"Қазақстан Республикасының әлеуметтiк-экономикалық дамуының индикативтiк жоспарларын әзiрлеудiң ережесiн бекiту туралы" Қазақстан Республикасы Yкiметiнiң 2002 жылғы 14 маусымдағы N 647 қаулысын орындау үшiн, телекоммуникациялар саласын одан әрi дамыту мақсатында Қазақстан Республикасының Үкiметi қаулы етеді:
1. Қоса берiлiп отырған:
1) "Қазақтелеком" ашық акционерлiк қоғамын дамытудың 2003-2005 жылдарға арналған жоспары;
2) "Қазақтелеком" ашық акционерлiк қоғамын дамытудың 2003 жылға арналған аса маңызды көрсеткiштерi бекiтiлсiн.
2. Осы қаулының орындалуын бақылау Қазақстан Республикасы Премьер-Министрiнiң орынбасары К.Қ. Мәсiмовке жүктелсiн.
3. Осы қаулы қол қойылған күнiнен бастап күшiне енедi.
Қазақстан Республикасының
Премьер-Министрі
Қазақстан Республикасы
Үкіметінің
2003 жылғы 7 сәуірдегі
N 329 қаулысымен
бекітілген
"Қазақтелеком" ашық акционерлік қоғамының
2003-2005 жылдарға арналған даму жоспары
Астана, 2003 жыл
Кiрiспе
"Қазақтелеком" ашық акционерлiк қоғамының 2003-2005 жылдарға арналған даму жоспары (бұдан әрi - Даму жоспары) "Қазақстан Республикасының әлеуметтiк-экономикалық дамуының индикативтiк жоспарларын әзiрлеудiң ережесiн бекiту туралы" Қазақстан Республикасы Yкiметiнiң 2002 жылғы 14 маусымдағы N 647 қаулысын орындау үшiн әзiрлендi.
Даму жоспары Қазақстан Республикасы Президентiнiң "Қазақстанның 2030 жылға дейiнгi Даму стратегиясын iске асыру жөнiндегi одан арғы шаралар туралы" 2002 жылғы 28 наурыздағы N 827 Жарлығымен бекiтiлген Қазақстан Республикасы Yкiметiнiң 2002-2004 жылдарға арналған бағдарламасымен сәйкестiкке келтiрiлді.
Даму жоспары Қазақстан Республикасы Yкiметiнiң 2001 жылғы 4 желтоқсандағы N 1564 қаулысымен бекiтiлген Қазақстан Республикасының телекоммуникациялар саласын дамытудың 2001-2005 жылдар кезеңiне арналған даму тұжырымдамасының (бұдан әрi - Тұжырымдама) негiзгi ережелерiне негiзделген.
Даму жоспары "Қазақтелеком" ашық акционерлiк қоғамының (бұдан әрi - "Қазақтелеком" ААҚ) инвестициялық бағдарламасы негiзгi бөлiмдерiнiң сипаттамасын қамтиды.
Құжатта "Қазақтелеком" ашық акционерлік қоғамының болжамды кезеңдегi қызметiнiң қаржы-экономикалық тиiмдiлiгiнiң өзгеруiн сипаттайтын мақсатты көрсеткiштер келтiрiлген. Өндiрiстiк-қаржылық дамуға талдау жүргiзiлдi, соның негiзiнде алдағы жылдардағы қызметтiң негiзгi көрсеткiштерiнiң болжамы жүзеге асырылды.
Даму жоспары алдағы кезеңдегi мақсаттарды және қызметтiң негiзгi бағыттарын белгiлейдi.
1-бөлiм. Ұлттық компанияның жай-күйi және даму перспективалары туралы баяндама.
1-тарау. Ұлттық компанияның миссиясы, оның құрылуы мен қызметiнiң қысқаша тарихы, компанияны басқарудың ұйымдық құрылымы.
"Қазақтелеком" AAҚ Қазақстан Республикасының жалпы пайдаланымдағы бiртұтас телекоммуникациялар желiсiнiң ұлттық операторы болып табылады. Оның миссиясы:
Қазақстан Республикасының бүкiл аумағындағы тұрғындарға байланыстың жалпыға бiрдей қол жетiмдi қызметтерiн ұсыну;
қазiргi заманғы телекоммуникациялық технологиялар негiзiнде экономиканың барлық субъектiлерiнiң, қоғамның және Қазақстанның мемлекеттiк өкiмет органдарының ақпарат алмасудағы қажеттiлiктерiн қанағаттандыру.
"Қазақтелеком" ұлттық акционерлiк компаниясы республиканың бүкiл аумағына кең көлемдегi байланыс қызметiн ұсынатын, ұлттық ауқымдағы жаңадан құрылушы акционерлiк қоғамның жарғылық қорына мемлекеттiк аймақтық және мамандандырылған телекоммуникация кәсiпорындарының мүлкiн табыстау жолымен "Қазақтелеком" ұлттық акционерлiк компаниясын (бұдан әрi - ҰАҚ) құру туралы" Қазақстан Республикасы Министрлер Кабинетiнiң 1994 жылғы 17 маусымдағы N 666 қаулысымен құрылды.
1996 жылғы наурызда мөлшерi 12.1 млрд. теңгенi құраған жарғылық қор көлемiнде акциялардың бастапқы эмиссиясы тiркелдi.
"Қазақтелеком" ҰAК Жарғысына Қазақстан Республикасы Азаматтық Кодексiнiң талаптарына сәйкес өзгерiстер енгiзiлдi және Қазақстан Республикасының әдiлет органдары "Қазақтелеком" ҰAК-тi "Қазақтелеком" ашық акционерлiк қоғамына қайта тiркеудi жүргiздi (А N 084256 сериялы заңды тұлғаны 1997 жылғы 20 ақпандағы мемлекеттiк қайта тiркеу туралы куәлiк).
"Қазақтелеком" ААҚ мынадай негiзгi қызметтер көрсетедi:
жергiлiктi, қалааралық, халықаралық телефон байланысы;
телеграф, телекс, деректер бepу;
спутниктік байланыс;
сым арқылы радиохабар тарату;
байланыс арналарын жалға беру.
"Қазақтелеком" ААҚ жалпы пайдаланымдағы телекоммуникация желiлерiн құрады, оларға иелiк жүргiзедi және басқарады. "Қазақтелеком" ААҚ 1996 жылғы 5 қарашада берген N MTК 000001 лицензия "Қазақтелеком" ААҚ-ға жалпы пайдаланымдағы телекоммуникациялар желiсi үшiн 2011 жылға дейiн Қазақстандағы халықаралық және қалааралық қызмет көрсететiн айрықша провайдер болу құқығын бередi.
"Қазақтелеком" AAҚ Жарғылық капиталы бiр акция үшiн әрқайсысының номиналы 1000 теңге 10 922 876 жай акциялардан (дауыс беретiн) және 1 213 653 дауыс бермейтiн артықшылықты, акциялардан тұрады.
Артықшылықты акциялар үлесi жарғылық қордың 10 пайызын құрайды, олардың дивидендтер алу және тарату кезiнде артықшылығы бар, бiрақ өз акционерлерiне - жеке және заңды тұлғаларға дауыс құқығын бермейдi.
Акциялардың мемлекеттiк пакетi акционерлiк капиталдың 50 пайызын және қосылған 1 акцияны құрайды, "Саят, Жолшы, Дархан және Бадо" ЖШС акциялардың 30 пайызына иелiк етедi, акциялардың 10 пайызы жеке меншiк компаниялардың: The Bank of New Yоrk, АLG Silk Fund Limited, Бителеком иелiгiнде.
"Қазақтелеком" ААҚ өзiнiң құрамында оңашаланған құрылымдық бөлiмшелер (филиалдар) бар, басқарылуы орталықтандырылған бiрыңғай заңды тұлға:
14 облыстық телекоммуникациялар дирекциялары (бұдан әрi - ОТД);
"Астанателеком" қалалық телекоммуникациялар орталығы;
"Алматытелеком" қалалық телекоммуникациялар орталығы;
Корпоративтiк сату дирекциясы;
"Алыспен байланыс" бiрлестiгi;
Радиоландыру орталығы;
Радиотехникалық бiрлестiк;
Телекоммуникациялар және инфрақұрылым объектiлерiн салу жөнiндегi дирекция;
Пайдалану-шаруашылық бiрлестiгi;
"Телеком-комплект" дирекциясы;
Кәсiби бiлiктiлiгiн арттыру орталығы.
"Қазақтелеком" AAҚ басқару органдары мыналар болып табылады:
Жоғарғы орган - акционерлердiң жалпы жиналысы;
Басқару органы - Директорлар кеңесi;
Алқалық атқарушы орган - Басқарма;
Бақылау органы - тексеру комиссиясы.
2-тарау. Жұмыс iстеген жылдардағы өндiрiстiк-қаржылық
дамуын талдау
КСРО ыдырағанға дейiн Қазақстанның бастапқы байланыс желiсi бiрыңғай автоматтандырылған байланыс жүйесiнiң бастапқы желiсiн салудың негiзгi қағидаттары бойынша құрылып келдi. Бастапқы желi толығымен ұқсас болды. Магистральдық кабельдiк және радиорелелiк желiлер негiзiнен одақтық байланыс желiлерiнiң (Ташкент - Москва, Алматы - Новосибирск, Ресей - Қазақстан - Түркменстан және басқалары) жалғасы болып табылды. 1992 жылға дейiн Қазақстан алыс шетелдерге дербес байланысқа шыға алмайтын eдi. Алыс шетелдермен байланыс Ресей арқылы қолмен қосу әдiсiмен жүзеге асырылатын. Австралиямен "Телстра" (30 бiрлiк) және Израильмен "Безек" (30 бiрлiк) бiрiншi тiкелей спутниктiк халықаралық арналарының ашылуымен халықаралық телефон сөйлесулерi автоматтық әдiспен ұсынылатын болды.
Қазақстан бүгiнде "Қазақтелеком" ААҚ салған және басқаратын, ТМД елдерiндегi және алыс шетелдердегi 172 телекоммуникациялық операторлармен қарым-қатынас жасайтын толығымен дербес желiге ие болып отыр.
1998 жылы Қытай шекарасы - Алматы - Тараз - Шымкент - Өзбекстан шекарасы трассасы бойынша Транс-Азия-Еуропа (бұдан әрi - ТАЕ) талшықты-оптикалық байланыс желiсiнiң қазақстандық телiмiнiң құрылысы аяқталды. Супермагистраль арқылы Қазақстан цифрлық арналармен әлемнiң, ТМД және Орта Азияның көптеген елдерiмен қосылды. ТАЕ Алматы, Тараз, Шымкент, Талдықорған қалалары және осы магистральдiң бойында орналасқан аудан орталықтары арасындағы ақпараттық ағындарды берудi қамтамасыз еттi. Жамбыл және Оңтүстiк Қазақстан облыстарының осы супермагистраль трассасы бойында орналасқан аудан орталықтарында DRX-4 цифрлық автоматтық телефон станциялары (бұдан әрi - АТС) орнатылды.
Бастапқы желiде цифрлық радиорелелiк желiлер (бұдан әрi - РРЖ) салынды. 1998 жылы Астана-Петропавл РРЖ пайдалануға берiлдi. Астана-Алматы және Астана-Қостанай РРЖ-нi қайта құру осы телiмдердегi ұқсас радиорелелiк жабдықтарда цифрлық арналар ұйымдастыруға мүмкiндiк бердi. Қостанай-Жiтiқара және Қостанай-Қашар РРЖ құрылысы аяқталды.
