Қазақстан Республикасы Конституциялық Кеңесінің Регламенті

Қазақстан Республикасы Конституциялық Кеңесінің 2002 жылғы 19 сәуірдегі № 1 қаулысымен бекітілген.

Ескерту. Регламент мәтініндегі "Қазақстан Республикасы Президентінің "Қазақстан Республикасының Конституциялық Кеңесі туралы" конституциялық заң күші бар Жарлығы" және "Жарлықтың" деген сөздер "Қазақстан Республикасының Конституциялық заңы" және "Конституциялық заңның" деген сөздермен ауыстырылды - ҚР Конституциялық Кеңесінің 31.03.2005 N 9-3/I Қаулысымен.
Ескерту. Регламенттің мәтіні бойынша бөлімдердегі "I", "II", "ІІІ" деген рим цифрлары "1.", "2.", "3." деген араб цифрларымен ауыстырылды - ҚР Конституциялық Кеңесінің 08.01.2009 N 2 Қаулысымен.
Ескерту. Баптардың тақырыптарындағы "бап" деген сөз және баптардың атаулары алынып тасталды - ҚР Конституциялық Кеңесінің 08.01.2009 N 2 Нормативтік қаулысымен.
Ескерту. Регламенттің бүкіл мәтіні бойынша "Қазақстан Республикасының Конституциялық заңы" және "Қазақстан Республикасының Конституциялық Кеңесі туралы" Конституциялық заң" деген сөздер "Конституциялық заң" деген сөздермен ауыстырылды - ҚР Конституциялық Кеңесінің 24.01.2018 N 1 Нормативтік қаулысымен.
Ескерту. Регламенттің бүкіл мәтіні бойынша "Кеңес Төрағасы", "Кеңес мүшесі", "Кеңес отырысы", "Кеңес аппараты" және "осы регламент" деген сөздер тиісінше "Конституциялық Кеңес Төрағасы", "Конституциялық Кеңес мүшесі", "Конституциялық Кеңес отырысы", "Аппарат" және "осы Регламент" деген сөздермен ауыстырылды - ҚР Конституциялық Кеңесінің 24.01.2018 N 1 Нормативтік қаулысымен.

1-тарау. Конституциялық іс жүргізуді қозғаудың және қарауға
берілетін материалдарды дайындаудың тәртібі

1. Қазақстан Республикасы Конституциясының 72-бабының 1 және 2-тармақтарында келтірілген субъектілердің өтініші конституциялық іс жүргізу қозғауға себеп болып табылады.

Өтініш екі тілде (қазақ және орыс) және "Қазақстан Республикасының Конституциялық Кеңесі туралы" 1995 жылғы 29 желтоқсандағы Қазақстан Республикасы Конституциялық заңының (бұдан әрі – Конституциялық заң) 22-бабының талаптарына сәйкес ресімделуге тиіс.

Конституциялық іс жүргізу, сондай-ақ Конституциялық заңның 35 және 36-баптарында көзделген жағдайларда қозғалуы мүмкін.

Конституциялық Кеңестің шешімін түсіндіру туралы өтінішхаттың нысаны мен мазмұны және оны қарау тәртібі өтініштерді қараудың жалпы қағидаларымен айқындалады.

Ескерту. 1-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Конституциялық Кеңесінің 24.01.2018 N 1 Нормативтік қаулысымен.

2. Келіп түскен өтініштер белгіленген тәртіппен Қазақстан Республикасы Конституциялық Кеңесінің Аппаратында (бұдан әрі - Аппарат) тіркеледі.

Конституцияның, Конституциялық заңның және Қазақстан Республикасы Конституциялық Кеңесі Регламентінің (бұдан әрі - Регламент) талаптарын бұза отырып келіп түскен өтініштерді Аппарат басшысы кері қайтарады.

Мемлекеттік органдардың және лауазымды тұлғалардың Конституциялық Кеңеске қарасты мәселелер бойынша өтініштері Конституциялық Кеңестің Төрағасына беріліп, олардың арғы қозғалысын Төраға белгілейді.

Ескерту. 2-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Конституциялық Кеңесінің 24.01.2018 N 1 Нормативтік қаулысымен.

3. Конституциялық Кеңестің Төрағасы түскен өтінішті Конституциялық Кеңестің қарауына енгізеді, оның отырысы, демалыс және мереке күндерін алып тастағанда, өтініш түскен күннен бастап үш күн ішінде өткізіледі. Конституциялық Кеңес, өтінішті зерделеп және Конституциялық Кеңес мүшелерінің ұсыныстарын тыңдап, іс жүргізуге қабылдайды немесе қабылдаудан бас тартып, Конституциялық заңның 25-бабында көзделген негіздер бойынша оны кері қайтарады.

Ескерту. 3-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Конституциялық Кеңесінің 24.01.2018 N 1 Нормативтік қаулысымен.

4. Конституциялық Кеңестің Төрағасы өз өкімімен Конституциялық Кеңестің отырысына материал дайындауды жүзеге асыру үшін Конституциялық Кеңестің мүшесін белгілейді. Кеңестің мүшесін баяндамашы етіп тағайындау туралы Төрағаның өкімі, Кеңестің мүшесі өтінішті алған күні шығарылады. Келіп түскен өтініштің ерекше күрделілігіне не оның аса маңыздылығына, жедел түрде дайындалуы керектігіне қарай, материалдарды дайындау Конституциялық Кеңестің бірнеше мүшесіне тапсырылуы мүмкін. Өзара байланысты бірнеше өтініш келіп түскен жағдайда Конституциялық Кеңес оларды бір конституциялық іс жүргізуге біріктіру туралы шешім қабылдай алады. Өзара байланысты бірнеше өтінішті іс жүргізуге қабылдау туралы мәселені шешер кезде, олардың бірі Конституциялық Кеңеске, ал басқалары - өзге мемлекеттік органдарға ведомстволық қарасты болса, Конституциялық Кеңестің өкілеттігіне жататын өтініштер ғана қаралады.

Конституциялық Кеңестің мүшесі, Төраға белгілеген мерзім ішінде, іс жүргізуге қабылданған өтініш бойынша материалдарды Конституциялық Кеңестің отырысында қарау үшін дайындауға міндетті, бұл үшін ол:

1) Конституциялық іс жүргізуге қатысушыларды белгілейді, оларға Конституциялық заңның 21-бабында көзделген құқықтары мен міндеттерін түсіндіреді.

2) Тиісті органдарға немесе лауазымды адамдарға, Конституциялық Кеңестің Төрағасы немесе Конституциялық Кеңестің мүшесі қол қойған, сұрау салу арқылы өтініштің мәніне қатысты қажетті құжаттар мен басқа да ақпаратты талап етіп алады.

3) Қажет болған жағдайда тиісті лауазымды адамдардан жауап алады, мамандар ретінде ғалымдарды, практикалық қызметкерлерді, сарапшыларды тартып, тексерулер, зерттеулер, сараптама жүргізуді тапсырады;

4) Конституциялық Кеңес аппараты бөлімдерінің басшылары мен қызметкерлеріне қажетті анықтама-ақпараттық материалдар және қорытынды беруді тапсырады.

5) Отырыс басталардан кем дегенде екі күн бұрын материалдардың көшірмесі Конституциялық Кеңестің мүшелеріне берілуін қамтамасыз етеді. Конституциялық Кеңес шешімінің жобасын әзірлейді. Шешімнің жобасы бойынша өздерінің ескертулерін Кеңес мүшелері баяндамашыға жазбаша түрде береді.

Конституциялық Кеңес іс жүргізуге қабылданған өтінішті қарап, өтініш түскен күннен бастап бір айдың ішінде ол бойынша қорытынды шешім шығарады. Егер мәселені кейінге қалдыруға болмайтын болса, Қазақстан Республикасы Президентінің талабы бойынша бұл мерзім он күнге дейін қысқартылады. Бұл ереже осы Регламенттің 27 және 28-тармақтарында қарастырылған жағдайларда да қолданылады.

Ескерту. 4-тармаққа өзгерістер енгізілді - ҚР Конституциялық Кеңесінің 24.01.2018 N 1; 20.02.2018 № 2 Нормативтік қаулыларымен.

4-1. Келіп түскен өтініштің аса маңыздылығына және шұғылдығына байланысты Конституциялық Кеңес оны жеделдетілген тәртіппен қарау туралы шешім қабылдай алады. Бұл жағдайда баяндамашы Кеңес отырысына материалдар дайындауды Конституциялық Кеңестің Төрағасы айқындайтын тәртіппен жүзеге асырады.

Ескерту. Регламент 4-1-тармақпен толықтырылды - ҚР Конституциялық Кеңесінің 11.04.2019 № 3 нормативтік қаулысымен.

5. Материалдарды дайындайтын Кеңес мүшесі, материалдарды дайындау және оларды Конституциялық Кеңестің отырысында қарау барысында, тиісті мекемелерге немесе нақты мамандарға тапсырма бере отырып, ұйғарым шығару арқылы сараптама, тексеру және зерттеу жұмысын тағайындайды, бұл ұйғарымда сарапшыларға қойылатын сұрақтар тұжырымдалып, сараптама жұмысының өзге де қорытындысын тапсыру мерзімі белгіленеді. Ұйғарыммен бірге сарапшылардың және мамандардың қолына сараптама, тексерулер мен зерттеулер жүргізу үшін қажетті барлық құжаттар беріледі. Сарапшының, маманның қорытындысы және тексеру актілері жеке құжат түрінде баяндалып, оған тиісті тұлғалар қол қояды.

