Қазақстан Республикасының Су Кодексі

Қазақстан Республикасының 2003 жылғы 9 шілдедегі N 481 Кодексі.

Қолданушылар назарына!

Қолданушыларға ыңғайлы болу үшін ЗҚАИ мазмұнды жасады.

Мазмұны

Ескерту. Мазмұны алып тасталды – ҚР 30.06.2021 № 59-VII (01.01.2022 бастап қолданысқа енгізіледі) Заңымен.
Ескерту. Бүкiл мәтiн бойынша "жер қойнауын пайдалану және қорғау жөнiндегi уәкiлеттi органның", "жер қойнауын пайдалану және қорғау жөнiндегi уәкiлеттi органмен", "жер қойнауын пайдалану және қорғау жөнiндегi уәкiлеттi орган", "жер қойнауын пайдалану мен қорғау жөнiндегi уәкiлеттi орган", "жер қойнауын пайдалану мен қорғау жөнiндегi уәкiлеттi органның", "жер қойнауын пайдалану мен қорғау жөнiндегi уәкiлеттi органмен", "жер қойнауын пайдалану мен қорғау жөнiндегi уәкiлеттi органға" деген сөздер тиiсiнше "жер қойнауын зерделеу мен пайдалану жөнiндегi уәкiлеттi органның", "жер қойнауын зерделеу мен пайдалану жөнiндегi уәкiлеттi органмен", "жер қойнауын зерделеу мен пайдалану жөнiндегi уәкiлеттi орган", "жер қойнауын зерделеу мен пайдалану жөнiндегi уәкiлеттi органның", "жер қойнауын зерделеу мен пайдалану жөнiндегi уәкiлеттi органмен", "жер қойнауын зерделеу мен пайдалану жөнiндегi уәкiлеттi органға", Қазақстан Республикасының қоршаған ортаны қорғау саласындағы орталық атқарушы органымен", "Қазақстан Республикасының қоршаған ортаны қорғау саласындағы орталық атқарушы органының", "Қазақстан Республикасының қоршаған ортаны қорғау жөнiндегi орталық атқарушы органы", "Қазақстан Республикасының қоршаған ортаны қорғау саласындағы орталық атқарушы органы", "Қазақстан Республикасының қоршаған ортаны қорғау саласындағы орталық атқарушы органына" деген сөздер тиiсiнше "қоршаған ортаны қорғау саласындағы уәкiлеттi мемлекеттiк органмен", "қоршаған ортаны қорғау саласындағы уәкiлеттi мемлекеттiк органның", "қоршаған ортаны қорғау саласындағы уәкiлеттi мемлекеттiк орган", "қоршаған ортаны қорғау саласындағы уәкiлеттi мемлекеттiк органға" деген сөздермен ауыстырылды - ҚР 2007.01.09 № 213 (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-баптан қараңыз), бүкіл мәтін бойынша "су қорын пайдалану және қорғау саласындағы уәкілетті орган", "су қорын пайдалану және қорғау саласындағы уәкілетті органмен", "су қорын пайдалану және қорғау саласындағы уәкілетті органның", "су қорын пайдалану және қорғау саласындағы уәкілетті органға" "су қорын пайдалану және қорғау саласындағы уәкілетті органда" деген сөздер тиісінше "уәкілетті орган", "уәкілетті органмен", "уәкілетті органның", "уәкілетті органға" "уәкілетті органда" деген сөздермен ауыстырылды - 2009.02.12 № 132-IV (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-баптан қараңыз) Заңдарымен.
Ескерту. Мазмұнға өзгерту енгізілді - ҚР 2009.02.12 № 132-IV (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-баптан қараңыз) Заңымен.
Ескерту. Бүкіл мәтін бойынша "жануарлар мен өсімдіктер" деген сөздер "өсімдіктер мен жануарлар" деген сөздермен ауыстырылды - ҚР 2012.01.25 № 548-IV (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.
Ескерту. Бүкіл мәтін бойынша "жер қойнауын зерделеу мен пайдалану жөніндегі", "жер қойнауын зерттеу мен пайдалану жөніндегі", "жер қойнауын зерделеу және пайдалану жөніндегі", "жер қойнауын зерттеу және пайдалану жөніндегі" деген сөздер "жер қойнауын зерттеу жөніндегі" деген сөздермен ауыстырылды - ҚР 27.12.2017 № 126-VI Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін алты ай өткен соң қолданысқа енгізіледі).
Ескерту. Бүкіл мәтін бойынша "халықтың санитарлық-эпидемиологиялық салауаттылығы саласындағы уәкілетті органмен", "халықтың санитарлық-эпидемиологиялық салауаттылығы саласындағы уәкілетті орган", "халықтың санитариялық-эпидемиологиялық салауаттылығы саласындағы уәкілетті органның", "халықтың санитариялық-эпидемиологиялық саламаттылығы саласындағы уәкілетті органмен", "халықтың санитариялық-эпидемиологиялық салауаттылығы саласындағы уәкілетті органмен", "халықтың санитариялық-эпидемиологиялық саламаттылығы саласындағы уәкілетті орган", "халықтың санитариялық-эпидемиологиялық саламаттылығы саласындағы уәкілетті органның", "халықтың санитарлық-эпидемиологиялық салауаттылығы саласындағы уәкілетті органға" және "халықтың санитариялық-эпидемиологиялық саламаттылығы саласындағы уәкілетті органға" деген сөздер тиісінше "халықтың санитариялық-эпидемиологиялық саламаттылығы саласындағы мемлекеттік органмен", "халықтың санитариялық-эпидемиологиялық саламаттылығы саласындағы мемлекеттік орган", "халықтың санитариялық-эпидемиологиялық саламаттылығы саласындағы мемлекеттік органның", "халықтың санитариялық-эпидемиологиялық саламаттылығы саласындағы мемлекеттік органмен", "халықтың санитариялық-эпидемиологиялық саламаттылығы саласындағы мемлекеттік органмен", "халықтың санитариялық-эпидемиологиялық саламаттылығы саласындағы мемлекеттік орган", "халықтың санитариялық-эпидемиологиялық саламаттылығы саласындағы мемлекеттік органның", "халықтың санитариялық-эпидемиологиялық саламаттылығы саласындағы мемлекеттік органға" және "халықтың санитариялық-эпидемиологиялық саламаттылығы саласындағы мемлекеттік органға" деген сөздермен ауыстырылды - ҚР 28.10.2019 № 268-VI Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі).

1-БӨЛIМ. Жалпы ережелер

1-тарау. Негізгі ережелер

1-бап. Осы Кодексте пайдаланылатын негiзгi ұғымдар

Осы Кодексте пайдаланылатын негізгі ұғымдар:

1) ағын су - ойпаңды жер бетінде ылдиға құлай аққан судың қозғалысымен сипатталатын су объектісі;

2) акватория - табиғи, жасанды немесе шартты шекаралармен шектелген су кеңістігі;

2-1) ауызсу – сапасы бойынша белгіленген ұлттық стандарттарға және гигиеналық нормативтерге сай келетін, халықтың ауызсу және шаруашылық-ауызсу мұқтаждарына арналған табиғи күйіндегі немесе өңделгеннен кейінгі су;

3) ауыз сумен жабдықтаудың баламасыз көздері - су тұтынушылар үшін ауыз сумен жабдықтаудың олардың ауыстырылуы мүмкін емес және мақсатқа сай келмейтін бірден-бір көздері;

3-1) ауызсумен және (немесе) шаруашылық-ауызсумен жабдықтау (бұдан әрі – ауызсумен жабдықтау) – ауызсуды алуды, дайындауды, сақтауды, тасымалдауды және су тұтынушыларға беруді қамтамасыз ететін технологиялық процесс;

3-2) баланстық тиесілікті бөлу шекарасы – сумен жабдықтау және су бұру жүйелерінің элементтерін иеленушілер арасында меншік, шаруашылық жүргізу немесе жедел басқару белгісі бойынша бөлу орны, бұл схемаларда көрсетіледі;

ЗҚАИ-ның ескертпесі!
3-3) тармақшамен толықтыру көзделген – ҚР 06.04.2024 № 71-VIII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

4) басқарудың бассейндік принципі - өзендердің, көлдердің және басқа да су объектілерінің бассейндері шегінде су ресурстарын әкімшілік-аумақтық бірліктер арасында бөлу кезінде іске асырылатын су қорын гидрографиялық белгілер бойынша басқару;

4-1) бөгет – судың деңгейін көтеру және (немесе) су қоймасын жасау үшін ағын судағы тежеуiш гидротехникалық құрылыс;

4-2) бөгеттердің қауіпсіздігі саласындағы жұмыстарды жүргізу құқығына ұйымдарды аттестаттау – заңды тұлғаның бөгеттердің қауіпсіздігі саласындағы жұмыстарды орындауға құқықтылығын уәкілетті орган ведомствосының ресми тануы;

4-3) бөгеттің қауіпсіздігі – бөгеттің апаттық бұзылудан қорғалу жай-күйі;

5) гидромелиорациялық жүйе - жерді суаруға, суландыруға және құрғатуға арналған технологиялық жағынан өзара байланысты гидротехникалық құрылыстар, құрылғылар мен жабдықтар кешені;

6) гидромелиорациялық кондоминиумге қатысушылар - ортақ үлестік меншік құқығындағы гидромелиорациялық кондоминиумнің құрамына кіретін бір гидромелиорациялық жүйемен немесе оның элементтерімен суарылатын жеке меншік немесе уақытша өтеулі пайдалану құқығында жер учаскесі бар жеке және (немесе) заңды тұлғалар;

6-1) гидромелиорациялық іс-шаралар – гидромелиорациялық жүйелер, сондай-ақ жеке орналасқан гидротехникалық құрылыстар көмегімен топырақтың су режимін реттеу;

7) гидротехникалық құрылыстар - су ресурстарын басқару, су пайдаланушыларға су беру, сумен жабдықтау және су бұру, судың зиянды әсерінің алдын алу үшін пайдаланылатын инженерлік құрылыстар;

7-1) елді мекендердің ауызсумен жабдықтау жүйесі – су тұтынушыларды ауызсумен қамтамасыз етуге арналған су тарту құрылыстарын, су құбырын тазартқыш құрылыстарды, таза су резервуарларын, су құбырының сорғы стансалары мен желілерін біріктіретін, өзара байланысты су объектілері мен гидротехникалық құрылыстар кешені;

8) жағалау белдеуі - экологиялық талаптарды сақтай отырып, навигациялық белгілер мен жабдықтарды орнатуға арналған су объектілері жағалауының бойындағы жағалау жиегінен ені жиырма метр құрлық белдеуі;

9) жағалау жиегі - су объектісі жағалауының судың барынша көтерілуі (лық толуы) нәтижесінде пайда болатын жиегі;

9-1) жерасты сулары – жер қойнауындағы су шоғырланымдары;

10) жер асты суларының бассейні - жер қойнауында орналасқан су тұтқыш жиектер жиынтығы;

11) жер асты суларының көздері мен учаскелері - шегінде жер асты суларын шығару мен алу үшін қолайлы жағдайлары бар су тұтқыш жиектердің бөліктері;

12) жер асты шаруашылық-ауыз сулары - өзінің табиғи жай-күйіндегі немесе өңделгеннен кейінгі сапасы бойынша нормативтік талаптарға сай келетін және адамның ауыз суға және шаруашылық қажетіне, не ауыз су өнімдерін өндіруге арналған жерасты сулары;

13) жер үсті су объектілері - шекарасы, көлемі мен су режимі бар, құрлық бетінде оның бедері нысанында сулардың тұрақты немесе уақытша жинақталуы;

13-1) зиянды заттардың жол берілетін шоғырлануы – су бұру жүйесіне ағызылатын, су тұтынушының сарқынды суларында болатын зиянды заттардың жол берілетін шамасы;

13-2) коммуналдық шаруашылық саласындағы уәкілетті орган – елді мекендер шегінде сумен жабдықтау және су бұру саласындағы басшылықты және салааралық үйлестіруді жүзеге асыратын орталық атқарушы орган;

13-3) көпфакторлы зерттеп-қарау – судың зиянды әсерінің алдын алу мақсатында гидротехникалық құрылысжайлар мен негізгі жабдықтың техникалық жай-күйін бағалау, көзбен қарап-тексеру әдісімен және инженерлік (геодезиялық, геофизикалық, геотехникалық, гидрографиялық және басқа да) зерттеулер кешенін жүргізу арқылы олардың элементтерінің қалған ресурсын айқындау;

14) қайтарымды сулар - суармалы аумақтардан ағатын жер асты және жер үсті сулары немесе өнеркәсіп орындары, тұрмыстық сумен жабдықтау құрылғылары және коммуналдық кәсіпорындар ағызатын сулар;

15) құбырлы сүзгіш құдық – су тұтқыш қабаттың үстіңгі бетінің біріншісіне бекітілетін бірқатар тесіктері бар құбыр кесіндісі;

16) мелиорацияланған жерлер - мелиорациялық (агроорман-мелиорациялық, агротехникалық, гидромелиорациялық, химиялық) іс-шаралар жүргізілген жерлер;

17) минералды жерасты сулары - өзінің құрамы және (немесе) кейбір ерекше компоненттерінің мөлшері бойынша оң бальнеологиялық әсер ететін жерасты сулары;

18) өзендерге теңестірілген каналдар - суды бір бассейннен екіншісіне, сондай-ақ бір өзен жүйесінен екіншісіне ауыстыруға арналған жасанды құрылыстар;

18-1) өнеркәсіптік жерасты сулары – құрамындағы пайдалы қазбаларды (сирек кездесетін элементтер, галогендер және басқалар) айырып алу үшін пайдаланылатын жерасты сулары;

19) өндірістік-техникалық жерасты сулары - өзінің сапасы мен физикалық қасиеттері бойынша өндірістік-техникалық сумен жабдықтау үшін пайдаланылатын немесе пайдаланылуы мүмкін жерасты сулары;

19-1) пайдалану жауапкершілігін бөлу шекарасы – тараптардың келісімімен белгіленетін, сумен жабдықтау және су бұру жүйелерінің элементтерін міндеттер (оларды пайдаланғаны үшін жауапкершілік) белгісі бойынша бөлу орны. Мұндай келісім болмаған кезде, пайдалану жауапкершілігінің шекарасы баланстық тиесілікті бөлу шекарасы бойынша белгіленеді;

20) санитарлық қорғау аймағы - су сапасы нашарлауының алдын алу үшін сумен жабдықтау көзін (ашық және жер асты), су құбыры құрылыстарын және оларды қоршаған аумақты қорғау мақсатында белгіленген режим сақталуға тиіс сумен жабдықтау көзі мен су құбыры құрылыстарының төңірегінде арнайы бөлінетін аумақ;

21) сарқынды сулар - адамның шаруашылық қызметі нәтижесінде пайда болатын немесе табиғи немесе жасанды су объектілеріне немесе жер бедеріне ағызып жіберілетін ластанған аумақтағы сулар;

21-1) сарқынды суларды тазартқыш құрылыстар кешендері – сарқынды суларды табиғи биологиялық тазартуға арналған жасанды су объектілерін қоса алғанда, химиялық реагенттерді қолданып немесе қолданбай, елді мекендердің сарқынды суларын механикалық және биологиялық тазарту құрылыстары;

21-2) сарқынды суларды табиғи биологиялық тазартуға арналған жасанды су объектілері – жинағыш тоғандар, буландырғыш тоғандар, биологиялық тоғандар, сүзгі алқаптары, суару алқаптары;

22) суару каналы - суару көздерінен суаруды қажет ететін учаскелерге су тасымалдауға арналған жасанды құрылыс;

23) су бұру - сарқынды суларды жинауды, тасымалдауды, тазартуды және су бұру жүйелері арқылы су объектілеріне және (немесе) жер бедеріне бұруды қамтамасыз ететін іс-шаралардың жиынтығы;

23-1) су бұрудың оқшау тазартқыш құрылыстары – су тұтынушының өзінің сарқынды суларын тазартуға арналған құрылыстары мен құрылғыларының жиынтығы;

24) су бұру жүйесі - сарқынды суларды жинауға, тасымалдауға, тазартуға және бұруға бағытталған инженерлік желілер мен құрылыстардың кешені;

25) су бөлу орны - су пайдаланушы су көзінен су алатын орын, сондай-ақ, су пайдаланушы су тұтынушыға су ресурстарын беретін орындағы гидробекет;

25-1) суды есепке алу аспабы – нормаланған метрологиялық сипаттамалары бар, белгілі бір уақыт аралығы ішінде физикалық шама бірлігін жаңғыртатын және сақтайтын, Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген тәртіппен суды коммерциялық есепке алу үшін қолдануға рұқсат етілген, судың (ауызсу, техникалық, сарқынды және сулардың басқа да түрлерінің) көлемін өлшеуге арналған техникалық құрал;

25-2) суды коммерциялық есепке алу – сумен жабдықтауға және (немесе) су бұруға арналған шарт бойынша тараптар арасында өзара есеп айырысу үшін қажетті су көлемін есепке алу;

26) су жинау алаңы - шекарасы шегінде су объектісінің су ресурстары қалыптастырылатын аумақ;

27) су жіберу - ағын судың төменгі учаскесіндегі су шығынын немесе деңгейін немесе су қоймасының өзіндегі судың деңгейін реттеу үшін су қоймасынан суды кезең-кезеңмен немесе мезгіл деп беру;

28) су қорғау аймағы – судың ластануын, қоқыстануын және сарқылуын болғызбау үшін шаруашылық қызметтің арнайы режимі белгіленетін су объектілеріне іргелес аумақ;

29) су қорғау белдеуі - шектеулі шаруашылық қызметі режимі белгіленетін, су объектісіне іргелес жатқан су қорғау аймағы шегіндегі ені кемінде отыз бес метр аумақ;

30) су қорын пайдалану және қорғау, сумен жабдықтау, су бұру саласындағы уәкілетті орган (бұдан әрі - уәкілетті орган) - елді мекендер шегінен тыс жерлерде су қорын пайдалану және қорғау, сумен жабдықтау, су бұру саласындағы басқару мен бақылау функцияларын жүзеге асыратын мемлекеттік орган;

31) су қорының жерлері:

су объектілері (өзендер және соларға теңестірілген каналдар, көлдер, су қоймалары, тоғандар және басқа да ішкі су айдындары, аумақтық сулар, мұздықтар, батпақтар) және су көздеріндегі ағысты реттеуге арналған су шаруашылығы құрылыстары алып жатқан жерлер;

су объектілерінің су қорғау белдеулеріне бөлініп берілген жерлер;

ауыз сумен жабдықтаудың су тарту жүйелерінің санитарлық қорғау аймақтарына бөлініп берілген жерлер;

31-1) су құбырын енгізу – қосылу нүктесіндегі бекіту арматурасы бар құдықты қоса алғанда, сумен жабдықтаудың тарату желісінен ғимараттағы бірінші ысырмаға дейінгі құбыржол;

32) сулар - су объектілерінде жинақталған барлық сулардың жиынтығы;

33) сулардың зиянды әсері - су тасу, су басу, топан су басу мен табиғи және техногендік сипаттағы төтенше жағдайлардың туындауына немесе олардың пайда болуы қатеріне негіз болған сулардың өзге де теріс әсер етуі;

34) сулы-батпақты алқап - батпақты, фенді, шымтезекті пайдаланатын жерлер ауданы немесе тереңдігі судың қайтуы кезінде алты метрден аспайтын теңіз акваторияларын қоса алғанда, табиғи немесе жасанды, тұрақты немесе уақытша, ағынсыз немесе ағынды, тұщы, тұздылау немесе тұзды су қоймалары;

35) сумен жабдықтау - суды жинауды, сақтауды, дайындауды, беруді және сумен жабдықтау жүйесі арқылы су тұтынушыларға таратуды қамтамасыз ететін іс-шаралар жиынтығы;

36) сумен жабдықтаудың ерекше маңызды топтық және оқшау жүйелері - басымдылығы мен әлеуметтік маңыздылығы бар және уәкілетті орган сумен жабдықтаудың ерекше маңызды жүйелерінің санаттарына жатқызған ауыз сумен жабдықтаудың топтық және оқшау жүйелері;

36-1) сумен жабдықтау және (немесе) су бұру жөніндегі ұйым – елді мекендердегі сумен жабдықтау және су бұру жүйелерін пайдалануды жүзеге асыратын су шаруашылығы ұйымы;

37) сумен жабдықтау жүйесі - суды жинауға, сақтауға, дайындауға, беруге және оны тұтыну орындарына таратуға арналған инженерлік желілер мен құрылыстар кешені;

38) су объектілерін қорғау - су объектілерін сақтауға, қалпына келтіруге және ұдайы молайтуға, сондай-ақ судың зиянды әсеріне жол бермеуге бағытталған қызмет;

39) су объектілерін пайдалану - жеке және заңды тұлғалардың материалдық немесе өзге де қажеттіліктерін қанағаттандыру үшін су объектілерінің пайдалы табиғи қасиеттерін алу;

40) су объектісінің бассейні - гидравликалық жағынан байланысты су айдындары мен ағын сулардың су жинау алаңдарын қамтитын аумақ;

41) су пайдалану - жеке және заңды тұлғалардың өз мұқтаждарын және (немесе) коммерциялық мүдделерін қанағаттандыру үшін Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген тәртіппен су ресурстарын пайдалану;

42) су пайдаланушы - өз мұқтаждарын және (немесе) коммерциялық мүдделерін қанағаттандыру үшін Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген тәртіппен су ресурстарын пайдалану құқығы берілген жеке немесе заңды тұлға;

43) су режимі - су объектілері мен топырақ қабатындағы су деңгейінің, шығыстары мен көлемінің уақытқа қарай өзгеруі;

43-1) су сапасының нормативтері – жерүсті су объектілері жай-күйінің нысаналы көрсеткіштеріне қол жеткізу үшін сақталуға тиіс судың шекті гидрохимиялық, микробиологиялық, физикалық сипаттамаларының сандық көрсеткіштері;

44) су сервитуты - су объектісін шектеулі пайдалану құқығы;

45) су тарту құрылысы - су объектілерінен су алуға арналған құрылыстар мен құрылғылар кешені;

46) су торабы - бір тұстамада орналасқан әртүрлі мақсаттағы технологиялық байланысқан гидротехникалық құрылыстар тобы;

46-1) су тұтынудың немесе су бұрудың үлестік нормасы – жеке және заңды тұлғалардың су пайдалануы кезінде өндірілетін өнімнің бір бірлігіне (орындалатын жұмыстың белгілі бір көлеміне) тұтынылатын немесе бөлінетін сарқынды судың белгіленген мөлшері;

46-2) су тұтынудың немесе су бұрудың ірілендірілген нормасы – экономика салалары үшін су тұтынудың немесе су бұрудың үлестік нормасы;

47) су тұтынушы - су объектілерінен су тұтынушы немесе су шаруашылығы ұйымдарының қызметтерін пайдаланушы және сумен жабдықтау жүйелерінен су алушы жеке немесе заңды тұлға;

48) су үнемдеу - су ресурстарының ұтымды және тиімді пайдаланылуын қамтамасыз ететін шаралар жүйесі;

49) су шаруашылығы - су объектілерін пайдалануға, қорғауға және ұдайы молайтуға байланысты экономика саласы;

50) су шаруашылығы жүйесі - өзара байланысты су объектілері мен гидротехникалық құрылыстар кешені;

51) су шаруашылығы жүйелері мен құрылыстарының қауіпсіздігі - су шаруашылығы жүйелері, құрылыстары элементтерінің адамдардың өмірін, денсаулығын және заңды мүдделерін, қоршаған табиғи орта мен шаруашылық объектілерін қорғауды қамтамасыз ететін өзіндік ерекшеліктері;

52) су шаруашылығы жүйелері мен құрылыстарының қауіпсіздігін қамтамасыз ету - су шаруашылығы жүйелері мен құрылыстары авариялары туындауының алдын алу жөніндегі шараларды әзірлеу және жүзеге асыру;

53) су шаруашылығы жүйелері мен құрылыстары қауіпсіздігінің өлшемдері - су шаруашылығы жүйелері мен құрылыстары аварияларының туындау қатерінің жол берілетін деңгейіне сәйкес келетін су шаруашылығы жүйелері мен құрылыстары жай-күйінің техникалық көрсеткіштерінің және оларды пайдалану шарттарының шекті мәні;

54) су шаруашылығы құрылыстары - су ресурстарының пайдаланылуы мен қорғалуын реттеу, сумен жабдықтау, су бұру және судың зиянды әсерін жою мақсатында жасанды түрде құрылған гидротехникалық құрылыстар мен қондырғылар;

55) су шаруашылығы ұйымдары - қызметі суларды реттеумен, жеткізумен, ұдайы молайтумен, сумен жабдықтаумен, су бұрумен және су объектілерін пайдаланумен байланысты заңды тұлғалар;

56) тау-кен жыныстарының су тұтқыш аймақтары, жиектері мен кешендері - тау-кен жыныстарының жарықтары мен кеуек қуыстарында жинақталған және гидравликалық байланыстағы сулар;

56-1) термалды сулар – температурасы 20⁰С-тан жоғары жерасты сулары;

57) трансшекаралық әсер - табиғи көзі шектес мемлекеттің немесе көршілес мемлекеттердің аумағында толық немесе ішінара орналасқан трансшекаралық сулардың адамның қызметінен туындайтын сандық немесе сапалық жағынан өзгеруі нәтижесінде пайда болатын зиянды зардаптар;

57-1) алып тасталды – ҚР 03.01.2022 № 101-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен;

58) тұстама - су торабының құрылыстары орналасқан өзен учаскесі;

59) шахта құдығы – су тұтқыш қабаттың үстіңгі бетінің біріншісінен жерасты суларын тарту үшін; сумен жабдықтау, тау-кен жыныстарын құрғату және жер бетінен атмосфералық және жерүсті суларын бұру мақсатында құрылған, тереңдігі көлденең кесігінен үлкенірек тік тау-кен қазындысы;

60) шегендеу құрылысы - табиғи жолмен шығып жатқан жерасты суларының ашылуын және пайдалану мақсатында олардың жер бетіне шығарылуын қамтамасыз ететін инженерлік-техникалық құрылыс.

Ескерту. 1-бап жаңа редакцияда - ҚР 2009.02.12 № 132-IV (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-баптан қараңыз), өзгерістер енгізілді - 2009.07.10. № 180-IV, 2011.07.22 № 479-IV (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі), 13.06.2013 № 102-V (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 11.04.2014 № 189-V (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-баптан қараңыз); 15.06.2015 № 322-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 29.10.2015 № 376-V (01.01.2016 бастап қолданысқа енгізіледі); 28.04.2016 № 506-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 27.12.2017 № 126-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін алты ай өткен соң қолданысқа енгізіледі); 28.10.2019 № 268-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 30.12.2020 № 397-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін алты ай өткен соң қолданысқа енгізіледі); 03.01.2022 № 101-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

2-бап. Қазақстан Республикасының су заңдары

1. Қазақстан Республикасының су заңдары Қазақстан Республикасының Конституциясына негiзделедi және осы Кодекс пен Қазақстан Республикасының өзге де нормативтiк құқықтық актiлерiнен тұрады.

2. Егер Қазақстан Республикасы бекiткен халықаралық шарттарда осы Кодекстегiден өзгеше ережелер белгiленген болса, халықаралық шарттардың ережелерi қолданылады.

3-бап. Қазақстан Республикасы су заңдарының мақсаттары мен мiндеттерi

1. Қазақстан Республикасы су заңдарының мақсаттары халықтың және қоршаған ортаның тiршiлiк жағдайларын сақтау мен жақсарту үшiн су пайдалану мен су қорын қорғаудың, сумен жабдықтаудың және су бұрудың экологиялық қауiпсiз және экономикалық оңтайлы деңгейiне қол жеткiзу және қолдау болып табылады.

2. Қазақстан Республикасы су заңдарының мiндеттерi:

1) су қорын пайдалану және қорғау, сумен жабдықтау және су бұру саласындағы мемлекеттiк саясатты жүргізу;

2) су қатынастарын, сумен жабдықтау және су бұру саласындағы қатынастарды реттеу;

3) тұрақты су пайдалануды және су қорын қорғауды, сумен жабдықтауды және су бұруды қолдау мен дамытудың құқықтық негiздерiн қамтамасыз ету;

4) су қорын пайдаланудың және қорғаудың, сумен жабдықтаудың және су бұрудың негiзгi принциптерi мен бағыттарын айқындау;

5) су ресурстарын зерттеу, барлау, ұтымды және кешенді пайдалану мен қорғау, гидромелиорациялық жүйелер мен су шаруашылығы құрылыстары саласындағы қатынастарды басқару;

6) жерді гидромелиорациялауды дамыту бағыттарын айқындау;

7) халықты және шаруашылық объектілерін су шаруашылығы құрылыстарындағы төтенше жағдайлардан және олардың зардаптарынан қорғау.

Ескерту. 3-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 2009.02.12 № 132-IV (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-баптан қараңыз) Заңымен.

4-бап. Қазақстан Республикасының су қоры

Қазақстан Республикасының су қоры Қазақстан Республикасының аумағы шегiндегi мемлекеттiк су кадастрына енгiзiлген немесе енгiзiлуге тиiс барлық су объектiлерiнiң жиынтығын қамтиды.

5-бап. Су объектiлерi

Қазақстан Республикасының су объектілеріне шекарасы, көлемі мен су режимі бар, құрлық беті рельефтеріндегі және жер қойнауындағы су шоғырланымдары жатады. Олар: теңіздер, өзендер, оларға теңестірілген каналдар, көлдер, мұздықтар және басқа да жерүсті және жерасты су объектілері болып табылады.

Ескерту. 5-бап жаңа редакцияда - ҚР 27.12.2017 № 126-VI Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін алты ай өткен соң қолданысқа енгізіледі).

6-бап. Су ресурстары

Қазақстан Республикасының су ресурстары су объектiлерiнде жиналған, пайдаланылатын немесе пайдаланылуы мүмкiн жер үстi және жер асты суларының қорлары болып табылады.

7-бап. Су қорының жерлерi

1. Су қорының жері Қазақстан халқына тиесілі. Қазақстан халқының атынан меншік құқығын мемлекет жүзеге асырады. Бұл ретте мемлекеттің меншік құқығын жүзеге асыруы Қазақстан халқының мүддесі үшін мемлекеттік меншік режимі арқылы іске асырылады.

2. Ауданаралық (облыстық) және шаруашылықаралық (аудандық) маңызы бар су шаруашылығы құрылыстары (cyapу және сорғыту жүйелерi) орналасқан су қорының құрамындағы жер учаскелерi, сондай-ақ бiр шаруашылық жүргiзушi субъектiнiң жер учаскесiне қызмет көрсететiн ирригациялық құрылғылар, аталған құрылыстар жекешелендiрiлген жағдайда, азаматтардың және Қазақстан Республикасының мемлекеттiк емес заңды тұлғаларының жеке меншiгiнде болуы мүмкiн.

3. Осы баптың 2-тармағында аталған екi немесе одан көп жер учаскелерiн меншiктенушiлерге немесе жер пайдаланушыларға қызмет көрсететiн жер учаскелерi оларға ортақ меншiк немесе жалпы жер пайдалану құқығымен табысталады.

4. Су қорының жерiн меншiкке немесе жер пайдалануға беру тәртiбi Қазақстан Республикасының жер заңнамасымен реттеледi.

Ескерту. 7-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 2007.01.09. № 213 (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-баптан қараңыз); 28.10.2019 № 268-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 05.11.2022 № 157-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

8-бап. Қазақстан Республикасының су қорына меншiк құқығы

1. Қазақстан Республикасының су қорына меншік құқығын Қазақстан халқының мүддесі үшін тек қана мемлекет жүзеге асырады.

2. Қазақстан халқының мүддесі үшін су қорын иелену, пайдалану және оған билік ету құқығын Қазақстан Республикасының Үкіметі жүзеге асырады.

3. Су объектiлерiне мемлекеттiк меншiк құқығын бұзған жеке және заңды тұлғалардың iс-әрекеттерiнiң күшi болмайды және ол Қазақстан Республикасының заңдарында көзделген жауапкершiлiкке әкеп соғады.

Ескерту. 8-бапқа өзгеріс енгізілді – ҚР 05.11.2022 № 157-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

9-бап. Қазақстан Республикасы су заңдарының принциптерi

Қазақстан Республикасының су заңдары мынадай принциптерге негiзделедi:

1) халықтың өмiрi мен қызметiнiң негiзi болып табылатын сулардың мемлекеттiк маңызын мойындау;

2) халықты ауыз судың қажеттi мөлшерiмен және кепiлдi сапасымен бiрiншi кезекте қамтамасыз ету;

3) халықтың суға әдiл және теңдей қол жеткiзуi;

4) су алуды азайтуға және судың зиянды әсерiн кемiтуге мүмкiндiк беретiн қазiргi заманғы технологияларды игерiп, кешендi және ұтымды су пайдалану;

5) су объектiлерiн оларды қорғаумен қоса кешендi пайдалану;

6) арнайы су пайдаланудың ақылылығы;

7) Қазақстан Республикасының су заңдарын бұзудан келтiрiлген залалды өтеу;

8) Қазақстан Республикасының cу заңдарын бұзғандық үшiн жауапкершiлiктiң бұлтартпастығы;

9) су қорын пайдалану мен қорғау жөнiндегi мiндеттердi шешудегi жариялылық және оларға жұртшылықты тарту;

10) Қазақстан Республикасы су қорының жай-күйi туралы ақпараттың қолжетiмдiлiгi;

11) халықаралық нормалар мен Қазақстан Республикасы бекiткен халықаралық шарттардың негiзiнде трансшекаралық суларды пайдалану;

12) жобалау және құрылыс кезінде сумен жабдықтаудың және су бұрудың ажырамастығы мен өзара байланыстылығы;

13) сумен жабдықтаудың және (немесе) су бұрудың көрсетілетін қызметтерінің ақылы болуы.

Ескерту. 9-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 15.06.2015 № 322-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі).

10-бап. Қазақстан Республикасының су және өзге де заңдарымен реттелетiн су қорын пайдалану мен қорғау, сумен жабдықтау және су бұру саласындағы қатынастар

1. Қазақстан Республикасының су заңнамасы су қорын пайдалану мен қорғау, су қорын және су шаруашылығы жүйелерiн басқару, сумен жабдықтау және су бұру, бөгеттердің қауіпсіздігі, гидромелиорациялық жұмыстарды жүргiзу саласындағы қатынастарды және өзге де су қатынастарын реттейдi.

2. Су объектiлерiн пайдалану мен қорғау кезiнде туындайтын жерге, орманға, өсiмдiк пен жануарлар дүниесiне қатысты қатынастар арнайы заңдармен және осы Кодекспен реттеледi.

3. Су объектiлерiнiң экологиялық, санитарлық-эпидемиологиялық қауiпсiздiгiн қамтамасыз ету мен табиғи су экологиялық жүйелерiне шаруашылық және өзге де қызметтiң зиянды әсерiн болғызбау кезiнде туындайтын қатынастар Қазақстан Республикасының экологиялық заңнамасымен және Қазақстан Республикасының халықтың санитарлық-эпидемиологиялық салауаттылығы туралы заңнамасымен, сондай-ақ осы Кодекспен реттеледi.

4. Жepасты суларын мемлекеттік геологиялық зерттеу және барлау, жерасты құрылысжайларын судың зиянды әсерінен қорғау саласындағы қатынастар тиісінше "Жер қойнауы және жер қойнауын пайдалану туралы" Қазақстан Республикасының Кодексімен және Қазақстан Республикасының азаматтық қорғау туралы заңнамасымен реттеледi.

5. Бөгеттердің қауіпсіздігіне байланысты мәселелерді қоспағанда, су объектiлерiндегi табиғи және техногендiк сипаттағы төтенше жағдайлардың алдын алу және оларды жою мәселелері бойынша туындайтын қатынастар Қазақстан Республикасының азаматтық қорғау туралы заңнамасымен реттеледi.

6. Кеме қатынасы мен теңiзде жүзу саласында туындайтын қатынастар Қазақстан Республикасының су көлiгi саласындағы заңдарымен реттеледi.

7. Теңiз суларын пайдалану саласындағы қатынастар осы Кодекспен және Қазақстан Республикасы бекiткен халықаралық шарттармен реттеледi.

8. Трансшекаралық суларды пайдалану мен қорғауға байланысты қатынастар осы Кодекспен, Қазақстан Республикасының заңдарымен, сондай-ақ Қазақстан Республикасы бекiткен халықаралық шарттармен реттеледi.

Ескерту. 10-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 2009.02.12 № 132-IV (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-баптан қараңыз); 11.04.2014 № 189-V (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-баптан қараңыз); 27.12.2017 № 126-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін алты ай өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

2-тарау. Су қатынастары объектілері

11-бап. Су қатынастары объектiлерi

1. Су объектiлерi, су шаруашылығы құрылыстары және су қорының жерлерi су қатынастарының объектiлерi болып табылады.

2. Су объектiлерi:

1) жер үстi су объектiлерi;

2) жер асты су объектiлерi;

3) Қазақстан Республикасының теңiз сулары;

4) трансшекаралық сулар болып бөлiнедi.

3. Пайдалану түрлерiне қарай су объектiлерi:

1) ортақ пайдаланудағы су объектiлерi;

2) бiрлесiп пайдаланудағы су объектiлерi;

3) оқшау пайдаланудағы су объектiлерi;

4) ерекше қорғалатын табиғи аумақтардың су объектiлерi;

5) ерекше мемлекеттiк маңызы бар су объектiлерi;

6) мемлекеттік орман қорының су объектілері болып бөлінеді.

Ескерту. 11-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 2012.01.25 № 548-IV (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

12-бап. Жер үстi су объектiлерi

1. Жер үстi су объектiлерi:

1) су айдындары - өзендер және соларға теңестiрiлген каналдар, көлдер, су қоймалары, тоғандар және басқа iшкi су айдындары, аумақтық сулар;

2) мұздықтар, батпақтар болып бөлiнедi.

2. Жер үстi су объектiлерi жер үстi суларынан, олардың түбiнен және жағалауынан тұрады.

13-бап. Жерасты су объектiлерi

Жерасты су объектілеріне:

1) жерасты сулары бассейні;

2) жерасты суларының орындары мен учаскелері;

3) су тұтқыш қабаттар және кешендер;

4) жерасты суларының құрлықта табиғи шығуы (бұлақтар) жатады.

Ескерту. 13-бап жаңа редакцияда - ҚР 27.12.2017 № 126-VI Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін алты ай өткен соң қолданысқа енгізіледі).

14-бап. Теңiз сулары

1. Қазақстан Республикасының теңiз суларына, егер Қазақстан Республикасы бекiткен халықаралық шарттарда өзгеше көзделмесе, Қазақстан Республикасының Мемлекеттiк шекарасы шегiндегi Каспий және Арал теңiздерiнiң сулары жатады.

2. алып тасталды

Ескерту. 14-бапқа өзгеріс енгізілді - Қазақстан Республикасының 2004.12.20. № 13 (2005 жылғы 1 қаңтардан бастап күшіне енеді) Заңымен.

15-бап. Трансшекаралық сулар

1. Қазақстан Республикасының Мемлекеттiк шекарасын белгiлейтiн және (немесе) қиып өтетiн жер үстi және жер асты сулары трансшекаралық сулар болып табылады.

2. Трансшекаралық суларды пайдалану мен қорғау тәртiбi осы Кодекспен, Қазақстан Республикасының Мемлекеттiк шекара туралы заңдарымен және Қазақстан Республикасы бекiткен халықаралық шарттармен белгiленедi.

16-бап. Ортақ пайдаланудағы су объектiлерi

1. Егер Қазақстан Республикасының заңдарында өзгеше көзделмесе, барлық су объектiлерi ортақ пайдаланудағы объектiлер болып табылады.

2. Су объектiлерiнде ортақ су пайдалану осы Кодексте белгiленген тәртiппен жүзеге асырылады.

3. Қазақстан Республикасының заңдарында көзделген жағдайларда ортақ пайдаланудағы су объектiлерiн пайдалануды шектеуге жол берiледi.

17-бап. Бiрлесiп пайдаланудағы су объектілерi

1. Жеке немесе заңды тұлғаларға толық немесе iшiнара бiрлесiп пайдалануға берiлген су объектiлерi бiрлесiп пайдаланудағы су объектiлерi болып табылады.

2. Бiрлесiп пайдаланудағы су объектiлерiн пайдаланған кезде ағын судың төменгi жағында орналасқан су пайдаланушылардың мүдделерi бiрiншi кезекте қанағаттандырылады.

3. Бiрлесiп пайдаланудағы су объектiлерiн пайдаланатын су пайдаланушылар өзара мүдделерді ескеруге, су пайдалану құқығын жүзеге асыруды қиындатпауға және бiр-бiрiне зиян келтiрмеуге мiндеттi.

4. Бiрлесiп пайдалану үшiн су объектiлерiн облыстың, республикалық маңызы бар қаланың, астананың, ауданның, облыстық маңызы бар қаланың жергiлiктi атқарушы органдары уәкiлеттi орган белгiлеген тәртiппен бередi.

5. Бiрлесiп пайдаланудағы су объектiлерiнде ортақ су пайдалану осы Кодексте белгiленген тәртiппен жүзеге асырылады.

Ескерту. 17-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 2004.12.20. № 13 (01.01.2005 бастап күшіне енеді); 29.09.2014 № 239-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi) Заңдарымен.

18-бап. Оқшау пайдаланудағы су объектiлерi

1. Жеке немесе заңды тұлғаларға толық немесе iшiнара оқшау пайдалануға берiлген су объектiлерi оқшау пайдаланудағы су объектiлерi болып табылады.

2. Оқшау пайдаланудағы су объектiлерi осы Кодексте белгiленген тәртiппен ортақ пайдаланудағы су объектiлерi ретiнде пайдаланылуы мүмкiн.

19-бап. Ерекше қорғалатын табиғи аумақтардың су объектiлерi

Ерекше қорғалатын су объектiлерiн құру тәртiбi, қорғау және пайдалану режимi, сондай-ақ оларда қызмет ету жағдайлары Қазақстан Республикасының ерекше қорғалатын табиғи аумақтар туралы заңдарымен белгiленедi.

19-1-бап. Мемлекеттік орман қорының су объектілері

1. Мемлекеттік орман қорының су объектілерін құру тәртібі, күзету режимі, сондай-ақ олардағы қызмет шарттары Қазақстан Республикасының су және орман заңнамасында белгіленеді.

2. Су объектілеріне іргелес мемлекеттік орман қоры аумақтарын күзету режимі Қазақстан Республикасының орман заңнамасына сәйкес су объектілерін санитариялық-гигиеналық және экологиялық талаптарға сәйкес күйде сақтап тұруды қамтамасыз ету мақсатында, сондай-ақ жер үсті суларының ластануын, қоқыстануы мен сарқылуын болдырмау үшін белгіленеді.

3. Мемлекеттік орман қорының су объектілерін пайдалануға беру осы Кодеске сәйкес жүзеге асырылады.

Ескерту. Кодекс 19-1-баппен толықтырылды - ҚР 2012.01.25 № 548-IV (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

20-бап. Ерекше мемлекеттiк маңызы бар су объектiлерi

1. Қоршаған орта мен аймақ экономикасына басым ықпал ететiн және шаруашылық қызметтi реттеудiң ерекше құқықтық режимiн талап ететiн жаратылысы табиғи су объектiлерi ерекше мемлекеттiк маңызы бар су объектiлерi деп танылады.

2. Ерекше мемлекеттiк маңызы бар су объектiлерiнiң тiзбесiн және олардағы шаруашылық қызметтi реттеудiң құқықтық режимiнiң ерекшелiктерiн Қазақстан Республикасының Үкiметi айқындайды.

21-бап. Су объектiлерiнiң және су қоры жерлерiнiң айналымдық қабiлетi

Осы Кодекстiң 7-бабының 2-тармағында аталған жерлердi қоспағанда, су объектiлерiнiң, су қоры жерлерiнiң айналымына, сондай-ақ олар орналасқан су объектiлерi мен жерлердiң иелiктен шығарылуына әкеп соғатын немесе әкеп соғуы мүмкiн болатын сатып алуға, сатуға, кепiлге беруге және басқа да мәмiлелер жасасуға жол берiлмейдi.

2-Бөлім. Су объектілерін пайдалану құқығы.
Су шаруашылығы құрылыстарына меншік құқығы және
өзге де құқықтар 3-тарау. Су объектілерін пайдалану құқығы

22-бап. Су объектiлерiн пайдалану құқығы

1. Жеке және заңды тұлғаларға су объектілерін пайдалану құқығы Қазақстан Республикасының су заңнамасында белгіленген арнайы, оқшау немесе бірлесіп пайдалану тәртібімен беріледі.

2. Жеке және заңды тұлғаларға су объектiлерi:

1) қысқа мерзiмдi пайдалану;

2) ұзақ мерзiмдi пайдалану құқығымен табысталады.

3. Қысқа мерзiмдi пайдалану құқығы бес жылға дейiнгi мерзiмге, ұзақ мерзiмдi пайдалану құқығы бес жылдан қырық тоғыз жылға дейiнгi мерзiмге табысталады.

4. Су объектiлерi пайдалануына берiлген жеке және заңды тұлғалар су объектiлерiн пайдалану құқығына билiк ете алмайды.

Ескерту. 22-бапқа өзгеріс енгізілді - Қазақстан Республикасының 2004.12.20. № 13 (2005 жылғы 1 қаңтардан бастап күшіне енеді), 2009.07.10. № 180-IV Заңдарымен.

23-бап. Су сервитуты

1. Су объектiлерiне су сервитуты қауымдық және жеке су сервитуттары нысандарында болады.

2. Ортақ пайдаланудағы су объектiлерiн әркiм пайдалана алады, бұл жағдайда қауымдық су сервитуты су объектiсiн пайдалану құқығының ажырамас бөлiгi болып табылады.

3. Ортақ пайдаланудағы су объектiсi болып табылмайтын су объектiсiне қауымдық су сервитуты Қазақстан Республикасы заңдарының, облыстың (республикалық маңызы бар қаланың, астананың) жергiлiктi атқарушы органы актiсiнiң немесе оны пайдалануға алған жеке немесе заңды тұлғалардың су объектісiн пайдалану тәртiбiн жариялауы негiзiнде туындауы мүмкiн.

4. Су объектiсiн ұзақ мерзiмдi немесе қысқа мерзiмдi пайдалану құқығы өзге де мүдделi тұлғалардың пайдасына (жеке су сервитуты) шектелуi мүмкiн.

5. Жеке су сервитуты қауымдық су сервитуты сияқты негіздерде белгiленедi, сондай-ақ сот шешiмiнiң негiзiнде де белгiленуi мүмкiн.

6. Қауымдық және жеке су сервитуттары:

1) құрылыстарды, техникалық құралдар мен құрылғыларды қолданбай су алу;

2) суат және мал айдау, балық шаруашылығын жүргізу;

3) су объектiлерiн сал, қайық және басқа да шағын көлемдi кемелер үшiн су жолдары ретiнде пайдалану мақсаттарында белгiленуi мүмкiн.

7. Су сервитуттарын жүзеге асыру үшiн арнайы су пайдалануға рұқсат алу талап етiлмейдi.

Ескерту. 23-бапқа өзгерту енгізілді - ҚР 2004.12.20 № 13 (2005 жылғы 1 қаңтардан бастап күшіне енеді), 2007.01.12 № 222 (жарияланған күнінен бастап алты ай өткеннен кейін қолданысқа енгізіледі), 2010.01.21 № 242-IV (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-б. қараңыз) Заңдарымен.

4-тарау. Су шаруашылығы құрылыстарына меншік
құқығы және өзге де құқықтар

24-бап. Су шаруашылығы құрылыстарына меншiк құқығы

1. Су шаруашылығы құрылыстары мемлекеттiк не жеке меншiкте болуы мүмкiн.

2. Жеке меншiктегi су шаруашылығы құрылыстарын пайдалануға, иемденуге және оларға билiк етуге байланысты қатынастар, егер осы Кодексте өзгеше көзделмесе, Қазақстан Республикасының азаматтық заңдарымен реттеледi.

25-бап. Ерекше стратегиялық маңызы бар су шаруашылығы құрылыстары

1. Осы баптың 2-тармағында көзделген ерекше стратегиялық маңызы бар су шаруашылығы құрылыстарын қоспағанда, ерекше стратегиялық маңызы бар су шаруашылығы құрылыстары мемлекеттiк меншiкте болады және жалға, сенiмгерлiк басқаруға берiлмейді және иеліктен шығарылуға жатпайды.

2. Қалаларды сумен жабдықтауды қамтамасыз ететін су тарту құрылыстары, сорғы станциялары, су құбырын тазартқыш құрылыстар мемлекеттік меншікте болады, иеліктен шығарылуға жатпайды және Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес жалға және сенімгерлік басқаруға берілуі мүмкін.

3. Ерекше стратегиялық маңызы бар, оның ішінде жалға және сенімгерлік басқаруға берілуі мүмкін су шаруашылығы құрылыстарының тiзбесiн Қазақстан Республикасының Үкіметі айқындайды.

Ескерту. 25-бап жаңа редакцияда - ҚР 04.07.2013 № 131-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); өзгеріс енгізілді - ҚР 03.07.2017 № 86-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Конституциялық заңымен.

26-бап. Республикалық меншiктегі су шаруашылығы құрылыстары

Республикалық меншiктегi су шаруашылығы құрылыстары мемлекеттiк су шаруашылығы ұйымдарына бекiтiлiп берiледi.

Республикалық меншiктегi су шаруашылығы құрылыстарының тiзбесiн уәкiлеттi органның, сондай-ақ жер қойнауын зерттеу жөніндегі уәкiлеттi органның ұсынысы бойынша Қазақстан Республикасының Үкiметi айқындайды.

Республикалық меншiктегi су шаруашылығы құрылыстары Қазақстан Республикасының заңдарына сәйкес жалға, сенiмгерлiк басқаруға берiлуi және жекешелендiрiлуi мүмкiн.

27-бап. Коммуналдық меншiктегi су шаруашылығы құрылыстары

1. Коммуналдық меншiктегi су шаруашылығы құрылыстары мемлекеттiк коммуналдық кәсiпорындарға бекiтiлiп берiледi және ерекше стратегиялық маңызы бар су шаруашылығы құрылыстарын қоспағанда, Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес жалға, сенiмгерлiк басқаруға, өтеусiз пайдалануға берiлуi мүмкiн.

2. Ерекше стратегиялық маңызы бар су шаруашылығы құрылыстары, атап айтқанда, қалаларды сумен жабдықтауды қамтамасыз ететін, коммуналдық меншіктегі су тарту құрылыстары, сорғы станциялары, су құбырын тазартқыш құрылыстар мемлекеттiк коммуналдық кәсiпорындарға бекiтiлiп берiледi, иеліктен шығарылуға жатпайды және Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес жалға және сенімгерлік басқаруға берілуі мүмкін.

Ескерту. 27-бап жаңа редакцияда - ҚР 04.07.2013 № 131-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі).

28-бап. Ауыз сумен жабдықтау жүйелерiне меншiк құқығы

1. Ауыз сумен жабдықтау жүйелерi республикалық, коммуналдық меншiкте, сондай-ақ жеке және заңды тұлғалардың меншiгiнде болуы мүмкiн.

2. Республикалық меншiктегi ауыз сумен жабдықтау жүйелерiн пайдалануды мемлекеттiк ұйымдар жүзеге асырады.

Коммуналдық меншiктегi ауыз сумен жабдықтау жүйелерiн пайдалануды мемлекеттiк және өзге де ұйымдар жүзеге асырады.

3. Ауыз сумен жабдықтаудың жекелеген жүйелерi тұрғын үй кондоминиумдарының құрамына кiруi мүмкiн.

Ескерту. 28-баптың тақырыбына орыс тіліндегі мәтінге түзету енгізілді, мемлекеттік тілдегі мәтіні өзгермейді - Қазақстан Республикасының 2009.02.12. № 132-IV (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-баптан қараңыз) Заңымен.

29-бап. Ауыл шаруашылығы су пайдаланушыларына қызмет көрсетуге арналған су шаруашылығы құрылыстары

1. Ауыл шаруашылығы су пайдаланушыларына қызмет көрсетуге арналған су шаруашылығы құрылыстары мемлекеттiк немесе жеке меншiкте болуы мүмкiн.

2. Мемлекеттiк меншiктегi ауыл шаруашылығы су пайдаланушыларына қызмет көрсетуге арналған су шаруашылығы құрылыстары Қазақстан Республикасының заңдарында белгiленген тәртiп пен шарттар бойынша осы құрылыстарға қызмет көрсететiн су пайдаланушыларға немесе олардың бiрлестiктерiне жалға, сенiмгерлiк басқаруға, өтеусiз пайдалануға берiлуi, сондай-ақ сатылуы немесе өтеусiз берiлуi мүмкiн.

30-бап. Су шаруашылығы құрылыстарын уақытша мемлекеттiк басқару

1. Ұлттық қауiпсiздiк мүдделерiне, азаматтардың өмiрi мен денсаулығына қатер төнген жағдайда және республиканың немесе аймақтың экономикасы үшiн маңызды стратегиялық мәнi бар жекелеген су шаруашылығы құрылыстарының тұрақты жұмыс iстеуiн қамтамасыз ету мақсатында Қазақстан Республикасының Үкiметi мемлекеттiк мүлiктi басқару жөнiндегi уәкiлеттi органның ұсынысы бойынша осы құрылыстарға қатысты уақытша мемлекеттiк басқаруды енгiзуi мүмкiн.

2. Осы баптың 1-тармағында аталған су шаруашылығы құрылыстарын уақытша мемлекеттiк басқаруды енгiзу тәртiбiн Қазақстан Республикасының Үкiметi белгiлейдi.

31-бап. Су шаруашылығы құрылыстарына құқықтарды мемлекеттiк тiркеу

Ескерту. 31-баптың тақырыбына өзгеріс енгізілді - ҚР 2011.03.25 № 421-IV (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

1. Су шаруашылығы құрылыстарына құқықтар Қазақстан Республикасының жылжымайтын мүлiкке және олармен жасалатын мәмілелерге құқықтарды мемлекеттiк тiркеу туралы заңдарына сәйкес мiндеттi түрде мемлекеттiк тiркелуге тиiс.

2. Су шаруашылығы құрылыстарына құқықтарды мемлекеттiк тiркеу құрылысқа уәкiлеттi орган белгiлеген нысандағы паспорты болған жағдайда жүргiзiледi.

Ескерту. 31-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 2011.03.25 № 421-IV (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

32-бап. Су шаруашылығы құрылыстары меншiк иелерінің жауапкершiлiгi

1. Су шаруашылығы құрылыстарының меншiк иелері су шаруашылығы құрылыстарының жұмыс режимінің, сондай-ақ бөгеттердің қауіпсіздігі саласындағы нормативтік құқықтық актілерде белгіленген талаптардың сақталуы үшiн жауапты болады.

2. Меншік иелерінің су шаруашылығы құрылыстарының жұмыс режимін, сондай-ақ бөгеттердің қауіпсіздігі саласындағы нормативтік құқықтық актілерде белгіленген талаптарды сақтауын бақылауды уәкілетті органның ведомствосы және су ресурстарын пайдалануды реттеу және қорғау жөніндегі бассейндік инспекциялар жүзеге асырады.

Ескерту. 32-бап жаңа редакцияда көзделген - ҚР 11.04.2014 № 189-V Заңымен (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-баптан қараңыз); өзгеріс енгізілді - ҚР 28.10.2019 № 268-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

3-Бөлім. Су қорын пайдалану мен қорғау, сумен жабдықтау және су бұру саласындағы мемлекеттік реттеу 5-тарау. Су қорын пайдалану мен қорғау, сумен жабдықтау және су бұру саласындағы мемлекеттік басқару

33-бап. Су қорын пайдалану мен қорғау, сумен жабдықтау және су бұру саласындағы мемлекеттiк басқару

Ескерту. 3-бөлімнің, 5-тараудың, 33-баптың тақырыбтарына өзгерту енгізілді - ҚР 2009.02.12 № 132-IV (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-баптан қараңыз) Заңымен.

1. Су қорын пайдалану мен қорғау, сумен жабдықтау және су бұру саласындағы мемлекеттiк басқаруды Қазақстан Республикасының Президенті, Қазақстан Республикасының Үкiметі, уәкiлеттi орган, уәкілетті органның ведомствосы, коммуналдық шаруашылық саласындағы уәкілетті орган, облыстардың (республикалық маңызы бар қалалардың, астананың) жергілікті өкілді және атқарушы органдары Конституцияда, осы Кодексте, Қазақстан Республикасының өзге де заңдарында, Қазақстан Республикасы Президентінің және Қазақстан Республикасы Үкіметінің актілерінде белгiленген өздерінің құзыреті шегінде жүзеге асырады.

2. Су қорын пайдалану мен қорғау саласындағы басқару құрылымы кешендiлiгi мен қоса бағыныстылығы ескерiле отырып, мынадай деңгейлерге бөлiнедi:

1) мемлекетаралық;

2) мемлекеттiк;

3) бассейндiк;

4) аумақтық.

3. Мемлекеттiк органдар су қорын ұтымды пайдалану және қорғау жөнiндегi іс-шараларды жүзеге асыруға азаматтар мен қоғамдық бiрлестiктердi тартуы мүмкін.

Ескерту. 33-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 2004.12.20 № 13 (01.01.2005 бастап күшіне енеді), 2009.02.12 № 132-IV (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-баптан қараңыз), 2011.07.22 № 479-IV (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі), 2011.07.05 № 452-IV (2011.10.13 бастап қолданысқа енгізіледі); 03.07.2013 № 124-V (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 28.12.2018 № 210-VІ (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 28.10.2019 № 268-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

34-бап. Су қорын пайдалану мен қорғау, сумен жабдықтау және су бұру саласындағы мемлекеттiк басқарудың негiзгi принциптерi

Су қорын пайдалану мен қорғау саласындағы мемлекеттiк басқару:

1) су қорын пайдалану мен қорғау, сумен жабдықтау және су бұру саласындағы мемлекеттiк реттеу мен бақылау;

2) тұрақты су пайдалану - суды ұқыпты, ұтымды және кешендi пайдалану мен қорғауды ұштастыру;

3) су пайдаланудың оңтайлы жағдайларын жасау, қоршаған ортаның экологиялық тұрақтылығын және халықтың санитарлық-эпидемиологиялық қауiпсiздiгiн сақтау;

4) бассейндiк басқару;

5) су қорын пайдалану және қорғау саласындағы мемлекеттiк бақылау мен басқару функцияларын және су ресурстарын шаруашылық пайдалану функцияларын бөлу принциптерiне негiзделедi.

Ескерту. 34-бапқа және тақырыбына өзгерту енгізілді - Қазақстан Республикасының 2009.02.12. № 132-IV (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-баптан қараңыз) Заңымен.

35-бап. Су қорын пайдалану мен қорғау, сумен жабдықтау және су бұру саласындағы мемлекеттiк басқарудың негiзгi мiндеттерi

Су қорын пайдалану мен қорғау, сумен жабдықтау және су бұру саласындағы мемлекеттiк басқарудың негiзгi мiндеттерi:

1) экономика салаларын сумен қамтамасыз етудi, елді мекендерді сумен жабдықтаудың және су бұрудың жай-күйін талдау және бағалау, кемшiлiктердi анықтау және оларды жою жөнiндегi шараларды айқындау;

2) су ресурстарының қолда бар көлемiн, олардың сапасын және оларды пайдалану құқықтарының болуын айқындау;

3) сумен жабдықтау, су бұру және су қорғау саласындағы технологияларды жетілдірудің, оның ішінде климаттың өзгеруіне бейімделу мақсаттарында жетілдірудің негізгі бағыттарын әзірлеу;

4) қолда бар су ресурстарының көлемiн ұлғайту және су тапшылығын жабу үшiн оларды ұтымды қайта бөлу жөнiндегi iс-шаралардың болжамы және оларды ұйымдастыру;

5) жылдың сулылығына қарай суға қажеттiлiктi қанағаттандыру басымдығы бойынша су ресурстарын бөлiп су пайдалану құрылымын белгiлеу;

6) ғылыми негiзделген нормативтер негiзiнде су пайдалану мен қайтарымды суларды ағызуды лимиттеу;

7) экологиялық талаптарды жоспарлау және сақтау;

8) су объектiлерiнiң сандық және сапалық жай-күйi мен су пайдалану режимiн бақылау;

9) мемлекеттiк меншiктегi су объектiлерi мен су шаруашылығы құрылыстарын тиiмдi басқару;

10) су шаруашылығы қызметтерiн көрсету рыногын дамыту;

11) трансшекаралық суларды пайдалану және қорғау саласында шекаралас мемлекеттермен бiрлесiп басқару;

12) алып тасталды - ҚР 03.07.2013 № 124-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі);

13) су шаруашылығы жүйелері мен құрылыстарының қауіпсіздігін қамтамасыз ету;

14) су шаруашылығы жүйелері мен құрылыстарының жай-күйін, сондай-ақ олардың Қазақстан Республикасы заңнамасының талаптарына сәйкестігін бақылау;

15) сумен жабдықтау және су бұру саласындағы құқықтық қатынастарға қатысушылар мүдделерінің теңгерімін қамтамасыз ету;

16) су тұтынушылардың және сумен жабдықтау және (немесе) су бұру жөніндегі ұйымдардың құқықтарының, міндеттері мен мүдделерінің теңгерімділігі;

17) энергия үнемдеу және су үнемдеу технологияларын енгізу және басымдықпен дамыту үшін жағдайлар жасау;

18) сумен жабдықтау және су бұру жүйелерін реконструкциялауды және дамытуды, сумен жабдықтау және су бұру саласында ғылыми зерттеулер жүргізуді, жобалауды мемлекеттік қолдау.

Ескерту. 35-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 2009.02.12. № 132-IV (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-баптан қараңыз); 03.07.2013 № 124-V (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 15.06.2015 № 322-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 02.01.2021 № 401-VI (01.07.2021 бастап қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

6-тарау. Мемлекеттік органдардың су қорын пайдалану мен қорғауды, сумен жабдықтауды және су бұруды басқару саласындағы құзыреті

Ескерту. 6-тараудың тақырыбына өзгерту енгізілді – ҚР 2009.02.12. № 132-IV (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-баптан қараңыз) Заңымен.

36-бап. Қазақстан Республикасы Үкiметiнiң құзыретi

Ескерту. 36-баптың тақырыбы жаңа редакцияда - ҚР 15.06.2015 № 322-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі).

Қазақстан Республикасының Yкiметi:

1) су қорын пайдалану мен қорғау, сумен жабдықтау және су бұру саласындағы мемлекеттiк саясаттың негiзгi бағыттарын әзiрлейдi;

1-1) алып тасталды - ҚР 29.09.2014 № 239-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi);
1-2) алып тасталды - ҚР 29.09.2014 № 239-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi);

2) республикалық меншiктегi су шаруашылығы құрылыстарын басқаруды ұйымдастырады;

3) алып тасталды - ҚР 29.09.2014 № 239-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi);
4) алып тасталды - ҚР 29.09.2014 № 239-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi);
5) алып тасталды - ҚР 29.09.2014 № 239-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi);
6) алып тасталды - ҚР 29.09.2014 № 239-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi);
7) алып тасталды - ҚР 29.09.2014 № 239-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi);
8) алып тасталды - ҚР 29.09.2014 № 239-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi);
8-1) алып тасталды - ҚР 29.09.2014 № 239-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi);
9) алып тасталды - ҚР 29.09.2014 № 239-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi);
10) алып тасталды
11) алып тасталды – ҚР 19.04.2023 № 223-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен;

12) Қазақстан Республикасының заңдарында белгiленген тәртiппен трансшекаралық суларды пайдалану мен қорғау мәселелерi бойынша шет мемлекеттермен және халықаралық ұйымдармен ынтымақтастық жасайды;

12-1) алып тасталды - ҚР 29.09.2014 № 239-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi);

12-2) су ресурстарын кешенді пайдалану мен қорғаудың бас схемасын бекітеді;

13) алып тасталды
14) алып тасталды - ҚР 29.09.2014 № 239-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi);
15) алып тасталды - ҚР 2011.01.10 № 383-IV (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.
15-1) алып тасталды - ҚР 29.09.2014 № 239-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi);
16) алып тасталды - ҚР 29.09.2014 № 239-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi);
17) алып тасталды - ҚР 29.09.2014 № 239-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi);
18) алып тасталды - ҚР 29.09.2014 № 239-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi);
19) алып тасталды - ҚР 29.09.2014 № 239-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi);
19-1) алып тасталды - ҚР 29.10.2015 № 376-V Заңымен (01.01.2016 бастап қолданысқа енгізіледі).
19-2) алып тасталды - ҚР 29.10.2015 № 376-V Заңымен (01.01.2016 бастап қолданысқа енгізіледі).
19-3) алып тасталды - ҚР 29.10.2015 № 376-V Заңымен (01.01.2016 бастап қолданысқа енгізіледі).
20) алып тасталды - ҚР 29.09.2014 № 239-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi);
20-1) алып тасталды - ҚР 29.10.2015 № 376-V Заңымен (01.01.2016 бастап қолданысқа енгізіледі).
20-2) алып тасталды – ҚР 03.01.2022 № 101-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен;
21) алып тасталды – ҚР 19.04.2023 № 223-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.
Ескерту. 36-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 2004.12.20 № 13 (2005.01.01 бастап күшіне енеді), 2007.12.19 № 11 (ресми жарияланған күнінен бастап күнтізбелік он күн өткеннен кейін қолданысқа енгізіледі), 2009.02.12 № 132-IV (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-баптан қараңыз), 2009.07.10 № 180-IV, 2011.01.10 № 383-IV (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі), 2011.07.22 № 479-IV (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі), 2011.07.05 № 452-IV (2011.10.13 бастап қолданысқа енгізіледі), 13.06.2013 № 102-V (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 11.04.2014 № 189-V (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-баптан қараңыз); 29.09.2014 № 239-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi); 16.05.2014 № 203-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін алты ай өткен соң қолданысқа енгізіледі); 15.06.2015 № 322-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 29.10.2015 № 376-V (01.01.2016 бастап қолданысқа енгізіледі); 03.01.2022 № 101-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 19.04.2023 № 223-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

37-бап. Уәкiлеттi органның, уәкілетті орган ведомствосының құзыреті

Ескерту. 37-баптың тақырыбы жаңа редакцияда - ҚР 28.10.2019 № 268-VI Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі).