Петропавл-Кормиловка (Ресей) трассасының Солтүстiк талшықты-оптикалық байланыс желiсiнiң құрылысы аяқталды.
Алматы қаласындағы ОРБИТА станциясын қайта құру жүргiзiлдi, ол ИНТЕЛСАТ стандартына сәйкестiк сертификатын алды. ИНТЕЛСАТ-902 спутнигi арқылы Германияға, Англияға, Швейцарияға, Ресейге, БАЭ, Канадаға жаңа бағыттар ашылды.
Алматы, Ақтау, Атырау қалаларында Е3 ИНТЕЛСАТ стандартындағы стансалар орнатылды және Алматы-Ақтау Алматы-Атырау, Ақтау-Атырау бағыттары бойынша спутниктiк байланыстың магистральдық арналары ұйымдастырылды. Спутниктiк жүйенiң құрылып жатқан Ұлттық желiсi арналық беру жылдамдығы 8 кбит/сек. болатын дауыстық сигналдармен алмасуға арналған.
1998 жылдан берi екi бiрдей ұзақ мерзiмдiк жобаны - әмбебап таксофондарды енгiзу және бос желiлiк сыйымдылық жетпеген кезде жаңа абоненттердi iске қосу проблемасын тиiмдi түрде шешуге мүмкiндiк беретiн абоненттiк тығыздау аппаратурасын енгiзудi iске асыру жөнiнде жұмыс жүргiзiлуде.
Қазақстанда 1999 жылдан бастап жергiлiктi телефон желiсiнде телефон қосуларының құнын уақыттық есептеу жүйесi (бұдан әрi - ТҚУЕ) енгiзiле бастады. ТҚУЕ енгiзу республикамыздың үш қаласында - Қарағандыда (107600 нөмiр), Жезқазғанда (31900 нөмiр) және Лисаковскiде (8400 нөмiр) басталған болатын.
Уақыттық есептеудi енгiзу оған сәйкес табиғи монополия субъектiлерi есептеу аспаптарын орнатуға мiндеттi "Табиғи монополиялар туралы" Қазақстан Республикасының 1998 жылғы 9 шiлдедегi Заңын орындау үшiн және әлемдiк қоғамдастықта өзара байланысқан телекоммуникациялар желiлерiнiң байланыс операторлары арасындағы жалпы жұрт қабылдаған өзара есеп айырысу қағидаттарын iске асыру мақсатында жүргiзуде.
Кiрiс 1995 жылы 15,1 млрд. теңгеден 1998 жылы 23,5 млрд. теңгеге дейiн өстi. 1999 жыл "Қазақтелеком" ААҚ үшiн дағдарыс жылы болды. Кiрiс мөлшерi 29,9 млрд.теңгенi, доллармен есептегенде 249 млн. АҚШ долларын құрады. Бұл iс жүзiнде 1995 жылғы деңгейге қайта оралуды бiлдiредi (247 млн.АҚШ долл.).
Қаржылық нәтиженiң құлдырауын болдырмау мақсатында "Қазақтелеком" ААҚ бiрқатар шаралар қолданды, оның iшiнде "Қазақтелеком" ААҚ қайта құрылымдау және қызметкерлер санын оңтайландыру жүргiзiлдi. Нәтижесiнде "Қазақтелеком" AAҚ-тың 1 қызметкерiне есептегендегi кiрiс ұдайы жоғарылаумен болды. Халықаралық трафиктiң төмендеуi елiмiздiң өз iшiндегi трафиктiң өсуiмен өтелдi.
"Қазақтелеком" ААҚ iшкi ресурстарын жұмылдыру 2000 жылы экономикалық дағдарыс салдарын еңсеруге мүмкiндiк бердi. 1 қызметкерге есептегендегi кiрiс 2000 жылы жоғарғы көрсеткiшке - 1254 мың теңгеге жеттi.
1995 жылдан 1999 жылды қоса алғандағы кезеңде салықтар және бюджетке төлемдер 32,9 млрд.теңге соманы құрады.
Талдау жүргiзiлген кезең "Қазақтелеком" ААҚ көрсететiн қызмет үшiн белгiленген тарифтердiң тұрақтылығымен сипатталғанын айту қажет. Тек 1999 жылы жергiлiктi байланыс қызметiне тарифтер 8 пайызға жоғарылады, ал тарифтердiң артуы орта есеппен 3-5% көтерiлдi.
Кiрiстердiң өсуiне негiзiнен байланыс құралдарын дамыту мен жаңғырту және жаңа қызмет түрлерiн енгiзу жөнiндегi шараларды iске асырумен байланысты iс-шаралар есебiнен қол жеткiзiлдi. Өткен жылдардың инвестициялық бағдарламасының жобаларын ойдағындай жүзеге асырудың айқын салдары ұқсас АҚТС-тi цифрлыққа ауыстыру нәтижесiндегi қалааралық телефон байланысы және жергiлiктi байланыс қызметiне деген сұраныстың арта түсуi болып отыр.
3-тарау. 2000-2001 жылдардағы қаржы-экономикалық қызметтiң нәтижелерi, өндiрiстiк көрсеткiштердiң өсу себептерiн негiздеу арқылы 2002 жылы күтiлетiн көрсеткiштер
3.1. 2000 жылдың қорытындылары
2000 жыл "Қазақтелеком" ААҚ үшiн оның алдына қойылған перспективалық даму мiндеттерiне қол жеткiзуде, жалпы ұлттық тұрғыдан зор маңызы бар жоғары технологиялық телекоммуникациялық желiнi қалыптастыруға бағытталған бiрқатар басым инвестициялық жобаларды iске асыруда түбегейлi өзгерiс кезеңi болды.
Республикамыздың тұрғындарын осы саладағы қазiргi заманғы әлемдiк жетiстiктер талабына жауап беретiн қызметтердiң толық пакетiмен қамтамасыз ететiн "Kazakhstan Onlinе" бiрыңғай Ұлттық деректер беру желiсi құрылды.
Ақмола облысының Шортанды ауданында тұңғыш рет сымсыз байланыс (радиоену) бойынша сынама-жоба iске асырылды.
Негiзгi телефон аппараттарының (бұдан әрi - НТА) абсолюттi түрде өсуi, сондай-ақ соңғы он жыл iшiнде бiрiншi рет ауылдық жерлерде НТА-ның өсуi байқалды.
Бухгалтерлiк есептiң қазақстандық стандарттары бойынша аудиттелген есептеме бойынша "Қазақтелеком" ААҚ 2000 жылы қызмет көрсетудi iске асырудан алған кiрiстер 38,6 млрд.теңгенi, негiзгi қызмет бойынша шығыстар 33,7 млрд.теңгенi құрады.
Таза пайда 2,9 млрд. теңгеге жеттi.
Бұл ретте "Қазақтелеком" ААҚ менеджментiнiң көрсетiлетiн қызмет түрлерiн әртараптандыруға және деректер беру, Интернет, жоғары сапалы бизнес-желiлерi тәрiздi жаңа рыноктарды игеруге бағытталған ставкасының негiздiлiгiн көрсете отырып жаңа қызмет түрлерiн көрсетуден түсетiн кiрiстерi озық қарқынмен өстi.
Қалааралық, халықаралық телефон байланысы бойынша iске асырудан түскен кiрiс 30%-ға, жергiлiктi телефон байланысынан түскен кiрiс 21%-ға өстi.
Салық пен бюджетке төлемдер 11,6 млрд. теңгенi, өткен кезеңмен салыстырғанда 145%-ды құрады.
3.2. 2001 жылдың қорытындылары
"Қазақтелеком" ААҚ үшiн 2001 жыл жоғары өндiрiстiк және қаржылық көрсеткiштермен атап өтiлдi. Мәселен, негiзгi қызметтен алынған кiрiс 45,9 млрд. теңгенi құрады. 2000 жылмен салыстырғанда кiрiстiң өсуi 19% құрады. "Қазақтелеком" ААҚ тарапынан телекоммуникациялар желiсiн кеңейту және жаңарту жөнiнде жүргiзiлген жұмыстар, ел экономикасының жаппай жандануы, мақсатты түрдегi тарифтiк саясат көрсетiлетiн қызмет көлемiнiң ұлғаюына әкелдi.
Трафик көлемi жөнiндегi жоспарды асыра орындау есебiнен қалааралық және халықаралық сөйлесулер бойынша өсу 2000 жылы 30%-ды құрады. Жергiлiктi желi бойынша НТА және жаңа қондырғылардың өсуi есебiнен 11%-ға өсуi байқалады. Смарт-карталар сату, деректер беру желiсiнiң қызметi тәрiздi жаңа қызмет түрлерi бойынша едәуiр өсу барын айту қажет, Kulan желiсiнен, IPLC жалға беруден, оларды сатудан түскен табыс 88% сомасында өстi.
Операциялық қызметтiң шығыстары 34,1 млрд.теңге сомасын, оның iшiнде өндiрiстiк өзiндiк құн бойынша 26,8 млрд.теңгенi құрады (өcуi - 6,6%). Бұл ретте кезең шығындары 2000 жылдағымен салыстырғанда 15%-ға төмендедi және жоспар бойынша 8,1 млрд.теңге болғанда 7,3 млрд.теңгенi құрады.
Таза кiрiс 8,6 млрд.теңгеге жеттi, бұл 2000 жылғы деңгейден 3 есе көп. 2002 жылғы 15 мамырда өткен акционерлердiң жылдық жалпы жиналысында 2001 жылдың қорытындылары бойынша жай акцияларға таза кiрiстiң 20%-ы мөлшерiнде дивидендтер төлеу туралы шешiм қабылданды. 1 акцияға кiрiс 155,97 теңгенi құрады.
2001 жылы қалааралық және халықаралық телефон трафигi өткен жылдың деңгейiнен 30%-ға асып түсiп, 1101 млн. минутты құрады.
Деректер беру желiсiнiң (Интернет желiсiне қол жетiмдiлiк, электрондық почта, факсимильдiк және дауыстық хабарлар бepу, телеконференциялар, деректер беру және цифр түрiнде ұсынылатын кез келген ақпаратты беру) одан әрi дамуы және осы қызметтерге деген зор сұраныс Internet желiсi арналарында уақытты алудың өсуiне әсер еттi, бұл 2000 жылдағымен салыстырғанда 89%-ға өсе отырып, 204,8 млн.мин. құрады.
Батыс талшықты-оптикалық магистральдың негiзгi екi сегментi құрылысының аяқталуы байланыс желiсiн жаңғыртудағы және дамытудағы принциптi жетiстік болды.
Ұлттық ақпараттық супермагистраль (бұдан әрi - ҰАСМ) құрылысын жалғастыру шеңберiнде жобалау-iздестiру жұмыстары жүргiзiлді және ҰАСМ Шығыс тармағының жұмыс сызбалары әзiрлендi.
Астана қаласында 6572 порттық екiншi халықаралық коммутация орталығының (бұдан әрi - ХКО) пайдалануға берiлуi Қазақстан телекоммуникациялар желiсiн дамыту және жаңғырту жолындағы маңызды кезеңнiң бiрi болды.
2001 жылы жергiлiктi желiнi цифрландыру жұмыстары жалғасты. Облыс орталықтары мен облыстық бағыныстағы қалаларда жалпы сыйымдылығы 186 мың нөмiрлiк жабдықтар орнатылды. Бұдан басқа Ақмола, Атырау, Ақтөбе, Шығыс Қазақстан, Батыс Қазақстан, Қостанай, Павлодар, Солтүстiк Қазақстан, Оңтүстiк Қазақстан, Қызылорда облыстарының аудан орталықтарында жалпы сыйымдылығы 32 мың нөмiрлiк цифрлық жабдықтар орнатылды.
