Об утверждении санитарных правил "Санитарно-эпидемиологические требования к устройству, содержанию и условиям обучения в общеобразовательных и интернатных организациях"

Приказ и.о. Министра здравоохранения Республики Казахстан от 25 октября 2010 года № 834. Зарегистрирован в Министерстве юстиции Республики Казахстан 28 октября 2010 года № 6598. Отменен приказом Министра здравоохранения Республики Казахстан от 18 мая 2012 года № 362.

Сноска. Отменен приказом Министра здравоохранения РК от 18.05.2012 № 362.
Примечание РЦПИ!
Порядок введения в действие приказа см. п. 6.

В соответствии с подпунктом 5) пункта 1 статьи 7 и подпунктами 1), 3), 8), 14), 17), 28) статьи 145 Кодекса Республики Казахстан "О здоровье народа и системе здравоохранения" ПРИКАЗЫВАЮ:

1. Утвердить прилагаемые санитарные правила "Санитарно-эпидемиологические требования к устройству, содержанию и условиям обучения в общеобразовательных и интернатных организациях".

2. Признать утратившими силу:

1) приказ Министра здравоохранения Республики Казахстан от 25 июля 2003 года № 570 "Об утверждении санитарных правил и норм "Санитарно-эпидемиологические требования к устройству, содержанию и условиям обучения в общеобразовательных и интернатных организациях" (зарегистрированный в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов за № 2478, опубликованный в Официальной газете от 1 ноября 2003 года, № 44 (149));

2) приказ Министра здравоохранения Республики Казахстан от 15 января 2008 года № 7 "О внесении изменения и дополнений в приказ Министра здравоохранения Республики Казахстан от 25 июля 2003 года № 570 "Об утверждении санитарных правил и норм "Санитарно-эпидемиологические требования к устройству, содержанию и условиям обучения в общеобразовательных и интернатных организациях" (зарегистрированный в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов за № 5144, опубликованный в Собрание актов центральных исполнительных и иных центральных государственных органов Республики Казахстан от 10 июня 2008 года, № 6);

3) приказ Министра здравоохранения Республики Казахстан от 22 июня 2010 года № 463 "О внесении дополнений в приказ Министра здравоохранения Республики Казахстан от 25 июля 2003 года № 570 "Об утверждении санитарных правил и норм "Санитарно-эпидемиологические требования к устройству, содержанию и условиям обучения в общеобразовательных и интернатных организациях" (зарегистрированный в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов за № 6311, опубликованный в газете "Казахстанская правда" 6 октября 2010 года, № 263 (26324)).

3. Комитету государственного санитарно-эпидемиологического надзора Министерства здравоохранения Республики Казахстан обеспечить в установленном законодательством порядке государственную регистрацию настоящего приказа в Министерстве юстиции Республики Казахстан.

4. Департаменту административно-правовой работы Министерства здравоохранения Республики Казахстан (Бисмильдин Ф.Б.) обеспечить в установленном законодательством порядке официальное опубликование настоящего приказа после его государственной регистрации.

5. Контроль за исполнением настоящего приказа оставляю за собой.

6. Настоящий приказ вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования.

И.о. Министра здравоохранения
Республики Казахстан	Б. Садыков
"Согласовано"
Министр образования и науки
Республики Казахстан
____________ Жумагулов Б.Т.
25 октября 2010 года
"Согласовано"
Председатель Агентства по делам
строительства и жилищно-коммунального
хозяйства Республики Казахстан
____________ Нокин С.К.
25 октября 2010 года

Утверждены приказом и.о. Министра здравоохранения Республики Казахстан от 25 октября 2010 года № 834

Санитарные правила
"Санитарно-эпидемиологические требования к устройству,
содержанию и условиям обучения в общеобразовательных
и интернатных организациях"
1. Общие положения

1. Настоящие санитарные правила (далее - санитарные правила) определяют санитарно-эпидемиологические требования к размещению, земельному участку, зданию, оборудованию помещений, организации питания, воздушно-тепловому режиму, естественному и искусственному освещению, к водоснабжению и канализации, организации учебно-воспитательного процесса, к организации медицинского обслуживания и гигиеническому воспитанию учащихся и воспитанников, в организациях образования (далее - общеобразовательные и интернатные организации).

2. Настоящие санитарные правила предназначены для физических и юридических лиц независимо от форм собственности, деятельность которых связана с реализацией общеобразовательных программ в организациях образования.

3. Первые руководители организаций и физические лица, деятельность которых связана с осуществлением общеобразовательных и интернатных услуг обеспечивают соблюдение требований настоящих санитарных правил.

4. В настоящих санитарных правилах использованы следующие термины и определения:

1) общеобразовательные организации (школа, лицей, гимназия) - учебные заведения системы общего среднего образования, обеспечивающие государственное гарантийное право на образование, необходимое человеку для понимания явлений природы, общества и участия в общественной и трудовой деятельности и являющееся основой для получения профессионального образования;

2) общеобразовательная школа - учебное заведение, реализующее общеобразовательные учебные программы начального, основного среднего и общего среднего образования, а также учебные программы дополнительного образования обучающихся и воспитанников;

3) гимназия - учебное заведение, реализующее общеобразовательные учебные программы начального, основного среднего и по гуманитарным профилям общего среднего образования в соответствии со склонностями и способностями обучающихся;

4) лицей - среднее общеобразовательное учебное заведение, реализующее основные и дополнительные общеобразовательные программы, предусматривающие углубленное, профильное, дифференцированное обучение учащихся в соответствии с их склонностями и способностями;

5) интернатные организации - организации образования, обеспечивающие государственные гарантии прав на образование определенных категорий лиц с предоставлением места проживания;

6) малокомплектная школа - общеобразовательная школа с малым контингентом обучающихся, совмещенными класс-комплектами и со специфической формой организации учебных занятий;

7) предшкольные классы - классы для детей пяти, шести лет в общеобразовательных школах, в которых проводится одногодичная обязательная бесплатная предшкольная подготовка;

8) наполняемость классов - это количество учащихся в классе относительно к площади помещения учебного класса;

9) учебная нагрузка - суммарная нормируемая занятость учащихся и воспитанников в учебно-воспитательном процессе для каждой возрастной группы, которая измеряется в академических часах;

10) учебное пособие - литература для учащихся и воспитанников, в которой излагается материал по определенной дисциплине соответствующей учебной программе;

11) режим дня - установленный распорядок дня учащихся;

12) рекреация - помещение для отдыха и восстановления сил учащихся во время перемены и в свободное от занятий время;

13) климатическая зона - территория, выделяемая по климатическим признакам;

14) септик - сооружение для очистки небольших количеств бытовых сточных вод. Представляют собой подземный отстойник горизонтального типа, состоящий из одного или нескольких камер, через которые протекает сточная жидкость;

15) санитарно-дворовые установки (далее - СДУ) - неканализованный туалет, расположенный снаружи здания, на расстоянии не менее 25 метров (далее - м) от зданий, имеющий надземную часть и выгребную яму.

16) дезинфицирующие средства - химические вещества, применяемые для уничтожения возбудителей инфекционных заболеваний на объектах окружающей среды.

2. Cанитарно-эпидемиологические требования к размещению
общеобразовательных и интернатных организаций

5. Здания общеобразовательных и интернатных организаций размещаются на самостоятельных земельных участках.

При размещении школы в приспособленном здании набор помещений, их площади определяются по согласованию с государственным органом в сфере санитарно-эпидемиологического благополучия населения на соответствующей территории исходя из вида общеобразовательной организации, числа и возраста учащихся, количества классов, в соответствии с требованиями настоящих санитарных правил.

6. Транспортному обслуживанию подлежат учащиеся, проживающие в сельских населенных пунктах, где нет соответствующих организаций образования.

Подвоз обучающихся осуществляется транспортом, предназначенным для перевозки детей.

7. Для учащихся, проживающих на расстоянии свыше 15 км, а также при транспортной недоступности предусматривается пришкольный интернат.

8. Предшкольные классы размещаются в здании школ не выше второго этажа. Занятия с детьми проводятся в выделенных для этой цели помещениях (класс, групповая).

3. Санитарно-эпидемиологические требования к земельному участку

9. Общеобразовательные и интернатные организации имеют самостоятельный земельный участок с расстоянием от здания организации до красной линии не менее 25 м, в сельских населенных пунктах не менее 10 м. На территории общеобразовательных и интернатных организаций не допускается размещение объектов, функционально с ними не связанных.

Не допускается размещать школьные участки на территории санитарно-защитных зон промышленных объектов.

10. Территория участка ограждается на высоту не менее 1,5 м. На территории не рекомендуется посадка деревьев и кустарников с ядовитыми плодами, а также дающих при цветении опушенные семена.

11. На территории общеобразовательных и интернатных организаций выделяются следующие зоны: учебная зона, физкультурно-спортивная зона, зона отдыха, хозяйственная зона.

Хозяйственная зона размещается со стороны входа в производственные помещения пищеблока и отдельный въезд с улицы.

12. На территории участка предусматривается отвод дождевых и талых вод.

Земельные участки имеют расстояние до гаражей и открытых стоянок с числом автомобилей:

до 10 машин и менее - 15 м;

от 10 до 100 машин - 25 м;

свыше 100 машин - 50 м.

13. Школы-интернаты размещаются в одном или нескольких отдельно стоящих зданиях, соединенных между собой теплыми переходами. Допускается не предусматривать устройство переходов в четвертой климатической зоне.

14. При отсутствии централизованных систем водоснабжения, канализации, отопления на территории хозяйственной зоны предусматриваются котельная, насосная с водонапорным баком и септик.

Въезды и входы на участок, проезды, дорожки к хозяйственным постройкам, к площадкам для мусоросборников, к СДУ покрываются асфальтом, бетоном или другим твердым покрытием.

Мусоросборники устанавливаются на бетонированной площадке на расстоянии не менее 25 м от зданий.

15. Наружная осветительная арматура здания обеспечивает равномерный рассеянный свет на территории общеобразовательных и интернатных организаций.

4. Санитарно-эпидемиологические требования к зданию
общеобразовательных и интернатных организаций

16. При проектировании зданий, заданием на проектирование предусматривается доступность для маломобильных групп населения и устанавливаются пандусы.

17. Количество детей в общеобразовательных и интернатных организациях не должно превышать ее проектную вместимость.

18. При размещении общеобразовательных и интернатных организаций в приспособленном здании набор помещений, их площади согласовываются с государственным органом в сфере санитарно-эпидемиологического благополучия населения на соответствующей территории в соответствии с требованиями настоящих санитарных правил.

19. Гардеробы размещаются на первом или цокольном этажах.

20. Учащиеся и воспитанники предшкольных и начальных классов обучаются в закрепленных за каждым классом учебных помещениях.

21. При малой наполняемости классов, допускается использование учебных кабинетов по двум дисциплинам.

Учебные классы не допускается размещать вблизи мастерских, спортивного и актового залов, пищеблока, являющихся источниками шума или запаха.

22. В учебных помещениях определяются: рабочие зоны для учителя и учащихся, дополнительное пространство для размещения учебных пособий и технических средств обучения.

23. Площадь кабинетов принимается из расчета 2,5 квадратных метра (далее - м²) на одного учащегося или воспитанника.

24. Спальные комнаты в интернатах проектируются вместимостью 4 - 6 мест для учащихся 1 - 4 классов и 2 - 4 места для учащихся 5 - 11 классов. Площади игровых в школах-интернатах принимаются из расчета 2 м² на одного учащегося, площади спальных комнат в школах-интернатах и в интернатах при школах принимаются из расчета 4 м² на одно спальное место.

25. При общеобразовательных организациях предусматривается спортивный зал с набором помещений.

При отсутствии собственного спортивного зала занятия по физическому воспитанию организовываются в спортивных сооружениях, расположенных вблизи школы, допускается использовать игровую комнату, гимнастический зал и рекреации школы.

26. Набор помещений медицинского пункта включает кабинет врача (медицинскую комнату) площадью не менее 18 м², процедурный кабинет площадью не менее 14 м², для интернатных организаций дополнительно предусматривается палата изолятора площадью не менее 12 м².

Допускается в процедурном кабинете проводить профилактические прививки. Не допускается одномоментное проведение медицинских процедур и профилактических прививок.

При отсутствии полного набора помещений медицинского пункта оборудуется комната площадью не менее 12 м². Оснащение и оборудование, ведение перечня медицинской документации медицинских кабинетов согласовывается с государственным органом в сфере санитарно-эпидемиологического благополучия населения на соответствующей территории в соответствии с требованиями настоящих санитарных правил.

В помещениях медицинского пункта школы, при отсутствии централизованной системы водоснабжения устанавливается наливной умывальник.

27. На каждом этаже учебного корпуса размещаются санитарные узлы для мальчиков и девочек типа отдельных кабин, оборудованные дверями без запоров. Количество санитарных приборов принимается из расчета один унитаз и один умывальник на 30 девочек; один унитаз, 0,5 лотков писсуара и один умывальник на 30 мальчиков. Для педагогического персонала выделяется отдельный санитарный узел.

28. В зданиях общеобразовательных, интернатных организаций предусматриваются помещения: для хранения и обработки уборочного инвентаря, оборудованные поддонами и подводкой к ним воды, для приготовления дезинфекционных растворов.

29. В помещениях предшкольных, начальных классов, лабораториях, мастерских, помещениях медицинского пункта, устанавливаются умывальники.

30. Не допускается использование помещения школ и интернатов в целях, не связанных с учебно-воспитательным процессом, а также проведение ремонтных работ во время учебного процесса.

31. Полы и их покрытия общеобразовательных и интернатных организаций должны быть без щелей и нарушения целостности. Полы помещений общеобразовательных и интернатных организаций выстилаются из материалов с нескользкой поверхностью.

5. Санитарно-эпидемиологические требования к организации
питания в общеобразовательных, интернатных организациях

32. Устройство, оборудование, содержание пищеблока принимается в соответствии с приказом Министра здравоохранения Республики Казахстан от 19 августа 2010 года № 656 "Об утверждении санитарных правил "Санитарно-эпидемиологические требования к объектам общественного питания" (зарегистрирован в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов за № 6483).

При отсутствии в школе столовой используется сокращенный набор помещений с выделением зон для подготовки сырья, приготовления пищи и раздачи готовой продукции. Кухня оборудуется в помещении площадью не менее 9,0 м².

Размещение технологического, холодильного и моечного оборудования осуществляется с учетом поточности приготовления пищи.

33. При пребывании детей в предшкольных классах более четырех часов организовывается их питание.

34. Горячее питание в общеобразовательных школах организовывается - двухразовое для детей групп продленного дня и горячие завтраки для остальных детей.

В школах-интернатах организовывается четырехразовое питание в соответствии с приложениями 4, 5, 7 постановления Правительства Республики Казахстан от 17 мая 2000 года № 738 "О размерах и источниках социальной помощи нуждающимся гражданам в период получения ими образования" и приложения 1 к настоящим санитарным правилам.

При организации питания:

1) среднесуточные наборы пищевых продуктов, в том числе, используемые для приготовления блюд и напитков, нормируемые объемы выходов готовых блюд, рекомендуемые величины потребления белков, жиров и углеводов, сроки хранения и реализации особо скоропортящихся продуктов принимаются согласно таблиц 1, 2, 3 и 4 приложения 1 к санитарным правилам;

2) замена отдельных продуктов питания производится в соответствии с таблицей замены продуктов по основным пищевым веществам, согласно таблиц 5 и 6 приложения 1 к настоящим санитарным правилам;

3) ввозимые продукты питания (сырье и полуфабрикаты) сопровождаются документами, подтверждающими их качество и безопасность (сертификаты, справки, заключения). Не допускаются к приему пищевые продукты без сопроводительных документов, с истекшим сроком хранения и признаками порчи;

4) особо скоропортящиеся пищевые продукты хранятся в холодильных камерах или холодильниках при температуре - 2 - 6 ⁰С. Для контроля за температурой в холодильниках и холодильных камерах устанавливают термометры. При наличии одной холодильной камеры места хранения мяса, рыбы и молочных продуктов разграничиваются;

5) не допускается приготовление и употребление для питания детей:

непастеризованного молока, творога и сметаны без тепловой обработки, простокваши собственного приготовления, макарон с мясным фаршем, блинчиков с мясом, студней, окрошки, паштетов, заливных блюд, морсов и напитков собственного приготовления, кремовых изделий, жареных во фритюре пирожков и пончиков, консервов и компотов домашнего приготовления, яиц всмятку, яичницы - глазуньи, салатов с майонезом, газированных и безалкогольных энергетических напитков (за исключением минеральных и питьевых вод), чипсов, сухариков, гамбургеров, хот-догов;

6) не допускается реализация жевательных резинок;

7) питание учащихся осуществляется на основании двухнедельного меню и ассортиментного перечня буфетной продукции, согласованных с государственным органом санитарно-эпидемиологической службы. Не допускается повторение блюд в течение 2 дней подряд.

35. Питание организуется в столовой, работающей на сырье или на полуфабрикатах и в буфете.

36. При столовых устанавливаются умывальные из расчета один кран на 20 посадочных мест.

6. Санитарно-эпидемиологические требования к оборудованию
помещений общеобразовательных, интернатных организаций

37. В зависимости от назначения учебные помещения оборудуются мебелью.

