Ескерту. Тақырып жаңа редакцияда - ҚР Оқу-ағарту министрінің 31.10.2023 № 328 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.
"Білім туралы" Қазақстан Республикасы Заңының 5-бабының 39) тармақшасына сәйкес БҰЙЫРАМЫН:
Ескерту. Кіріспе жаңа редакцияда – ҚР Оқу-ағарту министрінің 15.04.2025 № 74 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.1. Мыналар:
1) осы бұйрыққа 1-қосымшаға сәйкес Бастауыш білім беру деңгейінің 1-сыныбына арналған "Әліппе" оқу пәні бойынша үлгілік оқу бағдарламасы (оқыту қазақ тілінде);
2) осы бұйрыққа 2-қосымшаға сәйкес Бастауыш білім беру деңгейінің 1-сыныбына арналған "Ана тілі" оқу пәні бойынша үлгілік оқу бағдарламасы (оқыту қазақ тілінде);
3) осы бұйрыққа 3-қосымшаға сәйкес Бастауыш білім беру деңгейінің 1-сыныбына арналған "Букварь" оқу пәні бойынша үлгілік оқу бағдарламасы (оқыту орыс тілінде);
4) осы бұйрыққа 4-қосымшаға сәйкес Бастауыш білім беру деңгейінің 1-сыныбына арналған "Обучение грамоте" оқу пәні бойынша үлгілік оқу бағдарламасы (оқыту орыс тілінде);
5) осы бұйрыққа 5-қосымшаға сәйкес Бастауыш білім беру деңгейінің 1-сыныбына арналған "Елипбә" оқу пәні бойынша үлгілік оқу бағдарламасы (оқыту ұйғыр тілінде);
6) осы бұйрыққа 6-қосымшаға сәйкес Бастауыш білім беру деңгейінің 1-сыныбына арналған "Обучение грамоте" оқу пәні бойынша үлгілік оқу бағдарламасы (оқыту ұйғыр тілінде);
7) осы бұйрыққа 7-қосымшаға сәйкес Бастауыш білім беру деңгейінің 1-сыныбына арналған "Алифбе" оқу пәні бойынша үлгілік оқу бағдарламасы (оқыту өзбек тілінде);
8) осы бұйрыққа 8-қосымшаға сәйкес Бастауыш білім беру деңгейінің 1-сыныбына арналған "Обучение грамоте" оқу пәні бойынша үлгілік оқу бағдарламасы (оқыту өзбек тілінде);
9) осы бұйрыққа 9-қосымшаға сәйкес Бастауыш білім беру деңгейінің 1-сыныбына арналған "Алифбо" оқу пәні бойынша үлгілік оқу бағдарламасы (оқыту тәжік тілінде);
10) осы бұйрыққа 10-қосымшаға сәйкес Бастауыш білім беру деңгейінің 1-сыныбына арналған "Обучение грамоте" оқу пәні бойынша үлгілік оқу бағдарламасы (оқыту тәжік тілінде);
11) осы бұйрыққа 11-қосымшаға сәйкес Бастауыш білім беру деңгейінің 1-4 сыныптарына арналған "Қазақ тілі" оқу пәні бойынша үлгілік оқу бағдарламасы (оқыту қазақ тілінде емес);
12) осы бұйрыққа 12-қосымшаға сәйкес Бастауыш білім беру деңгейінің 2-4 сыныптарына арналған "Қазақ тілі" оқу пәні бойынша үлгілік оқу бағдарламасы (оқыту қазақ тілінде);
13) осы бұйрыққа 13-қосымшаға сәйкес Бастауыш білім беру деңгейінің 2-4 сыныптарына арналған "Әдебиеттік оқу" оқу пәні бойынша үлгілік оқу бағдарламасы (оқыту қазақ тілінде);
14) осы бұйрыққа 14-қосымшаға сәйкес Бастауыш білім беру деңгейінің 2-4 сыныптарына арналған "Орыс тілі" оқу пәні бойынша үлгілік оқу бағдарламасы (оқыту орыс тілінде);
15) осы бұйрыққа 15-қосымшаға сәйкес Бастауыш білім беру деңгейінің 2-4 сыныптарына арналған "Әдебиеттік оқу" оқу пәні бойынша үлгілік оқу бағдарламасы (оқыту орыс тілінде);
16) осы бұйрыққа 16-қосымшаға сәйкес Бастауыш білім беру деңгейінің 2-4 сыныптарына арналған "Ұйғыр тілі" оқу пәні бойынша үлгілік оқу бағдарламасы (оқыту ұйғыр тілінде);
17) осы бұйрыққа 17-қосымшаға сәйкес Бастауыш білім беру деңгейінің 2-4 сыныптарына арналған "Әдебиеттік оқу" оқу пәні бойынша үлгілік оқу бағдарламасы (оқыту ұйғыр тілінде);
18) осы бұйрыққа 18-қосымшаға сәйкес Бастауыш білім беру деңгейінің 2-4 сыныптарына арналған "Өзбек тілі" оқу пәні бойынша үлгілік оқу бағдарламасы (оқыту өзбек тілінде);
19) осы бұйрыққа 19-қосымшаға сәйкес Бастауыш білім беру деңгейінің 2-4 сыныптарына арналған "Әдебиеттік оқу" оқу пәні бойынша үлгілік оқу бағдарламасы (оқыту өзбек тілінде);
20) осы бұйрыққа 20-қосымшаға сәйкес Бастауыш білім беру деңгейінің 2-4 сыныптарына арналған "Тәжік тілі" оқу пәні бойынша үлгілік оқу бағдарламасы (оқыту тәжік тілінде);
21) осы бұйрыққа 21-қосымшаға сәйкес Бастауыш білім беру деңгейінің 2-4 сыныптарына арналған "Әдебиеттік оқу" оқу пәні бойынша үлгілік оқу бағдарламасы (оқыту тәжік тілінде);
22) осы бұйрыққа 22-қосымшаға сәйкес Бастауыш білім беру деңгейінің 2-4-сыныптарына арналған "Орыс тілі" оқу пәні бойынша үлгілік оқу бағдарламасы (оқыту орыс тілінде емес);
22-1) алып тасталды - ҚР Оқу-ағарту министрінің 05.11.2024 № 323 (01.09.2025 бастап қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.23) осы бұйрыққа 23-қосымшаға сәйкес Бастауыш білім беру деңгейінің 3-4-сыныптарына арналған "Ағылшын тілі" оқу пәні бойынша үлгілік оқу бағдарламасы;
23-1) алып тасталды - ҚР Оқу-ағарту министрінің 05.11.2024 № 323 (01.09.2025 бастап қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.24) осы бұйрыққа 24-қосымшаға сәйкес Бастауыш білім беру деңгейінің 3-4-сыныптарына арналған "Неміс тілі" оқу пәні бойынша үлгілік оқу бағдарламасы;
24-1) алып тасталды - ҚР Оқу-ағарту министрінің 05.11.2024 № 323 (01.09.2025 бастап қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.25) осы бұйрыққа 25-қосымшаға сәйкес Бастауыш білім беру деңгейінің 3-4-сыныптарына арналған "Француз тілі" оқу пәні бойынша үлгілік оқу бағдарламасы;
25-1) алып тасталды - ҚР Оқу-ағарту министрінің 05.11.2024 № 323 (01.09.2025 бастап қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.26) осы бұйрыққа 26-қосымшаға сәйкес Бастауыш білім беру деңгейінің 1-4 сыныптарына арналған "Математика" оқу пәні бойынша үлгілік оқу бағдарламасы;
27) осы бұйрыққа 27-қосымшаға сәйкес Бастауыш білім беру деңгейінің 1-4 сыныптарына арналған "Цифрлық сауаттылық" оқу пәні бойынша үлгілік оқу бағдарламасы;
28) осы бұйрыққа 28-қосымшаға сәйкес Бастауыш білім беру деңгейінің 1-4 сыныптарына арналған "Жаратылыстану" оқу пәні бойынша үлгілік оқу бағдарламасы;
29) осы бұйрыққа 29-қосымшаға сәйкес Бастауыш білім беру деңгейінің 1-4 сыныптарына арналған "Дүниетану" оқу пәні бойынша үлгілік оқу бағдарламасы;
30) осы бұйрыққа 30-қосымшаға сәйкес Бастауыш білім беру деңгейінің 1-4 сыныптарына арналған "Бейнелеу өнері" оқу пәні бойынша үлгілік оқу бағдарламасы;
31) осы бұйрыққа 31-қосымшаға сәйкес Бастауыш білім беру деңгейінің 1-4 сыныптарына арналған "Еңбекке баулу" оқу пәні бойынша үлгілік оқу бағдарламасы;
32) алып тасталды - ҚР Оқу-ағарту министрінің 05.11.2024 № 323 (01.09.2025 бастап қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.33) осы бұйрыққа 33-қосымшаға сәйкес Бастауыш білім беру деңгейінің 1-4 сыныптарына арналған "Музыка" оқу пәні бойынша үлгілік оқу бағдарламасы;
34) осы бұйрыққа 34-қосымшаға сәйкес Бастауыш білім беру деңгейінің 1-4 сыныптарына арналған "Дене шынықтыру" оқу пәні бойынша үлгілік оқу бағдарламасы;
35) осы бұйрыққа 35-қосымшаға сәйкес Негізгі орта білім беру деңгейінің 5-9 сыныптарына арналған "Қазақ тілі" оқу пәні бойынша үлгілік оқу бағдарламасы(оқыту қазақ тілінде);
36) осы бұйрыққа 36-қосымшаға сәйкес Негізгі орта білім беру деңгейінің 5-9 сыныптарына арналған "Қазақ әдебиеті" оқу пәні бойынша үлгілік оқу бағдарламасы(оқыту қазақ тілінде);
37) осы бұйрыққа 37-қосымшаға сәйкес Негізгі орта білім беру деңгейінің қазақ тілі мен әдебиетін тереңдете оқытатын гуманитарлық бағыттағы мамандандырылған желілік "Абай мектептерінің" 5-9-сыныптарына арналған "Қазақ тілі" оқу пәні бойынша үлгілік оқу бағдарламасы (оқыту қазақ тілінде);
38) осы бұйрыққа 38-қосымшаға сәйкес Негізгі орта білім беру деңгейінің қазақ тілі мен әдебиетін тереңдете оқытатын гуманитарлық бағыттағы мамандандырылған желілік "Абай мектептерінің" 5-9-сыныптарына арналған "Қазақ әдебиеті" оқу пәні бойынша үлгілік оқу бағдарламасы (оқыту қазақ тілінде);
39) осы бұйрыққа 39-қосымшаға сәйкес Негізгі орта білім беру деңгейінің 5-9 сыныптарына арналған "Орыс тілі" оқу пәні бойынша үлгілік оқу бағдарламасы(оқыту орыс тілінде);
40) осы бұйрыққа 40-қосымшаға сәйкес Негізгі орта білім беру деңгейінің 5-9 сыныптарына арналған "Орыс әдебиеті" оқу пәні бойынша үлгілік оқу бағдарламасы(оқыту орыс тілінде);
41) осы бұйрыққа 41-қосымшаға сәйкес Негізгі орта білім беру деңгейінің 5-9 сыныптарына арналған "Ұйғыр тілі" оқу пәні бойынша үлгілік оқу бағдарламасы(оқыту ұйғыр тілінде);
42) осы бұйрыққа 42-қосымшаға сәйкес Негізгі орта білім беру деңгейінің 5-9 сыныптарына арналған "Ұйғыр әдебиеті" оқу пәні бойынша үлгілік оқу бағдарламасы(оқыту ұйғыр тілінде);
43) осы бұйрыққа 43-қосымшаға сәйкес Негізгі орта білім беру деңгейінің 5-9 сыныптарына арналған "Өзбек тілі" оқу пәні бойынша үлгілік оқу бағдарламасы(оқыту өзбек тілінде);
44) осы бұйрыққа 44-қосымшаға сәйкес Негізгі орта білім беру деңгейінің 5-9 сыныптарына арналған "Өзбек әдебиеті" оқу пәні бойынша үлгілік оқу бағдарламасы(оқыту өзбек тілінде);
45) осы бұйрыққа 45-қосымшаға сәйкес Негізгі орта білім беру деңгейінің 5-9 сыныптарына арналған "Тәжік тілі" оқу пәні бойынша үлгілік оқу бағдарламасы(оқыту тәжік тілінде);
46) осы бұйрыққа 46-қосымшаға сәйкес Негізгі орта білім беру деңгейінің 5-9 сыныптарына арналған "Тәжік әдебиеті" оқу пәні бойынша үлгілік оқу бағдарламасы(оқыту тәжік тілінде);
47) осы бұйрыққа 47-қосымшаға сәйкес Негізгі орта білім беру деңгейінің 5-9 сыныптарына арналған "Қазақ тілі мен әдебиеті" оқу пәні бойынша үлгілік оқу бағдарламасы(оқыту қазақ тілінде емес);
48) осы бұйрыққа 48-қосымшаға сәйкес Негізгі орта білім беру деңгейінің 5-9 сыныптарына арналған "Орыс тілі мен әдебиеті" оқу пәні бойынша үлгілік оқу бағдарламасы(оқыту орыс тілінде емес);
49) осы бұйрыққа 49-қосымшаға сәйкес Негізгі орта білім беру деңгейінің 5-9 сыныптарына арналған "Ағылшын тілі" оқу пәні бойынша үлгілік оқу бағдарламасы;
50) осы бұйрыққа 50-қосымшаға сәйкес Негізгі орта білім беру деңгейінің 5-9 сыныптарына арналған "Неміс тілі" оқу пәні бойынша үлгілік оқу бағдарламасы;
51) осы бұйрыққа 51-қосымшаға сәйкес Негізгі орта білім беру деңгейінің 5-9 сыныптарына арналған "Француз тілі" оқу пәні бойынша үлгілік оқу бағдарламасы;
52) осы бұйрыққа 52-қосымшаға сәйкес Негізгі орта білім беру деңгейінің 5-6 сыныптарына арналған "Математика" оқу пәні бойынша үлгілік оқу бағдарламасы;
53) осы бұйрыққа 53-қосымшаға сәйкес Негізгі орта білім беру деңгейінің 7-9 сыныптарына арналған "Алгебра" оқу пәні бойынша үлгілік оқу бағдарламасы;
54) осы бұйрыққа 54-қосымшаға сәйкес Негізгі орта білім беру деңгейінің 7-9 сыныптарына арналған "Геометрия" оқу пәні бойынша үлгілік оқу бағдарламасы;
55) осы бұйрыққа 55-қосымшаға сәйкес Негізгі орта білім беру деңгейінің 5-9 сыныптарына арналған "Информатика" оқу пәні бойынша үлгілік оқу бағдарламасы;
56) осы бұйрыққа 56-қосымшаға сәйкес Негізгі орта білім беру деңгейінің 5-6 сыныптарына арналған "Жаратылыстану" оқу пәні бойынша үлгілік оқу бағдарламасы;
57) осы бұйрыққа 57-қосымшаға сәйкес Негізгі орта білім беру деңгейінің 7-9 сыныптарына арналған "Физика" оқу пәні бойынша үлгілік оқу бағдарламасы;
58) осы бұйрыққа 58-қосымшаға сәйкес Негізгі орта білім беру деңгейінің 7-9 сыныптарына арналған "Химия" оқу пәні бойынша үлгілік оқу бағдарламасы;
59) осы бұйрыққа 59-қосымшаға сәйкес Негізгі орта білім беру деңгейінің 7-9 сыныптарына арналған "Биология" оқу пәні бойынша үлгілік оқу бағдарламасы;
60) осы бұйрыққа 60-қосымшаға сәйкес Негізгі орта білім беру деңгейінің 7-9 сыныптарына арналған "География" оқу пәні бойынша үлгілік оқу бағдарламасы;
61) осы бұйрыққа 61-қосымшаға сәйкес Негізгі орта білім беру деңгейінің 5-9 сыныптарына арналған "Қазақстан тарихы" оқу пәні бойынша үлгілік оқу бағдарламасы;
62) осы бұйрыққа 62-қосымшаға сәйкес Негізгі орта білім беру деңгейінің 5-9 сыныптарына арналған "Дүниежүзі тарихы" оқу пәні бойынша үлгілік оқу бағдарламасы;
63) осы бұйрыққа 63-қосымшаға сәйкес Негізгі орта білім беру деңгейінің 9 сыныбына арналған "Құқық негіздері" оқу пәні бойынша үлгілік оқу бағдарламасы;
64) осы бұйрыққа 64-қосымшаға сәйкес Негізгі орта білім беру деңгейінің қазақ тілі мен әдебиетін тереңдете оқытатын гуманитарлық бағыттағы мамандандырылған желілік "Абай мектептерінің" 5-9-сыныптарына арналған "Абайтану" оқу пәні бойынша үлгілік оқу бағдарламасы (оқыту қазақ тілінде);
65) осы бұйрыққа 65-қосымшаға сәйкес Негізгі орта білім беру деңгейінің 5-6 сыныптарына арналған "Музыка" оқу пәні бойынша үлгілік оқу бағдарламасы;
66) осы бұйрыққа 66-қосымшаға сәйкес Негізгі орта білім беру деңгейінің 5-9 сыныптарына арналған "Көркем еңбек" оқу пәні бойынша үлгілік оқу бағдарламасы;
67) осы бұйрыққа 67-қосымшаға сәйкес Негізгі орта білім беру деңгейінің 5-9 сыныптарына арналған "Дене шынықтыру" оқу пәні бойынша үлгілік оқу бағдарламасы;
68) осы бұйрыққа 68-қосымшаға сәйкес Негізгі орта білім беру деңгейінің 5-9 сыныптарына арналған "Жаһандық құзыреттілік" курсының үлгілік оқу бағдарламасы;
69) осы бұйрыққа 69-қосымшаға сәйкес Негізгі орта білім беру деңгейінің 7 сыныбына арналған ""Өлкетану" курсының үлгілік оқу бағдарламасы;
70) осы бұйрыққа 70-қосымшаға сәйкес Негізгі орта білім беру деңгейінің 8 сыныбына арналған "Этносаралық қатынастардың қалыптасу тарихы" курсының үлгілік оқу бағдарламасы;
71) осы бұйрыққа 71-қосымшаға сәйкес Негізгі орта білім беру деңгейінің 9 сыныбына арналған "Зайырлылық және дінтану негіздері" курсының үлгілік оқу бағдарламасы;
72) осы бұйрыққа 72-қосымшаға сәйкес Негізгі орта білім беру деңгейінің 9 сыныбына арналған "Алаштану" курсының үлгілік оқу бағдарламасы;
73) осы бұйрыққа 73-қосымшаға сәйкес Негізгі орта және жалпы орта білім беру деңгейлерінің 9-11 сыныптары үшін "Абайтану" курсының үлгілік оқу бағдарламасы;
74) осы бұйрыққа 74-қосымшаға сәйкес Жалпы орта білім беру деңгейінің жаратылыстану-математикалық бағыттағы 10-11 сыныптарына арналған "Қазақ тілі" оқу пәні бойынша үлгілік оқу бағдарламасы (оқыту қазақ тілінде);
75) осы бұйрыққа 75-қосымшаға сәйкес Жалпы орта білім беру деңгейінің қоғамдық-гуманитарлық бағыттағы 10-11 (12)-сыныптарына арналған "Қазақ тілі" оқу пәні бойынша үлгілік оқу бағдарламасы (оқыту қазақ тілінде);
76) осы бұйрыққа 76-қосымшаға сәйкес Жалпы орта білім беру деңгейінің қазақ тілі мен әдебиетін тереңдете оқытатын гуманитарлық бағыттағы мамандандырылған желілік "Абай мектептерінің" 10-11-сыныптарына арналған "Қазақ тілі" оқу пәні бойынша үлгілік оқу бағдарламасы (оқыту қазақ тілінде);
77) осы бұйрыққа 77-қосымшаға сәйкес Жалпы орта білім беру деңгейінің жаратылыстану-математикалық бағыттағы 10-11 сыныптарына арналған "Қазақ әдебиеті" оқу пәні бойынша үлгілік оқу бағдарламасы;
78) осы бұйрыққа 78-қосымшаға сәйкес Жалпы орта білім беру деңгейінің қоғамдық-гуманитарлық бағыттағы 10-11 сыныптарына арналған "Қазақ әдебиеті" оқу пәні бойынша үлгілік оқу бағдарламасы;
79) осы бұйрыққа 79-қосымшаға сәйкес Жалпы орта білім беру деңгейінің қазақ тілі мен әдебиетін тереңдете оқытатын гуманитарлық бағыттағы мамандандырылған желілік "Абай мектептерінің" 10-11-сыныптарына арналған "Қазақ әдебиеті" оқу пәні бойынша үлгілік оқу бағдарламасы (оқыту қазақ тілінде);
80) осы бұйрыққа 80-қосымшаға сәйкес Жалпы орта білім беру деңгейінің жаратылыстану-математикалық бағыттағы 10-11 сыныптарына арналған "Орыс тілі" оқу пәні бойынша үлгілік оқу бағдарламасы (оқыту орыс тілінде);
81) осы бұйрыққа 81-қосымшаға сәйкес Жалпы орта білім беру деңгейінің қоғамдық-гуманитарлық бағыттағы 10-11(12)-сыныптарына арналған "Орыс тілі" оқу пәні бойынша үлгілік оқу бағдарламасы (оқыту орыс тілінде);
82) осы бұйрыққа 82-қосымшаға сәйкес Жалпы орта білім беру деңгейінің жаратылыстану-математикалық бағыттағы 10-11 сыныптарына арналған "Орыс әдебиеті" оқу пәні бойынша үлгілік оқу бағдарламасы (оқыту орыс тілінде);
83) осы бұйрыққа 83-қосымшаға сәйкес Жалпы орта білім беру деңгейінің қоғамдық-гуманитарлық бағыттағы 10-11 сыныптарына арналған "Орыс әдебиеті" оқу пәні бойынша үлгілік оқу бағдарламасы (оқыту орыс тілінде);
84) осы бұйрыққа 84-қосымшаға сәйкес Жалпы орта білім беру деңгейінің (жаратылыстану-математикалық бағыты, қоғамдық-гуманитарлық бағыты) 10-11 (12)-сыныптарына арналған "Қазақ тілі және әдебиеті" оқу пәні бойынша үлгілік оқу бағдарламасы (оқыту қазақ тілінде емес);
85) осы бұйрыққа 85-қосымшаға сәйкес Жалпы орта білім беру деңгейінің (жаратылыстану-математикалық бағыты, қоғамдық-гуманитарлық бағыты) 10-11 (12)-сыныптарына арналған "Орыс тілі және әдебиеті" оқу пәні бойынша үлгілік оқу бағдарламасы (оқыту орыс тілінде емес);
86) осы бұйрыққа 86-қосымшаға сәйкес Жалпы орта білім беру деңгейінің жаратылыстану-математикалық бағыттағы 10-11 сыныптарына арналған "Ұйғыр тілі" оқу пәні бойынша үлгілік оқу бағдарламасы (оқыту ұйғыр тілінде);
87) осы бұйрыққа 87-қосымшаға сәйкес Жалпы орта білім беру деңгейінің қоғамдық-гуманитарлық бағыттағы 10-11 сыныптарына арналған "Ұйғыр тілі" оқу пәні бойынша үлгілік оқу бағдарламасы (оқыту ұйғыр тілінде);
88) осы бұйрыққа 88-қосымшаға сәйкес Жалпы орта білім беру деңгейінің жаратылыстану-математикалық бағыттағы 10-11 сыныптарына арналған "Өзбек тілі" оқу пәні бойынша үлгілік оқу бағдарламасы (оқыту өзбек тілінде);
89) осы бұйрыққа 89-қосымшаға сәйкес Жалпы орта білім беру деңгейінің қоғамдық-гуманитарлық бағыттағы 10-11 сыныптарына арналған "Өзбек тілі" оқу пәні бойынша үлгілік оқу бағдарламасы (оқыту өзбек тілінде);
90) осы бұйрыққа 90-қосымшаға сәйкес Жалпы орта білім беру деңгейінің жаратылыстану-математикалық бағыттағы 10-11 сыныптарына арналған "Тәжік тілі" оқу пәні бойынша үлгілік оқу бағдарламасы (оқыту тәжік тілінде);
91) осы бұйрыққа 91-қосымшаға сәйкес Жалпы орта білім беру деңгейінің қоғамдық-гуманитарлық бағыттағы 10-11 сыныптарына арналған "Тәжік тілі" оқу пәні бойынша үлгілік оқу бағдарламасы (оқыту тәжік тілінде);