Конституциялық Кеңес мүшесі – өтініш мәні бойынша баяндамашы тиісті лауазымды тұлғалардан жауап алуға құқылы. Жауап алу нәтижелері Конституциялық Кеңес мүшесі және жауап алынған тұлға қол қоятын анықтама түрінде ресімделеді.

Ескерту. 5-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Конституциялық Кеңесінің 24.01.2018 N 1 Нормативтік қаулысымен.

5-1. Материалдарды қарауға дайындау барысында конституциялық іс жүргізуге қатысушылар Конституциялық заңның 21-бабының 2 және 3-тармақтарында көзделген өз құқықтарын іске асыру мәселелері бойынша Конституциялық Кеңес мүшесі – баяндамашыға жүгінеді. Конституциялық іс жүргізуге қатысушылар мәлімдеген өтінішхаттар Конституциялық Кеңес отырысында қаралады.

Ескерту. Регламент 5-1-тармақпен толықтырылды - ҚР Конституциялық Кеңесінің 24.01.2018 N 1 Нормативтік қаулысымен.

5-2. Конституциялық Кеңестің алдына қойылған мәселелер бойынша маманданған құқық қорғау, ғылыми және өзге де ұйымдар мен азаматтар Кеңеске өз қорытындыларын (пікірлерін) жібере алады. Мәселені заңи талдауға негізделген, қызығушылық тудыратын және өтінішті тиісінше қарауға ықпал ететін қорытындылар іс жүргізу материалдарына қоса тіркелуі және Конституциялық Кеңестің интернет-ресурсында жариялануы мүмкін.

Ескерту. Регламент 5-2-тармақпен толықтырылды - ҚР Конституциялық Кеңесінің 11.04.2019 № 3 нормативтік қаулысымен.

6. Конституциялық іс жүргізу, Конституциялық заңның 30-бабында көзделген негіздер болған жағдайда, қорытынды шешім шығарылғанға дейін оның кез келген сатысында тоқтатылуға тиіс.

Конституциялық Кеңестің берілген өтініш бойынша конституциялық іс жүргізуді тоқтату туралы шешімі, дәл осы негіздер бойынша Конституциялық Кеңеске қайтара жүгінуге мүмкіндік бермейді.

2-тарау. Өтініштерді Конституциялық Кеңестің отырыстарында
қарау тәртібі

7. Конституциялық Кеңестің отырыстары осы мақсатта арнайы бөлінген, Конституциялық заңның 44-бабы 2-тармағымен сәйкес рәсімделген бөлмеде өткізіледі.

Конституциялық Кеңес құрамының, конституциялық іс жүргізуге қатысушылардың және шақырылған адамдардың орналасу тәртібін Конституциялық Кеңестің Төрағасы белгілейді.

8. Қарауға берілетін материалдар дайындалып болғаннан кейін, Конституциялық Кеңестің Төрағасы, ал Төраға болмаған жағдайда - оның міндетін атқарушы Конституциялық Кеңес мүшесі өз өкімімен Конституциялық Кеңес отырысының өткізілу күнін белгілейді.

Конституциялық Кеңес жабық отырыс өткізу туралы шешім қабылдағаннан басқа жағдайларда, өтініш материалдары ашық отырыста қаралады.

Конституциялық Кеңес Төрағасы қабылдаған шешім бойынша, Конституциялық Кеңестің отырысына бұқаралық ақпарат құралдарының өкілдері шақырылуы мүмкін.

9. Конституциялық Кеңестің отырысы мына жағдайларда кейінге қалдырылады:

1. Өтінішті қарау үшін қажетті кворум болмағанда.

2. Конституциялық іс жүргізуге қатысушылардың бірі, Кеңес келуі қажет деп тапқан сарапшылар, мамандар келмегенде.

3. Егер өтінішті қарау үшін айтарлықтай маңызға ие болса, талап етілген материалдар берілмегенде.

4. Конституциялық іс жүргізуге қатысушылардың бірінің немесе оның өкілінің, тараптардың бірі ұсынған материалдарды қосымша зерделеу үшін берген өтініші бойынша.

5. Өтінішті белгіленген уақытта қарауға кедергі болатын өзге де жағдайлар туындағанда.

10. Егер, Конституциялық Кеңес қарап жатқан мәселеге тікелей жеке немесе жанама түрде мүдделі болуына байланысты, әділеттілігіне күмән келтірілуі мүмкін болса, онда Конституциялық Кеңестің Төрағасы немесе мүшесі бұл мәселені қараудан бас тартуға міндетті, оны Конституциялық Кеңес қанағаттандыруға тиіс.

Кеңес отырысында Конституциялық Кеңестің Төрағасы немесе мүшесі бұл мәселені қараудан бас тартатындығын мәлімдеген жағдайда, оған анықтау мақсатында сұрақтар беріледі. Бас тарту, ол жөнінде мәлімдеме жасаған адамның қатысуынсыз, кеңесу бөлмесінде қаралады. Бас тарту жөніндегі мәлімдемені қанағаттандыру немесе қабылдамау туралы шешім, жан-жақты талқылаудан соң Конституциялық Кеңес мүшелері жалпы санының көпшілік даусымен қабылданады. Бас тарту қанағаттандырылған жағдайда, қажетті кворум болса, өтінішті қарау одан әрі жалғастырылады.

11. Конституциялық Кеңестің отырысы хаттамаға, қажет жағдайларда стенограммаға түсіріледі және ілеспе аудармамен қамтамасыз етіледі. Егер отырыста стенограммаға түсіру жүргізілген болса, онда Кеңес отырысының хаттамасы стенограмманың мәтіні негізінде жасалады. Егер отырыс кезінде дыбыс, бейне жазылып, суретке түсірілген болса, онда фонограмма, бейнетаспа, кинотаспа Кеңес отырысының хаттамасына қосып қойылады да, ол жөнінде хаттамада тиісті белгі соғылады. Отырыстың хаттамасын Конституциялық Кеңес аппараты аппараты жүргізеді. Хаттаманы жүргізетін адам, болған отырыстан кейін 7 күн ішінде хаттаманы осы іс жүргізу бойынша баяндамашыға береді. Конституциялық Кеңес мүшесі - баяндамашы хаттамаға бұрыштама қойып, оның шынайылылығына жеке жауап береді.

Конституциялық Кеңес отырысының хаттамаларына Конституциялық Кеңестің Төрағасы, ал ол болмаған кезде – оның уәкілдік беруі бойынша Конституциялық Кеңес Төрағасының міндетін атқарушы Кеңес мүшесі не отырыста төрағалық еткен Конституциялық Кеңес мүшесі қол қояды.

Кеңес отырысының хаттамалары тиісті конституциялық іс жүргізу материалдарына қосып қойылады.

Ескерту. 11-тармаққа өзгерістер енгізілді - ҚР Конституциялық Кеңесінің 08.01.2009 N 2; 24.01.2018 N 1; 11.04.2019 № 3 нормативтік қаулыларымен.

12. Отырыс залына келген адамдар мен бұқаралық ақпарат құралдарының өкілдері, Конституциялық Кеңеске, конституциялық іс жүргізуге қатысушыларға, олардың өкілдеріне және бір-біріне қатысты өздерін әдепті ұстауға, отырыс кезінде залда әрі-бері жүрмеуге, Кеңестің және отырысқа қатысушылардың, сарапшылардың, мамандардың атына сөз қыстырмауға, өтіп жатқан отырысты құптайтынын немесе құптамайтынын кез келген бір нысанда білдіру арқылы, қалыпты отырыс барысына қандай да болмасын араласуға жол бермеуге міндетті.

Қатысушылар Кеңес отырысының өткізілу тәртібін бұзған жағдайда, төрағалық етуші тәртіп бұзған адамға ескерту жасайды, ал екінші қайтара тәртіп бұзылған жағдайда ол адамға Конституциялық Кеңестің отырыс залынан шығып кету ұсынылады.

13. Конституциялық Кеңес өтініштерді өзінің отырысында Конституциялық Кеңес Төрағасының, ал ол болмаған жағдайда - Конституциялық Кеңес мүшелерінің ішінен Төраға тағайындаған бірінің төрағалық етуімен қарайды. Төрағаның өздігінен бас тартуын қанағаттандырған кезде Конституциялық Кеңес мүшелері өз құрамы ішінен отырыста төрағалық етушіні сайлайды.

Отырысты өткізу үшін белгіленген уақытта отырыс залына Конституциялық Кеңестің мүшелері кіріп, өздерінің орындарына отырады. Төрағалық етуші Конституциялық Кеңестің отырысын өткізу үшін адам санының жеткілікті екендігіне, хаттамаға түсіру қамтамасыз етілгендігіне көз жеткізіп, отырысты ашық деп жариялайды. Содан кейін Төрағалық етуші қаралатын мәселелерді оқып шығып, отырысқа қатысуға шақырылғандардың, мамандардың, сарапшылардың бар-жоқтығы, егер жоқ болса, келмеу себебі туралы хабарлау үшін Конституциялық Кеңестің мүшесі - баяндамашыға сөз береді.

Осы Регламенттің 4-1-тармағында көзделген жағдайларда Конституциялық Кеңес конституциялық іс жүргізуге қатысушыларды шақырмай және тыңдаулар өткізбей өтінішті қарауға құқылы. Бұл ереже Конституциялық Кеңес өзінің бұрын қабылданған нормативтік қаулыларында мазмұндалған құқықтық позициялары негізінде мәселе шешілуі мүмкін деген қорытындыға келген жағдайда да қолданылады.