1. Уәкiлеттi орган:

1) өз құзыреті шегінде су қорын пайдалану және қорғау, сумен жабдықтау, су бұру саласындағы мемлекеттiк саясатты қалыптастырады және іске асырады;

1-1) елді мекендер шегінен тыс жерлерде су қорын пайдалану мен қорғау, сумен жабдықтау және су бұру саласында жергілікті атқарушы органдарды үйлестіруді және оларға әдістемелік басшылық жасауды жүзеге асырады;

1-2) климаттың өзгеруіне осалдықты бағалауды өз құзыреті шегінде жүргізеді;

1-3) климаттың өзгеруіне бейімделу жөніндегі басымдықтар мен шараларды өз құзыреті шегінде айқындайды;

1-4) климаттың өзгеруіне бейімделу жөніндегі шараларды өз құзыреті шегінде жүзеге асырады;

1-5) өз құзыреті шегінде айқындалған, климаттың өзгеруіне бейімделу жөніндегі шаралардың тиімділігіне мониторинг пен бағалауды жүзеге асырады және мониторинг пен бағалау нәтижелері негізінде осы шараларды түзетеді;

2) алып тасталды - ҚР 03.07.2013 № 124-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі);

3) негiзгi өзендердiң бассейндерi мен тұтас алғанда республика бойынша басқа да су объектiлерi бойынша су ресурстарын кешендi пайдалану және қорғау схемаларын әзiрлейдi;

3-1) су шаруашылығы жүйелері мен құрылысжайлары қауіпсіздігінің өлшемшарттарын, су шаруашылығы жүйелері мен құрылысжайлары қауіпсіздігінің өлшемшарттарын айқындау қағидаларын әзірлейді және бекітеді;

3-2) алынып тасталды - ҚР 2011.07.22 № 479-IV (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен;
3-3) алынып тасталды - ҚР 2011.07.22 № 479-IV (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен;
3-4) алынып тасталды - ҚР 2011.07.05 № 452-IV (2011.10.13 бастап қолданысқа енгізіледі) Заңымен;
4) алынып тасталды - ҚР 13.01.2014 № 159-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі);
4-1) алынып тасталды - ҚР 13.01.2014 № 159-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі);

4-2) су тұтынудың және су бұрудың үлестік нормаларын келіседі;

4-3) су тұтынудың және су бұрудың үлестік нормаларын әзірлеу жөніндегі әдістемені әзірлейді және бекітеді;

5) ортақ су пайдаланудың үлгiлік қағидаларын әзірлейді және бекітеді;

5-1) алынып тасталды - ҚР 16.05.2014 № 203-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін алты ай өткен соң қолданысқа енгізіледі);
6) алынып тасталды - ҚР 16.05.2014 № 203-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін алты ай өткен соң қолданысқа енгізіледі);

6-1) арнайы су пайдалануға рұқсат алуға өтініштің нысанын және арнайы су пайдалануға рұқсаттың нысанын әзірлейді және бекітеді;

7) бассейндер және облыстар (республикалық маңызы бар қалалар, астана) деңгейiнде су пайдалану лимиттерiн бекiтедi;

7-1) Қазақстан Республикасының салық заңнамасымен белгіленген жер үсті көздерінің су ресурстарын пайдаланғаны үшін төлемдер есебінің әдістемесін бекітеді;

7-2) су шаруашылығы құрылыстарын жалға және сенiмгерлiк басқаруға беру тәртiбiн айқындайды;

7-3) су шаруашылығы жүйелері мен құрылыстарының қауіпсіздігін қамтамасыз ету тәртібін айқындайды;

7-4) су объектілерін оқшау немесе бірлесіп пайдалануға конкурстық негізде берудің тәртібін айқындайды;

7-5) су объектiлерiнде, су қорғау аймақтары мен белдеулерiнде кәсiпорындар мен басқа да құрылыстарды орналастыруды, сондай-ақ құрылыс және басқа да жұмыстар жүргiзу шарттарын келісу тәртiбiн әзірлейді және бекітеді;

7-6) аумақтық суларда жүзу және шаруашылық, зерттеу, іздестіру және кәсіпшілік жұмыстарын жүргізу қағидаларын әзірлейді және бекітеді;

7-7) тiкелей су объектiлерiнде орналасқан су шаруашылығы құрылыстарын пайдалану қағидаларын әзірлейді және бекiтедi;

7-8) судың бастапқы есебінің қағидаларын әзірлейді және бекiтедi;

7-9) ауызсумен жабдықтаудың баламасыз көздері болып табылатын сумен жабдықтаудың ерекше маңызды топтық жүйелерінің тізбесін әзірлейді және бекітеді;

7-10) су ресурстарын кешендi пайдалану мен қорғаудың бас және бассейндiк схемаларын және су шаруашылығы баланстарын әзiрлеу мен бекiту тәртiбiн айқындайды;

8) алынып тасталды - ҚР 13.06.2013 № 102-V (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

9) су қорын пайдалану мен қорғау саласындағы мемлекеттiк бақылауды жүзеге асырады;

10) алып тасталды

11) суларды және олардың пайдаланылуын мемлекеттiк есепке алуды, мемлекеттiк су кадастрын және су объектiлерiнiң мемлекеттiк мониторингiн жүргiзу тәртiбiн айқындайды, суларды және олардың пайдаланылуын мемлекеттiк есепке алуды, мемлекеттiк су кадастрын және су объектiлерiнiң мемлекеттiк мониторингiн жүргiзуді жүзеге асырады;

12) су объектiлерi деректерiнiң ақпараттық базасын құрады және оған барлық мүдделi адамдардың қол жеткiзуiн қамтамасыз етедi;

13) су объектiлерiн және ауыз сумен жабдықтау көздерiн пайдалану режимiн бекітеді;

13-1) су шаруашылығы, гидромелиорациялық жүйелер мен құрылысжайларды пайдалану қағидаларын әзірлейді және бекітеді;

14) елді мекендер шегінен тыс жерлерде су қорын пайдалану мен қорғау, сумен жабдықтау және су бұру саласындағы жобалау, iзденiс, ғылыми-зерттеу және конструкторлық жұмыстарды ұйымдастырады;

15) алынып тасталды - ҚР 13.01.2014 № 159-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі);

16) республикалық меншiктегi су объектiлерiн, су шаруашылығы құрылыстарын пайдалануды ұйымдастырады;

17) Қазақстан Республикасының су заңдары саласындағы әкiмшiлiк құқық бұзушылық туралы iстердi қарайды;

18) су шаруашылығындағы инвестициялық жобаларды дайындайды және iске асырады;

19) алып тасталды

20) су қорын пайдалану және қорғау саласындағы мемлекетаралық ынтымақтастықтың басым бағыттарын әзiрлеуге қатысады;

20-1) қоршаған ортаны қорғау саласындағы уәкілетті орган айқындайтын тәртіппен мүдделі мемлекеттік органдармен бірлесіп, мұнайдың төгілуіне сезімталдық картасын және экологиялық сезімталдық индексін әзірлеуге, айқындауға және келісуге қатысады;

21) су қатынастарын реттеу, трансшекаралық су объектiлерiн ұтымды пайдалану мен қорғау мәселелерi бойынша Қазақстан Республикасының заңдарында белгiленген тәртiппен шектес мемлекеттермен ынтымақтастық жасауды жүзеге асырады;

22) су қорғау аймақтары мен белдеулерiн белгiлеу қағидаларын әзiрлейдi және бекітеді;

23) су ресурстарын кешенді пайдалану мен қорғаудың бас схемасын әзірлейді;

23-1) су ресурстарын кешенді пайдалану мен қорғаудың бассейндік схемаларын және су шаруашылығы баланстарын әзiрлейдi және бекітеді;

24) алынып тасталды - ҚР 13.06.2013 № 102-V (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.
25) алып тасталды - ҚР 29.09.2014 № 239-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi);

26) су шаруашылығы ұйымдарының қызметін әдістемелік қамтамасыз етуді жүзеге асырады;

27) гидромелиорациялық жүйелер мен су шаруашылығы құрылыстарының паспорттарын жүргізу тәртібін, сондай-ақ паспорт нысанын белгілейді;

28) алып тасталды - ҚР 29.12.2014 № 269-V Заңымен (01.01.2015 бастап қолданысқа енгізіледі).

28-1) бөгеттердің қауіпсіздігі саласындағы жұмыстарды жүргізу құқығына аттестатталатын ұйымдарға қойылатын талаптарды әзірлейді және бекітеді;

28-2) ұйымдарды бөгеттердің қауіпсіздігі саласындағы жұмыстарды жүргізу құқығына аттестаттаудан өткізеді;

28-3) бөгеттерді декларацияланатын бөгеттерге жатқызу критерийлерін айқындайтын қағидаларды және бөгеттің қауіпсіздігі декларациясын әзірлеу қағидаларын әзірлейді және бекітеді;

28-4) бөгеттердің қауіпсіздігі саласындағы нормативтік құқықтық актілерді әзірлейді және бекітеді;

28-5) гидротехникалық құрылысжайлар мен негізгі жабдықты көпфакторлы зерттеп-қарауды орындау қағидаларын әзірлейді және бекітеді;

29) осы Кодексте, Қазақстан Республикасының өзге де заңдарында, Қазақстан Республикасы Президентінің және Қазақстан Республикасы Үкіметінің актілерінде көзделген өзге де өкілеттіктерді жүзеге асырады.

Уәкілетті органның ведомствосы өз қызметін уәкілетті орган белгілеген құзырет шегінде жүзеге асырады.

1-1. Қоршаған ортаны қорғау саласындағы уәкiлеттi мемлекеттiк органның аумақтық органдары су объектiлерiн кешендi пайдалану мен қорғаудың бекiтiлген бас бассейндік схемаларына сәйкес су ресурстарын басқарудың бассейндiк қағидатын іске асыруға қатысады.

2. Уәкілетті органның, уәкілетті орган ведомствосының және су ресурстарын пайдалануды реттеу және қорғау жөніндегі бассейндік инспекциялардың өз құзыреті шегінде қабылдаған шешімдері барлық жеке және заңды тұлғалардың орындауы үшін міндетті болып табылады.

Ескерту. 37-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 2004.12.20 № 13 (2005.01.01 бастап күшіне енеді), 2006.01.10 № 116 (2006.01.01 бастап қолданысқа енгізіледі), 2007.01.09 № 213 (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-баптан қараңыз), 2007.01.12 № 222 (жарияланған күнінен бастап алты ай өткеннен кейін қолданысқа енгізіледі), 2008.12.10 № 101-IV (2009.01.01 бастап қолданысқа енгізіледі), 2009.02.12. № 132-IV (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-баптан қараңыз), 2009.07.17. № 188-IV (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-баптан қараңыз), 2010.01.21 № 242-IV (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-б. қараңыз), 2010.03.19 № 258-IV, 2011.01.06 № 378-IV (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі), 2011.01.10 № 383-IV (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі), 2011.07.22 № 479-IV (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі), 2011.07.05 № 452-IV (2011.10.13 бастап қолданысқа енгізіледі), 2012.01.25 № 548-IV (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі), 2012.07.10 № 36-V (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі), 13.06.2013 № 102-V (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 03.07.2013 № 124-V (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 13.01.2014 № 159-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 11.04.2014 № 189-V (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-баптан қараңыз); 29.09.2014 № 239-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi); 07.11.2014 № 248-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi); 16.05.2014 № 203-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін алты ай өткен соң қолданысқа енгізіледі); 29.12.2014 № 269-V (01.01.2015 бастап қолданысқа енгізіледі); 29.10.2015 № 376-V (01.01.2016 бастап қолданысқа енгізіледі); 29.03.2016 № 479-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік жиырма бір күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 28.04.2016 № 506-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 28.12.2018 № 210-VІ (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 28.10.2019 № 268-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 02.01.2021 № 401-VI (01.07.2021 бастап қолданысқа енгізіледі); 25.01.2021 № 411-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 23.02.2021 № 11-VII (2018 жылғы 12 тамызда жасалған Каспий теңізінің құқықтық мәртебесі туралы конвенция күшіне енген күннен бастап қолданысқа енгізіледі); 19.04.2023 № 223-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

37-1-бап. Коммуналдық шаруашылық саласындағы уәкілетті органның құзыреті

Коммуналдық шаруашылық саласындағы уәкілетті орган:

1) елді мекендер шегінде сумен жабдықтау және су бұру саласындағы мемлекеттік саясатты қалыптастырады және іске асырады;

1-1) елді мекендер шегінде су қорын пайдалану мен қорғау, сумен жабдықтау және су бұру саласында жергілікті атқарушы органдарды үйлестіруді және оларға әдістемелік басшылық жасауды жүзеге асырады;

2) өз құзыреті шегінде нормативтік-техникалық құжаттаманы әзірлейді және бекітеді;

3) елді мекендер шегінде сумен жабдықтау және су бұру саласында әдістемелік қамтамасыз етуді ұйымдастырады;

4) елді мекендер шегінде сумен жабдықтау және су бұру саласында жобалау, іздестіру, қолданбалы ғылыми-зерттеу және тәжірибелік-конструкторлық жұмыстар жүргізуді ұйымдастырады;

5) елді мекендердің сумен жабдықтау және су бұру жүйелерін пайдалану қағидаларын әзiрлейдi және бекітеді;

6) елді мекендердің су бұру жүйелеріне ағынды суларды қабылдау қағидаларын әзiрлейдi және бекітеді;

7) елді мекендердің сумен жабдықтау және су бұру жүйелерін техникалық пайдалану қағидаларын әзiрлейдi және бекітеді;

8) есепке алу аспаптары жоқ су тұтынушылар үшін сумен жабдықтаудың және (немесе) су бұрудың коммуналдық көрсетілетін қызметтерін тұтыну нормаларын есептеудің үлгілік қағидаларын әзiрлейдi және бекітеді;

8-1) ауыз сумен жабдықтаудың баламасыз көздерi болып табылатын ерекше маңызды топтық және оқшау сумен жабдықтау жүйелерiнен ауыз су беру жөнiндегi көрсетілетін қызметтер құнын субсидиялау тәртiбiн әзiрлейдi және бекiтедi;

8-2) қалалар мен ауылдық елді мекендерді сумен жабдықтауды қамтамасыз ететін су шаруашылығы құрылыстарын жалға және сенiмгерлiк басқаруға беру тәртiбiн әзiрлейдi және бекітеді;

8-3) сумен жабдықтау және су бұру жүйелеріндегі суды есепке алу аспаптарын таңдау, монтаждау және пайдалану қағидаларын әзірлейді және бекітеді;

8-4) бюджеттік жоспарлау жөніндегі орталық уәкілетті органмен келісу бойынша сумен жабдықтау және су бұру жүйелерін салуды, реконструкциялауды және жаңғыртуды кредиттеу қағидаларын әзірлейді және бекітеді;

8-5) бюджеттік жоспарлау жөніндегі орталық уәкілетті органмен келісу бойынша сумен жабдықтау және су бұру жүйелерін салуды, реконструкциялауды және жаңғыртуды субсидиялау қағидаларын әзірлейді және бекітеді;

8-6) сумен жабдықтау және су бұру жүйелерін салуды, реконструкциялауды және жаңғыртуды кредиттеуді және субсидиялауды жүзеге асырады;

8-7) сумен жабдықтау және су бұру ұйымдарының елді мекендердегі қолда бар активтерді кеңейту, жаңғырту, реконструкциялау, жаңарту, ұстап тұру және жаңа активтерді құру жөніндегі жобаларды іске асыру үшін тартылған халықаралық қаржы ұйымдарының қарыздарын өтеуге және оларға қызмет көрсетуге арналған шығындарын субсидиялау кезінде облыстардың, республикалық маңызы бар қалалардың, астананың жергілікті атқарушы органдарын үйлестіруді жүзеге асырады;

8-8) сумен жабдықтау және су бұру ұйымдарының елді мекендердегі қолда бар активтерді кеңейту, жаңғырту, реконструкциялау, жаңарту, ұстап тұру және жаңа активтерді құру жөніндегі жобаларды іске асыру үшін тартылған халықаралық қаржы ұйымдарының қарыздарын өтеуге және оларға қызмет көрсетуге арналған шығындарын субсидиялау қағидаларын бекітеді;

8-9) тиісінше уәкілетті орган немесе облыстардың жергілікті атқарушы органдары бекіткен тізбелер бойынша ауызсумен жабдықтаудың баламасыз көздері болып табылатын сумен жабдықтаудың ерекше маңызды топтық және оқшау жүйелерінен халыққа берілген ауызсудың бір текше метрі үшін төлемақы мөлшерін есептеу әдістемесін әзірлейді және табиғи монополиялар салаларында басшылықты жүзеге асыратын уәкілетті органмен келісу бойынша бекітеді;

9) осы Кодексте, Қазақстан Республикасының өзге де заңдарында, Қазақстан Республикасы Президентінің және Қазақстан Республикасы Үкіметінің актілерінде көзделген өзге де өкілеттіктерді жүзеге асырады.

Ескерту. 37-1-баппен толықтырылды - ҚР 2011.07.22 № 479-IV (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен, өзгерістер енгізілді - ҚР 2012.01.25 № 548-IV (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі), 13.06.2013 № 102-V (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 29.09.2014 № 239-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi); 15.06.2015 № 322-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 19.04.2019 № 249-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 25.01.2021 № 411-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 19.04.2023 № 223-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

38-бап. Облыстардың (республикалық маңызы бар қалалардың, астананың) жергiлiктi өкiлдi органдарының су қорын пайдалану мен қорғау, сумен жабдықтау және су бұру саласындағы құзыретi

Ескерту. 38-баптың тақырыбына өзгерту енгізілді - ҚР 2009.02.12 № 132-IV (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-баптан қараңыз); 28.12.2018 № 210-VІ (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

Облыстардың (республикалық маңызы бар қалалардың, астананың) жергiлiктi өкiлдi органдары:

1) үлгi ережелердiң негiзiнде аймақтық жағдайлардың ерекшелiктерiн ескере отырып, ортақ су пайдалану ережелерiн белгiлейдi;

2) алып тасталды
3) алып тасталды - ҚР 03.07.2013 № 124-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі);

4) коммуналдық меншiктегi су шаруашылығы құрылыстарын пайдалануға беру және алып қою тәртiбiн белгiлейдi;

5) жер үстi көздерiндегi су ресурстарын пайдаланғаны үшiн төлемақы ставкаларын бекiтеді;

6) Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес азаматтардың құқықтары мен заңды мүдделерін қамтамасыз ету жөніндегі өзге де өкілеттіктерді жүзеге асырады.

Облыстардың жергілікті өкілді органдары тиісінше уәкілетті орган немесе облыстардың жергілікті атқарушы органдары бекіткен тізбелер бойынша ауызсумен жабдықтаудың баламасыз көздері болып табылатын сумен жабдықтаудың ерекше маңызды топтық және оқшау жүйелерінен халыққа берілген ауызсудың бір текше метрі үшін төлемақы мөлшерін бекітеді.

Ескерту. 38-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 2004.12.20 № 13 (2005 жылғы 1 қаңтардан бастап күшіне енеді), 2009.02.12 № 132-IV (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-баптан қараңыз), 2011.07.05 № 452-IV (2011.10.13 бастап қолданысқа енгізіледі); 03.07.2013 № 124-V (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 28.12.2018 № 210-VІ (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 25.01.2021 № 411-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

39-бап. Облыстардың (республикалық маңызы бар қалалардың, астананың) жергiлiктi атқарушы органдарының су қорын пайдалану мен қорғау, сумен жабдықтау және су бұру саласындағы құзыретi

Ескерту. 39-баптың тақырыбына өзгерту енгізілді - ҚР 2009.02.12 № 132-IV (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-баптан қараңыз); 28.12.2018 № 210-VІ (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

Облыстардың (республикалық маңызы бар қалалардың, астананың) жергiлiктi атқарушы органдары:

1) коммуналдық меншiктегi су шаруашылығы құрылыстарын басқарады, оларды қорғау жөнiндегi шараларды жүзеге асырады;

1-1) мемлекеттік меншіктегі су шаруашылығы құрылыстарының есебін жүргізеді, иесіз су шаруашылығы құрылыстары табылған жағдайда Қазақстан Республикасының азаматтық заңнамасында көзделген рәсімдерді жүргізеді;

1-2) су қорын пайдалану мен қорғау, сумен жабдықтау және су бұру саласындағы мемлекеттік саясатты іске асырады;

2) су ресурстарын пайдалануды реттеу және қорғау жөніндегі бассейндік инспекциялармен, халықтың санитариялық-эпидемиологиялық саламаттылығы саласындағы мемлекеттік органмен келiсу бойынша ауыз сумен жабдықтау көздерiнiң су қорғау аймақтарын, белдеулерiн және санитарлық қорғау аймақтарын белгiлейдi;

2-1) су ресурстарын пайдалануды реттеу және қорғау жөніндегі бассейндік инспекциялармен келісу бойынша су қорғау аймақтары мен белдеулерін шаруашылық пайдаланудың режимі мен ерекше жағдайларын белгілейді;

3) конкурстық негізде уәкілетті орган айқындаған тәртіппен су объектілерін оқшау немесе бірлесіп пайдалануға береді;

4) бассейндік кеңестердің жұмысына және бассейндік келісімге қатысады, су объектілерін ұтымды пайдалану және қорғау, елді мекендерді сумен жабдықтау, су бұру жөніндегі ұсыныстарды бассейндік кеңестердің қарауына енгізеді, бассейндік кеңестердің ұсынымдарын зерделейді, оларды іске асыру жөнінде шаралар қолданады;

5) су объектілерін ұтымды пайдалану және қорғау, елді мекендерді сумен жабдықтау, су бұру жөніндегі, оның ішінде жерді гидромелиорациялау, су шаруашылығы жүйелері мен құрылыстарының қауіпсіздігін қамтамасыз ету жөніндегі іс-шаралардың іске асырылуын қамтамасыз етеді;

5-1) климаттың өзгеруіне осалдықты бағалауды өз құзыреті шегінде жүргізеді;

5-2) климаттың өзгеруіне бейімделу жөніндегі басымдықтар мен шараларды өз құзыреті шегінде айқындайды;

5-3) климаттың өзгеруіне бейімделу жөніндегі шараларды өз құзыреті шегінде жүзеге асырады;

5-4) өз құзыреті шегінде айқындалған, климаттың өзгеруіне бейімделу жөніндегі шаралардың тиімділігіне мониторинг пен бағалауды жүзеге асырады және мониторинг пен бағалау нәтижелері негізінде осы шараларды түзетеді;

6) алып тасталды - ҚР 03.07.2013 № 124-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі);
7) алып тасталды - ҚР 29.03.2016 № 479-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік жиырма бір күн өткен соң қолданысқа енгізіледі);

7-1) тиісті аумақтарда су шаруашылығы жүйелері мен құрылыстарының қауіпсіздігін қамтамасыз ету мәселелерін шешеді;

7-2) су шаруашылығы құрылыстарындағы авариялардың зардаптарын жою жөніндегі іс-шараларды ұйымдастырады;

8) тиiстi аумақтарда орналасқан су объектiлерiнiң, сумен жабдықтау және су бұру жүйелерінің жай-күйi туралы халықты хабардар етудi жүзеге асырады;

9) жер үстi көздерiндегi су ресурстарын пайдаланғаны үшiн төлемақы ставкаларын әзiрлейді;

10) ауыл шаруашылығы тауар өндірушілеріне су жеткізу бойынша көрсетілетін қызметтер құнын субсидиялау жөніндегі іс-шараларды іске асырады;

10-1) сумен жабдықтау және су бұру ұйымдарының елді мекендердегі қолда бар активтерді кеңейту, жаңғырту, реконструкциялау, жаңарту, ұстап тұру және жаңа активтерді құру жөніндегі жобаларды іске асыру үшін тартылған халықаралық қаржы ұйымдарының қарыздарын өтеуге және оларға қызмет көрсетуге арналған шығындарын субсидиялауды коммуналдық шаруашылық саласындағы уәкілетті орган айқындайтын тәртіппен жүзеге асырады;

11) алып тасталды - ҚР 28.10.2019 № 268-VI Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі);

12) жергілікті мемлекеттік басқару мүддесінде Қазақстан Республикасының заңнамасымен жергілікті атқарушы органдарға жүктелетін өзге де өкілеттіктерді жүзеге асырады.

Облыстардың жергілікті атқарушы органдары:

1) ауызсумен жабдықтаудың баламасыз көздері болып табылатын сумен жабдықтаудың ерекше маңызды оқшау жүйелерінің тізбесін әзірлейді және бекітеді;

2) тиісінше уәкілетті орган немесе облыстардың жергілікті атқарушы органдары бекіткен тізбелер бойынша ауызсумен жабдықтаудың баламасыз көздері болып табылатын сумен жабдықтаудың ерекше маңызды топтық және оқшау жүйелерінен халыққа берілген ауызсудың бір текше метрі үшін төлемақы мөлшерін әзірлейді және облыстардың жергілікті өкілді органдарына бекітуге ұсынады;

3) тиісінше уәкілетті орган немесе облыстардың жергілікті атқарушы органдары бекіткен тізбелер бойынша ауызсумен жабдықтаудың баламасыз көздері болып табылатын сумен жабдықтаудың ерекше маңызды топтық және оқшау жүйелерінен ауызсу беру жөніндегі көрсетілетін қызметтердің құнын субсидиялау жөніндегі іс-шараларды іске асырады;

4) коммуналдық шаруашылық саласындағы уәкілетті органға ауызсумен жабдықтаудың баламасыз көздері болып табылатын сумен жабдықтаудың ерекше маңызды оқшау жүйелерінің тізбесін, оның ішінде оған өзгерістер және (немесе) толықтырулар енгізген кезде бекіту туралы ақпарат береді.

Ескерту. 39-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 2004.12.20 № 13 (2005 жылғы 1 қаңтардан бастап күшіне енеді), 2006.01.10 № 116 (2006 жылғы 1 қаңтардан бастап қолданысқа енгізіледі), 2009.02.12 № 132-IV (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-баптан қараңыз), 2009.07.10 № 180-IV, 2011.07.05 № 452-IV (2011.10.13 бастап қолданысқа енгізіледі), 13.06.2013 № 102-V (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 03.07.2013 № 124-V (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 29.10.2015 № 376-V (01.01.2016 бастап қолданысқа енгізіледі); 29.03.2016 № 479-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік жиырма бір күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 28.12.2018 № 210-VІ (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 19.04.2019 № 249-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 28.10.2019 № 268-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 02.01.2021 № 401-VI (01.07.2021 бастап қолданысқа енгізіледі); 25.01.2021 № 411-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

39-1-бап. Аудандардың, облыстық маңызы бар қаланың жергілікті атқарушы органдарының су қорын пайдалану мен қорғау, сумен жабдықтау және су бұру саласындағы құзыреті

Ауданның, облыстық маңызы бар қаланың жергілікті атқарушы органдары ауданның, облыстық маңызы бар қаланың аумағы шегінде орналасқан су объектілерін оқшау немесе бірлесіп пайдалануға уәкілетті орган айқындайтын тәртіппен конкурстық негізде береді.

Ескерту. 6-тарау 39-1-баппен толықтырылды - ҚР 29.09.2014 № 239-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi).

7-тарау. Су ресурстарын пайдалануды реттеу және қорғау жөніндегі бассейндік инспекциялар

Ескерту. 7-тараудың тақырыбы жаңа редакцияда - ҚР 28.10.2019 № 268-VI Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі).

40-бап. Су ресурстарын пайдалануды реттеу және қорғау жөніндегі бассейндік инспекцияның міндеттері мен функциялары

Ескерту. 40-баптың тақырыбы жаңа редакцияда - ҚР 28.10.2019 № 268-VI Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі).

1. Су ресурстарын пайдалануды реттеу және қорғау жөніндегі бассейндік инспекциялар (бұдан әрі – бассейндік инспекциялар) – уәкілетті орган ведомствосының облыстарда бөлімдері бар, негізгі міндеті тиісті бассейн аумағында су қорын пайдалану мен қорғау саласында мемлекеттік басқаруды жүзеге асыру болып табылатын (екі және одан көп облыстың аумағында қызметі жүзеге асырылатын және өкілеттіктері қолданылатын) аумақтық бөлімшелері.

2. Бассейндік инспекциялар мынадай функцияларды жүзеге асырады:

1) бассейндiк принцип негiзiнде гидрографиялық бассейннiң су ресурстарын кешендi басқару;

2) оң экономикалық әсерге, орынды, әдiл және экологиялық жағынан тұрақты су пайдалануға қол жеткiзу мақсатында су қатынастары субъектiлерiнiң су ресурстарын пайдалану жөнiндегi қызметiн үйлестiру;

3) тиiстi бассейн шегiнде су объектiлерiн қалпына келтiру мен қорғау туралы бассейндiк келiсiмдерді дайындау және iске асыру;

4) су қорын пайдалану мен қорғауға, жеке және заңды тұлғалардың Қазақстан Республикасының су заңдарын сақтауына мемлекеттiк бақылауды жүзеге асыру;

5) қоршаған ортаны қорғау саласындағы уәкiлеттi мемлекеттiк органмен, жер қойнауын зерттеу жөніндегі уәкiлеттi органмен бiрлесiп бассейндер бойынша мемлекеттiк есепке алуды, мемлекеттiк су кадастрын және су объектiлерiнiң мемлекеттiк мониторингін жүргізу;

6) осы Кодексте белгiленген тәртiппен арнайы су пайдалануға рұқсат беру, оның қолданысын тоқтата тұру, оны ұзарту және қайта ресімдеу, сондай-ақ арнайы су пайдалану құқығын тоқтату;

6-1) салық органына ұсынғанға дейін жерүсті көздерінің су ресурстарын пайдаланғаны үшін төлем бойынша салық есептілігін растау;

7) мыналарды:

тиiстi бассейннiң су объектiлерiн ұтымды пайдалану жөнiндегi облыстардың (республикалық маңызы бар қалалардың, астананың) жергiлiктi атқарушы органдарының жоспарларын;

судың жай-күйiне әсер ететiн кәсiпорындардың және басқа да құрылыстардың құрылыс орнын айқындау жөнiндегi ұсыныстарды;

су объектiлерiнде, су қорғау аймақтары мен белдеулерiнде кәсіпорындар мен басқа да құрылыстарды орналастыруды, сондай-ақ құрылыс және басқа да жұмыстарды жүргізу шарттарын;

су объектiлерiнде, су қорғау белдеулерi мен аймақтарында құрылыс, түбiн тереңдету, пайдалы қазбалар, су өсiмдiктерiн өндiру жөнiндегi жарылыс жұмыстарын, кабельдер, труба құбырларын және басқа да коммуникацияларды төсеу, ағаш кесу, сондай-ақ бұрғылау, ауыл шаруашылығы және басқа да жұмыстарды жүргiзу туралы құжаттарды;

су пайдаланушылардың су объектiлерiн сақтау, олардың жай-күйiн жақсарту жөнiндегi iс-шаралар жоспарларын;

жануарлар дүниесін қорғау, өсімін молайту және пайдалану саласындағы уәкілетті мемлекеттік орган мен қоршаған ортаны қорғау саласындағы уәкілетті органның аумақтық бөлімшелерімен бірлесіп жиынтық экологиялық пайданы талдау негізінде айқындалатын мұнайдың төгілуін жоюдың оңтайлы әдістерін келісу;

8) табиғи және техногендік сипаттағы төтенше жағдайлардың басталуы салдарынан туындаған зардаптарды жою жөніндегі жұмыстарға қатысу;

9) облыстар, республикалық маңызы бар қалалар, астана, аудандар және бастапқы су пайдаланушылар бөлінісінде су пайдалану лимиттерін белгілеу;

9-1) су объектілерін оқшау немесе бірлесіп пайдалануға беру жөніндегі конкурстарды ұйымдастыруға және өткізуге қатысу;

10) алып тасталды - ҚР 27.12.2017 № 126-VI Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін алты ай өткен соң қолданысқа енгізіледі);

11) бiрлесiп пайдаланылатын су қоймаларының салааралық, облысаралық және мемлекетаралық маңызы бар iрi су қоймаларының жұмыс режимiн бақылауды жүзеге асыру;

11-1) оқшау немесе бірлесіп пайдалануға берілген су объектілерін пайдаланған кезде жеке және заңды тұлғалардың белгіленген су сервитуттарын сақтауын бақылауды жүзеге асыру;

12) облысаралық, аймақаралық, мемлекетаралық су объектiлерi бойынша су алу мен су бөлу жоспарларын әзiрлеу және олардың сақталуын бақылау;

13) тиiстi бассейн суларын кешендi пайдалану мен қорғау схемасын, су объектiлерi мен су шаруашылығы құрылыстарын пайдалану ережелерiн келiсу;

14) тиiстi бассейн бойынша су шаруашылығы баланстарын әзiрлеуге қатысу;

15) cу объектiлерiн оқшау және бiрлесiп пайдалануға беру туралы ұсыныстарды және оларда су пайдалану шарттарын келiсу;

16) судың жай-күйiне әсер ететiн, су қорын пайдалану мен қорғау, сумен жабдықтау және су бұру саласында белгiленген нормалар мен ережелердi бұзып жүзеге асыратын су шаруашылығы объектiлерi мен өзге де объектiлердi қаржыландыруды, жобалауды және салуды тоқтату туралы Қазақстан Республикасының заңдарында белгiленген тәртiппен талаптар қою;

17) Қазақстан Республикасының заңдарына сәйкес кiнәлiлердi жауапкершiлiкке тарту үшiн Қазақстан Республикасы су заңдарының бұзылуы туралы материалдарды құқық қорғау органдарына және сотқа беру;

18) Қазақстан Республикасының су заңдары бұзылған жағдайда мемлекетке келтiрiлген залалды өтеу туралы сотқа талап-арыз беру;

19) су қорын ұтымды пайдалану мен қорғау жөнiнде жүргiзiлiп жатқан жұмыс туралы, судың жай-күйi мен сапасын жақсарту жөнiнде қолданылып жатқан шаралар туралы халықты хабардар ету;

20) су қорын пайдалану мен қорғау, сумен жабдықтау және су бұру мәселелерi бойынша облыстардың (республикалық маңызы бар қалалардың, астананың) жергiлiктi атқарушы органдарымен және басқа да мүдделi мемлекеттiк органдармен өзара iс-қимыл жасау;

21) су қорын ұтымды пайдалану мен қорғау iсiнде халық арасында ағарту және тәрбие жұмыстарын жүргiзу;

22) алып тасталды

23) арнайы су пайдалану құқығын жүзеге асыратын жеке және заңды тұлғалардың суды алу немесе ағызу құрылыстарында немесе құрылғыларында орнатылатын суды есепке алу аспаптарын пломбалайды;

24) бассейндік кеңестің жұмысын ұйымдастыру, бассейндік кеңестің мүшелерімен бассейн аумағындағы су қорын пайдалану және қорғау мәселелері бойынша консультациялар өткізу, бассейндік кеңес дайындаған ұсынымдарды талдау, оларды іске асыру жөнінде шаралар қабылдау, бассейндік кеңестің ұсынымдарын мүдделі мемлекеттік органдар мен су пайдаланушыларға жеткізу.

25) тіркеу шифрларын беру үшін бөгеттердің қауіпсіздігі декларациясын тіркейді.

Ескерту. 40-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 2004.12.20. № 13 (01.01.2005 бастап күшіне енеді), 2007.01.09. № 213 (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-баптан қараңыз), 2007.01.12. № 222 (жарияланған күнінен бастап алты ай өткеннен кейін қолданысқа енгізіледі), 2009.02.12. № 132-IV (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-баптан қараңыз), 2009.07.10. № 180-IV, 2011.01.10 № 383-IV (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 03.07.2013 № 124-V (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 16.05.2014 № 203-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін алты ай өткен соң қолданысқа енгізіледі); 29.03.2016 № 479-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік жиырма бір күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 28.04.2016 № 506-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 27.12.2017 № 126-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін алты ай өткен соң қолданысқа енгізіледі); 28.12.2018 № 210-VІ (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 28.10.2019 № 268-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 02.01.2021 № 401-VI (01.07.2021 бастап қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

41-бап. Қоршаған ортаны қорғау саласындағы уәкiлеттi мемлекеттiк органның аумақтық органдарының су ресурстарын басқарудың бассейндiк принципiн iске асыруға қатысуы

Ескерту. 41-бап алып тасталды – ҚР 19.04.2023 № 223-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

42-бап. Су объектiлерiн қалпына келтiру мен қорғау туралы бассейндiк келiсiмдер

1. Су объектiлерiн қалпына келтiру мен қорғау туралы бассейндiк келiсiмдер (бұдан әрi - бассейндiк келiсiмдер) бассейндік инспекциялардың, облыстардың (республикалық маңызы бар қалалардың, астананың) жергiлiктi атқарушы органдарының және су объектiсi бассейнiнiң шегiнде орналасқан басқа да субъектiлердiң арасында олардың қызметiн бiрiктiру және үйлестiру, сондай-ақ су объектiлерiн қалпына келтiру мен қорғау жөнiндегi iс-шараларды iске асыру мақсатында жасалады.

2. Бассейндiк келiсiмдерде тараптардың орындау мерзiмi көрсетiлiп, нақты су қорғау iс-шараларын iске асыру үшiн қажеттi күштер мен құралдарды кооперациялау жөнiндегi мiндеттемелер болады.

3. Бассейндiк келiсiмдердi дайындау су шаруашылығы баланстары, су объектiлерiн кешендi пайдалану және қорғау схемалары, Қазақстан Республикасы Мемлекеттік жоспарлау жүйесінің құжаттары, ғылыми және жобалық әзiрлемелер негiзiнде жүзеге асырылады.

4. Бассейндiк келiсiмдердiң мақсаттары мен мiндеттерiн iске асыру үшiн жеке және заңды тұлғалар, Қазақстан Республикасының заңдарында белгiленген шарттармен және тәртiппен, қаражаты су объектiлерiн қалпына келтiру мен қорғау жөнiндегi iс-шараларды жүзеге асыруға арналған қорлар құруы мүмкін.

Ескерту. 42-бапқа өзгерістер енгізілді – ҚР 2004.12.20. № 13 (01.01.2005 бастап күшіне енеді); 03.07.2013 № 124-V (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 28.12.2018 № 210-VІ (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 28.10.2019 № 268-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

43-бап. Бассейндiк кеңес

1. Бассейндiк кеңес тиісті бассейн шегінде құрылатын консультациялық-кеңесшi орган болып табылады.

2. Тиiстi бассейндік инспекцияның басшысы басқаратын бассейндiк кеңес облыстардың (республикалық маңызы бар қалалардың, астананың) жергiлiктi өкiлдi және атқарушы органдарының басшыларынан, мемлекеттiк органдардың аумақтық органдарының басшыларынан және су пайдаланушылардың өкiлдерiнен тұрады. Бассейндiк кеңестiң құрамына қоғамдық бiрлестiктердiң және олардың қауымдастықтарының өкiлдерi де кiруi мүмкiн. Бассейндiк кеңестiң жұмысын ұйымдастыру бассейндік инспекцияға жүктеледi.

3. Бассейндiк кеңес су қорын пайдалану мен қорғау, сумен жабдықтау және су бұру саласындағы көкейкестi мәселелердi қарайды, бассейндiк келiсiмге қатысушылар үшiн ұсыныстар мен ұсынымдар енгізеді.

Ескерту. 43-бапқа өзгерістер енгізілді – ҚР 2004.12.20. № 13 (01.01.2005 бастап күшіне енеді), 2009.02.12. № 132-IV (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-баптан қараңыз); 28.12.2018 № 210-VІ (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 28.10.2019 № 268-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

8-тарау. Су қорын пайдалану мен қорғау, сумен жабдықтау және су бұру саласындағы мемлекеттік жоспарлау

Ескерту. 8-тараудың және 44-баптың тақырыбына өзгерту енгізілді - Қазақстан Республикасының 2009.02.12. № 132-IV (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-баптан қараңыз) Заңымен.

44-бап. Су қорын пайдалану мен қорғау, сумен жабдықтау және су бұру саласындағы мемлекеттiк жоспарлаудың мiндеттерi

1. Су қорын пайдалану мен қорғау, сумен жабдықтау және су бұру саласындағы мемлекеттiк жоспарлаудың мiндеттерi:

халықтың ауыз су мен шаруашылық қажеттерiнiң бiрiншi кезекте қанағаттандырылуын ескере отырып, су пайдаланушылардың арасында суларды ғылыми негiзделген түрде бөлудi қамтамасыз ету;

сулардың қорғалуын және олардың зиянды әсерiнiң алдын алуды қамтамасыз ету болып табылады.

2. Су қорын пайдалану мен қорғауды, сумен жабдықтауды және су бұруды мемлекеттiк жоспарлау үшiн су шаруашылығы баланстары, суларды кешендi пайдалану мен қорғау схемалары жасалады, сондай-ақ өндiргiш күштердi және экономика салаларын дамыту мен орналастыру схемаларының құрамында су ресурстарын пайдалану мен қорғау болжамы әзiрленедi.

Ескерту. 44-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 2009.02.12. № 132-IV (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-баптан қараңыз); 15.06.2015 № 322-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

45-бап. Су шаруашылығы баланстары

1. Су шаруашылығы баланстары су объектiлерiнiң бассейндерi, экономикалық аудандар және тұтас республика бойынша су ресурстарының болуын және оларды пайдалану мүмкiндiгiн бағалауға арналған.

2. Негiзгi өзендердiң бассейндерiне арналған және тұтас республика бойынша су шаруашылығы баланстары уәкілетті орган белгiлеген тәртiппен әзiрленедi.

3. Су шаруашылығы баланстарын әзiрлеуге байланысты шығындар бюджет қаражаты есебiнен жүзеге асырылады.

Ескерту. 45-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 2004.12.20. № 13 (01.01.2005 бастап күшіне енеді); 29.09.2014 № 239-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi) Заңдарымен.

46-бап. Су ресурстарын кешендi пайдалану мен қорғау схемалары

1. Cу ресурстарын кешендi пайдалану мен қорғау схемалары су ресурстарын ықпалдасып басқару мәселелерi бойынша шешiмдер қабылдау мақсатында әзiрленедi.

2. Су ресурстарын кешендi пайдалану мен қорғау схемаларын уәкілетті органның ведомствосы мүдделi мемлекеттiк органдардың қатысуымен ғылыми және мамандандырылған жобалау ұйымдарын тарта отырып әзiрлейдi.

3. Кешендi схемаларда көзделетiн iс-шаралар:

1) өндiрiс технологиясын жетiлдiру негiзiнде су ресурстарын ұтымды әрi үнемдi пайдалануға;

2) суы аз және сусыз процестердi қолдануға;

3) суару жүйелерiнде және сумен жабдықтау жүйелерiнде су ресурстарының қайтарымсыз ысырабын азайтуға;

4) су ресурстарын реттеу, өзен ағындысын бассейнаралық қайта бөлу, тазартылмаған ағынды сулар ағызу көлемiн азайту есебiнен жергiлiктi су ресурстарын мүмкiндiгiнше барынша пайдалануға;

5) қалаларды, елдi мекендердi, ауыл шаруашылығы алқаптары мен басқа да объектiлердi су басуының және топан су басуының алдын алуға бағытталуға тиiс.

4. Су ресурстарын кешендi пайдалану мен қорғау схемалары уәкілетті орган белгiлеген тәртiппен әзiрленедi және бюджет қаражаты есебiнен қаржыландырылады.

Ескерту. 46-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 2004.12.20. № 13 (01.01.2005 бастап күшіне енеді); 29.09.2014 № 239-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi); 28.10.2019 № 268-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

47-бап. Өндiргiш күштердi және экономика салаларын дамыту мен орналастыру схемаларының құрамында су ресурстарын пайдалану мен қорғау болжамы

1. Өндiргiш күштердi және экономика салаларын дамыту мен орналастыру схемалары құрамында су объектiлерiне экологиялық жағынан жол берiлетiн деңгейде су ресурстарын пайдалану мен қорғау болжамы әзiрленедi.

2. Су ресурстарын өндiргiш күштер мен экономика салаларын дамыту мен орналастыру схемаларының құрамында пайдалану және қорғау болжамын орталық атқарушы органдар әзiрлейдi.

3. Орталық атқарушы органдар әзiрлеген өндiргiш күштердi және экономика салаларын дамыту мен орналастыру схемаларының құрамында су ресурстарын пайдалану және қорғау болжамдары су ресурстарын пайдаланудың жол берiлетiн деңгейi нысанасында уәкiлеттi органда келiсуден өтедi.

Ескерту. 47-бапқа өзгеріс енгізілді - Қазақстан Республикасының 2004.12.20. № 13 (2005 жылғы 1 қаңтардан бастап күшіне енеді) Заңымен.

9-тарау. Су қорын пайдалану мен қорғау саласындағы бақылау мен сараптама

48-бап. Су қорын пайдалану мен қорғау саласындағы бақылаудың мiндеттерi мен түрлерi

1. Су қорын пайдалану мен қорғау саласындағы бақылаудың мiндеттерi:

шаруашылық және өзге де қызметтiң әсерiнен сулардың жай-күйi мен өзгеруiн қадағалау;

су қорғау iс-шараларының орындалуын тексеру болып табылады.

2. Қазақстан Республикасында су қорын пайдалану мен қорғау саласында мемлекеттiк, өндiрiстiк және қоғамдық бақылау жүзеге асырылады.

3. Уәкілетті орган ведомствосының және бассейндік инспекциялардың мемлекеттiк бақылауды жүзеге асыру кезiндегi басты мiндеттерi:

1) өз құзыретi шегiнде мемлекеттiк бақылауды жүзеге асыратын барлық министрлiктермен, агенттiктермен, ведомстволармен өзара iс-қимыл жасауды және қызметiн үйлестiрудi;

2) шаруашылық және өзге де қызметтiң әсерiнен судың жай-күйiн және өзгеруiн қадағалауды, сондай-ақ су қорғау iс-шараларының орындалуын тексерудi;

3) су қорын пайдалану мен оны есепке алудың белгiленген тәртiбiн;

4) суларды қорғау жөнiндегi мiндеттердiң орындалуын;

5) су объектiлерiне зиянды әсер етудiң алдын алуды және жоюды;

6) барлық жеке және заңды тұлғалардың, су шаруашылығы жүйелері мен құрылыстарының қауіпсіздік критерийлерін сақтауын қоса алғанда, Қазақстан Республикасы су заңнамасының талаптарын сақтауын бақылауды қамтамасыз ету болып табылады.

ЗҚАИ-ның ескертпесі!
4-тармаққа өзгеріс енгізу көзделген – ҚР 06.04.2024 № 71-VIII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

4. Су қорын пайдалану мен қорғау саласындағы мемлекеттік бақылау Қазақстан Республикасының Кәсіпкерлік кодексіне сәйкес тексеру және профилактикалық бақылау нысанында жүзеге асырылады.

5. Осы Кодексте реттелмеген бөлігінде су қорын пайдалану мен қорғау саласындағы қоғамдық бақылауды қоғамдық бақылау субъектілері "Қоғамдық бақылау туралы" Қазақстан Республикасының Заңына сәйкес жүзеге асырады.

Ескерту. 48-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 2006.01.31. № 125 (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-баптан қараңыз), 2009.07.17. № 188-IV (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-баптан қараңыз), 2011.01.06 № 378-IV (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 11.04.2014 № 189-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 29.10.2015 № 376-V (01.01.2016 бастап қолданысқа енгізіледі); 24.05.2018 № 156-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 28.10.2019 № 268-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 02.10.2023 № 31-VIII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін алты ай өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

49-бап. Су қорын пайдалану мен қорғау саласындағы мемлекеттiк бақылауды жүзеге асыратын органдар

1. Су қорын пайдалану мен қорғау саласындағы мемлекеттiк бақылауды өз құзыретi шегiнде мыналар жүзеге асырады:

1) уәкілетті орган, уәкілетті органның ведомствосы және бассейндік инспекциялар;

2) қоршаған ортаны қорғау саласындағы уәкiлеттi мемлекеттiк органы;

3) жер қойнауын зерттеу жөніндегі уәкiлеттi орган;

4) азаматтық қорғау саласындағы уәкілетті орган;

5) халықтың санитариялық-эпидемиологиялық саламаттылығы саласындағы мемлекеттік орган;

6) ветеринария саласындағы уәкiлеттi орган;

7) фитосанитарлық қадағалауды жүзеге асыратын мемлекеттiк орган;

8) облыстардың (республикалық маңызы бар қалалардың, астананың) жергiлiктi атқарушы органдары.

2. Уәкiлеттi органның ведомствосы мемлекеттiк органдардың су қорын пайдалану мен қорғау саласындағы мемлекеттiк бақылауды жүзеге асыру жөнiндегi қызметiн үйлестiредi.

3. Уәкілетті органның ведомствосы және бассейндік инспекциялар:

1) су қорғау аймақтары мен белдеулерi шекараларын, олардағы және ерекше қорғалатын су объектiлерiндегi шаруашылық қызметiнiң белгiленген режимiнiң сақталуын;

2) трансшекаралық сулар туралы халықаралық келiсiмдердiң шарттары мен талаптарының орындалуын;

3) су тұтыну және су бұру лимиттерінің сақталуын;

4) су тарту құрылыстарын, су шаруашылық жүйелерiн және су қоймаларын пайдалану ережелерiнiң сақталуын;

5) су объектiлерiнен алынатын және оларға ағызылатын су мөлшерiнің бастапқы есебін жүргiзудiң дұрыстығын, суды тұтыну мен ағызуды есепке алуға арналған жабдықтар мен аппаратуралардың болуын, жарамды жай-күйiн және мемлекеттiк аттестаттау мерзiмдерiнiң сақталуын, су пайдаланушылардың белгiленген есептiлiк мерзiмдерiн сақтауын;

6) жеке және заңды тұлғалардың арнайы су пайдалануға берiлген рұқсаттарда белгiленген шарттар мен талаптарды, сондай-ақ судың зиянды әсерiне (топан су, су басу, су алу, жағалауларды бұзу және басқа да зиянды құбылыстар) қарсы күрес жөнiндегi iс-шараларды орындауын;

7) су объектiлерiн оқшау және бiрлесiп пайдалануға берудiң Қазақстан Республикасының заңнамасында белгiленген тәртiбiнiң сақталуын;

8) алып тасталды - ҚР 24.05.2018 № 156-VI Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі);

9) белгiленген тәртiппен бекiтiлген құжаттаманың болуын және оның экономика салаларының объектiлерiн салуға, жаңғыртуға, техникалық жағынан қайта жарақтандыруға су объектiлерiн, су қорғау аймақтары мен белдеулерiн пайдалану мен қорғауға байланысты өзге де қызметiне сай келуiн;

10) су объектілерін өз бетімен пайдалануға жол берілмеуін бақылауды жүзеге асырады.

11) алып тасталды - ҚР 24.05.2018 № 156-VI Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі);

Қоршаған ортаны қорғау саласындағы, азаматтық қорғау, ветеринария, өсімдіктер карантині саласындағы уәкiлеттi органдар, халықтың санитариялық-эпидемиологиялық cаламаттылығы саласындағы мемлекеттік орган және жергiлiктi атқарушы органдар:

1) өз құзыретiне сәйкес су қорын пайдалану мен қорғау саласында мемлекеттiк бақылауды жүзеге асырады;

2) су қорының сапалық және сандық жай-күйiнiң өзгеруiн тексерудi және сараптама жүргiзудi ұйымдастырады;

3) су заңнамасының бұзылуын жою шараларын қабылдайды;

4) су қорын пайдалану және қорғау саласындағы мәселелерге қатысты нормативтiк құқықтық құжаттар дайындауға қатысады;

5) су объектiлерiне белгiленген талаптарды бұза отырып жүргiзiлген ағынды су ағызуды тоқтата тұру және оған тыйым салу туралы, сондай-ақ су объектiлерiнiң жай-күйiне терiс әсер ететiн жекелеген өндiрiс объектiлерiнiң, цехтар мен кәсiпорындардың қызметiне тыйым салу туралы белгiленген тәртiппен ұсыныстар енгiзедi.

Ескерту. 49-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 2004.12.20. № 13 (01.01.2005 бастап күшіне енеді), 2006.01.31. № 125 (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-баптан қараңыз), 2007.01.12. № 222 (жарияланған күнінен бастап алты ай өткеннен кейін қолданысқа енгізіледі); 17.01.2014 № 165-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 11.04.2014 № 189-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 24.05.2018 № 156-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 28.12.2018 № 210-VІ (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 28.10.2019 № 268-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

49-1-бап. Су қорын пайдалану және қорғау саласында мемлекеттiк бақылауды ұйымдастырудың және жүргiзудiң тәртiбi

Ескерту. 49-1-бап алып тасталды - ҚР 2009.07.17. № 188-IV (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-баптан қараңыз) Заңымен.

49-2-бап. Қазақстан Республикасының су заңнамасын бұзушылықтарды жою бойынша шаралар қабылдау

Ескерту. 49-2-бап алып тасталды - ҚР 2009.07.17. № 188-IV (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-баптан қараңыз) Заңымен.

49-3-бап. Су қорын пайдалану мен қорғау саласында мемлекеттiк бақылаудың мерзiмдерi мен кезеңдiлiгi

Ескерту. 49-3-бап алып тасталды - ҚР 2009.07.17. № 188-IV (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-баптан қараңыз) Заңымен.

50-бап. Су қорын пайдалану мен қорғау саласындағы мемлекеттiк бақылауды жүзеге асыратын лауазымды адамдар

1. Осы Кодекске сәйкес су қорын пайдалану мен қорғау саласындағы мемлекеттiк бақылауды жүзеге асыруға уәкiлеттi лауазымды адамдар мыналар болып табылады:

Қазақстан Республикасының су қорын пайдалану мен қорғау жөнiндегi бас мемлекеттiк инспекторы және оның орынбасары, Қазақстан Республикасының су қорын пайдалану мен қорғау жөнiндегi аға мемлекеттiк инспекторлары және Қазақстан Республикасының су қорын пайдалану мен қорғау жөнiндегi мемлекеттiк инспекторлары;

тиiстi бассейннiң су қорын пайдалану мен қорғау жөнiндегi бас мемлекеттiк инспекторлар және олардың орынбасарлары, тиiстi бассейннің су қорын пайдалану мен қорғау жөнiндегi аға мемлекеттiк инспекторлары және мемлекеттiк инспекторлары.

2. (алып тасталды - 2007.07.27. № 315)

3. Осы баптың 1-тармағында аталған лауазымды адамдар cу қорын пайдалану мен қорғау саласындағы мемлекеттiк бақылауды жүзеге асыру үшiн Қазақстан Республикасының заңдарында белгiленген тәртiппен белгiленген үлгiдегi тиiстi қызметтiк куәлiкпен не сәйкестендіру картасымен, омырауға тағатын белгімен, техникалық құралдармен қамтамасыз етiледi.

Ескерту. 50-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 2007.07.27. № 315 (ресми жарияланған күнінен бастап қолданысқа енгізіледі), 2009.07.10. № 180-IV; 26.11.2019 № 273-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін алты ай өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

51-бап. Су қорын пайдалану мен қорғау саласындағы мемлекеттiк бақылауды жүзеге асыратын лауазымды адамдардың құқықтары

1. Су қорын пайдалану мен қорғау саласындағы мемлекеттiк бақылауды жүзеге асыратын лауазымды адамдардың:

1) Қазақстан Республикасының Кәсіпкерлік кодексіне сәйкес осы Кодекс, Қазақстан Республикасы Президентінің және Қазақстан Республикасы Үкіметінің актілері талаптарының сақталуын тексеруді жүзеге асыруға, мемлекеттiк органдарға, жеке тұлғаларға, лауазымды адамдарға және заңды тұлғаларға Қазақстан Республикасы су заңнамасының нормаларын орындау туралы олар үшiн мiндеттi талаптар қоюға, су қорын ұтымды пайдалану мен қорғау, Қазақстан Республикасының нормативтiк-құқықтық актiлерiнде айқындалған көлемдерде коллекторлық-сорғытылған және сарқынды суларды ағызудың жол берiлетiн шектi нормаларын сақтау жөнiндегі тиiстi іс-шараларды жүргiзуге және су ресурстары мен сарқынды сулардың сапасына зертханалық бақылауды ұйымдастыруға;

2) Қазақстан Республикасының заңдарында белгіленген тәртіппен арнайы су пайдалануға рұқсаттың қолданысын тоқтата тұру және арнайы су пайдалану құқығын тоқтату туралы ұсыныстар енгізуге;

3) мемлекеттік бақылау жүргізу үшін ұйымдарға және өзге де объектiлерге баруға, су ресурстарын пайдаланудың жай-күйiн бақылауды жүзеге асыруға, су ресурстарын пайдалану мен оларды қорғау ережелерiнiң анықталған заң бұзушылықтарын жою туралы орындалуы мiндеттi нұсқамалар беруге құқығы бар. Су объектiлерiнде өз бетiмен су алу, табиғи және техногендiк сипаттағы төтенше жағдайлардың туындауы кезiнде су пайдаланушылардың шаруашылық қызметiн тоқтата тұру туралы ұсыныстар енгiзуге;

3-1) су пайдаланудың белгіленген лимиттерінің, тіреуіш гидротехникалық құрылысжайлар режимінің, тікелей су объектілерінде орналасқан су шаруашылығы құрылысжайларын пайдалану және су шаруашылығы, гидромелиорациялық жүйелер мен құрылысжайларды пайдалану, су қорғау аймақтары мен белдеулерінің шекараларын пайдалану қағидаларының, олардағы шаруашылық қызметтің белгіленген режимінің сақталуына бақылауды жүзеге асыруға;

3-2) анықталған су ресурстарын пайдалану және оларды қорғау қағидаларын бұзушылықтарды жою туралы нұсқама шығаруға;

3-3) әкімшілік жаза қолдану туралы қаулы шығаруға;

3-4) кінәлі тұлғаларға Қазақстан Республикасының су заңнамасын бұзу арқылы келтірілген залалды өтеу туралы талап қоюға;

4) Қазақстан Республикасының заңдарында белгiленген тәртiппен жеке, лауазымды және заңды тұлғалардан су ресурстарын пайдалану мен қорғаудың жай-күйiн анықтауға қажеттi мәлiметтердi, соның iшiнде зертханалық талдау деректерiн алуға;

5) Қазақстан Республикасының су заңдары саласындағы әкiмшiлiк құқық бұзушылық туралы хаттамалар жасауға;

6) су объектiлерiне белгiленген талаптарды бұза отырып жүргiзiлген ағынды су ағызуды шектеу, тоқтата тұру және оған тыйым салу туралы, сондай-ақ су объектiлерiнiң жай-күйiне терiс әсер ететiн жекелеген өндiрiс объектiлерiнiң, цехтар мен кәсiпорындардың қызметiн тоқтату жөнiнде ұсыныстар енгiзуге;

7) лауазымды адамдарға, ұйымдардың басшыларына су объектiлерiн пайдалану мен қорғаудың белгiленген нормалары мен ережелерiн бұзуға жол берген адамдарды жауапкершiлiкке тарту туралы ұсыныс енгiзуге, сондай-ақ Қазақстан Республикасының заңдарына сәйкес кiнәлi адамдарды жауапкершiлiкке тарту туралы мәселенi шешу үшiн қажет болған жағдайда материалдарды құқық қорғау органдарына беруге;

7-1) су қорын пайдалану мен қорғау саласындағы қатынастарды регламенттейтiн заңнамалық және өзге де нормативтiк құқықтық актiлердiң жобаларын әзiрлеу жөнiнде ұсыныстар енгiзуге құқығы бар.

8) алып тасталды

2. Су қорын пайдалану мен қорғау саласындағы мемлекеттiк бақылауды жүзеге асыратын лауазымды адамдар өз өкiлеттiгi шегiнде қабылдаған шешiмдердi барлық жеке және заңды тұлғалар орындауға мiндеттi және оларға Қазақстан Республикасының заңдарында белгіленген тәртіппен шағым жасалуы мүмкін.

Ескерту. 51-бапқа өзгерістер енгізілді - Қазақстан Республикасының 2004.12.20. № 13 (2005 жылғы 1 қаңтардан бастап күшіне енеді), 2006.01.31. № 125 (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-баптан қараңыз), 2007.01.12. № 222 (жарияланған күнінен бастап алты ай өткеннен кейін қолданысқа енгізіледі), 2009.07.17. № 188-IV (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-баптан қараңыз), 2011.01.06 № 378-IV (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі), 2011.01.10 № 383-IV (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 16.05.2014 № 203-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін алты ай өткен соң қолданысқа енгізіледі); 29.10.2015 № 376-V (01.01.2016 бастап қолданысқа енгізіледі); 28.10.2019 № 268-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 29.06.2020 № 351-VI (01.07.2021 бастап қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

52-бап. Су қорын пайдалану мен қорғау саласындағы мемлекеттiк бақылауды жүзеге асыратын лауазымды адамдардың мiндеттерi

Су қорын пайдалану мен қорғау саласындағы мемлекеттiк бақылауды жүзеге асыратын лауазымды адамдар:

1) Қазақстан Республикасының су заңдары талаптарының сақталуына бақылауды жүзеге асыруға;

2) су қорын пайдалану мен қорғау саласындағы бақылауды жүзеге асыру кезiнде жеке және заңды тұлғалармен өзара iс-қимыл жасауға;

3) су қорын пайдалану мен қорғау саласындағы Қазақстан Республикасы заңдарының бұзылу фактiлерi туралы өз құзыретi шегiнде мемлекеттiк органдарды хабардар етуге;

4) су ресурстарын ұтымды пайдалану мен қорғау жөнiндегi iс-шараларды әзiрлеу кезiнде жеке және заңды тұлғаларға жәрдем көрсетуге мiндеттi.

5) алып тасталды

Ескерту. 52-бапқа өзгеріс енгізілді - Қазақстан Республикасының 2004.12.20. № 13 (2005 жылғы 1 қаңтардан бастап күшіне енеді) Заңымен.

53-бап. Су қорын пайдалану мен қорғау саласындағы өндiрiстiк бақылау

1. Су қорын пайдалану мен қорғау саласындағы өндiрiстiк бақылау суды бастапқы есепке алу қағидалары негiзiнде жүзеге асырылады.

2. Су қорын пайдалану мен қорғау саласындағы өндiрiстiк бақылауды арнайы су пайдалану құқығын жүзеге асыратын жеке және заңды тұлғалар қамтамасыз етедi.

3. Су қорын пайдалану мен қорғау саласындағы өндiрiстiк бақылау "Өлшем бірлігін қамтамасыз ету туралы" Қазақстан Республикасының Заңында белгiленген тәртiппен типін бекітуден немесе метрологиялық аттестаттаудан өткен суды есепке алу аспаптары негiзiнде жүзеге асырылады.

4. Ауызсудың және тазартылған сарқынды сулардың сапасына өндірістік бақылауды сумен жабдықтау және (немесе) су бұру жөніндегі ұйымның аккредиттелген зертханалары, сондай-ақ жасасылған шарттарға сәйкес басқа да аккредиттелген зертханалар жүзеге асырады.

Ескерту. 53-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 2006.01.31 № 125 (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-баптан қараңыз), 2007.01.09 № 213(қолданысқа енгізілу тәртібін 2-баптан қараңыз), 2011.07.05 № 452-IV (2011.10.13 бастап қолданысқа енгізіледі); 15.06.2015 № 322-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 05.10.2018 № 184-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін алты ай өткен соң қолданысқа енгізіледі); 30.12.2020 № 397-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін алты ай өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

54-бап. Су қорын пайдалану және қорғау саласындағы сараптама

Ескерту. Тақырып жаңа редакцияда - ҚР 29.12.2014 № 269-V Заңымен (01.01.2015 бастап қолданысқа енгізіледі).

1. Су қорын пайдалану және қорғау саласында мынадай сараптама түрлерi жүзеге асырылады:

1) алып тасталды - ҚР 29.12.2014 № 269-V Заңымен (01.01.2015 бастап қолданысқа енгізіледі);

2) су объектiлерiнiң жай-күйiне әсер ететiн шаруашылық және басқа да объектiлердi салуға және реконструкциялауға, пайдалануға, консервациялауға және жоюға арналған техникалық-экономикалық негіздемелерге және жобалау-сметалық құжаттамаға ведомстводан тыс кешенді сараптама;

3) жер асты суларының қорларына және жер асты су объектiлерi туралы геологиялық ақпаратқа мемлекеттiк сараптама;

4) алып тасталды - ҚР 11.04.2014 № 189-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі);

5) мемлекеттiк санитарлық-эпидемиологиялық және экологиялық сараптамалар.

2. Алып тасталды - ҚР 29.12.2014 № 269-V Заңымен (01.01.2015 бастап қолданысқа енгізіледі).

3. Су объектiлерiнiң жай-күйiне әсер ететiн шаруашылық және басқа да объектiлердi салуға және реконструкциялауға, пайдалануға, консервациялауға және жоюға арналған техникалық-экономикалық негіздемелерге және жобалау-сметалық құжаттамаға ведомстводан тыс кешенді сараптама оның Қазақстан Республикасының заңнамасында айқындалатын тәртіппен бекітілген бастапқы деректерге, техникалық шарттар мен талаптарға, сондай-ақ нормативтiк құжаттардың ережелеріне сәйкестiгiн тексеру мақсатында жүзеге асырылады.

