Жер қойнауы және жер қойнауын пайдалану туралы

Қазақстан Республикасының Кодексі 2017 жылғы 27 желтоқсандағы № 125-VІ ҚРЗ.

      ЗҚАИ-ның ескертпесі!
      Осы Кодекстің қолданысқа енгізілу тәртібін 277-баптан қараңыз.
      Қолданушылар назарына!
      Қолданушыларға ыңғайлы болу үшін ЗҚАИ мазмұнды жасады.

      МАЗМҰНЫ

      Ескерту. Мазмұны алып тасталды – ҚР 15.11.2021 № 72-VII (01.01.2022 бастап қолданысқа енгізіледі) Заңымен.
      ЗҚАИ-ның ескертпесі!
      01.01.2026 дейін осы Кодекстің 118-бабының 4-тармағындағы және 7-тармағының 2) тармақшасындағы, 119-бабы 10-тармағының 2) тармақшасындағы, 139-бабының 4-тармағындағы, 140-бабы 10-тармағының 6) және 7) тармақшаларындағы және 141-бабындағы "геологиялық қорлар", "геологиялық қорлардың", "геологиялық қорларға" деген сөздер тиісінше "қорлар", "қорлардың", "қорларға" деген сөздер болып есептелсін - ҚР 27.12.2017 № 125-VI Кодексімен (қолданысқа енгізілу тәртібін осы Кодекстің 277-бабының 12-т. қараңыз).
      01.01.2026 дейін осы Кодекстің 141-бабындағы "орталық комиссия" деген сөздер "мемлекеттік комиссия" деген сөздер болып есептелсін - ҚР 27.12.2017 № 125-VI Кодексімен (қолданысқа енгізілу тәртібін осы Кодекстің 277-бабының 12-т. қараңыз).
      Ескерту. Бүкіл мәтін бойынша "жергілікті қамту", "жергілікті қамтудың", "жергілікті қамтуды", "жергілікті қамтуының", "жергілікті қамтуға" деген сөздер тиісінше "елішілік құндылық", "елішілік құндылықтың", "елішілік құндылықты", "елішілік құндылығының", "елішілік құндылыққа" деген сөздермен ауыстырылды – ҚР 27.12.2021 № 87-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

ЖАЛПЫ БӨЛІК

І БӨЛІМ. НЕГІЗГІ ЕРЕЖЕЛЕР

1-ТАРАУ. ЖАЛПЫ ЕРЕЖЕЛЕР

1-бап. Қазақстан Республикасының жер қойнауы және жер қойнауын пайдалану туралы заңнамасы

      1. Қазақстан Республикасының жер қойнауы және жер қойнауын пайдалану туралы заңнамасы Қазақстан Республикасының Конституциясына негізделеді және осы Кодекс пен Қазақстан Республикасының өзге де нормативтік құқықтық актілерінен тұрады.

      1-1. Осы Кодекске өзгерістер және (немесе) толықтырулар енгізу, Қазақстан Республикасы Президентінің заң шығару бастамасы тәртібімен әзірленетін заңдардың жобаларын қоспағанда, Қазақстан Республикасының басқа да заңнамалық актілеріне өзгерістер мен толықтырулар енгізуді көздемейтін заңмен жүзеге асырылады.

      2. Егер Қазақстан Республикасы ратификациялаған халықаралық шартта осы Кодексте қамтылғандағыдан өзгеше қағидалар белгіленсе, онда халықаралық шарттың қағидалары қолданылады.

      3. Осы Кодекс пен жер қойнауын пайдалану саласындағы қатынастарды реттейтін нормаларды қамтитын Қазақстан Республикасының өзге де заңдарының арасында қайшылық болған жағдайда, осы Кодекстің ережелері қолданылады.

      4. Қазақстан Республикасының азаматтық заңнамасы жер қойнауын пайдалану саласындағы қатынастарға олар осы Кодекстің нормаларымен реттелмеген жағдайларда қолданылады.

      Ескерту. 1-бапқа өзгеріс енгізілді – ҚР 28.12.2023 № 52-VIII (01.07.2024 бастап қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

2-бап. Осы Кодекспен реттелетін қатынастар

      1. Осы Кодекс жер қойнауын пайдалану режимін, жер қойнауын пайдалану саласындағы мемлекеттік басқару мен реттеуді жүзеге асыру тәртібін, жер қойнауы учаскелеріне құқықтардың туындау, оларды жүзеге асыру және тоқтату, жер қойнауын пайдаланушылардың құқықтық жағдайы мен олардың тиісті операцияларды жүргізу ерекшеліктерін, сондай-ақ жер қойнауын пайдалану және жер қойнауын пайдалану құқығына билік ету мәселелерін және жер қойнауы ресурстарын пайдалануға байланысты басқа да қатынастарды айқындайды.

      2. Жерді, су ресурстарын және басқа да табиғи ресурстарды пайдалану тиісті табиғи ресурстарды пайдалану және қорғау режимін айқындайтын Қазақстан Республикасының жер, су және экологиялық заңнамасына сәйкес реттеледі.

      3. Мемлекет, Қазақстан Республикасының азаматтары мен заңды тұлғалары осы Кодекспен реттелетін қатынастарға қатысушылар болып табылады.

      4. Егер осы Кодексте, заңдарда және Қазақстан Республикасы ратификациялаған халықаралық шарттарда өзгеше көзделмесе, шетелдіктер, азаматтығы жоқ адамдар, сондай-ақ шетелдік заңды тұлғалар Қазақстан Республикасында жер қойнауын пайдалану жөніндегі қатынастарда Қазақстан Республикасының азаматтары мен заңды тұлғалары үшін белгіленген құқықтар мен бостандықтарды пайдаланады және олардың міндеттері болады.

      5. Жер қойнауын пайдаланушылар өнеркәсіпті дамытуға бағытталған шарттар бойынша сатып алуды "Өнеркәсіптік саясат туралы" Қазақстан Республикасының Заңына сәйкес жүзеге асырады.

      Ескерту. 2-бапқа өзгеріс енгізілді – ҚР 27.12.2021 № 87-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

3-бап. Қазақстан Республикасының жер қойнауы және жер қойнауын пайдалану туралы заңнамасының мақсаты мен міндеттері

      1. Қазақстан Республикасының жер қойнауы және жер қойнауын пайдалану туралы заңнамасының мақсаты мемлекеттің және қоғамның әл-ауқатының экономикалық өсуі үшін Қазақстан Республикасының минералдық-шикізаттық базасының тұрақты дамуын қамтамасыз ету болып табылады.

      2. Қазақстан Республикасының жер қойнауы және жер қойнауын пайдалану туралы заңнамасының міндеттері мыналар болып табылады:

      1) мемлекеттің жер қойнауына меншік құқығын қорғау;

      2) жер қойнауын пайдалану саласындағы мемлекеттік саясатты іске асыру және қатынастарды реттеу;

      3) мемлекеттің, Қазақстан Республикасы азаматтарының мүдделерін және жер қойнауын пайдаланушылардың құқықтарын сақтау;

      4) Қазақстан Республикасы минералдық-шикізаттық базасының өсімі;

      5) жер қойнауын пайдалану құқықтарының туындау, оларды жүзеге асыру, өзгерту және тоқтату негіздерін, шарттарын және тәртібін белгілеу;

      6) жер қойнауын пайдалануды тұрақты дамыту үшін құқықтық негізді қамтамасыз ету;

      7) жер қойнауын геологиялық зерттеуге және жер қойнауын пайдалануға инвестициялар тарту үшін жағдайлар жасау;

      8) жер қойнауын пайдалану саласындағы заңдылықты нығайту.

4-бап. Қазақстан Республикасының жер қойнауы және жер қойнауын пайдалану туралы заңнамасының қағидаттары

      Жер қойнауын пайдалану саласындағы қатынастарды құқықтық реттеу мынадай қағидаттарға негізделеді:

      1) мемлекеттік жер қойнауы қорын ұтымды пайдалану;

      2) жер қойнауын пайдалану кезінде экологиялық қауіпсіздікті қамтамасыз ету;

      3) жер қойнауын пайдалану саласындағы ақпараттың қолжетімділігі;

      4) жер қойнауын пайдаланудың ақылы болуы;

      5) жер қойнауын пайдаланушылардың адалдығы;

      6) жер қойнауын пайдалану шарттарының тұрақтылығы.

5-бап. Мемлекеттік жер қойнауы қорын ұтымды басқару

      Мемлекеттік жер қойнауы қорын ұтымды басқару мемлекеттің және қоғамның әл-ауқатының экономикалық өсуі мақсатында жер қойнауын пайдалану құқығын беру арқылы қамтамасыз етіледі.

6-бап. Жер қойнауын пайдалану кезіндегі экологиялық қауіпсіздік

      Жер қойнауын пайдалану жер қойнауының ластануын болғызбауға және қоршаған ортаға зиянды әсерді азайтуға бағытталған шараларды қабылдай отырып, экологиялық қауіпсіз тәсілдермен жүзеге асырылуға тиіс.

7-бап. Жер қойнауын пайдалану саласындағы ақпаратқа қолжетімділік

      1. Егер осы Кодексте немесе Қазақстан Республикасының өзге де заңдарында өзгеше көзделмесе, жер қойнауын пайдалану саласындағы ақпарат қолжетімді болып табылады.

      2. Мемлекет мыналарға:

      1) жер қойнауын пайдалану құқығын беру жөніндегі аукциондар, олардың шарттары мен нәтижелері туралы ақпаратқа;

      2) мемлекеттік органдардың жер қойнауын пайдалану құқығын беру және тоқтату туралы шешімдеріне;

      3) жер қойнауын пайдалану жөніндегі операциялардың түрлерін ескере отырып, жер қойнауын пайдалану құқығы туралы ақпаратқа;

      4) осы Кодекске сәйкес құпия немесе Қазақстан Республикасының мемлекеттік құпиялар туралы заңнамасына сәйкес құпия болып танылатын геологиялық ақпаратты қоспағанда, геологиялық ақпаратқа ашық қолжетімділікті қамтамасыз етеді.

      3. Жер қойнауын пайдалану саласындағы ақпаратқа қолжетімділік тәртібі осы Кодексте және Қазақстан Республикасының өзге де заңдарында айқындалады.

      4. Мүдделі тұлғалар осы бапқа сәйкес қолжетімділігі қамтамасыз етілетін ашық ақпаратты өтеусіз пайдалануға құқылы.

      5. Мемлекеттің жер қойнауын пайдалану саласындағы ақпаратқа қолжетімділікті қамтамасыз етуі осы Кодекспен қатынастары реттелетін лауазымды адамдар мен басқа да қатысушылар қалыптастыратын және ұсынатын мәліметтердің міндетті түрде анық және толық болуына негізделеді.

      Ескерту. 7-бапқа өзгеріс енгізілді – ҚР 28.12.2023 № 52-VIII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

8-бап. Жер қойнауын пайдаланудың ақылы болуы

      Жер қойнауын пайдалану ақылы (өтеулі) болып табылады. Жер қойнауын пайдалану үшін ақы төлеу Қазақстан Республикасының салық заңнамасына сәйкес салықтарды және бюджетке төленетін басқа да міндетті төлемдерді төлеу арқылы жүзеге асырылады.

9-бап. Жер қойнауын пайдаланушылардың адалдығы

      Жер қойнауын пайдаланушылар оларға берілген құқықтарды іске асыру және осы Кодексте көзделген міндеттерді орындау кезіндегі жер қойнауын пайдалану жөніндегі операцияларға мемлекеттік бақылауды жүзеге асыру процесінде жер қойнауын пайдаланушылардың іс-қимыл адалдығы ұйғарылады.

2-ТАРАУ. ЖЕР ҚОЙНАУЫ ЖӘНЕ ОНЫҢ РЕСУРСТАРЫ ТУРАЛЫ ЖАЛПЫ ЕРЕЖЕЛЕР

10-бап. Жер қойнауы және оның ресурстары

      1. Топырақ қабатынан төмен, ал ол болмаған кезде жер бетінен төмен орналасқан жер қыртысының бөлігі, су айдындары мен ағын сулардың түбі жер қойнауы деп танылады.

      2. Осы Кодексте мынадай ресурстарға қатысты жер қойнауының пайдаланылуы реттеледі:

      1) пайдалы қазбалар;

      2) техногендік минералдық түзілімдер;

      3) жер қойнауының кеңістігі.

11-бап. Жер қойнауына меншік

      1. Қазақстан Республикасының Конституциясына сәйкес жер қойнауы Қазақстан халқына тиесілі. Қазақстан халқының атынан меншік құқығын мемлекет жүзеге асырады. Бұл ретте мемлекеттің меншік құқығын жүзеге асыруы Қазақстан халқының мүддесі үшін мемлекеттік меншік режимі арқылы іске асырылады.

      2. Мемлекет осы Кодексте көзделген негіздерде, шарттарда және шектерде жер қойнауын пайдалануға береді.

      3. Жеке және заңды тұлғалардың жер қойнауына мемлекеттік меншік құқығын бұзатын іс-әрекеттері Қазақстан Республикасының заңдарында көзделген жауаптылыққа алып келеді. Жер қойнауына мемлекеттік меншікті бұза отырып жасалған мәмілелер маңызсыз мәмілелер болып табылады.

      Ескерту. 11-бапқа өзгеріс енгізілді – ҚР 05.11.2022 № 157-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

12-бап. Пайдалы қазбалар және олардың сыныпталуы

      1. Химиялық құрамы мен физикалық қасиеттері оларды материалдық өндіріс саласында және тікелей немесе қайта өңделгеннен кейін тұтыну саласында пайдалануға мүмкіндік беретін, пайдалы құрауыштары бар табиғи минералдық түзілімдер мен органикалық заттар пайдалы қазбалар болып танылады.

      2. Өзінің экономикалық маңызы бойынша және жер қойнауын пайдаланудың тиісті шарттарын белгілеу мақсатында пайдалы қазбалар мынадай топтарға бөлінеді:

      1) жерасты сулары;

      2) көмірсутекті пайдалы қазбалар (көмірсутектер);

      3) пайдалы қатты қазбалар.

      3. Мұнай, шикі газ және табиғи битум көмірсутектер деп танылады.

      Шикі мұнай, газ конденсаты, тақтатасты мұнай, сондай-ақ шикі мұнайды тазартқаннан кейін және жанғыш тақтатастарды, мұнай битумды жыныстарды немесе шайырлы құмдарды өңдегеннен кейін алынған көмірсутектер мұнай деп танылады.

      Үлес салмағына қарамастан, қалыпты атмосфералық температурада және қысым кезінде жер қойнауынан сұйық күйінде алынатын, оның ішінде шикі газдан табиғи конденсаттау арқылы түзілген кез келген көмірсутектер шикі мұнай деп танылады.

      Үлес салмағына қарамастан, жер қойнауынан қалыпты атмосфералық температурада және қысым кезінде газ тектес күйде алынатын кез келген көмірсутектер, оның ішінде тазартылмаған табиғи, ілеспе, қатпарлы газ, көмiр қабаттарындағы метан, сондай-ақ олардың құрамындағы көмiрсутексіз газдар шикі газ деп танылады.

      Мұнайдың құрамында қатталған жағдайларда еріген күйде кездесетін және қысым төмендеген кезде одан бөлініп шығатын көмірсутектердің және көмірсутекті емес газдардың көп құрауышты қоспасы ілеспе газ деп танылады.

      Көмір кен орындарынан өндірілген, қалыпты атмосфералық температурада және қысым кезінде газ тектес күйде болатын, құрамында метан басым болатын көмірсутектердің және көмірсутекті емес газдардың көп құрауышты қоспасы көмір қабаттарының метаны деп танылады.

      Табиғи жағдайда ұңғымалық әдістермен өндіру техникалық жағынан мүмкін емес, жер қойнауында қатты, тұтқыр және тұтқыр-пластикалық күйде жататын, бастапқы көмірсутек негізі бар органикалық текті пайдалы қазбалар табиғи битум деп танылады.

      Тақтатасты жыныстардағы шикі мұнай тақтатасты мұнай деп танылады.

      Тақтатасты жыныстардағы, қалыпты атмосфералық температура мен қысым кезінде газ тәріздес күйде болатын, көмірсутектердің және құрамында метан басым көмірсутекті емес газдардың көп құрауышты қоспасы тақтатасты газ деп танылады.

      Сазды минералдардың үлпектері мен басқа минералдардың, атап айтқанда кварц пен кальциттің ұсақ бөлшектерінің (қарабалшықтың немесе саздың жұқа бөлшектерінің) қоспасын білдіретін қарабалшықтан, органикалық заттардан түзілген, өткізгіштігі төмен, шөгінді текті ұсақ түйіршікті кесек жыныс тақтатасты жыныс деп танылады.

      Ыдырауы кезінде құрамында метан басым газ бөлінетін табиғи жолмен алынған қатты кристалды заттар газ гидраттары деп танылады.

      Тақтатасты мұнай, тақтатасты газ, табиғи битум, көмір қабаттарындағы метан және газ гидраттарынан алынатын газ дәстүрлі емес көмірсутектерге жатады.

      4. Жер қойнауында немесе жер бетінде қатты күйде болатын табиғи минералдық түзілімдер, органикалық заттар мен олардың қоспалары пайдалы қатты қазбалар деп танылады.

      Пайдалы қатты қазбалар кендік және кендік емес болып бөлінеді. Саф металдар, қара, түсті, сирек, радиоактивті металдардың және сирек кездесетін жер элементтерінің кендері кендік пайдалы қатты қазбалар деп танылады. Қалған пайдалы қатты қазбалар кендік емес деп танылады.

      Құрылыс және өзге де шаруашылық мақсаттарында табиғи күйінде немесе болмашы өңделумен және тазартыла отырып пайдаланылатын және жер қойнауында кеңінен таралған кендік емес пайдалы қатты қазбалар кең таралған деп танылады. Кең таралған пайдалы қазбаларға мыналар жатады:

      метаморфалық жыныстар, оған қоса, оның ішінде мәрмәрларды, кварциттерді, кварцты-далалық шпат жыныстарын қамтитын метаморфалық жыныстар;

      магмалық тау жыныстары, оның ішінде граниттерді, сиениттерді, диориттерді, габброны, риолиттерді (липариттерді), андезиттерді, диабаздарды, базальттарды, вулкандық туфтарды, шлактарды, пемзаларды, вулкандық шыныларды және шыны тектес жыныстарды (перлиттерді, обсидианды) қамтитын магмалық тау жыныстары;

      шөгінді тау жыныстары, оның ішінде ұсақ жұмыр тастар мен қиыршық тастарды, қиыршық тас-құм (құм-қиыршық тас) қоспаларын, құмдар мен құмдауықтарды, саздақ пен саздақты жыныстарды (суглинкілерді, алевролиттерді, аргиллиттерді, саздақты тақта тастарды), ас тұзын, гипстік жыныстарды, мергельдерді, әктастарды, оның ішінде ұлутастарды, бор жыныстарын, доломиттерді, әктас-доломит жыныстарын, кремний жыныстарын (трепелдерді, опокаларды, диатомиттерді), табиғи пигменттерді, торфты, емдік балшықтарды қамтитын шөгінді тау жыныстары.

      Ескерту. 12-бапқа өзгерістер енгізілді – ҚР 02.01.2021 № 401-VI (01.03.2021 бастап қолданысқа енгізіледі); 05.01.2021 № 407-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 30.06.2022 № 130-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

13-бап. Техногендік минералдық түзілімдер, техногендік минералдық түзілімдерге арналған құқықтар

      1. Тау-кен өндіру, тау-кен-қайта өңдеу және энергетикалық өндірістердің пайдалы құрауыштары және (немесе) пайдалы қазбалары бар қалдықтарының шоғыры техногендік минералдық түзілімдер деп танылады.

      Тау-кен өндірістерінің техногендік минералдық түзілімдеріне жер қойнауынан айырып алу процесінде тау-кен жыныстарынан пайдалы қатты қазбаларды бөліп алу нәтижесінде түзілетін пайдалы қатты қазбаларды өндірудің қалдықтары (аршылым, қоршауыш жыныс, шаңдар, кенеусіз (кондициялы емес) кен) жатады.

      Тау-кен-қайта өңдеу өндірістерінің техногендік минералдық түзілімдеріне кен байыту өндірістері (байыту қалдықтары мен шламдары) және (немесе) химиялық-металлургиялық өндірістер қызметі (шлактар, кектер, клинкерлер және металлургиялық қайта жасау қалдықтарының басқа да осыған ұқсас түрлері) нәтижесінде түзілетін қайта өңдеу қалдықтары жатады.

      Энергетикалық өндірістердің техногендік минералдық түзілімдеріне өндіруші қондырғылармен электрлік және (немесе) жылу энергиясын өндіру кезінде отынның жануы нәтижесінде түзілетін қатты қалдықтар (күлдер, күлшлактар) жатады.

      2. Жер қойнауы учаскесі шегінде орналасқан техногендік минералдық түзілімдер осы учаскеге тиесілі болып табылады.

      Пайдаланудағы жер қойнауы учаскесінің шегінен тыс орналасқан химиялық-металлургиялық немесе энергетикалық өндірістер қызметі нәтижесінде пайда болған техногендік минералдық түзілімдер аталған өндірістерге тиесілі болып табылады. Осындай техногендік минералдық түзілімдерге меншік құқығы Қазақстан Республикасының экологиялық заңнамасына сәйкес осы техногендік минералдық түзілімдердің орналасқан полигоны (полигонының бір бөлігі) жабылатын кезге дейін өндірістердің меншік иесінде сақталады.

      3. Жер қойнауын пайдаланушының пайдалануындағы жер қойнауы учаскесінде осы жер қойнауын пайдаланушының қызметі нәтижесінде пайда болған техногендік минералдық түзілімдерге меншік құқығы жер қойнауын пайдалану құқығы қолданылатын мерзімде сол жер қойнауын пайдаланушыда сақталады.

      Техногендік минералдық түзілімдердің меншік иесі болып табылатын жер қойнауын пайдаланушылар осы баптың ережелерін ескере отырып, өздеріне пайдалануға берілген жер қойнауы учаскесіндегі қызмет нәтижесінде пайда болған техногендік минералдық түзілімдерді иеленуге, пайдалануға және оларға билік етуге, сондай-ақ оларды үшінші тұлғаларға иеліктен шығаруға құқылы.

      Көрсетілген техногендік минералдық түзілімдерді жер қойнауы учаскесінен немесе олар орналасқан полигоннан алып қоймай үшінші тұлғаларға иеліктен шығаруға, осы баптың 2-тармағында көзделген жер қойнауын пайдалану құқығының немесе тиісінше өндіріске меншік құқығының өтуінен басқа жағдайларда, жол берілмейді.

      Пайдаланудағы жер қойнауы учаскесінде орналасқан техногендік минералдық түзілімдерді үшінші тұлғаларға иеліктен шығарған жағдайда, оларды алып қою жер қойнауын пайдалану құқығының қолданылу кезеңінде жүзеге асырылуға тиіс.

      4. Тау-кен өндіру өндірістерінің техногендік минералдық түзілімдерін орналастыру пайдалы қатты қазбаларды барлауға арналған лицензия, пайдалы қатты қазбаларды өндіруге арналған лицензия, кең таралған пайдалы қазбаларды өндіруге арналған лицензия немесе жер қойнауы кеңістігін пайдалануға арналған лицензия бойынша пайдаланудағы жер қойнауы учаскелері шегінде ғана жүзеге асырылады.

      Тау-кен байыту өндірістерінің техногендік минералдық түзілімдерін орналастыру пайдалы қатты қазбаларды өндіруге арналған лицензия немесе жер қойнауы кеңістігін пайдалануға арналған лицензия бойынша пайдаланудағы жер қойнауы учаскелері шегінде ғана жүзеге асырылады.

      Техногендік минералдық түзілімдердің ресурстық әлеуетін пайдаланудың тиімділігін қамтамасыз ету мақсатында әртүрлі өндірістердің (тау-кен өндіру, тау-кен байыту, химия-металлургия өндірістері) қызметі нәтижесінде оларды бір объектіде орналастыруға, егер мұндай техногендік минералдық түзілімдердің біртекті физикалық-химиялық қасиеттері болмаса және мұндай орналастыру Қазақстан Республикасының экология заңнамасының талаптарына сәйкес келмесе, тыйым салынады.

      5. Жер қойнауын пайдалану құқығы тоқтатылғаннан кейін немесе тиісінше полигон (полигонның бір бөлігі) жабылғаннан кейін жер қойнауы учаскесінде қалдырылған техногендік минералдық түзілімдер жер қойнауы құрамына қосылады.

      Осы Кодекстің мақсаттары үшін жер қойнауы құрамына қосылған техногендік минералдық түзілімдерге пайдалы қатты қазбалардың құқықтық режимі қолданылады.

      Ескерту. 13-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 02.01.2021 № 401-VI (01.03.2021 бастап қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

14-бап. Кен орындары және олардың сыныпталуы

      1. Өзінің сандық, сапалық және тау-кен-техникалық сипаттамалары бойынша оң экономикалық әсері бар өнеркәсіптік әзірлеме үшін жарамды болуы мүмкін пайдалы қазбаның (пайдалы қазбалардың) табиғи немесе техногендік шоғыры кен орны деп танылады.

      2. Пайдалы қазбалар ресурстарының немесе қорларының шамасы және олардың экономикалық маңыздылығы бойынша ірі кен орындары жеке санатқа бөлінеді.

      3. Пайдалы қатты қазбалардың мынадай ресурстарды қамтитын кен орындары ірі кен орындары деп танылады:

Пайдалы қазба, өлшем бірлігі

Саны

Темір кені, млн. т

>100

Марганец кені, млн. т

>50

Хромит кені, млн. т

>30

Мыс, млн. т

>5

Қорғасын, млн. т

>5

Мырыш, млн. т

>5

Бокситтер, млн. т

>50

Никель, мың т

>50

Вольфрам, мың т

>100

Молибден, мың т

>200

Алтын, т

>250

Кокстелетін көмір, млн. т

>50

Энергетикалық көмір, млн. т

>500

Қоңыр көмір, млн. т

>500

Жанғыш тақтатастар, млн. т

>500

Фосфориттер (кен), млн. т

>200

Күкірт қышқылды, аралас калий тұздары, млн. т

>100

      Мынадай геологиялық қорлары бар көмірсутекті кен орындары ірі кен орындары деп танылады:

Пайдалы қазба, өлшем бірлігі

Саны

Мұнай, млн. т

>100

Табиғи газ, млрд. м3

>50

15-бап. Өндірілген пайдалы қазбаларға меншік

      Егер осы Кодексте өзгеше белгіленбесе, өндірілген пайдалы қазбалар меншік құқығында жер қойнауын пайдаланушыға (мемлекеттік заңды тұлғаға – шаруашылық жүргізу құқығында немесе жедел басқару құқығында) тиесілі.

16-бап. Жер қойнауы кеңістігі

      Геотехникалық, геологиялық, экономикалық және экологиялық факторларды ескере отырып, өндірістік, ғылыми немесе өзге де қызмет объектілерін орналастыруға арналған орта ретінде пайдаланылуы мүмкін жер қойнауының үш өлшемдік кеңістіктегі қасиеті жер қойнауы кеңістігі болып табылады.

ІІ БӨЛІМ. ЖЕР ҚОЙНАУЫН ПАЙДАЛАНУ

3-ТАРАУ. ЖЕР ҚОЙНАУЫН ПАЙДАЛАНУ ҚҰҚЫҒЫ ТУРАЛЫ ЖАЛПЫ ЕРЕЖЕЛЕР

17-бап. Жер қойнауын пайдалану құқығы ұғымы мен оның мазмұны

      1. Жер қойнауын пайдалану құқығы осы Кодекспен қамтамасыз етілген, жер қойнауын кәсіпкерлік мақсатта бөліп берілген учаске шегінде белгілі бір мерзім ішінде өтеулі негізде пайдалану мүмкіндігін білдіреді.

      2. Жер қойнауын пайдалану құқығы бөлінбейтін заттық құқық болып табылады. Осы Кодекстің ережелері ескеріле отырып, жер қойнауын пайдалану құқығына меншік құқығы туралы нормалар қолданылады, өйткені бұл заттық құқықтың табиғатына қайшы келмейді.

      3. Жер қойнауын пайдалану осы Кодексте белгіленген тәртіпте, шарттарда және шектерде жүзеге асырылады.

18-бап. Жер қойнауын пайдалану құқығының субъектілері

      1. Егер осы Кодексте өзгеше көзделмесе, жеке және заңды тұлғалар жер қойнауын пайдалану құқығының субъектілері болуы мүмкін.

      2. Жер қойнауын пайдалану құқығының иелері бір мезгілде бірнеше тұлға болуы мүмкін. Бұл жағдайда жер қойнауын пайдалану құқығын иелену ортақ болып табылады. Жер қойнауын пайдалану құқығын ортақ иелену жер қойнауын пайдалану құқығы бір мезгілде екі немесе одан да көп тұлғаға берілген жағдайда немесе жер қойнауын пайдалану құқығындағы үлестің бір тұлғадан екінші тұлғаға ауысуы нәтижесінде туындайды.

      Жер қойнауын пайдалану құқығын екі немесе одан да көп тұлғаның ортақ иеленуіне осы тұлғалардың әрқайсысының осындай құқықтағы үлестерін айқындай отырып қана жол беріледі.

      Жер қойнауын пайдалану құқығын ортақ иеленуге Қазақстан Республикасының азаматтық заңнамасының жалпы үлестік меншік қатынастарын реттейтін нормалары қолданылады.

      Осы Кодексте көзделген жағдайларда, жер қойнауын пайдалану құқығының иесі бір ғана тұлға болуы мүмкін.

      3. Осы Кодексте өзгеше көзделмесе, Қазақстан Республикасының азаматтық заңнамасында көзделген негіздер бойынша жер қойнауын пайдалану құқығы (жер қойнауын пайдалану құқығындағы үлес) бір тұлғадан екінші тұлғаға ауысуы мүмкін.

19-бап. Жер қойнауын пайдалану құқығының объектісі ретіндегі жер қойнауы учаскесі

      1. Осы Кодекске сәйкес пайдалануға берілетін, белгілі бір кеңістікті шекаралары бар жер қойнауының геометрияланған бөлігі жер қойнауы учаскесі деп танылады.

      Жер қойнауы учаскесінің кеңістікті шекаралары жер бетінде тұйық контурларды (шекараларды) қалыптастыратын географиялық координаттары бар нүктелері (жер қойнауының аумағы) мен үстіңгі және төменгі кеңістік шекараларын қалыптастыратын тереңдік арасындағы тікелей сызықтан шығатын шартты жазықтықтардан құрылады.

      Жер қойнауы учаскесінің үстіңгі кеңістік шекаралары – топырақ қабатынан төмен, ал ол болмаған кезде жер бетінен және (немесе) су айдындары, су ағындары түбінен төмен орналасады. Жер қойнауы учаскесінің төменгі кеңістік шекаралары геологиялық зерттеу және игеру үшін қолжетімді тереңдікте орналасады.

      Осы Кодексте көзделген жағдайларда, жер қойнауы учаскесінің үстіңгі және (немесе) төменгі кеңістік шекаралары өзге де тереңдікте орналасуы мүмкін.

      2. Пайдалы қазбаларды барлау (барлау учаскесі) жөніндегі операцияларды және геологиялық зерттеу (геологиялық зерттеу учаскесі) жөніндегі операцияларды жүргізу үшін жер қойнауы учаскесінің аумағын сәйкестендіру мақсатында Қазақстан Республикасының аумағы шартты түрде, әрбір жағы координаттардың географиялық жүйесінде бір минутқа тең болатын блоктарға бөлінеді. Жиырма бес блок әрбір жағы координаттардың географиялық жүйесінде бес минутқа тең болатын блоктардың кіші секциясын құрайды. Жүз блок әрбір жағы координаттардың географиялық жүйесінде он минутқа тең болатын блоктар секциясын құрайды.

      Әрбір блоктың және блоктардың кіші секциясының және секциясының жер қойнауын зерттеу жөніндегі уәкілетті орган беретін өздерін сәйкестендіруші координаттары мен жеке кодтары болады. Барлау учаскесінің (барлау аумағы) немесе геологиялық зерттеу учаскесінің (геологиялық зерттеу аумағы) аумағы бір немесе одан көп блоктардан тұруы мүмкін. Егер аталған аумақ екі немесе одан да көп блоктан тұратын болса, осы аумақтағы әрбір блоктың оның ең болмағанда басқа бір блогымен ортақ жағы болуға тиіс.

      Осы Кодексте көзделген жағдайларда, барлау немесе геологиялық зерттеу аумағы блоктың бір бөлігін (толық емес блокты) қамтуы мүмкін. Егер көрсетілген аумақ екі және одан көп толық емес блоктардан тұрса, әрбір мұндай блоктың ең болмағанда осы аумақтың басқа бір толық немесе толық емес блогымен ортақ жағы болуға тиіс.

      3. Пайдалы қазбаларды өндіру жөніндегі (өндіру учаскесі), кен іздеушілік (кен іздеушілік учаскесі) пен жер қойнауы кеңістігін пайдалану жөніндегі (жер қойнауы кеңістігін пайдалану учаскесі) операцияларды жүргізу үшін жер қойнауы учаскесі аумағының сыртқы шекаралары тіктөртбұрышты құрауға тиіс. Егер табиғи ерекшеліктер немесе өзге жер қойнауы учаскесінің шекаралары тиісті өндіру учаскесі, кен іздеушілік учаскесі немесе жер қойнауы кеңістігін пайдалану учаскесі аумағының сыртқы шекараларын тіктөртбұрыш формасында анықтауға мүмкіндік бермесе, мұндай жер қойнауы учаскесінің аумағы төртбұрыш формасында болуы мүмкін, оның ең болмағанда қарама-қарсы екі жағы бір-біріне параллель болуға тиіс.

      Осы Кодексте көзделген жағдайларда, өндіру учаскесінің аумағы көпбұрыш формасында болуы мүмкін.

      Ескерту. 19-бапқа өзгеріс енгізілді – ҚР 26.12.2019 № 284-VІ (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

20-бап. Жер қойнауын пайдалану құқығының туындау және оны алу негіздері

      1. Жер қойнауын пайдалану құқығы мыналардың:

      1) жер қойнауын пайдалануға арналған лицензияның;

      2) жер қойнауын пайдалануға арналған келісімшарттың негізінде туындайды.

      2. Жер қойнауын пайдалану құқығы мынадай жағдайларда:

      1) жер қойнауын пайдалану құқығын беру;

      2) азаматтық-құқықтық мәмілелердің негізінде жер қойнауын пайдалану құқығының (жер қойнауын пайдалану құқығындағы үлестің) ауысуы;

      3) түрленуді не мұрагерлікті қоспағанда, заңды тұлғаны қайта ұйымдастыру кезінде құқықтық мирасқорлық тәртібімен жер қойнауын пайдалану құқығының ауысуы жағдайларында алынады.

21-бап. Жер қойнауын пайдалану құқығын тоқтату негіздері

      1. Осы Кодексте және Қазақстан Республикасының басқа да заңдарында белгіленген негіздер болмаса, ешкімді жер қойнауын пайдалану құқығынан айыруға болмайды.

      2. Жер қойнауын пайдалану құқығы жер қойнауын пайдалануға арналған лицензияның немесе келісімшарттың қолданылуының тоқтатылуымен қоса тоқтатылады.

22-бап. Жер қойнауын пайдалану жөніндегі операциялардың түрлері

      Жер қойнауын пайдалану құқығы мынадай операцияларды жүзеге асыру үшін беріледі:

      1) жер қойнауын геологиялық зерттеу;

      2) пайдалы қазбаларды барлау;

      3) пайдалы қазбаларды өндіру;

      4) жер қойнауы кеңістігін пайдалану;

      5) кен іздеушілік.

23-бап. Жер қойнауын пайдалану жөніндегі операцияларды жүргізуге арналған жобалау құжаттары

      1. Осы Кодексте көзделген жағдайларда, жер қойнауын пайдалану жөніндегі операциялар осындай операцияларды жүргізуді көздейтін жобалау құжаты болған кезде ғана жүргізілуі мүмкін.

      2. Жер қойнауын пайдалану мақсатында жүргізілетін жұмыстардың жоспарларын, тәсілдерін, әдістемесін, техникалық шарттарын, технологиялық көрсеткіштерін, көлемін, мерзімін және өзге де параметрлерін қамтитын құжаттар жобалау құжаттары болып табылады.

      3. Жобалау құжаттары лицензияда немесе келісімшартта көзделген оны пайдалану мерзіміне әрбір жер қойнауы учаскесі үшін жеке-жеке әзірленеді.

      4. Жобалау құжаттары экологиялық және өнеркәсіптік қауіпсіздік талаптары ескеріле отырып әзірленеді. Жер қойнауын пайдалану жөніндегі операцияларды жүргізген кезде жер қойнауын пайдаланушылар жобалау құжатында көзделген экологиялық және өнеркәсіптік қауіпсіздік параметрлерін сақтауға міндетті.

      5. Жобалау құжаттарын әзірлеу ерекшеліктері жер қойнауын пайдалану жөніндегі операциялардың түрлері ескеріле отырып, осы Кодекстің Ерекше бөлігінің ережелерінде белгіленеді.

24-бап. Бір аумақта әртүрлі тұлғалардың жер қойнауын пайдалану жөніндегі операцияларды жүргізуі

      1. Егер осы Кодекстің Ерекше бөлігінің ережелерінде өзгеше көзделмесе, әртүрлі жер қойнауын пайдаланушылар сол бір аумақта (бірлескен аумақта) жер қойнауын пайдалану жөніндегі операцияларды жүргізе алады.

      2. Жер қойнауын пайдаланушылардың ортақ аумақта операцияларды жүргізу тәртібі олардың арасындағы келісіммен айқындалады. Келісім ортақ аумақтағы жұмыстың барлық немесе жекелеген түрлерін жүргізу шарттары мен тәртібін айқындай алады.

      Келісім жай жазбаша нысанда жасалады және жер қойнауын пайдаланушы оны жер қойнауын пайдалануға құқық берген мемлекеттік органға ол жасалған күннен бастап бес жұмыс күнінен кешіктірмей береді.

      Келісім жер қойнауын пайдаланушылардың біреуі шеккен шығындар үшін негізді және мөлшерлес өтемақыны көздеуі мүмкін.

      3. Жер қойнауын пайдаланушылар ортақ аумақта операциялар жүргізу тәртібі туралы келісімге қол жеткізбеген кезде ортақ аумақта жұмыстар жүргізуде жер қойнауын пайдаланушының біреуінің екіншісінің алдындағы басымдығы белгіленеді. Бұл жағдайда ортақ аумақта жұмыстар жүргізуде:

      1) пайдалы қазбаларды өндіру жөніндегі операциялар жүргізетін;

      2) егер жер қойнауын пайдаланушының екеуі де пайдалы қазбаларды өндіру жөніндегі операцияларды жүргізетін болса, бұрын берілген жер қойнауын пайдалану құқығын иеленетін;

      3) егер жер қойнауын пайдаланушының екеуі де пайдалы қазбаларды барлау жөніндегі операцияларды жүргізетін болса, бұрын берілген жер қойнауын пайдалану құқығын иеленетін;

      4) егер екінші жер қойнауын пайдаланушы пайдалы қазбаларды барлау жөніндегі операцияларды жүргізетін болса, жер қойнауы кеңістігін пайдалану жөніндегі операцияларды жүргізетін жер қойнауын пайдаланушы басымдығы бар жер қойнауын пайдаланушы болып табылады.

      4. Ортақ аумақта жұмыс жүргізуде басымдығы жоқ жер қойнауын пайдаланушы осындай басымдығы бар жер қойнауын пайдаланушы жүргізетін немесе жоспарлайтын жұмыстардың уақытын, ұзақтығын, орнын, көлемі мен сипатын есепке алуға және оларды жүргізу үшін кедергі келтірмеуге міндетті. Жер қойнауын пайдаланушы негізсіз пайда алу мақсатын көздемей, өзінің басымдығын адал және ақылға қонымды пайдалануға міндетті.

      5. Ортақ аумақта жұмыстар жүргізуде басымдығы бар жер қойнауын пайдаланушы басымдығы жоқ жер қойнауын пайдаланушыға соңғысының жазбаша сұрау салуын алған күннен бастап бір ай мерзімде ортақ жер қойнауы учаскесінде жүргізілетін және жүргізу жоспарланатын өз жұмыстарының ұзақтығы, орны, көлемі мен сипаттамасы туралы ақпарат беруге міндетті. Мұндай ақпарат коммерциялық құпияны құрауы мүмкін.

      Ортақ аумақта жұмыс жүргізуде басымдығы жоқ жер қойнауын пайдаланушыға жұмыстардың уақыты, ұзақтығы, көлемі, орны мен сипаты туралы берілген ақпаратты осындай басымдығы бар жер қойнауын пайдаланушы үш ай ішінде бір реттен жиілетпей өзгерте алады. Бұл жағдайда басымдығы бар жер қойнауын пайдаланушы екінші жер қойнауын пайдаланушыны жоспарланатын жұмыстардың уақытын, ұзақтығын, көлемін, орны мен сипатын өзгерту туралы осындай өзгерістерге дейін қалғаннан кешіктірмей хабардар етуге міндетті. Ортақ аумақта жұмыс жүргізуде басымдығы жоқ жер қойнауын пайдаланушы осындай хабарлама алғанға дейін басталған жұмыстарды аяқтауға құқылы.

25-бап. Жер қойнауын пайдалану жөніндегі операцияларды жүргізу үшін шектелген аумақтар

      1. Егер осы бапта өзгеше көзделмесе:

      1) қорғаныс және ұлттық қауіпсіздік қажеттіліктеріне арналған жерлердің аумағында;

      2) елді мекендер жерлерінің аумағында және оларға бір мың метр қашықтықта іргелес жатқан аумақтарда;

      3) тау-кен-байыту өндірістерінің техногендік минералдық түзілімдерін орналастыру объектісі болып табылмайтын, жұмыс істеп тұрған гидротехникалық құрылыс орналасқан жер учаскесінің аумағында және оған төрт жүз метр қашықтықтағы іргелес жатқан аумақта;

      4) су қоры жерлерінің аумағында;

      5) ауыз сумен жабдықтау үшін пайдаланылатын немесе пайдаланылуы мүмкін жерасты сулары кен орындарының және учаскелерінің контурларында;

      6) көмінділерден, қабірлер мен зираттардан, сондай-ақ көмінділер мен зираттарға бөлінген жер учаскелеріне жүз метр қашықтықта іргелес жатқан аумақтарда;

      7) үшінші тұлғаларға тиесілі және ғимараттар мен құрылысжайлар, көпжылдық екпелер алып жатқан жер учаскелері аумағында және оларға жүз метр қашықтықта іргелес жатқан жер учаскесі аумағында – осындай тұлғалардың келісімінсіз;

      8) автомобиль және теміржолдар, әуежайлар, әуеайлақтар, аэронавигация және авиатехникалық орталықтардың объектілері, теміржол көлігі объектілері, көпірлер, метрополитендер, тоннельдер, энергетикалық жүйелердің және электр беру желілерінің объектілері, байланыс желілері, ғарыш қызметін қамтамасыз ететін объектілер, магистральдық құбыржолдар алып жатқан жерлердің аумағында;

      9) мемлекет мұқтажы үшін мемлекеттік заңды тұлғаларға бөліп берілген жер қойнауы учаскелерінің аумақтарында;

      10) Қазақстан Республикасының өзге де заңдарына сәйкес жер қойнауын пайдалану жөніндегі операциялар жүргізуге тыйым салынатын басқа да аумақтарда жер қойнауын пайдалану жөніндегі операциялар жүргізуге тыйым салынады.

      2. Сыртқы аумақтық шекаралары толығымен осы баптың 1-тармағында көрсетілген аумақтар шегінде орналасқан жер қойнауы учаскесін пайдалануға беруге тыйым салынады.

      3. Осы баптың 1-тармағының 2) тармақшасында белгіленген тыйым салу:

      1) тиісті аумақта тұратын жергілікті халықты әлеуметтік-экономикалық қолдауды көздейтін келісім жасасу арқылы жергілікті ақтарушы және өкілді органдармен келісілген, пайдалы қатты қазбаларды барлау жөніндегі операцияларды немесе пайдалы қатты қазбаларды жерасты тәсілімен өндіру жөніндегі операцияларды жүргізуге қолданылмайды. Бұл жағдайда осы келісімнің болуы тиісті лицензияны беруге арналған шарт болып табылады;

      2) бұрынғы Семей ядролық сынақ полигоны аумағында жер қойнауын пайдалану жөніндегі операцияларды жүргізуге;

      3) жерасты суларына арналған іздестіру-бағалау жұмыстары бөлігінде жер қойнауын геологиялық зерттеу жөніндегі операцияларды жүргізуге қолданылмайды.

      Осы баптың 1-тармағының 4) тармақшасында белгіленген тыйым салу кен іздеушілікке және көмірсутектерді барлау немесе өндіру жөніндегі операцияларға қолданылмайды.

      Осы баптың 1-тармағында белгіленген тыйым салу аэрогеофизикалық зерттеулер немесе Жерді қашықтан зондтау әдістерін пайдаланатын зерттеулер арқылы жүргізілетін жер қойнауын пайдалану жөніндегі операцияларға қолданылмайды.

      Ескерту. 25-бапқа өзгеріс енгізілді – ҚР 21.12.2022 № 167-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

26-бап. Ерекше қорғалатын табиғи аумақтарда және экологиялық, ғылыми, тарихи-мәдени және рекреациялық жағынан ерекше құнды жер қойнауы учаскелерінде жер қойнауын пайдалану жөніндегі операцияларды жүргізу

      1. Ерекше қорғалатын табиғи аумақтарда және экологиялық, ғылыми, тарихи-мәдени және рекреациялық жағынан ерекше құнды жер қойнауы учаскелері шегінде жер қойнауын пайдалану жөніндегі операцияларды жүргізу бойынша шектеулер Қазақстан Республикасының ерекше қорғалатын табиғи аумақтар саласындағы заңнамасында белгіленеді.

      2. Қазақстан Республикасының ерекше қорғалатын табиғи аумақтар саласындағы заңнамасына сәйкес экологиялық, ғылыми, тарихи-мәдени және рекреациялық жағынан ерекше құнды геологиялық, геоморфологиялық және гидрогеологиялық объектілер табылған жағдайда жер қойнауын пайдаланушылар тиісті учаскеде жұмыстарды дереу тоқтатуға және бұл туралы жер қойнауын зерттеу жөніндегі уәкілетті органды және қоршаған ортаны қорғау саласындағы уәкілетті органды жазбаша хабардар етуге міндетті.

27-бап. Пайдалы қазбалар жатқан аумақтарда құрылыс салудың шарттары

      1. Елді мекендерді, өнеркәсіп кешендерін және (немесе) басқа да шаруашылық объектілерін жобалауға және салуға облыстың, республикалық маңызы бар қаланың, астананың жергілікті атқарушы органының жер қойнауын зерттеу жөніндегі уәкілетті органының аумақтық бөлімшелерімен келісу бойынша алдағы уақытта құрылыс салынатын учаске астындағы жер қойнауында пайдалы қазбалардың жоқ екендігі немесе олардың елеусіз екендігі туралы оң қорытындысын алғаннан кейін ғана рұқсат етіледі.

      2. Пайдалы қазбалар жатқан аумақтарда құрылыс салуға облыстың, республикалық маңызы бар қаланың, астананың жергілікті атқарушы органының жер қойнауын зерттеу жөніндегі уәкілетті органның аумақтық бөлімшелерімен келісу бойынша алынған рұқсатымен пайдалы қазбаларды алу мүмкіндігі қамтамасыз етілген немесе құрылыс салудың экономикалық жағынан орындылығы дәлелденген жағдайда жол беріледі.

      3. Пайдалы қазбалар жатқан аумақтарда құрылыс салуға рұқсат беру тәртібін жер қойнауын зерттеу жөніндегі уәкілетті орган айқындайды.

28-бап. Пайдалы қазбаларды барлау және (немесе) өндіру жөніндегі операцияларды жүргізу кезінде қазақстандық кадрларды, тауар өндірушілерді, жұмыстар мен көрсетілетін қызметтерді ұсынушыларды қолдауды қамтамасыз ету

      1. Пайдалы қазбаларды барлау және (немесе) өндіру жөніндегі операцияларды жүргізу кезінде жер қойнауын пайдаланушылар қазақстандық кадрларға артықшылық беруге міндетті. Шетелдік жұмыс күшін тарту Қазақстан Республикасының халықтың көші-қоны туралы заңнамасына сәйкес жүзеге асырылады.

      Бұл ретте Қазақстан Республикасының халықтың көші-қоны туралы заңнамасына сәйкес корпоративішілік ауыстыру шеңберінде Қазақстан Республикасының аумағында еңбек қызметін жүзеге асыратын басшылардың, менеджерлердің және мамандардың саны әрбір тиісті санат бойынша басшылардың, менеджерлердің және мамандардың жалпы санының елу пайызынан аспауға тиіс.

      Кадрлардағы елішілік құндылық үлесін есептеу халықтың көші-қоны мәселелері жөніндегі уәкілетті орган бекіткен әдістемеге сәйкес жүзеге асырылады.

      Күрделі жобалар бойынша көмірсутектерді барлау және (немесе) өндіру жөніндегі операцияларды жүргізу кезінде кадрлардағы елішілік құндылық шарттары осы Кодекстің 36-бабының ережелері ескеріле отырып айқындалады.

      2. Жер қойнауын пайдалануға арналған келісімшарттардың, пайдалы қатты қазбаларды өндіруге арналған лицензиялардың шарттарында белгіленетін, жер қойнауын пайдалану жөніндегі операцияларды жүргізу кезінде сатып алынатын жұмыстардағы және көрсетілетін қызметтердегі елішілік құндылық үлесі күнтізбелік бір жыл ішінде сатып алынған жұмыстар мен көрсетілетін қызметтердің жалпы көлемінің кемінде елу пайызын құрауға тиіс.

      Тауарлардағы, жұмыстар мен көрсетілетін қызметтердегі елішілік құндылықтың үлесін есептеуді ұйымдар өнеркәсіпті мемлекеттік ынталандыру саласындағы уәкілетті орган бекітетін, тауарларды, жұмыстар мен көрсетілетін қызметтерді сатып алу кезінде елішілік құндылықты есептеудің бірыңғай әдістемесіне сәйкес жүзеге асырады.

      Осы тармақтың ережелері Каспий немесе Арал теңізінің қазақстандық секторы шегінде толық немесе ішінара орналасқан жер қойнауы учаскелеріндегі күрделі жобалар бойынша көмірсутектерді барлауға және (немесе) өндіруге арналған келісімшарттарға қолданылмайды.

      Ескерту. 28-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 25.06.2020 № 347-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 27.12.2021 № 87-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 29.12.2022 № 174-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 20.04.2023 № 226-VII (01.07.2023 бастап қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

28-1-бап. Кәсіпкерлікті ынталандыру туралы келісім

      1. Көмірсутектер, уран өндіру және пайдалы қатты қазбалар саласындағы уәкілетті органдар Қазақстан Республикасының Ұлттық кәсіпкерлер палатасымен және жер қойнауын пайдаланушылармен ерікті негізде жасасатын және жергілікті өндірушілерді қолдауға бағытталған келісімдер кәсіпкерлікті ынталандыру туралы келісім деп түсініледі.

      2. Кәсіпкерлікті ынталандыру туралы келісім шарттарының орындалуын мониторингтеуді, сондай-ақ оның қорытындыларын интернет-ресурстарда жариялауды Қазақстан Республикасының Ұлттық кәсіпкерлер палатасы көмірсутектер, уран өндіру және пайдалы қатты қазбалар саласындағы уәкілетті органдармен бірлесіп, электрондық сатып алу жүйелеріне қолжетімділікті қамтамасыз ету арқылы жер қойнауын пайдаланушылардың ұсынатын мәліметтері негізінде жүзеге асырады.

      Ескерту. 3-тарау 28-1-тармақпен толықтырылды – ҚР 15.11.2021 № 72-VII (01.01.2022 бастап қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

4-ТАРАУ. ЖЕР ҚОЙНАУЫН ПАЙДАЛАНУ ҚҰҚЫҒЫНЫҢ РЕЖИМДЕРІ

1-параграф. Жер қойнауын пайдаланудың лицензиялық режимі

29-бап. Жер қойнауын пайдалануға арналған лицензия ұғымы

      1. Жер қойнауын пайдалануға арналған лицензия мемлекеттік орган беретін және оның иесіне көрсетілген жер қойнауы учаскесінің шегінде жер қойнауын пайдалану жөніндегі операцияларды жүргізу мақсатында жер қойнауы учаскесін пайдалануға құқық беретін құжат болып табылады.

      Жер қойнауын пайдалануға арналған лицензия Қазақстан Республикасының рұқсаттар және хабарламалар туралы заңнамасына сәйкес реттелетін рұқсаттарға жатпайды.

      2. Жер қойнауын пайдалануға арналған лицензия бір ғана жер қойнауы учаскесін пайдалану үшін беріледі.

      3. Осы Кодексте белгіленген жағдайларды қоспағанда, бір тұлғаға жер қойнауын пайдалануға арналған лицензиялардың шексіз саны берілуі мүмкін.

      4. Лицензия мүдделі тұлғаның өтініші бойынша беріледі. Лицензия беруге өтініш нысанын құзыретті орган бекітеді.

      5. Берілген лицензия оны берген мемлекеттік органның интернет-ресурсында берілген күні жариялануға жатады.

      6. Жер қойнауын пайдалануға арналған лицензияны беруді жүзеге асыратын мемлекеттік орган берілген лицензиялардың тізілімін жүргізеді.

      Лицензияда қамтылған мәліметтерден басқа, көрсетілген тізілімде мынадай мәліметтер қамтылады:

      1) жер қойнауын пайдаланушы болып табылатын жеке тұлғаның тұрғылықты жері туралы;

      2) жер қойнауын пайдалану құқығына қатысты ауыртпалықтың тіркелгені туралы;

      3) есепті жүргізу мақсаттары үшін қажетті өзге де мәліметтер.

      Берілген лицензиялардың тізілімін жүргізу тәртібін құзыретті орган белгілейді.

30-бап. Жер қойнауын пайдалануға арналған лицензияның түрлері

      Жер қойнауын пайдалану жөніндегі операциялардың түрлері ескеріле отырып, жер қойнауын пайдалануға арналған мынадай лицензиялар беріледі:

      1) жер қойнауын геологиялық зерттеуге арналған лицензия;

      2) пайдалы қатты қазбаларды барлауға арналған лицензия;

      3) пайдалы қатты қазбаларды өндіруге арналған лицензия;

      4) кең таралған пайдалы қазбаларды өндіруге арналған лицензия;

      5) жер қойнауы кеңістігін пайдалануға арналған лицензия;

      6) кен іздеушілікке арналған лицензия.

31-бап. Жер қойнауын пайдалануға арналған лицензияның мазмұны

      1. Жер қойнауын пайдалануға арналған лицензия құзыретті орган бекітетін нысан бойынша ресімделеді.

      2. Жер қойнауын пайдалануға арналған лицензияда, оның түрі ескеріле отырып, мыналар көрсетіледі:

      1) жер қойнауын пайдалануға арналған лицензияның түрі;

      2) лицензияны берген мемлекеттік органның атауы;

      3) лицензия берілген тұлға туралы мәліметтер:

      жеке тұлғалар үшін – тегі, аты, әкесінің аты (егер ол жеке басын куәландыратын құжатта көрсетілсе) және азаматтығы;

      заңды тұлғалар үшін – атауы, орналасқан жері;

      4) лицензияның нөмірі мен күні;

      5) лицензияның шарттары: лицензияның мерзімі, жер қойнауы учаскесі аумағының шекаралары, осы Кодексте көзделген жер қойнауын пайдаланудың өзге де шарттары.

      3. Лицензия мерзімі лицензияда көрсетілген күннен бастап есептеледі.

      4. Егер жер қойнауын пайдалану құқығын екі немесе одан көп тұлға иеленсе, лицензияда жер қойнауын пайдалану құқығының ортақ иелері болып табылатын тұлғалар үлестерінің мөлшері көрсетілуге тиіс.

      5. Лицензия қазақ және орыс тілдерінде ресімделеді.

      6. Жер қойнауын пайдалануға арналған лицензияның шарттары осы Кодексте белгіленген шарттарға сәйкес келуге тиіс.

      7. Егер жер қойнауын пайдалануға арналған лицензия берілгеннен кейін Қазақстан Республикасының жер қойнауын пайдалану саласындағы қатынастарды реттейтін заңнамасында жер қойнауын пайдалануға арналған лицензияның өзге шарттары белгіленсе, осы шарттар бұрын берілген лицензияға қолданылмайды.

      Осы тармақтың бірінші бөлігінде белгіленген ережелер ұлттық қауіпсіздікті, қорғаныс қабілетін қамтамасыз ету, экологиялық қауіпсіздік, денсаулық сақтау, салық салу, кедендік реттеу және бәсекелестікті қорғау саласындағы Қазақстан Республикасы заңнамасының өзгерістеріне қолданылмайды.

      8. Егер жер қойнауын пайдалануға арналған лицензия оның шарттарының мазмұнын бұза отырып берілсе, лицензия берілген кезде қолданыста болған, осы Кодекстің жер қойнауын пайдалануға арналған лицензияның мазмұны туралы ережелері қолданылады.

32-бап. Жер қойнауын пайдалануға арналған лицензияға өзгерістер енгізу

      1. Жер қойнауын пайдалануға арналған лицензияға өзгерістерді лицензияны берген мемлекеттік орган оны қайта ресімдеу арқылы жүргізеді.

      Қайта ресімделген лицензия оны берген мемлекеттік органның интернет ресурсында қайта ресімдеу күні жариялануға жатады.

      2. Лицензия мынадай жағдайларда:

      1) жер қойнауын пайдаланушы туралы мәліметтер өзгерген:

      жеке тұлғалар үшін – жеке тұлғаның тегі, аты, әкесінің аты (егер ол жеке басын куәландыратын құжатта көрсетілсе) және (немесе) азаматтығы өзгерген;

      заңды тұлғалар үшін – заңды тұлғаның атауы немесе орналасқан жері өзгерген;

      2) жер қойнауын пайдалану құқығы және (немесе) жер қойнауын пайдалану құқығындағы үлес ауысқан;

      3) лицензия мерзімі ұзартылған;

      4) жер қойнауы учаскесі аумағының шекаралары өзгерген жағдайларда қайта ресімделуге жатады.

      3. Лицензияны қайта ресімдеу құзыретті орган бекітетін нысан бойынша берілген жер қойнауын пайдаланушының өтініші бойынша жүргізіледі.

      Өтінішке онда көрсетілген мәліметтерді растайтын құжаттардың түпнұсқалары не нотариат куәландырған көшірмелері қоса беріледі.

      Өтініш пен оған қоса берілетін құжаттар қазақ және орыс тілдерінде жасалуға тиіс. Егер өтінішті шетелдік немесе шетелдік заңды тұлға берсе, оған қоса берілетін құжаттар, дұрыстығын нотариус куәландыратын әрбір құжатқа қазақ және орыс тілдеріндегі аудармасы міндетті түрде қоса беріле отырып, өзге тілде жасалуы мүмкін.

      4. Лицензияны берген мемлекеттік орган өтініш осы Кодекстің талаптарына сәйкес болмаған жағдайда лицензияны қайта ресімдеуден бас тартады.

      5. Лицензияны берген мемлекеттік орган өтініш келіп түскен күннен бастап жеті жұмыс күні ішінде лицензияны қайта ресімдеуді жүргізеді не осындай қайта ресімдеуден бас тарту туралы хабардар етеді.

      6. Лицензияны қайта ресімдеуден бас тартуға жер қойнауын пайдаланушы Қазақсан Республикасының заңнамасына сәйкес бас тарту туралы хабарламаны алған күннен бастап он жұмыс күні ішінде шағым жасауы мүмкін.

      7. Осы баптың 2-тармағының 2), 3), 4) тармақшаларында көзделген жағдайларда лицензияны қайта ресімдеу осы Кодекске сәйкес жүзеге асырылады.

      8. Лицензияны беру немесе оны қайта ресімдеу кезінде жіберілген грамматикалық немесе арифметикалық қателерді, қателесіп жазуларды не басқа да осыған ұқсас қателерді лицензияны берген мемлекеттік орган түзетуге тиіс.

      Лицензияны беру немесе оны қайта ресімдеу кезінде жіберілген қателерді түзету лицензияны қайта ресімдеу болып табылмайды.

      Қателерді түзету лицензияны берген мемлекеттік органның бастамасымен, не жер қойнауын пайдаланушының өтініші бойынша жүргізілуі мүмкін.

      Мемлекеттік орган жер қойнауын пайдаланушының өтініші бойынша қателерді түзетуді осындай өтініш келіп түскен күннен бастап бес жұмыс күні ішінде жүргізеді.

      Лицензияны берген мемлекеттік орган лицензиядағы қатені түзеткеннен кейін оны екі жұмыс күні ішінде жер қойнауын пайдаланушыға береді.

      Түзетілген лицензия лицензияны берген мемлекеттік органның интернет ресурсында түзетілген күні жариялануға жатады.

      Лицензиядағы қателерді түзетуге байланысты туындаған даулар Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес шешілуге жатады.

33-бап. Жер қойнауын пайдалануға арналған лицензияның қолданылуын тоқтату

      Жер қойнауын пайдалануға арналған лицензияның қолданылуы:

      1) осы Кодексте өзгеше көзделмесе, лицензия берілген мерзім аяқталған;

      2) егер лицензия негізінде туындаған жер қойнауын пайдалану құқығы Қазақстан Республикасының азаматтық заңнамасына сәйкес иесіз қалған мүлік деп танылған болса, оның жалғыз иегері қаза болған (оның ішінде оны қайтыс болды деп жариялаған);

      3) лицензия кері қайтарып алынған немесе ол жарамсыз деп танылған;

      4) жер қойнауын пайдаланушы лицензия берілген жер қойнауы учаскесінен бас тартқан жағдайларда тоқтатылады.

34-бап. Лицензияның жарамсыздығы және оның жарамсыздығының салдары

      1. Лицензия сот тәртібімен мынадай жағдайларда:

      1) лицензияны берген мемлекеттік органға оның лицензияны беру шешіміне әсер еткен көрінеу анық емес ақпаратты беру фактісі анықталған кезде;

      2) сот анықтаған, мемлекеттік органның лауазымды адамы мен өтініш иесінің арасындағы теріс пиғылды келісу фактісі салдарынан осы Кодексте белгіленген лицензия беру тәртібі бұзылып, бұл мемлекеттік органның лицензияны беру туралы негізсіз шешіміне алып келсе;

      3) әрекетке қабілетсіз деп танылған және осындай беру күні әрекетке қабілетсіз болып табылған тұлғаға лицензия берілсе;

      4) егер лицензия беру осы Кодексте көзделмесе немесе тыйым салынса, жарамсыз деп танылуы мүмкін.

      2. Лицензияны жарамсыз деп тану туралы талап қоюмен сотқа жүгіну құқығына – мүдделі тұлға және прокурор, ал осы баптың 1-тармағының 1) және 3) тармақшаларында көзделген негіздер бойынша лицензияны берген мемлекеттік орган да ие болады.

      Лицензияны алу құқығы мен заңды мүдделері лицензияны беру нәтижесінде бұзылған немесе бұзылуы мүмкін тұлға мүдделі тұлға болып табылады.

      3. Лицензия сот шешімі күшіне енген күннен бастап жарамсыз деп танылады.

      4. Осы баптың 1-тармағының 1) және 2) тармақшаларында көзделген негіздер бойынша лицензияны жарамсыз деп таныған кезде лицензия алған тұлға жер қойнауы учаскесін заңсыз пайдаланудан осындай тұлға алған кіріс мөлшерінде келтірілген шығынды және лицензияны жарамсыз деп тануға байланысты мемлекет шығыстарын мемлекетке өтеуге міндетті.

      5. Егер осы Кодекстің, Қазақстан Республикасының өзге де заңдарының, заңды тұлға жарғысының талаптары бұзыла отырып берілген лицензияны жарамсыз деп тану талабы пайдакүнемдік себептерден немесе жауаптылықтан жалтару ниетінен туындаса, тұлғаның мұндай тануды талап етуге құқығы жоқ.

      6. Лицензияның жарамсыздығымен байланысты даулар бойынша талаптың ескіру мерзімі талап қоюшы лицензияны жарамсыз деп тану үшін негіз болып табылатын мән-жайлар туралы білген немесе білуге тиіс күннен бастап үш айды құрайды.

2-параграф. Жер қойнауын пайдаланудың келісімшарттық режимі

35-бап. Жер қойнауын пайдалануға арналған келісімшарт ұғымы

      1. Жер қойнауын пайдалануға арналған келісімшарт мазмұны, жасалу, орындалу және тоқтатылу тәртібі осы Кодексте айқындалатын шарт болып табылады.

      2. Жер қойнауын пайдалануға арналған келісімшарт бойынша бір тарап (Қазақстан Республикасының атынан құзыретті орган) екінші тарапқа (жер қойнауын пайдаланушыға) белгілі бір мерзімге жер қойнауын пайдалану құқығын беруге міндеттенеді, ал жер қойнауын пайдаланушы келісімшарт талаптарына және осы Кодекске сәйкес өз есебінен және өзі тәуекел етіп жер қойнауын пайдалануды жүзеге асыруға міндеттенеді.

      3. Жер қойнауын пайдалануға арналған келісімшарт көмірсутектерді барлау және өндіру немесе өндіру үшін, сондай-ақ уран өндіру үшін жасалады.

      4. Келісімшарт жасау кезінде пайдалануға бір ғана жер қойнауы учаскесі беріледі.

      Осы Кодекстің Ерекше бөлігінде белгіленген жағдайларда және тәртіппен көмірсутектерді барлауға және өндіруге арналған келісімшартта, өзгерістер мен толықтырулар енгізу арқылы бірнеше жер қойнауы учаскелері бекітіліп берілуі мүмкін.

      5. Осы Кодексте белгіленген жағдайларды қоспағанда, нақ сол бір тұлға жер қойнауын пайдалануға арналған келісімшарттардың шексіз санын жасауы мүмкін.

      6. Құзыретті орган жасалған келісімшарттардың тізілімін жүргізеді. Жасалған келісімшарттардың тізілімін жүргізу тәртібін құзыретті орган белгілейді.

36-бап. Жер қойнауын пайдалануға арналған келісімшарттың нысаны мен мазмұны

      Ескерту. 36-баптың тақырыбы жаңа редакцияда – ҚР 29.12.2022 № 174-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

      1. Жер қойнауын пайдалануға арналған келісімшарт жобалары құзыретті орган бекітетін келісімшарттардың үлгілік нысандарына сәйкес әзірленеді. Келісімшарттың үлгілік нысанынан ауытқуға осы Кодексте көзделген жағдайларда, шектерде және тәртіппен жол беріледі.

      1-1. Құзыретті орган жер қойнауын пайдалану жөніндегі операцияларды жүргізу шарттарына және пайдалы қазба түріне қарай үлгілік келісімшарттардың мынадай нысандарын бекітеді:

      1) күрделі жоба бойынша көмірсутектерді барлауға және өндіруге арналған үлгілік келісімшарт;

      2) күрделі жоба бойынша көмірсутектерді өндіруге арналған үлгілік келісімшарт;

      3) көмірсутектерді барлауға және өндіруге арналған үлгілік келісімшарт;

      4) көмірсутектерді өндіруге арналған үлгілік келісімшарт;

      5) уран өндіруге арналған үлгілік келісімшарт.

      1-2. Осы Кодекстің мақсаттары үшін күрделі жобаларға мыналар жатады:

      1) Каспий немесе Арал теңізінің қазақстандық секторы шегінде толық немесе ішінара орналасқан жер қойнауы учаскесінде (учаскелерінде) кез келген көмірсутектерді барлауды және (немесе) өндіруді көздейтін теңіз жобалары;

      2) мынадай:

      құрамында дәстүрлі емес көмірсутектер қоры болатын;

      анықталған көмірсутектер кенжатынының (кен орнының) ең жоғарғы нүктесінің абсолюттік тереңдігі 4500 метрден кем болмайтын;

      табылған кенжатындағы (кен орнындағы) күкіртті сутектің құрамы қабаттық флюидте 3,5 және одан да көп пайызды құрайтын;

      табылған кенжатын (кен орны) ұңғыманың оқпанындағы сұйықтықтың тығыздығы 1000 кг/м3 болатын гидростатикалық қысымға қабаттық қысымның қатынасы ретінде айқындалатын, аномальдық коэффициенті 1,5 және одан жоғары аномальдық жоғары қабаттық қысыммен сипатталатын;

      табылған кенжатын (кен орны) қалыңдығы 100 метрден асатын тұзды шөгінділердің астында орналасатын;

      табылған кенжатын құрылымдық емес тұтқыштарға жататын параметрлердің кем дегенде біреуі болатын жер қойнауының кез келген учаскесінде көмірсутектерді барлау мен өндіруді көздейтін құрлықтағы жобалар;

      3) газ немесе газ конденсатының кенжатыны немесе мұнайға қаныққан бөлігі көлемінің үлесі кенжатынның немесе кен орнының жалпы көмірсутектер көлемінің жиырма бес және одан аз пайызы болатын кен орны бар жер қойнауы учаскесінде (учаскелерінде) көмірсутектерді барлауды және (немесе) өндіруді көздейтін құрлықтағы газ жобалары.

      1-3. Күрделі жобаға жатқызуға мүмкіндік беретін геологиялық ақпараты жоқ құрлықтағы жер қойнауы учаскесіне (учаскелеріне) қатысты күрделі жоба бойынша көмірсутектерді барлауға және өндіруге арналған үлгілік келісімшартқа сәйкес барлауға және өндіруге арналған келісімшарт жасалады.

      Мұндай жағдайда жер қойнауын пайдаланушы осы Кодекстің 116-бабының 2-тармағында белгіленген барлау кезеңінің ішінде кез келген уақытта төменде көрсетілген тәсілдердің кез келгенімен:

      1) жер қойнауын пайдаланушы бекіткен және жер қойнауы мемлекеттік сараптамасының оң қорытындысын алған, кен орнының осы баптың 1-2-тармағының 2) және 3) тармақшаларында көрсетілген күрделі жобалар өлшемшарттарының кем дегенде біреуіне сәйкестігін растайтын, геологиялық қорларды жедел есептеу жөніндегі есеппен;

      2) жер қойнауын пайдаланушы бекіткен және жер қойнауы мемлекеттік сараптамасының оң қорытындысын алған, кен орнының осы баптың 1-2-тармағының 2) және 3) тармақшаларында көрсетілген күрделі жобалар өлшемшарттарының кем дегенде біреуіне сәйкестігін растайтын, геологиялық қорларды есептеу жөніндегі есеппен күрделі жобаның мәртебесін растайды.

      Күрделі жобаның мәртебесін осы тармақтың екінші бөлігінің 1) және 2) тармақшаларына сәйкес жер қойнауын пайдаланушының таңдауы бойынша жүргізілген растау түпкілікті болып табылады және барлау кезеңінің тиісті келесі кезеңдерінде және (немесе) өндіру кезеңінде қосымша растауды талап етпейді.

      Күрделі жоба бойынша барлауға және өндіруге арналған келісімшарт бойынша барлау кезеңі ішінде күрделі жобаның мәртебесі расталмаған жағдайда, өндіру кезеңіне өту кезінде мұндай келісімшарттың талаптары осы Кодекстің 119-бабына сәйкес көмірсутектерді өндіруге арналған үлгілік келісімшартқа сәйкес келтірілуге тиіс.

      1-4. Егер жер қойнауын пайдалануға арналған келісімшарт бойынша табылған кен орындарынан ең болмағанда бір кен орны осы баптың 1-2-тармағында көрсетілген күрделі жоба өлшемшарттарының біріне сәйкес келсе, мұндай кен орындарына осы Кодекстің күрделі жобалар үшін белгіленген ережелері күрделі санаттарға жататын кен орнының (кен орындарының) бастапқы алынатын көмірсутек қорлары үлесінің келісімшарт бойынша табылған барлық кен орындарының бастапқы алынатын қорларының жартысынан астамын құрау шартымен қолданылады.

      2. Күрделі жобалар бойынша көмірсутектерді барлауға және өндіруге немесе өндіруге арналған келісімшарттарды қоспағанда, жер қойнауын пайдалануға арналған келісімшартта қамтылатын міндетті шарттардың қатарына мыналар жатады:

      1) жер қойнауын пайдалану жөніндегі операциялардың түрі;

      2) келісімшарттың қолданылу мерзімі;

      3) жер қойнауы учаскесінің (учаскелерінің) шекаралары;

      4) жер қойнауын пайдаланушының жұмыс (қосымша жұмыстар) бағдарламасында көзделген жер қойнауы учаскелеріндегі жұмыстар көлемі мен түрлері бойынша міндеттемелері;

      5) жер қойнауын пайдаланушының қазақстандық кадрларды өндіру кезеңінде оқытуды қаржыландыруы жөніндегі міндеттемелері;

      6) жер қойнауын пайдаланушының кадрлардың елішілік құндылығының ең төмен үлесі жөніндегі міндеттемелері;

      7) жер қойнауын пайдаланушының осы Кодекстің талаптарына сәйкес келетін тауарлардағы, жұмыстар мен көрсетілетін қызметтердегі, оның ішінде көмірсутектер саласындағы уәкілетті орган бекітетін басым тауарлар, жұмыстар мен көрсетілетін қызметтер тізбесіне енгізілген тауарлар, жұмыстар мен көрсетілетін қызметтер түрлері бойынша елішілік құндылық үлесі жөніндегі міндеттемелері;

      8) жер қойнауын пайдаланушының жер қойнауын пайдаланудың салдарын жою жөніндегі міндеттемелері;

      9) жер қойнауын пайдаланушының өндіру кезеңінде Қазақстан Республикасының аумағындағы ғылыми-зерттеу, ғылыми-техникалық және ғылыми-конструкторлық жұмыстарға арналған шығыстар бойынша міндеттемелері;

      10) жер қойнауын пайдаланушының өндіру кезеңінде өңірдің әлеуметтік-экономикалық дамуына және оның инфрақұрылымын дамытуға арналған шығыстары бойынша міндеттемелері;

      11) жер қойнауын пайдаланушының және оның мердігерлерінің көмірсутектер және уран өндіру саласындағы уәкілетті орган айқындайтын көмірсутектерді барлау немесе өндіру және уран өндіру жөніндегі операцияларды жүргізу кезінде пайдаланылатын тауарларды, жұмыстарды және көрсетілетін қызметтерді сатып алу тәртібін сақтауы жөніндегі міндеттемелері;

      12) жер қойнауын пайдаланушының осы Кодекспен келісімшарттық міндеттемелерге жатқызылатын көмірсутектерді барлау және өндіру бойынша базалық жобалау құжаттары көрсеткіштерінің бұзылуын, сондай-ақ жер қойнауын пайдаланушының және (немесе) оның мердігерлерінің көмірсутектерді барлау немесе өндіру және уран өндіру жөніндегі операцияларды жүргізу кезінде тауарларды, жұмыстарды және көрсетілетін қызметтерді сатып алудың белгіленген тәртібін сақтауы бойынша міндеттемелерді бұзушылығын қоса алғанда, келісімшарттық міндеттемелерді бұзғаны үшін жауаптылығы;

      13) жер қойнауын пайдалану құқығы берілген өзге де шарттар.

      Осы тармақтың бірінші бөлігінде көзделген шарттардан басқа, сарқылып жатқан кен орындары бойынша жер қойнауын пайдалануға арналған келісімшартта осы Кодекстің 153-1-бабында көзделген инвестициялық міндеттеме қамтылуға тиіс.

      2-1. Күрделі жоба бойынша көмірсутектерді барлауға және өндіруге немесе өндіруге арналған келісімшарт мынадай шарттарды қамтуға тиіс:

      1) жер қойнауын пайдалану жөніндегі операциялардың түрі;

      2) келісімшарттың қолданылу мерзімі;

      3) жер қойнауы учаскесінің (учаскелерінің) шекаралары;

      4) жер қойнауын пайдаланушының жұмыстар (қосымша жұмыстар) бағдарламасында көзделген, барлау кезеңіндегі жер қойнауы учаскесіндегі жылдар бойынша жұмыстардың көлемдері, түрлері және мерзімдері бойынша міндеттемелері;

      5) жер қойнауын пайдаланушының өндіру кезеңінде қазақстандық кадрларды оқытуды қаржыландыру жөніндегі міндеттемелері;

      6) жер қойнауын пайдаланушының өндіру кезеңінде Қазақстан Республикасының аумағындағы ғылыми-зерттеу, ғылыми-техникалық және тәжірибелік-конструкторлық жұмыстарға арналған шығыстар бойынша міндеттемелері;

      7) жер қойнауын пайдаланушының жер қойнауын пайдалану салдарын жою жөніндегі міндеттемелері және осындай міндеттемелерді қамтамасыз ету тәсілдері;

      8) жер қойнауын пайдаланушының өндіру кезеңінде өңірдің әлеуметтік-экономикалық дамуына және оның инфрақұрылымын дамытуға арналған шығыстар бойынша міндеттемелері;

      9) салық салу және кедендік әкету баждарын төлеуден босату шарттары;

      10) жер қойнауын пайдаланушының келісімшарттық міндеттемелерді бұзғаны үшін жауаптылығы;

      11) кадрлардағы елішілік құндылықтың үлесі;

      12) тиісті күрделі жобаға осындай талап қолданылған жағдайда тауарлардағы, жұмыстар мен көрсетілетін қызметтердегі елішілік құндылықтың үлесі;

      13) келісімшарттың қолданылу мерзімін өзгерту және ұзарту шарттары мен тәртібі;

      14) дауларды шешу тәртібі;

      15) көмірсутектердің ірі кен орындары үшін осы Кодекстің 119-бабының 7-тармағында көзделген міндеттеме;

      16) жер қойнауын пайдалану құқығы берілген және (немесе) тиісті үлгілік келісімшартта көрсетілген өзге де шарттар.

      3. Жер қойнауын пайдалануға арналған келісімшарт бұрын тоқтатылған және көмірсутектер саласындағы ұлттық компаниямен сенімгерлік басқару шарты жасалған жер қойнауы учаскесіне келісімшарт жасалған жағдайда, жасалатын келісімшартта жаңа жер қойнауын пайдаланушының:

      1) бұрынғы жер қойнауын пайдаланушыға осы Кодекстің 119-бабының 19-тармағына сәйкес берілген мүліктің құнын өтеу бойынша;

      2) осы Кодексте көзделген жағдайларды қоспағанда, сенімгерлік басқару шартына сәйкес сенімгерлік басқарушыға жүргізілген шығындарды өтеу, сондай-ақ оған сыйақы төлеу бойынша міндеттемелері қамтылуға тиіс.

      4. Күрделі жоба бойынша көмірсутектерді барлауға және өндіруге арналған келісімшартты қоспағанда, көмірсутектерді барлауға және өндіруге арналған келісімшарттың қолданылу мерзімі онда дәйекті түрде бекітілген барлау кезеңімен, дайындық кезеңімен (қажет болған кезде) және өндіру кезеңімен айқындалады.

      Күрделі жоба бойынша көмірсутектерді барлауға және өндіруге арналған келісімшарттың қолданылу мерзімі бірлескен болып табылады және осы Кодекстің 116-бабының 2-тармағына сәйкес бастапқы барлау кезеңін, бағалау кезеңін және сынап пайдалану кезеңін қамтитын барлау кезеңінен және ірі кен орындары үшін осы Кодекстің 119-бабының 1-1-тармағында көзделген өндіру кезеңінен тұрады.

      Күрделі жоба бойынша көмірсутектерді өндіруге арналған келісімшартты қоспағанда, көмірсутектерді өндіруге арналған келісімшарттың қолданылу мерзімі онда дәйекті түрде бекітілген дайындық кезеңімен және өндіру кезеңімен айқындалады.

      Күрделі жоба бойынша көмірсутектерді өндіруге арналған келісімшарттың қолданылу мерзімі осы Кодекстің 119-бабының 1-1-тармағына сәйкес айқындалатын өндіру кезеңінің мерзімі негізінде белгіленеді.

      5. Егер жер қойнауын пайдаланушы Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес еңсерілмейтін күш мән-жайларының дәлелдемелерін ұсынатын болса, құзыретті орган барлауға және өндіруге арналған келісімшарттың, өндіруге арналған келісімшарттың, күрделі жоба бойынша көмірсутектерді барлауға және өндіруге арналған келісімшарттың немесе күрделі жоба бойынша көмірсутектерді өндіруге арналған келісімшарттың қолданылу мерзімін осындай мән-жайлардың әсер ету мерзіміне ұзартады.

      5-1. Күрделі жоба бойынша көмірсутектерді барлауға және өндіруге немесе өндіруге арналған келісімшарттағы кадрлардағы елішілік құндылық үлесін жер қойнауын пайдаланушы мыналарды:

      1) жер қойнауын пайдаланушының басқарушылық және әкімшілік мұқтаждарына қарай оның шетелдік немесе қазақстандық кадрларды қажетсінуін;

      2) Қазақстан Республикасының нарығында жер қойнауын пайдаланушының қажеттіліктеріне сәйкес келетін белгілі бір санат бойынша білікті қазақстандық персоналдың болуын;

      3) тағылымдаманы қоса алғанда, қазақстандық кадрларды кезең-кезеңімен оқытуды және басшы санаттар бойынша шетелдік кадрларды қазақстандық кадрлармен кейіннен біртіндеп ауыстыруды ескере отырып айқындайды.

      Күрделі жоба бойынша көмірсутектерді барлауға және өндіруге немесе өндіруге арналған келісімшартта мамандар мен білікті жұмысшылар бойынша кадрлардағы елішілік құндылықтың ең аз үлесі келісімшартты орындау кезінде тартылған персоналдың тиісті санат бойынша жалпы санының кемінде жетпіс пайызын құрауға тиіс.

      6. Келісімшарт қазақ және орыс тілдерінде жасалады. Егер жер қойнауын пайдаланушы немесе жер қойнауын пайдалану құқығындағы үлес иелерінің ең болмағанда біреуі шетелдік, шетелдік заңды тұлға немесе шетел қатысатын Қазақстан Республикасының заңды тұлғасы болып табылса, онда осындай жер қойнауын пайдаланушымен күрделі жоба бойынша көмірсутектерді барлауға және өндіруге немесе өндіруге арналған келісімшарт жер қойнауын пайдаланушының қалауы бойынша ағылшын тілінде де жасалады.

      7. Жер қойнауын пайдалануға арналған келісімшарт бойынша жер қойнауын пайдаланушының кәсіпкерлік қызметінің нәтижелерін нашарлататын Қазақстан Республикасының заңнамасындағы өзгерістер және толықтырулар осы өзгерістер мен толықтырулар енгізілгенге дейін жасалған келісімшарттарға қолданылмайды.

      Осы тармақтың бірінші бөлігінде белгіленген кепілдіктер осы тармақтың үшінші бөлігінде көзделген жағдайды қоспағанда, Қазақстан Республикасының ұлттық қауіпсіздікті, қорғаныс қабілетін қамтамасыз ету, экологиялық қауіпсіздік, денсаулық сақтау, салық салу, кедендік реттеу және бәсекелестікті қорғау саласындағы заңнамасындағы өзгерістерге қолданылмайды.

      Осы тармақтың бірінші бөлігінде белгіленген кепілдіктер күрделі жобалар бойынша көмірсутектерді барлауға және өндіруге немесе өндіруге арналған келісімшарт бойынша өндірілген шикі мұнайға кедендік әкету баждарын төлеуден уақытша босатуды көздейтін Қазақстан Республикасының кедендік реттеу саласындағы заңнамасындағы өзгерістерге қолданылады.

      8. Жер қойнауын пайдалануға арналған келісімшарт бойынша қолданылатын құқық Қазақстан Республикасының құқығы болып табылады.

      Ескерту. 36-бапқа өзгеріс енгізілді – ҚР 29.12.2022 № 174-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 28.12.2023 № 52-VIII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

37-бап. Жер қойнауын пайдалануға арналған келісімшартқа өзгерістер мен толықтырулар енгізу

      1. Жер қойнауын пайдалануға арналған келісімшартқа өзгерістер мен толықтырулар енгізу тараптардың келісімшартқа толықтыру жасауы арқылы жүргізіледі.

      2. Келісімшартқа толықтыру мынадай жағдайларда:

      1) жер қойнауын пайдаланушы туралы мәліметтер:

      жеке тұлғалар үшін – жеке тұлғаның тегі, аты, әкесінің аты (егер ол жеке басын куәландыратын құжатта көрсетілсе), азаматтығы;

      заңды тұлғалар үшін – заңды тұлғаның атауы, орналасқан жері өзгерген;

      2) құзыретті орган туралы мәліметтер өзгерген;

      3) жер қойнауын пайдалану құқығы және (немесе) жер қойнауын пайдалану құқығындағы үлес ауысқан;

      4) өндіру учаскесі (учаскелері) және дайындық кезеңі (дайындық кезеңдері) бекітіліп берілген;

      5) өндіру учаскесін (учаскелерін) және кезеңін (кезеңдерін) немесе өндіру кезеңін (кезеңдерін) бекіткен;

      6) барлау немесе өндіру кезеңі (кезеңдері) ұзартылған;

      7) жер қойнауы учаскесі (учаскелері) ұлғайтылған немесе азайтылған;

      8) жер қойнауы учаскесі (учаскелері) бөліп шығарылған;

      8-1) осы Кодекстің 153-1-бабына сәйкес сарқылып жатқан кен орындары бойынша инвестициялық міндеттемелер туындаған;

      9) стратегиялық жер қойнауы учаскелеріне қатысты – ұлттық қауіпсіздікке қатер төндіретін, Қазақстан Республикасының экономикалық мүдделері өзгертілген;

      10) келісімшарт талаптары оның күрделі жоба бойынша көмірсутектерді барлауға және өндіруге немесе өндіруге арналған келісімшартқа жатқызылуына байланысты өзгертілген;

      11) келісімшарт талаптары барлау нәтижелері бойынша күрделі жоба мәртебесінің расталмауына байланысты өзгертілген;

      12) осы Кодекстің 36-бабының 5-тармағында көзделген жағдайларда жасалады.

      3. Осы баптың 2-тармағының 1) тармақшасында көзделген жағдайда келісімшартқа толықтыру жасасу жер қойнауын пайдаланушының өтініші бойынша жүргізіледі, ол:

      1) жер қойнауын пайдаланушының тегін, атын, әкесінің атын (егер ол жеке басын куәландыратын құжатта көрсетілсе), атауын;

      2) жер қойнауын пайдалануға арналған келісімшартты тіркеу нөмірі мен күнін;

      3) жер қойнауын пайдаланушы туралы өзгертілетін мәліметке нұсқауды қамтуға тиіс.

      4. Өтінішке қосымша түрде мыналар қоса беріледі:

      1) жер қойнауын пайдаланушы туралы мәліметке өзгерістер енгізу қажеттілігін растайтын құжаттар;

      2) жер қойнауын пайдаланушы туралы мәліметке өзгерістер енгізуді көздейтін жер қойнауын пайдаланушы қол қойған келісімшартқа толықтыру.

      5. Өтініш құзыретті органға келіп түскен күннен бастап жиырма жұмыс күні ішінде қаралуға тиіс. Өтінішті қарау нәтижелері бойынша құзыретті орган өтініш иесімен келісімшартқа толықтыру жасасады және өтініш иесіне оның қол қойылған бір данасын жібереді немесе толықтыру жасасудан бас тартады.

      6. Құзыретті орган, егер өтініш осы Кодексте белгіленген талаптарға сәйкес келмесе, толықтыру жасасудан бас тартады.

      Құзыретті органның толықтыру жасасудан бас тартуы жер қойнауын пайдаланушыны қайта өтініш беру құқығынан айырмайды.

      7. Осы баптың 2-тармағының 2) тармақшасында көзделген жағдайда келісімшартқа толықтыру жасау құзыретті органның бастамасы бойынша жүргізіледі.

      8. Осы баптың 2) тармағының 3) – 12) тармақшаларында көзделген жағдайларда келісімшартқа толықтыру жасау осы Кодекске сәйкес жүзеге асырылады.

      Ескерту. 37-бапқа өзгеріс енгізілді – ҚР 29.12.2022 № 174-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 28.12.2023 № 52-VIII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

38-бап. Жер қойнауын пайдалануға арналған келісімшарттың қолданылуын тоқтату

      1. Жер қойнауын пайдалануға арналған келісімшарттың қолданылуы мынадай жағдайларда:

      1) келісімшарт жасалған мерзім өткен;

      2) келісімшарт бойынша жер қойнауын пайдалану құқығының жалғыз иегері болып табылатын тұлға қаза болған (оның ішінде оны қайтыс болды деп жариялаған), егер мұндай жер қойнауын пайдалану құқығы Қазақстан Республикасының азаматтық заңнамасына сәйкес иесіз қалған мүлік деп танылған;

      3) жер қойнауын пайдаланушы болып табылатын заңды тұлға таратылған;

      4) келісімшарт қолданысы мерзімінен бұрын тоқтатылған немесе ол жарамсыз деп танылған;

      5) тараптардың келісімі бойынша келісімшарт бұзылған;

      6) Қазақстан Республикасының Үкіметі осы Кодекске сәйкес жер қойнауы учаскесін пайдалануға тыйым салу туралы шешім қабылдаған;

      7) жер қойнауын пайдаланушы келісімшарт жасалған барлық жер қойнауы учаскесінен (барлық учаскелерден) бас тартқан (қайтарған) жағдайларда тоқтатылады.

      2. Құзыретті орган осы Кодексте көзделген негіздер бойынша жер қойнауын пайдалануға арналған келісімшарттың қолданылуын мерзімінен бұрын тоқтатуға құқылы.

      Ескерту. 38-бапқа өзгеріс енгізілді – ҚР 29.12.2022 № 174-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

39-бап. Жер қойнауын пайдалануға арналған келісімшарттың жарамсыздығы және оның жарамсыздығының салдары

      1. Жер қойнауын пайдалануға арналған келісімшартты жарамсыз деп тануға мыналар негіз болып табылады:

      1) жер қойнауын пайдалану құқығын беруге арналған аукционды жарамсыз деп тану;

      2) жер қойнауын пайдалануға арналған келісімшартта осы Кодексте белгіленген міндетті шарттардың болмауы;

      3) құзыреттi органға оның осы тұлғамен жер қойнауын пайдалануға арналған келісімшарт жасасу туралы шешiмiне әсер еткен көрiнеу анық емес ақпарат беру фактісінің анықталуы;

      4) Қазақстан Республикасының заңдарында көзделген өзге де негіздер.

      2. Жарамсыз деп танылған жер қойнауын пайдалануға арналған келісімшарт, оның жарамсыздығымен байланысты және жасасқан кезден бастап жарамсыздығын қоспағанда, құқықтық салдарға алып келмейді.

      Келісімшартты жарамсыз деп тану жер қойнауын пайдаланушыны жер қойнауын пайдаланудың салдарын жою жөніндегі міндеттемелерін орындаудан босатпайды.

      3. Сот тәртібімен шартты жарамсыз деп тану не бұзу негізінде жүзеге асырылған жер қойнауын пайдалану құқығын беру және қайта ресімдеу нақ сол келісімшарттың емес, жер қойнауын пайдалану құқығын осындай беруге байланысты жер қойнауын пайдалануға арналған келісімшартқа енгізілген өзгерістер мен толықтырулардың жарамсыздығына алып келеді.

      4. Жер қойнауын пайдалануға арналған келісімшартты жарамсыз деп тану осындай келісімшарттың негізінде берілген жер қойнауын пайдалану құқығы солардың нысанасы болып табылатын барлық кейінгі мәмілелердің жарамсыздығына алып келеді.

5-ТАРАУ. ЖЕР ҚОЙНАУЫН ПАЙДАЛАНУ ҚҰҚЫҒЫНЫҢ ЖӘНЕ ЖЕР ҚОЙНАУЫН ПАЙДАЛАНУ ҚҰҚЫҒЫМЕН БАЙЛАНЫСТЫ ОБЪЕКТІЛЕРДІҢ АУЫСУЫ

40-бап. Жер қойнауын пайдалану құқығының ауысуы

      1. Жер қойнауын пайдалану құқығының (жер қойнауын пайдалану құқығындағы үлестің) ауысуы жер қойнауын пайдалану құқығын (жер қойнауын пайдалану құқығындағы үлесті) басқа тұлғаға азаматтық-құқықтық мәмілелер негізінде не Қазақстан Республикасының заңдарында көзделген өзге де жағдайларда иеліктен шығарған жағдайда жүзеге асырылады.

      2. Жер қойнауын пайдалану құқығының (жер қойнауын пайдалану құқығындағы үлестің):

      1) қолданылуының алғашқы жылында пайдалы қатты қазбаларды барлауға арналған лицензия бойынша;

      2) жер қойнауын геологиялық зерттеуге арналған лицензия бойынша;

      3) кен іздеушілікке арналған лицензия бойынша ауысуына тыйым салынады.

      3. Жер қойнауын пайдалану құқығының (жер қойнауын пайдалану құқығындағы үлестің) ауысуы жер қойнауын пайдалануға арналған лицензияны қайта ресімдеу немесе тиісінше, жер қойнауын пайдалануға арналған келісімшартқа өзгеріс енгізу арқылы жүргізіледі.

      Жер қойнауын пайдалануға арналған лицензияны қайта ресімдеу немесе жер қойнауын пайдалануға арналған келісімшартқа өзгеріс енгізу үшін жер қойнауын пайдалану құқығын (жер қойнауын пайдалану құқығындағы үлесті) иеленуші мен жер қойнауын пайдалану құқығын (жер қойнауын пайдалану құқығындағы үлесті) алушы жер қойнауын пайдалануға арналған лицензияны берген немесе жер қойнауын пайдалануға арналған келісімшартты жасасқан мемлекеттік органға бірлесіп өтініш жасайды.

      Өтінішке:

      1) жер қойнауын пайдалану құқығы соның негізінде алынатын құжаттың түпнұсқасы;

      2) жер қойнауын пайдалану құқығын алушы туралы мәліметтерді растайтын құжаттар:

      жеке тұлғалар үшін – өтініш иесінің тегі, аты және әкесінің аты (егер ол жеке басын куәландыратын құжатта көрсетілсе), тұрғылықты жері, азаматтығы, өтініш иесінің жеке басын куәландыратын құжаттар туралы мәліметтер;

      заңды тұлғалар үшін – өтініш иесінің атауы, оның орналасқан жері, заңды тұлға ретінде мемлекеттік тіркеу туралы мәліметтер (сауда тізілімінен үзінді көшірме немесе өтініш иесі шет мемлекеттің заңнамасы бойынша заңды тұлға болып табылатынын куәландыратын басқа да заңдастырылған құжат), акциялары ұйымдастырылған бағалы қағаздар нарығында айналымда болатын заңды тұлғалар, иемденушіні тікелей немесе жанама түрде бақылайтын мемлекеттер, халықаралық ұйымдар және жеке тұлғалар туралы мәліметтер;

      3) көмірсутектерді барлау мен өндіруге немесе өндіруге не уран өндіруге арналған келісімшарт бойынша жер қойнауын пайдалану құқығын (жер қойнауын пайдалану құқығындағы үлесті) алуға үміттенетін тұлғаларға қойылатын осы Кодекс талаптарына иемденушінің сәйкестігін растайтын құжаттар;

      4) егер жер қойнауын пайдалану құқығына (жер қойнауын пайдалану құқығындағы үлеске) кепіл ауыртпалығы салынса, кепіл ұстаушының жазбаша келісімі;

      5) жер қойнауын пайдалану құқығын барлық бірлескен иеленушілердің жазбаша келісімі қоса беріледі.

      Жер қойнауын пайдалануға арналған келісімшартқа өзгерістер мен толықтырулар енгізілген жағдайда өтінішке өтініш иесі қол қойған жер қойнауын пайдалануға арналған келісімшартқа толықтырудың жобасы қоса беріледі.

      Осы Кодекстің 44-бабына сәйкес берілетін рұқсатпен жер қойнауын пайдалану құқығы алынған жағдайда, алушы туралы мәліметтерді растайтын құжаттардың орнына алушы өтінішке өзі туралы мәліметтердің көрсетілген рұқсатты алу үшін өзі ұсынған мәліметтермен салыстырғанда өзгермегені туралы жазбаша растауды қоса беруге құқылы.

      Өтініш және оған қоса берілетін құжаттар қазақ және орыс тілдерінде жасалуға тиіс. Егер өтінішті шетелдік немесе шетелдік заңды тұлға беретін болса, оған қоса берілетін құжаттар дұрыстығын нотариус куәландырған әрбір құжатқа қазақ және орыс тілдеріндегі аудармасы міндетті түрде қоса беріле отырып, өзге тілде жасалуы мүмкін.

      Мемлекеттік орган лицензияны қайта ресімдеуді жүргізеді немесе жер қойнауын пайдалану құқығын алушымен келісімшартқа толықтыруды жасасады не өтініш келіп түскен күннен бастап жеті жұмыс күні ішінде қайта ресімдеуден немесе келісімшартқа толықтыру жасасудан уәжді бас тартуды береді.

      4. Мемлекеттік орган мынадай жағдайларда:

      1) өтініш осы баптың 3-тармағының талаптарына сәйкес келмегенде;

      2) жер қойнауын пайдалану құқығының ауысу шарттары берілген рұқсатқа сәйкес келмегенде, егер мұндай ауысу осындай рұқсатқа сәйкес жүзеге асырылса;

      3) жер қойнауын пайдалану құқығының ауысуына рұқсат болмағанда, егер мұндай рұқсат осы Кодекске сәйкес талап етілсе;

      4) егер жер қойнауын пайдалану құқығының (жер қойнауын пайдалану құқығындағы үлестің) ауысуы жер қойнауын пайдаланушыға жер қойнауын пайдалану жөніндегі операцияларды немесе салынған әкімшілік жазаларға сәйкес жекелеген жұмыс түрлерін жүргізуге тыйым салынған жер қойнауы учаскесі бойынша жүзеге асырылса;

      5) егер жер қойнауын пайдалану құқығының (жер қойнауын пайдалану құқығындағы үлестің) ауысуына осы Кодекспен тыйым салынса;

      6) егер жер қойнауын пайдалану құқығының (жер қойнауын пайдалану құқығындағы үлестің) ауысуы Қазақстан Республикасы жасасқан халықаралық шарттар ережелерінің бұзылуына алып келетін болса, лицензияны қайта ресімдеуден немесе келісімшартқа өзгерістер енгізуден бас тартады.

      Лицензияны қайта ресімдеуден немесе келісімшартқа өзгерістер енгізуден бас тартуға жер қойнауын пайдалану құқығын алушы бас тарту туралы хабарламаны алған күннен бастап он жұмыс күні ішінде Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес шағым жасай алады.

      Осы тармақтың бірінші бөлігінің 1) тармақшасындағы негіздер бойынша лицензияны қайта ресімдеуден немесе келісімшартқа өзгерістер енгізуден бас тарту жер қойнауын пайдалану құқығын алушыны лицензияны қайта ресімдеуге немесе келісімшартқа өзгерістер енгізуге арналған өтінішпен қайта жүгіну құқығынан айырмайды.

      Осы тармақтың бірінші бөлігінің 2) және 3) тармақшаларындағы негіздер бойынша лицензияны қайта ресімдеуден немесе келісімшартқа өзгерістер енгізуден бас тарту өтініш иесін жер қойнауын пайдалану құқығының ауысуына рұқсат беруге арналған өтінішпен қайта жүгіну құқығынан айырмайды.

      Ескерту. 40-бапқа өзгеріс енгізілді – ҚР - ҚР 02.01.2021 № 401-VI (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-баптан қараңыз) Заңымен.

41-бап. Жер қойнауын пайдалану құқығымен байланысты объектілер ұғымы

      1. Қатысу үлестері, пайлар, акциялар және үлестік қатысудың басқа да нысандары, сондай-ақ көмірсутектерді барлау мен өндіруге немесе өндіруге арналған келісімшарт бойынша, уран өндіруге арналған келісімшарт бойынша, пайдалы қатты қазбаларды барлауға немесе өндіруге арналған лицензия бойынша жер қойнауын пайдалану құқығына ие заңды тұлғадағы меншік құқығын растайтын не акцияларға, қатысу үлестеріне, пайларға және үлестік қатысудың басқа да нысандарына айырбасталатын бағалы қағаздар жер қойнауын пайдалану құқығымен байланысты объектілер болып табылады.

      Қатысу үлестері, пайлар, акциялар және үлестік қатысудың басқа да нысандары, сондай-ақ меншік құқығын растайтын не осы тармақтың бірінші бөлігінде көрсетілген жер қойнауын пайдалану құқығына ие тұлға қабылдайтын шешімді тікелей және (немесе) жанама түрде айқындау мүмкіндігі бар заңды тұлғадағы немесе өзге де ұйымдағы акцияларға, үлестерге, пайларға және қатысу үлесінің басқа да нысандарына айырбасталатын бағалы қағаздар да жер қойнауын пайдалану құқығымен байланысты объектілер деп танылады.

      2. Осы Кодекстің мақсаттары үшін:

      1) Қазақстан Республикасының ұйымдастырылған бағалы қағаздар нарығында және (немесе) шет мемлекеттің аумағында қызметін жүзеге асыратын биржа қорында айналымда жүрген, базалық активі акциялар болып табылатын туынды қаржы құралдарын қоса алғанда, акциялар және басқа да бағалы қағаздар;

      2) осы тармақтың 1) тармақшасында көзделген бағалы қағаздарды тікелей немесе жанама түрде иеленетін заңды тұлғалардағы және ұйымдардағы акциялар, қатысу үлестері, пайлар және үлестік қатысудың басқа да нысандары жер қойнауын пайдалануға арналған келісімшарт немесе лицензия бойынша жер қойнауын пайдалану құқығымен байланысты объектілер болып танылмайды.

      3. Егер заңды тұлға немесе ұйым осы баптың 1 және 2-тармақтарында көрсетілген акцияларды, қатысу үлестерін, пайларды және үлестік қатысулардың басқа да нысандарын бір мезгілде иеленсе, осындай тұлғадағы немесе ұйымдағы акциялар, қатысу үлестері, пайлар және үлестік қатысулардың басқа да құралдары жер қойнауын пайдалану құқығымен байланысты объектілер деп танылады. Бұл ретте осы баптың мақсатында заңды тұлғаның немесе өзге де ұйымның жер қойнауын пайдалану құқығына ие тұлға қабылдайтын шешімдерді тікелей немесе жанама түрде айқындау мүмкіндігін белгілеу үшін осы баптың 2-тармағына сәйкес, жер қойнауын пайдалану құқығымен байланысты объектілер болып табылмайтын акциялар, қатысу үлестері, пайлар және үлестік қатысудың басқа да нысандары ескерілмейді.

      Ескерту. 41-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 02.01.2021 № 401-VI (01.03.2021 бастап қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

42-бап. Жер қойнауын пайдалану құқығымен байланысты объектілердің ауысуы

      1. Мыналар:

      1) өтемді не өтеусіз азаматтық-құқықтық мәмілелер негізінде, оның ішінде заңды тұлға таратылған жағдайда оларды иеліктен шығару, сондай-ақ оларды салым ретінде заңды тұлғаның немесе өзге де ұйымның жарғылық капиталына енгізу;

      2) жер қойнауын пайдаланумен байланысты объектілерден, оның ішінде кепілге салу кезінде өндіріп алу;

      3) жаңа қатысушыны, пайшыны қабылдау немесе акцияларды орналастыру нәтижесінде жер қойнауын пайдалану құқығымен байланысты объектіге құқықтың туындауы;

      4) заңды тұлға қайта құрылған кезде тапсыру актісі немесе бөлу теңгерімі негізінде жер қойнауын пайдалану құқығымен байланысты объектілердің құқықтық мирасқорлық тәртібімен ауысуы;

      5) жер қойнауын пайдалану құқығымен байланысты объектілердің мұрагерлік тәртіппен ауысуы;

      6) жер қойнауын пайдалану құқығымен байланысты объектілер болып табылатын акцияларды және басқа да бағалы қағаздарды ұйымдастырылған бағалы қағаздар нарығында айналымға шығару жер қойнауын пайдалану құқығымен байланысты объектілердің ауысуы деп танылады.

      Жер қойнауын пайдалану құқығымен байланысты объектілер болып табылатын акцияларды және басқа да бағалы қағаздарды ұйымдастырылған бағалы қағаздар нарығында айналымға шығару деп Қазақстан Республикасының ұйымдастырылған бағалы қағаздар нарығында және (немесе) шет мемлекеттің аумағында қызметін жүзеге асыратын қор биржасында осындай объектілерді сатып алу туралы ұсыныс жасау және (немесе) Қазақстан Республикасының ұйымдастырылған бағалы қағаздар нарығында және (немесе) шет мемлекеттің аумағында қызметін жүзеге асыратын қор биржасында акцияларды орналастыру танылады.

      2. Жер қойнауын пайдалану құқығымен байланысты объектілерді сатып алған немесе жер қойнауын пайдалану құқығымен байланысты объектілер болып табылатын акцияларды және басқа да бағалы қағаздарды айналымға шығаруды жүзеге асырған тұлға құзыретті органды жүзеге асырылған сатып алу туралы немесе тиісінше, жүзеге асырылған айналымға шығару туралы сатып алу немесе осындай айналымға шығару күнінен бастап бір айдан кешіктірілмейтін мерзімде хабардар етуге міндетті.

      3. Осы Кодекстің мақсаттары үшін қатысу үлестері, акциялар, пайлар және үлестік қатысулардың басқа да құралдары иесінің өзгеруі не соттың шешімі, заң бойынша мұрагерлік, қатысу үлесін өтеу, тәркілеу және өзге де оқиғалар немесе мемлекеттік органдардың, үшінші тұлғалардың құқық қатынастары субъектісінің еркіне байланысты емес әрекеттері негізінде олардың арақатынасының өзгеруі жер қойнауын пайдалану құқығымен байланысты объектілердің ауысуы деп танылмайды.

43-бап. Мемлекеттің басым құқығы

      1. Жер қойнауын пайдалануға арналған жаңадан жасалатын және бұрын жасалған келісімшарттарда мемлекеттің Қазақстан Республикасы заңдарының немесе шарттың негізінде басым құқықтарға ие тұлғаларды және ұйымдарды қоса алғанда, кез келген тұлғалар мен ұйымдар алдында стратегиялық жер қойнауы учаскесі бойынша жер қойнауын пайдаланудың иеліктен шығарылатын құқығын (жер қойнауын пайдалану құқығындағы үлесті) және (немесе) жер қойнауын пайдалану құқығымен байланысты объектілерді, сондай-ақ ұйымдастырылған бағалы қағаздар нарығында айналымға шығарылатын, стратегиялық жер қойнауы учаскесі бойынша жер қойнауын пайдалану құқығымен байланысты объектілер болып табылатын акцияларды және басқа да бағалы қағаздарды сатып алуға арналған басым құқығы болады.

      2. Мыналар:

      1) елу миллион тоннадан астам көлемде мұнайдың немесе он бес миллиард текше метрден астам – табиғи газдың геологиялық қорлары бар;

      2) Каспий теңізінің қазақстандық секторында орналасқан;

      3) уран кен орны бар жер қойнауы учаскесі стратегиялық жер қойнауы учаскесі болып табылады.

      Жер қойнауының стратегиялық учаскелерінің тізбесін Қазақстан Республикасының Үкіметі бекітеді.

      3. Осы баптың 1-тармағының ережелері осы Кодекстің 44-бабының 2-тармағында көзделген жағдайларда қолданылмайды.

      Ескерту. 43-бапқа өзгеріс енгізілді – ҚР 28.12.2023 № 52-VIII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

44-бап. Жер қойнауын пайдалану құқығының және жер қойнауын пайдалану құқығымен байланысты объектілердің ауысуына рұқсат беру

      1. Жер қойнауын пайдалануға арналған келісімшарт, пайдалы қатты қазбаларды барлауға арналған лицензия немесе өндіруге арналған лицензия, жер қойнауы кеңістігін пайдалануға арналған лицензия негізінде туындаған жер қойнауын пайдалану құқығының (жер қойнауын пайдалану құқығындағы үлестің) ауысуы, сондай-ақ жер қойнауын пайдалану құқығымен байланысты объектілердің ауысуы құзыретті органның осы Кодексте белгіленген тәртіппен берілетін рұқсатымен жүзеге асырылады.

      2. Құзыретті органның осы баптың 1-тармағында көзделген рұқсаты мынадай жағдайда:

      1) жер қойнауын пайдалану құқығы (жер қойнауын пайдалану құқығындағы үлес), жер қойнауын пайдалану құқығымен байланысты объектілер қатысу үлестерінің, пайлардың, акциялардың немесе үлестік қатысудың басқа да нысандарының кемінде тоқсан тоғыз пайызы жер қойнауын пайдаланушыға немесе тиісінше, жер қойнауын пайдалану құқығымен байланысты объектілердің меншік иесіне тиесілі еншілес ұйымның пайдасына, осындай еншілес ұйым салық салу жеңілдігі бар мемлекетте тіркелмеген жағдайда, ауысқан;

      2) жер қойнауын пайдалану құқығы (жер қойнауын пайдалану құқығындағы үлес), жер қойнауын пайдалану құқығымен байланысты объектілер ұйымдар арасында, оның ішінде әрқайсысындағы қатысу үлестерінің, пайлардың, акциялардың немесе үлестік қатысудың басқа да нысандарының кемінде тоқсан тоғыз пайызы бір ғана тұлғаға тікелей немесе жанама түрде тиесілі заңды тұлғаларды қайта ұйымдастыру нәтижесінде құқықтық мирасқорлық тәртібімен, жер қойнауын пайдалану құқығын (жер қойнауын пайдалану құқығындағы үлесті), жер қойнауын пайдалану құқығымен байланысты объектілерді сатып алушы салық салу жеңілдігі бар мемлекетте тіркелмеген жағдайда, ауысқан;

      3) жер қойнауын пайдалану құқығы (жер қойнауын пайдалану құқығындағы үлес), жер қойнауын пайдалану құқығымен байланысты объектілер жер қойнауын пайдаланушы-заңды тұлғадағы немесе тиісінше жер қойнауын пайдалану құқығымен байланысты объектілер иелеріндегі қатысу үлестерінің, пайлардың, акциялардың немесе үлестік қатысудың басқа да нысандарының кемінде тоқсан тоғыз пайызы тікелей немесе жанама түрде тиесілі тұлғаның немесе ұйымның пайдасына, иемденуші салық салу жеңілдігі бар мемлекетте тіркелмеген жағдайда, ауысқан;

      4) егер жер қойнауын пайдалану құқығын (жер қойнауын пайдалану құқығындағы үлесті) және (немесе) жер қойнауын пайдалану құқығымен байланысты объектілерді сатып алушыдағы қатысу үлестерінің, пайлардың, акциялардың немесе үлестік қатысудың басқа да нысандарының кемінде тоқсан тоғыз пайызы бір ғана тұлғаға тікелей немесе жанама түрде тиесілі болса, жер қойнауын пайдалану құқығы (жер қойнауын пайдалану құқығындағы үлес), жер қойнауын пайдаланумен байланысты объектілер таратылатын заңды тұлғаның мүлкін бөлу нәтижесінде, иемденуші салық салу жеңілдігі бар мемлекетте тіркелмеген жағдайда, ауысқан;

      5) егер жер қойнауын пайдалану құқығымен байланысты объектілер болып табылатын қатысу үлестерінің, пайлардың, акциялардың ауысуы нәтижесінде тұлға жер қойнауын пайдаланушының-заңды тұлғаның және (немесе) жер қойнауын пайдаланушының-заңды тұлғаның шешіміне тікелей және (немесе) жанама түрде ықпал ету мүмкіндігі бар заңды тұлғаның немесе өзге де ұйымның жарғылық капиталындағы қатысу үлесінің, пайларының, акцияларының бір пайыздан кемін иеленуші болса, осындай ауысу жағдайында;

      6) акцияларды орналастыруды, сондай-ақ бұрын сатып алынған акцияларды немесе заңды тұлғаның акцияларына айырбасталатын бағалы қағаздарды сатуды қоса алғанда, егер осындай әрекеттер нәтижесінде қатысу үлестерінің қатысушыларына, пай ұстаушыларға немесе жер қойнауын пайдалану құқығымен байланысты объектілер болып табылатын акциялар және акцияға айырбасталатын басқа да бағалы қағаздар акционерлеріне тиесілі пайыздық арақатынас өзгермесе, жарғылық капиталдың мөлшері өзгерген;

      7) жер қойнауын пайдалану құқығы (жер қойнауын пайдалану құқығындағы үлес), жер қойнауын пайдалану құқығымен байланысты объектілер тараптарының біреуі Қазақстан Республикасының Үкіметі, мемлекеттік орган, ұлттық басқарушы холдинг немесе ұлттық компания болып табылатын мәміле бойынша ауысқан;

      8) мемлекеттік кәсіпорындардың мүліктік кешендерін жекешелендіру процесінде жүзеге асырылатын жер қойнауын пайдалану құқығын (жер қойнауын пайдалану құқығындағы үлесті), жер қойнауын пайдалану құқығымен байланысты объектілерді иеліктен шығарған;

      9) заңды тұлға қайта құрылған кезде жер қойнауын пайдалану құқығы, жер қойнауын пайдалану құқығымен байланысты объектілер тапсыру актісінің негізінде құқықтық мирасқорлық тәртібімен ауысқан;

      10) жер қойнауын пайдалану құқығы (жер қойнауын пайдалану құқығындағы үлес), жер қойнауын пайдалану құқығымен байланысты объектілер мұрагерлік тәртіппен ауысқан;

      11) эмитент өзінің қатысу үлестерін, пайларын, акцияларын және үлестік қатысудың басқа да нысандарын, сондай-ақ меншік құқығын растайтын немесе жер қойнауын пайдалану құқығымен байланысты объектілер болып табылатын акцияларға, үлестерге, пайларға және үлестік қатысудың басқа да нысандарына айырбасталатын бағалы қағаздарды сатып алған;

      12) меншік құқығын растайтын не жер қойнауын пайдалану құқығымен байланысты объектілер болып табылатын акцияларға, үлестерге, пайларға және үлестік қатысудың басқа да нысандарына айырбасталатын бағалы қағаздар шығарылған, бұрын жоғарыда аталған акциялардың, үлестердің, пайлардың және үлестік қатысудың басқа да нысандарының меншік иесі болған тұлға шығарылатын бағалы қағаздардың меншік иесі болып қалғанда;

      13) жер қойнауын пайдалану құқығымен байланысты объектілер меншік құқығын растайтын не жер қойнауын пайдалану құқығымен байланысты объектілер болып табылатын қатысу үлестеріне, пайларға, акцияларға және үлестік қатысудың басқа да нысандарына айырбасталатын бұрын шығарылған бағалы қағаздардың орнына сатып алынған;

      14) жер қойнауын пайдалану құқығымен байланысты объектілер болып табылатын бағалы қағаздарды ұстаушылар акциялары, үлестері, пайлары және үлестік қатысудың басқа да нысандары осындай жер қойнауын пайдалану құқығымен байланысты объектілер болып табылатын ұйым акционерлерінің немесе қатысушыларының жалпы жиналысына қатысқан жағдайда талап етілмейді.

      3. Осы тараудың мақсаты үшін жер қойнауын пайдаланушыларға:

      1) құзыретті органмен жер қойнауын пайдалану құқығын беруге арналған тікелей келіссөздерге көмірсутектер саласындағы ұлттық компанияның стратегиялық серіктесі ретінде қатысатын ұйымдар;

      2) көмірсутектер бойынша жер қойнауын пайдалану құқығын беруге арналған аукционға қатысуға жіберілген ұйымдар;

      3) пайдалы қатты қазбаларды өндіруге арналған лицензияны беру мәселесін қарау кезінде құзыретті органның мемлекеттік сараптамалар жүргізу немесе жобалау құжаттарын келісу қажеттігі туралы хабарламасын алған ұйымдар да теңестіріледі.

      4. Құзыретті органның рұқсатынсыз, сол сияқты рұқсаттың қолданылу мерзімі өткеннен кейін жасалған, жер қойнауын пайдалану құқығының, жер қойнауын пайдалану құқығымен байланысты объектілердің ауысуы бойынша мәмілелер маңызсыз болады.

45-бап. Жер қойнауын пайдалану құқығының және (немесе) жер қойнауын пайдалану құқығымен байланысты объектілердің ауысуына рұқсат беру тәртібі

      1. Жер қойнауын пайдалануға келісімшарт, пайдалы қатты қазбаларды барлауға арналған лицензия немесе өндіруге арналған лицензия, жер қойнауы кеңістігін пайдалануға арналған лицензия негізінде туындаған жер қойнауын пайдалану құқығын (жер қойнауын пайдалану құқығындағы үлесті) не жер қойнауын пайдалану құқығымен байланысты объектілерді сатып алу ниеті бар тұлғалар құзыретті органға рұқсат беру туралы өтініш жолдайды.

      2. Рұқсат беру туралы өтініш:

      1) жер қойнауын пайдалану құқығын (жер қойнауын пайдалану құқығындағы үлесті) не жер қойнауын пайдалану құқығымен байланысты объектілерді сатып алу ниеті бар тұлға (ұйым) туралы мәліметтерді:

      жеке тұлғалар үшін – сатып алушының тегін, атын және әкесінің атын (егер ол жеке басын куәландыратын құжатта көрсетілсе), тұрғылықты жерін, азаматтығын, жеке басын куәландыратын құжаттары туралы мәліметтерді;

      заңды тұлғалар үшін – сатып алушының атауын, оның орналасқан жерін, оның мемлекеттік тиесілігін көрсетуді, заңды тұлға ретінде мемлекеттік тіркеу туралы мәліметтерді, басшылары және олардың өкілеттіктері туралы мәліметтерді, өтініш иесі қабылдайтын шешімдерді тікелей немесе жанама түрде айқындауға мүмкіндігі бар тұлғалар, ұйымдар және мемлекеттер туралы мәліметтерді;

      2) алынатын жер қойнауын пайдалану құқығын (жер қойнауын пайдалану құқығындағы үлесті) не жер қойнауын пайдалану құқығымен байланысты объектіге нұсқауды;

      3) жер қойнауын пайдалану құқығының (жер қойнауын пайдалану құқығындағы үлестің), жер қойнауын пайдалану құқығымен байланысты объектінің ауысу негізін;

      4) көмірсутектерді барлау және (немесе) өндіру, уран өндіру жөніндегі операцияларды жүргізу үшін жер қойнауын пайдалану құқығын (жер қойнауын пайдалану құқығындағы үлесті) алу ниеті бар тұлғаның жер қойнауын пайдаланудың осындай құқығын беру кезінде қойылатын осы Кодекс талаптарына сәйкестігін растайтын оның қаржылық және техникалық мүмкіндіктері туралы мәліметтерді;

      5) өтініш иесінің өтініште және оған қоса берілетін құжаттарда өзі туралы көрсетілген барлық мәліметтердің анық екендігі туралы жазбаша растауын;

      6) өтініш иесінің атынан өтінішке қол қойған тұлғаның тегін, атын және әкесінің атын (егер ол жеке басын куәландыратын құжатта көрсетілсе), жеке басын куәландыратын құжаты туралы мәліметтерді қамтуға тиіс.

      3. Жер қойнауын пайдалану құқығымен байланысты объектілер болып табылатын акцияларды және басқа да бағалы қағаздарды ұйымдастырылған бағалы қағаздар нарығында айналымға шығаруға арналған рұқсатты беру туралы өтініш:

      1) жер қойнауын пайдалану құқығымен байланысты объектілер болып табылатын акциялары немесе басқа да бағалы қағаздары ұйымдастырылған бағалы қағаздар нарығында айналымға шығаруға жататын эмитент-ұйымның толық атауын;

      2) ұйымдастырылған бағалы қағаздар нарығында айналымға шығаруға жататын, өзімен байланысты акциялардың немесе басқа да бағалы қағаздардың соған қатысы бар жер қойнауы учаскесін көрсетуді;

      3) жер қойнауын пайдалану құқығымен байланысты объектілер болып табылатын акциялары немесе басқа да бағалы қағаздары ұйымдастырылған бағалы қағаздар нарығында айналымға шығаруға жататын эмитент-ұйымның жарғылық капиталының мөлшері туралы мәліметтерді;

      4) жер қойнауын пайдалану құқығымен байланысты объектілер болып табылатын және ұйымдастырылған бағалы қағаздар нарығында шығаруға жататын бағалы қағаздар, оның ішінде ұйымның туынды бағалы қағаздары, олардың базалық активтері немесе үлестік қатысудың басқа да нысандары туралы мәліметтерді (түрі мен жалпы саны);

      5) андеррайтер туралы мәліметтерді (олар болған кезде);

      6) листинг жүзеге асырылатын ұйымдастырылған бағалы қағаздар нарығы туралы мәліметтерді;

      7) жер қойнауын пайдалану құқығымен байланысты объектілер болып табылатын және ұйымдастырылған бағалы қағаздар нарығында айналымға шығаруға жататын акциялардың немесе басқа да бағалы қағаздардың саны туралы мәліметтерді;

      8) өтініш иесінің өтініште және оған қоса берілетін құжаттарда өзі туралы көрсетілген барлық мәліметтердің анық екендігі туралы жазбаша растауын;

      9) өтініш иесінің атынан өтінішке қол қойған тұлғаның тегін, атын және әкесінің атын (егер ол жеке басын куәландыратын құжатта көрсетілсе), жеке басын куәландыратын құжаты туралы мәліметтерді қамтуға тиіс.

      Жер қойнауын пайдалану құқығымен байланысты объектілер болып табылатын акцияларды немесе басқа да бағалы қағаздарды ұйымдастырылған бағалы қағаздар нарығында айналымға шығаруға рұқсат беру туралы өтінішті олар қосымша эмиссия (шығару) шеңберінде орналастырылған жағдайда эмитент береді, ал ұйымдастырылған бағалы қағаздар нарығында айналымға шығаруды осы акциялардың немесе басқа да бағалы қағаздардың ұстаушысы жүргізгенде – осындай ұстаушы береді.

      4. Осы Кодекстің мемлекеттің басым құқығы туралы ережелерін қолданған жағдайда осы баптың 2 және 3-тармақтарында көзделген мәліметтермен қатар рұқсат беру туралы өтініш жер қойнауын пайдалану құқығының (жер қойнауын пайдалану құқығындағы үлестің) және (немесе) жер қойнауын пайдалану құқығымен байланысты объектілердің ауысуы бойынша мәмілелердің бағасы туралы және оны төлеу тәртібі туралы мәліметтерді қосымша қамтуға тиіс.

      5. Рұқсат беру туралы өтінішке онда көрсетілген мәліметтерді растайтын құжаттардың түпнұсқалары не нотариат куәландырған көшірмелері қоса беріледі. Өтінішке қоса берілетін барлық құжаттар қазақ және орыс тілдерінде жасалуға тиіс. Егер өтінішті шетелдік немесе шетелдік заңды тұлға беретін болса, мұндай құжаттар дұрыстығын нотариус куәландырған әрбір құжатқа қазақ және орыс тілдеріндегі аудармасы міндетті түрде қоса беріле отырып, өзге тілде де жасалуы мүмкін.

      6. Құзыретті орган өтінішті және оған қоса берілетін құжаттарды бір ай ішінде, ал ірі кен орындары және стратегиялық жер қойнауы учаскелері бойынша – үш ай ішінде қарайды.

      Құзыретті орган өтінішті және оған қоса берілетін құжаттарды алған күннен бастап бес жұмыс күні ішінде оны жер қойнауын пайдалану мәселелері жөніндегі сараптама комиссиясының қарауына шығарады.

      Жер қойнауын пайдалану мәселелері жөніндегі сараптама комиссиясы жер қойнауын пайдалану құқығының және (немесе) жер қойнауын пайдалану құқығымен байланысты объектілердің ауысуына, сондай-ақ осы Кодексте көзделген өзге де жағдайларда рұқсат беру үшін өтініштерді қарау кезінде ұсынымдар әзірлеу мақсатында құзыретті орган жанындағы консультативтік-кеңесші орган болып табылады.

      Сараптама комиссиясының құрамын және ол туралы ережені құзыретті орган бекітеді.

      Жер қойнауын пайдалану мәселелері жөніндегі сараптама комиссиясы өтінішті және оған қоса берілетін құжаттарды он бес жұмыс күнінен аспайтын, ал ірі кен орындары және стратегиялық жер қойнауы учаскелері бойынша – қырық бес жұмыс күнінен аспайтын мерзімде қарайды.

      Құзыретті орган өтінішті жан-жақты және толық қарау мақсатында өтініш иесінен ұсынымдар әзірлеу үшін қажетті қосымша мәліметтерді және (немесе) құжаттарды сұратуға құқылы.

      Қосымша мәліметтер және (немесе) құжаттар сұратылған жағдайда тиісті өтінішті қарау мерзімі осындай мәліметтер және (немесе) құжаттар ұсынылғанға дейінгі кезеңге тоқтатыла тұрады.

      Құзыретті орган жер қойнауын пайдалану мәселелері жөніндегі сараптама комиссиясының ұсынымдарын алған күннен бастап бес жұмыс күні ішінде өтініш бойынша шешім шығарады.

      7. Егер жер қойнауын пайдалану құқығының және (немесе) жер қойнауын пайдалану құқығымен байланысты объектілердің ауысуына рұқсат беруге арналған өтініш пайдалы қатты қазбалардың ірі кен орнын қамтитын және (немесе) стратегиялық жер қойнауы учаскесі болып табылатын жер қойнауы учаскесінде жер қойнауын пайдалану құқығына қатысты берілсе не егер тиісті жер қойнауы учаскесінде жер қойнауын пайдалану құқығының және (немесе) жер қойнауын пайдалану құқығымен байланысты объектілердің болжалды ауысуы ұлттық қауіпсіздік мүдделерін қозғайтын болса, құзыретті орган осындай өтінішті және оған қоса берілетін құжаттарды алған күннен бастап бес жұмыс күні ішінде оны ұлттық қауіпсіздік органдарына жер қойнауын пайдалану құқығының (жер қойнауын пайдалану құқығындағы үлестің) және (немесе) жер қойнауын пайдалану құқығымен байланысты объектілердің ауысуын ұлттық қауіпсіздік талаптарына сәйкестігі тұрғысынан қарау үшін жібереді.

      Егер жер қойнауын пайдалану құқығының (жер қойнауын пайдалану құқығындағы үлестің) және (немесе) жер қойнауын пайдалану құқығымен байланысты объектілердің ауысуы ұлттық қауіпсіздік мүдделерін қозғайтын болса, ұлттық қауіпсіздік органдары бұл туралы құзыретті органды өтінішті алған күннен бастап он жұмыс күні ішінде хабардар етеді. Бұл жағдайда құзыретті орган ұлттық қауіпсіздік органдарынан жер қойнауын пайдалану құқығы (жер қойнауын пайдалану құқығындағы үлес) және (немесе) жер қойнауын пайдалану құқығымен байланысты объектілер ауысуының ұлттық қауіпсіздік талаптарына сәйкестігі туралы растауды алғанға дейін өтінішті қарауды тоқтата тұрады. Құзыретті орган ұлттық қауіпсіздік органдарынан хабарлама алған күннен бастап бес жұмыс күні ішінде өтініш иесіне осындай тоқтата тұру туралы хабарлайды.

      Құзыретті орган ұлттық қауіпсіздік органдарынан растауды алғаннан кейін өтінішті қарауды қайта бастайды.

      8. Өтініш иесі өтінішті бергеннен кейін кез келген уақытта және құзыретті орган мәні бойынша шешім шығарғанға дейін оны кері қайтарып алуы мүмкін.

      9. Өтінішті қарау нәтижелері бойынша құзыретті орган рұқсат беру немесе оны беруден бас тарту туралы шешім қабылдайды.

      10. Құзыретті орган мынадай жағдайларда:

      1) егер жер қойнауын пайдалану құқығының (жер қойнауын пайдалану құқығындағы үлестің) және (немесе) жер қойнауын пайдалану құқығымен байланысты объектілердің ауысуы елдің ұлттық қауіпсіздігін қамтамасыз ету жөніндегі талаптардың сақталмауына, оның ішінде жер қойнауын пайдалану құқықтарының шоғырлануына алып келсе;

      2) егер жер қойнауын пайдалану құқығының (жер қойнауын пайдалану құқығындағы үлестің) және (немесе) жер қойнауын пайдалану құқығымен байланысты объектілердің ауысуы жер қойнауын пайдалануға арналған келісімшарт шеңберінде құқықтардың шоғырлануына алып келсе;

      3) егер рұқсат беру туралы өтініш осы Кодекс талаптарына сәйкес келмесе;

      4) егер жер қойнауын пайдалану құқығының (жер қойнауын пайдалану құқығындағы үлестің) және (немесе) жер қойнауын пайдалану құқығымен байланысты объектілердің ауысуына осы Кодексте тыйым салынған болса;

      5) егер жер қойнауын пайдалану құқығының (жер қойнауын пайдалану құқығындағы үлестің) ауысуы қолданылған әкімшілік жазаға сәйкес жер қойнауын пайдаланушыға жер қойнауын пайдалану жөніндегі операцияларды немесе жекелеген жұмыс түрлерін жүргізуге тыйым салынған жер қойнауы учаскесі бойынша жүзеге асырылатын болса;

      6) мемлекет басым құқығын іске асыратын болса;

      7) егер жер қойнауын пайдалану құқығының (жер қойнауын пайдалану құқығындағы үлестің) және (немесе) жер қойнауын пайдалану құқығымен байланысты объектілердің ауысуы Қазақстан Республикасы жасасқан халықаралық келісімдердің ережелеріне сәйкес келмейтін болса, рұқсат беруден бас тартады.

      Осы Кодекстің мақсаттары үшін жер қойнауын пайдалану құқығының шоғырлануы деп бір тұлғаның немесе бір мемлекеттің тұлғалары тобының жер қойнауын пайдалану құқығындағы және (немесе) жер қойнауын пайдалану құқығымен байланысты объектілердегі Қазақстан Республикасының ұлттық қауіпсіздігіне қатер төндіруі мүмкін немесе төндіретін жиынтық үлеске ие болуы танылады.

      Жер қойнауын пайдалануға арналған келісімшарт шеңберінде құқықтардың шоғырлануы деп Қазақстан Республикасымен жасалған келісімшартта жер қойнауын пайдалану құқығының ортақ иелерінің бірінің осындай қатысушыға келісімшартқа сәйкес жер қойнауын пайдаланушының қызметі бойынша шешімдерді айқындауға мүмкіндік беретін үлес шамасы түсініледі.

      11. Рұқсат беруден бас тартуға өтініш иесі сот тәртібімен дау айтуы мүмкін. Осы баптың 10-тармағының 1) тармақшасына сәйкес рұқсат беруден бас тарту себептері түсіндірілместен ресімделеді.

      12. Жер қойнауын пайдалану құқығының (жер қойнауын пайдалану құқығындағы үлестің) ауысуына рұқсат жер қойнауын пайдалану құқығындағы берілетін үлестің және (немесе) жер қойнауын пайдалану құқығымен байланысты объектілердің шекті көлемін, сондай-ақ сатып алушы тұлғаға нұсқауды қамтуға тиіс.

      Жер қойнауын пайдалану құқығымен байланысты объектілер болып табылатын акцияларды немесе басқа да бағалы қағаздарды айналымға шығаруға рұқсат шығаруды жүзеге асыру жоспарланатын ұйымдастырылған бағалы қағаздар нарығын көрсетуді және бір немесе бірнеше мәміле жасасу арқылы оның шегінде шығару жүзеге асырылуы мүмкін акциялардың немесе басқа да бағалы қағаздардың санын қамтуға тиіс.

      Осы Кодекстің мемлекеттің басым құқығы туралы ережелері қолданылған жағдайда рұқсат жер қойнауын пайдалану құқығының (жер қойнауын пайдалану құқығындағы үлестің) ауысуы бойынша мәмілелердің бағасын және (немесе) жер қойнауын пайдалану құқығымен байланысты объектілерді сатып алу бойынша мәмілелердің бағасын және оларды төлеу тәртібін қосымша қамтуға тиіс.

      13. Жер қойнауын пайдалану құқығының (жер қойнауын пайдалану құқығындағы үлестің) және (немесе) жер қойнауын пайдалану құқығымен байланысты объектілердің ауысуына рұқсат бір жыл мерзімге беріледі. Жер қойнауын пайдалану құқығының (жер қойнауын пайдалану құқығындағы үлестің) және (немесе) жер қойнауын пайдалану құқығымен байланысты объектілердің ауысуы көрсетілген мерзімде жүзеге асырылмаған жағдайда өтініш иесі құзыретті органға жаңа рұқсат беру жөнінде жүгінеді.

      Ескерту. 45-бапқа өзгеріс енгізілді – ҚР - ҚР 02.01.2021 № 401-VI (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-баптан қараңыз) Заңымен.

46-бап. Мемлекеттің басым құқығын іске асырудың тәртібі

      1. Қазақстан Республикасының мүдделері үшін басым құқық Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес құзыретті органның шешімі негізінде ұлттық басқарушы холдинг немесе ұлттық компания арқылы іске асырылады.

      2. Басым құқықты іске асыру туралы мәселе осы Кодекстің 44-бабының 1-тармағында көзделген рұқсат беру туралы мәселені қараумен қатар құзыретті органның қарауына жатады. Басым құқықты іске асыру туралы мәселені қарау және ол бойынша шешім қабылдау тәртібін құзыретті орган айқындайды.

      Мемлекеттің басым құқығын іске асыруы туралы мәселені қараған кезде тұлғаның құзыретті органға жіберген өтініші құзыретті органға берілгеннен кейін үш ай ішінде кері қайтарып алуға немесе қайта қарауға жатпайды.

      Егер өтінішті қарау кезеңінде жер қойнауын пайдалану құқығының (жер қойнауын пайдалану құқығындағы үлестің) және (немесе) жер қойнауын пайдалану құқығымен байланысты объектілердің ауысу бағасы туралы немесе оны төлеу тәртібі туралы шарттар өзгеретін болса, өтініш иесі құзыретті органды осындай өзгеріс туралы жазбаша хабардар етеді. Бұл жағдайда өтінішті қарау мерзімі хабарланған күннен бастап қайта есептеледі. Мұндай хабарлама болмаған жағдайда құзыретті орган бастапқыда өтініште көрсетілген, жер қойнауын пайдалану құқығының (жер қойнауын пайдалану құқығындағы үлестің) және (немесе) жер қойнауын пайдалану құқығымен байланысты объектілердің ауысу бағасы туралы және оны төлеу тәртібі туралы шарттарды ескере отырып, өтінішті мәні бойынша қарайды.

      Мемлекеттің басым құқығын іске асыруы туралы шешім қабылданған жағдайда құзыретті орган ұлттық басқарушы холдингті немесе ұлттық компанияны иеліктен шығарылатын жер қойнауын пайдалану құқығын (жер қойнауын пайдалану құқығындағы үлесті) және (немесе) жер қойнауын пайдалану құқығымен байланысты объектілерді мемлекет мүддесінде сатып алушы ретінде айқындайды.

      3. Мемлекеттің басым құқығын іске асыруы туралы құзыретті органның шешімі негізінде ұлттық басқарушы холдинг немесе ұлттық компания бес жұмыс күні ішінде жер қойнауын пайдалану құқығын (жер қойнауын пайдалану құқығындағы үлесті) иеліктен шығару және (немесе) жер қойнауын пайдалану құқығымен байланысты объектілердің ауысуы бойынша әрекеттер жүргізуге ниеттенген тұлғаға басым құқықты іске асыру тәртібі мен мерзімі туралы келіссөздерді бастау туралы ұсыныспен шығады.

      Ұлттық басқарушы холдингтің немесе ұлттық компанияның жер қойнауын пайдалану құқығын (жер қойнауын пайдалану құқығындағы үлесті) және (немесе) жер қойнауын пайдалану құқығымен байланысты объектілерді мемлекеттің басым құқығын іске асыру мақсатында сатып алуы осы баптың 2-тармағының үшінші бөлігінде көзделген, берілген өтініште немесе хабарламада көрсетілгеннен нашар болмайтын баға және оны төлеу шарттары бойынша жүзеге асырылады.

      4. Жер қойнауын пайдалану құқығы (жер қойнауын пайдалану құқығындағы үлес) және (немесе) жер қойнауын пайдалану құқығымен байланысты объектілер өтеусіз негіз бойынша иеліктен шығарылған жағдайда немесе олар заңды тұлғаның жарғылық капиталына енгізілген жағдайда, мемлекеттің басым құқығын іске асыру кезінде оларды сатып алу Қазақстан Республикасының бағалау қызметі туралы заңнамасына сәйкес айқындалатын нарықтық баға бойынша жүзеге асырылады.

      Мемлекеттің басым құқығын іске асырған кездегі сатып алу бағасымен келіспеген жағдайда, өтініш беруші нәтижелерге Қазақстан Республикасының заңдарында белгіленген тәртіппен шағым жасауға құқылы.

      Ескерту. 46-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 29.06.2020 № 351-VI Заңымен (01.07.2021 бастап қолданысқа енгізіледі).

47-бап. Жер қойнауын пайдаланушыны бақылаудың өзгеруі туралы хабарлама

      1. Жер қойнауын пайдалануға арналған келісімшарттың, пайдалы қатты қазбаларды барлауға арналған лицензияның немесе өндіруге арналған лицензияның негізінде туындаған, жер қойнауын пайдалану құқығына (жер қойнауын пайдалану құқығының үлесіне) ие жер қойнауын пайдаланушы осындай жер қойнауын пайдалану құқығын берген мемлекеттік органды жер қойнауын пайдаланушының қызметін тікелей немесе жанама түрде бақылайтын тұлғалар және (немесе) ұйымдар құрамының өзгергені туралы осындай өзгеріс болған күннен бастап күнтізбелік отыз күн ішінде хабардар етуге міндетті.

      2. Хабарламада:

      1) бақылауды жоғалтқан немесе алған тұлға, мемлекет немесе ұйым туралы мәліметтер:

      жеке тұлғалар үшін – иемденушінің тегі, аты және әкесінің аты (егер ол жеке басын куәландыратын құжатта көрсетілсе), тұрғылықты жері, азаматтығы;

      заңды тұлғалар үшін – атауы, орналасқан жері, мемлекеттік тиесілігін көрсету;

      мемлекет үшін – мемлекеттің толық атауы, мемлекеттің мүдделерін білдіретін мемлекеттік органның атауы және орналасқан жері;

      2) бақылаудың нысаны және тәсілі, сондай-ақ бақылауды жоғалту немесе иелену негізі қамтылуға тиіс.

      3. Хабарлама құзыретті орган бекітетін нысан бойынша қазақ және орыс тілдерінде беріледі.

      4. Хабардар етілуге жататын мемлекеттік орган жер қойнауын пайдаланушыдан хабарламада көрсетілген мәліметтерді растайтын құжаттарды (құжаттардың түпнұсқаларын не нотариат куәландырған көшірмелерін) сұратуға құқылы.

      5. Осы Кодекстің мақсаттары үшін тікелей бақылау мынадай шарттардың (бақылау тәсілдерінің) ең болмаса біреуінің болуын:

      1) заңды тұлғаға немесе өзге ұйымға қатысу құқығының жиырма бес пайыздан астамын иеленуді (қатысу үлесіне құқық, акцияларға, пайларға және меншік құқығын растайтын немесе акцияларға немесе пайларға ауыстырылатын бағалы қағаздарды қоса алғанда, үлестік қатысудың басқа да нысандары);

      2) ұйымның жоғары басқару органында барлық дауыстың жиырма бес пайыздан астамымен дауыс беру құқығына ие болуды;

      3) жер қойнауын пайдаланушының бөлінетін таза кірісінің жиырма бес пайыздан астамын алуды;

      4) шартқа сәйкес немесе Қазақстан Республикасы заңының негізінде басқа ұйымның шешімін айқындау құқығына ие болуды білдіреді.

      Жанама түрде бақылау тұлғаның, ұйымның өз араларында тікелей бақылау болатын үшінші ұйым (үшінші ұйымдар) арқылы басқа ұйымды бақылау мүмкіндігін білдіреді.

48-бап. Жер қойнауын пайдалану құқығына салынатын ауыртпалық

      1. Жер қойнауын пайдалану құқығына (жер қойнауын пайдалану құқығындағы үлеске) осы Кодексте көзделген тәртіппен және шарттарда үшінші тұлғалардың құқықтарымен ауыртпалық салынуы мүмкін.

      2. Қазақстан Республикасының заңдарында сенімгерлік басқаруға беру туралы талап белгіленген жағдайларды қоспағанда, жер қойнауын пайдалану құқығын сенімгерлік басқаруға беруге тыйым салынған.

      3. Ауысуына осы Кодексте тыйым салынған жер қойнауын пайдалану құқығына (жер қойнауын пайдалану құқығындағы үлеске) ауыртпалық салуға жол берілмейді.

      4. Осы Кодексте тыйым салынбаған жер қойнауын пайдалану құқығының (жер қойнауын пайдалану құқығындағы үлестің) кепілі жер қойнауын пайдаланудың осындай құқығын беретін тиісті мемлекеттік органда мемлекеттік тіркеуге жатады.

      Осы тармақта көзделген жер қойнауын пайдалану құқығының (жер қойнауын пайдалану құқығындағы үлесінің) кепілі мемлекеттік тіркеу күнінен бастап туындайды.

      Жер қойнауын пайдалану құқығының (жер қойнауын пайдалану құқығындағы үлестің) кепілін тіркеу жылжымалы мүлiк кепiлiн тiркеу саласындағы уәкілетті орган айқындайтын тәртіппен жүргізіледі.

      5. Жер қойнауын пайдалану құқығынан (жер қойнауын пайдалану құқығындағы үлестен) өндіріп алу Қазақстан Республикасының азаматтық заңнамасында көзделген тәртіппен жүргізіледі.

      6. Жер қойнауын пайдалануға арналған келісімшарттар бойынша жер қойнауын пайдалануға құқық (жер қойнауын пайдалану құқығындағы үлес), жер қойнауын пайдалану құқығымен байланысты объектілер кепілінің, сондай-ақ кепіл нысанасы тұрғысынан өндіріп алудың ерекшеліктері осы Кодекстің Ерекше бөлігінде белгіленеді.

      Ескерту. 48-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 02.01.2021 № 401-VI (01.03.2021 бастап қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

6-ТАРАУ. ЖЕР ҚОЙНАУЫН ПАЙДАЛАНУ САЛАСЫНДАҒЫ ОПЕРАТОР

49-бап. Жер қойнауын пайдалану саласындағы оператор

      1. Жер қойнауын пайдаланушы немесе жер қойнауын пайдалану құқығын иеленушілер құратын немесе айқындайтын, жер қойнауын пайдалану жөніндегі операцияларды жүргізу кезінде жер қойнауын пайдаланушының өкілі ретінде әрекет ететін заңды тұлға жер қойнауын пайдалануға арналған келісімшарт бойынша немесе жер қойнауын пайдалануға арналған келісімшарт шеңберіндегі кен орны, пайдалы қатты қазбаларды барлауға немесе өндіруге арналған лицензиялар бойынша оператор болып табылады.

      2. Жер қойнауын пайдалануға арналған тиісті келісімшарт немесе лицензия бойынша жер қойнауын пайдалану құқығын жалғыз иеленуші болып табылатын тұлға оператор болып тағайындалмайды.

      3. Оператор мен жер қойнауын пайдаланушы арасындағы қатынастар қарапайым жазбаша нысанда, жер қойнауын пайдалануға арналған келісімшарт немесе лицензия мерзімінен аспайтын мерзімге жасалатын олардың арасындағы келісіммен реттеледі.

      Көрсетілген келісімнің қарапайым жазбаша нысанын сақтамау оның маңызсыздығына алып келеді.

      4. Осы тараудың күші осы Кодекстің 150-бабының ережелерінде көзделген кен орындарын бірлесіп игеру шеңберінде басқарушы компанияның қызметіне қолданылмайды.

      Ескерту. 49-бапқа өзгеріс енгізілді – ҚР 29.12.2022 № 174-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

50-бап. Жер қойнауын пайдалану саласындағы операторды тағайындау тәртібі

      1. Жер қойнауын пайдаланушы жер қойнауын пайдалану саласындағы операторды тағайындағаны туралы құзыретті органды жазбаша хабардар етеді. Мұндай хабарламаға оператор мен жер қойнауын пайдаланушы арасындағы келісімнің нотариат куәландырған көшірмесі қоса беріледі.

      2. Құзыретті органды хабардар еткен кезге дейін оператор тағайындалған деп есептелмейді.

      3. Бір келісімшарт немесе лицензия бойынша бір ғана оператор тағайындалуы мүмкін.

      4. Оператордың өкілеттіліктері тоқтатылған жағдайда жер қойнауын пайдаланушы ол жөнінде құзыретті органды тез арада хабардар етуге міндетті.

51-бап. Жер қойнауын пайдалану саласындағы оператордың жауаптылығы

      1. Оператордың әрекеттері нәтижесінде жер қойнауын пайдалануға арналған келісімшарт немесе лицензия талаптарын бұзғаны үшін жер қойнауын пайдаланушы жауаптылықта болады.

      2. Жер қойнауын пайдаланушының мүдделерін білдіруге байланысты туындаған оператор міндеттемелері бойынша жер қойнауын пайдаланушы ортақ жауаптылықта болады. Жер қойнауын пайдалану жөніндегі операцияларды жүргізу нәтижесінде оператор үшінші тұлғаларға зиян келтірген жағдайда, жер қойнауын пайдаланушы оператордың өз өкілеттіктерін асырып әрекет жасағанын сылтау етуге құқылы емес.

ІІІ БӨЛІМ. ЖЕР ҚОЙНАУЫН ҚАУІПСІЗ ПАЙДАЛАНУ

7-ТАРАУ. ЖЕР ҚОЙНАУЫН ПАЙДАЛАНУ ЖӨНІНДЕГІ ОПЕРАЦИЯЛАРДЫ ЖҮРГІЗУ КЕЗІНДЕГІ ҚАУІПСІЗДІК БОЙЫНША ТАЛАПТАР

52-бап. Жер қойнауын пайдалану жөніндегі операцияларды жүргізу кезіндегі экологиялық қауіпсіздік

      1. Өндірістік және өзге де объектілерді болжауды, жоспарлауды және жобалауды қоса алғанда, жер қойнауын пайдалану жөніндегі операциялар Қазақстан Республикасының экологиялық заңнамасы талаптарына сәйкес келуге тиіс.

      2. Жер қойнауының экологиялық жай-күйі шекті жол берілетін эмиссияларды нормалаумен, жер қойнауын пайдалану жөніндегі қызметті немесе оның жекелеген түрлерін шектеумен немесе оларға тыйым салумен қамтамасыз етіледі.

      3. Қазақстан Республикасының экология заңнамасында көзделген жағдайларда, тиісті экологиялық рұқсатсыз немесе мемлекеттік экологиялық сараптаманың оң қорытындысынсыз жер қойнауын пайдалану жөніндегі операцияларды жүргізуге тыйым салынады.

      Ескерту. 52-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 02.01.2021 № 401-VI (01.07.2021 бастап қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

53-бап. Жер қойнауын пайдалану жөніндегі операцияларды жүргізу кезіндегі өнеркәсіптік қауіпсіздік

      1. Өндірістік және өзге де объектілерді жобалауды қоса алғанда, жер қойнауын пайдалану жөніндегі операциялар өнеркәсіптік қауіпсіздік талаптарына сәйкес келуге тиіс.

      2. Жер қойнауын пайдаланушы Қазақстан Республикасының заңнамасында көзделген, жұмыстарды қауіпсіз жүргізу жөніндегі қағидалар мен нормалардың сақталуын, сондай-ақ авариялардың, жазатайым оқиғалардың алдын алу мен оларды жою және кәсіптік аурулардың профилактикасы бойынша іс-шаралардың жүргізілуін қамтамасыз етуге тиіс.

      3. Адамдардың өмірі мен денсаулығына қауіп төндіретін, жеке және заңды тұлғаларға материалдық шығын келтіру қатерін төндіретін жер қойнауын пайдалану жөніндегі операцияларға тыйым салынады.

      4. Осы Кодексте көзделген жағдайларда өнеркәсіптік қауіпсіздік саласындағы сараптаманың оң қорытындысынсыз жер қойнауын пайдалануға тыйым салынады.

      5. Жер қойнауын пайдалануға байланысты жұмыстарды жүргізу кезінде:

      1) жұмыскерлердің жұмыстарды қауіпсіз жүргізу жөніндегі қағидалар мен нормаларды зерделеуі және орындауы, сондай-ақ авариялардың алдын алу мен оларды жою жөніндегі іс-шараларды жоспарлау және өткізу;

      2) жұмыскерлердің өміріне тікелей қауіп төнген жағдайда жұмысты тоқтата тұру, адамдарды қауіпсіз жерге шығару және қауіпті анықтау үшін қажетті іс-шараларды өткізу;

      3) қауіпсіздік қағидалары мен нормаларының және санитариялық нормалардың талаптарына сай келетін күйде машиналарды, жабдықтар мен материалдарды пайдалану, ғимараттар мен құрылысжайларды күтіп ұстау;

      4) жарылғыш материалдар мен қауіпті химиялық заттарды есепке алу, тиісті түрде сақтау және тасымалдау, сондай-ақ оларды дұрыс және қауіпсіз пайдалану;

      5) кеніштік атмосфераның құрамын жақсартуды, тау-кен жұмыстарын жүргізу және кәсіптік аурулар мен өндірістік жарақаттанудың алдын алуға бағытталған ұжымдық және жеке қорғану құралдарын пайдалану технологиясын жетілдіруді көздейтін арнайы кешенді ұйымдастырушылық-техникалық іс-шараларды озық практиканы ескере отырып әзірлеу және жүзеге асыру;

      6) судың кенеттен бұзып өтуін, газдың ауаға шығуын, пайдалы қазбалар мен жыныстардың атқылауын, сондай-ақ тау-кен соққысын болжау жәнеолардың алдын алу жөніндегі арнайы іс-шараларды жүзеге асыру;

      7) техникалық құжаттаманы және авариялар салдарын жою жоспарларын жұмыстарды қауіпсіз жүргізу аймақтарының шекараларын нақтылайтын деректермен уақтылы толықтыру;

      8) Қазақстан Республикасының азаматтық қорғау туралы заңнамасында көзделген өзге де талаптарды орындау қамтамасыз етілуге тиіс.

8-ТАРАУ. ЖЕР ҚОЙНАУЫН ПАЙДАЛАНУ САЛДАРЫН ЖОЮ

54-бап. Жер қойнауын пайдалану салдарын жою туралы жалпы ережелер

      1. Егер осы Кодексте өзгеше белгіленбесе, жер қойнауын пайдаланушы өзіне берілген жер қойнауы учаскесінде жер қойнауын пайдалану жөніндегі операциялардың салдарын жоюға міндетті.

      2. Өндірістік объектілерді және жер учаскелерін халықтың өмірі мен денсаулығының қауіпсіздігін қамтамасыз ететін жай-күйге келтіру, қоршаған ортаны қорғау мақсатында Қазақстан Республикасының заңнамасында көзделген тәртіппен жүргізілетін іс-шаралар кешені жер қойнауын пайдалану салдарын жою болып табылады.

      3. Жою осы Кодексте белгіленген жағдайларды қоспағанда, жер қойнауын пайдалану құқықтары тоқтатылған жер қойнауы учаскелерінде жүргізіледі.

      Жер қойнауын пайдалану жөніндегі операциялар салдарын жою жер қойнауы учаскесінің бір бөлігін пайдалану құқығын тоқтату, сондай-ақ жою жөніндегі жұмыстар көлемін азайту (прогрессивті жою) мақсатында жер қойнауын пайдалануға арналған лицензияның немесе келісімшарттың қолданылуы тоқтатылғанға дейін жүргізілуі мүмкін.

      4. Жер қойнауын пайдалануға арналған лицензияның немесе келісімшарттың қолданылуын тоқтату жер қойнауын пайдалану салдарын жою жөніндегі міндеттемелерді тоқтатуға алып келмейді.

      5. Жер қойнауын пайдалану жөніндегі операциялар салдарын жою ерекшеліктері олардың түрлері ескеріле отырып, осы Кодекстің Ерекше бөлігінде айқындалады.

      6. Жер қойнауын пайдалану жөніндегі операциялардың салдарын жою бойынша зерттеп-қарау нәтижелері мен жұмыстарды қабылдап алу тәртібін құзыретті орган қоршаған ортаны қорғау саласындағы уәкілетті органмен бірлесіп айқындайды.

      Ескерту. 54-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 02.01.2021 № 401-VI (01.03.2021 бастап қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

55-бап. Жер қойнауын пайдалану салдарын жоюды қаржыландыру

      1. Жою жер қойнауын пайдаланушының немесе жер қойнауын пайдалануға арналған тиісті лицензия немесе келісімшарт тоқтатылғанға дейін тікелей жер қойнауын пайдаланушы болған тұлғаның есебінен жүргізіледі.

      2. Осы Кодексте көзделген жағдайларда жер қойнауын пайдаланушы жою бойынша өз міндеттемелерінің орындалуын қамтамасыз етуді ұсынуға міндетті. Жер қойнауын пайдаланушының мұндай қамтамасыз етуді ұсынуы жер қойнауын пайдалану салдарын жою жөніндегі міндеттемені орындаудан босатпайды.

      3. Жер қойнауын пайдалану салдарын жою жөніндегі міндеттеменің орындалуын қамтамасыз ету Қазақстан Республикасының пайдасына жүзеге асырылады.

      Жою жөніндегі міндеттеме осы Кодекске сәйкес белгіленген мерзімде орындалмаған (тиісінше орындалмаған) жағдайда, ұсынылған қамтамасыз ету сомасын келісімшарттың тарапы болып табылатын және (немесе) жер қойнауын пайдалануға арналған лицензияны берген мемлекеттік орган Қазақстан Республикасының пайдасына өндіруге тиіс.

      Егер тиісті қамтамасыз ету сомасы жоюдың тиісті жобасы бойынша шығыстарды жабу үшін жеткіліксіз болса, мемлекет жеткіліксіз соманы жер қойнауын пайдалану салдарын жоюды жүзеге асыруға міндетті болған тұлғаның мүлкінен алуға құқылы.

      4. Жер қойнауын пайдаланушының жою жөніндегі міндеттемелерді орындауы кепілдікпен, банктік салым кепілімен және (немесе) сақтандырумен қамтамасыз етілуі мүмкін.

      5. Қамтамасыз ету әрбір жер қойнауы учаскесі бойынша жеке-жеке беріледі.

      Жер қойнауын пайдалану салдарын жоюды талап ететін жер қойнауын пайдалану жөніндегі операцияларды осы Кодекске сәйкес ұсынылатын қамтамасыз етусіз жүргізуге тыйым салынады.

      6. Жер қойнауын пайдаланушының жер қойнауын пайдалану құқығын (жер қойнауын пайдалану құқығындағы үлесін) үшінші тұлғаға иеліктен шығаруы оны жер қойнауын пайдалану құқығын (жер қойнауын пайдалану құқығындағы үлесті) алушы осы Кодекске сәйкес айқындалған мөлшерде қамтамасыз етуді ұсынғанға дейін жою жөніндегі міндеттемелерден босатпайды.

      7. Егер жер қойнауын пайдаланушы ұсынған қамтамасыз ету онымен байланысты болмайтын себептермен осы Кодекстің талаптарына сәйкес келмейтін болып қалса немесе тоқтатылса, жер қойнауын пайдаланушы күнтізбелік алпыс күн ішінде мұндай қамтамасыз етуді айырбастауға міндетті. Егер көрсетілген мерзім ішінде жер қойнауын пайдаланушы осындай айырбастауды жүргізбеген болса, ол жер қойнауын пайдалану жөніндегі операцияларды тез арада тоқтата тұруға міндетті. Жер қойнауын пайдалану жөніндегі операцияларды қайта бастауға қамтамасыз етуді қалпына келтіргеннен немесе айырбастағаннан кейін ғана жол беріледі.

      8. Жер қойнауын пайдалану жөніндегі операциялардың салдарын жою бойынша міндеттемелерді орындаудың ұсынылатын қамтамасыз етуі (тиісінше қамтамасыз ету) осы Кодекстің және Қазақстан Республикасының өзге де заңнамалық актілерінің талаптарына сәйкес келуге тиіс.

      9. Мемлекеттік орган қабылдаған жер қойнауын пайдалану жөніндегі операциялардың салдарын жою бойынша міндеттемелерді орындауды қамтамасыз етулерді ұсыну және есепке алу тәртібін құзыретті орган айқындайды.

      Ескерту. 55-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 02.01.2021 № 401-VI (01.03.2021 бастап қолданысқа енгізіледі); 29.12.2022 № 174-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

56-бап. Жоюды қамтамасыз ету ретіндегі кепілдік

      1. Жер қойнауын пайдаланушы осы Кодекске сәйкес жер қойнауын пайдалану салдарын жою жөніндегі міндеттемені орындамаған жағдайда, кепілдікке орай кепілгер Қазақстан Республикасының алдында осы Кодекске сәйкес айқындалатын толық ақшалай соманы төлеу бойынша жауапты болады.

      2. Екінші деңгейдегі банк, шетелдік банк не акциялары ұйымдастырылған бағалы қағаздар нарығында айналымда болатын ұйым кепілгер бола алады. Егер шетелдік банк немесе акциялары ұйымдастырылған бағалы қағаздар нарығында айналымда болатын ұйым кепілгер болса, мұндай кепілгерлер, егер осы Кодексте өзгеше көзделмесе, шетелдік валютадағы ең төмен жеке кредиттік рейтинг бойынша құзыретті орган айқындайтын шарттарға сәйкес келуге тиіс.

      3. Банктің осы бапқа сәйкес өзі берген кепілдік бойынша міндеттемесі жою аяқталғаннан кейін тоқтатылады.

      4. Кепілдік құзыретті орган бекітетін үлгілік нысанға сәйкес қазақ және орыс тілдерінде ұсынылады.

      Шетелдік тұлға берген кепілдік міндетті түрде қазақ және орыс тілдеріне аударылып, шет тілде жасалуы мүмкін, оның дұрыстығын нотариус куәландыруға тиіс.

      5. Жер қойнауын пайдалану жөніндегі операциялардың салдарын жою жөніндегі міндеттемелердің орындалуын қамтамасыз ету ретінде берілетін кепілдіктердің ерекшеліктері осы Кодекстің Ерекше бөлігінде белгіленеді.

      Ескерту. 56-бапқа өзгеріс енгізілді – ҚР 29.12.2022 № 174-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

57-бап. Жоюды қамтамасыз ету ретіндегі банктік салым кепілі

      1. Жер қойнауын пайдаланушы жою жөніндегі міндеттемесін орындамаған жағдайда, банктік салым кепіліне орай Қазақстан Республикасының кепілге салынған банктік салым сомасынан, жер қойнауын пайдаланушының басқа кредиторлары алдында басымдықпен қанағаттандырылуға құқығы бар.

      2. Осы бапқа сәйкес Қазақстан Республикасының екінші деңгейдегі банкінде немесе Ұлттық пошта операторында орналастырылған банктік салым ғана кепіл нысанасы бола алады.

      3. Салым теңгемен немесе шетел валютасымен енгізілуі мүмкін.

      4. Қамтамасыз ету болып табылатын банктік салымның мөлшеріне қойылатын талаптар осы Кодексте белгіленеді.

      5. Қамтамасыз ету болып табылатын банктік салымды қайта кепілге қоюға тыйым салынады.

      6. Заңды тұлға болып табылатын жер қойнауын пайдаланушының банкроттығын қоса алғанда, оны таратқан жағдайда кепіл нысанасы конкурстық массаға қосылмайды, ал кепіл ұстаушы жер қойнауын пайдаланушының өзге мүлкінің есебінен өз талаптарын қанағаттандыруға қатысатын кредитор болып табылмайды.

      7. Жер қойнауын пайдалану жөніндегі операциялардың салдарын жою бойынша міндеттемелерді орындауды қамтамасыз ету тәсілі ретінде банктік салымның кепіл шарты үлгілік нысанға сәйкес қазақ және орыс тілдерінде жасалады.

      Банктік салымның кепіл шартын жасасу тәртібін және оның үлгілік нысанын құзыретті орган бекітеді.

      Ескерту. 57-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 02.01.2021 № 401-VI (01.03.2021 бастап қолданысқа енгізіледі); 28.12.2023 № 52-VIII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

58-бап. Жоюды қамтамасыз ету ретіндегі сақтандыру

      1. Жер қойнауын пайдалану салдарын жою жөніндегі өз міндеттемелерін қамтамасыз ету үшін жер қойнауын пайдаланушы сақтандыру ұйымымен сақтандыру шартын жасасуға құқылы, соған орай жер қойнауын пайдаланушының жер қойнауын пайдалану салдарын жою жөніндегі міндеттемелерін осы Кодексте көзделген тәртіппен орындамауы (сақтандыру жағдайы) сақтандыру сомасын Қазақстан Республикасының пайдасына (пайда алушы) төлеуге алып келеді.

      Жер қойнауын пайдаланушының осы Кодексте белгіленген тәртіппен және мерзімдерде жер қойнауын пайдалану жөніндегі операциялардың салдарын жою бойынша өзінің міндеттемелерін орындауға байланысты мүліктік мүддесі сақтандыру объектісі болып табылады.

      Сақтандыру ұйымына сақтандыру сомасын төлеу туралы қойылатын талап сақтандыру ұйымы осындай талапты алған күннен бастап бір ай ішінде бұлжытпай және міндетті түрде орындалуға жатады. Сақтандыру ұйымы көрсетілген талапты орындамаған және (немесе) тиісінше орындамаған не орындау мерзімдерін бұзған жағдайда Қазақстан Республикасының заңдарында белгіленген жауаптылықта болады.

      1-1. Жер қойнауын пайдалану жөніндегі операциялардың салдарын жою бойынша міндеттемелерді орындауды қамтамасыз ету мақсатында сақтандыру шарты қаржы нарығы мен қаржы ұйымдарын реттеу, бақылау және қадағалау жөніндегі уәкілетті органмен келісу бойынша құзыретті орган бекітетін үлгілік нысанға сәйкес жасалады. Бұл ретте сақтандыру шартының мерзімі:

      1) пайдалы қатты қазбаларды барлауға арналған лицензия үшін кемінде сегіз жылды (ол берілген кезде) немесе кемінде лицензияның қалған мерзімін және барлауға арналған лицензияның мерзімі аяқталған күннен бастап есептелетін қосымша екі жылды;

      2) пайдалы қатты қазбаларды өндіруге арналған лицензия үшін кемінде үш жылды;

      3) кең таралған пайдалы қазбаларды өндіруге арналған лицензия үшін кемінде үш жылды;

      4) тау-кен өндіру және (немесе) тау-кен байыту өндірістерінің техногендік минералдық түзілімдері орналастырылатын объектілерді орналастыру және (немесе) пайдалану мақсатында жер қойнауы кеңістігін пайдалануға арналған лицензия үшін кемінде үш жылды;

      5) кен іздеушілікке арналған лицензия үшін кемінде төрт жылды құрауға тиіс.

      2. Осы бапта көзделген сақтандыру қатынастары осы Кодексте реттелмеген бөлігінде Қазақстан Республикасының азаматтық заңнамасымен реттеледі.

      Ескерту. 58-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 02.01.2021 № 401-VI (01.03.2021 бастап қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

IV БӨЛІМ. ЖЕР ҚОЙНАУЫН ПАЙДАЛАНУ САЛАСЫНДАҒЫ МЕМЛЕКЕТТІК БАСҚАРУ

9-ТАРАУ. ЖЕР ҚОЙНАУЫН ПАЙДАЛАНУ САЛАСЫНДАҒЫ МЕМЛЕКЕТТІК ОРГАНДАР ЖҮЙЕСІ

59-бап. Қазақстан Республикасының Үкіметі

      Қазақстан Республикасының Үкіметі жер қойнауын пайдалану саласында:

      1) жер қойнауын мемлекеттік меншік объектісі ретінде басқаруды ұйымдастырады, жер қойнауын пайдалану саласындағы мемлекеттік саясаттың негізгі бағыттарын, оны жүзеге асыру жөніндегі стратегиялық және тактикалық шараларды әзірлейді;

      2) ұлттық қауіпсіздікті, халықтың өмірі мен денсаулығы қауіпсіздігін және қоршаған ортаны қорғауды қамтамасыз ету мақсатында жер қойнауын пайдалануға шектеулер мен тыйым салуларды белгілейді;

      3) стратегиялық жер қойнауы учаскелерінің тізбесін бекітеді;

      4) Конституцияда, осы Кодексте, Қазақстан Республикасының өзге де заңдарында және Қазақстан Республикасы Президентінің актілерінде өзіне жүктелген өзге де функцияларды орындайды.

60-бап. Құзыретті орган

      Мемлекеттік саясатты іске асыру және Қазақстан Республикасының жер қойнауын пайдалану саласындағы мүдделерін білдіру мақсатында Қазақстан Республикасының Үкіметі орталық атқарушы орган болып табылатын құзыретті органды айқындайды.

      Құзыретті орган Қазақстан Республикасының мүдделерін білдіреді және пайдалы қатты қазбалар мен көмірсутектер бойынша жер қойнауын пайдалану саласындағы мемлекеттік саясатты:

      1) жер қойнауының мемлекеттік қорын басқару бағдарламасын әзірлеу және бекіту;

      2) осы Кодексте көзделген жағдайларда жер қойнауын пайдалану саласындағы құқықтық актілерді әзірлеу және бекіту;

      2-1) құзыреті шегінде стандарттау жөніндегі құжаттардың жобаларын қарау, сондай-ақ стандарттау саласындағы уәкілетті органға енгізу үшін ұлттық, мемлекетаралық стандарттарды, ұлттық техникалық-экономикалық ақпарат сыныптауыштарын және стандарттау жөніндегі ұсынымдарды әзірлеу, өзгерістер енгізу, қайта қарау және күшін жою жөнінде ұсыныстар дайындау;

      2-2) жер қойнауын пайдаланушылардың жер қойнауын пайдалануға арналған келісімшарт (лицензия) бойынша міндеттемелерді орындауын мониторингтеуді, ақпараттық жүйелер арқылы жер қойнауын пайдалану құқығын беру рәсімін, жер қойнауын пайдалану құқығының және (немесе) жер қойнауын пайдалану құқығымен байланысты объектілердің ауысуын немесе кепілін тіркеуді автоматтандыру жөніндегі пилоттық жобаларды ерікті түрде қатысу шарттарымен құзыретті орган айқындайтын тәртіппен іске асыру;

      3) көмірсутектерді барлау мен өндіру, уран өндіру, пайдалы қатты қазбаларды барлау мен өндіру үшін жер қойнауын пайдалану құқығын беру және тоқтату;

      4) жер қойнауын пайдаланушылардың көмірсутектер және уран өндіру саласындағы келісімшарттардың, сондай-ақ пайдалы қатты қазбаларды барлау мен өндіруге арналған лицензиялардың шарттарын сақтауын бақылау;

      5) өзі берген жер қойнауын пайдалануға арналған лицензиялар және жасалған келісімшарттар туралы ақпаратқа қолжетімділікті қамтамасыз ету;

      6) Қазақстан Республикасының Үкіметіне жасалған келісімшарттар және өзі берген жер қойнауын пайдалануға арналған лицензиялар шарттарының орындалу барысы туралы жыл сайынғы есепті ұсыну;

      7) жер қойнауын пайдалануға арналған келісімшарттың немесе лицензияның шарттарын орындамағаны үшін тұрақсыздық айыбын өндіру;

      8) осы Кодексте, Қазақстан Республикасының өзге де заңдарында, Қазақстан Республикасы Президентінің және Қазақстан Республикасы Үкіметінің актілерінде көзделген өзге де өкілеттіктерді жүзеге асыру арқылы іске асырады.

      Ескерту. 60-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 05.10.2018 № 184-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін алты ай өткен соң қолданысқа енгізіледі); 28.12.2023 № 52-VIII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

61-бап. Пайдалы қатты қазбалар саласындағы уәкілетті орган

      Пайдалы қатты қазбалар саласындағы уәкілетті орган, уранды қоспағанда, пайдалы қатты қазбаларды барлау мен өндіру жөніндегі операцияларды реттеу бойынша мемлекеттік саясатты:

      1) осы Кодексте және Қазақстан Республикасының өзге де заңдарында көзделген жағдайларда, уранды қоспағанда, пайдалы қатты қазбаларды барлау мен өндіру жөніндегі операцияларды реттеу саласындағы құқықтық актілерді әзірлеу және бекіту;

      1-1) құзыреті шегінде стандарттау жөніндегі құжаттардың жобаларын қарау, сондай-ақ стандарттау саласындағы уәкілетті органға енгізу үшін ұлттық, мемлекетаралық стандарттарды, ұлттық техникалық-экономикалық ақпарат сыныптауыштарын және стандарттау жөніндегі ұсынымдарды әзірлеу, өзгерістер енгізу, қайта қарау және күшін жою жөнінде ұсыныстар дайындау;

      1-2) техникалық регламенттерді әзірлеу және бекіту;

      2) уранды қоспағанда, пайдалы қатты қазбаларды өндіру жөніндегі операцияларды жүргізу кезінде жер қойнауын пайдаланушылардың тауарларды, жұмыстарды және көрсетілетін қызметтерді сатып алуы тәртібін сақтауына мемлекеттік бақылауды жүзеге асыру;

      3) алып тасталды - ҚР 02.01.2021 № 401-VI (01.07.2021 бастап қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

      4) барлау учаскесінде бір мың текше метрден асатын көлемде тау-кен массасын алуға және (немесе) топырақты ауыстыруға рұқсат беру;

      5) уран өндіру жөніндегі операцияларды қоспағанда, пайдалы қатты қазбаларды барлау мен өндіру жөніндегі операцияларды реттеу;

      6) уранды және кең таралған пайдалы қазбаларды өндіру жөніндегі операцияларды қоспағанда, пайдалы қатты қазбаларды барлау мен өндіру жөніндегі операциялардың жүргізуіне мемлекеттік бақылау жасау;

      6-1) Қазақстан Республикасының Ұлттық кәсіпкерлер палатасымен және жер қойнауын пайдаланушылармен кәсіпкерлікті ынталандыру туралы келісімдер жасасу;

      6-2) көмірсутектер және уран өндіру саласындағы уәкілетті органдармен бірлесіп, кәсіпкерлікті ынталандыру туралы келісімді жасасу, оған өзгерістер, толықтырулар енгізу және оны бұзу, сондай-ақ олардың орындалуын мониторингтеу қағидаларын, кәсіпкерлікті ынталандыру туралы келісімнің үлгілік нысанын әзірлеу және бекіту;

      7) осы Кодексте, Қазақстан Республикасының өзге де заңдарында, Қазақстан Республикасы Президентінің және Қазақстан Республикасы Үкіметінің актілерінде көзделген өзге де өкілеттіктерді жүзеге асыру арқылы іске асырады.

      Ескерту. 61-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 05.10.2018 № 184-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін алты ай өткен соң қолданысқа енгізіледі); 30.12.2020 № 397-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін алты ай өткен соң қолданысқа енгізіледі); 02.01.2021 № 401-VI (01.07.2021 бастап қолданысқа енгізіледі); 15.11.2021 № 72-VII (01.01.2022 бастап қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

62-бап. Көмірсутектер саласындағы уәкілетті орган

      Көмірсутектер саласындағы уәкілетті орган көмірсутектер саласындағы мемлекеттік саясатты:

      1) осы Кодексте көзделген жағдайларда көмірсутектер саласындағы құқықтық актілерді әзірлеу және бекіту;

      2) көмірсутектер саласындағы нормативтік-техникалық құжаттарды әзірлеу және бекіту;

      2-1) құзыреті шегінде стандарттау жөніндегі құжаттардың жобаларын қарау, сондай-ақ стандарттау саласындағы уәкілетті органға енгізу үшін ұлттық, мемлекетаралық стандарттарды, ұлттық техникалық-экономикалық ақпарат сыныптауыштарын және стандарттау жөніндегі ұсынымдарды әзірлеу, өзгерістер енгізу, қайта қарау және күшін жою жөнінде ұсыныстар дайындау;

      3) көмірсутектер бойынша жер қойнауын пайдалану жөніндегі операцияларды реттеу;

      3-1) жер қойнауын пайдаланушылардың қазақстандық өндірушілерден тауарларды, жұмыстар мен көрсетілетін қызметтерді сатып алу, қазақстандық кадрларды тарту, қазақстандық кадрларды оқыту, ғылыми-зерттеу, ғылыми-техникалық және (немесе) тәжірибелік-конструкторлық жұмыстарды қаржыландыру, сондай-ақ жер қойнауын пайдаланушылар мен олардың мердігерлерінің көмірсутектерді барлау немесе өндіру жөніндегі операцияларды жүргізу кезінде пайдаланылатын тауарларды, жұмыстар мен көрсетілетін қызметтерді сатып алуы бойынша міндеттемелерді орындауын мониторингтеу;

      3-2) көмірсутектер саласындағы уәкілетті орган айқындайтын тәртіппен көмірсутектер бойынша жер қойнауын пайдалану жөніндегі операцияларды жүргізу кезінде пайдаланылатын тауарлардың, жұмыстар мен көрсетілетін қызметтердің және оларды өндірушілердің тізіліміне енгізу үшін, оларды бағалау өлшемшарттарын қоса алғанда, аталған тізілімді қалыптастыру және жүргізу;

      4) көмірсутектер бойынша жер қойнауын пайдалану жөніндегі операцияларды жүргізу саласындағы мемлекеттік бақылауды жүзеге асыру;

      5) жобалау құжаттары ережелерінің сақталуына мемлекеттік бақылауды жүзеге асыру;

      6) мұнайды және шикі газды өндіру мен олардың айналымының бірыңғай дерекқорын жүргізу;

      7) ішкі нарық қажеттіліктерін мұнай өнімдерімен қамтамасыз ету үшін Қазақстан Республикасының аумағында және одан тыс жерде қайта өңдеу үшін мұнай беру графиктерін қалыптастыру;

      8) теңізде және ішкі су айдындарында көмірсутектерді барлауды және (немесе) өндіруді жүргізу үшін пайдаланылатын теңіз объектілерін салумен орналастыруға рұқсаттар беру;

      9) шикі газды алау етіп жағуға рұқсаттар беру;

      10) көмірсутектерді өндірудің, өткізудің және тұтынудың ұлттық теңгерімін жүргізу;

      11) көмірсутектерді барлау және (немесе) өндіру жөніндегі операцияларды жүргізу кезінде жер қойнауын пайдаланушылардың тауарларды, жұмыстар мен көрсетілетін қызметтерді сатып алуы тәртібінің сақталуына мемлекеттік бақылауды жүзеге асыру;

      11-1) Қазақстан Республикасының Ұлттық кәсіпкерлер палатасымен және жер қойнауын пайдаланушылармен кәсіпкерлікті ынталандыру туралы келісімдер жасасу;

      11-2) уран өндіру және пайдалы қатты қазбалар саласындағы уәкілетті органдармен бірлесіп, кәсіпкерлікті ынталандыру туралы келісімді жасасу, оған өзгерістер, толықтырулар енгізу және оны бұзу, сондай-ақ олардың орындалуын мониторингтеу қағидаларын, кәсіпкерлікті ынталандыру туралы келісімнің үлгілік нысанын әзірлеу және бекіту;

      12) азаматтық қорғаныс және сауда мақсатында теңізде жүзу саласындағы уәкілетті органдармен бірлесе отырып, теңізде, Қазақстан Республикасының ішкі су айдындарында және сақтық аймағында мұнай төгілуі салдарын жоюға арналған дайындықты және іс-қимылдарды қамтамасыз етудің ұлттық жоспарын әзірлеу мен бекіту;

      13) осы Кодексте, Қазақстан Республикасының өзге де заңдарында, Қазақстан Республикасы Президентінің және Қазақстан Республикасы Үкіметінің актілерінде көзделген өзге де өкілеттіктерді жүзеге асыру арқылы іске асырады.

      Ескерту. 62-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 05.10.2018 № 184-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін алты ай өткен соң қолданысқа енгізіледі); 15.11.2021 № 72-VII (01.01.2022 бастап қолданысқа енгізіледі); 03.01.2022 № 101-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

63-бап. Уран өндіру саласындағы уәкілетті орган

      Уран өндіру саласындағы уәкілетті орган мемлекеттік саясатты:

      1) осы Кодексте көзделген жағдайларда уран өндіру саласындағы құқықтық актілерді әзірлеу және бекіту;

      2) уран өндіру саласындағы нормативтік-техникалық құжаттарды әзірлеу және бекіту;

      2-1) құзыреті шегінде стандарттау жөніндегі құжаттардың жобаларын қарау, сондай-ақ стандарттау саласындағы уәкілетті органға енгізу үшін ұлттық, мемлекетаралық стандарттарды, ұлттық техникалық-экономикалық ақпарат сыныптауыштарын және стандарттау жөніндегі ұсынымдарды әзірлеу, өзгерістер енгізу, қайта қарау және күшін жою жөнінде ұсыныстар дайындау;

      3) уран өндіру бойынша жер қойнауын пайдалану жөніндегі операцияларды реттеу;

      3-1) жер қойнауын пайдаланушылардың қазақстандық өндірушілерден тауарларды, жұмыстар мен көрсетілетін қызметтерді сатып алу, қазақстандық кадрларды тарту, қазақстандық кадрларды оқыту, ғылыми-зерттеу, ғылыми-техникалық және (немесе) тәжірибелік-конструкторлық жұмыстарды қаржыландыру, сондай-ақ жер қойнауын пайдаланушылар мен олардың мердігерлерінің уран өндіру жөніндегі операцияларды жүргізу кезінде пайдаланылатын тауарларды, жұмыстар мен көрсетілетін қызметтерді сатып алуы бойынша міндеттемелерді орындауын мониторингтеу;

      3-2) уран өндіру саласындағы уәкілетті орган айқындайтын тәртіппен уран өндіру жөніндегі операцияларды жүргізу кезінде пайдаланылатын тауарлардың, жұмыстар мен көрсетілетін қызметтердің және оларды өндірушілердің тізіліміне енгізу үшін оларды бағалау өлшемшарттарын қоса алғанда, аталған тізілімді қалыптастыру және жүргізу;

      4) уран өндіру жөніндегі операцияларды жүргізу саласындағы мемлекеттік бақылауды жүзеге асыру;

      5) уран өндіру жөніндегі жобалау құжаттары ережелерінің сақталуына мемлекеттік бақылауды жүзеге асыру;

      6) уран өндіру кезінде жер қойнауының ұтымды және кешенді пайдаланылуына мемлекеттік бақылауды жүзеге асыру;

      7) уран өндіру жөніндегі операцияларды жүргізу кезінде жер қойнауын пайдаланушылардың тауарларды, жұмыстарды және көрсетілетін қызметтерді сатып алуы тәртібінің сақталуына мемлекеттік бақылауды жүзеге асыру;

      7-1) Қазақстан Республикасының Ұлттық кәсіпкерлер палатасымен және жер қойнауын пайдаланушылармен кәсіпкерлікті ынталандыру туралы келісімдер жасасу;

      7-2) көмірсутектер және пайдалы қатты қазбалар саласындағы уәкілетті органдармен бірлесіп, кәсіпкерлікті ынталандыру туралы келісімді жасасу, оған өзгерістер, толықтырулар енгізу және оны бұзу, сондай-ақ олардың орындалуын мониторингтеу қағидаларын, кәсіпкерлікті ынталандыру туралы келісімнің үлгілік нысанын әзірлеу және бекіту;

      8) осы Кодексте, Қазақстан Республикасының өзге де заңдарында, Қазақстан Республикасы Президентінің және Қазақстан Республикасы Үкіметінің актілерінде көзделген өзге де өкілеттіктерді жүзеге асыру арқылы іске асырады.

      Ескерту. 63-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 05.10.2018 № 184-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін алты ай өткен соң қолданысқа енгізіледі); 15.11.2021 № 72-VII (01.01.2022 бастап қолданысқа енгізіледі); 03.01.2022 № 101-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

64-бап. Жер қойнауын зерттеу жөніндегі уәкілетті орган

      Жер қойнауын зерттеу жөніндегі уәкілетті орган жер қойнауын геологиялық зерттеу және жер қойнауы кеңістігін пайдалану саласындағы мемлекеттік саясатты:

      1) жер қойнауын геологиялық зерттеуге және оның кеңістігін пайдалану үшін жер қойнауын пайдалану құқығын беру;

      2) жер қойнауын мемлекеттік геологиялық зерттеуді ұйымдастыру және жүргізу;

      3) жер қойнауын геологиялық зерттеу және оның кеңістігін пайдалану жөніндегі операцияларды реттеу;

      4) жер қойнауын геологиялық зерттеу жөніндегі операцияларға, сондай-ақ оның кеңістігін пайдалану жөніндегі операцияларға мемлекеттік бақылауды жүзеге асыру;

      5) осы Кодекстің геологиялық ақпаратты есепке алу, сақтау, оның сақталуы мен анықтығы жөніндегі талаптарының сақталуына мемлекеттік бақылауды жүзеге асыру;

      6) құпия болып табылмайтын геологиялық ақпаратқа, сондай-ақ жер қойнауын пайдалануға арналған, өздері берген лицензиялар туралы ақпаратқа қолжетімділікті қамтамасыз ету;

      7) техногендік минералдық түзілімдерді орналастырудың қолданыстағы объектілерін мемлекеттік есепке алуды ұйымдастыру және жүргізу;

      8) жер қойнауының мемлекеттік мониторингін, геологиялық ақпаратты жинауды және жинақтап қорытуды жүзеге асыру;

      9) мемлекеттік жер қойнауы қорының бірыңғай кадастрын жүргізу;

      10) жерасты сулары бөлігінде мемлекеттік су кадастрын жүргізуге қатысу;

      11) мемлекеттік жер қойнауы қорын басқару бағдарламасын әзірлеуге қатысу;

      12) тиісті координаттары мен жеке кодтары бар блоктарды сәйкестендіру картасын әзірлеу және бекіту;

      13) пайдалануға берілетін жер қойнауы учаскелерінің шекараларын айқындау, геологиялық ақпаратты пайдалану және осы Кодексте көзделген басқа да мәселелер бойынша құзыретті органмен өзара іс-қимыл жасау және үйлестіру;

      14) өздігінен ағып жататын иесіз және апаттық ұңғымаларды жою мен консервациялауды жүзеге асыру;

      15) жер қойнауын геологиялық зерттеуге берілген лицензиялар бойынша жерасты суларына арналған іздестіру-бағалау жұмыстары жобаларына өзгерістерді келісу;

      16) жерасты сулары учаскелері қорларының мемлекеттік сараптамасын ұйымдастыру және жүргізу;

      ЗҚАИ ескертпесі!
      16-1) тармақшасы 01.01.2026 дейін қолданыста болады – осы Кодекстің 277-бабының 5-1-тармағымен.

      16-1) кен орындарының қорлары мен болжамды ресурстарды сыныптау әдістемесін, пайдалы қазбалардың, оның ішінде дәстүрлі емес көмірсутектерге жатқызылатын қорларын есептеу жөніндегі нұсқаулықтарды әзірлеу және бекіту;

      17) осы Кодексте және Қазақстан Республикасының өзге де заңдарында көзделген жағдайларда геология және жер қойнауын геологиялық зерттеу саласындағы нормативтік құқықтық актілерді әзірлеу және бекіту;

      17-1) құзыреті шегінде стандарттау жөніндегі құжаттардың жобаларын қарау, сондай-ақ стандарттау саласындағы уәкілетті органға енгізу үшін ұлттық, мемлекетаралық стандарттарды, ұлттық техникалық-экономикалық ақпарат сыныптауыштарын және стандарттау жөніндегі ұсынымдарды әзірлеу, өзгерістер енгізу, қайта қарау және күшін жою жөнінде ұсыныстар дайындау;

      17-2) пайдалы қатты қазбалар кен орындарын барлау бойынша ең төмен талаптарды әзірлеу және бекіту;

      18) жер қойнауын пайдаланушылардың жер қойнауын геологиялық зерттеуге арналған лицензиялар және жер қойнауы кеңістігін пайдалануға арналған лицензиялар шарттарын сақтауын бақылау;

      19) жер қойнауын мемлекеттік геологиялық зерттеу жөніндегі жұмыстарды жүргізуге арналған уақыт және баға нормаларын бекіту;

      20) жер қойнауын пайдаланушының балансына ұңғымаларды, технологиялық бірлікті қабылдау және беру;

      21) осы Кодексте, Қазақстан Республикасының өзге де заңдарында, Қазақстан Республикасы Президенті мен Қазақстан Республикасы Үкіментінің актілеріндекөзделген өзге де өкілеттіктерді жүзеге асыру арқылы іске асырады.

      Ескерту. 64-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 05.10.2018 № 184-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін алты ай өткен соң қолданысқа енгізіледі); 30.06.2022 № 130-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 28.12.2023 № 52-VIII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

65-бап. Облыстың, республикалық маңызы бар қаланың, астананың жергілікті атқарушы органдары

      Облыстың, республикалық маңызы бар қаланың, астананың жергілікті атқарушы органдары жер қойнауын пайдалану саласындағы мемлекеттік саясатты іске асыруға:

      1) кең таралған пайдалы қазбаларды өндіру жөніндегі операцияларды жүргізу және кен іздеушілік үшін жер қойнауын пайдалану құқығын беру;

      2) жер қойнауын пайдаланушылардың кең таралған пайдалы қазбаларды өндіруге арналған, кен іздеушілікке арналған лицензиялар шарттарын сақтауына бақылау жасау және кең таралған пайдалы қазбаларды өндіру жөніндегі операцияларды жүргізуге және кен іздеушілікке бақылау жасау;

      3) жер қойнауын пайдаланушылардың кен іздеушілікке арналған лицензияда және осы Кодексте көзделген кен іздеушілік шарттарын сақтауына бақылау жасау;

      4) Қазақстан Республикасының жер заңнамасына сәйкес жер қойнауын пайдалану мақсаттары үшін мемлекеттік меншіктегі жер учаскелеріне құқықтар беру және оларды резервке қою;

      5) жер учаскесіне құқықтарды осы Кодекстің 108-бабына сәйкес жасалатын жер қойнауы учаскесін сенімгерлік басқару шарты негізінде сенімгерлік басқарушыға қайта ресімдеу;

      6) пайдалы қазбалар жатқан аумақтарға құрылыс салуды реттеу, жергілікті маңызы бар мемлекеттік табиғи-қорық қорының геологиялық, геоморфологиялық және гидрогеологиялық объектілерін және жергілікті маңызы бар ерекше қорғалатын табиғи аумақтар санатына жатқызылған ерекше экологиялық, ғылыми, тарихи-мәдени және рекреациялық құндылығы бар жер қойнауы учаскелерін есепке алуды жүргізу;

      7) елді мекендерді шаруашылық-ауыз сумен жабдықтау үшін жерасты суларына арналған жер қойнауын мемлекеттік геологиялық зерттеуді ұйымдастыру және жүргізу;

      8) өздері берген кең таралған пайдалы қазбаларды өндіруге арналған лицензиялар және кен іздеушілікке арналған лицензиялар туралы ақпаратқа қолжетімділікті қамтамасыз ету;

      8-1) құзыреті шегінде стандарттау жөніндегі құжаттардың жобаларын қарау, сондай-ақ стандарттау саласындағы уәкілетті органға енгізу үшін ұлттық, мемлекетаралық стандарттарды, ұлттық техникалық-экономикалық ақпарат сыныптауыштарын және стандарттау жөніндегі ұсынымдарды әзірлеу, өзгерістер енгізу, қайта қарау және күшін жою жөнінде ұсыныстар дайындау;

      9) Қазақстан Республикасының заңнамасында жергілікті атқарушы органдарға жүктелетін өзге де өкілеттіктерді жергілікті мемлекеттік басқару мүдделерінде жүзеге асыру арқылы қатысады.

      Ескерту. 65-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 05.10.2018 № 184-VI Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін алты ай өткен соң қолданысқа енгізіледі).

10-ТАРАУ. ЖЕР ҚОЙНАУЫН ПАЙДАЛАНУ САЛАСЫНДАҒЫ БАҚЫЛАУ ЖӘНЕ ХАБАРЛАУ

66-бап. Жер қойнауын пайдаланушылардың жер қойнауын пайдалануға арналған келісімшарттар және (немесе) лицензиялар шарттарын сақтауына бақылау

      1. Жер қойнауын пайдаланушылардың жер қойнауын пайдалануға арналған келісімшарттар, оның ішінде өнімді бөлу туралы келісімдер және (немесе) лицензиялар шарттарын сақтауын бақылауды құзыретті орган (келісімшарттың тарапы болып табылатын және (немесе) жер қойнауын пайдалануға арналған лицензияны берген мемлекеттік орган) жүзеге асырады.

      Жер қойнауын пайдалануға арналған келісімшарттар, оның ішінде өнімді бөлу туралы келісімдер және (немесе) лицензиялар шарттарының сақталуын бақылауды жүзеге асыру тәртібін құзыретті орган айқындайды.

      2. Жер қойнауын пайдаланушылардың жер қойнауын пайдалануға арналған келісімшарттар, оның ішінде өнімді бөлу туралы келісімдер және (немесе) лицензиялар шарттарын сақтауын бақылау жер қойнауын пайдаланушылардың жер қойнауын пайдалануға арналған келісімшарт (лицензия) бойынша міндеттемелерін орындауына мониторинг жүргізу және (немесе) жер қойнауын пайдаланушыға, сондай-ақ жер қойнауын пайдалануға арналған келісімшарттар және (немесе) лицензиялар шарттарына сәйкес жер қойнауын пайдалану жөніндегі операциялар жүргізіліп жатқан (жүргізілген) объектілерге бару арқылы жүзеге асырылады.

      Жер қойнауын пайдаланушылардың жер қойнауын пайдалануға арналған келісімшарт (лицензия) бойынша міндеттемелерін орындауына мониторингті құзыретті орган (келісімшарттың тарапы болып табылатын және (немесе) жер қойнауын пайдалануға арналған лицензияны берген мемлекеттік орган) осы Кодекске сәйкес жер қойнауын пайдаланушылар ұсынған есептерді, Қазақстан Республикасының заңнамасын бұзушылық белгілерін қамтитын ғарыштық мониторингтеу деректерін және Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес өзге де көздерден алынған мәліметтерді талдау арқылы жүзеге асырады.

      Жер қойнауын пайдаланушылардың жер қойнауын пайдалануға арналған келісімшарт (лицензия) бойынша міндеттемелерін орындауына мониторинг жүргізу тәртібін құзыретті орган айқындайды.

      Ескерту. 66-бапқа өзгеріс енгізілді – ҚР 21.05.2024 № 86-VIII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

67-бап. Қазақстан Республикасының жер қойнауы және жер қойнауын пайдалану туралы заңнамасы талаптарының сақталуын мемлекеттік бақылау

      1. Жер қойнауын пайдалану жөніндегі операциялар жүргізу кезінде Қазақстан Республикасының жер қойнауы және жер қойнауын пайдалану туралы заңнамасы талаптарының сақталуын мемлекеттік бақылауды мемлекеттік органдар өз құзыреттеріне сәйкес мынадай салаларда:

      1) жер қойнауын зерттеу және пайдалану саласында;

      2) көмірсутектер және уран өндіру бойынша жер қойнауын пайдалану жөніндегі операцияларды жүргізу саласында жүзеге асырады.

      2. Осы баптың 1-тармағында көрсетілген салалардағы мемлекеттік бақылау тексеру, бақылау субъектісіне (объектісіне) бару арқылы профилактикалық бақылау және бақылау субъектісіне (объектісіне) бармай профилактикалық бақылау нысанында жүзеге асырылады.

      2-1. Тексеру және бақылау субъектісіне (объектісіне) бару арқылы профилактикалық бақылау Қазақстан Республикасының Кәсіпкерлік кодексіне сәйкес жүзеге асырылады.

      3. Бақылау субъектісіне (объектісіне) бармай профилактикалық бақылау осы Кодекске және Қазақстан Республикасының Кәсіпкерлік кодексіне сәйкес жүзеге асырылады.

      Ескерту. 67-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 24.05.2018 № 156-VI (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-б. 1-т. 3) қараңыз); 06.04.2024 № 71-VIII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

67-1-бап. Бақылау субъектісіне (объектісіне) бармай профилактикалық бақылау жүргізу тәртібі

      1. Бақылау субъектісіне (объектісіне) бармай профилактикалық бақылауды жер қойнауын зерттеу жөніндегі уәкілетті орган немесе оның аумақтық бөлімшесі осы Кодекстің 64-бабының 4) және 5) тармақшаларына сәйкес жер қойнауын пайдаланушыларға қатысты жүргізеді.

      Геологиялық зерттеудің, жер қойнауы кеңістігін пайдаланудың учаскесі, сондай-ақ геологиялық ақпарат бақылау объектілері болып табылады.

      2. Бұзушылықтардың уақтылы жолын кесу және оларға жол бермеу, жер қойнауын зерттеу жөніндегі уәкілетті орган немесе оның аумақтық бөлімшесі бақылау субъектісіне (объектісіне) бармай профилактикалық бақылау нәтижелері бойынша анықтаған бұзушылықтарды өз бетінше жою құқығын бақылау субъектілеріне беру және оларға әкімшілік жүктемені азайту бақылау субъектісіне (объектісіне) бармай профилактикалық бақылаудың мақсаттары болып табылады.

      3. Бақылау субъектісіне (объектісіне) бармай профилактикалық бақылау осы Кодекске сәйкес жер қойнауын зерттеу жөніндегі уәкілетті органға ұсынылатын геологиялық есептерді, өндірілген пайдалы қазбалар туралы есептерді және нормаланған ысыраптар туралы деректерді, сондай-ақ бақылау субъектісінің қызметі туралы басқа да мәліметтерді талдау арқылы жүргізіледі.

      Бақылау субъектісіне (объектісіне) бармай профилактикалық бақылау нәтижелері бойынша бақылау субъектісінің әрекеттерінде (әрекетсіздігінде) бұзушылықтар анықталған жағдайда, бақылау субъектісіне (объектісіне) бармай профилактикалық бақылауды жүзеге асыратын жер қойнауын зерттеу жөніндегі уәкілетті органның немесе оның аумақтық бөлімшесінің лауазымды адамдары бұзушылықтар анықталған күннен бастап он жұмыс күні ішінде осы Кодекстің 68-бабында көзделген тәртіппен ақпараттық хатты (хабарламаны) ресімдейді және бақылау субъектісіне жібереді.

      4. Бақылау субъектісіне (объектісіне) бармай профилактикалық бақылау нәтижелері бойынша анықталған бұзушылықтарды жою туралы ақпараттық хатты (хабарламаны) алған бақылау субъектісі ол табыс етілген күннен кейінгі күннен бастап он жұмыс күні ішінде жер қойнауын зерттеу жөніндегі уәкілетті органға немесе оның аумақтық бөлімшесіне бұзушылықтарды жоюдың нақты мерзімдерін көрсете отырып, оларды жою жөніндегі іс-шаралар жоспарын ұсынуға міндетті.

      Ақпараттық хатта (хабарламада) көрсетілген бұзушылықтармен келіспеген жағдайда, бақылау субъектісі ақпараттық хатты (хабарламаны) жіберген жер қойнауын зерттеу жөніндегі уәкілетті органға немесе оның аумақтық бөлімшесіне ақпараттық хат (хабарлама) табыс етілген күннен кейінгі күннен бастап бес жұмыс күні ішінде қарсылық жіберуге құқылы.

      5. Бақылау субъектісіне (объектісіне) бармай профилактикалық бақылау нәтижелері бойынша анықталған бұзушылықтарды белгіленген мерзімде жоймау, сол сияқты бұзушылықтарды жою жөніндегі іс-шаралар жоспарын мерзімінде ұсынбау бақылау субъектісіне (объектісіне) бару арқылы профилактикалық бақылау жүргізудің жартыжылдық тізіміне енгізу жолымен бақылау субъектісіне (объектісіне) бару арқылы профилактикалық бақылауды тағайындауға алып келеді.

      6. Бақылау субъектісіне (объектісіне) бармай профилактикалық бақылау жылына бір реттен жиілетпей жүргізіледі.

      Ескерту. 10-тарау 67-1-баппен толықтырылды - ҚР 24.05.2018 № 156-VI Заңымен (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-б. 1-т. 3) қараңыз).

68-бап. Жер қойнауын пайдалану саласындағы хабарлама

      1. Осы Кодексте реттелетін қатынастардың қатысушылары жазбаша нысанда жасалатын хабарламалар және (немесе) Қазақстан Республикасының барлық аумағында таралатын мерзімді баспа басылымдарындағы жарияланымдар арқылы, сондай-ақ тиісті мемлекеттік органның интернет-ресурсында қазақ және орыс тілдерінде жариялау арқылы хабардар етіледі.

      2. Егер Қазақстан Республикасының заңнамасында өзгеше көзделмесе, осы Кодекске сәйкес жолданатын хабарламада осы хабарлама жіберілген тұлға туралы мәліметтер, хабарлама жіберу үшін негіз, хабарламаның мазмұны, жіберуші туралы ақпарат, оның қол қоюы қамтылуға тиіс.

      Осы тармақтың бірінші бөлігіне сәйкес келмейтін хабарламаны жіберген тұлға, егер нақты мән-жайлар ескеріле отырып, осы сәйкессіздіктердің елеулі сипатта болмағынын дәлелдей алмаса, оның тиісті түрде жіберілгенін сылтау ету мүмкіндігінен айырылады.

      Егер хабарламаны тұлғаның атынан және (немесе) мүдделерінде оның өкілі жіберген болса, хабарламада өкілдің өкілеттіктері туралы мәліметтер де қамтылуға тиіс. Осы бөліктің күші тиісті мемлекеттік органның құқықтық актілерінде және (немесе) Қазақстан Республикасының заңнамасында айқындалған лауазымдық өкілеттіктерге сәйкес әрекет ететін мемлекеттік органдардың лауазымды адамдарына қолданылмайды.

      Хабарлама поштамен және (немесе) хабарламаның тіркелуін қамтамасыз ететін байланыс құралдары пайдаланыла отырып жіберілуге тиіс.

      Электрондық құжаттар нысанындағы немесе осы баптың 4-тармағына сәйкес электрондық байланыс құралдары пайдаланылатын хабарламалар жазбаша нысандағы хабарлама деп танылады.

      3. Егер осы Кодексте өзгеше көзделмесе, Қазақстан Республикасының барлық аумағында таралатын мерзімді баспа басылымдарында жариялау, сондай-ақ мемлекеттік органның интернет-ресурсында орналастыру арқылы мемлекеттік органдардың белгісіз және (немесе) белгілі бір тұлғалар тобына арналған хабарлауы жүзеге асырылады.

      Осындай хабарламаларда айтылатын оқиғалар, егер осы Кодексте өзгеше мерзім көзделмесе, жарияланған күнінен бастап күнтізбелік он бес күннен кейін туындауға тиіс.

      4. Хабарлаулар ақпараттық жүйелер пайдаланыла отырып та жүзеге асырылуы мүмкін. Ақпараттық жүйелерді пайдалана отырып хабарлау тәртібін құзыретті орган айқындайды.

      Осы Кодекстің 47-бабының 3-тармағында, 50-бабының 1 және 4-тармақтарында, 106-бабының 5-тармағында, 107-бабының 4-тармағында, 133-бабының 2, 4 және 5-тармақтарында, 146-бабының 3-тармағында, 149-бабының 2-тармағында, 163-бабының 1 және 4-тармақтарында, 164-бабының 3-тармағында, 181-бабының 2, 4 және 5-тармақтарында көзделген хабарламалар, хабархаттар және хабарлар құзыретті орган айқындайтын тәртіппен жер қойнауын пайдалануды басқарудың бірыңғай мемлекеттік жүйесі арқылы жіберіледі.

      5. Осы Кодекстің 115-бабының 5-тармағында, 117-бабының 4-тармағында, 118-бабының 5-тармағында, 119-бабының 8-тармағында, 120-бабының 2-тармағында, 133-бабының 5-тармағында, 169-бабының 1-тармағында, 170-бабының 2-тармағында, 171-бабының 5-тармағында, 173-бабының 2-тармағында және 181-бабының 5-тармағында көзделген өтініштер мен ұсыныстар құзыретті орган айқындайтын тәртіппен жер қойнауын пайдалануды басқарудың бірыңғай мемлекеттік жүйесі арқылы беріледі.

      Ескерту. 68-бапқа өзгеріс енгізілді – ҚР 14.07.2022 № 141-VII (01.01.2024 бастап қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

11-ТАРАУ. МЕМЛЕКЕТТІК ЖЕР ҚОЙНАУЫ ҚОРЫ

69-бап. Мемлекеттік жер қойнауы қорын басқару

      1. Мемлекеттік жер қойнауы қоры Қазақстан Республикасы аумағының шегіндегі пайдаланылатын жер қойнауы учаскелерін, сондай-ақ пайдаланылмайтын жер қойнауын құрайды.

      2. Мемлекеттік жер қойнауы қорын басқару жер қойнауын пайдалану саласындағы мемлекеттік саясаттың негізгі бағыттарына, оны осы Кодексте көзделген тәртіппен жүзеге асыру жөніндегі стратегиялық және тактикалық шараларға сәйкес мемлекеттік жер қойнауы қорын басқару бағдарламасы негізінде жүзеге асырылады.

70-бап. Мемлекеттік жер қойнауы қорын басқару бағдарламасы

      1. Мемлекеттік жер қойнауы қорын басқару бағдарламасы мемлекеттік жер қойнауы қорын ұтымды басқару саласындағы мемлекеттік саясатты іске асыру және Қазақстан Республикасының минералдық-шикізаттық базасын молайту мақсатында әзірленеді.

      2. Мемлекеттік жер қойнауы қорын басқару бағдарламасы жер қойнауын пайдалану саласын дамыту перспективаларына талдау жасау негізінде және мыналар:

      1) Қазақстан Республикасының ұлттық, экологиялық және энергетикалық қауіпсіздігін қамтамасыз ету қажеттілігі;

      2) Қазақстан Республикасының халықаралық міндеттемелері;

      3) Қазақстан Республикасының мемлекеттік жоспарлау жүйесінің бекітілген құжаттары;

      4) Қазақстан Республикасының пайдалы қазбалардың тиісті түрлеріне және (немесе) оларды қайта өңдеу өнімдеріне қажетсінулері;

      5) Қазақстан Республикасының минералдық-шикізаттық базасын пайдалы қазбалардың түрлері бойынша толықтыру және ұлғайту қажеттілігі;

      6) өңірлердің экологиялық және әлеуметтік-экономикалық даму перспективалары;

      7) мемлекеттік жер қойнауы қорының бірыңғай кадастрының мәліметтері;

      8) бір тұлғаның немесе бір мемлекеттің тұлғалары тобының жер қойнауын пайдалану құқықтарындағы және (немесе) жер қойнауын пайдалану құқығымен байланысты объектілердегі жиынтық үлеске ие болуы туралы мәліметтер;

      9) мемлекеттік жер қойнауы мониторингінің мәліметтері;

      10) геологиялық ақпаратты жинақтап қорыту және талдау;

      11) қолда бар инфрақұрылымның мүмкіндіктері ескеріле отырып әзірленеді.

      3. Мемлекеттік жер қойнауы қорын басқару бағдарламасында:

      1) шегінде жер қойнауын мемлекеттік геологиялық зерттеу жүргізу жоспарланатын аумақтардың географиялық координаттары;

      2) шегінде жер қойнауы учаскелері:

      пайдалы қатты қазбаларды барлау немесе өндіру үшін;

      аукцион негізінде көмірсутектерді барлау мен өндіру немесе өндіру үшін;

      күрделі жобалар ретінде көмірсутектерді барлау және өндіру немесе өндіру үшін берілетін аумақтардың географиялық координаттары;

      3) ерекше қорғалатын табиғи аумақтар саласындағы уәкілетті органмен келісілген ерекше қорғалатын табиғи аумақтардың, сауықтыру, рекреациялық және тарихи-мәдени мақсаттағы жерлер аумақтарының географиялық координаттары;

      4) қорғаныс және мемлекеттік қауіпсіздік мұқтаждарына арналған жерлердің, елді мекендер аумақтарының, су қоры жерлері аумақтарының географиялық координаттары;

      5) жер қойнауын басқарудың мемлекеттік саясатын іске асыру үшін қажетті өзге де мәліметтер қамтылады.

      Осы тармақтың 1) – 5) тармақшаларында көзделген мәліметтермен қатар, мемлекеттік жер қойнауы қорын басқару бағдарламасы көмірсутектерді барлау мен өндіру немесе өндіру үшін, сондай-ақ уранды немесе сирек кездесетін уранды кен орнында уранды барлау немесе өндіру үшін шегінде жер қойнауын пайдалану құқығы ұлттық компанияға ғана берілуі мүмкін аумақты (аумақтарды) көрсету қамтылуы мүмкін.

      4. Осы Кодексте белгіленген жағдайларда, мемлекеттік жер қойнауы қорын басқару бағдарламасы көмірсутектерді барлау үшін берілетін жер қойнауы учаскесіндегі жұмыстардың көлемі мен түрлері бойынша ең төменгі талаптарды қамтиды.

      Көмірсутектер бойынша жер қойнауын пайдалану құқығын беруге аукцион өткізу кезінде құзыретті орган мемлекеттік жер қойнауы қорын басқару бағдарламасында айқындалғандарға қарағанда, жұмыстардың көлемі мен түрлері бойынша неғұрлым жоғары болатын ең төменгі талаптарды белгілеуге құқылы.

      5. Егер осы Кодексте өзгеше көзделмесе, құзыретті орган мемлекеттік жер қойнауы қорын басқару бағдарламасында айқындалмаған аумақтарда пайдалы қатты қазбаларды барлау немесе өндіру жөніндегі операцияларды немесе көмірсутектерді барлау және (немесе) өндіру жөніндегі операцияларды жүргізу үшін жер қойнауы учаскелерін беруге құқылы емес.

      6. Жер қойнауын зерттеу жөніндегі уәкілетті орган мемлекеттік жер қойнауы қорын басқару бағдарламасына енгізілген жер қойнауы учаскелері жөніндегі мәліметтерді мемлекеттік жер қойнауы қорын басқару бағдарламасы бекітілгеннен кейін күнтізбелік екі күн ішінде ашық қолжетімділікте жариялайды.

      Ашық қолжетімділікте жариялануға жататын, мемлекеттік жер қойнауы қорын басқару бағдарламасына енгізілген жер қойнауы учаскелері жөніндегі мәліметтердің тізбесі мен құрамын жер қойнауын зерттеу жөніндегі уәкілетті орган құзыретті органмен бірлесіп бекітеді.

      7. Мемлекеттік жер қойнауы қорын басқару бағдарламасы құзыретті органның интернет-ресурсында қазақ және орыс тілдерінде ашық қолжетімділікте орналастырылады.

      Ескерту. 70-бапқа өзгеріс енгізілді – ҚР 14.07.2022 № 141-VII (01.01.2023 бастап қолданысқа енгізіледі); 29.12.2022 № 174-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

71-бап. Мемлекеттік жер қойнауы қорының жай-күйін есепке алу

      1. Мемлекеттік жер қойнауы қорының жай-күйін есепке алу мақсатында:

      1) Мемлекеттік жер қойнауы қорының бірыңғай кадастрын жүргізу;

      2) мемлекеттік жер қойнауы мониторингі;

      3) геологиялық ақпаратты жинау, сақтау, жүйеге келтіру, жинақтап қорыту және талдау жүзеге асырылады.

      2. Жер қойнауының жай-күйі туралы мәліметтер жер қойнауын геологиялық зерттеудің нәтижелеріне, сондай-ақ геологиялық ақпаратқа, жер қойнауын пайдаланушылар осы Кодекске сәйкес ұсынатын есептерге және өзге де құжаттарға негізделеді.

72-бап. Мемлекеттік жер қойнауы қорының бірыңғай кадастры

      1. Мемлекеттік жер қойнауы қорының бірыңғай кадастры:

      1) пайдалы қазбаларды мемлекеттік есепке алу, олардың көрініс табуы туралы және жер қойнауы кеңістігінің объектілері туралы мәліметтерді;

      2) жер қойнауын геологиялық зерттеу, көмірсутектерді, пайдалы қатты қазбаларды, кең таралған пайдалы қазбаларды барлау және (немесе) өндіру, жер қойнауы кеңістігін пайдалану, сондай-ақ кен іздеушілік үшін пайдалануға берілген жер қойнауы учаскелері туралы мәліметтерді;

      3) көмірсутектерді және пайдалы қатты қазбаларды, кең таралған пайдалы қазбаларды өндірудің, кен іздеушіліктің, зиянды заттарды, радиоактивті қалдықтарды көмудің және сарқынды суларды жер қойнауына ағызудың жойылған объектілері туралы мәліметтерді;

      4) техногендік минералдық түзілімдерді орналастырудың жұмыс істеп тұрған объектілерін мемлекеттік есепке алу туралы мәліметтерді қамтиды.

      2. Пайдалы қазбаларды мемлекеттік есепке алу пайдалы қазбалардың кен орындары, негізгі және олармен тұтасып жатқан пайдалы қазбалардың саны мен сапасы, олардың құрамындағы құрауыштар, өнеркәсіптік маңызы бар кен орнының тау-кен техникалық, гидрогеологиялық, экологиялық және басқа да сипаттамалары, олардың орналасуы, зерттелу дәрежесі, өнеркәсіптік игерілу дәрежесі, өндіру, шығындар, өнеркәсіптің пайдалы қазбалармен қамтамасыз етілуі туралы, сондай-ақ пайдалы қазбаларды өндіру немесе олардың ресурстарын және (немесе) қорларын қайта бағалау нәтижесінде есепті жылда пайдалы қазбалар ресурстары мен қорларын бағалаудағы өзгерістер туралы мәліметтерді қамтиды.

      Пайдалы қазбалардың әрбір көрініс табуы бойынша пайдалы қазбалардың болжамды (перспективалы) ресурстары, олардың көрініс табуының гидрогеологиялық және басқа да сипаттамалары туралы геологиялық-экономикалық деректер тіркеледі.

      Жер қойнауы кеңістігінің объектілері туралы мәліметтер жер қойнауы қуысының орналасу координаттары мен сипаттамалары туралы, оларда өндірістік, шаруашылық және басқа да объектілер мен заттардың орналасу, оларда технологиялық және өзге де процестерді жүзеге асыру мүмкіндіктері туралы деректерді қамтиды.

      3. Жер қойнауының әрбір учаскесі бойынша кеңістік шекараларда жер қойнауы учаскелерін айқындауға мүмкіндік беретін сәйкестендіру сипаттамалары, оның мөлшері мен орналасқан жері, жер қойнауын пайдаланушы, жер қойнауын пайдалану құқығы солардың негізінде берілген құжаттар туралы мәліметтер, жер қойнауын пайдалану құқығының кепілі туралы мәліметтер, жер қойнауын пайдаланушы ұсынған есептілік және өзге де құжаттама, геологиялық ақпарат тіркеледі.

      4. Көмірсутектерді, пайдалы қатты қазбаларды, кең таралған пайдалы қазбаларды өндірудің жойылған объектілері туралы мәліметтерге жойылған өндіру объектілерін орналастыру жоспарлары, жою актілері және өндіру салдарын жою туралы басқа да деректер жатады.

      5. Мемлекеттік жер қойнауы қорының бірыңғай кадастрының мәліметтерін қалыптастыру жер қойнауына мемлекеттік геологиялық зерттеу, мониторинг жүргізу, жер қойнауын пайдаланушылар осы Кодекске сәйкес ұсынатын есептілік және өзге де мәліметтер есебінен қамтамасыз етіледі.

      6. Жер қойнауын зерттеу жөніндегі уәкілетті орган пайдалы қазбалар қорларын мемлекеттік есепке алу бойынша ақпаратты мемлекеттік органдарға олар белгілеген тәртіппен ұсынады.

      7. Мемлекеттік жер қойнауы қорының бірыңғай кадастрын жүргізуді жер қойнауын зерттеу жөніндегі уәкілетті орган Қазақстан Республикасының минералдық-шикізаттық базасының жай-күйін өзі бекітетін тәртіппен есепке алу мақсатында жүзеге асырады.

      8. Пайдалы қазбаларды мемлекеттік есепке алуға негізгі және олармен тұтасып жатқан пайдалы қазбалардың саны мен сапасы туралы мәліметтерді енгізуді жер қойнауын зерттеу жөніндегі уәкілетті орган осы Кодекстің ережелерін ескере отырып, Қазақстан Республикасының Үкіметі айқындайтын тәртіппен жүзеге асырады.

      8-1. Пайдалы қатты қазбаларды өндіру кезінде ысырапты есепке алу тау-кен жұмыстарының жоспарына қосымша болып табылатын кен орындарын әзірлеудің техникалық жобаларында көзделген нормаланатын ысыраптар туралы деректер негізінде жүзеге асырылады.

      Осы тармақтың бірінші бөлігінде көрсетілген кен орындарын әзірлеудің техникалық жобалары жер қойнауын зерттеу жөніндегі уәкілетті орган айқындайтын тәртіппен оның бекітуіне жатады.

      Жер қойнауын зерттеу жөніндегі уәкілетті орган нормаланатын ысыраптар туралы деректері бар кен орнын әзірлеудің техникалық жобасы және негіздеуші құжаттар ұсынылғаннан кейін он бес жұмыс күні ішінде жер қойнауын пайдаланушыға нормаланатын ысыраптар мөлшері бойынша негізделген қарсылық жіберуге құқылы. Осындай қарсылық көрсетілген мерзімде жіберілген жағдайда нормаланатын ысыраптарды жер қойнауын зерттеу жөніндегі уәкілетті орган ұқсас жобалар бойынша нормаланатын ысыраптар туралы қолда бар деректер негізінде не бұрын ұсынылған мәліметтерге сүйене отырып, дербес айқындайды.