Ескерту. 13-тармаққа өзгерістер енгізілді - ҚР Конституциялық Кеңесінің 24.01.2018 N 1; 11.04.2019 № 3 нормативтік қаулыларымен.

14. Төрағалық етуші конституциялық іс жүргізуге қатысушылардан өтінішхаттары бар-жоғын сұрап алып, оларды Конституциялық Кеңестің шешуіне қояды.

Конституциялық Кеңес барлық өтінішхат бойынша шешімдер қабылдап, олар қаулы нысанында ресімделеді немесе отырыс хаттамасына енгізіледі және жариялауға жатады.

Өтініш субъектілері, сондай-ақ актілері мен әрекеттерінің конституциялылығы тексеріліп жатқан мемлекеттік органдардың өкілдері және лауазымды адамдар, қажет болған жағдайда, өз еркімен не Конституциялық Кеңестің талабы бойынша, Конституциялық Кеңестің іс жүргізуге қабылданған өтініш қаралатын отырысына қатысуына болады. Қажет болған жағдайда конституциялық іс жүргізуге қатысушылардың, сарапшылардың, мамандар мен өзге де шақырылған адамдардың түсініктемелері мен сөйлеген сөздері тыңдалады.

Ескерту. 14-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Конституциялық Кеңесінің 24.01.2018 N 1 Нормативтік қаулысымен.

15. Мәселені қарау басталғанға дейін төрағалық етуші мәселенің мән-жайы бойынша конституциялық іс жүргізуге қатысушылардан өтінішхаттары бар-жоғын сұрайды. Мұндай өтінішхаттар жазбаша түрде түскен жағдайда олар Конституциялық Кеңестің отырысында оқылып, қаралатын істің материалдарына қосып қойылады, ауызша өтінішхат Конституциялық Кеңес отырысының хаттамасына енгізіледі.

Солардың өтініші бойынша конституциялық іс жүргізу қозғалған конституциялық іс жүргізуге қатысушылар, Конституциялық Кеңестің қорытынды шешімі қабылданатын кеңесі басталғанға дейін өтініштің негізін өзгертуге, оның көлемін ұлғайтуға немесе азайтуға, өтініштен бас тартуға құқылы. Өз актілерінің конституциялылығы даулануына байланысты конституциялық іс жүргізуге тартылған қатысушылар, өтініште мәлімделген талаптарды толығымен немесе ішінара мойындауға, не болмаса оған қарсылық білдіруге құқылы.

Ескерту. 15-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Конституциялық Кеңесінің 24.01.2018 N 1 Нормативтік қаулысымен.

16. Өкілдің өкілеттігі заңға сәйкес рәсімделіп берілген сенімхатпен, немесе тиісті ұйымның осы өтініш бойынша өкілдікті жүзеге асыруға тапсырма бергендігін растайтын өзге бір құжатпен білдірілуге тиіс.

17. Әрбір мәселені қарау Конституциялық Кеңестің мүшесі - баяндамашының сөйлейтін сөзімен басталады, ол мәселенің мән-жайын, оны қараудың негізі мен себебін, қолда бар материалдардың мазмұнын баяндап береді. Конституциялық Кеңестің мүшелері оған нақтылау үшін сұрақтар беруге хақылы.

18. Конституциялық іс жүргізуге қатысушылар және олардың өкілдері қаралып жатқан мәселенің мән-жайына байланысты өз қалауы бойынша Конституциялық Кеңестің отырысында сөз сөйлей алады. Бұл орайда, өзінің лауазымы бойынша конституциялық іс жүргізуге қатысушылардың мүддесін білдіретін адамдар, сондай-ақ, Конституциялық Кеңестің отырысында сенімхат немесе өкілеттігін растайтын өзге де құжат бойынша сөз сөйлейтін өкілдер, егер бұл құжаттарда мұндай құқық көрсетілген болса, қаралып жатқан мәселе бойынша өз ұстанымын Конституциялық Кеңес отырысының барысында мәселені қарау нәтижесіне қарай түзетуге құқылы.

Конституциялық Кеңес мүшелері конституциялық іс жүргізуге қатысушыларға нақтылау үшін сұрақтар қоюға құқылы. Солардың өтініші бойынша конституциялық іс жүргізу қозғалған конституциялық іс жүргізуге қатысушылар, және солардың актілері бойынша іс жүргізу қозғалған қатысушылар төрағалық етушінің рұқсатымен бір-біріне сұрақ қоюы мүмкін.

Ескерту. 18-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Конституциялық Кеңесінің 24.01.2018 N 1 Нормативтік қаулысымен.

19. Егер Конституциялық Кеңес, кеңесу бөлмесінде өтініштің дұрыс шешілуі үшін айтарлықтай маңызы бар жаңа мән-жайларды анықтау немесе жаңа құжаттар мен материалдарды зерделеу қажет деп тапса, материалдар қарауды қайтадан бастауы мүмкін.

20. Конституциялық Кеңестің отырысында тек өтініште мәлімделген мәселелер ғана қаралады.

Рәсімдік, ұйымдастыру-басқарушылық сипаттағы мәселелерді, материал дайындау барысында Кеңестің отырысына материал дайындаушы Конституциялық Кеңестің мүшесі, ал қажет болған жағдайда - Кеңестің Төрағасы немесе оның міндетін атқарушы Конституциялық Кеңес мүшесі қарайды.

20-1. Конституциялық іс жүргізу толық немесе ішінара электрондық форматта жүзеге асырылуы мүмкін, бұл туралы қаулы шығарылады.

Мұндай формат кезінде Конституциялық Кеңестің және оның лауазымды адамдарының, конституциялық іс жүргізуге қатысушылардың актілері мен әрекеттері электрондық цифрлық қолтаңбамен куәландырылған электрондық құжат нысанында ресімделуі мүмкін. Бұл жағдайда ақпараттық технологиялар мен жүйелер қолданылып, электрондық іс қалыптастырылады.

Конституциялық Кеңестің бастамасы бойынша конституциялық іс жүргізуге қатысушылар, олардың өкілдері, сондай-ақ сарапшылар, мамандар, аудармашылар және өзге де адамдар техникалық байланыс құралдарын пайдалану арқылы Кеңес отырысына қатыса алады.

Конституциялық іс жүргізу барысында техникалық құралдар мен ақпараттық сервистерді қолдану тәртібін Конституциялық заңның, осы Регламенттің және Қазақстан Республикасы заңнамасының талаптарын ескере отырып, Конституциялық Кеңестің Аппараты айқындайды.

Ескерту. 20-1-тармақпен толықтырылды – ҚР Конституциялық Кеңесінің 15.04.2020 № 3 нормативтік қаулысымен.

3-тарау. Қазақстан Республикасы Конституциялық Кеңесінің шешімдері

Ескерту. 3-тараудың тақырыбы жаңа редакцияда - ҚР Конституциялық Кеңесінің 24.01.2018 N 1 Нормативтік қаулысымен.

21. Конституциялық Кеңес шешімді алқалы түрде өз мүшелері жалпы санының көпшілік даусымен, ашық дауыс беру арқылы, ал Конституциялық Кеңестің ең болмағанда бір мүшесі талап ететін болса - жабық дауыс беру арқылы қабылдайды.

Конституциялық Кеңес мүшелерінің кеңесуі және қаралып жатқан мәселе бойынша дауыс беруі төрағалық етушінің басшылығымен кеңесу бөлмесінде өткізіледі.

Конституциялық Кеңестің мәжілісі жүріп жатқан кезде, оның отырысына қатысушы мүшелердің ешқайсысы қалыс қалуға немесе дауыс беруге қатыспауға хақылы емес.

Шешім қабылдар кезде Конституциялық Кеңес мүшелерінің даусы тепе-тең екіге бөлінген жағдайда, Конституциялық Кеңес Төрағасының дауысы шешуші дауыс болып табылады, ол өз дауысын барлық жағдайда ең соңында береді. Конституциялық Кеңес Төрағасының өкілеттік беруі бойынша, Конституциялық Кеңестің тиісті мүшесі оның орнын басқан кезде бұл ережені қолданбайды. Бұл жағдайда Конституциялық Кеңес Төрағасының немесе бастапқы дауыс беруге қатыспаған мүшесінің қатысуымен дауыс беру қайта өткізіледі.

Конституциялық Кеңес қабылдаған шешімдерге алдын-ала, Төраға қол қойғанға дейін, дауыс беруге қатысқан Конституциялық Кеңес мүшелері, соның ішінде қабылданған шешіммен келіспеген мүшелер де қолдарын қояды.

22. Конституциялық Кеңестің қорытынды шешімімен келіспеген Конституциялық Кеңестің мүшесі өз пікірін жазбаша түрде білдіруге хақылы, ол пікір осы өтінішті қарауға қатысты материалдарға қосып қойылады.

23. Жасырын дауыс беру және оның нәтижесін анықтау үшін Конституциялық Кеңес өз құрамынан есептеу комиссиясын сайлайды.

Жасырын дауыс беруге арналған бюллетеньдерді есептеу комиссиясы өзі белгілеген нысанда әзірлейді.

Жасырын дауыс берудің нәтижелері туралы есептеу комиссиясы хаттама жасап, оған комиссия мүшелері қол қояды және Кеңес оны Конституциялық Кеңестің материалдарын қарауға қатысып отырған мүшелер санының көпшілік даусымен бекітеді.

24. Қаралып отырған мәселенің мән-жайы бойынша Конституциялық Кеңестің қорытынды шешімі нормативтік қаулы, қорытынды және жолдау түрінде қабылданады.