4. Жер асты су қорларына және жер асты су объектiлерi туралы геологиялық ақпаратқа мемлекеттiк сараптаманы жер қойнауын зерттеу жөніндегі уәкiлеттi орган жүзеге асырады.

5. Алып тасталды - ҚР 11.04.2014 № 189-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі).

6. Мемлекеттiк санитарлық-эпидемиологиялық және экологиялық сараптамаларды тиiсiнше халықтың санитариялық-эпидемиологиялық саламаттылығы саласындағы мемлекеттік орган және қоршаған ортаны қорғау саласындағы уәкiлеттi мемлекеттiк органы жүзеге асырады.

7. Жаңа объектілерді салуға, сондай-ақ бұрыннан бар ғимараттар мен құрылыстарды, олардың кешендерін, инженерлік және көлік коммуникацияларын реконструкциялауға (кеңейтуге, техникалық қайта жарақтандыруға, жаңғыртуға) немесе күрделі жөндеуге арналған жобаларға (техникалық-экономикалық негіздемелерге, жобалау-сметалық құжаттамаға) ведомстводан тыс кешенді сараптама жүргізу тәртібі Қазақстан Республикасының заңнамасында айқындалатын тәртіппен жүзеге асырылады.

Ескерту. 54-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 2008.05.26 № 34-IV (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-баптан қараңыз); 11.04.2014 № 189-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 29.12.2014 № 269-V (01.01.2015 бастап қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

10-тарау. Суды ұтымды пайдалануды, қорғауды және оның жай-күйін жақсартуды қамтамасыз ететін талаптар

55-бап. Су объектiлерi мен су шаруашылығы құрылыстарын пайдалану кезiндегi экологиялық талаптар

Ескерту. 55-баптың тақырыбына өзгерту енгізілді - Қазақстан Республикасының 2009.02.12. № 132-IV (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-баптан қараңыз) Заңымен.

1. Су объектiлерiнiң жай-күйiне әсер ететiн кәсiпорындар мен басқа да объектілерді (ғимараттарды, құрылыстарды, олардың кешендерін, коммуникацияларды) орналастыру экологиялық талаптар, жер қойнауын қорғау, санитарлық-эпидемиологиялық, өнеркәсiп қауiпсiздiгi, су ресурстарын ұдайы молайту және ұтымды пайдалану шарттары мен ережелерi сақтала отырып, сондай-ақ аталған объектiлер қызметiнiң экологиялық салдары ескерiле отырып жүргiзiледi.

2. Су объектiлерiнiң жай-күйiне әсер ететiн объектілерді салу, реконструкциялау (кеңейту, жаңғырту, техникалық қайта жарақтандыру, қайта бейіндеу), пайдалану, консервациялау, жою (кейіннен кәдеге жарату) қоршаған ортаны қорғау саласындағы уәкiлеттi мемлекеттiк органның, жер қойнауын зерттеу жөніндегі уәкiлеттi органның, халықтың санитариялық-эпидемиологиялық саламаттылығы саласындағы мемлекеттік органның және азаматтық қорғау саласындағы уәкiлеттi органның оң қорытындысы болған жағдайда жүзеге асырылады.

3. Құрылыс жұмыстарын орындау кезiнде жерлердi қайта өңдеу, су ресурстарын ұдайы молайту мен ұтымды пайдалану, аумақтарды абаттандыру және қоршаған ортаны сауықтыру жөнiнде шаралар қолданылады.

Ескерту. 55-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 2009.07.10 № 180-IV; 11.04.2014 № 189-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

56-бап. Су объектiлерiне ластаушы заттардың ағызылуын азайту жөнiндегi талаптар

1. Cу ресурстарын пайдалану мен қорғау ластаушы заттарды ағызылу нүктелерiнде нормалауға тиiстi бассейн, ағын су немесе учаске шегiнде барлық ұйымдардың су шаруашылығы қызметiн жинақтап нормалауға негiзделедi.

2. Ағызылатын суды тазарту дәрежесiне және сапасына қойылатын талаптар су объектiсiн ықтимал мақсатты пайдалану бағыттары бойынша айқындалып, есептеулермен негiзделедi және онда су объектiсiнiң нақты жай-күйi, техникалық және экономикалық мүмкiндiгi, жоспарланатын көрсеткiштерге қол жеткiзу мерзiмдерi ескерiлуге тиiс.

3. Уәкілетті органның ведомствосы қоршаған ортаны қорғау саласындағы уәкілетті органмен келісу бойынша жерүсті су объектілері үшін уәкілетті органның ведомствосы бекіткен су объектілеріндегі су сапасын жіктеудің бірыңғай жүйесі негізінде олардағы су сапасының нормативтерін әзірлейді және бекітеді.

4. Облыстардың, республикалық маңызы бар қалалардың, астананың қоршаған ортаны қорғау саласындағы жергілікті атқарушы органдары қоршаған ортаны қорғау саласындағы уәкілетті органмен бірлесе отырып, уәкілетті орган бекіткен әдістеме негізінде жерүсті су объектілеріндегі су сапасының нысаналы көрсеткіштері мен оларға қол жеткізу жөніндегі іс-шараларды әзірлейді.

Ескерту. 56-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 28.04.2016 № 506-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 28.10.2019 № 268-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 30.12.2020 № 397-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін алты ай өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

57-бап. Экономика салалары және қоршаған ортаны қорғау талаптарын қамтамасыз ету үшiн кешендi су жiберудi негiздеу

1. Кешендi су жiберу санитарлық-эпидемиологиялық және экологиялық талаптарды қамтамасыз ету жағдайларын негiзге алып, сондай-ақ экономика салаларының қажеттерi ескерiле отырып белгiленедi.

2. Табиғат қорғау және санитарлық-эпидемиологиялық су жiберу басым бағыт болып табылады.

3. Табиғат қорғау су жiберуi су объектiсiнiң табиғи жағдайының сақталуын қамтамасыз етуге тиiс. Ең төменгi шығысты сақтаудан басқа, табиғат қорғау су жiберуi су жайылуы мен су тасуы кезiнде су объектiлерiнiң кезеңдiк шайылуын қамтамасыз етуге тиiс.

4. Табиғат қорғау және санитарлық-эпидемиологиялық су жiберудiң көлемiн уәкілетті органның ведомствосы және бассейндік инспекциялар су объектiлерi бассейндерi бойынша белгiлейдi.

5. Авариялық су жiберу су тасыған және су жайылған кезде су объектiсiндегi судың қалыпты деңгейде ұсталуын және су объектiлерi арналарының шайылуын қамтамасыз етуге тиiс.

Ескерту. 57-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 2009.02.12. № 132-IV (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-баптан қараңыз); 28.10.2019 № 268-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

11-тарау. Жер үсті және жер асты суларын мемлекеттік
есепке алу, мемлекеттік су кадастры, су объектілерінің мемлекеттік мониторингі. Су қорын ұтымды пайдалану мен қорғауды, сумен жабдықтауды және су бұруды ғылыми және инновациялық-ақпараттық қамтамасыз ету

Ескерту. 11-тараудың тақырыбына өзгерту енгізілді - Қазақстан Республикасының 2009.02.12. № 132-IV (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-баптан қараңыз) Заңымен.

58-бап. Жер үстi және жер асты суларын мемлекеттiк есепке алу

1. Жер үстi және жер асты суларын мемлекеттiк есепке алу Қазақстан Республикасының аумағындағы су ресурстарының сандық және сапалық көрсеткiштерiн Қазақстан Республикасының заңдарында белгiленген тәртiппен жүйелi түрде анықтау және тiркеу болып табылады.

2. Жер үстi және жер асты суларын мемлекеттiк есепке алу деректерi жер үстi және жер асты су объектiлерiнiң сапалық және сандық көрсеткiштерi бойынша, олардың адам өмiрi мен денсаулығы үшiн өнеркәсiптiк және экологиялық қауiпсiздiк дәрежесi, зерттелуi мен пайдаланылуы бойынша жай-күйiн сипаттайды.

3. Жерүсті және жерасты суларын мемлекеттік есепке алуды уәкілетті органның ведомствосы жер қойнауын зерттеу жөніндегі уәкілетті органмен және қоршаған ортаны қорғау саласындағы уәкілетті мемлекеттік органмен бірлесе отырып жүзеге асырады.

Ескерту. 58-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 27.12.2017 № 126-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін алты ай өткен соң қолданысқа енгізіледі); 28.10.2019 № 268-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

59-бап. Мемлекеттiк су кадастры

1. Мемлекеттiк су кадастры су объектiлерiнiң жай-күйiмен пайдаланылуы туралы, олардың су ресурстары туралы, су пайдаланушылар туралы жүйелендiрiлген ресми деректер жиынтығы болып табылады.

2. Мемлекеттiк су кадастры бiрыңғай жүйе бойынша жүргiзiледi және суларды мемлекеттiк есепке алу деректерiне негiзделедi.

3. Мемлекеттiк су кадастрына енгiзiлген су объектiсiнiң паспорты болады, онда тiркеу нөмiрi, атауы және физикалық-географиялық, геологиялық-гидрологиялық, техникалық, құқықтық және экономикалық көрсеткiштерi қамтылатын кешендi сипаттамасы көрсетiледi.

4. Мемлекеттiк су кадастрын жүргiзудi уәкілетті органның ведомствосы жер қойнауын зерттеу жөніндегі уәкiлеттi органмен, қоршаған ортаны қорғау саласындағы уәкiлеттi мемлекеттiк органмен және гидрометеорологиялық қызметтермен бiрлесiп жүзеге асырады.

5. Су пайдаланушылар бассейндік инспекцияларға және жер қойнауын зерттеу жөніндегі уәкiлеттi органға мемлекеттiк су кадастрына енгiзiлуге тиiс қажеттi деректердiң бәрiн ұсынуға мiндеттi.

6. Уәкілетті органның ведомствосы мемлекеттiк су кадастрында қамтылған ақпаратқа мүдделi жеке және заңды тұлғалардың қол жеткiзуiн қамтамасыз етуге мiндеттi.

Ескерту. 59-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 28.10.2019 № 268-VI Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі).

60-бап. Су объектiлерiнiң мемлекеттiк мониторингi

1. Су объектiлерiнiң мемлекеттiк мониторингi қоршаған ортаның және табиғи ресурстардың мемлекеттiк мониторингi жүйесiнiң құрамдас бөлiгi болып табылады.

2. Су объектiлерiнің мемлекеттік мониторингi теріс процестердi уақтылы анықтау, олардың дамуын бағалау мен болжау, жүзеге асырылатын су шаруашылығы iс-шараларының зиянды салдарларын болғызбау және тиiмдiлiк дәрежесiн айқындау жөнiнде ұсынымдар тұжырымдау мақсатында олардың жай-күйiнің гидрологиялық, гидрогеологиялық, гидрогеохимиялық, санитариялық-химиялық, микробиологиялық, паразитологиялық, радиологиялық және токсикологиялық көрсеткiштерін тұрақты байқаулар жүйесін, алынған ақпаратты жинауды, өңдеуді және беруді, оның ішінде Жерді қашықтан зондтау деректерін пайдалана отырып жүргізуді білдіреді.

3. Су объектiлерiнiң мемлекеттік мониторингiн уәкілетті органның ведомствосы бiрлесiп әзiрленген әдiстеме бойынша қоршаған ортаны қорғау саласындағы уәкілетті мемлекеттік органмен, халықтың санитариялық-эпидемиологиялық саламаттылығы саласындағы мемлекеттік органмен, жер қойнауын зерттеу жөніндегі уәкілетті органмен, ғарыш қызметі саласындағы уәкілетті органмен бiрлесiп жүзеге асырады.

Ескерту. 60-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 08.04.2016 № 490-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 28.10.2019 № 268-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 21.12.2022 № 167-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

61-бап. Су қорын ұтымды пайдалану мен қорғауды, сумен жабдықтауды және су бұруды ғылыми және инновациялық-ақпараттық қамтамасыз ету

Ескерту. 61-баптың тақырыбына өзгеріс енгізілді - Қазақстан Республикасының 2009.02.12. № 132-IV (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-баптан қараңыз) Заңымен.

1. Су қорын ұтымды пайдалану мен қорғауды, сумен жабдықтауды және су бұруды ғылыми қамтамасыз ету мiндеттерi мыналар болып табылады:

1) су ресурстарын кешендi және ұтымды пайдалануды негiздеу;

2) су шаруашылығы кешенiн дамытуды бағалау мен болжау;

3) су үнемдеудiң ғылыми-әдiстемелiк және технологиялық негiздерiн әзiрлеу;

4) су шаруашылығы жүйесiнiң нормативтiк құқықтық базасын әзiрлеу;

5) басқару шешiмдерiн қабылдау үшiн ұсынымдар әзiрлеу.

2. алып тасталды

3. Су қорын пайдалану мен қорғау, сумен жабдықтау және су бұру саласындағы инновациялық қызмет Қазақстан Республикасының заңдарына сәйкес iске асырылады және:

1) ұйымдастыру жағдайларын қалыптастырумен;

2) Қазақстан Республикасы Мемлекеттік жоспарлау жүйесінің құжаттарында көзделген инвестициялық жобаларды іске асыру арқылы мемлекеттiк қолдаумен қамтамасыз етiледi.

4. Су ресурстарын кешендi және ұтымды пайдалану мен қорғауды ұзақ мерзiмдi және орташа мерзiмдi жоспарлау, су шаруашылығы ұйымдары мен су пайдаланушыларды ақпаратпен қамтамасыз ету мақсатында уәкiлеттi орган мүдделi мемлекеттiк органдармен бiрлесiп су ресурстарын пайдаланудың республикалық ақпараттық-талдау жүйесiн құруы мүмкiн.

5. Деректер қорын қалыптастыру үшiн су пайдаланушы жеке және заңды тұлғалар Қазақстан Республикасының заңдарында белгiленген тәртiппен бекiтiлген нысандар бойынша қажеттi мәлiметтер бередi.

6. алып тасталды

Ескерту. 61-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 2004.12.20. № 13 (01.01.2005 бастап күшіне енеді), 2009.02.12. № 132-IV (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-баптан қараңыз); 03.07.2013 № 124-V (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

12-тарау. Су қорын пайдалану мен қорғау саласындағы жеке тұлғалардың құқықтары мен міндеттері және қоғамдық бірлестіктердің қызметі

62-бап. Жеке тұлғалардың су қорын пайдалану мен қорғау саласындағы құқықтары мен мiндеттерi

1. Жеке тұлғалардың:

1) Қазақстан Республикасының заңдарында белгiленген тәртiппен су объектiлерiн пайдалануға, оларды қорғау мен ұдайы молайту жөнiндегi шараларды жүзеге асыруға;

2) су объектiлерiн пайдалану мен қорғау мәселелерi бойынша мемлекеттiк органдар мен ұйымдарға сауалдармен, шағымдармен, өтiнiштермен және ұсыныстармен жүгiнуге;

3) су қорын пайдалану мен қорғау саласында қоғамдық экологиялық сараптама жүргiзу туралы ұсыныстар енгiзуге және оған қатысуға;

4) әкiмшiлiк немесе сот тәртiбiмен су қорын пайдалану мен қорғау саласындағы талаптарға сай келмейтiн кәсiпорындарды және басқа да құрылыстарды орналастыру, салу, қайта жаңғырту және пайдалануға беру туралы, сондай-ақ жеке және заңды тұлғалардың су объектiлерiне терiс әсер ететiн шаруашылық және өзге қызметiн шектеу мен тоқтату туралы шешiмдердiң күшiн жоюды талап етуге;

5) Қазақстан Республикасының заңдарында көзделген су қорын пайдалану мен қорғау саласындағы өзге де құқықтарды iске асыруға құқықтары бар.

2. Жеке тұлғалар су қорын пайдалану мен қорғау, сондай-ақ қоршаған ортаны қорғау саласында Қазақстан Республикасының заңдарын сақтауға мiндеттi.

63-бап. Қоғамдық бiрлестiктердiң су қорын пайдалану мен қорғау саласындағы қызметi

1. Қоғамдық бiрлестiктердiң су қорын пайдалану мен қорғау саласындағы қызметi Қазақстан Республикасының заңдарында белгiленген тәртiппен олардың жарғыларына сәйкес жүзеге асырылады.

2. Қоғамдық бiрлестiктердiң өкiлдерi бассейндiк кеңестердiң жұмысына қатыса алады.

3. Су қорын пайдалану мен қорғау саласындағы қоғамдық бақылауды қоғамдық бiрлестiктер өз бастамасы бойынша жүргiзе алады.

4. Су қорын пайдалану мен қорғау саласындағы қоғамдық бақылауды жүргiзу тәртiбiн қоғамдық бiрлестiктер өздерiнiң жарғыларына сәйкес су қорын пайдалану мен қорғау саласындағы мемлекеттiк бақылауды жүзеге асыратын уәкiлеттi мемлекеттiк органдармен келiсе отырып айқындайды.

4-Бөлім. Су пайдалану
13-тарау. Су пайдалану құқығы

64-бап. Су пайдалану құқығының түрлерi

1. Субъектілердің тобы бойынша:

1) ортақ су пайдалану құқығы;

2) арнайы су пайдалану құқығы;

3) оқшау су пайдалану құқығы;

4) бірлесіп су пайдалану құқығы болып бөлінеді.

2. Туындау негіздемелері бойынша:

1) бастапқы су пайдалану құқығы;

2) қосалқы су пайдалану құқығы болып бөлінеді.

3. Қолдану мерзімдері бойынша:

1) тұрақты су пайдалану құқығы;

2) уақытша су пайдалану құқығы болып бөлінеді.

4. Азамат үшiн ортақ су пайдалану құқығы ол туған кезден бастап туындайды және ешбір жағдайда да шеттетілуі мүмкін емес.

5. Осы Кодексте белгiленген тәртiппен берiлген рұқсат алынған кезден бастап арнайы су пайдалану құқығы туындайды.

Ескерту. 64-бап жаңа редакцияда - ҚР 2011.01.10 № 383-IV (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

65-бап. Ортақ су пайдалану

1. Ортақ су пайдалану халықтың мұқтаждарын қанағаттандыру үшiн су объектiлерi жекелеген жеке немесе заңды тұлғаларға бекiтiлiп берiлмей және судың жай-күйiне әсер ететiн құрылыстар немесе техникалық құрылғылар қолданылмай жүзеге асырылады.

2. Ортақ су пайдалануды жүзеге асыру үшін арнайы рұқсат талап етілмейді.

Осы Кодексте көзделген жағдайларды қоспағанда, жеке және заңды тұлғалардың ортақ су пайдалану объектілеріне халықтың кіруін қоршаулар, күзет пункттерін, тыйым салатын белгілер орнату жолымен шектеуіне тыйым салынады.

3. Экологиялық, техникалық және халықтың санитарлық-эпидемиологиялық қауiпсiздiгi мақсатында ортақ су пайдалану шектелуi немесе оған тыйым салынуы мүмкiн.

4. Ортақ су пайдаланудың шарттары мен ережелерін облыстардың (республикалық маңызы бар қалалардың, астананың) жергілікті өкілді органдары белгілейді.

Облыстардың (республикалық маңызы бар қалалардың, астананың) жергілікті өкілді органдары азаматтардың өмірі мен денсаулығын сақтау мақсатында өңірдегі жағдайлардың ерекшеліктерін ескере отырып, ортақ су пайдалану ережелерінде тиісті өңірдің аумағында орналасқан су объектілерінде шомылу, ауыз су және шаруашылық қажеттіліктерге су алу, мал суару, шағын кемелерде және басқа да жүзу құралдарында жүзу тыйым салынған жерлерді айқындауы мүмкін.

Ескерту. 65-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 2004.12.20. № 13 (01.01.2005 бастап күшіне енеді), 2009.07.10. № 180-IV; 15.06.2015 № 322-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 28.12.2018 № 210-VІ (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

66-бап. Арнайы су пайдалану

1. Мынадай құрылыстар мен техникалық құрылғыларды:

1) суды жер үсті қабатынан және теңіз суларынан механикалық және өз ағысымен тарту жөніндегі стационарлық, жылжымалы және жүзбелі құрылыстарды;

2) өнеркәсіптік, шаруашылық-тұрмыстық, коллекторлы-сорғыту, жауын-шашынды және басқа да қалдық суларды жер үсті және теңіз суларына ағызуға арналған су бұру құрылыстарын;

3) сарқынды суларды табиғи биологиялық тазартуға арналған жасанды су объектілеріне және жергілікті жер бедеріне сарқынды суларды бұруға арналған құрылыстарды;

4) бөгеттерді және басқа да суды тежейтін және суды реттейтін құрылыстарды (соның ішінде уақытша бөгеу құрылыстарын);

5) гидравликалық электр станцияларын;

6) сумен жабдықтауға, пайдаланылған суды ағызуға, сондай-ақ суды суытуға арналған жылу және атом электр станцияларының су шаруашылығы құрылыстарын;

7) суару, суландыру, суару-суландыру және құрғату жүйелерін;

8) жер асты суларын алу және өзге де мақсаттар, соның ішінде жерасты суларының жай-күйіне әсер ететін құрғату, су деңгейін төмендету және табиғат қорғау іс-шараларын жүргізу үшін сорғы қондырғыларымен және басқа да суды көтеру құралдарымен жабдықталған су тарту құрылыстарын;

9) қалдық суларды және басқа да суды жер қойнауына ағызуға арналған су ағызу құрылыстарын (ұңғымалар, құдықтар, шахталар);

10) шахталардан, карьерлерден, штольнялардан, разрездерден алу үшін пайдаланылатын тау-кен қазындыларының су бұру құрылыстарын;

11) су деңгейін мәжбүрліктен төмендетпей жұмыс істейтін, жер асты суларын алу үшін өздігінен шығатын ұңғымаларды, шахта құдықтарын, бұлақтар шегендеулерін және басқа да шағын құрылыстарды;

12) жер асты су тұтқыш қабаттарға және тау-кен жыныстары қуыстарына өнеркәсіптік, шаруашылық-тұрмыстық, сорғыту және басқа да қалдық суларды, технологиялық ерітінділерді ағызуға арналған сіңіргіш ұңғылар мен құдықтарды;

13) қатты пайдалы қазбалар кен орындарын игеру кезінде көмірсутегі шикізатын әзірлеу және жерасты қабатын шаймалау кезінде жер қыртысы қысымын ұстау үшін қысым айдағыш ұңғымаларды;

14) судың жай-күйіне әсер ететін басқа да техникалық құрылғыларды қолдана отырып, халықтың ауыз су және шаруашылық мұқтаждарын, ауыл шаруашылығының, өнеркәсіптің, энергетиканың, балық шаруашылығының және көліктің суға қажеттіктерін қанағаттандыру, сондай-ақ өнеркәсіптік, шаруашылық-тұрмыстық, сорғытылған және басқа да қалдық суларды ағызу үшін тікелей су объектісінен алып немесе алмай-ақ жер үсті және жер асты су ресурстарын пайдалану арнайы су пайдалануға жатады.

2. Арнайы су пайдалануды жеке және заңды тұлғалар рұқсаттың негізінде, тек қана сонда айқындалған мақсаттар үшін жүзеге асырады және басқа да тұлғалардың құқықтары мен заңды мүдделерін бұзбауға және экологиялық залал келтірмеуге тиіс.

Халықтың ауызсу мұқтажын қанағаттандыруға байланысты емес мақсаттар үшін ауызсу сапасындағы жерасты суын пайдалануға арналған рұқсат осы Кодекстің 90-бабы 5-тармағының талаптарына сәйкес беріледі.

3. Алып тасталды - ҚР 27.12.2017 № 126-VI Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін алты ай өткен соң қолданысқа енгізіледі).

4. Арнайы су пайдалану:

1) мынадай су тарту құрылысжайларын: шахталы және құбырлы сүзгіш құдықтарды, сондай-ақ орталықтандырылған сумен жабдықтау үшін пайдаланылмайтын су тұтқыш қабаттың үстіңгі бетінің біріншісінен тәулігіне барлық жағдайда елу текше метрден көп емес су алынып, деңгейі мәжбүрлі төмендетілмей жұмыс істейтін шегендеу құрылысжайларын пайдалану;

2) кеменің және оның технологиялық жабдығының жұмысын қамтамасыз ету үшін су объектілерінен кемелердің су тартуы;

3) пайдалы қатты қазбаларды барлау және (немесе) өндіру кезінде ілеспе алынған жерасты (шахта, карьер, кеніш) суларын алуға (айдап шығаруға) рұқсат талап етілмейді.

5. Арнайы су пайдалануға рұқсатты бассейндік инспекциялар бередi.

6. Арнайы су пайдаланудың мынадай түрлеріне рұқсаттар беріледі:

1) пайдалы қатты қазбаларды барлау және (немесе) өндіру кезінде ілеспе алынған жерасты (шахта, карьер, кеніш) суларын, өнеркәсіптік, шаруашылық-тұрмыстық, сорғытылған, сарқынды және басқа да суларды жерүстi су объектiлеріне, жер қойнауына, су шаруашылығы құрылысжайларына немесе жер бедеріне ағызу;

2) осы баптың 1-тармағында көрсетілген құрылысжайларды немесе техникалық құрылғыларды қолдана отырып, жерасты суларын тарту және (немесе) пайдалану;

3) осы баптың 1-тармағында аталған құрылыстарды немесе техникалық құрылғыларды қолдана отырып, жер үсті суларын тарту және (немесе) пайдалану (бұдан әрі – жер үсті суларын тарту және (немесе) пайдалану).

7. Алып тасталды - ҚР 2012.07.10 № 36-V (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

8. Арнайы су пайдалануға рұқсаттар:

1) балансында олардың көмегімен арнайы су пайдалану жүзеге асырылатын, белгіленген талаптар мен стандарттарға сәйкес келетін құрылысжайлары немесе техникалық құрылғылары;

2) суды есепке алу құралдары;

3) сарқынды суларды беруге немесе қабылдауға өтінімдерімен қайталама су пайдаланушылардың тізбесі;

4) шаруашылық-ауыз сумен жабдықтау үшін жерүсті және (немесе) жерасты суларын тарту кезінде санитариялық-эпидемиологиялық талаптарға сәйкестігі туралы санитариялық-эпидемиологиялық қорытындысы;

5) жерасты суларын тарту және (немесе) пайдалану кезінде жер қойнауын зерттеу жөніндегі уәкілетті органның аумақтық бөлімшелерімен су пайдалану шарттарына келісімі бар жеке немесе заңды тұлғаларға беріледі. Минералды жерасты суларын қоспағанда, тәулігіне елу текше метрге дейінгі көлемде жерасты суларын тарту және (немесе) пайдалану кезінде келісім талап етілмейді.

9. Алып тастау көзделген - ҚР 27.12.2017 № 126-VI Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін алты ай өткен соң қолданысқа енгізіледі).

10. Арнайы су пайдалануға рұқсатты ресiмдеу үшiн өтiнiш берушi бассейндік инспекцияларға мынадай құжаттарды:

1) уәкілетті орган белгілеген нысан бойынша арнайы су пайдалануға рұқсат беру туралы өтінішті;

2) заңды тұлғаны мемлекеттiк тiркеу (қайта тіркеу) туралы анықтаманы;

3) су шаруашылығы құрылысының, гидромелиоративтік жүйелердің немесе құрылғылардың паспортын;

4) алып тасталды - ҚР 28.10.2019 № 268-VI Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі);
5) алып тасталды - ҚР 2012.07.10 № 36-V (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен;

6) су тұтыну және су бұру көлемдерінің негіздемесі бойынша есептеулерді ұсынатын ауызсу мұқтаждықтары үшін су ресурстарын су дайындау және (немесе) су тұтынушыларға жеткізу үшін алып қоюды, тежеуіш гидротехникалық құрылысжайлардың көмегімен жер үстіндегі ағын суды реттеу жөніндегі қызметті, су объектiлерiн олардан су ресурстарын алып қоймай пайдалануды, ілеспе алынған жерасты (шахта, карьер, кеніш) суларын ағызуды жүзеге асыратын жеке немесе заңды тұлғаларды қоспағанда, су тұтынудың және су бұрудың үлестік нормаларын есептеулерді;

7) жерүсті және (немесе) жерасты суларын шаруашылық-ауыз сумен жабдықтау үшін алған кезде санитариялық-эпидемиологиялық талаптарға сәйкестігі туралы санитариялық-эпидемиологиялық қорытындыны;

8) сарқынды суларды беруге немесе қабылдауға өтінімдерімен қайталама су пайдаланушылардың тізбесін;

9) су тартуды есепке алу құралдарының болуы туралы мәліметтер ұсынады.

10-1. Бассейндік инспекциялар минералды жерасты суларын қоспағанда, тәулігіне елу текше метрден бастап алу лимиттерімен жерасты суларын тартуға және (немесе) пайдалануға арнайы су пайдалануға рұқсат беру үшін құжаттарды алғаннан кейін үш жұмыс күні ішінде жер қойнауын зерттеу жөніндегі уәкілетті органның тиісті аумақтық бөлімшесіне осы су пайдалану шарттарын келісу үшін сұрау салу жібереді.

Жер қойнауын зерттеу жөніндегі уәкілетті органның аумақтық бөлімшелері бес жұмыс күні ішінде бассейндік инспекцияларға оң не теріс қорытынды ұсынуға міндетті.

2018 жылғы 29 маусымға дейін бұрғыланған ұңғымалар бойынша жерасты суларының баланстық қорлары болмаған жағдайда, келісу жер қойнауын зерттеу жөніндегі уәкілетті органда жерасты суларының қорларын бағалау және оларға сараптама жасау мақсатында берілген арнайы су пайдалануға рұқсат шеңберінде мониторингтік зерттеулер жүргізу шартымен үш жылға дейінгі мерзімге беріледі.

11. Алып тасталды - ҚР 29.03.2016 № 479-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік жиырма бір күн өткен соң қолданысқа енгізіледі).

12. Гидроэнергетика мақсаттары үшін су объектілерін пайдалануға байланысты арнайы су пайдалануға рұқсат алу үшін осы баптың 10-тармағында аталған құжаттарға қосымша мыналар ұсынылады:

1) гидроэлектр станциясының белгіленген қуаты туралы деректер;

2) энергетикалық, су ағызу және өзге де құрылыстардың өткізу қабілеті туралы мәліметтер;

3) балық қорғау және балық жіберу құрылыстары туралы мәліметтер;

4) алып тасталды - ҚР 29.03.2016 № 479-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік жиырма бір күн өткен соң қолданысқа енгізіледі);

5) гидроэнергетика мұқтаждарына су ресурстарын пайдаланудың мәлім етілген көрсеткіштері туралы деректер.

13. Суды алмастан жер үсті қабатындағы су объектілерін пайдалануға байланысты арнайы су пайдалануға рұқсат алу үшін осы баптың 10-тармағында көрсетілген құжаттарға қосымша мыналар ұсынылады:

1) кеменің техникалық сипаттамалары;

2) кеменің тіркелген порты (тіркелу орны) көрсетіле отырып оны пайдалануға Кеме қатынасы тіркелімінің рұқсаты;

3) кемеде құралатын қалдық сулардың, қалдықтар мен шығарындылардың бүкіл көлемін қабылдау үшін жағалау және жүзбелі құрылғылармен қамтамасыз етілуі туралы деректер;

4) су объектісінің және қоршаған ортаның жай-күйіне келеңсіз әсер ететін немесе әсер етуі мүмкін объектілерді пайдалану және жұмыстарды жүргізу кезінде акватория учаскесіндегі су сапасын бақылау (қадағалау) құралдарының болуы туралы мәліметтер.

14. Арнайы су пайдалануға рұқсатты бассейндік инспекциялар өтiнiш берушi осы Кодекске сәйкес ұсынған барлық қажеттi құжаттармен бірге өтiнiш берген күннен бастап он жұмыс күнінен кешiктiрмей бередi.

14-1. Арнайы су пайдалануға рұқсаттың қолданыс мерзімі осы Кодекстің 70-бабына сәйкес айқындалады.

15. Заңды тұлға атауының өзгеруі және (немесе) оның орналасқан жерінің өзгеруі, жеке тұлға тегінің, атының, әкесінің атының (ол болған кезде) өзгеруі, дара кәсіпкерді қайта тіркеу жеке немесе заңды тұлғаның жазбаша өтінішінің негізінде арнайы су пайдалануға рұқсатты қайта ресімдеуді талап етеді.

Өтініш бассейндік инспекцияға өзгерістер болған кезден бастап күнтізбелік отыз күн ішінде заңды тұлға атауының өзгергені және (немесе) оның орналасқан жерінің өзгергені, жеке тұлға тегінің, атының, әкесінің атының (ол болған кезде) өзгергені, дара кәсіпкердің қайта тіркелгені туралы растайтын құжаттар қоса беріле отырып жіберіледі.

Арнайы су пайдалануға рұқсатты қайта ресімдеу кезінде оның нөмірі, шарттары және қолданыс мерзімі өзгеріссіз қалады. Рұқсат беру құжатының жоғарғы оң жақ бұрышына "Қайта ресімделді" деген белгі соғылады.

Арнайы су пайдалану шарттарының өзгеруі арнайы су пайдалануға жаңа рұқсат алуды талап етеді.

Арнайы су пайдалануға рұқсатты қайта ресімдеуді бассейндік инспекциялар осы Кодекске сәйкес өтініш беруші ұсынған барлық қажетті құжаттармен бірге өтініш берілген күннен бастап үш жұмыс күнінен кешіктірмей жүргізеді.

15-1. Егер су пайдалану шарттары өзгеріссіз қалған жағдайда, арнайы су пайдалануға рұқсаттың қолданыс мерзімі жеке немесе заңды тұлғаның жазбаша өтініші негізінде ұзартылуы мүмкін.

Арнайы су пайдалануға рұқсатты ұзартуды бассейндік инспекциялар осы Кодекске сәйкес өтініш беруші ұсынған барлық қажетті құжаттармен бірге өтініш берілген күннен бастап үш жұмыс күнінен кешіктірмей жүргізеді.

16. Арнайы су пайдалануға рұқсат берген бассейндік инспекция оның қолданысын мынадай:

1) арнайы су пайдалануға рұқсат алу үшін ұсынылған мәліметтердің анық еместігі анықталған;

2) Қазақстан Республикасының су және экологиялық заңнамасының талаптарын бұзушылықтар анықталған;

3) осы Кодекстің 74-бабында көзделген су пайдалану құқығы шектелген жағдайларда, Қазақстан Республикасының заңдарында белгіленген тәртіппен тоқтата тұрады.

Тексеру барысында осы тармақтың бірінші бөлігінің 1) және 2) тармақшаларында көрсетілген фактілер анықталған кезде бассейндік инспекция мерзімдерін көрсете отырып, оларды жою туралы нұсқама береді. Белгіленген мерзім өткеннен кейін бассейндік инспекция бұзушылықты жою фактісін анықтау тұрғысынан қайталап тексеру жүргізеді.

Нұсқама белгіленген мерзімде орындалмаған жағдайда бассейндік инспекция қайталап тексеруді жүргізген кезден бастап он жұмыс күні ішінде тоқтата тұрудың себебі мен мерзімін көрсете отырып, арнайы су пайдалануға рұқсаттың қолданысын тоқтата тұру туралы хабарлама жібереді.

Осы тармақтың бірінші бөлігінің 3) тармақшасы негізінде арнайы су пайдалануға рұқсаттың қолданысын тоқтата тұрған жағдайда, бассейндік инспекция рұқсаттың қолданысын тоқтата тұрудың себебін көрсете отырып, жеке немесе заңды тұлғаны хабардар етумен ғана шектеледі.

Ескерту. 66-бап жаңа редакцияда - ҚР 2011.01.10 № 383-IV (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен, өзгерістер енгізілді - ҚР 2012.07.10 № 36-V (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі), 2012.12.24 № 60-V (алғашқы ресми жарияланғанынан кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi); 04.07.2013 № 132-V (01.01.2014 бастап қолданысқа енгізіледі); 16.05.2014 № 203-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін алты ай өткен соң қолданысқа енгізіледі); 07.11.2014 № 248-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi); 15.06.2015 № 322-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 29.03.2016 № 479-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік жиырма бір күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 27.12.2017 № 126-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін алты ай өткен соң қолданысқа енгізіледі); 28.10.2019 № 268-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 02.01.2021 № 401-VI (01.07.2021 бастап қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

67-бап. Оқшау су пайдалану

1. Су объектiлерiн немесе олардың бiр бөлiгiн бiр жеке немесе заңды тұлғаға пайдалануға берген кезде оқшау су пайдалану құқығы туындайды.

2. Оқшау су пайдалануға берiлген су объектiлерiнде облыстардың (республикалық маңызы бар қалалардың, астананың) жергiлiктi өкiлдi органдары белгiлеген шарттармен ортақ су пайдалануға рұқсат етiледi.

3. Оқшау су пайдалануды жүзеге асыратын су пайдаланушы, егер облыстардың (республикалық маңызы бар қалалардың, астананың) жергiлiктi өкiлдi органдарының шешiмдерiнде өзгеше белгiленбесе, Қазақстан Республикасының заңдарында белгiленген тәртiппен ортақ су пайдалану жағдайлары немесе оған тыйым салу туралы жариялауға мiндеттi.

Ескерту. 67-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР2004.12.20. № 13 (01.01.2005 бастап күшіне енеді); 28.12.2018 № 210-VІ (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

68-бап. Бiрлесiп су пайдалану

1. Бiрлесiп су пайдалану құқығы су объектiлерiн немесе олардың бiр бөлiгiн бiрнеше жеке және (немесе) заңды тұлғаға пайдалануға берген кезде туындайды.

2. Бiрлесiп су пайдалану кезiнде бiрiншi кезекте халықты ауыз сумен жабдықтаумен айналысатын су пайдаланушылардың мүдделерi, сондай-ақ су аяғында орналасқан су пайдаланушылардың мүдделерi қанағаттандырылады.

3. Бiрлесiп су пайдалануға берiлген су объектiлерiнде облыстардың (республикалық маңызы бар қалалардың, астананың) жергiлiктi өкiлдi органдары белгiлеген жағдайлармен ортақ су пайдалануға рұқсат етiледi.

4. Бiрлесiп су пайдаланатын су пайдаланушылар, егер облыстардың (республикалық маңызы бар қалалардың, астананың) жергiлiктi өкiлдi органдарының шешiмдерiмен өзгеше белгiленбесе, ортақ су пайдалану шарттары немесе оған тыйым салу туралы жариялауға мiндеттi.

Ескерту. 68-бапқа өзгеріс енгізілді – ҚР 2004.12.20. № 13 (01.01.2005 бастап күшіне енеді); 28.12.2018 № 210-VІ (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

69-бап. Бастапқы және қайталама су пайдалану

1. Өз мұқтаждықтарын қанағаттандыру және (немесе) қайталама су пайдаланушыларға беру үшін тікелей су объектілерінен су алуды жүзеге асыратын жеке және заңды тұлғалардың су пайдалануы бастапқы су пайдалану болып табылады.

2. Басқа су пайдаланушылармен жасалған шарттардың негізінде олардан су алатын жеке және заңды тұлғалардың су пайдалануы қайталама су пайдалану болып табылады.

3. Қайталама су пайдалануға арналған шартта су пайдалану мақсаты және арнайы су пайдалануға арналған рұқсатта көрсетілген көлемдер ескеріле отырып, оны пайдаланудың негізгі шарттары көрсетіледі.

Қайталама су пайдалануға арналған шартта су ресурстарын пайдаланғаны үшін төлемді жүзеге асыру бойынша қайталама су пайдаланушыға қойылатын талаптар қамтылуға тиіс.

Ескерту. 69-бап жаңа редакцияда - ҚР 28.04.2016 № 506-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі).

70-бап. Су пайдалану мерзiмдерi

1. Су объектiлерi тұрақты немесе уақытша су пайдалануға бepiледi.

2. Мерзiмi белгiленбеген су пайдалану тұрақты деп танылады.

3. Уақытша су пайдалану қысқа мерзiмдi - бес жылға дейiн және ұзақ мерзiмдi - бес жылдан қырық тоғыз жылға дейiн болуы мүмкiн.

4. Қажет болған жағдайда су пайдалану мерзiмдерi ұзартылуы мүмкiн.

5. Арнайы су пайдалану мерзiмдерi су объектiсiнiң ресурстық әлеуетi мен ағымдағы экологиялық жай-күйiне байланысты болады.

6. Ортақ су пайдалану тұрақты болып табылады.

71-бап. Су пайдаланушылардың құқықтары

Су пайдаланушылардың:

1) Қазақстан Республикасының су заңдарында көзделген шарттар мен талаптарды сақтай отырып, су объектiлерiн берiлген мақсаттарында пайдалануға;

2) су объектiлерiн пайдаланудың өзiне тиесiлi құқығын өз қалауына қарай жүзеге асыруға, бұл ретте, басқа тұлғалардың құқықтары мен заңды мүдделерiнiң бұзылуына, су объектiлерiне зиян және экологиялық залал келтiруге жол бермеуге;

3) Қазақстан Республикасының заңдарында белгiленген тәртiппен cу қорының жерлерiн пайдалануға;

4) су пайдаланушылардың бiрлестiктерiн, одақтарын (қауымдастықтарын) және басқа да коммерциялық емес ұйымдарын құруға;

5) Қазақстан Республикасының заңдарында белгiленген тәртiппен су шаруашылығы қызметiн жүзеге асыру үшiн су объектiлерiнiң жай-күйi туралы ақпарат алуға;

6) берiлетiн судың сапасы мен мөлшерiн тексеруге;

7) су пайдалануға өз құқықтарын қорғауға;

8) белгiленген су беру лимитi мен режимiне сәйкес құқықтардың, соның iшiнде су алу құқықтарының бұзылуынан келтiрiлген зиянды өтеттiруге;

9) Қазақстан Республикасының су қорын пайдалану және қорғау, сумен жабдықтау және су бұру саласындағы заңдарында көзделген басқа да құқықтарды жүзеге асыруға құқығы бар.

Ескерту. 71-бапқа өзгерту енгізілді – ҚР 2009.02.12. № 132-IV (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-баптан қараңыз); 02.01.2021 № 401-VI (01.07.2021 бастап қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

72-бап. Су пайдаланушылардың мiндеттерi

Су пайдаланушылар:

1) су ресурстарын ұтымды пайдалануға, судың ысырабын қысқартуға шаралар қолдануға;

2) су объектiлерi мен су шаруашылығы құрылыстарына ұқыпты қарауға, оларға зиян келтiрiлуiне жол бермеуге;

3) белгiленген су пайдалану лимиттерін, рұқсат етілген көлемдері мен режимдерiн сақтауға;

4) басқа су пайдаланушылар мен табиғат пайдаланушылардың құқықтары мен мүдделерiнiң бұзылуына жол бepмeугe;

5) судың жай-күйiне әсер ететiн су шаруашылығы құрылыстары мен техникалық құрылғыларды ақаусыз күйiнде ұстауға, олардың пайдаланылу сапасын жақсартуға, су ресурстарын пайдалануды есепке алуға, су шаруашылығы құрылыстарының су тарту, су жіберу мен сарқынды және коллекторлық суларды ағызу құрылыстарын өлшеу құралдарымен және су өлшеу аспаптарымен жабдықтауға;

6) су қорғау iс-шараларын жүзеге асыруға;

7) арнайы су пайдалануға арналған рұқсатта немесе қайталама су пайдалануға арналған шартта айқындалған су пайдалану шарттарын, сондай-ақ бақылаушы органдардың нұсқамаларын белгіленген мерзімдерде толық көлемде орындауға;

8) мұнайдың авариялық төгілуін жою кезінде түсетін ластағыш заттарды қоспағанда, белгiленген нормативтерден асатын зиянды заттардың ағызылуына жол бермеуге;

9) су объектiсiн Қазақстан Республикасының заңдарында белгiленген нысан бойынша пайдалану туралы анық және толық ақпаратты мемлекеттiк органдарға уақтылы ұсынуға;

10) су үнемдеушi технологияларды, суарудың озық техникасын, сумен жабдықтаудың айналымдық және қайталама жүйелерiн енгiзуге шаралар қолдануға;

11) жер үстi және жер асты суларынан су жинау алаңының ластануына жол бермеуге;

12) су объектiлерiнiң су қорғау аймақтарының аумағында шаруашылық және өзге де қызметтiң белгiленген режимiнiң сақталуын қамтамасыз етуге;

13) егер осы Кодексте өзгеше көзделмесе, ауызсу сапасындағы жерасты суларын ауызсумен жабдықтауға байланысты емес мақсаттар үшін пайдалануға жол бермеуге;

14) су объектiлерiнде және су шаруашылығы құрылыстарында Қазақстан Республикасының азаматтық қорғау туралы заңнамасында белгіленген талаптарды сақтауға;

15) су объектiлерi мен су шаруашылығы құрылыстарында жеке тұлғалардың қауіпсiздiгiн қамтамасыз етуге;

16) барлық авариялық жағдайлар мен су пайдаланудың технологиялық режимiнiң бұзылуы туралы азаматтық қорғау саласындағы уәкілетті органның аумақтық бөлімшелеріне және облыстың (республикалық маңызы бар қаланың, астананың) жергiлiктi атқарушы органдарына дереу хабарлауға, сондай-ақ су объектiлерiне зиян келтiрiлуiн болғызбау жөнiнде шаралар қолдануға;

17) су пайдаланғаны үшiн төлемдердiң уақтылы төленуiн жүзеге асыруға;

17-1) Қазақстан Республикасының Экологиялық кодексiне сәйкес Қоршаған ортаға эмиссияларды жүзеге асыру кезiнде экологиялық pұқсaт алуға;

18) Қазақстан Республикасының су қорын пайдалану мен қорғау, сумен жабдықтау және су бұру саласындағы заңдарында көзделген басқа да мiндеттердi орындауға мiндеттi.

Ескерту. 72-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 2004.12.20 № 13 (01.01.2005 бастап күшіне енеді), 2007.01.09 № 213 (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-баптан қараңыз), 2007.01.12 № 222 (жарияланған күнінен бастап алты ай өткеннен кейін қолданысқа енгізіледі), 2008.05.26 № 34-IV (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-баптан қараңыз), 2009.02.12. № 132-IV (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-баптан қараңыз); 11.04.2014 № 189-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 28.04.2016 № 506-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 28.10.2019 № 268-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 02.01.2021 № 401-VI (01.07.2021 бастап қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

73-бап. Су пайдаланушылардың құқықтарын қорғау

1. Су пайдалану құқығы заңмен қорғалады. Осы Кодексте және Қазақстан Республикасының басқа да заңдарында аталған негiздерден өзгеше ешкiмдi де су пайдалану құқығынан айыруға болмайды.

2. Осы Кодексте көзделген жағдайларды қоспағанда, су пайдаланушылардың су пайдалану құқығына қысым көрсетумен байланысты олардың қызметiне мемлекеттiк органдардың тарапынан араласуға тыйым салынады.

74-бап. Су пайдалану құқығын шектеу

1. Мемлекет қауiпсiздiгi мен қорғанысын, халықтың денсаулығын сақтауды, қоршаған ортаны, тарихи-мәдени мұраны, басқа да тұлғалардың құқықтары мен заңды мүдделерiн қорғауды қамтамасыз ету мақсатында, сондай-ақ су тапшылығы, табиғи және техногендiк сипаттағы төтенше жағдайлар кезiнде Қазақстан Республикасының заңдарында белгiленген тәртiппен су пайдалану құқығы шектелуi мүмкiн.

2. Су пайдалану құқығын шектеу халықтың ауыз су және шаруашылық мұқтаждары үшiн су ресурстарын пайдалану жағдайын нашарлатпауға тиiс.

Ескерту. 74-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 15.06.2015 № 322-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі).

75-бап. Арнайы cу пайдалану құқығын тоқтату

1. Арнайы су пайдалану құқығы:

1) су пайдаланушы су пайдалану құқығынан бас тартқан;

2) су пайдалану мерзiмi өтiп кеткен;

3) су пайдаланушы жеке тұлға қайтыс болған;

4) су пайдаланушы заңды тұлға таратылған;

5) су объектiлерi табиғи немесе жасанды түрде жойылып кеткен;

6) су объектілерін пайдалану құқығы Қазақстан Республикасының заңдарында белгіленген тәртіппен басқа жеке және заңды тұлғаларға ауысқан жағдайларда тоқтатылуға жатады.

Осы тармақтың бірінші бөлігінің 1), 2), 5) және 6) тармақшаларында көзделген арнайы су пайдалану құқығын тоқтату негіздері туындаған жағдайда бассейндік инспекция жеке немесе заңды тұлғаға арнайы су пайдалануға рұқсаттың қолданысын тоқтату туралы жазбаша хабарлама жібереді.

2. Арнайы су пайдалану құқығы:

1) ауыз сумен жабдықтауға арналған су ресурстары бiр жыл бойы пайдаланылмаған;

2) су ресурстары үш жыл бойы пайдаланылмаған;

3) су ресурстарын мемлекеттiк мұқтаждықтар үшiн пайдалану қажеттiлігi туындаған;

4) арнайы су пайдалануға рұқсаттың қолданысын тоқтата тұруға негіз болған бұзушылықтар жойылмаған жағдайларда, арнайы су пайдалануға рұқсаттан айыру арқылы тоқтатылуға жатады.

3. Арнайы су пайдалануға рұқсаттан айыру үшін осы баптың 2-тармағының 1) және 2) тармақшаларында көзделген негіздер су қорын пайдалану мен қорғау саласындағы мемлекеттік бақылау барысында анықталады.

Арнайы су пайдалануға рұқсаттан айыру Қазақстан Республикасының Әкімшілік құқық бұзушылық туралы кодексіне сәйкес жүзеге асырылады.

4. Арнайы су пайдалану құқығын тоқтату туралы шешім су пайдалану шартын бұзу үшін негіз болып табылады.

Ескерту. 75-бап жаңа редакцияда - ҚР 16.05.2014 № 203-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін алты ай өткен соң қолданысқа енгізіледі); өзгерістер енгізілді - ҚР 29.12.2014 № 269-V (01.01.2015 бастап қолданысқа енгізіледі); 28.10.2019 № 268-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

76-бап.

Ескерту. 76-бап алып тасталды - ҚР 2007.01.12 № 222 (жарияланған күнінен бастап алты ай өткеннен кейін қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

5-Бөлім. Су шаруашылығын ұйымдастыру
14-тарау. Су шаруашылығы ұйымдары

77-бап. Мемлекеттiк су шаруашылығы ұйымдары

Мемлекеттiк су шаруашылығы ұйымдарын Қазақстан Республикасының Үкiметi мынадай жұмыстарды орындау мақсатында құрады:

1) су объектiлерiнiң мемлекеттiк мониторингiн жүргiзу;

2) мемлекеттiк су кадастрын жасау;

3) су объектiлерiнiң жай-күйiн бақылау әдiснамасын әзiрлеу мен жетiлдiру;

4) су пайдалану технологиясын әзiрлеу мен жетiлдiру және экономиканың әртүрлi салаларында оның тиiмдiлiгiн арттыру;

5) су шаруашылығы нормативтерiн әзiрлеу;

6) республикалық меншiктегi су шаруашылығы жүйелері мен құрылыстарын күтіп-ұстау, пайдалану, сондай-ақ олардың қауіпсіздігін қамтамасыз ету;

7) республикалық меншiктегi трансшекаралық, мемлекетаралық, облысаралық су объектiлерiнен және су шаруашылығы құрылыстарынан су пайдаланушыларға суды уақтылы және үздiксiз беру;

8) мемлекетаралық су объектiлерiн жөндеуге шектес мемлекеттермен үлес қосып қатысу.

Ескерту. 77-бапқа өзгерту енгізілді - Қазақстан Республикасының 2009.02.12. № 132-IV (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-баптан қараңыз) Заңымен.

78-бап. Коммуналдық су шаруашылығы ұйымдары

Коммуналдық су шаруашылығы ұйымдарын облыстың (республикалық маңызы бар қаланың, астананың) жергiлiктi атқарушы органдары мынадай жұмыстарды орындау мақсатымен құрады:

1) коммуналдық меншiктегi су шаруашылығы құрылыстарын күтіп-ұстау, пайдалану, сондай-ақ олардың қауіпсіздігін қамтамасыз ету;

2) су объектiлерiнен су пайдаланушыларға суды уақтылы және үздiксiз беру;

3) пайдаланылған, ағынды және сорғыту суларын жинау, тазарту және ұйымдасып ағызу.

Ескерту. 78-бапқа өзгеріс енгізілді - Қазақстан Республикасының 2004.12.20. № 13 (2005 жылғы 1 қаңтардан бастап күшіне енеді), 2009.02.12. № 132-IV (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-баптан қараңыз) Заңдарымен.

79-бап. Мемлекеттiк емес су шаруашылығы ұйымдары

1. Мемлекеттiк емес су шаруашылығы ұйымдарын жеке және заңды тұлғалар, соның iшiнде шетелдiк тұлғалар су шаруашылығы құрылыстарына су жеткiзу, техникалық қызмет көрсету және су қорын пайдалану мен қорғау, сумен жабдықтау және су бұру саласындағы кәсiпкерлiк қызметтi қамтамасыз ету жөнiнде қызмет көрсету үшін құрады.

2. Су қорын пайдалану мен қорғау, сумен жабдықтау және су бұру саласындағы кәсiпкерлiк қызмет мынадай бағыттар бойынша жүзеге асырылады:

1) пайдалану үшiн су ресурстарын алып қою;

2) су ресурстарын су дайындау және (немесе) су пайдаланушыларға және (немесе) су тұтынушыларға жеткізу үшін алып қою;

3) пайдаланылған, ағынды және сорғыту суларын жинау, тазарту және ағызу;

4) су объектiлерiн олардан су ресурстарын алмай пайдалану;

5) сулардың сапасын және су объектiлерiнiң жай-күйiн жақсарту жөнiндегi қызмет;

6) су шаруашылығы-экологиялық маркетинг саласында қызметтер көрсету;

7) Қазақстан Республикасының заңдарына сәйкес өзге де қызмет түрлерi.

3. Су қорын пайдалану мен қорғау, сумен жабдықтау және су бұру саласындағы кәсiпкерлiк қызметтi мемлекеттiк қолдау Қазақстан Республикасының заңдарына сәйкес жүзеге асырылады.

Ескерту. 79-бапқа өзгерту енгізілді - Қазақстан Республикасының 2009.02.12. № 132-IV (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-баптан қараңыз) Заңымен.

80-бап. Су шаруашылығы ұйымдарының қызметiне қойылатын талаптар

1. Су шаруашылығы ұйымдары табиғи монополия субъектiлерi болып табылады және өз қызметiн осы Кодекске, Қазақстан Республикасының заңдарына, ұйымның жарғысына және тараптардың шарттарына сәйкес жүзеге асырады.

2. Су шаруашылығы ұйымдары:

1) су шаруашылығы жүйелерi мен құрылыстарының тиiстi техникалық жай-күйiн, сондай-ақ олардың қауіпсіздігін қамтамасыз етуге;

2) шартқа сәйкес су пайдаланушыларды белгiленген мерзiмде сумен қамтамасыз етуге;

3) су пайдаланушылармен келiсiм бойынша су бөлетiн орындарда cу өлшеу аспаптарын орнатуға;

4) су объектiлерiнiң ластануын, қоқыстануын және сарқылуын, судың зиянды әсерiн болғызбайтын шаралар қолдануға;

5) гидромелиорациялық жүйенің, су шаруашылығы құрылысының паспортына ие болуға мiндеттi.

Ескерту. 80-бапқа өзгерту енгізілді - Қазақстан Республикасының 2009.02.12. № 132-IV (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-баптан қараңыз) Заңымен.

15-тарау. Су қорын пайдалану мен қорғау, сумен жабдықтау және су бұру саласындағы мемлекеттік нормалау

Ескерту. 15-тараудың және 81-баптың тақырыбына өзгерту енгізілді - Қазақстан Республикасының 2009.02.12. № 132-IV (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-баптан қараңыз) Заңымен.

81-бап. Су қорын пайдалану мен қорғау, сумен жабдықтау және су бұру саласындағы нормалау

1. Су қорын пайдалану мен қорғау, сумен жабдықтау және су бұру саласындағы нормативтiк-техникалық, санитарлық-эпидемиологиялық және метрологиялық қамтамасыз етудiң бiрыңғай жүйесi судың сандық және сапалық көрсеткiштерiне, олардың көрсеткiштерiн дәл өлшеу нормаларына қойылатын талаптарды регламенттеу мақсатында белгiленедi әрi өндiрiстiк және өзге қызметтiң су объектiлерiне ықпал ету шегiн реттейдi.

2. Су қорын пайдалану мен қорғау, сумен жабдықтау және су бұру саласындағы нормалауды уәкiлеттi орган және басқа да мемлекеттiк органдар өз құзыретi шегiнде жүзеге асырады.

82-бап. Су пайдалану лимиттерi

1. Бассейндер және облыстар, республикалық маңызы бар қалалар, астана бөлігінде су пайдалану лимиттері бассейндік схемаларға сәйкес он жылдық кезеңге белгіленеді және оларды уәкілетті орган бекітеді.

2. Осы баптың 1-тармағына сәйкес белгіленетін су пайдалану лимиттері негізінде бассейндік инспекциялар облыстар, республикалық маңызы бар қалалар, астана, аудандар және бастапқы су пайдаланушылар бөлігінде ағымдағы жылдың сулылығы болжамын, су объектілерінің экологиялық және санитариялық-эпидемиологиялық жай-күйін, сондай-ақ өңірлердің әлеуметтік-экономикалық даму деңгейін ескере отырып, су пайдалану лимиттерін белгілейді.

Суға деген қажеттіліктерді жыл сайын қалыптастыру қайталама су пайдаланушылардың су тұтыну және су бұру көлемдерінің негіздемесі бойынша есеп-қисаптарға негізделген бастапқы су пайдаланушылардың өтінімдері бойынша жүзеге асырылады. Қайталама су пайдаланушылар үшін су беру көлемдері белгіленген су пайдалану лимиттері ескеріле отырып, қайталама су пайдалануға арналған шарттарда айқындалады.

3. Су аз болған жылдары су пайдалануды жедел реттеу мақсатында бассейндік инспекция бастапқы су пайдаланушыларға ресми хабарлама жіберу арқылы су объектісінен су алуды шектеу не тоқтата тұру жөніндегі шараларды қабылдайды. Су аз болған жылдары кепілдікті қамтамасыз етуге есептелген өнеркәсіп кәсіпорындары, су орташа аз болған жылдары кепілдікті қамтамасыз етуге есептелген суармалы егіншілік және сулылығы орташа жылы кепілдікті қамтамасыз етуге есептелген жайылма суару ауызсумен жабдықтаудан және табиғатты қорғау мақсатында су жіберулерден кейін басымдықты болып табылады.

Жедел реттеу шаралары қабылданғаннан кейін су пайдалану лимиті түзетуге жатады.

Ескерту. 82-бап жаңа редакцияда - ҚР 28.04.2016 № 506-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); өзгеріс енгізілді - ҚР 28.10.2019 № 268-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

83-бап. Суды бақылау мен есепке алуды нормативтiк- техникалық, санитарлық-эпидемиологиялық және метрологиялық қамтамасыз ету

1. Суды бақылау мен есепке алуды нормативтiк-техникалық, санитарлық-эпидемиологиялық және метрологиялық қамтамасыз ету жүйесi ұлттық стандарттарды, санитарлық-эпидемиологиялық ережелер мен нормаларды, Қазақстан Республикасының басқа да нормативтiк құқықтық актiлерiн қамтиды.

2. Суды бақылау мен есепке алуды нормативтiк-техникалық, санитарлық-эпидемиологиялық және метрологиялық қамтамасыз ету талаптары Қазақстан Республикасы бекiткен халықаралық шарттарға сәйкес әзiрленедi.

3. Суды бақылау мен есепке алуды нормативтiк-техникалық, санитариялық-эпидемиологиялық және метрологиялық қамтамасыз ету талаптары уәкілетті орган белгiлеген тәртiппен әзiрленедi, келiсiледi және бекiтiледi.

Ескерту. 83-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 2012.07.10 № 31-V (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 29.09.2014 № 239-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi) Заңдарымен.

84-бап. Су объектiлерiне жол берiлетiн шектi зиянды әсерлер нормативтерi

1. Жер үстi және жер асты суларын экологиялық және санитариялық-эпидемиологиялық талаптарға сай жағдайда ұстау қоршаған ортаны қорғау саласындағы уәкiлеттi мемлекеттiк органмен, жер қойнауын зерттеу жөніндегі уәкiлеттi органмен, халықтың санитариялық-эпидемиологиялық саламаттылығы саласындағы мемлекеттік органмен және азаматтық қорғау саласындағы уәкiлеттi органмен келiсу бойынша уәкілетті органның ведомствосы белгiлеген су объектiлерiне жол берiлетiн шектi зиянды әсерлер нормативтерiнiң сақталуымен қамтамасыз етiледi.

2. Су объектiлерiне жол берiлетiн шектi зиянды әсерлердiң нормативтерi:

1) ұзақ уақыт ықпал етуi су объектiсiнiң экологиялық жүйесiнiң өзгеруiне әкеп соқтырмайтын антропогендiк жүктеменiң жол берiлетiн шектi мөлшерiне;

2) су объектiсiне және оның су жинау алаңына түсуi мүмкiн зиянды заттардың жол берiлетiн көлемi мен шоғырлануына сүйене отырып белгiленедi.

3. Су объектiлерiне жол берiлетiн шектi зиянды әсерлердiң нормативтерiн әзiрлеу мен бекiту тәртiбiн уәкілетті орган белгiлейдi.

Ескерту. 84-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 11.04.2014 № 189-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 29.09.2014 № 239-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi); 28.10.2019 № 268-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

85-бап. Су қорын пайдалану мен қорғау, сумен жабдықтау және су бұру саласындағы стандарттау және сәйкестікті растау

1. Су қорын пайдалану мен қорғау, сумен жабдықтау және су бұру саласындағы ұлттық стандарттар Қазақстан Республикасының стандарттау саласындағы заңнамасында белгіленген тәртіппен әзірленеді және бекітіледі.

2. Суды тазарту мен зарарсыздандырудың жеке тұрмыстық және топтық техникалық құралдарына, сондай-ақ ауызсумен жабдықтау жүйелерінде пайдаланылатын материалдарға, реагенттерге, технологиялық процестерге, жабдықтарға және өзге де құралдарға қатысты ұлттық және мемлекетаралық стандарттардың талаптарына сәйкестікті растау Қазақстан Республикасының техникалық реттеу саласындағы заңнамасына сәйкес жүзеге асырылады.

Ескерту. 85-бап жаңа редакцияда – ҚР 30.12.2020 № 397-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін алты ай өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

86-бап. Су алу мен пайдалану көлемдерiн қысқарту жөнiндегi талаптар

1. Су алу және пайдалану көлемдерін азайту жөніндегі талаптарға экономиканың барлық салаларында әртүрлі технологиялық процестерге су жұмсау нормативтерін және су тұтыну мен су бұру нормаларын қайта қарау арқылы қол жеткізіледі.

2. Су ресурстарын алу және пайдалану көлемдерiн қысқарту жөнiндегi талаптарға:

1) барлық тасымалдайтын, бөлетiн желiлердегi және су тұтынудың әрбiр нүктесiндегi шығындар мен ысыраптарды қысқарту;

2) су пайдаланудың ұтымды әдiстерi мен технологияларын енгiзу және судың нақты пайдаланылуын барлық жерде бiрдей есепке алуды қамтамасыз ету негiзiнде су үнемдеу есебiнен қол жеткiзiледi.

3. Мемлекеттiк органдар, облыстардың, республикалық маңызы бар қалалардың, астананың жергiлiктi атқарушы органдары және су пайдаланушылар cудың жұмсалуын, тасымалдайтын желiлердегi, су тұтыну нүктелерiндегi судың ысырабын есепке алуды ұйымдастыруды және су объектiлерiнен су алу көлемдерiн қысқарту мүмкiндiгiн жыл сайын талдап отыруға мiндеттi.

Уәкілетті орган экономиканың жекелеген салалары үшін су тұтынудың және су бұрудың ірілендірілген нормаларын бес жылда бір реттен сиретпей әзірлейді және бекітеді. Су тұтынудың және су бұрудың ірілендірілген нормалары су ресурстарын кешенді пайдалану және қорғау схемаларын және Мемлекеттік жоспарлау жүйесінің құжаттарын әзірлеу кезінде ескеріледі.

Су пайдаланушылар су тұтынудың және су бұрудың ірілендірілген нормалары негізінде уәкілетті орган бекіткен әдістемеге сәйкес су тұтынудың және су бұрудың үлестік нормаларын бес жылда бір реттен сиретпей әзірлейді.

Су тұтынудың және су бұрудың үлестік нормалары су тұтыну мен су бұру көлемдерінің негіздемесі бойынша есеп-қисаптар кезінде ескеріледі.

Ескерту. 86-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 2004.12.20. № 13 (01.01.2005 бастап күшіне енеді); 28.04.2016 № 506-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

87-бап. Ауыз судың сапасын жақсарту жөнiндегi талаптар

Уәкілетті органның ведомствосы басқа мүдделi мемлекеттiк органдармен бiрлесiп ауыз судың сапасын жақсарту жөнiндегi талаптарды әзiрлейдi, олар:

1) су объектiсiнiң белгiлi бiр сапасына сай келетiн құрылыстардың технологиясы мен қуатын жұмысқа қабiлеттi күйiнде ұстауды;

2) сумен жабдықтау және су бұру жүйелерiнiң ақауларын қалпына келтiрудi;

3) құрылыс жұмыстарының жоғары сапасын қамтамасыз ете отырып, сенiмдi жабдықтар мен материалдарды пайдалануды;

4) тұтынылатын судың нормативтерi мен ұлттық стандарттарын мезгiл-мезгiл жетiлдiрiп отыруды қамтиды.