92) осы бұйрыққа 92-қосымшаға сәйкес Жалпы орта білім беру деңгейінің жаратылыстану-математикалық бағыттағы 10-11 сыныптарына арналған "Ұығыр әдебиеті" оқу пәні бойынша үлгілік оқу бағдарламасы (оқыту ұйғыр тілінде);
93) осы бұйрыққа 93-қосымшаға сәйкес Жалпы орта білім беру деңгейінің қоғамдық-гуманитарлық бағыттағы 10-11 сыныптарына арналған "Ұйғыр әдебиеті" оқу пәні бойынша үлгілік оқу бағдарламасы (оқыту ұйғыр тілінде);
94) осы бұйрыққа 94-қосымшаға сәйкес Жалпы орта білім беру деңгейінің жаратылыстану-математикалық бағыттағы 10-11 сыныптарына арналған "Өзбек әдебиеті" оқу пәні бойынша үлгілік оқу бағдарламасы (оқыту өзбек тілінде);
95) осы бұйрыққа 95-қосымшаға сәйкес Жалпы орта білім беру деңгейінің қоғамдық-гуманитарлық бағыттағы 10-11 сыныптарына арналған "Өзбек әдебиеті" оқу пәні бойынша үлгілік оқу бағдарламасы (оқыту өзбек тілінде);
96) осы бұйрыққа 96-қосымшаға сәйкес Жалпы орта білім беру деңгейінің жаратылыстану-математикалық бағыттағы 10-11 сыныптарына арналған "Тәжік әдебиеті" оқу пәні бойынша үлгілік оқу бағдарламасы (оқыту тәжік тілінде);
97) осы бұйрыққа 97-қосымшаға сәйкес Жалпы орта білім беру деңгейінің қоғамдық-гуманитарлық бағыттағы 10-11 сыныптарына арналған "Тәжік әдебиеті" оқу пәні бойынша үлгілік оқу бағдарламасы (оқыту тәжік тілінде);
98) осы бұйрыққа 98-қосымшаға сәйкес Жалпы орта білім беру деңгейінің жаратылыстану-математикалық бағыттағы 10-11 сыныптарына арналған "Ағылшын тілі" оқу пәні бойынша үлгілік оқу бағдарламасы;
99) осы бұйрыққа 99-қосымшаға сәйкес Жалпы орта білім беру деңгейінің қоғамдық-гуманитарлық бағыттағы 10-11 (12)-сыныптарына арналған "Ағылшын тілі" оқу пәні бойынша үлгілік оқу бағдарламасы;
100) осы бұйрыққа 100-қосымшаға сәйкес Жалпы орта білім беру деңгейінің жаратылыстану-математикалық бағыттағы 10-11 сыныптарына арналған "Неміс тілі" оқу пәні бойынша үлгілік оқу бағдарламасы;
101) осы бұйрыққа 95-қосымшаға сәйкес Жалпы орта білім беру деңгейінің қоғамдық-гуманитарлық бағыттағы 10-11 (12)-сыныптарына арналған "Неміс тілі" оқу пәні бойынша үлгілік оқу бағдарламасы;
102) осы бұйрыққа 102-қосымшаға сәйкес Жалпы орта білім беру деңгейінің жаратылыстану-математикалық бағыттағы 10-11 сыныптарына арналған "Француз тілі" оқу пәні бойынша үлгілік оқу бағдарламасы;
103) осы бұйрыққа 103-қосымшаға сәйкес Жалпы орта білім беру деңгейінің қоғамдық-гуманитарлық бағыттағы 10-11 (12)-сыныптарына арналған "Француз тілі" оқу пәні бойынша үлгілік оқу бағдарламасы;
104) осы бұйрыққа 104-қосымшаға сәйкес Жалпы орта білім беру деңгейінің жаратылыстану-математикалық бағыттағы 10-11 сыныптарына арналған "Алгебра және анализ бастамалары" оқу пәні бойынша үлгілік оқу бағдарламасы;
105) осы бұйрыққа 105-қосымшаға сәйкес Жалпы орта білім беру деңгейінің қоғамдық-гуманитарлық бағыттағы 10-11 сыныптарына арналған "Алгебра және анализ бастамалары" оқу пәні бойынша үлгілік оқу бағдарламасы;
106) осы бұйрыққа 106-қосымшаға сәйкес Жалпы орта білім беру деңгейінің жаратылыстану-математикалық бағыттағы 10-11 сыныптарына арналған "Геометрия" оқу пәні бойынша үлгілік оқу бағдарламасы;
107) осы бұйрыққа 107-қосымшаға сәйкес Жалпы орта білім беру деңгейінің қоғамдық-гуманитарлық бағыттағы 10-11 сыныптарына арналған "Геометрия" оқу пәні бойынша үлгілік оқу бағдарламасы;
108) осы бұйрыққа 108-қосымшаға сәйкес Жалпы орта білім беру деңгейінің жаратылыстану-математикалық бағыттағы 10-11 сыныптарына арналған "Информатика" оқу пәні бойынша үлгілік оқу бағдарламасы;
109) осы бұйрыққа 109-қосымшаға сәйкес Жалпы орта білім беру деңгейінің қоғамдық-гуманитарлық бағыттағы 10-11 сыныптарына арналған "Информатика" оқу пәні бойынша үлгілік оқу бағдарламасы;
110) осы бұйрыққа 110-қосымшаға сәйкес Жалпы орта білім беру деңгейінің жаратылыстану-математикалық бағыттағы 10-11 сыныптарына арналған "Химия" оқу пәні бойынша үлгілік оқу бағдарламасы;
111) осы бұйрыққа 111-қосымшаға сәйкес Жалпы орта білім беру деңгейінің қоғамдық-гуманитарлық бағыттағы 10-11 сыныптарына арналған "Химия" оқу пәні бойынша үлгілік оқу бағдарламасы;
112) осы бұйрыққа 112-қосымшаға сәйкес Жалпы орта білім беру деңгейінің жаратылыстану-математикалық бағыттағы 10-11 сыныптарына арналған "Физика" оқу пәні бойынша үлгілік оқу бағдарламасы;
113) осы бұйрыққа 113-қосымшаға сәйкес Жалпы орта білім беру деңгейінің қоғамдық-гуманитарлық бағыттағы 10-11 сыныптарына арналған "Физика" оқу пәні бойынша үлгілік оқу бағдарламасы;
114) осы бұйрыққа 114-қосымшаға сәйкес Жалпы орта білім беру деңгейінің жаратылыстану-математикалық бағыттағы 10-11 сыныптарына арналған "Биология" оқу пәні бойынша үлгілік оқу бағдарламасы;
115) осы бұйрыққа 115-қосымшаға сәйкес Жалпы орта білім беру деңгейінің қоғамдық-гуманитарлық бағыттағы 10-11 сыныптарына арналған "Биология" оқу пәні бойынша үлгілік оқу бағдарламасы;
116) осы бұйрыққа 116-қосымшаға сәйкес Жалпы орта білім беру деңгейінің жаратылыстану-математикалық бағыттағы 10-11 сыныптарына арналған "География" оқу пәні бойынша үлгілік оқу бағдарламасы;
117) осы бұйрыққа 117-қосымшаға сәйкес Жалпы орта білім беру деңгейінің қоғамдық-гуманитарлық бағыттағы 10-11 сыныптарына арналған "География" оқу пәні бойынша үлгілік оқу бағдарламасы;
118) осы бұйрыққа 118-қосымшаға сәйкес Жалпы орта білім беру деңгейінің (жаратылыстану-математикалық бағыты, қоғамдық-гуманитарлық бағыты) 10-11 (12)-сыныптарына арналған "Қазақстан тарихы" оқу пәні бойынша үлгілік оқу бағдарламасы;
119) осы бұйрыққа 119-қосымшаға сәйкес Жалпы орта білім беру деңгейінің жаратылыстану-математикалық бағыттағы 10-11 сыныптарына арналған "Дүниежүзі тарихы" оқу пәні бойынша үлгілік оқу бағдарламасы;
120) осы бұйрыққа 120-қосымшаға сәйкес Жалпы орта білім беру деңгейінің қоғамдық-гуманитарлық бағыттағы 10-11 сыныптарына арналған "Дүниежүзі тарихы" оқу пәні бойынша үлгілік оқу бағдарламасы;
121) осы бұйрыққа 121-қосымшаға сәйкес Жалпы орта білім беру деңгейінің жаратылыстану-математикалық бағыттағы 10-11 сыныптарына арналған "Құқық негіздері" оқу пәні бойынша үлгілік оқу бағдарламасы;
122) осы бұйрыққа 122-қосымшаға сәйкес Жалпы орта білім беру деңгейінің қоғамдық-гуманитарлық бағыттағы 10-11 сыныптарына арналған "Құқық негіздері" оқу пәні бойынша үлгілік оқу бағдарламасы;
123) осы бұйрыққа 123-қосымшаға сәйкес Жалпы орта білім беру деңгейінің қоғамдық-гуманитарлық бағыттағы 10-11 (12)-сыныптарына арналған "Шет тілі (екінші). Француз тілі" оқу пәні бойынша үлгілік оқу бағдарламасы;
124) осы бұйрыққа 124-қосымшаға сәйкес Жалпы орта білім беру деңгейінің қоғамдық-гуманитарлық бағыттағы 10-11 (12)-сыныптарына арналған "Шет тілі (екінші). Ағылшын тілі" оқу пәні бойынша үлгілік оқу бағдарламасы;
125) осы бұйрыққа 125-қосымшаға сәйкес Жалпы орта білім беру деңгейінің қоғамдық-гуманитарлық бағыттағы 10-11 (12)-сыныптарына арналған "Шет тілі (екінші). Неміс тілі" оқу пәні бойынша үлгілік оқу бағдарламасы;
126) осы бұйрыққа 126-қосымшаға сәйкес Жалпы орта білім беру деңгейінің (қоғамдық-гуманитарлық бағыты, жаратылыстану-математикалық бағыты) 10-11 (12)-сыныптарына арналған "Дене шынықтыру" оқу пәні бойынша үлгілік оқу бағдарламасы;
127) осы бұйрыққа 127-қосымшаға сәйкес Жалпы орта білім беру деңгейінің (жаратылыстану-математикалық бағыты, қоғамдық-гуманитарлық бағыты) 10-11 сыныптарына арналған "Алғашқы әскери және технологиялық дайындық" оқу пәні бойынша үлгілік оқу бағдарламасы;
128) осы бұйрыққа 128-қосымшаға сәйкес Жалпы орта білім беру деңгейінің қазақ тілі мен әдебиетін тереңдете оқытатын гуманитарлық бағыттағы мамандандырылған желілік "Абай мектептерінің" 10-11-сыныптарына арналған "Абайтану" оқу пәні бойынша үлгілік оқу бағдарламасы (оқыту қазақ тілінде);
129) осы бұйрыққа 129-қосымшаға сәйкес Жалпы орта білім беру деңгейінің 10-11 сыныптарына арналған "Графика және жобалау" оқу пәні бойынша үлгілік оқу бағдарламасы;
130) осы бұйрыққа 130-қосымшаға сәйкес Жалпы орта білім беру деңгейінің 10-11 сыныптарына арналған (жаратылыстану-математикалық бағыты, қоғамдық-гуманитарлық бағыты) "Кәсіпкерлік және бизнес негіздері" оқу пәні бойынша үлгілік оқу бағдарламасы;
131) осы бұйрыққа 131-қосымшаға сәйкес Жалпы орта білім беру деңгейінің 10 сыныбына арналған "Жаһандық құзыреттер" курсының үлгілік оқу бағдарламасы;
132) осы бұйрыққа 132-қосымшаға сәйкес Жалпы орта білім беру деңгейінің 11 сыныбына арналған "Жаһандық құзыреттер" курсының үлгілік оқу бағдарламасы бекітілсін.
Ескерту. 1-тармаққа өзгеріс енгізілді – ҚР Оқу-ағарту министрінің 05.07.2023 № 199 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін қолданысқа енгізіледі); 31.10.2023 № 328 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін қолданысқа енгізіледі); 05.03.2024 № 54 (01.09.2024 бастап қолданысқа енгізіледі); 05.11.2024 № 323 (01.09.2025 бастап қолданысқа енгізіледі) бұйрықтарымен.2. "Жалпы білім беру ұйымдарына арналған жалпы білім беретін пәндердің, таңдау курстарының және факультативтердің үлгілік оқу бағдарламаларын бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің 2013 жылғы 3 сәуірдегі № 115 бұйрығында (Нормативтік құқықтық актілерін мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 8424 болып тіркелген):
1-тармақтың 4) тармақшасы алынып тасталсын;
1-тармақтың 6), 7) тармақшалары алынып тасталсын;
1-тармақтың 11) тармақшасы алынып тасталсын;
1-тармақтың 14) тармақшасы алынып тасталсын;
1-тармақтың 16) тармақшасы алынып тасталсын.
3. Қазақстан Республикасы Оқу-ағарту министрлігінің Орта білім беру комитеті Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген тәртiппен:
1) осы бұйрықтың Қазақстан Республикасының Әдiлет министрлiгiнде мемлекеттiк тiркелуін;
2) осы бұйрық ресми жарияланғаннан кейін оны Қазақстан Республикасы Оқу-ағарту министрлігінің интернет-ресурсына орналастыруды;
3) осы бұйрық мемлекеттік тіркелгеннен кейін он жұмыс күні ішінде Қазақстан Республикасы Оқу-ағарту министрлігінің Заң департаментіне осы тармақтың 1) және 2) тармақшаларында көзделген іс-шаралардың орындалуы туралы мәліметтерді ұсынуды қамтамасыз етсін.
4. Осы бұйрықтың орындалуын бақылау жетекшілік ететін Қазақстан Республикасының Оқу-ағарту вице-министріне жүктелсін.
5. Осы бұйрық алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін қолданысқа енгізіледі.
|
Қазақстан Республикасының Оқу-ағарту министрі |
А. Аймағамбетов |
| Қазақстан Республикасы Оқу - ағарту министрлігінің 2022 жылғы 16 қыркүйектегі № 399 бұйрығына 1-қосымша |
Бастауыш білім беру деңгейінің 1-сыныбына арналған "Әліппе" оқу пәні бойынша үлгілік оқу бағдарламасы (оқыту қазақ тілінде)
1-тарау. Жалпы ережелер
1. "Әліппе" оқу пәнінің үлгілік оқу бағдарламасы (бұдан әрі – бағдарлама) "Мектепке дейінгі тәрбие мен оқытудың, бастауыш, негізгі орта, жалпы орта, техникалық және кәсіптік, орта білімнен кейінгі білім берудің мемлекеттік жалпыға міндетті стандарттарын бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Оқу-ағарту министрінің 2022 жылғы 3 тамыздағы № 348 бұйрығымен бекітілген Мектепке дейінгі тәрбие мен оқытудың, бастауыш, негізгі орта, жалпы орта, техникалық және кәсіптік, орта білімнен кейінгі білім берудің мемлекеттік жалпыға міндетті стандарттарына сәйкес әзірленген (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 29031 болып тіркелген).
2. Бағдарлама құрылымы мен мазмұны жалпыдидактикалық қағидаттар және А. Байтұрсынұлының әдістемелік қағидаттары негізінде айқындалды:
1) дыбыспен жаттығу;
2) әрбір дыбыстың сөз жасаудағы қызметін есепке алу;
3) оңайдан қиынға, жеңілден күрделіге өту;
4) білімді тәжірибе арқылы өздігінен алу.
3. Әріпті таныту реті А. Байтұрсынұлының еңбектерімен қатар лингвист және әдіскер ғалымдардың зерттеулері негізінде, олардың мәтінде кездесу жиілігіне, өзара тіркесімі мен сөзжасау қызметіне қарай құрылды.
4. "Әліппе" оқу пәнінің мақсаты – әріп таныту, оқуға мен жазуға үйрету, негізгі тілдік ұғымдар мен сөйлеу әрекетінің түрлерін ұлттық рухани құндылықтар негізінде жеке тұлғаны қалыптастыру.
5. "Әліппе" оқу пәнінің міндеттері:
1) оқу әрекетіне бейімдеу;
2) дыбыс, буын, сөз, сөйлем, мәтін (сөйлеу) туралы қарапайым түсінік (ажырату, салыстыру, топтастыру және талдау) қалыптастыру;
3) дыбыс пен әріпті (баспа және жазба түрлері) үйрету;
4) оқу (буындап оқу, тұтас оқу, түсініп оқу, мәнерлеп оқу) және жазу дағдыларын қалыптастыру;
5) коммуникативтік әрекет түрлерін жетілдіру, сөздік қорын байыту;
6) ана тіліне, Отанына, халқына, оның мәдениеті мен салт-дәстүріне құрметпен қарай білуге үйрету, ұлттық рухани құндылықтарды бойына сіңіру.
2-тарау. "Әліппе" оқу пәнінің мазмұнын ұйымдастыру
1-параграф. "Әліппе" оқу пәнінің мазмұны
6. "Әліппе" оқу пәні бойынша оқу жүктемесі аптасына 6 сағаттан, барлығы І жартыжылдықта 96 сағатты құрайды.
7. Оқу пәнінің мазмұны:
1) қазақ тілінің дыбыстық және әріптік жүйесінен;
2) негізгі тілдік бірліктерден (дыбыс, буын, сөз, сөйлем, мәтін);
3) қазақ тілі бойынша қарапайым грамматикалық дағдылардан;
4) орфоэпиялық, орфографиялық, пунктуациялық нормалардың қарапайым түсініктерінен құралады.
8. "Әліппе" оқу пәнін оқыту екі кезең бойынша (әліппеге дейінгі кезең – 12 сағат, әліппе кезеңі – 84 сағат) ұйымдастырылады.
9. "Әліппе" оқу пәнінің мазмұны І жартыжылдықта "Әліппе" оқулығы (әліппеге дейінгі және әліппе кезеңдері) арқылы жүзеге асырылады.
10. Әліпбидегі әріптер мен әрбір әріптің дыбыстық мәнін, қарапайым тілдік ұғым мен түсініктерді меңгертудің реті мен көлемі:
1) 1-тоқсан: тілдік ұғымдар туралы қарапайым түсінік (сөйлеу дағдылары) (әліппеге дейінгі кезең) – 12 сағат;
а, р, л, у, н, бекіту (2 сағ) – 12 сағат;
с, о, т, қ, ы, з, м, е, д, ш, ұ, бекіту (2 сағ) – 24 сағат;
2) 2-тоқсан: б, й, к, і, ң, ғ, ж, ә, п, ү, бекіту (3 сағ) – 24 сағат;
ө, г, и, я, ю, х, h, щ, в, э, Ұ, ц, ф, ч, ь-ъ, әліпби – 2 сағ, бекіту (4 сағ) – 24 сағат.
Ескерту: ң – 3 сағат, я, ю, х, һ, щ, в, э, Ұ, ц, ф, ч, ь-ъ 1 сағаттан; қалған дыбыс пен әріпке 2 сағаттан беріледі. Әріптер оқу бағдарламасында берілген ретпен оқытылады.
11. Әліппеге дейінгі кезеңнің міндеттері:
1) оқу әрекетіне қызығушылығын ояту;
2) сөйлеу, сөйлем, сөз, буын, дыбыс туралы қарапайым түсінік қалыптастыру;
3) сөйлеу, сөйлем, сөз, буын, дыбыс сызба-модельдерін ажырату және қолдану дағдыларын қалыптастыру;
4) сөзге дыбыстық талдау жүргізу: сөздегі буын санын анықтау, сөз ішіндегі дыбыстарды екі, үш буынды сөзбен анықтау; дауысты және дауыссыз дыбыстарды ажырату;
5) жазуға дайындық кезеңінде - қолдың ұсақ моторикасын дамыту (бояу, сурет салу, түрлі бағытта сызықтар жүргізу, сұлба салу, әріп элементтерін жазу).
6) тыңдай білуге және сұрақты түсінуге, сұрақтарға дұрыс жауап беруге үйрету.
Ескерту: тыңдау материалының көлемі 10 сөйлемнен, өлең шумақтары 3-тен аспауы керек.
12. Әліппе кезеңінің міндеттері:
1) қазақ әліпбиінің дыбыс пен әріптерін таныту, дыбыстардың айтылуына жаттықтыру;
2) дауысты және дауыссыз дыбыс түрлерін ажыратуға жаттықтыру;
3) әріптердің баспа және жазба түрлерін үйрету;
4) дыбыстан буын, буыннан сөз, сөзден сөйлем құрауға, жазуға, оқуға үйрету;
5) дұрыс, үзбей, буындап оқу дағдыларын қалыптастыру;
6) көркем жазу дағдыларын қалыптастыру;
7) сөздік қорын байыту, өз ойын жеткізе білуге үйрету;
8) негізгі тыныс белгі түрлерін (нүкте, сұрау белгісі, леп белгісі) қолдана білуді қалыптастыру;
9) ұлттық рухани құндылықтарға деген сүйіспеншілікті қалыптастыру.
Ескерту: І жартыжылдық бойынша жазба жұмыстарының көлемі: әліппеге дейінгі кезеңде графикалық диктант – 1-3 таңба, әліппе кезеңінде әріптік диктант – 3-5 әріп, буын диктанты – 3-6 буын, сөздік диктант – 2-5 сөз, диктант – 3-12 сөз. Жазба жұмыстарының санын мұғалім білім алушылардың меңгеру деңгейі мен қажеттілігіне орай айқындайды. Жазба жұмыстарын күнделікті жүйелі ұйымдастыру ұсынылады.
13. "Әліппе" оқу пәнінің базалық білім мазмұны.
14. Тыңдалым мен айтылым:
1) мұғалімнің, өзге білім алушылардың сөзін тыңдай білу, тыңдалым мәнін түсіну, сұраққа дұрыс әрі нақты жауап беруді қалыптастыру; коммуникативтік мақсаттарына сәйкес қарым-қатынас дағдыларын дамыту;
2) ертегі айту; өлең, санамақ, мақал-мәтел, жаңылтпаш, жұмбақты жатқа айту;
3) дауысты және дауыссыз дыбыстарды ажырата білуді; буын, сөзді буынға бөлу; дауысты дыбыстардың буын құрау дағдыларын қалыптастыру;
4) дыбыстың әріппен жазылуын; сөздің дыбыстық және әріптік құрамының сәйкестігін/ сәйкес еместігін анықтау;
5) сөздік қорын байыту; сөзді тіркестіре білу, сөйлем және шағын мәтін (сюжетті суреттер бойынша әңгіме құрау; көрген-білгені, естігені туралы әңгімелеу) құрай білу;
6) сөз әдебінің формаларын қолдану (сәлемдесу, алғыс білдіру, кешірім сұрау, өтініш айту, рұқсат сұрау, қоштасу).
Ескерту: Тыңдалым материалының көлемі: 30 сек - 1мин.
15. Оқылым:
1) сөздер мен сөйлемдердің құрылымын сызба арқылы түсініп, тани білу (сөздегі буын санын, сөйлемдегі сөз санын анықтау);
2) сөздің мағынасын, сөйлемде айтылған ойды түсіну;
3) қазақ тіліндегі жұп дыбыстардың (а-ә, о-ө, ұ-ү, ы-і, л-р, н-ң, с-з, с-ш, ж-ш, п-б, к-қ, г-ғ) ерекшеліктерін тану, өзге тілден енген сөздерде кездесетін дыбыстарды дұрыс айтуға үйрету;
4) сөйлемді (2-6 сөз), мәтінді (4-10 сөйлем) түсініп, дауыстап оқу;
5) буындап оқудан сөзді үзбей, толық оқуға үйрету.
Ескерту: оқуға берілген мәтіннің көлемі әліппе кезеңінің басында 4-6 сөйлемнен, соңында 10 сөйлемнен аспауы керек. Әр сөйлемдегі сөздердің саны 2-6-дан аспауы керек.