Конституциялық Кеңестің шешімі бойынша оның нормативтік қаулысын, қорытындысын не олардың қарар бөлігін төрағалық етуші Конституциялық Кеңес мүшелерінің, ал қажет болған жағдайда, отырысқа қатысушылардың алдында жариялайды. Бұл ереже осы Регламенттің 27 және 28-тармақтарында көзделген жағдайларда да қолданылады.

Конституциялық Кеңестің қорытынды шешімінің мазмұны Конституциялық заңның 37-бабының талаптарына сәйкес болуға тиіс.

Конституциялық Кеңестің қорытынды шешім қабылдауы заңды және жеке тұлғалар үшін Қазақстан Республикасы Конституциясының 74-бабының 1 және 2-тармақтарында және Конституциялық заңның 39-бабында көзделген заңды салдарға әкеп соқтырады.

Ескерту. 24-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Конституциялық Кеңесінің 24.01.2018 N 1 нормативтік қаулысымен; өзгеріс енгізілді - ҚР Конституциялық Кеңесінің 11.04.2019 № 3 нормативтік қаулысымен.

25. Конституциялық Кеңестің қорытынды шешімі оны қабылдаған күннен бастап күшіне енеді, республиканың бүкіл аумағында жалпыға бірдей міндетті, түпкілікті болып табылады және шағымдануға жатпайды.

Басқа шешімдердің күшіне ену тәртібін Конституциялық Кеңес заңнамаға сәйкес белгілейді.

Ескерту. 25-тармаққа өзгерістер енгізілді - ҚР Конституциялық Кеңесінің 24.01.2018 N 1; 20.02.2018 № 2 Нормативтік қаулыларымен.

25-1. Конституциялық Кеңестің қорытынды шешімдерін ресімдеген кезде "Құқықтық актілер туралы" 2016 жылғы 6 сәуірдегі Қазақстан Республикасы Заңының, Қазақстан Республикасының Конституциялық Кеңесінде құжаттау және құжаттаманы басқару қағидаларының талаптары ескерілуі мүмкін.

Ескерту. Регламент 25-1-тармақпен толықтырылды - ҚР Конституциялық Кеңесінің 24.01.2018 N 1 Нормативтік қаулысымен.
26. Алып тасталды - ҚР Конституциялық Кеңесінің 24.01.2018 N 1 Нормативтік қаулысымен.

27. Конституциялық заңның 35-бабының 1-тармағында көзделген жағдайларда Конституциялық Кеңес Төрағасы Конституциялық Кеңес мүшесіне осы мәселе бойынша үш күн ішінде ұсыныс дайындауды тапсырып, ол ұсыныс Конституциялық Кеңестің отырысында қаралады.

Қосымша шешім қабылдау қажет болған жағдайда Конституциялық Кеңес Төрағасы Конституциялық Кеңестің отырысына материалдар дайындалуын іске асыру үшін өз өкімімен Конституциялық Кеңестің мүшесін және Конституциялық Кеңестің аталған шешімді қабылдау жөніндегі отырысы өткізілетін күнді белгілейді.

Қосымша шешім осы Регламенттің 21-тармағына сәйкес мемлекеттік органдар мен лауазымды тұлғалардың өтініші келіп түскен күннен бастап, іс жүргізу қозғалған күннен бастап бір ай ішінде қабылданады.

Конституциялық Кеңестің қосымша шешім қабылдау жөніндегі отырысы осы Регламенттің 2-бөлімінде белгіленген тәртіппен өткізіледі.

Конституциялық заңның 35-бабы 1-тармағының 2) тармақшасында көзделген жағдайларда Конституциялық Кеңес, конституциялық іс жүргізуге қатысушыларды және өтінішті қарау бойынша оның қорытынды шешімі қабылданған отырысқа қатысқан өзге де адамдарды шақырмай-ақ, қосымша шешім қабылдауға құқылы.

Ескерту. 27-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Конституциялық Кеңесінің 08.01.2009 N 2 Нормативтік қаулысымен; өзгеріс енгізілді - ҚР Конституциялық Кеңесінің 24.01.2018 N 1 Нормативтік қаулысымен.

28. Қорытынды шешім қайта қаралған жағдайда Конституциялық Кеңестің Төрағасы Конституциялық Кеңестің отырысына материалдар дайындалуын іске асыру үшін өз өкімімен Конституциялық Кеңестің мүшесін, сондай-ақ осы мәселе бойынша жаңа отырыстың өткізілетін күнін белгілейді, оны өткізу тәртібі осы Регламенттің 2-бөлімінде айқындалады.

Конституциялық Кеңестің шешімі конституциялық іс жүргізуді қозғау туралы қаулы шығарылған күннен бастап бір ай ішінде қабылданады. Бұл мерзімді қажет болған кезде Конституциялық Кеңес ұзартуы мүмкін.

Ескерту. 28-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Конституциялық Кеңесінің 08.01.2009 N 2 Нормативтік қаулысымен; өзгеріс енгізілді - ҚР Конституциялық Кеңесінің 24.01.2018 N 1 Нормативтік қаулысымен.

29. Конституциялық Кеңестің қорытынды шешімдері қабылданғаннан кейін екі күн ішінде Конституцияның 72-бабымен көзделген субъектілерге немесе олардың өкілдеріне, сондай-ақ барлық жағдайларда Қазақстан Республикасының Президентіне, Парламенті Палаталарына, Жоғарғы Сотына, Бас Прокурорға, Әділет министріне жіберіледі.

Конституциялық Кеңес Төрағасының, ал ол болмаған кезде оның уәкілдік беруі бойынша Конституциялық Кеңес Төрағасының міндетін атқарушы Конституциялық Кеңес мүшесінің шешімі бойынша қорытынды шешімдер басқа да мемлекеттік органдарға жолдануы мүмкін.

Конституциялық Кеңестің қорытынды шешімдері республикалық ресми басылымдарда, Қазақстан Республикасы Конституциялық Кеңесінің Жаршысында, сондай-ақ Қазақстан Республикасы Конституциялық Кеңесінің Нормативтік қаулылары жинағында қазақ және орыс тілдерінде жарияланады.

Басқа шешімдер қажет болған кезде жарияланады және тиісті мемлекеттік органға және лауазымды тұлғаға жолданады.

Конституциялық Кеңестің қосымша шешімдері Конституциялық Кеңес белгілеген тәртіппен жолданады және жарияланады.

Ескерту. 29-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Конституциялық Кеңесінің 24.01.2018 N 1 Нормативтік қаулысымен.

30. Конституциялық Кеңес өзі қабылдаған шешімдердің орындалу тәртібін белгілейді. Шешімді орындау мақсатында қабылданған шаралар туралы тиісті мемлекеттік органдар мен лауазымды тұлғалар Конституциялық Кеңес белгілеген мерзімде Конституциялық Кеңеске хабарлайды. Конституциялық Кеңестің шешімдеріндегі заңнаманы жетілдіру жөніндегі ұсыныстарды уәкілетті мемлекеттік органдар мен лауазымды тұлғалар міндетті түрде қарап шығып, қабылданған шешім туралы Конституциялық Кеңеске міндетті түрде хабарлауға тиіс.

Конституциялық Кеңес қабылдаған шешімнің орындалуын бақылау Кеңес отырысына материалдар дайындауды іске асырған Кеңес мүшесіне, сондай-ақ Конституциялық Кеңестің аппаратына жүктеледі.

Конституциялық Кеңестің аппараты Конституциялық Кеңестің Төрағасына Кеңес шешімдерінің орындалуы туралы жартыжылдық және жылдық ақпараттық есеп береді.

Ескерту. 30-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Конституциялық Кеңесінің 08.01.2009 N 2 Нормативтік қаулысымен.

31. Конституциялық Кеңестің отырыстарында конституциялық іс жүргізу тәртібімен шешілетін мәселелерден басқа, сондай-ақ:

- Қазақстан Республикасының Президентіне Қазақстан Республикасындағы конституциялық заңдылықтың жай-күйі туралы ақпарат беру;

- Қазақстан Республикасындағы конституциялық заңдылықтың жай-күйі туралы Конституциялық Кеңестің жыл сайынғы жолдауын бекіту;

- Төрағаның және Конституциялық Кеңес мүшелерінің өкілеттіктерін тоқтата тұру туралы өтінішхат енгізу;

- Конституциялық Кеңестің Регламентін бекіту;

- ведомстволық наградалармен марапаттау туралы мәселелер қаралады.

Кеңестің отырысында оның Төрағасының бастамасы бойынша Конституциялық Кеңестің ұйымдастырылуы мен қызметінің өзге де мәселелері қаралуы мүмкін.

Ескерту. 31-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Конституциялық Кеңесінің 14.08.2013 N 3 Нормативтік қаулысымен; өзгеріс енгізілді - ҚР Конституциялық Кеңесінің 24.01.2018 N 1 Нормативтік қаулысымен.

31-1. Конституциялық Кеңес мемлекеттік органдардың немесе лауазымды адамдардың, ұйымдардың және өзге де тұлғалардың назарын конституциялық іс жүргізу барысында анықталған заңнаманың бұзылуы фактілеріне, құқық бұзушылық жасауға ықпал еткен және тиісті шаралар қабылдауды талап ететін себептер мен жағдайларға, Кеңестің заңды талаптарын тиісінше орындамауға, сондай-ақ өтінішті жан-жақты әрі сапалы қарауға және конституциялық заңдылық режимін нығайтуға көмектескен тұлғалардың азаматтық немесе қызметтік борышын орындау кезінде көрсеткен жоғары санасы мен кәсібилігіне аударатын қаулы қабылдауға құқылы.