38. Каждый учащийся обеспечивается рабочим местом за партой или столом в соответствии с его ростом и состоянием зрения и слуха. Размеры мебели и ее маркировка принимаются в соответствии с приложением 2 к настоящим санитарным правилам. Не допускается использование табуреток или скамеек вместо стульев.

Парты, независимо от их номера, для детей с нарушением слуха и зрения, устанавливаются в первом ряду. Для учеников с пониженной остротой зрения парты размещаются в первом ряду от окна. Детей, часто болеющих острыми респираторными заболеваниями, ангинами, простудными заболеваниями, следует рассаживать дальше от наружной стены.

39. При оборудовании учебных помещений соблюдаются следующие размеры:

1) между рядами двухместных столов - не менее 60 сантиметров (далее - см);

2) между рядом столов, наружной и внутренней продольными стенами не менее 50 см;

3) от последних столов до стены (перегородки): противоположенной классной доске - не менее 70 см, от задней стены, являющейся наружной - не менее 100 см;

4) от демонстрационного стола до учебной доски - не менее 100 см;

5) от первой парты до учебной доски - 2,4 - 2,7 м;

6) наибольшая удаленность последнего места учащегося от учебной доски - 8,6 м;

7) высота нижнего края учебной доски над полом - 80 - 90 см;

8) угол видимости доски должен быть не менее 35 градусов для учащихся среднего и старшего звена школы и не менее 45 градусов для школьников 6 - 7 лет.

40. Кабинеты физики и химии оборудуются:

1) демонстрационными столами, установленных на подиуме;

2) двухместными ученическими лабораторными столами с подводкой электроэнергии (в кабинете физики), воды, канализации (в кабинете химии).

В кабинете химии оборудуется вытяжной шкаф, расположенный у наружной стены возле стола преподавателя.

41. При расстановке кроватей в интернатных организациях соблюдаются следующие расстояния: между длинными сторонами кроватей - 50 см, изголовьями - 20 см, проходы между отдельными рядами кроватей - 100 см, кроватью и наружной стеной - 60 см.

42. При каждой спальной секции или учебно-жилых блоках предусматриваются водоразборные краны с подводкой воды и выделяется место для хранения уборочного инвентаря.

При отсутствии водопровода оборудуются наливные умывальники.

43. В уборных для девочек старших классов кабины имеют двери. В секциях предшкольных и начальных классов, уборные оборудуются детскими унитазами. В интернатах комнаты личной гигиены девочек оборудуются восходящим душем, умывальником, тумбочкой и вешалками. Потребность в санитарных приборах для общеобразовательных организаций принимается согласно приложения 3 к настоящим санитарным правилам.

7. Санитарно-эпидемиологические требования
к воздушно-тепловому режиму

44. В общеобразовательных и интернатных организациях предусматриваются отопление, вентиляция, кондиционирование воздуха.

45. Отдельные системы вытяжной вентиляции следует предусматривать для следующих помещений (групп помещений): классных комнат и учебных кабинетов, лабораторий, бассейнов, тиров, столовой, помещения медицинского пункта, санитарных узлов, помещений для обработки и хранения уборочного инвентаря.

Не допускается применение асбестоцементных воздухопроводов.

46. Печное отопление допускается в школах и в интернатных организациях не имеющих центральное отопление. Топка производится в изолированном помещении с отдельным входом.

47. Учебные помещения проветриваются во время перемен, а рекреационные - во время уроков. До начала занятий и после их окончания осуществляется сквозное проветривание учебных помещений через фрамуги и форточки.

Уроки физкультуры проводятся в проветриваемых залах.

48. Температура воздуха составляет:

1) в спальных помещениях, учебных кабинетах, лабораториях, библиотеке, в актовом зале, в компьютерных классах плюс 18-22⁰C;

2) в учебных мастерских, в спортзале и комнатах для проведения секционных занятий, в рекреациях, в вестибюле и гардеробе плюс 15-17⁰C;

3) раздевалке спортивного зала плюс 19-23⁰C;

4) в кабинетах врачей плюс 21-23⁰C.

49. Школьные учебно-производственные мастерские, где работа на станках и механизмах связана с выделением большого количества тепла и пыли, оборудуются механической вытяжной вентиляцией. Станки и механизмы оборудуются соответствующими защитными приспособлениями.

50. Вытяжные вентиляционные решетки следует ежемесячно очищать от пыли.

8. Санитарно-эпидемиологические требования к
естественному и искусственному освещению

51. В учебных помещениях школ и интернатов предусматривается естественное освещение. Без естественного освещения допускается проектировать: снарядные, кладовые и складские помещения (кроме помещений для хранения легковоспламеняющихся жидкостей), книгохранилища, бойлерные, насосные водопроводы и канализации, камеры вентиляционные и кондиционирования воздуха.

52. В учебных помещениях рекомендуется боковое левостороннее освещение. При двустороннем освещении, при глубине учебных помещений более 6 м, устанавливается правосторонний подсвет, с высотой не менее 2,2 м от потолка. При этом не допускается направление основного светового потока спереди и сзади от учащихся.

53. В учебно-производственных мастерских, спортивных залах допускается двустороннее естественное боковое освещение и комбинированное (верхнее и боковое).

54. Ориентация окон учебных помещений предусматриваются на южные, юго-восточные и восточные стороны горизонта. На север ориентируются окна кабинетов черчения, рисования, а также помещения кухни, ориентация кабинета вычислительной техники - на север, северо-восток.

55. Световые проемы учебных помещений оборудуются: регулируемыми солнцезащитными устройствами: жалюзи, шторы светлых тонов.

56. Для отделки учебных и жилых помещений используются отделочные материалы, качество и область применения которых подтверждены сертификатами. Для стен учебных помещений используются краски светлых тонов.

57. Для максимального использования дневного света и равномерного освещения учебных помещений необходимо сажать деревья не ближе 15 м, кустарник - не ближе 5 м от здания; не допускается закрашивать оконные стекла.

58. В учебных помещениях применяются лампы накаливания или люминесцентное освещение. Не допускается использовать в одном помещении люминесцентные лампы и лампы накаливания.

59. Светильники с люминесцентными лампами располагаются параллельно светонесущей стене на расстоянии 1,2 м от наружной стены и 1,5 м от внутренней. Классная доска освещается двумя установленными параллельно ей светильниками, которые размещаются выше верхнего края доски на 0,3 м и на 0,6 м в сторону класса перед доской.

60. Освещенность в классах, кабинетах и лабораториях на рабочих столах составляет - 300 люкс, на классной доске и в кабинетах черчения - 500 люкс, в компьютерных классах - 300 - 500 люкс, в актовых и спортивных залах (на полу) - 200 люкс, в рекреациях (на полу) - 150 люкс.

61. Чистку и мытье стекол окон, осветительной арматуры светильников рекомендуется проводить не реже двух раз в год, а также своевременно осуществлять замену перегоревших ламп и разбитых стекол. Не допускается привлекать к этой работе учащихся. Неисправные, перегоревшие люминесцентные лампы собираются и вывозятся из здания школы в организации, занимающиеся хранением и утилизацией ртутьсодержащих люминесцентных ламп. Временное хранение их в помещениях общеобразовательных организаций разрешается на основании санитарно-эпидемиологического заключения государственных органов санитарно-эпидемиологической службы. Хранение осуществляется в небьющейся таре, в отдельном помещении общеобразовательных и интернатных организаций. Помещение закрывается на ключ. За хранением отработанных люминесцентных ламп закрепляется ответственное лицо. Не допускается выбрасывать неисправные и перегоревшие люминесцентные лампы в мусорные контейнера.

9. Санитарно-эпидемиологические требования к
водоснабжению и канализации

62. Здания общеобразовательных и интернатных организаций оборудуются системами хозяйственно-питьевого и горячего водоснабжения и канализацией.

63. В случаях отсутствия в населенном пункте водопровода и канализации, водоснабжение и способ удаления сточных вод, в каждом конкретном случае, осуществляется на основании санитарно-эпидемиологического заключения государственных органов санитарно-эпидемиологической службы.

При отсутствии централизованного (децентрализованного) водоснабжения организовывается подвоз привозной питьевой воды специальным автотранспортом.

64. В общеобразовательных и интернатных организациях предусматривается централизованное обеспечение обучающихся питьевой водой, отвечающей гигиеническим требованиям, предъявляемым к качеству воды централизованных систем питьевого водоснабжения.

Допускается питьевой режим в образовательных и интернатных организациях организовывать в следующих формах:

стационарные питьевые фонтанчики;

вода, расфасованная в емкости.

Обеспечивается свободный доступ обучающихся к питьевой воде в течение всего времени их пребывания в образовательных и интернатных организациях.

Конструктивные решения стационарных питьевых фонтанчиков предусматривают наличие ограничительного кольца вокруг вертикальной водяной струи, с высотой не менее 10 см.

При организации питьевого режима с использованием бутилированной воды предусматривается чистая посуда для питья воды (стеклянная, фаянсовая, одноразовые стаканчики), а также отдельные промаркированные подносы для чистой и использованной стеклянной или фаянсовой посуды или контейнеры - для сбора использованной посуды одноразового применения.

При отсутствии централизованного водоснабжения в населенном пункте организация питьевого режима обучающихся осуществляется с использованием воды, расфасованной в емкости, при условии организации контроля розлива питьевой воды.

Бутилированная вода, поставляемая в образовательные и интернатные организации сопровождается документами, подтверждающими ее происхождение, качество и безопасность.

65. В неканализованных районах общеобразовательные и интернатные организации оборудуются внутренней канализацией и устройством местных очистных сооружений. Допускается оборудовать общеобразовательные и интернатные организации водонепроницаемыми выгребами (с организацией вывоза стоков).

Не допускается выливать в выгреб воду из под умывальников и после уборки.

10. Санитарно-эпидемиологические требования к условиям
учебно-воспитательного процесса

66. Нормы учебной нагрузки в общеобразовательных школах принимаются согласно приложения 4 к настоящим санитарным правилам. При составлении расписания уроков рекомендуется пользоваться таблицей ранжирования предметов по трудности, согласно приложения 5 к настоящим санитарным правилам.

67. Продолжительность урока в школах не должна превышать 45 минут. В первых классах применяется "ступенчатый" режим учебных занятий с постепенным наращиванием учебной нагрузки. В сентябре планируется три урока 35-минутной продолжительности; со второй четверти - 4 урока по 35 минут каждый; со второго полугодия уроки - по 45 минут. Спаренные уроки не допускаются, за исключением уроков трудового обучения. Для учащихся первых классов в течение года устанавливаются дополнительные недельные каникулы.

68. Прием детей в первые классы осуществляется на основании заключения врачебно-педагогической комиссии о готовности ребенка к обучению.

69. Учебные занятия в школах начинаются не ранее 8 часов утра. Допускается в школах, работающих в две и более смен, учебный процесс учащихся пятых и выпускных классов, а также классов углубленного обучения организовывать во вторую смену.

70. Независимо от продолжительности учебной недели дневная учебная нагрузка учащихся составляет не более пяти уроков в начальной школе и не более шести уроков в основной школе. Для сохранения оптимального уровня работоспособности в течение недели учащимся обеспечивается облегченный учебный день в середине недели (среда).

71. В малокомплектных школах формирование классов определяется условиями конкретной школы и зависит от числа учащихся и учителей. Оптимальным является объединение в один комплект учащихся первых и третьих классов, вторых и третьих классов, вторых и четвертых классов.

72. Допускается применять в обучении компьютерные технологии со второго класса.

73. Школьное расписание уроков составляется отдельно для обязательных и факультативных занятий. Факультативные занятия следует планировать в дни с наименьшим количеством обязательных уроков. Между началом факультативных и последним уроком обязательных занятий устраивается перерыв продолжительностью 45 минут.

74. Проведение сдвоенных уроков в начальной школе не допускается. Для учащихся 5 - 9 классов сдвоенные уроки допускаются для проведения лабораторных, контрольных работ, уроков труда, физкультуры целевого назначения (лыжи, плавание).

75. Сдвоенные уроки по основным и профильным предметам для учащихся 5 - 9 классов допускается при условии их проведения следом за уроком физкультуры или динамической паузой продолжительностью не менее 30 минут. В 10 - 11 классах допускается проведение сдвоенных уроков по основным и профильным предметам.

76. При составлении расписания уроков необходимо чередовать в течение дня и недели предметы естественно-математического и гуманитарного циклов.

77. Продолжительность перемен между уроками для учащихся всех видов общеобразовательных организаций составляет не менее 10 минут, большой перемены (после 2 или 3 уроков) - 30 минут: вместо одной большой перемены допускается после 2 и 3 уроков устраивать две перемены по 20 минут каждая. Перемены необходимо проводить при максимальном использовании свежего воздуха, в подвижных играх.

78. Режим дня для детей в предшкольных классах соблюдается в соответствии с приложением 6 к настоящим санитарным правилам.

79. Максимально допустимое количество занятий в предшкольных классах - 4 занятия продолжительностью не более 25-30 минут. В середине занятий проводится физкультурная минутка, перерывы между занятиями предусматриваются не менее 10 минут.

11. Санитарно-эпидемиологические требования к условиям
медицинского обслуживания учащихся

80. Общеобразовательные и интернатные организации укомплектовываются квалифицированными кадрами медицинских работников, которые также осуществляют медико-санитарное обеспечение детей предшкольных классов.

При отсутствии медицинского работника, медико-санитарное обеспечение учащихся осуществляется территориальной амбулаторно-поликлинической организацией здравоохранения.

81. В общеобразовательных и интернатных организациях проводятся углубленные профилактические медицинские осмотры, лабораторные обследования учащихся и воспитанников.

82. Каждый работник общеобразовательных и интернатных организаций (педагогический и обслуживающий персонал), включая работника столовой, проходит предварительные и периодические медицинские осмотры.

83. Не допускается прием лиц на работу в общеобразовательные и интернатные организации, включая пищевые блоки, без личной медицинской книжки, где отмечаются результаты всех медицинских осмотров и обследований о прохождении гигиенического обучения и допуск к работе.

84. Учащиеся, педагогический и обслуживающий персонал общеобразовательных и интернатных организаций получают профилактические прививки, при отсутствии противопоказаний.

85. Примерный перечень оборудования и инструментария медицинского пункта рекомендуется принимать в соответствии с приложением 7 учетно-отчетную медицинскую документацию в соответствии с приложением 8 к настоящим санитарным правилам, которые определяются по согласованию с государственным органом в сфере санитарно-эпидемиологического благополучия населения на соответствующей территории.

86. В общеобразовательных и интернатных организациях медицинские работники:

ведут статистический учет заболеваемости обучающихся и воспитанников;

планируют мероприятия по сохранению и укреплению здоровья обучающихся и воспитывающихся, снижению среди них заболеваемости и травматизма;

организовывают диспансеризацию детей, имеющих хронические заболевания;

по результатам углубленного медицинского осмотра определяют группы динамического наблюдения, уровень физического развития, медицинские группы по состоянию здоровья для занятий физкультурой;

выносят на заседания педагогических советов вопросы состояния здоровья обучающихся и воспитывающихся;

ежегодно представляют отчеты в органы государственного санитарно-эпидемиологического надзора на соответствующей территории по результатам углубленного медицинского осмотра, медицинских групп по состоянию здоровья, учету детей состоящих на диспансерном учете, по заболеваемости.

12. Санитарно-эпидемиологические требования к содержанию
помещений и участка общеобразовательных и интернатных
организаций

87. В общеобразовательных и интернатных организациях проводится ежедневная влажная уборка помещений с использованием моющих средств:

1) уборка классов, мастерских и учебных кабинетов проводится после окончания занятий;

2) коридоров и рекреаций - после каждой перемены;

3) игровых - в конце дня;

4) обеденного зала - после каждого приема пищи;

5) гардероба, вестибюля - после начала занятий каждой смены;

6) санитарных узлов в здании - после каждой перемены.

88. В предшкольных классах ежедневно протирается мебель, радиаторы, подоконники, полы моются два раза в день. Игрушки ежедневно моются с использованием 2 % мыльно-содового раствора, ополаскиваются под проточной водой, затем высушиваются на воздухе. Мягконабивные игрушки ежедневно в конце дня дезинфицируются бактерицидными лампами в течение 30 минут.

89. В спортивном зале после каждого урока проводится влажная уборка и проветривание. Учащиеся допускаются в спортивный зал только в спортивных костюмах и обуви.

90. Места общего пользования (туалеты, буфеты, столовая и медицинский кабинет) ежедневно убирают с использованием дезинфицирующих средств. Раковины, унитазы чистят щетками с применением чистяще-дезинфицирующих средств, разрешенных к применению в Республике Казахстан.

При регистрации, среди учащихся случаев инфекционных и паразитарных заболеваний, проводятся противоэпидемические и дезинфекционные мероприятия.

91. Мытье посуды осуществляется механическим или ручным способом. При ручном способе мытья посуды используется трехгнездная ванна. Освобожденная от остатков пищи столовая посуда моется щеткой в воде, имеющей температуру 50⁰C, с добавлением моющих средств (одна ванна). После этого посуда погружается в дезинфицирующий раствор (вторая ванна) и ополаскивается горячей проточной водой при температуре 65⁰C (третья ванна). Просушивается в специальных шкафах или на решетках.

При использовании посудомоечной машины обработку посуды проводят по режиму, указанному в прилагаемой к ней инструкции.