Уақытпен есептеудi барлық жерлерде енгiзу жұмыстары жалғасын тапты. Қазақстан Республикасы Үкiметiнiң 2001 жылғы 26 маусымдағы N 873 "Қазақстан Республикасының телекоммуникация желiлерiндегi жергiлiктi телефон қосылыстарының құнын есептеудiң уақыттық жүйесiн енгiзу туралы" қаулысымен бекiтiлген жоспар-кестеге сәйкес ТҚУЕ енгiзудi 68 елдi мекенде үш кезеңде өткiзу белгiлендi:
2001 жылы - Қостанай, Ақтау, Рудный қалалары - жоспарлы сыйымдылық - 134000 нөмiр;
2002 жылы - Астана, Орал, Көкшетау, Ақтөбе, Талдықорған, Атырау, Қызылорда, Павлодар, Петропавл, Тараз, Өскемен, Шымкент қалалары - жоспарлы сыйымдылық - 670000 нөмiр;
2003 жылы - Алматы қаласы және Алматы, Ақмола, Қостанай, Қызылорда, Павлодар, Солтүстiк Қазақстан, Жамбыл, Шығыс Қазақстан, Батыс Қазақстан, Оңтүстiк Қазақстан, Қарағанды облыстарының қалалары - жоспарлы сыйымдылық - 800000 нөмiр.
Ұқсас желi уақыттық есептеу аппаратурасымен қосымша жабдықталады, қазiргi уақытта 2001 жылы ТҚУЕ енгiзiлген қалаларда "Микронет" және "ELSIS" фирмаларының аппаратуралары жұмыс iстейдi.
2001 жылы Павлодар, Шымкент, Қарағанды, Атырау, Қостанай және Өскемен қалаларында SDH қалалық сақиналары пайдалануға берiлдi.
Осылайша, Қазақстанның 11 облыс орталықтарында орнатылған цифрлық көлiктiк желiлер ҚТС жүйесiнде станцияаралық байланыс сапасын жақсартумен бiрге, ақпараттың барлық түрлерiн, оның iшiнде деректер беру, бейнеақпарат және басқа да мультимедиялық қызметтер көрсетудi ұйымдастыруға мүмкiндiк беpудe.
2001 жылы абоненттiк мультисервистiк қатынау желiсiнiң құрылысы сыналып байқалды, "Қазақтелеком" ААҚ интеллектуалдық желiсiн құру жобасы басталды.
3.3. 2002 жылы күтiлетiн көрсеткіштер
"Қазақтелеком" ААҚ күш-жiгерi 2002 жылы бiрыңғай техникалық және ұйымдық идеология негiзiнде жұмыс iстейтiн және дамитын, жоғары сапалы iшкi және халықаралық алмасуды, телекоммуникация қызметiнiң барлық түрлерiн дамыту үшiн қуатты базаны қамтамасыз ететiн қазiргi заманғы телекоммуникациялар желiсiн құруға бағытталды.
"Қазақтелеком" ААҚ-тың 2002 жылға арналған инвестициялық бағдарламасы телекоммуникациялар желiсiн жаңғырту мен дамытудың мынадай басым бағыттарын белгiледi:
ҰACM құрылысын жалғастыру;
жергiлiктi телекоммуникациялар желiсiн жаңғырту және дамыту;
деректер беру желiсiн дамыту;
коммерциялық жобаларды дамыту.
2002 жылы меншiктi және заемдық қаражат есебiнен жалпы сомасы 14 млрд. доллардан асатын инвестициялық жобаларды iске асыру жүргiзiлді.
ҰACM құрылысын жалғастыру шеңберiнде супермагистральдiң Шығыс тармағының құрылысы басталды, бұл:
екi ХКО-ны (Солтүстiк және Оңтүстiк) цифрлық ағындармен жалғастыруға, бұл ұлттық телекоммуникациялар желiсiнiң, халықаралық байланыстың тұрақты жұмысын және трансұлттық транзиттi ұйымдастыру үшiн аса маңызды;
ТМД және Еуропа елдерiнен екiншi бағытта Қытайға, Жапонияға, Оңтүстiк-Шығыс және Орталық Азияға телекоммуникация трафигi транзитiн ұйымдастыруға, осылайша, байланысты ұйымдастырудың оңтайлы схемасын таңдауға мүмкiндiк туады;
Павлодар, Көкшетау, Өскемен, Семей қалаларын цифрлы байланыспен қамтамасыз етуге мүмкiндiк бередi.
Жергiлiктi желiнi жаңғырту жұмыстары жалғастырылды. Облыс орталықтарында және облыстарға бағынысты қалаларда жалпы сыйымдылығы 134223 нөмiрлiк цифрлық АТС-тар орнатылды. Жалпы сыйымдылығы 23788 нөмiрлiк цифрлық жабдықтар 17 аудан орталықтарында орнатылды. Қалалық телефон станцияларында 67147 нөмiрлiк цифрлы АТС-тар тәжiрибелi пайдалануға енгiзiлдi. Қалалық телефон станцияларында 39564 нөмiрлiк цифрлы АТС-тар, ал аймақтық желi бойынша 27512 нөмiр iске қосылды.
2002 жылы цифрландырудың басым объектiлерi ретiнде Алматы (25596 нөмiр), Астана (4500 нөмiр), Ақтөбе (12920 нөмiр), Қарағанды (11500 нөмiр), Павлодар (22000 нөмiр), Петропавл (7992 нөмiр), Тараз (13909 нөмiр) қалалары және Алматы, Ақмола, Батыс Қазақстан, Шымкент және Жамбыл облыстарының аудан орталықтары (елдi мекендерi) белгілендi.
Бұдан басқа "Қазақтелеком" AAҚ уақыттық есептеу жүйесiн жаппай енгiзу жұмыстарын жалғастыруда: уақыттық есептеу аппаратураларын, есептеу техникасын, цифрлы АТС-тар, ұйымдастыру техникасын жеткiзуге арналған тендер өткiзiлдi, шоттарды атаулы жеткiзудi ұйымдастыру және төлемдердi банк құрылымдары арқылы жинау жұмыстары жүргiзiлуде, деректер беру жүйесi ұйымдастырылуда.
Бүгiнде Орал, Тараз, Павлодар, Петропавл, Қостанай және Өскемен қалаларында монтаж аяқталды, басқа қалаларда жабдықтарды құрастыру жөнiндегi жұмыстар жүргiзiлуде. 2001 жылдың нәтижелерi бойынша жай акцияларға дивиденд төлеуден туындаған "Қазақтелеком" ААҚ-тың 2002 жылға арналған инвестициялық жоспарының қысқартылуына байланысты ТҚУЕ енгiзу мерзiмi 2004 жылдың аяғына ауыстырылды.
Телекоммуникациялар желiсi үшiн осы заманғы ОКС-7 сигналдық жүйеге көшудiң маңызы зор, бұл шақырулардың жоғалуын азайтуға, қолданыстағы жабдықтың өнiмдiлiгiнiң артуына және бiрiктiрулердi орнатудың тиiмдiлiгiн арттыруға мүмкiндiк бередi.
2002 жылы "Ростелекомның" Транс-Сiбiр байланыс арнасы мен батыс ТОБЖ арқылы айналма ұйымдастыру жобасын iске асыру басталды, бұл магистралдық желiнiң сенiмдiлiк мәселесiн шешуге және орасан зор пайдалану шығындарын талап ететiн кабельдiк және радиорелелiк магистральдардың жекелеген учаскелерiн босатуға мүмкiндiк бередi. Ресей өз тарапынан Қазақстан арқылы өтетiн Транс-Ciбip байланыс желiсiнiң өз учаскесiн резервте сақтауға мүдделі.
Бағалау бойынша, негiзгi қызметтен түсетiн кiрiстер 2002 жылы 2001 жылдағымен салыстырғанда 20%-ға өстi және 55,3 млрд. теңгенi құрады, бұл ретте қалааралық және халықаралық телефон байланысынан түсетiн кiрiс 21,1% өстi және 34,9 млрд. теңгеге жеттi. Жергiлiктi байланыстан түсетiн кiрiс 10% өстi.
Операциялық қызмет шығындары 43,1 млрд. теңге сомасында көзделуде, бұл 2001 жылғы деңгейден 26%-ға жоғары. Өнiмнiң (жұмыстардың, қызметтердің) өзiндiк құны 32,6 млрд. теңгенi құрады, 2001 жылмен салыстырғанда 21%-ға өстi.
Негiзгi құралдарды және материалдық емес активтердi күтiп-ұстауға және жөндеуге жұмсалатын шығындардың өсуi облыс орталықтарында жергiлiктi атқарушы органдардың тапсырмасы бойынша ОТД ғимараттарының қасбеттерiн жөндеуден өткiзуге байланысты болып отыр.
Өнiм өткізу шығындарының өсуi мекемелерге, атап айтқанда банк және почта мекемелеріне тұтынушыларға ТҚУЕ енгізуге орай есеп айырысу шоттарын, хабарламаларды және ескертпе-хабарларды жеткізу үшiн комиссиялық сыйақыларды төлеуге жұмсалатын шығындардың өсуiмен байланысты.
Бұдан басқа телекоммуникациялар рыногында бәсекелестiктiң күшеюіне және тұтынушыларды енгізілетiн жаңа қызмет түрлерiмен, оның ішiнде интеллектуалдық желілер, қызметтерді бiрiктiретін цифрлық желi (ISDN), аудиомәтiн, Саll-Center, т.б таныстыру қажеттілілiгіне байланысты, "Қазақтелеком" ААҚ жарнама мен маркетинг шығындарын ұлғайтуға мәжбүр.
Инвестициялық жобаларды қаржыландыру, сондай-ақ айналымдағы капиталды толықтыру үшiн заем қаражаты - тауарлық, инвестициялық және банк несиелерi пайдаланылады.
Инвестициялық және тауарлық несиелердi тарту жабдықтар мен қызметтердi жеткiзушілердi таңдау бойынша өткізілетін тендерлердің нәтижелерi негiзінде жүргізіледi. Инвестициялық немесе тауарлық несиелер шеңберiнде қаржыландыру туралы ұсыныстар көп жағдайларда тендерге қатысушылардан түседi. Бiрақ тендер шарттарына сәйкес "Қазақтелеком" ААҚ тендер жеңiмпазы ұсынған алдын ала шарттарды жақсарту жөнiнде келіссөз жүргізу құқығын өзіне қалдырады. Мұндағы негiзгі сипаттамалар таза ақша ағынына баға беpу, сыйақының нақты және тиiмдi ставкасы бойынша қаржыландырылу құны, қамтамасыз eту нысаны болып табылады.
2002 жылдың 1 қазанына алғанда тауарлық несиелер бойынша орташа тиiмдi ставка 7,69% мөлшеріндегі жылдықты, инвестициялық несиелер бойынша - 6,96% жылдықты құрайды. Қазiргi мiндеттемелер бойынша қаржыландырудың инвестициялық несиелер бойынша орташа мерзiмi шамамен 8,6 жыл, тауарлық несиелер бойынша - 5,1 жыл құрайды.
Жасалған шарттарға сәйкес 2002 жылдың 9 айында Siemens, Аlсаtel, Fujitsu Siemens, Netas, Iskratel, ECI, Теlsрес, Sumitomo жеткiзушілерінiң несиелерi бойынша есептелген пайыздар 199 520 мың теңгенi құрады.