Ескерту. 31-1-тармақпен толықтырылды – ҚР Конституциялық Кеңесінің 15.04.2020 № 3 нормативтік қаулысымен.

32. Конституциялық Кеңес Төрағасының немесе мүшесінің өкілеттігін тоқтата тұру туралы өтінішхат енгізу жөніндегі мәселе Конституциялық заңның 14-бабында және 18-бабының 2) тармақшасында белгіленген тәртіппен қаралады.

Конституциялық Кеңес Төрағасының немесе мүшелерінің өкілеттігін тоқтату Конституциялық заңның 15-бабына сәйкес іске асырылады.

Ескерту. 32-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Конституциялық Кеңесінің 24.01.2018 N 1 Нормативтік қаулысымен.

33. Республикадағы конституциялық заңдылықтың жай-күйі туралы Конституциялық Кеңестің жыл сайынғы жолдауының жобасын Конституциялық Кеңестің мүшелері мен аппараттың тиісті бөлімдері дайындайды.

Конституциялық Кеңес жолдауының жобасын дайындау үшін Кеңес Төрағасының өкімімен жұмыс тобы құрылуы мүмкін.

Жолдаудың жобасын дайындау барысында Конституциялық Кеңес тиісті мемлекеттік органдар мен лауазымды адамдардан қажетті құжаттарды және өзге де ақпаратты талап етіп алуға хақылы.

Конституциялық Кеңестің жолдауы Кеңестің отырысында бекітіліп, оған Конституциялық Кеңестің Төрағасы мен мүшелері қол қояды және Қазақстан Республикасының Парламентіне жіберіледі.

Конституциялық Кеңес Төрағасының шешімімен жолдаудың мәтіні өзге де мемлекеттік органдарға жіберілуі мүмкін.

Ескерту. 33-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Конституциялық Кеңесінің 08.01.2009 N 2 Нормативтік қаулысымен.

33-1. Қазақстан Республикасының Президенті елдегі конституциялық заңдылықтың жай-күйі туралы ақпарат талап еткен жағдайда Конституциялық Кеңес Төрағасы өз өкімімен Конституциялық Кеңес мүшесіне материалдар дайындауды тапсырады.

Ақпарат жіберілерден бұрын Конституциялық Кеңестің отырысында талқыланып, бекітіледі.

Ескерту. Регламент 33-1-тармақпен толықтырылды - ҚР Конституциялық Кеңесінің 08.01.2009 N 2 Нормативтік қаулысымен.

34. Регламент Конституциялық Кеңес мүшелері жалпы санының көпшілік даусымен ашық дауыс беру арқылы қабылданады.

Регламентке өзгерістер мен толықтырулар жоғарыда аталған тәртіппен енгізіледі.

4-тарау. Конституциялық Кеңестің халықаралық ынтымақтастығы және ұйымдастырылуы мен қызметінің өзге де мәселелері

Ескерту. Регламент 4-тармаумен толықтырылды - ҚР Конституциялық Кеңесінің 13.02.2015 N 1 Нормативтік қаулысымен.

35. Конституциялық Кеңес заңнамада белгіленген тәртіппен халықаралық және өңірлік құқық қорғаушы ұйымдармен, шет елдердің конституциялық бақылау органдарымен, заңгерлік құрылымдарымен, ғылыми-зерттеу мекемелерімен және заңгер-ғалымдарымен ынтымақтасады. Өзара іс-әрекеттің нысанасы мен тетіктерін айқындау үшін ынтымақтастық туралы келісімдер (меморандумдар) жасалуы мүмкін.

36. Конституциялық Кеңестің Төрағасы мен мүшелері, сондай-ақ аппарат қызметкерлері Қазақстан Республикасының Конституциясын және қазіргі заманғы конституционализмнің принциптерін насихаттау, олардың қағидаларын қолданыстағы заңнамада іске асыру мақсатында конференцияларға, дөңгелек үстелдерге, кеңесулерге, өзге де іс-шараларға, солардың ішінде халықаралық сипаттағысына да қатысады.

37. Конституциялық Кеңестің мүшелері және аппарат қызметкерлері Республика Президентінің Қазақстан халқына жыл сайынғы жолдауларының, сондай-ақ Мемлекет басшысының құқықтық даму, заңдылық пен құқық тәртібін нығайту мәселелері бойынша өзге де бағдарламалық құжаттарының негізгі қағидаларын түсіндіруге арналған іс-шараларға қатысуға хақылы.

38. Конституциялық Кеңестің қызметкерлерін мемлекеттік, ведомстволық және өзге де наградалармен наградтау қолданыстағы заңнамада белгіленген тәртіппен жүзеге асырылады. Наградтау туралы ұсынымдарды Конституциялық Кеңестің Төрағасы мен мүшелері, сондай-ақ Аппарат басшысы енгізеді. Наградтау үшін ұсынылатын кандидатуралар Конституциялық Кеңестің және Конституциялық Кеңестің мемлекеттік, ведомстволық және өзге де наградалар жөніндегі комиссиясының отырысында алдын-ала қаралуы мүмкін.

39. Қазақстан Республикасы Конституциялық Кеңесінің жанынан Ғылыми-консультативтік кеңес құрылуы мүмкін. Ғылыми-консультативтік кеңестің құрамы, міндеттері және қызметінің тәртібі Конституциялық Кеңес бекітетін ережемен айқындалады.

Ескерту. Регламент 39-тармақпен толықтырылды - ҚР Конституциялық Кеңесінің 24.01.2018 N 1 Нормативтік қаулысымен.

40. Конституциялық Кеңес құрамына қатысты іссапарға жіберу, демалыс беру, Қазақстан Республикасының заңнамасында көзделген төлемдерді іске асыру мәселелерін Конституциялық Кеңес Төрағасы шешеді.

Ескерту. Регламент 40-тармақпен толықтырылды - ҚР Конституциялық Кеңесінің 24.01.2018 N 1 Нормативтік қаулысымен.

41. Конституциялық Кеңес Төрағасының және мүшелерінің төсбелгісі болады, оны олар өздерінің өкілеттік мерзімі ішінде пайдаланады.

Төсбелгі туралы ережені, оның үлгісін және сипаттамасын Конституциялық Кеңес бекітеді.

Ескерту. Регламент 41-тармақпен толықтырылды - ҚР Конституциялық Кеңесінің 24.01.2018 N 1 Нормативтік қаулысымен.

Регламент Конституционного Совета Республики Казахстан

Утвержден постановлением Конституционного Совета Республики Казахстан от 19 апреля 2002 года N 1.

Сноска. В тексте Регламента слова "Указа Президента Республики Казахстан, имеющего силу конституционного закона "О Конституционном Совете Республики Казахстан" и "Указа" заменены словами "Конституционного закона Республики Казахстан" и "Конституционного закона" - Постановлением Конституционного Совета РК от 31.03.2005 N 9-3/I.
Сноска. По тексту регламента в главах римские цифры "I", "II", "III" заменены арабскими цифрами "1.", "2.", "3."; в заголовках статей слово "статья" и названия статей исключены постановлением Конституционного Совета РК от 08.01.2009 № 2.
Сноска. По всему тексту Регламента слова "Конституционного закона Республики Казахстан" и "Конституционного закона "О Конституционном Совете Республики Казахстан" заменены словами "Конституционного закона"; слова "Председатель Совета", "член Совета", "заседание Совета", "аппарат Совета" и "настоящего регламента" заменены соответственно словами "Председатель Конституционного Совета", "член Конституционного Совета", "заседание Конституционного Совета", "Аппарат" и "настоящего Регламента" в соответствии с нормативным постановлением Конституционного Совета РК от 24.01.2018 № 1.

Глава 1. Порядок возбуждения конституционного производства
и подготовки материалов к рассмотрению

1. Основанием для возбуждения конституционного производства является обращение субъектов, перечисленных в пунктах 1 и 2 статьи 72 Конституции Республики Казахстан.

Обращение должно быть оформлено на двух языках (казахском и русском) и в соответствии с требованиями статьи 22 Конституционного закона Республики Казахстан от 29 декабря 1995 года "О Конституционном Совете Республики Казахстан" (далее - Конституционный закон).

Конституционное производство может быть возбуждено также в случаях, предусмотренных статьями 35 и 36 Конституционного закона.

Форма и содержание ходатайства об истолковании решения Конституционного Совета и порядок его рассмотрения определяются общими правилами рассмотрения обращений.

Сноска. Пункт 1 в редакции нормативного постановления Конституционного Совета РК от 24.01.2018 № 1.

2. Поступившие обращения регистрируются в Аппарате Конституционного Совета Республики Казахстан (далее-Аппарат) в установленном порядке.

Обращения, поступившие с нарушением требований Конституции, Конституционного закона и Регламента Конституционного Совета Республики Казахстан (далее - Регламент), возвращаются Руководителем Аппарата.

Обращения государственных органов и должностных лиц по вопросам, подведомственным Конституционному Совету, передаются Председателю Конституционного Совета, который определяет их дальнейшее движение.

Сноска. Пункт 2 в редакции нормативного постановления Конституционного Совета РК от 24.01.2018 № 1.

