс. тг.

468566,3

493416

586756

736854

993549

879620

879620

бюджетные программы развития

тыс. тг.

-

-

-

-

-

-

-

      Примечание: расшифровка аббревиатур:
      МТК – Министерство транспорта и коммуникаций Республики Казахстан
      АРЕМ – Агентство Республики Казахстан по регулированию естественных монополий
      ВЭФ – Всемирный экономический форум
      СНГ – Содружество Независимых Государств
      СМИ – средства массовой информации

Қазақстан Республикасы Бәсекелестікті қорғау агенттігінің (Монополияға қарсы агенттік) 2011 – 2015 жылдарға арналған стратегиялық жоспары туралы

Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2011 жылғы 8 ақпандағы № 97 Қаулысы

      Қазақстан Республикасы Бюджет кодексінің 62-бабына сәйкес Қазақстан Республикасының Үкіметі ҚАУЛЫ ЕТЕДІ:
      1. Қоса беріліп отырған Қазақстан Республикасы Бәсекелестікті қорғау агенттігінің (Монополияға қарсы агенттік) 2011 – 2015 жылдарға арналған стратегиялық жоспары бекітілсін.
      2. Осы қаулы 2011 жылғы 1 қаңтардан бастап қолданысқа енгізіледі және ресми жариялануға тиіс.

      Қазақстан Республикасының
      Премьер-Министрі                           К. Мәсімов

Қазақстан Республикасы  
Үкіметінің        
2011 жылғы 8 ақпандағы  
№ 97 қаулысымен     
бекітілген       

Қазақстан Республикасы Бәсекелестiктi қорғау агенттiгiнiң
(Монополияға қарсы агенттiк) 2011 – 2015 жылдарға арналған
стратегиялық жоспары

      Ескерту. Стратегиялық жоспар жаңа редакцияда - ҚР Үкiметiнің 2012.12.29 № 1781 (2013.01.01 бастап қолданысқа енгiзiледi) Қаулысымен.

1. Миссиясы мен пайымдауы

      Миссиясы. Бәсекелестiктi қорғау, монополистiк қызметтi шектеу, жосықсыз бәсекеге жол бермеу арқылы нарық субъектілері мен тұтынушылардың әл-ауқатын арттыру.
      Пайымдауы. Адал бәсекелестiктi дамыту үшiн қолайлы жағдайлар қалыптастыруға бағытталған бәсекелестiктi қорғаудың тиiмдi жүйесi.

2. Ағымдағы ахуалды және қызметтің тиісті салаларындағы (аясындағы) даму үрдістерін талдау

      1-стратегиялық бағыт. 1. «Қазақстан Республикасында бәсекелестікті дамыту үшін жағдайлар жасау жөніндегі мемлекеттік органдарды үйлестіру»
      1.1. Реттелетiн салалар немесе қызмет аясы дамуының негiзгi параметрлерi
      Бәсекелестікті қорғау, дамыту және монополистік қызметті шектеу саласындағы мемлекеттік органдар мен өзге де ұйымдарды салааралық үйлестіру жөніндегі функцияларды іске асыруда тауар нарықтарына талдау жүргізілуде. 2010 жылдан бастап 2012 жылғы қыркүйек аралығы кезеңінде 239 тауар тобы бойынша 101 талдау жүргізілді.
      Жүргізілген талдау нәтижелері бойынша тиісті мемлекеттік органдарға Қазақстан Республикасының тауар нарықтарында бәсекелестікті қорғауға және дамытуға бағытталған іс-шараларды өткізу бойынша ұсынымдар жіберіледі. Мысалы, авиатасымалдау нарығында 2012 жылғы шілдеге дейін нақты маршруттары бар рейстер мен авиакомпаниялардың саны конкурс өткізу арқылы заңды түрде айқындалды. Бәсекелестікті дамыту мақсатында ішкі авиамаршруттарға конкурстардың күшін жою және ішкі авиажелілерде отандық компаниялар арасында авиамаршруттарды бөлген кезде «бір маршрут – бірнеше тасымалдаушы» қағидаттарын сақтау туралы ұсыныстар жіберілді. Нәтижесінде заңнамаға тиісті өзгерістер енгізілді және конкурстардың күші жойылды. Қазір маршруттарда екі-үш тасымалдаушы жұмыс істеуде (Алматы-Астана маршрутында «SCAT» авиакомпаниясы» АҚ, «Эйр Астана» АҚ және «BEK AIR» АҚ бар, бұл ретте билеттің ең төмен құны бір бағытқа 15000 теңге).
      Экономиканың индустриалдық-инновациялық дамуы үшін инвестициялық тартымды климат құру қажет. Алайда, бүгінде Қазақстандағы барлық дерлік инфрақұрылымдық қызмет табиғи монополия саласына (темір жол көлігі, электр және жылу энергетикасы, газ саласындағы, мұнай өнімдерін өндіру, мұнай тасымалдау, азаматтық авиация, порттық қызмет, телекоммуникация және почта байланысы) жатқызылды, бұл инвестициялық тартымдылықты төмендетеді. Осыған байланысты 2011 жылдан бастап Агенттік табиғи монополия саласындағы қызметтерді қысқарту бойынша жұмысты бастады. Жүргізілген талдау нәтижелері бойынша Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2003 жылғы 14 наурыздағы № 155 қаулысымен бекітілген Табиғи монополия субъектілерінің реттеліп көрсетілетін қызметтерінің (тауарларының, жұмыстарының) тізбесінен бірінші кезеңмен Интерконнект қызметі шығарылды. Қазақстан Республикасы Көлік және коммуникация министрлігінің ақпаратына сәйкес Интерконнект қызметі жуық арада екінші кезеңмен шығарылатын болады.
      Бәсекелестікті дамыту үшін кәсіпкерлік қызметте мемлекеттің қатысуының негізсіз үлесін азайту маңыздылардың бірі болып табылады. «Бәсекелестік туралы» Қазақстан Республикасы Заңының (бұдан әрі - Заң) 77 және 78-баптарын іске асыруда мемлекеттік кәсіпорындардың және мемлекеттің қатысуымен заңды тұлғалардың одан әрі жүргізетін қызметіне 4 818 қолдаухат қаралды, олардың 441-інен бас тартылды. Сондай-ақ 818 субъектіге қызметтің жекелеген түрлерін жарғылардан алып тастап, оларды бәсекелес ортаға беруді тапсырылды. Қазіргі уақытта негізсіз мемлекеттік қатысуды қысқарту бойынша жұмысты Агенттік Заңның 31-бабына сәйкес жүргізуде. Бұдан басқа, 2012 жылғы 17 шілдеде «Кейбір заңнамалық актілерге мемлекеттік монополия мәселелері бойынша өзгерістер мен толықтырулар енгізу туралы» Заң қабылданды, соған сәйкес бәсекелес ортаға 24 қызметтің 4 түрі берілді.
      Қолайлы бәсекелестік ортаны қалыптастыруға монополияға қарсы заңнама нормаларын сақтау тұрғысынан мемлекеттік органдардың бәсекелестікке қарсы іс-әрекеттерін анықтау арқылы қол жеткізіледі. 2010 – 2012 жылдарда орталық және жергілікті атқарушы органдарға қатысты жүргізілген тергеулер саны 52-ні құрады. Бұл ретте, 14 лауазымдық тұлға «Әкімшілік құқық бұзушылық туралы» Қазақстан Республикасы Кодексінің 147-4-бабының 1-бөлігіне сәйкес әкімшілік жауапкершілікке тартылды.
      Осылайша, монополияға қарсы заңнаманы бұзушылықтардың алдын алу мақсатында адал бәсекелестіктің артықшылықтары туралы қоғамдық іс-шараларды өткізу және материалдарды жариялау арқылы ақпараттық жағдай қалыптасады. 3 жыл ішінде барлығы 814 қоғамдық іс-шара өткізілді, 1164 ақпараттық материал жарияланды. Нәтижесінде экономикалық тиімділік және экономикалық даму тұрғысынан бәсекелестіктің мәнін үздік түсінуді қамтамасыз ету үрдісі орын алады.
      1.2. Негiзгi проблемаларды талдау
      Жүргізілген талдаулар нәтижелері темір жол көлігі, телекоммуникация, отын-энергетикалық кешен салаларындағы көптеген тауар нарықтары экономика құраушы болып табылатынын, ішінара немесе толықтай монополияланған болып табылатынын көрсетті. Бұл бәсекелестікті дамыту жөнінде орталық мемлекеттік және жергілікті атқарушы органдардың қабылдаған шараларының жеткіліксіздігін көрсетеді.
      Біріншіден, қазіргі уақытта қолданыстағы салалық бағдарламаларда саланың монополиясыздануына, бәсекелестіктің дамуына бағытталған нақты көрсеткіштер жоқ.
      Екіншіден, көптеген аумақты дамыту бағдарламаларында бәсекелестікті дамыту проблемалары көрініс таппайды. Салалық бағдарламаларда және аумақты дамыту бағдарламаларында ұсынылған шаралар көп жағдайда қазақстандық тауар өндірушілердің өнімдерін ішкі нарықта жылжытуға, тауар ассортиментін жақсартуға, өндірісті жаңғыртуға және кеңейтуге, азық-түлік қауіпсіздігін қамтамасыз етуге, азық-түлік нарықтарында бағаны тұрақтандыруға бағытталған. Осыған орай, бұл мемлекеттік органдардың «салада бәсекелестікті дамыту» және «саланы дамыту» ұғымдары арасындағы айырмашылықты түсінбеуіне байланысты. Сонымен қатар, экономика салаларында, оның ішінде өңірлік деңгейде бәсекелестікті дамыту бұл тиісті жағдайларды құру арқылы жаңа ойыншыларды тарту болып табылады.
      Үшіншіден, жабдықтардың ескіргендігі, моральдық тұрғыдан тозған технологиялар, бағаны мемлекеттік реттеу, тарату желілерінің дамымағандығы негізгі тауар нарықтарында бәсекелестіктің дамымауының басты себептері болып табылады. Көп жылдар аралығында мұндай жағдайдың сақталуы көп жағдайда тарифтерді көтеру нәтижесінде алынған, қуаттарды жаңғыртуға көзделген табиғи монополиялар субъектілерінің қаражатын мақсатты пайдалануға бақылаудың әлсіздігіне байланысты. Осылайша, электр энергиясының көтерме нарығына талдау жүргізілді, оның нәтижесі бойынша Агенттік энергия өндіруші ұйымдарға қатысты табиғи монополияларды реттеу бойынша Бас прокуратурамен, Қазақстан Республикасы Индустрия және сауда министрлігімен, Қазақстан Республикасы Табиғи монополияларды реттеу агенттігімен бірлесіп тексеру жүргізуге бастамашылық етті. Жүргізілген жұмыс қорытындысы бойынша жекелеген компаниялар тарифтерді көтеру нәтижесінде алынған қаржы қаражаты көлемінің көп бөлігін құрылтайшыларға дивидендтер төлеуге негізсіз жібереді (2,7 миллиард теңге кірістен инвестицияға бар болғаны 24, 9 млн. теңге жіберілді, қалғаны акционерлерге дивидендтер төлеуге бағытталды). Кейбір электр станциялары тарифтерге электр энергиясын өндірумен байланысты емес шығыстарды қосады: мерекелік мәдени-бұқаралық іс-шаралар өткізу, директорлар кеңесінің мүшелеріне сыйақы, әртүрлі мүшелік жарналар төлеу. Бұдан басқа, жекелеген электр станцияларының тарифтерді көтеру нәтижесінде алынған ақшалай қаражатты банктердегі депозиттерде сақтайтыны байқалып отыр.
      Төртіншіден, бәсекелестік жай-күйіне сондай-ақ сол немесе өзге де нарықта жұмыс істейтін субъектілердің аффилиирленгендігі әсер етуде. Мысалы, ұялы байланыс қызметін көрсету нарығында нарық субъектілерінің аффилиирленгендігі өз араларында «Қазақтелеком» АҚ арқылы байқалады. «Қазақстан темір жолы» ұлттық компаниясы» АҚ темір жол саласында бұрынғысынша құрамына тасымалдау үрдісінің негізгі компоненттері кіретін холдингтік құрылым болып отыр. Сондықтан, табиғи монополия саласының қызметтер тізбесін қысқарту бәсекелестікті дамыту бойынша пәрменді шара болып табылады. Алайда негізгі проблема реттеуші, салалық мемлекеттік органдардың басқа нарық субъектілері жүзеге асыра алатын қызметтерді бәсекелес ортаға беруге құлықтарының болмауы болып табылады. Сонымен қатар, тарифтерді белгілеу бөлігінде мемлекеттің қатысуы тұтынушылардың құқықтарына әсер ететін фактор бола алады. Мысалы, талдау нәтижелері қоңыраулардың орташа құны уәкілетті орган белгілегеннен төмен екендігін көрсетті. Ұялы байланыс операторлары желілерінің ішінде баға 18 тг/мин. орнына 11 тг/мин. шегінде, қалалық нөмірлерде 22 тг/мин. орнына 17-18 тг/мин. шегінде ауытқуда, басқа ұялы байланыс операторларының желілерінде қоңырауларға тариф орташа 35 тг/мин орнына 20 тг/мин. құрайды.
      Бесіншіден, квазимемлекеттік секторды бәсекелес ортаға беру үрдісі де бірқатар проблемалық мәселелерге байланысты. Бұл – мемлекеттік активтердің тартымсыздығы, кәсіпорындарды асыра бағалау және олардың шығындылығы. Осыған орай, акцияларды, қатысу үлестерін өткізу бойынша сауда-саттық өткізілмеген болып танылады. Мысалы, Шығыс Қазақстан облысында өткізілген 7 аукционның екі акционында ғана мемлекеттік үлес өткізілді. Қалған жағдайларда өтінімдер берілген жоқ, осыған орай, сауда-саттық неғұрлым кеш мерзімге ауыстырылды. Сондай-ақ салықтық тексеру жүргізу, есеп шотты жабу, тарату теңгерімін келісу және мүлікті беру нәтижесі бойынша болатын кәсіпорындарды жою ресімінің ұзақтығын ескеру қажет.
      Алтыншыдан, елде бәсекелестіктің жалпы жай-күйі мемлекеттік органдар өкілдерінің арасында монополияға қарсы заңнама нормаларын жете түсінбеу орын алғанын көрсетеді. Соның салдарынан монополияға қарсы заңнамаға қайшы келетін және ел экономикасына келеңсіз әсер ететін теріс шаралар мен шешімдер қабылданады. Көп жағдайда бұл қазақстандық жоғары оқу орындарында монополияға қарсы реттеу мәселелері бойынша арнайы пәннің болмауына байланысты. Қазіргі кезде оқу бағдарламаларына «Бәсекелестік құқық» міндетті пәнін енгізу, сондай-ақ Қазақстанның жетекші ЖОО-ларда монополияға қарсы реттеу саласындағы мамандарды дайындау бойынша базалық кафедралар құру мәселесі қаралуда. Бұдан басқа, Басым мамандықтар (магистратура) тізбесіне «Болашақ» халықаралық стипендиясының аясында оқыту үшін «Бәсекелестік құқық», «Бәсекелестік саясат және экономика» бағыттары бойынша мамандандыруды енгізу мүмкіндігін қарау ұсынылды.
      1.3. Негiзгi iшкi және сыртқы факторларды бағалау
      Кәсіпорындар қызметіне әсер ететін негізгі ішкі факторларға, сондай-ақ бәсекелестікті дамытуға жалпы мыналарды: әкімшілік, экономикалық, әлеуметтік және инфрақұрылымдық жатқызуға болады. Әкімшілік сипаттағы факторларға мемлекеттік органдардың экономикалық үрдістерге негізсіз араласуы жатады. Экономикалық фактор өзіне кредиттік, еңбек ресурстарының қолжетімділігін, кәсіпкерлікке және т.б. инновациялық технологияларды қолдануды қамтиды. Әлеуметтік факторларға кәсіпкерлік белсенділікті жатқызуға болады, ол шығарылған өнімнің сапасын жақсартудан, оның ассортиментін кеңейтуден, жарнамалық, маркетингтік акцияларды өткізуден, яғни өз өнімін жылжытуда белсенділігінен көрінеді. Ақыр соңында, негізгі құралдарға (үй-жайларды, жабдықтарды жалға алу) қолжетімділік, кәсіпкерлік қызметті жүзеге асырған кезде табиғи монополиялар субъектілерінің қызметтеріне кемсітусіз қолжетімділікті қамтамасыз ету бәсекелестіктің даму дәрежесіне әсер ететін инфрақұрылымдық факторларға жатады.
      Қазақстанның Кедендік одаққа кіруі отандық кәсіпкерлердің Кедендік одаққа қатысушы елдердің кәсіпкерлерімен бәсекелесу қабілетіне әсер ететін негізгі сыртқы фактор болып табылады. Бұл ретте, бәсекелес ортаның дамымаған жай-күйі ішкі және сыртқы нарықтарда қазақстандық компаниялардың бәсекеге қабілеттілігінен көрінеді. Неғұрлым дамыған ортаға және өз елінің инфрақұрылымына қолжетімділігі бар шетел ойыншылары, оның ішінде қаржылық, жекелеген нарықтарда қазақстандық компаниялармен салыстырғанда, бәсекелестік артықшылықтарға ие. Қазақстан үшін Кедендік одақта жұмыс істеу, әсіресе, Белоруссия және Ресей инфрақұрылымына кемсітусіз қолжетімділікті белгілеу, үшінші елден импортты қысқарту болып табылады. Және маңыздысы – бизнес-құрылымның дамуы үшін қолайлы жағдай жасау. Осыған байланысты әзірленген келісімдер рөлінің бағасы жоғары. Мысалы, Бәсекелестіктің бірыңғай қағидаттары мен қағидалары туралы келісім; Баға белгілеу және тарифтік саясат негіздерін қоса алғанда, электр энергетикасы саласындағы табиғи монополия қызметтеріне қолжетімділікті қамтамасыз ету туралы келісім. Сондай-ақ Мұнай және мұнай өнімдерінің және т.б. жалпы нарықтарын ұйымдастыру, басқару, оның жұмыс істеу және даму тәртібі туралы келісім. Көрсетілген келісімдердің негізгі қағидаттары нормаларды, стандарттарды бірдейлендіру, сондай-ақ заңнаманы және қағидаларды үйлестіру болып табылады. Осыған байланысты, бірыңғай қағидаттармен бірыңғай бәсекелестік саясатты қалыптастыру бүгінгі күні аса өзекті. Бүгінде, Кедендік одақ режимінде жұмыс кезеңінде Тараптар сыртқы бәсекелестіктен ішкі нарықтың протекционизмі үшін алғышарт тудырмауы тиіс, бұл біздің ел арасындағы өзара тиімді ынтымақтастықты дамытуды едәуір тежейді. Басты міндет - бұл бизнес жүргізу үшін қолайлы жағдай туғызу болып табылады. Осындай тосқауылдарды анықтау және жою үшін мемлекет пен бизнес арасындағы тиімді ынтымақтастықты реттеу аса маңызды, бұл шоғырландырылған шешім қабылдауға және Кедендік одақ елдері арасында сауда-саттықтың барынша икемді тетігін қалыптастыруға мүмкіндік береді.

