ЗҚАИ-ның ескертпесі!
Осы қаулы 01.01.2020 бастап қолданысқа енгізіледі
"Мемлекеттік статистика туралы" және "Микроқаржылық қызмет туралы" Қазақстан Республикасының заңдарына сәйкес Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкінің Басқармасы ҚАУЛЫ ЕТЕДІ:
Ескерту. Кіріспе жаңа редакцияда - ҚР Қаржы нарығын реттеу және дамыту агенттігі Басқармасының 30.04.2024 № 20 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) қаулысымен.1. Қоса беріліп отырған Пруденциялық нормативтер және микроқаржылық қызметті жүзеге асыратын ұйымның сақтауы міндетті өзге де нормалар мен лимиттер, оларды есептеу әдістемесі бекітілсін.
2. Мына:
1) "Пруденциялық нормативтерді және микроқаржылық қызметті жүзеге асыратын ұйымның сақтауы міндетті өзге де нормалар мен лимиттерді және оларды есептеу әдістемесін, сондай-ақ олардың орындалуы туралы есептілікті табыс етудің нысандары мен мерзімдерін бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкі Басқармасының 2017 жылғы 31 шілдедегі № 148 қаулысының (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 15696 болып тіркелген, 2017 жылғы 25 қыркүйекте Қазақстан Республикасы нормативтік құқықтық актілерінің эталондық бақылау банкінде жарияланған);
2) "Қазақстан Республикасының кейбір нормативтік құқықтық актілеріне қаржы нарығын реттеу мәселелері бойынша өзгерістер енгізу туралы" Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкі Басқармасының 2018 жылғы 30 шілдедегі № 157 қаулысымен (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 17559 болып тіркелген, 2018 жылғы 22 қазанда Қазақстан Республикасы нормативтік құқықтық актілерінің эталондық бақылау банкінде жарияланған) бекітілген Қазақстан Республикасының қаржы нарығын реттеу мәселелері бойынша өзгерістер енгізілетін нормативтік құқықтық актілерінің тізбесінің 13-тармағының күші жойылды деп танылсын.
3. Қаржы ұйымдарының әдіснамасы және реттеу департаменті Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген тәртіппен:
1) Заң департаментімен бірлесіп осы қаулыны Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде мемлекеттік тіркеуді;
2) осы қаулы ресми жарияланғаннан кейін Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкінің ресми интернет-ресурсына орналастыруды;
3) осы қаулы мемлекеттік тіркелгеннен кейін он жұмыс күні ішінде Заң департаментіне осы қаулының осы тармағының 2) тармақшасында және 4-тармағында көзделген іс-шаралардың орындалуы туралы мәліметтерді ұсынуды қамтамасыз етсін.
4. Сыртқы коммуникациялар департаменті – Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкінің баспасөз қызметі осы қаулы мемлекеттік тіркелгеннен кейін күнтізбелік он күн ішінде оның көшірмесін мерзімді баспасөз басылымдарында ресми жариялауға жіберуді қамтамасыз етсін.
5. Осы қаулының орындалуын бақылау Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкі Төрағасының орынбасары О.А. Смоляковқа жүктелсін.
6. Осы қаулы 2020 жылғы 1 қаңтардан бастап қолданысқа енгізіледі және ресми жариялануға тиіс.
|
Ұлттық Банк Төрағасы |
Е. Досаев |
| Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкі Басқармасының 2019 жылғы 14 қарашадағы № 192 қаулысымен бекітілді |
Пруденциялық нормативтер және микроқаржылық қызметті жүзеге асыратын ұйымның сақтауы міндетті өзге де нормалар мен лимиттер, оларды есептеу әдістемесі
1-тарау. Жалпы ережелер
1. Осы Пруденциялық нормативтер және микроқаржылық қызметті жүзеге асыратын ұйымның сақтауы міндетті өзге де нормалар мен лимиттер, оларды есептеу әдістемесі (бұдан әрі – Нормативтер) "Микроқаржылық қызмет туралы" 2012 жылғы 26 қарашадағы Қазақстан Республикасының Заңына (бұдан әрі – Заң) сәйкес әзірленді және пруденциялық нормативтерді және микроқаржылық қызметті жүзеге асыратын ұйымның сақтауы міндетті өзге де нормалар мен лимиттерді, оларды есептеу әдістемесін белгілейді.
Нормативтердің мақсаттары үшін микроқаржылық қызметті жүзеге асыратын ұйымдар ретінде микрокредиттер беру жөніндегі қызметті жүзеге асыратын микроқаржы ұйымдары, кредиттік серіктестіктер және ломбардтар түсініледі.
2. Пруденциялық нормативтердің және микроқаржылық қызметті жүзеге асыратын ұйымның сақтауы міндетті өзге де нормалар мен лимиттердің құрамына:
1) микроқаржы ұйымы үшін:
жарғылық капиталдың ең төменгі мөлшері;
меншікті капиталдың ең төменгі мөлшері;
меншікті капиталдың жеткіліктілігі;
бір қарыз алушыға келетін тәуекелдің ең жоғары мөлшері;
левередж коэффициенті;
қарыз алушының кірісіне қатысты борыш коэффициенті;
2) кредиттік серіктестік үшін:
жарғылық капиталдың ең төменгі мөлшері;
меншікті капиталдың ең төменгі мөлшері;
левередж коэффициенті;
3) ломбард үшін – жарғылық капиталдың ең төменгі мөлшері кіреді.
Ескерту. 2-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Қаржы нарығын реттеу және дамыту агенттігі Басқармасының 16.08.2024 № 63 (20.08.2024 бастап қолданысқа енгізіледі) қаулысымен.2-тарау. Микроқаржылық қызметті жүзеге асыратын ұйымның жарғылық және меншікті капиталының ең төменгі мөлшері
3. Жарғылық капиталдың ең төменгі мөлшері:
1) микроқаржы ұйымы үшін – 100 000 000 (бір жүз миллион) теңге, мынадай жағдайларды қоспағанда:
2023 жылғы 1 шілдеден бастап - 150 000 000 (бір жүз елу миллион) теңге;
2024 жылғы 1 қаңтардан бастап - 200 000 000 (екі жүз миллион) теңге;
2020 жылғы 1 қаңтарға дейін қаржы нарығы мен қаржы ұйымдарын реттеу, бақылау және қадағалау жөніндегі уәкілетті органда (бұдан әрі - уәкілетті орган) есептік тіркеуден өткен микроқаржы ұйымы үшін жарғылық капиталдың ең төменгі мөлшері:
2020 жылғы 1 қаңтардан бастап - 30 000 000 (отыз миллион) теңге;
2021 жылғы 1 қаңтардан бастап - 50 000 000 (елу миллион) теңге;
2022 жылғы 1 қаңтардан бастап - 70 000 000 (жетпіс миллион) теңге;
2023 жылғы 1 қаңтардан бастап – 100 000 000 (бір жүз миллион) теңге;
2023 жылғы 1 шілдеден бастап - 150 000 000 (бір жүз елу миллион) теңге;
2024 жылғы 1 қаңтардан бастап - 200 000 000 (екі жүз миллион) теңге;
2) кредиттік серіктестік үшін - 50 000 000 (елу миллион) теңге, мыналарды қоспағанда:
кредиттік серіктестік ретінде 2020 жылғы 1 қаңтарға дейін мемлекеттік тіркеуден өткен және өз қызметін Астана, Алматы, Шымкент қалаларында немесе облыс орталығында жүзеге асыратын кредиттік серіктестікті, ол үшін жарғылық капиталдың ең төменгі мөлшері:
2020 жылғы 1 қаңтардан бастап - 10 000 000 (он миллион) теңге;
2020 жылғы 1 шілдеден бастап - 20 000 000 (жиырма миллион) теңге;
2021 жылғы 1 шілдеден бастап - 30 000 000 (отыз миллион) теңге;
2022 жылғы 1 шілдеден бастап - 50 000 000 (елу миллион) теңге;
кредиттік серіктестік ретінде 2021 жылғы 1 қаңтарға дейін мемлекеттік тіркеуден өткен және өз қызметін Астана, Алматы, Шымкент қалаларынан немесе облыс орталығынан тыс жерде жүзеге асыратын кредиттік серіктестікті, ол үшін жарғылық капиталдың ең төменгі мөлшері:
2020 жылғы 1 қаңтардан бастап - 5 000 000 (бес миллион) теңге;
2021 жылғы 1 қаңтардан бастап - 10 000 000 (он миллион) теңге;
2022 жылғы 1 қаңтардан бастап - 15 000 000 (он бес миллион) теңге;
2023 жылғы 1 қаңтардан бастап - 25 000 000 (жиырма бес миллион) теңге;
3) 2020 жылғы 1 қаңтарға дейін ломбард ретінде мемлекеттік тіркеуден өткен ломбардты қоспағанда, ломбард үшін – 70 000 000 (жетпіс миллион) теңге, ол үшін жарғылық капиталдың ең төменгі мөлшер:
2020 жылғы 1 қаңтардан бастап - 10 000 000 (он миллион) теңге;
2021 жылғы 1 қаңтардан бастап - 30 000 000 (отыз миллион) теңге;
2022 жылғы 1 қаңтардан бастап - 30 000 000 (отыз миллион) теңге;
2024 жылғы 1 қаңтардан бастап - 50000 000 (елу миллион) теңге.