92. Обеденные залы оборудуются столами (на 4-6-10 мест) и стульями или табуретами. Производственные столы, предназначенные для обработки пищевых продуктов, имеют покрытие, устойчивое к действию моющих и дезинфицирующих средств и отвечают требованиям безопасности для материалов, контактирующих с пищевыми продуктами. Обеденные столы протираются после каждого приема пищи.

93. Допускается столовая посуда фарфоровая, эмалированная, стеклянная или из нержавеющей стали. Не допускается использование кухонной и столовой посуды деформированной, с отбитыми краями, трещинами, сколами, с поврежденной эмалью; столовые приборы из алюминия; разделочные доски из пластмассы и прессованной фанеры; разделочные доски и мелкий деревянный инвентарь с трещинами и механическими повреждениями.

Применение посуды из полимерных материалов допускается при наличии сертификатов качества.

94. Ветошь в конце работы замачивают в воде при температуре не ниже 45⁰С, с добавлением моющих средств, дезинфицируют или кипятят, ополаскивают, просушивают и хранят в таре для чистой ветоши.

95. Уборочный инвентарь (тазы, ведра, щетки, тряпки):

1) выделяется за отдельным помещением (спальня, кухня, столовая, изолятор, санитарный узел) и маркируется;

2) хранится в специально отведенном для этого месте;

3) для мытья туалетов имеет сигнальную (красную) маркировку храниться отдельно от другого уборочного инвентаря;

4) после использования промываться горячей водой, с использованием моющих и дезинфицирующих средств, разрешенных к применению в Республике Казахстан.

96. Проведение мероприятий по борьбе с насекомыми и грызунами осуществляются специализированными организациями в соответствии с гигиеническими требованиями, предъявляемыми к проведению дератизационных и дезинсекционных работ.

Для предупреждения залета насекомых следует проводить засетчивание оконных и дверных проемов в помещениях столовой.

97. Территория участка содержится в чистоте. Мусор собирается в металлические мусоросборники с плотно закрывающимися крышками. Очистку мусоросборников производят при их заполнении на 2/3 объема.

13. Санитарно-эпидемиологические требования к режиму дня
учащихся интернатных организаций

98. Режим дня предусматривает учебные и внеучебные занятия, дневной отдых с максимальным пребыванием на воздухе, питание, сон и чередование разнообразных видов деятельности, смену труда и отдыха.

99. Общественно-полезный труд воспитанников включает самообслуживание, работу по благоустройству участка, изготовление и ремонт учебного оборудования, инвентаря и участие в ремонте зданий, работу на учебно-опытном участке, дежурство в спальных, столовой и кухне, пошив и ремонт одежды, белья, ремонт обуви.

Общая продолжительность различных видов труда не превышает двух часов в неделю. В указанное время не входят предусмотренные режимом дня часы для личного самообслуживания. Учащиеся занимаются общественно полезным трудом во внеурочное время два раза в неделю: учащиеся 1 - 4 классов не более 30 минут в день, 5 - 8 классов - не более 45 минут, 9 - 11 классов - не более 1,5 часов.

100. Учащиеся допускаются к следующим видам работ:

1) 1 - 2 классов - уборке постели, поливке цветов; дежурству по столовой, несложной сервировке стола;

2) 3 - 4 классов - в дополнение к указанному в подпункте 1 пункта 100 настоящих санитарных правил - к мелкому ремонту одежды и стирке личных вещей (трусы, носки, платки);

3) 5 - 6 классов - в дополнение к указанным в пунктах 1 и 2 пункта 100 настоящих санитарных правил - к уборке спальных комнат влажным способом, дежурству по столовой, включая полную сервировку стола и уборку посуды;

4) 7 - 11 классов - ко всем видам самообслуживания и общественно полезному труду и дежурству по кухне;

5) не допускается привлечение воспитанников к приготовлению, раздаче горячей пищи и мытью посуды.

101. Продолжительность сна:

1) 12-11,5 часов для детей до 7 лет (из них 1-1,5 часа дневного сна);

2) 11-10,5 часов - для детей 8-9 лет;

3) 10,5-10 часов - для детей 10 лет;

4)10-9,5 часов - для детей 11-12 лет;

5) 9,5-9 часов - для детей 13-15 лет.

14. Санитарно-эпидемиологические требования к
гигиеническому воспитанию в интернатных организациях

102. В интернатных организациях предусматриваются душевые (бани), помывка детей осуществляется по графику не реже одного раза в семь дней с одновременной сменой постельного, нательного белья и полотенец. Учащиеся обеспечиваются индивидуальными средствами личной гигиены (зубная щетка, мыло, расческа, полотенце, мочалка, тапочки).

Стирка постельного и нательного белья осуществляется в прачечной.

103. Работа по гигиеническому воспитанию и обучению учащихся и воспитанников проводится медицинским персоналом, учителями и воспитателями при участии работников центров здорового образа жизни, медицинских организаций, государственных органов и организаций государственной санитарно-эпидемиологической службы.

Приложение 1 к санитарным правилам "Санитарно-эпидемиологические требования к устройству, содержанию и условиям обучения в общеобразовательных и интернатных организациях"

Рекомендуемые среднесуточные наборы пищевых продуктов, в том
числе, используемые для приготовления блюд и напитков, для
обучающихся общеобразовательных организациях

таблица 1

№	Наименование продуктов	Количество продуктов в зависимости от возраста обучающихся
		в г, мл, брутто		в г, мл, нетто
		6-10 лет	11-18 лет	6-10 лет	11-18 лет
	1	2	3	4	5
1	Хлеб ржаной (ржано-пшеничный)	80	120	80	120
2	Хлеб пшеничный	150	200	150	200
3	Мука пшеничная	15	20	15	20
4	Крупы, бобовые	45	50	45	50
5	Макаронные изделия	15	20	15	20
6	Картофель	250*	250*	188	188
7	Овощи свежие, зелень	350	400	280**	320**
8	Фрукты (плоды) свежие	200	200	185**	185**
9	Фрукты (плоды) сухие, в т.ч. шиповник	15	20	15	20
10	Соки плодоовощные, напитки витаминизированные, в т.ч. инстантные	200	200	200	200
11	Мясо жилованное (мясо на кости) 1 кат.	77 (95)	86 (105)	70	78
12	Цыплята 1 категории потрошенные (куры 1 кат. п/п)	40 (51)	60 (76)	35	53
13	Рыба-филе	60	80	58	77
14	Колбасные изделия	15	20	14,7	19,6
15	Молоко (массовая доля жира 2,5 %, 3,2 %)	300	300	300	300
16	Кисломолочные продукты (массовая доля жира 2,5 %, 3,2 %)	150	180	150	180
17	Творог (массовая доля жира не более 9 %)	50	60	50	60
18	Сыр	10	12	9,8	11,8
19	Сметана (массовая доля жира не более 15 %)	10	10	10	10
20	Масло сливочное	30	35	30	35
21	Масло растительное	15	18	15	18
22	Яйцо	1 шт.	1 шт.	40	40
23	Сахар***	40	45	40	45
24	Кондитерские изделия	10	15	10	15
25	Чай	0,4	0,4	0,4	0,4
26	Какао	1,2	1,2	1,2	1,2
27	Дрожжи хлебопекарные	1	2	1	2
28	Соль	5	7	5	7

Примечание:

* Масса брутто приводится для нормы отходов 25 %.

** Масса нетто является средней величиной, которая может меняться в зависимости от исходного вида овощей и фруктов и сезона года. При формировании меню целесообразно обеспечивать выполнение натуральных норм питания в соответствии с данными, приведенными в столбце нетто.

*** В том числе для приготовления блюд и напитков, в случае использования продуктов промышленного выпуска, содержащих сахар (сгущенное молоко, кисели и др.) выдача сахара уменьшается в зависимости от его содержания в используемом готовом продукте.

Нормируемые объемы выходов готовых блюд в соответствии с
возрастом (в граммах)

таблица 2

№	Название блюд	Масса порций в граммах для обучающихся двух возрастных групп
		С 6 до 11 лет	С 11 лет и старше
	1	2	3
1	Второе блюдо (Каша, овощное, яичное, творожное, мясное блюдо)	150-200	200-250
2	Третье блюдо (чай, какао, сок, компот, молоко, кефир и др.)	200	200
3	Салат	60-100	100-150
4	Первое блюдо (супы)	200-250	250-300
5	Мясо, (котлеты, тефтели), рыба, птица	80-120	100-120
6	Гарнир	150-200	180-230
7	Фрукты	100	100

Рекомендуемые величины потребления белков, жиров и
углеводов (грамм/день)

таблица 3

№	Возраст, лет	Калорийность	Белки	Жиры	Углеводы
	1	2	3	4	5
1	с 6 до 11 лет	2350	77	79	335
2	с 11 лет и старше	2713	90	92	383

Сроки хранения и реализации особо скоропортящихся продуктов

таблица 4

№	Наименование продукта	Сроки хранения и реализации при температуре 2 - 60 не более, ч
	1	2
1	Мясные крупнокусковые полуфабрикаты	48
2	Печень замороженная	48
3	Печень охлажденная	24
4	Мясо птицы, кролика охлажденное	48
5	Мясо птицы, кролика замороженное	72
6	Колбасы вареные:
	высшего сорта	72
	первого сорта	48
7	Сосиски, сардельки мясные высшего, первого и второго сорта	48
8	Молоко пастеризованное, сливки, ацидофилин	36
9	Кефир	36
10	Творог жирный, обезжиренный, диетический	36
11	Сметана	72
12	Сырково-творожные изделия	36 при температуре 0 - 20
13	Сыры сливочные в коробочках
	из полистирола и других полимерных материалов - сладкий и фруктовый,	48
	острый, советский	72
14	Рыба всех наименований охлажденная	24 при температуре 0 - 20
15	Рыба и рыбные товары всех наименований мороженые	48 при температуре 0 - 20
16	Овощи отварные неочищенные	6

Таблица замены продуктов

таблица 5

№	Продукт	Вес в граммах	Продукт заменитель	Вес в грам- мах	Добавить (+); снять (-) (грамм)
	1	2	3	4	5
1	мясо говядина	100,0	мясо кролика	98,0	масло сливочное (–) 6,8
2			баранина II категории	97,0	масло сливочное (-) 2,1
3			Верблюжатина	107,0	масло сливочное (-) 3,6
4			конина 1 категории	104,0	масло сливочное (-) 4
5			мясо лося	95,0	масло сливочное (+) 6,5
6			оленина 1 категории	104,0	масло сливочное (-) 2,2
7			печень говяжья	116,0	масло сливочное (+)4,1
8			куры 2 категории	97,0	масло сливочное (-)1,8
9			яичный порошок	45,0	масло сливочное (+)11,9
10			рыба треска	115,0	масло сливочное (+) 7,6
11			Творог полужирный	121,0	масло сливочное (-) 4,7 сахар (-)1,6
12			консервы мясные	120,0	масло сливочное (-)18,1
13	молоко цельное	100,0	молоко сухое	11,0	масло сливочное (+)0,6 сахар (+) 0,4
14			молоко сгущенное стерилизованное	40,0	сахар (+) 1,0
15			молоко сгущенное с сахаром	39,0	сахар (-) 17,4
16			сливки сухие	12,0	масло сливочное (-) 2,3 сахар (+) 1,6
17			сливки сгущенные с сахаром	36,0	масло сливочное (-) 4,1 сахар (-) 11,7
18			Творог полужирный	17,0	масло сливочное (+) 2,0 сахар (+) 4,5
19			мясо говядина	14,0	масло сливочное (+) 2,7 сахар (+) 4,7
20			рыба треска	16,0	масло сливочное (+) 3,7 сахар (+) 4,7
21			сыр (пошехонский)	11,0	масло сливочное (+) 0,4 сахар (+) 4,7
22			яйцо куриное	22,0	масло сливочное (+) 0,8 сахар (+) 4,6
23			яичный порошок	6,0	масло сливочное (+) 1,2 сахар (+)4,3
24	творог полужирный	100,0	мясо говядина	83,0	масло сливочное (+)3,9 сахар (+) 1,3
25			рыба треска	95,0	масло сливочное (+) 10,2 сахар (+) 1,3
26	яйцо куриное	41,0	Творог полужирный	31,0	масло сливочное (+)2,3
27			мясо говядина	26,0	масло сливочное (+) 3,5
28			рыба треска	30,0	масло сливочное (+) 5,4 сахар (+) 0,3
29			молоко цельное	186,0	масло сливочное (-) 1,5 сахар(-) 8,4
30			сыр (пошехонский)	20,0	масло сливочное (-) 0,7 сахар (+) 0,3
31			яичный порошок	11,5	масло сливочное (+) 6,5 сахар (-) 0,5
32	рыба треска	100,0	мясо говядина	87,0	масло сливочное (-) 1,5
33			Творог полужирный	105,0	масло сливочное (-) 10,8 сахар (-) 2,8
34			яичный порошок	39,0	масло сливочное (-) 16,8 сахар (-) 2,8

Таблица замены продуктов по белкам и углеводам

таблица 6

№	Наименование продуктов	Количество (нетто, г)	Химический состав			Добавить к суточному рациону или исключить
			Белки, г	Жиры, г	Углеводы, г
	1	2	3	4	5	6
1	Замена хлеба (по белкам и углеводам)
2	Хлеб пшеничный	100	7,6	0,9	49,7
3	Хлеб ржаной простой	150	8,3	1,5	48,1
4	Мука пшеничная 1 сорт	70	7,4	0,8	48,2
5	Макароны, вермишель	70	7,5	0,9	48,7
6	Крупа манная	70	7,9	0,5	50,1
7	Замена картофеля (по углеводам)
8	Картофель	100	2,0	0,4	17,3
9	Свекла	190	2,9	-	17,3
10	Морковь	240	3,1	0,2	17,0
11	Капуста белокочанная	370	6,7	0,4	17,4
12	Макароны, вермишель	25	2,7	0,3	17,4
13	Крупа манная	25	2,8	0,2	17,9
14	Хлеб пшеничный	35	2,7	0,3	17,4
15	Хлеб ржаной простой	55	3,1	0,6	17,6
16	Замена свежих яблок (по углеводам)
17	Яблоки свежие	100	0,4	-	9,8
18	Яблоки сушеные	15	0,5	-	9,7
19	Курага (без косточек)	15	0,8	-	8,3
20	Чернослив	15	0,3	-	8,7
21	Замена молока (по белку)
22	Молоко	100	2,8	3,2	4,7
23	Творог полужирный	20	3,3	1,8	0,3
24	Творог жирный	20	2,8	3,6	0,6
25	Сыр	10	2,7	2,7	-
26	Говядина (1 кат.)	15	2,8	2,1	-
27	Говядина (2 кат.)	15	3,0	1,2	-
28	Рыба (филе трески)	20	3,2	0,1	-
29	Замена мяса (по белку)
30	Говядина (1 кат.)	100	18,6	14,0
31	Говядина (2 кат.)	90	18,0	7,5		Масло +6 г
32	Творог полужирный	110	18,3	9,9		Масло +4 г
33	Творог жирный	130	18,2	23,4	3,7	Масло - 9 г
34	Рыба (филе трески)	120	19,2	0,7	-	Масло +13 г
35	Яйцо	145	18,4	16,7	1,0
36	Замена рыбы (по белку)
37	Рыба (филе трески)	100	16,0	0,6	1,3
38	Говядина 1 кат.	85	15,8	11,9	-	Масло - 11 г
39	Говядина 2 кат.	80	16,0	6,6	-	Масло - 6 г
40	Творог полужирный	100	16,7	9,0	1,3	Масло - 8 г
41	Творог жирный	115	16,1	20,7	3,3	Масло – 20 г
42	Яйцо	125	15,9	14,4	0,9	Масло - 13 г
43	Замена творога
44	Творог полужирный	100	16,7	9,0	1,3
45	Говядина 1 кат.	90	16,7	12,6	-	Масло - 3 г
46	Говядина 2 кат.	85	17,0	7,5	-
47	Рыба (филе трески)	100	16,0	0,6	-	Масло + 9 г
48	Яйцо	130	16,5	15,0	0,9	Масло - 5 г
49	Замена яйца (по белку)
50	Яйцо 1 шт.	40	5,1	4,6	0,3
51	Творог полужирный	30	5,0	2,7	0,4
52	Творог жирный	35	4,9	6,3	1,0
53	Сыр	20	5,4	5,5	-
54	Говядина 1 кат.	30	5,6	4,2	-
55	Говядина 2 кат.	25	5,0	2,1	-
56	Рыба (филе трески)	35	5,6	0,7	-

Приложение 2 к санитарным правилам "Санитарно-эпидемиологические требования к устройству, содержанию и условиям обучения в общеобразовательных и интернатных организациях"

Размеры мебели и ее маркировка

№	Номера мебели	Группа роста (в миллиметрах) учащихся	Высота над полом крышки края стола, обращенного к ученику	Цвет маркировки	Высота над полом переднего края сидения
	1	2	3	4	5
1	1	1000-1500	460	Оранжевый	260
2	2	1150-1300	520	Фиолетовый	300
3	3	1300-1450	580	Желтый	340
4	4	1450-1600	640	Красный	380
5	5	1600-1750	700	Зеленый	420
6	6	Свыше 1750	760	Голубой	460