      2-стратегиялық бағыт. «Бәсекелестікті қорғау және монополистік қызметті шектеу»
      2.1. Реттелетiн салалар мен қызмет аялары дамуының негiзгi параметрлерi
      Монополияға қарсы саясатты іске асырудың негізгі бағыттары монополияға қарсы заңнаманы бұзушылықтың алдын алу және жолын кесу болып табылады. 2010-2012 жылдар кезеңінде анықталған бұзушылықтармен 320 тергеу жүргізілді, оның ішінде 478 нарық субъектісіне және 52 мемлекеттік органға қатысты. Аяқталған тергеулердің жалпы санынан анықталған бұзушылықтың құрылымы мынадай үлгіде көрінеді: ОЭК нарығы – 2010 жылы 22%, 2011 ж. – 38%, 2012 ж. – 26,1%; өнеркәсіп және ауыл шаруашылығы 2010 жылы – 31%, 2011 ж. – 25%, 2012 ж. – 15,1%; байланыс 2010 жылы – 11 %, 2011 ж. – 5%, 2012 ж. – 4,2%; қаржы нарықтары 2010 жылы – 7%, 2011 ж. – 2%, 2012 ж. – 4,2%; өзге де нарықтар – 2010 жылы – 15%, 2011 ж. – 17 %, 2012 ж. – 28,6 %.
      Мысалы, 2012 жылы мобильдік операторларға қатысты тергеу жүргізілді, оның нәтижесінде бюджетке «Кар-Тел» ЖШС-дан (Beeline) роуминг қызметіне қосылу үшін шекті мәндерді белгілеу арқылы үстем жағдайды теріс пайдаланғаны үшін 155 млн. теңге мөлшерінде айыппұл түсті. Осыған байланысты, сондай-ақ ұялы байланыс нарығында Tele2 швед компаниясы сияқты жаңа ойыншының пайда болуы нәтижесінде байланыс қызметтеріне тарифтер төмендеді. Оның ішінде Агенттіктің ұсынысы негізінде Қазақстан Республикасы Көлік және коммуникация министрлігі ішкі желілерге қосылу бойынша ұялы байланыс қызметтерін тарифтеу қадамын төмендетті, басқа операторлар желілерінде 10 секундтан бастап 1 секундқа дейін, халықаралық бағыт бойынша 60-тан 30 секундқа дейін, роумингке қосылу үшін шекті мәннің сомасы (12000 және 15 000 теңгеден 2 АЕК-ге дейін), Интернет желісіне бастапқы қолжетімділік қызметіне тарифтер 2 есеге төмендетілді.
      3 жылда бюджетке түсімнің барлық сомасы 1 460 млн.теңгеден астамды құрады. Агенттіктің қатысуымен монополияға қарсы заңнама мәселелері бойынша 600 сот талқылаулары болды. Олардың ішінде 198 жағдайларда монополияға қарсы органның пайдасына шешілді.
      Тауар нарығындағы жағдайды жедел бақылау, атап айтқанда, бір қолда нарық билігінің шамадан тыс шоғырлануының алдын алу, нарықта компаниялардың үстем (монополиялық) жағдайларын күшейту және бәсекелестікті шектеу экономикалық шоғырлануды мемлекеттік бақылауға ықпал етеді. Экономикалық шоғырлану арқылы нарық субъектілері жүзеге асыратын нарықтардың монополиялануы белгілі бір жағдайларда бәсекелестіктің әлсіреуіне және еркін нарықтық қатынастарды дамытуды бәсеңдетуге әкеп соғуға қабілетті. Экономикалық шоғырлану ең бастысы қосылу, сатып алу және бірлескен басшылық сияқты бақылауды сатып алудың басқа да шаралары арқылы жүзеге асырылады және монополияға қарсы органның келісімімен жүзеге асырылады. Сонымен, Агенттікте 2010 жылдан бастап 2012 жылғы қыркүйек аралығы кезеңінде экономикалық шоғырлануға 900-ден астам қолдаухат қаралды, оның ішінде үш қолдаухат бойынша бас тартылды, өйткені аталған мәмілелер сатып алушының үстем жағдайын күшейтуге әкеп соғады.
      Сонымен бірге, бизнеске әкімшілік қысымды төмендету, сондай-ақ монополияға қарсы заңнаманы жетілдіру және үйлестіру мақсатында «Қазақстан Республикасының кейбір заңнамалық актілеріне бәсекелестік мәселелері бойынша өзгерістер мен толықтырулар енгізу туралы» заң жобасы әзірленді. Заң жобасында монополияға қарсы органмен экономикалық шоғырлануды келісу рәсімін оңайлату бойынша мынадай түзетулер көзделген:
      1. хабарлау сипатына көшіру 1) нарық субъектісінің басқа субъектіге нұсқаулар беруге мүмкіндік беретін құқықтар алуы және 2) жеке тұлғалардың екі және одан да көп нарық субъектілерінің басқару органдарына қатысуы;
      2. мәмілені экономикалық шоғырлану деп тану үшін активтердің жиынтық баланстық құнын немесе тауар өткізудің жиынтық көлемінің мөлшерін ұлғайту. Бүгінде бұл көрсеткіш 2 млн. АЕК-ті немесе 3,2 млрд. теңгені құрайды, бұл ретте 5 есе - 10 млн. АЕК - 16,1 млрд. теңгеге ұлғайту ұсынылады.
      2.2. Негiзгi проблемаларды талдау
      Агенттіктің негізгі қызметін іске асырумен байланысты проблемаларды талдау мынаны анықтады.
      Біріншіден, бұрынғысынша монополияға қарсы заңнаманы бұзушылықтардың көп саны сақталып отыр, бұл экономикалық өсiмді тежеу, инфляция қарқынына терiс ықпал ету және кірістерді бөлу теңсіздігінің арту себептерінің бірі болуы мүмкін. Практика көрсеткендей, заңнамада көзделген мiнез-құлық ережесiне қатысты кәсiпкерлердi хабардар ету төмендiгi монополияға қарсы заңнаманы бұзушылық санын арттыру салдары болып табылады.
      Екіншіден, сот талқылауларының негізгі көлемі – бұл мәліметтерді алдын ала қарау нәтижелерін бекіту, тергеу және тергеу нәтижелері бойынша қорытындыларды және нарық субъектілерінің жағдайын үстем (монополиялық) деп тану туралы Агенттік бұйрықтарының, қаулыларының заңдылығы туралы әкімшілік соттарда істерді әкімшілік қарау және экономикалық соттардың сот істері. Осыған байланысты, монополияға қарсы заңнама мәселелерімен байланысты бірқатар проблемалар мыналарға байланысты болады:
      - сот талқылауларының ұзақ мерзімі (экономикалық соттарда істі мәні бойынша қараудың жол берілетін мерзімі 3 айға дейін, апелляциялық және кассациялық сатыларда шағымдану мерзімі тағы 2 айға дейін, әкімшілік соттарда 1 айға дейін, қайта қарау 1 ай ішінде);
      - әкімшілік соттарға жіберілетін сотқа дейінгі рәсімдердің болуы (іс жүргізу қаулысын алу үшін материалдарды қаржы полициясы органдарына жіберу).
      Үшіншіден, қазіргі уақытта әкімшілік сипаттағы проблемалар бар, атап айтқанда экономикалық шоғырлануды жүзеге асыруға ниеттенген нарық субъектiлерi экономикалық шоғырлануға келiсiм беру туралы қолдаухатпен монополияға қарсы органға жүгiнедi. Бұл ретте, монополияға қарсы орган қолдаухатты алған күнiнен бастап күнтiзбелiк он күн iшiнде табыс етiлген материалдардың толықтығын тексеруге және қолдаухат берушi тұлғаны қолдаухатты қарауға қабылдағаны туралы немесе қабылдаудан бас тартылғаны туралы жазбаша түрде хабардар етуге мiндеттi. Сондай-ақ өтінішхатты дұрыс ресімдеу мақсатында нарық субъектілерінің қағаз құжаттарының көп санын ұсынуына, оларды нотариалды түрде ресімдеуіне, заң компанияларының қызметіне ақша төлеуіне тура келетінін атап өту қажет. Осыған байланысты, аталған қызметтің автоматтандырылуының болмауынан бар проблемаларды шешу мүмкін болмай отыр.
      2.3. Негiзгi iшкi және сыртқы факторларды бағалау
      Әсер етудiң негiзгi сыртқы факторлар тобына әлемдiк экономиканы жаһандандыру, ТМД, Еуразиялық экономикалық қоғамдастық, Бiрыңғай экономикалық кеңiстiк аясында интеграциялық үрдiстердi дамыту жатады. Бұл үрдiстердiң бәрi трансұлттық бiрiгулер санының артуымен және трансшекаралық монополистiк қызметтi кеңейтумен сүйемелденедi.
      Монополияға қарсы заңнаманың бұзылу санының төмендеуіне ықпал ететін ішкі факторларға нарыққа қатысушыларды, мемлекеттік органдарды, тұтастай алғанда қоғамды бәсекелестікті қорғау мәселелері жөнінде хабардар етудің тиімді жүйесін жатқызуға болады. Мақсаттар мен міндеттер туралы, бәсекелес саясат шеңберінде іске асырылатын іс-шаралар туралы мемлекеттік органдар, бизнес өкілдерін хабардар етуді арттыру, сондай-ақ ғылыми қоғамдастықтарды жұмысқа тарту тауар нарықтарында бәсекелес ортаны дамыту бойынша барлық қатысушылардың күш-жігерін шоғырландыруды және кәсіпкерлік қызметті ынталандыратын жағдай жасауды қамтамасыз етеді.
      3. 3-стратегиялық бағыт. «Тұтынушылардың құқықтарын қорғау жүйесiн жетiлдiру»
      3.1. Реттелетiн салалар мен қызмет аялары дамуының негiзгi параметрлерi
      Серпінді бәсекелестік нарықтарды дамыту халықтың тұтынушылық сұранысына айтарлықтай әсер етеді және тұтынушылардың құқықтарын мемлекеттік және қоғамдық қорғау жүйелерінің алдына жаңа міндеттер қояды. 2010 жылдың соңында монополияға қарсы орган тұтынушылардың құқықтарын қорғау саласында мемлекеттік саясатты жүзеге асыру жөніндегі уәкілетті орган болып айқындалды. Ол қабылданғанға дейін, тұтынушылардың құқықтарын қорғау қоғамдық бірлестіктердің құзыреті ғана болды және біздің отандастарымызда жеткілікті белсенді болған жоқ.
      2012 жылғы 27 қаңтардағы Қазақстан халқына Жолдауында Мемлекет басшысы басым бағыттардың бірі ретінде тұрғындарға мемлекеттiк қызмет көрсетудiң сапасын арттыруды айқындады, бұл сыбайлас жемқорлыққа қарсы тұру мен азаматтардың мемлекеттiк органдардың қызметiне сенiмiн арттырудың маңызды қыры. Осыған байланысты, Агенттік жұмысының маңызды бағыттарының бірі тұтынушылардың құқықтарын қорғау болып табылады. Бүгінде Агенттік тұтынушылардың қоғамдық бiрлестiктерiмен, қауымдастықтармен (одақтармен) өзара іс-қимыл, мемлекеттік органдардың қызметтерді көрсеткен кезде жүйелі проблемаларды анықтау, тұтынушылардың құқықтарына қысым жасау бөлігінде монополияға қарсы ден қою бойынша белгілі бір жұмыс жүргізді.
      Осылайша, 2011 жылы Тұтынушылардың құқықтарын қорғау жөніндегі үйлестіру кеңесі қалыптастырылды, оның отырыстарында көрсетілетін мемлекеттік қызметтердің сапасы, тұтынушылық білім және тұтынушылардың құқықтарын қорғау туралы қолданыстағы заңнамаға өзгерістер енгізудің қажеттігі мәселелері қаралды. Отырыстардың бірінде Тұтынушылардың құқықтарын қорғау жөніндегі қоғамдық бірлестіктер мен ұйымдар, қауымдастықтар (одақтар) өкілімен қазақстандық тұтынушыны қолдау және оның құқықтарын қорғау мәселелерінде өзара іс-қимыл туралы Меморандумға қол қойылды. Аталған іс-шара тұтынушылардың қоғамдық бірлестіктерінің, қауымдастықтардың (одақтардың) қызметін шоғырландыруға мүмкіндік береді.