Ескерту. 3-тармақ жаңа редакцияда – ҚР Қаржы нарығын реттеу және дамыту агенттігі Басқармасының 07.06.2023 № 39 (алғашқы ресми жарияланғаннан күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) қаулысымен.3-1. Өз қызметін 2020 жылғы 1 қаңтарға дейін жүзеге асырған және "Жауапкершілігі шектеулі және қосымша жауапкершілігі бар серіктестіктер туралы" 1998 жылғы 22 сәуірдегі Қазақстан Республикасының Заңына сәйкес жарғылық капиталды көрсетілген мерзімге дейін мүлкімен толтырған ломбардтарға жарғылық капиталдың есебіне мүлікке, оның ішінде ақшамен енгізілген капитал сомасын енгізуге жол беріледі.
Өз қызметін 2020 жылғы 1 қаңтарға дейін жүзеге асырған және бір заңды тұлғаға қайта ұйымдастыру процесінде тұрған ломбардтарға жарғылық капиталдың есебіне қайта ұйымдастырылған ломбардтар капиталдарының сомасын қосуға жол беріледі.
Ескерту. 3-1-тармақпен толықтырылды – ҚР Қаржы нарығын реттеу және дамыту агенттігі Басқармасының 03.08.2020 № 71 (алғашқы ресми жарияланған күнінен бастап қолданысқа енгізіледі) қаулысымен.4. Меншікті капиталдың ең төменгі мөлшері:
1) микроқаржы ұйымы үшін - 100 000 000 (бір жүз миллион) теңге, мына жағдайларды қоспағанда:
2023 жылғы 1 шілдеден бастап - 150 000 000 (бір жүз елу миллион) теңге;
2024 жылғы 1 қаңтардан бастап - 200 000 000 (екі жүз миллион) теңге;
2020 жылғы 1 қаңтарға дейін уәкілетті органда есептік тіркеуден өткен микроқаржы ұйымы үшін меншікті капиталдың ең төменгі мөлшері:
2020 жылғы 1 қаңтардан бастап - 30 000 000 (отыз миллион) теңге;
2021 жылғы 1 қаңтардан бастап - 50 000 000 (елу миллион) теңге;
2022 жылғы 1 қаңтардан бастап - 70 000 000 (жетпіс миллион) теңге;
2023 жылғы 1 қаңтардан бастап - 100 000 000 (бір жүз миллион) теңге;
2023 жылғы 1 шілдеден бастап - 150 000 000 (бір жүз елу миллион) теңге;
2024 жылғы 1 қаңтардан бастап - 200 000 000 (екі жүз миллион) теңге;
2) кредиттік серіктестік үшін - 50 000 000 (елу миллион) теңге, мыналарды қоспағанда:
кредиттік серіктестік ретінде 2020 жылғы 1 қаңтарға дейін мемлекеттік тіркеуден өткен және өз қызметін Астана, Алматы, Шымкент қалаларында немесе облыс орталығында жүзеге асыратын кредиттік серіктестікті, ол үшін меншікті капиталдың ең төменгі мөлшері:
2020 жылғы 1 қаңтардан бастап - 10 000 000 (он миллион) теңге;
2020 жылғы 1 шілдеден бастап - 20 000 000 (жиырма миллион) теңге;
2021 жылғы 1 шілдеден бастап - 30 000 000 (отыз миллион) теңге;
2022 жылғы 1 шілдеден бастап - 50 000 000 (елу миллион) теңге;
кредиттік серіктестік ретінде 2021 жылғы 1 қаңтарға дейін мемлекеттік тіркеуден өткен және өз қызметін Астана, Алматы, Шымкент қалаларынан немесе облыс орталығынан тыс жерде жүзеге асыратын кредиттік серіктестікті, ол үшін меншікті капиталдың ең төменгі мөлшері:
2020 жылғы 1 қаңтардан бастап - 5 000 000 (бес миллион) теңге;
2021 жылғы 1 қаңтардан бастап - 10 000 000 (он миллион) теңге;
2022 жылғы 1 қаңтардан бастап - 15 000 000 (он бес миллион) теңге;
2023 жылғы 1 қаңтардан бастап - 25 000 000 (жиырма бес миллион) теңге.
Ескерту. 4-тармақ жаңа редакцияда – ҚР Қаржы нарығын реттеу және дамыту агенттігі Басқармасының 07.06.2023 № 39 (алғашқы ресми жарияланғаннан күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) қаулысымен.3-тарау. Пруденциялық нормативтерді және микроқаржылық қызметті жүзеге асыратын ұйымның сақтауы міндетті өзге де нормалар мен лимиттерді есептеу әдістемесі
5. Микроқаржы ұйымының меншікті капиталының жеткіліктілігі k1 коэффициентімен сипатталады және меншікті капиталдың кредиттік тәуекел дәрежесі бойынша сараланған активтер сомасына қатынасы ретінде есептеледі.
Кредиттік тәуекел дәрежесі бойынша сараланатын активтерді есептеу Нормативтерге қосымшаға сәйкес Салымдардың кредиттік тәуекел дәрежесі бойынша сараланған микроқаржы ұйымы активтерінің кестесіне сәйкес жүргізіледі.
k1 коэффициентінің есебіне қабылданатын кредиттік тәуекел дәрежесі бойынша мөлшерленген активтер берілген микрокредиттер бойынша активтер мен шартты міндеттемелерді сыныптауды жүзеге асыру Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 16858 болып тіркелген, Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкі Басқармасының 2018 жылғы 27 наурыздағы № 62 қаулысымен бекітілген Берілген микрокредиттер бойынша активтер мен шартты міндеттемелерді сыныптауды жүзеге асыру, берілген микрокредиттер бойынша активтерді күмәнді және үмітсізге жатқызу, сондай-ақ оларға қарсы провизиялар (резервтер) құру қағидаларына сәйкес қалыптастырылған провизиялар (резервтер) шегеріле отырып енгізіледі.
k1 коэффициентінің мәні кемінде 0,1 құрайды.
Ескерту. 5-тармақ жаңа редакцияда – ҚР Қаржы нарығын реттеу және дамыту агенттігі Басқармасының 07.06.2023 № 39 (алғашқы ресми жарияланғаннан күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) қаулысымен.5-1. K1 нормативін орындаудың міндетті шарты несие портфелінің жалпы сомасында күнтізбелік 90 (тоқсан) күннен асатын негізгі борыш, есептелген сыйақы бойынша мерзімі өткен берешектің үлесіне лимиттің (бұдан әрі – лимит) сақталуы болып табылады.