Қалыптасқан практикаға сәйкес, айналымдағы капиталды толықтыру үшiн несиелiк қаражат тарту, жаңартылатын (жаңартпалы) несие шеңберінде несие беруге жасасқан Келісімдер шеңберiнде жүргiзiледi. Банк несиелерi бойынша орташа тиiмдi ставка 5,75% жылдықты құрайды. Банк несиелерiн жабу мерзiмi, әдетте, өте қысқа (бiр жылға дейiн).
2002 жылы таза табыс болжам бойынша 8,7 млрд. теңгені құрады.
Монтаждалған жалпы сыйымдылықты 2389 мың нөмiрге жеткiзу жоспарланған, цифрландыру деңгейi 41%-дан асты. Абоненттер саны 2082 мың адамға жеттi, телефон тығыздығы 100 тұрғынға 13,8 ОТА-дан асты.
2001 жылдың қорытындылары бойынша жай акцияларға
дивидендтер есебiнде 1,7 млрд.теңге аударылды, оның iшiнде мемлекеттiк пакетке 946,5 млн. теңге.
Бағалау бойынша бюджетке ҚҚС - 3,6 млрд. теңге, заңды тұлғалардан алынатын табыс салығы - 3,7 млрд. теңге, әлеуметтiк салық 2,3 млрд. теңге мөлшерiнде аударылды.
2-бөлiм 2003-2005 жылдарға арналған даму жоспары
4-тарау. 2003-2005 жылдарға арналған даму жоспары
Жаңа мыңжылдықтың басталуы Қазақстан үшiн экономиканың өркендеуiмен, iскерлiк белсендiлiктiң жандануымен, тұрғындардың табысының бiршама көтерiлуiмен атап өтiлдi. Осы факторлардың барлығы телекоммуникациялық қызметке деген жоғары деңгейдегi сұранысты қалыптастырады және телекоммуникациялар рыногының болжамды кезеңде серпінді түрде дамуын көздейдi. "Қазақтелеком" ААҚ мiндетi - өзiнiң ұстанымын сақтап қалу және нығайту, қысқа мерзiмде толық бәсекелестiк рыногы жағдайында жұмыс iстеуге әзiрлену және капиталдандыруды ұлғайту.
4.1. Даму серпiнi
Кең көлемдегi инвестициялық бағдарламаны iске асыру нәтижесiнде болжам бойынша түсетiн кiрiс 2003 жылы 58,7 млрд. теңгеден 2005 жылы 60,5 теңгеге дейiн өседi. 2005 жылы қалааралық және халықаралық байланыс саласынан түсетiн кiрiстiң 2003 жылмен салыстырғанда 37,2 млрд. теңгеден 36,6 млрд.теңгеге дейiн төмендеуi болжануда, жергiлiктi байланыстан алынатын кiрiс 16% өседi және 13,5 млрд. теңгеге жетедi.
Болжам бойынша таза табыс 2005 жылы 10,1 млрд.теңгеден асатын болады, бұл 2003 жылдағы деңгейден 0,4%-ға жоғары.
Кiрiстер болжамын iске асыруға мынадай шарттарды орындаған жағдайда қол жететiнiн атап өту қажет:
жоспарланатын кезеңде "Қазақтелеком" ААҚ-тың қалааралық, халықаралық байланысқа айрықша құқығын сақтау;
жай акцияларға дивидендтердiң жыл сайынғы мөлшерi таза пайданың 20%-ынан аспайды;
тарифтердi өзгерту серпiнi жоспарланған көрсеткiштерге сәйкес жүргiзiлетiн болады;
тұтас алғанда экономиканың өсуiн сақтау.
Негiзгi телефон аппараттарының (НТА) саны 2005 жылы 2003 жылмен салыстырғанда 9% өседi және 2,3 млн. бiрлiктi құрайды. Қалааралық, халықаралық телефон трафигi (бұдан әрi - ҚХТТ) 6% өседi, 1,5 млрд. минутты құрайды.
Өткiзiлген өнiмнiң (жұмыстың, қызметтiң) өзiндiк құны 2005 жылғы болжам бойынша 2003 жылғы деңгейге 3% өсе отырып 35,7 млрд.теңгенi құрайды.
___________________________________________________________________
| 2002 | 2003 | 2004 | 2005
| баға | болжам | болжам | болжам
___________________________________________________________________
Қолданыстағы НТА - барлығы, 2033,8 2129,8 2227,8 2325,8
мың бірлік
оның iшiнде тұрғындарда 1809,9 1900,4 1993,6 2098,3
Қалааралық, халықаралық 1291,3 1447,3 1490,2 1535,1
телефон трафигi - барлығы,
млн. мин.
Оның iшiнде: Қазақстан 1169,8 1322,1 1364,4 1409
Республикасы шегiнде
халықаралық: 121,5 125,2 125,8 126,1
ТМД 108,3 111,8 112,4 112,7
алыс шетелдер 13,2 13,4 13,4 13,4
___________________________________________________________________
Сатылған өнiмдердiң (жұмыстардың, қызметтердiң) өзiндiк құны 2005 жылы болжам бойынша 2003 жылдың деңгейiне алғанда 3% өсiп, 35,7 млрд. теңгенi құрайтын болады.
2005 жылға дейiнгi өзiндiк құн құрылымын болжау
(млн. теңге)
___________________________________________________________________
| 2003 | 2004 | 2005
|болжам | болжам |болжам
___________________________________________________________________
Өзiндiк құн, барлығы 34630 35586 35695
Оның iшiнде:
Материалдар 2874 3143 3239
Еңбекке жұмсалатын 10804 11245 11251
шығындар
Үстеме шығындар 20952 21198 21205
___________________________________________________________________
Өзiндiк құн құрылымында материалдардың үлесi 2003 жылы 8,2%-дан 2005 жылы 9%-ғa дейiн өседi.
Iшкi өндiрушiлер бағасының өсуiмен қатар, шет елдерден жабдықтар сатып алу кезiнде доллар бағамының өсуi электр қуатына, отынға, кабельге және қосалқы бөлшектерге жұмсалатын шығыстардың өсуi болжануда. Желiнi жаңарту және кеңейту процесiнде едәуiр мөлшерде жабдықтарды енгiзумен байланысты амортизациялық аударымдар да төлемдер де арта түсетiн болады.
Болжам бойынша күрделi жұмсалымдар 2003 жылы - 14,2 млрд. теңге, 2004 жылы - 14,2 млрд. теңге, 2005 жылы - 12,3 млрд. теңге құрайтын болады. Аталған қаражаттар телекоммуникациялар желiлерiн одан әрi дамытуға, халықтың және дамып келе жатқан экономиканың өсiп отырған сұраныстарын қанағаттандыруға жұмсалатын болады.
4.2 Әлеуметтiк саясат
"Қазақтелеком" ААҚ-нда әкiмшiлiк мен еңбек ұжымы арасында жасасқан ұжымдық шартқа сәйкес жүзеге асырылатын мақсатты әлеуметтiк саясат жүргiзiлуде.
"Қазақтелеком" ААҚ ұжымдық шартында жұмыс берушi мен қызметкерлердiң құқықтары мен мiндеттерi, еңбек және демалыс режимi, еңбекақы төлеудегi негiзгi кепiлдiктер, қызметкерлер мен зейнеткерлердi әлеуметтiк жағынан қорғау, еңбек қорғау шаралары, қызметкер еңбек ету қабiлетiнен толық немесе жарым-жартылай айырылғанда берiлетiн әлеуметтiк кепілдiктер мен өтемақылар белгiленген.
Кәсiби бiлiктiлiгi төмен және аз төленетiн қызметкерлер санатын басым түрде қысқартуға бағытталған қызметшiлер құрылымын өзгерту көзделуде. Телекоммуникациялар желiсiн цифрландыру, жабдықтардың, ақпараттық технологиялардың және бағдарламалық өнiмдердiң жаңа түрлерiн енгiзу кәсiби шеберлiгi неғұрлым жоғары мамандарды тартуды және тиiсiнше еңбекақы төлеудi талап етедi.
Қызметкерлерге сапалық сұраныс оларды кәсiби талаптар бойынша сертификаттау арқылы, ал қызметкерлерге сандық сұраныс кадрларды жылжытудың болжамы мен бағалануына сәйкес анықталады. Қызметшiлердi тарту, iрiктеу және бағалау үшiн қызметкерлердiң iшкi (iшкi ауысулар) және сыртқы (жаңа қызметкерлердi жалдау) орналасуының оңтайлы қатынасын белгiлеу үшiн зерттеулер жүргiзiледi, ал содан кейiн ғана жалдау алғышарттарының жүйесi әзiрленедi.
Телекоммуникациялар желiсiн жетiлдiру және ең жаңа цифрлық коммутациялық жүйелер енгiзу барысында телекоммуникациялар саласында жоғары бiлiктi мамандар қажет. 1997 жылы Директорлар кеңесi "Қазақтелеком" AAҚ ауылдық жерлерде тұратын мамандарды жергiлiктi жағдайда оқытуды қолға алуы туралы шешiм қабылдады. Оқыту шығындары "Қазақтелеком" ААҚ орталықтандырылған қорынан төленедi. Тұрақты негiзде семинарлар өткiзiледi, қызметкерлер тұрақты түрде бiлiктiлiгiн арттыру курстарынан өтедi.
4.3 Қоршаған ортаны, еңбектi қорғау және
қауiпсiздiк техникасы
Еңбектi қорғау және қауiпсiздiк техникасы бойынша жұмыс Қазақстан Республикасының " Еңбек туралы ", " Еңбектi қорғау туралы " заңдарына, өзге де нормативтiк құқықтық актiлерге, "Қазақтелеком" AAҚ-нда еңбектi қорғау жөнiндегi жұмысты ұйымдастыру туралы ережеге және басқа да құжаттарға сәйкес жүргiзiлуде. Жоғарыда аталған құжаттар негiзiнде "Қазақтелеком" ААҚ әкiмшiлiгi мен Қазақстан Республикасы байланыс қызметкерлерiнiң кәсiподағы арасында ұжымдық шарт жасалған, оның талаптары "Қазақтелеком" AAҚ барлық филиалдары үшiн мiндеттi.
Ұжымдық шартқа сәйкес еңбек жағдайларын жақсарту жөнiндегi iс-шараларды жүзеге асыруға бiр қызметкердiң бiр жылдық еңбекақысының заңдарда белгiленген ең төменгi деңгейiнiң кем дегенде 30% мөлшерiнде қаражат бөлiнедi. Онда ғылым мен техниканың ең жаңа жетiстiктерiн енгiзу, табиғи және рухани ескiрген жабдықты ауыстыру, үй-жайларда жарық берудi және температура режимiн нормадағы деңгейлерге дейiн жеткiзу жөнiндегi талаптар белгiленген.
Еңбек қорғау мақсатына бөлiнген қаражат мынадай баптар бойынша жұмсалады:
телекоммуникациялар қызметкерлерiнiң тиiстi санаттары үшiн тегiн жабдықтаудың салалық нормаларына сәйкес арнайы киiм, арнайы аяқ киiм, жеке басты қорғау құралдарын сатып алу;
еңбектiң зиянды және қауiптi жағдайларында жұмыс iстейтiн қызметкерлерге кәсiби тәуекелділіктiң, жеңілдiктердiң және өтемақылардың класын белгiлеу мақсатында жұмыс орындарында аттестаттау жүргiзу;
еңбектiң зиянды және қауiптi жағдайларында жұмыс iстейтiн қызметкерлердi мiндеттi түрде медициналық байқаудан өткiзу; қолданыстағы заңдарға сәйкес арнайы тамақтандыру;
өндiрiсте зардап шеккен қызметкерлердiң емделу, протездеу және т.c.c. шығындарын өтеу;
өртке қарсы iс-шаралар;
еңбек қорғау мәселелерiне арналған нормативтiк-техникалық құжаттамалар алу. "Қазақтелеком" ААҚ қызметi қоршаған ортаға зиян келтiрмейдi. Қажет болған жағдайларда жердi баптау және қалпына келтiру жұмыстары жүргiзiледi.