16. Жазылым:
1) жазуға дайындық (дұрыс отырғызу, жарықтың дұрыс түсуі, дәптердің көлбеу орналасуы және жазу кезінде қарындаш/қаламды ұстай білу); парақтағы кеңістікті бағдарлай білуді қалыптастыру (жазу жолын, жоларалық кеңістікті, жазу жолының жоғарғы және төменгі сызықтары мен тік көлбеу сызықтардан шықпау); сурет салу, штрихтау, бастыра жазу, әріп элементтерін жазу;
2) сурет бойынша сөйлем құрастыру, берілген сөздерден сөйлемдер құрастыру, сөйлемдегі сөздердің санын анықтау, сөйлемдердің графикалық модельдерін құру;
3) көркем жазу нормаларын сақтай отырып, әріп элементтерін, бас және кіші әріптерді, буын, сөз, сөйлемді және оларды байланыстыра жазу;
4) сөйлемнің басындағы сөзді бас әріптен жазу, сөйлем ішінде сөздердің бөлек жазылуы, сөйлемнің соңына тыныс белгісін қою;
5) қарапайым сұрақтарға жазбаша жауап беру, сюжетті суретке қарап мәтін құрастыру;
6) қатесіз, көркем жазу дағдыларын қалыптастыру.
2-параграф. "Әліппе" оқу пәні бойынша күтілетін нәтижелер
17. Әліппеге дейінгі кезеңдегі күтілетін нәтижелер:
1) сөйлеу, сөйлем, сөз, буын, дыбыс туралы бастапқы тілдік ұғымдарды түсінеді;
2) сұрақты тыңдайды және оны түсінеді, сұрақтарға жауап береді;
3) сөйлем, сөз, буын, дыбыстың графикалық сызбасын таниды;
4) сөзге дыбыстық талдау жасайды;
5) көмекші құралдар (тірек сызба, сюжетті сурет) арқылы оқиғаның ретін сақтай отырып баяндайды;
6) коммуникативтік қатынаста сөз әдебін (сәлемдесу, алғыс білдіру, кешірім сұрау, өтініш айту, рұқсат сұрау, қоштасу) дұрыс қолдана алады;
7) дәптер бетінде берілген суреттерді бояйды, әріп элементтерін, үзік сызықтарды бастырып жүргізеді, жазады.
18. Әліппе кезеңіндегі күтілетін нәтижелер:
1) дыбыс пен әріпті таниды, оларды бір-бірінен ажыратады;
2) мәтіннен сөйлемді, сөйлемнен сөзді, сөзден буынды, буыннан дыбысты бөледі, жаңа үйренген дыбысты анықтайды;
3) дауысты дыбыстардың буын құрайтынын біледі, сөздегі буын санын анықтайды;
4) оқу түрлерін (буындап оқу, сөздерді тұтас оқу, мәнерлеп оқу) қолданады, түсініп оқиды;
5) дыбыстарды дұрыс дыбыстайды, оның мағына ажыратушы қызметін түсінеді;
6) сызба-модель, сурет белгілері арқылы сөз, сөйлем, шағын мәтін құрастырады;
7) сөйлеу барысында жалғауларды дұрыс қолданады;
8) тақырыбы мен иллюстрациясы бойынша мәтіннің мазмұнын болжайды, өз ойын білдіреді;
9) мұғалімнің қолдауымен мәтіннің, сюжетті суреттің мазмұны бойынша сұрақ қоя алады, сұраққа жауап береді;
10) сөйлемді бас әріптен бастап жазып, соңына тиісті тыныс белгісін қояды;
11) айтылуы мен жазылуы бірдей сөздерді еске сақтап, естуі бойынша жазады;
12) көркем жазу талаптарына сай, жазу жолы, жол аралығын, жолдың жоғарғы және төменгі сызықтарын сақтап, әріптің, әріптердің өзара байланыс элементтерін жазады;
13) ана тілін, Отанын, халқын, мәдениеті мен салт-дәстүрін құрметтей біледі;
14) еліміздің рәміздерін (Әнұран, Елтаңба, Ту) біледі.
| Қазақстан Республикасы Оқу - ағарту министрлігінің 2022 жылғы 16 қыркүйектегі № 399 бұйрығына 2-қосымша |
Бастауыш білім беру деңгейінің 1-сыныбына арналған "Ана тілі" оқу пәні бойынша үлгілік оқу бағдарламасы (оқыту қазақ тілінде)
1-тарау. Жалпы ережелер
1. "Ана тілі" оқу пәнінің үлгілік оқу бағдарламасы (бұдан әрі – бағдарлама) "Мектепке дейінгі тәрбие мен оқытудың, бастауыш, негізгі орта, жалпы орта, техникалық және кәсіптік, орта білімнен кейінгі білім берудің мемлекеттік жалпыға міндетті стандарттарын бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Оқу-ағарту министрінің 2022 жылғы 3 тамыздағы № 348 бұйрығымен бекітілген Мектепке дейінгі тәрбие мен оқытудың, бастауыш, негізгі орта, жалпы орта, техникалық және кәсіптік, орта білімнен кейінгі білім берудің мемлекеттік жалпыға міндетті стандарттарына сәйкес әзірленген (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 29031 болып тіркелген).
2. Бағдарлама құрылымы мен мазмұны А. Байтұрсынұлының мынадай ұстанымдары негізінде айқындалды, олар оқулық жазуда басшылыққа алынады:
1) оңайдан қиынға, жеңілден күрделіге өту;
2) білімді тәжірибе арқылы өздігінен алу.
3. "Ана тілі" оқу пәнінің мақсаты – білім алушының оқу-жазу дағдыларын жетілдіру және тілін дамыту.
4. Оқу бағдарламасының міндеттері білім алушының мынадай дағдыларын қалыптастыруды көздейді:
1) сөзді тұтас оқуға, мәтінді түсініп оқуға, мәнерлеп оқуға және шапшаң оқуға машықтандыру;
2) жазу дағдысын (қатесіз, сауатты, көркем жазу) қалыптастыру;
3) сөздік қорын байыту;
4) коммуникативтік дағдыларын (өз ойын толық жеткізе білу, өзгенің пікірімен санаса білу, әңгімелесу, сөйлеу әдебін сақтау) қалыптастыру;
5) тілдік бірліктерді (мәтін, сөйлем, сөз, буын, дыбыс) ажырату, салыстыру, топтастыру, талдау дағдыларын дамыту;
6) тілдік білімі мен дағдыларын тәжірибеде қолдана алу;
7) кітап оқуға қызығушылығын ояту, сөз өнеріне баулу;
8) танымдық, шығармашылық қабілетін дамыту;
9) ана тіліне, Отанына, туған еліне, оның мәдениеті мен салт-дәстүріне деген сүйіспеншілігін арттыру арқылы рухани-адамгершілік қасиеттерін дамыту;
10) жеке тұлғалық қасиеті мен әлеуетін ашу;
11) тұрақты зейіні мен есте сақтауын, логикалық ойлауы мен білім алуға деген қызығушылығын қалыптастыру;
12) физиологиялық ерекшеліктерін ескеру және санитарлық-гигиеналық талаптарды сақтау.
2-тарау. "Ана тілі" оқу пәнінің мазмұнын ұйымдастыру
1-параграф. "Ана тілі" оқу пәнінің мазмұны
5. "Ана тілі" пәні бойынша оқу жүктемесінің көлемі аптасына 6 сағатты, ІІ жартыжылдықта барлығы 102 сағатты құрайды.
Ескерту. 5-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Оқу-ағарту министрінің 31.10.2023 № 328 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.6. Оқу пәнінің мазмұны:
1) негізгі тілдік бірліктерден (мәтін, сөйлем, сөз, буын, дыбыс);
2) қазақ тілі бойынша қарапайым грамматикалық дағдылардан;
3) орфоэпиялық, орфографиялық, пунктуациялық нормалардың қарапайым түсініктерінен;
4) балалар әдебиетінен (ауыз әдебиеті мен көркем әдебиет) құралады.
7. "Ана тілі" оқу пәнін оқыту әліппеден кейінгі кезең бойынша ІІ жартыжылдықта "Ана тілі" оқулығы арқылы жүзеге асырылады.
8. Әліппеден кейінгі кезеңнің міндеттері:
1) тыңдалым, айтылым әрекеттері арқылы сөз өнеріне баулу;
2) ауызша тіл мен жазба тілін дұрыс дамыту;
3) мәтінді дұрыс оқу, түсініп оқу, мәнерлеп оқу, шапшаң оқу дағдыларын қалыптастыру;
4) ауыз әдебиет үлгілері мен көркем шығармалар арқылы ұлттық құндылықтарды қадірлеуге тәрбиелеу;
5) тілдік білімнің алғашқы негіздерін меңгерту;
6) бастапқы жазу нормаларын сақтап, сауатты жазуға дағдыландыру;
7) көркем жазу дағдыларын дамыту;
8) мәтінмен жұмыста дереккөздерді пайдалана білуге машықтандыру.
Әліппеден кейінгі кезеңнің міндеттерін жүзеге асыруда А. Байтұрсынұлының жалқылаулы-жалпылау әдісі, тұтас сөзді әдісі, жазу-оқу әдісі басшылыққа алынды.
9. "Ана тілі" оқу пәнінің базалық білім мазмұны.
Тыңдалым мен айтылым:
1) тыңдалым материалының мазмұнын түсіну; сұраққа дұрыс әрі нақты жауап беру; сөз мағынасын түсіну; сөзді дұрыс қолдана білу; сөз әдебін сақтай отырып, өз ойын айта алу;
2) сөйлеу барысында ым-ишара, қимылды қолдану; сөз сазын (ырғақ, екпін, әуен, қарқын, кідіріс) сақтау; ертегі айту; өлең, санамақ, мақал-мәтел, жаңылтпаш, жұмбақты жатқа айту;
3) орфоэпия: сөзді үндестік заңына сәйкес айта білу; жаңылтпаш айта білу, ойын жаттығуларын орындай алу;
4) сөздік қорын байыту, сөздерден сөйлем, сөйлемдерден шағын мәтін құрау;
5) тыңдалым материалын мазмұндау, сюжетті суреттер бойынша әңгіме құрау; көрген-білгені, естігені туралы әңгімелеу;
6) сөйлеу барысында (әңгімелесу, әңгімелеу, пікір алмасу, сахналау, рөлдік ойындар) сөз әдебіне үйрену;
10. Оқылым:
1) сөздің мағынасын, сөйлемде айтылған ойды түсіну;
2) сөйлемді, мәтінді дауыстап оқу; мәнерлеп, түсініп оқу, мұғалімнің қолдауымен мәтіннен қажет ақпаратты тауып оқу;
3) айтылу мақсатына қарай сөйлемнің интонациясын (хабарлы, лепті, сұраулы) сақтап оқу;
4) сөздерді оқу барысында дыбыс үндестігін сақтау;
5) сөздердің мағынасын (мәндес; мағынасы қарама-қарсы; айтылуы бірдей, мағынасы әртүрлі сөздер) ажырату, сөздік қорын байыту;
6) мәтін тақырыбын "Кім (не) туралы?" деген сауалдар арқылы анықтау, оқылған мәтін мазмұны бойынша сұрақтарға жауап беру;
7) оқыған мәтіні бойынша өз ойын, алған әсерін білдіру;
8) әліпби ретімен құрылған дереккөздерден (суретті кітап, сөздік, анықтамалық, энциклопедия) мұғалімнің қолдауымен қажетті ақпараттарды табу;
9) сурет, сызба түрінде берілген ақпаратты түсіну;
Ескерту: көркем шығарма көлемі – 45-65 сөз, ғылыми-танымдық мәтін көлемі – 20-30 сөз.
ІІ жартыжылдықтың соңында оқу жылдамдығының нормасы: минутына 25-30 сөз; шылау, одағай, еліктеу сөздер, қос сөздер жеке сөз ретінде саналады.
11. Балалар әдебиетінен (ауыз әдебиеті мен көркем әдебиет) тілі жеңіл, Отан, туған жер, табиғат, жан-жануарлар, отбасы, еңбек, денсаулық туралы мәтіндер беріледі.
12. Жазылым:
1) әріптерді талапқа сай көркем жазу; әріптерді бір-бірімен дұрыс байланыстырып, үздіксіз әрі үзбей (ырғақты) жазу;
2) әр сөйлемнің бас әріптен басталатынын, сөйлем ішіндегі сөздердің бөлек жазылатынын, сөйлемнің соңына тыныс белгі қойылатынын білу, қолдану;
3) көшіріп жазу және есту, есте сақтау арқылы сөздерді (7-10 сөз), жай сөйлемдерді (3-4 сөйлем) жатқа жазу, жазғанын үлгіге қарап тексеру;
4) сөздерден сөйлем, сөйлемдерден шағын мәтін құрау;
5) сауатты және көркем жазуға дағдылану;
6) заттың атын, сынын, санын, қимылын білдіретін сөздерді дұрыс қолдану;
7) бас әріппен жазылатын сөздерді (кісі аттары, жер-су атаулары, үй жануарларына арнайы қойылған аттар) ажырату, дұрыс жазу;
8) сөйлеу барысында жалғауларды қолдана білу;
9) мұғалімнің қолдауымен сөзді тасымалдау.
Ескерту: 2-жартыжылдық бойынша жазба жұмыстарының көлемі: сөздік диктант – 4-5 сөз, диктант – 12-20 сөз, мазмұндама – 10-15 сөз, мәтінді көшіріп жазу – 10-20 сөз, шығармашылық мәтін – 3-4 сөйлем (10-15 сөз). Жазба жұмыстарының санын мұғалім білім алушылардың меңгеру деңгейі мен қажеттілігіне орай белгілейді. Жазба жұмыстарын күнделікті жүйелі ұйымдастыру ұсынылады.
2-параграф. Оқу мақсаттарының жүйесі
13. Бағдарламада оқу мақсаттары кодпен берілген. Кодтың бірінші саны сыныпты, екінші және үшінші саны негізгі дағдылардың ретін, төртінші саны оқу мақсатының ретін көрсетеді. 1.2.1.1 кодында: "1" – сынып, "2.1" – негізгі дағдылар, "1" – оқу мақсатының реті.
14. Оқу мақсаттары күтілетін нәтиже түрінде айқындалған:
Тыңдалым мен айтылым | |
Негізгі дағдылар | Оқу мақсаттары |
1.1 Тыңдалым материалы арқылы бастапқы тілдік ұғымдарды түсіну | 1.1. 1.1 мәтін, сөйлем, сөз, буын, дыбыс туралы бастапқы тілдік ұғымдарды түсіну |
1.2 Тыңдаған материалды мазмұндау | 1.1. 2.1 көмекші құралдар (тірек сызба, сюжетті сурет) арқылы оқиғаның ретін сақтай отырып баяндау |
1.3 Оқиғаны болжау | 1.1. 3.1 тақырыбы мен иллюстрациясы бойынша мәтіннің мазмұнын болжау |
1.4 Коммуникативтік қатынаста тілдік нормаларды дұрыс қолдану | 1.1. 4.1 коммуникативтік қатынаста сөз әдебін (сәлемдесу, алғыс білдіру, кешірім сұрау, өтініш айту, рұқсат сұрау, қоштасу) дұрыс қолдану |
1.5 Тыңдаушының назарын аудару |
1.1. 5.1 заттар мен құбылыстарды сипаттауға, салыстыруға қажет сөздерді қолдану; |
1.6 Тыңдаған материал бойынша өз ойын айту | 1.1. 6.1 тыңдалым материалына қатысты өз ойын білдіру |
1.7 Берілген тақырып бойынша әңгіме құрау | 1.1. 7.1 сюжетті сурет бойынша шағын әңгіме құрау |
1.8 Сөздерді орфоэпиялық нормаға сәйкес айту | 1.1. 8.1 сөздерді үндестік заңына сәйкес дұрыс айту |
Оқылым | |
Негізгі дағдылар | Оқу мақсаттары |
2.1 Оқу түрлерін қолдану | 1.2. 1.2 оқу түрлерін (тұтас оқу, мәнерлеп оқу, түсініп оқу) қолдану |
2.2 Мәтіннің тақырыбы мен негізгі ойын анықтау | 1.2. 2.1 мұғалімнің қолдауымен мәтінде кім (не) туралы айтылғанын анықтау |
2.3 Мәтіннің құрылымдық бөлігін анықтау | 1.2. 3.1 ауыстырылып берілген мәтін бөліктерін мұғалімнің қолдауымен орнына қоя білу |
2.4 Мәтіндегі сөздердің мағынасын түсіну | 1.2. 4.1 мұғалімнің қолдауымен сөздердің мағыналарын (мәндес; мағынасықарама-қарсы; айтылуы бірдей, мағынасы әртүрлі) ажырату |
2.5 Мәтіннің мазмұны бойынша сұрақ қою, жауап беру | 1.2. 5.1 мұғалімнің қолдауымен мәтіннің, сюжетті суреттің мазмұны бойынша сұрақ қою, сұраққа жауап беру |
2.6 Мәтіннің жанрын анықтау | 1.2. 6.1 мұғалімнің қолдауымен мәтіннің жанрын (жаңылтпаш, жұмбақ, мақал-мәтел, өлең, әңгіме, ертегі) ажырату |
2.7 Түрлі дереккөздерден қажет ақпаратты алу | 1.2. 7.1 мұғалімнің қолдауымен дереккөздерден (сөздік, анықтамалық, суретті кітапша, энциклопедия) ақпарат табу |
2.8 Дыбыс пен әріпті тану, ажырату | 1.2. 8.2 дауысты және дауыссыз дыбыстарды ажырату; дауысты дыбыстардың жуан, жіңішке болып бөлінетінін түсіну |
Жазылым | |
Негізгі дағдылар | Оқу мақсаттары |
3.1 Жоспар құру | 1.3. 1.1 сюжетті суреттердің ретін анықтап, ат қою арқылы қарапайым жоспар құру 1.3. 1.2 мәтін бөліктерін анықтап, жоспар құру |
3.2 Оқылым, тыңдалым материалының мазмұнын жазу | 1.3. 2.1 мұғалімнің қолдауымен оқылым, тыңдалым материалы бойынша шағын мазмұндама жазу |
3.4 Түрлі мәтіндер құрау | 1.3. 4.1 мұғалімнің қолдауымен түрлі шағын мәтін (хат, құттықтау хат, хабарлама) жазу |
3.5 Қатені табу, түзету | 1.3. 5.1 мұғалімнің қолдауымен сөз, сөйлем, мәтінді тексеру, қатені түзету |
3.6 Көркем жазу талаптарын сақтау | 1.3. 6.1 жазу жолын, жоларалықты, жолдың жоғарғы және төменгі сызықтарын сақтап, әріп элементтерін, әріптердің бір-бірімен байланысын көркем жазу талаптарына сай жазу |
Тілдік норманың қолданысы | |
4.1 Орфографиялық дағдылар | 1.4. 1.1 айтылуы мен жазылуы бірдей сөздерді көшіріп және есту, есте сақтау арқылы жазу |
1.4. 1.2 мұғалімнің қолдауымен сөзді дұрыс тасымалдауды, тасымалданбайтын сөздерді білу | |
1.4. 1.3 бас әріппен жазылатын сөздерді (кісі аттары, жер-су аттары, жануарларға арнайы қойылған аттар) анықтау | |
4.2 Грамматикалық дағдылар | 1.4. 2.1 заттың атын, қимыл-әрекетін, сынын, санын білдіретін сөздерді ажыратып, орынды қолдану |
4.3 Пунктуациялық дағдылар |
1.4. 3.1 сөйлемді бас әріптен бастап жазып, соңына тиісті тыныс белгіні қою |
15. Бөлімдер мен тақырыптар бойынша сағат сандарын бөлу мұғалімнің еркіне қалдырылады
16. Осы оқу бағдарламасы Бастауыш білім беру деңгейінің 1-сыныбына арналған "Ана тілі" оқу пәні бойынша Үлгілік оқу бағдарламасын іске асыру жөніндегі ұзақ мерзімді жоспарға сәйкес іске асырылады.
3-параграф. Бастауыш білім беру деңгейінің 1-сыныбына арналған "Ана тілі" оқу пәні бойынша үлгілік оқу бағдарламасын іске асыру жөніндегі ұзақ мерзімді жоспары (оқыту қазақ тілінде)
Кезең | Тыңдалым мен айтылым | Оқылым | Жазылым | Тілдік норманың қолданысы |
3-тоқсан | ||||
Әліппеден кейінгі кезең |
1.1.1.1 мәтін, сөйлем, сөз, буын, дыбыс туралы бастапқы тілдік ұғымдарды түсіну; |
1.2.1.2 оқу түрлерін (тұтас оқу, мәнерлеп оқу, түсініп оқу) қолдану |
1.3.1.1 сюжетті суреттердің ретін анықтап, ат қою арқылы қарапайым жоспар құру; |
1.4.1.1* айтылуы мен жазылуы бірдей сөздерді көшіріп және есту, есте сақтау арқылы жазу; |
4-тоқсан | ||||
Әліппеден кейінгі кезең |
1.1.3.1* тақырыбы мен иллюстрациясы бойынша мәтіннің мазмұнын болжау; |
1.2. 1.2 оқу түрлерін (тұтас оқу, мәнерлеп оқу, түсініп оқу) қолдану; |
1.3.1.1 сюжетті суреттердің ретін анықтап, ат қою арқылы қарапайым жоспар құру; |
1.4.1.1* айтылуы мен жазылуы бірдей сөздерді көшіріп және есту, есте сақтау арқылы жазу; |
Ескерту:
-білім алушылардың қажеттілігін ескере отырып, әр сабаққа 3-4 оқу мақсаты, оның ішінде біреуі жетекші мақсат ретінде алынады;
-"*" белгісімен көрсетілген оқу мақсатының бөлігін таңдап жүзеге асыруға болады.
| Қазақстан Республикасы Оқу - ағарту министрлігінің 2022 жылғы 16 қыркүйектегі № 399 бұйрығына 3-қосымша |
Бастауыш білім беру деңгейінің 1-сыныбына арналған "Букварь" оқу пәні бойынша үлгілік оқу бағдарламасы (оқыту орыс тілінде)
1-тарау. Жалпы ережелер
1. "Букварь" оқу пәнінің үлгілік оқу бағдарламасы (бұдан әрі – бағдарлама) "Мектепке дейінгі тәрбие мен оқытудың, бастауыш, негізгі орта, жалпы орта, техникалық және кәсіптік, орта білімнен кейінгі білім берудің мемлекеттік жалпыға міндетті стандарттарын бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Оқу-ағарту министрінің 2022 жылғы 3 тамыздағы № 348 бұйрығымен бекітілген Мектепке дейінгі тәрбие мен оқытудың, бастауыш, негізгі орта, жалпы орта, техникалық және кәсіптік, орта білімнен кейінгі білім берудің мемлекеттік жалпыға міндетті стандарттарына сәйкес әзірленген (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 29031 болып тіркелген).
2. Бағдарлама құрылымы мен мазмұны жалпыдидактикалық қағидаттар және А. Байтұрсынұлының әдістемелік қағидаттары негізінде айқындалды:
1) дыбыспен жаттығу;
2) әрбір дыбыстың сөз жасаудағы қызметін есепке алу;
3) оңайдан қиынға, жеңілден күрделіге өту;
4) білімді тәжірибе арқылы өздігінен алу.
3. "Букварь" оқу пәнінің мақсаты - әріп таныту, оқу мен жазуға үйрету, негізгі тілдік ұғымдар мен сөйлеу әрекетінің түрлерін және ұлттық рухани құндылықтар негізінде жеке тұлғаны қалыптастыру.
4. "Букварь" оқу пәнінің міндеттері:
1) оқу әрекетіне бейімдеу;
2) дыбыс, буын, сөз, сөйлем, мәтін (сөйлеу) туралы қарапайым түсінік (ажырату, салыстыру, топтастыру және талдау) қалыптастыру;
3) дыбыс пен әріпті (баспа және жазба түрлері) үйрету;
4) оқу (буындап оқу, тұтас оқу, түсініп оқу, мәнерлеп оқу) және жазу дағдыларын қалыптастыру;
5) коммуникативтік әрекет түрлерін жетілдіру, сөздік қорын байыту;
6) ұлттық рухани құндылықтардың, ана тіліне, Отанына, халқына, оның мәдениеті мен салт-дәстүріне деген сүйіспеншіліктің негіздерін қалыптастыру.
2-тарау. "Букварь" оқу пәнінің мазмұнын ұйымдастыру
1-параграф. "Букварь" оқу пәнінің мазмұны
5. "Букварь" оқу пәні бойынша оқу жүктемесі аптасына 6 сағаттан, барлығы І жартыжылдықта 96 сағатты құрайды.
6. Оқу пәнінің мазмұны:
1) орыс тілінің дыбыстық және әріптік жүйесінен;
2) негізгі тілдік бірліктерден (дыбыс, буын, сөз, сөйлем, мәтін);
3) орыс тілі бойынша қарапайым грамматикалық дағдылардан;
4) орфоэпиялық, орфографиялық, пунктуациялық нормалардың қарапайым түсініктерінен құралады.