Лимитті есептеу мынадай формула бойынша жүзеге асырылады:
Л =
мұнда:
Л – лимит,
ММ90 – микроқаржы ұйымы баланстық шоттарда ескеретін және баланстан тыс есепке есептен шығарылған негізгі борыш, есептелген сыйақы бойынша күнтізбелік 90 (тоқсан) күннен асатын мерзімі өткен берешегі бар есепті кезең соңындағы микрокредиттер.
ММ90 көрсеткіші Активтер мен шартты міндеттемелерді жіктеуді жүзеге асыру қағидаларына сәйкес қалыптастырылған провизияларды (резервтерді) есептемегенде, мерзімі өткен берешек бойынша негізгі борыштың, есептелген сыйақының сомасын қамтиды.
НП – есепті кезеңнің соңындағы жағдай бойынша несие портфелі.
НП көрсеткіші микроқаржы ұйымы баланстық шоттарда есепке алатын және баланстан тыс есепке есептен шығарылған Активтер мен шартты міндеттемелерді жіктеуді жүзеге асыру қағидаларына сәйкес қалыптастырылған провизияларды (резервтерді) есептемегенде, негізгі борыштың, есептелген сыйақының сомасын қамтиды.
Лимиттің мәні 20 (жиырма) пайыздан аспайды.
Есепті күнгі лимиттен асып кету k1 нормативін бұзуға әкеп соғады.
Микроқаржы ұйымы лимиттен асып кету орын алған есепті кезеңнен кейінгі 1 (бір) жұмыс күнінен кешіктірмей негізгі борыш, есептелген сыйақы, бойынша күнтізбелік 90 (тоқсан) күннен астам мерзімі өткен микрокредиттер бойынша берешекті реттеу жөніндегі іс-шаралар жоспарын (бұдан әрі - Іс-шаралар жоспары) әзірлейді және оны мақұлдау үшін уәкілетті органға ұсынады.
Іс-шаралар жоспары кемінде 3 (үш) ай мерзімге әзірленеді және төмендегілермен шектелмей, мынадай ақпаратты қамтиды:
негізгі борыш және (немесе) есептелген сыйақы бойынша күнтізбелік 90 (тоқсан) күннен астам мерзімі өткен микрокредиттер бойынша берешекті несие портфелінің 20%-нан кем немесе оған тең деңгейге дейін төмендету жөніндегі шаралар;
Іс-шаралар жоспарында көзделген шараларды іске асыру тәртібі және мерзімдері;
Іс-шаралар жоспарын орындауға жауапты басшы қызметкерлердің тізбесі (Іс-шаралар жоспарының әрбір тармағы бойынша орындауға жауапты басшы қызметкерлерді көрсете отырып).
Уәкілетті орган микроқаржы ұйымы ұсынған Іс-шаралар жоспарын қарайды және оны қарау нәтижелерін микроқаржы ұйымына Іс-шаралар жоспары уәкілетті органға келіп түскен күннен бастап 3 (үш) жұмыс күнінен аспайтын мерзімде жібереді.
Уәкілетті орган Іс-шаралар жоспарын жазбаша нысанда мақұлдайды. Іс-шаралар жоспарын мақұлдамаған кезде, жазбаша нысанда ескертулер ұсынады.
Микроқаржы ұйымы уәкілетті органның ескертулерін ескере отырып Іс-шаралар жоспарын мақұлдайда немесе олармен келіспеген жағдайда, наразылық танытады.
Бұл ретте уәкілетті органның Іс-шаралар жоспарын мақұлдауы үшін мерзім есепті күннен кейінгі күннен бастап 5 (бес) жұмыс күнінен аспайды.
Негізгі борыш, есептелген сыйақы бойынша күнтізбелік 90 (тоқсан) күннен астам мерзімі өткен микрокредиттер бойынша берешек несие портфелінің 20%-нан кем немесе оған тең деңгейге дейін төмендетілген кезде, микроқаржы ұйымы мерзімі өткен берешектің нақты төмендеуі орын алған есепті кезеңнен кейінгі 1 (бір) күннен кешіктірмей уәкілетті органға хабарлама жібереді.
Ескерту. Әдістеме 5-1-тармақпен толықтырылды – ҚР Қаржы нарығын реттеу және дамыту агенттігі Басқармасының 12.12.2022 № 115 (01.01.2023 бастап қолданысқа енгізіледі) қаулысымен.6. Микроқаржылық қызметті жүзеге асыратын ұйымның меншікті капиталы:
микроқаржылық қызметті жүзеге асыратын ұйымның негізгі қызмет мақсаты үшін сатып алынған лицензиялық бағдарламалық қамтамасыз етуді қоспағанда, материалдық емес активтерді;
басқа заңды тұлғалардың капиталына салынған микроқаржылық қызметті жүзеге асыратын ұйымның инвестицияларын шегергенде,
төленген жарғылық капиталының;
қосымша капиталының;
өткен жылдардың бөлінбеген таза пайдасының (шығынының) (оның ішінде өткен жылдардың таза кірісі есебінен қалыптасқан қорлардың, резервтердің);
есепті кезеңде бөлінбеген таза пайданың (шығынның) мөлшерінің;
негізгі қаражатты қайта бағалау мөлшерінің;
микроқаржылық қызметті жүзеге асыратын ұйымның Қазақстан Республикасының резидент және бейрезидент заңды тұлғалары (Экономикалық ынтымақтастық және даму ұйымы оффшорлық аумақтардың тізбесіне жатқызған, ақпарат алмасу жөнінде міндеттемелер қабылдамаған мемлекеттердің аумағында тіркелген заңды тұлғаларды қоспағанда) алдындағы қамтамасыз етілмеген міндеттемелері түріндегі реттелген борыштың сомасы ретінде есептеледі.
7. Қамтамасыз етілмеген міндеттемені реттелген борышқа жатқызу талаптары мынадай талаптарды бір мезгілде орындау болып табылады:
1) қамтамасыз етілмеген міндеттеме шығарылған не алынған мерзім кемінде 5 (бес) жылды құрайды;
2) кредиторлар қамтамасыз етілмеген міндеттемені мерзімінен бұрын өтеу не орындау туралы талап қоя алмайды;
3) қамтамасыз етілмеген міндеттеме пруденциалдық нормативтердің Нормативтерде белгіленген мәндерден төмендеуіне әкеп соқпайтын талаптарда микроқаржылық қызметті жүзеге асыратын ұйымның бастамасы бойынша мерзімінен бұрын өтелуі не орындалуы мүмкін;
4) микроқаржылық қызметті жүзеге асыратын ұйым таратылған кезде қамтамасыз етілмеген міндеттеме соңғы кезекте (қалған мүлікті қатысушылар арасында бөлу алдында) қанағаттандырылады.
8. Микроқаржылық қызметті жүзеге асыратын ұйымның басқа заңды тұлғалардың капиталына салынған инвестициялары заңды тұлғалардың акцияларына немесе жарғылық капиталына қатысу үлесіне микроқаржылық қызметті жүзеге асыратын ұйымның салымдарын білдіреді.
9. Бір қарыз алушыға тәуекелдің ең жоғары мөлшері k2 коэффициентімен сипатталады және микроқаржы ұйымының бір қарыз алушыға тәуекел мөлшерінің микроқаржы ұйымының меншікті капиталына оның міндеттемелері бойынша қатынасы ретінде есептеледі.
K2 коэффициентінің мәні 0,25-тен аспайды.