      Тұтынушылардың қоғамдық бірлестіктерімен, қауымдастықтармен (одақтармен) өзара іс-қимылының келесі қадамы олардың өкілдерінің қатысуымен «қоғамдық қабылдауларды» құру және олардың жұмыс істеуі болып табылды. Енді әрбір тұтынушы, қажет болған жағдайда, жақын жерде орналасқан қоғамдық бірлестікті таңдап, бұзылған құқықтарын қорғау үшін жүгіне алады. Бұл ретте, қоғамдық бірлестіктердің қызметі Агенттік әзірлеген тұтынушылардың құқықтарын қорғау туралы заңнама қабылданғаннан кейін тиімдірек болады, онда тұтынушылардың қоғамдық бірлестіктерін қаржыландыру мәселесін көздеу ұсынылады.
      «Медиация туралы» Қазақстан Республикасының жаңа Заңын іске асыру мақсатында қоғамдық бірлестіктер өкілдерін дауларды сот тәртібінен тыс шешу дағдыларына оқыту ұйымдастырылды. Бүгінде 127 жеке тұлға оқудан өтті, оның 58-і Кәсіби медиаторлардың тізілімінде тұр.
      Заңнамалық блок пен тұтынушылардың құқықтарын қорғау саласындағы проблемаларды реттеуге қатысты заңнамаға жүргізілген талдау нәтижелері бойынша тұтынушылардың құқықтарын қорғау мәселелері бойынша нормалар заңнамалық деңгейде де, құрылтай құжаттарында да (мемлекеттік органдар туралы ережелер) барлық мемлекеттік органдарда бекітілмегені анықталды. Қазіргі кезде Қазақстан Республикасы Үкіметінің тапсырмасына сәйкес бірқатар мемлекеттік органдар аталған олқылықты жою бойынша жұмысқа кірісті.
      Республика азаматтарының тұтынушылық білімін қамтамасыз ету маңызды факт болып табылады, себебі Қазақстанда кәсіпкерлерде де, тұтынушыларда да құқық қолдану практикасында көптеген проблемаларды туындататын құқықтық хабардарлықтың жалпы төмен деңгейі байқалуда. 2012 жылғы қазанда «Тұтынушы әліппесі» телебағдарламасы жарық көрді. 2012 жылғы тамыздан бастап журнал басып шығарылды және сондай-ақ тұтынушылардың құқықтарын қорғау жөнінде оқу-әдістемелік құралдарды басып шығару жоспарлануда.
      Салааралық үйлестіру шеңберінде Агенттік тұтынушылардан келіп түскен өтініштерді қарап және қажет болған жағдайда тиісті уәкілетті органдарға жіберуде. Мемлекеттік органдарға, әкімдіктер мен қоғамдық бірлестіктерге соңғы уақытта 6 510 хат келіп түсті. Бұдан басқа, Қазақстан Тұтынушыларының Ұлттық Лигасы «қауырт байланыс желісін» ұйымдастырды, оған 19 612 қоңырау келіп түсті. Шағымдардың ең көп саны тауарлар сапасына (41%) және ұсынылатын қызметтерге (29%) қатысты болатыны анықталды. Тұрғын үй-коммуналдық шаруашылық саласында азаматтардың наразылықтары 21%-ды құрайды.
      Сонымен бірге, монополияға қарсы заңнаманың бұзылу белгілерін байқаған кезде Агенттік тергеу жүргізеді, оларды анықтаған кезде монополияға қарсы ден қою шараларын қабылдайды. Қазіргі уақытта тұтынушылардан келіп түскен шағымдар (олардың негізінде Агенттік монополияға қарсы тергеулер жүргізеді) әдетте тұтынушылардың құқықтарын бұзатын, оның ішінде көрінеу жалған, жосықсыз жарнама ұсынудан көрінген жосықсыз бәсеке фактілерімен байланысты болады. Жосықсыз бәсеке фактілері бойынша барлығы 2010 жылы 30 тергеу, 2011 жылы 37 тергеу, 2012 жылғы 9 айда 39 тергеу аяқталды.
      Тұтынушылардың шағымдарын талдай отырып, мына факт өзіне көңіл аудартады, ведомство әдетте тұтынушылардың құқықтарын тұрақты бұзуға әкелетін бұзушылықтардың және жүйелі проблемалардың алдын алумен емес азаматтардың құқықтарын бұзу салдарларын жоюмен айналысады.
      Осылайша, тұтынушылардың құқықтарын қорғау тұрақты негізде тиісті шаралар қабылдайтын барлық мемлекеттік органдардың, тұтынушылардың қоғамдық бірлестіктерінің, бизнес қоғамдастық өкілдерінің басты міндеттері болып табылады.
      3.2. Негiзгi проблемаларды талдау
      Қазіргі уақытта тұрғын үй-коммуналдық шаруашылық, денсаулық сақтау, туризм және тағы да басқа салаларда ипотекалық және тұтынушылық кредит беру нарықтарының тұтынушылары жеткілікті қорғалмаған болып табылады. Бұл тұтынушылардың құқықтарын бұзуға жиі әкелетін жүйелі проблемалардың болуымен негізделеді:
      1) қызмет көрсету саласындағы қызметкерлердің кәсіпқойлығының төмендігі, құзыретсіздігі, сондай-ақ толеранттылығының болмауы және азаматтарға немқұрайлы қарауы;
      2) тұтынушының құқықтарын бұзғаны үшін айыппұл санкцияларының төмен мөлшері, ал жекелеген фактілер бойынша айыппұлдардың болмауы;
      3) азаматтардың өз құқықтары мен мүдделерін қорғауда белсенділік танытпауы.
      Тұтынушы – өнім беруші қатынасы әлі өркениет сипатын қабылдаған жоқ, бұл алдымен экономикалық саясатты тұтынушылар мүдделерінің негізгі проблемаларымен үйлестірудің болмауымен негізделеді.
      Қазіргі уақытта уәкілетті органның әлсіз ұстанымы байқалатынын атап өту керек, бұл заңнамалық түрде айқындалған өкілеттіктердің төмен, сондай-ақ тұтынушылардың құқықтарын қорғау мәселелерімен айналысатын бөлімшелер санының жеткіліксіз болуымен (қазіргі уақытта 1 штат бірлігі көзделген) негізделеді.
      Бұдан басқа, бүгінгі күні республикада тұтынушылар құқықтарын қорғау жөніндегі 172 қоғамдық бірлестік тіркелген, бұл ретте іс жүзінде шамамен 70 қоғамдық бірлестік жұмыс істейді. Қоғамдық бірлестіктердің «де-юре» мен «де-факто» арасындағы көрсетілген айырмашылығы басты түрде олардың қызметтерін қаржыландырудың болмауымен негізделеді.
      Қоғамдық бірлестіктердің жоғары нәтижелерге қол жеткізуінің маңызды шарты оларда өз қызметтерін жүзеге асыру және дамытуға арналған қажетті қаржы қаражаттарының болуы болып табылады. Алайда, қазіргі кездегі қаржыландыру көздері (құрылтайшылардан түсетін түсімдер, ерікті жарналар және қайырымдылық, дивиденттер мен заңмен тыйым салынбаған басқа да түсімдер) сотта тұтынушылардың мүдделерін беруде, сондай-ақ дәлелдеу базасын қалыптастырумен байланысты, наразылықтарды жіберу, телефондармен келіссөздер, анықтамалар алу, заңгердің еңбекақысын төлеу, үй-жайды жалға беру және т.б. шығыстарды жаппайды. Сондай-ақ ерікті сипаттағы жарналар мен қайырымдылықтарды ескере отырып, азаматтар көп жағдайда аталған төлемдерді төлемейді не аталған төлемдерді төлеген жағдайда олар символдық сипат алады (200, 500 теңге және т.б.).
      Тұтынушылардың қоғамдық бірлестіктері азаматтық қоғамның ұйымдасқан құрылымдық элементі ретінде жалпы құқықтық мәдениетті қалыптастыру үшін едәуір ресурстарға ие. Тәуелсіз тұтынушылар қауымдастығын дамыту үшін олардың құқықтарын кеңейту, осылайша бірлестіктерді қоғамдық қатынастарға пәрменді тарту талап етіледі.
      3.3. Негiзгi iшкi және сыртқы факторларды бағалау
      Қазақстан Кеңес Одағының құрамында бола тұра, бірінші болып заңнамалық деңгейде тұтынушылардың құқықтарын регламенттеді. Тұтастай алғанда тұтынушылардың құқықтарын қорғаудың барлық мемлекеттік жүйесі тұтынушылардың құқықтарын қорғау, әртүрлі мемлекеттік құрылымдарға бекітілген мемлекеттік бақылау және қадағалау функцияларын іске асырудың үйлестірілген жүйесін құру саласындағы қатынастарды тікелей және жанама реттеу әдістерін үйлестіру қағидаттарымен құрылды. Алайда уақыт өте келе тұтынушылардың құқықтарын қорғау саласындағы халықаралық ынтымақтастық тәжірибесін ескере отырып, тұтынушылардың құқықтарын қорғаудың «өзін-өзі реттейтін» тетігін құру қажеттілігі туындады. Осыған орай, 2010 жылғы мамырда «Тұтынушылардың құқықтарын қорғау туралы» Қазақстан Республикасының жаңа Заңы қабылданды.
      Экономикадағы оң үдерістер тұтынушылар нарығының сапалы номенклатурасын қалыптастыруға жәрдемдесті, халықтың тұтынушылық сұранысын кеңейтуге едәуір ықпал етті және тұтынушылардың құқықтарын мемлекеттік және қоғамдық қорғау жүйесі алдында жаңа міндеттер қойды. Сондықтан, тұтынушының құқығына әсер ететін факторларға тауар нарықтарының тиімді жұмыс істеуін азайтуға әкеп соғатын, жосықсыз бәсекені, нарық субъектілерінің өзінің үстем (монополиялық) жағдайын теріс пайдалануын, бағалық сөз байласуды жатқызуға болады. Сонымен қатар, өркениетті қоғамды құру үшін оның негізгі бөлігі азаматтардың тұтынушылық құқықтарын қорғау жөніндегі мақсатқа сай бағытталған ақпараттық саясат болуы тиіс құқықтық және ұйымдық қорғаудың толыққанды кешенін құруды болжайды. Өндірушілердің де, тұтынушылардың да құқықтарын құрметтейтін қоғамдық пікірді қалыптастыру азаматтық қоғамның өркендеуіне әкеледі, қоғамда өркениетті моральдық климатты қалыптастырады, бұл өз кезегінде экономиканың өсуіне әкеледі. Осыған байланысты осы жұмыста маңызды орын қоғамдық ұйымдардың және жауапты тұтынуды ынталандырудағы БАҚ-тың рөлі, өркениетті нарықты құру жөнінде БАҚ, мемлекеттік органдар, қоғамдық бірлестіктер, барлық мүдделі тұлғалардың өзара іс-әрекетінің тиімділігін арттыру сияқты мәселелерде қоғамдық сананы белсендендіруді талдауға бөлінген.
      Сыртқы факторларға тұтынушылар нарығын сапасыз және қолдан жасалған тауарлармен толтыру жатады, осының салдарынан өткізілетін тауарлар мен ұсынылатын қызметтердің сапасы мен қауіпсіздігіне тұтынушылардың құқығы қамтамасыз етілмейді, адамдардың өмір сүру сапасы нашарлайды. Адал өндірушілер мұндай өнімді өндіру және өткізу мүмкіндігінен айырылады, бұл мемлекеттің экономикалық өсуінің баяулауына әкеледі. Осыған байланысты әкімшілік-құқықтық рәсімдерді және тұтынушылар мен өндірушілерді контрафактілік және қолдан жасалған өнімдерден қорғау тәсілдерін жетілдіру жөніндегі шараларды жүзеге асыру қажет. Уәкілетті мемлекеттік органдар мен кәсіпкерлер тарапынан міндетті талаптарға сәйкес келмейтін шетел өндірушілері өнімдерінің тұтынушылар нарығына келіп түсуіне жол бермеу; Қазақстан аумағында контрафактілік және қолдан жасалған өнімдерді өндіруді және өткізуді, сондай-ақ сапасыз және тұтынушылардың өмірі мен денсаулығы үшін қауіпті болып табылатын қызметтерді ұсынуды болдырмау жөнінде шаралар қабылдауы тиіс.
      3.1. Стратегиялық бағыттар, мақсаттар, міндеттер, мақсатты индикаторлар, іс-шаралар және нәтиже көрсеткіштері