7. "Букварь" оқу пәнін оқыту екі кезең бойынша (букварға дейінгі кезең – 12 сағат, букварь кезеңі – 84 сағат) ұйымдастырылады.
8. "Букварь" оқу пәнінің мазмұны І жартыжылдықта "Букварь" оқулығы (букварға дейінгі және букварь кезеңдері) арқылы жүзеге асырылады.
9. Әліпбидегі әріптер мен әрбір әріптің дыбыстық мәнін, қарапайым тілдік ұғым мен түсініктерді меңгертудің реті мен көлемі:
1) 1-тоқсан: тілдік ұғымдар туралы қарапайым түсінік (сөйлеу дағдылары) (сөйлеуге дейінгі кезең) - 12 сағат;
а, у и, о, ы – 10 сағат;
м, т, н, л с, р, ш – 14 сағат;
к, п, б, г – 8 сағат.
Ескерту: әріптерді зерделеуге 2 сағат, қалған сағаттар мұғалімнің қалауы бойынша қайталауға бөлінеді.
2) 2-тоқсан:
д, з, ж - 6 сағат;
е, Ұ, в, й, ь, э, я, ю - 20 сағат;
х, ц, ч, щ, ф, ъ (бөлу) – 12 сағат.
Ескерту: әріптерді зерделеуге 2 сағат, е, Ұ, ю, я әріптерін зерделеуге – 3 сағат бөлінеді, қалған сағаттар мұғалімнің қалауы бойынша қайталауға бөлінеді. Әріптер оқу бағдарламасында берілген ретпен оқытылады.
10. Букварға дейінгі кезеңнің міндеттері:
1) оқу әрекетіне қызығушылығын ояту;
2) сөйлеу, сөйлем, сөз, буын, дыбыс туралы қарапайым түсінік қалыптастыру;
3) сөйлеу туралы бастапқы түсініктерді қалыптастыру (дыбыс, буын, екпін, сөз, сөйлем);
4) сөйлеу, сөйлем, сөз, буын, дыбыс сызба-модельдерін ажырату және қолдану дағдыларын қалыптастыру;
5) жазуға дайындық кезеңінде - қолдың ұсақ моторикасын дамыту (бояу, сурет салу, түрлі бағытта сызықтар жүргізу, сұлба салу, әріп элементтерін жазу).
6) тыңдай білуге және сұрақты түсінуге, сұрақтарға дұрыс жауап беруге үйрету.
Ескерту: тыңдау материалының көлемі 10 сөйлемнен, өлең шумақтары 3-тен аспауы керек.
11. Букварь кезеңінің міндеттері:
1) орыс әліпбиінің дыбыс пен әріптерін таныту, дыбыстардың айтылуына жаттықтыру;
2) дауысты және дауыссыз дыбыс түрлерін ажыратуға жаттықтыру;
3) әріптердің баспа және жазба түрлерін үйрету;
4) дыбыстан буын, буыннан сөз, сөзден сөйлем құрауға, жазуға, оқуға үйрету;
5) дұрыс, үзбей, буындап оқу дағдыларын қалыптастыру;
6) көркем жазу дағдыларын қалыптастыру;
7) сөздік қорын байыту, өз ойын жеткізе білуге үйрету;
8) негізгі тыныс белгі түрлерін (нүкте, сұрау белгісі, леп белгісі) қолдана білуді қалыптастыру;
9) ұлттық рухани құндылықтарға деген сүйіспеншілікті қалыптастыру.
Ескерту: І жартыжылдық бойынша жазба жұмыстарының көлемі: букварьға дейінгі кезеңде графикалық диктант – 1-3 таңба, букварь кезеңінде әріптік диктант – 3-5 әріп, буын диктанты – 3-6 буын, сөздік диктант – 2-5 сөз, диктант – 3-12 сөз. Жазба жұмыстарының санын мұғалім білім алушылардың меңгеру деңгейі мен қажеттілігіне орай белгілейді. Жазба жұмыстарын күнделікті жүйелі ұйымдастыру ұсынылады.
12. "Букварь" оқу пәнінің базалық білім мазмұны.
13. Тыңдалым мен айтылым:
1) мұғалімнің, өзге білім алушылардың сөзін тыңдай білу, тыңдалым мәнін түсіну, сұраққа дұрыс әрі нақты жауап беруді қалыптастыру;
2) ертегі айту; өлең, санамақ, мақал-мәтел, жаңылтпаш, жұмбақты жатқа айту;
3) дауысты және дауыссыз дыбыстарды; ұяң және қатаң дауыссыз дыбыстарды ажырата білуді; сөздерді буындарға бөлуді; дауысты дыбыстардың буын құрауын білу;
4) дыбыстың әріппен жазылуын; сөздің дыбыстық және әріптік құрамының сәйкестігін/ сәйкес еместігін анықтау;
5) сөздік қорын байыту; сөзді тіркестіре білу, сөйлем және шағын мәтін (сюжетті суреттер бойынша әңгіме құрау; көрген-білгені, естігені туралы әңгімелеу) құрай білу;
6) сөз әдебінің формаларын қолдану (сәлемдесу, алғыс білдіру, кешірім сұрау, өтініш айту, рұқсат сұрау, қоштасу).
Ескерту: Тыңдалым материалының көлемі: 30 сек-1мин.
14. Оқылым:
1) сөздер мен сөйлемдердің құрылымын сызба арқылы түсініп, тани білу (сөздегі буын санын, сөйлемдегі сөз санын анықтау);
2) сөздің мағынасын, сөйлемде айтылған ойды түсіну;
3) дыбыстардың дауысты және дауыссыз дыбыстарға бөлінуін білу (артикуляциялық, акустикалық); дыбыс пен күйзелістің маңызды рөлін түсіну ([мал] - [мал], [замок] - [замок]), бір немесе бірнеше дыбыстармен ерекшеленетін сөздерді салыстыру;
4) сөйлемді (2-6 сөз), мәтінді (4-10 сөйлем) түсініп, дауыстап оқу;
5) буындап оқудан сөзді үзбей тұтас оқуға, одан әрі сөйлемдерді оқуға ауысу.
Ескерту: Оқуға берілген мәтіннің көлемі букварь кезеңінің басында 4-6 сөйлемнен, соңында 10 сөйлемнен аспауы керек. Әр сөйлемдегі сөздердің саны 2-6-дан аспауы керек.
15. Жазылым:
1) жазуға дайындық (дұрыс отырғызу, жарықтың дұрыс түсуі, дәптердің көлбеу орналасуы және жазу кезінде қарындаш/қаламды ұстай білу); парақтағы кеңістікті бағдарлай білуді қалыптастыру (жазу жолын, жоларалық кеңістікті, жазу жолының жоғарғы және төменгі сызықтары мен тік көлбеу сызықтардан шықпау); сурет салу, штрихтау, бастыра жазу, әріп элементтерін жазу;
2) сурет бойынша сөйлем құрастыру, берілген сөздерден сөйлемдер құрастыру, сөйлемдегі сөздердің санын анықтау, сөйлемдердің графикалық модельдерін құру;
3) көркем жазу нормаларын сақтай отырып, әріп элементтерін, бас және кіші әріптерді, буын, сөз, сөйлемді және оларды байланыстыра жазу;
4) сөйлемнің басындағы сөзді бас әріптен жазу, сөйлем ішінде сөздердің бөлек жазылуы, сөйлемнің соңына тыныс белгісін қою;
5) қарапайым сұрақтарға жазбаша жауап беру, сюжетті суретке қарап мәтін құрастыру;
6) қатесіз, көркем жазу дағдыларын қалыптастыру.
2-параграф. "Букварь" оқу пәні бойынша күтілетін нәтижелер
16. Букварға дейінгі кезеңдегі күтілетін нәтижелер:
1) сөйлеу, сөйлем, сөз, буын, дыбыс туралы бастапқы тілдік ұғымдарды түсінеді;
2) сұрақты тыңдайды және оны түсінеді, сұрақтарға жауап береді;
3) сөйлем, сөз, буын, дыбыстың графикалық сызбасын таниды;
4) сөзге дыбыстық талдау жасайды;
5) көмекші құралдар (тірек сызба, сюжетті сурет) арқылы оқиғаның ретін сақтай отырып баяндайды;
6) коммуникативтік қатынаста сөз әдебін (сәлемдесу, алғыс білдіру, кешірім сұрау, өтініш айту, рұқсат сұрау, қоштасу) дұрыс қолдана алады;
7) дәптер бетінде берілген суреттерді бояйды, әріп элементтерін, үзік сызықтарды бастырып жүргізеді, жазады.
17. Букварь кезеңіндегі күтілетін нәтижелер:
1) дыбыс пен әріпті таниды, оларды бір-бірінен ажыратады;
2) мәтіннен сөйлемді, сөйлемнен сөзді, сөзден буынды, буыннан дыбысты бөледі, жаңа үйренген дыбысты анықтайды;
3) дауысты дыбыстардың буын құрайтынын біледі, сөздегі буын санын анықтайды;
4) оқу түрлерін (буындап оқу, сөздерді тұтас оқу, мәнерлеп оқу) қолданады, түсініп оқиды;
5) дыбыстарды дұрыс дыбыстайды, оның мағына ажыратушы қызметін түсінеді;
6) сызба-модель, сурет белгілері бойынша сөз, сөйлем, шағын мәтін құрастырады;
7) дыбыс пен екпіннің мағыналық мәні мен рөлін түсінеді, дыбыспен ерекшеленетін бір немесе бірнеше сөздерді салыстырады;
8) тақырыбы мен иллюстрациясы бойынша мәтіннің мазмұнын болжайды, өз ойын білдіреді;
9) мұғалімнің қолдауымен мәтіннің, сюжетті суреттің мазмұны бойынша сұрақ қоя алады, сұраққа жауап береді;
10) сөйлемді бас әріптен бастап жазып, соңына тиісті тыныс белгісін қояды;
11) айтылуы мен жазылуы бірдей сөздерді еске сақтап, естуі бойынша жазады;
12) көркем жазу талаптарына сай, жазу жолы, жол аралығын, жолдың жоғарғы және төменгі сызықтарын сақтап, әріптің, әріптердің өзара байланыс элементтерін жазады;
13) ана тілін, Отанын, халқын, мәдениеті мен салт-дәстүрін құрметтей біледі;
14) еліміздің рәміздерін (Әнұран, Елтаңба, Ту) біледі.
| Қазақстан Республикасы Оқу - ағарту министрлігінің 2022 жылғы 16 қыркүйектегі № 399 бұйрығына 4-қосымша |
Бастауыш білім беру деңгейінің 1-сыныбына арналған "Обучение грамоте" оқу пәні бойынша үлгілік оқу бағдарламасы (оқыту орыс тілінде)
1-тарау. Жалпы ережелер
1. Үлгілік оқу бағдарламасы (бұдан әрі – бағдарлама) "Мектепке дейінгі тәрбие мен оқытудың, бастауыш, негізгі орта, жалпы орта, техникалық және кәсіптік, орта білімнен кейінгі білім берудің мемлекеттік жалпыға міндетті стандарттарын бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Оқу-ағарту министрінің 2022 жылғы 3 тамыздағы № 348 бұйрығымен бекітілген Мектепке дейінгі тәрбие мен оқытудың, бастауыш, негізгі орта, жалпы орта, техникалық және кәсіптік, орта білімнен кейінгі білім берудің мемлекеттік жалпыға міндетті стандарттарына сәйкес әзірленген (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 29031 болып тіркелген).
2. "Обучение грамоте" оқу пәнінің мақсаты – қарапайым грамматикалық түсініктерді қалыптастыра отырып, тыңдалым, айтылым, оқылым және жазылым дағдыларын меңгеру процесінде тұлғаның функционалды сауаттылығын қалыптастыруға мүмкіндік жасау.
3. Қойылған мақсатқа жету үшін сауат ашу сабақтарында келесі міндеттерді жүзеге асыру қажет:
1) сөздерді оқу, мәтінді түсініп оқу, мәнерлеп және жылдам оқу дағдыларын дамыту;
2) сөздік қорын байыту;
3) мәтінді мақсатты түрде түсіну арқылы білім алушылардың дұрыс оқу іс-әрекетін қалыптастыру;
4) оқуға және кітапқа деген қызығушылығын арттыру;
5) ақпаратты талдау, салыстыру, жалпылау, жүйелеу қабілетін дамыту;
6) айналасындағыларға достық қарым-қатынасты қалыптастыру, сөйлеу мәдениеті мен қарым-қатынас мәдениетін дамыту;
7) танымдық қызығушылықты қалыптастыру және өзінің сөйлеуін жетілдіруге ұмтылу арқылы шығармашылық қабілеттерін дамыту;
8) қоршаған әлемді тану арқылы оқылатын тілге деген қызығушылық пен сүйіспеншілікті арттыру;
9) коммуникативтік біліктері мен дағдыларын дамыту: әңгімелесушіні ести және тыңдай білу, диалог жүргізу және әркімнің өз көзқарасы болатынын түсіну, өз пікірін айқын және негіздей отырып жеткізу;
10) қойылған міндет пен оны іске асыру шарттарына сәйкес оқу іс-әрекеттерін жоспарлау, бақылау және бағалау іскерлігін қалыптастыру;
11) нәтижеге жетудің ең тиімді тәсілдерін анықтау;
12) оқу іс-әрекетінің сәттілік/сәтсіздік себептерін түсіне білуді қалыптастыру.
4. Жеке тұлғалық қасиеттердің кең ауқымды дағдылармен бірлікте дамытылуы білім берудің "қазақстандық патриотизм мен азаматтық жауапкершілік", "құрмет", "ынтымақтастық", "еңбек пен шығармашылық", "ашықтық", "өмір бойы білім алу" сияқты құндылықтарын бойына сіңіруіне негіз болып табылады. Бұл құндылықтар білім алушының мінез-құлқы мен күнделікті іс-әрекетін ынталандыратын тұрақты жеке бағдарлары болуға бағытталған.
2-тарау. "Обучение грамоте" оқу пәнінің мазмұнын ұйымдастыру
1-параграф. "Обучение грамоте" оқу пәнінің мазмұны
5. Пән бойынша оқу жүктемесінің көлемі аптасына 6 сағатты, ІІ жартыжылдықта барлығы 102 сағатты құрайды.
Ескерту. 5-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Оқу-ағарту министрінің 31.10.2023 № 328 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.6. Оқу пәнінің мазмұнын іріктеу бірліктері:
1) тіл бірліктері: мәтін, сөйлем, сөз, буын, дыбыс;
2) орыс тілінің кейбір грамматикалық құбылыстары;
3) орфографиялық және пунктуациялық нормалардың минимумы;
4) балалар көркем әдебиетінің туындылары.
7. Әліппеден кейінгі кезеңнің міндеттері 2-жартыжылдықта "Обучение грамоте" оқулығының көмегімен жүзеге асырылады.
8. Әліппе кезеңінің міндеттері:
1) тұтас сөзбен оқуға көшу, "іштей" оқи білуді қалыптастыру;
2) мәтінмен жұмыс істеу дағдыларын қалыптастыру;
3) байланыстырып сөйлеуді дамыту (мазмұндау, әңгімелеу, "ауызша суреттеу", суреттер, өзінің алған әсері бойынша әңгіме құрастыру);
4) каллиграфиялық және графикалық нормаларға сәйкес жазу дағдыларын дамыту;
5) ауыз әдебиеті мен көркем шығармалар арқылы ұлттық құндылықтарға құрметпен қарауға тәрбиелеу;
6) тыңдалым, айтылым арқылы сөйлеу өнеріне баулу.
9. Базалық білім мазмұны.
10. Тыңдалым және айтылым (ауызша сөйлеуді және фонематикалық естуді дамыту):
1) мұғалім мен өзге білім алушылардың сөзін, аудио/бейнежазбаларды тыңдау, естігеннің мәнін түсіну, сұраққа дұрыс және нақты жауап беру; коммуникативтік мақсаттарға сай қарым-қатынас дағдыларын (топта қарым-қатынас жасау, диалогке қатысу, сахналау, рөлдік ойындар) дамыту, сөйлеу этикетінің сөздерін пайдалану, лексикалық тақырыптар негізінде сөздік қорын кеңейту;
2) бейвербальді қарым-қатынас құралдарын қолдану (интонация, мимика, ым-ишара, қалып); сөйлеудің негізгі ережелерін сақтау (ырғақ, екпін, қарқын, кідіріс);
3) жаңылтпаштар, санамақтар, өлеңдер, мақал-мәтелдер, жұмбақтарды жатқа айту арқылы артикуляциялық аппаратты дамыту;
4) берілген және қызықтырған тақырыптарға монолог және диалог түрінде өз ойын айтуды қалыптастыру, сурет, бақылағаны, көргені, басынан өткені және естігені/оқығаны туралы әңгімелеу, басқа адамдардың әрекеттері мен басынан өткеніне қарым-қатынасын білдіру, өзінің эмоционалдық жай-күйін берудің әртүрлі тәсілдерін қолдану;
5) сюжеттік суреттер сериясына сүйене отырып және көмексіз ертегілерді айту, сюжеттік сурет бойынша және сюжеттік суреттер сериясы бойынша әңгімелер құрастыру, тыңдалған мәтіннің мазмұнын түсіну, мәтін картасына сүйене отырып және оған сүйенбей тыңдалған/оқылған мәтінді мазмұндау;
6) сөздің мәні мен мағынасын түсіну, сөздерді мақсатына қарай қолдану, сөздік қорын кеңейту арқылы тіл дамыту, сөздерді орфоэпиялық нормаларға сәйкес айту, сөздегі екпінді дұрыс қою;
7) сөйлемдер мен шағын мәтіндер құрастыру;
8) тыңдалымға арналған материал көлемі: 30 сек. – 1 мин.
11. Оқылым (оқылым дағдыларын қалыптастыру, әліпби әріптерін үйрету):
1) фонетика және графика;
2) дыбыс – тілдің ең кіші бірлігі, сөз бен буынның дыбыстық құрылымы;
3) дыбыстардың дауысты және дауыссыз болып жіктелуі (артикуляциялық, акустикалық, функционалдық аспектілер: дауыстылар еркін, дауыссыздар кедергімен айтылады, дауыстылар үннен, дауыссыздар – үн мен ызыңнан жасалады (ұяң), тек ызың (қатаң), дауыссыздар тек дауысты дыбыстармен тіркесіп қана өз бетінше буын құрай алады: [и-р’ис], [а-ист]);
4) дауыссыз дыбыстардың жуан/жіңішке және ұяң/қатаң болып жіктелуі;
5) дауысты дыбыстардың әлсіз және күшті позициялары;
6) дыбыс пен екпіннің мағына ажыратушылық рөлі ([мал] – [м’aл], [з
7) сөздің дыбыстық құрамының бірлігін және оның лексикалық мәнін ұғыну;
8) дыбысты әріппен таңбалау, сөздің дыбыстық және әріптік құрамының сәйкестігін/сәйкес еместігін, орыс тілінің орфоэпиялық нормаларын сақтай отырып, сөздердің айтылуын анықтау;
9) буын – ең кіші айтылым бірлігі, сөздердің буындарға бөлінуі, екпінді және екпінсіз буынға бөлу;
10) сөздің графикалық дыбыстық моделінен схема-модельдегі дыбыстарды әріптермен белгілеуге көшу; дауысты әріпке бағдарланған сөздің дыбыстық-әріптік моделін "оқу" ;
11) дыбыстық және дыбыстық-әріптік талдау жүргізу;
12) дыбыс пен әріптерді ажырату (дыбыстарды естиміз және айтамыз, әріптерді көреміз, жазамыз, оқимыз);
13) сөздің дыбыстық формасын оның әріптік жазбасы бойынша (оқылым) және керісінше (жазылым) айту;
14) орыс графикасының позициялық принципін меңгеру, дауысты дыбыстардың (я, ю, е, Ұ, и) және ь әріптерінің көмегімен дауыссыз дыбыстардың жұмсақтығын белгілеу, я, ю, е, Ұ әріптерінің көмегімен [й'] дыбысын белгілеу;
15) я, ю, е, Ұ дыбыстарының қосарлы рөлі;
16) әріптердің белгілі бір бірізділігі ретінде орыс әліпбиімен танысу;
17) 2-6 сөзден тұратын сөйлемдерді, тұтас сөздерді оқуға және 4-8 сөйлемнен тұратын мәтіндерді дұрыс оқуға көшу арқылы әртүрлі құрылымдағы сөздерді бірқалыпты буындап оқуға үйрету, мұғалімнің сұрақтары бойынша мәтіндерден шағын үзінділерді іріктеп оқуды үйрету;
18) сөйлеудің интонациялық ұйымдастырылуына бақылау жасау (сөйлем соңындағы, сұраулы, лепті интонация);
Ескерту: көркем шығарма көлемі 0,5-1,5 беттен (сюжетті суретті қоса есептегенде); ғылыми танымдық мәтін көлемі 0,3-0,5 беттен аспауы керек.
19) тыныс белгілеріне сәйкес сөйлемдердің интонациясы: нүкте, үтір, сұрау және леп белгілері, бір сөйлемді екіншісінен бөлетін кідірісті сақтау;
20) сөздің мағынасын бақылау (мағынасы бойынша жақын және қарама-қарсы сөздер, көп мағыналы сөздер);
21) мәтіннің мазмұнын өз бетінше оқып-түсіну, әңгімелеу сипатындағы өзгерген мәтінді оқу, берілген басы мен соңы бойынша мәтін құрастыру, оқылған мәтіннің мазмұны бойынша сұрақтарға жауап беру;
22) әртүрлі жанрдағы мәтіндердің ерекшеліктерін анықтау, шығарманың тақырыбын, негізгі ойын анықтау;
23) мәтінді мәнерлеп оқу, оқылған мәтіннің мазмұнына қатынасын білдіру (ұнайды/ұнамайды, себебі...);
24) оқу тапсырмаларын орындау үшін қажетті ақпаратты іздеу (мұғалімнің жетекшілігімен);
25) мәтін, суреттер, схемалар, пиктограммалар, белгілер түрінде ұсынылған ақпаратты түсіну;
26) дауысты және дауыссыз дыбыстарды айту дағдыларын меңгеру, оқу кезінде тұтас сөздерді және мағыналық бірліктерді дұрыс екпінмен айту (орфоэпиялық оқу);
27) орфографиялық оқу – айтып тұрып жазу және көшіріп жазу кезінде өзін-өзі бақылау құралы;
28) оқу жылдамдығының нормасы: минутына 30-40 сөз (шылау, одағай, еліктеу сөздер жеке сөз ретінде саналады), бірінші жартыжылдықта оқу техникасы тексерілмейді.
12. Жазылым (жазылым дағдыларын қалыптастыру):
1) айтылуы мен жазылуында айырмашылығы жоқ сөздерді, сөз тіркестерін және сөйлемдерді айту арқылы жазу;
2) қолжазба және баспа мәтінінен сөйлемдерді, мәтінді арнайы ережелері бойынша көшіріп жазу;
3) пунктуация ережелерін ескере отырып, сөйлемдерді жазу: нүкте, сөйлем соңында леп сұрау белгілері, сөйлемде сөздерді бөлек жазу;
4) сөйлемнің басындағы бас әріп;
5) айтумен анықталмайтын сөздің әріптік жазудағы орын ретінде орфограмма туралы жалпы түсінік қалыптастыру;
6) дыбыстарды әріптермен белгілеуге байланысты емес орфограммалар: сөйлем басындағы, жалқы есімдердегі бас әріп, қөмекші сөз бен сөз арасындағы босаралық, сөздерді жолдан келесі жолға буын арқылы тасымалдау, сөйлем соңындағы тыныс белгілері;
7) дыбыстарды әріптермен белгілеумен байланысты орфограммалар: ызыңнан кейінгі дауысты әріптер (жи-ши, ча-ща, чу-щу), -чк -чн,- чт, - щн әріп тіркестері, ь және ъ әріптері – айыру белгілері, екпінсіз дауысты дыбыстарды дұрыс жазу (екі буынды сөздер), сөздің соңында ұяң және қатаң дауыссыз дыбыстарды дұрыс жазу;
8) сөз және сөйлем, "зат" және "сөз" ұғымдарын заттың атауы ретінде ажырату;
9) заттың, қоршаған орта құбылыстарының атын білдіретін сөздер, заттардың сынын білдіретін сөздер; заттың айту кезіндегі, айтқанға дейінгі, айтқаннан кейінгі іс-әрекетін білдіретін сөздер; бір затты, көп затты білдіретін сөздер, "ол", "олар" деген сөздерімен сәйкес келетін сөздер;
10) сурет бойынша сөйлем құрастыру, берілген сөздерден сөйлем құрастыру, сөйлемдегі сөздердің санын анықтау, сөйлемдердің графикалық үлгілерін құру;
11) жазба жұмыстардың көлемі: сөздік диктант – 4-5 сөз, диктант – 12-20 сөз, үйрету мазмұндамасы мәтінінің көлемі – 15-25 сөз, мәтінді көшіріп жазу – 15-20 сөзден артық емес, шығармашылық мәтіннің көлемі – 3-5 сөйлем (мұғалімнің көмегімен).