3. Поступившее обращение вносится Председателем Конституционного Совета на рассмотрение Конституционного Совета, заседание которого проводится в трехдневный срок со дня поступления обращения, исключая выходные и праздничные дни. Конституционный Совет, изучив обращение и заслушав предложения членов Конституционного Совета, принимает его к производству или отказывает в принятии и возвращает его по основаниям, предусмотренным статьей 25 Конституционного закона.

Сноска. Пункт 3 в редакции нормативного постановления Конституционного Совета РК от 24.01.2018 № 1.

4. Председатель Конституционного Совета своим распоряжением определяет члена Конституционного Совета для осуществления подготовки материалов к заседанию Конституционного Совета. Распоряжение Председателя о назначении члена Совета докладчиком издается в день получения членом Совета обращения. Ввиду особой сложности поступившего обращения, либо его исключительной важности, срочности подготовка материалов может быть поручена нескольким членам Конституционного Совета. При поступлении нескольких связанных между собой обращений Конституционный Совет может принять решение об их объединении в одно конституционное производство. При решении вопроса о принятии к производству нескольких связанных между собой обращений, из которых одни подведомственны Конституционному Совету, а другие - иным государственным органам, рассмотрению подлежат лишь обращения, входящие в компетенцию Конституционного Совета.

По принятому к производству обращению член Конституционного Совета в установленные Председателем сроки обязан подготовить материалы к рассмотрению на заседании Конституционного Совета, для чего он:

1) определяет участников конституционного производства, разъясняет им их права и обязанности, предусмотренные статьей 21 Конституционного закона;

2) истребует относящиеся к предмету обращения необходимые документы и иную информацию путем направления в соответствующие органы или должностным лицам запросов, которые подписываются Председателем Конституционного Совета или членом Конституционного Совета;

3) при необходимости опрашивает соответствующих должностных лиц, привлекает ученых, практических работников в качестве специалистов, экспертов и поручает производство проверок, исследований, экспертиз;

4) дает поручения руководителям подразделений и работникам аппарата Совета о представлении необходимых справочно-информационных материалов и заключений;

5) не позднее чем за два дня до начала заседания обеспечивает вручение копий материалов членам Конституционного Совета. Готовит проект решения Конституционного Совета. Свои замечания по проекту решения члены Совета представляют докладчику в письменном виде.

Конституционный Совет рассматривает принятое к производству обращение и выносит по нему итоговое решение в течение месяца со дня поступления обращения. Этот срок по требованию Президента Республики Казахстан может быть сокращен до десяти дней, если вопрос не терпит отлагательства. Данное правило применяется и в случаях, предусмотренных в пунктах 27 и 28 настоящего Регламента.

Сноска. Пункт 4 с изменениями, внесенными нормативными постановлениями Конституционного Совета РК от 24.01.2018 № 1; от 20.02.2018 № 2.

4-1. Ввиду особой важности и срочности поступившего обращения Конституционный Совет может принять решение о его рассмотрении в ускоренном порядке. В этом случае подготовка материалов к заседанию Совета осуществляется докладчиком в порядке, определяемом Председателем Конституционного Совета.

Сноска. Регламент дополнен пунктом 4-1 в соответствии с нормативным постановлением Конституционного Совета РК от 11.04.2019 № 3.

5. Назначение экспертизы, проверок и исследований в процессе подготовки материалов и рассмотрения их на заседаниях Конституционного Совета производится членом Конституционного Совета, осуществляющим подготовку материалов к рассмотрению, путем вынесения определения с поручением соответствующим учреждениям или конкретным специалистам, в котором формулируются вопросы и определяется срок представления экспертного и иного заключения. Вместе с определением в распоряжение экспертов и специалистов представляются все необходимые документы для производства экспертизы, проверок и исследований. Заключение эксперта, специалиста и акты проверок излагаются в виде отдельного документа и подписываются соответствующими лицами.

Член Конституционного Совета - докладчик по предмету обращения вправе опросить соответствующих должностных лиц. Результаты опроса оформляются в виде справки, подписываемой членом Конституционного Совета и опрошенным лицом.

Сноска. Пункт 5 в редакции нормативного постановления Конституционного Совета РК от 24.01.2018 № 1.

5-1. В ходе подготовки материалов к рассмотрению участники конституционного производства по вопросам реализации своих прав, предусмотренных пунктами 2 и 3 статьи 21 Конституционного закона, обращаются к члену Конституционного Совета – докладчику. Заявленные участниками конституционного производства ходатайства рассматриваются на заседании Конституционного Совета.

Сноска. Регламент дополнен пунктом 5-1 в соответствии с нормативным постановлением Конституционного Совета РК от 24.01.2018 № 1.

5-2. Правозащитные, научные и иные организации и граждане, специализирующиеся на вопросах, поставленных перед Конституционным Советом, могут направлять в Совет свои заключения (мнения). Заключения, основанные на юридическом анализе вопроса, представляющие интерес и способствующие надлежащему рассмотрению обращения, могут быть приобщены к материалам производства и опубликованы на интернет-ресурсе Конституционного Совета.

Сноска. Регламент дополнен пунктом 5-2 в соответствии с нормативным постановлением Конституционного Совета РК от 11.04.2019 № 3.

6. До вынесения итогового решения конституционное производство подлежит прекращению на любой его стадии при наличии оснований, предусмотренных в статье 30 Конституционного закона.

Решение Конституционного Совета о прекращении конституционного производства по заявленному обращению исключает возможность повторно обратиться в Конституционный Совет по тем же основаниям.

Глава 2. Порядок рассмотрения обращений на заседаниях
Конституционного Совета

7. Заседания Конституционного Совета проводятся в специально отведенном для этой цели помещении, оформленном в соответствии с пунктом 2 статьи 44 Конституционного закона.

Порядок размещения состава Конституционного Совета, участников конституционного производства и приглашенных лиц определяет Председатель Конституционного Совета.

8. После завершения подготовки материалов к рассмотрению распоряжением Председателя Конституционного Совета, а в случае отсутствия Председателя - исполняющим его обязанности членом Конституционного Совета определяется дата заседания Конституционного Совета.

Рассмотрение материалов обращения происходит в открытом заседании, за исключением случаев, когда Конституционный Совет принимает решение о проведении закрытого заседания.

По решению, принятому Председателем Совета, на заседание Конституционного Совета могут быть приглашены представители средств массовой информации.

9. Заседание Конституционного Совета может быть отложено в следующих случаях:

1. Ввиду отсутствия кворума, необходимого для рассмотрения обращения.

2. Ввиду неявки одного из участников конституционного производства, экспертов, специалистов, явка которых была признана Советом необходимой.

3. Ввиду непредставления истребованных материалов, если они имеют существенное значение для рассмотрения обращения.

4. По ходатайству одного из участников конституционного производства или его представителя для дополнительного изучения материалов, представленных другой стороной.

5. При возникновении иных обстоятельств, препятствующих рассмотрению обращения в назначенное время.

10. Председатель или член Конституционного Совета обязан заявить самоотвод, который подлежит удовлетворению Конституционным Советом при условии, если его объективность может вызвать сомнение вследствие личной прямой или косвенной заинтересованности в рассматриваемом Конституционным Советом вопросе.

В случае заявления Председателем или членом Конституционного Совета на заседании Совета самоотвода ему могут быть заданы уточняющие вопросы. Самоотвод рассматривается в совещательной комнате без участия лица, заявившего самоотвод. Решение об удовлетворении или отклонении самоотвода принимается после всестороннего обсуждения большинством голосов от общего числа членов Конституционного Совета. В случае удовлетворения самоотвода рассмотрение обращения может быть продолжено при наличии необходимого кворума.

11. Заседание Конституционного совета протоколируется, в необходимых случаях стенографируется и обеспечивается синхронным переводом. Если в заседании осуществляется стенографирование, протокол заседания Совета составляется на основании текста стенограммы. Если во время заседания применялись звукозапись, видеозапись, фотосъемки, то фонограмма, видеопленка, кинопленка приобщаются к протоколу заседания Совета, о чем делается соответствующая отметка в протоколе. Протоколирование заседания осуществляется аппаратом аппарата Конституционного Совета. Лица, осуществляющие протоколирование, представляют протокол докладчику по данному производству в течение 7 дней после состоявшегося заседания. Член Конституционного Совета - докладчик визирует протокол и несет личную ответственность за его достоверность.

Протоколы заседаний Конституционного Совета подписываются Председателем Конституционного Совета, а при его отсутствии - членом Конституционного Совета, исполняющим обязанности Председателя Конституционного Совета по его уполномочию либо членом Конституционного Совета, председательствовавшим на заседании.

Протоколы заседания Совета приобщаются к материалам соответствующего конституционного производства.

Сноска. Пункт 11 с изменениями, внесенными постановлениями Конституционного Совета РК от 08.01.2009 № 2; от 24.01.2018 № 1; от 11.04.2019 № 3.

12. Присутствующие в зале заседаний лица и представители средств массовой информации обязаны вести себя по отношению к Конституционному Совету, участникам конституционного производства, их представителям и друг к другу корректно, не допускать во время заседания хождения по залу заседаний, реплик в адрес Совета и участников заседания, экспертов, специалистов и какого-либо вмешательства в нормальный ход заседания путем выражения в любой форме одобрения или неодобрения происходящего.

В случае нарушения присутствующими порядка проведения заседания Совета председательствующим может быть сделано предупреждение нарушителю порядка, а при повторном нарушении соответствующему лицу может быть предложено удалиться из зала заседания Конституционного Совета.