      Ескерту. 3.1-бөлімге өзгеріс енгізілді - ҚР Үкіметінің 10.09.2013 № 944 қаулысымен.

      1-стратегиялық бағыт. Қазақстан Республикасында бәсекелестікті дамыту үшін жағдайлар жасау жөніндегі мемлекеттік органдарды үйлестіру
      1.1-мақсат. Мемлекеттік органдарды үйлестіру арқылы бәсекелестікті дамытуға жәрдемдесу
      Осы мақсатқа қол жеткізуге бағытталған бюджеттік бағдарлама кодтары 001, 002

Мақсатты индикатор

Ақпарат көзi

өлшем бiрлігі

есептi кезең

жоспарлы кезең

2009 ж.

2010 ж.

2011 ж.

2012 ж.

2013 ж.

2014 ж.

2015 ж.

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

Дүниежүзiлiк экономикалық форумның Ғаламдық бәсекеге қабiлеттiлiк индексiнiң рейтингiсiнде «нарық үстемдiгiнiң дәрежесi» қосалқы индексi бойынша Қазақстанның ұстанымы

ДЭФ жариялайтын есеп

орын

87

91

83

82

81

80

79

Дүниежүзiлiк экономикалық форумның Ғаламдық бәсекеге қабiлеттiлiк рейтингiсiнде «жергiлiктi бәсекенiң қарқындылығы» қосалқы индексi бойынша Қазақстанның ұстанымы

ДЭФ жариялайтын есеп

орын

-

117

113

112

111

110

109

Өткен жылы бәсекелес ортаның жай-күйі жақсарды деп есептейтін сұралғандардың жалпы санынан нарық субъектілерінің үлесі

Сауалнама деректері

%

-

-

-

-

10

15

20

Экономиканың негізгі салаларының монополиялану деңгейі

Бәсекелест ікті дамыту деңгейін айқындау жөніндегі әдістеме бойынша есептеу

%

-

-

-

-

0,80

0,75

0,70

Өңірлік бәсекелестіктің қарқындылық деңгейі

Бәсекелестікті дамыту деңгейін айқындау жөніндегі әдістеме бойынша есептеу

%

-

-

-

-

0,25

0,35

0,45

Нысаналы индикаторға қол жеткізу жолдары, тәсілдері және әдістері

1.1-міндет. Бәсекелестікті дамыту бойынша мемлекеттiк органдардың жұмысын үйлестіру

Тiкелей нәтижелер көрсеткiштерi

Ақпарат көзi

өлшем бiрлiгi

есептi кезең

жоспарлы кезең

2009 ж.

2010 ж.

2011 ж.

2012 ж.

2013 ж.

2014 ж.

2015 ж.