2-параграф. Оқу мақсаттарының жүйесі
13. Бағдарламада оқу мақсаттары кодпен берілген. Кодтың бірінші саны сыныпты, екінші және үшінші саны негізгі дағдылардың ретін, төртінші саны оқу мақсатының ретін көрсетеді. 1.2.1.1 кодында: "1" – сынып, "2.1" – негізгі дағдылар, "1" – оқу мақсатының реті.
14. Оқу мақсаттарының жүйесі:
Бөлім (сөйлеу әрекетінің түрлері) – тыңдалым және айтылым | |
Бөлімшелер (негізгі дағдылар) | Оқу мақсаттары |
1.1Бастапқы тілдік ұғымдарды (мәтін, сөйлем, сөз) түсіну | 1.1.1.1 сөйлеу, мәтін, сөйлем, сөз, дыбыс туралы түсіну |
1.2 Тыңдаған мәтіннің тақырыбы мен негізгі ойын анықтау | 1.1.2.1 мәтінде кім, не туралы айтылғанын анықтау мәтінде кім/не туралы айтылғанын анықтау және мәтін авторының не айтқысы келетінін түсіну |
1.3 Тыңдалған материалды мазмұндау | 1.1.3.1 оқиғалар ретін сақтай отырып, тыңдалған материалды мазмұндау (мұғалімнің көмегімен) |
1.4 Оқиғаны болжау | 1.1.4.1 тақырып/аты және иллюстрациялар бойынша мәтіннің мазмұнын болжау |
1.5 Сөйлеу нормаларын сақтай отырып түрлі қарым-қатынас жағдайларына қатысу | 1.1.5.1 сөйлеу этикетін қарым-қатынастың әртүрлі жағдайларында қолдану (сәлемдесу, алғыс білдіру, кешірім сұрау, рұқсат сұрау, қоштасу) |
1.6 Тыңдаушының назарын аудару | 1.1.6.1 сөйлеуде сипаттау/салыстыру сөздерін, вербальді емес қарым-қатынас құралдарын (мимика, ым-ишара) қолдану, сөйлеудің мағынасын жеткізу үшін мәлімдеменің, сұрақтың, сезім білдірудің интонациясын сақтау |
1.7 Өзінің бағалау пікірін айту | 1.1.7.1 тыңдалған мәтінге пікірін білдіру, оны жай сөйлемдермен негіздеу |
1.8 Берілген тақырыпқа әңгіме құрастыру | 1.1.8.1 сюжеттік иллюстрация/суреттер топтамасы бойынша әңгіме құрастыру |
1.9 Сөздің дыбыстық түрін бағдарлау | 1.1.9.1 сөздегі дыбыстарды ажырату, олардың санын анықтау, олардың белгілерін ажырату (дауысты/дауыссыз, екпінді/ екпінсіз дауысты, жіңішке/жуан дауыссыз, ұяң/қатаң дауыссыз); сөздің дыбыстық сызбасын жасау |
1.1.9.2 сөздердің буындардан тұратынын түсіну, сөздегі буындардың саны мен ретін анықтау, екпінді буынды анықтау және белгілеу | |
1.1.9.3 дыбыстың буынның және екпіннің мағынаажыратушылық рөлін түсіну | |
1.1.9.4 сөздегі йотты әріптердің қызметін түсіну | |
Бөлім (сөйлеу әрекетінің түрлері) – оқылым | |
Бөлімшелер (негізгі дағдылар) | Оқу мақсаттары |
2.1 Оқылым түрлерін қолдану | 1.2.1.1 сөз, сөйлем сызбасын оқу және құрастыру |
1.2.1.2 оқудың негізгі түрлерін қолдану (буындап оқудан сөздерді тұтас оқуға көшу, түсініп оқу) | |
2.2 Оқылған мәтіннің тақырыбы мен негізгі ойын анықтау | 1.2.2.1 мәтіннің тақырыбын, автордың ойын анықтау |
2.3 Мәтіннің құрылымдық бөліктерін анықтау | 1.2.3.1 мұғалімнің көмегімен мәтіннің басын, ортасын және соңын анықтау |
2.4 Мәтіндегі лексикалық және синтаксистік бірліктердің рөлін түсіну | 1.2.4.1 сөздердің мағыналарының жалпылануын ескере отырып, лексикалық мәні мен мағынасын түсіну (заттың атын/сынын/қимылын білдіретін сөздер), мағынасы жуық/қарама-қарсы/көпмағыналы сөздер (мұғалімнің көмегімен) |
2.5 Сұрақ қою және жауап беру | 1.2.5.1 суреттерге/мәтінге сұрақтар қою (мұғалімнің көмегімен) және сұрақтарға жауап беру |
2.6 Мәтіннің түрлері мен жанрын анықтау | 1.2.6.1 мұғалімнің көмегімен әңгімелеу мәтінін, мәтіннің ерекшеліктері бойынша жанрын (жаңылтпаш, жұмбақ, мақал-мәтел, өлең, әңгіме, ертегі) анықтау |
2.7 Түрлі дереккөздерден қажетті ақпаратты алу | 1.2.7.1 мәтіндердің әліпбилік орналасу ретін пайдалана отырып, бір дереккөзден (сөздік, анықтамалық, балалар энциклопедиясы) ақпаратты табу |
2.8 Мәтіндерге салыстырмалы талдау жасау | 1.2.8.1 мұғалімнің көмегімен әртүрлі жанрдағы (ертегі, әңгіме, өлең) мәтіндерді салыстыру |
2.9 Сөздердің графикалық түрін бағдарлау | 1.2.9.1 әріпті тану және оны дыбыспен сәйкестендіру, сөздегі дыбыстар мен әріптердің алшақтығы туралы білу (йотты дауысты дыбыстары бар сөздер, ь бар сөздер) |
1.2.9.2 сөздегі позициясына байланысты әріптің қызметін түсіну (дауысты дыбыс дауыссыз дыбыстардың жіңішкелік/жуандық көрсеткіші ретінде) | |
1.2.9.3 сөздегі ь, ъ белгілерінің рөлін түсіну | |
Бөлім (сөйлеу әрекетінің түрлері) – жазылым | |
Бөлімшелер (негізгі дағдылар) | Оқу мақсаттары |
3.1 Мәтін жоспарын құру | 1.3.1.1 суреттік жоспар, мәтіннің сызба- жоспарын құру және тақырып қою (мұғалімнің көмегімен) |
3.2Тыңдалған/оқылған материалдың мазмұнын жазу | 1.3.2.1 мұғалімнің көмегімен сурет, сызба, белгілерді қолдана отырып, тыңдалған/оқылған мәтіндердегі ақпаратты беру |
3.3 Түрлі ұсыну формаларын пайдаланып, мәтін құру | 1.3.3.1 сурет, белгі, сызба, тірек сөздерді қолдана отырып, берілген тақырыпқа жай сөйлемдер/мәтіндер құрастыру/жазу |
3.4 Түрлі жанрдағы мәтіндерді шығармашылықпен жазу | 1.3.4.1 мұғалімнің көмегімен жай сөйлемдер/мәтіндер (хабарлама, құттықтау, хат) жазу |
3.5 Жұмыстағы қателерді табу және түзету | 1.3.5.1 мұғалімнің көмегімен сөздердің, сөйлемдердің/мәтіннің жазылуын тексеру және қателерді түзету |
3.6 Каллиграфиялық және графикалық нормаларды сақтау | 1.3.6.1 әріптердің элементтерін, жазба (бас және кіші) әріптер мен олардың қосылыстарын жазу, каллиграфия нормаларына сәйкес анық жазу, жазуда күшті позицияның дыбыстарын әріптермен таңбалау |
3.7 Орфографиялық нормаларды сақтау | 1.3.7.1 жазылуы мен айтылуында айырмашылығы бар (вода, снег, пенал) сөздерді көшіріп жазу/жазу, тасымалдау ережелерін сақтау (мұғалімнің көмегімен) |
1.3.7.2 жи-ши/ча-ща/чу-щу/-чк-, -чн-/-нщ-, -шн- дұрыс жазу ережесін қолдану | |
1.3.7.3 жалқы есімдерді, сөйлем басындағы сөздерді бас әріппен жазу (мұғалімнің көмегімен) | |
1.3.7.4 сөздің соңында және ортасында жіңішкелік белгісі бар сөздерді жазу | |
3.8 Грамматикалық нормаларды сақтау | 1.3.8.1 жазбаша сөйлеуде заттың атын, сынын, қимылын білдіретін сөздерді ажырату, пайдалану, оларды жекеше және көпше түрде өзгерту |
3.9 Пунктуациялық нормаларды сақтау | 1.3.9.1 сөйлемнің соңында тыныс белгілерін: нүкте, сұрау, леп белгілерін қою |
15. Бөлімдер мен тақырыптар бойынша сағат сандарын бөлу мұғалімнің еркіне қалдырылады.
16. Осы оқу бағдарламасы Бастауыш білім беру деңгейінің 1-сыныбына арналған "Обучение грамоте" оқу пәні бойынша үлгілік оқу бағдарламасын іске асыру жөніндегі ұзақ мерзімді жоспарға (оқыту орыс тілінде) сәйкес іске асырылады.
3-параграф. Бастауыш білім беру деңгейінің 1-сыныбына арналған "Обучение грамоте" оқу пәні бойынша үлгілік оқу бағдарламасын іске асыру жөніндегі ұзақ мерзімді жоспары (оқыту орыс тілінде)
3-тоқсан | |||
Әліппеден кейінгі кезең |
1.1. 1.1 сөйлеу, мәтін, сөйлем, сөз, дыбыс туралы түсіну; |
1.2. 1. сөз, сөйлем сызбасын оқу және құрастыру; |
1. 3. 1. 1 суреттік жоспар, мәтіннің сызба- жоспарын құру және тақырып қою (мұғалімнің көмегімен); |
4-тоқсан | |||
Әліппеден кейінгі кезең |
1.1. 1.1 сөйлеу, мәтін, сөйлем, сөз, дыбыс туралы түсіну; |
1.2. 1.2 оқудың негізгі түрлерін қолдану (буындап оқудан сөздерді тұтас оқуға көшу, түсініп оқу); |
1.3. 3.1* сурет, белгі, сызба, тірек сөздерді қолдана отырып, берілген тақырыпқа жай сөйлемдер/мәтіндер құрастыру/жазу; |
Ескертпе:
1) бір тоқсан ішінде оқу мақсаттары сөйлеу әрекетінің түрлері бойынша біріктіріледі;
2) "*" белгісімен белгіленген оқу мақсаттарының бір бөлігін іске асыру ұсынылады.
| Қазақстан Республикасы Оқу - ағарту министрлігінің 2022 жылғы 16 қыркүйектегі № 399 бұйрығына 5-қосымша |
Бастауыш білім беру деңгейінің 1-сыныбына арналған "Елипбә" оқу пәні бойынша үлгілік оқу бағдарламасы (оқыту ұйғыр тілінде) 1-тарау. Жалпы ережелер
1. "Елипбә" оқу пәнінің үлгілік оқу бағдарламасы (бұдан әрі – бағдарлама) "Мектепке дейінгі тәрбие мен оқытудың, бастауыш, негізгі орта, жалпы орта, техникалық және кәсіптік, орта білімнен кейінгі білім берудің мемлекеттік жалпыға міндетті стандарттарын бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Оқу-ағарту министрінің 2022 жылғы 3 тамыздағы № 348 бұйрығымен бекітілген Мектепке дейінгі тәрбие мен оқытудың, бастауыш, негізгі орта, жалпы орта, техникалық және кәсіптік, орта білімнен кейінгі білім берудің мемлекеттік жалпыға міндетті стандарттарына сәйкес әзірленген (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 29031 болып тіркелген).
2. Бағдарлама құрылымы мен мазмұны жалпыдидактикалық қағидаттар және А. Байтұрсынұлының әдістемелік қағидаттары негізінде айқындалды:
1) дыбыспен жаттығу;
2) әрбір дыбыстың сөз жасаудағы қызметін есепке алу;
3) оңайдан қиынға, жеңілден күрделіге өту;
4) білімді тәжірибе арқылы өздігінен алу.
3. Әріпті таныту реті А. Байтұрсынұлының еңбектерімен қатар лингвист және әдіскер ғалымдардың зерттеулері негізінде, олардың мәтінде кездесу жиілігіне, өзара тіркесімі мен сөзжасау қызметіне қарай құрылды.
4. "Елипбә" оқу пәнінің мақсаты – әріп таныту, оқуға мен жазуға үйрету, негізгі тілдік ұғымдар мен сөйлеу әрекетінің түрлерін ұлттық рухани құндылықтар негізінде жеке тұлғаны қалыптастыру.
5. "Елипбә" оқу пәнінің міндеттері:
1) оқу әрекетіне бейімдеу;
2) дыбыс, буын, сөз, сөйлем, мәтін (сөйлеу) туралы қарапайым түсінік (ажырату, салыстыру, топтастыру және талдау) қалыптастыру;
3) дыбыс пен әріпті (баспа және жазба түрлері) үйрету;
4) оқу (буындап оқу, тұтас оқу, түсініп оқу, мәнерлеп оқу) және жазу дағдыларын қалыптастыру;
5) коммуникативтік әрекет түрлерін жетілдіру, сөздік қорын байыту;
6) ана тіліне, Отанына, халқына, оның мәдениеті мен салт-дәстүріне құрметпен қарай білуге үйрету, ұлттық рухани құндылықтарды бойына сіңіру.
2-тарау. "Елипбә" оқу пәнінің мазмұнын ұйымдастыру 1-параграф. "Елипбә" оқу пәнінің мазмұны
6. "Елипбә" оқу пәні бойынша оқу жүктемесі аптасына 6 сағаттан, барлығы І жартыжылдықта 96 сағатты құрайды.
7. Оқу пәнінің мазмұны:
1) қазақ тілінің дыбыстық және әріптік жүйесінен;
2) негізгі тілдік бірліктерден (дыбыс, буын, сөз, сөйлем, мәтін);
3) қазақ тілі бойынша қарапайым грамматикалық дағдылардан;
4) орфоэпиялық, орфографиялық, пунктуациялық нормалардың қарапайым түсініктерінен құралады.
8. "Елипбә" оқу пәнін оқыту екі кезең бойынша (әліппеге дейінгі кезең – 12 сағат, әліппе кезеңі – 84 сағат) ұйымдастырылады.
9. "Елипбә" оқу пәнінің мазмұны І жартыжылдықта "Елипбә" оқулығы (әліппеге дейінгі және әліппе кезеңдері) арқылы жүзеге асырылады.
10. Елипбәдегі әріптер мен әрбір әріптің дыбыстық мәнін, қарапайым тілдік ұғым мен түсініктерді меңгертудің реті мен көлемі:
1) 1-тоқсан: тілдік ұғымдар туралы қарапайым түсінік (сөйлеу дағдылары) (әліппеге дейінгі кезең) – 12 сағат;
а, т, п, н, м, хуласә дәрис (2 с) – 12 саат;
р, у, л, о, с, д, и, й, қ, ш, е, хуласә дәрис (2 с) – 24 саат;
2) 2-чарәк: ә, к, б, ғ, з, ч, г, ң, ү, ө, хуласә дәрис (3 с) – 24 саат;
х, ж, һ, я, Ұ, ф, ю, э, в, ц, щ, ?, ы, ь-ъ, алфавит – 2 сағ, бекіту (4 сағ) – 24 сағат.
Ескерту: ң – 3 сағат, я, ю, х, һ, щ, в, э, ц, ф, ч, ь-ъ сағаттан; қалған дыбыс пен әріпке 2 сағаттан беріледі. Әріптер оқу бағдарламасында берілген ретпен оқытылады.
11. Әліппеге дейінгі кезеңнің міндеттері:
1) оқу әрекетіне қызығушылығын ояту;
2) сөйлеу, сөйлем, сөз, буын, дыбыс туралы қарапайым түсінік қалыптастыру;
3) сөйлеу, сөйлем, сөз, буын, дыбыс сызба-модельдерін ажырату және қолдану дағдыларын қалыптастыру;
4) сөзге дыбыстық талдау жүргізу: сөздегі буын санын анықтау, сөз ішіндегі дыбыстарды екі, үш буынды сөзбен анықтау; дауысты және дауыссыз дыбыстарды ажырату;
5) жазуға дайындық кезеңінде - қолдың ұсақ моторикасын дамыту (бояу, сурет салу, түрлі бағытта сызықтар жүргізу, сұлба салу, әріп элементтерін жазу).
6) тыңдай білуге және сұрақты түсінуге, сұрақтарға дұрыс жауап беруге үйрету.
Ескерту: тыңдау материалының көлемі 10 сөйлемнен, өлең шумақтары 3-тен аспауы керек.
12. Әліппе кезеңінің міндеттері:
1) ұйғыр әліпбиінің дыбыс пен әріптерін таныту, дыбыстардың айтылуына жаттықтыру;
2) дауысты және дауыссыз дыбыс түрлерін ажыратуға жаттықтыру;
3) әріптердің баспа және жазба түрлерін үйрету;
4) дыбыстан буын, буыннан сөз, сөзден сөйлем құрауға, жазуға, оқуға үйрету;
5) дұрыс, үзбей, буындап оқу дағдыларын қалыптастыру;
6) көркем жазу дағдыларын қалыптастыру;
7) сөздік қорын байыту, өз ойын жеткізе білуге үйрету;
8) негізгі тыныс белгі түрлерін (нүкте, сұрау белгісі, леп белгісі) қолдана білуді қалыптастыру;
9) ұлттық рухани құндылықтарға деген сүйіспеншілікті қалыптастыру.
Ескерту: І жартыжылдық бойынша жазба жұмыстарының көлемі: әліппеге дейінгі кезеңде графикалық диктант – 1-3 таңба, әліппе кезеңінде әріптік диктант – 3-5 әріп, буын диктанты – 3-6 буын, сөздік диктант – 2-5 сөз, диктант – 3-12 сөз. Жазба жұмыстарының санын мұғалім білім алушылардың меңгеру деңгейі мен қажеттілігіне орай айқындайды. Жазба жұмыстарын күнделікті жүйелі ұйымдастыру ұсынылады.
13. "Елипбә" оқу пәнінің базалық білім мазмұны.
14. Тыңдалым мен айтылым:
1) мұғалімнің, өзге білім алушылардың сөзін тыңдай білу, тыңдалым мәнін түсіну, сұраққа дұрыс әрі нақты жауап беруді қалыптастыру; коммуникативтік мақсаттарына сәйкес қарым-қатынас дағдыларын дамыту;
2) ертегі айту; өлең, санамақ, мақал-мәтел, жаңылтпаш, жұмбақты жатқа айту;
3) дауысты және дауыссыз дыбыстарды ажырата білуді; буын, сөзді буынға бөлу; дауысты дыбыстардың буын құрау дағдыларын қалыптастыру;
4) дыбыстың әріппен жазылуын; сөздің дыбыстық және әріптік құрамының сәйкестігін/ сәйкес еместігін анықтау;
5) сөздік қорын байыту; сөзді тіркестіре білу, сөйлем және шағын мәтін (сюжетті суреттер бойынша әңгіме құрау; көрген-білгені, естігені туралы әңгімелеу) құрай білу;
6) сөз әдебінің формаларын қолдану (сәлемдесу, алғыс білдіру, кешірім сұрау, өтініш айту, рұқсат сұрау, қоштасу).
Ескерту: Тыңдалым материалының көлемі: 30 сек - 1мин.
15. Оқылым:
1) сөздер мен сөйлемдердің құрылымын сызба арқылы түсініп, тани білу (сөздегі буын санын, сөйлемдегі сөз санын анықтау);
2) сөздің мағынасын, сөйлемде айтылған ойды түсіну;
3) ұйғыр тіліндегі жұп дыбыстардың (а-ә, о-ө, ұ-ү, ы-і, л-р, н-ң, с-з, с-ш, ж-ш, п-б, к-қ, г-ғ) ерекшеліктерін тану, өзге тілден енген сөздерде кездесетін дыбыстарды дұрыс айтуға үйрету;
4) сөйлемді (2-6 сөз), мәтінді (4-10 сөйлем) түсініп, дауыстап оқу;
5) буындап оқудан сөзді үзбей, толық оқуға үйрету.
Ескерту: оқуға берілген мәтіннің көлемі әліппе кезеңінің басында 4-6 сөйлемнен, соңында 10 сөйлемнен аспауы керек. Әр сөйлемдегі сөздердің саны 2-6-дан аспауы керек.
16. Жазылым:
1) жазуға дайындық (дұрыс отырғызу, жарықтың дұрыс түсуі, дәптердің көлбеу орналасуы және жазу кезінде қарындаш/қаламды ұстай білу); парақтағы кеңістікті бағдарлай білуді қалыптастыру (жазу жолын, жоларалық кеңістікті, жазу жолының жоғарғы және төменгі сызықтары мен тік көлбеу сызықтардан шықпау); сурет салу, штрихтау, бастыра жазу, әріп элементтерін жазу;
2) сурет бойынша сөйлем құрастыру, берілген сөздерден сөйлемдер құрастыру, сөйлемдегі сөздердің санын анықтау, сөйлемдердің графикалық модельдерін құру;
3) көркем жазу нормаларын сақтай отырып, әріп элементтерін, бас және кіші әріптерді, буын, сөз, сөйлемді және оларды байланыстыра жазу;
4) сөйлемнің басындағы сөзді бас әріптен жазу, сөйлем ішінде сөздердің бөлек жазылуы, сөйлемнің соңына тыныс белгісін қою;
5) қарапайым сұрақтарға жазбаша жауап беру, сюжетті суретке қарап мәтін құрастыру;
6) қатесіз, көркем жазу дағдыларын қалыптастыру.
2 - параграф. "Елипбә" оқу пәні бойынша күтілетін нәтижелер
17. Әліппеге дейінгі кезеңдегі күтілетін нәтижелер:
1) сөйлеу, сөйлем, сөз, буын, дыбыс туралы бастапқы тілдік ұғымдарды түсінеді;
2) сұрақты тыңдайды және оны түсінеді, сұрақтарға жауап береді;
3) сөйлем, сөз, буын, дыбыстың графикалық сызбасын таниды;
4) сөзге дыбыстық талдау жасайды;
5) көмекші құралдар (тірек сызба, сюжетті сурет) арқылы оқиғаның ретін сақтай отырып баяндайды;
6) коммуникативтік қатынаста сөз әдебін (сәлемдесу, алғыс білдіру, кешірім сұрау, өтініш айту, рұқсат сұрау, қоштасу) дұрыс қолдана алады;
7) дәптер бетінде берілген суреттерді бояйды, әріп элементтерін, үзік сызықтарды бастырып жүргізеді, жазады.