13. Рассмотрение обращений Конституционным Советом проводится в заседании под председательством Председателя Конституционного Совета, а в случае его отсутствия - под председательством назначенного им одного из членов Конституционного Совета. При удовлетворении самоотвода Председателя члены Конституционного Совета избирают из своего состава председательствующего на заседании.

В назначенное для проведения заседания время в зал заседаний входят члены Конституционного Совета и занимают свои места. Председательствующий удостоверяется в наличии кворума для ведения заседания Конституционного Совета, обеспеченности протоколирования и объявляет заседание открытым. Затем председательствующий зачитывает вопросы, подлежащие рассмотрению, и предоставляет слово члену Конституционного Совета - докладчику для сообщения о наличии вызванных участников заседания, специалистов, экспертов и о причинах неявки отсутствующих.

В случаях, предусмотренных в пункте 4-1 настоящего Регламента, Конституционный Совет вправе рассмотреть обращение без приглашения участников конституционного производства и проведения слушаний. Данное правило применяется и в случае, если Конституционный Совет придет к выводу о том, что вопрос может быть разрешен на основании правовых позиций, содержащихся в ранее принятых нормативных постановлениях Конституционного Совета.

Сноска. Пункт 13 с изменениями, внесенными нормативными постановлениями Конституционного Совета РК от 24.01.2018 № 1; от 11.04.2019 № 3.

14. Председательствующий опрашивает участников конституционного производства о наличии у них ходатайств, ставит их на разрешение Конституционного Совета.

По всем ходатайствам Конституционный Совет принимает решения, которые оформляются в форме постановлений или заносятся в протокол заседания и подлежат оглашению.

Субъекты обращений, а также представители государственных органов и должностные лица, конституционность актов и действий которых проверяются, в случае необходимости, по собственному желанию либо по требованию Конституционного Совета могут участвовать в заседании Конституционного Совета, на котором рассматривается принятое к производству обращение. При необходимости могут быть выслушаны объяснения и выступления участников конституционного производства, экспертов, специалистов и других приглашенных лиц.

Сноска. Пункт 14 в редакции нормативного постановления Конституционного Совета РК от 24.01.2018 № 1.

15. Председательствующий до начала рассмотрения вопроса по существу опрашивает участников конституционного производства о наличии у них ходатайств. В случае поступления таких ходатайств в письменном виде они оглашаются в заседании Конституционного Совета и приобщаются к материалам рассматриваемого дела, устные ходатайства заносятся в протокол заседания Конституционного Совета.

Участники конституционного производства, по обращению которых возбуждено конституционное производство, вправе до начала совещания Конституционного Совета, на котором принимается итоговое решение, изменить основание обращения, увеличить или уменьшить его объем, отказаться от обращения. Участники, привлеченные к конституционному производству в связи с оспариванием конституционности их актов, вправе признать заявленные в обращении требования полностью или частично, либо возражать против них.

Сноска. Пункт 15 в редакции нормативного постановления Конституционного Совета РК от 24.01.2018 № 1.

16. Полномочия представителя должны быть выражены в доверенности, выданной и оформленной в соответствии с законом, либо иным документом, удостоверяющим поручение соответствующей организацией на осуществление представительства по данному обращению.

17. Рассмотрение каждого вопроса начинается с выступления члена Конституционного Совета - докладчика, который излагает существо вопроса, повод и основание для его рассмотрения, содержание имеющихся материалов. Члены Конституционного Совета вправе задать ему уточняющие вопросы.

18. Участники конституционного производства и их представители по их желанию могут выступить в заседании Конституционного Совета по существу рассматриваемых вопросов. При этом лица, представляющие интересы участников конституционного производства по должности, а также представители, выступающие в Конституционном Совете по доверенности или иному документу, удостоверяющему их полномочия, если такое право оговорено в них, вправе скорректировать свою позицию по рассматриваемому вопросу в зависимости от результатов рассмотрения вопроса в ходе заседания Конституционного Совета.

Члены Конституционного Совета вправе задавать участникам конституционного производства уточняющие вопросы. Участники конституционного производства, по обращению которых возбуждено конституционное производство, и участники, по поводу актов которых возбуждено производство, с разрешения председательствующего могут задавать вопросы друг другу.

Сноска. Пункт 18 в редакции нормативного постановления Конституционного Совета РК от 24.01.2018 № 1.

19. Если Конституционный Совет в совещательной комнате признает необходимым выяснить новые обстоятельства, имеющие существенное значение для правильного разрешения обращения, или исследовать новые документы и материалы, он может возобновить рассмотрение материалов.

20. На заседании Конституционного Совета рассматриваются лишь вопросы, заявленные в обращении.

Вопросы процедурного организационно-распорядительного характера рассматриваются в ходе подготовки материалов членом Конституционного Совета, готовящим материалы к заседанию Совета, а в случае необходимости - Председателем Совета или членом Совета, исполняющим его обязанности.

20-1. Конституционное производство полностью или частично может осуществляться в электронном формате, о чем выносится постановление.

При таком формате акты и действия Конституционного Совета и его должностных лиц, участников конституционного производства могут быть оформлены в форме электронного документа, удостоверенного электронной цифровой подписью, с использованием информационных технологий и систем и формированием электронного дела.

По инициативе Конституционного Совета участники конституционного производства, их представители, а также эксперты, специалисты, переводчики и иные лица могут участвовать в заседании Совета путем использования технических средств связи.

Порядок применения в ходе конституционного производства технических средств и информационных сервисов определяется Аппаратом Конституционного Совета с учетом требований Конституционного закона, настоящего Регламента и законодательства Республики Казахстан.

Сноска. Регламент дополнен пунктом 20-1 в соответствии с нормативным постановлением Конституционного Совета РК от 15.04.2020 № 3.

Глава 3. Решения Конституционного Совета Республики Казахстан

Сноска. Заголовок главы 3 в редакции нормативного постановления Конституционного Совета РК от 24.01.2018 № 1.

21. Конституционный Совет принимает решение коллегиально большинством голосов от общего числа его членов путем открытого, а по требованию хотя бы одного члена Конституционного Совета - тайного голосования.

Совещание членов Конституционного Совета и голосование по рассматриваемому вопросу проводятся под руководством председательствующего в совещательной комнате.

Во время совещания Конституционного Совета никто из его членов, участвующих в заседании, не вправе воздерживаться или не участвовать в голосовании.

В случае, если при принятии решения произошло разделение голосов членов Конституционного Совета поровну, голос Председателя Конституционного Совета является решающим, который во всех случаях подает свой голос последним. При замещении Председателя Конституционного Совета по его уполномочию соответствующим членом Конституционного Совета это правило не применяется. В этом случае проводится повторное голосование с участием Председателя или члена Конституционного Совета, не участвовавшего в первом голосовании.

Принятые Конституционным Советом решения до их подписи Председателем предварительно скрепляются подписями членов Конституционного Совета, принимавших участие в голосовании, в том числе и членами Конституционного Совета, которые не были согласны с принятым решением.

22. Член Конституционного Совета, не согласный с его итоговым решением, вправе изложить свое мнение в письменном виде, которое приобщается к материалам, связанным с рассмотрением соответствующего обращения.

23. Для проведения тайного голосования и определения его результатов Конституционный Совет из своего состава избирает счетную комиссию.

Бюллетени для тайного голосования изготавливаются счетной комиссией по установленной ею форме.

О результатах тайного голосования счетная комиссия составляет протокол, который подписывается членами комиссии и утверждается Советом большинством голосов от числа участвующих в рассмотрении материалов Конституционного Совета.

24. Итоговое решение Конституционного Совета по существу рассматриваемого вопроса принимается в форме нормативного постановления, заключения и послания.

По решению Конституционного Совета нормативное постановление, заключение Конституционного Совета либо их резолютивная часть оглашается председательствующим в присутствии членов Конституционного Совета, а при необходимости, участников заседания. Данное правило применяется и в случаях, предусмотренных в пунктах 27 и 28 настоящего Регламента.

Содержание итогового решения Конституционного Совета должно соответствовать требованиям статьи 37 Конституционного закона.

Принятие Конституционным Советом итогового решения порождает юридические последствия для физических и юридических лиц, предусмотренные пунктами 1 и 2 статьи 74 Конституции Республики Казахстан и статьей 39 Конституционного закона.

Сноска. Пункт 24 в редакции нормативного постановления Конституционного Совета РК от 24.01.2018 № 1; с изменением, внесенным нормативным постановлением Конституционного Совета РК от 11.04.2019 № 3.

25. Итоговое решение Конституционного Совета вступает в силу со дня его принятия, является общеобязательным на всей территории республики, окончательным и не подлежит обжалованию.

Порядок вступления в силу иных решений определяется Конституционным Советом в соответствии с законодательством.

Сноска. Пункт 25 с изменениями, внесенными нормативными постановлениями Конституционного Совета РК от 24.01.2018 № 1; от 20.02.2018 № 2.

25-1. При оформлении итоговых решений Конституционного Совета могут учитываться требования Закона Республики Казахстан от 6 апреля 2016 года "О правовых актах", Правил документирования и управления документацией в Конституционном Совете Республики Казахстан.

Сноска. Регламент дополнен пунктом 25-1 в соответствии с нормативным постановлением Конституционного Совета РК от 24.01.2018 № 1.
26. Исключен нормативным постановлением Конституционного Совета РК от 24.01.2018 № 1.

27. В случаях, предусмотренных пунктом 1 статьи 35 Конституционного закона, Председатель Конституционного Совета поручает члену Конституционного Совета подготовить в течение трех дней предложение по данному вопросу, которое рассматривается на заседании Конституционного Совета.