      9. Геологиялық барлау жұмыстарының нәтижелері, минералдық ресурстар және минералдық қорлар туралы жария есептіліктің қазақстандық кодексіне (KAZRC кодексі) сәйкес құзыретті тұлға дайындаған және жер қойнауын зерттеу жөніндегі уәкілетті органға ұсынылған пайдалы қатты қазбалардың ресурстарын және (немесе) қорларын бағалау туралы есепте қамтылған ресурстар мен қорлар бойынша деректер пайдалы қазбаларды мемлекеттік есепке алуға мынадай тәртіппен енгізілуге жатады:

      1) жер қойнауын зерттеу жөніндегі уәкілетті органға келіп түскен пайдалы қатты қазбалардың ресурстарын және (немесе) қорларын бағалау туралы есеп күнтізбелік отыз күн ішінде қаралады;

      2) жер қойнауын зерттеу жөніндегі уәкілетті орган осы тармақтың 1) тармақшасында көрсетілген мерзім ішінде пайдалы қатты қазбалардың ресурстарын және (немесе) қорларын бағалау туралы есепті қабылдау және пайдалы қатты қазбалардың ресурстарын және (немесе) қорларын пайдалы қазбаларды мемлекеттік есепке алуға енгізу туралы немесе пайдалы қатты қазбалардың ресурстарын және (немесе) қорларын бағалау туралы есепті оған уәжді қарсылықпен қайтару туралы шешім қабылдауға тиіс;

      3) егер уәкілетті орган осы тармақтың 1) тармақшасында көрсетілген мерзім ішінде пайдалы қатты қазбалардың ресурстарын және (немесе) қорларын бағалау туралы есепті уәжді қарсылықпен қайтарса, пайдалы қатты қазбаларды өндіруге арналған лицензияны алуға өтініш беруші немесе жер қойнауын пайдаланушы оны пысықтауға не Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген тәртіппен жер қойнауын зерттеу жөніндегі уәкілетті органның қарсылығына шағым жасауға құқылы;

      4) егер пайдалы қатты қазбалардың ресурстарын және (немесе) қорларын бағалау туралы есепте жүргізілген өндіруді және ысырапты ескере отырып, ресурстардың шамасы бұрын бекітілген өнеркәсіптік санаттар қорларына қатысты жиырма бес пайыздан астам азайған болса, жер қойнауын зерттеу жөніндегі уәкілетті орган жер қойнауын пайдаланушыны, пайдалы қатты қазбалардың ресурстарын және (немесе) қорларын бағалау туралы есепті дайындаған және тексерген құзыретті тұлғаларды осындай өзгерістердің негізділігі тұрғысынан тыңдауды жүргізеді және пайдалы қазбаларды мемлекеттік есепке алуға қабылдау туралы немесе қабылдаудан бас тарту туралы уәжді қорытынды шығарады. Жер қойнауын зерттеу жөніндегі уәкілетті органның қорытындысына мүдделі тұлғалар Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес шағым жасай алады.

      Жер қойнауын пайдаланушыны, пайдалы қатты қазбалардың ресурстары және (немесе) қорлары туралы есепті дайындаған және тексерген құзыретті тұлғаларды тыңдау жер қойнауын зерттеу жөніндегі уәкілетті орган айқындаған тәртіппен жүргізіледі.

      Ескерту. 72-бапқа өзгеріс енгізілді – ҚР 28.12.2023 № 52-VIII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 06.04.2024 № 71-VIII (01.01.2023 бастап қолданысқа енгізіледі); 08.07.2024 № 121-VIII (01.01.2023 бастап қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

73-бап. Мемлекеттік жер қойнауы мониторингі

      1. Мемлекеттік жер қойнауы мониторингі мемлекеттік жер қойнауы қорын ұтымды басқаруды қамтамасыз ету және олардың өзгерістерін уақтылы анықтау, келеңсіз процестер салдарын бағалау, олардың алдын алу және жою үшін жер қойнауының жай-күйін, оның ішінде Жерді қашықтан зондтау деректерін пайдаланып байқау жүйесін білдіреді.

      2. Мемлекеттік жер қойнауы мониторингін жүзеге асыру тәртібін жер қойнауын зерттеу жөніндегі уәкілетті орган айқындайды.

      Ескерту. 73-бапқа өзгеріс енгізілді – ҚР 21.12.2022 № 167-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

74-бап. Жер қойнауын мемлекеттік геологиялық зерттеу

      1. Жүйелі өңірлік геологиялық зерттеулерді, Жерді қашықтан зондтау әдістері пайдаланылатын зерттеулерді, геологиялық түсіру жұмыстарын, кешенді геологиялық ақпарат алу және жер қойнауын пайдаланудың ақпараттық негізін құрайтын геологиялық карталар жасау мақсатында аэро- және (немесе) ғарыштық сейсмологиялық мониторингті; пайдалы қазбаларды іздестіру мен бағалауды, жер қойнауы жай-күйінің мониторингін, құрылысқа арналған инженерлік-геологиялық ізденулерді; жер қойнауын зерттеу мен пайдалану саласындағы қолданбалы ғылыми зерттеулерді, жер қабатын және ондағы процестерді, пайдалы қазбалар көріністерін және жер қойнауының өзге де ресурстарын зерттеу мақсатында жүргізілетін өзге де жұмыстарды қамтуы мүмкін жұмыстар кешені жер қойнауын мемлекеттік геологиялық зерттеу болып табылады.

      2. Жер қойнауын мемлекеттік геологиялық зерттеуді жер қойнауын зерттеу жөніндегі уәкілетті орган ұйымдастырады және жүргізеді. Елді мекендерді шаруашылық-ауыз сумен жабдықтау үшін жерасты суларына арналған жер қойнауын мемлекеттік геологиялық зерттеуді облыстардың, республикалық маңызы бар қалалардың, астананың жергілікті атқарушы органдары ұйымдастырады.

      3. Жер қойнауын мемлекеттік геологиялық зерттеу Қазақстан Республикасының мемлекеттік сатып алу туралы заңнамасына сәйкес жер қойнауын зерттеу жөніндегі уәкілетті орган мен мердігер арасында жасалатын шарттың негізінде жүргізіледі.

      4. Жер қойнауын мемлекеттік геологиялық зерттеуді жүргізу аумағы және жұмыс түрлері шартта айқындалады.

      5. Жер қойнауын мемлекеттік геологиялық зерттеу Қазақстан Республикасының барлық аумағында, оның ішінде осы Кодекске сәйкес жекеше тұлғаларға пайдалануға берілген жер қойнауы учаскелерінің аумағында жүргізілуі мүмкін. Жер қойнауын мемлекеттік геологиялық зерттеу жөніндегі жұмыстарды жүргізу жер қойнауын пайдалану жөніндегі операцияны жүзеге асыратын тұлғалардың қалыпты қызметіне кедергі келтірмеуге тиіс.

      6. Жер қойнауын мемлекеттік геологиялық зерттеуді жүргізу жоспарланып отырған аумақ мемлекеттік жер қойнауы қорын басқару бағдарламасында жұмыстардың мақсаттары, міндеттері және сипаты көрсетіле отырып айқындалады.

      Жер қойнауын мемлекеттік геологиялық зерттеуді жүргізу кезінде пайдалы қазбаларды іздестіру мен бағалау аумағы шегінде пайдалы қазбаларды барлау мен өндіру жөніндегі операцияларды жүргізу үшін, сондай-ақ кен іздеушілік үшін жер қойнауы учаскелерін пайдалануға беруге жол берілмейді.

      7. Жер қойнауын мемлекеттік геологиялық зерттеу нәтижелері жұмыстарды қабылдап алу күнінен бастап екі айдан кешіктірілмей, ашық қолжетімділікке ұсынылады.

      8. Жер қойнауын мемлекеттік геологиялық зерттеу жер қойнауын зерттеу жөніндегі уәкілетті орган айқындайтын геологиялық барлау кезеңділігінің қағидаларына сәйкес жүргізіледі.

      Ескерту. 74-бапқа өзгеріс енгізілді – ҚР 26.12.2019 № 284-VІ (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 21.12.2022 № 167-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

75-бап. Геологиялық ақпарат

      1. Кез келген жеткізгіште тіркелген және осындай мәліметтерді сәйкестендіруге мүмкіндік беретін деректемелері бар жер қойнауы мен олардың учаскелерінің,кен орындарының және пайдалы қазбалар көріністерінің заттай құрамы, геологиялық құрылысы мен тарихы, геологиялық, геохимиялық, геофизикалық, гидрогеологиялық, геоморфологиялық және тектоникалық ерекшеліктері туралы мәліметтер геологиялық ақпарат болып табылады.

      Геологиялық ақпараттың табиғи жеткізгіштеріне бұрғылау ұңғымаларының керндері, пайдалы қазбалардың, көмірқышқылды газдардың, меркаптандардың, судың сынамалары, жыныстар мен минералдардың үлгілері, тас материалдың сынамалары мен коллекциялары, шлифтер, аншлифтер, минералдық ерітінділер мен ұнтақтар жатады.

      Геологиялық ақпараттың жасанды жеткізгіштеріне далалық байқаулар, сынамалау, сынамаларды талдау, геофизикалық байқауларды тіркеу журналдары, геологиялық есептер, геологиялық барлау жұмыстарының нәтижелері туралы есептер, пайдалы қазбалардың ресурстары мен қорларын бағалау туралы есептер, бастапқы далалық деректердің және геологиялық ақпаратты өңдеу, түсіндіру, талдау және жинақтап қорыту нәтижелерінің қағаз және электрондық жеткізгіштері жатады.

      2. Геологиялық ақпарат, егер ол бюджет қаражаты есебінен алынса немесе осы Кодекске сәйкес мемлекет меншігіне берілген болса, мемлекеттік меншікте болады (мемлекеттік геологиялық ақпарат).

      Жер қойнауын пайдаланушының қаражаты есебінен алынған геологиялық ақпарат жеке меншікте болады (жекеше геологиялық ақпарат).

      Осы Кодексте көзделген тәртіппен мемлекеттік органдарға ұсынылатын геологиялық есептілікте және өзге де құжаттамада қамтылатын жекеше геологиялық ақпарат мемлекетке мерзімсіз иеленуге және пайдалануға беріледі.

      3. Меншіктегі, сондай-ақ мемлекет иеленуі мен пайдалануындағы геологиялық ақпаратты есепке алуды, сақтауды, жүйеге келтіруді, жинақтап қорытуды және беруді жер қойнауын зерттеу жөніндегі уәкілетті орган өзі белгілеген тәртіппен жүзеге асырады.

      Жер қойнауы және жер қойнауын пайдалану туралы ақпаратты сақтау меноған қолжетімділікті қамтамасыз ету, геологиялық ақпаратты ұсынуды,жер қойнауын зерттеу жөніндегі уәкілетті орган мен құзыретті орган арасындағы өзара іс-қимыл және жұмыс процестерін үйлестіруді автоматтандыру "Қазақстан Республикасы минералдық ресурстарының ұлттық деректер банкі" ақпараттық жүйесінің жұмыс істеуі арқылы жүзеге асырылады. "Қазақстан Республикасы минералдық ресурстарының ұлттық деректер банкі" ақпараттық жүйесін пайдалануды геологиялық ақпаратты жинау, сақтау, өңдеу және беру жөніндегі ұлттық оператор қамтамасыз етеді.

      Ұлттық оператор сақтау, жинақтап қорыту, жүйеге келтіру және мүдделі тұлғаларға беру үшін меншіктегі, сондай-ақ мемлекеттің иеленуі мен пайдалануындағы геологиялық ақпаратты жинауды жүзеге асырады.

      Жарғылық капиталына мемлекет жүз пайыз қатысатын заңды тұлға немесе пайдалы қатты қазбалар саласындағы уәкілетті орган айқындайтын және осы бапта көзделген қызметті жүзеге асыратын мемлекеттік кәсіпорын геологиялық ақпаратты жинау, сақтау, өңдеу және беру жөніндегі ұлттық оператор болып табылады.

      4. Жер қойнауын пайдаланушы жер қойнауын пайдалану жөніндегі операцияларды жүргізу нәтижесінде алынған геологиялық ақпараттың және оның жеткізгіштерінің болуын, оны есепке алу мен сақтауды, сондай-ақ жер қойнауын зерттеу жөніндегі уәкілетті орган өкілдерінің зерттеу немесе тексеру үшін оған кедергісіз қол жеткізуін қамтамасыз етуге міндетті. Жер қойнауын пайдаланушылардың жер қойнауын пайдалану жөніндегі операцияларды жүргізу нәтижесінде алынған геологиялық ақпаратты және оның жеткізгіштерін сақтау және есепке алу тәртібін жер қойнауын зерттеу жөніндегі уәкілетті орган айқындайды. Көмірсутектерді немесе пайдалы қатты қазбаларды, кең таралған пайдалы қазбаларды барлау және (немесе) өндіру жөніндегі операцияларды жүзеге асыратын жер қойнауын пайдаланушы осы бапта көзделген жағдайларды қоспағанда, жер қойнауын пайдалануға арналған келісімшарттың немесе лицензияның қолданылуы кезеңінде жер қойнауын пайдалану жөніндегі операцияларды жүргізу нәтижесінде алынған геологиялық ақпараттың табиғи жеткізгіштерін иеліктен шығаруға құқығы жоқ. Жер қойнауын пайдаланушы геологиялық ақпараттың керндер, жыныстар мен минералдардың үлгілері, сынамалар, тас материалының коллекциялары, шлифтер, аншлифтер, минералдық ерітінділер мен ұнтақтар түріндегі табиғи жеткізгіштерін Қазақстан Республикасының шегінен тыс жерге зерттеу және талдау мақсатында ғана шығаруға құқылы. Мұндай зерттеу мен талдаудың нәтижелері осы Кодекске сәйкес жер қойнауын зерттеу жөніндегі уәкілетті органға ұсынылатын геологиялық есептерге енгізілуге жатады.

      Геологиялық ақпараттың жыныстар мен минералдар үлгілері, тас материалының коллекциялары, шлифтер, аншлифтер, минералдық ерітінділер мен ұнтақтар түріндегі табиғи жеткізгіштерін Қазақстан Республикасының шегінен тыс жерге шығаруға ниеттенген жер қойнауын пайдаланушы ол жөнінде жер қойнауын зерттеу жөніндегі уәкілетті органды болжанған әкету күніне дейін бір ай қалғанда жазбаша түрде хабардар етуге міндетті. Хабарламада шығарылатын табиғи жеткізгіштерді зерттеулердің сипаты, зерттеу жүргізудің болжалды мерзімі, зерттеу нәтижелері туралы есепті дайындау мерзімі, зерттеу жүргізетін ұйым туралы мәліметтер қамтылуға тиіс.

      Жер қойнауын пайдаланушының геологиялық ақпараттың сынамалар түріндегі табиғи жеткізгіштерін иеліктен шығаруы және (немесе) сынамаларды Қазақстан Республикасының шегінен тыс жерге әкетуі жер қойнауын зерттеу жөніндегі уәкілетті органның рұқсатымен жүзеге асырылады. Жер қойнауын пайдаланушы рұқсат алу үшін жер қойнауын зерттеу жөніндегі уәкілетті органға өтінішпен жүгінеді, онда шығарылатын сынаманың көлемі мен оны зерттеулердің сипаты, зерттеу жүргізудің болжалды мерзімі, зерттеу нәтижелері туралы есепті дайындау мерзімі және зерттеу жүргізетін ұйым туралы мәліметтер қамтылуға тиіс.

      Жер қойнауын зерттеу жөніндегі уәкілетті орган өтініш келіп түскен күннен бастап он жұмыс күні ішінде рұқсат беру туралы немесе рұқсат беруден бас тарту туралы шешім қабылдайды.

      Жер қойнауын зерттеу жөніндегі уәкілетті орган мынадай негіздер бойынша:

      1) рұқсат беруге арналған өтініш осы тармақтың талаптарына сәйкес келмесе;

      2) иеліктен шығарылатын және (немесе) әкетілетін сынаманың көлемі болжалды зерттеудің сипатына айқын сәйкес келмесе;

      3) болжалды зерттеулер Қазақстан Республикасында жүргізілсе;

      4) бұрын берілген рұқсат бойынша жүргізілген зерттеудің және сынамалар талдауының нәтижелері туралы мәліметті қамтитын геологиялық есептер ұсынылмаған болса, рұқсат беруден бас тартады.

      5. Өзіне тиесілі керндерді иеліктен шығаруды немесе жоюды жүргізуге ниеттенген жер қойнауын пайдаланушы осындай ниеті туралы жер қойнауын зерттеу жөніндегі уәкілетті органды бір ай қалғаннан кешіктірмей жазбаша хабардар етуге міндетті. Жер қойнауын зерттеу жөніндегі уәкілетті орган жер қойнауын пайдаланушыдан көрсетілген керндерді талапта көзделген мерзімде өз меншігіне өтеусіз беруді жазбаша талап етуге құқылы. Бұл мерзім бір айдан кем болмауға тиіс.

      Жер қойнауын пайдаланушы тиісті жер қойнауы учаскесінде жер қойнауын пайдалану жөніндегі операцияларды болжалды тоқтатуға дейін үш ай қалғанда жер қойнауын зерттеу жөніндегі уәкілетті органды өзінде бар далалық байқаулар, сынамалау, сынамаларды талдау, геофизикалық байқаулар, тіркеу журналдары геологиялық ақпараттың бастапқы далалық деректерінің қағаз және электрондық жеткізгіштері немесе бұрғылау ұңғымаларының керндері туралы жазбаша хабардар етуге міндетті. Жер қойнауын зерттеу жөніндегі уәкілетті орган мұндай хабарламаны алған күннен кейін бір ай ішінде жер қойнауын пайдаланушыдан геологиялық ақпараттың аталған жеткізгіштерін өз меншігіне өтеусіз беруді жазбаша талап етуге құқылы. Бұл талап оны алған күннен бастап бір ай ішінде орындалуға тиіс.

      Керндерді Қазақстан Республикасының шегінен тыс жерге әкету жер қойнауын зерттеу жөніндегі уәкілетті органның осы баптың 4-тармағының үшінші, төртінші және бесінші бөліктерінде көзделген тәртіппен берілетін рұқсатымен жүзеге асырылады.

      6. Жасанды жеткізгіштердегі геологиялық ақпаратты Қазақстан Республикасының шегінен тыс жерге әкету, егер Қазақстан Республикасының мемлекеттік құпиялар туралы заңнамасында өзгеше көзделмесе, шектеулерсіз жүзеге асырылады.

      7. Осы бапта көзделген шектеулер кен іздеушілікті және жер қойнауы кеңістігін пайдалану жөніндегі операцияны жүзеге асыратын жер қойнауын пайдаланушыларға қолданылмайды.

76-бап. Жер қойнауын пайдаланушының есептілігі

      1. Жер қойнауын пайдаланушылар осы Кодексте көзделген жағдайларда жер қойнауын пайдалану жөніндегі операциялар туралы есептілік ұсынуға міндетті.

      Жер қойнауын пайдаланушы ұсынатын есептілік мерзімді немесе бір реттік болуы мүмкін.

      Мемлекеттік органға ұсынылатын мерзімді есептілікте жер қойнауын пайдаланушының белгілі бір кезең ішіндегі (есепті кезең) қызметінің нәтижелері туралы ақпарат қамтылады.

      Жер қойнауын пайдаланушы бір реттік есептілікті мемлекеттік органға нақты бір мәселе бойынша жүргізілген жұмыстың нәтижесі туралы хабарлау мақсатында ұсынады.

      Есептіліктің құрамы және оны ұсыну тәртібі жер қойнауын пайдалану жөніндегі операциялардың түрлері ескеріле отырып, осы Кодекстің Ерекше бөлігінің ережелерінде айқындалады.

      2. Жер қойнауын пайдаланушы құзыретті органның жазбаша сұрау салуы бойынша осындай сұрау салуды алған күннен бастап жиырма жұмыс күнінен кешіктірмей, жүргізілген жұмыстарды және жер қойнауын пайдалану бойынша шығыстарды растайтын құжаттаманы тексеру үшін ұсынуға міндетті.

      3. Кен іздеушілікті және кең таралған пайдалы қазбаларды өндіру жөніндегі операцияларды қоспағанда, пайдалы қазбаларды барлау мен өндіру жөніндегі операцияларды жүзеге асыратын жер қойнауын пайдаланушылар құзыретті органға Өндіруші салалар ашықтығының бастамалары стандартында көзделген, "Аудиторлық қызмет туралы" Қазақстан Республикасының Заңына сәйкес аудитор болып табылатын тұлға растаған есептілікті ұсынуға міндетті.

      Осы есептіліктің нысанын және оны толтыру жөніндегі нұсқаулықты Қазақстан Республикасындағы Өндіруші салалар қызметі ашықтығының бастамалары стандартын іске асыру бойынша уәкілеттік берілген мемлекеттік орган әзірлейді және бекітеді.

      4. Қызметінің нәтижесінде пайдалы қатты қазбалардың ресурстарын және (немесе) қорларын бағалау туралы есептер дайындалған жер қойнауын пайдаланушылар олардың көшірмелерін геологиялық ақпаратты жинау, сақтау, өңдеу және беру жөніндегі ұлттық операторға ұсынуға міндетті.

      Көрсетілген есептер және онда қамтылған мәліметтер құпия болып табылмайды және осы Кодекске сәйкес ашып көрсетілуге жатады.

      Ескерту. 76-бапқа өзгеріс енгізілді – ҚР 28.12.2023 № 52-VIII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

77-бап. Жер қойнауын пайдалануға арналған лицензиялар мен келісімшарттар туралы ақпаратқа қолжетімділік жасау

      1. Жер қойнауын пайдалану құқығын беретін мемлекеттік орган тиісті жер қойнауын пайдалану құқығы берілген күннен бастап он жұмыс күні ішінде ақпараттық жүйеде берілген жер қойнауын пайдалану құқықтары туралы ақпаратқа ашық қолжеткізуді қамтамасыз етеді.

      2. Жер қойнауын пайдалану құқығы туралы ақпарат жер қойнауын пайдалану жөніндегі операциялардың түрлері ескеріле отырып, мынадай мәліметтерді:

      1) берілген лицензияның мазмұны және жер қойнауын пайдалануға арналып жасалған келісімшарт туралы;

      2) мыналарды:

      өздеріне (өзіне) тиесілі бақылау нысанын және тәсілін;

      жеке тұлғалар үшін – тегін, атын және әкесінің атын (егер ол жеке басын куәландыратын құжатта көрсетілсе), азаматтығын;

      заңды тұлғалар үшін – заңды тұлғаның атауын және орналасқан жерін қамтитын, жер қойнауын пайдаланушыны бақылаушы тұлғалар және ұйымдар туралы;

      3) ұсынылған есептілікке сәйкес, жер қойнауын пайдаланушы жылдар бойынша жүргізген шығыстардың жалпы сомасы туралы;

      4) жер учаскелерін пайдаланғаны үшін жылдар бойынша төлемақының (жалдау төлемдері) төленген сомалары туралы;

      5) қамтамасыз етудің түрін, қамтамасыз ету сомасын, оның қолданылу мерзімін және қамтамасыз етуді берген ұйымның атауын қамтитын, жер қойнауын пайдалану жөніндегі операциялар салдарын жоюды қамтамасыз ету туралы;

      6) мыналарды:

      кепілді тіркеу күнін;

      жеке тұлғалар үшін – кепіл ұстаушының тегін, атын және әкесінің атын (егер ол жеке басын куәландыратын құжатта көрсетілсе) және азаматтығын;

      заңды тұлғалар үшін – кепіл ұстаушының атауын және орналасқан жерін қамтитын, жер қойнауын пайдалану құқығының (жер қойнауын пайдалану құқығындағы үлестің) тіркелген кепілі туралы;

      7) мыналарды:

      ауысудың негізі мен күнін;

      алынатын жер қойнауын пайдалану құқығындағы үлес мөлшерін;

      жеке тұлғалар үшін – алушының тегін, атын және әкесінің атын (егер ол жеке басын куәландыратын құжатта көрсетілсе) және азаматтығын;

      заңды тұлғалар үшін – алушының атауын және орналасқан жерін қамтитын, жер қойнауын пайдалану құқығының (жер қойнауын пайдалану құқығындағы үлестің) ауысуы туралы;

      8) егер тауарлардағы, жұмыстардағы және көрсетілетін қызметтердегі елішілік құндылық үлесін қамтамасыз ету жер қойнауын пайдалануға арналған тиісті келісімшартта немесе лицензияда көзделсе, жер қойнауын пайдаланушы жер қойнауын пайдалану жөніндегі операцияларды жүргізу үшін алдыңғы есепті кезеңде сатып алған тауарлардағы, жұмыстардағы және көрсетілетін қызметтердегі елішілік құндылық үлесі туралы;

      9) егер жер қойнауын пайдаланушының қазақстандық мамандарды оқытуға, Қазақстан Республикасының аумағында ғылыми-зерттеу, ғылыми-техникалық және тәжiрибелiк-конструкторлық жұмыстарға, өңірдің әлеуметтік-экономикалық дамуына және оның инфрақұрылымын дамытуға, жергілікті халықты әлеуметтік-экономикалық қолдауға жылдар бойынша жұмсаған шығыстары жер қойнауын пайдаланушының міндеттемелері болып табылса, осындай шығыстардың жалпы сомасы туралы мәліметтерді қамтуға тиіс.

      3. Геологиялық есептер мен өзге де құжаттамада қамтылатын, мемлекеттік органдар осы Кодекске сәйкес алған геологиялық ақпарат жер қойнауын пайдаланушының коммерциялық құпиясы болып табылады және көрсетілген органдар оның құпиялылығын сақтау шараларын қабылдауға міндетті.

      Жер қойнауын зерттеу жөніндегі уәкілетті орган көрсетілген геологиялық ақпаратты жариялау немесе оған ашық қолжетімділік жасау арқылы оны:

      1) жер қойнауын пайдалануға арналған лицензияның негізінде жер қойнауын пайдалану жөніндегі операцияларды жүзеге асыратын жер қойнауын пайдаланушыдан оны алған күннен бастап қатарынан бес жыл өткен соң ашып көрсетеді.

      Жер қойнауын пайдалануға арналған лицензияны иеленушінің жазбаша өтініші бойынша құпиялылық мерзімі өтініште көрсетілген, бірақ бес жылдан аспайтын кезеңге ұзартылады. Мұндай ұзарту туралы өтініш құпиялылықтың бастапқы бес жыл мерзімі өткенге дейін берілуі мүмкін;

      2) жер қойнауын пайдалануға арналған келісімшарттың қолданылуы тоқтатылғаннан кейін (жер қойнауын пайдалануға арналған келісімшарт бойынша жер қойнауын пайдаланушыдан алынған геологиялық ақпарат бойынша);

      3) жер қойнауын пайдаланушының жазбаша келісімімен;

      4) басқа мемлекеттік органдар алынатын мәліметтер құпиялылығын сақтау шараларын қабылдаған жағдайда, олардың талап етуі бойынша;

      5) бұрын осындай мәліметтер алынған тиісті жер қойнауы учаскесі қайтарылған күннен бастап үш ай өткен соң;

      6) егер мәліметтер жер қойнауын мемлекеттік геологиялық зерттеу нәтижесінде алынған болса, ашып көрсетеді.

      Көрсетілген мәліметтерді өзге тәсілмен ашып көрсетуге тыйым салынады.

      4. Келісімшарттық және лицензиялық міндеттемелерді елішілік құндылық бөлігінде орындауға қатысты, жер қойнауын пайдаланушының тауарларды, жұмыстарды және көрсетілетін қызметтерді сатып алуды жоспарлауы және жүргізуі туралы, қазақстандық мамандарды оқытуға арналған шығыстар туралы және Қазақстан Республикасының аумағында ғылыми-зерттеу, ғылыми-техникалық және тәжірибелік-конструкторлық жұмыстарға, сондай-ақ өңірдің әлеуметтік-экономикалық дамуына және оның инфрақұрылымын дамытуға арналған шығыстар көлемдері туралы ақпарат құпия болып танылмайды.

      Осы тармақта құқықтары мен заңды мүдделері қозғалатын тұлғалардың анықталған бұзушылықтар және қабылданған шаралар туралы ақпаратпен Қазақстан Республикасының тиісті мемлекеттік бақылауды жүзеге асыратын мемлекеттік органдарында танысуға құқығы бар.

      Ескерту. 77-бапқа өзгеріс енгізілді – ҚР 28.12.2023 № 52-VIII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

V БӨЛІМ. ЖЕР ҚОЙНАУЫН ПАЙДАЛАНУҒА БАЙЛАНЫСТЫ ДАУЛАР, ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ ЖЕР ҚОЙНАУЫ ЖӘНЕ ЖЕР ҚОЙНАУЫН ПАЙДАЛАНУ ТУРАЛЫ ЗАҢНАМАСЫН БҰЗҒАНЫ ҮШІН ЖАУАПТЫЛЫҚ, ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ ЖЕР ҚОЙНАУЫН ПАЙДАЛАНУ ЖӘНЕ ЖЕР ҚОЙНАУЫН ҚОРҒАУ САЛАСЫНДАҒЫ ХАЛЫҚАРАЛЫҚ ЫНТЫМАҚТАСТЫҒЫ

12-тарау. Жер қойнауын пайдалануға байланысты дауларды шешу және Қазақстан Республикасының жер қойнауы және жер қойнауын пайдалану туралы заңнамасын бұзғаны үшін жауаптылық

78-бап. Жер қойнауын пайдалануға байланысты дауларды шешу тәртібі

      1. Жер қойнауын пайдалану құқығын жүзеге асыруға, өзгертуге немесе тоқтатуға байланысты даулар Қазақстан Республикасының заңдарына және Қазақстан Республикасы ратификациялаған халықаралық шарттарға сәйкес реттелуге жатады.

      2. Күрделі жобалар бойынша көмірсутектерді барлауға және өндіруге немесе өндіруге арналған келісімшарт бойынша туындаған даулар жер қойнауын пайдаланушының таңдауы бойынша келісімшарттың талаптарына сәйкес Қазақстан Республикасының соттарында немесе Біріккен Ұлттар Ұйымының Халықаралық сауда құқығы жөніндегі комиссиясының (ЮНСИТРАЛ) төрелік регламентіне сәйкес Қазақстан Республикасының аумағындағы, оның ішінде "Астана" халықаралық қаржы орталығындағы немесе одан тысқары жердегі төрелікте шешілуге жатады.

      Ескерту. 78-бап жаңа редакцияда – ҚР 29.12.2022 № 174-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

79-бап. Қазақстан Республикасының жер қойнауы және жер қойнауын пайдалану туралы заңнамасын бұзғаны үшін жауаптылық

      1. Қазақстан Республикасының жер қойнауы және жер қойнауын пайдалану туралы заңнамасын бұзушылық Қазақстан Республикасының заңдарында белгіленген жауаптылыққа алып келеді.

      2. Әкімшілік немесе қылмыстық жауаптылыққа тартылуы кінәлі тұлғаларды жол берілген бұзушылықтарды жою міндетінен босатпайды.

      3. Қазақстан Республикасының жер қойнауы және жер қойнауын пайдалану туралы заңнамасының талаптарын немесе жер қойнауына мемлекеттік меншік құқығын бұзу салдарынан жер қойнауы ресурстарына залал келтірген тұлғалар келтірілген залалды осы Кодексте және Қазақстан Республикасының өзге де заңдарында белгіленген мөлшерде және тәртіппен өтеуге міндетті.

      Жер қойнауы ресурстары залалын экономикалық бағалау әдістемесін пайдалы қатты қазбалар саласындағы уәкілетті орган көмірсутектер және уран өндіру саласындағы уәкілетті органдармен бірлесіп бекітеді.

      4. Осы Кодекске сәйкес ұсынылатын пайдалы қатты қазбалардың ресурстарын және (немесе) қорларын бағалау туралы есептерде жер қойнауы және жер қойнауын пайдалану туралы мәліметтерді жасырған немесе көрінеу анық емес (жалған) мәліметтер ұсынған тұлғалар Қазақстан Республикасының заңдарына сәйкес жауаптылықта болады.

      Ескерту. 79-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 02.01.2021 № 401-VI (01.03.2021 бастап қолданысқа енгізіледі); 28.12.2023 № 52-VIII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

80-бап. Жер қойнауын пайдаланушының жер қойнауын пайдалануға арналған келісімшарт пен лицензия бойынша міндеттемелерін бұзғаны үшін жауаптылығы

      1. Жер қойнауын пайдалануға арналған келісімшартта немесе лицензияда көзделген міндеттемелерді бұзу осы Кодекстің Ерекше бөлігінің ережелеріне сәйкес жер қойнауын пайдаланушының жауаптылығына алып келеді.

      2. Жер қойнауын пайдаланушылардың келісімшарт және лицензия шарттарын сақтауына бақылауды жүзеге асыратын мемлекеттік орган осы шарттардың бұзылғандығын білген немесе білуге тиіс болған күннен бастап үш жыл ішінде жер қойнауын пайдаланушы жер қойнауын пайдалануға арналған келісімшарттар немесе лицензиялар бойынша міндеттемелерін бұзғаны үшін жауаптылыққа тартылуы мүмкін. Жер қойнауын пайдалану құқығының ауысуы мерзімнің және оны есептеу тәртібінің өзгеруіне алып келмейді.

13-ТАРАУ. ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ ЖЕР ҚОЙНАУЫН ПАЙДАЛАНУ ЖӘНЕ ЖЕР ҚОЙНАУЫН ҚОРҒАУ САЛАСЫНДАҒЫ ХАЛЫҚАРАЛЫҚ ЫНТЫМАҚТАСТЫҒЫНЫҢ МАҚСАТТАРЫ, ҚАҒИДАТТАРЫ, НЕГІЗГІ БАҒЫТТАРЫ ЖӘНЕ ТҮРЛЕРІ

81-бап. Қазақстан Республикасының жер қойнауын пайдалану саласындағы халықаралық ынтымақтастығының мақсаттары

      Қазақстан Республикасының және өзге де мемлекеттердің, халықаралық ұйымдардың жер қойнауын зерттеу, жер қойнауын пайдалану мәселелері бойынша өзара көмегі мен бірлескен әрекеттерін үйлестіру жер қойнауын пайдалану саласындағы халықаралық ынтымақтастықтың мақсаты деп танылады.

82-бап. Қазақстан Республикасының жер қойнауын пайдалану саласындағы халықаралық ынтымақтастығының қағидаттары

      1. Басқа мемлекеттермен және халықаралық ұйымдармен ынтымақтастық өзара құрметтеу, сенім білдіру, өзара көмек, ымыраға келу, кемсітпеушілік, бір-бірінің істеріне араласпау, қабылдаған міндеттемелерді уақытында орындау, дауларды бейбіт түрде шешу қағидаттарына негізделеді.

      2. Мемлекет пайдалы қазбаларды зерттеу, барлау мен өндіру және жерасты кеңістігін пайдалану саласындағы қызметті ұйымдастыруға нарықтық тәсілдерді ендіру арқылы инвестицияларды тарту және қазіргі заманғы технологияларды қолдану үшін қолайлы жағдай жасауға күш-жігерін салады.

83-бап. Қазақстан Республикасының жер қойнауын пайдалану саласындағы халықаралық ынтымақтастығының бағыттары

      Қазақстан Республикасының жер қойнауын пайдалану саласындағы халықаралық ынтымақтастығының бағыттары мыналар болып табылады:

      1) минералдық-шикізаттық базаны ұлғайту мақсатында өзара тиімді негізде жер қойнауын геологиялық зерттеуді жүзеге асыру, бір мезгілде қауіпсіздік деңгейін арттыру және қоршаған ортаның ластануын барынша азайту жағдайында өндіріс тиімділігінің өсуін және пайдалы қазбаларды және оларды қайта өңдеу өнімдерін пайдалануды қамтамасыз ету;

      2) мемлекеттік билік және басқару органдарының тиімді ынтымақтастығының жаңа тетіктерін әзірлеу;

      3) минералдық-шикізаттық ресурстардың және оларды қайта өңдеу өнімдерінің нарығын дамыту, оның ішінде халықаралық ынтымақтастыққа қатысушы елдердің шаруашылық қызмет субъектілерінің өзара тиімді кооперативтік байланыстарын орнату үшін қолайлы жағдайлар жасау арқылы дамыту;

      4) жер қойнауын геологиялық зерттеу, минералдық-шикізаттық базаны молайту және сапалық жақсарту саласындағы жұмыстардың бірлескен бағдарламаларын әзірлеу және іске асыру;

      5) минералдық-шикізаттық ресурстар, сондай-ақ оларды қайта өңдеу (өзгерту) өнімдері ағынының халықаралық транзиті мақсатында көлік инфрақұрылымына қолжетімділікті жеңілдету;

      6) қауіпсіздіктің жоғары деңгейіне қол жеткізуге және оны қолдауға бағытталған жер қойнауын пайдалану қауіпсіздігі саласындағы жұмыстардың бірлескен бағдарламаларын әзірлеу және іске асыру;

      7) минералдық-шикізаттық ресурстарды өндіру және (немесе) қайта өңдеу (өзгерту) жөніндегі кәсіпорындардағы ірі аварияларды болдырмауда және олардың салдарын жоюда ынтымақтастық жасау;

      8) кезеңдер, пайдалы қазбалар қорларының сыныпталуы, геологиялық есептердің, пайдалы қазбалар қорлары баланстарының және басқа да геологиялық ақпараттың нысаны мен мазмұны бойынша жұмыстардың мазмұнына қойылатын әлемдік практикада қабылданған талаптар базасында геологиялық барлау жұмыстарын регламенттейтін нормативтік-әдістемелік құжаттарды жетілдіру және келісу жөніндегі шараларды үйлестіру;

      9) минералдық-шикізаттық ресурстарды барлау, өндіру, қайта өңдеу (өзгерту) және пайдалану саласында қолданылатын жаңа технологияларға қолжетімділікті жеңілдету;

      10) трансшекаралық кен орындарын бірлесіп барлау мен әзірлеуге және жер қойнауының өзге де трансшекаралық ресурстарын игеруге қатысу.

ЕРЕКШЕ БӨЛІК

VI БӨЛІМ. ЖЕР ҚОЙНАУЫН ГЕОЛОГИЯЛЫҚ ЗЕРТТЕУ

14-тарау. Жер қойнауын геологиялық зерттеудің шарттары мен тәртібі

84-бап. Жер қойнауын геологиялық зерттеуге арналған лицензия

      1. Жер қойнауын геологиялық зерттеуге арналған лицензия бойынша оны иеленушінің геологиялық түсіру жұмыстарын және (немесе) геофизикалық жұмыстарды, сондай-ақ жерасты суларына іздестіру-бағалау жұмыстарын жүргізу мақсатында үш жыл ішінде жер қойнауын пайдалануға құқығы бар.

      2. Жер қойнауын геологиялық зерттеуге арналған лицензия, Қазақстан Республикасы Үкіметінің шешімімен өзгеше белгіленген жағдайларды қоспағанда, оның иесіне геологиялық зерттеу учаскесіне айрықша құқықтар бермейді.

85-бап. Жер қойнауын геологиялық зерттеу аумағы

      1. Жер қойнауын геологиялық зерттеуге арналған лицензия Қазақстан Республикасының бүкіл аумағы шегінде берілуі мүмкін.

      2. Лицензия иесінің, аэрогеофизикалық зерттеулер жүргізу жағдайларынан басқа кезде, пайдалы қазбаларды барлау және (немесе) өндіру үшін басқа тұлғаға пайдалануға берілген жер қойнауы учаскесінің аумағында осындай тұлғаның келісімінсіз жер қойнауын геологиялық зерттеу жөніндегі жұмыстарды жүргізуге құқығы жоқ.

86-бап. Жер қойнауын геологиялық зерттеуге арналған лицензияны беру туралы өтініш

      1. Жер қойнауын геологиялық зерттеуге арналған лицензия алуға мүдделі тұлға жер қойнауын зерттеу жөніндегі уәкілетті органға белгіленген нысан бойынша жазбаша өтініш береді.

      2. Өтініште мынадай мәліметтер қамтылуға тиіс:

      1) жеке тұлғалар үшін – өтініш иесінің тегі, аты және әкесінің аты (егер ол жеке басын куәландыратын құжатта көрсетілсе) тұрғылықты жері, азаматтығы, өтініш иесінің жеке басын куәландыратын құжаттар туралы мәліметтер;

      заңды тұлғалар үшін – өтініш иесінің атауы, оның орналасқан жері, заңды тұлға ретінде мемлекеттік тіркеу туралы мәліметтер (сауда тізілімінен үзінді немесе өтініш иесінің шет мемлекеттің заңнамасы бойынша заңды тұлға болып табылатынын куәландыратын басқа да заңдастырылған құжат), басшылар туралы мәліметтер;

      2) геологиялық зерттеу аумағын құрайтын блокқа (блоктарға) нұсқаулар.

      3. Өтінішке мынадай құжаттар қоса беріледі:

      1) осы баптың 2-тармағының 1) тармақшасында көзделген мәліметтерді растайтын құжаттардың көшірмелері;

      2) егер тұлғаны өтініш иесі тағайындаған болса, өтініш беру кезінде өтініш иесінің атынан әрекет ететін мұндай тұлғаның өкілеттігін растайтын құжат;

      3) осы Кодекстің 88-бабына сәйкес өтініш иесі әзірлеген және бекіткен жер қойнауын геологиялық зерттеу жоспары және (немесе) жерасты суларына іздестіру-бағалау жұмыстарының жобасы.

      4. Өтініш және өтінішке қоса берілетін құжаттар қазақ және орыс тілдерінде беріледі. Өтінішке қоса берілетін, шет тілінде жасалған құжаттардың қазақ және орыс тілдеріндегі аудармасы қоса беріледі, олардың дұрыстығын нотариус куәландырады.

87-бап. Жер қойнауын геологиялық зерттеуге арналған лицензияны беру туралы өтінішті қарау

      1. Жер қойнауын зерттеу жөніндегі уәкілетті орган өтінішті келіп түскен күнінен бастап он жұмыс күні ішінде қарайды және лицензия береді не оны беруден бас тартады.

      2. Жер қойнауын зерттеу жөніндегі уәкілетті орган, егер өтініш немесе оған қоса берілген құжаттар осы Кодекстің 86-бабында көзделген талаптарға сәйкес келмесе, лицензия беруден бас тартады.

      3. Лицензия беруден бас тарту уәжді болуға тиіс.

      4. Лицензияны беруден бас тартуға өтініш иесі бұл туралы хабарлама алған күннен бастап оған он жұмыс күнінен кешіктірмей Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес шағым жасай алады.

      5. Лицензия беруден бас тарту өтініш иесін қайтадан өтініш беру құқығынан айырмайды.

      6. Жер қойнауын геологиялық зерттеуге арналған лицензияны беруге өтініш беру және оны қарау тәртібін жер қойнауын зерттеу жөніндегі уәкілетті орган айқындайды.

88-бап. Жер қойнауын геологиялық зерттеу жөніндегі жобалау құжаттары

      1. Жер қойнауын геологиялық зерттеу жөніндегі операцияларды жүргізу үшін жобалау құжаттары мыналар болып табылады:

      1) геологиялық зерттеу жоспары;

      2) жерасты суларына іздестіру-бағалау жұмыстарының жобасы.

      2. Геологиялық зерттеу жоспары геологиялық түсірілім жұмыстарын және (немесе) геофизикалық жұмыстарды жүргізу үшін әзірленеді.

      Жерасты суларына іздестіру-бағалау жұмыстарының жобасы кен орындарын және жерасты суларының учаскелерін іздестіруді және бағалауды жүргізу үшін әзірленеді.

      3. Геологиялық зерттеу жөніндегі жобалау құжаттарын жер қойнауын пайдаланушы әзірлейді және бекітеді.

      Геологиялық зерттеу жоспарында геологиялық түсірілім жұмыстарының және (немесе) геофизикалық жұмыстардың түрлері мен тәсілдері, шамамен алғандағы көлемдері, аумақтары және үш жылдық кезеңдегі осындай жұмыстарды жүргізу мерзімдері сипатталады.

      Жерасты суларына іздестіру-бағалау жұмыстарының жобасында жерасты суларына іздестіру-бағалау жұмыстарының түрлері, әдістері мен тәсілдері, бұрғыланатын ұңғымалар саны және олардың сипаттамалары, үш жылдық кезеңдегі жұмыстарды жүргізу мерзімдері, іздестіру-бағалау жұмыстарының салдарын жою жөніндегі шаралар және олардың құнын бағалау сипатталады.

      Геологиялық зерттеу жөніндегі жұмыстардың құрамын, түрлерін, әдістері мен тәсілдерін, олардың көлемдері мен жүргізу мерзімдерін қоршаған ортаны қорғау саласындағы уәкілетті органмен келісе отырып жер қойнауын зерттеу жөніндегі уәкілетті орган әзірлейтін және бекітетін жер қойнауын геологиялық зерттеу бойынша жобалау құжаттарын жасау жөніндегі нұсқаулыққа сәйкес жер қойнауын пайдаланушы жобалау құжаттарында дербес айқындайды.

      4. Жер қойнауын геологиялық зерттеу жөніндегі жоспарланатын жұмыстардың түрлері, әдістері және (немесе) тәсілдері, сондай-ақ олардың көлемдері өзгерген кезде жер қойнауын пайдаланушы жобалау құжаттарына тиісті өзгерістер енгізуге және оларды жер қойнауын зерттеу жөніндегі уәкілетті органға беруге міндетті.

      Егер Қазақстан Республикасының экология заңнамасына сәйкес бұл өзгерістер экологиялық рұқсат немесе мемлекеттік экологиялық сараптаманың оң қорытындысын алуды талап етсе, геологиялық зерттеу жөніндегі өзгертілген жобалау құжаттары жер қойнауын зерттеу жөніндегі уәкілетті органға экологиялық рұқсат немесе тиісінше, мемлекеттік экологиялық сараптаманың оң қорытындысы алынғаннан кейін ұсынылады.

      5. Жерасты суларына іздестіру-бағалау жұмыстарының жобасына жер қойнауын геологиялық зерттеуге арналған лицензия берілгеннен кейін енгізілетін өзгерістер жер қойнауын зерттеу жөніндегі уәкілетті органмен келісуге жатады. Мұндай келісу өзгертілген жоба ұсынылған күннен бастап жиырма жұмыс күні ішінде жүзеге асырылады.

      Жер қойнауын зерттеу жөніндегі уәкілетті орган, егер жерасты суларына іздестіру-бағалау жұмыстарының жобасына өзгерістерді, геологиялық зерттеу жөніндегі жобалау құжаттарын жасау жөніндегі нұсқаулыққа сәйкес келмесе, мұндай өзгерістерді келісуден бас тартады.

      Жерасты суларына іздестіру-бағалау жұмыстарының жобасын келісуден бас тарту жер қойнауын пайдаланушыны келісу үшін қайтадан жүгіну құқығынан айырмайды.

      Жерасты суларына іздестіру-бағалау жұмыстарының жобасын келісуден бас тартуға жер қойнауын пайдаланушы Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес шағым жасай алады.

      Ескерту. 88-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 02.01.2021 № 401-VI (01.07.2021 бастап қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

89-бап. Жер қойнауын геологиялық зерттеуге арналған лицензия жөніндегі операцияларды жүргізу тәртібі

      1. Жер қойнауын пайдаланушы геологиялық зерттеу учаскесі шегінде экологиялық және өнеркәсіптік қауіпсіздік талаптарын сақтай отырып жұмыстарды жүргізуге құқылы.

      2. Жер қойнауын геологиялық зерттеуге арналған лицензия бойынша жүргізілетін жұмыстар құжаттастыруға жатады. Құжаттамада жер қойнауын дұрыс зерттеуге қажетті барлық мәліметтер көрсетіледі.

      3. Жер қойнауына геологиялық зерттеу жүргізу кезінде жер қойнауын пайдаланушы:

      1) зертханалық зерттеулер мен талдаулардың деректерін қоса алғанда, жүргізілген операциялар барысында алынған геологиялық ақпараттың дұрыстығы мен сақталуын;

      2) геологиялық құжаттаманы жүргізудің уақтылығы мен сапасын;

      3) лицензия берген жер қойнауын зерттеу жөніндегі уәкілетті органға осы Кодексте көзделген тәртіппен және мерзімде геологиялық зерттеу учаскесі бойынша жүргізілген жұмыстар туралы есептерді және осындай жұмыстардың нәтижелері бойынша геологиялық есепті ұсынуды қамтамасыз етуге міндетті.

      4. Жер қойнауын пайдаланушының геологиялық зерттеу учаскесінде күрделі құрылысжайларды салуға, жарылғыш заттарды тұрақты түрде жинап қоюға және сақтауға, жыралар, шурфтар, траншеялар және тау-кен қазбаларының басқа да түрлерін жасауға, сондай-ақ аршу жұмыстарын жүргізуге құқығы жоқ.

      Жер қойнауын пайдаланушы геологиялық зерттеу учаскесінде геофизикалық зерттеулермен және жерасты суларына іздестіру-бағалау жұмыстарымен байланысты мақсаттарда ғана ұңғымаларды бұрғылауды жүзеге асыруға құқылы.

      Қазақстан Республикасы Үкіметінің шешімі бойынша жер қойнауын пайдаланушы геологиялық зерттеу учаскесінде параметрлік ұңғымаларды бұрғылауды жүзеге асыруға құқылы.

      5. Жерасты сулары учаскесінің қорларында жер қойнауын сараптау жөніндегі мемлекеттік комиссия жүргізетін мемлекеттік сараптама жасалуға тиіс. Жер қойнауына мемлекеттік сараптама жүргізу тәртібін, жер қойнауын сараптау жөніндегі мемлекеттік комиссия туралы ережені және оның құрамын жер қойнауын зерттеу жөніндегі уәкілетті орган айқындайды.

      Қазақстан Республикасының су заңнамасына сәйкес жерасты сулары учаскесінің қорларын жерасты суларының мемлекеттік есебіне алу үшін осы қорлар туралы мемлекеттік сараптаманың оң қорытындысы негіз болып табылады.

      Жерасты суларын өндіру Қазақстан Республикасының су заңнамасына сәйкес жүзеге асырылады.

90-бап. Жер қойнауын пайдаланушының геологиялық зерттеу бойынша есептілігі

      1. Жер қойнауын пайдаланушы жер қойнауын геологиялық зерттеуге арналған лицензия бойынша мерзімді геологиялық есептер ұсынып отыруға міндетті.

      2. Мерзімді геологиялық есептер жыл сайын өткен күнтізбелік жыл үшін әр жылдың отызыншы сәуірінен кешіктірілмей ұсынылады.

      Толық емес күнтізбелік жыл үшін есептер жер қойнауын пайдаланудың іс жүзіндегі кезеңі үшін ұсынылады.

      Жер қойнауы учаскесін пайдалану кезеңінің соңғы толық емес күнтізбелік жылы үшін есеп көрсетілген кезең аяқталғаннан кейін екі айдан кешіктірілмей ұсынылады.

      3. Лицензияның қолданылуы тоқтатылғаннан кейін оның иеленушісі болып табылатын тұлға лицензияның қолданылуы тоқтатылған күннен бастап үш айдан кешіктірмей жер қойнауын зерттеу жөніндегі уәкілетті органға геологиялық зерттеу нәтижелері туралы түпкілікті есепті ұсынуға міндетті.

      4. Геологиялық есептер бастапқы геологиялық ақпарат материалдарына негізделеді және геология, жерасты суларына гидрогеологиялық бұрғылау жүргізу саласындағы ғылыми зерттеулердің, сынақтар мен іздестірулердің, топырақты, жерүсті жыныстарын және минералдық үлгілерді жинау және байқаудан өткізу жөніндегі қызметтің жай-күйі мен нәтижелері туралы деректерді қамтиды.

      5. Осы бапта көзделген есептер жер қойнауын зерттеу жөніндегі органға ол бекітетін нысан бойынша ұсынылады.

91-бап. Геологиялық ақпаратқа арналған құқық

      1. Жер қойнауын геологиялық зерттеуге арналған лицензияның иеленушісі өзі геологиялық зерттеу нәтижесінде алған геологиялық ақпаратқа еркін билік етуге құқылы.

      2. Жер қойнауын пайдаланушы осы бапқа сәйкес геологиялық зерттеу нәтижесінде алған геологиялық ақпаратты лицензия мерзімі аяқталған күннен бастап бір ай ішінде жер қойнауын зерттеу жөніндегі уәкілетті органның пайдалануына өтеусіз беруге тиіс.

      Жер қойнауын зерттеу жөніндегі уәкілетті орган алынған геологиялық ақпаратты оны алған күннен бастап бес жыл өткен соң (құпиялылық мерзімі) ашады.

92-бап. Жер қойнауын геологиялық зерттеуге арналған лицензияны қайтарып алу және оның тәртібі

      1. Жер қойнауын геологиялық зерттеуге арналған лицензия:

      осы Кодекстің 89-бабы 4-тармағының ережелері бұзылған;

      Қазақстан Республикасының салық заңнамасында белгіленген мөлшерде және мерзімдерде жер қойнауын геологиялық зерттеуге арналған лицензияны беру үшін қол қою бонусын төлемеген жағдайларда жер қойнауын геологиялық зерттеу жөніндегі уәкілетті органның қайтарып алуына жатады.

      2. Бұзушылық анықталған кезде жер қойнауын геологиялық зерттеу жөніндегі уәкілетті орган бұл туралы жер қойнауын пайдаланушыны хабардар етеді.

      3. Жер қойнауын пайдаланушы анықталған бұзушылықты жер қойнауын зерттеу жөніндегі уәкілетті органнан хабарлама алған күннен бастап жиырма жұмыс күні ішінде жоюға міндетті.

      Жер қойнауын пайдаланушы осы тармақта көзделген мерзімде жер қойнауын зерттеу жөніндегі уәкілетті органды бұзушылықтардың жойылғанын растайтын құжаттарды қоса бере отырып, оларды жойғаны туралы жазбаша хабардар етеді.

      Бұзушылықтар белгіленген мерзімде жойылмаған жағдайда, жер қойнауын зерттеу жөніндегі уәкілетті орган осы баптың 4-тармағына сәйкес лицензияны қайтарып алады.

      4. Лицензияны қайтарып алуды жер қойнауын зерттеу жөніндегі уәкілетті орган жер қойнауын пайдаланушыға лицензияны қайтарып алу туралы жазбаша хабарлама жіберу арқылы жүргізеді.

      Лицензияның қолданысы жер қойнауын пайдаланушы лицензияны қайтарып алу туралы хабарламаны алған күннен бастап күнтізбелік он күннен кейін тоқтатылады.

      5. Жер қойнауын пайдаланушы лицензияны қайтарып алу туралы хабарламаны алған күннен бастап қайтарып алынатын лицензия бойынша жұмыстарды дереу тоқтатуға және геологиялық зерттеу учаскесінің аумағынан ондағы барлық құрылысжайларды, материалдарды және жабдықтарды алып кетуге міндетті.

      6. Жер қойнауын пайдаланушы лицензияны қайтарып алу туралы хабарламаны алған күннен бастап лицензияның қайтарып алынуын сот тәртібімен даулауға құқылы. Осындай даулау кезеңінде осы баптың 4-тармағында көрсетілген мерзім сот шығарған шешім күшіне енгенге дейін ұзартылады.

VII БӨЛІМ. КӨМІРСУТЕКТЕРДІ БАРЛАУ ЖӘНЕ ӨНДІРУ

15-тарау. Көмірсутектер бойынша жер қойнауын пайдалану құқығын беру және оны тоқтату ерекшеліктері

1-параграф. Аукцион негізінде көмірсутектер бойынша жер қойнауын пайдалану құқығын беру

93-бап. Көмірсутектер бойынша жер қойнауын пайдалану құқығын алуға үміттенетін тұлғаларға қойылатын талаптар

      1. Көмірсутектер бойынша жер қойнауын пайдалану құқығын беру кезінде көмірсутектер бойынша жер қойнауын пайдалану құқығын алуға үміткер тұлға:

      1) таратылу (заңды тұлғалар үшін), қайта ұйымдастырылу (заңды тұлғалар үшін) немесе банкроттық сатысында болмауға тиіс;

      2) салықтарды және бюджетке төленетін басқа да міндетті төлемдерді төлеу бойынша өтелмеген берешегі болмауға тиіс;

      3) көмірсутектерді барлауға және өндіруге жер қойнауын пайдалану құқығын алған жағдайда, – барлау кезеңінде жер қойнауы учаскесінде жұмыстардың көлемдері мен түрлері бойынша ең төменгі талаптарды орындау үшін жеткілікті қаржылық қаражаты болуға тиіс.

      2. Барлау кезеңінде жер қойнауы учаскесіндегі жұмыстардың көлемдері мен түрлері бойынша ең төмен талаптарды орындауға жеткілікті қаржы қаражатының бар екенін растау үшін осы Кодексте көзделген жағдайларда, мынадай құжаттардың бірі ұсынылады:

      1) банк шотының бар-жоғы және нөмірі туралы ақпарат және барлау кезеңінде жер қойнауы учаскесіндегі жұмыстардың көлемдері мен түрлері бойынша ең төмен талаптарды орындауға жеткілікті мөлшердегі банк шотындағы қалдық туралы үзінді көшірме;

      2) барлау кезеңінде жер қойнауы учаскесіндегі жұмыстардың көлемдері мен түрлері бойынша ең төмен талаптарды орындауға жеткілікті мөлшерде көмірсутектер бойынша жер қойнауын пайдалану құқығын алуға үміткер тұлғаның қызметін қаржыландыруды қарыздың нысаналы мақсаты ретінде көздейтін, ақша қарызы туралы немесе көмірсутектерді барлау жөніндегі қызметті қаржыландыру туралы шарттың көшірмесі.

      Көмірсутектер бойынша жер қойнауын пайдалану құқығын алуға үміткер тұлғаның қаржылық мүмкіндіктерінің бар екенін растайтын құжат ретінде ақша қарызы туралы немесе көмірсутектерді барлау жөніндегі қызметті қаржыландыру туралы шарттың көшірмелері ұсынылған жағдайда, қарыз берушіде осы тармақтың бірінші бөлігінің 1) тармақшасында көзделген қаржылық мүмкіндіктердің бар екенін растайтын құжаттар қосымша ұсынылады.

      Көмірсутектер бойынша жер қойнауын пайдалану құқығын алуға үміткер тұлғаның банк шотында барлау кезеңінде жер қойнауы учаскесіндегі жұмыстардың көлемдері мен түрлері бойынша ең төмен талаптарды орындауға қажетті қаржы қаражаты жеткіліксіз болған жағдайда, осы тармақтың бірінші бөлігінің 2) тармақшасында көзделген құжаттар қосымша ұсынылады.

      3. Теңіздегі жер қойнауы учаскесінде жер қойнауын пайдалану құқығын алу үшін тұлғаның, осы баптың 1-тармағында көрсетілген талаптармен қатар, Қазақстан Республикасының құрлықтық қайраңының аумағында немесе Қазақстан Республикасының ішкі су айдындарында не Қазақстан Республикасының аумағынан тыс жерлерде теңізде жер қойнауын пайдалану жөніндегі операцияларды жүргізудің оң тәжірибесі болуға тиіс.

      Заңды тұлға үшін осы тармақтың бірінші бөлігінде көрсетілген талап, осындай заңды тұлға акцияларының (қатысу үлестерінің) кемінде жиырма бес пайызы тікелей тиесілі болатын тұлғаның тиісті тәжірибесі болған кезде орындалған деп танылады.

      Ескерту. 93-бапқа өзгеріс енгізілді – ҚР 14.07.2022 № 141-VII (01.01.2023 бастап қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

94-бап. Аукцион өткізуге арналған өтініш

      1. Көмірсутектер бойынша жер қойнауын пайдалану құқығын алуға мүдделі тұлға құзыретті органға көмірсутектер бойынша жер қойнауын пайдалану құқығын беруге арналған аукцион өткізуге өтінішті береді, онда мыналар қамтылуға тиіс:

      1) жеке тұлғалар үшін – өтініш берушінің тегі, аты және әкесінің аты (егер ол жеке басты куәландыратын құжатта көрсетілсе), жеке сәйкестендіру нөмірі;

      2) заңды тұлғалар үшін – өтініш берушінің атауы, заңды тұлға ретінде мемлекеттік тіркелгені туралы мәліметтер, бизнес-сәйкестендіру нөмірі;

      2-1) үлесі және иелену тәсілі туралы мәліметтер ашып көрсетілген, өтініш берушіні бақылайтын тұлғалар, мемлекеттер, халықаралық ұйымдар туралы, сондай-ақ өтініш берушінің қатысу үлестерін, акцияларын иеленетін, бақылайтын тұлғалар болып табылмайтын тұлғалар, мемлекеттер, халықаралық ұйымдар туралы мәліметтер;

      3) мемлекеттік жер қойнауы қорын басқару бағдарламасында көрсетілген аукцион негізінде көмірсутектерді барлау мен өндіру немесе өндіру үшін берілетін жер қойнауы учаскесінің сұралатын аумағының атауы мен географиялық координаттары.

      Осы тараудың мақсаттары үшін жеке тұлғаның, мемлекеттің немесе халықаралық ұйымның өтініш берушінің қатысу үлестерін, акцияларын және (немесе) өтініш берушінің қатысу үлестерін, акцияларын, оның ішінде басқа заңды тұлғаның және (немесе) өзге ұйымның қатысу үлестерін, акцияларын иелену арқылы иеленетін заңды тұлғаның және (немесе) ұйымның қатысу үлестерін, акцияларын иеленуі қатысу үлестерін, акцияларды иелену деп танылады. Бұл ретте иелену меншік құқығын растайтын немесе акцияларға немесе пайларға айырбасталатын бағалы қағаздарды қоса алғанда, қатысу үлесіне құқықты, акцияларға, пайларға және үлестік қатысудың басқа да нысандарына меншік құқығын білдіреді.

      Осы тармақтың 2-1) тармақшасының өтініш берушінің қатысу үлестерін, акцияларын иеленетін, бақылайтын тұлғалар болып табылмайтын тұлғалар, мемлекеттер, халықаралық ұйымдар туралы мәліметтер ұсыну туралы талабы мұндай қатысу үлестерін, акцияларды ұйымдастырылған бағалы қағаздар нарығында айналымда болатын акциялар және (немесе) бағалы қағаздар арқылы иеленетін аталған тұлғаларға, мемлекеттерге, халықаралық ұйымдарға қолданылмайды.

      2. Аукцион өткізуге арналған өтініш құзыретті органға келіп түскен күнінен бастап жиырма жұмыс күні ішінде қаралуға жатады.

      Аукцион өткізуге арналған өтінішті қарау нәтижелері бойынша құзыретті орган:

      1) осы Кодекстің 95-бабына сәйкес аукцион өткізу туралы хабархатты жылына төрт реттен асырмай жариялайды;

      2) егер өтініш беруші өтініш бергенге дейін үш жыл ішінде аукцион өткізуге арналған басқа өтініш берсе, бірақ аукционға қатысушы ретінде тіркелмесе, аукцион өткізуге арналған өтінішті қараудан бас тартады.

      Аукцион өткізу туралы хабархат жарияланған жағдайда, аукционға қатысуға арналған өтініштер осы Кодекстің 96-бабында белгіленген талаптарға сәйкес беріледі.

      Ескерту. 94-бап жаңа редакцияда – ҚР 14.07.2022 № 141-VII (01.01.2023 бастап қолданысқа енгізіледі); 28.12.2023 № 52-VIII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

95-бап. Аукцион өткізу шарттары

      1. Әрбір учаске бойынша аукционды құзыретті орган аукцион өткізуге арналған өтініш бойынша өткізеді.

      Аукционды өткізу және оны өткізу шарттары туралы хабархат көмірсутектер бойынша жер қойнауын пайдалану құқығын беруге арналған электрондық аукциондар операторының ақпараттандыру объектісінде және құзыретті органның интернет-ресурсында қазақ және орыс тілдерінде орналастырылады.

      Аукционға қатысуға мүдделі тұлғалардың аукционды өткізу тәртібіне байланысты ақпарат алуға құқығы бар.

      2. Көмірсутектер бойынша жер қойнауын пайдалану құқығын беруге арналған аукцион өткізу туралы хабарламада:

      1) оны өткізу күні мен уақыты;

      2) қатысуға өтініштер беру мерзімі;

      3) жер қойнауын пайдалану құқығы аукционға шығарылатын жер қойнауы учаскесіне (кен орнына) нұсқау және оның қысқаша сипаттамасы;

      4) жер қойнауы жөніндегі операциялар түрі;

      5) аукционға қатысу үшін жарна мөлшері және оны төлеу үшін банк деректемелері;

      5-1) кепілдік жарнаның мөлшері және оны төлеу үшін банк деректемелері;

      6) көмірсутектерді барлауға және өндіруге жер қойнауын пайдалану құқығы берілген жағдайда – барлау кезеңінде жер қойнауы учаскесіндегі жұмыс көлемдері мен түрлері бойынша ең төменгі талаптар, сондай-ақ олардың бағалану құны;

      7) Қазақстан Республикасының салық заңнамасында белгіленген әрбір блок үшін ең төменгі қол қою бонусының мөлшері негізге алына отырып айқындалған қол қою бонусының бастапқы мөлшері;

      8) өндіру кезеңіндегі қазақстандық кадрларды оқытуға арналған шығыстар мөлшері;

      9) өндіру кезеңіндегі Қазақстан Республикасының аумағындағы ғылыми-зерттеу, ғылыми-техникалық және тәжiрибелiк-конструкторлық жұмыстарға арналған шығыстар мөлшерi;

      10) өндіру кезеңіндегі өңірді әлеуметтік-экономикалық дамытуға және оның инфрақұрылымын дамытуға арналған шығыстар мөлшері;

      11) тауарлардағы, жұмыстардағы, көрсетілетін қызметтердегі, кадрлардағы елішілік құндылық жөніндегі ең төмен міндеттемелер;

      12) жер қойнауын пайдалану мақсаты үшін берілетін жер учаскілеріне тіркелген құқықтар туралы ақпарат;

      13) көмірсутектерді барлауға және өндіруге жер қойнауын пайдалану құқығын берген жағдайда – осы Кодекстің 119-бабының 7-тармағында көзделген талаптарды көрсету;

      14) жер қойнауын пайдалануға келісімшарт бойынша барлау кезеңінің немесе дайындық кезеңінің ұзақтығы қамтылуға тиіс.

      Аукционды өткізу күні аукционға қатысуға өтініш беру үшін берілген мерзім аяқталған күннен бастап екі айдан кешіктірілмеуге тиіс.

      2-1. Күрделі жобаларға жататын жер қойнауы учаскелерінде көмірсутектер бойынша жер қойнауын пайдалану құқығын беруге арналған аукционды өткізу туралы хабархатта осы баптың 2-тармағы бірінші бөлігінің 11), 13) және 14) тармақшаларын қоспағанда, осы баптың 2-тармағында көрсетілген мәліметтерден басқа, аукционға қатысуға мүдделі тұлғаның аукционға қатысуға арналған өтінішінде осы Кодекстің 36-бабының 5-1-тармағына сәйкес кадрлардағы елішілік құндылық бойынша ең төменгі міндеттемені айқындауы туралы талабы да қамтылуға тиіс.

      3. Бұрын жер қойнауын пайдалануға келісімшарт тоқтатылған жер қойнауы учаскесі бойынша аукцион өткізілген жағдайда, аукцион өткізу туралы хабарламада:

      1) егер жер қойнауы учаскесі көмірсутектер саласындағы ұлттық компанияға сенімгерлік басқаруға берілген болса:

      осы Кодексте көзделген жағдайларды қоспағанда, сенімгерлік басқару шартына сәйкес сенімгерлік басқарушыға жүргізілген шығындарды өтеу, сондай-ақ оған сыйақы төлеу шарты;

      осы Кодекстің 107-бабы 8-тармағының 1) тармақшасына сәйкес берілген мүліктің құнын бұрынғы жер қойнауын пайдаланушыға өтеу шарты;

      сенімгерлік басқарушы сенімгерлік басқару процесінде сатып алған және (немесе) алған берілетін мүліктің құнын мемлекетке өтеу шарты;

      2) осы Кодекстің 119-бабының 19-тармағында көзделген жағдайларда – бұрынғы жер қойнауын пайдаланушының өндіруге және бағалауға кеткен шығындарын өтеу мөлшері мен мерзімдерінің шарты;

      3) осы Кодекстің 107-бабы 4-тармағының 2) және 3) тармақшаларында көзделген жағдайларда – бұрынғы жер қойнауын пайдаланушының қамтамасыз ету мөлшері туралы мәлімет қамтылуға тиіс.

      4. Аукционға қатысуға өтініштерді беру үшін берілетін мерзім аукцион өткізу туралы хабарлама жарияланған күннен бастап екі айды құрайды.

      5. Аукционға қатысу үшін жарнаның мөлшері республикалық бюджет туралы заңда белгіленген және аукцион өткізу туралы хабархатты орналастыру күніне қолданыста болатын айлық есептік көрсеткіштің бір жүз еселенген мөлшерін құрайды.

      6. Аукционға қатысу жарнасы көмірсутектер бойынша жер қойнауын пайдалану құқығын беруге арналған электрондық аукциондар операторына төленеді және қайтарылуға жатпайды.

      Аукционға қатысу жарнасын көмірсутектер бойынша жер қойнауын пайдалану құқығын беруге арналған электрондық аукциондардың операторы үш жұмыс күні ішінде мемлекет кірісіне аударады.

      7. Кепілдік жарна көмірсутектер бойынша жер қойнауын пайдалану құқығын беруге арналған электрондық аукциондар операторына төленеді және аукцион жеңімпазының қол қою бонусын төлеу жөніндегі міндеттемесінің орындалуын қамтамасыз ету болып табылады.

      Кепілдік жарнаның мөлшерін құзыретті орган айқындайды және ол:

      1) көмірсутектерді барлау мен өндіруге жер қойнауын пайдалану құқығы берілген жағдайда – Қазақстан Республикасының салық заңнамасына сәйкес айқындалған қол қою бонусының бастапқы мөлшерінің екі еселенген мөлшеріне тең соманы;

      2) көмірсутектерді өндіруге жер қойнауын пайдалану құқығы берілген жағдайда – Қазақстан Республикасының салық заңнамасына сәйкес айқындалған қол қою бонусының бастапқы мөлшерінің бір еселенген мөлшеріне тең соманы құрайды.

      8. Құзыретті орган өтініштерін қабылдаудан осы Кодексте көзделген негіздер бойынша бас тартқан аукционға өтініш берушілердің кепілдік жарнасы оны қайтаруға өтініш берілгеннен кейін үш жұмыс күні ішінде қайтарылады.

      Кепілдік жарнаны қайтаруға өтініш көмірсутектер бойынша жер қойнауын пайдалану құқығын беруге арналған электрондық аукциондар операторының атына беріледі.

      9. Аукцион жеңімпазын және аукцион жеңімпазынан кейін қол қою бонусының келесі ең көп мөлшерін ұсынған аукционға қатысушыны қоспағанда, аукционға қатысуға жіберілген аукционға қатысушылардың кепілдік жарнасы аукцион қорытындылары бойынша кепілдік жарнаны қайтаруға өтініш берілгеннен кейін үш жұмыс күні ішінде қайтарылады.

      Кепілдік жарнаны қайтаруға өтініш көмірсутектер бойынша жер қойнауын пайдалану құқығын беруге арналған электрондық аукциондар операторының атына беріледі.

      10. Аукцион жеңімпазының кепілдік жарнасы, сондай-ақ аукцион жеңімпазынан кейін қол қою бонусының келесі ең көп мөлшерін ұсынған аукционға қатысушының кепілдік жарнасы осы Кодекстің 100-бабының 3-тармағында көзделген талаптарды аукцион жеңімпазы орындаған жағдайда, кепілдік жарнаны қайтаруға өтініш берілгеннен кейін үш жұмыс күні ішінде оларға қайтарылады.

      Аукцион жеңімпазының осы Кодекстің 100-бабының 3-тармағында көзделген талаптарды орындағаны туралы құзыретті орган аукцион жеңімпазынан кейін қол қою бонусының келесі ең көп мөлшерін ұсынған аукционға қатысушыны аукцион жеңімпазынан қол қою бонусын төленгенін растауды алған күннен бастап үш жұмыс күні ішінде хабардар етеді.

      Аукцион жеңімпазының, аукцион жеңімпазынан кейін қол қою бонусының келесі ең көп мөлшерін ұсынған аукционға қатысушының өтініші бойынша оның кепілдік жарнасын көмірсутектер бойынша жер қойнауын пайдалану құқығын беруге арналған электрондық аукциондардың операторы аукцион жеңімпазының қол қою бонусын төлеуі жөніндегі міндеттемесін орындау есебіне аударуы мүмкін.

      11. Осы Кодекстің 100-бабының 3-тармағында көзделген талаптар орындалмаған жағдайда, аукцион жеңімпазының кепілдік жарнасы қайтарылмайды және қол қою бонусын төлеу мерзімі өткен күннен бастап үш жұмыс күні ішінде кепілдік жарна мемлекет кірісіне айналдырылады, сондай-ақ:

      1) аукцион жеңімпазынан кейін қол қою бонусының келесі ең көп мөлшерін ұсынған аукционға қатысушы осы Кодекстің 100-бабының 3 және 5-тармақтарында көзделген талаптарды орындамаған жағдайларда, кепілдік жарна оған қайтарылмайды және қол қою бонусын төлеу мерзімі өткен күннен бастап үш жұмыс күні ішінде кепілдік жарна мемлекет кірісіне айналдырылады;

      2) аукцион жеңімпазынан кейін қол қою бонусының келесі ең көп мөлшерін ұсынған аукционға қатысушы осы Кодекстің 100-бабының 3 және 5-тармақтарында көзделген талаптарды орындаған жағдайларда, кепілдік жарнаны қайтаруға өтініш берілгеннен кейін үш жұмыс күні ішінде кепілдік жарна қайтарылады.

      Ескерту. 95-бапқа өзгерістер енгізілді – ҚР 30.12.2019 № 297-VІ (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 14.07.2022 № 141-VII (01.01.2023 бастап қолданысқа енгізіледі); 29.12.2022 № 174-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 28.12.2023 № 52-VIII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

96-бап. Аукционға қатысуға арналған өтініш

      1. Көмірсутектер бойынша жер қойнауын пайдалану құқығын беруге арналған аукционға қатысуға мүдделі тұлға құзыретті органға электрондық цифрлық қолтаңба арқылы куәландырылған электрондық құжат нысанындағы аукционға қатысуға арналған өтінішті көмірсутектер бойынша жер қойнауын пайдалану құқығын беруге арналған электрондық аукциондар операторының ақпараттандыру объектісін пайдалану арқылы жібереді.

      2. Аукционға қатысуға арналған өтініште:

      1) жеке тұлғалар үшін – өтініш иесінің тегі, аты және әкесінің аты (егер ол жеке басын куәландыратын құжатта көрсетілсе), азаматтығы, өтініш иесінің жеке басын куәландыратын құжаттар туралы мәліметтер;

      2) заңды тұлғалар үшін – өтініш берушінің атауы, заңды тұлға ретінде мемлекеттік тіркелгені туралы мәліметтер (сауда тізілімінен үзінді-көшірме немесе өтініш беруші шет мемлекеттің заңнамасы бойынша заңды тұлға болып табылатынын куәландыратын басқа заңдастырылған құжат), басшылар туралы мәліметтер;

      2-1) үлесі және иелену тәсілі туралы мәліметтер ашып көрсетілген, өтініш берушіні бақылайтын тұлғалар, мемлекеттер, халықаралық ұйымдар туралы, сондай-ақ өтініш берушінің қатысу үлестерін, акцияларын иеленетін, бақылайтын тұлғалар болып табылмайтын тұлғалар, мемлекеттер, халықаралық ұйымдар туралы мәліметтер қамтылуға тиіс.

      Осы тармақшаның өтініш берушінің қатысу үлестерін, акцияларын иеленетін, бақылайтын тұлғалар болып табылмайтын тұлғалар, мемлекеттер, халықаралық ұйымдар туралы мәліметтер ұсыну туралы талабы мұндай қатысу үлестерін, акцияларды ұйымдастырылған бағалы қағаздар нарығында айналымда болатын акциялар және (немесе) бағалы қағаздар арқылы иеленетін аталған тұлғаларға, мемлекеттерге, халықаралық ұйымдарға қолданылмайды;

      3) алып тасталды – ҚР 14.07.2022 № 141-VII (01.01.2023 бастап қолданысқа енгізіледі) Заңымен;

      4) аукцион өткізу туралы хабарламада белгіленген жер қойнауы учаскесінің аумағына нұсқау;

      5) өтініш берушінің аукционға қатысу жарнасын төлегені туралы мәліметтер;

      6) өтініш берушінің кепілдік жарнаны төлегені туралы мәліметтер қамтылуға тиіс.

      3. Өтінішке қосымша:

      1) өтініш иесінің хабарламада көрсетілген жер қойнауын пайдалану құқығын беру шарттарының орындалуын қамтамасыз ету міндеттемесі;

      2) алып тасталды – ҚР 14.07.2022 № 141-VII (01.01.2023 бастап қолданысқа енгізіледі) Заңымен;

      3) өтініш иесінің осы Кодекстің 93-бабында белгіленген талаптарға сәйкестігін растайтын құжаттар;

      4) өтініште көрсетілген мәліметтерді растайтын, тиісінше куәландырылған құжаттар қоса беріледі;

      4-1) үлесі және иелену тәсілі туралы мәліметтер ашып көрсетілген, өтініш берушіні бақылайтын тұлғалар, мемлекеттер, халықаралық ұйымдар, сондай-ақ өтініш берушінің қатысу үлестерін, акцияларын иеленетін, бақылайтын тұлғалар болып табылмайтын тұлғалар, мемлекеттер, халықаралық ұйымдар көрсетіле отырып, өтініш берушіні бақылау құрылымының схемалық сипаттамасы;

      5) алып тасталды – ҚР 14.07.2022 № 141-VII (01.01.2023 бастап қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

      6) күрделі жобаларға жататын жер қойнауы учаскелерінде жер қойнауын пайдалану құқығы берілген жағдайда, осы Кодекстің 36-бабының 5-1-тармағына сәйкес өтініш иесі айқындаған кадрлардағы елішілік құндылық бойынша ең төменгі міндеттемелер қоса беріледі.

      4. Өтініш және оған қоса берілетін құжаттар қазақ және орыс тілдерінде жасалуға тиіс. Егер өтінішті шетелдік немесе шетелдік заңды тұлға берсе, оған қоса берілетін құжаттар өзге тілде, әрбір құжатқа қазақ және орыс тілдеріндегі аудармасы міндетті түрде қоса беріліп жасалуына болады, олардың дұрыстығын нотариус куәландырады.

      Осы бапта көзделген құжаттар мен мәліметтер осы Кодекстің 99-бабының 5-тармағына сәйкес құзыретті орган айқындайтын тәртіппен ұсынылады.

      Ескерту. 96-бапқа өзгеріс енгізілді – ҚР 14.07.2022 № 141-VII (01.01.2023 бастап қолданысқа енгізіледі); 29.12.2022 № 174-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 28.12.2023 № 52-VIII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 06.04.2024 № 71-VIII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

97-бап. Аукционға қатысуға арналған өтінішті қарау тәртібі

      1. Көмірсутектер бойынша жер қойнауын пайдалану құқығын беруге арналған аукционға қатысуға өтініш құзыретті органға келіп түскен күннен бастап он жұмыс күні ішінде қаралуға жатады.

      2. Өтінішті қарау нәтижелері бойынша құзыретті орган өтініш берушіні аукционға қатысуға жібереді, аукционға қатысуға жіберуден бас тартады не анықталған сәйкессіздіктерді жою қажеттілігі туралы хабардар етеді.

      Егер өтінішті қарау нәтижелері бойынша өтініш берушінің осы баптың 3-тармағының 2), 4) 6) және 9) тармақшаларында көрсетілген негіздер бойынша аукционға қатысуға жіберілмейтіні белгіленсе, құзыретті орган өтініш берушіні аукционға қатысуға жіберуден бас тартады.

      2-1. Осы баптың 2-тармағының екінші бөлігінде көзделген жағдайларды қоспағанда, егер белгіленген мерзімде берілген өтінішті қарау нәтижелері бойынша оның осы Кодекстің 96-бабының талаптарына сәйкес келмейтіні анықталса, құзыретті орган бұл жөнінде өтініш берушіні анықталған сәйкессіздіктерді көрсете отырып, хабардар етеді.

      Өтініш беруші құзыретті органның хабарламасында көрсетілген анықталған сәйкессіздіктерді құзыретті орган хабарлама жіберген күннен бастап үш жұмыс күні ішінде, бірақ аукцион өткізілетін күнге дейін он бес жұмыс күнінен кешіктірмей жоюға құқылы.

      Өтініш беруші анықталған сәйкессіздіктерді жойғаннан кейін құзыретті органға өтінішті қайта жібереді. Мұндай өтініш осы тармақтың екінші бөлігінде көрсетілген сәйкессіздіктерді жою үшін белгіленген мерзім өткенге дейін, бірақ аукцион өткізілетін күнге дейін он бес жұмыс күнінен кешіктірілмей берілуге тиіс. Осы бөлікке сәйкес қайта берілген өтініш бес жұмыс күні ішінде құзыретті органның қарауына жатады. Өтінішті қарау нәтижелері бойынша құзыретті орган өтініш берушіні аукционға қатысуға жібереді не жіберуден бас тартады.

      Аукционды өткізу туралы хабархатта көрсетілген аукционға қатысуға өтініштер беру мерзімінің аяқталуы, егер ол осы тармақтың екінші бөлігінде көрсетілген мерзім ішінде берілсе, осы тармаққа сәйкес қайта өтініш беруден және оны қараудан бас тартуға негіз болып табылмайды.

      3. Құзыретті орган мынадай жағдайларда, егер:

      1) өтініш беруші құзыретті орган көрсеткен аукционға қатысуға өтініштің анықталған сәйкессіздіктерін белгіленген мерзімде жоймаса;

      2) өтініш аукционға қатысуға өтініштер беру үшін берілген мерзімнен кеш берілсе;

      3) алып тасталды – ҚР 28.12.2023 № 52-VIII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен;

      4) өтініш бергенге дейін құзыретті орган үш жыл ішінде өтініш иесімен немесе өтініш иесін тікелей немесе жанама бақылайтын немесе оның бақылауындағы тұлғамен жасалған жер қойнауын пайдалануға арналған келісімшарттың қолданысын мерзімінен бұрын тоқтатса;

      5) жер қойнауын пайдаланушы болып табылатын өтініш иесінің құзыретті органның хабарламасында көрсетілген жер қойнауын пайдалануға арналған басқа келісімшарт бойынша міндеттемелерді бұзушылықтары жойылмаған болса;

      6) бұрын өтініш иесі көмірсутектер бойынша жер қойнауын пайдалану құқығын беруге арналған аукционның жеңімпазы болып айқындалса, бірақ қол қою бонусын төлемеген болса;

      7) алып тасталды – ҚР 14.07.2022 № 141-VII (01.01.2023 бастап қолданысқа енгізіледі) Заңымен;
      8) алып тасталды – ҚР 28.12.2023 № 52-VIII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен;

      9) өтініш иесіне жер қойнауын пайдалану құқығын беру елдің ұлттық қауіпсіздігіне қауіп төндірсе, оның ішінде келісімшарт шеңберінде құқықтар шоғырланған және (немесе) жер қойнауын пайдалану құқықтары шоғырланған жағдайда, аукционға қатысуға жіберуден бас тартады.

      4. Осы баптың 3-тармағының 4), 6) және 9) тармақшаларында көзделген негіздер бойынша аукционға қатысуға жіберуден бас тарту өтініш берушіні ағымдағы аукцион шеңберінде қайтадан өтініш беру құқығынан айырады.

      5. Аукционға қатысуға жіберуден бас тарту, осы баптың 3-тармағының 9) тармақшасында көзделген жағдайды қоспағанда, бас тарту себептерін көрсетуді қамтуға тиіс.

      Ескерту. 97-бапқа өзгеріс енгізілді – ҚР 14.07.2022 № 141-VII (01.01.2023 бастап қолданысқа енгізіледі); 28.12.2023 № 52-VIII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

98-бап. Көмірсутектер бойынша жер қойнауын пайдалану құқығын беру жөніндегі комиссия

      1. Көмірсутектер бойынша жер қойнауын пайдалану құқығын беру жөніндегі комиссия көмірсутектер бойынша жер қойнауын пайдалану құқығын беру жөніндегі мәселелерді қарау үшін құрылған, тұрақты жұмыс істейтін алқалы орган болып табылады.

      2. Көмірсутектер бойынша жер қойнауын пайдалану құқығын беру жөніндегі комиссия туралы ереже мен оның құрамын құзыретті орган бекітеді.

      3. Комиссияны төраға басқарады. Төраға болмаған уақытта оның функцияларын орынбасары орындайды.

      4. Комиссияның отырыстары, егер оларға комиссия мүшелері жалпы санының кемінде үштен екісі қатысса, құқықты деп есептеледі.

      5. Алып тасталды – ҚР 14.07.2022 № 141-VII (01.01.2023 бастап қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

      6. Көмірсутектер бойынша жер қойнауын пайдалану құқығын беру жөніндегі комиссия аукцион жеңімпазын келісімшарт жасасу құқығынан айырады, сондай-ақ осы Кодексте белгіленген негіздер бойынша аукционның күшін жояды немесе оны өткізілмеді деп таниды.

      Ескерту. 98-бап жаңа редакцияда – ҚР 30.12.2019 № 297-VІ (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); өзгеріс енгізілді – ҚР 14.07.2022 № 141-VII (01.01.2023 бастап қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

99-бап. Аукцион өткізу

      1. Егер аукцион өткізуге арналған өтінішті берген тұлға аукционға қатысушы ретінде тіркелген жалғыз тұлға болса, онда аукционға қатысуға арналған өтініштерді қарау аяқталған күннен бастап үш жұмыс күні ішінде аукционның күші жойылады және мұндай тұлға қол қою бонусының бастапқы мөлшерін төлеген жағдайда, осы Кодекстің 100-бабында белгіленген тәртіппен мұндай тұлғамен жер қойнауын пайдалануға арналған келісімшарт жасалады.

      2. Аукционға қатысуға жіберілген және көмірсутектер бойынша жер қойнауын пайдалану құқығын беруге арналған электрондық аукциондар операторының ақпараттандыру объектісінде аукционға қатысушылар ретінде тіркелген өтініш иелері аукционға қатысады.

      3. Аукцион аукционды өткізу туралы хабарламада көрсетілген күнге сәйкес күні өткізіледі.

      4. Алып тасталды – ҚР 14.07.2022 № 141-VII (01.01.2023 бастап қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

      5. Аукционды құзыретті орган ұйымдастырады және ол көмірсутектер бойынша жер қойнауын пайдалану құқығын беруге арналған электрондық аукциондар операторының ақпараттандыру объектісі пайдаланыла отырып, құзыретті орган айқындайтын тәртіппен электрондық нысанда өткізіледі.

      Көмірсутектер бойынша жер қойнауын пайдалану құқығын беруге арналған электрондық аукциондардың операторы деп құзыретті орган айқындайтын, осы Кодексте көзделген тәртіппен көмірсутектер бойынша жер қойнауын пайдалану құқығын беруге арналған аукциондарды өткізуді жүзеге асыратын заңды тұлға танылады.

      Көмірсутектер бойынша жер қойнауын пайдалану құқығын беруге арналған электрондық аукциондардың операторын айқындау жөніндегі өлшемшарттарды құзыретті орган бекітеді.

      6. Көмірсутектер бойынша жер қойнауын пайдалану құқығын беруге арналған электрондық аукциондардың операторы:

      1) құзыретті орган аукционға қатысуға жіберген өтініш берушілерді тіркеуді;

      2) осы Кодекстің 96-бабының 3-тармағында көзделген құжаттар мен мәліметтерді электрондық нысанда алу мақсатында, көмірсутектер бойынша жер қойнауын пайдалану құқығын беруге арналған электрондық аукциондар операторының ақпараттандыру объектісін тиісті мемлекеттік және өзге де ақпараттық жүйелермен интеграциялауды;

      3) көмірсутектер бойынша жер қойнауын пайдалану құқығын беруге арналған электрондық аукциондар операторының ақпараттандыру объектісінде тіркеу үшін өтініш берушілерден құжаттар қабылдауды;

      4) көмірсутектер бойынша жер қойнауын пайдалану құқығын беруге арналған электрондық аукциондар операторының ақпараттандыру объектісіндегі жұмыс бойынша консультация берілуін жүргізуді;

      5) көмірсутектер бойынша жер қойнауын пайдалану құқығын беруге арналған электрондық аукциондар операторының ақпараттандыру объектісінде аукционға қатысушылар үшін қол жеткізудің тең жағдайларын;

      6) көмірсутектер бойынша жер қойнауын пайдалану құқығын беруге арналған электрондық аукциондар операторының ақпараттандыру объектісін пайдалана отырып, аукциондарды қашықтан өткізуді;

      7) аукциондар қорытындыларының тізілімін қалыптастыруды;

      8) көмірсутектер бойынша жер қойнауын пайдалану құқығын беруге арналған электрондық аукциондар операторының ақпараттандыру объектісінде электрондық аукциондар қорытындыларының тізілімін жариялауды;

      9) техникалық құралдар кешенін, жүйелік және технологиялық бағдарламалық қамтылымды:

      көмірсутектер бойынша жер қойнауын пайдалану құқығын беруге арналған электрондық аукциондар операторының ақпараттандыру объектісінің тиісінше жұмыс істеуі;

      көмірсутектер бойынша жер қойнауын пайдалану құқығын беруге арналған электрондық аукциондар операторы жұмыскерлерін қоса алғанда, үшінші тұлғалардың аукцион өткізілетін күні көмірсутектер бойынша жер қойнауын пайдалану құқығын беруге арналған аукциондарды өткізу процесіне араласуына жол бермеу үшін тұрақты жұмыс жағдайында ұстап тұруды;

      10) ақпаратты қорғау жөніндегі талаптарды және аукцион өткізу процесіне бөгде сырттан араласудан қорғау жөніндегі талаптарды қоса алғанда, көмірсутектер бойынша жер қойнауын пайдалану құқығын беруге арналған электрондық аукциондар операторының ақпараттандыру объектісіне қойылатын техникалық талаптардың сақталуын;

      11) аукцион өткізілетін күні көмірсутектер бойынша жер қойнауын пайдалану құқығын беруге арналған электрондық аукциондар операторының ақпараттандыру объектісінде жасалған барлық іс-әрекеттердің жазбаларын құзыретті органның сұрау салуы бойынша беруді;

      12) аукциондар өткізуді регламенттейтін ішкі техникалық құжаттарды әзірлеуді және бекітуді;

      13) аукциондар өткізу мәселелері бойынша құзыретті органмен өзара іс-қимыл жасауды;

      14) көмірсутектер бойынша жер қойнауын пайдалану құқығын беруге арналған электрондық аукциондар операторының ақпараттандыру объектісінде аукциондар өткізу туралы хабархатты орналастыруды;

      15) аукциондар өткізу бойынша жаңа бағдарламалық қамтылымның әзірленуін және (немесе) қолданыстағысының жаңғыртылуын ұйымдастыруды;

      16) құзыретті орган айқындайтын тәртіппен аукциондар өткізуді тоқтата тұруды, ауыстыруды немесе оның күшін жоюды қамтамасыз етеді.

      Ескерту. 99-бап жаңа редакцияда – ҚР 30.12.2019 № 297-VІ (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); өзгеріс енгізілді – ҚР 14.07.2022 № 141-VII (01.01.2023 бастап қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

100-бап. Аукцион қорытындысын шығару және көмірсутектерді барлауға және өндіруге немесе өндіруге арналған келісімшарт жасау

      1. Қол қою бонусының неғұрлым жоғары мөлшерін ұсынған қатысушы аукцион жеңімпазы болады.

      2. Аукцион нәтижелері электрондық аукциондар операторының ақпараттандыру объектісіндегі көмірсутектер бойынша жер қойнауын пайдалану құқығын беруге арналған электрондық аукциондардың қорытындылары тізілімінің негізінде аукцион өткізілген күні хаттамамен автоматты түрде ресімделеді, оған құзыретті орган мен аукцион жеңімпазы қол қояды.

      Аукцион нәтижелері ол өткізілген күннен бастап үш жұмыс күні ішінде қазақ және орыс тілдерінде құзыретті органның интернет-ресурсында орналастырылуға тиіс.

      3. Аукцион жеңімпазы аукцион қорытындылары жарияланған күннен бастап жиырма жұмыс күні ішінде:

      1) қол қою бонусын төлейді;

      2) құзыретті органға қол қою бонусын төлегенін растауды және құзыретті орган бекітетін көмірсутектерді барлауға және өндіруге немесе өндіруге үлгілік келісімшартқа сәйкес әзірленген көмірсутектерді барлауға және өндіруге немесе өндіруге өз тарапынан қол қойылған келісімшартты жібереді.

      Көмірсутектерді барлауға және өндіруге арналған жер қойнауын пайдалану құқығы берілген жағдайда, аукцион жеңімпазы барлау кезеңіндегі жұмыстардың көлемін, сипатын және орындалу мерзімдерін қамтитын және барлау кезеңінде жер қойнауы учаскесіндегі жұмыс көлемдері мен түрлері бойынша ең төменгі талаптарға сәйкес келетін жұмыс бағдарламасын қосымша әзірлейді және оны барлауға және өндіруге келісімшартқа оның ажырамас бөлігі ретінде қоса береді.

      Көмірсутектерді барлауға және өндіруге немесе өндіруге арналған келісімшартта оның ажырамас бөлігі болып табылатын, осы Кодекстің 110-бабына сәйкес жер қойнауын пайдаланушы көмірсутектерді барлау және (немесе) өндіру жөніндегі операцияларды жүргізуге құқылы жер қойнауы учаскесін белгілейтін келісімшартқа қосымша қамтылуға тиіс.

      Егер аукционның жеңімпазы аукционға қатысуға өтініш беру кезеңінде жұмыстардағы, көрсетілетін қызметтердегі елішілік құндылық бойынша ең төмен міндеттемені ұсынған болса, ұсынылған міндеттемелер көмірсутектерді барлауға және өндіруге арналған немесе өндіруге арналған келісімшартта бекітіледі.

      4. Құзыретті орган аукцион жеңімпазынан келісімшартты және қол қою бонусын төлегенін растауды алған күннен бастап жиырма жұмыс күні ішінде онымен көмірсутектерді барлауға және өндіруге немесе өндіруге арналған келісімшарт жасасады және аукцион жеңімпазына оның қол қойылған бір данасын жібереді.

      5. Егер аукцион жеңімпазы осы баптың 3-тармағында көрсетілген мерзім ішінде қол қою бонусын төлемесе және (немесе) құзыретті органға өз тарапынан қол қойылған жер қойнауын пайдалануға арналған келісімшартты ұсынбаса, мұндай тұлға келісімшарт жасасу құқығынан айырылады, бұл ретте құзыретті органның осы баптың 3-тармағында көзделген мерзім өткеннен кейін үш жұмыс күні ішінде жіберілетін жазбаша хабарламасымен тиісті жер қойнауы учаскесі бойынша келісімшарт жасасу құқығы аукцион жеңімпазынан кейін қол қою бонусының келесі ең көп мөлшерін ұсынған аукционға қатысушыға беріледі.

      Құзыретті органнан жазбаша хабарлама жіберілген күннен бастап жиырма жұмыс күні ішінде аукцион жеңімпазынан кейін қол қою бонусының келесі ең көп мөлшерін ұсынған аукционға қатысушы осы баптың 3-тармағында көзделген, аукцион жеңімпазына қойылатын талаптарды орындауға міндетті. Бұл ретте, аукцион жеңімпазынан кейін қол қою бонусының келесі ең көп мөлшерін ұсынған аукционға қатысушы осы баптың 3-тармағы бірінші бөлігінің 1) тармақшасында көзделген қол қою бонусын осындай аукционға қатысушы ұсынған мөлшерде төлейді.

      Аукцион жеңімпазынан кейін қол қою бонусының келесі ең көп мөлшерін ұсынған аукционға қатысушы құзыретті органнан жазбаша хабарлама жіберілген күннен бастап жиырма жұмыс күні ішінде осы баптың 3-тармағында көзделген, аукцион жеңімпазына қойылатын талаптарды орындамаған жағдайда, мұндай тұлға келісімшарт жасасу құқығынан айырылады, ал жер қойнауы учаскесі қайтадан аукционға шығарылады.

      Ескерту. 100-бапқа өзгеріс енгізілді – ҚР 30.12.2019 № 297-VІ (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 14.07.2022 № 141-VII (01.01.2023 бастап қолданысқа енгізіледі); 29.12.2022 № 174-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

101-бап. Аукцион өтпеді деп тану тәртібі мен негіздері

      1. Жер қойнауын пайдалану құқығын беруге арналған аукцион, егер аукцион өткізілетін күні екіден кем қатысушы тіркелсе, өтпеді деп танылады және қайталама аукцион өткізілмейді.

      2. Аукционды өтпеді деп тану комиссияның барлық қатысқан мүшесі қол қоятын хаттамамен ресімделеді. Аукционды өтпеді деп тану туралы хабарландыру хаттама ресімделген күннен бастап үш жұмыс күні ішінде қазақ және орыс тілдерінде құзыретті органның интернет-ресурсында орналастырылуға жатады.

      Ескерту. 101-бапқа өзгеріс енгізілді – ҚР 30.12.2019 № 297-VІ (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 14.07.2022 № 141-VII (01.01.2023 бастап қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

102-бап. Көмірсутектер бойынша жер қойнауын пайдалану құқығын беруге арналған аукционды жарамсыз деп тану

      1. Көмірсутектер бойынша жер қойнауын пайдалану құқығын беруге арналған аукционды сот қатысушының немесе құзыретті органның талап етуі бойынша жарамсыз деп тануы мүмкін.

      2. Мыналар аукционды жарамсыз деп тану үшін негіздер болып табылады:

      1) осы Кодексте белгіленген, аукцион жеңімпазын айқындауға әсер еткен аукцион өткізу қағидаларын бұзу;

      2) аукцион қорытындылары бойынша келісімшарт жасалған тұлғаның құзыретті органға мұндай тұлғаны аукционға жіберу туралы шешімге әсер еткен көрінеу анық емес мәліметтерді ұсыну фактісінің анықталуы.

      3. Аукционға қатысушылар аукционның нәтижелеріне оның нәтижелері жарияланған күннен бастап үш ай ішінде осы баптың 2-тармағының 1) тармақшасында көрсетілген негіз бойынша Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес шағым жасауға құқылы.

      4. Келісімшарт жасалғанға дейін аукционның жарамдылығына дау айтылған жағдайда, сот мәні бойынша шешім шығарғанға дейін келісімшартты жасасу мерзімі тоқтатыла тұрады.

      5. Аукционды жарамсыз деп тану аукцион қорытындылары бойынша жасалған келісімшарттың жарамсыздығына алып келеді.

      6. Осы баптың 2-тармағының 1) тармақшасында көрсетілген негіз бойынша аукцион жарамсыз деп танылған жағдайда, мұндай аукционның жеңімпазы деп жарияланған тұлға төленген қол қою бонусын қайтаруды талап етуге құқылы.

2-параграф. Көмірсутектер бойынша жер қойнауын пайдалану құқығын көмірсутектер саласындағы ұлттық компанияға тікелей келіссөздер негізінде беру

103-бап. Көмірсутектер бойынша жер қойнауын пайдалану құқығын көмірсутектер саласындағы ұлттық компанияға тікелей келіссөздер негізінде беру шарттары

      1. Қазақстан Республикасы Үкіметінің шешімі бойынша құрылған, акцияларының бақылау пакеті мемлекетке немесе көмірсутектер бойынша жер қойнауын пайдалану саласында қызметті жүзеге асыратын ұлттық басқарушы холдингке тиесілі акционерлік қоғам көмірсутектер саласындағы ұлттық компания деп танылады.

      2. Осы параграфта көзделген жағдайларды қоспағанда, осы Кодексте көзделген тәртіппен жалпы негіздерде көмірсутектер саласындағы ұлттық компания көмірсутектерді барлауға және өндіруге немесе өндіруге құқық алуға құқылы.

      3. Жер қойнауының мемлекеттік қорын басқару бағдарламасына енгізілген, шегінде жер қойнауын пайдалану құқығы көмірсутектер саласындағы ұлттық компанияға берілетін аумақта орналасқан жер қойнауы учаскесі осындай ұлттық компаниямен тікелей келіссөздер негізінде пайдалануға берілуі мүмкін.

      4. Жер қойнауының мемлекеттік қорын басқару бағдарламасына енгізілген, шегінде көмірсутектерді барлауға және өндіруге немесе өндіруге жер қойнауын пайдалану құқығы аукцион негізінде берілетін аумақта орналасқан жер қойнауы учаскесі көмірсутектер саласындағы ұлттық компанияның пайдалануына тікелей келіссөздер негізінде, тек мүдделі тұлға аукцион өткізуге өтініш бергенге дейін ғана берілуі мүмкін.

      5. Көмірсутектер саласындағы ұлттық компанияға тікелей келіссөздер негізінде берілетін жер қойнауы учаскесі бойынша көмірсутектерді барлауға және өндіруге немесе өндіруге келісімшартты ұлттық компания дербес өзі де және сонымен бірге стратегиялық серіктесімен бірлесіп те жасауы мүмкін.

      Бұл ретте жер қойнауын пайдалануға арналған тиісті келісімшарт бойынша жер қойнауын пайдаланушы ретінде көмірсутектер саласындағы ұлттық компанияның елу және одан көп пайыздан асатын мөлшердегі үлестік қатысуы ірі кен орындары бойынша тікелей келіссөздер негізінде жер қойнауын пайдалану құқығын берудің міндетті шарты болып табылады.

      6. Көмірсутектер саласындағы ұлттық компания бекіткен және құзыретті органмен келісілген талаптарға сәйкес келетін, көмірсутектерді барлауға және өндіруге арналған келісімшарт бойынша инвестициялық қаржыландыруды жүзеге асыру жөніндегі міндеттемелерді немесе көмірсутектерді өндіруге арналған келісімшарт бойынша қол қою бонусын өтеу жөніндегі міндеттемелерді өзіне алған заңды тұлға немесе заңды тұлғалардың консорциумы көмірсутектер саласындағы ұлттық компанияның стратегиялық әріптесі болып танылуы мүмкін.

      Стратегиялық әріптесті ұлттық компания тікелей келіссөздер жүргізуге өтініш берген кезде айқындайды.

      7. Ұлттық компания немесе дауыс беретін акцияларының (жарғылық капиталға қатысу үлестерінің) елу және одан да көп пайызы жер қойнауын пайдалану жөніндегі осындай ұлттық компанияға тікелей немесе жанама түрде тиесілі заңды тұлға мен стратегиялық серіктес арасында тікелей келіссөздер негізінде жер қойнауын пайдалу құқығын алу мақсаттары үшін осы Кодексте белгіленген тәртіппен және шарттарда жасалған бірлескен қызмет туралы шарт (келісім) және (немесе) қаржыландыру туралы келісім бойынша барлауды қаржыландыру инвестициялық қаржыландыру деп танылады.

      Бірлескен қызмет туралы келісімде стратегиялық әріптестің қол қою бонусын төлеу не ұлттық компания төлеген қол қою бонусының сомасын өтеу жөніндегі міндеттемесі көзделуге тиіс.

      8. Көмірсутектер саласындағы ұлттық компанияға тікелей келіссөздер негізінде берілген жер қойнауын пайдалану құқығын (жер қойнауын пайдалану құқығындағы үлесті), дауыс беретін акцияларының (қатысу үлестерінің) елу және одан көп пайызы көмірсутектер саласындағы ұлттық компанияға тікелей немесе жанама тиесілі заңды тұлғаларға берілген жағдайды қоспағанда, келісімшарт тіркелген күннен бастап екі жыл ішінде беруге болмайды.

      Бұл ретте мұндай заңды тұлға алған жер қойнауын пайдалану құқығын (жер қойнауын пайдалану құқығындағы үлесті) келісімшарт тіркелген күннен бастап екі жыл ішінде беруге құқылы емес.

      Көмірсутектер саласындағы ұлттық компанияның немесе дауыс беретін акцияларының (қатысу үлестерінің) елу және одан көп пайызы көмірсутектер саласындағы ұлттық компанияға тікелей немесе жанама түрде тиесілі заңды тұлғаның ірі кен орындары бойынша жер қойнауын пайдалануға арналған келісімшарттағы үлестік қатысу мөлшерін азайту көмірсутектер саласындағы ұлттық компания немесе дауыс беретін акцияларының (қатысу үлестерінің) елу және одан көп пайызы көмірсутектер саласындағы ұлттық компанияға тікелей немесе жанама түрде тиесілі заңды тұлға жер қойнауын пайдалануға арналған келісімшарт бойынша жер қойнауын пайдаланушылардың шешімдер қабылдауына өз бақылауын сақтаған жағдайда жүзеге асырылады.

      Ескерту. 103-бапқа өзгеріс енгізілді – ҚР 29.12.2022 № 174-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 28.12.2023 № 52-VIII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

104-бап. Көмірсутектер саласындағы ұлттық компанияның тікелей келіссөздер жүргізуге арналған өтініші

      1. Тікелей келіссөздер негізінде көмірсутектерді барлауға және өндіруге немесе өндіруге жер қойнауы учаскесін пайдалануға алуға ниеті бар көмірсутектер саласындағы ұлттық компания өзі үміткер болып отырған жер қойнауы учаскесінің шекараларын көрсете отырып, құзыретті органға өтініш жібереді.

      2. Көмірсутектер саласындағы ұлттық компания көмірсутектерді барлауға және өндіруге арналған жер қойнауын пайдалану құқығын алуға үміткер болған жағдайда, өтінішке барлау кезеңіндегі жұмыстардың көлемін, сипатын және орындалу мерзімдерін қамтитын және барлау кезеңінде жер қойнауы учаскесіндегі жұмыстардың көлемдері мен түрлері бойынша ең төмен талаптарға сәйкес келетін жұмыс бағдарламасын қоса береді.

      3. Көмірсутектер саласындағы ұлттық компания стратегиялық серіктесті тартқан жағдайда өтініште:

      1) стратегиялық серіктестің атауы, оның орналасқан жері, заңды тұлға ретінде мемлекеттік тіркеу туралы мәліметтер (сауда тізілімінен үзінді немесе өтініш иесі шет мемлекеттің заңнамасы бойынша заңды тұлға болып табылатындығын куәландыратын, басқа да заңдастырылған құжат), басшылар туралы, стратегиялық серіктесті тікелей немесе жанама бақылайтын заңды тұлғалар, жеке тұлғалар, мемлекеттер және халықаралық ұйымдар туралы мәліметтер;

      2) стратегиялық әріптес соңғы үш жылда өз қызметін жүзеге асырған мемлекеттердің тізімін қоса алғанда, оның бұрынғы қызметі туралы мәліметтер;

      3) көмірсутектер саласындағы ұлттық компания немесе дауыс беретін акцияларының (жарғылық капиталға қатысу үлестерінің) елу және одан да көп пайызы осындай ұлттық компанияға тікелей немесе жанама түрде тиесілі заңды тұлға мен стратегиялық әріптес арасында жасалған бірлескен қызмет туралы тиісінше куәландырылған келісім және (немесе) қаржыландыру туралы келісім қамтылуға тиіс.

      4. Өтініш және оған қоса берілетін барлық құжаттар қазақ және орыс тілдерінде жасалуға тиіс. Көмірсутектер саласындағы ұлттық компания шетелдік заңды тұлға болып табылатын стратегиялық серіктесті тартқан жағдайда, мұндай құжаттар өзге тілде, әрбір құжатқа дұрыстығын нотариус куәландырған қазақ және орыс тілдеріндегі аудармасы міндетті түрде қоса беріле отырып, жасалуы мүмкін.

105-бап. Көмірсутектер саласындағы ұлттық компаниямен тікелей келіссөздер жүргізу тәртібі

      1. Көмірсутектер саласындағы ұлттық компанияға жер қойнауын пайдалану құқығын беру жөніндегі тікелей келіссөздер ұлттық компанияның уәкілетті өкілдері мен құзыретті органның жұмыс тобы арасында жүргізіледі. Жұмыс тобы туралы ережені және оның құрамын құзыретті орган бекітеді.

      2. Тікелей келіссөздер құзыретті органға өтініш келіп түскен күннен бастап екі ай ішінде жүргізіледі. Тікелей келіссөздер жүргізу мерзімі құзыретті органның шешімі бойынша ұзартылуы мүмкін.

      3. Тікелей келіссөздер нәтижелері бойынша құзыретті орган келісімшарт жасасу немесе оны жасасудан бас тарту туралы шешім қабылдайды.

      4. Жер қойнауын пайдалануға арналған келісімшартты жасасу туралы шешім қабылданған жағдайда, оны қабылдаған күннен бастап жиырма жұмыс күні ішінде:

      1) ұлттық компания немесе оның стратегиялық әріптесі тікелей келіссөздер нәтижелері бойынша айқындалған қол қою бонусын төлейді;

      2) ұлттық компания құзыретті органға қол қою бонусының төленгенін растауды және өз тарапынан қол қойылған (стратегиялық серіктес тартылған жағдайда – оның да тарапынан) құзыретті орган бекітетін көмірсутектерді барлауға және өндіруге немесе өндіруге арналған үлгілік келісімшартқа сәйкес әзірленген көмірсутектерді барлауға және өндіруге немесе өндіруге арналған келісімшартты жібереді.

      Көмірсутектерді барлауға және өндіруге арналған жер қойнауын пайдалану құқығы берілген жағдайда, ұлттық компания тікелей келіссөздер нәтижелері бойынша айқындалған барлау кезеңіндегі жұмыстар көлемін, сипатын және орындалу мерзімдерін қамтитын жұмыстар бағдарламасын қосымша әзірлейді және осындай бағдарламаны барлауға және өндіруге арналған келісімшартқа оның ажырамас бөлігі ретінде қоса береді.

      Көмірсутектерді барлауға және өндіруге арналған келісімшартта тікелей келіссөздер нәтижелері бойынша ұзақтығы айқындалатын барлау кезеңі белгіленеді.

      Көмірсутектерді өндіруге арналған келісімшартта тікелей келіссөздер нәтижелері бойынша ұзақтығы айқындалатын дайындық кезеңі белгіленеді.

      Көмірсутектерді барлауға және өндіруге немесе өндіруге арналған келісімшартта оның ажырамас бөлігі болып табылатын, осы Кодекстің 110-бабына сәйкес ұлттық компания көмірсутектерді барлау және (немесе) өндіру жөніндегі операцияларды жүргізуге құқылы жер қойнауы учаскесін белгілейтін келісімшартқа қосымша қамтылуға тиіс.

      5. Құзыретті орган келісімшартты және қол қою бонусының төленгенін растауды алған күннен бастап жиырма жұмыс күні ішінде көмірсутектерді барлауға және өндіруге немесе өндіруге арналған келісімшартты жасайды және оның қол қойылған бір данасын (даналарын) ұлттық компанияға жібереді.

      6. Келісімшартқа жұмыстар бағдарламасында ұлттық компания мәлімдеген міндеттемелердің қысқартылуын немесе алып тасталуын көздейтін қосымша келісімдерді жасауға тыйым салынады.

3-параграф. Көмірсутектер бойынша жер қойнауын пайдалану құқығының тоқтатылуы

106-бап. Жер қойнауын пайдалануға арналған келісімшарттың қолданысын мерзімінен бұрын тоқтату

      Ескерту. 106-баптың тақырыбы жаңа редакцияда – ҚР 29.12.2022 № 174-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

      1. Көмірсутектер бойынша жер қойнауын пайдалануға арналған келісімшарт мынадай жағдайларда:

      1) егер күрделі жоба бойынша көмірсутектерді барлауға және өндіруге арналған келісімшарт бойынша барлау кезеңі аяқталғаннан кейін жер қойнауын пайдаланушы қорларды есептеу жөніндегі есебі осы Кодексте көзделген жер қойнауы мемлекеттік сараптамасының оң қорытындысын алған кен орнын анықтамаса;

      2) құзыретті орган жер қойнауын пайдалануға арналған келісімшарттың қолданысын осы бапта көзделген жағдайларда біржақты тәртіппен мерзімінен бұрын тоқтатса;

      3) жер қойнауын пайдаланушы келісімшарттың қолданылу мерзімі өткенге дейін жер қойнауының бүкіл учаскесін қайтарса;

      4) осы Кодексте көзделген өзге де жағдайларда, өз қолданысын мерзімінен бұрын тоқтатады.

      1-1. Құзыретті орган жер қойнауын пайдалануға арналған келісімшарттың қолданысын мынадай:

      1) жер қойнауын пайдалану жөніндегі қызметке тыйым салу туралы сот шешімі күшіне енген;

      2) жер қойнауын пайдаланушы бекіткен және осы Кодекс пен Қазақстан Республикасының өзге де заңдарында көзделген сараптамалардың оң қорытындыларын алған тиісті жобалау құжаттарынсыз көмірсутектер бойынша жер қойнауын пайдалану жөніндегі операцияларды жүргізген;

      3) ұлттық қауіпсіздікке қатер төндіруге алып келген, осы Кодекстің 44-бабы 1-тармағының талаптары бұзылған;

      4) жер қойнауын пайдаланушы осы Кодекстің 153-1-бабының 3-тармағына сәйкес сарқылып жатқан кен орны бойынша жер қойнауын пайдалануға арналған келісімшарт бойынша инвестициялық міндеттемені орындамаған жағдайларда, біржақты тәртіппен мерзімінен бұрын тоқтатады.

      2. Жер қойнауын пайдаланушы белгіленген мерзімде мыналарды:

      1) осы Кодекстің 133-бабы 2-тармағының 1) және 2) тармақшаларында көзделген бұзушылықтардың біреуін;

      2) жер қойнауын пайдалануға арналған келісімшартта белгіленген өзге де міндеттемелердің екіден көп бұзушылықтарын жоймаған кезде құзыретті орган жер қойнауын пайдалануға арналған келісімшарттың қолданысын біржақты тәртіппен мерзімінен бұрын тоқтатуға құқылы.

      3. Қазақстан Республикасы Үкіметінің шешімі бойынша құзыретті орган жер қойнауын пайдалануға арналған келісімшарттың, оның ішінде осы Кодекс қолданысқа енгізілгенге дейін жасалған келісімшарттың қолданысын, егер стратегиялық маңызы бар жер қойнауы учаскесінде жер қойнауын пайдалану жөніндегі операциялар жүргізген кезде жер қойнауын пайдаланушының әрекеттері ұлттық қауіпсіздікке қатер төндіретін, Қазақстан Республикасының экономикалық мүдделерін өзгертуге алып келетін болса, біржақты тәртіппен мерзімінен бұрын тоқтатуға құқылы.

      Көрсетілген негіз бойынша келісімшарт қолданысы біржақты тәртіппен тоқтатылған жағдайда құзыретті орган бұл туралы жер қойнауын пайдаланушыны кемінде екі ай бұрын ескертуге тиіс.

      4. Егер стратегиялық маңызы бар жер қойнауы учаскесінде жер қойнауын пайдалану жөніндегі операцияларды жүргізген кезде жер қойнауын пайдаланушының әрекеттері ұлттық қауіпсіздікке қатер төндіретін, Қазақстан Республикасының экономикалық мүдделерін өзгертуге алып келетін болса, құзыретті орган Қазақстан Республикасының экономикалық мүдделерін қалпына келтіру мақсатында келісімшарттың, оның ішінде осы Кодекс қолданысқа енгізілгенге дейін жасалған келісімшарттың талаптарын өзгертуді және (немесе) толықтыруды талап етуге құқылы.

      Құзыретті орган, егер:

      1) жер қойнауын пайдаланушы құзыретті органнан келісімшарт талаптарын өзгерту және (немесе) толықтыру туралы хабарлама алған күннен бастап екі айға дейінгі мерзімде жер қойнауын пайдаланушы келісімшарт талаптарын өзгерту және (немесе) толықтыру жөнінде келіссөздер жүргізуге өз келісімін жазбаша растамаса не осындай келіссөздер жүргізуден бас тартса;

      2) келісімшарт талаптарын өзгерту және (немесе) толықтыру жөнінде келіссөздер жүргізуге жер қойнауын пайдаланушының келісімі алынған күннен бастап төрт айға дейінгі мерзімде тараптар келісімшарт талаптарын өзгерту және (немесе) толықтыру жөнінде келісімге қол жеткізбесе;

      3) Қазақстан Республикасының экономикалық мүдделерін қалпына келтіру жөнінде келісілген шешімге қол жеткізілген күннен бастап алты айға дейінгі мерзімде келісімшарт талаптарына өзгерістерге және (немесе) толықтыруларға тараптар қол қоймаса, жер қойнауын пайдалануға арналған мұндай келісімшарттың қолданысын біржақты тәртіппен мерзімінен бұрын тоқтатуға құқылы.

      5. Жер қойнауын пайдалануға арналған келісімшарттың қолданысын құзыретті орган бір жақты тәртіппен мерзімінен бұрын тоқтатуды жер қойнауын пайдаланушыға осындай келісімшарттың қолданысын тоқтату туралы жазбаша хабарлама жіберу арқылы жүзеге асырады.

      Жер қойнауын пайдаланушы осындай хабарламаны алған күннен бастап екі ай өткен соң келісімшарт қолданысын тоқтатады.

      6. Жер қойнауын пайдаланушы жер қойнауын пайдалануға арналған келісімшарттың қолданысын құзыретті органның мерзімінен бұрын тоқтатуының заңдылығына хабарлама алған күннен бастап екі ай ішінде сотта дау айтуға құқылы. Жер қойнауын пайдаланушы сотқа жүгінген жағдайда, осы баптың 5-тармағында көрсетілген мерзім соттың шешімі күшіне енгенге дейін тоқтатыла тұрады.

      Ескерту. 106-бапқа өзгеріс енгізілді – ҚР 29.12.2022 № 174-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 28.12.2023 № 52-VIII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

107-бап. Жер қойнауын пайдалану құқығы тоқтатылған кездегі жер қойнауы учаскелері және мүлік

      1. Жер қойнауын пайдалануға арналған келісімшарттың қолданысы тоқтатылған күннен бастап осындай келісімшартта бекітілген жер қойнауы учаскесі мемлекетке қайтарылған болып табылады.

      2. Барлау кезеңі аяқталған күннен бастап барлау учаскесі, учаскені және өндіру кезеңін не дайындау кезеңін бекітуді көздейтін және осы Кодекстің 110-бабына сәйкес көмірсутектерді өндіру учаскесін белгілейтін келісімшартқа қосымшаны қамтитын көмірсутектерді барлауға және өндіруге арналған келісімшартқа тіркелген толықтыруда көрсетілген жер қойнауы учаскесін қоспағанда, мемлекетке қайтарылған болып табылады.

      3. Өндіру кезеңі аяқталған күннен бастап өндіру учаскесі (учаскелері) мемлекетке қайтарылған болып табылады.

      Егер жер қойнауын пайдалануға арналған келісімшартта екі және одан көп өндіру учаскесі бекітілсе, онда өндіру учаскелерінің бірі бойынша өндіру кезеңі аяқталған кезден бастап, мұндай учаске мемлекетке қайтарылған болып табылады.

      4. Жер қойнауы учаскесіне (учаскелеріне) қатысты жер қойнауын пайдалану құқығы қолданысы тоқтатылған кезде, құзыретті орган жер қойнауын пайдаланушыны мына шешімдердің бірі:

      1) жер қойнауы учаскесінде жер қойнауын пайдалану салдарын жою;

      2) жер қойнауы учаскесін кейіннен өзге тұлғаға беру үшін оны консервациялауды жүргізу;

      3) жер қойнауы учаскесін көмірсутектер саласындағы ұлттық компанияның сенімгерлік басқаруына беру туралы хабардар етеді.

      5. Хабарлама мынадай жағдайларда және мерзімдерде:

      1) өндіру кезеңі аяқталған соң жер қойнауын пайдалануға арналған келісімшарттың қолданылу мерзімі өткен жағдайда – осындай аяқталардан кемінде екі ай бұрын;

      2) құзыретті орган жер қойнауын пайдалануға арналған келісімшарттың қолданысын біржақты тәртіппен мерзімінен бұрын тоқтатқан жағдайда – жер қойнауын пайдалануға арналған келісімшарттың қолданысын мерзімінен бұрын тоқтату туралы хабарламамен бір мезгілде;

      3) жер қойнауын пайдалануға арналған келісімшарт тараптардың келісімі бойынша бұзылған жағдайда – келісімшартты бұзу туралы келісімге қол қоюмен бір мезгілде;

      4) осы Кодекстің 119-бабы 16-тармағының 2) тармақшасында көзделген жағдайда жер қойнауын пайдалануға арналған келісімшартқа толықтыру жасасудан бас тарту туралы хабарлама жіберумен бір мезгілде жіберіледі.

      6. Құзыретті органның жер қойнауы учаскесінде жер қойнауын пайдалану салдарын жою не кейіннен оны өзге тұлғаға беру үшін жер қойнауы учаскесіне консервациялау жүргізу шешімі туралы хабарламасын алған тұлға:

      1) дереу тоқтатылуы төтенше жағдайлардың туындау қаупімен байланысты операциялары қоспағанда, жер қойнауы учаскесінде жер қойнауын пайдалану жөніндегі операцияларды тоқтатуға міндетті. Мұндай операцияларды тоқтату хабарламаны алған күннен бастап екі ай ішінде жүзеге асырылуға тиіс;

      2) осы Кодексте және Қазақстан Республикасының өзге де заңдарында көзделген жою немесе консервациялау жобасы бекітілгеннен және олардың сараптамаларының оң қорытындылары алынғаннан кейін дереу осы Кодексте белгіленген талаптарға сәйкес жер қойнауын пайдалану салдарын жою немесе жер қойнауы учаскесін консервациялау бойынша жұмыстарды бастауға міндетті;

      3) хабарламаны алған күннен бастап алты ай ішінде жер қойнауы учаскесінен өзі өндірген көмірсутектерді, сондай-ақ өзінің меншігі болып табылатын жабдықты және өзге де мүлікті аумақтан алып кетуге құқылы. Көрсетілген мерзімде алып кетпеген жабдық пен өзге де мүлік осы Кодексте белгіленген талаптарға сәйкес жойылуға немесе консервациялауға жатады.

      7. Бұрынғы жер қойнауын пайдаланушы болмаған не ол осы баптың 6-тармағының 2) тармақшасында көзделген міндеттерді орындаудан жалтарған жағдайда жер қойнауын пайдалану салдарын жою немесе жер қойнауы учаскесін консервациялау бойынша жұмыстардың жүргізілуі қамтамасыз ету қаражаты есебінен жүзеге асырылады.

      8. Құзыретті органның көмірсутектер саласындағы ұлттық компанияға сенімгерлік басқаруға жер қойнауы учаскесін беру жөніндегі шешімі туралы хабарламаны алған тұлға:

      1) хабарлама алған күннен бастап бір ай мерзімде жер қойнауы учаскесіндегі технологиялық процестің үздіксіздігін және өнеркәсіптік қауіпсіздігін қамтамасыз ететін жабдықты және өзге де мүлікті жаңа жер қойнауын пайдаланушыға мүлікті бергенге дейінгі мерзімге көмірсутектер саласындағы ұлттық компанияның сенімгерлік басқаруына беруге міндетті.

      Бұрынғы жер қойнауын пайдаланушы болмаған не ол көмірсутектер саласындағы ұлттық компанияға мүлікті беруден жалтарған жағдайда, құзыретті орган мұндай мүлікке қатысты оның сенім білдірілген тұлғасы ретінде әрекет етеді және берілетін мүліктің жай-күйі туралы нұсқауды көздейтін тізбені қамтитын акт бойынша оны көмірсутектер саласындағы ұлттық компанияға береді;

      2) хабарлама алған күннен бастап алты ай ішінде жер қойнауы учаскесінен өзі өндірген көмісутектерді, сондай-ақ осы тармақтың 1) тармақшасында көрсетілген объектілерді қоспағанда, өзінің меншігі болып табылатын жабдықты және өзге де мүлікті аумақтан алып кетуге құқылы.

      8-1. Осы баптың 6 және 8-тармақтарында көзделген жағдайларда, құзыретті органның хабарламасын алған тұлға атқарылған жұмыс туралы есеп жібереді.

      9. Осы баптың 4-тармағының 3) тармақшасында көзделген жағдайда:

      1) сенімгерлік басқарушы осы баптың 8-тармағының 1) тармақшасында көрсетілген мүлікке бағалау жүргізуді ұйымдастырады;

      2) осы баптың 8-тармағының 1) тармақшасында көрсетілген мүлік, сондай-ақ сенімгерлік басқарушы сенімгерлік басқаруды жүзеге асыру процесінде сатып алған және (немесе) алған мүлік жер қойнауын пайдалануға арналған келісімшарт жасалған күннен бастап жаңа жер қойнауын пайдаланушының меншігіне өтеді, ол аукцион өткізу туралы хабархатта көрсетілген мерзімдерде мұндай мүліктің құнын бұрынғы меншік иесіне төлейді. Сенімгерлік басқарушы мұндай мүлікті берілетін мүліктің тізбесі мен оның жай-күйі туралы мәліметтерді қамтитын акт бойынша жаңа жер қойнауын пайдаланушыға береді.

      10. Осы баптың 4-тармағының 2) және 3) тармақшаларында көзделген жағдайларда:

      1) құзыретті орган осындай жер қойнауы учаскесі бойынша көмірсутектер бойынша жер қойнауын пайдалану құқығын беруге аукцион өткізеді;

      2) құзыретті орган жер қойнауын пайдалануға арналған келісімшарт жасалған күннен бастап он жұмыс күні ішінде бұрынғы жер қойнауын пайдаланушыға жер қойнауын пайдалану салдарын жоюды қамтамасыз ететін, кепіл нысанасы болып табылатын банктік салым келісімі бойынша құқықтарды жаңа жер қойнауын пайдаланушыға беру қажеттігі және осындай берудің мерзімдері туралы хабарлама жібереді;

      3) бұрынғы жер қойнауын пайдаланушы хабарламада көрсетілген мерзімдерде жер қойнауын пайдалану салдарын жоюды қамтамасыз ететін, кепіл нысанасы болып табылатын банктік салым келісімі бойынша құқықты жаңа жер қойнауын пайдаланушыға береді.

      Ескерту. 107-бапқа өзгеріс енгізілді – ҚР 14.07.2022 № 141-VII (01.01.2023 бастап қолданысқа енгізіледі); 28.12.2023 № 52-VIII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

108-бап. Жер қойнауын пайдалану құқығы тоқтатылған кезде жер қойнауы учаскесін сенімгерлік басқару

      1. Осы Кодекстің 107-бабы 4-тармағының 3) тармақшасында көзделген жағдайда, құзыретті орган жер қойнауы учаскесін кейіннен оны өзге тұлғаға беру үшін көмірсутектер саласындағы ұлттық компанияға сенімгерлік басқаруға оны беру шешімі туралы хабарлама жіберілген күннен бастап бес жұмыс күні ішінде көмірсутектер саласындағы ұлттық компаниямен осындай жер қойнауы учаскесін сенімгерлік басқару шартын жасасады.

      2. Жер қойнауы учаскесін сенімгерлік басқару шарты Қазақстан Республикасының Азаматтық кодексіне сәйкес әзірленіп, жасалады және сенімгерлік басқарушыға:

      1) жер қойнауын пайдалану жөніндегі операцияларды жүргізуге келісімшарт жасамай жер қойнауын пайдалану жөніндегі операцияны жүзеге асыру;

      2) жер қойнауы учаскесін сенімгерлік басқару жөніндегі қызметті жүзеге асыру үшін жер пайдалану құқығымен жер учаскесін алу құқығын береді.

      3. Сенімгерлік басқарушының жер қойнауы учаскесін сенімгерлік басқаруы кезінде шығарған және белгіленген тәртіппен расталған шығыстарын, шығарған шығыстардың қажеттігін растайтын құжаттарды ұсынған кезде, оны пайдаланудан түскен кірістер есебінен өтетуге құқығы бар.

      Шығыстар осылай өтелген жағдайда, жаңа жер қойнауын пайдаланушы сенімгерлік басқарушының осы бапқа сәйкес бұрын өтелген шығындарын өтемейді.

      Кіріс болмаған не ол жеткіліксіз болған жағдайда, шығыстарды өтеу құрылтайшы (пайда алушы) есебінен жүзеге асырылады.

      4. Сенімгерлік басқарушының шығыстарын өтеуге және сенімгерлік басқару шартын орындаумен байланысты салықтарды төлеуге жіберілген сомаларды қоспағанда, сенімгерлік басқарудан түскен кірістер сенімгерлік басқару шартының қолданылуын тоқтату нәтижелері бойынша құрылтайшыға (пайда алушыға) жіберіледі.

      5. Жер қойнауы учаскесін сенімгерлік басқару шарты шеңберінде тауарларды, жұмыстар мен көрсетілетін қызметтерді сатып алу осы Кодексте көзделген талаптар сақталмай жүзеге асырылады.

      6. Сенімгерлік басқарушы жер қойнауы учаскесін сенімгерлік басқару шартымен өзіне берілген өкілеттіктерді асыра пайдалана отырып немесе белгіленген шектеулерді бұза отырып жасаған мәмілелерден туындайтын міндеттемелер бойынша өз мүлкімен жауап береді.

      7. Жер учаскесі сенімгерлік басқарушыға жер қойнауы учаскесін сенімгерлік басқару шартының қолданылу мерзіміне, бірақ ол жасалған күннен бастап он жылдан аспайтын мерзімге қайта ресімделеді.

109-бап. Жер қойнауын пайдалану құқығына және (немесе) жер қойнауын пайдалану құқығымен байланысты объектілерге өндіріп алуды қолдану ерекшеліктері

      Ескерту. 109-баптың тақырыбы жаңа редакцияда – ҚР 28.12.2023 № 52-VIII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

      1. Жер қойнауын пайдалану құқығына (жер қойнауын пайдалану құқығындағы үлеске) және (немесе) жер қойнауын пайдалану құқығымен байланысты объектілерге, оның ішінде кепіл кезінде өндіріп алу қолданылған жағдайларда, жер қойнауын пайдалану құқығын (жер қойнауын пайдаланудағы үлесті) және (немесе) жер қойнауын пайдалану құқығымен байланысты объектілерді өткізу (сату), егер осы Кодексте өзгеше белгіленбесе, жария сауда-саттық өткізу арқылы жүргізіледі.

      Сауда-саттық нәтижелері бойынша жер қойнауын пайдалану құқығын (жер қойнауын пайдалану құқығындағы үлесті) және (немесе) жер қойнауын пайдалану құқығымен байланысты объектілерді, оның ішінде кепіл кезінде иеліктен шығару жөнінде мәміле жасасқан кезде сауда-саттықтың жеңімпазы болып табылатын тұлға, осы Кодекстің 44-бабының 2-тармағында көзделген жағдайларды қоспағанда, осы Кодекстің 45-бабына сәйкес жер қойнауын пайдалану құқығын (жер қойнауын пайдалану құқығындағы үлесті) және (немесе) жер қойнауын пайдалану құқығымен байланысты объектілерді ауыстыруға құзыретті органның рұқсатын алуға міндетті.

      Осы тармақтың ережелері банкроттық рәсімін жүзеге асыру кезінде мүліктік массаны өткізу жағдайлары үшін де қолданылады.

      2. Кепіл ұстаушының талаптарын кепілге қойылған жер қойнауын пайдалану құқығының (жер қойнауын пайдалану құқығындағы үлестің), жер қойнауын пайдалану құқығымен байланысты объектілердің құнынан қанағаттандыру сот тәртібімен жүргізіледі.

      3. Сауда-саттықтың бастамашысы жер қойнауын пайдалану құқығын (жер қойнауын пайдалану құқығындағы үлесті) және (немесе) жер қойнауын пайдалану құқығымен байланысты объектілерді өткізу (сату) жөніндегі сауда-саттық жариялағанға дейін құзыретті органнан сауда-саттыққа шығарылған немесе сауда-саттыққа шығарылуға жататын тиісті объектімен байланысты жер қойнауын пайдалану құқығы (жер қойнауын пайдалану құқығындағы үлес) туралы мәліметтерді сұратуға міндетті.

      Құзыретті орган сұрау салуды алғаннан кейін он жұмыс күні ішінде сауда-саттықтың бастамашысына жер қойнауын пайдалану құқығы (жер қойнауын пайдалану құқығындағы үлес) туралы мәліметтерді жібереді, онда мыналар қамтылады:

      1) жер қойнауын пайдалану жөніндегі операциялардың түрі;

      2) жер қойнауын пайдалану құқығының қалған қолданылу мерзімін қоса алғанда, жер қойнауын пайдалану құқығының мерзімі туралы мәліметтер;

      3) жер қойнауын пайдалануға арналған келісімшарт талаптарының бұзылғаны туралы хабарламалардың бар-жоғы туралы мәліметтер;

      4) ұсынылған есептілікке сәйкес жер қойнауын пайдалануға арналған келісімшарт бойынша талаптардың орындалуы туралы мәліметтер;

      5) жер қойнауын пайдалану бойынша операциялар жүргізу талаптарына әсер ететін өзге де мәліметтер.

      Сауда-саттықтың бастамашысы осы тармақтың екінші бөлігінде көзделген мәліметтерді алғаннан кейін сауда-саттық өткізу туралы хабарландыруда құзыретті органнан алынған жер қойнауын пайдалану құқығы (жер қойнауын пайдалану құқығындағы үлес) туралы мәліметтерді де жариялайды.

      4. Кепіл ұстаушы жер қойнауын пайдалану құқығын (жер қойнауын пайдалану құқығындағы үлесті) және (немесе) жер қойнауын пайдалану құқығымен байланысты объектілерді өткізу (сату) жөніндегі сауда-саттық өтпеді деп жарияланған кезде кепілге қойылған мүлікті өз меншігіне айналдыруға (жер қойнауын пайдалану құқығының (жер қойнауын пайдалану құқығындағы үлестің) және (немесе) жер қойнауын пайдалану құқығымен байланысты объектілердің иесі болуға) не жаңа сауда-саттық тағайындауды талап етуге құқылы.

      5. Осы баптың ережелеріне қайшы келетін кепіл туралы шарттардың және өзге де келісімдердің талаптары маңызсыз талаптар.

      6. Жер қойнауын пайдалану құқығын (жер қойнауын пайдалану құқығындағы үлесті) және (немесе) жер қойнауын пайдалану құқығымен байланысты объектілерді өткізу (сату) бойынша осы баптың талаптары бұзыла отырып өткізілген сауда-саттық жарамсыз деп танылады.

      Егер жер қойнауын пайдалану құқығын (жер қойнауын пайдалану құқығындағы үлесті) және (немесе) жер қойнауын пайдалану құқығымен байланысты объектілерді ауыстыру осы баптың талаптары бұзыла отырып жүзеге асырылса, құзыретті орган мұндай ауыстыруға рұқсат беруден бас тартады.

      Ескерту. 109-бапқа өзгеріс енгізілді – ҚР 28.12.2023 № 52-VIII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

16-ТАРАУ. КӨМІРСУТЕКТЕРДІ БАРЛАУ ЖӘНЕ ӨНДІРУ ҮШІН ЖЕР ҚОЙНАУЫ УЧАСКЕЛЕРІ

110-бап. Көмірсутектер бойынша жер қойнауын пайдалану жөніндегі операцияларды жүргізу үшін берілетін жер қойнауы учаскелері

      1. Жер қойнауының мемлекеттік қорын басқару бағдарламасына қосылған жер қойнауы учаскелері көмірсутектерді барлау және өндіру немесе өндіру үшін:

      1) аукцион өткізу арқылы;

      2) тікелей келіссөздер негізінде көмірсутектер саласындағы ұлттық компанияға берілуі мүмкін.

      Сол бір жер қойнауы учаскесі бір мезгілде көмірсутектер бойынша жер қойнауын пайдалануға арналған әртүрлі келісімшарт бойынша пайдалануда болмайды.

      Бұл ретте жер қойнауы учаскелерінің толық немесе ішінара сәйкес келуіне жол беріледі.

      2. Жер қойнауын пайдаланушы көмірсутектерді барлауға және өндіруге немесе өндіруге арналған келісімшартқа сәйкес көмірсутектерді барлау немесе өндіру жөніндегі операцияларды жүргізуге құқылы жер қойнауы учаскесінің кеңістіктік шекаралары мыналар ескеріле отырып, оның ажырамас бөлігі болып табылатын осындай келісімшартқа қосымшада белгіленеді:

      1) көмірсутектерді барлауға және өндіруге немесе өндіруге арналған келісімшарт бойынша көмірсутектерді барлау немесе өндіру учаскесінің бастапқы кеңістіктік шекаралары мемлекеттік жер қойнауы қорын басқару бағдарламасына сәйкес айқындалады;

      2) табылған кенжатынды (кенжатындар жиынтығын) бағалау мақсатында көмірсутектерді барлауға және өндіруге арналған келісімшарт бойынша барлау кезеңін ұзарту кезінде, сондай-ақ күрделі жоба бойынша көмірсутектерді барлауға және өндіруге арналған келісімшарт бойынша бағалау кезеңіне өту кезінде барлау учаскесінің (учаскелерінің) кеңістіктік шекаралары өздерінің шегінде бағалауды талап ететін табылған кенжатынның (кенжатындар жиынтығының) болжамды контурлары толық немесе ішінара орналасқан блоктарды қамтиды;

      3) табылған кенжатынды (кенжатындар жиынтығын) сынап пайдалану мақсатында көмірсутектерді барлауға және өндіруге арналған келісімшарт бойынша барлау кезеңін ұзарту кезінде барлау учаскесінің (учаскелерінің) кеңістіктік шекаралары өздерінің шегінде сынап пайдалануды жүргізу жоспарланып отырған кенжатынның (кенжатындар жиынтығының) болжамды контурлары толық немесе ішінара орналасқан блоктарды қамтиды;

      4) көмірсутектерді өндіру учаскесінің (учаскелерінің) кеңістіктік шекаралары (жоғарғы шекараны қоспағанда) жер қойнауын пайдаланушы бекіткен және жер қойнауы мемлекеттік сараптамасының оң қорытындысын алған геологиялық қорларды есептеу жөніндегі есепке сәйкес айқындалатын кен орны контурларының негізінде белгіленеді.

      Егер барлау учаскесінің шегінде бірнеше жекелеген кен орны ашылса, жер қойнауы учаскесінің кеңістіктік шекаралары әрбір жекелеген кен орны үшін белгіленеді;

      5) көмірсутектерді барлауға және өндіруге немесе өндіруге арналған келісімшарт бойынша бастапқы жер қойнауы учаскесін ұлғайту мақсаттары үшін сұралатын жер қойнауы учаскесінің кеңістіктік шекаралары жер қойнауын пайдаланушы бекіткен және осы Кодекс пен Қазақстан Республикасының өзге де заңдарында көзделген сараптамалардың оң қорытындыларын алған, табылған кенжатынның (кенжатындар жиынтығының) болжамды контурларын белгілейтін тиісті базалық жобалық құжатқа толықтыруға сәйкес жер қойнауын зерттеу саласындағы уәкілетті органмен келісу бойынша (жер қойнауының сұратылған учаскесінің жер қойнауын пайдаланудан бос болуы тұрғысынан) айқындалады;

      6) осы Кодекстің 114-бабына сәйкес мемлекетке қайтару арқылы жер қойнауы учаскесі азайғаннан кейін жер қойнауын пайдаланушыда қалатын, көмірсутектерді барлау немесе өндіру учаскесінің кеңістіктік шекараларын жер қойнауын пайдаланушы айқындайды;

      7) көмірсутектерді барлауға және өндіруге арналған келісімшарт бойынша жер қойнауы учаскесі осы Кодекстің 115-бабына сәйкес бөліп шығарылған жағдайда, барлау немесе өндіру учаскелерінің кеңістіктік шекаралары (жер қойнауының негізгі және бөліп шығарылатын учаскелері):

      барлау учаскесінің бір бөлігін бөліп шығару кезінде – жер қойнауын пайдаланушы бекіткен және осы Кодекс пен Қазақстан Республикасының өзге де заңдарында көзделген сараптамалардың оң қорытындыларын алған, барлау жұмыстарының жобасына жер қойнауының негізгі және бөліп шығарылатын учаскелерінде табылған тиісті кенжатынды (кенжатындар жиынтығын) бағалау бойынша жұмыстар жүргізуді көздейтін толықтыруларға сәйкес;

      барлау немесе өндіру учаскесін бөліп шығару кезінде бөліп шығару жүргізілетін, көмірсутектерді барлауға және өндіруге немесе өндіруге арналған келісімшартта көрсетілген жер қойнауының тиісті учаскелері бойынша деректер негізінде айқындалады.

      Құзыретті орган жер қойнауы учаскесінің (учаскелерінің) кеңістік шекаралары туралы осы тармақтың бірінші бөлігінің 1) – 4), 6) және 7) тармақшаларында көзделген ақпаратты жер қойнауын зерттеу саласындағы уәкілетті органға хабарлама жасау тәртібімен жібереді.

      3. Басқа тұлғаға тиесілі немесе оның пайдалануындағы жер учаскесі шегінде орналасқан (ішінара орналасқан) жер қойнауы учаскесі берілген жағдайда, жер қойнауы учаскесінің жоғары кеңістікті шекарасы осындай жер учаскесі шегінде осындай жер учаскесінің жер бетінің ең төменгі нүктесінен отыз метр тереңдікте белгіленеді деп есептеледі.

      4. Ішінара ерекше қорғалатын табиғи аумақтар жерлерінің немесе су қоры жерлері аумақтарының шегінде орналасқан жер қойнауы учаскесі берілген жағдайда, жер қойнауы учаскесінің жоғары кеңістікті шекарасы осындай аумақтар шегінде осындай жер учаскесінің жер бетінің ең төменгі нүктесінен отыз метр тереңдікте белгіленеді деп есептеледі.

      5. Көмірсутектер бойынша жер қойнауын пайдалану құқығы бар өзге жер қойнауын пайдаланушының жер қойнауы учаскесінен төмен орналасқан (ішінара орналасқан) жер қойнауы учаскесі берілген жағдайда, осындай жер қойнауын пайдаланушының жер қойнауы учаскесі аумағы шегінде берілетін жер қойнауы учаскесінің жоғарғы кеңістікті шекарасы оның төменгі кеңістікті шекарасы бойынша айқындалады.

      6. Осы Кодекстің 117-бабының 2 және 3-тармақтарында көрсетілген негіздер бойынша барлау кезеңі ұзартылған барлау учаскелері үшін, сондай-ақ өндіру учаскелері үшін табылған кенжатын (кенжатындар жиынтығы) немесе көмірсутектер кен орындары жатқан тереңдікпен айқындалатын төменгі кеңістікті шекарасы белгіленеді.

      7. Көмірсутектер бойынша жер қойнауын пайдалануға арналған бір келісімшарт бойынша барлау учаскесі (учаскелері) аумағының көлемін екі мың төрт жүз блоктан асыруға болмайды.

      Ескерту. 110-бапқа өзгеріс енгізілді – ҚР 29.12.2022 № 174-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

111-бап. Жер қойнауы учаскесін беру

      1. Жер қойнауын пайдалануға арналған келісімшарт тіркелген күннен бастап жер қойнауы учаскесі жер қойнауын пайдаланушыға пайдалануға берілген болып табылады.

      2. Көмірсутектерін өндіруге келісімшарт жасасу немесе өндіру учаскесі мен кезеңін не дайындық кезеңін бекітуді, көмірсутектерді барлауға және өндіруге арналған келісімшарт бойынша өндіру кезеңіне өтуді көздейтін көмірсутектерді барлауға және өндіруге арналған келісімшартқа толықтырулар жер қойнауын пайдаланушыға Қазақстан Республикасының жер заңнамасына сәйкес оған қажетті жер учаскесіне жер пайдалану құқығын беру үшін негіз болып табылады.

      Ескерту. 111-бапқа өзгеріс енгізілді – ҚР 29.12.2022 № 174-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

112-бап. Өзгерту ұғымы және түрлері

      1. Мыналар:

      1) жер қойнауы учаскесін ұлғайту;

      2) жер қойнауы учаскесін азайту;

      3) жер қойнауын пайдалануға арналған бір келісімшарт бойынша жер қойнауы учаскесін (оның бір бөлігін) жер қойнауын пайдалануға арналған жаңа келісімшарт жасасу арқылы жүргізілетін олардың кеңістік шекараларының өзгерісі жер қойнауы учаскелерін өзгерту болып табылады.

113-бап. Жер қойнауы учаскесін ұлғайту

      1. Көмірсутектерін барлауға және өндіруге немесе өндіруге келісімшарт бойынша жер қойнауы учаскесін ұлғайту жер қойнауын пайдаланушының өтініші бойынша бір мезгілде мынадай шарттар сақталған:

      1) жер қойнауын пайдаланушы болжамды контуры жер қойнауын пайдаланушы бекіткен және осы Кодексте және Қазақстан Республикасының өзге де заңдарында көзделген сараптаманың оң қорытындыларын алған базалық жобалық құжатта белгіленген жер қойнауы учаскесінің шегінен шығып жатқан кенжатынды (кенжатындар жиынтығын) тапқан;

      2) жер қойнауы учаскесі көмірсутектер бойынша жер қойнауын пайдалануға арналған келісімшарт бойынша сол бір тұлғаның пайдалануында болған жағдайды қоспағанда, сұралатын жер қойнауы учаскесі көмірсутектер бойынша жер қойнауын пайдаланудан бос болған;

      3) жер қойнауы учаскелері жер қойнауын пайдаланушы бекіткен және осы Кодексте және Қазақстан Республикасының өзге де заңдарында көзделген сараптамалардың оң қорытындыларын алған базалық жобалау құжатында белгіленген, табылған кенжатынның (кенжатындар жиынтығының) болжамды контуры жатқан блоктармен сұратылған;

      4) жер қойнауын пайдаланушының құзыретті органның хабарламасында көрсетілген жер қойнауын пайдалануға арналған келісімшарт бойынша міндеттемелерінің жойылмаған бұзушылықтары болмаған кезде жүргізіледі.

      2. Жер қойнауы учаскесін ұлғайту туралы өтініште:

      1) жер қойнауын пайдаланушының тегі, аты, әкесінің аты (егер ол жеке басын куәландыратын құжатта көрсетілсе), атауы;

      2) жер қойнауын пайдалануға арналған келісімшарттың тіркеу нөмірі мен күні;

      3) жер қойнауының бастапқы учаскесін ұлғайту болжанатын, сұралатын жер қойнауы учаскесіне нұсқау қамтылуға тиіс.

      3. Өтінішке қосымша мыналар:

      1) барлау учаскесі ұлғайтылатын жағдайда – жер қойнауын пайдаланушы бекіткен және сұралатын жер қойнауы учаскесінде жер қойнауын пайдаланушы орындауға міндеттенетін, өтініш иесі жер қойнауын пайдалану құқығын алу кезінде белгіленген барлау кезеңінде жер қойнауы учаскесіндегі жұмыстар көлемі мен түрлері бойынша ең төмен талаптарға пропорционалды сәйкес келетін жұмыстардың көлемін, сипаттамасы мен мерзімін қамтитын қосымша жұмыстар бағдарламасы;

      2) мыналарды:

      жер қойнауы учаскесін ұлғайтуды (келісімшартқа осы Кодекстің 110-бабына сәйкес жер қойнауы (ұлғайтылған) учаскесін белгілейтін қосымша түрінде);

      жер қойнауын пайдаланушының осы тармақтың 1) тармақшасында көрсетілген және келісімшартқа оның ажырамас бөлігі ретінде қоса берілетін, қосымша жұмыстар бағдарламасын орындауы жөніндегі міндеттемелерін көздейтін жер қойнауын пайдаланушы қол қойған келісімшартқа толықтыру қоса беріледі.

      Осы баптың 1-тармағының 2) тармақшасында көзделген жағдайда, егер жер қойнауының барлық кеңейтілетін учаскесі немесе оның бір бөлігі көмірсутектер бойынша жер қойнауын пайдалануға арналған келісімшарт бойынша сол бір тұлғаның пайдалануындағы жер қойнауының басқа учаскесінің шекаралары шегінде орналасқан болса, өтінішке жер қойнауы учаскесін мөлшерлес азайтуды көздейтін жер қойнауын пайдалануға арналған келісімшартқа толықтыру да қоса беріледі.

      4. Өтініш құзыретті органға келіп түскен күннен бастап жиырма жұмыс күні ішінде қаралуға жатады. Өтінішті қарау нәтижелері бойынша құзыретті орган:

      1) жер қойнауы учаскесін ұлғайту немесе ұлғайтудан бас тарту туралы шешім қабылдайды;

      2) қабылданған шешім туралы өтiнiш берушiнi хабардар етеді.

      5. Құзыретті орган:

      1) егер өтініш осы Кодексте белгіленген талаптарға сәйкес келмесе;

      2) осы баптың 1-тармағында белгіленген шарттар сақталмаса жер қойнауы учаскесін ұлғайтудан бас тартады.

      Құзыретті органның жер қойнауы учаскесін ұлғайтудан бас тартуы жер қойнауын пайдаланушыны қайтадан өтініш беру құқығынан айырмайды.

      6. Құзыретті орган өтініш иесінен қол қою бонусының төленгенін растауды алған күннен бастап жиырма жұмыс күні ішінде өтініш иесімен жер қойнауын пайдалануға арналған келісімшартқа толықтыру жасасады және өтініш иесіне оның қол қойылған бір данасын жібереді.

      7. Жер қойнауы учаскесін ұлғайту жер қойнауын пайдалануға арналған келісімшарт бойынша барлау кезеңін, дайындық кезеңін немесе өндіру кезеңін ұлғайту үшін негіз болып табылмайды.

      Ескерту. 113-бапқа өзгеріс енгізілді – ҚР 28.12.2023 № 52-VIII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

114-бап. Жер қойнауы учаскесін азайту

      1. Көмірсутектерді барлау немесе өндіру кезеңі өткенге дейін кез келген уақытта жер қойнауын пайдаланушы жер қойнауының учаскесін мемлекетке оның кез келген бөлігін қайтару арқылы бір мезгілде мынадай шарттар сақталған:

      1) қайтарылатын жер қойнауы учаскесінде жер қойнауын пайдалану салдарын жою жөніндегі жұмыстар осы Кодексте белгіленген тәртіппен қайтару күніне дейін аяқталған;

      2) барлау учаскесінің бөлігін қайтарған жағдайда – мұндай қайтару блоктармен жүзеге асырылған;

      3) егер жер қойнауын пайдалану құқығына кепілмен ауыртпалық салынған болса, кепіл ұстаушының қайтаруға алдын ала келісімі болған кезде азайтуға құқылы.

      2. Жер қойнауы учаскесін азайту туралы өтініш:

      1) жер қойнауын пайдаланушының тегін, атын, әкесінің атын (егер ол жеке басын куәландыратын құжатта көрсетілсе), атауын;

      2) жер қойнауын пайдалануға арналған келісімшартты тіркеу нөмірі мен күнін;

      3) мемлекетке қайтару болжанатын жер қойнауы учаскесіне (оның бөлігіне) нұсқауды;

      4) жер қойнауын пайдаланушыда қалатын жер қойнауы учаскесіне (учаскелеріне) нұсқауды қамтуға тиіс.

      3. Өтінішке қосымша:

      1) қайтарылатын жер қойнауы учаскесінде жер қойнауын пайдалану салдарын жою актісінің көшірмесі;

      2) жер қойнауын пайдаланушы қол қойған, осы Кодекстің 110-бабына сәйкес жер қойнауының азайтылған учаскесін (учаскелерін) белгілейтін келісімшартқа қосымшаны қамтитын келісімшартқа толықтыру қоса беріледі.

      4. Өтініш құзыретті органға келіп түскен күннен бастап жиырма жұмыс күні ішінде қаралуға жатады. Өтінішті қарау нәтижелері бойынша құзыретті орган жер қойнауы учаскесін азайту туралы шешім қабылдайды немесе оны азайтудан бас тартады.

      5. Құзыретті орган жер қойнауы учаскесін азайтудан мынадай жағдайларда:

      1) егер өтініш осы Кодексте белгіленген талаптарға сәйкес келмесе;

      2) осы баптың 1-тармағында белгіленген шарттар сақталмаса бас тартады.

      Құзыретті органның жер қойнауы учаскесін азайтудан бас тартуы жер қойнауын пайдаланушыны қайтадан өтініш беру құқығынан айырмайды.

      6. Құзыретті орган жер қойнауы учаскесін азайту туралы шешім қабылдаған күннен бастап жиырма жұмыс күні ішінде өтініш иесімен жер қойнауын пайдалануға арналған келісімшартқа толықтыру жасасады және өтініш иесіне оның қол қойылған бір данасын жібереді.

      7. Жер қойнауын пайдаланушының бүкіл жер қойнауы учаскесін қайтаруы жер қойнауын пайдалануға арналған келісімшарттың тоқтатылуына алып келеді.

      8. Осы баптың ережелері барлау учаскесін:

      1) барлау кезеңін ұзарту кезінде жер қойнауын пайдаланушы бекіткен және осы Кодекс пен Қазақстан Республикасының өзге де заңдарында көзделген сараптамалардың оң қорытындыларын алған барлау жұмыстарының жобасына толықтыруда белгіленген, табылған кенжатынның (кенжатындар жиынтығының) болжамды контуры жатқан блоктардан тұратын жер қойнауы учаскесін (учаскелерін) бекітумен;

      2) өндіру учаскесін (учаскелерін) бекітумен;

      3) осы Кодекстің 113-бабы 3-тармағының екінші бөлігіне сәйкес жер қойнауы учаскесін ұлғайтумен байланысты азайту жағдайларына қолданылмайды.

      Ескерту. 114-бапқа өзгеріс енгізілді – ҚР 28.12.2023 № 52-VIII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

115-бап. Жер қойнауы учаскесін бөліп шығару

      1. Көмірсутектерді барлауға және өндіруге арналған келісімшарт бойынша жер қойнауы учаскесін бөліп шығару жер қойнауын пайдаланушының өтініші бойынша мынадай жағдайларда:

      1) барлау учаскесінің бір бөлігін бөліп шығару – егер әрбір бөліктің шегінде осындай кенжатынды (кенжатындар жиынтығын) бағалау бойынша жұмыстарды көздейтін, жер қойнауын пайдаланушы бекіткен және осы Кодекс пен Қазақстан Республикасының өзге де заңдарында көзделген сараптамалардың оң қорытындыларын алған барлау жұмыстарының жобасына толықтыруда белгіленген, табылған кенжатынның (кенжатындар жиынтығының) болжамды контуры жатса;

      2) барлау учаскесін бөліп шығару – егер барлау мен өндіруге арналған келісімшартта әрбірінің шегінде кенжатынды (кенжатындар жиынтығын) бағалау бойынша жұмыстарды көздейтін жер қойнауын пайдаланушы бекіткен және осы Кодексте және Қазақстан Республикасының өзге де заңдарында көзделген сараптамалардың оң қорытындыларын алған барлау жұмыстарының жобасына толықтыруда белгіленген, табылған кенжатынның (кенжатындар жиынтығының) болжамды контуры жатқан екі немесе одан көп барлау учаскелері бекітілсе;

      3) өндіру учаскесін бөліп шығару – егер барлау мен өндіруге арналған келісімшартта кемінде бір барлау учаскесі және кемінде бір өндіру учаскесі бекітілсе;

      4) өндіру учаскесін бөліп шығару – егер барлауға және өндіруге арналған келісімшартта екі немесе одан көп өндіру учаскесі бекітілсе;

      5) өндіру учаскесін бөліп шығару осы Кодекстің 119-бабының 18-2 және 18-3-тармақтарында көзделген жағдайларда;

      6) осы Кодекстің 153-1-бабына сәйкес сарқылып жатқан кен орындарына жататын өндіру учаскесін бөліп шығару жүргізіледі.

      2. Күрделі жобаларға жатпайтын жер қойнауы учаскесін бөліп шығару бір мезгілде мынадай шарттар сақталған:

      1) жер қойнауы учаскесін бөліп шығару жүргізілетін барлауға және өндіруге арналған келісімшарт осы Кодекс қолданысқа енгізілгеннен кейін жасалған, оның ішінде келісімшарт осы Кодекс қолданысқа енгізілгенге дейін жасалған және барлау кезеңінде құзыретті орган бекіткен көмірсутектерді барлауға және өндіруге арналған үлгілік келісімшарттың талаптарына өткен;

      2) егер жер қойнауын пайдалану құқығына кепілмен ауыртпалық салынған болса, кепіл ұстаушының бөліп шығаруға алдын ала келісімі болған;

      3) жер қойнауын пайдаланушының құзыретті органның хабарламасында көрсетілген жер қойнауын пайдалануға арналған келісімшарт бойынша міндеттемелерінің жойылмаған бұзушылықтары болмаған кезде жүргізіледі.

      Осы баптың 1-тармағы 4) тармақшасының мақсаттары үшін жер қойнауын пайдаланушымен үлестес болып табылмайтын тұлғаға бөліп шығарылатын учаске бойынша жер қойнауын пайдалану құқығын иеліктен шығару жөніндегі міндеттеме өндіру учаскесін бөліп шығарудың қосымша шарты болып табылады.

      Осы тармақтың екінші бөлігінің талабы осы Кодекстің 119-бабының 18-2 және 18-3-тармақтарында көзделген жағдайларда жер қойнауы учаскелерін бөліп шығаруға қолданылмайды.

      3. Жер қойнауы учаскесін бөліп шығару ол жүргізілетін жер қойнауы учаскесіне жер қойнауын пайдалануға арналған келісімшартқа өзгерістер енгізумен және бөліп шығарылған жер қойнауы учаскесі бойынша жер қойнауын пайдалануға арналған жеке келісімшарт жасаумен ресімделеді.

      4. Бөліп шығарылған жер қойнауы учаскесі бойынша жер қойнауын пайдалануға арналған келісімшарттың барлау кезеңі, дайындық кезеңі немесе өндіру кезеңі мен өзге де шарттары бөліп шығару жүргізілген жер қойнауын пайдалануға арналған келісімшарт талаптарына сәйкес келуге тиіс.

      5. Жер қойнауы учаскесін бөліп шығару туралы өтініш:

      1) жер қойнауын пайдаланушының тегін, атын, әкесінің атын (егер ол жеке басын куәландыратын құжатта көрсетілсе), атауын;

      2) жер қойнауын пайдалануға арналған келісімшарттың тіркеу нөмірі мен күнін;

      3) жер қойнауын пайдалануға арналған жеке келісімшартқа бөлу болжанатын жер қойнауы учаскесіне (оның бір бөлігіне) нұсқауды қамтуға тиіс.

      6. Өтінішке қосымша:

      1) жер қойнауын пайдаланушы қол қойған, осы Кодекстің 110-бабына сәйкес жер қойнауының азайтылған негізгі учаскесін белгілейтін келісімшартқа қосымшаны қамтитын келісімшартқа толықтыру, сондай-ақ барлау учаскесінің бір бөлігі бөліп шығарылған жағдайда, бөліп шығарылатын жер қойнауы учаскесіне жататын жұмыстардың түрлері мен көлемдеріне азайтылған жұмыстар бағдарламасы;

      2) құзыретті орган бекітетін көмірсутектерді барлауға және өндіруге немесе өндіруге арналған үлгілік келісімшартқа сәйкес әзірленген және осы баптың 4-тармағының талаптарына сәйкес келетін, өтініш иесі қол қойған көмірсутектерді барлауға және өндіруге немесе өндіруге арналған келісімшарт, сондай-ақ барлау учаскесінің бір бөлігі бөліп шығарылған жағдайда, бөліп шығарылатын жер қойнауы учаскесіне жататын жұмыстардың түрлері мен көлемдері қамтылған жұмыстар бағдарламасы қоса беріледі.

      Бұл ретте барлау учаскесінің бір бөлігі бөліп шығарылғанға дейін барлауға және өндіруге арналған келісімшарт жұмыстарының бағдарламасында көзделген жұмыс түрлері мен көлемдері жер қойнауының негізгі учаскесі бойынша барлауға және өндіруге арналған келісімшартқа толықтыруда және бөліп шығарылған жер қойнауы учаскесі бойынша жасалған барлауға және өндіруге арналған келісімшартта көзделген жұмыс түрлері мен көлемдерінен кем болмайды.

      7. Өтініш құзыретті органға келіп түскен күннен бастап жиырма жұмыс күні ішінде қаралуға жатады. Өтінішті қарау нәтижелері бойынша құзыретті орган жер қойнауы учаскесін бөліп шығару туралы шешім қабылдайды немесе учаскені бөліп шығарудан бас тартады.

      8. Құзыретті орган жер қойнауы учаскесін бөліп шығарудан:

      1) егер өтініш осы Кодексте белгіленген талаптарға сәйкес келмесе;

      2) осы бапта белгіленген шарттар сақталмаса бас тартады.

      Құзыретті органның жер қойнауы учаскесін бөліп шығарудан бас тартуы жер қойнауын пайдаланушыны қайтадан өтініш беру құқығынан айырмайды.

      9. Құзыретті орган жер қойнауы учаскесін бөліп шығару туралы шешім қабылдаған күннен бастап он жұмыс күні ішінде өтініш иесімен жер қойнауын пайдалануға арналған келісімшартқа толықтыру және жер қойнауын пайдалануға бөлінген жер қойнауы учаскесі бойынша жеке келісімшарт жасасады және өтініш иесіне олардың қол қойылған даналарын жібереді.

      Ескерту. 115-бапқа өзгеріс енгізілді – ҚР 29.12.2022 № 174-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 28.12.2023 № 52-VIII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

17-ТАРАУ. КӨМІРСУТЕКТЕРДІ БАРЛАУ ЖӘНЕ ӨНДІРУ КЕЗЕҢДЕРІ

116-бап. Көмірсутектерді барлау кезеңі

      1. Күрделі жобаларға жатпайтын жер қойнауы учаскесі бойынша көмірсутектерді барлауға және өндіруге арналған келісімшартты жасасу кезінде барлау кезеңінің ең көп ұзақтығы қатарынан келетін алты жылдан аспайды. Көрсетілген кезеңде жер қойнауын пайдаланушы барлау учаскесінде кен орындарын сынап пайдалануды қоса алғанда, оларды іздестіру мен бағалау бойынша кез келген жұмысты жүргізуге құқылы.

      Құзыретті орган осы тармақтың бірінші бөлігінде көзделген мерзімдер шегінде көмірсутектерді барлауға және өндіруге арналған келісімшарт бойынша барлау кезеңін аукцион өткізу туралы хабархатта не көмірсутектер саласындағы ұлттық компаниямен тікелей келіссөздер нәтижелері бойынша белгілейді.

      2. Күрделі жоба бойынша көмірсутектерді барлауға және өндіруге арналған келісімшартты жасасу кезінде барлау кезеңінің ұзақтығы он сегіз жылды құрайды және мыналарды:

      1) барлаудың тоғыз жылға тең бастапқы кезеңін;

      2) алты жылға тең бағалау кезеңін;

      3) үш жылға тең сынап пайдалану кезеңін қамтиды.

      Барлаудың бастапқы кезеңі ішінде жер қойнауын пайдаланушы барлау учаскесінде табылған кенжатынды (кен орнын) сынап пайдалануды қоса алғанда, іздестіру және бағалау бойынша кез келген жұмысты жүргізуге құқылы.

      Бағалау кезеңі ішінде жер қойнауын пайдаланушы барлау учаскесінде сынап пайдалануды қоса алғанда, табылған кенжатынды (кен орнын) бағалау бойынша кез келген жұмысты жүргізуге құқылы.

      Сынап пайдалану кезеңі ішінде жер қойнауын пайдаланушы барлау учаскесінде табылған кенжатынды (кен орнын) сынап пайдалану бойынша кез келген жұмысты жүргізуге құқылы.

      Бағалау кезеңіне өту жер қойнауын пайдаланушының өтініші бойынша жүзеге асырылады, ол осы баптың 5-тармағына сәйкес күрделі жоба бойынша барлауға және өндіруге арналған келісімшартқа толықтыруға қол қою арқылы барлаудың бастапқы кезеңі аяқталғанға дейін берілуге тиіс.

      Егер жер қойнауын пайдаланушы бағалау кезеңіне өтпесе, бұл жағдайда барлау кезеңі бағалау кезеңін және сынап пайдалану кезеңін қамтымайды және барлаудың бастапқы кезеңінен ғана тұрады.

      Сынап пайдалану кезеңіне өту жер қойнауын пайдаланушының өтініші бойынша жүзеге асырылады, ол осы баптың 5-тармағына сәйкес күрделі жоба бойынша барлауға және өндіруге арналған келісімшартқа толықтыруға қол қою арқылы бағалау кезеңі аяқталғанға дейін берілуге тиіс.

      Егер жер қойнауын пайдаланушы сынап пайдалану кезеңіне өтпесе, бұл жағдайда барлау кезеңі сынап пайдалану кезеңін қамтымайды және барлаудың бастапқы кезеңінен, сондай-ақ бағалау кезеңінен тұрады.

      3. Күрделі жоба бойынша көмірсутектерді барлауға және өндіруге арналған келісімшарт бойынша бағалау кезеңіне өту туралы өтінішке мыналар қоса беріледі:

      1) жер қойнауын пайдаланушы бекіткен және жер қойнауын пайдаланушы бағалау кезеңінде тиісті жер қойнауы учаскесінде орындауға міндеттенетін жылдар бойынша қосымша жұмыстардың көлемін, сипаттамасын және орындалу мерзімдерін қамтитын қосымша жұмыстар бағдарламасы;

      2) жер қойнауын пайдаланушы қол қойған, тереңдігі бойынша барлау учаскесінің (учаскелерінің) шекараларын белгілеуді қоса алғанда, оның (олардың) шегінде табылған кенжатынның (кенжатындар жиынтығының) болжамды контурлары орналасқан блоктардан тұратын барлау учаскесінің (учаскелерінің) шекараларын белгілеуді көздейтін келісімшартқа толықтыру;

      3) жер қойнауын зерттеу жөніндегі уәкілетті органның бағалау жүргізу жоспарланатын кенжатынның (кенжатындар жиынтығының) болжамды контурлары көрсетіле отырып, жер қойнауы учаскесі шегінде көмірсутектер кенжатынының (кенжатындар жиынтығының) табылғаны туралы осы Кодекстің 121-бабының 3-тармағына сәйкес берген қорытындысы.

      4. Күрделі жоба бойынша көмірсутектерді барлауға және өндіруге арналған келісімшарт бойынша сынап пайдалану кезеңіне өту туралы өтінішке мыналар қоса беріледі:

      1) жер қойнауын пайдаланушы бекіткен және жер қойнауын пайдаланушы сынап пайдалану кезеңінде тиісті жер қойнауы учаскесінде орындауға міндеттенетін жылдар бойынша қосымша жұмыстардың көлемін, сипаттамасын және орындалу мерзімдерін қамтитын қосымша жұмыстар бағдарламасы;

      2) жер қойнауын пайдаланушы бекіткен және жер қойнауы мемлекеттік сараптамасының оң қорытындысын алған геологиялық қорларды жедел есептеу жөніндегі есеп.

      5. Бағалау кезеңіне немесе сынап пайдалану кезеңіне өту туралы өтініш жиырма жұмыс күні ішінде қаралады. Оны қарау нәтижелері бойынша бағалау кезеңіне немесе сынап пайдалану кезеңіне өту үшін бас тартуға негіздер болмаған жағдайда, жер қойнауын пайдаланушының өтінішін қарау туралы шешім қабылданған күннен бастап он жұмыс күні ішінде құзыретті орган жер қойнауын пайдаланушының бағалау кезеңінде немесе сынап пайдалану кезеңінде қосымша жұмыстар бағдарламасын орындау жөніндегі міндеттемелерін, сондай-ақ осы Кодекстің 110-бабының 2-тармағы бірінші бөлігінің 2) тармақшасына сәйкес барлау учаскесінің (учаскелерінің) шекараларын белгілеуді көздейтін келісімшартқа толықтыруға қол қояды.

      Құзыретті орган жер қойнауын пайдаланушыға бағалау кезеңіне немесе сынап пайдалану кезеңіне өтуден мынадай жағдайларда:

      1) осы баптың 3 (бағалау кезеңіне өту кезінде) немесе 4-тармағында (сынап пайдалану кезеңіне өту кезінде) көзделген құжаттар ұсынылмаса;

      2) өтініш белгіленген мерзім өткеннен кейін берілсе, бас тартады.

      6. Күрделі жоба бойынша жер қойнауы учаскесі бойынша көмірсутектерді барлауға және өндіруге арналған келісімшарт бойынша бағалау кезеңіне өту кезінде жер қойнауы учаскесінен барлау учаскесінің кеңістіктік шекараларына кірмейтін блоктар алып тасталады.

      7. Егер күрделі жобаларға жатпайтын жер қойнауы учаскесі бойынша барлауға және өндіруге арналған келісімшарт бойынша барлау кезеңі ішінде ұңғыманы бұрғылау нәтижелері бойынша жер қойнауы учаскесінде осы Кодекстің 36-бабы 1-2-тармағының 2) және 3) тармақшаларында көрсетілген өлшемшарттардың кемінде біреуінің болуы расталатын болса, мұндай келісімшарт бойынша барлау кезеңінің ұзақтығы барлаудың іс жүзіндегі мерзімі шегеріле отырып, осы баптың 2-тармағының бірінші бөлігіне сәйкес, жер қойнауын пайдаланушының өтініші бойынша белгіленеді. Бұл ретте келісімшарт талаптары осы Кодекстің 36-бабы 1-1-тармағының 1) тармақшасында көзделген шарттарға сәйкес өзгертілуге жатады.

      Жер қойнауы учаскесін күрделі жобаларға жатқызу және келісімшарт талаптарын өзгерту туралы өтініш құзыретті органға мынадай құжаттармен қоса беріледі:

      1) күрделі жоба бойынша көмірсутектерді барлауға және өндіруге арналған үлгілік келісімшартқа сәйкес барлауға және өндіруге арналған келісімшартты жаңа редакцияда жазуды көздейтін келісімшартқа толықтыру жобасы;

      2) жер қойнауы учаскесінде осы Кодекстің 36-бабының 1-2-тармағында көзделген өлшемшарттардың кемінде біреуінің болуын растайтын, осы Кодекстің 36-бабының 1-3-тармағында көрсетілген құжаттардың бірі.

      8. Жер қойнауы учаскесін күрделі жобаларға жатқызу және келісімшарт талаптарын өзгерту туралы өтініш құзыретті органға келіп түскен күнінен бастап жиырма жұмыс күні ішінде қаралуға жатады.

      Өтінішті қарау нәтижелері бойынша құзыретті орган келісімшартқа толықтыруға қол қояды немесе өтініш осы Кодексте белгіленген талаптарға сәйкес келмеген жағдайда, жер қойнауы учаскесін күрделі жобаларға жатқызудан және келісімшарт талаптарын өзгертуден бас тартады.

      Құзыретті органның жер қойнауы учаскесін күрделі жобаларға жатқызу және келісімшарт талаптарын өзгерту туралы бас тартуы жер қойнауын пайдаланушыны барлау кезеңінің ішінде қайта өтініш беру құқығынан айырмайды.

      9. Барлау кезеңі көмірсутектерді барлауға және өндіруге арналған келісімшарт тіркелген күннен бастап есептеледі.

      10. Жер қойнауын пайдаланушы осы Кодексте белгіленген тәртіппен және шарттарда, барлаудың бүкіл учаскесін қайтару арқылы барлау кезеңін мерзімінен бұрын тоқтатуға құқылы.

      11. Егер күрделі жоба бойынша көмірсутектерді барлауға және өндіруге арналған келісімшарт бойынша барлау кезеңі аяқталғанға дейін осы Кодекстің 119-бабы 8-тармағының үшінші бөлігіне сәйкес өндіру кезеңіне өту туралы өтініш берілмесе және осы Кодекстің 119-бабының 18-4-тармағына сәйкес келісімшартқа толықтыру жасалмаса, келісімшарт мерзімінен бұрын тоқтатылады.

      Ескерту. 116-бап жаңа редакцияда – ҚР 29.12.2022 № 174-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

117-бап. Күрделі жобаларға жатпайтын жер қойнауы учаскесінде көмірсутектерді барлауға және өндіруге арналған келісімшарт бойынша барлау кезеңін ұзарту

      Ескерту. 117-баптың тақырыбы жаңа редакцияда – ҚР 29.12.2022 № 174-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

      1. Егер күрделі жобаларға жатпайтын жер қойнауы учаскесінде көмірсутектерді барлауға және өндіруге арналған келісімшарт бойынша барлаудың бастапқы кезеңі осы Кодекстің 116-бабының 1-тармағында көзделген мерзімдердің барынша жоғары мәндерінен төмен болса, барлау кезеңі жер қойнауын пайдаланушының өтініші бойынша осындай мерзімдер шегінде ұзартылуға жатады.

      Күрделі жобаларға жатпайтын жер қойнауы учаскесінде көмірсутектерді барлауға және өндіруге арналған келісімшарт бойынша барлаудың бастапқы кезеңі осы тармақтың бірінші бөлігіне сәйкес ықтимал ұзарту ескеріле отырып, осы баптың 3-2-тармағында көзделген тәртіппен және шарттарда осы Кодекстің 116-бабының 1-тармағында көзделген мерзімнен артық ұзартылуы мүмкін.

      2. Табылған кенжатынды (кенжатындар жиынтығын) сынап пайдалануды қоса алғанда, оны бағалау мақсатында күрделі жобаларға жатпайтын жер қойнауы учаскесі бойынша көмірсутектерді барлауға және өндіруге арналған келісімшарт бойынша барлау кезеңі әрбір табылған кенжатын (кенжатындар жиынтығы) бойынша жер қойнауын пайдаланушының өтінішімен үш жылға дейінгі мерзімге бір рет ұзартылуға жатады. Табылған кенжатынды (кенжатындар жиынтығын) бағалаудың нақты мерзімі барлау жұмыстарының жобасына толықтыру негізінде айқындалады.

      Бұл ретте мұндай ұзартуға жер қойнауын пайдаланушы бекіткен және осы Кодекс пен Қазақстан Республикасының өзге де заңдарында көзделген сараптамалардың оң қорытындыларын алған барлау жұмыстарының жобасына толықтыруда белгіленген табылған кенжатынның (кенжатындар жиынтығының) болжамды контуры жатқан блоктардан тұратын жер қойнауы учаскесі (учаскелері) бойынша ғана жол беріледі.

      Осы тармаққа сәйкес барлау кезеңін (кезеңдерін) ұзарту нәтижелері бойынша көмірсутектерді барлауға және өндіруге арналған келісімшарт бойынша барлау кезеңінің (кезеңдерінің) ұзақтығы тоғыз жылдан аспауға тиіс.

      2-1. Табылған кенжатынды (кенжатындар жиынтығын) бағалау мақсатында күрделі жобаларға жатпайтын жер қойнауы учаскесінде көмірсутектерді барлауға және өндіруге арналған келісімшарт бойынша барлау кезеңі осы баптың 3-2-тармағында көзделген тәртіппен және шарттарда осы баптың 2-тармағының бірінші бөлігінде көзделген мерзімнен артық ұзартылуы мүмкін. Бұл жағдайда күрделі жобаларға жатпайтын жер қойнауы учаскесінде көмірсутектерді барлауға және өндіруге арналған келісімшарт бойынша барлау кезеңінің (кезеңдерінің) ұзақтығы он екі жылдан аспайды.

      3. Табылған кенжатынды (кенжатындар жиынтығын) сынап пайдалануды жүргізу мақсатында күрделі жобаларға жатпайтын жер қойнауы учаскесі бойынша көмірсутектерді барлауға және өндіруге арналған келісімшарт бойынша барлау кезеңі осы Кодекстің 119-бабының 1-тармағында көрсетілген өндіру кезеңінің ең көп ұзақтығы тиісінше қысқартыла отырып, жер қойнауын пайдаланушының өтінішімен үш жылға дейінгі мерзімге бір рет ұзартылуға жатады. Сынап пайдаланудың нақты мерзімі сынап пайдалану жобасының негізінде айқындалады.

      Бұл ретте мұндай ұзартуға жер қойнауын пайдаланушы бекіткен және осы Кодекс пен Қазақстан Республикасының өзге де заңдарында көзделген сараптамалардың оң қорытындыларын алған сынап пайдалану жобасында белгіленген табылған кенжатынның (кенжатындар жиынтығының) болжамды контурлары негізге алына отырып қалыптастырылған жер қойнауы учаскесі (учаскелері) бойынша ғана жол беріледі.

      Осы тармаққа сәйкес барлау кезеңін (кезеңдерін) ұзарту нәтижелері бойынша көмірсутектерді барлауға және өндіруге арналған келісімшарт бойынша барлау кезеңінің (кезеңдерінің) ең көп ұзақтығы он екі жылдан аспауға тиіс.

      3-1. Барлау кезеңін ұзарту кезінде барлау учаскесінен осы Кодекстің 110-бабына сәйкес белгіленетін барлау учаскесінің кеңістіктік шекараларына кірмейтін блоктар алып тасталады.

      3-2. Күрделі жобаларға жатпайтын жер қойнауы учаскесінде көмірсутектерді барлауға және өндіруге арналған келісімшарт бойынша барлау кезеңі осы Кодекстің 116-бабының 1-тармағында немесе осы баптың 2-тармағының бірінші бөлігінде көзделген ең жоғары мерзімдерден асатын, бірақ үш жылдан аспайтын мерзімге мынадай шарттар бір мезгілде сақталған:

      1) барлау кезеңінің жұмыс бағдарламасында көзделген сейсмикалық барлау және тәуелсіз ұңғымаларды бұрғылау бойынша жұмыстар толық көлемде орындалған;

      2) құзыретті органның хабарламасында көрсетілген міндеттемелердің жойылмаған бұзушылықтары болмаған;

      3) келісімшарт бойынша барлау мерзімі бұрын осы тармаққа сәйкес ұзартылмаған кезде жер қойнауын пайдаланушының өтініші бойынша бір рет ұзартылуы мүмкін.

      Келісімшартқа толықтыруға қоса берілетін жұмыс бағдарламасында мыналар көзделуге тиіс:

      1) ұңғыманы (ұңғымаларды) бұрғылау;

      2) жер қойнауын пайдаланушы жылдар бойынша ұзарту кезеңінде жер қойнауының тиісті учаскесінде орындауға міндеттенетін жұмыстардың көлемдері, сипаттамасы және орындалу мерзімдері.

      Жер қойнауын пайдаланушы барлау кезеңін ұзарту туралы өтініш бергенге дейін өзінің Қазақстан Республикасының екінші деңгейдегі банкіндегі банктік шотында барлау кезеңін ұзарту туралы өтініш берген күнге республикалық бюджет туралы заңмен тиісті қаржы жылына белгіленген айлық есептік көрсеткіштің жеті жүз елу мың еселенген мөлшерінде эскроу-шот шарттарымен ақша орналастырады.

      Көрсетілген қаражатты жұмыс бағдарламасында көзделген барлау жұмыстарын орындауға ғана пайдалануға жол беріледі. Ұзарту кезеңінде жұмыс бағдарламасы орындалмаған жағдайда мұндай банктік шотта орналастырылған ақша Қазақстан Республикасының бюджетіне аударылуға жатады.

      Осы тармаққа сәйкес банктік шотта орналастырылған қаражат ұзарту кезеңіне арналған жұмыс бағдарламасында көзделмеген мақсаттарға пайдаланылған жағдайда жер қойнауын пайдаланушы мұндай сомаларды Қазақстан Республикасының бюджетіне төлеуге міндетті.

      4. Барлау кезеңін ұзарту туралы өтінішті жер қойнауын пайдаланушы құзыретті органға барлау кезеңі ішінде береді.

      Жер қойнауын пайдаланушы мынадай шарттар бір мезгілде сақталған:

      1) барлау кезеңінің жұмыс бағдарламасында көзделген сейсмикалық барлау және тәуелсіз ұңғымаларды бұрғылау бойынша жұмыстар толық көлемде орындалған;

      2) құзыретті органның хабарламасында көрсетілген міндеттемелердің жойылмаған бұзушылықтары болмаған;

      3) жер қойнауын зерттеу жөніндегі уәкілетті органның осы Кодекстің 123-бабының 8-тармағына сәйкес берілген табу туралы растамасы (табылған кенжатынды (кенжатындар жиынтығын) бағалау мақсатында барлау кезеңін ұзарту кезінде) немесе қорлардың жедел есебі (сынап пайдалану мақсаттары үшін барлау кезеңін ұзарту кезінде) болған;

      4) өтініш барлау кезеңі аяқталғанға дейін берілген кезде жер қойнауын пайдалануға арналған келісімшарт бойынша барлау кезеңін ұзарту туралы өтініш беру мерзімін алдыңғы барлау кезеңі аяқталған күннен бастап есептелетін он екі айға ұзарту туралы өтініш беруге құқылы.

      Жер қойнауын пайдалануға арналған келісімшарт бойынша барлау кезеңін ұзарту туралы өтініш беру мерзімін ұзарту туралы өтінішті құзыретті орган он бес жұмыс күні ішінде қарайды.

      Егер жер қойнауын пайдалануға арналған келісімшарт бойынша осы тармақтың екінші бөлігінде көрсетілген шарттар орындалмаса, құзыретті орган барлау кезеңін ұзарту туралы өтініш беру мерзімін ұзартудан бас тартады.

      Құзыретті орган бас тарту үшін негіздер болмаған жағдайда барлау кезеңін ұзарту туралы өтініш беру мерзімін он екі айға ұзартады. Осы баптың 6-тармағына сәйкес барлау кезеңін ұзарту туралы өтініш барлау кезеңін ұзарту туралы өтініш беру мерзімін ұзарту туралы шешімде көрсетілген мерзім өткенге дейін берілуге тиіс. Барлау кезеңі мұндай ұзартылған кезде барлау кезеңін ұзартудың ең ұзақ мерзімінен барлау кезеңі аяқталғаннан кейін өткен және барлау кезеңін ұзарту туралы өтініш берілген күнге дейінгі толық айлардың саны алып тасталады.

      5. Барлау кезеңін ұзарту туралы өтініште:

      1) жер қойнауын пайдаланушының тегі, аты, әкесінің аты (егер ол жеке басын куәландыратын құжатта көрсетілсе), атауы;

      2) көмірсутектерді барлауға және өндіруге арналған келісімшартты тіркеу нөмірі мен күні;

      3) барлау кезеңін ұзарту сұралатын жер қойнауы учаскесіне (учаскелеріне) нұсқау;

      4) барлау кезеңін ұзартудың негізі мен сұралатын мерзімі;

      5) күрделі жобаларға жатпайтын жер қойнауы учаскесі бойынша тиісті жобалау құжаттарының негізінде айқындалған, барлау кезеңін ұзартудың сұралатын мерзімі қамтылуға тиіс.

      6. Күрделі жобаларға жатпайтын келісімшарттар бойынша барлау кезеңін ұзарту туралы өтінішке:

      1) жер қойнауын пайдаланушы бекіткен және жер қойнауын пайдаланушы барлау кезеңі ұзартылған жағдайда жер қойнауының тиісті учаскесінде орындауға міндеттенетін қосымша жұмыстардың көлемдерін, сипатын және орындалу мерзімдерін қамтитын қосымша жұмыстар бағдарламасы;

      2) жер қойнауын пайдаланушы қол қойған келісімшартқа:

      барлау кезеңін ұзартуды;

      осы баптың 2 және 3-тармақтарында көзделген жағдайларда – тереңдігі бойынша барлау учаскесінің (учаскелерінің) шекараларын белгілеуді қоса алғанда, шеңберінде табылған кенжатынның (кенжатындар жиынтығының) болжанатын контурлары жатқан блоктардан тұратын барлау учаскесін (учаскелерін) осы Кодекстің 110-бабына сәйкес белгілейтін келісімшартқа қосымшаны;

      осы тармақтың 1) тармақшасында көрсетілген және келісімшартқа оның ажырамас бөлігі ретінде қоса берілген қосымша жұмыстар бағдарламасын орындау бойынша жер қойнауын пайдаланушының міндеттерін көздейтін толықтыру;

      3) осы баптың 2-тармағында көзделген жағдайда – табылған кенжатынды (кенжатындар жиынтығын) бағалау бойынша жұмыстарды көздейтін, жер қойнауын пайдаланушы бекіткен және осы Кодексте және Қазақстан Республикасының өзге де заңдарында көзделген сараптамалардың оң қорытындыларын алған барлау жұмыстарының жобасына толықтыру;

      4) осы баптың 3-тармағында көзделген жағдайда – жер қойнауын пайдаланушы бекіткен және осы Кодексте және Қазақстан Республикасының өзге де заңдарында көзделген сараптамалардың оң қорытындыларын алған сынамалап пайдалану жобасы;

      5) осы баптың 3-2-тармағында көзделген жағдайда:

      жер қойнауын пайдаланушы бекіткен және осы Кодексте және Қазақстан Республикасының өзге де заңдарында көзделген сараптамалардың оң қорытындыларын алған барлау жұмыстарының жобасына толықтыру;

      Қазақстан Республикасының екінші деңгейдегі банкінен жер қойнауын пайдаланушының банктік шотында эскроу-шот шарттарымен тиісті ақшаның бар-жоғы туралы үзінді-көшірме қоса беріледі.

      7. Егер құзыретті орган жер қойнауы учаскесі бойынша өтінішті қарау кезеңінде өтініште көрсетілген барлау кезеңі аяқталса, көмірсутектерді барлауға және өндіруге арналған келісімшарт мұндай жер қойнауы учаскесіне қатысты өтінішті қарау кезеңінде әрекет етуін жалғастырады.

      Осы баптың 4-тармағына сәйкес барлау кезеңін ұзарту туралы өтініш беру мерзімін ұзарту туралы шешім қабылданған жағдайда көмірсутектерді барлауға және өндіруге арналған келісімшарттың қолданысы – барлау кезеңін ұзарту туралы өтініш беру мерзімі өткенге дейін, ал барлау кезеңін ұзарту туралы өтініш берілген жағдайда мұндай өтінішті қарау мерзімі ішінде де жалғасады. Бұл ретте көрсетілген мерзім ішінде жер қойнауын пайдаланушыға өтініште көрсетілген жер қойнауы учаскесінде жер қойнауын пайдалану жөніндегі операцияларды жүргізуге тыйым салынады.

      8. Өтініш құзыретті органға келіп түскен күннен бастап жиырма жұмыс күні ішінде қаралуға тиіс. Өтінішті қарау нәтижелері бойынша құзыретті орган барлау кезеңін ұзарту туралы шешім қабылдайды немесе оны ұзартудан бас тартады.

      9. Құзыретті орган барлау кезеңін ұзартудан мына жағдайда:

      1) егер өтініш осы Кодексте белгіленген талаптарға сәйкес келмесе;

      2) осы баптың 1 – 3-тармақтарында көзделген барлау кезеңін ұзарту үшін негіздер жоқ болса;

      3) жер қойнауын пайдаланушының құзыретті органның хабарламасында көрсетілген жер қойнауын пайдалануға арналған келісімшарт бойынша міндеттемелерінің жойылмаған бұзушылықтары болса, бас тартады.

      Құзыретті органның барлау кезеңін ұзартудан бас тартуы жер қойнауын пайдаланушыны барлау кезеңі ішінде қайтадан өтініш беру құқығынан айырмайды.

      10. Құзыретті орган ұзарту туралы шешім қабылданған күннен бастап жиырма жұмыс күні ішінде өтініш иесімен көмірсутектерді барлауға және өндіруге арналған келісімшартқа тиісті толықтыруды жасасады және өтініш иесіне оның қол қойылған бір данасын жібереді.

      11. Күрделі жобаларға жатпайтын жер қойнауы учаскесі бойынша көмірсутектерді барлауға және өндіруге арналған келісімшарт шеңберінде барлау кезеңі аяқталған жағдайда өндіру учаскесі мен өндіру кезеңі не дайындық кезеңі бекітілмеген болса, мұндай келісімшарттың қолданысы тоқтатылады.

      12. Осы баптың 3-2-тармағына сәйкес барлау кезеңі ұзартылған жағдайда барлауға және өндіруге арналған келісімшарт бойынша өндіру кезеңінің ең ұзақ мерзімі барлау кезеңі ұзартылған мерзімге азайтылады.

      Ескерту. 117-бапқа өзгеріс енгізілді – ҚР 29.12.2022 № 174-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 28.12.2023 № 52-VIII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

118-бап. Дайындық кезеңі

      1. Күрделі жобаларға жатпайтын жер қойнауы учаскесі бойынша көмірсутектерді барлауға және өндіруге арналған келісімшарттар бойынша барлау кезеңі аяқталғаннан кейін және өндіру кезеңі бекітілгенге дейін жер қойнауын пайдаланушының өтініші бойынша өндіру учаскесін (учаскелерін) және дайындық кезеңін (дайындық кезеңдерін) бекітуге жол беріледі.

      Күрделі жобаларға жатпайтын көмірсутектерді өндіруге арналған келісімшарттар бойынша оларды жасасу кезінде өндіру учаскесі және дайындық кезеңі бекітіледі.

      2. Жер қойнауын пайдаланушы дайындық кезеңі ішінде:

      1) осы Кодексте және Қазақстан Республикасының өзге де заңдарында көзделген кен орнын әзірлеу жобасының сараптамасын әзірлеуге, бекітуге және жүргізуге;

      2) қажет болған кезде – көмірсутегі кен орнын жайластыруды;

      3) кен орнын әзірлеудің бекітілген жобасы негізінде мұндай кен орнын сынап пайдалану кезіндегі өндірудің жобалық орташа тәуліктік көлемінен аспайтын деңгейде көмірсутектер өндіруді, ұңғымаларды бұрғылауды, консервациядан шығаруды, объектілерді сынақтан өткізу мен сынауды жүзеге асыруға құқылы.

      Бұл ретте жер қойнауын пайдаланушы, өзінің технологиялық қажеттіліктеріне тұтынатын немесе осы Кодекстің ережелеріне сәйкес жағылатын көмірсутектерді қоспағанда, өзіне тиесілі көмірсутектерді толық көлемде Қазақстан Республикасының ішкі нарығына беруге міндетті.

      3. Дайындық кезеңінің ұзақтығы осы Кодекстің 119-бабының 1-тармағында көрсетілген өндіру кезеңінің барынша ұзақтығы тиісінше қысқартылып үш жылдан аспайтын уақытты құрайды.

      Осы тармақтың бірінші бөлігінде көзделген мерзім шегінде көмірсутектерді барлауға және өндіруге арналған келісімшарт бойынша дайындық кезеңін жер қойнауын пайдаланушы өндіру учаскесін және дайындық кезеңін бекіту туралы өтініште өзі дербес айқындайды, ал көмірсутектерді өндіруге арналған келісімшарт бойынша құзыретті орган аукцион өткізу туралы хабарламада не көмірсутектер саласындағы ұлттық компаниямен тікелей келіссөздер нәтижелері бойынша белгілейді.

      4. Жер қойнауын пайдаланушының геологиялық қорларды есептеу бойынша есепке қатысты жер қойнауының мемлекеттік сараптамасының оң қорытындысын алуы көмірсутектерді барлауға және өндіруге арналған келісімшарт бойынша өндіру учаскесін және дайындық кезеңін бекітудің міндетті шарты болып табылады.

      5. Өндіру учаскесін және дайындық кезеңін бекіту туралы өтінішті жер қойнауын пайдаланушы құзыретті органға барлау кезеңі ішінде береді.

      Егер құзыретті органның өтінішті қарауы кезеңінде өтініште көрсетілген жер қойнауы учаскесі бойынша барлау кезеңі аяқталса, онда көмірсутектерді барлауға және өндіруге арналған келісімшарт өтінішті қарау кезеңінде осындай жер қойнауы учаскесіне қатысты қолданылуын жалғастырады.

      6. Өндіру учаскесін және дайындық кезеңін бекіту туралы өтініште:

      1) жер қойнауын пайдаланушының тегі, аты, әкесінің аты (егер ол жеке басын куәландыратын құжатта көрсетілсе), атауы;

      2) көмірсутектерді барлауға және өндіруге арналған келісімшарттың тіркеу нөмірі мен күні;

      3) өндіру учаскесіне (учаскелеріне) нұсқау;

      4) дайындық кезеңінің ұзақтығы қамтылуға тиіс.

      7. Өтінішке қосымша:

      1) жер қойнауын пайдаланушы қол қойған дайындық кезеңін (дайындық кезеңдерін) бекітуді көздейтін және осы Кодекстің 110-бабына сәйкес өндіру учаскесін (учаскелерін) белгілейтін келісімшартқа қосымшаны қамтитын келісімшартқа толықтыру;

      2) жер қойнауын пайдаланушы бекіткен және жер қойнауының мемлекеттік сараптамасының оң қорытындысын алған геологиялық қорларды есептеу бойынша есеп қоса беріледі.

      8. Өтініш құзыретті органға келіп түскен күннен бастап жиырма жұмыс күні ішінде қаралуға тиіс.

      9. Өтінішті қарау нәтижелері бойынша құзыретті орган өндіру учаскесін және дайындық кезеңін бекіту туралы шешім қабылдайды немесе мұндай бекітуден бас тартады.

      10. Құзыретті орган:

      1) егер өтініш осы Кодексте белгіленген талаптарға сәйкес келмесе;

      2) жер қойнауын пайдаланушының құзыретті органның хабарламасында көрсетілген жер қойнауын пайдалануға арналған келісімшарт бойынша міндеттемелерінің жойылмаған бұзушылықтары болса, өндіру учаскесін және дайындық кезеңін бекітуден бас тартады.

      Құзыретті органның өндіру учаскесін және дайындық кезеңін бекітуден бас тартуы жер қойнауын пайдаланушыны барлау кезеңі ішінде қайтадан өтініш беру құқығынан айырмайды.

      11. Құзыретті орган өндіру учаскесін және дайындық кезеңін бекіту туралы шешім қабылдаған кезден бастап жиырма жұмыс күні ішінде өтініш иесімен көмірсутектерді барлауға және өндіруге арналған келісімшартқа тиісті толықтыру жасасады және өтініш иесіне оның қол қойылған бір данасын жібереді.

      12. Көмірсутектерді барлауға және өндіруге немесе өндіруге арналған келісімшарт шеңберінде дайындық кезеңі аяқталған кезде өндіру кезеңі бекітілмеген жағдайда, мұндай келісімшарттың қолданысы тоқтатылады.

      Ескерту. 118-бапқа өзгеріс енгізілді – ҚР 29.12.2022 № 174-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 28.12.2023 № 52-VIII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

119-бап. Көмірсутектерді өндіру кезеңі

      1. Күрделі жобаларға жатпайтын жер қойнауы учаскесі бойынша өндіру кезеңінің ең көп ұзақтығы – жиырма бес жылдан, ал ірі кен орындарында қырық бес жылдан аспайды.

      Күрделі жобаларға жатпайтын жер қойнауы учаскесі бойынша өндіру кезеңінің ұзақтығы өндіруге арналған келісімшартты немесе барлауға және өндіруге арналған келісімшартқа өндіру кезеңін бекітуді көздейтін толықтыруды жасасу кезінде белгіленеді.

      1-1. Күрделі жобаларға жататын жер қойнауы учаскесі бойынша өндіру кезеңі ірі кен орындары үшін қырық бес жылды және ірі кен орындарына жатпайтын кен орындары үшін жиырма бес жылды құрайды. Егер күрделі жоба бойынша көмірсутектерді барлауға және өндіруге немесе өндіруге арналған бір келісімшарт шеңберінде табылған кен орындарының бірде-біреуі осы Кодекстің 14-бабында көзделген ірі кен орнының өлшемшарттарына сәйкес келмесе, осындай келісімшартта белгіленген өндіру кезеңі күрделі жоба бойынша көмірсутектерді барлауға және өндіруге немесе өндіруге арналған келісімшартқа толықтыруға қол қою арқылы жиырма бес жыл деп белгіленеді.

      Күрделі жоба бойынша көмірсутектерді барлауға және өндіруге арналған келісімшарт бойынша өндіру кезеңіне өту осы Кодекстің 110-бабының 2-тармағы бірінші бөлігінің 4) тармақшасына сәйкес жер қойнауы учаскесінің шекаралары белгіленетін келісімшартқа толықтыру жасасу арқылы жүзеге асырылады.

      2. Осы баптың 1-тармағында көзделген жағдайларда көмірсутектерді өндіру кезеңі жер қойнауын пайдаланушы бекіткен және осы Кодексте және Қазақстан Республикасының өзге де заңдарында көзделген сараптамалардың оң қорытындыларын алған кен орнын әзірлеудің бастапқы жобасы негізінде айқындалады.

      Кен орнын әзірлеу жобасында көмірсутектерді рентабельді өндіру мерзімін кейіннен өзгерту жер қойнауын пайдалануға арналған келісімшартта өндіру кезеңін тиісінше өзгерту үшін негіз болып табылмайды.

      3. Жер қойнауы учаскесіндегі өндіру кезеңі көмірсутектерді өндіруге арналған келісімшарт не көмірсутектерді барлауға және өндіруге арналған келісімшартқа толықтыру тіркелген күннен бастап есептеледі.

      4. Жер қойнауын пайдаланушы осы Кодексте белгіленген тәртіппен және шарттарда бүкіл өндіру учаскесін қайтару арқылы өндіру кезеңін мерзімінен бұрын тоқтатуға құқылы.

      5. Егер көмірсутектерді барлауға және өндіруге арналған келісімшарт бойынша осы Кодекстің 110-бабына сәйкес бірнеше өндіру учаскесі қалыптастырылса, өндіру кезеңі осындай әрбір учаске үшін жеке-жеке белгіленеді.

      Бұл ретте, жер қойнауы учаскелерінің бірі бойынша өндіру кезеңі өткен жағдайда жер қойнауын пайдалануға арналған келісімшарт өз қолданысын қалған жер қойнауы учаскелеріне қатысты ғана жалғастырады.

      6. Барлау кезеңі мен өндіру кезеңі бір мезгілде қолданылатын келісімшарттар бойынша жер қойнауын пайдаланушының осы Кодексте және өндіру кезеңіне арналған келісімшартта көзделген құқықтары мен міндеттері – өндірудің осындай учаскесіне (учаскелеріне) қатысты, ал жер қойнауын пайдаланушының осы Кодексте және барлау кезеңіне арналған келісімшартта көзделген құқықтары мен міндеттері тек барлау учаскесіне қатысты ғана қолданылады.

      7. Егер есептеу бойынша есеп осы Кодексте көзделген жер қойнауының мемлекеттік сараптамасының оң қорытындысын алған көмірсутектер кен орнының бастапқы геологиялық қорларының көлемдері жүз миллион тонна мұнай немесе елу миллиард текше метр табиғи газ мәнінен асатын болса, осындай кен орнына қатысты барлауға және өндіруге арналған келісімшарттың ережелерінде жер қойнауын пайдаланушының мынадай міндеттемелерінің бірі қамтылуға тиіс:

      1) жаңа заңды тұлға құру арқылы дербес немесе басқа тұлғалармен бірлесіп қайта өңдеу өндірістерін құру;

      2) жұмыс істеп тұрған өндіру өндірістерін жаңғырту не реконструкциялау;

      3) жұмыс істеп тұрған қайта өңдеу өндірістерін жаңғырту не реконструкциялау;

      4) өндірілетін көмірсутектерді қайта өңдеу үшін Қазақстан Республикасының аумағындағы қайта өңдеу кәсіпорындарына (өндірістеріне) шарттық талаптармен беру;

      5) жаңа заңды тұлға құру арқылы өзі дербес немесе басқа тұлғалармен бірлесіп өзге инвестициялық жобаны немесе өңірді әлеуметтік-экономикалық дамытуға бағытталған жобаны іске асыру.

      Осы Кодекстің 36-бабы 1-2-тармағының 1) тармақшасында көрсетілген күрделі жобалар бойынша көмірсутектерді барлауға және өндіруге немесе өндіруге арналған келісімшарт бойынша осы тармақтың бірінші бөлігінде көрсетілген міндеттемелердің бірі жер қойнауын пайдалануға арналған тиісті келісімшарт шеңберінде өндірілген көмірсутектерді экспорттау басталған күннен бастап күнтізбелік жиырма жыл өткеннен кейін қолданылады.

      8. Жер қойнауын пайдаланушы құзыретті органға күрделі жобаларға жатпайтын жер қойнауы учаскесі бойынша келісімшарт бойынша өндіру учаскесі мен кезеңін бекіту туралы өтінішті барлау кезеңі ішінде береді.

      Жер қойнауын пайдаланушы құзыретті органға күрделі жобаларға жатпайтын жер қойнауы учаскесі бойынша келісімшарт бойынша өндіру кезеңін бекіту туралы өтінішті дайындық кезеңі ішінде береді.

      Күрделі жобаларға жататын жер қойнауы учаскесі бойынша келісімшарт бойынша өндіру кезеңіне өту туралы өтініш барлау кезеңі өткенге дейін берілуге тиіс.

      Егер құзыретті органның өтінішті қарауы кезеңінде өтініште көрсетілген жер қойнауы учаскесі бойынша барлау кезеңі немесе дайындық кезеңі аяқталса, онда келісімшарт осындай жер қойнауы учаскесіне қатысты – өтінішті қарау кезеңінде, ал осы баптың 12-тармағының 2) тармақшасында көзделген жағдайда осы баптың 15 – 18-тармақтарында көзделген әрекеттерді жүзеге асыру кезеңінде қосымша қолданылуын жалғастырады. Бұл ретте осындай жер қойнауы учаскесінде жер қойнауын пайдалану жөніндегі операцияларды жүргізуге тыйым салынады.

      9. Өндіру учаскесі мен кезеңін немесе күрделі жобаларға жатпайтын жер қойнауы учаскесі бойынша келісімшарт бойынша тек қана өндіру кезеңін бекіту туралы өтініште:

      1) жер қойнауын пайдаланушының тегі, аты, әкесінің аты (егер ол жеке басын куәландыратын құжатта көрсетілсе), атауы;

      2) көмірсутектерді барлауға және өндіруге немесе өндіруге арналған келісімшартты тіркеу нөмірі мен күні;

      3) өндіру учаскесіне (учаскелерін ) нұсқау;

      4) өндіру кезеңінің (кезеңдерінің) ұзақтығы қамтылуға тиіс.

      10. Өтінішке қосымша:

      1) осы баптың 7-тармағында көзделген жағдайларды қоспағанда, учаскені (учаскелерді) және өндіру кезеңін (кезеңдерін) немесе өндіру кезеңін (кезеңдерін) бекітуді көздейтін, жер қойнауын пайдаланушы қол қойған келісімшартқа толықтыру қоса беріледі. Бұл ретте өндіру учаскесін (учаскелерін) бекіту мақсатында келісімшартқа толықтыруда осы Кодекстің 110-бабына сәйкес өндіру учаскесін (учаскелерін) белгілейтін келісімшартқа қосымша қамтылуға тиіс;

      2) жер қойнауын пайдаланушы бекіткен және жер қойнауы мемлекеттік сараптамасының оң қорытындысын алған геологиялық қорларды есептеу бойынша есеп (есептер);

      3) жер қойнауын пайдаланушы бекіткен және осы Кодексте және Қазақстан Республикасының өзге де заңдарында көзделген сараптамалардың оң қорытындыларын алған кен орнын әзірлеу жобасы қоса беріледі.

      11. Өтініш құзыретті органға келіп түскен күннен бастап жиырма жұмыс күні ішінде қаралуға тиіс.

      12. Өтінішті қарау нәтижелері бойынша құзыретті орган мынадай шешімдердің бірін:

      1) осы баптың 7-тармағында көзделген жағдайларды қоспағанда, өндіру учаскесін және кезеңін немесе тек қана өндіру кезеңін бекіту туралы шешімді;

      2) осы баптың 7-тармағында көзделген жағдайда осы бапта көзделген мерзімде және тәртіппен жер қойнауын пайдаланушымен келіссөздер жүргізу туралы шешімді;

      3) өндіру учаскесін және кезеңін немесе өндіру кезеңін бекітуден бас тарту туралы шешімді қабылдайды.

      13. Құзыретті орган:

      1) егер өтініш осы Кодексте белгіленген талаптарға сәйкес болмаса;

      2) жер қойнауын пайдаланушының құзыретті органның хабарламасында көрсетілген жер қойнауын пайдалануға арналған келісімшарт бойынша міндеттемелерінің жойылмаған бұзушылықтары болса, өндіру учаскесін және кезеңін немесе күрделі жобаларға жатпайтын жер қойнауы учаскесі бойынша келісімшарт бойынша өндіру кезеңін бекітуден бас тартады.

      Құзыретті органның өндіру учаскесін және кезеңін немесе өндіру кезеңін бекітуден бас тартуы жер қойнауын пайдаланушыны тиісінше барлау кезеңі немесе дайындық кезеңі ішінде қайтадан өтініш беру құқығынан айырмайды.

      14. Осы баптың 12-тармағының 1) тармақшасында көзделген жағдайда құзыретті орган өндіру учаскесін және кезеңін немесе өндіру кезеңін бекіту туралы шешім қабылдаған күннен бастап жиырма жұмыс күні ішінде өтініш иесімен күрделі жобаларға жатпайтын жер қойнауы учаскесі бойынша жер қойнауын пайдалануға арналған келісімшартқа толықтыру жасасады және өтініш иесіне оның қол қойылған бір данасын жібереді.

      15. Осы баптың 12-тармағының 2) тармақшасында көзделген жағдайда құзыретті орган осындай шешім қабылданған күннен бастап жиырма төрт ай ішінде жер қойнауын пайдаланушымен осы баптың 7-тармағында көзделген міндеттемені орындау шарттары мен тәртібін айқындау бойынша келіссөздер жүргізеді.

      16. Келіссөздер жүргізу нәтижелері бойынша құзыретті орган бес жұмыс күні ішінде:

      1) өндіру учаскесін және кезеңін немесе өндіру кезеңін, сондай-ақ осы баптың 7-тармағында көзделген міндеттемені орындау шарттары мен тәртібін бекітуді көздейтін, күрделі жобаларға жатпайтын жер қойнауы учаскесі бойынша жер қойнауын пайдалануға арналған келісімшартқа толықтыруды жасау туралы;

      2) келісімшартқа толықтыру жасасудан бас тарту туралы шешімдердің бірін қабылдайды және бұл туралы жер қойнауын пайдаланушыны хабардар етеді.

      17. Осы баптың 16-тармағының 1) тармақшасында көзделген жағдайда жер қойнауын пайдаланушы хабарламаны алған күннен бастап жиырма жұмыс күні ішінде құзыретті органға өз тарапынан қол қойылған өндіру учаскесін және кезеңін немесе өндіру кезеңін бекітуді, сондай-ақ осы баптың 7-тармағында көзделген міндеттемені орындау шарттары мен тәртібін көздейтін көмірсутектерді барлауға және өндіруге арналған келісімшартқа толықтыруды жібереді. Бұл ретте, өндіру учаскесін бекіту мақсатында осы Кодекстің 110-бабына сәйкес келісімшартқа толықтыру өндіру учаскесін белгілейтін келісімшартқа қосымшаны қамтуға тиіс.

      18. Құзыретті орган күрделі жобаларға жатпайтын жер қойнауы учаскесі бойынша жер қойнауын пайдалануға арналған келісімшартқа толықтыруды алған күннен бастап жиырма жұмыс күні ішінде мұндай толықтыруға қол қояды және жер қойнауын пайдаланушыға оның қол қойылған бір данасын жібереді.

      18-1. Күрделі жобаларға жататын жер қойнауы учаскесі бойынша барлауға және өндіруге келісімшарт бойынша өндіру кезеңіне өту туралы өтініш құзыретті органға барлау кезеңі ішінде беріледі, онда мыналар қамтылуға тиіс:

      1) жер қойнауын пайдаланушының тегі, аты, әкесінің аты (егер ол жеке басты куәландыратын құжатта көрсетілсе), атауы;

      2) көмірсутектерді барлауға және өндіруге арналған келісімшартты тіркеу нөмірі мен күні;

      3) өндіру учаскесіне (учаскелеріне) нұсқама.

      Өтінішке жер қойнауын пайдаланушы қол қойған, өндіру учаскесінің (учаскелерінің) шекараларын белгілейтін келісімшартқа толықтыру жобасы және жер қойнауын пайдаланушы бекіткен және жер қойнауы мемлекеттік сараптамасының оң қорытындысын алған өндіру учаскесіндегі (учаскелеріндегі) геологиялық қорларды есептеу жөніндегі есептің көшірмесі қоса беріледі. Егер кен орны ірі кен орындары санатына жатпаса, толықтыру жобасында ұзақтығы жиырма бес жыл болатын өндіру кезеңінің белгіленуі де көзделуге тиіс.

      18-2. Егер өтініш осы баптың 18-1-тармағына сәйкес, барлау нәтижелері бойынша оның күрделі жобаның қандай да бір өлшемшарттарына сәйкестігі туралы растау алынбаған жер қойнауы учаскесі (учаскелері) бойынша берілсе, өндіру кезеңіне жататын келісімшарт талаптары осы Кодекстің 36-бабы 1-1-тармағының 4) тармақшасына және 2-тармағына сәйкес белгіленетін өндіруге арналған үлгілік келісімшарт талаптарына сәйкес келтірілуге тиіс, ал күрделі жобаға жатпайтын өндіру учаскесі бөліп шығарылған жағдайда, мұндай учаскеге қатысты осы Кодекстің 36-бабы 1-1-тармағының 4) тармақшасына және 2-тармағына сәйкес айқындалған шарттарда өндіруге арналған келісімшарт жасалады.

      18-3. Егер өндіру кезеңіне өту туралы өтініш барлау нәтижелері бойынша оның күрделі жобаның өлшемшарттарына сәйкестігі туралы растау алынған жер қойнауы учаскесіне қатысты, осы Кодекстің 36-бабы 1-1-тармағының 3) тармақшасында көрсетілген үлгілік келісімшарт нысаны бойынша жасалған барлауға және өндіруге арналған келісімшарт бойынша берілсе, өндіру кезеңіне жататын осындай келісімшарттың талаптары осы Кодекстің 36-бабы 1-1-тармағының 2) тармақшасына сәйкес белгіленетін шарттарға сәйкес келтірілуге жатады, ал күрделі жоба болып табылатын өндіру учаскесі бөліп шығарылған жағдайларда, мұндай жер қойнауы учаскесіне қатысты осы Кодекстің 36-бабы 1-1-тармағының 2) тармақшасына сәйкес айқындалған шарттарда өндіруге арналған келісімшарт жасалады.

      18-4. Осы баптың 18-1, 18-2 және 18-3-тармақтарына сәйкес берілетін өндіру кезеңіне өту туралы өтініш құзыретті органға келіп түскен күнінен бастап жиырма жұмыс күні ішінде қаралуға жатады.

      Құзыретті орган өтінішті қарау нәтижелері бойынша осы баптың 18-2 және 18-3-тармақтарының ережелерін ескере отырып, тиісті жер қойнауы учаскесіне қатысты келісімшартқа толықтыруға қол қояды немесе өтініш осы Кодексте белгіленген талаптарға сәйкес келмеген жағдайда, күрделі жобаларға жататын жер қойнауы учаскесі бойынша келісімшарт бойынша өндіру кезеңіне өтуден бас тартады.

      Құзыретті органның өндіру кезеңіне өтуден бас тартуы жер қойнауын пайдаланушыны барлау кезеңі ішінде қайта өтініш беру құқығынан айырмайды.

      19. Осы баптың 16-тармағының 2) тармақшасында көзделген жағдайда жер қойнауын пайдалануға арналған келісімшарттың қолданылуы тоқтатылғаннан кейін бұрынғы жер қойнауын пайдаланушының табуға және бағалауға жұмсалған шығындарын өтетуге құқығы бар.

      Мұндай өтеуді жаңа жер қойнауын пайдаланушы мемлекеттік статистика саласындағы уәкілетті органның ресми статистикалық ақпаратының негізінде айқындалатын инфляцияны ескере отырып, тиісті шығындардың толық сомасын бір уақытта төлеу тәртібімен жүзеге асырады.

      Мұндай шығындарды өтеу мерзімін құзыретті орган белгілейді және жаңа жер қойнауын пайдаланушымен келісімшарт жасасқан күннен бастап он екі айдан аспауға тиіс.

      Жаңа жер қойнауын пайдаланушы өзі өтейтін шығындардың аудитін жүргізуге құқылы. Өтелетін шығындардың мөлшері туралы жаңа және бұрынғы жер қойнауын пайдаланушы арасында дау туындаған жағдайда, мұндай дау сот тәртібімен шешілуге тиіс.

      Ескерту. 119-бапқа өзгеріс енгізілді – ҚР 29.12.2022 № 174-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 28.12.2023 № 52-VIII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

120-бап. Көмірсутектерді өндіру кезеңін ұзарту

      1. Өндіру кезеңін құзыретті орган жер қойнауын пайдаланушының өтініші бойынша қатарынан келетін жиырма бес жылға дейінгі кезеңге ұзартады.

      2. Өндіру кезеңін ұзарту туралы өтінішті жер қойнауын пайдаланушы құзыретті органға ұзартылатын өндіру кезеңі аяқталардан кемінде бір ай бұрын, ал осы баптың 5-тармағында көрсетілген кен орындары бойынша жер қойнауын пайдалануға арналған келісімшарт мерзімі аяқталғанға дейін алты айдан кешіктірмей береді.

      3. Өндіру кезеңін ұзарту туралы өтініште:

      1) жер қойнауын пайдаланушының тегі, аты, әкесінің аты (егер ол жеке басын куәландыратын құжатта көрсетілсе), атауы;

      2) көмірсутекті барлауға және өндіруге немесе өндіруге арналған келісімшартты тіркеу нөмірі мен күні;

      3) өндіру кезеңін ұзарту сұралатын жер қойнауы учаскесіне (учаскелеріне) нұсқау;

      4) өндіру кезеңін ұзарту сұралатын мерзім қамтылуға тиіс.

      4. Өтінішке қосымша:

      1) алып тасталды – ҚР 28.12.2023 № 52-VIII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен;

      2) жер қойнауын пайдаланушы бекіткен және осы Кодексте және Қазақстан Республикасының өзге де заңдарында көзделген сараптамалардың оң қорытындыларын алған өндіру кезеңінің сұралатын ұзарту мерзімі ішінде кен орнын әзірлеуді көздейтін кен орнын әзірлеудің жобасы қоса беріледі.

      5. Егер есептеу бойынша есеп осы Кодексте көзделген жер қойнауының мемлекеттік сараптамасының оң қорытындысын алған көмірсутектер кен орнының бастапқы геологиялық қорлары жүз миллион тонна мұнай немесе елу миллиард текше метр табиғи газ мәнінен асатын болса, өндіру кезеңін ұзарту кезіндегі келісімшарттың ережелері осы Кодекстің 119-бабының 7-тармағында көрсетілген міндеттемелердің бірімен толықтырылуға тиіс.

      Егер мұндай кен орнына қатысты жер қойнауын пайдалану құқығы басқа тұлғаға берілсе, онда жер қойнауын пайдалануға арналған келісімшартқа осы Кодекстің 119-бабының 7-тармағында көрсетілген міндеттемелердің бірі қосылады.

      6. Өтініш құзыретті органға келіп түскен күннен бастап – екі ай ішінде, ал осы баптың 5-тармағында көрсетілген кен орындары бойынша жиырма төрт ай ішінде қаралуға тиіс. Өтінішті қарау нәтижелері бойынша құзыретті орган ұзарту туралы шешім қабылдайды немесе мұндай ұзартудан бас тартады.

      7. Құзыретті орган:

      1) егер өтініш осы баптың 2-тармағында белгіленген мерзімнен кеш берілсе;

      2) егер өтініш осы Кодексте белгіленген талаптарға сәйкес болмаса;

      3) егер кен орнын әзірлеу жобасында өтініште сұралатын мерзімнен аз мерзімде әзірлеу көзделсе;

      4) жер қойнауын пайдаланушының құзыретті органның хабарламасында көрсетілген жер қойнауын пайдалануға арналған келісімшарт бойынша міндеттемелерінің жойылмаған бұзушылықтары болса;

      5) құзыретті органның келісімшартты ұзартуға ниеті болмаған, оның ішінде, жер қойнауын пайдаланушының қосылған құны жоғары өнім (неғұрлым жоғары қайта жасалған және қайта өңделген) өндіруді көздейтін өнеркәсіптік-инновациялық жобаны іске асыру жөніндегі міндеттемені не осы Кодекстің 119-бабының 7-тармағында көзделгендерді қоса алғанда, өзге де инвестициялық міндеттемелерді қабылдауы жөнінде онымен келісімге келмеген жағдайда, өндіру кезеңін ұзартудан бас тартады.