10. Микроқаржы ұйымының бір қарыз алушыға тәуекелінің мөлшері:
Лондон бағалы металлдар нарығының қауымдастығы (London bіllіon market assocіatіon) қабылдаған халықаралық сапа стандарттарына сәйкес келетін және осы қауымдастықтың құжаттарында "Лондондық сапалы жеткізілім" ("London good delіvery") стандарты ретінде белгіленген тазартылған бағалы металдары;
Standard & Рооr's агенттігінің "А"-дан төмен емес ұзақ мерзімді борыштық рейтингі бар немесе басқа рейтингтік агенттіктердің бірінің осыған ұқсас деңгейдегі рейтингі бар банктердің кепілдіктері түрінде берілген микрокредиттер бойынша нақты құрылған провизиялар сомасын, сондай-ақ қарыз алушының міндеттемелері бойынша қамтамасыз ету сомасын шегергенде;
микроқаржы ұйымының қарыз алушыға микрокредиттер және дебиторлық берешек түрінде қоятын талаптары;
микроқаржы ұйымының балансынан есептен шығарылған микроқаржылық қызметті жүзеге асыратын ұйымның қарыз алушыға қоятын талаптары сомасы ретінде есептеледі.
11. Микроқаржы ұйымының қарыз алушыға қоятын талаптарының олар пайда болған күнгі жалпы көлемі осы Нормативтерде белгіленген шектеулер шегінде болып, бірақ соңынан соңғы 3 (үш) ай ішінде микроқаржы ұйымының меншікті капиталының деңгейі кемінде 5 (бес) пайыз төмендеуіне байланысты көрсетілген шектеулерден асып кеткен жағдайда бір қарыз алушыға деген тәуекел нормативінің ең жоғары мөлшері орындалды деп есептеледі.
Көрсетілген жағдайларда микроқаржы ұйымы шектеулерден асып кету фактісі туралы қаржы нарығы мен қаржы ұйымдарын реттеу, бақылау және қадағалау жөніндегі уәкілетті органға жоғарыда көрсетілген асып кету пайда болған күннен кейінгі күн ішінде хабардар етеді және ағымдағы және одан кейінгі айларда шектеуден асып кетуді жою жөнінде міндеттемелер қабылдайды. Егер осы шектен асып кетуді микроқаржы ұйымы көрсетілген мерзімде жоймаған жағдайда, бір қарыз алушыға ең жоғары тәуекел мөлшерінің нормативі шегінен асып кету көрсетілген шектен асып кету анықталған күннен бастап осы нормативтің бұзылуы деп қарастырылады.
12. Микроқаржы ұйымының, кредиттік серіктестіктің міндеттемелерге капиталдандыру k3 левередж коэффициентімен сипатталады және микроқаржы ұйымының, кредиттік серіктестіктің жиынтық міндеттемелері сомасының оның меншікті капиталына қатынасы ретінде есептеледі.
k3 коэффициентінің мәні 10-нан аспайды.
Кредиттік серіктестік үшін k3 коэффициентін есептеу кезінде кредиттік серіктестіктің жиынтық міндеттемелерінен ұлттық басқарушы холдингтер мен агроөнеркәсіптік кешен саласындағы ұлттық басқарушы холдингтің еншілес ұйымдары алдындағы міндеттемелер алып тасталады.
Ескерту. 12-тармақ жаңа редакцияда – ҚР Қаржы нарығын реттеу және дамыту агенттігі Басқармасының 07.06.2023 № 39 (алғашқы ресми жарияланғаннан күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) қаулысымен.4-тарау. Микроқаржы ұйымы қарыз алушысының кірісіне қатысты борыш коэффициенті
Ескерту. Қағидалар 4-тараумен толықтырылды – ҚР Қаржы нарығын реттеу және дамыту агенттігі Басқармасының 16.08.2024 № 63 (20.08.2024 бастап қолданысқа енгізіледі) қаулысымен.
13. Микроқаржы ұйымы (кредиттік серіктестік пен ломбардты қоспағанда):
қарыз алушыға ашылған кредиттік желі шеңберінде микрокредит (микрокредиттің бір бөлігін) беруді қоспағанда, қарыз алушыға микрокредит беру;
қарыз алушыға кредиттік желі ашу (кредиттік лимитті белгілеу);
қарыз алушыға жасалған микрокредит беру туралы шарт (шарттар) шеңберінде қосымша микрокредит беру туралы шешімдер қабылданғанға дейін қарыз алушының кірісіне қатысты борыш коэффициентін есептеуді жүзеге асырады.
14. Нормативтердің 13-тармағының талаптары қарыз алушыларға кәсіпкерлік қызметті жүзеге асыруға байланысты емес тауарларды, жұмыстар мен көрсетілетін қызметтерді сатып алуға берілген микрокредиттерге қолданылады.
15. Қарыз алушының кірісіне қатысты борыш коэффициентін есептеуді микроқаржы ұйымы мынадай түрде жүзеге асырады:
КБК =
мұнда:
КБК – қарыз алушының кірісіне қатысты борыш коэффициенті;
ӨҚБС – қарыз алушының барлық өтелмеген банктік қарыздары мен микрокредиттері бойынша берешек сомасы;
ӨҚБС – қарыз алушының барлық өтелмеген қарыздары мен микрокредиттері бойынша берешектің жиынтық сомасы барлық өтелмеген қарыздар мен микрокредиттер бойынша мерзімі өткен төлемдердің сомаларын, кредиттік карта бойынша кредиттік лимиттің пайдаланылған бөлігі бойынша, сондай-ақ шарттарында кредиттік лимит шеңберінде қарыз алушыға кредит беру көзделген төлем картасы бойынша сомаларды, сондай-ақ шарттарында кредиттік лимит шеңберінде қарыз алушыға кредит беру көзделген кредиттік лимиттің, кредиттік картаның немесе төлем картасының пайдаланылмаған бөлігінің 10 (он) пайызын қоса алғанда есептеледі;
ЖБС – қарыз алушының Нормативтердің 13-тармағында көзделген жағдайларда туындайтын жаңа берешегі бойынша сома;
ҚЖЖТ – қарыз алушының жылдық жиынтық табысы қарыз алушының өтініш берген күнінің алдындағы соңғы 6 (алты) айдағы, Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 19670 болып тіркелген, Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкі Басқармасының 2019 жылғы 28 қарашадағы № 215 қаулысымен бекітілген Микроқаржылық қызметті жүзеге асыратын ұйым қарыз алушысының борыштық жүктемесінің коэффициентін есептеу қағидаларын және шекті мәнінің 6-тармағының екінші бөлігінде көрсетілген өлшемшарттар негізінде айқындалған қарыз алушының жалақысының және (немесе) табыстарының өзге де түрлерінің орташа айлық сомасын 12-ге көбейтіп есептеледі.
| Пруденциялық нормативтерге және микроқаржылық қызметті жүзеге асыратын ұйымның сақтауы мiндеттi өзге де нормалар мен лимиттердi, оларды есептеу әдістемесіне қосымша |
Салымдардың кредиттік тәуекел дәрежесі бойынша мөлшерленген микроқаржы ұйымы активтерінің кестесі
Ескерту. Әдістеме қосымшамен толықтырылды – ҚР Қаржы нарығын реттеу және дамыту агенттігі Басқармасының 07.06.2023 № 39 (алғашқы ресми жарияланғаннан күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) қаулысымен; жаңа редакцияда - ҚР Қаржы нарығын реттеу және дамыту агенттігі Басқармасының 30.04.2024 № 20 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) қаулыларымен.