Ескерту. 87-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 2009.02.12. № 132-IV (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-баптан қараңыз), 2012.07.10 № 31-V (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 28.10.2019 № 268-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

88-бап. Су объектiлерiнiң жай-күйiне терiс әсер ететiн құрылыстарды пайдалануға беруге тыйым салу

1. Мыналарды:

1) судың зиянды әсерiн, ластануын және қоқыстануын болғызбайтын құрылыстармен және құрылғылармен қамтамасыз етілмеген, сондай-ақ су тұтынуды және ағынды су ағызуды есепке aлу құралдарымен жабдықталмаған жаңа және қайта жаңғыртылып жатқан объектiлердi;

2) балық қорғау құрылғыларынсыз cу тарту және ағызу құрылыстарын;

3) тазарту құрылыстары мен санитарлық-қорғау аймақтары жоқ мал шаруашылығы фермаларын және басқа да өндiрiстiк кешендердi;

4) жердi су басуды, топан су басуды, олардың батпақтануы мен сортаңдануын және топырақ эрозиясын болғызбайтын, жобаларда көзделген iс-шараларды жүргiзуге дейiн суару, суландыру және құрғату жүйелерiн, су қоймаларын, бөгеттердi, каналдарды және басқа да гидротехникалық құрылыстарды;

5) жер асты суларын оларды су реттеу құрылғыларымен, өлшеу құралдарымен жабдықтамай пайдалануға байланысты су тарту құрылыстарын;

6) санитарлық қорғау аймақтарын және су объектiлерi мен су шаруашылығы құрылыстары жай-күйiнiң көрсеткiштерiн қадағалау пункттерiн белгiлемей су тарту және өзге де гидротехникалық құрылыстарды;

7) мұнай, химиялық және басқа да өнiмдердi оларды судың ластануын болғызбайтын құралдармен жабдықтамай тасымалдайтын және сақтайтын құрылыстар мен құрылғыларды пайдалануға беруге тыйым салынады.

2. Су объектiлерi жай-күйiнiң көрсеткiштерiн байқау пункттерiн құрмай ағынды сулармен суару объектiлерiн пайдалануға беруге рұқсат етiлмейдi.

3. Су шаруашылығы объектiлерiн - жердi қайта өңдеу жөнiндегi жұмыстарды аяқтамай, ал су қоймаларында - олардың табанын су басуға әзiрлеу жөнiндегi iс-шараларды жүзеге асырмай пайдалануға беруге рұқсат етiлмейдi.

4. Су объектiлерiнiң жай-күйiне әсер ететiн кәсiпорындарды және басқа да құрылыстарды пайдалануға беруге тыйым салу туралы шешiмдер Қазақстан Республикасының заңдарында белгiленген тәртiппен қабылданады.

89-бап. Жер үстi су объектiлерiн ағынды суды ағызу үшiн пайдалану

1. Осы баптың 2-тармағында көзделген жағдайларды қоспағанда, жер үстi су объектiлерiн ағынды суды ағызу үшiн пайдалануға тыйым салынады.

2. Сарқынды суларды жерүстi су объектiлерiне ағызуға қоршаған ортаны қорғау саласындағы уәкiлеттi мемлекеттік орган және халықтың санитариялық-эпидемиологиялық саламаттылығы саласындағы мемлекеттік орган белгiлеген шектерге дейiн тазарту шартымен арнайы су пайдалануға рұқсаты болған кезде жол берiледi.

3. Өнеркәсiптiк ластанған ағынды немесе шахталық, карьерлiк кенiш суларын жинағыштары бар ұйымдар оларды тазарту, зарарсыздандыру және кәдеге жарату үшiн қажеттi шаралар қолдануға, сондай-ақ осы жинағыштар орналасқан жерлердi қайта өңдеудi жүзеге асыруға мiндеттi.

Ескерту. 89-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 2012.07.10 № 36-V (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 15.06.2015 № 322-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

Ерекше бөлік

6-Бөлім. Су объектілері мен су шаруашылығы құрылыстарын пайдалану 16-тарау. Елді мекендерді ауызсумен, техникалық сумен жабдықтау
және су бұру

Ескерту. 16-тараудың тақырыбы жаңа редакцияда - ҚР 15.06.2015 № 322-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі).

90-бап. Су объектiлерi мен су шаруашылығы құрылыстарын ауызсумен жабдықтау үшiн пайдалану

Ескерту. 90-баптың тақырыбына өзгеріс енгізілді - ҚР 15.06.2015 № 322-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі).

1. Ауызсумен жабдықтау үшiн олардағы судың сапасы белгiленген ұлттық стандарттарға және гигиеналық нормативтерге сәйкес келетiн, ластану мен қоқыстанудан қорғалған жер үстi және жер асты су объектiлерi мен су шаруашылығы құрылыстары берiледi.

2. Табиғи және техногендiк сипаттағы төтенше жағдайлардың туындау жағдайына арнап халықты ауыз сумен жабдықтауға жарамды сумен қамтамасыз ету үшiн ластану мен қоқыстанудан қорғалған жер асты су объектiлерiнiң негiзiнде ауыз сумен жабдықтау көздерiн резервтеу жүзеге асырылады. Резервтелген сумен жабдықтау көздерiнде Қазақстан Республикасының су заңдары мен өзге де заңдарына сәйкес оларды қорғаудың және жай-күйiн бақылаудың арнайы режимi белгiленедi.

3. Ауызсумен жабдықтауға арналған жер үстi және жер асты суларының қауiпсiздiгiн халықтың санитариялық-эпидемиологиялық саламаттылығы саласындағы мемлекеттік орган айқындайды.

4. Су объектiсiн ауыз сумен жабдықтау көздерiне жатқызу халықтың санитариялық-эпидемиологиялық саламаттылығы саласындағы мемлекеттік орган белгiлеген тәртiппен оның сенiмдiлiгi және санитариялық қорғау аймақтарын ұйымдастыру мүмкiндігi ескерiле отырып жүзеге асырылады.

5. Ауызсумен жабдықтау үшін жарамды жерасты суларын, сумен жабдықтаудың өзге көздері болмаған және осы жерасты сулары ауызсумен жабдықтаудың баламасыз көзі болып табылмайтын жағдайларды қоспағанда, өзге мақсаттар үшін пайдалануға жол берілмейді.

6. Алып тасталды - ҚР 28.10.2019 № 268-VI Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі).

7. Қаладағы аудандарда, аудандық маңызы бар қалаларда, кенттерде, ауылдарда, ауылдық округтерде сумен жабдықтауды осы аумақтардың әкiмдерi ұйымдастырады.

Қалалық және ауылдық елді мекендердегі ауызсудың сапасына мемлекеттік бақылауды халықтың санитариялық-эпидемиологиялық саламаттылығы саласындағы мемлекеттік органның аумақтық бөлімшесі жүзеге асырады.

Ескерту. 90-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 2004.12.20. № 13 (01.01.2005 бастап күшіне енеді), 2012.07.10 № 31-V (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен; 03.07.2013 № 121-V (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Конституциялық заңымен; 29.09.2014 № 239-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi); 15.06.2015 № 322-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 29.10.2015 № 376-V (01.01.2016 бастап қолданысқа енгізіледі); 28.04.2016 № 506-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 27.12.2017 № 126-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін алты ай өткен соң қолданысқа енгізіледі); 28.10.2019 № 268-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

91-бап. Халықты орталықтандырылған ауызсумен жабдықтау

Ескерту. 91-баптың тақырыбына өзгеріс енгізілді - ҚР 15.06.2015 № 322-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі).

1. Халықты орталықтандырылған ауызсумен жабдықтауды тиiстi су құбырлары желiсi бар заңды тұлғалар жүзеге асырады.

2. Орталықтандырылған ауызсумен жабдықтауды жүзеге асыратын заңды тұлғалар алынатын суды есепке алуды ұйымдастыруға, сумен жабдықтау көздерi мен жүйелерiндегi судың жай-күйiн үнемi қадағалап отыруға, сумен жабдықтау көздерi мен жүйелерiндегi су сапасының белгiленген ұлттық стандарттар мен гигиеналық нормативтерден ауытқуы туралы облыстың (республикалық маңызы бар қаланың, астананың) жергiлiктi өкiлдi және атқарушы органдарына, уәкілетті органның ведомствосына, халықтың санитариялық-эпидемиологиялық саламаттылығы саласындағы мемлекеттік органға, қоршаған ортаны қорғау саласындағы уәкiлеттi мемлекеттiк органға, жер қойнауын зерттеу жөніндегі уәкiлеттi органға дереу хабарлауға мiндеттi.

Ескерту. 91-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 2004.12.20. № 13 (01.01.2005 бастап күшіне енеді), 2009.02.12. № 132-IV (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-баптан қараңыз), 2012.07.10 № 31-V (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 15.06.2015 № 322-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 28.10.2019 № 268-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

92-бап. Халықты орталықтандырылмаған ауызсумен жабдықтау

Ескерту. 92-баптың тақырыбына өзгеріс енгізілді - ҚР 15.06.2015 № 322-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі).

1. Халықты орталықтандырылмаған ауызсумен жабдықтау кезінде жеке және заңды тұлғалар уәкілетті орган белгілеген тәртіппен облыстардың, республикалық маңызы бар қалалардың, астананың жергілікті атқарушы органдары су пайдалануды міндетті түрде тіркеп, тұтастай алғанда осы су объектілеріне халықтың санитариялық-эпидемиологиялық саламаттылығы саласындағы мемлекеттік органның оң қорытындысы болғанда тікелей жерүсті және жерасты су объектілерінен су алуға құқылы.

Өз мұқтаждықтары үшін орталықтандырылмаған ауызсумен жабдықтауды жүзеге асыратын жеке тұлғалар тіркеуді ерікті негізде жүзеге асырады.

Су объектілерінен тәулігіне елу текше метрге дейінгі көлемде су алу кезінде халықты орталықтандырылмаған ауызсумен жабдықтау арнайы су пайдалануға рұқсат алуды талап етпейді.

2. Халықты орталықтандырылмаған ауызсумен жабдықтау кезiнде жер үстi және жер асты су объектiлерiнен су алу бассейндік инспекциялармен және халықтың санитариялық-эпидемиологиялық саламаттылығы саласындағы мемлекеттік органмен келісу бойынша облыстың (республикалық маңызы бар қаланың, астананың) жергiлiктi атқарушы органдарының ұсынуымен облыстың (республикалық маңызы бар қаланың, астананың) жергiлiктi өкiлдi органдары бекiткен ережелерге сәйкес жүргiзiледi.

Ескерту. 92-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 2004.12.20. № 13 (01.01.2005 бастап күшіне енеді), 2007.01.12. № 222 (жарияланған күнінен бастап алты ай өткеннен кейін қолданысқа енгізіледі); 15.06.2015 № 322-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 28.04.2016 № 506-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 28.10.2019 № 268-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

92-1-бап. Елді мекендердің сумен жабдықтау және су бұру жүйелерінің құрамы

1. Елді мекендердің сумен жабдықтау және су бұру жүйелері елді мекендердің тіршілігін қамтамасыз ету объектілеріне жатады.

2. Мыналар елді мекеннің сумен жабдықтау жүйесінің құрамдас элементтері болып табылады:

1) су тарту құрылыстары;

2) су құбырын тазартқыш құрылыстар;

3) реттегіш ыдыстар;

4) сорғы станциялары;

5) оқшау сутартқыштар;

6) тарату желілері;

7) ғимараттарға енгізу орындары;

8) ішкі сумен жабдықтау жүйелері;

9) суды есепке алу тораптары.

3. Мыналар елді мекеннің су бұру жүйесінің құрамдас элементтері болып табылады:

1) ғимараттардың ішкі су бұру жүйелері;

2) ғимараттардан шығару орындары;

3) орамішілік және көшелік желілер;

4) коллекторлар;

5) сорғы станциялары;

6) сарқынды суларды тазартқыш құрылыстар кешендері;

7) су объектілеріне тазартылған сарқынды суларды ағызуға арналған құрылыстар (сужібергіштер).

Ескерту. 16-тарау 92-1-баппен толықтырылды - ҚР 15.06.2015 № 322-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі).

92-2-бап. Елді мекендердің ауызсумен жабдықтау жүйелері

1. Елді мекендердің ауызсумен жабдықтау жүйелері сумен жабдықтау көзінің типі мен жүйелерге кіретін элементтердің құрамы бойынша ерекшеленетін орталықтандырылған, орталықтандырылмаған болып бөлінеді.

2. Ауызсуды алуға, дайындауға, сақтауға, тасымалдауға және су тұтынушыларға беруге арналған инженерлік желілер мен құрылыстар кешені орталықтандырылған сумен жабдықтау жүйесі болып табылады.

3. Ауызсуды құбыржолдар арқылы тасымалдамай, оны алуға және дайындауға арналған су тарту құрылыстары мен су тазартқыш құрылыстар орталықтандырылмаған сумен жабдықтау жүйесі болып табылады.

Ескерту. 16-тарау 92-2-баппен толықтырылды - ҚР 15.06.2015 № 322-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі).

92-3-бап. Техникалық сумен жабдықтау жүйелері

1. Техникалық сумен жабдықтау жүйелері технологиялық процестің белгіленген нормалары бойынша дара кәсіпкерлер мен заңды тұлғалардың өндірістік мұқтаждарын сумен қамтамасыз ету үшін құрылады.

2. Техникалық сумен жабдықтау схемасын таңдау кезінде, суды қайталап пайдалану, айналымдық сумен жабдықтау көзделеді.

Ескерту. 16-тарау 92-3-баппен толықтырылды - ҚР 15.06.2015 № 322-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі).

92-4-бап. Елді мекендердің су бұру жүйелері

1. Елді мекендердің су бұру жүйелері сарқынды суларды бірлесіп және (немесе) бөлек іркіліссіз бұру үшін қызмет етеді.

2. Елді мекендердің су бұру жүйелеріне сарқынды суларды қабылдау шарттары мен тәртібі елді мекендердің су бұру жүйелеріне сарқынды суларды қабылдау қағидаларына сәйкес айқындалады.

3. Елді мекеннің су бұру жүйесіне қосылмаған тұрғын үйлерден (тұрғын ғимараттардан) шыққан сұйық тұрмыстық қалдықтар су өткізбейтін науа-ыдыстарға құйылып, кейіннен арнайы автокөлікпен шығарылып және оларды орналастыру орындарын халықтың санитариялық-эпидемиологиялық саламаттылығы саласындағы мемлекеттік органның аумақтық бөлімшелері, қоршаған ортаны қорғау саласындағы уәкілетті мемлекеттік органның аумақтық органы және сумен жабдықтау және (немесе) су бұру жөніндегі ұйым айқындайтын төгу станцияларында төгілуге тиіс.

4. Дара кәсіпкерлер мен заңды тұлғалардың сарқынды суларын елді мекендердің су бұру жүйелеріне қабылдау:

1) елді мекендердің су бұру жүйелеріне сарқынды суларды қабылдау қағидаларына сәйкес сарқынды сулар олардағы зиянды заттардың жол берілетін шоғырлануының құрамы бойынша талаптарға сәйкес келген кезде жол беріледі. Сарқынды сулар сәйкес келмеген жағдайда дара кәсіпкерлер мен заңды тұлғалар оларды тазартуды өзінің су бұрудың оқшау тазартқыш құрылыстарында жүзеге асыруға міндетті;

2) сумен жабдықтау және (немесе) су бұру жөніндегі ұйымның техникалық шарттарының талаптарын орындаған кезде жол беріледі.

Ескерту. 16-тарау 92-4-баппен толықтырылды - ҚР 15.06.2015 № 322-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі).

92-5-бап. Халықты ауызсумен және шаруашылық-тұрмыстық сарқынды суларды бұруды қамтамасыз ету кепілдіктері

1. Қазақстан Республикасының аумағында жеке тұлғалар сумен жабдықтаудың және (немесе) су бұрудың қосылған желілері болған кезде су тұтынудың және шаруашылық-тұрмыстық сарқынды суларды бұрудың белгіленген нормаларына сәйкес ауызсумен қамтамасыз етіледі.

2. Елді мекендердің сумен жабдықтау және су бұру жүйелерінің меншік иесі халықты ауызсумен және шаруашылық-тұрмыстық сарқынды суларды бұруды қамтамасыз етудің кепілі болып табылады.

Ескерту. 16-тарау 92-5-баппен толықтырылды - ҚР 15.06.2015 № 322-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі).

92-6-бап. Ауызсудың сапасын қамтамасыз ету

Ауызсудың сапасы:

1) ауызсумен жабдықтау көзін таңдау;

2) ауызсуды дайындау үшін тиісті технологияны, оларды пайдалану қауіпсіздігін және санитариялық қағидалардың, гигиеналық нормативтер мен техникалық регламенттердің белгіленген талаптарына сәйкестігін растайтын құжаттары бар жабдықты, материалдарды, реагенттерді пайдалану;

3) ауызсумен жабдықтау көздерін қалпына келтіру жөніндегі іс-шараларды іске асыру;

4) елді мекендердің сумен жабдықтау жүйелерін білікті техникалық пайдалану;

5) ауызсумен жабдықтау көздеріндегі және жүйелеріндегі су сапасының санитариялық қағидалар мен гигиеналық нормативтерге сәйкестігіне бақылау жүргізу арқылы қамтамасыз етілуге тиіс.

Ескерту. 16-тарау 92-6-баппен толықтырылды - ҚР 15.06.2015 № 322-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі).

92-7-бап. Елді мекендерді сумен жабдықтау және су бұру саласындағы суды есепке алудың жалпы ережелері

1. Сумен жабдықтау жүйелерінде көздерден алынатын, тарату желісіне және су тұтынушыларға берілген су көлемдерін толық есепке алу ұйымдастырылады.

2. Суды:

1) бірінші, екінші, үшінші және кейінгі көтерілімдердің сорғы стансаларында;

2) су тұтынушының сумен жабдықтау жүйелерімен баланстық тиесілікті немесе пайдалану жауапкершілігін бөлу шекараларында;

3) суды есепке алудың үйге ортақ аспабы арқылы көппәтерлі тұрғын үйлерде (тұрғын ғимараттарда) есепке алу міндетті болып табылады.

3. Суды есепке алу аспаптарына қойылатын талаптар осы Кодексте, техникалық регламенттерде, сумен жабдықтау және су бұру жүйелеріндегі суды есепке алу аспаптарын таңдау, монтаждау және пайдалану қағидаларында белгіленеді.

4. Берілген су үшін су тұтынушылармен есеп айырысулар су тұтынушыда орнатылған және коммерциялық ретінде пайдалануға жол берілген, суды есепке алу аспаптарының көрсетілімдері ескеріле отырып, шарттар негізінде жүзеге асырылады.

5. Сумен жабдықтаудың және (немесе) су бұрудың көрсетілген қызметтерінің көлемі коммуналдық шаруашылық саласындағы уәкілетті орган бекіткен, елді мекендердегі сумен жабдықтаудың және (немесе) су бұрудың көрсетілген қызметтерінің көлемдерін есептеу әдістемесіне сәйкес айқындалады.

6. Сумен жабдықтау және (немесе) су бұру жөніндегі ұйымдар суды есепке алу жөніндегі деректердің негізінде жыл сайын тарату желілеріндегі және су тұтынушыдағы су ысырабына талдау жүргізеді.

Ескерту. 16-тарау 92-7-баппен толықтырылды - ҚР 15.06.2015 № 322-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі).

92-8-бап. Суды коммерциялық есепке алуды ұйымдастыру

1. Көппәтерлі тұрғын үйлерді (тұрғын ғимараттарды) салу, реконструкциялау, техникалық қайта жарақтандыру, жаңғырту, күрделі жөндеу жобаларында суды коммерциялық есепке алуды ұйымдастыру үшін суды есепке алудың үйге ортақ және жеке (пәтер бойынша) аспаптарын міндетті түрде орнату көзделеді.

2. Пайдалануға жаңадан берілетін объектілерде деректерді қашықтықтан беретін, сезімталдық шегі төмен, жоғары метрологиялық сыныпты суды есепке алу аспаптарын орнату көзделеді. Бұл талап жұмыс істемейтін немесе белгіленген пайдалану мерзімі өткен, суды есепке алудың үйге ортақ аспаптары ауыстырылған жағдайда да қолданылады.

3. Жұмыс істемейтін немесе белгіленген пайдалану мерзімі өткен, суды есепке алудың жеке (пәтер бойынша) аспаптары ауыстырылған кезде, сезімталдық шегі төмен, жоғары метрологиялық сыныпты, кейіннен деректерді қашықтықтан беруге мүмкіндік болатын құрылғылармен жарақтандырылған суды есепке алу аспаптарын орнату көзделеді.

4. Елді мекеннің сумен жабдықтау және (немесе) су бұру желілеріне қосылған объектіні суды есепке алу аспаптарынсыз пайдалануға қабылдауға жол берілмейді.

Ескерту. 16-тарау 92-8-баппен толықтырылды - ҚР 15.06.2015 № 322-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі).

92-9-бап. Су тұтынушылардың құқықтары мен міндеттері

1. Елді мекендердегі сумен жабдықтаудың және (немесе) су бұрудың көрсетілетін қызметтерін пайдаланатын су тұтынушылардың:

1) жасасылған шартқа сәйкес ауызсуды тұтыну үшін санитариялық қағидаларға сай ауызсумен жабдықтау жүйелерінен сумен іркіліссіз қамтамасыз етілуге;

2) сумен жабдықтаудың және (немесе) су бұрудың көрсетілген қызметтері үшін ақы төлеуге арналған төлем құжатын алуға;

3) ауызсу сапасы және оны берудегі ықтимал іркілістер туралы ақпарат алуға;

4) сотқа талап қоюға;

5) сумен жабдықтаудың және (немесе) су бұрудың көрсетілетін қызметтеріне арналған тарифтер жобасын талқылау бойынша өткізілетін жария тыңдауларға қатысуға;

6) бір айдан кешіктірмей сумен жабдықтау және (немесе) су бұру жөніндегі ұйымды бұл жөнінде жазбаша хабардар еткен кезде шартты біржақты тәртіппен бұзуға;

7) егер объектілері тұрғын үй қорына жатқызылса, денсаулық сақтау субъектілері пайдаланса, сондай-ақ тамақ өнімін өндіру үшін пайдаланылса, ауызсумен жабдықтау жүйелерінен бірінші кезектегі тәртіппен ауызсумен қамтамасыз етілуге;

8) көрсетілген қызметке төлемді түзету үшін сумен жабдықтау және (немесе) су бұру жөніндегі ұйымға өтініш жасауға құқығы бар;

9) Қазақстан Республикасының заңнамасында көзделген өзге де құқықтары бар.

2. Елді мекендердегі сумен жабдықтаудың және (немесе) су бұрудың көрсетілетін қызметтерін пайдаланатын су тұтынушылар:

1) сумен жабдықтау және (немесе) су бұру жөніндегі ұйыммен сумен жабдықтауға және (немесе) су бұруға арналған шарт жасасуға;

2) меншігіндегі сумен жабдықтау және су бұру жүйелерінің, олардағы басқару тораптарының, суды есепке алу аспаптарының белгіленген талаптарға сәйкес сақталуын және тиісінше санитариялық және техникалық жай-күйін ұстап-тұруға;

3) жасасылған шартқа және белгіленген тарифтерге сәйкес сумен жабдықтаудың және (немесе) су бұрудың көрсетілген қызметтері үшін уақтылы әрі толық көлемде ақы төлеуге;

4) көппәтерлі тұрғын үйлерде (тұрғын ғимараттарда) тұратын су тұтынушыларды қоспағанда, жеке салынған үйлерде тұратын су тұтынушыларды қоса алғанда, сумен жабдықтау және су бұру жүйелеріне қосылуға техникалық жағдайларының, меншігіндегі сумен жабдықтау және (немесе) су бұру желілерінің атқарушылық түсірілімінің болуы;

5) сумен жабдықтау және су бұру жүйелерін пайдалану қағидаларын, санитариялық қағидаларды сақтауға, сондай-ақ Қазақстан Республикасының су заңнамасында белгіленген талаптарды орындауға;

6) зиянды заттардың жол берілетін шоғырлануынан асып түсетін ластауыштармен сарқынды суларды ағызуға жол бермеуге;

7) шаруашылық-тұрмыстық сарқынды сулардың су бұру жүйесіне жауын-шашын және сорғыту суларын ағызуға жол бермеуге;

8) сумен жабдықтау және (немесе) су бұру жөніндегі ұйымның рұқсатынсыз меншігіндегі сумен жабдықтау және (немесе) су бұру желілеріне өзге су тұтынушыларды қоспауға;

9) сумен жабдықтау және (немесе) су бұру жөніндегі ұйымның техникалық талаптарын орындауға;

10) Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген өзге де талаптарды орындауға міндетті.

3. Су тұтынушы заңды тұлғалар, осы баптың 2-тармағында көзделген міндеттерден басқа, мыналарды:

1) сумен жабдықтау және (немесе) су бұру жөніндегі ұйым өкілдерінің көрсетілімдерді алу және жұмыс қабілеттілігін тексеру үшін суды есепке алу аспаптарына, аумағында орналасқан немесе шаруашылық жүргізуіндегі сумен жабдықтау және су бұру жүйелерінің барлық элементтерінің техникалық жай-күйі мен қауіпсіздігін бақылау үшін, сарқынды сулардың сынамаларын алу үшін, сондай-ақ берешегі болған кезде су тұтынушының желілерін ажырату үшін кедергісіз қол жеткізуін қамтамасыз етуге;

2) су тұтыну және (немесе) су бұру көлемдері шартта белгіленгеннен асқан кезде, сумен жабдықтау және (немесе) су бұру жөніндегі ұйымның техникалық шарттарын немесе техникалық талаптарын сұратуға міндетті.

Ескерту. 16-тарау 92-9-баппен толықтырылды - ҚР 15.06.2015 № 322-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі).

92-10-бап. Сумен жабдықтау және (немесе) су бұру жөніндегі ұйымның құқықтары мен міндеттері

1. Сумен жабдықтау және (немесе) су бұру жөніндегі ұйым:

1) Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген тәртіппен сумен жабдықтаудың және (немесе) су бұрудың көрсетілген қызметтері үшін ақы алуға;

2) суды есепке алу аспаптарын тексеруді жүргізуге;

3) сотқа талап қоюға;

4) Қазақстан Республикасының заңнамасында көзделген өзге де құқықтарға ие болуға құқылы.

2. Сумен жабдықтау және (немесе) су бұру жөніндегі ұйым:

1) гигиеналық нормативтерге сәйкес ауызсуды және оны су тұтынушыларға беруді дайындауды қамтамасыз етуге;

2) елді мекендердегі сумен жабдықтаудың және (немесе) су бұрудың көрсетілетін қызметтерін іркіліссіз ұсынуды қамтамасыз етуге;

3) суды көздерден алуды, оны желіге және су тұтынушыларға беруді есепке алуды қамтамасыз етуге;

4) көздерді санитариялық қорғау аймақтары, сумен жабдықтау жүйелерінің құбыржолдарын санитариялық қорғау белдеулері және су бұру жүйелері элементтерінің санитариялық-қорғау аймақтары үшін белгіленген, шаруашылық және өзге де қызмет режимін сақтауға;

5) елді мекендердің сумен жабдықтау және су бұру жүйелерінің тиісінше пайдаланылуын қамтамасыз етуге;

6) су тұтынушының желілері мен құрылыстары жарамды болған және (немесе) сумен жабдықтау және (немесе) су бұру жөніндегі ұйымның техникалық шарттары орындалған кезде су тұтынушының объектілерін сумен жабдықтау және су бұру жүйелеріне қосуға рұқсат беруге;

7) Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген өзге де талаптарды орындауға міндетті.

Ескерту. 16-тарау 92-10-баппен толықтырылды - ҚР 15.06.2015 № 322-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі).

92-11-бап. Тұрғын үй кондоминиумдарының құрамына кіретін сумен жабдықтау және су бұру жүйелері

1. Тұрғын үй кондоминиумдарының құрамына:

1) сумен жабдықтау бойынша – тұрғын үйлердің (тұрғын ғимараттардың) сыртқы қабырғаларының шекарасы шегіндегі ішкі сумен жабдықтау жүйелері, оның ішінде ауызсуды қосымша тазарту бойынша топтық қондырғылар, су тартатын сорғы қондырғылары;

2) су бұру бойынша – елді мекеннің су бұру желісіне қосылатын жердегі бірінші құдыққа дейінгі шығару орындарын қоса алғанда, үй ішіндегі жүйелер кіреді.

2. Тұрғын үйлердің (тұрғын ғимараттардың) ішкі сумен жабдықтау және су бұру жүйелерін пайдалануды пәтерлер мен үй-жайлардың меншік иелері, кондоминиум объектісін басқару органы жүргізеді, сондай-ақ бұл шарт негізінде жүргізіледі.

Ескерту. 16-тарау 92-11-баппен толықтырылды - ҚР 15.06.2015 № 322-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі).

92-12-бап. Су тұтынушының меншігіндегі сумен жабдықтау және су бұру жүйелері

1. Су тұтынушының баланстық тиесілікті бөлу шекарасынан су бөлу және санитариялық-техникалық аспаптардан су бұру жүйесіне сарқынды суларды шығару нүктелеріне дейінгі сумен жабдықтау және су бұру жүйелерінің элементтері су тұтынушының сумен жабдықтау және су бұру жүйелеріне жатады және оларға өз күшімен, сондай-ақ шарт негізінде қызмет көрсетіледі.

2. Су тұтынушының сумен жабдықтау және су бұру жүйелерінің қондырғысы Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген талаптарға сәйкес келуге тиіс.

Ескерту. 16-тарау 92-12-баппен толықтырылды - ҚР 15.06.2015 № 322-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі).

92-13-бап. Елді мекеннің сумен жабдықтаудың және су бұрудың иесіз қалған жүйесі және (немесе) оның құрамдас элементтері

1. Елді мекеннің меншiк иесi жоқ немесе меншiк иесi белгiсiз не өзіне берілген меншiк құқығынан меншiк иесi бас тартқан сумен жабдықтау және су бұру жүйесі және (немесе) оның құрамдас элементтері иесіз болып табылады.

2. Республикалық маңызы бар қаланың, астананың, ауданның, облыстық маңызы бар қаланың жергілікті атқарушы органы елді мекеннің сумен жабдықтаудың және су бұрудың иесіз қалған жүйесін және (немесе) оның құрамдас элементтерін анықтаған жағдайда Қазақстан Республикасы Азаматтық кодексінің 242-бабына сәйкес оларды иесіз жылжымайтын заттар ретінде есепке қою жөніндегі рәсімдерді жүргізеді.

3. Елді мекеннің сумен жабдықтау және су бұру жүйесі және (немесе) оның құрамдас элементтері иесіз жылжымайтын заттар ретінде есепте болған уақытта сумен жабдықтау және (немесе) су бұру жөніндегі коммуналдық ұйымға пайдалануға беріледі.

4. Сумен жабдықтау және (немесе) су бұру жөніндегі коммуналдық ұйым өзіне пайдалануға берілген сумен жабдықтаудың иесіз қалған жүйесі және (немесе) оның құрамдас элементтері арқылы су тұтынушыға берілетін ауызсудың сапасын қамтамасыз етеді.

Ескерту. 16-тарау 92-13-баппен толықтырылды - ҚР 15.06.2015 № 322-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі).

17-тарау. Су объектілерін сауықтыру және
рекреациялық мақсаттар үшін пайдалану

93-бап. Сауықтыру мақсатындағы су объектiлерiн пайдалану

1. Ресурстарының табиғи емдiк қасиетi бар, сондай-ақ емдеу-профилактикалық мақсаттар үшiн қолайлы су объектiлерi сауықтыру объектiлерi санатына жатады және Қазақстан Республикасының заңдарына сәйкес сауықтыру мақсаттары үшiн пайдаланылады.

2. Денсаулық сақтау, қоршаған ортаны қорғау саласындағы, жер қойнауын зерттеу жөніндегі уәкiлеттi органдардың ұсынуы бойынша:

1) республикалық маңызы бар сауықтыру мақсатындағы су объектiлерiнiң тiзбесiн – уәкілетті орган;

2) жергiлiктi маңызы бар сауықтыру мақсатындағы су объектiлерiнiң тiзбесiн – облыстардың, республикалық маңызы бар қаланың, астананың жергiлiктi атқарушы органдары бекiтедi.

3. Сауықтыру мақсатындағы су объектiлерiн пайдалануға беру осы Кодекске және Қазақстан Республикасының заңдарына сәйкес жүзеге асырылады.

Ескерту. 93-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 2004.12.20. № 13 (01.01.2005 бастап күшіне енеді); 29.09.2014 № 239-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi) Заңдарымен.

94-бап. Су объектiлерi мен су шаруашылығы құрылыстарын рекреациялық мақсаттар үшін пайдалану

1. Ықтимал сел қаупi бар су объектiлерiн қоспағанда, су объектiлерi мен су шаруашылығы құрылыстарын рекреациялық мақсаттар үшiн пайдалануға оған арнаулы рұқсатсыз жол берiледi.

2. Су объектiлерi мен су шаруашылығы құрылыстарындағы көпшiлiктiң демалуына, туризм мен спортқа арналған жерлердi экологиялық талаптар мен адам өмірінің қауіпсіздігін сақтай отырып, бассейндік инспекциялармен, қоршаған ортаны қорғау саласындағы уәкiлеттi мемлекеттiк органмен, халықтың санитариялық-эпидемиологиялық саламаттылығы саласындағы мемлекеттік органмен келiсiм бойынша облыстың (республикалық маңызы бар қаланың, астананың) жергiлiктi атқарушы органдары белгiлейдi.

3. Алып тасталды - ҚР 15.06.2017 № 73-VI Заңымен (01.01.2018 бастап қолданыста енгізіледі).
Ескерту. 94-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 2004.12.20. № 13 (01.01.2005 бастап күшіне енеді), 2009.02.12. № 132-IV (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-баптан қараңыз), 2009.07.10. № 180-IV; 15.06.2017 № 73-VI ((01.01.2018 бастап қолданыста енгізіледі); 28.10.2019 № 268-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

18-тарау. Су объектілері мен су шаруашылығы құрылыстарын
ауыл шаруашылығының мұқтаждары үшін пайдалану

95-бап. Су объектiлерi мен су шаруашылығы құрылыстарын ауыл шаруашылығының мұқтаждары үшiн пайдалану

1. Су объектiлерiн ауыл шаруашылығының мұқтаждары үшiн пайдалану ортақ және арнайы су пайдалану тәртiбiмен жүзеге асырылады.

2. Бастапқы су пайдаланушылар қайталама су пайдаланушылардың су пайдалану жоспарларының негiзiнде су көлемдерiн алуға жыл сайынғы өтiнiмдерiн жасайды. Бассейндік инспекция жылдың жоспарланған сулылығын ескере отырып және бастапқы су пайдаланушылардың өтiнiмдерi негiзiнде олар үшiн су пайдалану лимиттерiн белгiлейдi. Қайталама су пайдаланушылар үшiн су жеткiзу көлемдерi белгiленген лимиттер ескерiле отырып, бастапқы және қайталама су пайдаланушылардың арасында жасалған шарттармен айқындалады.

3. Ауыл шаруашылығы мұқтаждары үшiн пайдалану мақсатында ерiген, жауын және тасқын суларды жинауға арналған су шаруашылығы құрылыстары бар жеке және заңды тұлғалардың арнайы су пайдалануға рұқсатының болуы міндетті.

4. Жер үстi және жер асты су объектiлерiн жайылымдарды суландыру үшiн пайдалану арнайы су пайдалану тәртiбiмен жүзеге асырылады.

5. Су объектiлерiн мал суару үшiн пайдалануға санитарлық қорғау аймақтарынан тыс жерде және суат алаңдары мен су объектiлерiнiң ластануы мен қоқыстануын болғызбайтын басқа да құрылғылар болған жағдайда ортақ су пайдалану тәртiбiмен жол берiледi.

6. Жеке қосалқы шаруашылық жүргiзетiн, бағбандықпен және бақша өсiрумен айналысатын жеке тұлғаларға суару үшiн су белгiленген лимиттерге сәйкес арнайы су пайдалану тәртiбiмен бөлiнедi. Жеткiлiктi су ресурстары болмаған жағдайда суару үшiн су басқа су пайдаланушылардың лимиттерiн қайта бөлу есебiнен бөлiнуi мүмкiн.

7. Суару, құрғату, сортаңданған топырақты шаю және басқа да мелиорациялық жұмыстар су объектiлерiн және олардың су жинау алаңдарын қорғауды қамтамасыз ететiн табиғат қорғау iс-шараларымен бiр кешенде жүзеге асырылуға тиiс. Суармалы жерлердiң мелиорациялық жай-күйiнiң мониторингiн және оны бағалауды бюджет қаражаты есебiнен мамандандырылған мемлекеттiк мекемелер жүргiзедi.

8. Ағынды суды суару үшiн пайдалану белгiленген экологиялық және санитарлық-эпидемиологиялық талаптарға сәйкес жүргiзiледi.

9. Суармалы аймақта су пайдаланушылар қайталама сулардың көлемi мен сапасына болжам жасайды, су объектiлерiне ағызу көлемдерiн, жинақтағыш су қоймаларын жасауды немесе оларды жасалған жерiнде пайдалануды жоспарлайды.

Ескерту. 95-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 2004.12.20. № 13 (2005.01.01 бастап күшіне енеді), 2009.02.12. № 132-IV (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-баптан қараңыз), 2012.07.10 № 36-V (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 28.10.2019 № 268-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

95-1-бап. Жерді гидромелиорациялау

1. Жай-күйi судың әсерiне байланысты болатын құрғақшылық, сортаңданған, батпақты, артық ылғалды жерлердiң жай-күйін жақсарту мақсатында жердi гидромелиорациялау жүргізіледі.

2. Жерді гидромелиорациялау түрлеріне жерді суару, құрғату және сортаңданған топырақты шаю жатады.

Ескерту. 95-1-баппен толықтырылды - Қазақстан Республикасының 2009.02.12. № 132-IV (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-баптан қараңыз) Заңымен; өзгеріс енгізілді - ҚР 13.06.2013 № 102-V (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

96-бап. Гидромелиорациялық кондоминиум

Гидромелиорациялық кондоминиум - бiртұтас мүлiктiк кешен (бұдан әрi - гидромелиорациялық кондоминиум объектiсi) ретiнде жылжымайтын мүлiкке меншiктiң ерекше нысаны, бұл ретте жер учаскелерiне заттық құқық жеке және заңды тұлғалардың иелiгiнде, ал гидромелиорациялық жүйе немесе оның элементтерi ортақ үлестiк меншiк құқығында олардың иелiгiнде болады.

97-бап. Гидромелиорациялық кондоминиумды құру және тоқтату

1. Гидромелиорациялық кондоминиум екi және одан көп жер пайдаланушыларға немесе жер учаскелерi меншiктенушілерiне тиесiлi бiр суару каналында немесе оның бөлiгiнде орналасқан суармалы алқаптарының жер учаскелерiнде құрылуы мүмкiн.

2. Жер учаскелерiне заттық құқық иелерiнiң әрқайсысы өз қалауы бойынша гидромелиорациялық кондоминиумға өзiнiң қатысу-қатыспауына қарамастан жер учаскесiне өз құқығын iске асыруға құқылы.

Гидромелиорациялық кондоминиумның құрамына кiретiн су шаруашылығы құрылыстары орналасқан жер учаскелерi бұру белдеулерiне жатады және ортақ үлестiк меншiк құқығында гидромелиорациялық кондоминиумға қатысушыларға тиесiлi болады.

3. Гидромелиорациялық кондоминиумға қатысушының ортақ мүлiктегi үлесiнiң мөлшерi осы қатысушы құқығын иеленген суармалы жер учаскесiнiң бүкiл суару алқабының жалпы алаңына қатынасымен айқындалады. Гидромелиорациялық кондоминиум мүлкiндегi мұндай үлестi заттай түрде бөлуге болмайды (мiнсiз үлес).

4. Гидромелиорациялық кондоминиумның барлық қатысушыларының келiсiмiнде ортақ мүлiктегi үлестiң мөлшерi айқындалмауы мүмкiн, бұл жағдайда гидромелиорациялық кондоминиумның мүлкi үлестi бөлiнуге жатпайтын ортақ меншiкте болады.

5. Суармалы жер учаскесiне заттық құқығының (уақытша жер пайдаланудың қайталама құқығының тоқтатылуын қоспағанда) басқа тұлғаға ауысуы гидромелиорациялық кондоминиум мүлкiндегi үлестiң де алушыға ауысуына әкеп соғады.

6. Гидромелиорациялық кондоминиумға қатысушы гидромелиорациялық кондоминиум мүлкiндегi өз үлесiн суармалы жер учаскесiне құқығынан бөлек иелiктен айыруға құқылы емес.

7. Гидромелиорациялық кондоминиумның ортақ мүлкi оның барлық қатысушыларының келiсуiмен кепіл ретiнде пайдаланылуы мүмкiн.

8. Бiр гидромелиорациялық кондоминиум қызмет көрсететiн барлық суармалы жер учаскелерiне заттық құқығы (уақытша жер пайдаланудың қайталама құқығын қоспағанда) және гидромелиорациялық кондоминиум мүлкiне меншiк құқығы бiр тұлғаға ауысқан жағдайда гидромелиорациялық кондоминиум жойылуы мүмкін.

98-бап. Гидромелиорациялық кондоминиум объектiсiн тiркеу

1. Гидромелиорациялық кондоминиум объектiсi Қазақстан Республикасының жылжымайтын мүлiкке құқықтарды тiркеу туралы заңдарына сәйкес бiртұтас кешен ретiнде тiркелуге тиiс.

2. Гидромелиорациялық кондоминиум объектiсiн тiркеу Қазақстан Республикасының заңдарына сәйкес жүзеге асырылады.

Ескерту. 98-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 2011.03.25 № 421-IV (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

99-бап. Гидромелиорациялық кондоминиумға қатысушылардың құқықтары

1. Гидромелиорациялық кондоминиумға қатысушылардың барлығының ортақ мүлiктi олардың гидромелиорациялық кондоминиумға қатысудағы үлесiне мөлшерлес басқаруға құқығы бар.

2. Гидромелиорациялық кондоминиумға қатысушылардың әрқайсысының ортақ мүлiктi пайдалануға құқығы бар. Гидромелиорациялық кондоминиумның ортақ мүлкiн пайдалану тәртiбi қатысушылардың келiсiмiмен айқындалады.

Жер учаскесiн басқа тұлғаларға жалға беру (уақытша жер пайдаланудың қайталама құқығы) жалға берушiнiң гидромелиорациялық кондоминиумға қатысуын тоқтатуға әкеп соқпайды.

3. Гидромелиорациялық кондоминиумға қатысушылар Қазақстан Республикасының заңдарына қайшы келмейтiн басқа да құқықтарға ие болуы мүмкiн.

100-бап. Гидромелиорациялық кондоминиумға қатысушылардың мiндеттерi

1. Гидромелиорациялық кондоминиумға қатысушылар:

1) ортақ мүлiктi ұстауға арналған барлық шығыстарға қатысуға;

2) ортақ мүлiктiң сақталуы мен қауiпсiз пайдаланылуын қамтамасыз етуге мiндеттi.

2. Гидромелиорациялық кондоминиумға қатысушылар Қазақстан Республикасының заңдарында белгiленген өзге де мiндеттердi атқара алады.

101-бап. Гидромелиорациялық кондоминиумға қатысу ерекшелiктерi

1. Ортақ мүлiктi ұстауға арналған шығыстардың мөлшерi, егер гидромелиорациялық кондоминиумға қатысушылардың келiсiмiмен өзгеше көзделмесе, қатысушының ортақ мүлiктегi үлесiне мөлшерлес белгiленедi.

2. Егер гидромелиорациялық кондоминиумдағы суармалы жер учаскесiн оған қатысушы пайдаланбаған жағдайда, ол ортақ мүлiктi ұстауға арналған шығыстардан босатылмайды.

3. Суармалы жер учаскелерi жалгерлерiнiң дауыс беру құқығы болмайды және олар гидромелиорациялық кондоминиум объектiсiн басқаруға өзге түрде қатыса алмайды, бiрақ гидромелиорациялық кондоминиумға қатысушылар үшiн ортақ ережелердi сақтауға мiндеттi.

4. Гидромелиорациялық кондоминиумға қатысушылардың кондоминиумның ортақ мүлкiн өз атынан иелiктен айыруға құқығы жоқ.

102-бап. Гидромелиорациялық кондоминиум объектiсiн басқару

1. Гидромелиорациялық кондоминиумға қатысушылар гидромелиорациялық кондоминиум объектi тiркелгеннен кейiн бiр айдың iшiнде оны басқару нысаны туралы мәселенi шешуге мiндеттi.

2. Гидромелиорациялық кондоминиум объектiсiн басқару нысаны Қазақстан Республикасының заңдарына сәйкес оған қатысушылардың келiсiмiмен айқындалады.

19-тарау. Су объектілерін және су шаруашылығы
құрылыстарын өнеркәсіп пен энергетика
үшін пайдалану

103-бап. Су объектiлерiн және су шаруашылығы құрылыстарын өнеркәсiп пен жылу энергетикасы үшiн пайдалану

1. Су объектiлерiн және су шаруашылығы құрылыстарын өнеркәсiптiң және жылу энергетикасының мұқтаждары үшiн пайдалану арнайы су пайдалану тәртiбiмен жүзеге асырылады.

2. Салқындату мақсатында су объектілерінен немесе салқындатқыш тоғандардан сумен жабдықтау жүйелерін пайдаланатын жұмыс істеп тұрған немесе реконструкцияланып жатқан жылу энергетикасы ұйымдарын қоспағанда, өнеркәсiп пен жылу энергетикасы ұйымдарының айналымдық сумен жабдықтауы болуға мiндеттi.

Салқындату мақсатында су объектілерінен немесе салқындатқыш тоғандардан сумен жабдықтау жүйелерін пайдаланатын жұмыс істеп тұрған немесе реконструкцияланып жатқан жылу энергетикасы ұйымдарын қоспағанда, айналымдық сумен жабдықтауы жоқ ұйымдар бассейндік инспекцияға, қоршаған ортаны қорғау саласындағы уәкiлеттi мемлекеттiк органға, халықтың санитариялық-эпидемиологиялық саламаттылығы саласындағы мемлекеттік органға нақты мерзiмдерiн көрсете отырып, айналымдық сумен жабдықтауға көшу жоспарын ұсынуға мiндеттi.

3. Ауыз су және минералды су санатына жатқызылмаған жер асты сулары, сондай-ақ басқа да пайдалы қазбалармен ілеспе алынған сулар (шахта, карьер, кеніш сулары) экологиялық талаптар сақтала отырып, арнайы су пайдалану шарттарымен техникалық сумен жабдықтау үшiн және басқа да өндiрiстiк мұқтаждар үшiн пайдаланылуы мүмкiн.

4. Халықтың денсаулығына және қоршаған ортаға қауiп төндiретiн, басқа пайдалы қазбалармен бiрге өндiрiлген жер асты сулары мiндеттi түрде кәдеге жаратылуға тиiс.

5. Технологиялық процеске байланысты ауыз суды пайдалану көзделген кәсiпорындарды қоспағанда, басқа сападағы суды пайдалану мүмкiндiгi бола тұрып, ауыз суды өнеркәсiп үшiн пайдалануға жол берiлмейдi. Табиғи және техногендiк сипаттағы төтенше жағдайлар кезiнде облыстың (республикалық маңызы бар қаланың, астананың) жергiлiктi атқарушы органдары халықтың ауыз су және шаруашылық-тұрмыстық мұқтаждарын бiрiншi кезекте қанағаттандыруды ескере отырып, ауыз суды өнеркәсiптiк мақсаттар үшiн тұтынуға уақытша рұқсат беруге құқылы. Ауыз суды өнеркәсiптiк мұқтаждар үшiн тұтыну мерзiмдерi бассейндік инспекциямен келісу бойынша белгiленедi.

6. Уәкілетті орган, облыстың (республикалық маңызы бар қаланың, астананың) жергiлiктi атқарушы органдары табиғи және техногендiк сипаттағы төтенше жағдайлар басталған жағдайларда Қазақстан Республикасының заңдарында белгiленген тәртiппен өнеркәсiп және жылу энергетика кәсiпорындарының су объектiлерi мен су шаруашылығы құрылысжайларын пайдалануын шектеуге, тоқтата тұруға немесе оған тыйым салуға құқылы.

Ескерту. 103-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 2004.12.20. № 13 (01.01.2005 бастап күшіне енеді), 2009.02.12. № 132-IV (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-баптан қараңыз); 15.06.2015 № 322-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 27.12.2017 № 126-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін алты ай өткен соң қолданысқа енгізіледі); 28.10.2019 № 268-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 19.04.2023 № 223-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

104-бап. Су объектiлерiн және су шаруашылығы құрылыстарын гидроэнергетика үшiн пайдалану

1. Су объектiлерiн және су шаруашылығы құрылыстарын гидроэнергетика үшiн пайдалану бассейндік инспекциямен және басқа да мүдделi мемлекеттiк органдармен, ал сел қаупi бар аудандарда - азаматтық қорғау саласындағы уәкілетті органмен келісу бойынша экономиканың басқа салаларының мүдделерiн, суларды кешендi пайдалану және оларды қорғау талаптарының сақталуын ескере отырып, арнайы су пайдалану тәртiбiмен жүзеге асырылады.

2. Су объектiлерiндегi гидроэнергетикалық және гидротехникалық құрылыстарды пайдаланатын ұйымдар:

1) ауызсумен жабдықтау басымдығын сақтай отырып, су қоймаларын толтырудың және босатудың белгiленген режимiн;

2) өзендердiң жайылмалары мен атырауларында балық ресурстарын сақтау және ұдайы молайту үшiн шешушi маңызы бар өзендер мен су қоймаларының учаскелерiндегi балық шаруашылығының қажеттiлiгiн;

3) кемелер мен салдардың кедергiсiз өтiкiзiлуiн;

4) белгiленген табиғат қорғау, санитарлық-эпидемиологиялық және авариялық су жiберулерiнiң жүзеге асырылуын қамтамасыз етуге мiндеттi.

3. Егер су қоймаларын толтыру және босату нәтижесiнде туындаған су объектiлерi табиғи деңгейiнiң өзгеруi салдарынан жеке және (немесе) заңды тұлғаларға зиян келтiрiлсе, кiнәлiлер Қазақстан Республикасының заңдарына сәйкес оны өтеуге мiндеттi.

Ескерту. 104-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 2008.05.26 № 34-IV (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-баптан қараңыз); 11.04.2014 № 189-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 15.06.2015 № 322-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 28.10.2019 № 268-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

20-тарау. Су объектілерін және су шаруашылығы құрылыстарын көлік, ағаш ағызу және өртке қарсы мұқтаждар үшін пайдалану

105-бап. Су объектiлерiн және су шаруашылығы құрылыстарын көлiк және ағаш ағызу үшiн пайдалану

1. Кеме қатынасы санатына жатқызылған Қазақстан Республикасының жер үстi су объектiлерi, оларды осы мақсаттарға пайдалануға толық немесе iшiнара тыйым салынған не олар оқшау пайдалануға берiлген жағдайларды қоспағанда, ортақ пайдаланудағы су жолдары болып табылады.

2. Алып тасталды - ҚР 2010.12.28 № 369-IV (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

3. Су объектілерін кеме қатынасы санатына жатқызу тәртібін және кеме қатынасы су жолдарының тізбесін бекітуді су көлігі мәселелері жөніндегі уәкілетті орган жүзеге асырады.

4. Кеме қатынасы үшiн пайдаланылатын су объектiлерiнде кеме жетегiнсiз ағаш ағызуға тыйым салынады. Су объектiлерiнде күйелi ағаш ағызуға тыйым салынады. Ағаш ағызуды жүзеге асыратын ұйымдар су объектiлерiн батып кеткен ағаш сүрегiнен үнемi тазартып отыруға мiндеттi. Ағаш ағызу үшiн пайдаланылатын су объектiлерiнiң тiзбесiн және оларды тазарту тәртiбiн бассейндік инспекциямен және қоршаған ортаны қорғау саласындағы уәкiлеттi мемлекеттiк органмен келісу бойынша облыстардың (республикалық маңызы бар қалалардың, астананың) жергiлiктi атқарушы органдары белгiлейдi.

5. Су объектiлерiн шағын көлемдi кемелерде жүзу үшiн, сондай-ақ әуе кемелерiнiң ұшып шығуы (қонуы) үшiн пайдалану Қазақстан Республикасының заңдарына сәйкес жүзеге асырылады.

6. Кеме қатынасына, ағаш ағызуға, әуе кемелерiнiң ұшып шығуына (қонуына) арналған су объектiлерiн және су шаруашылығы құрылыстарын пайдалану кезiнде су пайдаланушылар:

1) суды ұтымды пайдалану мен қорғауды қамтамасыз етуге;

2) кеме қатынасын реттейтiн органдардың талаптарын орындауға;

3) су объектiлерiне шаруашылық-тұрмыстық қалдықтардың және ластайтын заттардың ағызылуына жол бермеуге;

4) су объектiлерiнiң және су шаруашылығы, гидротехникалық және басқа да құрылыстардың арналары мен жағалауларының бұзылуына жол бермеуге;

5) басқa жеке және заңды тұлғалардың құқықтарын бұзбауға мiндеттi.

Ескерту. 105-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 2004.12.20 № 13 (01.01.2005 бастап күшіне енеді), 2010.12.28 № 369-IV (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 29.09.2014 № 239-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi); 28.12.2018 № 210-VІ (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 28.10.2019 № 268-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

106-бап. Су объектiлерiн және су шаруашылығы құрылыстарын өртке қарсы мұқтаждар үшiн пайдалану

1. Өртке қарсы мұқтаждар үшiн кез келген су объектiлерiнен арнайы рұқсатсыз cу алуға жол берiледi.

2. Осы баптың 1-тармағында көзделген мақсаттар үшiн су алу орнын таңдауды, оны жайластыруды (пирстер, кіреберістер, жарық нұсқағыштары) облыстардың, республикалық маңызы бар қалалардың, астананың жергілікті атқарушы органдары уәкілетті органның ведомствосы және қоршаған ортаны қорғау саласындағы уәкiлеттi орган қоятын шарттарды сақтай отырып, азаматтық қорғау саласындағы уәкілетті органның аумақтық бөлімшелерімен келісу бойынша жүзеге асыруға тиiс.

3. Өздерiнiң cу құбырлары желiлерiнде тиiстi өрт сөндiру құрылыстары мен құрылғылары бар заңды тұлғалар оларды ақаусыз күйiнде ұстауға мiндеттi.

4. Арнайы өртке қарсы мұқтаждарға арналған су объектiлерiнен және су шаруашылығы құрылыстарынан суды өзге мaқcaттap үшiн пайдалануға тыйым салынады.

Ескерту. 106-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 2004.12.20 № 13 (01.01.2005 бастап күшіне енеді); 11.04.2014 № 189-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 28.10.2019 № 268-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

21-тарау. Су объектілерін немесе олардың бөліктерін балық және аңшылық шаруашылығын жүргізу үшін пайдалану

Ескерту. 21-тарау жаңа редакцияда - ҚР 15.06.2017 № 73-VI Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі).

107-бап. Су объектiлерiн немесе олардың бөліктерін балық шаруашылығын жүргiзу және балық ресурстары мен басқа да су жануарларын аулау үшiн пайдалану

1. Балық ресурстары мен басқа да су жануарларын сақтау, өсімін молайту және аулау үшiн (оның iшiнде кәсiпшілiк балық аулау үшiн) маңызды мәнi бар су объектiлерiнде немесе олардың бөлiктерiнде, балық шаруашылығы технологиялық су айдындарында балық ресурстары мен басқа да су жануарларын пайдалану және балық шаруашылығын жүргізу құқығы Қазақстан Республикасының жануарлар дүниесiн қорғау, өсiмiн молайту және пайдалану саласындағы заңнамасына сәйкес беріледі.

Балық ресурстары мен басқа да су жануарларын пайдаланушының осы Кодекске сәйкес су объектілерін немесе олардың бөліктерін пайдалануға алуға құқығы бар.

2. Балық шаруашылығын жүргiзу және балық ресурстары мен басқа да су жануарларын аулау үшiн су объектiлерi немесе олардың бөліктері пайдалануына берiлген жеке және заңды тұлғалар:

1) бассейндік инспекциямен және жануарлар дүниесін қорғау, өсімін молайту және пайдалану саласындағы уәкiлеттi мемлекеттік органмен келiсу бойынша су объектiлерiнің немесе олардың бөліктерінің жай-күйiн жақсартуды қамтамасыз ететiн балық жіберуді және балық шаруашылығы мелиорациясын және балық ресурстары мен басқа су жануарларының өсімін молайтуды жүргiзуге;

2) өздері пайдаланатын жерлерде су объектiлерiнің жағалауларын немесе олардың бөліктерін Қазақстан Республикасының заңнамасында белгiленген санитариялық-эпидемиологиялық және экологиялық талаптарға сәйкес ұстауға мiндеттi.

3. Мемлекеттік табиғи қорықтар, балық питомниктері, тоған, көл және басқа да балық шаруашылықтары аумағында орналасқандарын, сондай-ақ ауызсумен жабдықтайтын су қоймаларын қоспағанда, су объектiлерiн немесе олардың бөліктерін жеке тұлғалар белгiленген балық аулау қағидаларын сақтай отырып, әуесқойлық (спорттық) балық аулау үшiн пайдалана алады.

Ескерту. 107-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 28.10.2019 № 268-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 02.01.2021 № 399-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

108-бап. Су объектiлерiн немесе олардың бөліктерін аңшылық шаруашылығын жүргізу үшiн пайдалану

1. Су объектiлерiн немесе олардың бөлiктерiн аңшылық шаруашылығын жүргiзу үшiн жеке және заңды тұлғалардың пайдалануына облыстың, республикалық маңызы бар қаланың, астананың жергiлiктi атқарушы органы жергiлiктi өкiлдi органмен, бассейндік инспекциямен және жануарлар дүниесін қорғау, өсімін молайту және пайдалану саласындағы уәкiлеттi мемлекеттік органмен келiсу бойынша бередi.

2. Пайдалану режимi құстар мен су жануарлары жаппай мекендейтiн жерлерге әсер ететiн су қоймаларын, көлдердi және басқа да су объектiлерiн немесе олардың бөліктерін, сондай-ақ су объектілерінің акваториясында орналасқан құрылыстарды пайдалану кезiнде сулы-батпақты алқаптардың қажетті гидрологиялық режимінің сақталуы және аңшылық шаруашылығын жүргiзу мүдделерi ескерiлуге тиiс.

3. Балық шаруашылығы мелиорациясын жүргiзу, жануарлардың бағалы, сирек кездесетiн және жойылып кету қаупi төнген түрлері мекендейтiн жерлерде аңшылық шаруашылығын жүргiзу үшiн пайдалы өсiмдiктерді су объектiлерiнде немесе олардың бөліктерінде өсiру бассейндік инспекциямен және жануарлар дүниесін қорғау, өсімін молайту және пайдалану саласындағы уәкiлеттi мемлекеттік органмен келiсу бойынша жүзеге асырылады.

4. Жануарлардың бағалы, сирек кездесетiн және жойылып кету қаупi төнген түрлері мекендейтiн жерлерде, сондай-ақ фаунаның өсімін молайту және оны қорғау жөнiндегi iс-шаралар жүзеге асырылатын учаскелерде облыстардың, республикалық маңызы бар қалалардың, астананың жергiлiктi атқарушы органдары бассейндік инспекциямен, жануарлар дүниесін қорғау, өсімін молайту және пайдалану саласындағы уәкiлеттi мемлекеттік органмен келiсу бойынша жеке тұлғалардың болуына, әуесқойлық (спорттық) және кәсiпшiлiк аң аулауға, жағалау белдеуiнде құрылыс салуға және су объектiлерiнің немесе олардың бөліктерінің жай-күйiн нашарлататын басқа да әрекеттерге және аңшылық шаруашылығын жүргiзуге шектеу қоюы мүмкін.

Ескерту. 108-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 28.10.2019 № 268-VI Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі).

22-тарау. Ерекше қорғалатын табиғи аумақтардың су объектiлерiн пайдалану. Өзендер мен каналдарда су қоймалары мен тежеуіш гидротехникалық құрылыстарды пайдалану

109-бап. Ерекше қорғалатын табиғи аумақтардың су объектiлерiн пайдалану

Ерекше қорғалатын табиғи аумақтардың су объектiлерiн пайдалану Қазақстан Республикасының ерекше қорғалатын табиғи аумақтар туралы заңдарында айқындалатын тәртiппен жүзеге асырылады.

110-бап. Су қоймаларын пайдалану

1. Су қоймалары жер үстiндегi ағын суды реттеу және су пайдаланушылардың суға деген қажеттiлiктерiн қанағаттандыру мақсатында жасалады.

2. Cу қоймаларын жобалау, салу және пайдалану қалыптасқан табиғи және шаруашылық кешендерге осындай араласудың барлық ықтимал терiс салдары ескерiле отырып жүзеге асырылады.

3. Су қоймалары гидрогеологиялық және инженерлiк-геологиялық санитарлық-шарттарды және экологиялық тұрақтылықтың, эпидемиологиялық және радиациялық қауiпсiздiктiң сақталуын, халықтың және экономика салалары мүдделерiнiң қанағаттандырылуын қамтамасыз ететiн шарттарды зерттеу талаптары сақталған жағдайда пайдалануға берiледi.

4. Су қоймаларын пайдалану тәртібі осы Кодекстің 37-бабы 1-тармағының 7-7) және 13-1) тармақшаларында көрсетілген қағидаларға сәйкес әзірленген су қоймаларын пайдаланатын ұйымдардың қағидаларында айқындалады.

5. Су қоймаларын, олардағы су құбыры және су өткiзу немесе су тарту құрылыстарын пайдаланатын ұйымдар су қоймалары әсер ететiн аймақтардағы су пайдаланушылар мен жер пайдаланушылардың мүдделерi ескерiле отырып белгiленген су қоймаларын толтыру және ағызу режимiн сақтауға мiндеттi.

6. Су қоймаларын пайдалану қағидаларының сақталуын бақылауды уәкілетті органның ведомствосы және бассейндік инспекциялар жүзеге асырады.

7. Осы баптың ережелерi су қоймалары ретiнде пайдаланылатын көлдер мен басқа су айдындарында да қолданылады.

Ескерту. 110-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 28.10.2019 № 268-VI Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі).

111-бап. Өзендер мен каналдарда тежеуiш гидротехникалық құрылыстарды пайдалану

1. Өзендер мен каналдарда тежеуiш гидротехникалық құрылыстарды пайдалану мен iске қосу олардың мақсатына, осы құрылыстарды жобалау кезiнде әзiрленген шарттар мен нормаларға сәйкес жүргiзiледi.

2. Су пайдаланушылардың тежеуіш гидротехникалық құрылысжайлардың көмегімен жер үстіндегі ағын суды реттеуі кеме қатынасы, осы өзен бассейні су ресурстарының кешенді пайдаланылуы мен қорғалуы ескеріле отырып, арнайы су пайдалануға рұқсат негізінде жүзеге асырылады.

3. Алып тасталды - ҚР 28.04.2016 № 506-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі).

3-1. Уәкілетті орган бекіткен, бөгеттерді декларацияланатын бөгеттерге жатқызу өлшемшарттарына сәйкес келетін тежеуіш гидротехникалық құрылысжайлардың меншік иелері олардың қауіпсіздігін декларациялауды жүргізуге міндетті.

4. Бөгеттің қауіпсіздігі декларациясын (бұдан әрі – декларация) әзірлеуді меншік иесі дербес не оның қаражаты есебінен бөгеттердің қауіпсіздігі саласындағы жұмыстарды жүргізу құқығына аттестатталған бөгде ұйым жүзеге асырады.

5. Декларация бөгеттердің қауіпсіздігі саласындағы жұмыстарды жүргізу құқығына уәкілетті органның ведомствосы аттестаттаған ұйымда өтініш беруші ұйымның қаражаты есебінен сараптамадан өткізілуге тиіс.

6. Декларацияның тіркеу шифрын беру үшін өтініш беруші бассейндік инспекцияға сараптама қорытындысының көшірмесімен бірге өтініш пен декларацияның көшірмесін ұсынады.

Бассейндік инспекция ұсынылған құжаттарды қарап, декларацияны тiркеу туралы шешiм қабылдайды не уәждi бас тартуды бередi.

Бассейндік инспекция тiркеген декларацияның көшірмесі бассейндік инспекцияда сақталады.

7. Бөгеттер және бөгеттердің қауіпсіздігі декларациясын тіркеген ұйымдар тізбесі уәкілетті органның интернет-ресурсында орналастырылады.

8. Бөгеттің қауіпсіздігін қамтамасыз етуге әсер ететін шарттар өзгерген жағдайда декларация өзгертілуге жатады.

Декларацияға өзгерістер енгізілген кезде өзгерістер енгізілгеннен кейін үш айдан кешіктірілмейтін мерзімде оған қайта сараптама жүргізілуге және ол тіркелуге тиіс.

Ескерту. 111-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 2004.12.20 № 13 (01.01.2005 бастап күшіне енеді); 11.04.2014 № 189-V Заңымен (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-баптан қараңыз); 28.04.2016 № 506-V (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-баптан қараңыз); 28.12.2018 № 210-VІ (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 28.10.2019 № 268-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

7-Бөлім. Су объектілерін қорғау және судың зиянды әсеріне қарсы күресу

23-тарау. Су қорғау қызметі

112-бап. Су объектiлерiн қорғау

1. Су объектiлерi:

1) зиянды қауiптi химиялық және уытты заттармен және олардың қоспаларымен табиғи және техногендiк ластанудан, жылу, бактериялық, радиациялық және басқа ластанудан;

2) қатты, ерiмейтiн заттармен, өндiрiстiк, тұрмыстық және өзге де тектегi қалдықтармен қоқыстанудан;

3) сарқылудан қорғалуға тиiс.