      Осы тармақтың 1) және 5) тармақшаларында көзделген жағдайларды қоспағанда, құзыретті органның өндіру кезеңін ұзартудан бас тартуы өтініш иесін қайтадан өтініш беру құқығынан айырмайды.

      8. Өндіру кезеңін ұзарту өтініште көрсетілген жер қойнауы учаскесі (учаскелері) бойынша ғана жүргізіледі.

      9. Егер келісімшарт құзыретті орган бекітетін көмірсутектерді барлауға және өндіруге немесе өндіруге арналған үлгі келісімшартқа сәйкес келсе, өндіру кезеңін ұзарту кезінде жер қойнауын пайдаланушы мен құзыретті орган арасында ұзарту туралы шешім қабылданған күннен бастап бір ай ішінде өндіру кезеңін ұзартуды көздейтін көмірсутектерді барлауға және өндіруге немесе өндіруге арналған келісімшартқа толықтыру жасалады.

      10. Егер келісімшарт құзыретті орган бекітетін көмірсутекті барлау мен өндіруге немесе өндіруге арналған үлгілік келісімшартқа сәйкес келмесе, өндіру кезеңін ұзарту кезінде жер қойнауын пайдаланушы мен құзыретті орган арасында ұзарту туралы шешім қабылданған күннен бастап екі ай ішінде көмірсутектерді өндіруге үлгілік келісімшартқа сәйкес әзірленген жаңа редакциядағы көмірсутектерді өндіруге арналған келісімшарт жасалады.

      11. Егер келісімшарт шеңберінде көмірсутектерді өндіру кезеңі кемінде жиырма жыл мерзімге белгіленсе, онда өндіру кезеңі ұзартылған кезде келісімшарт талаптары Қазақстан Республикасының осындай ұзарту күніне қолданыста болатын заңнамасына сәйкес келтірілуге тиіс.

      Ескерту. 120-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 27.12.2021 № 87-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 28.12.2023 № 52-VIII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

18-ТАРАУ. КӨМІРСУТЕКТЕРДІ БАРЛАУ ЖӘНЕ ӨНДІРУ ШАРТТАРЫ

121-бап. Көмірсутектерді барлаудың және өндірудің жалпы шарттары

      1. Коллектор-жыныста және өткізбейтін жыныстар жапқыштарында түзілген тұтқыштағы көмірсутектердің табиғи оқшау жинақталуын қамтитын жер қойнауының бір бөлігі көмірсутектер жатыны деп танылады.

      2. Есептеу бойынша есеп осы Кодексте көзделген жер қойнауы мемлекеттік сараптамасының оң қорытындысын алған бірыңғай құрылымдық элементпен бақыланатын және жергілікті бір алаңда орналасқан, бір немесе бірнеше тұтқыштарға жататын кенжатын немесе кенжатындар жиынтығы көмірсутектер кен орны деп танылады.

      3. Ұңғымадан көмірсутектердің ағымын құжатпен растау арқылы алу, оның ішінде қабатты сынағышпен сынамалау жүргізген кезде және (немесе) мұнай-газдың мол болуына коллектор-жынысты зертханалық зерттеу кезінде жер қойнауын зерттеу жөніндегі уәкілетті орган осы Кодексте белгіленген тәртіппен және мерзімде растаған жаңа кенжатынның (кенжатындар жиынтығының) ашылуы табу болып табылады.

      4. Көмірсутектер кенжатындарын іздеустірмен және бағалаумен байланысты, олардың сынамалап пайдаланылуын қоса алғандағы жұмыстар кешені көмірсутектерді барлау деп танылады.

      5. Көмірсутектер кенжатындарын табу, олардың болжамдық ресурстарын айқындау, алдын ала геологиялық-экономикалық бағалау және одан арғы геологиялық барлау жұмыстарын негіздеу мақсатында жүргізілетін жұмыстар іздестіру жұмыстары деп танылады.

      6. Табылған кенжатынды контурлау және бағалау, өнеркәсіптік санаттар бойынша қорларды есептеу және оларды өнеркәсіптік әзірлеуге тарту орындылығын бағалау мақсатында жүргізілетін жұмыстар бағалау жұмыстары деп танылады.

      7. Қабаттар мен кенжатынның, кен орнын әзірлеу жобасын жасау үшін ұңғымаларды кешенді геологиялық-геофизикалық және гидродинамикалық зерттеудің геологиялық-кәсіпшілік сипаты туралы қолда бар ақпаратты нақтылау және қосымша ақпарат алу мақсатында жүргізілетін жұмыстар сынамалап пайдалану деп танылады. Сынамалап пайдалану ұңғымалар мен көмірсутектерді өндіруді зерттеу мақсаттарында уақытша пайдалануды көздейді.

      8. Жер қойнауынан көмірсутектерді жердің бетіне шығарумен байланысты жұмыстар кешені көмірсутектерді өндіру деп танылады.

      9. Көмірсутектерді барлау және өндіру немесе өндіру жөніндегі операциялар жүргізу үшін жер қойнауының жекелеген учаскелерін пайдалану ұлттық қауіпсіздікті, халықтың өмірі мен денсаулығының қауіпсіздігін қамтамасыз ету және қоршаған ортаны қорғау мақсатында Қазақстан Республикасы Үкіметінің шешімімен шектелуі немесе оған тыйым салынуы мүмкін.

      10. Елді мекендердің, қала маңындағы аймақтардың, өнеркәсіп, көлік және байланыс объектілерінің аумақтарында көмірсутектерді барлау мен өндіру немесе өндіру жөніндегі операцияларды жүргізу үшін жер қойнауын пайдалану адамның өміріне және (немесе) денсаулығына қатер төндіруі, экологиялық залал немесе шаруашылық объектілеріне залал келтіруі мүмкін болған жағдайда, мұндай пайдалануға Қазақстан Республикасы Үкіметінің шешімімен ішінара немесе толық тыйым салынуы мүмкін.

      11. Сынамалап пайдалануды қоса алғанда, іздестіру және бағалау жұмыстарын, сондай-ақ көмірсутектер кен орындарын әзірлеу жөніндегі жұмыстарды жүргізуге қойылатын талаптар көмірсутектер саласындағы уәкілетті орган бекітетін жер қойнауын ұтымды және кешенді пайдалану жөніндегі бірыңғай қағидаларында белгіленеді.

      12. Көмірсутектерді өткізуге арналған көлік шығыстары мен шығындарды шегергенде, жер қойнауын пайдаланушы мәміле жасау кезінде мәміле жасау күніне қалыптасқан қолданатын бағадан аспайтын баға бойынша, көмірсутектерді сатып алуға басқа тұлғалар алдында Қазақстан Республикасының басым құқығы болады.

      Жер қойнауын пайдаланушы мәміле жасау кезінде қолданатын көмірсутектер бағасы туралы ақпарат болмаған жағдайда, көмірсутектерді өткізуге арналған көлік шығыстары мен шығындарды шегергенде, көмірсутектерді мемлекеттің сатып алуы бойынша мәміле жасалған күнге әлемдік нарықта қалыптасқан бағадан аспайтын баға қолданылады.

      Сатып алынатын көмірсутектердің шекті көлемі және төлем түрі жер қойнауын пайдалануға арналған келісімшартта айқындалады.

      13. Қазақстан Республикасының көмірсутектерді сатып алуға арналған басым құқығын іске асыру тәртібін Қазақстан Республикасының Үкіметі айқындайды.

      14. Осы Кодексте тыйым салынбаған, көмірсутектер бойынша жер қойнауын пайдалану құқығына (жер қойнауын пайдалану құқығындағы үлеске) ауыртпалық салу, сондай-ақ көмірсутектер бойынша жер қойнауын пайдалану құқығына ие тұлғаны тікелей немесе жанама түрде бақылайтын ұйымдардың акцияларына (жарғылық капиталдағы қатысу үлестеріне) ауыртпалық салу жер қойнауын пайдаланушының немесе ауыртпалық салуға жататын акциялар (жарғылық капиталдағы қатысу үлестері) иесінің өтініші бойынша құзыретті органның рұқсатымен жүзеге асырылады.

      Көмірсутектер бойынша жер қойнауын пайдалану құқығына (жер қойнауын пайдалану құқығындағы үлеске), көмірсутектер бойынша жер қойнауын пайдалану құқығына ие тұлғаны тікелей немесе жанама түрде бақылайтын ұйымдардың акцияларына (жарғылық капиталдағы қатысу үлестеріне) ауыртпалық салуға рұқсат беру туралы өтініште мыналар қамтылуға тиіс:

      1) өтініш беруші және пайдасына ауыртпалық салу жүргізілетін тұлға (тұлғалар) туралы мәліметтер:

      жеке тұлғалар үшін – өтініш берушінің тегі, аты және әкесінің аты (егер ол жеке басты куәландыратын құжатта көрсетілсе), азаматтығы, жеке басын куәландыратын құжаттары туралы мәліметтер;

      заңды тұлғалар үшін – атауы, заңды тұлға ретінде мемлекеттік тіркеу туралы мәліметтер (сауда тізілімінен үзінді-көшірме немесе өтініш берушінің шет мемлекеттің заңнамасы бойынша заңды тұлға болып табылатынын куәландыратын басқа да заңдастырылған құжат), мұндай заңды тұлғаны бақылайтын тұлғалар, мемлекеттер, халықаралық ұйымдар туралы мәліметтер;

      2) жер қойнауын пайдалану құқығының (жер қойнауын пайдалану құқығындағы үлестің) туындауы және (немесе) сатып алынуы туралы мәліметтер;

      3) ауыртпалық салуға жататын акциялар (жарғылық капиталдағы қатысу үлестері) туралы мәліметтер;

      4) ауыртпалықтың туындау негізі;

      5) егер ауыртпалық ақшалай талапқа байланысты туындаса – талап ету сомасын, өзге талапқа байланысты туындаса – мұндай талаптың сипатын көрсету.

      Көмірсутектер бойынша жер қойнауын пайдалану құқығына (жер қойнауын пайдалану құқығындағы үлеске), көмірсутектер бойынша жер қойнауын пайдалану құқығына ие тұлғаны тікелей немесе жанама түрде бақылайтын ұйымдардың акцияларына (жарғылық капиталдағы қатысу үлестеріне) ауыртпалық салуға рұқсат беру туралы өтінішке ауыртпалықтың туындауына негіз болған құжаттың түпнұсқасы немесе оның нотариат куәландырған көшірмесі қоса беріледі.

      Өтініш пен оған қоса берілетін құжаттар қазақ және орыс тілдерінде жасалуға тиіс. Егер өтінішті шетелдік немесе шетелдік заңды тұлға берсе, оған қоса берілетін құжаттар өзге тілде жасалуы мүмкін, әрбір құжатқа оның дұрыстығын нотариус куәландырған қазақ және орыс тілдеріне аудармасы міндетті түрде қоса беріледі.

      Өтініш он бес жұмыс күні ішінде қаралуға жатады.

      Құзыретті орган жер қойнауын пайдалану құқығына (жер қойнауын пайдалану құқығындағы үлеске), жер қойнауын пайдалану құқығына ие тұлғаны тікелей немесе жанама түрде бақылайтын ұйымдардың акцияларына (жарғылық капиталдағы қатысу үлестеріне) ауыртпалық салуға рұқсат беруден мынадай негіздер бойынша:

      өтініште осы тармақтың екінші бөлігінде көзделген мәліметтер болмаса;

      өтінішке осы тармақтың үшінші және (немесе) төртінші бөліктерінде көзделген құжаттар қоса берілмесе;

      егер ауыртпалық өзінің талаптары осы баптың 15-тармағына сәйкес жер қойнауын пайдалану мақсатына не Қазақстан Республикасының аумағында кейіннен қайта бөлуді ұйымдастыру үшін пайдалануды көздемейтін, қарыз бойынша жер қойнауын пайдалану құқығының (жер қойнауын пайдалану құқығындағы үлестің) кепіл шарты негізінде туындаса;

      егер жер қойнауын пайдалану құқығына (жер қойнауын пайдалану құқығындағы үлеске) ауыртпалық салу және (немесе) көмірсутектер бойынша жер қойнауын пайдалану құқығына ие тұлғаны тікелей немесе жанама түрде бақылайтын ұйымдардың акцияларына (жарғылық капиталдағы қатысу үлестеріне) ауыртпалық салу ұлттық қауіпсіздікті қамтамасыз ету жөніндегі талаптардың сақталмауына, оның ішінде жер қойнауын пайдалану құқықтарының шоғырлануына алып келсе бас тартады.

      15. Көмірсутектер бойынша жер қойнауын пайдалану құқығын кепілге қойып алынған қарызды жер қойнауын пайдалану не жер қойнауын пайдалануға арналған келісімшартта көзделген Қазақстан Республикасының аумағында кейіннен қайта бөлу ұйымдастыру мақсатында жер қойнауын пайдаланушының өзі немесе жарғылық капиталында жер қойнауын пайдаланушының жүз пайыз қатысу үлесі бар еншілес ұйым пайдалануға тиіс.

      16. Көмірсутектер саласындағы ұлттық компанияның міндетті үлестік қатысуы бар келісімшарттарда оператордың жарғылық капиталында ұлттық компанияның қатысу үлесі бастапқыда кемінде елу пайызды құрауға тиіс.

      Оператордың жарғылық капиталында ұлттық компанияның қатысу үлесінің көрсетілген мөлшері кейіннен жер қойнауын пайдаланушылар келісімшарт бойынша қабылдайтын шешімдерге ұлттық компания өз бақылауын сақтаған жағдайда төмендетілуі мүмкін.

      Осы тармақтың ережелері күрделі жобалар бойынша көмірсутектерді барлауға және өндіруге немесе өндіруге арналған келісімшарттарға қолданылмайды.

      17. Ұңғымаларды пайдалану, оның ішінде барлау кезіңде пайдалану және геологиялық-техникалық іс-шараларды орындау құжаттандыруға жатады. Құжаттаманы жер қойнауын пайдаланушы өндіру кезеңі аяқталғанға дейін сақтайды.

      Ескерту. 121-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 02.01.2021 № 401-VI (01.07.2021 бастап қолданысқа енгізіледі); 29.12.2022 № 174-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 28.12.2023 № 52-VIII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

122-бап. Жер қойнауын және қоршаған ортаны қорғау, көмірсутектерді барлау және өңдеу кезінде жер қойнауын ұтымды және кешенді пайдалану

      1. Мыналар:

      1) жер қойнауын қорғауды қамтамасыз ету;

      2) жоғарғы технологияларды қолдану және жер қойнауын пайдаланудың оң практикасы негізінде жер қойнауын ұтымды және экономикалық жағынан тиімді пайдалану;

      3) Қазақстан Республикасының экологиялық заңнамасының талаптарын сақтау көмірсутектерді барлау мен өңдеуді жүргізудің міндетті шарттары болып табылады.

      Жер қойнауын пайдалану жөніндегі операцияларды жүргізу кезінде қолданылатын, ұтымды, қауіпсіз, қажетті және экономикалық тиімді болып табылатын жалпы қабылданған халықаралық практика жер қойнауын пайдаланудың оң практикасы болып түсініледі.

      2. Жер қойнауын және қоршаған ортаны қорғау:

      1) халықтың өмірін және денсаулығын қорғауға;

      2) табиғи ландшафтарды сақтауға және бүлінген жерлерді, өзге де геоморфологиялық құрылымдарды қалпына келтіруге;

      3) жер сілкінуді, көшкінді, су басуды, топырақтың шөгуін болдырмау мақсатында жер қойнауының үстіңгі бөліктерінің энергетикалық жай-күйінің қасиеттерін сақтауға;

      4) су объектілерінің табиғи жай-күйін сақтауды қамтамасыз етуге бағытталған құқықтық, ұйымдастырушылық, экономикалық, технологиялық жүйелерді және басқа да іс-шараларды қамтиды.

      3. Мыналар:

      1) жер қойнауын пайдалану жөніндегі операцияларды жүргізу үшін берілетін көмірсутектер, кен орындары мен жер қойнауы учаскелері қорларының ауқымы мен құрылымын дұрыс бағалау үшін жер қойнауын алдын ала геологиялық зерттеудің толықтығын қамтамасыз ету;

      2) жер қойнауын пайдалану жөніндегі операцияларды жүргізудің барлық сатыларында жер қойнауы ресурстарын ұтымды және экономикалық тиімді пайдалануды қамтамасыз ету;

      3) жер қойнауынан пайдалы қазбалар алудың толымдылығын қамтамасыз ету;

      4) қорларды және өндірілген көмірсутектерді, ілеспе құрауыштарды анық есепке алуды жүргізу;

      5) су жинау алаңдарында және ауыз сумен немесе өнеркәсіптік сумен жабдықтау үшін пайдаланылатын жерасты сулары жинақталған жерлерде өнеркәсіптік және тұрмыстық қалдықтардың жиналуын болғызбау;

      6) көмірсутектерді немесе өзге де заттар мен материалдарды жер астында сақтау, зиянды заттар мен қалдықтарды көму кезінде жер қойнауының ластануын болғызбау;

      7) жер қойнауын пайдалану жөніндегі операцияларды тоқтата тұрудың, тоқтатудың, жер қойнауын пайдалану салдарын жоюдың, жер қойнауы учаскелерін консервациялаудың, сондай-ақ жекелеген технологиялық объектілерді жою мен консервациялаудың белгіленген тәртібін сақтау;

      8) қалдықтарды жинап қою мен орналастыру кезінде экологиялық және санитариялық-эпидемиологиялық талаптарды қамтамасыз ету;

      9) шикі газды стратегиялық маңызды энергия көздерін не мұнай-химия өнеркәсібі үшін шикізат ресурстарын алу және қоршаған ортаның ластануын барынша азайту мақсатында қайта өңдеу арқылы оны барынша пайдалану көмірсутектерді барлау мен өндіру кезінде жер қойнауын ұтымды және кешенді пайдалану мен қорғау саласындағы талаптар болып табылады.

      4. Жер қойнауын пайдаланушылар көмірсутектердің кен орындарын барлау және әзірлеу жөніндегі жұмыстарды жобалау және жүргізу кезінде осы Кодексте белгіленген жер қойнауын ұтымды және кешенді пайдалану және жер қойнауын қорғау жөніндегі талаптарды орындауға міндетті.

      5. Жер қойнауын ұтымды және кешенді пайдалану бойынша осы Кодекске сәйкес белгіленген талаптардың бұзылуы салдарынан келтірілген залалдың мөлшерін көмірсутектер саласындағы уәкілетті орган өзі белгілеген тәртіппен айқындайды.

      6. Жер қойнауын пайдаланушы жер қойнауы учаскесінің аумағындағы бұрын бұрғыланған барлық ұңғымаларды балансқа қабылдауға, олар бойынша мониторинг жүргізуге міндетті.

      7. Жер қойнауын пайдаланушы жер қойнауының жай-күйіне мониторинг жүргізуді және кен орындарын әзірлеуге бақылауды ұйымдастыруды қамтамасыз етуге міндетті.

      Ескерту. 122-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 02.01.2021 № 401-VI (01.07.2021 бастап қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

123-бап. Көмірсутектерді барлау шарттары

      1. Іздестіру және бағалау жұмыстары барлау жұмыстарының жобасына сәйкес жүргізілуге тиіс.

      2. Жер қойнауын пайдаланушы барлау кезеңінде және осы Кодексте белгіленген шектеулерді ескере отырып, барлау аумағында көмірсутектерді барлау жөніндегі жұмыстардың кез келген түрін жүргізуге құқылы.

      3. Көмірсутектерді барлау жөніндегі жұмыстар жер қойнауын пайдаланудың оң практикасына сәйкес барлау жұмыстары жобасында және (немесе) сынамалап пайдалану жобасында көзделген әдістермен және тәсілдермен жүргізілуге тиіс.

      4. Көмірсутектерді барлау кезінде барлау жұмыстары жобасында және (немесе) сынамалап пайдалану жобасында көзделген ұңғымаларды бұрғылауға жол беріледі.

      5. Жаңа кенжатынның (кенжатындар жиынтығының) әрбір ашылуы кезінде жер қойнауын пайдаланушы осылай ашылған күннен бастап бір ай ішінде жер қойнауын зерттеу жөніндегі уәкілетті органға табуда растау туралы өтінішті жібереді.

      6. Табуды растау туралы өтініште:

      1) жер қойнауын пайдаланушының тегі, аты, әкесінің аты (егер ол жеке басын куәландыратын құжатта көрсетілсе), атауы;

      2) жер қойнауын пайдалануға арналған келісімшартты тіркеу нөмірі мен күні;

      3) ашық кенжатынның (кенжатындар жиынтығының) орналасқан жеріне және болжамды контурларына нұсқама қамтылуға тиіс.

      7. Өтінішке табудың мынадай құжаттамалық растаулардың кем дегенде біреуі:

      1) жер қойнауын пайдаланушының ұңғымадан көмірсутектер ағынын алғанын, оның ішінде оны қабаттарды сынағышпен сынамалау жүргізген кездегі құжаттамалық растау;

      2) кемінде отыз пайыз коэффициентті мұнаймен немесе газбен қаныққанын растайтын жыныс-коллекторын зертханалық зерттеудің тиісті түрде ресімделген нәтижелері қоса беріледі.

      8. Өтініш жер қойнауын зерттеу жөніндегі уәкілетті органға келіп түскен күннен бастап жиырма жұмыс күні ішінде қаралуға тиіс. Өтінішті қарау нәтижелері бойынша жер қойнауын зерттеу жөніндегі уәкілетті орган табуды растау туралы шешім қабылдайды немесе растаудан бас тартады.

      9. Жер қойнауын зерттеу жөніндегі уәкілетті орган табуды растаудан:

      1) өтініш осы Кодексте белгіленген талаптарға сәйкес келмеген;

      2) қоса берілген табуды құжаттамалық растау болмаған немесе анық болмаған жағдайда бас тартады.

      10. Жер қойнауын зерттеу жөніндегі уәкілетті органның табуды растаудан бас тартуы жер қойнауын пайдаланушыны қайтадан өтініш беру құқығынан айырмайды.

      11. Жер қойнауын пайдаланушы жер қойнауын зерттеу жөніндегі уәкілетті орган табуды растаған күннен бастап бір ай ішінде бұл туралы құзыретті органды жазбаша хабардар етуге және бағалау бойынша жұмыстарды жүргізуді көздейтін барлау жұмыстары жобасына толықтыруларды әзірлеуді бастауға міндетті.

      12. Барлау жұмыстарын жүргізу кезінде жер қойнауын пайдаланушы:

      1) барлау жұмыстарын жүргізу кезінде қолданылатын техникалық құралдардың зерттелетін жер қойнауын пайдалану объектісіне сәйкес оңтайлы болуын;

      2) жұмыстың барлық егжей-тегжейлерін, алынған зерттеу деректері мен нәтижелерінің геологиялық құжаттамада уақтылы және анық көрсетілуін қамтамасыз етуге міндетті.

      13. Барлау кезеңінде жер қойнауын пайдаланушының жер қойнауын пайдаланушы бекіткен және осы Кодекс пен Қазақстан Республикасының өзге де заңдарында көзделген сараптамалардың оң қорытындысын алған сынамалап пайдалану жобасына сәйкес табылған кенжатынды (кенжатындар жиынтығын) сынамалап пайдалануды жүргізуге құқығы бар.

      Сынамалап пайдаланудың ұзақтығы үш жылдан аспауға тиіс.

      13-1. Жер қойнауын пайдаланушы күрделі жобаларға жатпайтын жер қойнауы учаскесінде көмірсутектерді барлауға және өндіруге арналған келісімшарттың жұмыс бағдарламасында көзделген ұңғыманы бұрғылаудан мынадай шарттар бір мезгілде сақталған:

      1) жер қойнауы учаскесінде барлау жұмыстарының жобасына және жұмыс бағдарламасына сәйкес сейсмикалық барлау жұмыстары жүргізілген;

      2) бас тарту туралы өтініш барлауға және өндіруге арналған келісімшарт жасалған күннен бастап үш жылдан кешіктірілмей берілген кезде бас тартуға құқылы.

      Бұл ретте жер қойнауын пайдаланушы осы Кодекстің 126-бабында көзделген тәртіппен және шарттарда жер қойнауының барлық учаскесін қайтаруды жүзеге асыруға міндетті.

      Осы тармақтың бірінші және екінші бөліктеріне сәйкес бұрғылаудан бас тартылған және жер қойнауы учаскесі қайтарылған жағдайда бұрғылау жөніндегі міндеттеме тоқтатылды деп есептеледі.

      14. Жер қойнауын пайдаланушы өзінің технологиялық қажеттіліктеріне тұтынылатын немесе осы Кодекс талаптарына сәйкес жағылатын көмірсутектерді қоспағанда, өзіне тиесілі, барлау кезеңінде өндірілген көмірсутектерді толық көлемде Қазақстан Республикасының ішкі нарығына беруге міндетті.

      15. Күрделі жоба бойынша көмірсутектерді барлауға және өндіруге арналған келісімшарт жасалған күннен бастап үш жыл ішінде және жер қойнауын пайдаланушының осындай келісімшарт бойынша жер қойнауын пайдаланушы орындаған сейсмикалық жұмыстардың және (немесе) бұрғылау жұмыстарының нәтижелері бойынша геологиялық ақпаратты алуы шартымен жер қойнауын пайдаланушы көрсетілген жұмыстардың кез келген түрі аяқталғаннан кейін жер қойнауының бүкіл учаскесін (учаскелерін) қайтаруға және кейінгі бұрғылау жұмыстарын және олармен байланысты өзге де жұмыстарды қоса алғанда, жұмыстар бағдарламасында көрсетілген жұмыстардың келесі түрін (түрлерін) орындаудан осындай қайтару кезінде жүргізілген барлау жұмыстарының нәтижелері бойынша жер қойнауын пайдаланушы алған геологиялық ақпарат негізінде бас тартуға құқылы. Осындай қайтару жағдайында жер қойнауын пайдаланушы осы Кодексте көзделген, көмірсутектер бойынша жер қойнауын пайдалану салдарын жою жөніндегі міндеттемелерді қоспағанда, осындай жұмыстар бағдарламасы бойынша жұмыстардың орындалуын тоқтатуға және (немесе) осындай келісімшартты мерзімінен бұрын тоқтатуға байланысты қандай да бір тұрақсыздық айыбын төлеуді қоса алғанда, қандай да бір міндеттемелерді алмайды.

      Ескерту. 123-бапқа өзгеріс енгізілді – ҚР 29.12.2022 № 174-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 28.12.2023 № 52-VIII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

124-бап. Көмірсутек кен орындарын жайластыру

      1. Кен орындарын жайластыру көмірсутекті өндіру, дайындау, сақтау және өндіру және сақтау орнынан магистральдық құбырға және (немесе) көліктің басқа түріне аудару орнына дейін тасымалдау үшін қажетті кәсіпшілік және өзге де объектілерді салуды көздейді.

      2. Кен орнын жайластыру сынамалап пайдалану жобасы және (немесе) кен орнын игеру жобасы негізінде әзірленген техникалық жобалау құжаттарына сәйкес жүзеге асырылады.

      3. Көмірсутек кен орындарын жайластыру объектілерін жобалау және салу кезінде осы объектілердің қауіпсіз жұмыс істеуі, ықтимал авариялық жағдайларды оқшаулау және мейлінше азайту бойынша шаралар сақталуға тиіс.

      4. Жайластыру объектілерін салу кезінде оларды пайдалануға берудің жобалау құжаттарында белгіленген кезектілігі сақталуға тиіс.

125-бап. Көмірсутектерді өндіру шарттары

      1. Көмірсутектерді өндіру жөніндегі операциялар жер қойнауын пайдаланушы бекіткен және осы Кодекс пен Қазақстан Республикасының өзге де заңдарында көзделген сараптамалардың оң қорытындыларын алған кен орнын игеру жобасына, сынамалап пайдалану жобасына немесе игерудің талдауына сәйкес жүргізілуге тиіс.

      2. Өндіру жер қойнауын пайдаланудың оң практикасына сәйкес базалық жобалау құжаттарында көзделмеген көмірсутектердің шығынын болдырмайтын әдістермен және тәсілдермен жүргізілуге тиіс.

      3. Көмірсутектерді өндіру кезінде кен орнын игеру жобасында немесе игерудің талдауында көзделген ұңғымаларды бұрғылауға рұқсат етіледі.

      4. Көмірсутектерді өндіру жөніндегі барлық жұмыстар құжаттандыруға жатады.

      5. Көмірсутектерді өндіруді жүргізу кезінде жер қойнауын пайдаланушы:

      1) өндіруге қолданылатын техникалық құралдардың оңтайлылығы мен қауіпсіздігін;

      2) көмірсутектердің кен орындарын көмірсутекті өндіру кезінде қиындатуға, көмірсутектерді өндірудің экономикалық тиімділігін төмендетуге алып келетін қауіпті техногендік процестердің болуынан қорғауды;

      3) жер қойнауынан өндіріліп алынған және онда қалдырылатын көмірсутектер қорларын, оларды қайта өңдеу өнімдерін және өндіру кезінде пайда болатын өндіріс қалдықтарын дұрыс есепке алуды;

      4) нормалар мен стандарттарды, қолданылатын өндіру әдістері мен тәсілдерін сақтауды;

      5) су жинау алаңдарында және көмірсутектер жатқан жерлерде қалдықтардың жиналуын болдырмау мақсатында көмірсутектерді өндіру қалдықтарын және қайта өңдеу өнімдерін қоймаға жинап қою және орналастыру кезінде экологиялық және санитариялық-эпидемиологиялық талаптарды орындауды;

      6) көмірсутектерді кен орнын игеру жобасында көзделген тәртіппен алуды қамтамасыз етуге міндетті.

      6. Көмірсутектерді өндіру барысында алынатын құрауыштар, егер осы Кодексте немесе келісімшартта өзгеше көзделмесе, жер қойнауын пайдаланушының меншігі болып табылады.

      7. Көмірсутектерді өндіру кезінде жерасты ілеспе суларын қосымша шығару арнайы рұқсаттар немесе лицензиялар алмай жүзеге асырылады.

      Қосымша өндіріліп алынған жерасты ілеспе суларын одан әрі пайдалану Қазақстан Республикасының су және экологиялық заңнамасына сәйкес жүзеге асырылады.

      8. Көмірсутектерді өндіру кезеңінде геологиялық құрылымдарды және көмірсутектердің кен орны қорларын нақтылау мақсатында барлау учаскесін жете зерттеуге (жете барлауға) жол беріледі.

      9. Жете барлау жөніндегі жұмыстар кен орнын игеру жобасына сәйкес жүргізіледі.

      Егер жер қойнауын пайдаланушы өндіру учаскесінде жете зерттеу кезінде жаңа кенжатынды тапқан жағдайда, оны бағалау кен орнын игеру жобасына қосымшаға сәйкес жүргізіледі.

      10. Жер қойнауы учаскесінде жаңа кенжатынды табу жер қойнауын пайдалануға арналған келісімшартта барлау кезеңін және (немесе) өндіру кезеңін ұзартуды бекітіп беру үшін негіз болып табылмайды.

126-бап. Көмірсутектер бойынша жер қойнауын пайдалану салдарын жою

      1. Көмірсутектер бойынша жер қойнауын пайдалану салдарын жою жер қойнауын пайдаланушы бекіткен және осы Кодекс пен Қазақстан Республикасының өзге де заңдарында көзделген сараптамалардың оң қорытындысын алған жер қойнауын пайдалану салдарын жою жобасына сәйкес жүргізіледі.

      Көмірсутектер бойынша жер қойнауын пайдалану салдарын жою жөніндегі жұмыстарды жүргізуге қойылатын талаптар көмірсутектер саласындағы уәкілетті орган бекітетін көмірсутектерді барлау және өндіру кезіндегі консервациялау және жою қағидаларында белгіленеді.

      2. Жер қойнауын пайдалану салдарын жою:

      1) осы Кодекстің 107-бабы 4-тармағының 2) және 3) тармақшаларында көзделген жағдайларды қоспағанда, жер қойнауын пайдалану құқығы тоқтатылған жер қойнауы учаскесінде;

      2) жер қойнауын пайдаланушы осы Кодекстің 114-бабында көзделген тәртіппен мемлекетке қайтаруға ниет білдірген жер қойнауы учаскесінде (оның бөліктерінде);

      3) осы Кодекстің 123-бабының 13-1-тармағына сәйкес жер қойнауының барлық учаскесі қайтарылған жағдайда, жер қойнауы учаскесінде жүргізіледі.

      3. Осы баптың 2-тармағының 1) тармақшасында көзделген жағдайда осындай жер қойнауы учаскесіне қатысты жер қойнауын пайдалану құқығы тоқтатылған тұлға, сондай-ақ осы баптың 2-тармағының 3) тармақшасына сәйкес жер қойнауының барлық учаскесін қайтаратыны туралы мәлімдеген жер қойнауын пайдаланушы:

      1) жер қойнауын пайдалану құқығы тоқтатылған немесе жер қойнауының барлық учаскесінен бас тарту туралы өтініш берілген күннен бастап екі айдан кешіктірмей, осы Кодексте және Қазақстан Республикасының өзге де заңдарында көзделген көмірсутектер бойынша жер қойнауын пайдалану салдарын жою жобасының сараптамаларын бекітуге және жүргізу үшін ұсынуға;

      2) жер қойнауы учаскесінде жер қойнауын пайдалану салдарын жоюды көмірсутектер бойынша жер қойнауын пайдалану салдарын жою жобасында белгіленген мерзімде аяқтауға міндетті.

      4. Көмірсутектер бойынша жер қойнауын пайдалану салдарын жою:

      1) жер қойнауын пайдаланушы (тиісті жер қойнауы учаскесінде жер қойнауын пайдалану құқығы тоқтатылған тұлға);

      2) құзыретті органның өкілі;

      3) қоршаған ортаны қорғау саласындағы, халықтың санитариялық-эпидемиологиялық саламаттылығы саласындағы уәкілетті органдардың және облыстың, республикалық маңызы бар қаланың, астананың жергілікті атқарушы органдарының өкілдері;

      4) жеке меншіктегі немесе ұзақ мерзімді жер пайдаланудағы жер учаскесінде жоюды жүргізген жағдайда, жер учаскесінің меншік иесі немесе жерді пайдаланушы жою актісіне қол қойған күннен бастап аяқталған болып есептеледі.

      5. Егер жою актісіне қол қойылғаннан кейін тиісті жер қойнауы учаскесінде жер қойнауын пайдалану құқығы тоқтатылған тұлға жою жобасын бұза отырып, жою жөніндегі жұмыстарды орындағаны не ол жойған (консервациялаған) ұңғыма сағасының бітеулігінің бұзылғандығы анықталған жағдайда, онда құзыретті орган мұндай тұлғаны анықталған бұзушылық, сондай-ақ оның мұндай бұзушылықты белгіленген мерзімде өз есебінен жоюға міндетті екендігі туралы жазбаша хабардар етеді.

      Осы тармақтың бірінші бөлігінің ережелері жаңа жер қойнауын пайдаланушыға берілген жер қойнауы учаскелерінде бұзушылықтар анықталған жағдайларға қолданылмайды.

      6. Жер қойнауын пайдаланушылардың көмірсутектерді өндіру салдарын жою жөніндегі міндеттемені орындауы банктік салым кепілімен қамтамасыз етіледі.

      Жер қойнауын пайдаланушылардың көмірсутектерді барлау салдарын жою жөніндегі міндеттемені орындауы осы Кодекстің 55-бабының 4-тармағында көрсетілген тәсілдердің бірімен қамтамасыз етіледі.

      6-1. Күрделі жоба бойынша барлауға және өндіруге арналған келісімшарт бойынша барлау кезеңінде жер қойнауын пайдаланушының жер қойнауын пайдалану салдарын жою жөніндегі міндеттемені орындауын қамтамасыз ету тәсілі ретінде шетелдік банктің кепілдігі берілген жағдайда, мұндай банктің Standard and Poor's рейтингтік агенттігінің "BBB-"-тен төмен емес немесе Moody's, FitchRatings рейтингтік агенттіктерінің шәкілдері бойынша ұқсас деңгейдегі ең төменгі кредиттік рейтингі болуға тиіс.

      Күрделі жоба бойынша барлауға және өндіруге арналған келісімшарт бойынша барлау кезеңінде жер қойнауын пайдаланушының жер қойнауын пайдалану салдарын жою жөніндегі міндеттемені орындауын қамтамасыз ету тәсілі ретінде қазақстандық банктің кепілдігі берілген жағдайда, мұндай банктің Standard and Poor's рейтингтік агенттігінің "BB-"-тен төмен емес немесе Moody's, FitchRatings рейтингтік агенттіктерінің шәкілдері бойынша ұқсас деңгейдегі ең төменгі кредиттік рейтингі болуға тиіс.

      6-2. Шетелдік банк берген кепілдік қазақ және орыс тілдеріне аудармасын жер қойнауын пайдаланушының міндетті түрде ұсынуы арқылы шет тілінде жасалуы мүмкін, аударманың дұрыстығын нотариус куәландыруға тиіс.

      6-3. Күрделі жоба бойынша келісімшарт бойынша шетелдік банк берген кепілдік құзыретті орган бекіткен үлгілік нысан бойынша жасалмауы мүмкін.

      Күрделі жоба бойынша жер қойнауын пайдалануға арналған келісімшарт бойынша шетелдік банк үлгілік нысансыз берген кепілдік мынадай шарттарды қамтуға тиіс:

      1) банк кепілдігі осы Кодекске сәйкес жер қойнауын пайдаланушының жер қойнауын пайдалану салдарын жою жөніндегі міндеттемесі ретінде айқындалған барлық ақшалай соманы жабады;

      2) банк кепілдігі толық, шартсыз және кері қайтарып алынбайтын кепілдік болып табылады;

      3) банк кепілдігі осы Кодекстің талаптарына сәйкес жер қойнауын пайдалану салдарын жою аяқталғанға дейінгі мерзімге беріледі.

      Шетелдік банк кепілдігінің осы баптың талаптарына сәйкес келмеуі күрделі жоба бойынша жер қойнауын пайдалануға арналған келісімшарт бойынша қамтамасыз ету ретінде осындай кепілдікті қабылдаудан бас тартуға негіз болып табылады.

      6-4. Банк болып табылмайтын кез келген заңды тұлға күрделі жобалар бойынша көмірсутектерді барлау салдарын жою жөніндегі міндеттеменің орындалуын қамтамасыз ететін кепілдіктер бойынша кепілгер бола алады, мұндай кепілгердің Standard and Poor's рейтингтік агенттігінің "BBB"-ден төмен емес немесе Moody's, FitchRatings рейтингтік агенттіктерінің шәкілдері бойынша ұқсас деңгейдегі ең төменгі кредиттік рейтингі болуға тиіс.

      Егер мұндай кепілгер шетелдік заңды тұлға болса, онда кепілдік қазақ және орыс тілдеріне аудармасы міндетті түрде ұсыныла отырып, ағылшын тілінде жасалуы мүмкін, аударманың дұрыстығын нотариус куәландыруға тиіс. Шетелдік заңды тұлға берген кепілдікті оның берілген жері бойынша нотариат куәландыруға тиіс.

      Осы тармақтың талаптары көмірсутектер саласындағы ұлттық компания беретін кепілдікке қатысты қолданылмайды.

      7. Барлау салдарын жою жөніндегі міндеттеменің орындалуын қамтамасыз ету осындай жобалау құжатында көзделген операцияларды жүргізу басталғанға дейін көмірсутектерді барлау салдарын жою жөніндегі жұмыстардың нарықтық құны негізінде барлау жұмыстары жобасында айқындалған сома мөлшеріндегі ақшалай жарна арқылы қалыптастырылады.

      Барлау жұмыстары жобасына барлау салдарын жою жөніндегі жұмыстардың құнын арттыруды көздейтін толықтыруды не сынамалап пайдалану жобасын бекіткен жағдайда, таңдап алынған қамтамасыз ету тәсілінің тиісті қосымша сомасы осындай жобалау құжатында көзделген жұмыстарды жүргізу басталғанға дейін енгізілуге тиіс.

      Күрделі жобалар бойынша барлау кезеңіне берілген, барлау салдарын жою жөніндегі міндеттеменің орындалуын қамтамасыз ету келесі басталған күндердің неғұрлым ерте күнінде қолданысын тоқтатады:

      1) барлау салдарын жою аяқталған күн;

      2) көмірсутектер кен орнын әзірлеу жобасы бекітілген күн.

      Күрделі жоба бойынша өндіру кезеңіне өткеннен кейін жер қойнауын пайдаланушы өндіру кезеңі басталған күннен бастап алты ай ішінде, барлау кезеңін жою жөніндегі міндеттемелерді ескере отырып, осы баптың 6-тармағының бірінші бөлігіне сәйкес қамтамасыз етудің жаңа тәсілін ұсынады. Талап етілетін қамтамасыз ету көрсетілген мерзімде ұсынылмаған жағдайда, жер қойнауын пайдалануға арналған келісімшарт осы Кодекстің 133-бабында көзделген тәртіппен мерзімінен бұрын тоқтатылады.

      8. Өндіру салдарын жою жөніндегі міндеттемелерді орындауды қамтамасыз ететін, кепіл нысанасы болып табылатын банктік салым кен орындарын игеру жобасында көмірсутектерді өндірудің жоспарланған көлеміне пропорционалды айқындалған сома мөлшеріндегі ақшалай жарна арқылы қалыптастырылады.

      9. Өндіру салдарын жою жөніндегі міндеттеменің орындалуын қамтамасыз ету сомасы көмірсутектерді өндіру салдарын жою жөніндегі жұмыстардың нарықтық құны негізінде кен орнын әзірлеу жобасында айқындалады және әзірлеуді талдау шеңберінде үш жылда кемінде бір рет түзетілуге жатады.

      Қамтамасыз ету ұлттық валютада немесе Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкі ұлттық валютаның ресми бағамын белгілейтін шетел валютасында ұсынылады.

      Түзету нәтижелері бойынша не көмірсутектерді өндіру салдарын жою жөніндегі жұмыстарды жүргізу процесінде қамтамасыз ету сомасы көмірсутектерді өндіру салдарын жою жөніндегі жұмыстардың нарықтық құнына не жер қойнауы учаскесінде іс жүзінде орындалған жою жұмыстарының құнына сәйкес нақтыланады.

      10. Жер қойнауын пайдалану құқығын беру келісімшарттың шарттары бойынша қалыптастырылған, кепілге қойылған банктік салым бойынша құқықтарды қайта ресімдеудің (берудің) сөзсіз негізі болып табылады.

      11. Осы Кодекстің 128-бабына сәйкес жүзеге асырылатын ұңғымаларды жою көмірсутектер бойынша жер қойнауын пайдалану салдарын жоюға жатпайды.

      Ескерту. 126-бапқа өзгеріс енгізілді – ҚР 29.12.2022 № 174-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 28.12.2023 № 52-VIII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

127-бап. Көмірсутектер бойынша жер қойнауы учаскесін консервациялау

      1. Жер қойнауы учаскесін консервациялау жер қойнауын пайдаланушы бекіткен және осы Кодексте және Қазақстан Республикасының өзге де заңдарында көзделген сараптамалардың оң қорытындыларын алған жер қойнауы учаскесін консервациялау жобасына сәйкес жүргізіледі.

      Көмірсутектер бойынша жер қойнауы учаскесін консервациялау бойынша жұмыстарды жүргізуге қойылатын талаптар көмірсутектер саласындағы уәкілетті орган бекіткен көмірсутектерді барлау мен өндіруді жүргізу кезіндегі консервациялау және жою қағидаларында белгіленеді.

      2. Жер қойнауы учаскесін консервациялау:

      1) осы Кодекстің 107-бабы 4-тармағының 2) тармақшасында көзделген жағдайда жер қойнауын пайдалану құқығы тоқтатылған жер қойнауы учаскесінде;

      2) осы Кодексте көзделген жағдайларда көмірсутектер бойынша жер қойнауын пайдалануға арналған келісімшарттың қолданысы тоқтатыла тұрған кезде жүргізіледі.

      3. Жер қойнауын пайдаланушы (тиісті жер қойнауы учаскесі бойынша жер қойнауын пайдалану құқығы тоқтатылған тұлға):

      1) жер қойнауын пайдалану құқығы тоқтатылған не көмірсутектер бойынша жер қойнауын пайдалануға арналған келісімшарттың қолданысы тоқтатыла тұрған күннен бастап екі ай ішінде осы Кодексте және Қазақстан Республикасының өзге де заңдарында көзделген, жер қойнауы учаскесін консервациялау жобасының сараптамаларын бекітуге және сараптамадан өткізу үшін ұсынуға;

      2) консервациялау жобасында белгіленген мерзімде жер қойнауы учаскесін консервациялауды аяқтауға міндетті.

      4. Жер қойнауы учаскесін консервациялау:

      1) жер қойнауын пайдаланушы не тиісті жер қойнауы учаскесі бойынша жер қойнауын пайдалану құқығы тоқтатылған тұлға не жою жөніндегі оператор;

      2) құзыретті органның өкілі;

      3) қоршаған ортаны қорғау саласындағы, халықтың санитариялық-эпидемиологиялық саламаттылығы саласындағы уәкілетті органдардың және облыстың, республикалық маңызы бар қаланың, астананың жергілікті атқарушы органдарының өкілдері;

      4) жеке меншіктегі немесе ұзақ мерзімді жер пайдаланудағы жер учаскесінде консервациялау жүргізілген жағдайда жер учаскесінің меншік иесі немесе жерді пайдаланушы консервациялау актісіне қол қойған күннен бастап аяқталған болып есептеледі.

      5. Көмірсутектер бойынша жер қойнауы учаскесін консервациялау жөніндегі міндеттеме жер қойнауын пайдаланушының не жер қойнауын пайдалану құқығы тоқтатылған тұлғаның қаражаты есебінен, ал осы Кодекстің 107-бабы 4-тармағының 2) тармақшасында көзделген жағдайда, міндеттемелер сомасы олар орындалғаннан кейін жер қойнауын пайдаланушыға қамтамасыз ету қаражаты есебінен орны толтырылады.

128-бап. Технологиялық объектілерді консервациялау және жою

      1. Жер қойнауын пайдаланушы көмірсутектерді барлау немесе өндіру кезеңі өткенге дейін кез келген уақытта, құрылысжайларды, жабдықтарды, ұңғымаларды және өзге де мүлікті қоса алғанда, жер қойнауын пайдалану жөніндегі операцияларды жүргізу кезінде пайдаланылатын жекелеген технологиялық объектілерді консервациялауды немесе жоюды жүргізуге құқылы.

      Бұл ретте жер қойнауын пайдаланушы көмірсутектерді барлау мен өндіруге немесе өндіруге арналған келісімшарт бойынша өндіру кезеңі ішінде техникалық және (немесе) геологиялық себептер бойынша жоюға жататын және кен орындарын игеру жобасына сәйкес өзге де мақсаттарда пайдалануға болмайтын ұңғымаларды жоюға міндетті.

      2. Көмірсутектер саласындағы уәкілетті орган бекітетін, жою және консервациялау жоспарына сәйкес жою немесе консервациялау жүзеге асырылатын көмірсутектерді барлауды және өндіруді жүргізу кезінде консервациялау және жою қағидаларында көзделген ұңғымалардың жекелеген санаттарын қоспағанда, технологиялық объектілер жер қойнауын пайдаланушы бекіткен және осы Кодекс пен Қазақстан Республикасының өзге де заңдарында көзделген сараптамалардың оң қорытындысын алған технологиялық объектілерді жою немесе консервациялау жобасына сәйкес жойылады немесе консервацияланады.

      3. Технологиялық объектілерді консервациялау немесе жою жөніндегі жұмыстарды жүргізуге қойылатын талаптар көмірсутектер саласындағы уәкілетті орган бекітетін, көмірсутектерді барлау мен өндіруді жүргізу кезіндегі консервациялау және жою қағидаларында белгіленеді.

      4. Жер қойнауын пайдалану құқығы тоқтатылған жер қойнауы учаскесін консервациялау шеңберінен тыс жүргізілетін, технологиялық объектілерді консервациялау жөніндегі жұмыстарды қаржыландыру осы Кодекстің 107-бабы 4-тармағының 2) тармақшасында көзделген жағдайда жер қойнауын пайдаланушының қаражаты есебінен жүзеге асырылады.

      Көмірсутектер бойынша жер қойнауын пайдалану салдарын жою шеңберінен тыс жүргізілетін технологиялық объектілерді жою жөніндегі жұмыстарды қаржыландыру жер қойнауын пайдаланушының қаражаты есебінен жүзеге асырылады.

129-бап. Жер қойнауын пайдаланушылардың көмірсутектерді өндіру кезеңі ішіндегі оқыту, ғылым, цифрландыру және өңірді әлеуметтік-экономикалық дамыту салаларындағы міндеттемелері

      Ескерту. 129-баптың тақырыбы жаңа редакцияда - ҚР 25.06.2020 № 347-VI Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі).

      1. Өндіру кезеңі ішінде, екінші жылдан бастап жер қойнауын пайдаланушы жыл сайын:

      1) көмірсутектер саласындағы уәкілетті орган білім беру саласындағы уәкілетті органмен бірлесе отырып бекітетін тәртіппен алдыңғы жылдың қорытындылары бойынша жер қойнауын пайдаланушының көмірсутектерді өндіру кезеңінде өндіру үшін шеккен шығындарының бір пайызы мөлшерінде қазақстандық кадрларды оқытуды қаржыландыруды жүзеге асыруға;

      2) көмірсутектер саласындағы уәкілетті орган ғылым саласындағы уәкілетті органмен бірлесе отырып айқындаған тәртіппен ғылыми-зерттеу, ғылыми-техникалық және (немесе) тәжірибелік-конструкторлық жұмыстарды және (немесе) көмірсутектер саласындағы уәкілетті орган ақпараттандыру саласындағы уәкілетті органмен бірлесе отырып айқындаған тәртіппен көмірсутектер саласындағы цифрландыру жобаларын алдыңғы жылдың қорытындылары бойынша жер қойнауын пайдаланушының көмірсутектерді өндіру кезеңінде өндіру үшін шеккен шығындарының бір пайызы мөлшерінде қаржыландыруды жүзеге асыруға;

      3) алдыңғы жылдың қорытындылары бойынша көмірсутектерді өндіру кезеңінде жер қойнауын пайдалануға арналған келісімшарт бойынша инвестициялардың бір пайызы мөлшерінде өңірдің әлеуметтік-экономикалық дамуын және оның инфрақұрылымын дамытуды қаржыландыруды жүзеге асыруға міндетті. Бұл ретте жер қойнауын пайдаланушының сарқылып жатқан кен орны бойынша жер қойнауын пайдалануға арналған келісімшарт бойынша инвестициялық міндеттемесі орындалған жағдайда өңірдің әлеуметтік-экономикалық дамуын және оның инфрақұрылымын дамытуды қаржыландыру мұндай сарқылып жатқан кен орнын әзірлеуге қосымша инвестицияларды жүзеге асыруға көзделген соманың пайдаланылмаған қалдығы мөлшерінде жүзеге асырылады.

      1-1. Осы Кодекстің 120-бабының 10-тармағына сәйкес көмірсутектерді өндіруге арналған үлгілік келісімшартқа сәйкес әзірленген жаңа редакциядағы көмірсутектерді өндіруге арналған келісімшарт жасасқан жер қойнауын пайдаланушылар үшін осы баптың 1-тармағында көзделген міндеттеме өндiру кезеңiнiң алғашқы жылынан бастап қолданылады.

      2. Өңірдің әлеуметтік-экономикалық дамуына және оның инфрақұрылымын дамытуға арналған шығыстарды қаржыландыруға жер қойнауын пайдаланушының өңірдің әлеуметтік инфрақұрылым объектілерін дамыту мен қолдауға, әлеуметтік кәсіпкерлік субъектілерін қолдауға арналған шығыстары, сондай-ақ ол осы мақсаттарға мемлекеттік бюджетке аударатын қаражат жатады.

      Сарқылып жатқан кен орны бойынша жер қойнауын пайдалануға арналған келісімшарт бойынша инвестициялық міндеттеме шеңберінде жүзеге асырылатын, өңірдің әлеуметтік-экономикалық дамуына және оның инфрақұрылымын дамытуға арналған шығыстарды қаржыландыруға жер қойнауын пайдаланушының осы мақсаттар үшін мемлекеттік бюджетке аударатын қаражаты жатады.

      3. Белгіленген минимумнан асатын, осы баптың 1-тармағына сәйкес жүзеге асырылған қаржыландыру көлемі келесі жылы жер қойнауын пайдаланушының тиісті міндеттемелерін орындауы есебінен ескеріледі.

      Ескерту. 129-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 25.06.2020 № 347-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 27.06.2022 № 129-VII (01.01.2023 бастап қолданысқа енгізіледі); 28.12.2023 № 52-VIII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

130-бап. Жер қойнауын пайдаланушылардың ішкі нарықты қамтамасыз ету саласындағы міндеттемелері

      1. Жер қойнауын пайдаланушылар өнім беру графиктеріне сәйкес ішкі нарықтағы мұнай өнімдеріне қажеттілікті қамтамасыз ету мақсатында Қазақстан Республикасы аумағында өңдеу үшін мұнай беруді, ал мұнай өңдеу зауыттары авариялық жағдайға байланысты тоқтап қалған жағдайда, оның шегінен тыс жерде жүзеге асыруға міндетті.

      Өнім беру графигін қалыптастыру көмірсутектер саласындағы уәкілетті орган бекітетін тәртіппен жүзеге асырылады.

      Осы тармақтың талаптары осы Кодекстің 36-бабы 1-2-тармағының 1) және 3) тармақшаларында көрсетілген, күрделі жобалар бойынша көмірсутектерді барлауға және өндіруге немесе өндіруге арналған келісімшарттар бойынша өндіру кезеңінде қолданылмайды.

      2. Жер қойнауын пайдаланушы жеңіл көмірсутектердің өндірілген үлкен фракциясын иеліктен шығаруға не процессингке беруге ниеттенген жағдайда, мұндай иеліктен шығаруды немесе процессингке беруді тек қана өндірістік қуаты Қазақстан Республикасы аумағында орналасқан, сұйытылған мұнай газын өндірушілер жүзеге асыруға тиіс. Cұйытылған мұнай газын өндірушілердің тізбесін көмірсутектер саласындағы уәкілетті орган бекітеді.

      Бұл ретте өндірістік қуаты Қазақстан Республикасының аумағында орналасқан, сұйытылған мұнай газын өндірушілерге иеліктен шығару немесе оны процессингке беру мүмкін болмаған жағдайда, мұндай жер қойнауын пайдаланушы жеңіл көмірсутектердің үлкен фракциясын көмірсутектер саласындағы уәкілетті органмен келісу бойынша Қазақстан Республикасының аумағынан тыс жерге өткізуді жүзеге асыруға құқылы.

      3. Осы баптың мақсаттары үшін жеңіл көмірсутектердің үлкен фракциясы ретінде жеңіл (метан, этан, пропан, бутандар мен пентандар) және құрауыштарының сапалық және сандық құрамы бойынша ұлттық стандарттар талаптарына жауап беретін, тасымалдау және сақтау мақсатында сұйық күйге ауыстырылған біршама ауыр көмірсутектердің қоспасы түсініледі.

      Ескерту. 130-бапқа өзгеріс енгізілді – ҚР 29.12.2022 № 174-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 28.12.2023 № 52-VIII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

131-бап. Көмірсутектерді барлау және өндіру жөніндегі операцияларды жүргізу кезінде тауарларды, жұмыстар мен көрсетілетін қызметтерді сатып алу

      1. Көмірсутектерді барлау немесе өндіру жөніндегі операцияларды жүргізу кезінде тауарларды, жұмыстар мен көрсетілетін қызметтерді сатып алу, оның ішінде мердігерлердің сатып алуы мынадай:

      1) ашық конкурс;

      2) бір көзден сатып алу;

      3) төмендетуге бағытталған ашық конкурс (электрондық сауда-саттық);

      4) тауар биржаларында сатып алу;

      5) осы тармақта көрсетілген тәсілдерді қолданбай тауарларды, жұмыстар мен көрсетілетін қызметтерді сатып алу тәсілдерінің бірі арқылы жүзеге асырылады.

      Көмірсутектерді барлау немесе өндіру жөніндегі операцияларды жүргізу кезінде жер қойнауын пайдаланушы пайдаланатын тауарларды, жұмыстарды және көрсетілетін қызметтерді сатып алу осы тармақтың 1), 2) және 3) тармақшаларында көрсетілген тәсілдер мен жер қойнауын пайдалану жөніндегі операцияларды жүргізу кезінде пайдаланылатын тауарлардың, жұмыстардың және көрсетілетін қызметтердің және оларды өндірушілердің тізбесі немесе интернеттің қазақстандық сегментінде орналастырылған, жұмысы осындай тізілім жұмысымен үйлестірілген, электрондық сатып алудың өзге де жүйесін міндетті қолдану арқылы жүргізіледі.

      Тауарларды тауар биржалары арқылы сатып алу Қазақстан Республикасының тауар биржалары туралы заңнамасына сәйкес бекітілетін биржалық тауарлар тізбесі және тауар биржалары арқылы өткізілетін, ұсынылатын тауарлар партияларының ең төмен мөлшері бойынша жүзеге асырылады.

      Жұмыстар мен көрсетілетін қызметтерді сатып алу бойынша конкурсты ұйымдастырушы конкурс жеңімпазын айқындау кезінде конкурсқа қатысушылардың – жұмыстар мен көрсетілетін қызметтердің қазақстандық берушілерінің конкурстық өтінімінің бағасын шартты түрде жиырма пайызға азайтады. Қазақстан Республикасының халықтың көші-қоны туралы заңнамасына сәйкес корпоративішілік ауыстыру шеңберінде Қазақстан Республикасының аумағында еңбек қызметін жүзеге асыратын менеджерлер мен мамандар санын есепке алмағанда, Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес құрылған, Қазақстан Республикасының аумағында орналасқан, қызметкерлерінің жалпы санының кемінде тоқсан бес пайызы Қазақстан Республикасының азаматтары болатын дара кәсіпкерлер және (немесе) заңды тұлғалар жұмыстар мен көрсетілетін қызметтердің қазақстандық берушілері болып танылады.

      Бұл ретте Қазақстан Республикасының халықтың көші-қоны туралы заңнамасына сәйкес корпоративішілік ауыстыру шеңберінде Қазақстан Республикасының аумағында еңбек қызметін жүзеге асыратын шетелдік басшылар, менеджерлер мен мамандардың саны әрбір тиісті санат бойынша басшылардың, менеджерлер мен мамандардың жалпы санының елу пайызынан көп болмауға тиіс.

      Жер қойнауын пайдаланушылардың және олардың мердігерлерінің көмірсутектерді барлау немесе өндіру жөніндегі операцияларды жүргізу кезінде пайдаланылатын тауарларды, жұмыстарды және көрсетілетін қызметтерді сатып алу тәртібін көмірсутектер саласындағы уәкілетті орган айқындайды.

      Жер қойнауын пайдаланушылар және (немесе) оның мердігерлері көмірсутектерді барлау немесе өндіру жөніндегі операцияларды жүргізу кезінде пайдаланылатын тауарларды, жұмыстарды және көрсетілетін қызметтерді сатып алудың белгіленген тәртібін бұзғаны үшін жер қойнауын пайдалануға арналған келісімшартта көзделген жауаптылықта болады.

      2. Көмірсутектерге қатысты электрондық сатып алу жүйелерінің жұмысын жер қойнауын пайдалану жөніндегі операцияларды жүргізу кезінде пайдаланылатын тауарлардың, жұмыстар мен көрсетілетін қызметтердің және оларды өндірушілер тізілімінің жұмысымен үйлестіру тәртібін көмірсутектер саласындағы уәкілетті орган бекітеді.

      3. Осы баптың мақсаттары үшін:

      1) жер қойнауын пайдалану жөніндегі операцияларды жүргізу кезінде пайдаланылатын тауарлардың, жұмыстар мен көрсетілетін қызметтердің және оларды өндірушілердің тізілімі деп жер қойнауын пайдалану жөніндегі операцияларды жүргізу кезінде пайдаланылатын тауарларды, жұмыстар мен көрсетілетін қызметтерді сатып алуды және олардың өндірушілерін бақылауға және мониторингтеуге, сондай-ақ электрондық сатып алуды жүргізу және жер қойнауын пайдалану жөніндегі операцияларды жүргізу кезінде пайдаланылатын тауарлардың, жұмыстар мен көрсетілетін қызметтердің тізбесін қалыптастыруға арналған мемлекеттік ақпараттық жүйе түсініледі;

      2) электрондық сатып алу жүйесі деп көмірсутектер саласындағы уәкілетті орган бекітетін, көмірсутектерді барлау немесе өндіру жөніндегі операцияларды жүргізу кезінде тауарларды, жұмыстар мен көрсетілетін қызметтерді сатып алу тәртібіне сәйкес тауарларды, жұмыстар мен көрсетілетін қызметтерді сатып алу үшін сатып алуды ұйымдастырушылар (жер қойнауын пайдаланушы немесе жер қойнауын пайдаланушылар уәкілеттік берген тұлғалар) пайдаланатын электрондық ақпараттық жүйе түсініледі.

      4. Алып тасталды – ҚР 03.01.2022 № 101-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.
      5. Алып тасталды – ҚР 03.01.2022 № 101-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

      6. Жер қойнауын пайдаланушылар көмірсутектер саласындағы уәкілетті органға тауарларды, жұмыстарды және көрсетілетін қызметтерді сатып алудың жылдық (бір қаржы жылына арналған) және орта мерзімді (бес қаржы жылына арналған) бағдарламаларын, сондай-ақ осы Кодекстің 6-тарауына сәйкес жер қойнауын пайдаланушы операторды тартқан кезде оператордың ақылы қызметтер көрсетуі жоспарланатын сатып алу туралы ақпаратты көмірсутектер саласындағы уәкілетті орган өзі бекітетін тәртіппен ұсынуға міндетті.

      Тауарларды, жұмыстарды және көрсетілетін қызметтерді сатып алудың жылдық бағдарламасы деп жер қойнауын пайдаланушы жасайтын, жер қойнауын пайдаланушы күнтізбелік бір жылға жоспарлайтын тауарлардың, жұмыстардың және көрсетілетін қызметтердің номенклатурасы мен көлемін, оларды сатып алу тәсілдері мен мерзімдерін айқындайтын құжат түсініледі.

      Тауарларды, жұмыстарды және көрсетілетін қызметтерді сатып алудың орта мерзімді бағдарламасы деп жер қойнауын пайдаланушы жасайтын, ол бес жылға дейінгі мерзімге жоспарлайтын тауарлардың, жұмыстардың және көрсетілетін қызметтердің номенклатурасы мен көлемін, оларды сатып алу тәсілдері мен мерзімдерін айқындайтын құжат түсініледі.

      Оператордың жоспарланатын қызметтер көрсетуін сатып алу туралы ақпарат деп жер қойнауын пайдаланушы жасайтын, оператордың ақылы негізде ұсынатын қызметтер көрсетуінің көлемі мен мерзімдерін айқындайтын құжат түсініледі.

      7. Осы баптың 1-тармағының талаптары:

      1) Қазақстан Республикасының мемлекеттік сатып алу туралы заңнамасына сәйкес тауарларды, жұмыстарды және көрсетілетін қызметтерді сатып алатын жер қойнауын пайдаланушыларға;

      2) жер қойнауын пайдалану құқығы бар, дауыс беретін акцияларының (қатысу үлестерінің) елу және одан көп пайызына ұлттық басқару холдинг тікелей немесе жанама түрде иелік ететін заңды тұлғаларға қолданылмайды.

      8. Осы баптың ережелері жер қойнауын пайдаланушы күрделі жобалар бойынша көмірсутектерді барлауға және өндіруге немесе өндіруге арналған келісімшарттар бойынша қызметті жүзеге асырған кезде тауарларды, жұмыстар мен көрсетілетін қызметтерді сатып алуға қолданылмайды. Мұндай келісімшарттар бойынша сатып алу жер қойнауын пайдаланушы айқындаған тәртіпке сәйкес жүргізіледі. Бұл ретте мұндай тәртіп мыналарды:

      1) өндіру кезеңінде жер қойнауын пайдаланушы бекіткен және құзыретті органмен келісілген, тауарлардың, жұмыстар мен көрсетілетін қызметтердің жергілікті берушілерінің даму бағдарламаларының орындалуын;

      2) тауарлардың, жұмыстар мен көрсетілетін қызметтердің барлық мүдделі берушілеріне тауарларды, жұмыстар мен көрсетілетін қызметтерді сатып алуға арналған конкурсқа қатысу үшін толық және әділ мүмкіндіктердің берілуін;

      3) тауарлардың, жұмыстар мен көрсетілетін қызметтердің әлеуетті берушілерін алдын ала іріктеудің объективті өлшемшарттарының қолданылуын;

      4) барлық мүдделі тұлғалар үшін тауарларды, жұмыстар мен көрсетілетін қызметтерді жоспарланған сатып алу туралы ақпаратқа, сондай-ақ әлеуетті өнім берушілерге қойылатын талаптарға, оның ішінде жер қойнауын пайдаланушының интернет-ресурстарында орналастыру арқылы ашық қолжетімділікті қамтамасыз етуге тиіс.

      Ескерту. 131-бапқа өзгеріс енгізілді – ҚР 03.01.2022 № 101-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 29.12.2022 № 174-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 20.04.2023 № 226-VII (01.07.2023 бастап қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

132-бап. Жер қойнауын пайдаланушының көмірсутектерді барлауды және өндіруді жүргізуі кезіндегі есептілігі

      Жер қойнауын пайдаланушы көмірсутектер бойынша жер қойнауын пайдалануға арналған келісімшарт бойынша мынадай есептерді:

      1) геологиялық есепті;

      2) лицензиялық-келісімшарттық талаптарды орындау туралы есепті;

      3) сатып алынған тауарлар, жұмыстар және көрсетілетін қызметтер туралы, сондай-ақ олардағы елішілік құндылық көлемі туралы есепті;

      4) кадрлардағы елішілік құндылық көлемі туралы есепті;

      5) қазақстандық кадрларды оқытуды қаржыландыру бойынша шығыстар туралы есепті;

      6) ғылыми-зерттеу, ғылыми-техникалық және тәжірибелік-конструкторлық жұмыстарға арналған шығыстар туралы есепті;

      7) жер қойнауын пайдаланушыны тікелей немесе жанама түрде бақылайтын тұлғалар және (немесе) ұйымдар құрамы туралы есепті беруге міндетті.

      Осы баптың 1) тармақшасында көзделген есеп жер қойнауын зерттеу жөніндегі уәкілетті органға оның өзі бекітетін тәртіппен ұсынылады.

      Осы баптың 2) тармақшасында көзделген есеп құзыретті органға оның өзі бекітетін тәртіппен ұсынылады.

      Осы баптың 3) – 7) тармақшаларында көзделген есептер көмірсутектер саласындағы уәкілетті органға оның өзі бекітетін нысандарда және тәртіппен ұсынылады.

133-бап. Жер қойнауын пайдаланушылардың жер қойнауын пайдалануға арналған келісімшарттардың талаптарын бұзғаны үшін жауаптылық

      1. Жер қойнауын пайдаланушының жер қойнауын пайдалануға арналған келісімшартта көзделген міндеттемелерін бұзғаны үшін жауаптылықтың мынадай түрлері көзделеді:

      1) жер қойнауын пайдаланушының жер қойнауын пайдалануға арналған келісімшартта белгіленген жағдайларда, тәртіппен және мөлшерде төлейтін тұрақсыздық айыбы;

      2) осы Кодекстің 106-бабында көзделген жағдайларда және тәртіппен жүзеге асырылатын, құзыретті органның жер қойнауын пайдалануға арналған келісімшарттың қолданысын бір жақты тәртіппен мерзімінен бұрын тоқтатуы.

      Бұл ретте тұрақсыздық айыбын төлеу жер қойнауын пайдаланушыны тиісті міндеттемелерін орындаудан босатпайды.

      2. Құзыретті орган жер қойнауын пайдалануға арналған келісімшарт талаптарының жол берілген бұзушылықтары туралы, сондай-ақ белгіленген мерзімде оның тұрақсыздық айыбын төлеу және (немесе) осындай бұзушылықты жою жөніндегі міндеттері туралы мынадай:

      1) жер қойнауын пайдалануға арналған келісімшартта белгіленген қаржылық міндеттемелерді жер қойнауын пайдаланушы есепті жыл үшін отыз пайыздан кем орындаған;

      2) қамтамасыз ету мөлшерін қалыптастырудың белгіленген графигіне сәйкес қамтамасыз етуді ұсынбай не графикті бұза отырып жер бетінің тұтастығын бұзумен байланысты көмірсутектер бойынша жер қойнауын пайдалану жөніндегі операциялар жүргізген;

      3) жер қойнауын пайдаланушының жер қойнауын пайдалануға арналған келісімшартта белгіленген міндеттемелерін бұзған өзге де жағдайларда жер қойнауын пайдаланушыны жазбаша хабардар етеді.

      3. Жер қойнауын пайдаланушының келісімшарт талаптарын бұзушылықтарды жою мерзімі міндеттемелердің физикалық көлемі бойынша жазбаша хабарлама алынған күннен бастап – алты айдан, осы баптың 2-тармағының 1) және 2) тармақшаларында көзделген міндеттемелер бойынша – үш айдан, жер қойнауын пайдалануға арналған келісімшартта көзделген өзге де міндеттемелер бойынша бір айдан аспауға тиіс.

      4. Жер қойнауын пайдаланушы жол берілген бұзушылықтарды хабарламада көрсетілген мерзімде жоюға және бұл туралы құзыретті органға жоюды растайтын құжаттарды қоса бере отырып жазбаша хабарлауға міндетті.

      5. Жер қойнауын пайдаланушы құзыретті органға жер қойнауын пайдалануға арналған келісімшартта көзделген міндеттемелерді бұзушылықтарды жою мерзімін ұзартудың себептерін негіздей отырып, осындай ұзарту туралы ұсыныс жіберуге құқылы. Жол берілген бұзушылықтарды жою мерзімін ұзарту туралы ұсынысты қарау нәтижелері бойынша құзыретті орган оны алған күннен бастап он жұмыс күні ішінде жер қойнауын пайдаланушыны мерзімді ұзартуға келісетіні туралы хабардар етеді немесе мұндай ұзартудан уәжді бас тартуын ұсынады.

      6. Жер қойнауын пайдалануға арналған келісімшартта көзделген міндеттемелердің бұзушылықтарын осы баптың 3-тармағында айқындалған мерзімде жою анық мүмкін болмаған жағдайда, құзыретті орган осындай бұзушылықты жою мүмкін болатын өзге мерзімді белгілеуге құқылы.

19-ТАРАУ. КӨМІРСУТЕКТЕР БОЙЫНША ЖЕР ҚОЙНАУЫН ПАЙДАЛАНУ САЛАСЫНДАҒЫ ЖОБАЛАУ ҚҰЖАТТАРЫ

134-бап. Көмірсутектер бойынша жер қойнауын пайдалану саласындағы жобалау құжаттары туралы жалпы ережелер

      1. Көмірсутектер бойынша жер қойнауын пайдалану жөніндегі операциялар мынадай жобалау құжаттарына сәйкес жүзеге асырылады:

      1) базалық жобалау құжаттары:

      барлау жұмыстарының жобасы;

      сынамалап пайдалану жобасы;

      көмірсутек кен орнын әзірлеудің жобасы;

      2) тізбесі жер қойнауын ұтымды және кешенді пайдалану жөніндегі бірыңғай қағидаларда белгіленетін техникалық жобалау құжаттары.

      2. Көмірсутектер бойынша жер қойнауын пайдалану саласындағы жобалау құжаттарын жер қойнауын пайдаланушы тартқан, тиісті қызмет түріне лицензиясы бар ұйым жасайды.

      3. Жобалау құжаттары жер қойнауын пайдаланудың оң практикасы негізінде жер қойнауын ұтымды және кешенді пайдаланудың бірыңғай қағидаларына сәйкес әзірленеді.

      4. Көмірсутектер бойынша жер қойнауын пайдалану саласындағы жобалау құжаттарын жер қойнауын пайдаланушы бекітеді.

      5. Жобалау құжаттарында көзделген жер қойнауын пайдалану жөніндегі операцияларды жүргізу түрлерін, тәсілдерін, технологияларын, көлемін және мерзімін өзгертуге осындай жобалау құжаттарына тиісті өзгерістер мен толықтырулар енгізілгеннен кейін рұқсат етіледі.

      6. Жер қойнауын ұтымды және кешенді пайдалану жөніндегі бірыңғай қағидаларда жер қойнауын пайдалану жөніндегі операцияларды жүргізу түрлерін, тәсілдерін, технологияларын, көлемін және мерзімін өзгерту жобалау құжаттарына тиісті өзгерістер мен толықтырулар енгізуді талап етпейтін жағдайлар белгіленеді.

      7. Жобалау құжаттарында жер қойнауы учаскесінің (учаскелерінің) шегінен тыс жатқан табылған кенжатынның болжамды контурлары белгіленуі мүмкін.

      8. Жер қойнауын пайдаланушы осы Кодексте және Қазақстан Республикасының өзге де заңдарында көзделген сараптамалардың оң қорытындыларын алған жобалау құжаттарының ережелерін сақтауға міндетті.

135-бап. Барлау жұмыстарының жобасы

      1. Барлау жұмыстарының жобасы барлау мен өндіруге арналған келісімшарт тіркелген күннен бастап бір жыл ішінде жасалады.

      2. Барлау жұмыстарының жобасы барлаудың бүкіл кезеңіне жасалады.

      3. Барлау жұмыстарының жобасында:

      әрбір блок бойынша көмірсутектерді барлау жөніндегі жұмыстарды орындау түрлерінің, тәсілдерінің, технологияларының, көлемі мен мерзімдерінің сипаттамасы;

      жер қойнауын ұтымды пайдалану мен қорғауды қамтамасыз ету жөніндегі іс-шаралар;

      көмірсутектерді барлаудың салдарын жою жөніндегі жұмыстарды орындаудың мерзімдері, шарттары мен құны туралы ақпарат қамтылуға тиіс.

      4. Барлау жұмыстарының жобасы жер қойнауын пайдаланушы жұмыс бағдарламасында мәлімдеген жұмыстардың толық көлемі мен оларды орындау мерзімдерін қамтуға тиіс.

      5. Табылған кенжатынды (кенжатындар жиынтығын) бағалауды жүргізу қажет болған жағдайда, мұндай жұмыстар әрбір табылған кенжатынға (кенжатындар жиынтығына) өзгерістер және (немесе) толықтырулар енгізу арқылы барлау жұмыстары жобасында көзделеді.

      Бұл ретте барлау жұмыстарының жобасына табылған кенжатынды (кенжатындар жиынтығын) бағалау бойынша жұмыстарды жүргізу түрлерінің, тәсілдерінің, технологияларының, көлемі мен мерзімдерінің сипаттамасы кіреді.

      6. Жер қойнауын пайдаланушы бекіткен және осы Кодекс пен Қазақстан Республикасының өзге де заңдарында көзделген сараптамалардың оң қорытындыларын алған барлау жұмыстарының жобасында көрсетілмеген, сондай-ақ осындай барлау жұмыстарының жобасы болмаған кезде кен орындарын іздестіру, барлау және бағалау жөніндегі жұмыстарды жүргізуге тыйым салынады.

136-бап. Сынамалап пайдалану жобасы

      1. Барлау кезеңінде табылған көмірсутек кенжатынды (кенжатындар жиынтығын) сынамалап пайдалану сынамалап пайдалану жобасына сәйкес жүргізілуге тиіс.

      Сынамалап пайдалану бойынша жұмыстар жүргізуге жер қойнауын пайдаланушы бекіткен және осы Кодекс пен Қазақстан Республикасының өзге де заңдарында көзделген сараптамалардың оң қорытындысын алған сынамалап пайдалану жобасында көрсетілмеген, сондай-ақ осындай сынамалап пайдалану жобасы болмаған кезде тыйым салынады.

      2. Жер қойнауын пайдаланушы сынамалап пайдалануды жүргізу туралы шешім қабылдаған күннен бастап үш ай ішінде сынамалап пайдалану жобасы жасалады.

      3. Сынамалап пайдалану жобасында сынамалап пайдалану түрлерінің, әдістерінің, тәсілдерінің және технологияларының сипаттамасы, сондай-ақ сынамалап пайдалану ішінде көмірсутекті өндірудің болжамды көлемі қамтылуға тиіс.

      4. Жер қойнауын пайдаланушы сынамалап пайдалануды жүргізу қажеттігі туралы шешім қабылдаған жағдайда сынамалап пайдалану жобасы сынамалап пайдалануға жататын әрбір табылған кенжатын (кенжатындар жиынтығы) бойынша әзірленеді және бекітіледі.

      5. Жүргізу қажеттілігі сынамалап пайдалану процесінде анықталатын кез келген өзгерістер мен қосымша жұмыстар тиісті өзгерістер және (немесе) толықтырулар енгізу арқылы сынамалап пайдалану жобасына енгізілуге тиіс.

137-бап. Көмірсутектер кен орнын әзірлеу жобасы

      1. Кен орнын әзірлеу жобасы осы Кодексте көзделген талаптарға сәйкес барлау кезеңінде немесе дайындық кезеңінде жасалады.

      2. Кен орнын әзірлеу жобасы осындай кен орнындағы көмірсутекті рентабельді өндірудің бүкіл кезеңіне жасалады.

      3. Кен орнын әзірлеу жобасында кен орнын өнеркәсіптік әзірлеу түрлерінің, тәсілдерінің, технологияларының, көлемі мен мерзімдерінің сипаттамасы қамтылуға тиіс.

      4. Кен орнын әзірлеу жөніндегі жұмыстардың шарттарын, түрлерін және көлемдерін өзгерту қажет болған жағдайда, осындай өзгерістер әзірлеу жобасына өзгерістер және (немесе) толықтырулар енгізу арқылы қосылуға жатады.

      5. Жер қойнауын пайдаланушы бекіткен және осы Кодекс пен Қазақстан Республикасының өзге де заңдарында көзделген сараптамалардың оң қорытындысын алған кен орнын әзірлеу жобасында көрсетілмеген, сондай-ақ мұндай жоба болмаған кезде көмірсутектерді өндіру жөніндегі жұмыстарды жүргізуге тыйым салынады.

      Осы тармақтың бірінші бөлігінің ережесі сынамалап пайдалану процесінде жүзеге асырылатын көмірсутектерді өндіру жөніндегі операцияларға қолданылмайды.

138-бап. Техникалық жобалау құжаттары

      1. Техникалық жобалау құжаттары барлау жұмыстарының жобасы, сынамалап пайдалану жобасы немесе кен орнын әзірлеу жобасы негізінде жасалады.

      2. Барлау жұмыстарының жобасына, сынамалап пайдалану жобасына немесе кен орнын әзірлеу жобасына енгізілетін, олардың негізінде жасалған техникалық жобалау құжаттарының өлшемдеріне әсер ететін өзгерістер және (немесе) толықтырулар тиісті техникалық жобалау құжаттарына өзгерістер және (немесе) толықтырулар енгізу қажеттілігіне алып келеді.

      3. Көмірсутектерді барлаудың салдарын жою жобасы осы Кодекстің 126-бабында көзделген тәртіппен және мерзімдерде жасалады.

      4. Көмірсутектер бойынша жер қойнауын пайдалану салдарын жою жобасы жер қойнауы учаскесінің және жойылуға жататын тиісті технологиялық объектілердің іс жүзіндегі жай-күйі негізге алынып жасалады.

      5. Жер қойнауын пайдаланушы бекіткен және осы Кодекс пен Қазақстан Республикасының өзге де заңдарында көзделген сараптамалардың оң қорытындыларын алған техникалық жобалау құжатынсыз жер қойнауын пайдалану жөніндегі операцияларды жүргізуге тыйым салынады.

      Ескерту. 138-бапқа өзгеріс енгізілді – ҚР 28.12.2023 № 52-VIII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

139-бап. Көмірсутектер бойынша жер қойнауын пайдалану саласындағы жобалау құжаттарының сараптамалары

      1. Көмірсутектер бойынша жер қойнауын пайдалану саласындағы жобалау құжаттары Қазақстан Республикасының экологиялық заңнамасына сәйкес жүргізілетін мемлекеттік экологиялық сараптамаға жатады.

      2. Бағалау бойынша барлау жұмыстарын, теңіздегі барлау жұмыстарын, осы Кодекстің 113-бабына сәйкес жер қойнауы учаскесін ұлғайтуды көздейтін жобаны қоспағанда, барлау жұмыстарының жобасы (оған өзгерістер мен толықтырулар) хабарлама тәртібімен құзыретті органға жіберіледі.

      3. Бағалау бойынша барлау жұмыстарын, теңіздегі барлау жұмыстарын, осы Кодекстің 113-бабына сәйкес жер қойнауы учаскесін ұлғайтуды көздейтін барлау жұмыстарының жобасы (оған өзгерістер мен толықтырулар), сынамалап пайдалану жобасы (оған өзгерістер мен толықтырулар) және кен орнын әзірлеу жобасы (оған өзгерістер мен толықтырулар) қоршаған ортаға әсер етуге міндетті бағалау жүргізу қажеттілігінің жоқ екені туралы тұжырымы бар қоршаған ортаға әсер етуді бағалаудың қамту аясын және (немесе) белгіленіп отырған қызметтің әсер ету скринингін айқындау туралы қорытынды немесе қоршаған ортаға әсер етуді бағалау нәтижелері бойынша қорытынды болған кезде жобалау құжаттарының мемлекеттік сараптамасына жатады.

      4. Сынамалап пайдалану жобасы жер қойнауын пайдаланушы геологиялық қорларды жедел есептеу бойынша есепке қатысты жер қойнауына мемлекеттік сараптаманың оң қорытындысын алғаннан кейін ғана жобалау құжаттарының мемлекеттік сараптамасына жатады.

      Кен орнын әзірлеу жобасы жер қойнауын пайдаланушы геологиялық қорларды есептеу бойынша есепке қатысты жер қойнауына мемлекеттік сараптаманың оң қорытындысын алғаннан кейін ғана жобалау құжаттарының мемлекеттік сараптамасына жатады.

      5. Егер техникалық жобалау құжаттарында сәулет, қала құрылысы және құрылыс қызметі объектілерінің құрылысы көзделсе, онда мұндай жобалар Қазақстан Республикасының сәулет, қала құрылысы және құрылыс қызметі туралы заңнамасына сәйкес сараптамаға жатады.

      6. Егер осы баптың 1 және 5-тармақтарында көзделген сараптаманы жүргізу кезінде жер қойнауын пайдаланушы жер қойнауын пайдаланудың оң практикасын сақтаудан ауытқусыз жоя алмайтын келіспеушіліктер туындаған жағдайда, сол жер қойнауын пайдаланушының өтініші бойынша құзыретті орган өтінішті алған күннен бастап он жұмыс күні ішінде тиісті шешімді әзірлеу үшін мүдделі мемлекеттік органдар, жер қойнауын пайдаланушы және жобалау институты өкілдерінің қатысуымен келіссөздер жүргізуді ұйымдастырады.

      Ескерту. 139-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 02.01.2021 № 401-VI (01.07.2021 бастап қолданысқа енгізіледі); 28.12.2023 № 52-VIII (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-б. қараңыз) Заңдарымен.

140-бап. Көмірсутектер бойынша жер қойнауын пайдалану саласындағы базалық жобалау құжаттарының мемлекеттік сараптамасы

      1. Базалық жобалау құжаттарына және көмірсутектер бойынша жер қойнауын пайдалану саласындағы әзірлеу талдауларына мемлекеттік сараптама жер қойнауын пайдаланудың оң практикасына сәйкес көмірсутек кен орындарын барлау және әзірлеу кезінде жер қойнауын ұтымды пайдалануды қамтамасыз ету мақсатында жүргізіледі.

      2. Базалық жобалау құжаттарының және әзірлеу талдауларының мемлекеттік сараптамасын Қазақстан Республикасының көмірсутектер кен орындарын барлау және әзірлеу жөніндегі орталық комиссия (орталық комиссия) геология және әзірлеу саласында арнайы білімі бар және сараптама нәтижелеріне мүдделі емес тәуелсіз сарапшыларды тарта отырып жүзеге асырады.

      Тәуелсіз сарапшыларды тарту және біліктілік тұрғысынан іріктеу, сондай-ақ тәуелсіз сараптамаға ақы төлеу тәртібін көмірсутектер саласындағы уәкілетті орган айқындайды.

      Жер қойнауын пайдалану саласындағы базалық жобалау құжаттарының және әзірлеме талдауларының тәуелсіз сараптамасына жер қойнауын пайдаланушы ақы төлейді.

      3. Орталық комиссия қызметін ұйымдастыру, оның құрамы, жұмыс регламенті және іс қағаздарын жүргізу көмірсутектер саласындағы уәкілетті орган бекітетін Қазақстан Республикасының көмірсутек кен орындарын барлау және әзірлеу жөніндегі орталық комиссия туралы ережеде айқындалады.

      4. Барлау жұмыстарының жобасына (оған өзгерістер мен толықтыруларға) мемлекеттік сараптама, оны жер қойнауын пайдаланушыдан алған күннен бастап – екі ай ішінде, ал сынамалап пайдалану жобаларына, кен орнын әзірлеу жобаларына (оларға өзгерістер мен толықтыруларға), игеру талдауларына үш ай ішінде жүргізіледі.

      Сынамалап пайдалану жобаларына, кен орнын әзірлеу жобаларына (оларға өзгерістер мен толықтыруларға), әзірлеу талдауларына мемлекеттік сараптама жүргізу мерзімі орталық комиссияның шешімі бойынша ұзартылуы, бірақ үш айдан аспайтын мерзімге ұлғайтылуы мүмкін.

      5. Алып тасталды – ҚР 03.01.2022 № 101-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.
      6. Алып тасталды – ҚР 03.01.2022 № 101-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

      7. Базалық жобалау құжатына немесе әзірлеуді талдауға мемлекеттік сараптама жүргізу нәтижелері орталық комиссияның отырысында тәуелсіз сараптаманың тиісті қорытындысымен базалық жобалау құжатын немесе игеру талдауын қарау арқылы айқындалады.

      8. Алып тасталды – ҚР 03.01.2022 № 101-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

      9. Жобалау құжаттарына немесе әзірлеуді талдауларға мемлекеттік сараптама жүргізу нәтижелері сараптамалық қорытындымен ресімделеді, ол оң немесе теріс болуы мүмкін. Сараптамалық қорытындының көшірмесі оған қол қойылған күннен бастап бес жұмыс күні ішінде жер қойнауын пайдаланушыға жіберіледі.

      10. Теріс сараптамалық қорытынды шығару үшін мыналар:

      1) жобалау құжатының немесе әзірлеуді талдаудың Қазақстан Республикасы заңнамасының талаптарына және (немесе) келісімшарт ережелеріне сәйкес келмеуі;

      2) жобалау құжатының немесе әзірлеуді талдаудың көмірсутек саласындағы уәкілетті орган бекітетін нормативтік-техникалық құжаттарда белгіленген талаптарға мазмұны, құрылымы және ресімделуі жағынан сәйкес келмеуі;

      3) жобалау құжатының немесе әзірлеуді талдаудың жер қойнауын пайдаланудың оң практикасына сәйкес келмеуі;

      4) кен орнын әзірлеу жобасында ұсынылған барланған көмірсутек қорларының саны мен сапасы туралы ақпараттың анық болмауы;

      5) жобалау құжатында немесе игеруді талдауда ұсынылған жобалау шешімдерінің сапасын объективті бағалаудың мүмкін болмауы;

      6) сынамалап пайдалану жобасы үшін – геологиялық қорларды жедел есептеу бойынша есепке қатысты жер қойнауына мемлекеттік сараптамасының оң қорытындысының болмауы;

      7) кен орнын игеру жобасы үшін – геологиялық қорларды есептеу бойынша есепке қатысты жер қойнауына мемлекеттік сараптаманың оң қорытындысының болмауы негіз болып табылады.

      11. Жобалау құжатының немесе әзірлеу талдаулардың мемлекеттік сараптамасының теріс қорытындысында оны шығару негіздемесі және базалық құжатты немесе әзірлеу талдауын пысықтау бойынша ұсынымдар келтіріледі.

      Ескерту. 140-бапқа өзгеріс енгізілді – ҚР 30.12.2019 № 297-VІ (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 03.01.2022 № 101-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 28.12.2023 № 52-VIII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

141-бап. Жер қойнауының мемлекеттік сараптамасы

      1. Жер қойнауының мемлекеттік сараптамасы жер қойнауын ұтымды пайдалану үшін жағдайлар жасау, көмірсутектердің геологиялық қорларын мемлекеттік есепке алу, сондай-ақ көмірсутектердің геологиялық қорларының саны мен сапасы туралы ақпараттың анықтығын бағалау мақсатында жүргізіледі.

      2. Жер қойнауының мемлекеттік сараптамасы тиісті қызмет түріне лицензиясы бар жобалау ұйымы әзірлейтін және жер қойнауын пайдаланушы бекітетін, геологиялық қорларды есептеу (жедел есептеу) жөніндегі есептің талдауын жүргізу арқылы жүзеге асырылады.

      ЗҚАИ-ның ескертпесі!
      141-баптың 3-тармағының осы редакциясы 01.01.2026 дейін тоқтатыла тұрады - ҚР 27.12.2017 № 125-VI Кодексімен (тоқтатыла тұру кезеңіндегі редакцияны осы Кодекстің 277-бабының 6-т. қараңыз).

      3. Геологиялық қорларды есептеу (жедел есептеу) жөніндегі есеп көмірсутектер саласындағы уәкілетті орган бекітетін нормативтік-техникалық құжаттарға сәйкес жасалады.

      ЗҚАИ-ның ескертпесі!
      141-баптың 4-тармағының осы редакциясы 01.01.2026 дейін тоқтатыла тұрады - ҚР 27.12.2017 № 125-VI Кодексімен (тоқтатыла тұру кезеңіндегі редакцияны осы Кодекстің 277-бабының 6-т. қараңыз).

      4. Жер қойнауының мемлекеттік сараптамасын Қазақстан Республикасының көмірсутек қорлары жөніндегі орталық комиссиясы (қорлар жөніндегі орталық комиссия) геология және жер қойнауын пайдалану саласында арнайы білімдері бар және сараптама нәтижелеріне мүдделі емес тәуелсіз сарапшыларды тарта отырып жүзеге асырады.

      ЗҚАИ-ның ескертпесі!
      141-баптың 5-тармағының осы редакциясы 01.01.2026 дейін тоқтатыла тұрады - ҚР 27.12.2017 № 125-VI Кодексімен (тоқтатыла тұру кезеңіндегі редакцияны осы Кодекстің 277-бабының 6-т. қараңыз).

      5. Қорлар жөніндегі орталық комиссия қызметін ұйымдастыру, оның құрамы, жұмыс регламенті және іс қағаздарын жүргізу көмірсутектер саласындағы уәкілетті орган бекітетін Қазақстан Республикасының пайдалы қазбалар қорлары жөніндегі орталық комиссия туралы ережеде айқындалады.

      6. Жер қойнауының мемлекеттік сараптамасы геологиялық қорларды есептеу (жедел есептеу) жөніндегі есепті алған күннен бастап үш ай ішінде жүргізіледі.

      Жер қойнауының мемлекеттік сараптамасын жүргізу мерзімі қорлар жөніндегі орталық комиссияның шешімі бойынша, бірақ үш айдан аспайтын мерзімге ұлғайтылуы мүмкін.

      7. Жер қойнауының мемлекеттік сараптамасының нәтижелері сараптамалық қорытындымен ресімделеді, ол оң немесе теріс болуы мүмкін.

      8. Теріс сараптамалық қорытынды шығару үшін мыналар:

      1) көмірсутектер кен орнының геологиялық қорларына жүргізілген есептеудің (жедел есептеудің) көмірсутектер саласындағы уәкілетті орган бекітетін нормативтік-техникалық құжаттарда белгіленген талаптарға сәйкес келмеуі;

      2) көмірсутектердің геологиялық қорларының саны және сапасы туралы ақпараттың анық болмауы;

      3) ұсынылған деректер негізінде көмірсутектердің геологиялық қорларының саны мен сапасын объективті бағалаудың мүмкін болмауы негіз болып табылады.

      Жер қойнауының мемлекеттік сараптамасының теріс қорытындысында оны шығарудың негіздемесі және есепті пысықтау бойынша ұсынымдар беріледі.

      9. Сараптамалық қорытынды қорлар жөніндегі орталық комиссия төрағасы және оның мүшелері қол қойған күннен бастап бес жұмыс күні ішінде жер қойнауын пайдаланушыға жіберіледі.

      10. Жер қойнауының мемлекеттік сараптамасының оң қорытындысы көмірсутектер кен орнының геологиялық қорларын мемлекеттік есепке қоюға негіз болып табылады.

142-бап. Жобалау құжаттарының орындалуын мониторингтеу

      1. Жобалау құжаттарына өзгерістер мен толықтыруларды талап етпейтін жобалау көрсеткіштерін түзету жобалау ұйымының авторлық қадағалау жүргізуі шеңберінде жүзеге асырылады.

      Жер қойнауын ұтымды және кешенді пайдалану жөніндегі бірыңғай қағидаларда жобалау көрсеткіштерін түзету талап етілетін жағдайлар белгіленеді.

      Жобалау шешімдерінің іске асырылуын авторлық қадағалау жөніндегі есеп базалық жобалау құжаттарының мемлекеттік сараптамасына жатпайды және оны жер қойнауын пайдаланушы көмірсутектер саласындағы уәкілетті органға хабарлама жасау тәртібімен электрондық түрде жібереді.

      2. Жер қойнауын пайдаланушының кен орнын әзірлеу жобасын орындауын мониторингтеу:

      1) авторлық қадағалау;

      2) кемінде үш жылда бір рет орындалатын көмірсутектер кен орнының әзірленуіне талдау жүргізу арқылы жүзеге асырылады.

      3. Авторлық қадағалау және көмірсутектер кен орнын әзірлеуге талдау жүргізуге қойылатын талаптар жер қойнауын ұтымды және кешенді пайдалану жөніндегі бірыңғай қағидаларда белгіленеді.

      4. Авторлық қадағалау кезінде кен орнын игеруді бақылау арқылы алынатын ағымдағы геологиялық-кәсіпшілік ақпарат пайдаланылады, ал қадағалаудың нәтижелері есеп түрінде баяндалады.

      5. Авторлық қадағалау жөніндегі есепте:

      1) нақты қол жеткізілген технологиялық өлшемдер мәндерінің жобалау мәндеріне сәйкес келуі;

      2) нақты және жобалау көрсеткіштері арасындағы айырмашылықтардың және (немесе) жобалық шешімдердің орындалмау себептері;

      3) барлау жұмыстарының жобасы бойынша – жобалау шешімдеріне қол жеткізу және барлау жұмыстарын жүргізу кезінде анықталған кемшіліктерді жою бойынша ұсынымдар;

      4) сынамалап пайдалану жобасы бойынша – жобалау шешімдеріне қол жеткізу және сынамалап пайдалану жүргізу кезінде анықталған кемшіліктерді жою бойынша ұсынымдар;

      5) кен орнын игеру жобасы бойынша – жобалау шешімдеріне қол жеткізу және игеру жүйесін меңгеруде анықталған кемшіліктерді жою бойынша және (немесе) жекелеген жобалық шешімдерді және кен орнын әзірлеу жобасының көрсеткіштерін өзгерту қажеттілігін айқындау үшін әзірлеуге кезектен тыс талдау жүргізу бойынша ұсынымдар көрсетіледі.

      Авторлық қадағалау жүргізу кезінде жер пайдаланушы бұрын тартқан жобалау ұйымын өзгеге алмастыру қажет болған жағдайда, мұндай алмастыруға жобалау құжаты авторының келісуімен жол беріледі.

      6. Кен орнын әзірлеуді талдау пайдалану объектісін әзірлеу процесінде ұңғымалар мен қабаттарға жүргізілген геологиялық-кәсіпшілік, геофизикалық, гидродинамикалық және басқа да зерттеулердің нәтижелерін, сондай-ақ өнімді қабаттарда өтетін көмірсутектер қорларының ағымдағы орналасуы әзірлеу көрсеткіштерінің серпінін және процестерді кен орнын игерудің жүйесін жетілдіру қажеттілігін анықтау нысанына кешенді түрде зерттеуді білдіреді.

      7. Көмірсутектер кен орнын әзірлеуді талдауды жер қойнауын пайдаланушы тартатын, қызметтің тиісті түріне лицензиясы бар жобалау ұйымы жүргізеді және оны жер қойнауын пайдаланушы хабарлама тәртібімен құзыретті органға жібереді.

      8. Кен орнын әзірлеудің нақты және жобалау көрсеткіштері арасында елеулі (он пайыздан астам) айырмашылықтар болған жағдайда, кен орнын әзірлеу жобасына өзгерістер енгізу қажеттігі туралы көмірсутектер кен орнын әзірлеу нәтижелері бойынша талдау нәтижелерінің негізделген тұжырымы болған кезде жобалау құжаттарын талдау нәтижелері мемлекеттік сараптамаға жатады.

      9. Орталық комиссия көмірсутектер кен орындарын әзірлеуді талдау бойынша оң қорытынды шығарған жағдайда осындай талдаудың жобалық шешімдері мен көрсеткіштері кен орнын әзірлеу жобасына өзгерістер мен толықтыруларды әзірлеудің, бекіту мен оларды мемлекеттік сараптамадан өткізудің үш жылдан аспайтын кезеңіне кен орнын әзірлеу жобасының жобалау шешімдері мен көрсеткіштері ретінде бағаланады.

      Ескерту. 142-бапқа өзгеріс енгізілді – ҚР 28.12.2023 № 52-VIII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.
      ЗҚАИ-ның ескертпесі!
      143-баптың осы редакциясы 01.01.2026 дейін тоқтатыла тұрады - ҚР 27.12.2017 № 125-VI Кодексімен (тоқтатыла тұру кезеңіндегі редакцияны осы Кодекстің 277-бабының 12-тармақтың 3) тармақшасынан қараңыз).

143-бап. Жер қойнауын пайдаланушының келісімшарттық міндеттемелеріне жатқызылатын, көмірсутектерді барлау және өндіру жөніндегі жобалау құжаттарының көрсеткіштері

      Көмірсутектер бойынша жер қойнауын пайдалануға арналған келісімшартта жер қойнауын пайдаланушыға міндеттеме ретінде жобалау құжаттарының мынадай көрсеткіштерінің орындалуы белгіленеді:

      1) пайдалану ұңғымалары торшасының тығыздығы;

      2) әрбір пайдалану обьектісі бойынша өндіру және қысыммен айдау ұңғымаларының арақатынасы;

      3) кенжатындар бойынша орнын толтыру коэффициенті;

      4) қабаттық және кенжар қысымының қанық қысымға немесе конденсация қысымына қатынасы;

      5) қабат қысымның кенжар қысымына қатынасы;

      6) ұңғымалар бойынша газ факторының барынша жол берілетін шекті шамасы.

      Бұл ретте осы бапта көрсетілген көрсеткіштердің мәндері келісімшартқа енгізілмейді және жобалау құжаттарына сүйене отырып айқындалады.

20-ТАРАУ. КӨМІРСУТЕКТЕР БОЙЫНША ЖЕР ҚОЙНАУЫН ПАЙДАЛАНУ ЖӨНІНДЕГІ ОПЕРАЦИЯЛАРДЫ ЖҮРГІЗУДІҢ ЖЕКЕЛЕГЕН МӘСЕЛЕЛЕРІ

144-бап. Шикі мұнайды, газ конденсатын, шикі газды және оны қайта өңдеу өнімдерін (тауарлық газды) есепке алудың ақпараттық жүйесі

      1. Шикі мұнайды, газ конденсатын, шикі газды және оны қайта өңдеу өнімдерін (тауарлық газды) есепке алудың ақпараттық жүйесі:

      1) Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес қайта өңдеуге және тұтынушыға беруге дайындалған, сондай-ақ өз мұқтаждарына пайдаланылатын, қабаттық қысымды сақтау және (немесе) ұстап тұру мақсатында қабаттарға айдау жолымен кәдеге жаратуға жататын, осы Кодекстің 146-бабында белгіленген жағдайларда және шарттарда жағылатын шикі газдың айналымдағы мөлшері туралы деректерді автоматтандырылған жинау, өңдеу, сақтау және пайдалану арқылы шикі газды және оны қайта өңдеу өнімдерін (тауарлық газды);

      2) Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес тұтынушыға беруге дайындалған шикі мұнай мен газ конденсатының айналымдағы мөлшері туралы деректерді автоматтандырылған жинау, өңдеу, сақтау және пайдалану арқылы шикі мұнай мен газ конденсатын есепке алуды жүзеге асырады.

      2. Көмірсутектер саласындағы уәкілетті орган шикі мұнай мен газ конденсатын, шикі газды және оны қайта өңдеу өнімдерін (тауарлық газды) есепке алудың ақпараттық жүйесін қалыптастырудың және оның жұмыс істеуінің өзі айқындайтын тәртібіне сәйкес, ақпаратты өңдеу, сақтау, пайдалану, оның ішінде беру және тарату мақсаттарында шикі мұнай мен газ конденсатын, шикі газды және оны қайта өңдеу өнімдерін (тауарлық газды) есепке алудың ақпараттық жүйесіне қосу үшін ақпарат жинауды жүзеге асырады.

      3. Шикi мұнай мен газ конденсатының айналымы деп оларды дайындау, тасу, сақтау, тиеп-жөнелту, өткізу, Қазақстан Республикасының аумағына әкелу және Қазақстан Республикасы аумағының шегінен тыс жерге әкету түсініледі.

      Шикі газдың, оны қайта өңдеу өнімдерінің (тауарлық газдың) айналымы деп оларды жинау, дайындау, тасу, қайта өңдеу, сондай-ақ Кодексте және жобалау құжатында белгіленген жағдайлар мен шарттарда – қабатқа айдау және алау етіп жағу арқылы кәдеге жарату түсініледі.

      4. Шикі мұнайды, газ конденсатын, шикі газды және оны қайта өңдеу өнімдерін (тауарлық газды) есепке алу аспабы деп шикі мұнайдың, газ конденсатының, шикі газдың және оны қайта өңдеу өнімдерінің (тауарлық газдың) көлемдік және сапалық сипаттамаларын айқындайтын және Қазақстан Республикасының өлшем бірлігін қамтамасыз ету саласындағы заңнамасына сәйкес қолдануға рұқсат берілген техникалық құрылғы, сондай-ақ нақты уақыт режимінде шикі мұнайды, газ конденсатын, шикі газды және оны қайта өңдеу өнімдерін (тауарлық газды) есепке алудың ақпараттық жүйесі операторына ақпарат беруді жүзеге асыратын бағдарламалық қамтылым танылады.

      5. Шикi мұнайдың, газ конденсатының, шикі газдың және оны қайта өңдеу өнімдерінің (тауарлық газдың) айналымы саласындағы қызметті жүзеге асыратын субъектілер жарақтандыру тізбесі мен мерзімдерін көмірсутектер саласындағы уәкілетті орган бекітетін өздерінің өндірістік объектілерін есепке алу аспаптарымен жарақтандыруға және көмірсутектер саласындағы уәкілетті орган айқындаған тәртіппен олардың жұмыс істеуін қамтамасыз етуге міндетті.

      6. Шикі мұнайды, газ конденсатын, шикі газды және оны қайта өңдеу өнімдерін (тауарлық газды) өндіру және (немесе) олардың айналымы саласындағы қызметті жүзеге асыратын субъектілердің шикі мұнайды, газ конденсатын, шикі газды және оны қайта өңдеу өнімдерін (тауарлық газды) өндіру және (немесе) олардың айналымы жөніндегі операцияларды жарақтандыру тізбесі мен мерзімдерін көмірсутектер саласындағы уәкілетті орган бекітетін өндірістік объектілерді есепке алу аспаптарымен жарақтандырмай не ақауы бар есепке алу аспаптарымен жарақтандырып жүргізуіне тыйым салынады.

      Ескерту. 144-бап жаңа редакцияда – ҚР 14.07.2022 № 141-VII (01.01.2024 бастап қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

145-бап. Көмірсутектер бойынша жер қойнауын пайдалануды басқарудың бірыңғай мемлекеттік жүйесі

      1. Жер қойнауын пайдаланушылар, мұнай және (немесе) шикі газ, уран, көмір өндіру және олардың айналымы саласындағы операцияларды жүзеге асыратын тұлғалар не олардың уәкілетті өкілдері есептерді жер қойнауын пайдалануды басқарудың бірыңғай мемлекеттік жүйесі арқылы ұсынады. Көрсетілген есептер уәкілетті өкілдің электрондық цифрлық қолтаңбасымен куәландырылуға тиіс. Есептерді ұсыну нысандары мен тәртібін көмірсутектер және уран саласындағы уәкілетті орган әзірлейді және бекітеді.

      2. Осы Кодекстің мақсаттары үшін жер қойнауын пайдалануды басқарудың бірыңғай мемлекеттік жүйесі деп жер қойнауын пайдалану саласындағы ақпаратты жинауға, сақтауға, талдауға және өңдеуге арналған, көмірсутектер саласындағы уәкілетті органның "Қазақстан Республикасының жер қойнауын пайдалануды басқарудың бірыңғай мемлекеттік жүйесі" ақпараттық жүйесі түсініледі.

146-бап. Шикі газды жағу

      1. Мыналарды:

      1) авариялық жағдай қатері немесе оның туындауы, персоналдың өміріне немесе халық денсаулығына және қоршаған ортаға қатер төнуі;

      2) ұңғыма объектілерін сынау кезіндегі;

      3) кен орнын сынамалап пайдалану кезіндегі;

      4) шикі газды технологиялық тұрғыдан еріксіз жағу кезіндегі жағдайларды қоспағанда, шикі газды факелде жағуға тыйым салынады.

      2. Шикі газды технологиялық тұрғыдан еріксіз жағу деп осы баптың 4-тармағына сәйкес белгіленген нормативтер және көлемдер шегінде, технологиялық жабдықты іске қосу-баптау, пайдалану, техникалық қызмет көрсету және жөндеу кезінде, сондай-ақ технологиялық жабдықтың жұмысындағы технологиялық іркілістер, істен шығу мен ауытқулар кезінде көмірсутектерді өндірудің үздіксіз процесін қамтамасыз ету үшін шикі газды жағу танылады.

      3. Осы баптың 1-тармағының 1) тармақшасында көзделген жағдайларда шикі газды факелде рұқсатсыз жағуға жол беріледі.

      Бұл ретте жер қойнауын пайдаланушы мұндай жағу туралы көмірсутектер және қоршаған ортаны қорғау саласындағы уәкілетті органдарды он күн ішінде жазбаша хабардар етуге міндетті.

      Осындай хабарлама шикі газды жағудың себептерін және жағылған шикі газдың көлемдері туралы мәліметтерді қамтуға тиіс.

      4. Осы баптың 1-тармағының 2), 3) және 4) тармақшаларында көзделген жағдайларда, жер қойнауын пайдаланушы жобалау құжаттарын және көмірсутектер саласындағы уәкілетті орган бекітетін, жер қойнауын пайдалану жөніндегі операцияларды жүргізу кезінде шикі газды жағу нормативтері мен көлемдерін есептеу әдістемесі бойынша айқындалған нормативтер мен көлемдер шегінде шикі газды қайта өңдеуді дамыту бағдарламасын сақтаған жағдайда көмірсутектер саласындағы уәкілетті органның рұқсаты бойынша шикі газды факелде жағуға жол беріледі.

      Шикі газды факелде жағуға рұқсат беру тәртібін көмірсутектер саласындағы уәкілетті орган бекітеді.

      5. Ұңғыма объектілерін сынау кезінде жер қойнауын пайдаланушы бекіткен және осы Кодекс пен Қазақстан Республикасының өзге де заңдарында көзделген сараптамалардың оң қорытындыларын алған базалық жобалау құжатына немесе әзірлеуді талдауға сәйкес, жер қойнауын пайдаланушы бекіткен ұңғыма объектілерін сынау жоспарында көзделген мерзімге, ұңғыманың әрбір объектісі үшін тоқсан күннен аспайтын мерзімге шикі газды жағуға жол беріледі.

      Кен орнын сынамалап пайдалану кезінде үш жылдан аспайтын жалпы мерзімге шикі газды жағуға рұқсат берілуі мүмкін.

      6. Технологиялық жабдықты іске қосу-баптау, техникалық қызмет көрсету және жөндеу жұмыстары кезінде шикі газды жағу көмірсутектер саласындағы уәкілетті орган бекіткен әдістеме бойынша есептелген нормативтер мен көлемдер шегінде жүзеге асырылады.

      7. Технологиялық жабдық жұмысындағы технологиялық іркілістер, істен шығу мен ауытқулар жағдайларында жер қойнауын пайдаланушы тергеу жүргізуге және көмірсутектер саласындағы уәкілетті органға технологиялық іркілістер, істен шығу мен ауытқулардың, әрбір жағдайы бойынша жағылған газдың уақыты мен көлемдері туралы мәліметтерді, сондай-ақ олардың себептерін көрсете отырып, есепті тоқсаннан кейінгі айдың жиырма бесінші күнінен кешіктірмей, тоқсан сайын есеп беруге міндетті.

147-бап. Шикі газды қайта өңдеу және кәдеге жарату

      1. Шикі газды қайта өңдеу деп шикі газдан құрауыштарының сапалық және сандық құрамы бойынша техникалық регламенттердің және (немесе) ұлттық стандарттардың талаптарына сай келетін өнімді өндіру жөніндегі технологиялық процесс түсініледі.

      2. Көмірсутектерді өндіруді жүзеге асыратын жер қойнауын пайдаланушы шикі газды жағу көлемдерін азайтуға бағытталған іс-шаралар жүргізуге міндетті.

      Кен орнын әзірлеу жобасында шикі газды өңдеу (кәдеге жарату) жөніндегі бөлім міндетті түрде болуға тиіс.

      3. Жер қойнауын пайдаланушылар шикі газды ұтымды пайдалану және қоршаған ортаға зиянды әсерді төмендету мақсатында көмірсутектер саласындағы уәкілетті орган бекітетін нысан бойынша шикі газды қайта өңдеуді дамыту бағдарламаларын әзірлеуге міндетті. Шикі газды қайта өңдеуді дамыту бағдарламасы жер қойнауын пайдаланушы бекіткен және осы Кодекс пен Қазақстан Республикасының өзге де заңдарында көзделген оң қорытынды алынған базалық жобалау құжатының сараптамалары немесе әзірлеменің талдауы негізінде әзірленеді.

      Шикі газды қайта өңдеуді дамыту бағдарламалары шикі газды қайта өңдеуді дамыту мәселелері жөніндегі жұмыс тобының ұсынымдарын ескере отырып, көмірсутектер саласындағы уәкілетті органның бекітуіне жатады және олар әр үш жыл сайын жаңартылып отыруға тиіс.

      Шикі газды қайта өңдеуді дамыту мәселелері жөніндегі жұмыс тобының құрамын және ол туралы ережені көмірсутектер саласындағы уәкілетті орган бекітеді.

      Жер қойнауын пайдаланушы шикі газды қайта өңдеуді дамыту бағдарламаларының орындалуы туралы есептерді көмірсутектер саласындағы уәкілетті орган бекітетін нысан бойынша және мерзімдерде осы органға жыл сайын жіберуге тиіс.

      4. Мыналарды:

      1) осы Кодекстің 146-бабында белгіленген жағдайларда және шарттармен жағылатын;

      2) жер қойнауын пайдаланушы көмірсутектер саласындағы уәкілетті орган бекіткен шикі газды қайта өңдеуді дамыту бағдарламасында көзделген көлемдерде өзінің технологиялық қажеттіліктеріне пайдаланатын;

      3) жер қойнауын пайдаланушы өзге тұлғаларға қайта өңдеу және (немесе) кәдеге жарату мақсатында өткізетін шикі газ көлемдерін қоспағанда, өндірілетін шикі газдың толық көлемін қайта өңдемей көмірсутектерді өндіруге тыйым салынады.

      Бұл ретте шикі газды өңдеу экономикалық жағынан тиімсіз кен орындарында кен орнын әзірлеу жобасында және шикі газды қайта өңдеуді дамыту бағдарламасында, жеке мұқтаждыққа пайдаланылатын газды қоспағанда, қабаттық қысымды сақтау және (немесе) ұстап тұру мақсатында қабатқа айдау арқылы өндірілетін шикі газдың бүкіл көлемін кәдеге жарату көзделуі мүмкін.

      5. Кен орнын әзірлеу жобасында және шикі газды қайта өңдеуді дамыту бағдарламасында мұндай кен орнында ішкі қабаттық қысымды ұстап тұрудың өзге әдістері тиімсіз және мұндай айдау қоршаған орта мен адамның өмірі үшін қауіпсіздіктің жоғары деңгейіне ие болған жағдайда, қабаттық қысымды ұстап тұру мақсатында қабатқа айдау арқылы өндірілетін шикі газды кәдеге жарату көзделуі мүмкін.

      6. Бірлесіп игерген жағдайда жобалау құжаттарында және шикі газды қайта өңдеуді дамыту бағдарламаларында қабаттық қысымды сақтау және (немесе) ұстап тұру мақсатында бір кен орнынан екінші кен орны қабатына (өзге де жер қойнауын пайдаланушылардың кен орындарын қоса алғанда) өндірілетін шикі газды айдау арқылы кәдеге жарату көзделуі мүмкін.

      7. Кен орнын әзірлеу жобасында көзделмеген, сондай-ақ кен орнын әзірлеу жобасын бұза отырып жүзеге асырылған, шикі газды қабатқа айдауға тыйым салынады.

      8. Жер қойнауын пайдаланушылар және көмірсутектер саласындағы уәкілетті орган шикі газды қайта өңдеу жөніндегі бірлескен жобаларды іске асыра алады.

      9. Егер жер қойнауын пайдалануға арналған келісімшартта өзгеше көзделмесе, өндірілген ілеспе газ мемлекет меншігі болып табылады.

      Ескерту. 147-бапқа өзгеріс енгізілді – ҚР 28.12.2023 № 52-VIII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 06.04.2024 № 71-VIII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

148-бап. Қабаттық қысымды ұстап тұру және суларды дайындау

      1. Жер қойнауын пайдалануға арналған әртүрлі келісімшарттар бойынша көмірсутектерді өндіру жөніндегі операцияларды жүзеге асыратын жер қойнауын пайдаланушылар осы Кодекстің 150-бабында көзделген жағдайларда қабаттық қысымды ұстап тұру мақсатында бір жер қойнауын пайдаланушыдан дайындалған қабаттық суды екінші жер қойнауын пайдаланушының кен орнының қабатына айдауды жүзеге асыруы мүмкін.

      2. Жер қойнауын пайдаланушы қабаттық қысымды ұстап тұру мақсатында одан әрі кен орны қабатына айдауға ілеспе және (немесе) өзге де (теңіз суын қоса алғанда) суды дайындау үшін қажетті инфрақұрылымдық объектілерге иелік ететін тұлғаларды тарта алады.

149-бап. Шекарамаңы жер қойнауы учаскелеріндегі көмірсутектер бойынша жер қойнауын пайдалану жөніндегі операциялар

      1. Егер жер қойнауын пайдаланушы көмірсутектер бойынша жер қойнауын пайдалану жөніндегі операцияларды жүргізу нәтижесінде бір бөлігі басқа іргелес немесе қарсы беттегі мемлекеттің заңды құзырындағы аумақта немесе теңізде Қазақстан Республикасының аумағының шегінде орналасқан шекарамаңы жер қойнауы учаскесінде немесе бір бөлігі аумағында орналасқан, сонымен қатар кенжатынды (кенжатындар жиынтығын) тапқан жағдайда, ол бұл туралы құзыретті органға дереу хабарлауға міндетті.

      2. Қазақстан Республикасының табылған кенжатынның бір бөлігі (кенжатындар жиынтығы) жер қойнауында жатқан мемлекетпен тиісті халықаралық шарттар болмаған жағдайда, құзыретті орган осындай мемлекетпен келісімге қол жеткізілгенге дейін шекарамаңы жер қойнауы учаскесінде көмірсутектер бойынша жер қойнауын пайдалану жөніндегі операцияларды тоқтата тұру туралы шешім қабылдауға құқылы.

      Бұл ретте құзыретті орган шекарамаңы жер қойнауының учаскесінде көмірсутектер бойынша жер қойнауын пайдалану жөніндегі операцияларды тоқтата тұру туралы шешім қабылданған күннен бастап үш жұмыс күні ішінде жер қойнауын пайдаланушыны ол туралы хабардар етеді және күнтізбелік отыз күн ішінде шекарамаңы жер қойнауы учаскесінде орналасқан кен орнын бірлесіп әзірлеудің тәртібі мен шарттарын реттейтін халықаралық шартты әзірлеуге бастама жасайды.

      3. Құзыретті орган шекарамаңы жер қойнауы учаскесінде көмірсутектер бойынша жер қойнауын пайдалану жөніндегі операцияларды тоқтата тұру туралы шешім қабылдаған жағдайда, жер қойнауын пайдалану жөніндегі тоқтатылған операцияларды құзыретті орган қалпына келтіруге рұқсат бергенге дейін келісімшарт өзінің қолданысын тоқтата тұрған болып есептеледі.

150-бап. Әртүрлі жер қойнауы учаскелеріндегі кен орындарын бірлесіп игеру

      1. Бірлесіп игеру деп бірнеше жер қойнауын пайдаланушылардың көмірсутектер бойынша жер қойнауын пайдалану жөніндегі бірлескен операциялар келісімнің негізінде жүргізуді, оның ішінде кен орындарын әзірлеу үшін ортақ инфрақұрылымды пайдалануы түсініледі.

      2. Егер бірнеше кен орындарын бірлесіп игеру бір немесе бірнеше кен орындарын әзірлеудің техникалық және экономикалық көрсеткіштерін жақсартатын болса, мұндай игеруге жол беріледі.

      3. Әртүрлі жер қойнауы учаскелерінде көмірсутектерді барлау және (немесе) өндіру жөніндегі операцияларды жүзеге асыратын жер қойнауын пайдаланушылар осы Кодексте белгіленген тәртіппен құзыретті органмен келісу бойынша:

      1) бір жер қойнауын пайдаланушыда қуаттары, инфрақұрылымдық объектілері және (немесе) өзге де техникалық және технологиялық мүмкіндіктері бар болған кезде жобалау құжаттарына тиісті өзгерістер енгізе отырып (қажеттілік кезінде), мұндай жер қойнауын пайдаланушымен осындай қуаттарды, инфрақұрылымдық объектілерді және (немесе) өзге де техникалық және технологиялық мүмкіндіктерді пайдалануға шарт жасасуға;

      2) инфрақұрылымдық объектілерді бірлесіп жобалауға және (немесе) салуға не тиісті шарт негізінде оларды бірлесіп пайдалануға құқылы.

      4. Бірнеше жер қойнауын пайдаланушылар жер қойнауының әртүрлі учаскелерінде бірнеше кен орындарын бірлесіп игерген жағдайда, жобалау құжаттарында бірлесіп игерудің қажеттілігі мен тиімділігі, сондай-ақ оны жүзеге асыру схемасы негізделеді.

      5. Жер қойнауын пайдаланушылар осы баптың 3-тармағының 2) тармақшасын іске асыру мақсаттары үшін бірлескен инфрақұрылымдық объектілерді жедел басқаруды жүзеге асыратын басқарушы компанияны айқындауы мүмкін.

      6. Жер қойнауын пайдаланушы (оның ішінде басқарушы компания) бірлесіп игеру кезінде жер қойнауын пайдаланушылар арасындағы келісім бойынша басқа жер қойнауын пайдаланушының жер қойнауы учаскесінде оның жер қойнауын пайдалану жөніндегі операцияларының бір бөлігін немесе барлығын, егер бұл бірлесіп игеру үшін қажет болса, жүргізуге құқылы.

      7. Осы баптың 3-тармағының ережелерін ескере отырып, инфрақұрылымдық объектілерді бірлесіп пайдалану кезінде өндірілген көмірсутектердің көлемін бөлу жер қойнауын пайдаланушылар арасындағы келісім бойынша жүргізіледі.

      8. Қажет болған кезде жер қойнауын пайдаланушылар арасындағы келісімде инженерлік қамтамасыз ету жүйелерін (соның ішінде электр энергиясын, жабдықты және материалдарды) бірлесіп пайдалану көзделеді.

151-бап. Көмірсутектерді бірыңғай объект ретінде кен орнында барлау немесе өндіру

      1. Егер жер қойнауын пайдаланушы көмірсутектерді барлау және (немесе) өндіру жөніндегі операцияларды жүргізетін табылған кенжатынның немесе кен орнының бір бөлігі көмірсутектерді барлау және (немесе) өндіру жөніндегі операцияларды жүргізу үшін басқа жер қойнауын пайдаланушының пайдалануындағы жер қойнауы учаскесінің шегінде орналасса, мұндай жер қойнауын пайдаланушылар өз таңдауы бойынша:

      1) осы Кодексте белгіленген беру рәсімдерін сақтай отырып, осы кенжатын немесе кен орны бойынша жер қойнауын пайдалану құқығына ие бір ғана жер қойнауын пайдаланушы қалатындай немесе бір келісімшарт негізінде жер қойнауын пайдалану құқығындағы үлестерге ие бірнеше жер қойнауын пайдаланушы қалатындай етіп өзінің жер қойнауын пайдалану құқығын беруге;

      2) бірыңғай объект ретінде кенжатында немесе кен орнында бірлескен барлау мен өндіруді немесе өндіруді жүргізу туралы шартты құзыретті органмен алдын ала келісіп, жобалау құжаттарына тиісті өзгерістер енгізе отырып осындай шарт жасасуға міндетті.

      2. Жер қойнауын пайдаланушылар осы баптың 1-тармағын сақтамаған жағдайда құзыретті орган жер қойнауын пайдаланушылардан бірыңғай объект ретінде кенжатында немесе кен орнында бірлескен барлау мен өндіруді немесе өндіруді жүргізу туралы шарт жасасуды сот тәртібімен талап етуге құқылы.

      3. Бірлескен барлау мен өндіруді немесе өндіруді жүзеге асыратын жер қойнауын пайдаланушылар өздеріне келісімшарттармен жүктелген міндеттемелердің орындалуы бойынша ортақ жауаптылықта болады.

152-бап. Мұнайдың көлемі мен салмағын өлшеу

      1. Жер қойнауын пайдаланушы жер қойнауы учаскесінде өндірген мұнайдың көлемі мен салмағын өлшеуді жер қойнауын пайдаланушы көмірсутектер саласындағы уәкілетті орган бекітетін тәртіппен жүргізеді.

      2. Жер қойнауын пайдаланушы Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес мұнайдың көлемі мен салмағын өлшеу үшін пайдаланылатын жабдық пен аспаптарды сынақтан өткізеді.

      3. Егер сынау немесе қарап-тексеру кезінде жабдықтың немесе аспаптардың ақаулары бар екені анықталса, онда ақаудың мерзімін анықтауға мүмкіндік болмаған кезде ақаудың мерзімі алдыңғы өлшеуден бастап ақау анықталған күнге дейінгі уақыттың жартысы ретінде айқындалады.

21-ТАРАУ. КӨМІР ҚАБАТТАРЫНДАҒЫ МЕТАНДЫ БАРЛАУ МЕН ӨНДІРУДІ, ТЕҢІЗДЕ, ІШКІ СУ АЙДЫНДАРЫНДА ЖӘНЕ САҚТЫҚ АЙМАҒЫНДА КӨМІРСУТЕКТЕРДІ БАРЛАУ МЕН ӨНДІРУДІ, СОНДАЙ-АҚ САРҚЫЛЫП ЖАТҚАН КЕН ОРЫНДАРЫНДА КӨМІРСУТЕКТЕР ӨНДІРУДІ ЖҮРГІЗУ ЕРЕКШЕЛІКТЕРІ

      Ескерту. 21-тараудың тақырыбына өзгеріс енгізілді – ҚР 28.12.2023 № 52-VIII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

153-бап. Көмір қабаттарындағы метанды барлау мен өндіру ерекшеліктері

      1. Көмір қабаттарындағы метанды барлау мен өндіру осы тарауда көзделген ерекшеліктері ескеріле отырып, осы Кодексте көмірсутектерді барлау мен өндіру үшін белгіленген талаптарға сәйкес жүзеге асырылады.

      2. Алдын ала газсыздандыру бойынша қажетті іс-шараларды, құрамындағы метанды белгіленген нормативтерге дейін төмендетуді қамтамасыз ететін көмір қабаттарынан алынған метанды кейіннен кәдеге жарата отырып, желдету және қабаттық газсыздандыру бағдарламаларын өткізбей, көмір қабаттарындағы табиғи метан мөлшері жоғары деңгейде болатын көмір кен орындарын игеруге тыйым салынады.

      Көмірді барлауға және (немесе) өндіруге арналған лицензия шеңберінде жұмыс істеп тұрған шахталарды газсыздандыру кезінде көмір қабаттарындағы метанды барлау мен өндіруге немесе өндіруге арналған келісімшартты жасамай көмір қабаттарындағы метанды өндіруге жол беріледі.

      3. Бұл ретте мұндай жер қойнауын пайдаланушы өндірілген көмір қабаттарындағы метанды одан әрі өткізбей, оны өзінің технологиялық қажеттіліктері үшін ғана пайдалануға құқылы.

      4. Көмір өндіруді жүргізіп жатқан жер қойнауын пайдаланушы көмір қабаттарындағы метанды одан әрі өткізу мақсатында өндіруді жүзеге асыруға ниеттенген жағдайда, мұндай жер қойнауын пайдаланушы осы Кодексте көзделген тәртіппен көмір қабаттарындағы метанды барлау мен өндіруге немесе өндіруге арналған жер қойнауын пайдалану құқығын алуы қажет.

153-1-бап. Сарқылып жатқан кен орындарында көмірсутектерді өндіру

      1. Сарқылып жатқан кен орындары бойынша жер қойнауын пайдалануға арналған келісімшарттар шеңберінде көмірсутектер өндіруді жүзеге асыратын жер қойнауын пайдаланушы бір мезгілде мынадай шарттарды сақтауға міндетті:

      1) кен орнының осы баптың 2-тармағында көзделген өлшемшарттарға сәйкес болуы. Бұл ретте мұндай сәйкестік осы Кодексте және Қазақстан Республикасының өзге де заңдарында көзделген сараптамалардың оң қорытындысын алған кен орнын әзірлеу жобасында көрсетіледі;

      2) жер қойнауын пайдаланушының осы баптың 3-тармағында көзделген инвестициялық міндеттемені орындауы.

      Жер қойнауын пайдалануға арналған келісімшарт жер қойнауын пайдаланушының осы баптың 3-тармағында көзделген инвестициялық міндеттемесін орындау жөніндегі міндеттеме енгізілген кезде сарқылып жатқан кен орындары бойынша жер қойнауын пайдалануға арналған келісімшарт деп танылады.

      2. Көмірсутектер кен орны оны әзірлеу барысында мынадай көрсеткіштердің кемінде біреуіне қол жеткізілген жағдайда сарқылып жатқандар санатына жатады:

      көмірсутектердің ірі кен орындары үшін қорлардың игерілуі бекітілген алынатын қорлардың жетпіс және одан көп пайызын және кен орнының су басуы сексен бес және одан көп пайызды құрауға тиіс;

      мұнай алудың ағымдағы коэффициенті бірліктің 0,4 және одан көп үлесін құрауға тиіс.

      3. Осы баптың 4-тармағында белгіленген инвестициялау коэффициентінің және өткен жылдың қорытындысы бойынша "Салық және бюджетке төленетін басқа да міндетті төлемдер туралы" Қазақстан Республикасы Кодексінің (Салық кодексі) 723-бабына сәйкес салықтық есепке алу саясатында бекітілген жер қойнауын пайдаланушының бөлек салықтық есепке алуды жүргізу әдістемесіне сәйкес есептелген, сарқылып жатқан кен орны бойынша жылдық жиынтық кіріс сомасының көбейтіндісі ретінде есептелетін сомадан кем болмайтын мөлшерде мұндай сарқылып жатқан кен орнын әзірлеуге қосымша инвестицияларды жүзеге асыру және (немесе) осы Кодекстің 129-бабында белгіленген тәртіппен өңірдің әлеуметтік-экономикалық дамуын қосымша қаржыландыру жер қойнауын пайдаланушының мұндай кен орындары бойынша жер қойнауын пайдалануға арналған келісімшарт бойынша инвестициялық міндеттемесі болып табылады.

      4. Сарқылып жатқан кен орны бойынша инвестициялау коэффициенті мұндай кен орны бойынша көмірсутектерді өндірудің нақты жылдық көлемі негізге алына отырып белгінеді және мыналарды құрайды:

Р/с
№

Жылдық өндіру көлемі

Инвестициялау коэффициенті, %-бен

1

2

3

1.

250 000 тоннаны қоса алғанға дейін

1,0

2.

250 000 тоннадан жоғары және 500 000 тоннаны қоса алғанға дейін

2,0

3.

500 000 тоннадан жоғары және 1 000 000 тоннаны қоса алғанға дейін

3,0

4.

1 000 000 тоннадан жоғары және 2 000 000 тоннаны қоса алғанға дейін

4,0

5.

2 000 000 тоннадан жоғары және 3 000 000 тоннаны қоса алғанға дейін

5,0

6.

3 000 000 тоннадан жоғары және 4 000 000 тоннаны қоса алғанға дейін

5,5

7.

4 000 000 тоннадан жоғары және 5 000 000 тоннаны қоса алғанға дейін

6,5

8.

5 000 000 тоннадан жоғары және 7 000 000 тоннаны қоса алғанға дейін

7,0

9.

7 000 000 тоннадан жоғары және 10 000 000 тоннаны қоса алғанға дейін

8,0

10.

10 000 000 тоннадан жоғары

8,5

      Ескерту. 153-1-баппен толықтырылды – ҚР 28.12.2023 № 52-VIII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

154-бап. Теңізде, ішкі су айдындарында және сақтық аймағында көмірсутектерді барлау мен өндіруді жүргізудің жалпы шарттары

      1. Теңіз деп су қабатының беті, сондай-ақ Каспий мен Арал теңіздерінің қазақстандық бөлігі шегіндегі түбі танылады.

      2. Ішкі су айдындары деп Қазақстан Республикасының шекараларында орналасқан жасанды су айдындары мен су ағындары танылады.

      3. Сақтық аймағы – теңіздің жағалау сызығынан құрлыққа қарай бес километрге созылып жатқан, теңізге және ішкі су қоймалары мұнайдың төгілуі салдарынан ластануы немесе теңіздің ластану көзі болуы мүмкін құрлық аймағы.

      4. Теңіз нысандары деп теңізде көмірсутектерді барлауды және (немесе) өндіруді жүргізу кезінде пайдаланылатын жасанды аралдар, бөгеттер, құрылыстар, қондырғылар, құбыржолдар және өзге де объектілер танылады.

      5. Теңізде көмірсутектерді барлауды және (немесе) өндіруді жүргізетін жер қойнауын пайдаланушылар теңізде қоршаған ортаны қорғау жөніндегі ең озық практиканы басшылыққа алуға, кеме қатынасына, кәсіпшілікке, су биологиялық ресурстарын пайдалану мен қорғауға және әдетте теңіздің нақты учаскесінде жүзеге асырылатын өзге де құқыққа сыйымды қызметке кедергі жасамауға және зиян келтірмеуге міндетті.

      6. Көмірсутектер саласындағы ұлттық компанияның келісімшарт бойынша жер қойнауын пайдаланушы ретінде елу пайыз мөлшердегі үлестік қатысуы теңізде көмірсутектер бойынша жер қойнауын пайдалану құқығын берудің міндетті шарты болып табылады.

      Кейін ұлттық компания келісімшарт бойынша жер қойнауын пайдаланушылардың шешімдер қабылдауына өзінің бақылауын сақтаған жағдайда, келісімшартта ұлттық компанияның үлестік қатысуының көрсетілген мөлшері төмендетілуі мүмкін.

      7. Қоршаған ортаға теріс әсерді барынша төмендету мақсатында теңізде көмірсутектерді барлауды және (немесе) өндіруді жүргізетін жер қойнауын пайдаланушылар теңіз объектілерін пайдалану жөніндегі жобаларды бірлесіп іске асыруды жүзеге асыруы мүмкін.

      8. Теңізде көмірсутектерді барлауды және (немесе) өндіруді жүргізетін жер қойнауын пайдаланушы теңізде жүргізілген көмірсутектер бойынша жер қойнауын пайдалану жөніндегі операциялар нәтижесінде пайда болған теңіздің ластануы жағдайында экологиялық залал, жеке және (немесе) заңды тұлғаларға келтірілген зиян үшін, егер экологиялық залалдың, зиянның еңсерілмейтін күштің әсерінен немесе зардап шегушінің жасырын пиғылы салдарынан келтірілгені дәлелденбесе, кінәсінің болу-болмауына қарамастан жауапты болады.

      9. Теңізде көмірсутектерді барлауды және (немесе) өндіруді жүзеге асыратын жер қойнауын пайдаланушы жер қойнауын пайдаланушыға тиесілі теңіз объектілерінде Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес инспекцияларды жүргізу үшін өкілеттігі бар мемлекеттік органдардың өкілдерін жағалаудан өз есебінен жеткізуді қамтамасыз етуге міндетті.

      Мемлекеттік органдар өкілдерінің теңіз объектілерінде инспекция жүргізуі жер қойнауын пайдаланушының қалыпты қызметіне кедергі келтірмеуге тиіс.

      10. Теңізде көмірсутектерді барлауды жүзеге асыратын жер қойнауын пайдаланушы барлау аумағына барлық қажетті геофизикалық және сейсмологиялық зерттеулер жүргізілгеннен, сондай-ақ осы Кодекстің 156-бабы 1-тармағының талаптары орындалғаннан кейін ғана ұңғымаларды бұрғылауға кірісуге құқылы.

      11. Бұрын бұрғыланған ұңғыма бақылаудан шыққан кезде мұндай ұңғыманы бақылауға алудың өзге әдістерін қолдану мүмкін болмаған не қалыптасқан жағдайларда тиімсіз болып табылатын кезде тығындау ұңғымасын бұрғылауды қоспағанда, жер қойнауын пайдаланушы бекіткен және осы Кодекс пен Қазақстан Республикасының өзге де заңдарында көзделген сараптамалардың оң қорытындыларын алған ұңғымаларды бұрғылау жобасында көзделмеген іздестіру, барлау, пайдалану ұңғымаларын немесе өзге де ұңғыманы бұрғылауға тыйым салынады.

      Бұл ретте жер қойнауын пайдаланушы тығындау ұңғымасын бұрғылау туралы шешім қабылдауға ықпал еткен нақты мән-жайлар мен себептерді көрсете отырып, құзыретті органға осындай ұңғыманы бұрғылаудың басталғаны туралы ақылға қонымды мерзім ішінде жазбаша түрде хабарлауға міндетті.

      12. Сақтық аймағының шегінде көмірсутектерді барлауды және (немесе) өндіруді жүзеге асыратын жер қойнауын пайдаланушы су деңгейі көтерілген жағдайда теңіздің ластануын болдырмайтындай қажетті шаралар қабылдауға міндетті.

      13. Ішкі су айдындарында және сақтық аймағында көмірсутектер бойынша жер қойнауын пайдалану жөніндегі операцияларға осы Кодекстің теңіздегі көмірсутектерге қатысты жер қойнауын пайдалану жөніндегі операциялар үшін белгіленген ережелері қолданылады.

      14. Осы баптың 8 және 9-тармақтарының талаптары теңізде, ішкі су айдындарында және сақтық аймағында мұнайдың төгілу қаупі бар объектілерді пайдаланатын тұлғаларға қатысты да қолданылады.

      15. Осы тараудың мақсаттары үшін мұнайдың төгілуі деп мұнай өнімдерінің төгілуі де түсініледі.

      Ескерту. 154-бапқа өзгеріс енгізілді – ҚР 23.02.2021 № 11-VII (2018 жылғы 12 тамызда жасалған Каспий теңізінің құқықтық мәртебесі туралы конвенция күшіне енген күннен бастап қолданысқа енгізіледі); 02.01.2021 № 401-VI (01.07.2021 бастап қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

155-бап. Теңізде, ішкі су айдындарында және сақтық аймағында мұнайдың төгілуін жою бойынша әзірлікті және іс-қимылдарды қамтамасыз етудің ұлттық жүйесі

      1. Теңізде, ішкі су айдындарында және сақтық аймағында мұнайдың төгілуін жою үшін ресурстар деп теңізге мұнайдың төгілуін жою кезінде пайдаланылатын персонал, кемелер, жабдық, химиялық заттар және өзге де материалдар танылады.

      2. Теңізге мұнайдың төгілу қаупі бар объектілерге теңіз объектілері, теңіз порттары және кемелер жатады.

      3. Теңізде, ішкі су айдындарында және сақтық аймағында мұнайдың төгілуін жою бойынша әзірлікті және іс-қимылдарды қамтамасыз ету мұнайдың төгілуінің болжалды көлемдеріне қарай мынадай деңгейлер бойынша жүзеге асырылады:

      бірінші деңгей – мұнайдың төгілу қаупі бар объектідегі ресурстар арқылы жойылатын мұнайдың шамалы төгілуі (он тонна мұнайдан аспайтын);

      екінші деңгей – мұнайдың төгілу қаупі бар объект ресурстарына қосымша жағалаудан ресурстар тартыла отырып жойылатын мұнайдың елеулі (орташа) төгілуі (он тоннадан екі жүз елу тоннаға дейін);

      үшінші деңгей – мұнайдың төгілу қаупі бар объект ресурстарына және жағалау ресурстарына қосымша елдегі ресурстар мен халықаралық ресурстар тартыла отырып жойылатын мұнайдың көп көлемде төгілуі (екі жүз елу және одан да көп тонна).

      Қауіпті бағалау негізінде мұнайдың ықтимал төгілуінің анықталған көлемдері көрсетілген үш деңгейден де жоғары болуы мүмкін. Ресурстар саны мұнайдың ықтимал төгілу қаупінің деңгейіне сәйкес болуға тиіс.

      4. Теңізде, ішкі су айдындарында және сақтық аймағында мұнайдың төгілуін жою бойынша әзірлікті және іс-қимылдарды қамтамасыз етудің ұлттық жүйесіне:

      1) көмірсутектер саласындағы уәкілетті орган азаматтық қорғау және сауда мақсатында теңізде жүзу саласындағы уәкілетті органдармен бірлесіп бекітетін, теңізде, Қазақстан Республикасының ішкі су айдындарында және сақтық аймағында мұнайдың төгілуін жою бойынша әзірлікті және іс-қимылдарды қамтамасыз етудің ұлттық жоспары (бұдан әрі – ұлттық жоспар);

      2) ұлттық жоспар негізінде азаматтық қорғау саласындағы уәкілетті орган ведомствосының аумақтық бөлімшелері әзірлейтін және тиісті облыстардың жергілікті атқарушы органдары бекітетін облыстардың теңізде, ішкі су айдындарында және сақтық аймағында мұнайдың төгілуін жою бойынша әзірлікті және іс-қимылдарды қамтамасыз етудің аумақтық жоспарлары;

      3) объектілік жоспарлар – кемелердің меншік иелерін қоспағанда, мұнайдың төгілу тәуекелі бар объектілердің меншік иелері азаматтық қорғау саласындағы уәкілетті органның тиісті аумақтық бөлімшесімен келісілетін, ұлттық және тиісті облыстардың аумақтық жоспарлары негізінде, сондай-ақ мұнайдың төгілу тәуекелін бағалау және жиынтық экологиялық пайданы талдау негізінде әзірлейтін теңізде, ішкі су айдындарында және сақтық аймағында мұнайдың төгілуін жою бойынша әзірлікті және іс-қимылдарды қамтамасыз ету жөніндегі жоспарлар;

      4) 1973 жылғы Кемелерден ластанудың алдын алу жөніндегі 1978 жылғы хаттамамен (МАРПОЛ 73/78) өзгертілген халықаралық конвенциясына сәйкес әзірленген мұнаймен ластауға қарсы күрес жөніндегі төтенше шаралардың кеме жоспарлары кіреді.

      5. Ұлттық жоспарды іске асыруға мына мемлекеттік органдар:

      1) көмірсутектер саласындағы уәкілетті орган – жер қойнауын пайдаланушылардың мұнайдың төгілуін жоюға әзірлігін қамтамасыз ету үшін;

      2) сауда мақсатында теңізде жүзу саласындағы уәкілетті орган – теңіз порттарының және кемелердің мұнайдың төгілуін жоюға әзірлігін қамтамасыз ету үшін;

      3) азаматтық қорғау саласындағы уәкілетті орган – мұнайдың төгілуі туралы ақпаратты алу және беру, оқу және жаттығулар жүргізу, сондай-ақ мұнайдың төгілуін жою жөніндегі жедел әрекеттер үшін тиісті сұрау салуды алған жағдайда, халықаралық көмекке жүгіну және басқа елдерге көмек көрсету бойынша әрекеттерді жүзеге асыру үшін жауапты болып табылады.

      6. Объектілік жоспарларды азаматтық қорғау саласындағы уәкілетті органның аумақтық бөлімшесімен келісілгеннен кейін мұнайдың төгілу тәуекелі бар объектілердің меншік иелері бекітеді және бекітілген күннен бастап он жұмыс күні ішінде хабарлама тәртібімен көмірсутектер саласындағы уәкілетті органға жібереді.

      Объектілік жоспарды қоршаған ортаны қорғау саласындағы және азаматтық қорғау саласындағы уәкілетті органдардың аумақтық бөлімшелерімен келісу мерзімі жүгінген күннен бастап күнтізбелік отыз күннен аспауға тиіс.

      Егер меншік иесінде мұнайдың төгілу қаупі бар бірнеше объектілер бар болса, объектілік жоспарлар біріктірілуі мүмкін.

      7. Мұнаймен ластауға қарсы күрес жөніндегі төтенше шаралардың кеме жоспарларын әзірлеу және бекіту тәртібі 1973 жылғы Кемелерден ластанудың алдын алу жөніндегі 1978 жылғы хаттамамен (МАРПОЛ 73/78) өзгертілген халықаралық конвенцияда айқындалады.

      8. Жер қойнауын пайдаланушы теңіз объектісінің жоспарын қоршаған ортаны қорғау саласындағы және азаматтық қорғау саласындағы уәкілетті органдардың аумақтық бөлімшелерімен келіскеннен кейін бекітеді және бекітілген күннен бастап үш жұмыс күні ішінде хабарлама тәртібімен көмірсутектер саласындағы уәкілетті органға жібереді.

      9. Тиісті облыстың аумақтық жоспары мына жағдайларда:

      1) мұнайдың төгілуі екінші деңгейге жеткенде және оны жою үшін жер қойнауын пайдаланушының және (немесе) ол тартып отырған теңізде мұнайдың төгілуін жою жөніндегі мамандырылған ұйымның ресурстары жеткіліксіз болса;

      2) мұнай кемеден төгілген немесе кемедегі мұнайдың төгілу қатері болса;

      3) шығарылған жері белгісіз мұнайдың төгілуі анықталса;

      4) мұнайдың төгілуі Каспий теңізінің қорық аймағының ластануына қатер төндіргенде;

      5) мұнайдың төгілуі шектес облыстың аумағына тарала бастаған жағдайда қолданысқа енгізіледі.

      10. Ұлттық жоспар мына жағдайларда:

      1) мұнайдың төгілуі үшінші деңгейге жеткенде және мұнайдың төгілуін жою үшін халықаралық ресурстардың келуін ұйымдастыруға жәрдемдесу қажет болғанда;

      2) мұнайдың төгілуі үшінші деңгейге жетпегенде, бірақ Каспий теңізінің қорық аймағының ластануына қатер төндіргенде;

      3) мұнайдың төгілуі шектес мемлекеттің аумағына тарала бастаған жағдайда қолданысқа енгізіледі.

      11. Мұнайдың төгілуін жою жөніндегі іс-қимылдардың жетекшісі:

      1) мұнайдың бірінші деңгейдегі төгілуі кезінде – мұнайдың төгілу қаупі бар объектінің меншік иесі немесе ол тартып отырған теңізде мұнайдың төгілуін жою жөніндегі мамандырылған ұйым;

      2) мұнайдың екінші деңгейдегі төгілуі кезінде:

      тиісті облыстың аумақтық жоспары қолданысқа енгізілгенге дейін – мұнайдың төгілу қаупі бар объектінің меншік иесі немесе ол тартып отырған теңізде мұнайдың төгілуін жою жөніндегі мамандырылған ұйым;

      тиісті облыстың аумақтық жоспары қолданысқа енгізілгеннен кейін – облыс әкімі тағайындаған лауазымды адам;

      3) мұнайдың үшінші деңгейдегі төгілуі кезінде – Қазақстан Республикасының Премьер-Министрі тағайындаған, азаматтық қорғау саласындағы уәкілетті органның лауазымды адамы болып табылады.

      Ұлттық жоспар шеңберінде мұнайдың үшінші деңгейдегі төгілуі кезінде консультациялық-кеңесші органның функциялары төтенше жағдайлардың алдын алу және оларды жою жөніндегі ведомствоаралық мемлекеттік комиссияға жүктеледі.

      12. Осы баптың талаптары, объектілеріне 1973 жылғы Кемелерден ластанудың алдын алу жөніндегі 1978 жылғы Хаттамамен (МАРПОЛ 73/78) өзгертілген халықаралық конвенцияның күші қолданылатын тұлғаларды қоспағанда, теңізде мұнайдың төгілу тәуекелімен байланысты қызметті жүзеге асыратын жеке және заңды тұлғаларға қатысты да қолданылады.

      Ескерту. 155-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 02.01.2021 № 401-VI (01.07.2021 бастап қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

156-бап. Теңізде, ішкі су айдындарында және сақтық аймағында мұнайдың төгілуін жою бойынша әзірлікті және іс-қимылды қамтамасыз ету

      1. Кемелерді қоспағанда, мыналарсыз:

      1) мұнайдың төгілу тәуекелін бағалауды өткізусіз;

      2) бекітілген объектілік жоспарсыз;

      3) өзінің жеке немесе шарт негізінде тартылатын ресурстардың болуынсыз;

      4) осы баптың 2 және 3-тармақтарында көзделген талаптарды орындаусыз мұнайдың төгілу тәуекеліне әкелетін объектілерге операцияларды жүргізуге тыйым салынады.

      2. Кемелерді қоспағанда, мұнайдың төгілу тәуекеліне әкелетін объектілердің меншік иелері:

      1) теңізде мұнайдың бірінші деңгейдегі төгілуін жою үшін – теңіз объектісінде не отыз минуттық қолжетімді шекте осындай мұнайдың төгілуін толық жою үшін қажетті ресурстарға ие болуға;

      2) теңізде мұнайдың екінші деңгейдегі төгілуін жою үшін:

      теңіз объектісінде не отыз минуттық қолжетімді шекте жергілікті жағалау қызметтерінің ресурстары келгенге дейінгі кезеңге жеткілікті болатын көлемде осы тармақтың 1) тармақшасында көрсетілген ресурстарға ие болуға;

      қажеттілік болған жағдайда жергілікті жағалау қызметтері ресурстарының келуін қамтамасыз етуге міндетті.

      Кемелерді қоспағанда, мұнайдың төгілу тәуекелі бар объектілердің меншік иелері бірінші және екінші деңгейдегі мұнайдың төгілуін жою үшін өздерінің жеке ресурстары болмаған кезде теңізде мұнайдың төгілуін жою жөніндегі мамандандырылған ұйымдармен шарт жасасуға міндетті.

      Қажет болған жағдайда мұнайдың төгілу тәуекелі бар объектілердің меншік иелері мұнайдың төгілуін жою кезінде ынтымақтастық және өзара көмек туралы келісімдер шеңберінде ресурстарды тартуға құқылы.

      Теңізде, су айдындарында және сақтық аймағында мұнайдың төгілуін жою үшін қажетті ресурстарға қойылатын ең төменгі нормативтер мен талаптарды көмірсутектер саласындағы уәкілетті орган белгілейді.

      3. Кемелерді қоспағанда, мұнайдың төгілу тәуекелі бар объектінің меншік иесі үшінші деңгейдегі мұнайдың төгілуін жою үшін ресурстармен қамтамасыз ету мақсатында халықаралық деңгейде танылған, білікті персоналы және тиісті жабдығы бар, теңізде мұнайдың төгілуін жою жөніндегі мамандандырылған ұйыммен шарт жасасуға міндетті.

      4. Теңізде, су айдындарында және сақтық аймағында мұнайдың төгілуі анықталған жағдайда мұнайдың төгілу тәуекелі бар объектілердің меншік иелері қоршаған ортаны қорғау саласындағы және азаматтық қорғау саласындағы уәкілетті органдардың аумақтық бөлімшелеріне тез арада хабарлауға міндетті.

      Кемелер үшін мұнайдың төгілуі туралы ақпараттандыру тәртібі Қазақстан Республикасының сауда мақсатында теңізде жүзу саласындағы заңнамасында айқындалады.

      5. Теңізде, ішкі су айдындарында және сақтық аймағында мұнайдың төгілуін жою кезінде жиынтық экологиялық пайданы талдау негізінде адамдардың денсаулығын барынша сақтауға және қоршаған ортаны қорғауға бағытталған әдістерді таңдауға басымдық беру керек. Жиынтық экологиялық пайданы талдау негізінде Қазақстан Республикасының теңізінде, ішкі су айдындарында және сақтық аймағында мұнайдың авариялық төгілуін жоюдың оңтайлы әдістерін айқындау және келісу қағидаларын қоршаған ортаны қорғау саласындағы уәкілетті орган бекітеді.

      6. Мұнайдың төгілу көзін оқшаулау және мұнайдың төгілуін жою жөніндегі іс-шараларды, авариялар, тосын оқиғалар себептерін тергеп-тексеру жүргізілгеннен кейін мұнайдың төгілу тәуекелі бар объектілердің меншік иелері және (немесе) мұнайдың төгілуін жою жөніндегі мамандандырылған ұйымдар қоршаған ортаны қорғау саласындағы және азаматтық қорғау саласындағы уәкілетті органдарға жүргізілген жұмыс туралы есепті ұсынады.

      Теңіз объектілерінің меншік иелері көмірсутектер саласындағы уәкілетті органға есепті қосымша береді.

      7. Мұнайдың төгілу тәуекелі бар объектінің меншік иесі теңізде, су айдындарында және сақтық аймағында мұнайдың төгілуі салдарынан экологиялық залалды толық көлемде жоюға және үшінші тұлғаларға келтірілген зиянды, сондай-ақ мемлекеттің мұнайдың төгілуін жою жөніндегі шығыстарын толық көлемде өтеуге міндетті.

      8. Осы баптың талаптары объектілеріне 1973 жылғы Кемелерден ластанудың алдын алу жөніндегі 1978 жылғы Хаттамамен (МАРПОЛ 73/78) өзгертілген халықаралық конвенцияның қолданысы қолданылатын тұлғаларды қоспағанда, теңізде мұнайдың төгілу тәуекелімен байланысты қызметті жүзеге асыратын жеке және заңды тұлғаларға да қолданылады.

      Ескерту. 156-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 02.01.2021 № 401-VI (01.07.2021 бастап қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

157-бап. Теңіз объектілерін құру және пайдалану

      1. Көмірсутектер бойынша жер қойнауын пайдалану жөніндегі операцияларды жүргізу кезінде теңізде және ішкі су айдындарында жер қойнауын пайдаланушы бекіткен және осы Кодекс пен Қазақстан Республикасының өзге де заңдарында көзделген сараптамалардың оң қорытындыларын алған базалық жобалау құжатына сәйкес қоршаған ортаның қорғалуын және сақталуын қамтамасыз ету жағдайында теңіз объектілерін құруға, орналастыруға және пайдалануға жол беріледі.

      Теңіз объектілерін құруға және орналастыруға су қорын пайдалану және қорғау саласындағы уәкілетті органмен, жануарлар дүниесін қорғау, өсімін молайту және пайдалану саласындағы уәкілетті органмен, Қазақстан Республикасы Ұлттық қауіпсіздік комитетінің Шекара қызметімен, қорғаныс саласындағы мемлекеттік саясатты жүзеге асыратын орталық атқарушы органмен келісілген көмірсутектер саласындағы уәкілетті органның рұқсаты бойынша жол беріледі.

      2. Теңіз объектілерінің айналасында осындай теңіз объектілерінің сыртқы шетінің әрбір нүктесінен өлшенетін бес жүз метр қашықтыққа созылатын қауіпсіздік аймақтары белгіленеді. Теңіз объектілері, сондай-ақ оларды қоршайтын қауіпсіздік аймақтары халықаралық кеме қатынасы мен балық аулау үшін маңызды мәні бар теңіз жолдарында кедергі болмайтын орындарда орналастырылады.

      3. Теңіз объектілерін күтіп-ұстау және пайдалану үшін жауапты тұлғалар Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес олардың қорғалуын, сондай-ақ олардың орналасқан жері туралы ескерту жөніндегі тиісті құралдардың болуын қамтамасыз етуге тиіс.

      4. Теңізде және ішкі су айдындарында көмірсутектерді барлау және (немесе) өндіру жүргізілген кезде теңіз объектілерін пайдалану аяқталған соң, осындай теңіз объектілерін, егер оларды шаруашылық және өзге де мақсаттарда пайдалануға болмайтын болса, оларды адамдар мен қоршаған ортаның қауіпсіздігіне қауіп төндірмейтіндей, кеме қатынасына немесе балық аулау ісіне кедергі келтірмейтіндей етіп демонтаждау қажет.

      5. Көмірсутектерді барлауды және (немесе) өндіруді жүргізу кезінде пайдаланылатын теңіз объектілерін теңізде және ішкі су айдындарында құру, орналастыру және пайдалану көмірсутектер саласындағы уәкілетті орган бекітетін қағидаларға сәйкес жүзеге асырылады.

      Ескерту. 157-бапқа өзгеріс енгізілді – ҚР 23.02.2021 № 11-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

158-бап. Теңізде мұнай сақтау қоймалары мен резервуарларын салуға және пайдалануға тыйым салу

      1. Теңізде мұнай сақтау қоймалары мен резервуарларын салуға және пайдалануға тыйым салынады.

      2. Мұнайды танкерлермен тікелей теңіз объектілерінен тасымалдау кезінде мұндай мұнайды уақытша (күнтізбелік жиырма күннен аспайтын) сақтауды қоспағанда, теңіз объектілерінде мұнайды қоймада сақтауға және ұстауға тыйым салынады.

159-бап. Теңізде көмірсутектерді барлауды және (немесе) өндіруді жүргізу кезінде қалдықтарды тастауға және көмуге тыйым салу

      1. Теңізде көмірсутектерді барлауды және (немесе) өндіруді жүргізу кезінде теңізге қалдықтарды тастауға және теңіз түбіне көмуге тыйым салынады.

      2. Өндірістік және басқа да сарқынды суларды теңізге ағызу осындай сулар белгіленген нормативтерге дейін тазартылған жағдайда қоршаған ортаны қорғау саласындағы уәкілетті органның рұқсатымен және бақылауымен ғана жүзеге асырылады.

VIII БӨЛІМ. УРАН ӨНДІРУ

22-тарау. Уран өндіруге арналған жер қойнауын пайдалану құқығын беру және тоқтату ерекшеліктері

1-параграф. Уран саласындағы ұлттық компанияға тікелей келіссөздер негізінде уран өндіруге арналған жер қойнауын пайдалану құқығын беру

160-бап. Уран саласындағы ұлттық компанияға тікелей келіссөздер негізінде уран өндіруге арналған жер қойнауын пайдалану құқығын беру шарттары

      1. Уран саласындағы ұлттық компания ретінде акцияларының бақылау пакеті мемлекетке немесе Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген шарттармен уран саласындағы қызметті жүзеге асыратын ұлттық басқарушы холдингке тиесілі, Қазақстан Республикасы Үкіметінің шешімі бойынша құрылған акционерлік қоғам танылады.

      2. Уран саласындағы ұлттық компанияға өндіруге арналған жер қойнауы учаскесі тікелей келіссөздер негізінде беріледі.

      3. Уран саласындағы ұлттық компанияға тікелей келіссөздер негізінде берілген өндіруге арналған жер қойнауын пайдалану құқығы (жер қойнауын пайдалану құқығындағы үлес) акцияларының (қатысу үлестерінің) елу пайыздан астамы тек уран саласындағы ұлттық компанияға тікелей немесе жанама тиесілі заңды тұлғаға ғана берілуі мүмкін.

      Мұндай заңды тұлға кез келген келесі беруде алынған жер қойнауын пайдалану құқығын (жер қойнауын пайдалану құқығындағы үлесті) акцияларының (қатысу үлестерінің) елу пайыздан астамы тек уран саласындағы ұлттық компанияға тікелей немесе жанама тиесілі заңды тұлғаға ғана беруге құқылы.

161-бап. Уран саласындағы ұлттық компанияның тікелей келіссөздер жүргізуге өтініші

      1. Тікелей келіссөздер негізінде уран өндіру үшін жер қойнауы учаскесін пайдалануға алуға ниеті бар уран саласындағы ұлттық компания құзыретті органға уран саласындағы ұлттық компания алуға үміттенетін жер қойнауы учаскесінің шекарасын көрсете отырып, өтініш жолдайды.

      2. Өтініш және оған қоса берілетін құжаттар қазақ және орыс тілдерінде жасалуға тиіс.

162-бап. Уран саласындағы ұлттық компаниямен тікелей келіссөздер жүргізу тәртібі

      1. Уран саласындағы ұлттық компанияға өндіруге арналған жер қойнауын пайдалану құқығын беру бойынша тікелей келіссөздер уран саласындағы ұлттық компанияның уәкілетті өкілдері мен құзыретті органның жұмыс тобы арасында жүргізіледі. Жұмыс тобы туралы ережені және оның құрамын құзыретті орган бекітеді.

      2. Тікелей келіссөздер өтініш құзыретті органға келіп түскен күннен бастап екі ай ішінде жүргізіледі. Тікелей келіссөздер жүргізу мерзімі құзыретті органның шешімі бойынша ұзартылуы мүмкін.

      3. Егер тікелей келіссөздер жүргізуге арналған өтінішті беру кезінде не тікелей келіссөздер барысында уран саласындағы ұлттық компания жұмыстарда және көрсетілетін қызметтерде елішілік құндылық бойынша елу пайыздан астам мөлшерде міндеттемелер ұсынылған жағдайда, ұсынылған міндеттемелер уран өндіруге арналған келісімшартта белгіленеді.

      4. Құзыретті орган тікелей келіссөздер нәтижесінде келісімшартты жасасу туралы немесе оны жасасудан бас тарту туралы шешім қабылдайды.

      5. Уран өндіруге арналған келісімшартты жасасу туралы шешім қабылданған жағдайда уран саласындағы ұлттық компания ол қабылданған күннен бастап күнтізбелік он екі ай ішінде:

      1) тікелей келіссөздер нәтижесінде айқындалған қол қою бонусын төлейді;

      2) осы Кодекске сәйкес уран өндірудің тәжірибелік-өнеркәсіптік жобасын әзірлеуге және оның сараптамаларын қамтамасыз етуге міндетті;

      3) құзыретті органға қол қою бонусын төлегенін растауды және өз тарапынан қол қойылған, құзыретті орган бекіткен, уранды өндіруге арналған типтік келісімшартқа сәйкес әзірленген уран өндіруге арналған келісімшартты жібереді.

      Уран өндіруге арналған келісімшартта ұзақтығы тікелей келіссөздер нәтижесінде айқындалатын тәжірибелік-өнеркәсіптік өндіру кезеңі бекітіледі.

      Тиісті жобаны әзірлеу және келісу жер қойнауын пайдаланушының еркіне қатысты емес мән-жайлар бойынша мерзімінде аяқталмаса, осы тармақта көрсетілген мерзім құзыретті органның шешімі бойынша алты айға дейінгі мерзімге ұзартылуы мүмкін.

      6. Құзыретті орган уран өндіруге арналған келісімшартты және қол қою бонусының төленгенін растауды алған күннен бастап жиырма жұмыс күні ішінде уран өндіруге арналған келісімшарт жасасады және оның данасын (даналарын) уран саласындағы ұлттық компанияға жібереді.

2-параграф. Уран өндіруге арналған жер қойнауын пайдалану құқығының тоқтатылуы

163-бап. Құзыретті органның біржақты тәртіппен уран өндіруге арналған келісімшарт қолданысын мерзімінен бұрын тоқтатуы

      1. Құзыретті орган жер қойнауын пайдаланушыны жол берілген бұзушылықтар туралы мынадай:

      1) осы Кодекстің 180-бабында көзделген есептілікті ұсынбаған не көрінеу анық емес есептілікті ұсынған;

      2) жер қойнауын пайдаланушының уран өндіруге арналған келісімшартта белгіленген қаржылық міндеттемелерді ағымдағы жыл үшін отыз пайыздан кем орындаған;

      3) белгіленген графикке сәйкес қамтамасыз ету сомасын қалыптастырмай не қамтамасыз ету сомасын қалыптастыру графигін бұза отырып, жердің жоғарғы қабатының бұзылуымен байланысты уран өндіру жөніндегі операцияларды жүргізген;

      4) жер қойнауын пайдаланушының уран өндіруге арналған келісімшартта белгіленген міндеттемелерді бұзған өзге де жағдайларда жазбаша хабардар етеді.

      Жер қойнауын пайдаланушы жол берілген бұзушылық туралы хабарламаны алған күннен бастап үш ай ішінде – осы тармақтың 1), 2), 3) тармақшаларында көрсетілген бұзушылықтарды жоюға, ал уран өндіруге арналған келісімшартта белгіленген өзге де міндеттемелерді бұзушылықтарды – хабарламада көрсетілген мерзімде жоюға және жоюды растайтын құжаттарды қоса бере отырып, құзыретті органға бұл туралы жазбаша түрде хабарлауға міндетті.

      2. Жер қойнауын пайдаланушы осы баптың 1-тармағының 1), 2), 3) тармақшаларында көрсетілген бұзушылықтардың біреуін үш ай мерзімде жоймаған жағдайда, сондай-ақ уран өндіруге арналған келісімшартта белгіленген өзге де міндеттемелердегі екіден астам бұзушылықты құзыретті органның хабарламасында көрсетілген мерзімде жоймаған кезде құзыретті орган уран өндіруге арналған келісімшарттың қолданысын біржақты тәртіппен мерзімінен бұрын тоқтатуға құқылы.

      3. Құзыретті орган:

      1) жер қойнауын пайдалану жөніндегі қызметке тыйым салу туралы сот шешімі күшіне енген;

      2) жер қойнауын пайдаланушының тиісінше бекіткен және осы Кодексте көзделген сараптамалардың оң қорытындысын алған жобалау құжаттарынсыз уран өндіру жөніндегі операцияларды жүргізген;

      3) жер қойнауын пайдалану құқығының және жер қойнауын пайдалану құқығымен байланысты объектілердің ауысуына қатысты осы Кодекстің талаптарын жер қойнауын пайдаланушы бұзған жағдайларда уран өндіруге арналған келісімшарттың қолданысын біржақты тәртіппен мерзімінен бұрын тоқтатады.

      4. Құзыретті орган жер қойнауын пайдалануға арналған келісімшарттың қолданысын біржақты тәртіппен мерзімінен бұрын тоқтатуды жер қойнауын пайдаланушыға жазбаша хабарлама жіберу арқылы жүргізеді.

      Жер қойнауын пайдаланушы мұндай хабарламаны алған күннен бастап екі ай өткеннен кейін келісімшарттың қолданысы тоқтатылады.

      5. Жер қойнауын пайдаланушы жер қойнауын пайдалануға арналған келісімшарттың қолданысын құзыретті органның мерзімінен бұрын тоқтатуының заңдылығын олар хабарламаны алған күннен бастап екі ай ішінде сотта даулауға құқылы. Жер қойнауын пайдаланушы сотқа жүгінген жағдайда, осы баптың 4-тармағында көрсетілген мерзім сот шешімі заңды күшіне енгенге дейін тоқтатыла тұрады.

      6. Қазақстан Республикасы Үкіметінің шешімі бойынша құзыретті орган уран өндіруге арналған келісімшарттың қолданысын, соның ішінде, егер жер қойнауын пайдаланушының стратегиялық маңызы бар жер қойнауы учаскелерінде уран өндіру жөніндегі операцияларды жүргізу кезіндегі әрекеттері ұлттық қауіпсіздікке қауіп төндіретін Қазақстан Республикасының экономикалық мүдделерін өзгертуге алып келетін жағдайда осы Кодекс қолданысқа енгізілгенге дейін жасалған келісімшарттың қолданысын мерзімінен бұрын біржақты тәртіппен тоқтатуға құқылы.

      Келісімшарттың қолданысы көрсетілген негіз бойынша бір жақты тәртіппен тоқтатылған жағдайда құзыретті орган бұл туралы жер қойнауын пайдаланушыға екі айдан кешіктірмей ескертуге тиіс.

      7. Егер жер қойнауын пайдаланушының стратегиялық маңызы бар жер қойнауы учаскелеріне қатысты уран өндіру жөніндегі операцияларды жүргізу кезіндегі әрекеттері ұлттық қауіпсіздікке қауіп төндіретін Қазақстан Республикасының экономикалық мүдделерін өзгертуге алып келетін жағдайда, құзыретті орган Қазақстан Республикасының экономикалық мүдделерін қалпына келтіру мақсатында келісімшарттың, оның ішінде осы Кодекс қолданысқа енгізілгенге дейін жасалған келісімшарттың талаптарын өзгертуді және (немесе) толықтыруды талап етуге құқылы.

      Құзыретті орган уран өндіруге арналған мұндай келісімшарттың қолданысын, егер:

      1) құзыретті органнан келісімшарт талаптарын өзгерту және (немесе) толықтыру туралы хабарлама алған күннен бастап екі айға дейінгі мерзімде жер қойнауын пайдаланушы жазбаша түрде келісімшарт талаптарын өзгерту және (немесе) толықтыру бойынша келіссөздер жүргізуге өз келісімін растамаса не оны жүргізуден бас тартса;

      2) келісімшарт талаптарын өзгерту және (немесе) толықтыру бойынша келіссөздер жүргізуге жер қойнауын пайдаланушының келісімін алған күннен бастап төрт айға дейінгі мерзімде тараптар келісімшарт талаптарын өзгерту және (немесе) толықтыру бойынша келісімге қол жеткізбесе;

      3) Қазақстан Республикасының экономикалық мүдделерін қалпына келтіру бойынша келісілген шешіміне қол жеткізу күнінен бастап алты айға дейінгі мерзімде тараптар келісімшарттың талаптарына өзгерістерге және (немесе) толықтыруларға қол қоймаса, біржақты тәртіппен мерзімінен бұрын тоқтатуға құқылы.

164-бап. Уран өндіруге арналған жер қойнауын пайдалану құқығы тоқтатылған кездегі жер қойнауы учаскесі мен мүлік

      1. Уран өндіруге арналған келісімшарттың қолданысы тоқтатылған күннен бастап осы келісімшартта бекітілген жер қойнауы учаскесі (учаскелері) мемлекетке қайтарылған болып табылады.

      2. Өндіру кезеңі аяқталған күннен бастап өндіру учаскесі (учаскелері) мемлекетке қайтарылған болып табылады.

      Егер уран өндіруге арналған келісімшартта екі және одан да көп өндіру учаскесі бекітілген болса, онда өндіру учаскелерінің бірі бойынша өндіру кезеңі аяқталған күннен бастап мұндай учаске мемлекетке қайтарылған болып табылады.

      3. Уран өндіруге арналған келісімшарттың қолданысы тоқтатылған кезде құзыретті орган жер қойнауын пайдаланушыны мына шешімдердің бірі туралы:

      1) осы жер қойнауы учаскесіндегі жер қойнауын пайдалану салдарын жою;

      2) жер қойнауы учаскесін консервациялауды жүргізу;

      3) жер қойнауы учаскесін уран саласындағы ұлттық компанияның сенімгерлік басқаруына беру туралы хабардар етеді.

      4. Хабарлама мынадай мерзімдерде:

      1) өндіру кезеңі аяқталған соң уран өндіруге арналған келісімшарттың қолданылу мерзімі өткен жағдайда – осындай аяқталғанға дейін екі айдан кешіктірмей;

      2) құзыретті орган уран өндіруге арналған келісімшарттың қолданысын біржақты тәртіппен мерзімінен бұрын тоқтатқан жағдайда – уран өндіруге арналған келісімшарттың қолданысын мерзімінен бұрын тоқтату туралы хабарламаны жібере отырып, бір мезгілде;

      3) тараптардың келісімі бойынша уран өндіруге арналған келісімшартты бұзған жағдайда – келісімшартты бұзу туралы келісімге қол қоя отырып, бір мезгілде жіберіледі.

      5. Құзыретті органның жер қойнауы учаскесінде жер қойнауын пайдалану салдарын жою не жер қойнауы учаскесін консервациялау шешімі туралы хабарламасын алған тұлға:

      1) дереу тоқтатылуы төтенше жағдайлардың туындау қатерімен байланысты болатын операцияларды қоспағанда, жер қойнауы учаскесінде уран өндіру жөніндегі операцияларды тоқтатуға міндетті. Мұндай операцияларды тоқтату хабарламаны алған күннен бастап екі ай ішінде жүзеге асырылуы тиіс;

      2) осы Кодексте көзделген жою немесе консервациялау жобасы сараптамаларының оң қорытындылары бекітілгеннен және алынғаннан кейін осы Кодексте белгіленген талаптарға сәйкес жер қойнауын пайдалану салдарын жою немесе жер учаскесін консервациялау жөніндегі жұмысты дереу бастауға міндетті;

      3) хабарламаны алған күннен бастап алты ай ішінде өзі өндірген уранды, сондай-ақ өзінің меншігі болып табылатын жабдық пен өзге де мүлікті шығаруға құқылы. Көрсетілген мерзімде шығарылмаған жабдық пен өзге де мүлік осы Кодексте белгіленген талаптарға сәйкес жойылуға немесе консервациялауға жатады.

      6. Бұрынғы жер қойнауын пайдаланушы болмаған не ол осы баптың 5-тармағының 2) тармақшасында көзделген міндеттерді орындаудан бас тартқан жағдайда, жер қойнауын пайдалану салдарын жою немесе жер қойнауы учаскесін консервациялау бойынша жұмыстарды жүргізу қамтамасыз ету қаражаты есебінен жүзеге асырылады.

      Бұл ретте уран өндіру саласындағы уәкілетті орган осы баптың 4-тармағының 1) тармақшасында көрсетілген жағдайда кепіл нысанын толық көлемде, ал осы баптың 4-тармағының 2) тармақшасында көрсетілген жағдайда жер учаскесін консервациялау бойынша жұмыстарды жүргізуге іс жүзінде кеткен шығындар көлемінде өндіріп алуға құқылы.

      7. Құзыретті органның уран саласындағы ұлттық компанияның сенімгерлік басқаруына жер қойнауы учаскесін беру шешімі туралы хабарламасын алған тұлға:

      1) хабарламаны алған күннен бастап бір ай мерзімде жер қойнауы учаскесіндегі технологиялық процестің үздіксіздігін және өнеркәсіптік қауіпсіздікті қамтамасыз ететін жабдық пен өзге де мүлікті жаңа жер қойнауын пайдаланушыға мүлікті бергенге дейінгі мерзімге уран саласындағы ұлттық компанияның сенімгерлік басқаруына беруге міндетті.

      Бұрынғы жер қойнауын пайдаланушы болмаған не ол мүлікті уран саласындағы ұлттық компанияға беруден бас тартқан жағдайда, құзыретті орган осындай мүлікке қатысты оның сенім білдірген өкілі ретінде әрекет етеді және берілетін мүліктің жай-күйі туралы көрсетуді көздейтін тізбесі бар акті бойынша оны уран саласындағы ұлттық компанияға береді;

      2) хабарламаны алған күннен бастап алты ай ішінде өзі өндірген уранды, осы тармақтың 1) тармақшасында көрсетілген объектілерді қоспағанда, өзінің меншігі болып табылатын жабдық пен өзге де мүлікті шығаруға құқылы.

      8. Осы баптың 3-тармағының 3) тармақшасында көзделген жағдайда:

      1) сенімгерлік басқарушы осы баптың 7-тармағының 1) тармақшасында көрсетілген мүлікті бағалауды ұйымдастырады;

      2) осы баптың 7-тармағының 1) тармақшасында көрсетілген мүлік уран өндіруге арналған келісімшарт жасалған күннен бастап осындай мүліктің құнын бұрынғы жер қойнауын пайдаланушыға төлейтін жаңа жер қойнауын пайдаланушының меншігіне өтеді.

      9. Осы баптың 8-тармағының 1) және 2) тармақшаларында көзделген жағдайларда:

      1) құзыретті орган уран өндіруге арналған келісімшарт жасалған күннен бастап он жұмыс күні ішінде бұрынғы жер қойнауын пайдаланушыға жою жөніндегі міндеттемелердің орындалуын қамтамасыз ететін банктік салым бойынша құқықтарды жаңа жер қойнауын пайдаланушыға беру қажеттілігі және осындай беру мерзімдері туралы хабарламаны жібереді;

      2) бұрынғы жер қойнауын пайдаланушы хабарламада көрсетілген мерзімде жою жөніндегі міндеттемелердің орындалуын қамтамасыз ететін банктік салым бойынша құқықтарды жаңа жер қойнауын пайдаланушыға береді.

165-бап. Жер қойнауын пайдалану құқығы тоқтатылған кездегі жер қойнауы учаскесі мен мүлікті сенімгерлік басқару

      1. Осы Кодекстің 164-бабының 7-тармағында көзделген жағдайда, құзыретті орган жер қойнауы учаскесін кейіннен өзге тұлғаға беру үшін оны уран саласындағы ұлттық компанияның сенімгерлік басқаруына беру шешімі туралы хабарлама жіберілген күннен бастап бес жұмыс күні ішінде уран саласындағы ұлттық компаниямен осы жер қойнауы учаскесін сенімгерлік басқару шартын жасасады.

      2. Жер қойнауы учаскесін сенімгерлікпен басқару шарты Қазақстан Республикасының Азаматтық кодексіне, Қазақстан Республикасының электрондық құжат және электрондық цифрлық қолтаңба туралы заңнамасының талаптарына сәйкес, жер қойнауын пайдалануды басқарудың бірыңғай мемлекеттік жүйесі пайдаланылып, уәкілетті лауазымды адамдардың электрондық цифрлық қолтаңбасы арқылы куәландырылған электрондық құжат нысанында әзірленеді әрі жасалады және сенімгерлік басқарушыға:

      1) уран өндіруді жүргізуге арналған келісімшарт жасамастан уран өндіру жөніндегі операцияларды жүзеге асыру;

      2) жер қойнауы учаскесін сенімгерлік басқару жөніндегі қызметті жүзеге асыру үшін жер пайдалану құқығында жер учаскесін алу құқығын береді.

      3. Сенімгерлік басқарушының жер қойнауы учаскесін сенімгерлік басқаруы кезінде жүргізген және белгіленген тәртіппен расталған шығыстарын, жүргізілген шығыстардың қажеттілігін растайтын құжаттарды ұсынған кезде оны пайдаланудан түскен кірістер есебінен өтетуге құқығы бар.

      Шығыстар осылайша өтелген жағдайда жаңа жер қойнауын пайдаланушы осы бапқа сәйкес бұрын өтелген сенімгерлік басқарушының шығындарының орнын толтырмайды.

      Кіріс болмаған не ол жеткіліксіз болған жағдайда шығыстарды өтеу құрылтайшының (пайда алушының) есебінен жүзеге асырылады.

      4. Сенімгерлік басқарушының шығыстарын өтеуге және сенімгерлік басқару шартын орындауға байланысты салықтарды төлеуге жұмсалған сомаларды қоспағанда, сенімгерлік басқарудан түскен кірістер сенімгерлік басқару шартының қолданылуын тоқтату нәтижелері бойынша құрылтайшыға (пайда алушыға) жіберіледі.

      5. Жер қойнауы учаскесін сенімгерлік басқару шарты шеңберінде тауарларды, жұмыстар мен көрсетілетін қызметтерді сатып алу осы Кодексте көзделген талаптарды сақтаусыз жүзеге асырылады.

      6. Сенімгерлік басқарушы жер қойнауы учаскесін сенімгерлік басқару шартымен өзіне берілген өкілеттіктерді асыра пайдалана отырып немесе белгіленген шектеулерді бұза отырып жасаған мәмілелерден туындайтын міндеттемелер бойынша өз мүлкімен жауап береді.

      7. Жер учаскесі сенімгерлік басқарушыға жер қойнауы учаскесін сенімгерлік басқару шартының қолданылу мерзіміне, бірақ ол жасалған күннен бастап он жылдан аспайтын мерзімге қайта ресімделеді.

      Ескерту. 165-бапқа өзгеріс енгізілді – ҚР 14.07.2022 № 141-VII (01.01.2024 бастап қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

23-ТАРАУ. УРАН ӨНДІРУ УЧАСКЕЛЕРІ МЕН АУМАҚТАРЫ

166-бап. Уран өндіру жөніндегі операцияларды жүргізу үшін берілетін жер қойнауы учаскелері

      1. Жер қойнауы учаскелері уран саласындағы ұлттық компанияға тікелей келіссөздер негізінде уран өндіру үшін беріледі.

      2. Уран өндіру үшін жер қойнауы учаскелері олардың шегінде табылған уран шоғырларының жатқан тереңдігімен шектеледі.

      3. Уран өндіруге арналған келісімшартта бірнеше жер қойнауы учаскелері көзделуі мүмкін.

      4. Уран өндіруге арналған бір келісімшарт шеңберінде уран саласындағы ұлттық компанияға тікелей келіссөздер негізінде берілетін жер қойнауы учаскелерінің көлемі жиынтығында екі жүз блоктан аспайды.

167-бап. Жер қойнауы учаскесін беру

      1. Уран өндіруге арналған келісімшарт тіркелген күннен бастап жер қойнауы учаскесі жер қойнауын пайдаланушыға пайдалануға берілген болып табылады.

      2. Учаскені және тәжірибелік-өнеркәсіптік өндіру кезеңі мен өндіру кезеңін бекітуді көздейтін уран өндіруге арналған келісімшартты немесе уран өндіруге арналған келісімшартқа қосымшаны жасау Қазақстан Республикасының жер заңнамасына сәйкес жер қойнауын пайдаланушыға өзіне қажетті жер учаскесіне жер қойнауын пайдалану құқығын беру үшін негіз болып табылады.

168-бап. Түрлендіру ұғымы мен түрлері

      1. Жер қойнауы учаскелерін түрлендіру:

      1) жер қойнауы учаскесін ұлғайту;

      2) жер қойнауы учаскесін азайту арқылы жасалатын кеңістіктік шекараларын өзгерту болып табылады.

      2. Түрлендірілген учаскелерді пайдаланушы бір тұлға (бір тұлғалар) болып табылған жағдайда жер қойнауы учаскелерін түрлендіруге жол беріледі.

169-бап. Жер қойнауы учаскесін ұлғайту

      1. Уран өндіруге арналған келісімшарт бойынша жер қойнауы учаскесін ұлғайту мына шарттарды бір мезгілде сақтаған кезде:

      1) жер қойнауын пайдаланушы барлау жұмыстарын жүргізу кезінде жер қойнауын пайдаланушының бекіткен және осы Кодексте көзделген сараптамалардың оң қорытындысын алған жобалау құжатында белгіленген, өндіруге арналған жер қойнауы учаскесіне жанасатын кенжатынды (кен шоғырлары жиынтығын) тапса;

      2) сұралатын учаске уран бойынша жер қойнауын пайдаланудан бос болса;

      3) жер қойнауы учаскесі блоктар шегінде жер қойнауын пайдаланушының бекіткен және осы Кодексте көзделген сараптамалардың оң қорытындысын алған жобалау құжатында белгіленген, табылған кенжатынның (кен шоғырлары жиынтығының) контурлары орналасатын блоктармен сұратылса;

      4) құзыретті органның хабарламасында көрсетілген уран өндіруге арналған келісімшарт бойынша жер қойнауын пайдаланушы міндеттемелерінің жойылмаған бұзушылықтары болмаса, жер қойнауын пайдаланушының өтініші бойынша жүргізіледі.

      2. Жер қойнауы учаскесін ұлғайту туралы өтініште мыналар:

      1) жер қойнауын пайдаланушының атауы;

      2) уран өндіруге арналған келісімшарттың тіркеу нөмірі мен күні;

      3) бастапқы жер қойнауы учаскесінің аумағын ұлғайту болжанып отырған, сұралатын жер қойнауы учаскесін көрсету қамтылуға тиіс.

      3. Өтінішке қосымша мыналар:

      1) жер қойнауы учаскесін ұлғайтуды көздейтін келісімшартқа жер қойнауын пайдаланушы қол қойған қосымша;

      2) сұралатын учаскеге құзыретті тұлғаның қорлар бойынша есебі қоса беріледі.

      4. Өтініш құзыретті органға келіп түскен күннен бастап жиырма жұмыс күні ішінде қаралуға тиіс. Өтінішті қарау нәтижелері бойынша құзыретті орган:

      1) жер қойнауы учаскесін ұлғайту туралы шешім қабылдайды немесе оны ұлғайтудан бас тартады;

      2) өтініш иесін қабылданған шешім туралы, ал жер қойнауы учаскесін ұлғайту туралы шешім қабылданған жағдайда – сұралатын жер қойнауы учаскесі бойынша қол қою бонусының мөлшері туралы қосымша хабардар етеді.

      5. Құзыретті орган жер қойнауы учаскесін ұлғайтудан:

      1) егер өтініш осы Кодексте белгіленген талаптарға сәйкес келмеген;

      2) осы баптың 1-тармағында белгіленген шарттар сақталмаған жағдайда бас тартады.

      Құзыретті органның жер қойнауы учаскесін ұлғайтудан бас тартуы жер қойнауын пайдаланушыны қайтадан өтініш беру құқығынан айырмайды.

      6. Құзыретті орган қол қою бонусының төленгенін растауды өтініш иесінен алған күннен бастап он жұмыс күні ішінде өтініш иесімен уран өндіруге арналған келісімшартқа қосымшаны жасасады және өтініш иесіне оның бір данасын жібереді.

      7. Жер қойнауы учаскесін ұлғайту уран өндіруге арналған келісімшарт бойынша өндіру кезеңін ұзартуға негіз болып табылмайды.

170-бап. Жер қойнауы учаскесін азайту

      1. Жер қойнауын пайдаланушы уран өндіру кезеңі аяқталғанға дейін кез келген уақытта аумақты және оған сәйкес келетін жер қойнауының учаскесін мынадай шарттар бір мезгілде сақталған кезде мемлекетке олардың кез келген бөлігін қайтару арқылы:

      1) осы Кодексте белгіленген тәртіппен қайтарылатын күнге дейін жер қойнауын пайдалану салдарын жою жөніндегі жұмыстарды қайтарылатын жер қойнауы учаскесінде аяқтаған;

      2) аумақты және оған сәйкес келетін жер қойнауы учаскесін қайтаруды блоктармен жүзеге асырған;

      3) егер жер қойнауын пайдалану құқығына кепілмен ауыртпалық салынса, кепілді ұстаушының қайтаруға алдын ала келісімі бар болған;

      4) жер қойнауын пайдаланушылардың уран өндіруге арналған келісімшарт бойынша міндеттемелерінің жойылмаған бұзушылықтары болмаған кезде азайта алады.

      2. Жер қойнауы учаскесін азайту туралы өтініште мыналар:

      1) жер қойнауын пайдаланушының атауы;

      2) уран өндіруге арналған келісімшартты тіркеу нөмірі мен күні;

      3) мемлекетке қайтару болжанып отырған жер қойнауы учаскесін (оның бөлігін) көрсету;

      4) жер қойнауын пайдаланушыда қалатын жер қойнауы учаскесін (учаскелерін) көрсету қамтылуға тиіс.

      3. Өтінішке қосымша мыналар:

      1) қайтарылатын жер қойнауы учаскесінде жер қойнауын пайдалану салдарын жою актісінің көшірмесі;

      2) жер қойнауын пайдаланушы қол қойған, жер қойнауы учаскесін азайтуды көздейтін келісімшарт қосымшасы қоса беріледі.

      4. Өтініш құзыретті органға келіп түскен күннен бастап жиырма жұмыс күні ішінде қаралуға тиіс. Өтінішті қарау нәтижелері бойынша құзыретті орган жер қойнауы учаскесін азайту туралы шешім қабылдайды немесе азайтудан бас тартады.

      5. Құзыретті орган жер қойнауы учаскесін азайтудан:

      1) өтініш осы Кодексте белгіленген талаптарға сәйкес келмеген;

      2) осы баптың 1-тармағында белгіленген шарттар сақталмаған жағдайда бас тартады.

      Құзыретті органның жер қойнауы учаскесін азайтудан бас тартуы жер қойнауын пайдаланушыны қайтадан өтініш беру құқығынан айырмайды.

      6. Құзыретті орган жер қойнауы учаскесін азайту туралы шешім қабылданған күннен бастап он жұмыс күні ішінде өтініш иесімен уран өндіруге арналған келісімшартқа қосымшаны жасасады және өтініш иесіне оның қол қойылған данасын жібереді.

      7. Жер қойнауын пайдаланушының бүкіл аумақты және жер қойнауы учаскесін қайтаруы уран өндіруге арналған келісімшарттың тоқтатылуына алып келеді.

24-ТАРАУ. УРАН ӨНДІРУ КЕЗЕҢДЕРІ

171-бап. Тәжірибелік-өнеркәсіптік өндіру кезеңі

      1. Уран өндіруге арналған келісімшарттар бойынша оларды жасасу кезінде жер қойнауы учаскесі және өндірудің тәжірибелік-өнеркәсіптік кезеңі бекітіліп беріледі.

      2. Жер қойнауын пайдаланушы тәжірибелік-өнеркәсіптік өндіру кезеңі ішінде кен орнын игеру жобасын әзірлеуді, бекітуді және оған осы Кодексте көзделген сараптамалар жүргізуді, сондай-ақ уранды тәжірибелік-өнеркәсіптік өндіруді жүзеге асыруға құқылы.

      3. Тәжірибелік-өнеркәсіптік өндіру кезеңінің ұзақтығы осы Кодекстің 172-бабының 1-тармағында көрсетілген уран өндіру кезеңінің барынша ұзақтығын тиісінше қысқартумен төрт жылдан аспайтын мерзімді құрайды.

      Құзыретті орган уран өндіруге арналған келісімшарт бойынша тәжірибелік-өнеркәсіптік өндіру кезеңін уран саласындағы ұлттық компаниямен тікелей келіссөздер нәтижелері бойынша хабарламада белгілейді.

      4. Уран өндіруге арналған келісімшарт бойынша өндіру учаскесін және тәжірибелік-өнеркәсіптік өндіру кезеңін бекітіп берудің міндетті шарты жер қойнауын пайдаланушының геологиялық қорларды есептеу бойынша жер қойнауының есебін және осы Кодексте көзделген тәжірибелік-өнеркәсіптік өндіру жобасына қатысты сараптамалардың оң қорытындысын алуы болып табылады.

      5. Өндіру учаскесі мен тәжірибелік-өнеркәсіптік өндіру кезеңін бекітіп беру туралы өтініште мыналар:

      1) жер қойнауын пайдаланушының атауы;

      2) тәжірибелік-өнеркәсіптік өндіру жобасына мемлекеттік сараптаманың оң қорытындысы және қорлардың бар-жоғы туралы мәліметтер;

      3) өндіруге арналған жер қойнауы учаскесін (учаскелерін) көрсету;

      4) тәжірибелік-өнеркәсіптік өндіру кезеңінің ұзақтығы қамтылуға тиіс.

      6. Өтініш құзыретті органға келіп түскен күннен бастап жиырма жұмыс күні ішінде қаралуға тиіс.

      7. Өтінішті қарау нәтижелері бойынша құзыретті орган өндіру учаскесін және тәжірибелік-өнеркәсіптік өндіру кезеңін бекітіп беру туралы шешім қабылдайды немесе осындай бекітіп беруден бас тартады.

      8. Егер өтініш осы Кодексте белгіленген талаптарға сәйкес келмеген жағдайда құзыретті орган өндіру учаскесін және тәжірибелік-өнеркәсіптік өндіру кезеңін бекітіп беруден бас тартады.

      Құзыретті органның өндіру учаскесін және тәжірибелік-өнеркәсіптік өндіру кезеңін бекітіп беруден бас тартуы жер қойнауын пайдаланушыны қайтадан өтініш беру құқығынан айырмайды.

172-бап. Уран өндіру кезеңі

      1. Уран өндіруге арналған келісімшарт жасасу кезінде уран өндіру кезеңінің барынша ұзақтығы, тәжірибелік-өнеркәсіптік өндіру кезеңін қоса алғанда, жиырма бес жылдан аспайтын мерзімді құрайды.

      2. Осы баптың 1-тармағында көзделген мерзім шегінде уран өндіру кезеңі жер қойнауын пайдаланушы бекіткен және осы Кодексте көзделген сараптамалардың оң қорытындыларын алған кен орнын игеру жобасының негізінде айқындалады.

      Тәжірибелік-өнеркәсіптік өндіру және жер қойнауы учаскесінде өндіру кезеңі уран өндіруге арналған келісімшарт тіркелген күннен бастап есептеледі.

      3. Жер қойнауын пайдаланушы осы Кодексте белгіленген тәртіппен және жағдайларда уран өндірудің бүкіл аумағын қайтару арқылы өндіру кезеңін мерзімінен бұрын тоқтатуға құқылы.

173-бап. Уран өндіру кезеңін ұзарту

      1. Құзыретті орган жер қойнауын пайдаланушының өтініші бойынша өндіру кезеңін қатарынан жиырма бес жылға дейінгі кезеңге ұзартады.

      2. Жер қойнауын пайдаланушы құзыретті органға өндіру кезеңін ұзарту туралы өтінішті ұзартылатын өндіру кезеңі аяқталғанға дейін кемінде алты айдан кешіктірмей белгіленген нысан бойынша береді.

      3. Өндіру кезеңін ұзарту туралы өтініште:

      1) жер қойнауын пайдаланушының атауы;

      2) уран өндіруге арналған келісімшартты тіркеу нөмірі мен күні;

      3) өндіру кезеңін ұзарту сұралатын жер қойнауы учаскесін (учаскелерін) көрсету;

      4) өндіру кезеңін ұзарту сұратылып отырған мерзімі қамтылуға тиіс.

      4. Өтінішке қосымша мыналар:

      1) алып тасталды – ҚР 09.03.2021 № 14-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi) Заңымен.

      2) жер қойнауын пайдаланушы бекіткен және осы Кодекс пен Қазақстан Республикасының өзге де заңдарында көзделген сараптамалардың оң қорытындыларын алған, өндіру кезеңін ұзартудың сұралып отырған мерзімі ішінде кен орнын әзірлеуді көздейтін уран кен орнын әзірлеу жобасы қоса беріледі.

      4-1. Егер уран кен орны қорлары өсімінің көлемдері геологиялық қорларды есептеу жөніндегі есепке сәйкес бастапқы қорлардан отыз және одан да көп пайыздан асса, мұндай кен орнына қатысты уран өндіруге арналған келісімшарттың ережелерінде жер қойнауын пайдаланушының өңірдің әлеуметтік-экономикалық дамуына бағытталған жобаны іске асыру жөніндегі қосымша міндеттемелері қамтылуға тиіс.

      5. Өтініш құзыретті органға келіп түскен күнінен бастап екі ай ішінде қаралуға жатады.

      5-1. Құзыретті орган өтінішті қарау нәтижелері бойынша мынадай:

      1) осы баптың 4-1-тармағында көзделген жағдайды қоспағанда, өндіру кезеңін ұзарту туралы;

      2) осы баптың 4-1-тармағында көзделген жағдайда – осы бапта көзделген мерзімдерде және тәртіппен жер қойнауын пайдаланушымен келіссөздер жүргізу туралы;

      3) өндіру кезеңін ұзартудан бас тарту туралы шешімдердің бірін қабылдайды.

      5-2. Осы баптың 5-1-тармағының 2) тармақшасында көзделген жағдайда, құзыретті орган осындай шешім қабылданған күннен бастап екі ай ішінде жер қойнауын пайдаланушымен осы баптың 4-1-тармағында көзделген міндеттемені орындау шарттары мен тәртібін айқындау бойынша келіссөздер жүргізеді.

      5-3. Келіссөздердің нәтижелері бойынша құзыретті орган бес жұмыс күні ішінде мынадай:

      1) өндіру кезеңін ұзарту туралы, сондай-ақ осы баптың 4-1-тармағында көзделген міндеттемені орындау шарттары мен тәртібі туралы;

      2) өндіру кезеңін ұзартудан бас тарту туралы шешімдердің бірін қабылдайды және ол туралы жер қойнауын пайдаланушыны хабардар етеді.

      6. Құзыретті орган өндіру кезеңін ұзартудан:

      1) егер өтініш осы баптың 2-тармағында белгіленген мерзімнен кеш берілген;

      2) егер өтініш осы Кодексте белгіленген талаптарға сәйкес келмеген;

      3) егер кен орнын игеру жобасында өтініште сұратылып отырған мерзімнен аз мерзім ішінде кен орнын игеру көзделген;

      4) құзыретті органның хабарламасында көрсетілген уран өндіруге арналған келісімшарт бойынша жер қойнауын пайдаланушының міндеттемелерінің жойылмаған бұзушылықтары болған;

      5) құзыретті органның уран өндіру кезеңін ұзартуға ниеті болмаған жағдайларда бас тартады.

      Өндіру кезеңін ұзарту өтініште көрсетілген жер қойнауы учаскесі (учаскелері) бойынша ғана жүргізіледі.

      7. Егер келісімшарт өндіру кезеңін ұзарту туралы өтініш берілген күні құзыретті орган бекітетін, өтініш берілген күнге қолданыста болатын уран өндіруге арналған үлгілік келісімшартқа сәйкес келген жағдайда, өндіру кезеңін ұзартқан кезде жер қойнауын пайдаланушы мен құзыретті орган арасында ұзарту туралы шешім қабылданған күннен бастап бір ай ішінде уран өндіруге арналған келісімшартқа өндіру кезеңін ұзартуды көздейтін толықтыру жасалады.

      8. Егер келісімшарт өндіру кезеңін ұзарту туралы өтініш берілген күні құзыретті орган бекітетін, өтініш берілген күнге қолданыста болатын уран өндіруге арналған үлгілік келісімшартқа сәйкес келмеген жағдайда, өндіру кезеңін ұзартқан кезде жер қойнауын пайдаланушы мен құзыретті орган арасында ұзарту туралы шешім қабылданған күннен бастап екі ай ішінде уран өндіруге арналған үлгілік келісімшартқа сәйкес әзірленген, жаңа редакциядағы уран өндіруге арналған келісімшарт жасалады.

      9. Егер келісімшарт шеңберінде уран өндіру кезеңі кемінде жиырма жыл мерзімге белгіленсе, өндіру кезеңін ұзарту кезінде келісімшарт шарттары осындай ұзарту күнінде қолданыста болатын Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес келтірілуге жатады.

      Келісімшарттың өндіру кезеңін ұзарту шарттарының Қазақстан Республикасы үшін жер қойнауын пайдалану құқығы берілген шарттарға қарағанда пайдасы аз болмауы тиіс.

      Ескерту. 173-бапқа өзгеріс енгізілді – ҚР 09.03.2021 № 14-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi); 30.12.2022 № 177-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

174-бап. Уран өндіру кезінде жер қойнауын және қоршаған ортаны қорғау, жер қойнауын ұтымды және кешенді пайдалану

      1. Уран өндіруді жүргізудің міндетті шарттары:

      1) жер қойнауын қорғауды қамтамасыз ету;

      2) жоғары технологияларды қолдану және жер қойнауын пайдаланудың оң практикасы негізінде жер қойнауын ұтымды және экономикалық тұрғыдан тиімді пайдалану;

      3) Қазақстан Республикасының экологиялық заңнамасының талаптарын сақтау болып табылады.

      Жер қойнауын пайдаланудың оң практикасы ретінде уран өндіру жөніндегі операцияларды жүргізу кезінде қолданылатын ұтымды, қауіпсіз, қажетті және экономикалық тұрғыдан тиімді болып табылатын жалпы қабылданған халықаралық практика түсініледі.

      2. Жер қойнауын және қоршаған ортаны қорғау:

      1) халықтың өмірі мен денсаулығын қорғауға;

      2) табиғи ландшафтарды сақтауға және бүлінген жерлерді, өзге де геоморфологиялық құрылымдарды қалпына келтіруге бағытталған құқықтық, ұйымдастырушылық, экономикалық, технологиялық және басқа да іс-шаралар жүйесін қамтиды.

      3. Жер қойнауын ұтымды және кешенді пайдалану мен қорғау саласындағы талаптар:

      1) уран өндіру жөніндегі операцияларды жүргізудің барлық кезеңдерінде жер қойнауы ресурстарын ұтымды және экономикалық тұрғыдан тиімді пайдалануды қамтамасыз ету;

      2) таңдап өндіруге жол бермей, пайдалы қазбаларды жер қойнауынан алудың толықтығын қамтамасыз ету;

      3) уран қорларын және ілеспе құрауыштарды анық есепке алу;

      4) ауыз сумен немесе өнеркәсіптік сумен жабдықтау үшін пайдаланылатын, су жинау алаңдарында және жерасты сулары бар жерлерде өнеркәсіптік және тұрмыстық қалдықтардың жиналуын болғызбау;

      5) уран кен орындарын пайдалануды және игеруді қиындататын, жер қойнауын су басудан, өрттен және басқа да дүлей факторлардан қорғау;

      6) уранды немесе өзге де заттар мен материалдарды сақтау, зиянды заттар мен қалдықтарды көму кезінде жер қойнауының ластануын болғызбау;

      7) уран өндіру жөніндегі операцияларды тоқтата тұрудың, тоқтатудың, жер қойнауын пайдалану салдарын жоюдың, жер қойнауы учаскесін консервациялаудың белгіленген тәртібін сақтау;

      8) қалдықтарды қоймаға жинап қою мен орналастыру кезінде экологиялық және санитариялық-эпидемиологиялық талаптарды қамтамасыз ету болып табылады.

      4. Жер қойнауын пайдаланушылар жер қойнауын пайдаланумен байланысты жұмыстарды жобалау, уран кен орындарын игеру жөніндегі жұмыстарды жүргізу кезінде осы Кодексте белгіленген жер қойнауын ұтымды және кешенді пайдалану және жер қойнауын қорғау жөніндегі талаптарды қамтамасыз етуге міндетті.

      5. Осы Кодекске сәйкес белгіленген жер қойнауын ұтымды және кешенді пайдалану жөніндегі талаптарды бұзу салдарынан келтірілген нұқсанның мөлшерін уран өндіру саласындағы уәкілетті орган өзі айқындаған тәртіппен белгілейді.

25-ТАРАУ. УРАН ӨНДІРУ ШАРТТАРЫ

175-бап. Уран өндірудің жалпы шарттары

      1. Уран өндірудің міндетті шарттары жоғары технологияларды қолдану және жер қойнауын пайдаланудың оң практикасы негізінде жер қойнауын ұтымды және экономикалық тұрғыдан тиімді пайдалану, сондай-ақ адамдардың өмірі мен денсаулығының қауіпсіздігін қамтамасыз ету болып табылады.

      2. Өндірілген уран санын есепке алу мақсатында, жер қойнауына сілтісіздендірілген ертінділермен қайтарылатын уранды есептен шегере отырып, өнімділік ерітінділермен жер бетіне шығарылған уран айқындалады.

176-бап. Уран өндіру шарттары

      1. Уран өндіру жөніндегі операциялар жер қойнауын пайдаланушы бекіткен және осы Кодексте көзделген сараптамалардың оң қорытындыларын алған тәжірибелік-өнеркәсіптік өндіру жобасына және (немесе) кен орнын игеру жобасына сәйкес жүргізілуге тиіс.

      2. Уран өндіру жөніндегі барлық жұмыстар құжаттандырылуға жатады.

      3. Уран өндіру кезінде жер қойнауын пайдаланушы:

      1) өндіруде қолданылатын техникалық құралдарының оңтайлылығы мен қауіпсіздігін;

      2) өндірілген және жер қойнауында қалдырылатын уран қорларын, оларды қайта өңдеу өнімдерін және өндіру кезінде пайда болатын өндіріс қалдықтарын анық есепке алуды;

      3) тәжірибелік-өнеркәсіптік өндірудің және (немесе) өндірудің нормалары мен стандарттарын, қолданылатын әдістері мен тәсілдерін сақтауды;

      4) өндіру қалдықтары мен қайта өңдеу өнімдерін қоймаға жинап қою және орналастыру кезінде экологиялық және санитариялық-эпидемиологиялық талаптарды орындауды;

      5) тәжірибелік-өнеркәсіптік өндіру жобасында және кен орнын игеру жобасында көзделген тәртіппен уранды алуды қамтамасыз етуге міндетті.

      4. Өндіру барысында алынатын уран және басқа да ілеспе пайдалы қазбалар, егер осы Кодексте немесе келісімшартта өзгеше көзделмесе, жер қойнауын пайдаланушының меншігі болып табылады.

      5. Минералдық шикізатты шығару жөніндегі операцияларға байланысты жерасты сілтісіздендіру тәсілі кезінде жер бетіне шығарылған өнімділік ерітінділер, егер осы ерітінділер олардан уран және басқа да ілеспе пайдалы қазбалар алынғаннан кейін сол көлемде жер қойнауына айдалса, жерасты суларын өндіруге жатпайды.

      6. Жер қойнауын пайдаланушы Қазақстан Республикасының экологиялық заңнамасының талаптарын сақтаған жағдайда, Қазақстан Республикасының су заңнамасына сәйкес суды пайдалану арнайы рұқсатын алмастан жер қойнауы учаскесі шегінде уранды және жер бетіне шығарылған өнімділік ерітінділерден алынған құрамында пайдалы құрауыштары бар басқа да пайдалы қазбаларды өндіруді жүзеге асыруға құқылы.

      Ілеспе өндірілген жерасты суларын одан әрі пайдалану Қазақстан Республикасының су және экологиялық заңнамасына сәйкес жүзеге асырылады.

      7. Уран өндіру кезеңінде уран кен орнының геологиялық құрылымы мен қорларын нақтылау мақсатында өндіру учаскесіне жете зерттеу (жете барлау) жүргізуге жол беріледі.

      8. Жете барлау жөніндегі жұмыстар кен орнын әзірлеу жобасына сәйкес жүргізіледі.

      Егер жете зерттеу ішінде жер қойнауын пайдаланушы өндіру учаскесінде жаңа кенжатынды (кенжатындар жиынтығын) тапқан жағдайда, оны бағалау кен орнын әзірлеу жобасына толықтыруға сәйкес жүргізіледі.

      Ескерту. 176-бапқа өзгеріс енгізілді – ҚР 09.03.2021 № 14-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi) Заңымен.

177-бап. Уран өндіру салдарын жою

      1. Уран өндіру салдарын жою жер қойнауын пайдаланушы бекіткен және осы Кодексте көзделген сараптамалардың оң қорытындыларын алған өндіру салдарын жою жобасына сәйкес жүргізіледі.

      Уран өндіру салдарын жою жөніндегі жұмыстарды жүргізуге қойылатын талаптар уран өндіру саласындағы уәкілетті орган бекіткен уран өндіруді жүргізу кезіндегі консервациялау және жою қағидаларында белгіленеді.

      2. Уран өндіру салдарын жою:

      1) осы Кодекстің 164-бабының 3-тармағының 2) және 3) тармақшаларында көзделген жағдайларды қоспағанда, жер қойнауын пайдалану құқығы тоқтатылған жер қойнауы учаскесінде;

      2) жер қойнауын пайдаланушы мемлекетке қайтаруға ниеттеніп отырған жер қойнауы учаскесінде (оның бөлігінде) жүргізіледі.

      3. Осы баптың 2-тармағының 1) тармақшасында көзделген жағдайда жер қойнауының осы учаскесіне қатысты жер қойнауын пайдалану құқығы тоқтатылған тұлға:

      1) жер қойнауын пайдалану құқығы тоқтатылған күннен бастап екі ай ішінде уран бойынша жер қойнауын пайдалану салдарын жою жобасын бекітуге және осы Кодексте көзделген сараптамалардан өту үшін ұсынуға;

      2) уран өндіру салдарын жою жобасында белгіленген мерзімде жер қойнауы учаскесінде өндіру салдарын жоюды аяқтауға міндетті.

      4. Уран өндіру салдарын жою:

      1) жер қойнауын пайдаланушы не тиісті жер қойнауы учаскесінде жер қойнауын пайдалану құқығы тоқтатылған тұлға;

      2) құзыретті органның өкілі;

      3) қоршаған ортаны қорғау, халықтың санитариялық-эпидемиологиялық саламаттылығы саласындағы уәкілетті органдардың және облыстың, республикалық маңызы бар қаланың, астананың жергілікті атқарушы органдарының өкілдері;

      4) жеке меншіктегі немесе ұзақ мерзімді жер пайдаланудағы жер учаскесінде өндіру салдарын жою жүргізілген жағдайда – жер учаскесінің меншік иесі немесе жер пайдаланушы жою актісіне қол қойған күннен бастап аяқталған болып есептеледі.

      Бұл ретте, егер жою актісіне қол қойылғаннан кейін он жыл ішінде жер қойнауын пайдаланушы, тиісті жер қойнауы учаскесі бойынша жер қойнауын пайдалану құқығы тоқтатылған тұлғаның өндіру салдарын жою жөніндегі жұмыстарды жою жобасын бұза отырып орындағаны анықталса, онда мұндай тұлғалар анықталған бұзушылықты құзыретті органмен келісілген мерзімде өз есебінен жоюға міндетті.

      5. Уран өндіру салдарын жою жөніндегі міндеттемелерді орындау банктік салым кепілімен қамтамасыз етіледі.

      6. Өндіру салдарын жою жөніндегі міндеттемелердің орындалуын қамтамасыз ететін, кепіл нысанасы болып табылатын банктік салым тәжірибелік-өнеркәсіптік өндіру жобасында және кен орнын игеру жобасында уран өндірудің жоспарланатын көлемдеріне пропорционалды түрде айқындалған мөлшер сомасында ақша салу арқылы қалыптасады.

      Банктік салым салынатын жарналардың мөлшері уран өндіру салдарын жою жөніндегі жұмыстардың нарықтық құны негізінде тәжірибелік-өнеркәсіптік өндіру жобасында және кен орнын игеру жобасында айқындалады және игеруді талдау шеңберінде үш жылда кемінде бір рет қайта есептелуге жатады.

      7. Жер қойнауын пайдалану құқығын беру келісімшарт шарттары бойынша қалыптасқан кепілге салынған банктік салым бойынша құқықтарды қайта ресімдеудің (берудің) сөзсіз негізі болып табылады.

      8. Келісімшарт тоқтатылған кезде қамтамасыз ету сомасы құзыретті органның келісімімен жер қойнауы учаскесінде орындалған және осы баптың 4-тармағында көзделген тәртіппен қабылданған жою жұмыстары құнының бөлігіне мөлшерлес азайтылуы мүмкін.

      9. Егер уран өндіру жөніндегі операциялардың салдарын жоюға жұмсалған нақты шығындар қамтамасыз ету мөлшерінен асып түссе, онда жер қойнауын пайдаланушы жою жөніндегі жұмыстарды қосымша қаржыландыруды жүзеге асыруға міндетті. Егер жоюға жұмсалған нақты шығындар қамтамасыз ету мөлшерінен аз болса, онда қалған ақша осы Кодексте белгіленген жағдайларды қоспағанда, жер қойнауын пайдаланушыда қалады.

178-бап. Жер қойнауын пайдаланушылардың уран өндіру кезеңі ішіндегі оқыту, ғылым, цифрландыру және өңірді әлеуметтік-экономикалық дамыту саласындағы міндеттемелері

      Ескерту. 178-баптың тақырыбы жаңа редакцияда - ҚР 25.06.2020 № 347-VI Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі).

      1. Өндіру кезеңі ішінде, екінші жылдан бастап жер қойнауын пайдаланушы жыл сайын:

      1) уран өндіру саласындағы уәкілетті органның білім беру саласындағы уәкілетті органмен бірлесе отырып бекітетін тәртіппен алдыңғы жылдың қорытындылары бойынша жер қойнауын пайдаланушының уранды өндіру кезеңінде өндіру үшін шеккен шығындарының бір пайызы мөлшерінде қазақстандық кадрларды оқытуды қаржыландыруды жүзеге асыруға;

      2) уран өндіру саласындағы уәкілетті орган ғылым саласындағы уәкілетті органмен бірлесе отырып айқындаған тәртіппен ғылыми-зерттеу, ғылыми-техникалық және (немесе) тәжірибелік-конструкторлық жұмыстарды және (немесе) уран өндіру саласындағы уәкілетті орган ақпараттандыру саласындағы уәкілетті органмен бірлесе отырып айқындаған тәртіппен уран өндіру саласындағы цифрландыру жобаларын алдыңғы жылдың қорытындылары бойынша жер қойнауын пайдаланушының уранды өндіру кезеңінде өндіру үшін шеккен шығындарының бір пайызы мөлшерінде қаржыландыруды жүзеге асыруға;

      3) алдыңғы жылдың қорытындылары бойынша уран өндіру кезеңінде уран өндіруге арналған келісімшарт бойынша инвестициялардың бір пайызы мөлшерінде өңірдің әлеуметтік-экономикалық дамуын және оның инфрақұрылымын дамытуды қаржыландыруды жүзеге асыруға міндетті.

      2. Өңірдің әлеуметтік-экономикалық дамуына және оның инфрақұрылымын дамытуға арналған шығыстарды қаржыландыруға жер қойнауын пайдаланушының өңірдің әлеуметтік инфрақұрылым объектілерін дамыту мен қолдауға, әлеуметтік кәсіпкерлік субъектілерін қолдауға арналған шығыстары, сондай-ақ ол осы мақсаттарға мемлекеттік бюджетке аударатын қаражат жатады.

      3. Осы баптың 1-тармағына сәйкес жүзеге асырылған, белгіленген минимумнан асатын қаржыландыру көлемі жер қойнауын пайдаланушының келесі жылы тиісті міндеттемелерін орындау есебіне ескеріледі.

      Ескерту. 178-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 25.06.2020 № 347-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 27.06.2022 № 129-VII (01.01.2023 бастап қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

179-бап. Уран өндіру жөніндегі операцияларды жүргізу кезінде тауарларды, жұмыстарды және көрсетілетін қызметтерді сатып алу

      1. Уран өндіру жөніндегі операцияларды жүргізу кезінде тауарларды, жұмыстар мен көрсетілетін қызметтерді сатып алу, соның ішінде мердігерлердің сатып алуы мынадай тәсілдерді:

      1) ашық конкурс;

      2) бір көзден алу;

      3) төмендетуге арналған ашық конкурс (электрондық сауда-саттық);

      4) осы тармақта көзделген тәсілдерді қолданбастан тауарларды, жұмыстар мен көрсетілетін қызметтерді сатып алу арқылы;

      5) тауар биржаларында жүзеге асырылады.

      Уран өндіру жөніндегі операцияларды жүргізу кезінде жер қойнауын пайдаланушы пайдаланатын тауарларды, жұмыстар мен көрсетілетін қызметтерді сатып алу осы тармақтың 1), 2) және 3) тармақшаларында көрсетілген тәсілдермен жер қойнауын пайдалану жөніндегі операцияларды жүргізу кезінде пайдаланылатын тауарлардың, жұмыстар мен көрсетілетін қызметтердің және оларды өндірушілердің тізілімін немесе жұмысы осындай тізілімнің жұмысымен үйлестірілген интернеттің қазақстандық сегментінде орналасқан электрондық сатып алудың өзге де жүйелерін міндетті түрде пайдалана отырып жүргізіледі.

      Жұмыстар мен көрсетілетін қызметтерді сатып алу бойынша конкурсты ұйымдастырушы конкурс жеңімпазын айқындау кезінде конкурсқа қатысушылардың – жұмыс беретін және қызметтер көрсететін қазақстандық өндірушілердің конкурстық өтінімінің бағасын шартты түрде жиырма пайызға азайтады. Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес құрылған, Қазақстан Республикасының аумағында орналасқан, Қазақстан Республикасының халықтың көші-қоны туралы заңнамасына сәйкес корпоративішілік ауыстыру шеңберінде Қазақстан Республикасының аумағында еңбек қызметін жүзеге асыратын басшылар, менеджерлер мен мамандар санын есепке алмағанда, жұмыскерлердің жалпы санынан Қазақстан Республикасы азаматтарының кемінде тоқсан бес пайызын пайдаланатын дара кәсіпкерлер және (немесе) заңды тұлғалар жұмыстар мен көрсетілетін қызметтердің қазақстандық өндірушілері деп танылады.

      Бұл ретте Қазақстан Республикасының халықтың көші-қоны туралы заңнамасына сәйкес корпоративішілік ауыстыру шеңберінде Қазақстан Республикасының аумағында еңбек қызметін жүзеге асыратын шетелдік басшылардың, менеджерлер мен мамандардың саны әрбір тиісті санат бойынша басшылардың, менеджерлер мен мамандардың жалпы санының елу пайызынан көп болмауға тиіс.

      Жер қойнауын пайдаланушылардың және олардың мердігерлерінің уран өндіру жөніндегі операцияларды жүргізу кезінде пайдаланылатын тауарларды, жұмыстарды және көрсетілетін қызметтерді сатып алу тәртібін уран өндіру саласындағы уәкілетті орган айқындайды.

      Тауарларды тауар биржалары арқылы сатып алу Қазақстан Республикасының тауар биржалары туралы заңнамасына сәйкес биржалық тауарлар тізбесі бойынша жүзеге асырылады. Егер биржалық тауарлар тізбесіне енгізілген тауарларды сатып алудың жылдық көлемдері биржалық тауарлар тізбесінде көзделген партияның ең аз мөлшерінен аспаған жағдайда, жер қойнауын пайдаланушы тауарларды сатып алудың өзге тәсілін таңдауға құқылы.

      Жер қойнауын пайдаланушылар және (немесе) олардың мердігерлері уран өндіру жөніндегі операцияларды жүргізу кезінде тауарларды, жұмыстарды және көрсетілетін қызметтерді сатып алудың белгіленген тәртібін бұзғаны үшін осындай келісімшарттарда көзделген жауаптылықта болады.

      2. Уран өндіруге қатысты электрондық сатып алу жүйелерінің жұмыстарын жер қойнауын пайдалану жөніндегі операцияларды жүргізу кезінде пайдаланылатын тауарлардың, жұмыстар мен көрсетілетін қызметтердің және оларды өндірушілердің тізілімінің жұмысымен үйлестіру тәртібін уран өндіру саласындағы уәкілетті орган бекітеді.