Приложение 3 к санитарным правилам "Санитарно-эпидемиологические требования к устройству, содержанию и условиям обучения в общеобразовательных и интернатных организациях"

Потребность в санитарных приборах для
общеобразовательных организаций

№	Помещения	Критерий	Площадь	Количество санитарных приборов
	1	2	3	4
1	Учебные корпуса (помещения) интернатных организаций
2	Уборные и умывальные для учащихся:
3	Девочек	один учащийся	0,1	один унитаз на 30 девочек, один умывальник на 60 девочек
4	Мальчиков	один учащийся	0,1	один унитаз на 40 мальчиков, один писсуар на 40 мальчиков, один умывальник на 60 мальчиков
5	Уборные и умывальные для персонала (индивидуальные)	один санузел	3,0	один унитаз, один умывальник
6	Кабина личной гигиены женщин (для персонала)	одна кабина	3,0	один унитаз, один умывальник
7	Уборные и душевые при раздевальных учебно-спортивных залов	одна раздевальная	2,0 4,0	один унитаз, один умывальник, две душевые сетки, ножная ванна
8	Уборные и душевые для персонала	один санузел и одна душевая	-	один унитаз, один умывальник, одна душевая сетка
9	Спальные корпуса
10	Уборные и умывальные для учащихся	на одного учащегося	0,35	один унитаз на 15 девочек, одна ножная ванна на 12 девочек, один унитаз на 20 мальчиков, один писсуар на 20 мальчиков, один умывальник на 8 мальчиков и одна ножная ванна на 12 мальчиков
11	Кабина для личной гигиены девочек	одна кабина	3,0	один гигиенический душ, один унитаз, один умывальник на одну кабину, одна кабина на 70 девочек
12	Уборные и умывальные для персонала (индивидуальные)	один санузел	3,0	один унитаз и один умывальник

Приложение 4 к санитарным правилам "Санитарно-эпидемиологические требования к устройству, содержанию и условиям обучения в общеобразовательных и интернатных организациях"

Нормы учебной нагрузки в общеобразовательных школах

№	Класс	пред- школа	1	2	3	4	5	6	7	8	9	10	11
	Нагрузка в часах, в неделю
	1	2	3	4	5	6	7	8	9	10	11	12	13
1	Инвариантная учебная нагрузка	20,5	22	23	26	26	28	28	29	31	33	22	22
2	Занятия, факультативы, курсы по выбору (в старших классах профилирующие предметы, прикладные курсы)	1,5	-	1	1	1	3	3	3	3	3	14	14
3	Индивидуальные и групповые консультации, занятия активно-двигательного характера	-	2	1	2	2	2	2	2	2	2	3	3
4	Максимальная учебная нагрузка	22	24	25	29	29	33	33	34	36	38	39	39

Приложение 5 к санитарным правилам "Санитарно-эпидемиологические требования к устройству, содержанию и условиям обучения в общеобразовательных и интернатных организациях"

Таблица ранжирования предметов по трудности

№	Предмет	Количество баллов
	1	2
1	Математика, русский язык (для школ с казахским языком обучения) Казахский язык (для школ с русским языком обучения)	11
2	Иностранный язык, изучение предметов на иностранном языке	10
3	Физика, химия, информатика	9
4	История, основы права	8
5	Казахский язык, литература (для школ с казахским языком обучения) Русский язык, литература (для школ с русским языком обучения)	7
6	Естествознание, география	6
7	Физкультура	5
8	Труд	4
9	Черчение	3
10	Рисование	2
11	Пение	1

Приложение 6 к санитарным правилам "Санитарно-эпидемиологические требования к устройству, содержанию и условиям обучения в общеобразовательных и интернатных организациях"

Режим дня для предшкольных классов
1 половина дня

Распорядок дня	Продолжительность, час
Прием	8.30-9.00
Утренняя гимнастика	9.00-9.15
Занятия: I II	9.15-9.30 9.40-10.00
Свободная деятельность, индивидуальная работа с детьми	10.00-11.00
Прогулка, уход домой	11.00-12.00

2 половина дня

Распорядок дня	Продолжительность, час
Прием	15.00-15.30
Занятия: I II III	15.30-16.00 16.10-16.40 16.50-17.20
Свободная деятельность, индивидуальная работа с детьми	17.20-18.00
Прогулка, уход домой	18.00-19.00

Приложение 7 к санитарным правилам "Санитарно-эпидемиологические требования к устройству, содержанию и условиям обучения в общеобразовательных и интернатных организациях"

Примерный перечень оборудования и
инструментария медицинского пункта общеобразовательных и
интернатных организаций

1	Письменный стол	1-2 штук.
2	Стулья	4-6 штук.
3	Ширма	1 штук.
4	Кушетка	1 штук.
5	Шкаф канцелярский	1-2 штук.
6	Шкаф аптечный	1 штук.
7	Медицинский столик со стеклянной крышкой: с набором прививочного инструментария; со средствами для оказания неотложной помощи	1 штук. 1 штук.
8	Холодильник для вакцин и медикаментов	1 штук.
9	Умывальная раковина (умывальник)	1 штук.
10	Ведро с педалью крышкой	1 штук.
11	Весы медицинские	1 штук.
12	Ростомер	1 штук.
13	Спирометр	1 штук.
14	Динамометр ручной	1 штук.
15	Лампа настольная	1 штук.
16	Тонометр	1 штук.
17	Фонендоскоп	2 штук.
18	Бикс маленький	1 штук.
19	Бикс большой	1 штук.
20	Жгут резиновый	4-6 штук.
21	Шприцы одноразовые с иглами: 2,0 5,0 10,0	10 штук; 10 штук; 5 штук.
22	Пинцет	1 штук.
23	Термометр медицинский	50 штук.
24	Ножницы	2 штук.
25	Грелка резиновая	1-2 штук.
26	Пузырь для льда	1-2 штук.
27	Лоток почкообразный	5 штук.
28	Шпатель металлический	40 штук.
29	Шины для верхних конечностей	5 штук.
30	Кварц тубусный	1 штук.
31	Коврик	1 штук.
32	Термоконтейнер для транспортировки вакцин	1 штук.
33	Таблица для определения остроты зрения, помещенная в аппарат Ротта	1 штук.
34	Очки в детской оправе (Дрр 56-58 мм) с линзами в 1 диоптрий	1 штук.

Приложение 8 к санитарным правилам "Санитарно-эпидемиологические требования к устройству, содержанию и условиям обучения в общеобразовательных и интернатных организациях"

Учетно-отчетная медицинская документация
общеобразовательных и интернатных организаций

Учетно-отчетная медицинская документация:

1) журнал учета профилактических прививок;

2) карта профилактических прививок;

3) журнал учета санитарно-просветительной работы;

4) журнал учета инфекционных заболеваний;

5) журнал регистрации обследуемых на возбудителя паразитарных заболеваний;

6) журнал углубленных профилактических медицинских осмотров, акты специалистов;

7) карта учета профилактических медицинских осмотров;

8) экстренное извещение об инфекционном заболевании, пищевом отравлении, необычной реакции на прививки;

9) книга учета контактов с острыми инфекционными заболеваниями;

10) списки детей группы риска;

11) журнал туберкулино-положительных лиц;

12) журнал поствакцинальных осложнений;

13) контрольная карта диспансерного наблюдения;

14) журнал учета прихода вакцин и шприцев;

15) журнал движения бактериальных препаратов;

16) журнал постоянных и длительных медицинских отводов;

17) журнал регистрации проб Манту;

18) журнал открытых флаконов и уничтожения остатков вакцин;

19) папка с аннотациями к вакцинам;

20) учет контактных детей из очагов;

21) журнал обследования лиц, обследованных на гельминты;

22) журнал осмотра на педикулез и чесотку;

23) журнал соматической заболеваемости;

24) журнал регистрации карантинов;

25) журнал медицинского наблюдения капельных заболеваний;

26) журнал проведения генеральных уборок;

27) журнал кварцевания кабинета;

28) бракеражный журнал;

29) журнал "С" - витаминизации;

30) журнал осмотра сотрудников пищеблока на гнойничковые заболевания;

31) перспективное меню;

32) журнал учета температурного режима в холодильниках;

33) приказы и инструкции.

"Жалпы білім беретін және интернаттық ұйымдардың құрылымына, күтіп-ұстауға және оқыту жағдайларына қойылатын санитариялық-эпидемиологиялық талаптар" санитариялық ережесін бекіту туралы

Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау министрінің м.а. 2010 жылғы 25 қазандағы № 834 Бұйрығы. Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде 2010 жылы 28 қазанда N 6598 тіркелді. Күші жойылды - Қазақстан Республикасының Денсаулық сақтау министрінің 2012 жылдың 18 мамырдағы № 362 бұйрығымен

Ескерту. Бұйрықтың күші жойылды - ҚР Денсаулық сақтау министрінің 2012.05.18 № 362 (қол қойылған күнінен бастап күшіне енеді) бұйрығымен.

«Халық денсаулығы және денсаулық сақтау жүйесі туралы» Қазақстан Республикасы Кодексінің 7-бабының 1-тармағының 5) тармақшасына және 145-бабының 1), 3), 8), 14), 17), 28) тармақшаларына сәйкес БҰЙЫРАМЫН:
1. Қоса беріліп отырған «Жалпы білім беретін және интернаттық ұйымдардың құрылымына, күтіп-ұстауға және оқыту жағдайларына қойылатын санитариялық-эпидемиологиялық талаптар» санитариялық ережесі бекітілсін.
2. Мыналардың:
1) «Оқушыларға жалпы білім беретін және интернаттық ұйымдардың құрылымына, ұсталуына және оқыту жағдайларына қойылатын санитарлық-эпидемиологиялық талаптар» санитарлық ережелері мен нормаларын бекіту туралы» Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау министрінің 2003 жылғы 25 шілдедегі № 570 бұйрығының (Қазақстан Республикасы Әділет министрлігінде 2003 жылғы 9 қыркүйекте № 2478 болып тіркелген, «Ресми газет» газетінде 2003 жылғы 1 қарашада № 44 (148) жарияланған);
2) Қазақстан Республикасының Денсаулық сақтау министрінің 2003 жылғы 25 шілдедегі «Оқушыларға жалпы білім беретін және интернаттық ұйымдардың құрылымына, ұсталуына және оқыту жағдайларына қойылатын санитарлық-эпидемиологиялық талаптар» туралы санитарлық ережелері мен нормаларын бекіту туралы» № 570 бұйрығына өзгеріспен және толықтырулар енгізу туралы» Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау министрінің 2008 жылғы 15 қаңтардағы № 7 бұйрығының (Қазақстан Республикасының Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде 2008 жылғы 19 ақпанда № 5144 болып тіркелген, Қазақстан Республикасының орталық атқарушы және өзге де орталық мемлекеттік органдарының актілер жинағы, 2008 жылғы 10 маусымда № 6 жарияланған);
3) «Оқушыларға жалпы білім беретін және интернаттық ұйымдардың құрылымына, ұсталуына және оқыту жағдайларына қойылатын санитарлық-эпидемиологиялық талаптар» санитарлық ережелері мен нормаларын бекіту туралы» Қазақстан Республикасының Денсаулық сақтау министрінің 2003 жылғы 25 шілдедегі № 570 бұйрығына толықтырулар енгізу туралы» Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау министрінің 2010 жылғы 22 маусымдағы № 463 бұйрығының (Қазақстан Республикасының Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде 2010 жылғы 29 маусымда № 6311 болып тіркелген) күші жойылды деп танылсын.
3. Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау министрлігінің Мемлекеттік санитарлық-эпидемиологиялық қадағалау комитеті осы бұйрықты заңнамада белгіленген тәртіппен Қазақстан Республикасы Әділет министрлігінде тіркеуді қамтамасыз етсін.
4. Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау министрлігінің Әкімшілік-құқықтық жұмыс департаменті (Ф.Б. Бисмильдин) осы бұйрық мемлекеттік тіркелгеннен кейін оны заңнамада белгіленген тәртіппен ресми жариялауды қамтамасыз етсін.
5. Осы бұйрықтың орындалуын бақылауды өзіме қалдырамын.
6. Осы бұйрық алғаш ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі.

Қазақстан Республикасы
Денсаулық сақтау министрінің
міндетін атқарушы Б. Садықов

«Келісілген»
Қазақстан Республикасының
Білім және ғылым министрі
Б.Т. Жұмағұлов
2010 жылғы 25 қазан

«Келісілген»
Қазақстан Республикасының
Құрылыс және тұрғын үй-коммуналдық
шаруашылық істері агенттігі
С.К. Нокин
2010 жылғы 25 қазан

Қазақстан Республикасының
Денсаулық сақтау министрі
міндетін атқарушының
2010 жылғы 25 қазандағы
№ 834 бұйрығымен бекітілген

«Жалпы білім беретін және интернаттық ұйымдардың құрылымына, күтіп-ұстауға және оқыту жағдайларына қойылатын санитариялық-эпидемиологиялық талаптар» санитариялық ережесі

1. Жалпы ережелер

1. Осы санитариялық ереже (бұдан әрі – санитариялық ереже) білім беру ұйымдарының (бұдан әрі – жалпы білім беретін және интернаттық ұйымдар) орналасуына, жер учаскесіне, ғимаратына, үй-жайларының жабдықталуына, тамақтандыруды ұйымдастыруға, ауа-жылу режиміне, табиғи және жасанды жарықтандыруға, сумен жабдықтауға және кәрізге, оқу-тәрбие процесіне, оқушылар мен тәрбиеленушілерге медициналық көмек көрсетуді және оларды гигиеналық тәрбиелеуді ұйымдастыруға қойылатын санитариялық-эпидемиологиялық талаптарды белгілейді.
2. Осы санитариялық ереже қызметі білім беру ұйымдарында жалпы білім беру бағдарламасын іске асырумен байланысты меншік нысанына қарамастан жеке және заңды тұлғаларға арналған.
3. Қызметі жалпы білім беру және интернаттық қызметтермен байланысты ұйымдардың бірінші басшылары және жеке тұлғалар осы санитариялық ереже талаптарының сақталуын қамтамасыз етеді.
4. Осы санитариялық ережеде мынадай терминдер мен анықтамалар пайдаланылды:
1) жалпы білім беретін ұйымдар (мектеп, лицей, гимназия) - адамның қоғамның, табиғаттың құбылыстарын түсінуіне және қоғамдық және еңбек қызметіне қатысуға қажетті, кәсіби білім алуға негіз болып табылатын, білімге мемлекеттік кепілді құқықты қамтамасыз ететін жалпы орта білім беру жүйесінің оқу орындары;
2) жалпы білім беретін мектеп – бастауыш, негізгі орта және жоғарғы орта білім берудің жаппай білім беру оқу бағдарламаларын, сондай-ақ оқушылар мен тәрбиеленушілерге қосымша білім берудің оқу бағдарламаларын іске асыратын оқу орны;
3) гимназия – бастауыш, негізгі орта және оқушылардың бейімдері мен қабілеттеріне сәйкес гуманитарлық салалар бойынша жалпы орта білім берудің жаппай білім беру оқу бағдарламаларын іске асыратын оқу орны;
4) лицей - оқушылардың бейімдері мен қабілеттеріне сәйкес тереңдетіп, профильді, саралап оқытуды көздейтін негізгі және қосымша жаппай білім беру оқу бағдарламаларын іске асыратын оқу орны;
5) интернаттық ұйымдар – тұратын орын бере отырып азаматтардың белгілі бір санаттарының білім алу құқығына мемлекеттік кепілдікті қамтамасыз ететін орта білім беру ұйымдары;
6) шағын комплектілі мектеп – оқушылар контингенті аз, біріктірілген сынып комплектілері және оқу сабақтарын ұйымдастырудың ерекше түрі бар орта білім беретін мектеп;
7) мектеп алдындағы сыныптар - жалпы білім беретін мектептердегі бес, алты жастағы балаларға арналған, оларда міндетті түрде бір жылдық тегін мектеп алдындағы дайындық өткізіледі;
8) сыныптардың толықтырылуы - бұл оқу сыныбының үй-жайының көлеміне қатысты сыныптағы оқушылар саны;
9) оқу жүктемесі - академиялық сағатпен есептелетін, әр жас тобы үшін оқу-тәрбие процесі кезінде оқушылар мен тәрбиеленушілердің сабақпен қамтылуының нормаланған жиынтығы;
10) оқу құралы - тиісті оқу бағдарламасының белгілі бір пәні бойынша материалы мазмұндалатын оқушылар мен тәрбиеленушілерге арналған әдебиет;
11) күн режимі – оқушыларға арналып белгіленген күн тәртібі;
12) рекреакция - үзіліс кезінде және сабақтан бос уақытта оқушылардың дем алуына және күшін қалпына келтіруге арналған үй-жай;
13) климаттық аймақ - климаттық белгілер бойынша бөлінетін аумақ;
14) септик - тұрмыстық аздаған ағынды суларды тазартуға арналған құрылғы. Ағынды сұйықтық өтетін, бір немесе бірнеше камерадан тұратын көлденең типтегі жерасты тұндырғыш;
15) санитариялық-аулалық қондырғылар (бұдан әрі - САҚ) – жер бетіндегі бөлігі мен қазылған оры бар, ғимараттан кемінде 25 метр (бұдан әрі - м) қашықтықта, ғимараттың сыртында орналасқан кәрізденбеген дәретхана;
16) дезинфекциялық құралдар - қоршаған орта объектілерінде инфекциялық аурулардың қоздырғыштарын жоюға пайдаланылатын химиялық заттар.