№ | Баптардың атауы | %-бен тәуекел дәрежесі |
I топ | ||
1. | Қолма-қол теңге | 0 |
2. | Standard & Poor's (Стандард энд Пурс) агенттігінің "АА-"-тен төмен емес тәуелсіз рейтингі немесе басқа рейтингтік агенттіктердің бірінің осыған ұқсас деңгейінің рейтингі бар елдердің қолма-қол шетел валютасы | 0 |
3. | Тазартылған қымбат металдар | 0 |
4. | Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкіндегі салымдар және Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкіне қойылатын өзге де талаптар | 0 |
5. | Standard & Poor's (Стандард энд Пурс) агенттігінің "АА-"-тен төмен емес тәуелсіз рейтингі немесе басқа рейтингтік агенттіктердің бірінің осыған ұқсас деңгейінің рейтингі бар елдердің орталық банктеріндегі салымдар | 0 |
6. | Standard & Poor's (Стандард энд Пурс) агенттігінің "АА-"-тен төмен емес борыштық рейтингі немесе басқа рейтингтік агенттіктердің бірінің осыған ұқсас деңгейінің рейтингі бар халықаралық қаржы ұйымдарындағы салымдар, Еуропа Даму Банкіндегі Қазақстан Республикасының ұлттық валютадағы салымдары | 0 |
7. | Қазақстан Республикасының Үкіметі және Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкі шығарған Қазақстан Республикасының мемлекеттік бағалы қағаздар | 0 |
8. | Астана, Алматы және Шымкент қалаларының жергілікті атқару органдары шығарған Қазақстан Республикасының мемлекеттік бағалы қағаздары | 0 |
9. | Қазақстан Республикасының "Бағалы қағаздар рыногы туралы" Заңына сәйкес "Қазақстанның Даму Банкі" акционерлік қоғамы, "Самұрық-Қазына" ұлттық әл-ауқат қоры", "Бәйтерек" ұлттық басқарушы холдингі", "Проблемалық кредиттер қоры" акционерлік қоғамдары шығарған бағалы қағаздар, сондай-ақ Еуразия Даму Банкі шығарған және Қазақстан Республикасының ұлттық валютасында номинирленген бағалы қағаздар | 0 |
10. | Standard & Poor's (Стандард энд Пурс) агенттігінің "АА-"-тен төмен емес тәуелсіз рейтингі немесе басқа рейтингтік агенттіктердің бірінің осыған ұқсас деңгейінің рейтингі бар шет мемлекеттердің орталық үкіметтері шығарған мемлекеттік мәртебесі бар бағалы қағаздар | 0 |
11. | Standard & Poor's (Стандард энд Пурс) агенттігінің "АА-"-тен төмен емес борыштық рейтингі немесе басқа рейтингтік агенттіктердің бірінің осыған ұқсас деңгейінің рейтингі бар халықаралық қаржы ұйымдары шығарған бағалы қағаздар | 0 |
12. | Standard & Poor's (Стандард энд Пурс) агенттігінің "ВВВ"-дан төмен емес ұзақ мерзімді рейтингі немесе басқа рейтингтік агенттіктердің бірінің осыған ұқсас деңгейінің рейтингі бар банктерге ашық ағымдағы шоттар бойынша талаптар | 0 |
II топ | ||
13. | Standard & Poor's (Стандард энд Пурс) агенттігінің "АА-"-тен төмен емес тәуелсіз рейтингі немесе басқа рейтингтік агенттіктердің бірінің осыған ұқсас деңгейінің рейтингі бар елдердің, тиісті рейтингтік бағалауы жоқ елдердің қолма-қол шетел валютасы | 20 |
14. | Standard & Poor's (Стандард энд Пурс) агенттігінің "А+"-тен "А-"-ке дейінгі тәуелсіз рейтингі немесе басқа рейтингтік агенттіктердің бірінің осыған ұқсас деңгейінің рейтингі бар елдердің орталық банктеріндегі салымдар | 20 |
15. | Standard & Poor's (Стандард энд Пурс) агенттігінің "А+"-тен "А-"-ке дейінгі борыштық рейтингі немесе басқа рейтингтік агенттіктердің бірінің осыған ұқсас деңгейінің рейтингі бар халықаралық қаржы ұйымдарындағы салымдар | 20 |
16. | Standard & Poor's (Стандард энд Пурс) агенттігінің "АА-"-тен төмен емес борыштық рейтингі немесе басқа рейтингтік агенттіктердің бірінің осыған ұқсас деңгейінің рейтингі бар ұйымдарындағы салымдар | 20 |
17. | Standard & Poor's (Стандард энд Пурс) агенттігінің "А+"-тен "А-"-ке дейінгі тәуелсіз рейтингі немесе басқа рейтингтік агенттіктердің бірінің осыған ұқсас деңгейінің рейтингі бар елдердің орталық үкіметтері шығарған мемлекеттік мәртебесі бар бағалы қағаздар | 20 |
18. | Standard & Poor's (Стандард энд Пурс) агенттігінің "А+"-тен "А-"-ке дейінгі борыштық рейтингі немесе басқа рейтингтік агенттіктердің бірінің осыған ұқсас деңгейінің рейтингі бар халықаралық қаржы ұйымдары шығарған бағалы қағаздар | 20 |
19. | Астана, Алматы және Шымкент қалаларының жергілікті атқарушы органдары шығарған мемлекеттік бағалы қағаздарды қоспағанда, Қазақстан Республикасының жергілікті атқарушы органдары шығарған мемлекеттік бағалы қағаздар | 20 |
20. | Standard & Poor's (Стандард энд Пурс) агенттігінің "АА-"-тен төмен емес тәуелсіз рейтингі немесе басқа рейтингтік агенттіктердің бірінің осыған ұқсас деңгейінің рейтингі бар елдердің жергілікті билік органдары шығарған бағалы қағаздар | 20 |
21. | Standard & Poor's (Стандард энд Пурс) агенттігінің "АА-"-тен төмен емес борыштық рейтингі немесе басқа рейтингтік агенттіктердің бірінің осыған ұқсас деңгейінің рейтингі бар ұйымдары шығарған бағалы қағаздар | 20 |
22. | Standard & Poor's (Стандард энд Пурс) агенттігінің "ААА"-дан "АА-"-ке дейінгі кредиттік рейтингі немесе басқа рейтингтік агенттіктердің бірінің осыған ұқсас деңгейінің рейтингі бар немесе Standard & Poor's (Стандард энд Пурс) агенттігінің ұлттық шкаласы бойынша "kzAAA" -дан "kzAA-"-ке дейінгі рейтингтік бағасы немесе басқа рейтингтік агенттіктердің бірінің ұлттық шкаласы бойынша осыған ұқсас деңгейінің рейтингі бар микроқаржы ұйымы баланста ұстап қалатын секьюритилендіру позициясы | 20 |
III топ | ||
23. | Кәсіпкерлік қызметті жүзеге асыруға байланысты мақсаттарға берілген кепілмен қамтамасыз етілген микрокредиттер | 50 |
24. | Тазартылмаған қымбат металдар | 50 |
25. | Standard & Poor's (Стандард энд Пурс) агенттігінің "ВВВ+"-тен "ВВВ-"-ке дейін тәуелсіз рейтингі немесе басқа рейтингтік агенттіктердің бірінің осыған ұқсас деңгейінің рейтингі бар елдердің орталық банктеріндегі салымдар | 50 |
26. | Standard & Poor's (Стандард энд Пурс) агенттігінің "ВВВ+"-тен "ВВВ-"-ке дейінгі борыштық рейтингі немесе басқа рейтингтік агенттіктердің бірінің осыған ұқсас деңгейінің рейтингі бар халықаралық қаржы ұйымдарындағы салымдар | 50 |
27. | Standard & Poor's (Стандард энд Пурс) агенттігінің "А+"-тен "А-"-ке дейінгі борыштық рейтингі немесе басқа рейтингтік агенттіктердің бірінің осыған ұқсас деңгейінің рейтингі ұйымдардағы салымдар | 50 |