2. Су объектiлерi:

1) табиғи жүйелердiң экологиялық тұрақтылығының бұзылуын;

2) халықтың өмiрi мен денсаулығына зиян келтiрiлуiн;

3) балық ресурстары мен басқа да су жануарларының азаюын;

4) сумен жабдықтау жағдайларының нашарлауын;

5) су объектiлерiнiң табиғи молаю және тазару қабiлетiнiң төмендеуiн;

6) су объектiлерi гидрологиялық және гидрогеологиялық режимiнiң нашарлауын;

7) су объектiлерiнiң физикалық, химиялық және биологиялық қасиеттерiне терiс әсер ететiн басқа да қолайсыз құбылыстарды болғызбау мақсатымен қорғалуға тиiс.

3. Су объектiлерiн қорғау:

1) су объектiлерiн пайдаланудың кез келген түрiн жүзеге асыратын барлық су пайдаланушыларға осы объектiлердi қорғау жөнiнде ортақ талаптар қою;

2) шаруашылық қызметiнiң жекелеген түрлерiне арнайы талаптар қою;

3) жаңа техника мен экологиялық, эпидемиологиялық жағынан қауiпсiз технологиялар енгiзе отырып, су қорғау iс-шараларын жетiлдiру және қолдану;

4) су қорғау аймақтарын, су объектiлерiнiң қорғау белдеулерiн, ауыз сумен жабдықтау көздерiн санитарлық қорғау аймақтарын белгiлеу;

5) су объектiлерiн пайдалану мен қорғауды бақылаудың мемлекеттiк және басқа да нысандарын жүргiзу;

6) су объектiлерiн қорғау жөнiндегi талаптардың орындалмағаны үшiн жауапкершiлiк шараларын қолдану арқылы жүзеге асырылады.

4. Орталық органдар және облыстардың (республикалық маңызы бар қалалардың, астананың) жергiлiктi атқарушы органдары Қазақстан Республикасының заңдарына сәйкес су объектiлерiн сақтау, олардың ластануын, қоқыстануын және сарқылуын болғызбау, сондай-ақ аталған құбылыстардың зардаптарын жою жөнiнде тұрақты даму принципiмен үйлесiмдi шаралар қолданады.

5. Қызметi су объектiлерiнiң жай-күйiне әсер ететiн жеке және заңды тұлғалар Қазақстан Республикасының экологиялық заңнамасында белгiленген экологиялық талаптарды сақтауға және ұйымдастырушылық, технологиялық, орман-мелиорациялық, агротехникалық, гидротехникалық, санитарлық-эпидемиологиялық iс-шараларды және су объектiлерiн ластанудан, қоқыстанудан және сарқылудан қорғауды қамтамасыз ететiн басқа да iс-шараларды жүргiзуге мiндеттi.

Ескерту. 112-бапқа өзгеріс енгізілді – ҚР 2004.12.20. № 13 (01.01.2005 бастап күшіне енеді), 2007.01.09. № 213 (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-баптан қараңыз), 2010.01.21 № 242-IV (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-б. қараңыз); 28.12.2018 № 210-VІ (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

113-бап. Су объектiлерiн ластанудан қорғау

1. Су объектiлерiнiң сапалық жай-күйiн нашарлататын және пайдаланылуын қиындататын заттардың немесе ластаушы нәрселердiң су объектiлерiне тасталуы немесе өзге де тәсiлмен түсуi су объектiлерiнiң ластануы деп танылады.

2. Су объектiлерiн, диффузиялық ластануды (жер бетi мен ауа арқылы ластану) қоса алғанда, ластанудың барлық түрiнен қорғау жүзеге асырылады.

3. Су объектiлерiн ластанудан қорғау мақсатында:

1) су объектiлерiнiң су қорғау белдеулерінде пестицидтерді, тыңайтқыштарды қолдануға тыйым салынады. Су объектiлерiнiң су жинау алаңы мен санитарлық қорғау аймағында дезинфекциялық, дезинсекциялық және дератизациялық iс-шаралар халықтың санитариялық-эпидемиологиялық саламаттылығы саласындағы мемлекеттік органмен келiсiм бойынша жүргiзiледi;

2) радиоактивтi және уытты заттарды су объектiлерiне тастауға және көмуге;

3) тазарту құрылыстары жоқ және нормативтерге сәйкес тиiмдi тазартуды қамтамасыз етпейтiн өнеркәсiп, тамақ объектiлерiнiң ағынды суларын су объектiлерiне ағызуға;

4) су объектiлерiнде радиоактивтi және уытты заттар бөлiнуi қоса жүретiн технологиялардың ядролық және өзге де түрлерi пайдаланылатын жарылыс жұмыстарын жүргiзуге;

5) су объектiлерiнде және су шаруашылығы құрылыстарында халықтың денсаулығына және қоршаған ортаға қауiп төндiретiн техника мен технологиялардың қолданылуына тыйым салынады.

Ескерту. 113-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 28.10.2019 № 268-VI Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі).

114-бап. Су объектiлерiн қоқыстанудан қорғау

1. Су объектiсiне қатты, өндiрiстiк, тұрмыстық және басқа да қалдықтардың, сондай-ақ салмақты бөлшектердiң түсуi, соның салдарынан оның гидрологиялық жай-күйi нашарлап, су пайдаланудың қиындауы су объектiлерiнiң қоқыстануы деп танылады.

2. Су объектiлерiне қатты, өндiрiстiк, тұрмыстық және басқа да қалдықтарды тастауға және оларды көмуге тыйым салынады.

3. Су объектiлерiнiң су жинау алаңдарын, су объектiлерiнiң мұз қабатын, мұздықтарды қатты, өндiрiстiк, тұрмыстық және шайылу кезiнде жер үстi және жер асты су объектiлерiнiң сапасын нашарлатуға әкеп соғатын басқа да қалдықтармен қоқыстауға жол берiлмейдi.

115-бап. Су объектiлерiн сарқылудан қорғау

1. Ағындының рұқсат етiлетiн деңгейiнiң ең аз мөлшерiнiң, жер үстi су қорының азаюы немесе жер асты су қорының кемуi су объектiлерiнiң сарқылуы деп танылады.

2. Су объектiлерiнiң сарқылуын болғызбау мақсатында су объектiлерiн пайдаланатын жеке және заңды тұлғалар:

1) су объектiлерiнен лимиттен тыс қайтарымсыз су алуға жол бермеуге;

2) су қорғау аймақтары мен белдеулерi аумағында жер жыртуға, мал тоғыту мен санитарлық дауалауға, құрылыстар салуға және су объектiлерiнiң сарқылуына әкеп соғатын басқа да шаруашылық қызмет түрлерiн жүргiзуге жол бермеуге;

3) су қорғау iс-шараларын жүргiзуге мiндеттi.

3. Жеке және заңды тұлғалар жүргiзетiн су объектiлерiнiң сарқылуын болғызбауға бағытталған су қорғау iс-шаралары бассейндік инспекциялармен, қоршаған ортаны қорғау саласындағы уәкiлеттi мемлекеттiк органмен және жер қойнауын зерттеу жөніндегі уәкiлеттi органмен алдын ала келiсiледi.

Ескерту. 115-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 28.10.2019 № 268-VI Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі).

116-бап. Су объектiлерiнiң су қорғау аймақтары мен белдеулерi

Ескерту. 116-баптың тақырыбына өзгеріс енгізілді - ҚР 28.04.2016 № 506-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі).

1. Ерекше қорғалатын табиғи аумақтар жері мен мемлекеттік орман қоры құрамына кіретін су объектілерін қоспағанда, су объектілерін санитарлық-гигиеналық және экологиялық талаптарға сәйкес күйде ұстау, жер үсті суларының ластануын, қоқыстануы мен сарқылуын болғызбау, сондай-ақ өсімдіктер мен жануарлар дүниесiн сақтау үшiн ерекше пайдалану шарттары бар су қорғау аймақтары мен белдеулерi белгiленедi.

2. Су қорғау аймақтарын, белдеулерін және оларды шаруашылықта пайдалану режимін облыстардың, республикалық маңызы бар қалалардың, астананың жергілікті атқарушы органдары бассейндік инспекциялармен, халықтың санитариялық-эпидемиологиялық саламаттылығы саласындағы мемлекеттік органмен, қоршаған ортаны қорғау саласындағы уәкілетті мемлекеттік органмен, жер қатынастары жөніндегі уәкілетті органмен, ал сел қаупі бар аудандарда – азаматтық қорғау саласындағы уәкілетті органмен келісіліп, бекітілген жобалау құжаттамасы негізінде белгілейді.

Бұл ретте жобалау құжаттамасын әзірлеу он айдан аспайтын мерзімде жүзеге асырылады. Жобалау құжаттамасын қарау, келісу және бекіту мерзімі оны облыстардың, республикалық маңызы бар қалалардың, астананың жергілікті атқарушы органдарына берген күннен бастап екі айдан аспауға тиіс. Су қорғау аймақтары мен белдеулерін, сондай-ақ оларды шаруашылықта пайдалану режимін белгілеу жобалау құжаттамасы бекітілген күннен бастап бір ай ішінде жүзеге асырылуға тиіс.

Су объектісінің шекаралары табиғи немесе жасанды өзгертілген жағдайларда, су қорғау аймақтары мен белдеулерінің белгіленген шекаралары осы тармақтың бірінші бөлігінде айқындалатын тәртіппен және мерзімдерде нақтылануға жатады.

3. Алып тасталды - ҚР 2012.01.25 № 548-IV (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.
4. Алып тасталды - ҚР 2012.01.25 № 548-IV (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

5. Су қорғау аймақтары мен белдеулерінің шекараларын белгілеу қағидаларын уәкілетті орган бекітеді.

Ескерту. 116-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 2004.12.20 № 13 (2005.01.01 бастап күшіне енеді), 2008.05.26 № 34-IV (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-баптан қараңыз), 2009.02.12. № 132-IV (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-баптан қараңыз), 2009.07.10. № 180-IV, 2012.01.25 № 548-IV (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 11.04.2014 № 189-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 29.09.2014 № 239-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi); 28.04.2016 № 506-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 28.10.2019 № 268-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

117-бап. Суларды санитарлық қорғау аймақтары

1. Ауыз сумен жабдықтау, емдеу, курорттық және халықты сауықтырудың өзге мұқтаждары үшiн пайдаланылатын суларды қорғау мақсатында облыстардың (республикалық маңызы бар қалалардың, астананың) жергiлiктi атқарушы органдары санитарлық қорғау аймақтарын белгiлейдi.

2. Санитарлық қорғау аймақтары мен санитарлық қорғау белдеулерiн белгiлеу тәртiбiн халықтың санитариялық-эпидемиологиялық саламаттылығы саласындағы мемлекеттік орган айқындайды.

Ескерту. 117-бапқа өзгеріс енгізілді – ҚР 2004.12.20. № 13 (01.01.2005 бастап күшіне енеді); 28.12.2018 № 210-VІ (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

118-бап. Су объектiлерiндегi төтенше экологиялық жағдай немесе экологиялық апат аймақтары

1. Шаруашылық қызмет немесе табиғи процестер нәтижесiнде халықтың денсаулығына, өсімдіктер мен жануарлар дүниесiне, қоршаған ортаның жай-күйiне қауiп төндiретiн өзгерiстер болатын су объектiлерi төтенше экологиялық жағдай немесе экологиялық апат аймақтары деп жариялануы мүмкiн.

2. Cу объектiлерiндегi немесе өзен бассейндерiндегi және жерасты суларының кен орындарындағы төтенше экологиялық жағдайды уәкілетті орган жариялайды.

Ескерту. 118-бапқа өзгеріс енгізілді – ҚР 19.04.2023 № 223-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

119-бап. Су қорғау аймақтары мен белдеулеріндегі жер учаскелерін уақытша пайдалануға беру және су қорғау аймақтары мен белдеулеріндегі шаруашылық қызмет режиміне қойылатын талаптардың сақталуын бақылау

Ескерту. 119-баптың тақырыбы жаңа редакцияда - ҚР 20.02.2017 № 48-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

1. Су объектiлерiнiң су қорғау белдеулерiндегi жер учаскелерi шаруашылық қызмет режимiне қойылатын белгіленген талаптарды сақтау шартымен, Қазақстан Республикасының жер заңнамасында белгiленген тәртiппен жеке және заңды тұлғаларға уақытша пайдалануға берiлуi мүмкiн.

1-1. Су қорғау аймақтарындағы ауыл шаруашылығы алқаптарын жергілікті атқарушы органдар бассейндік инспекциялармен келісу бойынша Жайылымдарды басқару және оларды пайдалану жөніндегі жоспарға сәйкес шөп шабу және мал жаю үшін жеке және заңды тұлғаларға жер пайдалануға беруі мүмкін.

2. Су қорғау аймақтары мен белдеулерiндегi шаруашылық қызмет режимiне қойылатын талаптардың сақталуын мемлекеттiк бақылауды уәкілетті органның ведомствосы, бассейндік инспекциялар, қоршаған ортаны қорғау саласындағы орган, жер ресурстарын басқару жөніндегі орталық уәкілетті орган ведомствосының аумақтық бөлімшесі өздерiнiң құзыретi шегiнде жүзеге асырады.

Ескерту. 119-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР-ның 2009.07.10. № 180-IV; 20.02.2017 № 48-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 28.10.2019 № 268-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 30.06.2021 № 59-VII (01.01.2022 бастап қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

120-бап. Жер асты су объектiлерiн қорғау ерекшелiктерi

1. Өндiрiстiк қызметi жер асты суларының жай-күйiне зиянды әсер етуi мүмкiн болатын жеке және заңды тұлғалар жер асты суларының мониторингiн жүргiзуге және су ресурстарының ластануы мен сарқылуын және сулардың зиянды әсерiн болғызбау жөнiнде уақтылы шаралар қолдануға мiндеттi.

2. Ауыз сумен жабдықтау үшін пайдаланылатын немесе пайдаланылуы мүмкін жерасты суларының орындары мен учаскелерінің контурларында жер қойнауын пайдалану жөніндегі операцияларды жүргізуге, радиоактивті және химиялық қалдықтардың көмінділерін, қоқыстарды, зираттарды, мал қорымдарын (биотермиялық шұңқырларды) және жерасты суларының жай-күйіне әсер ететін басқа да объектілерді орналастыруға тыйым салынады.

3. Егер жер асты суларының жай-күйiне әсер етсе немесе әсер етуi мүмкiн болса, жерлердi ағынды сумен суаруға тыйым салынады.

4. Гидрогеологиялық ұңғымалар, оның ішінде өздігінен ағатын және барлау ұңғымалары, сондай-ақ іске қосуға жарамсыз немесе пайдаланылуы тоқтатылған ұңғымалар консервациялау құрылғылармен жабдықталуға немесе жойылуға жатады.

Гидрологиялық ұңғымаларды жоюды және консервациялауды ұңғымалардың иелері жүзеге асырады.

Иесіз қалған өздігінен ағатын гидрогеологиялық ұңғымаларды жоюды және консервациялауды жер қойнауын зерттеу жөніндегі уәкілетті орган бюджет қаражаты есебінен жүзеге асырады.

5. Жер қойнауын пайдаланушы жер қойнауын пайдалану жөніндегі операцияларды жүргізген кезде жерасты суларын қорғау жөніндегі шараларды қолдануға міндетті.

6. Жер асты суларының су алу құрылыстарын пайдаланатын жеке және заңды тұлғалар жер асты суларының санитарлық қорғау аймағы мен олардың мониторингiн ұйымдастыруға мiндеттi.

7. Мелиорацияланған жерлерде сорғыту жүйелерiн салу мен пайдалану кезiнде арнайы cу пайдалануға рұқсаты болған жағдайда жер асты суларын сыртқа шығаруға жол берiледi.

8. Жер асты суларын пайдалануға байланысты су тарту құрылыстарын орналастыру, жобалау, салу және пайдалануға беру кезiнде олардың жер үстi су объектiлерi мен қоршаған ортаға зиянды әсерiн болғызбайтын шаралар көзделуге тиiс.

9. Пайдалы қазбаларды өндiруге байланысты емес жер қойнауын геологиялық зерттеу, пайдалы қазбаларды барлау және өндiру, жер асты құрылыстарын салу мен пайдалану кезiнде жер қойнауын пайдаланушылар жер асты суларының ластануы мен сарқылуының алдын алу жөнінде шаралар қолдануға мiндеттi.

Ескерту. 120-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 17.01.2014 № 165-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 11.04.2014 № 189-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 15.06.2015 № 322-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 27.12.2017 № 126-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін алты ай өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

24-тарау. Шағын су объектілері және оларды қорғау ерекшеліктері

121-бап. Шағын су объектiлерi

1. Шағын су объектiлерiне көлемi мынадай табиғи су объектiлерi:

тұйық су объектiлерi бойынша - су бетiнiң алаңы он гектарға дейiнгi;

өзендер бойынша - ұзындығы екi жүз километрге дейiнгi ағын сулар жатады.

2. Шағын су объектiлерiнiң су ресурстарын пайдалану, әдетте, ортақ су пайдалану тәртiбiмен жүзеге асырылады.

3. Шағын су объектiлерiнiң су ресурстарын арнайы су пайдалану тәртiбiмен пайдалану уәкілетті орган осындай су пайдалану салдарының су ресурстарының жай-күйiне әсерін зерделегеннен кейiн және мемлекеттiк экологиялық сараптаманың оң қорытындысы немесе Қазақстан Республикасының Экология кодексіне сәйкес міндетті экологиялық рұқсат болған кезде мүмкiн болады.

Ескерту. 121-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 28.10.2019 № 268-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 02.01.2021 № 401-VI (01.07.2021 бастап қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

122-бап. Шағын су объектiлерiн қорғау ерекшелiктерi

1. Шағын су объектiлерiнiң су қорғау аймақтары мен белдеулерi шегiнде ортақ су пайдалану режимiн және шаруашылық қызметтi жүзеге асыруды, сондай-ақ олардың ластануының, қоқыстануы мен сарқылуының алдын алу және жою жөнiндегi шараларды облыстардың (республикалық маңызы бар қалалардың, астананың) жергiлiктi атқарушы органдары бассейндік инспекциялармен, қоршаған ортаны қорғау саласындағы уәкiлеттi мемлекеттiк органмен және халықтың санитариялық-эпидемиологиялық саламаттылығы саласындағы мемлекеттік органмен, ал сел қаупi бар өңірлерде – азаматтық қорғау саласындағы уәкілетті органмен келісу бойынша белгiлейдi.

2. Шағын су объектiлерiнiң сарқылуын, ластануын және азып-тозуын болғызбау мақсатында облыстардың, республикалық маңызы бар қалалардың, астананың жергiлiктi атқарушы органдары Қазақстан Республикасы Мемлекеттік жоспарлау жүйесінің құжаттарына сәйкес оларды қорғау және қалпына келтiру жөнiндегi iс-шаралар кешенiн жеке көздейдi.

3. Шаруашылық қызметi шағын су объектiлерiнiң жай-күйi мен режимiне әсер ететiн жеке және заңды тұлғалар уәкілетті органның ведомствосымен келiсiлген шағын су объектiлерiнiң су ресурстарын қалпына келтiру және олардағы сулардың тазалығын сақтау жөнiндегi iс-шараларды жүзеге асыруға мiндеттi.

Ескерту. 122-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 2004.12.20 № 13 (01.01.2005 бастап күшіне енеді), 2008.05.26 № 34-IV (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-баптан қараңыз); 03.07.2013 № 124-V (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 11.04.2014 № 189-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 28.12.2018 № 210-VІ (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 28.10.2019 № 268-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

25-тарау. Судың зиянды әсерінің алдын алу және оларды жою

123-бап. Мемлекеттiк органдардың, жеке және заңды тұлғалардың судың зиянды әсерiнiң алдын алу және оларды жою жөнiндегi мiндеттерi

Мемлекеттiк органдар, жеке және заңды тұлғалар судың мынадай зиянды әсерлерiнiң:

су тасу, су басу, топан су басу;

жағалаудың, қорғау бөгеттерiнiң және басқа да құрылыстардың қирауы;

жерлердiң батпақтануы мен сортаңдануы;

топырақ пен су объектiлерiнiң эрозиясы, жыралардың пайда болуы, сырғымалар, сел тасқындары мен басқа да зиянды құбылыстардың алдын алу және оларды жою жөнiнде iс-шаралар жүргiзуге мiндеттi.

124-бап. Судың зиянды әсерiнiң алдын алу және оларды жою жөнiндегi шараларды жүзеге асыру тәртiбi

1. Су шаруашылығы ұйымдары, су пайдаланушылар, жеке және заңды тұлғалар елді мекендерді, өнеркәсіп объектілерін, ауыл шаруашылығы жерлерін, қорғалатын аумақтарды судың зиянды әсерінен қорғау жөніндегі алдын алу іс-шаралары мен ағымдағы іс-шараларды жоспарлауға және жүргізуге міндетті. Судың зиянды әсерінің алдын алу және оларды жою жөніндегі алдын алу іс-шаралары мен ағымдағы іс-шараларды қаржыландыру су пайдаланушылардың қаражаты мен бюджет қаражаты есебінен жүргізіледі.

Жеке және заңды тұлғалар судың зиянды әсерінің алдын алу және оларды жою жөніндегі су шаруашылығы іс-шараларын өткізу кезінде:

1) су шаруашылығы жүйелері мен құрылыстарын салуда, пайдалануға беруде, пайдалануда, жөндеуде, реконструкциялауда, консервациялауда, пайдаланудан шығаруда және жоюда қауіпсіздік нормалары мен ережелерін сақтауға;

2) су шаруашылығы жүйелері мен құрылыстары қауіпсіздігінің нашарлап кетуінің жай-күйін жүйелі түрде талдауға;

3) су шаруашылығы жүйелері мен құрылыстарына ұдайы тексеру жүргізуге;

4) су шаруашылығы жүйелері мен құрылыстарындағы аварияларды жоюға арналған қаржылық және материалдық резервтерді құруға;

5) су шаруашылығы жүйелері мен құрылыстарындағы төтенше жағдайлар туралы хабарлайтын оқшау жүйелерді үнемі дайындықта ұстауға міндетті.

2. Судың зиянды әсерiнен туындаған табиғи және техногендiк сипаттағы төтенше жағдайларды жою Қазақстан Республикасының заңдарына сәйкес жүзеге асырылады.

Ескерту. 124-бапқа өзгерту енгізілді - Қазақстан Республикасының 2009.02.12. № 132-IV (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-баптан қараңыз) Заңымен.

26-тарау. Су объектілерінде, су қорғау аймақтары мен белдеулерінде жұмыстар жүргізу тәртібі

125-бап. Су объектілерінде, су қорғау аймақтары мен белдеулерінде кәсіпорындарды және басқа да құрылыстарды орналастыру, жобалау, салу, реконструкциялау және пайдалануға беру шарттары

1. Су қорғау белдеулерінің шегінде:

1) су объектілерінің сапалық және гидрологиялық жай-күйін нашарлататын (ластану, қоқыстану, сарқылу) шаруашылық қызметіне немесе өзге де қызметке;

ЗҚАИ-ның ескертпесі!
2) тармақшаға өзгеріс енгізу көзделген – ҚР 06.04.2024 № 71-VIII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

2) су шаруашылығы және су жинайтын құрылысжайлар мен олардың коммуникацияларын, көпірлерді, көпір құрылысжайларын, айлақтарды, порттарды, пирстерді және су көлігі қызметіне байланысты өзге де көліктік инфрақұрылым, кәсіпшілік балық өсіру, балық шаруашылығы технологиялық су айдындары объектілерін, жаңартылатын энергия көздерін (гидродинамикалық су энергиясын) пайдалану объектілерін, сондай-ақ су объектісіндегі рекреациялық аймақтарды қоспағанда, демалыс және (немесе) сауықтыру мақсатындағы ғимараттар мен құрылысжайларды салмай, ғимараттар мен құрылысжайларды салуға және пайдалануға;

3) бау-бақша егуге және саяжай салуға жер учаскелерін беруге;

4) су объектілерінің және олардың су қорғау аймақтары мен белдеулерінің ластануын болғызбайтын құрылыстармен және құрылғылармен қамтамасыз етілмеген қазіргі бар объектілерді пайдалануға;

5) жекелеген учаскелерді шалғындандыруға, егін егуге және ағаш отырғызуға арналған жерлерді өңдеуді қоспағанда, топырақ және өсімдік қабатын бұзатын жұмыстарды жүргізуге (оның ішінде жер жыртуға, мал жаюға, пайдалы қазбаларды өндіруге);

6) шатыр қалашықтарын, көлік құралдары үшін тұрақты тұрақтарды, малдың жазғы жайылым қостарын орналастыруға;

7) пестицидтер мен тыңайтқыштардың барлық түрлерін қолдануға тыйым салынады.

2. Су қорғау аймақтарының шегінде:

1) су объектілерін және олардың су қорғау аймақтары мен белдеулерінің ластануы мен қоқыстануын болғызбайтын құрылыстармен және құрылғылармен қамтамасыз етілмеген жаңа және реконструкцияланған объектілерді пайдалануға беруге;

2) ғимараттарға, құрылыстарға, коммуникацияларға және басқа да объектілерге реконструкция жүргізуге, сондай-ақ құрылыс, су түбін тереңдету және жарылыс жұмыстарын жүргізуге, пайдалы қазбалар өндіруге, кәбіл, құбыр және басқа да коммуникацияларды төсеуге, белгіленген тәртіппен жергілікті атқарушы органдармен, бассейндік инспекциялармен, қоршаған ортаны қорғау саласындағы уәкілетті мемлекеттік органмен, халықтың санитариялық-эпидемиологиялық саламаттылығы саласындағы мемлекеттік органмен және басқа да мүдделі органдармен келісілген жобасы жоқ бұрғылау, жер қазу және өзге де жұмыстар жүргізуге;

3) тыңайтқыштар, пестицидтер, мұнай өнімдерін сақтайтын қоймаларды, көлік құралдары мен ауыл шаруашылығы техникасына техникалық қызмет көрсету, оларды жуу пункттерін, механикалық шеберханаларды, тұрмыстық және өнеркәсіп қалдықтарын төгетін құрылғыны, аппаратураларды пестицидтермен толтыратын алаңдарды, авиациялық-химиялық жұмыстар жүргізуге арналған ұшу-қону жолақтарын орналастыруға және салуға, сондай-ақ судың сапасына кері әсер ететін басқа да объектілерді орналастыруға;

4) мал шаруашылығы фермалары мен кешендерін, сарқынды су жинағыштарды, сарқынды сумен суарылатын егістіктерді, зираттарды, мал қорымдарын (биотермиялық шұңқырларды), сондай-ақ жерүсті және жерасты суларының микробпен ластану қаупіне себепші болатын басқа да объектілерді орналастыруға;

5) жүктелім нормасынан асырып мал жаюға, су тоғандарының режимін нашарлататын мал тоғыту мен санитариялық өңдеуге және шаруашылық қызметінің басқа да түрлеріне;

6) су көздеріндегі су кемерінен екі мың метрге жетпейтін қашықтықта орналасқан ауыл шаруашылығы дақылдары мен орман екпелерін пестицидтермен авиациялық өңдеу және авиация арқылы минералдық тыңайтқыштармен қоректендіру тәсілін қолдануға;

7) концентрациясының жол берілетін шегі белгіленбеген пестицидтерді қолдануға, қардың үстіне тыңайтқыш себуге, сондай-ақ залалсыздандырылмаған көң қосылған сарқынды суды және тұрақты хлорорганикалық пестицидтерді тыңайтқыш ретінде пайдалануға тыйым салынады.

Су қорғау аймағында мәжбүрлі санитариялық өңдеу жүргізу қажет болған жағдайда уыттылығы әлсіз және орташа тұрақсыз пестицидтерді қолдануға жол беріледі.

3. Су объектілерінде және (немесе) су қорғау аймақтарында (су қорғау белдеулерінен басқа) жаңа объектілерді (ғимараттарды, құрылыстарды, олардың кешендерін және коммуникацияларды) жобалау, салу және орналастыру, сондай-ақ олар алып жатқан жер учаскелері су қорғау аймақтарына және белдеулерге немесе өзге де ерекше қорғалатын табиғи аумақтарға жатқызылғанға дейін тұрғызылған қолданыстағы объектілерді реконструкциялау (кеңейту, жаңғырту, техникалық қайта жарақтандыру, қайта бейіндеу) бассейндік инспекциялармен, қоршаған ортаны қорғау саласындағы уәкілетті мемлекеттік органмен, жер қойнауын зерттеу жөніндегі уәкілетті органмен, халықтың санитариялық-эпидемиологиялық саламаттылығы саласындағы мемлекеттік органмен, ветеринария саласындағы уәкілетті органмен, облыстың (республикалық маңызы бар қаланың, астананың) жергілікті атқарушы органдарымен келісіледі.

Келiсу тәртiбi Қазақстан Республикасының сәулет, қала құрылысы және құрылыс қызметi туралы заңнамасына сәйкес бекiтiлген, құрылыс саласында құрылыс салуды ұйымдастыру және рұқсат беру рәсімдерінен өту қағидаларында айқындалады.

Ықтимал сел қаупі бар су объектілеріндегі нақ осындай қызмет - азаматтық қорғау саласындағы уәкілетті органмен, ал су кемелері қатынайтын су жолдарында су көлігі мәселелері жөніндегі уәкілетті органмен келісіледі.

4. Қолданылуы су объектілерінің жай-күйіне теріс әсер етуі мүмкін жаңа объектілердің құрылысын немесе қолданыстағыларын реконструкциялау (кеңейту, жаңғырту, техникалық қайта жарақтандыру, қайта бейіндеу) жобаларында техникалық сумен жабдықтаудың тұйық (ақпайтын) жүйесі көзделуге тиіс.

5. Су объектілерінің жай-күйіне теріс әсер етуі мүмкін қолданыстағы (салынып жатқан) объектілерді консервациялау және жою (кейіннен кәдеге жарату) бассейндік инспекциялармен, қоршаған ортаны қорғау саласындағы уәкілетті мемлекеттік органмен, халықтың санитариялық-эпидемиологиялық саламаттылығы саласындағы мемлекеттік органмен, жер қойнауын зерттеу жөніндегі уәкілетті органмен және өзге де мемлекеттік органдармен келісім бойынша Қазақстан Республикасының заңдарында белгіленген тәртіппен жүргізіледі.

6. Су объектілерінің аумағы арқылы көліктік немесе инженерлік коммуникациялар салу жобалары тасқын суларды өткізуді, су объектілерін пайдалану режимін, судың ластануын, қоқыстануын және сарқылуын болғызбауды, олардың зиянды әсерінің алдын алуды қамтамасыз ететін іс-шаралардың жүргізілуін көздеуге тиіс.

Көрсетілген жобалар бассейндік инспекциялармен, қоршаған ортаны қорғау саласындағы уәкілетті органмен, жер қойнауын зерттеу жөніндегі уәкілетті органмен, халықтың санитариялық-эпидемиологиялық саламаттылығы саласындағы мемлекеттік органмен, энергиямен жабдықтау саласындағы уәкілетті органмен келісілуге жатады.

7. Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген тәртіппен келісілген және салалық сараптамалардың түйіндерін қамтитын, құрылыс жобаларына (техникалық-экономикалық негіздемелерге, жобалау-сметалық құжаттамаға) ведомстводан тыс кешенді сараптаманың оң қорытындысы алынған жобалар болмаса, су қорғау аймақтары мен белдеулерінде кәсіпорындар, ғимараттар, құрылыстар мен коммуникациялар салуға (реконструкциялауға, күрделі жөндеуге) тыйым салынады.

Ескерту. 125-бап жаңа редакцияда - ҚР 2009.07.10 № 180-IV, өзгерістер енгізілді - ҚР 2010.12.28 № 369-IV (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 04.07.2013 № 128-V (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 17.01.2014 № 165-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 11.04.2014 № 189-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 29.12.2014 № 269-V (01.01.2015 бастап қолданысқа енгізіледі); 28.10.2015 № 366-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 28.10.2019 № 268-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 02.01.2021 № 399-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

126-бап. Су объектiлерiнде және олардың су қорғау аймақтары мен белдеулерiнде жұмыстар жүргiзу

1. Су объектiлерiндегi немесе су қорғау аймақтарындағы су объектiлерiнiң жай-күйiне әсер ететiн құрылыс, түбiн тереңдету және жарылыс жұмыстары, пайдалы қазбаларды және басқа да ресурстарды өндiру, кабельдердi, құбырлар мен басқа да коммуникацияларды төсеу, орман ағаштарын кесу, бұрғылау және өзге де жұмыстар бассейндік инспекциялармен, қоршаған ортаны қорғау саласындағы уәкiлеттi мемлекеттiк органмен, халықтың санитариялық-эпидемиологиялық саламаттылығы саласындағы мемлекеттік органмен, облыстың (республикалық маңызы бар қаланың, астананың) жергiлiктi атқарушы органдарымен, кеме қатынасына жатқызылған су объектiлерiнде - қосымша су көлiгi органдарымен де келiсiм бойынша жүргiзiледi.

2. Су объектiлерiнде және олардың су қорғау аймақтарында жұмыстар жүргiзу тәртiбi су объектiлерiнiң жай-күйiн, қоршаған ортаның экологиялық тұрақтылығын сақтау талаптарын ескере отырып, бассейндік инспекциялармен, қоршаған ортаны қорғау саласындағы уәкiлеттi мемлекеттiк органмен, халықтың санитариялық-эпидемиологиялық саламаттылығы саласындағы мемлекеттік органмен, облыстың (республикалық маңызы бар қаланың, астананың) жергiлiктi атқарушы органдарымен және өзге де мүдделi мемлекеттiк органдармен келiсiм бойынша әрбiр су объектiсi бойынша жеке-дара айқындалады.

Ескерту. 126-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 2004.12.20. № 13 (01.01.2005 бастап күшіне енеді); 28.10.2019 № 268-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

8-Бөлім. Ерекше мемлекеттік маңызы бар су объектілеріндегі шаруашылық қызметті
құқықтық реттеу ерекшеліктері

27-тарау. Ерекше мемлекеттік маңызы бар су объектілері

127-бап. Ерекше мемлекеттiк маңызы бар су объектiлерiндегi шаруашылық қызметтiң құқықтық режимi

Ерекше мемлекеттiк маңызы бар су объектiлерiндегi шаруашылық қызметтi реттеудiң құқықтық режимiне мыналар кiредi:

1) экономика мүдделерiнiң экологиялық, мәдени және тарихи құрамдас бөлiктермен балансын сақтау негiзiнде аймақтың тұрақты дамуын қамтамасыз ету;

2) табиғи су кешенiнiң су объектiлерiндегi судың деңгейiн белгiленген шектi белгiден төмен болмайтындай деңгейде сақтау;

3) өндiрiстердiң жұмыс iстеуiнiң технологиялық схемалары мен ұйымдастыру-экономикалық нысандарын тұрақты жетiлдiру негiзiнде су ресурстарын тиiмдi пайдалану;

4) су бассейнi мен су объектiсiнiң жай-күйiн жақсарту;

5) аймақтың экономикалық, ресурстық әлеуетiн және оның санитарлық-эпидемиологиялық және экологиялық салауаттылығын сақтауда жұртшылықтың рөлiн арттыру;

6) балық ресурстарын, өсімдіктер мен жануарлар дүниесiн сақтау және ұдайы молайту;

7) рекреациялық кешендi дамыту;

8) заңдылықты және экологиялық құқық тәртiбiн нығайту.

128-бап. Ерекше мемлекеттiк маңызы бар су объектiлерiн қорғау ерекшелiктерi

Ерекше мемлекеттiк маңызы бар су объектiлерiн қорғаудың ерекшелiктерi мыналар болып табылады:

1) аймаққа бөлу және жеке аймақтар бойынша су және экологиялық нормативтер белгiлеу;

2) су объектiлерiне және олардың экологиялық жүйесiне антропогендiк жүктеме нормалау;

3) аймақтың су объектiлерiн пайдалану ережелерiн белгiлеу кезiнде олардың ерекшелiктерiн облыстың (республикалық маңызы бар қаланың, астананың) жергiлiктi атқарушы органдарының есепке алуы;

4) өндiрiс қалдықтарын кәдеге жарату кезiнде кешендiлiктi қамтамасыз ету;

5) су объектiсi бассейнiнiң аумағын су және жел эрозияларынан, шөлейттенуден, батпақтанудан, қайталама сортаңданудан, өндiрiс және тұтыну қалдықтарымен және басқа да заттармен ластанудан қорғау;

6) бұзылған cy объектiлерiн және cy қорының жерлерiн қайта өңдеу;

7) су объектiлерiнiң арналары бойынша табиғат қорғау және санитарлық-эпидемиологиялық су берудiң шаруашылық су беру алдындағы басымдығы.

Ескерту. 128-бапқа өзгеріс енгізілді - Қазақстан Республикасының 2004.12.20. № 13 (2005 жылғы 1 қаңтардан бастап күшіне енеді) Заңымен.

129-бап. Ерекше мемлекеттiк маңызы бар су объектiлерi аймағындағы шаруашылық қызметке қойылатын талаптар

Ерекше мемлекеттiк маңызы бар су объектiлерi аймағын қорғау мақсатында оларда шаруашылық қызметтiң ерекше режимi белгiленедi, ол:

1) санитарлық-эпидемиологиялық және экологиялық жағдайды сақтау мен жақсартуға бағытталған қызмет түрлерiнiң басымдығын;

2) су объектiлерiнiң экологиялық жүйесiне шаруашылық қызметтiң әсерiн ұдайы азайтуды;

3) тұрақты даму принциптерiнде әлеуметтiк-экономикалық мiндеттердi шешудiң және ерекше мемлекеттiк маңызы бар су объектiлерiн қорғаудың баланстылығын көздейдi.

130-бап. Ерекше мемлекеттiк маңызы бар су объектiлерi аумағында тыйым салынған қызмет түрлерi

Ерекше мемлекеттiк маңызы бар су объектiлерiнiң аумағында:

1) бассейннiң табиғи экологиялық жүйелерiнiң бұзылуын, қоршаған ортаның халықтың өмiрi мен денсаулығына қауiптi өзгерiсiн туғызатын шаруашылық және өзге де қызметке;

2) радиоактивтi қалдықтарды және зарарсыздандыруға немесе кәдеге жаратуға келмейтiн өнiмдi ерекше мемлекеттiк маңызы бар су объектiлерi аймақтарына әкелуге, сондай-ақ онда сақтауға немесе көмуге;

3) қамыс шабуға және құрғақ өсiмдiктердi өртеуге, орман ағаштарын тамырымен жұлуға, балық уылдырық шашатын өзендердiң арналарын өңдеуге;

4) мiндеттi санитариялық-эпидемиологиялық сараптамасыз шаруашылық қызметтi және аумақта жұмыстар мен қызмет көрсетулердi жүргiзуге тыйым салынады.

Ескерту. 130-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 02.01.2021 № 401-VI (01.07.2021 бастап қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

131-бап. Ерекше мемлекеттiк маңызы бар су объектiлерi аймағындағы шаруашылық қызметтi реттеуге мемлекеттiң қатысуы

1. Ерекше мемлекеттiк маңызы бар су объектiлерiнiң экологиялық жүйесiн сақтау және қалпына келтiру мақсатында орталық және облыстардың, республикалық маңызы бар қалалардың, астананың жергiлiктi атқарушы органдары су объектiлерiн кешендi пайдаланудың және қорғаудың бассейндiк схемаларын жасау кезiнде аймақтың ерекшелiктерiн ескередi.

2. Мемлекеттiк органдардың, қоғамдық бiрлестiктердiң және шаруашылық жүргiзушi субъектiлердiң қызметiн республикалық деңгейде үйлестiру үшiн Қазақстан Республикасының Үкiметi Ұлттық үйлестiру кеңесiн құруы мүмкін.

Ескерту. 131-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 2004.12.20. № 13 (01.01.2005 бастап күшіне енеді), 2009.02.12. № 132-IV (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-баптан қараңыз); 03.07.2013 № 124-V (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

9-Бөлім. Су қорын пайдалану мен қорғауды, сумен жабдықтауды және су бұруды реттеудің экономикалық тетігі

Ескерту. 9-бөлімнің тақырыбына өзгерту енгізілді - Қазақстан Республикасының 2009.02.12. № 132-IV (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-баптан қараңыз) Заңымен.

28-тарау. Су пайдалануды реттеудің
экономикалық әдістері

132-бап. Су қорын пайдалану мен қорғау, сумен жабдықтау және су бұру саласындағы экономикалық реттеудiң түрлерi

Ескерту. 132-баптың тақырыбына өзгерту енгізілді - Қазақстан Республикасының 2009.02.12. № 132-IV (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-баптан қараңыз) Заңымен.

Экономикалық реттеудiң негiзгi түрлерi:

1) су пайдаланушылардан Қазақстан Республикасының салық заңдарында көзделген төлемдер мен алымдарды алу;

2) су объектiлерiн ұтымды пайдалану және қорғау, елді мекендерді сумен жабдықтау және су бұру мәселелерін көздейтін Қазақстан Республикасы Мемлекеттiк жоспарлау жүйесiнiң құжаттарын әзірлеу;

3) Қазақстан Республикасының заңдарына сәйкес жеке және заңды тұлғалардың ресурстар сақтау, қалдығы аз технологияларды және энергияның дәстүрден тыс түрлерiн енгiзуi және игеруi, су ресурстарын қорғау мен ұтымды пайдалану, сумен жабдықтау және су бұру жөнiндегi басқа да тиiмдi шараларды жүзеге асыруы кезiнде оларға кредиттiк және өзге де жеңiлдiктер беру;

4) қоғамдық қорлар құру және оларды су объектiлерiн қалпына келтiру мен қорғау үшiн пайдалану болып табылады.

Ескерту. 132-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 2009.02.12. № 132-IV (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-баптан қараңыз); 03.07.2013 № 124-V (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

133-бап. Су ресурстарын пайдаланғаны үшiн ақы төлеу

1. Қазақстан Республикасында ортақ су пайдалану тегiн жүзеге асырылады.

2. Қазақстан Республикасында арнайы су пайдалану Қазақстан Республикасының салық заңдарына сәйкес ақылы негiзде жүзеге асырылады.

134-бап. Су пайдаланушыларға су беру, сумен жабдықтау, су бұру жөнiнде көрсетiлетiн қызметтерге ақы төлеу

1. Су пайдаланушыларға су беруге, сумен жабдықтауға, су бұруға, жөндеу-қалпына келтiру жұмыстарын және басқа да су шаруашылығы iс-шараларын орындауға байланысты көрсетiлетiн қызметтер ақылы негiзде жүзеге асырылады.

2. Су пайдаланушыларға су беру, сумен жабдықтау және су бұру бойынша көрсетілген қызметтер үшiн тарифтер Қазақстан Республикасының табиғи монополиялар туралы заңнамасына сәйкес бекiтiледi.

3. Су беру жөнiндегi қызметтер үшiн ақы төлеу тәртiбi мен талаптары тараптардың шарттарымен айқындалады.

Ескерту. 134-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 2006.07.07 № 174 (ресми жарияланған күнінен бастап күнтізбелік он күн өткеннен кейін қолданысқа енгізіледі), 2008.12.29 № 116-IV (01.01.2009 бастап қолданысқа енгізіледі), 2009.02.12. № 132-IV (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-баптан қараңыз); 11.07.2017 № 89-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

135-бап. Су шаруашылығын, сумен жабдықтауды және су бұруды мемлекеттiк қолдаудың түрлерi және су қорын ұтымды пайдалану мен қорғау жөнiндегiинвестициялық саясаттың қағидаттары

Ескерту. 135-баптың тақырыбы өзгеріс енгізілді - ҚР 15.06.2015 № 322-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі).

1. Су шаруашылығын, сумен жабдықтауды және су бұруды мемлекеттiк қолдаудың негiзгi түрлерi:

1) су шаруашылығы жүйесiнiң мемлекеттiк мекемелерiн ұстау;

2) су беруге байланысты емес трансшекаралық су шаруашылығы құрылыстарын және республикалық маңызы бар су шаруашылығы құрылыстарын пайдалану жөнiндегi шығындарды қаржыландыру;

3) ерекше авариялық қаупi бар су шаруашылығы құрылыстары мен гидромелиорациялық жүйелердi қалпына келтiру жөнiндегi iс-шараларды қаржыландыру;

4) су шаруашылығы құрылыстары мен гидромелиорациялық жүйелердiң жаңаларын салуға және қазiр барларын қайта құруға қаржы ресурстарын, оның iшiнде қарыз қаражаттарын тарту;

5) ауыз сумен жабдықтаудың баламасыз көздерi болып табылатын ерекше маңызды топтық және оқшау сумен жабдықтау жүйелерінен ауыз су беру жөнiнде көрсетiлетiн қызметтердiң құнын тиісінше уәкілетті орган немесе облыстардың жергілікті атқарушы органдары бекіткен тізбелер бойынша субсидиялау;

5-1) бюджет қаражаты есебінен жүзеге асырылатын, сумен жабдықтау және су бұру жүйелерін салуды, реконструкциялауды және жаңғыртуды өтеусіз және қайтарымсыз негізде субсидиялау;

6) Қазақстан Республикасының заңдарында белгiленген тәртiппен су шаруашылығы субъектiлерiне, сумен жабдықтау және (немесе) су бұру жөніндегі ұйымдарға жеңiлдiктi және ұзақ мерзiмдi кредиттер мен басқа да артықшылықтар беру;

7) мемлекеттік меншіктегі су шаруашылығы жүйелері мен құрылыстарының қауіпсіздігін қамтамасыз ету жөніндегі іс-шараларды қаржыландыру болып табылады.

8) алып тасталды - ҚР 13.06.2013 № 102-V (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

2. Су қорын ұтымды пайдалану мен қорғау, суармалы жерлерді гидромелиорациялау, су шаруашылығы жүйелері мен құрылыстарының қауіпсіздігі жөніндегі инвестициялық саясаттың негiзгi қағидаттары:

1) қайтарымды негiзде орталықтандырылған инвестициялардың есебiнен су саласын дамытуды мемлекеттiк қолдау;

2) инвестициялық су шаруашылығы қызметiнде пайдалану үшiн ұйымдардың өз көздерiнiң рөлiн арттыруды ынталандыру;

3) қарыздарды, оның iшiнде мемлекет кепiлдiктерiн тарту практикасын кеңейту;

4) инвестицияларға бағытталған бюджет қаражатын жұмсауды мемлекеттiк бақылау болып табылады.

3. Су шаруашылығын мемлекеттiк қолдау және су қорын ұтымды пайдалану мен қорғау жөнiндегi, сондай-ақ пайдаланылмайтын және қайта қалпына келтіруге жатпайтын мемлекеттік меншіктегі су шаруашылығы жүйелері мен құрылыстарын жою жөніндегі инвестициялық саясат Қазақстан Республикасының заңдарына сәйкес жүзеге асырылады.

Ескерту. 135-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 2004.12.20 № 13 (01.01.2005 бастап күшіне енеді), 2006.01.10. № 116 (01.01.2006 бастап қолданысқа енгізіледі), 2009.02.12. № 132-IV (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-баптан қараңыз), 13.06.2013 № 102-V (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 29.09.2014 № 239-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi); 15.06.2015 № 322-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 25.01.2021 № 411-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

135-1-бап. Сумен жабдықтау және су бұру жүйелерін салуды, реконструкциялауды және жаңғыртуды субсидиялау

1. Сумен жабдықтау және су бұру жүйелерін салуды, реконструкциялауды және жаңғыртуды субсидиялау сумен жабдықтауды және су бұруды дамытуды экономикалық ынталандыру ретінде жүзеге асырылады.

2. Сумен жабдықтау және су бұру жүйелерін салуды, реконструкциялауды және жаңғыртуды субсидиялау мынадай бағыттар бойынша жүзеге асырылады:

1) жобаларды техникалық қолдау, бұл техникалық негіздемені, жобалау-сметалық құжаттаманы әзірлеуді, техникалық және авторлық қадағалауларды жүзеге асыруды қамтиды;

2) капиталды қажет ететін шығыстар, оның ішінде құрылыс-монтаждау жұмыстарына, жабдықты, материалдарды сатып алуға арналған шығыстар.

Ескерту. 28-тарау 135-1-баппен толықтырылды - ҚР 15.06.2015 № 322-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі).

136-бап. Су қорын пайдалану мен қорғау саласындағы сақтандыру

1. Су қорын пайдалану мен қорғау саласындағы сақтандыру су қатынастарының объектiлерiне, басқа адамдардың өмiрiне, денсаулығына және мүлкiне зиян келтiру салдарынан шарттан туындайтын мiндеттемелер бойынша жауапкершiлiк тәуекелi болған кезде жеке және заңды тұлғалардың мүлiктiк мүдделерiн қорғауға байланысты қатынастар кешенi болып табылады.

2. Ерiктi сақтандыруды жеке және заңды тұлғалар өз еркi бойынша жүзеге асырады. Су қорын пайдалану мен қорғау саласындағы ерiктi сақтандырудың түрлерi, шарттары мен тәртiбi сақтандырушы мен сақтанушылар арасындағы келiсiмдермен айқындалады.

10-Бөлім. Су даулары және Қазақстан Республикасының
Су заңдарын бұзғаны үшін жауаптылық
29-тарау. Су дауларын шешу

137-бап. Су даулары

1. Су объектiлерiн, су шаруашылығы құрылыстарын пайдалану мен қорғау және суды бөлу мәселелерi бойынша су қатынастары субъектiлерiнiң арасында туындайтын даулар су даулары болып табылады.

2. Су қатынастары субъектiлерiнiң арасындағы су даулары тараптардың келiссөздерi, оларды су пайдаланушылар бiрлестiктерi құрған органдарда, облыстардың (республикалық маңызы бар қаланың, астананың) жергiлiктi атқарушы органдарында және уәкiлеттi органда немесе соттарда қарау арқылы шешiледi.

Ескерту. 137-бапқа өзгеріс енгізілді - Қазақстан Республикасының 2004.12.20. № 13 (2005 жылғы 1 қаңтардан бастап күшіне енеді) Заңымен.

138-бап. Өз бетiнше басып алынған су объектiлерi мен су шаруашылығы құрылыстарын қайтару

Өз бетiнше басып алынған су объектiлерi мен су шаруашылығы құрылыстары заңсыз пайдаланылған уақыт iшiнде Қазақстан Республикасының су заңдарының бұзылуынан келтiрiлген зиян өтелiп, иесiне қайтарылады. Өз бетiнше басып алынған су объектiлерiн қайтару Қазақстан Республикасының заңдарында белгiленген тәртiппен жүргiзiледi.

30-тарау. Қазақстан Республикасының
су заңдарын бұзғаны үшін жауаптылық

139-бап. Су қорын пайдалану мен қорғау саласындағы заң бұзушылықтар

Ескерту. 139-бап алып тасталды - Қазақстан Республикасының 2009.02.12. № 132-IV (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-баптан қараңыз) Заңымен.

140-бап. Қазақстан Республикасының су заңнамасын бұзғаны үшін жауаптылық

Қазақстан Республикасының су заңнамасын бұзу Қазақстан Республикасының заңдарына сәйкес жауаптылыққа әкеп соғады.

Ескерту. 140-бап жаңа редакцияда - Қазақстан Республикасының 2009.02.12. № 132-IV (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-баптан қараңыз) Заңымен.

11-Бөлім. Трансшекаралық суларды пайдалану және қорғау саласындағы халықаралық ынтымақтастық
31-тарау. Трансшекаралық суларды пайдалану
және қорғау

141-бап. Трансшекаралық суларды пайдалану және қорғау саласындағы халықаралық ынтымақтастықтың негiзгi бағыттары

Трансшекаралық суларды пайдалану және қорғау саласындағы халықаралық ынтымақтастықтың негiзгi бағыттары:

1) Қазақстан Республикасының халықаралық шарттар жасасу негiзiнде трансшекаралық суларды пайдалану және қорғау саласындағы мүдделерiн қорғау;

2) Қазақстан Республикасы бекiткен халықаралық шарттар бойынша Қазақстан Республикасының мiндеттемелерiн орындау;

3) шекаралас елдердiң трансшекаралық сулар бойынша мемлекетаралық қатынастары бөлiгiнде су заңдарын үйлестiру мен жақындастыруға қатысу;

4) трансшекаралық суларды пайдалану және қорғау саласындағы ғылыми-техникалық ынтымақтастық, нормаларды, стандарттарды, жобаларды және мониторингтi бiрлесiп әзiрлеу және iске асыру болып табылады.

Ескерту. 141-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 03.07.2013 № 124-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі).

142-бап. Трансшекаралық суларды пайдалану және қорғау саласындағы халықаралық ынтымақтастықтың принциптерi

Қазақстан Республикасы трансшекаралық суларды пайдалану және қорғау саласындағы өз саясатында мынадай принциптердi басшылыққа алады:

1) экологиялық, санитарлық-эпидемиологиялық қауiпсiздiктi қамтамасыз ету және халықаралық табиғат қорғау ынтымақтастығын дамыту;

2) халықаралық су құқығының жалпы жұрт таныған принциптерi мен нормаларын ескере отырып, трансшекаралық ағын судың барлық елдерiнiң су ресурстарын әдiл, ақылға қонымды және өзара тиiмдi пайдалану құқығын қамтамасыз ету;

3) болашақ ұрпақтардың қажеттiлiктерiне зиян келтiрмей қазiргi ұрпақтың қажеттiлiктерiн қанағаттандыруды ескере отырып, су ресурстарын басқару;

4) адамның экологиялық құқықтарының, мүдделерiнiң және трансшекаралық өзендер бассейндерiнiң су шаруашылығы жүйелерiнiң экономикалық даму балансын сақтау;

5) трансшекаралық суларды пайдалану және қорғау проблемаларын шешу кезiнде өзара көмек көрсету және даулы мәселелердi бейбiт түрде реттеу;

6) трансшекаралық сулардың жай-күйiне ықтимал трансшекаралық әсер етудiң алдын алу жөнiндегi сақтық шараларын қамтамасыз ету;

7) халықаралық жауапкершiлiк және трансшекаралық әсер етуден туындаған залалды өтеу.

143-бап. Трансшекаралық суларды пайдалану және қорғау саласындағы мемлекетаралық ынтымақтастықтың тетiгi

Трансшекаралық суларды пайдалану және қорғау саласындағы мемлекетаралық ынтымақтастықтың тетiгi:

1) трансшекаралық әсер ететiн немесе әсер етуi мүмкiн қызметтi жүзеге acыру кезiнде трансшекаралық суларды олардың трансшекаралық сипатын ескере отырып, ақылға қонымды және әдiл түрде пайдалануды қамтамасыз етудi;

2) трансшекаралық суларды экологиялық жағынан негiзделген түрде және ұтымды басқару, қоршаған ортаны сақтау және қорғау негiзiнде пайдалануды;

3) ластауды қоршаған ортаның басқа құрамдас бөлiктерiне ауысуға әкелмеуге тиiс болатын трансшекаралық суларды ластауды тыю, оны болғызбау, шектеу және қысқарту жөнiндегi шараларды;

4) трансшекаралық әсер етуден бұзылған экологиялық жүйелердi сақтауды және, қажет болған жағдайда, қалпына келтiрудi;

5) ағынды суларды ағызудың шектi нормаларын белгiлеудi, су пайдаланудың қазiргi заманғы техникалық жетiстiктерiне және экономикалық ықтимал жағдайларына сәйкес келетiн су сақтаудың қатаң нормаларына бағдарлауды;

6) трансшекаралық сулар мен су объектiлерiнiң мониторингi бағдарламаларын әзiрлеу мен келiсудi және оларды iске асыруға қатысуды;

7) трансшекаралық суларды басқаруға, реттеуге және қорғауға қаржылық және техникалық жағынан бiрлесiп қатысуды;

8) трансшекаралық өзендердiң бассейндерiндегi су шаруашылығы ахуалы туралы ақпарат алмасуды, төтенше су жағдайлары кезiнде шұғыл хабардар етудi және өзара көмек көрсетудi;

9) нормативтiк-құқықтық базаны бiрегейлендiру, трансшекаралық суларды және оларға байланысты экологиялық жүйелердi қорғау мен қалпына келтiрудiң бiрлескен бағдарламалары мониторингiнiң, оларды әзiрлеудiң және iске асырудың бiрыңғай жүйелерiн құру саласында шекаралас елдермен ынтымақтастықты, осы мақсаттар үшiн халықаралық ұйымдардың қаражатын тартуды;

10) трансшекаралық сулар мен су шаруашылығы құрылыстарын бiрлесiп пайдалану жөнiнде iс-шаралар әзiрлеудi, келiсудi және жүзеге асыруды;

11) Қазақстан Республикасы бекiткен трансшекаралық суларды пайдалану және қopғaу саласындағы мемлекетаралық және үкіметаралық келiсiмдердi бiрлесiп iске асыру үшiн қажет болған жағдайда трансшекаралық суларды басқару жөнiндегi мемлекетаралық орган құруды;

12) трансшекаралық суларды пайдалану және қорғау жөнiнде аймақтық және ұлттық деректер базасын құруды;

13) су проблемаларын шешу жөнiнде бiрлескен ғылыми-техникалық зерттеулер жүргiзудi;

14) трансшекаралық суларды ұтымды пайдалануға және қорғауға байланысты өзге де қызметтi көздейдi.

144-бап. Трансшекаралық суларды пайдалану және қорғау саласындағы халықаралық ынтымақтастықтың экономикалық негiзi

Трансшекаралық суларды пайдалану және қорғау саласындағы халықаралық ынтымақтастықтың экономикалық негiзi:

1) осы су объектiсiнде және оған iргелес аумақта биологиялық тепе-теңдiктi ұстап тұру, ұдайы молайту және сақтау мақсатында трансшекаралық суларды тиiмдi және ұтымды пайдалануды;

2) трансшекаралық әсер ету нәтижесiнде кiнәлi тарап келтiрген залал үшiн өтемдiк жауапкершiлiктi;

3) пайдаланылатын су ресурстарына үлес қосып қатысу принципiнде басқа мемлекеттер пайдаланатын трансшекаралық суларды басқару, реттеу және қорғау жөнiндегi су шаруашылығы объектiлерiн бiржақты пайдалануды жүзеге асыратын мемлекетке шығындарын өтеудi;

4) мемлекеттердiң бiрiнiң тиiстi бекiтiлген халықаралық шарттардың негiзiнде белгiленген өзiнiң трансшекаралық сулар үлесiн (үлесiнiң бөлiгiн) өтемдiк негiзде екiншi мемлекетке беруiн көздейдi.

145-бап. Трансшекаралық суларды пайдалану және қорғау мәселелерi жөнiндегi дауларды реттеу

1. Қазақстан Республикасы мен басқа мемлекеттер арасындағы трансшекаралық суларды пайдалану және қорғау мәселелерi бойынша даулар ізгi ниет, өзара сыйластық және тату көршiлестiк қатынастар негiзiнде келiссөздер жүргiзу арқылы немесе дауға қатысушы тараптар үшiн қолайлы басқа әдiспен шешiледi.

2. Келiссөздерде өзара қолайлы шешiмдерге қол жеткiзу мүмкiн болмаған жағдайда, егер трансшекаралық суларды пайдалану және қорғау жөнiндегi Қазақстан Республикасы бекiткен тиiстi халықаралық шарттарда өзгеше көзделмесе, су дауларын шешудiң төрелiк процесi орынды деп танылады.

32-тарау. Қорытынды және өтпелі ережелер

Ескерту. 32-тараудың тақырыбы жаңа редакцияда - ҚР-ның 2009.07.10. № 180-IV Заңымен.

145-1-бап. Өтпелі ережелер

Осы Кодекстің 125-бабының 1-тармағы 2) тармақшасының ережелері су қорғау белдеулері шекараларының шегінде 2009 жылғы 1 шілдеге дейін тұрғызылған ғимараттар мен құрылыстардың пайдаланылуына қолданылмайды. Бұл ретте оларды пайдалануға ұйымдастырылған, орталықтандырылған кәріз, ластанған ағынды суларды бұрып жіберудің және тазалаудың өзге жүйесі немесе ішіндегі заттарды әкетуді қамтамасыз ететін су өтпейтін науалар болған кезде ғана жол беріледі.

Ескерту. 145-1-баппен толықтырылды - ҚР-ның 2009.07.10. № 180-IV Заңымен.

146-бап. Осы Кодекстi қолданысқа енгiзу тәртiбi

1. Осы Кодекс ресми жарияланған күнiнен бастап қолданысқа енгiзiледi.

2. Мыналардың күшi жойылды деп танылсын:

1993 жылғы 31 наурыздағы Қазақстан Республикасының Су кодексi (Қазақстан Республикасы Жоғарғы Кеңесiнiң Жаршысы, 1993 ж., № 7, 149-құжат; Қазақстан Республикасы Парламентiнiң Жаршысы, 1996 ж., № 22, 408-құжат; 1999 ж., № 11, 357-құжат; 2001 ж., № 3, 20-құжат; № 24, 338-құжат);

"Қазақстан Республикасының Су кодексiн күшiне енгiзу туралы" 1993 жылғы 31 наурыздағы Қазақстан Республикасы Жоғарғы Кеңесiнiң Қаулысы (Қазақстан Республикасы Жоғарғы Кеңесiнiң Жаршысы, 1993 ж., № 7, 150-құжaт).

Қазақстан Республикасының

Президентi

The Water Code of the Republic of Kazakhstan

The Code of the Republic of Kazakhstan dated 9 July, 2003 No 481.