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

Мемлекеттік органдардың іске асыруға қабылдаған тауар нарықтарына жүргізілген талдау нәтижелері бойынша жіберілген Агенттік ұсыныстарының үлесі

Агенттіктің есебі (Жіберілгендердің санынан мемлекеттік органдардың орындаған ұсыныстарының қатынасы)

%

-

-

-

-

20

25

30

Мемлекеттік органдардың іске асыруға қабылдаған нормативтік құқықтық актілердің жобаларында бәсекелестікті шектейтін нормаларды жою бойынша ескертулердің үлесі

Агенттіктің есебі (Жіберілгендердің санынан мемлекеттік органдардың орындаған ескертулерінің қатынасы)

%

-

-

-

-

70

75

80

Табиғи монополиялар субъектiлерiнiң реттеліп көрсетілетін қызметтерiнiң (тауарларының, жұмыстарының) тiзбесiн қысқарту

«Табиғи монополиялар субъектiлерiнiң реттеліп көрсетілетін қызметтерiнiң (тауарларының, жұмыстарының) тiзбесiн бекiту туралы» Қазақстан Республикасы Үкіметінің қаулысы

бірлiк

-

-

1

1

1

1

-

Тiкелей нәтижелер көрсеткiштерiне қол жеткiзуге арналған iс-шаралар

2011

2012

2013

2014

2015

1. Тауар нарықтарына талдаулар жүргiзу

Х

Х

Х

Х

Х

2. Құзыреттi мемлекеттiк органдарға бәсекелестiктi дамытудағы тосқауылдарды жою бойынша ұсыныстар жiберу

Х

Х

Х

Х

Х

3. Тауар нарықтарына жүргізілген талдаулар нәтижелері бойынша Агенттіктің ұсыныстарын мемлекеттік органдардың іске асыру (орындау) мониторингі

Х

Х

Х

Х

Х

4. Монополияға қарсы органның қызметкерлерiне бәсекелестік саясатты іске асыру мәселелері бойынша курстар мен тағылымдамалар өткiзу

Х

Х

Х

Х

Х

5. Табиғи монополия субъектілері қызметтері саласынан бәсекелестік негізінде басқа компаниялар жүргізуі мүмкін жекелеген жұмыс түрлерін бөліп шығару бойынша жұмыс жүргізу

-

-

Х

Х

Х

6. Табиғи монополиялармен сабақтас салаларда, оның ішінде бәсекелестік және табиғи монополиялық қызмет түрлерін жүзеге асыратын нарық субъектілерін бөлу арқылы бәсекелестікті дамыту жөніндегі жұмыстарды жандандыру

-

-

Х

Х

Х

7. Табиғи монополия субъектілерінің реттеліп көрсетілетін қызметтерінің (тауарларының, жұмыстарының) тізбесін кезең-кезеңмен қысқартудың жол картасын әзірлеу

-

-

Х

-

-

1.2-міндет. Кәсіпкерлік қызметке мемлекеттің негізсіз қатысуын қысқарту

Тiкелей нәтижелер көрсеткiштерi

Ақпарат көзi

өлшем бiрлiгi

есептi кезең

жоспарлы кезең

2009 ж.

2010 ж.

2011 ж.

2012 ж.

2013 ж.

2014 ж.

2015 ж.

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

Монополияға қарсы органның құруға келiсiм беруден бас тартуын алған, мемлекеттік кәсіпорындардың және акцияларының (үлестерiнiң) 50%-дан астамы мемлекетке тиесiлi заңды тұлғалардың үлесi

Агенттiктiң есебi Есептеу (құруға келiсiм беруден бас тарту алған мемлекеттiк кәсiпорындардың, мемлекеттiң қатысуы бар заңды тұлғалардың және олармен аффилиирленген тұлғалар санының жалпы санға қатынасы)

%

-

-

-

-

10

12

13

Мемлекеттік органдардың бәсекелестікке қарсы іс-әрекеттері фактілері бойынша шығарылған нұсқамалардың жалпы санынан орындалған нұсқамалардың үлесі

Агенттiктiң есебi Есептеу (Монополияға қарсы заңнаманың бұзылуын жою туралы орындалған нұсқамалар санының шығарылғандардың жалпы санына қатынасы)

%

-

-

70

73

76

79

82

Жергілікті атқарушы органдардың бәсекелестікке қарсы іс-әрекет фактілері бойынша шығарылған нұсқамалардың жалпы санынан орындалған нұсқамалардың үлесі (шағымдалатындарын қоспағанда)

Агенттіктің есебі (жергілікті атқарушы органдардың бәсекелестікке қарсы іс-әрекет фактілері бойынша шығарылған нұсқамалардың жалпы санына монополияға қарсы заңнаманы бұзушылықтарды жою туралы орындалған нұсқамалар санының қатынасы)

%

-

-

-

-

64

66

68

Олар бойынша мемлекеттік органдардың, жергілікті атқарушы органдардың бәсекелестікке қарсы іс-әрекет фактілері бойынша тұлғаларды әкімшілік жауапкершілікке тарту туралы шешім қабылданып қаралған істердің жалпы санынан әкімшілік істер бойынша монополияға қарсы органның орындалған шешімдерінің үлес салмағы (шағымдалатын дарын қоспағанда)

Агенттіктің есебі (олар бойынша істердің аталған санаты бойынша әкімшілік жауапкершілікке тарту туралы шешім қабылданып қаралған істердің жалпы санына әкімшілік істер бойынша монополияға қарсы органның орындалған шешімдер санының қатынасы)

%

-

-

-

-

62

64

66

Тiкелей нәтижелер көрсеткiштерiне қол жеткiзуге арналған iс-шаралар

2011

2012

2013

2014

2015

1. Мемлекеттiк кәсiпорындардың, акцияларының (үлестерiнiң) 50 %-дан астамы мемлекетке тиесiлi заңды тұлғалардың және олармен аффилиирленген тұлғалардың қолдаухаттарын қарау

Х

Х

Х

Х

Х

2. Мемлекеттiк органдардың, жергілікті атқарушы органдардың монополияға қарсы заңнаманы бұзушылықтарын анықтау және жолын кесу

Х

Х

Х

Х

Х

3. Әзірленген Бәсекелестікті дамыту деңгейін айқындау жөніндегі әдістемеге сәйкес нарық субъектілеріне сауалнама жүргізу

-

-

Х

Х

Х

      2-стратегиялық бағыт. Бәсекелестiктi қорғау және монополистiк қызметтi шектеу
      2.1-мақсат. Монополияға қарсы заңнаманың бұзылуына жедел ден қою және жолын кесу
      Осы мақсатқа қол жеткiзуге бағытталған бюджеттiк бағдарлама кодтары 001, 002

Мақсатты индикатор

Ақпарат көзi

өлшем бiрлiгi

есептi кезең

жоспарлы кезең

2009 ж.

2010 ж.

2011 ж.

2012 ж.

2013 ж.

2014 ж.

2015 ж.

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

Дүниежүзiлiк экономикалық форумның Ғаламдық бәсекеге қабiлеттiлiк рейтингiсiнде «қаржы қызметiнiң қолжетiмдiлiгi» қосалқы индексi бойынша Қазақстанның ұстанымы

ДЭФ жариялайтын есеп

орын

-

102

79

78

77

76

75

Дүниежүзiлiк экономикалық форумның Ғаламдық бәсекеге қабiлеттiлiк рейтингiсiнде «мемлекеттiк орган қабылдайтын шешiмдердiң ашықтығы» қосалқы индексiн бойынша Қазақстанның ұстанымы

ДЭФ жариялайтын есеп

орын

-

53

32

31

30

29

28

Экономикалық шоғырлануға қолдаухаттарды қарау бойынша көрсетiлетiн мемлекеттік қызметтiң сапасына қанағаттанған тұтынушылардың үлесi

Мемлекеттiк қызметтердi көрсету бойынша бағалау әдiстемесiне № 16 қосымша, Есептеу (мемлекеттiк қызметтi алуда қанағаттанбағанын көрсеткен мемлекеттiк қызметтi көрсету карточкасы санының қанағаттанғандардың жалпы санына пайыздық қатынасы)

%

-

-

80

85

87

90

95

Қаржы қызметі өнім берушілерінің арасындағы бәсекелестік қаржы қызметін қолжетімді баға бойынша көрсетуді қамтамасыз етеді деп есептейтін сұралған респонденттердің үлесі

Сауалнама деректері

%

-

-

-

-

10

15

20

Монополияға қарсы орган қабылдайтын шаралар шын мәнінде бәсекелестікті қорғайды деп есептейтін сұралған респонденттердің үлесі

Сауалнама деректері

%

-

-

-

-

10

15

20

Нысаналы индикаторға қол жеткізу жолдары, тәсілдері және әдістері

2.1-міндет. Монополияға қарсы заңнама нормаларын сақтауды қамтамасыз ету

Тiкелей нәтижелер көрсеткiштерi

Ақпарат көзi

өлшем бiрлiгi

есептi кезең

жоспарлы кезең

2009 ж.

2010 ж.

2011 ж.

2012 ж.

2013 ж.

2014 ж.

2015 ж.

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

Қаржы қызметтері нарығында аяқталған тергеулердiң жалпы санынан бұзушылықтарды анықтай отырып тергеулердiң үлес салмағы

Агенттіктің есебі

%

-

-

-

-

70

72

74

Нарық субъектілерінің монополияға қарсы заңнаманы бұзу фактілері бойынша шығарылған нұсқамалардың жалпы санынан орындалған нұсқамалардың үлесі

Агенттіктің есебі Есептеу (Монополияға қарсы заңнаманың бұзылуын жою туралы орындалған нұсқамалар санының шығарылғандардың жалпы санына қатынасы)

%

-

-

-

-

80

85

90

Қаржы қызметі нарығын қоспағанда, нарық субъектілеріне қатысты аяқталған тергеулердiң жалпы санынан бұзушылықтарды анықтай отырып тергеулердiң үлес салмағы

Агенттіктің есебі

%

-

-

-

84

85

86

87

Олар бойынша жосықсыз бәсекелестік фактілері бойынша әкімшілік жауапкершілікке тарту туралы шешім қабылданып қаралған істердің жалпы санынан әкімшілік істер бойынша монополияға қарсы органның орындалған шешімдерінің үлес салмағы (шағымдалатындарын қоспағанда)

Агенттіктің есебі (олар бойынша істердің аталған санаты бойынша әкімшілік жауапкершілікке тарту туралы шешім қабылданып қаралған істердің жалпы санына әкімшілік істер бойынша монополияға қарсы органның орындалған шешімдер санының қатынасы)

%

-

-

-

-

62

64

66

Үстем жағдайды теріс пайдалану фактілері бойынша монополияға қарсы орган қозғаған істердің жалпы санынан тергеу шеңберінде анықталған монополияға қарсы заңнаманы бұзушылықты растайтын әкімшілік соттар шешімдерінің үлес салмағы (шағымдалатындарын қоспағанда)

Агенттіктің есебі (істердің аталған санаты бойынша монополияға қарсы орган қозғаған істердің жалпы санына тергеу шеңберінде анықталған монополияға қарсы заңнаманы бұзушылық тарды растайтын әкімшілік соттар шешімдері санының қатынасы)

%

-

-

-

-

62

64

66

Бәсекелестікке қарсы келісілген іс-әрекеттер және бәсекелестікке қарсы келісімдер фактілері бойынша монополияға қарсы орган қозғаған істердің жалпы санынан тергеу шеңберінде анықталған монополияға қарсы заңнаманы бұзушылықты растайтын әкімшілік соттар шешімдерінің үлес салмағы (шағымдалатындарын қоспағанда)

Агенттіктің есебі (істердің аталған санаты бойынша монополияға қарсы орган қозғаған істердің жалпы санына тергеу шеңберінде анықталған монополияға қарсы заңнаманы бұзушылықтарды растайтын әкімшілік соттар шешімдері санының қатынасы)

%

-

-

-

-

62

64

66

Тiкелей нәтижелер көрсеткiштерiне қол жеткiзуге арналған iс-шаралар

жоспарлы кезеңде iске асыру мерзiмi

2011 ж.

2012 ж.

2013 ж.

2014 ж.

2015 ж.

1. Монополияға қарсы заңнаманы бұзушылықтарға, оның ішінде қаржы нарықтарында тергеу жүргiзу

X

X

X

X

X

2. Монополияға қарсы органның қызметкерлерiне монополистiк қызметтi шектеу және жосықсыз бәсекелестiкке жол бермеу бойынша курстар мен тағылымдамалар өткiзу

X

X

X

X

X

3. Әзірленген Бәсекелестікті дамыту деңгейін айқындау жөніндегі әдістемеге сәйкес нарық субъектілеріне сауалнамалар жүргізу

Х

Х

Х

Х

Х

4. Агенттіктің сот талқылауларына қатысуы

Х

Х

Х

Х

Х

2.2-міндет. Тауар нарықтарындағы ахуалды бақылау сапасын арттыру

Тiкелей нәтижелер көрсеткiштерi

Ақпарат көзi

өлшем бiрлiгi

есептi кезең

жоспарлы кезең

2009 ж.