      3. Осы баптың мақсаттары үшін:

      1) уран өндіру жөніндегі операцияларды жүргізу кезінде пайдаланылатын тауарлардың, жұмыстар мен көрсетілетін қызметтердің және оларды өндірушілердің тізілімі ретінде уран өндіру жөніндегі операцияларды жүргізу кезінде пайдаланылатын тауарларды, жұмыстар мен көрсетілетін қызметтерді сатып алуды және оларды өндірушілерді бақылауға және мониторингтеуге, сондай-ақ электрондық сатып алуды жүргізу және уран өндіру жөніндегі операцияларды жүргізу кезінде пайдаланылатын тауарлардың, жұмыстар мен көрсетілетін қызметтердің тізбесін қалыптастыруға арналған мемлекеттік ақпараттық жүйе түсініледі;

      2) электрондық сатып алу жүйесі деп сатып алуды ұйымдастырушылар (жер қойнауын пайдаланушылар немесе жер қойнауын пайдаланушылар уәкілеттік берген тұлғалар) тауарларды, жұмыстар мен көрсетілетін қызметтерді сатып алу үшін пайдаланатын, уран өндіру саласындағы уәкілетті орган бекіткен уран өндіру жөніндегі операцияларды жүргізу кезінде тауарларды, жұмыстар мен көрсетілетін қызметтерді сатып алудың тәртібіне сәйкес жасалатын және пайдаланылатын электрондық ақпараттық жүйе түсініледі.

      4. Алып тасталды – ҚР 03.01.2022 № 101-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.
      5. Алып тасталды – ҚР 03.01.2022 № 101-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

      6. Жер қойнауын пайдаланушылар уран өндіру саласындағы уәкілетті орган айқындайтын тәртіппен тауарларды, жұмыстарды және көрсетілетін қызметтерді сатып алудың бір жылдық (бір қаржы жылына) және орта мерзімдік (бес қаржы жылына) бағдарламаларын уран өндіру саласындағы уәкілетті органға ұсынуға міндетті.

      Тауарларды, жұмыстарды және көрсетілетін қызметтерді сатып алудың жылдық бағдарламасы ретінде күнтізбелік бір жылға жоспарланатын тауарлардың, жұмыстардың және көрсетілетін қызметтердің номенклатурасы мен көлемін, оларды сатып алу тәсілі мен мерзімін айқындайтын жер қойнауын пайдаланушы жасайтын құжат түсініледі.

      Тауарларды, жұмыстарды және көрсетілетін қызметтерді сатып алудың орташа мерзімдік бағдарламасы ретінде бес жылға дейінгі кезеңге жоспарланатын тауарлардың, жұмыстардың және көрсетілетін қызметтердің номенклатурасы мен көлемін, оларды сатып алу тәсілі мен мерзімін айқындайтын жер қойнауын пайдаланушы жасайтын құжат түсініледі.

      7. Осы баптың 1-тармағының талаптары мыналарға:

      1) Қазақстан Республикасының мемлекеттік сатып алу туралы заңнамасына сәйкес тауарларды, жұмыстарды және көрсетілетін қызметтерді сатып алатын жер қойнауын пайдаланушыларға;

      2) дауыс беретін акцияларының (қатысу үлестерінің) елу және одан да көп пайызын ұлттық басқарушы холдинг тікелей немесе жанама иеленетін, жер қойнауын пайдалану құқығына ие заңды тұлғаларға қолданылмайды.

      Ескерту. 179-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 02.04.2019 № 241-VI Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 03.01.2022 № 101-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 20.04.2023 № 226-VII (01.07.2023 бастап қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

180-бап. Жер қойнауын пайдаланушының тәжірибелік-өнеркәсіптік өндіруді және уран өндіруді жүргізу кезіндегі есептілігі

      Уран өндіруге арналған келісімшарт бойынша жер қойнауын пайдаланушы мынадай есептерді:

      1) геологиялық есепті;

      2) Геологиялық барлау жұмыстарының нәтижелері, минералдық ресурстар мен минералдық қорлары туралы жария есептілігінің қазақстандық кодексіне (KAZRC кодексі) сәйкес дайындалған құзыретті тұлғаның қорлар бойынша есебін;

      3) келісімшарттық талаптарды орындау туралы есепті;

      4) уранды тәжірибелік-өнеркәсіптік өндіру бойынша жүргізілген операциялар, оларға жұмсалған шығыстар туралы есепті;

      5) уранды өндіру бойынша жүргізілген операциялар және оларға жұмсалған шығыстар туралы есепті;

      6) кадрлардағы елішілік құндылық туралы есепті;

      7) қазақстандық кадрларды оқытуды қаржыландыру бойынша шығыстар туралы есепті;

      8) ғылыми-зерттеу, ғылыми-техникалық және тәжірибелік-конструкторлық жұмыстарға жұмсалған шығыстар туралы есепті;

      9) уран өндіру бойынша есепті;

      10) сатып алынған тауарлар, жұмыстар және көрсетілетін қызметтер, сондай-ақ олардағы елішілік құндылық көлемі туралы есепті;

      11) жер қойнауын пайдаланушыны тікелей немесе жанама түрде бақылайтын тұлғалардың және (немесе) ұйымдардың құрамы туралы есепті ұсынуға міндетті.

      Осы баптың 1) және 2) тармақшаларында көзделген есептер жер қойнауын зерттеу жөніндегі уәкілетті органға оның өзі бекітетін тәртіппен ұсынылады.

      Осы баптың 3) – 5) тармақшаларында көзделген есептер құзыретті органға оның өзі бекітетін тәртіппен ұсынылады.

      Осы баптың 6) – 11) тармақшаларында көзделген есептер уран өндіру саласындағы уәкілетті органға өзі бекітетін нысандар және тәртіп бойынша ұсынылады.

181-бап. Жер қойнауын пайдаланушылардың уран өндіруге арналған келісімшарт талаптарын бұзғаны үшін жауаптылығы

      1. Жер қойнауын пайдаланушыға уран өндіруге арналған келісімшартта көзделген міндеттемелерін бұзғаны үшін жауаптылықтың мынадай түрлері көзделеді:

      1) жер қойнауын пайдаланушының уран өндіруге арналған келісімшартта белгіленген жағдайларда, тәртіппен және мөлшерде төлейтін тұрақсыздық айыбы;

      2) құзыретті орган осы Кодекстің 163-бабында көзделген жағдайларда және тәртіппен жүзеге асырылатын, уран өндіруге арналған келісімшарттың қолданылуын бір жақты тәртіппен мерзімінен бұрын тоқтатуы.

      Бұл ретте тұрақсыздық айыбын төлеу жер қойнауын пайдаланушыны тиісті міндеттемелерін орындаудан босатпайды.

      2. Құзыретті орган уран өндіруге арналған келісімшарт талаптарының жол берілген бұзушылықтары туралы жер қойнауын пайдаланушыны жазбаша хабардар етеді, сондай-ақ оның белгіленген мерзімде тұрақсыздық айыбын төлеу және (немесе) осындай бұзушылықты жою жөніндегі міндеттерін мынадай:

      1) жер қойнауын пайдаланушы жер қойнауын пайдалану келісімшартында белгіленген қаржылық міндеттемелерді есептілік жыл үшін отыз пайыздан кем орындаған;

      2) қамтамасыз ету мөлшерін қалыптастырудың белгіленген графигіне сәйкес қамтамасыз етуді ұсынбай не графикті бұза отырып, жер үсті тұтастығын бұзумен байланысты уран өндіру жөніндегі операцияларды жүргізген;

      3) жер қойнауын пайдаланушының уран өндіруге арналған келісімшартта белгіленген міндеттемелерін бұзған өзге де жағдайларда хабардар етеді.

      3. Жер қойнауын пайдаланушының келісімшарт талаптарын бұзушылықтарды жою мерзімі міндеттемелердің физикалық көлемі бойынша жазбаша хабарлама алынған күннен бастап – алты айдан, осы баптың 2-тармағының 1) және 2) тармақшаларында көрсетілген міндеттемелер бойынша – үш айдан, жер қойнауын пайдалануға арналған келісімшартта көзделген өзге де міндеттемелер бойынша бір айдан аспауға тиіс.

      4. Жер қойнауын пайдаланушы жол берілген бұзушылықтарды хабарламада көрсетілген мерзімде жоюға және бұл туралы жоюды растайтын құжаттарды қоса бере отырып, құзыретті органға жазбаша хабарлауға міндетті.

      5. Жер қойнауын пайдаланушы құзыретті органға осындай ұзартудың себептерін негіздей отырып, уран өндіруге арналған келісімшартта көзделген міндеттемелерді бұзушылықты жою мерзімін ұзарту туралы ұсыныс жіберуге құқылы. Құзыретті орган жол берілген бұзушылықтарды жою мерзімін ұзарту туралы ұсынысты қарау нәтижелері бойынша оны алған күннен бастап он жұмыс күні ішінде жер қойнауын пайдаланушыны мерзімді ұзартуға келісім беретіндігі туралы хабардар етеді немесе мұндай ұзартудан уәжді бас тартуын ұсынады.

      6. Осы баптың 3-тармағында айқындалған мерзімде уран өндіруге арналған келісімшартта көзделген міндеттемелерді бұзушылықты жою анық мүмкін болмаған жағдайда құзыретті орган осындай бұзушылықты жою мүмкін болатын өзге мерзімді белгілеуге құқылы.

26-ТАРАУ. УРАН ӨНДІРУ САЛАСЫНДАҒЫ ЖОБАЛАУ ҚҰЖАТТАРЫ

182-бап. Уран өндіру саласындағы жобалау құжаттары туралы жалпы ережелер

      1. Мыналар уран өндіру саласындағы жобалау құжаттары болып табылады:

      1) уранды тәжірибелік-өнеркәсіптік өндіру жобасы;

      2) уран кен орнын әзірлеу жобасы;

      3) уран өндіру салдарын жою жобасы.

      2. Уран өндіру саласындағы жобалау құжаттарын жер қойнауын пайдаланушы шарт негізінде тартатын, тиісті қызмет түріне лицензиясы бар жобалау ұйымы жасайды.

      3. Алып тасталды – ҚР 09.03.2021 № 14-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi) Заңымен.

      4. Уран өндіру саласындағы жобалау құжаттарын жер қойнауын пайдаланушы бекітеді.

      5. Алып тасталды – ҚР 09.03.2021 № 14-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi) Заңымен.

      6. Жобалау құжаттарында көзделген уран өндіру жөніндегі операцияларды жүргізудің түрлерін, тәсілдерін, технологияларын, көлемі мен мерзімдерін өзгертуге осындай жобалау құжаттарына тиісті өзгерістер мен толықтырулар енгізілгеннен кейін жол беріледі.

      7. Егер бекітілген жобаларда айқындалған өндіру көлемдері жыл сайын уран кен орнын әзірлеудің тау-кен-геологиялық және технологиялық шарттары өзгертілместен бір жылда бекітілген көрсеткіштерден физикалық тұрғыда жиырмадан аз пайызға өзгерсе, бекітілген жобаларға өзгерістердің және (немесе) толықтырулардың жобалары жасалмайды.

      Жобалау құжаттары жер қойнауын ұтымды және кешенді пайдалану жөніндегі бірыңғай қағидаларға сәйкес жасалады.

      8. Егер Қазақстан Республикасы экология заңнамасының ережелерінен өзгеше туындамаса, тәжірибелік-өнеркәсіптік өндіру жобасы және кен орнын әзірлеу жобасы өнеркәсіптік қауіпсіздік жөніндегі сараптама мен мемлекеттік экологиялық сараптамаға жатады.

      9. Жер қойнауын пайдаланушы әрбір үш жыл сайын құзыретті органға игеру жобасының көрсеткіштеріне сәйкес жобалық шарттардың орындалуын талдауды сараптамаға жіберуге міндетті.

      Ескерту. 182-бапқа өзгеріс енгізілді – ҚР 09.03.2021 № 14-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi); 02.01.2021 № 401-VI (01.07.2021 бастап қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

182-1-бап. Уранды тәжірибелік-өнеркәсіптік өндіру жобасы

      1. Уранды тәжірибелік-өнеркәсіптік өндіру жобасы осы Кодексте көзделген талаптарға сәйкес жасалады.

      2. Уранды тәжірибелік-өнеркәсіптік өндіру жобасы тәжірибелік-өнеркәсіптік өндірудің бүкіл кезеңіне әзірленеді.

      3. Уранды тәжірибелік-өнеркәсіптік өндіру жобасында тәжірибелік-өнеркәсіптік өндіру жөніндегі жұмыстардың түрлері, әдістері мен тәсілдері, болжамды көлемдері мен оларды жүргізу мерзімдері, сондай-ақ пайдаланылатын технологиялық шешімдер сипатталады.

      4. Уранды тәжірибелік-өнеркәсіптік өндіру жобаларының мазмұнына қойылатын талаптар жер қойнауын ұтымды және кешенді пайдалану жөніндегі бірыңғай қағидаларда белгіленеді.

      5. Жер қойнауын пайдаланушы бекіткен және осы Кодекс пен Қазақстан Республикасының өзге де заңдарында көзделген сараптамалардың оң қорытындыларын алған уранды тәжірибелік-өнеркәсіптік өндіру жобасында көрсетілмеген, сондай-ақ осындай жоба болмаған кезде уранды тәжірибелік-өнеркәсіптік өндіру жөніндегі жұмыстарды жүргізуге тыйым салынады.

      Ескерту. 182-1-баппен толықтырылды – ҚР 09.03.2021 № 14-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi) Заңымен.

183-бап. Уран кен орнын әзірлеу жобасы

      1. Кен орнын әзірлеу жобасы осы Кодексте көзделген талаптарға сәйкес тәжірибелік-өнеркәсіптік өндіру кезеңінде жасалады.

      2. Кен орнын әзірлеу жобасы қорларды толық даярлау кезеңіне әзірленеді.

      3. Кен орнын әзірлеу жобасында мыналар қамтылуға тиіс:

      1) құзыретті тұлғаның қорлар бойынша есебі;

      2) жер қойнауын ұтымды пайдалануды және қорғауды қамтамасыз ету жөніндегі іс-шаралар;

      3) уран өндіру салдарын жою жөніндегі жұмыстардың орындалу мерзімдері, шарттары мен құны туралы ақпарат;

      4) кен орнын әзірлеудің бүкіл кезеңіне уран өндірудің жыл сайынғы болжалды көлемі.

183-1-бап. Уран кен орнының жобалау құжаттарына және әзірленуін талдауларға мемлекеттік сараптама

      1. Уран кен орнының жобалау құжаттарына және әзірленуін талдауларға мемлекеттік сараптама жер қойнауын пайдаланудың оң практикасына сәйкес уран кен орындарын әзірлеу кезінде жер қойнауын ұтымды пайдалануды қамтамасыз ету мақсатында жүргізіледі.

      2. Жобалау құжаттарына және әзірлеуді талдауларға мемлекеттік сараптаманы Қазақстан Республикасының уран кен орындарын әзірлеу жөніндегі орталық комиссиясы (бұдан әрі – орталық комиссия) геология және әзірлеу саласында арнаулы білімі бар және сараптама нәтижелеріне мүдделі емес тәуелсіз сарапшыларды тарта отырып жүзеге асырады.

      3. Орталық комиссияның қызметiн ұйымдастыру, оның құрамы, жұмыс регламенті және іс қағаздарын жүргізу уран өндiру саласындағы уәкiлеттi орган бекiтетін орталық комиссия туралы ережеде айқындалады.

      4. Уран кен орнының жобалау құжаттарына және әзірленуін талдауларға мемлекеттік сараптама екі ай ішінде жүргізіледі.

      Мемлекеттік сараптама жүргізу мерзімі орталық комиссияның шешімі бойынша ұлғайтылуы мүмкін, бірақ ол үш айдан аспайды.

      5. Жобалау құжатына немесе әзірлеуді талдауға мемлекеттік сараптама жүргізу нәтижелері сараптамалық қорытындымен ресімделеді, ол оң немесе теріс болуы мүмкін. Сараптамалық қорытындының көшірмесі оған қол қойылған күннен бастап бес жұмыс күні ішінде жер қойнауын пайдаланушыға жіберіледі.

      6. Теріс сараптамалық қорытындыны шығаруға мыналар:

      1) жобалау құжатының немесе әзірлеуді талдаудың Қазақстан Республикасы заңнамасының талаптарына, оның ішінде мазмұны, құрылымы және ресімделуі бойынша жер қойнауын ұтымды және кешенді пайдалану жөніндегі бірыңғай қағидаларда белгіленген талаптарға және (немесе) келісімшарт ережелеріне сәйкес келмеуі;

      2) жобалау құжатының немесе әзірлеуді талдаудың жер қойнауын пайдаланудың оң практикасына сәйкес келмеуі;

      3) жобалау құжатының немесе әзірлеуді талдаудың уран ресурстары мен қорларын бағалау туралы есепке сәйкес келмеуі;

      4) жобалау құжатында немесе әзірлеуді талдауда ұсынылған жобалау шешімдерінің техникалық және (немесе) экономикалық негіздемесінің жеткіліксіздігі негіз болып табылады.

      7. Жобалау құжатының немесе әзірлеуді талдаудың мемлекеттік сараптамасының теріс қорытындысында оны шығару негіздемесі және жобалау құжатын немесе әзірлеуді талдауды пысықтау жөніндегі ұсынымдар келтіріледі.

      Ескерту. 183-1-баппен толықтырылды – ҚР 09.03.2021 № 14-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi) Заңымен.

184-бап. Жобалау құжаттарын орындаудың мониторингі

      1. Алып тасталды – ҚР 09.03.2021 № 14-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi) Заңымен.

      2. Жер қойнауын пайдаланушының кен орнын тәжірибелік-өнеркәсіптік өндіру және әзірлеу жобаларын орындауына мониторинг үш жылда кемінде бір рет орындалатын уран кен орнын әзірлеуге талдау жүргізу арқылы жүзеге асырылады.

      3. Уран кен орнын әзірлеуге талдау жүргізуге қойылатын талаптар уран өндіру саласындағы уәкілетті орган бекітетін жер қойнауын ұтымды және кешенді пайдалану жөніндегі бірыңғай қағидаларда белгіленеді.

      4. Алып тасталды – ҚР 09.03.2021 № 14-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi) Заңымен.
      5. Алып тасталды – ҚР 09.03.2021 № 14-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi) Заңымен.

      6. Жер қойнауын ұтымды және кешенді пайдалану жөніндегі бірыңғай қағидаларда әзірлеуді талдау шеңберінде жобалау құжаттарының жекелеген көрсеткіштерін болмашы (жиырма пайыздан аз) түзету мүмкін болатын жағдайлар белгіленеді.

      7. Кен орнын әзірлеуді талдау әзірлеу процесінде геологиялық, геофизикалық, гидродинамикалық және басқа да зерттеулер нәтижелерін кен орнын әзірлеу жүйесін жетілдіру қажеттілігін анықтау тұрғысынан кешенді зерттеуді білдіреді. Кен орнын әзірлеуді талдау жобалау құжаттарының мемлекеттік сараптамасына жатады.

      8. Уран кен орны әзірленуін талдауды жер қойнауын пайдаланушы тартатын, тиісті қызмет түріне лицензиясы бар жобалау ұйымы жүргізеді және жер қойнауын пайдаланушы талдауды хабарлама тәртібімен құзыретті органға жібереді.

      9. Кен орнын әзірлеу жобасына өзгерістер енгізу қажеттілігі туралы уран кен орнын әзірлеуді талдау нәтижелері бойынша негізді тұжырым болған кезде кен орнын әзірлеудің іс жүзіндегі және жобалау көрсеткіштері арасында едәуір (жиырма және одан көп пайыз) алшақтықтар болған жағдайда талдау нәтижелері кен орнын әзірлеу жобасының мемлекеттік сараптамасы үшін осы Кодексте көзделген тәртіппен орталық комиссияның қарауына жатады.

      10. Орталық комиссия уран кен орнын әзірлеуді талдау бойынша оң қорытынды қабылдаған жағдайда жобалау шешімдері мен осындай талдаудың көрсеткіштері кен орнын әзірлеу жобасына өзгерістер мен толықтыруларды әзірлеу, бекіту және оларға мемлекеттік сараптама жүргізу кезеңіне жобалау шешімдері мен кен орнын әзірлеу жобасының көрсеткіштері ретінде бағаланады, ол бір жылдан аспауға тиіс.

      Ескерту. 184-бапқа өзгеріс енгізілді – ҚР 09.03.2021 № 14-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi) Заңымен.

ІХ БӨЛІМ. ПАЙДАЛЫ ҚАТТЫ ҚАЗБАЛАРДЫ БАРЛАУ ЖӘНЕ ӨНДІРУ

27-тарау. Пайдалы қатты қазбаларды барлау

185-бап. Пайдалы қатты қазбаларды барлауға арналған лицензия

      Пайдалы қатты қазбаларды барлауға арналған лицензия бойынша оның иесінің пайдалы қатты қазбалар кен орындарын іздестіруді және одан әрі өндіру үшін олардың ресурстарын және қорларын бағалауды қамтитын пайдалы қатты қазбаларды барлау жөніндегі операцияларды жүргізу мақсатында жер қойнауы учаскесін пайдалануға айрықша құқығы бар.

186-бап. Пайдалы қатты қазбаларды барлауға арналған лицензия берілетін аумақтар

      1. Пайдалы қатты қазбаларды барлауға арналған лицензия жер қойнауының мемлекеттік қорын басқару бағдарламасында айқындалатын аумақтарда беріледі.

      2. Пайдалы қатты қазбаларды барлауға арналған лицензияны:

      1) осы Кодекстің 25-бабының 2-тармағында көзделген жағдайларда;

      2) көмірсутектерді өндіру жөніндегі операцияларды жүргізу үшін басқа тұлғаның келісімінсіз, оның пайдалануындағы жер қойнауы учаскесінің аумағы шегінде толық орналасқан блокқа қатысты;

      3) жер қойнауы кеңістігін пайдалану жөніндегі операцияларды жүргізу үшін берілген жер қойнауы учаскесінің аумағы шегінде толық орналасқан блокқа қатысты;

      4) пайдалы қатты қазбаларды барлауға арналған басқа лицензия бойынша пайдалы қатты қазбаларды барлау учаскесінің аумағына толық немесе ішінара жатқызылатын блокқа қатысты;

      5) пайдалы қатты қазбаларды өндіру учаскесінің аумағы шегінде толық орналасқан блокқа немесе пайдалы қатты қазбаларды өндіруге арналған лицензияны беруге өтініш бар аумаққа қатысты;

      6) пайдалы қатты қазбаларды барлау немесе өндіру салдарын жою жүргізіліп жатқан аумақ шегінде толық орналасқан блокқа қатысты;

      7) уран өндіру учаскесінің аумағы шегінде толық орналасқан блокқа қатысты беруге жол берілмейді.

      3. Пайдалы қатты қазбаларды барлауға арналған лицензия толық блоктардан басқа мынадай толық емес (ішінара) блоктарға:

      1) жақтары осы баптың 2-тармағының 2), 3), 5), 6) және 7) тармақшаларында көрсетілген аумақтарды (аумақты) толық қамтитын блокқа;

      2) осы баптың 2-тармағының 2), 3), 5), 6) және 7) тармақшаларында көрсетілген аумақтарда (аумақта) ішінара орналасқан блоктың басқа толық емес (ішінара) немесе толық блокпен ең болмағанда бір ортақ жағы болған және осындай ортақ жағы көрсетілген аумақтарда орналаспаған жағдайда, осындай блокқа;

      3) осы Кодекстің 25-бабының 1-тармағында көрсетілген аумақтарға ішінара жатқызылатын блокқа қатысты да берілуі мүмкін.

      Барлауға арналған лицензияға көмірсутектерді немесе пайдалы қатты қазбаларды өндіру жөніндегі операцияларды жүргізуге арналған жер қойнауы учаскесінің ішінара аумағына шығатын блокты енгізуге осы учаскелер бойынша жер қойнауын пайдаланушылардың жазбаша келісімімен ғана жол беріледі.

      Бұл жағдайда барлау учаскесінің аумағы осы тармақтың бірінші бөлігінің 1), 2) және 3) тармақшаларында көрсетілген аумақтардың шекаралары бойынша, оның ішінде толық емес (ішінара) блоктардан қалыптастырылды деп есептеледі. Барлауға арналған лицензияға енгізілген толық емес (ішінара) блокты қалыптастыру үшін негіз болған мән-жайлар тоқтатылған кезде барлау учаскесі аумағының шекараларын айқындау мақсатында осы блок толық деп танылады.

      Осы тармақтың үшінші бөлігінде көзделген қағида осы Кодекстің 25-бабының 1-тармағында көрсетілген аумақтарға ішінара жатқызылатын және барлау учаскесінің аумағына енгізілген блоктарға қолданылмайды. Осындай блоктар шегінде бұл блоктар осы Кодекстің 25-бабының 1-тармағында көзделген аумақтар мен объектілерді қозғайтын бөлікте жер қойнауын пайдалану жөніндегі операцияларды жүргізуге тыйым салу қолданылады.

      Ескерту. 186-бапқа өзгеріс енгізілді – ҚР 26.12.2019 № 284-VІ (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

187-бап. Пайдалы қатты қазбаларды барлауға арналған лицензия беру туралы өтініш

      1. Пайдалы қатты қазбаларды барлауға арналған лицензияны алуға мүдделі тұлға құзыретті органға ол белгілеген нысан бойынша өтініш береді.

      2. Пайдалы қатты қазбаларды барлауға арналған лицензия беруге өтініште көрсетілетін аумақ екі жүз блоктан артық болмауға тиіс.

      3. Өтініште мынадай мәліметтер қамтылуға тиіс:

      1) жеке тұлғалар үшін – өтініш иесінің тегі, аты және әкесінің аты (егер ол жеке басын куәландыратын құжатта көрсетілсе), тұрғылықты жері, азаматтығы, өтініш иесінің жеке басын куәландыратын құжаттар туралы мәліметтер;

      заңды тұлғалар үшін – өтініш иесінің атауы, орналасқан жері, заңды тұлға ретінде мемлекеттік тіркелуі туралы мәліметтер (сауда тізілімінен үзінді көшірме немесе өтініш иесінің шет мемлекеттің заңнамасы бойынша заңды тұлға болып табылатынын куәландыратын басқа да заңдастырылған құжат), басшылар туралы, өтініш иесін тікелей немесе жанама түрде бақылайтын заңды және жеке тұлғалар, мемлекеттер және халықаралық ұйымдар туралы мәліметтер;

      2) барлау аумағын құрайтын және өтініш иесі пайдалануға беруді сұрайтын жер қойнауы учаскесін айқындайтын блокты (блоктарды) көрсету.

      Өтініште көрсетілген барлау аумағы, егер осы Кодекстің 186-бабының 2-тармағында көзделген жағдайларда блоктың бір бөлігін қамтыса, лицензияның шарттарын айқындау мақсаттары үшін өтінішті қарау кезінде аталған блок толық болып есептеледі.

      4. Өтінішке мынадай құжаттар:

      1) осы баптың 3-тармағының 1) тармақшасында көзделген мәліметтерді растайтын құжаттардың көшірмелері;

      2) егер тұлғаны өтініш иесі тағайындаған болса, өтініш беру кезінде өтініш иесінің атынан әрекет ететін мұндай тұлғаның өкілеттігін растайтын құжат;

      3) сұралып отырған жер қойнауы учаскесінде өтініш иесі жүргізуге ниет етіп отырған барлау жөніндегі жұмыстардың жазбаша сипатталған түрлері, әдістері, тәсілдері, жылдар бойынша болжалды жүргізу мерзімдері мен көлемдері;

      4) егер сұралатын учаскеде немесе оның бөлігінде тұлға жер қойнауын пайдалануға арналған келісімшарт негізінде көмірсутектерді өндіру жөніндегі операцияларды жүзеге асыратын болса, пайдалы қатты қазбаларды барлауға арналған лицензия беруге мұндай тұлғаның келісімі;

      5) өтініш иесінің пайдалы қатты қазбаларды барлау жөніндегі операцияларды жүзеге асыруға қаржылық және кәсіби мүмкіндіктерінің болуын растайтын құжаттар;

      6) егер сұралатын жер қойнауы учаскесінің аумағы толық немесе ішінара елді мекендердің жерлеріне және оларға іргелес бір мың метр қашықтықта жатқан аумаққа тиесілі болса, жергілікті халықты осы Кодекстің 25-бабының 3-тармағының 1) тармақшасында көзделген әлеуметтік-экономикалық қолдау туралы келісім;

      7) өтініш иесінің республикалық бюджет туралы заңда тиісті қаржы жылына белгiленген айлық есептiк көрсеткiштің алты еселенген мөлшерінен асатын салықтық берешегінің жоқ екендігі туралы, өтініш берген күннің алдындағы күннен күнтізбелік он күннен ерте берілмеген салық органынан анықтама қоса беріледі.

      5. Өтініш иесінің барлау жөніндегі операцияларды жүргізу үшін жеткілікті қаржылық мүмкіндігінің болуын растау үшін мынадай құжаттардың бірі:

      1) өтініш берушінің лицензия беруге өтініш берілетін күннің алдындағы үш ай шегіндегі отыз күндік мерзім ішінде сұралатын лицензия қолданысының алғашқы жылында барлауға қажетті ең төмен шығыстарды жабу үшін жеткілікті мөлшерде ақшасының тұрақты болатынын (қалдығын) растайтын Қазақстан Республикасының екінші деңгейдегі банкіндегі немесе Ұлттық пошта операторындағы банктік шоты бойынша ақшаның қалдығы және қозғалысы туралы үзінді көшірме;

      2) ақша қарызы шартының (алдын ала қарыз шарты) немесе қарыздың нысаналы мақсаты ретінде өтініш иесінің пайдалы қатты қазбаларды барлау жөніндегі қызметін қаржыландыру, сондай-ақ сұралатын лицензия қолданысының алғашқы жылында барлауға талап етілетін ең төмен шығыстарды өтеу үшін жеткілікті қарыз сомасы (қаржыландыру) расталатын, қызметті қаржыландыру туралы шарттың көшірмесі;

      3) Қазақстан Республикасының аудиторлық қызмет туралы заңнамасына сәйкес жасалған аудиторлық есеппен бірге, өтініш берушінің лицензия беруге өтініш берілген күннің алдындағы қатарынан күнтізбелік алты айға немесе алдыңғы күнтізбелік жылға дайындалған қаржылық есептілігі, онда өтініш берушінің таза активтерінің мөлшері оның сұралатын лицензия қолданысының алғашқы жылында барлауға арналған ең төмен шығыстардың шамасындағы міндеттемесінен асып түседі;

      4) Қазақстан Республикасында қызметін жүзеге асыратын қор биржасы таныған рейтингтік агенттіктің өтініш иесіне өтініш берілген күннің алдындағы жыл ішінде құзыретті орган айқындайтын ең төменгі рейтингтік бағадан төмен болмайтын рейтингтік баға беру туралы хаты ұсынылады.

      Егер өтініш иесінің қаржылай мүмкіндіктерінің болуын растайтын құжат ретінде қаржы ұйымы болып табылмайтын тұлға (қаржыландыратын) қарыз беруші болатын ақша қарызы шартының (алдын ала қарыз шарты) немесе қызметті қаржыландыру туралы шарттың көшірмесі ұсынылса, өтінішке қосымша осы тұлғада осы тармақтың 1), 3) немесе 4) тармақшаларында көзделген қаржылай мүмкіндіктерінің болуын растайтын құжаттардың бірі қоса беріледі.

      6. Өтініш иесінің барлау жөніндегі операцияларды жүргізу үшін жеткілікті кәсіби мүмкіндіктерінің болуын растау үшін мынадай құжаттардың кез келгені:

      1) штатында маманның болуы туралы анықтама немесе геология немесе геофизика саласындағы маманмен жасалған қызметтер көрсету шартының көшірмесі;

      2) мердігер ұйыммен жасалған қызметтер көрсету шартының немесе өтініш иесіне барлауға арналған сұралатын лицензия берілген жағдайда осы Кодекстің 6-тарауына сәйкес өтініш иесі тағайындайтын, штатында осы тармақтың 1) тармақшасында санамаланған мамандардың бірі бар оператордың қызметтер көрсету шартының көшірмесі ұсынылады.

      Егер өтініш иесінің кәсіби мүмкіндіктерінің болуын растайтын құжат ретінде мердігер ұйыммен қызметтер көрсету шартының немесе осы Кодекстің 6-тарауына сәйкес өтініш иесі тағайындайтын оператордың қызметтер көрсету шартының көшірмелері ұсынылса, өтінішке қосымша тартылатын ұйымның (оператордың) штатында осы тармақтың бірінші бөлігінің 1) тармақшасында көрсетілген мамандардың бірінің болуы туралы анықтама немесе тиісті маманмен қызметтер көрсету шартының көшірмесі қоса беріледі.

      7. Өтінішке қоса берілетін құжаттардың көшірмелері нотариалдық куәландыруға тиіс.

      8. Өтініш қазақ және орыс тілдерінде беріледі. Өтінішке қоса берілетін құжаттар қазақ және орыс тілдерінде жасалуға тиіс. Өтінішке қоса берілетін шет тілінде жасалған құжаттардың көшірмелері қазақ және орыс тілдеріндегі аудармасымен беріледі, олардың дұрыстығын нотариус куәландырады.

      9. Өтінішті беру кезі құзыретті органға өтініш келіп түскен күнмен және уақытпен айқындалады және ол есепке алынуға жатады.

      10. Берілген өтініш туралы мәліметтер құзыретті органның интернет-ресурсында өтініш берілген күннен бастап екі күн ішінде орналастыруға жатады және олар мыналарды:

      1) өтініш иесінің тегін, атын, әкесінің атын (егер ол жеке басын куәландыратын құжатта көрсетілсе) не атауын;

      2) өтініш иесі пайдалануына беруді сұраған жер қойнауы учаскесін айқындайтын блок (блоктар) кодын;

      3) өтініштің келіп түскен күні мен уақытын қамтуға тиіс.

      Ескерту. 187-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 02.01.2021 № 401-VI (01.03.2021 бастап қолданысқа енгізіледі); 28.12.2023 № 52-VIII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

188-бап. Пайдалы қатты қазбаларды барлауға арналған лицензияны беру туралы өтінішті қарау

      1. Құзыретті орган өтінішті келіп түскен күнінен бастап он жұмыс күні ішінде қарайды және пайдалы қатты қазбаларды барлауға арналған лицензияны беруден бас тартуға осы Кодекстің 190-бабы 1-тармағының 1), 2), 3), 4), 5), 6), 7) және 8) тармақшаларында көзделген негіздер болмаған кезде, сондай-ақ осы баптың 2 және 3-тармақтарының ережелерін ескере отырып, өтініш берушіге осы Кодекстің 198-бабында көзделген пайдалы қатты қазбаларды барлау жөніндегі операциялардың салдарын жою бойынша міндеттемелерді орындауды қамтамасыз етуді ұсыну қажеттігі туралы хабарлама жібереді.

      Хабарлама өтініш берушіге жіберілген күнінен бастап бес жұмыс күні ішінде құзыретті органның интернет-ресурсында орналастырылуға тиіс.

      Өтініш беруші пайдалы қатты қазбаларды барлау жөніндегі операциялардың салдарын жою бойынша міндеттемелерді орындауды қамтамасыз етуді хабарлама жіберілген күннен бастап қырық жұмыс күнінен кешіктірмей құзыретті органға ұсынуға тиіс.

      Құзыретті орган өтініш берушіге пайдалы қатты қазбаларды барлауға арналған лицензияны пайдалы қатты қазбаларды барлау жөніндегі операциялардың салдарын жою бойынша міндеттемелерді орындауды тиісінше қамтамасыз ету ұсынылған күннен бастап бес жұмыс күнінен кешіктірмей береді не хабарлама құзыретті органның интернет-ресурсында орналастырылған күннен бастап отыз бес жұмыс күні өткен соң оны беруден бас тартады.

      2. Егер өтініште көрсетілген аумаққа осы Кодекстің 186-бабы 2-тармағының 1), 2), 3), 4), 5), 6) және 7) тармақшаларында көзделген блок немесе мәлімделген аумақтың басқа блогымен ортақ жағы жоқ блок жатқызылса, мұндай блок лицензияға енгізілмейді, бұл туралы құзыретті орган өтініш берушіні хабардар етеді. Өтініш беруші хабарламаны алған күннен бастап бес жұмыс күні ішінде өзіне берілуге жататын барлық блоктан немесе олардың бір бөлігінен бас тартуға құқылы. Егер көрсетілген мерзім өткеннен кейін өтініш беруші барлық блоктан бас тартпаса немесе блоктардың бір бөлігінен бас тартса, өтініш осы тармақтың ережелері ескеріліп, мәні бойынша қаралады.

      Егер өтініште көрсетілген қандай да бір толық емес (ішінара) блок немесе толық емес (ішінара) блоктар осы Кодекстің 186-бабы 3-тармағының 1), 2) және 3) тармақшаларында көзделген шарттарға сай келмесе, аталған блок (блоктар) та осы баптың бірінші бөлігінің қағидалары бойынша лицензияға енгізілмейді.

      3. Осы баптың 2-тармағында көзделген жағдайда, лицензияға енгізілуге жатпайтын блоктарды және өтініш иесі бас тартқан блоктарды қоспағанда, өтініш осы өтініште көрсетілген блоктарға қатысты қаралады.

      4. Егер осы баптың 2 және 3-тармақтарының ережелерін қолдану нәтижесінде блоктар осы Кодекстің 19-бабы 2-тармағының талаптарына сәйкес келетін, жер қойнауының пайдалануға беруге жататын екі және одан да көп жеке учаскесін қалыптастырса, құзыретті орган осындай жер қойнауы учаскелерінің әрқайсысына жеке лицензиялар береді.

      5. Егер лицензия беруге өтініште көрсетілген блок толық болмаса, мұндай толық емес блок, осы тараудың ережелеріне қайшы келмейтін жағдайда берілетін лицензияға енгізілуге жатады.

      Егер пайдалы қатты қазбаларды барлауға берілген лицензияда толық емес (ішінара) блок қамтылса, блоктар санын есептеу мақсаттары үшін бұл блок толық болып қаралады.

      6. Пайдалы қатты қазбаларды барлауға арналған лицензияны беруге өтініштерді беру және оларды қарау тәртібін құзыретті орган айқындайды.

      Ескерту. 188-бапқа өзгеріс енгізілді – ҚР 26.12.2019 № 284-VІ (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 02.01.2021 № 401-VI (01.03.2021 бастап қолданысқа енгізіледі); 05.01.2021 № 407-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

189-бап. Сол бір блоққа пайдалы қатты қазбаларды барлауға арналған лицензияны беруге өтініштерді қараудың басымдығы

      1. Сол бір блокты қамтитын пайдалы қатты қазбаларды барлауға арналған лицензияны беруге өтініштерді құзыретті орган олардың келіп түсу кезектілігі тәртібімен қарайды.

      2. Кезекті өтініш алдыңғы қаралған өтініш бойынша лицензия беруден бас тартылғаннан кейін ғана қаралады.

      Құзыретті орган кезекті өтінішті қарауға алдыңғы қаралған өтініш бойынша лицензия беруден бас тарту туралы өтініш иесін хабардар еткен күннен бастап он жұмыс күні өткен соң кіріседі.

      Егер өтініш иесі бас тарту туралы шешімге сотқа шағым жасаса, құзыретті орган кезекті өтінішті қарау туралы мәселені шағымды қарау нәтижелері бойынша соттың шешімі күшіне енгеннен кейін шешеді.

      3. Пайдалы қатты қазбаларды барлауға арналған лицензия беруге өтінішті қарау кезіне пайдалы қатты қазбаларды барлауға арналған басқа лицензияға енгізіліп қойылған блоктарды ғана қамтитын осы өтініш бойынша лицензия беруден бас тарту туралы шешім қабылданады.

      Ескерту. 189-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 02.01.2021 № 401-VI (01.03.2021 бастап қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

190-бап. Пайдалы қатты қазбаларды барлауға арналған лицензияны беруден бас тарту

      1. Құзыретті орган мынадай негіздемелердің бірі болған кезде:

      1) өтініш немесе оған қоса берілетін құжаттар осы Кодексте көзделген талаптарға сәйкес келмесе;

      2) осы Кодексте талап етілетін құжаттар өтінішке қоса берілмесе;

      3) өтініш берілгенге дейін бір жыл ішінде өтініш иесінің немесе өтініш иесін тікелей немесе жанама түрде бақылайтын немесе оның бақылауындағы тұлғаның осы Кодексте көзделген негіздер бойынша құзыретті орган барлауға арналған лицензиясын немесе сұралатын жер қойнауы учаскесін толық немесе ішінара қамтитын пайдалы қатты қазбаларды өндіруге арналған лицензиясын кері қайтарып алса;

      4) сұралатын аумақ осы Кодекстің 186-бабының 2-тармағында көрсетілген аумаққа және (немесе) блоктарға толық жататын болса;

      5) өтініш берілгенге дейін күнтізбелік бір жыл ішінде өтініш иесі немесе өтініш иесін тікелей немесе жанама түрде бақылайтын немесе оның бақылауындағы тұлға сұралатын жер қойнауы учаскесінен немесе оның бір бөлігінен бас тартса;

      6) лицензияны беру елдің ұлттық қауіпсіздігіне қауіп төндіруге немесе жер қойнауын пайдалану құқықтарының шоғырлануына алып келетін болса;

      7) сұралатын жер қойнауы учаскесінің аумағы көлемі бойынша шектеуден асып кетсе немесе осы Кодексте белгіленген талаптарға сәйкес келмесе;

      8) өтініш берілген күн алдындағы бес жыл ішінде өтініш иесі немесе өтініш иесін тікелей немесе жанама түрде бақылайтын немесе оның бақылауындағы тұлға өздерінің пайдалануында болған жер қойнауы учаскелерінде жер қойнауын пайдалану жөніндегі операциялардың салдарын жою бойынша міндеттемелерін орындамаса немесе тиісінше орындамаса;

      9) өтініш беруші осы Кодекстің талаптарына сәйкес пайдалы қатты қазбаларды барлау жөніндегі операциялардың салдарын жою бойынша міндеттемелерді орындауды тиісінше қамтамасыз етуді құзыретті органға ұсыну мерзімін сақтамаса, лицензия беруден бас тартады.

      2. Лицензия беруден бас тарту жазбаша нысанда шығарылады, ол уәжді болуға тиіс.

      Осы баптың 1-тармағының 6) тармақшасына сәйкес бас тарту осындай бас тарту үшін негіз болған себептер көрсетілместен шығарылады.

      3. Өтініш иесі лицензияны беруден бас тартуға Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес лицензия беруден бас тарту туралы хабарлама алған күннен бастап он жұмыс күнінен кешіктірмей шағым жасауы мүмкін.

      4. Лицензияны беруден бас тарту өтініш иесін қайтадан өтініш беру құқығынан айырмайды.

      Ескерту. 190-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 02.01.2021 № 401-VI (01.03.2021 бастап қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

191-бап. Пайдалы қатты қазбаларды барлауға арналған лицензияның мазмұны

      Пайдалы қатты қазбаларды барлауға арналған лицензияда осы Кодекстің 31-бабында көрсетілген мәліметтер мен шарттардан басқа, жер қойнауын пайдаланудың мынадай шарттары қамтылуға тиіс:

      1) Қазақстан Республикасының салық заңнамасына белгіленген мөлшерде және тәртіппен қол қою бонусын төлеу және жер учаскелерін пайдаланғаны үшін ақы төлеу (жалдау төлемі) туралы міндеттеме;

      2) пайдалы қатты қазбаларды барлау жөніндегі операцияларға арналған жыл сайынғы ең төмен шығыстар бойынша міндеттемелер мөлшері;

      3) міндеттемелерді бұзғаны үшін лицензияны қайтарып алу негіздемесі.

192-бап. Пайдалы қатты қазбаларды барлау жөніндегі операцияларға арналған жыл сайынғы ең төмен шығыстар

      1. Пайдалы қатты қазбаларды барлауға арналған лицензиясы бар жер қойнауын пайдаланушы осы бапта белгіленген барлау жөніндегі операцияларға арналған жыл сайынғы ең төмен шығыстар туралы талаптарды сақтауға міндетті.

      2. Барлау жөніндегі операциялардың жыл сайынғы ең төмен шығыстары мынадай мөлшерлерде белгіленеді:

      1) барлау мерзімінің бірінші жылы мен үшінші жылы аралығын қоса алғанда, әрбір жыл ішінде:

      барлауға арналған лицензия бойынша бір блок кезінде 1200 еселік айлық есептік көрсеткіш мөлшерінде;

      барлауға арналған лицензия бойынша блок саны екіден беске дейінгі кезінде 1800 еселік айлық есептік көрсеткіш мөлшерінде;

      барлауға арналған лицензия бойынша блок саны алтыдан онға дейінгі кезінде 2300 еселік айлық есептік көрсеткіш мөлшерінде;

      барлауға арналған лицензия бойынша он блоктан асқан кезде әрбір келесі блок үшін қосымша 120 еселік айлық есептік көрсеткіш мөлшерінде белгіленеді;

      2) барлау мерзімінің төртінші жылы мен алтыншы жылы аралығын қоса алғанда, әрбір жыл ішінде:

      барлауға арналған лицензия бойынша бір блок кезінде 1200 еселік айлық есептік көрсеткіш мөлшерінде;

      барлауға арналған лицензия бойынша блок саны екіден беске дейінгі кезінде 2300 еселік айлық есептік көрсеткіш мөлшерінде;

      барлауға арналған лицензия бойынша блок саны алтыдан онға дейінгі кезінде 3500 еселік айлық есептік көрсеткіш мөлшерінде;

      барлауға арналған лицензия бойынша он блоктан асқан кезде әрбір келесі блок үшін қосымша 180 еселік айлық есептік көрсеткіш мөлшерінде белгіленеді;

      3) барлау мерзімінің жетінші жылы мен сегізінші жылы аралығын қоса алғанда, әрбір жыл ішінде:

      барлауға арналған лицензия бойынша бір блок кезінде 1800 еселік айлық есептік көрсеткіш мөлшерінде;

      барлауға арналған лицензия бойынша блок саны екіден беске дейінгі кезінде 3500 еселік айлық есептік көрсеткіш мөлшерінде;

      барлауға арналған лицензия бойынша блок саны алтыдан онға дейінгі кезінде 5800 еселік айлық есептік көрсеткіш мөлшерінде;

      барлауға арналған лицензия бойынша он блоктан асқан кезде әрбір келесі блок үшін қосымша 230 еселік айлық есептік көрсеткіш мөлшерінде белгіленеді;

      4) барлау мерзімінің тоғызыншы жылы мен оныншы жылы аралығын қоса алғанда, әрбір жыл ішінде:

      барлауға арналған лицензия бойынша бір блок кезінде 2300 еселік айлық есептік көрсеткіш мөлшерінде;

      барлауға арналған лицензия бойынша блок саны екіден беске дейінгі кезінде 5800 еселік айлық есептік көрсеткіш мөлшерінде;

      барлауға арналған лицензия бойынша блок саны алтыдан онға дейінгі кезінде 8000 еселік айлық есептік көрсеткіш мөлшерінде;

      барлауға арналған лицензия бойынша он блоктан асқан кезде әрбір келесі блок үшін қосымша 350 еселік айлық есептік көрсеткіш мөлшерінде белгіленеді;

      5) барлау мерзімінің он бірінші жылынан бастап әрбір жыл ішінде:

      барлауға арналған лицензия бойынша бір блок кезінде 3500 еселік айлық есептік көрсеткіш мөлшерінде;

      барлауға арналған лицензия бойынша блок саны екіден беске дейінгі кезінде 8000 еселік айлық есептік көрсеткіш мөлшерінде;

      барлауға арналған лицензия бойынша блок саны алтыдан онға дейінгі кезінде 11500 еселік айлық есептік көрсеткіш мөлшерінде;

      барлауға арналған лицензия бойынша он блоктан асқан кезінде әрбір келесі блок үшін қосымша 460 еселік айлық есептік көрсеткіш мөлшерінде белгіленеді.

      3. Барлау мерзімінің соңғы толық емес жылында ең төмен шығыстар көрсетілген жылдағы барлау мерзімінің әрбір толық айы үшін пропорционалды түрде есептеледі.

      4. Барлаудың кез келген жылы ішінде барлау учаскесінен бас тартылған кезде ең төмен шығыстар көрсетілген жылдағы барлау мерзімінің әрбір толық айы үшін пропорциналды түрде есептеледі.

      5. Барлау үшін толық емес блокпен немесе толық емес блоктармен айқындалған жер қойнауы учаскесі берілген кезде ең төмен шығыстарды есептеу толық блокпен немесе толық блоктармен айқындалатын барлау учаскесіне сәйкес келетін мөлшерде жүргізіледі.

      6. Барлау жөніндегі операцияларға арналған ең төмен шығыстарды есептеу республикалық бюджет туралы заңда тиісті қаржы жылына белгіленген және есепті жылдың 1 қаңтарында қолданыста болатын айлық есептік көрсеткіш негізінде жүргізіледі. Барлауға арналған ең төмен шығыстарды есептеу барлау учаскесі бойынша жүзеге асырылған шығыстарға қатысты ғана жүргізіледі.

      7. Жеке лицензия бойынша пайдалы қатты қазбаларды барлау жөніндегі операцияларға арналған шығыстарға барлау учаскесі бойынша жер қойнауын пайдаланушы шығыстарының мынадай түрлерінің кез келгені:

      1) геологиялық-барлау жұмыстары: геологиялық карталау, сынамаларды іріктеу, бұрғылау, кернді құжаттандыру, кернсіз бұрғылау үлгілерін құжаттандыру, геологиялық деректерді түсіндіру мен өндеу, петрология, геологиялық-барлау бағдарламаларын жоспарлау, геологиялық барлау жұмыстарына байланысты есептерді дайындау;

      2) геохимиялық жұмыстар: геохимиялық сынамаларды іріктеу, геохимиялық деректерді талдау, өндеу және түсіндіру;

      3) жерүсті геофизикасын және аэрогеофизиканы қоса алғанда, геофизикалық жұмыстар: геофизикалық зерттеулер, кәсіпшілік геофизикалық зерттеулер, геофизикалық деректерді өңдеу және түсіндіру;

      4) қашықтықтан зондтау бойынша жұмыстар: аэрофототүсірілім, ғарыштан түсірілім, қашықтықтан зондтауды жаңғырту, бейнелерді талдау, суреттерді өңдеу және түсіндіру;

      5) іздестіру жұмыстары: геодезиялық және жерге орналастыру жұмыстары, координаттық торшаны түсіру, координат желілерін, олардың қиылыстарын, учаскелері шекараларын нақтылау және тағы сол сияқты;

      6) кернмен бұрғылау: алмаспен бұрғылау, кіру жолдарын және бұрғылау алаңдарын дайындау;

      7) кернсіз бұрғылау: бұрғылау бойынша шығыстар, кіру жолдарын және бұрғылау алаңдарын дайындау жөніндегі жұмыстар;

      8) арықтарды, траншеяларды, шурфтарды тарту және басқа да барлау тау-кен қазбаларын жүргізу: техникалар мен жабдықтарды жалдауды қоса алғанда, тау-кен қазбаларын жүргізу бойынша шығыстар;

      9) далалық топтарды жабдықтау: барлау керек-жарағы, шығыс материалдары және провиант, техника мен жабдықтарды жалдау, жанар-жағармай материалдары, тікелей барлау жабдығының тозуы, штаттан тыс жұмыс персоналы көрсететін қызметтерге ақы төлеу;

      10) жобалау-конструкторлық және эскиздік жұмыстар: эскиздік және жобалау-конструкторлық жұмыстарға арналған жабдық, шығыс материалдары, эскиздік және жобалау-конструкторлық жұмыстарды орындайтын персоналдың еңбегіне ақы төлеу;

      11) тасымалдау: барлау учаскесінде жүргізілетін пайдалы қатты қазбалар бойынша геологиялық-барлау жұмыстарымен тікелей байланысты көліктік шығыстар;

      12) далалық лагерьлерді орналастыру бойынша жұмыстар: далалық геологиялық-барлау лагерін орналастыру және күтіп-ұстау, тамақтану мен тұру, тасымалдау, тікұшақ көлігінің қызметтері;

      13) қоршаған ортаның жай-күйін зерттеу;

      14) пайдалы қатты қазбалардың табылған кен орнын одан әрі барлаудың немесе кейіннен әзірлеудің техникалық-экономикалық негіздемесін дайындау;

      15) барлау салдарын жою, бұзылған жерлерді рекультивациялау бойынша жұмыстар;

      16) тиісті лицензия бойынша барлау үшін жобалау құжаттарын әзірлеу;

      17) пайдалы қатты қазбаларды қайта өндеу технологияларын таңдау бойынша зерттеулер жатады.

      8. Жеке лицензия бойынша барлау жөніндегі операцияларға арналған шығыстарға басқарушылық және әкімшілік мұқтаждықтарға, бухгалтерлік есепті жүргізуге, ғылыми зерттеулерге, персоналды оқытуға арналған шығыстар және осыған ұқсас басқа да шығыстар жатуы мүмкін.

      Барлауға арналған шығыстарды есептеген кезде осындай шығыстардың үлесі жер қойнауын пайдаланушы мерзімдік есепте мәлімдеген жалпы шығыстардың жиырма пайызынан аспауға тиіс.

      9. Барлауға арналған шығыстарға:

      1) жергілікті жерде барлау учаскесінің шекараларын межелік және геодезиялық белгілерді орналастыруға, оның ішінде жерге орналастыру жұмыстарына;

      2) жер қойнауын пайдалану құқығын алуға қосымша шығыстарды қоса алғанда, осындай сатып алуға;

      3) қолда бар лицензия бойынша барлау учаскесіне тікелей байланысты емес ғылыми-зерттеу жұмыстарына;

      4) жер учаскелерінің меншік иелеріне және пайдаланушыларға залалдарды өтеуге байланысты өтемақыға арналған шығыстар жатқызылмайды.

      10. Осы бапта көзделген барлауға арналған ең төмен шығыстар бойынша міндеттемелер бұзылған жағдайда жер қойнауын пайдаланушы жеткіліксіз шығыстарды жүргізуге және есепті жылдан кейінгі төрт айдан кешіктірмей, бұл туралы құзыретті органға есепті ұсынуға міндетті.

      Жер қойнауын пайдаланушының осы тармаққа сәйкес шеккен шығыстары ағымдағы жылғы шығыстарда ескерілмейді.

      Ескерту. 192-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 02.01.2021 № 401-VI (01.03.2021 бастап қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

193-бап. Пайдалы қатты қазбаларды барлауға арналған лицензия мерзімі

      1. Пайдалы қатты қазбаларды барлауға арналған лицензия кезекті алты жылға беріледі.

      2. Пайдалы қатты қазбаларды барлауға арналған лицензия мерзімі жер қойнауын пайдаланушының өтініші бойынша бір рет кезекті бес жылға дейінгі кезеңге ұзартылуы мүмкін.

      3. Егер барлауға арналған лицензия он және одан да көп блокты қамтыса, оның мерзімін ұзартуға, жер қойнауын пайдаланушы пайдалы қатты қазбаларды өндіруге арналған лицензияны алу үшін мәлімдеген аумақ шегіндегі блоктарды шегергенде, лицензияны беру кезінде барлау аумағына енгізілген блоктардың жалпы санынан есептелетін блоктардың кемінде қырық пайызын құрайтын аумақ барлау учаскесінің бөлігінен жер қойнауын пайдаланушы бас тартқан жағдайда жол беріледі.

      4. Ұзарту туралы өтініш құзыретті органға ол бекіткен нысан бойынша барлауға арналған лицензия қолданысының алтыншы жылы ішінде беріледі. Өтініш құзыретті органға ол берілген күннен бастап он бес жұмыс күні ішінде қаралуға жатады. Егер өтінішті қарау кезеңінде барлауға арналған лицензияның мерзімі өтіп кетсе, осындай қарау кезеңінде лицензияның қолданысы жалғастырылады. Барлауға арналған лицензияны ұзарту мерзімін есептеу өтіп кеткен мерзімнің соңғы күнінен кейінгі күннен басталады.

      5. Барлауға арналған лицензияның мерзімі мынадай жағдайларда:

      1) егер мәлімделген ұзарту мерзімі осы баптың 2-тармағына сәйкес келмесе;

      2) осы баптың 4-тармағында көзделген лицензия мерзімін ұзарту туралы өтінішті беру мерзімі бұзылса;

      3) ұзарту туралы өтініш берілген күннің алдындағы есептік кезеңдер үшін жер учаскелерін пайдаланғаны үшін ақы төлеу (жалдау төлемдері) және барлауға арналған ең төмен шығыстар бойынша барлауға арналған лицензия шарттарының жер қойнауын пайдаланушы жоймаған бұзушылықтары болса;

      4) осы баптың 3-тармағында көзделген шарттар орындалмаса ұзартылуға жатпайды.

194-бап. Пайдалы қатты қазбаларды барлау жөніндегі операцияларды жүргізу тәртібі

      1. Жер қойнауын пайдаланушы барлау учаскесі шегінде барлау жоспарына сәйкес экологиялық және өнеркәсіптік қауіпсіздік талаптарын сақтай отырып, пайдалы қатты қазбалардың кез келген түрлеріне барлау жөніндегі операцияларды жүргізуге құқылы.

      2. Пайдалы қатты қазбаларды барлау жөніндегі барлық жұмыстар құжаттандыруға жатады. Құжаттамада жер қойнауын анық зерттеу үшін қажетті жұмыстар туралы барлық мәліметтер көрсетіледі.

      3. Жер қойнауын пайдаланушы барлау жөніндегі опрерацияларды жүргізген кезде:

      1) зертханалық зерттеулердің және талдаулардың деректерін қоса алғанда, барлау барысында алынған барлық бастапқы геологиялық ақпараттың анықтығын және сақталуын;

      2) геологиялық құжаттаманы (оның ішінде сынамалау жоспарларын, геологиялық карталар мен олардың кескіндері, кен денелерінің, аймақтарының геологиялық контурларын, тау-кен-барлау қазбаларының суреттерін салу) жүргізудің уақтылығын және сапасын қамтамасыз етуге міндетті.

      4. Барлау жүргізу кезінде гидрогеологиялық зерттеулерді орындау міндетті болып табылады. Анықталған минералданудың ресурстарын бағалай отырып, жер қойнауын пайдаланушы жерасты суларының физикалық-химиялық қасиеттерін сипаттаумен, оның гидрогеологиялық сипаттамасын белгілеуге міндетті.

      5. Барлау учаскесінде тәжірибелік-өнеркәсіптік өндіру мақсатында тау-кен-аршу жұмыстарын жүргізуге пайдалы қатты қазбалардың минералдануы анықталған жағдайда ғана жол беріледі. Минералдануды анықтаған және оны анықтаған жерде аталған тау-кен-аршу жұмыстарын жүргізуді жоспарлап отырған жер қойнауын пайдаланушы бұл туралы жер қойнауын зерттеу жөніндегі уәкілетті органды мұндай жұмыстар басталғанға дейін хабардар етуге міндетті.

      Хабарламада мыналар қамтылуға тиіс:

      1) табылған пайдалы қатты қазбалар туралы мәліметтер (пайдалы қатты қазбалардың түрі, анықталған минералдану контурлары және минералданудың басқа да сипаттамалары);

      2) жоспарланып отырған тау-кен-аршу жұмыстарының алаңы, көлемі және мерзімі.

      6. Жер қойнауын пайдаланушы барлау учаскесінде күрделі құрылысжайларды салуға, сондай-ақ тау-кен қайта өңдеу өндірістерінің техногендік минералдық түзілімдерін орналастыруға құқылы емес.

      7. Барлау учаскесінде көлемі бір мың текше метрден асатын тау-кен массасын алу және (немесе) топырақтың орнын ауыстыру жер қойнауын пайдаланушының өтініші бойынша пайдалы қатты қазбалар саласындағы уәкілетті орган беретін рұқсатпен жүзеге асырылады.

      Өтініште сұралатын ұлғайту көлеміне нұсқау қамтылуға тиіс.

      Өтінішке пайдалы қатты қазбалардың ресурстарын бағалау мақсаттары үшін алынатын тау-кен массасының және (немесе) орны ауыстырылатын топырақ көлемінің сұралатын асып кетуінің негізділігін растайтын құзыретті тұлғаның қорытындысы, сондай-ақ экологиялық рұқсат немесе қоршаған ортаға әсер етуге бағалау жүргізудің қажет еместігі туралы тұжырымды қамтитын, белгіленіп отырған қызметтің әсер ету скринингінің нәтижелері туралы қорытынды қоса беріледі.

      Пайдалы қатты қазбалар саласындағы уәкілетті орган өтініш келіп түскен күннен бастап он жұмыс күні ішінде рұқсат беру туралы немесе рұқсат беруден бас тарту туралы шешім қабылдайды. Өтініш және оған қоса берілетін құжаттар осы тармақтың талаптарына сәйкес келмеген жағдайда рұқсат беруден бас тартылады.

      Жер қойнауын пайдаланушы пайдалы қатты қазбалар саласындағы уәкілетті органға көрсетілген жұмыстардың салдарын жою құнын жабатын қосымша қамтамасыз етуді ұсынған жағдайда ғана көлемі бір мың текше метрден асатын тау-кен массасын алуға және (немесе) топырақтың орнын ауыстыруға кірісуге құқылы.

      Пайдалы қатты қазбаларды барлау нәтижесінде жер қойнауын пайдаланушы алған пайдалы қазбалар, сондай-ақ өзге тау-кен жынысы жер қойнауын пайдаланушының меншігі болып табылады.

      8. Осы Кодекстің мақсаттары үшін құзыретті тұлға деп Қазақстандық геологиялық барлау жұмыстарының нәтижелері, минералдық ресурстар мен минералдық қорлар туралы жария есептілік кодексінде (KAZRC Кодексі) көзделген, оның қағидаларына сәйкес кәсіби ұйымның мүшесі болып табылатын жеке тұлға танылады.

      KAZRC Кодексінің мақсаттары үшін құзыретті тұлға деп осы тармақтың бірінші бөлігінде көзделген қазақстандық кәсіби ұйым осындай деп таныған, шетелдік кәсіби ұйымның мүшесі болып табылатын жеке тұлға танылады.

      Ескерту. 194-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 02.01.2021 № 401-VI (01.07.2021 бастап қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

195-бап. Пайдалы қатты қазбаларға барлау жөніндегі операцияларды жүргізу кезіндегі жер қойнауын пайдаланушының есептілігі

      1. Жер қойнауын пайдаланушы пайдалы қатты қазбаларды барлауға арналған лицензия бойынша мынадай мерзімдік есептерді:

      1) лицензиялық міндетемелердің орындалуы туралы есепті;

      2) сатып алынған тауарлар, жұмыстар мен көрсетілетін қызметтер және олардағы елішілік құндылық үлесі туралы есепті;

      3) жер қойнауын пайдаланушыны тікелей немесе жанама түрде бақылайтын тұлғалардың және (немесе) ұйымдардың құрамы туралы есепті;

      4) геологиялық есептерді ұсынуға міндетті.

      2. Мерзімдік есептер жыл сайын әрбір жылдың отызыншы сәуірінен кешіктірілмей алдыңғы күнтізбелік жыл үшін ұсынылады.

      Толық емес күнтізбелік жыл үшін есептер нақты жер қойнауын пайдалану кезеңі үшін ұсынылады.

      Жер қойнауы учаскесін пайдалану кезеңінің соңғы толық емес күнтізбелік жыл үшін есептері көрсетілген кезең аяқталғаннан кейін екі айдан кешіктірілмей ұсынылады.

      3. Осы баптың 1-тармағының 1) тармақшасында көзделген есеп құзыретті органға ол бекітетін тәртіппен беріледі.

      Барлау учаскесі бойынша лицензиялық міндеттемелерді орындау туралы есепте көрсетілген шығыстар туралы мәліметтерді "Аудиторлық қызмет туралы" Қазақстан Республикасының Заңына сәйкес аудитор растауға тиіс.

      Егер осындай мәліметтер аудит жүргізілген қаржылық есептілікте жеке келтірілсе (анықталса), аудитормен расталған деп танылады.

      Осы баптың 1-тармағының 2) және 3) тармақшаларында көзделген есептер пайдалы қатты қазбалар саласындағы уәкілетті органға ол бекітетін тәртіппен ұсынылады.

      Осы баптың 1-тармағының 4) тармақшасында көзделген геологиялық есептер жер қойнауын зерттеу жөніндегі уәкілетті органға ол бекітетін тәртіппен ұсынылады.

      Лицензия қолданысы тоқтатылғаннан кейін оның иесі болып табылатын тұлға жер қойнауын зерттеу жөніндегі уәкілетті органға барлау учаскесіндегі геологиялық барлау жұмыстарының нәтижелері туралы түпкілікті есепті лицензияның қолданылу мерзімі тоқтатылған күннен бастап үш айдан кешіктірілмей ұсынуға міндетті.

      Геологиялық есептер бастапқы геологиялық ақпарат материалдарына негізделеді және геология, жерасты суларына гидрогеологиялық бұрғылау жүргізу саласындағы ғылыми зерттеулердің, сынақтар мен іздестірулердің, топырақты, жерүсті жыныстарын және минералдық үлгілерді жинау және байқаудан өткізу жөніндегі қызметтің жай-күйі мен нәтижелері туралы деректерді қамтиды.

196-бап. Барлау жоспары

      1. Барлау жоспары пайдалы қатты қазбаларды барлау жөніндегі операцияларды жүргізу үшін жобалау құжаты болып табылады.

      2. Барлау жоспарын жер қойнауын пайдаланушы әзірлейді және бекітеді.

      Барлау жоспарын бекіткеннен кейін оның көшірмесі пайдалы қатты қазбалар саласындағы уәкілетті органға ұсынылады.

      Егер барлау жоспарында көрсетілген пайдалы қатты қазбаларды барлау жөніндегі операциялар Қазақстан Республикасының экология заңнамасына сәйкес экологиялық рұқсатты немесе мемлекеттік экологиялық сараптаманың оң қорытындысын алуды талап етсе, барлау жоспарының көшірмесі осындай рұқсат немесе тиісінше, мемлекеттік экологиялық сараптаманың оң қорытындысы алынғаннан кейін пайдалы қатты қазбалар саласындағы уәкілетті органға ұсынылады.

      Жер қойнауын пайдаланушы барлау жоспарының көшірмесін пайдалы қатты қазбалар саласындағы уәкілетті органға ұсынғаннан кейін ғана пайдалы қатты қазбаларды барлау жөніндегі операцияларды жүргізуге құқылы.

      Пайдалы қатты қазбалар саласындағы уәкілетті органға ұсынылған барлау жоспарында көзделмеген барлау жөніндегі жұмыстарды жүргізуге тыйым салынады.

      3. Барлау жоспарында пайдалы қатты қазбаларды барлау бойынша жұмыстардың түрлері, әдістері мен тәсілдері, жоспар бекітілген немесе барлау бойынша жоспарланатын жұмыстардың түрлері, әдістері, тәсілдері және көлемдері бойынша соңғы өзгерістер енгізілген күннен бастап қатарынан кемінде үш жыл перспективада оларды жүргізудің болжамды көлемі мен мерзімдері сипатталады.

      Барлау жоспарында пайдалы қатты қазбаларды барлау бойынша жұмыстардың құрамын, түрлерін, әдістерін және тәсілдерін, болжамды көлемін және оларды жүргізу мерзімдерін жер қойнауын пайдаланушы барлау жоспарын жасау бойынша бекітілетін нұсқаулыққа сәйкес дербес айқындайды.

      Барлау жоспарын жасау бойынша нұсқаулықты пайдалы қатты қазбалар саласындағы уәкілетті орган қоршаған ортаны қорғау саласындағы уәкілетті органмен бірлесіп әзірлейді және бекітеді.

      4. Барлау бойынша жоспарланатын жұмыстардың түрлері, әдістері және (немесе) тәсілдері, сондай-ақ көлемдері мен оларды жүргізу мерзімдері өзгертілген жағдайда, жер қойнауын пайдаланушы барлау жоспарына тиісті өзгерістер енгізуге және өзгертілген барлау жоспарының көшірмесін пайдалы қатты қазбалар саласындағы уәкілетті органға ұсынуға міндетті.

      Егер бұл өзгерістер Қазақстан Республикасының экология заңнамасына сәйкес экологиялық рұқсатты немесе мемлекеттік экологиялық сараптаманың оң қорытындысын алуды талап етсе, өзгертілген барлау жоспары осындай рұқсат немесе тиісінше, мемлекеттік экологиялық сараптаманың оң қорытындысы алынғаннан кейін пайдалы қатты қазбалар саласындағы уәкілетті органға ұсынылады.

      Ескерту. 196-бапқа өзгеріс енгізілді ҚР 02.01.2021 № 401-VI (01.07.2021 бастап қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

197-бап. Пайдалы қатты қазбаларды барлау жөніндегі операциялардың салдарын жою

      1. Пайдалы қатты қазбаларды барлау жөніндегі операциялардың салдарын жою Қазақстан Республикасының Жер кодексіне сәйкес бұзылған жерлерді рекультивациялау арқылы жүргізіледі.

      Барлауға арналған лицензия бойынша айрықша құқық негізінде пайдалы қатты қазбаларды өндіру үшін берілген жер қойнауы учаскесінде пайдалы қатты қазбаларды барлау жөніндегі операциялардың салдарын жою бойынша міндеттеме өндіру жөніндегі операциялардың салдарын жою бойынша міндеттеменің көлеміне енгізіледі.

      2. Барлау учаскесінде жер қойнауын пайдалану құқығы тоқтатылған тұлға осындай учаскеде пайдалы қатты қазбаларды барлауға арналған лицензияның қолданысы тоқтатылғаннан кейін алты айдан кешіктірілмей барлау жөніндегі операциялардың салдарын жоюды аяқтауға міндетті.

      Аталған тұлғаның өтініші бойынша пайдалы қатты қазбалар саласындағы уәкілетті орган, егер жоюды жүргізу мүмкін болмаса немесе табиғи және (немесе) табиғи-климаттық жағдайларға орай едәуір қиын болса, осы тармақтың бірінші бөлігінде көзделген мерзім өткен күннен бастап алты айға дейінгі кезеңге барлау жөніндегі операциялардың салдарын жою мерзімін ұзартады.

      3. Жер қойнауын пайдаланушы осы Кодекстің 199-бабына сәйкес бас тартқан барлау учаскесінің бір бөлігінде пайдалы қатты қазбаларды барлау жөніндегі операциялардың салдарын жою осындай бас тартылғанға дейін жүргізіледі.

      4. Егер жер қойнауын пайдаланушы пайдалы қатты қазбаларды барлау жөніндегі операцияларды жер қойнауын пайдаланушы бас тартқан барлау учаскесінде немесе барлау учаскесінің бір бөлігінде жүзеге асырмаса немесе операциялар жер беті қабатын (су айдындарының түбін) бұзбай жүргізілсе, осындай барлау учаскесінде немесе барлау учаскесінің бір бөлігінде жою жұмыстарын жүргізу талап етілмейді.

      Мұндай жағдайда барлау учаскесіне (барлау учаскесінің бір бөлігіне) жою жұмыстарын жүргізудің қажеттілігі жоқ екенін растайтын зерттеу актісі жасалады, оған осы баптың 5-тармағында аталған тұлғалар қол қояды.

      5. Жою актісіне қол қойылған күннен бастап барлау учаскесінде (оның бір бөлігінде) барлау жөніндегі операциялардың салдарын жою аяқталды деп есептеледі. Жою актісіне облыстың, республикалық маңызы бар қаланың немесе астананың тиісті жергілікті атқарушы органы өз өкілдері мен қоршаған ортаны қорғау және өнеркәсіптік қауіпсіздік саласындағы уәкілетті мемлекеттік органдардың өкілдерінен құратын комиссия және жер қойнауын пайдаланушы (жер қойнауын пайдалану құқығы тоқтатылған тұлға, ол болған кезде) қол қояды. Егер жою жеке меншіктегі, тұрақты немесе ұзақ мерзімді уақытша өтеулі жер пайдаланудағы жер учаскесінде жүзеге асырылса, жою актісіне жер учаскесінің меншік иесі немесе жер пайдаланушы да қол қояды.

      6. Барлау жөніндегі операциялар салдарын жою актісіне қол қою жер қойнауын пайдалану құқығын өзге тұлғаларға кейіннен ұсыну мақсатында мемлекеттік жер қойнауы қорының бірыңғай кадастрына тиісті мәліметтерді енгізуге негіз болып табылады.

      Ескерту. 197-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 02.01.2021 № 401-VI (01.03.2021 бастап қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

198-бап. Пайдалы қатты қазбаларды барлаудың салдарын жою бойынша міндеттемелерді орындауды қамтамасыз ету

      1. Салдарын жою бойынша міндеттемелерді орындау осы баптың талаптарына сәйкес қамтамасыз етілмеген пайдалы қатты қазбаларды барлау жөніндегі операцияларға тыйым салынады.

      2. Жер қойнауын пайдаланушының пайдалы қатты қазбаларды барлау жөніндегі операциялардың салдарын жою бойынша міндеттемелерін орындауды қамтамасыз ету осы Кодексте көзделген кез келген тәсілдер үйлесімінде ұсынылуы мүмкін.

      3. Қамтамасыз етудің жалпы сомасы пайдалы қатты қазбаларды барлау аумағын құрайтын блоктардың саны мен республикалық бюджет туралы заңда тиісті қаржы жылына белгіленген айлық есептік көрсеткіш мөлшері негізінде есептеледі. Пайдалы қатты қазбалар саласындағы уәкілетті орган бір блок үшін қамтамасыз ету мөлшерін өзі бекітетін әдістеме бойынша айқындайды.

      Осы тармақта көзделген қамтамасыз ету сомасы жер қойнауын пайдаланушының өтініші бойынша жер қойнауын пайдаланушы барлау учаскесінің бір бөлігінен бас тартқан жағдайда және онда барлау салдарын жоюды аяқтаған кезде соған мөлшерлес азайтуға жатады. Пайдалы қатты қазбалар саласындағы уәкілетті орган жер қойнауын пайдаланушыдан өтініш келіп түскен күннен бастап бес жұмыс күні ішінде қамтамасыз етуді берген тұлғаны қамтамасыз ету сомасының азайтылғаны туралы хабардар етеді.

      4. Жер қойнауын пайдаланушы осы Кодекстің 194-бабының 7-тармағында көзделген жағдайда барлау жөніндегі жұмыстардың салдарын жою бойынша міндеттемелерді орындаудың қосымша қамтамасыз етуін ұсынуға міндетті. Мұндай қамтамасыз ету сомасы осы жағдайда жасалатын жою жоспары негізінде осы Кодекстің 219-бабының 3-тармағына сәйкес есептеледі.

      Ескерту. 198-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 02.01.2021 № 401-VI (01.03.2021 бастап қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

199-бап. Пайдалы қатты қазбаларды барлау учаскесінен бас тарту

      1. Жер қойнауын пайдаланушы пайдалы қатты қазбаларды барлауға арналған лицензияның мерзімі өткенге дейін кез келген уақытта бүкіл барлау учаскесінен не оның бір бөлігінен бас тартуға құқылы, мұндай бас тарту туралы құзыретті органға жазбаша мәлімдейді.

      Осы тармақта көзделген барлау учаскесінің бір бөлігінен бас тарту барлау учаскесінің аумағы туралы талаптар сақтала отырып, блоктармен жүзеге асырылуға тиіс.

      2. Барлау учаскесінің бір бөлігінен бас тарту туралы өтініште барлауға арналған лицензиядан шығарылуға жататын блок (блоктар) көрсетілуге тиіс.

      Учаскенің бәрінен немесе бір бөлігінен бас тарту туралы өтінішке:

      1) егер барлауға арналған лицензия бойынша жер қойнауын пайдалану құқығына кепіл ауыртпалығы салынса, кепіл ұстаушының келісімі;

      2) барлау жөніндегі операциялардың салдарын жою актісі не осы Кодекстің 197-бабының 4-тармағында көзделген жағдайларда жасалатын зерттеп-қарау актісі қоса беріледі.

      3. Барлау учаскесінің бір бөлігінен бас тарту барлауға арналған лицензияны қайта ресімдеуге алып келеді және мемлекеттік жер қойнауы қорының бірыңғай кадастрына тиісті мәліметтер енгізу үшін негіз болып табылады.

      Ескерту. 199-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 02.01.2021 № 401-VI (01.03.2021 бастап қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

200-бап. Пайдалы қатты қазбаларды барлауға арналған лицензияны қайтарып алу және оның тәртібі

      1. Құзыретті орган пайдалы қатты қазбаларды барлауға арналған лицензияны мынадай негіздердің бірі болған кезде:

      1) ұлттық қауіпсіздікке қатер төндіруге алып келген, осы Кодекстің 44-бабы 1-тармағының талаптары бұзылған;

      2) осы Кодекстің 191-бабында көзделген пайдалы қатты қазбаларды барлауға арналған лицензияның шарттары бұзылған кезде қайтарып алуға жатады.

      2. Құзыретті орган бұзушылықты анықтаған кезде бұл туралы жер қойнауын пайдаланушыны жазбаша хабардар етеді.

      3. Осы баптың 1-тармағының 1) тармақшасында көзделген жағдайда бұзушылық бір жылдан аспайтын мерзімде – бұзушылыққа дейін болған жағдайды қалпына келтіру арқылы, ал қалпына келтіру мүмкін болмаған кезде құзыретті органның рұқсатымен жер қойнауын пайдалану құқығымен байланысты объектілерді ауыстыру бойынша өзге мәмілелерді жасау арқылы жойылуға жатады.

      Осы баптың 1-тармағының 2) тармақшасында көзделген бұзушылықтар жасалған жағдайда жер қойнауын пайдаланушы құзыретті органнан хабарлама алған күннен бастап үш ай ішінде бұзушылықты жоюға міндетті.

      Жер қойнауын пайдаланушы осы тармақта көзделген мерзімде бұзушылықтарды жойғаны туралы осындай жоюды растайтын құжаттарды қоса бере отырып, құзыретті органды хабардар етеді.

      Белгіленген мерзімде бұзушылық жойылмаған жағдайда құзыретті орган осы баптың 4-тармағына сәйкес лицензияны қайтарып алады.

      4. Құзыретті орган лицензияны қайтарып алуды жер қойнауын пайдаланушыға лицензияны қайтарып алу туралы жазбаша хабарлама жіберу арқылы жүргізеді.

      Жер қойнауын пайдаланушы лицензияны қайтарып алу туралы хабарламаны алған күнінен бастап үш айдан кейін лицензия өз қолданысын тоқтатады.

      5. Жер қойнауын пайдаланушы лицензияны қайтарып алу туралы хабарламаны алған күннен бастап он бес жұмыс күні ішінде Қазақстан Республикасының заңнамасында көзделген тәртіппен лицензияны қайтарып алуды даулауға құқылы. Осындай дауласу кезеңінде осы баптың 4-тармағында көрсетілген мерзім дауласу нәтижелері бойынша шығарылған шешім күшіне енгенге дейін ұзартылады.

      6. Егер лицензияны қайтарып алуға негіз болған міндеттерді орындамау немесе тиісінше орындамау еңсерілмейтін күштің, яғни осы жағдайлардағы төтенше және ырық бермейтін мән-жайлардың әсері (дүлей құбылыстар, әскери іс-әрекеттер және т.б.) себеп болса, лицензияны қайтарып алуға жол берілмейді. Осындай мән-жайларға жер қойнауын пайдаланушыда техникалық құралдардың және (немесе) қаржылық қаражаттың болмауы, нарықта қажетті тауарлардың, жұмыстар мен көрсетілетін қызметтердің болмауы, сондай-ақ әкімшілік жаза қолдану жатпайды.

      7. Осы бапқа сәйкес барлауға арналған лицензиядан айырылған тұлға жер қойнауын пайдалану жөніндегі операцияларды дереу тоқтатуға және осы Кодексте көзделген мерзімде жою жөніндегі жұмыстарға кірісуге міндетті.

      8. Пайдалы қатты қазбаларды барлауға арналған лицензияны қайтарып алу жер қойнауының тиісті учаскесі туралы мәліметтерді мемлекеттік жер қойнауы қорының бірыңғай кадастрына енгізуге негіз болып табылады.

201-бап. Пайдалы қатты қазбаларды өндіруге арналған лицензияны және жер қойнауы кеңістігін пайдалануға арналған лицензияны алуға айрықша құқық

      1. Жер қойнауы учаскелерінің шекаралары ортақ (аралас учаскелер) пайдалы қатты қазбаларды барлауға арналған бір немесе бірнеше лицензиялардың иесі:

      1) пайдалы қатты қазбалардың ресурстары мен қорлары пайдалы қатты қазбалар ресурстары мен қорларын бағалау туралы есепте расталған кен орны табылған жағдайда барлау учаскесінің (аралас барлау учаскелері) шегінде орналасқан жер қойнауы учаскесінде пайдалы қатты қазбаларды өндіруге арналған лицензияны (лицензияларды) алуға;

      2) кең таралған пайдалы қазбалардың ресурстары мен қорлары кең таралған пайдалы қазбалар ресурстары мен қорларын бағалау туралы есепте расталған кен орны табылған жағдайда барлау учаскесінің (аралас барлау учаскелері) шегінде орналасқан жер қойнауы учаскесінде кең таралған пайдалы қазбаларды өндіруге арналған лицензияны (лицензияларды) алуға;

      3) геологиялық барлау жұмыстарының нәтижелері туралы есепте расталған пайдалы қазбалар кен орны жоқ болған немесе оның ресурстары аз мөлшерде болған жағдайларда жер қойнауы кеңістігін пайдалануға арналған лицензия алуға айрықша құқыққа ие болады.

      2. Айрықша құқық барлауға арналған лицензияның (лицензиялардың) қолданылу мерзімінің кез келген уақытында іске асырылуы мүмкін.

      3. Жер қойнауын пайдаланушы айрықша құқықтан барлауға арналған лицензияның (лицензиялардың) қолданысы тоқтатылған кезде айырылады.

      4. Жер қойнауын пайдаланушы құзыретті органға, жер қойнауын зерттеу жөніндегі уәкілетті органға немесе облыстың, республикалық маңызы бар қаланың, астананың жергілікті атқарушы органына тиісінше пайдалы қатты қазбаларды өндіруге арналған лицензияны, жер қойнауы кеңістігін пайдалануға арналған лицензияны немесе кең таралған пайдалы қазбаларды өндіруге арналған лицензияны басым тәртіппен беру туралы өтінішпен жүгіну арқылы айрықша құқықты іске асырады.

      Өтінішті қарау және көрсетілген лицензияларды беру осы Кодекстің ережелеріне сәйкес жүргізіледі.

      5. Егер барлауға арналған лицензия аумағы шегіндегі жер қойнауы учаскесіне лицензия беру туралы өтінішті бергеннен кейін барлауға арналған лицензияның мерзімі өтсе, осы баптың 4-тармағында көзделген лицензия берілгенге не оны беруден бас тартылғанға дейін барлауға арналған лицензия жер қойнауы учаскесінің мәлімделген бөлігінде өз қолданысын жалғастырады.

      Осы тармаққа сәйкес мәлімделген жер қойнауы учаскесі бойынша пайдалы қатты қазбаларды өндіруге, жер қойнауы кеңістігін пайдалануға немесе кең таралаған пайдалы қазбаларды өндіруге арналған лицензияны беру үшін барлауға арналған лицензияның қолданысы кезеңінде жер қойнауын пайдаланушы:

      1) барлауға арналған ең төмен шығыстар бойынша міндеттемелерді мойнына алмайды;

      2) белгіленген мөлшерде жер учаскелерін пайдаланғаны үшін төлемақы (жалдау төлемдерін) төлеуге міндетті;

      3) осындай учаскеде барлауды жүзеге асыруға құқылы.

      6. Осы бапта көзделген айрықша құқықты басқаға беруге жол берілмейді.

28-ТАРАУ. ПАЙДАЛЫ ҚАТТЫ ҚАЗБАЛАРДЫ ӨНДІРУ

202-бап. Пайдалы қатты қазбаларды өндіруге арналған лицензия

      Пайдалы қатты қазбаларды өндіруге арналған лицензия бойынша оны иеленушінің мынадай операцияларды:

      1) пайдалы қатты қазбаларды өндіруді (алуды);

      2) тау-кен жұмыстарын жүргізу, тау-кен өндіруші және (немесе) тау-кен-қайта өңдеу өндірісін, техногендік минералдық түзілімдерді орналастыру мақсатында жер қойнауы кеңістігін пайдалануды;

      3) өндіру учаскесіне барлау (пайдаланылатын барлауды) жүргізу мақсатында жер қойнауы учаскесін пайдалануға айрықша құқығы бар.

      Пайдалы қатты қазбаларды өндіру деп жерасты газдандыру және балқыту, химиялық және бактериялық сілтісіздендіру, буландыру, седименттеу және конденсаттау арқылы шашыранды кен орындарын драгалық және гидравликалық жолмен әзірлеу жұмыстарын, сондай-ақ өндіру учаскесінің аумағында алынған пайдалы қазбаларды жинауды, уақытша сақтауды, ұсақтауды және сұрыптауды қоса алғанда, пайдалы қатты қазбаларды кенжатындардан алуға және (немесе) жер бетіне шығаруға бағытталған және сонымен тікелей байланысты жұмыстар кешені түсініледі.

203-бап. Пайдалы қатты қазбаларды өндіруге арналған лицензия берілетін аумақтар

      1. Пайдалы қатты қазбаларды өндіруге арналған лицензия мемлекеттік жер қойнауы қорын басқару бағдарламасында айқындалатын аумақтарға беріледі.

      2. Пайдалы қатты қазбаларды өндіруге арналған лицензияны:

      1) осы Кодекстің 25-бабының 2-тармағында көзделген жағдайларда;

      2) басқа тұлғаның келісімінсіз көмірсутектерді өндіру жөніндегі операцияларды жүргізу үшін оның пайдалануындағы жер қойнауы учаскесінің аумағына;

      3) пайдалы қатты қазбаларды барлау және (немесе) өндіру жөніндегі, жер қойнауы кеңістігін пайдалану жөніндегі операцияларды жүргізу үшін берілген жер қойнауы учаскесінің аумағына;

      4) пайдалы қатты қазбаларды барлау немесе өндіру салдарын жою жүргізіліп жатқан жер қойнауы учаскесінің аумағына;

      5) уран кен орнын немесе табиғатта сирек кездесетін уран кен орнын қамтитын жер қойнауы учаскесінің аумағына беруге жол берілмейді.

204-бап. Пайдалы қатты қазбаларды өндіруге арналған лицензияны беру туралы өтініш

      1. Пайдалы қатты қазбаларды өндіруге арналған лицензияны алуға мүдделі тұлға құзыретті органға ол белгілеген нысан бойынша өтініш береді.

      2. Өтініште мынадай мәліметтер қамтылуға тиіс:

      1) жеке тұлғалар үшін – өтініш иесінің тегі, аты және әкесінің аты (егер ол жеке басын куәландыратын құжатта көрсетілсе), тұрғылықты жері, азаматтығы, өтініш иесінің жеке басын куәландыратын құжаттар туралы мәліметтер;

      заңды тұлғалар үшін – өтініш иесінің атауы, орналасқан жері, заңды тұлға ретінде мемлекеттік тіркелуі туралы мәліметтер (сауда тізілімінен үзінді көшірме немесе өтініш иесінің шет мемлекеттің заңнамасы бойынша заңды тұлға болып табылатынын куәландыратын басқа да заңдастырылған құжат), басшылары туралы, өтініш иесін тікелей немесе жанама бақылайтын жеке, заңды тұлғалар, мемлекеттер және халықаралық ұйымдар туралы мәліметтер;

      2) алаң есептері (көлемдері) және бұрыш нүктелерінің географиялық координаттары бар өтініш иесі пайдалануға беруді сұрайтын жер қойнауы учаскесі аумағының сипаттамасы;

      3) осы тарауда көзделген мерзімнен аспайтын сұралатын жер қойнауы учаскесін пайдаланудың мерзімін көрсету.

      3. Өтінішке мынадай құжаттар қоса беріледі:

      1) өтініш иесі туралы мәліметтерді растайтын құжаттар көшірмелері;

      2) сұралатын жер қойнауы учаскесінің аумағы туралы мәліметтерді қамтитын құжаттар: көрнекілікті қамтамасыз ететін масштабта орындалған учаскенің орналасу картограммасы, шолу (ахуалдық) схемасы, жер бетінің топографиялық картасы;

      3) егер тұлғаны өтініш иесі тағайындаса, өтініш беру кезінде өтініш иесінің атынан әрекет ететін мұндай тұлғаның өкілеттіктерін растайтын құжат;

      4) осы Кодекстің 216-бабына сәйкес әзірленген тау-кен жұмыстары жоспарының жобасы;

      5) осы Кодекстің 217-бабына сәйкес әзірленген жою жоспарының жобасы;

      6) өтініш иесі пайдалануға беруді сұрайтын жер қойнауы учаскесіндегі пайдалы қатты қазбалар ресурстарын және қорларын бағалау туралы есеп;

      7) егер өтінішті барлауға арналған лицензияның иесі айрықша құқық бойынша берсе және өтініш берілген кезде мұндай есеп құзыретті органға ұсынылмаса, өтінішті берудің алдыңғы күніне есепті кезең үшін барлау учаскесі бойынша лицензиялық міндеттемелердің орындалуы туралы есеп;

      8) егер барлауға арналған лицензияның иесі айрықша құқық бойынша өтініш берсе, барлауға арналған лицензия бойынша ағымдағы есепті кезеңде жер учаскелерін пайдаланғаны үшін төлемақы (жалдау төлемдері) төлеленгенңн растайтын құжат;

      9) егер өтініш айрықша құқықтан бөлек берілсе, өтініш берушінің пайдалы қатты қазбаларды өндіру жөніндегі операцияларды жүзеге асыруға қаржылық, кәсіптік және техникалық мүмкіндіктерінің болуын растайтын құжаттар;

      10) сұралатын жер қойнауы учаскесінде (оның бөлігінде) көмірсутектер өндіру жөніндегі операцияларды жүргізетін жер қойнауын пайдаланушының келісімі;

      11) егер сұралатын жер қойнауы учаскесінің аумағы толық немесе ішінара елді мекендердің жерлеріне және оларға бір мың метр жерде іргелес жатқан аумаққа тиесілі болса, осы Кодекстің 25-бабы 3-тармағының 1) тармақшасында көзделген жергілікті халықты әлеуметтік-экономикалық қолдау туралы келісім;

      12) өтініш иесінің республикалық бюджет туралы заңда тиiстi қаржы жылына белгiленген айлық есептiк көрсеткiштің алты еселенген мөлшерінен асатын салықтық берешегінің жоқ екендігі туралы, өтініш берген күннің алдындағы күннен күнтізбелік он күннен ерте берілмеген, салық органынан анықтама.

      4. Өтініш иесінің өндіру жөніндегі операцияларды жүргізу үшін жеткілікті қаржылық мүмкіндіктерінің болуын растау үшін мынадай құжаттардың бірі ұсынылады:

      1) өтініш берушінің лицензия беруге өтініш берілетін күннің алдындағы алты ай шегіндегі отыз күндік мерзім ішінде сұралатын лицензия қолданысының алғашқы жылында өндіруге қажетті ең төмен шығыстарды жабу үшін жеткілікті мөлшерде ақшасының тұрақты болатынын (қалдығын) растайтын Қазақстан Республикасының екінші деңгейдегі банкіндегі немесе Ұлттық пошта операторындағы банктік шоты бойынша ақшаның қалдығы және қозғалысы туралы үзінді көшірме;

      2) қарыздың нысаналы мақсаты ретінде өтініш берушінің пайдалы қатты қазбаларды өндіру жөніндегі қызметін қаржыландыруды көздейтін, сондай-ақ сұралатын лицензия қолданысының алғашқы жылында өндіруге қажетті ең төмен шығыстарды жабу үшін жеткілікті қарыз (қаржыландыру) сомасын растайтын ақша қарызы шартының (алдын ала қарыз шартының), қызметті қаржыландыру туралы шарттың көшірмелері;

      3) Қазақстан Республикасының аудиторлық қызмет туралы заңнамасына сәйкес жасалған аудиторлық есеппен бірге, өтініш берушінің лицензия беруге өтініш берілген күннің алдындағы қатарынан күнтізбелік алты айға немесе алдыңғы күнтізбелік жылға дайындалған қаржылық есептілігі, онда өтініш берушінің таза активтерінің мөлшері оның сұралатын лицензия қолданысының алғашқы жылында өндіруге арналған ең төмен шығыстардың шамасындағы міндеттемесінен асып түседі;

      4) Қазақстан Республикасында қызметін жүзеге асыратын қор биржасы таныған рейтингтік агенттіктің өтініш иесіне өтініш берілген күннің алдындағы жыл ішінде құзыретті орган айқындайтын ең төменгі рейтингтік бағадан төмен болмайтын рейтингтік баға беру туралы хаты.

      Егер өтініш иесінің қаржылай мүмкіндіктерінің болуын растайтын құжат ретінде қаржы ұйымы болып табылмайтын тұлға қарыз беруші болатын (қаржыландыратын) ақша қарызы шартының (алдын ала қарыз шарты) немесе қызметті қаржыландыру туралы шарттың көшірмесі ұсынылса, өтінішке қосымша аталған тұлғада осы тармақтың бірінші бөлігінің 1), 3) немесе 4) тармақшаларында көзделген қаржылай мүмкіндіктерінің болуын растайтын құжаттардың бірі қоса беріледі.

      5. Өтініш иесінің өндіру жөніндегі операцияларды жүргізу үшін жеткілікті кәсіби мүмкіндіктердің болуын растау үшін мынадай құжаттардың кез келгені ұсынылады:

      1) штатында мамандардың болуы туралы анықтама немесе мынадай салалардағы:

      геология немесе геофизика;

      тау-кен инженериясы;

      геодезия және маркшейдер мамандарымен жасалған қызметтер көрсету шартының көшірмесі;

      2) мердігер ұйыммен қызметтер көрсету шартының көшірмесі немесе өтініш иесіне өндіруге арналған сұралатын лицензия берілген жағдайда, осы Кодекстің 6-тарауына сәйкес өтініш иесі тағайындайтын, штатында осы тармақтың бірінші бөлігінің 1) тармақшасында санамаланған мамандар бар оператордың қызметтер көрсету шартының көшірмелері.

      Егер өтініш иесінің кәсіби мүмкіндіктерінің болуын растайтын құжат ретінде мердігер ұйыммен қызметтер көрсету шартының немесе осы Кодекстің 6-тарауына сәйкес өтініш иесі тағайындайтын оператордың қызметтер көрсету шартының көшірмелері ұсынылса, өтінішке қосымша мердігер ұйымның (оператордың) штатында осы тармақтың бірінші бөлігінің 1) тармақшасында көрсетілген мамандардың болуы туралы анықтама немесе тиісті мамандармен қызметтер көрсету шарттарының көшірмелері қоса беріледі.

      6. Мына құжаттардың кез келгені:

      1) өтініш иесіне "Рұқсаттар мен хабарламалар туралы" Қазақстан Республикасының Заңына сәйкес берілген тау-кен және химиялық өндірістерді пайдалану жөніндегі қызметті жүзеге асыруға арналған лицензияның көшірмесі;

      2) мердігер ұйыммен ниеттер шартының, қызметтер көрсетудің алдын ала немесе негізгі шартының, осы тармақтың бірінші бөлігінің 1) тармақшасында көзделген лицензияны иеленуші өтініш иесіне өндіруге арналған сұралатын лицензия берілген жағдайда осы Кодекстің 6-тарауына сәйкес өтініш иесі тағайындайтын оператордың қызметтер көрсетуінің алдын ала немесе негізгі шартының көшірмелері өтініш иесінің өндіру жөніндегі операцияларды жүргізу үшін жеткілікті техникалық мүмкіндіктерінің болуын растайды.

      Егер өтініш иесінің техникалық мүмкіндіктерінің болуын растайтын құжат ретінде мердігер ұйыммен ниеттер шартының, қызметтер көрсетудің алдын ала немесе негізгі шартының не осы Кодекстің 6-тарауына сәйкес өтініш иесі тағайындайтын оператордың қызметтер көрсетуінің алдын ала немесе негізгі шартының көшірмелері ұсынылса, өтінішке қосымша осы тармақтың бірінші бөлігінің 1) тармақшасында көзделген лицензияның көшірмесі қоса беріледі.

      7. Осы бапта көзделген пайдалы қатты қазбалар ресурстарын және қорларын бағалау туралы есепті Қазақстандық геологиялық барлау жұмыстарының нәтижелері, минералдық ресурстар мен минералдық қорлар туралы жария есептілігінің кодексіне (KAZRC кодексі) сәйкес құзыретті тұлға дайындауға тиіс.

      8. Өтінішке қоса берілетін құжаттардың көшірмелерін нотариат куәландыруға тиіс.

      9. Өтініш және өтінішке қоса берілетін құжаттар қазақ және орыс тілдерінде жасалуға тиіс. Өтінішке қоса берілетін, шет тілінде жасалған құжаттардың көшірмелері қазақ және орыс тілдерінде аудармамен бірге беріледі, олардың дұрыстығын нотариус куәландырады.

      10. Өтініштің құзыретті органға түскен күні мен уақыты өтініш беру кезі деп айқындалады және есепке алуға жатады.

      11. Берілген өтініш туралы мәліметтер құзыретті органның интернет-ресурсында өтініш берілген күннен бастап екі күн ішінде орналастыруға жатады және мыналарды қамтуға тиіс:

      1) өтініш иесінің атауын (тегін, атын, әкесінің атын (егер ол жеке басын куәландыратын құжатта көрсетілсе);

      2) өтініш иесі пайдалы қатты қазбаларды өндіру үшін пайдалануға беруді сұрайтын жер қойнауы учаскесін айқындайтын аумақтың координаттарын;

      3) өтініштің келіп түскен күні мен уақытын.

      Ескерту. 204-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 02.01.2021 № 401-VI (01.03.2021 бастап қолданысқа енгізіледі); 28.12.2023 № 52-VIII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

205-бап. Пайдалы қатты қазбаларды өндіруге арналған лицензия беру туралы өтінішті қарау

      1. Құзыретті орган өтініш келіп түскен күннен бастап он жұмыс күні ішінде оны қарайды және осы Кодекстің 207-бабы 1-тармағының 1) – 6) тармақшаларында көзделген пайдалы қатты қазбаларды өндіруге арналған лицензияны беруден бас тарту үшін негіздер болмаған кезде жер қойнауын зерттеу жөніндегі уәкілетті органға өтінішті, өтінішке қоса берілетін пайдалы қатты қазбалардың ресурстарын және қорларын бағалау туралы есепті және сұралатын жер қойнауы учаскесінің аумағы туралы мәліметтерді қамтитын құжаттарды жібереді.

      2. Жер қойнауын зерттеу жөніндегі уәкілетті орган пайдалы қатты қазбалардың ресурстарын және қорларын бағалау туралы есептен мәліметтерді мемлекеттік жер қойнауы қорының бірыңғай кадастрына енгізеді және өтінішті және оған қоса берілетін құжаттарды он жұмыс күні ішінде осы Кодекстің 207-бабы 1-тармағының 7) және 8) тармақшаларында көзделген лицензияны беруден бас тарту үшін негіздердің болуы нысанына қарайды.

      Егер өтініште көрсетілген жер қойнауы учаскесінің бір бөлігі жер қойнауының кеңістігін пайдалануға, пайдалы қатты қазбаларды барлауға немесе өндіруге арналған лицензиялар бойынша басқа тұлғаның пайдалануындағы жер қойнауы учаскесіне жататын болса, жер қойнауын зерттеу жөніндегі уәкілетті орган бұл туралы өтініш иесін және құзыретті органды хабардар етеді. Хабарламада біріктірілген аумақтардың координаттары мен алаңы және сұралатын жер қойнауы учаскесінің аумағынан осы аумақты алып тастау тәсілдері туралы ұсынымдар көрсетіледі. Өтініш иесі хабарламаны алған күннен бастап жиырма жұмыс күні ішінде өтініштен бас тартуға немесе жер қойнауын зерттеу жөніндегі уәкілетті органның ескертулерін есепке ала отырып, сұралатын жер қойнауы учаскесі туралы өзгертілген мәліметтерді ұсынуға құқылы.

      Егер өтініш иесі белгілеген сұралатын жер қойнауы учаскесінің шекарасы осы Кодекстің 209-бабының талаптарына сәйкес келмесе, жер қойнауын зерттеу жөніндегі уәкілетті орган бұл туралы өтініш иесін және құзыретті органды хабардар етеді. Хабарламада анықталған сәйкессіздіктер мен оларды жою тәсілдері туралы ұсынымдар көрсетіледі. Өтініш иесі хабарламаны алған күннен бастап жиырма жұмыс күні ішінде анықталған сәйкессіздіктерді жояды, бұл туралы растайтын құжаттарды қоса бере отырып, жер қойнауын зерттеу жөніндегі уәкілетті органды хабардар етеді не өз қарсылығын жазбаша түрде жолдайды. Жер қойнауын зерттеу жөніндегі уәкілетті орган хабарламаны алған күннен бастап он жұмыс күні ішінде сұралатын жер қойнауы учаскесі шекарасының осы Кодекстің 209-бабының талаптарына сәйкестігі туралы мәселені қайта қарайды.

      Сұралатын жер қойнауы учаскесі шекарасының сәйкестігі туралы мәселені қарау қорытындылары бойынша жер қойнауын зерттеу жөніндегі уәкілетті орган осы шекараларды келіседі не келісуден бас тартады, бұл туралы құзыретті органды және өтініш иесін хабардар етеді. Осы тармақта көзделген сұралатын жер қойнауы учаскесінің шекаралары туралы өзгертілген мәліметтерді ұсыну мерзімдерін өтініш иесі бұзған жағдайда жер қойнауын зерттеу жөніндегі уәкілетті орган сұралатын жер қойнауы учаскесінің шекараларын келісуден бас тартады.

      Жер қойнауын зерттеу жөніндегі уәкілетті орган сұралатын жер қойнауы учаскесінің шекараларымен келіспеген жағдайда құзыретті орган осы Кодекстің 207-бабы 1-тармағының 7) немесе 8) тармақшаларына сәйкес өтініш иесіне лицензияны беруден бас тартады.

      3. Сұралатын жер қойнауы учаскесінің шекаралары жер қойнауын зерттеу жөніндегі уәкілетті органмен келісілген жағдайда құзыретті орган үш жұмыс күні ішінде өтініш берушіге тау-кен жұмыстарының жоспарында сипатталған өндіру жөніндегі операцияларға тиісті экологиялық рұқсат алу, тиісінше осы Кодекстің 216 және 217-баптарында көзделген тау-кен жұмыстарының жоспарына және жою жоспарына сараптамалар мен келісулер жүргізу қажеттігі туралы хабарлама жібереді. Хабарлама өтініш берушіге жіберілген күнінен бастап екі жұмыс күні ішінде құзыретті органның интернет-ресурсында орналастырылуға тиіс.

      Тау-кен жұмыстарының жоспарында сипатталған өндіру жөніндегі операцияларға тиісті экологиялық рұқсаттың көшірмесін, тиісті келісулер мен сараптамалардың оң қорытындыларын өтініш беруші құзыретті органға осы тармақтың бірінші бөлігінде көзделген хабардар ету күнінен бастап бір жылдан кешіктірмей ұсынуға тиіс.

      Өтініш иесі құзыретті органға осындай ұзартудың қажеттілігін негіздей отырып, көрсетілген мерзімді ұзарту үшін жүгінуге құқылы. Құзыретті орган осы мерзімді, егер осындай ұзартудың қажеттілігі өтініш иесіне байланысты емес мән-жайлардан туындаса, осы тармақтың екінші бөлігінде көрсетілген мерзім өткен күннен бастап бір жылдан аспайтын кезеңге ұзартады.

      4. Құзыретті орган қажетті келісулер, сараптамалардың оң қорытындылары және тау-кен жұмыстарының жоспарында сипатталған өндіру жөніндегі операцияларға тиісті экологиялық рұқсаттың көшірмесі ұсынылған күннен бастап бес жұмыс күнінен кешіктірмей өтініш берушіге пайдалы қатты қазбаларды өндіруге арналған лицензияны береді.

      5. Өтініш иесіне басқа тұлғаға тиесілі немесе соның пайдалануындағы жер учаскесі шегінде орналасқан жер қойнауы учаскесі берілген жағдайда, жер қойнауын пайдаланушы осы жер қойнауы учаскесінде көрсетілген жер учаскесінің жер бетіндегі ең төменгі нүктесінен отыз метр шекте осындай тұлғаның келісімінсіз операцияларды жүргізуге құқығы жоқ.

      6. Осы баптың 3-тармағында көзделген хабарлама облыстың, республикалық маңызы бар қаланың, астананың жергілікті атқарушы органы Қазақстан Республикасының жер заңнамасында белгіленген тәртіппен жерлерді жер қойнауын пайдалану мақсаты үшін резервте қалдыру үшін негіз болып табылады.

      7. Пайдалы қатты қазбаларды өндіруге арналған лицензияны беру Қазақстан Республикасының Жер кодексіне сәйкес облыстың, республикалық маңызы бар қаланың, астананың жергілікті атқарушы органының жер учаскесіне жерді пайдалану құқығын жер қойнауын пайдаланушыға беруі үшін негіз болып табылады.

      8. Пайдалы қатты қазбаларды өндіруге арналған лицензия беру үшін өтініш беру және оны қарау тәртібін құзыретті орган айқындайды.

      Ескерту. 205-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 02.01.2021 № 401-VI (01.07.2021 бастап қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

206-бап. Пайдалы қатты қазбаларды өндіруге арналған лицензияларды берудің басымдығы

      1. Құзыретті органға берілген, сол бір аумақты қамтитын пайдалы қатты қазбаларды өндіруге арналған лицензияларды беру үшін өтініштер келіп түскен кезектілік тәртібіне қарай қаралады.

      2. Кезекті өтініш алдыңғы қаралған өтініш бойынша лицензияны беруден бас тартылғаннан кейін ғана қаралады.

      Құзыретті орган кезекті өтінішті қарауға алдыңғы қаралған өтініш бойынша лицензия беруден бас тарту туралы өтініш иесін хабардар еткен күннен бастап он жұмыс күні өткен соң кіріседі.

      Егер бас тарту туралы шешімге өтініш иесі сотқа шағымданса, кезекті өтінішті қарау туралы мәселені құзыретті орган шағым қарау нәтижелері бойынша шешім күшіне енгеннен кейін шешеді.

      3. Өндіруге арналған лицензия келіп түскен өтініштердің ішінен бірінші болып осы Кодекстің талаптарына сәйкес келетін өтініш иесіне беріледі.

      4. Лицензияны беру туралы шешім қабылданған өтініштен кейін келіп түскен өтініштер бойынша лицензияларды беруден бас тарту туралы шешім қабылданады.

207-бап. Пайдалы қатты қазбаларды өндіруге арналған лицензияны беруден бас тарту

      1. Құзыретті орган мынадай негіздемелердің бірі болған кезде:

      1) өтініш немесе оған қоса берілген құжаттар осы Кодексте көзделген талаптарға сәйкес келмесе;

      2) өтінішке осы Кодексте талап етілетін құжаттар қоса берілмесе;

      3) өтініш бергенге дейін бір жыл ішінде өтініш иесінің немесе өтініш иесін тікелей не жанама бақылайтын немесе оның бақылауындағы тұлғаның жер қойнауын пайдалануға арналған лицензиясын осы Кодексте көзделген негіздер бойынша жер қойнауының сұралатын учаскесі бойынша құзыретті орган қайтарып алған болса;

      4) өтініш берілген күннің алдындағы бес жыл ішінде өтініш иесі немесе өтініш иесін тікелей немесе жанама түрде бақылайтын немесе оның бақылауындағы тұлға өздерінің пайдалануындағы жер қойнауы учаскелеріндегі жер қойнауын пайдалану салдарын жою бойынша міндеттемелерін орындамаса немесе тиісінше орындамаса;

      5) өтініш иесіне не өтініш иесін тікелей немесе жанама түрде бақылайтын немесе оның бақылауындағы тұлғаға бұрын берілген жер қойнауын пайдалану құқығы сұралатын жер қойнауы учаскесіне (оның бір бөлігіне) қатысты өтініш берілгенге дейін бір жыл ішінде тоқтатылса;

      6) лицензияны беру ұлттық қауіпсіздікке қауіп туындауына алып келетін болса;

      7) сұралатын жер қойнауы учаскесі немесе оның бір бөлігі жер қойнауының кеңістігін пайдалануға арналған лицензия не пайдалы қатты қазбаларды барлауға немесе өндіруге арналған лицензия бойынша басқа тұлғаның пайдалануындағы жер қойнауы учаскесіне жатса;

      8) сұралатын жер қойнауы учаскесінің шекаралары осы Кодекстің талаптарына сәйкес келмесе;

      9) өтініш иесі осы Кодекстің талаптарына сәйкес келісілген тау-кен жұмыстары жоспарының жобасын құзыретті органға беру мерзімін сақтамаса, пайдалы қатты қазбаларды өндіруге арналған лицензияны беруден бас тартады.

      2. Лицензияны беруден бас тарту уәжді болуға тиіс.

      Осы баптың 1-тармағының 6) тармақшасына сәйкес лицензияны беруден бас тарту осындай бас тарту үшін негіз болған себептер көрсетілмей шығарылады.

      3. Өтініш иесі Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес лицензия беруден бас тарту туралы хабарламаны алған күннен бастап он жұмыс күнінен кешіктірмей лицензияны беруден бас тартуға шағым жасауына болады.

      4. Лицензия беруден бас тарту өтініш иесін қайта өтініш беру құқығынан айырмайды.

      5. Пайдалы қатты қазбаларды барлауға арналған лицензия бойынша айрықша құқық негізінде берілген жер қойнауын пайдаланушының өтініші бойынша пайдалы қатты қазбаларды өндіруге арналған лицензияны беруден бас тартуға барлауға арналған лицензия шарттарының жойылмаған бұзушылықтары болған кезде ғана не осы баптың 1-тармағының 9) тармақшасына сәйкес жол беріледі.

      Егер айрықша құқық бойынша барлауға арналған лицензияны беру туралы өтінішті берген кезде осы баптың 1-тармағының 1) және 2) тармақшаларында көзделген мән-жайлар бар болса, құзыретті орган өтінішті қабылдайды және анықталған ескертулерді жою қажеттілігі туралы өтініш иесін хабардар етеді. Бұл жағдайда өтінішті қарау мерзімі өтініш иесінің көрсетілген ескертулерді жоюы және құзыретті органға өтінішті қайта беруі үшін күнтізбелік отыз күнге ұзартылады.

      Көрсетілген ескертулер жойылмаған не өтініш белгіленген мерзімде қайтадан ұсынылмаған жағдайда құзыретті орган пайдалы қатты қазбаларды өндіруге арналған лицензияны беруден бас тартады.

208-бап. Пайдалы қатты қазбаларды өндіруге арналған лицензияның мазмұны

      Пайдалы қатты қазбаларды өндіруге арналған лицензия осы Кодекстің 31-бабында көрсетілген мәліметтер мен шарттардан басқа жер қойнауын пайдаланудың мынадай талаптарын қамтуға тиіс:

      1) Қазақстан Республикасының салық заңнамасында белгіленген мөлшерде және тәртіппен қол қою бонусын және жер учаскесін пайдаланғаны үшін төлемақы (жалдау төлемін) төлеу туралы міндеттеме;

      2) пайдалы қатты қазбаларды өндіру жөніндегі операцияларға жұмсалған жыл сайынғы ең төмен шығыстар бойынша міндеттемелердің мөлшері;

      3) өндіру жөніндегі операцияларды жүргізу кезінде пайдаланылатын жұмыстардағы және көрсетілетін қызметтердегі елішілік құндылықтың ең төмен үлесінің мөлшері;

      4) қазақстандық кадрларды оқытуды қаржыландыру бойынша жер қойнауын пайдаланушы міндеттемесінің мөлшері;

      5) ғылыми-іздестіру, ғылыми-техникалық және (немесе) тәжірибелік-конструкторлық жұмыстарды қаржыландыру бойынша жер қойнауын пайдаланушы міндеттемесінің мөлшері;

      6) міндеттемелерді бұзғаны үшін лицензияны қайтарып алудың негіздемесі.

209-бап. Пайдалы қатты қазбаларды өндіру учаскесі

      1. Пайдалы қатты қазбаларды өндіру учаскесі аумағының сыртқы шекаралары осы Кодекстің 19-бабы 3-тармағының талаптарына сәйкес болуға және өндірістік аумақтың тиімді пайдаланылуын қамтамасыз ететін тәсілмен айқындалуға тиіс. Пайдалы қатты қазбаларды өндіру учаскесі аумағының сыртқы шекараларын көрсетілген талаптарға сәйкес айқындау мүмкін болмаған кезде олар бұрыштарының саны барынша аз болуы мүмкін көпбұрышты құрауы мүмкін.

      Пайдалы қатты қазбаларды өндіру учаскесінің шекараларын айқындаған кезде: осы Кодекстің 204-бабы 3-тармағының 6) тармақшасында көзделген есепте белгіленген пайдалы қатты қазбалар ресурстарының контурлары, байқау гидрогеологиялық ұңғымалары, кеніштің орналасқан жері және оның шекараларын дамыту перспективасы, кеніштің қосалқы объектілері және инфрақұрылым объектілері, аршылымның (жанасқан жыныс) және селдір (кондициялы емес) кеннің орналасу объектілері есепке алынады.

      Тау-кен қайта өңдеу өндірісінің техногендік минералдық түзілімдерін орналастыру объектілері де өндіру учаскесінің шекараларын айқындау кезінде орналастырылуы және есепке алынуы мүмкін. Тау-кен байыту өндірісінің техногендік минералдық түзілімдерін орналастыру объектілері жер қойнауы кеңістігін пайдалануға арналған лицензияға сәйкес жер қойнауының жекелеген учаскесінде орналастырылуы мүмкін.

      2. Егер өзге жер қойнауы учаскесінің шекаралары пайдалы қатты қазбаларды барлау немесе өндіру, көмірсутектерді өндіру жөніндегі операцияларды жүргізу үшін оны сыртқы шекаралары бойынша ғана қалыптастыруға мүмкіндік бермесе, пайдалы қатты қазбаларды өндіру учаскесі аумағының ішкі шекаралары да болуы мүмкін. Бұл жағдайда өндіру учаскесі аумағының ішкі шекаралары көрсетілген өзге жер қойнауы учаскесінің сыртқы аумақтық шекараларымен айқындалады.

      Ескерту. 209-бап жаңа редакцияда – ҚР 26.12.2019 № 284-VІ (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

210-бап. Пайдалы қатты қазбаларды өндіру жөніндегі операцияларға арналған жыл сайынғы ең төмен шығыстар

      1. Өндіруге арналған лицензиясы бар жер қойнауын пайдаланушы осы бапта белгіленген өндіру жөніндегі операцияларға арналған жыл сайынғы ең төмен шығыстар туралы талаптарды сақтауға міндетті.

      2. Өндіру жөніндегі операцияларға арналған жыл сайынғы ең төмен шығыстар өндіруге арналған жекелеген лицензия бойынша мынадай мөлшерлерде белгіленеді:

      ауданы бес гектарды қоса алғанға дейінгі учаске аумағында өндіру кезінде 530 еселенген айлық есептік көрсеткіш;

      ауданы бестен асатын бір жүз гектарды қоса алғанға дейінгі учаске аумағында өндіру кезінде 1063 еселенген айлық есептік көрсеткіш;

      бір жүзден асатын он мыңға дейінгі гектарды қоса алғанда әрбір келесі гектар үшін есептеген кезде қосымша 10 еселенген айлық есептік көрсеткіш;

      он мың гектардан асатын әрбір келесі гектар үшін есептеген кезде қосымша 120 еселенген айлық есептік көрсеткіш.

      3. Егер өндіруге арналған лицензияға және тау-кен жұмыстарының жоспарына сәйкес қара металдар кенін өндіру көзделсе, осындай лицензия бойынша өндіру жөніндегі операцияларға арналған жыл сайынғы ең төмен шығыстар мынадай мөлшерлерде белгіленеді:

      ауданы бес гектарды қоса алғанға дейінгі учаске аумағында өндіру кезінде 3170 еселенген айлық есептік көрсеткіш;

      ауданы бестен асатын бір жүз гектарды қоса алғанға дейінгі учаске аумағында өндіру кезінде 6350 еселенген айлық есептік көрсеткіш;

      бір жүзден асатын он мыңға дейінгі гектарды қоса алғанда әрбір келесі гектар үшін есептеген кезде қосымша 60 еселенген айлық есептік көрсеткіш;

      он мың гектардан асатын әрбір келесі гектар үшін есептеген кезде қосымша 720 еселенген айлық есептік көрсеткіш.

      4. Өндіру мерзімінің соңғы толық емес жылында ең төмен шығыстар көрсетілген жылы өндіру кезеңінің әрбір толық айы үшін пропорционалды түрде есептеледі.

      5. Өндіруге арналған лицензия қолданысының кез келген жылы ішінде өндіру учаскесінен бас тартқан кезде шығыстар бойынша ең төменгі талаптар көрсетілген жылы өндіру мерзімінің әрбір толық айы үшін пропорционалды түрде есептеледі.

      6. Өндіру жөніндегі операцияларға арналған ең төмен шығыстардың есебі республикалық бюджет туралы заңда тиісті қаржы жылына белгіленген және есепті жылдың 1 қаңтарында қолданыста болатын айлық есептік көрсеткіш мөлшері негізінде жүргізіледі.

      7. Осы баптың мақсаттары үшін жер қойнауын пайдаланушының пайдалы қатты қазбаларды өндіруге арналған жеке лицензия бойынша өндіру жөніндегі операцияларға арналған шығыстарға жұмыстардың мынадай түрлеріне арналған шығыстары жатады:

      1) ұңғылау жұмыстары немесе аршу жұмыстары;

      2) желдетуді қамтамасыз ету;

      3) бұрғылау-жару жұмыстары;

      4) тау-кендерін бекіту немесе сүйемелдеу;

      5) тау қысымын басқару;

      6) кенді немесе жынысты тасымалдау;

      7) үйінді жасау және (немесе) кенді қоймаға жинап қою;

      8) кенді, жынысты бөлшектеу;

      9) сілтісіздендіру (үймелеп және (немесе) жерасты);

      10) өндіру учаскесіндегі кеніш, байыту өндірісі және өндірістік инфрақұрылымның қосалқы объектілері құрылысы бойынша барлық жұмыстар.

      8. Осы баптың мақсаттары үшін жеке лицензия бойынша өндіру жөніндегі операцияларға арналған шығыстарға басқарушылық және әкімшілік мұқтаждықтарға, бухгалтерлік есепті жүргізуге, ғылыми зерттеулерге, персоналды оқытуға арналған шығыстар және басқа да осыған ұқсас шығыстар жатқызылуы мүмкін.

      Өндіру жөніндегі операцияларға арналған шығыстарды есептеу кезінде мұндай шығыстардың үлесі жер қойнауын пайдаланушы кезеңдік есепте мәлімдеген жалпы шығыстардың жиырма пайызынан аспауға тиіс.

      9. Өндіру жөніндегі операцияларға арналған шығыстарға:

      1) жергілікті жерде өндіру учаскесі шекараларының межелік және геодезиялық белгілерін орналастыруға, оның ішінде жерге орналастыру жұмыстарына;

      2) жер қойнауын пайдалану құқығын, жер пайдалану құқығын немесе жер учаскесіне меншік құқығын иелену, осындай иеленулерге ілеспе шығыстарды қоса алғанда;

      3) өндіру учаскесімен тікелей байланысты емес ғылыми-зерттеу жұмыстарына;

      4) жер учаскелерін сатып алуға немесе жер учаскелерінің иелері мен пайдаланушыларына шығындарды өтеуге және жерлерді олардың нысаналы мақсаты бойынша пайдалану үшін жарамды жағдайға келтіруге байланысты өтемақыларға арналған шығыстар жатқызылмайды.

      10. Осы бапта көзделген өндіру жөніндегі операцияларға арналған ең төмен шығыстар бойынша міндеттемелер бұзылған жағдайда жер қойнауын пайдаланушы жетіспейтін шығыстарды жүргізуге және бұл туралы құзыретті органға есепті жылдан кейінгі үш айдан кешіктірілмейтін мерзімде есеп беруге міндетті.

      Жер қойнауын пайдаланушы осы тармаққа сәйкес жүргізген шығыстары ағымдағы жылдың шығыстарына есептелмейді.

      Ескерту. 210-бапқа өзгеріс енгізілді – ҚР 26.12.2019 № 284-VІ (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

211-бап. Пайдалы қатты қазбаларды өндіруге арналған лицензияның мерзімі

      1. Пайдалы қатты қазбаларды өндіруге арналған лицензияның мерзімі қатарынан жиырма бес жылдан аспайды.

      2. Өндіруге арналған лицензияның мерзімі жер қойнауын пайдаланушының өтініші бойынша лицензияның бастапқы мерзімінен аспайтын кезеңге ұзартылуы мүмкін.

      Өндіруге арналған лицензияның мерзімін ұзарту саны шектелмейді.

      3. Ұзарту туралы өтініш құзыретті органға өзі бекітетін нысан бойынша лицензияның мерзімі өткенге дейін төрт жылдан ерте берілмейді.

      Егер өтінішті қарау кезеңінде өндіруге арналған лицензияның мерзімі өтіп кетсе, лицензия осындай қарастыру кезеңіне қолданылуын жалғастырады. Өндіруге арналған лицензияны ұзарту мерзімін есептеу аяқталған мерзімнің соңғы күнінен кейінгі күннен басталады.

      4. Өндіруге арналған лицензияның мерзімі:

      1) егер мәлімделген ұзарту мерзімі осы баптың 2-тармағына сәйкес келмесе;

      2) осы баптың 3-тармағында көзделген лицензияның қолданысын ұзарту туралы өтініш беру мерзімі бұзылса;

      3) өндіруге арналған лицензияның жер учаскелерін пайдаланғаны үшін төлемақы (жалдау төлемдерін) төлеу және ұзарту туралы өтініш күнінің алдындағы есептік кезеңдер үшін өндіруге арналған ең төмен шығыстар бойынша шарттарды бұзушылықтарды жер қойнауын пайдаланушы жоймаған болса, ұзартылуға жатпайды.

212-бап. Жер қойнауын пайдаланушының пайдалы қатты қазбаларды өндіру кезіндегі оқыту және ғылым саласындағы міндеттемелері

      1. Өндіруге арналған лицензия қолданысының екінші жылынан бастап жер қойнауын пайдаланушы жыл сайын:

      1) құзыретті орган білім беру саласындағы уәкілетті органмен бірлесе отырып айқындаған тәртіппен жер қойнауын пайдаланушы алдыңғы жылы өндіруге арналған шығыстарының бір пайызы мөлшерінде қазақстандық кадрларды оқытуды қаржыландыруды жүзеге асыруға;

      2) құзыретті орган ғылым саласындағы уәкілетті органмен бірлесе отырып айқындаған тәртіппен жер қойнауын пайдаланушының алдыңғы жылы өндіруге арналған шығыстарының бір пайызы мөлшерінде ғылыми-зерттеу, ғылыми-техникалық және (немесе) тәжірибелік-конструкторлық жұмыстарды қаржыландыруды жүзеге асыруға міндетті.

      2. Осы баптың 1-тармағына сәйкес жүзеге асырылған, белгіленген ең төменгі мөлшерден асатын қаржыландыру көлемі жер қойнауын пайдаланушының келесі жылы тиісті міндеттемелерін орындау есебіне есептеледі.

213-бап. Пайдалы қатты қазбаларды өндіру жөніндегі операциялар үшін тауарларды, жұмыстарды және көрсетілетін қызметтерді сатып алу

      1. Пайдалы қатты қазбаларды өндіру жөніндегі операцияларды жүргізу кезінде тауарларды, жұмыстар мен көрсетілетін қызметтерді сатып алу, оның ішінде мердігерлердің сатып алуы мынадай тәсілдердің бірімен жүзеге асырылады:

      1) ашық конкурс;

      2) бір көзден сатып алу;

      3) бағаны төмендетуге арналған ашық конкурс (электрондық сауда-саттық);

      4) осы тармақтың нормаларын қолданбай тауарларды, жұмыстар мен көрсетілетін қызметтерді сатып алу;

      5) тауар биржаларында.

      Өндіру жөніндегі операцияларды жүргізу кезінде пайдаланылатын тауарларды, жұмыстар мен көрсетілетін қызметтерді сатып алу жер қойнауын пайдалану жөніндегі операцияларды жүргізу кезінде пайдаланылатын тауарлардың, жұмыстар мен көрсетілетін қызметтердің және оларды өндірушілердің тізілімін міндетті түрде пайдалана отырып немесе жер қойнауын пайдаланушының жұмысы осындай тізілімінің жұмысымен үйлестірілген Интернеттің қазақстандық сегментінде орналасқан электрондық сатып алудың өзге де жүйелерін пайдалануымен, осы тармақтың бірінші бөлігінің 1), 2) және 3) тармақшаларында көрсетілген тәсілдермен жүргізіледі.

      Жұмыстар мен көрсетілетін қызметтерді сатып алу бойынша конкурсты ұйымдастырушы конкурс жеңімпазын айқындау кезінде конкурсқа қатысушылардың – жұмыстар мен көрсетілетін қызметтердің қазақстандық өндірушілерінің конкурстық өтінімінің бағасын шартты түрде жиырма пайызға азайтады. Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес құрылған, Қазақстан Республикасының аумағында орналасқан, Қазақстан Республикасының халықтың көші-қоны туралы заңнамасына сәйкес корпоративішілік ауыстыру шеңберінде Қазақстан Республикасының аумағында еңбек қызметін жүзеге асыратын басшылар, менеджерлер мен мамандар санын есепке алмағанда, жұмыскерлердің жалпы санынан Қазақстан Республикасы азаматтарының кемінде тоқсан бес пайызын тартатын дара кәсіпкерлер және (немесе) заңды тұлғалар жұмыстар мен көрсетілетін қызметтердің қазақстандық өндірушілері деп танылады.

      Бұл ретте Қазақстан Республикасының халықтың көші-қоны туралы заңнамасына сәйкес корпоративішілік ауыстыру шеңберінде Қазақстан Республикасының аумағында еңбек қызметін жүзеге асыратын шетелдік басшылардың, менеджерлер мен мамандардың саны әрбір тиісті санат бойынша басшылардың, менеджерлер мен мамандардың жалпы санының елу пайызынан көп болмауға тиіс.

      Жер қойнауын пайдаланушылар мен олардың мердігерлерінің пайдалы қатты қазбаларды өндіру жөнінде операциялар жүргізу кезінде пайдаланылатын тауарларды, жұмыстар мен көрсетілетін қызметтерді сатып алу тәртібін пайдалы қатты қазбалар саласындағы уәкілетті орган айқындайды.

      Пайдалы қатты қазбаларды өндіру жөніндегі операцияларды жүргізу кезінде пайдаланылатын, Қазақстан Республикасының шегінен тыс жерде өткен конкурс нәтижелері бойынша немесе белгіленген тәртіпті бұза отырып сатып алынған тауарларды, жұмыстар мен көрсетілетін қызметтерді сатып алу жөніндегі шығыстар құзыретті орган жер қойнауын пайдаланушының лицензиялық міндеттемелерді орындау ретінде есепке алатын шығыстардан алып тасталады.

      2. Пайдалы қатты қазбаларға қатысты электрондық сатып алу жүйесінің жұмысын жер қойнауын пайдалану жөніндегі операцияларды жүргізу кезінде пайдаланылатын тауарлар, жұмыстар мен көрсетілетін қызметтер және оларды өндірушілер тізілімінің жұмысымен үйлестіру тәртібін пайдалы қатты қазбалар саласындағы уәкілетті орган бекітеді.

      3. Осы баптың мақсаттары үшін:

      1) жер қойнауын пайдалану жөніндегі операцияларды жүргізу кезінде пайдаланылатын тауарлардың, жұмыстар мен көрсетілетін қызметтердің және оларды өндірушілердің тізілімі деп жер қойнауын пайдалану жөніндегі операцияларды жүргізу кезінде пайдаланылатын тауарлардың, жұмыстар мен көрсетілетін қызметтердің сатып алынуын және оларды өндірушілерді бақылау мен мониторингтеуге, сондай-ақ электрондық сатып алуды және жер қойнауын пайдалану жөнінде операцияларды жүргізу кезінде пайдаланылатын тауарлардың, жұмыстар мен көрсетілетін қызметтердің тізбесін қалыптастыруға арналған мемлекеттік ақпараттық жүйе түсініледі;

      2) электрондық сатып алу жүйесі деп сатып алуды ұйымдастырушылар (жер қойнауын пайдаланушылар немесе жер қойнауын пайдаланушылар уәкілеттік берген тұлғалар) тауарларды, жұмыстар мен көрсетілетін қызметтерді пайдалы қатты қазбалар саласындағы уәкілетті орган бекітетін, жер қойнауын пайдалану жөніндегі операцияларды жүргізу кезінде тауарларды, жұмыстар мен көрсетілетін қызметтерді сатып алу тәртібіне сәйкес сатып алу үшін пайдаланатын электрондық ақпараттық жүйе түсініледі.

      4. Жер қойнауын пайдаланушылар пайдалы қатты қазбалар саласындағы уәкілетті органға өзі айқындаған тәртіппен тауарларды, жұмыстар мен көрсетілетін қызметтерді сатып алудың жылдық (бір қаржы жылына арналған) және орта мерзімді (бес қаржы жылына арналған) бағдарламаларын, сондай-ақ осы Кодекстің 6-тарауына сәйкес жер қойнауын пайдаланушы операторды тартқан кезде, оператордың өтеулі көрсетілетін қызметтерін жоспарланған сатып алу туралы ақпарат беруге міндетті.

      Тауарларды, жұмыстар мен көрсетілетін қызметтерді сатып алудың бір жылдық бағдарламасы деп жер қойнауын пайдаланушы жасайтын, жер қойнауын пайдаланушы күнтізбелік бір жылға жоспарлайтын тауарлардың, жұмыстар мен көрсетілетін қызметтердің номенклатурасы мен көлемдерін, оларды сатып алу тәсілдері мен мерзімдерін айқындайтын құжат түсініледі.

      Тауарларды, жұмыстар мен көрсетілетін қызметтерді сатып алудың орта мерзімді бағдарламасы деп жер қойнауын пайдаланушы жасайтын, ол бес жылдық кезеңге жоспарлайтын тауарлардың, жұмыстар мен көрсетілетін қызметтердің номенклатурасы мен көлемдерін, оларды сатып алу тәсілдері мен мерзімдерін айқындайтын құжат түсініледі.

      Оператор көрсететін қызметтерді жоспарланған сатып алу туралы ақпарат деп жер қойнауын пайдаланушы жасайтын, оператор өтеулі негізде ұсынатын көрсетілетін қызметтердің көлемі мен мерзімдерін айқындайтын құжат түсініледі.

      5. Осы баптың 1-тармағының талаптары:

      1) тауарларды, жұмыстар мен көрсетілетін қызметтерді Қазақстан Республикасының мемлекеттік сатып алу туралы заңнамасына сәйкес сатып алатын жер қойнауын пайдаланушыларға;

      2) дауыс беретін акцияларының (қатысу үлестерінің) елу және одан да көп пайызын ұлттық басқарушы холдинг тікелей немесе жанама иеленетін, жер қойнауын пайдалану құқығына ие заңды тұлғаларға қолданылмайды.

      Ескерту. 213-бапқа өзгеріс енгізілді – ҚР 20.04.2023 № 226-VII (01.07.2023 бастап қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

214-бап. Пайдалы қатты қазбаларды өндіру жөніндегі операцияларды жүргізу тәртібі

      1. Жер қойнауын пайдаланушы пайдалы қатты қазбаларды өндіруге арналған лицензия бойынша жер қойнауы учаскесінде пайдалы қатты қазбалардың кез келген түрін өндіруге және оған барлау жүргізуге құқылы.

      2. Пайдалы қатты қазбаларды өндіру пайдалы қазбаларды мемлекеттік есепке алуға енгізілген қорлары және (немесе) ресурстары бар және жер қойнауын пайдаланушы үшін коммерциялық қызығушылық тудыратын жер қойнауы учаскесінде жүргізіледі.

      3. Пайдалы қатты қазбаларды өндіру жөніндегі барлық жұмыстар құжатталуға жатады. Құжаттама жер қойнауы учаскесін анық зерттеу және кейіннен игеру үшін қажетті жұмыстардың сипаттамасын қамтуға тиіс.

      4. Пайдалы қатты қазбаларды өндіруді жүргізу кезінде жер қойнауын пайдаланушы:

      1) өндіруде қолданылатын техникалық құралдардың оңтайлылығы мен қауіпсіздігін;

      2) пайдалы қатты қазбалардың кен орнын оның игерілуін күрделендіруге, кен орны ресурстарының сапасын төмендетуге алып келетін қауіпті техногендік процестер көріністерінен қорғауды;

      3) өндірілген пайдалы қатты қазбалардың, өндіру кезінде түзілетін өндіріс қалдықтарының анық есепке алынуын;

      4) өндіру кезінде, зертханалық зерттеулер мен талдаулар деректерін қоса алғанда, алынған бірінші және екінші геологиялық ақпараттың анықтығы мен сақталуын қамтамасыз етуге міндетті.

      5. Егер бұл экологиялық және өнеркәсіптік қауіпсіздік талаптарына қайшы келмесе, пайдалы қатты қазбаларды өндіру барысындағы тау-кен массасының және (немесе) орын ауыстырылатын топырақтың көлемі шектелмейді.

      Өндіру барысында алынатын пайдалы қатты қазбалар (пайдалы құрауыштар) жер қойнауын пайдаланушының меншігі болып табылады.

      6. Жер қойнауын пайдаланушы пайдалы қатты қазбаларды өндіру жөніндегі операцияларды жүргізу кезінде су қорғау іс-шараларын орындауға, сондай-ақ тау-кен қазындыларына ағатын жерасты суларына қатысты су объектілерін қорғау бойынша Қазақстан Республикасының су және экологиялық заңнамасында белгіленген өзге де талаптарды сақтауға міндетті.

      Пайдалы қатты қазбаларды өндіру жөніндегі операцияларды жүргізу кезінде тау-кен қазындыларына жерасты суларының технологиялық жағынан шарасыз ағуы арнайы рұқсаттар немесе лицензиялар алуды талап етпейді.

      Тау-кен қазындыларына ағатын жерасты суларын пайдалану Қазақстан Республикасының су және экологиялық заңнамасына сәйкес жүзеге асырылады.

      Ескерту. 214-бапқа өзгеріс енгізілді – ҚР 28.12.2023 № 52-VIII (31.12.2023 бастап қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

215-бап. Жер қойнауын пайдаланушының пайдалы қатты қазбаларды өндіруді жүргізу кезіндегі есептілігі

      1. Жер қойнауын пайдаланушы пайдалы қатты қазбаларды өндіруге арналған лицензия бойынша мынадай мерзімдік есептерді:

      1) лицензиялық міндеттемелердің орындалуы туралы есепті;

      2) сатып алынған тауарлар, жұмыстар және көрсетілетін қызметтер және олардағы елішілік құндылық үлесі туралы есепті;

      3) жер қойнауын пайдаланушыны тікелей немесе жанама бақылайтын тұлғалардың және (немесе) ұйымдардың құрамы туралы есептерді;

      4) өндіру учаскесінде барлау жүргізілген жағдайда – геологиялық есептерді;

      5) өндірілген пайдалы қатты қазбалар туралы есепті;

      6) ұстап тұру мәртебесі берілген жағдайда – жұмыстар бағдарламасының орындалуы туралы есепті ұсынуға міндетті.

      2. Осы баптың 1-тармағының 2) тармақшасында көзделген, есепті кезеңнен кейінгі айдың жиырма бесінен кешіктірілмей тоқсан сайын ұсынылатын есепті қоспағанда, мерзімдік есептер жыл сайын алдыңғы күнтізбелік жыл үшін әрбір жылдың отызыншы сәуірінен кешіктірілмей ұсынылады.

      Толық емес күнтізбелік жыл үшін есептер жер қойнауын пайдаланудың нақты кезеңі бойынша ұсынылады.

      Жер қойнауы учаскесін пайдалану кезеңінің соңғы толық емес күнтізбелік жыл үшін есептері көрсетілген кезең аяқталғаннан кейін екі айдан кешіктірілмей ұсынылады.

      3. Осы баптың 1-тармағының 1) және 6) тармақшаларында көзделген есептер құзыретті органға оның өзі бекітетін тәртіппен ұсынылады.

      Лицензиялық міндеттемелердің орындалуы туралы есепте көрсетілген өндіру учаскесі бойынша шығыстар туралы мәліметтерді "Аудиторлық қызмет туралы" Қазақстан Республикасының Заңына сәйкес аудитор растауға тиіс.

      Егер мұндай мәліметтер аудит жүргізілген қаржылық есептілікте жеке келтірілсе (анықталса) олар аудитормен расталған деп танылады.

      Осы баптың 1-тармағының 2) және 3) тармақшаларында көзделген есептер пайдалы қатты қазбалар саласындағы уәкілетті органға өзі айқындайтын тәртіппен ұсынылады.

      Осы баптың 1-тармағының 4) және 5) тармақшаларында көзделген есептер жер қойнауын зерттеу саласындағы уәкілетті органға өзі айқындайтын тәртіппен ұсынылады.

      Ескерту. 215-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 02.01.2021 № 401-VI (01.03.2021 бастап қолданысқа енгізіледі); 15.11.2021 № 72-VII (01.01.2022 бастап қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

216-бап. Тау-кен жұмыстарының жоспары

      1. Пайдалы қатты қазбаларды өндіру жөніндегі операцияларды жүргізуге арналған жобалау құжаты тау-кен жұмыстарының жоспары болып табылады.

      2. Тау-кен жұмыстарының жоспарын жер қойнауын пайдаланушы әзірлейді және бекітеді.

      3. Тау-кен жұмыстарының жоспарында пайдалы қатты қазбаларды өндіру жөніндегі жұмыстардың түрлері, әдістері және тәсілдері, жұмыстардың болжамды көлемі және оларды жүргізудің мерзімдері, сондай-ақ пайдаланылатын технологиялық шешімдер сипатталады.

      Тау-кен жұмыстарының жоспарын жасау бойынша нұсқаулықты пайдалы қатты қазбалар саласындағы уәкілетті орган әзірлейді және бекітеді.

      Тау-кен жұмыстары жоспарының мазмұнын жер қойнауын пайдаланушы экологиялық және өнеркәсіптік қауіпсіздік талаптарын ескере отырып, дербес айқындайды.

      4. Тау-кен жұмыстарының жоспарында сипатталатын пайдалы қатты қазбаларды өндіру жөніндегі операциялар тиісті экологиялық рұқсат болған кезде жүзеге асырылады. Тау-кен жұмыстарының жоспары өнеркәсіптік қауіпсіздік саласындағы уәкілетті органмен келісіледі.

      Егер тау-кен жұмыстары жоспарында көзделген пайдалы қатты қазбаларды өндіру жөніндегі операцияларды жүргізу жерүсті су объектілерінің су қорғау аймақтары шегінде болжанатын болса, тау-кен жұмыстарының жоспары да су қорын пайдалану және қорғау, сумен жабдықтау, суды бұру саласындағы уәкілетті органның өңірлік органдарымен келісіледі.

      Жер қойнауын пайдаланушы осы бапқа сәйкес тау-кен жұмыстарының жоспарын келіскен және тиісті экологиялық рұқсат алған жағдайда ғана пайдалы қатты қазбаларды өндіру жөніндегі операцияларды жүргізуге құқылы.

      5. Өндіру бойынша жоспарланатын жұмыстардың түрлері, әдістері және (немесе) тәсілдері, сондай-ақ жұмыстарды жүргізу технологиялары, көлемдері мен мерзімдері өзгертілген, өндірістік объектілердің және инфрақұрылым объектілерінің құрамы өзгертілген жағдайда жер қойнауын пайдаланушы тау-кен жұмыстарының жоспарына тиісті өзгерістер енгізуге және оны пайдалы қатты қазбалар саласындағы уәкілетті органға ұсынуға міндетті. Егер көрсетілген өзгерістер өнеркәсіптік қауіпсіздік мәселелері бойынша келісуді, қоршаған ортаға әсер етуге бағалау жүргізуді және экологиялық рұқсат алуды (қайта ресімдеуді) талап етсе, тау-кен жұмыстарының жоспары енгізілген өзгерістерімен қоса, осындай келісуден, қоршаған ортаға әсер етуге бағалау жүргізілгеннен және экологиялық рұқсат алынғаннан (қайта ресімделгеннен) кейін ғана пайдалы қатты қазбалар саласындағы уәкілетті органға ұсынылады.

      6. Өзгертілген тау-кен жұмыстарының жоспарын пайдалы қатты қазбалар саласындағы уәкілетті органға ұсынылғанға дейін ол бойынша жұмыстар жүргізуге тыйым салынады.

      Ескерту. 216-бапқа өзгеріс енгізілді ҚР 02.01.2021 № 401-VI (01.07.2021 бастап қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

217-бап. Жою жоспары

      1. Жою жоспары өндіру учаскесінде орналасқан кенішті және басқа да өндірістік және инфрақұрылым объектілерін пайдаланудан шығару жөніндегі, өндіру жөніндегі операцияларды жүргізу нәтижесінде бүлінген жерді рекультивациялау жөніндегі іс-шаралардың, прогрессивті жоюды жүргізу жөніндегі іс-шаралардың, өндіру жөніндегі операциялардың салдарын жою жөніндегі өзге де жұмыстардың сипаттамасын, сондай-ақ жою жөніндегі осындай іс-шаралардың болжалды құнын есептеуді қамтитын құжат болып табылады.

      Егер жер қойнауы кеңістігін пайдалануға арналған лицензия (лицензиялар) бойынша жер қойнауының басқа учаскесінде (учаскелерінде) орналасқан тау-кен өндіру немесе тау-кен байыту өндірісінің техногендік минералдық түзілімдерін орналастыру объектілері өндіру учаскесіндегі (өндіру учаскелеріндегі) кенішті пайдаланумен тікелей байланысты болса немесе өндірудің аралас учаскелерінде орналасқан екі кенішті пайдалану бірыңғай технологиялық процесте жүзеге асырылса, жер қойнауын пайдаланушы осы жер қойнауы учаскелерінде жер қойнауын пайдалану жөніндегі операциялардың салдарын жою жөніндегі барлық жоспарланған жұмыстарды жүзеге асыру мақсатында бірыңғай жою жоспарын әзірлеуге құқылы.

      Жою жоспары қоршаған ортаны қорғау саласында жұмыстарды орындауға және қызметтер көрсетуге арналған лицензиясы бар тұлғаны тарту арқылы жасалады және оны жер қойнауын пайдаланушы бекітеді. Жою жоспары Қазақстан Республикасының азаматтық қорғау туралы заңнамасына сәйкес өнеркәсіптік қауіпсіздік сараптамасына, ал ол жүргізілгеннен кейін – Қазақстан Республикасының экология заңнамасына сәйкес мемлекеттік экологиялық сараптамаға жатады.

      2. Жер қойнауын пайдаланушы өндіру жөніндегі операциялардың салдарын жою бойынша жұмыстардың құнын есептеуге өзгеріс енгізуді қоса алғанда, жою жоспарына:

      1) өнеркәсіптік қауіпсіздік сараптамасы мен мемлекеттік экологиялық сараптаманың соңғы оң қорытындыларын алған күннен бастап үш жылдан кешіктірмей;

      2) осы Кодекстің 216-бабының 5-тармағына сәйкес тау-кен жұмыстарының жоспарына өзгерістер енгізілген жағдайда, өзгерістер енгізуге міндетті.

      3. Өнеркәсіптік қауіпсіздік сараптамасы мен мемлекеттік экологиялық сараптаманың оң қорытындыларын алған жою жоспарында салдарын жою көзделмеген пайдалы қатты қазбаларды өндіру жөніндегі операцияларды жүзеге асыруға тыйым салынады.

      4. Жою жоспарын жасау бойынша нұсқаулықты және пайдалы қатты қазбаларды өндіру жөніндегі операциялардың салдарын жоюдың болжамды құнын есептеу әдістемесін пайдалы қатты қазбалар саласындағы уәкілетті орган қоршаған ортаны қорғау саласындағы уәкілетті органмен келісу бойынша әзірлейді және бекітеді.

      Ескерту. 217-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 02.01.2021 № 401-VI (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-баптан қараңыз) Заңымен.

218-бап. Пайдалы қатты қазбаларды өндіру жөніндегі операциялардың салдарын жою

      1. Пайдалы қатты қазбаларды өндіру жөніндегі операциялар салдарын жою жою жоспары негізінде әзірленген жою жобасына сәйкес жүргізіледі.

      2. Жер қойнауын пайдаланушы Қазақстан Республикасының жер заңнамасына және Қазақстан Республикасындағы сәулет, қала құрылысы және құрылыс қызметі туралы Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес пайдалы қатты қазбаларды өндіру салдарын жою жөніндегі жұмыстар жобасын әзірлеуді, келісуді, сараптауды және бекітуді лицензия мерзімі өткенге дейін екі жылдан кешіктірмей қамтамасыз етуге міндетті.

      Өндіру учаскесінің бәрінен немесе бір бөлігінен бас тартылған жағдайда, егер осы тармақтың бесінші бөлігінің ережелерінен пайдалы қатты қазбаларды өндіру салдарын жою қажеттігі туындамаса, мұндай салдарды жою жобасы осындай бас тартуға дейін әзірленеді, келісіледі, сараптауға және бекітуге жатады.

      Егер пайдалы қатты қазбаларды өндіруге арналған лицензияның қолданылуы өзге негіздер бойынша тоқтатылса, жер қойнауын пайдалану құқығы тоқтатылған тұлға пайдалы қатты қазбаларды өндіру салдарын жою жөніндегі жұмыстар жобасын әзірлеуді және бекітуді лицензияның қолданылуы тоқтатылған күннен бастап сегіз айдан кешіктірмей қамтамасыз етуге міндетті.

      Жер қойнауын пайдаланушы осы Кодекстің 220-бабына сәйкес бас тартқан өндіру учаскесінің бір бөлігінде пайдалы қатты қазбаларды өндіру жөніндегі операциялар салдарын жою осындай бас тартқанға дейін жүргізіледі. Жою аяқталғаннан кейінгі және өндіруге арналған лицензиядан ол алып тасталған кезге дейінгі кезеңде өндіру жөніндегі операцияларды жүргізуге немесе осындай учаскенің бір бөлігін өзге де пайдалануға жол берілмейді.

      Егер өндіру учаскесінің жер қойнауын пайдаланушы бас тартқан бір бөлігін пайдалану өндіруге арналған лицензияда көзделген операциялар жүргізілместен және жер бетін (су айдындары түбін) бүлдірмей жүзеге асырылса, өндіру учаскесінің бір бөлігінде жою жұмыстарын жүргізу талап етілмейді. Бұл жағдайда жою жұмыстарын жүргізудің қажет еместігін растайтын зерттеп-қарау актісі жасалады, оған осы баптың 4-тармағында аталған тұлғалар қол қояды.

      3. Өндіру учаскесінде жер қойнауын пайдалану құқығы тоқтатылған тұлға осындай тоқтату күнінен бастап сегіз айдан кешіктірілмейтін мерзімде өндіру жөніндегі операциялар салдарын жоюға кірісуге міндетті. Осы кезең ішінде аталған тұлға жер қойнауы учаскесінің аумағынан өндірілген пайдалы қатты қазбаларды шығаруға құқылы. Лицензияның қолданылуы тоқтатылғаннан кейін сегіз ай өткен соң өндіру учаскесінің аумағынан шығарылмаған пайдалы қатты қазбалар жер қойнауының құрамына енгізілген деп танылады және осы бапқа сәйкес жойылуға жатады.

      4. Жою актісіне қол қойылғаннан кейін өндіру учаскесінде (оның бір бөлігінде) өндіру жөніндегі операциялардың салдарын жою аяқталды деп есептеледі. Жою актісіне облыстың, республикалық маңызы бар қаланың немесе астананың тиісті жергілікті атқарушы органы өз өкілдері мен қоршаған ортаны қорғау, өнеркәсіптік қауіпсіздік саласындағы уәкілетті мемлекеттік органдардың, халықтың санитариялық-эпидемиологиялық саламаттылығы саласындағы мемлекеттік органның өкілдерінен құратын комиссия және жер қойнауын пайдаланушы (жер қойнауын пайдалану құқығы тоқтатылған тұлға, ол болған кезде) қол қояды. Егер жою жеке меншіктегі, тұрақты немесе ұзақ мерзімді уақытша өтеулі жер пайдаланудағы жер учаскесінде жүзеге асырылса, жою актісіне жер учаскесінің меншік иесі немесе жер пайдаланушы да қол қояды.

      5. Пайдалы қатты қазбаларды өндіру жөніндегі операциялардың салдарын жою актісіне (зерттеп-қарау актісіне) қол қою жер қойнауын пайдалану құқығын өзге тұлғаларға кейіннен беру үшін мемлекеттік жер қойнауы қорының бірыңғай кадастрына тиісті мәліметтерді енгізуге негіз болып табылады.

      6. Осы баптың ережелері салдарын жоюды талап ететін өндіру жөніндегі операциялар жүргізілмеген, өндіру учаскесінде немесе оның бір бөлігінде жер қойнауын пайдалану құқығы тоқтатылған жағдайда қолданылмайды. Бұл учаскеде барлау жөніндегі операциялар жүргізілген жағдайда олардың салдарын жою осы Кодекстің 197-бабына сәйкес жүргізіледі.

      Ескерту. 218-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 02.01.2021 № 401-VI (01.03.2021 бастап қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

219-бап. Пайдалы қатты қазбаларды өндіру салдарын жою жөніндегі міндеттемелерді орындауды қамтамасыз ету

      1. Жер қойнауын пайдаланушы өндіру учаскесінде пайдалы қатты қазбаларды өндіру жөніндегі операцияларға осындай операциялар салдарын жою бойынша міндеттемелердің орындалуын қамтамасыз етуді пайдалы қатты қазбалар саласындағы уәкілетті органға берген жағдайда кірісуге құқылы.

      2. Өндіру жөніндегі операциялар салдарын жою бойынша жер қойнауын пайдаланушы міндеттемелерінің орындалуын қамтамасыз ету мынадай шарттар сақтала отырып, осы Кодексте көзделген оның кез келген түрлері үйлестіріліп берілуі мүмкін: өндіруге арналған лицензияның үштен бір мерзімі ішінде – банк кепілдігі немесе банктік салым кепілі түрінде қамтамасыз ету жалпы қамтамасыз ету сомасының кемінде қырық пайызын, үштен екі мерзімі ішінде – кемінде алпыс пайызын және қалған кезеңде жүз пайызын құрауға тиіс.

      Егер жоюды жүргізу екі және одан көп жер қойнауы учаскесі үшін осы Кодекстің 217-бабы 1-тармағының екінші бөлігіне сәйкес жасалған жою жоспары бойынша жүзеге асыру жоспарланса, жер қойнауын пайдаланушы осы учаскелерде жер қойнауын пайдалану салдарын жою бойынша міндеттемелердің орындалуын ортақ қамтамасыз етуді беруге құқылы.

      3. Қамтамасыз ету сомасы өндіру жөніндегі операциялардың және жою жоспарына өнеркәсіптік қауіпсіздік сараптамасы мен мемлекеттік экологиялық сараптаманың соңғы оң қорытындылары алынған күннен бастап алдағы үш жылға жоспарланатын операциялардың салдарын жою жөніндегі жұмыстардың жалпы есептік құнын жабуға тиіс.

      Қамтамасыз ету сомасы жою жөніндегі жұмыстар жоспарында көзделген сметаға сәйкес түпкілікті қайта есептеуге жатады.

      Жою жөніндегі жұмыстардың құнына әкімшілік және басқарушылық шығыстар, сондай-ақ:

      учаске (учаскелер) аумағында орналасқан технологиялық жабдықты, ғимараттарды және құрылысжайларды демонтаждауға және әкетуге;

      кенішті (шахтаны, ұңғыманы, карьерді және басқаларын), техногендік минералдық түзілімдерді орналастыру объектілерін (олар болған кезде) жабуға;

      зиянды заттар мен материалдарды (олар болған кезде) көмуге;

      бүлінген жерді рекультивациялауға;

      өзендердің, жылғалардың және су ағындарының (олар болған кезде) арналарын қалпына келтіруге;

      жерүсті және жерасты суларының, ауаның сапасын, топырақтың және өсімдіктердің жай-күйін мониторингтеуге арналған шығыстар кіруге тиіс.

      4. Өндіруге арналған лицензияның қолданылуы тоқтатылған кезде пайдалы қатты қазбалар саласындағы уәкілетті органның келісімімен қамтамасыз ету сомасы жер қойнауы учаскесінде орындалған және осы Кодекстің 218-бабының 4-тармағында көзделген тәртіппен қабылданған жою жұмыстары бөлігінің құнына мөлшерлес азайтылуы мүмкін. Пайдалы қатты қазбалар саласындағы уәкілетті орган қамтамасыз етуді берген тұлғаны қамтамасыз ету сомасын азайту туралы жер қойнауын пайдаланушыдан өтінішті алған күннен бастап бес жұмыс күні ішінде хабардар етеді.

      Пайдалы қатты қазбаларды өндіруге арналған лицензияның қолданылуы тоқтатылғаннан кейін қамтамасыз ету сомасын азайтуға, егер осындай азайту нәтижесінде қалған қамтамасыз ету сомасы жою жөніндегі жұмыстар жобасының сметасында көзделген, жою бойынша аяқталмаған жұмыстарға арналған шығыстарды жаба алмайтын болса, тыйым салынады.

      5. Осы Кодекстің талаптарына сәйкес салдарын жою қамтамасыз етілмеген пайдалы қатты қазбаларды өндіру жөніндегі операцияларға тыйым салынады.

      Ескерту. 219-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 02.01.2021 № 401-VI (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-баптан қараңыз) Заңымен.

220-бап. Пайдалы қатты қазбаларды өндіру учаскесінен бас тарту

      1. Пайдалы қатты қазбаларды өндіруге арналған лицензияның мерзімі өткенге дейін кез келген уақытта жер қойнауын пайдаланушы құзыретті органға бас тарту туралы жазбаша мәлімдей отырып, барлық өндіру учаскесінен не оның бір бөлігінен бас тартуға құқылы.

      Өндіру учаскесінің бір бөлігінен бас тартылған жағдайда, пайдалануда қалған өндіру учаскесі осы Кодекстің 19-бабының ережелеріне сәйкес келуге тиіс.

      2. Барлық өндіру учаскесінен немесе оның бір бөлігінен мерзімінен бұрын бас тарту туралы өтініште бас тартуға жататын жер қойнауы учаскесінің аумағына нұсқау қамтылуға тиіс.

      Өтінішке мыналар қоса беріледі:

      1) жер қойнауын пайдаланушы бас тартып отырған барлық өндіру учаскесінде немесе оның бір бөлігінде өндіру салдарын жою актісі;

      2) жер қойнауын пайдаланушы бас тартып отырған жер қойнауы учаскесі аумағының алаң есептері (көлемі) және бұрыш нүктелерінің географиялық координаттары бар сипаттамасы;

      3) жер қойнауы учаскесінің бір бөлігінен бас тартылғаннан кейін қалыптастырылатын өндіру учаскесі аумағының алаң есептері (көлемі) және бұрыш нүктелерінің географиялық координаттары бар, көрнекілікті қамтамасыз ететін масштабта орындалған учаскенің орналасу картограммасы, шолу (ахуалдық) схемасы, сондай-ақ жерүстінің топографиялық картасы қоса берілген сипаттамасы.

      3. Өндіру учаскесінің бір бөлігінен бас тарту өндіруге арналған лицензияны қайта ресімдеуге алып келеді.

      4. Өндіру учаскесінің бір бөлігінен немесе барлығынан бас тарту пайдалы қатты қазбаларды өндіру жөніндегі операцияларды жүргізу үшін берілуі мүмкін учаске (немесе оның бір бөлігі) ретінде мемлекеттік жер қойнауы қорының бірыңғай кадастрына тиісті жер қойнауы учаскесі туралы мәліметтерді енгізуге негіз болып табылады.

221-бап. Пайдалы қатты қазбаларды өндіруге арналған лицензия бойынша міндеттемелерді бұзғаны үшін жауаптылық және оны қайтарып алу

      1. Пайдалы қатты қазбаларды өндіруге арналған лицензияларда көзделген міндеттемелерді бұзушылық жер қойнауын пайдаланушыны тұрақсыздық айыбы немесе лицензияны қайтарып алу түріндегі жауаптылыққа алып келеді.

      2. Өндіру жөніндегі операцияларды жүргізу кезінде пайдаланылатын жұмыстардағы және көрсетілетін қызметтердегі елішілік құндылықтың ең төмен үлесін қамтамасыз ету жөніндегі міндеттемені бұзғаны үшін, сондай-ақ қазақстандық кадрларды оқытуды және (немесе) ғылыми-іздестіру, ғылыми-техникалық және (немесе) тәжірибелік-конструкторлық жұмыстарды қаржыландыру бойынша міндеттемені бұзғаны үшін тұрақсыздық айыбы өндіріліп алынады.

      Міндеттемені бұзғаны үшін тұрақсыздық айыбын төлеу орындалуы тиісті күнтізбелік жылда көзделген негізгі міндеттемені тоқтатады.

      Өндіру жөніндегі операцияларды жүргізу кезінде пайдаланылатын жұмыстардағы және көрсетілетін қызметтердегі елішілік құндылықтың ең төмен үлесін қамтамасыз ету жөніндегі міндеттемені бұзғаны үшін тұрақсыздық айыбы орындалмаған міндеттемелер көлеміне қатысты жұмыстар мен көрсетілетін қызметтердің құнының отыз пайызы мөлшерінде өндіріліп алынады.

      Қазақстандық кадрларды оқытуды қаржыландыру бойынша және ғылыми-іздестіру, ғылыми-техникалық және (немесе) тәжірибелік-конструкторлық жұмыстарды қаржыландыру бойынша міндеттемені орындамағаны үшін тұрақсыздық айыбы орындалмаған міндеттемелердің сомасы мөлшерінде өндіріліп алынады.

      3. Пайдалы қатты қазбаларды өндіруге арналған лицензия мынадай негіздердің бірі болған кезде құзыретті органның қайтарып алуына жатады:

      1) ұлттық қауіпсіздікке қатер төндіруге алып келген, осы Кодекстің 44-бабы 1-тармағының талаптарын бұзушылық;

      2) қол қою бонусын, жер учаскесін пайдаланғаны үшін ақы (жалдау төлемдерін) төлеу туралы міндеттемелерді және (немесе) пайдалы қатты қазбаларды өндіру жөніндегі операцияларға жыл сайынғы ең төмен шығыстар бойынша міндеттемелерін бұзушылық.

      4. Бұзушылық анықталған кезде құзыретті орган бұл туралы жер қойнауын пайдаланушыны жазбаша хабардар етеді.

      5. Осы баптың 3-тармағының 1) тармақшасында көзделген бұзушылық жасалған жағдайда, бұзушылық орын алғанға дейінгі жағдайды қалпына келтіру арқылы, ал қалпына келтіру мүмкін болмаған кезде құзыретті органның рұқсатымен жер қойнауын пайдалану құқығымен байланысты объектілерді ауыстыру бойынша өзге де әрекеттерді жасау арқылы осы бұзушылық бір жылдан аспайтын мерзімде жойылуға жатады.

      Осы баптың 3-тармағының 2) тармақшасында көзделген бұзушылық жасалған жағдайда, жер қойнауын пайдаланушы құзыретті органнан хабарлама алған күннен бастап үш ай ішінде бұзушылықты жоюға міндетті.

      Жер қойнауын пайдаланушы осы тармақта көзделген мерзімдерде құзыретті органды бұзушылықтардың жойылғаны туралы осындай жоюды растайтын құжаттарды қоса бере отырып, жазбаша хабардар етеді.

      Белгіленген мерзімде бұзушылық жойылмаған жағдайда, құзыретті орган осы баптың 6-тармағына сәйкес лицензияны қайтарып алады.

      6. Лицензияны қайтарып алуды құзыретті орган жер қойнауын пайдаланушыға лицензияны қайтарып алу туралы жазбаша хабарлама жіберу арқылы жүргізеді.

      Жер қойнауын пайдаланушы лицензияны қайтарып алу туралы хабарламаны алған күннен бастап үш айдан кейін лицензияның қолданылуы тоқтатылады.

      7. Жер қойнауын пайдаланушы лицензияны қайтарып алу туралы хабарламаны алған күннен бастап он бес жұмыс күні ішінде Қазақстан Республикасының заңнамасында көзделген тәртіппен лицензияны қайтарып алуды даулауға құқылы. Осындай даулау кезеңінде осы баптың 6-тармағында көрсетілген мерзім даулау нәтижелері бойынша шығарылған шешім күшіне енгенге дейін ұзартылады.

      8. Егер лицензияны қайтарып алу үшін негіз болған міндеттерді орындамауға немесе тиісінше орындамауға еңсерілмейтін күштің, яғни осы жағдайлардағы төтенше және ырық бермейтін мән-жайлардың (дүлей құбылыстар, әскери іс-қимылдар және т.с.) әсері себеп болса, лицензияны қайтарып алуға жол берілмейді. Осындай мән-жайларға жер қойнауын пайдаланушының техникалық құралдарының және (немесе) қаржылай қаражатының болмауы, нарықта қажетті тауарлардың, жұмыстардың немесе көрсетілетін қызметтердің болмауы, сондай-ақ әкімшілік жазаның қолданылуы жатпайды.

      9. Осы бапқа сәйкес өндіруге арналған лицензиядан айырылған тұлға жер қойнауын пайдалану жөніндегі операцияларды дереу тоқтатуға және жою жоспарына сәйкес жер қойнауы учаскесін қауіпсіз жай-күйде ұстап тұру жұмыстарына кірісуге міндетті.

      10. Пайдалы қатты қазбаларды өндіруге арналған лицензияны қайтарып алу мемлекеттік жер қойнауы қорының бірыңғай кадастрына тиісті жер қойнауы учаскесі туралы мәліметтерді енгізу үшін негіз болып табылады.

29-ТАРАУ. ПАЙДАЛЫ ҚАТТЫ ҚАЗБАЛАРДЫ ӨНДІРУ УЧАСКЕЛЕРІН ҰСТАП ТҰРУ МӘРТЕБЕСІ

222-бап. Ұстап тұру мәртебесі ұғымы және оны беру негіздері

      1. Ұстап тұру мәртебесі деп осы Кодексте көзделген шарттарда және тәртіппен жер қойнауын пайдаланушының көрсетілген учаскеде (немесе оның бір бөлігінде) пайдалы қатты қазбаларды өндіруді бастамау немесе тоқтата тұру құқығын көздейтін, пайдалы қатты қазбаларды өндіруге арналған лицензия бойынша жер қойнауы учаскесінің айрықша құқықтық режимі танылады.

      Осы тараудың ережелері пайдалы қатты қазбаларды өндіруге арналған лицензияның қолданылу мерзімі кезеңінде қандай уақытта да қолданылуы мүмкін.

      2. Жер қойнауы учаскесіне ұстап тұру мәртебесін беру жер қойнауын пайдаланушыны ұстап тұру мәртебесінің қолданылу кезеңіне осы Кодекстің 210-бабында көзделген міндеттерді, сондай-ақ онымен байланысты есептілікті беру бойынша міндеттемелерді орындаудан босатады.

      Өндіруге арналған лицензия бойынша жер қойнауы учаскесінің бір бөлігіне ұстап тұру мәртебесін беру жер қойнауын пайдаланушының осы Кодекстің 208-бабының 2) тармақшасында көзделген міндеттемелерінің мөлшерін пропорционалды түрде азайтуға алып келеді.

      3. Ұстап тұру мәртебесі кейінгі бес жылға дейінгі мерзімге ұзарту мүмкіндігімен қатарынан бес жылға дейінгі кезеңге беріледі. Пайдалы қатты қазбаларды өндіруге арналған лицензия бойынша жер қойнауы учаскесіне қатысты ұзарту мерзімі ескеріле отырып, ұстап тұру мәртебесінің жалпы мерзімі он жылдан аспайды.

      4. Ұстап тұру мәртебесін беру жер қойнауын пайдаланушыға ұстап тұру мәртебесі қолданылатын жер қойнауы учаскесінің аумағы және осындай мәртебенің қолданылу мерзімі көрсетіле отырып қайта ресімделген өндіруге арналған лицензияны беру арқылы расталады.

      5. Ұстап тұру мәртебесі мынадай негіздердің кез келгені болған кезде беріледі:

      1) анықталған минералды ресурстарды өндіру келешектегі бес жыл ішінде рентабельді болуы мүмкін деп пайымдауға ақылға қонымды негіздер болған кезде қолайсыз нарықтық жағдайларға байланысты мұндай өндірудің жер қойнауын пайдаланушы үшін рентабельсіз болып табылуы;

      2) экологиялық қауіпсіздік талаптарына сәйкес пайдалы қатты қазбаларды өндіруді жүзеге асыруға мүмкіндік беретін технологияның болмауы;

      3) еңсерілмейтін күштің, яғни осы жағдайларда төтенше және ырық бермейтін мән-жайлардың (дүлей құбылыстар, әскери іс-қимылдар және тағы сол сияқты) болуы;

      4) жер қойнауын пайдаланушыға оңалту рәсімін қолдану туралы сот шешімінің күшіне енуі.

      Ескерту. 222-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 02.01.2021 № 401-VI (01.03.2021 бастап қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

223-бап. Ұстап тұру мәртебесін беру тәртібі

      1. Ұстап тұру мәртебесі жер қойнауын пайдаланушының не оңалтушы басқарушының өтініші бойынша беріледі.

      2. Өтініште ұстап тұру мәртебесін беру үшін жер қойнауын пайдаланушы өтініш жасауға негіз болатын мән-жайлар көрсетіледі және сипатталады.

      3. Өтінішке мыналар қоса беріледі:

      1) осы Кодекстің 222-бабы 5-тармағының 1) – 4) тармақшаларында көзделген мән-жайлардың болуын растайтын құжаттар;

      2) жер қойнауын пайдаланушы бекіткен жұмыстар бағдарламасы.

      4. Құзыретті орган өтінішті қарайды және осы Кодекстің 224-бабы 1-тармағының 1), 2) және 4) тармақшаларында көзделген ұстап тұру мәртебесін беруден бас тарту үшін негіздер болмаған кезде, сондай-ақ жұмыстар бағдарламасын келіскеннен кейін өтініш келіп түскен күннен бастап он жұмыс күні ішінде өтініш иесіне консервациялау жобасын ұсыну қажеттілігі туралы хабарлама жібереді.

      Консервациялау жобасы экологиялық рұқсатқа сәйкес әзірленеді және оны өтініш беруші хабардар ету күнінен бастап төрт айдан кешіктірмей құзыретті органға ұсынады. Өтініш беруші құзыретті органға көрсетілген мерзімді ұзартудың қажеттігін негіздей отырып, осындай ұзартуды сұрап өтініш жасауға құқылы.

      Егер мұндай ұзарту қажеттілігі өтініш иесіне байланысты емес мән-жайлардан туындаса, құзыретті орган осы мерзімді осы тармақтың екінші бөлігінде көрсетілген мерзім өткен күннен бастап төрт айдан аспайтын кезеңге ұзартады.

      5. Құзыретті орган өндіру учаскесіне (оның бір бөлігіне) ұстап тұру мәртебесін береді және осы Кодекстің 226-бабында көзделген тәртіппен әзірленген консервациялау жобасы ұсынылған күннен бастап бес жұмыс күнінен кешіктірілмейтін мерзімде қайта ресімделген лицензияны жер қойнауын пайдаланушыға береді. Өндіру учаскесіне (оның бір бөлігіне) ұстап тұру мәртебесін беруге байланысты қайта ресімделген лицензияда ұстап тұру мәртебесі бар осы учаскенің (оның бір бөлігінің) аумағы көрсетіледі.

      Ескерту. 223-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 02.01.2021 № 401-VI (01.07.2021 бастап қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

224-бап. Ұстап тұру мәртебесін беруден бас тарту

      1. Құзыретті орган мынадай негіздердің бірі болған кезде:

      1) өтініш немесе оған қоса берілетін құжаттар осы Кодексте көзделген талаптарға сәйкес келмесе;

      2) өтінішке осы Кодексте талап етілетін құжаттар қоса берілмесе;

      3) өтініш иесі осы Кодекстің 223-бабында көзделген тәртіппен әзірленген консервациялау жобасын құзыретті органға ұсыну мерзімін сақтамаса;

      4) жер қойнауын пайдаланушы келтірген негіздер мен ұсынылған құжаттар өндіру учаскесіне (оның бір бөлігіне) ұстап тұру мәртебесін беру үшін негіз болып табылатын мән-жайлардың болуын растау үшін жеткіліксіз болып табылса, пайдалы қатты қазбаларды өндіруге арналған лицензия бойынша өндіру учаскесіне (оның бір бөлігіне) ұстап тұру мәртебесін беруден бас тартады.

      2. Өндіру учаскесіне (оның бір бөлігіне) ұстап тұру мәртебесін беруден бас тарту жазбаша нысанда шығарылады, ол уәжді болуға және өтініш иесіне ұстап тұру мәртебесін беру үшін көзделген мерзім ішінде берілуге тиіс.

      3. Құзыретті орган өндіру учаскесіне (оның бір бөлігіне) ұстап тұру мәртебесін беруден бас тарту туралы өтініш иесін бас тарту туралы шешім қабылданған күннен бастап екі жұмыс күні ішінде хабардар етеді.

      4. Өтініш иесі Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес өндіру учаскесіне (оның бір бөлігіне) ұстап тұру мәртебесін беруден бас тартуға өтініш иесіне бас тарту туралы хабарланған күннен бастап он жұмыс күнінен кешіктірмей шағым жасауы мүмкін.

      5. Өндіру учаскесіне (оның бір бөлігіне) ұстап тұру мәртебесін беруден бас тарту өтініш иесін өтінішті қайта беру құқығынан айырмайды.

225-бап. Ұстап тұру мәртебесі жөніндегі жұмыстар бағдарламасы

      1. Жұмыстар бағдарламасы жер қойнауын пайдаланушы өндіру учаскесін (оның бір бөлігін) ұстап тұру мәртебесінен шығару және онда өндіру жөніндегі операцияларды қайта бастау мақсатында әзірлейтін құжат болып табылады.

      2. Жұмыстар бағдарламасында:

      1) ұстап тұру мәртебесі берілетін өндіру учаскесіндегі (оның бір бөлігіндегі) консервациялау жөніндегі іс-шаралардың;

      2) жер қойнауын пайдаланушы өндіру учаскесін (оның бір бөлігін) ұстап тұру мәртебесінен шығару және өндіру жөніндегі операцияларды қайта бастау үшін қолданатын іс-шаралардың;

      3) жер қойнауын пайдаланушы ұстап тұру мәртебесі берілетін өндіру учаскесінде (оның бір бөлігінде) жұмыспен айналысатын жұмыскерлерге қатысты қолдануға міндеттенетін әлеуметтік-экономикалық сипаттағы қолдау шараларының (басқа жұмысқа (басқа жұмыс учаскесіне) ауыстыру, жаңа мамандықтарға (кәсіптерге) оқыту мақсатында қайта даярлау, біліктілікті арттыру және басқалары) сипаттамасы мен мерзімдері қамтылады.

      3. Ұстап тұру мәртебесі бойынша жұмыстар бағдарламасын әзірлеу жөніндегі нұсқаулықты құзыретті орган бекітеді.

226-бап. Жер қойнауы учаскесін консервациялау

      1. Пайдалы қазбаларды өндіру жөніндегі операцияларды қайта бастау кезінде өндірістік құрылысжайларды және өзге де объектілерді болашақта пайдалану үшін оларды жарамды жай-күйге келтіру мүмкіндігін қамтамасыз ету, сондай-ақ қауіпті өндірістік факторлардың зиянды әсерін азайту және төтенше жағдайлардың алдын алу мақсатында жер қойнауы учаскесінде пайдалы қазбаларды өндіру жөніндегі жұмыстарды уақытша тоқтату кезінде жүргізілетін іс-шаралар кешені пайдалы қатты қазбаларды өндіру учаскесін консервациялау болып табылады.

      2. Жер қойнауы учаскесін консервациялау жер қойнауын пайдаланушы құзыретті органмен келісілген жұмыстар бағдарламасы негізінде әзірленетін консервациялау жобасына сәйкес жүргізіледі.

      3. Консервациялау жобасы экологиялық рұқсатқа сәйкес әзірленеді және өнеркәсіптік қауіпсіздік саласындағы уәкілетті органмен келісуге жатады.

      4. Консервациялауды жобалау және іске асыру жер қойнауын пайдаланушының есебінен жүзеге асырылады.

      5. Консервациялау бойынша жұмыстар жер қойнауын пайдаланушы және қоршаған ортаны қорғау және өнеркәсіптік қауіпсіздік саласындағы уәкілетті органдардың өкілдерінен құзыретті орган құратын комиссия, сондай-ақ егер консервациялау жеке меншіктегі, тұрақты немесе ұзақ мерзімді уақытша өтеулі жер пайдаланудағы жер учаскесінде жүзеге асырылса, жер учаскесінің меншік иесі немесе жер пайдаланушы консервациялау актісіне қол қойғаннан кейін аяқталды деп есептеледі.

      Ескерту. 226-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 02.01.2021 № 401-VI (01.07.2021 бастап қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

227-бап. Ұстап тұру мәртебесінің шарттары

      1. Өндіру учаскесіне (оның бір бөлігіне) ұстап тұру мәртебесі берілген кезде жер қойнауының осы учаскесі (оның бір бөлігі) бойынша өндіру кезеңі осы мәртебенің бүкіл қолданылу мерзіміне ұзартылады.

      2. Жер қойнауын пайдаланушы ұстап тұру мәртебесіндегі жер қойнауы учаскесін жұмыстар бағдарламасына сәйкес пайдалануға міндетті.

      3. Ұстап тұру мәртебесіндегі жер қойнауы учаскесінде жер қойнауын пайдаланушы пайдалы қатты қазбалардың ресурстарын барлауды, жұмыстар бағдарламасында мұндай барлау көзделген жағдайда жүргізуге құқылы.

      4. Алып тасталды - ҚР 02.01.2021 № 401-VI (01.03.2021 бастап қолданысқа енгізіледі) Заңымен.
      Ескерту. 227-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 02.01.2021 № 401-VI (01.03.2021 бастап қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

228-бап. Ұстап тұру мәртебесін ұзарту

      1. Ұстап тұру мәртебесін ұзарту жер қойнауын пайдаланушының ұстап тұру мәртебесінің бастапқы мерзімі аяқталғанға дейін ұсынылатын өтініші бойынша жүргізіледі.

      2. Ұстап тұру мәртебесін ұзарту жер қойнауы учаскесіне ұстап тұру мәртебесін беру үшін көзделген тәртіппен жүргізіледі. Ұстап тұру мәртебесін ұзартқан кезде жер қойнауы учаскесін консервациялау жобасы жасалмайды.

      3. Жер қойнауын пайдаланушы ұстап тұру мәртебесін ұзарту туралы өтініш берген жағдайда, ұстап тұру мәртебесі жер қойнауын пайдаланушыға ұстап тұру мәртебесінің ұзартылған мерзімі көрсетіліп, қайта ресімделген лицензия берілгенге дейін жер қойнауы учаскесіне қолданылуын жалғастырады.

      Ұстап тұру мәртебесін ұзарту мерзімін есептеу ұстап тұру мәртебесінің алдыңғы мерзімінің соңғы күнінен кейінгі күннен басталады.

229-бап. Ұстап тұру мәртебесінің тоқтатылуы

      1. Ұстап тұру мәртебесі өзінің қолданысын берілген мерзім өткеннен кейін немесе жер қойнауын пайдаланушының өтініші бойынша мерзімінен бұрын тоқтатылады.

      2. Ұстап тұру мәртебесін мерзімінен бұрын тоқтату туралы өтінішті жер қойнауын пайдаланушы құзыретті органға ұстап тұру мәртебесін беру үшін негіз болып табылған мән-жайлар ендігі жерде болмаған жағдайда береді.

      3. Ұстап тұру мәртебесін тоқтату өндіруге арналған лицензияны қайта ресімдеу және жер қойнауын пайдаланушыға осы Кодекстің 208-бабы 2) тармақшасының талаптарын толық көлемде қолдану үшін негіз болып табылады.

230-бап. Ұстап тұру мәртебесінің құзыретті органның талап етуі бойынша тоқтатылуы

      1. Құзыретті орган жер қойнауы учаскесіне ұстап тұру мәртебесі берілген күннен бастап алты ай өткен соң кез келген уақытта жер қойнауын пайдаланушыдан ұстап тұру мәртебесін беру үшін негіз болып табылған мән-жайлардың әлі де бар екендігін растайтын құжаттарды ұсынуды талап етуге құқылы.

      Жер қойнауын пайдаланушы осы құжаттарды хабарламаны алған күннен бастап қырық жұмыс күнінен кешіктірілмейтін мерзімде ұсынуға міндетті. Жер қойнауын пайдаланушы құзыретті органға көрсетілген мерзімді ұзартуға, мұндай ұзартудың қажеттілігін негіздей отырып жүгінуге құқылы. Егер мұндай ұзарту қажеттілігі жер қойнауын пайдаланушыға байланысты емес мән-жайлардан туындаса, құзыретті орган осы мерзімді жиырма жұмыс күнінен аспайтын кезеңге ұзарта алады.

      2. Егер ұсынылған құжаттарды қарау нәтижелері бойынша құзыретті орган ұстап тұру мәртебесін беру үшін негіз болып табылған мән-жайлар ендігі жерде болмайды деп белгілесе не осы құжаттар көрсетілген мерзімде ұсынылмаса, құзыретті орган жер қойнауын пайдаланушыны ұстап тұру мәртебесін тоқтату және ұстап тұру мәртебесіндегі жер қойнауы учаскесінде пайдалы қатты қазбаларды өндіру жөніндегі операцияларды қайта бастау туралы жүгіну қажеттілігі туралы хабардар етеді.

      Бұл жағдайда ұстап тұру мәртебесін тоқтату туралы өтінішті жер қойнауын пайдаланушы құзыретті органнан хабарлама келіп түскен күннен бастап жиырма жұмыс күнінен кешіктірмей беруге тиіс.

      Егер көрсетілген мерзімде жер қойнауын пайдаланушы ұстап тұру мәртебесін тоқтату туралы өтініш жасамаса, құзыретті орган осы Кодекстің 221-бабының 6-тармағында көзделген тәртіппен өндіруге арналған лицензияны қайтарып алады.

      Ескерту. 230-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 02.01.2021 № 401-VI (01.03.2021 бастап қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

30-ТАРАУ. КЕҢ ТАРАЛҒАН ПАЙДАЛЫ ҚАЗБАЛАРДЫ ӨНДІРУ

231-бап. Кең таралған пайдалы қазбаларды өндіру кезінде туындайтын қатынастар

      1. Осы тараудың ережелері тек кең таралған пайдалы қазбаларды ғана өндіру жағдайларына қолданылады.

      2. Тек кең таралған пайдалы қазбаларды өндіру жөніндегі операцияларды жүргізу кезінде туындайтын қатынастарға, осы Кодекстің 204-бабы 3-тармағының 9) тармақшасын, 212, 213-баптарын, 215-бабы 3-тармағының екінші және үшінші бөліктерін қоспағанда, осы тараудың ережелеріне қайшы келмейтін бөлігінде 28-тараудың ережелері қолданылады. Бұл ретте тек кең таралған пайдалы қазбаларды өндіру жөніндегі операцияларды реттеу мен мемлекеттік бақылауды және кең таралған пайдалы қазбаларды өндіруге арналған лицензиялар шарттарының сақталуын бақылауды облыстың, республикалық маңызы бар қаланың, астананың тиісті жергілікті атқарушы органы жүзеге асырады.

      Егер кең таралған пайдалы қазбаларды өндіру учаскесінің аумағы Қазақстан Республикасының екі және одан да көп облыстарында орналасса, онда кең таралған пайдалы қазбаларды өндіру жөніндегі операцияларды реттеу мен мемлекеттік бақылауды және кең таралған пайдалы қазбаларды өндіруге арналған лицензиялардың шарттарын сақтауына бақылауды өндіру учаскесінің көп бөлігі орналасқан облыстың жергілікті атқарушы органы жүзеге асырады.

      Ескерту. 231-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 02.01.2021 № 401-VI (01.03.2021 бастап қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

232-бап. Кең таралған пайдалы қазбаларды кәсіпкерлік мақсаттарында өндіру

      1. Тек кең таралған пайдалы қазбаларды кәсіпкерлік мақсатында өндіру кең таралған пайдалы қазбаларды өндіруге арналған лицензия бойынша жүзеге асырылады.

      2. Кең таралған пайдалы қазбаларды өндіруге арналған лицензия бойынша оның иесінің мынадай операцияларды жүргізу:

      1) кең таралған пайдалы қазбаларды өндіру;

      2) тау-кен жұмыстарын жүргізу, тау-кен өндіру және (немесе) тау-кен қайта өңдеу өндірістерін, техногендік минералдық түзілімдерді орналастыру мақсатында жер қойнауы кеңістігін пайдалану;

      3) өндіру учаскесін барлау (пайдалану үшін барлау) мақсатында жер қойнауы учаскесін пайдалануға ерекше құқығы бар.

      Кең таралған пайдалы қазбаларды өндіру деп кең таралған пайдалы қазбаларды жатқан жерінен алуға бағытталған және тікелей айыруға байланысты жұмыстар кешені түсініледі.

      3. Кең таралған пайдалы қазбаларды өндіруге арналған лицензия беруге өтініш облыстың жергілікті атқарушы органына беріледі. Өтінішті қарауды және лицензия беруді облыстың, республикалық маңызы бар қаланың, астананың жергілікті атқарушы органы, осы баптың 4-тармағының талаптарын сақтау мақсатында өтінішке жер қойнауын зерттеу жөніндегі уәкілетті органның аумақтық бөлімшесінің өтініш берілген жер қойнауы учаскесінде мемлекеттік есепте тұрған және кең таралған пайдалы қазбалар болып табылмайтын пайдалы қатты қазбалар ресурстарының жоқ екенін растайтын қорытындысы қоса берілетінін ескере отырып, осы Кодекстің 28-тарауының ережелеріне сәйкес жүзеге асырады.

      Егер өтініш иесі пайдалануға сұрап отырған жер қойнауы учаскесінің аумағы екі және одан да көп облыстардың, республикалық маңызы бар қалалардың, астананың аумағында орналасса, онда кең таралған пайдалы қазбаларды өндіруге арналған лицензияны беруге өтініш осындай аумақтардың шегінде мәлімделген жер қойнауы учаскесінің көп бөлігі орналасқан облыстың, республикалық маңызы бар қаланың, астананың жергілікті атқарушы органына беріледі.

      4. Кең таралған пайдалы қазбаларды өндіруге арналған лицензияны кең таралған пайдалы қазбалар болып табылмайтын, пайдалы қатты қазбалар ресурстары немесе ресурстарының перспективасы бар аумақтарға, осы Кодекстің 203-бабының 2-тармағында көзделген жағдайлардан басқа кезде беруге тыйым салынады.

      Ескерт. 232-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 02.01.2021 № 401-VI (01.03.2021 бастап қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

233-бап. Кең таралған пайдалы қазбаларды өндіруге арналған лицензияның мазмұны

      1. Кең таралған пайдалы қазбаларды өндіруге арналған лицензияда, осы Кодекстің 31-бабында көрсетілген мәліметтер мен шарттардан басқа, жер қойнауын пайдаланудың мынадай шарттары қамтылуға тиіс:

      1) Қазақстан Республикасының салық заңнамасында белгіленген мөлшерде және тәртіппен қол қою бонусын және жер учаскелерін пайдаланғаны үшін төлемақы (жалдау төлемін) төлеу туралы міндеттеме;

      2) кең таралған пайдалы қазбаларды өндіру жөніндегі операцияларға жұмсалатын жыл сайынғы ең төмен шығыстардың мөлшері;

      3) лицензияның шарттарын бұзғаны үшін оны қайтарып алудың негізі.

      2. Кең таралған пайдалы қазбаларды өндіруге арналған лицензияның мерзімі қатарынан он жылдан аспайтын мерзімді құрайды.

234-бап. Кең таралған пайдалы қазбаларды өндіру учаскесі

      1. Кең таралған пайдалы қазбаларды өндіру учаскесінің аумағы барлау нәтижелері бойынша айқындалады.

      2. Кең таралған пайдалы қазбаларды өндіру учаскесінің төменгі шекарасы жер қойнауы учаскесінің жер бетіндегі ең төменгі нүктесінен отыз метрден төмен емес тереңдікте орналасады.

235-бап. Кең таралған пайдалы қазбаларды өндіру учаскесінде жұмсалатын жыл сайынғы ең төмен шығыстар

      1. Кең таралған пайдалы қазбаларды өндіруге арналған лицензиясы бар жер қойнауын пайдаланушы осы бапта белгіленген өндіруге жұмсалатын жыл сайынғы ең төмен шығыстар туралы талаптарды сақтауға міндетті.

      2. Кең таралған пайдалы қазбаларды өндіруге жұмсалатын жыл сайынғы ең төмен шығыстар жеке лицензия бойынша мынадай:

      ауданы бес гектарға дейінгі аумақта өндіру кезінде 1160 еселенген айлық есептік көрсеткіш;

      ауданы бестен сегізге дейінгі гектарды қоса алғандағы аумақта өндіру кезінде 2300 еселенген айлық есептік көрсеткіш;

      ауданы сегіз гектардан асатын аумақта өндіру кезінде әрбір келесі гектар үшін қосымша 120 еселенген айлық есептік көрсеткіш мөлшерлерінде белгіленеді.

      3. Осы баптың мақсаттары үшін жеке лицензия бойынша кең таралған пайдалы қазбаларды өндіруге жұмсалған шығыстарға жер қойнауын пайдаланушының жұмыстардың мынадай түрлеріне арналған шығыстары жатады:

      1) кең таралған пайдалы қазбаларды алу жөніндегі аршу, бұрғылау-жару жұмыстары және басқа да жұмыстар;

      2) өндірілген кең таралған пайдалы қазбаларды, жыныстарды, тау массаларын, топырақты және топырақтың беткі қабатын өндіру учаскесінің шегінде ауыстыру;

      3) өндірілген кең таралған пайдалы қазбаларды үйінді жасау және (немесе) қоймаға жинап қою;

      4) өндіру учаскесінде кеніш салу және инфрақұрылым құру жөніндегі барлық жұмыстар.

236-бап. Жер қойнауын пайдаланушының кең таралған пайдалы қазбаларды өндіру жөніндегі операцияларды жүргізу кезіндегі есептілігі

      1. Жер қойнауын пайдаланушы кең таралған пайдалы қазбаларды өндіруге арналған лицензия бойынша мынадай мерзімдік есептер:

      1) лицензиялық міндеттемелерді орындау туралы есеп;

      2) өндіру учаскесінде барлау жүргізілген жағдайда – геологиялық есептер;

      3) өндірілген кең таралған пайдалы қатты қазбалар туралы есеп ұсынуға міндетті.

      2. Осы баптың 1-тармағының 1) тармақшасында көзделген есеп облыстың, республикалық маңызы бар қаланың, астананың жергілікті атқарушы органына пайдалы қатты қазбалар саласындағы уәкілетті орган айқындаған тәртіппен ұсынылады.

      Осы баптың 1-тармағының 2) және 3) тармақшаларында көзделген есептер жер қойнауын зерттеу жөніндегі уәкілетті органның тиісті аумақтық бөлімшесіне жер қойнауын зерттеу жөніндегі уәкілетті орган айқындаған тәртіппен ұсынылады.

      Ескерту. 236-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 02.01.2021 № 401-VI (01.03.2021 бастап қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

237-бап. Кең таралған пайдалы қазбаларды кәсіпкерлік қызметпен байланысты емес мақсаттар үшін өндірудің ерекшеліктері

      1. Жер учаскелерінің меншік иелері және жер пайдаланушылар кәсіпкерлік қызметті жүзеге асырумен байланысты емес жеке, тұрмыстық және өзге де шаруашылық мұқтаждықтарын қанағаттандыру үшін өздеріне тиесілі жер учаскелерінің шекараларында кең таралған пайдалы қазбаларды алуға құқылы.

      2. Осы бапқа сәйкес кең таралған пайдалы қазбаларды өндіру жарғыш заттарды, химиялық реагенттер мен улы заттарды қолданбай жүзеге асырылады.

      3. Жер учаскесінің шекарасында орналасқан және жер учаскелерінің меншік иелері немесе жер пайдаланушылар кәсіпкерлік қызметті жүзеге асырумен байланысты емес жеке, тұрмыстық және өзге де шаруашылық мұқтаждықтарын қанағаттандыру үшін пайдаланатын кең таралған пайдалы қазбалар басқа тұлғаға иеліктен шығарылмайды.

      4. Жер учаскелері меншік иелерінің және жер пайдаланушылардың осы бапқа сәйкес жер қойнауын пайдалануы жер қойнауын пайдалану жөніндегі операцияларға жатпайды және тегін болып табылады.

      5. Жер учаскелері меншік иелерінің және жер пайдаланушылардың осы бапқа сәйкес жер қойнауын пайдалану құқығы тиісінше жер учаскесіне меншік құқығымен немесе жер пайдалану құқығымен бір мезгілде туындайды және тоқтатылады.

      6. Осы бапқа сәйкес туындаған жер қойнауын пайдалану құқығы жер учаскесіне құқықтан бөлінбейді.

      7. Осы бапқа сәйкес жер қойнауын пайдалану лицензиясы немесе келісімшарт негізінде жер қойнауын пайдаланатын тұлғалар үшін міндетті болып табылатын рұқсат алуды, есептілік пен өзге де құжаттар ұсынуды талап етпейді.

31-ТАРАУ. ПАЙДАЛЫ ҚАТТЫ ҚАЗБАЛАРДЫ БАРЛАУ ЖӘНЕ ӨНДІРУ ҮШІН ЖЕР ҚОЙНАУЫ УЧАСКЕЛЕРІН ТҮРЛЕНДІРУ

238-бап. Түрлендіру ұғымы және түрлері

      1. Бір лицензия бойынша бір жер қойнауы учаскесін басқа лицензия бойынша басқа жер қойнауы учаскесіне (негізгі учаске) қосу тәсілімен немесе бір лицензия бойынша бір жер қойнауы учаскесінен басқа учаскені (бөлінген учаске) бөлу арқылы жүргізілетін аумақтық шекараларын өзгерту пайдалы қатты қазбаларды барлауға немесе өндіруге берілген жер қойнауы учаскелерін түрлендіру болып табылады.

      2. Түрлендірілетін жер қойнауы учаскелерінің пайдаланушысы (пайдаланушылары) бір тұлға (тұлғалар) болып табылатын жағдайда жер қойнауы учаскелерін түрлендіруге жол беріледі.

      3. Жер қойнауы учаскелерін түрлендіруді құзыретті орган жер қойнауын пайдаланушының өтініші бойынша өтініш берілген күннен бастап бір ай мерзімде жүргізеді.

239-бап. Жер қойнауы учаскелерін қосу

      1. Жер қойнауы учаскелерін қосу пайдалы қатты қазбаларды өндірудің бір учаскесін басқа өндіру учаскесіне қосқан жағдайда жүргізіледі.

      2. Бір өндіру учаскесін басқа өндіру учаскесіне қосу мынадай шарттар сақталған:

      1) қосылатын өндіру учаскесінің негізгі өндіру учаскесімен аралас шекарасы болған;

      2) негізгі және қосылатын өндіру учаскелеріне ұстап тұру мәртебесі толық немесе бір бөлігінде берілмеген;

      3) қосылатын өндіру учаскесіне арналған лицензия негізгі учаске бойынша өндіруге арналған лицензиядан кейін берілген;

      4) егер негізгі немесе қосылатын өндіру учаскесін өндіруге арналған лицензия бойынша жер қойнауын пайдалану құқығына кепілмен ауыртпалық салынған болса, кепіл ұстаушының қосылуға алдын ала келісімі болған;

      5) негізгі және қосылатын өндіру учаскелерінің лицензиялары бойынша орындалмаған міндеттемелер болмаған кезде жүргізіледі.

      3. Қосылған өндіру учаскесіне жүргізілген қосылу ескеріле отырып негізгі өндіру учаскесі лицензиясының күші қолданылады, ал қосылатын өндіру учаскесінің лицензиясы өз қолданысын тоқтатады. Өндіру учаскесін негізгі өндіру учаскесіне қосу негізгі учаскені өндіруге арналған лицензияға өзгерістер енгізумен ресімделеді.

240-бап. Жер қойнауы учаскесін бөліп шығару

      1. Жер қойнауы учаскесін бөліп шығару мынадай:

      1) барлауға арналған лицензия бойынша жер қойнауы учаскесінің бір бөлігі бөліп шығарылған;

      2) өндіруге арналған лицензия бойынша жер қойнауы учаскесінің бір бөлігі бөліп шығарылған жағдайларда жүргізіледі.

      2. Жер қойнауы учаскесін бөліп шығару мынадай шарттар сақталған:

      1) бөліп шығару жүргізілетін жер қойнауы учаскесінің ұстап тұру мәртебесі болмаған;

      2) егер бөліп шығару жүргізілетін жер қойнауы учаскесіне арналған лицензия бойынша жер қойнауын пайдалану құқығына кепілмен ауыртпалық салынса, кепіл ұстаушының бөліп шығаруға алдын ала келісімі болған;

      3) бөліп шығару жүргізілетін жер қойнауы учаскесіне арналған лицензия бойынша орындалмаған міндеттемелер болмаған;

      4) бөліп шығарылған учаскедегі жер қойнауын пайдалану жөніндегі операциялар түрі бөліп шығару жүргізілетін жер қойнауы учаскесіндегі жер қойнауын пайдалану жөніндегі операциялар түріне сәйкес келген кезде жүргізіледі.

      3. Жер қойнауы учаскесін бөліп шығару бөліп шығарылатын жер қойнауы учаскесіне арналған лицензияға өзгерістер енгізумен және бөліп шығарылған жер қойнауы учаскесіне жеке лицензия берумен ресімделеді.

      4. Бөліп шығарылған жер қойнауы учаскесі бойынша барлауға арналған лицензия мерзімі учаскенің бір бөлігін бөліп шығару жүргізілген жер қойнауы учаскесін барлауға арналған лицензияның қалған мерзіміне тең болады.

      5. Бөліп шығарылған учаске бойынша өндіруге арналған лицензия мерзімі учаскенің бір бөлігін бөліп шығару жүргізілген жер қойнауы учаскесін өндіруге арналған лицензияның қалған мерзімінің ұзақтығымен айқындалады.

      6. Жер қойнауы учаскелерін учаскені бөліп шығару арқылы түрлендіру осы Кодекстің 191 және 208-баптарында көзделген міндеттемелердің көлемін жер қойнауы учаскелерінің пайда болған аумақтарының көлемдеріне пропорционалды түрде өзгертуге және қайта есептеуге алып келеді.

241-бап. Жер қойнауы учаскесін түрлендіруге арналған өтініш

      1. Жер қойнауы учаскесін түрлендіруге арналған өтініш құзыретті орган белгілеген нысан бойынша жасалады.

      2. Өтініште мынадай мәліметтер қамтылуға тиіс:

      1) түрлендіру тәсіліне нұсқау;

      2) түрлендірілетін учаскелерді пайдаланатын жер қойнауын пайдаланушы туралы мәліметтер:

      жеке тұлғалар үшін – өтініш иесінің тегі, аты және әкесінің аты (егер ол жеке басын куәландыратын құжатта көрсетілсе), тұрғылықты жері, азаматтығы, өтініш иесінің жеке басын куәландыратын құжаттар туралы мәліметтер, өтініш иесін салық төлеуші ретінде тіркеу туралы мәліметтер;

      заңды тұлғалар үшін – өтініш иесінің толық атауы, оның орналасқан жері, заңды тұлға ретінде мемлекеттік тіркеу және салық органдарында тіркеу туралы мәліметтер, басшылары туралы мәліметтер;

      3) лицензияларға және түрлендірілуге жататын жер қойнауы учаскелеріне нұсқау.

      3. Өтініш қазақ және орыс тілдерінде беріледі.

      4. Өтініш беру кезінде өтініш иесінің атынан әрекет ететін тұлғаның, егер мұндай тұлғаны өтініш иесі тағайындаған болса, өкілеттігін растайтын құжат өтінішке қоса беріледі.

      Өтінішке қоса берілетін құжаттар қазақ және орыс тілдерінде жасалуы тиіс. Өтінішке қоса берілетін шет тілде жасалған құжаттардың көшірмелері дұрыстығын нотариус куәландырған қазақ және орыс тілдеріндегі аудармасымен ұсынылады.

      5. Лицензиялық учаскелерді түрлендіру туралы мәселені құзыретті орган өтініш берілген күннен бастап күнтізбелік отыз күн ішінде мұндай түрлендірудің әрбір жағдайы үшін жеке-жеке қарайды.

      6. Құзыретті органның жер қойнауы учаскелерін түрлендіруден бас тартуы уәжді болуға тиіс және оны Қазақстан Республикасының заңнамасында көзделген тәртіппен өтініш иесі бас тарту туралы хабарлама алған күннен бастап он бес жұмыс күні ішінде даулауы мүмкін.

32-ТАРАУ. ПАЙДАЛЫ ҚАТТЫ ҚАЗБАЛАРДЫ ҚАЙТА ӨҢДЕУ ТУРАЛЫ КЕЛІСІМ

242-бап. Пайдалы қатты қазбаларды қайта өңдеу туралы келісім ұғымы

      1. Пайдалы қатты қазбаларды қайта өңдеу туралы келісім шарт болып табылады, ол бойынша Қазақстан Республикасы пайдалы қатты қазбаларды өндіруге жер қойнауын пайдалану құқығын (құқықтарын) иеленушіге преференциялар беруге міндеттенеді, ал жер қойнауын пайдаланушы пайдалы қатты қазбаларды қайта өңдеу (қайта өңдеу туралы келісім) жобасына инвестициялар салуды өз тәуекеліне алып жүзеге асыруға міндеттенеді.

      Пайдалы қатты қазбаларды қайта өңдеу бойынша жаңа өндірістер құруды, жұмыс істеп тұрғандарын кеңейтуді немесе жаңғыртуды көздейтін іс-шаралар кешені пайдалы қатты қазбаларды қайта өңдеу жобасы болып табылады.

      2. Қазақстан Республикасының атынан қайта өңдеу туралы келісімді құзыретті орган жасасады.

      Қайта өңдеу туралы келісім пайдалы қатты қазбаларды қайта өңдеу жобалары бойынша жасалуы мүмкін, олар бойынша жер қойнауын пайдаланушы инвестицияларының көлемі республикалық бюджет туралы заңда тиісті қаржы жылына белгіленген және келісім жасасу күніне қолданыста болатын айлық есептік көрсеткіштің кемінде 7000000 еселенген мөлшерін құрайды.

      3. Қайта өңдеу туралы келісім жасасу пайдалы қатты қазбаларды өндіруге арналған лицензияны беру шарты болып табылмайды.

      4. Пайдалы қатты қазбаларды қайта өңдеудің сол бір жобасы бойынша немесе өндірістік объект бойынша бір ғана қайта өңдеу туралы келісім жасалуы мүмкін.

      Ескерту. 242-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 02.01.2021 № 401-VI (01.03.2021 бастап қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

243-бап. Пайдалы қатты қазбаларды қайта өңдеу туралы келісімді жасасу тәртібі

      1. Қайта өңдеу туралы келісім жасауға ниеті бар жер қойнауын пайдаланушы құзыретті органға ол бекітетін нысан бойынша өтініш береді.

      2. Өтінішке мыналар қоса беріледі:

      1) жер қойнауын пайдаланушыны заңды тұлға ретінде мемлекеттік тіркеу (қайта тіркеу) туралы анықтама;

      2) заңды тұлға жарғысының заңды тұлға басшысының қолымен және мөрімен (болған кезде) куәландырылған көшірмесі;

      3) қайта өңдеу жобасының қаржылық-экономикалық моделі;

      4) құзыретті орган белгілеген талаптарға сәйкес жасалған қайта өңдеу жобасының бизнес-жоспары;

      5) пайдалы қатты қазбаларды қайта өңдеу туралы келісімнің жобасы.

      3. Құзыретті орган өтінішті тіркейді және өтініш иесін келіссөздердің басталу күні туралы хабардар етеді, ол күн өтініш алынған күннен бастап бір айдан кеш болмайды.

      4. Құзыретті орган тарапынан келіссөздерді жұмыс тобы жүргізеді. Жұмыс тобы туралы ереже мен оның құрамын құзыретті орган бекітеді.

      5. Келіссөздер жүргізу мерзімі алты айдан аспайды. Келіссөздер қорытындысы хаттамамен ресімделеді.

      6. Жер қойнауын пайдаланушы келіссөздерден және қайта өңдеу туралы келісім жасасудан, бұл туралы құзыретті органды жазбаша хабардар ете отырып кез келген уақытта бас тартуға құқылы.

      7. Келіссөздер нәтижелері бойынша келісілген қайта өңдеу туралы келісім жобасы құқықтық және экономикалық сараптамалар ұйымдастыру үшін құзыретті органға ұсынылады.

      Сараптама қорытындылары оң болған жағдайда, құзыретті орган қайта өңдеу туралы келісім жобасын Қазақстан Республикасының Үкіметіне бекітуге жібереді.

      Сараптама қорытындылары теріс болған жағдайда, жер қойнауын пайдаланушы сараптамалар ескертулерін жою мақсатында қайта өңдеу туралы келісім жобасын пысықтайды.

      Көрсетілген ескертулер жойылғаннан кейін сараптамалар қайта жүргізіледі.

      8. Құқықтық сараптаманы Қазақстан Республикасының Әділет министрлігі қайта өңдеу туралы келісім жобасының Қазақстан Республикасы заңнамасының талаптарына сәйкестігі тұрғысынан жүргізеді.

      Қайта өңдеу туралы келісім жобасына құқықтық сараптама жүргізу үшін құзыретті орган Қазақстан Республикасының Әділет министрлігіне мынадай құжаттарды ұсынады:

      1) келіссөздер жүргізу нәтижелері бойынша келісілген, қазақ және орыс тілдеріндегі қайта өңдеу туралы келісім жобасы;

      2) осы баптың 2-тармағының 1) және 2) тармақшаларында көрсетілген құжаттар;

      3) қайта өңдеу туралы келісім шарттары бойынша келіссөздер қорытындылары туралы хаттаманың көшірмесі.

      9. Экономикалық сараптаманы мемлекеттік жоспарлау саласындағы уәкілетті орган қайта өңдеу туралы келісім жасасудың экономикалық тиімділігін және орындылығын, қайта өңдеу жобасын іске асыру кезінде жер қойнауын пайдаланушының жоспарланатын салымдары мен шығындарының негізділігін, жобаны іске асырудың әлеуметтік маңыздылығын бағалау тұрғысынан жүргізеді.

      Қайта өңдеу туралы келісім жобасына экономикалық сараптама жүргізу үшін құзыретті орган мемлекеттік жоспарлау саласындағы уәкілетті органға мынадай құжаттарды ұсынады:

      1) келіссөздер жүргізу нәтижелері бойынша келісілген, қазақ және және орыс тілдеріндегі қайта өңдеу туралы келісім жобасы;

      2) осы баптың 2-тармағының 3) және 4) тармақшаларында көрсетілген құжаттар;

      3) қайта өңдеу туралы келісім шарттары бойынша келіссөздер қорытындылары туралы хаттаманың көшірмесі.

      10. Осы бапта көзделген сараптамалар сараптама жүргізу үшін қажетті тиісті құжаттар алынған күннен бастап күнтізбелік отыз күн ішінде жүргізіледі.

      11. Сараптамалардың оң қорытындыларын алған қайта өңдеу туралы келісім жобасы сараптама қорытындылары күнінен бастап бес жұмыс күні ішінде Қазақстан Республикасының Үкіметіне бекітуге жіберіледі.

      12. Қайта өңдеу туралы келісімге құзыретті орган оның жобасын Қазақстан Республикасының Үкіметі бекіткен күннен бастап бес жұмыс күнінен кешіктірмей қол қоюға тиіс.

      13. Қайта өңдеу туралы келісім барлық тараптар оған қол қойғаннан кейін жасалды деп есептеледі.

      14. Қайта өңдеу туралы келісімді құзыретті орган қайта өңдеу туралы жасалған келісімдер тізілімінде есепке алуға тиіс.

      Ескерту. 243-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 02.01.2021 № 401-VI (01.03.2021 бастап қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

244-бап. Пайдалы қатты қазбаларды қайта өңдеу туралы келісімнің мазмұны

      1. Қайта өңдеу туралы келісімде мыналар қамтылуға тиіс:

      1) келісім нысанасы;

      2) жер қойнауын пайдаланушыда бар, пайдалы қатты қазбаларды өндіруге жер қойнауын пайдалану құқығын беруге негіз болған құжатқа нұсқау;

      3) жер қойнауын пайдаланушының инвестициялық және әлеуметтік міндеттемелері;

      4) Қазақстан Республикасының салық заңнамасына және Қазақстан Республикасының кәсіпкерлік саласындағы заңнамасына сәйкес берілген инвестициялық преференцияның (преференциялардың) түрі;

      5) берілген инвестициялық преференцияны қолдану мерзімі;

      6) келісімге сәйкес құрылған, кеңейтілген немесе жаңғыртылған өндірістік мүлікті пайдаланудан шығару, оны демонтаждау, кәдеге жарату және бүлінген жерді рекультивациялау бойынша міндеттемелер;

      7) қайта өңдеу туралы келісім шарттарын бұзғаны үшін жауаптылық.

      2. Қазақстан Республикасының заңнамасы қайта өңдеу туралы келісімге қолданылатын құқық болып табылады.

      3. Қайта өңдеу туралы келісімде өндіруге арналған ең төмен шығыстар және жер қойнауын пайдаланушының оқытуды, Қазақстан Республикасындағы ғылыми-зерттеу және тәжірибелік-конструкторлық қызметті қаржыландыру бойынша міндеттемелері туралы осы Кодексте және пайдалы қатты қазбаларды өндіруге арналған лицензияда (лицензияларда) көзделген шарттардан өзге шарттар көзделуі мүмкін.

      Көрсетілген шарттарды өзгерту немесе алып тастау қайта өңдеу туралы келісім жасасу күні лицензияны тиісінше қайта ресімдеуге алып келеді.

      4. Қайта өңдеу туралы келісім тараптар айқындайтын басқа да ережелерді де қамтуы мүмкін.

      5. Қайта өңдеу туралы келісім жер қойнауын пайдалану құқығын беру және тоқтату туралы ережені қамтымайды.

      6. Қайта өңдеу туралы келісім мерзімі осындай келісімде көзделген өндіруге арналған лицензия мерзімінен аспайды. Егер келісім пайдалы қатты қазбаларды өндіруге арналған екі немесе одан көп лицензияға сілтеме жасаса, онда келісім мерзімі солардың біреуінің мерзімінің аяқталатын ең соңғы күні аяқталады.

      Қайта өңдеу туралы келісімде көзделген пайдалы қатты қазбаларды өндіруге арналған лицензияның (барлық лицензиялардың) қолданылуын тоқтату осы келісімді тоқтатуға алып келеді.

      7. Қайта өңдеу туралы келісім қазақ және орыс тілдерінде жасалуға тиіс. Тараптардың келісуі бойынша қайта өңдеу туралы келісімнің мәтіні өзге тілге де аударылуы мүмкін.

      8. Қайта өңдеу туралы келісімді жасасу, орындау және тоқтату жөніндегі қатынастарға Қазақстан Республикасының азаматтық заңнамасы осы тарауда реттелмеген жағдайларда қолданылады.

245-бап. Пайдалы қатты қазбаларды қайта өңдеу туралы келісім бойынша инвестициялық преференциялар

      1. Инвестициялық преференциялар пайдалы қатты қазбаларды өндіру жөніндегі операцияларды жүргізетін, Қазақстан Республикасында құрылған заңды тұлға болып табылатын жер қойнауын пайдаланушыға Қазақстан Республикасының кәсіпкерлік саласындағы заңнамасына сәйкес басым инвестициялық жобаға жататын, Қазақстан Республикасының аумағында пайдалы қатты қазбаларды қайта өңдеу жобасын іске асыруы кезінде беріледі.

      2. Инвестициялық преференция жер қойнауын пайдаланушының әлеуметтік және инвестициялық міндеттемелерін, оның ішінде:

      1) өндіру және (немесе) қайта өңдеу өндірістерінде Қазақстан Республикасының азаматтары үшін жұмыс орындарын ашу және сақтау жөніндегі;

      2) қайта өңдеу өндірісін құру, кеңейту және (немесе) жаңғырту жөніндегі;

      3) пайдалы қатты қазбаларды қайта өңдеу көлемі мен деңгейі жөніндегі;

      4) Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес кәсіпкерлік қызмет субъектілері болып табылатын тұлғаларға шикізат ретінде ішкі нарықта өткізу үшін шығарылатын өнім көлемі жөніндегі;

      5) ғылыми-техникалық саланың, қоршаған ортаны қорғау саласының және қолданбалы ғылым саласының мамандарын даярлау бойынша қазақстандық оқу орындарының бағдарламаларын қаржыландыру жөніндегі;

      6) әлеуметтік және (немесе) мәдени мақсаттағы объектілерді салуды және (немесе) реконструкциялауды қаржыландыру жөніндегі міндеттемелерін көздеуі мүмкін өзара түсіністік қағидаттарында беріледі.

246-бап. Пайдалы қатты қазбаларды қайта өңдеу туралы келісімді тоқтату салдары

      Жер қойнауын пайдаланушының пайдалы қатты қазбаларды өндіруге арналған ең төмен шығыстары бойынша міндеттемелерін және (немесе) өндіруге арналған лицензия бойынша оқытуды, ғылыми-зерттеу және тәжірибелік-конструкторлық қызметті қаржыландыру бойынша міндеттемелерді өзгертуді немесе алып тастауды көздейтін қайта өңдеу туралы келісімді тоқтату осы келісімді жасасқанға дейін қолданылған лицензияның шарттарын қолдануға алып келеді.

      Қайта өңдеу туралы келісімді тоқтату берілген инвестициялық преференцияларды тоқтатуға да алып келеді.

247-бап. Пайдалы қатты қазбаларды қайта өңдеу туралы келісім бойынша құқықтар мен міндеттерді басқаға беру

      1. Жер қойнауын пайдаланушының қайта өңдеу туралы келісім бойынша құқықтары мен міндеттерін көрсетілген келісім жасауға негіз болған лицензия бойынша жер қойнауын пайдалану құқығының тиісті ауысуынсыз басқаға беруіне тыйым салынады.

      2. Қайта өңдеу туралы келісімді жасауға негіз болған лицензия бойынша жер қойнауын пайдалану құқығының ауысуы көрсетілген келісім бойынша құқықтар мен міндеттердің міндетті түрде басқаға берілуіне алып келеді.

248-бап. Пайдалы қатты қазбаларды қайта өңдеу туралы келісім бойынша құқықтарға ауыртпалық салу

      1. Кепілді қоса алғанда, қайта өңдеу туралы келісім бойынша құқықтарға ауыртпалық салуға, көрсетілген келісімді жасасуға негіз болған лицензия бойынша жер қойнауын пайдалану құқығына ауыртпалық салынбай жол берілмейді.

      2. Кепілді қоса алғанда, қайта өңдеу туралы келісімді жасауға негіз болған лицензия бойынша жер қойнауын пайдалану құқығына ауыртпалық салу осы келісім бойынша құқықтарға міндетті ауыртпалық салуға алып келеді.

Х БӨЛІМ. ЖЕР ҚОЙНАУЫ КЕҢІСТІГІН ПАЙДАЛАНУ, КЕН ІЗДЕУШІЛІК, ҚОРЫТЫНДЫ ЖӘНЕ ӨТПЕЛІ ЕРЕЖЕЛЕР

33-тарау. Жер қойнауы кеңістігін пайдалану жөніндегі операциялар

249-бап. Жер қойнауы кеңістігін пайдалануға арналған лицензия

      Жер қойнауы кеңістігін пайдалануға арналған лицензия бойынша оны иеленушінің операциялардың мынадай кіші түрлерінің бірін жүргізу мақсатында жер қойнауы учаскесін пайдалануға айрықша құқығы бар:

      1) мұнай мен газды, газ бен мұнай өнімдерін жерасты сақтау қоймаларын жер бетінен бес метр төмен тереңдікте орналастыру және пайдалану;

      2) қатты, сұйық және радиоактивті қалдықтарды, зиянды улы заттарды сақтау немесе көму, сарқынды, өнеркәсіптік және техникалық суларды жер қойнауына ағызу (айдау) үшін жерасты орындарын (құрылысжайларын) орналастыру және (немесе) пайдалану;

      3) жерасты сулары қорларын жасанды толтыру үшін жер қойнауына суды айдау, оның ішінде осы мақсаттарға арналған жерасты құрылысжайларын салу және (немесе) пайдалану;

      4) тау-кен өндіру және (немесе) тау-кен байыту өндірістерінің техногендік минералдық түзілімдері орналастырылатын объектілерді орналастыру және (немесе) пайдалану.

      Ескерту. 249-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 02.01.2021 № 401-VI (01.03.2021 бастап қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

250-бап. Жер қойнауы кеңістігін пайдалануға арналған аумақтар

      1. Жер қойнауы кеңістігін пайдалануға арналған лицензия кең таралған пайдалы қазбалар болып табылмайтын пайдалы қазбалардың кен орны жоқ немесе пайдалы қазбалардың аз мөлшердегі ресурстары бар жер қойнауы учаскесін пайдалануға беріледі.

      2. Жер қойнауы кеңістігін пайдалануға арналған лицензияны:

      1) осы Кодекстің 25-бабының 2-тармағында көзделген жағдайларда;

      2) пайдалы қазбаларды барлау немесе өндіру жөніндегі операцияларды немесе жер қойнауы кеңістігін пайдалану жөніндегі операцияларды жүргізу үшін басқа тұлғаның пайдалануындағы жер қойнауы учаскесінің аумағына;

      3) пайдалы қазбаларды барлау немесе өндіру салдарын жою жүргізіліп жатқан жер қойнауы учаскесінің аумағына;

      4) кең таралған пайдалы қазбаларды қоспағанда, табылған пайдалы қазбалар ресурстары немесе осындай перспективалары бар жер қойнауы учаскелеріне;

      5) жерасты шаруашылық-ауыз су учаскелері аумағына беруге тыйым салынады.

251-бап. Жер қойнауы кеңістігін пайдалануға арналған лицензияны беру туралы өтініш

      1. Жер қойнауы кеңістігін пайдалануға арналған лицензияны алуға мүдделі тұлға жер қойнауын зерттеу жөніндегі уәкілетті органға ол белгілеген нысан бойынша өтініш береді.