2. Жалпы білім беретін және интернаттық ұйымдардың орналасуына қойылатын санитариялық-эпидемиологиялық талаптар

5. Жалпы білім беретін және интернаттық ұйымдардың ғимараттары жеке жер учаскелерінде орналасады.
Мектептерді бейімделген ғимараттарға орналастыру кезінде үй-жайлар жиыны, олардың аудандары жалпы білім беретін ұйымның түріне, оқушылардың санына және жасына, сынып санына қарай тиісті аумақтағы халықтың санитариялық-эпидемиологиялық салауаттылығы саласындағы мемлекеттік органның келісімі бойынша осы санитариялық ереженің талаптарына сәйкес айқындалады.
6. Тиісті білім беру ұйымы жоқ ауылдық елді мекендерде тұратын оқушыларға көліктік қызмет көрсетілуге тиісті.
Оқушыларды жеткізу балаларды тасымалдауға арналған көлікпен жүзеге асырылады.
7. 15 км асатын қашықтықта тұратын оқушылар үшін, сондай-ақ көлікпен жүру мүмкіндігі жоқ болғанда мектеп жанындағы интернат қарастырылады.
8. Мектеп алдындағы сыныптар мектеп ғимаратының екінші қабатынан жоғары орналастырылмайды. Балалармен сабақ осы мақсатта бөлінген үй-жайларда (сынып, топ бөлмесі) жүргізіледі.

3. Жер учаскесіне қойылатын санитариялық-эпидемиологиялық талаптар

9. Жалпы білім беретін және интернаттық ұйымдардың ұйымның ғимаратынан қызыл сызыққа дейін қашықтығы кемінде 25 м, ауылдық елді мекендерде кемінде 10 м болатын жеке жер учаскесі болады. Жалпы білім беретін және интернаттық ұйымдардың аумағында қызметі ұйыммен байланысты емес объектілерді орналастыруға жол берілмейді.
Мектеп учаскесін өнеркәсіптік объектілердің санитариялық-қорғаныш аймағына орналастыруға жол берілмейді.
10. Учаскенің аумағы кемінде 1,5 м биіктікте қоршалады. Аумаққа улы жемістері, сондай-ақ гүлдегенде мамықты тұқымдар беретін ағаштар мен бұталарды отырғызу ұсынылмайды.
11. Жалпы білім беретін және интернаттық ұйымдардың аумағында мынадай аймақтар бөлінеді: оқу аймағы, дене шынықтыру-спорт аймағы, демалыс аймағы, шаруашылық аймағы.
Шаруашылық аймағы ас блогының өндірістік үй-жайларына кіретін жақта орналасады және көшеден көлік кіретін жолы болады.
12. Учаскенің аумағында жаңбырдың суы мен еріген қардың суын ағызу қарастырылады.
Жер учаскелерінде гараждар мен автомобиль саны мынадай ашық тұрақтарға дейін мынадай қашықтық болады:
10 машинаға дейін және одан аз - 15 м;
10-нан бастап 100 машинаға дейін - 25 м;
100 машинадан артық - 50 м.
13. Мектеп-интернаттар бір немесе бірнеше жеке орналасқан, өзара жылы өтпелермен жалғасқан ғимараттарда орналасады. Төртінші климаттық аймақта өтпе құрылғысын қарастырмауға жол беріледі.
14. Шаруашылық аймағында орталықтандырылған сумен жабдықтау, кәріз, жылыту жүйелері болмаған жағдайда қазандық, сукернеуіш багы мен септигі бар сорғы қарастырылады.
Учаскеге кіретін және көлік келетін жолдар, шаруашылық құрылыстарына, қоқыс жинайтын алаңдарға, САҚ-ға өтетін жолдар асфальтпен, бетонмен және басқа да қатты жабынмен жабылады.
Қоқыс жинағыштар ғимараттан кемінде 25 м қашықтықтағы бетондалған алаңда орналасады.
15. Ғимараттың сыртқы жарықтандыру арматурасы жалпы білім беретін және интернаттық ұйымдардың аумағына біркелкі шашыраңқы жарықты қамтамасыз етеді.

4. Жалпы білім беретін және интернаттық ұйымдардың ғимаратына қойылатын санитариялық-эпидемиологиялық талаптар

16. Ғимаратты жобалау кезінде жобалауға арналған тапсырмамен халықтың аз қозғалатын топтары үшін қол жетімділік қарастырылады және пандустар орнатылады.
17. Жалпы білім беретін және интернаттық ұйымдардағы балалардың саны жобалық сыйымдылықтан аспауы тиіс.
18. Жалпы білім беретін және интернаттық ұйымдарды бейімделген ғимараттарда орналастырған жағдайда үй-жайлар жиыны, олардың аудандары осы санитариялық ереженің талаптарына сәйкес тиісті аумақтағы халықтың санитариялық-эпидемиологиялық салауаттылығы саласындағы мемлекеттік органмен келісіледі.
19. Киім ілетін орындар бірінші және цоколды қабаттарда орналастырылады.
20. Мектеп алдындағы және бастауыш сынып оқушылары мен тәрбиеленушілері әрбір сыныпқа бекітілген оқу үй-жайларында оқытылады.
21. Сыныптардың толықтырылуы аз болғанда оқу кабинеттерін екі пәнге пайдалануға жол беріледі.
Оқу сыныптарын шу немесе иіс көздері болып табылатын шеберханаларға, спорт және мәжіліс залдарына, ас блогына жақын орналастыруға жол берілмейді.
22. Оқу үй-жайларында мыналар: мұғалімге және балаларға арналған жұмыс аймағы, оқу-көрнекі құралдарын және оқытуға арналған техникалық құралдарды орналастыруға арналған қосымша кеңістік белгіленеді.
23. Кабинеттердің ауданы бір оқушыға немесе бір тәрбиеленушіге 2,5 шаршы метр (бұдан әрі - м²) есебінен қабылданады.
24. Интернаттардағы жатын бөлмелер 1-4 сынып оқушылары үшін сыйымдылығы 4-6 орынды және 5-11 сынып оқушылары үшін 2-4 орынды болып жобаланады. Мектеп-интернаттардағы ойын алаңдары 1 оқушыға 2 м² есебінен қабылданады, мектеп интернаттарда және мектеп жанындағы интернаттардағы жатын бөлмелердің аудандары бір жататын орынға 4 м² есебінен қабылданады.
25. Жалпы білім беретін ұйымдарда үй-жайлар жиыны бар спорт зал қарастырылады.
Өзінің спорт залы болмаған жағдайда дене шынықтыру сабақтары мектепке жақын орналасқан спорт құрылысында ұйымдастырылады және ойын бөлмесін, гимнастика залын, мектептің рекреациясын пайдалануға жол беріледі.
26. Медициналық пункттің үй-жайлар жиынына ауданы кемінде 18 м²дәрігер кабинеті (медицина бөлмесі), ауданы кемінде 14 м² емшара кабинеті, сондай-ақ интернаттық ұйымдар үшін ауданы кемінде 12 м² изолятор палатасы кіреді.
Емшара кабинетінде профилактикалық егулер жүргізуге жол беріледі. Медициналық процедуралар мен профилактикалық егулерді бір мезетте жүргізуге жол берілмейді.
Медициналық пункттің толық үй-жайлар жиыны болмаған жағдайда ауданы кемінде 12 м² бөлме жабдықталады. Жарақтандыру және жабдықтау, медициналық кабинеттердің медициналық құжаттамасының тізбесін жүргізу осы санитариялық ереженің талаптарына сәйкес тиісті аумақтағы халықтың санитариялық-эпидемиологиялық салауаттылығы саласындағы мемлекеттік органмен келісіледі.
Мектептің медициналық пунктінің үй-жайында орталықтанған сумен жабдықтау жүйесі болмаған жағдайда су құйылатын қол жуғыштар орнатылады.
27. Оқу корпусының әрбір қабатында ер балалар мен қыздарға арналған тиегі жоқ есігі бар жеке кабиналар түріндегі санитариялық тораптар орнатылады. Санитариялық құралдар саны 30 қызға бір унитаз және 1 қол жуғыш; 30 ер балаға 1 унитаз, 0,5 писсуар лотоктары және 1 қол жуғыш есебінен қабылданады. Педагогикалық персонал үшін жеке санитариялық торап бөлінеді.
28. Жалпы білім беретін, интернаттық ұйымдардың ғимараттарында мынадай үй-жайлар: жинау мүкәммалын сақтауға және өңдеуге, дезинфекциялық ерітінділерді дайындауға арналған табандықтармен жабдықталған және су келтірілген үй-жайлар қарастырылады.
29. Мектеп алдындағы, бастауыш сыныптардың, зертханалардың, шеберханалардың үй-жайларында, медициналық пункттің үй-жайларында қол жуғыштар орнатылады.
30. Мектептер мен интернаттардың үй-жайларын оқу-тәрбие процесімен байланысы жоқ мақсаттарда пайдалануға, сондай-ақ оқу процесі кезінде жөндеу жұмыстарын жүргізуге жол берілмейді.
31. Жалпы білім беретін және интернаттық ұйымдардың едендері мен оның жабындары саңылаусыз және бүтіндігі бұзылмаған болуы тиіс. Жалпы білім беретін және интернаттық ұйымдар үй-жайларының едендеріне беті тайғақ емес материалдар төселеді.

5. Жалпы білім беретін, интернаттық ұйымдарда тамақтандыруды ұйымдастыруға қойылатын санитариялық-эпидемиологиялық талаптар

32. Ас блогының құрылымы, оны жабдықтау және күтіп-ұстау «Қоғамдық тамақтану объектілеріне қойылатын санитариялық-эпидемиологиялық талаптар» санитариялық ережесін бекіту туралы» Қазақстан Республикасының Денсаулық сақтау министрінің 2010 жылғы 19 тамыздағы № 656 бұйрығына (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 6483 болып тіркелген) сәйкес қабылданады.
Мектепте асхана болмаған жағдайда шикізат дайындауға, тамақ әзірлеуге және дайын өнімді таратуға арналған аймақ бөле отырып, қысқартылған үй-жай жиыны пайдаланылады. Ас үй ауданы кемінде 9,0 м² болатын үй-жайда жабдықталады.
Технологиялық, тоңазытқыш және жуу жабдықтарын орналастыру тамақ әзірлеу ағындылығын есепке ала отырып жүзеге асырады.
33. Мектеп алдындағы сыныптарда балалар төрт сағаттан артық болған кезде оларды тамақтандыру ұйымдастырылады.
34. Жалпы білім беретін мектептерде ұзартылған күн тобындағы балалар үшін екі мезгіл және қалған балалар үшін таңертеңгі ыстық тамақтандыру ұйымдастырылады.
Мектеп-интернаттарда «Мұқтаж азаматтарға олардың білім алу кезеңінде берілетін әлеуметтік көмектің мөлшерлері мен көздері туралы» Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2000 жылғы 17 мамырдағы № 738 қаулысының 4, 5, 7-қосымшаларына және осы санитариялық ережеге 1-қосымшаға сәйкес төрт мезгілдік тамақтандыру ұйымдастырылады.
Тамақтандыруды ұйымдастырған кезде:
1) тамақ өнімдерінің орташа тәуліктік жиыны, оның ішінде тағамдар мен сусындарды пайдалануға қолданылатын, дайын тағамдар шығымдарының нормаланған көлемдері, белоктарды, майларды тұтынудың ұсынылатын шамалары, өте тез бұзылатын өнімдерді сақтау және сату мерзімдері осы санитариялық ережеге 1-қосымшаның 1, 2, 3 және 4-кестелеріне сәйкес қабылданады;
2) тамақ өнімдерінің кейбір түрлерін ауыстыру осы санитариялық ережеге 1-қосымшаның 5 және 6-кестелеріне сәйкес негізгі тағамдық заттары бойынша өнімдерді ауыстыру кестесіне сәйкес жүргізіледі;
3) әкелінген тамақ өнімдеріне (шикізат және жартылай фабрикаттар) олардың сапасы мен қауіпсіздігін растайтын құжаттар ілесе жүреді (сертификаттар, анықтамалар, қорытындылар). Сақтау мерзімі өткен және бүлінген белгілері бар, ілеспе құжаттары жоқ тамақ өнімдерін қабылдауға жол берілмейді;
4) өте тез бұзылатын тамақ өнімдерін тоңазыту камераларында немесе 2-6⁰С температурада тоңазытқыштарда сақтайды. Тоңазытқыштар мен тоңазыту камераларындағы температураны бақылау үшін термометрлер орнатылады. Бір тоңазыту камерасы болған кезде етті, балықты және сүт өнімдерін сақтау орындары шектеледі;
5) балалардың тамағы үшін мыналарды:
пастерленбеген сүтті, жылумен өңделмеген сүзбе мен қаймақты, қолдан дайындалған айранды, тартылған ет қосылған макаронды, ет салынған құймақтарды, сілікпені, окрошканы, паштеттерді, құйма тағамдарды, қолдан дайындалған морстар мен сусындарды, крем өнімдерін, фритюрде қуырылған самсаны және бауырсақтарды, үйде дайындалған консервілер мен компоттарды, шала пісірілген жұмыртқаны, қуырылған жұмыртқаны, майонез қосылған салаттарды, газдалған және алкогольсіз энергетикалық сусындарды (минералды және ауыз суды қоспағанда), чипсілерді, кептірілген нандарды, гамбургерлерді, хот-догтарды дайындауға және пайдалануға жол берілмейді;
6) сағыздарды сатуға жол берілмейді;
7) оқушыларды тамақтандыру мемлекеттік санитариялық-эпидемиологиялық қызмет органымен келісілген екі апталық ас мәзірі және буфет өнімдерінің ассортименттік тізбесі негізінде жүзеге асырылады. Тағамдарды 2 күн қатарынан қайталауға жол берілмейді.
35. Тамақтандыру шикізатпен немесе жартылай дайындалған тағаммен жұмыс істейтін асханада және буфетте ұйымдастырылады.
36. Асханаларда 20 отыратын орынға бір кран есебінен қол жуғыштар орнатылады.

6. Жалпы білім беретін, интернаттық ұйымдардың үй-жайларын жабдықтауға қойылатын санитариялық-эпидемиологиялық талаптар

37. Мақсатына байланысты оқу үй-жайлары жиһазбен жабдықталады.
38. Әрбір оқушы бойына сәйкес, көру және есту жағдайына байланысты партада немесе үстелде жұмыс орнымен қамтамасыз етіледі. Жиһаздың өлшемдері мен оны таңбалау осы санитариялық ережеге 2-қосымшаға сәйкес қабылданады. Орындықтардың орнына табуреткалар немесе скамейкалар пайдалануға жол берілмейді.
Көру мен есту ақауы бар балаларға арналған парталар номерлеріне қарамастан бірінші қатарға қойылады. Көру қабілеті төмен оқушылардың партасы терезе жақтағы бірінші қатарда орналасады. Жіті респираторлық аурулармен, баспамен, суық тиіп жиі ауыратын балаларды сыртқы қабырғадан алысқа отырғызған жөн.
39. Оқу үй-жайларын жабдықтаған кезде мынадай өлшемдер сақталады:
1) екі орындықты үстелдер қатарларының арасы – кемінде 60 сантиметр (бұдан әрі - см);
2) үстел қатарларының, сыртқы және ішкі ұзына бойғы қабырғалардың арасы – кемінде 50 см;
3) соңғы үстелден қабырғаға (аралық қабырғаға) дейін: сынып тақтасына қарама-қарсы кемінде 70 см, сыртқы болып табылатын артқы қабырғадан кемінде 100 см;
4) демонстрациялық үстелден оқу тақтасына дейін – кемінде 100 см;
5) бірінші партадан оқу тақтасына дейін - 2,4-2,7 м;
6) соңғы партадағы оқушы орнының оқу тақтасынан ең көп қашықтығы - 8,6 м;
7) оқу тақтасының төменгі жиегінің еденнен биіктігі - 80-90 см;
8) тақтаның көру бұрышы мектептегі орта және жоғарғы сынып оқушылары үшін кемінде 35 градус және 6-7 жастағы оқушылар үшін кемінде 45 градус болуы тиіс.
40. Физика және химия кабинеттері мыналармен жабдықталады:
1) подиумда орналасқан демонстрациялық үстелдермен;
2) электр қуаты (физика кабинетінде), су, кәріз (химия кабинетінде) келтірілген оқушыларға арналған екі орынға арналған зертханалық үстелдермен;
Химия кабинетінде мұғалім үстелінің жанына сыртқы қабырғада орналасқан сору шкафтары жабдықталады.
41. Интернаттық ұйымдарда төсектерді орналастырған кезде мынадай арақашықтықтар сақталады: төсектердің ұзын жақтары арасында – 50 см, бас жақтарының арасы – 20 см, төсектердің жеке қатарлары арасындағы өтетін жолдар – 100 см, төсек пен сыртқы қабырға арасы – 60 см.
42. Әрбір жатын секцияда немесе оқу-тұрғын блоктарда су келтірілген су тарату крандары қарастырылады және жинау мүкәммалын сақтауға арналған орын бөлінеді.
Су құбыры болмаған жағдайда су құйылатын қол жуғыштар жабдықталады.
43. Жоғарғы сыныптардың қыздарына арналған дәретханаларда кабиналардың есігі болады. Мектеп алдындағы және бастауыш сыныптары секцияларындағы дәретханалар балаларға арналған унитаздармен жабдықталады. Интернаттарда қыздардың жеке бас гигиенасына арналған бөлмелер суы жоғары көтерілетін себезгімен, қол жуғышпен, тумбамен және киім ілгішпен жабдықталады. Жалпы білім беретін ұйымдар үшін санитариялық құралдарға мұқтаждық осы санитариялық ережеге 3-қосымшаға сәйкес қабылданады.