2010 ж.

2011 ж.

2012 ж.

2013 ж.

2014 ж.

2015 ж.

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

Субъектілердің үстем немесе монополиялық жағдайын орнықтыруға немесе күшейтуге әкеп соғатын экономикалық шоғырлануға келісілмеген қолдаухаттар саны

Агенттіктің есебі

%

-

-

-

-

1

2

3

Орталық мемлекеттік және жергілікті атқарушы органдардың бизнес жүргізуге жағдай жасау бөлігінде қабылдайтын шараларының тиімділігі соңғы жылдары өсті деп санайтын нарық субъектілердің үлесі

Сауалнама деректері

%

-

-

-

-

10

15

20

Аталған санаттағы сот шешімдерінің жалпы санынан нарық субъектілерінің үстем (монополиялық) жағдайына шағымдануына байланысты Агенттіктің пайдасына қабылданған сот шешімдерінің үлес салмағы

Нарық субъектілерінің үстем (монополиялық) жағдайына шағымдануына байланысты сот шешімдерінің жалпы санынан жеңген істердің саны

%

-

-

-

-

70

75

80

Тiкелей нәтижелер көрсеткiштерiне қол жеткiзуге арналған iс-шаралар

жоспарлы кезеңде iске асыру мерзiмi

2011 ж.

2012 ж.

2013 ж.

2014 ж.

2015 ж.

1

2

3

4

5

6

1. Экономикалық шоғырлануға қолдаухаттарды қарау бойынша мемлекеттiк қызмет көрсету

Х

Х

Х

Х

Х

2. Функцияларды автоматтандыру үдерісін жүргізу

Х

Х

Х

Х

Х

3. Экономикалық шоғырлануға қолдаухаттарды қарау бойынша мемлекеттік қызметтi көрсету карточкасын жүргізу

Х

Х

Х

Х

Х

4. Көрсетілген мемлекеттік қызметтің сапасына тұтынушылардың қанағаттанушылығына талдау жүргізу

Х

Х

Х

Х

Х

5. Әзірленген Бәсекелестікті дамыту деңгейін айқындау жөніндегі әдістемеге сәйкес нарық субъектілеріне сауалнама жүргізу

-

-

Х

Х

Х

2.3-мiндет. Монополияға қарсы орган қызметiнiң транспаренттiлiгiн қамтамасыз ету және адал бәсекелестiктi насихаттау

Тiкелей нәтижелер көрсеткiштерi

Ақпарат көзi

өлшем бiрлiгi.

есептi кезең

жоспарлы кезең

2009 ж.

2010 ж.

2011 ж.

2012 ж.

2013 ж.

2014 ж.

2015 ж.

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

Адал бәсекелестіктің басымдылықтары, Агенттіктің негізгі қызметтері жөніндегі жұмыстың нәтижелері туралы, сондай-ақ ақпараттық материалдардың жалпы санынан қолданыстағы монополияға қарсы заңнаманың нормаларын түсіндіру жөніндегі ақпараттық материалдар үлесі

Ведомстволық есептілік

%.

-

-

-

-

50

55

60

Бәсекелестiктi насихаттау бойынша Агенттiк жүргiзетін iс-шаралармен қамтылған заңды тұлғалардың (бизнес ортаның, мемлекеттiк органдардың өкiлдерi) үлес салмағы

Қоғамдық iс-шараларға қатысатын кәсiпорындар санының белсендi жұмыс iстейтiн кәсiпорындардың жалпы санына қатынасы

%

-

3

4

5

6

7

8

Агенттіктің ресми интернет ресурсы ақпаратының толықтығы мен сапасы

ККМ-нің Агенттіктің ақпараттық технологияларды қолдануын бағалау нәтижелері туралы қорытындысы

%

-

-

-

-

100

100

100

Тiкелей нәтижелер көрсеткiштерiне қол жеткiзуге арналған iс-шаралар

2011 ж.

2012 ж.

2013 ж.

2014 ж.

2015 ж.

1. Агенттiктiң сайтын сапалы толықтыру

Х

Х

Х

Х

Х

2. Адал бәсекелестiктiң артықшылықтары және негiзгi қызмет бойынша жұмыс нәтижелерi туралы ақпараттық материалдар әзiрлеу

Х

Х

Х

Х

Х

3. Бәсекелестікті насихаттау бойынша бизнес ортаның, мемлекеттiк органдардың өкiлдерiмен қоғамдық іс-шаралар жүргізу

Х

Х

Х

Х

Х

4. Интернеттің әлеуметтік желілерінде (Твиттер, Facebook және басқалар) Агенттік беттерін құру және жүргізу

-

Х

Х

Х

Х

5. Халықаралық іс-шараларға қатысу

Х

Х

Х

Х

Х

6. Баспасөз құжатнамасы мониторингі

-

-

Х

Х

Х

      3-стратегиялық бағыт. Тұтынушылардың құқықтарын қорғау жүйесiн жетiлдiру
      3.1-мақсат. Нарық субъектiлерiнiң және тұтынушылардың заңды құқықтарын сақтауды қамтамасыз ету
      Осы мақсатқа қол жеткiзуге бағытталған бюджеттiк бағдарлама кодтары 001, 002

Мақсатты индикатор

Ақпарат көзi

өлшем бiрлiгi

есептi кезең

жоспарлы кезең

2009 ж.

2010 ж.

2011 ж.

2012 ж.

2013 ж.

2014 ж.

2015 ж.

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

Жүргiзiлген тергеулердiң аясында тұтынушылардың құқықтары мен заңды мүдделерiн қорғау мәселелерi жөнiндегi олардың қанағаттанған өтiнiштерiнiң үлесi

Агенттiктiң есебi
Есептеу (Шығарылған ден қою актiлерi санының аяқталған тергеулердiң жалпы санына қатынасы

%

-

-

80

85

87

90

93

Нысаналы индикаторға қол жеткізу жолдары, тәсілдері және әдістері

3.1-міндет. Тұтынушылардың құқықтарын қорғау саласындағы мемлекеттiк органдар қызметiн үйлестiру және тұтынушылардың қоғамдық бiрлестiктерiмен өзара iс-қимыл

Тiкелей нәтижелер көрсеткiштерi

Ақпарат көзi

өлшем бiрлiгi

есептi кезең

жоспарлы кезең

2009 ж.

2010 ж.

2011 ж.

2012 ж.

2013 ж.

2014 ж.

2015 ж.

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

Тұтынушылардың құқықтарын қорғау саласындағы монополияға қарсы заңнаманы бұзушылық фактілері бойынша шығарылған нұсқамалардың жалпы санынан орындалған нұсқамалардың үлесі (шағымданғандарды қоспағанда)

Агенттіктің есебі (тұтынушылардың құқықтарын қорғау саласындағы монополияға қарсы заңнаманы бұзушылық фактілері бойынша шығарылған нұсқамалардың жалпы санынан орындалған нұсқамалар санының қатынасы)

%

-

-

-

-

62

64

66

Келiп түскен өтiнiштердiң жалпы санынан Агенттiк қараған тұтынушылар өтiнiштерiнiң үлес салмағы

Агенттiктiң есебi

%

-

-

100

100

100

100

100

Монополияға қарсы органмен өзара іс-қимылмен қамтылған тұтынушылардың құқықтарын қорғау саласындағы тұтынушылардың қоғамдық бірлестіктерінің, қауымдастықтарының (одақтарының) үлес салмағы

Агенттіктің есебі
Есептеу (Жұмыс істеп тұрған тұтынушыларды ң құқықтарын қорғау саласындағы тұтынушылардың қоғамдық бірлестіктері нің, қауымдастық тарының (одақтары ның) жалпы санынан Агенттіктің іс-шараларына тартылған тұтынушылардың құқықтарын қорғау саласындағы тұтынушылардың қоғамдық бірлестіктері нің, қауымдастық тарының (одақтары ның) саны

%

-

-

-

80

85

90

95

Тікелей нәтижелер көрсеткіштеріне қол жеткізу үшін іс-шаралар

жоспарлы кезеңде іске асыру мерзімі

2011 ж.

2012 ж.

2013 ж.

2014 ж.

2015 ж.

1. Тұтынушылардың құқықтарын қорғау саласындағы мемлекеттік саясаттың негізгі бағыттары бойынша мемлекеттік органдарға ұсыныстар енгізу

Х

Х

Х

Х

Х

2. Қызметтер мен тауарлардың түрлі салаларында тұтынушыларға құқықтық көмек көрсету және олардың құқықтарын қорғау, сондай-ақ халықтың өмір сүру сапасын арттыру жөніндегі ұсынымдар әзірлеу

Х

Х

Х

Х

Х

3. Тұтынушылардың құқықтарын қорғау саласындағы тұтынушылардың қоғамдық бірлестіктерімен, қауымдастықтарымен (одақтарымен) қоғамдық іс-шаралар өткізу

Х

Х

Х

Х

Х

4. Тұтынушылар өтініштерін қарау

Х

Х

Х

Х

Х

5. Сот шешімдерін қабылдаудың оңайлатылған тәртібін көздейтін тұтынушылардың құқықтарын қорғаудың жаңа жүйесін әзірлеу

-

-

Х

-

-

3.2-міндет. Тұтынушылардың бұзылған құқықтарын қалпына келтіру

Тікелей нәтижелер көрсеткіштері

Ақпарат көзі

Өлшем бірлігі

Есепті кезең

Жоспарлы кезең

2009 ж.

2010 ж.

2011 ж.

2012 ж.

2013 ж.

2014 ж.

2015 ж.

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

Үстем (монополиялық) жағдайға ие нарық субъектілерінің шағымдануына байланысты істерді қоспағанда, олар бойынша шешім шығарылған жалпы істер санынан сот сатыларында жеңген істердің үлес салмағы

Агенттіктің есебі

%

-

-

-

-

70

72

73

Қазақстанда тұтынушылардың құқығы тиісті деңгейде қорғалады деп есептейтін респонденттердің үлесі

Сауалнама деректері

%

-

-

-

-

10

15

20

Тұтынушылардың құқықтарына қысым жасайтын нормативтік құқықтық актілердің жобалары бойынша қабылданған ескертулердің үлесі

Агенттіктің есебі

%

-

-

-

-

50

52

55

Тікелей нәтижелер көрсеткіштеріне қол жеткізу үшін іс-шаралар

жоспарлы кезеңде іске асыру мерзімі

2011 ж.

2012 ж.

2013 ж.

2014 ж.

2015 ж.