Unofficial translation

Footnote. The table of contents is excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated June 30, 2021 No. 59-VII (shall be enforced from 01.01.2022).
Footnote. Throughout the text:
the words "the authorized body for use and protection of mineral resources" are replaced by the words "the authorized body for study and use of mineral resources"; the words "the authorized body for use and protection of mineral resources" are replaced by the words "the authorized body for study and use of mineral resources";
the words "the central executive body of the Republic of Kazakhstan for environmental protection" are replaced by the words "the authorized state body for environmental protection" by the Law of the Republic of Kazakhstan, dated 9 January, 2007 No 213 (the order of enforcement see Art. 2);
the words "the authorized body for use and protection of water resources" are replaced by the words "the authorized body" by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 12.02.2009 No 132-IV (the order of enforcement see Art. 2);
the words “the authorized body for use and protection of water resources” are replaced by the words “the authorized body” by the Law of the Republic of Kazakhstan, dated 12.02.2009 No 132-IV (the order of enforcement see Article 2);
the words "animal and vegetable origin" are replaced by the words "vegetable and animal origin" by the Law of the Republic of Kazakhstan, dated 25.01.2012 No 548-IV (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication );
the words "for the study and use of mineral resources" shall be replaced by the words "for the study of mineral resources" in accordance with the Law of the Republic of Kazakhstan dated 27.12.2017 № 126-VI (shall be enforced upon expiration of six months after the day of its first official publication);
the words "an authorized body in the field of sanitary and epidemiological welfare of the population", "an authorized body in the field of sanitary and epidemiological welfare of the population", "an authorized body in the field of sanitary and epidemiological welfare of the population", "an authorized body in the field of sanitary and epidemiological welfare of the population" and " of the authorized body in the field of sanitary and epidemiological well-being of the population "are replaced, respectively, by the words" a state body in the field of sanitary and epidemiological well-being of the population "," a state body in the field of sanitary and epidemiological well-being of the population "," a state body in the field of sanitary and epidemiological well-being of the population "," state body in the field of sanitary and epidemiological well-being of the population "and" a state body in the field of sanitary and epidemiological well-being of the population "in accordance with the Law of the Republic of Kazakhstan dated 10.28.2019 No. 268-VI (shall be enforced upon the expiration of ten calendar days after the day of its first official publication)

General part
Section 1. General provisions
Chapter 1. Basic provisions

Article 1. Basic definitions, used in this Code

In this Code, the following definitions shall be used:

1) watercourse - the water body, characterized by the water flowing towards a slope in a slight depression in the earth's surface;

2) a water area - the water area, bounded by the natural, artificial or conventional boundaries;

2-1) drinking water - water in its natural condition or after processing, responsible for quality of established national standards and hygienic normative standards, intended for drinking and household needs of population;

3) non-alternative sources of drinking water supply - the only sources of drinking water supply for water users, the replacement of which is impossible or unfeasible;

3-1) drinking and (or) household drinking water supply (hereinafter - drinking water supply) - a technological process providing for diversion, preparation, storage, transportation and delivery of drinking water to water consumers;

3-2) boundary parting of balance attribution - place parting of elements of water supply and water discharge systems between owners on the grounds of ownership, economic management or operational management, which indicated on the schemes;

4) basin management principle - the management of water resources upon the hydrographic features, conducted under the distribution of water resources within river basins, lakes and other water bodies between the administrative-territorial units;

4-1) dam - supporting hydraulic structure on watercourse for raising water level and (or) creating a reservoir;

4-2) certification of organizations for the right to carry out work in the field of dam safety - official recognition by the department of the authorized body of the powers of a legal entity to perform work in the field of dam safety;

4-3) dam safety – a condition of dam protection from catastrophic destruction;

5) hydro land reclaiming system - the complex of technologically interconnected hydraulic structures, devices and equipment, designed for irrigation, watering and reclamation of lands;

6) participants of irrigation and drainage condominium - - the individuals and (or) legal entities, having a land plot in a private ownership or in the paid temporary use, irrigated by one irrigation and drainage system or its components, which is a part of irrigation and drainage condominium on the common ownership right;

6-1) hydro-reclamation measures - water regime regulation of soils with the help of hydro-reclamation systems, as well as separately located hydraulic structures;

7) hydraulic engineering structures (waterworks) - the engineering structures, used for water resources management, water supply to water users, water supply and sanitation, prevention of harmful effects of waters;

7-1) system of drinking water supply of settlements - a complex of interconnected water objects and hydraulic structures, unifying water intakes, water purification plants, clean-water reservoirs, water pumping stations and networks for providing drinking water to water consumers;

8) a coastal line - a strip of land, running along the banks of water bodies, the width of twenty meters from the coastal line, used to install navigation signs and equipment in compliance with the environmental requirements;

9) a coastline - the shoreline of a water body, formed as a result of the maximum high tide (top of the tide);

9-1) Groundwater - concentrations of water in the subsurface;

10) underground water basin - a set of water bearing stratum, located under the earth’s surface;

11) fields and areas of underground waters – - the parts of water bearing strata with favorable conditions for production and extraction of underground waters;

12) drinking and household underground waters - the underground waters, which, in terms of quality in the natural condition or after processing, meet the regulatory requirements and are intended for drinking and household needs of a person or for production of drinking products;

13) surface water bodies - the permanent or temporary concentration of waters on the land surface in the form of the land relief with boundaries, volume and water regime;

13-3) multi-factor inspection - assessment of the technical condition of hydraulic structures and main equipment, determination of the residual life of their elements by visual inspection and a complex of engineering studies (geodetic, geophysical, geotechnical, hydrographic and others) in order to prevent the harmful effects of water;

13-2) authorized body in the field of public utilities - the central executive body, managing and conducting an inter-sectoral coordination in water supply area and wastewater disposal within settlements;

14) the return water - the underground and surface waters, running-off from irrigated areas, or the waters, discharged by industrial enterprises, domestic water supply installations and utilities;

15) Tubular filter well - a section of pipe with a number of holes, clogged into the first aquifer from the surface;

16) reclaimed lands - the lands, where reclamation works were carried out (agroforestal, agro-technical, hydro reclaiming and chemical);

17) mineral underground waters - the underground waters, which have positive balneologic effect due to its composition and (or) content of some specific components;

18) the channels, equivalent to the rivers - the man-made structures, designed to transfer water from one basin to another, and from one river system to another;

18-1) industrial ground waters - ground waters used for extraction of minerals contained in them (rare elements, halogens and others);

19) production and technical underground waters - the underground waters, which, due to their quality and physical properties are used or may be used for industrial water supply;

19-1) boundary parting of operational responsibility - place parting of elements of water supply and water discharge systems on the grounds of obligations (responsibility for its operation) established by agreement of the parties. In the absence of such agreement, the boundary of operational liability shall be established on boundary parting of balance attribution;

20) sanitary protection zone - the specially allotted area around the water supply source and water supply facilities, which must comply with the established regime for protection of the water source (open and underground), water supply facilities and the surrounding area from contamination to prevent degradation of water quality;

21) waste water - the water, produced as a result of human activity or in the contaminated area, discharged into the natural or artificial water bodies or onto the land;

21-1) complexes of waste water treatment unit - units for mechanical and biological wastewater treatment of settlements with or without the use of chemical reagents, including artificial water bodies intended for natural biological waste water treatment;

21-2) artificial water bodies intended for natural biological waste water treatment - containment pond, evaporation ponds, biological ponds, filtration fields, irrigation fields;

22) an irrigation canal - an artificial construction, designed for transportation of water from irrigation sources to the areas, requiring irrigation;

23) wastewater disposal - a set of measures, ensuring collection, transportation, treatment and disposal of wastewater through the drainage system to the water bodies and (or) onto the terrain relief;

23-1) local waste water treatment units - a set of units and devices of water consumer for cleaning own waste water;

24) drainage system - a set of utilities and facilities, designed for collection, transportation, treatment and disposal of wastewaters;

25) delivery point - a place of water intake from a water source by a water user, as well as a gauging station in the place of water supply from the water user to the water consumer;

25-1) water metering device - a technical equipment for measuring volume of water (drinking, industrial, waste water and other types of water), having normalized metrological characteristics, reproducing and storing a unit of physical quantity for a certain period of time allowed for use for commercial accounting of water in the manner established by the legislation of the Republic of Kazakhstan;

25-2) commercial accounting of water - accounting of amount of water necessary for mutual settlement between the parties under the contract for water supply and (or) water disposal;

26) a catchment area – the area, within the boundaries of which the water resources of a water body are formed;

27) the releases - the periodic or episodic releases of water from a water reservoir to control the flow or level of water on the underlying sector of the watercourse or the water level in the reservoir itself;

28) water protection zone - the area adjacent to water bodies where a special regime of economic activity shall be established to prevent pollution, clogging of water and depletion of water;

29) water protection strip - the territory the width of not less than thirty-five meters within the water protection zone, adjacent to the water body, that has a regime of the limited economic activity;

30) the authorized body for use and protection of water resources, water supply, sanitation (hereinafter - the authorized body) is the state body, managing and controlling the use and protection of water resources, water supply, and wastewater disposal outside the rural settlements;

31) the lands of the water fund - the lands:

occupied by water bodies (rivers, and equivalent channels, lakes, reservoirs, ponds and other inland waters, territorial waters, glaciers, wetlands), and water management facilities to control runoff, located at the water sources;

allocated for water protection zones of water bodies;

allocated for the sanitary protection zones for drinking water supply;

31-1) water service pipe - a pipeline from the distribution network of water supply, including a well with stop valves at the connection point, to the first valve in building;

32) the waters - a set of all the waters that are concentrated in water bodies;

33) adverse impact of waters - a flood, inundation, flooding and other negative effects of water, causing emergency situations of natural and man-made origin;

34) wetlands - the areas of swamps, fens, peat lands or ponds: the natural or artificial, perennial, stagnant or intermittent, static or flowing, fresh, brackish or salt, including marine water areas the depth of which does not exceed six meters at the low tide;

35) water supply - a set of measures, providing intake, storage, preparation, supply and distribution of water through the water supply systems to the water consumers;

36) particularly important group and local water supply systems - the group and local drinking water supply systems having priority and special social importance and referred to category of the particularly important water supply systems by authorized body;

36-1) water supply and (or) water discharge organization - water supply organization carrying out operation of water supply and water discharge systems in settlements;

37) water supply system - a set of engineering utilities and facilities, intended for intake, storage, treatment, supply and distribution of water to the places of consumption;

38) protection of water bodies - the activity, aimed at preservation, restoration and rehabilitation of water bodies, as well as prevention of harmful effects of waters; ]

39) the use of water bodies - the extraction of useful natural properties from water bodies to meet the material or any other needs of individual or legal entities;

40) water body basin - the territory, including the catchment areas of the hydraulically connected water bodies and watercourses;

41) water use - the use of water resources in the order, stipulated by legislation of the Republic of Kazakhstan, to meet own needs and (or) the commercial interests of individual and legal entities;

42) a water consumer - an individual or legal entity, who, in accordance with the legislation of the Republic of Kazakhstan, has the right to use water resources to meet his own needs and (or) commercial interests;

43) water regime - the temporal changes of the levels, flow rates and volumes of water in water bodies and soils;

43-1) water quality standards - quantitative indicators of limit hydrochemical, microbiological, physical characteristics of water, which must be observed in order to achieve the target indicators of the condition of surface water objects;

44) water easement - the right for a limited use of a water body;

45) water intake facility - a set of structures and devices, used for water intakes from water bodies;

46) hydro-engineering complex - a group of technologically related hydraulic structures, used for various purposes and located in the same section line;

46-1) specific power requirement of water consumption or water discharge - the established amount of potable waters or wastewater discharges per unit of produced product (for a certain amount of work performed) for water use of individuals and legal entities;

46-2) enlarged norm of water consumption or water discharge - specific power requirement of water consumption or water discharge for economic sector;

47) a water user - an individual or legal entity, consuming water from water bodies or receiving services from water supply organizations through the water supply systems;

48) water saving - a system of measures, ensuring rational and efficient use of water resources;

49) water management - a branch of the economy, associated with the use, protection and rehabilitation of water bodies;

50) water management system- a complex of interconnected water bodies and hydraulic structures;

51) the safety of water systems and structures - the property of the elements of water management systems, structures, allowing to protect the life, health and legitimate interests of the population, environment and economic facilities;

52) ensuring the safety of water systems and structures - the development of measures and prevention of accidents at the water management systems and structures;

53) the safety criteria for water systems and facilities - the limits of technical indicators, assessing the status of the water systems and structures, their operating conditions, corresponding to the acceptable risk level of accidents at the water management systems and structures;

54) water facilities - the man-made hydraulic structures and devices, created to regulate the use and protection of water resources, water supply, wastewater disposal and elimination of the harmful effects of waters;

55) water management organizations - the legal entities, involved in regulation, supply, rehabilitation of waters, water supply, wastewater disposal and maintenance of water bodies;

56) water bearing zones, water-bearing strata and rock units - the waters, concentrated in the cracks and pores of rocks, that are connected hydraulically;

56-1) thermal waters - underground waters with temperature over 20^o C;

57) trans-boundary impact - the adverse effects, coming from quantitative or qualitative changes in trans-boundary waters, caused by human activity, the physical origin of which is wholly or partly situated in the territory of the adjoined state or the neighboring countries;

57-1) Excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 03.01.2022 No. 101-VII (shall be enforced upon expiration of sixty calendar days after the day of its first official publication);

58) a section line - the section of the river, where hydroelectric facilities are located;

59) mine well - vertical mining, the depth of which is greater than the cross-section, created for the withdrawal of groundwater in the first from the surface of the aquifer for water supply, drainage of rocks and removal of atmospheric and surface water from the ground;

60) a capitation structure - an engineering facility, which, at the natural underground water outlet, provides opening and delivery of the waters on the earth’s surface for their further use.

Footnote. Article 1 as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 12.02.2009 No 132-IV (the order of enforcement see Art. 2); as amended by the Laws of the Republic of Kazakhstan dated 10.07.2009 No 180-IV; dated 22.07.2011 No 479-IV (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication); dated 13.06.2013 No. 102-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication); dated 11.04.2014 No. 189-V (shall be enforced from 01.01.2015); dated 15.06.2015 No. 322-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication); dated 29.10.2015 No. 376-V (shall be enforced from 01.01.2016); dated 28.04.2016 No. 506-V (shall be enforced upon expiry of sixty calendar days after its first official publication); No. 126-VI dated 27.12.2017 ( shall be enforced upon expiration of six months after its first official publication); dated October 28, 2019 No. 268-VI (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after the day of its first official publication); dated 30.12.2020 № 397-VI (shall enter into force upon the expiry of ten calendar days after the day of the first official publication); dated 03.01.2022 No. 101-VII (shall be enforced upon expiration of sixty calendar days after the day of its first official publication).

Article 2. Water legislation of the Republic of Kazakhstan

1. The water legislation of the Republic of Kazakhstan is based on the Constitution of the Republic of Kazakhstan and consists of this Code and other regulatory legal acts of the Republic of Kazakhstan.

2. If the international treaties, ratified by the Republic of Kazakhstan establish the rules other than those contained in this Code, the rules of international treaties are applied.

Article 3. Goals and tasks of the water legislation of the Republic of Kazakhstan

1. The goals of the water legislation of the Republic of Kazakhstan are achievement and maintaining of environmentally safe and economically optimal level of water use and protection of water resources, water supply and wastewater disposal for protection and improvement of living conditions of the population and the environment.

2. The tasks of the water legislation of the Republic of Kazakhstan shall be:

1) implementation of the state policy for use and protection of water resources, water supply and wastewater disposal;

2) regulation of water relations, the relations in water supply area and wastewater disposal;

3) provision of the legal framework to support and develop sustainable water use and to protect water resources, water supply and wastewater disposal;

4) establishment of the basic principles and directions for use and protection of water resources, water supply and wastewater disposal;

5) management of relations in exploration, development, rational and complex use and protection of water resources, irrigation and drainage systems and water management facilities;

6) development of irrigation and hydro-technical melioration of lands;

7) protection of population and management facilities from emergencies at the water management facilities and the effects, caused by them.

Footnote. Article 3 as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan, dated 12.02.2009 No 132-IV (the order of enforcement see Art. 2).

Article 4. Water fund of the Republic of Kazakhstan

Water fund of the Republic of Kazakhstan includes the complex of all water bodies, located within the territory of the Republic of Kazakhstan and included or to be included in the state water cadastre.

Article 5. Water sites

The water bodies of the Republic of Kazakhstan include water concentrations in the land surface and subsurface of the earth, which have borders, volume and water regime. They are: seas, rivers, equated to them canals, lakes, glaciers and other surface and underground water bodies.

Footnote. Article 5 of the Law of the Republic of Kazakhstan dated 27.12.2017 No. 126-VI (shall be enforced upon expiration of six months after the day of its first official publication).

Article 6. Water resources

Water resources of the Republic of Kazakhstan are the stocks of surface and underground waters, concentrated in the water bodies that are used or may be used.

Article 7. The lands of water fund

1. The lands of the water fund belong to the people of Kazakhstan. The right of ownership is exercised by the state on behalf of the people of Kazakhstan. However, the exercise of property rights by the state is realised via the state ownership regime serving the interests of the people of Kazakhstan.

2. The land plots of the water fund lands, occupied by water facilities (irrigation and drainage systems) of inter-district (regional) and inter-farm (district) significance, as well as the irrigation facilities, serving the land plot of one entity, may be in a private property of the citizens and non-state legal entities of the Republic of Kazakhstan in case of privatization of these facilities.

3. The land plots, listed in paragraph 2 of this Article, serving two or more land owners or land users, are given to them under the common ownership or common land use rights.

4. The procedure for granting the land of the water fund for ownership or land use shall be regulated by the land legislation of the Republic of Kazakhstan.

Footnote. Article 7 as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan, dated 9 January, 2007 No 213 (the order of enforcement see Art. 2); dated October 28, 2019 No. 268-VI (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after the day of its first official publication); No. 157-VII of 05.11.2022 (shall enter into force ten calendar days after the date of its first official publication).

Article 8. Ownership right for the water fund of the Republic of Kazakhstan

1. The right of ownership of the water fund of the Republic of Kazakhstan is exercised exclusively by the state for the benefit of the people of Kazakhstan.

2. The right to own, use and dispose of the water fund for the benefit of the people of Kazakhstan is exercised by the Government of the Republic of Kazakhstan.

3. The actions of individual and legal entities, violating the right of the state ownership for water bodies, are void and entail responsibility, provided for by the Laws of the Republic of Kazakhstan.

Footnote. Article 8 as amended by Law No. 157-VII of the Republic of Kazakhstan of 05.11.2022 (shall be enacted ten calendar days after the date of its first official publication).

Article 9. Principles of water legislation of the Republic of Kazakhstan

The water legislation of the Republic of Kazakhstan shall be based on the following principles:

1) recognition of the state significance of the waters, which are the ground for life and activity of the population;

2) primary drinking water supply in the required quantity and the quality assured;

3) fair and equal access of the population to water;

4) an integrated and rational water use with introduction of modern technologies, allowing to reduce water intake and minimize harmful effects of waters;

5) the use of water bodies and their protection;

6) fees for special water use;

7) compensation for damages, caused by violation of the water legislation of the Republic of Kazakhstan;

8) inevitability of responsibility for violation of the water legislation of the Republic of Kazakhstan;

9) transparency and public involvement in resolving the problems in use and protection of water resources;

10) availability of information on the status of water resources of the Republic of Kazakhstan;

11) the use of trans-boundary waters on the basis of international standards and international treaties, ratified by the Republic of Kazakhstan;

12) continuity and interconnection of water supply and water discharge in engineering and construction;

13) service payment of water supply and (or) water discharge.

Footnote. Article 9 as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 15.06.2015 No. 322-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication).

Article 10. Relations in use and protection of water fund, water supply and wastewater disposal, regulated by the water or other legislation of the Republic of Kazakhstan

Footnote. The title of the Article as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan, dated 12.02.2009 No 132-IV (the order of enforcement see art. 2)

1. The Water legislation of the Republic of Kazakhstan regulates relations in the field of usage and protection of water fund, management of water fund and water economy systems, water supply and water discharge, dam safety, irrigation and drainage works and other water relations.

2. The relations in terms of lands, forests, flora and fauna, air, arising from the use and protection of water bodies, are regulated by the special legislation and this Code.

3. The relations, arising from ensuring of environmental, sanitary and epidemiological safety of water bodies and prevention of harmful effects of economic and other activities on the natural water ecosystems, are regulated by the environmental legislation of the Republic of Kazakhstan and legislation of the Republic of Kazakhstan on sanitary-epidemiological welfare of the population, and by this Code.

4. Relations in the field of state geological study and exploration of underground waters, protection of underground structures from harmful effects of water are regulated by the Code of the Republic of Kazakhstan "On Subsoil and Subsoil Use" and the legislation of the Republic of Kazakhstan on civil protection, respectively.

5. The relations, arising in prevention and liquidation of emergency situations of natural and man-made origin on water bodies, with the exception of issues related to dam safety shall be regulated by the legislation of the Republic of Kazakhstan on civil protection.

6. The relations, arising in shipping and navigation area shall beregulated by the legislation of the Republic of Kazakhstan on water transport.

7. The relations, arising in marine waters use area shall be regulated by this Code and international treaties, ratified by the Republic of Kazakhstan.

8. The relations, associated with the use and protection of trans-boundary waters shall be regulated by this Code, the legislation of the Republic of Kazakhstan, as well as the international treaties, ratified by the Republic of Kazakhstan.

Footnote. Article 10, as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan, dated 12.02.2009 No 132-IV (the order of enforcement see art. 2); dated 11.04.2014 No. 189-V (the order of enforcement see Article 2); No. 126-VI dated 27.12.2017 (shall be enforced upon expiration of six months after the date of its first official publication).

Chapter 2. Objects of water relations

Article 11. The objects of water relations

1. The objects of water relations are the water bodies, water facilities and the lands of the water fund.

2. Water bodies shall be divided into:

1) the surface water bodies;

2) underground water bodies;

3) marine waters of the Republic of Kazakhstan;

4) trans-boundary waters.

3. depending on the types of use, the water bodies are divided into:

1) water bodies of public use;

2) water bodies of the joint use;

3) water bodies of solidary use;

4) water bodies of the specially protected areas;

5) water bodies of the special national significance;

6) water bodies of the state forest fund.

Footnote. Article 11, as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan, dated 25.01.2012 No 548-IV (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication.)

Article 12. Surface water bodies

1. Surface water bodies shall be divided into:

1) water bodies - rivers and canals, lakes, reservoirs, ponds and other inland waters, equivalent to them and territorial waters;

2) glaciers, wetlands.

2. Surface water bodies consist of the surface waters, the bed and the banks.

Article 13. Underground water sites

Groundwater bodies include:

1) Groundwater basin;

2) deposits and sections of underground waters;

3) Aquifers and complexes;

4) natural outlet of groundwater on land (springs).

Footnote. Article 13 as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 27.12.2017 No. 126-VI (shall be eenforced upon the expirtion of six months after the day of its first official publication).

Article 14. Marine waters

1. The marine waters of the Republic of Kazakhstan are the waters of the Caspian and Aral seas within the state border of the Republic of Kazakhstan, unless otherwise is stipulated by the international treaties, ratified by the Republic of Kazakhstan.

2. (Is excluded)
Footnote. Article 14 as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan, dated 20 December, 2004 No 13.

Article 15. Trans boundary waters

1. Trans boundary waters are the surface and underground water bodies that mark and (or) cross the state border of the Republic of Kazakhstan.

2. The order of use and protection of trans boundary waters shall established by this Code, the legislation of the Republic of Kazakhstan on the state border and the international treaties, ratified by the Republic of Kazakhstan.

Article 16. The water bodies of the general use

1. All water bodies are the objects of the general use, unless otherwise provided by the legislation of the Republic of Kazakhstan.

2. At the water bodies, the general use shall be carried out in the order, established by this Code.

3. Restricting the use of water objects of the general use shall be permitted in the cases, provided for by the Laws of the Republic of Kazakhstan.

Article 17. Water objects of the joint use

1. The water objects, provided wholly or partially to the individual or legal entities for the joint use shall be the water bodies of the joint use.

2. When using water bodies of the joint use, the interests of water users, located down the watercourse shall be satisfied first.

3. The water users that use the joint water bodies shall be obliged to take into account the mutual interests, not to impede exercise of the water rights and not to harm each other.

4. Joint use water objects shall be provided by local executive bodies of the regions, city of republican significance, the capital, district, city of regional significance in the manner, established by the authorized body.

5. General water use at the joint water bodies shall be carried out in the order, specified by this Code.

Footnote. Article 17 as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan, dated 20 December, 2004 No 13; dated 29.09.2014 No. 239-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication).

Article 18. Water objects of solitary use

1. The water objects, provided wholly or partially to an individual or a legal entity for solidary use shall be the water bodies of solitary use.

2. The water objects of solitary use may be used as public water bodies in the order, prescribed by this Code.

Article 19. Water bodies of the specially protected natural areas

The order of formation, the regime of protection of the water resources of the specially protected natural areas and their use, as well as the conditions for activity in them shall be established by the legislation of the Republic of Kazakhstan on the specially protected natural areas.

Article 19-1. Water bodies of the state forest reserve

1. The order of formation, the regime of protection of the water objects of the state forest reserve and the conditions for activity in them shall be defined by the water and forest legislation of the Republic of Kazakhstan.

2. The regimes of protection of the territories of the state forest reserve, adjacent to the water bodies shall be established in order to keep the water bodies in the condition, meeting sanitary-hygienic and environmental requirements, as well as to prevent pollution and depletion of the surface waters, in compliance with the forest legislation of the Republic of Kazakhstan.

3. The water bodies of the state forest reserve shall be provided for use in accordance with this Code.

Footnote. Chapter 2 is supplemented by Article 19-1 in accordance with the Law of the Republic of Kazakhstan, dated 25.01.2012 No 548-IV (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication.)

Article 20. Water objects of the special state significance

1. The water bodies of the special national significance shall be the natural water bodies, influencing the environment and economy of the region and requiring a special legal regulation regime for economic activity.

2. The list of the water bodies of the national significance and the peculiarities of the legal regulation regime for economic activity shall be defined by the Government of the Republic of Kazakhstan.

Article 21. Turnover capacity of the water bodies and the lands of the water fund

Turnover of the water bodies, the lands of the water fund, except for the lands, specified in paragraph 2 of Article 7 of this Code, as well as the purchase, sale, pledge and other transactions, resulting in alienation of the water bodies and the lands, occupied by them, shall not be permitted.

Section 2. The right to use the water bodies. The right of ownership and other rights to the water facilities
Chapter 3. The right to use the water bodies

Article 22. The right to use the water bodies

1. Individual and legal entities have the right to use the water bodies in the manner of a special, solitary or joint use, established by the water legislation of the Republic of Kazakhstan.

2. Water objects shall be provided to the individual and legal entities under the following rights:

1) for a short-term use;

2) for a long-term use.

3. The right for a short-term use is provided for up to five years, the right for a long-term use is provided for five - forty-nine years.

4. The individual and legal entities, who received the water bodies for use, cannot dispose the right to use the water body.

Footnote. Article 22, as amended by the Laws of the Republic of Kazakhstan dated 20.12.2004 No 13; dated 10.07.2009 No 180-IV.

Article 23. Water easement

1. Water easement on water bodies is in public and private forms.

2. Everyone may use the water objects of the general use; in this case the public water easement is an integral part of the right to use the water body.

3. Public water easement for a water body, which is not a public water body, may arise from the legislation of the Republic of Kazakhstan, the act of the local executive body of the oblast (town of the republican status, the capital) or the announcement of the order for use of the water body by individual or legal entities, who received it for use.

4. The right for a long-term or short-term use of a water body may be limited in favor of other interested persons (private water servitude).

5. Private water servitude is established on the same grounds as the public water servitude, and may be established on the basis of a court judgment.

6. Public and private water servitudes may be established in order to:

1) intake water without applying facilities, technical equipment and devices;

2) provide watering and driving of cattle, fishery management;

3) use water bodies as a waterway for ferries, boats and other small vessels.

7. In order to implement the water easements, the permits for the special water use shall not be required.

Footnote. Article 23, as amended by the Laws of the Republic of Kazakhstan dated 20.12.2004 No 13; dated 12.01.2007 No 222 (shall be enforced upon expiry of six months after its first official publication); dated 21.01.2010 No 242-IV (the order of enforcement see Art. 2).

Chapter 4. The ownership right and other rights to water facilities

Article 24. Ownership right to the water facilities

1. Water facilities may be in the state or private property.

2. The relations, associated with the use, possession and disposal of water facilities, that are privately owned, shall be regulated by the civil legislation of the Republic of Kazakhstan, unless otherwise provided in this Code.

Article 25. Water facilities of the particular strategic significance

1. The water facilities of the particular strategic significance shall be in the state property and may not be leased, trust management, and shall not be subject to alienation, except for the water facilities of the particular strategic significance, specified in paragraph 2 of this Article.

2. Water intakes facilities, pumping stations, water treatment facilities, providing water supply of cities, shall be state-owned, shall not be subject to alienation and may be leased and trust management in accordance with the legislation of the Republic of Kazakhstan.

3. The list of the water facilities of particular strategic significance, including those that may be leased and trust management, shall be determined by the Government of the Republic of Kazakhstan.

Footnote. Article 25 is in the wording of the Law of the Republic of Kazakhstan dated 04.07.2013 No. 131-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication); as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 03.07.2017 No. 86-VI (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication).

Article 26. Water facilities in the republican property

The water facilities that are in the republican property shall be assigned to the state water management organizations.

The list of water management facilities which belong to republican property is determined by the Government of the Republic of Kazakhstan upon submission of the authorized body, as well as the authorized body for subsoil study.

The water facilities that are in the republican property may be leased, placed into trust and privatized in accordance with the legislation of the Republic of Kazakhstan.

Article 27. Water facilities in the communal property

1. Water facilities that are in communal ownership shall be assigned to the public utilities enterprises, and, in accordance with the legislation of the Republic of Kazakhstan, may be provided for leasing, trust management, free use, except for the water facilities that are of particular strategic significance.

2. Water facilities of particular strategic significance, namely the water intake structures, pumping stations, water treatment facilities, providing water supply of towns that are in communal ownership shall be assigned to the public utilities, and shall not subject to alienation and may be leased and placed into trust management in accordance with the legislation of the Republic of Kazakhstan.

Footnote. Article 27 as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan, dated 04.07.2013 No 131-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication).

Article 28. The ownership right for a drinking water supply system

Footnote. The title of the Article as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan, dated 12.02.2009 No 132-IV (the order of enforcement see art. 2).

1. Drinking water supply systems may be in the republican, communal property and in the property of individuals and legal entities.

2. Operation of drinking water supply systems that are in the republican property shall be carried out by the state organizations.

Operation of water supply systems that are in communal ownership shall be carried out by the state and other organizations.

3. Some of the drinking water supply systems may be a part of housing condominiums.

Article 29. Water facilities, intended for agricultural water users

1. The water facilities, designed to render services to the agricultural water users may be in the state or private property.

2. The state-owned water facilities, designed to serve the agricultural water users, may be leased, placed into trust management, free use, as well as sold or donated to the water users or their associations, maintaining these facilities, in the order and under the conditions, established by the legislation of the Republic of Kazakhstan.

Article 30. Interim state management of the water facilities

1. In case of a threat to the national security interests, the life and health of the citizens and in order to stabilize certain water facilities of the special strategic significance for economy of the country or the region, upon the recommendation of the authorized body for the state property management, the Government of the Republic of Kazakhstan may initiate an interim state management in relation to these structures.

2. The order of initiation of the interim state management for the water facilities, referred to in paragraph 1 of this Article shall be defined by the Government of the Republic of Kazakhstan.

Article 31. State registration of the rights to the water facilities

Footnote. The title of Article 31 as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan, dated 25.03.2011 No 421-IV (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication.)

1. The rights to the water facilities shall subject to compulsory state registration in accordance with the legislation of the Republic of Kazakhstan on the state registration of the real estate rights.

2. The state registration of the rights to the water facilities shall be carried out under the presence of a passport for the facility, the form of which shall be specified by the authorized body.

Footnote. Article 31, as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan, dated 25.03.2011 No 421-IV (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication.)

Article 32. Responsibility of owners of water facilities

1. The owners of water facilities shall be responsible for compliance with the operation mode of water facilities, as well as the requirements established by regulatory legal acts in the field of dam safety.

2. Control over the observance by the owners of the operating mode of water management facilities, as well as the requirements established by regulatory legal acts in the field of dam safety, is carried out by the department of the authorized body and basin inspectorates for regulating the use and protection of water resources.

Footnote. Article 32 is in the wording of the Law of the Republic of Kazakhstan dated 11.04.2014 No. 189-V (shall be enforced from 01.01.2015); a change made law s RK of 28.10.2019 number 268 VI- (put into effect after ten calendar days after its first official publication).

Section 3. The state regulation in use and protection of water resources, water supply and wastewater disposal

Footnote. The title of the Section 3, as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan, dated 12.02.2009 No 132-IV (the order of enforcement see art. 2).

Chapter 5. The state management in use and protection of water resources, water supply and wastewater disposal

Footnote. The title of Chapter 5 as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan, dated 12.02.2009 No 132-IV (the order of enforcement see Art. 2).

Article 33. The state management in use and protection of water resources, water supply and wastewater disposal

Footnote. The title of the Article as amended by the law of the Republic of Kazakhstan, dated 12.02.2009 No 132-IV (the order of enforcement see Art. 2).

1. State administration in the field of use and protection of water resources, water supply and wastewater disposal shall be carried out by the President of the Republic of Kazakhstan, the Government of the Republic of Kazakhstan, the authorized body, the department of the authorized body, the authorized body in the field of public utilities, local representative and executive bodies of regions ( cities of republican significance, the capital ) within its competence, established by the Constitution , this Code, other laws of the Republic of Kazakhstan, acts of the President of the Republic of Kazakhstan and the Government of the Republic of Kazakhstan.

2. The management structure for the use and protection of water resources, taking into account complexity and subordination shall be divided into the following levels:

1) the interstate;

2) the state;

3) the basin;

4) the territorial.

3. The state bodies may involve citizens and public organizations in developing programs and conducting actions for the rational use and protection of the water resources.

Footnote. Article 33, as amended by the Laws of the Republic of Kazakhstan dated 20.12.2004 No 13; dated 12.02.2009 No 132-IV (the order of enforcement see Art. 2); dated 05.07.2011 No 452-IV (shall be enforced from 13.10. 2011); dated 22.07.2011 No 479-IV (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication); dated 03.07.2013 No 124-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication); dated 28.12.2018 № 210-VI (shall be enforced upon the expiration after ten calendar days after the day of its first official publication); dated October 28, 2019 No. 268-VI (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after the day of its first official publication).

Article 34. Basic principles of the state management in use and protection of water resources, water supply and wastewater disposal

Footnote. The title of the Article as amended by the Law of the republic of Kazakhstan, dated 12.02.2009 No 132-IV (the order of enforcement see Art. 2).

The state management in use and protection of water resources, water supply and wastewater disposal shall be based on the following principles:

1) the state regulation and control over the use and protection of water resources, water supply and wastewater disposal;

2) sustainable water consumption - a composition of careful, rational and complex use and protection of waters;

3) creation of optimal conditions for water use, keeping of the ecological sustainability of the environment, and sanitary-epidemiological safety of the population;

4) basin management;

5) distribution of functions of the state control and management in use and protection of water resources and functions of the economic use of water resources.

Footnote. Article 33, as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan, dated 12.02.2009 No 132-IV (the order of enforcement see art. 2).

Article 35. The main tasks of the state management in use and protection of water resources, water supply and wastewater disposal

Footnote. The title of the Article as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan, dated 12.02.2009 No 132-IV (the order of enforcement see art. 2).

The main tasks of the state management in use and protection of water resources, water supply and wastewater disposal shall be:

1) the analysis and assessment of water supply sectors of the economy, condition of water supply and wastewater disposal at the rural settlements, detection of deficiencies and selection of measures for their resolving;

2) selection of the available water resources, their quality and availability of the rights to use them;

3) develop the main directions for improving technologies in the field of water supply, sanitation and water protection, including for adaptation to climate change;

4) forecast and organization of events to increase the volumes of the available water resources and their rational redistribution to cover the water deficit;

5) establishment of the water use structure with distribution of water resources to meet the priority needs for water, depending on the dryness of the year;

6) limitation of water use and discharge of return waters on the scientifically based standards;

7) planning and observance of environmental requirements;

8) monitoring over the quantity and quality condition of water bodies and the regime for their use;

9) effective management of water bodies and water facilities, that are state-owned;

10) development of water services market;

11) with the neighboring countries, the joint management in use and protection of trans-boundary waters;

12) Is excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan, dated 03.07.2013 No 124-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication);

13) ensuring the safety of water systems and facilities;

14) monitoring of water systems and facilities, as well as their compliance with the legislation of the Republic of Kazakhstan;

15) ensuring a balance of interests of the participants of legal relations in the field of water supply and water discharge;

16) balance of rights, duties and interests of water consumers and organizations for water supply and (or) water discharge;

17) arrangement of conditions for introduction and priority development of energy-saving and water-saving technologies;

18) State support for reconstruction and development of water supply and water discharge, systems, conducting research, projecting in the field of water supply and water discharge.

Footnote. Article 35, as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan, dated 12.02.2009 No 132-IV (the order of enforcement see Art. 2); dated 03.07.2013 No 124-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication); dated 15.06.2015 No. 322-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication); dated 02.01.2021 № 401-VI (shall enter into force from 01.07.2021).

Chapter 6. Competence of the state bodies in use and protection of water resources, water supply and wastewater disposal

Footnote. The title of Chapter 6 as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan, dated 12.02.2009 No 132-IV (the order of enforcement see Art. 2).

Article 36. Competence of the Government of the Republic of Kazakhstan

Footnote. Title of the Article is in the wording of the Law of the Republic of Kazakhstan dated 15.06.2015 No. 322-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication).

The Government of the Republic of Kazakhstan shall:

1) develop the main directions of the state policy in use and protection of water resources, water supply and wastewater disposal areas;

1-1) is excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 29.09.2014 No. 239-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication);
1-2) is excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 29.09.2014 No. 239-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication);
2) arrange management of the water facilities, that are in the republican property;
3) is excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 29.09.2014 No. 239-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication);
4) is excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 29.09.2014 No. 239-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication);
5) is excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 29.09.2014 No. 239-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication);
6) is excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 29.09.2014 No. 239-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication);
7) is excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 29.09.2014 No. 239-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication);
8) is excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 29.09.2014 No. 239-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication);
8-1) is excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 29.09.2014 No. 239-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication);
9) is excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 29.09.2014 No. 239-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication);
10) (Is excluded)
11) excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 19.04.2023 No. 223-VII (shall be enforced ten calendar days after the date of its first official publication);

12) cooperate with foreign states and international organizations on use and protection of trans-boundary waters in accordance with the legislation of the Republic of Kazakhstan;

12-1) is excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 29.09.2014 No. 239-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication);

12-2) approve general scheme of integrated use and protection of water resources;

13) (Is excluded);
14) is excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 29.09.2014 No. 239-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication);
15) Is excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan, dated 10.01.2011 No 383-IV (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication);
15-1) is excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 29.09.2014 No. 239-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication);
16) is excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 29.09.2014 No. 239-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication);
17) is excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 29.09.2014 No. 239-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication);
18) is excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 29.09.2014 No. 239-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication);
19) is excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 29.09.2014 No. 239-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication);
19-1) is excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 29.10.2015 No. 376-V (shall be enforced from 01.01.2016);
19-2) is excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 29.10.2015 No. 376-V (shall be enforced from 01.01.2016);
19-3) is excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 29.10.2015 No. 376-V (shall be enforced from 01.01.2016);
20) is excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 29.09.2014 No. 239-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication);
20-1) is excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 29.10.2015 No. 376-V (shall be enforced from 01.01.2016);
20-2) excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 03.01.2022 No. 101-VII (shall be enforced upon expiration of sixty calendar days after the day of its first official publication);
21) excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 19.04.2023 No. 223-VII (shall be enforced ten calendar days after the date of its first official publication).
Footnote. Article 36, as amended by the Laws of the Republic of Kazakhstan dated 20.12.2004 No 13; dated 19.12.2007 No 11 (the order of enforcement see Art. 2); dated 12.02.2009 No 132-IV (the order of enforcement see Art. 2); dated 10.07.2009 No 180-IV; dated 10.01.2011 No 383-IV ( shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication); dated 05.07.2011 No 452-IV (shall be enforced from 13.10.2011); dated 22.07.2011 No 479-IV (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication); dated 13.06.2013 No 102-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication); dated 11.04.2014 No. 189-V (shall be enforced from 01.01.2015); dated 16.05.2014 No. 203-V (shall be enforced upon expiry of six months after its first official publication); dated 29.09.2014 No. 239-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication); dated 15.06.2015 No. 322-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication); dated 29.10.2015 No. 376-V (shall be enforced from 01.01.2016); dated 03.01.2022 No. 101-VII (shall be enforced upon expiration of sixty calendar days after the day of its first official publication); dated 19.04.2023 No. 223-VII (shall be enforced ten calendar days after the date of its first official publication).

Article 37. Competence of the authorized body, department of the authorized body

Footnote. The title of Article 37 as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan dated October 28, 2019 No. 268-VI (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after the day of its first official publication).

1. The authorized body shall:

1) form and implement the state policy in the use and protection of the water fund, water supply, sanitation within its competence;

1-1) involve in coordination and management of the local executive bodies for use and protection of water reserves, water supply and wastewater disposal out of the settlements;

1-2) evaluate vulnerability to climate change within its competence;

1-3) identify, within its competence, priorities and measures for adaptation to climate change;

1-4) implement climate change adaptation measures within its competence;

1-5) monitor and evaluate the effectiveness of climate change adaptation measures defined within its competence and adjust these measures based on monitoring and assessment;

2) is excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan, dated 03.07.2013 No 124-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication);

3) develop the schemes for a complex use and protection of water resources in the basins of major rivers and other water bodies in the country;

3-1) develops and approves safety criteria for water management systems and structures, rules for determining safety criteria for water management systems and structures;

3-2) is excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan, dated 22.07.2011 No 479-IV (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication);
3-3) is excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan, dated 22.07.2011 No 479-IV (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication);
3-4) is excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan, dated 05.07.2011 No 452-IV (shall be enforced from 13.10.2011);
4) is excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan,dated 13.01.2014 No 159-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication);
4-1) is excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 13.01.2014 No 159-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication);

4-2) coordinate the specific power requirement s of water consumption and water discharge;

4-3) develop and approve the methodology for development of specific power requirement of water consumption and water discharge;

5) develop and approve the model rules for general water use;

5-1) is excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 16.05.2014 No. 203-V (shall be enforced upon expiry of six months after its first official publication);
6) is excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 16.05.2014 No. 203-V (shall be enforced upon expiry of six months after its first official publication);

6-1) develop and approve the application form for obtaining permission for special water consumption and the form of permission for special water consumption;

7) Approves water use limits by basins and oblasts (cities of republican importance, the capital);

7-1) approve the method of calculating fees for use of surface water resources, established by the tax legislation of the Republic of Kazakhstan;

7-2) determine the procedure on lease and trust management of water facilities;

7-3) determine the procedure for ensuring safety of water systems and facilities;

7-4) determine the procedure for providing water bodies in a separate or joint use on competitive basis;

7-5) develop and approve the procedure for coordinating the location of enterprises and other facilities, as well as the conditions for producing construction and other works on water bodies, water protection zones and lanes;

7-6) develop and approve rules for navigation and production of economic, research, survey and fishing works in territorial waters;

7-7) develop and approve the rules for operation of water facilities located directly on water bodies;

7-8) develop and approve primary water accounting rules;

7-9) develop and approve a list of critical group of water supply systems that shall be non-alternative sources of drinking water supply;

7-10) determine the procedure for development and approval of general and basin schemes for the integrated use and protection of water resources and water balances;

8) is excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan,dated 13.06.2013 No 102-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication);

9) conduct the state control over the use and protection of water resources;

10) (is excluded)

11) determine the procedure for keeping state recording of waters and their use, the state water cadaster and the state monitoring of water bodies, carry out the state recording of waters and their use, keeping of the state water cadaster and the state monitoring of water bodies;

12) create a database of water bodies and provides access to it for all the interested persons;

13) approve the regime of use of water facilities and drinking water sources;

13-1) develops and approves the rules for the operation of water management, irrigation and drainage systems and structures;

14) organize the design, survey, research and development works in use and protection of water resources, water supply and wastewater disposal outside the settlements;

15) is excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan, dated 13.01.2014 No 159-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication);

16) organize the operation of water facilities, water structures, that are in the republican property;

17) consider the cases on administrative violations in water legislation of the Republic of Kazakhstan;

18) prepare and implements investment projects in the water sector;

19) (is excluded)

20) take part in development of priority directions of inter-state cooperation in use and protection of water resources;

20-1) participate in the development, definition and coordination of a sensitivity map and an index of environmental sensitivity to oil spills together with interested state bodies in the order determined by the authorized body in the field of environmental protection;

21) cooperate with neighboring countries on regulation of water relations, rational use and protection of trans-boundary waters in accordance with the legislation of the Republic of Kazakhstan;

22) develop and approve the rules for establishing the water protection zones and strips;

23) develop a general scheme for integrated use and protection of water resources;

23-1) develop and approve basin schemes for integrated use and protection of water resources and water balances;

24) is excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan, dated 13.06.2013 No 102-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication);
25) is excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 29.09.2014 No. 239-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication);

26) provide methodological support for water management organizations;

27) establish the procedure for certification of hydro land reclaiming systems and water management facilities, as well as the passport’s format;

28) is excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 29.12. 2014 No. 269-V (shall be enforced from 01.01.2015);

28-1) develop and approve the requirements for organizations certified for the right to work in the field of dam safety;

28-2) conduct certification of organizations for the right to work in the field of dam safety;

28-3) develop and approve the rules that determine the criteria for classifying dams as declared, and the rules for developing a dam safety declaration;

28-4) develop and approve regulatory legal acts in the field of dam safety;

28-5) develops and approves the rules for performing a multi-factor inspection of hydraulic structures and main equipment;

The department of the authorized body carries out its activities within the competence established by the authorized body.

29) fulfill other functions, provided by this Code, other Laws of the Republic of Kazakhstan, the acts of the President of the Republic of Kazakhstan and the Government of the Republic of Kazakhstan.

The department of the authorized body carries out its activities within the competence established by the authorized body.

1-1. The territorial bodies of the authorized state environmental protection body shall participate in the implementation of the watershed management principle in accordance with the approved general basin schemes for the integrated use and protection of water bodies.

2. Decisions of the authorized body, department of the authorized body and basin inspectorates for the regulation of the use and protection of water resources, adopted within their competence, are binding on all individuals and legal entities.

Footnote. Article 37, as amended by the Laws of the Republic of Kazakhstan dated 20.12.2004 No 13; dated 10.01.2006 No 116 (the order of enforcement see Art. 2 of the Law No 116); dated 09.01.2007 No 213 (the order of enforcement see Art. 2); dated 12.01.2007 No 222 (shall be enforced upon expiry of six months after its official publication); dated 10.12.2008 No 101-IV (shall be enforced from 01.01.2009); dated 12.02.2009 No 132 - IV (the order of enforcement see Art. 2); dated 17.07.2009 No 188-IV (the order of enforcement see Art. 2); dated 21.01.2010 No 242-IV (the order of enforcement see Art. 2); dated 19.03.2010 No 258-IV; dated 06.01.2011 No 378-IV (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication); dated 10.01.2011 No 383-IV (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication); dated 05.07.2011 No 452-IV (shall be enforced from 13.10.2011); dated 22.07.2011 No 479-IV (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication); dated 25.01.2012 No 548-IV (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication); dated 10.07.2012 No 36-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication); dated 13.06.2013 No 102-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication); dated 03.07.2013 No 124-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication); dated 13.01.2014 No 159-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication); dated 11.04.2014 No. 189-V (shall be enforced from 01.01.2015); dated 16.05.2014 No. 203-V (shall be enforced upon expiry of six months after its first official publication); dated 29.09.2014 No. 239-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication); dated 07.11.2014 No. 248-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication); dated 29.12.2014 No. 269-V (shall be enforced from 01.01.2015); dated 29.10.2015 No. 376-V (shall be enforced from 01.01.2016); dated 29.03.2016 No. 479-V (shall be enforced upon expiry of twenty one calendar days after its first official publication); dated 28.04.2016 No. 506-V (shall be enforced upon expiry of sixty calendar days after its first official publication); No. 210-VI dated 28.12.2018 (shall be enforced upon the expiration of ten calendar days after the day of its first official publication); dated October 28, 2019 No. 268-VI (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after the day of its first official publication); dated 02.01.2021 № 401-VI (shall enter into force from 01.07.2021); dated 25.01.2021 № 411-VI (shall enter into force upon the expiry of ten calendar days after the day of the first official publication); от 23.02.2021 № 11-VII (the order of entrance into force -Article. 2); dated 19.04.2023 No. 223-VII (shall be enforced ten calendar days after the date of its first official publication).

Article 37-1. Competence of the authorized body in public utilities

The authorized body in public utilities shall:

1) form and implement the state policy in the water supply and sanitation within populated areas;

1-1) carry out coordination and organizational supervision of the local executive bodies for use and protection of water resources, water supply and wastewater disposal within the settlements;

2) develop and approve the normative and technical documentation within its competence;

3) organize a methodical support in water supply and wastewater disposal within the settlements;

4) arrange the design, survey, applied research and development works in water supply area and wastewater disposal within the settlements;

5) develop and approve the rules for use of water supply and water discharge systems within the settlements;

6) develop and approve the rules for wastewater acceptance to the water discharge system in the settlements;

7) develop and approve the technical operation rules for water supply and water discharge systems of the settlements;

8) develop and approve the standard calculation rules for water services consumption and (or) water discharge for the consumers, that do not have metering devices;

8-1) develop and approve the procedure for subsidizing the cost of drinking water supply services of the particularly special group and local water supply systems, which are the non-alternative sources of drinking water;

8-2) develop and approve the procedure for leasing and trust management of water facilities that provide water supply to cities and rural settlements;

8-3) develop and approve the rules for selection, installation and operation of water metering devices in water supply and water discharge systems;

8-4) develop and approve the rules for credit to construction, reconstruction and modernization of water supply and water discharge systems in coordination with the central authorized body for budget planning;

8-5) develop and approve the rules for subsidizing the construction, reconstruction and modernization of water supply and water discharge systems in coordination with the central authorized body for budget planning;

8-6) provide credit and subsidization for the construction, reconstruction and modernization of water supply and water discharge systems;

8-7) coordinates local executive bodies of regions, cities of republican significance, the capital when subsidizing the costs of water supply and sewerage organizations for repayment and servicing of loans from international financial organizations involved in the implementation of projects to expand, modernize, reconstruct, renovate, maintain existing assets and create new assets in settlements;

8-8) approves the rules for subsidizing the costs of water supply and sanitation organizations to repay and service loans from international financial organizations involved in the implementation of projects for the expansion, modernization, reconstruction, renovation, maintenance of existing assets and the creation of new assets in settlements;

8-9) develop and approve a methodology for calculating the amount of fees for one cubic meter of supplied drinking water to the population from especially important group and local water supply systems that are non-alternative sources of drinking water supply, according to lists approved respectively by the authorized body or local executive bodies of the regions, in agreement with the authorized body that exercises leadership in the areas of natural monopolies;

9) conduct other functions, provided by this Code, other Law s of the Republic of Kazakhstan, the acts of the President of the Republic of Kazakhstan and the Government of the Republic of Kazakhstan.

Footnote. The Code is supplemented by Article 37-1 in accordance with the Law of the Republic of Kazakhstan, dated 22.07.2011 No 479-IV (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication); as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan, dated 25.01.2012 No 548-IV (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication); dated 13.06.2013 No 102-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication); dated 29.09.2014 No. 239-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication); dated 15.06.2015 No. 322-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication); dated 19.04.2019 No. 249-VI (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after the day of its first official publication); dated 25.01.2021 № 411-VI (shall enter into force upon the expiry of ten calendar days after the day of the first official publication); dated 19.04.2023 No. 223-VII (shall be enforced ten calendar days after the date of its first official publication).

Article 38: Competence of local representative bodies of oblasts (cities of republican importance, the capital) in the field of use and protection of the water fund, water supply and water disposal

Footnote. The title of Article 38, as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan, dated 12.02.2009 No 132-IV (the order of enforcement see art. 2); dated 28.12.2018 No. 210-VI (shall be enforced upon the expiration of ten calendar days after the date of its first official publication).

Local representative bodies of oblasts (cities of republican importance, the capital):

1) establish the rules for general water use, taking into account the regional conditions on the standard rules basis;

2) (is excluded)
3) Is excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan, dated 03.07.2013 No 124-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication);

4) establish a procedure for granting for use and withdrawal of water facilities, that are in communal property;

5) approve the price rates for use of water from surface water sources;

6) carry out other functions to ensure the rights and interests of citizens in accordance with the legislation of the Republic of Kazakhstan.

Local representative bodies of the regions shall approve the amount of fees for one cubic meter of drinking water supplied to the population from especially important group and local water supply systems, which shall be non-alternative sources of drinking water supply, according to lists approved by the authorized body or local executive bodies of the regions, respectively.

Footnote. Article 38, as amended by the Laws of the Republic of Kazakhstan dated 20 December, 2004 No 13; dated 12.02.2009 No 132-IV (the order of enforcement see Art. 2); dated 05.07.2011 No 452-IV (shall be enforced from 13.10.2011); dated 30.07.2013 No 124-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication); dated 28.12.2018 No. 210-VI (shall be enforced upon the expiration of ten calendar days after the date of its first official publication); dated 25.01.2021 № 411-VI (shall enter into force upon the expiry of ten calendar days after the day of the first official publication).

Article 39. Competence of local executive bodies of oblasts (cities of republican importance the capital) in the field of use and protection of the water fund, water supply and water disposal

Footnote. The title of the Article as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan, dated 12.02.2009 No 132-IV (the order of enforcement see art. 2); dated 28.12.2018 No. 210-VI (shall be enforced upon the expiration of ten calendar days after the date of its first official publication).

Local executive bodies of oblasts (cities of republican importance, the capital):

1) manage the water facilities, that are in communal property, and take measures for their protection;

1-1) keep records of water facilities, owned by the state; when the unclaimed water facilities are found, the procedures, provided by the civil legislation of the Republic of Kazakhstan, are conducted;

1-2) implement the state policy in use and protection of the water resources, water supply and wastewater disposal;

2) establish water protection zones, bands and zones of sanitary protection of drinking water sources in coordination with the basin inspections on regulation of use and protection of water resources, the state body in the sphere of sanitary and epidemiological welfare of the population;

2-1) establish the regime and special conditions for the economic use of water protection zones and strips in agreement with the basin inspectorates for the regulation of the use and protection of water resources;

3) provide water bodies for separate or joint use on a competitive basis in the manner determined by the authorized body;

4) take part in the work of the basin councils and in the basin agreement, submit the offers on the rational use and protection of water resources, water supply, wastewater disposal of settlements to the basin councils’ consideration, study recommendations of the basin councils, take measures for their implementation;

5) ensure implementation of the actions for the rational use and protection of water resources, water supply, wastewater disposal at the settlements, including hydro-technical melioration, security of water supply systems and facilities;

5-1) evaluate vulnerability to climate change within their competence;

5-2) define, within their competence, priorities and measures for adaptation to climate change;

5-3) implement climate change adaptation measures within their competence;

5-4) monitor and evaluate the effectiveness of climate change adaptation measures defined within their competence and adjust these measures based on monitoring and assessment;

6) is excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan, dated 03.07.2013 No 124-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication);
7) is excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 29.03.2016 No. 479-V (shall be enforced upon expiry of twenty one calendar days after its first official publication);

7-1) resolve the issues on security of water supply systems and facilities at the appropriate territories;

7-2) organize actions for disaster liquidation at the water management facilities;

8) inform the population about the condition of water bodies, water supply and wastewater disposal systems, located at the corresponding territory;

9) develop the price rates for use of the surface water resources;

10) implement measures to subsidize the cost of water delivery services to agricultural producers;

10-1) subsidize the costs of water supply and sanitation organizations for repayment and servicing of loans of international financial organizations involved in the implementation of projects for the expansion, modernization, reconstruction, renovation, maintenance of existing assets and the creation of new assets in settlements, in the manner determined by the authorized body in the field of communal services;

11) excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 28.10.2019 No. 268-VI (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after the day of its first official publication);

12) carry out other functions, delegated to the local executive bodies by the legislation of the Republic of Kazakhstan in the interests of the local state management.

Local executive bodies of the regions:

1) develop and approve a list of particularly important local water supply systems that shall be non-alternative sources of drinking water supply;

2) develop and submit for approval to the local representative bodies of the regions the amount of fees for one cubic meter of supplied drinking water to the population from especially important group and local water supply systems, which shall be non-alternative sources of drinking water supply, according to lists approved respectively by the authorized body or local executive bodies of the regions;

3) implement measures to subsidize the cost of drinking water supply services from especially important group and local water supply systems, which shall be non-alternative sources of drinking water supply, according to lists approved respectively by the authorized body or local executive bodies of the regions;

4) provide information to the authorized body in the field of public utilities on the approval of the list of especially important local water supply systems that shall be non-alternative sources of drinking water supply, including when introducing amendments and (or) additions.

Footnote. Article 39, as amended by the Laws of the Republic of Kazakhstan dated 20.12.2004 No 13; dated 10.01.2006 No 116 (the order of enforcement see Art. 2 of the Law No 116); dated 12.02.2009 No 132-IV (the order of enforcement see art. 2); dated 10.07.2009 No 180-IV; dated 05.07.2011 № 452-IV (shall be enforced from 13.10.2011); dated 13.06.2013 No 102-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication); dated 03.07.2013 No 124-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication); dated 29.10.2015 No. 376-V (shall be enforced from 01.01.2016); dated 29.03.2016 No. 479-V (shall be enforced upon expiry of twenty one calendar days after its first official publication); dated 28.12.2018 No. 210-VI (shall be enforced upon the expiration of ten calendar days after the date of its first official publication); dated 19.04.2019 No. 249-VI (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after the day of its first official publication); dated October 28, 2019 No. 268-VI (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after the day of its first official publication); dated 02.01.2021 № 401-VI (shall enter into force from 01.07.2021); dated 25.01.2021 № 411-VI (shall enter into force upon the expiry of the calendar days after the day of its first official publication).

Article 39-1. Competence of local executive bodies of districts, cities, cities of regional significance in the field of use and protection of water fund, water supply and water discharge

Local executive bodies of district, city of regional significance shall provide water bodies located within the territory of the district, city of regional significance, for separate use or joint use on competitive basis in the manner determined by the authorized body.

Footnote. Chapter 6 is supplemented by the Article 39-1 in accordance with the Law of the Republic of Kazakhstan29.09.2014 No. 239-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication).

Chapter 7. Basin Inspections for Regulation of Use and Protection of Water Resources

Footnote. The title of Chapter 7 as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan dated October 28, 2019 No. 268-VI (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after the day of its first official publication).

Article 40. Tasks and functions of the basin inspection on water resources management and protection

Footnote. The Title of the Article 40 in the wording of the Law of the RK dated 28.10.2019 № 268-VI (shall enter into force upon the expiry of ten calendar days after the day of the first official publication).

1. Basin Water Management Departments (hereinafter - the basin management departments) - the regional bodies (whose activities and functions shall be carried out in the territory of two or more oblasts) of the authorized body, that have offices in the regions, the main task of which is to carry out the state management in use and protection of water resources in the territory of the corresponding basin.

2. Basin management departments shall carry out the following functions:

1) an integrated management of water resources at the hydrographical basin under the watershed management principle;

2) coordination of water relations in use of water resources in order to achieve a positive economic effect, a reasonable, equitable and ecologically sustainable water use;

3) preparation and implementation of basin agreements on rehabilitation and protection of water bodies within the corresponding basin;

4) implementation of the state control over the use and protection of water resources, observance of the water legislation of the Republic of Kazakhstan by the individual and legal entities;

5) keeping the state records, the state water cadastre and the state monitoring of water bodies in the basins together with the authorized state body for environmental protection, the authorized body for study and use of mineral resources;

6) issuance, suspension of an action, extension and renewal of a permit for a special water use as well as termination of the right to special water use in the manner established by this Code;

6-1) certify the tax reporting on payment for using water resources of surface sources prior to submission to the tax authority;

7) coordination of:

plans of local executive bodies of oblasts (cities of republican significance, the capital) for rational use of water bodies of the respective basin;

suggestions for allocation of land plots for construction of enterprises and other facilities, influencing the water condition;

location of enterprises and other facilities, as well as the conditions for production of construction and other works on water bodies, water protection zones and strips;

documents on construction, dredging, blasting works for mining, extraction of water plants, laying of cables, pipes and other utilities, woodcutting, as well as drilling, agricultural, and other activities, carried out at the water bodies, water protection zones and strips;

the action plans of water users for protection and improvement of water bodies;

optimal methods of oil spill elimination, determined on the basis of the analysis of the total environmental benefit together with the territorial subdivisions of the authorized state body in the field of animal protection, reproduction and use and the authorized body in the field of environmental protection;

8) participation in the work of the state commissions on commissioning of industrial, agricultural and housing objects, influencing the water condition, as well as in liquidation of consequences, arising from natural and man-made disasters;

9) determination of the limits of water use for water users and for the corresponding basin;

9-1) arrangement and conduction of a competition for provision of water bodies to the solitary or joint use;

10) is excluded by the Law of the RK from 27.12.2017 № 126-VI (entered into force six months after the day of its first official publication);

11) monitoring the work of the joint water reservoirs, large water reservoirs of interdisciplinary, inter-regional and interstate significance;

11-1) control over observance of the established water easements by individual and legal entities, using water facilities, provided in the solitary or joint use;

12) developing the plans for water intake and water apportioning in interregional, trans-regional, inter-state water bodies and control over their fulfillment;

13) coordination of the scheme for a complex use and protection of water of the corresponding basin, the rules for operation of water objects and water facilities;

14) participation in development of water balances for the corresponding basin;

15) coordination of proposals on provision of water bodies to the solitary and joint use and conditions of water use in them;

16) filing in accordance with the legislation of the Republic of Kazakhstan, submission of a request on termination of financing, designing and construction of water supply and other objects, influencing the water condition, carried out with violation of the established rules and regulations in use and protection of water resources, water supply and wastewater disposal;

17) submission of the materials on abuse of the water legislation of the Republic of Kazakhstan to the Law enforcement agencies and the court to bring the perpetrators to responsibility in accordance with the Law s of the Republic of Kazakhstan;

18) in case of violation of the water legislation of the Republic of Kazakhstan, to file claims to the court for the damages, caused to the state;

19) informing the population about the work accomplished for the rational use and protection of water resources, the actions, taken to improve the condition and quality of waters;

20) interaction with local executive bodies of oblasts (cities of republican importance the capital) and other interested state bodies on the use and protection of the water fund, water supply and sanitation;

21) educating and training of population for the rational use and protection of water resources;

22) (Is excluded)

23) put a seal water metering devices, installed at the facilities or devices for water uptake or discharge by individual and legal entities, having the special right for water use;

24) organization of work of the basin council, consultations with the members of the basin council on use and protection of water resources of a basin, analysis of the recommendations, made by the basin council, measures for their implementation, bringing of the basin council’s recommendations to the relevant government agencies and water users;

25) register dam safety declarations to assign registration ciphers.

Footnote. Article 40, as amended by the Laws of the Republic of Kazakhstan dated 20 December, 2004 No 13; dated 9 January, 2007 No 213 (the order of enforcement see Art. 2); dated 12 January, 2007 No 222 (shall be enforced upon expiry of 6 months after its official publication); dated 12.02.2009 No 132-IV (the order of enforcement see art. 2); dated 10.07.2009 No 180-IV; dated 10.01.2011 No 383-IV (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication); dated 03.07.2013 No 124-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication); dated 16.05.2014 No. 203-V (shall be enforced upon expiry of six months after its first official publication); dated 29.03.2016 No. 479-V (shall be enforced upon expiry of twenty one calendar days after its first official publication); dated 28.04.2016 No. 506-V (shall be enforced upon expiry of sixty calendar days after its first official publication); dated 27.12.2017 № 126-VI (shall be enforced upon the expiration of six months after the date of its first official publication); dated 28.12.2018 № 210-VI (shall be enforced upon the expiration of ten calendar days after the date of its first official publication); dated 28.10.2019 № 268-VI (shall enter into force upon the expiry of ten calendar days after the day of the first official publication); от 02.01.2021 № 401-VI (shall enter into force from 01.07.2021).

Article 41. Participation of the territorial bodies of the authorized state body for environmental protection in implementing the watershed principle of the water resources management

Footnote. Article 41 has been excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 19.04.2023 No. 223-VII (shall be enforced ten calendar days after the date of its first official publication).

Article 42. Basin agreements on restoration and protection of water bodies

1. Basin agreements on the restoration and protection of water bodies (hereinafter - basin agreements) are concluded between basin inspectorates, local executive bodies of regions ( cities of republican significance, the capital) and other entities located within the basin of a water body, in order to unite and coordinate their activities, as well as the implementation of measures for the restoration and protection of water bodies.

2. Basin agreements contain obligations of the parties for uniting the efforts and means, required for implementation of specific water protection measures, with indication of time frames for their execution.

3. Preparation of the basin agreements shall be based on the water balances, the schemes of the integrated use and protection of water bodies, the documents of the State planning system of the Republic of Kazakhstan, research and project developments.

4. To achieve the goals and tasks of the basin agreements, the individual and legal entities may establish foundations under the terms and the order, prescribed by the legislation of the Republic of Kazakhstan, the money funds of which are intended for rehabilitation and protection of the water bodies.

Footnote. Article 42 as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan, dated 20 December, 2004 No 13; dated 03.07.2013 No 124-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication); No. 210-VI dated 28.12.2018 (shall be enforced upon the expiration of ten calendar days after the date of its first official publication); dated 28.12.2018 No. 268-VI (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after the day of its first official publication).

Article 43. Basin council

1. Basin council is an advisory body, established within the corresponding basin.

2. The basin council, headed by the head of the relevant basin inspectorate, consists of heads of local representative and executive bodies of regions ( cities of republican significance, the capital), heads of territorial bodies of state bodies and representatives of water-users. The basin council may also include representatives of public associations and their associations. The organization of the work of the basin council is entrusted to the basin inspectorate .

3. Basin council considers current issues in use and protection of water resources, water supply and wastewater disposal, and makes suggestions and recommendations to the participants of the basin agreement.

Footnote. Article 43, as amended by the Laws of the Republic of Kazakhstan dated 20.12.2004 No 13; dated 12.02.2009 No 132-IV (the order of enforcement see Art. 2); No. 210-VI dated 28.12.2018 (shall be enforced upon the expiration of ten calendar days after the day of its first official publication); dated 28.12.2018 No. 268-VI (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after the day of its first official publication).

Chapter 8. The state planning in use and protection of water resources, water supply and wastewater disposal

Footnote. The title of Chapter 8, as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan, dated 12.02.2009 No 132-IV (the order of enforcement see art. 2).

Article 44. The tasks of the state planning in use and protection of water resources, water supply and wastewater disposal

Footnote. The title of the Article as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan, dated 12.02.2009 No 132-IV (the order of enforcement see Art. 2).

1. The goals of the state planning in the use and protection of water resources, water supply and wastewater disposal shall provide:

science-based distribution of waters among the water users, taking into account the primarily needs in drinking and household waters of people;

protection of water resources and prevention of their harmful effects.

2. Water balances, the schemes of a complex use and protection of water resources shall be drawn up for the state planning in the use and protection of water resources, water supply and wastewater disposal, as well as the forecast for use and protection of water resources are developed in the schemes for development and distribution of production forces and economic sectors.

Footnote. Article 44, as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan, dated 12.02.2009 No 132-IV (the order of enforcement see art. 2); dated 15.06.2015 No. 322-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication).

Article 45. Water balances

1. Water balances are designed to assess presence and use of water resources in the basins of water bodies, economic regions and the country as a whole.

2. Water balances for the major basins of the rivers and for the whole on the Republic shall be developed in the order, established by the authorized body.

3. The costs associated with development of water balances, shall be covered by the budget.

Footnote. Article 45 is amended by the law of the Republic of Kazakhstan, dated 20 December, 2004 No 13; dated 29.09.2014 No. 239-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication).

Article 46. Schemes for the integrated use and protection of water resources

1. The schemes for the integrated use and protection of water resources shall be developed to make decisions on the integrated water resources management.

2. Schemes for the integrated use and protection of water resources are developed by the department of the authorized body with the involvement of scientific and specialized design organizations with the participation of interested state bodies.

3. The activities, planned in the integrated schemes shall be aimed at:

1) the rational and economic use of water resources through the improvement of the production technologies;

2) the use of low water and waterless processes;

3) reduction of irretrievable losses of water resources in irrigation and water supply systems;

4) the maximum use of local water resources due to their regulation, inter-basin re-distribution of river runoff, reduction of the volumes of the uncontrolled wastewater disposal;

5) prevention of flooding and under flooding of towns, settlements, farmlands and other objects.

4. The schemes for the integrated use and protection of water resources shall be developed in the order, established by the authorized body and funded by the budget.

Footnote. Article 46 as amended by the Law of the republic of Kazakhstan, dated 20 December, 2004 No 13; dated 29.09.2014 No. 239-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication); dated 28.12.2018 No. 268-VI (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after the day of its first official publication).

Article 47. Forecast of use and protection of water resources in the schemes for development and distribution of production forces and economic sectors

1. As a part of the schemes for development and distribution of production forces and economic sectors, a forecast shall be elaborated for use and protection of water resources with the environmentally acceptable level of burden on water bodies.

2. Forecast of use and protection of water resources in the schemes for development and distribution of production forces and economic sectors shall be developed by the central executive bodies.