      2. Өтініште мынадай мәліметтер қамтылуға тиіс:

      1) жеке тұлғалар үшін – өтініш иесінің тегі, аты және әкесінің аты (егер ол жеке басын куәландыратын құжатта көрсетілсе), тұрғылықты жері, азаматтығы, өтініш иесінің жеке басын куәландыратын құжаттар туралы мәліметтер;

      заңды тұлғалар үшін – өтініш иесінің атауы, орналасқан жері, заңды тұлға ретінде мемлекеттік тіркеу туралы мәліметтер (сауда тізілімінен үзінді көшірме немесе өтініш иесі шет мемлекеттің заңнамасы бойынша заңды тұлға болып табылатындығын куәландыратын басқа заңдастырылған құжат);

      2) өтініш иесі пайдалануға беру үшін сұрап отырған тиісті жер қойнауы учаскесін айқындайтын аумаққа нұсқау;

      3) сұралатын жер қойнауы учаскесін пайдалану мерзіміне нұсқау;

      4) осы Кодекстің 249-бабына сәйкес жер қойнауы кеңістігін пайдалану мақсатына нұсқау.

      3. Өтінішке мынадай құжаттар қоса беріледі:

      1) осы баптың 2-тармағының 1) тармақшасында көзделген мәліметтерді растайтын құжаттардың көшірмелері;

      2) өтініш беру кезінде өтініш иесінің атынан әрекет ететін тұлғаның, егер мұндай тұлғаны өтініш иесі тағайындаған болса, өкілеттігін растайтын құжат;

      3) жерасты құрылысжай объектісінің сипаттамасын, оны оқшаулау сипаттамасын, тау-кен жыныстарының типін, коллектор қаттарының жерасты тереңдігін және тиімді қуатын, оның алаңын, кеуектілік коэффициентін, төселетін және жабылатын су тірегінің сипаттамасын, жерасты суларының табиғи ағысының жылдамдығын, көмудің, қоймаға жинап қою мен ағызудың сапалық және сандық көрсеткіштерін, тау-кен техникалық, арнаулы инженерлік-геологиялық, гидрогеологиялық және экологиялық шарттарын қамтитын, жер қойнауын зерттеу жөніндегі уәкілетті орган айқындайтын нысан бойынша геологиялық есеп;

      4) өнімнің атауы, ол түзілетін техникалық өндіріс немесе процесс, оның физикалық сипаттамасы, толық химиялық құрамы, уытты құрауыштардың болуы, өрт қаупі, жарылыс қаупі, ерігіштігі, сақтау кезінде басқа заттармен үйлесімділігі, негізгі ластаушы радионуклидтер, олардың белсенділігі, сондай-ақ тасымалдау жүйесінің сипаттамасы көрсетіле отырып, зиянды, улы заттардың, қатты және сұйық қалдықтардың, сарқынды және өнеркәсіптік сулардың сипаттамасы.

      4. Өтінішке қоса берілетін құжаттардың көшірмелерін нотариат куәландыруға тиіс.

      5. Өтініш пен оған қоса берілетін құжаттар қазақ және орыс тілдерінде жасалуға тиіс. Егер өтінішті шетелдік немесе шетелдік заңды тұлға берсе, оған қоса берілетін құжаттар, әрбір құжатқа қазақ және орыс тілдеріндегі аудармасы міндетті түрде қоса беріліп өзге тілде де жасалуы мүмкін, аударманың дұрыстығын нотариус куәландырады.

      6. Өтінішті беру кезі жер қойнауын зерттеу жөніндегі уәкілетті органға өтініш келіп түскен күнмен және уақытпен айқындалады және есепке алуға жатады.

      7. Берілген өтініш туралы мәліметтер өтініш берілген күннен бастап екі жұмыс күні ішінде жер қойнауын зерттеу жөніндегі уәкілетті органның интернет-ресурсында орналастырылуға жатады және:

      1) өтініш иесінің (тегін, атын, әкесінің атын (егер ол жеке басын куәландыратын құжатта көрсетілсе) атауын;

      2) өтініш иесі пайдалануға беруге сұрап отырған жер қойнауы учаскесін айқындайтын аумақ координаттарын;

      3) өтініш келіп түскен күн мен уақытты қамтиды.

252-бап. Жер қойнауы кеңістігін пайдалануға арналған лицензияны беру туралы өтінішті қарау

      1. Жер қойнауын зерттеу жөніндегі уәкілетті орган өтініш пен оған қоса берілетін құжаттарды келіп түскен күнінен бастап үш жұмыс күні ішінде қарайды.

      Жер қойнауын зерттеу жөніндегі уәкілетті орган өтінішті қарау процесінде өтінішке қоса берілген геологиялық есепке мемлекеттік сараптама жүргізуді ұйымдастырады. Геологиялық есептің мемлекеттік сараптамасын жер қойнауының сараптамасы жөніндегі мемлекеттік комиссия екі ай ішінде жер қойнауын зерттеу жөніндегі уәкілетті орган айқындаған тәртіппен жүргізеді. Осы мерзімді жер қойнауының сараптамасы жөніндегі мемлекеттік комиссия қосымша зерттеулер жүргізуге, қажетті материалдар ұсыну мен комиссия мүшелерінің алдын ала ескертулері мен ұсыныстарын жоюға қажетті, бірақ алты айдан аспайтын мерзімге ұзарта алады. Геологиялық есептің мемлекеттік сараптамасының теріс қорытындысы жер қойнауы кеңістігін пайдалануға арналған лицензия беруден бас тартуға негіз болып табылады.

      Мемлекеттік сараптаманың оң қорытындысы болған жағдайда және жер қойнауы кеңістігін пайдалануға арналған лицензияны беруден бас тарту үшін осы Кодекстің 254-бабы 1-тармағының 1) – 7) тармақшаларында көзделген негіздер болмаған кезде, жер қойнауын зерттеу жөніндегі уәкілетті орган жер қойнауының сараптамасы жөніндегі мемлекеттік комиссия оң қорытынды шығарған күннен бастап үш жұмыс күні ішінде өтініш иесіне жер қойнауы кеңістігін пайдалану жобасын және жою жоспарын дайындау, сондай-ақ олар бойынша осы тарауда көзделген сараптамалар мен келісу жүргізу қажеттігі туралы хабарлама жібереді.

      Өтініш иесі жер қойнауы кеңістігін пайдалану жобасына және жою жоспарына жасалған сараптамалар мен келісудің оң қорытындыларын осы тармақтың үшінші бөлігінде көзделген хабардар ету күнінен бастап бір жылдан кешіктірмей жер қойнауын зерттеу жөніндегі уәкілетті органға ұсынуға тиіс.

      Өтініш иесі жер қойнауын зерттеу жөніндегі уәкілетті органға көрсетілген мерзімді ұзарту қажеттілігін негіздей отырып, осындай ұзарту үшін жүгінуге құқылы. Егер мұндай ұзарту қажеттілігі өтініш иесіне байланысты емес мән-жайлардан туындаса, жер қойнауын зерттеу жөніндегі уәкілетті орган осы мерзімді осы тармақтың төртінші бөлігінде көрсетілген мерзім өткен күннен бастап алты айдан аспайтын кезеңге ұзартады.

      2. Жер қойнауын зерттеу жөніндегі уәкілетті орган осы баптың 1-тармағында көзделген мерзімдер сақталған кезде, жер қойнауы кеңістігін пайдалану жобасы мен жою жоспары сараптамаларының оң қорытындылары ұсынылған күннен бастап бес күн ішінде өтініш иесіне жер қойнауы кеңістігін пайдалануға арналған лицензияны береді.

      3. Жер қойнауы кеңістігін пайдалануға арналған лицензияны беру жер қойнауын пайдаланушыға облыстың жергілікті атқарушы органының Қазақстан Республикасының жер заңнамасына сәйкес жер учаскесіне жер пайдалану құқығын беруі үшін негіз болып табылады.

      4. Осы баптың мақсаттары үшін жою жоспарын дайындау, ұсыну және оған сараптама жасау осы Кодекстің 260-бабында көзделген жағдайларда талап етіледі.

253-бап. Жер қойнауы кеңістігін пайдалануға арналған лицензияларды берудің басымдығы

      1. Жер қойнауын зерттеу жөніндегі уәкілетті органға берілген, сол бір аумақты қамтитын жер қойнауы кеңістігін пайдалануға арналған лицензияларды беруге өтініштер келіп түсу кезектілігі тәртібімен қаралады.

      2. Кезекті өтініш алдыңғы қаралған өтініш бойынша лицензияны беруден бас тарту туралы шешім қабылданғаннан кейін ғана қаралады.

      Кезекті өтінішті қарау алдыңғы қаралған өтініш бойынша лицензияны беруден бас тарту туралы шешім шығарылған күннен бастап он жұмыс күні өткен соң басталады.

      Егер бас тарту туралы шешімге өтініш иесі сотқа шағым жасаса, кезекті өтінішті қарау туралы мәселені жер қойнауын зерттеу жөніндегі уәкілетті орган соттың шешімі күшіне енгеннен кейін шешеді.

      3. Жер қойнауы кеңістігін пайдалануға арналған лицензия қаралған өтініштердің арасынан өтініші бірінші болып осы Кодекстің талаптарына сәйкес келетін өтініш иесіне беріледі.

      4. Лицензия беру туралы шешім қабылданған өтініштен кейін келіп түскен өтініштер бойынша лицензияларды беруден бас тарту туралы шешім қабылданады.

254-бап. Жер қойнауы кеңістігін пайдалануға арналған лицензияны беруден бас тарту

      1. Жер қойнауын зерттеу жөніндегі уәкілетті орган мынадай негіздердің бірі болған кезде:

      1) өтініш немесе оған қоса берілетін құжаттар осы Кодексте көзделген талаптарға сәйкес келмесе;

      2) өтінішке осы Кодексте талап етілетін құжаттар қоса берілмесе;

      3) сұралатын жер қойнауы учаскесі немесе оның бір бөлігі жер қойнауы кеңістігін пайдалануға арналған лицензия бойынша басқа тұлғаның пайдалануындағы жер қойнауы учаскесіне жататын болса;

      4) сұралатын жер қойнауы учаскесі осы Кодекстің 250-бабы 1-тармағының талаптарына сәйкес келмесе;

      5) сұралатын жер қойнауы учаскесі осы Кодекстің 250-бабының 2-тармағында көрсетілген аумақтарда толық немесе ішінара орналасса;

      6) лицензияны беру ұлттық қауіпсіздікке қатер төндіруге алып келетін болса;

      7) өтінішке қоса берілген геологиялық есеп сараптамасының қорытындысына сәйкес өзінің геологиялық және (немесе) геотехникалық сипаттамалары бойынша сұралып отырған жер қойнауы учаскесі өтініште көрсетілген мақсаттарда жер қойнауы кеңістігін пайдалану жөніндегі операцияларды жүргізу үшін жарамсыз екені белгіленсе;

      8) өтініш иесі жер қойнауын зерттеу жөніндегі уәкілетті органға жер қойнауы кеңістігін пайдалану жобасы мен жою жоспары талап етілетін сараптамаларының оң қорытындыларын және келісуін ұсыну мерзімін сақтамаған кезде жер қойнауы кеңістігін пайдалануға арналған лицензияны беруден бас тартады.

      2. Лицензияны беруден бас тарту жазбаша нысанда шығарылады, ол уәжді болуға және өтініш иесіне лицензияны қарау және беру үшін көзделген мерзімдер ішінде берілуге тиіс.

      Осы баптың 1-тармағының 6) тармақшасына сәйкес лицензияны беруден бас тарту осындай бас тарту үшін негіз болған себептер көрсетілмей шығарылады.

      Лицензияны беруден бас тартуға Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес өтініш иесі бас тарту туралы шешім қабылданған күннен бастап он жұмыс күнінен кешіктірмей шағым жасауы мүмкін.

      3. Лицензияны беруден бас тарту өтініш иесін өтінішті қайта беру құқығынан айырмайды.

255-бап. Жер қойнауы кеңістігін пайдалануға арналған лицензияның мазмұны

      Жер қойнауы кеңістігін пайдалануға арналған лицензия осы Кодекстің 31-бабында көрсетілген мәліметтер мен шарттардан басқа жер қойнауын пайдаланудың мынадай шарттарын қамтуға тиіс:

      1) Қазақстан Республикасының салық заңнамасында белгіленген мөлшерде және тәртіппен қол қою бонусын төлеу және жер учаскесін пайдаланғаны үшін төлемақы (жалдау төлемін) төлеу туралы міндеттеме;

      2) осы Кодекстің 249-бабына сәйкес жер қойнауы кеңістігін пайдаланудың нысаналы мақсаты;

      3) міндеттемелерді бұзғаны үшін лицензияны қайтарып алу негіздері.

256-бап. Жер қойнауы кеңістігін пайдалануға арналған лицензияның мерзімі

      1. Жер қойнауы кеңістігін пайдалануға арналған лицензияның мерзімі қатарынан жиырма бес жылдан аспайды.

      Лицензия мерзімі жер қойнауын пайдаланушының өтініші бойынша лицензияның бастапқы мерзімінен аспайтын кезеңге ұзартылуы мүмкін.

      Лицензия мерзімін ұзарту саны шектелмейді.

      2. Ұзарту туралы өтініш жер қойнауын зерттеу жөніндегі уәкілетті органға лицензия мерзімі өткенге дейін бір жылдан ерте емес ол бекітетін нысан бойынша беріледі.

      Егер ұзарту туралы өтінішті қарау кезеңінде лицензия мерзімі өтіп кетсе, лицензия осындай қарау кезеңінде қолданылуын жалғастырады. Лицензияның ұзарту мерзімін есептеу алдыңғы мерзім аяқталған күннен кейінгі күннен басталады.

      3. Жер қойнауы кеңістігін пайдалануға арналған лицензия мерзімі:

      1) мәлімделген ұзарту мерзімі осы баптың 1-тармағының ережелеріне сәйкес келмеген;

      2) лицензияның қолданылуын ұзарту туралы өтінішті берудің осы баптың 2-тармағында көзделген мерзімі бұзылған;

      3) лицензия шарттарының жойылмаған бұзушылықтары болған жағдайда ұзартуға жатпайды.

257-бап. Жер қойнауы кеңістігін пайдалану жобасы

      1. Жер қойнауы кеңістігін пайдалану кезінде жер қойнауы кеңістігін пайдалану шарттарын айқындайтын жер қойнауы кеңістігін пайдалану жобасы жобалау құжаты болып табылады.

      2. Жер қойнауы кеңістігін пайдалану жобасы, сондай-ақ оған енгізілетін өзгерістер санитариялық-эпидемиологиялық сараптамаға және өнеркәсіптік қауіпсіздік саласындағы уәкілетті органмен келісуге жатады. Жер қойнауын пайдаланушы жер қойнауы кеңістігін пайдалану жобасы немесе тиісінше оның өзгерісі бойынша тиісті экологиялық рұқсатты, санитариялық-эпидемиологиялық сараптаманың оң қорытындысын және келісуді алған жағдайда ғана жер қойнауы кеңістігін пайдалану жөніндегі операцияларды жүзеге асыруға құқылы.

      3. Жер қойнауы кеңістігін пайдалану жобасын жасау жөніндегі нұсқаулықты жер қойнауын зерттеу жөніндегі уәкілетті орган қоршаған ортаны қорғау саласындағы уәкілетті органмен келісу бойынша әзірлейді және бекітеді.

      Ескерту. 257-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 02.01.2021 № 401-VI (01.07.2021 бастап қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

258-бап. Жер қойнауы кеңістігін пайдалану жөніндегі операцияларды жүргізу тәртібі

      1. Жер қойнауы кеңістігін пайдалануға арналған лицензияға иеленетін жер қойнауын пайдаланушы жер қойнауын зерттеу жөніндегі уәкілетті органға осы Кодексте көзделген тәртіппен және мерзімдерде жерасты құрылысжайын пайдалану туралы есептерді ұсынуға міндетті.

      2. Жер қойнауы кеңістігін пайдалану жөніндегі барлық жұмыстар құжаттауға жатады. Құжаттамада жер қойнауы учаскесін анық зерттеу және кейіннен игеру үшін қажет жұмыстар сипаттамасын қамтуға тиіс.

      3. Жер қойнауы кеңістігін пайдалану жөніндегі операцияларды жүргізу кезінде жер қойнауын пайдаланушы:

      1) қолданылатын техникалық құралдардың оңтайлылығы мен қауіпсіздігін;

      2) жер қойнауын қауіпті техногендік процестердің пайда болуынан қорғауды;

      3) қатты, сұйық және радиоактивті қалдықтарды, зиянды улы заттарды сақтау және (немесе) көму, сарқынды, өнеркәсіптік және техникалық суларды ағызу (айдау) кезінде есепке алудың анықтығын;

      4) зертханалық зерттеулер мен талдаулардың деректерін қоса алғанда, жер қойнауы кеңістігін пайдалану кезінде алынған барлық бастапқы және қайталама геологиялық ақпараттың анықтығы мен сақталуын қамтамасыз етуге міндетті.

      4. Жер қойнауы кеңістігін пайдалану жөніндегі операцияларды жүргізу кезінде алынатын тау-кен массасының, топырақтың және (немесе) орны ауыстырылатын топырақтың көлемі, егер бұл экологиялық және өнеркәсіптік қауіпсіздік талаптарына сәйкес келсе, шектелмейді.

      Алынатын тау-кен массасы мен топырақ жер қойнауы кеңістігін пайдалануды қамтамасыз ететін құрылысжайларды, құрылғыларды және басқа да объектілерді тұрғызу және пайдалану мақсатында ғана пайдаланылуы мүмкін.

      Ескерту. 258-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 02.01.2021 № 401-VI (01.03.2021 бастап қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

259-бап. Жер қойнауы кеңістігін пайдаланудың салдарын жою

      1. Жер қойнауы кеңістігін пайдалану жөніндегі операциялар салдарын жою, осы Кодекстің 260-бабында көзделген салдарды қоспағанда, Қазақстан Республикасының Жер кодексіне сәйкес бүлінген жерді рекультивациялау арқылы жүргізіледі.

      2. Тиісті жер қойнауы учаскесі бойынша жер қойнауын пайдалану құқығы тоқтатылған тұлға осындай тоқтау күнінен бастап сегіз айдан кешіктірілмейтін мерзімде жоюға кірісуге міндетті. Тау-кен өндіру немесе тау-кен байыту өндірісі нәтижесінде жер қойнауы учаскесінің аумағында орналастырылған техногендік минералдық түзілімдер лицензия тоқтатылған күннен бастап жер қойнауы құрамына олардың ресурстары ретінде енгізілген деп танылады және осы бапқа сәйкес жойылуға жатады.

      3. Жер қойнауын пайдаланушы осы Кодекстің 261-бабының ережелеріне сәйкес бас тартқан жер қойнауы кеңістігі учаскесінің бір бөлігінде салдарды жою осындай бас тартқанға дейін жүргізіледі. Жою аяқталғаннан кейінгі және оны жер қойнауы кеңістігін пайдалануға арналған лицензиядан алып тастағанға дейінгі кезеңде осындай учаскенің бір бөлігін пайдалануға жол берілмейді.

      4. Жою актісіне қол қойылған күннен бастап жер қойнауы кеңістігін (оның бір бөлігін) пайдалану учаскесінде жер қойнауы кеңістігін пайдалану жөніндегі операциялардың салдарын жою аяқталды деп есептеледі. Жою актісіне облыстың, республикалық маңызы бар қаланың немесе астананың тиісті жергілікті атқарушы органы өз өкілдері мен жер қойнауын зерттеу жөніндегі, қоршаған ортаны қорғау, өнеркәсіптік қауіпсіздік саласындағы уәкілетті мемлекеттік органдардың, халықтың санитариялық-эпидемиологиялық саламаттылығы саласындағы мемлекеттік органның өкілдерінен құратын комиссия және жер қойнауын пайдаланушы (жер қойнауын пайдалану құқығы тоқтатылған тұлға, ол болған кезде) қол қояды. Егер жою жеке меншіктегі, тұрақты немесе ұзақ мерзімді уақытша өтеулі жер пайдаланудағы жер учаскесінде жүзеге асырылса, жою актісіне жер учаскесінің меншік иесі немесе жер пайдаланушы да қол қояды.

      5. Жер қойнауы кеңістігін пайдалану жөніндегі операциялардың салдарын жоюды аяқтау мемлекеттік жер қойнауы қорының бірыңғай кадастрына тиісті мәліметтерді енгізу үшін негіз болып табылады.

      Ескерту. 259-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 02.01.2021 № 401-VI (01.03.2021 бастап қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

260-бап. Жер қойнауы кеңістігін пайдалану жөніндегі жекелеген операциялардың салдарын жою жөніндегі жұмыстарды жоспарлау және қамтамасыз ету ерекшеліктері

      1. Тау-кен өндіру немесе тау-кен байыту өндірісінің техногендік минералдық түзілімдері орналастырылатын объектілерді орналастыру және (немесе) пайдалану мақсатында жер қойнауы кеңістігін пайдалану жөніндегі операциялар салдарын жою осы баптың 3-тармағында көзделген жою жоспарының негізінде әзірленген жою жөніндегі жұмыстар жобасына сәйкес жүзеге асырылады.

      2. Жер қойнауын пайдаланушы Қазақстан Республикасының Қазақстан Республикасындағы сәулет, қала құрылысы және құрылыс қызметі туралы заңнамасына сәйкес тау-кен өндіру немесе тау-кен байыту өндірісінің техногендік минералдық түзілімдері объектілерін орналастыру және пайдалану бойынша қызметтің салдарын жою жөніндегі жұмыстар жобасын әзірлеуді және бекітуді лицензия мерзімі өткенге дейін екі жыл бұрын қамтамасыз етуге міндетті.

      Егер жер қойнауы кеңістігін пайдалануға арналған лицензияның қолданылуы өзге негіздер бойынша тоқтатылса, жер қойнауын пайдалану құқығы тоқтатылған тұлға жою жөніндегі жұмыстар жобасын әзірлеуді және бекітуді лицензияның қолданылуы тоқтатылған күннен бастап сегіз айдан кешіктірмей қамтамасыз етуге міндетті.

      3. Осы баптың мақсаттары үшін жер қойнауы кеңістігін пайдалану салдарын жою жоспары лицензия қайтарылып алынған жағдайда жер қойнауы кеңістігін пайдалану учаскесін қауіпсіз жай-күйде ұстап тұру жөніндегі, тау-кен өндіру немесе тау-кен байыту өндірісінің техногендік минералдық түзілімдері орналастырылатын объектілерді жою жөніндегі іс-шаралардың сипаттамасын, сондай-ақ осындай жою жұмыстары құнының болжалды есебін қамтитын құжат болып табылады.

      4. Жою жоспары қоршаған ортаны қорғау саласында жұмыстарды орындауға және қызметтер көрсетуге арналған лицензиясы бар тұлғаны тарту арқылы жасалады және оны жер қойнауын пайдаланушы бекітеді. Жою жоспары Қазақстан Республикасының азаматтық қорғау туралы заңнамасына сәйкес өнеркәсіптік қауіпсіздік сараптамасына, ал ол жүргізілгеннен кейін – Қазақстан Республикасының экология заңнамасына сәйкес мемлекеттік экологиялық сараптамаға жатады.

      5. Жер қойнауын пайдаланушы жою жөніндегі жұмыстардың құнын есептеуге өзгерістер енгізуді қоса алғанда, жою жоспарына өнеркәсіптік қауіпсіздік сараптамасы мен мемлекеттік экологиялық сараптаманың соңғы оң қорытындыларын алған күннен бастап үш жылдан кешіктірмей өзгерістер енгізуге міндетті.

      6. Өнеркәсіптік қауіпсіздік сараптамасы мен мемлекеттік экологиялық сараптаманың оң қорытындыларын алған жою жоспарында салдарын жою көзделмеген тау-кен өндіру немесе тау-кен байыту өндірісінің техногендік минералдық түзілімдері объектілерін орналастыруға және (немесе) пайдалануға тыйым салынады.

      7. Тау-кен өндіру немесе тау-кен байыту өндірісінің техногендік минералдық түзілімдері сақталатын және көмілетін объектілерді орналастыру үшін жер қойнауы кеңістігін пайдалану жөніндегі операциялар салдарын жою жоспары және жою жөніндегі жұмыстардың құнының болжалды есебі осы Кодекстің 217-бабының 4-тармағында көзделген тәртіппен жасалады.

      8. Жер қойнауын пайдаланушы тау-кен өндіру немесе тау-кен байыту өндірісінің техногендік минералдық түзілімдері объектілерін орналастыру және (немесе) пайдалану үшін жер қойнауы кеңістігін пайдалану жөніндегі операцияларға осындай операциялар салдарын жою бойынша міндеттемелердің орындалуын қамтамасыз етуді берген жағдайда кірісуге құқылы.

      9. Жою бойынша жер қойнауын пайдаланушы міндеттемелерінің орындалуын қамтамасыз ету мынадай шарттар сақтала отырып, осы Кодексте көзделген кез келген түрде берілуі мүмкін: жер қойнауы кеңістігін пайдалануға арналған лицензияның үштен бір мерзімі ішінде – екінші деңгейдегі банк кепілдігі немесе банктік салым кепілі түрінде қамтамасыз ету жалпы қамтамасыз ету сомасының кемінде қырық пайызын, үштен екі мерзімі ішінде – кемінде алпыс пайызын және қалған кезеңде жүз пайызын құрауға тиіс.

      10. Қамтамасыз ету сомасы жүргізілген операциялардың және жою жоспарына өнеркәсіптік қауіпсіздік сараптамасы мен мемлекеттік экологиялық сараптаманың соңғы оң қорытындылары алынған күннен бастап алдағы үш жылға жоспарланатын операциялардың салдарын жою жөніндегі жұмыстардың жалпы есептік құнын жабуға тиіс.

      Көрсетілген жұмыстар құнына әкімшілік және басқарушылық шығыстар, сондай-ақ:

      технологиялық жабдықты, ғимараттарды және құрылысжайларды демонтаждауға және әкетуге;

      техногендік минералдық түзілімдерді орналастыру объектілерін (сақтау қоймаларын, үйінділерді және басқа да орналастыру орындарын) жабуға;

      қауіпті материалдарды көму жөніндегі;

      бүлінген жерді рекультивациялауға;

      өзендердің, жылғалардың және су ағындарының арналарын қалпына келтіру жөніндегі;

      жерүсті және жерасты суларының, ауаның сапасын, топырақтың және өсімдіктердің жай-күйін мониторингтеуге арналған шығыстар кіруге тиіс.

      11. Жойылуы осы Кодекстің талаптарына сәйкес қамтамасыз етілмеген, тау-кен өндіру немесе тау-кен байыту өндірісінің техногендік минералдық түзілімдері орналастырылатын объектілерді орналастыруға және (немесе) пайдалануға тыйым салынады.

      Ескерту. 260-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 02.01.2021 № 401-VI (01.07.2021 бастап қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

261-бап. Жер қойнауы кеңістігін пайдалану мақсатында берілген жер қойнауы учаскесінен бас тарту

      1. Жер қойнауы кеңістігін пайдалануға арналған лицензияның мерзімі өткенге дейін кез келген уақытта жер қойнауын пайдаланушы жер қойнауын зерттеу жөніндегі уәкілетті органға бас тарту туралы жазбаша мәлімдей отырып, бүкіл учаскеден бас тартуға құқылы.

      2. Жер қойнауы кеңістігі учаскесінің бір бөлігінен бас тартылған жағдайда, пайдалануда қалған жер қойнауы кеңістігінің учаскесі осы Кодекстің 19-бабының ережелеріне сәйкес келуге тиіс.

      3. Жер қойнауы кеңістігі учаскесінің бір бөлігінен бас тарту туралы өтініште жер қойнауы кеңістігін пайдалануға арналған лицензиядан алып тастауға жататын жер қойнауы учаскесінің аумағына нұсқау қамтылуға тиіс.

      Өтінішке мыналар қоса беріледі:

      1) жер қойнауын пайдаланушы бас тартып отырған жер қойнауы учаскесінің бір бөлігінде жер қойнауы кеңістігін пайдалану жөніндегі операциялар салдарын жою актісі;

      2) жер қойнауын пайдаланушы бас тартып отырған жер қойнауы учаскесінің бір бөлігі аумағының алаң есептері (көлемдері) және бұрыш нүктелерінің географиялық координаттары бар сипаттамасы;

      3) жер қойнауы учаскесінің бір бөлігінен бас тартылғаннан кейін қалыптастырылатын жер қойнауы кеңістігі учаскесі аумағының алаң есептері (көлемдері) және бұрыш нүктелерінің географиялық координаттары бар және көрнекілікті қамтамасыз ететін масштабта орындалған учаскенің орналасу картограммасы, шолу (ахуалдық) схемасы, сондай-ақ жер бетінің топографиялық картасы қоса берілген сипаттамасы.

      4. Жер қойнауы кеңістігі учаскесінің бір бөлігінен бас тарту жер қойнауы кеңістігін пайдалануға арналған лицензияны қайта ресімдеуге алып келеді.

      5. Жер қойнауы кеңістігін пайдалану мақсатында берілген жер қойнауы учаскесінен бас тарту мемлекеттік жер қойнауы қорының бірыңғай кадастрына тиісті жер қойнауы учаскесі туралы мәліметтерді енгізу үшін негіз болып табылады.

262-бап. Жер қойнауы кеңістігін пайдалануға арналған лицензияны қайтарып алу

      1. Жер қойнауы кеңістігін пайдалануға арналған лицензия осы Кодекстің 255-бабында көзделген лицензия шарттары бұзылған, сондай-ақ Қазақстан Республикасының экологиялық заңнамасында көзделген қызметке тыйым салынған жағдайларда жер қойнауын зерттеу жөніндегі уәкілетті органның қайтарып алуына жатады.

      2. Лицензия шарттарын бұзу анықталған кезде жер қойнауын зерттеу жөніндегі уәкілетті орган бұл туралы жер қойнауын пайдаланушыны жазбаша хабардар етеді.

      Жер қойнауын пайдаланушы бұзушылық туралы хабарламаны алған күннен бастап үш ай ішінде бұзушылықты жоюға және бұзушылықтың жойылғанын растайтын құжаттарды қоса бере отырып, жер қойнауын зерттеу жөніндегі уәкілетті органды бұл туралы жазбаша хабардар етуге міндетті.

      Белгіленген мерзімде бұзушылық жойылмаған жағдайда, жер қойнауын зерттеу жөніндегі уәкілетті орган осы баптың 3-тармағына сәйкес лицензияны қайтарып алады.

      3. Лицензияны қайтарып алуды жер қойнауын зерттеу жөніндегі уәкілетті орган жер қойнауын пайдаланушыға лицензияны қайтарып алу туралы жазбаша хабарлама жіберу арқылы жүргізеді.

      Жер қойнауын пайдаланушы лицензияны қайтарып алу туралы хабарламаны алған күннен бастап үш айдан кейін лицензияның қолданылуы тоқтатылады.

      4. Жер қойнауын пайдаланушы лицензияны қайтарып алу туралы хабарламаны алған күннен бастап он бес жұмыс күні ішінде Қазақстан Республикасының заңнамасында көзделген тәртіппен лицензияны қайтарып алуды даулауға құқылы. Осындай даулау кезеңінде осы баптың 3-тармағында көрсетілген мерзім даулау нәтижелері бойынша шығарылған шешім күшіне енгенге дейін ұзартылады.

      5. Егер лицензияны қайтарып алу үшін негіз болған міндеттерді орындамауға немесе тиісінше орындамауға еңсерілмейтін күштің, яғни осы жағдайлардағы төтенше және ырық бермейтін мән-жайлардың әсері (дүлей құбылыстар, әскери іс-қимылдар және тағы сол сияқты) себеп болса, лицензияны қайтарып алуға жол берілмейді. Осындай мән-жайларға жер қойнауын пайдаланушының техникалық құралдарының және (немесе) қаржы қаражатының болмауы не нарықта қажетті тауарлардың, жұмыстардың немесе көрсетілетін қызметтердің болмауы жатпайды.

      6. Осы бапқа сәйкес лицензиясы қайтарып алынған тұлға жер қойнауын пайдалану жөніндегі операцияларды дереу тоқтатуға және жер қойнауы учаскесін қауіпсіз жай-күйде ұстап тұру жұмыстарына кірісуге міндетті.

      7. Жер қойнауы кеңістігін пайдалануға арналған лицензияны қайтарып алу мемлекеттік жер қойнауы қорының бірыңғай кадастрына тиісті жер қойнауы учаскесі туралы мәліметтерді енгізу үшін негіз болып табылады.

34-ТАРАУ. КЕН ІЗДЕУШІЛІК

263-бап. Кен іздеушілікке арналған лицензия

      1. Кен іздеушілікке арналған лицензия бойынша оны иеленушінің, аршу жұмыстарын, құм мен топырақты шаю жұмыстарын, сондай-ақ өзге де байланысты жұмыстарды қоса алғанда, қол тәсілімен немесе механикаландыру құралдарын және қуаттылығы аз өзге де жабдықты қолдана отырып жүзеге асырылатын, шашыранды кен орындарында және техногендік сипаттағы кен орындарында (тау-кен өндірісі мен металлургия үйінділері мен жинап қойылған қалдықтары) бағалы металдар мен асыл тастарды кен іздеушілікпен өндіру жөніндегі операцияларды жүргізу үшін жер қойнауы учаскесін пайдалануға айрықша құқығы болады.

      Көрсетілген бағалы металдар мен асыл тастар тізбесі "Бағалы металдар мен асыл тастар туралы" Қазақстан Республикасының Заңында белгіленеді.

      2. Қазақстан Республикасының азаматтары ғана кен іздеушілікке арналған лицензиялардың иеленушілері бола алады.

      3. Бір тұлға кен іздеушілікке арналған бір ғана лицензияға ие бола алады.

      4. Кен іздеушілікке арналған лицензия бойынша жер қойнауын пайдалану құқығының (жер қойнауын пайдалану құқығындағы үлестің) ауысуына немесе оған ауыртпалық салуға тыйым салынады.

264-бап. Кен іздеушілікке арналған аумақ

      1. Кен іздеушілікке арналған лицензия қоршаған ортаны қорғау саласындағы уәкілетті органның аумақтық органдарымен, жер қойнауын зерттеу жөніндегі уәкілетті органның аумақтық бөлімшелерімен келісу бойынша облыстардың жергілікті атқарушы органдары айқындайтын аумақтарға беріледі.

      2. Кен іздеушілікке арналған лицензия:

      1) заңды тұлға мәртебесі бар ерекше қорғалатын табиғи аумақтарға және олардың қорғалатын аймақтарына;

      2) сауықтыру, рекреациялық және тарихи-мәдени мақсаттағы жер аумақтарына;

      3) ғарыш қызметі, қорғаныс және ұлттық қауіпсіздік мұқтаждарына арналған жер аумақтарына;

      4) елді мекендердің аумақтарына және оларға іргелес бір мың метр қашықтықта жатқан аумақтарға;

      5) қорымдарға, қабірлер мен зираттарға арналған жер аумақтарына және шегінде пайдалы қазбаларды барлаумен және өндірумен байланысты емес жерасты құрылысжайлары орналастырылған аумақтарға;

      6) геологиялық және минералогиялық мемлекеттік табиғи қаумалдар аумақтарына берілмейді.

      3. Жеке меншік иелеріне немесе жер пайдаланушыларға тиесілі жер учаскелерінде, сондай-ақ өзге де тұлғалардың пайдалануындағы жер қойнауы учаскелерінің аумағында кен іздеушілік олардың келісімімен ғана жүзеге асырылады.

265-бап. Кен іздеушілікке арналған лицензияны беру

      1. Кен іздеушілікке арналған лицензияны алуға мүдделі тұлға облыстың жергілікті атқарушы органына пайдалы қатты қазбалар саласындағы уәкілетті орган бекітетін нысан бойынша жазбаша өтініш береді.

      2. Өтініште мынадай мәліметтер қамтылуға тиіс:

      1) өтініш иесінің тегі, аты және әкесінің аты (егер ол жеке басын куәландыратын құжатта көрсетілсе), тұрғылықты жері, өтініш иесінің жеке басын куәландыратын құжаттар туралы мәліметтер;

      2) өтініш иесі пайдалануға беру үшін сұрап отырған кен іздеушілік учаскесін айқындайтын, бұрыш нүктелерінің географиялық координаттары бар және жалпы алаңы көрсетілген масштабтағы кен іздеушілік аумағына нұсқау.

      3. Өтінішке мынадай құжаттар қоса беріледі:

      1) осы баптың 2-тармағының 1) тармақшасында көзделген мәліметтерді растайтын құжаттардың көшірмелері;

      2) алып тасталды - ҚР 02.01.2021 № 401-VI (01.03.2021 бастап қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

      3) өтініш беру кезінде өтініш иесінің атынан әрекет ететін тұлғаның, егер мұндай тұлғаны өтініш иесі тағайындаған болса, өкілеттігін растайтын құжат;

      4) өтініш иесі бекіткен және кен іздеушілік кезінде пайдаланылуы жоспарланып отырған механикаландыру құралдары мен жабдықтың тізбесін, сондай-ақ кен іздеушілік учаскесінде жүргізілуі жоспарланып отырған кен іздеушілік жөніндегі жұмыстың түрлері мен тәсілдерінің сипаттамасын қамтитын құжат;

      5) аумағына осы тармаққа сәйкес өтініш берілетін жер пайдаланушының немесе жер учаскесінің жеке меншік иесінің, сондай-ақ жер қойнауы учаскесін пайдаланушының келісімі;

      6) егер өтініш беруші кен іздеушілікке арналған лицензия қолданысының алғашқы жылы ішінде механикаландыру құралдарын пайдалануға ниет білдірсе, кен іздеушілік жоспары.

      4. Өтінішке қоса берілетін құжаттардың көшірмелерін нотариат куәландыруға тиіс.

      5. Өтініш пен оған қоса берілетін құжаттар қазақ және орыс тілдерінде жасалуға тиіс.

      6. Өтінішті беру кезі облыстың жергілікті атқарушы органына өтініш келіп түскен күнмен және уақытпен айқындалады және есепке алуға жатады.

      7. Берілген өтініш туралы мәліметтер өтініш берілген күннен бастап екі жұмыс күні ішінде облыстың жергілікті атқарушы органының интернет-ресурсында орналастыруға жатады және:

      1) өтініш иесінің тегін, атын және әкесінің атын (егер ол жеке басын куәландыратын құжатта көрсетілсе);

      2) өтініш иесі пайдалануға беру үшін сұрап отырған кен іздеушілік учаскесі аумағының координаттарын;

      3) өтініш келіп түскен күн мен уақытты қамтиды.

      8. Облыстың жергілікті атқарушы органы өтінішті келіп түскен күнінен бастап жеті жұмыс күні ішінде қарайды және лицензияны береді не оны беруден бас тартады.

      9. Кен іздеушілікке арналған лицензияны алған тұлға Қазақстан Республикасының салық заңнамасында көзделген мөлшерде, тәртіппен және мерзімдерде қол қою бонусын төлеуге міндетті.

      10. Кен іздеушілікке арналған лицензияларды беруге өтініштерді беру және қарау тәртібін пайдалы қатты қазбалар саласындағы уәкілетті орган айқындайды.

      Ескерту. 265-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 02.01.2021 № 401-VI (01.03.2021 бастап қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

266-бап. Кен іздеушілікке арналған лицензияларды берудің басымдығы

      1. Облыстың жергілікті атқарушы органына берілген, сол бір аумақты қамтитын кен іздеушілікке арналған лицензияларды беруге арналған өтініштер олардың келіп түсу кезектілігі тәртібімен қаралады.

      2. Облыстың жергілікті атқарушы органы кезекті өтінішті қарауға алдыңғы қаралған өтініш бойынша лицензияны беруден бас тарту туралы шешім қабылданғаннан кейін ғана кіріседі.

      Кезекті өтінішті қарау алдыңғы қаралған өтініш бойынша лицензияны беруден бас тарту туралы шешім шығарылған күннен бастап он жұмыс күні өткен соң басталады.

      Егер бас тарту туралы шешімге өтініш иесі сотқа шағым жасаса, кезекті өтінішті қарау туралы мәселені облыстың жергілікті атқарушы органы соттың шешімі күшіне енгеннен кейін шешеді.

      3. Кен іздеушілікке арналған лицензия қаралған өтініштердің арасынан өтініші бірінші болып осы Кодекстің талаптарына сәйкес келетін өтініш иесіне беріледі.

      4. Лицензия беру туралы шешім қабылданған өтініштен кейін келіп түскен өтініштер бойынша лицензияларды беруден бас тарту туралы шешім қабылданады.

267-бап. Кен іздеушілікке арналған лицензияны беруден бас тарту

      1. Облыстың жергілікті атқарушы органы мынадай негіздердің бірі болған кезде:

      1) өтініш немесе оған қоса берілетін құжаттар осы Кодексте көзделген талаптарға сәйкес келмесе;

      2) өтінішке осы Кодексте талап етілетін құжаттар қоса берілмесе;

      3) өтініш берілгенге дейін екі жыл ішінде осы Кодексте көзделген негіздер бойынша өтініш иесінің кен іздеушілікке арналған лицензиясы қайтарылып алынған болса;

      4) сұралып отырған аумақ немесе оның бір бөлігі басқа тұлғаға берілген кен іздеушілікке арналған лицензия бойынша жер қойнауы учаскесіне немесе осы Кодекске сәйкес кен іздеушілікке арналған лицензияны беру тыйым салынған аумаққа жататын болса;

      5) өтініш берілгенге дейін бір жыл ішінде өтініш иесіне бұрын берілген кен іздеушілікке арналған лицензия сұралып отырған жер қойнауы учаскесіне (оның бір бөлігіне) қатысты тоқтатылған болса;

      6) сұралып отырған кен іздеушілік учаскесінің аумағы осы Кодекстің 269-бабының талаптарына сәйкес келмесе, лицензияны беруден бас тартады.

      2. Лицензияны беруден бас тарту жазбаша нысанда шығарылады, уәжді болуға және өтініш иесіне кен іздеушілікке арналған лицензияны қарау және беру үшін көзделген мерзімдер ішінде берілуге тиіс.

      3. Лицензияны беруден бас тартуға Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес өтініш иесі бас тарту туралы шешім қабылданған күннен бастап он жұмыс күнінен кешіктірмей шағым жасауы мүмкін.

      4. Лицензияны беруден бас тарту өтініш иесін өтінішті қайта беру құқығынан айырмайды.

268-бап. Кен іздеушілікке арналған лицензияның мерзімі

      1. Кен іздеушілікке арналған лицензия үш жыл мерзімге беріледі. Лицензияны иеленушінің өтініші бойынша көрсетілген мерзім бір рет үш жылға ұзартуға жатады.

      2. Егер өтінішті қарау күніне кен іздеушілік учаскесі аумағының шекаралары жер қойнауын пайдалануға арналған келісімшарт немесе құзыретті орган берген жер қойнауын пайдалануға арналған лицензия бойынша басқа тұлғаның пайдалануына берілген жер қойнауы учаскесінің аумағы шегінде толық орналасса, кен іздеушілікке арналған лицензияны берген жергілікті атқарушы орган оның қолданылу мерзімін ұзартудан бас тартады.

      Кен іздеуші осындай тұлғаның кен іздеушілікті жалғастыруға келісімін алған жағдайда, осы тармақтың ережелері қолданылмайды.

269-бап. Кен іздеушілік учаскесі

      1. Кен іздеушілік учаскесінің шекаралары осы Кодекстің 19-бабы 3-тармағының талаптарына сәйкес болуға тиіс.

      2. Кен іздеушілік учаскесі аумағының алаңы кемінде бес жүз шаршы метрді құрауға және бес гектардан аспауға тиіс.

270-бап. Кен іздеушілікке арналған лицензияның мазмұны

      Кен іздеушілікке арналған лицензия осы Кодекстің 31-бабында көрсетілген мәліметтер мен шарттардан басқа, жер қойнауын пайдаланудың мынадай шарттарын қамтуға тиіс:

      1) Қазақстан Республикасының салық заңнамасында белгіленген мөлшерде және тәртіппен қол қою бонусын төлеу туралы міндеттеме;

      2) жер қойнауын пайдаланушының:

      өзіне меншік құқығымен тиесілі жүк көтерімділігі он тоннадан аспайтын бір жүк машинасы, бұрғылау жабдығы, сондай-ақ шөмішінің көлемі жиынтығында бір текше метрдің жартысынан аспайтын экскаватор және (немесе) бульдозер түріндегі механикаландыру құралын пайдалануға;

      кен іздеушілік учаскесі аумағының жер бетіндегі ең төменгі нүктесінен үш метрден аспайтын тереңдікте бұрғылауды және өзге де жер қазу жұмыстарын жүзеге асыруға құқығы;

      3) шашыранды алтын бойынша кен іздеушілік жұмысын жүргізген кезде жер қойнауын пайдаланушы күнтізбелік бір жылда елу килограммнан аспайтын алтын өндіруге жол беріледі.

      4) кен іздеушілік учаскесінде жер қойнауын пайдаланушы:

      кен іздеушілік учаскесіндегі су объектілерінде және су қоры жерінде экскаваторлар мен бульдозерлерді пайдалануға;

      химиялық реагенттерді және жарылғыш заттарды қолдануға;

      күрделі құрылысжайларды тұрғызуға және салуға;

      топырақ пен айырып алынған тау-кен массасын кен іздеушілік учаскесінің шегінен тыс жерге шығаруға құқылы емес.

271-бап. Кен іздеушілікті жүргізу тәртібі

      1. Кен іздеушілікке арналған лицензияны иеленуші жер қойнауын пайдаланушы осы Кодекстің 263-бабы 1-тармағының екінші бөлігінде көрсетілген тізбе бойынша бағалы металдар мен асыл тастардың кез келген түрлеріне кен іздеушілік өндіруді жүргізуге құқылы.

      2. Кен іздеушілікті жүргізу кезінде жер қойнауын пайдаланушы:

      1) су ресурстары кен іздеушілік мақсатында пайдаланылатын су айдындары мен өзендер жағалауларының табиғи рельефі мен түбінің бүлінуін болғызбауға;

      2) кен іздеушілік барысында бүлінген жерді рекультивациялауға;

      3) лицензия шарттарында көзделген механикаландыру құралдарын пайдалану бойынша шектеулерді сақтауға міндетті.

      3. Егер осы тарау, экологиялық немесе өнеркәсіптік қауіпсіздік талаптарынан өзгеше туындамаса, берілген жер қойнауы учаскесі шегінде кен іздеушілік барысында ауыстырылатын топырақ пен жыныс көлемі шектелмейді.

      4. Жер қойнауын пайдаланушы кен іздеушілікті жүргізу кезінде су ресурстарын арнайы рұқсаттар немесе лицензиялар алу қажеттігінсіз еркін пайдалануға құқылы.

      Су ресурстарын пайдаланған жағдайда, жер қойнауын пайдаланушы су қорғау іс-шараларын орындауға, сондай-ақ Қазақстан Республикасының су және экология заңнамасында белгіленген су объектілерін қорғау жөніндегі өзге де талаптарды сақтауға міндетті.

      Су қоры жерінде және су объектілерінде кен іздеушілік қол тәсілімен ғана жүзеге асырылады.

272-бап. Кен іздеушілікті жүргізу кезіндегі жер қойнауын пайдаланушының есептілігі

      1. Кен іздеушілікке арналған лицензия бойынша жер қойнауын пайдаланушы жер қойнауын зерттеу жөніндегі уәкілетті орган айқындайтын тәртіппен өндірілген бағалы металдар мен асыл тастар туралы кезеңдік есепті кен іздеушілікке арналған лицензияны берген облыстың жергілікті атқарушы органына ұсынуға міндетті.

      2. Есептер алдыңғы күнтізбелік жыл үшін әр жылдың отызыншы қаңтарынан кешіктірілмей жыл сайын ұсынылады.

      Толық емес күнтізбелік жыл үшін есептер жер қойнауын пайдаланудың нақты кезеңі үшін ұсынылады.

      Жер қойнауы учаскесін пайдалану кезеңінің соңғы толық емес күнтізбелік жылы үшін есептер көрсетілген кезең аяқталғаннан кейін екі айдан кешіктірілмей ұсынылады.

273-бап. Кен іздеушілік жоспары

      1. Механикаландыру құралдарын пайдаланатын жер қойнауын пайдаланушы кен іздеушілік жоспары болған кезде ғана кен іздеушілік жөніндегі операцияларды жүргізуге құқылы. Өзен арналарында немесе су қоры жерлерінде механикаландыру құралдарын пайдалана отырып көзделетін кен іздеушілік Қазақстан Республикасының экология заңнамасына сәйкес әсер етуді скринингтеуге жатады.

      2. Кен іздеушілік жоспарын жер қойнауын пайдаланушы әзірлейді және бекітеді.

      Кен іздеушілік жоспарында кен іздеушілік жөніндегі жұмыс түрлері, әдістері мен тәсілдері, жұмыстардың шамамен алғандағы көлемдері және оларды жүргізу мерзімдері сипатталады.

      Кен іздеушілік жоспарын жасау жөніндегі нұсқаулықты пайдалы қатты қазбалар саласындағы уәкілетті орган бекітеді.

      Кен іздеушілік жоспарының мазмұнын жер қойнауын пайдаланушы экологиялық қауіпсіздік талаптарын ескере отырып, дербес айқындайды.

      3. Кен іздеушілік жоспары мемлекеттік экологиялық сараптамаға жатады. Жер қойнауын пайдаланушы кен іздеушілік жоспарына мемлекеттік экологиялық сараптаманың оң қорытындысын алған жағдайда ғана механикаландыру құралдарын пайдалана отырып, кен іздеушілік жөніндегі операцияларды жүргізуге құқылы.

      Ескерту. 273-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 02.01.2021 № 401-VI (01.07.2021 бастап қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

273-1-бап. Кен іздеушілік салдарын жою

      1. Кен іздеушілік салдарын жою бүлінген жерлерді Қазақстан Республикасының Жер кодексіне сәйкес рекультивациялау арқылы жүргізіледі.

      2. Кен іздеушілік учаскесінде жер қойнауын пайдалану құқығы тоқтатылған тұлға кен іздеушілікке арналған лицензияның қолданылуы тоқтатылғаннан кейін алты айдан кешіктірмей мұндай учаскеде кен іздеушілік салдарын жоюды аяқтауға міндетті.

      Аталған тұлғаның өтініші бойынша облыстың жергілікті атқарушы органы, егер жоюды жүргізу ауа райына және (немесе) табиғи-климаттық жағдайларға байланысты мүмкін болмаған немесе айтарлықтай қиындық туғызған болса, кен іздеушілік салдарын жою мерзімін осы тармақтың бірінші бөлігінде көзделген мерзім өткен күннен бастап төрт айға дейінгі кезеңге ұзартады.

      3. Кен іздеушілік учаскесінің жер қойнауын пайдаланушы осы Кодекстің 275-бабына сәйкес кен іздеушілікке арналған лицензияның қолданылу мерзімі өткенге дейін бас тартқан бір бөлігінде кен іздеушілік салдарын жою осындай бас тартуға дейін жүргізіледі.

      4. Егер жер қойнауын пайдаланушы кен іздеушілікті жер қойнауын пайдаланушы бас тартқан кен іздеушілік учаскесінде (оның бір бөлігінде) жүзеге асырмаса, мұндай кен іздеушілік учаскесінде (оның бір бөлігінде) жою жұмыстарын жүргізу талап етілмейді.

      Бұл жағдайда жою жұмыстарын жүргізудің қажет еместігін растайтын кен іздеушілік учаскесін (оның бір бөлігін) зерттеп-қарау актісі жасалады, оған осы баптың 5-тармағында аталған тұлғалар қол қояды.

      5. Жою актісіне қол қойылғаннан кейін кен іздеушілік учаскесінде (оның бір бөлігінде) операциялардың салдарын жою аяқталды деп есептеледі. Жою актісіне облыстың тиісті жергілікті атқарушы органы өз өкілдері мен қоршаған ортаны қорғау саласындағы уәкілетті органның өкілдерінен құратын комиссия және жер қойнауын пайдаланушы (жер қойнауын пайдалану құқығы тоқтатылған тұлға, ол болған кезде) қол қояды. Егер жою жеке меншіктегі, тұрақты немесе ұзақ мерзімді уақытша өтеулі жер пайдаланудағы жер учаскесінде жүзеге асырылса, жою актісіне жер учаскесінің меншік иесі немесе жер пайдаланушы да қол қояды.

      6. Кен іздеушілік салдарын жою актісіне қол қою кен іздеушілік жүргізу үшін жер қойнауын пайдалану құқығын өзге тұлғаларға кейіннен беру мақсатында мемлекеттік жер қойнауы қорының бірыңғай кадастрына тиісті мәліметтерді енгізуге негіз болып табылады.

      Ескерту. 273-1-баппен толықтырылды - ҚР 02.01.2021 № 401-VI (01.03.2021 бастап қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

274-бап. Кен іздеушіліктің салдарын жоюды қамтамасыз ету

      Кен іздеушіліктің салдарын жою бойынша жер қойнауын пайдаланушы міндеттемелерінің орындалуын қамтамасыз ету банктік салым кепілі немесе екінші деңгейдегі банк берген кепілдік түрінде беріледі.

      Қамтамасыз етудің жалпы сомасы кен іздеушілік учаскесінің аумағын құрайтын гектар санының және республикалық бюджет туралы заңда тиісті қаржы жылына белгіленген және кен іздеушілікке арналған лицензияны беруге өтініш берілген жылы қолданыста болған айлық есептік көрсеткіш негізінде есептеледі. Бір гектар үшін қамтамасыз етудің мөлшерін облыстың жергілікті атқарушы органы айқындайды.

      Қамтамасыз етудің сомасын жер қойнауын пайдаланушы мемлекетке қайтарылған кен іздеушілік учаскесі аумағының бір бөлігіне сәйкес келетін гектарлардың санына мөлшерлес азайтуы мүмкін.

275-бап. Кен іздеушілік учаскесінен бас тарту

      Кен іздеушілікке арналған лицензияның қолданылу мерзімі өткенге дейін кез келген уақытта жер қойнауын пайдаланушы кен іздеушілік учаскесінің кез келген бөлігінен бас тартуға құқылы.

      Кен іздеушілік учаскесінен толық немесе бір бөлігінен мерзімінен бұрын бас тарту тиісінше кен іздеушілікке арналған лицензияның қолданылуын тоқтатуға немесе оны қайта ресімдеуге алып келеді.

276-бап. Кен іздеушілікке арналған лицензия бойынша міндеттемелерді бұзғаны үшін жауаптылық және оны қайтарып алу

      1. Кен іздеушілікке арналған лицензияның талаптарын бұзушылық жер қойнауын пайдаланушының тұрақсыздық айыбы немесе лицензиясын қайтарып алу түріндегі жауаптылығына алып келеді.

      2. Тұрақсыздық айыбы кен іздеушілікке арналған лицензияның алтын өндіруді шектеу туралы талаптарын бұзғаны үшін өндіріп алынады.

      Тұрақсыздық айыбы белгіленген шектеуден артық өндірілген алтынның нарықтық құнының жүз пайызы мөлшерінде өндіріп алынады.

      3. Кен іздеушілікке арналған лицензия мынадай негіздердің бірі болған кезде жергілікті атқарушы органның қайтарып алуына жатады:

      1) экологиялық және өнеркәсіптік қауіпсіздік талаптарының бұзылуы салдарынан жер қойнауын пайдалану жөніндегі қызметке тыйым салу туралы сот шешімінің күшіне енуі;

      2) Қазақстан Республикасының салық заңнамасында көзделген мерзімде қол қою бонусы төленбеген жағдайда;

      3) кен іздеушілік салдарын жою бойынша міндеттемелердің орындалуын қамтамасыз етуді бермей кен іздеушілік жөніндегі жұмыстарды жүргізу;

      4) кен іздеушілікке арналған лицензияның кен іздеушілік бойынша жұмыстар жүргізуді, механикаландыру құралдарын пайдалануды шектеу, химиялық реагенттерді, жарылғыш заттарды пайдалануға, күрделі құрылысжайлар тұрғызуға, топырақ пен тау-кен массасын кен іздеушілік учаскесінің шегінен тыс жерге шығаруға тыйым салу туралы шарттарын бұзу;

      5) кен іздеушілік жоспарының болуы осы тараудың ережелеріне сәйкес талап етілетін жағдайда онсыз кен іздеушілік жөніндегі жұмыстарды жүргізу.

      4. Осы баптың 3-тармағының 3) және 4) тармақшаларында көзделген жағдайларда, облыстың жергілікті атқарушы органы жер қойнауын пайдаланушыны жол берілген бұзушылық туралы жазбаша хабардар етеді.

      Жер қойнауын пайдаланушы бұзушылық туралы хабарламаны алған күннен бастап бір ай ішінде бұзушылықты жоюға және бұзушылықтың жойылғанын растайтын құжаттарды қоса бере отырып, облыстың жергілікті атқарушы органына бұл туралы жазбаша хабарлауға міндетті.

      Көрсетілген мерзімде бұзушылық жойылмаған жағдайда, облыстың жергілікті атқарушы органы осы баптың 3-тармағына сәйкес кен іздеушілікке арналған лицензияны қайтарып алады.

      5. Облыстың жергілікті атқарушы органы кен іздеушілікке арналған лицензияны қайтарып алуды жер қойнауын пайдаланушыға кен іздеушілікке арналған лицензияны қайтарып алу туралы жазбаша хабарлама жіберу арқылы жүргізеді.

      Жер қойнауын пайдаланушы хабарламаны алған күннен бастап бір айдан кейін лицензияның қолданылуы, егер көрсетілген күнге дейін оның қолданылу мерзімі өтпесе, тоқтатылады.

      6. Жер қойнауын пайдаланушы лицензияны қайтарып алу туралы хабарламаны алған күннен бастап он бес жұмыс күні өткеннен кейін қайтарылып алынатын лицензия бойынша жұмыстарды тоқтатуға және осы тарауда көзделген тәртіппен жою жөніндегі жұмыстарға кірісуге міндетті.

      7. Жер қойнауын пайдаланушы хабарламаны алған күннен бастап екі ай ішінде лицензияны қайтарып алудың заңдылығын сотта даулауға құқылы. Жер қойнауын пайдаланушы сотқа жүгінген жағдайда осы баптың 5-тармағында көрсетілген мерзім соттың шешімі заңды күшіне енгенге дейін тоқтатыла тұрады.

      8. Егер лицензияны қайтарып алу үшін негіз болған міндеттерді орындамауға немесе тиісінше орындамауға еңсерілмейтін күштің, яғни осы жағдайлардағы төтенше және ырық бермейтін мән-жайлардың әсері (дүлей құбылыстар, әскери іс-қимылдар және тағы сол сияқты) себеп болса, лицензияны қайтарып алуға жол берілмейді. Мұндай мән-жайларға жер қойнауын пайдаланушының техникалық құралдарының және (немесе) қаржы қаражатының болмауы не нарықта қажетті тауарлардың, жұмыстардың немесе көрсетілетін қызметтердің болмауы жатпайды.

35-ТАРАУ. ҚОРЫТЫНДЫ ЖӘНЕ ӨТПЕЛІ ЕРЕЖЕЛЕР

277-бап. Осы Кодексті қолданысқа енгізу тәртібі

      1. Осы Кодекс:

      1) алғашқы ресми жарияланған күнінен бастап күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізілетін 278-баптың 4-тармағының үшінші бөлігін;

      2) 2020 жылғы 1 қаңтардан бастап қолданысқа енгізілетін 144-баптың 5 және 6-тармақтарын;

      2-1) 2020 жылғы 1 қыркүйектен бастап қолданысқа енгізілетін мазмұнындағы 98-баптың тақырыбын, 94-баптың 3-тармағын, 95-баптың 5 және 6-тармақтарын, 98-баптың тақырыбын, 1, 2, 5 және 6-тармақтарын, 99-бапты;

      3) 2021 жылғы 1 қаңтардан бастап қолданысқа енгізілетін 153-баптың 2-тармағын қоспағанда, алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін алты ай өткен соң қолданысқа енгізіледі.

      2. Осы тарауда көзделген жағдайларды қоспағанда, осы Кодекс ол қолданысқа енгізілгеннен кейін туындаған жер қойнауын пайдалану бойынша қатынастарға қолданылады деп белгіленсін.

      3. Осы Кодекс қолданысқа енгізілгенге дейін берілген және жасалған жер қойнауын пайдалануға арналған рұқсаттар, лицензиялар және келісімшарттар бойынша қатынастарға осы Кодекс қолданысқа енгізілген күннен бастап:

      1-тарауда;

      осы Кодекс қолданысқа енгізілгенге дейін жасалған пайдалы қатты қазбаларды өндіруге арналған келісімшарттар бойынша кен орындарын ірі кен орындары санатына жатқызған кезде, 2024 жылғы 1 қаңтарға дейін мемлекеттік пайдалы қазбалар балансына енгізілген қорлар саны ескерілетінін ескере отырып, 2-тарауда;

      17-баптың 3-тармағын, 19-баптың 2 және 3-тармақтарын, 20-баптың 1-тармағын, 22-бапты, 24-бапты, 25-бапты, 28-баптың 2-тармағының бірінші бөлігін қоспағанда, 3-тарауда;

      38-бапта;

      облыстардың, республикалық маңызы бар қалалардың, астананың жергілікті атқарушы органдарымен жасалған жер қойнауын пайдалануға арналған келісімшарттар бойынша жер қойнауын пайдалану құқығын ауыстыруға рұқсат беруді және осындай жер қойнауын пайдалану құқығының кепілін тіркеуді көрсетілген жергілікті атқарушы органдар жүзеге асыратынын ескере отырып, 5-тарауда;

      6-тарауда;

      7-тарауда;

      54-бапта, 55-баптың 1, 2, 3, 5 және 6-тармақтарында (осы Кодекс қолданысқа енгізілгенге дейін жасалған (берілген) көмірсутектер бойынша жер қойнауын пайдалануға арналған рұқсаттарға, лицензияларға және келісімшарттарға қатысты);

      9-тарауда;

      10-тарауда;

      77-бапты қоспағанда, 11-тарауда;

      80-баптың 1-тармағының күші, уранды қоспағанда, осы Кодекс қолданысқа енгізілгенге дейін жасалған пайдалы қатты қазбалар және кең таралған пайдалы қазбалар бойынша келісімшарттарға қолданылмайтынын ескере отырып, 12-тарауда;

      13-тарауда;

      Қазақстан Республикасының Үкіметі бекіткен өнімдерді бөлу туралы келісімдерге (келісімшарттарға) және Қазақстан Республикасының Президенті бекіткен жер қойнауын пайдалануға арналған келісімшартқа қатысты 106-баптың 2-тармағын қоспағанда, 15-тараудың 3-параграфында;

      113 және 114-баптарда;

      Қазақстан Республикасының Үкіметі бекіткен өнімді бөлу туралы келісімдер (келісімшарттар) және Қазақстан Республикасының Президенті бекіткен жер қойнауын пайдалануға арналған келісімшарт бойынша қатынастарды қоспағанда, 120-бапта көзделген тиісті қатынастарды реттейтін оның ережелері қолданылады. Аталған келісімдердің (келісімшарттардың) және жер қойнауын пайдалануға арналған келісімшарттың мерзімі тараптардың уағдаластығы бойынша қосымша ұзартылуы мүмкін;

      121 – 125-баптарда;

      мыналарды:

      осы Кодекс қолданысқа енгізілгенге дейін берілген көмірсутектер бойынша жер қойнауын пайдалануға арналған рұқсаттар мен лицензиялар бойынша, сондай-ақ жасалған көмірсутектер бойынша жер қойнауын пайдалануға арналған келісімшарттар бойынша қатынастарға осы Кодекс қолданысқа енгізілген күннен бастап отыз алты ай өткеннен кейін мынадай редакцияда қолданылатын 6-тармағын:

      "6. Көмірсутектер бойынша жер қойнауын пайдалану салдарын жою жөніндегі міндеттемелерді орындауды жер қойнауын пайдаланушы белгіленген тәртіппен іс жүзінде қалыптастырған, жер қойнауын пайдаланушы құзыретті органның рұқсатымен пайдаланатын тарату қоры қамтамасыз етеді.

      Бұл ретте жер қойнауын пайдаланушылар құзыретті органның рұқсатымен көмірсутектер бойынша жер қойнауын пайдалану салдарын жою жөніндегі қамтамасыз етудің тарату қоры түрінде қалыптастырылған барлық сомасын тарату қорының қаражатын тиісті кепілді қамтамасыз ету болып табылатын банктік салымға аудару жолымен банктік салымның кепіліне ауыстыруға құқылы.

      Қалыптастырылған тарату қоры болмаған немесе көмірсутектерді барлау және (немесе) өндіру жөніндегі операциялардың салдарын жою жұмыстарының нарықтық құнының сомасы нақты қалыптастырылған тарату қоры қаражатының сомасынан асып кеткен жағдайда көмірсутектер бойынша жер қойнауын пайдалану салдарын жою жөніндегі міндеттемені жетіспейтін бөлігінде орындауды осы баптың 7 немесе 8-тармақтарына сәйкес қалыптастырылатын банктік салым кепілімен және (немесе) осы Кодекстің талаптарына сәйкес жер қойнауын пайдалану салдарын жою аяқталғанға дейінгі мерзімге берілетін толық, шартсыз және қайтарылмайтын кепілдікпен:

      1) дауыс беретін акцияларының елу және одан да көп пайызы (жарғылық капиталындағы қатысу үлестері) тікелей немесе жанама түрде ұлттық басқарушы холдингке тиесілі жер қойнауын пайдаланушыларға қатысты – ұлттық басқарушы холдинг, көмірсутектер саласындағы ұлттық компания, көмірсутектер саласындағы ұлттық компанияның еншілес ұйымдары және (немесе) көмірсутектер саласындағы ұлттық компания серіктестері немесе жер қойнауын пайдаланушылардың акциялар пакетін (жарғылық капиталындағы қатысу үлесін) иеленуші оның еншілес ұйымдары қамтамасыз етеді.

      Ұлттық басқарушы холдингті, көмірсутектер саласындағы ұлттық компанияны қоспағанда, осы тармақшаның бірінші бөлігінде көрсетілген кепілдік берушілердің Standard and Poor’s шкаласы бойынша "ВВ-" деңгейінен немесе Moody’s, FitchRatings рейтингтік агенттіктерінің шкалалары бойынша ұқсас деңгейден төмен емес шетелдік валютада жыл сайын расталатын ең төмен ұзақ мерзімді кредиттік рейтингі болуы тиіс;

      2) осы тармақтың 1) тармақшасында көрсетілмеген жер қойнауын пайдаланушыларға қатысты – Standard and Poor’s шкаласы бойынша "ВВ-" деңгейінен немесе Moody’s, FitchRatings рейтингтік агенттіктерінің шкалалары бойынша ұқсас деңгейден төмен емес шетелдік валютада жыл сайын расталатын ең төмен ұзақ мерзімді кредиттік рейтингі бар өзге ұйым қамтамасыз етеді;

      Осы тармаққа сәйкес талап етілетін деңгейде және мерзімдерде кепілдік берушінің кредиттік рейтингісі расталмаған, кепілдік берушінің кредиттік рейтингі осы тармаққа сәйкес жол берілетін ең төмен деңгейден төмендеген немесе кепіл беруші осы тармақта көрсетілген кредиттік рейтингін жоғалтқан жағдайда, осы кепіл беруші кепілдік берген жер қойнауын пайдаланушы күнтізбелік бір жыл ішінде осы бапқа сәйкес осындай қамтамасыз етуді айырбастауға не осы тармақта көзделген қамтамасыз ету қалпына келтірілгенге дейін жер қойнауын пайдалану жөніндегі операцияларды тоқтата тұруға міндетті.

      Осы тармаққа сәйкес берілетін кепілдіктің мазмұны мен шарттарына, сондай-ақ осындай кепілдікке байланысты туындайтын қатынастарға қолданылатын құқық Қазақстан Республикасының заңнамасы болып табылады. Осы бөліктің ережелері Қазақстан Республикасының Үкіметі бекіткен өнімді бөлу туралы келісімдерге (келісімшарттарға) не Қазақстан Республикасының Президенті бекіткен жер қойнауын пайдалануға арналған келісімшартқа сәйкес осы Кодекс қолданысқа енгізілгенге дейін берілген кепілдіктерге қатысты қолданылмайды.";

      осы Кодекс қолданысқа енгізілгенге дейін берілген және жасалған, көмірсутектер бойынша жер қойнауын пайдалануға арналған рұқсаттар, лицензиялар мен келісімшарттар бойынша қатынастарға осы Кодекс қолданысқа енгізілген күннен бастап отыз алты ай өткен соң қолданылатын 7 және 8-тармақтарын қоспағанда, 126-бапта;

      127, 128-баптарда;

      130-бапта (иеліктен шығарылатын сұйытылған мұнай газын және (немесе) жеңіл көмірсутектердің үлкен фракциясын сатып алуға мемлекеттің басым құқығы туралы ережелер белгіленген, Қазақстан Республикасының Үкіметі бекіткен өнімді бөлу туралы келісімдерге (келісімшарттарға) және Қазақстан Республикасының Президенті бекіткен жер қойнауын пайдалануға арналған келісімшартқа қатысты 2 және 3-тармақтарды қоспағанда), 131-бапта (осы Кодекстің 278-бабының 30-тармағында көзделген жағдайларды қоспағанда), 132, 133-баптарда;

      143-бапты қоспағанда, бекітілген жобалау құжаттарына өзгерістер мен толықтырулар енгізілген жағдайда 19-тарауда;

      144 – 152-баптарда;

      153-бапты қоспағанда, 21-тарауда;

      22-тараудың 2-параграфында;

      173, 174-баптарда, 176-баптың 7 және 8-тармақтарында, 178 – 181-баптарда;

      182-баптың 7-тармағында;

      194-баптың 2, 3 және 6-тармақтарында, 3-тармақтың екінші және үшінші бөліктерін қоспағанда, 195-бапта және 197-бапта;

      213-бапта, 1-тармақты қоспағанда 214-бапта, 3-тармақтың екінші және үшінші бөліктерін қоспағанда, 215-бапта және 218-бапта;

      236-бапта;

      258, 259-баптарда, 260-баптың 1 – 6-тармақтарында көзделген тиісті қатынастарды реттейтін оның ережелері қолданылады деп белгіленсін.

      3-1. Осы Кодекстің пайдалы қатты қазбаларды және кең таралған пайдалы қазбаларды барлауға немесе өндіруге жер қойнауын пайдалану құқығын беру бөлігінде 25-бабы 2-тармағының, 186-бабы 2-тармағы 1) тармақшасының, 203-бабы 2-тармағы 1) тармақшасының қолданылуы 2023 жылғы 1 қаңтарға дейін тоқтатыла тұрсын.

      3-2. Жер қойнауын пайдалануға арналған тиісті келісімшарттың қолданылу мерзімі өткеннен кейін 2023 жылғы 1 қаңтардағы жағдай бойынша жер қойнауын пайдалануға арналған келісімшарт бойынша, оның ішінде өнімді бөлу туралы келісім, Қазақстан Республикасының Президенті бекіткен, осы Кодекс қолданысқа енгізілгенге дейін жасалған келісімшарт бойынша өндіру жүзеге асырылған көмірсутектердің ірі кен орындарына қатысты осы Кодекстің 28-бабының 1-тармағы төртінші бөлігінің, 2-тармағы үшінші бөлігінің, 36-бабының 1-1-тармағы 1) және 2) тармақшаларының, 1-2 және 2-1-тармақтарының, 4-тармағы екінші және төртінші бөліктерінің, 5-1-тармағының, 78-бабы 2-тармағының, 95-бабы 2-1-тармағының, 116-бабы 2 – 8, 11-тармақтарының, 119-бабы 1-1-тармағының, 7-тармағы екінші бөлігінің, 8-тармағы үшінші бөлігінің, 18-1 – 18-4-тармақтарының, 121-бабының 16-тармағы үшінші бөлігінің, 123-бабы 15-тармағының, 126-бабы 6-1 – 6-4-тармақтарының, 7-тармағы үшінші бөлігінің, 130-бабының 1-тармағы үшінші бөлігінің, 131-бабы 8-тармағының ережелері қолданылмайды деп белгіленсін.

      4. Осы Кодекстің 99-бабы 2020 жылғы 1 қыркүйекке дейін мынадай редакцияда қолданылады деп белгіленсін:

      "99-бап. Аукцион өткізу

      1. Егер осы Кодекстің 95-бабында көрсетілген мерзімдерде аукционға қатысуға бірде-бір өтініш берілмеген және (немесе) егер өтініштерді қарау қорытындылары бойынша аукционға қатысуға бірде-бір өтініш иесі (аукцион өткізуге өтініш берген тұлғадан басқа) жіберілмеген жағдайларда, аукциондар өткізу жөніндегі комиссия аукционға қатысуға өтініштерді беру үшін берілген мерзім аяқталған күннен бастап не аукционға қатысуға өтініштерді қарау мерзімі аяқталған күннен бастап үш жұмыс күні ішінде аукционды өткізбеу туралы шешім қабылдайды. Бұл жағдайда аукцион өткізуге өтініш берген тұлға қол қою бонусының бастапқы мөлшерін төлеген кезде аукцион жеңімпазымен келісімшарт жасасу үшін осы Кодекстің 100-бабында белгіленген тәртіппен осындай тұлғамен жер қойнауын пайдалануға келісімшарт жасалады.

      Аукционды өткізбеу туралы ақпарат комиссия тиісті шешім қабылдаған күннен бастап үш жұмыс күні ішінде қазақ және орыс тілдерінде құзыретті органның интернет-ресурсында орналастырылуға, сондай-ақ Қазақстан Республикасының бүкіл аумағына таралатын мерзімді баспасөз басылымында жариялануға тиіс.

      2. Аукционға қатысуға жіберілген және аукционға қатысушылар ретінде тіркелген өтініш иелері аукционға қатысады.

      3. Аукцион аукционды өткізу туралы хабарламада көрсетілген күнге сәйкес күні өткізіледі.

      4. Құзыретті орган аукцион өткізілетін күнге дейін кемінде он жұмыс күні бұрын, аукционға қатысуға жіберілген өтініш иелеріне аукционның өткізілетін күні, уақыты мен орны туралы хабарлайды.

      5. Аукционға қатысуға жіберілген өтініш иелерінің өкілдерін тіркеу аукцион өткізу басталардан бір сағат бұрын басталады және бес минут бұрын аяқталады.

      6. Аукционның тіркелген қатысушылары өткізілетін аукционның аудио- және бейнетіркеуін жүргізуге құқылы.

      7. Аукцион аукционға қатысушылардың аукцион қадамына аукционды өткізу туралы хабарламада көрсетілген қол қою бонусының бастапқы мөлшерінен бастап, қол қою бонусы мөлшерінің шамасы бойынша өз ұсыныстарын жариялауы арқылы ашық нысанда өткізіледі.

      Аукцион қадамының шамасы қол қою бонусының бастапқы мөлшерінің бестен елуге дейінгі пайызын құрайды.

      8. Аукционды тікелей өткізу комиссия тартатын не комиссия құрамынан сайланған аукционшыға тапсырылуы мүмкін.

      9. Аукционға қатысушыларға тіркеу нөмірлері бар тақтайшалар беріледі, егер олар қол қою бонусы мөлшерінің кезекті шамасы жарияланғаннан кейін сол соманы мәлімдеуге дайын болса, олар тақтайшаларды көтереді.

      10. Аукцион аукционға қатысушылардың санын, жер қойнауы учаскесі, оның негізгі сипаттамалары туралы мәліметтерді, сондай-ақ жер қойнауын пайдалану құқығын беру шарттарын, аукцион өткізу тәртібін, қол қою бонусының бастапқы мөлшерін және аукцион қадамын жариялаудан басталады.

      11. Аукцион өткізу кезінде аукционға қатысушылар қол қою бонусының мөлшері туралы ағымдағы ең төмен ұсынысты аукцион қадамының шамасына арттыруды көздейтін қол қою бонусының мөлшері туралы ұсыныстар береді.

      12. Аукционшы қол қою бонусы мөлшерінің аукцион қадамының шамасына ұлғайтылған оның бастапқы мөлшеріне тең алғашқы мәнін жариялайды.

      13. Егер қол қою бонусы мөлшерінің алғашқы мәні жарияланғаннан және сол мән үш рет қайталанғаннан кейін аукционға қатысушылардың ешқайсысы өзінің тіркеу нөмірі бар тақтайшасын көтермесе, аукцион тоқтатылады және өтпеді деп танылады.

      14. Ағымдағы ең төмен ұсыныс болмаған жағдайда, аукционға қатысушы аукцион қадамының шамасына қарамастан, қол қою бонусының бастапқы мөлшерінен жоғары қол қою бонусының мөлшері туралы ұсыныс беруге құқылы.

      15. Бір тақтайша көтерілген жағдайда, аукционшы өз тақтайшасын көтерген аукционға қатысушының тіркеу нөмірін атайды. Бірнеше тақтайша көтерілген жағдайда, аукционшы өз тақтайшасын бірінші болып көтерген аукционға қатысушының тіркеу нөмірін атайды.

      16. Аукцион қадамдарының өту ведомосына аукционшы атаған аукционға қатысушының нөмірі ғана енгізіледі.

      17. Қол қою бонусы мөлшерінің әрбір кейінгі мәнін аукционшы ағымдағы мәнді аукцион қадамының шамасына ұлғайту арқылы белгілейді.

      5. Осы Кодекстің 140-бабының 5 және 6-тармақтары 2020 жылғы 1 қаңтарға дейін мынадай редакцияда қолданылады деп белгіленсін:

      "5. Орталық комиссия базалық жобалау құжатын немесе әзірлеуді талдауды алған күннен бастап он жұмыс күні ішінде оларды тәуелсіз сараптама жүргізу үшін өзі айқындайтын сарапшыға (сарапшыларға) жібереді.".

      5-1. Осы Кодекстің 64-бабының 16-1) тармақшасы 2026 жылғы 1 қаңтарға дейін қолданылады деп белгіленсін.

      6. 2026 жылғы 1 қаңтарға дейін:

      осы Кодекстің 141-бабының 3, 4 және 5-тармақтары мынадай редакцияда қолданылады деп белгіленсін:

      "3. Геологиялық қорларды есептеу (жедел есептеу) жөніндегі есеп жер қойнауын зерттеу саласындағы уәкілетті орган бекітетін нормативтік-техникалық құжаттарға сәйкес жасалады.

      4. Жер қойнауының мемлекеттік сараптамасын Қазақстан Республикасының көмірсутек қорлары жөніндегі мемлекеттік комиссия (қорлар жөніндегі мемлекеттік комиссия) геология және жер қойнауын пайдалану саласында арнайы білімдері бар және сараптама нәтижелеріне мүдделі емес тәуелсіз сарапшыларды тарта отырып жүзеге асырады.

      5. Қорлар жөніндегі мемлекеттік комиссия қызметін ұйымдастыру, оның құрамы, жұмыс регламенті және іс-қағаздарын жүргізу жер қойнауын пайдалану саласындағы уәкілетті орган бекітетін Қазақстан Республикасының пайдалы қазбалар қорлары жөніндегі мемлекеттік комиссия туралы ережеде айқындалады.";

      7. Осы Кодекстің 186-бабы 2-тармағының, 203-бабы 2-тармағының және 250-бабы 2-тармағының ережелерін қолдану мақсаттары үшін жер қойнауын пайдалануға арналған тиісті лицензияны беру кезінде:

      1) көмірсутектерді өндіру жөніндегі операцияларды жүргізу үшін басқа тұлғаның пайдалануындағы жер қойнауы учаскесінің аумағына көмірсутектер бойынша жер қойнауын пайдалануға арналған келісімшартқа тау-кендік теліммен айқындалған келісімшарттық аумақ, сондай-ақ осы Кодекс қолданысқа енгізілгенге дейін өткізілген тікелей келіссөздер нәтижелері бойынша не жер қойнауын пайдалану құқығын беруге арналған конкурс қорытындысы бойынша көмірсутектерді өндіруге арналған келісімшарт жасасу туралы хаттама қолданылатын аумақ теңестіріледі;

      2) пайдалы қатты қазбаларды барлау жөніндегі (барлау учаскесінің аумағын) операцияларды жүргізу үшін берілген жер қойнауы учаскесінің аумағына пайдалы қатты қазбалар немесе кең таралған пайдалы қазбалар бойынша келісімшартқа геологиялық теліммен айқындалған келісімшарттық аумақ, сондай-ақ осы Кодекс қолданысқа енгізілгенге дейін өткізілген тікелей келіссөздер нәтижелері бойынша не жер қойнауын пайдалану құқығын беруге арналған конкурс қорытындысы бойынша пайдалы қатты қазбаларды немесе кең таралған пайдалы қазбаларды барлауға арналған келісімшарт жасасу туралы хаттама қолданылатын аумақ теңестіріледі;

      3) пайдалы қатты қазбаларды немесе кең таралған пайдалы қазбаларды өндіру жөніндегі (өндіру учаскесінің аумағы) операцияларды жүргізу немесе жер қойнауы кеңістігін пайдалану үшін берілген жер қойнауы учаскесінің аумағына пайдалы қатты қазбалар немесе кең таралған пайдалы қазбалар бойынша келісімшартқа немесе тиісінше, барлаумен және (немесе) өндірумен байланысты емес жерасты құрылысжайларын салуға және (немесе) пайдалануға арналған келісімшартқа тау-кендік теліммен айқындалған келісімшарттық аумақ, сондай-ақ осы Кодекс қолданысқа енгізілгенге дейін өткізілген тікелей келіссөздер нәтижелері бойынша не жер қойнауын пайдалану құқығын беруге арналған конкурс қорытындысы бойынша пайдалы қатты қазбаларды немесе кең таралған пайдалы қазбаларды өндіруге арналған келісімшарт немесе барлаумен және (немесе) өндірумен байланысты емес жерасты құрылысжайларын салуға және (немесе) пайдалануға арналған келісімшарт жасасу туралы хаттама қолданылатын аумақ теңестіріледі деп белгіленсін.

      8. Осы Кодекс қолданысқа енгізілгенге дейін жасалған, оның 249-бабында көрсетілген мақсаттар үшін жер қойнауы кеңістігін пайдалану жөніндегі жер қойнауын пайдалануға арналған келісімшарттар бойынша қатынастарға 2019 жылғы 1 шілдеден бастап осы Кодекстің 258-бабында көзделген ережелер қолданылады деп белгіленсін.

      9. Осы Кодекс қолданысқа енгізілген күнге пайдаланудағы орналастыру объектілерінде жинап қойылған және пайдаланудағы жер қойнауы учаскесінің шегінен тыс жерде орналасқан тау-кен байыту және металлургия өндірісі қызметінің нәтижесінде пайда болған техногендік минералдық түзілімдер көрсетілген өндірістерге тиесілі болып табылады. Осындай техногендік минералдық түзілімдерге меншік құқығы Қазақстан Республикасының экологиялық заңнамасына сәйкес осы техногендік минералдық түзілімдерді орналастыру полигоны (полигонның бір бөлігі) жабылатын күнге дейін өндірістердің меншік иесінде болады.

      10. Тау-кен өндіру және (немесе) тау-кен байыту өндірістерінің осы Кодекс қолданысқа енгізілгенге дейін, оның ішінде аумақтық шекараларын өзгерте отырып оларды реконструкциялау кезінде пайда болған техногендік минералдық түзілімдерді орналастыру және (немесе) пайдалану объектілеріне осы Кодекстің 249-бабында көрсетілген мақсаттар үшін жер қойнауы кеңістігін пайдалануға арналған лицензияны алу туралы талап, сондай-ақ осы Кодекстің 25-бабы 1-тармағының 2) тармақшасында көзделген шектеулер қолданылмайды деп белгіленсін.

      11. "Жер қойнауы және жер қойнауын пайдалану туралы" Қазақстан Республикасының Заңына сәйкес жасалған пайдалы қатты қазбаларды барлауға арналған келісімшарттар бойынша жер қойнауын пайдалану құқығын иеленушілердің, осы Кодекстің 201-бабының 1, 4 және 6-тармақтарына, 3-тармағының 7) тармақшасын қоспағанда, 204-бабына сәйкес өтініш беру арқылы келісімшарттық аумақ шегінде пайдалы қатты қазбаларды өндіруге арналған лицензияны алуға айрықша құқығы бар.

      Өтініш иесіне осы тармаққа сәйкес берілген өтініш бойынша пайдалы қатты қазбаларды өндіруге арналған лицензияны беруден бас тартуға осы Кодекстің 207-бабы 1-тармағының 9) тармақшасында және 5-тармағының екінші бөлігінде көзделген негіздер бойынша жол беріледі.

      Құзыретті орган пайдалы қатты қазбаларды өндіруге арналған лицензияны беруден бас тартқан жағдайда өтініш иесі пайдалы қатты қазбаларды барлау жөніндегі операциялардың салдарын жою үшін Кодексте көзделген тәртіппен жер қойнауын пайдалану салдарын жоюды жүзеге асыруға міндетті.

      "Жер қойнауы және жер қойнауын пайдалану туралы" Қазақстан Республикасының Заңына сәйкес жасалған кең таралған пайдалы қазбаларды барлауға арналған келісімшарттар бойынша жер қойнауын пайдалану құқығын иеленушілердің, осы тармақта көзделген ерекшеліктерді ескере отырып, осы Кодекстің 30-тарауының ережелеріне сәйкес өтініш беру арқылы келісімшарттық аумақ шегінде кең таралған пайдалы қазбаларды өндіруге арналған лицензияны алуға айрықша құқығы бар.

      12. 2026 жылғы 1 қаңтарға дейін:

      1) осы Кодекстің 118-бабының 4-тармағындағы және 7-тармағының 2) тармақшасындағы, 119-бабы 10-тармағының 2) тармақшасындағы, 139-бабының 4-тармағындағы, 140-бабы 10-тармағының 6) және 7) тармақшаларындағы және 141-бабындағы "геологиялық қорлар", "геологиялық қорлардың", "геологиялық қорларға" деген сөздер тиісінше "қорлар", "қорлардың", "қорларға" деген сөздермен ауыстырылады;

      2) осы Кодекстің 141-бабындағы "орталық комиссия" деген сөздер "мемлекеттік комиссия" деген сөздермен ауыстырылады деп белгіленсін;

      3) осы Кодекстің 143-бабы мынадай редакцияда қолданылады деп белгіленсін:

      "143-бап. Жер қойнауын пайдаланушының келісімшарттық міндеттемелеріне жатқызылатын көмірсутектерді барлау және өндіру жөніндегі жобалау құжаттарының көрсеткіштері

      Көмірсутектер бойынша жер қойнауын пайдалануға арналған келісімшартта жер қойнауын пайдаланушының міндеттемесі ретінде жобалау құжаттарының мынадай көрсеткіштерін орындау белгіленеді:

      1) пайдалану ұңғымалары торшасының тығыздығы;

      2) әрбір пайдалану объектісі бойынша өндіру және қысыммен айдау ұңғымаларының арақатынасы;

      3) кенжатындар бойынша өтемақы коэффициенті;

      4) қабаттық және кенжар қысымының қанық қысымға немесе конденсация қысымына қатынасы;

      5) қабаттық қысымның кенжар қысымына қатынасы;

      6) ұңғымалар бойынша газ факторының барынша жол берілетін шамасы;

      7) көмірсутектерді өндіру көлемдері;

      8) қабаттық қысымды арттыру үшін жұмыс агентін кері айдау көлемдері;

      9) пайдалану ұңғымаларын іске қосу көрсеткіштері.

      Бұл ретте осы тармақта көрсетілген көрсеткіштердің мәндері келісімшартқа кірмейді және жобалау құжаттарына сүйене отырып айқындалады.".

      13. 2022 жылғы 1 қаңтарға дейін 131-баптың 1-тармағының төртінші және бесінші бөліктері, 179-баптың 1-тармағының үшінші және төртінші бөліктері және 213-баптың 1-тармағының үшінші және төртінші бөліктері мынадай редакцияда қолданылады деп белгіленсін:

      "Жұмыстар мен көрсетілетін қызметтерді сатып алу бойынша конкурсты ұйымдастырушы конкурс жеңімпазын айқындау кезінде конкурсқа қатысушылардың – жұмыс беретін және қызметтер көрсететін қазақстандық өндірушілердің конкурстық өтінімінің бағасын шартты түрде жиырма пайызға азайтады. Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес құрылған, Қазақстан Республикасының аумағында орналасқан, Қазақстан Республикасының халықты жұмыспен қамту және халықтың көші-қоны туралы заңнамасына сәйкес корпоративішілік ауыстыру шеңберінде Қазақстан Республикасының аумағында еңбек қызметін жүзеге асыратын басшылар, менеджерлер мен мамандар санын есепке алмағанда, жұмыскерлердің жалпы санының кемінде тоқсан бес пайызына Қазақстан Республикасы азаматтарын тартатын дара кәсіпкерлер және (немесе) заңды тұлғалар жұмыстар мен көрсетілетін қызметтердің қазақстандық өндірушілері деп танылады.

      Бұл ретте Қазақстан Республикасының халықты жұмыспен қамту және халықтың көші-қоны туралы заңнамасына сәйкес корпоративішілік ауыстыру шеңберінде Қазақстан Республикасының аумағында еңбек қызметін жүзеге асыратын шетелдік басшылардың, менеджерлер мен мамандардың саны әрбір тиісті санат бойынша басшылардың, менеджерлер мен мамандардың жалпы санының жиырма бес пайызынан көп болмауға тиіс.".

      14. Осы Кодекс қолданысқа енгізілген күннен бастап "Жер қойнауы және жер қойнауын пайдалану туралы" 2010 жылғы 24 маусымдағы Қазақстан Республикасы Заңының (Қазақстан Республикасы Парламентінің Жаршысы, 2010 ж., № 12, 60-құжат; 2011 ж., № 1, 2-құжат; № 11, 102-құжат; № 12, 111-құжат; 2012 ж., № 2, 11, 14-құжаттар; № 3, 21-құжат; № 4, 30-құжат; № 6, 46-құжат; № 8, 64-құжат; № 11, 80-құжат; № 15, 97-құжат; № 23-24, 125-құжат; 2013 ж., № 9, 51-құжат; № 14, 75-құжат; № 15, 81-құжат; 2014 ж., № 4-5, 24-құжат; № 7, 37-құжат; № 10, 52-құжат; № 19-I, 19-II, 96-құжат; № 21, 122-құжат; № 23, 143-құжат; № 24, 145-құжат; 2015 ж., № 8, 45-құжат; № 11, 52, 57-құжаттар; № 19-II, 102-құжат; № 20-IV, 113-құжат; 2016 ж., № 2, 9-құжат; № 6, 45-құжат; № 7-II, 56-құжат; № 8-II, 71, 72-құжаттар; № 22, 116-құжат; 2017 ж., № 4, 7-құжат; № 14, 51, 54-құжаттар) күші жойылды деп танылсын, осы Кодекс қолданысқа енгізілгенге дейін жасалған жер қойнауын пайдалануға арналған келісімшарттар және берілген лицензиялар бойынша туындаған, жер қойнауын пайдалану саласындағы тиісті қатынастарға, сондай-ақ осы Кодексте көзделген өзге де жағдайларда мыналар:

      1) 2026 жылғы 1 қантарға дейін қолданылатын 1-баптың 29) тармақшасының;

      2) 1-баптың 25), 90) тармақшаларының;

      3) 10-баптың 7-тармағының;

      4) 20-баптың 8), 15), 32-2) тармақшаларының;

      5) 24-баптың;

      6) 30-баптың;

      7) 61-баптың 2-тармағы үшінші, төртінші және алтыншы бөліктерінің, 6-тармағының;

      8) 2021 жылғы 1 қаңтарға дейін қолданылатын 61-баптың 2-1-тармағының және 69-баптың 4-тармағының;

      9) 68-баптың 1-тармағы екінші және үшінші бөліктерінің, 6-тармағының;

      10) 69-баптың 3-тармағының екінші бөлігінің және 4-тармағының;

      11) 70-баптың 2-тармағының;

      12) 72-баптың 2, 3, 3-1, 6, 7, 7-1, 8, 9 және 11-тармақтарының;

      13) көмірсутектер және уран өндіру бойынша осы Кодекс қолданысқа енгізілгенге дейін жасалған жер қойнауын пайдалануға арналған келісімшарттар бойынша қазақстандық кадрларды оқытуды қаржыландыру тәртібі осы Кодекстің 129-бабы 1-тармағының 1) тармақшасына және 178-бабы 1-тармағының 1) тармақшасына сәйкес айқындалатыны ескеріле отырып қолданылатын 76-баптың 1-тармағы 12) тармақшасының;

      13-1) көмірсутектер және уран өндіру бойынша осы Кодекс қолданысқа енгізілгенге дейін жасалған жер қойнауын пайдалануға арналған келісімшарттар бойынша ғылыми-зерттеу, ғылыми-техникалық және (немесе) тәжірибелік-конструкторлық жұмыстарды қаржыландыру тәртібі осы Кодекстің 129-бабы 1-тармағының 2) тармақшасына және 178-бабы 1-тармағының 2) тармақшасына сәйкес айқындалатыны ескеріле отырып қолданылатын 76-баптың 1-тармағы 12-1) тармақшасының;

      14) көмірсутектер және уран өндіру бойынша жер қойнауын пайдалануға арналған келісімшарттарды қоспағанда, 77-баптың 6-тармағының;

      15) 111-баптың 2-тармағының, сондай-ақ мынадай редакцияда қолданылатын 6 және 7-тармақтарының:

      "6. Объектіні жоюға немесе консервациялауға байланысты жұмыстарды қаржыландыру тарату қорының қаражаты есебінен жүзеге асырылады. Тарату қорына аударымдарды жер қойнауын пайдаланушы Қазақстан Республикасының аумағындағы кез келген екінші деңгейдегі банктегі арнаулы депозиттік шотқа жүргізеді.

      2009 жылғы 1 қаңтарға дейін жасалған және қолданылуы тоқтатылмаған, жер қойнауын пайдаланушы олар бойынша тарату қорына аударымдарды жүзеге асыра бастаған және оларды Қазақстан Республикасының салық заңнамасына сәйкес 2009 жылғы 1 қаңтарға дейінгі салықтық кезеңде шегерімге жатқызған жер қойнауын пайдалануға арналған келісімшарттар бойынша көрсетілген аударымдар сомасы Қазақстан Республикасының аумағындағы кез келген екінші деңгейдегі банктегі арнаулы депозиттік шотқа орналастырылуға тиіс. Арнаулы депозиттік шотқа орналастырылуға жататын осы аударымдар сомасы жер қойнауын пайдаланушы осындай тарату қорының қаражаты есебінен кен орындарын әзірлеу салдарын жоюға пайдаланған сомаға азайтылады.

      Бұл ретте тарату қорын пайдалануды жер қойнауын пайдаланушы құзыреттi органның, ал облыстардың, республикалық маңызы бар қалалардың, астананың жергілікті атқарушы органдарымен жасалған келісімшарттар бойынша аталған органдардың рұқсатымен жүзеге асырады. Тарату қорын қалыптастыру тәртiбi, тарату қорына аударымдардың мөлшерi, осындай төлемдердiң кезеңділігі туралы шарттар келiсiмшартта белгiленедi.

      7. Егер жер қойнауын пайдалану объектілерін жоюға арналған нақты шығындар тарату қорының мөлшерінен асып кетсе, жер қойнауын пайдаланушы жер қойнауын пайдалану объектілерін жоюға қосымша қаржыландыруды жүзеге асыруға міндетті. Егер жоюға арналған нақты шығындар тарату қорының мөлшерінен аз болса, онда қалған ақша жер қойнауын пайдаланушыда қалады.";

      16) 121 және 122-баптардың ережелері қосылмайды.

      Бұл ретте осы Кодекс қолданысқа енгізілгенге дейін көмірсутектер бойынша жер қойнауын пайдалануға берілген рұқсаттар мен лицензияларға, сондай-ақ көмірсутектер бойынша жер қойнауын пайдалануға арналып жасалған келісімшарттарға қатысты 111-баптың 6 және 7-тармақтары осы Кодекс қолданысқа енгізілген күннен бастап отыз алты ай ішінде қолданыста болады.

      Бұл ретте "Жер қойнауы және жер қойнауын пайдалану туралы" 2010 жылғы 24 маусымдағы Қазақстан Республикасы Заңының 121 және 122-баптарының қолданысы осы Кодекстің 278-бабының 10-тармағында көзделген жағдайларда жалғасады.

      Ескерту. 277-бапқа өзгеріс енгізілді – ҚР 26.12.2019 № 284-VІ (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-баптан қараңыз); 30.12.2019 № 297-VІ (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 02.01.2021 № 401-VI (29.06.2018 бастап қолданысқа енгізіледі); 09.03.2021 № 14-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi); 30.12.2022 № 177-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 28.12.2023 № 52-VIII (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-б. қараңыз) Заңдарымен.

278-бап. Өтпелі ережелер

      1. Осы тарауда көзделген жағдайларды қоспағанда, осы Кодекс қолданысқа енгізілгенге дейін берілген және жасалған жер қойнауын пайдалануға арналған рұқсаттар, лицензиялар және келісімшарттар, сондай-ақ Қазақстан Республикасы атқарушы органдарының олармен байланысты барлық актілері өз күшін сақтайды деп белгіленсін.

      Жер қойнауын пайдалануға бұрын берілген лицензияларға қатысты лицензиялық органның – Қазақстан Республикасы Үкіметінің функциялары құзыретті органға жүктеледі.

      Құзыретті орган, сондай-ақ облыстардың, республикалық маңызы бар қалалардың, астананың жергілікті атқарушы органдары өздерімен жасалған келісімшарттар талаптарының сақталуына бақылауды жүзеге асырады.

      2. Жерасты суларын өндіруге арналған келісімшарттар бойынша жер қойнауын пайдалану құқығын иеленушілер осы Кодекс қолданысқа енгізілген күннен бастап үш жыл ішінде Қазақстан Республикасының су заңнамасына сәйкес келісімшартта айқындалған жер қойнауы учаскесінің аумағы шекараларының шегінде арнайы су пайдалануға рұқсат алуға міндетті деп белгіленсін.

      Жерасты суларын өндіруге арналған келісімшарт арнайы су пайдалануға рұқсат берілген күннен бастап не егер арнайы су пайдалануға рұқсат алынбаған болса, көрсетілген мерзім өткен соң тоқтатылады.

      3. Осы Кодекс қолданысқа енгізілген күнге дейін өткізілген пайдалы қатты қазбалар немесе кең таралған пайдалы қазбалар бойынша жер қойнауын пайдалану құқығын беруге арналған конкурс жеңімпазы болған тұлғаға, сондай-ақ өзіне қатысты құзыретті орган немесе облыстың, республикалық маңызы бар қаланың, астананың жергілікті атқарушы органы тікелей келіссөздер нәтижелері бойынша не өтпеді деп танылған жер қойнауын пайдалану құқығын беруге арналған конкурс қорытындысы бойынша пайдалы қатты қазбалар немесе кең таралған пайдалы қазбалар бойынша жер қойнауын пайдалануға арналған келісімшарт жасасу туралы шешім қабылдаған тұлғаға жер қойнауын пайдалану құқығын беру төмендегілер ескеріле отырып, осы Кодекс қолданысқа енгізілген күні қолданыста болған "Жер қойнауы және жер қойнауын пайдалану туралы" Қазақстан Республикасының Заңында белгіленген тәртіппен және шарттарда құзыретті органмен немесе облыстың, республикалық маңызы бар қаланың, астананың жергілікті атқарушы органымен келісімшарт жасасу арқылы жүзеге асырылады деп белгіленсін:

      1) жер қойнауын пайдалануға арналған келісімшарт құзыретті орган бекіткен модельдік келісімшарттардың ережелері негізінде жасалады;

      2) осы Кодекстің 196-бабына сәйкес әзірленген және мемлекеттік экологиялық сараптаманың оң қорытындысы алынған, бекітілген барлау жоспары бар пайдалы қатты қазбаларды немесе кең таралған пайдалы қазбаларды барлауға арналған келісімшарт жобасы құзыретті органға немесе облыстың, республикалық маңызы бар қаланың, астананың жергілікті атқарушы органына жер қойнауын пайдалану құқығын беруге арналған конкурс қорытындысы жарияланған (конкурс өтпеді деп танылған) немесе тікелей келіссөздер хаттамасына қол қойылған күннен бастап он айдан кешіктірілмей ұсынылуға тиіс. Көрсетілген мерзімді құзыретті орган немесе облыстың, республикалық маңызы бар қаланың, астананың жергілікті атқарушы органы жер қойнауын пайдалану құқығы берілетін тұлғаның өтініші бойынша ұзартуы мүмкін;

      3) осы Кодекстің 216-бабына сәйкес жасалған және осы Кодексте көзделген келісулер алынған, тау-кен жұмыстарының бекітілген жоспары бар пайдалы қатты қазбаларды немесе кең таралған пайдалы қазбаларды өндіруге арналған келісімшарт жобасы құзыретті органға немесе облыстың, республикалық маңызы бар қаланың, астананың жергілікті атқарушы органына жер қойнауын пайдалану құқығын беруге арналған конкурс қорытындысы жарияланған (конкурс өтпеді деп танылған) немесе тікелей келіссөздер хаттамасына қол қойылған күннен бастап жиырма бір айдан кешіктірілмей ұсынылуға тиіс. Көрсетілген мерзімді құзыретті орган немесе облыстың, республикалық маңызы бар қаланың, астананың жергілікті атқарушы органы жер қойнауын пайдалану құқығы берілетін тұлғаның өтініші бойынша ұзартуы мүмкін.

      Жер қойнауын пайдалануға арналған келісімшарт талаптарын осы баптың 12-тармағының алтыншы бөлігіне сәйкес құрылатын, құзыретті органның немесе облыстың, республикалық маңызы бар қаланың, астананың жергілікті атқарушы органының жұмыс тобы айқындайды. Тараптар келіскен жер қойнауын пайдалануға арналған келісімшарт жобасы құқықтық сараптамаға жатады. Пайдалы қатты қазбаларды өндіруге арналған келісімшарт жобасы да мемлекеттік жоспарлау саласындағы уәкілетті органның экономикалық сараптамасына жатады. Кең таралған пайдалы қазбаларды өндіруге арналған келісімшарт жобасы облыстың, республикалық маңызы бар қаланың, астананың жергілікті атқарушы органының экономикалық сараптамасына жатады. Жер қойнауын пайдалануға арналған келісімшарт осы тармақтың бірінші бөлігіне сәйкес келісімшарт жобасы ұсынылған күннен бастап алты айдан кешіктірілмейтін мерзімде жасалуға тиіс. Көрсетілген мерзімді құзыретті орган немесе облыстың, республикалық маңызы бар қаланың, астананың жергілікті атқарушы органы жер қойнауын пайдалану құқығы берілетін тұлғаның өтініші бойынша ұзартуы мүмкін.

      Осы тармаққа сәйкес жасалған өндіруге арналған келісімшарттар бойынша жер қойнауын пайдаланушы өндіруге арналған келісімшарт жасалған күннен бастап бір жылдан кешіктірмей пайдалы қатты қазбалар жөніндегі уәкілетті органның кешенді сараптамасының оң қорытындысы алынған жою жоспарының болуын қамтамасыз етуге міндетті. Жою жоспарына енгізілетін кейінгі өзгерістер және жою жоспарына кешенді сараптама жүргізу осы Кодекстің 217-бабының 2-тармағында көзделген тәртіппен жүзеге асырылады.

      Осы тармаққа сәйкес жасалған жер қойнауын пайдалануға арналған келісімшарттар осы тараудың ережелерін қолдану мақсаттары үшін осы Кодекс қолданысқа енгізілгенге дейін жасалған жер қойнауын пайдалануға арналған келісімшарттарға теңестіріледі.

      3-1. Өтініш берушінің жазбаша өтініші бойынша мемлекеттік меншіктегі жалпыға ортақ пайдаланылатын автомобиль жолдарын, теміржолдарды салу (реконструкциялау) мен жөндеу үшін, сондай-ақ гидроқұрылысжайларды және гидротехникалық құрылысжайларды реконструкциялау мен жөндеу үшін пайдаланылатын кең таралған пайдалы қазбаларды барлауға немесе өндіруге құқық 2026 жылғы 1 қаңтарға дейін жер қойнауын зерттеу жөніндегі уәкілетті орган мен қоршаған ортаны қорғау саласындағы уәкілетті органның аумақтық бөлімшелерімен келісу бойынша облыстың, республикалық маңызы бар қаланың, астананың жергілікті атқарушы органының жазбаша рұқсатын беруі арқылы пайдалы қатты қазбалар саласындағы уәкілетті орган айқындаған тәртіппен беріледі деп белгіленсін. Осындай рұқсаттың қолданылу мерзімі жүзеге асырылуы үшін жер қойнауын пайдалану құқығы берілген, мемлекеттік меншіктегі жалпыға ортақ пайдаланылатын автомобиль жолдарын, теміржолдарды, гидроқұрылысжайларды және гидротехникалық құрылысжайларды салу (реконструкциялау) мен жөндеуге арналған тиісті шарттың қолданылу мерзімінен аспауға тиіс. Мемлекеттік меншіктегі объектілерді салуға (реконструкциялауға) және жөндеуге тапсырыс беруші болып табылатын мемлекеттік орган мердігерлердің (қосалқы мердігерлердің) тізбесін бекітеді, олар салу (реконструкциялау) және жөндеу мақсаттары үшін кең таралған пайдалы қазбаларды барлауды немесе өндіруді жүзеге асыруға құқылы. Осы тармаққа сәйкес берілген рұқсат негізінде кең таралған пайдалы қазбаларды өндіруді жүзеге асыратын жер қойнауын пайдаланушылар оларды үшінші тұлғаларға иеліктен шығаруға құқылы емес.

      Кең таралған пайдалы қазбаларды барлауға немесе өндіруге арналған рұқсат тапсырыс берушісі тиісті мемлекеттік орган болып табылатын, реконструкцияланатын немесе жобаланған жалпыға ортақ пайдаланылатын автомобиль жолдарынан, теміржолдардан, сондай-ақ гидроқұрылысжайларды және гидротехникалық құрылысжайлардан он шақырымнан аспайтын қашықтықта орналасқан аумақтар шегінде беріледі. Бұл ретте мұндай рұқсат осы Кодекстің 70-бабы 3-тармағының 2) тармақшасында көрсетілмеген аумақта беріледі.

      Осы тармақ негізінде берілген кең таралған пайдалы қазбаларды барлауға немесе өндіруге арналған рұқсаттың болуы осы Кодекске сәйкес басқа тұлғаларға жер қойнауын пайдалану құқығын беруге кедергі келтірмейді. Бұл жағдайда бірнеше жер қойнауын пайдаланушының жер қойнауын пайдалану жөніндегі операцияларды жүргізуі осы Кодекстің 24-бабымен реттеледі.

      Кең таралған пайдалы қазбаларды барлауға немесе өндіруге арналған рұқсат басқа жер қойнауын пайдаланушылар алып жатқан аумақта олардың алдын ала жазбаша келісімімен және осы Кодекстің 24-бабының 2-тармағында көзделген келісім жасалған жағдайда берілуі мүмкін.

      Кең таралған пайдалы қазбаларды барлауға немесе өндіруге арналған рұқсат Қазақстан Республикасының рұқсаттар және хабарламалар туралы заңнамасына сәйкес реттелетін рұқсаттарға жатқызылмайды.

      4. Жер қойнауының мемлекеттік қорын басқару бағдарламасы осы Кодекстің 70-бабының 3-тармағында көрсетілген мәліметтерден басқа қосымша мыналарды:

      1) осы Кодекс қолданысқа енгізілген күнге дейін пайдалы қазбалардың мемлекеттік балансына енгізілген, кең таралған пайдалы қазбалар мен уранды қоспағанда, пайдалы қатты қазбалардың өнеркәсіптік санаттары қорларын қамтитын жер қойнауы учаскелерінің географиялық координаттарын;

      2) Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес қала құраушыларға жатқызылған заңды тұлға болып табылатын жер қойнауын пайдаланушы 2017 жылғы 31 желтоқсанға дейін жасаған пайдалы қатты қазбаларды өндіруге немесе бірлескен барлауға және өндіруге арналған келісімшарттың тау-кендік телім (өндіру учаскесі) шекараларының сыртқы периметрінен отыз шақырымнан аспайтын қашықтықта орналасқан сызықтардан құралған аумақтардың географиялық координаттарын қамтуы мүмкін деп белгіленсін.

      Осы тармақтың бірінші бөлігіне сәйкес жер қойнауының мемлекеттік қорын басқару бағдарламасына енгізілген жер қойнауы учаскесінің аумағы екі жүз блоктан аспауға тиіс.

      Осы тармақтың бірінші бөлігінің 2) тармақшасында көзделген аумақтар тиісті жер қойнауын пайдаланушының өтініші бойынша жер қойнауының мемлекеттік қорын басқару бағдарламасына енгізіледі. Өтініш аумақтың географиялық координаттарын көрсете отырып және оны енгізу қажеттілігінің негіздемесін келтіре отырып құзыретті органға осы Кодекс алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін үш айдан кешіктірмей жазбаша нысанда беріледі.

      Осы тармақтың бірінші бөлігінде көзделген аумақтар шегінде пайдалы қатты қазбаларды барлау немесе өндіру жөніндегі операцияларды жүргізу үшін жер қойнауы учаскелері аукцион негізінде пайдалануға беріледі. Аукцион өткізу және оның қорытындысы бойынша пайдалы қатты қазбаларды барлауға немесе өндіруге арналған лицензия беру тәртібін құзыретті орган айқындайды. Аукцион құзыретті органның шешімі бойынша өткізіледі. Осы тармақтың бірінші бөлігінің 2) тармақшасында көзделген аумақтар бойынша құзыретті органның аукцион өткізу туралы шешімі соның өтініші бойынша тиісті аумақтар мемлекеттік жер қойнауы қорын басқару бағдарламасына енгізілген жер қойнауын пайдаланушының ұсынысы бойынша қабылданады.

      Аукционды конкурстық комиссия өткізеді, оның құрамын құзыретті орган бекітеді. Конкурстық комиссия аукцион шарттарына жер қойнауын пайдалануға арналған тиісті лицензия үшін осы Кодексте көзделген жыл сайынғы ең төмен шығыстар мөлшеріне неғұрлым жоғары талаптарды енгізуге құқылы. Осы Кодекстің 191 және 208-баптарында көзделген міндеттемелерден басқа жер қойнауын пайдалануға берілген лицензия жер қойнауын пайдаланушының қосымша міндеттемелерін және көрсетілген міндеттемелерді бұзғаны үшін лицензияны қайтарып алудың немесе тұрақсыздық айыбын төлеудің негіздерін қамтуы мүмкін.

      Аукцион өткізу қағидаларында белгіленетін өзге де талаптардан басқа, аукционға қатысуға:

      барлау жөніндегі операцияларды жүргізу үшін – бірінші жыл ішінде кемінде он блокта барлау жөніндегі операцияларға арналған ең төмен шығыстарды жабу үшін жеткілікті кәсіптік және қаржылық мүмкіндіктер;

      өндіру жөніндегі операцияларды жүргізу үшін – бірінші жыл ішінде кемінде бір жүз гектарда өндіруге арналған ең төмен шығыстарды жабу үшін жеткілікті кәсіптік, техникалық және қаржылық мүмкіндіктері бар өтініш берушілер жіберілуі мүмкін. Өтініш берушінің көрсетілген талаптарға сай келмеуі аукционға қатысуға жіберуден бас тарту үшін негіз болып табылады.

      Аукционды өткізу туралы хабарландыру өткізілетін күніне дейін үш айдан ерте жарияланбауға тиіс. Аукционды өткізу, оның шарттары мен қорытындысы туралы хабарлама Қазақстан Республикасының бүкіл аумағында таратылатын мерзімді баспасөз басылымдарында қазақ және орыс тілдерінде жарияланады. Аукцион шарттарында қол қою бонусының бастапқы мөлшері көзделуге тиіс. Қол қою бонусының ең үлкен мөлшерін ұсынған қатысушы аукцион жеңімпазы болады. Аукцион қорытындысына Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген тәртіппен оның қатысушылары шағым жасауы мүмкін.

      Аукцион мынадай:

      1) аукционға қатысуға өтініштер болмаған;

      2) аукционға қатысуға өтініш екеуден аз болған;

      3) аукционға жіберілген тұлға екеуден аз болған жағдайларда өткізілмейді.

      Егер аукцион осы тармақтың тоғызыншы бөлігінің 3) тармақшасында көзделген негіз бойынша өткізілмесе, жер қойнауын пайдалануға арналған лицензия аукционға қатысуға жіберілген жалғыз тұлғаға беріледі.

      Аукцион мынадай:

      1) аукцион өткізетін күні аукционға тіркелген қатысушы екеуден аз болған;

      2) аукцион өткізетін күні аукционға бірде бір қатысушы тіркелмеген жағдайларда өткізілмеген болып танылады.

      Егер аукцион осы тармақтың он бірінші бөлігінің 1) тармақшасында көзделген негіз бойынша өткізілмеген деп танылса, жер қойнауын пайдалануға арналған лицензия аукционның тіркелген қатысушысына беріледі.

      Егер оның негізінде осы тармақтың бірінші бөлігінің 1) тармақшасында көзделген аумақтың шегінде пайдалы қатты қазбаларды барлау немесе өндіру жөніндегі операциялар жүргізу үшін жер қойнауын пайдалану құқығы берілетін аукцион осы тармақтың тоғызыншы бөлігінің 1) және 2) тармақшаларында көзделген жағдайларда өткізілмесе немесе осы тармақтың он бірінші бөлігінің 2) тармақшасында көзделген жағдайда өткізілмеген деп танылса, бұл аумақ осы тармақтың мақсаттары үшін жер қойнауының мемлекеттік қорын басқару бағдарламасынан алып тастауға жатады. Мұндай жағдайда осындай аумақ шегінде пайдалы қатты қазбаларды барлау немесе өндіру жөніндегі операциялар жүргізу үшін жер қойнауын пайдалану құқығы осы баптың 6-тармағының ережелерін ескере отырып, осы Кодекстің 9-бөлімінде көзделген тәртіппен беріледі.

      Жер қойнауының мемлекеттік қорын басқару бағдарламасына енгізілген аумақтар шегінде жер қойнауы учаскелері бойынша жер қойнауын пайдалану құқығын берудің ерекше тәртібі осы тармақтың бірінші бөлігінің 1) және 2) тармақшаларына сәйкес 2023 жылғы 1 қаңтарға дейін қолданылады.

      5. Осы Кодекс қолданысқа енгізілгенге дейін жасалған пайдалы қатты қазбалар бойынша өндіруге арналған келісімшарт (өндіру жөніндегі операциялар жүргізілген бірлескен барлау мен өндіруге арналған келісімшарт) мерзімінен бұрын тоқтатылған жағдайда, тоқтатылған келісімшарт бойынша келісімшарттық аумақты қозғайтын жер қойнауының учаскесі құзыретті органның шешімімен осы тармақта белгіленген ерекшеліктер ескеріле отырып, осы баптың 4-тармағында көзделген тәртіппен өткізілетін аукцион қорытындысы бойынша пайдалы қатты қазбаларды барлау немесе өндіру жөніндегі операцияларды жүргізу үшін пайдалануға беріледі.

      Аукцион өткізу туралы хабарландыру жер қойнауын пайдалану құқығы тоқтатылған күннен бастап не құзыретті органның жер қойнауын пайдалану құқығын тоқтату туралы шешіміне шағым жасалған жағдайда, соттың шешімі күшіне енген күннен бастап үш айдан кешіктірмей жариялануға тиіс. Аукцион өткізу туралы хабарландыру мен оны өткізу күні арасындағы мерзім кемінде бір айды құрауға тиіс.

      Егер пайдалы қатты қазбаларды өндіруге арналған лицензия берілмесе, қолданысын тоқтатқан келісімшарт бойынша жер қойнауын пайдалану құқығын иеленуші болып табылатын тұлға осы Кодексте көзделген тәртіппен жер қойнауын пайдалану жөніндегі операциялар салдарын жоюға міндетті.

      Аукционға шығарылған жер қойнауы учаскесіндегі пайдалы қатты қазбаларды өндіруге арналған лицензия берілген жағдайда, қолданысын тоқтатқан келісімшарт бойынша жер қойнауын пайдалану құқығын иеленуші болып табылатын тұлға жер қойнауын пайдалану жөніндегі операциялар салдарын жою жөніндегі міндеттемеден босатылады. Осындай жер қойнауы учаскесінде жер қойнауын пайдалану жөніндегі операциялар салдарын жою бойынша міндеттемелер аукцион нәтижелері бойынша берілген пайдалы қатты қазбаларды өндіруге арналған лицензияны иеленушіге осы Кодекстің 219-бабына сәйкес өндіру салдарын жоюды қамтамасыз етуді ұсынғаннан кейін толық көлемде өтеді.

      Қолданысын тоқтатқан келісімшарт бойынша жер қойнауын пайдалану құқығын иеленуші болып табылатын тұлға келісімшарт тоқтатылған күннен бастап және пайдалы қатты қазбаларды өндіруге арналған лицензия берілгенге дейінгі не жою жөніндегі жұмыстар басталғанға дейінгі кезеңде жер қойнауы учаскесінің аумағын қоршаған ортаның және халықтың қауіпсіздігін қамтамасыз ететін жай-күйде ұстап тұру жөніндегі шараларды қолдануға міндетті.

      6. Жер қойнауының мемлекеттік қорын басқару бағдарламасында құзыретті органның жер қойнауының мемлекеттік қорын басқару бағдарламасына алғаш рет енгізілетін және осы баптың 4 және 5-тармақтарында көрсетілген аумақтарға жатпайтын аумақтар шегінде пайдалы қатты қазбаларды барлауға арналған лицензияларды беруге өтініштерді қабылдауды бастау күні көзделуге тиіс деп белгіленсін. Көрсетілген күн жер қойнауының мемлекеттік қорын басқару бағдарламасы бекітілген немесе оған тиісті өзгерістер енгізілген күннен бастап екі айдан ерте белгіленбейді.

      Жер қойнауының мемлекеттік қорын басқару бағдарламасына алғаш рет енгізілетін аумақтар шегінде пайдалы қатты қазбаларды барлауға арналған лицензияларды қараудың және берудің мынадай ерекшеліктері белгіленсін:

      1) қабылдау басталатын күннен бастап бір ай ішінде келіп түскен өтініштер осы Кодекстің 188-бабының 1, 2 және 3-тармақтарында көзделген ережелер ескерілмей қаралады және бірдей басымдығы бар деп есептеледі;

      2) егер осы бөліктің 1) тармақшасында көзделген мерзім ішінде келіп түскен өтініштерді қарау нәтижесінде сол бір блок (блоктар) лицензияны беруден бас тарту туралы шешім қабылданбаған бірнеше өтініштерге енгізілгені анықталса, осы блок (блоктар) бойынша өтініш иелері арасында құзыретті орган айқындайтын тәртіппен және мерзімдерде аукцион өткізіледі. Өтініш иесінің аукционға қатысудан бас тартуы немесе аукционға келмей қалуы тиісті блок бойынша оның өтінімін қабылдамауға негіз болып табылады.

      3) аукцион қорытындысы бойынша осы бөліктің 2) тармақшасында көрсетілген өтініштер бойынша лицензияларды беру аукционның жеңімпазы деп танылған тұлғаның өтініші аукцион өткізілген блокқа (блоктарға) қатысты басым деп есептелетіні ескеріле отырып, осы Кодекстің 188-бабына және 189-бабының басымдық туралы ережелеріне сәйкес жүзеге асырылады. Осы бөліктің 1) тармақшасында көзделген мерзім өткеннен кейін берілген, барлауға арналған лицензияны беруге өтініштер осы Кодекстің 27-тарауында көзделген, пайдалы қатты қазбаларды барлауға арналған лицензияны қараудың және берудің ережелері бойынша қаралады.

      7. "Өнеркәсіптік саясат туралы" Қазақстан Республикасының Заңына сәйкес бірыңғай индустрияландыру картасына енгізілген өнеркәсіптік-инновациялық жобаларды іске асыратын, қызметі (технологиялық процесі) жер қойнауын пайдаланумен байланысты өнеркәсіптік-инновациялық қызмет субъектілері осы тармақта көзделген ерекшеліктерді ескере отырып, осы Кодекстің 70-бабы 3-тармағының 2) тармақшасында көрсетілмеген аумақ шегінде орналасқан жер қойнауы учаскесіне берілген өтініш негізінде пайдалы қатты қазбаларды барлауға немесе өндіруге лицензия алуға құқылы деп белгіленсін. Бұл құқықты өнеркәсіптік-инновациялық қызмет субъектілері осы Кодекс қолданысқа енгізілген күннен бастап бес жыл ішінде іске асыра алады.

      Осы тармаққа сәйкес берілген пайдалы қатты қазбаларды барлауға немесе өндіруге арналған лицензияны беру туралы өтінішке, осы Кодекстің тиісінше 187-бабында немесе 204-бабында көзделген құжаттардан басқа, өнеркәсіпті мемлекеттік ынталандыру саласындағы уәкілетті органның өтініш иесінің өндірістік қызметі (технологиялық процесі) жер қойнауын пайдаланумен байланысты екенін растайтын қорытындысы қоса беріледі.

      Өнеркәсіптік-инновациялық қызмет субъектілерінің өндірістік қызметін (технологиялық процесін) жер қойнауын пайдаланумен байланысты қызмет (технологиялық процесс) деп тану тәртібін кәсіпкерлік саласындағы өнеркәсіпті мемлекеттік ынталандыру саласындағы уәкілетті орган айқындайды.

      Осы тармаққа сәйкес берілген пайдалы қатты қазбаларды барлауға немесе өндіруге арналған лицензиялардың шарттары, осы Кодекстің тиісінше 191-бабында немесе 208-бабында көзделген шарттардан басқа, мыналарды көздеуі тиіс:

      1) өнеркәсіптік-инновациялық қызмет субъектісінің өнеркәсіптік-инновациялық жобаны іске асыру бойынша міндеттемесі;

      2) өнеркәсіптік-инновациялық қызмет субъектілерінің өндірістік қызметінің (технологиялық процесінің) мұқтажы үшін басымдық тәртіппен өндірілген пайдалы қатты қазбаларды жеткізу бойынша міндеттемелер.

      Жер қойнауын пайдаланушы осы тармақтың ережелеріне сәйкес берілген жер қойнауы учаскесіндегі тиісті өнеркәсіптік-инновациялық жоба бойынша өндірістік объектіні пайдалану басталғанға дейін пайдалы қазбаларды өндіруді бастауға құқылы емес.

      Осы тармаққа сәйкес берілген барлауға немесе өндіруге арналған лицензия, осы тармақтың төртінші бөлігінде көзделген міндеттемелер орындалмаған жағдайда, осы Кодекстің тиісінше 200-бабына немесе 221-бабына сәйкес көзделген негіздерден басқа кезде қайтарып алынуы мүмкін.

      8. Жер қойнауын пайдалану саласындағы ұлттық компаниялар осы Кодекстің 25-бабына сәйкес жер қойнауын пайдалану жөніндегі операцияларды жүргізуге жол берілмейтін аумақтарды қоспағанда, осы Кодекстің 70-бабы 3-тармағының 2) тармақшасында көрсетілмеген аумақтар шегінде орналасқан жер қойнауы учаскелеріне қатысты өтінім беру арқылы пайдалы қатты қазбаларды барлауға немесе өндіруге арналған лицензияны алуға құқылы деп белгіленсін. Бұл құқықты жер қойнауын пайдалану саласындағы ұлттық компаниялар Қазақстан Республикасының Үкіметі бекіткен жер қойнауын пайдалану саласындағы ұлттық компаниялар қызметінің аражігін ажыратуды ескере отырып, осы Кодекс қолданысқа енгізілген күннен бастап екі жыл ішінде іске асыруы мүмкін.

      9. 2023 жылғы 1 қаңтарға дейін осы Кодекстің 72-бабының мақсаттары үшін пайдалы қатты қазбаларды өндіру кезінде ысырапты есепке алу жер қойнауын пайдаланушылар жер қойнауын зерттеу жөніндегі уәкілетті органға өздері белгілеген тәртіппен беретін нормаланатын ысыраптар туралы деректер негізінде жүзеге асырылады деп белгіленсін. Нормаланатын ысыраптар туралы деректерге растайтын құжаттар қоса берілуге тиіс. Жер қойнауын зерттеу жөніндегі уәкілетті орган нормаланатын ысыраптар туралы деректер берілгеннен кейін он бес жұмыс күні ішінде жер қойнауын пайдаланушыға нормаланатын ысыраптар мөлшері бойынша негізделген қарсылықтарын жіберуге құқылы. Осындай қарсылықтар көрсетілген мерзімде жіберілген жағдайда, нормаланатын ысыраптарды жер қойнауын зерттеу жөніндегі уәкілетті орган ұқсас жобалар бойынша нормаланатын ысыраптар туралы қолда бар деректер негізінде не бұрын берілген мәліметтерге сүйене отырып, дербес өзі айқындайды.

      10. 2023 жылғы 31 желтоқсанға дейін жасалған пайдалы қатты қазбаларды өндіруге арналған келісімшарттар не берілген өндіруге арналған лицензиялар қолданылатын жер қойнауы учаскелерінің аумақтарына және (немесе) кен орындарына қатысты 2024 жылғы 1 қаңтардан бастап жер қойнауын пайдаланушылар "Жер қойнауы және жер қойнауын пайдалану туралы" Қазақстан Республикасы Заңының 121-бабына сәйкес пайдалы қатты қазбалардың қорларын есептеуді жүзеге асыруға құқылы деп белгіленсін.

      Өтініш берушілер осы Кодекстің 204-бабына сәйкес пайдалы қатты қазбаларды өндіруге арналған лицензия алуға өтініш берген кезде құзыретті органға "Жер қойнауы және жер қойнауын пайдалану туралы" Қазақстан Республикасы Заңының 121-бабына сәйкес пайдалы қатты қазбалардың қорларын есептеу жөніндегі есепті ұсынуға құқылы.

      11. Осы Кодекстің 277-бабының 14-тармағы 16) тармақшасының мақсаттары үшін пайдалы қазбалар қорларының мемлекеттік балансын жер қойнауын зерттеу жөніндегі уәкілетті орган жүргізеді деп белгіленсін.

      Бұл ретте пайдалы қазбалар қорларының мемлекеттік балансынан мәліметтерді жүргізу 2024 жылғы 1 қаңтардан бастап осы Кодекстің 72-бабына сәйкес мемлекеттік жер қойнауы қорының бірыңғай кадастрын жүргізу шеңберінде пайдалы қазбаларды мемлекеттік есепке алуда жүзеге асырылады.

      12. Осы Кодекс қолданысқа енгізілгенге дейін жасалған пайдалы қатты қазбалар бойынша жер қойнауын пайдалануға арналған келісімшарттарға тараптардың келісуі бойынша, сондай-ақ Қазақстан Республикасының заңдарында немесе келісімшарттарында көзделген жағдайларда өзгерістер енгізілуі мүмкін.

      Осы тармақтың бірінші бөлігінде көрсетілген жер қойнауын пайдалануға арналған келісімшартты өзгерту туралы келісім осы баптың 13, 14, 16-тармақтарында көзделген ерекшеліктер ескеріле отырып осы тармақта белгіленген тәртіппен жасалады.

      Жер қойнауын пайдалануға арналған келісімшартқа өзгерістер мен толықтырулар енгізу туралы келісім жасасуға ниеті бар жер қойнауын пайдаланушы құзыретті органға (келісімшарт тарапы болып табылатын мемлекеттік органға) өтініш жібереді, онда келісімшартқа ұсынылып отырған өзгерістер, олардың негіздемелері және өтініш бойынша шешім қабылдау үшін қажетті өзге де мәліметтер баяндалуға тиіс. Өтінішке жер қойнауын пайдалануға арналған келісімшартқа толықтыру жобасы қоса беріледі.

      Құзыретті орган келіп түскен өтінішті осы Кодекстің 45-бабына сәйкес құрылатын жер қойнауын пайдалану мәселелері жөніндегі сараптама комиссиясының қарауына бес жұмыс күнінен кешіктірілмейтін мерзімде шығарады. Тарапы өзге мемлекеттік орган болып табылатын келісімшарт бойынша сараптама комиссиясы сол мемлекеттік органның шешімімен құрылады. Сараптама комиссиясы жер қойнауын пайдаланушылардың келісімшартқа өзгерістер мен толықтырулар енгізу мәселелері бойынша өтініштерін қарау кезінде ұсынымдар әзірлеу мақсатында құзыретті органның (келісімшарт тарапы болып табылатын мемлекеттік органның) жанындағы консультативтік-кеңесші орган болып табылады. Сараптама комиссиясы өтінішті келіп түскен күнінен бастап жиырма жұмыс күнінен аспайтын мерзімде қарайды және құзыретті органға (келісімшарт тарапы болып табылатын мемлекеттік органға) өз ұсынымдарын жібереді.

      Құзыретті орган (келісімшарт тарапы болып табылатын мемлекеттік орган) сараптама комиссиясы ұсынымдарының негізінде сараптама комиссиясының ұсынымдары келіп түскен күннен бастап бес жұмыс күні ішінде жер қойнауын пайдалануға арналған келісімшартқа өзгерістер мен толықтырулар енгізуден бас тарту туралы немесе сараптама комиссиясының ұсынымдарын ескере отырып жер қойнауын пайдалануға арналған келісімшартқа өзгерістер мен толықтырулар енгізу жөніндегі келіссөздер бастау туралы шешім шығарады.

      Жер қойнауын пайдалануға арналған келісімшартқа өзгерістер мен толықтырулар енгізу жөніндегі келіссөздерді құзыретті органның (келісімшарттың тарапы болып табылатын мемлекеттік органның) жұмыс тобы жүргізеді. Жұмыс тобы туралы ережені және оның құрамын құзыретті орган (келісімшарттың тарапы болып табылатын мемлекеттік орган) бекітеді.

      Келіссөздер жер қойнауын пайдаланушы құзыретті органға (келісімшарттың тарапы болып табылатын мемлекеттік органға) толықтырудың жобасын және өзге де қажетті құжаттарды жұмыс тобының қарауына ұсынған күннен бастап екі айдың ішінде жүргізіледі. Бұл мерзім тараптардың келісуі бойынша ұзартылуы мүмкін.

      Келіссөздер нәтижелері хаттамамен ресімделеді. Жұмыс тобы мақұлдаған жер қойнауын пайдалануға арналған келісімшартқа өзгерістер мен толықтырулар жобасына құзыретті орган (келісімшарттың тарапы болып табылатын мемлекеттік орган) қол қояды. Егер жер қойнауын пайдалануға арналған келісімшартқа толықтырулар жобасы жер қойнауын пайдалануға келісімшарттың басты қаржылық-экономикалық көрсеткіштерін қозғаса, құзыретті орган (келісімшарттың тарапы болып табылатын мемлекеттік орган) жұмыс тобының шешімі бойынша көрсетілген жоба оған қол қойғанға дейін экономикалық сараптамаға жіберіледі. Экономикалық сараптама жүргізу тәртібін мемлекеттік жоспарлау саласындағы уәкілетті орган айқындайды.

      Кең таралған пайдалы қазбалар бойынша экономикалық сараптама жүргізу тәртібін облыстың жергілікті атқарушы органы айқындайды.

      Келісімшартқа өзгерістердің шарттары жер қойнауын пайдалану құқығы берілген шарттарға қарағанда, Қазақстан Республикасы үшін пайдасы аз болмауы керек.

      Осы тармақ көмірсутектер бойынша және уран бойынша жер қойнауын пайдалануға арналған келісімшарттарға өзгерістер мен толықтырулар енгізуге қолданылмайды.

      12-1. Көмірсутектер, уран бойынша осы Кодекс қолданысқа енгізілгенге дейін жасалған жер қойнауын пайдалануға арналған келісімшарттарға тараптардың келісуі бойынша, сондай-ақ Қазақстан Республикасының заңдарында немесе келісімшарттарда көзделген жағдайларда өзгерістер мен толықтырулар енгізілуі мүмкін.

      Осы тармақтың бірінші бөлігінде көрсетілген жер қойнауын пайдалануға арналған келісімшартқа толықтыру осы баптың 13 және 16-тармақтарында көзделген ерекшеліктер ескеріле отырып, осы тармақта белгіленген тәртіппен жасалады.

      Көмірсутектер, уран бойынша жер қойнауын пайдалануға арналған келісімшартқа толықтыру жасасуға ниеті бар жер қойнауын пайдаланушы құзыретті органға өтініш жібереді, онда көмірсутектер, уран бойынша жер қойнауын пайдалануға арналған келісімшартқа ұсынылып отырған өзгерістер мен толықтырулар, олардың негіздемелері және өтініш бойынша шешім қабылдау үшін қажетті өзге де мәліметтер жазылуға тиіс.

      Құзыретті орган келіп түскен өтінішті бес жұмыс күнінен кешіктірілмейтін мерзімде осы Кодекстің 45-бабына сәйкес құрылатын жер қойнауын пайдалану мәселелері жөніндегі сараптама комиссиясының қарауына шығарады. Сараптама комиссиясы жер қойнауын пайдаланушылардың көмірсутектер, уран бойынша жер қойнауын пайдалануға арналған келісімшартқа өзгерістер мен толықтырулар енгізу мәселелері бойынша өтініштерін қарау кезінде ұсынымдар әзірлеу мақсатындағы құзыретті орган жанындағы консультативтік-кеңесші орган болып табылады. Сараптама комиссиясы өтінішті келіп түскен күнінен бастап бес жұмыс күнінен аспайтын мерзімде қарайды және құзыретті органға өз ұсынымдарын жібереді.

      Құзыретті орган сараптама комиссиясы ұсынымдарының негізінде сараптама комиссиясының ұсынымдары келіп түскен күннен бастап бес жұмыс күні ішінде сараптама комиссиясының ұсынымдарын ескере отырып, көмірсутектер, уран бойынша жер қойнауын пайдалануға арналған келісімшартқа өзгерістер мен толықтырулар енгізуден бас тарту туралы немесе көмірсутектер, уран бойынша жер қойнауын пайдалануға арналған келісімшартқа өзгерістер мен толықтырулар енгізу жөнінде келіссөздер бастау туралы шешім шығарады.

      Құзыретті органның келіссөздерді бастау туралы шешімінде оның қолданылу мерзімі көрсетіледі.

      Көмірсутектер, уран бойынша жер қойнауын пайдалануға арналған келісімшартқа өзгерістер мен толықтырулар енгізу жөніндегі келіссөздерді құзыретті органның жұмыс тобы жүргізеді. Жұмыс тобы туралы ережені және оның құрамын құзыретті орган бекітеді.

      Келіссөздер жер қойнауын пайдаланушы құзыретті органға көмірсутектер, уран бойынша жер қойнауын пайдалануға арналған келісімшартқа толықтырудың жобасын және өзге де қажетті құжаттарды жұмыс тобының қарауына ұсынған күннен бастап он бес жұмыс күні ішінде жүргізіледі. Бұл мерзім тараптардың келісуі бойынша ұзартылуы мүмкін. Келіссөздер нәтижелері хаттамамен ресімделеді.

      Көмірсутектер, уран бойынша жер қойнауын пайдалануға арналған келісімшартқа жұмыс тобы мақұлдаған толықтырудың жобасына құзыретті орган оны жер қойнауын пайдаланушы құзыретті органға ұсынған күннен бастап жиырма жұмыс күні ішінде қол қояды.

      Көмірсутектер, уран бойынша жер қойнауын пайдалануға арналған келісімшартқа өзгерістер мен толықтырулар шарттарының жер қойнауын пайдалану құқығы берілген шарттарға қарағанда Қазақстан Республикасы үшін тиімділігі аз болмайды.

      Осы тармаққа сәйкес көмірсутектер, уран бойынша жер қойнауын пайдалануға арналған келісімшартқа мұндай келісімшарттың қолданылу мерзімін ұзартуды көздейтін өзгерістер мен толықтырулар енгізуге жол берілмейді.

      13. Осы Кодекс қолданысқа енгізілгенге дейін жасалған жер қойнауын пайдалануға арналған келісімшарттың жұмыс бағдарламасына өзгерістер мен толықтырулар енгізу қажет болған жағдайда, осы баптың 12 немесе 12-1-тармағына сәйкес жіберілетін өтінішке мыналар қоса беріледі:

      1) құзыретті орган бекіткен нысан бойынша жасалған жұмыс бағдарламасының жобасы;

      2) жер қойнауын пайдалануға арналған келісімшартқа ұсынылатын өзгерістер мен толықтырулар қажеттілігінің жазбаша негіздемесі.

      Құзыретті орган (келісімшарт тарапы болып табылатын мемлекеттік орган) жер қойнауын пайдалануға арналған келісімшартқа өзгерістер мен толықтырулар енгізу жөнінде келіссөздер жүргізу туралы шешім қабылдаған жағдайда жер қойнауын пайдаланушы осы тармақтың бірінші бөлігінде көрсетілген құжаттардан басқа, құзыретті органға (келісімшарт тарапы болып табылатын мемлекеттік органға):

      1) уранды, сондай-ақ кең таралған пайдалы қазбаларды қоспағанда, пайдалы қатты қазбаларды барлауға және (немесе) өндіруге арналған келісімшарттар бойынша – осы Кодекске сәйкес әзірленген, келісілген, бекітілген және сараптамалардың оң қорытындыларын алған жобалау құжаттарын және жою жоспарын (жобасын);

      2) көмірсутектерді, уранды барлауға және (немесе) өндіруге арналған келісімшарттар бойынша – осы Кодекске сәйкес әзірленген, келісілген, бекітілген және сараптамалардың оң қорытындыларын алған жобалау құжаттарын жұмыс тобының қарауына ұсынуға тиіс.

      Егер ураннан басқа, кең таралған пайдалы қазбаларды немесе пайдалы қатты қазбаларды өндірудің жер қойнауын пайдалануға арналған келісімшарттың жұмыс бағдарламасында көзделген көлемі физикалық тұрғыда жиырмадан аз пайызға нақты өзгерсе, жұмыс бағдарламасына өзгерістер енгізу талап етілмейді. Өндіру көлеміндегі мұндай өзгерістер келісімшарт талаптарына сәйкес келеді деп есептеледі. Жер қойнауын пайдалануға арналған келісімшарттың жұмыс бағдарламасының мазмұнын және оның нысанын құзыретті орган айқындайды.

      Осы тармақтың ережелері осы Кодекс қолданысқа енгізілгенге дейін үлгілік нысан бойынша жасалған пайдалы қатты қазбаларды барлауға арналған келісімшарттарға қолданылмайды.

      14. Уранды қоспағанда, осы Кодекс қолданысқа енгізілгенге дейін жасалған, пайдалы қатты (кең таралған) қазбаларды барлауға немесе бірлескен барлау мен өндіруге (барлау кезеңінде) арналған келісімшартқа оның қолданылу мерзімін (бірлескен барлау мен өндіруге арналған келісімшарт бойынша барлау кезеңін) ұзарту мақсатында өзгеріс енгізуге келісімшартта барлануы көзделген пайдалы қатты (кең таралған) қазбалардың минералдануы (байқалуы) табылған жағдайда, осындай табуды бағалау үшін жол беріледі.

      Уранды қоспағанда, осы Кодекс қолданысқа енгізілгенге дейін жасалған, пайдалы қатты (кең таралған) қазбаларды өндіруге (өндіру кезеңінде бірлескен барлау мен өндіруге) арналған келісімшартқа оның қолданылу мерзімін (бірлескен барлау мен өндіруге арналған келісімшарт бойынша өндіру кезеңін) ұзарту мақсатында өзгеріс енгізуге, егер мұндай ұзарту келісімшартта көзделген болса, жол беріледі.

      Жер қойнауын пайдалануға арналған келісімшарттың қолданылу мерзімін ұзарту туралы өтініш келісімшарт тарапы болып табылатын мемлекеттік органға тиісінше барлау кезеңі немесе өндіру кезеңі өткенге дейін берілуі мүмкін.

      Уранды қоспағанда, пайдалы қатты (кең таралған) қазбалар бойынша жер қойнауын пайдалануға арналған келісімшарт мерзімін ұзарту туралы өтінішке, осы баптың 12 және 13-тармақтарында көрсетілген мәліметтерден басқа, ұзарту кезеңінде жұмыстар жүргізудің және оларға арналған шығыстардың жазбаша негіздемесі қоса беріледі.

      Уранды қоспағанда, пайдалы қатты (кең таралған) қазбалар бойынша жер қойнауын пайдалануға арналған келісімшарт бойынша барлау мерзімін ұзарту туралы өтінішке келісімшарт талаптарында барлануы көзделген пайдалы қатты (кең таралған) қазбалардың табылған минералдануын (байқалуын) бағалау үшін, осы тармақтың төртінші бөлігінде көрсетілген құжаттардан басқа, осындай табылуды растайтын мәліметтер (жер қойнауын зерттеу жөніндегі уәкілетті органның бағалауды талап ететін минералдану (байқалу) табылғаны туралы қорытындысы) және табылған минералдануға (байқалуға) бағалауды жүзеге асыру болжанатын жер қойнауы учаскесінің географиялық координаттары қоса беріледі. Жер қойнауын пайдалануға арналған келісімшарт бойынша пайдалы қатты (кең таралған) қазбалардың минералдануын (байқалуын) растау тәртібін жер қойнауын зерттеу жөніндегі уәкілетті орган айқындайды.

      Уранды қоспағанда, пайдалы қатты қазбаларды өндіруге арналған келісімшарт (бірлескен барлауға немесе өндіруге арналған келісімшарт бойынша өндіру кезеңі) келісімшарттық аумақ шегінде орналасқан техногендік минералдық түзілімдерден пайдалы құрауыштарды айырып алу мүмкіндігін айқындау мақсатында бес жылдан аспайтын мерзімге ұзартылуы мүмкін.

      Келісімшарттың мерзімі осы тармақтың алтыншы бөлігіне сәйкес ұзартылған жағдайда, жер қойнауын пайдаланушы осындай ұзарту мерзімі аяқталғанға дейін құзыретті органға келісімшартты техногендік минералдық түзілімдерден пайдалы құрауыштарды одан әрі алу үшін пайдалы қазбаларды өндіруге қажет мерзімге ұзарту туралы өтінішпен жүгінуге құқылы. Бұл жағдайда жер қойнауын пайдаланушы көрсетілген мақсаттар үшін пайдаланылмайтын келісімшарттық аумақтың бөлігінен (жер қойнауы учаскесінің бөлігінен) бас тартуға міндетті.

      Уранды қоспағанда, пайдалы қатты (кең таралған) қазбаларды барлауға (барлау кезеңінде бірлескен барлау мен өндіруге) арналған келісімшарт табылған минералдануды (байқалуды) бағалау үшін жұмыс бағдарламасында көзделген табылған кен орнын бағалау жөніндегі жұмыстарды жүргізу үшін қажетті, тараптар келіссөздер нәтижелері бойынша айқындайтын мерзімге ұзартылуы мүмкін.

      Уранды қоспағанда, пайдалы қатты (кең таралған) қазбаларды өндіруге (өндіру кезеңінде бірлескен барлау мен өндіруге) арналған келісімшарт өндіруге арналған келісімшарттың бастапқы мерзімінен (бірлескен барлау мен өндіруге арналған келісімшарт бойынша өндірудің бастапқы кезеңінен) аспайтын, бірақ осы Кодексте белгіленген өндіруге арналған лицензияның барынша ұзақ мерзімінен аспайтын мерзімге ұзартылуы мүмкін. Уранды қоспағанда, пайдалы қатты (кең таралған) қазбаларды өндіруге (өндіру кезеңінде бірлескен барлау мен өндіруге) арналған келісімшартты ұзарту мерзімі көрсетілген шектеулер ескеріле отырып, жұмыс бағдарламасында көзделген өндіру бойынша жоспарланатын жұмыстар негізінде айқындалады.

      Уранды қоспағанда, осы Кодекс қолданысқа енгізілгенге дейін жасалған, ірі кен орны бар жер қойнауы учаскесінде пайдалы қатты (кең таралған) қазбаларды өндіруге (бірлескен барлау мен өндіруге) арналған келісімшарт он жылдан астам мерзімге ұзартылған жағдайда, құзыретті орган осындай ұзарту шарттарына жер қойнауын пайдаланушының мынадай міндеттемелерінің бірін енгізуді талап етуге құқылы:

      1) өзінің немесе оның еншілес ұйымының немесе бірлескен кәсіпорынмен қайта өңдеу өндірістерін құруы;

      2) жер қойнауын пайдаланушының жұмыс істеп тұрған өндіру өндірістерін жаңғырту не реконструкциялау;

      3) жұмыс істеп тұрған қайта өңдеу өндірістерін жаңғырту не реконструкциялау;

      4) өндірілетін пайдалы қазбаны Қазақстан Республикасының аумағында орналасқан қайта өңдеу кәсіпорындарына (өндірістеріне) қайта өңдеу үшін беру;

      5) Қазақстан Республикасының Кәсіпкерлік кодексіне сәйкес инвестициялық жобаны немесе өңірдің әлеуметтік-экономикалық дамуына бағытталған жобаны (өзінің немесе еншілес ұйымының немесе бірлескен кәсіпорынмен) іске асыруды қамтамасыз ету.

      Жер қойнауын пайдаланушы осы тармақтың сегізінші бөлігінде көрсетілген шарттарда келісімшартты ұзартудан бас тартқан жағдайда, келісімшарттың мерзімі өткен соң тиісті жер қойнауы учаскесі осы баптың 5-тармағында көзделген тәртіппен аукционға шығаруға жатады.

      Уранды қоспағанда, осы Кодекс қолданысқа енгізілгенге дейін жасалған, шарттары осы Кодекстің қолданысқа енгізілу күніне жер қойнауын пайдаланушының осындай келісімшарттың мерзімін (бірлескен барлау мен өндіруге арналған келісімшарт бойынша өндіру кезеңін) ұзартуға құқығын көздемеген, пайдалы қатты (кең таралған) қазбаларды өндіруге (өндіру кезеңінде бірлескен барлау мен өндіруге) арналған келісімшарт бойынша жер қойнауын пайдаланушы келісімшарттың қолданылу мерзімі ішінде осы Кодекстің 201-бабына сәйкес пайдалы қатты (кең таралған) қазбаларды өндіруге арналған лицензия (232-бабына сәйкес кең таралған пайдалы қазбаларды өндіруге арналған лицензия) алуға айрықша құқыққа ие болады. Айрықша құқық бойынша өндіруге арналған лицензия алуға өтініш келісімшарттың қолданылу мерзімі өткеннен кемінде үш жыл бұрын берілуі мүмкін. Егер өтінішті қарау кезеңінде келісімшарт мерзімі өтіп кетсе, келісімшарт осындай қарау кезеңіне қайта жаңартылды деп есептеледі.

      Осы Кодекс күшіне енгенге дейін жасалған және бюджеттен тыс қаражат есебінен қаржыландырылатын жер қойнауын мемлекеттік геологиялық зерттеуге арналған келісімшарттың (шарттың) мерзімін ұзартуға, егер осындай келісімшарттың шарттарында өзгеше көзделмесе, жол берілмейді. Егер осы келісімшарттың шарттарымен оның мерзімін ұзарту мүмкіндігі көзделсе, мұндай ұзартуға бір жылдан аспайтын мерзімге жол беріледі. Осындай ұзарту кезінде осы Кодекстің 89-бабында көзделген жұмыстарды шектеу ережелері қолданылады.

      14-1. Осы Кодекс қолданысқа енгізілгенге дейін жасалған уранды барлауға арналған келісімшартқа оның қолданылу мерзімін ұзарту мақсатында өзгерістер енгізуге уранның кен орны табылған жағдайда, осындай табуды бағалау үшін жол беріледі.

      Уран бойынша жер қойнауын пайдалануға арналған келісімшарттың мерзімін ұзарту туралы өтінішке, осы баптың 12-1 және 13-тармақтарында көрсетілген мәліметтерден басқа, ұзарту кезеңіндегі жұмыстар жүргізудің және оларға арналған шығыстардың жазбаша негіздемесі қоса беріледі.

      Табылған уран кен орнын бағалау үшін уранды барлауға арналған келісімшарт бойынша барлау кезеңін ұзарту туралы өтінішке осы тармақтың екінші бөлігінде көрсетілген құжаттардан басқа, уран кен орнының табылғанын растайтын мәліметтер (жер қойнауын зерттеу жөніндегі уәкілетті органның бағалауды талап ететін уран кен орнының табылғаны туралы қорытындысы) және табылған кен орнын бағалауды жүзеге асыру болжанатын жер қойнауы учаскесінің географиялық координаттары қоса беріледі.

      Уран өндіру саласындағы уәкілетті орган осы Кодекс қолданысқа енгізілгенге дейін жасалған уранды барлауға арналған келісімшарттар бойынша құзыретті орган болып айқындалады.

      15. Осы Кодекс қолданысқа енгізілгенге дейін жасалған және бюджеттен тыс қаражат есебінен қаржыландырылатын жер қойнауын мемлекеттік геологиялық зерттеуге арналған келісімшарт (шарт) бойынша тұлғаға берілген жер қойнауы учаскесіне арналған құқыққа осы Кодекстің 84-бабының 2-тармағында көзделген жер қойнауын пайдалану құқығы туралы ережелер қолданылады деп белгіленсін.

      Осындай тұлға осы Кодекске сәйкес жер қойнауын пайдалану құқықтарына ие өзге тұлғаларға жер қойнауы учаскесін пайдалануға кедергі жасауға құқығы жоқ.

      16. Уранды қоспағанда, осы Кодекс қолданысқа енгізілгенге дейін жасалған жер қойнауын пайдалануға арналған келісімшарттар бойынша жер қойнауы учаскесінің шекараларын өзгерту келісімшартқа тиісті өзгерістер енгізу арқылы жүзеге асырылады.

      Бұл жағдайда жер қойнауы учаскесінің кеңістіктік шекаралары координаттардың географиялық жүйесінде бұрыш нүктелерімен белгіленетін аумақпен және осындай аумақтың шекараларынан белгілі бір тереңдікке дейінгі шартты жазықтықтармен айқындалады.

      Уранды қоспағанда, осы Кодекс қолданысқа енгізілгенге дейін жасалған пайдалы қатты (кең таралған) қазбаларды өндіруге арналған келісімшарттар бойынша жер қойнауы учаскесінің аумағын кеңейтуге осы Кодекстің қолданысқа енгізілу күніне айқындалған жер қойнауы учаскесінің жартысынан аспайтын мөлшерінде жол беріледі.

      Уранды қоспағанда, осы Кодекс қолданысқа енгізілгенге дейін жасалған пайдалы қатты (кең таралған) қазбалар бойынша жер қойнауын пайдалануға арналған келісімшарттар бойынша жер қойнауы учаскесінің шекараларын өзгерту геологиялық және (немесе) тау-кендік бөлулерді қайта ресімдеу арқылы жүзеге асырылады. Геологиялық және тау-кендік бөлулерді беру және қайта ресімдеу тәртібін жер қойнауын зерттеу жөніндегі уәкілетті орган айқындайды.

      17. Егер жер қойнауын пайдаланушының жер қойнауын пайдалану жөніндегі операцияларды жүргізу кезіндегі әрекеттері ұлттық қауіпсіздікке қатер төндіретін, Қазақстан Республикасының экономикалық мүдделерін өзгертуге алып келсе, Қазақстан Республикасы Үкіметінің шешімі бойынша құзыретті орган пайдалы қатты қазбалардың ірі кен орны бар жер қойнауы учаскесінде осы Кодекс қолданысқа енгізілгенге дейін жасалған жер қойнауын пайдалануға арналған келісімшартты біржақты тәртіппен тоқтатуға құқылы. Көрсетілген негіз бойынша келісімшарттың қолданылуы біржақты тоқтатылған жағдайда құзыретті орган бұл туралы жер қойнауын пайдаланушыны екі айдан кешіктірмей ескертуге міндетті.

      18. Ұлттық қауіпсіздікке қатер төндіруге алып келген, осы Кодекстің 44-бабының 1-тармағында көзделген талаптар бұзылған жағдайда, осы Кодекске сәйкес құзыретті органның рұқсатын алу талап етілмейтін жағдайлардан басқа кезде, құзыретті орган осы Кодекс қолданысқа енгізілгенге дейін жасалған ірі кен орны немесе стратегиялық кен орны бар жер қойнауы учаскесінде пайдалы қатты қазбалар бойынша жер қойнауын пайдалануға арналған келісімшартты біржақты тәртіппен тоқтатады.

      Көрсетілген талаптар бұзылған жағдайда бұзушылыққа дейін болған жағдайды қалпына келтіру арқылы, ал қалпына келтіру мүмкін болмаған кезде стратегиялық жер қойнауы учаскесімен байланысты объектілерді ауыстыру бойынша өзге де әрекеттерді құзыретті органның рұқсатымен жасау арқылы осы бұзушылық бір жылдан аспайтын мерзімде жойылуға жатады. Осы бөлікте көзделген мерзімдерде бұзушылық жойылған жағдайда, жер қойнауын пайдаланушы бұл туралы құзыретті органды жойылғанын растайтын құжаттарды қоса бере отырып, жазбаша хабардар етеді.

      Белгіленген мерзімде бұзушылық жойылмаған жағдайда, құзыретті орган жер қойнауын пайдаланушыға жазбаша хабарлама жіберу арқылы келісімшартты орындаудан біржақты тәртіппен бас тартады. Келісімшарт келісімшартты орындаудан біржақты бас тарту туралы хабарламаны жер қойнауын пайдаланушы алған күннен бастап үш айдан кейін тоқтатылады.

      19. Осы Кодекс қолданысқа енгізілгенге дейін жасалған келісімшарттың қолданылуы тоқтатылған кезде жер қойнауын пайдалану салдарын жою бойынша міндеттемелерді орындау осы Кодексте айқындалған тәртіппен мыналар ескеріліп жүзеге асырылады:

      уранды қоспағанда, пайдалы қатты қазбаларды өндіруге арналған келісімшарттың немесе кең таралған пайдалы қазбаларды өндіруге арналған келісімшарттың қолданылу мерзімі өткенге дейін екі жыл бұрын не олар мерзімінен бұрын тоқтатылған кезде жою жоспары болмағанда жою жобасын әзірлеу кезінде жою жоспарын жасау жөніндегі нұсқаулықта көзделген жоюдың тиісті техникалық ерекшеліктері назарға алынады;

      мемлекеттік меншіктегі жалпыға ортақ пайдаланылатын автомобиль жолдарын, теміржолдарды, гидроқұрылысжайларды және гидротехникалық құрылысжайларды салу (реконструкциялау) және жөндеу мақсатында пайдалану үшін кең таралған пайдалы қазбаларды барлауға немесе өндіруге арналған рұқсаттың қолданылуы тоқтатылған кезде жер қойнауын пайдалану салдарын жою бойынша міндеттемелерді орындау Қазақстан Республикасының жер заңнамасына сәйкес бүлінген жерді қалпына келтіру арқылы жүзеге асырылады.

      Осы Кодекс қолданысқа енгізілгенге дейін пайдалы қазбаларды өндіру жөніндегі операциялар салдарын жоюға кіріскен тұлғалар осы Кодексте белгіленген тәртіппен және мерзімдерде оның аяқталуын қамтамасыз етуге міндетті.

      20. 2004 жылғы 1 қаңтарға дейін жасалған көмірсутектер саласындағы жер қойнауын пайдалануға арналған бір келісімшарт шеңберінде, бір бөлігі Қазақстан Республикасының салық заңнамасына сәйкес Қазақстан Республикасының Үкіметі бекіткен тұтқырлығы жоғары, су басқан, дебиті аз немесе игерілген кен орындарының тізбесіне енгізілген көмірсутектердің бірнеше кен орындарында өндіруді жүзеге асыратын жер қойнауын пайдаланушылар құзыретті органға осындай кен орындарына қатысты өндіруге арналған жеке келісімшарт жасасу туралы өтініш жасауға құқылы. Мұндай келісімшарт бастапқы келісімшарт мерзімі аяқталғанға дейін қалған мерзімге жасалуы мүмкін.

      2004 жылғы 1 қаңтардан бастап және осы Кодекс қолданысқа енгізілгенге дейін жасалған көмірсутектер саласындағы жер қойнауын пайдалануға арналған бір келісімшарт шеңберінде, бір бөлігі Қазақстан Республикасының салық заңнамасына сәйкес Қазақстан Республикасының Үкіметі бекіткен тұтқырлығы жоғары, су басқан, рентабельдігі төмен, дебиті аз немесе игерілген кен орындарының тізбесіне енгізілген көмірсутектердің бірнеше кен орындарында өндіруді жүзеге асыратын жер қойнауын пайдаланушылар құзыретті органға осындай кен орнына (кен орындарына) қатысты өндіруге арналған жеке келісімшарт жасасу туралы өтініш жасауға құқылы. Мұндай келісімшарт бастапқы келісімшарт аяқталғанға дейін қалған мерзімге жасалуы мүмкін.

      21. Жер қойнауын пайдаланушылар мемлекеттік органдарға барланған пайдалы қазба қорларының рентабельділігі туралы қорытынды алу мақсатында ұсынған, жүргізілген геологиялық барлау жұмыстары туралы түпкілікті есептер осы Кодекстің 277-бабы 11-тармағының ережелері ескеріле отырып, "Жер қойнауы және жер қойнауын пайдалану туралы" Қазақстан Республикасы Заңының 121-бабының ережелеріне сәйкес қаралуға жатады.

      22. Осы Кодекс қолданысқа енгізілгенге дейін жасалған келісімшарттар бойынша жер қойнауын пайдалану құқығын иеленушілер осы Кодекс қолданысқа енгізілгенге дейін қолданыста болған Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген тәртіппен бекітілген жобалау құжаттарына сәйкес жер қойнауы учаскесінде қызметін жүзеге асыруға құқылы.

      Осы тармақтың үшінші бөлігінің ережесі ескеріле отырып, көрсетілген жобалау құжаттарына өзгерістер осы Кодексте көзделген жобалау құжаттарына өзгерістер енгізу туралы ережелерге сәйкес енгізіледі. Бұл ретте жобалау құжаттарының көрсеткіштері келісімшарттың жұмыс бағдарламасында көзделген ұқсас көрсеткіштерге сәйкес келуге тиіс.

      Егер осы Кодекс қолданысқа енгізілгенге дейін жасалған жер қойнауын пайдалануға арналған келісімшарттар бойынша уранды қоспағанда, кең таралған пайдалы қазбаларды немесе пайдалы қатты қазбаларды өндірудің бекітілген жобалау құжаттарында айқындалған көлемі бекітілген жобалау көрсеткіштерінен физикалық тұрғыда жиырмадан аз пайызға өзгерсе, мұндай өзгерістер көрсетілген жобалау құжаттарына өзгерістерді міндетті түрде енгізу (осы Кодекске сәйкес жобалау құжатын әзірлеу) үшін негіз болып табылмайды.

      22-1. Осы Кодекс қолданысқа енгізілгенге дейін жасалған уранды барлауға арналған келісімшарттар бойынша жер қойнауын пайдаланушылар уранды тәжірибелік-өнеркәсіптік өндіруді жүзеге асыруға құқылы.

      Тәжірибелік-өнеркәсіптік өндіру жобасын жер қойнауын пайдаланушы бекітеді және ол осы Кодекс пен Қазақстан Республикасының өзге де заңдарында көзделген сараптамалардан өтуге жатады. Бұл ретте мұндай сараптамаларды жүргізу үшін пайдалы қатты қазбалардың ресурстары мен қорларын бағалау туралы есептің болуы талап етілмейді.

      Осы Кодекс қолданысқа енгізілгенге дейін жасалған уранды барлауға арналған келісімшарттарға тәжірибелік-өнеркәсіптік өндірудің жүргізілуіне байланысты өзгерістер енгізу осы баптың 14-1-тармағына сәйкес жүзеге асырылады.

      23. Осы Кодекс қолданысқа енгізілгенге дейін жасалған пайдалы қатты қазбаларды өндіруге арналған келісімшарттар бойынша жер қойнауын пайдалану жөніндегі операцияларға, осы Кодексте көрсетілген операциялардан басқа тиісті келісімшартта айқындалатын жұмыстар тізбесіне сәйкес өндірілген пайдалы қатты қазбаларды бастапқы қайта өңдеу (байыту) жөніндегі қызмет жатады.

      Осы тармақтың мақсаттары үшін жер қойнауынан алынған пайдалы қатты қазбаларды бастапқы қайта өңдеуге (байытуға) тау-кен өнеркәсібі қызметінің түрі жатады, ол өндірілген жерінде жинауды, ұсатуды немесе үгітуді, сыныптауды (сұрыптауды), брикеттеуді, агломераттауды және физикалық-химиялық әдістермен (пайдалы қазбалардың минералдық нысандарын, олардың агрегаттық-фазалық жай-күйін, кристалдық-химиялық құрылымын сапалық жағынан өзгертпестен) байытуды қамтиды, сондай-ақ пайдалы қазбаларды өндіру жөніндегі жұмыстардың арнаулы түрлері болып табылатын қайта өңдеу технологияларын (жерасты газдандыру және балқыту, химиялық және бактериялық сілтісіздендіру, шашыранды кен орындарын драгалық және гидравликалық жолмен әзірлеу) қамтуы мүмкін. Бұл ретте өндірілген шикізаттан пайдалы құрауыштарды айырып алумен байланысты жұмыстар, сондай-ақ бастапқы қайта өңдеуден кейінгі (бастапқы қайта өңдеу болған кезде) жұмыстар қайта өңдеу деп танылады

      24. Мемлекеттік емес техногендік минералдық түзілімдермен әртүрлі орналастыру объектілерінде (үйінді, қалдық қойма, шөгінді қойма, полигон және тағы сол сияқты) бөлек орналастырылған:

      1) осы Кодекс қолданысқа енгізілгенге дейін жер қойнауын пайдаланушылармен жасалған пайдалы қатты қазбаларды өндіруге арналған келісімшарттардың келісімшарттық аумақтары (бірлескен барлау мен өндіруге арналған келісімшарттар бойынша өндіру кезеңі) шегіндегі;

      2) осы Кодекстің қолданысқа енгізілу күніне пайдаланылатын және жеке меншік құқығымен мемлекеттік емес заңды тұлғаларға тиесілі тау-кен қайта өңдеу кәсіпорындарының жер учаскелеріндегі мемлекеттік техногендік минералдық түзілімдер құзыретті органға беретін өтініштері негізінде аталған тұлғалардың меншігіне осы Кодекс қолданысқа енгізілген күннен бастап екі жыл ішінде өтеусіз беруге жатады деп белгіленсін.

      Осы тармақтың бірінші бөлігінің 1) және 2) тармақшаларында көрсетілген келісімшарттық аумақтардың және жер учаскелерінің шегінен тыс жерде орналасқан және 1992 жылғы 30 мамырға дейін түзілген мемлекеттік техногендік минералдық түзілімдер мүдделі тұлғаның өзі құзыретті органға беретін өтініші бойынша жеке меншікке өтеусіз негізде берілуге жатады. Мұндай өтініш осы Кодекс қолданысқа енгізілген күннен бастап екі жыл ішінде мынадай шарттар сақталған:

      өтініш иесі осы Кодекстің қолданысқа енгізілу күніне жұмыс істеп тұрған тау-кен өндіру, тау-кен қайта өңдеу, металлургиялық кәсіпорынның меншік иесі болып табылған;

      мұндай техногендік минералдық түзілімдер тиісті тау-кен өндіру, тау-кен қайта өңдеу, металлургиялық кәсіпорын орналасқан келісімшарттық аумаққа немесе жер учаскесіне іргелес аумақтарда орналасқан кезде берілуі мүмкін.

      Осы тармақтың екінші бөлігінде көрсетілген мемлекеттік техногендік минералдық түзілімдерді өтініш иесінің жеке меншігіне беру, егер өтініш иесі жер қойнауын пайдаланушы болып табылса, келісімшарттық аумақты осындай техногендік минералдық түзілімдердің орналасу алаңына кеңейту арқылы не шегінде осы техногендік минералдық түзілімдер орналасқан жер учаскелеріне құқықтар беру арқылы жүргізіледі.

      Осы тармақтың бірінші және екінші бөліктеріне сәйкес меншікке берілмеген, осы тармақтың бірінші бөлігінің 1) және 2) тармақшаларында көрсетілген келісімшарттық аумақтардың және жер учаскелерінің шегінен тыс жерде орналасқан мемлекеттік техногендік минералдық түзілімдер жер қойнауының құрамына қосылады. Мемлекеттік техногендік минералдық түзілімдерді иеленуге өтініш бермеген жер қойнауын пайдаланушылар осы Кодекс қолданысқа енгізілген күннен бастап төрт жыл өткен соң осындай мемлекеттік техногендік минералдық түзілімдер орналасқан келісімшарттық аумақтың бөлігін қайтаруды жүзеге асыруға міндетті.

      Жеке меншік құқығымен мемлекеттік емес заңды тұлғаларға тиесілі жұмыс істеп тұрған кәсіпорындардың техногендік минералдық түзілімдермен бірге бір орналастыру объектісінде орналастырылған не жер қойнауын пайдаланушылардың қызметі нәтижесінде туындаған техногендік минералдық түзілімдермен бірге бір орналастыру объектісінде орналастырылған мемлекеттік техногендік минералдық түзілімдер жер қойнауын зерделеу жөніндегі уәкілетті органға берілген олардың өтініші негізінде аталған тұлғалардың меншігіне өтеусіз беріледі деп белгіленсін. Мұндай өтініш осы Кодекс қолданысқа енгізілген күннен бастап екі жыл ішінде берілуі мүмкін.

      Егер осы тармақтың бесінші бөлігінде көрсетілген техногендік минералдық түзілімдер өздерінің физикалық қасиеттеріне қарай (қатты қалыптағы техногендік минералдық түзілімдер) бөлінетін болса, осы тармақтың бесінші бөлігінде аталған тұлғаның өтініші бойынша – өтініш иесі және жер қойнауын зерттеу жөніндегі уәкілетті орган арасында бөлу балансы жасалады. Мұндай өтініш осы Кодекс қолданысқа енгізілген күннен бастап екі жыл ішінде берілуі мүмкін. Мұндай жағдайда техногендік минералдық түзілімдерді беру бөлу балансы негізінде жүзеге асырылады. Өтініш иесі балансына қабылдамаған, бөлінген мемлекеттік техногендік минералдық түзілімдерге бөлу балансы жасалғаннан кейін осы тармақтың төртінші бөлігінің ережелері қолданылады.

      Егер мемлекеттік техногендік минералдық түзілімдерді жеке меншікке беру туралы өтініш берілмесе не белгіленген мерзімдерде бөлу балансы жасалмаса, мемлекеттік емес және мемлекеттік техногендік минералдық түзілімдердің орналасу объектілері осындай тұлғаның есебінен жойылуға жатады. Жою, кейіннен жою объектілері орналасқан аумақтар мемлекетке қайтарыла отырып, Қазақстан Республикасының заңнамасында көзделген тәртіппен жүргізіледі.

      Осы тармақтың негізінде меншікке берілген техногендік минералдық түзілімдерге құқықтарды іске асыру осы Кодекстің 13-бабына сәйкес жүзеге асырылады.

      Осы тармаққа сәйкес жеке меншікке берілген мемлекеттік техногендік минералдық түзілімдер пайдалы қазбалар қорларының мемлекеттік балансынан есептен шығарылуға жатады.

      Осы тармақта көзделген мемлекеттік техногендік минералдық түзілімдерді беру тәртібін пайдалы қатты қазбалар саласындағы уәкілетті орган айқындайды.

      25. Осы Кодекс қолданысқа енгізілгенге дейін жасалған пайдалы қатты қазбалар бойынша жер қойнауын пайдалануға арналған келісімшарттар бойынша, сондай-ақ кең таралған пайдалы қазбаларды өндіруге арналған келісімшарттар бойынша жер қойнауын пайдалану құқығын иеленушілер тиісінше құзыретті орган немесе облыстың, республикалық маңызы бар қаланың, астананың жергілікті атқарушы органы құратын комиссияның шешімі бойынша, жер қойнауын пайдалануға арналған тиісті келісімшарттардың орнына пайдалы қатты қазбаларды барлауға немесе өндіруге арналған лицензияны, кең таралған пайдалы қазбаларды өндіруге арналған лицензияны алу арқылы, осы Кодексте көзделген жер қойнауын пайдаланудың лицензиялық режиміне көшуге (жер қойнауын пайдалану құқығын қайта ресімдеуге) құқылы. Бұл ретте, егер пайдалы қатты қазбаларды барлаудың қалыптастырылатын учаскесінің немесе өндірудің қалыптастырылатын учаскесінің шекараларында орналасқан келісімшарттық аумақтары бар пайдалы қатты қазбаларды барлауға және кең таралған пайдалы қазбаларды барлауға арналған келісімшарттар бойынша не пайдалы қатты қазбаларды өндіруге және кең таралған пайдалы қазбаларды өндіруге арналған келісімшарттар бойынша жер қойнауын пайдалану құқығын иеленуші сол бір тұлға болып табылса, жер қойнауын пайдаланудың лицензиялық режиміне ауысу (жер қойнауын пайдалану құқығын қайта ресімдеу) тиісінше пайдалы қатты қазбаларды барлауға немесе пайдалы қатты қазбаларды өндіруге арналған бір лицензия беру арқылы пайдалы қатты қазбаларды барлауға және кең таралған пайдалы қазбаларды барлауға арналған екі келісімшарт бойынша не пайдалы қатты қазбаларды өндіруге және кең таралған пайдалы қазбаларды өндіруге арналған екі келісімшарт бойынша бір мезгілде жүзеге асырылады.

      Пайдалы қатты қазбалар бойынша жер қойнауын пайдалануға арналған келісімшарттар бойынша құзыретті орган комиссия құрады. Комиссияның ережесі мен құрамын құзыретті орган айқындайды. Комиссияның құрамына бюджеттік жоспарлау жөніндегі орталық уәкілетті органның, бюджеттің атқарылуы жөніндегі орталық уәкілетті органның, қоршаған ортаны қорғау саласындағы уәкілетті органның және Қазақстан Республикасы Әділет министрлігінің өкілдері де кіреді.

      Кең таралған пайдалы қазбаларды өндіруге арналған келісімшарттар бойынша облыстың, республикалық маңызы бар қаланың, астананың тиісті жергілікті атқарушы органы комиссия құрады. Комиссияның ережесі мен құрамын жергілікті атқарушы орган айқындайды. Комиссияның құрамына бюджеттің атқарылуы жөніндегі жергілікті уәкілетті органның, қоршаған ортаны қорғау саласындағы уәкілетті органның аумақтық органының және Қазақстан Республикасы Әділет министрлігінің аумақтық органының өкілдері де кіреді.

      Осы тармаққа сәйкес жер қойнауын пайдаланудың лицензиялық режиміне көшу тәртібін, оның ішінде комиссия жұмысының тәртібін құзыретті орган айқындайды.

      Лицензия осы Кодекске сәйкес айқындалатын мерзімге беріледі. Бұл мерзім орнына лицензия берілетін жер қойнауын пайдалануға арналған келісімшарттың мерзімінен, ал жер қойнауын пайдалану құқығы пайдалы қатты қазбалар және кең таралған пайдалы қазбалар жөніндегі келісімшарттар бойынша бір мезгілде қайта ресімделген жағдайда – пайдалы қатты қазбалар бойынша келісімшарттың мерзімінен аспауға тиіс. Бұл ретте осы Кодекстің 211-бабы 2-тармағы бірінші бөлігінің мақсаттары үшін жер қойнауын пайдалануға арналған келісімшарттың (келісімшарттардың) орнына берілген пайдалы қатты қазбаларды өндіруге арналған лицензияның мерзімі қатарынан жиырма бес жылға дейінгі кезеңге ұзартылуы мүмкін.

      Осы Кодекстің 191, 208 және 233-баптарында көзделген міндеттемелерден басқа, жер қойнауын пайдалануға берілген лицензияда жер қойнауын пайдаланушының қосымша міндеттемелері және лицензияны қайтарып алу немесе көрсетілген міндеттемелерді бұзғаны үшін тұрақсыздық айыбын төлеу негіздері қамтылуы мүмкін.

      Жер қойнауын пайдалануға арналған келісімшарттың қолданысы жер қойнауын пайдалануға арналған тиісті лицензия берілген күннен бастап тоқтатылады.

      Осы тармаққа сәйкес жер қойнауын пайдалануға арналған лицензия берілген жағдайда, осы Кодекстің 25-бабы 1-тармағы 2), 4) тармақшаларының және 40-бабы 2-тармағы 1) тармақшасының ережелері көрсетілген лицензияға қолданылмайды.

      Осы тармаққа сәйкес жер қойнауын пайдалану құқығын қайта ресімдеу келісімшарт негізінде туындаған жер қойнауын пайдалану құқығын тоқтатпайды, сондай-ақ қайта ресімдеу кезінде болатын жер қойнауын пайдалану құқығына ауыртпалықтарды тоқтатуға алып келмейді.

      26. Осы Кодекс қолданысқа енгізілгенге дейін жасалған жер қойнауын пайдалануға арналған келісімшарттар бойынша Қазақстан Республикасының азаматтары болып табылатын жұмыскерлерді оқытуға, біліктілігін арттыруға және қайта даярлауға жұмсалатын шығыстар бойынша келісімшарттық міндеттемелердің, сондай-ақ ғылыми-зерттеу, ғылыми-техникалық және (немесе) тәжірибелік-конструкторлық жұмыстарды қаржыландыру бойынша міндеттемелердің орындалуы жөніндегі есептер міндеттемелердің тиісті түрлері үшін осы Кодексте белгіленген тәртіппен және мерзімдерде ұсынылады.

      27. Осы Кодекс қолданысқа енгізілген күннен бастап бес жыл ішінде пайдалы қатты қазбаларды өндіруге арналған лицензия бойынша құрамында отыз пайыздан астам металл (металдар) бар кендік пайдалы қатты қазбаларды өндіруді жүзеге асыратын жер қойнауын пайдаланушылар Қазақстан Республикасының аумағында күнтізбелік жылдағы өндірудің жалпы мөлшерінің жартысынан кем емес көлемде оларды қайта өңдеуді жүзеге асыруға міндетті деп белгіленсін.

      Технологиялық себептер бойынша, өндірістік қуаттың болмауы, жеткіліксіз болуы немесе экономикалық тұрғыдан орынсыз болу себептері бойынша көзделген мөлшерде көрсетілген пайдалы қатты қазбаларды қайта өңдеуді жүзеге асыру мүмкін болмаған жағдайда, жер қойнауын пайдаланушылар оларды Қазақстан Республикасының аумағынан шығаруға құқылы.

      28. Осы Кодекс қолданысқа енгізілгенге дейін жасалған (берілген) көмірсутектерді барлауға және (немесе) өндіруге арналған келісімшарттар (лицензиялар) бойынша блоктардан тұратын жер қойнауы учаскелеріне, егер осындай келісімшарттардың талаптарында өзгеше көзделмесе, Қазақстан Республикасы Үкіметінің 1995 жылғы 16 қарашадағы "Геологиялық зерделеу мен игеруге әзiрленген Блоктар мен көмiрсутектерi кен орындарының картасын бекiту туралы" № 1552 және 1996 жылғы 10 желтоқсандағы "Каспий теңiзiнiң қазақстандық секторында көмiрсутектерiн геологиялық зерделеу мен игеруге арналған блоктар картасын бекiту туралы" № 1514 қаулыларына сәйкес белгіленген блоктардың координаттары және сәйкестендіру көрсеткіштері қолданылады.

      29. 2015 жылғы 1 қаңтарға дейін жасалған жер қойнауын пайдалануға арналған келісімшарттар бойынша жер қойнауын пайдалану жөніндегі операцияларды жүргізу кезінде пайдаланылатын тауарларды, жұмыстарды және көрсетілетін қызметтерді сатып алудың осы Кодекске сәйкес бекітілген тәртібіне сәйкес тауарларды сатып алу жүзеге асырылған кезде конкурсты ұйымдастырушы жеңімпазды айқындау процесінде конкурсқа қатысушылардың – қазақстандық тауар өндірушілердің конкурстық өтінімінің бағасын жиырма пайызға шартты түрде азайтады.

      Осы тармақтың ережесі қайсысы ерте басталатынына қарай, көрсетілген келісімшарттардың қолданылу мерзімі аяқталғанға дейін немесе 2021 жылғы 1 қаңтарға дейін қолданылады. Осы Кодекс қолданысқа енгізілгенге дейін жасалған көмірсутектер бойынша жер қойнауын пайдалануға арналған келісімшарттар бойынша жер қойнауын пайдаланушылардың Қазақстан Республикасының азаматтарын оқыту бойынша келісімшарттық міндеттемелерін есептеу көмірсутектер саласындағы уәкілетті орган бекітетін әдістемеге сәйкес жүзеге асырылады.

      30. Қазақстан Республикасының Үкіметі бекіткен, өнімді бөлу туралы келісім (келісімшарт) шеңберінде не Қазақстан Республикасының Президенті бекіткен, жер қойнауын пайдалануға арналған келісімшарт шеңберінде өз қызметін жүзеге асыратын жер қойнауын пайдаланушылардың және олардың мердігерлерінің тауарларды, жұмыстар мен көрсетілетін қызметтерді сатып алу тәртібі осындай келісімдерге (келісімшарттарға) сәйкес белгіленген рәсімдермен айқындалады. Бұл ретте мұндай тәртіп мыналарды қамтамасыз етуге тиіс:

      1) тауарлардың, жұмыстар мен көрсетілетін қызметтердің жергілікті өнім берушілерінің бекітілген даму бағдарламаларының орындалуы;

      2) тауарлардың, жұмыстар мен көрсетілетін қызметтердің барлық әлеуетті өнім берушілеріне тауарларды, жұмыстар мен көрсетілетін қызметтерді сатып алуға конкурсқа қатысу үшін толық және әділетті мүмкіндіктердің берілуі;

      3) тауарлардың, жұмыстар мен көрсетілетін қызметтердің әлеуетті өнім берушілерін алдын ала іріктеудің объективті өлшемшарттарының қолданылуы.

      31. Осы Кодекс қолданысқа енгізілгенге дейін жасалған, көмірсутектер мен уран өндіру бойынша жер қойнауын пайдалануға арналған келісімшарттар бойынша жер қойнауын пайдаланушылар мен олардың мердігерлерінің Қазақстан Республикасының аумағынан тыс жерде өткізілген конкурстың нәтижелері бойынша, көмірсутектерді барлау және (немесе) өндіру және уран өндіру жөніндегі операцияларды жүргізу кезінде пайдаланылатын немесе көмірсутектерді барлау және (немесе) өндіру және уран өндіру жөніндегі операцияларды жүргізу кезінде пайдаланылатын тауарларды, жұмыстар мен көрсетілетін қызметтерді сатып алудың белгіленген тәртібін немесе Қазақстан Республикасының Үкіметі бекіткен, өнімді бөлу туралы келісімдердің (келісімшарттардың) шеңберінде не Қазақстан Республикасының Президенті бекіткен, жер қойнауын пайдалануға арналған келісімшарттың шеңберінде белгіленген рәсімдерді бұзып сатып алынған тауарларды, жұмыстар мен көрсетілетін қызметтерді сатып алу бойынша шығыстары тиісті жер қойнауын пайдаланушының келісімшарттық міндеттемелерін орындауы ретінде құзыретті орган есепке алатын шығыстардан алып тасталады. Осы тармақта көзделген ереже Қазақстан Республикасының Үкіметі бекіткен, өнімді бөлу туралы келісімнің (келісімшарттың) шеңберінде не Қазақстан Республикасының Президенті бекіткен, жер қойнауын пайдалануға арналған келісімшарттың шеңберінде өз қызметін жүзеге асыратын жер қойнауын пайдаланушыларға және олардың мердігерлеріне де қолданылады.

      32. Осы Кодекс қолданысқа енгізілгенге дейін жасалған жер қойнауын пайдалануға арналған келісімшарттар шеңберінде көмірсутектерді барлау жөніндегі қызметті жүзеге асыратын жер қойнауын пайдаланушылардың мынадай шарттар бір мезгілде сақталған:

      1) жер қойнауын пайдаланушының осы Кодекс қолданысқа енгізілгенге дейін жасалған жер қойнауын пайдалануға арналған қолданыстағы келісімшарт бойынша құзыретті органның хабарламасында көрсетілген жойылмаған бұзушылықтары болмаған;

      2) жер қойнауын пайдаланушы осы Кодекс қолданысқа енгізілгенге дейін жасалған жер қойнауын пайдалануға арналған қолданыстағы келісімшарт бойынша Қазақстан Республикасының салық заңнамасының талаптарына сәйкес қол қою бонусын толық көлемде төлеген;

      3) осы Кодекстің талаптарына сәйкес жер қойнауын пайдаланушы осы Кодексте және Қазақстан Республикасының өзге де заңдарында көзделген сараптамалардың оң қорытындыларын алған барлау жұмыстарының жобасын бекіткен;

      4) құзыретті орган бекітетін көмірсутектерді барлау мен өндіруге арналған үлгілік келісімшартқа сәйкес келетін жаңа редакциядағы көмірсутектерді барлау мен өндіруге арналған келісімшартты жасасу туралы өтінішті жер қойнауын пайдаланушы мынадай шарттар бір мезгілде сақталған кезде:

      осы Кодекс қолданысқа енгізілгенге дейін жасалған, шеңберінде жер қойнауын пайдаланушы көмірсутектерді барлау жөніндегі қызметті жүзеге асыратын жер қойнауын пайдалануға арналған келісімшарттың қолданылу мерзімі өткенге дейін;

      осы Кодекс қолданысқа енгізілген күннен бастап он сегіз ай ішінде берген кезде құзыретті орган бекітетін көмірсутектерді барлау мен өндіруге арналған үлгілік келісімшартқа сәйкес әзірленген жаңа редакциядағы көмірсутектерді барлау мен өндіруге арналған келісімшартты жасасу арқылы осы Кодексте көзделген жер қойнауын пайдалану шарттарына өтуге құқығы бар.

      Құзыретті орган бекітетін көмірсутектерді барлау мен өндіруге арналған үлгілік келісімшартқа сәйкес келетін жаңа редакциядағы барлау мен өндіруге арналған келісімшартты жасасу туралы өтініште мыналар қамтылуға тиіс:

      1) жер қойнауын пайдаланушының тегі, аты, әкесінің аты (егер ол жеке басын куәландыратын құжатта көрсетілсе), атауы;

      2) шеңберінде жер қойнауын пайдаланушы көмірсутектерді барлау жөніндегі қызметті жүзеге асыратын жер қойнауын пайдалануға арналған қолданыстағы келісімшарттың тіркеу нөмірі мен күні;

      3) шеңберінде жер қойнауын пайдаланушы көмірсутектерді барлау жөніндегі қызметті жүзеге асыратын жер қойнауын пайдалануға арналған қолданыстағы келісімшарт бойынша геологиялық бөлуге сәйкес жер қойнауы учаскесіне сәйкес келуге тиіс барлау учаскесіне нұсқау.

      Өтінішке қосымша мыналар қоса беріледі:

      1) құзыретті орган бекітетін көмірсутектерді барлау мен өндіруге арналған үлгілік келісімшартқа сәйкес келетін, жер қойнауын пайдаланушы қол қойған көмірсутектерді барлау мен өндіруге арналған келісімшарт;

      2) көмірсутектерді барлау мен өндіруге арналған келісімшартқа оның ажырамас бөлігі ретінде қоса берілетін, барлау кезеңіндегі жұмыстардың көлемдерін, сипаттамасын және орындалу мерзімдерін қамтитын және шеңберінде жер қойнауын пайдаланушы көмірсутектерді барлау жөніндегі қызметті жүзеге асыратын жер қойнауын пайдалануға арналған қолданыстағы келісімшарт бойынша жұмыс бағдарламасында көзделген, жұмыстардың көлемдері мен түрлері бойынша талаптарға сәйкес келетін жұмыстар бағдарламасы;

      3) жер қойнауын пайдаланушы бекіткен және осы Кодексте және Қазақстан Республикасының өзге де заңдарында көзделген сараптамалардың оң қорытындыларын алған барлау жұмыстарының жобасы.

      Бұл ретте мұндай келісімшартта осы Кодекстің 116-бабы 1-тармағының бірінші бөлігінде көзделген ережелерге сәйкес, құзыретті орган бекітетін үлгілік келісімшартқа сәйкес әзірленген жаңа редакциядағы барлау мен өндіруге арналған келісімшартты жасасу туралы өтініш берілген күнге, шеңберінде жер қойнауын пайдаланушы көмірсутектерді барлау жөніндегі қызметті жүзеге асыратын жер қойнауын пайдалануға арналған қолданыстағы келісімшарттың нақты қолданылу мерзіміне азайтылған барлау кезеңі бекітіліп беріледі.

      Шеңберінде жер қойнауын пайдаланушы көмірсутектерді барлау жөніндегі қызметті жүзеге асыратын жер қойнауын пайдалануға арналған қолданыстағы келісімшартта көзделген инвестициялық міндеттемелер (болған кезде), оқыту, ғылым және өңірлерді әлеуметтік-экономикалық дамыту саласындағы міндеттемелерді қоспағанда, құзыретті орган бекітетін көмірсутектерді барлау мен өндіруге арналған үлгілік келісімшартқа сәйкес келетін көмірсутектерді барлау мен өндіруге арналған келісімшартқа толық көлемде кіреді.

      Өтініш құзыретті органға келіп түскен күннен бастап жиырма жұмыс күні ішінде қаралуға жатады.

      Өтінішті қарау нәтижелері бойынша құзыретті орган көмірсутектерді барлау мен өндіруге арналған келісімшартты жасасу туралы шешім қабылдайды немесе оны жасасудан бас тартады.

      Құзыретті орган:

      1) өтініш осы тармақта белгіленген талаптарға сәйкес келмеген;

      2) жер қойнауын пайдаланушы осы тармақта көзделген талаптарды сақтамаған жағдайларда, көмірсутектерді барлау мен өндіруге арналған келісімшартты жасасудан бас тартады.

      Құзыретті органның бас тартуы жер қойнауын пайдаланушыны жер қойнауын пайдалануға арналған қолданыстағы келісімшарттың қолданылу мерзімі ішінде және осы тармақта көзделген өзге де талаптарды сақтай отырып, қайта өтініш беру құқығынан айырмайды.

      Құзыретті орган бекітетін көмірсутектерді барлау мен өндіруге арналған үлгілік келісімшартқа сәйкес келетін көмірсутектерді барлау мен өндіруге арналған келісімшартты жасасу шеңберінде жер қойнауын пайдаланушы көмірсутектерді барлау жөніндегі қызметті жүзеге асыратын жер қойнауын пайдалануға арналған келісімшарттың қолданылу кезеңінде жол берілген Қазақстан Республикасының заңнамасын бұзушылығы үшін жер қойнауын пайдаланушыны жауаптылықтан босатуға негіз болып табылмайды.

      Барлау кезеңін ұзартудың және осы тармаққа сәйкес жасалған көмірсутектерді барлау мен өндіруге арналған келісімшарт бойынша қызметті жүзеге асырудың кейінгі шарттары осы Кодекстің ережелеріне сәйкес айқындалады.

      33. Осы Кодекс қолданысқа енгізілгенге дейін жасалған жер қойнауын пайдалануға арналған келісімшарттар шеңберінде көмірсутектерді барлау жөніндегі қызметті жүзеге асыратын жер қойнауын пайдаланушылардың мынадай шарттар бір мезгілде сақталған:

      1) барлау кезеңін ұзарту туралы өтінішті осы Кодекс қолданысқа енгізілген күннен бастап он сегіз ай ішінде берген;

      2) жер қойнауын пайдаланушының осы Кодекс қолданысқа енгізілгенге дейін жасалған жер қойнауын пайдалануға арналған қолданыстағы келісімшарт бойынша құзыретті органның хабарламасында көрсетілген жойылмаған бұзушылықтары болмаған;

      3) өтініш осы Кодекстің 117-бабының 4 – 11-тармақтарында көзделген тәртіппен берілген және қаралған;

      4) осы Кодекс қолданысқа енгізілгенге дейін жасалған жер қойнауын пайдалануға арналған келісімшарт шеңберінде сынамалап пайдалану жүргізілген жағдайда, оның ұзақтығы өтініш берілген кезге үш жылдан аспаған;

      5) өтінішке жер қойнауын пайдаланушы тарапынан қол қойылған, құзыретті орган бекітетін көмірсутектерді барлау мен өндіруге арналған үлгілік келісімшартқа сәйкес келетін жаңа редакциядағы көмірсутектерді барлау мен өндіруге арналған келісімшарт қосымша қоса берген кезде, осы Кодекстің 117-бабының 2 және 3-тармақтарында көзделген негіздер бойынша және барлау кезеңінің жалпы ұзақтығы бойынша талаптарды сақтамай барлау кезеңін бір рет ұзартуға құқығы бар.

      Бұл ретте мұндай келісімшартта сұралып отырған ұзарту мерзіміне сәйкес келетін, бірақ үш жылдан аспайтын барлау кезеңі бекітіліп беріледі.

      Осы Кодекстің 117-бабының 2-тармағында көзделген негіз бойынша жасалған келісімшарт бойынша барлау кезеңін осы тармақтың бірінші бөлігіне сәйкес кейіннен ұзартуға осы Кодекстің 117-бабының 3-тармағында көзделген негіздер бойынша ғана жол беріледі.

      Осы Кодекстің 117-бабының 3-тармағында көзделген негіз бойынша жасалған келісімшарт бойынша барлау кезеңін осы тармақтың бірінші бөлігіне сәйкес кейіннен ұзартуға тыйым салынады.

      Құзыретті орган бекітетін көмірсутектерді барлау мен өндіруге арналған үлгілік келісімшартқа сәйкес келетін көмірсутектерді барлау мен өндіруге арналған келісімшартты жасасу шеңберінде жер қойнауын пайдаланушы көмірсутектерді барлау жөніндегі қызметті жүзеге асыратын жер қойнауын пайдалануға арналған келісімшарттың қолданылу кезеңінде жол берілген Қазақстан Республикасының заңнамасын бұзушылығы үшін жер қойнауын пайдаланушыны жауаптылықтан босатуға негіз болып табылмайды.

      33-1. Осы Кодекс қолданысқа енгізілгенге дейін жасалған және осы баптың 32 немесе 33-тармағына сәйкес осы Кодексте көзделген жер қойнауын пайдалану шарттарына өткен жер қойнауын пайдалануға арналған келісімшарттар бойынша жер қойнауы учаскесін азайтуға осы Кодекстің 114-бабының 1-тармағы 2) тармақшасының талаптары сақталмай жол беріледі.

      Жер қойнауы учаскесін осындай азайту кезінде бір мезгілде мынадай шарттар сақталған кезде:

      жер қойнауын пайдаланушы қайтарылатын жер қойнауы учаскесінде сейсмикалық барлау жұмыстарын жүргізсе;

      жер қойнауын пайдаланушы жер қойнауы учаскесін азайту және қайтарылатын жер қойнауы учаскесінде бұрғылау үшін құрылымдардың болмауы көзделетін, осы Кодекс пен Қазақстан Республикасының өзге де заңдарында көзделген сараптамалардың оң қорытындыларын алған барлау жұмыстарының жобасына толықтыруды бекітсе, қайтарылатын жер қойнауы учаскесіне байланысты жұмыс түрлері мен көлемдері бойынша жер қойнауын пайдалануға арналған келісімшартта белгіленген жұмыстардың бағдарламасын өзгертуге жол беріледі.

      Бұл жағдайда жер қойнауы учаскесін азайту туралы өтінішке жер қойнауын пайдаланушы бекіткен және осы Кодекс пен Қазақстан Республикасының өзге де заңдарында көзделген сараптамалардың оң қорытындыларын алған, жер қойнауы учаскесін азайтуға байланысты барлау жұмыстарының жобасына толықтыру да қоса беріледі.

      34. Осы Кодекс қолданысқа енгізілгенге дейін жасалған жер қойнауын пайдалануға арналған келісімшарттар (бастапқы келісімшарт) бойынша көмірсутектерді барлау жөніндегі қызметті жүзеге асыратын не жүзеге асырған жер қойнауын пайдаланушылардың мынадай шарттар бір мезгілде сақталған:

      1) жер қойнауын пайдаланушының осы баптың 32 және 33-тармақтарының ережелеріне сәйкес жаңа редакциядағы көмірсутектерді барлау мен өндіруге арналған келісімшартты жасасу арқылы осы Кодексте көзделген жер қойнауын пайдалану шарттарына өтпеген;

      2) осы Кодекстің талаптарына сәйкес бастапқы келісімшарт шеңберінде жер қойнауын пайдаланушы жер қойнауының мемлекеттік сараптамасының оң қорытындысын алған кен орнының қорларын есептеу бойынша есепті жасаған және бекіткен;

      3) жер қойнауын пайдаланушының құзыретті органның хабарламасында көрсетілген, бастапқы келісімшарт бойынша міндеттемелерді жойылмаған бұзушылықтары болмаған кезде, өтініш негізінде, құзыретті орган бекітетін көмірсутектерді өндіруге арналған үлгілік келісімшартқа сәйкес келетін көмірсутектерді өндіруге арналған келісімшартты жасасуға құқығы бар.

      Егер бастапқы келісімшарт бойынша жер қойнауын пайдаланушы көмірсутектердің екі немесе одан көп кен орнын ашқан болса, онда жер қойнауын пайдаланушы көмірсутектерді өндіруге арналған бір келісімшарт не әрбір кен орны бойынша жекелеген келісімшарттар жасасуға құқылы.

      Осы тармақтың бірінші бөлігінде көрсетілген жағдайда көмірсутектерді өндіруге арналған келісімшарт дайындық кезеңіне жасалады, оның ұзақтығын жер қойнауын пайдаланушы өтініште айқындайды, бірақ үш жылдан аспайды.

      Егер есептеу бойынша есебі осы Кодексте көзделген жер қойнауы мемлекеттік сараптамасының оң қорытындысын алған көмірсутектер кен орнының бастапқы геологиялық қорлары бір жүз миллион тонна мұнай немесе елу миллиард текше метр табиғи газ мәнінен асатын болса, мұндай кен орнына қатысты өндіруге арналған келісімшарттың ережелері осы Кодекстің 119-бабының 7-тармағында көрсетілген міндеттемелердің бірін қамтуға тиіс.

      Көмірсутектерді өндіруге арналған келісімшартты жасасу туралы өтінішті жер қойнауын пайдаланушы құзыретті органға қолданылу мерзімі ішінде не бастапқы келісімшарттың қолданылуы тоқтатылғаннан кейін он екі ай ішінде береді.

      Құзыретті орган осы тармақтың бесінші бөлігінде көрсетілген мерзім ішінде, сондай-ақ өтінішті қарау және осы тармақтың тоғызыншы – он алтыншы бөліктерінде көзделген әрекеттерді жүзеге асыру кезеңінде мұндай жер қойнауы учаскесі бойынша жер қойнауын пайдалану құқығын өзге тұлғаларға беруге құқылы емес.

      Көмірсутектерді өндіруге арналған келісімшартты жасау туралы өтініште мыналар қамтылуға тиіс:

      1) жер қойнауын пайдаланушының тегі, аты, әкесінің аты (егер ол жеке басын куәландыратын құжатта көрсетілсе), атауы;

      2) бастапқы келісімшартты тіркеу нөмірі мен күні;

      3) өндіру учаскесіне нұсқау;

      4) үш жылдан аспайтын дайындық кезеңінің ұзақтығы.

      Өтінішке қосымша мыналар қоса беріледі:

      1) осы тармақтың төртінші бөлігінде көзделген жағдайларды қоспағанда, құзыретті орган бекітетін көмірсутектерді өндіруге арналған үлгілік келісімшартқа сәйкес келетін, жер қойнауын пайдаланушы қол қойған көмірсутектерді өндіруге арналған келісімшарт;

      2) жер қойнауын пайдаланушы бекіткен және жер қойнауы мемлекеттік сараптамасының оң қорытындысын алған қорларды есептеу бойынша есеп.

      Өтініш құзыретті органға келіп түскен күннен бастап жиырма жұмыс күні ішінде қаралуға жатады. Өтінішті қарау нәтижелері бойынша құзыретті орган мынадай шешімдердің бірін қабылдайды:

      1) осы тармақтың төртінші бөлігінде көзделген жағдайларды қоспағанда, көмірсутектерді өндіруге арналған келісімшартты жасасу туралы шешім;

      2) осы тармақтың төртінші бөлігінде көзделген жағдайда, осы тармақта көзделген мерзімдерде және тәртіппен жер қойнауын пайдаланушымен келіссөздер жүргізу туралы шешім;

      3) көмірсутектерді өндіруге арналған келісімшартты жасасудан бас тарту туралы шешім.

      Құзыретті орган өтініш осы тармақта белгіленген талаптарға сәйкес келмеген жағдайда көмірсутектерді өндіруге арналған келісімшартты жасасудан бас тартады.

      Құзыретті органның бас тартуы жер қойнауын пайдаланушыны осы тармақтың бесінші бөлігінде көрсетілген мерзім ішінде қайта өтініш беру құқығынан айырмайды.

      Осы тармақтың тоғызыншы бөлігінің 1) тармақшасында көзделген жағдайда, құзыретті орган мұндай шешім қабылданған күннен бастап жиырма жұмыс күні ішінде өтініш иесімен осы тармақтың үшінші бөлігіне сәйкес айқындалған мерзімге көмірсутектерді өндіруге арналған келісімшартты жасасады және оның қол қойылған бір данасын өтініш иесіне жібереді.

      Осы тармақтың тоғызыншы бөлігінің 2) тармақшасында көзделген жағдайда, құзыретті орган мұндай шешім қабылданған күннен бастап жиырма төрт ай ішінде жер қойнауын пайдаланушымен осы Кодекстің 119-бабының 7-тармағында көзделген міндеттеменің шарттарын және орындалу тәртібін айқындау бойынша келіссөздер жүргізеді.

      Келіссөздер нәтижелері бойынша құзыретті орган бес жұмыс күні ішінде мынадай шешімдердің бірін қабылдайды және бұл туралы жер қойнауын пайдаланушыны хабардар етеді:

      1) көмірсутектерді өндіруге арналған келісімшартты жасасу туралы;

      2) оны жасасудан бас тарту туралы.

      Осы тармақтың он төртінші бөлігінің 1) тармақшасында көзделген жағдайда, жер қойнауын пайдаланушы хабарламаны алған күннен бастап жиырма жұмыс күні ішінде құзыретті органға өз тарапынан қол қойылған, осы Кодекстің 119-бабының 7-тармағында көзделген міндеттеменің шарттарын және орындалу тәртібін айқындайтын көмірсутектерді өндіруге арналған келісімшартты жібереді.

      Құзыретті орган көмірсутектерді өндіруге арналған келісімшартты алған күннен бастап жиырма жұмыс күні ішінде осындай келісімшартты жасасады және оның қол қойылған бір данасын жер қойнауын пайдаланушыға жібереді.

      Осы тармақтың он төртінші бөлігінің 2) тармақшасында көзделген жағдайда, бұрынғы жер қойнауын пайдаланушы кен орындарын табуға және бағалауға жұмсалған шығындарын өтетуге құқығы бар.

      Мұндай өтеуді жаңа жер қойнауын пайдаланушы мемлекеттік статистика саласындағы уәкілетті органның ресми статистикалық ақпараты негізінде айқындалатын инфляцияны ескере отырып, тиісті шығындардың толық сомасының біржолғы төлемі тәртібімен жүзеге асырады.

      Мұндай шығындарды өтеу мерзімін құзыретті орган белгілейді және жаңа жер қойнауын пайдаланушымен келісімшарт жасалған күннен бастап он екі айдан аспауға тиіс.

      Жаңа жер қойнауын пайдаланушы өзі өтейтін шығындардың аудитін жүргізуге құқылы. Жаңа және бұрынғы жер қойнауын пайдаланушылар арасында өтелетін шығындар мөлшері туралы дау болған жағдайда, мұндай дау сот тәртібімен шешілуге жатады.

      35. Осы Кодекс қолданысқа енгізілгенге дейін жасалған жер қойнауын пайдалануға арналған келісімшарттар (қолданыстағы келісімшарт) бойынша көмірсутектерді өндіру жөніндегі қызметті жүзеге асыратын жер қойнауын пайдаланушылардың мынадай шарттар бір мезгілде сақталған:

      1) осы Кодекстің талаптарына сәйкес жер қойнауын пайдаланушы осы Кодексте және Қазақстан Республикасының өзге де заңдарында көзделген сараптамалардың оң қорытындыларын алған кен орнын әзірлеу жобасын бекіткен;

      2) көмірсутектерді өндіруге арналған келісімшарт бойынша өндіру кезеңі кен орнын әзірлеу жобасы негізінде айқындалған, бірақ бұл өтініш беру кезінде қалған жер қойнауын пайдалануға арналған қолданыстағы келісімшарттың мерзімінен аспаған;

      3) қолданыстағы келісімшартта көзделген инвестициялық міндеттемелер (олар болған кезде) көмірсутектерді өндіруге арналған келісімшартқа толық көлемде қосылған;

      4) өтініш беру кезінде жер қойнауын пайдаланушының құзыретті органның хабарламасында көрсетілген, жер қойнауын пайдалануға арналған қолданыстағы келісімшарт бойынша міндеттемелерді жойылмаған бұзушылықтары болмаған кезде, өтініші негізінде құзыретті орган бекітетін көмірсутектерді өндіруге арналған үлгілік келісімшартқа сәйкес келетін жаңа редакциядағы көмірсутектерді өндіруге арналған келісімшартты жасасу арқылы осы Кодексте көзделген жер қойнауын пайдалану шарттарына өтуге құқығы бар.

      Егер жер қойнауын пайдалануға арналған қолданыстағы келісімшартта көмірсутектердің екі немесе одан көп кен орны бекітіліп берілсе, онда жер қойнауын пайдаланушы көмірсутектерді өндіруге арналған бір келісімшарт жасасуға құқылы.

      Көмірсутектерді өндіруге арналған келісімшартты жасасу туралы өтініште мыналар қамтылуға тиіс:

      1) жер қойнауын пайдаланушының тегі, аты, әкесінің аты (егер ол жеке басын куәландыратын құжатта көрсетілсе), атауы;

      2) жер қойнауын пайдалануға арналған келісімшартты тіркеу нөмірі мен күні.

      Өтінішке қосымша мыналар қоса беріледі:

      1) құзыретті орган бекітетін көмірсутектерді өндіруге арналған үлгілік келісімшартқа сәйкес келетін және осы тармақтың бірінші бөлігінде көзделген ережелер ескерілетін, жер қойнауын пайдаланушы қол қойған көмірсутектерді өндіруге арналған келісімшарт;

      2) жер қойнауын пайдаланушы бекіткен және осы Кодекс пен Қазақстан Республикасының өзге де заңдарында көзделген сараптамалардың оң қорытындыларын алған кен орнын әзірлеу жобасы.

      Өтініш құзыретті органға келіп түскен күннен бастап жиырма жұмыс күні ішінде қаралуға жатады.

      Өтінішті қарау нәтижелері бойынша құзыретті орган көмірсутектерді өндіруге арналған келісімшартты жасасу туралы шешім қабылдайды немесе оны жасасудан бас тартады.

      Құзыретті орган:

      1) өтініш осы тармақта белгіленген талаптарға сәйкес келмеген;

      2) осы тармақтың бірінші бөлігінде көзделген талаптар сақталмаған жағдайларда, көмірсутектерді өндіруге арналған келісімшартты жасасудан бас тартады.

      Құзыретті органның бас тартуы жер қойнауын пайдаланушыны жер қойнауын пайдалануға арналған келісімшарттың қолданылу мерзімі ішінде қайта өтініш беру құқығынан айырмайды.

      Көмірсутектерді өндіруге арналған келісімшартты жасасу туралы шешім қабылданған жағдайда, құзыретті орган жиырма жұмыс күні ішінде осындай келісімшартты жасасады және өтініш иесіне оның қол қойылған бір данасын жібереді.

      Құзыретті орган бекітетін көмірсутектерді өндіруге арналған үлгілік келісімшартқа сәйкес келетін көмірсутектерді өндіруге арналған келісімшартты жасасу шеңберінде жер қойнауын пайдаланушы көмірсутектерді өндіру жөніндегі қызметті жүзеге асыратын жер қойнауын пайдалануға арналған келісімшарттың қолданылу кезеңінде жол берілген Қазақстан Республикасының заңнамасын бұзушылығы үшін жер қойнауын пайдаланушыны жауаптылықтан босатуға негіз болып табылмайды.

      Осы тармаққа сәйкес жаңа редакцияда көмірсутектер өндіруге арналған келісімшарт жасасқан жер қойнауын пайдаланушылар осындай келісімшарт бойынша жер қойнауы учаскесін (учаскелерін) бөлуді жүргізуге құқылы емес.

      36. "Жер қойнауы және жер қойнауын пайдалану туралы" Қазақстан Республикасы Заңының талаптарына сәйкес өткізілген, қорытындысы осы Кодекс қолданысқа енгізілгенге дейін Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген тәртіппен шығарылған көмірсутектерді барлауға немесе өндіруге жер қойнауын пайдалану құқығын беруге арналған конкурстың жеңімпаздары болып табылатын тұлғалардың (конкурс жеңімпазының) мынадай шарттар бір мезгілде сақталған:

      1) конкурс жеңімпазымен "Жер қойнауы және жер қойнауын пайдалану туралы" Қазақстан Республикасының Заңында көзделген тәртіппен және шарттарда жер қойнауын пайдалануға арналған келісімшарт жасалмаған;

      2) конкурс жеңімпазының Қазақстан Республикасы салық заңнамасының талаптарына сәйкес қол қою бонусын толық көлемде төлеген;

      3) көмірсутектерді барлау мен өндіруге немесе өндіруге арналған келісімшартты жасасу туралы өтініш осы Кодекс қолданысқа енгізілген күннен бастап он екі ай ішінде берілген кезде, құзыретті орган бекітетін үлгілік келісімшартқа сәйкес әзірленген көмірсутектерді барлау мен өндіруге немесе өндіруге арналған келісімшартты жасасуға құқығы бар.

      Конкурс жеңімпазы осы тармаққа сәйкес құзыретті органға жіберетін көмірсутектерді барлау мен өндіруге немесе өндіруге арналған келісімшартты жасасу туралы өтініште мыналар қамтылуға тиіс:

      1) көмірсутектерді барлауға немесе өндіруге жер қойнауын пайдалану құқығын беруге арналған конкурстың жеңімпазы болып табылатын тұлғаның атауы;

      2) осы тармақта көзделген шарттардың сақталғанын растайтын мәліметтер мен құжаттар;

      3) осы Кодекстің 96-бабының 2 – 4-тармақтарында көзделген мәліметтер мен құжаттар.

      Өтінішке мыналар қоса берілуге тиіс:

      1) құзыретті орган бекітетін үлгілік келісімшартқа сәйкес және осы тармақта көзделген талаптар ескеріле отырып әзірленген, конкурс жеңімпазы қол қойған көмірсутектерді барлау мен өндіруге арналған келісімшарт;

      2) "Жер қойнауы және жер қойнауын пайдалану туралы" Қазақстан Республикасы Заңының талаптарына сәйкес әзірленген және келісілген іздестіру жұмыстарының жобасы негізінде немесе тендерге қатысу үшін конкурстық ұсыныста немесе акуционға қатысу үшін өтінімде белгіленген, барлау кезеңіндегі жұмыстардың көлемдері, сипаттамасы және орындалу мерзімдері бойынша шарттар негізінде жасалған, барлау кезеңіндегі жұмыстардың көлемдерін, сипаттамасын және орындалу мерзімдерін қамтитын жұмыстар бағдарламасы.

      Осы тармақтың мақсаттары үшін:

      1) құзыретті орган бекітетін үлгілік келісімшартқа сәйкес келетін көмірсутектерді барлау мен өндіруге арналған келісімшартты жасасу кезінде:

      барлау учаскесі осы Кодекстің талаптарына сәйкес айқындалады және "Жер қойнауы және жер қойнауын пайдалану туралы" Қазақстан Республикасының Заңына сәйкес өткізілген, көмірсутектерді барлауға жер қойнауын пайдалану құқығын беруге арналған конкурстың шарттарында көрсетілген жер қойнауы учаскесінің көлемінен аспайды;

      осы тармаққа сәйкес жасалған көмірсутектерді барлау мен өндіруге арналған келісімшарт бойынша барлау жұмыстарының жобасын әзірлеу және оның сараптамасы осы Кодекске сәйкес жүзеге асырылады;

      2) құзыретті орган бекітетін үлгі келісімшартқа сәйкес келетін көмірсутектерді өндіруге арналған келісімшартты жасау кезінде:

      өндіру учаскесі осы Кодекстің талаптарына сәйкес айқындалады және "Жер қойнауы және жер қойнауын пайдалану туралы" Қазақстан Республикасының Заңына сәйкес өткізілген көмірсутектерді өндіруге жер қойнауын пайдалану құқығын беруге арналған конкурстың шарттарында көрсетілген жер қойнауы учаскесінің көлемінен аспайды;

      көмірсутектерді өндіруге арналған келісімшартта конкурс жеңімпазы осы тармақта көзделген ерекшеліктерді ескере отырып, осы Кодексте көзделген ережелерге сәйкес (оның ішінде жобалау құжаттарын әзірлеу және олардың сараптамасы бөлігінде, сондай-ақ инвестициялық міндеттемелер және өзге де мәселелер бөлігінде) дайындық кезеңін не өндіру кезеңін бекітіп беруге бастама жасауға құқылы;

      3) осы тармаққа сәйкес жасалған көмірсутектерді барлау мен өндіруге арналған келісімшартта тендерге қатысу үшін конкурстық ұсынысына немесе аукционға қатысу үшін өтініміне сәйкес конкурс жеңімпазы өзіне қабылдаған, келісімшарт бойынша жұмыстарды орындау үшін қажетті кадрлардағы, жұмыстардағы, көрсетілетін қызметтердегі елішілік құндылыққа қатысты міндеттемелерге сәйкес келетін міндеттемелер көзделуге тиіс;

      4) осы тармаққа сәйкес жасалған көмірсутектерді өндіруге арналған келісімшартта тендерге қатысу үшін конкурстық ұсынысына немесе аукционға қатысу үшін өтініміне сәйкес конкурс жеңімпазы өзіне қабылдаған, өңірді әлеуметтік-экономикалық дамытуға және оның инфрақұрылымын дамытуға арналған шығыстар мөлшеріне; келісімшарт бойынша жұмыстарды орындау үшін қажетті кадрлардағы, тауарлардағы және көрсетілетін қызметтердегі елішілік құндылық үлестеріне; келісімшарт бойынша жұмыстарды орындау үшін қажетті қазақстандық кадрларды оқыту, Қазақстан Республикасының аумағында ғылыми-зерттеу, ғылыми-техникалық және тәжірибелік-конструкторлық жұмыстарға арналған шығыстар мөлшеріне қатысты міндеттемелерге сәйкес келетін міндеттемелер көзделуге тиіс.

      Өтініш осы Кодексте көмірсутектерді барлау мен өндіруге немесе өндіруге арналған келісімшартты жасасу туралы өтініштерді қарау үшін белгіленген мерзімдерде қаралуға жатады.

      Құзыретті орган:

      1) өтініш осы тармақта белгіленген талаптарға сәйкес келмеген;

      2) осы тармақта көзделген талаптарды конкурс жеңімпазы сақтамаған;

      3) осы Кодекстің 97-бабы 3-тармағының 2) – 6), 8) және 9) тармақшаларында көзделген жағдайларда көмірсутектерді барлау мен өндіруге арналған келісімшартты жасасудан бас тарту туралы шешім қабылдайды.

      Құзыретті органның бас тартуы конкурс жеңімпазын осы тармақта көзделген мерзімдер ішінде және өзге де талаптарды сақтай отырып, қайта өтініш беру құқығынан айырмайды.

      37. "Жер қойнауы және жер қойнауын пайдалану туралы" Қазақстан Республикасы Заңының талаптарына сәйкес өткізілген, көмірсутектерді барлауға жер қойнауын пайдалану құқығын беруге арналған конкурстың жеңімпазымен құзыретті орган бекітетін, үлгілік келісімшартқа сәйкес келетін көмірсутектерді барлау мен өндіруге немесе өндіруге арналған келісімшартты жасасу тәртібі мен шарттарына қатысты осы баптың 36-тармағында көзделген ережелер (осы баптың 36-тармағы екінші бөлігінің 3) тармақшасын және алтыншы бөлігінің 3) тармақшасын қоспағанда) "Жер қойнауы және жер қойнауын пайдалану туралы" Қазақстан Республикасы Заңының ережелеріне сәйкес тікелей келіссөздер хаттамасына қол қойылған жағдайда, көмірсутектер саласындағы ұлттық компаниямен көмірсутектерді барлау мен өндіруге немесе өндіруге арналған келісімшарттарды жасасуға да қолданылады.

      Бұл ретте жер қойнауын пайдалану жөніндегі операцияларды жүргізу шарттары тікелей келіссөздер хаттамасының негізінде айқындалады.

      38. Осы Кодекс қолданысқа енгізілгенге дейін жасалған халықаралық шарттарға сәйкес құзыретті орган осындай халықаралық шарттарда аталған тұлғаларға тікелей келіссөздер негізінде көмірсутектерді барлауға арналған келісімшарт бойынша жер қойнауын пайдалану құқығын беруі мүмкін деп белгіленсін.

      Осы тармаққа сәйкес тікелей келіссөздер негізінде көмірсутектерді барлау үшін жер қойнауы учаскесін пайдалануға алуды ниет еткен тұлға мыналарды көрсете отырып, құзыретті органға өтініш жібереді:

      1) өтініш иесінің атауы, оның орналасқан жері, заңды тұлға ретінде мемлекеттік тіркеу туралы мәліметтер (сауда тізілімінен үзінді көшірме немесе өтініш иесі шет мемлекеттің заңнамасы бойынша заңды тұлға болып табылатынын куәландыратын басқа да заңдастырылған құжат), басшы туралы мәліметтер, өтініш иесін тікелей немесе жанама түрде бақылайтын жеке, заңды тұлғалар, мемлекеттер және халықаралық ұйымдар туралы мәліметтер;

      2) өтініш иесінің соңғы үш жылда өз қызметін жүзеге асырған мемлекеттердің тізімін қоса алғанда, өтініш иесінің бұрынғы қызметі туралы мәліметтер;

      3) өтініш иесі үміткер болып отырған жер қойнауы учаскесінің аумағы.

      Өтініш және оған қоса берілетін құжаттар қазақ және орыс тілдерінде жасалуға тиіс. Егер өтінішті шетелдік немесе шетелдік заңды тұлға берсе, оған қоса берілетін құжаттар өзге тілде әрбір құжатқа қазақ және орыс тілдеріндегі аудармасы міндетті түрде қоса беріліп жасалуына болады, олардың дұрыстығын нотариус куәландырады.

      Көмірсутектерді барлауға арналған келісімшарт бойынша жер қойнауын пайдалану құқығын беру жөніндегі тікелей келіссөздер өтініш иесінің уәкілетті өкілдері мен құзыретті органның жұмыс тобы арасында жүргізіледі.

      Тікелей келіссөздер құзыретті органға өтініш келіп түскен күннен бастап екі ай ішінде жүргізіледі. Тікелей келіссөздер жүргізу мерзімі құзыретті органның шешімі бойынша ұзартылуы мүмкін.

      Тікелей келіссөздер нәтижелері бойынша құзыретті орган көмірсутектерді барлауға арналған келісімшарт жасасу немесе оны жасасудан бас тарту туралы шешім қабылдайды.