При необходимости принятия дополнительного решения Председатель Конституционного Совета своим распоряжением определяет члена Конституционного совета для осуществления подготовки материалов к заседанию Конституционного совета и назначает дату заседания Конституционного совета по принятию указанного решения.

Дополнительное решение принимается в соответствии с пунктом 21 настоящего Регламента в течение месяца со дня поступления ходатайства государственных органов и должностных лиц.

Заседание Конституционного совета по принятию дополнительного решения проводится в порядке, установленном главой 2 настоящего Регламента.

В случае, предусмотренном подпунктом 2) пункта 1 статьи 35 Конституционного закона, Конституционный Совет вправе принять дополнительное решение без приглашения участников конституционного производства и иных лиц, принимавших участие в заседании по рассмотрению обращения, по которому было принято его итоговое решение.

Сноска. Пункт 27 в редакции постановления Конституционного Совета РК от 08.01.2009 № 2 ; с изменениями, внесенными нормативным постановлением Конституционного Совета РК от 24.01.2018 № 1.

28. В случае пересмотра итогового решения председатель Конституционного совета своим распоряжением определяет члена Конституционного совета для осуществления подготовки материалов к заседанию Конституционного совета, а также дату нового заседания по данному вопросу, порядок проведения которого определяется главой 2 настоящего Регламента.

Решение Конституционного Совета принимается в течение месяца со дня вынесения постановления о возбуждении конституционного производства. Этот срок при необходимости может быть продлен Конституционным Советом.

Сноска. Пункт 28 в редакции постановления Конституционного Совета РК от 08.01.2009 № 2 ; с изменениями, внесенными нормативным постановлением Конституционного Совета РК от 24.01.2018 № 1.

29. Итоговые решения Конституционного Совета направляются в течение двух дней после их принятия установленным статьей 72 Конституции субъектам обращения или их представителям, а также во всех случаях Президенту, Палатам Парламента, Верховному Суду, Генеральному Прокурору, Министру юстиции Республики Казахстан.

По решению Председателя Конституционного Совета, а при его отсутствии - члена Конституционного Совета, исполняющего обязанности Председателя Конституционного Совета по его уполномочию, итоговые решения могут направляться и в другие государственные органы.

Итоговые решения Конституционного Совета публикуются на казахском и русском языках в официальных республиканских печатных изданиях, в Вестнике Конституционного Совета Республики Казахстан, а также в Сборнике нормативных постановлений Конституционного Совета Республики Казахстан.

Иные решения при необходимости публикуются и направляются соответствующим государственным органам и должностным лицам.

Дополнительные решения Конституционного Совета направляются и публикуются в порядке, определяемом Конституционным Советом.

Сноска. Пункт 29 в редакции нормативного постановления Конституционного Совета РК от 24.01.2018 № 1.

30. Конституционный совет может определить порядок исполнения принятых им решений. О мерах, принятых во исполнение решения, сообщается Конституционному совету соответствующими государственными органами и должностными лицами в срок, установленный Конституционным советом. Содержащиеся в решениях Конституционного совета рекомендации и предложения по совершенствованию законодательства подлежат обязательному рассмотрению уполномоченными государственными органами и должностными лицами с обязательным уведомлением Конституционного совета о принятом решении.

Контроль за исполнением принятого решения Конституционного совета возлагается на члена совета, осуществлявшего подготовку материалов к заседанию совета, а также на аппарат Конституционного совета.

Аппарат Конституционного совета представляет председателю Конституционного совета полугодовые и годовые информационные отчеты об исполнении решений совета.

Сноска. Пункт 30 в редакции постановления Конституционного Совета РК от 08.01.2009 № 2 .

31. На заседаниях Конституционного Совета помимо вопросов, разрешаемых в порядке конституционного производства, также рассматриваются вопросы:

- о представлении информации Президенту Республики Казахстан о состоянии конституционной законности в Республике Казахстан;

- об утверждении ежегодного послания Конституционного Совета о состоянии конституционной законности в Республике Казахстан;

- о внесении ходатайства о приостановлении полномочий Председателя и членов Конституционного Совета;

- об утверждении Регламента Конституционного Совета;

- о награждении ведомственными наградами.

На заседаниях Совета по инициативе его Председателя могут быть рассмотрены и другие вопросы организации и деятельности Конституционного Совета.

Сноска. Пункт 31 в редакции постановления Конституционного Совета РК от 14.08.2013 № 3; с изменениями, внесенными нормативным постановлением Конституционного Совета РК от 24.01.2018 № 1.

31-1. Конституционный Совет вправе принимать постановление, которым обращает внимание государственных органов или должностных лиц, организаций и иных лиц на установленные в ходе конституционного производства факты нарушения законодательства, причины и условия, способствовавшие совершению правонарушений и требующие принятия соответствующих мер, ненадлежащее выполнение законных требований Совета, а также на проявленные лицами высокую сознательность и профессионализм при выполнении гражданского или служебного долга, содействовавших всестороннему и качественному рассмотрению обращения и укреплению режима конституционной законности.

Сноска. Регламент дополнен пунктом 31-1 в соответствии с нормативным постановлением Конституционного Совета РК от 15.04.2020 № 3.

32. Вопрос о внесении ходатайства о приостановлении полномочий Председателя или члена Конституционного Совета рассматривается в порядке, установленном статьей 14 и подпунктом 2) статьи 18 Конституционного закона.

Прекращение полномочий Председателя или членов Конституционного Совета осуществляется в соответствии со статьей 15 Конституционного закона.

Сноска. Пункт 32 в редакции нормативного постановления Конституционного Совета РК от 24.01.2018 № 1.

33. Проект ежегодного послания Конституционного совета о состоянии конституционной законности в республике готовится членами Конституционного совета и соответствующими отделами аппарата.

Для подготовки проекта послания Конституционного совета распоряжением председателя совета может быть создана рабочая группа.

В ходе подготовки проекта послания Конституционный совет вправе истребовать необходимые документы и иную информацию от соответствующих государственных органов и должностных лиц.

Послание Конституционного совета утверждается на заседании совета и подписывается председателем и членами Конституционного совета, и направляется в Парламент Республики Казахстан.

По решению председателя Конституционного совета текст послания может направляться в другие государственные органы.

Сноска. Пункт 33 в редакции постановления Конституционного Совета РК от 08.01.2009 № 2 .

33-1. В случае истребования Президентом Республики Казахстан информации о состоянии конституционной законности в стране Председатель Конституционного Совета своим распоряжением поручает члену Конституционного совета подготовку материалов.

Информация перед ее направлением обсуждается и утверждается на заседании Конституционного совета.

Сноска. Регламент дополнен пунктом 33-1 в соответствии с постановлением Конституционного Совета РК от 08.01.2009 № 2 .

34. Регламент принимается членами Конституционного Совета путем открытого голосования большинством голосов от общего числа членов Конституционного Совета.

Изменения и дополнения в Регламент вносятся в указанном выше порядке.

Глава 4. Международное сотрудничество и иные вопросы
организации и деятельности Конституционного Совета

Сноска. Регламент дополнен главой 4 в соответствии с постановлением Конституционного Совета РК от 13.02.2015 № 1.

35. Конституционный Совет в порядке, установленном законодательством, сотрудничает с международными и региональными правозащитными организациями, органами конституционного контроля, юридическими структурами, научно-исследовательскими учреждениями и учеными-правоведами зарубежных стран. Для определения предмета и механизма взаимодействия могут заключаться соглашения (меморандумы) о сотрудничестве.

36. Председатель и члены Конституционного Совета, а также сотрудники аппарата в целях пропаганды Конституции Республики Казахстан и принципов современного конституционализма, воплощения их положений в действующем законодательстве, а также разъяснения правовых позиций и ежегодных посланий Конституционного Совета принимают участие в конференциях, круглых столах, совещаниях и других мероприятиях, в том числе международного характера.

37. Члены Конституционного Совета и сотрудники аппарата вправе участвовать в мероприятиях по разъяснению основных положений ежегодных посланий Президента Республики народу Казахстана и других программных документов Главы государства по вопросам правового развития, укрепления законности и правопорядка.

38. Награждение сотрудников Конституционного Совета государственными, ведомственными и иными наградами осуществляется в порядке, установленном действующим законодательством. Предложения о награждении вносятся Председателем и членами Конституционного Совета, а также Руководителем аппарата. Кандидатуры для награждения предварительно могут рассматриваться на заседании Конституционного Совета и Комиссии по государственным, ведомственным и иным наградам Конституционного Совета.

39. При Конституционном Совете Республики Казахстан может быть образован Научно-консультативный совет. Состав, задачи и порядок деятельности Научно-консультативного совета определяются положением, утверждаемым Конституционным Советом.

Сноска. Регламент дополнен пунктом 39 в соответствии с нормативным постановлением Конституционного Совета РК от 24.01.2018 № 1.

40. В отношении состава Конституционного Совета вопросы командирования, предоставления отпусков, осуществления выплат, предусмотренных законодательством Республики Казахстан, решаются Председателем Конституционного Совета.

Сноска. Регламент дополнен пунктом 40 в соответствии с нормативным постановлением Конституционного Совета РК от 24.01.2018 № 1.

41. Председатель и члены Конституционного Совета имеют нагрудный знак, которым они пользуются в течение срока своих полномочий.

Положение о нагрудном знаке, его образец и описание утверждаются Конституционным Советом.

Сноска. Регламент дополнен пунктом 41 в соответствии с нормативным постановлением Конституционного Совета РК от 24.01.2018 № 1.