3. The forecasts for use and protection of water resources in the schemes for development and distribution of production forces and economic sectors, developed by the central executive bodies shall be agreed with the authorized body for acceptable levels of use of the water resources.

Footnote. Article 47 as amended by the Law of the republic of Kazakhstan, dated 20 December, 2004 No 13.

Chapter 9. Monitoring and expertise in the use and protection of water resources

Article 48. Tasks and types of control in the use and protection of water resources

1. The goals of control in use and protection of water resources shall be:

the monitoring of the status and changes in the waters, caused by economic and other activities;

the verification of implementing the water protection actions.

2. The state, industrial and public control in the use and protection of water resources shall be carried out in the Republic of Kazakhstan.

3. The main tasks of the department of the authorized body and basin inspectorates in the implementation of state control are to ensure:

1) interaction and coordination of all ministries, agencies, departments, involved in the state control within their competence;

2) monitoring of the status and changes in the waters, caused by economic and other activities, as well as the verification of implementing water protection actions;

3) the established order of use of the water fund and its recording;

4) water protection duties;

5) prevention and elimination of harmful effects on water bodies;

6) monitoring of observance of the water legislation of the Republic of Kazakhstan by all individual and legal entities.

4. State control in the field of use and protection of water resources is carried out in the form of inspection and preventive control in accordance with the Entrepreneurial Code of the Republic of Kazakhstan.

Footnote. Article 48, as amended by the Laws of the Republic of Kazakhstan dated 31.01.2006 No 125; dated 17.07.2009 No 188-IV (the order of enforcement see art. 2); dated 06.01.2011 No 378-IV (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication.); dated 11.04.2014 No. 189-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication); dated 29.10.2015 No. 376-V (shall be enforced from 01.01.2016); dated 24.05.2018 № 156-VI (shall be enforced upon the expiration of after ten calendar days after the day of its first official publication); dated 28.12.2018 No. 268-VI (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after the day of its first official publication).

Article 49. The bodies, carrying out the state control over the use and protection of water resources

1. The state control over the use and protection of water resources within their competence shall be carried out by:

1) the authorized body , department of the authorized body and basin inspectorates;

2) the authorized state body for environmental protection;

3) the authorized body for study and utilization of mineral resources;

4) the authorized body in the field of civil safety;

5) a state body in the field of sanitary and epidemiological welfare of the population;

6) the authorized state body for veterinary medicine;

7) the state body for phytosanitary inspection;

8) local executive bodies of oblasts (cities of republican importance, the capital).

2. The department of the authorized body coordinates the activities of state bodies for the implementation of state control in the field of use and protection of water resources.

3. The agency of the authorized body and basin inspectorates exercise control over:

1) the observance of the boundaries of the water protection zones, the set regime of economic activity on them and in the specially protected water bodies;

2) implementation of the conditions and requirements of the international agreements on trans-boundary waters;

3) compliance with water consumption and water disposal limits;

4) observance of the operation rules for water intake facilities, water supply systems and water reservoirs;

5) correctness of primary accounting of the amount of water withdrawn from water bodies and discharged into them, availability, serviceable condition and observance of terms of state certification of equipment and equipment for water consumption and discharge accounting, observance of established reporting terms by water users;

6) fulfiment of conditions and requirements by the individual and legal entities, established by the permits for a special water use, as well as the measures against harmful effects of waters (flooding, under flooding, destruction of banks and other harmful effects);

7) observance of the order, established by the legislation of the Republic of Kazakhstan, to provide a solitary and joint use of water bodies;

8) is excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan No. 156-VI dated 24.05.2018 (to be put into effect upon expiration of ten calendar days after the day of its first official publication);

9) presence of the duly approved design documentation and compliance with it of the construction, reconstruction, technical reconstruction of economic sectors’ facilities and other activities, related to the use and protection of water bodies and their water protection zones;

10) prevention of unauthorized use of water bodies.

11) is excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 24.05.2018 № 156-VI (to be put into effect on the expiration of ten calendar days after the day of its first official publication).

The authorized bodies in the field of environmental protection, in the field of civil protection, veterinary medicine, plant quarantine, the state body in the field of sanitary and epidemiological well-being of the population and local executive bodies:

1) conduct the state control over the use and protection of water resources in accordance with their competence;

2) inspect and examine the changes in the qualitative and quantitative status of water resources;

3) take measures to eliminate violations of the water legislation;

4) participate in elaboration of the regulations on use and protection of water resources;

5) in the established order, submit proposals on suspension and prohibition of wastewater dumping into the water bodies, conducted with violation of the established requirements, as well as on prohibition of work of certain production facilities, shops and enterprises, affecting the water condition.

Footnote. Article 49 as amended by the Laws of the Republic of Kazakhstan dated 20 December, 2004 No 13; dated 31 January, 2006 No 125; dated 12 January, 2007 No 222 (shall be enforced upon expiry of six months after the date of its official publication); dated 17.01.2014 No 165-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication); dated 11.04.2014 No. 189-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication); dated 24.05.2018 № 156-VI (shall be enforced upon the expiration after ten calendar days after the day of its first official publication); No. 210-VI dated 28.12.2018 (shall be enforced upon the expiration of ten calendar days after the day of its first official publication); dated 28.12.2018 No. 268-VI (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after the day of its first official publication).

Article 49-1. Organization and conduction of the state control in the use and protection of water resources

Footnote. Article 49-1 is excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan, dated 17.07.2009 No 188-IV (the order of enforcement see art. 2).

Article 49-2. The measures against violation of the water legislation of the Republic of Kazakhstan

Footnote. Article 49-2 is excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan, dated 17.07.2009 No 188-IV (the order of enforcement see art. 2).

Article 49-3. Time frames and frequency of the state control in the use and protection of water resources

Footnote. Article 49-3 is excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan, dated 17.07.2009 No 188-IV (the order of enforcement see art. 2).

Article 50. The officials, involved the state control in the use and protection of water resources

1. The officials that in accordance with this Code, are authorized to exercise the state control over the use and protection of water resources shall be:

The Chief State Inspector of the Republic of Kazakhstan for use and protection of water resources, and his deputy, the senior state inspectors of the Republic of Kazakhstan for use and protection of water resources and the state inspectors of the Republic of Kazakhstan for use and protection of water resources;

chief state inspectors for use and protection of water resources of the corresponding basin and their deputies, senior state inspectors and the state inspectors for use and protection of the water resources of the corresponding basin.

2. Is excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan, dated 27 July, 2007 No 315 (shall be enforced from the date of its official publication).

3. The officials referred to in paragraph 1 of this article, for the implementation of state control in the use and protection of the water resources, are provided with the appropriate service certificate or identification card. of the established form , a badge , technical means in the manner prescribed by the legislation of the Republic of Kazakhstan.

Footnote. Article 50, as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan, dated 10.07.2009 No 180-IV; dated November 26, 2019 No. 273-VI (shall be enforced upon the expiry of six months after the day of its first official publication).

Article 51. The rights of the officials, exercising the state control over the use and protection of water resources

1. The officials, exercising the state control over the use and protection of water resources shall be entitled to:

1) inspect observance of the requirements of this Code, the acts of the President of the Republic of Kazakhstan and the Government of the Republic of Kazakhstan, specify requirements to the state bodies, individuals, officials and legal entities on performance of the water legislation standards of the Republic of Kazakhstan, to conduct corresponding measures for rational use and protection of water resources, observance of the maximum permissible levels of collector and drainage and wastewater discharge in the volumes, defined by the normative legal acts of the Republic of Kazakhstan, organize a laboratory quality control over the water resources and wastewater in accordance with the Entrepreneurial Code of the Republic of Kazakhstan;

2) submit proposals on suspension of permits for special water use and termination of the right of special water use in the order, established by the Laws of the Republic of Kazakhstan;

3) inspect organizations and other objects for the state control, to monitor the water resources status, to issue mandatory recommendations on elimination of violations of the rules for water resources use and their protection. In case of the unauthorized water intake, emergency situations of natural and man-made origin at the water bodies, they are to make proposals on suspension of business activities of the water users;

3-1) monitor compliance with the established water-use limits , the regime of retaining hydraulic structures, the rules for the operation of water facilities located directly on water bodies, and the operation of water management, irrigation and drainage systems and structures, the use of the boundaries of water protection zones and strips, the established mode of economic activity on them;

3-2) issue recommendations on elimination of the revealed violations of the rules for water resources use and their protection;

3-3) make a decision to impose an administrative penalty;

3-4) file a claim for damages, caused by violation of the water legislation of the Republic of Kazakhstan;

4) get the necessary information from individuals, officials and legal entities to clarify conditions for use and protection of water resources, including the laboratory results in the order, established by the legislation of the Republic of Kazakhstan;

5) draw up protocols on administrative violations in the water legislation of the Republic of Kazakhstan;

6) make proposals to limit, suspend and prohibit waste water discharge into the water bodies, conducted with violation of the established requirements, as well as to terminate work of certain production facilities, shops and enterprises, adversely affecting the water bodies status;

7) make proposals to the officials, heads of organizations, on bringing to responsibility of those, who have violated the norms and rules for the use and protection of water bodies, and submit materials to the appropriate Law enforcement bodies to address the issue of bringing to responsibility in accordance with the Law s of the Republic of Kazakhstan;

7-1) make proposals for development of the draft Law s and other normative legal acts, regulating relations in the use and protection of water resources;

8) (Is excluded).

2. Decisions taken by officials exercising state control over the use and protection of the water fund within their authority are binding on all natural and legal persons and may be appealed in accordance with the procedure established by the Laws of the Republic of Kazakhstan.

Footnote. Article 51, as amended by the Laws of the Republic of Kazakhstan dated 20.12.2004 No 13; dated 31.01.2006 No 125; dated 12.01.2007 No 222 (shall be enforced upon expiry of six months from the date of its official publication); dated 17.07.2009 No 188 -IV (the order of enforcement see art. 2); dated 06.01.2011 No 378-IV (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication); dated 10.01.2011 No 383-IV (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication); dated 16.05.2014 No. 203-V (shall be enforced upon expiry of six months after its first official publication); dated 29.10.2015 No. 376-V (shall be enforced from 01.01.2016); dated 28.12.2018 No. 268-VI (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after the day of its first official publication); dated 29.06.2020 № 351-VI (shall enter into force from 01.07.2021).

Article 52. Duties of the officials, exercising the state control over the use and protection of water resources

The officials, exercising the state control over the use and protection of water resources, shall:

1) monitor the execution of the requirements of the water legislation of the Republic of Kazakhstan;

2) interact with the individual and legal entities when monitoring the use and protection of water resources;

3) inform the state bodies on violations of legislation of the Republic of Kazakhstan on use and protection of water resources within their competence;

4) assist individual and legal entities in development of measures for the rational use and protection of water resources;

5) (Is excluded).
Footnote. Article 52 as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan,dated 20 December, 2004 No 13.

Article 53. Production control in use and protection of water resources

1. Operational control in use and protection of water resources shall be carried out on the basis of the rules of the primary recording of water use.

2. Operational control in use and protection of water resources is provided by the individual and legal entities that have a right for special water use.

3. Production control in the field of use and protection of the water fund is carried out on the basis of water meters that have passed type approval or metrological certification in accordance with the procedure established by the Law of the Republic of Kazakhstan "On Ensuring the Uniformity of Measurements".

4. Production control over the quality of drinking water and treated wastewater shall be carried out by accredited laboratories of the organization for water supply and (or) drainage, as well as other accredited laboratories according to the concluded agreements.

Footnote. Article 53, as amended by the Laws of the Republic of Kazakhstan dated 31.01.2006 No 125; dated 09.01.2007 No 213 (the order of enforcement see Art. 2); dated 05.07.2011 No 452-IV (shall be enforced from 13.10.2011); dated 15.06.2015 No. 322-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication); No. 184-VI dated 05.10.2018 (shall be enforced upon the expiration of six months after the day of its first official publication); dated 30.12.2020 № 397-VI (shall enter into force upon the expiry of the calendar days after the day of its first official publication).

Article 54. Expertise in use and protection of water fund

Footnote. Title of the Article 54 is in the wording of the Law of the Republic of Kazakhstan dated 29.12.2014 No. 269-V (shall be enforced from 01.01.2015).

1. The following types of the expertise shall be carried out in use and protection of water fund:

1) is excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 29.12.2014 No. 269-V (shall be enforced from 01.01.2015);

2) complex non-departmental expertise of engineering -economics objectivities and project and estimate documentation for construction and reconstruction, operation, conservation and liquidation of economic and other facilities affecting the water bodies’ condition;

3) the state examination of underground water reserves and geological information about the underground water bodies;

4) is excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 11.04.2014 No. 189-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication);

5) the state sanitary-epidemiological and environmental expertise.

2. Is excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 29.12.2014 No.269-V (shall be enforced from 01.01.2015).

3. The complex non-departmental expertise of engineering-economics objectivities and project and estimate documentation for construction and reconstruction, operation, conservation and liquidation of economic and other facilities, influencing the water bodies’ condition, shall be carried out to check its compliance with the original data, technical specifications and requirements, as well as the provisions of regulatory documents approved in the manner determined by the legislation of the Republic of Kazakhstan.

4. The state expertise of underground water reserves and geological information about underground water bodies shall be carried out by the authorized body for study and use of mineral resources.

5. Is excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 11.04.2014 No. 189-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication).

6. State sanitary-epidemiological and environmental expertise is carried out, respectively, by the state body in the field of sanitary-epidemiological welfare of the population and by the authorized state body in the field of environmental protection.

7. The procedure for carrying out a complex non-departmental expertise (engineering-economics objectivities and project-estimate documentation) of projects intended for the construction of new facilities, as well as reconstruction (expansion, technical upgrade, modernization) or overhaul repairs of existing buildings and structures, their complexes, engineering and transport communications shall be carried out in the manner determined by the legislation of the Republic of Kazakhstan.

Footnote. Article 54, as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan, dated 26.05.2008 No 34-IV (the order of enforcement See Art. 2); dated 11.04.2014 No. 189-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication); dated 29.12.2014 No. 269-V (shall be enforced from 01.01.2015).

Chapter 10. The requirements, providing the rational use, protection and improvement of water condition

Article 55. Environmental requirements for use of water bodies and water facilities

Footnote. The title of the Article as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan, dated 12.02.2009 No 132-IV (the order of enforcement see Art. 2).

1. Placement of productions and other facilities (buildings, structures, and their systems, communications), influencing the water bodies’ condition is made in compliance with the environmental requirements, conditions and rules for protection of mineral resources, sanitary-epidemiological, industrial safety, rehabilitation and rational use of water resources, taking into account the environmental consequences, caused by these facilities’ work.

2. Construction, reconstruction (expansion, modernization, technical re-equipment, re-profiling), operation, conservation, liquidation ( post-utilization ) of objects affecting the state of water bodies are carried out in the presence of a positive opinion of the authorized state body in the field of environmental protection, the authorized body for the study subsoil, a state body in the field of sanitary and epidemiological welfare of the population and an authorized body in the field of civil protection.

3. When performing the construction works, the measures shall be taken on land rehabilitation, reclamation and rational use of water resources, land improvement and enhancement of the environment.

Footnote. Article 55, as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan, dated 10.07.2009 No 180-IV; dated 11.04.2014 No. 189-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication).

Article 56. Requirements for reduction of pollutants discharge into water bodies

1. Use and protection of water resources are based on the norming of pollutants in the discharge points, on the total normalization of water-related activities of all organizations within the corresponding basin, a watercourse or a land plot.

2. Requirements to the purification rate and quality of the discharged waters are defined by the directions of the possible use of the water body and by the calculations, and shall take into account the real condition of the water body, technical and economic possibilities and time frames for the planned indexes’ achievement.

3. The agency of the authorized body shall develop and approve, in agreement with the authorized body in the field of environmental protection for surface water objects, water quality standards in them on the basis of a unified system of water quality classification in water objects approved by the agency of the authorized body.

4. Local executive bodies of regions, cities of republican significance, the capital in the field of environmental protection shall developing target indicators of water quality in surface water bodies and measures for achieving them based on the methodology, approved by the authorized body together with the authorized state body for environmental protection.

Footnote. Article 56 as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 28.04.2016 No. 506-V (shall be enforced upon expiry of sixty calendar days after its first official publication); dated 28.12.2018 № 268-VI (shall enter into force upon the expiry of the calendar days after the day of its first official publication); dated 30.12.2020 № 397-VI (shall enter into force upon the expiry of the calendar days after the day of its first official publication).

Article 57. Feasibility of the integrated water discharge to meet the requirements of economic sectors and environment

1. An integrated water discharge shall be carried out, taking into account the sanitary and epidemiological and environmental requirements, as well as the needs of economic sectors.

2. Environmental and sanitary-epidemiological discharges shall be prioritized.

3. Environmental water discharge must preserve the natural condition of the water body. Apart from keeping of a minimum flow, the environmental water release shall provide periodic flushing of water bodies during floods.

4. The volumes of environmental and sanitary-epidemiological releases are established for the basins of water bodies by the department of the authorized body and basin inspections.

5. Emergency water release shall maintain the normal water level at the water body during floods and flushing of the water bodies’ beds.

Footnote. Article 57, as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan, dated 12.02.2009 No 132-IV (the order of enforcement see Art. 2); dated 28.12.2018 No. 268-VI (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after the day of its first official publication).

Chapter 11. The state recording of surface and underground waters, the state water cadaster, the state monitoring of water bodies. Scientific and innovative and informative support of the rational use and protection of water resources, water supply and wastewater disposal

Footnote. The title of Chapter 11, as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan, dated 12.02.2009 No 132-IV (the order of enforcement see Art. 2).

Article 58. The state recording of the surface and underground waters

1. The state recording of the surface and underground waters is a systematic estimation and fixation of quantitative and qualitative indicators of water resources, available in the territory of the Republic of Kazakhstan, in the order, defined by the legislation of the Republic of Kazakhstan.

2. The data of the state recording of the surface and underground waters characterize the status of the surface and underground water bodies in qualitative and quantitative indexes, the level of their industrial and environmental safety for human life and health, their study and use.

3. State registration of surface and ground waters is carried out by the department of the authorized body together with the authorized body for the study of subsoil and the authorized state body in the field of environmental protection.

Footnote. Article 58 with the change introduced by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 27.12.2017 № 126-VI (shall be enforced upon the expiration of six months after the day of its first official publication); dated 28.12.2018 No. 268-VI (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after the day of its first official publication).

Article 59. State water cadaster

1. The state water cadaster is a set of systematic official data on condition and use of water bodies, their water resources, and water users.

2. The state water cadaster is kept under a single system and shall be based on the data, received from the state recording of waters.

3. A water body, included in the state water cadastre, has a passport, containing a registration number, name and complex characteristics, indicating physical and geographical, geological and hydrological, technical, legal and economic indexes.

4. Maintaining the state water cadastre is carried out by the department of the authorized body jointly with the authorized body for the study of subsoil, the authorized state body in the field of environmental protection and hydrometeorological services.

5. Water-users are obliged to submit to the basin inspectorates and the authorized body for the study of subsoil all the necessary data to be included in the state water cadastre.

6. The department of the authorized body is obliged to ensure access of interested individuals and legal entities to the information contained in the state water cadastre.

Footnote. Article 59 as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 28.10.2019 No. 268-VI (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after the day of its first official publication).

Article 60. State monitoring of water bodies

1. The state monitoring of water bodies is an integral part of the state monitoring system for environment and natural resources.

2. Monitoring by the State of water bodies is a system of regular observations of hydrological, hydrogeological, hydrogeochemical, sanitary-chemical, microbiological, parasitological, radiological and toxicological indicators of their state, collection, processing and transfer of the data obtained, using Earth remote sensing data, to detect negative processes in a timely manner, assess and predict their development, make recommendations for the prevention of harmful effects and determine the efficiency of the water management measures in place.

3. State monitoring of water bodies is carried out by the department of the authorized body jointly with the authorized state body in the field of environmental protection, the state body in the field of sanitary and epidemiological welfare of the population, the authorized body for the study of subsoil, the authorized body in the field of space activities according to the jointly developed methodology.

Footnote. Article 60 as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 08.04.2016 No. 490-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication); dated October 28, 2019 No. 268-VI (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after the day of its first official publication); No. 167-VII of 21.12.2022 (shall enter into force ten calendar days after the date of its first official publication).

Article 61. Scientific and innovative-informative support of the rational use and protection of water resources, water supply and wastewater disposal

Footnote. The title of the Article as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan, dated 12.02.2009 No 132-IV (the order of enforcement see Art. 2).

1. The tasks of scientific support for the rational use and protection of water resources, water supply and wastewater disposal shall be:

1) foundation of an integrated and rational use of water resources;

2) assessment and forecast of development of the water sector;

3) development of scientific, methodological and technological grounds for water saving;

4) development of regulatory legal base for water management system;

5) working out of recommendations for taking management decisions.

2. (Is excluded)

3. Innovative activity in the field of use and protection of water resources, water supply and wastewater disposal shall be carried out in accordance with legislation of the Republic of Kazakhstan and shall be provided by:

1) formation of the organizational conditions;

2) the state support through implementation of investment projects, provided by the documents of the State planning system of the Republic of Kazakhstan.

4. For a long-term and medium-term planning of the integrated and rational use and protection of water resources, information support of water organization and water users, the authorized body together with the concerned government agencies may create a national information-analytical system for water resources’ use.

5. In order to create a database, individual and legal entities - water users provide the necessary information under the approved forms in the order, established by the legislation of the Republic of Kazakhstan.

6. (Is excluded)
Footnote. Article 61, as amended by the Laws of the Republic of Kazakhstan dated 20.12.2004 No 13; dated 12.02.2009 No 132-IV (the order of enforcement see art. 2); dated 03.07.2013 No 124-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication).

Chapter 12. The rights and duties of individuals and work of public associations in use and protection of water resources

Article 62. The rights and responsibilities of individuals in the use and protection of water resources

1. The individuals have the right to:

1) use water bodies, to take measures for their protection and rehabilitation in the order, specified by the legislation of the Republic of Kazakhstan;

2) apply to the state agencies and organizations with inquiries, complaints and offers on use and protection of water bodies and require their consideration;

3) make suggestions on organization of a public environmental expertise of the use and protection of water resources and to take part in it;

4) demand abolition of decisions on placement, construction, reconstruction and commissioning of productions and other facilities, that do not meet the requirements for use and protection of water resources, as well as limitation or termination of business and other activities of individual and legal entities, affecting the water bodies in administrative or legal process;

5) exercise other rights, provided for by the Laws of the Republic of Kazakhstan for use and protection of water resources.

2. The individuals are obliged to comply with the legislation of the Republic of Kazakhstan on use and protection of water resources and environmental protection.

Article 63. Activities of public associations in use and protection of water resources

1. The activities of public associations for use and protection of water resources shall be carried out in accordance with their statutes and in the order, established by the legislation of the Republic of Kazakhstan.

2. Representatives of public associations may take part in the work of basin councils.

3. Public associations, at their own initiative, may conduct public control in use and protection of water resources.

4. The order of public control in use and protection of water resources shall be defined by the public associations in accordance with their statutes and in consultations with the authorized state bodies, involved in the state control over the use and protection of water resources.

Section 4. Water management

Chapter 13. The right to water use

Article 64. Types of the rights for water use

1. For the circle of subjects there may be:

1) the right for general water use;

2) the right for special water use;

3) the right for solitary water use;

4) the right for joint water use.

2. For the grounds of origin there may be:

1) the right for primary water use;

2) the right for secondary water use.

3. For the time frames there are:

1) the right for permanent water use;

2) the right for temporary water use.

4. The right for general water use for a citizen arises from the moment of his birth and may not be alienated under any circumstances.

5. The right for special water use arises from the moment of receipt of a permit, issued in the order, established by this Code.

Footnote. Article 64, as revised by the Law of the Republic of Kazakhstan, dated 10.01.2011 No 383-IV (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication.)

Article 65. General water use

1. General water use shall be provided to meet the needs of the public without assignment of water bodies for certain individual or legal entities and without the use of facilities or technical devices, influencing the waters’ condition.

2. A special permit to provide the general water use is not required.

Individual and legal entities are not allowed to limit public access to water bodies of general water use via installation of barriers, security units, prohibition signs, except for the cases, provided by this Code.

3. General water use may be restricted or prohibited for environmental, technical and sanitary-epidemiological safety of the population.

4. The conditions and rules for common water use are established by the local representative bodies of oblasts cities of republican importance and the capital).

In order to protect the life and health of citizens, local representative bodies of oblasts (cities of republican importance and the capital), taking into account the specific features of regional conditions in the rules of general water use, may determine the places where bathing, water intake for drinking and household needs, watering stock, riding on small vessels and other floating facilities on water bodies located in the territory of the respective region are prohibited.

Footnote. Article 65, as amended by the Laws of the Republic of Kazakhstan dated 20.12.2004 No 13; dated 10.07.2009 No 180-IV; dated 15.06.2015 No. 322-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication); No. 210-VI dated 28.12.2018 (shall be enforced upon the expiration of ten calendar days after the day of its first official publication).

Article 66. Special water-use

1. Special water-use includes the use of surface and underground water resources directly from a water body with or without withdrawal to meet the drinking and economic needs of the population, the water needs of agriculture, industry, energy, fish farming and transport, as well as for the discharge of industrial, economic - domestic, drainage and other effluents using the following structures and technical devices:

1) stationary, mobile and floating structures for mechanical and gravity water intake from surface and sea waters;

2) drainage structures intended for discharge into surface and sea waters of industrial, household, collector-drainage, storm and other effluentss;

3) structures for the discharge of effluents into artificial water bodies intended for natural biological treatment of wastewater, and on the terrain;

4) dams and other water retaining and water regulating structures (including temporary blocking structures);

5) hydraulic power plants;

6) water facilities of thermal and nuclear power plants intended for water supply, effluents discharge, as well as for water cooling;

7) irrigation, watering, irrigation-watering and drainage systems;

8) water intake facilities equipped with pumping units and other water-lifting means for the extraction of groundwater and other purposes, including the production of drainage , water reduction and environmental protection measures that affect the state of groundwater;

9) spillway structures (wells, wells, mines) intended for the discharge of waste and other waters into the subsoil;

10) drainage structures of operated mine workings intended for extraction from mines, quarries, adits, open-pit mines;

11) self-flowing wells, mine wells, capturing springs and other small structures for the extraction of groundwater, operating without forced lowering of the water level;

12) absorption wells and wells for the discharge of industrial, household, drainage and other effluentss, technological solutions into underground aquifers and rock voids;

13) injection wells to maintain reservoir pressure during the development of hydrocarbons and underground leaching during the extraction of solid mineral deposits;

14) other technical devices affecting the state of waters.

2. Special use of water shall be carried out by individuals and legal entities on the basis of permission exclusively for the purposes specified in it and must not violate the rights and legitimate interests of other persons and cause environmental damage.

A permit for the use of drinking-quality groundwater for purposes not related to meeting the drinking needs of the population shall be issued in accordance with the requirements of paragraph 5 of Article 90 of this Code.

3. Excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated December 27, 2017 No. 126-VI (shall be enforced upon the expiration of six months after the day of its first official publication).

4. Permits for special water-use are not required for:

1) using the following intake structures: and the tubular shaft of filter wells, and also catchment structures, working without forced lowering with withdrawal of water in all cases, not more than fifty cubic meters per day from the surface of the first aquifer is not used for centralized water supply;

2) water intake by vessels from water bodies to ensure the operation of the vessel and its technological equipment;

3) the intake (pumping out) of underground waters (mine, quarry, mine), incidentally taken during the exploration and (or) extraction of solid minerals.

5. Permits for special water-use are issued by the basin inspectorates.

6. Permits are issued for the following types of special water-use:

1) discharge of groundwater (mine, quarry, mine), incidentally taken during the exploration and (or) extraction of solid minerals, industrial, household, drainage, waste and other waters into surface water bodies, subsoil, water facilities or terrain ;

2) the intake and (or) use of groundwater with the use of structures or technical devices specified in paragraph 1 of this article;

3) the intake and (or) use of surface water with the use of structures or technical devices specified in paragraph 1 of this article (hereinafter - the intake and (or) use of surface water).

7. Is excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 10.07.2012 No. 36-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication).

8. Permits for special water-use are issued to individuals or legal entities who have:

1) on the balance sheet corresponding to the established requirements and standards of structures or technical devices with the help of which special water-use is carried out;

2) water meters;

3) a list of secondary water-users with applications for the supply or reception of wastewater;

4) a sanitary and epidemiological conclusion on compliance with sanitary and epidemiological requirements for the intake of surface and (or) groundwater for domestic drinking water supply;

5) coordination of the conditions for water-use with the territorial divisions of the authorized body for the study of subsurface resources during the intake and (or) use of groundwater. No approval is required for the intake and (or) use of groundwater in a volume of up to fifty cubic meters per day, with the exception of mineral groundwater.

9. Excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated December 27, 2017 No. 126-VI (shall be enforced upon the expiration of six months after the day of its first official publication).

10. To obtain a permit for special water-use, the applicant submits the following documents to the basin inspectorates:

1) an application for the issue of a permit for special water-use in the form established by the authorized body;

2) a certificate of state registration (re-registration) of a legal entity;

3) a passport of a water management facility, irrigation and drainage systems or devices;

4) excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 28.10.2019 No. 268-VI (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after the day of its first official publication);
5) excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 10.07.2012 No. 36-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication);

6) calculations of specific rates of water consumption and wastewater disposal, with the exception of individuals or legal entities carrying out the withdrawal of water resources for water treatment and ( or ) delivery to water consumers for drinking needs , activities to regulate surface runoff using retaining hydraulic structures, the use of water bodies without withdrawal from them water resources, discharge of incidentally abstracted underground waters (mine, quarry, mine), which represent calculations to justify the volume of water consumption and water disposal;

7) a sanitary and epidemiological conclusion on compliance with sanitary and epidemiological requirements for the intake of surface and (or) groundwater for domestic and drinking water supply;

8) a list of secondary water-users with applications for the supply or reception of wastewater;

9) information on the availability of metering devices for water intake .

10-1. Basin inspectorates after receiving documents for issuing a permit for special water-use for the intake and (or) use of groundwater with withdrawal limits of fifty cubic meters per day, with the exception of mineral groundwater, within three working days send a request to the appropriate territorial subdivision of the authorized body for study of the subsoil to agree on the conditions for this water-use.

The territorial divisions of the authorized body for the study of subsoil within five working days are obliged to submit a positive or negative conclusion to the basin inspectorates.

In the absence of balance reserves of groundwater for wells drilled before June 29, 2018, the approval is issued for a period of up to three years with the condition of conducting monitoring studies within the framework of the issued permit for special water-use in order to assess and examine groundwater reserves in the authorized body for the study of subsoil.

11. Is excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated March 29, 2016 No. 479-V (shall be enforced upon expiry of twenty one calendar days after the day of its first official publication).

12. To obtain a permit for special water-use related to the use of water bodies for hydropower purposes, in addition to the documents specified in paragraph 10 of this article, the following shall be submitted:

1) data on the installed capacity of the hydroelectric power plant;

2) information on the carrying capacity of power, waste and other structures;

3) information about fish protection and fish pass structures ;

4) excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated March 29, 2016 No. 479-V (shall be enforced upon expiry of twenty one calendar days after the day of its first official publication);

5) data on the indicators of the declared use of water resources for the needs of hydropower.

13. To obtain a permit for special water-use related to the use of surface water bodies without water withdrawal, in addition to the documents specified in paragraph 10 of this article, the following shall be submitted:

1) technical characteristics of the vessel;

2) permission of the Register of Shipping for the operation of the vessel, indicating the port of its registration (place of registration);

3) data on the provision of coastal and swimming facilities for receiving the entire volume of wastewater, waste and waste generated on the ship;

4) information on the availability of means of control (observation) over the quality of water in the water area during the operation of facilities and the production of work that have or may have a negative impact on the state of the water body and the environment.

14. A permit for special water-use is issued by the basin inspectorates no later than ten working days from the date of submission of the application with all the necessary documents submitted by the applicant in accordance with this Code.

14-1. The validity period of a permit for special water-use is determined in accordance with Article 70 of this Code.

15. Changing the name of a legal entity and (or) changing its location, changing the last name, first name, patronymic (if any) of an individual, re-registration of an individual entrepreneur require re-issuing a permit for special water-use on the basis of a written application from an individual or legal entity.

An application to the basin inspectorate is sent within thirty calendar days from the date of the changes that occurred with the attachment of supporting documents on changing the name of a legal entity and (or) changing its location, changing the last name, first name, patronymic (if any) of an individual, re-registration of an individual entrepreneur.

Upon renewal of a permit for special water-use, its number, conditions and validity period remain unchanged. In the upper right corner of the permit document, the mark "Reissued" is made.

Changing the conditions for special water-use requires obtaining a new permit for special water-use.

Re-issuance of a permit for special water-use is carried out by basin inspectorates no later than three working days from the date of submission of an application with all the necessary documents submitted by the applicant in accordance with this Code.

15-1. If the conditions for water-use remain unchanged, the validity period of the permit for special water-use may be extended on the basis of a written application from an individual or legal entity.

The extension of the permit for special water-use is carried out by the basin inspectorates no later than three working days from the date of submission of the application with all the necessary documents submitted by the applicant in accordance with this Code.

16. The Basin Inspectorate, which issued a permit for special water-use, suspends its validity in the manner prescribed by the laws of the Republic of Kazakhstan, in the following cases:

1) establishing the inaccuracy of the information provided for obtaining a permit for special water-use;

2) revealing violations of the requirements of water and environmental legislation of the Republic of Kazakhstan;

3) restrictions on the right to water-use, provided for in Article 74 of this Code.

If the facts specified in subparagraphs 1) and 2) of the first part of this paragraph are revealed during the verification, the basin inspectorate issues an order to eliminate them, indicating the time frame. After the expiration of the established period, the basin inspectorate conducts a second check to determine whether the violation has been eliminated.

In case of failure to comply with the order within the specified time period, the basin inspectorate, within ten working days from the date of the repeated inspection, sends a notice of suspension of the permit for special water-use, indicating the reason and period of suspension.

In case of suspension of the permit for special water-use on the basis of subparagraph 3) of the first part of this paragraph, the basin inspection is limited only to notifying an individual or legal entity indicating the reason for the suspension of the permit.

Footnote. Article 66 is in the wording of the Law of the Republic of Kazakhstan, dated 10.01.2011 No 383-IV (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication); as amended by the Laws of the Republic of Kazakhstan dated 10.07.2012 No 36-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication); dated 24.12.2012 No 60-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication); dated 04.07.2013 No 132-V (shall be enforced from 01.01.2014); dated 16.05.2014 No. 203-V (shall be enforced upon expiry of six months after its first official publication); dated 07.11.2014 No. 248-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication); dated 15.06.2015 No. 322-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication); dated 29.03.2016 No. 479-V (shall be enforced upon expiry of twenty one calendar days after its first official publication); No. 126-VI of 27.12.2017 (shall be enforced upon six months after the day of its first official publication); dated October 28, 2019 No. 268-VI (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after the day of its first official publication); dated 02.01.2021 № 401-VI (shall enter into force from 01.07.2021).

Article 67. Solitary water use

1. The right to solitary water use arises during provision of water bodies or their parts to one individual or legal entity for use.

2. At the water bodies provided for separate water use, the general water use is allowed on the conditions established by local representative bodies of oblasts (cities of republican significance, the capital).

3. The water user carrying out the separate water use shall be obliged in the order established by the legislation of the Republic of Kazakhstan to announce the conditions or prohibition of the general water use, unless otherwise is established by the decisions of local representative bodies of oblasts (cities of republican importance, the capital).

Footnote. Article 67 as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 20.12.2004 No 13; No. 210-VI dated 28.12.2018 (shall be enforced upon the expiration of ten calendar days after the date of its first official publication).

Article 68. Joint water use

1. The right of joint water use arises during provision of water bodies or their parts to several individuals and (or) legal entities for use.

2. Under the joint water use, the interests of water users, involved in drinking water supply of the population are met first, as well as the interests of the downstream water users.

3. At the water bodies provided for joint water use, the general water use is allowed on the conditions established by local representative bodies of oblasts (cities of republican significance, the capital).

4. Water users conducting joint water use shall be obliged to announce conditions or prohibition of joint water use, unless otherwise established by decisions of local representative bodies of oblasts (cities of republican significance, the capital).

Footnote. Article 68 as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 20.12. 2004 No 13; No. 210-VI dated 28.12.2018 (shall be enforced upon the expiration of ten calendar days after the day of its first official publication).

Article 69. Primary and secondary water use

1. Primary water use shall be the water consumption by individual and legal entities, carrying out water intake directly from the water bodies to meet their own needs and (or) supply it to the secondary water users.

2. Secondary water use shall be the water consumption by individual and legal entities, who receive water from other water users on the basis of a contract.

3. The contract for secondary water use specifies the purpose for the water use, and the basic conditions for its use with regard of volumes, specified in the permits for special water use.

The contract for secondary water use must contain requirements for the secondary water user on carrying out payment for water resources use.

Footnote. Article 69 is in the wording of the Law of the Republic of Kazakhstan dated 28.04.2016 No. 506-V (shall be enforced upon expiry of sixty calendar days after its first official publication).

Article 70. Timeframes for water use

1. Water bodies shall be provided for regular or temporary water use.

2. Regular water use is the water consumption without the time limits.

3. Temporary water use may be short-term - up to five years and long-term – from five to forty-nine years.

4. If necessary, the time frames for water use may be extended.

5. The time limits for a special water use depend on the resource potential and current ecological status of the water body.

6. General water use is regular.

Article 71. The rights of water users

Water users are entitled to:

1) use water bodies for the purposes, they are provided for, with observance of the conditions and requirements, provided by the water legislation of the Republic of Kazakhstan;

2) provide their right to use water objects at their discretion, while not violating the rights and legitimate interests of other persons, causing harm to water bodies and environmental damage;

3) use the lands of the water reserves in the order, established by the legislation of the Republic of Kazakhstan;

4) establish associations, unions (associations) and other non-profit organizations of water users;

5) receive data on the water bodies’ condition for water management in the order, established by the legislation of the Republic of Kazakhstan;

6) check quality and quantity of the supplied water;

7) protect their rights to water use;

8) receive compensation for damage, caused by violation of rights, including the rights to water in accordance with the established limit and the supply regime;

9) exercise other rights, provided by the Laws of the Republic of Kazakhstan on use and protection of water resources, water supply and wastewater disposal.

Footnote. Article 71, as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 12.02.2009 No 132-IV (the order of enforcement see art. 2); dated 02.01.2021 № 401-VI (shall enter into force from 01.07.2021).

Article 72. Responsibilities of water users

Water users shall:

1) use water resources rationally, take measures to reduce water losses;

2) take care of the water bodies and water facilities to prevent their harm;

3) comply with the established limits, allowed volumes and water use conditions;

4) not violate the rights and interests of other water users and users of natural resources;

5) keep water facilities and technical equipment in good working condition, influencing the water condition, improve their performance, and keep record of the water use, provide measurement and water metering devices to the intakes, outfalls and water facilities and discharging facilities for waste and drainage waters;

6) take water protection measures;

7) carry out the conditions of water use timely and fully, defined by a permit for a special water use and or by a contract for secondary water use, as well as prescriptions of regulatory bodies;

8) prevent the discharge of harmful substances exceeding the established standards, with the exception of pollutants coming from the elimination of emergency oil spills;

9) provide accurate and complete information on water use to the authorized bodies, in the form, prescribed by the legislation of the Republic of Kazakhstan;

10) take measures to introduce water-saving technologies, advanced irrigation techniques, recycling and re-use water supply systems;

11) prevent pollution of the intake area of surface and underground waters;

12) ensure compliance with the established mode of economic and other activities at the protection zones of the water bodies;

13) prevent the use of drinking-quality groundwater for purposes not related to drinking water supply, unless otherwise provided by this Code;

14) comply with the requirements, established by the legislation of the Republic of Kazakhstan on civil safety at the water facilities and water management facilities;

15) ensure safety of individuals at the water bodies and water facilities;

16) inform immediately the territorial bodies of the authorized body in the field of civil safety and local executive agencies of regions (city of republican significance, the capital) about all the emergency situations and violations of technology regime of water use, as well as to take measures to prevent damage of water bodies;

17) make timely payments for the water use;

17-1) obtain an environmental permit for emissions into the environment in accordance with the Environmental Code of the Republic of Kazakhstan;

18) perform other duties, provided by the Law s of the Republic of Kazakhstan for use and protection of water resources, water supply and wastewater disposal.

Footnote. Article 72, as amended by the Laws of the Republic of Kazakhstan dated 20.12.2004 No 13; dated 09.01.2007 No 213 (the order of enforcement see Art. 2); dated 12.01.2007 No 222 (shall be enforced upon expiry of 6 months after the date of its official publication); dated 26.05.2008 No 34-IV (the order of enforcement see Art. 2); dated 12.02.2009 No 132-IV (the order of enforcement see Art. 2); dated 11.04.2014 No. 189-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication); dated 28.04.2016 No. 506-V (shall be enforced upon expiry of sixty calendar days after its first official publication); dated October 28, 2019 No. 268-VI (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after the day of its first official publication); dated 02.01.2021 № 401-VI (shall enter into force from 01.07.2021).

Article 73. Protection of the rights of water users

1. The right to water use is protected by the Law. No one shall be deprived of the rights for water use, except for the grounds, defined in this Code and other Law s of the Republic of Kazakhstan.

2. Interference of the state bodies into the work of water users, associated with the impairment of their right to water use, shall be prohibited, except for the cases, provided by this Code.

Article 74. Restriction of the rights for water use

1. The right to water use may be limited in the order, established by the Laws of the Republic of Kazakhstan, in order to ensure security and defense of the state, public health, environment, historical and cultural heritage, rights and legal interests of other persons, as well as in lack of water, emergency situations of natural and man-made origin.

2. Restriction of the right to water use should not worsen the conditions for the use of water resources for drinking and economic needs of the population.

Footnote. Article 74 as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 15.06.2015 No. 322-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication).

Article 75. Termination of the right for a special water use

1. The right to a special water use shall be terminated in the following cases:

1) a water user’s waiver of the right for water use;

2) expiry of time-limit for water use;

3) death of an individual - water user;

4) liquidation of a legal entity - water user;

5) natural or artificial disappearance of water bodies;

6) transfer of the right to use water bodies to other individual and legal entities in the order, prescribed by the Laws of the Republic of Kazakhstan.

In the event of the occurrence of grounds for the termination of the right to special water-use, provided for in subparagraphs 1), 2), 5) and 6) of the first part of this paragraph, the basin inspectorate sends a written notice to an individual or legal entity about the termination of the permit for special water-use.

2. The right to a special water use shall be terminated by revocation of a permit for a special water use in the following cases:

1) non-use during a year of water resources intended for drinking water supply;

2) non-use of water resources for three years;

3) arising of the need to use water resources for the state requirements;

4) non-elimination of violations that were grounds for suspension of a permit for special water use.

3. Grounds for revocation of a permit for a special water use, provided by subparagraphs 1) and 2), of paragraph 2 of this Article shall be revealed during a state inspection of the use and protection of water resources.

Revocation of a permit for a special water use shall be carried out in accordance with the Code of the Republic of Kazakhstan on Administrative infractions.

4. Decision on termination of the right to a special water use shall be the ground for termination of a water use contract.

Footnote. Article 75 is in the wording of the Law of the Republic of Kazakhstan dated 16.05.2014 No. 203-V (shall be enforced upon expiry of six months after its first official publication); as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 29.12.2014 No. 269-V (shall be enforced from 01.01.2015); dated October 28, 2019 No. 268-VI (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after the day of its first official publication).

Article 76. Excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 12.01.2007 No 222 (shall be enforced upon expiry of six months after the date of its official publication.)

Section 5. Organization of water management
Chapter 14. Water supply organizations

Article 77. The state water supply organizations

The state water supply organizations shall be established by the Government of the Republic of Kazakhstan to fulfill the following activities:

1) the state monitoring of water bodies;

2) drawing up of the state water cadaster;

3) development and improvement of monitoring of the water bodies’ condition;

4) development and improvement of water use technology and upgrading of its efficiency in various economic sectors;

5) development of water management regulations;

6) maintenance, operation and safety of water systems and facilities, that are in the republican property;

7) timely and uninterrupted water supply to water users from cross-border, inter-state, inter-regional water bodies and water facilities, that are in the republican property;

8) equity participation in reparation of the interstate water bodies with the neighboring states.

Footnote. Article 77, as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 12.02.2009 No 132-IV (the order of enforcement see Art. 2).

Article 78. Public water supply organizations

Public water supply organizations shall be established by local executive bodies of oblasts (city of republican status, the capital) in order to conduct the following activities:

1) maintenance, operation, and security of water supply facilities, that are in public property;

2) timely and uninterrupted water supply to water users from water bodies;

3) collection, treatment and discharge of the used, sewage and drainage waters.

Footnote. Article 78, as amended by the Laws of the Republic of Kazakhstan dated 20.12.2004 No 13; dated 12.02.2009 No 132-IV (the order of enforcement see Art. 2).

Article 79. Non-state water supply organizations

1. Non-state water supply organizations shall be established by individual and legal entities, including by the foreign ones, to provide water supply services, maintenance of water facilities and entrepreneurial activity in use and protection of water resources, water supply and wastewater disposal.

2. Business activity in use and protection of water resources, water supply and wastewater disposal shall be carried out in the following directions:

1) intake of water resources for use;

2) intake of water resources for water conditioning and purification and (or) its supply to water users, and (or) to water consumers;

3) collection, treatment and discharge of the used, wastewater and drainage waters;

4) use of water bodies without water intake;

5) improvement of water quality and water facilities’ condition;

6) provision of services in water and environmental marketing;

7) and other directions in compliance with the legislation of the Republic of Kazakhstan.

3. The state support to entrepreneurship in use and protection of water resources, water supply and wastewater disposal is carried out in accordance with the legislation of the Republic of Kazakhstan.

Footnote. Article 79, as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 12.02.2009 No 132-IV (the order of enforcement see Art. 2).

Article 80. Requirements to the water supply organizations

1. Water supply organizations are the natural monopolies, conducting their activities in accordance with this Code, the legislation of the Republic of Kazakhstan, the statutes of the organization and the agreements of the parties.

2. Water supply organizations shall:

1) ensure proper technical condition of water supply systems and facilities, as well as their safety;

2) provide water users with water according to the contract within the timeframes;

3) in consultation with water users to install water metering devices at the delivery points;

4) take measures to prevent pollution, contamination and depletion of water bodies and harmful effects of waters;

5) have a passport of the irrigation and drainage systems, the water management facility.

Footnote. Article 80, as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 12.02.2009 No 132-IV (the order of enforcement see Art. 2).

Chapter 15. State standardization in use and protection of water resources, water supply and wastewater disposal

Footnote. The title of Chapter 15, as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 12.02.2009 No 132-IV (the order of enforcement see art. 2).

Article 81. Standardization in use and protection of water resources, water supply and wastewater disposal

Footnote. The title of Article 81, as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 12.02.2009 No 132-IV (the order of enforcement see art. 2).

1. A uniform system of normative-technical, sanitary-epidemiological and metrological support in the use and protection of water resources, water supply and wastewater disposal shall be established in order to regulate the requirements to quantity and quality of waters, standards of measurement accuracy of their indexes and the limits of influence of production and other activities on the water bodies.

2. Standardization in use and protection of water resources, water supply and wastewater disposal shall be carried out by the authorized body and other state bodies within their competence.

Footnote. Article 81, as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 12.02.2009 No 132-IV (the order of enforcement see Art. 2).

Article 82. Limits of water use

1. Limits of water use in the context of basins and regions, cities of republican significance, the capital shall be set for a ten-year period in accordance with basin schemes and shall be approved by the authorized body.

2. On the basis of water-use limits established in accordance with paragraph 1 of this article, basin inspectorates establish water-use limits in the context of regions, cities of republican significance, the capital, districts and primary water-users, taking into account the forecast of water content of the current year, ecological and sanitary and epidemiological state of water bodies, as well as the level of socio-economic development of the regions.

The annual formation of water needs shall be carried out at the request of primary water users, based on calculations to justify the volume of water consumption and water discharge of secondary water users. The volumes of water supply for secondary water users shall be determined under the contracts for secondary water use, taking into account established water use limits.

3. For the purpose of operative regulation of water-use in dry years, the basin inspectorate takes measures to limit or suspend water intake from a water body by sending an official notification to primary water-users. Priority after drinking water supply and environmental releases are industrial enterprises, designed for guaranteed supply in dry years, irrigated agriculture, designed for guaranteed supply in medium- water years , and estuary irrigation, designed for guaranteed supply in an average water content year.

After adoption of operational regulatory measures, the water use limit shall be subject to adjustment.

Footnote. Article 82 is in the wording of the Law of the Republic of Kazakhstan dated 28.04.2016 No. 506-V (shall be enforced upon expiry of sixty calendar days after its first official publication); amended law s RK of 28.10.2019 number 268 VI- (put into effect after ten calendar days after its first official publication).

Article 83. Normative-technical, sanitary-epidemiological and metrological support of water control and recording

1. The system of normative-technical, sanitary and epidemiological and metrological control and water metering includes the national standards, sanitary and epidemiological regulations and norms and other regulatory legal acts of the Republic of Kazakhstan.

2. The requirements of normative-technical, sanitary and epidemiological and metrological control and water measurement shall be developed in accordance with the international treaties, ratified by the Republic of Kazakhstan.

3. The requirements of normative-technical regulations, sanitary and epidemiological and metrological control and water measurement shall be developed, agreed and approved in the order, prescribed by the authorized body.

Footnote. Article 83, as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 10.07.2012 No 31-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication.); dated 29.09.2014 No. 239-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication).

Article 84. Maximal emission limits for adverse impacts on water bodies

1. Maintenance of surface and underground waters in a state that meets environmental and sanitary and epidemiological requirements is ensured by compliance with the standards for maximum permissible harmful effects on water bodies established by the department of the authorized body in agreement with the authorized state body in the field of environmental protection, the authorized body for the study of subsoil , a state body in the field of sanitary and epidemiological well-being of the population and an authorized body in the field of civil protection.

2. The standards of maximum permissible adverse impacts on water bodies shall be established on the basis of:

1) the maximum permissible volume of anthropogenic load, the long-lasting effect of which would not change the ecological system of the water body;

2) the maximum permissible weight and concentration of harmful substances that may enter the water body and its catchment area.

3. The procedure for development and approval of the standards for maximum permissible adverse impacts on water bodies shall be established by the authorized body.

Footnote. Article 84 as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 11.04.2014 No. 189-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication); dated 29.09.2014 No. 239-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication); dated October 28, 2019 No. 268-VI (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after the day of its first official publication).

Article 85. Standardization and validation of compliance in the use and protection of water fund, water supply and sanitation

1. National standards for the use and protection of water resources, water supply and sanitation shall be developed and approved in accordance with the procedure established by the legislation of the Republic of Kazakhstan in the field of standardization.

2. Confirmation of compliance with the requirements of national and interstate standards with respect to individual domestic and group technical means of water treatment and decontamination, as well as materials, reagents, technological processes, equipment and other means used in drinking water supply systems shall be carried out in accordance with the legislation of the Republic of Kazakhstan in the field of technical regulation.

Footnote. Article 85 in the wording of the Law of the RK dated 30.12.2020 № 397-VI (shall enter into force upon the expiry of the calendar days after the day of its first official publication).

Article 86. Requirements for reduction of water intake volumes and water use

1. The requirements for reduction of water intake volumes and water use from water bodies shall be achieved via revising of the water consumption standards for various technological processes and specific water consumption standards in all sectors of economy.

2. The requirements for reduction of water intake volumes and water use shall be achieved by:

1) reduction of losses and leak offs in all transporting, distributing networks and at each water consumption point;

2) water saving due to introduction of efficient methods and technologies of water use and total water metering.

3. The state bodies, local executive bodies of regions, city of republican significance, capital and water users shall be obliged to analyze annually recording of water discharge, water losses in transportation networks, water consumption points and the possibility of reducing the water intake volumes from water bodies.

The authorized body at least once every five years develop and approve the integrated water consumption and water discharge standards for certain sectors of the economy. Integrated water consumption and water discharge standards shall be taken into account when developing schemes for the integrated use and protection of water resources and documents of the State planning system.

Water users, on the basis of integrated water consumption and water discharge standards, at least once every five years develop specific water consumption and water discharge standards in accordance with the methodology approved by the authorized body.

Specific norms of water consumption and water discharge shall be considered in calculating upon objection of volumes for water consumption and water discharge.

Footnote. Article 86 as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan, dated 20.12.2004 No 13; dated 28.04.2016 No. 506-V (shall be enforced upon expiry of sixty calendar days after its first official publication).

Article 87. Requirements to improvement of the drinking water quality

The department of the authorized body, together with other interested state bodies, develops requirements for improving the quality of drinking water, which include:

1) maintenance in a good working condition of technology and capacity of facilities, meeting the certain quality of a water body;

2) reduction of faults of the water supply and wastewater systems;

3) appliance of reliable equipment and materials with high-quality construction works;

4) periodic improvement of standards and national standards of the potable water.

Footnote. Article 87, as amended by the Laws of the Republic of Kazakhstan dated 12.02.2009 No 132-IV (the order of enforcement see Art. 2); dated 10.07.2012 No 31-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication); dated October 28, 2019 No. 268-VI (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after the day of its first official publication).

Article 88. Prohibition of commissioning of facilities, negatively affecting the status of water bodies

1. The following facilities shall not be permitted to commission:

1) the new and reconstructed facilities that are not provided with the equipment and devices, able to prevent the harmful effects, water pollution and contamination, as well as those, not equipped with water and wastewater discharge metering devices;

2) water-intake and wastewater disposal facilities without fish protection devices;

3) cattle farms and other production complexes, that do not have water and wastewater treatment facilities and sanitary protection zones;

4) irrigation, watering and drainage systems, reservoirs, dams, canals and other waterworks prior to the actions, planned under the project to prevent flooding, underflooding, water logging and salinization and soil erosion;

5) water intake facilities, related to the underground water use, that are not provided with water regulating equipment and measuring devices;

6) water intakes and other hydro-technical facilities, not provided with sanitary protection zones and observation stations to record indicators of water bodies’ and water facilities’ condition;

7) facilities and devices for transportation and storage of oil, chemical and other products, not equipped with special devices for water pollution prevention.

2. Commissioning of wastewater irrigation systems shall not be allowed without establishment of observation stations to record the indicators of water bodies’ condition.

3. Commissioning of water facilities is not permitted without completion of land reclamation works and water reservoirs - without preparation of a bed for flooding.

4. A decision to ban commissioning of enterprises and other facilities, influencing the water bodies’ condition, shall be taken in the order, established by the legislation of the Republic of Kazakhstan.

Article 89. The use of surface water bodies for wastewater discharge

1. The use of surface water bodies for wastewater discharge shall be prohibited, except for the cases, provided for in paragraph 2 of this Article.

2. Discharge of wastewater into surface water bodies is allowed if there is a permit for special water-use with the condition of their purification to the limits established by the authorized state body in the field of environmental protection and the state body in the field of sanitary and epidemiological welfare of the population .

3. The organizations, that have ponds for industrial contaminated wastewater, mine, or wastewaters shall be obliged to take the necessary measures to clean, treat and recycle them, as well as to reclaim the lands, occupied by these ponds.

Footnote. Article 89, as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 10.07.2012 No 36-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication.); dated 15.06.2015 No. 322-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication).

The special part

Section 6. The use of water bodies and water facilities

Chapter 16. Drinking, technical water supply and water discharge of settlements

Footnote. Title of the Chapter 16 is in the wording of the Law of the Republic of Kazakhstan dated 15.06.2015 No. 322-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication).

Article 90. Use of water facilities and water facilities for drinking water supply

Footnote. Title of the Article 90 as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 15.06.2015 No. 322-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication).

1. The surface and underground waters and water facilities, protected from pollution and contamination, the water quality of which meets the national and hygiene standards are available for drinking water supply.

2. In order to provide the population with the drinking water, in case of emergency situations of natural and man-made origin, reservation of drinking water sources shall be carried out on the basis of the underground water bodies protected from pollution and contamination. At the reserved water supply sources, a special regime for water protection and control over their condition is established in accordance with the water and other legislation of the Republic of Kazakhstan.

3. The safety of surface and underground waters for drinking water supply is determined by the state body in the field of sanitary and epidemiological welfare of the population.

4. The classification of a water body as a source of drinking water supply is carried out taking into account its reliability and the possibility of organizing sanitary protection zones in the manner established by the state body in the field of sanitary and epidemiological welfare of the population.

5. The use of groundwater suitable for drinking water supply for other purposes is not allowed, except in the absence of other sources of water supply and when these groundwaters are not an uncontested source of drinking water supply.

6. Excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated October 28, 2019 No. 268-VI (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after the day of its first official publication).

7. Water supply to the districts of a city, district towns, settlements, villages, rural districts shall be arranged by the heads of these territories.

State control over the quality of drinking water in urban and rural settlements is carried out by the territorial subdivision of the state body in the field of sanitary and epidemiological welfare of the population .

Footnote. Article 90, as amended by the Laws of the Republic of Kazakhstan dated 20.12.2004 No 13; dated 10.07.2012 No 31-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication.); by the Constitutional Law of the Republic of Kazakhstan, dated 03.07.2013 No 121-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication); dated 29.09.2014 No. 239-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication); dated 15.06.2015 No. 322-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication); dated 29.10.2015 No. 376-V (shall be enforced from 01.01.2016); dated 28.04.2016 No. 506-V (shall be enforced upon expiry of sixty calendar days after its first official publication); No. 126-VI dated 27.12.2017 (shall be enforced upon the expiration of six months after the day of its first official publication); dated October 28, 2019 No. 268-VI (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after the day of its first official publication).

Article 91. Centralized drinking water supply of the population

Footnote. Title of Article91 as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 15.06.2015 No. 322-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication).

1. Centralized drinking water supply of the population shall be carried out by legal entities that having the appropriate water pipeline network.

2. Legal entities carrying out centralized drinking water supply are obliged to organize accounting of the withdrawn water, conduct regular monitoring of the condition of water in sources and water supply systems, immediately report to local representative and executive bodies of the region (city of republican significance, the capital), the department of the authorized body, state body in the field of sanitary and epidemiological well-being of the population, an authorized state body in the field of environmental protection, an authorized body for the study of subsoil on the deviation of water quality in sources and water supply systems from established national standards and hygienic standards.

Footnote. Article 91, as amended by the Laws of the Republic of Kazakhstan dated 20.12.2004 No 13; dated 12.02.2009 No 132-IV (the order of enforcement see Art. 2); dated 10.07.2012 No 31-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication.); dated 15.06.2015 No. 322-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication); dated October 28, 2019 No. 268-VI (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after the day of its first official publication).

Article 92. Non-centralized drinking water supply of the population

Footnote. Title of Article 92 as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 15.06.2015 No. 322-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication).

1. With decentralized drinking water supply to the population, individuals and legal entities have the right to take water directly from surface and ground water bodies in the presence of a positive conclusion of the state body in the field of sanitary and epidemiological well-being of the population as a whole on these water bodies with mandatory registration of water-use by local executive bodies of regions, cities of republican significance, the capital in the manner prescribed by the authorized body.

Individuals carrying out non-centralized drinking water supply for own needs, shall carry out registration on a voluntary basis.

Non-centralized drinking water supply of the population shall not require a permit for a special water use during the water intake from water facilities in the amount of up to fifty cubic meters per day.

2. The intake of water from surface and ground water bodies with decentralized drinking water supply of the population is carried out in accordance with the rules approved by the local representative bodies of the region (city of republican significance, the capital), on the proposal of local executive bodies of the region (city of republican significance, the capital), as agreed with basin inspectorates and a state body in the field of sanitary and epidemiological welfare of the population.

Footnote. Article 92, as amended by the Laws of the Republic of Kazakhstan dated 20.12.2004 No 13; dated 12.01.2007 No 222 (shall be enforced upon expiry of six months from the date of its official publication.); dated 15.06.2015 No. 322-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication); dated 28.04.2016 No. 506-V (shall be enforced upon expiry of sixty calendar days after its first official publication); dated October 28, 2019 No. 268-VI (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after the day of its first official publication).

Article 92-1. The composition of water supply and water discharge systems of settlements

1. Water supply and water discharge systems of settlements are classified among the facilities of life support of settlements.

2. The constituent elements of the water supply system of the settlement shall be:

1) water intake facilities;

2) water treatment facilities;

3) regulatory capacity;

4) pumping stations;

5) local waterways;

6) distribution networks;

7) inlet to buildings;

8) internal water supply systems;

9) water metering units.

3. The constituent elements of water discharge system of settlement shall be:

1) building internal water discharge systems;

2) releases from buildings;

3) intra and street networks;

4) collectors;

5) pumping stations;

6) wastewater treatment facilities complexes;

7) facilities for the disposal of treated wastewater into water facilities (water disposal).

Footnote. Chapter 16 is supplemented by Article 92-1 in accordance with the Law of the Republic of Kazakhstan dated 15.06.2015 No. 322-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication).

Article 92-2. The drinking water supply systems of settlements

1. The drinking water supply systems of settlements shall be divided into centralized, non-centralized, differing in the type of water supply source and the composition of the elements included in the system.

2. Centralized water supply system shall be a complex of engineering networks and facilities intended for intake, preparation, storage, transportation and drinking water supply to water consumers.

3. Non-centralized water supply system shall be water intake and water treatment facilities intended for the intake and preparation of drinking water, without transporting it through pipelines.

Footnote. Chapter 16 is supplemented by Article 92-2 in accordance with the Law of the Republic of Kazakhstan dated 15.06.2015 No. 322-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication).

Article 92-3. Technical water supply systems

1. Technical water supply systems shall be created for providing water of production needs of individual entrepreneurs and legal entities according to the established standards of technological process.

2. The water reuse, recycling water supply shall be provided upon choosing a technical water supply scheme.

Footnote. Chapter 16 is supplemented by Article 92-3 in accordance with the Law of the Republic of Kazakhstan dated 15.06.2015 No. 322-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication).

Article 92-4. The water discharge systems of settlements

1. The water discharge systems of settlements serve for joint and (or) separate uninterrupted discharge of wastewater.

2. The conditions and procedure for waste water collection in the water discharge system of settlements shall be determined in accordance with the rules for the reception of wastewater in the water discharge system of settlements.

3. Liquid household waste from residential buildings (residential buildings) that are not connected to the drainage system of the settlement should be discharged into watertight cesspools with subsequent removal by special vehicles and drainage at drainage stations, the locations of which are determined by the territorial divisions of the state body in the field of sanitary - the epidemiological well-being of the population, the territorial body of the authorized state body in the field of environmental protection and the organization for water supply and (or) wastewater disposal.

4. Waste water collection of individual entrepreneurs and legal entities into the water discharge systems of settlements shall be allowed upon condition:

1) compliance of wastewater with the requirements for the content in them of the permissible concentration of harmful substances in accordance with the rules for waste water collection into water discharge system of settlements. In case of non-compliance of wastewater, individual entrepreneurs and legal entities shall be obliged to carry out their treatment at their local water discharge treatment facilities;

2) meeting the requirements of the technical conditions of the organization for water supply and (or) water discharge.

Footnote. Chapter 16 is supplemented by Article 92-4 in accordance with the Law of the Republic of Kazakhstan dated 15.06.2015 No. 322-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication).

Article 92-5. Guarantees for providing the drinking water supply to the population and domestic wastewater discharge

1. Individuals on the territory of the Republic of Kazakhstan shall be provided with drinking water in accordance with the established standards of water consumption domestic wastewater discharge in availability of attached water supply and (or) water discharge networks.

2. The owner of water supply and water discharge systems of settlements shall be a guarantor for providing drinking water to the population and domestic wastewater discharge.

Footnote. Chapter 16 is supplemented by Article 92-5 in accordance with the Law of the Republic of Kazakhstan dated 15.06.2015 No. 322-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication).

Article 92-6. Ensuring drinking water quality

The quality of drinking water shall be ensured by:

1) selection of the source of drinking water supply;

2) using it for the preparation of drinking water of relevant technology, equipment, materials, reagents, having documents confirming the safety in their use and compliance with the established requirements of sanitary rules, hygienic standards and technical regulations;

3) implementation of measures to restore drinking water supply;

4) qualified technical operation of water supply systems of settlements;

5) conducting quality control of water in drinking water supply sources and systems for compliance with sanitary rules and hygienic standards.

Footnote. Chapter 16 is supplemented by Article 92-6 in accordance with the Law of the Republic of Kazakhstan dated 15.06.2015 No. 322-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication).

Article 92-7. General provisions for water metering of water supply and water discharge of settlements

1. In water supply systems a complete metering of the water volumes, taken from sources, supplied into the distribution network and to water consumers shall be organized.

2. The water metering shall be obligatory:

1) at pumping stations of the first, second, third and subsequent rises;

2) at parting borders of the balance sheet membership or operational responsibility with the water supply systems of the water user;

3) in multi-dwelling houses (residential buildings) by means of a general house water metering device.

3. Requirements for water metering devices shall be established by this Code, technical regulations, rules for selection, installation and operation of water metering devices in water supply and water discharge systems.

4. Settlements with water consumers for discharged water shall be carried out on the basis of contracts, taking into account the readings of water metering devices installed at the water consumer and approved for operation as commercial.

5. The volume of provided water supply services and (or) water discharge shall be determined according to the method of calculating the volume of provided water supply services and (or) water discharge of settlements, approved by the authorized body for public utilities.

6. Organizations for water supply and (or) water discharge annually, on the basis of water metering data, shall analyze water losses in distribution networks and at water consumer.

Footnote. Chapter 16 is supplemented by Article 92-7 in accordance with the Law of the Republic of Kazakhstan dated 15.06.2015 No. 322-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication).