      Көмірсутектерді барлауға арналған келісімшарт жасасу туралы шешім қабылданған жағдайда, өтініш иесі оны қабылдаған күннен бастап жиырма жұмыс күні ішінде тікелей келіссөздер нәтижелері бойынша оның мөлшері айқындалған қол қою бонусын төлейді және құзыретті органға:

      1) қол қою бонусының төленгенін растауды;

      2) көмірсутектерді барлауға арналған келісімшарттың жобасын;

      3) көмірсутектерді барлауға арналған келісімшарттың ажырамас бөлігі ретінде қоса берілетін, тікелей келіссөздер нәтижелері бойынша айқындалған барлау кезеңіндегі жұмыстар көлемін, сипатын және орындалу мерзімдерін қамтитын жұмыстар бағдарламасын жібереді.

      Көмірсутектерді барлауға арналған келісімшарт жобасына мынадай шарттар енгізілуге тиіс:

      1) жер қойнауын пайдалану жөніндегі операциялар түрлері;

      2) келісімшарттың қолданылу мерзімі;

      3) жер қойнауы учаскесінің (учаскелерінің) шекаралары;

      4) жер қойнауын пайдаланушының жұмыс бағдарламасында көзделген жер қойнауы учаскелеріндегі жұмыстар көлемі мен түрлері бойынша міндеттемелері;

      5) жер қойнауын пайдаланушының кадрлардағы елішілік құндылықтың ең төмен үлесі бойынша міндеттемелері;

      6) жер қойнауын пайдаланушының осы Кодекстің талаптарына сәйкес келетін тауарлардағы, жұмыстар мен көрсетілетін қызметтердегі, оның ішінде көмірсутектер саласындағы уәкілетті орган бекітетін басым тауарлар, жұмыстар мен көрсетілетін қызметтер тізбесіне енгізілген тауарлар, жұмыстар мен көрсетілетін қызметтер түрлері бойынша елішілік құндылық үлесі бойынша міндеттемелері;

      7) жер қойнауын пайдаланушының жер қойнауын пайдалану салдарын жою жөніндегі міндеттемелері;

      8) жер қойнауын пайдаланушының осы Кодекспен келісімшарттық міндеттемелерге жатқызылатын көмірсутектерді барлау бойынша базалық жобалау құжаттары көрсеткіштерінің бұзылуын қоса алғанда, келісімшарттық міндеттемелердің бұзылғаны үшін жауаптылығы;

      9) олардың негізінде жер қойнауы барлау жөніндегі операцияларды жүргізу үшін пайдалануға берілген өзге де шарттар.

      Көмірсутектерді барлауға арналған келісімшарт жобасы құзыретті органның сараптама жасауына және құқықтық сараптама жасауға жатады. Келісімшарт жобасының сараптамасын құзыретті орган оны алған күннен бастап жиырма жұмыс күні ішінде жүргізеді.

      Көмірсутектерді барлауға арналған келісімшарт жобасын құзыретті орган оны алған күннен бастап үш жұмыс күні ішінде келісімшарт ережелерінің Қазақстан Республикасы заңнамасының талаптарына сәйкестігі тұрғысынан жүргізілетін міндетті құқықтық сараптамадан өткізу үшін жібереді. Құқықтық сараптама жиырма жұмыс күні ішінде жүргізіледі. Сараптама нәтижелері сараптамалық қорытынды түрінде ресімделеді, олар теріс немесе оң болуы мүмкін.

      Өтініш иесі келісімшарт жобасын сараптамалық қорытындыда жазылған ескертулерді жою мақсатында пысықтайды. Көрсетілген ескертулер жойылған жағдайда, мемлекеттік орган оған он жұмыс күні ішінде қайта сараптама жүргізеді.

      Өтініш иесі осы тармақта көзделген сараптамалардың оң қорытындысын алған күннен бастап он жұмыс күні ішінде өз тарапынан қол қойылған көмірсутектерді барлауға арналған келісімшартты құзыретті органға жібереді.

      Құзыретті орган келісімшартты алған күннен бастап жиырма жұмыс күні ішінде көмірсутектерді барлауға арналған келісімшартты жасасады және оның қол қойылған бір данасын өтініш иесіне жібереді.

      Жұмыстар бағдарламасында бастапқыда мәлімделген міндеттемелерді қысқартуды немесе алып тастауды көздейтін көмірсутектерді барлауға арналған келісімшартқа қосымша келісімдер жасасуға тыйым салынады.

      39. Осы Кодекстің күрделі жобалар және күрделі жобалар бойынша көмірсутектерді барлауға және өндіруге немесе өндіруге арналған келісімшарттар бойынша ережелері:

      1) осы Кодекстің 120-бабына сәйкес жасалған жер қойнауын пайдалануға арналған келісімшарттарға (жер қойнауын пайдалануға арналған келісімшарттарға толықтыруларға);

      2) Қазақстан Республикасының Үкіметі бекіткен өнімді бөлу туралы келісімдерге (келісімшарттарға) және Қазақстан Республикасының Президенті бекіткен жер қойнауын пайдалануға арналған келісімшартқа қолданылмайды.

      40. 2023 жылғы 1 қаңтарға дейін жасалған жер қойнауын пайдалануға арналған келісімшарт бойынша көмірсутектерді барлау және (немесе) өндіру жөніндегі қызметті жүзеге асыратын жер қойнауын пайдаланушының бір мезгілде мынадай шарттар сақталған кезде:

      жер қойнауын пайдаланушы осы Кодекстің 36-бабы 1-2-тармағының 1) немесе 2) тармақшасында көрсетілген бір немесе бірнеше өлшемшарттарға сәйкес келетін жер қойнауы учаскесі бойынша барлау кезеңінде болса не жер қойнауын пайдаланушы осы Кодекстің 36-бабы 1-2-тармағының 3) тармақшасында көрсетілген өлшемшартқа сәйкес келетін жер қойнауы учаскесі бойынша барлау және (немесе) өндіру кезеңінде болса;

      жер қойнауын пайдаланушыда өтініш беру кезінде құзыретті органның хабарламасында көрсетілген, бастапқы келісімшарт бойынша міндеттемелерді жойылмаған бұзушылықтар болмаса;

      жер қойнауын пайдаланушы өтініш берілген жылдың алдындағы кезеңде жұмыс бағдарламасында көзделген жұмыстардың іс жүзіндегі көлемін толық орындаса немесе барлау кезеңі жұмыстарының бағдарламасын толық көлемде орындаса, осы Кодекстің 36-бабының 1-2-тармағында көзделген күрделі жоба (жобалар) өлшемшарттарының кем дегенде біреуіне сәйкес келетін жер қойнауы учаскелеріне қатысты осы Кодекстің 36-бабы 1-1-тармағының 1) немесе 2) тармақшаларында көзделген шарттарға сәйкес күрделі жоба бойынша көмірсутектерді барлауға және өндіруге немесе өндіруге арналған үлгілік келісімшарттың талаптарына өтуге құқығы бар.

      Күрделі жоба бойынша көмірсутектерді барлауға және өндіруге немесе өндіруге арналған үлгілік келісімшарттың талаптарына өту жер қойнауын пайдаланушының құзыретті органға беретін өтініші бойынша жүзеге асырылады.

      Өтініште жер қойнауын пайдаланушы туралы мәліметтерден басқа, күрделі жоба бойынша көмірсутектерді барлауға және өндіруге немесе өндіруге арналған үлгілік келісімшарттың талаптарына өту негіздері көрсетіледі.

      Өтінішке мыналар қоса беріледі:

      күрделі жоба бойынша көмірсутектерді барлауға және өндіруге немесе өндіруге арналған үлгілік келісімшарттың талаптарына сәйкес жер қойнауын пайдалануға арналған келісімшарттың жаңа редакцияда жазылуы көзделетін осындай келісімшартқа толықтырудың жобасы;

      осы Кодекстің 36-бабының 5-1-тармағына сәйкес өтініш иесі айқындаған, күрделі жоба бойынша көмірсутектерді барлауға және өндіруге немесе өндіруге арналған келісімшартқа енгізілуге жататын, кадрлардағы елішілік құндылық бойынша ең төменгі міндеттемелер;

      осы Кодекстің 36-бабы 1-2-тармағының 2) және 3) тармақшаларында көрсетілген күрделі жобаларға қатысты – осы Кодекстің 36-бабы 1-3-тармағының екінші бөлігінде көрсетілген құжаттардың кез келгені.

      Осы тармаққа сәйкес күрделі жоба бойынша көмірсутектерді барлауға және өндіруге арналған үлгілік келісімшарттың талаптарына өту кезінде барлау мерзімі (кезеңі) осындай келісімшарт бойынша барлаудың іс жүзінде пайдаланылған мерзімі шегеріле отырып, осы Кодекстің 116 және 117-баптарының ережелері ескеріліп айқындалатын барлаудың ең көп мерзімі шегінде айқындалады.

      Егер Каспий немесе Арал теңізінің қазақстандық секторы шегінде толық немесе ішінара орналасқан жер қойнауы учаскелеріндегі келісімшарттарды қоспағанда, осы Кодекс қолданысқа енгізілген күнге дейін жасалған келісімшарт бойынша жер қойнауын пайдалану құқығы күрделі жоба бойынша көмірсутектерді барлауға және өндіруге немесе өндіруге арналған үлгілік келісімшарттың талаптарына өту кезінде "Жер қойнауы және жер қойнауын пайдалану туралы" 2010 жылғы 24 маусымдағы Қазақстан Республикасы Заңының ережелеріне сәйкес индустриялық-инновациялық қызмет субъектісі ретінде жер қойнауын пайдаланушыға берілсе, мұндай келісімшартта жер қойнауын пайдаланушының тиісті инвестициялық жобаны іске асыруды қамтамасыз ету жөніндегі міндеттемесі, сондай-ақ келісімшарттың талаптарында көзделген, осындай инвестициялық жобаны іске асыруға байланысты өзге де ілеспе міндеттемелер, оның ішінде шикізатпен қамтамасыз ету жөніндегі міндеттемелер көзделуге тиіс.

      Егер бастапқы келісімшарт бойынша бірнеше жер қойнауы учаскелері (кен орындары) болса, олардың бір бөлігі осы Кодекстің 36-бабының 1-2-тармағында көзделген күрделі жобаның (жобалардың) өлшемшартына сәйкес келмесе, осы тармаққа сәйкес күрделі жобалар бойынша үлгілік келісімшарттың талаптарына өту осы Кодекстің 36-бабының 1-2-тармағында көзделген күрделі жобаның өлшемшартына сәйкес келетін жер қойнауы учаскесіне (кен орнына) қатысты ғана жер қойнауының тиісті учаскесін (жер қойнауы учаскелерін) және (немесе) кен орнын (кен орындарын) күрделі жоба бойынша үлгілік келісімшарт талаптарында жеке келісімшартқа бөліп шығару арқылы жүзеге асырылады.

      Өтініш құзыретті органға келіп түскен күнінен бастап жиырма жұмыс күні ішінде қаралуға жатады.

      Егер келісімшартқа толықтыру жобасы бойынша өтінішті қарау нәтижелері бойынша ескертулер болса, құзыретті орган бұл туралы өтініш иесін хабардар етеді. Құзыретті органның ескертулерімен келіскен жағдайда өтініш иесі оларды жоюға және құзыретті органға келісімшартқа толықтырудың пысықталған жобасын жіберуге құқылы. Ескертулерді жою кезеңінде өтінішті қарау мерзімі тоқтатыла тұрады. Өтініш иесі құзыретті органның ескертулерімен келіспеген жағдайда, өтініш иесі оларға Қазақстан Республикасының заңдарында белгіленген тәртіппен дау айтуға құқылы.

      Құзыретті орган өтінішті қарау нәтижелері бойынша келісімшартқа толықтыруға қол қояды және оны өтініш иесіне жібереді не күрделі жоба бойынша көмірсутектерді барлауға және өндіруге немесе өндіруге арналған үлгілік келісімшарттың талаптарына өтуден мынадай:

      өтініш және (немесе) оған қоса берілетін құжаттар осы тармақтың талаптарына сәйкес келмеген;

      өтініш иесі құзыретті органның осы тармақтың жетінші бөлігіне сәйкес жіберілген ескертулерін жоймаған немесе өтініш иесі жоюдан бас тартқан жағдайларда, бас тартады.

      Осы баптың 12, 13, 32, 33, 34 және 35-тармақтарының ережелері осы тармаққа сәйкес күрделі жоба бойынша көмірсутектерді барлауға және өндіруге немесе өндіруге арналған үлгілік келісімшарттың талаптарына өтуге қолданылмайды.

      Ескерту. 278-бапқа өзгерістер енгізілді – ҚР 26.12.2019 № 284-VІ (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-баптан қараңыз); 25.06.2020 № 347-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 05.01.2021 № 407-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 02.01.2021 № 401-VI (01.03.2021 бастап қолданысқа енгізіледі); 09.03.2021 № 14-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi); 27.12.2021 № 87-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 29.12.2022 № 174-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 30.12.2022 № 177-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 28.12.2023 № 52-VIII (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-б. қараңыз) Заңдарымен.

      Қазақстан Республикасының
Президенті 		Н. Назарбаев

On Subsoil and Subsoil Use

Code of the Republic of Kazakhstan dated December 27, 2017 № 125-VI.

      Unofficial translation
      Footnote. The table of contents is excluded by Law of the RK № 72-VII of 15.11.2021 (shall be put into effect on 01.01.2022).
      In paragraph 4 and subparagraph 2) of paragraph 7 of Article 118, subparagraph 2) of paragraph 10 of Article 119, paragraph 4 of Article 139, subparagraph 6) and 7) of paragraph 10 of Article 140 and article 141 of this Code, the words "geological reserves" shall be considered the word “reserves”, respectively, until 01.01.2024 in accordance with the Code of the Republic of Kazakhstan dated 27.12.2017 № 125-VI (for enforcement procedure see subparagraph 1) paragraph 12 of Art. 277 of this Code);
      in Article 141 of this Code, the words "central commission" shall be considered as the words "state commission", respectively, until 01.01.2024 in accordance with the Code of the Republic of Kazakhstan № 125-VI dated 27.12.2017 (for enforcement procedure, see subparagraph 2) paragraph 12 of Art. 277 of this Code).
      Footnote. Throughout the text, the word "local content" has been replaced by the word "in-country value"; Pursuant to Law of the RK № 87-VII of 27.12.2021 (shall be enacted ten calendar days after the date of its first official publication).

GENERAL PART SECTION I. PRIMARY PROVISIONS Chapter 1. GENERAL PROVISIONS

Article 1. Legislation of the Republic of Kazakhstan on subsoil and subsoil use

      1. Legislation of the Republic of Kazakhstan on subsoil and subsoil use is based on the Constitution of the Republic of Kazakhstan and consists of this Code and other statutory instruments of the Republic of Kazakhstan.

      1-1. Amendments and (or) additions to this Code shall be introduced by the law that does not envisage amendments and additions to other legislative acts of the Republic of Kazakhstan, except for draft laws developed by way of legislative initiative of the President of the Republic of Kazakhstan.

      2. If an international treaty ratified by the Republic of Kazakhstan establishes the rules other than those contained in this Code, then the rules of the international treaty will apply.

      3. Should any contradictions arise between this Code and other laws of the Republic of Kazakhstan which contain statutory provisions regulating relations in subsoil use, the provisions of this Code shall apply.

      4. If the relations in subsoil use are not regulated by the norms of this Code the civil legislation of the Republic of Kazakhstan shall apply.

      Footnote. Article 1 as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 28.12.2023 № 52-VIII (effective from 01.07.2024).

Article 2. Relations regulated by this Code

      1. This Code determines the regime for subsoil use, the procedure for exercising the state management and regulation in subsoil use, the peculiar features of the creation, exercising and termination of rights to subsoil plots, the legal status of subsoil users and carrying out the relevant operations by them, as well as the issues of subsoil use and the disposal of a subsoil use right and other relations associated with the use of subsoil resources.

      2. The use of land, water and other natural resources is regulated under the land, water and environmental legislation of the Republic of Kazakhstan, which determines the regime for the use and protection of the relevant natural resources.

      3. The State, citizens and legal entities of the Republic of Kazakhstan are participants in the relations regulated by this Code.

      4. Foreigners, stateless persons, as well as foreign legal entities exercise rights and freedoms in the Republic of Kazakhstan and bear responsibilities in subsoil use relations established for citizens and legal entities of the Republic of Kazakhstan, unless otherwise provided by this Code, laws and international treaties ratified by the Republic of Kazakhstan.

      5. Subsoil users shall purchase under contracts aimed at the development of industry as provided for in the Law of the Republic of Kazakhstan “On Industrial Policy”.

      Footnote. Article 2 as amended by Law of the RK № 87-VII of 27.12.2021 (shall be put into effect ten calendar days after its first official publication).

Article 3. Goal and objectives of the legislation of the Republic of Kazakhstan on subsoil and subsoil use

      1. Goal of the legislation of the Republic of Kazakhstan on subsoil and subsoil use is to ensure the sustainable development of the mineral and raw material base of the Republic of Kazakhstan for the economic growth of the State and the welfare of society.

      2. Objectives of the legislation of the Republic of Kazakhstan on subsoil and subsoil use are:

      1) preservation the State’s property right to subsoil;

      2) implementation of the state policy and regulation of relations in the subsoil use;

      3) safeguarding the interests of the State, citizens of the Republic of Kazakhstan and the rights of subsoil users;

      4) increase in the mineral and raw material base of the Republic of Kazakhstan;

      5) establishment of the grounds, conditions and procedure for creation, exercising, modification and termination of subsoil use rights;

      6) provision of the legal basis for sustainable development of subsoil use;

      7) creation of conditions for attracting investment into geological study of the subsurface and mineral management;

      8) strengthening the legality in subsoil use.

Article 4. Principles of the legislation of the Republic of Kazakhstan on subsoil and subsoil use

      Legal regulation of relations in subsoil use shall be based on the following principles:

      1) rational management of the state subsoil fund;

      2) ensuring environmental safety in the use of subsoil;

      3) availability of information concerning subsoil use;

      4) chargeable subsoil use;

      5) good faith of subsoil users;

      6) stability of subsoil use conditions.

Article 5. Rational management of the state subsoil fund

      Rational management of the state subsoil fund is ensured by granting the subsoil use right aimed at economic growth of the State and the welfare of society.

Article 6. Ecological safety in the subsoil use

      Subsoil use should be carried out in environmentally sound ways by adopting measures aimed at preventing subsoil pollution and reducing the harmful impact on the environment.

Article 7. Availability of information concerning subsoil use

      1. Information concerning subsoil use is accessible, unless otherwise provided for by this Code or other laws of the Republic of Kazakhstan.

      2. The State provides open access to:

      1) information on auctions granting subsoil use right, their terms and results;

      2) decisions of state bodies regarding the granting and termination of the subsoil use right;

      3) information on the subsoil use right with due regard to the different types of subsoil use operations;

      4) geological information, except for geological information recognized as confidential under this Code, or secret under the legislation of the Republic of Kazakhstan on state secrets.

      3. Procedure for access to information concerning subsoil use is determined by this Code and other laws of the Republic of Kazakhstan.

      4. Persons concerned may, on the gratuitous basis, use open information the access to which is provided according to this Article.

      5. Provision by the state of accessibility of information in subsoil use is based on mandatory reliability and completeness of information formed and presented by officials and other participants in relations regulated by this Code.

      Footnote. Article 7 as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 28.12.2023 № 52-VIII (effective from 01.07.2024).

Article 8. Subsoil use availability against interest payment

      Subsoil use is subject to interest payment (compensated). Payment for the use of subsoil is effected through payment of taxes and other mandatory payments to the budget under the tax legislation of the Republic of Kazakhstan.

Article 9. Good faith of subsoil users

      In the process of exercising state control over subsoil use operations, when subsoil users exercise the rights granted to them and fulfill the obligations provided for in this Code, the good faith of subsoil users’ activities is presumed.

Chapter 2. GENERAL PROVISIONS ON SUBSOIL AND THEIR RESOURCES

Article 10. Subsoil and their resources

      1. Subsoil is the part of the earth's crust subjacent to the soil layer, and in the absence thereof, the crust below the earth's surface, bottom of water bodies and water channels.

      2. This Code regulates the use of subsoil with respect to the following resources:

      1) minerals;

      2) man-made mineral formations;

      3) subsoil space.

Article 11. Ownership of the subsoil

      1. According to the Constitution of the Republic of Kazakhstan, subsoil resources belong to the people of Kazakhstan. On behalf of the people of Kazakhstan, the ownership right is exercised by the state. At the same time, exercising the ownership right by the state shall be implemented through the regime of state ownership in favor of the people of Kazakhstan.

      2. The State grants the use of subsoil, subject to the grounds, conditions and to the content, as defined by this Code.

      3. The actions of individuals and legal entities constituting violation of the right of state ownership of subsoil, shall entail liability as provided for by the laws of the Republic of Kazakhstan Transactions concluded in violation of state ownership of subsoil are void.

      Footnote. Article 11 as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 05.11.2022 № 157-VII (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after the date of its first official publication).

Article 12. Minerals and their classification

      1. The following is considered as minerals: natural mineral formations containing useful components and organic substances, the chemical composition and physical properties of which allow them to be used in the field of material production and consumption either immediately or after processing.

      2. In terms of their economic significance and for the purpose of establishing appropriate conditions for subsoil use, minerals are divided into the following groups:

      1) underground waters;

      2) hydrocarbon minerals (hydrocarbons);

      3) solid minerals.

      3. Oil, crude gas and natural bitumen are considered as hydrocarbons.

      Crude oil, gas condensate, shale oil, as well as hydrocarbons obtained after refining crude oil and processing oil shale, oil bituminous rocks or tar sands are recognized as oil.

      Any hydrocarbons, regardless of their specific gravity, extracted from the subsoil in the liquid state at normal atmospheric temperatures and pressures, including those formed from the raw gas by natural condensation are considered as crude oil.

      Any hydrocarbons, regardless of their specific gravity, extracted from the subsoil in the gaseous state at normal atmospheric temperatures and pressures, including untreated natural, associated, shale gas, coalbed methane, and non-hydrocarbon gases contained in them are considered as raw gas.

      Multicomponent mixture of hydrocarbons and non-hydrocarbon gases that forms a part of the oil in a dissolved state in reservoir conditions and which is released from it when the pressure decreases are considered as associated gas.

      Multicomponent mixture of hydrocarbons and non-hydrocarbon gases with a predominant methane content that is in the gaseous state at normal atmospheric temperatures and pressures extracted from coal deposits are considered as coalbed methane.

      Minerals of organic origin with a primary hydrocarbon base, lying in the subsoil in solid, viscous and viscous-plastic states, which production in the natural conditions by downhole methods is technically impossible are considered as natural bitumen.

      Crude oil contained in shale rocks is recognized as the shale oil.

      A multicomponent mixture of hydrocarbons and non-hydrocarbon gases with a predominant content of methane, which is in a gaseous state at normal atmospheric temperature and pressure, contained in shale rocks is recognized as the shale gas.

      A fine-grained clastic rock of sedimentary origin with low permeability, formed from silt, organic substances, which are a mixture of flakes of clay minerals and tiny particles (fine particles of silt or clay) of other minerals, in particular quartz and calcite, is recognized as the shale rock.

      Solid crystalline substances of natural origin, the decomposition of which releases gas with a predominant content of methane are recognized as gas hydrates.

      Shale oil, shale gas, natural bitumen, coal bed methane and gas extracted from gas hydrates are unconventional hydrocarbons.

      4. Natural mineral formations, organic substances and their mixtures being in the solid state in the subsoil or on the earth's surface are considered as solid minerals.

      Solid minerals are divided into ore (metallic) minerals and non-metallic minerals. As metallic solid minerals the native metals, ores of ferrous, non-ferrous, rare, radioactive metals and rare-earth elements are recognized. Remaining solid minerals are considered as non-metallic.

      Non-metallic solid minerals used in their natural state or with minor processing and purification for construction and other economic purposes and widely distributed in the subsoil are recognized as common. Common minerals include:

      metamorphic rocks, including marble, quartzite, quartz-feldspar rocks;

      igneous rocks, including granites, syenites, diorites, gabbro, rhyolites (liparites), andesites, diabases, basalts, volcanic tuffs, slags, pumice, volcanic glasses and vitreous rocks (perlite, obsidian);

      sedimentary rocks, including pebbles and gravel, gravel-sand (sand-gravel) mixture, sands and sandstones, clays and clayey rocks (loams, siltstones, mudstones, shale), table salt, gypsum rocks, marls, limestones, including shell rocks, chalk rocks, dolomites, limestone-dolomite rocks, siliceous rocks (tripoli, flask, diatomite), natural pigments, peat, healing mud.

      Footnote. Article 12 as amended by the laws of the Republic of Kazakhstan dated 02.01.2021 № 401-VI (shall be enforced from 01.03.2021); dated 05.01.2021 № 407-VI (shall be enforced ten calendar days after the day of its first official publication); dated 30.06.2022 № 130-VII (shall be enforced upon expiry of sixty calendar days after the date of its first official publication).

Article 13. man-made mineral formations, rights to man-made mineral formations

      1. The following is considered as man-made mineral formations: accumulations of waste from mining, mining and processing and energy productions that contain useful components and (or) minerals.

      man-made mineral formations of mining industries include wastes from production of solid minerals formed as a result of the separation of solid minerals from the rock mass during their extraction from the subsoil (overburden removal, containing rock, dust, poor (off-grade) ore).

      man-made mineral formations of mining and processing production facilities include processing wastes generated as a result of mining and processing activities (tails and slurries of enrichment) and (or) chemical and metallurgical industries (slag, cakes, clinkers and other similar types of waste of metallurgical processing).

      man-made mineral formations of energy productions include solid wastes generated as a result of combustion of fuel during the generation of electrical and (or) thermal energy by generating facilities (ashes and ash slags).

      2. man-made mineral formations located within a subsoil plot are an accessory of such a site.

      man-made mineral formations originated as a result of the activities of chemical-metallurgical or energy production facilities located outside the subsoil plot being in use are the property of these production facilities. Ownership right for such man-made mineral formations is retained by the owner of the production facilities until the date of closure of the landfill (part of the landfill) of the location of these man-made mineral formations under the environmental legislation of the Republic of Kazakhstan.

      3. The ownership right to man-made mineral formations originated as a result of the subsoil users' activities at a subsoil plot under their use is reserved for them for a period of validity of the subsoil use right.

      Subsoil users that are owners of man-made mineral formations are entitled, subject to the provisions of this Article, to own, use and dispose the man-made mineral formations originated as a result of activities at the subsoil plot granted to them for use, as well as to alienate them to third parties.

      The alienation of these man-made mineral formations to third parties without exclusion from the subsoil plot or the landfill of their location is not allowed, except for the cases of transfer of the subsoil use right or, respectively, the ownership right to the production facilities specified in paragraph 2 of this Article.

      In the event of alienation of man-made mineral formations located at a subsoil plot being in use, to third parties, their seizure shall be carried out during the validity period of the subsoil use right.

      4. Placement of techno-genic mineral formations of mining and processing facilities is carried out only within the subsoil plots that are in use under a license for the exploration of solid minerals, a license for the extraction of solid minerals, a license for the extraction of common minerals or a license for the use of subsoil space.

      Placement of techno-genic mineral formations of mining and processing facilities is carried out only within the subsoil plots that are in use under a license for the extraction of solid minerals or a license for the use of subsoil space.

      In order to ensure the efficient use of the resource potential of techno-genic mineral formations, their placement at one facility as a result of the activities of different industries (mining, mining and processing, chemical and metallurgical industries) is prohibited if such techno-genic mineral formations do not have uniform physical and chemical properties and such placement does not comply with the requirements of the environmental legislation of the Republic of Kazakhstan.

      5. man-made mineral formations left at a subsoil plot after termination of the subsoil use right or, respectively, after the closure of landfill (part of the landfill) are included in the subsoil composition.

      For the purposes of this Code, the legal regime of solid minerals is applied to man-made mineral formations included in the subsoil.

      Footnote. Article 13 as amended by the Laws of the Republic of Kazakhstan dated 02.01.2021 № 401-VI (shall be enforced from 01.03.2021).

Article 14. Deposits and their classification

      1. A deposit stands for a natural or man-made accumulation of mineral(s), which, in terms of its quantitative, qualitative and mining characteristics, can be suitable for industrial development with a positive economic effect.

      2. According to amount of resources or reserves of minerals and their economic importance, large deposits are separated as a category of its own.

      3. Mineral deposits are considered as large ones if they contain the following resources:

Mineral, unit of measure

Quantity

Iron ores, mln. tons

>100

Manganese ores, mln. tons

>50

Chromite ore, mln. tons

>30

Copper, mln. tons

>5

Lead, mln. tons

>5

Zinc, mln. tons

>5

Bauxite, mln. tons

>50

Nickel, thous. tons

>50

Tungsten, thous. tons

>100

Molybdenum, thous. tons

>200

Gold, tons

>250

Coking coal, mln. tons

>50

Steam coal, mln. tons

>500

Lignite (brown coal), mln. tons

>500

Oil shale, mln. tons

>500

Phosphorites (ore), mln. tons

>200

Sulfuric acid, mixed potassium salts, mln. tons

>100

      Hydrocarbons deposits are considered as large ones if they contain the following geological reserves:

Mineral, unit of measure

Quantity

Oil, mln. tons

>100

Natural gas, bln. m3

>50

Article 15. Ownership of recovered minerals

      Produced minerals belong to a subsoil user on the right of ownership (on the right of economic management or the right of operational administration if a state legal entity), unless otherwise set out by this Code.

Article 16. Subsoil space

      Subsoil space is a three-dimensional spatial property of the subsoil, which, taking into account geotechnical, geological, economic and environmental factors, can be used as an environment for placing objects of production, scientific or other activities.

SECTION II. USE OF SUBSOIL Chapter 3. GENERAL PROVISIONS ON SUBSOIL USE RIGHT

Article 17. Definition and content of the subsoil use right

      1. A subsoil use right represents the opportunity provided by this Code to use subsoil on a reimbursable basis within the limits of an allocated site for entrepreneurial purposes within a certain term.

      2. The subsoil use right is a proprietary and indivisible right. With due regard to the provisions of this Code, provisions on the right of ownership shall apply to the subsoil use right, since this does not contradict the nature of the property right.

      3. The subsoil is used subject to procedure and to the extent set out by this Code.

Article 18. Holders of the subsoil use right

      1. The subsoil use right may be held by individuals and legal entities, unless otherwise provided for by this Code.

      2. Several persons may be the owners of a subsoil use right concurrently. In this case, ownership of the subsoil use right is of common nature. Common ownership of the subsoil use right is originated via the subsoil use right granting to two or more persons simultaneously or as a result of the transfer of a share in the subsoil use right from one person to another.

      Common ownership of a subsoil use right by two or more persons is allowed only upon determination of the share of each of these persons in such a right.

      Provisions of civil legislation of the Republic of Kazakhstan regulating the relations of common share ownership shall apply to the common ownership of a subsoil use right.

      In cases provided for by this Code, only one person can be the owner of a subsoil use right.

      3. Unless otherwise provided for by this Code, a subsoil use right (a share in it) may pass from one person to another one on the grounds provided for by the civil legislation of the Republic of Kazakhstan.

Article 19. Subsoil plot as a property covered by the subsoil use right

      1. A subsoil plot stands for a geometrized part of the subsoil with certain spatial boundaries, which is granted for use according to this Code.

      The spatial boundaries of a subsoil plot shall be formed by conditional planes emanating from straight lines between points with geographic coordinates that form closed contours (boundaries) on the earth's surface (the territory of a subsoil plot), and depth, forming the upper and lower spatial boundaries.

      The upper spatial boundary of a subsoil plot is located subjacent to the soil layer, and in absence thereof below the earth's surface and (or) the bottom of water bodies, water channels. The lower spatial boundary of a subsoil plot is located at depths accessible for geological survey and development.

      In cases provided for by this Code, the upper and (or) lower spatial boundaries of a subsoil may be located at a different depth.

      2. For the purposes of identifying the territory of a subsoil plot for performance of minerals exploration operations (an exploration site) and geological survey operations (a geological survey site), the territory of the Republic of Kazakhstan is conditionally divided into blocks, each side of which is equal to one minute in the geographic coordinate system. Twenty-five blocks form a subsection of blocks, each side of which is equal to five minutes in the geographic coordinate system. One hundred blocks form a block section, each side of which is ten minutes in the geographic coordinate system.

      Each block, subsection and section of blocks have their identifying coordinates and individual codes assigned by the authorized body for subsoil study. The territory of an exploration site (an exploration territory) or a geological survey site (a geological survey territory) may consist of one or more blocks. If the specified territory consists of two or more blocks, each block of the given territory should have a shared side with at least one of its another block.

      In the cases provided for by this Code, the territory of exploration or geological study may include a part of a block (incomplete block). If the specified territory consists of two or more incomplete blocks, each such block must have a common side with at least one other complete or incomplete block of this territory.

      3. The outer boundaries of the territory of the subsoil plot for carrying out operations for the extraction of minerals (production site), artisanal mining (artisanal area) and the use of subsoil space (site for the use of subsoil space) must form a rectangle. If the natural features or the boundaries of another subsoil plot do not allow determining the external boundaries of the territory of the corresponding mining site, prospecting site or site for using the subsoil space in the shape of a rectangle, the territory of such subsoil plot may have the shape of a quadrangle, at least two opposite sides of which must be parallel to each other.

      In the cases provided for by this Code, the territory of the production site may have the shape of a polygon.

      Footnote. Article 19 as amended by Law of the Republic of Kazakhstan № 284-VІ dated December 26, 2019 (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after the day of its first official publication).

Article 20. Grounds for creation and acquisition of the subsoil use right

      1. The subsoil use right is created on the basis of:

      1) a subsoil use licence;

      2) a subsoil use contract.

      2. The subsoil use right is acquired in the following cases:

      1) granting a subsoil use right;

      2) transfer of the subsoil use right (a share in it) on the basis of civil law transactions;

      3) transfer of subsoil use right by way of succession at reorganization of a legal entity, with the exception of transformation or inheritance.

Article 21. Grounds for termination of the subsoil use right

      1. No one shall be deprived of their subsoil use right otherwise than on the grounds established by this Code and other laws of the Republic of Kazakhstan.

      2. The subsoil use right ceases with the termination of a subsoil use licence or contract.

Article 22. Types of subsoil use operations

      The subsoil use right is granted for performance of the following operations:

      1) geological survey of subsoil;

      2) exploration of minerals;

      3) production of minerals;

      4) subsoil space use;

      5) artisanal mining.

Article 23. Project documents for subsoil use operations

      1. In the cases provided for by this Code, subsoil use operations may be conducted only upon availability of a project document providing for such operations.

      2. Project documents are those containing plans, methods, methodology, technical conditions, technological indicators, scope, timing and other parameters of works carried out for the purposes of subsoil use.

      3. Project documents are developed separately for each subsoil plot for the period of its use, as provided for by the licence or contract.

      4. Project documents are developed taking into account environmental and industrial safety requirements. When carrying out subsoil use operations the subsoil users are obliged to comply with the environmental and industrial safety parameters specified in the project document.

      5. Particularities of development of project documents, taking into account types of subsoil use operations, are established by the provisions of the Special Part of this Code.

Article 24. Performance of subsoil use operations in one territory by different persons

      1. Different subsoil users may conduct subsoil use operations in the same territory (combined territory) unless otherwise provided for in the Special Part of this Code.

      2. Procedure for subsoil user operations on a combined territory is determined by their mutual agreement. The agreement defines the terms and procedure for conducting all or certain types of work on the combined territory.

      The agreement shall be concluded in a simple written form and submitted by the subsoil user to the state body that granted the subsoil use right, within five business days from the date of its conclusion.

      The agreement may provide for reasonable and adequate compensation for the expenditures incurred by one of the subsoil users.

      3. If subsoil users fail to reach an agreement on the procedure for conducting operations on a combined territory, one subsoil user shall have the established primacy over the other in conducting works on the combined territory. In this case, the priority in conducting works on that combined territory belongs to a subsoil user:

      1) conducting operations for production of minerals;

      2) having the subsoil use right granted earlier, if both subsoil users conduct operations for production of minerals;

      3) having the subsoil use right granted earlier if both subsoil users conduct the operations for exploration of minerals;

      4) conducting operations on the subsoil space use, if another subsoil user conducts the operations for exploration of minerals.

      4. A subsoil user not having a priority in performance of works on a combined territory is obliged to take into account the time, duration, location, scope and nature of the works performed or planned by the subsoil user having such a priority and not create obstacles for conduct thereof. The subsoil users are obliged to use their priority in good faith and reasonably, not pursuing the objectives of obtaining unreasonable benefits.

      5. A subsoil user having a priority in carrying out the works in the combined territory is obliged to provide the subsoil user not having a priority the written information on the duration, location, scope and nature of their works performed and planned to be performed on the common subsoil plot within a month from the date of receiving the written request of the latter. Such information may constitute a trade secret.

      Time, duration, scope, location and nature of the works, information about which has been provided to the subsoil user not having a priority on conducting works in the combined territory, may be changed by the subsoil user having such a priority, not more than once in three months. In this case, the subsoil user having a priority shall notify the other subsoil user in writing of changes in the time, duration, scope, location and nature of the planned works not later than one month prior to such changes. The subsoil user not having a priority in conducting work on the combined territory is entitled to complete the works commenced before receipt of such a notification.

Article 25. Territories restricted for subsoil use operations

      1. Unless otherwise provided for by this Article, subsoil use operations are prohibited:

      1) in lands for the needs of defense and national security;

      2) in lands of settlements and adjacent territories at a distance of one thousand meters;

      3) at a land plot occupied by an operating hydraulic engineering structure, other than the object of placement of man-made mineral formations from mining and beneficiation production facilities, and on the adjacent territory at a distance of four hundred meters;

      4) in lands of the water fund;

      5) within the contours of deposits and underground waters sites, which are used or can be used for potable water supply;

      6) at a distance of one hundred meters from the repositories, graves and cemeteries, as well as from the land plots assigned to repositories and cemeteries;

      7) at land plots owned by third parties and occupied by buildings and structures, perennial plantations, and the adjacent territories at a distance of one hundred meters, without the consent of such persons;

      8) in lands occupied by roads and railways, airports, airfields, air navigation facilities and aeronautical centers, railway transport objects, bridges, subways, tunnels, power system and transmission facilities, communication lines, objects providing space activities, trunk pipelines;

      9) at subsoil plots allocated to the state legal entities for state needs;

      10) in other territories on which subsoil use operations are prohibited under other laws of the Republic of Kazakhstan.

      2. It is prohibited to grant for use a subsoil plot the entire external territorial borders of which are located within the territories specified in paragraph 1 of this Article.

      3. The prohibition set out by sub-paragraph 2) of paragraph 1 of this Article shall not cover:

      1) performance of operations on exploration of solid minerals or operations on production of solid minerals by the underground method, approved by the local executive and representative bodies by concluding an agreement that provides for social economic support to the local population residing in the respective territory. In this case, the existence of this agreement constitutes a condition for issuing the relevant licence;

      2) subsoil use operations at the former Semipalatinsk nuclear test site;

      3) performance of geological survey of subsoil in the part of prospecting and evaluation works for underground waters.

      The prohibition set out by sub-paragraph 4) of paragraph 1 of this Article does not apply to artisanal mining and the operations for exploration or production of hydrocarbons.

      The prohibitions set out by paragraph 1 of this Article, shall not cover subsoil use operations conducted through aerogeophysical surveys or surveys using Earth remote sensing methods.

      Footnote. Article 25 as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 21.12.2022 № 167-VII (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after the date of its first official publication).

Article 26. Performance of subsoil use operations in natural areas of preferential protection and subsoil plots of special ecological, scientific, historical-cultural and recreational value

      1. Restrictions on performance of subsoil use operations in natural areas of preferential protection and within subsoil plots of special ecological, scientific, historical-cultural and recreational value are established by the legislation of the Republic of Kazakhstan related to the natural areas of preferential protection.

      2. In case of discovery of geological, geomorphological and hydrogeological objects of special ecological, scientific, historical-cultural and recreational value under the legislation of the Republic of Kazakhstan related to the natural areas of preferential protection, the subsoil users are obliged to immediately stop works on the relevant site and notify in writing the authorized body for subsoil study and the authorized body in the field of environmental protection.

Article 27. Conditions for the development of territories with mineral occurrences

      1. Design and construction of settlements, industrial complexes and (or) other economic facilities are allowed only after receiving a positive conclusion of the local executive body of a region, the city of republican significance, the capital upon approval of the territorial subdivision of the authorized body for subsoil study regarding the absence or insignificance of minerals in subsoil under the site of the upcoming development.

      2. The development of the territories with mineral occurrences is allowed with the permission of the local executive body of a region, the city of republican significance, the capital, issued upon approval of the territorial subdivision of the authorized body for subsoil study, provided it is possible to extract minerals or prove the economic feasibility of construction.

      3. The procedure for issuing a permission for the development of territories with mineral occurrences is determined by the authorized body for subsoil study.

Article 28. Ensuring support to Kazakhstani personnel, producers of goods, suppliers of works and services at performance of exploration and (or) production operations

      1. When conducting operations for exploration and (or) extraction of minerals, subsoil users are obliged to give preference to Kazakhstani personnel. The attraction of foreign labor is carried out in accordance with the legislation of the Republic of Kazakhstan on migration of the population.

      At the same time, the number of chief executives, managers and specialists engaged in labor activity on the territory of the Republic of Kazakhstan within the framework of intra-corporate transfer in accordance with the legislation of the Republic of Kazakhstan on population migration should be no more than fifty percent of the total number of chief executives, managers and specialists in each relevant category.

      The calculation of the share of intra-country value in personnel is carried out in accordance with the methodology approved by the authorized body on migration issues.

      The conditions of in-country value in personnel during operations for the exploration and (or) production of hydrocarbons for complex projects are determined taking into account the provisions of Article 36 of this Code.

      2. The share of local content in works and services purchased for performance of subsoil use operations, established in the terms and conditions of subsoil use contracts, licences for production of solid minerals, shall be not less than fifty percent of the total volume of works and services purchased during a calendar year.

      A share of intra-country value in goods, works and services shall be calculated by organizations as per the unified methodology of calculation of intra-country value in procurement of goods, works and services, adopted by the competent authority in the field of state incentives for industry.

      The provisions of this paragraph shall not apply to contracts for the exploration and (or) production of hydrocarbons for complex projects in subsoil plots located wholly or partially within the Kazakh sector of the Caspian or Aral Sea.

      Footnote. Article 28 as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 25.06.2020 № 347-VI (shall be enforced ten calendar days after the day of its first official publication); № 87-VII of 27.12.2021 (shall enter into force ten calendar days after the date of its first official publication); dated 29.12.2022 № 174-VII (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after the date of its first official publication); dated 20.04.2023 № 226-VII (shall be enforced from 01.07.2023).

Article 28-1. Entrepreneurship stimulation agreement

      1. An agreement on stimulating entrepreneurship refers to agreements concluded by authorized bodies in the field of hydrocarbons, uranium and solid minerals production with the National Chamber of Entrepreneurs of the Republic of Kazakhstan and subsoil users on a voluntary basis and aimed at supporting local producers.

      2. Monitoring of the fulfillment of the terms of the agreement on stimulating entrepreneurship, as well as publication of its results on Internet resources, is carried out by the National Chamber of Entrepreneurs of the Republic of Kazakhstan together with the authorized bodies in the field of hydrocarbons, uranium and solid minerals production based on information from subsoil users provided by ensuring access to e-procurement systems.

      Footnote. Chapter 3 is supplemented by Article 28-1, in accordance with the Law of the Republic of Kazakhstan dated 15.11.2021 № 72-VII (shall be enforced from 01.01.2022).

Chapter 4. REGIMES OF SUBSOIL USE RIGHT Paragraph 1. Licensing regime of subsoil use

Article 29. Definition of a subsoil use licence

      1. The subsoil use licence is the document issued by a state body and granting its holder the right to use a subsoil plot for the purpose of performance of subsoil use operations within the subsoil plot indicated therein.

      A subsoil use licence does not belong to permits regulated according to the legislation of the Republic of Kazakhstan on permits and notifications.

      2. A subsoil use licence is issued for use of only one subsoil plot.

      3. Unlimited number of subsoil licences may be issued to one person, except for the cases established by this Code.

      4. The licence is issued upon the application of the person concerned. Form of an application for a licence is approved by the competent authority.

      5. The issued licence is subject to publication on the Internet resource of the state body that issued the licence on the issue date.

      6. The state body that issues subsoil use licences maintains a register of issued licences.

      In addition to the information contained in the licence, this register contains:

      1) information on the place of residence of an individual being a subsoil user;

      2) information on registered encumbrances with respect to the subsoil use right;

      3) other information required for the purposes of record keeping.

      Procedure for keeping the register of issued licences is established by the competent authority.

Article 30. Types of subsoil use licences

      The subsoil use licences issued with due regard to the kind of subsoil operations are as follows:

      1) a licence for geological survey of subsoil;

      2) a licence for exploration of solid minerals;

      3) a licence for production of solid minerals;

      4) a licence for production of commonly occurring minerals;

      5) a subsoil space use licence;

      6) an artisanal mining licence.

Article 31. Content of a subsoil use licence

      1. A subsoil use licence is drawn up in the form approved by the competent authority.

      2. The subsoil use licence, taking into account its type, specifies:

      1) type of a subsoil use licence;

      2) name of the state body that issued the licence;

      3) information about the person the licence was issued to:

      for individuals–surname, first name, patronymic (if indicated in the identity document) and citizenship;

      for legal entities–name, location;

      4) number and date of the licence;

      5) the licence terms and conditions: validity period of the licence, boundaries of the subsoil plot and other subsoil use conditions provided for by this Code.

      3. The licence validity period is calculated from the day specified in the licence.

      4. If two or more persons own the subsoil use right, the licence shall contain a reference to the size of the shares owned by the common owners of the subsoil use right.

      5. The licence is issued in Kazakh and Russian.

      6. The terms and conditions of subsoil use licence shall comply with the requirements established by this Code.

      7. If, after the issue of a subsoil use licence, the legislation of the Republic of Kazakhstan regulating relations in subsoil use establishes other conditions for a subsoil use licence, these conditions do not apply to a previously issued licence.

      The provision established by part one of this paragraph does not apply to changes in the legislation of the Republic of Kazakhstan in the field of national security, defense, environmental security, health, taxation, customs regulation and competition protection.

      8. If a subsoil use licence is issued in violation of the content of its terms, the provisions of this Code on the content of subsoil use licence that were in effect on the date of license issue shall apply.

Article 32. Making amendments to a subsoil use licence

      1. Amendments to a subsoil use licence are made by the state body that issued the licence, by reissuing it.

      The reissued licence is subject to publication on the Internet resource of the state body that issued the licence on the day of reissue.

      2. The licence is subject to reissue in the case of:

      1) changes in information about the subsoil user:

      for individuals–changes in the surname, name, patronymic (if specified in the identity document) and (or) citizenship;

      for legal entities–changes in their name or location;

      2) transfer of a subsoil use right and (or) a share in it;

      3) extension of the licence validity period;

      4) changes in the boundaries of the subsoil plot territory.

      3. A licence is reussued at the request of the subsoil user, submitted in the form approved by the competent authority.

      The application shall be accompanied by originals or notarized copies of documents confirming the information specified therein.

      The application and the documents attached thereto shall be executed in Kazakh and Russian. If the application is submitted by a foreigner or a foreign legal entity, the documents attached thereto may be drafted in another language with a mandatory attachment of translations into Kazakh and Russian to each document and notarization of their authenticity.

      4. The state body that issued the licence refuses to reissue the licence if the application does not comply with the requirements of this Code.

      5. The state body that issued the licence shall reissue it or notify about the rejection of reissue within seven business days from the date of application filing.

      6. According to the legislation of the Republic of Kazakhstan, a subsoil user may appeal against the rejection of the license reissue within ten business days from the date of rejection notice receipt.

      7. Reissue of a licence in the cases provided for by sub-paragraphs 2), 3), 4) of paragraph 2 of this Article shall be carried out according to this Code.

      8. Grammatical or arithmetical errors, misprints or other similar errors made when issuing or reissuing a licence are subject to correction by the state body that issued the licence.

      Correction of errors made when issuing or reissuing a licence does not constitute a license reissue.

      Correction of errors can be made on the initiative of the state body that issued the licence, or at the request of subsoil user.

      The state body shall correct errors upon the application of subsoil user within five business days from the date of such application receipt.

      The state body that issued the licence, after correcting the error in the licence, issues it to the subsoil user within two business days.

      The corrected licence is subject to publication on the Internet resource of the state body that issued the licence on the day of correction.

      Disputes arisen in connection with the correction of errors in the licence, are subject to settlement according to the legislation of the Republic of Kazakhstan.

Article 33. Termination of a subsoil use licence

      A subsoil use licence is terminated in the following cases:

      1) expiration of the period for which it was issued, unless otherwise provided by this Code;

      2) death of its sole owner (including declaration of death), if the subsoil use right created on the basis of a licence, is recognized as escheated property according to the civil legislation of the Republic of Kazakhstan;

      3) revocation or invalidation of a licence;

      4) the subsoil user's waiver of the subsoil plot to which the licence was issued.

Article 34. Invalidity of the licences and consequences thereof

      1. A licence may be acknowledged as invalid in a judicial proceeding in the following cases:

      1) when establishing the fact of providing the state body that issued the licence with knowingly false information that influenced its decision to issue a licence;

      2) violation of the procedure for issuing a licence set out by this Code which led to unreasonable decision of the state authority to issue a licence, as a result of the fact of a malicious agreement between an official of the state body and the applicant established by the court;

      3) license issue to a person recognized as legally incapacitated and being such on the issue date;

      4) if the license issue is not provided for or prohibited by this Code.

      2. The person concerned and a prosecutor are entitled to appeal to the court with a claim for recognizing the licence as invalid, and on the grounds provided for by sub-paragraphs 1) and 3) of paragraph 1 of this Article–also the state body that issued the licence.

      The person concerned is the person which right to obtain a licence and legitimate interests are violated or may be violated as a result of the licence issue.

      3. The licence shall be declared invalid from the day the court decision comes into force.

      4. In case of the licence invalidation on the grounds provided for by sub-paragraphs 1) and 2) of paragraph 1 of this Article, the person granted with the licence is obliged to compensate the state for the damage caused at the amount of income gained by such person from illegal use of the subsoil plot and the State’s expenses related to the licence invalidation.

      5. A person shall not be entitled to require the invalidation of a licence that is issued in violation of the requirements of this Code, other laws of the Republic of Kazakhstan, the charter of a legal entity, if such a requirement is caused by lucrative motives or the intention to evade liability.

      6. The statute of limitations for disputes related to the invalidity of a licence is three months from the day when the plaintiff becomes aware or should become aware of the circumstances constituting the grounds for the license invalidation.

Paragraph 2. Contractual regime of subsoil use

Article 35. Definition of a subsoil use contract

      1. Subsoil use contract is a contract, which content, procedure for conclusion, execution and termination are determined by this Code.

      2. Under a subsoil use contract, one party (the Republic of Kazakhstan represented by the competent authority) undertakes to grant to another party (a subsoil user) a subsoil use right for a certain period, and the subsoil user undertakes, at its own expense and at its own risk, to exercise the subsoil use according to the terms of the contract and this Code.

      3. The subsoil use contract is concluded for exploration and production or production of hydrocarbons, as well as for uranium production.

      4. When a contract is concluded, only one subsoil plot is provided for the use.

      In the cases and under the procedure established by the Special Part of this Code, several subsoil plots may be allocated to a contract for hydrocarbons exploration and production through making amendments and additions.

      5. One and the same person may enter into unlimited number of subsoil use contracts, except in cases established by this Code.

      6. The competent authority maintains a register of contracts concluded. The procedure for maintaining the register of contracts concluded is established by the competent authority.

Article 36. The form and the content of a subsoil use contract

      Footnote. The title of Article 36 – as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 29.12.2022 № 174-VII (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after the date of its first official publication).

      1. Draft subsoil use contracts are developed according to standard contracts approved by the competent authority. Deviation from a standard contract is allowed in the cases, within the limits and under the procedure provided for by this Code.

      1-1. Depending on the conditions for conducting subsoil use operations and the type of mineral, the competent authority approves the following forms of standard contracts:

      1) standard contract for the exploration and production of hydrocarbons for a complex project;

      2) a standard contract for the production of hydrocarbons under a complex project;

      3) standard contract for exploration and production of hydrocarbons;

      4) standard contract for the production of hydrocarbons;

      5) standard contract for uranium mining.

      1-2. For the purposes of this Code the complex projects include:

      1) offshore projects that provide for the exploration and (or) production of any hydrocarbons in the subsoil plot (s), which (which) is (are) fully or partially located (are located) within the Kazakh sector of the Caspian or Aral Sea;

      2) onshore projects involving the exploration and production of hydrocarbons in any subsoil area, with at least one of the following parameters:

      containing reserves of unconventional hydrocarbons;

      the true vertical depth of the highest point of the discovered (discovered) deposit (field) of hydrocarbons is at least 4500 meters;

      the content of hydrogen sulfide in the discovered (discovered) deposit (field) is 3.5 percent or more in the formation fluid;

      discovered (discovered) deposit (field) is characterized by abnormally high reservoir pressure with an anomaly coefficient of 1.5 or more, which is defined as the ratio of reservoir pressure to hydrostatic pressure with a fluid density of 1000 kg/m3 in the wellbore;

      discovered (discovered) deposit (field) is located under salt deposits more than 100 meters thick;

      discovered deposit belongs to non-structural traps;

      3) onshore gas projects providing for the exploration and (or) production of hydrocarbons in a subsoil plot(s)containing (containing) a gas or gas condensate deposit or field with a share of the volume of the oil-saturated part of twenty-five percent or less of the total volume of hydrocarbons of the deposit or field.

      1-3. In relation to the site (sites) of subsoil on land, for which (which) there is no geological information that allows to classify it (them) as a complex project, a contract for exploration and production is concluded in accordance with a standard contract for the exploration and production of hydrocarbons for a complex project.

      In this case, the subsoil user shall confirm the status of a complex project at any time during the exploration period established by paragraph 2 of Article 116 of this Code, in any of the following ways:

      1) by an approved subsoil user and a report on the operational calculation of geological reserves that has received a positive conclusion from the state examination of the subsoil, confirming the compliance of the deposit with at least one of the criteria for complex projects specified in subparagraphs 2) and 3) of paragraphs 1-2 of this Article;

      2) by an approved subsoil user and a report on the calculation of geological reserves that has received a positive conclusion from the state examination of the subsoil, confirming the compliance of the deposit with at least one of the criteria for complex projects specified in subparagraphs 2) and 3) of paragraphs 1-2 of this Article.

      Confirmation of the status of a complex project, made at the choice of the subsoil user in accordance with subparagraphs 1) and 2) of part two of this paragraph, is final and does not require additional confirmation at the relevant further stages of the exploration period and (or) during the production period.

      In the event that the status of a complex project is not confirmed during the exploration period under a contract for exploration and production for a complex project, upon transition to the production period, the terms of such a contract must be brought into line with a standard hydrocarbon production contract in accordance with Article 119 of this Code.

      1-4. In the event that at least one field from the discovered fields under the subsoil use contract meets one of the criteria for a complex project specified in paragraph 1-2 of this Article, the provisions of this Code established for complex projects shall apply to such fields, provided that share of initial recoverable hydrocarbon reserves of the field (fields), which (which) is (are) classified as complex, accounts for more than half of the initial recoverable reserves of all discovered fields under the contract.

      2. Mandatory terms contained in a subsoil use contract, with the exception of contracts for exploration and production or production of hydrocarbons for complex projects, include:

      1) type of the subsoil use operations;

      2) the contract validity period;

      3) boundaries of the subsoil plot(s);

      4) obligations of the subsoil user in terms of scope and types of works at the subsoil plot during the exploration period provided for in the work program (supplementary works);

      5) obligations of the subsoil user to finance the Kazakhstan personnel training during production period;

      6) obligations of the subsoil user on the minimum share of local content in the personnel;

      7) obligations of the subsoil user on the share of in-country value in goods, works and services corresponding to the requirements of this Code, including the types of goods, works and services entered on the list of priority goods, works and services approved by the authorized body in the field of hydrocarbons;

      8) obligations of the subsoil user to mitigate the consequences of subsoil use;

      9) obligations of the subsoil user on expenses for research, scientific and technical and development works in the territory of the Republic of Kazakhstan during production period;

      10) obligations of the subsoil user on expenses for the social and economic development of the region and the development of its infrastructure during a production period;

      11) obligations of the subsoil users on compliance by them and their contractors with the procedure for procurement of goods, works and services used at performance of operations for exploration or production of hydrocarbons and uranium production determined by authorized bodies in the field of hydrocarbons and production of uranium;

      12) responsibility of the subsoil user for violation of contractual obligations, including violation of the indices in the core project documents for exploration and production of hydrocarbons attributed by this Code to contractual obligations, and for violation of liabilities to comply with the procedure established for procurement of goods, works and services by subsoil users and (or) their contractors at performance of operations during operations in exploration or production of hydrocarbons and uranium production as well;

      13) other conditions based on which the subsoil use right has been granted.

      In addition to the conditions stipulated in part one of this paragraph, a subsoil use contract for depletable fields shall contain an investment obligation stipulated in Article 153-1 of this Code.

      2-1. A contract for the exploration and production or production of hydrocarbons for a complex project must include the following conditions:

      1) type of subsoil use operations;

      2) the duration of the contract;

      3) boundaries of the subsoil plot (plots);

      4) obligations of the subsoil user in terms of volumes, types and terms of work by year on the subsoil plot during the exploration period, provided for by the program of work (additional work);

      5) obligations of the subsoil user to finance the training of Kazakhstani personnel during the production period;

      6) obligations of the subsoil user for the costs of research, scientific and technical and development work on the territory of the Republic of Kazakhstan during the production period;

      7) obligations of the subsoil user to eliminate the consequences of subsoil use and ways to ensure such obligations;

      8) obligations of the subsoil user for expenses for the socio-economic development of the region and the development of its infrastructure during the production period;

      9) conditions of taxation and exemption from export customs duties;

      10) responsibility of the subsoil user for violation of contractual obligations;

      11) the proportion of in-country value in personnel;

      12) the share of in-country value in goods, works and services in case such requirement is applied to the relevant complex project;

      13) conditions and procedure for changing and extending the term of the contract;

      14) procedure for resolving disputes;

      15) the obligation, provided for in paragraph 7 of Article 119 of this Code, for large hydrocarbon fields;

      16) other conditions under which the right to subsoil use was granted and (or) which are specified in the relevant standard contract.

      3. In case of concluding a contract for a subsoil plot on which a subsoil use contract had been previously terminated and a trust management agreement was concluded with the national company engaged in hydrocarbons, the contract under conclusion should contain the obligations of the new subsoil user as follows:

      1) on reimbursement to the former subsoil user of the cost of the property transferred under paragraph 19 of Article 119 of this Code;

      2) on reimbursement to the trustee of the costs incurred in accordance with the trust management agreement, as well as payment of remuneration to him, except for cases stipulated by this Code.

      4. The term of a contract for the exploration and production of hydrocarbons, with the exception of a contract for the exploration and production of hydrocarbons for a complex project, is determined by the exploration period, the preparatory period (if necessary) and the production period, successively fixed in it.

      The term of the contract for the exploration and production of hydrocarbons for a complex project is combined and consists of an exploration period, including the initial exploration stage, the appraisal stage and the trial operation stage according to paragraph 2 of Article 116 of this Code, and the period of production, provided for in paragraph 1-1 of Article 119 of this Code for large fields.

      The term of a contract for the production of hydrocarbons, with the exception of a contract for the production of hydrocarbons under a complex project, is determined by the preparatory period and the production period successively fixed in it.

      The term of the contract for the production of hydrocarbons for a complex project is established on the basis of the term of the production period, determined in accordance with paragraph 1-1 of Article 119 of this Code.

      5. The term of the contract for exploration and production, the contract for production, the contract for the exploration and production of hydrocarbons for a complex project or the contract for the production of hydrocarbons for a complex project is extended by the competent authority for the duration of force majeure circumstances, if the subsoil user provides evidence of such circumstances in accordance with the legislation of the Republic Kazakhstan.

      5-1. The proportion of in-country value in personnel in a contract for exploration and production or production of hydrocarbons for a complex project is determined by the subsoil user, taking into account the following:

      1) the subsoil user's needs for foreign or Kazakhstani personnel, depending on its managerial and administrative needs;

      2) the presence in the market of the Republic of Kazakhstan of qualified Kazakh personnel in a certain category, corresponding to the needs of the subsoil user;

      3) stage-by-stage training, including internships, of Kazakhstani personnel and subsequent gradual replacement of foreign personnel by Kazakhstani personnel in leading categories.

      The minimum proportion of in-country value in personnel for specialists and skilled workers in a contract for the exploration and production or production of hydrocarbons for a complex project must be at least seventy percent of the total number of personnel involved in the execution of the contract, for the relevant category.

      6. The contract is concluded in Kazakh and Russian languages. If a subsoil user or at least one of the owners of a share in the subsoil use right is a foreigner, a foreign legal entity or a legal entity of the Republic of Kazakhstan with foreign participation, then a contract for the exploration and production or production of hydrocarbons under a complex project with such a subsoil user is also concluded in English at the discretion of the subsoil user.

      7. Amendments and additions to the legislation of the Republic of Kazakhstan that worsen the results of entrepreneurial activities of a subsoil user under subsoil use contracts shall not apply to the contracts concluded before making such amendments and additions.

      The guarantees established by part one of this paragraph shall not apply to changes in the legislation of the Republic of Kazakhstan in the field of ensuring national security, defense capability, environmental safety, healthcare, taxation, customs regulation and protection of competition, except for the case provided for by part three of this paragraph.

      The guarantees established by part one of this paragraph shall apply to changes in the legislation of the Republic of Kazakhstan in the field of customs regulation, which provides for temporary exemption from export customs duties on crude oil produced under a contract for the exploration and production or production of hydrocarbons under complex projects.

      8. The applicable law on subsoil use contracts is the law of the Republic of Kazakhstan.

      Footnote. Article 36 as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 29.12.2022 № 174-VII (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after the date of its first official publication); dated 28.12.2023 № 52-VIII (enacted sixty calendar days after the date of its first official publication).

Article 37. Making amendments and additions to the subsoil use contract

      1. Amendments and additions to the subsoil use contract shall be made by concluding an addendum to the contract by its parties.

      2. Contract addendum is concluded in the following cases:

      1) changes in information about the subsoil user:

      for individuals–of the surname, first name and patronymic (if specified in the identity document), citizenship;

      for legal entities– name, location;

      2) changes in the information on competent authority;

      3) transfer of the subsoil use right and (or) a share in it;

      4) assignment of the site(s) of production and the preparatory period(s);

      5) allocation of the site(s) and period(s) of production or the production period(s);

      6) extension of the period(s) of exploration or production;

      7) increase or decrease in the size of the subsoil plot(s);

      8) allocation of the subsoil plot(s);

      8-1) occurrence of investment obligations for depletable fields in accordance with Article 153-1 of this Code;

      9) with respect to strategic subsoil plots–the change in economic interests of the Republic of Kazakhstan creating a threat to national security;

      10) changes in the terms of the contract in connection with its classification as a contract for exploration and production or production of hydrocarbons under a complex project;

      11) changes in the terms of the contract due to non-confirmation of the status of a complex project based on exploration results;

      12) provided for in paragraph 5 of Article 36 of this Code.

      3. Conclusion of addendum to the contract in the case provided for in sub-paragraph 1) of paragraph 2 of this Article shall be made upon the application of the subsoil user, which shall contain:

      1) surname, name, patronymic (if specified in the identity document) or name of the subsoil user;

      2) registration date and number of the subsoil use contract;

      3) reference to the subsoil user details under alteration.

      4. The documents additionally attached to the application are:

      1) documents confirming the necessity of making amendments in information concerning the subsoil user;

      2) the contract addendum signed by the subsoil user and providing for making amendments in the information on subsoil user.

      5. Application shall be considered within twenty business days after its filing in the competent authority. Based on the results of application consideration, the competent authority concludes with the applicant the contract addendum with subsequent sending whether the signed counterpart or notice on rejection of addendum conclusion.

      6. Competent authority may reject conclusion of addendum if the application does not conform to the requirements set out by this Code.

      The competent authority rejection of the addendum conclusion shall not deprive the subsoil user of the right to refile the application.

      7. Conclusion of the contract addendum in the case provided for in sub-paragraph 2) of paragraph 2 of this Article shall be made in the initiative of the competent authority.

      8. Conclusion of the contract addendum in the cases provided for in sub-paragraphs 3) to 12) of paragraph 2 of this Article shall be implemented according to this Code.

      Footnote. Article 37 as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 29.12.2022 № 174-VII (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after the date of its first official publication); dated 28.12.2023 № 52-VIII (enacted sixty calendar days after the date of its first official publication); dated 28.12.2023 № 52-VIII (effective sixty calendar days after the date of its first official publication).

Article 38. Termination of a subsoil use contract

      1. Validity of the subsoil use contract shall be terminated in the following cases:

      1) expiration of the term for which it was concluded;

      2) death of the person being the sole owner of the subsoil use right under the contract (including declaration of death), if such subsoil use right is recognized as escheated property according to the civil legislation of the Republic of Kazakhstan;

      3) liquidation of a legal entity being a subsoil user;

      4) early termination or invalidation of the contract;

      5) termination of the contract by agreement of the parties;

      6) adoption by the Government of the Republic of Kazakhstan of a decision on the prohibition to use a subsoil plot according to this Code;

      7) the subsoil user's waiver return) of the entire subsoil plot(s), for which the contract was concluded.

      2. The competent authority is entitled to terminate the subsoil use contract prematurely on the grounds provided for by this Code.

      Footnote. Article 38 as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 29.12.2022 № 174-VII (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after the date of its first official publication).

Article 39. Invalidity of a subsoil use contract and consequences thereof

      1. Grounds for invalidation of the subsoil use contract are:

      1) acknowledgement of the auction for granting the subsoil use right as invalid;

      2) the absence in a subsoil use contract of mandatory conditions established by this Code;

      3) establishing the fact of providing the competent authority with knowingly unreliable information having effect on decision to conclude a subsoil use contract with this person;

      4) other grounds provided for by the laws of the Republic of Kazakhstan.

      2. Invalidated subsoil use contract does not entail legal consequences, except for those related to its invalidity, and being invalid from the date of its conclusion.

      Acknowledgement of a contract as invalid does not exempt a subsoil user from fulfilling obligations to liquidate the consequences of subsoil use.

      3. Acknowledgment of a contract as null and void in a judicial proceeding or termination of the contract, on which basis a subsoil use right was transferred and re-registered, entails the invalidity of amendments to the subsoil use contract made in connection with such transfer of the subsoil use right, but not of the contract itself.

      4. Acknowledgement of a subsoil use contract as invalid entails the invalidity of all subsequent transactions, which subject is the subsoil use right granted on the basis of such a contract.

Chapter 5. TRANSFER OF SUBSOIL USE RIGHT AND OBJECTS LINKED TO SUBSOIL USE RIGHT

Article 40. Transfer of the subsoil use right

      1. The subsoil use right (a share in it) is transferred in the event of alienation of the subsoil use right (a share in it) to another person on the basis of civil transactions or in other cases provided for by the laws of the Republic of Kazakhstan.

      2. Transfer of the subsoil use right (a share in it) is prohibited:

      1) under a licence for exploration of solid minerals in the first year of its validity;

      2) under a licence for geological survey of subsoil;

      3) under an artisanal mining licence.

      3. Transfer of the subsoil use right (a share in it) is executed by reissue of a subsoil use licence or, accordingly, amending the subsoil use contract.

      To reissue a subsoil use license or amend a subsoil use contract, the holder of the subsoil use right (share in the subsoil use right) and the acquirer of the subsoil use right (share in the subsoil use right) shall file a joint application with the state body that issued the subsoil use license or concluded the subsoil use contract.

      The application shall be accompanied by:

      1) the original document, based on which the subsoil use right is acquired;

      2) documents confirming information about the purchaser of subsoil use right:

      for individuals–surname, first name and patronymic (if specified in the identity document) of the applicant, place of residence, citizenship, information about the identity documents of the applicant;

      for legal entities– name and location of the applicant, information on state registration as a legal entity (extract from the trade register or other legalized document certifying that the applicant is a legal entity under the laws of a foreign state), information about legal entities which shares are circulating on the organized securities market, states, international organizations and individuals directly or indirectly controlling the acquirer

      3) documents confirming the acquirer's compliance with the requirements of this Code for persons applying for the right to subsoil use (share in the right to subsoil use) under a contract for exploration and production or production of hydrocarbons or uranium production;

      4) the written consent of the pledgee, if the subsoil use right (share in the subsoil use right) is encumbered (encumbered) with a pledge;

      5) the written consent of all joint holders of the subsoil use right.

      In the case of making amendments and additions to the subsoil use contract, the application shall be accompanied by draft addendum to the subsoil use contract signed by the applicant.

      In the case of the acquisition of the subsoil use right based on the permit issued under Article 44 of this Code, instead of documents confirming the information on the acquirer, the acquirer is entitled to enclose to the application a written confirmation that the information about it has not changed in comparison with the information it submitted for obtaining this permit.

      The application and the documents attached thereto shall be executed in Kazakh and Russian. If the application is submitted by a foreigner or a foreign legal entity, the documents attached thereto may be drafted in another language with a mandatory attachment of translations into Kazakh and Russian to each document and notarization of their authenticity.

      The state body shall reissue or conclude addendum to the contract with the acquirer of the subsoil use right, or reasonably reject reissue or conclusion of addendum to the contract within seven business days from the date of application filing.

      4. The state body reject reissue of the licence or making changes in the contract in the following cases:

      1) the application inconsistency with the requirements of paragraph 3 of this Article;

      2) inconsistency of the conditions for transfer of the subsoil use right with the permit granted, if such transfer is performed according to such permit;

      3) absence of the permit to transfer the subsoil use right, when such permit was required according to this Code;

      4) if transfer of the subsoil use right (a share in it) is executed over a subsoil plot at which it is prohibited to the subsoil user to carry out subsoil use operations or certain types of work according to the imposed administrative penalty;

      5) if transfer of the subsoil use right (a share in it) is prohibited by this Code;

      6) if transfer of the subsoil use right (a share in it) entails the breach of provisions of the international treaties concluded by the Republic of Kazakhstan.

      Acquirer of the subsoil use right may appeal against rejection of the license reissue or making amendments to the contract according to the legislation of the Republic of Kazakhstan within ten business days from the date of rejection notice receipt.

      Rejection of the license reissue or making amendments to the contract on the grounds of sub-paragraph 1) of part one of this paragraph does not deprive the acquirer of the subsoil use right of re-applying for a licence reissue or making amendments to the contract.

      Rejection of the license reissue or making amendments to the contract on the grounds of sub-paragraphs 2) and 3) of part one of this paragraph does not deprive the applicant of the right to re-apply for issue of a permit to transfer the subsoil use right.

      Footnote. Article 40 as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 02.01.2021 № 401-VI (see Article 2 for the enforcement procedure).

Article 41. Definition of objects linked to subsoil use right

      1. The objects linked to subsoil use right are participating interests, stakes, shares and other forms of equity participation, as well as securities that confirm the ownership right or are convertible into shares, participatory interest, stakes and other forms of equity participation in a legal entity that has the subsoil use right under the contract for exploration and production or production of hydrocarbons, under a contract for production of uranium, under a licence for exploration or production of solid minerals.

      The following is also considered as objects linked to subsoil use right: participatory interest, stakes, shares and other forms of equity participation, as well as securities that confirm the ownership right or are convertible into shares, units, stakes and other forms of equity participation in a legal entity or another organization that have the opportunity directly and (or) indirectly to determine the decisions taken by a person that has the subsoil use right, specified in part one of this paragraph.

      2. For the purposes of this Code, the following are not considered as objects linked to subsoil use right under the relevant subsoil use contract or licence:

      1) circulating on the organized securities market of the Republic of Kazakhstan and (or) the stock exchange operating in a foreign state, shares and other securities, including derivative financial instruments, which underlying assets are shares;

      2) shares, participatory interest, stakes and other forms of equity participation in legal entities and organizations that directly or indirectly own the securities provided for in sub-paragraph 1) of this paragraph.

      3. If a legal entity or organization simultaneously owns shares, participatory interest, stakes and other forms of equity participation specified in paragraphs 1 and 2 of this Article, shares, participatory interest, stakes and other forms of equity participation in such person or organization shall be considered as the objects linked to subsoil use right. At the same time, for the purposes of this article, in order to establish the ability of a legal entity or other organization to directly or indirectly determine decisions made by a person with the right to subsoil use, shares, participation interests, shares and other forms of equity participation that are not objects associated with the right to subsoil use, are not taken into account, in accordance with paragraph 2 of this article.

      Footnote. Article 41 as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 02.01.2021 № 401-VI (see Article 2 for the enforcement procedure).

Article 42. Transfer of objects linked to subsoil use right

      1. The following is considered as the transfer of objects linked to subsoil use right:

      1) their alienation on the basis of non-gratuitous or gratuitous civil transactions, including in case of liquidation of a legal entity, as well as their contribution as a contribution to the authorized capital of a legal entity or another organization;

      2) foreclosure on objects linked to subsoil use right, including in case of a pledge;

      3) creation of the right to an object linked to subsoil use right, due to an admission of a new participant, shareholder or placement of shares;

      4) transfer of the objects linked to subsoil use right, in the order of succession based on a transfer deed or a separation balance sheet at reorganization of a legal entity;

      5) transfer of the objects linked to subsoil use right, in the order of inheritance;

      6) issue of shares and other securities being objects linked to the subsoil use right into circulation on the organized securities market.

      Issue of shares and other securities being the objects linked to the subsoil use right into circulation on the organized securities market is recognized as an offer to acquire such objects on the organized securities market in the Republic of Kazakhstan and (or) on the stock exchange operating in a foreign state, and (or) the placement of shares on the organized securities market in the Republic of Kazakhstan and (or) on the stock exchange operating in a foreign state.

      2. A person that acquired objects linked to the subsoil use right or issued shares and other securities being objects linked to subsoil use right into circulation is obliged to notify the competent authority of the acquisition or, accordingly, of the issue into circulation occurred in a timely manner not later than one month from the date of acquisition or such issue into circulation.

      3. For the purposes of this Code, the change in ownership of participatory interest, shares, stakes and other instruments of equity participation or a change of their ratio based on a court decision, inheritance by law, repayment of interest, confiscation and other events or actions of state bodies, third parties that do not depend on the will of the subject of the legal relationship are not acknowledged as a transfer of objects linked to subsoil use right.

Article 43. Priority right of the State

      1. In newly concluded and previously concluded subsoil use contracts, the state shall have a priority right over any persons and organizations, including persons and organizations that have preferential rights on the basis of the laws of the Republic of Kazakhstan or the contract, to acquire alienated subsoil use rights (shares in the subsurface use right) and (or) objects related to the subsoil use right, according to the strategic subsoil area, as well as shares and other securities issued in circulation on the organized securities market, which are objects, related to the subsoil use right, on the strategic subsoil site.

      2. Following subsoil plots are strategic:

      1) containing geological reserves of oil in the volume of more than fifty million tons or natural gas of more than fifteen billion cubic meters;

      2) located in the Kazakhstan sector of the Caspian Sea;

      3) containing a uranium deposit.

      The list of strategic subsoil plots is approved by the Government of the Republic of Kazakhstan.

      3. Provisions of paragraph 1 of this Article shall not apply in the cases provided for by paragraph 2 of Article 44 of this Code.

      Article 43 as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 28.12.2023 № 52-VIII (effective sixty calendar days after the date of its first official publication).

Article 44. Permit to transfer the subsoil use right and objects linked to subsoil use right

      1. Transfer of the subsoil use right (a share in it) that emerged on the basis of a subsoil use contract, a licence for exploration or production of solid minerals, a subsoil space use licence, as well as the transfer of objects linked to subsoil use right, shall be carried out with the permit of the competent authority issued under the procedure established by this Code.

      2. Permit of the competent authority provided for in paragraph 1 of this Article is not required in the case of:

      1) transfer of the subsoil use right (a share in it), objects linked to the subsoil use right in favor of a subsidiary organization in which at least ninety nine percent of participatory interest, stakes, shares or other forms of equity participation belong to the subsoil user or, respectively, to the owner of objects linked to the subsoil use right, provided that such subsidiary organization is not registered in the state with preferential tax treatment;

      2) transfer of the subsoil use right (a share in it), objects linked to subsoil use right between the organizations, including in the order of succession as a result of the reorganization of legal entities, in each of which not less than ninety nine percent of participatory interest, stakes, shares or other forms of equity participation directly or indirectly belong to one and the same person, provided that the acquirer of the subsoil use right (a share in it), objects linked to subsoil use right, is not registered in the state with preferential tax treatment;

      3) transfer of the subsoil use right (share in it), objects linked to the subsoil use right, in favor of a person or organization directly or indirectly owning at least ninety nine percent of participatory interest, stakes, shares or other forms of equity participation in a legal person being the subsoil user or, accordingly, the owner of objects linked to subsoil use right, provided that the acquirer is not registered in the state with preferential tax treatment;

      4) transfer of the subsoil use right (a share in it), objects linked to the subsoil use right as a result of distribution of the property of liquidated legal entity, if at least ninety nine percent of participatory interest, stakes, shares or other forms of equity participation in the acquirer of the subsoil use right (a share in it) and (or) objects linked to the subsoil use right, directly or indirectly, belong to one and the same person, provided that the acquirer is not registered in the state with preferential tax treatment;

      5) transfer of participatory interest, stakes, shares, being objects linked to subsoil use right, if as a result of such a transfer a person becomes the owner of less than one percent of the participatory interest, stakes, shares in the authorized capital of a legal entity being a subsoil user and (or) a legal entity or another organization that has the ability, directly and (or) indirectly, to influence the decisions of the legal entity being a subsoil user;

      6) change in the amount of charter capital, including the placement of shares, as well as the sale of previously repurchased shares or other securities convertible into shares of a legal entity, if as a result of such actions the percentage ratio of participatory interest held by participants, stakes held by stakeholders or shares or other securities convertible into the shares being objects linked to the subsoil use right held by shareholders, is not changed;

      7) transfer of the subsoil use right (a share in it), objects linked to the subsoil use right under a transaction in which one of the parties is the Government of the Republic of Kazakhstan, state body, national managing holding or national company;

      8) alienation of the subsoil use right (share in it), objects linked to the subsoil use right carried out in the process of privatization of property complexes of state-owned enterprises;

      9) transfer of the subsoil use right, objects linked to the subsoil use right, by way of succession based on a transfer deed at reorganization of a legal entity;

      10) transfer of the subsoil use right (a share in it), objects linked to subsoil use right by way of inheritance;

      11) repurchase by the issuer of its participatory interest, stakes, shares and other forms of equity participation, as well as securities confirming ownership or convertible into shares, participatory interest, stakes and other forms of equity participation that are objects linked to subsoil use right;

      12) issue of the securities confirming the ownership right or convertible into shares, participatory interest, stakes and other forms of equity participation that are objects linked to subsoil use right, when the owner of the issued securities remains a person that was previously the owner of the above participatory interest, stakes, shares and other forms of equity participation;

      13) procurement of objects linked to the subsoil use right instead of previously issued securities confirming the ownership right or convertible into participatory interest, stakes, shares and other forms of equity participation that are objects linked to subsoil use right;

      14) participation of the holders of securities being objects linked to the subsoil use right at the general meeting of shareholders or participants of the organization in which participatory interest, stakes, shares and other forms of equity participation are such objects linked to subsoil use right.

      3. For the purposes of this Chapter, the following organizations are also treated as subsoil users:

      1) organizations participating as a strategic partner of a national company in the field of hydrocarbons in direct negotiations with the competent authority for granting a subsoil use right;

      2) organizations admitted to participate in the auction for granting a subsoil use right for hydrocarbons;

      3) organizations that have received notification from the competent authority on the need for conducting state expertise or obtaining approvals for project documents when considering the issue of issuing a licence for production of solid minerals.

      4. Transactions on transfer of the subsoil use right, objects linked to the subsoil use right, executed without permit of the competent authority, or after expiration of the permit, are null and void.

Article 45. Procedure for issuing the permit for transfer of the subsoil use right and (or) objects linked to the subsoil use right

      1. Persons intending to acquire the subsoil use right (a share in it) that emerged on the basis of a subsoil use contract, a licence for exploration or production of solid minerals, a subsoil space use licence, or objects linked to subsoil use right submit to the competent authority an application for a permit.

      2. Application for permit shall contain:

      1) information about a person (organization) intending to acquire the subsoil use right (a share in it) or an object linked to the subsoil use right:

      for individuals–surname, first name and patronymic (if specified in the identity document) of the acquirer, place of residence, citizenship and information on the identity documents;

      for legal entities–name of the acquirer, its location, reference to its state incorporation, information on state registration as a legal entity, information about executives and their authorities, information about individuals, organizations and states that have the ability to, directly or indirectly, determine the decisions taken by the applicant;

      2) reference to the subsoil use right (share in it) or objects linked to the subsoil use right being acquired;

      3) the basis for transfer of the subsoil use right (share in it), objects linked to the subsoil use right;

      4) information about the financial and technical capabilities of a person who intends to acquire the right to subsoil use (share in the right to subsoil use) for exploration and (or) production of hydrocarbons, uranium production, confirming its compliance with the requirements of this Code, imposed upon granting such a subsoil use right;

      5) written confirmation of the applicant that all information specified in the application and attached documents, is true and reliable;

      6) surname, first name and patronymic (if specified in the identity document) of the person who signed the application on behalf of the applicant, information on the identity document.

      3. Application for permit to issue the shares and other securities being objects linked to the subsoil use right into circulation on the organized securities market shall contain:

      1) full name of the issuing organization which shares or other securities being objects linked to the subsoil use right are to be issued into circulation on the organized securities market;

      2) reference to the subsoil plot to which connected to it shares or other securities being subject to issue into circulation on the organized securities market relate;

      3) information on the amount of authorized capital of the issuing organization, which shares or other securities being objects linked to the subsoil use right, are subject to issue into circulation on the organized securities market;

      4) information (type and total number) on the securities, including derivative securities of the organization, their underlying assets or other forms of equity participation, which are objects linked to subsoil use right, and are subject to issue into circulation on the organized securities market;

      5) information on the underwriter (if any);

      6) information on the organized securities market, on which the listing will be carried out;

      7) information on the number of shares or other securities being objects linked to the subsoil use right and subject to issue into circulation on the organized securities market;

      8) written confirmation of the applicant that all information about them, indicated in the application and attached documents, is true and reliable;

      9) surname, first name and patronymic (if specified in the identity document) of the person that has signed the application on behalf of the applicant, information on the identity document.

      Application for permit to issue the shares or other securities being objects linked to the subsoil use right into circulation on the organized securities market in case of their placement within the additional issue is filed by the issuer, and in cases when the issue of securities into circulation on the organized securities market is made by the holder of these shares or other securities, the application is submitted by such a holder.

      4. In the event that the provisions of this Code regarding the State's priority right apply, in addition to the information provided for in paragraphs 2 and 3 of this Article, the application for a permit shall additionally contain information on the price of the transaction for the transfer of subsoil use right (a share in it) and (or) objects linked to subsoil use right, and the procedure for its payment.

      5. Application for permit shall be accompanied by originals or notarized copies of the documents confirming the information specified therein. All documents attached to the application shall be made up in Kazakh and Russian. If the application is submitted by a foreigner or a foreign legal entity, such documents may also be drawn up in another language with a mandatory attachment to each document of translation into the Kazakh and Russian languages, which authenticity has been attested by a notary.

      6. The competent authority considers the application within a month, and for large deposits and strategic subsoil plots–within three months from the date of receiving the application and documents attached thereto.

      Within five business days from the date of receipt of the application and documents attached thereto, the competent authority submits them for consideration by the expert commission on subsoil use issues.

      The expert commission on subsoil use issues is a consultative and advisory body under the competent authority with a view to making recommendations when considering applications for issue of permits to transfer subsoil use right and (or) objects linked to subsoil use right, as well as in other cases provided for by this Code.

      Composition of the expert commission and the regulations on it are approved by the competent authority.

      The expert commission on subsoil use issues considers the application and documents attached thereto within a period of not more than fifteen business days, and for large deposits and strategic subsoil plots–no more than forty-five business days.

      For the purposes of comprehensive and full consideration of the application, the competent authority is entitled to request from the applicant additional information and (or) documents necessary for the development of recommendations.

      In case of requesting additional information and (or) documents, the time for consideration of the relevant application shall be suspended for the period lasting until the submission of such information and (or) documents.

      The competent authority shall, within five business days from the day of receiving the recommendations of the expert commission on subsoil use issues, make a decision on the application.

      7. If application for permit to transfer the subsoil use right and (or) objects linked to the subsoil use right is filed with respect to the subsoil use right at the subsoil plot, which includes a large deposit of solid minerals and (or) a strategic subsoil plot, or if the proposed transfer of a subsoil use right and (or) objects linked to subsoil use right at the relevant subsoil plot affects the interests of national security, the competent authority shall within five business days from the day of receipt of the application and documents attached thereto submit them to the national security authorities for consideration of the transfer of a subsoil use right (a share in it) and (or) objects linked to subsoil use right for compliance with national security requirements.

      If the transfer of a subsoil use right (a share in it) and (or) objects linked to subsoil use right affects national security interests, the national security authorities notify the competent authority about that within ten business days from the date of receipt of the application. In this case, the competent authority shall suspend consideration of the application until the receipt of confirmation from the national security authorities on the compliance of the transfer of the subsoil use right (a share in it) and (or) objects linked to subsoil use right with national security requirements. The competent authority shall notify the applicant of such suspension within five business days from the day of receipt of the notification from the national security authorities.

      The competent authority resumes its consideration of the application after receiving confirmation from the national security authorities.

      8. Application may be withdrawn by the applicant at any time after its submission and before the competent authority makes a decision on the merits.

      9. Based on the results of the application consideration, the competent authority shall decide whether to issue the permit or reject its issue.

      10. The competent authority rejects the issue of permit in the following cases:

      1) if transfer of the subsoil use right (share in it) and (or) objects linked to the subsoil use right entails non-compliance with the requirements for ensuring national security of the country, including the concentration of subsoil use rights;

      2) if transfer of the subsoil use right (share in it) and (or) objects linked to the subsoil use right entails concentration of rights within a subsoil use contract;

      3) if the application for permit fails to comply with the requirements of this Code;

      4) if transfer of the subsoil use right (share in it) and (or) objects linked to the subsoil use right is prohibited by this Code;

      5) if transfer of the subsoil use right (share in it) is executed over a subsoil plot at which it is prohibited to the subsoil user to carry out subsoil operations or certain types of works according to the imposed administrative penalty;

      6) the State exercising of its priority right;

      7) if transfer of the subsoil use right (share in it) and (or) objects linked to the subsoil use right does not comply with the provisions of international treaties concluded by the Republic of Kazakhstan.

      For the purposes of this Code, concentration of the subsoil use rights stands for the possession by one person or a group of persons from one state of such aggregate share in subsoil use rights and (or) objects linked to subsoil use right that is capable of creating or threatening the national security of the Republic of Kazakhstan.

      The concentration of rights under a subsoil use contract means the size of the share of one of the common owners of the subsoil use right in the contract concluded with the Republic of Kazakhstan, which allows such a participant to determine decisions on the activities of the subsoil user in accordance with the contract.

      11. Applicant may appeal against rejection of the permit issue in the judicial proceeding. Rejection of the issue permit under sub-paragraph 1) of paragraph 10 of this Article shall be made up without giving any reason therefore.

      12. Permit to transfer the subsoil use right (share in it) shall contain references to the maximum amount of share in the subsoil use right being transferred and (or) objects linked to the subsoil use right, as well as to the acquiring person.

      Permit to issue the shares or other securities being objects linked to subsoil use right into circulation shall contain a reference to the organized securities market where the issue is planned to be made and the number of shares or other securities within which the issue may be made with concluding one or several transactions.

      In case of applying the provisions of this Code regarding the State’s priority right, the permit shall additionally contain the price of the transaction for the transfer of a subsoil use right (a share in it) and (or) the transaction price for the acquisition of objects linked to subsoil use right and the procedure for their payment.

      13. Permit to transfer the subsoil use right (share in it) and (or) objects linked to the subsoil use right is granted for a period of one year. In the event that the transfer of a subsoil use right (a share in it) and (or) objects linked to the subsoil use right is not exercised within the specified period, the applicant shall apply to the competent authority for a new permit.

      Footnote. Article 45 as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 02.01.2021 № 401-VI (see Article 2 for the enforcement procedure).

Article 46. Procedure for the State exercising of its priority right

      1. In the interests of the Republic of Kazakhstan, the priority right is exercised on the basis of a decision of the competent authority through a national managing holding company or a national company according to the legislation of the Republic of Kazakhstan.

      2. The issue concerning exercising the priority right is subject to consideration by the competent authority, along with consideration of the issue of issuing a permit, provided for by paragraph 1 of Article 44 of this Code. Procedure for consideration of the issue on exercising the priority right and the adoption of a decision on it is determined by the competent authority.

      When considering the issue concerning the priority right exercising by the State, the application of the person sent to the competent authority is not subject to withdrawal or revision within three months after it has been submitted to the competent authority.

      If during the period of consideration of the application the conditions for the price of transfer of the subsoil use right (share in it) and (or) objects linked to the subsoil use right or the procedure for its payment change, the applicant shall notify the competent authority in writing of such a change. In this case, the period for consideration of the application is calculated anew from the date of notification. In the absence of such notification, the competent authority shall consider the application on the merits, considering the conditions for the transfer of the subsoil use right (a share in it) and (or) objects linked to subsoil use right and the payment procedure originally specified in the application.

      If a decision is taken on the priority right exercising by the State, the competent authority shall designate a national managing holding or a national company as the acquirer of the alienated subsoil use right (share in it) and (or) objects linked to subsoil use right in the interests of the state.

      3. On the basis of the competent authority decision on the priority right exercising by the State, national managing holding or national company shall, within five business days, apply to the person intending to effect actions on alienation of the subsoil use right (share in it) and (or) transfer of objects related to the right subsoil use, with a proposal to start negotiations on the order and timing of exercising the priority right.

      Acquisition of the subsoil use right (share in it) and (or) objects linked to the subsoil use right by the national holding company or national company for the priority right exercising by the State is carried out at the price and under the terms of payment thereof being not worse than those specified in the submitted application or notification provided for in part 3 of paragraph 2 of this Article.

      4. In the event of the alienation of the right to subsoil use (share in the right to subsoil use) and (or) objects associated with the right to subsoil use, free of charge or in case of their contribution to the authorized capital of a legal entity, their acquisition in the exercise of the priority right of the state is carried out at a market price determined in accordance with the legislation of the Republic of Kazakhstan on valuation activities.

      In case of disagreement with the acquisition price when exercising the priority right of the state, the applicant has the right to appeal the results in the manner prescribed by the laws of the Republic of Kazakhstan.

      Footnote. Article 46 as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 29.06.2020 № 351-VI (shall be enforced from 01.07.2021).

Article 47. Notification of change in control over a subsoil user

      1. The subsoil user having the right to subsoil use (share in the right to subsoil use) arisen on the basis of subsoil use contract, license for exploration or for extraction of solid minerals is obliged to notify the state body that granted such right to subsoil use about the change in the composition of persons and (or) organizations directly or indirectly controlling the activities of the subsoil user within thirty calendar days from the date of such change.

      2. Notification shall contain:

      1) information about a person, state or organization that has lost or received the control;

      for individuals–surname, first name and patronymic (if specified in the identity document) of the acquirer, place of residence, citizenship;

      for legal entities–name, location, reference to the state affiliation;

      for a state–full name of the state, name and location of the state body representing the interests of the state;

      2) the form and method of control, as well as the basis for the loss or acquisition of control.

      3. Notification shall be submitted in the form approved by the competent authority in Kazakh and Russian.

      4. The state body subject to be notified is entitled to request from the subsoil user documents (originals or notarized copies of documents) confirming information specified in the notification.

      5. For the purposes of this Code, direct control means availability of at least one of the following conditions (control methods):

      1) possession of more than twenty five percent of the right to participate in a legal entity or another organization (the right to a participating interest, right of ownership to shares, stakes and other forms of equity participation, including securities confirming the right of ownership or convertible into shares or stakes);

      2) possession of the right to vote by more than twenty five percent of all votes in the highest management body of the organization;

      3) receiving more than twenty five percent of the distributed net income of the subsoil user;

      4) possession of the right to determine the decisions of another organization according to an agreement or based on a law of the Republic of Kazakhstan.

      Indirect control means the ability of a person or organization to control another organization through a third organization(s), between which there is the direct control.

Article 48. Encumbrance of the subsoil use right

      1.The subsoil use right (share in it) may be encumbered by the rights of third parties under the procedures and conditions provided for by this Code.

      2. Transfer of the subsoil use right to trust management is prohibited, except for cases when the requirement to transfer to trust management is established by the laws of the Republic of Kazakhstan.

      3. Encumbrance of the subsoil use right (share in it), which transfer is prohibited by this Code, is not allowed.

      4. Pledge of the right to subsoil use (share in the right to subsoil use), not prohibited by this Code, is subject to state registration with the relevant state body granting such a right to subsoil use.

      Pledge of the subsoil use right (share in it) provided for in this paragraph is created from the date of its state registration.

      Registration of a pledge of the right to subsoil use (share in the right to subsoil use) is carried out in the manner determined by the authorized body in the field of registration of a pledge of movable property.

      5. Foreclosure on the subsoil use right to (share in it) is made under the procedure provided for by the civil legislation of the Republic of Kazakhstan.

      6. Particularities of the pledge of subsoil use right (share in it) under the subsoil use contracts, objects linked to the subsoil use right, subsoil use contracts, as well as enforcement of pledge are established by the Special Part of this Code.

      Footnote. Article 48 as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 02.01.2021 № 401-VI (shall be enforced from 01.03.2021).

Chapter 6. OPERATOR IN THE SUBSOIL USE

Article 49. Operator in the subsoil use

      1. An operator under a subsoil use contract or under a field under a subsoil use contract, licenses for exploration or production of solid minerals is a legal entity created or determined by the subsoil user or holders of the subsoil use right, acting as a representative of the subsoil user when conducting subsoil use operations.

      2. The operator cannot be appointed a person who is the sole owner of the right to subsoil use under the relevant contract or license for subsoil use.

      3. Relations between the operator and the subsoil user are governed by an agreement between them, concluded in a simple written form for a period not exceeding the term of the subsoil use contract or licence.

      Failure to comply with the simple written form of this agreement entails its nullity.

      4. The effect of this Chapter does not cover the activities of the management company within the framework of joint development of deposits provided for by the provisions of Article 150 of this Code.

      Footnote. Article 49 as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 29.12.2022 № 174-VII (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after the date of its first official publication).

Article 50. Procedure for assignment of the operator in the subsoil use

      1. The subsoil user shall notify the competent authority in writing of assignment of the operator in the subsoil use. Such notifications are accompanied by a notarized copy of agreement between the operator and the subsoil user.

      2. Until notifying the competent authority, the operator is not considered as assigned one.

      3. Only one operator can be assigned under one contract or licence.

      4. In case of termination of the operator's powers, the subsoil user is obliged to immediately notify the competent authority thereof.

Article 51. Liability of the operator in the subsoil use

      1. The subsoil user bears responsibility for violation of the terms and conditions of subsoil use contract or licence caused by actions of the operator

      2. For obligations of the operator arisen in connection with the representation of the the subsoil user interests, the latter bears joint and several liability. In the event of the damage inflicted by the operator to third parties as a result of subsoil use operations, the subsoil user may not to refer to the fact that the operator acted exceeding the powers.

SECTION III. SAFE USE OF THE SUBSOIL Chapter 7. SAFETY REQUIREMENTS TO THE SUBSOIL USE OPERATIONS

Article 52. Ecological safety at performance of subsoil use operations

      1. Subsoil use operations, including forecasting, planning and design of production and other facilities, shall comply with the requirements of the environmental legislation of the Republic of Kazakhstan.

      2. Environmental condition of the subsoil is ensured by regulation of the maximum permissible emissions, restriction or prohibition of the subsoil use activities or certain types thereof.

      3. In cases provided for by the environmental legislation of the Republic of Kazakhstan, subsoil use operations without an appropriate environmental permit or a positive conclusion of the state environmental expertise are prohibited.

      Footnote. Article 52 as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 02.01.2021 № 401-VI (shall be enforced from 01.03.2021).

Article 53. Industrial safety at performance of the subsoil use operations

      1. Subsoil use operations, including design of production and other facilities, shall comply with the requirements of industrial safety.

      2. The subsoil user shall ensure compliance with the rules and regulations for safe performance of the works provided for by the legislation of the Republic of Kazakhstan, as well as taking measures aimed at prevention and mitigation of emergencies and accidents, and prevention of occupational diseases

      3. Subsoil use operations that pose a threat to life and health of people and infliction of material damage to individuals and legal entities, are prohibited.

      4. In cases provided for by this Code, subsoil use without positive conclusion of expertise in the field of industrial safety is prohibited.

      5. At performance of works associated with the subsoil use, the following shall be provided:

      1) study and observation by employees of rules and regulations for the safe conduct of work, as well as the planning and implementation of measures aimed at prevention and elimination of accidents;

      2) suspension of work in the event of immediate threat to the life of workers, removal of people to a safe place and implementation of the activities required to identify the danger;

      3) use of machinery, equipment and materials, maintenance of buildings and structures in a state meeting the requirements of the safety rules and norms, and sanitary standards;

      4) registration, proper storage and transportation of explosive materials and hazardous chemicals, as well as their correct and safe use;

      5) elaboration with due regard to the best practices and implementation of special integrated organizational and technical measures providing the improvement of the mine atmosphere composition, enhancement of the technology in mining works and of the use of collective and individual protective means aimed to prevent occupational diseases and industrial traumatism;

      6) implementation of specific measures for forecasting and preventing sudden breakthroughs of water, emissions of gases, minerals and rocks, as well as crush bursts;

      7) timely update of technical documentation and plans for liquidation of accidents with information specifying the boundaries of safe work areas;

      8) fulfillment of other requirements provided for by the legislation of the Republic of Kazakhstan on civil protection.

Chapter 8. MITIGATION OF THE SUBSOIL USE CONSEQUENCES

Article 54. General provisions on mitigation of the subsoil use consequences

      1. A subsoil user is obliged to mitigate the consequences of subsoil use operations at the subsoil plot provided to them, unless otherwise set out by this Code.

      2. Mitigation of the subsoil use consequences consists in the set of measures taken to bring the production facilities and land plots into a state that ensures the safety of population life and health and protection of the environment under the procedures provided for by the legislation of the Republic of Kazakhstan.

      3. Liquidation is carried out at the subsoil plot, for which subsoil use rights have been terminated, except for the cases set out by this Code.

      Mitigation of the consequences of the subsoil use operations may be made before the subsoil use licence or contract is terminated with the purpose to terminate the right to use part of the subsoil plot, and to reduce the volume of liquidation works (progressive liquidation), as well.

      4. Termination of the subsoil use licence or contract shall not entail termination of obligations to mitigate the consequences of subsoil use.

      5. Particularities of mitigation of consequences of the subsoil use operations with due regard to their types are determined by the Special Part of this Code.

      6. The procedure for acceptance of the results of the survey and work to eliminate the consequences of subsoil use operations is determined by the competent authority together with the authorized body in the field of environmental protection.

      Footnote. Article 54 as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 02.01.2021 № 401-VI (shall be enforced from 01.03.2021).

Article 55. Financing the mitigation of subsoil use consequences

      1. Liquidation measures are carried out at the expense of a subsoil user or a person that was the subsoil user immediately before termination of the relevant licence or subsoil use contract.

      2. In the cases provided for by this Code, the subsoil user shall be obliged to provide security for the performance of its liquidation obligations. The provision by the subsoil user of such security does not relieve from the obligation to eliminate the consequences of subsoil use.

      3. Security for performance of obligation to mitigate the consequences of subsoil use is made in favor of the Republic of Kazakhstan.

      In case of failure to perform (improper performance) the obligation on mitigation within the period established according to this Code, the amount of provided security shall be subject to recovery in favor of the Republic of Kazakhstan by the state body either being a party to the contract and (or) the body that issued the subsoil use licence.

      If the amount of relevant security is insufficient to cover the expenses under the relevant liquidation project, the State is entitled to receive the deficient amount from the property of the person that was obliged to mitigate the consequences of subsoil use.

      4. Performance of the liquidation obligation by a subsoil user may be secured by guarantee, pledge of the bank deposit and (or) insurance.

      5. Security is provided separately for each subsoil plot.

      It is prohibited to conduct subsoil use operations that require mitigation of their consequences, without the security provided according to this Code.

      6. Alienation of the subsoil use right (share in it) by the subsoil user to a third person does not exempt the subsoil user from the mitigation obligations until the acquirer of the subsoil use right (share in it) has provided security in the amount determined according to this Code.

      7. In case of the provided security seizure to conform to the requirements of this code or its termination, for the reasons beyond the control of subsoil user,, the subsoil user is obliged to replace such security within sixty calendar days. If within the specified period such replacement has failed to be made by the subsoil user, the latter shall immediately suspend subsoil operations. Resumption of subsoil use operations is allowed only after restoration or replacement of the security.

      8. The provided security for the fulfillment of obligations to eliminate the consequences of subsoil use operations must comply with the requirements of this Code and other legislative acts of the Republic of Kazakhstan (appropriate security).

      9. The procedure for submitting and accounting for the security of fulfillment of obligations to eliminate the consequences of subsoil use operations accepted by the state body is determined by the competent authority.

      Footnote. Article 55 as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 02.01.2021 № 401-VI (shall be enforced from 01.03.2021); dated 29.12.2022 № 174-VII (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after the date of its first official publication).

Article 56. Guarantee as a security for performance of liquidation obligation

      1. By virtue of the guarantee, the guarantor shall be liable to the Republic of Kazakhstan for the payment of the full amount of money determined in accordance with this Code, in the event that the subsoil user fails to perform its obligation to eliminate the consequences of subsoil use in accordance with this Code.

      2. Any second-tier bank, foreign bank or organization the shares of which are circulating on the organized securities market may serve as a guarantor. If the guarantor is a foreign bank or an organization whose shares are traded on an organized securities market, such guarantors must meet the conditions for a minimum individual credit rating in foreign currency, determined by the competent authority, unless otherwise provided by this Code.

      3. Obligation of the bank on the guarantee issued by it according to this Article shall terminate not earlier than completion of the liquidation.

      4. Guarantee is provided in Kazakh and Russian according to the standard form approved by the competent authority.

      Guarantee issued by a foreign person may be made up in a foreign language with mandatory translation into Kazakh and Russian the authenticity of which shall be notarized.

      5. Peculiarities of guarantees provided as security for the performance of obligations to eliminate the consequences of subsoil use operations are established by the Special Part of this Code.

      Footnote. Article 56 as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 29.12.2022 № 174-VII (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after the date of its first official publication).

Article 57. Pledge of the bank deposit as a security for mitigation

      1. By virtue of the pledge of a bank deposit, in case of non-fulfillment by the subsoil user of the liquidation obligations the Republic of Kazakhstan a to receive satisfaction from the amount of the pledged bank deposit, on a pre-emption basis before other creditors of the subsoil user. 

      2. Only a bank deposit placed with a second-tier bank of the Republic of Kazakhstan or with the National Postal Operator may be the subject of pledge in accordance with this Article.

      4. The requirements to amount of the bank deposit, being a security, are established by this Code.

      5. It is prohibited to repledge the bank deposit being a security.

      6. In the event of the liquidation of a subsoil user being a legal entity, including its bankruptcy, subject of the pledge is not included in the bankruptcy estate, and the pledgee is not a creditor participating in satisfaction of its claims at the expense of other property of the subsoil user.

      7. A bank deposit pledge agreement as a way to ensure the fulfillment of obligations to eliminate the consequences of subsoil use operations is concluded in Kazakh and Russian languages in accordance with the standard form.

      The procedure for concluding a bank deposit pledge agreement and its standard form are approved by the competent authority.

      Footnote. Article 57 as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 02.01.2021 № 401-VI (shall be enforced from 01.03.2021); dated 28.12.2023 № 52-VIII (enacted sixty calendar days after the date of its first official publication).

Article 58. Insurance as a security for mitigation

      1. To secure its obligations to mitigate the consequences of subsoil use, the subsoil user is entitled to conclude an insurance contract with an insurance organization, by virtue of which the failure of the subsoil user to fulfill obligations to liquidate the consequences of subsoil use under the procedure provided for by this Code (insurance event) entails the payment of the insurance amount in favor of the Republic of Kazakhstan (beneficiary).

      The object of insurance is the property interest of a subsoil user associated with the fulfillment of its obligations to eliminate the consequences of subsoil use operations in the manner and within the time limits established by this Code.

      The requirement to the insurance company to pay the sum insured is subject to unconditional and mandatory execution within one month from the date of receipt by the insurance company of such a demand. In case of non-fulfillment and (or) improper fulfillment or violation of the deadlines for the fulfillment of the specified requirement, the insurance company bears responsibility established by the laws of the Republic of Kazakhstan.

      1-1. An insurance contract in order to ensure the fulfillment of obligations to eliminate the consequences of subsoil use operations is concluded in accordance with a standard form approved by the competent authority in agreement with the authorized body for regulation, control and supervision of the financial market and financial organizations. The term of the insurance contract must be:

      1) for a license for exploration of solid minerals, at least eight years (when it is issued) or at least the remaining term of the license and an additional two years calculated from the date of expiration of the term of the license for exploration;

      2) for a license for extraction of solid minerals for at least three years;

      3) for a license for extraction of common minerals for at least three years;

      4) for a license to use subsoil space for the purpose of locating and (or) operating facilities for accommodating techno-genic mineral formations of mining and (or) ore-dressing production for at least three years;

      5) for a mining license for at least four years.

      2. In the part not regulated by this Code, relations on insurance provided for by this article are regulated by the civil legislation of the Republic of Kazakhstan.

      Footnote. Article 58 as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 02.01.2021 № 401-VI (shall be enforced from 01.03.2021).

SECTION IV. STATE ADMINISTRATION IN THE SUBSOIL USE Chapter 9. SYSTEM OF STATE BODIES IN THE SUBSOIL USE

Article 59. Government of the Republic of Kazakhstan

      In the subsoil use, the Government of the Republic of Kazakhstan shall:

      1) arrange management of the subsoil as an object of the state property, develop the main directions of state policy in the subsoil use, strategic and tactical measures for its implementation;

      2) establish restrictions and prohibitions on the use of subsoil in order to ensure national security, safety of the population life and health and environmental protection;

      3) approve the list of strategic subsoil plots;

      4) perform other functions entrusted to it by the Constitution, this Code, other laws of the Republic of Kazakhstan and acts of the President of the Republic of Kazakhstan.

Article 60. Competent authority

      For the purposes of implementation of the state policy and representation of the interests of the Republic of Kazakhstan in the subsoil use, the Government of the Republic of Kazakhstan determines the competent authority, which is the central executive body.

      The competent authority represents the interests of the Republic of Kazakhstan and implements the state policy in the subsoil use on solid minerals and hydrocarbons through:

      1) development and approval of the state subsoil fund management program;

      2) development and approval of the legal acts in the subsoil use in cases provided for by this Code;

      2-1) consideration of draft documents on standardization within the competence, as well as preparation of proposals for development, introduction of amendments, revision and cancellation of national, intergovernmental standards, national classifications of technical and economic information and recommendations on standardization for submission to the authorized authority for standardization;

      2-2) implementation on the terms of voluntary participation of pilot projects on automation of monitoring of subsoil users' fulfillment of obligations under the subsoil use contract (license), the procedure of granting through information systems of the subsoil use right, registration of transfer or pledge of the subsoil use right and (or) objects related to the subsoil use right in the manner determined by the competent authority;

      3) granting and termination of the subsoil use rights for hydrocarbon exploration and production, uranium production, exploration and production of solid minerals;

      4) control over compliance of the subsoil users with the terms and conditions of contracts in the field of hydrocarbons and uranium production, as well as the terms of licences for exploration and production of solid minerals;

      5) provision of access to information about subsoil use licences issued by it and contracts concluded;

      6) submission of annual report to the Government of the Republic of Kazakhstan on the course of performing the terms of subsoil use contracts concluded and licences issued by it;

      7) recovery of penalties for failure to perform the terms and conditions of subsoil use contract or licence;

      8) exercising other powers provided for by this Code, other laws of the Republic of Kazakhstan, acts of the President of the Republic of Kazakhstan and the Government of the Republic of Kazakhstan.

      Footnote. Article 60 as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan № 184-VI dated 05.10.2018 (shall be enforced upon expiry of six months after its first official publication); dated 28.12.2023 № 52-VIII (effective sixty calendar days after the date of its first official publication).

Article 61. Authorized body in the solid minerals

      The authorized body in the solid minerals implements the state policy on regulating the operations for exploration and production of solid minerals, except for uranium, through:

      1) development and approval of the legal acts in regulation of the operations for exploration and production of solid minerals, except for uranium, in cases provided for by this Code and other laws of the Republic of Kazakhstan;

      1-1) consideration of draft documents on standardization within the competence, as well as preparation of proposals for development, introduction of amendments, revision and cancellation of national, intergovernmental standards, national classifications of technical and economic information and recommendations on standardization for submission to the authorized authority for standardization;

      1-2) development and approval of technical regulations;

      2) execution of the state control over observance by subsoil users of the procedure for acquiring goods, works and services at performance of operations on production of solid minerals, except for uranium;

      3) excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 02.01.2021 № 401-VI (shall be enforced from 01.07.2021);

      4) issue of permit for extraction of the rock mass and (or) displacement of the soil at exploration site in the volume exceeding one thousand cubic meters;

      5) regulation of the operations for exploration and production of solid minerals, except for uranium production operations;

      6) state control over the conduct of operations for exploration and production of solid minerals, except for the operations on production of uranium and commonly occurring minerals;

      6-1) conclusion of agreements with the National Chamber of Entrepreneurs of the Republic of Kazakhstan and subsoil users to stimulate entrepreneurship;

      6-2) development and approval of the rules for concluding, amending, supplementing and terminating an agreement on stimulating entrepreneurship, as well as monitoring their implementation, a standard form of an agreement on stimulating entrepreneurship together with authorized bodies in the field of hydrocarbons and uranium mining;

      7) exercising other powers provided for by this Code, other laws of the Republic of Kazakhstan, acts of the President of the Republic of Kazakhstan and the Government of the Republic of Kazakhstan.

      Footnote. Article 61 as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan № 184-VI dated 05.10.2018 (shall be enforced upon expiry of six months after its first official publication); dated 30.12.2020 № 397-VI (shall be enforced six months after the day of its first official publication); dated 02.01.2021 № 401-VI (shall be enforced from 01.03.2021); dated 15.11.2021 № 72-VII (shall be enforced from 01.01.2022).

Article 62. Authorized body in the hydrocarbons

      Authorized body in the hydrocarbons implements the state policy in the field of hydrocarbons through:

      1) development and approval of the legal acts in the field of hydrocarbons in cases stipulated by this Code;

      2) development and approval of the standard technical documents in the field of hydrocarbons;

      2-1) consideration of draft documents on standardization within the competence, as well as preparation of proposals for development, introduction of amendments, revision and cancellation of national, intergovernmental standards, national classifications of technical and economic information and recommendations on standardization for submission to the authorized authority for standardization;

      3) regulation of the subsoil use operations on hydrocarbons;

      3-1) monitoring the fulfillment by subsoil users of their obligations to purchase goods, works and services from Kazakhstani producers, attract Kazakhstani personnel, train Kazakhstani personnel, finance research, scientific, technical and (or) development works, as well as the acquisition by subsoil users and their contractors of goods, works and services used in hydrocarbon exploration or production operations;

      3-2) formation and maintenance of a register of goods, works and services used in conducting subsoil operations on hydrocarbons, and their producers, including the criteria for their assessment for inclusion in this register in the order established by the competent authority in the field of hydrocarbons;

      4) execution of the state control in the subsoil use operations on hydrocarbons;

      5) execution of the state control over compliance with the provisions of project documents;

      6) maintaining the unified database of oil and raw gas production and turnover;

      7) drafting of the schedules of the supply of oil for processing in the Republic of Kazakhstan and abroad to meet the needs of domestic market of petroleum products;

      8) issue of permits for creation and deployment of offshore facilities used for exploration and (or) production of hydrocarbons on the sea and inland waters;

      9) issue of permits authorizations for flaring of the raw gas;

      10) maintaining the national balance of production, sales and consumption of hydrocarbons;

      11) execution of the state control over observance by subsoil users of the procedure for procurement of goods, works and services at performance of the operations on exploration and (or) production of hydrocarbon;

      11-1) conclusion of agreements with the National Chamber of Entrepreneurs of the Republic of Kazakhstan and subsoil users to stimulate entrepreneurship;

      11-2) development and approval of rules for concluding, amending, supplementing and terminating an agreement on stimulating entrepreneurship, as well as monitoring their implementation, a standard form of an agreement on stimulating entrepreneurship together with authorized bodies in the field of uranium mining and solid minerals;

      12) developing and approving the national plan of preparedness and response for liquidation of oil spills on the sea, inland waters and in the preservation zone of the Republic of Kazakhstan jointly with authorized bodies in the field of civil protection and commercial navigation;

      13) exercising other powers provided for by this Code, other laws of the Republic of Kazakhstan, acts of the President of the Republic of Kazakhstan and the Government of the Republic of Kazakhstan.

      Footnote. Article 62 as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan № 184-VI dated 05.10.2018 (shall be enforced upon expiry of six months after its first official publication); dated 15.11.2021 № 72-VII (shall be enforced from 01.01.2022); № 101-VII of 03.01.2022 (shall be put into effect sixty calendar days after the date of its first official publication).

Article 63. Authorized body in the uranium production

      Authorized body in the uranium production implements the state policy through:

      1) development and approval of the legal acts in the uranium production in the cases provided for by this Code;

      2) development and approval of the standard technical documents in the field of uranium production;

      2-1) consideration of draft documents on standardization within the competence, as well as preparation of proposals for development, introduction of amendments, revision and cancellation of national, intergovernmental standards, national classifications of technical and economic information and recommendations on standardization for submission to the authorized authority for standardization;

      3) regulation of the subsoil use operations on uranium production;

      3-1) monitoring subsoil users' fulfillment of their obligations to purchase goods, works and services from Kazakhstani producers, attract Kazakhstani personnel, train Kazakhstani personnel, finance research, scientific, technical and (or) development works, as well as the purchase of goods, works and services used in uranium mining operations by subsoil users and their contractors;

      3-2) development and maintenance of a register of goods, works and services used in uranium mining operations and their producers, including criteria for their assessment for inclusion in this register as determined by the uranium mining authority;

      4) execution of the state control over uranium production operations;

      5) execution of the state control over compliance with the provisions of project documents for uranium production;

      6) execution of the state control over the rational and integrated use of the subsoil at uranium production;

      7) execution of the state control over observance by subsoil users of the procedure for procurement of goods, works and services at performance of uranium production operations;

      7-1) conclusion of agreements with the National Chamber of Entrepreneurs of the Republic of Kazakhstan and subsoil users to stimulate entrepreneurship;

      7-2) development and approval of the rules for concluding, amending, supplementing and terminating an agreement on stimulating entrepreneurship, as well as monitoring their implementation, a standard form of an agreement on stimulating entrepreneurship together with authorized bodies in the field of hydrocarbons and solid minerals;

      8) exercising other powers provided for by this Code, other laws of the Republic of Kazakhstan, acts of the President of the Republic of Kazakhstan and the Government of the Republic of Kazakhstan.

      Footnote. Article 63 as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan № 184-VI dated 05.10.2018 (shall be enforced upon expiry of six months after its first official publication); dated 15.11.2021 № 72-VII (shall be enforced from 01.01.2022); № 101-VII of 03.01.2022 (shall be entered into force sixty calendar days after the date of its first official publication).

Article 64. Authorized body for subsoil study

      The authorized body for subsoil study implements the state policy in the geological survey of subsoil and subsoil space use through:

      1) granting the subsoil use right for geological survey and subsoil space use;

      2)arrangement and performance of the state geological survey of subsoil;

      3) regulation of operations on geological survey and subsoil space use;

      4) execution of the state control over geological exploration operations, as well as operations on the subsoil space use;

      5) execution of the state control over compliance with the requirements of this Code on accounting, storage, security and reliability of geological information;

      6) provision of access to geological information being non-confidential, as well as information on the subsoil use licences issued by it;

      7) arrangement and maintenance of the state records with regard to existing objects of placement of man-made mineral formations;

      8) the state monitoring of subsoil, collection and generalization of geological information;

      9) maintenance of the unified cadastre of the state subsoil fund;

      10) participation in the management of the state water cadastre in the part of underground waters;

      11) participation in development of the program for management of the state subsoil fund;

      12) development and approval of the map for identification of blocks with appropriate coordinates and individual codes;

      13) interaction and coordination with the competent authority on determining the boundaries of the subsoil plots granted for use, the use of geological information and other issues provided for by this Code;

      14) performing liquidation and conservation of ownerless flowing and emergency wells;

      15) approval of changes in the projects of prospecting and evaluation works on underground waters under the licences issued for geological survey of subsoil;

      16) arrangement and conducting of the state expertise of reserves of underground waters sites;

      16-1) development and approval of a methodology for classifying fields and forecast resources, instructions for calculating mineral reserves, including those related to unconventional hydrocarbons;

      17) development and approval of the statutory legal acts in geology and geological survey of subsoil in cases provided for by this Code and other laws of the Republic of Kazakhstan;

      17-1) consideration of draft documents on standardization within the competence, as well as preparation of proposals for development, introduction of amendments, revision and cancellation of national, intergovernmental standards, national classifications of technical and economic information and recommendations on standardization for submission to the authorized authority for standardization;

      17-2) development and approval of minimum requirements for exploration of solid mineral deposits;

      18) control over compliance of subsoil users with terms of their licence for geological survey of subsoil and subsoil space use licence;

      19) approval of the time standards and quotations for conducting works on the state geological survey of subsoil;

      20) acceptance and transfer of wells and technological units to the balance of a subsoil user;

      21) exercising other powers provided for by this Code, other laws of the Republic of Kazakhstan, acts of the President of the Republic of Kazakhstan and the Government of the Republic of Kazakhstan.

      Footnote. Article 64 as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan № 184-VI dated 05.10.2018 (shall be enforced upon expiry of six months after its first official publication); dated 30.06.2022 № 130-VII (shall be enforced upon expiry of sixty calendar days after the date of its first official publication); dated 28.12.2023 № 52-VIII (enacted sixty calendar days after the date of its first official publication).

Article 65. Local executive bodies of a region, the city of republican significance, the capital

      Local executive bodies of regions, cities of republican significance and capital participate in implementation of the state policy in subsoil use through:

      1) granting the subsoil use right to conduct operations on production of commonly occurring minerals and artisanal mining;

      2) control over the compliance of subsoil users with the terms of licences for production of commonly occurring minerals, artisanal mining and performing state control over operations for production of commonly occurring minerals, artisanal mining;

      3) control over observance by subsoil users of the conditions of artisanal mining provided for by an artisanal mining licence and this Code;

      4) granting the rights for, and reserving the land plots being in state ownership, according to the land legislation of the Republic of Kazakhstan for the purposes of subsoil use;

      5) re-registration of the rights to for land plot in favor of a trustee on the basis of the contract for subsoil plot trust management to be concluded according to Article 108 of this Code;

      6) regulation of development of the territories with mineral occurrences, keeping records of geological, geomorphological and hydrogeological objects of the state nature reserve fund of local significance and subsoil plots that are of special ecological, scientific, historical-cultural and recreational value, classified as specially protected natural areas of local significance;

      7) arrangement and conducting of the state geological survey of subsoil on underground waters for process and potable water supply to settlements;

      8) provision of access to information on licences issued by them for production of commonly occurring minerals and artisanal mining;

      8-1) consideration of draft documents on standardization within the competence, as well as preparation of proposals for development, introduction of amendments, revision and cancellation of national, intergovernmental standards, national classifications of technical and economic information and recommendations on standardization for submission to the authorized authority for standardization.

      9) exercising, in the interests of municipal state administration, other powers vested to local executive bodies by the legislation of the Republic of Kazakhstan.

      Footnote. Article 65 as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan № 184-VI dated 05.10.2018 (shall be enforced upon expiry of six months after its first official publication).

Chapter 10. SUPERVISION AND NOTIFICATIONS IN THE SUBSOIL USE

Article 66. Control over compliance by subsoil users with the terms and conditions of subsoil use contracts and (or) licences

      1. Control over compliance by the subsoil users with the terms and conditions of their subsoil use contracts, including production sharing agreements, and (or) licences is carried out by the competent authority (state body that is a party to a subsoil use contract and (or) the body that issued a subsoil use licence).

      Procedure for monitoring compliance with the terms and conditions of subsoil use contracts, including production sharing agreements, and (or) licences is determined by the competent authority.

      2. Control over observance by subsoil users of the terms and conditions of subsoil use contracts, including production sharing agreements, and (or) licences, is carried out by monitoring compliance of subsoil users with their subsoil use contract (licence) and (or) visiting a subsoil user, as well as facilities on which subsoil use operations are (have been) conducted according to the terms of the subsoil use contracts and (or) licences.

      Monitoring of the fulfillment by subsoil users of obligations under the subsoil use contract (license) shall be carried out by the competent authority (the state body that is a party to the contract and (or) that issued a license for subsoil use) through analysis of reports submitted by subsoil users in accordance with this Code, space monitoring data containing signs of violations of the legislation of the Republic of Kazakhstan, and information obtained from other sources in accordance with the legislation of the Republic of Kazakhstan.

      Procedure for monitoring of compliance of the subsoil users with obligations under the subsoil use contract (licence) is determined by the competent authority.

      Footnote. Article 66 as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 21.05.2024 № 86-VIII (effective sixty calendar days after the date of its first official publication).

Article 67. State control over compliance with the requirements of the legislation of the Republic of Kazakhstan on subsoil and subsoil use

      1. The state control over compliance with the requirements of the legislation of the Republic of Kazakhstan on subsoil and subsoil use at performance of subsoil use operations is carried out by state bodies according to their competence in the following fields:

      1) study and use of the subsoil;

      2) performance of subsoil use operations on hydrocarbons and production of uranium.

      2. State control in the areas specified in paragraph 1 of this Article shall be carried out in the form of inspection, preventive control with a visit to the subject (object) of control and preventive control without a visit to the subject (object) of control.

      2-1. Inspection and preventive control with a visit to the subject (object) of control shall be carried out in accordance with the Entrepreneur Code of the Republic of Kazakhstan.

      3. Preventive control without visiting the performer (target) of control is carried out in accordance with this Code and the Entrepreneur Code of the Republic of Kazakhstan

      Footnote. Article 67 as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 24.05.2018 № 156-VI (order of enforcement, see in subparagraph 3), paragraph 1 of Article 2); dated 06.04.2024 № 71-VIII (effective sixty calendar days after the date of its first official publication).

Article 67-1. Procedure for performance of preventive control without visiting the performer (target) of control

      1. Preventive control without visiting the performer (target) of control is effected by the authorized body in subsoil study or its territorial subdivision with regard to subsoil users in accordance with sub-paragraphs 4) and 5) of Article 64 of this Code.

      Targets of control are: the area of geological study and use of the subsurface space, as well as geological information.

      2. The purposes of preventive control without visiting the control performer (target) are: the timely suppression and prevention of violations, granting to the control performers the right to independent elimination of the violations revealed by the authorized body in subsoil study or its territorial subdivision upon the results of preventive control without visiting the control performer (target), and reducing the administrative burden thereon.

      3. Preventive control without visiting the performer (target) of control is performed by analysis of geological reports, reports on the extracted minerals and data on the normalized losses submitted to the authorized body for subsoil study in accordance with this Code, as well as of other information on the activity concerning the control performer.

      In case of the violations revealing upon the results of preventive control without visiting the control performer (target) in the actions (omission to act) of control performers by officials of the authorized body in subsoil study or its territorial subdivision performing preventive control without visiting the performer (target) of control, information letter (notification) is formalized and sent to the subject of control within ten business days from the day when violations were revealed under the procedure envisaged by Article 68 of this Code.

      4. The control performer hat has received the information letter (notification) on elimination of violations revealed upon the results of preventive control without visiting the performer (target) of control, within ten business days from the day following the day of its delivery is obliged to submit the plan of measures to eliminate violations with an indication of specific timeline of their elimination to the authorized body for subsoil study or its territorial subdivision.

      In case of disagreement with the violations indicated in the information letter (notification), the control performer is entitled to send the objection to the authorized body for subsoil study or its territorial subdivision that has sent the information letter (notification) within five business days from the day following the day of delivery of the information letter (notification).

      5. Failure to eliminate the violations revealed upon the results of preventive control without visiting the performer (target) of control within the established timeline, as well as failure to submit, in due time, the plan of measures to eliminate violations entail the appointment of the preventive control with a visit to the performer (target) of control by inclusion in the semi-annual list of conducting preventive control with a visit to the performer (target) of control.

      6. Preventive control without visiting the performer (target) of control is executed no more than once a year.

      Footnote. Chapter 10 is supplemented by article 67-1 in accordance with the law of the Republic of Kazakhstan dated 24.05.2018 No 156-VI (for the procedure, see subparagraph 3) paragraph 1 of Art. 2).

Article 68. Notifications in the subsoil use

      1. Participants in relations regulated by this Code are informed by means of notices made in writing and (or) publications in periodicals distributed throughout the territory of the Republic of Kazakhstan, as well as by posting on the Internet resource of the relevant state body, in Kazakh and Russian.

      2. Unless otherwise provided for by the legislation of the Republic of Kazakhstan, the notice sent according to this Code shall contain information about the person to whom it is addressed, the ground for sending the notice, content of the notice, information about the senders, their signature.

      The person that sent the notice and not conforming to the first part of this paragraph is deprived of possibility to refer to the fact that it was sent in a proper way, unless they prove that the existing discrepancies were not material in view of the specific circumstances.

      If the notice was sent by a representative of the person on behalf and for the benefit of which it was sent, the notice shall also contain information about the powers of the representative. The effect of this part does not apply to officials of state bodies acting according to official powers, determined by legal acts of the relevant state body and (or) the legislation of the Republic of Kazakhstan.

      The notice shall be sent by post and (or) using of the means of communication that ensure the notice recording.

      Notices in the form of electronic documents or with the use of electronic means of communication under paragraph 4 of this Article are considered as notices in writing.

      3. Unless otherwise provided for by this Code, state bodies notify an indefinite and (or) certain circle of persons through publication in periodicals distributed throughout the territory of the Republic of Kazakhstan, as well as posting on the Internet resource of the state body.

      Events reported in such notifications shall occur not earlier than fifteen calendar days from the date of publication, unless another time limit is contemplated by this Code.

      Notifications, notices and messages provided for in paragraph 3 of Article 47, paragraphs 1 and 4 of Article 50, paragraph 5 of Article 106, paragraph 4 of Article 107, paragraphs 2, 4 and 5 of Article 133, paragraph 3 of Article 146, paragraph 2 of Article 149, paragraphs 1 and 4 of Article 163, paragraph 3 of Article 164, paragraphs 2, 4 and 5 of Article 181 of this Code are sent through the unified state subsoil use management system in accordance with the procedure determined by the competent authority.

      5. Statements and proposals provided for in paragraph 5 of Article 115, paragraph 4 of Article 117, paragraph 5 of Article 118, paragraph 8 of Article 119, paragraph 2 of Article 120, paragraph 5 of Article 133, paragraph 1 of Article 169, paragraph 2 of Article 170, paragraph 5 of Article 171, paragraph 2 of Article 173 and paragraph 5 of Article 181 of this Code, are submitted through the unified state subsoil use management system in accordance with the procedure determined by the competent authority.

      Footnote. Article 68 as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 14.07.2022 № 141-VII (effective from 01.01.2024).

Chapter 11. STATE SUBSOIL FUND

Article 69. Management of the state subsoil fund

      1. The state subsoil fund consists of the subsoil plots being in use, as well as of the subsoil being not in use within the territory of the Republic of Kazakhstan.

      2. Management of the state subsoil fund is carried out on the basis of the state subsoil fund management program according to the main directions of state policy in the sphere of subsoil use, strategic and tactical measures for its implementation under the procedure envisaged by this Code.

Article 70. State subsoil fund management program

      1. The state subsoil fund management program is developed with the purposes of implementing the state policy in the field of rational management of the state subsoil fund and reproduction of the mineral and raw material base of the Republic of Kazakhstan.

      2. The state subsoil fund management program is developed on the basis of analysis of the prospects for development of the subsoil use and with due regard to:

      1) the need to ensure national, environmental and energy security of the Republic of Kazakhstan;

      2) international obligations of the Republic of Kazakhstan;

      3) approved documents of the state planning system of the Republic of Kazakhstan;

      4) the needs of the Republic of Kazakhstan in relevant types of minerals and (or) products of their processing;

      5) the need to replenish and increase the mineral and raw material base of the Republic of Kazakhstan by types of minerals;

      6) ecological and social economic prospects for the development of regions;

      7) information of the unified cadastre of the state subsoil fund;

      8) information on the possession by a single person or group of persons from one state of the aggregate share in the subsoil use rights and (or) objects linked to subsoil use right;

      9) information of the state monitoring of subsoil;

      10) generalization and analysis of geological information;

      11) capabilities of the existing infrastructure.

      3. The state subsoil fund management program contains:

      1) geographical coordinates of the territories within which the state geological survey of the subsoil is planned to be made;

      2) geographical coordinates of territories within which subsoil plots are provided:

      for exploration or production of the solid minerals;

      for exploration and production or production of hydrocarbons on the basis of auction;

      for exploration and production or production of hydrocarbons as complex projects;

      3) geographical coordinates of specially protected natural territories, territories of curative, recreational and historical-cultural lands, approved by the authorized body in the field of natural areas of preferential protection;

      4) geographical coordinates of lands for defense and state security needs, territories of settlements, water fund lands; 

      5) other information required for implementation of the state policy in subsoil management.

      In addition to the information provided for in sub-paragraphs 1) to 5) of this paragraph, state subsoil fund management program may contain a reference to the territory(-ies) within which the subsoil use right can only be granted to a national company for exploration and production or production of hydrocarbons, as well as for the exploration or production of uranium at a uranium or rare earth-uranium deposit.

      4. In the cases established by this Code, state subsoil fund management program contains minimum requirements for volumes and types of works at the subsoil plot provided for hydrocarbons exploration.

      When holding an auction for granting subsoil use right for hydrocarbons, the competent authority is entitled to establish higher minimum requirements for volumes and types of work than those defined in the state subsoil fund management program.

      5. Unless otherwise stated by this Code, the competent authority shall not be entitled to provide subsoil plots for conducting exploration or production of solid minerals or exploration and (or) hydrocarbon production operations in territories not defined in the state subsoil fund management program.

      6. The authorized body for subsoil study within two calendar days after the approval of the state subsoil fund management program publishes in the public domain information on subsoil plots included in the state subsoil fund management program.

      The list and composition of information on subsoil plots included in the program for managing the state subsoil fund, subject to publication in the public domain, are approved by the authorized body for the study of subsoil together with the competent body.

      7. The program for managing the state subsoil fund is posted in the public domain on the Internet resource of the competent authority in Kazakh and Russian.

      Footnote. Article 70 as amended by the Laws of the Republic of Kazakhstan dated 14.07.2022 № 141-VII (shall be enforced from 01.01.2023); dated 29.12.2022 № 174-VII (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after the date of its first official publication).

Article 71. Keeping track of the status of state subsoil fund

      1. For the purposes of keeping track of the status of state subsoil fund the following shall be made:

      1) maintaining the unified cadastre of the state subsoil fund;

      2) state monitoring of subsoil;

      3) collection, storage, systematization, generalization and analysis of geological information.

      2. Information on the status of subsoil shall be based on the results of geological survey of subsoil, as well as geological information, reports and other documents submitted by subsoil users according to this Code.

Article 72. Unified cadastre of the state subsoil fund

      1. Unified cadastre of the state subsoil fund contains:

      1) information on the state accounting of minerals, their manifestations and on the objects of the subsoil space;

      2) information on subsoil plots granted for use for geological survey of subsoil, exploration and (or) production of hydrocarbons, solid minerals, commonly occurring minerals, subsoil space use, as well as artisanal mining.

      3) information on liquidated production facilities of hydrocarbon and solid minerals, commonly occurring minerals, artisanal mining, burial of harmful substances, radioactive waste and discharge of sewage into the subsoil;

      4) information on state registration of operating facilities for the placement of man-made mineral formations.

      2. The state accounting of minerals contains information on deposits of minerals, the quantity and quality of the main and jointly occurring minerals, the components contained therein, mining engineering, hydrogeological, ecological and other characteristics of the deposit of industrial significance, their location, degree of study, extent of industrial development, production, losses and mineral endowment of industry, as well as changes in the assessment of resources and reserves of minerals for the reporting year as a result of their production or re-assessment of resources and (or) reserves of minerals.

      For each manifestation of minerals, geological and economic data on the forecast (perspective) resources of minerals, hydrogeological and other characteristics of their manifestation are recorded.

      Information on the objects of the subsoil space includes data on the location coordinates and characteristics of the cavity of the subsoil, the possibility of placing industrial, economic and other objects and substances therein and the implementation of technological and other processes therein.

      3. Identification characteristics which allow to determine the subsoil plot within its spatial boundaries, its size and location, information on the subsoil user, documents based on which the subsoil use right was granted, information on the pledge of the subsoil use right, reporting and other documentation submitted by the subsoil user, geological information are recorded for each subsoil plot

      4. Information on liquidated production facilities of hydrocarbons, solid minerals, commonly occurring minerals includes plans for the disposal of liquidated production facilities, liquidation acts and other data on the liquidation of the consequences of production.

      5. Formation of the information of unified cadastre of the state subsoil fund is ensured by conducting state geological survey, monitoring of subsoil, reporting and other information provided by subsoil users according to this Code.

      6. The authorized body for subsoil study provides information on the state accounting of minerals to state bodies under the procedure established by it.

      7. Maintenance of the unified cadastre of the state subsoil fund is carried out by the authorized body for subsoil study for the purposes of keeping track of the status of the mineral and raw material base of the Republic of Kazakhstan under the procedure it approves.

      8. Inclusion in the state accounting of minerals of information on the quantity and quality of main and along with them occurring minerals shall be made by the authorized body on subsoil study in the order determined by the Government of the Republic of Kazakhstan, with regard to the provisions of this Code.

      8-1. Accounting of losses in the mining of solid minerals shall be based on the data on standardized losses provided for by technical projects for the development of deposits, which are annex to mining plans.

      Technical projects of field development specified in part one of this paragraph shall be subject to approval by the authorized body on subsoil study in the procedure determined by it.

      Within fifteen working days after submission of the technical project of field development with the data on normalized losses and substantiating documents, the authorized body for subsoil study has the right to send a reasoned objection to the subsoil user on the amount of normalized losses. If such an objection is sent within the specified period, the authorized body for subsoil study shall determine the normalized losses independently on the basis of available data on normalized losses for similar projects or on the basis of previously submitted data.

      9. The data on resources and reserves contained in the report on evaluation of resources and (or) reserves of solid minerals, prepared by a competent person in accordance with Kazakhstan Code for the Public Reporting of Exploration Results, Mineral Resources and Mineral Reserves, (KAZRC Code) and submitted to the authorized body on subsoil study, shall be subject to inclusion in the state registration of minerals in the following order:

      1) the report on evaluation of resources and (or) reserves of solid minerals received by the authorized body on subsoil study is considered within thirty calendar days;

      2) within the period specified in subparagraph 1) of this paragraph, the authorized body for subsoil study shall make a decision on accepting the report on evaluation of resources and (or) reserves of solid minerals and inclusion of the resources and (or) reserves of solid minerals in the state accounting of minerals or on returning the report on the evaluation of resources and (or) reserves of solid minerals with a motivated objection to it;

      3) if within the period specified in subparagraph 1) of this paragraph, the authorized body returned the report on evaluation of resources and (or) reserves of solid minerals with a motivated objection, the applicant for the license for the production of solid minerals or the subsoil user shall have the right to rework it or appeal the objection of the authorized body for the subsoil study in accordance with the legislation of the Republic of Kazakhstan;

      4) if in the report on evaluation of solid minerals resources and (or) reserves the amount of resources including with account of production and losses has decreased by more than twenty-five percent compared to the previously approved reserves of industrial categories, the authorized body on subsoil study shall conduct a hearing of the subsoil user, competent persons who prepared and verified the report on evaluation of solid minerals resources and (or) reserves on the validity of such changes and issue a reasoned conclusion on acceptance or rejection of the report on evaluation of solid mineral resources and (or) reserves. The conclusion of the authorized body on subsoil study may be appealed by interested parties in accordance with the legislation of the Republic of Kazakhstan.

      The hearing of the subsoil user, the competent persons who have prepared and verified the report on evaluation of solid mineral resources and (or) reserves, shall be held in accordance with the procedure determined by the authorized body for subsoil study.

      Article 72 as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 28.12.2023 № 52-VIII (effective sixty calendar days after the date of its first official publication; dated 06.04.2024 № 71-VIII (effective from 01.01.2023).

Article 73. State monitoring of subsoil

      1. The state monitoring of the subsoil is a system for observing the state of the subsoil, including using Earth remote sensing data, to ensure the rational management of the state subsoil fund and timely detection of changes in them, assessment, prevention and elimination of the consequences of negative processes.

      2. The procedure for implementation of state monitoring of subsoil is determined by the authorized body for subsoil study.

      Footnote. Article 73 as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 21.12.2022 № 167-VII (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after the date of its first official publication).

Article 74. State geological survey of subsoil

      1. The state geological study of the subsoil is a set of works that may include systemic regional geological studies, studies using Earth remote sensing methods, geological surveys, aerial and (or) space seismological monitoring in order to obtain comprehensive geological information and create geological maps that form the information basis subsoil use; prospecting and evaluation of minerals, monitoring of the state of the subsoil, engineering and geological surveys for construction; applied scientific research in the field of study and use of subsoil, other work carried out in order to study the earth's crust and the processes occurring in it, manifestations of minerals and other subsoil resources.

      2. State geological survey of subsoil is organized and conducted by the authorized body for subsoil study. State geological survey of subsoil for underground waters for process and potable water supply of settlements is organized by local executive bodies of regions, cities of republican significance, the capital.

      3. State geological survey of subsoil is carried out on the basis of a contract concluded between the authorized body for subsoil study and a contractor under the legislation of the Republic of Kazakhstan on public procurement.

      4. The territory for conducting state geological survey of subsoil and types of work shall be determined by the contract.

      5. State geological survey of subsoil may be conducted throughout the Republic of Kazakhstan, including at subsoil plots granted for use to private individuals according to this Code. Performance of works on state geological survey of subsoil shall not hamper the normal activities of persons engaged in subsoil use operations.

      6. The territory on which the state geological survey of subsoil is planned is determined in the state subsoil fund management program, indicating the goals, tasks and nature of the works.

      The provision of subsoil plots for use for exploration and extraction of minerals, as well as for artisanal mining within the territory of prospecting and evaluation of minerals during the state geological survey of subsoil shall be prohibited.

      7. The results of the state geological survey of subsoil shall be submitted to the public access within two months from the date of acceptance of the works.

      8. State geological survey of subsoil shall be carried out under the rules for the stages of geological exploration determined by the authorized body for subsoil study.

      Footnote. Article 74 as amended by Law of the Republic of Kazakhstan № 284-VІ dated December 26, 2019 (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after the day of its first official publication); dated 21.12.2022 № 167-VII (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after the date of its first official publication).

Article 75. Geological information

      1. Geological information is the information on material composition, geological structure and history, geological, geochemical, geophysical, hydrogeological, geomorphological and tectonic features of subsoil and their sites, deposits and manifestations of minerals recorded on any carrier and having the requisites to identify such information.

      The natural carriers of geological information include well core, samples of minerals, carbon dioxide, mercaptans, water, specimens of rocks and minerals, samples and collections of stone material, thin sections, polished sections, mineral solutions and pulps.

      The artificial carriers of geological information include logs of field observations, sampling, analysis of samples, registration of geophysical observations, geological reports, reports on the results of geological exploration, reports on the assessment of resources and reserves of minerals, paper and electronic media of primary field data and the results of processing, interpretation, analysis and generalization of geological information.

      2. Geological information is owned by the state (state geological information) if it is received from the budgetary funds or transferred to the state according to this Code.

      Geological information obtained at the expense of subsoil user funds is privately owned (proprietary geological information).

      Proprietary geological information contained in geological reports and other documentation submitted to state bodies under the procedure contemplated by this Code is transferred to the state for perpetual possession and use.

      3. The authorized body for subsoil study under the procedure determined by it shall implement the accounting, storage, classification, generalization and provision of geological information being in property of, as well as owned and used by the State.

      Storage and ensuring accessibility of information on subsoil and subsoil use, automation of geological information provision, interaction and coordination of work processes between the authorized body for subsoil study and the competent authority are carried out through the functioning of the information system "National Bank of Data on Mineral Resources of the Republic of Kazakhstan". Exploitation of the information system "National Bank of Data on Mineral Resources of the Republic of Kazakhstan" is maintained by the national operator for the collection, storage, processing and provision of geological information.

      The national operator collects the geological information being in property of, as well as owned and used by the State, for storage, generalization, systematization and provision to the persons concerned.

      The national operator on collection, storage, processing and provision of geological information is a legal entity with one hundred percent of the State’s participation in the authorized capital or a state enterprise determined by the authorized body in the field of solid minerals and carrying out the activities provided for in this Article.

      4. A subsoil user is obliged to ensure availability, accounting and preservation of geological information and its media obtained as a result of subsoil use operations, as well as unhindered access to them to representatives of the authorized body for subsoil study for the purposes of research or verification. The procedure for storage and accounting by subsoil users of geological information and its media obtained as a result of subsoil use operations is determined by the authorized body for subsoil study. Subsoil user that carries out operations for the exploration and (or) production of hydrocarbons or solid minerals, commonly occurring minerals, shall not be entitled to alienate the natural carriers of geological information obtained as a result of subsoil use operations during the period of the subsoil use contract or licence, except for cases stipulated by this Article. Subsoil user is entitled to export natural carriers of geological information in the form of cores, specimens of rocks and minerals, samples, collections of stone material, thin sections, polishing sections, mineral solutions and pulps outside the Republic of Kazakhstan solely for the purposes of the study and analysis. The results of such study and analysis shall be included in the geological reports submitted to the authorized body for subsoil study according to this Code.

      The subsoil user intending to export natural carriers of geological information in the form of specimens of rocks and minerals, collections of stone material, thin sections, polished sections, mineral solutions and pulps outside the Republic of Kazakhstan is obliged to notify the authorized body for subsoil study thereof in writing one month prior to the date of the proposed export. The notice shall contain information on the nature of study of the exported natural carriers, the proposed duration of the study, time limit for preparation of the report on the results of study, and the organization conducting the study.

      Alienation of natural carriers of geological information by the subsoil user in the form of samples and (or) exporting samples outside Kazakhstan is carried out with the permission of the authorized body for subsoil study. To obtain a permit, the subsoil user files to the authorized body for subsoil study the application that shall contain information on the volume of the samples exported and the nature of its study, proposed duration of the study, time limit for preparing the report on the study results and the organization conducting the study.

      The authorized body for subsoil study within ten business days from the date of receiving the application adopts a decision to issue a permit or refuse to issue a permit.

      The authorized body for subsoil study refuses to issue a permit on the following grounds:

      1) application for permit fails to comply with this paragraph requirements;

      2) volume of the alienated and (or) exported sample is clearly inconsistent with the nature of study projected;

      3) projected studies are conducted in the Republic of Kazakhstan;

      4) geological reports containing information on the results of study and analysis of samples carried out under the previously issued permit have not been provided.

      5. A subsoil user intending to alienate or destroy the cores belonging to it shall be obliged to notify the authorized body for subsoil study in writing not later than one month in advance. The authorized body for subsoil study is entitled to demand in writing from the subsoil user to transfer the specified cores on the gratuitous basis to the ownership of the former within the time limit specified in the written demand This period cannot be less than one month.

      Three months prior to the expected termination of subsoil use operations at the relevant subsoil plot, the subsoil user is obliged to notify the authorized body for subsoil study in writing about available field observation logs, sampling, analysis of geophysical observations, paper and electronic carriers of primary field data of geological information or well cores. Within a month after receiving such notification, the authorized body for subsoil study shall be entitled to demand in writing from the subsoil user to transfer these carriers of geological information on the gratuitous basis to the ownership of the former. This demand shall be satisfied within a month from the date of its receipt.

      Export of cores outside the territory of the Republic of Kazakhstan is carried out with the permission of the authorized body for subsoil study, issued under the procedure provided for by parts 3, 4 and 5 of paragraph 4 of this Article.

      6. Export of geological information on artificial carriers outside the Republic of Kazakhstan is carried out without restrictions, unless otherwise provided for by the legislation of the Republic of Kazakhstan on state secrets.

      7. Restrictions stipulated by this Article shall not apply to subsoil users that are conducting artisanal mining and subsoil space use operations.

Article 76. Reporting by the subsoil user

      1. Subsoil users, in the cases provided for by this Code, are obliged to submit reporting on subsoil use operations.

      Reporting submitted by the subsoil user may be of periodic or one-time nature.

      The periodic reporting submitted to the state body contains information on results of the subsoil user’s activities during a certain period (reporting period).

      One-time reporting is submitted by the subsoil user for the purposes of informing the state body of the result of the work done on a specific issue.

      Composition of the reporting and the procedure for its submission with due regard to the types of subsoil use operations are determined by the provisions of the Special Part of this Code.

      2. Subsoil user is obliged, at the written request of the competent authority, to submit for verification the documents confirming the works performed and subsoil use expenses, within a period not later than twenty business days from the date of such request receipt.

      3. Subsoil users engaged in exploration and production of minerals, except for artisanal mining and operations on production of commonly occurring minerals, are obliged to submit to the competent authority the reporting provided for by the Extractive Industries Transparency Initiative standard, which is confirmed by a person being an auditor under the Law of the Republic of Kazakhstan on Audit Activity.

      The form of such reporting and the guidelines for its completion are developed and approved by the state body authorized to implement the standard of the Extractive Industries Transparency Initiative in the Republic of Kazakhstan.

      4. Subsoil users on whose performance results reports were prepared on the evaluation of solid mineral resources and (or) reserves shall be obliged to submit their copies to the national operator for the collection, storage, processing and provision of geological information.

      The said reports and the information contained therein shall not be confidential and shall be subject to disclosure in accordance with this Code.

      Footnote. Article 76 as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 28.12.2023 № 52-VIII (effective sixty calendar days after the date of its first official publication;

Article 77. Provision of access to information on subsoil use licences and contracts

      1. The state body granting the subsoil use right shall provide open access to the information on the granted subsoil use rights in the information system within ten working days from the date of granting the relevant subsoil use right.

      2. Information on the subsoil use right with due regard to the type of subsoil operations, shall contain the following information:

      1) content of the issued subsoil use licence and the concluded contract for subsoil use;

      2) persons and organizations controlling the subsoil user, including:

      the form and way of control belonging to them (it);

      for individuals–surname, first name and patronymic (if specified in the identity document), citizenship;

      for legal entities–name and location;

      3) total amount of the expenses incurred by the subsoil user by years, according to the submitted reporting;

      4) on the paid amounts of fee for use of land plots (rental payments) by years;

      5) security of mitigation of the consequences of subsoil use operations, including: type of security, amount of security, the term of its operation and name of the organization that issued the security;

      6) registered pledge of subsoil use right (share in it), including:

      date of the pledge registration;

      for individuals–surname, first name and patronymic (if specified in the identity document) and citizenship of the pledge holder;

      for legal entities–name, location of the pledge holder;

      7) transfer of the subsoil use right (share in it) which include:

      the basis and date of the transfer;

      amount of the acquired share in the subsoil use right;

      for individuals–surname, first name and patronymic (if specified in the identity document) and citizenship of the acquirer;

      for legal entities– name and location of the acquirer;

      8) share of local content in the goods, works and services purchased by a subsoil user for subsoil use operations for the previous reporting period, if ensuring of share of local content in the goods, works and services is provided for by the relevant subsoil use contract or licence;

      9) total amount of expenses for Kazakhstan specialists training, research, scientific technical and development works in the Republic of Kazakhstan, social economic development of the region and development of its infrastructure, social economic support rendered by the subsoil user to local population, by years, if these expenses are in the scope of the subsoil user obligations.

      3. Geological information contained in geological reports and other documents received by the state bodies according to this Code constitutes the commercial secret of the subsoil user and these bodies are obliged to take measures aimed at protection of its confidentiality.

      The authorized body for subsoil study shall disclose the specified geological information by publishing it or providing open access to it:

      1) upon the expiration of five consecutive years after the date of its receipt from the subsoil user that had carried out subsoil use operations based on the subsoil use licence

      Upon written application of the subsoil use licence holder, the confidentiality period is extended for the period indicated in the application, but not more than for five years. Application for such extension may be filed before the expiry of the initial five-year period of confidentiality;

      2) after termination of the subsoil use contract (for geological information received from the subsoil user under the subsoil use contract);

      3) with the written consent of the subsoil user;

      4) at the request of other state bodies, provided they has taken measures to protect confidentiality of the information received;

      5) upon the expiration of three months from the date of return of the relevant subsoil plot, in respect of which such information was previously received;

      6) if the information is obtained as a result of state geological survey of subsoil.

      Disclosure of such information otherwise is prohibited.

      4. Information concerning the fulfillment of contractual and licence obligations in terms of local content, planning and carrying out by the subsoil user of purchases of goods, works and services, expenses for training of the Kazakhstan specialists and the amount of expenses for research, scientific technical and development works in the Republic of Kazakhstan, as well as for the social and economic development of the region and development of its infrastructure is not acknowledged as confidential.

      Persons the rights and legitimate interests of which are affected by this paragraph have the right to get acquainted with information on violations revealed and measures taken in the state bodies of the Republic of Kazakhstan that carry out the relevant state control.

      Footnote. Article 77 as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 28.12.2023 № 52-VIII (effective sixty calendar days after the date of its first official publication);

SECTION V. DISPUTES RELATED TO SUBSOIL USE, LIABILITY FOR VIOLATION OF THE LEGISLATION OF THE REPUBLIC OF KAZAKHSTAN ON SUBSOIL AND SUBSOIL USE, INTERNATIONAL COOPERATION OF THE REPUBLIC OF KAZAKHSTAN IN THE SUBSOIL USE AND PROTECTION OF SUBSOIL Chapter 12. SETTLEMENT OF DISPUTES RELATED TO SUBSOIL USE AND LIABILITY FOR VIOLATION OF THE LEGISLATION OF THE REPUBLIC OF KAZAKHSTAN ON SUBSOIL AND SUBSOIL USE

Article 78. Procedure for settlement of the disputes related to subsoil use

      1. Disputes related to the exercise, change or termination of the right to subsoil use are subject to settlement in accordance with the laws of the Republic of Kazakhstan and international treaties ratified by the Republic of Kazakhstan.

      2. Disputes arising under a contract for the exploration and production or production of hydrocarbons for complex projects in accordance with its terms at the choice of the subsoil user are subject to resolution in the courts of the Republic of Kazakhstan or in arbitration in accordance with the arbitration rules of the United Nations Commission on International Trade Law (UNCITRAL) on territory of the Republic of Kazakhstan, including "Astana" International Financial Center, or outside it.

      Footnote. Article 78 – as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 29.12.2022 № 174-VII (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after the date of its first official publication).

Article 79. Liability for violation of the legislation of the Republic of Kazakhstan on subsoil and subsoil use

      1. Violation of the legislation of the Republic of Kazakhstan on subsoil and subsoil use entails liability established by the laws of the Republic of Kazakhstan.

      2. Administrative or criminal prosecution does not exempt the guilty persons from the obligation to eliminate the violations committed.

      3. Persons who caused damage to subsoil resources as a result of violation of the requirements of the legislation of the Republic of Kazakhstan on subsoil and subsoil use or the right of state ownership of subsoil are obliged to compensate for the damage caused in the amount and in the manner established by this Code and other laws of the Republic of Kazakhstan.

      The methodology for economic assessment of damage to subsoil resources is approved by the authorized body in the field of solid minerals together with the authorized bodies in the field of hydrocarbons and uranium mining.

      4. Persons concealing or presenting knowingly inaccurate (false) information on subsoils and subsoil use in the reports on evaluation of solid minerals resources and (or) reserves submitted in accordance with this Code, shall be liable in accordance with the laws of the Republic of Kazakhstan.

      Footnote. Article 79 as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 02.01.2021 № 401-VI (shall be enforced from 01.03.2021); dated 28.12.2023 № 52-VIII (effective sixty calendar days after the date of its first official publication.;

Article 80. Liability of a subsoil user for violation of obligations under subsoil use contracts and licences

      1. Violation of obligations provided for in the subsoil use contract or licence shall entail the liability of a subsoil user according to the provisions of the Special Part of this Code.

      2. Subsoil user may be held liable for violation of obligations under subsoil use contracts or licences within three years from the day when the state body exercising control over the compliance of subsoil users with the terms of contracts and licences learned or should have learned about the violation of these conditions. Transfer of the subsoil use right does not entail changes in the time limit and procedure of its calculation.

Chapter 13. OBJECTIVES, PRINCIPLES, MAIN AREAS AND TYPES OF INTERNATIONAL COOPERATION OF THE REPUBLIC OF KAZAKHSTAN IN THE SUBSOIL USE AND PROTECTION OF SUBSOIL

Article 81. Objectives of international cooperation of the Republic of Kazakhstan in the subsoil use

      Objectives of international cooperation in the subsoil use are mutual assistance and coordination of joint actions of the Republic of Kazakhstan and other states and international organizations on the issues of subsoil study and subsoil use.

Article 82. Principles of international cooperation of the Republic of Kazakhstan in the subsoil use

      1. Cooperation with other states and international organizations is based on the principles of mutual respect, trust, mutual assistance, compromise, non-discrimination, non-interference in each other's affairs, timely fulfillment of commitments, amicable settlement of disputes.

      2. The State shall make efforts to create an environment favorable for attracting investments and applying modern technologies through the introduction of market approaches to arrangement of activities in the field of study, exploration and production of minerals and the use of underground spaces.

Article 83. Areas of international cooperation of the Republic of Kazakhstan in the subsoil use

      Areas of international cooperation of the Republic of Kazakhstan in the subsoil use are:

      1) implementing geological survey of subsoil on a mutually acceptable basis in order to increase the mineral and raw material base, to ensure the growth of production efficiency and the use of minerals and products of their processing, provided that the level of safety and minimum pollution of the environment are simultaneously increased;

      2) developing new mechanisms for effective cooperation between bodies of state power and administration;

      3) developing the market of mineral and raw material resources and products of their processing, including by creating favorable conditions for the establishment of mutually beneficial cooperative ties between economic agents of the countries participating in international cooperation;

      4) developing and implementing the joint programs of work in the field of geological survey of subsoil, reproduction and qualitative improvement of the mineral and raw material base;

      5) facilitating access to transport infrastructure for international transit of the flow of mineral and raw material resources, as well as products of their processing (conversion);

      6) developing and implementing the joint work programs in the sphere of subsoil use safety aimed at achieving and maintaining a high level of safety;

      7) cooperating in prevention and mitigation of the consequences of major accidents at enterprises of mining and processing (transformation) of mineral and raw material resources;

      8) coordinating measures for improvement and harmonization of the normative and methodological documents regulating geological exploration based on requirements accepted in the world practice to the content of work by stages, classification of mineral reserves, form and content of geological reports, mineral resource balances and other geological information;

      9) facilitating access to new technologies used in exploration, production, processing (conversion) and use of mineral and raw material resources;

      10) participation in joint exploration and development of transboundary deposits and other transboundary resources of the subsoil.

SPECIAL PART SECTION VI. GEOLOGICAL SURVEY OF SUBSOIL Chapter 14. CONDITIONS AND ORDER OF GEOLOGICAL SURVEY OF SUBSOIL

Article 84. Licence for geological survey of subsoil

      1. Under a licence for geological survey of subsoil, the owner is entitled for three years to use subsoil for geological survey and (or) geophysical works, as well as prospecting and evaluation works on underground waters.

      2. A licence for geological survey of subsoil does not grant its holder the exclusive right to a geological survey site, unless otherwise stated by the resolution of the Government of the Republic of Kazakhstan.

Article 85. Territory of geological survey of subsoil

      1. A licence for geological survey of subsoil may be issued within the entire territory of the Republic of Kazakhstan.

      2. The licence holder is not entitled to carry out geological survey of the subsoil at the subsoil plot granted for use to another person for exploration and (or) production of minerals, without the consent of such a person, except for the cases of aero geophysical research.

Article 86 Application for issue of licence for geological survey of subsoil

      1. A person interested in obtaining a licence for geological survey of subsoil shall submit a written application under the established form to the authorized body for subsoil study.

      2. Application shall contain the following information:

      1) for individuals–surname, first name and patronymic (if specified in the identity document) of the applicant, place of residence, citizenship, information on identity documents of the applicant;

      for legal entities–name of the applicant, its location, information on state registration as a legal entity (an extract from the trade register or other legalized document certifying that the applicant is a legal entity under the laws of a foreign state), information on its executives;

      2) reference to the block(s) composing the geological survey area.

      3. The documents attached to the application are:

      1) copies of the documents confirming the information provided for in subparagraph 1) of paragraph 2 of this article;

      2) document confirming the authority of the person acting on behalf of the applicant when submitting the application, if such person is appointed by the applicant;

      3) plan for geological survey of subsoil and (or) a project for prospecting and evaluation works on underground waters, developed and approved by the applicant under Article 88 of this Code.

      4. Application and the documents attached thereto are submitted in Kazakh and Russian. Documents compiled in foreign language attached to the application are submitted with translation into Kazakh and Russian, authenticity of which is notarized.

Article 87. Consideration of an application for issue of licence for geological survey of subsoil

      1. The authorized body for subsoil study considers the application within ten business days from the date of its receipt and issues a licence or refuses to issue it.

      2. The authorized body for subsoil study refuses to issue a licence if the application or the documents attached thereto fail to comply with the requirements provided for in Article 86 of this Code.

      3. The refusal to issue a licence shall be substantiated.

      4. The applicant may appeal against the refusal to issue a licence according to the legislation of the Republic of Kazakhstan no later than ten business days after the date of applicant's notification about that.

      5. The refusal to issue a licence does not deprive the applicant of reapplication.

      6. The procedure for filing and reviewing applications for issue of licences for geological survey of subsoil is determined by the authorized body for subsoil study.

Article 88. Project documents on geological survey of subsoil

      1. The project documents for conducting geological survey of subsoil are:

      1) geological survey plan;

      2) the project for prospecting and evaluation works on underground waters.

      2. Geological survey plan is developed for geological survey and (or) geophysical works.

      Project for prospecting and evaluation of underground waters is developed to search for and estimate deposits and underground water areas

      3. Project documents for geological survey are developed and approved by the subsoil user.

      Geological survey plan contains descriptions of the types and methods of geological survey and (or) geophysical works, approximate volumes, territories and terms of carrying out such works within a three-year period.

      Project for prospecting and evaluation works on underground waters contains descriptions of the types, methods and ways of works on prospecting and evaluation of underground waters, the number of drilled wells and their characteristics, the duration of work within a three-year period, the measures to liquidate the consequences of prospecting and evaluation works and the assessment of their cost.

      Composition, types, methods and ways of works on geological survey, the scope and timeline of their performance are determined in the project documents by the subsoil user independently under the instructions for drawing up project documents for geological survey of subsoil, developed and approved by the authorized body for subsoil study, upon the approval of the authorized body in environmental protection.

      4. In cases of changes in the types, methods and (or) ways of planned work on the geological survey of subsoil, as well as in their scope, the subsoil user is obliged to introduce appropriate changes to the project documents and submit them to the authorized body for subsoil study.

      If, in accordance with the environmental legislation of the Republic of Kazakhstan, these changes require obtaining an environmental permit or a positive conclusion of the state environmental expertise, the amended design documents for geological study are submitted to the authorized body for the study of subsoil after obtaining an environmental permit or, accordingly, a positive conclusion of the state environmental expertise.

      5. Changes to the project for prospecting and evaluation works on underground waters introduced after the issue of licence for geological survey of subsoil are subject to approval by the authorized body for subsoil study. Such coordination is carried out within twenty business days after the date of the amended project submission.

      The authorized body for subsoil study refuses to approve the changes to the project for prospecting and evaluation works on underground waters if such changes fail to correspond to the instructions for drawing up project documents for geological survey of subsoil.

      The refusal to approve the project for prospecting and evaluation works for underground waters does not deprive the subsoil user of the right to re-apply for obtaining the approval.

      The subsoil used may appeal against the refusal to approve the project for prospecting and evaluation works on underground waters according to the legislation of the Republic of Kazakhstan.

      Footnote. Article 88 as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 02.01.2021 № 401-VI (shall be enforced from 01.03.2021).

Article 89. Procedure for performance of operations under the licence for geological survey of subsoil

      1. Within the limits of a geological survey site, the subsoil user is entitled to perform works in compliance with the environmental and industrial safety requirements.

      2. Works performed under a licence for geological survey of subsoil shall be documented. The documentation shall reflect all information required for reliable survey of subsoil.

      3. At performance of a geological survey of subsoil, the subsoil user is obliged to ensure:

      1) reliability and safety of geological information obtained in the course of operations performed, including laboratory research and analysis data;

      2) timeliness and quality of keeping geological documentation;

      3) submission to the authorized body for subsoil study that issued the licence, under the procedure and within the time limits provided for in this Code, of reports on works performed on the geological survey site and a geological report based on the results of such works.

      4. At geological survey site, the subsoil user is not entitled to build capital construction, constantly store and keep explosives, create ditches, pits, trenches and other types of mine workings, as well as to conduct overburden removal works.

      The subsoil user is entitled to drill wells at the geological survey site only for purposes related to geophysical research and prospecting and evaluation works on underground waters.

      Upon the decision of the Government of the Republic of Kazakhstan, the subsoil user is entitled to drill the parametric wells at the geological survey site.

      5. The reserves of the underground waters site are subject to state expertise conducted by the state commission for the expertise of subsoil. The procedure for conducting state expertise of subsoil, the regulations on the state commission for the expertise of subsoil and its composition are determined by the authorized body for subsoil study.

      Positive conclusion of the state expertise of the reserves of the underground waters site constitutes the ground for state registration of these reserves as underground waters according to the water legislation of the Republic of Kazakhstan.

      Production of underground waters is carried out according to the water legislation of the Republic of Kazakhstan.

Article 90. Reporting of the subsoil user on geological survey of subsoil

      1. Under a licence for geological survey of subsoil, the subsoil user is obliged to submit periodic geological reports.

      2. Periodic geological reports shall be submitted annually for the previous calendar year no later than on April 30 of each year.

      Reports for an incomplete calendar year are submitted for the actual period of subsoil use.

      Reports for the last incomplete calendar year of the period of subsoil plot use are submitted no later than two months after the end of the specified period.

      3. After termination of the licence, the person that was its owner is obliged to submit to the authorized body for subsoil study the final report on the results of the geological survey not later than three months from the date of termination of the licence.

      4. Geological reports are based on the materials of the primary geological information and contain data on the status and results of scientific research, testing and studies in the field of geology, hydrogeological drilling for underground waters, the activity on collection and testing of soil, surface rock and mineral samples.

      5. Reports provided for in this Article shall be submitted to the authorized body for subsoil study according to the form approved by it.

Article 91. Rights to geological information

      1. The holder of licence for geological survey of subsoil is entitled to freely disposal of geological information obtained as a result of geological survey.

      2. Geological information received by the subsoil user as a result of geological survey according to this Article shall be subject to gratuitous transfer for use to the authorized body for subsoil study within one month after the licence expiry date.

      The authorized body for subsoil study discloses the received geological information upon the expiration of five years from the date it was received (confidentiality period).

Article 92. Revocation of licence for geological survey of subsoil and its procedure

      1. Licence for geological survey of subsoil is subject to revocation by the authorized body for subsoil study in the following cases:

      violation of the provisions of paragraph 4 of Article 89 of this Code;

      failure to pay for subscription bonus for issue of licence for geological survey of subsoil in the amount and within the time limits set out by the tax legislation of the Republic of Kazakhstan.

      2. If any violation is revealed, the authorized body for subsoil study shall notify the subsoil user thereof in writing.

      3. The subsoil user is obliged to eliminate the violation revealed within twenty business days from the date of notice receiving from the authorized body for subsoil study.

      The subsoil user within the time limit contemplated in this paragraph shall notify the authorized body for subsoil study about elimination of the violation with the attachment of documents confirming such elimination.

      In case of failure to eliminate the violation within the prescribed period, the authorized body for the study of the subsoil shall revoke the license in accordance with paragraph 4 of this article.

      4. Revocation of licence by the authorized body for subsoil study by sending to the subsoil user the written notice about revocation of the licence.

      The licence is terminated in ten calendar days from the day the subsoil user receives the licence revocation notice.

      5. The subsoil user is obliged to immediately stop the works under the revoked licence from the day of receiving the licence revocation notice and to remove all the structures, materials and equipment located on the territory of the geological survey from such a territory.

      6. The subsoil user is entitled to appeal against the licence revocation in a judicial proceeding from the day of receiving the licence revocation notice. In the period of such challenge, the period specified in paragraph 4 of this Article shall be extended until the court decision comes into force.

SECTION VII. EXPLORATION AND PRODUCTION OF HYDROCARBONS Chapter 15. PECULIARITIES OF GRANTING AND DISPOSITION OF THE RIGHT TO SUBSURFACE USE OF HYDROCARBONS Paragraph 1. Granting the right to subsurface use of hydrocarbons on the basis of auction

Article 93. Requirements applicable to individuals, aspiring to obtain the right to subsurface use of hydrocarbons

      1. When granting the right to subsoil use for hydrocarbons, the person applying for the right to subsoil use for hydrocarbons:

      1) be not in the stage of liquidation (for legal entities), corporate restructuring (for legal entities) or bankruptcy;

      2) not have outstanding debt on tax payment and other obligatory payments to the budget;

      3) in the case of obtaining the right to subsurface use for exploration and production of hydrocarbons, have financial assets, adequate to fulfill the minimal requirements to volumes and types of work on subsurface site during the exploration period.

      2. To confirm the availability of financial resources sufficient to meet the minimum requirements for the volume and types of work on the subsoil plot during the exploration period, in the cases provided for by this Code, shall submit one of the following documents:

      1) information on the presence and number of a bank account and an extract on the balance of the bank account in an amount sufficient to meet the minimum requirements for the volume and types of work on the subsoil site during the exploration period;

      2) a copy of the agreement on the loan of money or on the financing of hydrocarbon exploration activities, which provides for the purpose of the loan to finance the activities of a person claiming to obtain the right to subsoil use for hydrocarbons in an amount sufficient to meet the minimum requirements for the volume and types of work on the subsoil site during the exploration period.

      If, as a document confirming the availability of financial capabilities of a person applying for the right to subsoil use for hydrocarbons, a copy of an agreement on a loan of money or on financing activities for hydrocarbon exploration, documents are additionally submitted confirming that the lender has financial capabilities provided for in subparagraph 1) of part one of this paragraph.

      In case of insufficiency on the bank account of the person claiming to obtain the right to subsoil use for hydrocarbons, the financial resources necessary to perform the minimum requirements for the volume and types of work on the subsoil plot during the exploration period, the documents provided for in subparagraph 2) of part one of this paragraph are additionally submitted.

      3. For obtaining the right to subsurface use on subsurface site at sea, apart from the requirements specified in paragraph 1 of this Article the individual shall have a good professional practice of conducting operations on subsurface use in the territory of continental shelf of the Republic of Kazakhstan, or inland water of the Republic of Kazakhstan, or at sea outside the territory of the Republic of Kazakhstan.

      For legal entities, the requirement specified in part 1 of this paragraph shall be considered as fulfilled if the individual has an appropriate experience and owns not less than twenty five percent of stocks (participation interests) of such legal entity.

      Footnote. Article 93 as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 14.07.2022 № 141-VII (shall be enforced from 01.01.2023).

Article 94. Application for holding an auction

      1. A person interested in obtaining a subsoil use right for hydrocarbons shall submit to the competent authority an application for an auction for granting a subsoil use right for hydrocarbons, which must contain:

      1) for individuals – the surname, first name and patronymic (if it is indicated in the identity document) of the applicant, individual identification number;

      2) for legal entities – the name of the applicant, information on state registration as a legal entity, business identification number;

      2-1) information on persons, states, international organizations controlling the applicant, also on persons, states, international organizations, which are not controlling the persons, holding participatory interests, shares of the applicant, with disclosure of information on the stake and ownership mode;

      3) the name and geographical coordinates of the requested territory of the subsoil plot provided for exploration and production or production of hydrocarbons on the basis of an auction specified in the state subsoil fund management program.

      For the purposes of this Chapter, ownership of participatory interests, shares shall mean ownership by an individual, state or international organization of participatory interests, shares of the applicant and (or) participatory interests, shares of a legal entity and (or) organization holding participatory interests, shares of the applicant, including through ownership of participatory interests, shares of another legal entity and (or) other organization. In this case, ownership shall mean the right to a participatory interest, ownership of shares, units and other forms of equity participation, including securities confirming the ownership right or convertible into shares or units.

      The requirement of subparagraph 2-1) of this paragraph on providing information on persons, states, international organizations holding participatory interests, shares of the applicant who are not controlling persons shall not apply to the said persons, states, international organizations holding such participatory interests, shares through shares and (or) securities traded in the organized securities market.

      2. An application for holding an auction shall be subject to consideration within twenty working days from the date of its receipt by the competent authority.

      Based on the results of consideration of the application for holding an auction, the competent authority shall:

      1) publish a notice of holding an auction in accordance with Article 95 of this Code no more than four times a year;

      2) refuse to consider an application for holding an auction if, within three years prior to the submission of the application, the applicant submitted another application for holding an auction, but did not register as an auction participant.

      In case of publication of a notice of an auction, applications for participation in the auction shall be submitted in accordance with the requirements set forth in Article 96 of this Code.

      Footnote. Article 94 - as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 14.07.2022 № 141-VII (shall be enforced from 01.01.2023); as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 28.12.2023 № 52-VIII (effective sixty calendar days after the date of its first official publication);

Article 95. Terms and conditions of auction

      1. An auction for each plot shall be held by the competent authority upon an application for an auction.

      The notice of the auction and the conditions for its holding shall be posted on the object of informatization of the operator of electronic auctions for granting the right to subsoil use for hydrocarbons and the Internet resource of the competent authority in Kazakh and Russian.

      Persons interested in participating in the auction shall have the right to receive information related to the auction procedure.

      2. Notification of holding the auction on granting the right to subsoil use of hydrocarbons shall contain:

      1) date and time of its holding;

      2) term of filing the application for participation;

      3) indication and brief description of subsoil (field) plot in relation to which the right of subsoil use is put up for auction;

      4) types of subsoil use operations;

      5) amount of contribution for participation in auction and bank account details for its payment;

      5-1) the amount of the guarantee fee and bank details for its payment;

      6) in case of granting the right to subsoil use for exploration and production of hydrocarbons - the minimal requirements to scopes and types of work on the subsoil plot during the period of exploration, and their estimated value as well;

      7) initial amount of subscription bonus estimated based on the amount of minimal subscription bonus for each block, established by the tax legislation of the Republic of Kazakhstan;

      8) amount of expenses for training of the Kazakhstan staff in the period of production;

      9) amount of expenses for research, scientific-technical and development works in the territory of the Republic of Kazakhstan during production period;

      10) amount of expenses for the social and economic development of the region and the development of its infrastructure during production period;

      11) minimum in-country value commitments in goods, works, services, personnel;

      12) information about recorded entitlements on the land plots granted for the subsoil use purposes;

      13) in case of granting the right to subsoil use for exploration and production of hydrocarbons - reference to the condition provided for by paragraph 7 of Article 119 of this Code;

      14) duration of exploration period or preparation period under the subsoil use contract.

      Date of the auction holding shall be not later than two months following the last day of the term provided for filing of application for participation in auction.

      2-1. A notice of an auction for the granting of the right to subsurface use of hydrocarbons in subsurface areas related to complex projects, in addition to the information specified in paragraph 2 of this article, with the exception of subparagraphs 11), 13) and 14) of part one of paragraph 2 of this article, must also contain a requirement to determine the person interested in participating in the auction, in his application for participation in the auction, the minimum obligation for intra-country value in personnel in accordance with paragraph 5-1 of Article 36 of this Code.

      3. In case of holding of the auction on subsoil plot for which the subsoil use contract was terminated earlier, the notification of auction holding shall additionally contain:

      1) if the subsoil plot was transferred for trust management to the national company engaged in the field of hydrocarbons:

      the condition on reimbursement to the trustee of the costs incurred in accordance with the trust management agreement, as well as payment of remuneration to him, except for cases stipulated by this Code;

      the condition on reimbursement to the former subsoil user of the cost of the property transferred under subparagraph 1) of paragraph 8 of Article 107 of this Code;

      a condition to reimburse the state for the value of the transferred property acquired and (or) received by the trustee in the course of trust management;

      2) in cases provided for by paragraph 19 of article 119 of this Code, - conditions based on the amount and term of repaying to the former subsoil user the expenses incurred for detection and estimation;

      3) in cases provided for by subparagraph 2) and 3) of paragraph 4 of article 107 of this Code, - information about the amount of collateral of the former user.

      4. The term provided for application to participate in auction, accounts to two months following the date when the notice of its holding was published.

      5. The amount of the fee for participation in the auction is one hundred times the monthly calculation index established by the law on the republican budget and valid on the date of placement of the notice of the auction.

      6. The fee for participation in the auction shall be paid to the operator of electronic auctions for granting the right to subsoil use for hydrocarbons and is non-refundable.

      The fee for participation in the auction within three working days shall be transferred by the operator of electronic auctions for granting the right to subsoil use for hydrocarbons to the state revenue.

      7. The guarantee fee shall be paid to the operator of electronic auctions for granting the right to subsoil use for hydrocarbons and is a security for the performance of the obligation of the winner of the auction to pay the signature bonus.

      The amount of the guarantee fee is determined by the competent authority and shall be:

      1) in case of granting the right to subsoil use for the exploration and production of hydrocarbons - an amount equal to two times the size of the starting size of the subscription bonus, determined in accordance with the tax legislation of the Republic of Kazakhstan;

      2) in the case of granting the right to subsoil use for the production of hydrocarbons - an amount equal to a one-time size of the starting size of the subscription bonus, determined in accordance with the tax legislation of the Republic of Kazakhstan.

      8. The guarantee fee of the applicants of the auction, whose applications were refused by the competent authority on the grounds provided for by this Code, shall be returned within three working days after the application for the return of the guarantee fee is submitted.

      An application for the return of the guarantee fee shall be submitted to the operator of electronic auctions for granting the right to subsoil use for hydrocarbons.

      9. The guarantee fee of the auction participants admitted to participate in the auction, with the exception of the auction winner and the auction participant who offered the next largest amount of the signature bonus after the auction winner, shall be returned within three working days after submitting an application for a refund of the guarantee fee based on the results of the auction.

      An application for the return of the guarantee fee shall be submitted to the operator of electronic auctions for granting the right to subsoil use for hydrocarbons.

      10. The guarantee fee of the auction winner, as well as the guarantee fee of the auction participant who offered the next largest amount of the signature bonus after the auction winner, shall be returned to them within three working days after submitting an application for the return of the guarantee fee, provided that the auction winner performs the requirements provided for in paragraph 3 of Article 100 of this Code.

      On meeting the requirements, provided for in paragraph 3 of Article 100 of this Code by the winner of the auction, the competent authority, within three working days from the date of receipt from the auction winner of confirmation of payment of the signature bonus, shall notify the auction participant who offered the next largest amount of the signature bonus after the auction winner.

      The guarantee fee of the auction winner, the auction participant who offered the next largest amount of the signature bonus after the auction winner, upon his application, may be transferred by the operator of electronic auctions for granting the right to subsoil use for hydrocarbons in performance of the obligation of the auction winner to pay him the signature bonus.

      11. In case of non-compliance with the requirements provided for in paragraph 3 of Article 100 of this Code, the guarantee fee of the auction winner is not returned and within three working days from the date of expiration of the subscription bonus payment period, the guarantee fee shall be transferred to the state revenue, as well as in the cases of:

      1) non-performance by the auction participant, who offered the next largest amount of the signature bonus after the winner of the auction, the requirements provided for in paragraphs 3 and 5 of Article 100 of this Code, the guarantee fee is not returned to him and within three working days from the date of expiration of the subscription bonus payment period, the guarantee fee is transferred to the state revenue;

      2) performance by the auction participant who offered the next largest amount of the signature bonus after the winner of the auction, the requirements provided for in пунктами 3 and 5 of Article 100 of this Code, within three working days after submitting an application for a refund of the guarantee fee, the guarantee fee is returned.

      Footnote. Article 95 as amended by Law of the Republic of Kazakhstan № 297-VI dated 30.12.2019 (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after the day of its first official publication); dated 14.07.2022 № 141-VII (shall be enforced from 01.01.2023); от 29.12.2022 № 174-VII (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after the date of its first official publication); dated 28.12.2023 № 52-VIII (effective sixty calendar days after the date of its first official publication);

Article 96. Application for participation in auction

      1. A person interested in participating in an auction for granting the right to subsoil use of hydrocarbons shall submit an application to the competent authority for participation in the auction in the form of an electronic document certified by means of an electronic digital signature by using the informatization object of the operator of electronic auctions for granting the right to subsoil use of hydrocarbons.

      2. Application for participation in auction shall contain:

      1) for individuals - surname, first name and patronymic (if it is indicated in the identity document) of the applicant, citizenship, information on the applicant's identity documents;

      2) for legal entities - name of the applicant, information on state registration as a legal entity (extract from the commercial register or other legalized document certifying that the applicant is a legal entity under the legislation of a foreign state), information on the directors;

      2-1) information on persons, states, international organizations controlling the applicant, also on persons, states, international organizations, which are not controlling the persons, holding participatory interests, shares of the applicant, with disclosure of information on the stake and ownership mode.

      The requirement of this subparagraph to provide information on persons, states, international organizations holding participatory interests, shares of the applicant who are not controlling the persons shall not apply to the said persons, states, international organizations holding such participatory interests, shares through shares and (or) securities traded on the organized securities market;

      3) excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 14.07.2022 № 141-VII (shall be enforced from 01.01.2023);

      4) reference to the subsoil plot specified in the notification of auction holding;

      5) information about the payment by the applicant of the fee for participation in the auction;

      6) information on the payment of the guarantee fee by the applicant.

      3. The documents additionally attached to application are:

      1) obligation of the applicant to fulfill the conditions for granting the right to subsoil use, indicated in notification;

      2) excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 14.07.2022 № 141-VII (shall be enforced from 01.01.2023);

      3) documents confirming correspondence of applicant to requirements established by Article 93 of this Code;

      4) properly certified documents confirming information indicated in application;

      4-1) a schematic description of the applicant’s control structure, indicating the persons, states, international organizations controlling the applicant, as well as persons, states, international organizations, which are not controlling the persons, holding participatory interests, shares of the applicant, with disclosure of information on the stake and ownership mode;

      5) excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 14.07.2022 № 141-VII (shall be enforced from 01.01.2023);

      6) in case of granting the right to subsoil use in subsoil plots related to complex projects, the minimum obligations for in-country value in personnel, determined by the applicant in accordance with paragraph 5-1 of Article 36 of this Code.

      4. The application and the documents attached thereto shall be executed in Kazakh and Russian. If the application is submitted by a foreigner or a foreign legal entity, the documents attached thereto may be drafted in another language with a mandatory attachment of translations into Kazakh and Russian to each document and notarization of their authenticity.

      The documents and information provided for by this article shall be submitted in the manner determined by the competent authority in accordance with paragraph 5 of Article 99 of this Code.

      Footnote. Article 96 as amended by the Laws of the Republic of Kazakhstan dated 14.07.2022 № 141-VII (shall be enforced from 01.01.2023); от 29.12.2022 № 174-VII (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after the date of its first official publication); dated 28.12.2023 № 52-VIII (effective sixty calendar days after the date of its first official publication); dated 06.04.2024 № 71-VIII (effective sixty calendar days after the date of its first official publication).

Article 97. Procedure for consideration of application for participation in auction

      1. Application for participation in auction for granting the right to subsoil use of hydrocarbons is subject to consideration within ten business days from the date of receipt into the relevant authority.

      2. Upon the application review, the competent authority shall admit the applicant to participation in the auction, refuse the applicant’s admission to participation in the auction or notify on the need to eliminate the identified discrepancies.

      If upon the application review it was established that the applicant cannot be admitted to participation in the auction on the grounds specified in subparagraphs 2), 4), 6) and 9) of paragraph 3 of this Article, the competent authority shall deny admission of the applicant's to the auction.

      2-1. Except for cases stipulated by part two of paragraph 2 of this Article, if, upon review of the application submitted within the established time, its non-compliance with the requirements of Article 96 of this Code is revealed, the competent authority shall notify the applicant thereof, indicating the revealed non-compliance.

      The applicant shall have the right to eliminate the identified non-compliances indicated in the notification of the competent authority within three working days from the date of the competent authority’s notification, but no later than fifteen working days before the date of the auction.

      After elimination of the identified non-compliances, the applicant shall resubmit the application to the competent authority. Such an application shall be submitted before the expiration of the deadline set for the elimination of non-compliances indicated in part two of this paragraph, but no later than fifteen working days before the date of the auction. An application resubmitted in accordance with this paragraph shall be subject to review by the competent authority within five working days. Upon the application review the competent authority shall admit the applicant to the auction or deny admission.

      Expiration of the deadline for applications for participation in the auction, specified in the notification of the auction, shall not be grounds for refusal to accept and examine a repeated application in accordance with this paragraph, if it is submitted within the period idicated in part two of this paragraph.

      3. The competent authority shall deny admission to the auction if:

      1) the applicant has not eliminated the identified discrepancies of the application for participation in the auction, specified by the competent authority, within the established deadline;

      2) the application is submitted later than the deadline for applications for participation in the auction;

      3) excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 28.12.2023 № 52-VIII (enacted sixty calendar days after the date of its first official publication);

      4) within three years before the application filing, the relevant authority early terminates the subsoil use contract which has been concluded between the applicant and the person directly or indirectly controlling the applicant or being under control of the applicant;

      5) the applicant being a subsoil user has outstanding breaches of obligations on other subsoil use contract, indicated in notification from the relevant authority;

      6) the applicant was earlier selected as winner of auction for granting the right to subsoil use of hydrocarbons, but did not pay the subscription bonus;

      7) to exclude by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 14.07.2022 № 141-VII (shall be enforced from 01.01.2023);
      8) excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 28.12.2023 № 52-VIII (enacted sixty calendar days after the date of its first official publication);

      9) granting the right to subsoil use entails a threat for national security of the country including concentration of rights within the contract and (or) concentration of rights of subsoil use.

      4. Denial of admission to the auction on the grounds provided for in subparagraphs 4), 6) and 9) of paragraph 3 of this article shall deprive the applicant of the right to reapply for the current auction.

      5. Denial of admission to the auction shall contain the reasons for the denial, except for the case provided for by subparagraph 9) of paragraph 3 of this article.

      Footnote. Article 97 as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 14.07.2022 № 141-VII (shall be enforced from 01.01.2023); dated 28.12.2023 № 52-VIII (effective sixty calendar days after the date of its first official publication).

Article 98. Commission for Granting Subsoil Use Rights for Hydrocarbons

      1. The Commission for granting the right to subsoil use for hydrocarbons is a permanent collegial body established to consider issues related to granting the right to subsoil use for hydrocarbons.

      2. The regulation on the commission for granting the right to subsurface use for hydrocarbons and its composition shall be approved by the competent authority.

      3. The Commission shall be headed by the Chairman. During the absence of the chairman, his/her functions shall be performed by the deputy.

      4. The meetings of the commission shall be considered competent if attended by at least two-thirds of the total number of members of the commission.

      5. Excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 14.07.2022 № 141-VII (shall be enforced from 01.01.2023).

      6. The commission for granting the right to subsoil use for hydrocarbons deprives the winner of the auction of the right to conclude a contract, and also cancels the auction or recognizes it as failed on the grounds established by this Code.

      Footnote. Article 98 as amended by Law of the Republic of Kazakhstan № 297-VI dated 30.12.2019 (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after the day of its first official publication); as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 14.07.2022 № 141-VII (shall be enforced from 01.01.2023).

Article 99. Holding an auction

      1. If the only person registered as an auction participant is the person who submitted an application for holding an auction, then within three working days from the date of completion of consideration of applications for participation in the auction, the auction shall be canceled and a contract for subsoil use shall be concluded with such person in accordance with the procedure, established by Article 100 of this Code, subject to the condition that such person pays the starting size of the signature bonus.

      2. Applicants admitted to participate in the auction and registered at the object of informatization of the operator of electronic auctions for granting the right to subsoil use for hydrocarbons as auction participants participate in the auction.

      3. The auction shall be held on the day according to the date specified in the notice of the auction.

      4. Excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 14.07.2022 № 141-VII (shall be enforced from 01.01.2023).

      5. The auction is organized by the competent authority and conducted using the object of informatization of the operator of electronic auctions for granting the right to subsoil use for hydrocarbons in electronic form in accordance with the procedure, determined by the competent authority.

      The operator of electronic auctions for granting the right to subsoil use for hydrocarbons is a legal entity, determined by the competent authority, carrying out auctions for granting the right to subsoil use for hydrocarbons in accordance with the procedure, prescribed by this Code.

      Criteria for determining the operator of electronic auctions for granting the right to subsoil use for hydrocarbons are approved by the competent authority.

      6. The operator of electronic auctions for granting the right to subsoil use for hydrocarbons shall ensure:

      1) registration of applicants admitted by the competent authority to participate in the auction;

      2) integration of the object of informatization of the operator of electronic auctions for granting the right to subsoil use for hydrocarbons with the relevant state and other information systems in order to obtain in electronic form the documents and information provided for in paragraph 3 of Article 96 of this Code;

      3) acceptance of documents from applicants for registration at the informatization facility of the operator of electronic auctions for granting the right to subsoil use for hydrocarbons;

      4) consulting on work at the informatization facility of the operator of electronic auctions for granting the right to subsoil use for hydrocarbons;

      5) equal access conditions for auction participants at the informatization facility of the electronic auction operator for granting the right to subsoil use for hydrocarbons;

      6) conducting auctions remotely using the informatization object of the operator of electronic auctions for granting the right to subsoil use for hydrocarbons;

      7) formation of a register of auction results;

      8) publication of the register of results of electronic auctions at the informatization facility of the operator of electronic auctions for granting the right to subsoil use for hydrocarbons;

      9) maintenance of a complex of technical means, system and technological software in a constant working condition for:

      proper functioning of the object of informatization of the operator of electronic auctions for granting the right to subsoil use for hydrocarbons;

      preventing interference of third parties, including employees of the operator of electronic auctions for granting the right to subsoil use for hydrocarbons, in the process of holding auctions for granting the right to subsoil use for hydrocarbons on the day of the auction;

      10) compliance with the technical requirements for the object of informatization of the operator of electronic auctions for granting the right to subsoil use for hydrocarbons, including requirements for the protection of information and requirements for protection from outside interference in the auction process;

      11) submission of records of all actions performed at the object of informatization of the operator of electronic auctions for granting the right to subsoil use for hydrocarbons on the day of the auction, at the request of the competent authority;

      12) development and approval of internal technical documents regulating the holding of auctions;

      13) interaction with the competent authority on the issues of holding auctions;

      14) placement of a notice of holding auctions at the informatization facility of the operator of electronic auctions for granting the right to subsoil use for hydrocarbons;

      15) organization of development of new and (or) modernization of existing software for holding auctions;

      16) suspension, postponement or cancellation of auctions in the manner determined by the competent authority.

      Footnote. Article 99 as amended by Law of the Republic of Kazakhstan № 297-VI dated 30.12.2019 (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after the day of its first official publication); as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 14.07.2022 № 141-VII (shall be enforced from 01.01.2023).

Article 100. Summing up the auction results and conclusion of the contract for exploration and production or production of hydrocarbons

      1. The auction winner becomes the participant who offered the largest amount of the subscription bonus.

      2. The results of the auction are drawn up automatically on the basis of the register of the results of electronic auctions at the informatization facility of the operator of electronic auctions for granting the right to subsoil use for hydrocarbons on the day of its holding by a protocol signed by the competent authority and the winner of the auction.

      The results of the auction within three working days from the date of its holding must be posted on the Internet resource of the competent authority in the Kazakh and Russian languages.

      3. The auction winner, within twenty business days from the day of its results publication shall:

      1) pay the subscription bonus;

      2) send to the competent authority a confirmation of payment for the subscription bonus and a countersigned contract on exploration and production or production of hydrocarbons, developed in accordance with the standard contract on exploration and production or production of hydrocarbons, approved by the competent authority.

      In case of granting the right to subsoil use of exploration and production of hydrocarbons, the auction winner additionally shall develop a programme of works containing the scope, description and deadlines for the work during the exploration period and complying with the minimal requirements to the scope and types of work on the subsoil plot in the exploration period and attach it to the contract on exploration and production as its integral part.

      The contract on exploration and production or production of hydrocarbons shall contain annex thereto, as is integral part, establishing subsoil plot in accordance with Article 110 of this Code, on which the subsoil user has a right to conduct operations on exploration and (or) production of hydrocarbons.

      If at the stage of submitting the application the auction winner offered the minimal liabilities on local content in works, services more than fifty percent, offered obligations shall be attached to the contract on exploration and production or production of hydrocarbons.

      4. The competent authority within twenty business days from the date of receipt of the contract and payment confirmation for subscription bonus from the winner, concludes a contract on exploration and production or production of hydrocarbons and sends his signed copy to the winner.

      5. In in case if the auction winner has not paid the signature bonus within the period specified in paragraph 3 of this Article and (or) has not submitted to the competent authority a subsoil use contract signed on its part, such a person shall be deprived of the right to conclude a contract, while the right for the conclusion of a contract for the relevant subsoil plot, a written notification of the competent authority, sent within three working days after the expiration of the period provided for in paragraph 3 of this Article, is transmitted to the auction participant who offered the next largest amount of the signature bonus after the auction winner.

      Within twenty working days from the date of sending a written notification from the competent authority, the auction participant who offered the next largest amount of the signature bonus after the auction winner must perform the requirements for the auction winner, provided for in paragraph 3 of this Article. At the same time, the signature bonus provided for in subparagraph 1) of part one of paragraph 3 of this Article is paid by the auction participant who offered the next largest amount of signature bonus after the auction winner, in the amount proposed by such auction participant.

      If, within twenty working days from the date of sending a written notice from the competent authority, by the auction participant who offered the next largest amount of the signature bonus after the auction winner, the requirements for the auction winner, provided for in paragraph 3 of this Article, such person is deprived of the right to conclude a contract, and a subsoil plot is repeatedly put up for auction.

      Footnote. Article 100 as amended by Law of the Republic of Kazakhstan № 297-VI dated 30.12.2019 (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after the day of its first official publication); dated 14.07.2022 № 141-VII (shall be enforced from 01.01.2023); от 29.12.2022 № 174-VII (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after the date of its first official publication).

Article 101. Procedure and grounds to declare the auction void

      1. The auction for granting the right to subsoil use is declared void and the repeated auction is not held, if there are less than two participants registered at the day of holding the auction.

      2. Recognition of the auction as invalid shall be documented by a protocol signed by all members of the commission present. The announcement on the recognition of the auction as void must be posted on the Internet resource of the competent authority in the Kazakh and Russian languages within three working days from the date of registration of the protocol.

      Footnote. Article 101 as amended by Law of the Republic of Kazakhstan № 297-VI dated 30.12.2019 (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after the day of its first official publication); dated 14.07.2022 № 141-VII (shall be enforced from 01.01.2023).

Article 102. Declaration of the auction for granting the right to subsoil use of hydrocarbons as invalid

      1. The court can declare the auction for granting the right to subsoil use of hydrocarbons invalid upon request of a participant or a competent authority.

      2. The grounds for declaring the auction invalid are:

      1) violation of rules for auction holding established by this Code, which affected on selecting the auction winner;

      2) establishment of facts that the person, with whom the subsoil use contract was concluded based on the auction results, had submitted the misleading information to the competent authority, that affected on the decision of such person allowance to the auction.

      3. The auction participants have right to appeal against the auction results according to the legislation of the Republic of Kazakhstan on the grounds, indicated in subparagraph 1) of paragraph 2 of this Article within three months from the date of the results publication.

      4. In case of disputing the validity of auction before the contract conclusion, the contract conclusion term shall be suspended till adjudication on the merits by the court.

      5. Declaration of the auction invalid leads to invalidity of the contract concluded based on the results of auction.

      6. In case of declaring the auction invalid on the ground indicated in subparagraph 1) of paragraph 2 of this Article, the person selected as the winner of such auction may call in return of the subscription bonus paid.

Paragraph 2. Granting the right to subsoil use of hydrocarbons to the national company engaged in the field of hydrocarbons on the bases of direct negotiations

Article 103. Conditions for granting the right to subsoil use of hydrocarbons to the national company in the field of hydrocarbons on the basis of direct negotiations

      1. National company in the field of hydrocarbons is recognized as a Joint Stock Company, established by decision of the Government of the Republic of Kazakhstan, in which the controlling interest is owned by the the state or national managing holding, operating in the field of subsoil use of hydrocarbons.

      2. National company engaged in the field of hydrocarbons is entitled to obtain the right on exploration and production or production of hydrocarbons on general grounds in the order provided for by this Code, excluding the cases indicated in this Code.

      3. The subsoil plot located in the territory, included in the program of management of the state subsoil fund, within the limits of which the right to subsoil use is granted to national company engaged in the field of hydrocarbons, can be granted for use to such national companies on the basis of direct negotiations.

      4. The subsoil plot located in the territory, included in the program of management of the state subsoil fund, within the limits of which the right to subsoil use for exploration and production or production of hydrocarbons is granted on the ground of auction, can be granted for use to the national company engaged in the field of hydrocarbons on the basis of direct negotiations only prior to submission of application for auction holding by the person concerned.

      5. The contract on exploration and production or production of hydrocarbons on subsoil plots granted to the national company in the field of hydrocarbons on the basis of direct negotiations, can be concluded with the national company both individually and with the strategic partner.

      At the same time, a mandatory condition for granting the subsoil use right on the basis of direct negotiations on large fields is equity participation of the national hydrocarbons company as a subsoil user under the relevant subsoil use contract in the size of fifty percent or more.

      6. A strategic partner of a national company in the field of hydrocarbons may be recognized as a legal entity or a consortium of legal entities that meets the requirements approved by the national company in the field of hydrocarbons and agreed with the competent authority, which has committed itself to provide investment financing under a contract for the exploration and production of hydrocarbons or obligations to reimbursement of a signature bonus under a contract for the production of hydrocarbons.

      The strategic partner shall be determined by the national company when applying for direct negotiations.

      7. Financing of exploration according to the contract (agreement) on joint activities and (or) agreement of financing, concluded with the aim of granting the right to subsoil use on the basis of direct negotiations between international companies or the legal entity, fifty and more percents of voting shares (of the interest in the charter capital) directly or indirectly are in possession of such a national company and strategic partner in the order and under conditions established by this Code is recognized as the investment financing.

      Joint activity agreement shall provide for the obligation of strategic partner on payment of subscription bonus or refund of subscription bonus sum, paid by the national company.

      8. Right to subsoil use (share of the right to subsoil use) granted to the national company in the field of hydrocarbons on the basis of direct negotiations, may not be transferred within two years from the date of registration, excluding the cases of its transfer to legal entity, if fifty and more percents of voting shares (participation share) are directly or indirectly possessed by the national company in the field of hydrocarbons.

      At that, such legal entity does not have the right to transfer the right granted to subsoil use (share of the right to subsoil use) within two years from the date of contract registration.

      Reduction of the equity participation size of the national hydrocarbons company or a legal entity, whose fifty and more percent of voting shares (participatory interests) are directly or indirectly held by the national hydrocarbons company under the subsoil use contract on large fields, shall be made provided that the national hydrocarbons company or a legal entity, whose fifty and more percent of voting shares (participatory interests) are directly or indirectly held by the national hydrocarbons company, retain their control over the decision-making by subsoil users under the subsoil use contract.

      Footnote. Article 103 as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 29.12.2022 № 174-VII (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after the date of its first official publication); dated 28.12.2023 № 52-VIII (effective sixty calendar days after the date of its first official publication).

Article 104. Application of the national company in the field of hydrocarbons for direct negotiations conducting.

      1. The national company engaged in the field of hydrocarbons, intending to obtain for use the subsoil plot for exploration and production or production of hydrocarbons on the basis of direct negotiations, sends to the competent authority an application with indication of boundaries of the subsoil plot for which the national company engaged in the field of hydrocarbons puts in a claim.

      2. In case of intending to obtain the right to subsoil use on exploration and production of hydrocarbons, the national company in the field of hydrocarbons attaches to the application the program of works, containing volumes, description and period of work execution during exploration and the program shall correspond to the minimal requirements on volumes and types of works on the subsoil plot during the period of exploration.

      3. In case of the strategic partner involvement by the national company in the field of hydrocarbons, the application shall contain:

      1) name of a strategic partner, its location, information about state registration as a legal entity (extract from the commercial register or other legalized document, identifying, that the applicant is a legal entity by the legislation of the foreign state), information on management team, information on legal entities, persons, states and international organizations, directly or indirectly, controlling the applicant;

      2) information on previous activities of the strategic partner, including the list of states, in which the strategic partner conducted business for the last three years;

      3) properly certified joint venture agreement and (or) a financial agreement concluded between the national company in the field of hydrocarbons or a legal entity, which directly or indirectly holds fifty and more voting shares (of shares in charter capital) and the strategic partner.

      4. The application and all the documents attached to it shall be written in Kazakh and Russian. In case of the foreign strategic partner involving by the national company in the field of hydrocarbons, such documents may be executed in other language, with the compulsory attachment of translation into Kazakh and Russian to each document and notarization of their authenticity.

Article 105. Procedure for direct negotiations conducting with the national company in the field of hydrocarbons

      1. Direct negotiations on granting of the right for subsoil use to the national company in the field of hydrocarbons are conducted between competent authorities of the national company in the field of hydrocarbons and working group of the competent authority. Provision on the working group and its composition are approved by the competent authority.

      2. Direct negotiations are conducted during two months from the day of application submission to the competent authority. Terms of direct negotiations can be extended by the competent authority decision.

      3. According to results of direct negotiations the competent authority shall take the decision concerning conclusion of the contract or refusal of its conclusion.

      4. In case of decision on conclusion of the contract on subsoil use, within twenty business from the date of making it:

      1) the national company or its strategic partner pays the subscription bonus, determined by the results of direct negotiations;

      2) the national company sends to the competent authority a confirmation of the payment of the subscription bonus and a countersigned (in case of the strategic partner involvement- from its part, too) contract on exploration and production or production of hydrocarbons, developed in accordance with the standard contract on exploration and production or production of hydrocarbons, approved by the competent authority.

      In case of granting the right to subsoil use for exploration and production of hydrocarbons, the national company shall additionally develop the program of works, containing volumes, description and period of the work execution during exploration determined according to the results of direct negotiations and attach such program to the contract on exploration and production as its integral part.

      The exploration period shall be fixed in the contract for exploration and production of hydrocarbons and its duration is determined based on the results of direct negotiations.

      The preparation period shall be fixed in the contract for exploration and production of hydrocarbons and its duration is determined based on the results of direct negotiations.

      The contract on exploration and production or production of hydrocarbons shall contain an annex to the contract constituting the integral part thereof, establishing a subsoil plot according to the article 110 of this Code, where the national company has a right to conduct operations on exploration and (or) production of hydrocarbons.

      5. The competent authority concludes the contract on exploration and production or production of hydrocarbons within twenty business days from the date of the contract gaining and confirmation of payment for subscription bonus and sends to the national company its signed copy (copies).

      6. Concluding additional agreements to the contract, stipulating decrease or exclusion of obligations, declared by the national company in the program of works.

Paragraph 3. Termination of the right to subsoil use of hydrocarbons

Article 106. Early termination of the subsoil use contract

      Footnote. The title of Article 106 is in the wording of the Law of the Republic of Kazakhstan dated December 29, 2022 № 174–VII (effective after ten calendar days after the date of its first official publication).

      1. The subsoil use contract for hydrocarbons shall be prematurely terminated in the following cases:

      1) if at the end of the exploration period under a contract for the exploration and production of hydrocarbons for a complex project, the subsoil user has not identified a field, the report on the calculation of the reserves of which received a positive conclusion from the state examination of the subsoil provided for by this Code;

      2) early termination of the subsoil use contract by the competent authority unilaterally in the cases provided for in this Article;

      3) return by the subsoil user of the entire subsoil plot before the expiration of the contract;

      4) in other cases provided for by this Code.

      1-1. The competent authority shall prematurely terminate the subsoil use contract unilaterally in the following cases:

      1) entry into force of a court decision to ban subsoil use activities;

      2) carrying out operations on subsoil use for hydrocarbons without the relevant examinations of project documents approved by the subsoil user and having received positive conclusions provided for by this Code and other laws of the Republic of Kazakhstan;

      3) violation of the requirements of paragraph 1 of Article 44 of this Code, entailed a threat to national security;

      4) non-fulfillment by the subsoil user of an investment obligation under a subsoil use contract for a depleting field in accordance with paragraph 3 of Article 153-1 of this Code.

      2. The competent authority has the right to early terminate the powers of the subsoil use contract unilaterally in case of the subsoil user's failure to rectify, within the established period:

      1) one of the violations, provided for in sub-paragraphs 1) and 2) of paragraph 2, article 133 of this Code;

      2) more than two breaches of other obligations established by the subsoil use contract.

      3. By decision of the Government of the Republic of Kazakhstan, the competent authority has the right to early terminate the subsoil use contract unilaterally, including concluded before the enactment of this Code, in case the subsoil user’s actions during the operation of subsoil use on a subsoil plot, which has a strategic importance, lead to amendment in the economic interests of the Republic of Kazakhstan, creating a threat to national security.

      In case of a unilateral termination of the contract on the specified basis, the competent authority shall notify the subsoil user of this no later than two months.

      4. If the actions of a subsoil user in conducting subsoil use operations on a subsoil plot of the strategic importance, lead to change in the economic interests of the Republic of Kazakhstan, posing a threat to national security, the competent authority may call for making amendments and (or) additions to contract terms, including the contract concluded before this Code entry into force, in order to restore the economic interests of the Republic of Kazakhstan.

      The competent authority has the right to early terminate such a subsoil use contract unilaterally if:

      1) within a period of two months from the date of the notification receipt from the competent authority of the amendment and (or) addition to the contract terms, the subsoil user does not confirm in writing his consent to negotiate the amendment and (or) addition to the terms of the contract or refuses to conduct them;

      2) within the time limit up to four months after the date of receipt of the consent from the subsoil user to conduct negotiations on the amendment and (or) addition to the contract terms, the parties will not reach an agreement on the amendment and (or) addition to the contract terms and conditions;

      3) within the time limit up to six months after the date of reaching an agreed decision to restore the economic interests of the Republic of Kazakhstan, the parties will not sign the amendment and (or) addition to the terms of the contract.

      5. Early termination of the subsoil use contract is unilaterally executed by the competent authority by sending to the subsoil user a written notice of such contract termination.

      The contract shall be terminated upon the expiry of two months from the date of such notice receipt by the subsoil user.

      6. The subsoil user has the right to dispute the legality of the early termination by the competent authority of the subsoil use contract in court within two months from the date of the notification receipt. In case of the subsoil user bringing the matter before the court, the term specified in paragraph 5 of this article shall be suspended until the court decision enters into legal force.

      Footnote. Article 106 as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 29.12.2022 № 174-VII (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after the date of its first official publication); dated 28.12.2023 № 52-VIII (enacted sixty calendar days after the date of its first official publication).

Article 107. Subsoil plots and property upon termination of subsoil use

      1. From the day of termination of the contract for the subsoil use, the subsoil plot, enshrined in such a contract, is returned to the state.

      2. From the date of the exploration period completion, the exploration site is considered to be returned to the state, excluding the subsoil plot, indicated in registered annex to the contract on exploration and production of hydrocarbons, stipulating securing the site and exploration period or preparation period, and containing an annex to the contract, establishing according to the article 110 of this Code the site of production of hydrocarbons.

      3. From the date of the mining period completion the production site (s) is (are) returned (returned) to the state.

      If in the subsoil use contract there are two or more mining sites, then from the day the mining period ends in one of the mining sites, such site is returned to the state.

      4. Upon termination of the subsoil use right concerning to the subsoil plot (sites), the competent authority notifies a subsoil user about one of the following decisions:

      1) to mitigate consequences of subsoil use on such subsoil plot;

      2) to perform the conservation of the subsoil plot for subsequent transfer to another person;

      3) to transfer the subsoil plot for trust management of the national company in the field of hydrocarbons.

      5. Notification is sent in the following cases and terms:

      1) if the subsoil use contract is terminated at the expiry mining period, not later than two months prior to such termination;

      2) in the event of early termination by the competent authority of the subsoil use contract unilaterally -simultaneously with the notification of early termination of the subsoil use contract;

      3) in case of termination of the subsoil use contract by agreement of the parties - simultaneously with the signing of the agreement on termination of the contract.

      4) in case, provided for by subparagraph 2) of paragraph 16, article 119 of this Code - simultaneously with sending the notification of refusal in conclusion of annex to the subsoil use contract.

      6. The person having received notification of the competent authority about the decision to mitigate the consequences of subsoil use on the subsoil plot or to preserve the subsoil section for subsequent transfer to other person:

      1) is obliged to stop subsoil use operations in the subsoil plot, except for operations immediate termination of which is associated with the threat of emergency situations. Such operations shall be stopped within two months from the date of notification receipt;

      2) is obliged immediately upon the approval and receipt of positive opinions provided for by this Code and other laws of the Republic of Kazakhstan on expertises of the exploration project on liquidation or preservation to commence works aimed at mitigation of consequences of the use of mineral resources or preservation of a subsoil plot in accordance with the requirements established by this Code;

      3) within six months from the date of the notification receipt, shall have the right to remove from the subsoil plot the mined hydrocarbons, as well as equipment and other property in its ownership. Equipment and other property not brought out within a specified period shall be subject to liquidation or preservation in accordance with the requirements established by this Code.

      7. In the absence of the previous subsoil user or evasion from the fulfillment of the obligation provided for in subparagraph 2) of paragraph 6 of this article, carrying out works on the mitigation of the consequences of subsoil use or preservation of the subsoil plot are carried out at the expense of the support funds.

      8. The person having received notification of the competent authority about the decision to transfer the subsoil plot to the trust management of the national company in the field of hydrocarbons:

      1) is obliged within one month from the date of receipt of the notification, to transfer equipment and other property, ensuring the continuity of the technological process and industrial safety in the subsoil plot to the trust management of the national company in the field of hydrocarbons until the transfer of property to the new subsoil user.

      In case of absence of the previous subsoil user or evasion from the transfer of the property to the national company in the field of hydrocarbons, the competent authority acts as its attorney with respect to such property and transfers it to the national company in the field of hydrocarbons by an act, containing a, list providing an indication of the status of the transferred property;

      2) within six months from the date of notification receipt, shall have the right to export the mined hydrocarbons, as well as equipment and other property that is its property, except for the facilities specified in subparagraph 1) of this paragraph.

      8-1. In the cases provided for in paragraphs 6 and 8 of this Article, the person who received the notification from the competent authority shall send a report on the work done.

      9. In case, provided for by subparagraph 3) of paragraph 4 of this article:

      1) the trust manager arranges valuation of the property specified in sub-paragraph 1) of paragraph 8 of this article;

      2) the property referred to in subparagraph 1) of paragraph 8 of this article, as well as the property acquired and (or) received by the trustee in the process of trust management, from the date of conclusion of the subsoil use contract shall be transferred into the ownership of the new subsoil user, who shall pay the former owner the cost of such property within the time specified in the auction notice. The trustee shall transfer such property to the new subsoil user under an act containing the list of the transferred property and information on its condition.

      10. In cases provided for by sub-paragraphs 2) and 3) of paragraph 4 of this article:

      1) the competent authority holds an auction for granting the right for subsoil use of hydrocarbons on such subsoil plots;

      2) the competent authority within ten business days from the date of conclusion the subsoil use contract sends a notification of necessity to transfer the rights according to the bank deposit contract constituting the subject of a pledge to secure the mitigation of subsoil use consequences to a new subsoil user and terms of such transfer;

      3) the previous subsoil user within the terms indicated in notification, transfers the rights according to the bank deposit contract constituting the subject of a pledge to secure the mitigation of subsoil use consequences to a new subsoil user.

      Footnote. Article 107 as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 14.07.2022 № 141-VII (shall be enforced from 01.01.2023); dated 28.12.2023 № 52-VIII (enacted sixty calendar days after the date of its first official publication).

Article 108. Trust management of subsoil plot upon termination of the subsoil use right

      1. In the case provided for by sub-paragraph 3) of paragraph 4 of Article 107 of this Code, the competent authority within five business days from the date of sending notification of the decision to transfer the subsoil plot to the trust management of the national company in the field of hydrocarbons for subsequent submission to another person concludes with the national company in the field of hydrocarbons trust agreement for such a subsoil plot.

      2. Contract of trust management of a subsoil plot is developed and concluded in accordance with the Civil Code of the Republic of Kazakhstan and grants to the trustee the right to:

      1) implement subsoil use operations without concluding contract on subsoil use operations;

      2) obtain a land plot on the right of land use for the implementation of trust management of a subsoil plot.

      3. The trustee is entitled to reimburse of expenses incurred during the trust management of a subsoil plot and confirmed in the prescribed manner, at the expense of income from its use when submitting documents confirming the necessity of incurred expenses.

      In case of such reimbursement of expenses, the new subsoil user shall not reimburse the expenses of the trustee previously reimbursed in accordance with this article.

      In case of no income or its insufficiency, reimbursement of expenses is carried out at the of the founder's(beneficiary) expenses.

      4. Incomes from trust management, other than amounts directed to reimbursement of expenses of a trustee and payment of taxes related to the performance of a trust management agreement, shall be sent to the founder (beneficiary) as a result of the termination of the trust management agreement.

      5. Procurement of goods, works and services within the framework of an agreement on trust management of a subsoil plot is carried out without complying with the requirements stipulated by this Code.

      6. The trustee shall be liable with his property for obligations arising from transactions made by him in excess of the authority granted to him by the contract of trust management of the subsoil plot, or in violation of established restrictions.

      7. The land plot is officially reregistered to the trustee for the validity term of the trust agreement of the subsoil plot, but not more than ten years from the date of its conclusion.

Article 109. Specifics of foreclosure on subsoil use right and (or) objects related to the subsoil use right

      Footnote. The title of Article 109 as amended under the Law of the Republic of Kazakhstan dated 28.12.2023 № 52-VIII (enacted sixty calendar days after the date of its first official publication).

      1. In case of foreclosure on subsoil use right (share in the subsoil use right) and (or) objects, related to the subsoil use rights, including pledge, the corresponding accomplishment (sale) of subsoil use right (shares in in subsoil right) and (or) objects, related to the subsoil use right, is executed by conducting the public sales, if other is not established by this Code.

      At conclusion of a transaction on alienation of the subsoil use right (share in the subsoil use right) and (or) objects related to the subsoil use right, including collateral, based on the bidding results, the person who is the winner in the bidding shall be obliged to obtain permission of the competent authority for transfer of the subsoil use right (share in the subsoil use right) and (or) objects related to the subsoil use right in accordance with Article 45 of this Code, except for cases provided for by paragraph 2 of Article 44 of this Code.

      Provisions of this paragraph are also used for the cases of property mass sale upon execution of bankruptcy procedures.

      2. Satisfaction of a claim of the pledge holder from the value of the pledged subsoil use right (share in subsoil use right) and facilities related to the subsoil use right, is executed in a legal process.

      3. Prior to announcement of bids on realization (sale) of the subsoil use right (share in the subsoil use right) and (or) objects related to the subsoil use right, the tender initiator is obliged to request information from the competent authority on the subsoil use right (share in the subsoil use right), which is put up for auction or is related to the relevant object to be put up for auction.

      The competent authority shall, within ten working days after receipt of the request, send information to the tender initiator on the subsoil use right (share in the subsoil use right), which shall include:

      1)type of subsoil use operations;

      2) information on the term of the subsoil use right, including the remaining term of the subsoil use right;

      3) information on the presence of notifications on breaching the subsoil use contract conditions;

      4) information on fulfillment of conditions under the subsoil use contract according to the submitted reports;

      5) other information affecting the conditions of subsoil use operations.

      After receiving the information referred to in the second part of this paragraph, in the announcement on holding the bids the bids initiator shall also publish information on the subsoil use right (share in the subsoil use right) received from the competent authority.

      4. When the auction for realization (sale) of the subsoil use right (share in the subsoil use right) and (or) objects related to the subsoil use right is declared void, the pledge holder has the right to convert the pledged property into his ownership (become the holder of the subsoil use right (share in the subsoil use right) and (or) objects related to the subsoil use right) or require appointment of a new auction.

      5. Conditions of contracts concerning pledges and other agreements, conflicting with provisions of this article are void.

      6. The auction on realization (sale) of the subsoil use right (share in the subsoil use right) and (or) objects related to the subsoil use right, conducted in violation of the requirements of this article, shall be recognized invalid.

      The competent body shall deny a permit for the transfer of the subsoil use right (share in the subsoil use right) and (or) objects related to the subsoil use right, if such transfer is carried out in violation of the requirements of this article.

      Footnote. Article 109 as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 28.12.2023 № 52-VIII (effective sixty calendar days after the date of its first official publication).

Chapter 16. SUBSOIL PLOTS FOR EXPLORATION AND PRODUCTION OF HYDROCARBONS

Article 110. Subsoil plots, granted for operations on subsoil use of hydrocarbons

      1. The subsoil plots, included in the program of management of the state subsoil fund may be provided for exploration and production or production of hydrocarbons:

      1) by holding an auction;

      2) to national company in the field of hydrocarbons on the grounds of direct negotiations.

      One and the same site can not be used simultaneously for various subsoil use contracts for hydrocarbons.

      At the same time, the full or partial conjunction of territories is accepted.