18. Әліппе кезеңіндегі күтілетін нәтижелер:
1) дыбыс пен әріпті таниды, оларды бір-бірінен ажыратады;
2) мәтіннен сөйлемді, сөйлемнен сөзді, сөзден буынды, буыннан дыбысты бөледі, жаңа үйренген дыбысты анықтайды;
3) дауысты дыбыстардың буын құрайтынын біледі, сөздегі буын санын анықтайды;
4) оқу түрлерін (буындап оқу, сөздерді тұтас оқу, мәнерлеп оқу) қолданады, түсініп оқиды;
5) дыбыстарды дұрыс дыбыстайды, оның мағына ажыратушы қызметін түсінеді;
6) сызба-модель, сурет белгілері арқылы сөз, сөйлем, шағын мәтін құрастырады;
7) сөйлеу барысында жалғауларды дұрыс қолданады;
8) тақырыбы мен иллюстрациясы бойынша мәтіннің мазмұнын болжайды, өз ойын білдіреді;
9) мұғалімнің қолдауымен мәтіннің, сюжетті суреттің мазмұны бойынша сұрақ қоя алады, сұраққа жауап береді;
10) сөйлемді бас әріптен бастап жазып, соңына тиісті тыныс белгісін қояды;
11) айтылуы мен жазылуы бірдей сөздерді еске сақтап, естуі бойынша жазады;
12) көркем жазу талаптарына сай, жазу жолы, жол аралығын, жолдың жоғарғы және төменгі сызықтарын сақтап, әріптің, әріптердің өзара байланыс элементтерін жазады;
13) ана тілін, Отанын, халқын, мәдениеті мен салт-дәстүрін құрметтей біледі;
14) еліміздің рәміздерін (Әнұран, Елтаңба, Ту) біледі.
| Қазақстан Республикасы Оқу - ағарту министрлігінің 2022 жылғы 16 қыркүйектегі № 399 бұйрығына 6-қосымша |
Бастауыш білім беру деңгейінің 1-сыныбына арналған "Обучение грамоте" оқу пәні бойынша үлгілік оқу бағдарламасы (оқыту ұйғыр тілінде) 1-тарау. Жалпы ережелер
1. Үлгілік оқу бағдарламасы (бұдан әрі – бағдарлама) "Мектепке дейінгі тәрбие мен оқытудың, бастауыш, негізгі орта, жалпы орта, техникалық және кәсіптік, орта білімнен кейінгі білім берудің мемлекеттік жалпыға міндетті стандарттарын бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Оқу-ағарту министрінің 2022 жылғы 3 тамыздағы № 348 бұйрығымен бекітілген Мектепке дейінгі тәрбие мен оқытудың, бастауыш, негізгі орта, жалпы орта, техникалық және кәсіптік, орта білімнен кейінгі білім берудің мемлекеттік жалпыға міндетті стандарттарына сәйкес әзірленген (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 29031 болып тіркелген).
2. Бағдарламаның құрылымы мен мазмұны А. Байтұрсыновтың оқулықты жазу барысында басшылыққа алатын келесі принциптері негізінде анықталған:
1) қарапайымнан күрделіге, қарапайымнан күрделіге ауысу;
2) практикалық ізденістер арқылы өз бетінше білім алу.
3. "Обучение грамоте" оқу пәнінің мақсаты – қарапайым грамматикалық түсініктерді қалыптастыра отырып, тыңдалым, айтылым, оқылым және жазылым дағдыларын меңгеру процесінде тұлғаның функционалды сауаттылығын қалыптастыруға мүмкіндік жасау.
4. Қойылған мақсатқа жету үшін сауат ашу сабақтарында келесі міндеттерді жүзеге асыру қажет:
1) сөздерді оқу, мәтінді түсініп оқу, мәнерлеп және жылдам оқу дағдыларын дамыту;
2) сөздік қорын байыту;
3) мәтінді мақсатты түрде түсіну арқылы білім алушылардың дұрыс оқу іс-әрекетін қалыптастыру;
4) оқуға және кітапқа деген қызығушылығын арттыру;
5) ақпаратты талдау, салыстыру, жалпылау, жүйелеу қабілетін дамыту;
6) айналасындағыларға достық қарым-қатынасты қалыптастыру, сөйлеу мәдениеті мен қарым-қатынас мәдениетін дамыту;
7) танымдық қызығушылықты қалыптастыру және өзінің сөйлеуін жетілдіруге ұмтылу арқылы шығармашылық қабілеттерін дамыту;
8) қоршаған әлемді тану арқылы оқылатын тілге деген қызығушылық пен сүйіспеншілікті арттыру;
9) коммуникативтік біліктері мен дағдыларын дамыту: әңгімелесушіні ести және тыңдай білу, диалог жүргізу және әркімнің өз көзқарасы болатынын түсіну, өз пікірін айқын және негіздей отырып жеткізу;
10) қойылған міндет пен оны іске асыру шарттарына сәйкес оқу іс-әрекеттерін жоспарлау, бақылау және бағалау іскерлігін қалыптастыру;
11) нәтижеге жетудің ең тиімді тәсілдерін анықтау;
12) оқу іс-әрекетінің сәттілік/сәтсіздік себептерін түсіне білуді қалыптастыру.
2-тарау. "Обучение грамоте" оқу пәнінің мазмұнын ұйымдастыру
1-параграф. "Обучение грамоте" оқу пәнінің мазмұны
5. "Обучение грамоте" пәні бойынша оқу жүктемесінің көлемі аптасына 6 сағатты, ІІ жартыжылдықта барлығы 102 сағатты құрайды.
Ескерту. 5-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Оқу-ағарту министрінің 31.10.2023 № 328 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.6. Оқу пәнінің мазмұны:
1) негізгі тілдік бірліктерден (мәтін, сөйлем, сөз, буын, дыбыс);
2) қазақ тілі бойынша қарапайым грамматикалық дағдылардан;
3) орфоэпиялық, орфографиялық, пунктуациялық нормалардың қарапайым түсініктерінен;
4) балалар әдебиетінен (ауыз әдебиеті мен көркем әдебиет) құралады.
7. "Обучение грамоте" оқу пәнін оқыту әліппеден кейінгі кезең бойынша ІІ жартыжылдықта "Ана тили" оқулығы арқылы жүзеге асырылады.
8. Әліппеден кейінгі кезеңнің міндеттері:
1) тыңдалым, айтылым әрекеттері арқылы сөз өнеріне баулу;
2) ауызша тіл мен жазба тілін дұрыс дамыту;
3) мәтінді дұрыс оқу, түсініп оқу, мәнерлеп оқу, шапшаң оқу дағдыларын қалыптастыру;
4) ауыз әдебиет үлгілері мен көркем шығармалар арқылы ұлттық құндылықтарды қадірлеуге тәрбиелеу;
5) тілдік білімнің алғашқы негіздерін меңгерту;
6) бастапқы жазу нормаларын сақтап, сауатты жазуға дағдыландыру;
7) көркем жазу дағдыларын дамыту;
8) мәтінмен жұмыста дереккөздерді пайдалана білуге машықтандыру.
Әліппеден кейінгі кезеңнің міндеттерін жүзеге асыруда А. Байтұрсынұлының жалқылаулы-жалпылау әдісі, тұтас сөзді әдісі, жазу-оқу әдісі басшылыққа алынды.
9. "Обчение грамоте" оқу пәнінің базалық білім мазмұны.
Тыңдалым мен айтылым:
1) тыңдалым материалының мазмұнын түсіну; сұраққа дұрыс әрі нақты жауап беру; сөз мағынасын түсіну; сөзді дұрыс қолдана білу; сөз әдебін сақтай отырып, өз ойын айта алу;
2) сөйлеу барысында ым-ишара, қимылды қолдану; сөз сазын (ырғақ, екпін, әуен, қарқын, кідіріс) сақтау; ертегі айту; өлең, санамақ, мақал-мәтел, жаңылтпаш, жұмбақты жатқа айту;
3) орфоэпия: сөзді үндестік заңына сәйкес айта білу; жаңылтпаш айта білу, ойын жаттығуларын орындай алу;
4) сөздік қорын байыту, сөздерден сөйлем, сөйлемдерден шағын мәтін құрау;
5) тыңдалым материалын мазмұндау, сюжетті суреттер бойынша әңгіме құрау; көрген-білгені, естігені туралы әңгімелеу;
6) сөйлеу барысында (әңгімелесу, әңгімелеу, пікір алмасу, сахналау, рөлдік ойындар) сөз әдебіне үйрену;
10. Оқылым:
1) сөздің мағынасын, сөйлемде айтылған ойды түсіну;
2) сөйлемді, мәтінді дауыстап оқу; мәнерлеп, түсініп оқу, мұғалімнің қолдауымен мәтіннен қажет ақпаратты тауып оқу;
3) айтылу мақсатына қарай сөйлемнің интонациясын (хабарлы, лепті, сұраулы) сақтап оқу;
4) сөздерді оқу барысында дыбыс үндестігін сақтау;
5) сөздердің мағынасын (мәндес; мағынасы қарама-қарсы; айтылуы бірдей, мағынасы әртүрлі сөздер) ажырату, сөздік қорын байыту;
6) мәтін тақырыбын "Кім (не) туралы?" деген сауалдар арқылы анықтау, оқылған мәтін мазмұны бойынша сұрақтарға жауап беру;
7) оқыған мәтіні бойынша өз ойын, алған әсерін білдіру;
8) әліпби ретімен құрылған дереккөздерден (суретті кітап, сөздік, анықтамалық, энциклопедия) мұғалімнің қолдауымен қажетті ақпараттарды табу;
9) сурет, сызба түрінде берілген ақпаратты түсіну;
Ескерту: көркем шығарма көлемі – 45-65 сөз, ғылыми-танымдық мәтін көлемі – 20-30 сөз.
ІІ жартыжылдықтың соңында оқу жылдамдығының нормасы: минутына 25-30 сөз; шылау, одағай, еліктеу сөздер, қос сөздер жеке сөз ретінде саналады.
11. Балалар әдебиетінен (ауыз әдебиеті мен көркем әдебиет) тілі жеңіл, Отан, туған жер, табиғат, жан-жануарлар, отбасы, еңбек, денсаулық туралы мәтіндер беріледі.
12. Жазылым:
1) әріптерді талапқа сай көркем жазу; әріптерді бір-бірімен дұрыс байланыстырып, үздіксіз әрі үзбей (ырғақты) жазу;
2) әр сөйлемнің бас әріптен басталатынын, сөйлем ішіндегі сөздердің бөлек жазылатынын, сөйлемнің соңына тыныс белгі қойылатынын білу, қолдану;
3) көшіріп жазу және есту, есте сақтау арқылы сөздерді (7-10 сөз), жай сөйлемдерді (3-4 сөйлем) жатқа жазу, жазғанын үлгіге қарап тексеру;
4) сөздерден сөйлем, сөйлемдерден шағын мәтін құрау;
5) сауатты және көркем жазуға дағдылану;
6) заттың атын, сынын, санын, қимылын білдіретін сөздерді дұрыс қолдану;
7) бас әріппен жазылатын сөздерді (кісі аттары, жер-су атаулары, үй жануарларына арнайы қойылған аттар) ажырату, дұрыс жазу;
8) сөйлеу барысында жалғауларды қолдана білу;
9) мұғалімнің қолдауымен сөзді тасымалдау.
Ескерту: 2-жартыжылдық бойынша жазба жұмыстарының көлемі: сөздік диктант – 4-5 сөз, диктант – 12-20 сөз, мазмұндама – 10-15 сөз, мәтінді көшіріп жазу – 10-20 сөз, шығармашылық мәтін – 3-4 сөйлем (10-15 сөз). Жазба жұмыстарының санын мұғалім білім алушылардың меңгеру деңгейі мен қажеттілігіне орай белгілейді. Жазба жұмыстарын күнделікті жүйелі ұйымдастыру ұсынылады.
2-параграф. Оқу мақсаттарының жүйесі
13. Бағдарламада оқу мақсаттары кодпен берілген. Кодтың бірінші саны сыныпты, екінші және үшінші саны негізгі дағдылардың ретін, төртінші саны оқу мақсатының ретін көрсетеді. 1.2.1.1 кодында: "1" – сынып, "2.1" – негізгі дағдылар, "1" – оқу мақсатының реті.
14. Оқу мақсаттары күтілетін нәтиже түрінде айқындалған:
Тыңдалым мен айтылым | |
Негізгі дағдылар | Оқу мақсаттары |
1.1 Тиңшалған әхбаратниң мәзмунини чүшиниш | 1.1.1.1 мәтин, ?үмлә, сөз, боғум, тавуш һәққидә дәсләпки тиллиқ уқумларни чүшиниду |
1.2 Тиңшалған материални сөзләп бериш | 1.1.2.1 ярдәмчи васитиләр (тирәк схема, сюжетлиқ рәсим, һекайә хәритиси) арқилиқ вақиәниң изчиллиғини сақлиған һалда баянлаш; |
1.3 Вақиәни мол?алаш | 1.1.3.1 мавзуси вә иллюстрацияси бойичә мәтинниң мәзмунини мол?алаш |
1.4 Коммуникативлиқ мунасивәттә тиллиқ нормиларни тоғра қоллиниш | 1.1.4.1 коммуникативлиқ мунасивәттә әдәп сөзлирини "саламлишиш, миннәтдарлиқ билдүрүш, әпу сораш, өтүнүш, рухсәт сораш, хошлишиш) дурус пайдилиниш |
1.5 Тиңшиғучиниң диққитини ?әлип қилиш |
1.1.5.1 нәрсиләр (шәйиләр) билән һадисиләрни тәрипләшкә, селиштурушқа һа?әт сөзләрни қоллиниш |
1.6 Тиңшалған материал бойичә өз пикрини билдүрүш | 1.1.6.1 тиңшилим материаллириға өз пикрини билдүрүш |
1.7 Берилгән мавзу бойичә мәтин түзүш | 1.1.7.1 сюжетлиқ рәсим бойичә ихчам мәтин түзүш |
1.8 Сөзләрни орфоэпиялиқ нормиға мувапиқ ейтиш | 1.1.8.1 сөзләрни аһаңдашлиқ қануниға мувапиқ тоғра тәләппуз қилишқа үгитиш |
Оқылым | |
Негізгі дағдылар | Оқу мақсаттары |
2.1 Оқуш түрлирини қоллиниш | 1.2.1.2 оқуш түрлирини (боғумлап оқуш, туташ оқуш, һиссиятлиқ оқуш, чүшинип оқуш) қоллиниш |
2.2 Мәтинниң мавзуси билән асасий пикрини ениқлаш | 1.2.2.1 муәллимниң қоллиши билән мәтиндә ким (немә) тоғрилиқ ейтилғанлиғини ениқлаш |
2.3 Мәтинниң қисимлирини ениқлаш | 1.2.3.1 алмаштурулуп берилгән мәтин қисимлирини муәллимниң қоллиши билән орниға қоюшни билиш |
2.4 Мәтиндики сөзләрниң мәнасини чүшиниш | 1.2.4.1 муәллимниң қоллиши билән сөзләрниң мәнасини (мәнадаш, қарши мәналиқ, ейтилиши охшаш, амма мәнаси һәрхил) пәриқләш |
2.5 Мәтинниң мәзмуни бойичә соал қоюш, ?авап бериш | 1.2.5.1 муәллимниң ярдими билән мәтинниң, сюжетлиқ рәсимниң мәзмуни бойичә соал қоюш, соалға ?авап бериш |
2.6 Мәтинниң жанрини ениқлаш | 1.2.6.1 муәллимниң қоллиши билән мәтинниң жанрини (йеңилтмаш, тепишмақ, мақал-тәмсил, шеир, һекайә, чөчәк) пәриқләш |
2.7 Һәрхил мәнбәләрдин һа?әт әхбаратни елиш | 1.2.7.1 муәллимниң қоллиши билән мәнбәләрдин (луғәт, ениқлимилар, рәсимлик китапчә, қамус) әхбарат тепиш |
2.8 Тавуш билән һәрипни тонуш, пәриқ қилиш | 1.2.8.2 созуқ вә үзүк тавушларни пәриқләшни билиш; созуқ тавушларниң қелин вә инчикә түрләргә бөлүнидиғанлиғини билиш |
Жазылым | |
Негізгі дағдылар | Оқу мақсаттары |
3.1 Ре?ә түзүш |
1.3.1.1 сюжетлиқ рәсимләрниң тәртивини ениқлап, нам қоюш арқилиқ аддий ре?ә түзүш |
3.2 Оқулум, тиңшилим материалиниң мәзмунини йезиш | 1.3.2.1 муәллимниң қоллиши билән оқулум, тиңшилим материаллири бойичә изаһат йезиш |
3.4 Һәрхил мәтинләр түзүш | 1.3.4.1 муәллимниң қоллиши билән һәрхил ихчам мәтин (хәт, тәбрикнамә, учур) йезиш |
3.5 Хатасини тепиш, түзитиш | 1.3.5.1 муәллимниң қоллиши билән сөз, ?үмлә, мәтинни тәкшүрүш, хатани түзитиш |
3.6 Каллиграфиялик тоғра йезиш тәләплирини сақлаш | 1.3.6.1 йезиш қурини, қурлар арилиғини, йолниң жуқарқи вә төвәнки қурлирини сақлап, һәрип элементлирини, һәрипләрни бир-бири билән бағлаштуруп, тәләпләргә мувапиқ чирайлиқ йезиш |
Тілдік норманың қолданысы | |
4.1 Орфографиялиқ адәтләр | 1.4.1.1 ейтилиш билән йезилиш охшаш сөзләрни аңлаш, әстә сақлаш арқилиқ йезиш |
1.4.1.2 муәллимниң ярдими билән сөзни қурдин-қурға дурус көчиришни, көчирилмәйдиған сөзләрни билиш | |
1.4.1.3 баш һәрип билән йезилидиған сөзләрни (адәм исми, йәр-су намлири, һайванларға мәхсус берилгән намлар) ениқлаш | |
4.2 Грамматикилиқ адәтләр | 1.4.2.1 нәрсиниң (шәйиниң) намини, һәрикитини, санини, рәңгини билдүридиған сөзләрни а?ритип, орунлуқ қоллиниш |
4.3 Пунктуациялиқ адәтләр | 1.4.3.1 ?үмлини баш һәрип билән башлап йезип, ахириға тегишлик тиниш бәлгүсини қоюш. |
15. Бөлімдер мен тақырыптар бойынша сағат сандарын бөлу мұғалімнің еркіне қалдырылады.
16. Осы оқу бағдарламасы Бастауыш білім беру деңгейінің 1-сыныбына арналған "Обучение грамоте" оқу пәні бойынша үлгілік оқу бағдарламасын (оқыту ұйғыр тілінде) іске асыру жөніндегі ұзақ мерзімді жоспарға сәйкес іске асырылады.
3-параграф. Бастауыш білім беру деңгейінің 1-сыныбына арналған "Ана тили" оқу пәні бойынша үлгілік оқу бағдарламасын іске асырудың ұзақ мерзімді жоспары (оқыту ұйғыр тілінде)
Кезең | Тыңдалым мен айтылым | Оқылым | Жазылым | Тілдік норманың қолданысы |
3-тоқсан | ||||
Елипбә |
1.1.1.1 мәтин, ?үмлә, сөз, боғум, тавуш һәққидә дәсләпки тиллиқ уқумларни чүшиниду; |
1.2.1.2 оқуш түрлирини (боғумлап оқуш, туташ оқуш, һиссиятлиқ оқуш, чүшинип оқуш) қоллиниш; |
1.3.1.1 сюжетлиқ рәсимләрниң тәртивини ениқлап, нам қоюш арқилиқ аддий ре?ә түзүш; |
1.4.1.1* ейтилиш билән йезилиш охшаш сөзләрни аңлаш, әстә сақлаш арқилиқ йезиш; |
4-тоқсан | ||||
Елипбәдин кейинки дәвир |
1.1.3.1* мавзуси вә иллюстрацияси бойичә мәтинниң мәзмунини мол?алаш; |
1.2.1.2 оқуш түрлирини (боғумлап оқуш, туташ оқуш, һиссиятлиқ оқуш, чүшинип оқуш) қоллиниш; |
1.3.1.1 сюжетлиқ рәсимләрниң тәртивини ениқлап, нам қоюш арқилиқ аддий ре?ә түзүш; |
1.4.1.1* ейтилиш билән йезилиш охшаш сөзләрни аңлаш, әстә сақлаш арқилиқ йезиш; |
Ескерту:
- білім алушылардың қажеттілігін ескере отырып, әр сабаққа 3-4 оқу мақсаты, оның ішінде біреуі жетекші мақсат ретінде алынады;
- "*" белгісімен көрсетілген оқу мақсатының бөлігін таңдап жүзеге асыруға болады.
| Қазақстан Республикасы Оқу - ағарту министрлігінің 2022 жылғы 16 қыркүйектегі № 399 бұйрығына 7-қосымша |
Бастауыш білім беру деңгейінің 1-сыныбына арналған "Алифбе" оқу пәні бойынша үлгілік оқу бағдарламасы (оқыту өзбек тілінде)
1-тарау. Жалпы ережелер
1. "Алифбе" оқу пәнінің үлгілік оқу бағдарламасы (бұдан әрі – бағдарлама) "Мектепке дейінгі тәрбие мен оқытудың, бастауыш, негізгі орта, жалпы орта, техникалық және кәсіптік, орта білімнен кейінгі білім берудің мемлекеттік жалпыға міндетті стандарттарын бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Оқу-ағарту министрінің 2022 жылғы 3 тамыздағы № 348 бұйрығымен бекітілген Мектепке дейінгі тәрбие мен оқытудың, бастауыш, негізгі орта, жалпы орта, техникалық және кәсіптік, орта білімнен кейінгі білім берудің мемлекеттік жалпыға міндетті стандарттарына сәйкес әзірленген (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 29031 болып тіркелген).
2. Бағдарлама құрылымы мен мазмұны жалпыдидактикалық қағидаттар және А. Байтұрсынұлының әдістемелік қағидаттары негізінде, сондай-ақ оқулықтағы дыбыстар мен әріптер жүйесін баяндау Қ.Абдуллаеваның әдістемесіне негізделген айқындалды:
1) дыбыспен жаттығу;
2) әрбір дыбыстың сөз жасаудағы қызметін есепке алу;
3) оңайдан қиынға, жеңілден күрделіге өту;
4) білімді тәжірибе арқылы өздігінен алу.
3. Әріпті таныту реті А. Байтұрсынұлының еңбектерімен қатар лингвист және әдіскер ғалымдардың зерттеулері негізінде, тапсырма бағдарламасындағы өзбек тілі грамматикасының құрылымы, сөздерді оқыту Қ. Абдуллаеваның әдіснамасына негізінде, олардың мәтінде кездесу жиілігіне, өзара тіркесімі мен сөз жасау қызметіне қарай құрылды.
4. "Алифбе" оқу пәнінің мақсаты – әріп таныту, оқуға мен жазуға үйрету, негізгі тілдік ұғымдар мен сөйлеу әрекетінің түрлерін ұлттық рухани құндылықтар негізінде жеке тұлғаны қалыптастыру.
5. "Алифбе" оқу пәнінің міндеттері:
1) оқу әрекетіне бейімдеу;
2) дыбыс, буын, сөз, сөйлем, мәтін (сөйлеу) туралы қарапайым түсінік (ажырату, салыстыру, топтастыру және талдау) қалыптастыру;
3) дыбыс пен әріпті (баспа және жазба түрлері) үйрету;
4) оқу (буындап оқу, тұтас оқу, түсініп оқу, мәнерлеп оқу) және жазу дағдыларын қалыптастыру;
5) коммуникативтік әрекет түрлерін жетілдіру, сөздік қорын байыту;
6) ана тіліне, Отанына, халқына, оның мәдениеті мен салт-дәстүріне құрметпен қарай білуге үйрету, ұлттық рухани құндылықтарды бойына сіңіру.
2-тарау. "Алифбе" оқу пәнінің мазмұнын ұйымдастыру
1-параграф. "Алифбе" оқу пәнінің мазмұны
6. "Алифбе" оқу пәні бойынша оқу жүктемесі аптасына 6 сағаттан, барлығы І жартыжылдықта 96 сағатты құрайды.
7. Оқу пәнінің мазмұны:
1) өзбек тілінің дыбыстық және әріптік жүйесінен;
2) негізгі тілдік бірліктерден (дыбыс, буын, сөз, сөйлем, мәтін);
3) өзбек тілі бойынша қарапайым грамматикалық дағдылардан;
4) орфоэпиялық, орфографиялық, пунктуациялық нормалардың қарапайым түсініктерінен құралады.
8. "Алифбе" оқу пәнін оқыту екі кезең бойынша (әліппеге дейінгі кезең – 12 сағат, әліппе кезеңі – 84 сағат) ұйымдастырылады.
9. "Алифбе" оқу пәнінің мазмұны І жартыжылдықта "Алифбе" оқулығы (әліппеге дейінгі және әліппе кезеңдері) арқылы жүзеге асырылады.
10. Әліпбидегі әріптер мен әрбір әріптің дыбыстық мәнін, қарапайым тілдік ұғым мен түсініктерді меңгертудің реті мен көлемі:
1) 1-тоқсан: тілдік ұғымдар туралы қарапайым түсінік (сөйлеу дағдылары) (әліппеге дейінгі кезең) – 12 сағат;
а, р,о,н,л, муста?камлаш (2 соат) – 12 соат;
и, м,б,у, к, т, д, с, Ә, қ, й , муста?камлаш (2 соат) – 24 соат;
2-чорак: е,ч,в,з,г,нг,ғ,ш,п,Ұ, я муста?камлаш (2 соат) – 24 соат
ю,х,?,ь,ъ,ф,э,ж,ц , алифбо –2 сағ, муста?камлаш (2соат) – 24 соат
Ескерту: я,ю,э,ж ?арф ва товушлари – 3 соат, ь,ъ белгилари –1 соатдан, қолган ?арфларга 2 соатдан берилади. ?арфлар Әқув дастурида берилган тизим асосида Әқитилади.