7. Ауа-жылу режиміне қойылатын санитариялық-эпидемиологиялық талаптар

44. Жалпы білім беретін және интернаттық ұйымдарда жылу, желдету, ауаны баптау қарастырылады.
45. Мына үй-жайлар (үй-жайлар топтары) үшін: сынып бөлмелері мен оқу кабинеттері, зертханалар, бассейндер, тирлер, асханалар, медициналық пункт үй-жайлары, санитариялық тораптар, жинау мүкәммалын өңдеуге және сақтауға арналған үй-жайлар үшін сору желдеткішінің бөлек жүйелерін қарастырған дұрыс.
Асбестті цементтен жасалған ауа өткізгіштерді қолдануға жол берілмейді.
46. Орталықтанған жылытуы жоқ мектептерде және интернаттық ұйымдарда пешпен жылытуға жол беріледі. От жағу кіретін есігі бөлек оқшауланған үй-жайда жүргізіледі.
47. Оқу үй-жайлары үзіліс кезінде, рекреациялар сабақ кезінде желдетіледі. Сабақ басталар бұрын және олар аяқталған соң оқу үй-жайларды фрамугалар мен терезе желкөздері арқылы өтпе желмен жүзеге асырылады.
Дене шынықтыру сабақтары желдетілетін залдарда жүргізіледі.
48. Ауаның температурасы:
1) жатын үй-жайларда, оқу кабинеттерінде, зертханаларда, кітапханаларда, мәжіліс залында, компьютер сыныптарында плюс 18-22⁰С;
2) оқу шеберханаларында, спорт зал мен секциялық сабақтарды жүргізуге арналған бөлмелерде, рекреацияларда, вестибюльде және гардеробта плюс 15-17⁰С;
3) спорт залдың шешінетін бөлмесінде плюс 19-23⁰С;
4) дәрігерлер кабинеттерінде плюс 21-23⁰С құрайды.
49. Станоктар мен механизмдердегі жұмыс көп мөлшерде жылу мен шаңның бөлінуімен байланысты болатын мектептің оқу-өндірістік шеберханалары механикалық сорып шығару желдеткішімен жабдықталады. Станоктар мен механизмдер тиісті қорғаныш құралдарымен жабдықталады.
50. Сору желдеткішінің торларын ай сайын шаңнан тазартқан дұрыс.

8. Табиғи және жасанды жарықтандыруға қойылатын санитариялық-эпидемиологиялық талаптар

51. Мектептер мен интернаттардың оқу үй-жайларында табиғи жарықтандыру қарастырылады. Табиғи жарықтандырусыз: снарядтар қоймасын, қойма мен қамба үй-жайларын (жеңіл тұтанатын сұйықтықтарды сақтауға арналған үй-жайлардан басқасы), кітаптарды сақтауға арналған қоймаларды, бойлерлік, сорғы су құбырларын және кәрізді, желдеткіш және ауа баптау камераларын жобалауға жол беріледі.
52. Оқу үй-жайларында екі жақтан жарықтандыру ұсынылады. Екі жақтан жарықтандыру кезінде оқу үй-жайының ұзындығы 6 м артық болса, төбеден биіктігі кемінде 2,2 м оң жақтан жарықтандыру орнатылады. Бұл ретте негізгі жарық ағынын оқушылардың алдыңғы және артқы жақтарына бағыттауға жол берілмейді.
53. Оқу-өндірістік шеберханаларында, спорт залдарында екі жақтан табиғи бүйірлік және құрамдас (жоғарғы және бүйірлік) жарықтандыруға жол беріледі.
54. Оқу үй-жайларының терезелерін бағдарлау көкжиектің оңтүстік, оңтүстік-шығыс және шығыс жақтарына қарастырылады. Сурет, сызу кабинеттерінің, сондай-ақ асүй бөлмесінің терезелері солтүстікке, есептеуіш техника кабинетінің терезесі солтүстікке, солтүстік-шығысқа бағытталады.
55. Оқу үй-жайларының жарық түсетін ойықтары мынадай реттелетін күннен қорғайтын құрылғылармен жабдықталады: жалюздер, ашық түсті перделер.
56. Оқу және тұрғын үй-жайларды әрлеу үшін сапасы мен қолдану аумағы сертификатпен расталған әрлеу материалдары қолданылады. Оқу үй-жайларының қабырғалары үшін ашық түсті бояулар қолданылады.
57. Күндізгі жарықты мол пайдалану және оқу үй-жайларын біркелкі жарықтандыру үшін ағаштарды ғимараттан 15 метрден алыс, ал бұталарды 5 метрден алыс отырғызу қажет; терезе әйнектерін бояуға жол берілмейді.
58. Оқу үй-жайларында люминесценттік жарықтандыру немесе қыздыру шамдары пайдаланылады. Бір үй-жайда люминесценттік шамдар мен қыздыру шамдарын қолдануға жол берілмейді.
59. Люминесценттік шамдары бар шырағдандар жарық түсетін қабырғаға параллель, сыртқы қабырғадан 1,2 м және ішкі қабырғадан 1,5 м қашықтықта орналасады. Сынып тақтасы оған параллель орнатылған, тақтаның жоғарғы жиегінен 0,3 м жоғары және тақтаның алдында сыныпқа қарай 0,6 м екі шырағданмен жарықтандырылады.
60. Сыныптарда, кабинеттер мен зертханалардағы жұмыс үстелдеріндегі жарықтандыру - 300 люкс, сынып тақтасы мен сызу кабинеттерінде - 500 люкс, компьютер сыныптарында 300-500 люкс, мәжіліс және спорт залдарында (еденде) - 200 люкс, рекреацияларда (еденде) - 150 люкс құрайды.
61. Терезе әйнектерін, шырағдандардың жарықтандыратын арматурасын тазалау және жуу, сондай-ақ күйген шамдар мен қираған әйнектерді ауыстыру жылына кем дегенде екі рет жүзеге асырылады. Бұл жұмыстарды істеуге оқушыларды тартуға жол берілмейді. Ақауы бар, күйіп кеткен люминесценттік шамдар жиналады және мектеп ғимаратынан құрамында сынабы бар люминесценттік шамдарды сақтаумен және жоюмен айналысатын ұйымға шығарылады. Оларды жалпы білім беру ұйымдарының үй-жайларында мемлекеттік санитариялық-эпидемиологиялық қызмет органдарының санитариялық-эпидемиологиялық қорытындысының негізінде уақытша сақтауға рұқсат етіледі. Сақтау сынбайтын ыдыста, жалпы білім беретін және интернаттық ұйымдардың оқшауланған үй-жайларында жүзеге асырылады. Үй-жай кілтпен жабылады. Істен шыққан люминесценттік шамдарды сақтауға жауапты адам бекітіледі. Істен шыққан және күйген люминесценттік шамдарды қоқыс жинағыш контейнерлерге лақтыруға жол берілмейді.

9. Сумен жабдықтауға және кәрізге қойылатын санитариялық-эпидемиологиялық талаптар

62. Жалпы білім беретін және интернаттық ұйымдардың ғимараттары шаруашылық-ауыз су және ыстық сумен жабдықтау және кәріз жүйелерімен жабдықталады.
63. Елді мекенде су құбыры мен кәріз болмаған жағдайда сумен жабдықтау және ағынды суларды жою нақты жағдайда мемлекеттік санитариялық-эпидемиологиялық қызмет органдарының санитариялық-эпидемиологиялық қорытындысы негізінде жүзеге асырылады.
Орталықтанған (орталықтанбаған) сумен жабдықтау болмаған жағдайда әкелінетін ауыз суды тасымалдау арнайы автокөлікпен ұйымдастырылады.
64. Жалпы білім беретін және интернаттық ұйымдардағы оқушыларды ауыз сумен жабдықтаудың орталықтандырылған жүйесі суының сапасына қойылатын гигиеналық талаптарға жауап беретін ауыз сумен қамтамасыз ету көзделеді.
Жалпы білім беретін және интернаттық ұйымдарда ауыз су режимін мынадай түрде ұйымдастыруға жол беріледі:
стационарлық ауыз су бұрқақтары;
сыйымдылықтарға өлшеп-құйылған су.
Білім беретін және интернаттық ұйымдарда оқушылар болатын уақыт ішінде олардың ауыз суға еркін қол жетімділігі қамтамасыз етіледі. Стационарлық ауыз су бұрқақтарының конструктивтік шешімдері биіктігі кемінде 10 см тік су ағынының айналасында шектеу шығыршығының болуын қарастырады.
Шөлмектегі суды пайдалана отырып ауыз су режимін ұйымдастырған кезде су ішу үшін таза ыдыс (шыны, фаянс, бір реттік стақандар), сондай-ақ таза және пайдаланылған шыны немесе фаянс ыдыс үшін жеке таңбаланған подностар немесе бір реттік пайдаланылған ыдыстарды жинау үшін контейнерлер қарастырылады.
Елді мекенде орталықтандырылған сумен жабдықтау болмаған кезде ауыз су режимін ұйымдастыру сыйымдылықтарға өлшеп-құйылған суды пайдалана отырып, ауыз суды құюды бақылауды ұйымдастырған жағдайда жүзеге асырылады.
Білім беретін және интернаттық ұйымдарға жеткізілетін шөлмектегі суға оның шығу тегін, сапасы мен қауіпсіздігін растайтын құжаттар ілесіп жүреді.
65. Кәрізденбеген аудандардағы жалпы білім беретін және интернаттық ұйымдар ішкі кәрізбен және жергілікті тазалау құрылысының құрылғысымен жабдықталады. Жалпы білім беретін және интернаттық ұйымдарды су өтпейтін орлармен жабдықтауға жол беріледі (ағын суларды шығаруды ұйымдастыра отырып).
Шұңқырға қол жуғыштың және жинаудан кейінгі суды төгуге жол берілмейді.

10. Оқу-тәрбие процесі жағдайларына қойылатын санитариялық-эпидемиологиялық талаптар

66. Жалпы білім беретін ұйымдардағы оқу жүктемесінің нормалары осы санитариялық ережеге 4-қосымшаға сәйкес қабылданады. Сабақ кестесін құру кезінде осы санитариялық ережеге сәйкес пәндердің қиындығына қарай орналастыру кестесін пайдалану ұсынылады.
67. Мектептердегі сабақтың ұзақтығы 45 минуттан аспауы тиіс. Бірінші сыныптарда оқу жүктемесін бірте-бірте арттыра отырып оқу сабақтарының «сатылы» режимі қолданылады. Қыркүйек айында ұзақтығы 35 минут үш сабақ; екінші тоқсаннан бастап әрқайсысы 35 минут төрт сабақ жоспарланады; екінші жарты жылдықтан бастап сабақтар 45 минут болады. Еңбек сабағын қоспағанда қосарланған сабақтарды жүргізуге жол берілмейді. Жыл ішінде бірінші сынып оқушылары үшін қосымша апталық демалыс белгіленеді.
68. Балаларды бірінші сыныпқа қабылдау баланың оқуға дайындығы туралы дәрігерлік-педагогикалық комиссияның қорытындысы негізінде жүзеге асырылады.
69. Мектептердегі оқу сабақтары таңғы сағат 8-ден ерте басталмайды. Екі немесе одан көп ауысыммен жұмыс істейтін жалпы білім беретін ұйымдарда бесінші және бітіретін сынып, сондай-ақ тереңдетіліп оқытылатын сынып оқушыларының оқу процесін екінші ауысымда ұйымдастыруға жол беріледі.
70. Оқу аптасының ұзақтығына қарамастан оқушылардың күндізгі оқу жүктемесі бастауыш мектепте бес сабақтан артық емес және негізгі мектепте алты сабақты құрайды. Апта бойы оқушылардың жұмысқа қабілеттілігінің қолайлы деңгейін сақтау үшін оқушыларға апта ортасында (сәрсенбі күні) жеңілдетілген оқу күні қамтамасыз етіледі.
71. Шағын комплектілі мектептерде сыныптарды қалыптастыру нақты мектептің жағдайларымен анықталады және оқушылар мен мұғалімдердің санына байланысты болады. Бірінші және үшінші, екінші және үшінші, екінші және төртінші сынып оқушыларын біріктіру оңтайлы болып табылады.
72. Екінші сыныптан бастап оқытуға компьютер технологияларын пайдалануға жол беріледі.
73. Мектептегі сабақтар кестесі міндетті және факультативті сабақтар үшін бөлек жасалады. Факультативті сабақтарды міндетті сабақтар аз күндері жоспарлаған жөн. Факультативті сабақтың басталуы мен соңғы міндетті сабақтың арасында ұзақтығы 45 минут үзіліс болады.
74. Бастауыш мектепте қосарланған сабақтар өткізуге жол берілмейді. 5-9-сынып оқушылары үшін зертханалық, бақылау жұмыстарын, еңбек, мақсаты белгіленген дене шынықтыру сабақтарын (шаңғы, жүзу) өткізу үшін қосарланған сабақтарға жол беріледі.
75. 5-9 сынып оқушылар үшін дене шынықтыру сабағынан кейін немесе ұзақтығы кемінде 30 минут динамикалық үзілістен кейін өткізген жағдайда негізгі және бейінді пәндер бойынша қосарланған сабақтарға жол беріледі. 10-11 сыныптарда негізгі және бейінді пәндер бойынша қосарланған сабақтар өткізуге жол беріледі.
76. Сабақ кестесін жасаған кезде күні бойы және апта бойы жаратылыстану-математика және гуманитарлық цикл пәндерін кезектестіру қажет.
77. Жалпы білім беретін ұйымдардың барлық түрлерінің оқушылары үшін сабақтар арасындағы үзіліс кемінде 10 минут, үлкен үзіліс (2 немесе 3 сабақтан кейінгі) кемінде 30 минут болады: бір үлкен үзілістің орнына екінші немесе үшінші сабақтан соң екі рет әрқайсысы 20 минут үзіліс жасауға жол беріледі. Үзілістерді таза ауаны барынша көп пайдаланатын кезде қозғалатын ойындарды өткізген дұрыс.
78. Мектеп алдындағы сыныптардағы балаларға арналған күн режимі осы санитариялық ережеге 6-қосымшаға сәйкес сақталады.
79. Мектеп алдындағы сыныптардағы ең көп рұқсат етілген сабақтар саны – ұзақтығы 25-30 минуттан артық емес 4 сабақ. Сабақтың ортасында дене шынықтыру минуты өткізіледі, сабақтардың арасындағы үзіліс кемінде 10 минут қарастырылады.

11. Оқушыларға медициналық қызмет көрсету жағдайларына қойылатын санитариялық-эпидемиологиялық талаптар

80. Жалпы білім беретін және интернаттық ұйымдар білікті медициналық кадрлармен толықтырылады, олар сондай-ақ мектеп алдындағы сыныптардың балаларына медициналық-санитариялық қамтамасыз етуді жүзеге асырады.
Медицина қызметкері болмаған жағдайда оқушыларды медициналық-санитариялық қамтамасыз ету аумақтық денсаулық сақтау амбулаториялық-емханалық ұйымымен қарастырылады.
81. Жалпы білім беретін және интернаттық ұйымдарда оқушылар мен тәрбиеленушілерге тереңдетілген профилактикалық медициналық және зертханалық тексерулер жүргізіледі.
82. Жалпы білім беретін және интернаттық ұйымдардың әрбір қызметкері (педагогтық және қызмет көрсететін персонал), соның ішінде асхана қызметкерлерін қосқанда алдын ала және кезеңдік медициналық тексеруден өтеді.
83. Жалпы білім беретін және интернаттық ұйымдарға, асхананы қоса алғанда барлық медициналық тексерулер мен зерттеулердің нәтижелері, гигиеналық оқытудан өткендігі және жұмысқа жіберілгендігі туралы жазылған жеке медициналық кітапшасы жоқ адамды жұмысқа қабылдауға жол берілмейді.
84. Жалпы білім беретін және интернаттық ұйымдардың оқушылары, педагогтық және қызмет көрсететін персонал қарсы айғақтар болмаған жағдайда профилактикалық егулер алады.
85. Медициналық пункттегі жабдықтар мен құрал-саймандардың үлгілік тізімі осы санитариялық ережеге 7-қосымшаға сәйкес, есепке алу-есеп беру медициналық құжаттаманы 8-қосымшаға сәйкес қабылдау ұсынылады, олар тиісті аумақтағы халықтың санитариялық-эпидемиологиялық салауаттылығы саласындағы мемлекеттік органмен келісім бойынша анықталады.
86. Жалпы білім беретін және интернаттық ұйымдардағы медицина қызметкерлері:
оқушылар мен тәрбиеленушілердің сырқаттанушылығына статистикалық есеп жүргізеді;
оқушылар мен тәрбиеленушілердің денсаулығын сақтау және күшейту, олардың арасында сырқаттанушылық пен жарақаттануды азайту бойынша іс-шараларды жоспарлайды;
созылмалы аурулары бар балаларды ауруханаға жатқызуды ұйымдастырады;
тереңдетілген медициналық тексеру нәтижелері бойынша динамикалық бақылау топтарын, дене дамуының деңгейін, дене шынықтырумен айналысу үшін денсаулық жағдайы бойынша медициналық топтарды анықтайды;
оқушылар мен тәрбиеленушілердің денсаулық жағдайлары мәселелерін педагогикалық кеңес отырысына талқыға салады;
жыл сайын тиісті аумақтағы мемлекеттік санитариялық-эпидемиологиялық қадағалау органдарына тереңдетілген медициналық тексерулер нәтижелері, денсаулық жағдайы бойынша медициналық топтардың денсаулығы бойынша, кейіннен сауықтыру арқылы диспансерлік есепте тұрғандар бойынша, сондай-ақ сырқаттанушылық жағдайлары бойынша есептерді тапсырады.