      2. The spatial boundaries of the subsoil plot, where the subsoil user has the right to carry out operations for the exploration or production of hydrocarbons in accordance with the contract for the exploration and production or production of hydrocarbons, are established in the appendix to such a contract, which is its integral part, taking into account the following:

      1) the initial spatial boundaries of a hydrocarbon exploration or production site under a contract for exploration and production or production of hydrocarbons are determined in accordance with the program for managing the state subsoil fund;

      2) the spatial boundaries of the exploration site (sites) when extending the exploration period under the contract for the exploration and production of hydrocarbons in order to assess the discovered deposit (aggregate of deposits), as well as when moving to the appraisal stage under the contract for the exploration and production of hydrocarbons for a complex project, include blocks in within which the proposed contours of discovered deposit (aggregate of deposits) are completely or partially located, requiring evaluation;

      3) the spatial boundaries of the exploration site (sites) when extending the exploration period under a contract for the exploration and production of hydrocarbons for the purpose of trial operation of discovered deposit (aggregate of deposits) include blocks within which the proposed contours of a deposit (aggregate of deposits) are located in whole or in part on which (which) it is planned to conduct trial operation;

      4) the spatial boundaries of the hydrocarbon production plot (plots) (with the exception of the upper boundary) are established on the basis of the field contours, determined in accordance with the approved subsoil user and the report on the calculation of geological reserves that received a positive conclusion from the state examination of the subsoil.

      If several separate fields are discovered within the exploration plot, the spatial boundaries of the subsoil plot shall be established for each individual field;

      5) the spatial boundaries of the subsoil plot requested for the purpose of increasing the initial subsoil plot under a contract for exploration and production or production of hydrocarbons are determined in agreement with the authorized body in the field of subsoil study (in terms of the vacancy of the requested subsoil plot of subsoil use) in accordance with the approved subsoil user and received positive conclusions of expert examinations provided for by this Code and other laws of the Republic of Kazakhstan in addition to the relevant basic project document, establishing the proposed contours of discovered deposit (aggregate of deposits);

      6) spatial boundaries of the hydrocarbon exploration or production site remaining with the subsoil user after the reduction of the subsoil plot by returning to the state in accordance with статьей 114 of this Code, shall be determined by the subsoil user;

      7) spatial boundaries of exploration or production sites in the event of allocation of a subsoil plot under a contract for the exploration and production of hydrocarbons in accordance with статьей 115 of this Code (the main and allocated subsoil plots) shall be determined:

      when allocating a part of the exploration site - in accordance with approved by the subsoil user and having received positive conclusions provided for by this Code and other laws of the Republic of Kazakhstan, examinations of additions to the exploration project, providing for the evaluation of the relevant discovered deposits (aggregate of deposits) in the main and allocated subsoil plots;

      when allocating an exploration or production site - on the basis of data on the relevant subsoil plots specified in the contract for the exploration and production or production of hydrocarbons from which the allocation is made.

      Information on the spatial boundaries of the subsoil plot (plots) provided for in subparagraphs 1) - 4), 6) and 7) of part one of this paragraph is sent by the competent authority in a notification manner to the authorized body in the field of subsoil study.

      3. In case of providing of subsoil plot situated (partly situated) within the land plot possessed or being in use of another person, the upper spatial boundary of a subsoil plot inside of such a land plot is considered to be set to the depth of thirty meters from the lowest point of the earth surface of such a land plot.

      4. In case of providing of a subsoil plot, partly situated within the lands of specially protected natural areas or areas of water reserve lands, the upper spatial boundary of a subsoil plot inside of such areas is considered as set to the depth of thirty meters from the lowest point of the earth surface of such land plot.

      5. In case of providing of a subsoil site, situated (partly situated) in the down of a subsoil site of another subsoil user entitled to subsoil use of hydrocarbons, the upper spatial boundary of a subsoil site within the area of subsoil site of such subsoil user is defined on his lower spatial boundary.

      6. For the exploration sites, on which the period of exploration was prolonged on the grounds, indicated in paragraphs 2 and 3 of article 117 of this Code, and also for the production sites, a lower spatial boundary is set, being determined by the depth of occurrence of discovered deposit (aggregate of deposits) or mining of hydrocarbons.

      7. Size of the area of exploration site (sites) under one subsoil use contract of hydrocarbons may not exceed two thousand and four hundred blocks.

      Footnote. Article 110 as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 29.12.2022 № 174-VII (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after the date of its first official publication).

Article 111. Provision of a subsoil plot

      1. From the date of subsoil use contract registration, the subsoil plot is transferred for use to the subsoil user.

      2. The conclusion of a contract for the production of hydrocarbons or an addendum to the contract for the exploration and production of hydrocarbons, which provides for fixing the site and the period of production or the preparatory period, the transition to the production period under the contract for the exploration and production of hydrocarbons, is the basis for granting the subsoil user the right to land use on the land plot he needs in in accordance with the land legislation of the Republic of Kazakhstan.

      Footnote. Article 111 as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 29.12.2022 № 174-VII (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after the date of its first official publication).

Article 112. Concept and types of transformation

      Transformation of subsoil plots is the change in their spatial boundaries made by:

      1) extension of the subsoil plot;

      2) reduction of the subsoil plot;

      3) allocation of the subsoil plot (a part thereof) under one subsoil use contract by concluding a new subsoil use contract.

Article 113. Extension of the subsoil site

      1. Extension of the subsoil plot under the contract for exploration and production or production of hydrocarbons is made on the application of a subsoil user at simultaneous observance of the following terms:

      1) a subsoil user has discovered deposit (aggregate of deposits), expected contours of which overrun the boundaries of subsoil plot and are set in approved by the subsoil user and having received positive conclusions of expertises, provided by this Code and other laws of the Republic of Kazakhstan base project document.

      2) the requested subsoil site is free from subsoil use on hydrocarbons, except for the case when the subsoil site is in use under a contract for subsoil use on hydrocarbons by the same person;

      3) the subsoil plot is requested in blocks, within which the expected contours of discovered deposit (aggregate of deposits) are located, established in the approved by the subsoil user and having received positive opinions the project document provided for by this Code and examinations by other laws of the Republic of Kazakhstan;

      4) all breaches of obligations under the subsoil use contract indicated by the notification of the competent authority are eliminated.

      2. Application for extension of the subsoil plot shall contain:

      1) surname, name, patronymic (if specified in the identity document) or name of the subsoil user;

      2) registration date and number of the subsoil use contract;

      3) indication of requested subsoil plot, on which it is expected to increase the initial subsoil plot.

      3. The documents additionally attached to application are:

      1) in case of the extension of exploration site - supplementary works program, approved by the subsoil user and containing volumes, description and terms of works, which the subsoil user is obliged to perform on the requested subsoil plot, proportionally corresponding to the minimal requirements to volumes and types of work on the subsoil plot during the exploration, which was set by the applicant to subsoil use right;

      2) addendum to the contract signed by the subsoil user providing for:

      extension of a subsoil plot (in the form of addendum to the contract, establishing the extended subsoil plot according to article 110 of this Code);

      obligation of subsoil user on execution the program of additional works, indicated in sub-paragraph 1) of this paragraph and attached to the contract as its integral part.

      In the case provided for by subparagraph 2) of paragraph 1 of this Article, if the entire subsoil area to be expanded or a part thereof is located within the boundaries of another subsoil area used under a contract for subsoil use on hydrocarbons by the same person, an addendum to the subsoil use contract providing for a commensurate reduction of the subsoil area shall also be attached to the subsoil use contract.

      4. The application is subject to consideration within twenty business days from the date of its receipt by the competent authority. Based on the results of consideration of the application, the competent authority shall:

      1) make decisions on extension of subsoil plots and reject its extension;

      2) notify an applicant of the decision made.

      5. The competent authority rejects the extension of a subsoil plot in the following cases:

      1) if the application fails to comply with the requirements established by this Code;

      2) failure to comply with the conditions established in paragraph 1 of this article.

      Refusal of the competent authority to extend the area of the subsoil does not deprive the subsoil user of the right to reapplication.

      6. Within twenty business days from the date of receipt of confirmation of payment of the subscription bonus from the applicant, the competent authority concludes with the applicant the addendum to the subsoil use contract and sends the signed copy to the applicant.

      7. Extension of subsoil plot does not constitute a ground for extension of the periods of exploration, preparation and production under the subsoil use contract.

      Footnote. Article 113 as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 28.12.2023 № 52-VIII (effective sixty calendar days after the date of its first official publication).

Article 114. Reduction of the subsoil plot

      1. At any time prior to extension of a period of exploration and production of hydrocarbons, the subsoil user is entitled to reduce a subsoil plot by returning to the state any of its part upon simultaneous adherence of the following conditions:

      1) completion of works on mitigation of the consequences of subsoil use on the returned subsurface site before the date of return in the manner established by this Code;

      2) in case of partly returning of exploration site, such return is executed in blocks;

      3) there is a preliminary consent of the pledger for return if the subsoil use right is encumbered with a pledge;

      2. Application for reduction of a subsoil plot shall contain:

      1) surname, name, patronymic (if specified in the identity document) or name of the subsoil user;

      2) registration date and number of the subsoil use contract;

      3) reference to the subsoil plot (plots), which is expected to be returned to the state;

      4) reference to the subsoil site (sites), remaining in the subsoil user's possession.

      3. The documents additionally attached to application are:

      1) a copy of the act of mitigation of the consequences of subsoil use in the returned subsoil plot;

      2) Addendum to the contract, signed by the subsoil user, containing an annex to the contract, establishing the reduced subsoil plot (plots) according to article 110 of this Code.

      4. The application is subject to consideration within twenty business days from the date of its receipt by the competent authority. According to the results of application consideration, the competent body makes a decision on reduction of a subsoil plot or rejects the reduction.

      5. The competent authority rejects reduction of the subsoil plot in the following cases:

      1) if the application fails to comply with the requirements established by this Code;

      2) failure to comply with the conditions established in paragraph 1 of this article.

      The refusal of the competent authority to reduce the area of the subsoil does not deprive the subsoil user of the right to reapplication.

      6. Within twenty business days from the date of adopting decision to reduce a subsoil plot, the competent authority concludes an Addendum to the contract with an applicant for its subsoil use and sends to the applicant a signed copy.

      7. Return of the entire site by a subsoil user leads to termination of the subsoil use contract.

      8. Provisions of this Article shall not apply to events of exploration site reduction in respect of:

      1) fixing of subsoil plot (plots), consisting of the blocks, within which the expected contours of discovered deposit (aggregate of deposits), set in amendments to project of exploration, approved by the subsoil user and having received positive conclusions of expertises, provided by this Code and other laws of the Republic of Kazakhstan on prolongation of exploration period, are located;

      2) fixing of the production site (sites);

      3) increase of a subsoil site in accordance with part two of paragraph 3, Article 113 of this Code.

      Footnote. Article 114 as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 28.12.2023 № 52-VIII (enacted sixty calendar days after the date of its first official publication).

Article 115. Allocation of the subsoil plot

      1. Allocation of the subsoil plot under the contract for exploration and production of hydrocarbons shall be performed upon the request of subsoil user in the following events:

      1) allocation of a part of the exploration site - if there are located the expected contours of discovered deposits (aggregates of deposits) inside of each part, established in amendment to project of exploration works, approved by the subsoil user and having received positive conclusions of expertises, provided by this Code and other laws of the Republic of Kazakhstan, which provides the evaluation works of such deposits (aggregates of deposits);

      2) allocation of exploration site - if there are two or more exploration sites fixed in the contract for exploration and production and within each of them the expected contours of discovered deposit (aggregates of deposits), established in amendment to project of exploration works, approved by the subsoil user and having received positive conclusions, provided by this Code and other laws of the Republic of Kazakhstan examinations, which provides the works of estimating of such deposits (aggregates of deposits) are located;

      3) allocation of a production site - if not less than one exploration site and not less than one production site are secured in the contract for exploration and production;

      4) allocation of a production site - if two or more sites are fixed in the contract for exploration and production;

      5) allocation of a production site in cases provided for in paragraphs 18-2 and 18-3 of Article 119 of this Code;

      6) allocation of a mining site related to depletable fields in accordance with Article 153-1 of this Code.

      2. The allocation of a subsurface area that is not related to complex projects is carried out with the simultaneous observance of the following conditions:

      1) a contract for exploration and production under which a subsoil block is allocated was concluded after the entry into force of this Code, including a contract concluded before the entry into force of this Code and transferred during the exploration period to the terms of a standard contract for the exploration and production of hydrocarbons, approved by the competent authority;

      2) there is a preliminary consent of the pledger for allocation, if the subsoil use right is encumbered with a pledge;

      3) All breaches of obligations under the subsoil use contract indicated by the notification of the competent authority are eliminated.

      For the purposes of sub-paragraph 4) of paragraph 1 of this Article, the additional condition for production site allocation is an obligation for disposition of the subsoil use right on allocated site to the person, not affiliated with the subsoil user.

      The requirement of part two of this paragraph shall not apply to the allocation of subsoil plots in the cases provided for in paragraphs 18-2 and 18-3 of Article 119 of this Code.

      3. Allocation of the subsoil plot is formalized by making amendments to the subsoil use contract, under which the allocation of site is performed, and by conclusion of separate subsoil use contract on allocated subsoil plot.

      4. The exploration period, preparation period or production period and other conditions of subsoil use contract on allocated subsoil plot shall comply with subsoil use contract conditions, under which the allocation of site was performed.

      5. The application for allocation of site shall contain:

      1) surname, name, patronymic (if specified in the identity document) or name of the subsoil user;

      2) registration date and number of the subsoil use contract;

      3) reference to a subsoil plot (its part), which is expected to be allocated to the separate subsoil use contract.

      6. Application shall be additionally attached by:

      1) an addendum to the contract signed by the subsoil user, containing an annex to the contract, establishing in accordance with Article 110 of this Code a reduced main subsoil plot, as well as a work program reduced by the types and volumes of work related to the allocated subsoil plot in the event that a part of the exploration site is allocated;

      2) a contract signed by the applicant for the exploration and production or production of hydrocarbons, developed in accordance with a model contract for the exploration and production or production of hydrocarbons, approved by the competent authority, and complying with the requirements of paragraph 4 of this Article, as well as a program of work containing the types and scope of work related to the allocated subsoil plot in case of allocation of part of the exploration site.

      At the same time, the types and volumes of work provided for by the work program of the contract for exploration and production prior to the allocation of a part of the exploration site cannot be less than the types and volumes of work provided for in the addendum to the contract for exploration and production for the main subsoil plot and the contract for exploration and production, concluded for the allocated subsoil plot.

      7. The application is subject to consideration within twenty business days from the date of its receipt by the competent authority. According to the results of consideration of application the competent authority makes a decision about allocation of subsoil plots or refuses to allocate a site.

      8. The competent authority refuses to allocate the subsoil plot in the following cases:

      1) if the application fails to comply with the requirements established by this Code;

      2) failure to comply with the conditions established in this article.

      The refusal of the competent authority to reduce the area of the subsoil does not deprive the subsoil user of the right to reapplication.

      9. Within ten business days from the date of adopting decision to allocate a subsoil plot, the competent authority concludes with an applicant an Addendum to the subsoil contract, separate subsoil contract on allocated subsoil plot and sends to the applicant the signed copies.

      Footnote. Article 115 as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 29.12.2022 № 174-VII (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after the date of its first official publication); dated 28.12.2023 № 52-VIII (enacted sixty calendar days after the date of its first official publication).

Chapter 17. PERIODS OF EXPLORATION AND PRODUCTION OF HYDROCARBONS

Article 116. Period of hydrocarbons exploration

      1. The maximum duration of the exploration period when concluding a contract for the exploration and production of hydrocarbons for a subsoil plot that is not related to complex projects shall be no more than six consecutive years. During the specified period, the subsoil user shall be entitled to carry out any work on the search and evaluation of fields at the exploration site, including their trial operation.

      Within the time limits, provided for in part one of this paragraph, the exploration period under the contract for the exploration and production of hydrocarbons shall be established by the competent authority in the notice of the auction or as a result of direct negotiations with the national company in the field of hydrocarbons.

      2. The duration of the exploration period when concluding a contract for the exploration and production of hydrocarbons for a complex project amounts to eighteen years and includes:

      1) initial exploration stage of nine years;

      2) appraisal stage equal to six years;

      3) trial operation stage equal to three years.

      During the initial exploration stage, the subsoil user is entitled to carry out any work on the search and evaluation of the discovered deposit (field) at the exploration site, including trial operation.

      During the appraisal stage, the subsoil is entitled to carry out any work on the evaluation of discovered deposit (field) at the exploration site, including trial operation.

      During the trial operation stage, the subsoil user is entitled to carry out any work on trial operation of discovered deposit (field) at the exploration site.

      The transition to the appraisal stage shall be carried out at the request of the subsoil user, which must be submitted before the completion of the initial exploration stage, by signing an addendum to the exploration and production contract for a complex project in accordance with paragraph 5 of this Article.

      If the subsoil user has not proceeded to the appraisal stage, in this case the exploration period does not include the appraisal stage and the trial operation stage and consists only of the initial exploration stage.

      The transition to the trial operation stage shall be carried out at the request of the subsoil user, which must be submitted before the completion of the appraisal stage, by signing an addendum to the contract for exploration and production for a complex project in accordance with paragraph 5 of this Article.

      If the subsoil user has not transited to the trial operation stage, in this case, the exploration period does not include the trial operation stage and consists of the initial exploration stage, as well as the appraisal stage.

      3. The application for the transition to the consists stage under the contract for the exploration and production of hydrocarbons for a complex project shall be attached with:

      1) program of additional works approved by the subsoil user and containing the volume, description and deadlines for the implementation of additional works by years, which the subsoil user undertakes to perform at the relevant subsoil plot at the appraisal stage;

      2) an addendum to the contract signed by the subsoil user, which provides for the establishment of the boundaries of the exploration plot(s)), consisting (consisting) of blocks, within which (which) the proposed contours of discovered deposit (aggregate of deposits) are located, including the establishment of the boundaries of the exploration plot(s)) in depth;

      3) conclusion of the authorized body for the study of subsoil on the discovery of hydrocarbons within the subsoil plot of deposits (aggregate of deposits), issued in accordance with paragraph 3 of Article 121 of this Code, indicating the expected contours of deposit (aggregate of deposits), where the appraisal is planned.

      4. The application for the transition to the stage of trial operation under a contract for the exploration and production of hydrocarbons under a complex project shall be attached with:

      1) additional work program approved by the subsoil user and containing the scope, description and deadlines for performing additional work by year, which the subsoil user undertakes to perform at the relevant subsoil plot at the stage of trial operation;

      2) a report on the operational calculation of geological reserves approved by the subsoil user and received a positive conclusion from the state expertise of the subsoil.

      5. An application to proceed to the appraisal stage or the trial operation phase is considered within twenty working days. Based on the results of its consideration, if there are no grounds for refusal to proceed to the appraisal stage or the trial operation stage, within ten working days from the date of the decision to consider the subsoil user's application, the competent authority signs an addendum to the contract providing for the obligations of the subsoil user to implement the program of additional work at the assessment stage or the stage of trial operation, as well as the establishment of the boundaries of the plot(s) of exploration in accordance with subparagraph 2) of part one of paragraph 2 of Article 110 of this Code.

      The competent authority shall refuse the subsoil user to proceed to the evaluation stage or the trial operation stage in the following cases:

      1) documents required in paragraph 3 (when proceeding to the appraisal stage) or 4 (when moving to the trial operation stage) of this Article were not submitted;

      2) the application was submitted after the deadline.

      6. When proceeding to the appraisal stage under a contract for the exploration and production of hydrocarbons for a subsoil plot under a complex project, blocks that are not included in the spatial boundaries of the exploration area are excluded from the subsoil plot.

      7. If during the exploration period under an exploration and production contract for a subsoil plot not related to complex projects, the results of drilling a well confirm the presence of at least one of the criteria specified in subparagraphs 2) and 3) of paragraphs 1-2 of the article 36 of this Code, the duration of the exploration period under such a contract shall be established in accordance with the first part of paragraph 2 of this Article, minus the actual exploration period, at the request of the subsoil user. In this case, the terms of the contract shall be amended in accordance with the conditions provided for in subparagraph 1) of paragraph 1-1 of Article 36 of this Code.

      An application for classifying a subsoil plot as a complex project and changing the terms of a contract shall be submitted to the competent authority attached with the following documents:

      1) draft addendum to the contract, providing for the presentation of the contract for exploration and production in a new version in accordance with the standard contract for exploration and production of hydrocarbons for a complex project;

      2) one of the documents specified in paragraph 1-3 of Article 36 of this Code, confirming the presence on the subsoil plot of at least one of the criteria provided for in paragraph 1-2 of Article 36 of this Code.

      8. An application to classify a subsoil plot as a complex project and change the terms of the contract shall be subject to consideration within twenty working days from the date of its receipt by the competent authority.

      Based on the results of consideration of the application, the competent authority shall sign an addendum to the contract or refuse to classify the subsoil plot as complex projects and amend the terms of the contract if the application does not meet the requirements established by this Code.

      The refusal of the competent authority to classify the subsoil plot as complex projects and change the terms of the contract shall not deprive the subsoil user of the right to file a re-application during the exploration period.

      9. The exploration period is calculated from the date of registration of the contract for the exploration and production of hydrocarbons.

      10. The subsoil user is entitled to terminate the exploration period ahead of schedule by returning the entire exploration site in the manner and on the conditions established by this Code.

      11. f, prior to the completion of the exploration period under a contract for the exploration and production of hydrocarbons for a complex project, an application was not submitted to proceed to the production stage in accordance with part three of paragraph 8 of Article 119 of this Code and an addendum to the contract was not concluded in accordance with paragraph 18-4 of Article 119 of this Code, the contract shall be prematurely terminated.

      Footnote. Article 116 – as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 29.12.2022 № 174-VII (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after the date of its first official publication).

Article 117. Extension of exploration period under the contract for exploration and production of hydrocarbons at the subsoil plot not related to complex projects

      Footnote. The title of Article 117 – as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 29.12.2022 № 174-VII (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after the date of its first official publication).

      1. In case if the initial period of exploration under a contract for the exploration and production of hydrocarbons at the subsoil plot that is not related to complex projects is less than the maximum values of the terms provided for in paragraph 1 of Article 116 of this Code, the exploration period shall be subject to extension at the request of the subsoil user within such terms.

      The initial exploration term under a contract for exploration and production of hydrocarbons in a subsoil area unrelated to complex projects may be extended beyond the term provided for in paragraph 1 of Article 116 of this Code, taking into account possible extensions pursuant to part one of this paragraph in accordance with the procedure and on the terms provided for in paragraph 3-2 of this Article.

      2. For the purpose of evaluating the discovered deposit (aggregate of deposits), including its trial operation, the exploration period under the contract for the exploration and production of hydrocarbons for the subsoil plot that is not related to complex projects shall be subject to a one-time extension for each of the discovered deposit (aggregate of deposits) for subsoil user's application for up to three years. The specific term for the assessment of discovered deposit (aggregate of deposits) shall be determined on the basis of an addendum to the exploration project.

      Herewith, such extension is allowed only for a subsoil plot (plots), consisting of blocks, within which the expected contours of discovered deposit (aggregate of deposits) set in approved by the subsoil user and having received positive conclusions of expertises, provided for by this Code and other laws of the Republic of Kazakhstan, amendments to the exploration work project, are located.

      Based on the results of extensions of the exploration period(s) in accordance with this paragraph, the duration of the exploration period(s) under the contract for the exploration and production of hydrocarbons may not exceed nine years.

      2-1. In order to assess a discovered deposit (set of deposits), the exploration term under a contract for exploration and production of hydrocarbons in a subsoil area unrelated to complex projects may be extended beyond the term provided by part one of paragraph 2 of this Article, in accordance with the procedure and on the terms provided in paragraph 3-2 of this Article. In this case, the duration of the exploration term (terms) under the contract for exploration and production of hydrocarbons in the subsoil area unrelated to complex projects may not exceed twelve years.

      3. In order to conduct a trial operation of discovered deposit (aggregate of deposits), the exploration period under a contract for the exploration and production of hydrocarbons for the subsoil plot that is not related to complex projects shall be subject to a single extension at the request of the subsoil user for a period of up to three years with a corresponding reduction in the maximum duration of the production period specified in paragraph 1 of Article 119 of this Code. The specific period of trial operation shall be determined on the basis of the trial operation project.

      At the same time, such an extension shall be allowed only for the subsoil plot (s) formed (formed) on the basis of the proposed contours of discovered deposit (aggregate of deposits) established in the approved by the subsoil user and received positive conclusions provided for by this Code and other laws of the Republic of Kazakhstan examinations trial operation project.

      Based on the results of the extension of the period (s) of exploration in accordance with this paragraph, the maximum duration of the period (s) of exploration under the contract for the exploration and production of hydrocarbons may not exceed twelve years.

      3-1. When extending the exploration period, blocks that are not included in the spatial boundaries of the exploration area, established by in accordance with Article 110 of this Code, shall be excluded from the exploration area.

      3-2. The exploration term under a contract for the exploration and production of hydrocarbons in a subsoil area unrelated to complex projects may be extended once for a period exceeding the maximum terms provided for by paragraph 1 of Article 116 of this Code or by part one of paragraph 2 of this Article, but no more than three years, upon the subsoil user’s application under simultaneous compliance with the following conditions:

      1) seismic survey and drilling of independent wells provided for by the work program of the exploration term have been completed in full;

      2) there are no uncorrected breaches of obligations indicated in the notification of the competent authority;

      3) the exploration term under the contract has not previously been extended in accordance with this paragraph.

      The work program attached to the addendum to the contract shall provide for:

      1) drilling of well(s);

      2) volumes, description and terms of works that the subsoil user undertakes to perform on the relevant subsoil site for the duration of the extension period by years.

      Before applying for extension of the exploration term, the subsoil user shall place money on its bank account in a second-tier bank of the Republic of Kazakhstan in the amount of seven hundred and fifty thousand times the monthly calculation index established for the relevant financial year by the law on the republican budget as of the date of the application for extension of the exploration time on escrow account terms.

      The use of the said funds shall be allowed only for the performance of exploration works stipulated by the work program. In case of failure to implement the work program during the extension period, the money placed on such bank account shall be transferred to the budget of the Republic of Kazakhstan.

      In case of use of the funds placed on the bank account in accordance with this paragraph for the purposes not provided by the work program for the extension period, the subsoil user is obliged to pay such amounts to the budget of the Republic of Kazakhstan.

      4. Application for extension of exploration period shall be submitted to the competent authority within exploration period.

      A subsoil user shall have the right to apply for extension of the deadline for an application for extension of the exploration term under a subsoil use contract for twelve months, calculated from the date of completion of the previous exploration term, subject to the following conditions:

      1) seismic exploration and drilling of independent wells provided for by the work program of the exploration term have been completed in full;

      2) there are no uncorrected breaches of obligations indicated in the notification of the competent authority;

      3) there is a confirmation of the authorized body for subsoil exploration of the discovery issued in accordance with paragraph 8 of Article 123 of this Code (when extending the exploration term for the purpose of evaluation of the discovered deposit (s), or an operational calculation of reserves (when extending the exploration term for the trial exploitation purpose);

      4) the application shall be filed before the expiration of the exploration term.

      Application for extending the deadline for filing an application for extension of the exploration term under the contract for subsoil use shall be examined by the competent authority within fifteen working days.

      The competent authority shall decline extension of the deadline for filing an application for extension of the exploration term, if the conditions specified in part two of this paragraph are not met under the subsoil use contract.

      In the absence of grounds for refusal, the competent authority shall extend the deadline for filing an application for extension of the exploration term by twelve months. An application for extension of the exploration term must be submitted before the expiration of the period specified in the decision to extend the deadline for filing an application for extension of the exploration period, in accordance with paragraph 6 of this article. With such an extension of the exploration term, the number of full months that have elapsed after the expiration of the exploration term and before the date of filing the application for extension of the exploration term shall be excluded from the maximum period of extension of the exploration term.

      5. Application for extension of exploration period shall contain:

      1) surname, name, patronymic (if specified in the identity document) or name of the subsoil user;

      2) number and date of registration of the contract for exploration and production of hydrocarbons;

      3) reference to the subsoil site (sites), on which the extension of exploration period is requested;

      4) the ground for, and requested term of extension of exploration period;

      5) the requested period for the extension of the exploration period, determined on the basis of the relevant project documents for a subsoil plot that is not related to complex projects.

      6. The application for the extension of the exploration period for contracts not related to complex projects shall be attached with:

      1) the program of additional works, approved by a subsoil user and containing volumes, description and terms of work execution, which are obliged to be executed by a subsoil user on corresponding subsoil site in case of extension of exploration period;

      2) addendum to the contract signed by the subsoil user providing for:

      extension of exploration period;

      in cases, provided for by paragraphs 2 and 3 of this Article, - annex to the contract that, according to the Article 110 of this Code, establishes exploration site (sites), consisting of blocks, inside of which the expected contours of discovered deposits (aggregates of deposits), including setting of site (sites) boundaries of exploration in depth, are located;

      Obligation of subsoil user on execution of the program of additional works, indicated in sub-paragraph 1) of this paragraph and attached to the contract as its integral part.

      3) in the case provided for by paragraph 2 of this Article - approved by a subsoil user and having received positive conclusions of expertises, provided by this Code and other laws of the Republic of Kazakhstan, an amendment to the project of exploration works, providing evaluation works of discovered deposits (aggregates of deposits);

      4) in the case provided for by paragraph 3 of this Article - the project of trial operations approved by the subsoil user and having received positive conclusions of expertises, provided by this Code and other laws of the Republic of Kazakhstan;

      5) in the case stipulated by paragraph 3-2 of this article:

      an addendum to the exploration works project approved by the subsoil user and that received positive conclusions of expert examinations stipulated by the present Code and other laws of the Republic of Kazakhstan;

      a statement from the second-tier bank of the Republic of Kazakhstan on the availability of the appropriate sum of money in the bank account of the subsoil user on the terms of the escrow account.

      7. If within the period of consideration of application for subsoil site by the competent authority specified in the application, the exploration period is completed, the contract for exploration and production of hydrocarbons remains in effect in relation to such subsoil site for the period of application consideration.

      In the event of a decision to extend the deadline for filing an application for extension of the exploration term in accordance with paragraph 4 of this article, the contract for exploration and production of hydrocarbons shall remain in force until the expiration of the deadline for submitting an application for extending the exploration term, and in case of an application for extension of the exploration term, also during the period of examination of such an application. At the same time, during the said period the subsoil user shall be prohibited to conduct subsoil use operations on the subsoil area specified in the application.

      8. The application shall be considered within twenty business days from the date of receipt by the competent authority. Based on the results of consideration of the application, the competent authority decides on the extension or refuse in such an extension.

      9. The competent authority refuses to extend the exploration period in the following cases:

      1) non-compliance of the application with the requirements established by this Code;

      2) absence of grounds for extension of exploration period provided for by paragraphs 1-3 of this Article;

      3) there are breaches of obligations committed and not eliminated by the subsoil user under subsoil use contract indicated in the notification from the competent authority.

      The refusal of the competent authority to extend the exploration period does not deprive the subsoil user of the right to reapplication within the exploration period.

      10. Within twenty business days from the date of adopting decision on extension, the competent authority concludes with an applicant a corresponding Addendum to the contract for exploration and production of hydrocarbons and sends to the applicant his signed copy.

      11. If at the end of the exploration period under a contract for the exploration and production of hydrocarbons for a subsoil plot not related to complex projects, a production site and a production period or a preparatory period are not fixed, such a contract shall be terminated.

      12. In case of extension of the exploration term in accordance with paragraph 3-2 of this article, the maximum period of the production term under the exploration and production contract shall be reduced by the period for which the exploration term is extended.

      Footnote. Article 117 as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 29.12.2022 № 174-VII (effective ten calendar days after the date of its first official publication); dated 28.12.2023 № 52-VIII (effective sixty calendar days after the date of its first official publication).

Article 118. Preparation period

      1. Under contracts for the exploration and production of hydrocarbons for a subsoil plot that is not related to complex projects, after the completion of the exploration period and before fixing the production period, at the request of the subsoil user, it shall be allowed to fix the production plot(s) and the preparatory period (preparatory periods).

      Under hydrocarbon production contracts unrelated to complex projects, the production site and the preparatory period shall be fixed at the time of their conclusion.

      2. Within preparation period a subsoil user is entitled to perform:

      1) development, approval and conduct of expertises, provided by this Code and other laws of the Republic of Kazakhstan, of deposit development project;

      2) if necessary - installation of the hydrocarbon field facilities and development of infrastructure thereof;

      3) production of hydrocarbons at a level not exceeding the design average daily production volumes during the trial operation of such field, drilling, reactivation of wells, sampling and testing of facilities based on the approved field development project.

      At the same time, the subsoil user is obliged to supply belonging to him hydrocarbons in full volume to the internal market of the Republic of Kazakhstan, excluding the hydrocarbons, used for own technological needs or incinerated according to provisions of this Code.

      3. Duration of preparation period is no more than three years with corresponding reduction of maximum duration of production period, specified in paragraph 1 of the Article 119 of this Code.

      Within the time limits provided for in part one of this paragraph, the preparation period under the contract for exploration and production of hydrocarbons is determined by a subsoil user individually in application for securing the production site and preparation period, and under the contract for production of hydrocarbons - it is established by the competent authority in notification about holding an auction or on the base of results of direct negotiations with the national company in the field of hydrocarbons.

      4. A mandatory condition for fixing the production site and preparation period under the contract for exploration and production of hydrocarbons is receiving by a subsoil user of the positive conclusion of the state subsoil expertise concerning the report on geological reserves calculation.

      5. The application for fixing of the production site and preparation period shall be submitted by a subsoil user to the competent authority within exploration period.

      If within the period of consideration of an application by the competent authority on subsoil site, indicated in the application, the exploration period was terminated, the contract for exploration and production remains an effect concerning such a subsoil site within the term of consideration of application.

      6. An application for fixing of the production site and preparation period shall contain:

      1) surname, name, patronymic (if specified in the identity document) or name of the subsoil user;

      2) number and date of registration of the contract for exploration and production of hydrocarbons;

      3) reference to production site (sites);

      4) duration of preparation period.

      7. The application shall be additionally attached by:

      1) Addendum to the contract signed by a subsoil user, providing for fixation of the preparation period (preparation periods) and containing annex to the contract, which establishes a production site according to the Article 110 of this Code;

      2) Report on calculation of geological reserves approved by a subsoil user and having received positive conclusions of the state subsoil expertise.

      8. The application shall be considered within twenty business days from the date of receipt by the competent authority.

      9. Based on the results of consideration of the application, the competent authority makes a decision on fixing of the production site and the production period or reject such fixation.

      10. The competent authority refuses to fix the production site and preparation period in the following cases:

      1) if the application fails to comply with the requirements established by this Code;

      2) there are breaches of obligations committed and not eliminated by subsoil user under the subsoil use contract indicated in the notification from the competent authority.

      The competent authority rejection of fixing of production site and preparation period shall not deprive the subsoil user of the right to reapplication within the exploration period.

      11. Within twenty business days from the date of adopting decision on securing of production site and preparation period, the competent authority concludes with an applicant a corresponding Addendum to the contract for exploration and production of hydrocarbons and sends to the applicant the signed copies.

      If upon completion of preparation period within the framework of the contract for exploration and production or production of hydrocarbons the production period was not secured, the effect of such a contract shall be terminated.

      Footnote. Article 118 as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 29.12.2022 № 174-VII (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after the date of its first official publication); dated 28.12.2023 № 52-VIII (effective sixty calendar days after the date of its first official publication).

Article 119. Period of hydrocarbons production

      1. The maximum duration of the production period for a subsoil plot that is not related to complex projects shall be no more than twenty-five years, and for large fields - no more than forty-five years.

      For a subsoil plot that is not related to complex projects, the duration of the production period is established when concluding a production contract or an addendum to the contract for exploration and production, which provides for fixing the production period.

      1-1. The production period for a subsoil plot related to complex projects shall be forty-five years for large fields and twenty-five years for non-large fields. In the event that none of the discovered fields under one contract for the exploration and production or production of hydrocarbons under a complex project meets the criteria for a large field provided for in Article 14 of this Code, the production period established in such a contract shall be twenty-five years by signing an addendum to the contract for exploration and production or production of hydrocarbons under a complex project.

      The transition to the production period under a contract for the exploration and production of hydrocarbons for a complex project shall be carried out by concluding an addendum to the contract, which establishes the boundaries of the subsoil area in accordance with subparagraph 4) of part one of paragraph 2 of Article 110 of this Code.

      2. In the cases provided for in paragraph 1 of this Article, the period of hydrocarbon production shall be determined on the basis of the initial field development project approved by the subsoil user and having received positive conclusions provided for by this Code and other laws of the Republic of Kazakhstan of expertise.

      Consequent change in timeline of commercial hydrocarbons production in the field development project does not constitute the ground for relevant changes of production period in the contract for subsoil use.

      3. The period of production at a subsoil plot is calculated from the date of registration of a contract for the production of hydrocarbons or an amendment to the contract for the exploration and production of hydrocarbons.

      4. The subsoil user is entitled to early terminate production period by returning the whole the site in order and conditions, established by this Code.

      5. In case if several production plots are formed under a contract for the exploration and production of hydrocarbons in accordance with Article 110 of this Code, the production period shall be determined individually for each such plot.

      At the same time, in case of production period expiration on one of the subsoil sites, the subsoil use contract will remain in effect only in relation to the rest subsoil sites.

      6. For contracts under which the exploration period and the production period are simultaneously valid, the rights and obligations of the subsoil user provided for by this Code and the contract for the production period shall apply only to such a production plot(s), and the rights and obligations of the subsoil user provided for by this Code and the contract for exploration period, - only in relation to the exploration area.

      7. If the volumes of initial geological reserves of deposits the report on calculation of which has received positive conclusion of the state subsoil expertises, provided for by this Code and the provisions of the contract for exploration exceed one hundred millions of tons of oil or fifty billions of cubic meters of natural gas, the provisions of the contract for exploration and production in relation to such deposit shall contain one of the following subsoil user obligations:

      1) independent creation of processing production facilities by foundation of a new legal entity or jointly with other persons;

      2) modernization or reconstruction of existing extractive industries;

      3) modernization or reconstruction of existing processing industries;

      4) provision of extracted hydrocarbons for processing at processing enterprises (plants) in the territory of the Republic of Kazakhstan on contractual terms;

      5) implementation of other investment project or the project aimed at social-economic development of a region, independently by creating a new legal entity or jointly with other persons.

      Under a contract for exploration and production or production of hydrocarbons under complex projects specified in subparagraph 1) of paragraph 1-2 of Article 36 of this Code, one of the obligations specified in part one of this paragraph shall apply twenty calendar years from the date of commencement of export of hydrocarbons produced under the relevant subsoil use contract.

      8. An application for fixing a site and a production period under a contract for a subsoil plot that is not related to complex projects shall be submitted by the subsoil user to the competent authority during the exploration period.

      An application for fixing the production period under a contract for a subsoil plot that is not related to complex projects shall be submitted by the subsoil user to the competent authority during the preparatory period.

      An application for the transition to the production period under a contract for a subsoil block related to complex projects must be submitted before the expiration of the exploration period.

      If within the period of the application consideration by the competent authority regarding the subsoil site, indicated in application, the exploration period or preparation period are completed the contract remains in effect in relation to such subsoil site for the period of consideration of the application, and in the cases provided for by subparagraph 2) of paragraph 12 of this Article - additionally for the period of performing the actions provided for by paragraphs 15-18 of this Article. At that, subsoil use operations on such subsoil site are prohibited.

      9. An application for fixing a site and a production period or only a production period under a contract for a subsoil plot that is not related to complex projects must contain:

      1) surname, name, patronymic (if specified in the identity document) or name of the subsoil user;

      2) number and date of registration of the contract for exploration and production or production of hydrocarbons;

      3) reference to production site (sites);

      4) duration of the production period (periods)

      10. Application shall be additionally attached by:

      1) the signed by a subsoil user addendum to the contract, providing fixing of the site (sites) and production period (periods) or production period (periods), excluding the cases, provided by paragraph 7 of this Article. At that, with the purpose of fixing the production site (sites), addendum to the contract shall contain the annex to the contract, establishing a production site according to the Article 110 of this Code.

      2) Report (reports) on calculation of geological reserves approved by a subsoil user and having received positive conclusions from the state subsoil expertise.

      3) The field development project approved by a subsoil user and having received positive conclusions of the expertises provided for by this Code and other laws of the Republic of Kazakhstan on expertises of the field development.

      11. The application shall be considered within twenty business days from the date of receipt by the competent authority.

      12. Based on the results of consideration of the application, the competent authority takes one of the following decisions:

      1) for fixing the site and production period or only production period - excluding the cases, provided for by paragraph 7 of this Article;

      2) in case, provided by paragraph 7 of this Article, on negotiations with a subsoil user in terms and order, provided for by this Article;

      3) decision on the refusal to fix the site and production period or production period.

      13. The competent authority refuses to assign a site and a production period or a production period under a contract for a subsoil plot that is not related to complex projects, to the extent as follows:

      1) if the application fails to comply with the requirements established by this Code;

      2) there are breaches of obligations committed and not eliminated by subsoil user under the subsoil use contract indicated in the notification from the competent authority.

      The refusal of the competent authority to fix the site and production period or production period does not deprive the subsoil user of the right to reapplication within exploration period or preparation period, respectively.

      14. In case provided for by subparagraph 1) of paragraph 12 of this Article, the competent authority, within twenty working days from the date of the decision to secure the site and the production period or the production period, concludes with the applicant an amendment to the subsoil use contract for a subsoil plot that is not related to complex projects, and sends the applicant a signed copy.

      15. In the case provided for by subparagraph 2) of paragraph 12 of this Article, the competent authority within twenty-four months from the date of adopting such decision shall conduct negotiations with a subsoil user on determining conditions and order of fulfilling obligations provided for by paragraph 7 of this Article.

      16. According to the results of negotiations the competent authority within five business days adopts and notifies a subsoil user about one of the following decisions:

      1) on the conclusion of an addendum to the subsoil use contract for a subsoil plot not related to complex projects, providing for fixing the site and the production period or production period, as well as the conditions and procedure for performing the obligation provided for in paragraph 7 of this Article;

      2) rejection of the conclusion of Addendum to the contract.

      17. In the case provided for by subparagraph 1) of paragraph 16 of this Article, a subsoil user, within twenty business days from the date of notification receipt, sends to the competent authority signed Addendum to the contract for exploration and production of hydrocarbons, providing securing of a site and production period or production period, as well as conditions and order of fulfilling obligation, provided by paragraph 7 of this Article. At that, with the purpose of securing a production site, the addendum to the contract shall contain the annex to the contract establishing a production site according to Article 110 of this Code.

      18. The competent authority, within twenty working days from the date of receipt of the addendum to the subsoil use contract for the subsoil plot not related to complex projects, signs such an addendum and sends the signed copy to the subsoil user.

      18-1. An application for the transition to the production period under an exploration and production contract for a subsoil plot related to complex projects is submitted to the competent authority during the exploration period, which must contain:

      1) surname, name, patronymic (if it is indicated in the identity document), name of the subsoil user;

      2) number and date of registration of the contract for exploration and production of hydrocarbons;

      3) indication of the plot(s) of production.

      The application shall be attached with a draft addendum to the contract signed by the subsoil user, establishing the boundaries of the production plot(s), and a copy of the report approved by the subsoil user and received a positive conclusion from the state examination of the subsoil on the calculation of geological reserves at the production plot(s). If the field is not classified as a major field, the addendum project must also provide for a twenty-five year mining period.

      18-2. If an application is submitted in accordance with paragraph 18-1 of this Article for a subsoil plot(s) where exploration has not been confirmed to meet any of the complex project criteria, the terms of the contract relating to the production period must be aligned in accordance with the terms of a standard production contract established in accordance with subparagraph 4) of paragraph 1-1 and paragraph 2 of Article 36 of this Code, and in the case of allocation of a production site that is not related to a complex project, a production contract is concluded in relation to such a site on the terms specified in accordance with subparagraph 4) of paragraph 1-1 and paragraph 2 of Article 36 of this Code.

      18-3. If an application for the transition to the production period is submitted under an exploration and production contract concluded in the form of a standard contract specified in subparagraph 3) of paragraph 1-1 of Article 36 of this Code, in respect of the subsoil plot, as a result of exploration of which confirmation of its compliance was received criteria for a complex project, the terms of such a contract relating to the period of production shall be subject to alignment with the conditions established in accordance with subparagraph 2) of paragraph 1-1 of Article 36 of this Code, and in cases of allocation of a production plot that is a complex project, in relation to such a site a subsoil contract is concluded on the terms specified in accordance with subparagraph 2) of paragraph 1-1 of Article 36 of this Code.

      18-4. An application for the transition to the production period, submitted in accordance with paragraphs 18-1, 18-2 and 18-3 of this Article, shall be subject to consideration within twenty working days from the date of its receipt by the competent authority.

      Based on the results of consideration of the application, the competent authority signs an addendum to the contract in relation to the relevant subsoil plot, taking into account the provisions of paragraphs 18-2 and 18-3 of this Article, or refuses to proceed to the production period under the contract for the subsoil area related to complex projects, in case of non-compliance applications to the requirements established by this Code.

      The refusal of the competent authority to proceed to the production period does not deprive the subsoil user of the right to file a re-application during the exploration period.

      19. In the case provided for by subparagraph 2) of paragraph 16 of this Article, after termination of the subsoil use contract the former subsoil user is entitled to reimburse the costs for discovery and evaluation.

      Such reimbursement is made by a new subsoil user in the form of the lump sum payment of the full amount of the relevant costs with due regard to inflation, determined on the basis of official statistical information of the authorized body based on the state statistics data.

      The period for reimbursement of such costs shall be established by the competent authority and not exceed twelve months after the date of the contract conclusion with a new subsoil user.

      A new subsoil user is entitled to audit the costs subject to reimbursement. In the event of the dispute on amount of reimbursable costs between the new and former subsoil users, such dispute is subject to settlement in the court.

      Footnote. Article 119 as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 29.12.2022 № 174-VII (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after the date of its first official publication); dated 28.12.2023 № 52-VIII (effective sixty calendar days after the date of its first official publication).

Article 120. Extension of the period of hydrocarbons production

      1. The mining period shall be extended by the competent authority upon the request of the subsoil user for a period of up to twenty-five consecutive years.

      2. An application for extension of the production term shall be submitted by the subsoil user to the competent authority no later than one month before the end of the extended production term, and for the fields specified in paragraph 5 of this article – no later than six months before the expiration of the subsoil use contract.

      3. The application for extension of the production period shall contain:

      1) surname, name, patronymic (if specified in the identity document) or name of the subsoil user;

      2) number and date of registration of the contract for exploration and production or production of hydrocarbons;

      3) indication of the subsoil plot(s) for which (by which) the extension of the production period is requested;

      4) the requested time limit for extension of the production period.

      4. The documents additionally attached to the application are:

      1) Excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 28.12.2023 № 52-VIII (effective sixty calendar days after the date of its first official publication).

      2) approved by the subsoil user and received positive conclusions of expertises, provided by this Code and other laws of the Republic of Kazakhstan, a project of deposit development, providing the development of deposit within requested term of extension the production period.

      5. If the initial geological reserves of a hydrocarbon deposits, the report on the calculation of which has received a positive conclusion of the state examination provided for by this Code in terms of the state expertise of subsoil, exceed the value of one hundred million tons of oil or fifty billion cubic meters of natural gas, the provisions of the contract upon extension of the production period shall be amended by one of obligations indicated in paragraph 7 of Article 119 of this Code.

      If the subsoil use right related to such deposit is is granted to other person the subsoil use contract shall contain one of obligations indicated in paragraph 7 of Article 119 of this Code

      6. Application shall be subject to consideration within two months from the date of its receipt by the competent authority and on deposits, indicated in paragraph 5 of this Article, - within twenty-four months. Based on the results of consideration of the application, the competent authority makes the decision on the extension or rejects such extension.

      7. The competent authority rejects the extension of the production period in the following cases:

      1) if the application is submitted after the deadline established by paragraph 2 of this article;

      2) if the application fails to comply with the requirements established by this Code;

      3) if the field development project provides for the time limit less than requested in the application;

      4) if there are the breaches of obligations committed and not eliminated by the subsoil user under the subsoil use contract indicated by the notification from the competent authority;

      5) if the competent authority does not intend to extend the contract, including in case of failure to reach an agreement with the subsoil user on its commitment to implement an industrial and innovative project involving the production of high value-added products (higher value added and processing) or other investment obligations, including those provided for in paragraph 7 of Article 119 of this Code.

      The refusal of the competent authority to extend the production period does not deprive the subsoil user of the right to reapplication, other than the cases provided for by subparagraph 1) and 5) of this Article.

      8. The extension of production period is performed only for subsoil site (sites), indicated in the application.

      9. If the contract corresponds to a model contract for exploration and production or production of hydrocarbons approved by the competent authority, when extending the production term, an addendum to the contract for exploration and production or production of hydrocarbons providing for the extension of the production term shall be concluded between the subsoil user and the competent authority within one month from the date of the decision on extension.

      10. If the contract fails to comply with the standard contract for exploration and production or production of hydrocarbons, approved by the competent authority, upon extension of the production period agreed between a subsoil user and the competent authority within two months from the date of adopting decision for extension the contract for exploration of hydrocarbons shall be concluded in restatement, developed according to the standard contract for exploration of hydrocarbons.

      11. If the period of hydrocarbons production under the contract is set for a period of not less than twenty years when the production period is extended, the contract terms and conditions shall be subject to alignment with the laws of the Republic of Kazakhstan applicable on the day of such extension.

      Footnote. Article 120 as amended by Law of the RK № 87-VII of 27.12.2021 (shall come into effect ten calendar days after the date of its first official publication); dated 28.12.2023 № 52-VIII (effective sixty calendar days after the date of its first official publication).

Chapter 18. CONDITIONS OF EXPLORATION AND PRODUCTION OF HYDROCARBONS

Article 121. General conditions for exploration and production of hydrocarbons

      1. Portion of subsoil that contains isolated natural accumulation of hydrocarbons in a trap formed by a reservoir rock and a tire made of impermeable rocks is recognized as a hydrocarbon reservoir.

      2. Reservoir or aggregate reservoirs belonging to one or several traprocks controlled by a single structural element and located on the same local area, the report on the calculation of reserves of which received a positive conclusion provided for by this Code of state expertise of the subsoil.

      3. Discovery of a new reservoir (aggregate deposits) by means of documented receipt of hydrocarbon inflow from a well, including when testing it with a reservoir tester, and (or) laboratory studies of the reservoir rock on oil and gas saturation confirmed by the authorized body for the study of the subsoil in order and terms established by this Code, shall be recognized as a discovery.

      4. Set of activities related to the search and evaluation of the hydrocarbon fields including trial operations thereon.

      5. Exploratory work recognizes work carried out in order to detect hydrocarbon deposits, determine the estimated resources, their preliminary geological and economic assessment and justify further exploration works.

      6. The works carried out for the purposes of delineation and evaluation of discovered deposits, calculation of reserves by industrial categories and evaluation of their feasibility in industrial development are recognized as evaluation works.

      7. The works carried out to specify the available information and obtaining additional information concerning geological and field characteristics of reservoirs and deposits, integrated geological, geophysical and hydrodynamic study of wells to schedule the field development project. Trial operation provides for temporary operation of wells and the production of hydrocarbons for research purposes.

      8. Set of activities related to the extraction of hydrocarbons from the subsoil to the surface is considered as production of hydrocarbons

      9. Use of individual subsoil plots for exploration and production operations or the extraction of hydrocarbons may be restricted or prohibited by the decision of the Government of the Republic of Kazakhstan in order to ensure national security, safety of life and health, and environmental protection.

      10. The subsoil use for exploration and production or production of hydrocarbons in the territories of settlements, suburban areas, industrial facilities, transport and communications may be partially or completely prohibited by decision of the Government of the Republic of Kazakhstan in cases where such use may endanger life and (or) human health, cause environmental damage or damage to economic facilities.

      11. Requirements for prospecting and evaluation works including trial operation, as well as work on the development of hydrocarbon fields are established in uniform rules for the rational and integrated use of mineral resources approved by the authorized body in the field of hydrocarbons.

      12. The Republic of Kazakhstan has a priority right over other persons to purchase hydrocarbons at prices not exceeding the prices applied by the subsoil user in transactions that were established at the date of the transaction, less transportation costs and expenses for the sale of hydrocarbons.

      If the information on prices for hydrocarbons used by the subsoil user in transactions is not available, the prices applied are those that do not exceed the prices prevailing on world markets at the date of the state’s acquisition of hydrocarbons, minus transportation costs and hydrocarbon sales costs.

      The maximum amount of hydrocarbons purchased and the type of payment are determined by the subsoil use contract.

      13. The procedure for exercising of the preemptive right of the Republic of Kazakhstan to purchase hydrocarbons is determined by the Government of the Republic of Kazakhstan.

      14. Encumbrance of the subsoil use right (share in the subsoil use right) for hydrocarbons, as well as encumbrance of shares (stakes in the authorized capital) of organizations, directly or indirectly controlling the person, holding the subsoil use right for hydrocarbons, not prohibited by this Code, shall be carried out with the permission of the competent authority at the request of the subsoil user or the holder of shares (stakes in the authorized capital) subject to encumbrance.

      An application for permission to encumber the subsoil use right (share in the subsoil use right) for hydrocarbons, shares (stakes in the authorized capital) of organizations directly or indirectly controlling the person holding the subsoil use right for hydrocarbons shall contain:

      1) information on the applicant and the person(s) in whose favor the encumbrance is made:

      for individuals - surname, first name and patronymic (if it is indicated in the identity document), citizenship, information on the applicant's identity documents;

      for legal entities - name, information on state registration as a legal entity (extract from the commercial register or other legalized document certifying that the applicant is a legal entity under the laws of a foreign state), information on persons, states, international organizations controlling such legal entity;

      2) information on occurrence and (or) acquisition of the subsoil use right (share in the subsoil use right);

      3) information on shares (stakes in the authorized capital) subject to encumbrance;

      4) the basis of encumbrance;

      5) if the encumbrance arises by virtue of a monetary claim - indication of the amount of the claim, other claim - description of such claim.

      The original document on the basis of which the encumbrance arises or its notarized copy shall be attached to the application for authorization to encumber the subsoil use right (share in the subsoil use right) for hydrocarbons, shares (stakes in the authorized capital) of organizations directly or indirectly controlling the person holding the subsoil use right for hydrocarbons.

      The application and the documents attached thereto must be drawn up in the Kazakh and Russian languages. If the application is submitted by a foreigner or a foreign legal entity, the documents attached thereto may be drawn up in another language with obligatory attachment to each document of a translation into Kazakh and Russian, the accuracy of which shall be certified by a notary.

      The application is subject to consideration within fifteen working days.

      The competent authority refuses to issue a permit for encumbrance of the subsoil use right (share in the subsoil use right), shares (stakes in the authorized capital) of organizations, directly or indirectly controlling the person holding the subsoil use right, on the following grounds:

      the application does not contain the information provided for in part two of this paragraph;

      the documents provided for in parts three and (or) four of this paragraph are not attached to the application;

      if the encumbrance arises on the basis of the pledge agreement for subsoil use right (share in the subsoil use right) under the loan, the terms of which do not provide for its use for the purposes of subsoil use or for subsequent redistribution in the territory of the Republic of Kazakhstan in accordance with paragraph 15 of this article;

      if encumbrance of the subsoil use right (share in the subsoil use right) and (or) encumbrance of shares (participation interests in the authorized capital) of organizations directly or indirectly controlling the person holding the subsoil use right for hydrocarbons entail non-compliance with the requirements to ensure national security, including concentration of subsoil use rights.

      15. Loan obtained on the security of the subsoil use right for hydrocarbons should be used for subsoil use or for organizing subsequent redistribution in the territory of the Republic of Kazakhstan provided for by a subsoil use contract by the subsoil user or a subsidiary with a 100% share of the subsoil user in its share capital.

      16. In contracts with the obligatory share participation of the national company in the field of hydrocarbons, the participation share of the national company in the authorized capital of the operator shall initially be at least fifty percent.

      Subsequently, the specified size of the participation of the national company in the authorized capital of the operator can be reduced, provided that the national company retains its control over the decisions on the contract by the subsoil users.

      The provisions of this paragraph shall not apply to contracts for the exploration and production or production of hydrocarbons for complex projects.

      17. Operation of wells including that during the exploration period, and the implementation of geological and technical measures shall be documented. The documentation is kept by the subsoil user until the end of the production period.

      Footnote. Article 121 as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 02.01.2021 № 401-VI (shall be enforced from 01.07.2021); dated 29.12.2022 № 174-VII (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after the date of its first official publication); dated 28.12.2023 № 52-VIII (effective sixty calendar days after the date of its first official publication).

Article 122 Protection of subsoil and environment, rational and integrated use of subsoil in exploration and production of hydrocarbons

      1. Mandatory conditions for the exploration and production of hydrocarbons are:

      1) ensuring of the protection of subsoil resources;

      2) rational and cost-effective use of the subsoil through the use of high technologies and positive practice of subsoil use;

      3) compliance with the requirements of the environmental legislation of the Republic of Kazakhstan.

      Good practice of subsoil use is understood to be the generally accepted international practice used in the conduct of subsoil use operations, which is rational, safe, necessary and cost-effective.

      2. Protection of the subsoil and the environment includes a system of legal, organizational, economic, technological and other measures aimed at:

      1) protection of life and health of the population;

      2) preservation of natural landscapes and the restoration of disturbed lands, other geomorphological structures;

      3) preservation of the properties of the energy state of the upper parts of the subsoil in order to prevent earthquakes, landslides, flooding, subsidence of the soil;

      4) ensuring the preservation of the natural state of the water body

      3. The requirements in the field of rational and complex use and protection of the subsoil in the exploration and production of hydrocarbons are:

      1) ensuring the completeness of the advanced geological study of the subsoil for a reliable assessment of the size and structure of hydrocarbon reserves, fields and subsoil plots provided for carrying out operations on subsoil use;

      2) ensuring the rational and cost-effective use of subsoil resources at all stages of subsoil use operations;

      3) ensuring the completeness of extraction of mineral resources from the depths;

      4) maintaining reliable records of reserves and produced hydrocarbons, associated components;

      5) prevention of accumulation of industrial and household waste in the catchment areas and in the groundwater used for drinking or industrial water supply;

      6) prevention of pollution of the subsoil during underground storage of hydrocarbons or other substances and materials, burial of harmful substances and waste;

      7) compliance with the established procedure for suspension, termination of subsoil use operations, liquidation of the consequences of subsoil use, conservation of subsoil areas, as well as liquidation and conservation of certain technological facilities;

      8) ensuring environmental and sanitary-epidemiological requirements for the storage and disposal of waste;

      9) maximum use of raw gas through its processing in order to obtain strategically important energy carriers or raw materials for the petrochemical industry and minimize environmental pollution.

      4. Subsoil users, when designing and conducting exploration and development of hydrocarbon fields, are obliged to comply with the requirements for the rational and integrated use and protection of the subsoil established by this Code.

      5. The amount of damage caused due to violation of the requirements for the rational and complex use of subsoil, established in accordance with this Code, is determined by the authorized body in the field of hydrocarbons in the manner prescribed by it.

      6. The subsoil user is obliged to take on the balance all previously drilled wells located in the area of the subsoil, to monitor them.

      7. The subsoil user is obliged to ensure the organization of the monitoring of the subsoil status and control over the field development.

      Footnote. Article 122 as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 02.01.2021 № 401-VI (shall be enforced from 01.07.2021).

Article 123 Hydrocarbon exploration conditions

      1. Search and evaluation work should be carried out in accordance with the project exploration.

      2. The subsoil user during the period of exploration and subject to the restrictions established by this Code, has the right to carry out any type of hydrocarbon exploration in the territory of exploration.

      3. Works on the exploration of hydrocarbons shall be carried out by methods and methods stipulated by the project of exploration and (or) the project of trial operation, in accordance with the positive practice of subsoil use.

      4. During the exploration of hydrocarbons, drilling of wells provided for by the exploration project and (or) the test operation project is allowed.

      5. At each discovery of new deposit (aggregate of deposits), the subsoil user within one month from the date of such discovery sends to the authorized body for the study of the subsoil an application for confirmation of detection.

      6. An application for confirmation of discovery shall contain:

      1) surname, name, patronymic (if specified in the identity document) or name of the subsoil user;

      2) registration date and number of the subsoil use contract;

      3) indication of the location and proposed contours of a discovered deposit (aggregate of deposits).

      7. The application shall be supplemented with at least one of the following documentary evidences of the discovery:

      1) documentary confirmation of receipt by the subsoil user of inflow of hydrocarbons from the well, including during its testing by the formation tester;

      2) properly prepared results of laboratory studies of the reservoir rock, confirming the oil or gas saturation with a coefficient not less than thirty percent.

      8. The application is subject to consideration within twenty business days from the date of its receipt by the authorized body for the study of the subsoil. Based on the results of consideration of the application, the authorized body for the study of the subsoil makes a decision on confirmation of the discovery or refuses to confirm it.

      9. The authorized body for the study of subsoil refuses to confirm the discovery:

      1) if the application fails to comply with the requirements established by this Code;

      2) if the attached documentary evidence of the discovery is absent or unreliable.

      10. The refusal of the authorized body for the study of the subsoil to confirm the discovery does not deprive the subsoil user of the right to reapplication.

      11. The subsoil user within one month from the date of the discovery confirmation by the authorized body for the study of the subsoil is obliged to notify the competent authority in writing and commence the development of addendum to the project of exploration work, which provides for evaluation work.

      12. During exploration works, the subsoil user is obliged to ensure:

      1) optimality of the applied technical means when conducting exploration in accordance with the studied object of subsoil use;

      2) timely and reliable reflection of all the details of the work, the data obtained and the results of research in geological documentation.

      13. During the exploration period, the subsoil user has the right to conduct trial operation of the discovered deposit (aggregate of deposits) in accordance with the approved subsoil user and received positive opinions provided by the project of trial operation provided for by this Code and other laws of the Republic of Kazakhstan.

      Duration of trial operation shall not exceed three years.

      13-1. The subsoil user has the right to abandon drilling of a well provided for in the work program of the contract for exploration and production of hydrocarbons on a subsoil site unrelated to complex projects, while simultaneously meeting the following conditions:

      1) seismic exploration work was carried out at the subsoil site in accordance with the exploration project and work program;

      2) the declaration of abandonment was filed no later than three years from the date of conclusion of the exploration and production contract.

      In this case, the subsoil user is obliged to return the entire subsoil site in the manner and under the conditions provided for in Article 126 of this Code.

      In case of abandonment of drilling and return of the subsoil site in accordance with parts one and two of this paragraph, the drilling obligation shall be considered terminated.

      14. The subsoil user is obliged to supply the hydrocarbons belonging thereto, extracted during the period of exploration, to the domestic market of the Republic of Kazakhstan in full, with the exception of hydrocarbons consumed for its own technological needs or burned in accordance with the requirements of this Code.

      15. Within three years from the date of conclusion of a contract for the exploration and production of hydrocarbons under a complex project, and provided that the subsoil user has received geological information based on the results of seismic work and (or) drilling performed by the subsoil user under such a contract, the subsoil user shall be entitled to return the entire (all) subsoil plot(s) after the completion of any type of the specified work and refuse to perform the subsequent (subsequent) type (s) of work specified (specified) in the program of work, including subsequent drilling and other related works, based on the geological information received by the subsoil user according to the results of exploration work carried out by the time of such return of exploration work. In the event of such a return, the subsoil user shall not bear any obligations, including payment of any penalty associated with the termination of the execution of work under such a program of work and (or) early termination of such a contract, except for obligations to eliminate the consequences of subsoil use for hydrocarbons, provided for by this Code.

      Footnote. Article 123 as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 29.12.2022 № 174-VII (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after the date of its first official publication); dated 28.12.2023 № 52-VIII (effective sixty calendar days after the date of its first official publication).

Article 124. Facilities and infrastructure of a hydrocarbon deposit

      1. The field development provides for construction of field and other facilities required for the extraction, preparation, storage and transportation of hydrocarbons from the place of production and storage to the point of transfer to the main pipeline and (or) to another type of transport.

      2. Field development is carried out in accordance with the technical design documents developed on the basis of the trial operation project and (or) the field development project.

      3. In the design and construction of facilities for development of hydrocarbon deposits, measures should be taken to ensure the safe operation of these facilities, localize and minimize the consequences of possible emergencies.

      4. In construction of the facilities, the order of their commissioning established by project documents, shall be observed.

Article 125. Conditions for production of hydrocarbons

      1. Operations for the extraction of hydrocarbons shall be carried out in accordance with the approved subsoil user and received positive conclusions provided for by this Code and other laws of the Republic of Kazakhstan on expertise of the field development project, trial operation project or development analysis.

      2. Production shall be carried out by the methods that exclude the loss of hydrocarbons that are not provided for in the basic project document, in accordance with the positive practice of subsoil use.

      3. During the extraction of hydrocarbons, drilling of wells provided for by the field development project or development analysis is allowed.

      4. All works on hydrocarbon production shall be documented.

      5. During hydrocarbon production, the subsoil user is obliged to ensure:

      1) optimality and safety of the technical facilities applied for production;

      2) protection of hydrocarbon deposits against manifestations of dangerous man-made processes, leading to complications in their production, reducing the economic efficiency of hydrocarbon production;

      3) reliable accounting of hydrocarbon reserves extracted and left in the depths of hydrocarbons, products of their processing and production wastes generated during extraction;

      4) compliance with the norms and standards and used methods of mining;

      5) compliance with environmental and sanitary-epidemiological requirements to storage and disposal of waste products and products of hydrocarbon processing in order to prevent their accumulation in the water intake areas and in the places of occurrence of hydrocarbons;

      6) extraction of hydrocarbons in the manner prescribed by the field development project.

      6. The components extracted during the extraction of hydrocarbons are the property of the subsoil user, unless otherwise provided by this Code or contract.

      7. Associated extraction of groundwaters in the extraction of hydrocarbons is carried out without obtaining special permits or licenses.

      Further use of produced underground waters is carried out in accordance with the water and environmental legislation of the Republic of Kazakhstan.

      8. During the period of hydrocarbon production, additional exploration (additional exploration) of the production site is allowed in order to clarify the geological structure and reserves of the hydrocarbon deposit.

      9. Additional exploration work is carried out in accordance with the field development project.

      If, during the additional exploration by the subsoil user, a new reservoir was discovered at the production site, its assessment is performed in accordance with the supplement to the field development project.

      10. The discovery of new deposits on the subsoil plot does not constitute the ground for fixing a period of exploration and / or extension of the production period in the contract for subsoil use.

Article 126. Mitigation of the consequences of subsoil use of hydrocarbons

      1. Mitigation of the consequences of subsoil use of hydrocarbons is carried out in accordance with the approved subsoil user and received positive opinions provided for by this Code on mitigation of the consequences of subsoil use provided by this Code and other laws of the Republic of Kazakhstan.

      Requirements to carrying out work on mitigation of the consequences of subsoil use on hydrocarbons are established in the rules of conservation and liquidation during the exploration and production of hydrocarbons approved by the authorized body in the field of hydrocarbons.

      2. Mitigation of the consequences of subsoil use is carried out:

      1) on a subsoil plot, the subsoil use right under which has been terminated, except for the cases provided for in subparagraphs 2) and 3) of paragraph 4 of Article 107 of this Code;

      2) on the subsoil plot (its part) which the subsoil user intends to return to the state in the manner provided for by Article 114 of this Code;

      3) on a subsoil site in the event of return of the entire subsoil site in accordance with paragraph 13-1 of Article 123 of this Code.

      3. In the case provided for by subparagraph 1) of paragraph 2 of this Article, the person whose subsoil use right in respect of such subsoil site has been terminated, as well as the subsoil user who has declared the return of the entire subsoil site in accordance with subparagraph 3) of paragraph 2 of this Article, shall be obliged to:

      1) no later than two months from the date of termination of the right to subsoil use or filing an application for abandonment of the entire subsoil plot, approve and submit for examinations provided for by this Code and other laws of the Republic of Kazakhstan a project for eliminating the consequences of subsoil use on hydrocarbons;

      2) to complete the elimination of the consequences of subsoil use in the subsoil area within the time limits established in the project for the elimination of the consequences of subsoil use for hydrocarbons.

      4. Mitigation of the consequences of subsoil use on hydrocarbons is considered complete from the day of signing the certificate on mitigation of consequences:

      1) by a subsoil user (a person whose subsoil use right is terminated as unconditional);

      2) by a representative of the competent authority;

      3) by the representatives of authorized bodies in environmental protection, sanitary and epidemiological welfare of the population and local executive bodies of the region, the city of republican significance, the capital;

      4) if mitigation measures take place on a land plot in private ownership or long-term land use, by the owner of the land plot or the land user.

      5. If, after signing the certificate on mitigation of the consequences, it is established that the person whose subsoil use right has been terminated in the relevant subsoil plot has completed the liquidation work in violation of the mitigation project, or leakage in the mouth of the well that has been shut down (mothballed) is found out, the competent authority notifies such a person of the identified violation, as well as of his duty to eliminate such violation at his own expense within the prescribed period.

      The provision of part one of this paragraph does not apply to cases of detection of violations in subsoil areas transferred for use to a new subsoil user.

      6. The performance by subsoil users of the obligation to eliminate the consequences of hydrocarbon production shall be ensured by a pledge of a bank deposit.

      The performance by subsoil users of the obligation to eliminate the consequences of hydrocarbon exploration shall be ensured by one of the methods specified in paragraph 4 of Article 55 of this Code.

      6-1. In case of provision of a guarantee from a foreign bank as a method to ensure performance by the subsoil user of the obligation to eliminate the consequences of subsoil use during the exploration period under an exploration and production contract for a complex project, such a bank must have a minimum credit rating of at least “BBB-” from the Standard and Poor's rating agency or a similar level according to the scales of rating agencies Moody's, FitchRatings.

      In case of provision of a guarantee from a Kazakh bank as a method to ensure the performance by the subsoil user of the obligation to eliminate the consequences of subsoil use during the exploration period under an exploration and production contract for a complex project, such a bank must have a minimum credit rating of at least “BB-” from the Standard and Poor's rating agency or a similar level according to the scales of rating agencies Moody's, FitchRatings.

      6-2. A guarantee issued by a foreign bank may be drawn up in a foreign language with the obligatory provision by the subsoil user of a translation into Kazakh and Russian, the correctness of which must be certified by a notary.

      6-3. A guarantee issued by a foreign bank under a complex project contract may not be drawn up in a standard form approved by the competent authority.

      A guarantee issued by a foreign bank under a subsoil use contract for a complex project not in a standard form must contain the following conditions:

      1) the bank guarantee covers the entire amount of money determined as the obligation of the subsoil user to eliminate the consequences of subsoil use in accordance with this Code;

      2) the bank guarantee is a full, unconditional and irrevocable guarantee;

      3) the bank guarantee is provided for a period until the completion of the liquidation of the consequences of subsoil use in accordance with the requirements of this Code.

      The non-compliance of a foreign bank guarantee with the requirements of this Article shall be the grounds for refusing to accept such a guarantee as security under a subsoil use contract for a complex project.

      6-4. For guarantees that ensure the performance of the obligation to eliminate the consequences of hydrocarbon exploration for complex projects, any legal entity that is not a bank may act as a guarantor, provided that such a guarantor has a minimum credit rating of at least “BBB” from the rating agency Standard and Poor's or an equivalent level according to scales of rating agencies Moody's, FitchRatings.

      If such a guarantor is a foreign legal entity, then the guarantee may be drawn up in English with the obligatory provision of a translation into Kazakh and Russian, the accuracy of which must be certified by a notary. A guarantee issued by a foreign legal entity must be notarized at the place of issue.

      The requirements of this paragraph shall not apply to a guarantee issued by a national company in the field of hydrocarbons.

      7. Securing the obligation to eliminate the consequences of exploration shall be formed by means of a contribution of money in the amount determined in the exploration project based on the market value of the work to eliminate the consequences of hydrocarbon exploration, prior to the commencement of the operations provided for by such a project document.

      In case of approval of an addendum to the exploration project, providing for an increase in the cost of work to eliminate the consequences of exploration, or a trial operation project, the corresponding additional amount of the selected method of support must be paid before the start of the work provided for by such a project document.

      For complex projects, the security provided for the period of exploration for the fulfillment of the obligation to eliminate the consequences of exploration terminates on the earliest of the following dates:

      1) the date of completion of the liquidation of the consequences of exploration;

      2) the date of approval of the hydrocarbon field development project.

      After the transition to the production period for a complex project, the subsoil user shall provide a new method of security in accordance with part one of paragraph 6 of this Article, taking into account the obligations to eliminate the exploration period within six months from the date of the start of the production period. In case of failure to provide the required security within the specified period, the subsoil use contract shall be prematurely terminated in accordance with the procedure prescribed by Article 133 of this Code.

      8. The bank deposit, which is the subject of a pledge that ensures the fulfillment of the obligation to eliminate the consequences of extraction, is formed through a contribution of money in the amount determined in the field development project in proportion to the planned hydrocarbon production.

      9. The amount of the security for the performance of the obligation to eliminate the consequences of production is determined in the field development project based on the market value of work to eliminate the consequences of hydrocarbon production and is subject to adjustment at least once every three years as part of the development analysis.

      The security is provided in the national currency or in a foreign currency against which the National Bank of the Republic of Kazakhstan sets the official exchange rate of the national currency.

      Based on the results of the adjustment, or in the course of work to eliminate the consequences of hydrocarbon production, the amount of security shall be defined in accordance with the market cost of work to eliminate the consequences of hydrocarbon production or with the cost of liquidation work actually performed on the subsoil area.

      10. Assignment of the subsoil use right is the unconditional basis for the re-registration (transfer) of rights on the pledged bank deposit, formed under the terms of the contract.

      11. Liquidation of wells carried out in accordance with article 128 of this Code does not apply to liquidation of consequences of subsoil use for hydrocarbons.

      Footnote. Article 126 as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 29.12.2022 № 174-VII (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after the date of its first official publication); dated 28.12.2023 № 52-VIII (effective sixty calendar days after the date of its first official publication).

Article 127. Conservation of a subsoil plot for hydrocarbons

      1. Conservation of a subsoil plot is carried out in accordance with the approved subsoil user and having received positive opinions provided by this Code and other laws of the Republic of Kazakhstan for the examination of the conservation project of the subsoil plot.

      Requirements to the conservation of hydrocarbon subsoil plots are established in the rules of conservation and liquidation during the exploration and production of hydrocarbons, approved by the authorized body in the field of hydrocarbons.

      2. Conservation of the subsoil plot is carried out:

      1) on a subsoil plot, the subsoil use right under which has been terminated, in the case provided for by subparagraph 2) of paragraph 4 of Article 107 of this Code;

      2) in case of suspension of the contract for the use of mineral resources in hydrocarbons in the cases provided for by this Code.

      3. The subsoil user (a person whose subsoil use right is terminated in the relevant subsoil plot) is obliged:

      1) within two months from the date of termination of the right to use subsoil or suspend a subsoil use contract for hydrocarbons, approve and submit for the passage of examinations provided for by this Code and other laws of the Republic of Kazakhstan, the project of conservation of the subsoil plot;

      2) to complete the conservation of the subsoil plot within the terms established in the conservation project.

      4. Conservation of a subsoil plot is considered completed from the date of signing of the certificate on conservation:

      1) by a subsoil user or a person whose subsoil use right has been terminated in the relevant subsoil plot, or an operator for liquidation;

      2) by a representative of the competent authority;

      3) by the representatives of authorized bodies in environmental protection, sanitary and epidemiological welfare of the population and local executive bodies of the region, the city of republican significance, the capital;

      4) if conservation takes place on a land plot in private ownership or long-term land use, by the owner of the land plot or the land user.

      5. Obligations on conservation of a subsoil plot of hydrocarbons are fulfilled at the expense of the subsoil user or a person whose subsoil use right has been terminated, and in the case provided for by subparagraph 2) paragraph 4 of Article 107 of this Code, the amounts of obligations after their performance are compensated by the subsoil user at the expense of collateral.

Article 128. Preservation and liquidation of technological objects

      1. At any time before the expiration of the period of exploration or production of hydrocarbons, the subsoil user is entitled to preserve or liquidate certain technological facilities used in the conduct of subsoil use operations, including structures, equipment, wells and other property.

      At the same time, during the period of production under the contract for the exploration and production or extraction of hydrocarbons, the subsoil user is obliged to eliminate wells that are subject to liquidation for technical and (or) geological reasons and cannot be used for other purposes in accordance with the field development project.

      2. Process facilities are liquidated or conserved in accordance with the approved subsoil user and received positive conclusions provided by this Code and other laws of the Republic of Kazakhstan expertise of the project to eliminate or preserve technological facilities, with the exception of certain categories of wells provided for in the rules of conservation and liquidation during exploration and production of hydrocarbons approved by the authorized body in the field of hydrocarbons, the elimination or conservation of which carried out in accordance with the plan of liquidation and conservation.

      3. Requirements to the works on conservation or liquidation of the process facilities are established in the rules of conservation and liquidation during the exploration and production of hydrocarbons, approved by the authorized body in the field of hydrocarbons.

      4. Financing of the works on conservation of the process facilities carried out outside the framework of the conservation of the subsoil plot, for which the right for subsurface use has been terminated, in the case provided for by sub-paragraph 2) paragraph 4 of Article 107 of this Code, shall be at the expense of the subsoil user.

      Financing of works on liquidation of the process facilities carried out outside the framework of liquidation of the effects of subsurface use on hydrocarbons is carried out at the expense of the subsurface user.

Article 129. Obligations of subsoil users in the field of education, science, digitalization and socio-economic development of the region during the period of hydrocarbon production

      Footnote. The heading of Article 129 is as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 25.06.2020 № 347-VI (shall be enforced ten calendar days after the day of its first official publication).

      1. During the production period, starting from the second year, the subsoil user is obliged annually:

      1) to finance the Kazakhstan personnel training in the amount of one percent of production expenses incurred by the subsoil user in the previous year, under the procedure determined by the competent authority jointly with the authorized body in the field of education;

      2) to finance research, scientific and technical and (or) development work in the manner determined by the authorized body in the field of hydrocarbons together with the authorized body in the field of science, and (or) digitalization projects in the field of hydrocarbons in the manner determined by the authorized body in the field of hydrocarbons together with the authorized body in the field of informatization, in the amount of one percent of the production costs incurred by the subsoil user during the period of hydrocarbon production following the results of the previous year;

      3) to finance socio-economic development of the region and development of its infrastructure in the amount of one percent of investments under the subsoil use contract during the hydrocarbon production period based on the previous year results. In the event of fulfillment of the subsoil user’s investment obligation under the subsoil use contract for a depleting deposit, financing of the socio-economic development of the region and development of its infrastructure shall be carried out in the amount of the unused balance of the amount envisaged for additional investments in the development of such a depleting deposit.

      1-1. For subsoil users who, in accordance with paragraph 10 of Article 120 of this Code, have concluded a contract for the production of hydrocarbons in a new version, developed in accordance with model contract for the production of hydrocarbons, the obligation provided for in paragraph 1 of this article shall be in effect starting from the first year of the production period.

      2. The financing of expenses for the socio-economic development of the region and the development of its infrastructure shall include the costs of the subsoil user for the development and maintenance of social infrastructure facilities in the region, support for social entrepreneurship entities, as well as funds transferred by him for these purposes to the state budget.

      The financing of expenses for the socio-economic development of the region and development of its infrastructure, carried out within the framework of the investment obligation under the subsoil use contract for a depleting deposit, shall include the funds of the subsoil user transferred by it to the state budget for these purposes.

      3. The amount of financing made in accordance with paragraph 1 of this article, exceeding the established minimum, shall be taken into account in the performance of the corresponding obligations of the subsoil user in the next year.

      Footnote. Article 129 as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 25.06.2020 № 347-VI (shall be enforced ten calendar days after the day of its first official publication); dated 27.06.2022 № 129-VII (shall be enforced from 01.01.2023); dated 28.12.2023 № 52-VIII (effective sixty calendar days after the date of its first official publication).

Article 130. Obligations of subsoil users in supplying the domestic market

      1. In order to meet the needs of the domestic market with petroleum products, subsoil users are obliged, in accordance with delivery schedules, to supply oil for refining in the Republic of Kazakhstan, and in the event of a shutdown of an oil refinery due to an emergency situation, beyond its borders.

      Formation of the delivery schedule is carried out in the order approved by the authorized body in hydrocarbons.

      The requirements of this paragraph shall not apply during the period of production under contracts for the exploration and production or production of hydrocarbons for complex projects specified in subparagraphs 1) and 3) of paragraphs 1-2 of Article 36 of this Code.

      2. If a subsoil user intends to alienate or transfer a wide fraction of light hydrocarbons produced by it, such alienation or transfer for processing should be carried out exclusively to producers of liquefied petroleum gas whose production facilities are located in the Republic of Kazakhstan. The list of producers of liquefied petroleum gas is approved by the authorized body in hydrocarbons.

      Moreover, if it is impossible to alienate or transfer to processing for producers of liquefied petroleum gas, whose production facilities are located in the Republic of Kazakhstan, such a subsoil user is entitled to sell a wide fraction of light hydrocarbons outside the territory of the Republic of Kazakhstan in coordination with the authorized body in the field of hydrocarbons.

      3. For the purposes of this article, a broad fraction of light hydrocarbons is a mixture of light (methane, ethane, propane, butanes and pentanes) and heavier hydrocarbons, converted into a liquid state for transportation and storage, responding to the national standards for qualitative and quantitative content.

      Footnote. Article 130 as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 29.12.2022 № 174-VII (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after the date of its first official publication); dated 28.12.2023 № 52-VIII (effective sixty calendar days after the date of its first official publication).

Article 131. Procurement of goods, works and services at performance of operations on hydrocarbons exploration and production

      1. Procurement of goods, works and services during exploration or production of hydrocarbons, including contractors, is carried out by one of the following methods:

      1) open competition;

      2) from one source;

      3) open competition for prices decrease (electronic trading);

      4) on commodity exchanges;

      5) procurement of goods, works and services without applying the methods specified in this paragraph.

      Procurement of goods, works and services used by the subsoil user in exploration or production of hydrocarbons is carried out using the methods specified in subparagraphs 1), 2) and 3) of this paragraph, with the mandatory use of the register of goods, works and services used in carrying out operations subsoil use, and their manufacturers or other e-procurement systems located in the Kazakhstani segment of the Internet, whose work is synchronized with the operation of such a registry.

      Procurement of goods through commodity exchanges is carried out according to the list of exchange commodities approved in accordance with the legislation of the Republic of Kazakhstan on commodity exchanges and the minimum size of the quantities of goods to be submitted, which are sold through commodity exchanges.

      The organizer of the tender for the purchase of works and services, when determining the winner of the tender, conditionally reduces the price of the tender application of the participants of the tender – Kazakhstani producers of works and services by twenty percent. Individual entrepreneurs and (or) legal entities established in accordance with the legislation of the Republic of Kazakhstan with their location on the territory of the Republic of Kazakhstan, attracting at least ninety-five percent of the citizens of the Republic of Kazakhstan from the total number of employees, excluding the number of chief executives, managers and specialists engaged in labor activity on the territory of the Republic of Kazakhstan, are recognized as Kazakhstani producers of works and services as part of an intra-corporate transfer in accordance with the legislation of the Republic of Kazakhstan on migration of the population.

      At the same time, the number of foreign chief executives, managers and specialists engaged in labor activity on the territory of the Republic of Kazakhstan within the framework of intra-corporate transfer in accordance with the legislation of the Republic of Kazakhstan on migration of the population should not exceed fifty percent of the total number of chief executives, managers and specialists in each relevant category.

      The procedure for subsoil users and their contractors to purchase goods, works and services used in the exploration or production of hydrocarbons is determined by the authorized body in hydrocarbons.

      Should the subsoil users and (or) their contractors commit the breach of the established procedure for the procurement of goods, works and services used in the exploration or production of hydrocarbons, they are liable under the contracts for subsoil use.

      2. The procedure for synchronizing the work of electronic procurement systems in relation to hydrocarbons with the work of the register of goods, works and services used in the conduct of subsoil use operations, and their producers, shall be approved by the authorized body in the field of hydrocarbons.

      3. For the purposes of this article:

      1) the register of goods, works and services used in the conduct of subsoil use operations, and their producers means a state information system designed to control and monitor the procurement of goods, works and services used in subsoil use operations, and their producers, as well as conducting electronic procurement and forming a list of goods, works and services used in the conduct of subsoil use operations;

      2) electronic procurement system means an electronic information system used by the organizers of the procurement (subsoil user or persons authorized by subsoil users) for the Procurement of goods, works and services in accordance with the procedure for the Procurement of goods, works and services during operations for the exploration or production of hydrocarbons, determined by the authorized body in the field of hydrocarbons.

      4. Excluded by Law of the RK № 101-VII of 03.01.2022 (shall be enacted sixty calendar days after the date of its first official publication).
      5. Excluded by Law of the RK № 101-VII of 03.01.2022 (shall be effective sixty calendar days after the date of its first official publication).

      6. Subsoil users are obliged to submit to the authorized body in hydrocarbons on the forms and procedure approved by it, annual (for one financial year) and medium-term (for five financial years) programs of purchase of goods, works and services, as well as information on the planned acquisition of paid services of the operator in case of its involvement by the subsoil user in accordance with Chapter 6 of this Code.

      The annual program of procurement of goods, works and services is understood a document drawn up by a subsoil user, defining the nomenclature and volumes of goods, works and services planned for the subsoil user for one calendar year, methods and terms of their acquisition.

      The medium-term program of procurement of goods, works and services is understood a document drawn up by the subsoil user, which determines the nomenclature and volumes of goods, works and services, methods and terms of their acquisition for a period of up to five years.

      Information on the planned procurement of operator services is a document drawn up by the subsoil user, defining the scope and timing of the services provided by the operator on a reimbursable basis.

      7. The requirements of paragraph 1 of this article shall not apply to:

      1) subsurface users, performing procurement of goods, works and services in accordance with the legislation of the Republic of Kazakhstan on state procurements;

      2) legal entities holding the right to subsurface use, fifty percent of shares (participating interests) or more is directly or indirectly owned by the national management holding.

      8. The provisions of this Article shall not apply to the acquisition of goods, works and services when a subsoil user carries out activities under contracts for the exploration and production or production of hydrocarbons for complex projects. Under such contracts, the acquisition is carried out in accordance with the procedure determined by the subsoil user. At the same time, this order should ensure:

      1) implementation of programs for the development of local suppliers of goods, works and services approved by the subsoil user and agreed with the competent authority during the production period;

      2) providing all interested suppliers of goods, works and services with full and fair opportunities to participate in the tender for the purchase of goods, works and services;

      3) application of objective criteria for the preliminary selection of potential suppliers of goods, works and services;

      4) open access to information for all interested parties on the planned procurement of goods, works and services, as well as the requirements for potential suppliers, including through posting on the subsoil user's Internet resources.

      Footnote. Article 131 as amended by Law of the RK № 101-VII of 03.01.2022 (shall be put into effect upon expiration of sixty calendar days after its first official publication); dated 29.12.2022 № 174-VII (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after the date of its first official publication); dated 20.04.2023 № 226-VII (shall be enforced from 01.07.2023).

Article 132 Subsoil user’s reports at hydrocarbons exploration and production

      Under the hydrocarbon subsoil use contract, the subsoil user is required to submit the following reports:

      1) geological report;

      2) report on fulfilment of the license and contract terms and conditions;

      3) report on the purchased goods, works and services, as well as the amount of local content in them;

      4) report on local content in personnel;

      5) report on the expenses spent for financing of the Kazakhstan personnel training;

      6) report on the expenses for research, scientific, technical and development work;

      7) report on the composition of persons and (or) organizations that directly or indirectly control the subsoil user.

      The report provided for by subparagraph 1) of this article shall be submitted to the authorized body for the study of the subsoil in the order approved by it.

      The report provided for by subparagraph 2) of this article shall be submitted to the competent authority in the order approved by it.

      The reports provided for by subparagraphs 3) - 7) of this article shall be submitted to the authorized body in the field of hydrocarbons in accordance with the forms and procedure approved by it.

Article 133. Liability for violation of conditions of subsoil use contracts committed by subsoil users

      1. For violation by the subsoil user of obligations under the contract for subsoil use, the following types of liability are provided for:

      1) penalty paid by a subsoil user in cases, procedure and amount established by a subsoil use contract;

      2) early termination of the subsoil use contract by the competent authority unilaterally, carried out in the cases and in the manner provided for in Article 106 of this Code.

      At the same time, payment of the penalty does not relieve the subsoil user from performance of the relevant obligation.

      2. The competent authority shall notify the subsoil user in writing of the violation of the terms and conditions of the subsoil use contract, as well as of its obligation to pay the penalty and (or) to eliminate such violation within the prescribed period in the following cases:

      1) fulfillment by the subsoil user of financial obligations established by a subsoil use contract by less than thirty percent in the reporting year;

      2) conducting the subsurface use operations on hydrocarbons related to damage of the integrity of the earth's surface, without providing security in accordance with the established schedule or in violation of the schedule for creating the amount of the security;

      3) in other cases of violation by the subsoil user of the obligations established by the subsoil use contract.

      3. The time limit for elimination of the violation by the subsoil user of the conditions of the contract in physical volume of obligations shall not exceed six months; for the obligations specified in subparagraphs 1) and 2) of paragraph 2 of this article, three months; for other obligations provided for in the subsoil use contract, one month from the date of receipt of the written notice.

      4. The subsoil user is obliged to eliminate the violation committed within the period specified in the notification, and notify the competent authority in writing with attachment of the documents confirming the elimination.

      5. The subsoil user shall have the right to send to the competent authority a proposal on the extension of the period for elimination of the violation of obligations stipulated in the subsoil use contract, with justification for the reasons for such an extension. Based on the results of consideration of the proposal to extend the elimination of the violations, the competent authority within ten business days from the date of its receipt notifies the subsoil user of consent to the extension of the term or provides a reasoned refusal of such extension.

      6. In case of obvious impossibility to eliminate the violation of obligations stipulated by the contract for subsoil use, within the period specified in paragraph 3 of this article, the competent authority has the right to establish a different period during which it is possible to eliminate such violation.

Chapter 19 PROJECT DOCUMENTS IN THE SUBSOIL USE OF HYDROCARBONS

Article 134. General provisions on the project documents in the subsoil use of hydrocarbons

      1. Subsurface use operations for hydrocarbons are carried out in accordance with the following project documents:

      1) basic project documents:

      exploration project;

      trial operation project;

      hydrocarbon field development project;

      2) technical project documents, the list of which is established in uniform rules for the rational and integrated use of the subsoil.

      2. Project documents in the subsoil use for hydrocarbons are drawn up by a project organization engaged by a subsoil user who has a license for the relevant type of activity.

      3. Project documents are developed on the basis of the positive practice of subsoil use in accordance with the uniform rules for the rational and integrated use of the subsoil.

      4. Project documents in the subsoil use of hydrocarbons are approved by the subsoil user.

      5. Changes in the types, methods, technologies, scope and timing of subsoil use operations stipulated in the project documents are allowed after making the appropriate changes and additions to such project documents.

      6. The uniform rules for the rational and integrated use of the subsoil establish cases when changes in the types, methods, technologies, scope and timing of operations for subsoil use do not require making appropriate changes and additions to the project documents.

      7. In the design documents, the estimated contours of the discovered deposits, which extend beyond the site (s) of the subsoil, can be established.

      8. The subsoil user is obliged to comply with the provisions of those who received positive opinions provided for by this Code and other laws of the Republic of Kazakhstan of examinations of project documents.

Article 135. Exploration works project

      1. A project for exploration shall be drawn up within one year from the date of registration of the contract for exploration and production.

      2. Exploration project is developed for the entire exploration period.

      3. Exploration project shall contain:

      description of the types, methods, technologies, scope and timing of the exploration of hydrocarbons in each block;

      measures to ensure the rational use and protection of the subsoil;

      information on the terms, conditions and cost of work on the liquidation of consequences of hydrocarbon exploration.

      4. The project of exploration shall include the entire scope and deadlines for the work declared by the subsoil user in the work program.

      5. If it is necessary to assess the discovered reservoir (reservoir aggregate), such work is foreseen in the exploration project by making amendments and (or) additions for each discovered reservoir (aggregate deposit).

      In this case, the project of exploration includes the description of types, methods, technologies, scope and timing of work on the assessment of the discovered deposits (aggregate deposits).

      6. It is prohibited to conduct work on prospecting, exploration and appraisal of deposits that are not indicated in the approved exploration project provided by the subsoil user and received positive conclusions provided by this Code and other laws of the Republic of Kazakhstan, and also in the absence of such exploration projects.

Article 136. Trial operation project

      1. Trial operation of hydrocarbon deposits discovered during the period of exploration (the accumulation of pools) should be carried out in accordance with the trial operation project.

      It is prohibited to carry out work on trial operation, not indicated in the approved by the subsoil user and having received positive conclusions provided by this Code and other laws of the Republic of Kazakhstan, examinations of the trial operation project, and also in the absence of such a draft trial operation.

      2. The project of trial operation is drawn up within three months from the date of the decision by the subsoil user on the need to conduct it.

      3. The project of trial operation shall contain the description of types, methods, approaches to, and technologies of trial operation, as well as the expected volumes of hydrocarbon production during the trial operation.

      4. If the subsoil user makes a decision on the need to carry out trial operation, the project of trial operation is developed and approved for each discovered deposit (aggregate of deposits) subject to trial operation.

      5. Any changes and additional works, the need for which is detected in the process of trial operation, shall be included in the draft trial operation by making the appropriate changes and (or) additions.

Article 137. Hydrocarbon deposit development project

      1. A field development project is prepared during the exploration or preparatory period in accordance with the requirements provided for in this Code.

      2. A field development project is prepared for the entire period of profitable hydrocarbon production at such a field.

      3. A field development project shall contain the description of types, methods, technologies, scope and timing of industrial development of the field.

      4. If it is necessary to change the conditions, types and scope of work for the development of the field, such changes are to be included in the development project by making amendments and (or) additions.

      5. It is prohibited to carry out the works on production of hydrocarbons that are not specified in the approved by the subsoil user and received positive conclusions provided by this Code and other laws of the Republic of Kazakhstan, expertise of the field development project, and also in the absence of such a project.

      The provision of part one of this paragraph does not apply to hydrocarbon extraction operations carried out during trial operation.

Article 138. Technical project documents

      1. Technical design documents are prepared on the basis of an exploration project, a trial development project or a field development project.

      2. Changes and (or) additions made to the exploration project, the trial development project or the field development project, affecting the parameters of the technical design documents based on them, require the introduction of changes and (or) amendments to the corresponding technical design documents.

      3. The project of liquidation of hydrocarbon exploration consequences shall be drawn up in the manner and within the timeframe stipulated by Article 126 of this Code.

      4. The project for mitigation of consequences of subsoil use on hydrocarbons is made on the basis of the actual state of the subsoil plot and the relevant process facilities to be liquidated.

      5. It is prohibited to conduct operations on subsoil use without a relevant approved by the subsoil user and having received positive conclusions provided for by this Code and other laws of the Republic of Kazakhstan of expert reviews of a technical project document.

      Footnote. Article 138 as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 28.12.2023 № 52-VIII (effective sixty calendar days after the date of its first official publication).

Article 139. Expertise of project documents in the subsoil use of hydrocarbons

      1. Project documents in the subsoil use of hydrocarbons are subject to state environmental impact assessment, conducted in accordance with the environmental legislation of the Republic of Kazakhstan.

      2. The exploration project (amendments and additions thereto), except for the project involving exploration works on assessment, offshore exploration works, increase of the subsoil area in accordance with Article 113 of this Code, shall be sent to the competent authority in a notification procedure.

      3. An exploration project (amendments and additions thereto) providing for (stipulating) exploration assessment works, offshore exploration works, enlargement of a subsoil area in accordance with Article 113 of this Code, a trial exploitation project (amendments and additions thereto) and a field development project (amendments and additions thereto) shall be subject to state expert review of design documents if there is a conclusion on determining the scope of environmental impact assessment and (or) screening of the impacts of the intended activity with the conclusion on absence of the need to conduct a mandatory environmental impact assessment or a conclusion on the results of environmental impact assessments.

      4. The project on trial operation is subject to the state examination of project documents only after receipt by the subsoil user of positive conclusion of the state examination of the subsoil in relation to the report on the operational calculation of geological reserves.

      The project on field development is subject to the state expertise of project documents only after receipt by the subsoil user of positive conclusion of the state expertise of the subsurface in relation to the report on the calculation of geological reserves.

      5. If the technical design documents provide for the construction of architectural, city-planning and construction activities, such projects are subject to examination in accordance with the legislation of the Republic of Kazakhstan on architectural, city-planning and construction activities.

      6. If during the examination provided for in paragraphs 1 and 5 of this article, there occur the disagreements which the subsoil user is not able to eliminate without shifting away from compliance with the positive practice of subsoil use, at the request of such subsoil user, the competent authority within ten business days from the date of the application receipt shall arrange negotiations with participation of the representatives of concerned state bodies, subsoil user and design Institute to develop an appropriate solution.

      Footnote. Article 139 as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 02.01.2021 № 401-VI (shall be enforced from 01.07.2021); dated 28.12.2023 № 52-VIII (for the procedure of entry into force, see Article 2).

Article 140. State expertise of basic project documents in the subsoil use for hydrocarbons

      1. The state expertise of basic project documents and analyzes of the development in the hydrocarbon subsoil use area is carried out in order to ensure the rational use of the subsoil during the exploration and development of hydrocarbon deposits in accordance with the positive practice of subsoil use.

      2. The state expertise of basic project documents and development analyzes are carried out by the Central Commission for the Exploration and Development of Hydrocarbon Fields of the Republic of Kazakhstan (Central Commission) with the involvement of independent experts with special knowledge in the field of geology and development and not interested in the results of the examination.

      The procedure for engagement and qualification selection of independent experts, as well as payment for independent expertise shall be determined by the authorized body in the field of hydrocarbons.

      Independent examination of basic project documents and analyses of development in the field of subsoil use shall be paid by the subsoil user.

      3. Arrangement of the central commission’s activities, its composition, work regulations and record keeping are determined by the regulation on the central commission for exploration and development of hydrocarbon deposits of the Republic of Kazakhstan, approved by the authorized body in the field of hydrocarbons.

      4. The state expertise of the exploration project (amendments and additions thereto) is carried out within two months from the date of its receipt from the subsoil user, and test development projects, field development projects (changes and additions to them), development analyzes - within three months.

      The duration of the state examination of pilot projects, field development projects (amendments and additions thereto), development analyzes by decision of the central commission may be extended, but not more than for three months.

      5. Excluded by Law of the RK № 101-VII of 03.01.2022 (shall be brought into force sixty calendar days after the day of its first official publication).
      6. Excluded by Law of the RK № 101-VII of 03.01.2022 (shall be enforced sixty calendar days after the date of its first official publication).

      7. Results of the state examination of the base project document or the development analysis are determined by consideration at the meeting of the central commission of the base project document or analysis of the development with the corresponding conclusion of the independent examination.

      8. Excluded by Law of the RK № 101-VII of 03.01.2022 (shall take effect sixty calendar days after the date of its first official publication).

      9. Results of the state examination of project documents or development analyzes are documented by an expert opinion, which may be positive or negative. A copy of the expert opinion, within five business days from the date of its signing, is sent to the subsoil user.

      10. The grounds for making a negative expert opinion are:

      1) non-conformity of the project document or development analysis to the requirements of the legislation of the Republic of Kazakhstan and (or) the provisions of the contract;

      2) nonconformity of the project document or development analysis with the requirements for the content, structure and design established in the regulatory and technical documents approved by the authorized body in the field of hydrocarbons;

      3) nonconformity of the project document or analysis of the development to the good practice of subsoil use;

      4) unreliability of information provided in the field development project concerning the quantity and quality of the explored hydrocarbon reserves;

      5) impossibility of an objective assessment of the quality of the design solutions presented in the project document or in the development analysis;

      6) for a trial operation project - the absence of a positive conclusion of the state examination of the subsoil with respect to the report on the operational calculation of geological reserves;

      7) for the field development project - the absence of a positive conclusion of the state examination of the subsoil in relation to the report on the calculation of geological reserves.

      11. The negative conclusion of the state examination of the project document or the analysis of the development contains the rationale for its adoption and recommendations for the finalization of the project document or analysis of the development.

      Footnote. Article 140 as amended by Law of the Republic of Kazakhstan № 297-VI dated 30.12.2019 (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after the day of its first official publication); № 101-VII of 03.01.2022 (shall be put into effect sixty calendar days after the date of its first official publication); dated 28.12.2023 № 52-VIII (effective sixty calendar days after the date of its first official publication).

Article 141. State expertise of subsoil

      1. State expertise of the subsoil is carried out in order to create conditions for the rational use of subsoil, the state accounting of geological reserves of hydrocarbons, as well as assessing the reliability of information on the quantity and quality of explored geological reserves of hydrocarbons.

      2. State expertise of the subsoil is carried out by analyzing the report on the calculation (operational calculation) of geological reserves developed by the project organization, which has a license for the relevant type of activity, and is approved by the subsoil user.

      Note!
      This edition of paragraph 3 is suspended until 01.01.2026 by the Code of the Republic of Kazakhstan dated December 27, 2017 № 125-VI (for the current edition see paragraph 6 of Article 277 of this Code).

      3. Report on the calculation (operational calculation) of geological reserves is prepared in accordance with the regulatory and technical documents approved by the authorized body in hydrocarbons.

      Note!
      This edition of paragraph 4 is suspended until 01.01.2026 by the Code of the Republic of Kazakhstan dated December 27, 2017 № 125-VI (for the current edition see paragraph 6 of Article 277 of this Code).

      4. State expertise of the subsoil is carried out by the central commission for hydrocarbon reserves of the Republic of Kazakhstan (the central commission for reserves) with the involvement of independent experts with special knowledge in the field of geology and subsoil use and not interested in the results of the examination.

      Note by the Republican Center for Legal Information!
      This edition of paragraph 5 is suspended until 01.01.2026 by the Code of the Republic of Kazakhstan dated December 27, 2017 № 125-VI (for the current edition see paragraph 6 of Article 277 of this Code).

      5. Arrangement of the activities of the central reserves commission, its composition, work regulations and record keeping are determined by the regulation on the central mineral reserves commission of the Republic of Kazakhstan approved by the authorized body in the field of hydrocarbons.

      6. State expertise of the subsoil is carried out within three months from the date of receipt of the report on the calculation (operational calculation) of geological reserves.

      Timeline of the state examination of subsoil may be increased by the decision of the central commission on reserves, but not more than for three months.

      7. Results of the state expertise of subsoil are documented by an expert opinion, which may be positive or negative.

      8. The grounds for a negative expert opinion are:

      1) nonconformity of the estimate (on-going estimate) of the geological reserves of a hydrocarbon field to the requirements established in the regulatory and technical documents approved by the authorized body in the field of hydrocarbons;

      2) unreliability of information on the quantity and quality of geological reserves of hydrocarbons;

      3) impossibility of objective assessment of the quantity and quality of geological reserves of hydrocarbons based on the data presented.

      The negative conclusion of the state expertise of the subsoil contains justification for its adoption and recommendations for finalizing the report.

      9. The expert opinion is sent to the subsoil user within five business days from the date of its signing by the chairman and members of the central reserves commission.

      10. The positive conclusion of the state expertise of subsoil constitutes the ground for entering the geological reserves of a hydrocarbon field in the state register.

Article 142. Monitoring of implementation of the project documents

      1. Adjustment of design indicators, which does not require changes and additions to the design documents, shall be made within the framework of author's supervision by the design organization.

      Unified rules for rational and integrated use of subsoil establish cases when adjustment of design indicators is required.

      The report on author's supervision over implementation of design solutions shall not be subject to state expertise of basic design documents and shall be sent by the subsoil user to the authorized body in the field of hydrocarbons in a notification procedure in electronic form.

      2. Monitoring of the execution by a subsoil user of a field development project is carried out through:

      1) author's supervision;

      2) analysis of the development of hydrocarbon deposits, performed at least once every three years.

      3. Requirements to the design author supervision and analysis of the development of hydrocarbon deposits are established in uniform rules for the rational and integrated use of the subsoil.

      4. The author's supervision uses current geological and field information obtained during field development control, and the supervision results are presented in the form of a report.

      5. The report on author's supervision shall reflect:

      1) compliance of actually achieved values of technological parameters with design values;

      2) causes of discrepancies between actual and project indicators and (or) non-compliance with design solutions;

      3) for the project of exploration - recommendations for the achievement of design solutions and the elimination of deficiencies identified during exploration;

      4) for a trial operation project - recommendations for achieving design solutions and eliminating deficiencies identified during trial operation;

      5) for a field development project - recommendations for achieving design solutions and eliminating identified deficiencies in the development of a development system and (or) for conducting an extraordinary analysis of development to determine the need to change individual design solutions and indicators for a field development project.

      If it is necessary to replace the project organization previously involved by the subsoil user with another one during the supervision, such a replacement is allowed with the consent of the author of the project document.

      6. Analysis of field development is a comprehensive study of the results of geological, geophysical, hydrodynamic and other studies of wells and formations in the development of an operational facility, as well as the dynamics of development indicators to determine the current distribution of hydrocarbon reserves and processes occurring in productive strata for identifying the need to improve the field development system.

      7. Analysis of the development of a hydrocarbon field is carried out by a project organization engaged by a subsoil user, which has a license for the relevant type of activity, and is sent by a subsoil user in a notification procedure to the competent authority.

      8. In case of significant (more than ten percent) discrepancies between actual and project development of a field and if there is a reasonable conclusion based on the analysis of the development of a hydrocarbon field about the need to make changes to a field development project, the results of analysis are subject to state expertise of project documents.

      9. If the Central Commission gives a positive opinion on the analysis of the development of a hydrocarbon field, the design decisions and indicators of such analysis are regarded as design decisions and indicators of the field development project for the period of development, approval and state examination of changes and additions to the field development project, which should not exceed three years.

      Footnote. Article 142 as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 28.12.2023 № 52-VIII (effective sixty calendar days after the date of its first official publication).
      Note!
      This edition of Article 143 is suspended until 01.01.2026 by the Code of the Republic of Kazakhstan dated December 27, 2017 № 125-VI (for the current edition see paragraph 3) of paragraph 12 of Art. 277 of this Code).

Article 143. Indicators of the project documents for exploration and production of hydrocarbons attributable to contractual obligations of the subsoil user

      The subsoil use contract for hydrocarbons establishes the fulfillment of the following indicators of project documents as an obligation for a subsoil user:

      1) the density of the grid of production wells;

      the ratio of production and injection wells for each production facility;

      3) coefficient of compensation for deposits;

      4) ratio of formation and bottom hole pressure to bubble point pressure or condensing pressure;

      5) ratio of formation pressure to bottom hole pressure

      6) maximum permissible value of the gas factor for wells.

      At the same time, the values of the indicators specified in this article are not included in the contract and are determined on the basis of project documents.

Chapter 20 CERTAIN ISSUES OF PERFORMANCE OF SUBSOIL USE OPERATIONS ON HYDROCARBONS

Article 144. Information system for accounting of crude oil, gas condensate, crude gas and products of its processing (commercial gas)

      1. The information system for accounting for crude oil, gas condensate, crude gas and products of its processing (commercial gas) carries out accounting of:

      1) crude gas and products of its processing (commercial gas) by automated collection, processing, storage and use of data on the amount of crude gas in circulation, prepared for processing and supply to the consumer in accordance with the legislation of the Republic of Kazakhstan, as well as used for own needs, to be disposed of by injection into the reservoir for storage and (or) maintaining the reservoir pressure burned in the cases and under the conditions established by Article 146 of this Code;

      2) crude oil and gas condensate by automated collection, processing, storage and use of data on the amount of crude oil and gas condensate in circulation, prepared for delivery to the consumer in accordance with the legislation of the Republic of Kazakhstan.

      2. The authorized body in the field of hydrocarbons collects information for inclusion in the information system of accounting for crude oil and gas condensate, crude gas and products of its processing (commercial gas) for the purpose of processing, storing, using information, including provision and dissemination, in accordance with the procedure determined by it for the formation and functioning of an information accounting system for crude oil and gas condensate, crude gas and products of its processing (commercial gas).

      3. The turnover of crude oil and gas condensate means their preparation, transportation, storage, shipment, sale, import into the territory of the Republic of Kazakhstan and export outside the territory of the Republic of Kazakhstan.

      The turnover of crude gas and its processed products (commercial gas) means their collection, preparation, transportation, processing, as well as, in cases and under conditions established by the Code and the project document, disposal by injection into the reservoir and flaring.

      4. A metering device for crude oil, gas condensate, crude gas and products of its processing (commercial gas) is a technical device that determines the quantitative and qualitative characteristics of crude oil, gas condensate, crude gas and products of its processing (commercial gas) and is approved for use in accordance with the legislation of the Republic of Kazakhstan in the field of ensuring the uniformity of measurements, and also, software that transmits information to the operator of the information system for accounting for crude oil and gas condensate, crude gas and products of its processed (commercial gas) in real time.

      5. Entities engaged in activities in the field of turnover of crude oil, gas condensate, crude gas and products of its processing (commercial gas) are obliged to equip their production facilities, the list and terms of equipment of which are approved by the authorized body in the field of hydrocarbons, with metering devices and ensure their functioning in accordance with the procedure determined by the authorized body in the field of hydrocarbons.

      6. It is prohibited for entities operating in the field of production and (or) turnover of crude oil, gas condensate, crude gas and products of its processing (commercial gas), to conduct operations for the production and (or) turnover of crude oil, gas condensate, crude gas and products of its processing (commercial gas) without equipment or with the equipment of faulty metering devices for production facilities, the list and terms of equipment of which are approved by the authorized body in the field of hydrocarbons.

      Footnote. Article 144 - as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 14.07.2022 № 141-VII (effective from 01.01.2024).

Article 145. Unified state system of hydrocarbons subsoil use management

      1. Subsoil users, persons conducting operations in the field of production and turnover of oil and (or) raw gas, uranium, coal, or their authorized representatives shall submit reports through the unified state system of subsoil use management. These reports shall be certified by an electronic digital signature of an authorized representative. The forms and procedure for submission of reports are approved by the authorized bodies in the field of hydrocarbons and uranium.

      2. For the purposes of this Code, the unified state system of subsoil use management means the integrated information system "unified state system of subsoil use management of the Republic of Kazakhstan" of the authorized body in the field of hydrocarbons, intended for the collection, storage, analysis and processing of information in the field of subsoil use.

Article 146. Flaring of raw gas

      1. Flaring of raw gas in flares is prohibited, except for the following cases:

      1) the threat or occurrence of emergency situations, the threat to the life of personnel or public health and the environment

      2) during testing of the well facilities;

      3) during trial operation of the field;

      4) during technologically inevitable flaring of raw gas.

      2. Technologically inevitable flaring of raw gas is recognized as burning of raw gas to ensure an uninterrupted hydrocarbon production process during commissioning, operation, maintenance and repair of process equipment, as well as technological failures, failures and deviations in the operation of process equipment within the limits and standards in accordance with paragraph 4 of this article.

      3. In the cases provided for in subparagraph 1) of paragraph 1 of this article, the combustion of raw gas in flares is allowed without permission.

      At the same time, the subsoil user is obliged to notify the authorized bodies in the field of hydrocarbons and environmental protection of such incineration within ten days.

      Such notification shall include the reasons for flaring of the raw gas, and information on the volumes of the raw gas flaring.

      4. In the cases provided for in subparagraphs 2), 3) and 4) of paragraph 1 of this article, burning of raw gas in flares is allowed upon permission of the authorized body in hydrocarbons, subject to the subsoil user observing project documents and a program for developing processing of raw gas within the limits and standards, determined according to the method of calculation of standards and volumes of the raw gas flaring in the course of subsoil use operations approved by the authorized body in the hydrocarbons.

      The procedure for issue of permits for the raw gas flaring is approved by the authorized body in the hydrocarbons.

      5. Flaring of raw gas during testing of well facilities is allowed in accordance with the approved subsoil user and having received positive conclusions provided by this Code and other laws of the Republic of Kazakhstan of expertise of the basic design document or development analysis for a period stipulated by the approved subsoil user to test well facilities not exceeding ninety days for each well object.

      Flaring of raw gas during trial operation of a field may be allowed for a total period not exceeding three years.

      6. Raw gas flaring in the commissioning of process equipment, maintenance and repair works are carried out within the limits of standards and volumes, calculated by the method approved by the authorized body in the field of hydrocarbons.

      7. In cases of technological failures, failures and deviations in the operation of technological equipment, the subsoil user is obliged to conduct an investigation and submit quarterly reports to the authorized body in the field of hydrocarbons no later than the twenty-fifth day of the month following the reporting quarter, indicating information on the time and amount of gas burned by each case of technological failures, failures and deviations, as well as their causes.

Article 147. Processing and utilization of raw gas

      1. Raw gas processing refers to the technological process for the production of raw gas products that meet the requirements of technical regulations and (or) national standards in terms of quality and quantity of components.

      2. The subsoil user engaged in the production of hydrocarbons is obliged to carry out activities aimed at minimizing the volume of raw gas flaring.

      A field development project shall obligatorily contain a section on the processing (utilization) of raw gas.

      3. For the purpose of rational use of crude gas and reduction of harmful impact on the environment the subsoil users are required to draw programs for the development of crude gas processing in the form approved by the authorized body in the field of hydrocarbons. The development program for crude gas processing shall be drawn on the basis of examination of the basic project document or development analysis approved by the subsoil user and a positive conclusion stipulated by this Code and other laws of the Republic of Kazakhstan.

      Crude gas processing development programs are subject to approval by the authorized body in the field of hydrocarbons taking into account the recommendations of the task force on crude gas processing development and must be updated every three years.

      The composition of the task force for development of crude gas processing and its regulations shall be approved by the authorized body in the field of hydrocarbons.

      Reports on crude gas processing development programs shall be sent annually by the subsoil user to the authorized body in the field of hydrocarbons according to the form and terms approved by such body.

      4. It is prohibited to extract hydrocarbons without processing of the entire volume of produced raw gas, except for volumes of raw gas:

      1) flared in cases and under the conditions established by Article 146 of this Code;

      2) used by the subsoil user for its own technological needs in the volumes provided for by the crude gas processing development programs approved by the authorized body in the field of hydrocarbons;

      3) sold by the subsoil user to other persons for the purpose of processing and (or) disposal.

      At the same time, in the fields where raw gas processing is economically unjustified, a field development project and a raw gas processing development program may envisage the utilization of the entire volume of produced raw gas, with the exception of gas used for own needs, by pumping into the reservoir for storage and (or) maintain reservoir pressure.

      5. A field development project and a raw gas processing development program may provide for the utilization of produced raw gas by injection into a reservoir to maintain reservoir pressure, provided that other methods of maintaining reservoir pressure at such a field are ineffective and such injection has a sufficient level of safety for the environment and human life.

      6. In the case of joint development, project documents and development programs for processing raw gas may provide for the utilization of produced raw gas from one field by injecting it into the reservoir of another field (including fields of other subsoil users) in order to store it and (or) maintain reservoir pressure.

      7. It is prohibited to inject raw gas into a formation not provided for by the field development project, as well as carried out in violation of the field development project.

      8. Subsoil users and the authorized body in the hydrocarbons may implement joint projects for the processing of raw gas.

      9. Unless otherwise provided herein the subsoil use contract, the produced associated gas is the property of the state.

      Footnote. Article 147 as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 28.12.2023 № 52-VIII (effective sixty calendar days after the date of its first official publication; dated 06.04.2024 № 71-VIII (effective sixty calendar days after the date of its first official publication).

Article 148. Maintenance of reservoir pressure and preparation of water

      1. Subsoil users carrying out operations on production of hydrocarbons on various subsoil use contracts can carry out the downloading of the prepared produced water one the to layer field of another subsoil user for the purpose of maintaining reservoir pressure in cases stipulated by article 150 of this Code.

      2. The subsoil user may involve persons owning the infrastructure facilities required to prepare associated and (or) other (including marine) water for further injection into the reservoir in order to maintain reservoir pressure.

Article 149. Subsoil use operations on hydrocarbons at subsoil plots adjacent to a border

      1. If as a result of hydrocarbon subsoil use operations, the subsoil user discovers a reservoir (aggregate of deposits) located in the territory of the Republic of Kazakhstan or the sea, part of which is also located in the territory or at sea under jurisdiction of another adjacent or the opposite state, he shall immediately notify the competent authority.

      2. In the absence of relevant international treaties of the Republic of Kazakhstan with the state, in the depths of which is part of the discovered deposits (aggregate deposits), the competent authority has the right to decide on the suspension of operations on subsurface use of hydrocarbons in the border area of subsoil until an agreement is reached with such a state.

      At the same time, the competent authority within three business days from the date of the decision to suspend hydrocarbon operations at the border area of the subsoil notifies the subsoil user about it and within thirty calendar days initiates the development of an international agreement regulating the procedure and conditions for joint development of the field located at the border subsoil plot.

      3. In the case of making by a competent authority of a decision on suspension of operations on subsoil use of hydrocarbons in the border area of the subsoil, the contract is suspended its action before issuing the competent authority's permission for the resumption of suspended mining operations.

Article 150. Joint development of deposits at different subsoil plots

      1. Joint development refers to joint operations by several subsoil users on hydrocarbons based on the agreement, including the use of common infrastructure for field development.

      2. Joint development of several fields is allowed, if such development improves the technical and economic indicators of the development of one or several fields.

      3. Subsoil users carrying out operations on exploration and (or) production of hydrocarbons in different subsoil areas, in agreement with the competent authority in accordance with the procedure established by this Code, shall be entitled to:

      1) in case of availability of capacities, infrastructure facilities and (or) other technical and technological capabilities of one of the subsoil users, to conclude an agreement with such subsoil user for the use of such capacities, infrastructure facilities and (or) other technical and technological capabilities with the introduction changes in project documents;

      2) jointly design and (or) build infrastructure facilities or jointly use them on the basis of the relevant agreement.

      4. In the case of joint development by several subsoil users of several fields in different parts of the subsoil, the necessity and effectiveness of joint development, as well as the scheme for its implementation, are justified in the project documents.

      5. For the purposes of the implementation of subparagraph 2) paragraph 3 of this Article, subsoil users may determine a management company carrying out the operational management of joint infrastructure facilities.

      6. In the case of joint development, the subsoil user (including the managing company) has the right to conduct the portion or all of the subsoil use operations of another subsoil user on its subsoil plot under the agreement between the subsoil users, if it is necessary for joint development.

      7. With due regard to the provisions of paragraph 3 of this Article, the distribution of the volumes of hydrocarbons produced by the joint use of infrastructure facilities shall be made by agreement between the subsoil users.

      8. If necessary, the agreement between subsoil users provides for the joint use of engineering systems (including electricity, equipment and materials).

Article 151. Exploration or production of hydrocarbons at the field as a single object

      1. If a part of the discovered deposit or field on which the subsoil user conducts operations on exploration and (or) production of hydrocarbons is located within the subsoil plot, which is in use by another subsoil user for operations for exploration and (or) production of hydrocarbons, such subsoil users are obliged by their choice:

      1) to transfer the right of subsoil use in compliance with the procedures of the transfer prescribed by this Code to have only one subsurface user having the right of subsoil use at the Deposit or field, or several subsurface users having the lobes of the right of subsoil use on the basis of one contract;

      2) to conclude an agreement on joint exploration and production or production at a deposit or field as a single object with the appropriate changes to the project documents, having previously agreed such an agreement with the competent authority.

      2. In case of the subsoil user's non-compliance with paragraph 1 of this article, the competent authority shall have the right to demand from subsoil users the conclusion of a contract on joint exploration and production or production on the Deposit or field as a single object in court.

      3. Subsoil users engaged in joint exploration and production or extraction of hydrocarbons are jointly and severally liable for fulfilling the obligations imposed on them by contracts.

Article 152. Measurement and weighing of oil

      1. Measurement and weighing of oil produced by subsoil user in the subsoil plot is carried out by subsoil user in the manner approved by the authorized body in the hydrocarbons.

      2. The subsoil user shall test the equipment and devices used for weighing and measuring oil in accordance with the legislation of the Republic of Kazakhstan.

      3. If during the test or inspection it turns out that the equipment or devices have defects, then if it is impossible to establish the term of the fault, the defect period is determined as half the time from the previous measurement to the day of the defect.

CHAPTER 21. SPECIFICS OF EXPLORATION AND PRODUCTION OF COALBED METHANE, EXPLORATION AND PRODUCTION OF HYDROCARBONS AT SEA, IN THE INLAND WATER BODIES AND IN THE SAFETY ZONE, AS WELL AS PRODUCTION OF HYDROCARBONS IN DEPLETING FIELDS

      Footnote.The title of Chapter 21 as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 28.12.2023 № 52-VIII (effective sixty calendar days after the date of its first official publication;

Article 153. Particularities of exploration and production of coalbed methane

      1. Exploration and production of coalbed methane are carried out according to the requirements set out by this Code for exploration and production of hydrocarbons, taking into account the particularities provided for in this Chapter.

      2. It is prohibited to develop coal fields with an increased level of natural methane-content of coalbeds without carrying out the necessary measures for advance degassing, ventilation programs and formation degassing, followed by utilization of the methane produced, which ensure methane reduction in coalbeds to the established standards.

      Under the licence for exploration and (or) production of coal it is allowed to extract coalbed methane when degassing existing mines without concluding a contract for exploration and production or production of coalbed methane.

      3. At that, such subsoil user is entitled to use the extracted coalbed methane only for its own process needs without further sale.

      4. If a subsoil user producing (mining) coal intends to produce coalbed methane with the purpose of its further sale, such subsoil user shall obtain the subsoil use right for exploration and production or production of coalbed methane under the procedures envisaged by this Code.

Article 153-1. Hydrocarbons production from depleting fields

      1. A subsoil user extracting hydrocarbons under subsoil use contracts for depletable fields shall be obliged to comply simultaneously with the following conditions:

      1) compliance of the field with the criteria stipulated in paragraph 2 of this Article. In this case, such compliance shall be indicated in the field development project that has received a positive conclusion of the expert examinations provided for by this Code and other laws of the Republic of Kazakhstan;

      2) fulfillment by the subsoil user of the investment obligation under paragraph 3 of this article.

      A subsoil use contract shall be recognized as a subsoil use contract for depletable fields when it includes commitment to the investment obligation of the subsoil user provided for by paragraph 3 of this article.

      2. A hydrocarbon field is categorized as depletable if at least one of the following indicators is achieved during its development:

      for large hydrocarbon fields, the depletion of reserves must be seventy percent or more of the approved recoverable reserves and the water content of the field must be eighty-five percent or more;

      The current oil recovery coefficient should be 0.4 fractions of a unit or more.

      3. The investment obligation of a subsoil user under a subsoil use contract for depletable fields shall be additional investment in the development of such a depletable field and (or) additional financing of the socio-economic development of the region in accordance with the procedure established by Article 129 of this Code, in the size no less than the amount calculated as the product of the investment coefficient set by paragraph 4 of this Article and the sum of the aggregate annual income for such a field, calculated in accordance with the methodology of separate tax accounting of the subsoil user, approved in the tax accounting policy in accordance with Article 723 of the Code of the Republic of Kazakhstan “On taxes and other obligatory payments to the budget" (Tax Code), based on the previous year results.

      4. The investment coefficient for a depleting field shall be set issuing from the actual annual hydrocarbon production volume of such field and shall be as follows:

№

Annual production volume

Investment ratio, %

1.

under 250 000 tons inclusive

1,0

2.

above 250 000 tons and under 500 000 tons inclusive

2,0

3.

above 500 000 tons and under 1 000 000 tons inclusive

3,0

4.

above 1 000 000 tons and under 2 000 000 tons inclusive

4,0

5.

above 2 000 000 tons and under 3 000 000 tons inclusive

5,0

6.

above 3 000 000 tons and under 4 000 000 tons inclusive

5,5

7.

above 4 000 000 tons and under 5 000 000 tons inclusive

6,5

8.

above 5 000 000 tons and under 7 000 000 tons inclusive

7,0

9.

above 7 000 000 tons and under 10 000 000 tons inclusive

8,0

10.

above 10 000 000 tons

8,5

      Footnote. Chapter 21 was supplemented by Article 153-1 pursuant to the Law of the Republic of Kazakhstan dated 28.12.2023 № 52-VIII (effective sixty calendar days after the date of its first official publication;

Article 154. General conditions for exploration and production of hydrocarbons on the sea, inland waters and in the preservation zone

      1. As the sea the surface of the water column, as well as within the Kazakhstan part of the bottom of the Caspian and Aral seas are recognized.

      2. Inland water bodies are artificial reservoirs and watercourses located within the borders of the Republic of Kazakhstan.

      3. Preservation zone is a land area extending from the coastline of the sea for five kilometers towards the land, which can be contaminated by oil spills into the sea and inland waters or be a source of marine pollution.

      4. Marine objects are artificial Islands, dams, structures, installations, pipelines and other objects used in the exploration and (or) production of hydrocarbons at sea.

      5. Subsoil users conducting exploration and (or) production of hydrocarbons at sea are obliged to be guided by the best practice for environmental protection at sea, not to impede or harm navigation, fishing, use and protection of aquatic biological resources and other lawful activities usually carried out on specific area of ​​the sea.

      6. A prerequisite for granting subsoil use rights for hydrocarbons at sea is the share of the national company in the field of hydrocarbons as a subsoil user under the contract in the amount of not less than fifty percent.

      Further the specified size of the equity participation of national companies in the contract may be reduced, provided that the national company will retain its control over the decisions of the subsoil user under the contract.

      7. In order to minimize the negative impact on the environment, subsoil users conducting exploration and (or) production of hydrocarbons at sea may implement joint projects on the use of offshore facilities.

      8. A subsoil user conducting exploration and (or) production of hydrocarbons at sea shall be liable for environmental damage, harm caused to individuals and (or) legal entities, in case of pollution of the sea formed as a result of subsoil use operations for hydrocarbons at sea, regardless of the presence of guilt, unless it is proved that environmental damage, harm was caused due to force majeure or the intent of the victim.

      9. The subsoil user conducting exploration and (or) extraction of hydrocarbons at sea shall ensure, at its own expense, the delivery from the coast of representatives of state bodies authorized to conduct inspections in accordance with the legislation of the Republic of Kazakhstan on the marine objects belonging to the subsoil user.

      Carrying out inspections by representatives of state bodies at offshore facilities should not interfere with the normal activities of the subsoil user.

      10. The subsoil user engaged in the exploration of hydrocarbons at sea is entitled to start drilling wells only after conducting all the necessary geophysical and seismic surveys of the exploration area, as well as meeting the requirements of paragraph 1 of Article 156 of this Code.

      11. It is prohibited to drill a prospecting, exploration, production or other well not provided for by an approved subsoil user and have received positive conclusions provided by this Code of Experts for the drilling project, except for drilling a jamming well when a previously drilled well leaves control, subject to that the use of other methods of taking such a well under control is impossible or ineffective under the circumstances.

      At the same time, the subsoil user is obliged to notify the competent authority in writing of the commencement of drilling a silencing well within a reasonable time period, indicating the specific circumstances and reasons that influenced the decision to drill such well.

      12. The subsoil user is engaged in the exploration and (or) extraction of hydrocarbons within the protection zone is obliged to take the necessary measures to eliminate sea pollution in the event of a rise in the water level.

      13. For the operations on subsurface use of hydrocarbons in inland waters and in the protection zone, the provisions of this Code established for operations on subsurface use in relation to hydrocarbons at sea apply.

      14. The requirements of paragraphs 8 and 9 of this Article shall also apply to persons operating facilities bearing the risk of oil spills at sea, inland waters and in the safety zone.

      15. For the purpose of this chapter, oil spills are also understood to mean oil spills.

      Footnote. Article 154 as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 02.01.2021 № 401-VI (shall be enforced from 01.07.2021); № 11-VII dated 23.02.2021 (see Article 2 for the order of entry into force).

Article 155. National system of preparedness and operations on clean-up of oil spills on the sea, inland waters and in the preservation zone.

      1. Resources for clean-up of oil spills on sea, inland waters and in the protection zone are personnel, ships, equipment, chemicals and other materials used in the oil spill response.

      2. Objects bearing the risk of oil spills include marine facilities, seaports and ships.

      3. Ensuring of preparedness and operations on clean-up of oil spills on sea, inland waters and in the preservation zone is carried out, depending on the expected volumes of oil spills, at the following levels:

      the first level - minor oil spills (not exceeding ten tons of oil), liquidated by the resources available at the facility, bearing the risks of an oil spill;

      the second level - moderate (medium) oil spills (from ten tons to two hundred and fifty tons), to eliminate which, in addition to the resources of the facility that carries the risk of an oil spill, resources are attracted from the shore;

      the third level - large oil spills (from two hundred and fifty tons or more), for the elimination of which, in addition to the resources of the facility bearing the risk of an oil spill, and resources from the shore, available resources in the country and international resources are attracted.

      Based on the risk assessment, the identified volumes of a possible oil spill may be higher than those indicated at three levels. The amount of resources shall conform to the level of probable oil spill risk.

      4. National system of ensuring preparedness and operations on clean-up of oil spills on sea, inland waters and in the preservation zone includes:

      1) national plan of preparedness and operations on clean-up of oil spills on sea, inland waters and in the safety zone of the Republic of Kazakhstan (hereinafter – the national plan), approved by the authorized body in the field of hydrocarbons together with the authorized bodies in the field of civil protection and merchant shipping;

      2) territorial plans of ensuring preparedness and operations on clean-up of oil spills on the sea, internal reservoirs and in the preservation zone of areas developed on the basis of the national plan by territorial divisions of Department of authorized body in the field of civil protection and approved by local Executive bodies of the relevant areas;

      3) facility plans - plans to ensure preparedness and actions to respond to oil spills at sea, inland waters and in the safety zone, developed by the owners of facilities, bearing risk of oil spills, with the exception of ship owners, based on the national and territorial plans of the respective regions, as well as based on an oil spill risk assessment and an analysis of the total environmental benefit, which are agreed with the relevant territorial subdivision of the authorized body in the field of civil protection;

      4) shipboard oil pollution emergency plans, developed in accordance with the International Convention for the Prevention of Pollution from Ships, 1973, amended by the Protocol of 1978 (MARPOL 73/78).

      5. The state bodies responsible for implementation of the national plan are:

      1) authorized body in the hydrocarbons - for ensuring the readiness of subsoil users to clean-up the oil spills;

      2) authorized body in the merchant shipping - for ensuring the readiness of seaports and vessels to clean-up the oil spills;

      3) authorized body in the civil protection - for receiving and transmitting information on oil spills, conducting exercises and training sessions, as well as for prompt actions to clean-up the oil spills, actions for seeking international assistance and for assisting other countries in the event of a request.

      6. Facility plans are approved by the owners of facilities, bearing risk of an oil spill, after agreement with the territorial divisions of the authorized bodies in the field of environmental protection and in the field of civil protection, and within three working days from the date of approval, they are sent by notification to the authorized body in the field of hydrocarbons.

      The deadline for approval of the facility-based plan with the territorial divisions of the authorized bodies in the field of environmental protection and civil protection shall not exceed thirty calendar days from the date of application.

      Facility-based plans may be combined if the owner has several objects that bear the risk of oil spill.

      7. Procedure for the development and approval of shipboard oil pollution emergency plans is determined by the International Convention for the Prevention of Pollution from Ships, 1973, as amended by the Protocol of 1978 (MARPOL 73/78).

      8. Plan of the offshore facility is approved by the subsoil user, after consultation with the territorial subdivisions of the authorized bodies in environmental protection and civil protection, and within three business days from the date of approval is sent to the authorized body in the field of hydrocarbons.

      9. Territorial plan of the relevant area is put into effect in the following cases:

      1) the oil spill has reached the second level and resources of the subsoil user and / or the specialized organization for clean-up of the oil spills on sea attracted by it are insufficient to clean them up;

      2) the spill occurred from the vessel or there is a threat of oil spill on the vessel;

      3) the oil spill of unknown origin was detected;

      4) the oil spill poses a threat of pollution of the reserve zone of the Caspian Sea;

      5) the oil spill began to spread to the territory of the adjacent region.

      10. National plan is put into effect in the following cases:

      1) the oil spill has reached the third level and assistance is needed in organizing the arrival of international resources to eliminate oil spills;

      2) the oil spill did not reach the third level, but it poses the threat of pollution of the reserve zone of the Caspian Sea;

      3) the oil spill began to spread to the territory of the neighboring state.

      11. Operations on clean-up of oil spills are managed by:

      1) in case of oil spills of the first level - the owner of the facility carrying the risk of oil spill, or the specialized organization for clean-up of the oil spills at sea involved by it;

      2) at the oil spills of the second level:

      prior to the introduction of the territorial plan of the relevant area into effect - the owner of the facility carrying the risk of an oil spill, or the specialized organization for the response to oil spills at sea that it attracts;

      after introduction of the territorial plan of the relevant area into effect - an official appointed by the regional akim;

      3) in case of oil spills of the third level - an official of the authorized body in the field of civil protection, appointed by the Prime Minister of the Republic of Kazakhstan.

      Functions of the advisory body in the clean-up of oil spills of the third level in the framework of the national plan are assigned to the interdepartmental state commission for the prevention and elimination of emergency situations.

      12. The requirements of this article also apply to individuals and legal entities carrying out activities associated with the risk of an oil spill at sea, with the exception of persons whose objects are subject to the International Convention for the Prevention of Pollution from Ships of 1973, as amended by the Protocol of 1978 (MARPOL 73/78).

      Footnote. Article 155 as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 02.01.2021 № 401-VI (shall be enforced from 01.07.2021).

Article 156. Ensuring of preparedness and operations on clean-up of the oil spills on the sea, inland waters and in the preservation zone

      1. It is prohibited to conduct operations at facilities bearing the risk of oil spill, with the exception of ships, without:

      1) assessment of oil spill risk;

      2) approved facility plan;

      3) availability of own resources or resources attracted on the basis of a contract;

      4) fulfillment of the conditions stipulated by paragraph 2 and 3 of this article.

      2. Owners of facilities bearing the risk of an oil spill, with the exception of ships, are required to:

      1) for the elimination of oil spills of the first level at sea - to have the resources necessary for the complete elimination of such oil spills at the offshore facility or within thirty minutes of reach;

      2) for clean-up of the oil spills of the second level at sea:

      in availability at the offshore facility or within a thirty-minute reach the resources specified in subparagraph 1) of this paragraph in an amount sufficient for the period until the delivery of resources of local shore services;

      to ensure the delivery, if necessary, of resources of local shore services.

      If their own resources to clean-up the oil spills of the first and second levels are not available, the owners of facilities bearing the risk of oil spills, with the exception of ships, are obliged to conclude agreements with specialized organizations for the clean-up of the oil spills on sea.

      If necessary, the owners of facilities bearing the risk of oil spills have the right to attract resources within the framework of agreements on cooperation and mutual assistance in the elimination of oil spills.

      Minimum standards and requirements for the resources necessary for the clean-up of the oil spills on sea, inland waters and in the safety zone are established by the authorized body in the field of hydrocarbons.

      3. In order to provide resources for third-level oil spill clean-up, the owner of the facility carrying the risk of an oil spill, with the exception of ships, is obliged to enter into an agreement with an internationally recognized oil spill response organization with qualified personnel and relevant equipment.

      4. In the case oil spill detection on sea, inland waters and in the safety zone, the owners of facilities bearing the risk of oil spills are obliged to immediately inform the territorial units of the authorized bodies in the field of environmental protection and civil protection.

      Procedure for informing about the oil spill for ships is determined by the legislation of the Republic of Kazakhstan in the field of merchant shipping.

      5. When dealing with oil spills at sea, inland waters and in the buffer zone, preference should be given to methods that maximize the protection of human health and the environment based on an analysis of the total environmental benefit. The rules for determining and agreeing on the best methods for eliminating emergency oil spills at sea, inland waters and in the buffer zone of the Republic of Kazakhstan based on the analysis of the total environmental benefit are approved by the authorized body in the field of environmental protection.

      6. After carrying out the measures to localize the source of the oil spill and eliminate the oil spill, investigating the causes of accidents and incidents, the owners of the objects bearing the risk of the oil spill and / or specialized organizations for oil spill response are presented with a report on the work done to the authorized environmental authorities. environment and civil protection.

      Owners of offshore facilities additionally submit a report to the authorized body in the hydrocarbons.

      7. The owner of an object that bears the risk of an oil spill is obliged to fully eliminate environmental damage and compensate for the damage caused to third parties as a result of oil spills at sea, inland waters and in the buffer zone, as well as state expenses for oil spill response.

      8. The requirements of this article also apply to individuals and legal entities carrying out activities related to the risk of an oil spill at sea, with the exception of persons whose objects are subject to the International Convention for the Prevention of Pollution from Ships of 1973, as amended by the Protocol of 1978 (MARPOL 73/78).

      Footnote. Article 156 as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 02.01.2021 № 401-VI (shall be enforced from 01.07.2021).

Article 157. Creation and operation of offshore facilities

      1. When carrying out the subsurface use operations for hydrocarbons at sea and inland waters, the creation, deployment and operation of offshore facilities are allowed, provided that the environment is protected and preserved in accordance with the approved subsoil user and received positive conclusions provided by this Code and other laws of the Republic of Kazakhstan by document.

      Creation and location of the offshore facilities is allowed under permit of the authorized body in the hydrocarbons, agreed with the authorized body in use and protection of water resources, authorized body in the protection, reproduction and use of animal world, the Border service of the national security of the Committee of the Republic of Kazakhstan, the Central Executive body implementing the state policy in the field of defense.

      2. Safety zones shall be established around offshore objects extending for a distance of five hundred meters, measured from each point of the outer edge of such offshore objects. Marine objects, as well as the security zones surrounding them, are located in places where they cannot interfere with sea routes that are important for international navigation and fishing.

      3. Persons responsible for the maintenance and operation of offshore facilities shall ensure their protection, as well as the availability of appropriate means of warning of their location in accordance with the legislation of the Republic of Kazakhstan.

      4. After completion of the operation of offshore facilities during the exploration and (or) production of hydrocarbons at sea and inland waters, such facilities, if they cannot be further used for economic or other purposes, should be dismantled so as not to pose a threat to the safety of people. and the environment and does not interfere with shipping or fishing.

      5. Creation, location and operation of the offshore facilities used at investigation and (or) production of hydrocarbons on the sea and internal reservoirs are performed in the order approved by authorized body in the hydrocarbons.

      Footnote. Article 157 as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 23.02.2021 № 11-VII (shall be enforced ten calendar days after the day of its first official publication).

Article 158. Prohibition of construction and exploitation of storage facilities and oil tanks on the sea

      1. It is prohibited to construct and operate the storage facilities and oil tanks at sea.

      2. It is prohibited to warehouse and store oil at offshore facilities, other than temporary (not more than twenty calendar days) storage of oil during the transportation of such oil by tankers directly from offshore facilities.

Article 159. Prohibition of dumping and burial of waste during exploration and (or) production of hydrocarbons on the sea

      1. It is prohibited to dump into the sea and dump at the bottom of the sea the wastes during exploration and (or) extraction of hydrocarbons at sea.

      2. Discharge of industrial and other wastewater into the sea is carried out only with the permission and under the control of the authorized body in environmental protection, subject to the purification of such waters up to the established standards.

SECTION VIII. URANIUM PRODUCTION Chapter 22. Particularities of management of granting and termination of rights for subsoil use for uranium mining Paragraph 1. Granting of the right for subsoil use for uranium mining to the national company in the uranium field on the basis of direct negotiations

Article 160. Conditions of granting the right of subsoil use to the national company in the uranium field on the basis of direct negotiations

      1. The company is recognized as the National company in the uranium field if it is the joint stock company, created by decision of the Government of the Republic of Kazakhstan, major share stock of which is owned by the state or by the national corporate holding group, performing the activities in the uranium field on the conditions, set by the legislation of the Republic of Kazakhstan.

      2. Subsurface site for mining is provided to the national company in the uranium field on the basis of direct negotiations.

      3. The right for subsoil use for mining (share in the right to subsoil use), provided to the national company in the uranium field on the basis of direct negotiations, can be granted only to legal entity, more than 50 percent of shares (equity shares) in which belongs directly or indirectly to the national company in the uranium field.

      At any subsequent assignment such legal entity is eligible to transfer received right of subsurface management (the share in the right for subsoil use) only to the legal entity, more than 50 percent of shares (equity shares) in which are owned, directly or indirectly, by the national company in the uranium field.

Article 161. Application of the national company in the uranium field for conducting of direct negotiations

      1. The National company in the uranium filed, having the intention to get into utilization the subsoil plot for uranium mining on the basis of direct negotiations, shall send to the competent authority the application with indicating boundaries of the subsurface site, on which the national company in the uranium field pretends.

      2. The application and the documents attached thereto shall be made in Kazakh and Russian.

Article 162. Procedure for direct negotiations with the national company in the uranium field

      1. Direct negotiations on granting of the right for subsoil use on mining to the national company in uranium mining are conducted between the competent authorities of the national company in the uranium field and working group of the competent authority. Provision on the working group and its composition are approved by the competent authority.

      2. Direct negotiations are conducted during two months from the day of application submission to the competent authority. Terms of direct negotiations can be extended by the competent authority decision.

      3. If at the stage of submitting of the application for conducting of direct negotiations or in the context of direct negotiations by the national company in the uranium field had been offered liabilities on the local content in works and services in the volume of more than fifty percent, such liabilities are assigned in the contract on uranium mining.

      4. According to the results of direct negotiations the competent authority shall take the decision on concluding the contract or rejection of its conclusion.

      5. In case of making a decision to conclude a contract for the extraction of uranium, the national company in the field of uranium within twelve calendar months from the date of its making shall:

      1) pay the subscription bonus determined by the results of direct negotiations;

      2) be obliged to ensure the development of pilot industrial uranium mining and its expertise in accordance with this Code;

      3) send to the competent authority a confirmation of the payment of the subscription bonus and a countersigned uranium mining contract, developed in accordance with the standard uranium mining contract approved by the competent authority.

      In the contract for the extraction of uranium is established a period of pilot industrial production, the duration of which is determined by the results of direct negotiations.

      The period specified in this paragraph may be extended by decision of the competent authority for a period of up to six months, when the development and approval of the relevant project has not been completed on time due to circumstances beyond the will of the subsoil user.

      6. The competent authority within twenty business days from the date of receipt of the contract for the extraction of uranium and the confirmation of payment of the subscription bonus concludes a contract for the extraction of uranium and sends to the national company in the field of uranium its copy (s).

Paragraph 2. Termination of subsoil use rights for uranium mining

Article 163. Early termination by the competent authority of the contract for the uranium mining on unilateral basis

      1. The competent authority shall notify the subsoil user in writing of the committed violation in cases of:

      1) failure to submit or submission of deliberately false reports, envisaged by the article 180 of this Code;

      2) fulfillment by the subsurface user of its financial obligations established by the uranium mining contract, by less than thirty percent in the reporting year;

      3) conducting uranium mining operations related to the violation of the integrity of the earth's surface, without forming the security amount in accordance with the established schedule or in violation of the schedule for the formation of the security amount;

      4) in other cases of breach of obligations committed by the subsoil user in relation to liabilities established by the uranium mining contract.

      The subsoil user is obliged to correct violations specified in sub-paragraphs 1), 2), 3) of this paragraph within three months from the date of receipt of the notification of the violation, and violation of other obligations established by the uranium mining contract, within the period specified in the notification and notify the competent authority in written form with attachment of documents confirming the correction.

      2. If the subsoil user fails to eliminate one of the breaches specified in subparagraphs 1), 2), 3) of paragraph 1 of this article within a three-month period, and also fails to correct more than two violations of other obligations specified in the uranium mining contract specified in the notification to the competent authority, the competent authority has the right to terminate the contract for the extraction of uranium unilaterally.

      3. The competent authority early terminates the contract for the extraction of uranium unilaterally in the following cases:

      1) entry into legal force of a court decision prohibiting subsoil use activities;

      2) conducting uranium mining operations without appropriate approved by the subsoil user and having received positive conclusions provided by this Code for expert examination of project documents;

      3) violations by the subsoil user of the requirements of this Code relating to the transfer of the right to use subsoil and objects related to the right to use subsoil.

      4. Early termination of the uranium mining contract is unilaterally carried out by the competent authority by sending a written notice to the subsoil user.

      The contract shall be terminated upon the expiry of two months from the date of such notice receipt by the subsoil user.

      5. The subsoil user may dispute the legality of early termination by the competent authority of the uranium mining contract in court within two months from the date of receipt of the notification. If the subsoil user applies to a court, the term specified in paragraph 4 of this article shall be suspended until the court decision enters into legal force.

      6. By decision of the Government of the Republic of Kazakhstan, the competent authority has the right to terminate the contract for the extraction of uranium unilaterally, including concluded before the enactment of this Code, in case the subsoil user’s actions during the mining operations on a subsoil area of strategic importance, lead to amendment in the economic interests of the Republic of Kazakhstan, creating a threat to national security.

      In case of a unilateral termination of the contract on the specified basis, the competent authority shall notify the subsoil user of this no later than two months.

      7. If the actions of subsoil user in conducting uranium mining operations with respect to subsoil areas of strategic importance, lead to an amendment in the economic interests of the Republic of Kazakhstan, posing a threat to national security, the competent authority may require a change and (or) addition to the terms of the contract, including concluded before this Code entry into force, in order to restore the economic interests of the Republic of Kazakhstan.

      The competent authority may terminate such a contract for the extraction of uranium unilaterally if:

      1) within a period of two months from the date of receipt of the notification from the competent authority of the amendment and (or) addition of the terms of the contract, the subsoil user does not confirm in writing his consent to negotiate the amendment and (or) supplement the terms of the contract or refuses to conduct them;

      2) within four months from the date of receipt of the consent of the subsoil user to conduct negotiations on the amendment and (or) addition of the terms of the contract, the parties will not reach an agreement on the amendment and (or) addition of the terms of the contract;

      3) within six months from the date of reaching an agreed decision to restore the economic interests of the Republic of Kazakhstan, the parties will not sign the amendment and (or) addition to the terms of the contract.

Article 164. subsoil plot and property upon termination of the subsoil use right for uranium mining

      1. From the day of termination of the contract for the extraction of uranium, the subsoil plot (areas), enshrined (fixed) in such a contract, is (are) returned (returned) to the state.

      2. From the date of completion of the mining period, the production site (s) is (are) returned (returned) to the state.

      If in the uranium mining contract there are two or more mining sites, then from the day the mining period ends in one of the mining sites, such site is returned to the state.

      3. Upon termination of the uranium mining contract, the competent authority notifies the subsoil user about one of the following decisions:

      1) to mitigate the consequences of subsoil use in such subsoil plot;

      2) to perform the conservation of the subsoil plot;

      3) to transfer the subsoil plot to the trust management of the national company in the field of uranium.

      4. Notification is sent in the following periods:

      1) in the case of the expiration of the contract for the extraction of uranium at the end of the mining period, not later than two months before such termination;

      2) in the event of early termination by the competent authority of the contract for the extraction of uranium unilaterally-simultaneously with the notification of the early termination of the contract for the extraction of uranium;

      3) in case of termination of the contract for the extraction of uranium by agreement of the parties-simultaneously with the signing of the agreement on termination of the contract.

      5. The person who received notification from the competent authority of decision to mitigate the consequences of subsoil use on the subsoil plot or to preserve the subsoil section:

      1) is obliged to stop uranium mining operations in the subsoil area, with the exception of operations whose immediate termination is associated with the threat of emergency situations. Such operations shall be stopped within two months from the date of notification receipt;

      2) is obliged immediately after the approval and receipt of positive opinions envisaged by this Code of project expertises of liquidation or preservation to begin works to eliminate the consequences of the use of mineral resources or the preservation of a subsoil section in accordance with the requirements established by this Code;

      3) within six months from the date of receipt of the notification, shall have the right to export the extracted uranium, as well as equipment and other property that is his ownership. Equipment and other property not brought out within a specified period shall be subject to liquidation or preservation in accordance with the requirements established by this Code.

      6. In the absence of the previous subsoil user or his evasion from the fulfillment of the obligation provided for in subparagraph 2) of paragraph 5 of this article, carrying out works on the elimination of the consequences of subsoil use or preservation of the subsoil section is carried out at the expense of the support funds.

      Herewith, in the case specified in subparagraph 1) of paragraph 4 of this article, the authorized body in the field of uranium mining has the right to foreclose on the subject of pledge in full, and in the case specified in subparagraph 2) of paragraph 4 of this article, in fact the costs incurred for the preservation of the subsoil plot.

      7. The person who received notification from the competent authority of decision to transfer the subsoil plot for the trust management of the national company in the field of uranium:

      1) is obliged within one month from the date of receipt of the notification, to transfer equipment and other property ensuring the continuity of the technological process and industrial safety in the subsoil area to the trust management of the national company in the field of uranium until the transfer of property to the new subsoil user.

      In case of absence of the previous subsoil user or his evasion from the transfer of the property to the national company in the field of uranium, the competent authority acts as its attorney with respect to such property and transfers it to the national company in the field of uranium by an act containing a list providing an indication of the status of the transferred property;

      2) within six months from the date of receipt of the notification, shall have the right to export the extracted uranium, as well as equipment and other property that is its property, except for the facilities specified in subparagraph 1) of this paragraph.

      8. In the case envisaged in subparagraph 3) of paragraph 3 of this article:

      1) the trustee arranges the valuation of the property specified in subparagraph 1) of paragraph 7 of this article;

      2) the property specified in subparagraph 1) of paragraph 7 of this article, from the date of conclusion of the contract for the extraction of uranium, becomes the property of the new subsoil user, who pays the value of such property to the subsoil user.

      9. In the cases provided for in subparagraphs 1) and 2) of paragraph 8 of this article:

      1) the competent authority within ten business days from the date of conclusion of the contract for the extraction of uranium sends to the subsoil user a notification about the need to transfer the rights on the bank deposit, ensuring the performance of the obligation to liquidate, to the new subsoil user and the delivery period of such transfer;

      2) the previous subsoil user, within the time specified in the notification, transfers the rights to the bank deposit ensuring the fulfillment of the liquidation obligation to the new subsoil user.

Article 165. Trust management of a subsoil plot and property upon termination of a subsoil use right

      1. In the case provided for by paragraph 7 of Article 164 of this Code, the competent authority within five business days from the date of notification of the decision to transfer the subsoil plot to the trust management of the national company in the field of uranium for subsequent submission to another person concludes with the national company in the field of uranium trust agreement for such a subsoil plot.

      2. The contract for the trust management of a subsoil plot is developed and concluded in the form of an electronic document certified by electronic digital signatures of authorized officials, through the use of a unified state subsoil use management system in accordance with the Civil Code of the Republic of Kazakhstan, the requirements of the legislation of the Republic of Kazakhstan on electronic document and electronic digital signature and grants the trustee the right:

      1) to carry out operations for uranium production without concluding a contract for uranium production;

      2) obtain a land plot on the right of land use for the implementation of trust management of a subsoil plot.

      3. The trustee has the right to reimburse of expenses incurred during the trust management of a subsoil plot and confirmed in the prescribed manner, at the expense of income from its use when submitting documents confirming the necessity of incurred expenses.

      In case of such reimbursement of expenses, the new subsoil user shall not reimburse the expenses of the trustee previously reimbursed in accordance with this article.

      In case of no income or its insufficiency, reimbursement of expenses is carried out at the of the founder's(beneficiary) expenses.

      4. Incomes from trust management, other than amounts directed to reimbursement of expenses of a trustee and payment of taxes related to the performance of a trust management agreement, shall be sent to the founder (beneficiary) as a result of the termination of the trust management agreement.

      5. Procurement of goods, works and services within the framework of an agreement on trust management of a subsoil plot is carried out without complying with the requirements stipulated by this Code.

      6. The trustee shall be liable with his property for obligations arising from transactions made by him in excess of the authority granted to him by the contract of trust management of the subsoil plot, or in violation of established restrictions.

      7. The land plot is officially reregistered to the trustee for the validity term of the trust agreement of the subsoil plot, but not more than ten years from the date of its conclusion.

      Footnote. Article 165 as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 14.07.2022 № 141-VII (effective from 01.01.2024).

Chapter 23. Uranium production sites and territories

Article 166. Subsoil plots granted for uranium mining operations

      1. Subsoil plots for the extraction of uranium are provided to the national company in the field of uranium on the basis of direct negotiations.

      2. Subsoil plots for uranium mining are limited by the occurrence depth of uranium deposits found within them.

      3. In the uranium mining contract, several subsoil plots may be provided.

      4. The size of the subsoil plots provided to the national company in the field of uranium on the basis of direct negotiations, within the framework of a single contract for the extraction of uranium in the aggregate, cannot exceed two hundred blocks.

Article 167. Provision of a subsoil plot

      1. From the day of registration of the contract for the extraction of uranium, the subsoil plot is transferred for use to the subsoil user.

      2. Conclusion of the contract for uranium production or addendum to the contract for uranium production, which provides for fixing the site and the period of pilot industrial production and the period of mining, is the basis for granting the subsoil user the right to use the land in accordance with the land legislation of the Republic of Kazakhstan.

Article 168. Concept and types of transformation

      1. Transformation of subsoil plots is a change in their spatial boundaries, produced by:

      1) extension of the subsoil plot;

      2) reduction of the subsoil plot.

      2. Transformation of subsoil plots is allowed provided that the user (users) of the converted subsoil plots is (are) one person (one persons).

Article 169. Extension of the subsoil site

      1. The increase in the subsoil area under the contract for the extraction of uranium is made at the request of the subsoil user while the following conditions are met:

      1) during the exploration work, the subsoil user discovered a reservoir (a set of deposits) established in the approved subsoil user and received positive conclusions from the project document provided for by this Code of expertise, adjacent to the subsoil plot for mining;

      2) the requested subsoil plot is free from subsurface use of uranium;

      3) the subsoil area is requested by blocks within which the contours of the discovered deposit (aggregate of deposits) are located, established in the approved by the subsoil user and having received positive opinions on the project document provided for by this Code;

      4) there are no breaches of obligations under the uranium mining contract indicated by the notification of the competent authority committed and not eliminated by the subsoil user.

      2. Application for extension of the subsoil plot shall contain:

      1) name of the subsoil user;

      2) number and date of registration of the uranium mining contract;

      3) refrence to the requested subsoil plot, where it is intended to increase the territory of the original subsoil plot.

      3. The documents additionally attached to application are:

      1) addendum to the contract signed by the subsoil user, providing for extension of the subsoil plot;

      2) the report of the competent person on the requested plot reserves.

      4. The application is subject to consideration within twenty business days from the date of its receipt by the competent authority. Based on the results of consideration of the application, the competent authority shall:

      1) takes a decision on extension of the subsoil plot or rejects such extension;

      2) notifies the applicant of the decision taken, and in the case of the decision to increase the subsoil plot, in addition about the size of the subscription bonus for the requested subsoil plot.

      5. The competent authority rejects extension of the subsoil plot in the following cases:

      1) if the application fails to comply with the requirements established by this Code;

      2) failure to comply with the conditions established in paragraph 1 of this article.

      Refusal of the competent authority to extend the area of the subsoil does not deprive the subsoil user of the right to reapplication.

      6. Within ten business days from the date of receipt of confirmation of payment of the subscription bonus from the applicant, the competent authority concludes with the applicant an addition to the uranium mining contract and sends the signed copy to the applicant.

      7.Extension of the subsoil plot does not constitute the ground for extension of the production period under the contract for extraction of uranium.

Article 170. Reduction of the subsoil plot

      1. At any time before the end of the uranium mining period, the subsoil user may reduce the territory and the relevant subsoil plot by returning to the state any part of it while simultaneously observing the following conditions:

      1) completion of works on mitigation of the consequences of subsoil use on the returned subsurface site before the date of return in the manner established by this Code;

      2) the return of the territory and the relevant subsoil plot is carried out by blocks;

      3) there is a preliminary consent of the pledger for a refund if the subsoil use right is encumbered with a pledge;

      4) there are no breaches of obligations under the uranium mining contract committed and not eliminated by the subsoil user.

      2. Application for reduction of a subsoil plot shall contain:

      1) name of the subsoil user;

      2) number and date of registration of the uranium mining contract;

      3) reference to the subsoil plot (its part), which is assumed to be returned to the state;

      4) reference to the subsoil site (sites), remaining in the subsoil user's posession.

      3. The documents additionally attached to application are:

      1) a copy of the certificate on mitigation of the consequences of subsoil use in the returned subsoil plot;

      2) addendum to the contract signed by the subsoil user, providing for the reduction of the subsoil plot.

      4. The application is subject to consideration within twenty business days from the date of its receipt by the competent authority. Based on the results of consideration of the application, the competent authority decides to reduce the subsoil plot or refuses to reduce it.

      5. The competent authority rejects reduction of the subsoil plot in the following cases:

      1) if the application fails to comply with the requirements established by this Code;

      2) failure to comply with the conditions established in paragraph 1 of this article.

      The refusal of the competent authority to reduce the area of the subsoil does not deprive the subsoil user of the right to reapplication.

      6. Within ten business days from the date of receipt of confirmation of payment of the subscription bonus from the applicant, the competent authority concludes with the applicant an addition to the uranium mining contract and sends the signed copy to the applicant.

      7. The return by the subsoil user of the entire territory and subsoil area entails the termination of the contract for the extraction of uranium.

Chapter 24. Uranium mining periods

Article 171. The period of experimental-industrial production

      1. Under contracts for the extraction of uranium, when they are being concluded, a subsoil plot and a period of experimental-industrial production are secured.

      2. During the period of experimental-industrial production, the subsoil user is entitled to develop, approve and conduct expert examinations of the field development project provided for by this Code, as well as experimental-industrial production of uranium.

      3. The duration of the experimental-industrial production period shall not exceed four years, with a corresponding reduction in the maximum duration of the uranium mining period specified in paragraph 1 of Article 172 of this Code.

      The period of pilot industrial production under a contract for the extraction of uranium is set by the competent authority in the notification of the results of direct negotiations with the national company in the field of uranium.

      4. A mandatory condition for securing the production site and the period of experimental-industrial production under a uranium mining contract is to receive a subsoil user of a subsoil report on the calculation of geological reserves and a positive conclusion of expertise regarding the pilot production project provided for by this Code.

      5. An application for securing the production site and the experimental-industrial production period should contain:

      1) name of the subsoil user;

      2) the positive conclusion of the state expertise on the experimental-industrial production project and information on reserves availability;

      3) indication to the plot (plots) of the subsoil for production;

      4) the duration of the period of experimental-industrial production.

      6. The application is subject to consideration within twenty business days from the date of its receipt by the competent authority.

      7. Based on the results of the consideration of the application, the competent authority decides whether to fix the production site and the experimental-industrial production period or refuses to do so.

      8. The competent authority refuses to fix the production site and the experimental-industrial production period in the event that the application does not meet the requirements established by this Code.

      The refusal of the competent authority to secure the area of production and the period of experimental-industrial production does not deprive the subsoil user of the right to submit a second application.

Article 172. Uranium mining period

      1. The maximum duration of the uranium mining period at the conclusion of a contract for the extraction of uranium is no more than twenty-five years, including the period of experimental-industrial production.

      2. The period of uranium mining within the time limit stipulated by paragraph 1 of this article shall be determined on the basis of a field development project approved by a subsoil user and received positive conclusions provided by this Code of expertise.

      The period of pilot industrial production and mining in the subsoil plot is calculated from the date of registration of the uranium mining contract.

      3. The subsoil user may terminate the mining period ahead of time by returning the entire territory of uranium mining in the manner and conditions established by this Code.

Article 173. Extension of the uranium mining period

      1. The mining period shall be extended by the competent authority upon the request of the subsoil user for a period of up to twenty-five consecutive years.

      2. An application for extension of the production period shall be submitted by the subsoil user in the established form to the competent authority not later than six months before the end of the extended production period.

      3. The application for extension of the production period shall contain:

      1) name of the subsoil user;

      2) number and date of registration of the uranium mining contract;

      3) indication of the subsoil plot(s) for which (by which) the extension of the production period is requested;

      4) the requested time limit for extension of the production period.

      4. The documents additionally attached to the application are:

      1) excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 09.03.2021 № 14-VII (shall be enforced ten calendar days after the day of its first official publication);

      2) a project for development of a uranium deposit approved by the subsoil user and having received positive conclusions of expertise, provided for by this Code and other laws of the Republic of Kazakhstan, providing for development of the deposit during the requested period for extending the production period.

      4-1. If the increment in reserves of a uranium deposit exceeds the initial reserves by thirty or more percent according to the report on calculation of geological reserves, the provisions of the contract for extraction of uranium in relation to such a deposit must contain additional obligations of the subsoil user to implement a project aimed at the socio-economic development of the region.

      5. The application is subject to consideration within two months from the date of its receipt by the competent authority.

      5-1. Based on the results of consideration of the application, the competent authority makes one of the following decisions:

      1) on the extension of the production period, with the exception of the case provided for in paragraph 4-1 of this article;

      2) in the case provided for in paragraph 4-1 of this article, on holding negotiations with the subsoil user within the time frame and in the manner provided for in this article;

      3) on refusal to extend the production period.

      5-2. In the case provided for by subparagraph 2) of paragraph 5-1 of this article, the competent authority, within two months from the date of such a decision, conducts negotiations with the subsoil user to determine the conditions and procedure for fulfilling the obligation provided for by paragraph 4-1 of this article.

      5-3. Based on the results of the negotiations, the competent authority within five working days adopts and notifies the subsoil user of one of the following decisions on (about):

      1) extension of the production period, as well as the conditions and procedure for fulfilling the obligation provided for in paragraph 4-1 of this article;

      2) refusal to extend the production period.

      6. The competent authority refuses to extend the production period in the following cases:

      1) if the application is submitted after the deadline established by paragraph 2 of this article;

      2) if the application fails to comply with the requirements established by this Code;

      3) if the field development project provides for the development of a field within a period shorter than that requested in the application;

      4) if there are the breaches of obligations under the uranium mining contract indicated by the notification of the competent authority committed and not eliminated by the subsoil user;

      5) if there is not any intent of the competent authority to extend the period of uranium mining.

      Extension of the production period is made only for the plot (plots) of the subsoil indicated (indicated) in the application.

      7. In the event that the contract on the date of filing the application for the extension of the production period corresponds to the standard contract for uranium mining, valid on the date of filing the application, approved by the competent authority, when extending the production period between the subsoil user and the competent authority within one month from the date of the decision made to extend an addition to the uranium mining contract is concluded, providing for an extension of the mining period.

      8. If the contract on the date of filing the application for the extension of the production period does not correspond to the standard contract for uranium mining approved by the competent authority as of the date of filing the application, when extending the production period between the subsoil user and the competent authority within two months from the date of the decision made to extend a contract for the extraction of uranium in a new edition is concluded, developed in accordance with the standard contract for extraction of uranium.

      9. If the period of uranium mining within the framework of the contract is set for a period of not less than twenty years, when the mining period is extended, the terms of the contract shall be brought into line with the laws of the Republic of Kazakhstan in effect at the date of such extension.

      The conditions for extending the production period of the contract may not be less favorable for the Republic of Kazakhstan than the conditions under which the subsoil use right was granted.

      Footnote. Article 173 as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 09.03.2021 № 14-VII (shall be enforced ten calendar days after the day of its first official publication); dated 30.12.2022 № 177-VII (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after the date of its first official publication).

Article 174. Protection of the subsoil and the environment, rational and integrated use of the subsoil in uranium mining

      1. Mandatory conditions for the mining of uranium are:

      1) ensuring of the protection of subsoil resources;

      2) rational and cost-effective use of the subsoil through the use of high technologies and positive practice of subsoil use;

      3) compliance with the requirements of the environmental legislation of the Republic of Kazakhstan.

      The good practice of subsoil use is understood to be the generally accepted international practice used in uranium mining operations, which is rational, safe, necessary and cost-effective.

      2. Protection of the subsoil and the environment includes a system of legal, organizational, economic, technological and other measures aimed at:

      1) protection of life and health of the population;

      2) preservation of natural landscapes and restoration of disturbed lands, other geomorphological structures.

      3. Requirements in the field of rational and integrated use and protection of the subsoil are:

      1) ensuring of the rational and cost-effective use of subsoil at all stages of operations for the extraction of uranium;

      2) ensuring of the completeness of extraction from the subsoil of minerals, avoiding selective mining;

      3) reliable accounting of uranium reserves and associated components;

      4) prevention of the accumulation of industrial and household waste in the catchment areas and in the places of occurrence of groundwater used for drinking or industrial water supply;

      5) protection of the subsoil against watering, fires and other natural factors that complicate the operation and development of uranium fields;

      6) prevention of the subsoil pollution during storage of uranium or other substances and materials, disposal of harmful substances and wastes;

      7) compliance with the established procedure for the suspension, termination of operations for the extraction of uranium, the elimination of the consequences of subsoil use, and the conservation of subsoil plots;

      8) ensuring of environmental and sanitary-epidemiological requirements during storage and disposal of waste.

      4. Subsoil users in the design of works related to the subsoil use, works on the development of uranium fields are obliged to ensure the requirements for the rational and integrated use of the subsoil and the protection of the subsoil established by this Code.

      5. The amount of damage caused as a result of violation of the requirements for the rational and integrated use of the subsoil provided in accordance with this Code shall be established by the authorized body in the field of uranium mining in the manner determined by it.

Chapter 25. Uranium mining conditions

Article 175. General conditions of uranium mining

      1. Obligatory conditions for the mining of uranium are the rational and cost-effective use of the subsoil through the use of high technologies and the positive practice of subsoil use, as well as ensuring the safety of life and health of people.

      2. For accounting purposes, the amount of mined uranium is determined by uranium, raised to the surface with productive solutions, excluding uranium returned with leach solutions to the subsoil.

Article 176. Uranium mining conditions

      1. Uranium mining operations shall be carried out in accordance with the approved subsoil user and having received positive conclusions from the pilot production project provided for by this Code of expertise and / or the field development project.

      2. All uranium mining operations are subject to documentation.

      3. When conducting the uranium mining, the subsoil user is obliged to ensure:

      1) optimality and safety of the technical facilities applied for production;

      2) reliable accounting of mined and left in the depths of uranium reserves, products of their processing and production waste generated during mining;

      3) compliance with the norms and standards, applied methods and approaches to the pilot industrial mining and (or) production;

      4) compliance with environmental and sanitary-epidemiological requirements for the storage and disposal of mining wastes and processed products;

      5) extraction of uranium in the manner prescribed by the experimental-industrial project and field development project.

      4. Uranium and other associated minerals extracted during mining are the property of a subsoil user, unless otherwise provided by this Code or contract.

      5. The productive solutions lifted to the surface by the in-situ leaching method, which are related to the extraction of mineral raw materials, do not relate to the extraction of groundwater in case these solutions, after extracting uranium and other associated minerals from them, are pumped into the bowels in the same volume.

      6. A subsoil user may, without obtaining a permit for special water use, in accordance with the water legislation of the Republic of Kazakhstan, subject to compliance with the requirements of the environmental legislation of the Republic of Kazakhstan, to extract uranium and other associated minerals from productive solutions containing the mineral component raised to the surface within the subsoil plot.

      Further use of produced underground waters is carried out in accordance with the water and environmental legislation of the Republic of Kazakhstan.

      7. During the period of uranium mining, additional study (additional exploration) of the mining site is allowed in order to clarify the geological structure and reserves of the uranium deposit.

      8. Additional exploration work is carried out in accordance with the field development project.

      If during the additional study by the subsoil user a new deposit (aggregate of deposits) is discovered at the production site, its assessment is carried out in accordance with the addendum to the field development project.

      Footnote. Article 176 as amended by the Laws of the Republic of Kazakhstan dated 09.03.2021 № 14-VII (shall be enforced ten calendar days after the day of its first official publication).

Article 177. Mitigation of the consequences of uranium mining

      1. Mitigation of the consequences of uranium mining is carried out in accordance with the project for mitigation of the consequences, approved by the subsoil user and having received positive expert opinions provided for by this Code.

      Requirements to carrying out the works on mitigation of the consequences of uranium mining are established in the rules for conservation and liquidation in uranium mining, approved by the authorized body in the field of uranium mining.

      2. Mitigation of the consequences of uranium mining is carried out:

      1) on a subsoil plot, the subsoil use right under which has been terminated, except for the cases provided for in sub paragraphs 2) and 3) of paragraph 3 of Article 164 of this Code;

      2) on the subsoil plot (its part), which the subsoil user intends to return to the state.

      3. In the case provided for by subparagraph 1) of paragraph 2 of this article, the person whose subsoil use right for such a subsoil plot is obliged to:

      1) within two months from the date of the termination of the right of subsoil use, approve and submit for the passage of the foreseen by this Code of expertise the project of liquidation of the consequences of subsoil use on uranium;

      2) to complete mitigation of the consequences of mining at the subsoil plot within the time limits established in the project to eliminate the consequences of uranium mining.

      4. Mitigation of the consequences of uranium mining is considered as complete from the day of signing of the elimination act:

      1) a subsoil user or a person whose subsoil use right has been terminated in the relevant subsoil plot;

      2) by a representative of the competent authority;

      3) representatives of authorized bodies in the field of environmental protection, in the field of sanitary and epidemiological welfare of the population and local executive bodies of the region, the city of republican significance, the capital;

      4) in the case of mitigation of the consequences of mining on a land plot that is in private ownership or long-term land use, by the owner of the land plot or the land user.

      At that, if within ten years after the signing of the liquidation act, it is established that the subsoil user or a person whose subsoil use right has been terminated in the relevant subsoil section, has completed recovery operations in violation of the liquidation project, such persons are obliged to eliminate violation in terms agreed with the competent authority.

      5. Fulfillment of the obligation to mitigate the consequences of uranium extraction is secured by a pledge of bank deposit.

      6. The bank deposit, which is the subject of a pledge securing the fulfillment of obligation to mitigate the consequences of mining, is formed through contribution of money at the amount determined in the pilot industrial mining project and the field development project in proportion to the planned uranium mining volumes.

      The amounts of contributions to bank deposit are determined in the experimental-industrial project and field development project based on the commercial value of works on mitigation of the consequences of uranium mining and are recalculated at least once every three years as part of the development analysis.

      7. Transfer of the subsoil use right constitute unconditional basis for the re-registration (transfer) of rights on a pledged bank deposit, formed under the terms of the contract.

      8. Upon termination of the contract, the amount of the security with the consent of the competent authority may be reduced in proportion to the part of the cost of the liquidation work performed in the subsoil section and accepted in the manner provided for in paragraph 4 of this article.

      9. If the actual costs of mitigating the consequences of uranium mining operations exceed the amount of collateral, the subsoil user is obliged to carry out additional funding for liquidation work. If actual costs of mitigation turn out to be less than the amount of the security, the remaining money will remain with the subsoil user, with the exception of cases established by this Code.

Article 178. Obligations of subsoil users in the field of education, science, digitalization and socio-economic development of the region during the period of uranium mining

      Footnote. The heading of Article 178 is as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 25.06.2020 № 347-VI (shall be enforced ten calendar days after the day of its first official publication).

      1. During the production period, starting from the second year, the subsoil user is obliged annually:

      1) to finance the training of Kazakhstan personnel in the amount of one percent of the mining costs incurred by the subsoil user during the period of uranium mining following the results of the previous year, in a manner approved by the authorized body in the field of uranium mining together with the authorized body in education;

      2) to finance research, scientific and technical and (or) development work in the manner determined by the authorized body in the field of uranium mining together with the authorized body in the field of science, and (or) digitalization projects in the field of uranium mining in the manner, determined by the authorized body in the field of uranium mining together with the authorized body in the field of informatization, in the amount of one percent of the mining costs incurred by the subsoil user during the period of uranium mining following the results of the previous year;

      3) to finance the socio-economic development of the region and the development of its infrastructure in the amount of one percent of the investment under the contract for the extraction of uranium during the period of uranium mining in the previous year.

      2. The financing of expenses for the socio-economic development of the region and the development of its infrastructure shall include the costs of the subsoil user for the development and maintenance of social infrastructure facilities in the region, support for social entrepreneurship entities, as well as funds transferred by him for these purposes to the state budget.

      3. The amount of financing made in accordance with paragraph 1 of this article, exceeding the established minimum, shall be taken into account in the performance of the corresponding obligations of the subsoil user in the next year.

      Footnote. Article 178 as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 25.06.2020 № 347-VI (shall be enforced ten calendar days after the day of its first official publication); dated 27.06.2022 № 129-VII (shall be enforced from 01.01.2023).

Article 179. Procurement of goods, works and services in the course of uranium mining operations

      1. Procurement of goods, works and services in the course of uranium mining operations, including by contractors, is carried out in one of the following ways:

      1) open competition;

      2) from one source;

      3) open competition for prices decrease (electronic trading);

      4) procurement of goods, works and services without applying the methods specified in this paragraph;

      5) on commodity exchanges.

      Procurement of goods, works and services used by a subsoil user in conducting uranium mining operations is performed using the methods specified in sub paragraphs 1), 2) and 3) of this paragraph, with the mandatory use of the register of goods, works and services used in subsoil use operations, and their manufacturers or other e-procurement systems located in the Kazakhstan segment of the Internet, whose work is synchronized with the operation of such a registry.

      The organizer of the tender for the purchase of works and services, when determining the winner of the tender, conditionally reduces the price of the tender application of the participants of the tender – Kazakhstani producers of works and services by twenty percent. Individual entrepreneurs and (or) legal entities established in accordance with the legislation of the Republic of Kazakhstan with their location on the territory of the Republic of Kazakhstan, attracting at least ninety-five percent of the citizens of the Republic of Kazakhstan from the total number of employees, excluding the number of chief executives, managers and specialists engaged in labor activity on the territory of the Republic of Kazakhstan, are recognized as Kazakhstani producers of works and services as part of an intra-corporate transfer in accordance with the legislation of the Republic of Kazakhstan on migration of the population.

      At the same time, the number of foreign chief executives, managers and specialists engaged in labor activity on the territory of the Republic of Kazakhstan within the framework of intra-corporate transfer in accordance with the legislation of the Republic of Kazakhstan on migration of the population should not exceed fifty percent of the total number of chief executives, managers and specialists in each relevant category.

      The procedure for procurement by the subsoil users and their contractors of goods, works and services used in the uranium production is determined by the authorized body in the field of uranium mining.

      The purchase of goods via commodity exchanges shall be carried out in accordance with the legislation of the Republic of Kazakhstan on commodity exchanges according to the list of exchange goods. If the annual volumes of purchases of goods included in the list of exchange goods shall not exceed the minimum lot size stipulated in the list of exchange goods, the subsurface user shall has the right to choose a different way of purchasing goods.

      Subsoil users for violation by them and (or) their contractors of the established procedure for the procurement of goods, works and services during the conduct of operations for the extraction of uranium are liable under the contracts for the extraction of uranium.

      2. The procedure for synchronizing the work of e-procurement systems in relation to the extraction of uranium with the work of the register of goods, works and services used in the conduct of subsoil use operations and their producers is approved by the authorized body in the field of uranium mining.

      3. For the purposes of this article:

      1) under the register of goods, works and services used in performance of subsurface operations and their producers is comprehended the state information system intended to control and monitor purchasing of goods, works and services used in subsurface operations and their producers, as well as in the performance of electronic purchases and formation of a list of goods, works and services used in the conducting subsurface management operations;

      2) the electronic information system used by the procurement organizers (the subsoil user or persons authorized by the subsoil users) to purchase goods, works and services created and operated in accordance with the procedure for purchasing goods, works and services during uranium mining operations, approved by the authorized body in the field of uranium mining are understood under e-procurement system.

      4. Excluded by Law of the RK № 101-VII of 03.01.2022 (shall be put into effect sixty calendar days after the date of its first official publication).
      5. Excluded by Law of the RK № 101-VII of 03.01.2022 (shall be entered into force sixty calendar days after the date of its first official publication).

      6. Subsoil users are obliged to submit to the authorized body in the uranium mining annual (for one financial year) and medium-term (for five financial years) programs for the procurement of goods, works and services in accordance with the forms and procedure determined by the authorized body in the field of uranium mining.

      Under the annual program for the procurement of goods, works and services the document, prepared by a subsurface user and determining the nomenclature and the scopes of goods, works and services, methods and timing of their purchase, which are planned by the subsurface user for the period of one breaking-in period is understood.

      The medium-term program of procurement of goods, works and services is understood a document drawn up by the subsoil user, which determines the nomenclature and volumes of goods, works and services, methods and terms of their acquisition for a period of up to five years.

      7. The requirements of paragraph 1 of this article shall not apply to:

      1) subsurface users, performing procurement of goods, works and services in accordance with the legislation of the Republic of Kazakhstan on state procurements;

      2) legal entities holding the right to subsurface use, fifty percent of shares (participating interests) or more is directly or indirectly owned by the national management holding.

      Footnote. Article 179 as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan № 241-VІ dated 02.04.2019 (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication); № 101-VII of 03.01.2022 (shall be enacted sixty calendar days after the date of its first official publication); dated 20.04.2023 № 226-VII (shall be enforced from 01.07.2023).

Article 180. Subsoil user's reporting during experimental-industrial mining and mining of uranium

      Under the contract for the extraction of uranium, the subsoil user is obliged to submit the following reports:

      1) geological report;

      2) the report of the competent person on reserves, prepared in accordance with the Kazakhstan Code of Public Reporting on the results of geological exploration, mineral resources and mineral reserves (Kazakhstan Code of Public Reporting);

      3) report on performance of the contractual terms;

      4) report on the operations performed on the pilot industrial uranium mining and expenses therefor;

      5) report on conducted uranium mining operations and expenses therefor;

      6) report on local content in the personnel;

      7) report on expenses for financing of the Kazakhstan personnel training;

      8) report on the expenses for research, scientific, technical and developmental works;

      9) uranium mining report;

      10) report on the purchased goods, works and services, as well as the amount of local content therein;

      11) report on the composition of persons and (or) organizations that directly or indirectly control the subsoil user.

      The reports provided for by subparagraphs 1) and 2) of this article shall be submitted to the authorized body for the study of the subsoil in the order approved by it.

      The reports provided for by subparagraphs 3) to 5) of this article shall be submitted to the competent authority in the order approved by it.

      The reports provided for by subparagraphs 6)-11) of this article shall be submitted to the authorized body in the field of uranium mining according to the forms and procedure approved thereby.

Article 181. Responsibility for violation by subsoil users of conditions of contracts for the extraction of uranium

      1. For the breach committed by the subsoil user in relation to obligations under the contract for uranium extraction, the following types of liability are provided:

      1) penalty paid by the subsoil user in the cases, manner and amount established by the uranium mining contract;

      2) early termination of the contract for the extraction of uranium by the competent authority unilaterally, carried out in the cases and in the manner provided for in Article 163 of this Code.

      At the same time, payment of the penalty does not relieve the subsoil user from performance of the relevant obligation.

      2. The competent authority shall notify the subsoil user in writing of the violation of the terms and conditions of the contract for the extraction of uranium, as well as of its obligation to pay the penalty and (or) to eliminate such violation within the prescribed period in the following cases:

      1) the subsoil user fulfills the financial obligations established by the uranium mining contract by less than thirty percent in the reporting year;

      2) conducting uranium mining operations related to the violation of the integrity of the earth's surface, without forming the security amount in accordance with the established schedule or in violation of the schedule for the formation of the security amount;

      3) in other cases of breach committed by the subsoil user of obligations established by the uranium mining contract.

      3. The timeline for elimination of the violation by the subsoil user of the conditions of the contract for the physical volume of obligations shall not exceed six months, for the obligations specified in sub paragraphs 1) and 2) of paragraph 2 of this article, three months; for other obligations provided for in the uranium mining contract, one month from the date of receipt of the written notice.

      4. The subsoil user is obliged to eliminate the violation committed within the period specified in the notification, and notify the competent authority in writing with attachment of the documents confirming the elimination.

      5. The subsoil user shall have the right to send to the competent authority a proposal to extend the period for elimination of the violation of obligations provided for in the uranium mining contract, with justification for the reasons for such extension. Based on the results of consideration of the proposal to extend the elimination of the violations, the competent authority within ten business days from the date of its receipt notifies the subsoil user of consent to the extension of the term or provides a reasoned refusal of such extension.

      6. If it is obviously impossible to eliminate the violation of obligations under the uranium mining contract, within the period specified in paragraph 3 of this article, the competent authority has the right to establish a different period during which elimination of such violation is possible.

Chapter 26. Project documents in the field of uranium mining

Article 182. General provisions on project documents in the field of uranium mining

      1. Project documents in the field of uranium mining are:

      1) a project for pilot production of uranium;

      2) a project for development of a uranium deposit;

      3) a project to eliminate the consequences of uranium mining.

      2. Project documents in the field of uranium mining are drawn up by a design organization engaged by a subsoil user on the basis of an agreement that has a license for the relevant type of activity.

      3. Excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 09.03.2021 № 14-VII (shall be enforced ten calendar days after the day of its first official publication).

      4. Project documents in the field of uranium mining are approved by the subsoil user.

      5. Excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 09.03.2021 № 14-VII (shall be enforced ten calendar days after the day of its first official publication).

      6. Changes in the types, methods, technologies, scope and timing of operations for the extraction of uranium, provided for in the project documents, are allowed after making the appropriate changes and additions to such project documents.

      7. Projects of changes and (or) additions to the approved projects are not drawn up if annually the production volumes determined by the approved projects change by less than twenty percent in physical terms from the approved indicators for the year without changing the mining and geological and technological conditions for the development of the deposit uranium.

      Project documents are drawn up in accordance with the unified rules for the rational and integrated use of subsoil.

      8. A pilot production project and a field development project are subject to industrial safety expertise and state environmental expertise, unless otherwise follows from the provisions of the environmental legislation of the Republic of Kazakhstan.

      9. The subsoil user is obliged to send to the competent authority for examination an analysis of the fulfillment of project conditions in accordance with the indicators of the development project every three years.

      Footnote. Article 182 as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 02.01.2021 № 401-VI (shall be enforced from 01.07.2021); dated 09.03.2021 № 14-VII (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after the day of its first official publication).

Article 182-1. Pilot uranium mining project

      1. A project of pilot production of uranium is drawn up in accordance with the requirements provided for by this Code.

      2. A project of pilot production of uranium is developed for the entire period of pilot production.

      3. A project of pilot production of uranium describes the types, methods and methods of work on pilot industrial production, approximate volumes and terms of their implementation, as well as the technological solutions used.

      4. Requirements for the content of projects for the pilot production of uranium are established in the unified rules for the rational and integrated use of subsoil.

      5. It is prohibited to carry out works on pilot production of uranium that are not specified in the project of pilot production of uranium approved by the subsoil user and received positive conclusions provided for by this Code and other laws of the Republic of Kazakhstan, as well as in the absence of such a project.

      Footnote. Chapter 26 is supplemented by Article 182-1 in accordance with the Law of the Republic of Kazakhstan dated 09.03.2021 № 14-VII (shall be enforced ten calendar days after the day of its first official publication).

Article 183. Uranium field development project

      1. Field development project is drawn up during the experimental-industrial period in accordance with the requirements provided for in this Code.

      2. Field development project is developed for the period of full development of reserves.

      3. Field development project shall contain:

      1) report of the competent person on reserves;

      2) measures to ensure the rational use and protection of the subsoil;

      3) information on the terms, conditions and cost of work to eliminate the consequences of uranium mining;

      4) estimated annual volumes of uranium mining for the entire period of field development.

Article 183-1. State expertise of design documents and analyses of development of a uranium deposit

      1. The state expertise of design documents and analyses of development of a uranium deposit is carried out in order to ensure the rational use of subsoil in the development of uranium deposits in accordance with the good practice of subsoil use.

      2. State expertise of design documents and development analyses is carried out by the central commission for development of uranium deposits of the Republic of Kazakhstan (hereinafter referred to as the central commission) with the involvement of independent experts with special knowledge in the field of geology and development and not interested in the results of the examination.

      3. Organization of activities of the central commission, its composition, work regulations and record keeping are determined by the regulation on the central commission, approved by the authorized body in the field of uranium mining.

      4. State expertise of design documents and analyses of the development of a uranium deposit is carried out within two months.

      The term of the state expertise by the decision of the central commission may be extended, but not more than three months.

      5. The results of the state expertise of the project document or development analysis are drawn up by an expert opinion, which may be positive or negative. A copy of the expert opinion is sent to the subsoil user within five working days from the date of its signing.

      6. The grounds for issuing a negative expert opinion are:

      1) non-compliance of the project document or development analysis with the requirements of the legislation of the Republic of Kazakhstan, including the requirements for content, structure and design, established in the unified rules for the rational and integrated use of subsoil, and (or) the provisions of the contract;

      2) inconsistency of the project document or development analysis with the good practice of subsoil use;

      3) inconsistency of the project document or development analysis with the report on the assessment of uranium resources and reserves;

      4) insufficient technical and (or) economic feasibility of the design solutions presented in the project document or in the development analysis.

      7. In the negative conclusion of the state expertise of the project document or development analysis, the rationale for its issuance and recommendations for finalizing the project document or development analysis are given.

      Footnote. Chapter 26 is supplemented by Article 183-1 in accordance with the Law of the Republic of Kazakhstan dated 09.03.2021 № 14-VII (shall be enforced ten calendar days after the day of its first official publication).

Article 184. Monitoring of implementation of the project documents

      1. Excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 09.03.2021 № 14-VII (shall be enforced ten calendar days after the day of its first official publication).

      2. Monitoring of the implementation by the subsoil user of pilot production projects and field development is carried out by analyzing the development of a uranium deposit, carried out at least once every three years.

      3. Requirements for the development analysis of a uranium deposit are established in the unified rules for the rational and integrated use of subsoil, approved by the authorized body in the field of uranium mining.

      4. Excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 09.03.2021 № 14-VII (shall be enforced ten calendar days after the day of its first official publication).
      5. Excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 09.03.2021 № 14-VII (shall be enforced ten calendar days after the day of its first official publication).

      6. The unified rules for the rational and integrated use of subsoil establish cases where, within the framework of the development analysis, individual indicators of project documents may be slightly (less than twenty percent) adjusted.

      7. Field development analysis is a comprehensive study of the results of geological, geophysical, hydrodynamic and other studies in the development process to identify the need to improve the field development system. The field development analysis is subject to state expertise of project documents.

      8. Analysis of the uranium field development is carried out by a project organization engaged by a subsoil user having the license for relevant kind of activities, and is forwarded by the subsoil user in a notification procedure to the competent authority.

      9. In case of significant (twenty or more percent) discrepancies between actual and project development of a field, if there is a reasonable conclusion based on the results of the analysis of uranium deposit development about the need to make changes to the field development project, the analysis should be considered by the central commission in the manner prescribed by this Code for state expertise of the field development project.

      10. If the Central Commission adopts a positive conclusion on the analysis of the development of a uranium deposit, design decisions and indicators of such analysis are regarded as design decisions and indicators of the development project of the field during the development, approval and state examination of changes and additions to the field development project, which should not exceed one year.

      Footnote. Article 184 as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 09.03.2021 № 14-VII (shall be enforced ten calendar days after the day of its first official publication).

SECTION IX. EXPLORATION AND PRODUCTION OF SOLID MINERALS Chapter 27. Exploration of solid minerals

Article 185. The licence for exploration of solid minerals;

      Under the license for exploration of solid minerals, its owner has the exclusive right to use a subsoil plot for the purpose of conducting exploration operations for solid minerals, including the search for solid mineral deposits and the assessment of their resources and reserves for subsequent mining.

Article 186. Territories for issue of a license for the exploration of solid minerals

      1. License for exploration of solid minerals shall be issued for territories specified in the program for management of state fund of subsurface resources.

      2. Issuance of a license for exploration of solid minerals shall be prohibited:

      1) in the cases provided for by paragraph 2 of Article 25 of this Code;

      2) in relation to a block completely located within the territory of a subsoil plot, which is in use by another person for conducting hydrocarbon production operations, without his/her consent;

      3) in relation to a block completely located within the territory of a subsoil plot provided for carrying out operations on the use of subsoil space;

      4) in relation to a block fully or partially related to the territory of a site for exploration of solid minerals under another license for exploration of solid minerals;

      5) in relation to a block wholly located within the territory of a site for the extraction of solid minerals or an area for which there is an application for a license for the extraction of solid minerals;

      6) in relation to a block completely located within the territory where the liquidation of the consequences of exploration or production of solid minerals is carried out;

      7) in relation to a block entirely located within the territory of the uranium mining site.

      3. A license for exploration for solid minerals, in addition to complete blocks, may also be issued for the following incomplete (partial) blocks:

      1) a block, the parties of which completely cover the territories (territory) indicated (indicated) in subparagraphs 2), 3), 5), 6) and 7) of paragraph 2 of this article;

      2) a block that is partially located in the territories (territory) specified (indicated) in subparagraphs 2), 3), 5), 6) and 7) of paragraph 2 of this article, provided that such a block has at least one common side with another incomplete (partial) or complete block and such a common side is not located in the specified territories;

      3) a block that partially refers to the territories specified in paragraph 1 of Article 25 of this Code.

      Inclusion in the exploration license of a block that is partially located on the territory of a subsoil plot for carrying out operations for the extraction of hydrocarbons or solid minerals shall be allowed only with the written consent of subsoil users in these areas.

      In this case, the territory of the exploration site shall be considered formed, including from incomplete (partial) blocks along the boundaries of the territories specified in subparagraphs 1), 2) and 3) of the first part of this paragraph. Upon termination of the circumstances that served as the basis for the formation of an incomplete (partial) block included in the exploration license, this block shall be recognized as complete in order to determine the boundaries of the exploration area.

      The rule provided for in part three of this paragraph shall not apply to blocks partially related to the territories specified in paragraph 1 of Article 25 of this Code and included in the territory of the exploration site. Within such blocks, the prohibition on carrying out subsoil use operations shall be applied to the extent that these blocks affect the territories and objects provided for in paragraph 1 of Article 25 of this Code.

      Footnote. Article 186 as amended by Law of the Republic of Kazakhstan № 284-VІ dated December 26, 2019 (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after the day of its first official publication).

Article 187. Application for the license for mineral resource exploitation

      1. Any person concerned in obtaining a license for extraction of solid minerals shall file the application to the competent authority in the form established by it.

      2. Territory indicated in the application for license for the exploration of solid minerals cannot be more than two hundred blocks.

      3. Application shall contain the following information:

      1) for individuals–surname, first name and patronymic (if specified in the identity document) of the applicant, place of residence, citizenship, information on identity documents of the applicant;

      for legal entities - the name of the applicant, his location, information on state registration as a legal entity (extract from trade register or other legalized document certifying that the applicant is a legal entity under the laws of a foreign state), information about managers, legal entities and individuals, States and international organizations directly or indirectly controlling the applicant;

      2) reference to the block (s) constituting (constituting) the exploration territory and determining the subsoil plot, which the applicant requests to provide for use.

      If the territory of exploration specified in the application includes a part of the block in the cases provided for by paragraph 2 of Article 186 of this Code, for the purpose of determining the conditions of the license when considering the application, the specified block is considered complete.

      4. The following documents are attached to the application:

      1) copies of documents confirming the information provided for in subparagraph 1) of paragraph 3 of this article;

      2) document confirming the authority of the person acting on behalf of the applicant when submitting the application, if such person is appointed by the applicant;

      3) written description of the types, methods, ways, approximate dates by years and the amount of exploration work that the applicant intends to carry out in the requested subsurface plot;

      4) the consent of the person to issue a license for the exploration of solid minerals, if at the requested site or part there of such person performs hydrocarbon extraction operations on the basis of a subsurface use contract;

      5) documents confirming the applicant having the financial, professional and technical capabilities to carry out operations on the extraction of solid minerals;

      6) agreement on socio-economic support of the local population, provided for by subparagraph 1) of paragraph 3 of Article 25 of this Code, if the territory of the requested subsurface site is fully or partially related to the lands of settlements and adjacent territories at a distance of one thousand meters;

      7) certificate from the tax office on the absence of arrears exceeding the sixfold monthly calculation index, as established for the relevant financial year by the law on the republican budget, issued no earlier than ten calendar days preceding the application date.

      5. To prove that the applicant has sufficient financial resources for mining operations, one of the following documents shall be submitted:

      1) statement on the balance and movement of money on the bank account in the second-tier bank of the Republic of Kazakhstan or the National Postal Operator, confirming constant availability (balance) of the applicant’s money within a thirty-day period for three months preceding the date of filing the application for a license, in the amount sufficient to cover the required minimum exploration expenditures in the first year of validity of the requested license;

      2) copy of a money lending agreement (advance loan agreement) and of a funded activity agreement providing, for the purpose of loan, funding of the applicant’s activities on extraction of solid minerals, as well as confirming the amount of loan (funding) sufficient to cover the required minimum costs for mining in the first three years of validity of the requested license;

      3) the financial statements of the applicant with an audit report prepared in accordance with the legislation of the Republic of Kazakhstan on auditing, prepared for six consecutive calendar months or the previous calendar year preceding the date of filing an application for a license, in which the amount of the applicant's net assets exceeds its liabilities by the amount of minimum exploration costs in the first year of the requested license;

      4) a letter from a rating agency recognized by a stock exchange operating in the Republic of Kazakhstan about assigning to the applicant during the year preceding the date of submission of the application a rating not lower than the minimum rating determined by the competent authority.

      If the copy of money lending agreement (or advance loan agreement) or a funded activity agreement, the lender for which is (or financed by) a person, non-financial organization, are submitted as documents confirming that the applicant has financial means, one of the documents is added to the application, confirming that the person has financial means provided for in sub paragraphs 1), 3) or 4) of the first part of this article.

      6. To prove that an applicant has sufficient professional capabilities to conduct mining operations, any of the following documents shall be submitted:

      1) certificate of the specialist working for the company or a copy of service contract with a specialist in geology or geophysics;

      2) copies of service agreement with the contracting organization or a service agreement of the operator appointed by the applicant in accordance with Chapter 6 of this Code, in case of issuing to the applicant of the requested mining license, staffed by specialists listed in subparagraph 1) of the first part of this article.

      If as a document confirming the applicant's professional capacities, copies of the services contract with a contractor organization or the contract for services of the operator designated by the applicant according to Chapter 6 of this Code are submitted, the application shall be additionally attached by the certificate confirming the engaged organization (operator) having in its staff the specialists indicated in sub-paragraph1) of part one of this paragraph, or copies of services contracts with the relevant specialists.

      7. Copies of documents attached to the application shall be notarized.

      8. The application is submitted in Kazakh and Russian. Documents attached to the application shall be executed in Kazakh and Russian. Copies of documents made in foreign language, attached to the application, are submitted with a translation into Kazakh and Russian the authenticity of which shall be notarized.

      9. Moment of the application filing is determined by the date and time of the application submission to the competent authority and is subject to accounting.

      10. Information on the filed application shall be placed on the Internet resource of the competent authority within two days from the date of submission of the application and shall contain:

      1) name (surname, name, patronymic (if specified in the identity document) or the name of applicant;

      2) code of the block (s) defining the subsoil plot which the applicant requests to provide for use;

      3) date and time of the application receipt.

      Footnote. Article 187 as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 02.01.2021 № 401-VI (shall be enforced from 01.03.2021); dated 28.12.2023 № 52-VIII (effective sixty calendar days after the date of its first official publication;

Article 188. Consideration of the application for license for exploration of the solid minerals

      1. The competent authority considers the application within ten working days from the date of its receipt and in the absence of grounds for refusing to issue a license for the exploration of solid minerals, provided for in subparagraphs 1), 2), 3), 4), 5), 6), 7) and 8) of paragraph 1 of Article 190 of this Code, as well as taking into account the provisions of paragraphs 2 and 3 of this Article, sends a notification to the applicant about the need to provide security for the fulfillment of obligations to eliminate the consequences of exploration operations for solid minerals, provided for in Article 198 of this Code.

      The notification must be posted on the Internet resource of the competent authority within five working days from the date of its sending to the applicant.

      Ensuring the fulfillment of obligations to eliminate the consequences of operations for the exploration of solid minerals must be submitted by the applicant to the competent authority no later than forty working days from the date of sending the notification.

      The competent authority issues to the applicant a license for the exploration of solid minerals no later than five working days from the date of submission of adequate security for the fulfillment of obligations to eliminate the consequences of exploration operations for solid minerals, or refuses to issue it after thirty-five working days from the date of posting the notice on the Internet resource of the competent authority.

      2. If the territory specified in the application includes a block provided for in subparagraphs 1), 2), 3), 4), 5), 6) and 7) of paragraph 2 of Article 186 of this Code, or a block that does not have a common side with another block of the declared territory, such block shall not be included in the license, about which the competent authority notifies the applicant. Within five working days from the date of receipt of the notification, the applicant shall have the right to refuse all or part of the blocks to be provided to him/her. If, after the expiry of the specified period, the applicant has not abandoned all the blocks or refused some of the blocks, the application shall be considered on its merits, taking into account the provisions of this paragraph.

      If any incomplete (partial) block or incomplete (partial) blocks specified in the application do not meet the conditions provided for in subparagraphs 1), 2) and 3) of paragraph 3 of Article 186 of this Code, this block (blocks) shall also not be included (included) in the license according to the rules of part one of this article.

      3. In the case provided for by paragraph 2 of this article, the application is considered in relation to the units specified in the application, with the exception of units not subject to inclusion in the license, and units that the applicant refused.

      4. If, as a result of applying the provisions of paragraphs 2 and 3 of this article, blocks form two or more separate subsoil plots to be provided for use that meet the requirements of paragraph 2 of Article 19 of this Code, the competent authority issues separate licenses for each of such subsoil plots.

      5. If the block specified in the license application is incomplete, such an incomplete unit shall be included in the issued license, provided that this does not contradict the provisions of this chapter.

      If the issued license for the exploration of solid minerals includes an incomplete (partial) block, for the purposes of calculating the number of blocks, this block is considered complete.

      6. The procedure for filing and consideration of applications for the issue of licences for production of solid minerals shall be determined by the competent authority.

      Footnote. Article 188 as amended by Law of the Republic of Kazakhstan № 284-VІ dated December 26, 2019 (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after the day of its first official publication); dated 02.01.2021 № 401-VI (shall be enforced from 01.03.2021); dated 05.01.2021 № 407-VI (shall be enforced upon expiration of ten calendar days after the day of its first official publication).

Article 189. Priority of consideration of applications for licenses for the exploration of solid minerals in the same block

      1. Applications for issuing licenses for the exploration of solid minerals, including the same block, are considered by the competent authority in the order in which they are received.

      2. The next application is considered only after issue of the refusal to issue a licence under the previous considered application.

      The competent authority starts consideration of the next application upon the expiration of ten business days from the date of notifying the applicant about the refusal to issue a licence under the previous application.

      If the decision on the refusal was appealed against by the applicant in court, the issue of considering the next application is determined by the competent authority after the decision on the results of the complaint has come into force.

      3. Upon an application for a license for the exploration of solid minerals, which includes only blocks that by the time of consideration of this application have already been included in another license for the exploration of solid minerals, a decision is made to refuse to issue a license.

      Footnote. Article 189 as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 02.01.2021 № 401-VI (shall be enforced from 01.03.2021).

Article 190. Refusal to issue a licence for exploration of solid minerals

      1. The local executive body of the region refuses to issue a license if one of the following reasons exists:

      1) the application or the documents attached to it do not comply with the requirements provided for by this Code;

      2) Required by this Code documents are not attached to the application;

      3) within one year prior to filing an application with the applicant or a person who directly or indirectly controls the applicant or is under his control, the competent authority on the grounds stipulated by this Code, has withdrawn a license for exploration or a license for the extraction of solid minerals, including fully or partially requested subsurface area;

      4) the requested territory is fully related to the territory and (or) blocks specified in paragraph 2 of Article 186 of this Code;

      5) within one calendar year prior to the submission of the application, the applicant or the person directly or indirectly controlling the applicant or being under their control, refused the requested subsurface site or part thereof;

      6) the issue of a license would entail a threat to the national security of the country or a concentration of subsoil use rights;

      7) the territory of the requested subsoil plot exceeds the size limit or fails to conform to the requirements established by this Code;

      8) within five years prior to the date of filing the application, the applicant or a person directly or indirectly controlling the applicant or being under its control failed to fulfill or improperly fulfilled the obligations to liquidate the consequences of subsoil use at the subsoil sites that were in their use;

      9) non-compliance by the applicant with the deadline for submitting to the competent authority the appropriate security for the fulfillment of obligations to eliminate the consequences of exploration operations for solid minerals in accordance with the requirements of this Code.

      2. Refusal to issue a license shall be made in writing, and shall be reasoned.

      A refusal to issue a license in accordance with sub-subparagraph 6) of paragraph 1 of this article shall be made without indicating the reasons giving rise to such refusal.

      3. Applicant in accordance may appeal against refusal to issue the license according to the legislation of the Republic of Kazakhstan no later than ten business days from the date of the decision to refuse.

      4. Refusal to issue a license does not deprive the applicant of the right to reapplication.

      Footnote. Article 190 as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 02.01.2021 № 401-VI (shall be enforced from 01.03.2021).

Article 191. Content of a licence for exploration of solid minerals

      A license for exploration of solid minerals, besides the information and conditions specified in Article 31 of this Code, shall contain the following conditions for subsoil use:

      1) the obligation to pay the subscription bonus and payments for the use of land plots (rental payment) in the amount and order established by the tax legislation of the Republic of Kazakhstan;

      2) the size of the obligation for the annual minimum costs of operations for the exploration of solid minerals;

      3) grounds for recall of a licence for breach of obligations.

Article 192. Annual minimum costs for solid minerals exploration operations

      1. A subsoil user holding the mining license for widespread minerals is obliged to comply with the requirements for annual minimum mining costs established by this article.

      2. Annual minimum expenses for exploration operations shall be established in the following amounts:

      1) during each year from the first to the third year of the term of exploration, inclusive:

      1200-time monthly calculation index for one block under the exploration license;

      1800-time monthly calculation index with the number of blocks from six to ten under the exploration license;

      2300-time monthly calculation index with the number of blocks from six to ten under the exploration license;

      120-time monthly calculation index additionally for each subsequent block of more than ten blocks under the exploration license;

      2) during each year from the first to the third year of the term of exploration, inclusive:

      1200-time monthly calculation index for one block under the exploration license;

      2300-time monthly calculation index with the number of blocks from two to five under the exploration license;

      3500-time monthly calculation index with the number of blocks from six to ten under the exploration license;

      180-time monthly calculation index additionally for each subsequent block of more than ten blocks under an exploration license;

      3) during each year from the seventh to the eighth year of the term of exploration, including:

      1800-time monthly calculation index for one block under an exploration license;

      3500-time monthly calculation index with the number of blocks from two to five under the exploration license;

      5800-time monthly calculation index with the number of blocks from six to ten under the exploration license;

      230-time monthly calculation index additionally for each subsequent block of more than ten blocks under an exploration license;

      4) during each year from the first to the third year of the term of exploration, inclusive:

      2300-time monthly calculation index for one block under an exploration license;

      5800-time monthly calculation index with the number of blocks from two to five under the exploration license;

      8000-time monthly calculation index with the number of blocks from six to ten under the exploration license;

      350-time monthly calculation index additionally for each subsequent block of more than ten blocks under an exploration license;

      5) during each year from the eleventh year of the exploration period:

      3500-time monthly calculation index for one block under an exploration license;

      8000-time monthly calculation index with the number of blocks from two to five under the exploration license;

      11500-time monthly calculation index with the number of blocks from six to ten under the exploration license;

      460-time monthly calculation index additionally for each subsequent block of more than ten blocks under the exploration license;

      3. In case of an incomplete last year of the term of exploration, the minimum expenses shall be calculated proportionally for each full month of the term of exploration in the indicated year.

      4. In case of abandonment of the exploration site during any exploration year, the minimum costs are calculated pro rata for each full month of the exploration period in the specified year.

      5. When providing a subsoil plot for exploration determined by an incomplete block or incomplete blocks, the calculation of the minimum costs is made in the amount corresponding to the exploration plot determined by a full block or complete blocks.

      6. Calculation of the minimum expenses for exploration operations shall be made on the basis of the monthly calculation indicator established for the relevant fiscal year by the law on the republican budget and valid on January 1 of the reporting year. Calculation of the minimum expenditures on exploration operations is made only in relation to the expenditures made for the exploration section.

      7. The costs of operations for the exploration of solid minerals under a separate license include any of the following types of expenses of a subsoil user for an exploration site for:

      1) geological and prospecting works: geological mapping, sampling, drilling, documentation of core, documentation of core less drilling samples, interpretation and processing of geological data, petrology, planning of geological exploration programs, preparation of reports in connection with geological exploration;

      2) geochemical works: geochemical sampling, analysis, processing and interpretation of geochemical data;

      3) geophysical work, including ground geophysics and aerogeophysics: geophysical explorations, field geophysical explorations, processing and interpretation of geophysical data;

      4) remote probing works: aerial photography, space photography, remote sensing playback, image analysis, image processing and interpretation;

      5) engineering survey works: geodetic and land management works, drawing a grid, clarification of coordinate lines, their intersection, borders of sections, and the like;

      6) core drilling: diamond drilling, preparation of access roads and drilling sites;

      7) non-core drilling: drilling costs, preparation of access roads and drilling sites;

      8) trenching, well boring and other exploratory mining works: costs of mining, including the lease of machinery and equipment;

      9) field teams supply: exploration equipment, consumables and supplies, rental of machinery and equipment, fuel and lubricants, the wear and tear of direct exploration equipment, payment for the services of non-staff workers;

      10) design-and-engineering and outline design works: equipment for sketching and design work, consumables, remuneration of personnel engaged in sketching and design work;

      11) transportation: transportation costs directly related to the exploration of solid minerals carried out at the exploration site;

      12) works on the field camps pitching: pitching and maintenance of the field exploration camp, food and accommodation, transportation, helicopter transport services;

      13) environmental explorations;

      14) preparation of a feasibility study for further exploration or further development of the discovered solid mineral deposits;

      15) works on mitigation of consequences of the exploration, reclamation of disturbed lands;

      16) development of project documents for exploration under an appropriate license;

      17) research on selection of technologies for the processing of solid minerals.

      8. The costs of exploration operations under a separate license may include expenses for management and administrative needs, accounting, research, personnel training and other similar expenses.

      When calculating exploration expenses, the share of such expenses shall not exceed twenty percent of the total expenses declared by the subsoil user in a periodic report.

      9. Expenses for exploration may not include expenses for:

      1) the placement of boundary and geodetic designations of the boundaries of the exploration site on the ground, including land survey works;

      2) the acquisition of subsoil use rights, including the costs associated with such an acquisition;

      3) research work not directly related to the exploration site under an existing license;

      4) compensation in connection with compensation of losses to owners and users of land plots.

      10. In the event of violation of the obligations for the minimum exploration expenditures provided for in this article, the subsoil user is obliged to incur the missing expenses and report this to the competent authority no later than the four months following the reporting year.

      The expenses incurred by the subsoil user under this paragraph are not accounted for in the expenses of the current year.

      Footnote. Article 192 as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 02.01.2021 № 401-VI (shall be enforced from 01.03.2021).

Article 193. Term of a license for exploration for solid minerals

      1. A license for exploration for solid minerals is issued for six consecutive years.

      2. The term of a license for the exploration of solid minerals may be extended once for a period of up to five consecutive years at the request of the subsoil user.

      3. If an exploration license includes ten or more blocks, the extension of its term is allowed provided that the subsoil user refuses a part of the exploration area whose territory is not less than forty percent of the blocks calculated from the total number of blocks included in the exploration territory when issuing a license for deduction of blocks within which the subsoil user claims the territory for obtaining a license for the extraction of solid minerals.

      4. An application for renewal shall be submitted to the competent authority in the form approved by it during the sixth year of the exploration license. The application is subject to consideration within twenty business days from the date of its receipt by the competent authority. If, during the consideration of the application, the term of the exploration license expired, the license continues to be valid during the period of such consideration. The calculation of the term for the extension of an exploration license begins on the day following the last day of the sixth year of the license.

      5. The term of the exploration license cannot be renewed extended in the following cases:

      1) if the declared term of the extension does not comply with paragraph 2 of this Article;

      2) violation of the deadline for submission of an application for the renewal of a license provided for by paragraph 4 of this article;

      3) the presence of not-eliminated violations of the terms of an exploration license to pay for the use of land plots (rental payments) and minimum exploration expenditures for the reporting periods preceding the date of the application for renewal;

      4) failure to comply with the conditions provided for by paragraph 3 of this article.

Article 194. The procedure for the exploration of solid mineral deposits

      1. Within the framework of the exploration site, the subsoil user is entitled, in accordance with the exploration plan, to conduct exploration operations for any kind of solid minerals in compliance with the requirements of environmental and industrial safety.

      2. All works on the exploration of solid minerals shall be documented. The documentation reflects all information about the work necessary for the reliable study of the subsoil.

      3. When conducting exploration operations, the subsoil user is obliged to ensure:

      1) reliability and safety of all primary geological information obtained during exploration, including data from laboratory studies and analyzes;

      2) the timeliness and quality of geological documentation (including sampling plans, geological maps and sections for them, drawing the geological contours of ore bodies, zones, sketches of mining exploration workings).

      4. Performing hydrogeological studies during exploration is mandatory. Assessing the resources of the identified mineralization, the subsoil user is obliged to establish its hydro geological characteristics with a description of the physiochemical properties of groundwaters.

      5.Conducting of mining daylighting works for the purpose of experimental-industrial mining at the exploration site is allowed only if mineralization of solid minerals is detected. A subsoil user who has identified mineralization and plans to carry out the above-mentioned mining daylighting works at the site of its identification is obliged to notify the authorized body for the study of the subsoil prior to such work.

      The notification shall contain:

      1) information about the detected solid minerals (type of solid minerals, contours of the identified mineralization and other characteristics of mineralization);

      2) the area, volume and timing of the planned mining daylighting works.

      6. The subsoil user is not entitled to build capital facilities on the exploration site, as well as to place man-made mineral formations of mining and processing industries.

      7. Extraction of rock mass and (or) soil movement in the exploration area in an amount exceeding one thousand cubic meters is carried out with the permission of the authorized body in the field of solid minerals, issued at the request of the subsoil user.

      Application shall contain an indication of the amount of excess requested.

      The application is accompanied by a conclusion of a competent person confirming the validity of the requested excess of the volume of extracted rock mass and (or) moved soil for the purposes of assessing solid mineral resources, as well as an environmental permit or conclusion on the results of screening the impacts of the proposed activity, containing the conclusion that there is no need to conduct an impact assessment on the environment.

      The authorized body in the field of solid minerals shall, within ten business days from the date of receipt of the application, decide on issuing a permit or refusing to issue a permit. A refusal to issue a permit shall be made in case of non-compliance of the application and the attached documents with the requirements of this paragraph.

      The subsoil user has the right to start extracting rock mass and (or) moving soil in an amount exceeding one thousand cubic meters, only if additional security is provided to the authorized body in the field of solid minerals, covering the cost of eliminating the consequences of these works.

      Minerals, as well as other subsurface rock, extracted by a subsoil user as a result of exploration of solid minerals, are the property of a subsoil user.

      8. For the purposes of this Code, a competent person is an individual who is a member of a professional organization provided for by the Kazakhstan Code of Public Reporting on the results of geological exploration, mineral resources and mineral reserves (KAZRC Code), in accordance with its rules.

      A competent person is also recognized as an individual entity who is a member of a foreign professional organization, recognized as such by a Kazakhstan professional organization provided for in part one of this paragraph, for the purposes of the KAZRC Code.

      Footnote. Article 194 as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 02.01.2021 № 401-VI (shall be enforced from 01.07.2021).

Article 195. Reporting of the subsoil user at performance of operations for production of commonly occurring minerals

      1. Under the license for the extraction of widespread minerals, the subsoil user is required to submit the following periodic reports:

      1) a report on the execution of license obligations;

      2) a report on the purchased goods, works and services and the share of local content in them;

      3) a report on the composition of persons and (or) organizations that directly or indirectly control the subsoil user.

      4) geological reports.

      2. Periodic reports for the previous calendar year shall be submitted annually not later than 30 April of each year.

      Reports for an incomplete calendar year are submitted for the actual period of subsoil use.

      Reports for the last incomplete calendar year of the period of subsoil plot use are submitted no later than two months after the end of the specified period.

      3. The report provided for by subparagraph 1) of paragraph 1 of this article shall be submitted to the competent authority in the order approved by it.

      Information on the expenses for exploration site specified in the report on the fulfillment of license obligations shall be confirmed by an auditor in accordance with the Law of the Republic of Kazakhstan "On Auditing Activity".

      This information is also recognized as confirmed by the auditor if it is separately listed (disclosed) in the financial statements for which the audit was conducted.

      The reports provided for by subparagraphs 2) and 3) of paragraph 1 of this article shall be submitted to the authorized body in the field of solid minerals in the order approved by it.

      Geological reports provided for by subparagraph 4) of paragraph 1 of this article shall be submitted to the authorized body for the study of the subsoil in the order approved by it.

      After termination of the licence, the person that was its owner is obliged to submit to the authorized body for subsoil study the final report on the results of the geological survey not later than three months from the date of termination of the licence.

      Geological reports are based on materials of primary geological information and contain data on the status and results of scientific research, tests and surveys in the field of geology, drilling, activities for collecting and testing soil, rock, groundwater, mineral samples and so on.

Article 196. Exploration plan

      1. The project document for conducting of exploration for solid mineral deposits is the exploration plan.

      2. The exploration plan is developed and approved by the subsoil user.

      After approval of the exploration plan, a copy of it is submitted to the authorized agency in the field of solid minerals.

      If, in accordance with the environmental legislation of the Republic of Kazakhstan, exploration operations for solid minerals specified in the exploration plan require an environmental permit or a positive conclusion from the state environmental expertise, a copy of the exploration plan is submitted to the authorized body in the field of solid minerals after obtaining such a permit or, accordingly, positive conclusion of the state ecological expertise.

      The subsoil user may conduct exploration operations for solid minerals only after submitting a copy of the exploration plan to the authorized agency in the field of solid minerals.

      Exploration activities not covered by the exploration plan submitted to the authorized agency in the field of solid minerals are prohibited.

      3. The exploration plan describes the types, methods and methods of exploration for solid minerals, the approximate volumes and terms of work in the future for at least three consecutive years from the date of approval of the plan or the latest changes in the types, methods, methods and volumes of the planned works intelligence.

      Composition, types, ways and methods of exploration for solid minerals, approximate volumes and terms of work in the exploration plan are determined by the subsoil user independently in accordance with the approved instruction for the preparation of an exploration plan

      The instruction for the preparation of an exploration plan is developed and approved by the authorized body in the field of solid minerals together with the authorized body in the field of environmental protection.

      4. In case of changes in the types, methods and (or) methods of the planned exploration works, as well as the volumes and terms of work, the subsoil user is obliged to make appropriate changes to the exploration plan and submit a copy of the revised exploration plan to the authorized agency in the field of solid minerals.

      If, in accordance with the environmental legislation of the Republic of Kazakhstan, these changes require obtaining an environmental permit or a positive conclusion of the state environmental expertise, the modified exploration plan is submitted to the authorized body in the field of solid minerals after obtaining such a permit or, accordingly, a positive conclusion of the state environmental expertise.

      Footnote. Article 196 as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 02.01.2021 № 401-VI (shall be enforced from 01.07.2021).

Article 197. The elimination of the consequences of solid mineral exploration operations

      1. The elimination of the consequences of operations for the exploration of solid minerals is carried out by reclaiming disturbed lands in accordance with the Land Code of the Republic of Kazakhstan.

      The obligation to eliminate the consequences of exploration for solid minerals in the subsoil area provided for the extraction of solid minerals on the basis of the exclusive right under an exploration license is included in the scope of the obligation to eliminate the consequences of mining operations.