28. | Standard & Poor's (Стандард энд Пурс) агенттігінің "А+"-тен "А-"-ке дейінгі борыштық рейтингі немесе басқа рейтингтік агенттіктердің бірінің осыған ұқсас деңгейінің рейтингі бар ұйымдардағы дебиторлық берешек | 50 |
29. | Standard & Poor's (Стандард энд Пурс) агенттігінің "ВВВ+"-тен "ВВВ-"-ке дейінгі тәуелсіз рейтингі немесе басқа рейтингтік агенттіктердің бірінің осыған ұқсас деңгейінің рейтингі бар елдердің орталық үкіметтері шығарған мемлекеттік мәртебесі бар бағалы қағаздар | 50 |
30. | Standard & Poor's (Стандард энд Пурс) агенттігінің "ВВВ+"-тен "ВВВ-"-ке дейінгі борыштық рейтингі немесе басқа рейтингтік агенттіктердің бірінің осыған ұқсас деңгейінің рейтингі бар халықаралық қаржы ұйымдары шығарған бағалы қағаздар | 50 |
31. | Standard & Poor's (Стандард энд Пурс) агенттігінің "А+"-тен "А-"-ке дейінгі тәуелсіз рейтингі немесе басқа рейтингтік агенттіктердің бірінің осыған ұқсас деңгейінің рейтингі бар елдердің жергілікті билік органдары шығарған бағалы қағаздар | 50 |
32. | Standard & Poor's (Стандард энд Пурс) агенттігінің "А+"-тен "А-"-ке дейінгі борыштық рейтингі немесе басқа рейтингтік агенттіктердің бірінің осыған ұқсас деңгейінің рейтингі бар ұйымдар шығарған бағалы қағаздар | 50 |
33. | Сомасы осы бағалы қағаздардың номиналдық құнының кемінде 50 (елу) пайызын жабатын, "ДАМУ" кәсіпкерлікті дамыту қоры" акционерлік қоғамының және (немесе) "Қазақстан Даму банкі" акционерлік қоғамының кепілдіктері бар, "Қазақстан қор биржасы" акционерлік қоғамының ресми тізімінің "Негізгі" не "Баламалы" алаңдары "Борыштық бағалы қағаздар" секторына енгізілген, Қазақстан Республикасының Кәсіпкерлік кодексіне сәйкес шағын немесе орта кәсіпкерлікке жатқызылған субъектілер шығарған және келесі өлшемшарттарға сәйкес келетін бағалы қағаздар: | 50 |
1) эмитенттің бағалы қағаздарының бір шығарылымына салынған инвестициялар көлемі меншікті капиталдың 0,02 (нөл бүтін жүзден екі) пайызынан аспайды; | ||
2) бағалы қағаздар шығару валютасы – теңге. | ||
34. | Standard & Poor's (Стандард энд Пурс) "А+"-тен "А-"-ке дейін кредиттік рейтингі немесе басқа рейтингтік агенттіктердің бірінің осыған ұқсас деңгейдегі рейтингі бар немесе Standard & Poor's (Стандард энд Пурс) агенттігінің ұлттық шкаласы бойынша "kzA+"-тен "kzA-"-ке дейін рейтингтік бағасы немесе басқа рейтингтік агенттіктердің бірінің осыған ұқсас деңгейдегі рейтингтік бағасы бар және микроқаржы ұйымы баланста ұстайтын секьюритилендіру позициялары | 50 |
35. | Standard & Poor's (Стандард энд Пурс) агенттігінің "ВВВ-"-тен "ВВ+"-ке дейінгі борыштық рейтингі немесе басқа рейтингтік агенттіктердің бірінің осыған ұқсас деңгейдегі рейтингі бар резидент-банктерге немесе Standard & Poor's (Стандард энд Пурс) агенттігінің "ВВВ-"-тен "ВВ+"-ке дейінгі борыштық рейтингі немесе басқа рейтингтік агенттіктердің бірінің осыған ұқсас деңгейдегі рейтингі бар Қазақстан Республикасының бейрезидент-банкіне ашылған ағымдағы шоттар бойынша талаптар | 50 |
36. | "Қазақстан қор биржасы" акционерлік қоғамына қойылатын талаптар | 50 |
IV топ | ||
37. | Кәсіпкерлік қызметті іске асырумен байланысты мақсаттарға берілген кепілсіз микрокредиттер | 100 |
38. | Берілген микрокредит сомасын толығымен жабатын автокөлік құралының кепілімен қамтамасыз етілген тұтынушылық микрокредиттер | 100 |
39. | Standard & Poor's (Стандард энд Пурс) агенттігінің "ВВ+"-тен "В-"-ке дейін тәуелсіз рейтингі немесе басқа рейтингтік агенттіктердің бірінің осыған ұқсас деңгейдегі рейтингі бар елдердің және тиісті рейтингтік бағасы жоқ елдердің орталық банктеріндегі салымдар | 100 |
40. | Standard & Poor's (Стандард энд Пурс) агенттігінің "ВВ+" -тен "В-"-ке дейінгі борыштық рейтингі немесе басқа рейтингтік агенттіктердің бірінің осыған ұқсас деңгейдегі рейтингі бар халық аралық қаржы ұйымдарындағы және тиісті рейтингтік бағасы жоқ халықаралық қаржы ұйымдарындағы салымдар | 100 |
41. | Standard & Poor's (Стандард энд Пурс) агенттігінің "А-"-тан төмен борыштық рейтингі немесе басқа рейтингтік агенттіктердің бірінің осыған ұқсас деңгейдегі рейтингі бар Қазақстан Республикасының резидент- ұйымдарындағы, Қазақстан Республикасының тиісті рейтингтік бағасы жоқ резидент- ұйымдарындағы және Standard & Poor's (Стандард энд Пурс) агенттігінің "ВВ+"-тен "В-"-ке дейінгі борыштық рейтингі немесе басқа рейтингтік агенттіктердің бірінің осыған ұқсас деңгейдегі рейтингі бар Қазақстан Республикасының бейрезидент-ұйымдарындағы салымдар | 100 |
42. | Standard & Poor's (Стандард энд Пурс) агенттігінің "А-"-тан төмен борыштық рейтингі немесе басқа рейтингтік агенттіктердің бірінің осыған ұқсас деңгейдегі рейтингі бар Қазақстан Республикасының резидент- ұйымдарының, Қазақстан Республикасының тиісті рейтингтік бағасы жоқ резидент- ұйымдарының және Standard & Poor's (Стандард энд Пурс) агенттігінің "ВВ+""-тен "В-"-ке дейінгі борыштық рейтингі немесе басқа рейтингтік агенттіктердің бірінің осыған ұқсас деңгейдегі рейтингі бар Қазақстан Республикасының бейрезидент-ұйымдарының дебиторлық берешегі | 100 |
43. | Жеке тұлғалардың дебиторлық берешегі | 100 |
44. | Standard & Poor's (Стандард энд Пурс) агенттігінің "ВВ+"-тен "В-"-ке дейін тәуелсіз рейтингі немесе басқа рейтингтік агенттіктердің бірінің осыған ұқсас деңгейдегі рейтингі бар елдердің және тиісті рейтингтік бағасы жоқ елдердің орталық үкіметтері шығарған, мемлекеттік мәртебесіне ие бағалы қағаздар | 100 |
45. | Standard & Poor's (Стандард энд Пурс) агенттігінің "ВВВ+" -тен "ВВ-"-ке дейін тәуелсіз рейтингі немесе басқа рейтингтік агенттіктердің бірінің осыған ұқсас деңгейдегі рейтингі бар елдердің және тиісті рейтингтік бағасы жоқ елдердің жергілікті билік органдары шығарған бағалы қағаздар | 100 |
46. | Standard & Poor's (Стандард энд Пурс) агенттігінің "ВВ+"-тен "В-"-ке дейінгі борыштық рейтингі немесе басқа рейтингтік агенттіктердің бірінің осыған ұқсас деңгейдегі рейтингі бар халықаралық қаржы ұйымдары және тиісті рейтингтік бағасы жоқ халықаралық қаржы ұйымдары шығарған бағалы қағаздар | 100 |