12. Жалпы білім беретін және интернаттық ұйымдардың үй-жайларын күтіп-ұстауға және олардың учаскелеріне қойылатын санитариялық-эпидемиологиялық талаптар

87. Жалпы білім беретін және интернаттық ұйымдарда жуу құралдарын пайдалана отырып үй-жайларға күнделікті ылғалды жинау жүргізіледі:
1) сыныптарды, шеберханалар мен оқу кабинеттерін жинау сабақтар аяқталған соң жүргізіледі;
2) дәліздер мен рекреациялар әрбір үзілістен кейін;
3) ойын бөлмелері - күннің аяғында;
4) тамақтану залы - әрбір ас қабылдаудан кейін;
5) киім ілетін орын және вестибюль - әр ауысымның сабағы аяқталғаннан кейін;
6) ғимараттағы санитариялық тораптар - әр үзілістен кейін.
88. Мектеп алдындағы сыныптарда күнделікті жиһаз, радиаторлар, терезелердің алды сүртіледі, едендері күніне екі рет жуылады. Ойыншықтар күнделікті 2% сабын-содалы ерітіндіні қолдана отырып жуылады, ағынды судың астында шайылады, содан соң ауада кептіріледі. Жұмсақ ойыншықтар күн сайын жұмыс аяғының соңында 30 минут бойы бактерицидті шамдармен дезинфекцияланады.
89. Спорт залда әр сабақтан кейін ылғалды жинау жүргізіледі және желдетіледі. Оқушылар спорт залына тек спорт костюмі мен аяқ киімінде жіберіледі.
90. Көпшілік қолданатын орындар (дәретханалар, буфеттер, асханалар және медициналық кабинет) күнделікті дезинфекциялық құралдарды қолдана отырып тазартылады. Раковиналар, унитаздар Қазақстан Республикасында қолдануға рұқсат етілген тазалау-дезинфекциялау құралдарын пайдалана отырып тазартылады.
Оқушылар арасында жұқпалы және паразиттік аурулар тіркелген жағдайда эпидемияға қарсы және профилактикалық іс-шаралар жүргізіледі.
91. Ыдыстарды жуу механикалық жолмен немесе қолмен жүзеге асырылады. Ыдыстарды қолмен жуғанда үш ұялы ванналар қолданылады. Тамақ қалдықтарынан тазаланған асханалық ыдыстар жуу заттары қосылған 50⁰С температурадағы суда щеткамен жуылады (бір ванна). Осыдан кейін ыдыстар дезинфекциялық ерітіндіге батырылады (екінші ванна) және 65⁰С температурадағы ағынды ыстық сумен шайылады (үшінші ванна). Арнайы шкафтарда немесе тор көздердің үстінде кептіріледі.
Ыдыс жуатын машинаны қолданғанда ыдыстарды өңдеуді оған қоса берілген нұсқаулықта көрсетілген тәртіп бойынша жүргізіледі.
92. Тамақтанатын залдар үстелдермен (4-6-10 орынға арналған) және орындықтармен немесе табуреткалармен жабдықталады. Тамақ өнімдерін өңдеуге арналған өндірістік үстелдердің жуу және дезинфекциялық құралдарға төзімді жабыны болады және тамақ өнімдерімен жанасатын материалдарға арналған қауіпсіздік талаптарына жауап береді. Тамақтанатын үстелдер әрбір қабылданған тамақтан кейін сүртіледі.
93. Фарфор, эмаль немесе тоттанбайтын болаттан жасалған асханалық ыдыстарды пайдалануға жол беріледі. Бүлінген, жиектері сынған, жарықшағы, сынықтары бар, эмалі бұзылған асүй және асхана ыдыстарын; алюминийден жасалған ыдыстарды; пластмасса мен престелген фанерден жасалған өңдейтін тақтайларды; жарықтары мен механикалық бүлінген жерлері бар өңдейтін тақтай мен ұсақ ағаш мүкәммалды пайдалануға жол берілмейді.
Полимер материалдардан жасалған ыдыстарды сапасына сертификаттарды болғанда пайдалануға жол беріледі.
94. Шүберекті жұмыс соңында жуу құралдарын қоса отырып 45⁰С төмен емес температурадағы суға батырады, дезинфекциялайды немесе қайнатады, шаяды, кептіреді, және таза шүберекке арналған ыдыста сақтайды.
95. Жинау мүкәммалы (легендер, шелектер, щеткалар, шүберектер):
1) жеке үй-жайға бекітіледі (жатын бөлме, асүй, асхана, изолятор, санитариялық торап) және таңбаланады;
2) осы үшін арнайы бөлінген орындарда сақталады;
3) дәретханаларды жууға арналған мүкәммалдың сигналды (қызыл) таңбасы болады және басқа мүкәммалдан бөлек сақталады;
4) пайдаланылғаннан кейін Қазақстан Республикасында қолдануға рұқсат етілген жуу және дезинфекциялау заттарын қолдана отырып ыстық сумен жуылады.
96. Жәндіктер мен кеміргіштермен жұмыс бойынша іс-шаралар жүргізуді дезинсекциялық және дератизациялық жұмыстарды жүргізуге қойылатын гигиеналық талаптарға сәйкес мамандандырылған ұйымдар жүзеге асырады.
Жәндіктердің ұшып кіруінің алдын алу үшін асхана үй-жайларының терезелері мен есіктерінің торлануын жүргізу керек.
97. Учаске аумағы тазалықта ұсталады. Қоқыс тығыз жабылатын қақпағы бар металл қоқыс жинағыштарға жиналады. Қоқыс жинағыштарды тазалау олардың 2/3 көлемі толғанда жүргізіледі.

13. Интернаттық ұйымдардың оқушыларының күн режиміне қойылатын санитариялық-эпидемиологиялық талаптар

98. Күн режимі оқу және оқудан тыс сабақтарды, ауада көп уақыт бола отырып күндізгі демалысты, тамақтануды, ұйқыны және әртүрлі жұмыстарды кезектестіруді, еңбек пен демалысты ауыстыруды қарастырады.
99. Тәрбиешілердің қоғамдық пайдалы еңбегіне өзіне қызмет көрсету, учаскені абаттандыру, оқу жабдықтарын, мүкәммалын дайындау және жөндеу, ғимаратты жөндеуге қатысу бойынша жұмыстар, оқу-тәжірибелік учаскедегі жұмыс, жатын бөлмедегі, асхана мен асүйдегі кезекшілік, киімдерді, киім-кешекті, аяқ киімдерді тігу және жөндеу кіреді.
Әртүрлі еңбек түрлерінің жалпы ұзақтығы аптасына екі сағаттан аспайды. Көрсетілген уақытқа күн режимімен көзделген өзіне қызмет көрсету сағаттары кірмейді. Оқушылар қоғамдық пайдалы жұмыспен сабақтан тыс уақытта аптасына екі рет айналысады: 1-4 сынып оқушылары күніне – кемінде 30 минут, 5-8 сыныптағылар – кемінде 45 минут, 9-11 сыныптағылар – кемінде 1-1,5 сағаттан аспайды.
100. Оқушылар мынадай жұмыс түрлеріне жіберіледі:
1) 1-2 сыныптар - төсек жинауға, гүлдерге су құюға; асханада кезекші болуға, қарапайым дастархан жаюға;
2) 3-4 сыныптар - осы санитариялық ереженің 100-тармағының 1-тармақшасында көрсетілгенге қосымша - киімді ұсақ жөндеуге және жеке заттарын (іш киімдер, шұлықтар, бет орамалдар) жууға;
3) 5-6 сыныптар - осы санитариялық ереженің 100-тармағының 1), 2) тармақшаларында көрсетілгенге қосымша – жатын бөлмені ылғалды жинауға, асханада кезекші болуға, дастарханды толығымен дайындауға және ыдыстарды жинауға;
4) 7-11 сыныптар - барлық өзіне қызмет көрсету түрлеріне, қоғамдық пайдалы жұмыстарға, асүйде кезекшілік болуға;
5) тәрбиеленушілерді ыстық тамақтарды дайындауға, таратуға және ыдыстарды жууға тартуға тыйым салынады.
101. Ұйқының ұзақтығы:
1) 7 жасқа дейінгі балалар үшін - 11,5-12 сағат (оның 1-1,5 сағаты күндізгі ұйқы);
2) 8-9 жастағы балалар үшін - 10,5-11 сағат;
3) 10 жастағы балалар үшін - 10-10,5 сағат;
4) 11-12 жастағы балалар үшін - 9,5-10 сағат;
5) 13-15 жастағы балалар үшін - 9-9,5 сағат.

14. Интернаттық ұйымдардағы гигиеналық тәрбиеге қойылатын санитариялық-эпидемиологиялық талаптар

102. Интернаттық ұйымдарда себезгі бөлмелер (монша) қарастырылады, балаларды жуындыру жеті күнде бір рет кесте бойынша төсек әбзелдерін, іш киімдерді және орамалдарды ауыстыру арқылы жүргізіледі. Оқушылар жеке гигиена құралдарымен (тіс щеткасы, сабын, тарақ, орамал, жөке, аяқ киім) қамтамасыз етіледі.
Төсек әбзелдері мен іш-киімдерді жуу кір жуатын бөлмеде жүргізіледі.
103. Оқушылар мен тәрбиеленушілерді гигиеналық тәрбиелеу және оқыту бойынша жұмысты медицина персоналы, салауатты өмір салтын қалыптастыру орталықтары, медициналық ұйымдар, мемлекеттік санитариялық-эпидемиологиялық қызметтің мемлекеттік органдары мен ұйымдары қызметкерлерінің қатысуымен мұғалімдер мен тәрбиешілер жүргізеді.

«Жалпы білім беретін және
интернаттық ұйымдардың
құрылымына, күтіп-ұстауға және
оқыту жағдайларына қойылатын
санитариялық-эпидемиологиялық
талаптар» санитариялық ережесіне
1-қосымша

Жалпы білім беретін ұйымдардың оқушылар үшін тағамдар мен сусындарды дайындауға пайдаланылатын тамақ өнімдерінің ұсынылатын орташа тәуліктік жиынтығы

1-кесте

№	Өнімдердің атауы	Оқушылардың жасына байланысты азық-түлік мөлшері
		г, мл, брутто		г, мл, нетто
		6-10 жас	11-18 жас	6-10 жас	11-18 жас
	1	2	3	4	5
1	Қара бидай наны (қара бидай-бидай)	80	120	80	120
2	Бидай наны	150	200	150	200
3	Бидай ұны	15	20	15	20
4	Жармалар, бұршақ өнімдері	45	50	45	50
5	Макарон өнімдері	15	20	15	20
6	Картоп	250*	250*	188	188
7	Жаңа піскен көкөністер, аскөк	350	400	280**	320**
8	Жаңа піскен жемістер (тұқымдар)	200	200	185**	185**
9	Құрғақ жемістер (тұқымдар), о.і. итмұрын	15	20	15	20
10	Жеміс және көкөніс шырындары, витаминделген сусындар, о.і. инстантты	200	200	200	200
11	1 санатты сіңір ет (сүйекті ет)	77 (95)	86 (105)	70	78
12	1 санатты тазартылған балапандар (1 санатты тауықтар)	40 (51)	60 (76)	35	53
13	Балықтың жон еті	60	80	58	77
14	Шұжық өнімдері	15	20	14,7	19,6
15	Сүт (майдың массалық үлесі 2,5%, 3,2 %)	300	300	300	300
16	Қышқыл сүт өнімдері (майдың массалық үлесі 2,5%, 3,2 %)	150	180	150	180
17	Сүзбе (майдың массалық үлесі 9 % аспайды)	50	60	50	60
18	Ірімшік	10	12	9,8	11,8
19	Қаймақ (майдың массалық үлесі 15% аспайды)	10	10	10	10
20	Сары май	30	35	30	35
21	Өсімдік майы	15	18	15	18
22	Жұмыртқа	1 шт.	1 шт.	40	40
23	Қант***	40	45	40	45
24	Кондитерлік өнімдер	10	15	10	15
25	Шай	0,4	0,4	0,4	0,4
26	Какао	1,2	1,2	1,2	1,2
27	Нан пісіретін ашытқылар	1	2	1	2
28	Тұз	5	7	5	7

Ескертпе:
* Брутто салмағы қалдықтар нормасы үшін 25 % келтіріледі.
** Нетто салмағы көкөністер мен жемістердің бастапқы түрлеріне және жыл мезгіліне байланысты өзгеруі мүмкін орташа шама болып табылады. Ас мәзірін дайындағанда нетто бағанында келтірген мәліметтерге сәйкес табиғи тамақтану нормаларын орындауды қамтамасыз еткен орынды.
*** Оның ішінде тағамдар мен сусындар дайындауға арналған, құрамында қант бар (қоюланған сүт, кисель және басқалары) өнеркәсіп шығарған өнімдерді қолданған жағдайда қант беру оның дайын өнімде болуына байланысты азаяды.

Жасқа сәйкес дайын тағамдардың шығымдарының нормаланған көлемдері (граммен)

2-кесте

№	Тағамның аты	Екі жас топтарының оқушыларына арналған порциялардың массасы граммен
		6 жастан 11 жасқа дейін	11 жас және одан жоғары
	1	2	3
1	Екінші тағам (Ботқа, көкөніс, жұмыртқа, сүзбе, ет тағамы)	150-200	200-250
2	Үшінші тағам (шай, какао, шырын, компот, сүт, айран және т.б.)	200	200
3	Салат	60-100	100-150
4	Бірінші тағам (сорпалар)	200-250	250-300
5	Ет (котлеттер, тефтельдер), балық, құс	80-120	100-120
6	Гарнир	150-200	180-230
7	Жемістер	100	100

Белоктарды, майлар және көмірсуларды тұтынудың ұсынылатын шамалары (грамм/күн)

3-кесте

№	Жасы	Құнарлылығы	Белоктар	Майлар	Көмірсулар
	1	2	3	4	5
1	6 жастан 11 жасқа дейін	2350	77	79	335
2	11 жас және одан жоғары	2713	90	92	383

Өте тез бұзылатын өнімдерді сақтау және өткізу мерзімдері

4-кесте

№	Өнімнің атауы	Температурасы 2 - 60-тан аспайтын, с. Сақтау және өткізу мерзімі
	1	2
1	Ірі бөлшекті ет жартылай фабрикаттары	48
2	Тоңазытылған бауыр	48
3	Мұздатылған бауыр	24
4	Мұздатылған құс, қоян еті	48
5	Тоңазытылған құс, қоян еті	72
6	Пісірілген шұжықтар:
	жоғарғы сұрып	72
	бірінші сұрып	48
7	Жоғарғы, бірінші және екінші сұрып етті шұжықтар, сардельдер	48
8	Пастерленген сүт, кілегей, ацидофилин	36
9	Айран	36
10	Майлы, майсызданған, диеталық сүзбе	36
11	Қаймақ	72
12	Ірімшік-сүзбе өнімдері	0 - 20 температурада 36
13	Полистиролдан және басқа да полимер материалдардан жасалған қораптардағы кілегей ірімшіктер – тәтті және жеміс қосылған	48
	өткір, советтік	72
14	Мұздатылған балықтың барлық түрлері	0 - 20 температурада 24
15	Тоңазытылған балық және балық өнімдерінің барлық түрлері	0 - 20 температурада 48
16	Тазартылмаған пісірілген көкөністер	6