Article 92-8. Organizations of commercial water metering

1. Compulsory installation of general household and individual (apartment) water metering devices to organize commercial water metering shall be provided in the projects for construction, reconstruction, technical re-equipment, modernization, and overhaul repair of multi-family dwelling houses (residential buildings).

2. In newly commissioned facilities, shall be provided installation of water metering devices, having a high metrological class with a low sensitivity threshold with remote data transmission. This requirement also applies in the case of replacement of inoperative or spent fixed life of common house water metering devices.

3. When replacing inoperative or spent fixed life of individual (apartment) water metering devices, shall be provided installation of water metering devices, having a high metrological class with a low sensitivity threshold, equipped with devices for the possibility of subsequent remote data transmission.

4. Acceptance for operation a facility connected to water supply and (or) water discharge networks of the settlement, without water metering devices shall not be allowed.

Footnote. Chapter 16 is supplemented by Article 92-8 in accordance with the Law of the Republic of Kazakhstan dated 15.06.2015 No. 322-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication).

Article 92-9. Rights and obligations of water users

1. Water consumers, using water supply and (or) water discharge services in settlements shall have the right to:

1) uninterrupted supply of water from drinking water supply systems in accordance with sanitary rules for drinking water consumption in accordance with the concluded agreement;

2) receipt of a payment document for payment for the provided water supply and (or) water discharge services;

3) obtaining information on the quality of drinking water and possible interruptions in its supply;

4) filing a lawsuit in court;

5) participation in public hearings held to discuss the draft tariffs for water supply and (or) water discharge;

6) termination of the contract unilaterally, subject to written notification to the organization for water supply and (or) water discharge not later than one month;

7) provision of drinking water as a matter of priority from the drinking water supply systems, if their objects are related to the housing stock, shall used by health care entities, as well as for the production of food products;

8) appeal to the organization for water supply and (or) water discharge to adjust payment for the provided services;

9) other the rights provided for by the legislation of the Republic of Kazakhstan.

2. Water consumers using water supply and (or) water discharge services in settlements shall be obliged to:

1) conclude a contract for water supply and (or) water discharge with the organization for water supply and (or) water discharge;

2) maintain safety and proper sanitary and technical condition of its own water supply and water discharge systems, control units thereto, water metering devices in accordance with the established requirements;

3) pay for water supply and (or) water disposal services timely and in full in accordance with the concluded agreement and established tariffs;

4) have technical conditions for connection to water supply and water discharge systems, executive survey of own water supply networks and (or) water discharge, including water consumers living in private house building, with the exception of water consumers living in multi-family dwelling houses (residential buildings);

5) observe the rules for using water supply and water discharge systems, sanitary rules, as well as comply with the requirements established by the water legislation of the Republic of Kazakhstan;

6) prevent discharge of wastewater with contaminants exceeding the permissible concentrations of harmful substances;

7) prevent discharge of storm and drainage water into the water discharge system of household waste water;

8) not connect other water consumers to their own water supply and (or) water discharge networks without permission of the organization for water supply and (or) water discharge;

9) comply with the technical requirements of the organization for water supply and (or) water discharge;

10) fulfill other requirements established by the legislation of the Republic of Kazakhstan.

3. Water consumers - legal entities, in addition to the duties provided by paragraph 2 of this Article, shall be obliged to:

1) ensure unimpeded access of representatives of the organization for water supply and (or) water discharge to water metering devices for taking testimony and performance testing, monitoring the technical condition and safety of all elements of water supply and water discharge systems located on the territory or under economic jurisdiction for sampling waters, as well as to disconnect networks of water consumers having debt;

2) request technical conditions or technical requirements of the organization for water supply and (or) water discharge upon increasing volumes in water consumption and (or) water discharge in excess of the established in the contract.

Footnote. Chapter 16 is supplemented by Article 92-9 in accordance with the Law of the Republic of Kazakhstan dated 15.06.2015 No. 322-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication).

Article 92-10. Rights and obligations of the organization for water supply and (or) water discharge

1. The organization for water supply and (or) water discharge shall have the right to:

1) charge for the provided water supply and (or) water discharge services in the manner established by the legislation of the Republic of Kazakhstan;

2) check the water metering devices;

3) sue in court;

4) have other the rights provided by the legislation of the Republic of Kazakhstan.

2. The organization for water supply and (or) water discharge shall be obliged to:

1) ensure the preparation of drinking water and its supply to water consumers in accordance with hygienic standards;

2) ensure the uninterrupted provision of water supply and (or) water discharge services in settlements;

3) provide accounting of water intake from sources, its supply to the network and water consumers;

4) observe the regime of economic and other activities established for the zones of sanitary protection of sources, sanitary protection lines of pipelines of water supply systems and sanitary protection zones of elements of water discharge systems;

5) to ensure the proper operation of water supply and water discharge systems;

6) issue a permit for connecting water consumer facilities to the water supply and water discharge systems subject to the condition of the water consumer’s networks and facilities and (or) compliance with the technical conditions of the water supply and (or) water discharge organization;

7) fulfill other requirements established by the legislation of the Republic of Kazakhstan.

Footnote. Chapter 16 is supplemented by Article 92-10 in accordance with the Law of the Republic of Kazakhstan, dated 15.06.2015 No. 322-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication).

Article 92-11. Water supply and discharge systems included in housing condominiums

1. The structure of housing condominiums include:

1) for water supply - internal water supply systems within the boundaries of the external walls of dwelling houses (residential buildings), including group installations for additional purification of drinking water, pumping the pump installations;

2) for water discharge - in-house systems, including releases to the first well in the place of connection to water discharge network of the settlement.

2. The operation of the internal water supply and water discharge systems of dwelling houses (residential buildings) is carried out by the owners of apartments and premises, the management body of the condominium object, and on a contractual basis.

Footnote. Chapter 16 is supplemented by Article 92-11 in accordance with the Law of the Republic of Kazakhstan dated15.06.2015 No. 322-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication).

Article 92-12. Water supply and water discharge systems being owned by water consumer

1. The elements of water supply and water discharge system of the water consumer from the border of the balance accessory to the points of water analysis and wastewater discharge from sanitary and technical devices to the water discharge system shall be related to the water supply and water discharge systems of the water consumer and shall service on their own and on a contractual basis.

2. The device of water supply and water discharge systems of a water consumer must comply with the requirements established by the legislation of the Republic of Kazakhstan.

Footnote. Chapter 16 is supplemented by Article 92-12 in accordance with the Law of the Republic of Kazakhstan dated 15.06.2015 No. 322-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication).

Article 92-13. Ownerless water supply and water discharge system of settlement and (or) its constituent elements

1. The ownerless shall be water supply and water discharge system of settlement and (or) its constituent elements, not having an owner or owner of which is unknown either the owner of the right to which the owner refused.

2. The local executive body of the city of republican significance, capital, district, city of regional significance, when detecting ownerless water supply and water discharge systems of a settlement and (or) its constituent elements, shall conduct procedures for registering them as ownerless immovable things in accordance with Article 242 of the Civil Code of the Republic of Kazakhstan.

3. At the time of registration as ownerless immovable things, the water supply and water discharge system of the settlement and (or) its constituent elements shall be transferred to operation of the municipal organization for water supply and (or) water discharge.

4. The utility provider for water supply and (or) water discharge ensures the quality of drinking water supplied to a water consumer through an ownerless water supply system and (or) its constituent elements that handed over to it for operation.

Footnote. Chapter 16 is supplemented by Article 92-13 in accordance with the Law of the Republic of Kazakhstan dated 15.06.2015 No. 322-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication).

Chapter 17. Use of water bodies for health and recreational purposes

Article 93. Use of water bodies for recreational purposes

1. The water bodies, that have natural therapeutic qualities and that are favorable to health-care purposes shall be classified as health-improvement ones and used for healing purposes in accordance with the legislation of the Republic of Kazakhstan.

2. The list of water bodies, intended for recreational purposes, upon the recommendations of the authorized body for healthcare, for environmental protection, for study and use of mineral resources shall be established of:

1) the republican significance - by the authorized body;

2) local significance – by the local executive agencies of regions (cities of republican significance, the capital).

3. Provision of water bodies for the recreational purposes shall be carried out in accordance with this Code and legislation of the Republic of Kazakhstan.

Footnote. Article 93 as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan, dated 20 December, 2004 No 13; dated 29.09.2014 No. 239-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication).

Article 94. Use of water bodies and water facilities for recreational purposes

1. Use of water bodies and water facilities for recreational purposes shall be allowed without a special permit, except for the water bodies, posing a potential mudflow hazard.

2. Places for mass recreation, tourism and sports on water bodies and water facilities are established by local executive bodies of the region (city of republican significance, the capital) in agreement with the basin inspectorates, an authorized state body in the field of environmental protection, a state body in the field of sanitary and epidemiological well-being of the population in compliance with environmental requirements and safety of human life .

3. Excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 15.06.2017 No. 73-VI (shall be enforced from 01.01.2018).
Footnote. Article 94, as amended by the Laws of the Republic of Kazakhstan dated 20.12.2004 No 13; dated 12.02.2009 No 132-IV (the order of enforcement see Art. 2); dated 10.07.2009 No 180-IV; dated 15.06.2017 No. 73-VI (the order of enforcement see Art. 2); dated October 28, 2019 No. 268-VI (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after the day of its first official publication).

Chapter 18. Use of water bodies and water facilities for agriculture

Article 95. Use of water bodies and water facilities for agriculture

1. The use of water bodies for agricultural purposes shall be carried out as a general and special water use.

2. Primary water-users, on the basis of water-use plans of secondary water-users, draw up annual applications for receiving water volumes. The Basin Inspectorate, taking into account the forecasted water content of the year and on the basis of the applications of the primary water-users, sets the water-use limits for them. The volumes of water supplies for secondary water-users are determined by agreements concluded between primary and secondary water-users, taking into account the established limits.

3. Individuals and legal entities, possessing the water facilities for collection of melt, storm and flood waters in order to use them for agricultural purposes shall have a permit for a special water use.

4. The use of surface and underground water bodies for irrigation of pastures shall be carried out as a special water use.

5. The use of water bodies for livestock watering shall be allowed outside the sanitary protection zone and in the presence of watering sites and other devices, preventing water bodies’ pollution and contamination in the form of general water use.

6. The individuals, having private farms and engaged in gardening and horticulture, receive water for irrigation in the form of a special water use in accordance with the established limits. In the absence of sufficient water resources for irrigation, the water may be given through redistribution of limits of other water users.

7. Irrigation, drainage, flushing of the saline soils and other reclamation works shall be carried out in conjunction with environmental measures, protecting water bodies and their catchment areas. Monitoring and evaluation of irrigated lands shall be conducted by the specialized government agencies at the expense of the budget funds.

8. The use of wastewaters for irrigation shall be carried out in accordance with the established environmental and sanitary-epidemiological requirements.

9. In the irrigated area, the water users forecast the volume and quality of the return flows, plan the volumes of water discharge into the water bodies, create accumulating ponds and use them at the place of formation.

Footnote. Article 95, as amended by the Laws of the Republic of Kazakhstan dated 20.12.2004 No 13; dated 12.02.2009 No 132-IV (the order of enforcement see Art. 2); dated 10.07.2012 No 36-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication.); dated October 28, 2019 No. 268-VI (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after the day of its first official publication).

Article 95-1. Hydro-technical amelioration

1. Hydro-technical amelioration shall be carried out to improve condition of dry, eroded, salinized, waterlogged, too wet lands, the status of which depends on influence of the water.

2. The types of hydro-technical amelioration include irrigation, land drainage and flushing of salinized soils.

Footnote. The Code is supplemented by Article 95-1, in accordance with the Law of the Republic of Kazakhstan dated 12.02.2009 No 132-IV (the order of enforcement see Art. 2); as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 13.06.2013 No 102-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication).

Article 96. Irrigation and drainage condominium

Irrigation and drainage condominium is a special form of property of a real estate as a single property complex (hereinafter - the object of irrigation and drainage condominium), where the property rights to land shall be owned by the individual and legal entities, and an irrigation and drainage system or its elements belong to them under the common share ownership.

Article 97. Formation and termination of irrigation and drainage condominium

1. Irrigation and drainage condominium may be formed at the irrigated land plots, which are under one irrigation canal or its division, belonging to two or more land users or land owners.

2. Each of the owners of property rights to the land plots shall be entitled to exercise their rights to the land plot at their own discretion, regardless of their participation in irrigation and drainage condominium.

The land plots, occupied by water facilities that are a part of an irrigation and drainage condominium shall be related to the right-of-way and owned by the members of the irrigation and drainage condominium under the common share ownership right.

3. The number of shares of a participant of the irrigation and drainage condominium in common property shall be defined by the ratio of the irrigated land’s area, which belongs to the participant, to the total area of the whole irrigated land plot. Such a share in the property of the irrigation and drainage condominium may not be apportioned by physical demarcation (an ideal share).

4. An agreement of all participants of an irrigation and drainage condominium may not define the share in the common property, and in this case the irrigation and drainage condominium’s property is under the common ownership, which shall not subject to division.

5. Transfer of the property right to the irrigated land plot (except for the termination of the secondary rights to temporary land use) to another person entails the transfer of the share in irrigation and drainage condominium to the purchaser.

6. A member of an irrigation and drainage condominium shall not be entitled to alienate its share in the irrigation and drainage condominium separately from the right to the irrigated land plot.

7. The use of the common property of the irrigation and drainage condominium as a collateral is possible under the consent of all the participants.

8. Irrigation and drainage condominium may be liquidated when transferring a property right for all irrigated land plots (except for the secondary right for temporary land use), serviced by the irrigation and drainage condominium, and a property right for the irrigation and drainage condominium to one person.

Article 98. Registration of an object of an irrigation and drainage condominium

1. An object of an irrigation and drainage condominium shall be registered as a single set in accordance with the legislation of the Republic of Kazakhstan on registration of rights to immovable assets.

2. Registration of an object of an irrigation and drainage condominium shall be carried out in accordance with the legislation of the Republic of Kazakhstan.

Footnote. Article 98, as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan, dated 25.03.2011 No 421-IV (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication.)

Article 99. Rights of the participants of an irrigation and drainage condominium

1. All participants of an irrigation and drainage condominium have the right to manage the common property, proportionate to the share of their participation in irrigation and drainage condominium.

2. Each participant of an irrigation and drainage condominium has the right to use the common property. The order for using the common property of the irrigation and drainage condominium shall be defined by an agreement of the participants.

Transfer of a land plot for lease to other persons (the secondary right of temporary land use) does not entail termination of the landowner’s participation in the irrigation and drainage condominium.

3. Participants of the irrigation and drainage condominium also have other rights that do not contradict the Law s of the Republic of Kazakhstan.

Article 100. Responsibilities of the participants of an irrigation and drainage condominium

1. Participants of an irrigation and drainage condominium shall:

1) participate in all the expenses, required for maintenance of the common property;

2) ensure safety and safe use of the common property.

2. The participants of the irrigation and drainage condominium also have other duties, specified by the Laws of the Republic of Kazakhstan.

Article 101. Particularities of participation in an irrigation and drainage condominium

1. The expenditures for maintenance of common property shall be specified in proportion to the participant’s share in the common property, unless otherwise provided by the agreement of the participants of an irrigation and drainage condominium.

2. In case if an irrigated land plot in the irrigation and drainage condominium is not used by its participant, the participant shall not be released from the expenditures, required for maintenance of the common property. ]

3. Land tenants of the irrigated land plots have no voting rights and may not otherwise manage the object of the irrigation and drainage condominium, but shall comply with the rules, common for all the participants of the irrigation and drainage condominium.

4. Participants of the irrigation and drainage condominium do not have the right to alienate common property of the condominium on her/his own name.

Article 102. Management of an object of an irrigation and drainage condominium

1. Within a month after the registration of the irrigation and drainage condominium, the participants of the irrigation and drainage condominium shall be required to decide an issue on the form of its management. ]

2. The form of management of the irrigation and drainage condominium shall be specified by an agreement of the participants in accordance with the legislation of the Republic of Kazakhstan.

Chapter 19. Use of water bodies and water facilities for industry and energy

Article 103. Use of water bodies and water facilities for industry and heat-and-power engineering

1. Water bodies and water facilities for industry and thermal power engineering shall be used in the order of a special water use.

2. Industrial and heat-and-power organizations shall be obliged to have recycling water supply, with the exception of existing or reconstructed heat-and-power organizations that use water supply systems for cooling from water bodies or cooling ponds.

Organizations that do not have circulating water supply, with the exception of operating or reconstructed heat and power organizations using water supply systems for cooling from water bodies or cooling ponds, are obliged to submit to the basin inspection , an authorized state body in the field of environmental protection, a state body in the field of sanitary epidemiological well-being of the population; a plan for the transition to circulating water supply with specific dates.

3. Groundwater not classified as drinking and mineral water, as well as water taken along with other minerals (mine, quarry, mine water) may be used for technical water supply and for other industrial needs under special water use conditions in compliance with environmental requirements.

4. Underground water, mined simultaneously with other minerals, posing a threat to public health and the environment shall be subject to mandatory recycling.

5. The use of drinking water for industry, if it is possible to use water of a different quality, is not allowed, with the exception of those organizations where it is provided by the technological process. In emergency situations of a natural and man-made nature, local executive bodies of the region (city of republican significance, the capital) have the right to temporarily permit the consumption of drinking water for industrial purposes, taking into account the priority satisfaction of the drinking and household needs of the population. The terms of consumption of drinking water for industrial needs are established in agreement with the basin inspection .

6. In cases of natural and man-made emergencies the authorized body, local executive bodies of the region (city of republican status, the capital) shall have the right, under the laws of the Republic of Kazakhstan, to restrict, suspend or prohibit industrial and heat power enterprises from using water bodies and water facilities.

Footnote. Article 103, as amended by the Laws of the Republic of Kazakhstan dated 20.12.2004 No 13; dated 12.02.2009 No 132-IV (the order of enforcement See Art. 2); dated 15.06.2015 No. 322-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication); No. 126-VI dated 27.12.2017 (shall be enforced upon the xpiration of six months after the date of its first official publication); dated October 28, 2019 No. 268-VI (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after the day of its first official publication); dated 19.04.2023 No. 223-VII (shall be enforced ten calendar days after the date of its first official publication).

Article 104. Use of water bodies and water facilities for hydropower engineering

1. The use of water bodies and water facilities for hydropower is carried out in the order of special water-use, taking into account the interests of other sectors of the economy, compliance with the requirements of the integrated use of water and their protection in agreement with the basin inspectorate and other interested state bodies, and in mudflow hazardous areas - with the authorized body in the sphere of civil protection.

2. The organizations, using hydropower and hydraulic facilities at the water bodies shall provide:

1) the established regime of filling and drawdown of reservoirs, observing the priority of drinking water supply;

2) the need of fisheries in the areas of the rivers and reservoirs, that are essential for preservation and reproduction of fish resources in the flood plains and deltas;

3) unimpeded passage of ships and rafts;

4) implementation of the established environmental, sanitary and epidemiological and emergency releases.

3. If, due to the changes in the natural level of water bodies, resulting from filling and drawdown of reservoirs, the individual and (or) legal entities were damaged, the Law breakers shall reimburse the damage in accordance with the Laws of the Republic of Kazakhstan.

Footnote. Article 104, as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan, dated 26.05.2008 No 34-IV (the order of enforcement see Art. 2); dated 11.04.2014 No. 189-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication); dated 15.06.2015 No. 322-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication); dated October 28, 2019 No. 268-VI (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after the day of its first official publication).

Chapter 20. Use of water bodies and water facilities for transport, timber rafting, anti-fire needs

Article 105. Use of water bodies and water facilities for transport and timber rafting

1. Surface water bodies of the Republic of Kazakhstan, classified as the navigable waterways, are public waterways, except for the cases when their use is prohibited wholly or partially for this purpose or when they are given to solitary use.

2. Is excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan, dated 28.12.2010 No 369-IV (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication.)

3. Approval of the procedure for classifying water bodies as navigable and the list of navigable waterways is carried out by the authorized body for water transport.

4. Timber rafting on water bodies used for navigation without ship's propulsion is prohibited. Mole rafting on water bodies is prohibited. Organizations that carry out timber rafting are obliged to regularly clean water bodies from sunken wood. The list of water bodies used for timber rafting, and the procedure for their cleaning are determined by the local executive bodies of regions ( cities of republican significance, the capital) in agreement with the basin inspectorate and the authorized state body in the field of environmental protection.

5. The water bodies are used for boating and for take-off (landing) of aircraft in accordance with the legislation of the Republic of Kazakhstan.

6. When using the water bodies and water management facilities, intended for shipping, timber rafting, take-off (landing) of aircraft, the water users shall:

1) ensure the rational use and protection of waters;

2) comply with the requirements of the bodies, regulating navigation;

3) prevent discharge of household waste and pollutants into the water bodies;

4) prevent destruction of the beds and banks of water bodies and water management, hydraulic engineering and other facilities;

5) not violate the rights of other individuals and legal entities.

Footnote. Article 105, as amended by the Laws of the Republic of Kazakhstan dated 20.12.2004 No 13; dated 28.12.2010 No 369-IV (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication.); dated 29.09.2014 No. 239-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication); No. 210-VI dated 28.12.2018 (shall be enforced upon the expiration of ten calendar days after the day of its first official publication); dated October 28, 2019 No. 268-VI (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after the day of its first official publication).

Article 106. Use of water bodies and water facilities for anti-fire needs

1. Water intake for firefighting shall be allowed from any water body without a special permission.

2. The choice of a place for water intake for the purposes provided for in paragraph 1 of this article, its arrangement (piers, entrances, light indicators) should be carried out by local executive bodies of regions, cities of republican significance, the capital in agreement with the territorial divisions of the authorized body in the field of civil protection in compliance with conditions set by the department of the authorized body and the authorized body in the field of environmental protection.

3. Legal entities with appropriate facilities and anti-fire equipment at their water supply systems shall be required to maintain them in good condition.

4. It is prohibited to use for other purposes the water from water bodies and water facilities, designed especially for firefighting needs.

Footnote. Article 106 as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan, dated 20 December, 2004 No 13; dated 11.04.2014 No. 189-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication); dated October 28, 2019 No. 268-VI (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after the day of its first official publication).

Chapter 21. Use of water facilities or their parts for fisheries and hunting

Footnote. Chapter 21 is in the wording the Law of the Republic of Kazakhstan dated 15.06.2017 No. 73-VI (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication).

Article 107. Use of water facilities or their parts for fisheries and fishing resources and other aquatic animals

1. The right to use fish resources and other aquatic animals and to fish on water facilities or their parts important for the conservation, reproduction and extraction of fish resources and other aquatic animals (including for fishing), fisheries and technological reservoirs shall be granted in accordance with the legislation of the Republic of Kazakhstan in the field of protection, reproduction and use of the animal world.

The user of fish resources and other aquatic animals shall has the right to receive water facilities or their parts for use in accordance with this Code.

2. Individuals and legal entities, who received water facilities or the parts for fisheries and fishing resources and other aquatic animals shall be obliged to:

1) carry out, in agreement with the basin inspectorate and the authorized state body in the field of protection, reproduction and use of wildlife , stocking and fishery reclamation , ensuring the improvement of the condition of water bodies or their parts, and reproduction of fish resources and other aquatic animals;

2) keep the shores of water facilities or their parts at the places of their use in accordance with the sanitary-epidemiological and environmental requirements, established by the legislation of the Republic of Kazakhstan.

3. Water facilities or their parts, except for those located in the territory of state natural reserves, fish farms, pond, lake and other fisheries, as well as the water reservoirs of drinking and domestic water supply, may be used by individuals for amateur (sport) fishing in compliance with the established rules of fishing.

Footnote. Article 107 as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 28.10.2019 No. 268-VI (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after the day of its first official publication); dated 02.01.2021 № 399-VI (shall enter into force upon the expiry of ten calendar days after the day of the first official publication).

Article 108. Use of water facilities or their parts for conduct of hunting

1. Water bodies or their parts are provided for the use of individuals and legal entities for hunting management by the local executive body of the region, city of republican significance, the capital in agreement with the local representative body, the basin inspectorate and the authorized state body in the field of protection, reproduction and use of wildlife.

2. Upon operation of reservoirs, lakes and other water facilities or their parts, as well as facilities located in the water area of water facilities, the regime of use of which affects the habitats of birds and water animals, shall compliance with the necessary hydrological regime of wetlands and the interests of hunting farms.

3. Carrying out fishery reclamation, cultivation of plants on water bodies or their parts, useful for hunting in the habitats of valuable, rare and endangered species of animals, shall be carried out in agreement with the basin inspectorate and the authorized state body in the field of protection, reproduction and use of the animal world.

4. In the habitats of valuable, rare and endangered species of animals , as well as in areas where activities for the reproduction and protection of fauna are carried out, local executive bodies of regions, cities of republican significance, the capital in agreement with the basin inspection, an authorized state body in In the area of ​​protection, reproduction and use of the animal world, the stay of individuals, amateur (sports) and commercial hunting, construction of the coastal strip and other actions that worsen the condition of water bodies or their parts, and hunting management may be limited.

Footnote. Article 108 as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 28.10.2019 No. 268-VI (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after the day of its first official publication).

Chapter 22. Use of water bodies of the specially protected natural areas. Use of water reservoirs and retaining hydraulic structures in rivers and canals

Article 109. Use of water bodies of the specially protected natural areas

Use of water bodies of the specially protected areas shall be carried out in the order, specified by the legislation of the Republic of Kazakhstan on the specially protected natural territories.

Article 110. Reservoirs’ operation

1. The water reservoirs shall be created in order to regulate surface runoff and meet the needs of water users.

2. Design, construction and operation of water reservoirs shall be carried out, taking into account all the possible negative consequences of such interference into the existing natural and economic systems.

3. The water reservoirs are available for use under the requirements of hydro-geological and engineering and geotechnical conditions and the conditions for conservation of environmental sustainability, sanitary and epidemiological and radiological safety, satisfaction of the interests of the population and industries.

4. The procedure for the operation of reservoirs is determined by the rules of organizations operating reservoirs, developed in accordance with the rules specified in subparagraphs 7-7) and 13-1) of paragraph 1 of Article 37 of this Code.

5. The organizations, operating the water reservoirs, water-pipe and water intake facilities at them shall be obliged to observe the regime of filling and discharge of the reservoirs, established for the interests of water users and land users, located in the zones of the reservoirs’ influence.

6. Control over the observance of the rules for the operation of reservoirs is carried out by the department of the authorized body and basin inspections .

7. This article’s provisions shall be also applied to the operation of lakes and other water bodies, used as water reservoirs.

Footnote. Article 110 as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 28.10.2019 No. 268-VI (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after the day of its first official publication).

Article 111. Operation of retaining hydraulic structures on rivers and canals

1. Operation of retaining hydraulic structures in rivers and canals shall be conducted in accordance with their intended use, conditions and norms, elaborated during designing of these structures.

2. Regulation by water-users of surface runoff with the help of retaining hydraulic structures is carried out taking into account shipping, integrated use and protection of water resources of a given river basin on the basis of a permit for special water-use.

3. Is excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 28.04.2016 No. 506-V (shall be enforced upon expiry of sixty calendar days after its first official publication).

3-1. The owners of retaining hydraulic structures that meet the criteria for classifying dams as declared ones approved by the authorized body are required to declare their safety.

4. The development of the dam safety declaration (hereinafter - the declaration) is carried out by the owner independently, or at his expense by a third-party organization certified for the right to carry out works in the field of dam safety.

5. The declaration is subject to examination in an organization certified by the department of the authorized body for the right to carry out works in the field of dam safety, at the expense of the applicant organization.

6. To assign a registration code to the declaration, the applicant submits to the basin inspectorate an application and a copy of the declaration together with a copy of the expert opinion.

The Basin Inspectorate, having considered the submitted documents, makes a decision on the registration of the declaration or presents a reasoned refusal.

A copy of the declaration registered by the basin inspectorate is kept by the basin inspectorate .

7. The list of dams and organizations that have registered dam safety declarations shall be posted on the internet-resources of the authorized body.

8. In case of change the conditions affecting for safety of dam, the declaration shall be subject to change.

While amendments to the declaration, it shall be subject to re-examination and registration no later than three months after amendment.

Footnote. Article 111 as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan, dated 20 December, 2004 No 13; dated 11.04.2014 No. 189-V (shall be enforced from 01.01.2015); dated 28.04.2016 No. 506-V (the order of enforcement see Article 2); dated 28.12.2018 № 210-VI (shall be enforced upon the expiration of ten calendar days after the day of its first official publication); dated October 28, 2019 No. 268-VI (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after the day of its first official publication).

Section 7. Protection of water bodies and the fight against harmful effects of waters
Chapter 23. Water protection activities

Article 112. Protection of water bodies

1. Water bodies shall be protected from:

1) natural and man-made pollution by harmful hazardous chemicals and toxic substances and their compounds, heat, bacteria, radiation and other contaminations;

2) pollution by solid, insoluble objects, industrial wastes, household and other wastes;

3) exhaustion

2. Water facilities shall be protected in order to prevent:

1) misbalance of environmental sustainability of the natural systems;

2) harm to the life and health of the population;

3) reduction of fish stocks and other aquatic animals;

4) deterioration of water supply;

5) reduction of ability of water bodies to the natural rehabilitation and purification;

6) deterioration of hydrological and hydro-geological regime of water bodies;

7) other adverse events that negatively affect the physical, chemical and biological properties of water bodies.

3. The water bodies shall be protected through:

1) making general requirements for protection of water bodies to all water users, engaged in any kind of water use;

2) making special requirements for certain types of economic activity;

3) improvement and use of water protection measures with introduction of new technology and environmentally, epidemiologically safe technologies;

4) establishment of protection zones, shelterbelts of water bodies, sanitary protection zones of the drinking water sources;

5) the state and other control over the use and protection of water bodies;

6) sanctions for failure to comply with the requirements for the water bodies’ protection.

4. Central and local executive bodies of oblasts (cities of republican importance, the capital), in accordance with the legislation of the Republic of Kazakhstan, shall take measures compatible with the principle of sustainable development to preserve water bodies, prevent their pollution, pollution and depletion, as well as to eliminate the consequences of these phenomena.

5. Individuals and legal entities, whose activities affect the status of water bodies shall be obliged to observe the environmental requirements, set by the environmental legislation of the Republic of Kazakhstan, and to conduct organizational, technological, forest reclamation, land treatment, hydraulic, sanitary-epidemiological and other measures to protect water bodies from pollution, contamination and depletion.

Footnote. Article 112, as amended by the Laws of the Republic of Kazakhstan dated 20.12.2004 No 13; dated 09.01.2007 No 213 (the order of enforcement see Art. 2); dated 21.01.2010 No 242-IV (the order of enforcement see Art. 2); No. 210-VI dated 28.12.2018 (shall be enforced upon the xpiration of ten calendar days after the date of its first official publication).

Article 113. Protection of water bodies from pollution

1. Pollution of water bodies is the dumping or input of contaminants into the water bodies, worsening the quality of water and impeding the use of water bodies.

2. The water bodies shall be carried out from all kinds of pollution, including diffuse pollution (pollution through the surface of the earth and air).

3. In order to protect the water bodies from contamination, it is prohibited:

1) the use of pesticides, fertilizers on the water protection zones of water bodies . Disinfection , disinsection and deratization measures in the catchment area and the sanitary protection zone of water bodies are carried out in agreement with the state body in the field of sanitary and epidemiological welfare of the population ;

2) discharge and disposal of radioactive and toxic substances in the water bodies;

3) discharge of wastewater of industrial and food production facilities into the water bodies, that do not have water treatment plants and do not provide effective cleaning in accordance with the regulations;

4) performance of blasting works at the water bodies, when nuclear and other types of technology are used, accompanied by the release of radioactive and toxic substances;

5) the use of equipment and technology in water bodies and facilities that pose a threat to human health and the environment.

Footnote. Article 113 as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 28.10.2019 No. 268-VI (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after the day of its first official publication).

Article 114. Protection of water bodies from pollution

1. Pollution of water bodies is the transfer of solid, industrial, household and other wastes, and the suspended particles, worsening hydrological condition of the water body and aggravating the water use.

2. Discharge and burial of solid, industrial, household and other wastes into the water bodies shall be prohibited.

3. Clogging of catchment areas of water bodies, ice water bodies, glaciers with solid, industrial, household and other wastes, the washout of which shall entail deterioration of surface and underground water bodies is prohibited.

Article 115. Protection of water bodies from depletion

1. Depletion of water bodies is the lowering of the minimal level of runoff, surface water reserves or reduction of underground water reserves.

2. In order to prevent depletion of water bodies, the individuals or legal entities, using the water bodies, shall:

1) avoid above-limit irrevocable water intake from the water bodies;

2) in water protection zones and plowing lands, sanitation of livestock, construction and other types of economic activity, leading to depletion of water bodies is prohibited;

3) take water protection measures.

3. Water protection measures, aimed at prevention of water from exhaustion, conducted by individuals and legal entities, previously agreed with the basin inspection , the authorized state body in the field of environmental protection and the authorized body for the study of the subsoil .

Footnote. Article 115 as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 28.10.2019 No. 268-VI (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after the day of its first official publication).

Article 116. Water protection zones and the strips of water bodies

Footnote. Title of Article 116 as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 28.04.2016 No. 506-V (shall be enforced upon expiry of sixty calendar days after its first official publication).

1. In order to maintain the water bodies in the condition, meeting the sanitary and environmental requirements, to prevent pollution and depletion of surface waters and protect flora and fauna, the protection zones and strips shall be established with the special conditions of use, except for the water bodies, included in the list of the specially protected areas and the state forest fund.

2. Water protection zones, stripes and the mode of their economic use are established by local executive bodies of regions, cities of republican significance, the capital on the basis of approved project documentation agreed with basin inspectorates, a state body in the field of sanitary and epidemiological welfare of the population, an authorized state body in the field of environmental protection environment, by the authorized body for land relations, and in mudflow hazardous areas - with the authorized body in the field of civil protection.

While, the development of project documentation shall be carried out in a period not exceeding ten months. The term of consideration, coordination and approval of project documentation shall not exceed two months from the date of its submission to the local executive bodies of regions, cities of republican significance, the capital. The establishment of water protection zones and strips, as well as the regime of their economic use shall be carried out within one month from the date of approval of the project documentation.

In cases of natural or artificial changes in the boundaries of a water body, the established boundaries of water protection zones and strips shall be specified in the manner and time determined in the part one of this paragraph.

3. Is excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan, dated 25.01.2012 No 548-IV (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication.)
4. Is excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan, dated 25.01.2012 No 548-IV (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication.)

5. The rules for establishing the boundaries of water protection zones and strips shall be approved by the authorized body.

Footnote. Article 116, as amended by the Laws of the Republic of Kazakhstan dated 20.12.2004 No 13; dated 26.05.2008 No 34-IV (the order of enforcement see Art. 2); dated 12.02.2009 No 132-IV (the order of enforcement see art. 2); dated 10.07.2009 No 180-IV; dated 25.01.2012 No 548-IV (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication.); dated 11.04.2014 No. 189-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication); dated 29.09.2014 No. 239-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication); dated 28.04.2016 No. 506-V (shall be enforced upon expiry of sixty calendar days after its first official publication); dated October 28, 2019 No. 268-VI (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after the day of its first official publication).

Article 117. Sanitary protection zones of waters

1. In order to protect waters used for drinking water supply, therapeutic, resort and other health-improving needs of the population, local executive bodies of oblasts (cities of republican importance, the capital) shall establish sanitary protection zones.

2. The procedure for establishing sanitary protection zones and sanitary protection zones is determined by the state body in the field of sanitary and epidemiological welfare of the population .

Footnote. Article 117 amended by the Law of the Republic of Kazakhstan, dated 20 December, 2004 No 13; No. 210-VI dated 28.12.2018 (shall be enforced upon the expiration of ten calendar days after the date of its first official publication).

Article 118. The zones of ecological emergency situation or ecological disaster on water bodies

1. The water bodies, where in the result of an economic activity or natural processes, various changes are happening, threatening public health, flora and fauna and the environment, are the zones of ecological emergency or environmental disaster.

2. An emergency environmental situation at water bodies or river basins and groundwater deposits shall be declared by the authorized body.

Footnote. Article 118 as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan dated April 19, 2023 No. 223-VII (shall be enforced ten calendar days after the date of its first official publication).

Article 119. Provision of land plots in water protection zones and strips for temporary use and control over compliance with the requirements for regime of economic activities at the water protection zones and strips

Footnote. Title of Article 119 is in the wording the Law of the Republic of Kazakhstan dated 20.02.2017 No. 48-VI (shall be enforced upon expiry of sixty calendar days after its first official publication).

1. Land plots in water protection zones of water bodies may be provided for temporary use to individuals and legal entities in the manner prescribed by the land legislation of the Republic of Kazakhstan, subject to compliance with the established requirements for the regime of economic activity.

1-1. Agricultural land in water protection zones can be provided to individuals and legal entities for land use for haymaking and grazing by local executive bodies in accordance with the Plan for the management of pastures and their use in agreement with the basin inspectorates.

2. State control over compliance with the requirements for the regime of economic activity in water protection zones and lanes shall be carried out by the agency of the authorized body, basin inspections, the authorized state body in the field of environmental protection, the territorial subdivision of the department of the central authorized body for land management within their competence.

Footnote. Article 119, as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan, dated 10.07.2009 No 180-IV; dated 20.02.2017 No. 48-VI (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication); dated October 28, 2019 No. 268-VI (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after the day of its first official publication); dated 30.06.2021 № 59-VII shall enter into force from 01.01.2022).

Article 120. Peculiarities of protection of underground water bodies

1. Individuals and legal entities, whose industrial activity may have an adverse impact on underground waters, are obliged to monitor underground waters and to take timely measures to prevent pollution and depletion of water resources and the harmful effects of waters.

2. In the contours of the fields and groundwater areas, which are used or may be used for drinking water supply, it is prohibited to carry out operations on subsoil use, placement of burials of radioactive and chemical wastes, landfills, cemeteries, cattle burials (biothermal pits) and other objects affecting the condition of groundwater.

3. It is prohibited to irrigate lands with wastewaters if it affects or may affect the status of underground waters.

4. Hydrogeological wells, including self-discharging and exploratory wells, as well as wells, which are not suitable for operation or use of which is stopped, are subject to equipment with preservation devices or are liquidated.

Elimination and preservation of hydrogeological wells shall be carried out by the well owners.

Liquidation and preservation of ownerless self-discharging hydrogeological wells shall be carried out by the authorized body for the study of subsurface resources at the expense of the budget funds.

5. At carrying out of operations on subsoil use the subsoil user is obliged to take measures on protection of underground waters.

6. Individuals and legal entities, operating the underground water intake facilities shall organize the sanitary protection zones and underground water monitoring.

7. Underground water intake during construction and operation of drainage systems at the reclaimed land plots shall be allowed with a permit for a special water use.

8. During placement, designing, construction, and commissioning of water intake structures, associated with the use of underground waters, the measures shall be taken to prevent their harmful effect on surface water bodies and the environment.

9. During geological study of subsoil, prospecting and mining, construction and operation of underground facilities, not related to mining, the subsurface users shall be obliged to take measures to prevent pollution and depletion of underground waters.

Footnote. Article 120 as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan, dated 17.01.2014 No 165-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication); dated 11.04.2014 No. 189-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication); dated 15.06.2015 No. 322-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication); No. 126-VI of 27.12.2017 (shall be enfored upon the expiration of (shall be enforced upon the expiration of ten calendar days after the date of its first official publication).

Chapter 24. Small water bodies and peculiarities of their protection

Article 121. Small water bodies

1. Small water bodies are the natural water bodies that have the following sizes:

the closed water bodies - a water surface area of ??up to ten hectares;

the rivers – the streams of up to two hundred kilometers.

2. Water resources of small water bodies shall be carried out in order of general water use.

3. The use of water resources of small water objects as a special water use shall be possible after the authorized body has studied the impact of the consequences of such water use on the state of water resources and if there is a positive conclusion of a state environmental assessment or environmental permit, mandatory in accordance with the Environmental Code of the Republic of Kazakhstan.

Footnote. Article 121 as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 28.10.2019 No. 268-VI (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after the day of its first official publication); dated 02.01.2021 № 401-VI (shall enter into force from 01.07.2021).

Article 122. Peculiarities of protection of small water bodies

1. The general water-use and mode of economic activity in the range of water protection zones and strips of small water bodies, as well as to prevent and eliminate pollution of their actions, contamination and exhaustion established by local executive bodies of regions ( cities of republican status, capital) by agreement with the basin inspections , an authorized state body in the field of environmental protection and a state body in the field of sanitary and epidemiological well-being of the population, and in mudflow-prone regions - with an authorized body in the field of civil protection.

2. In order to prevent depletion, pollution and degradation of small water bodies, the local executive bodies of oblasts, cities of republican significance, the capital take a number of measures for their protection and rehabilitation in accordance with the documents of the state planning System of the Republic of Kazakhstan.

3. Individuals and legal entities whose economic activities affect the state and regime of small water bodies are obliged to carry out measures agreed with the department of the authorized body to restore water resources of small water bodies and preserve the purity of their waters.

Footnote. Article 122, as amended by the Laws of the Republic of Kazakhstan dated 20.12.2004 No 13; dated 26.05.2008 No 34-IV (the order of enforcement see Art. 2); dated 03.07.2013 No 124-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication); dated 11.04.2014 No. 189-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication); dated 28.12.2018 № 210-VI (shall be enforced upon the expiration after ten calendar days after the day of its first official publication); dated October 28, 2019 No. 268-VI (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after the day of its first official publication).

Chapter 25. Prevention and elimination of harmful effects of waters

Article 123. Duties of the state bodies, individual and legal entities for prevention and elimination of harmful impacts of waters

State bodies, individual and legal entities shall take measures to prevent and eliminate the following harmful effects of waters:

flood, under flooding;

destruction of banks, dams and other facilities;

water logging and salinization;

erosion of soil and water bodies, formation of gullies, landslides, mudslides and other harmful events.

Article 124. The procedures for prevention and elimination of harmful effects of waters

1. Water supply organizations, water users, individuals and legal entities shall be obliged to plan and conduct preventive and current activities for protection of human settlements, industrial facilities, agricultural lands, the protected territories from the harmful effects of waters.

Funding of preventive and current activities on prevention and elimination of harmful effects of waters shall be provided at the expense of water users and the budget.

When conducting the actions on prevention and elimination of harmful effects of waters, individuals and legal entities shall:

1) comply with the safety standards and rules of water management systems and facilities during their construction, commissioning, operation, reparation, reconstruction, conservation, decommissioning and liquidation;

2) analyze systematically the lowering safety of water systems and facilities;

3) conduct regular inspections of water systems and facilities;

4) create financial and material reserves, intended for liquidation of emergencies at the water management systems and facilities;

5) maintain local emergency warning systems for water systems and facilities in constant readiness.

2. Emergency situations of natural and man-made origin, caused by the harmful effects of waters shall be liquidated in accordance with the legislation of the Republic of Kazakhstan.

Footnote. Article 124, as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan, dated 12.02.2009 No 132-IV (the order of enforcement see Art. 2).

Chapter 26. The order of works at water bodies, water protection zones and strips

Article 125. Conditions for placement, designing, construction, reconstruction and putting enterprises to operation and other facilities at the water bodies, water protection zones and strips

1. Within the water protection strips the following activities shall be prohibited:

1) economic and other activities, worsening the quality and hydrological condition of water bodies (pollution, contamination, depletion);

2) construction and operation of buildings and facilities, with the exception of water management and water intake facilities and their communications, bridges, bridge facilities, moorings, ports, piers and other transport infrastructure related to the activities of water transport, fishing, fisheries technology reservoirs, renewable energy facilities (hydrodynamic energy of water), as well as recreational areas in a water facility, without the construction of buildings and facilities for leisure and (or) recreational purposes;

3) provision of land plots for gardening and dacha construction;

4) operation of the existing facilities, that are not provided with equipment and devices to prevent pollution of water bodies and water protection zones and strips;

5) the works, disturbing the soil and grass cover (including plowing, grazing, mining), except for cultivation of lands for grassing of separate land plots, sowing and planting of forest;

6) placement of campsites, permanent parking for vehicles, summer camps for livestock;

7) application of all types of pesticides and fertilizers.

2. Within the water protection zones shall be prohibited:

1) to commission new and renovated facilities, that are not provided with equipment and devices to prevent pollution and contamination of water bodies and their water protection zones and strips;

2) reconstruction of buildings, structures, communications and other facilities, as well as the production of construction, dredging and blasting operations, mining, laying cables, pipelines and other communications, drilling, land and other works without projects agreed in the prescribed manner with local executive bodies, basin inspectorates, an authorized state body in the field of environmental protection, a state body in the field of sanitary and epidemiological welfare of the population and other interested bodies;

3) placement and construction of warehouses for storing fertilizers, pesticides, oil products, maintenance points, washing vehicles and agricultural machinery, mechanical workshops, arranging landfills for household and industrial waste, sites for refueling equipment with pesticides, runways for conducting aviation chemical works, as well as the placement of other objects that negatively affect the quality of water;

4) to place livestock farms and complexes, sewage ponds, wastewater irrigation fields, cemeteries, animal burial grounds, as well as other objects, posing threat of microbial contamination of surface and underground waters;

5) cattle grazing in excess of the normal load, bathing and sanitization of livestock and other economic activities, worsening the water bodies’ regime;

6) application of the method of aerial treatment with pesticides and aerial fertilization with mineral fertilizers of agricultural crops and forest plantations at a distance of fewer than two thousand meters from the water edge in a water source;

7) the application of pesticides, which are not set the maximum allowable concentration, fertilization on snow cover, as well as use as a fertilizer uncleared manured effluentss and persistent organochlorine pesticides .

During the forced decontamination, the use of low- and average-toxic non-persistent pesticides shall be allowed at the water protection zones.

3. Design, construction and placement of new facilities (buildings, structures, their complexes and communications) on water bodies and ( or ) water protection zones ( except water protection zones ), as well as reconstruction (expansion, modernization, technical re-equipment, re-profiling) of existing facilities, erected before the land plots occupied by them are classified as water protection zones and strips or other specially protected natural areas, are coordinated with the basin inspectorates, the authorized state body in the field of environmental protection, the authorized body for the study of subsoil, the state body in the field of sanitary and epidemiological welfare of the population, authorized body in the field of veterinary medicine, local executive bodies of the region (city of republican significance, the capital).

The approval procedure shall be determined by the rules of the organization of construction and pass of licensing procedures for construction, approved in accordance with the legislation of the Republic of Kazakhstan on architectural, urban planning and construction activities.

The same activities on water facilities, posing a potential mudflow hazard shall be agreed with the authorized body for civil safety, and at navigable waterways - with the authorized body for water transport.

4. Construction projects of new or reconstruction (expansion, modernization, technical re-equipment, conversion) of the existing facilities, the use of which may have a negative impact on the status of water bodies, shall provide the closed (undrained) technical water supply systems.

5. Conservation and liquidation ( post-utilization ) of existing ( under construction ) facilities that may have a negative impact on the state of water bodies are carried out in agreement with the basin inspectorates, an authorized state body in the field of environmental protection, a state body in the field of sanitary and epidemiological welfare of the population, by the authorized body for the study of subsoil and other state bodies in the manner prescribed by the laws of the Republic of Kazakhstan.

6. Construction projects of transport or engineering infrastructure through the water bodies shall provide the actions for flood waters’ passing, operating regime of water bodies, prevention of pollution and depletion of water, prevention of their harmful effects.

These projects are subject to approval by the basin inspectorates , the authorized state body in the field of environmental protection, the authorized body for the study of subsoil , the state body in the field of sanitary and epidemiological welfare of the population, the authorized body in the field of energy supply.

7. Construction (reconstruction, overhaul repair) of enterprises, buildings, facilities and engineering communications shall be prohibited in the protection water zones and strips without the projects, agreed in accordance with the established legislation of the Republic of Kazakhstan, and received a positive conclusion of the comprehensive private expertise of construction projects (technical and economic feasibility, design and estimate documentation), including the conclusions of industry expertise.

Footnote. Article 125 is in the wording the Law of the Republic of Kazakhstan dated 10.07.2009 No 180-IV; as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 28.12.2010 No 369-IV (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication.); dated 04.07.2013 No 128-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication); dated 17.01.2014 No 165-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication); dated 11.04.2014 No. 189-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication); dated 29.12.2014 No. 269-V (shall be enforced from 01.01.2015); dated 28.10.2015 No. 366-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication); dated October 28, 2019 No. 268-VI (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after the day of its first official publication); dated 02.01.2021 № 399-VI ((shall enter into force upon the expiry of ten calendar days after the day of the first official publication).).

Article 126. Performance of work on water bodies and their water protection zones and belts

1. Building, dredging and blasting, mining and other resources, the laying of cables, pipelines and other communications, logging, drilling and other work on water facilities and water protection zones , impact on the state of water bodies, made by agreement with the basin inspections , an authorized state body in the field of environmental protection, a state body in the field of sanitary and epidemiological well-being of the population, local executive bodies of the region (city of republican significance, the capital), on water bodies classified as navigable - in addition to the water transport authorities.

2. The procedure for carrying out work on water bodies and their water protection zones is determined for each water body separately, taking into account their condition, the requirements for maintaining the environmental sustainability of the environment in agreement with the basin inspectorates , an authorized state body in the field of environmental protection, a state body in the field of sanitary-epidemiological well-being of the population, local executive bodies of the region (city of republican significance, the capital) and other interested state bodies.

Footnote. Article 126 as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 20 December, 2004 No 13; dated October 28, 2019 No. 268-VI (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after the day of its first official publication).

Section 8. Peculiarities of the legal regulation of economic activities on water bodies of the special national significance
Chapter 27. Water bodies of the special national significance

Article 127. The legal regime of economic activity in water bodies of the special state significance

The legal regime of economic activities’ regulation on the water bodies of the special national significance shall include:

1) the stable development of the region on the basis of the balance between the economic interests and environmental, cultural and historical components;

2) maintenance of the water level in the water bodies of a natural water complex at the level of not lower than the set one;

3) effective use of water resources through the continuous improvement of technological schemes and organizational and economic forms of the facilities’ operation;

4) improvement of the water basin and the water body;

5) enhancement of the role of society in preservation of economic and resource potential of the region and its sanitary and epidemiological and environmental welfare;

6) preservation and reproduction of fish resources, flora and fauna;

7) development of a recreational complex;

8) strengthening of Law and environmental Law order.

Article 128. Peculiarities of protection of water bodies of the special national significance

The peculiarities of protection of the water bodies of special national significance shall be:

1) zoning and establishment of water and environmental standards separately for each zone;

2) regulation of anthropogenic load on water bodies and their eco-system;

3) recording of peculiarities of the water bodies of the region by local executive bodies in establishing the rules for using them;

4) integrity in wastes disposal;

5) protection of the basin of the water body from water and wind erosion, desertification, waterlogging, secondary salinization, pollution from industrial and domestic wastes and other substances;

6) reclamation of the disturbed water bodies and lands of water resources;

7) priority of environmental and sanitary water releases on the beds of the water bodies to economic entities.

Footnote. Article 128 as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan, dated 20 December, 2004 No 13.

Article 129. Requirements to economic activities in the water bodies area of the special state significance

In order to protect the water bodies of the special national importance, a special regime of economic activity shall be set there, which provides:

1) priority of activities, aimed at preservation and improvement of sanitary-epidemiological and environmental situation;

2) continuous reduction of impact of economic activities on the ecological system of the water bodies;

3) balanceness of social and economic tasks and protection of water bodies of the special national significance on the sustainable development principles.

Article 130. The activities, prohibited in the water bodies of the special state significance

In the water bodies of the special national significance the following actions shall be prohibited:

1) economic and other activity, destructing the natural ecological systems of the basin, changing of the environment, that are dangerous to life and health of the population;

2) importation, storage or disposal of radioactive waste and products, that may not be neutralized, into the water bodies of the special national significance;

3) reed mowing and burning of dry greenery, uprooting of the forest, development of river channels that are of spawning value;

4) economic activity and production on the territory of works and services without mandatory sanitary and epidemiological examination.

Footnote. Article 130 as amended by the Law of the RK dated 02.01.2021 № 401-VI (shall enter into force from 01.07.2021).

Article 131. The state participation in regulation of economic activities in the water bodies of special national significance

1. In order to preserve and rehabilitate the ecological system of the water bodies of special national significance, the central and local executive bodies of oblasts, cities of republican significance, the capital take into account the particularities of the zone when developing the river basin schemes for integrated use and protection of water bodies.

2. In order to coordinate the activities of the state bodies, public associations and business entities at the national level, the Government of the Republic of Kazakhstan may establish a National Coordination Council.

Footnote. Article 131, as amended by the Laws of the Republic of Kazakhstan dated 20.12.2004 No 13; dated 12.02.2009 No 132-IV (the order of enforcement see Art. 2); dated 03.07.2013 No 124-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication)

Section 9. Economic regulation mechanism for use and protection of water resources, water supply and wastewater disposal

Footnote. The title of Section 9, as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan, dated 12.02.2009 No 132-IV (the order of enforcement see Art. 2).

Chapter 28. Economic leverages for water use regulation

Article 132. The types of economic regulation in use and protection of water resources, water supply and wastewater disposal

The main types of economic regulation shall be as follows:

1) charging the water users with the fees and charges, provided by the tax legislation of the Republic of Kazakhstan;

2) development of the documents of the state planning System of the Republic of Kazakhstan, providing the rational use and protection of water resources, water supply and wastewater disposal in settlements;

3) in accordance with the legislation of the Republic of Kazakhstan, provision of credit and other benefits to the individual and legal entities, introducing and developing resource-saving, low-waste technologies and non-traditional energy forms, taking other effective measures for protection and rational use of water resources, water supply and wastewater disposal;

4) creation of public funds and their involvement in rehabilitation and protection of water bodies.

Footnote. Article 132, as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan, dated 12.02.2009 No 132-IV (the order of enforcement see Art. 2); dated 03.07.2013 No 124-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication).

Article 133. Fee for water use

1. General water use in the Republic of Kazakhstan is free of charge.

2. Special water use in the Republic of Kazakhstan is on a fee paid basis in accordance with the tax legislation of the Republic of Kazakhstan.

Article 134. Payment for water services to water users, water supply, wastewater disposal

1. The services, related to water supply to water users, water supply, wastewater disposal, rehabilitation and reconstruction works and other water activities shall be carried out on a fee paid basis.

2. The tariffs for water supply services to water users, water supply and water discharge shall be approved in accordance with the legislation of the Republic of Kazakhstan on natural monopolies.

3. The procedure and conditions of charging for water services shall be determined by the agreements of the parties.

Footnote. Article 134, as amended by the Laws of the Republic of Kazakhstan dated 07.07.2006 No 174; dated 29.12.2008 No 116-IV (shall be enforced from 01.01.2009); dated 12.02.2009 No 132-IV (the order of enforcement see Art. 2; dated 11.07.2017 No. 89-VI (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication).

Article 135. Types of state support to water economy, water supply and water discharge and principals of investment policy for rational use and protection of water fund

Footnote. Title of Article 135 as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 15.06.2015 No. 322-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication).

1. The main types of the state support for water economy, water supply and water discharge shall be:

1) maintenance of the state institutions of water management system;

2) funding of the expenditures for trans-boundary water facilities and water facilities of the national significance, not related to the water supply;

3) funding of restoration of very emergency water facilities and hydro-reclamation systems;

4) attraction of funds, including loans for construction of new and reconstruction of the existing water facilities and hydro-reclamation systems;

5) subsidizing the cost of drinking water supply services from particularly important group and local water supply systems, which shall be non-alternative sources of drinking water supply, according to lists approved respectively by the authorized body or local executive bodies of the regions;

5-1) subsidizing of construction, reconstruction and modernization of water supply and water discharge systems on a grant and non-refundable basis, carried out at the expense of budget;

6) provision of benefit and long-term loans and other preferences to the water economy subjects, organizations for water supply and water discharge in the order, defined by the legislation of the Republic of Kazakhstan;

7) funding of the measures for safety of water systems and facilities, owned by the state;

8) is excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan, dated 13.06.2013 No 102-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication).

2. The basic principles of investment policy for the rational use and protection of water resources, irrigated land reclamation, safety of water management systems and facilities shall be as follows:

1) the state support for water sector’ development at the expense of the centralized investment on the return basis;

2) stimulation of own sources of organizations for using them in investment water management activities;

3) expansion of attraction of loans, including under the state guarantees;

4) the state control over disbursement of the budget funds, allocated for investment.

3. The state support for water management and investment policy for the rational use and protection of water resources, as well as elimination of not exploited and unsalvageable water supply systems and facilities, that are the state-owned, are conducted in accordance with the legislation of the Republic of Kazakhstan.

Footnote. Article 135, as amended by the Laws of the Republic of Kazakhstan dated 20.12.2004 No 13; dated 10.01.2006 No 116 (the order of enforcement see Art. 2 of the Law No 116); dated 12.02.2009 No 132-IV (the order of enforcement see art. 2); dated 13.06.2013 No 102-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication); dated 29.09.2014 No. 239-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication); dated 15.06.2015 No. 322-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication); dated 25.01.2021 № 411-VI (shall enter into force upon the expiry of ten calendar days after the day of the first official publication).

Article 135-1. Subsidizing of construction, reconstruction and modernization of water supply and water discharge systems

1. Subsidizing of construction, reconstruction and modernization of water supply and water discharge systems shall be carried out as an economic incentive for the development of water supply and water discharge.

2. Subsidizing of construction, reconstruction and modernization of water supply and water discharge systems shall be carried out in the following areas:

1) technical support of projects, which includes the development of technical feasibility, design and estimate documentation, implementation of technical and architectural supervision;

2) capital-intensive expenses, including the expenses for construction and installation work, purchase of equipment and materials.

Footnote. Chapter 28 is supplemented by Article 135-1 in accordance with the Law of the Republic of Kazakhstan dated 15.06.2015 No. 322-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication).

Article 136. Insurance in the use of and protection of water resources

1. Insurance in the use and protection of water resources is a complex of relations, aimed at protection of property interests of individual and legal entities, upon the occurrence of the risk of liability for obligations, arising from the contract due to the damaging the objects of the water relationships, life, health and property of others.

2. Voluntary insurance shall be carried out by individual and legal entities in view of their willingness. Types, conditions and procedure for voluntary insurance in the use and protection of water resources shall be defined by the agreements, signed between the insurer and the insuree.

Section 10. Water disputes and responsibility for violation of the water legislation of the Republic of Kazakhstan
Chapter 29. Settlement of water disputes

Article 137. Water disputes

1. Water disputes are the disputes, arising between the subjects of water relations on the use and protection of water bodies, water facilities and water parting.

2. Water disputes between the subjects of water relations are resolved through negotiations between the parties, their consideration in the bodies, established by the associations of water users, in local executive bodies of the oblast (town of republican status, the capital) and the authorized body or in the courts.

Footnote. Article 137 as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan, dated 20 December, 2004 No 13.

Article 138. Return of illegally occupied water bodies and water facilities

Illegally occupied water bodies and water facilities are returned to their owners with compensation for damage, caused by violation of the water legislation of the Republic of Kazakhstan during their illegal use. Return of the illegally occupied water facilities shall be made in the order, prescribed by the Law s of the Republic of Kazakhstan.

Chapter 30. Liability for violation of the water legislation of the Republic of Kazakhstan

Article 139. Infringement in the use and protection of water resources

Footnote. The Article is excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan, dated 12.02.2009 No 132-IV (the order of enforcement see Art. 2).

Article 140. Responsibility for violation of the water legislation of the Republic of Kazakhstan

Violation of the water legislation of the Republic of Kazakhstan entails liability in accordance with the Law s of the Republic of Kazakhstan.

Footnote. Article 140 as revised by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 12.02.2009 No 132-IV (the order of enforcement see Art. 2).

Section 11. International cooperation in the use and protection of trans-boundary waters
Chapter 31. Use and protection of trans-boundary waters

Article 141. The main directions of international cooperation in protection of trans-boundary waters

The main directions of international cooperation in the use and protection of trans-boundary waters shall be:

1) protection of the interests of the Republic of Kazakhstan in the use and protection of trans-boundary waters on the basis of conclusion of international agreements;

2) fulfillment of obligations of the Republic of Kazakhstan under the international treaties, ratified by the Republic of Kazakhstan;

3) harmonization of water legislations of the bordering countries in the part of inter-state relations for trans-boundary waters;

4) scientific and technical cooperation, joint development and implementation of programs, regulations, standards, projects, and monitoring of the use and protection of trans-boundary waters.

Footnote. Article 141 as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan, dated 03.07.2013 No 124-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication).

Article 142. Principles of international cooperation in the use and protection of trans-boundary waters

The Republic of Kazakhstan in its policy in the use and protection of trans-boundary waters shall have the following principles:

1) environmental, sanitary and epidemiological safety and development of international environmental cooperation;

2) to ensure the rights of all countries of trans-boundary watercourses to fair, reasonable and mutually beneficial water use in accordance with the generally recognized principles and norms of the international water Law;

3) water resources management, taking into account the needs of the present generation without detriment to the needs of future generations;

4) balance of environmental rights, interests, rights and needs of economic development of water systems of trans-boundary river basins;

5) mutual and peaceful settlement of disputes in addressing the use and protection of trans-boundary waters;

6) organization of measures to prevent potential cross-border impacts on the trans-boundary waters’ status;

7) international liability and compensation for damage, caused by the trans-boundary effects.

Article 143. Mechanism of inter-state cooperation in the use and protection of trans-boundary waters

The mechanism of inter-state cooperation in the use and protection of trans-boundary waters shall provide for:

1) reasonable and equitable use of trans-boundary waters, taking into account their cross-border origin in activities, that have or are likely to have trans boundary impact;

2) the use of trans-boundary waters on the basis of their environmentally sound and rational management, conservation and protection of the environment;

3) the measures on suppression, prevention, restriction and reduction of pollution of trans-boundary waters, which should not pollute other parts of the environment;

4) maintenance and, if necessary, rehabilitation of ecosystems, disturbed by trans-boundary effects;

5) establishment of the maximum permissible discharge of effluents, strict water conservation standards, complying with the modern technical achievements and economically feasible conditions of water use;

6) development and coordination of programs for monitoring of trans-boundary waters and water bodies and involvement in their implementation;

7) joint financial and technical participation in management, regulation and protection of trans-boundary waters;

8) exchange of information on the water situation in trans-boundary river basins, prompt notification and mutual assistance in water emergency situations;

9) cooperation with neighboring countries in harmonization of the legal framework, creation of common monitoring systems, development and implementation of joint programs for protection and rehabilitation of trans-boundary waters and the related environmental systems, attraction of international organizations’ funds for the purposes;

10) development, coordination and implementation of measures for joint exploitation of trans-boundary waters and water facilities;

11) if necessary, to establish an inter-state body for management of trans-boundary waters for joint implementation of inter-state and inter-governmental agreements on the use and protection of trans-boundary waters, ratified by the Republic of Kazakhstan;

12) establishment of a regional and national database for the use and protection of trans-boundary waters;

13) conduction of joint scientific and technological research to resolve water problems;

14) any other activity, related to the use and protection of trans-boundary waters.

Article 144. Economic grounds for international cooperation in use and protection of trans-boundary waters

The economic grounds for international cooperation in the use and protection of trans-boundary waters shall provide:

1) effective and rational use of trans-boundary waters in order to keep, rehabilitate and maintain biological balance in this water body and the surrounding area;

2) compensation liability for damage, caused by the guilty party, in the result of trans-boundary impact;

3) reimbursement of costs to the state, carrying out the one-way operation of water facilities for management, regulation and protection of trans-boundary waters, used by other states, on the equity participation principle in the use of water resources;

4) on a compensation base, to provide a share (part thereof) of trans-boundary waters of one state to another state, specified by the relevant ratified international treaties.

Article 145. Adjustment of disputes on the use and protection of trans-boundary waters

1. The disputes on the use and protection of trans-boundary waters between the Republic of Kazakhstan and other states are settled on the principle of goodwill, mutual respect and good neighborly relations, through negotiation or other ways, acceptable to the parties, involved in the disputes.

2. If it is impossible to achieve the mutually acceptable solutions in the negotiations, it is advised to use arbitral procedure to resolve the water disputes, unless otherwise provided by the relevant international agreements on the use and protection of trans-boundary waters, ratified by the Republic of Kazakhstan.

Chapter 32. Final and transitional provisions

Footnote. The title of Chapter 32 as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan, dated 10.07.2009 No 180-IV.

Article 145-1. Transitional provisions

The provisions of subparagraph 2) of paragraph 1 of Article 125 of this Code shall not be applied to the operation of buildings and facilities, constructed within the boundaries of water protection zones until 1 July, 2009. At that, their operation shall be allowed only if there is an organized centralized waste-water disposal system, other drainage and waste-water treatment systems or a water-proof cesspool, which is regularly treated.

Footnote. The Code was supplemented by Article 145-1 in accordance with the Law of the Republic of Kazakhstan, dated 10.07.2009 No 180-IV.

Article 146. The order of implementation of this Code

1. This Code enters into force on the day of its official publication.

2. Is repealed:

The Water Code of the Republic of Kazakhstan dated 31 March, 1993 (Bulletin of the Supreme Council of the Republic of Kazakhstan, 1993, No 7, Art. 149; Bulletin of the Parliament of the Republic of Kazakhstan, 1996, No 22, art. 408, 1999, No 11, Art. 357, 2001, No 3, Art. 20; No 24, art. 338);

Resolution of the Supreme Council of the Republic of Kazakhstan dated 31 March 1993 "On implementation of the Water Code of the Republic of Kazakhstan" (Bulletin of the Supreme Council of the Republic of Kazakhstan, 1993, No 7, Art. 150).

The President of the Republic of Kazakhstan