47. | Standard & Poor's (Стандард энд Пурс) агенттігінің "А-"-тан төмен борыштық рейтингі немесе басқа рейтингтік агенттіктердің бірінің осыған ұқсас деңгейдегі рейтингі бар резидент-ұйымдар және Standard & Poor's (Стандард энд Пурс) агенттігінің "ВВВ+"-тен "ВВ-"-ке дейінгі борыштық рейтингі немесе басқа рейтингтік агенттіктердің бірінің осыған ұқсас деңгейдегі рейтингі бар, Қазақстан Республикасының бейрезидент-ұйымдары шығарған бағалы қағаздар | 100 |
48. | Standard & Poor's (Стандард энд Пурс) агенттігінің "ВВВ+"-тен "ВВВ-"-ке дейінгі кредиттік рейтингі немесе басқа рейтингтік агенттіктердің бірінің осыған ұқсас деңгейдегі рейтингі бар, не Standard & Poor's (Стандард энд Пурс) агенттігінің ұлттық шкаласы бойынша "kzBBB+"-тен "kzBBB-"-ке рейтингтік бағасы немесе басқа рейтингтік агенттіктердің бірінің ұлттық шкаласы бойынша осыған ұқсас деңгейдегі рейтингі бар микроқаржы ұйымы баланста ұстайтын секьюритилендіру позициялары | 100 |
49. | Standard & Poor's (Стандард энд Пурс) агенттігінің "ВВ-"-тен төмен борыштық рейтингі немесе басқа рейтингтік агенттіктердің бірінің осыған ұқсас деңгейдегі рейтингі бар Қазақстан Республикасының резидент-банктеріне не Standard & Poor's (Стандард энд Пурс) агенттігінің "ВВ+"-тен төмен борыштық рейтингі немесе басқа рейтингтік агенттіктердің бірінің осыған ұқсас деңгейдегі рейтингі бар Қазақстан Республикасының бейрезидент банкіне ашылған ағымдағы шоттар бойынша талаптар | 100 |
50. | Төлемдер бойынша есеп айырысулар | 100 |
51. | Негізгі қаражат | 100 |
52. | Материалдық қор | 100 |
53. | Сыйақы мен шығыстар сомасын алдын ала төлеу | 100 |
V топ | ||
54. | Тұтынушылық микрокредиттер, оның ішінде "Микроқаржылық қызмет туралы" Қазақстан Республикасы Заңының (бұдан әрі – Заң) 4-бабының 3-1-тармағына сәйкес берілген, микрокредит сомасын толығымен жабатын кепілмен қамтамасыз етілген микрокредиттер | 150 |
55. | Кепілсіз тұтынушылық микрокредиттер | 200 |
56. | Заңның 4-бабы 3-1-тармағына сәйкес берілген кепілсіз микрокредиттер | 500 |
57. | Жасанды интеллект, блокчейн және басқа да инновациялық технологиялар пайдаланыла отырып, қаржылық және (немесе) төлем қызметтерін көрсету мүмкіндігін беру бойынша қызметтер көрсететін, интернет арқылы ақпараттық жүйе пайдаланыла отырып, қаржы ұйымдары немесе эмитенттер мен қаржылық көрсетілетін қызметтерді тұтынушылар арасында қаржылық қызметтер көрсету жөнінде мәмілелер жасау мүмкіндігін беру бойынша қызметтер көрсететін, ұйымдарды қаржы ұйымдарының қызметінде, оның ішінде олардың қызметін автоматтандыру үшін пайдаланылатын бағдарламалық қамтылымды әзірлеуді, өткізуді, қолдап отыруды жүзеге асыратын ұйымдардың (Қазақстан Республикасының резиденттері және бейрезиденттері) меншікті капитал мөлшерінің 15 (он бес) пайызынан аспайтын акцияларға (жарғы капиталындағы қатысу үлесі) инвестициялар | 150 |
58. | Жасанды интеллект, блокчейн және басқа да инновациялық технологиялар пайдаланыла отырып, қаржылық және (немесе) төлем қызметтерін көрсету мүмкіндігін беру бойынша қызметтер көрсететін, интернет желісі арқылы ақпараттық жүйе пайдаланыла отырып, қаржы ұйымдары немесе эмитенттер мен қаржылық қызметтерді тұтынушылар арасында қаржылық қызметтер көрсету жөнінде мәмілелер жасау мүмкіндігін беру бойынша қызметтер көрсететін, қаржы ұйымдарының қызметінде, оның ішінде олардың қызметін автоматтандыру үшін пайдаланылатын бағдарламалық қамтылымды әзірлеуді, өткізуді, қолдауды жүзеге асыратын ұйымдардың (Қазақстан Республикасының резиденттері мен бейрезиденттерінің) акцияларына (жарғылық капиталға қатысу үлесі) меншікті капиталының шамасынан 15 (он бес) пайыздан аспайтын инвестициялары | 1250 |
59. | Standard & Poor's (Стандард энд Пурс) агенттігінің "В-"-тен төмен тәуелсіз рейтингі немесе басқа рейтингтік агенттiктердiң бірiнiң осыған ұқсас деңгейдегі рейтингi бар елдердің орталық банктеріндегі салымдар | 150 |
60. | Standard & Poor's (Стандард энд Пурс) агенттігінің "В-"-тен төмен борыштық рейтингі немесе басқа рейтингтік агенттiктердiң бірiнiң осыған ұқсас деңгейдегі рейтингi бар халықаралық қаржы ұйымдарындағы салымдар | 150 |
61. | Standard & Poor's (Стандард энд Пурс) агенттігінің "ВВ-" төмен борыштық рейтингі немесе басқа рейтингтік агенттiктердiң бірiнiң осыған ұқсас деңгейдегі рейтингi бар және тиісті рейтингтік бағасы жоқ Қазақстан Республикасының бейрезидент- ұйымдарындағы салымдар | 150 |
62. | Төменде көрсетілген шет мемлекеттердің аумағында тіркелген Қазақстан Республикасының бейрезидент-ұйымдарындағы салымдар: | 150 |
1) Андорра Князьдігі; | ||
2) Америка Құрама Штаттары (Америкалық Виргин аралдарының, Гуам аралының және Пуэрто-Рико достастығы аумақтары бөлiгiнде ғана); | ||
3) Антигуа және Барбуда мемлекеті; | ||
4) Багам аралдары достастығы; | ||
5) Барбадос мемлекеті; | ||
6) Бахрейн мемлекеті; | ||
7) Белиз мемлекеті; | ||
8) Бруней Даруссалам мемлекеті; | ||
9) Біріккен Араб Әмірліктері (Дубай қаласы аумағы бөлігінде ғана); | ||
10) Вануату Республикасы; | ||
11) Гватемала Республикасы; | ||
12) Гренада мемлекеті; | ||
13) Джибути Республикасы; | ||
14) Доминикан Республикасы; | ||
15) Жаңа Зеландия (Кука және Ниуэ аралдары аумағы бөлігінде ғана); | ||
16) Индонезия Республикасы; | ||
17) Испания (Канар аралдарының аумағы бөлiгiнде ғана); | ||
18) Кипр Республикасы; | ||
19) Комор Аралдары Федералды Ислам Республикасы; | ||
20) Коста-Рика Республикасы; | ||
21) Қытай Халық Республикасы (Аомынь (Макао) және Сянган (Гонконг) арнайы әкiмшiлiк аудандарының аумақтары бөлiгiнде ғана); | ||
22) Либерия Республикасы; | ||
23) Лихтенштейн Князьдігі; | ||
24) Маврикий Республикасы; | ||
25) Малайзия (Лабуан анклавының аумағы бөлiгiнде ғана); | ||
26) Мальдив Республикасы; | ||
27) Мальта Республикасы; | ||
28) Маршалл аралдары Республикасы; | ||
29) Монако Князьдігі; | ||
30) Мьянма Одағы; | ||
31) Науру Республикасы; | ||
32) Нидерланды (Аруба аралының аумағы және Антиль аралдарының тәуелдi аумақтары бөлiгiнде ғана); | ||
33) Нигерия Федеративтiк Республикасы; | ||
34) Португалия (Мадейра аралдарының аумағы бөлігінде ғана); | ||
35) Палау Республикасы; | ||
36) Панама Республикасы; | ||
37) Самоа Тәуелсiз мемлекетi; | ||
38) Сейшел аралдары Республикасы; | ||
39) Сент-Винсент және Гренадин мемлекетi; | ||
40) Сент-Китс және Невис Федерациясы; | ||
41) Сент-Люсия мемлекеті; | ||