1. Тұтынушылардың құқықтарын қорғау мәселелері бойынша нормативтік құқықтық актілер жобаларын келісу

Х

Х

Х

Х

Х

2. Тұтынушыларға сұрау жүргізу





Х

Х

Х

3. Агенттіктің сот талқылауларына қатысуы

Х

Х

Х

Х

Х

4. Монополияға қарсы органның қызметкерлері үшін тұтынушылардың құқықтарын қорғау бойынша курстар мен тағылымдамалар өткізу

Х

Х

Х

Х

Х

5. Роликтер, оқу-әдістемелік құралдар, баспа басылымдарын әзірлеу

-

-

X

X

X

4.2. Мемлекеттік органның стратегиялық бағыттары мен мақсаттарының мемлекеттің стратегиялық мақсаттарына сәйкестігі

Мемлекеттік органның стратегиялық бағыттары мен мақсаттары

Стратегиялық және (немесе) бағдарламалық құжаттың атауы

1-стратегиялық бағыт.
Қазақстан Республикасының тауар нарықтарында бәсекелестікті дамыту үшін жағдайлар жасау жөніндегі мемлекеттік органдарды үйлестіру;
1-1-мақсаты. Мемлекеттік органдарды үйлестіру арқылы бәсекелестікті дамытуға жәрдемдесу

«Қазақстан – 2030: Барлық қазақстандықтардың өсiп-өркендеуi, қауiпсiздiгi және әл-ауқатының артуы» атты ел Президентiнiң 1997 жылғы Қазақстан халқына Жолдауы

«Қазақстан Республикасының 2020 жылға дейiнгi Стратегиялық даму жоспары туралы» Қазақстан Республикасы Президентiнiң 2010 жылғы 1 ақпандағы № 922 Жарлығы

«Қазақстанның әлемдегi бәсекеге барынша қабiлеттi 50 елдiң қатарына кiру стратегиясы» Парламент палатасының 2006 жылғы 18 қаңтардағы бiрлескен отырысында Қазақстан Республикасының Президентi Н.Ә.Назарбаевтың сөйлеген сөзi

«Жаңа онжылдық - жаңа экономикалық өрлеу - Қазақстанның жаңа мүмкiндiктерi» атты Қазақстан Республикасы Президентiнiң 2010 жылғы 29 қаңтардағы Қазақстан халқына Жолдауы

«Болашақтың iргесiн бiрге қалаймыз!» атты Қазақстан Республикасының Президентiнiң 2011 жылғы 28 қаңтардағы Қазақстан халқына Жолдауы

«Әлеуметтік-экономикалық жаңғырту – Қазақстан дамуының басты бағыты» атты Қазақстан Республикасы Президентінің 2012 жылғы 27 қаңтардағы Қазақстан халқына жолдауы

Қазақстан Республикасы Президентiнiң 2010 жылғы 19 наурыздағы № 958 Жарлығымен бекiтiлген Қазақстан Республикасын үдемелi индустриялық-инновациялық дамыту жөнiндегi 2010 – 2014 жылдарға арналған мемлекеттiк бағдарламасы

Қазақстан Республикасы Мемлекет басшысының «Қазақстанды әлеуметтік жаңғырту: Жалпыға бірдей Еңбек Қоғамына жиырма қадам» атты бағдарламалық мақаласы

2-стратегиялық бағыт.
Бәсекелестікті қорғау және монополистік қызметті шектеу
2.1-мақсат. Монополияға қарсы заңнаманы бұзушылықтарға жедел ден қою және олардың жолын кесу

«Қазақстан – 2030: Барлық қазақстандықтардың өсiп-өркендеуi, қауiпсiздiгi және әл-ауқатының артуы» атты ел Президентiнiң 1997 жылғы Қазақстан халқына Жолдауы

«Қазақстан Республикасының 2020 жылға дейiнгi Стратегиялық даму жоспары туралы» Қазақстан Республикасы Президентiнiң 2010 жылғы 1 ақпандағы № 922 Жарлығы

«Қазақстанның әлемдегi бәсекеге барынша қабiлеттi 50 елдiң қатарына кiру стратегиясы» Парламент палатасының 2006 жылғы 18 қаңтардағы бiрлескен отырысында Қазақстан Республикасының Президентi Н.Ә.Назарбаевтың сөйлеген сөзi

«Жаңа онжылдық - жаңа экономикалық өрлеу - Қазақстанның жаңа мүмкiндiктерi» атты Қазақстан Республикасы Президентiнiң 2010 жылғы 29 қаңтардағы Қазақстан халқына Жолдауы

«Болашақтың iргесiн бiрге қалаймыз!» атты Қазақстан Республикасының Президентiнiң 2011 жылғы 28 қаңтардағы Қазақстан халқына Жолдауы

«Әлеуметтік-экономикалық жаңғырту – Қазақстан дамуының басты бағыты» атты Қазақстан Республикасы Президентінің 2012 жылғы 27 қаңтардағы Қазақстан халқына жолдауы

Қазақстан Республикасы Президентiнiң 2010 жылғы 19 наурыздағы № 958 Жарлығымен бекiтiлген Қазақстан Республикасын үдемелi индустриялық-инновациялық дамыту жөнiндегi 2010 – 2014 жылдарға арналған мемлекеттiк бағдарламасы

Қазақстан Республикасы Мемлекет басшысының «Қазақстанды әлеуметтік жаңғырту: Жалпыға бірдей Еңбек Қоғамына жиырма қадам» атты бағдарламалық мақаласы

3-стратегиялық бағыт.
Тұтынушылардың құқықтарын қорғау жүйесін жетілдіру
3.1-мақсат. Нарық субъектілерінің және тұтынушылардың заңды құқықтарын сақтауды қамтамасыз ету

«Қазақстан – 2030: Барлық қазақстандықтардың өсiп-өркендеуi, қауiпсiздiгi және әл-ауқатының артуы» атты ел Президентiнiң 1997 жылғы Қазақстан халқына Жолдауы

«Қазақстан Республикасының 2020 жылға дейiнгi Стратегиялық даму жоспары туралы» Қазақстан Республикасы Президентiнiң 2010 жылғы 1 ақпандағы № 922 Жарлығы

«Қазақстанның әлемдегi бәсекеге барынша қабiлеттi 50 елдiң қатарына кiру стратегиясы» Парламент палатасының 2006 жылғы 18 қаңтардағы бiрлескен отырысында Қазақстан Республикасының Президентi Н.Ә.Назарбаевтың сөйлеген сөзi

«Жаңа онжылдық - жаңа экономикалық өрлеу - Қазақстанның жаңа мүмкiндiктерi» атты Қазақстан Республикасы Президентiнiң 2010 жылғы 29 қаңтардағы Қазақстан халқына Жолдауы

«Болашақтың iргесiн бiрге қалаймыз!» атты Қазақстан Республикасының Президентiнiң 2011 жылғы 28 қаңтардағы Қазақстан халқына Жолдауы

«Әлеуметтік-экономикалық жаңғырту – Қазақстан дамуының басты бағыты» атты Қазақстан Республикасы Президентінің 2012 жылғы 27 қаңтардағы Қазақстан халқына жолдауы

Қазақстан Республикасы Президентiнiң 2010 жылғы 19 наурыздағы № 958 Жарлығымен бекiтiлген Қазақстан Республикасын үдемелi индустриялық-инновациялық дамыту жөнiндегi 2010 – 2014 жылдарға арналған мемлекеттiк бағдарламасы

Қазақстан Республикасы Мемлекет басшысының «Қазақстанды әлеуметтік жаңғырту: Жалпыға бірдей Еңбек Қоғамына жиырма қадам» атты бағдарламалық мақаласы

4. Функционалдық міндеттерді дамыту

Стратегиялық бағыттың атауы, мемлекеттiк органның мақсаттары мен мiндеттерi

Стратегиялық бағытты, мемлекеттiк органның мақсаттары мен мiндеттерiн iске асыру жөнiндегi iс-шаралар

Iске асыру кезеңi

1

2

3

1-стратегиялық бағыт.
Қазақстан Республикасының тауар нарықтарында бәсекелестікті дамыту үшін жағдайлар жасау жөніндегі мемлекеттік органдарды үйлестіру;
1.1-мақсат. Мемлекеттік органдарды үйлестіру арқылы бәсекелестікті дамытуға жәрдемдесу;
1.1-міндет. Бәсекелестікті дамыту бойынша мемлекеттiк органдардың жұмысын үйлестіру;
1.2-міндет. Кәсіпкерлік қызметке мемлекеттің негізсіз қатысуын қысқарту.

1. Қызметкерлердi бiлiктiлiктi арттыру, оның iшiнде қайта даярлау курстарында оқыту.
2. Тағылымдамалар өткiзу, халықаралық ұйымдардың оқу бағдарламаларын енгiзуі.
3. Тиiстi бұзушылықтардың алдын алу мақсатында ақпараттық қауiпсiздiк жөнiндегi iс-шараларды түсiндiру.
4. Қызметкерлердi мемлекеттiк және ағылшын тiлдеріне оқыту жөнiндегi iс-шараларды өткiзу.
5. Басшы лауазымдардағы әйелдердiң өкiлдiгiн кемiнде 30 %-ға қамтамасыз ету.

2011 – 2015 жылдар

2-стратегиялық бағыт.
Бәсекелестікті қорғау және монополистік қызметті шектеу
2.2-мақсат. Монополияға қарсы заңнаманы бұзушылықтарға жедел ден қою және жолын кесу;
2.1-міндет. Монополияға қарсы заңнама нормаларын сақтауды қамтамасыз ету;
2.2-міндет. Тауар нарықтарындағы ахуалды бақылау сапасын арттыру;
2.3-мiндет. Монополияға қарсы орган қызметiнiң транспаренттiлiгiн қамтамасыз ету және адал бәсекелестiктi насихаттау.

3-стратегиялық бағыт.
Тұтынушылардың құқықтарын қорғау жүйесін жетілдіру
3.1-мақсат. Нарық субъектілерінің және тұтынушылардың заңды құқықтарын сақтауды қамтамасыз ету;
3.1-міндет. Тұтынушылардың құқықтарын қорғау саласындағы мемлекеттiк органдар қызметiн үйлестiру және тұтынушылардың қоғамдық бiрлестiктерiмен өзара iс-қимыл;
3.2-міндет. Тұтынушылардың бұзылған құқықтарын қалпына келтіру.

5. Ведомствоаралық өзара іс-қимыл

Оларға қол жеткiзу үшiн ведомствоаралық өзара iс-қимыл талап етiлетiн мiндеттердiң көрсеткiштерi

Онымен ведомствоаралық өзара iс-қимыл жүзеге асырылатын мемлекеттiк орган

Ведомствоаралық өзара iс-қимыл белгiлеу үшiн мемлекеттiк орган жүзеге асыратын шаралар

1

2

3

1-стратегиялық бағыт. Қазақстан Республикасының тауар нарықтарында бәсекелестікті дамыту үшін жағдайлар жасау жөніндегі мемлекеттік органдарды үйлестіру

1-мақсат. Мемлекеттік органдарды үйлестіру арқылы бәсекелестікті дамытуға жәрдемдесу

1.1-міндет. Бәсекелестікті дамыту жөніндегі мемлекеттік органдардың жұмыстарын үйлестіру

Тауар нарықтарына жүргізілген талдаулар нәтижелері бойынша Агенттіктің жіберген ұсыныстарын мемлекеттік органдардың іске асыруға қабылдаған ұсыныстарының үлесі

Мүдделі орталық мемлекеттік және жергілікті атқарушы органдар

Бәсекелестікті дамытуға бағытталған Агенттіктің ұсыныстарының (ұсынымдарының) орындалуы

Нормативтік құқықтық актілер жобаларында бәсекелестікті шектейтін нормаларды жою бойынша мемлекеттік органдардың іске асыруға қабылдаған ескертулерінің үлесі

Нормативтік құқықтық актілер жобаларында бәсекелестікті шектейтін нормаларды жою бойынша ескертулерді қабылдау

Табиғи монополиялар субъектiлерiнiң реттелетін қызметтерiнiң (тауарларының, жұмыстарының) тiзбесiн қысқарту

ТМРА, ККМ

«Табиғи монополиялар субъектiлерiнiң реттелiп көрсетiлетiн қызметтерiнiң (тауарларының, жұмыстарының) тiзбесiн бекiту туралы» Қазақстан Республикасы Үкiметiнiң 2006 жылғы 14 наурыздағы № 155 қаулысына өзгерiстер енгiзу

1.2-міндет. Кәсіпкерлік қызметке негізсіз мемлекеттік қатысуды қысқарту

Монополияға қарсы органның құруға келiсiм беруден бас тартуын алған мемлекеттiк кәсiпорындардың және акцияларының (үлестерiнiң) 50%-дан астамы мемлекетке тиесiлi заңды тұлғалардың үлесi

Орталық мемлекеттiк органдар
Облыстардың және Алматы, Астана қалаларының әкiмдiктерi

Мемлекеттiк кәсiпорындарды және акцияларының (үлестерiнiң) 50%-дан астамы мемлекетке тиесiлi заңды тұлғаларды бәсекелес ортаға беруге қатысты Агенттiк қабылдаған шешiмдердi iске асыру

2-стратегиялық бағыт
Бәсекелестікті қорғау және монополистік қызметті шектеу

1.2-мақсат. Монополияға қарсы заңнаманы бұзушылықтарға жедел ден қою және олардың жолын кесу