11. Әліппеге дейінгі кезеңнің міндеттері:
1) оқу әрекетіне қызығушылығын ояту;
2) сөйлеу, сөйлем, сөз, буын, дыбыс туралы қарапайым түсінік қалыптастыру;
3) сөйлеу, сөйлем, сөз, буын, дыбыс сызба-модельдерін ажырату және қолдану дағдыларын қалыптастыру;
4) сөзге дыбыстық талдау жүргізу: сөздегі буын санын анықтау, сөз ішіндегі дыбыстарды екі, үш буынды сөзбен анықтау; дауысты және дауыссыз дыбыстарды ажырату;
5) жазуға дайындық кезеңінде - қолдың ұсақ моторикасын дамыту (бояу, сурет салу, түрлі бағытта сызықтар жүргізу, сұлба салу, әріп элементтерін жазу).
6) тыңдай білуге және сұрақты түсінуге, сұрақтарға дұрыс жауап беруге үйрету.
Ескерту: тыңдау материалының көлемі 10 сөйлемнен, өлең шумақтары 3-тен аспауы керек.
12. Әліппе кезеңінің міндеттері:
1) қазақ әліпбиінің дыбыс пен әріптерін таныту, дыбыстардың айтылуына жаттықтыру;
2) дауысты және дауыссыз дыбыс түрлерін ажыратуға жаттықтыру;
3) әріптердің баспа және жазба түрлерін үйрету;
4) дыбыстан буын, буыннан сөз, сөзден сөйлем құрауға, жазуға, оқуға үйрету;
5) дұрыс, үзбей, буындап оқу дағдыларын қалыптастыру;
6) көркем жазу дағдыларын қалыптастыру;
7) сөздік қорын байыту, өз ойын жеткізе білуге үйрету;
8) негізгі тыныс белгі түрлерін (нүкте, сұрау белгісі, леп белгісі) қолдана білуді қалыптастыру;
9) ұлттық рухани құндылықтарға деген сүйіспеншілікті қалыптастыру.
Ескерту: І жартыжылдық бойынша жазба жұмыстарының көлемі: әліппеге дейінгі кезеңде графикалық диктант – 1-3 таңба, әліппе кезеңінде әріптік диктант – 3-5 әріп, буын диктанты – 3-6 буын, сөздік диктант – 2-5 сөз, диктант – 3-12 сөз. Жазба жұмыстарының санын мұғалім білім алушылардың меңгеру деңгейі мен қажеттілігіне орай айқындайды. Жазба жұмыстарын күнделікті жүйелі ұйымдастыру ұсынылады.
13. "Алифбе" оқу пәнінің базалық білім мазмұны.
14. Тыңдалым мен айтылым:
1) мұғалімнің, өзге білім алушылардың сөзін тыңдай білу, тыңдалым мәнін түсіну, сұраққа дұрыс әрі нақты жауап беруді қалыптастыру; коммуникативтік мақсаттарына сәйкес қарым-қатынас дағдыларын дамыту;
2) ертегі айту; өлең, санамақ, мақал-мәтел, жаңылтпаш, жұмбақты жатқа айту;
3) дауысты және дауыссыз дыбыстарды ажырата білуді; буын, сөзді буынға бөлу; дауысты дыбыстардың буын құрау дағдыларын қалыптастыру;
4) дыбыстың әріппен жазылуын; сөздің дыбыстық және әріптік құрамының сәйкестігін/ сәйкес еместігін анықтау;
5) сөздік қорын байыту; сөзді тіркестіре білу, сөйлем және шағын мәтін (сюжетті суреттер бойынша әңгіме құрау; көрген-білгені, естігені туралы әңгімелеу) құрай білу;
6) сөз әдебінің формаларын қолдану (сәлемдесу, алғыс білдіру, кешірім сұрау, өтініш айту, рұқсат сұрау, қоштасу).
Ескерту: Тыңдалым материалының көлемі: 30 сек - 1мин.
15. Оқылым:
1) сөздер мен сөйлемдердің құрылымын сызба арқылы түсініп, тани білу (сөздегі буын санын, сөйлемдегі сөз санын анықтау);
2) сөздің мағынасын, сөйлемде айтылған ойды түсіну;
3) қазақ тіліндегі жұп дыбыстардың (а-ә, о-ө, ұ-ү, ы-і, л-р, н-ң, с-з, с-ш, ж-ш, п-б, к-қ, г-ғ) ерекшеліктерін тану, өзге тілден енген сөздерде кездесетін дыбыстарды дұрыс айтуға үйрету;
4) сөйлемді (2-6 сөз), мәтінді (4-10 сөйлем) түсініп, дауыстап оқу;
5) буындап оқудан сөзді үзбей, толық оқуға үйрету.
Ескерту: оқуға берілген мәтіннің көлемі әліппе кезеңінің басында 4-6 сөйлемнен, соңында 10 сөйлемнен аспауы керек. Әр сөйлемдегі сөздердің саны 2-6-дан аспауы керек.
16. Жазылым:
1) жазуға дайындық (дұрыс отырғызу, жарықтың дұрыс түсуі, дәптердің көлбеу орналасуы және жазу кезінде қарындаш/қаламды ұстай білу); парақтағы кеңістікті бағдарлай білуді қалыптастыру (жазу жолын, жоларалық кеңістікті, жазу жолының жоғарғы және төменгі сызықтары мен тік көлбеу сызықтардан шықпау); сурет салу, штрихтау, бастыра жазу, әріп элементтерін жазу;
2) сурет бойынша сөйлем құрастыру, берілген сөздерден сөйлемдер құрастыру, сөйлемдегі сөздердің санын анықтау, сөйлемдердің графикалық модельдерін құру;
3) көркем жазу нормаларын сақтай отырып, әріп элементтерін, бас және кіші әріптерді, буын, сөз, сөйлемді және оларды байланыстыра жазу;
4) сөйлемнің басындағы сөзді бас әріптен жазу, сөйлем ішінде сөздердің бөлек жазылуы, сөйлемнің соңына тыныс белгісін қою;
5) қарапайым сұрақтарға жазбаша жауап беру, сюжетті суретке қарап мәтін құрастыру;
6) қатесіз, көркем жазу дағдыларын қалыптастыру.
2-параграф. "Алифбе" оқу пәні бойынша күтілетін нәтижелер
17. Әліппеге дейінгі кезеңдегі күтілетін нәтижелер:
1) сөйлеу, сөйлем, сөз, буын, дыбыс туралы бастапқы тілдік ұғымдарды түсінеді;
2) сұрақты тыңдайды және оны түсінеді, сұрақтарға жауап береді;
3) сөйлем, сөз, буын, дыбыстың графикалық сызбасын таниды;
4) сөзге дыбыстық талдау жасайды;
5) көмекші құралдар (тірек сызба, сюжетті сурет) арқылы оқиғаның ретін сақтай отырып баяндайды;
6) коммуникативтік қатынаста сөз әдебін (сәлемдесу, алғыс білдіру, кешірім сұрау, өтініш айту, рұқсат сұрау, қоштасу) дұрыс қолдана алады;
7) дәптер бетінде берілген суреттерді бояйды, әріп элементтерін, үзік сызықтарды бастырып жүргізеді, жазады.
18. Әліппе кезеңіндегі күтілетін нәтижелер:
1) дыбыс пен әріпті таниды, оларды бір-бірінен ажыратады;
2) мәтіннен сөйлемді, сөйлемнен сөзді, сөзден буынды, буыннан дыбысты бөледі, жаңа үйренген дыбысты анықтайды;
3) дауысты дыбыстардың буын құрайтынын біледі, сөздегі буын санын анықтайды;
4) оқу түрлерін (буындап оқу, сөздерді тұтас оқу, мәнерлеп оқу) қолданады, түсініп оқиды;
5) дыбыстарды дұрыс дыбыстайды, оның мағына ажыратушы қызметін түсінеді;
6) сызба-модель, сурет белгілері арқылы сөз, сөйлем, шағын мәтін құрастырады;
7) сөйлеу барысында жалғауларды дұрыс қолданады;
8) тақырыбы мен иллюстрациясы бойынша мәтіннің мазмұнын болжайды, өз ойын білдіреді;
9) мұғалімнің қолдауымен мәтіннің, сюжетті суреттің мазмұны бойынша сұрақ қоя алады, сұраққа жауап береді;
10) сөйлемді бас әріптен бастап жазып, соңына тиісті тыныс белгісін қояды;
11) айтылуы мен жазылуы бірдей сөздерді еске сақтап, естуі бойынша жазады;
12) көркем жазу талаптарына сай, жазу жолы, жол аралығын, жолдың жоғарғы және төменгі сызықтарын сақтап, әріптің, әріптердің өзара байланыс элементтерін жазады;
13) ана тілін, Отанын, халқын, мәдениеті мен салт-дәстүрін құрметтей біледі;
14) еліміздің рәміздерін (Әнұран, Елтаңба, Ту) біледі.
| Қазақстан Республикасы Оқу - ағарту министрлігінің 2022 жылғы 16 қыркүйектегі № 399 бұйрығына 8-қосымша |
Бастауыш білім беру деңгейінің 1-сыныбына арналған "Обучение грамоте" оқу пәні бойынша үлгілік оқу бағдарламасы (оқыту өзбек тілінде) 1-тарау. Жалпы ережелер
1. Үлгілік оқу бағдарламасы (бұдан әрі – бағдарлама) "Мектепке дейінгі тәрбие мен оқытудың, бастауыш, негізгі орта, жалпы орта, техникалық және кәсіптік, орта білімнен кейінгі білім берудің мемлекеттік жалпыға міндетті стандарттарын бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Оқу-ағарту министрінің 2022 жылғы 3 тамыздағы № 348 бұйрығымен бекітілген Мектепке дейінгі тәрбие мен оқытудың, бастауыш, негізгі орта, жалпы орта, техникалық және кәсіптік, орта білімнен кейінгі білім берудің мемлекеттік жалпыға міндетті стандарттарына сәйкес әзірленген (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 29031 болып тіркелген).
2. Бағдарлама құрылымы мен мазмұны А. Байтұрсынұлының, сонымен қатар Қ.Абдуллаеваның мынадай ұстанымдары негізінде айқындалды, олар оқулық жазуда басшылыққа алынады:
1) оңайдан қиынға, жеңілден күрделіге өту;
2) білімді тәжірибе арқылы өздігінен алу.
3. "Обучение грамоте" оқу пәнінің мақсаты – білім алушының оқу-жазу дағдыларын жетілдіру және тілін дамыту.
4. Оқу бағдарламасының міндеттері білім алушының мынадай дағдыларын қалыптастыруды көздейді:
1) сөзді тұтас оқуға, мәтінді түсініп оқуға, мәнерлеп оқуға және шапшаң оқуға машықтандыру;
2) жазу дағдысын (қатесіз, сауатты, көркем жазу) қалыптастыру;
3) сөздік қорын байыту;
4) коммуникативтік дағдыларын (өз ойын толық жеткізе білу, өзгенің пікірімен санаса білу, әңгімелесу, сөйлеу әдебін сақтау) қалыптастыру;
5) тілдік бірліктерді (мәтін, сөйлем, сөз, буын, дыбыс) ажырату, салыстыру, топтастыру, талдау дағдыларын дамыту;
6) тілдік білімі мен дағдыларын тәжірибеде қолдана алу;
7) кітап оқуға қызығушылығын ояту, сөз өнеріне баулу;
8) танымдық, шығармашылық қабілетін дамыту;
9) ана тіліне, Отанына, туған еліне, оның мәдениеті мен салт-дәстүріне деген сүйіспеншілігін арттыру арқылы рухани-адамгершілік қасиеттерін дамыту;
10) жеке тұлғалық қасиеті мен әлеуетін ашу;
11) тұрақты зейіні мен есте сақтауын, логикалық ойлауы мен білім алуға деген қызығушылығын қалыптастыру;
12) физиологиялық ерекшеліктерін ескеру және санитарлық-гигиеналық талаптарды сақтау.
2-тарау. "Обучение грамоте" оқу пәнінің мазмұнын ұйымдастыру 1-параграф. "Обучение грамоте" оқу пәнінің мазмұны
5. "Обучение грамоте" пәні бойынша оқу жүктемесінің көлемі аптасына 6 сағатты, ІІ жартыжылдықта барлығы 102 сағатты құрайды.
Ескерту. 5-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Оқу-ағарту министрінің 31.10.2023 № 328 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.6. Оқу пәнінің мазмұны:
1) негізгі тілдік бірліктерден (мәтін, сөйлем, сөз, буын, дыбыс);
2) қазақ тілі бойынша қарапайым грамматикалық дағдылардан;
3) орфоэпиялық, орфографиялық, пунктуациялық нормалардың қарапайым түсініктерінен;
4) балалар әдебиетінен (ауыз әдебиеті мен көркем әдебиет) құралады.
7. "Обучение грамоте" оқу пәнін оқыту әліппеден кейінгі кезең бойынша ІІ жартыжылдықта "Оно тили" оқулығы арқылы жүзеге асырылады.
8. Әліппеден кейінгі кезеңнің міндеттері:
1) тыңдалым, айтылым әрекеттері арқылы сөз өнеріне баулу;
2) ауызша тіл мен жазба тілін дұрыс дамыту;
3) мәтінді дұрыс оқу, түсініп оқу, мәнерлеп оқу, шапшаң оқу дағдыларын қалыптастыру;
4) ауыз әдебиет үлгілері мен көркем шығармалар арқылы ұлттық құндылықтарды қадірлеуге тәрбиелеу;
5) тілдік білімнің алғашқы негіздерін меңгерту;
6) бастапқы жазу нормаларын сақтап, сауатты жазуға дағдыландыру;
7) көркем жазу дағдыларын дамыту;
8) мәтінмен жұмыста дереккөздерді пайдалана білуге машықтандыру.
Әліппеден кейінгі кезеңнің міндеттерін жүзеге асыруда А. Байтұрсынұлының жалқылаулы-жалпылау әдісі, тұтас сөзді әдісі, жазу-оқу әдісі басшылыққа алынды.
9. "Обучение грамоте" оқу пәнінің базалық білім мазмұны.
Тыңдалым мен айтылым:
1) тыңдалым материалының мазмұнын түсіну; сұраққа дұрыс әрі нақты жауап беру; сөз мағынасын түсіну; сөзді дұрыс қолдана білу; сөз әдебін сақтай отырып, өз ойын айта алу;
2) сөйлеу барысында ым-ишара, қимылды қолдану; сөз сазын (ырғақ, екпін, әуен, қарқын, кідіріс) сақтау; ертегі айту; өлең, санамақ, мақал-мәтел, жаңылтпаш, жұмбақты жатқа айту;
3) орфоэпия: сөзді үндестік заңына сәйкес айта білу; жаңылтпаш айта білу, ойын жаттығуларын орындай алу;
4) сөздік қорын байыту, сөздерден сөйлем, сөйлемдерден шағын мәтін құрау;
5) тыңдалым материалын мазмұндау, сюжетті суреттер бойынша әңгіме құрау; көрген-білгені, естігені туралы әңгімелеу;
6) сөйлеу барысында (әңгімелесу, әңгімелеу, пікір алмасу, сахналау, рөлдік ойындар) сөз әдебіне үйрену;
10. Оқылым:
1) сөздің мағынасын, сөйлемде айтылған ойды түсіну;
2) сөйлемді, мәтінді дауыстап оқу; мәнерлеп, түсініп оқу, мұғалімнің қолдауымен мәтіннен қажет ақпаратты тауып оқу;
3) айтылу мақсатына қарай сөйлемнің интонациясын (хабарлы, лепті, сұраулы) сақтап оқу;
4) сөздерді оқу барысында дыбыс үндестігін сақтау;
5) сөздердің мағынасын (мәндес; мағынасы қарама-қарсы; айтылуы бірдей, мағынасы әртүрлі сөздер) ажырату, сөздік қорын байыту;
6) мәтін тақырыбын "Кім (не) туралы?" деген сауалдар арқылы анықтау, оқылған мәтін мазмұны бойынша сұрақтарға жауап беру;
7) оқыған мәтіні бойынша өз ойын, алған әсерін білдіру;
8) әліпби ретімен құрылған дереккөздерден (суретті кітап, сөздік, анықтамалық, энциклопедия) мұғалімнің қолдауымен қажетті ақпараттарды табу;
9) сурет, сызба түрінде берілген ақпаратты түсіну;
Ескерту: көркем шығарма көлемі – 45-65 сөз, ғылыми-танымдық мәтін көлемі – 20-30 сөз.
ІІ жартыжылдықтың соңында оқу жылдамдығының нормасы: минутына 25-30 сөз; шылау, одағай, еліктеу сөздер, қос сөздер жеке сөз ретінде саналады.
11. Балалар әдебиетінен (ауыз әдебиеті мен көркем әдебиет) тілі жеңіл, Отан, туған жер, табиғат, жан-жануарлар, отбасы, еңбек, денсаулық туралы мәтіндер беріледі.
12. Жазылым:
1) әріптерді талапқа сай көркем жазу; әріптерді бір-бірімен дұрыс байланыстырып, үздіксіз әрі үзбей (ырғақты) жазу;
2) әр сөйлемнің бас әріптен басталатынын, сөйлем ішіндегі сөздердің бөлек жазылатынын, сөйлемнің соңына тыныс белгі қойылатынын білу, қолдану;
3) көшіріп жазу және есту, есте сақтау арқылы сөздерді (7-10 сөз), жай сөйлемдерді (3-4 сөйлем) жатқа жазу, жазғанын үлгіге қарап тексеру;
4) сөздерден сөйлем, сөйлемдерден шағын мәтін құрау;
5) сауатты және көркем жазуға дағдылану;
6) заттың атын, сынын, санын, қимылын білдіретін сөздерді дұрыс қолдану;
7) бас әріппен жазылатын сөздерді (кісі аттары, жер-су атаулары, үй жануарларына арнайы қойылған аттар) ажырату, дұрыс жазу;
8) сөйлеу барысында жалғауларды қолдана білу;
9) мұғалімнің қолдауымен сөзді тасымалдау.
Ескерту:
2-жартыжылдық бойынша жазба жұмыстарының көлемі: сөздік диктант – 4-5 сөз, диктант – 12-20 сөз, мазмұндама – 10-15 сөз, мәтінді көшіріп жазу – 10-20 сөз, шығармашылық мәтін – 3-4 сөйлем (10-15 сөз). Жазба жұмыстарының санын мұғалім білім алушылардың меңгеру деңгейі мен қажеттілігіне орай белгілейді. Жазба жұмыстарын күнделікті жүйелі ұйымдастыру ұсынылады.
2-параграф. Оқу мақсаттарының жүйесі
13. Бағдарламада оқу мақсаттары кодпен берілген. Кодтың бірінші саны сыныпты, екінші және үшінші саны негізгі дағдылардың ретін, төртінші саны оқу мақсатының ретін көрсетеді. 1.2.1.1 кодында: "1" – сынып, "2.1" – негізгі дағдылар, "1" – оқу мақсатының реті.
14. Оқу мақсаттары күтілетін нәтиже түрінде айқындалған:
Тыңдалым мен айтылым | |
Негізгі дағдылар | Оқу мақсаттары |
1.1 Тинглаш материаллари орқали тилга оид дастлабки тушунчаларни Әзлаштириш | 1.1.1.1. Матн, гап, сӘз, бӘғин, товуш ?ақида дастлабки тушунчаларини тушуниш. |
1.2 Тингланган материални баҰн қилиш | 1.1.2.1 Ұрдамчи материаллар (таянч чизма,сюжетли расм) орқали воқеанинг кетма-кетлигини сақлаган ?олда баҰн қилиш; |
1.3 Воқеани тахминлаш | 1.1.3.1 Мавзу ва иллюстрация бӘйича матннинг мазмунини тахминлаш; |
1.4 Коммуникатив мулоқотда тил меъҰрларидан тӘғри фойдаланиш | 1.1.4.1 Коммуникатив мулоқот давомида нутқ маданияти меъҰрлардан (саломлашиш, миннатдорчилик билдириш, узр сӘраш, илтимос қилиш, рухсат сӘраш, хайрлашиш) тӘғри фойдаланиш; |
1.5 Тингловчининг диққатини жалб қилиш. |
1.1.5.1 нарса ва ?одисаларни таърифлаш ва таққослаш учун керак бӘлган сӘзлардан фойдаланиш; |
1.6 Тингланган материал юзасидан Әз фикрини билдириш. | 1.1.6.1 Тингланган материалга Әз фикрини билдириш; |
1.7 Берилган мавзу бӘйича ?икоя тузиш . | 1.1.7.1 Сюжетли расм асосида қисқа ?икоя тузиш; |
1.8 СӘзларни орфоэпик меъҰрига мос тӘғри талаффуз қилиш. | 1.1.8.1 СӘзларни о?ангий қонунига мувофиқ тӘғри талаффуз қилиш. |
Оқылым | |
Негізгі дағдылар | Оқу мақсаттары |
2.1 Ўқиш турларини қӘллаш | 1.2.1.2 Әқишнинг турларидан (бутун Әқиш, ифодали Әқиш, тушуниб Әқиш) фойдаланиш; |
2.2 Матннинг мавзуси ва асосий фикрни аниқлаш | 1.2.2.1 Әқитувчи Ұрамида матн ким (нима) ?ақида эканлигини аниқлаш; |
2.3 Матннинг таркибий қисмларини аниқлаш | 1.2.3.1 Әқитувчи Ұрдамида алмаштириб берилган матн қисмларини Әз Әрнига тӘғри жойлаштириш; |
2.4 матндаги сӘзларнинг маъносини тушуниш | 1.2.4.1 Әқитувчи Ұрдамида сӘзларнинг маъноларини (маънодош;қарама қарши; айтилиши бир хил маъноси ?ар хил) ажрата олиш; |
2.5 Матн мазмуни бӘйича савол тузиш ва жавоб бериш | 1.2.5.1 Әқитувчи Ұрдамида матн мазмуни ва сюжетли расм бӘйича саволлар тузиш ва уларга жавоб бериш |
2.6 Матннинг жанрини аниқлаш. | 1.2.6.1 Әқитувчи Ұрдамида матн жанрини ( топишмоқ, мақол матал, шеър, ?икоя, эртак) аниқлаш; |
2.7 Турли манбалардан керакли ахборот олиш | 1.2.7.1 Әқитувчи Ұрдамида манбалардан (луғат, маълумотнома, расмли китоб, энциклопедия) ахборот топиш; |
2.8 Товуш ва ?арфни таниш, уларни фарқлаш | 1.2.8.2 унли ва ундош товушларни ажратиш, ундош товушларнинг жарангли ва жарангсиз бӘлишини тушуниш |
Жазылым | |
Негізгі дағдылар | Оқу мақсаттары |
3.1 Режа тузиш |
1.3.1.1 Сюжетли расмларнинг кетма-кетлигини аниқлаш, сарлав?а қӘйиш орқали содда режа тузиш; |
3.2 Ўқиш ва тинглашга оид материалларнинг мазмунини Ұзиш | 1.3.2.1 * Әқитувчи Ұрдамида Әқилган, тинглаган материал асосида қисқа баҰн Ұзиш; |
3.4 Турли хил матнлар тузиш. | 1.3.4.1 Әқитувчи Ұрдамида қисқа матнларни (хат, табрикнома, эълон) Ұзиш; |
3.5 Хатоларни топиш ва тузатиш. | 1.3.5.1 Әқитувчи Ұрдамида сӘз, гап, матнни текшириш ва хатоларни тузатиш; |
3.6 Хуснихат талабларига риоя қилиш. | 1.3.6.1 Ұзиш қаторини, сатр чизиқлари оралиғини,сатрнинг қуйи ва юқори чизиғини сақлаган ?олда, ?арф элементлари ва ?арфларни бир- бири билан туташтириб, каллиграфик талабларга мос Ұзиш. |
Тілдік норманың қолданысы | |
4.1 Орфографик кӘникмалар | 1.4.1.1 айтилиши ва Ұзилиши бир хил бӘлган сӘзларни кӘчириш ва эшитиш орқали эсда сақлаб Ұзиш |
1.4.1.2 Әқитувчи Ұрдамида сӘзларни тӘғри бӘғинга бӘлиш ва бӘғинга бӘлинмайдиган сӘзларни билиш; | |
1.4.1.3 бош ?арфлар билан Ұзилган сӘзларни (кишилар исмлари, ер сув номлари, ?айвонларга қӘйиладиган номлар) аниқлаш; | |
4.2 Грамматик кӘникмалар | 1.4.2.1 нарсаларнинг номини, ?аракатини,белгисини, сонини билдирадиган сӘзларни ажратиш ва Әз Әрнида қӘллаш |
4.3 Пунктацион кӘникмалар | 1.4.3.1 гапни бош ?арф билан Ұзиб, охирига тегишли тиниш белгисини қӘйиш. |
15. Бөлімдер мен тақырыптар бойынша сағат сандарын бөлу мұғалімнің еркіне қалдырылады.