4.4. Маркетингтiк зерттеулер
Телекоммуникациялар рыногының сыйымдылығы 1998 жылы 350 млн. AҚШ долларынан 2001 жылы 500 млн. долларға дейiн өстi, бұл ретте ұлттық байланыс операторының үлесi, негiзiнен алғанда, ұтқыр байланыс операторларының қаулап өсуi есебiнен 90 пайыздан 68 пайызға дейiн қысқарды. Соңғы 4 жыл iшiнде бұлардың рыноктағы үлесi 2,8%-дан 26,1%-ға дейiн өстi.
Телекоммуникациялар нарығының тең жарымын қалааралық, халықаралық байланыс қызметi иемденуде, және де рыноктың 25%-ын қалааралық байланыс қызметi қалыптастыруда. ТМД елдерi мен алыс шетелдердiң халықаралық телефония қызметiн сату көлемiнiң үлес салмағы тең болып отыр.
Ұялы байланыс телекоммуникациялық қызметтер нарығының төрттен бiрiнен астамын иемденуде.
Ресми тұрғыдан алғанда жалпы пайдаланыстағы телекоммуникациялар желiсi үшiн халықаралық және қалааралық байланыс рыногы "Қазақтелеком" ААҚ монополиясы болып табылады, алайда шын мәнiнде оларда халықаралық және қалааралық трафиктi өткiзiп жүрген операторлар жұмыс iстейдi.
Қазақстан Республикасы телекоммуникациялар нарығы
көлемiнiң 2005 жылға дейiнгi болжамы
(млн. теңге)
___________________________________________________________________
| 2002 | 2003 | 2004 | 2005
| баға | болжам | болжам | болжам
___________________________________________________________________
Телекоммуникациялар
рыногының көлемi 88584 97928 103045 108609
Оның iшiнде:
"Қазақтелеком "ААҚ 54177 58704 59310 60500
Басқа операторлар 34407 39224 43735 48109
___________________________________________________________________
Сонымен Қазақстан Республикасының телекоммуникациялар нарығында "Қазақтелеком" ААҚ үлесi басқа операторлар қызметiнiң ұлғаюы есебiнен болжам бойынша 2002 жылғы 61%-дан 2005 жылы 56%-ға дейiн төмендейдi.
Өзiнiң рыноктағы айқындамасын күшейту үшiн "Қазақтелеком" ААҚ көрсетiлетiн қызметтер пакетiн кеңейтудi, белсендi түрдегi маркетингтi, прогрессивтiк бағыттағы жаңа iлгершiл технологияларды енгiзудi көздейтiн мақсатты саясат жүргiзедi.
4.5. Тарифтiк саясат
Тарифтiк саясат қолданылып жүрген заңнамаға сәйкес жүзеге асырылады.
Тұжырымдама тарифтердi қайта теңгерiмдеудi және олардың құрылымын өзгертудi көздейдi. Сондай-ақ абоненттердiң санаттары арасындағы шектi жою арқылы бiрдей сапалы бiрдей қызметтерге тарифтер теңдiгi көзделедi.
Тұжырымдамаға сәйкес жергiлiктi телефон байланысы қызметiне тарифтер өседi деп көзделуде, себебi оларды өндiруге және ұсынуға арналған шығындарды көрсетедi, бiр уақытта халықаралық байланыс қызметiне арналған тарифтер едәуiр төмендейдi, себебi залалды қызметтердi кросс-қаражаттандыру қажеттiгi жоққа шығады.
3-бөлiм. Ұлттық компанияның дамуының инвестициялық
жоспары
5-тарау. Инвестициялық саясат
"Қазақтелеком" ААҚ 2003-2005 жылдарға арналған
инвестициялық жобалар тiзбесi
(млн. теңге)
____________________________________________________________________
Жобаның атауы | Болжам
|_______________________________________
| 2003 | 2004 | 2005
____________________________________________________________________
Ұлттық ақпараттық 3818,6 4112,4 5581,1
Супермагистральдi салу
(ҰАСМ)
Телекоммуникациялардың 3092 4143,3 2102,6
жергiлiктi желiсiн жаңғырту
және дамыту
Аймақiшiлiк және ауылдық 1002,6 1127,6 1264,6
желiлердi жаңғырту және
дамыту
ДАМА спутниктiк 247,4 247,4 247,4
байланысының желiсiн
дамыту
Ақтөбе қаласында 154,6
коммутация халықаралық
орталығын салу
Сөйлесулердiң құнын 1731,5 231,9
уақыттық есептеу жүйесiн
енгiзу (СҚУЕ)
Internet Data Center жобасы 46,4 30,9 30,9
Деректер беру ұлттық 463,8 463,8 463,8
желісін дамыту
Таксофон желiсiн дамыту 123,7 92,8 92,8
Жалпы арналық сигналдау 231,7 463,8 773
ЖАС N 7 және синхрондау
жүйесiн енгiзу
Интеллектуалдық желi 77,3 77,3 77,3
тұғырнамасы платформасы
J-Run бизнес-желiсiн дамыту 154,6 77,3 77,3
Телекоммуникациялар 3093 3091,8 1607,6
желiлерiнiң инфрақұрылым.
дарын дамыту
Барлығы 14237,4 14160,3 12318,4
____________________________________________________________________
Жоспарланған кезеңде мынадай инвестициялық жобаларды жүзеге асыру көзделiп отыр:
1) НИСМ құрылысын жалғастыру. НИСМ элементi - Шығыс ТОБЖ құрылысы жалғастырылатын болады, оның толық аяқталуы 2006 жылға жоспарланып отыр және ол әлемдiк телекоммуникациялар нарығында ұлттық бәсекелестiк қабiлеттi қамтамасыз етуге мүмкiндiк бередi. Цифрлы магистрал құру барлық деңгейдегi телекоммуникацияларды дамытуға да, ақпараттандыруды арттыруға да және олар арқылы ТОБЖ өтетiн аймақтардың iскерлiк белсендiлiгiн көтеруге де мүмкiндiк туғызады, Ресей желiсiне қосылатын екiншi өте қуатты тәуелсiз шлюз ұйымдастырылатын болады.
Бұл жобаны iске асыру Қазақстан Республикасы телекоммуникациялар нарығын ырықсыздандыруды iске асыру барысында ұлттық бәсекелестiктi қамтамасыз ету үшiн Тұжырымдаманы орындау мақсатында жүргiзiледi.
2) жергiлiктi телекоммуникациялар желiлерiн жетiлдiру және дамыту. Қалалық, аймақішiлiк және ауылдық телекоммуникациялар желілерiнiң моралдық және табиғи тозығы жеткен жабдықтарын алмастыру жұмыстары жалғастырылады.
Осы жобаны жүзеге асыру нәтижесiнде Қазақстанның iрi қалалары мен басқа да елдi мекендерiнiң телекоммуникациялар саласындағы объектiлерiн кең көлемде жаңғырту жолымен мемлекеттiк, шаруашылық жүргiзу субъектiлерiне, сондай-aқ Қазақстан Республикасының тұрғындарына телекоммуникациялар қызметiн көрсетудiң сапасы арттырылатын болады.
Бұл жобаны iске асыру телекоммуникациялар саласын нарығын ырықсыздандыруды iске асыру барысында техникалық базаны қамтамасыз ету үшiн Тұжырымдаманы орындау мақсатында жүргiзiледi. Тұжырымдамаға сәйкес, 2005 жылдың аяғында жергiлiктi желiнi цифрландыру деңгейi 60%, орташа телефон тығыздығы - 100 тұрғынға белгiленген 15 телефон желiсiн құрайды.
3) аймақiшiлiк және ауылдық желiнi жаңғырту мен дамыту. Бұл жоба бiрiңғай жергiлiктi желiнi құруға әкелетiн "төселген" желiлердi ұйымдастыруды, ұқсас ATC-ты цифрлыға ауыстыруды, қосу желiлерiн цифрландыруды, байланыстың әуе желiсiн радиореле желiсi мен талшықты-оптикалық желiсiне ауыстыруды, ауылдық телефон станцияларын аудан орталығындағы желiмен бiрте-бiрте бiрiктiрудi көздейдi.
4) ДАМА спутниктiк байланыс желiсiн дамыту. ДАМА станциясын орнату селолық аудандардың тұрғындарының байланыс қызметiн көрсетудегi қажеттiлiктерiн қанағаттандыруға бағытталған. Байланыстың жер бетiндегi магистралдық арналары мен спутниктiк байланыс желiсiн ұштастыру жол жағдайы қиын аудандар үшiн оңтайлы шешiм болып есептеледi. Көрсетiлген жоба берiлудiң жоғары сапасымен, байланыстың шапшаң арналарының болуымен, коммутация мен бағыттаудың жақсартылған мүмкiндiгiмен, энергия тұтынудың төмендiгiмен сипатталады.
Аймақiшілiк және ауылдық желiлердi дамыту мен жаңарту жөнiндегi, ДАМА спутниктiк байланыс желiсiн дамыту жөнiндегi жобалар онда 2003-2005 жылдар ауылды өркендетуге арналуы қажеттiлiгi атап көрсетiлген, Қазақстан Республикасы Президентiнiң 2002 жылғы 29 сәуiрдегi халыққа арнаған "2003 жылға арналған iшкi және сыртқы саясаттың негiзгi бағыттары туралы" үндеуiн орындау мақсатында iске асырылады.
5) Ақтөбе қаласындағы ХКО құрылысы. Қазiргi уақытта Алматы мен Астана қалаларында 5ESS жабдықтарының негiзiнде екi ХКО орнатылған. Үшiншi ХКО құрылысы қолданылып жүрген коммутация сызбасын тұйықтауға мүмкiндiк бередi және халықаралық және қалааралық желдердiң сенiмдiлiгiн едәуiр арттырады.
Бұл жобаның технологиялық сипаты бар, алғашқы желiнiң бөлiгi болып табылады және ұлттық қауіпсiздiктi қамтамасыз етуге бағытталған. Осы себептен бұл жобаның өтелу мерзiмi есептелмеген.
6) ТҚУЕ-нi әрі қарай енгiзу. Көрсетiлген жобаны iске асыру жергiлiктi телефон байланысы қызметiне төлемақы жүргiзу кезiнде әлеуметтiк әдiлеттілiк қағидатын жүзеге асыруға мүмкіндiк бередi. Сондай-ақ, станция жабдықтарындағы, қосу және абонент желiлерiндегi жүктеме азаяды.
Бұл жобаны iске асыру телекоммуникациялар саласын ырықсыздандыру барысында техникалық базаны қамтамасыз ету үшiн Тұжырымдаманы орындау мақсатында жүргiзiледi.
7) Internet Data Center (IDC) жобасын жүзеге асыру. Бұл жобаның мақсаты Интернетке жоғары жылдамдықпен кiрудi және деректер беру қызметiн көрсетудi, жоғары жылдамдықтағы арналармен IDС-ке қосылған Интернет - орталықтарын ұйымдастыруды, заңды және жеке тұлғаларға кiру мен хостинг қызметiнiң сапалы көрсетілуiн қамтамасыз ету болып табылады.
Жобаның орташа өтелу мерзiмi - 3,6 жыл.