42) Тонга Корольдiгi; | ||
Ангилья аралдары; | ||
Бермуд аралдары; | ||
Британдық Виргин аралдары; | ||
Гибралтар; | ||
Кайман аралдары; | ||
Монтсеррат аралы; | ||
Теркс және Кайкос аралдары; | ||
Мэн аралы; | ||
Норманд аралдары (Гернси, Джерси, Сарк, Олдерни аралдары); | ||
44) Филиппиндер Республикасы; | ||
45) Шри-Ланка Демократиялық Республикасы | ||
63. | Standard & Poor's (Стандард энд Пурс) агенттігінің "ВВ-"-тен төмен борыштық рейтингі немесе басқа рейтингтік агенттіктердің бірінің осыған ұқсас деңгейдегі рейтингі бар Қазақстан Республикасының бейрезидент-ұйымдарының және тиісті рейтингтік бағасы жоқ бейрезидент-ұйымдардың дебиторлық берешегі | 150 |
64. |
Төменде көрсетілген шет мемлекеттердің аумағында тіркелген Қазақстан Республикасының бейрезидент-ұйымдарының дебиторлық берешегі: | 150 |
65. | Standard & Poor's (Стандард энд Пурс) агенттігінің "В-"-тен төмен тәуелсіз рейтингі немесе басқа рейтингтік агенттіктердің бірінің осыған ұқсас деңгейдегі рейтингі бар елдердің орталық үкіметтері шығарған бағалы қағаздар | 150 |
66. | Standard & Poor's (Стандард энд Пурс) агенттігінің "ВВ-"-тен төмен тәуелсіз рейтингі немесе басқа рейтингтік агенттіктердің бірінің осыған ұқсас деңгейдегі рейтингі бар елдердің жергілікті билік органдары шығарған бағалы қағаздар | 150 |
67. | Standard & Poor's (Стандард энд Пурс) агенттігінің "В-"-тен төмен борыштық рейтингі немесе басқа рейтингтік агенттіктердің бірінің осыған ұқсас деңгейдегі рейтингі бар халықаралық қаржы ұйымдары шығарған бағалы қағаздар | 150 |
68. | Standard & Poor's (Стандард энд Пурс) агенттігінің "ВВ-"-тен төмен борыштық рейтингі немесе басқа рейтингтік агенттіктердің бірінің осыған ұқсас деңгейдегі рейтингі бар Қазақстан Республикасының бейрезидент-ұйымдары және тиісті рейтингтік бағасы жоқ Қазақстан Республикасының бейрезидент-ұйымдары шығарған бағалы қағаздар | 150 |
69. |
Төменде көрсетілген шет мемлекеттердің аумағында тіркелген Қазақстан Республикасының бейрезидент ұйымдары шығарған бағалы қағаздар: | 150 |
70. | Микроқаржы ұйымы баланста ұстап тұратын және Standard & Poor's (Стандард энд Пурс) агенттігінің "ВВ+"-тен "ВВ-"-ке дейінгі кредиттік рейтингі немесе басқа рейтингтік агенттіктердің бірінің осыған ұқсас деңгейдегі рейтингі немесе Standard & Poor's (Стандард энд Пурс) агенттігінің ұлттық шкаласы бойынша "kzBB+"-тен "kzBB-"-ке дейінгі рейтингтік бағасы немесе басқа рейтингтік агенттіктердің бірінің ұлттық шкаласы бойынша осыған ұқсас деңгейдегі рейтингі бар секьюритилендіру позициялары | 350 |
| Салымдардың кредиттік тәуекел дәрежесі бойынша мөлшерленген микроқаржы ұйымы активтерінің кестесіне қосымша |
Салымдардың кредиттік тәуекел дәрежесі бойынша мөлшерленуге тиісті микроқаржы ұйымы активтерінің есебіне түсіндірме
1. Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 16858 болып тіркелген Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкі Басқармасының 2018 жылғы 27 наурыздағы № 62 қаулысында бекітілген Берілген микрокредиттер бойынша активтер мен шартты міндеттемелерді сыныптауды жүзеге асыру, берілген микрокредиттер бойынша активтерді күмәнді және үмітсізге жатқызу, сондай-ақ оларға қарсы провизиялар (резервтер) құру қағидаларына сәйкес қалыптастырылған провизияларды (резервтерді) шегере отырып, салымдардың кредиттік тәуекел дәрежесі бойынша мөлшерленуге жататын активтер микроқаржы ұйымының балансы бойынша енгізіледі.
2. Салымдар, дебиторлық берешек, сатып алынған бағалы қағаздар, микроқаржы ұйымында түзетілген құны аталған активтер көлемінің 50 (елу) пайызынан кем емес қамтамасыз етуі бар қарыздар (Салымдардың кредиттік тәуекел дәрежесі бойынша мөлшерленген микроқаржы ұйымының активтері кестесінің (бұдан әрі – Кесте) 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9, 10 және 11-жолдарында көрсетілген активтер түріндегі) осы тармаққа сәйкес микроқаржы ұйымында түзетілген қамтамасыз ету құнын анықтауға мүмкіндік беретін барабар есепке алу жүйесі болған кезде түзетілген қамтамасыз ету құнын шегергендегі салымдардың кредиттік тәуекел дәрежесі бойынша мөлшерленген активтер есебіне енгізіледі.
Түзетілген қамтамасыз ету құны (Кестенің 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9, 10 және 11-жолдарында көрсетілген активтер түріндегі) мыналарға:
қамтамасыз ету ретінде берілген салымдар сомасының 100 (жүз) пайызына;
қамтамасыз етуге берілген бағалы қағаздардың нарықтық құнының 95 (тоқсан бес) пайызына;
қамтамасыз етуге берілген тазартылған бағалы металдардың нарықтық құнының 85 (сексен бес) пайызына тең болады.
Жоғарыда көрсетілген салымдардың, дебиторлық берешектің, сатып алынған бағалы қағаздардың қамтамасыз етілмеген бөлігі салымдарға, дебиторлық берешекке, сатып алынған бағалы қағаздарға сәйкес келетін тәуекел дәрежесі бойынша Кестеге сай мөлшерленеді.
3. Контрагенттен төмен тәуекел дәрежесі бар ұйымдар кепілдік берген (сақтандырған) салымдар, дебиторлық берешек, сатып алынған бағалы қағаздар борышкердің тәуекел дәрежесі бойынша салымдардың кредиттік тәуекел дәрежесі бойынша мөлшерленген (салымдардың, дебиторлық берешектің, сатып алынған бағалы қағаздардың кепілдік берілген (сақтандырылған) сомасын шегере отырып) активтердің есебіне енгізіледі.
Салымдардың, дебиторлық берешектің, сатып алынған бағалы қағаздардың кепілдік берілген (сақтандырылған) сомасы тиісті кепілгердің (сақтандырушының) дебиторлық берешегінің тәуекел дәрежесі бойынша мөлшерленеді.
4. Егер бағалы қағаз шығарылымының арнайы борыштық рейтингі болса, онда салымдардың кредиттік тәуекел дәрежесі бойынша микроқаржы ұйымының активтерін мөлшерлеу кезінде бағалы қағаз рейтингін ескеру қажет.
5. Кестенің 54-тармағында көрсетілген активтер берілген микрокредит сомасын толық өтейтін автокөлік құралы кепілімен қамтамасыз етілген тұтынушылық микрокредиттерді қоспағанда, тұтынушылық микрокредиттерді, оның ішінде Заңның 4-бабының 3-1-тармағына сәйкес берілген, микрокредит сомасын толық өтейтін кепілмен қамтамасыз етілген микрокредиттерді қамтиды.
6. Кестенің 55-тармағында көрсетілген активтер Заңның 4-бабының 3-1-тармағына сәйкес берілген кепілсіз микрокредиттерді қоспағанда, кепілсіз тұтынушылық микрокредиттерді қамтиды.