2.2-міндет. Тауар нарықтарындағы жай-күйді болжау сапасын арттыру

Қаржы қызметтері нарығында аяқталған тергеулердің жалпы санынан бұзушылықтарды анықтай отырып тергеулердің үлес салмағы

ҰБ

Қаржы қызметтері нарығында монополияға қарсы заңнаманы бұзушылық белгілері туралы ақпаратты беру

2.3-міндет. Монополияға қарсы орган қызметінің транспаренттілігін қамтамасыз ету және адал бәсекелестікті насихаттау

Бәсекелестікті дамыту жөніндегі Агенттік жүргізген іс-шараларға тартылған заңды тұлғалардың (бизнес орта, мемлекеттік органдар өкілдерінің) үлес салмағы

Орталық мемлекеттік органдар
Облыстардың және Астана мен Алматы қалаларының әкімдіктері

Бәсекелестікті насихаттау жөніндегі Агенттік жүргізетін
іс-шараларға қатысуды қамтамасыз ету

3.2-міндет. Тұтынушылардың бұзылған құқықтарын қалпына келтіру

Тұтынушылардың құқықтарына қысым жасайтын нормативтік құқықтық актілер жобалары бойынша қабылданған ескертулердің үлесі

Орталық мемлекеттік органдар
Облыстардың және Астана мен Алматы қалаларының әкімдіктері

Нормативтік құқықтық актілер жобаларында тұтынушылардың құқықтарына қысым жасайтын нормаларды алып тастау бойынша Агенттік ұсынған ескертулерді қабылдау

6. Тәуекелдерді басқару

Ықтимал тәуекелдің атауы

Тәуекелдерді басқару бойынша шаралар қабылдамаған жағдайда ықтимал салдарлар

Тәуекелдерді басқару жөнiндегi iс-шаралар

Сыртқы тәуекелдер

Әлемдiк нарықтардағы ахуалдың өзгеруi

Бәсеке дамымаған нарықтар санының артуы

Монополияға қарсы бақылауды және ведомствоаралық өзара iс-қимылды күшейту

Iшкi тәуекелдер

Бәсекелестiктi дамыту бойынша жергiлiктi атқарушы және орталық мемлекеттiк органдардың жеткiлiксiз жұмысы

Қойылған мақсатқа қол жеткiзiлмеуi

Ведомствоаралық өзара iс-қимылды күшейту және заңнаманы жетілдірудің негізділігі туралы мәселені қарау

Жергілікті атқарушы және орталық мемлекеттік органдардың Қазақстан Республикасының Үкіметі мақұлдаған Агенттіктің ұсыныстары мен қорытындыларын орындамауы

Нарықтарды монополияландырудың өсуі және бәсекелестікті дамыту кедергілерінің пайда болуы

Азық-түлiк тауарларын өндiру көлемдерiн, iшкi нарықтарға жеткiзілімдер көлемдерiнің азаюы

Азық-түлiк нарықтарында бағаның өсуi

Монополияға қарсы бақылауды және ведомствоаралық өзара iс-қимылды күшейту

Тұтынушылардың өз құқықтары және осы құқықтарды қорғауға арналған қажетті іс-шаралар туралы бейхабар болуы

Мемлекеттік органдардың тұтынушылардың құқықтарын бұзатын шешімдер мен шараларды мүмкін қабылдауы

Тұтынушылардың құқықтарын қорғау саласындағы мемлекеттік органдардың қызметін үйлестіруді және тұтынушылардың қоғамдық бірлестіктерімен өзара іс-қимылды күшейту

7. Бюджеттік бағдарламалар

      Ескерту. 7-бөлімге өзгеріс енгізілді - ҚР Үкіметінің 10.09.2013 № 944 қаулысымен.

Бюджеттік бағдарлама

001 «Бәсекелестікті қорғауды қамтамасыз ету, монополиялық қызметті шектеу және жосықсыз бәсекеге жол бермеу жөніндегі қызметтер»

Сипаттама

Экономикалық шоғырлануға талдау, мониторинг жүргiзудi және бақылауды қамтамасыз ету, бәсекелестік саласында өзекті зерттеулер жүргізу, бәсекелестiкке қарсы iс-әрекеттер мен жосықсыз бәсекеге қарсы фактiлерiнiң жолын кесу, стратегиялық жоспарлау, үйлестiру және халықаралық ынтымақтастық, құқықтық қамтамасыз ету, бәсекелестiктi адвокаттандыру, тұтынушылардың құқықтарын қорғау

Бюджеттік бағдарламаның түрі

Мазмұнына қарай

Мемлекеттiк функцияларды, өкiлеттiктердi жүзеге асыру және олардан туындайтын мемлекеттiк қызметтердi көрсету

Іске асыру тәсіліне қарай

жеке

ағымдағы/дамуы

ағымдағы

Бюджеттік бағдарлама көрсеткіштерінің атауы

Өлшем бірлігі

Есепті кезең

Жоспарлы кезең

2009 жыл (есеп)

2010 жыл (жоспар)

2011 жыл

2012 жыл

2013 жыл

2014 жыл

2015 жыл

1

2

3

4

5

6

7

8

9

Тікелей нәтиже көрсеткіштері:
Табиғи монополиялар субъектiлерiнiң реттелетін қызметтерiнiң (тауарларының, жұмыстарының) тiзбесiн қысқарту

бірлік

-

-

1

1

1

1

-

Тауар нарықтарына жүргiзiлген талдаулардың саны

бірлік

-

20

20

20

20

20

20

Мемлекеттік органдардың бәсекелестікке қарсы іс-әрекеттері фактілері бойынша шығарылған нұсқамалардың жалпы санынан орындалған нұсқамалардың үлесі

%

-

-

70

73

76

79

82

Олар бойынша мемлекеттік органдардың, жергілікті атқарушы органдардың бәсекелестікке қарсы іс-әрекет фактілері бойынша тұлғаларды әкімшілік жауапкершілікке тарту туралы шешім қабылданып қаралған істердің жалпы санынан әкімшілік істер бойынша монополияға қарсы органның орындалған шешімдерінің үлес салмағы (шағымдалатындарын қоспағанда)

%

-

-

-

-

62

64

66

Қаржы қызметтері нарығын қоспағанда, нарық субъектілеріне қатысты аяқталған тергеулердің жалпы санынан бұзушылықтарды анықтай отырып тергеулердің үлес салмағы

%

-

-

-

84

85

86

87

Тұтынушылардың құқықтарын қорғау саласындағы монополияға қарсы заңнаманы бұзушылық фактілері бойынша шығарылған нұсқамалардың жалпы санынан орындалған нұсқамалардың үлесі (шағымдалатындарын қоспағанда)

%

-

-

-

-

62

64

66

«Бәсекелестiк саясат мәселелерiн сапалы көрсеткенi үшiн» номинациясына БАҚ арасында конкурс өткiзу

бірлік

-

-

1

1

1

1

1

Нарық субъектiлерiнiң арасында монополияға қарсы заңнама нормаларын бiлуiне конкурс өткiзу

бірлік

-

-

-

1

1

1

1

Аумақтық бөлiмшелердiң iшкi тексерiстерiнiң саны

бірлік

-

2

-

4

4

4

4

Монополияға қарсы органмен өзара iс-қимылмен қамтылған тұтынушылардың қоғамдық бiрлестiктерi, тұтынушылардың құқықтарын қорғау саласындағы қауымдастықтардың (одақтардың) үлес салмағы

%

-

-

-

80

85

90

95

Жергілікті атқарушы органдардың бәсекелестікке қарсы іс-әрекет фактілері бойынша шығарылған нұсқамалардың жалпы санынан орындалған нұсқамалардың үлесі (шағымдалатындарын қоспағанда)

%

-

-

-

-

64

66

68

Түпкілікті нәтиже көрсеткіштері:
Бәсекелестікті адвокаттандыру (насихаттау) жөніндегі Агенттік жүргізген іс-шараларға тартылған заңды тұлғалардың (бизнес орта, мемлекеттік органдар өкілдері), мемлекеттік органдардың үлес салмағы

%

-

3

4

5

6

7

8

Тағайындалғандардың жалпы санынан тергеу жүргізу туралы шешім қабылданған тұтынушылардың құқықтарын қорғау саласындағы Агенттіктің монополияға қарсы заңнаманы бұзушылықтары туралы алдын ала қараған мәліметтерінің үлес салмағы

%

-

-

60

62

64

66

68

Сапа көрсеткiштерi:
Агенттiк жоспарлаған iс-шаралардың уақтылы және сапалы орындалуы

%

100

100

100

100

100

100

100

Экономикалық шоғырлануға қолдаухаттарды қарау бойынша көрсетiлген мемлекеттік қызметтiң сапасына қанағаттанған тұтынушылардың үлесi

%

-

-

80

85

87

90

95

Жүргізілген құқықтық сараптаманың болжамды саны

бірлік

-

-

-

-

130

140

150

Агенттік қабылдаған халықаралық міндеттемелердің орындалуы

бірлік

-

-

-

-

100

100

100

Тиімділік көрсеткіштері:
Бюджеттiк бағдарламалардың тиiмдi және сапалы орындалуы

%

100

100

100

100

100

100

100

Бір қызметкерге шығындар

мың теңге

1817,3

1912,3

2698

3338,4

4237

4046

4046

Бюджеттік шығыстардың көлемі

мың теңге.

465239,3

489541

582784

721087

860187

873927

873927

Бюджеттік бағдарлама

002 «Қазақстан Республикасы Бәсекелестiктi қорғау агенттiгiнiң күрделi шығыстары»

Сипаттама

Қазақстан Республикасының тауар нарықтарында адал және еркiн бәсекелестiктi қорғау бойынша Агенттiкке жүктелген мiндеттер мен функцияларды тиiмдi орындау

Бюджеттік бағдарламаның түрі

Мазмұнына қарай

күрделі шығыстарды жүзеге асыру

іске асыру тәсіліне қарай

жеке

ағымдағы/даму

ағымдағы

Бюджеттік бағдарлама көрсеткіштерінің атауы

Өлшем бірлігі

Есепті кезең

Жоспарлы кезең

2009 жыл (есеп)

2010 жыл (жоспар)

2011 жыл

2012 жыл

2013 жыл

2014 жыл

2015 жыл

1

2

3

4

5

6

7

8

9

Тікелей нәтиже көрсеткіштері:
Басқа да және негiзгi құралдарға жататын тауарлар сатып алу

бірлік

-

-

161

83

605

153

153

Түпкілікті нәтиже көрсеткіштері: Агенттіктің материалдық-техникалық базасының жай-күйін жақсарту (ұйымдастыру техникасын және жабдықты сатып алу) бойынша жоспарды орындау

%

-

90

95

100

100

100

100

Бюджеттік шығыстардың көлемі

мың теңге

3327

3875

3972

15767

133362

5693

5693

Бюджеттік шығыстардың жиыны

      Ескерту. Кіші бөлімге өзгеріс енгізілді - ҚР Үкіметінің 10.09.2013 № 944 қаулысымен.


Өлшем бірлігі

Есепті кезең

Жоспарлы кезең

2009 жыл (есеп)

2010 жыл (жоспар)

2011 жыл

2012 жыл

2013 жыл

2014 жыл

2015 жыл

БАРЛЫҒЫ бюджеттiк шығыстар:

мың теңге

468566,3

493416

586756

736854

993549

879620

879620

ағымдағы бюджеттiк бағдарлама лар

мың теңге

468566,3

493416

586756

736854

993549

879620

879620

бюджеттiк даму бағдарламалары

мың теңге

-

-

-

-

-

-

-

      Ескертпе: аббревиатуралардың толық жазылуы:
      ККМ – Қазақстан Республикасы Көлік және коммуникация министрлігі;
      ТМРА – Қазақстан Республикасы Табиғи монополияларды реттеу агенттігі;
      ДЭФ – Дүниежүзілік экономикалық форум;
      ТМД –Тәуелсіз мемлекеттер достастығы;
      БАҚ – бұқаралық ақпарат құралдары.