8) Ұлттық деректер беру желiсiн дамыту. "Kazakhstan Online" деректер берудiң бiрыңғай Ұлттық желiсiн құру Қазақстан Республикасының тұрғындарын осы саладағы соңғы әлемдiк жетiстiктерге жауап бере алатын толық қызмет пакетiмен қамтамасыз етудi көздейді. Деректер беру желiсiн одан әрi дамыту (Интернет желiсiне кiру, электрондық пошта, факсимильдiк және дауыстық хабарларды беру, телеконференциялар, деректер беру және цифрлы түрде ұсынылатын кез келген ақпаратты беру) осы қызмет түрiне өсiп келе жатқан барлық сұраныстың қанағаттандырылуын қамтамасыз етедi.
Жобаның орташа өтелу мерзiмi - 4,2 жыл.
9) таксофон желiсiн дамыту. Бұл жобаның мақсаты таксофон құралы арқылы жергiлiктi, қалааралық және халықаралық байланыс қызметiн ұсынуды кеңейту болып табылады.
Жобаның орташа өтелу мерзiмi - 5 жыл.
10) жалпы арналық ОКС N 7 сигнал беру және синхрондандыру жүйесiн енгiзу. Бұл жоба сигналдық хабарларды бiр iзге салу жолымен халықаралық және ұлттық телефон желісінің стандарты болып табылатын, сигнал берудiң қазiргi заманғы ОКС N 7 түрiне көшу арқылы байланыс сапасын көтеруге бағытталған, сондай-ақ "Қазақтелеком" ААҚ-тың цифрлық желiсiн қажеттi сапада синхрондау сигналымен қамтамасыз етуге мүмкiндiк бередi.
Бұл жобаның технологиялық сипаты бар және коммерциялық бағыттылығы жоқ. Осы себептен жобаның өтелу мерзiмi есептелмеген.
11) интеллектуалдық желi платформасын дамыту. Жобаның мақсаты кез келген абонентке оның орналасқан жерi, коммутациялық жабдықтары мен хабар беру жабдықтарына қарамастан қызмет спектрiнiң алуан түрiн қысқа мерзiм iшiнде көрсетуге мүмкiндiк беретiн интеллектуалдық желi қызметiнiң тiзбесiн кеңейту болып табылады.
Жобаның орташа өтелу мерзiмi - 6,3 жыл.
12) J-Run бизнес-желiсiн дамыту. Төселген J-Run телефон желiсi бүкiл Қазақстан Республикасының аймағында жалпы қолданылатын телефон желiсiне, алыс және таяу шет елдерге шығу мүмкiндiгi, сондай-ақ желi шегiнде бiрыңғай алты мәндi нөмiрлеудi ұйымдастыру мүмкiндiгi арқылы телекоммуникация қызметiнiң кеңейтiлген сервисiн көрсетуге арналған.
Жобаның орташа өтелу мерзiмi - 1,8 жыл.
13) Телекоммуникациялар желiлерi инфрақұрылымдарының дамуы. Едәуiр қаражат (телекоммуникациялық жабдық құнының жоғары екендiгiн және желiлiк-кабельдiк шаруашылықтың өте ұзын екенiн ескерiп) ағымдағы дамыту бойынша негiзгi құрал-жабдықтар және материалдық емес активтер - өлшегiш аспаптар, желiлiк және стансалық құрылыстар, дизель-генераторлар, станциялық аккумуляторлар, электрмен қоректендiретiн қондырғылар аппараттық және бағдарламалық қамтамасыз етудi сатып алуға жұмсалатын болады. Бұл жоба технологиялық сипатта жасалды және қазiргi бар желiлердi жұмыс қалпында сақтау үшiн қажет.
1), 2), 3), 4), 6) Инвестициялық жобалардың әлеуметтiк бағдары бар және коммерциялық бағыты жоқ болып табылады, осы себептен олардың өтелiмдiлiк мерзiмi алдын ала есептелмейдi.
Жоспарланған мерзiмде CDMA стандартындағы ұялы байланыс желiсiн құру көзделедi. CDMA технологиясы (Code Division Multiple Access) телекоммуникациялардың коммерциялық жүйелерiнiң әлемдiк цифрлық стандарты болып табылады. Сөз тарату сапасының сипаты бойынша CDMA параметрi өткiзу арналарының сапасымен салыстырмалы. Кодтандырудың орнатылған алгоритмi рұқсат етiлмеген кіру мен тыңдаудан қорғауды қамтамасыз ете отырып, жоғары дәрежедегi құпиялылықты қамтамасыз етедi.
Ұялы байланыс операторының нарығына қатысу, "Қазақтелеком" ААҚ үшiн стратегиялық мiндет болып табылады. Бұл компанияны капиталдандыруды арттырады, перспективалы және стратегиялық маңызды ұялы байланыс операторы нарығына мемлекеттiң қатысуын күшейтедi, ауылдық байланыстың бiрқатар проблемаларын неғұрлым аз шығынмен шешуге мүмкіндiк бередi, тұрғындарға сапалы және арзан ұялы байланыс ұсынады. CDMA стандарты негiзiнде келешекте үшiншi буындағы стандартқа неғұрлым аз шығынмен көшуге мүмкiндiк туады.
Лицензияны алу және жобаны iске асыру қолданылып жүрген заңнамаға сай жүргiзiлетiн болады.
"Қазақтелеком" ААҚ инвестициялық бағдарламасын қаржыландыру көздерi - "Қазақтелеком" ААҚ-тың меншiктi және заемдық қаражаты.
Шетелдiк қаржы институттарымен жасалған шектеулi келiсiм шарттарына сәйкес, "Қазақтелеком" AAҚ экспорттық - несиелiк агенттiктердiң (бұдан әрi - ЭНА) қатысуымен қаржы берiледi. Атап айтқанда, "Қазақтелеком" ААҚ HERMES (Алмания), ECGD (Ұлыбритания), IFTRIK (Израиль), СЕК (Словения) фирмаларымен жұмыс iстеу тәжiрибесi бар. Мұндай қаржыландыру Қоғамнан өз тарапынан қамтамасыз етiлуiн сұрамайды, оны ЭНА сақтандыру полисi атқарады. "Қазақтелеком" ААҚ ЭHA сақтандыру өтемiмен қаржыландыру бойынша жұмыс тәжiрибесiн одан ары кеңейтудi жоспарлайды, өйткенi бұл тиiмдiлiгi төмен сияпат мөлшерлемесiмен ұзақмерзiмдiк қаржылық қаражаттар тартуға мүмкiндiк бередi.
Бұдан басқа, "Қазақтелеком" AAҚ әртүрлi қаржылық институттармен бiрнеше несиелiк шарттар жасап қойған және iске қосылған, оларда "Қазақтелеком" ААҚ активтерiнiң түрлерi - жылжымалы және жылжымайтын мүлiк, сондай-ақ өтiмдi активтер-телекоммуникациялар қызметтерiн сатудан алынатын, Қоғам шотына келетiн ақшалай түсiмдер - мiндеттемелердiң орындалуын қамтамасыз ететiн болады.
6-тарау. Бюджетпен қатынас
Жай акцияларға дивидендтер төлеу заңнамада белгiленген тәртiппен жүргiзiледi. Бюджет комиссиясының 2002 жылдың 28 тамызындағы шешiмiне сәйкес, 2003 жылы 2002 жылдың қорытындысы бойынша жай акцияларға 3,24 миллард теңге мөлшерiнде, оның iшiнде мемлекеттiк пакет бойынша 1,8 миллард теңге дивидендтер төлеу болжануда. Акционерлердiң жалпы жиналысы шешкен жағдайда 2003-2005 жылдары жай акцияларға дивидендтерiн төлеуге таза пайданың кемiнде 20%-ын бағыттау көзделуде.
Тұжырымдама "Қазақтелеком" AAҚ-тың алдына телекоммуникациялар саласын ырықсыздандыру үшiн қажеттi техникалық жағдайларды жедел дайындау жөнiнде мiндет қоятындықтан, дивидендтердiң мөлшерiн өсiру мақсатқа сай келмейдi. Мәселен, 2005 жылдың аяғына дейiн ұлттық ақпараттық супермагистральдiң құрылысын аяқтау, телефон тығыздығын 100 тұрғынға 15 абонентке дейiн жеткiзу, жергiлiктi желiлердi цифрландыру деңгейiн құрастырылған сыйымдылықтың 60%-ына дейiн қамтамасыз ету қажет. Тек көрсетiлген инвестициялық жобалардың жалпы құны 200 млн. АҚШ долларынан асады. Бұдан басқа, ұлттық операторға ауыл телефон байланысын дамыту жөнiндегi мiндет жүктелген.
Болжамды кезеңде жыл сайын салық ретiнде 10 млрд. астам теңге, оның iшiнде ҚҚС - 3,7 млрд. теңге, корпоративтiк салық - 4 млрд. теңгеден астам, әлеуметтiк салық - 2,4 млрд. теңге төлеу көзделуде.
Қорытынды
"Қазақтелеком" ААҚ-тың алдағы кезеңдегi бүкiл қызметi ұлттық бәсекелестiк қабiлеттi қамтамасыз етуге және Қазақстанның Оңтүстiк-Шығыс Азия - Еуропа және Орталық Азия - Ресей бағыттарында едәуiр көлемдегi ақпараттық ағындарды қамтамасыз ету жөнiндегi халықаралық транзит торабы ретiнде қалыптасуына бағытталатын болады. "Қазақтелеком" ААҚ өз мақсатын озық технологиялар мен бiрыңғай техникалық және ұйымдық идеология негiзiнде жұмыс iстейтiн және дамитын, телекоммуникациялық қызметтердiң барлық түрлерiн, соның iшiнде оларға жүктелген мiндеттердi бейбiт және соғыс уақытында, төтенше жағдайлар туындаған және ерекше маңызды жұмыстар мен iс-шараларды жүргiзген кезде шешу үшiн мемлекеттiк басқару қорғаныс, қауiпсiздiк және құқық тәртiбiн қорғау органдары мүддесiнде дамытуға мүмкiндiк беретiн қуатты базаны құру деп түсiнедi.
"Қазақтелеком" AAҚ алдағы уақыттағы қызметiнде телекоммуникациялық қызметтер спектрiн кеңейтуге, сату жүйесiн сапалық жақсартуға, тұтынушыларға ұсынылатын сервистiң сапасын арттыруға басым маңыз беретiн болады.
"Қазақтелеком" ААҚ дамуының маңызды көрсеткіштерінің
болжамы
___________________________________________________________________
|Өлшем |2001 | 2002 | 2003 | 2004 | 2005 |2005 ж.
|бірлігі|есеп |бағалау|болжам |болжам|болжам|2001 ж.
| | | | | | |%-бен
___________________________________________________________________
1. Өндірілген млн. 45881 54177 58704 59310 60500 132
өнім көлемі - теңге
барлығы:
соның ішінде:
Жергiлiктi
байланыс
-кiрiстер млн. 9779 10795 11635 12535 13545 139
теңге
-HTA саны бірлік 1939628 2033791 2129791 2227791 2325791 120
Қалааралық,
халықаралық
байланыс
-кiрiстер млн. 28680 33781 37168 36831 36563 127
теңге
-трафик млн. 1101 1291 1448 1491 1536 140
минут
Басқа да млн. 7422 9601 9901 9944 10392 140
кiрiстер минут
2. Негізгі
капиталға
барлық
қаржыландыру
көздерi
есебiнен
тартылатын
инвестиция - млн. 18545 14187 14237 14160 12318 66
барлығы теңге
Сыртқы заемдар " 13107 5568 5446 5281 3350 26
есебiнен
Өз қаражаты " 5438 8619 8791 8879 8968 165
есебiнен
3. Өнімді млн. 45881 54177 58704 59310 60500 132
(жұмыс, теңге
қызмет) сату.