      2. A person whose subsoil use right is terminated at an exploration site shall be obliged to complete the elimination of the consequences of exploration operations at such a site no later than six months after the termination of the exploration license for solid minerals.

      At the request of the indicated person, the authorized body in the field of solid minerals extends the period of liquidation of the consequences of exploration operations for a period of up to six months from the date of expiry of the period provided for in the first part of this paragraph if the liquidation was impossible or significantly difficult due to weather climatic conditions.

      3. The liquidation of the consequences of the exploration of solid minerals in a part of the exploration area, which the subsoil user has refused in accordance with Article 199 of this Code, shall be carried out before such a refusal.

      4. If the subsoil user did not conduct exploration operations for solid minerals in the exploration area or part of the exploration area from which or which the subsoil user refused, or operations were carried out without disturbing the earth’s surface (the bottom of water bodies) not required.

      In this case, an inspection report is drawn up for the exploration site (part of the exploration site) confirming the absence of the need for liquidation work, which is signed by the persons referred to in paragraph 5 of this article.

      5. Elimination of the consequences of exploration operations in the exploration area (its part) is considered completed from the date of signing the act of liquidation. The act of liquidation is signed by a commission created by the relevant local executive body of the region, city of republican significance or the capital consisting of its representatives and representatives of authorized state bodies in the field of environmental protection and industrial safety, and the subsoil user (the person whose subsoil use right has been terminated, if any). If the liquidation is carried out on a land plot that is in private ownership, permanent or long-term temporary paid land use, the act of liquidation is also signed by the owner of the land plot or land user.

      6. The signing of an act of liquidation of the consequences of exploration operations is the basis for entering relevant information into the unified cadastre of the state subsoil fund in order to subsequently grant the right to use subsoil to other persons.

      Footnote. Article 197 as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 02.01.2021 № 401-VI (shall be enforced from 01.03.2021).

Article 198. Ensuring fulfillment of obligations to eliminate the effects of exploration for solid minerals

      1. Exploration operations for solid minerals, the fulfillment of obligations to eliminate the consequences of which are not ensured in accordance with the requirements of this article, are prohibited.

      2. Ensuring the fulfillment of obligations of a subsoil user to eliminate the consequences of exploration operations for solid minerals can be provided in a combination of any of the methods provided for by this Code.

      3. The total amount of collateral is calculated on the basis of the number of blocks that make up the territory of exploration for solid minerals, and the size of the monthly calculation indicator established by the law on the republican budget for the corresponding financial year. The amount of security for one block is determined by the authorized body in the field of solid minerals according to the method approved by it.

      The amount of collateral provided for in this paragraph shall, upon the application of the subsoil user, be subject to a proportionate decrease in the event that the subsoil user refuses from part of the exploration area and completes the elimination of the consequences of exploration. The authorized body in the field of solid minerals shall notify the security issuer of the reduction of the security amount within five business days from the date of receipt of the application from the subsoil user.

      4. The subsoil user is obliged to provide additional security for the fulfillment of obligations to eliminate the consequences of exploration work in the case provided for in paragraph 7 of Article 194 of this Code. The amount of such security is calculated on the basis of the liquidation plan drawn up in this case in accordance with paragraph 3 of Article 219 of this Code.

      Footnote. Article 198 as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 02.01.2021 № 401-VI (shall be enforced from 01.03.2021).

Article 199. Refusal of a solid minerals exploration site

      1. At any time before the expiration of the license for the exploration of solid minerals, the subsoil user has the right to refuse the entire exploration site or part of it, in writing declaring such a refusal to the competent authority.

      The refusal from a part of the reconnaissance site provided for by this paragraph shall be carried out by blocks in compliance with the requirements for the territory of the exploration site.

      2. The application for refusal of a part of the exploration site shall contain reference to the block (s) to be (are) excluded from the exploration license.

      The following is attached to the application for renunciation of all or part of the site:

      1) the consent of the pledgee, if the right to subsoil use under an exploration license is encumbered with a pledge;

      2) an act of liquidation of the consequences of exploration operations or an act of examination, drawn up in the cases provided for in paragraph 4 of Article 197 of this Code.

      3. Renunciation of part of the exploration site entails re-issuance of the exploration license and is the basis for entering the relevant information into the unified cadastre of the state subsoil fund.

      Footnote. Article 199 as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 02.01.2021 № 401-VI (shall be enforced from 01.03.2021).

Article 200. Withdrawal of the license for exploration of solid minerals and its order

      1. A license for exploration for solid minerals is subject to revocation by the competent authority if one of the following reasons exists:

      1) a violation of the requirements of paragraph 1 of Article 44 of this Code, which caused a threat to national security;

      2) violation of the terms of the license for exploration for solid minerals, as provided for by Article 191 of this Code.

      2. If a violation is detected, the competent authority shall notify the subsoil user in writing.

      3. In the case provided for in subparagraph 1) of paragraph 1 of this article, the violation is to be eliminated within a period of not more than one year by restoring the situation that existed before the violation, and if it is impossible to restore it, by carrying out other transactions related to the transfer of subsoil use right.

      In the case of a violation under paragraph 2) of paragraph 1 of this article, the subsoil user is obliged to correct the violation within three months from the date of receipt of the notification from the competent authority.

      The subsoil user shall notify the competent authority in writing of the breach elimination with the documents confirming such removal within the time limit provided for by this paragraph.

      In case of non-elimination of the violation within the prescribed period, the competent authority withdraws the license in accordance with paragraph 4 of this article.

      4. The withdrawing of the license is make by the competent authority by sending a written notice to the subsoil user about the withdrawing of the license.

      The license expires after three months from the date of receipt by the subsoil user of a license revocation notice.

      5. The subsoil user is entitled to challenge the revocation of the license in the procedure prescribed by the legislation of the Republic of Kazakhstan, within fifteen business days from the date of receipt of the notice of revocation of the license. During the period of such a challenge, the time period specified in paragraph 4 of this article shall be extended until the entry into force of the decision made on the basis of the results of the challenge.

      6. License withdrawn is not allowed if non-fulfillment or improper performance of duties, which served as the basis for license withdrawing, occurred due to force majeure, that is, extraordinary and unavoidable circumstances under given conditions (natural phenomena, military actions, etc.). Such circumstances do not include the absence of technical and (or) financial resources of a subsoil user, if the required goods, works or services are not available on the market, as well as the imposition of an administrative penalty.

      7. A person deprived of a license for exploration in accordance with this article is obliged to immediately terminate subsoil use operations and begin liquidation work within the time provided for by this Code.

      8. The withdrawing of a license for the use of a subsoil space is the basis for entering information about the relevant subsoil site into a single cadastral register of the state subsoil fund.

Article 201. Exclusive right to obtain a license for the extraction of solid mineral deposits and a license to use the subsoil space

      1. The owner of one or more licenses for the exploration of solid mineral deposits, the subsoil areas of which have common borders (adjacent areas), has the exclusive right to:

      1) to obtain a license (licenses) for the extraction of solid mineral deposits in the subsoil area located within the exploration area (adjacent exploration areas) in the case of the discovery of a solid mineral deposit, the resources and reserves of which are confirmed by a report on the assessment of resources and reserves of solid mineral deposits;

      2) to obtain a license (licenses) for the extraction of common mineral deposits in the subsoil area located within the exploration area (adjacent exploration areas), in case of discovery of a deposit of common minerals, resources and reserves of which are confirmed by a report on the assessment of resources and reserves of widespread mineral deposits;

      3) to obtain a license to use the subsoil space in cases of the absence of a mineral deposit or the insignificance of its resources, confirmed by a report on the results of geological exploration.

      2. The exclusive right may be exercised at any time during the term of the exploration license (s).

      3. The subsoil user forfeits the exclusive right upon termination of the license (s) for exploration.

      4. The exclusive right is exercised by the subsoil user by means of applying to the competent authority, the authorized body on studying the subsoil or the local executive body of a region, a city of republican significance, the capital, with a request respectively to issue a license for the extraction of solid minerals, a license to use the subsoil area or a license for the extraction of common minerals in priority order.

      Consideration of the application and issue of above-mentioned licenses shall be made in accordance with the provisions of this Code.

      5. If, after submitting the application for a mining license for a subsoil area located within the territory of an exploration license, the exploration license has expired, the exploration license remains in effect for the declared subsurface area until the issue of the license provided by the paragraph 4 of this article, or refusal of its issue.

      During the period of validity of the exploration license in accordance with this paragraph on the subsoil section, declared for issuing a license for the extraction of solid mineral resources, the use of the subsurface or the extraction of widespread mineral deposits, the subsurface user:

      1) is not liable for minimum exploration costs;

      2) is obliged to pay a fee for the use of land plots (rental payments) in the prescribed amount;

      3) may conduct exploration at such a site.

      6. The cession of the exclusive right provided in this article shall not be allowed.

Chapter 28. Production of solid minerals

Article 202. License for production of solid minerals

      Under a licence for production of solid minerals, its owner has the exclusive right to use the subsoil plot for the purposes of conducting the following operations:

      1) production of solid minerals (extraction);

      2) the use of subsoil space for the purposes of mining, the deployment of mining and (or) mining and processing production facilities, placement of man-made mineral formations;

      3) exploration of the production site (mining exploration).

      Production of solid minerals is understood as a set of works directed and directly related to the separation of minerals from their places of occurrence and (or) extraction on the earth's surface, including works on underground gasification and smelting, chemical and bacterial leaching, and hydraulic and hydraulic placer mining deposits by evaporation, sedimentation and condensation, as well as collection, temporary storage, crushing and sorting of extracted minerals at the production site.

Article 203. Territories for issue of a license for production of solid minerals

      1. A license for production of solid minerals shall be issued for the territories determined by state subsoil fund management program.

      2. Issue of a license for production of solid minerals is not allowed:

      1) in the cases provided for by paragraph 2 of Article 25 of this Code;

      2) at a subsoil site being in use by another person for carrying out hydrocarbon production operations, without the consent of the latter;

      3) at a subsoil site provided for conducting operations on exploration and (or) production of solid minerals, for subsoil space use;

      4) at a subsoil site, where the mitigation of the consequences of exploration or production of solid minerals is being carried out;

      5) at a subsoil site containing an uranium deposit or a rare-earth-uranium deposit.

Article 204. Application for issue of a license for production of solid minerals

      1. A person interested in obtaining a license for production of solid minerals shall submit to the competent authority an application in the form prescribed by it.

      2. Application shall contain the following information:

      1) for individuals–surname, first name and patronymic (if specified in the identity document) of the applicant, place of residence, citizenship, information on identity documents of the applicant;

      2) for legal entities –name of the applicant, location, information on state registration as a legal entity (an extract from the trade register or other legalized document, certifying that the applicant is a legal entity under the laws of a foreign state), information about executives, about individuals and legal entities, states and international organizations, directly or indirectly controlling the applicant.

      2) description of the territory of the subsoil site, which the applicant requests for use, with calculations (size) of the area and geographical coordinates of the corner points;

      3) a reference to the term of use of the requested subsoil site, which does not exceed the time limits specified in this chapter.

      3. The documents attached to the application are:

      1) copies of documents confirming information about the applicant;

      2) documents containing information about the territory of the requested subsoil site: the map of the location of the site made, drawn on a scale providing visualization, overview (situational) scheme, topographic map of the surface;

      2) a document confirming the authority of the person acting on behalf of the applicant when submitting the application, if such a person is appointed by the applicant;

      4) a draft mining plan developed under Article 216 of this Code;

      5) a draft liquidation plan developed under Article 217 of this Code;

      6) a report on the estimation of resources and reserves of solid minerals of the subsoil site, which the applicant requests for use;

      7) report on the execution of licence obligations for the exploration site for the reporting period preceding the date of the application, if the application is submitted by the holder of the exploration license on the basis of the exclusive right and by the time the application is submitted, such a report has not been submitted to the competent authority;

      8) a document confirming the payment of land use (rental payments) for the current reporting period under an exploration license, if an application is submitted by an exploration license holder under exclusive right;

      9) documents confirming that the applicant has financial, professional and technical capabilities to carry out operations for the extraction of solid minerals, if the application is submitted in addition to the exclusive right;

      10) consent of the subsoil user that conducts hydrocarbon production operations in the requested subsoil site (its part);

      11) agreement on social and economic support of the local population, envisaged by subparagraph 1) of paragraph 3 of Article 25 of this Code, if the territory of the requested subsoil site fully or partially relates to the lands of settlements and adjacent territories at a distance of one thousand meters;

      12) a certificate from the tax authority that the applicant does not have a tax debt exceeding six times the monthly calculation index established for the relevant fiscal year by the law on the republican budget, issued not earlier than ten calendar days preceding the date of filing the application.

      4. To confirm that the applicant has sufficient financial capacities to conduct production operations, one of the following documents is submitted:

      1) statement on the balance and movement of money in a bank account in a second-tier bank of the Republic of Kazakhstan or with the National Postal Operator, confirming constant availability (balance) of the applicant’s money within a thirty-day period for six months preceding the date of filing the application for a license, in the amount sufficient to cover the required minimum production costs in the first year of validity of the requested license;

      2) copies of a money loan agreement (preliminary loan agreement), an agreement on financing activities, which provide, as the purpose of the loan, financing of the applicant’s activities in the extraction of solid minerals, as well as confirming the amount of the loan (financing) sufficient to cover the required minimum costs for extraction in the first year of validity of the requested license;

      3) the financial statements of the applicant with an audit report prepared in accordance with the legislation of the Republic of Kazakhstan on auditing, prepared for six consecutive calendar months or the previous calendar year preceding the date of filing an application for a license, in which the amount of the applicant's net assets exceeds its liabilities by the amount of minimum production costs in the first year of the requested license;

      4) a letter from a rating agency recognized by a stock exchange operating in the Republic of Kazakhstan about assigning to the applicant during the year preceding the date of submission of the application a rating not lower than the minimum rating determined by the competent authority.

      If a copy of loan agreement (preliminary loan agreement) or an agreement on financing the activity is submitted as the document confirming the applicant's financial capacity, and under such agreement a person not being a financial institution acts as the lender (financing party), then the application shall be additionally accompanied by one of the documents, confirming that such person has financial capacities, provided for by subparagraphs1), 3) or 4) of this paragraph.

      5. To confirm that the applicant has professional capacities sufficient for production operations, any of the following documents are submitted:

      1) a certificate on availability of specialists in staff or a copy of a services contract with specialists in the following fields:

      geology or geophysics;

      mining engineering;

      geodesy or mine survey;

      2) a copy of a service contract with a contractor organization or a contract for services of the operator designated by the applicant according to Chapter 6 of this Code, in the event that the applicant obtains the requested production licence and they have in their staff the specialists listed in sub-paragraph 1) of part one of this paragraph.

      If as a document confirming the applicant's professional capacities, copies of the services contract with a contractor organization or the contract for services of the operator designated by the applicant according to Chapter 6 of this Code are submitted, the application shall additionally be accompanied by a certificate that the engaged organization (operator) has in its staff the specialists indicated in sub-paragraph1) of part one of this paragraph, or copies of services contracts with the relevant specialists.

      6. Any of the following documents serve as confirmation that the applicant has technical capacities sufficient for production operations:

      1) a copy of the licence for carrying out activities on exploitation of mining and chemical production facilities, issued to the applicant under the Law of the Republic of Kazakhstan on Permits and Notifications;

      2) copies of agreements on intent, preliminary or main services contract with a contractor organization, a preliminary or main contract for services of the operator designated by the applicant under Chapter 6 of this Code, in the case of issuing the requested production licence to the applicant, and they hold the licence envisaged by subparagraph 1) of the first part of this paragraph.

      If as a document confirming the applicant's technical capacities, copies of a heads of agreement, preliminary or main services contract with the contractor organization, or a preliminary or main contract for services of the operator designated by the applicant under Chapter 6 of this Code are submitted, a copy of the licence provided for in sub-paragraph 1) of part one of this paragraph is enclosed additionally to the application.

      7. The report on estimation of resources and reserves of solid minerals envisaged by this article shall be prepared by a competent person under the Kazakhstan Code for Public Reporting of Exploration Results, Mineral Resources and Reserves (KAZRC Code).

      8. Copies of the documents attached to the application shall be notarized.

      9. The application and the documents attached to the application shall be drawn up in Kazakh and Russian. Copies of documents made in foreign language, attached to the application, are submitted with a translation into Kazakh and Russian the authenticity of which shall be notarized.

      10. The moment of filing an application is determined by the date and time of submission of the application to the competent authority and is subject to accounting.

      11. Information on the filed application shall be posted on the Internet resource of the competent authority within two days from the date of submission of the application and shall contain:

      1) name (surname, first name, patronymic (if indicated in the identity document) of the applicant;

      2) the coordinates of the territory defining the subsoil plot, which the applicant requests to provide for use for production of solid minerals;

      3) date and time of the application receipt.

      Footnote. Article 204 as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 02.01.2021 № 401-VI (shall be enforced from 01.03.2021); dated 28.12.2023 № 52-VIII (effective sixty calendar days after the date of its first official publication;

Article 205. Consideration of an application for a license for production of solid minerals

      1. The competent authority considers the application within ten business days from the date of its receipt and, in the absence of grounds for refusing to issue a licence for production of solid minerals, envisaged by subparagraphs1) to 6) of paragraph 1 of Article 207 of this Code, sends to the authorized body for subsoil study the application, the report on the estimation of resources and reserves of solid minerals and documents containing information on the territory of the requested subsoil plot attached to the application.

      2. The authorized body for subsoil study shall enter information from the report on the estimation of resources and reserves of solid minerals into the unified cadastre of the state subsoil fund and consider the application and the documents attached to it for whether there are grounds for refusing to issue a licence under sub-paragraphs 7) and 8) of paragraph 1 of Article 207 of this Code, within ten business days.

      If a part of the subsoil plot specified in the application relates to a subsoil plot that is in use by another person under a licence for subsoil space use, for exploration or production of solid minerals, the authorized body for subsoil study shall notify the applicant and the competent authority thereof. The notification shall indicate the coordinates and area of the combined territory and recommendations on how to exclude this territory from the territory of the requested subsoil plot. Within twenty business days from the date of receiving the notification, the applicant is entitled to withdraw the application or submit the altered information on the requested subsoil plot, taking into account the comments of the authorized body for subsoil study.

      If the boundaries of the requested subsoil plot indicated by the applicant do not comply with the requirements of Article 209 of this Code, the authorized body for subsoil study shall notify the applicant and the competent authority thereof. The notification indicates the detected nonconformities and recommendations on the methods of their elimination. Within twenty business days from the date of receiving the notification, the applicant shall remove the identified inconsistencies and notify the authorized body for subsoil study thereof with the attachment of supporting documents or shall send its objection in writing. Within ten business days from the date of receiving the notification, the authorized body for subsoil study reconsiders the issue of compliance of the boundaries of the requested subsoil plot with the requirements of Article 209 of this Code.

      Upon results of consideration of the issue on compliance of the boundaries of the requested subsoil plot, the authorized body for subsoil study shall approve these boundaries or refuse to approve and shall notify of that the competent authority and the applicant. The authorized body for subsoil study refuses to agree on the boundaries of the requested subsoil plot in case of violation by the applicant of the time limits for submission of altered information on the boundaries of the requested subsoil plot, as provided for by this paragraph.

      In case of disagreement of the authorized body for subsoil study with the boundaries of the requested subsoil plot, the competent authority refuses to issue a licence to the applicant according to sub-paragraph 7) or 8) of paragraph 1 of Article 207 of this Code.

      3. In case of agreement with the authorized body for the study of the subsoil of the boundaries of the requested subsoil plot, the competent body within three working days sends a notification to the applicant on the need to obtain an appropriate environmental permit for mining operations described in the mining plan, conducting examinations and approvals of the mining plan and liquidation plan provided for by Articles 216 and 217 of this Code, respectively. The notification must be posted on the Internet resource of the competent authority within two working days from the date of its sending to the applicant.

      A copy of the relevant environmental permit for mining operations described in the mining plan, the relevant approvals and positive expert opinions must be submitted by the applicant to the competent authority no later than one year from the date of notification provided for in part one of this paragraph.

      The applicant may apply to the competent authority for the extension of this period with the justification of the need for such extension. The competent authority extends this period for a period not exceeding one year from the expiration of the period specified in part two of this paragraph, if the need for such extension is caused by circumstances beyond the control of the applicant.

      4. The competent authority issues to the applicant a license for the extraction of solid minerals no later than five working days from the date of submission of the necessary approvals, positive expert opinions and a copy of the relevant environmental permit for mining operations described in the mining plan.

      5. In the case of granting to the applicant of a subsoil plot located within the land plot that is owned or in use by another person, the subsoil user is not entitled without the consent of such a person to conduct operations in this subsoil plot within thirty meters from the lowest point of the earth's surface of this land plot.

      6. The notification provided for in paragraph 3 of this Article shall be the basis for reserving the lands for the purposes of subsoil use by the local executive body of the region, the city of republican significance, the capital under the procedure set out by the land legislation of the Republic of Kazakhstan.

      7. The issue of a licence for production of solid minerals is the basis for granting to the subsoil user of the land use right for the land plot by the local executive body of the region, the city of republican significance, the capital according to the Land Code of the Republic of Kazakhstan.

      8. The procedure for filing and consideration of applications for the issue of licences for production of solid minerals shall be determined by the competent authority.

      Footnote. Article 205 as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 02.01.2021 № 401-VI (shall be enforced from 01.07.2021).

Article 206. Priority at issue of licences for production of solid minerals

      1. Applications for licences for production of solid minerals submitted to the competent authority, including one and the same territory, are considered in the order of their receipt.

      2.The next application is considered only after issue of the refusal to issue a licence under the previous considered application.

      The competent authority starts consideration of the next application upon the expiration of ten business days from the date of notifying the applicant about the refusal to issue a licence under the previous application.

      If the decision on the refusal was appealed against by the applicant in court, the issue of considering the next application is determined by the competent authority after the decision on the results of the complaint has come into force.

      3. The production licence shall be issued to the applicant, which application is the first among the applications received that meets the requirements of this Code.

      4. According to the applications received after the application for which the decision to issue a license was taken, a decision is taken to refuse to issue licenses.

Article 207. Refusal to issue a licence for production of solid minerals

      1. The competent authority shall refuse to issue a licence for production of solid minerals if one of the following grounds exists:

      1) the application or the documents attached to it do not comply with the requirements provided for by this Code;

      2) Required by this Code documents are not attached to the application;

      3) within one year prior to the filing of the application the competent authority revoked the subsoil use licence for the requested subsoil plot from the applicant or a person directly or indirectly controlling the applicant or being under its control, on the grounds provided for by this Code;

      4) within five years prior to the date of filing the application, the applicant or a person directly or indirectly controlling the applicant or being under its control failed to fulfill or improperly fulfilled the obligations to liquidate the consequences of subsoil use at the subsoil plots that were in their use;

      5) within one year prior to the filing of the application, the subsoil use right previously granted to the applicant or a person directly or indirectly controlling the applicant or being under its control with regard to the requested subsoil plot (its part) was terminated;

      6) the issue of a licence will entail the emergence of a threat to national security;

      7) the requested subsoil plot or its part refers to a subsoil plot being in use by another person under a subsoil space use licence or a licence for explore or production of solid minerals;

      8) the boundaries of the requested subsoil plot do not comply with the requirements of this Code;

      9) non-compliance by the applicant with the time limit for submission to the competent authority of the draft mining plan approved according to the requirements of this Code.

      2. The refusal to issue a licence shall be motivated.

      The refusal to issue a licence under sub-paragraph 6) of paragraph 1 of this Article shall be made without specifying the grounds serving as the basis for such a refusal.

      3. Applicant in accordance may appeal against refusal to issue the license according to the legislation of the Republic of Kazakhstan no later than ten business days from the date of the decision to refuse.

      4. Refusal to issue a license does not deprive the applicant of the right to reapplication.

      5. The refusal to issue a licence for production of solid minerals at the request of a subsoil user filed on the basis of the exclusive right under a licence for exploration of solid minerals is allowed only if there are unresolved violations of the terms of the exploration licence or under sub-paragraph 9) of paragraph 1 of this Article.

      If the circumstances specified in sub-paragraphs 1) and 2) of paragraph 1 of this Article exist when applying for a production licence based on the exclusive right, the competent authority accepts the application and notifies the applicant of the need to eliminate the identified nonconformity. In this case, the period for consideration of the application shall be extended for thirty calendar days for removal by the applicant of the indicated observations and re-submit the application to the competent authority.

      In the event of non-removal of the indicated observations or a failure to re-submit an application within the established time limit, the competent authority refuses to issue a licence for production of solid minerals.

Article 208. Content of a licence for production of solid minerals

      In addition to the information and conditions specified in Article 31 of this Code a licence for production of solid minerals shall contain the following subsoil use conditions:

      1) the obligation to pay a subscription bonus and a fee for use of land plots (rental payment) at the amount and under the procedure set out by the tax legislation of the Republic of Kazakhstan;

      2) the amount of the obligation regarding annual minimum expenses for operations on production of solid minerals;

      3) the amount of the minimum share of local content in works and services used in production operations;

      4) the amount of the subsoil user's obligation to finance Kazakhstan personnel training;

      5) the amount of the subsoil user's obligation to finance research, scientific technical and (or) development works;

      6) the grounds for revoking the licence for violation of obligations.

Article 209. Site for the extraction of solid minerals

      1. The external boundaries of the territory of the site for the extraction of solid minerals shall comply with the requirements of paragraph 3 of Article 19 of this Code and be determined in a way that ensures the effective use of the production area. If it is impossible to determine the external boundaries of the territory of a solid minerals extraction site in accordance with the specified requirements, they can form a polygon with the least possible number of angles.

      When determining the boundaries of a site for the extraction of solid minerals, the following shall be taken into account: the contours of the resources of solid minerals indicated in the report provided for in subparagraph 6) of paragraph 3 of Article 204 of this Code, observation hydrogeological wells, the location of the mine and the prospects for the development of its boundaries, auxiliary mine facilities and infrastructure facilities, sites for overburden (host rock) and poor (substandard) ores.

      The facilities of placement of man-made mineral formations of mining and processing production can also be located and taken into account when determining the boundaries of the mining site. Facilities of placement of man-made mineral formations of mining and processing production can be located on a separate subsoil area in accordance with a license for the use of subsoil space.

      2. The territory of a site for the extraction of solid minerals may also have internal boundaries if the boundaries of another subsoil area for conducting exploration or production of solid minerals, hydrocarbon production do not allow it to be formed only along the external borders. In this case, the internal boundaries of the production area shall be determined by the external territorial boundaries of the specified other subsoil area.

      Footnote. Article 209 as reworded by Law of the Republic of Kazakhstan № 284-VІ dated 26.12.2019 (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after the day of its first official publication).

Article 210. Annual minimum expenses for operations on production of solid minerals

      1. A subsoil user possessing a production licence shall comply with the requirements on annual minimum expenses for production operations set out by this Article.

      2. The annual minimum costs of production operations shall be established under a separate production license in the following amounts:

      530-fold monthly calculation index when mining on the territory of a site with an area of ​​up to five hectares inclusive;

      1063-fold monthly calculation index when mining on the territory of a site with an area of ​​more than five to one hundred hectares inclusive;

      10-fold monthly calculation index additionally when calculating for each subsequent hectare over one hundred to ten thousand hectares inclusive;

      120 times the monthly calculation index additionally when calculating for each subsequent hectare over ten thousand hectares.

      3. If, in accordance with the mining license and the mining plan, the mining of ferrous metal ores is envisaged, the annual minimum costs for mining operations under such a license shall be established in the following amounts:

      3170-fold monthly calculation index when mining on the territory of a site with an area of ​​up to five hectares inclusive;

      6350 times the monthly calculation index for mining on the territory of a site with an area of ​​more than five to one hundred hectares inclusive;

      60-fold monthly calculation index additionally when calculating for each subsequent hectare over one hundred to ten thousand hectares inclusive;

      720 times the monthly calculation index additionally when calculating for each subsequent hectare over ten thousand hectares.

      4. In case of the incomplete last year of production period, the minimum expenses are calculated proportionally for each full month of the production period in the specified year.

      5. If a production site is relinquished within any year of the production licence, the minimum expenses requirements are calculated proportionally for each full month of the production period in that year.

      6. Calculation of the minimum expenses for production operations is based on the size of the monthly calculated index established for the relevant fiscal year by the law on the republican budget and effective as of January 1 of the reporting year.

      7. For the purposes of this Article, expenses for production operations under a separate licence for production of solid minerals shall include the subsoil user's expenses for the following types of work:

      1) tunnelling works or overburden removal works;

      2) maintaining the ventilation;

      3) drilling and explosion operations;

      4) fixing or maintaining the mine workings;

      5) management of rock pressure;

      6) transportation of ore or rock;

      7) dumping and (or) storing of ore;

      8) crushing of ore, rocks;

      9) leaching (heap and (or) underground);

      10) all works on the construction of the mine, enrichment production and auxiliary facilities of the production infrastructure at the production site.

      8. For the purposes of this Article, expenses for production operations under a separate licence may include expenses for management and administration needs, accounting, scientific research, personnel training and other similar expenses.

      When calculating the expenses of production operations, the share of such expenses shall not exceed twenty percent of the total expenses declared by the subsoil user in the periodic report.

      9. Expenses for exploration operations may not include expenses for:

      1) placement of boundary and geodesic designations of the boundaries of a production site on the terrain, including land surveying works;

      2) acquisition of subsoil use right, land use right or ownership right to the land plot, including expenses associated with such an acquisition;

      3) research works not directly related to the production site;

      4) the compensation in connection with the buying-out of land plots or compensation for losses to owners and users of land plots and bringing land to a condition suitable for their use for the intended purpose.

      10. In the event of a breach of obligations for the minimum expenses of production operations provided for in this Article, the subsoil user shall incur the deficit of the amount that was to be spent and report thereof to the competent authority within the time limit not later than three months following the reporting year.

      The expenses incurred by the subsoil user under this paragraph are not accounted for in the expenses of the current year.

      Footnote. Article 210 as amended by Law of the Republic of Kazakhstan № 284-VІ dated 26.12.2019 (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after the day of its first official publication).

Article 211. Term of a licence for production of solid minerals

      1. The term of a licence for production of solid minerals may not exceed twenty-five consecutive years.

      2. The term of a production licence may be extended at the request of a subsoil user for a period not exceeding the original term of the licence.

      Number of extensions of a production licence is not limited.

      3. An application for extension shall be submitted to the competent authority in the form approved thereby not earlier than four years before the licence expiry date.

      If during the period of consideration of the application the period of the production licence expired, the licence continues to operate during the period of such consideration. The calculation of the term for the extension of production licence begins on the day following the last day of the completed period.

      4. The term of a production licence is not subject to extension in the cases of:

      1) if the declared term of the extension does not comply with paragraph 2 of this Article;

      2) the violation of the time limit for filing an application for extension of the licence provided for in paragraph 3 of this Article;

      3) existing breaches of the conditions of a production licence with regard to paying a fee for use of land plots for (rental payments) and the minimum production expenses for the reporting periods preceding the date of the application for extension, which have not been removed by the subsoil user.

Article 212. Obligations of a subsoil user in the field of training and science at production of solid minerals

      1. Starting from the second year of the production licence validity, the subsoil user is obliged annually:

      1) to finance the Kazakhstan personnel training in the amount of one percent of production expenses incurred by the subsoil user in the previous year, under the procedure determined by the competent authority jointly with the authorized body in the field of education;

      2) to finance research, scientific technical and (or) development works in the amount of one percent of production expenses incurred by the subsoil user in the previous year under the procedure determined by the competent authority jointly with the authorized body in the field of science.

      2. The amount of financing effected according to paragraph 1 of this Article exceeding the specified minimum is accounted for in the execution of the corresponding obligations of the subsoil user in the following year.

Article 213. Procurement of goods, works and services for operations on production of solid minerals

      1. Procurement of goods, works and services at performance of operations on production of solid minerals, including by contractors, is carried out in one of the following ways:

      1) open competition;

      2) from one source;

      3) open competition for prices decrease (electronic trading);

      4) purchase of goods, works and services without applying the norms of this paragraph;

      5) on commodity exchanges.

      Procurement of goods, works and services used at performance of production operations shall be carried out in the way specified in subparagraphs1), 2) and 3) of part one of this paragraph, with the mandatory use of the register of goods, works and services used at performance of subsoil use operations, and their producers or with the use of other electronic procurement systems located in the Kazakhstani segment of the Internet, the work of which is synchronized with the operation of such register.

      The organizer of the tender for the purchase of works and services, when determining the winner of the tender, conditionally reduces the price of the tender application of the participants of the tender – Kazakhstani producers of works and services by twenty percent. Individual entrepreneurs and (or) legal entities established in accordance with the legislation of the Republic of Kazakhstan with their location on the territory of the Republic of Kazakhstan, attracting at least ninety-five percent of the citizens of the Republic of Kazakhstan from the total number of employees, excluding the number of chief executives, managers and specialists engaged in labor activity on the territory of the Republic of Kazakhstan, are recognized as Kazakhstani producers of works and services as part of an intra-corporate transfer in accordance with the legislation of the Republic of Kazakhstan on migration of the population.

      At the same time, the number of foreign chief executives, managers and specialists engaged in labor activity on the territory of the Republic of Kazakhstan within the framework of intra-corporate transfer in accordance with the legislation of the Republic of Kazakhstan on migration of the population should not exceed fifty percent of the total number of chief executives, managers and specialists in each relevant category.

      The procedure of procurement by subsoil users and their contractors of goods, works and services used at performance of operations on production of solid minerals is determined by the authorized body in the field of solid minerals.

      The expenses for procurement of goods, works and services used at performance of operations on production of solid minerals, based on the results of a tender held outside the Republic of Kazakhstan, or acquired in violation of the established procedure, are excluded from the expenses that are considered by the competent authority as fulfillment of licence obligations by the subsoil user.

      2. The procedure for synchronizing the work of electronic procurement systems in relation with respect to solid minerals with the work of the register of goods, works and services used at performance of subsoil use operations and their producers is approved by the authorized body in the field of solid minerals

      3. For the purposes of this article:

      1) the register of goods, works and services used in the conduct of subsoil use operations, and their producers means a state information system designed to control and monitor the procurement of goods, works and services used in subsoil use operations, and their producers, as well as conducting electronic procurement and forming a list of goods, works and services used in the conduct of subsoil use operations;

      2) the electronic procurement system means the electronic information system used by procurement organizers (subsoil users or persons authorized by subsoil users) to acquire goods, works and services under the procedure for acquiring goods, works and services at performance of subsoil use operations approved by the authorized body in the field of solid minerals.

      4. Subsoil users are obliged to submit to the authorized body in the field of solid mineral under the procedure defined by the latter, annual (for one fiscal year) and medium-term (for five fiscal years) programs for procurement of goods, works and services, as well as information on the planned procurement of reimbursable operator's services in case of its engagement by the subsoil user under Chapter 6 of this Code.

      The annual program of procurement of goods, works and services is understood a document drawn up by a subsoil user, defining the nomenclature and volumes of goods, works and services planned for the subsoil user for one calendar year, methods and terms of their acquisition.

      The medium-term program of procurement of goods, works and services is understood a document drawn up by the subsoil user, which determines the nomenclature and volumes of goods, works and services, methods and terms of their acquisition for a period of up to five years.

      The information on the planned procurement of the operator’s services means a document compiled by the subsoil user, which determines the scope and timelines of rendering the services provided by the operator on a reimbursable basis.

      5. The requirements of paragraph 1 of this Article shall not apply to:

      1) subsurface users, performing procurement of goods, works and services in accordance with the legislation of the Republic of Kazakhstan on state procurements;

      2) legal entities holding the right to subsurface use, fifty percent of shares (participating interests) or more is directly or indirectly owned by the national management holding.

      Footnote. Article 213 as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 20.04.2023 № 226-VII (effective from 01.07.2023).

Article 214. Procedure for performance of operations on production of solid minerals

      1. A subsoil user is entitled to conduct production and exploration of any kinds of solid minerals at the subsoil site under a licence for production of solid minerals.

      2. Extraction of solid minerals is carried out on a subsurface area with reserves and (or) resources included in the state accounting of minerals and representing commercial interest for the subsoil user.

      3. All works on production of solid minerals shall be documented. The documentation should contain a description of the work necessary for reliable study and subsequent cultivation of the subsoil site.

      4. At performance of production of solid minerals, the subsoil user is obliged to ensure:

      1) optimality and safety of the technical facilities applied for production;

      2) protection of the deposit of solid minerals against manifestations of dangerous technogenic processes, leading to a complication of its development, a decrease in the quality of resources of the deposit;

      3) reliable accounting of extracted solid minerals, production wastes generated during production;

      4) reliability and safety of all primary and secondary geological information obtained during production, including data from laboratory studies and analysis.

      5. The volume of rock mass and (or) moving soil during production of solid minerals is not limited, if this does not contradict the environmental and industrial safety requirements.

      Solid minerals (useful components) extracted during production are the property of the subsoil user.

      6. At performance of operations on production of solid minerals, a subsoil user is obliged to implement water protection measures, as well as to comply with other requirements for the protection of water bodies established by the water and environmental legislation of the Republic of Kazakhstan with respect to underground waters flowing into mine workings.

      The technologically unavoidable flow of underground waters to mine workings during performance of operations on production of solid minerals does not require special permissions or licences.

      The use of underground waters flowing into mine workings is carried out under the water and environmental legislation of the Republic of Kazakhstan.

      Footnote. Article 214 as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 28.12.2023 № 52-VIII (effective from 31.12.2023).

Article 215. Reporting of the subsoil user at performance of production of solid minerals

      1. Under a licence for production of solid minerals, the subsoil user is obliged to submit the following periodic reports:

      1) a report on the execution of license obligations;

      2) a report on the purchased goods, works and services and the share of local content in them;

      3) a report on the composition of persons and (or) organizations directly or indirectly controlling the subsoil user;

      4) geological reports - in case of exploration at the production site;

      5) a report on the extracted solid minerals.

      6) report on implementation of program of work - in the case of assigning the status of retention.

      2. Periodic reports are submitted annually for the previous calendar year no later than April 30 of each year, with the exception of the report provided for in subparagraph 2) of paragraph 1 of this article, which is submitted quarterly no later than the twenty-fifth day of the month following the reporting period.

      Reports for an incomplete calendar year are submitted for the actual period of subsoil use.

      Reports for the last incomplete calendar year of the period of subsoil plot use are submitted no later than two months after the end of the specified period.

      3. The reports provided for in subparagraphs 1) and 6) of paragraph 1 of this article shall be submitted to the competent authority in the manner approved by it.

      Information on expenses related to the production site specified in the report on performance of licence obligations shall be confirmed by the auditor according to the Law of the Republic of Kazakhstan on Auditing.

      This information is also considered as confirmed by an auditor if it is separately presented (disclosed) in the audited financial statements.

      The reports provided for in sub-paragraphs 2) and 3) of paragraph 1 of this Article shall be submitted to the authorized body in the field of solid minerals under the procedure determined by it.

      The reports provided for in sub-paragraphs 4) and 5) of paragraph 1 of this Article shall be submitted to the authorized body in the field of minerals under the procedure determined by it.

      Footnote. Article 215 as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 02.01.2021 № 401-VI (shall be enforced from 01.03.2021); dated 15.11.2021 № 72-VII (shall be enforced from 01.01.2022).

Article 216. Mining plan

      1. A project document for conducting operations on production of solid minerals is a mining plan.

      2. The mining plan is developed and approved by the subsoil user.

      3. The mining plan describes the types, methods and ways of production of solid minerals, the approximate volumes and timelines of works, as well as the technological solutions used.

      The instructions for drawing up a mining plan are developed and approved by the authorized body in the field of solid minerals.

      The content of the mining plan is determined by the subsoil user independently, taking into account the environmental and industrial safety requirements.

      4. Operations for extraction of solid minerals, described in the mining plan, are carried out in the presence of an appropriate environmental permit. The mining plan is coordinated with the authorized body in the field of industrial safety.

      If the operations on production of solid minerals, provided for in the mining plan, are supposed to be performed within the water protection zones of surface water bodies, the mining plan shall also be approved by the regional bodies of the authorized body in the field of use and protection of the water fund, water supply, water drainage.

      The subsoil user has the right to conduct operations for extraction of solid minerals only if the mining plan is agreed in accordance with this article and the appropriate environmental permit is obtained.

      5. In the event of a change in the types, methods and (or) methods of planned mining operations, as well as technologies, volumes and terms of work, changes in the composition of production facilities and infrastructure facilities, the subsoil user is obliged to make appropriate changes to the mining plan and submit it to the authorized body in the field of solid minerals. If these changes require agreement on industrial safety issues, an environmental impact assessment and obtaining (re-issuing) an environmental permit, the mining plan with the changes made is submitted to the authorized body in the field of solid minerals only after such agreement, an environmental impact assessment and obtaining (reissuing) an environmental permit.

      6. Performance of works under the amended mining plan prior to its submission to the authorized body in the field of solid minerals is prohibited.

      Footnote. Article 216 as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 02.01.2021 № 401-VI (shall be enforced from 01.07.2021).

Article 217. Liquidation plan

      1. The liquidation plan is a document containing a description of measures for the decommissioning of the mine and other production and infrastructure facilities located at the mining site, for the reclamation of lands disturbed as a result of mining operations, measures for progressive liquidation, other work to eliminate the consequences of mining operations, as well as the calculation of the approximate cost of such decommissioning activities.

      If the objects of placement of techno-genic mineral formations of mining or ore-dressing production, located in another subsoil plot (s) under a license (licenses) for the use of subsoil space, are directly related to the operation of a mine located in the production site (s) or the operation of two mines located at adjacent production sites is carried out in a single technological process, the subsoil user has the right to develop a single liquidation plan in order to carry out all planned work to eliminate the consequences of subsoil use operations at these subsoil sites.

      The liquidation plan is drawn up with the involvement of a person who has a license to perform work and provide services in the field of environmental protection, and is approved by the subsoil user. The liquidation plan is subject to an industrial safety expertise in accordance with the legislation of the Republic of Kazakhstan on civil protection, and after it is carried out, to a state environmental expertise in accordance with the environmental legislation of the Republic of Kazakhstan.

      2. The subsoil user is obliged to make changes to the liquidation plan, including making changes to the calculation of the cost of work to eliminate the consequences of mining operations:

      1) no later than three years from the date of receipt of the last positive conclusions of the industrial safety expertise and state environmental expertise;

      2) in case of making changes to the mining plan in accordance with paragraph 5 of Article 216 of this Code.

      3. The implementation of operations for the extraction of solid minerals, the elimination of the consequences of which is not provided for by the liquidation plan, which has received positive conclusions from the industrial safety expertise and the state environmental expertise, is prohibited.

      4. Instructions for drawing up a liquidation plan and a methodology for calculating the approximate cost of liquidating the consequences of operations on production of solid minerals are developed and approved by the authorized body in the field of solid minerals upon approval of the authorized body in the field of environmental protection.

      Footnote. Article 217 as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 02.01.2021 № 401-VI (see Article 2 for the procedure for enactment).

Article 218. Mitigation of the consequences of operations on production of solid minerals

      1. Mitigation of the consequences of operations on production of solid minerals is carried out under a liquidation project developed on the basis of the liquidation plan.

      2. The subsoil user is obliged to ensure the development, coordination, examination and approval in accordance with the land legislation of the Republic of Kazakhstan and the legislation of the Republic of Kazakhstan on architectural, urban planning and construction activities in the Republic of Kazakhstan of a project of work to eliminate the consequences of the extraction of solid minerals no later than two years before the expiration of the license term.

      In case of abandonment of all or part of the mining site, the project for liquidation of the consequences of the extraction of solid minerals is developed, agreed upon, subject to examination and approval before such refusal, if the need to eliminate such consequences does not follow from the provisions of part five of this paragraph.

      If a licence for production of solid minerals terminates on other grounds, the person which subsoil use right is terminated shall be obliged to ensure the elaboration and approval of a project of liquidation of the consequences of production of solid minerals not later than eight months from the date of termination of the licence.

      Mitigation of the consequences of operations on production of solid minerals at a part of the production plot from which the subsoil user relinquished according to Article 220 of this Code shall be performed prior to such relinquishment. The performance of production operations or another use of the part of such a site in the period after completion of the liquidation and prior to its exclusion from the production licence is not allowed.

      If the use of a part of the production site, from which the subsoil user refused, was carried out without carrying out the operations provided for by the production license, and without disturbing the earth's surface (the bottom of water bodies), liquidation work on the part of the production site is not required. In this case, an inspection report is drawn up confirming the absence of the need for liquidation work, which is signed by the persons specified in paragraph 4 of this article.

      3. A person which subsoil use right is terminated at a production site is obliged to commence the liquidation of the consequences of production operations within a period not later than eight months from the date of such termination. During this period, this person is entitled to take the extracted solid minerals from the territory of the subsoil site. Upon the expiration of eight months after the licence is terminated, the solid minerals that have not been taken from the territory of the production site are considered as included in the subsoil and are subject to liquidation according to this Article.

      4. Elimination of the consequences of mining operations at the production site (its part) is considered completed after the signing of the act of liquidation. The liquidation act is signed by a commission created by the relevant local executive body of a region, city of republican significance or the capital consisting of its representatives and representatives of authorized state bodies in the field of environmental protection, industrial safety, a state body in the field of sanitary and epidemiological welfare of the population, and a subsoil user (a person, the right for the subsoil use of which has been terminated, if any). If the liquidation is carried out on a land plot that is in private ownership, permanent or long-term temporary paid land use, the act of liquidation is also signed by the owner of the land plot or land user.

      5. The signing of the act of liquidation of the consequences of operations for the extraction of solid minerals (the inspection report) is the basis for entering the relevant information into the unified cadastre of the state subsoil fund for the subsequent granting of the right to use subsoil to other persons.

      6. The provisions of this Article shall not apply in the event of the termination of the subsoil use right at a production site or its part where production operations that require liquidation of their consequences have not been performed. In the event of performance of exploration operations at such a site, the liquidation of their consequences shall be carried out according to Article 197 of this Code.

      Footnote. Article 218 as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 02.01.2021 № 401-VI (shall be enforced from 01.03.2021).

Article 219. Securing the fulfillment of obligations to mitigate the consequences of production of solid minerals

      1. A subsoil user is entitled to commence operations on production of solid minerals at the production plot subject to providing a security for the fulfillment of obligations to mitigate the consequences of such operations to the authorized body in the field of solid minerals.

      2. A security for the fulfillment of obligations of a subsoil user to mitigate the consequences of production operations may be provided in combination of any of its types provided for by this Code, subject to the following conditions: during the first third of the term of a production licence, the security in the form of a bank guarantee or pledge of a bank deposit shall be not less than forty percent of the total amount of the security, during the second third - not less than sixty percent, and in the remaining period - one hundred percent.

      If the mitigation is planned to be carried out according to the liquidation plan drawn up according to part two of paragraph 1 of Article 217 of this Code for two or more subsoil sites, the subsoil user is entitled to provide general security for the fulfillment of obligations to liquidate the consequences of subsoil use at these sites.

      3. The amount of security must cover the total estimated cost of work to eliminate the consequences of mining operations and operations planned for the next three years from the date of receipt of the last positive conclusions of the industrial safety review and the state environmental expertise of the liquidation plan.

      The security amount is subject to final recalculation according to the cost estimate provided for by the project of liquidation works.

      The cost of liquidation works shall include administrative and management costs, as well as expenses for:

      dismantling and removal of technological equipment, buildings and structures located at the site(s);

      closure of the mine (shaft, gallery, quarry and the like), objects of location of technogenic mineral formations (if any);

      disposal of harmful substances and materials (if any);

      reclamation of disturbed lands;

      restoration of river beds, streams and watercourses (if any);

      monitoring of the quality of surface and underground waters, air, soil and vegetation.

      4. Upon termination of a mining license, the amount of security, with the consent of the authorized body in the field of solid minerals, may be reduced in proportion to the cost of a part of the liquidation work performed at the subsoil plot and accepted in the manner prescribed by paragraph 4 of Article 218 of this Code. The authorized body in the field of solid minerals notifies the person who issued the security of the reduction in the amount of the security within five working days from the date of receipt of the application from the subsoil user.

      It is forbidden to reduce the amount of security after termination of the licence for production of solid minerals, if as a result of this reduction the remaining amount of the security does not cover the expenses incurred for the non-completed liquidation works, provided for in the cost estimate of the liquidation works project.

      5. Operations on production of solid minerals, the liquidation of which consequences is not secured according to the requirements of this Code, are prohibited.

      Footnote. Article 219 as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 02.01.2021 № 401-VI (see Article 2 for the enforcement procedure).

Article 220. Relinquishment of a site for production of solid minerals

      1. At any time prior to the expiry of a licence for production of solid minerals, the subsoil user is entitled to relinquish the entire production site or its part by having notified the competent authority in writing of such relinquishment.

      In case of relinquishment of a part of the production site, the production site remaining in use shall comply with the provisions of Article 19 of this Code.

      2. An application for premature relinquishment of all or a part of the production site shall contain a reference to the territory of the subsoil site being subject to relinquishment.

      The application shall be accompanied by:

      1) certificate on mitigation of the consequences of production at the entire production site or its part, which the subsoil user relinquishes;

      2) a description of the territory of the subsoil site which the subsoil user relinquishes, with calculations (size) of the area and geographical coordinates of the corner points;

      3) a description of the territory of the production site formed after the relinquishment of a part of the subsoil site, with calculations (size) of the area and the geographical coordinates of the corner points, with an enclosed map of the location of the site, drawn at a scale providing visibility, a survey (situational) scheme, as well as a topographic map of the surface.

      3. The relinquishment of a part of production site entails the reissue of the production licence.

      4. The relinquishment of a part or all of the production site is the basis for entry of information regarding the relevant subsoil site (or its part) into the unified cadastre of the state subsoil fund as about a site (or its part) that may be provided for conducting operations on production of solid minerals.

Article 221. Liability for breach of obligations under a licence for production of solid minerals and its revocation

      1. Breach of the obligations set out by the licence for production of solid minerals entails a liability of the subsoil user in the form of a penalty or revocation of a licence.

      2. A penalty is charged for breach of the obligation to ensure a minimum share of local content in works and services used at performance of production operations, as well as for violation of the obligation to finance the Kazakhstan personnel training and (or) the obligation to finance research, scientific technical and (or) development works.

      Payment of the penalty for the obligation breach terminates the main obligation, which performance is provided for in the relevant calendar year.

      A penalty for breach of the obligation to ensure a minimum share of local content in works and services used at performance of production operations is charged in the amount of thirty percent of the cost of works and services related to the unfulfilled volume of obligations.

      A penalty for a failure to fulfill obligations to finance the Kazakhstani personnel training and to finance research, scientific technical and (or) development works shall be charged in the amount of the sum of the unfulfilled obligation.

      3. A licence for production of solid minerals shall be subject to revocation by the competent authority if one of the following grounds exists:

      1) a violation of the requirements of paragraph 1 of Article 44 of this Code, which caused a threat to national security;

      2) breach of obligations to pay subscription bonus, fee for use of land plots (rental payments) and (or) the obligations regarding annual minimum expenses for operations on production of solid minerals.

      4. If the breach is detected, the competent authority shall notify the subsoil user of it in writing.

      5. In the event of infringement provided for in sub-paragraph 1) of paragraph 3 of this Article, this breach shall be subject to elimination within not more than one year by restoring the pre­infringement situation and, if it is impossible to restore it, by performing other actions for the transfer of the objects linked to subsoil use right upon the permit of the competent authority.

      In the event of an infringement provided for in sub-paragraph 2) of paragraph 3 of this Article, the subsoil user is obliged to eliminate the violation within three months from the date of the notification receipt from the competent authority.

      The subsoil user shall notify the competent authority in writing of the breach elimination with the documents confirming such removal within the time limit provided for by this paragraph.

      In the event of failure to eliminate the breach within the established time limit, the competent authority shall revoke the licence according to paragraph 6 of this Article.

      6. The licence is revoked by the competent authority by sending a written notice to the subsoil user about the revocation of the licence.

      The license expires after three months from the date of receipt by the subsoil user of a license revocation notice.

      7. The subsoil user may appeal against the licence revocation under the procedure stipulated by the legislation of the Republic of Kazakhstan, within fifteen business days from the date of receipt of the licence revocation notice. In the period of such challenge, the period specified in paragraph 6 of this Article shall be extended until the decision made on the results of the challenge comes into effect.

      8. The revocation of a licence is not allowed if the failure to perform or improper performance of the obligations that served as the basis for revocation of the licence took place because of force majeure, that is extraordinary and unavoidable circumstances (spontaneous phenomena, military actions, etc.). Such circumstances do not include the absence of technical and (or) financial resources of a subsoil user, if the required goods, works or services are not available on the market, as well as the imposition of an administrative penalty.

      9. A person deprived of a production licence according to this Article shall immediately cease subsoil use operations and proceed with the maintenance of a subsoil site in a safe state according to the liquidation plan.

      The revocation of a licence for production of solid minerals constitutes the ground for entry of information on the relevant subsoil plot into the unified cadastre of the state subsoil fund.

Chapter 29. Definition of retention status and the grounds for granting it

Article 222. The concept of retention status and the grounds for its granting

      1. The retention status is recognized as a special legal regime for a subsoil plot under a license for the extraction of solid minerals, which provides for the right of the subsoil user not to start or suspend the extraction of solid minerals in the specified plot (or part thereof) on the terms and in the manner provided for by this Code.

      The provisions of this chapter can be applied at any time during the term of the license for the extraction of solid minerals.

      2. The assignment of a retention status to a subsoil plot exempts the subsoil user for the period of the retention status validity from the discharge of duty provided for by Article 210 of this Code, as well as related reporting obligations.

      The assignment of the retention status of a subsoil plot part under a mining license entails a proportional decrease of a subsoil user obligations, provided for by subparagraph 2) of Article 208 of this Code.

      3. The retention status is assigned for a period of up to five consecutive years with the possibility of its extension for a subsequent term of up to five years. The aggregate term of the retention status, taking into account its extension in relation to the subsoil plot under the license for the extraction of solid minerals, cannot exceed ten years.

      4. The assignment of the retention status is confirmed by issuing the re-issued mining license to the subsoil user, indicating the area of the subsoil plot where the retention status applies, and the period of validity of such status.

      5. The retention status is assigned if there is any of the following grounds:

      1) extraction of identified mineral resources is unprofitable for the subsoil user due to unfavorable market conditions and tin the presence of reasonable grounds to believe that such mining may become profitable in the next five years;

      2) the lack of technology that allows the extraction of solid minerals in accordance with the requirements of environmental safety;

      3) the presence of insuperable force, that is, extraordinary and unavoidable circumstances under given conditions (natural catastrophe, military actions, etc.);

      4) the entry into force of the court decision on the application of the rehabilitation procedure regarding subsoil user.

      Footnote. Article 222 as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 02.01.2021 № 401-VI (shall be enforced from 01.03.2021).

Article 223. Procedure for granting retention status

      1. The retention status is assigned at the request of the subsoil user or the rehabilitation manager.

      2. The application shall indicate and describe the circumstances that are the basis for the subsoil user to apply for the assignment of the retention status.

      3. Application shall be attached by:

      1) documents confirming the circumstances provided for in sub-paragraphs 1 - 4) of paragraph 5 of Article 222 of this Code;

      2) the work program approved by the subsoil user.

      4. The competent authority shall consider the application and in the absence of grounds for refusing to assign retention status provided for in sub-paragraphs 1), 2) and 4) of paragraph 1 of Article 224 of this Code, and also after agreeing on the work program within ten business days from the date of the application receipt sends the applicant notification of the need to submit a conservation project.

      The conservation project is developed in accordance with the environmental permit and submitted by the applicant to the competent authority no later than four months from the date of notification. The applicant has the right to apply to the competent authority for an extension of the specified period with justification for the need for such an extension.

      The competent authority shall extend this period for a period not exceeding four months from the date of expiry of the period specified in part two of this paragraph, if the need for such an extension is caused by circumstances beyond the control of the applicant.

      5. The competent authority assigns a retention status to the extraction site (its part) and issues a renewed license to the subsoil user no later than five business days from the date of the conservation project submission developed in accordance with the procedure provided for in Article 226 of this Code. The license, reissued in connection with the assignment to the mining site (its part) of the retention status, indicates the territory of this plot (its part) with the retention status.

      Footnote. Article 223 as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 02.01.2021 № 401-VI (shall be enforced from 01.07.2021).

Article 224. Refusal to grant retention status

      1. The competent authority refuses to assign to the mining site (its part) under a mining license for solid minerals the retention status if one of the following grounds exists:

      1) the application or the documents attached to it do not comply with the requirements provided for by this Code;

      2) Required by this Code documents are not attached to the application;

      3) the applicant’s failure to comply with the deadline for submitting to the competent authority a conservation project developed in accordance with the procedure provided for in Article 223 of this Code;

      4) the justifications provided by the subsoil user and the submitted documents are insufficient to confirm the existence of circumstances that constitute the ground for assigning the production site (its part) of the retention status to the production plot (its part).

      2. The refusal to assign a retention status to the exploration site (its part) shall be made in writing, reasoned and issued to the applicant within the time limit stipulated for the assignment of the retention status.

      3. The competent authority shall notify the applicant of the refusal to assign to the production site (its part) the retention status within two business days from the date of the decision made to refuse.

      4. A refusal to assign a retention status to a mining site (its part) may be appealed by the applicant in accordance with the legislation of the Republic of Kazakhstan no later than ten business days from the date of the applicant notification of the refusal.

      5. The refusal to assign to the extraction site (or part thereof) the retention status does not deprive the applicant of the right to reapplication.

Article 225. Work program on retention status

      1. The work program is a document developed by a subsoil user in order to remove a extraction site (its part) from the retention status and resume the mining operations thereon.

      2. Work program contains a description and timeline of:

      1) conservation measures at the extraction site (its part), to which the retention status is assigned;

      2) measures taken by the subsoil user to remove the extraction site (its part) from the retention status and the resumption of mining operations;

      3) social and economic support measures that the subsoil user undertakes to take up in respect of workers employed in the extraction site (its part), to whom is assigned the retention status (transfer to another job (other area of the work), retraining with a purpose for training new specialties (professions), advanced training and others).

      3. Instructions for developing a work program on retention status shall be approved by the competent authority.

Article 226. Conservation of subsoil plot

      1. Conservation of a solid minerals production site is a set of measures taken during the temporary cessation of mining operations in the subsoil area in order to ensure that production facilities and other facilities can be brought to a condition suitable for their future operation when resuming mining operations, as well as reducing the harmful effects of hazardous production factors and the prevention of emergency situations.

      2. Conservation of a subsoil plot is carried out in accordance with a conservation project developed on the basis of a work program agreed by the subsoil user with the competent authority.

      3. The conservation project is developed in accordance with the environmental permit and is subject to agreement with the authorized body in the field of industrial safety.

      4. Design and implementation of conservation is carried out by the subsoil user.

      5. The conservation works are considered completed after the signing of the conservation act by the subsoil user and the commission set up by the competent authority from representatives of the authorized bodies in the field of environmental protection and industrial safety, as well as the owner of the land plot or the land user, if the conservation is carried out on a land plot owned privately, permanent or long-term temporary paid land use.

      Footnote. Article 226 as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 02.01.2021 № 401-VI (shall be enforced from 01.07.2021).

Article 227. Conditions for retention status

      1. When the retention status is assigned to extraction site (its part), the production period for this subsoil plot (its part) is extended for the entire validity period of this status.

      2. The subsoil user is obliged to use the subsoil plot that is in the retention status in accordance with the work program.

      3. In the subsoil plot with the retention status, the subsoil user may conduct exploration of the resources of solid minerals, on condition that such exploration is provided for by the program of work.

      4. excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 02.01.2021 № 401-VI (shall be enforced from 01.03.2021).
      Footnote. Article 227 as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 02.01.2021 № 401-VI (shall be enforced from 01.03.2021).

Article 228. Extension of retention status

      1. The retention status is extended at the request of the subsoil user, submitted before the end of the retention status primary term.

      2. The retention status is extended in the order provided for assigning the retention status to the subsoil plot. When extending the retention status, the project of conservation of the subsoil plot is not drawn up.

      3. In the case of submission by the subsoil user of an application for extension of the retention status, the retention status continues to apply to the subsoil plot until the renewed license is issued to the subsoil user with an indication of the extended retention period.

      Calculation of the retention status extension period starts from the day following the last day of the previous term of the retention status.

Article 229. Termination of retention status

      1. The retention status validity terminates upon expiration of the term for which it was assigned, or early upon the request of the subsoil user.

      2. An application for early termination of the retention status is submitted by the subsoil user to the competent authority in the case when the circumstances that were the basis for the assignment of the retention status ceased to exist.

      3. Termination of the retention status constitutes the ground for renewal of the mining license and application to the subsoil user of the requirements of subparagraph 2) of Article 208 of this Code in full volume.

Article 230. Termination of retention status at the request of the competent authority

      1. The competent authority may at any time after six months from the date of assignment of a retention status to a subsoil plot to request the subsoil user to submit documents confirming that the circumstances that were the basis for assigning retention status continue to exist.

      The subsoil user is obliged to submit these documents no later than forty business days from the date of receipt of the notification. The applicant may apply to the competent authority for the extension of the specified period with justification for the need for such an extension. The competent authority may extend this period for a period not exceeding twenty business days, if the need for such an extension is caused by circumstances beyond the control of the subsoil user.

      2. If, after reviewing the submitted documents, the competent authority determines that the circumstances that formed the basis for assigning the retention status ceased to exist or the documents were not submitted within the specified period, the competent authority notifies the subsoil user of the need to apply for termination of the retention status and resumption of operations on the extraction of solid minerals in the area of the subsoil, which is in the status of retention.

      In this case, the application for termination of the retention status must be submitted by the subsoil user no later than twenty working days from the date of receipt of the notification from the competent authority.

      If within the specified period the subsoil user does not apply for termination of the retention status, the competent authority withdraws the mining license in the way provided for in paragraph 6 of Article 221 of this Code.

      Footnote. Article 230 as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 02.01.2021 № 401-VI (shall be enforced from 01.03.2021).

Chapter 30. PRODUCTION OF COMMONLY OCCURRING MINERALS

Article 231. Relations arising at production of commonly occurring minerals

      1. The provisions of this chapter apply in cases of mining only the widespread minerals.

      2. The provisions of Chapter 28 shall apply to relations arising from operations for the extraction of exclusively common minerals, to the extent that they do not contradict the provisions of this Chapter, with the exception of subparagraph 9) of paragraph 3 of Article 204, Articles 212, 213, parts two and three of paragraph 3 Article 215 of this Code. At the same time, regulation and state control over operations for the extraction of exclusively common minerals and control over compliance with the conditions of licenses for the extraction of common minerals are carried out by the relevant local executive body of the region, city of republican significance, the capital.

      If the territory of a site for extraction of common minerals is located in two or more regions of the Republic of Kazakhstan, regulation and state control over operations for the extraction of common minerals and control over compliance with the terms of licenses for the extraction of common minerals are carried out by the local executive body of the region that accounts for most of the territory of the mining site.

      Footnote. Article 231 as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 02.01.2021 № 401-VI (shall be enforced from 01.03.2021).

Article 232. Production of commonly occurring minerals for entrepreneurial purposes

      1. Extraction of exclusively widespread minerals for entrepreneurial purposes is carried out under a license to extract widespread minerals.

      2. Under the license for the extraction of widespread minerals, its holder has the exclusive right to use a subsoil plot for the following operations:

      1) mining of widespread minerals;

      2) use of the plot space for the purpose of conducting mining operations, locating the mining and (or) mining and processing man-made mineral formations;

      3) exploration of the extraction site (operational exploration).

      Under the extraction of widespread minerals, the set of activities aimed and directly related to the separation and extraction of widespread minerals from their deposits are understood.

      3. An application for issuing a license for the extraction of common minerals is submitted to the local executive body of the region. The consideration of the application and the issuance of a license are carried out by the local executive body of the region, city of republican significance, the capital in accordance with the provisions of Chapter 28 of this Code, taking into account the fact that, in order to comply with the requirements of paragraph 4 of this Article, the conclusion of the territorial subdivision of the authorized body for the study of subsoil is additionally attached to the application, confirming the absence in the declared area of ​​subsoil resources of solid minerals that are registered with the state and are not common minerals.

      If the territory of the subsoil plot requested by the applicant for use is located in the territories of two or more regions, cities of republican significance, the capital, an application for issue of license to extract common minerals is submitted to the local executive body of the region within which most of the territory of declared subsoil plot is located.

      4. Issue of a license for extraction of widespread minerals is prohibited, except for the cases provided for by paragraph 2 of Article 203 of this Code, in areas with resources or with prospects for solid mineral resources other than widespread minerals.

      Footnote. Article 232 as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 02.01.2021 № 401-VI (shall be enforced from 01.03.2021).

Article 233. Content of a licence for production of commonly occurring minerals

      1. A license to extract the widespread minerals, apart from the information and conditions specified in Article 31 of this Code, shall contain the following conditions for subsoil use:

      1) the obligation to pay a subscription bonus and a fee for use of land plots (rental payment) at the amount and under the procedure set out by the tax legislation of the Republic of Kazakhstan;

      2) the size of the annual minimum costs of operations for the extraction of widespread minerals;

      3) the grounds for recalling the license for violation of its terms.

      2. The term of the license for extraction of widespread minerals is not more than ten consecutive years.

Article 234. Site for production of commonly occurring minerals

      1. The territory of common minerals mining site is determined by the results of exploration.

      2. The lower boundary of the common minerals mining site is located at a depth not lower than thirty meters from the lowest point of the earth’s surface of the subsoil plot.

Article 235. Annual minimum expenses at a site for production of commonly occurring minerals

      1. A subsoil user who holds a mining license for widespread minerals is obliged to comply with the requirements for annual minimum mining costs established by this article.

      2. Annual minimum costs for the mining of widespread minerals are established under a separate license in the following amounts:

      1160-time monthly calculation index for production at the area of up to five hectares;

      2300-time monthly calculation index for production at the area from five to eight hectares inclusive;

      120-time monthly calculation index for each additional hectare for production at the area of more than eight hectares.

      3. For the purposes of this article, the costs of extraction of common minerals under a separate license include expenses of the subsoil user for the following types of work:

      1) overburden removal, drilling and blasting and other works to extract commonly occurring minerals;

      2) displacement of the extracted commonly occurring minerals, rocks, rock mass, soil and upper soil layers within the production site;

      3) dumping and (or) storage of extracted widespread minerals;

      4) all works on the construction of the mine and creation of infrastructure at the mining site.

Article 236. Reporting of the subsoil user at performance of operations for production of commonly occurring minerals

      1. Under the license for the extraction of widespread minerals, the subsoil user is required to submit the following periodic reports:

      1) a report on the execution of license obligations;

      2) geological reports - in the case of exploration at the production site;

      3) a report on the extracted widespread minerals.

      2. The report provided for by sub-paragraph 1) of paragraph 1 of this article shall be submitted to the local executive body of the region, the city of republican significance, the capital in the manner determined by the authorized body in the field of solid minerals.

      The reports provided for by sub-paragraphs 2) and 3) of paragraph 1 of this article shall be submitted to the relevant territorial unit of the authorized body for the study of the subsoil in the manner determined by the authorized body for the study of the subsoil.

      Footnote. Article 236 as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 02.01.2021 № 401-VI (shall be enforced from 01.03.2021).

Article 237. Particularities of production of commonly occurring minerals for the purposes not related to entrepreneurial activity

      1. Owners of land plots and land users may extract for personal, household and other economic needs not related to entrepreneurial activities the commonly occurred minerals within the boundaries of their land plots.

      2. The widespread minerals in accordance with this article are extracted without the use of explosives, chemicals and poisonous substances.

      3. Commonly occurring minerals located within the boundaries of a land plot and used by land owners or land users for personal, household and other needs not related to entrepreneurial activities may not be alienated to another person.

      4. The use of subsoil by owners of land plots and land users in accordance with this article does not apply to subsoil use operations and is free of charge.

      5. The right to use subsoil by owners of land plots and land users in accordance with this article arises and terminates simultaneously with the right of ownership or the right of land use to a land plot, respectively.

      6. The right to use subsoil resources arising in accordance with this article is indivisible from the right to a land plot.

      7. Subsoil use in accordance with this article does not require obtaining permission, reporting or other documents that are mandatory for persons using the subsoil under a license or subsoil use contract.

Chapter 31. TRANSFORMATION OF SUBSOIL PLOTS FOR EXPLORATION AND PRODUCTION OF SOLID MINERALS

Article 238. Concept and types of transformation

      1. Transformation of subsoil plots provided for the exploration or extraction of solid minerals is a change in their territorial boundaries, produced by attaching one subsoil plot under one license to another subsoil plot (main plot) under another license or by separating one subsoil plot by one licenses of another plot (dedicated plot).

      2. Transformation of subsoil plots is allowed provided that the user (users) of the converted subsoil plots is (are) one person (one persons).

      3. Transformation of subsoil plots is carried out by the competent authority at the request of the subsoil user within one month from the date of filing the application.

Article 239. Consolidation of subsoil plots

      1. The subsoil plots may be consolidated in the case of one mining plot merger into another mining plot of solid minerals.

      2. Merger of one mining plot into another mining plot shall be carried out under the following conditions:

      1) the mining plot under merger has an adjacent boundary with the main mining plot;

      2) the main and merged mining plots are not assigned retention status either full or partial;

      3) the license for the mining plot under merger is issued later than the mining license for the main plot;

      4) there is a preliminary consent of the pledge holder to consolidation, if the subsoil use right under the mining license of the main or merged mining plot is burdened with a pledge;

      5) there are no unfulfilled obligations under the licenses of the main and merged mining plots.

      3. Validity of license for the main mining plot, with due regard to consolidation made, shall apply to the merged mining plot and the license of the merged mining plot shall be terminated. Merger of the mining plot into the main mining plot is made by amending the mining license for the main site.

Article 240. Allocation of the subsoil plot

      1.The subsoil plot is allocated in the following cases:

      1) allocations of a part of the subsoil plot under an exploration license;

      2) the allocation of part of the subsoil plot under a mining license.

      2. The subsoil plot is allocated under the following conditions:

      1) the subsoil plot, for which the allocation is made, does not have retention status;

      2) there is a preliminary consent of the pledge holder for the allocation, if the subsoil use right under the licence for the subsoil plot, for which the allocation is made, is encumbered with a pledge

      3) under the license for the subsoil plot for which the allocation is made, there are no unfulfilled obligations;

      4) the type of subsoil use operations in the allocated plot conforms to the type of subsoil use operations in the subsoil plot for which allocation is made.

      3. The allocation of a subsoil plot is made by amending the license for the subsoil plot for which the allocation is made, and issuing a separate license for allocated subsoil plot.

      4. The term of exploration license for the allocated subsoil plot is equal to the remaining term of exploration license for the subsoil plot for which a part of the lot was parcelled.

      5. The term of mining license for the allocated plot is determined by the duration of the remaining term of the mining license for the subsoil plot for which a part of the site was allocated.

      6. The transformation of subsoil plots by allocation of a plot entails revision and recalculation of the amount of obligations provided for in Articles 191 and 208 of this Code, in proportion to the size of the formed territories of subsoil plots.

Article 241. Application for the transformation of a subsoil plot

      1. Application for transformation of a subsoil plot shall be made in the form established by the competent authority.

      2. Application shall contain the following information:

      1) reference to the method of transformation;

      2) information about the subsoil user using transformed plots:

      for individuals - surname, first name and patronymic (if specified in the identity document) of the applicant, place of residence, citizenship, information on the identity documents of the applicant, information on the registration of the applicant as a taxpayer;

      for legal entities - name of the applicant, location, information on state registration as a legal entity and registration in the tax authorities, information about managers;

      3)reference to licenses and subsoil plots to be transformed.

      3. The application is submitted in the Kazakh and Russian.

      4. The application shall be accompanied by a document confirming the authority of the person acting on behalf of the applicant when submitting the application, if such person is appointed by the applicant.

      Documents attached to the application shall be executed in Kazakh and Russian. Copies of documents made in foreign language, attached to the application, are submitted with a translation into Kazakh and Russian the authenticity of which shall be notarized.

      5. The issue on transformation of licensed plots is considered by the competent authority within thirty calendar days from the date of submission of the application separately for each case of such conversion.

      6. The refusal of the competent authority to transform the subsoil plots shall be motivated and may be challenged by the applicant in the manner prescribed by the legislation of the Republic of Kazakhstan, within fifteen business days from the date of the notification of the refusal.

Chapter 32. AGREEMENT ON PROCESSING OF SOLID MINERALS

Article 242. Definition of an agreement on processing of solid minerals

      1. The agreement on the processing of solid minerals is a contract under which the Republic of Kazakhstan undertakes to give preferences to the holder of the right (rights) of subsoil use for the extraction of solid minerals, and the subsoil user on his own hook undertakes to invest in a project for the processing of solid minerals (processing agreement).

      The project for the processing of solid minerals is a set of measures involving the creation of new, expansion or modernization of existing facilities for the processing of solid minerals.

      2. On behalf of the Republic of Kazakhstan, the processing agreement is concluded by the competent authority.

      A processing agreement may be concluded for projects of solid minerals processing, the volume of investment of a subsoil user for which is not less than 7 000000 times the monthly calculation indexes established by the law on the republican budget for the relevant financial year and valid on the date of the agreement.

      3. The conclusion of a reprocessing agreement is not a condition for issuing a license to extract solid minerals.

      4. For one and the same project for the processing of solid minerals or a production facility, only one processing agreement may be concluded.

      Footnote. Article 242 as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 02.01.2021 № 401-VI (shall be enforced from 01.03.2021).

Article 243. Procedure for concluding an agreement on processing of solid minerals

      1. A subsoil user who intends to conclude a processing agreement submits an application to the competent authority in the form approved by it.

      2. The following is attached to the application:

      1) certificate of state registration (re-registration) of the subsoil user as a legal entity;

      2) a copy of the charter of the legal entity, certified by the signature of the head and the seal of the legal entity (if any);

      3) financial and economic model of the processing project;

      4) business plan for the processing project, drawn up in accordance with the requirements established by the competent authority;

      5) a draft agreement on the processing of solid minerals.

      3. The competent authority registers the application and notifies the applicant of the start date of negotiations, which cannot be later than one month from the date of receipt of the application.

      4. Negotiations on the part of the competent authority are carried out by a working group. The regulation on the working group and its composition are approved by the competent authority.

      5. The duration of negotiations cannot exceed six months. The results of the negotiations are documented in a protocol.

      6. The subsoil user has the right to refuse negotiations and conclusion of a processing agreement at any time by notifying the competent authority in writing.

      7. The draft processing agreement, agreed upon the results of the negotiations, is submitted to the competent authority for organizing the conduct of legal and economic expertise.

      In case of positive expert opinions, the competent authority sends the draft processing agreement for approval to the Government of the Republic of Kazakhstan.

      In case of negative conclusions of the examinations, the subsoil user finalizes the draft processing agreement in order to eliminate the remarks of the examinations.

      After elimination of the specified remarks the expertise are carried out again.

      8. Legal expertise is carried out by the Ministry of Justice of the Republic of Kazakhstan for compliance of the draft processing agreement with the requirements of the legislation of the Republic of Kazakhstan.

      To conduct a legal expertise of a draft processing agreement, the competent authority submits the following documents to the Ministry of Justice of the Republic of Kazakhstan:

      1) a draft processing agreement in the Kazakh and Russian languages, agreed on the results of the negotiations;

      2) the documents specified in subparagraphs 1) and 2) of paragraph 2 of this article;

      3) a copy of the protocol on the results of negotiations on the terms of the processing agreement.

      9. Economic expertise is carried out by the authorized body in the field of state planning to assess the economic efficiency and feasibility of concluding a processing agreement, the validity of the planned investments and costs of the subsoil user in the implementation of the processing project, the social significance of the project.

      To conduct an economic expertise of the draft processing agreement, the competent authority submits the following documents to the authorized body in the field of state planning:

      1) a draft processing agreement in the Kazakh and Russian languages, agreed on the results of the negotiations;

      2) documents specified in subparagraphs 3) and 4) of paragraph 2 of this article;

      3) a copy of the protocol on the results of negotiations on the terms of the processing agreement.

      10. The examinations provided for by this article are carried out within thirty calendar days from the date of receipt of the relevant documents necessary for the expertise.

      11. The draft processing agreement, which has received positive expert opinions, is sent for approval to the Government of the Republic of Kazakhstan within five working days from the date of the expert opinions.

      12. The processing agreement is subject to signing by the competent authority no later than five working days from the date of approval of its draft by the Government of the Republic of Kazakhstan.

      13. The processing agreement is considered concluded after it is signed by all parties.

      14. The processing agreement is subject to registration by the competent authority in the register of concluded processing agreements.

      Footnote. Article 243 as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 02.01.2021 № 401-VI (shall be enforced from 01.03.2021).

Article 244. Content of the agreement on processing of solid minerals

      1. Agreement on processing shall contain:

      1) the subject of the agreement;

      2) reference to the document on the basis of which the subsoil use right is granted for the extraction of solid mineral resources held by the subsoil user;

      3) investment and social obligations of the subsoil user;

      4) the type of investment preference (preferences) provided in accordance with the tax legislation of the Republic of Kazakhstan and the legislation of the Republic of Kazakhstan on entrepreneurship;

      5) the term of application of the provided investment preference;

      6) obligations for the decommissioning of industrial property created, expanded or upgraded in accordance with the agreement, its dismantling, disposal and reclamation of disturbed lands;

      7) liability for violation of the terms of the processing agreement.

      2. The law applicable to the processing agreement is the legislation of the Republic of Kazakhstan.

      3. The agreement on processing may provide for other conditions on the minimum costs of extraction and the obligations of the subsoil user to finance training, scientific research and design and experimental activities in the Republic of Kazakhstan than provided for by this Code and the license (licenses) for the extraction of solid minerals.

      Amendment or exclusion of these conditions entails a corresponding reissue of the license at the date of the execution of agreement on processing.

      4. The processing agreement may also contain other provisions determined by the parties.

      5. The agreement on processing may not contain provisions on the granting and termination of the right to use subsoil.

      6. The term of the reprocessing agreement may not exceed the term of the mining license provided for in such an agreement. If the agreement refers to two or more licenses for the extraction of solid minerals, then the term of the agreement ends at the latest date of expiration of the term of one of them.

      Termination of a license (all licenses) for the extraction of solid minerals, provided for in the processing agreement, shall terminate this agreement.

      7. Agreement on processing should be drawn up in the Kazakh and Russian languages. By agreement of the parties, the text of the processing agreement may also be translated into another language.

      8. To the relations on conclusion, execution and termination of an agreement on processing the civil legislation of the Republic of Kazakhstan is applied in cases not regulated by this chapter.

Article 245. Investment preferences under the agreement on processing of solid minerals

      1. Investment preferences are granted to a subsoil user conducting solid mineral mining operations, being a legal entity established in the Republic of Kazakhstan, when he implements a project to process solid minerals in the Republic of Kazakhstan, which is a priority investment project in accordance with the legislation of the Republic of Kazakhstan in the entrepreneurship area.

      2. Investment preferences are granted on the principles of reciprocity, which may provide for social and investment obligations of a subsoil user, including by:

      1) the creation and preservation of jobs for citizens of the Republic of Kazakhstan in the extractive and (or) processing industries;

      2) creation, expansion and (or) modernization of the processing industry;

      3) the volume and level of processing of solid minerals;

      4) the volume of products for sale as raw materials on the domestic market to persons who are subjects of entrepreneurial activity in accordance with the legislation of the Republic of Kazakhstan;

      5) financing of the programs of Kazakhstan educational institutions for the training of specialists in the scientific and technical area, the area of environmental protection and the area of applied sciences;

      6) financing of construction and (or) reconstruction of social and (or) cultural objects.

Article 246. Consequences of termination of the agreement on processing of solid minerals

      Termination of a reprocessing agreement that provides for a change or exclusion of the obligations of a subsoil user for the minimum costs of mining solid minerals and / or obligations to finance training, scientific and research, design and experimental activities for a mining license, entails the application of the license conditions in force prior to the conclusion of this agreement.

      Termination of the processing agreement also entails the termination of the granted investment preferences.

Article 247. Assignment of rights and obligations under the agreement on processing of solid minerals

      1. Assignment by the subsoil user of the rights and obligations under the processing agreement without a corresponding transfer of the subsoil use right under the license on the basis of which the said agreement is concluded is prohibited.

      2. Transfer of a subsoil use right under a license, on the basis of which an agreement on reprocessing has been concluded, entails an obligatory assignment of rights and obligations under this agreement.

Article 248. Encumbrance of rights under the agreement on processing of solid minerals

      1. Encumbrance of the rights under processing agreement, including a pledge, without encumbering a subsoil use right under a license on the basis of which the said agreement is concluded is not allowed.

      2. The encumbrance of a subsoil use right, including a pledge, under a license, on the basis of which a reprocessing agreement is concluded, entails the obligatory encumbrance of rights under this agreement.

Section X. USE OF SUBSOIL SPACE, ARTISANAL MINING, FINAL AND TRANSITIONAL PROVISIONS Chapter 33. OPERATIONS ON THE SUBSOIL SPACE USE

Article 249. Subsoil space use licence

      Under a license to use the subsoil space, its owner has the exclusive right to use a subsoil block in order to conduct one of the following subspecies of operations:

      1) placement and operation of underground storage facilities for oil and gas, gas and oil products at a depth below five meters from the earth's surface;

      2) placement and (or) operation of underground sites (facilities) for the storage or disposal of solid, liquid and radioactive waste, harmful toxic substances, discharge (injection) of waste, industrial and manufacturing waters into the subsoil;

      3) water injection into the subsoil for artificial replenishment of groundwater reserves, including the construction and (or) operation of underground facilities intended for these purposes;

      4) placement and (or) operation of facilities for the placement of man-made mineral formations of the mining and (or) mining and processing industries.

      Footnote. Article 249 as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 02.01.2021 № 401-VI (shall be enforced from 01.03.2021).

Article 250. Territories for the subsoil space use

      1. A license for the subsoil space use is issued for the use of a subsoil plot that does not contain a mineral deposit or contains insignificant mineral resources other than widespread minerals.

      2. Issue of a license for the subsoil space use is prohibited:

      1) in the cases provided for by paragraph 2 of Article 25 of this Code;

      2) on the territory of a subsoil plot that is in use with another person for conducting exploration or mining operations or operations for the use of subsoil space;

      3) on the territory of the subsoil plot where mitigation of the consequences of exploration or mining operations is being liquidated;

      4) on subsoil plots with identified mineral resources or prospects thereof, with the exception of widespread minerals;

      5) on the territory of the plot of drinking and groundwater.

Article 251. Application for issue of a subsoil space use licence

      1. A person interested in obtaining a license for the use of a subsoil space shall submit to the authorized body for the study of subsoil an application in the form established by it.

      2. Application shall contain the following information:

      1) for individuals–surname, first name and patronymic (if specified in the identity document) of the applicant, place of residence, citizenship, information on identity documents of the applicant;

      for legal entities - the name of the applicant, location, information on state registration as a legal entity (extract from the trade register or other legalized document certifying that the applicant is a legal entity under the laws of a foreign state);

      2) an indication of the territory defining the relevant subsoil plot, which the applicant asks for use;

      3) reference to the period of use at the request of subsoil plot;

      4) indication of the purpose of the subsoil space use in article with Section 249 of this Code.

      3. The documents attached to the application are:

      1) copies of the documents confirming the information provided for in subparagraph 1) of paragraph 2 of this article;

      2) document confirming the authority of the person acting on behalf of the applicant when submitting the application, if such person is appointed by the applicant;

      3) the geological report in the form determined by the authorized body for subsoil study, containing the characteristics of the object of the underground structure, the characteristics of its insulation, the type of rocks, the depth of occurrence and the effective thickness of the reservoir, its area, the porosity coefficient, the characteristics of the underlying and overlapping water resistance, the speed of natural flow of underground water, qualitative and quantitative indicators, mining engineering, special engineering geological, hydrogeological and ecological conditions of placement, storage and discharge;

      4) characterization of harmful, toxic substances, solid and liquid wastes, waste and industrial waters, indicating the name of the product, technical production or the process in which it is formed, its physical characteristics, full chemical composition, content of toxic components, fire hazard, explosion hazard, solubility, compatibility with other substances during storage, the main polluting radionuclides, their activity, as well as the characteristics of the transportation system.

      4. Copies of the documents attached to the application shall be notarized.

      5. The application and the documents attached to it shall be made in the Kazakh and Russian languages. If the application is submitted by a foreigner or a foreign legal entity, the documents attached to the application can be drawn up in another language with a mandatory attachment to each document of translation into Kazakh and Russian languages, whose loyalty is certified by a notary.

      6. The time of filing an application is determined by the date and time of receipt of the application to the authorized body for the study of the subsoil and is subject to registration.

      7. Information on the submitted application shall be posted on the Internet resource of the authorized body for the study of the subsoil within two business days from the date of filing the application and contain:

      1) name (surname, first name, patronymic (if indicated in the identity document) of the applicant;

      2) coordinates of the territory determining the subsoil plot, which the applicant requests for use;

      3) date and time of the application receipt.

Article 252. Consideration of an application for a licence for the subsoil space use

      1. The authorized body for the study of subsoil proceeds to the consideration of the application and the attached documents within three business days from the date of receipt.

      In the process of reviewing the application, the authorized body for the study of the subsoil organizes the state examination of the geological report attached to the application. The state expertise of the geological report is carried out within two months by the state commission for the examination of the subsoil in the manner determined by the authorized body for the study of the subsoil. This period may be extended by the state commission for the examination of the subsoil for the period necessary for carrying out additional studies, submitting the necessary materials and eliminating preliminary remarks and suggestions from members of the commission, but for no more than six months. The negative conclusion of the state examination of the geological report is the basis for the refusal to issue a license to use the subsoil space.

      In the case of a positive conclusion of the state examination and in the absence of grounds for refusing to issue a license for the use of the subsoil space, provided for in sub-paragraphs 1) - 7) of paragraph 1 of Article 254 of this Code, the authorized body for the study of subsoil within three business days from the date of the state commission on examination of the subsoil positive conclusion sends to the applicant a notice of the need to prepare a project for the exploitation of the subsoil space and a liquidation plan, as well as for conducting expert examinations on them harmonization provided for in this chapter.

      Positive conclusions of examinations and coordination of the project for the exploitation of the subsoil space and the liquidation plan shall be submitted by the applicant to the authorized body for subsoil study no later than one year from the date of the notification provided for in part three of this paragraph.

      The applicant may apply to the authorized body for the study of the subsoil for the extension of the specified period with justification for the need for such an extension. The authorized body for the study of subsoil extends this period for a period not exceeding six months from the date of expiry of the period specified in part four of this paragraph, if the need for such an extension is caused by circumstances beyond the control of the applicant.

      2. The authorized body for the study of subsoil issues to the applicant a license to use the subsoil space within five business days from the date of submission of positive conclusions from examinations of the project for the exploitation of the subsoil space and the liquidation plan subject to the deadlines provided for in paragraph 1 of this article.

      3. The issue of a license to use the subsoil space is the basis for granting the subsoil user by the local executive body of the region the right of land use rights to the land plot in accordance with the land legislation of the Republic of Kazakhstan.

      4. For the purposes of this article, the preparation, submission and expertise of a liquidation plan is required in cases provided for in Article 260 of this Code.

Article 253. Priority of issue of subsoil space use licences

      1. Applications for the issue of licenses for the use of the subsoil space submitted to the authorized body for the study of the subsoil, including the same territory, are considered in the order of their receipt.

      2. The next application is considered only after a decision is taken to refuse to issue a license for the previous application considered.

      Consideration of the next application begins after ten business days from the date of the decision to refuse to issue a license for the previous application considered.

      If the decision to refuse was appealed by the applicant to the court, the question of the consideration of the next application is decided by the authorized body for the study of the subsoil after the court decision enters into force.

      3. A license for the use of a subsoil space is issued to an applicant whose application is the first among the considered applications that meets the requirements of this Code.

      4. According to the applications received after the application for which the decision to issue a license was taken, a decision is taken to refuse to issue licenses.

Article 254. Refusal to issue a subsoil space use licence

      1. The authorized body for the study of the subsoil refuses to issue a license to use the subsoil space in the presence of one of the following reasons:

      1) the application or the documents attached to it do not comply with the requirements provided for by this Code;

      2) required by this Code documents are not attached to the application;

      3) the requested subsoil plot or its part relates to a subsoil plot that is in use by another person under a license to use the subsoil space;

      4) the requested subsoil plot does not meet the requirements of paragraph 1 of Article 250 of this Code;

      5) the requested subsoil plot is fully or partially located in the territories specified in paragraph 2 of Article 250 of this Code;

      6) the issue of a license entails a threat to national security;

      7) in accordance with the conclusion of the examination of the geological report attached to the application, it has been established that according to its geological and (or) geotechnical characteristics the requested subsoil plot is not suitable for conducting operations on the use of the subsoil space for the purposes specified in the application;

      8) if the applicant fails to comply with the deadline for submitting to the authorized body for the study of the subsoil of the required positive conclusions of examinations and approval of the project for the exploitation of the subsoil space and the liquidation plan.

      2. Refusal to issue a license shall be made in writing, reasoned and issued to the applicant within the time limits provided for the consideration and issue of the license.

      The refusal to issue a licence under sub-paragraph 6) of paragraph 1 of this Article shall be made without specifying the grounds serving as the basis for such a refusal.

      Refusal to issue a license may be appealed by the applicant in accordance with the legislation of the Republic of Kazakhstan no later than ten business days from the date of the decision to refuse.

      3. Refusal to issue a license does not deprive an applicant of the right to re-submit an application.

Article 255. Content of a subsoil space use licence

      A license to use the subsoil space besides the information and conditions specified in Article 31 of this Code shall contain the following conditions for the use of subsoil resources:

      1) the obligation to pay the subscription bonus and pay fees for the use of land plots (rental payments) in the amount and manner established by the tax legislation of the Republic of Kazakhstan;

      2) the target purpose of the use of the subsoil space in accordance with Article 249 of this Code;

      3) grounds for recall of a licence for breach of obligations.

Article 256. Term of a subsoil space use licence

      1. The term of a license for the use of subsoil space cannot exceed twenty-five consecutive years.

      The license period may be extended at the request of the subsoil user for a period not exceeding the initial term of the license.

      The number of renewals of the license is not limited.

      2. An application for renewal shall be submitted to the authorized body for the study of the subsoil in the form approved by it no earlier than one year before the expiration of the license.

      If during the consideration of the application for renewal of a license has expired, the license continues to be valid during the period of such consideration. The calculation of the term of renewal of a license begins on the day following the end of the previous term.

      3. The term of the license for the use of subsoil space cannot be extended in the event of:

      1) if the announced extension period does not comply with the provisions of paragraph 1 of this article;

      2) breach of the deadline for submission of an application for the renewal of a license provided for by paragraph 2 of this article;

      3) if there are breaches of the license terms not eliminated yet.

Article 257. Project for exploitation of subsoil space

      1. The project document for the use of subsoil space is a project for the exploitation of a subsoil space, which defines the conditions for the use of the subsoil space.

      2. The project for the exploitation of the subsoil space, as well as the changes made to it, are subject to sanitary and epidemiological expertise and coordination with the authorized body in the field of industrial safety. The subsoil user has the right to carry out operations on the use of subsoil space only in case of obtaining an appropriate environmental permit, a positive conclusion of the sanitary and epidemiological examination and agreement on the project for exploiting the subsoil space or, accordingly, changing it.

      3. The instruction for drawing up a project for the exploitation of a subsoil space is developed and approved by the authorized body for the study of the subsoil in coordination with the authorized body in the field of environmental protection.

      Footnote. Article 257 as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 02.01.2021 № 401-VI (shall be enforced from 01.07.2021).

Article 258. Procedure for performance of subsoil space use operations

      1. A subsoil user who holds a license to use a subsoil space is required to submit reports on the operation of an underground structure to the authorized body for the study of subsoil in the manner and time provided for by this Code.

      2. All works on the use of subsoil space shall be documented. The documentation should contain a description of the work necessary for reliable study and subsequent cultivation of the subsoil site.

      3. When conducting operations on the use of subsoil space, the subsoil user is obliged to ensure:

      1) optimality and safety of the applied technical facilities;

      2) protection of the subsoil against the manifestations of hazardous man-made processes;

      3) reliable accounting during storage and (or) disposal of solid, liquid and radioactive waste, harmful toxic substances, discharge (injection) of waste, industrial and manufacturing water;

      4) reliability and safety of all primary and secondary geological information obtained in time of using subsoil space, including data from laboratory experiments and analyzes.

      4. The volume of extracted rock mass, soil and (or) soil moved during operations for the use of subsoil space is not limited if it meets the requirements of environmental and industrial safety.

      Extracted rock mass and soil can be used solely for the purpose of erecting and operating structures, devices and other objects that ensure the use of subsoil space.

      Footnote. Article 258 as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 02.01.2021 № 401-VI (shall be enforced from 01.03.2021).

Article 259. Mitigation of the consequences of subsoil space use

      1. Mitigation of the consequences of operations on the subsoil space use, other than the effects provided for in Article 260 of this Code, shall be carried out by reclaiming fault lands in accordance with the Land Code of the Republic of Kazakhstan.

      2. A person the subsoil use right of which is terminated in the relevant subsoil plot is obliged to proceed with liquidation within a period not later than eight months from the date of such termination. man-made mineral formations located on the territory of the subsoil space as a result of mining or ore-dressing production are recognized as included in the composition of the subsoil as their resources from the date of termination of the license and are subject to liquidation in accordance with this article.

      3. Mitigation of the consequences on a part of a subsoil space plot, which the subsoil user has refused in accordance with the provisions of Article 261 of this Code, shall be carried out before such a refusal. The use of such a part of the plot in the period after the completion of the liquidation and before excluding it from the license to use the subsoil space is not allowed.

      4. Liquidation of the consequences of operations on the use of subsoil space at the site of use of subsoil space (its part) is considered completed from the date of signing the act of liquidation. The liquidation act is signed by a commission created by the relevant local executive body of the region, city of republican significance or the capital consisting of its representatives and representatives of authorized state bodies for the study of subsoil, in the field of environmental protection, industrial safety, the state body in the field of sanitary and epidemiological welfare of the population, and the subsoil user (by a person whose subsoil use right has been terminated, if any). If the liquidation is carried out on a land plot that is in private ownership, permanent or long-term temporary paid land use, the act of liquidation is also signed by the owner of the land plot or land user.

      5. Completion of mitigation of the consequences of operations on the use of the subsoil space is the basis for entering relevant information into the unified cadastre of the state subsoil fund.

      Footnote. Article 259 as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 02.01.2021 № 401-VI (shall be enforced from 01.03.2021).

Article 260. Particularities of planning and maintaining works on elimination of consequences of certain operations on the subsoil space use

      1. Mitigation of the consequences of operations on the use of the subsoil space in order to locate and (or) operate facilities for the placement of man-made mineral formations of the mining or mineral processing industry is carried out in accordance with the liquidation project developed on the basis of the liquidation plan provided for by paragraph 3 of this article.

      2. The subsoil user is obliged to ensure the development and approval in accordance with the legislation of the Republic of Kazakhstan on architectural, city-planning and construction activities in the Republic of Kazakhstan on a project to eliminate the effects of the deployment and operation of objects of man-made mineral formations of the mining or mining and processing industry two years before expiration license.

      If the license for the subsoil space use has been terminated due to other reasons, the person whose subsoil use right is terminated is obliged to ensure the development and approval of the liquidation project no later than eight months from the date of the license termination.

      3. For the purposes of this article, the plan for mitigation of the consequences of the subsoil space use is a document containing a description of measures to maintain the subsoil plot use in a safe condition in the event of license revocation, liquidation of objects for placing man-made mineral formations of the mining or ore-dressing production, and an approximate cost of work on such liquidation.

      4. The liquidation plan is drawn up with the involvement of a person who has a license to perform work and provide services in the field of environmental protection, and is approved by the subsoil user. The liquidation plan is subject to an industrial safety expertise in accordance with the legislation of the Republic of Kazakhstan on civil protection, and after it is carried out, to a state environmental expertise in accordance with the environmental legislation of the Republic of Kazakhstan.

      5. The subsoil user is obliged to make changes to the liquidation plan, including making changes to the calculation of the cost of liquidation work, no later than three years from the date of receipt of the last positive conclusions of the industrial safety and state environmental expertise.

      6. The placement and (or) operation of objects of techno-genic mineral formations of mining or ore-dressing production, the elimination of the consequences of which is not provided for by the liquidation plan, which received positive conclusions from the industrial safety and state environmental expertise, are prohibited.

      7. The liquidation plan and an approximate calculation of the cost of liquidation of the effects of operations on the use of the subsoil space for the storage and disposal of man-made mineral formations of the mining and processing or mining production shall be drawn up in accordance with paragraph 4 of Article 217 of this Code.

      8. The subsoil user is entitled to begin operations to use the subsoil space to locate and (or) operate objects of man-made mineral formations of the mining or mineral processing industry, upon condition provided enforcement of obligations to eliminate the consequences of such operations.

      9. Ensuring of fulfillment of the obligations of a subsoil user under liquidation may be provided in any form provided for by this Code, with the compliance following conditions: during the first third of term of the license for the use of the subsoil space, the guarantee in the form of a second-tier bank guarantee or bank deposit shall be at least forty percent of the total amount of security, during the second third of the term - at least sixty percent, and in the remaining period one hundred percent.

      10. The amount of the security must cover the total estimated cost of work to eliminate the consequences of the operations performed and operations planned for the next three years from the date of receipt of the last positive conclusions of the industrial safety review and the state environmental expertise of the liquidation plan.

      The cost of these works shall include administrative and management expenses, as well as expenses:

      dismantling and removal of technological equipment, buildings and structures;

      on the closure of facilities for the placement of man-made mineral formations (storages, dumps and other locations);

      disposal of hazardous materials;

      for reclamation of disturbed lands;

      for restoration of the bed of river, streams and watercourses;

      for monitoring of the quality of surface and groundwater, air, soil condition and vegetation.

      11. The placement and (or) operation of the placing facilities for man-made mineral formations of the mining or mining and processing industry, the elimination of which is not ensured in accordance with the requirements of this Code, is prohibited.

      Footnote. Article 260 as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 02.01.2021 № 401-VI (shall be enforced from 01.07.2021).

Article 261. Relinquishment of the subsoil plot provided for the subsoil space use

      1. At any time before the expiration of the license for the use of a subsoil space, a subsoil user has the right to refuse the entire plot, in writing declaring such a refusal to the authorized body for the study of subsoil.

      2. In case of refusal of a part of a subsoil space plot, the subsoil space plot that remains in use shall comply with the provisions of Article 19 of this Code.

      3. Application for refusal of a part of a subsoil space plot shall contain an indication of the territory of the subsoil plot to be excluded from the license for the use of a subsoil space.

      The application shall be accompanied by:

      1) certificate on mitigation of the consequences of operations on the subsoil space use in the subsoil plot, a part of which is relinquished by the subsoil user;

      2) description of the territory of the subsoil plot, part of which the subsoil user refuses, with calculations (sizes) of the area and the geographic coordinates of the corner points;

      3) description of the territory of the subsoil space formed after the refusal of a part of the subsoil plot, with calculations (sizes) of the area and geographic coordinates of the corner points, attached map of the location of the plot, made on a scale, providing visibility, overview (situational) diagram, and surface topographic map.

      4. Refusal of a part of a subsoil space area entails re-issue of a license to use subsoil space.

      5. The refusal of a subsoil plot provided for the use of the subsoil space is the basis for entering information about the relevant subsoil plot into the unified inventory of the state subsoil fund.

Article 262. Revocation of a subsoil space use licence

      1. A license to use the subsoil space is subject to revocation by the authorized body for the study of subsoil in cases of violation of the license conditions provided for in Article 255 of this Code, as well as the prohibition of activities stipulated by the environmental legislation of the Republic of Kazakhstan.

      2. If a violation of the license conditions is detected, the authorized body for the study of the subsoil shall notify the subsoil user in writing.

      The subsoil user is obliged to eliminate the breach and notify the authorized body for the study of the subsoil in writing with the documents confirming the elimination of the violation, within three months from the date of receipt of the notification of the violation.

      In case of the failure to eliminate the breach within the prescribed period, the authorized body for the study of the subsoil shall revoke the license in accordance with paragraph 3 of this article.

      3. The license is revoked by the authorized body for the study of the subsoil by sending a written notice to the subsoil user about the revocation of the license.

      The license expires after three months from the date of receipt by the subsoil user of a license revocation notice.

      4. The subsoil user may challenge the revocation of the license in the procedure prescribed by the legislation of the Republic of Kazakhstan, within fifteen business days from the date of receipt of the notice of revocation of the license. During the period of such challenge, the time period specified in paragraph 3 of this article shall be extended until the entry into force of the decision made on the basis of the results of the challenge.

      5. License revocation is not allowed if failure to perform or improper performance of obligations constituting the ground for license revocation, occurred due to force majeure, that is, extraordinary and unavoidable circumstances under given conditions (natural phenomena, military actions, etc.). Such circumstances do not include the lack of technical and / or financial resources by the subsoil user or the absence of the necessary goods, works or services on the market.

      6. A person the license of which has been revoked in accordance with this article shall immediately cease subsoil use operations and begin work on maintaining the subsoil plot in a safe condition.

      7. The revocation of a license for the use of a subsoil space is the basis for entering information about the relevant subsoil plot into a single cadaster of the state subsoil fund.

Chapter 34. ARTISANAL MINING

Article 263. Artisanal mining licence

      1. Under an artisanal licence, its owner has the exclusive right to use a subsoil plot for operations on the artisanal mining of precious metals and precious stones at alluvial and man-made deposits (dumps and stockpiled waste from mining and metallurgy) carried out manually or using means mechanization and other low-power equipment, including stripping work, sand and soil washing operations, and other related works.

      The list of specified precious metals and precious stones is established by the Law of the Republic of Kazakhstan "On precious metals and precious stones".

      2. Only citizens of the Republic of Kazakhstan can be holders of licenses for artisanal mining.

      3. One person may have only one artisanal mining license.

      4. The transfer or encumbrance of a subsoil use right (an interest in a subsoil use right) under prospecting license is prohibited.

Article 264. Territories for artisanal mining

      1. A license for artisanal mining is issued on the territory determined by the local executive bodies of the regions in coordination with the territorial bodies of the authorized body in the field of environmental protection, territorial units of the authorized body for the study of mineral resources.

      2. Artisanal mining licenses are not issued for:

      1) specially protected natural territories with the status of a legal entity and their protected zones;

      2) the territory of the lands for health-improving, recreative, historical and cultural purposes;

      3) the territory of land for the needs of space activities, defense and national security;

      4) territories of residential places and territories adjacent to them at a distance of one thousand meters;

      5) land territories intended for burial grounds, graves and cemeteries, and territories within which underground structures are located that are not related to the exploration and mining of mineral resources;

      6) territories of geological and mineralogical state natural reserves.

      3. Artisanal mining on land plots owned by private owners or land users, as well as on the territory of subsoil plots used by other persons, shall be carried out only with their consent.

Article 265. issue of an artisanal mining licence

      1. A person interested in obtaining a license for artisanal mining, submits to the local executive body of the region a written application in the form approved by the authorized body in the field of solid minerals.

      2. Application shall contain the following information:

      1) surname, name, patronymic (if indicated in the identity document) of the applicant, place of residence, data on identity documents of the applicant;

      2) reference to the territory defining the area of prospecting, which the applicant asks to provide for use, in scale with the geographic coordinates of the corner points and an indication of the total area.

      3. The documents attached to the application are:

      1) copies of the documents confirming the information provided for in subparagraph 1) of paragraph 2 of this article;

      2) excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 02.01.2021 № 401-VI (effective from 01.03.2021);

      3) a document confirming the authority of the person acting on behalf of the applicant when submitting the application, if such a person is appointed by the applicant;

      4) a document approved by the applicant and containing a list of the means of mechanization and equipment that are planned to be used during the prospecting, as well as a description of the types and methods of the prospecting activities that are planned to be carried out at the prospecting plot;

      5) the consent of the land user or private owner of the land plot, as well as the user of the subsoil plot in whose territory the application is submitted in accordance with this paragraph;

      6) a mining plan, if the applicant intends to use mechanization during the first year of the mining license.

      4. Copies of the documents attached to the application shall be notarized.

      5. The application and the documents attached to it shall be made in the Kazakh and Russian languages.

      6. The time of filing an application is determined by the date and time the application is received by the local executive body of the region and is subject to registration.

      7. Information on the submitted application shall be posted on the Internet resource of the authorized body for the study of the subsoil within two business days from the date of filing the application and contain:

      1) name (surname, name, patronymic (if indicated in the identity document) of the applicant;

      2) the coordinates of the territory determining the subsoil plot, which the applicant requests for use;

      3) date and time of the application receipt.

      8. The local executive body of the region shall consider the application within seven business days from the date of its receipt and issue a license or refuse to issue it.

      9. A person who has received a license for artisanal mining is obliged to pay a subscription bonus in the amount, in the way and time specified by the tax legislation of the Republic of Kazakhstan.

      10. The procedure for submitting and considering applications for the issuing of licenses for artisanal mining is determined by the authorized body in the field of solid minerals.

      Footnote. Article 265 as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 02.01.2021 № 401-VI (shall be enforced from 01.03.2021).

Article 266. Priority of the issue of artisanal mining licences

      1. Applications for the issuing of licenses for artisanal mining, filed with the local executive body of the region, including the same territory, are considered in the order of the order of receipt of applications.

      2. The local executive body of the region starts consideration of the next application only after a decision is taken to refuse to issue a license for the previously considered application.

      Consideration of the next application begins after ten business days from the date of the decision to refuse to issue a license for the previous application considered.

      If the decision to refuse was appealed by the applicant to the court, the question of consideration of the next application is decided by the authorized body for the study of the subsoil after the court decision enters into force.

      3. A license for artisanal mining is issued to an applicant whose application is the first among the considered applications that meets the requirements of this Code.

      4. According to the applications received after the application on which the decision to issue a license was taken, a decision is taken to refuse the issue of license.

Article 267. Refusal to issue an artisanal mining licence

      1. The local executive body of the region refuses to issue a license if one of the following reasons exists:

      1) the application or the documents attached to it do not comply with the requirements provided for by this Code;

      2) Required by this Code documents are not attached to the application;

      3) within two years prior to the submission of the application, the applicant has withdrawn the license for prospecting on the grounds provided for by this Code;

      4) the requested territory or its part relates to a subsoil block under a permit for prospecting issued to another person, or to a territory in respect of which the issue of a permit for artisanal mining is prohibited in accordance with this Code;

      5) within one year prior to the submission of the application, the license for artisanal mining, previously issued to the applicant in respect of the requested subsoil plot (its part), was terminated;

      6) the territory of the requested prospecting plot does not meet the requirements of Section 269 of this Code.

      2. Refusal to issue a license shall be made in writing, reasoned and issued to the applicant within the time limits provided for the consideration and issue of a license for artisanal mining.

      Refusal to issue a license may be appealed by the applicant in accordance with the legislation of the Republic of Kazakhstan no later than ten business days from the date of the decision to refuse.

      4. Refusal to issue a license does not deprive the applicant of the right to reapplication.

Article 268. The term of an artisanal mining licence

      1. A license for artisanal mining is issued for a period of three years. The indicated period shall be extended once for three years at the request of the license holder.

      2. The local executive body that issued the artisanal mining license refuses to extend its validity period if, at the date of consideration of the application, the boundaries of the prospecting plot are fully located within the territory of the subsoil plot provided for use to another person under a subsoil use contract or under a subsoil use license, issued by the competent authority.

      The provisions of this paragraph shall not apply if the artisan miner has obtained the consent of such a person to continue the artisanal mining.

Article 269. Artisanal mining site

      1. The boundaries of the artisanal mining site shall comply with the requirements of paragraph 3 of Article 19 of this Code.

      2. The area of prospecting plot should be not less than five hundred square meters and not more than five hectares.

Article 270. Content of an artisanal mining licence

      A license for artisanal mining, besides the information and conditions specified in Article 31 of this Code, shall contain the following conditions for subsoil use:

      1) the obligation to pay the subscription bonus in the amount and way established by the tax legislation of the Republic of Kazakhstan;

      2) subsoil user rights for:

      the use of mechanization in the form of a single truck of not more than ten tons carrying capacity, drilling equipment, as well as an excavator and / or bulldozer with a bucket volume in the aggregate of not more than half a cubic meter beneficially owned by him;

      drilling and other earthworks at a depth of no more than three meters from the lowest point of the earth’s surface of the prospecting plot;

      3) when conducting mining for alluvial gold, the subsoil user is allowed to mine gold for no more than fifty kilograms per calendar year;

      4) on the artisanal mining plot, the subsoil user may not:

      use excavators and bulldozers on the water facilities and lands of the water fund which fall under the limits of artisanal mining;

      use chemicals and explosives;

      construct and erect capital structures;

      remove the soil and the extracted mountain mass outside the plot.

Article 271. Order of performance of artisanal mining

      1. A subsoil user who holds a license for artisanal mining may conduct artisanal mining of any kinds of precious metals and precious stones according to the list specified in the second part of paragraph 1 of Article 263 of this Code.

      2. When conducting mining, the subsoil user is obliged:

      1) to exclude the destruction of the natural relief of the banks and bottom of reservoirs and rivers, the water resources of which are used for the purpose of prospecting;

      2) to reclaim land disturbed during the prospecting;

      3) to observe the restrictions on the use of mechanization, provided for by the terms of the license.

      3. The volume of soil and solid moved during the prospecting inside the provided subsoil plot is not limited, unless otherwise following from the requirements of this chapter, environmental or industrial safety.

      4. When conducting artisanal mining the subsoil user may use water resources without special permits or licenses.

      In the case of using water resources, a subsoil user is obliged to comply with water protection measures, as well as other requirements for the protection of water bodies established by the water and environmental legislation of the Republic of Kazakhstan.

      On the lands of the water fund and water facilities, the artisanal mining is done only manually.

Article 272. Reporting of the subsoil user on performance of artisanal mining

      1. Under the artisanal mining license, the subsoil user is required to submit a periodic report on the mined precious metals and precious stones to the local executive body of the region, which issued the artisanal mining license, in a manner determined by the authorized body for the study of the subsoil.

      2. Reports shall be submitted annually for the previous calendar year no later than the thirtieth of January of each year.

      Reports for an incomplete calendar year are submitted for the actual period of subsoil use.

      Reports for the last incomplete calendar year of the period of subsoil plot use are submitted no later than two months after the end of the specified period.

Article 273. Artisanal mining plan

      1. A subsoil user using mechanization facilities has the right to carry out mining operations only if there is a mining plan. Mining, planned with the use of mechanization in the riverbeds or on the lands of the water fund, is subject to impact screening in accordance with the environmental legislation of the Republic of Kazakhstan.

      2. A prospecting plan is developed and approved by the subsoil user.

      The plan of development describes the types, methods and ways of work on prospecting, the approximate volumes and terms of work.

      Instructions for the making prospecting plan are approved by the authorized body in the field of solid minerals.

      Content of the artisanal mining plan is determined by the subsoil user independently, with due regard to the requirements of environmental safety.

      3. Artisanal mining plan is subject to the state environmental examination. The subsoil user has may conduct the artisanal mining operations with the use of mechanization means only in the event of a positive conclusion from the state environmental examination of the artisanal mining plan.

      Footnote. Article 273 as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 02.01.2021 № 401-VI (shall be enforced from 01.07.2021).

Article 273-1. Elimination of consequences of mining

      1. Elimination of the consequences of mining is carried out by reclamation of disturbed lands in accordance with the Land Code of the Republic of Kazakhstan.

      2. A person whose subsoil use right has been terminated at a mining site is obliged to complete the liquidation of the consequences of mining at such a site no later than six months after the license for mining is terminated.

      At the request of the said person, the local executive body of the region extends the period for eliminating the consequences of mining for a period of up to four months from the date of expiration of the period provided for in part one of this paragraph, if the liquidation was impossible or significantly hindered due to weather and (or) natural and climatic conditions.

      3. Elimination of the consequences of mining on a part of the mining area, which the subsoil user refused before the expiration of the license for mining in accordance with Article 275 of this Code, is carried out until such refusal.

      4. If the subsoil user did not carry out mining in the area of ​​mining (its part), from which the subsoil user refused, liquidation work in such area of ​​mining (its part) is not required.

      In this case, an inspection report of the mining site (its part) is drawn up, confirming the absence of the need for liquidation work, which is signed by the persons specified in paragraph 5 of this article.

      5. Liquidation of the consequences of operations in the mining area (its part) is considered completed after the signing of the act of liquidation. The liquidation act is signed by a commission created by the relevant local executive body of the region consisting of its representatives and representatives of the authorized body in the field of environmental protection, and the subsoil user (the person whose subsoil use right has been terminated, if any). If the liquidation is carried out on a land plot that is in private ownership, permanent or long-term temporary paid land use, the act of liquidation is also signed by the owner of the land plot or land user.

      6. The signing of the act of liquidation of the consequences of mining is the basis for entering the relevant information into the unified cadastre of the state subsoil fund for the purpose of subsequently granting the right to use subsoil for mining to other persons.

      Footnote. Chapter 34 is supplemented by Article 273-1 in accordance with the Law of the Republic of Kazakhstan dated 02.01.2021 № 401-VI (shall be enforced from 01.03.2021).

Article 274. Security for mitigation of the consequences of artisanal mining

      Ensuring the fulfillment of the obligations of a subsoil user to mitigate the consequences of artisanal mining is provided in the form of pledge of a bank deposit or guarantee issued by a second-tier bank.

      The total amount of security is calculated on the basis of the number of hectares that make up the territory of the artisanal mining site, and the monthly calculation index established by the law on the republican budget for the corresponding financial year and valid in the year of application for the artisanal mining license. The amount of security per hectare is determined by the local executive body of the region.

      The amount of security may be reduced by the subsoil user in proportion to the number of hectares corresponding to the part of the territory of the prospecting plot returned to the state.

Article 275. Relinquishment of artisanal mining site

      At any time before the expiration of the artisanal mining license, the subsoil user has the right to refuse any part of the artisanal mining site.

      Early relinquishment of fully developed or all part of a prospecting plot results in the termination of a license for an artisanal mining or its reissue.

Article 276. Liability for violation of obligations under an artisanal mining licence and its revocation

      1. Violation of the terms of the artisanal mining license entails the responsibility of the subsoil user in the form of a penalty or revocation of a license.

      2. Penalty shall be charged for violation of the conditions of the artisanal mining license of gold mining.

      The penalty is charged in the amount of one hundred percent of the market value of gold mined over the established limit.

      3. The license for artisanal mining is subject to revocation by the local executive body of the region if one of the following reasons exists:

      1) the entry into force of a court decision prohibiting subsoil use activities due to the violation of environmental and industrial safety requirements;

      2) in case of non-payment of the subscription bonus within the period stipulated by the tax legislation of the Republic of Kazakhstan;

      3) carrying out work on prospecting without providing security for the fulfillment of obligations to eliminate the effects of prospecting;

      4) violation of the conditions of the license for artisanal mining of works on the prospecting, the use of means of mechanization, the prohibition of the use of chemicals, explosives, the erection of capital structures, removal of soil and rock mass outside the artisanal site;

      5) to carry out work on artisanal mining without a plan of prospecting, when its presence is required in accordance with the provisions of this chapter.

      4. In the cases provided for by sub-paragraphs 3) and 4) of paragraph 3 of this article, the local executive body of the region shall notify the subsoil user in writing of the violation.

      The subsoil user is obliged to eliminate the violation and notify the local executive body of the region in writing with the documents confirming the elimination of the violation, within one month from the date of receipt of the notice of violation.

      In case of non-elimination of the violation within the specified period, the local executive body of the region revokes the artisanal mining in accordance with paragraph 3 of this article.

      5. The revocation of a license for artisanal mining is carried out by the local executive body of the region by sending a written notice to the subsoil user about the revocation of the prospecting license.

      The license validity terminates after one month from the day the notification is received by the subsoil user, unless it expires before the specified date.

      6. The subsoil user is obliged to stop work on the revoked license after fifteen business days from the date of receipt of the notice of revocation of the license and to begin liquidation work in the way provided for in this chapter.

      7. The subsoil user may challenge the legality of revoking a license in court within two months from the date of receipt of the notification. In case of the subsoil user bringing the matter before the court, the term specified in paragraph 5 of this article shall be suspended until the court decision enters into legal force.

      8. The revocation of a licence is not allowed if the failure to perform or improper performance of the obligations that served as the basis for revocation of the licence took place because of force majeure, that is extraordinary and unavoidable circumstances (spontaneous phenomena, military actions, etc.). Such circumstances do not include the lack of technical and / or financial resources by the subsoil user or the absence of the necessary goods, works or services on the market.

Chapter 35. Final and transitional provisions

Article 277. Procedure for this Code entry into force

      1. This Code shall enter into force six months after the day of its first official publication, with the exception of:

      1) of the third part of paragraph 4 of Article 278, which shall enter into force upon the expiry of ten calendar days after the day of its first official publication;

      2) paragraphs 5 and 6 of Article 144, which come into force on January 1, 2020;

      2-1) the heading of Article 98 in the table of contents, paragraph 3 of Article 94, paragraphs 5 and 6 of Article 95, heading, paragraphs 1 , 2 , 5 and 6 of Article 98, Article 99 , which shall come into force on September 1, 2020;

      3) paragraph 2 of Article 153, which comes into force on January 1, 2021.

      2. It shall be established that this Code applies to the relations on subsoil use that have arisen after its introduction into effect, except as provided for in this Chapter.

      3. It shall be established that from the day of his Code entry into force, the positions on permits, licenses and contracts for subsoil use issued and entered into before this Code entry into force are applied by its provisions governing the relevant positions provided for:

      chapter 1;

      Chapter 2, taking into account the fact that before January 1, 2024, when classifying mineral deposits under contracts for the extraction of solid minerals concluded prior to the enactment of this Code, the number of reserves included in the state balance of minerals;

      Chapter 3, with the exception of paragraph 3 of Article 17, paragraphs 2 and 3 of Article 19, paragraph 1 of Article 20, Article 22, Article 24, Article 25, Part One of Article 28;

      article 38;

      Chapter 5, taking into account the fact that the issuance of a permit for the transfer of subsoil use rights under subsoil use contracts concluded with local executive bodies of regions, cities of republican significance, the capital, and registration of a pledge of such subsoil use rights are carried out by the indicated local executive bodies;

      chapter 6;

      chapter 7;

      Article 54, paragraphs 1, 2, 3, 5 and 6 of Article 55 (in regard to permits, licenses and contracts for the use of mineral resources for hydrocarbons concluded (issued) prior to the implementation of this Code);

      chapter 9;

      chapter 10;

      chapter 11, with the exception of article 77;

      Chapter 12, taking into account that paragraph 1 Article 80, does not apply to contracts for solid minerals and widespread minerals, with the exception of uranium, concluded prior to the enactment of this Code;

      chapter 13;

      paragraph 3 of chapter 15, with the exception of paragraph 2 of article 106 regarding agreements (contracts) on production sharing approved by the Government of the Republic of Kazakhstan and a subsoil use contract approved by the President of the Republic of Kazakhstan;

      Articles 113 and 114;

      Article 120, except for positions under agreements (contracts) on production sharing, approved by the Government of the Republic of Kazakhstan, and a subsoil use contract, approved by the President of the Republic of Kazakhstan. Additional extension of the term of these agreements (contracts) and a subsoil use contract is possible by agreement of the parties;

      articles 121 - 125;

      article 126, except for

      paragraph 6, which applies to the positions on permits and licenses for the use of mineral resources for hydrocarbons issued as well as for contracts for the use of mineral resources for hydrocarbons concluded prior to the enactment of this Code, after thirty-six months from the date of enactment of this Code as follows:

      "6. Fulfillment of the obligation to mitigate the consequences of subsoil use of hydrocarbons is ensured by the liquidation fund formed by the subsoil user in accordance with the established procedure, which is used by the subsoil user with the permission of the competent authority.

      In this case, subsoil users, with the permission of the competent authority, shall have the right to replace the entire amount of collateral for liquidation of subsoil use consequences on hydrocarbons, formed as a liquidation fund, with a pledge of a bank deposit by transferring the liquidation fund to the bank deposit acting as collateral for the relevant pledge.

      If there is no existing liquidation fund or the excess of the market value of works on liquidating the effects of exploration and (or) hydrocarbon production over the amount of funds of the actually formed liquidation fund, the fulfillment of the obligation to eliminate the effects of subsoil use on hydrocarbons in the missing part is secured by a pledge of a bank deposit formed in accordance with paragraphs 7 or 8 of this article, and (or) a complete, unconditional and irrevocable guarantee provided for a period of up to completion liquidation of effects of subsoil use in accordance with the requirements of this Code:

      1) in regard to subsoil users, fifty or more percent of voting shares (partnership shares in the authorized capital) of which are directly or indirectly owned by the national managing company of the national managing holding, the national company in the field of hydrocarbons, a subsidiary of the national company in the field of hydrocarbons and / or partners of the national company in the field of hydrocarbons or their subsidiaries that own a block of shares (partnership share in the authorized capital) of subsoil users.

      The guarantors indicated in the first part of this sub-paragraph, with the exception of the national managing holding company and the national company in the field of hydrocarbons, shall have an annually confirmed minimum long-term credit rating in foreign currency not lower than “BB-” on the Standard and Poor’s scale or a similar level on the rating agencies Moody's, FitchRatings;

      2) in regard to subsoil users not indicated in sub-paragraph 1) of this paragraph, by another organization that has an annually confirmed minimum long-term credit rating in foreign currency not lower than “BB-” on the Standard and Poor’s scale or a similar level on Moody’s rating agencies’ scales, FitchRatings.

      If the guarantor’s credit rating fails to confirm at the level and within the terms required under this paragraph, the guarantor’s credit rating falls below the minimum acceptable level under this paragraph, or the subsoil user for whom this guarantor has lost the guarantor of the credit rating specified in this paragraph guarantee, is obliged to replace such security in accordance with this article within one calendar year or suspend subsoil use operations on recovery of security provided for in this paragraph.

      The law applicable to the content and conditions of the guarantee provided in accordance with this paragraph, as well as to the positions arising in connection with such a guarantee is the legislation of the Republic of Kazakhstan. Provisions of this part do not apply to guarantees issued prior to this Code entry into force in accordance with agreements (contracts) on production sharing approved by the Government of the Republic of Kazakhstan or a contract for subsoil use approved by the President of the Republic of Kazakhstan.";

      paragraphs 7 and 8, which apply to the positions of permits, licenses and subsoil use contracts for hydrocarbons issued and concluded prior to the enactment of this Code, after thirty-six months from the day of enactment of this Code;

      articles 127, 128;

      Articles 130 (with the exception of paragraphs 2 and 3 regarding agreements (contracts) on production sharing approved by the Government of the Republic of Kazakhstan and a subsoil use contract approved by the President of the Republic of Kazakhstan, which establishes positions on the state’s priority right to purchase alienated liquefied petroleum gas and (or) a wide spread of light hydrocarbons), 131 (with the exception of cases provided for by paragraph 30 of Article 278 of this Code), 132, 133;

      chapter 19, with the exception of Article 143, in the event of changes and additions to the approved project documents;

      articles 144-152;

      chapter 21, with the exception of article 153;

      paragraph 2 of chapter 22;

      Articles 173, 174, paragraphs 7 and 8 of Article 176, Articles 178 – 181;

      paragraph 7 of Article 182;

      paragraphs 2, 3 and 6 of article 194, article 195, with the exception of parts two and three of paragraph 3, and article 197;

      article 213, article 214, with the exception of paragraph 1, article 215, with the exception of parts two and three of paragraph 3, and article 218;

      article 236;

      articles 258, 259, paragraphs 1 - 6 of article 260.

      3-1. The effect of paragraph 2 of Article 25 in terms of granting the right to subsurface use for exploration or production of solid minerals and common minerals, subparagraph 1) of paragraph 2 of Article 186, subparagraph 1) of paragraph 2 of Article 203 of this Code shall be suspended until January 1, 2023.

      3-2. Establish that in respect of large hydrocarbon fields, on which, as of January 1, 2023, production was carried out under a subsoil use contract, including under a production sharing agreement, a contract approved by the President of the Republic of Kazakhstan, concluded before enactment of this Code, after expiration of the relevant subsoil use contract, the provisions shall apply of part four of paragraph 1, part three of paragraph 2 of Article 28, subparagraphs 1) and 2) of paragraph 1-1, paragraphs 1-2 and 2-1, parts two and four of paragraph 4, paragraph 5-1 of Article 36, paragraph 2 of Article 78, paragraph 2-1 of Article 95, paragraphs 2 – 8, 11 of Article 116, paragraph 1-1, part two of paragraph 7, part three of paragraph 8, paragraphs 18-1 – 18-4 Article 119, part three of paragraph 16 of Article 121, paragraph 15 of Article 123, paragraphs 6-1 – 6-4, part three of paragraph 7 of Article 126, part three of paragraph 1 of Article 130, paragraph 8 of Article 131 of this Code.

      4. To establish that until September 1, 2020, Article 99 of this Code is valid in the following edition:

      "Article 99. Holding an auction

      1. In cases where, within the time frame specified in Article 95 of this Code, not a single application for participation in the auction is submitted and (or) if, based on the results of consideration of applications, no applicant was admitted to the auction, (except for the person who submitted application for holding an auction), the commission for holding auctions within three working days from the date of the expiration of the period provided for filing applications for participation in the auction, or from the date of expiry of the period for considering applications for participation in the auction, shall make a decision to cancel the auction. In this case, a subsoil use contract shall be concluded with the person who applied for the auction in the manner prescribed by Article 100 of this Code for concluding a contract with the winner of the auction, provided that such person pays the starting amount of the signature bonus.

      Information on the cancellation of the auction within three working days from the date of the adoption of the relevant decision by the commission must be posted on the Internet resource of the competent authority, as well as published in a printed periodical distributed throughout the territory of the Republic of Kazakhstan, in Kazakh and Russian languages.

      2. The auction shall be attended by applicants admitted to participate in the auction and registered as participants in the auction.

      3. The auction shall be held on the day according to the date specified in the notice of the auction.

      4. The competent authority, at least ten working days before the date of the auction, shall inform the applicants admitted to participate in the auction of the date, time and place of the auction.

      5. Registration of representatives of applicants admitted to participate in the auction shall commence one hour and shall be ended five minutes before the start of the auction.

      6. Registered participants of the auction shall have the right to conduct audio and video recording of the auction being held.

      7. The auction shall be held in an open form by the auction participants announcing their bids for the size of the signature bonus, starting from the starting size of the signature bonus specified in the notice of the auction, to the auction step.

      The size of the auction step shall be from five to fifty percent of the starting size of the signature bonus.

      8. Direct holding of the auction may be entrusted to the auctioneer, attracted by the commission or elected from the composition of the commission.

      9. Participants in the auction shall be given plates with assigned registration numbers, which they raise after announcing the next size of the signature bonus, if they are ready to declare this amount.

      10. The auction shall begin with the announcement of the number of auction participants, information about the subsoil plot, its main characteristics, as well as the conditions for granting the right to subsoil use, the procedure for holding the auction, the starting size of the signature bonus and the step of the auction.

      11. During the auction, the participants in the auction shall submit proposals for the amount of the signature bonus, providing for an increase in the current minimum proposal for the amount of the signature bonus by the size of the auction step.

      12. The auctioneer shall announce the first value of the size of the signature bonus equal to its starting size, increased by the size of the auction step.

      13. If, after the announcement of the first value of the signature bonus amount and the threefold repetition of this value, none of the auction participants raised the plate with his/her registration number, the auction shall be terminated and declared invalid.

      14. A bidder shall have the right to submit a proposal for the amount of the signature bonus above the starting size of the signature bonus, regardless of the size of the auction step, provided that there is no current minimum offer.

      15. In the case of raising one plate, the auctioneer shall announce the registration number of the auction participant who raises his/her plate. In the case of raising several plates, the auctioneer shall name the registration number of the auction participant who first raised his/her plate.

      16. Only the number of the auction participant named by the auctioneer shall be entered in the list of the steps of the auction.

      17. The auctioneer shall assign each subsequent value of the signature bonus by increasing the current value by the size of the auction step."

      5. It shall be established that until January 1, 2020, paragraphs 5 and 6 of Article 140 of this Code are as follows:

      "5. The central commission, within ten business days from the date of receipt of the basic project document or analysis of the development, sends them to the expert (experts) determined by it for an independent examination.".

      5-1. Establish that subparagraph 16-1) of Article 64 of this Code is effective until January 1, 2026.

      6. To establish that until January 1, 2026:

      paragraphs 3, 4 and 5 of Article 141 of this Code are valid in the following wording:

      "3. The report on the calculation (operational calculation) of geological reserves is compiled in accordance with regulatory and technical documents approved by the authorized body in the field of subsoil exploration.

      4. State expertise of subsoil is carried out by the State Commission on Hydrocarbon Reserves of the Republic of Kazakhstan (State Commission on Reserves) with the involvement of independent experts with special knowledge in the field of geology and subsoil use and not interested in the results of expertise.

      5. Arrangement of the activities of the State Commission on Reserves, its composition, work procedures and record keeping are determined by the Regulations on the State Commission on Mineral Reserves of the Republic of Kazakhstan, approved by the authorized body for subsoil study.

      7. It shall be established that for the purposes of applying the provisions of paragraph 2 of Article 186, paragraph 2 of Article 203 and paragraph 2 of Article 250 of this Code when issuing an appropriate license for subsoil use:

      1) the territory of a subsoil plot that is in use by another person for carrying out hydrocarbon production operations is equal to the contract territory defined by the mining allotment to the subsoil use contract for hydrocarbons, as well as the territory in respect of which the protocol on concluding a contract for the production of hydrocarbons is valid. the results of direct negotiations or following the results of a tender for the granting of the right to subsurface use that took place before the entry into force of this Code;

      2) the territory of a subsoil plot provided for carrying out operations for the exploration of solid minerals (the territory of the exploration plot) is equal to the contract territory determined by the geological allotment to the contract on solid minerals or widespread minerals, as well as the territory in respect of which the protocol on the conclusion of a contract for the exploration of solid minerals or widespread minerals as a result of direct negotiations or as a result of a tender for the grant of the right to subsurface use, which took place before the entry into force of this Code;

      3) to the territory of a subsoil plot provided for carrying out operations for the extraction of solid minerals or widespread minerals (the territory of the production site) or the use of subsoil space, the contract territory determined by the mining allotment is equated to the contract for solid minerals or widespread minerals or, respectively , to a contract for the construction and (or) operation of underground structures not related to exploration and (or) production, as well as the territory in respect of which the protocol on the conclusion of a contract for the extraction of solid minerals or common minerals or a contract for construction and ( or) the operation of underground structures not related to exploration and (or) production, as a result of direct negotiations or as a result of a tender for the grant of the right to subsurface use, which took place before the entry into force of this Code.

      8. It shall be established that from July 1, 2019, the provisions of Article 258 of this Code apply to relations under contracts for the use of mineral resources for the purposes specified in Article 249 of this Code concluded prior to its entry into force.

      9.Man-made mineral formations that have been stored at disposal facility, which was in operation at the date of this Code entry into force, and that have arisen as a result of mining and metallurgical production, located outside the subsurface plot in use, belong to these industries. The ownership of such man-made mineral formations is retained by the owner of production until the date of closure of the providing ground (part of the providing ground) of the location of these man-made mineral formations in accordance with the environmental legislation of the Republic of Kazakhstan.

      10. It shall be established that the requirement to obtain a license for use of the subsoil space specified in Article 249, as well as the restrictions provided for by subparagraph 2) of paragraph 1 of Article 25 of this Code, shall not apply shall not apply to the facilities intended for placement and (or) operation of man-made mineral formations of the mining and (or) mining and processing industries that arose prior to this Code entry into force, including their reconstruction due to the change in the territorial boundaries.

      11. Holders of subsoil use rights under the contracts for production of solid minerals concluded in accordance with the Law of the Republic of Kazakhstan “On Subsoil and Subsoil Use” have the exclusive right to obtain a license to extract solid minerals within the contract area by filing an application in accordance with paragraph 1, 4 and 6 of Article 201, Article 204, with the exception of subparagraph 7) of paragraph 3 of this Code.

      The refusal to issue to the applicant a license for production of solid minerals on an application filed in accordance with this paragraph is allowed on the grounds provided for in subparagraph 9) of paragraph 1 and in part two of paragraph 5 of Article 207 of this Code.

      If the competent authority refuses to issue a license for the extraction of solid minerals, the applicant is obliged to liquidate the effects of subsoil use in the way prescribed by this Code to mitigate the consequences of exploration of solid minerals.

      Holders of subsoil use rights under the contracts for exploration of widespread minerals concluded in accordance with the Law of the Republic of Kazakhstan “On Subsoil and Subsoil Use” have the exclusive right to obtain a license for the extraction of widespread minerals within the contract territory by filing an application in accordance with the provisions of chapter 30 of this Code taking into account the special features provided for in this paragraph.

      12. To establish that by January 1, 2026:

      1) in paragraph 4 and subparagraph 2) of paragraph 7 of Article 118, subparagraph 2) of paragraph 10 of Article 119, paragraph 4 of Article 139, sub-paragraphs 6) and 7) of paragraph 10 of Article 140 and article 141 of this Code, the words "geological reserves" are replaced by the word " reserves", respectively;

      2) in Article 141 [State expertise of subsoil] of this Code, the words "by the central commission" are replaced, respectively, by the words "by the state commission";

      3) Section 143 of this Code is effective as amended as follows:

      Article 143. Indicators of the project documents for exploration and production of hydrocarbons attributable to contractual obligations of the subsoil user

      The subsoil use contract for hydrocarbons establishes the fulfillment of the following indicators of project documents as an obligation for a subsoil user:

      1) the density of the grid of production wells;

      the ratio of production and injection wells for each production facility;

      3) coefficient of compensation for deposits;

      4) ratio of formation and bottom hole pressure to bubble point pressure or condensing pressure;

      5) ratio of formation pressure to bottom hole pressure;

      6) the maximum permissible value of the gas factor per wells;

      7) hydrocarbon production volumes;

      8) volumes of the re-injection of the working substance to increase formation pressure;

      9) indicators of production wells input.

      In this case, the values of the indicators specified in this paragraph are not included in the contract and are determined on the basis of project documents. ".

      13. To establish that until January 1, 2022, the fourth and fifth parts of paragraph 1 of Article 131, the third and fourth parts of paragraph 1 of Article 179, and the third and fourth paragraph of paragraph 1 of Article 213 are as follows:

      "The organizer of the tender for the acquisition of works and services in determining the winner of the tender conditionally reduces the price of the tender bid of the bidders - Kazakhstani developers of works and services by twenty percent. Kazakhstan providers of works and services are individual entrepreneurs and (or) legal entities established in accordance with the legislation of the Republic of Kazakhstan, located in the Republic of Kazakhstan, engaging at least ninety-five percent of the citizens of the Republic of Kazakhstan of the total number of employees excluding the number of chiefs, managers and professionals engaged in labor activities on the territory of the Republic of Kazakhstan as part of internal corporate transfer in accordance with the legislation of the Republic of Kazakhstan on employment and migration.

      With that the number of foreign chiefs, managers and specialists engaged in labor activities on the territory of the Republic of Kazakhstan as part of an internal corporate transfer in accordance with the legislation of the Republic of Kazakhstan on employment and migration should not exceed twenty-five percent of the total number of managers, managers and specialists in each relevant category. ".

      14. To recognize as invalid from the date of entry into force of this Code the Law of the Republic of Kazakhstan dated June 24, 2010 "On subsoil and subsoil use" (Bulletin of the Parliament of the Republic of Kazakhstan, 2010, № 12, Article 60; 2011, № 1, Article 2; № 11, Article 102; № 12, Article 111; 2012, № 2, Articles 11, 14; № 3, Article 21; № 4, Article 30; № 6, Article 46; № 8, Article 64; № 11, Article 80; № 15, Article 97; № 23-24, Article125; 2013, № 9 51; № 14, Article 75; № 15, Article 81; 2014, № 4-5, Article 24; № 7, Article 37; № 10, Article 52; № 19-I, 19-II, Article 96; № 21, Article 122; № 23, Article 143; № 24, Article 145; 2015, № 8, Article 45; № 11, Articles 52, 57; № 19-II, Article 102; № 20-IV, Article 113; 2016, № 2, Article 9; № 6, Article45; № 7-II, Article 56; № 8-II, Articles 71, 72; № 22, Article 116; 2017, № 4, Article 7; № 14, Article51, 54), with the exception of the following provisions applicable to relevant relations in the field of subsoil use arising from subsoil use contracts concluded and licenses issued before the entry into force of this Code, as well as in other cases provided for by this Code:

      1) subparagraph 29) of Article 1, valid until January 1, 2026;

      2) subparagraphs 25), 90) of Article 1;

      3) paragraph 7 of Article 10;

      4) sub-paragraphs 8), 15), 32-2) of Article 20;

      5) Article 24;

      6) Article 30;

      7) third, fourth and sixth parts of paragraph 2 and paragraph 6 of Article 61;

      8) paragraph 2-1 of Article 61 and paragraph 4 of Article 69, which are valid until January 1, 2021;

      9) parts two and three of paragraph 1 and paragraph 6 of article 68;

      10) part two of paragraph 3 and paragraph 4 of article 69;

      11) paragraph 2 of Article 70;

      12) paragraphs 2, 3, 3-1, 6, 7, 7-1, 8, 9 and 11 of Article 72;

      13) subparagraph 12) of paragraph 1 of Article 76, effective given that the procedure for financing the training of Kazakhstan personnel under contracts for subsoil use on hydrocarbons and uranium mining, concluded before enactment of this Code is determined in accordance with subparagraph 1) of paragraph 1 of Article 129 and subparagraph 1) of paragraph 1 of Article 178 of this Code;

      13-1) subparagraph 12-1) of paragraph 1 of Article 76, effective taking into account that the procedure for financing research, scientific-technical and (or) research and development work under contracts for subsoil use on hydrocarbons and uranium mining, concluded before enactment of this Code, shall be determined in accordance with subparagraph 2) of paragraph 1 of Article 129 and subparagraph 2) of paragraph 1 of Article 178 of this Code;

      14) paragraph 6 of Article 77, with the exception of subsurface use contracts for hydrocarbons and uranium mining;

      15) paragraph 2, as well as paragraphs 6 and 7 of Article 111, effective as follows:

      "6. Financing of works related to the liquidation or conservation of the object is carried out at the expense of the liquidation fund. Deductions to the liquidation fund are made by the subsoil user to a special deposit account in any second-tier bank in the Republic of Kazakhstan.

      For subsoil use contracts concluded and whose validity was not terminated before January 1, 2009, on which the subsoil user began to make payments to the liquidation fund and deducted them in the tax period before January 1, 2009 in accordance with the tax legislation of the Republic of Kazakhstan, the amount of deductions shall be placed on a special deposit account in any second-tier bank in the Republic of Kazakhstan. This amount of deductions is subject to placement on a special deposit account and reduced by the amount used by the subsoil user at the expense of such liquidation fund for liquidation of the consequences of the development of deposits.

      At that, the use of the liquidation fund is carried out by the subsoil user with the permission of the competent authority, and under contracts concluded with local executive bodies of regions, cities of republican significance, the capital, with the permission of the specified bodies. The conditions on the procedure for forming the liquidation fund, amount of deductions to the liquidation fund, frequency of such payments is established by the contract.

      7. If the actual costs for abandonment of the subsoil use facilities exceed the size of liquidation fund, the subsoil user is obliged to make additional financing for the liquidation of subsoil use objects. If the actual costs for liquidation are less than the size of the liquidation fund, then the remaining money remains with the subsoil user";

      16) Articles 121 and 122.

      With that, in regard to permits and licenses for the use of mineral resources for hydrocarbons issued, as well as contracts for the use of mineral resources for hydrocarbons concluded prior to the enactment of this Code, paragraphs 6 and 7 of Article 111 are valid for thirty-six months from the date of enactment of this Code.

      At the same time, Articles 121 and 122 of the Law of the Republic of Kazakhstan dated June 24, 2010 "On subsoil and subsoil use" continue to be in force in cases provided for in paragraph 10 of Article 278 of this Code.

      Footnote. Article 277 as amended by Laws of the Republic of Kazakhstan № 284-VІ dated December 26, 2019 (refer to Art. 2 for the enactment procedure); № 297-VI dated 30.12.2019 (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after the day of its first official publication); dated 02.01.2021 № 401-VI (shall be enforced from 29.06.2018); dated 09.03.2021 № 14-VII (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after the day of its first official publication); dated 30.12.2022 № 177-VII (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after the date of its first official publication); dated 28.12.2023 № 52-VIII (for the procedure of entry into force, see Article 2).

Article 278. Transitional provisions

      1. It shall be established that permits, licenses and contracts for subsoil use issued and concluded prior to this Code entry into force, as well as all acts related to them of the executive bodies of the Republic of Kazakhstan, remain valid, except as provided for in this chapter.

      Functions of the licensing authority, that is, the Government of the Republic of Kazakhstan, in respect of previously issued licenses for subsoil use are assigned to the competent authority.

      The competent authority, as well as local executive bodies of regions, cities of republican significance, the capital, monitor compliance with the terms of contracts concluded with them.

      2. It shall be established that the holder of a subsoil use right under a contract for the extraction of groundwater is required within three years from the date of enactment of this Code to obtain permission for special water use within the boundaries of the territory of the subsoil plot specified by the contract in accordance with the water legislation of the Republic of Kazakhstan.

      The contract for the groundwater production is terminated from the date of issue of the permit for special water use or after the expiration of the specified period, if the permit for special water use has not been obtained.

      3. It shall be established that the granting of the right to subsurface use to the person who wins the tender for granting the right to subsurface use for solid minerals or widespread minerals, held before the day this Code enters into force, as well as to the person in respect of whom the competent authority or local executive body of the region, the city of republican status, the capital, a decision is made to conclude a subsoil use contract for solid minerals or widespread minerals based on the results of direct negotiations or following the results of a tender for granting the right to subsoil use, which is declared invalid, is carried out by concluding a contract with the competent authority or local executive body of the region, city of republican status, the capital in the manner and under the conditions established by the Law of the Republic of Kazakhstan "On Subsoil and Subsoil Use", which is in effect on the day this Code comes into force, taking into account the following riding:

      1) the subsoil use contract is concluded on the basis of the provisions of model contracts approved by the competent authority;

      2) a draft contract for the exploration of solid minerals or widespread minerals with an approved exploration plan developed in accordance with Article 196 of this Code and received a positive conclusion of the state environmental expertise must be submitted to the competent authority or local executive body of the region, city of republican significance, the capital not later than ten months from the date of the announcement of the results of the tender for granting the right to subsurface use (declaring the tender invalid) or signing the protocol of direct negotiations. The specified period may be extended by the competent authority or local executive body of the region, city of republican status, the capital upon the request of the person who is granted the right to subsurface use; 

      3) a draft contract for the extraction of solid minerals or widespread minerals with an approved mining plan drawn up in accordance with Article 216 of this Code and having received the approvals provided for by this Code must be submitted to the competent authority or local executive body of the region, city of republican status, the capital no later than twenty-one months from the date of the announcement of the results of the tender for granting the right to subsoil use (declaring the tender invalid) or signing the protocol of direct negotiations. The specified period may be extended by the competent authority or the local executive body of the region, city of republican status, the capital upon the request of the person who is granted the right to subsurface use.

      The terms of the subsoil use contract shall be determined by the working group of the competent body or local executive body of the region, city of republican status, the capital, created in accordance with part six of paragraph 12 of this article. The draft subsoil use contract agreed by the parties shall be subject to legal expertise. The draft contract for the extraction of solid minerals shall also be subject to economic examination by the authorized body in the field of state planning. The draft contract for the extraction of widespread minerals shall subject be to economic examination by the local executive body of the region, the city of republican status, the capital. The subsoil use contract must be concluded no later than six months from the date of submission of the draft contract in accordance with part one of this paragraph. The specified period may be extended by the competent authority or the local executive body of the region, city of republican status, the capital upon the request of the person who is granted the right to subsurface use.

      Under production contracts concluded in accordance with this paragraph, the subsoil user shall be obliged to ensure the existence of a liquidation plan that receives a positive opinion from the comprehensive examination of the authorized body for solid minerals, no later than one year from the date of the conclusion of the production contract. Subsequent amendments to the liquidation plan and a comprehensive examination of the liquidation plan shall be carried out in the manner prescribed by paragraph 2 of Article 217 of this Code.  

      Subsoil use contracts concluded in accordance with this paragraph, for the purpose of applying the provisions of this chapter, shall be equated to subsoil use contracts concluded prior to the entry into force of this Code.

      3-1. It shall be established that, upon the written request of the applicant, the right to explore or extract common minerals used for the construction (reconstruction) and repair of public highways, state-owned railways, as well as for the reconstruction and repair of hydraulic structures and hydraulic structures, up to 1 January 2026 is granted by issuing a written permit from the local executive body of the region, the city of republican significance, the capital in agreement with the territorial divisions of the authorized body for the study of subsoil and the authorized body in the field of environmental protection in the manner determined by the authorized body in the field of solid minerals. The validity period of such a permit cannot exceed the validity period of the corresponding contract for the construction (reconstruction) and repair of public roads, railways, hydraulic structures and hydraulic structures owned by the state, for the implementation of which the subsoil use right is granted. The state body, which is the customer for the construction (reconstruction) and repair of state-owned facilities, shall approve the list of contractors (subcontractors) who are entitled to carry out exploration or production of common minerals for construction (reconstruction) and repair purposes. Subsoil users engaged in the extraction of widespread minerals on the basis of a permit issued in accordance with this paragraph shall not be entitled to alienate them to third parties.

      A permit for exploration or production of widespread minerals shall be issued within territories located at a distance of no more than ten kilometers from the reconstructed or designed public highways, railways, the customer of which is the relevant state body, as well as hydraulic structures and hydraulic engineering installations. In this case, such a permit shall be issued in the territory not specified in subparagraph 2) of paragraph 3 of Article 70 of this Code.

      The presence of a permit for exploration or production of widespread mineral resources, issued on the basis of this paragraph, shall not prevent the granting of the right to subsurface use to other persons in accordance with this Code. In this case, the conduct of subsoil use operations by several subsoil users shall be regulated by Article 24 of this Code.

      A permit for exploration or production of widespread mineral resources may be issued in territories occupied by other subsoil users, with their prior written consent and subject to the conclusion of an agreement provided for in paragraph 2 of Article 24 of this Code.

      A permit for exploration or production of widespread mineral resources shall not apply to permits regulated in accordance with the legislation of the Republic of Kazakhstan on permits and notifications.

      4. It shall be established that the program of management of the state subsoil fund, besides the information specified in paragraph 3 of Article 70 of this Code, may additionally contain:

      1) geographic coordinates of the subsoil plot containing reserves of industrial categories of solid minerals, with the exception of commonly occurring and uranium, included in the state balance of minerals before the day of this Code entry into force;

      2) the geographic coordinates of the territories indicated by lines located at a distance not exceeding thirty kilometers from the outer perimeter of the borders of the mining allotment (production plot), mining contract or joint exploration and mining of solid minerals, concluded until December 31, 2017 by a subsoil user being a legal entity attributed by the legislation of the Republic of Kazakhstan to the city-forming ones.

      The territory of the subsoil plot included in the program of management of the state subsoil fund in accordance with the first part of this paragraph shall not exceed two hundred blocks.

      The territories specified in sub-paragraph 2) of the first part of this paragraph shall be included in the program of management of the state subsoil fund upon application of the relevant subsoil user. The application shall be submitted to the competent authority in writing no later than three months after the day of the first official publication of this Code, indicating the geographic coordinates of the territory and with showing causes for the need for its inclusion.

      Subsoil plots for conducting exploration or production of solid minerals within the territories provided for in part one of this paragraph shall be provided for use on the basis of an auction. The procedure for holding an auction and issuing, based on its results, a license for exploration or production of solid minerals shall be determined by the competent authority. The auction shall be held by decision of the competent authority. For the territories provided for in subparagraph 2) of part one of this paragraph, the decision of the competent authority to hold an auction shall be made at the proposal of the subsoil user, upon whose request the relevant territories are included in the state subsoil fund management program.

      The auction is held by the tender commission, composition of which is approved by the competent authority. The tender commission may include in the auction conditions the higher requirements for size of the annual minimum expenses stipulated by this Code for the relevant license for subsoil use. Besides the obligations stipulated in Articles 191 and 208 of this Code, a license issued for subsoil use may contain additional obligations of a subsoil user and the grounds for revoking a license or paying a penalty for breach of these obligations.

      In addition to other requirements established by the rules for holding an auction, the following applicants shall be admitted to participation in the auction who have:

      for conducting exploration operations - professional and financial capabilities sufficient to cover the minimum costs of exploration operations on at least ten blocks during the first year;

      to carry out mining operations - professional, technical and financial capabilities sufficient to cover the minimum production costs for at least one hundred hectares during the first year. The applicant's non-compliance with these requirements shall be the basis for refusing admission to participation in the auction.

      The auction announcement shall be published not earlier than three months prior to the date of its holding. The notice of auction holding, its conditions and results are published in printed periodicals distributed throughout the territory of the Republic of Kazakhstan in Kazakh and Russian. Terms of the auction shall contemplate a start amount of the subscription bonus. The auction winner becomes the participant having offered the largest amount of the subscription bonus. Auction participants may appeal against its results in accordance with the procedure established by the legislation of the Republic of Kazakhstan.

      The auction is not held in the following cases:

      1) absence of applications for participation in the auction;

      2) filing of less than two applications for participation in the auction;

      3) admission to participate in the auction of less than two persons.

      If the auction is not held on the grounds provided for in sub-paragraph 3) of the ninth part of this paragraph, a license for subsoil use shall be issued to the only person allowed to participate in the auction.

      The auction is declared void in the following cases:

      1) less than two bidders registered on the date of the auction;

      2) not a single auction participant is registered on the date of the auction.

      If an auction is declared void on the ground stipulated in sub-paragraph 1) of the eleventh part of this paragraph, a license for subsoil use shall be issued to a registered auction participant.

      If the auction, on the basis of which the subsoil use right is granted for exploration or mining of solid minerals within the territory specified in subparagraph 1) of the first part of this paragraph, has not been held in the cases provided for in subparagraphs 1) and 2) of the ninth part of this paragraph, or declared void in the case specified in subparagraph 2) of the part of the eleventh of this paragraph, this territory shall be excluded from the management program of the state subsoil fund for the purposes of this paragraph. In this case, the subsoil use right for exploration or mining of solid minerals within such territory is granted in the order provided for in Section 9 of this Code, with due regard to the provisions of paragraph 5 of this article.

      The special procedure for granting the right to use subsoil for subsoil plots within the territories included in the program of management of the state subsoil fund in accordance with subparagraphs 1) and 2) of the first part of this paragraph shall apply until January 1, 2023.

      5. In the event of early termination of a production contract (a contract for combined exploration and production under which production operations were carried out) for solid minerals, concluded before the entry into force of this Code, by a decision of the competent authority, a subsoil plot affecting the contract territory under the terminated contract, shall be provided for use for conducting exploration or production of solid minerals following the results of an auction held in the manner prescribed by paragraph 4 of this article, taking into account the specifics established by this paragraph.

      The announcement of the auction must be published no later than three months from the date of termination of the subsoil use right or from the date of entry into force of the court decision in case of an appeal against the decision of the competent authority to terminate the subsoil use right. The period between the announcement of the auction and the date of the auction must be at least one month.

      If the license for extraction of solid minerals was not issued, the person who was the holder of the subsoil use right under the terminated contract shall be obliged to mitigate the consequences of subsoil use operations in the order provided for by this Code.

      If the license for production of solid minerals is issued for the subsoil plot which was put up for auction, the person who was the holder of the subsoil use right under the terminated contract is exempt from the obligation to mitigate the consequences of subsoil use operations. Obligations on mitigation of the consequences of subsoil use operations in such subsoil plot are transferred in full to the holder of the license for extraction of solid minerals, issued as a result of the auction, after providing security on mitigation of the mining consequences in accordance with Article 219 of this Code.

      During the period from the date of contract termination to the date of issue of the license for production of solid minerals or the commencement of works on liquidation, the person who holds the subsoil use right under the terminated contract is obliged to take measures to maintain the subsoil plot in a condition that ensures the safety of the environment and the population.

      6. It shall be established that the state subsoil fund management program should include the date when the competent authority starts accepting applications for issuing exploration licenses for solid minerals within the territories included for the first time in the state subsoil fund management program and not in the territories specified in paragraphs 4 and 5 of this article. The specified date is set no earlier than two months from the date of approval of the program for managing the state fund of mineral resources or making the appropriate changes to it.

      The following features shall be established for consideration and issue of the licenses for exploration of solid minerals within the territories, which are first included in the management program of the state fund of mineral resources:

      1) applications received within a month from the date of commencement of their admission are considered without taking into account the provisions provided for by paragraphs 1, 2 and 3 of Article 188 of this Code, and are considered to have the same priority;

      2) if as a result of consideration of applications received within the period provided for in sub-paragraph 1) of this part, it will be established that the same block (blocks) are included in several applications for which no decision has been taken to refuse to issue a license for this the block (blocks) among the applicants are held an auction in the way and time frame determined by the competent authority. Refusal to participate in the auction or failure to appear at the auction of the applicant constitutes the ground for rejecting the application for the relevant block;

      3) according to the auction results, the licenses under applications specified in sub-paragraph 2) of this part are issued in accordance with Article 188 and the provisions on the priority of Article 189 of this Code, taking into account that the application of the person recognized as the winner of the auction is considered a priority in relation to the block (blocks) for which held an auction. Applications for issue of the exploration license submitted after the expiration of the period provided for in sub-paragraph 1) of this part shall be considered in accordance with the provisions on the consideration of the application and the issue of an exploration license for solid minerals provided for in Chapter 27 of this Code.

      7. It shall be established that the industrial-innovative actors implementing industrial-innovative projects included in the single map of industrialization under the Law of the Republic of Kazakhstan “On Industrial Policy”, the activities (technological process) thereof associated (related) to subsoil use, have the power to obtain a license for exploration or production of solid minerals based on the application submitted for a subsoil plot located within the territory not indicated in sub-paragraph 2) of paragraph 3 of Article 70 of this Code, as prescribed by this paragraph. This right may be exercised by industrial-innovative activity actors within five years from the date of enactment of this Code.

      An application for the license for exploration or production of solid minerals filed under this paragraph, in addition to the documents stipulated by Article 187 or Article 204 of this Code respectively, shall be accompanied by the opinion of the competent authority in the field of state incentives for industry, confirming that the production activity (technological process) of the applicant is (are) associated with the use of subsoil.

      The procedure for recognition of the industrial and innovation activity (technological process) of industrial and innovation actors as an activity (technological process) associated with subsoil use shall be established by the competent authority in the field of state incentives for industry in the field of entrepreneurship.

      The terms and conditions of a license for exploration or production of solid minerals, issued pursuant to this paragraph, in addition to the conditions stipulated by Article 191 or Article 208 of this Code, respectively, must specify:

      1) obligations of the industrial-innovation activity actor to implement an industrial-innovation project;

      2) obligations to supply extracted solid minerals on a priority basis for the needs of production activities (technological process) of the industrial and innovation activity entities.

      The subsoil user on the subsoil area, provided in compliance with the provisions of this paragraph, may not start production of minerals before the operation of the production facility under the relevant industrial-innovative project.

      A license for exploration or production issued in accordance with this paragraph may be revoked in addition to the grounds provided for in accordance with Article 200 or Article 221 of this Code, in case of non-fulfillment of the obligations stipulated in part four of this paragraph.

      8. It shall be established that national companies in the field of subsoil use are entitled to obtain a license for the exploration or mining of solid minerals by filing an application for subsoil areas located within the territory not specified in sub-paragraph 2) of paragraph 3 of Article 70 of this Code, with the exception of territories on which carrying out operations on subsoil use is not allowed according to article 25 of this Code. This right may be exercised by national companies engaged in subsoil use, taking into account the distinction between the activities of national companies in subsoil use, approved by the Government of the Republic of Kazakhstan, within two years from the date of this Code entry into force.

      9. It shall be established that before January 1, 2023 for the purposes of Article 72 of this Code, recording of losses in the extraction of solid minerals are taken into account on the basis of data on standard losses submitted by subsoil users to the authorized body for the study of subsoil in the way prescribed by it. The data on standard losses shall be accompanied by supporting documents. Within fifteen business days after submission of data on normalized losses, the authorized body for the study of subsoil is entitled to send an argumented objection to the subsoil user regarding the amount of standard losses. If such objection is submitted within a specified time, the standard losses are determined by the authorized body for the study of the subsoil independently on the basis of the available data on standard losses for similar projects or on the basis of previously submitted information.

      10. To establish that from January 1, 2024, with respect to the territories of subsurface areas and (or) deposits for which mining contracts concluded or licenses for the extraction of solid minerals issued before December 31, 2023, are valid, the subsoil users have the right to calculate reserves of solid minerals in accordance with Article 121 of the Law of the Republic Kazakhstan "On subsoil and subsoil use".

      Applicants, when applying for a license to extract solid minerals in accordance with Article 204 of this Code, have the right to submit to the competent authority a report on the calculation of reserves of solid minerals in accordance with Article 121 of the Law of the Republic of Kazakhstan "On subsoil and subsoil use".

      11. It shall be established that, for the purposes of sub-paragraph 16) of paragraph 14 of Article 277 of this Code, the state balance of mineral reserves is maintained by the authorized body for the study of the subsoil.

      At the same time, from January 1, 2024, information from the state balance sheet of mineral reserves is maintained in the state accounting of minerals within the framework of maintaining the unified cadastre of the state subsoil fund in accordance with Article 72 of this Code.

      12. Contracts for subsoil use concluded by agreement of the parties prior to this Code entry into force as well as in cases provided for by the laws of the Republic of Kazakhstan or by contracts, may be amended.

      Agreement to amend the subsoil use contract specified in part one of this paragraph is concluded in the way established by this paragraph, taking into account the specifics provided for by paragraphs 13, 14, 16 of this article.

      A subsoil user having intent to conclude the agreement on amendments and additions to the subsoil use contract sends to the competent authority (the state body that is a party to the contract) a statement outlining the proposed changes to the contract, their justification and other information necessary for making a decision upon request. Draft addendum to the subsoil use contract is attached to the application.

      The competent authority, no later than five working days, submits the received application for consideration by the expert commission on subsoil use issues, created in accordance with Article 45 of this Code. Under a contract to which another state body is a party, an expert commission is created by the decision of such a state body. The expert commission is a consultative and advisory body under the competent body (state body that is a party to the contract) in order to develop recommendations when considering applications from subsoil users on the issues of amending and supplementing the contract. The expert commission considers the application within a period of not more than twenty working days from the date of its receipt and sends its recommendations to the competent authority (state authority that is a party to the contract).

      Based on the recommendations of the expert commission, the competent authority (the state body that is a party to the contract) within five business days from the date of receipt of the recommendations of the expert commission makes a decision to refuse to make changes and additions to the contract for subsoil use or to start negotiations on making changes and additions to the contract for subsoil use with due regard to the recommendations of the expert commission.

      Negotiations on making amendments and additions to the contract for subsoil use are held by the working group of competent body (a state body that is a party to the contract). Provision on the working group and its composition are approved by the competent authority (the state body that is a party to the contract).

      Negotiations are held within two months from the date of submission by the subsoil user to the competent authority (the state body that is a party to the contract) of the draft supplement and other necessary documents for consideration by the working group. By agreement of the parties, this period may be extended.

      The results of the negotiations are documented in a protocol. The draft amendments and additions to the subsoil use contract approved by the working group are signed by the competent authority (state authority that is a party to the contract). If the draft addendum to the subsoil use contract affects the key financial and economic indicators of the subsoil use contract, by decision of the working group of the competent authority (the state body that is a party to the contract), the specified project is sent for economic expertise before it is signed. The procedure for conducting an economic expertise is determined by the authorized body in the field of state planning.

      For common minerals, the procedure for conducting economic expertise is determined by the local executive body of the region.

      The terms of the amendments to the contract may not be less beneficial for the Republic of Kazakhstan than the conditions under which the subsoil use right was granted.

      This paragraph shall not apply to amendments and additions to subsoil contracts for hydrocarbons and uranium.

      12-1. Subsoil use contracts for hydrocarbons and uranium, concluded before enactment of this Code, may be amended and supplemented by agreement of the parties, as well as in cases provided for by the laws of the Republic of Kazakhstan or contracts.

      Addendum to the subsoil use contract specified in part one of this paragraph shall be concluded in accordance with the procedure established by this paragraph, taking into account the specifics stipulated by paragraphs 13 and 16 of this article.

      A subsoil user intending to conclude an addendum to a subsoil use contract for hydrocarbons, uranium shall submit an application to the competent authority, which shall set forth the proposed amendments and additions to the subsoil use contract for hydrocarbons, uranium, rationale to them and other information necessary to make a decision on the application.

      No later than five working days the competent authority shall place the received application for consideration by the expert commission on subsoil use created in accordance with Article 45 of this Code. The expert commission is a consultative and advisory body under the competent authority in order to develop recommendations when considering applications from subsoil users on the issues of making amendments and additions to the subsoil use contract for hydrocarbons and uranium. The expert commission shall review the application within at least five working days from the date of its receipt and direct its recommendations to the competent authority.

      On recommendations of the expert commission, the competent authority within five working days from the date of receipt of the expert commission’s recommendations shall make a decision on rejecting the amendments and additions to the contract on subsoil use for hydrocarbons, uranium or on starting negotiations on making amendments and additions to the contract on subsoil use on hydrocarbons, uranium, taking into account the recommendations of the expert commission.

      The decision of the competent authority on starting negotiations shall specify its validity period.

      Negotiations on amendments and additions to the contract on subsoil use for hydrocarbons, uranium shall be conducted by the task force of the competent authority. Regulations on the task force and its composition shall be approved by the competent authority.

      Negotiations are held within fifteen working days from the date of presenting by the subsoil user to the competent authority of a draft addendum to the subsoil use contract for hydrocarbons, uranium and other necessary documents for examination of the task force. By agreement of the parties this term may be extended. The negotiations results shall be documented in the minutes.

      The draft amendment to the subsoil use contract for hydrocarbons and uranium approved by the task force shall be signed by the competent authority within twenty working days from the date of its submission by the subsoil user to the competent authority.

      The terms of amendments and additions to the subsoil use contract for hydrocarbons and uranium cannot be less beneficial for the Republic of Kazakhstan than the conditions under which the subsoil use right was granted.

      Amendments and additions to the contract for subsoil use of hydrocarbons, uranium in accordance with this paragraph, providing for the extension of the term of such contract, shall not be allowed.

      13. If it is necessary to make changes and additions to the work program of a subsoil use contract concluded before the enactment of this Code, the following shall be attached to the application sent in accordance with paragraph 12 or 12-1 of this article:

      1) a draft work program drawn up in the form approved by the competent authority;

      2) rationale for the proposed changes and additions to the subsoil use contract.

      In case the competent authority (state body, which is a party to the contract) decides to negotiate amendments and additions to the subsoil use contract, the subsoil user, in addition to the documents specified in part one of this paragraph, shall submit to the competent authority (state body, which is a party to the contract) for consideration of the task force:

      1) on contracts for exploration and (or) extraction of solid minerals, except for uranium, as well as common minerals - project documents and liquidation plan (project) developed, coordinated, approved and endorsed by expert examinations in accordance with this Code;

      2) on contracts for exploration and (or) production of hydrocarbons and uranium - project documents developed, agreed upon, approved and endorsed in accordance with this Code.

      If the volumes of extraction of common minerals or solid minerals, other than uranium, provided for by the work program of the subsoil use contract, actually change by less than twenty percent in physical terms, no changes shall be required to the work program. Such changes in production shall be considered to be consistent with the terms of the contract. The content of the work program of the subsoil use contract and its form shall be determined by the competent authority.

      The provisions of this paragraph shall not apply to contracts for the exploration of solid minerals, concluded on the standard form prior to this Code entry into force.

      14. Amending a contract for exploration or for combined exploration and production (during the exploration period) of solid (common) minerals, with the exception of uranium, concluded prior to the entry into force of this Code, in order to extend its validity period (exploration period under the contract for combined exploration and production) is allowed in the event of the discovery of mineralization (manifestation) of solid (common) minerals, the exploration of which is provided for by the contract, to assess such discovery.

      Introducing amendments to the contract for the extraction (combined exploration and production during the production period) of solid (common) minerals, with the exception of uranium, concluded before the entry into force of this Code, in order to extend its validity period (the production period under the contract for combined exploration and production ) is allowed if such an extension is stipulated by the contract.

      An application for an extension of the term of a subsoil use contract may be submitted to the state body that is a party to the contract before the expiration of the exploration period or the production period, respectively.

      To the application for extension of the term of subsoil use contract for uranium, in addition to the information specified in paragraphs 12-1 and 13 of this article, a rationale shall be attached for the work and expenses for it during the extension period.

      The application for the extension of the exploration period under the subsoil use contract for solid (common) minerals, with the exception of uranium, to assess the discovered mineralization (manifestation) of solid (common) minerals, the exploration of which is provided for by the terms of the contract, in addition to the documents specified in part four of this paragraph, is attached with the information confirming such discovery (conclusion of the authorized body for the study of subsoil on the discovery of mineralization (manifestation) requiring assessment), and the geographical coordinates of the subsoil plot, where it is supposed to carry out an assessment of the discovered mineralization (manifestations). The procedure for confirming the mineralization (manifestation) of solid (common) minerals under a subsoil use contract is determined by the authorized body for subsoil study.

      The contract for production (period of extraction under a contract for combined exploration or extraction) of solid minerals, with the exception of uranium, may be extended for a period of not more than five years in order to determine the possibility of extracting mineral components from man-made mineral formations located within the contract territory.

      In the case of extension of the contract in accordance with part five of this paragraph, the subsoil user ma, before the expiry of the term for such extension, apply to the competent authority to extend the contract for the period necessary for the extraction of minerals from man-made mineral formations with the purpose of further extraction of useful components from them. In this case, the subsoil user is obliged to abandon part of the contract territory (part of the subsoil plot) not used for the specified purposes.

      The contract for exploration (combined exploration and production during the exploration period) of solid (common) minerals, with the exception of uranium, to assess the discovered mineralization (manifestation), may be extended for the period necessary to carry out work on assessment of the discovered deposit, provided for by the work program, which is determined by the parties as a result of negotiations.

      A contract for extraction (combined exploration and production during the production period) of solid (common) minerals, with the exception of uranium, may be extended for a period not exceeding the initial term (the initial period of production under the contract for combined exploration and production) of the mining contract, but no more than the maximum term of a mining license established by this Code. Subject to the above restrictions, the term for extending the contract for the extraction (combined exploration and production during the production period) of solid (common) minerals, with the exception of uranium, is determined on the basis of the planned mining activities provided for by the work program.

      In case of extension of a contract for the extraction (combined exploration and production) of solid (common) minerals, with the exception of uranium, in a subsoil plot containing a large deposit, concluded before the entry into force of this Code, for a period of more than ten years, the competent authority has the right to demand inclusion in the conditions for such an extension of one of the following obligations of the subsoil user:

      1) on establishing the processing industries by it or its subsidiary, or a joint venture;

      2) on modernization or reconstruction of the existing extractive industries of the subsoil user;

      3) on modernization or reconstruction of the existing processing industries;

      4) on the supply of the extracted mineral for processing to the processing enterprises (plants) located in the territory of the Republic of Kazakhstan;

      5) on ensuring of implementation (by it or its subsidiary, or joint venture) of the investment project in accordance with the Entrepreneur Code of the Republic of Kazakhstan or a project aimed at the socio-economic development of the region.

      If the subsoil user refuses to extend the contract under the conditions specified in part seven of this paragraph, after the expiration of the contract validity period, the relevant part of the subsoil plot is to be auctioned in the way provided for in paragraph 5 of this article.

      A subsoil user under a contract for the extraction of solid (common) minerals (combined exploration and production during the production period), with the exception of uranium, concluded before the entry into force of this Code, the terms of which did not provide for the right of the subsoil user to extend the term of such contract (production period under a contract for combined exploration and production), has the exclusive right during the term of the contract to obtain a license for the extraction of solid (common) minerals in accordance with Article 201 (licenses for the extraction of common minerals in accordance with Article 232) of this Code. An application for a production license under the exclusive right can be submitted no earlier than three years before the expiration of the contract. If during the period of consideration of the application the term of the contract expired, the contract is considered renewed for the period of such consideration.

      Extension of term of the contract (agreement) on the state geological study of the subsoil concluded prior to this Code entry into force and financed by extrabudgetary funds is not allowed unless otherwise provided for by the terms and conditions of such contract. If the conditions of this contract provide for the possibility of extending its term, such an extension is allowed for a period not exceeding one year. During the period of such extension, the provisions on the restriction of work as provided for in Article 89 of this Code shall apply.

      14-1. Amendments to a contract for uranium exploration concluded prior to the entry into force of this Code, in order to extend its validity period, are allowed in the event of a discovery of a uranium deposit in order to assess such discovery.

      In addition to the information specified in paragraphs 12-1 and 13 of this Article, a written rationale for the work and costs thereof during the extension period shall be attached to the application for extension of the term of the uranium subsoil use contract.

      The application for the extension of the exploration period under the uranium exploration contract to evaluate the discovered uranium deposit, in addition to the documents specified in part two of this paragraph, is accompanied by information confirming the discovery of the uranium deposit (conclusion of the authorized body for the study of subsoil on the discovery of a uranium deposit requiring assessment), and geographic coordinates of the subsoil area where it is proposed to evaluate the discovered deposit.

      The competent authority under contracts for uranium exploration concluded prior to the entry into force of this Code determines the authorized body in the field of uranium mining.

      15. It shall be established that the right to the subsoil plot, granted to the person under the contract (agreement) for the state geological study of subsoil, concluded before the introduction of this code and financed from extrabudgetary funds shall be applied Provisions on the right to subsurface use, provided by paragraph 2 of article 84 of this Code.

      Such person may not interfere with the use of the subsoil block by other persons having the right of subsoil use in accordance with this Code.

      16. On subsoil use contracts, with the exception of uranium, concluded before enactment of this Code, changes in the subsoil plot boundaries shall be made by introducing appropriate amendments to the contract.

      In this case, the spatial boundaries of subsoil plot are determined by the territory, denoted by the corner points in the geographic values system and datum planes emanating from the boundaries of such a territory to a certain depth.

      Under contracts for the extraction of solid (common) minerals, with the exception of uranium, concluded prior to the entry into force of this Code, the expansion of the territory of a subsoil plot is allowed in an amount not exceeding half of the subsoil plot determined as of the date of entry into force of this Code.

      Changing the boundaries of a subsoil plot under contracts for subsoil use for solid (common) minerals, with the exception of uranium, concluded before the entry into force of this Code, is carried out by re-issuing a geological and (or) mining allotment. The procedure for issuing and re-issuing geological and mining allotments is determined by the authorized body for the study of subsoil.

      17. By decision of the Government of the Republic of Kazakhstan, the competent authority has the right to unilaterally terminate a subsoil use contract on a subsoil plot containing a large solid mineral deposit, concluded prior to the enactment of this Code, if the subsoil user’s actions during its subsoil use operations lead to changes in economic interest of the Republic of Kazakhstan creating a threat to national security In the event of unilateral termination of the contract on the abovementioned basis the competent authority is obliged to notify the subsoil user of this no later than two months.

      18. The competent authority unilaterally terminates the subsoil use contract for solid minerals in the subsoil plot containing a large deposit or a strategic deposit concluded prior to the enactment of this Code, in case of violation of the requirements provided for by paragraph 1 of Article 44 of this Code that entailed national security, except the cases when obtaining a permit from a competent authority in accordance with this Code is not required.

      In case of violation of these requirements this violation shall be eliminated within a period of not more than one year by restoring the situation that existed before the violation, and if it is impossible to recover, by carrying out other activities related to the transfer of facilities associated with the strategic subsoil plot with the permission of the competent authority. In case of elimination of the violation, the subsoil user shall notify the competent authority in writing with the attached documents confirming the elimination within the time specified in this part.

      In case of failure to eliminate the breach within the prescribed period, the competent authority unilaterally refuses to execute the contract by sending a written notice to the subsoil user. The contract is terminated after three months from the date of receipt by the subsoil user of the notice of unilateral refusal to execute the contract.

      19. Upon termination of a contract concluded before the entry into force of this Code, the fulfillment of obligations to eliminate the consequences of subsoil use shall be carried out in the manner determined by this Code, taking into account the following:

      in the absence of a liquidation plan two years before the expiration of the contract for the extraction of solid minerals, with the exception of uranium, or a contract for the extraction of widespread minerals, or by the time of their early termination, the development of the liquidation project takes into account the relevant technical features of liquidation provided for in the instructions on drawing up a liquidation plan;

      upon termination of a permit for exploration or production of widespread minerals for use for the construction (reconstruction) and repair of public roads, state-owned railways, hydraulic structures and hydraulic structures, the fulfillment of obligations to eliminate the consequences of subsoil use is carried out by reclamation of disturbed lands in accordance with the land legislation of the Republic of Kazakhstan.

      Persons who have commenced liquidation of the consequences of mining operations prior to the entry into force of this Code shall be obliged to ensure its completion in the manner and terms established by this Code.

      20. Subsoil users carrying out, under the single subsoil use contract in the field of hydrocarbons concluded before January 1, 2004, mining at several hydrocarbon deposits, some of which are included in the list of highly viscous, watered, marginal or depleted deposits, with the tax legislation of the Republic of Kazakhstan, has the right to apply to the competent authority to conclude a separate mining contract for such deposits. Such contract may be concluded for a period remaining until the expiration of the term of the initial contract.

      20. Subsoil users carrying under the single subsoil use contract in the field of hydrocarbons, concluded before January 1, 2004, mining at several hydrocarbon deposits, some of which are included in the list of highly viscous, water-cut, low-marginal or worked-out fields, with the tax legislation of the Republic of Kazakhstan, has the right to apply to the competent authority with the application to conclude a separate mining contract regarding such deposits. Such contract may be executed for a term remaining until the expiry date of the initial contract.

      21. Final reports on exploration work submitted by subsoil users to state bodies in order to obtain a conclusion on the profitability of proven mineral reserves are subject to review in accordance with the provisions of Article 121 of the Law of the Republic of Kazakhstan "On Subsoil and Subsoil Use" with due regard to the provisions of paragraph 11 of Article 277 of this Code.

      22. Holders of the subsoil use right under contracts concluded prior to the entry into force of this Code shall be entitled to carry out activities on the subsoil plot in accordance with the project documents approved in the manner established by the legislation of the Republic of Kazakhstan in effect prior to the entry into force of this Code.

      Amendments to these project documents, taking into account the provisions of part three of this paragraph, shall be made in accordance with the provisions on amending project documents provided for by this Code. At the same time, the indicators of project documents must correspond to those provided for in the work program of the contract.

      If the volumes of extraction of widespread minerals or solid minerals, with the exception of uranium, under subsoil use contracts concluded before the entry into force of this Code, as determined by the approved project documents, change by less than twenty percent in physical terms from the approved design indicators, such changes shall not be the basis for the mandatory introduction of changes in the specified project documents (development of a project document in accordance with this Code).

      22-1. Under contracts for uranium exploration concluded prior to the entry into force of this Code, subsoil users have the right to carry out pilot production of uranium.

      The pilot production project is approved by the subsoil user and is subject to the examinations provided for by this Code and other laws of the Republic of Kazakhstan. At the same time, such examinations do not require a report on the assessment of resources and reserves of solid minerals.

      Entering the amendments to contracts for uranium exploration concluded prior to the entry into force of this Code in connection with pilot production is made in accordance with paragraph 14-1 of this article.

      23. Under the contracts for extraction of solid minerals concluded prior to this Code entry into force, operations on subsoil use, in addition to operations specified in this Code, include the primary processing (enrichment) of mined solid minerals in accordance with the list of works determined by contract.

      For the purposes of this paragraph, the primary processing (enrichment) extracted from solid minerals subsoil includes a type of mining activity, which includes collection on-site, crushing or grinding, classification (sorting), briquetting, nodulizing and enrichment by physico-chemical methods (without qualitatively changing mineral forms of minerals, their aggregate-phase state, crystal-chemical structure), and may also include processing technologies that are special types of work of mining of the minerals (underground gasification and smelting, chemical and bacterial leaching, dredging and hydraulic mining of alluvial deposits). This processing are the works associated with the extraction of useful components from the extracted raw materials, as well as work (if there is primary processing), following the primary processing.

      24.It shall be established that man-made mineral formations, located separately with non-state technological mineral formations at different sites (dump, tailing pond, sludge depository, landfill, etc.):

      1) within the contract territories of mining contracts (mining period under contracts for combined exploration and mining) of solid minerals concluded with subsoil users prior to the implementation of this Code, or

      2) on land plots of mining companies operated at the date of this Code entry into force and owned by non-state legal entities on the right of private property, shall be subject to gratuitous transfer to the ownership of these persons on the basis of their applications submitted to the competent authority within two years enactment of this Code.

      State man-made mineral formations located outside the contractual territories and land plots referred to in sub-paragraphs 1) and 2) of the first part of this paragraph and formed before May 30, 1992 shall be transferred free of charge to private ownership at the request of the interested person submitted to them to the competent authority. Such application may be filed within two years from the date of this Code entry into force, subject to the following conditions:

      the applicant is the owner of existing ore mining, mining and processing, metallurgical company at the date of this Code entry into force;

      such man-made mineral formations are located in the territories adjacent to the contract territory or the land plot on which the relevant ore mining, mining and processing, metallurgical enterprise is located.

      Transfer of state man-made mineral formations indicated to in the second part of this paragraph to the applicant’s private ownership is carried out by expanding the contract territory to the area where such man-made mineral formations are located if the applicant is a subsoil user, or by granting rights to land plots within which the man-made mineral formations are located.

      State man-made mineral formations not transferred to the property in accordance with the first and second parts of this paragraph, located outside the contractual territories and land plots referred to in sub-paragraphs 1) and 2) of the first part of this paragraph, are included in the subsoil content. Subsoil users who have not filed applications for the purchase of man-made mineral formations are obliged to return a part of the contract territory where such man-made mineral formations are located after four years from the day this Code enters into force.

      It shall be established that state man-made mineral formations placed together with man-made mineral formations of operating companies on one object of placement owned by man-made legal entities on the right of private property, or placed on one object of placement together with man-made mineral formations resulting from the activity of subsoil users are transferred without charge into the ownership of the said persons on the basis of their application submitted to the authorized body for the study of mineral resources. Such application may be filed within two years from the date of this Code entry into force.

      If the man-made mineral formations specified in part five of this paragraph may be divided due to their physical properties (man-made mineral formations in solid stage), according to the application of the person specified in part five of this paragraph, a dividing balance sheet is drawn up between the applicant and the authorized body for subsoil study Such application may be filed within two years from the date of this Code entry into force. In this case, man-made mineral formations are transferred on the basis of the separation balance. After the separation balance is compiled, the provisions of the fourth part of this paragraph shall be applied to the provided state man-made mineral formations not put on the applicant's books.

      If the application for transfer of the state man-made mineral formations to private ownership has not been filed or the separation balance has not been drawn up within the prescribed time limits, allocation of facilities for non-state and state man-made mineral formations are subject to liquidation at the expense of such person. Liquidation is carried out in the way prescribed by the legislation of the Republic of Kazakhstan, with subsequent return to the state of the territories in which the liquidated facilities are located.

      The rights to man-made mineral formations transferred to the property on the basis of this paragraph are exercised in accordance with Article 13 of this Code.

      State man-made mineral formations transferred to private ownership in accordance with this paragraph shall be written off from the state balance of mineral reserves.

      The procedure for the transfer of state man-made mineral formations, provided for by this paragraph shall be determined by the authorized body in the field of solid minerals.

      25. Holders of subsoil use rights for subsoil use contracts for solid minerals, as well as for contracts for the extraction of widespread minerals concluded prior to the enactment of this Code, have the right by decision of the commission established by the competent authority or the local executive body of the region, city of republican significance, the capital, transit to the license mode of subsoil use (reissue the right of subsoil use), provided for by this Code, by getting licence for exploration or mining of solid minerals; licenses for the extraction of widespread minerals in exchange for relevant subsoil use contracts. At the same time, if the holder of the subsoil use right under contracts for exploration of solid minerals and exploration of widespread minerals or under contracts for the production of solid minerals and production of widespread minerals with contract territories located within the boundaries of the prospecting site being formed or a site for the production of solid minerals is the same person, the transition to a licensed subsoil use regime (re-registration of subsoil use rights) shall be carried out simultaneously under both contracts for the exploration of solid minerals and the exploration of common minerals or under contracts for the extraction of solid minerals and the production of widespread minerals by issuing one license, respectively, for exploration of solid minerals or mining of solid minerals.

      On the contracts for subsoil use, a commission is established for the solid minerals by the competent authority. Status and composition of the commission are determined by the competent authority. The commission also includes representatives of the central authorized body for budget planning, the central authorized body for budget execution, the authorized body in the field of environmental protection and the Ministry of Justice of the Republic of Kazakhstan.

      Under contracts for the extraction of widespread minerals a commission is created by the relevant local executive body of the region, city of republican significance and the capital. Status and composition of the commission are determined by the local executive body. The commission also includes representatives of the local authorized body for budget execution, the territorial body of the authorized body in the field of environmental protection and the territorial body of the Ministry of Justice of the Republic of Kazakhstan.

      Procedure for transition to the license mode of subsoil use in accordance with this paragraph, including the procedure for work of the commission is determined by the competent authority.

      The license shall be issued for a period determined in accordance with this Code. This period shall not exceed the term of the subsoil use contract, in exchange for which a license is issued, and in the event of re-registration of the subsoil use right simultaneously under contracts for solid minerals and common minerals - the term of the contract for solid minerals. At the same time, for the purposes of part one of paragraph 2 of Article 211 of this Code, the term of a license for the extraction of solid minerals issued in lieu of a subsoil use contract (s) may be extended for a period of up to twenty-five consecutive years.

      Apart from the obligations stipulated in Articles 191, 208 and 233 of this Code, the license issued for subsoil use may contain additional obligations of a subsoil user and the grounds for revoking a license or paying a penalty for violation of these obligations.

      The subsoil use contract is terminated from the date of issue of the relevant subsoil use license.

      In the event that a subsoil use license is issued in accordance with this paragraph, the provisions of subparagraphs 2), 4) of paragraph 1 of Article 25 and subparagraph 1) of paragraph 2 of Article 40 of this Code shall not apply to the said license.

      Reissue of the subsoil use right in accordance with this paragraph does not terminate the subsoil use right arising from the contract and also does not entail the termination of encumbrances of subsoil use rights existing at the time of reissue.

      26. For subsoil use contracts concluded prior to the enactment of this Code, reports on the performance of contractual obligations on expenditures allocated for training, advanced training and retraining of workers who are citizens of the Republic of Kazakhstan, as well as obligations on the financing of research, scientific and technical and (or) development work shall be submitted in the order and terms established by this Code for the respective types of obligations.

      27. It shall be established that within five years from the date of this Code entry into force, subsoil users, carrying out mining of solid minerals with a metal (metals) content of more than thirty percent, under a license for extracting solid minerals, shall process at least half of the total production in the calendar year in the territory of the Republic of Kazakhstan.

      If it is impossible to process these solid minerals in the stipulated amount for technological reasons, reasons for absence, insufficient production capacity or economic inexpediency, subsoil users have the right to remove them from the territory of the Republic of Kazakhstan.

      28. For contracts (licenses) for exploration and (or) mining of hydrocarbons concluded (issued) prior to the enactment of this Code, the coordinates and identification indicators of the blocks are applied to the subsoil sections consisting of blocks established in accordance with regulation of the Government of the Republic of Kazakhstan dated November 16, 1995 № 1552 "On Approval of the Map of Blocks and Hydrocarbons Deposits Prepared for Geological Survey and Development" and dated December 10, 1996 № 1514 "On Approval of the Map of Blocks for Geological Survey and development of hydrocarbons in the Kazakhstan sector of the Caspian Sea", unless otherwise provided by the terms of such contracts.

      29. For subsoil use contracts concluded prior to January 1, 2015, during purchase of the goods in accordance with the procedure for procurement of goods, works and services used in subsoil use operations approved in accordance with this Code, the tender organizer, in the process of determining the winner, conventionally reduces the price of the competitive bid of the bidders - Kazakhstan producers of goods- by twenty percent.

      The provisions of this paragraph apply before the expiration of the indicated contracts or until January 1, 2021, whichever comes first. Under subsoil use contracts for hydrocarbons concluded prior to the enactment of this Code, the calculation of subsurface users contractual obligations on training citizens of the Republic of Kazakhstan is carried out in accordance with the policy approved by the authorized body in the field of hydrocarbons.

      30. The procedure for procurement of goods, works and services by subsoil users and their contractors operating under agreements (contracts) on production sharing approved by the Government of the Republic of Kazakhstan, or under a subsoil use contract approved by the President of the Republic of Kazakhstan is determined by the procedures established in accordance with such agreements (contracts). With that this procedure shall provide:

      1) implementation of approved programs for the development of local suppliers of goods, works and services;

      2) provision of all potential suppliers of goods, works and services with full and fair opportunities to participate in the competition for the purchase of goods, works and services;

      3) the objective standards applying for the prior selection of potential suppliers of goods, works and services.

      31. For the subsoil use contracts for hydrocarbons and uranium mining, concluded prior to the enactment of this Code, the costs of subsoil users and their contractors for the procurement of goods, works and services used in exploration and (or) hydrocarbon extraction and uranium mining operations, based on the results of a competition held outside the territory of the Republic of Kazakhstan, or procured with violation of the established procedure for the procurement of goods, works and services used in the exploration and (or) production of carbohydrate odes and uranium mining, or procedures established under agreements (contracts) on production sharing, approved by the Government of the Republic of Kazakhstan, or under a subsoil use contract approved by the President of the Republic of Kazakhstan, are excluded from expenses taken into account by competent authority performing by the relevant subsoil user of contractual obligations. The provision stipulated by this paragraph also applies to subsoil users and their contractors operating under production sharing agreements (contracts) approved by the Government of the Republic of Kazakhstan or under a subsoil use contract approved by the President of the Republic of Kazakhstan.

      32. Subsoil users carrying out hydrocarbon exploration activities under subsoil use contracts concluded prior to this Code enactment have the right to transit to subsoil use conditions provided for by this Code by concluding a new version of the contract for exploration and mining of hydrocarbons developed in conformity to the standard contract for exploration and production of hydrocarbons and approved by the competent authority, in simultaneous compliance with the following conditions:

      1) there are no breaches under the existing subsoil use contract concluded prior to this Code enactment, specified in notification of the competent authority, committed and not eliminated by the subsoil user;

      2) the subsurface user has fully paid the subscription bonus in accordance with the requirements of the tax legislation of the Republic of Kazakhstan under the existing subsurface use contract concluded prior to this Code entry into force;

      3) project for exploration works has been approved by the subsoil user in accordance with the requirements of this Code, which has received positive conclusions provided for by this Code and other laws of the Republic of Kazakhstan;

      4) application for conclusion of the contract for exploration and mining of hydrocarbons in new edition in accordance with the standard contract for exploration and mining of hydrocarbons, approved by the competent authority, submitted by the subsoil user in simultaneous compliance with the following conditions:

      before the expiration of the contract for subsoil use concluded prior to this Code entry into force, under which the subsoil user carries out hydrocarbon exploration activities;

      within eighteen months from the date of this Code entry into force.

      Application for conclusion of the contract for exploration and mining of hydrocarbons in a new edition in accordance with the model contract for the exploration and mining of hydrocarbons, approved by the competent authority, shall contain:

      1) surname, name, patronymic (if specified in the identity document) or name of the subsoil user;

      2) number and date of registration of the existing subsoil use contract, under which the subsoil user carries out hydrocarbon exploration activities;

      3) reference to the exploration plot, which shall correspond to the subsoil plot in accordance with the geological allotment under the current subsoil use contract, under which the subsoil user carries out hydrocarbon exploration activities.

      The application is additionally attached by following:

      1) hydrocarbon exploration and production contract signed by a subsoil user that complies with a model hydrocarbon exploration and mining contract approved by the competent authority;

      2) the work program attached to the contract for the exploration and mining of hydrocarbons as its integral part, containing the volumes, description and deadlines for the work during the exploration period and complying with the requirements for the volumes and types of work stipulated by the work program under the current subsoil use contract, within whose subsoil user carries out hydrocarbon exploration activities;

      3) approved by the subsoil user and received positive conclusions provided by this Code and other laws of the Republic of Kazakhstan examinations of the exploration project.

      At that such contract establishes the period of exploration in accordance with the provisions provided for in the first part of paragraph 1 of Article 116 of this Code, reduced by the actual term of the existing subsoil use contract, under which the exploration of hydrocarbons is carried out by the subsoil user, on the date of submission of the application for the conclusion of a contract for exploration and mining in the new edition, developed in accordance with the model contract approved by the competent authority.

      Investment commitments under the current subsoil use contract, under which the subsoil user carries out hydrocarbon exploration activities (if any), except for obligations in the field of training, science and socio-economic development of the region, are included in full in the contract for hydrocarbon exploration and production corresponding to the model contract for the exploration and mining of hydrocarbons, approved by the competent authority.

      The application is subject to consideration within twenty business days from the date of its receipt by the competent authority.

      Based on the results of consideration of the application, the competent authority takes a decision on conclusion of the contract for exploration and production of hydrocarbons or rejects its conclusion.

      The competent authority rejects conclusion of the contract for exploration and production of hydrocarbons in the following cases:

      1) if the application fails to comply with the requirements established by this Code;

      2) failure to comply with the requirements provided for by this paragraph, committed by the subsoil user.

      The refusal of the competent authority does not deprive the subsoil user of the right to reapplication during the term of current subsoil use contract and compliance with other requirements provided for by this paragraph.

      Conclusion of the contract for exploration and production of hydrocarbons corresponding to standard contract for exploration and production of hydrocarbons, approved by the competent authority, does not constitute grounds for relieving the subsoil user of liability for violation of the legislation of the Republic of Kazakhstan, which was committed during the subsoil use contract, under which the subsoil user has carried out hydrocarbon exploration activities.

      Subsequent conditions for extending the exploration period and carrying out activities under the contract for exploration and production of hydrocarbons concluded in accordance with this paragraph shall be determined in accordance with the provisions of this Code.

      33. Subsoil users engaged in hydrocarbon exploration under subsoil use contracts concluded prior to the enactment of this Code are entitled to one-time extension of the exploration period on the grounds and without complying with the requirements for the total exploration period, which are provided for in paragraphs 2 and 3 of Article 117 of this Code, while meeting the following conditions:

      1) application for the extension of exploration period is submitted within eighteen months from the date of this Code entry into force;

      2) there are no breaches under the existing subsoil use contract concluded prior to the enactment of this Code, specified in the notification of the competent authority, committed and not eliminated by the subsoil user;

      3) the application is submitted and considered in the order provided for by paragraphs 4 to 11 of Article 117 of this Code;

      4) in the case of a subsoil use contract concluded prior to this code entry into force Code, its trial operation does not exceed three years at the time of application filing

      5) a new version of the contract for exploration and production of hydrocarbons signed by the subsoil user is additionally attached to the application in accordance with the standard contract for exploration and mining of hydrocarbons approved by the competent authority.

      At that such contract fixes an exploration period corresponding to the requested extension period, but not exceeding three years.

      Subsequent extension of the exploration period under a contract concluded on the basis provided for in paragraph 2 of Article 117 of this Code, in accordance with the first part of this paragraph is permitted only on the basis provided in paragraph 3 of Article 117 of this Code.

      Subsequent extension of the exploration period under the contract concluded on the basis provided for in paragraph 3 of Article 117 of this Code in accordance with the first part of this paragraph is prohibited.

      Conclusion of the contract for exploration and production of hydrocarbons corresponding to standard contract for exploration and production of hydrocarbons, approved by the competent authority, does not constitute grounds for relieving the subsoil user of liability for violation of the legislation of the Republic of Kazakhstan, which was committed during the subsoil use contract, under which the subsoil user has carried out hydrocarbon exploration activities.

      33-1. For subsoil use contracts concluded before the enactment of this Code and transitioned to the subsoil use conditions provided by this Code in accordance with paragraphs 32 or 33 of this Article, a reduction in the subsoil plot shall be allowed without complying with the requirements of subparagraphs 2) of paragraph 1 of Article 114 of this Code.

      When reducing the subsoil plot, it is allowed to amend the work program established in the subsoil use contract regarding the types and volumes of works related to the returned subsoil plot, provided that the following conditions are simultaneously met:

      seismic exploration works have been carried out by the subsoil user on the returned subsoil plot;

      the subsoil user has approved an amendment to the exploration project, which provides for the reduction of the subsoil plot and the absence of drilling structures on the returned subsoil plot, and this amendment has received positive conclusions from the expert assessments stipulated by this Code and other laws of the Republic of Kazakhstan.

      In this case, the application for the reduction of the subsoil plot must also include the amendment to the exploration project approved by the subsoil user, which has received positive conclusions from the expert assessments stipulated by this Code and other laws of the Republic of Kazakhstan, in connection with the reduction of the subsoil plot.

      34. Subsoil users that carry out or carried out hydrocarbon exploration activities under subsoil use contracts concluded prior to the enactment of this Code (initial contract) are entitled to conclude a hydrocarbon production contract corresponding to a model hydrocarbon production contract approved by the competent authority on the basis of statements under the following conditions:

      1) the subsoil user fails to transit to the subsoil use conditions provided for by this Code by concluding a new edition of the contract for exploration and production of hydrocarbons in accordance with the provisions of paragraphs 32 and 33 of this article;

      2) the subsoil user under initial contract in accordance with the requirements of this Code has compiled and approved the report on calculation of the field reserves which received a positive conclusion of the state examination of subsoil;

      3) there are no breaches of obligations specified in notification of the competent authority committed and not eliminated by the subsoil user.

      If under initial contract the subsoil user discovered two or more hydrocarbon fields, such subsoil user may conclude one contract for production of hydrocarbons or individual contracts for each deposit.

      In the case specified in part one of this paragraph, the contract for production of hydrocarbons is concluded for a preparation period, the duration of which is determined by the subsoil user in the application, but cannot exceed three years.

      If the initial geological reserves of hydrocarbon fields, report on the calculation of which received a positive conclusion provided for by this Code on state examination of subsoil, exceed the value of one hundred million tons of oil or fifty billion cubic meters of natural gas, the provisions of the production contract for such a field shall contain one of the obligations specified in paragraph 7 of Article 119 of this Code.

      Application for conclusion of the contract for production of hydrocarbons is submitted by the subsoil user to the competent authority during the validity term or within twelve months after the termination of the original contract.

      The competent authority, during the period specified in part five of this paragraph, as well as during consideration of the application and implementation of the actions specified in paragraphs from nine till sixteen of this paragraph, may not grant the right of subsoil use in such subsoil plot to other persons

      Application for conclusion of the contract for production of hydrocarbons shall contain:

      1) surname, name, patronymic (if specified in the identity document) or name of the subsoil user;

      2) number and date of registration of the original contract;

      3) reference to the production site;

      4) duration of the preparation period not exceeding three years.

      The application is additionally attached by following:

      1) the hydrocarbon production contract signed by the subsoil user that complies with a standard hydrocarbon production contract approved by the competent authority, except for the cases provided for in part four of this paragraph;

      2) report on the calculation of reserves approved by the subsoil user and having received a positive conclusion of the state examination of reserves.

      he application is subject to consideration within twenty business days from the date of its receipt by the competent authority. Based on the results of consideration of the application, the competent authority takes one of the following decisions:

      1) on conclusion of the contract for production of hydrocarbons, except for the cases provided for in part four of this paragraph;

      2) on negotiations with the subsoil user in the time and order specified in this paragraph, in the case provided for in part four of this paragraph;

      3) to reject conclusion of the contract for production of hydrocarbons.

      The competent authority rejects conclusion of the contract for production of hydrocarbons if the application does not meet the requirements established by this paragraph.

      The refusal of the competent authority does not deprive the subsoil user of the right for reapplication within the period specified in part five of this paragraph.

      In the case provided for by sub-paragraph 1) of the ninth part of this paragraph, the competent authority, within twenty business days from the date of such decision, concludes with the applicant for a period determined in accordance with part three of this paragraph, a contract for the extraction of hydrocarbons and sends the signed copy to the applicant.

      In the case provided for by subparagraph 2) of the ninth part of this paragraph, within twenty-four months from the date of such decision, the competent authority shall negotiate with the subsoil user to determine the conditions and procedure for fulfilling the obligation provided for in paragraph 7 of article 119 of this Code.

      According to the results of negotiations, the competent authority within five business days makes and notifies the subsoil user of one of the following decisions:

      1) on conclusion of the contract for production of hydrocarbons;

      2) on such conclusion rejection.

      In the case provided for by sub-paragraph 1) of part fourteen of this paragraph, the subsoil user shall, within twenty business days from the date of receipt of the notification, send to the competent authority a signed hydrocarbon production contract determining the conditions and procedure for fulfilling the obligation provided for by paragraph 7 of Article 119 of this Code.

      The competent authority within twenty business days from the date of receipt of the contract for the extraction of hydrocarbons concludes the same contract and sends signed copy to the subsoil user.

      In the case provided for in sub-paragraph 2) of part fourteen of this paragraph, the former subsoil user has the right to reimburse the costs of finding and evaluating a deposit.

      Such reimbursement is made by a new subsoil user in the form of the lump sum payment of the full amount of the relevant costs with due regard to inflation, determined on the basis of official statistical information of the authorized body based on the state statistics data.

      The period for reimbursement of such costs shall be established by the competent authority and not exceed twelve months after the date of the contract conclusion with a new subsoil user.

      A new subsoil user is entitled to audit the costs subject to reimbursement. In the event of the dispute on amount of reimbursable costs between the new and former subsoil users, such dispute is subject to settlement in the court.

      35. Subsoil users engaged in the production of hydrocarbons under subsoil use contracts concluded prior to the enactment of this Code (valid contract) have the right to transfer to the subsoil use conditions provided for by this Code by concluding a new version of hydrocarbon production contract corresponding to the standard contract for the production of hydrocarbons, approved by the competent authority, on the basis of an application, while simultaneously observing the following conditions:

      1) in accordance with the requirements of this Code, the subsoil user has approved the project for development of field having received positive conclusions stipulated by this Code and other laws of the Republic of Kazakhstan;

      2) the period of production under the contract for the production of hydrocarbons is determined on the basis of the deposit development project, but does not exceed the term of the existing contract for subsoil use remaining at the time of application;

      3) investment obligations under the current contract (if any) are included in full in the contract for production of hydrocarbons;

      4) at the time of the application submission, there are no breaches of obligations under the current subsoil use contract committed and not eliminated by the subsoil user, and specified in the notification of the competent authority.

      If in the current subsoil use contract there are two or more hydrocarbon fields fixed, the subsoil user may conclude one contract for production of hydrocarbons.

      Application for conclusion of the contract for production of hydrocarbons shall contain:

      1) surname, name, patronymic (if specified in the identity document) or name of the subsoil user;

      2) number and date of registration of the subsoil use contract.

      The application is additionally attached by following:

      1) the contract for production of hydrocarbons signed by a subsoil user, corresponding to a standard contract for the production of hydrocarbons, approved by the competent authority and taking into account the provisions stipulated in the first part of this paragraph;

      3) approved by the subsoil user and having received positive conclusions provided for by this Code and other laws of the Republic of Kazakhstan examinations of the exploration project.

      The application is subject to consideration within twenty business days from the date of its receipt by the competent authority.

      Based on the results of consideration of the application the competent authority decides on conclusion of the contract for production of hydrocarbons or rejects conclusion thereof.

      The competent authority rejects conclusion of the contract for production of hydrocarbons in the following cases:

      1) if the application fails to comply with the requirements established by this Code;

      2) failure to comply with the requirements provided for in the part one of this paragraph.

      The refusal of the competent authority does not deprive the subsoil user of the right to reapplication.

      If a decision is made to conclude a contract for the production of hydrocarbons, the competent authority concludes such a contract within twenty business days and sends the signed copy to the applicant.

      Conclusion of the contract for production of hydrocarbons corresponding to a standard contract for production of hydrocarbons, approved by the competent authority, does not constitute grounds for relieving the subsoil user of liability for violation of the legislation of the Republic of Kazakhstan, which was committed during the subsoil use contract, under which the subsoil user has carried out hydrocarbon production activities.

      Subsoil users who have entered into the contract for production of hydrocarbons in a new edition in accordance with this paragraph may not allocate a site (sites) of the subsoil under such a contract.

      36. Persons who are the winners of tender for granting the right of subsoil use for exploration or production of hydrocarbons (the tender winner) conducted in accordance with the requirements of the Law of the Republic of Kazakhstan "On Subsoil and Subsoil Use", the results of which were established in accordance with the legislation of the Republic of Kazakhstan have the right to conclude a contract for the exploration and production or extraction of hydrocarbons, developed in accordance with a model contract approved by the competent body, while simultaneously meeting the following conditions:

      1) the tender winner fails to conclude the contract for subsoil use in the order and on the conditions provided for by the Law of the Republic of Kazakhstan "On Subsoil and Subsoil Use";

      2) the tender winner has paid full subscription bonus in accordance with the requirements of the tax legislation of the Republic of Kazakhstan;

      3) application for conclusion of the contract for exploration and production or extraction of hydrocarbons is submitted within twelve months from the date of this Code entry into force.

      Application for conclusion of the contract for exploration and production or extraction of hydrocarbons, sent by the winner of the competition to the competent authority in accordance with this paragraph shall contain:

      1) name of the person being the winner of tender for granting the right of subsoil use for exploration or production of hydrocarbons;

      2) information and documents confirming compliance with the conditions provided for by this paragraph;

      3) information and documents stipulated by paragraphs 2-4 of Article 96 of this Code.

      Following documents shall be attached to the application:

      1) the contract for exploration and production or extraction of hydrocarbons signed by the tender winner and developed in accordance with a standard contract approved by the competent authority with due regard the requirements provided for by this paragraph;

      2) work program containing the volumes, description and deadlines for the work during the exploration period, drawn up on the basis of the prospecting project developed and agreed in accordance with the requirements of the Law of the Republic of Kazakhstan "On Subsoil Use and Subsoil Use" or on the basis of conditions for works during the exploration period established in the tender offer for participation in the tender or in the application for participation in the auction.

      For the purposes of this paragraph:

      1) at conclusion of the contract for exploration and production of hydrocarbons corresponding to a standard contract approved by the competent authority:

      the exploration site is determined in accordance with the requirements of this Code and may not exceed the size of the subsoil plot specified in the conditions of the tender for the subsoil use right for hydrocarbon exploration conducted in accordance with the Law of the Republic of Kazakhstan "On Subsoil and Subsoil Use";

      development and expertise of the project for exploration works under the contract for exploration and production of hydrocarbons concluded in accordance with this paragraph shall be carried out in accordance with this Code;

      1) at conclusion of the contract for exploration and production of hydrocarbons corresponding to a model contract approved by the competent authority:

      the production site is determined in accordance with the requirements of this Code and may not exceed the size of the subsoil plot specified in the conditions of the tender for the subsoil use right for hydrocarbon exploration conducted in accordance with the Law of the Republic of Kazakhstan "On Subsoil and Subsoil Use";

      in the contract for production of hydrocarbons, the tender winner may initiate the consolidation of the preparatory period or the production period in accordance with the provisions provided for in this Code (including the development and examination of project documents, as well as investment obligations and other issues), taking into account the specifics provided for in item;

      3) the contract for exploration and production of hydrocarbons concluded in accordance with this paragraph shall include obligations corresponding to the obligations assumed by the winner of the tender in accordance with its tender offer for participation in the tender or application for participation in the auction, regarding the local content share in personnel, work, services required to perform the work under the contract;

      4) the contract for production of hydrocarbons, concluded in accordance with this paragraph, shall include obligations corresponding to the obligations assumed by the winner of the tender in accordance with its tender proposal for participation in the tender or application for participation in the auction concerning the amount of social and economic development expenses of the region for and the development of its infrastructure; local content in personnel, work, services required to perform the work under the contract; the amount of expenses for training Kazakhstani personnel, research, scientific, technical and developmental works on the territory of the Republic of Kazakhstan, which are necessary to carry out the work under the contract.

      The application is subject to review within the time limits established by this Code for consideration of applications for the conclusion of a contract for the exploration and production or extraction of hydrocarbons.

      The competent authority decides to refuse to conclude a contract for the exploration and production of hydrocarbons in the following cases:

      1) if the application fails to comply with the requirements established by this Code;

      2) non-compliance committed by the tender winner with the requirements provided for by this paragraph;

      3) on the grounds provided by sub-paragraphs 2) - 6), 8) and 9) of the paragraph 3, article 97 of this Code.

      The refusal of the competent authority does not deprive the tender winner of the right to reapplication within the time limits and in compliance with other requirements provided for by this paragraph.

      37. Provisions stipulated by paragraph 36 of this article regarding the procedure and conditions for concluding a contract for exploration and production or extraction of hydrocarbons corresponding to a model contract approved by the competent authority with the winner of the tender for the subsoil use right for exploration of hydrocarbons conducted in accordance with the requirements of the Law of the Republic of Kazakhstan " On Subsoil and Subsoil Use" (with the exception of sub-paragraph 3) of part two and sub-paragraph 3) of part six of paragraph 36 of this article), also apply to the conclusion of contracts for exploration and extraction of hydrocarbons or production with the national company in the field of hydrocarbons in the event of signing the protocol of direct negotiations in accordance with the provisions of the Law of the Republic of Kazakhstan "On Subsoil and Subsoil Use".

      At that, the conditions for conducting subsoil use operations are determined on the basis of a protocol of direct negotiations.

      38. It shall be established that in accordance with international treaties concluded prior to this Code entry into force, the competent authority may be granted the right to use subsoil under a contract for exploration of hydrocarbons on the basis of direct negotiations to persons specified in such international treaties.

      The person intending to use the subsoil plot for hydrocarbon exploration on the basis of direct negotiations in accordance with this paragraph shall send to the competent authority a statement with specification:

      1) name of the applicant, location, information on the state registration as a legal entity (extract from the trade register or other legalized document certifying that the applicant is a legal entity under the laws of a foreign state), information about the manager, individuals, legal entities, states and international organizations directly or indirectly controlling the applicant;

      2) information about the previous activities of the applicant, including the list of countries in which he has carried out his activities over the past three years;

      3) territory of the subsoil plot for which the applicant claims.

      The application and all the documents attached thereto shall be written in Kazakh and Russian. If the application is submitted by a foreigner or a foreign legal entity, the documents attached thereto may be drafted in another language with a mandatory attachment of translations into Kazakh and Russian to each document and notarization of their authenticity.

      Direct negotiations on the provision of subsoil use rights under a contract for hydrocarbon exploration are held between the authorized representatives of the applicant and the working group of the competent authority.

      Direct negotiations are held within two months from the date of receipt of the application to the competent authority. Terms of direct negotiations can be extended by the competent authority decision.

      Based on the results of direct negotiations, the competent authority decides whether to conclude a contract for the exploration of hydrocarbons or to refuse to conclude it.

      If a decision is made to conclude an exploration contract within twenty business days from the date of its adoption, the applicant pays a subscription bonus, the amount of which is determined by the results of direct negotiations, and sends to the competent authority:

      1) confirmation of the subscription bonus payment;

      2) draft contract for hydrocarbon exploration;

      3) work program containing the scope, description and deadlines for performing the works during the exploration period, determined on the basis of the results of direct negotiations, attached to the contract for hydrocarbon exploration as an integral part thereof.

      Draft contract for hydrocarbon exploration shall include the following conditions:

      1) type of the subsoil use operations;

      2) the contract validity period;

      3) boundaries of the subsoil plot(s);

      4) obligations of the subsoil user in terms of the volumes and types of work on the subsoil areas provided for in the work program;

      5) obligations of the subsoil user on the minimum share of local content in the personnel;

      6) obligations of the subsoil user for the share of in-country value in goods, works and services that comply with the requirements of this Code, including by types of goods, works and services included in the list of priority goods, works and services, approved by the authorized body in the field of hydrocarbons;

      7) obligations of the subsurface user to eliminate the consequences of subsurface use;

      8) responsibility of the subsoil user for breach of contractual obligations, including violation of indicators of basic project documents for the exploration of hydrocarbons attributed by this Code to contractual obligations;

      9) other conditions on the basis of which the subsoil was granted for use for exploration operations.

      Draft contract for hydrocarbon exploration is subject to expert and legal expertise. Expertise of the draft contract by the competent authority is carried out within twenty business days from the date of its receipt.

      Draft contract for exploration of hydrocarbons, within three business days from the date of its receipt, is sent to the competent authority for the passage of mandatory legal expertise, conducted on the subject of compliance of the contract provisions with the laws of the Republic of Kazakhstan. Legal expertise is carried out within twenty business days. Results of the expertises are documented by expert opinions which may be negative or positive.

      The applicant finalizes the draft contract in order to eliminate the remarks set forth in the expert opinions. In case of elimination of the indicated remarks, the state body shall re-examine the expertise within ten business days.

      Within ten business days from the date of receipt of positive expert opinions provided for in this paragraph, the applicant sends to the competent authority a signed contract for the exploration of hydrocarbons.

      The competent authority shall, within twenty business days from the date of receipt of the contract, conclude a contract for the exploration of hydrocarbons and send the signed copy to the applicant.

      It is prohibited to conclude additional agreements to the contract for the exploration of hydrocarbons, providing for the reduction or exclusion of the obligations originally stated in the work program.

      39. The provisions of this Code regarding complex projects and contracts for exploration and extraction or production of hydrocarbons under complex projects shall not apply to:

      1) subsoil use contracts (amendments to subsoil use contracts) concluded in accordance with Article 120 of this Code;

      2) agreements (contracts) on product sharing approved by the Government of the Republic of Kazakhstan, and the subsoil use contract approved by the President of the Republic of Kazakhstan.

      40. A subsoil user engaged in exploration and/or extraction of hydrocarbons under a subsoil use contract concluded before January 1, 2023, shall have the right to transition to the terms of the standard contract for exploration and extraction or production of hydrocarbons under a complex project, in accordance with the conditions provided in subparagraphs 1) or 2) of 1-1 of Article 36 of this Code, regarding subsoil plots that meet at least one of the criteria for a complex project(s) as specified in paragraph 1-2 of Article 36 of this Code, provided that the following conditions are simultaneously met:

      regarding the subsoil plot that meets one or more criteria specified in subparagraphs 1) or 2) of paragraph 1-2 of Article 36 of this Code, the subsoil user is at the exploration stage, or for the subsoil plot that meets the criterion specified in subparagraphs 3) of paragraph 1-2 of Article 36 of this Code, the subsoil user is at the exploration and/or extraction stage;

      the subsoil user has no unresolved violations of obligations under the initial contract as indicated in the notification from the competent authority at the time of submitting the application;

      the subsoil user has fully completed the physical volume of works stipulated in the work program for the period preceding the year of submitting the application, or has fully executed the work program for the exploration period.

      The transition to the terms of the standard contract for exploration and extraction or production of hydrocarbons under a complex project shall be carried out upon the subsoil user's application submitted to the competent authority.

      In addition to information about the subsoil user, the application shall indicate the grounds for the transition to the terms of the standard contract for exploration and extraction or production of hydrocarbons under a complex project.

      The following documents must be attached to the application:

      a draft amendment to the subsoil use contract, which stipulates the rephrasing of such a contract in accordance with the terms of the standard contract for exploration and extraction or production of hydrocarbons under a complex project;

      the minimum domestic value obligations in terms of staff, as defined by the applicant in accordance with paragraph 5-1 of Article 36 of this Code, which subject to be included in the contract for exploration and extraction or production of hydrocarbons under a complex project;

      regarding the complex projects specified in subparagraphs 2) and 3) of paragraph 1-2 of Article 36 of this Code, any of the documents specified in part two of paragraph 1-3 of Article 36 of this Code.

      When transitioning to the terms of the standard contract for exploration and extraction of hydrocarbons under a complex project in accordance with this paragraph, the exploration period shall be determined within the maximum exploration period determined in consideration of the provisions of Articles 116 and 117 of this Code, minus the actual exploration period already utilized under such a contract.

      In the event that the subsoil use right under a contract concluded before the enactment of this Code—except for contracts on subsoil plots fully or partially located within the Kazakh sector of the Caspian or Aral Sea was granted to the subsoil user as an entity engaged in industrial-innovative activities in accordance with the provisions of the Law of the Republic of Kazakhstan dated June 24, 2010, "On Subsoil and Subsoil Use," when transitioning to the terms of the standard contract for exploration and extraction or production of hydrocarbons under a complex project, such a contract must provide for the subsoil user's obligations to ensure the implementation of the corresponding investment project, as well as other related obligations associated with the implementation of such an investment project, as stipulated in the contract terms, including obligations to ensure raw materials.

      If the initial contract includes several subsoil plots (fields), some of which do not meet the criteria for complex project(s) as specified in paragraph 1-2 of Article 36 of this Code, the transition to the terms of the standard contract for complex projects in accordance with this point shall be carried out only for the subsoil plot (field) that meets the criteria for a complex project as provided in paragraph 1-2 of Article 36 of this Code, by separating the relevant subsoil plot(s) and/or field(s) into a separate contract under the terms of the standard contract for a complex project.

      The application must be reviewed within twenty working days from the date it is submitted to the competent authority.

      If, as a result of the review of the application for the project amendment to the contract, there are comments, the competent authority shall notify the applicant. If the applicant agrees with the comments from the competent authority, they shall have the right to eliminate them and submit a revised project amendment to the competent authority. During the period of eliminating the comments, the review period for the application shall be suspended. If the applicant does not agree with the comments from the competent authority, they shall have the right to contest them in accordance with the procedures established by the laws of the Republic of Kazakhstan.

      Based on the results of consideration of the application, the competent authority shall sign an addendum to the contract and send it to the applicant or refuse to switch to the terms of the standard contract for exploration and extraction or production of hydrocarbons for a complex project in the following cases:

      inconsistencies of the application and (or) the documents attached to it with the requirements of this paragraph;

      failure by the applicant to eliminate or the applicant's refusal to eliminate the comments of the competent authority sent in accordance with part seven of this paragraph.

      The provisions of paragraphs 12, 13, 32, 33, 34 and 35 of this Article shall not apply to the transition to the terms of the standard contract for exploration and extraction or production of hydrocarbons for a complex project in accordance with this paragraph.

      Footnote. Article 278 as amended by Law of the Republic of Kazakhstan № 284-VІ dated December 26, 2019 (see Art. 2 for the enactment procedure); dated 25.06.2020 № 347-VI (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after the day of its first official publication); dated 02.01.2021 № 401-VI (shall be enforced from 01.03.2021). dated 05.01.2021 № 407-VI (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after the day of its first official publication); dated 09.03.2021 № 14-VII (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after the day of its first official publication); № 87-VII of 27.12.2021 (shall be put into effect ten calendar days after the date of its first official publication); dated 29.12.2022 № 174-VII (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after the date of its first official publication); dated 30.12.2022 № 177-VII (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after the date of its first official publication); dated 28.12.2023 № 52-VIII (enactment procedure, see Art. 2).

      President
of the Republic of Kazakhstan 		N. NAZARBAYEV