Өнімдерді алмастыру кестесі

5-кесте

№	Өнім	Салмағы граммен	Алмастыратын өнім	Салмағы граммен	қосу (+); алу (-) (грамм)
1.	Сиыр еті	100,0	Қоян еті	98,0	Сары май (-) 6,8
2.			II- санатты қой еті	97,0	Сары май (-) 2,1
3.			Түйе еті	107,0	Сары май (-) 3,6
4.			I- санатты жылқы еті	104,0	Сары май (-)) 4
5.			Бұлан еті	95,0	Сары май (+) 6,5
6.			I- санатты бұғы еті	104,0	Сары май (-) 2,2
7.			Сиыр бауыры	116,0	Сары май (+) 4,1
8.			II- санатты тауық еті	97,0	Сары май (-) 1,8
9.			Жұмыртқа ұнтағы	45,0	Сары май (+) 11,9
10.			Треска балығы	115,0	Сары май(+) 7,6
11.			Жартылай майлы сүзбе	121,0	Сары май (-) 4,7 қант (-) 1,6
12.			Ет консервілері	120,0	Сары май (-) 18,1
13.	Қаймағы айырылмаған сүт	100,0	Құрғақ сүт	11,0	Сары май (-) 0,6 қант (+) 0,4
14.			Стерильденген қойылтылған сүт	40,0	қант (+) 1,0
15.			Қойылтылған қанты бар сүт	39,0	қант (-) 17,4
16.			Құрғақ кілегей	12,0	Сары май (-) 2,3 қант (+) 1,6
17.			Қанты бар қойылтылған кілегей	36,0	Сары май (-) 4,1 қант (-) 11,7
18.			Жартылай майлы сүзбе	17,0	Сары май (+) 2,0 қант (+) 4,5
19.			Сиыр еті	14,0	Сары май (+) 2,7 қант (+) 4,7
20.			Треска балығы	16,0	Сары май (+) 3,7 қант (+) 4,7
21.			Ірімшік (пошехондық)	11,0	Сары май (+) 0,4 қант (+) 4,7
22.			Тауық жұмыртқасы	22,0	Сары май (+) 0,8 қант (+) 4,6
23.			Жұмыртқа ұнтағы	6,0	Сары май (+) 1,2 қант (+) 4,3
24.	Жартылай майлы сүзбе	100,0	Сиыр еті	83,0	Сары май (+) 3,9 қант (+) 1,3
25.			Треска балығы	95,0	Сары май (+) 10,2 қант (+) 1,3
26.	Тауық жұмыртқасы	41,0	Жартылай майлы сүзбе	31,0	Сары май (+) 2,3
27.			Сиыр еті	26,0	Сары май (+) 3,5
28.			Треска балығы	30,0	Сары май (+) 5,4 қант (+) 0,3
29.			Қаймағы айырылмаған сүт	186,0	Сары май (-) 1,5 қант (-) 8,4
30.			Ірішшік (пошехондық)	20,0	Сары май (-) 0,7 қант (+) 0,3
31.			Жұмыртқа ұнтағы	11,5	Сары май (+) 6,5 қант (-) 0,5
32.	Треска балығы	100,0	Сиыр еті	87,0	Сары май (-) 1,5
33.			Жартылай майлы сүзбе	105,0	Сары май(-) 10,8 қант (-) 2,8
34.			Жұмыртқа ұнтағы	39,0	Сары май(-) 16,8 қант (-) 2,8

Белоктар мен көмірсулар бойынша өнімдерді алмастыру кестесі

6-кесте

№	Өнімдер атауы	Мөлшері (нетто, г)	Химиялық құрамы			Тәуліктік рационға қосу немесе одан алып тастау
			Белоктар, г	Майлар, г	Көмірсулар, г
	1	2	3	4	5	6
1	Нанды алмастыру (белоктар және көмірсулар бойынша)
2	Бидай наны	100	7,6	0,9	49,7
3	Кәдімгі қара бидай наны	150	8,3	1,5	48,1
4	1 сұрып бидай ұны	70	7,4	0,8	48,2
5	Макарондар, вермишель	70	7,5	0,9	48,7
6	Ұнтақ жармасы	70	7,9	0,5	50,1
7	Картопты алмастыру (көмірсулар бойынша)
8	Картоп	100	2,0	0,4	17,3
9	Қызылша	190	2,9	-	17,3
10	Сәбіз	240	3,1	0,2	17,0
11	Ақ жапырақты орамжапырақ	370	6,7	0,4	17,4
12	Макарондар, вермишельдер	25	2,7	0,3	17,4
13	Ұнтақ жармасы	25	2,8	0,2	17,9
14	Бидай наны	35	2,7	0,3	17,4
15	Кәдімгі қара бидай наны	55	3,1	0,6	17,6
16	Жаңа піскен алмаларды алмастыру (көмірсулар бойынша)
17	Жаңа піскен алмалар	100	0,4	-	9,8
18	Кептірілген алмалар	15	0,5	-	9,7
19	Кептірілген өрік (дәнсіз)	15	0,8	-	8,3
20	Қара өрік	15	0,3	-	8,7
21	Сүтті алмастыру (ақуыз бойынша)
22	Сүт	100	2,8	3,2	4,7
23	Жартылай майлы сүзбе	20	3,3	1,8	0,3
24	Майлы сүзбе	20	2,8	3,6	0,6
25	Ірімшік	10	2,7	2,7	-
26	Сиыр еті (1 санат)	15	2,8	2,1	-
27	Сиыр еті (2 санат)	15	3,0	1,2	-
28	Балық (треска жон еті)	20	3,2	0,1	-
29	Етті алмастыру (ақуыз бойынша)
30	Сиыр еті (1 санат)	100	18,6	14,0
31	Сиыр еті (2 санат)	90	18,0	7,5		Май +6 г
32	Жартылай майлы сүзбе	110	18,3	9,9		Май +4 г
33	Майлы сүзбе	130	18,2	23,4	3,7	Май -9 г
34	Балық (треска жон еті)	120	19,2	0,7	-	Май +13 г
35	Жұмыртқа	145	18,4	16,7	1,0
36	Балықты алмастыру (ақуыз бойынша)
37	Балық (треска жон еті)	100	16,0	0,6	1,3
38	Сиыр еті (1 санат)	85	15,8	11,9	-	Май-11г
39	Сиыр еті (2 санат)	80	16,0	6,6	-	Май-6 г
40	Жартылай майлы сүзбе	100	16,7	9,0	1,3	Май -8 г
41	Майлы сүзбе	115	16,1	20,7	3,3	Май–20 г
42	Жұмыртқа	125	15,9	14,4	0,9	Май -13г
43	Сүзбені алмастыру
44	Жартылай майлы сүзбе	100	16,7	9,0	1,3
45	Сиыр еті (1 санат)	90	16,7	12,6	-	Май -3г
46	Сиыр еті (2 санат)	85	17,0	7,5	-
47	Балық (треска жон еті)	100	16,0	0,6	-	Май +9 г
48	Жұмыртқа	130	16,5	15,0	0,9	Май -5 г
49	Жұмыртқаны алмастыру (ақуыз бойынша)
50	Жұмыртқа 1 дана	40	5,1	4,6	0,3
51	Жартылай майлы сүзбе	30	5,0	2,7	0,4
52	Майлы сүзбе	35	4,9	6,3	1,0
53	Ірімшік	20	5,4	5,5	-
54	Сиыр еті (1 санат)	30	5,6	4,2	-
55	Сиыр еті (2 санат)	25	5,0	2,1	-
56	Балық (треска жон еті)	35	5,6	0,7	-

Жалпы білім беретін және
интернаттық ұйымдардың
құрылымына, күтіп-ұстауға және
оқыту жағдайларына қойылатын
санитариялық-эпидемиологиялық
талаптар» санитариялық ережесіне
2-қосымша

Жиһаз өлшемдері мен оның таңбалары

№	Жиhаздың нөмірі	Оқушылар бойының тобы (миллиметр)	Оқушыға қараған үстел жиегінің еденнен биіктігі	Таңбаның түсі	Орындықтың алдыңғы жиегінің еденнен биіктігі
	1	2	3	4	5
1	1	1000-1150	460	Қызғылт сары	260
2	2	1150-1300	520	Күлгін	300
3	3	1300-1450	580	Сары	340
4	4	1450-1600	640	Қызыл	380
5	5	1600-1750	700	Жасыл	420
6	6	1750 артық	760	Көгілдір	460

«Жалпы білім беретін және
интернаттық ұйымдардың
құрылымына, күтіп-ұстауға және
оқыту жағдайларына қойылатын
санитариялық-эпидемиологиялық
талаптар» санитариялық ережесіне
3-қосымша

Жалпы білім беретін ұйымдар үшін санитариялық құралда

№	Үй-жайлар	Критерий	Ауданы	Санитарлық құралдар саны
	1	2	3	4
1	Интернат ұйымдарының оқу корпустары (үй-жайлары)
2	Оқушыларға арналған қолжуғыштар және дәретханалар;
3	Қыздарға арналған	бір оқушы	0,1	30 қызға бір унитаз, 60 қызға бір қолжуғыш
4	Ер балаларға арналған	бір оқушы	0,1	40 ер балаға бір унитаз, 40 ер балаға бір писсуар, 60 ер балаға бір қолжуғыш
5	Персоналға арналған қолжуғыш және дәретханалар (жеке)	бір санитариялық торап	3,0	бір қолжуғыш бір унитаз
6	Әйелдердің жеке гигиенасы кабинасы (персоналға)	бір кабина	3,0	бір қолжуғыш бір унитаз
7	Оқу-спорт залдарының шешінетін орындарында орналасқан себезгі және дәретхана бөлмелері	бір шешінетін орын	2,0	екі себезгі, бір қолжуғыш және бір унитаз
8	Персоналға арналған себезгі және дәретханалар	Бір санторап және бір себезгі	-	Бір унитаз, бір қолжуғыш, бір себезгі торы
9	Жатын корпустар
10	Оқушыларға арналған қолжуғыш және дәретхана бөлмесі	бір оқушыға	0,35	15 қызға бір унитаз, 12 қызға бір аяқ жуатын ванна, 20 ер балаға бір писсуар, бір унитаз, 8 ер балаға бір қолжуғыш және 12 ер балаға бір аяқ ваннасы
11	Қыздардың жеке гигиенасына арналған кабина	бір кабина	3,0	бір гигиеналық су себезгі, бір унитаз, бір кабинаға бір қолжуғыш, 70 қызға бір кабина

«Жалпы білім беретін және
интернаттық ұйымдардың
құрылымына, күтіп-ұстауға және
оқыту жағдайларына қойылатын
санитариялық-эпидемиологиялық
талаптар» санитариялық ережесіне
4-қосымша

Жалпы білім беретін мектептердегі оқу жүктемесінің нормалары

№	Сынып	Мектеп алды	1	2	3	4	5	6	7	8	9	10	11
	Жүктеме сағатпен, аптасына
	1	2	3	4	5	6	7	8	9	10	11	12	13
1	Вариативті емес оқу жүктемесі	20,5	22	23	26	26	28	28	29	31	33	22	22
2	Сабақтар, факультативтер, таңдау бойынша курстар (жоғарғы сыныптарда –бейін бойынша сабақтар, қолданбалы курстар)	1,5	-	1	1	1	3	3	3	3	3	14	14
3	Жеке және топтық кеңес беру, белсенді-қозғалыс жүргізу арқылы өткізетін сабақтар	-	2	1	2	2	2	2	2	2	2	3	3
4	Жоғарғы деңгейдегі оқу жүктемесі	22	24	25	29	29	33	33	34	36	38	39	39

«Жалпы білім беретін және
интернаттық ұйымдардың
құрылымына, күтіп-ұстауға және
оқыту жағдайларына қойылатын
санитариялық-эпидемиологиялық
талаптар» санитариялық ережесіне
5-қосымша

Қиындығы бойынша пәндерді дәрежелеу кестесі

№	Пән	Балл саны
	1	2
1	Математика, орыс тілі (қазақ тілінде оқытатын мектептер үшін) Қазақ тілі (орыс тілінде оқытатын мектептер үшін)	11
2	Шет тілі, сабақтарды шет тілінде оқу	10
3	Физика, химия, информатика	9
4	Тарих, құқық негіздері	8
5	Қазақ тілі, әдебиет (қазақ тілінде оқытатын мектептер үшін) Орыс тілі, әдебиет (орыс тілінде оқытатын мектептер үшін)	7
6	Жаратылыстану, география	6
7	Дене шынықтыру	5
8	Еңбек	4
9	Сызу	3
10	Бейнелеу	2
11	Ән сабағы	1

«Жалпы білім беретін және
интернаттық ұйымдардың
құрылымына, күтіп-ұстауға және
оқыту жағдайларына қойылатын
санитариялық-эпидемиологиялық
талаптар» санитариялық ережесіне
6-қосымша

Мектепке дейінгі сыныптарға арналған күн тәртібі

Күннің I-жартысы

Күн тәртібі	Ұзақтылығы, сағат
Қабылдау	8.30-9.00
Таңертеңгі жаттығу	9.00-9.15
Сабақтар: I II	9.15-9.30 9.40-10.00
Өз бетімен, балалармен жекелей түрде жұмыс атқару	10.00-11.00
Серуендеу, үйге қайту	11.00-12.00

Күннің II-жартысы

Күн тәртібі	Ұзақтығы, сағат
Қабылдау	15.00-15.30
Сабақтар: I II III	15.30-16.00 16.10-16.40 16.50-17.20

«Жалпы білім беретін және
интернаттық ұйымдардың
құрылымына, күтіп-ұстауға және
оқыту жағдайларына қойылатын
санитариялық-эпидемиологиялық
талаптар» санитариялық ережесіне
7-қосымша

Жалпы білім беретін және интернаттық ұйымдардың медициналық пункті жабдықтары мен құрал-саймандарының үлгілік тізімі

1	1. Жазу үстелі	1-2 дана.
2	Орындықтар	4-6 дана.
3	Шымылдық	1 дана.
4	Кушетка	1 дана
5	Кеңсе шкафы	1-2 дана.
6	Дәріхана шкафы	1 дана.
7	Әйнек қақпағы бар медициналық үстел: егуге құрал-саймандарының жиыны бар кезек күттірмейтін көмек көрсетуге арналған құралдары бар	1 дана. 1 дана.
8	Вакциналар мен дәрі-дәрмектерге арналған тоңазытқыш	1 дана.
9	Қол жуатын раковина	1 дана.
10	Қақпағы педалі бар шелек	1 дана
11	Медициналық таразы	1 дана.
12	Бой өлшегіш	1 дана.
13	Спирометр	1 дана.
14	Қол күшін өлшейтін динамометр	1 дана.
15	Үстел шамы	1 дана.
16	Тонометр	1 дана.
17	Фонендоскоп	2 дана.
18	Кішкене бикс	1 дана.
19	Үлкен бикс	1 дана.
20	Резеңке бұрау	4-6 дана.
21	Инелері бар бір реттік шприцтер: 2,0 5,0 10	10 дана. 10 дана. 5 дана.
22	Қысқаш	1 дана.
23	Медициналық термометр	50 дана.
24	Қайшы	2 дана.
25	Резеңке жылытқыш	1-2 дана.
26	Мұз салатын резеңке қапшық	1-2 дана.
27	Бүйрек тәрізді астауша	5 дана.
28	Металл қалақша	40 дана.
29	Қолдарға арналған шиналар	5 дана.
30	Тубусты кварц	1 дана.
31	Кілемше	1 дана.
32	Вакциналарды тасымалдауға арналған термоконтейнер	1 дана.
33	Ротт аппаратына орналастырылған көздің өткірлігін анықтауға арналған кесте	1 дана.
34	Бір диоптриядағы линзасы бар балалар оправасындағы көзілдірік (Дрр 56-58 мм)	1 дана.

«Жалпы білім беретін және
интернаттық ұйымдардың
құрылымына, күтіп-ұстауға және
оқыту жағдайларына қойылатын
санитариялық-эпидемиологиялық
талаптар» санитариялық ережесіне
8-қосымша

Жалпы білім беретін және интернаттық ұйымдардың медициналық есепке алу-есеп беру құжаттамасы

Медициналық есепке алу-есеп беру құжаттамасы:

1) профилактикалық егулерді есепке алу журналы;
2) профилактикалық егулер картасы;
3) санитариялық-ағарту жұмысын есепке алу журналы;
4) инфекциялық ауруларды есепке алу журналы;
5) паразиттік аурулардың қоздырғыштарына тексеруді тіркеу журналы;
6) тереңдетілген медициналық тексерулерді тіркеу журналы, мамандардың актілері;
7) профилактикалық медициналық тексерулерді есепке алу картасы;
8) инфекциялық аурулар, тағамнан уланулар, егуге ерекше реакция туралы шұғыл хабарлама;
9) жіті инфекциялық аурулармен байланыстарды тіркеу кітабы;
10) қатер тобы балаларының тізімі;
11) туберкулинге оң нәтижелі адамдарды тіркеу журналы;
12) вакцинациядан кейінгі асқынуларды тіркеу журналы;
13) диспансерлік қадағалауды бақылау картасы;
14) түскен вакциналар мен шприцтерді тіркеу журналы;
15) бактериялық препараттардың қозғалысын тіркеу журналы;
16) тұрақты және ұзақ медициналық қарсылықтар журналы;
17) Манту сынамасын тіркеу журналы;
18) ашық құтыларды және вакцина қалдығын жоюды тіркеу журналы;
19) вакциналардың аңдатпасы бар папка;
20) ошақтардағы байланыста болған балаларды есепке алу;
21) гельминттерге тексерілген адамдарды тексеру журналы;
22) педикулезге және қышымаға қарауларды тіркеу журналы;
23) соматикалық ауруларды тіркеу журналы;
24) карантиндерді тіркеу журналы;
25) тамшы арқылы жұғатын ауруларды медициналық бақылауды тіркеу журналы;
26) күрделі жинау жүргізуді тіркеу журналы;
27) кабинетті кварцтеуді тіркеу журналы;
28) бракераж журналы;
29) С-витаминдеу журналы;
30) ас блогының қызметкерлерін іріңді ауруға тексеру журналы;
31) перспективті ас мәзірі;
32) тоңазытқыштардағы температуралық режимді есепке алу журналы;
33) бұйрықтар мен нұсқаулықтар.