дан түсетін
кіріс -
барлығы
4. Өнімнің " 26823 31914 34630 35586 35695 133
(жұмыс,
қызмет)
өзіндік құны
- барлығы
5. Жалпы " 19057 22263 24074 23074 24805 130
табыс
6. Салық " 12242 13244 14455 14234 14520 119
салынатын
кiрiс
7. Табыс " 3601 3973 4337 4270 4356 121
салығы
8. Таза пайда млн. 8639 9271 10119 9964 10164 118
(шығын) теңге
9. Жай акция. " 1704 3240 2024 1993
ларға диви.
дендтер
оның ішінде " 947 1800 1124 1107
мемлекеттiк
пакет акция.
ларға
дивидендтер
10. Қызметкерлер адам 31177 32000 32000 32000 32000 103
саны
11. Жалақы қоры млн. 10207 12248 13121 13345 13243 130
теңге
12. Орташа айлық теңге 27282 31896 34169 34752 34487 126
жалақы
13. Өткен кезең. % 108,5 100,0 105,8 104,7 105,0
ге алғанда
тарифтердiң
(бағалардың)
өзгеруi
14. Кредиторлық мың.31096750 29541913 28951074 28661564 28088332 90
берешек - теңге
барлығы
15. Дебиторлық мың. 8701035 8265983 8100664 8019657 7939460 91
берешек - теңге
барлығы
____________________________________________________________________
"Қазақтелеком" ААҚ бойынша 2003 жылдың негізгі көрсеткіштері
1 НК/1 нысаны
___________________________________________________________________
|Өлшем | 2001 | 2002 | 2003 | 2002ж.|2003 ж.
|бірлігі| есеп | бағалау| болжам | 2001ж-| %-пен
| | | | | ға %- | 2002
| | | | | пен. | ж-ға
___________________________________________________________________
1 Көрсетілген млн.
қызмет көлемі, теңге
барлығы:
(жұмыс, қызмет), млн. 45881 54177 58704 118,1 108,4
барлығы: теңге
оның ішінде "
түр-түрi
бойынша:
қалааралық,
халықаралық
байланыс
- кiрiс млн. 28680 33781 37168 117,8 110,0
теңге
- трафик мың.мин 1101345 1291273 1448293 117,2 112,2
жергiлiктi
байланыс
- кiріс млн. 9779 10795 11635 110,4 107,8
НТА саны бірлік 1939628 2033791 2129791 104,9 104,7
басқа кiрiстер 7422 9601 9901 129,4 103,1
2 Негізгі
капиталға
инвестициялар,
барлық млн. 18545 14187 14237 77 100
қаржыландыру теңге
бұлақтары
есебiнен,
барлығы
оның iшiнде "
мемлекеттiк
бюджет қаржысы
Сыртқы займдар 13107 5568 5446 42 98
есебiнен
Меншiк қорлар " 5438 8619 8791 158 102
есебiнен
3 Өнiм (жұмыс, млн. 45881 54177 58704 118,1 108,4
қызмет) теңге
өндiруден
түскен табыс,
барлығы:
4 Өнiм (жұмыс, млн. 26826 31914 34630 119,0 108,5
қызмет) өндi. теңге
рудiң өзіндік
құны, барлығы:
5 Қарапайым " 1704 3240 190
акцияларға
дивидендтер
оның ішiнде 947 1800 190
мемлекеттiк
пакет акция.
ларда
дивидендтер
6 Қызметкерлер адам 31177 32000 32000 102,6 100,0
саны
7 Еңбекақы қоры млн. 10207 12248 13121 120,0 107,1
теңге
8 Орташа айлық теңге 27282 31896 34169 116,9 107,1
еңбекақы
9 Осының алдын.
дағы кезеңге
негiзгi рет.
телетiн
қызметтерге
қатысты
тарифтiң
(бағаның
өзгертілуi)
- өткен ж.
желтоқсанға
қатысты
желтоқсанға
өзгерiстер,
барлығы % 108,5 100,0 105,8
10 Кредиторлық мың. 31096750 29541913 28951074 95 98
берешек теңге
11 Дебиторлық мың. 8701035 8265983 8100664 95 98
берешек теңге
____________________________________________________________________
"Қазақтелеком" ААҚ қаржылық-шаруашылық қызметі
нәтижелерінің болжамы
3НК нысаны
(мың. теңге)
____________________________________________________________________
N | Көрсеткіштер атауы | 2001 ж. | 2002 ж. | 2003 ж.
| |__________________________________
| | есеп | бағалау | болжам
____________________________________________________________________
1 2 3 4
____________________________________________________________________
1 Өнiм (жұмыс, қызмет) өткiзуден 45880679 54177101 58704148
түскен табыс
2 Өткiзiлген өнiмнiң (жұмыстың, 26823392 31914094 34629518
қызметтiң) өзiндiк құны
3 Жалпы табыс 19057287 22263007 24074530
4 Кезеңдiк шығындар, оның iшiнде 7296713 9279179 9979470
4.1. жалпы және әкiмшiлiк шығындар 5649965 7035886 7522280
4.2. өткiзуге қатысты шығындар 196014 542508 607190
4.3. пайыз өтеуге қатысты шығындар 1450734 1700785 1850000
5 Негiзгi қызметтен түскен кiрiс 11760574 12983828 14095060
6 Негiзгi емес қызметтен түскен 481371 261000 360000
кiрiс
7 Әдеттегi қызметтен салық 12241945 13244828 14455060
салынғанға дейiнгi кiрiс
8 Табыс салығы 3600874 3973448 4336518
9 Әдеттегi қызметтен салық 8641071 9271380 10118542
салынғаннан кейiнгi кiрiс
10 Төтенше жағдайлар салдарынан 1705 0 0
шығын
11 ТАЗА КIРIС 8639366 9271380 10118542
___________________________________________________________________
"Қазақтелеком" ААҚ ақша қаражаты қозғалысының болжамы
4НК нысаны
(мың.теңге)
___________________________________________________________________
N | Көрсеткіш атауы | 2001 ж. | 2002 ж. | 2003 ж.
| |_________________________________
| | есеп | бағалау | болжам
____________________________________________________________________
1 2 3 4
___________________________________________________________________
І Операциялық қызметтен түскен
ақша қаражатының қозғалысы
1 Ақша қаражатының түсуi 46636222 54689295 58839811
Өнім (жұмыс, қызмет) өткiзуден 45029842 52775170 56780418
түскен табыс
алынған аванс 895148 1039097 1117956
пайыз 27271 34011 58840
дивиденд
роялти
басқа да түсiмдер 683961 841018 882597
2 Ақша қаражатының шығысы 30945838 37856964 40816393
жеткiзушiлер мен мердiгерлер 4019340 4883548 5265315
шоттары бойынша
берiлген аванс 4078975 4997119 5387764
еңбекақы бойынша 7549273 9237099 9959200
салықтар бойынша 12296496 15029215 16204108
пайыз төлеу 1428253 1741420 1877554
басқа төлемдер 1573501 1968562 2122452
3 Операциялық қызметтен түскен
ақша қаражатының
көбеюi (+) /азаюы (-) 15690384 16832331 18023419
ІІ Инвестициялық қызметтен
түскен ақша қаражатының
қозғалысы
1 Ақша қаражатының түсуi 439810 60000 182800
материалдық емес активтердi
өткiзуден түскен табыс
негiзгi құралдарды
өткiзуден түскен табыс 416344 60000 182800
басқа да ұзақ мерзiмдiк
активтердi өткiзуден түскен
табыс
қаржылық инвестицияларды
активтердi өткiзуден түскен
табыс 23466
басқа заңды тұлғалар ұсынған
несиелерден түскен табыс
басқа түсiмдер
2 Ақша қаражатының шығысы 13689332 12133041 12992967
материалдық емес активтер
сатып алу 374459 400000 420000
негiзгi құралдар caтып алу 8342803 10392562 12572967
басқа да ұзақ мерзiмдiк 4972070
активтер алу
қаржылық инвестициялар
сатып алу 1340479
басқа заңды тұлғаларға
несие ұсыну
басқа төлемдер
3 Инвестициялық қызметтен -13249522 -12073041 -12810167
түскен ақша қаражатының
көбеюi (+), азаюы (-)
ІІІ Қаржылық қызметтен түскен
ақша қаражатының қозғалысы
1 Ақша қаражатының түсiмi 15289308 12805879 10718521
акциялар және басқа бағалы 309250 868443
қағаздардан
банк несиелерiн алудан 14573894 11937436 10718521
басқа түсiмдер 406164
2 Ақша қаражатының шығысы 16993837 18556323 17433422
банк несиелерiн өтеу 15896290 16512641 13713322
меншік акциялар алу
дивиденд төлеу 309376 1843682 3520100
басқа төлемдер 788171 200000 200000
3 Қаржылық қызметтен түскен
ақша қаражатының көбеюі
(+), азаюы (-) -1704529 -5750444 -6714901
ЖИЫНЫ: Ақша қаражатының
көбеюі (+), азаюы (-) 736333 -991154 -1501650
Есеп беру кезеңінің
басындағы ақша қаражаты 1407501 2143834 1152680
Есеп беру кезеңінің
соңындағы ақша қаражаты 2143834 1152680 1244894
____________________________________________________________________
"Қазақтелеком" ААҚ кезеңдің шығындары, болжамдық көрсеткіштері (ұлттық компания)
5НК нысаны
мың.теңге
____________________________________________________________________
N | Көрсеткіш атауы |Есеп беру |
| | кезеңіне |
| |есептелгені|
| |_________________________________
| | 2001 ж. | 2002 ж. | 2003 ж.
| | есеп | бағалау | болжам
____________________________________________________________________
1 | 2 | 3 | 4 | 5
____________________________________________________________________
Барлығы: 7296713 9279179 9979470
1 Жалпы және әкiмшiлiк
шығыстар, барлығы 5649965 7035886 7522280
1.1 Материалдар 0 154156 169279
1.2 Қызметкерлер еңбекақысы 2560903 2862580 3067000
1.3 Еңбекақы төлеуден
аударылатыны 506611 583965 626661
1.4 Негiзгі құралдар мен
материалдық емес актив.
тердiң амортизациясы 516636 491114 534592
1.5 Негiзгi құралдар мен
материалдық емес актив.
тердi қызметпен қамту 42334 313639 315000
1.6 Коммуналдық шығындар 23265 25063 27945
1.7 Іссапар шығындары, барлығы 158748 183472 201000
1.7.1 тағайындалған нормалар
шегiнде 137088 157164 172746
1.7.2 нормадан тыс 21660 26308 28254
1.8 Өкiлеттiк шығындар 23408 19235 20447
1.9 Қызметкерлердiң кәсiби
бiлiктiлiгiн жетiлдiруге
арналған шығындар 122577 188906 200000
1.10 Директорлар кеңесiн ұстауға
арналған шығындар 0 0 0
1.11 Салықтар бойынша шығындар 750683 832090 902900
1.12 Кеңсе және баспа жұмыстары 102579 105062 110144
1.13 Байланыс қызметi 76848 100000 107000
1.14 Күзет шығындары 41249 55601 60000
1.15 Консультациялар (аудиторлық)
және ақпараттық қызметтер 120771 220000 235000
1.16 Банк қызметi 280824 306757 322034
1.17 Сот шығындары 452 350 381
1.18 Айыппұл, өсiмпұл және
шарттарды орындалмағаны
үшiн төлемдер 0
1.19 Табысты жасырғаны (азайтып
көрсеткенi) үшiн айыппұл
және өсiмпұл 0
1.20 Ұрлаудан, жоғалудан, ТМҚ
кем шыққаннан болған және
нормативтен тысқары
зияндар 18244 18000 20070
1.21 Жалдауға қатысты шығындар 22809 30921 34477
1.22 Әлеуметтiк салаға қатысты
шығындар 1514 3000 3345
1.23 Күмәнды қарыздар бойынша
резерв құру шығындары -267862 200000 200000
1.24 Мерекелiк, мәдени-көпшiлiк
және спорттық шаралар
өткiзуге қатысты шығындар 93300 95000 100000
1.25 Қайырымдылық көмек 11001 0 0
1.26 Басқа шығындар 443071 246975 265000
2 Сату-өткiзу шығындары,
барлығы 196014 542508 607190
2.1 Материалдар 0
2.2 Қызметкерлер еңбекақысы 0
2.3 Еңбекақы төлеуден
аударылатыны 0
2.4 Негiзгі құралдар мен
материалдық емес актив.
тердiң амортизациясы 0
2.5 Негізгі құралдар мен
материалдық емес активтер.
дi қызметпен қамту 0
2.6 Коммуналдық шығындар 0
2.7 Iссапар шығындары барлығы 0
2.7.1 тағайындалған нормалар
шегінде 0
2.7.2 нормадан тыс 0
2.8 Тиеу-түсiру, тасымалдау
және сақтау шығындары 0
2.9 Жарнама мен маркетингке
қатысты шығындар 89176 401384 457590
2.10 Жалдауға қатысты шығындар 0
2.11 Әлеуметтiк салаға қатысты
шығындар 0
2.12 Басқа шығындар 106838 141124 149600
3 Пайыз бойынша шығындар,
барлығы 1450734 1700785 1850000
3.1 Банк несиелерi бойынша
сыйақылық (пайыздық)
шығындар 1261354 974587 1000000
3.2 Жеткiзушiлер несиесi
бойынша сыйақылық 189380 726198 850000
(пайыздық) шығындар
3.3 Жалдауға қатысты сыйақылық
(пайыздық) шығындар
3.4 Басқа шығындар
___________________________________________________________________
Қазақстан Республикасы
Үкіметінің
2003 жылғы 7 сәуірдегі
N 329 қаулысымен
бекітілген
"Қазақтелеком" ашық акционерлік қоғамын дамытудың
2003 жылға арналған маңызды көрсеткіштері
Астана, 2003 жыл
2003 жылы "Қазақтелеком" ААҚ серпiндi даму бойынша қол жеткiзген оң үрдiстердi нығайтуды жоспарлап отыр. Тиiмдi және табысты қызмет етудi қамтамасыз ету үшiн жоғары деңгейде жоспарланған өндiрiстiк және қаржылық көрсеткiштерге қол жеткiзуге күш салу керек.
Болжам бойынша, телекоммуникация қызметiн сатудан түскен кiрiстер 2003 жылы 58704 млн. теңгенi құрайды және ол 2002 жылмен салыстырғанда 8%-ға өседi.
Жергiлiктi байланыстан түсетiн кiрiстер, болжам бойынша 2003 жылы 8%-ға өсiп, 11635 млн. теңгенi құрайтын болады. Бұл ретте негiзгi телефон аппараттарын 2129791 бiрлiкке дейiн көбейтудi қамтамасыз ету болжануда, олардың саны 5%-ға дейiн өседi.
Кiрiстер құрылымындағы анағұрлым көбiрек үлестi қалааралық халықаралық телефон байланысы алып отыр - 63,3%, осы қызмет түрiндегi кiрiс көлемi 2003 жылы 2002 жылға қарағанда 10%-ға өсiп, 37168 млн. теңге мөлшерiнде болады деп болжануда. Қалааралық, халықаралық байланыс бойынша кiрiстердiң өсуiн шығыс трафигiн ұлғайту есебiнен қамтамасыз ету жоспарлануда, ол болжам бойынша өткен жылдың осындай кезеңiне қарағанда 12%-ға артып, 1448 млн. минутқа дейiн жетедi деп күтуде.
Басқа да табыстар (телеграфтық байланыстан, бөгде операторларды қосудан, смарт-карталарды, деректер беру желiсiнiң қызметтерiн, сымдық таратуды, "Құлан" желiсiн сатудан) 3% артып, болжам бойынша 9901 млн. теңгенi құрайтын болады.
Кiрiстер бойынша болжамдардың орындалуы кең көлемдi инвестициялық бағдарламаны iске асыру нәтижесiнде қамтамасыз етілетiн болады, оның ауқымы 14237 млн. теңге көлемiнде болады деп болжануда. Бағдарламаны қаржыландыруды сыртқы заемдар (5446 млн. теңге) есебiнен және өз қаражаттарын (8791 млн. теңге) пайдалану жолымен қамтамасыз ету. Инвестицияларды жергiлiктi телекоммуникациялар желiсiн жетілдiруге және дамытуға, Шығыс ТОБЖ құрылысын аяқтауға, деректер беру желiсiн сыртқы арнаның Интернеттегi жалпы сыйымдылығын 68 Мбит/с дейiн арттыру арқылы дамытуға бағыттау көзделуде.
Жезқазған-Жаркент, Атырау-Орал радиожелілiк цифрлық желiлерi салынатын болады. 2003 жылы Солтүстiк ТОБЖ-iны жобалауға дайындау жөнiндегi жұмыстар жүргiзiледi деп болжануда. Алғашқы екi кезең бойынша БУЕЖ енгiзу жөнiндегi жұмыстар аяқталатын болады.
1 млрд. астам теңге ауылдық желiлердi жетiлдiру мен дамытуға жiберiлетiн болады. Атап айтқанда, 2003 жылы 140 ауылдық ұқсас станцияларды цифрлық ATC ауыстыру жоспарлануда. Iшкi аудандық қосу желiлерiн цифрландыру 116 ауылдық елдi мекендi қамтиды. Алыс, қатынауы қиын аудандарда 30 ДАМА станциясын орнату жоспарлануда.
Сатылған өнiмдердiң (жұмыстардың, қызметтердiң) өзiндiк құны болжам бойынша 2002 жылмен салыстырғанда 9%-ға артып, 34630 млн. теңгенi құрайды, соның iшiнде материалдар - 2874 млн. теңге, еңбек бойынша шығындар - 10804 млн.теңге, үстеме шығыстар - 20952 млн.теңге. Iшкi өндiрушiлер бағасының өсуiмен, сондай-ақ шетелдерде сатып алынатын элементтер үшiн доллар бағамының өсуiне негiзделгендiктен, қуат көзiне, отынға, кабелге және қосалқы бөлшектерге кететiн шығындар өседi деп болжануда. Амортизациялық аударымдар артатын болады, бұл желiнің жаңаруы және кеңеюi барысында едәуiр жабдық санының енгiзiлуiне байланысты.
Жалпы кiрiс, болжам бойынша 2002 жылмен салыстырғанда 8%-ға артып, 24074 млн. теңгеге жетедi. Салық салынатын кiрiс 9%-ға артып, 14455 млн. теңгенi құрайды. Болжам бойынша қосымша құн салығы 4337 млн. теңгенi құрайды. Соған орай, таза пайда 10119 млн. теңгенi құрайды және 2002 жылмен салыстырғанда 9%-ғa артады.
2002 жылғы 28 тамыздағы Бюджет комиссиясы шешiмiне сәйкес, 2003 жылы 2002 жылдың қорытындылары бойынша дауыс беретiн акцияларға дивидендтер төлеу 3240 млн. теңге көлемiнде болжануда, соның iшiнде мемлекеттiк акциялар пакетi бойынша 1800 млн. теңге.
"Қазақтелеком" ААҚ-тың қызметкерлер саны 2002 жылдың деңгейi бойынша болжанып отыр және 32000 адамды құрады болады. Болжам бойынша, жалақы қоры 2002 жылмен салыстырғанда 7%-ға артып, 13121 млн. теңгенi құрайтын болады. Тиiсiнше, бiр қызметкердiң орташа айлық жалақысы 34169 теңге болады (7%-ға өскен).
2002 жылмен салыстырғанда тарифтер 5,8%-ға өзгередi деп көзделуде. Кредиторлық берешек болжам бойынша 2002 жылмен салыстырғанда 2%-ға кемидi және 28951 млн.теңгенi құрайды.
Дебиторлық берешекте 2%-ға кемiп және 8101 млн.теңгенi құрайды деп болжануда.
"Қазақтелеком" ААҚ "Алтел" ЖАҚ-тың 50% акциясын, "GSM" Қазақстан "Қазақтелеком" AAҚ ЖШС-тың 49% акциясын, "Нұрсат" ЖАҚ-тың 41% акциясын иеленедi.
2003-2005 жылдары аффилирленген кәсiпорындардан дивидендтер алу жоспарланып отырған жоқ. Акциялардың бақылау пакетi болмағандықтан, "Қазақтелеком" ААҚ акционерлердiң жалпы жиналысының дивидендтердi төлеуге қатысты шешiмдерiне ықпал ете алмайды.
"Қазақтелеком" ААҚ-тың 2003 жылға арналған маңызды көрсеткіштері
___________________________________________________________________
|Өлшем | 2001 | 2002 | 2003 |2003 ж. |2003 ж.
|бірлігі| есеп | бағалау|болжам |2001 ж. |2002 %-
| | | | | %-бен | бен
___________________________________________________________________
1. Өндірілген млн. 45881 54177 58704 128 108
өнім көлемі - теңге
барлығы:
соның ішінде:
Жергiлiктi
байланыс
-кiрiстер млн. 9779 10795 11635 119 108
теңге
-HTA саны бірлік 1939628 2033791 2129791 110 105
Қалааралық,
халықаралық
байланыс
-кiрiстер млн. 28680 33781 37168 130 110
теңге
-трафик млн. 1101 1291 1448 132 112
минут
Басқа да млн. 7422 9601 9901 133 103
кiрiстер минут
2. Негізгі
капиталға
барлық
қаржыландыру
көздерi
есебiнен
тартылатын
инвестиция - млн. 18545 14187 14237 77 100
барлығы теңге
Сыртқы заемдар " 13107 5568 5446 42 98
есебiнен
Өз қаражаты " 5438 8619 8791 162 102
есебiнен
3. Өнімді млн. 45881 54177 58704 128 108
(жұмыс, теңге
қызмет) сату.
дан түсетін
кіріс -
барлығы
4. Өнімнің " 26823 31914 34630 129 109
(жұмыс,
қызмет)
өзіндік құны
- барлығы
5. Жалпы " 19057 22263 24074 126 108
табыс
6. Салық " 12242 13244 14455 118 109
салынатын
кiрiс
7. Табыс " 3601 3973 4337 120 109
салығы
8. Таза пайда млн. 8639 9271 10119 117 109
(шығын) теңге
9. Дауыс беретін
акцияларға "
дивидендтер 1704 3240 190
оның ішінде " 947 1800 190
мемлекеттiк
пакет акция.
ларға
дивидендтер
10. Қызметкерлер адам 31177 32000 32000 103 100
саны
11. Жалақы қоры млн. 10207 12248 13121 129 107
теңге
12. Орташа айлық теңге 27282 31896 34169 125 107
жалақы
13. Өткен кезең. % 108,5 100,0 105,8
ге алғанда
тарифтердiң
(бағалардың)
өзгеруi
14. Кредиторлық мың. 31096750 29541913 28951074 93 98
берешек - теңге
барлығы
15. Дебиторлық мың. 8701035 8265983 8100664 93 98
берешек - теңге
барлығы
____________________________________________________________________