16. Осы оқу бағдарламасы Бастауыш білім беру деңгейінің 1-сыныбына арналған "Обучение грамоте" оқу пәні бойынша үлгілік оқу бағдарламасын іске асыру жөніндегі ұзақ мерзімді жоспарға сәйкес іске асырылады.
3-параграф. Бастауыш білім беру деңгейінің 1-сыныбына арналған "Обучение грамоте" оқу пәні бойынша үлгілік оқу бағдарламасын іске асырудың ұзақ мерзімді жоспары (оқыту өзбек тілінде)
Кезең | Тыңдалым мен айтылым | Оқылым | Жазылым | Тілдік норманың қолданысы |
3-тоқсан | ||||
Алифбе- |
1.1.1.1. Матн, гап, сӘз, бӘғин, товуш ?ақида дастлабки тилда оид тушунчаларини тушуниш; |
1.2.1.2 Әқишнинг турларидан (бутун Әқиш, ифодали Әқиш, тушуниб Әқиш) фойдаланиш; |
1.3.1.1 Сюжетли расмларнинг кетма-кетлигини аниқлаш, сарлав?а қӘйиш орқали содда режа тузиш; |
1.4.1.1* айтилиши ва Ұзилиши бир хил бӘлган сӘзларни кӘчириш ва эшитиш орқали эсда сақлаб Ұзиш; |
4-тоқсан | ||||
Алифбе-дан кейинги давр |
1.1.3.1* Мавзу ва иллюстрация бӘйича матннинг мазмунини тахминлаш; |
1.2.1.2 Әқиш турларидан фойдаланиш (тӘлиқ Әқиш, ифодали ва равон Әқиш тушунчаси) |
1.3.1.1 сюжетдаги расмлар кетма- кетлигини аниқлаб, номлаш орқали оддий режа тузиш; |
1.4.1.1* талаффузи ва Ұзилиши бир хил сӘзларни тинглаш ва эсда сақлаб Ұзиш; |
Ескерту:
- білім алушылардың қажеттілігін ескере отырып, әр сабаққа 3-4 оқу мақсаты, оның ішінде біреуі жетекші мақсат ретінде алынады;
- "*" белгісімен көрсетілген оқу мақсатының бөлігін таңдап жүзеге асыруға болады.
| Қазақстан Республикасы Оқу - ағарту министрлігінің 2022 жылғы 16 қыркүйектегі № 399 бұйрығына 9-қосымша |
Бастауыш білім беру деңгейінің 1-сыныбына арналған "Алифбо" оқу пәні бойынша үлгілік оқу бағдарламасы (оқыту тәжік тілінде) 1-тарау. Жалпы ережелер
1. "Алифбо" оқу пәнінің Үлгілік оқу бағдарламасы (бұдан әрі – бағдарлама) "Мектепке дейінгі тәрбие мен оқытудың, бастауыш, негізгі орта, жалпы орта, техникалық және кәсіптік, орта білімнен кейінгі білім берудің мемлекеттік жалпыға міндетті стандарттарын бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Оқу-ағарту министрінің 2022 жылғы 3 тамыздағы № 348 бұйрығымен бекітілген Мектепке дейінгі тәрбие мен оқытудың, бастауыш, негізгі орта, жалпы орта, техникалық және кәсіптік, орта білімнен кейінгі білім берудің мемлекеттік жалпыға міндетті стандарттарына сәйкес әзірленген (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 29031 болып тіркелген).
2. Бағдарлама құрылымы мен мазмұны жалпыдидактикалық қағидаттар және А. Байтұрсынұлының әдістемелік қағидаттары негізінде, сондай-ақ оқулықтағы дыбыстар мен әріптер жүйесін баяндау М.Лутфуллоеваның әдістемесіне негізделген айқындалды:
1) дыбыспен жаттығу;
2) әрбір дыбыстың сөз жасаудағы қызметін есепке алу;
3) оңайдан қиынға, жеңілден күрделіге өту;
4) білімді тәжірибе арқылы өздігінен алу.
3. Әріпті таныту реті А. Байтұрсынұлының еңбектерімен қатар лингвист және әдіскер ғалымдардың зерттеулері негізінде, тапсырма бағдарламасындағы өзбек тілі грамматикасының құрылымы, сөздерді оқыту М.Лутфуллоеваның әдіснамасына негізінде, олардың мәтінде кездесу жиілігіне, өзара тіркесімі мен сөз жасау қызметіне қарай құрылды.
4. "Алифбо" оқу пәнінің мақсаты – әріп таныту, оқуға мен жазуға үйрету, негізгі тілдік ұғымдар мен сөйлеу әрекетінің түрлерін ұлттық рухани құндылықтар негізінде жеке тұлғаны қалыптастыру.
5. "Алифбо" оқу пәнінің міндеттері:
1) оқу әрекетіне бейімдеу;
2) дыбыс, буын, сөз, сөйлем, мәтін (сөйлеу) туралы қарапайым түсінік (ажырату, салыстыру, топтастыру және талдау) қалыптастыру;
3) дыбыс пен әріпті (баспа және жазба түрлері) үйрету;
4) оқу (буындап оқу, тұтас оқу, түсініп оқу, мәнерлеп оқу) және жазу дағдыларын қалыптастыру;
5) коммуникативтік әрекет түрлерін жетілдіру, сөздік қорын байыту;
6) ана тіліне, Отанына, халқына, оның мәдениеті мен салт-дәстүріне құрметпен қарай білуге үйрету, ұлттық рухани құндылықтарды бойына сіңіру.
2-тарау. "Алифбо" оқу пәнінің мазмұнын ұйымдастыру 1-параграф. "Алифбо" оқу пәнінің мазмұны
6. "Алифбо" оқу пәні бойынша оқу жүктемесі аптасына 6 сағаттан, барлығы І жартыжылдықта 96 сағатты құрайды.
7. Оқу пәнінің мазмұны:
1) тәжік тілінің дыбыстық және әріптік жүйесінен;
2) негізгі тілдік бірліктерден (дыбыс, буын, сөз, сөйлем, мәтін);
3) тәжік тілі бойынша қарапайым грамматикалық дағдылардан;
4) орфоэпиялық, орфографиялық, пунктуациялық нормалардың қарапайым түсініктерінен құралады.
8. "Алифбо" оқу пәнін оқыту екі кезең бойынша (әліппеге дейінгі кезең – 12 сағат, әліппе кезеңі – 84 сағат) ұйымдастырылады.
9. "Алифбо" оқу пәнінің мазмұны І жартыжылдықта "Алифбо" оқулығы (әліппеге дейінгі және әліппе кезеңдері) арқылы жүзеге асырылады.
10. Әліпбидегі әріптер мен әрбір әріптің дыбыстық мәнін, қарапайым тілдік ұғым мен түсініктерді меңгертудің реті мен көлемі:
1) 1-тоқсан: тілдік ұғымдар туралы қарапайым түсінік (сөйлеу дағдылары) (әліппеге дейінгі кезең) – 12 сағат;
о, а, л, н, м, қайталау (2 сағат) – 12 сағат;
р, ш, х, у, ?, с, з, и, к, в, д, қайталау (2 сағат) – 24 сағат;
Ескерту: әріппен танысуға 2 сағат, қалған сағат мұғалімнің қалауы бойынша қайталауға бөлінеді.
2-тоқсан: п, т, б, г, е, ф, ғ, қ, қайталау (3 сағат) – 12 сағат;
ч, ?, э, ?, ? , й, Ұ, я, ю, ж, ъ, алфавит – 2 сағат, қайталау (4 сағат) – 24 сағат.
Ескерту: ?, й, ? – 3 сағат, ж, ъ 1 сағаттан; қалған дыбыстар мен әріптерге 2 сағат беріледі.
11. Әліппеге дейінгі кезеңнің міндеттері:
1) оқу әрекетіне қызығушылығын ояту;
2) сөйлеу, сөйлем, сөз, буын, дыбыс туралы қарапайым түсінік қалыптастыру;
3) сөйлеу, сөйлем, сөз, буын, дыбыс сызба-модельдерін ажырату және қолдану дағдыларын қалыптастыру;
4) сөзге дыбыстық талдау жүргізу: сөздегі буын санын анықтау, сөз ішіндегі дыбыстарды екі, үш буынды сөзбен анықтау; дауысты және дауыссыз дыбыстарды ажырату;
5) жазуға дайындық кезеңінде - қолдың ұсақ моторикасын дамыту (бояу, сурет салу, түрлі бағытта сызықтар жүргізу, сұлба салу, әріп элементтерін жазу).
6) тыңдай білуге және сұрақты түсінуге, сұрақтарға дұрыс жауап беруге үйрету.
Ескерту: тыңдау материалының көлемі 10 сөйлемнен, өлең шумақтары 3-тен аспауы керек.
12. Әліппе кезеңінің міндеттері:
1) қазақ әліпбиінің дыбыс пен әріптерін таныту, дыбыстардың айтылуына жаттықтыру;
2) дауысты және дауыссыз дыбыс түрлерін ажыратуға жаттықтыру;
3) әріптердің баспа және жазба түрлерін үйрету;
4) дыбыстан буын, буыннан сөз, сөзден сөйлем құрауға, жазуға, оқуға үйрету;
5) дұрыс, үзбей, буындап оқу дағдыларын қалыптастыру;
6) көркем жазу дағдыларын қалыптастыру;
7) сөздік қорын байыту, өз ойын жеткізе білуге үйрету;
8) негізгі тыныс белгі түрлерін (нүкте, сұрау белгісі, леп белгісі) қолдана білуді қалыптастыру;
9) ұлттық рухани құндылықтарға деген сүйіспеншілікті қалыптастыру.
Ескерту:
І жартыжылдық бойынша жазба жұмыстарының көлемі: әліппеге дейінгі кезеңде графикалық диктант – 1-3 таңба, әліппе кезеңінде әріптік диктант – 3-5 әріп, буын диктанты – 3-6 буын, сөздік диктант – 2-5 сөз, диктант – 3-12 сөз. Жазба жұмыстарының санын мұғалім білім алушылардың меңгеру деңгейі мен қажеттілігіне орай айқындайды. Жазба жұмыстарын күнделікті жүйелі ұйымдастыру ұсынылады.
13. "Алифбо" оқу пәнінің базалық білім мазмұны.
14. Тыңдалым мен айтылым:
1) мұғалімнің, өзге білім алушылардың сөзін тыңдай білу, тыңдалым мәнін түсіну, сұраққа дұрыс әрі нақты жауап беруді қалыптастыру; коммуникативтік мақсаттарына сәйкес қарым-қатынас дағдыларын дамыту;
2) ертегі айту; өлең, санамақ, мақал-мәтел, жаңылтпаш, жұмбақты жатқа айту;
3) дауысты және дауыссыз дыбыстарды ажырата білуді; буын, сөзді буынға бөлу; дауысты дыбыстардың буын құрау дағдыларын қалыптастыру;
4) дыбыстың әріппен жазылуын; сөздің дыбыстық және әріптік құрамының сәйкестігін/ сәйкес еместігін анықтау;
5) сөздік қорын байыту; сөзді тіркестіре білу, сөйлем және шағын мәтін (сюжетті суреттер бойынша әңгіме құрау; көрген-білгені, естігені туралы әңгімелеу) құрай білу;
6) сөз әдебінің формаларын қолдану (сәлемдесу, алғыс білдіру, кешірім сұрау, өтініш айту, рұқсат сұрау, қоштасу).
Ескерту: Тыңдалым материалының көлемі: 30 сек - 1мин.
15. Оқылым:
1) сөздер мен сөйлемдердің құрылымын сызба арқылы түсініп, тани білу (сөздегі буын санын, сөйлемдегі сөз санын анықтау);
2) сөздің мағынасын, сөйлемде айтылған ойды түсіну;
3) қазақ тіліндегі жұп дыбыстардың (а-ә, о-ө, ұ-ү, ы-і, л-р, н-ң, с-з, с-ш, ж-ш, п-б, к-қ, г-ғ) ерекшеліктерін тану, өзге тілден енген сөздерде кездесетін дыбыстарды дұрыс айтуға үйрету;
4) сөйлемді (2-6 сөз), мәтінді (4-10 сөйлем) түсініп, дауыстап оқу;
5) буындап оқудан сөзді үзбей, толық оқуға үйрету.
Ескерту: оқуға берілген мәтіннің көлемі әліппе кезеңінің басында 4-6 сөйлемнен, соңында 10 сөйлемнен аспауы керек. Әр сөйлемдегі сөздердің саны 2-6-дан аспауы керек.
16. Жазылым:
1) жазуға дайындық (дұрыс отырғызу, жарықтың дұрыс түсуі, дәптердің көлбеу орналасуы және жазу кезінде қарындаш/қаламды ұстай білу); парақтағы кеңістікті бағдарлай білуді қалыптастыру (жазу жолын, жоларалық кеңістікті, жазу жолының жоғарғы және төменгі сызықтары мен тік көлбеу сызықтардан шықпау); сурет салу, штрихтау, бастыра жазу, әріп элементтерін жазу;
2) сурет бойынша сөйлем құрастыру, берілген сөздерден сөйлемдер құрастыру, сөйлемдегі сөздердің санын анықтау, сөйлемдердің графикалық модельдерін құру;
3) көркем жазу нормаларын сақтай отырып, әріп элементтерін, бас және кіші әріптерді, буын, сөз, сөйлемді және оларды байланыстыра жазу;
4) сөйлемнің басындағы сөзді бас әріптен жазу, сөйлем ішінде сөздердің бөлек жазылуы, сөйлемнің соңына тыныс белгісін қою;
5) қарапайым сұрақтарға жазбаша жауап беру, сюжетті суретке қарап мәтін құрастыру;
6) қатесіз, көркем жазу дағдыларын қалыптастыру.
2-параграф. "Алифбо" оқу пәні бойынша күтілетін нәтижелер
17. Әліппеге дейінгі кезеңдегі күтілетін нәтижелер:
1) сөйлеу, сөйлем, сөз, буын, дыбыс туралы бастапқы тілдік ұғымдарды түсінеді;
2) сұрақты тыңдайды және оны түсінеді, сұрақтарға жауап береді;
3) сөйлем, сөз, буын, дыбыстың графикалық сызбасын таниды;
4) сөзге дыбыстық талдау жасайды;
5) көмекші құралдар (тірек сызба, сюжетті сурет) арқылы оқиғаның ретін сақтай отырып баяндайды;
6) коммуникативтік қатынаста сөз әдебін (сәлемдесу, алғыс білдіру, кешірім сұрау, өтініш айту, рұқсат сұрау, қоштасу) дұрыс қолдана алады;
7) дәптер бетінде берілген суреттерді бояйды, әріп элементтерін, үзік сызықтарды бастырып жүргізеді, жазады.
18. Әліппе кезеңіндегі күтілетін нәтижелер:
1) дыбыс пен әріпті таниды, оларды бір-бірінен ажыратады;
2) мәтіннен сөйлемді, сөйлемнен сөзді, сөзден буынды, буыннан дыбысты бөледі, жаңа үйренген дыбысты анықтайды;
3) дауысты дыбыстардың буын құрайтынын біледі, сөздегі буын санын анықтайды;
4) оқу түрлерін (буындап оқу, сөздерді тұтас оқу, мәнерлеп оқу) қолданады, түсініп оқиды;
5) дыбыстарды дұрыс дыбыстайды, оның мағына ажыратушы қызметін түсінеді;
6) сызба-модель, сурет белгілері арқылы сөз, сөйлем, шағын мәтін құрастырады;
7) сөйлеу барысында жалғауларды дұрыс қолданады;
8) тақырыбы мен иллюстрациясы бойынша мәтіннің мазмұнын болжайды, өз ойын білдіреді;
9) мұғалімнің қолдауымен мәтіннің, сюжетті суреттің мазмұны бойынша сұрақ қоя алады, сұраққа жауап береді;
10) сөйлемді бас әріптен бастап жазып, соңына тиісті тыныс белгісін қояды;
11) айтылуы мен жазылуы бірдей сөздерді еске сақтап, естуі бойынша жазады;
12) көркем жазу талаптарына сай, жазу жолы, жол аралығын, жолдың жоғарғы және төменгі сызықтарын сақтап, әріптің, әріптердің өзара байланыс элементтерін жазады;
13) ана тілін, Отанын, халқын, мәдениеті мен салт-дәстүрін құрметтей біледі;
14) еліміздің рәміздерін (Әнұран, Елтаңба, Ту) біледі.
| Қазақстан Республикасы Оқу - ағарту министрлігінің 2022 жылғы 16 қыркүйектегі № 399 бұйрығына 10-қосымша |
Бастауыш білім беру деңгейінің 1-сыныбына арналған "Обучение грамоте" оқу пәні бойынша Үлгілік оқу бағдарламасы (оқыту тәжік тілінде) 1-тарау. Жалпы ережелер
1. Үлгілік оқу бағдарламасы (бұдан әрі – бағдарлама) "Мектепке дейінгі тәрбие мен оқытудың, бастауыш, негізгі орта, жалпы орта, техникалық және кәсіптік, орта білімнен кейінгі білім берудің мемлекеттік жалпыға міндетті стандарттарын бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Оқу-ағарту министрінің 2022 жылғы 3 тамыздағы № 348 бұйрығымен бекітілген Мектепке дейінгі тәрбие мен оқытудың, бастауыш, негізгі орта, жалпы орта, техникалық және кәсіптік, орта білімнен кейінгі білім берудің мемлекеттік жалпыға міндетті стандарттарына сәйкес әзірленген (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 29031 болып тіркелген).
2. Бағдарлама құрылымы мен мазмұны А. Байтұрсынұлының мынадай ұстанымдары негізінде айқындалды, олар оқулық жазуда басшылыққа алынады:
1) оңайдан қиынға, жеңілден күрделіге өту;
2) білімді тәжірибе арқылы өздігінен алу.
3. "Обучение грамоте" (Забони модар?) оқу пәнінің мақсаты – білім алушының оқу-жазу дағдыларын жетілдіру және тілін дамыту.
4. Оқу бағдарламасының міндеттері білім алушының мынадай дағдыларын қалыптастыруды көздейді:
1) сөзді тұтас оқуға, мәтінді түсініп оқуға, мәнерлеп оқуға және шапшаң оқуға машықтандыру;
2) жазу дағдысын (қатесіз, сауатты, көркем жазу) қалыптастыру;
3) сөздік қорын байыту;
4) коммуникативтік дағдыларын (өз ойын толық жеткізе білу, өзгенің пікірімен санаса білу, әңгімелесу, сөйлеу әдебін сақтау) қалыптастыру;
5) тілдік бірліктерді (мәтін, сөйлем, сөз, буын, дыбыс) ажырату, салыстыру, топтастыру, талдау дағдыларын дамыту;
6) тілдік білімі мен дағдыларын тәжірибеде қолдана алу;
7) кітап оқуға қызығушылығын ояту, сөз өнеріне баулу;
8) танымдық, шығармашылық қабілетін дамыту;
9) ана тіліне, Отанына, туған еліне, оның мәдениеті мен салт-дәстүріне деген сүйіспеншілігін арттыру арқылы рухани-адамгершілік қасиеттерін дамыту;
10) жеке тұлғалық қасиеті мен әлеуетін ашу;
11) тұрақты зейіні мен есте сақтауын, логикалық ойлауы мен білім алуға деген қызығушылығын қалыптастыру;
12) физиологиялық ерекшеліктерін ескеру және санитарлық-гигиеналық талаптарды сақтау.
2 тарау. "Обучение грамоте" оқу пәнінің мазмұнын ұйымдастыру 1-параграф. "Обучение грамоте" оқу пәнінің мазмұны
5. "Обучение грамоте" пәні бойынша оқу жүктемесінің көлемі аптасына 6 сағатты, ІІ жартыжылдықта барлығы 102 сағатты құрайды.
Ескерту. 5-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Оқу-ағарту министрінің 31.10.2023 № 328 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.6. Оқу пәнінің мазмұны:
1) негізгі тілдік бірліктерден (мәтін, сөйлем, сөз, буын, дыбыс);
2) қазақ тілі бойынша қарапайым грамматикалық дағдылардан;
3) орфоэпиялық, орфографиялық, пунктуациялық нормалардың қарапайым түсініктерінен;
4) балалар әдебиетінен (ауыз әдебиеті мен көркем әдебиет) құралады.
7. "Обучение грамоте" оқу пәнін оқыту әліппеден кейінгі кезең бойынша ІІ жартыжылдықта "Обучение грамоте" оқулығы арқылы жүзеге асырылады.
8. Әліппеден кейінгі кезеңнің міндеттері:
1) тыңдалым, айтылым әрекеттері арқылы сөз өнеріне баулу;
2) ауызша тіл мен жазба тілін дұрыс дамыту;
3) мәтінді дұрыс оқу, түсініп оқу, мәнерлеп оқу, шапшаң оқу дағдыларын қалыптастыру;
4) ауыз әдебиет үлгілері мен көркем шығармалар арқылы ұлттық құндылықтарды қадірлеуге тәрбиелеу;
5) тілдік білімнің алғашқы негіздерін меңгерту;
6) бастапқы жазу нормаларын сақтап, сауатты жазуға дағдыландыру;
7) көркем жазу дағдыларын дамыту;
8) мәтінмен жұмыста дереккөздерді пайдалана білуге машықтандыру.
Әліппеден кейінгі кезеңнің міндеттерін жүзеге асыруда А. Байтұрсынұлының жалқылаулы-жалпылау әдісі, тұтас сөзді әдісі, жазу-оқу әдісі басшылыққа алынды.
9. "Обучение грамоте" оқу пәнінің базалық білім мазмұны.
Тыңдалым мен айтылым:
1) тыңдалым материалының мазмұнын түсіну; сұраққа дұрыс әрі нақты жауап беру; сөз мағынасын түсіну; сөзді дұрыс қолдана білу; сөз әдебін сақтай отырып, өз ойын айта алу;
2) сөйлеу барысында ым-ишара, қимылды қолдану; сөз сазын (ырғақ, екпін, әуен, қарқын, кідіріс) сақтау; ертегі айту; өлең, санамақ, мақал-мәтел, жаңылтпаш, жұмбақты жатқа айту;
3) орфоэпия: сөзді үндестік заңына сәйкес айта білу; жаңылтпаш айта білу, ойын жаттығуларын орындай алу;
4) сөздік қорын байыту, сөздерден сөйлем, сөйлемдерден шағын мәтін құрау;
5) тыңдалым материалын мазмұндау, сюжетті суреттер бойынша әңгіме құрау; көрген-білгені, естігені туралы әңгімелеу;
6) сөйлеу барысында (әңгімелесу, әңгімелеу, пікір алмасу, сахналау, рөлдік ойындар) сөз әдебіне үйрену;
10. Оқылым:
1) сөздің мағынасын, сөйлемде айтылған ойды түсіну;
2) сөйлемді, мәтінді дауыстап оқу; мәнерлеп, түсініп оқу, мұғалімнің қолдауымен мәтіннен қажет ақпаратты тауып оқу;
3) айтылу мақсатына қарай сөйлемнің интонациясын (хабарлы, лепті, сұраулы) сақтап оқу;
4) сөздерді оқу барысында дыбыс үндестігін сақтау;
5) сөздердің мағынасын (мәндес; мағынасы қарама-қарсы; айтылуы бірдей, мағынасы әртүрлі сөздер) ажырату, сөздік қорын байыту;
6) мәтін тақырыбын "Кім (не) туралы?" деген сауалдар арқылы анықтау, оқылған мәтін мазмұны бойынша сұрақтарға жауап беру;
7) оқыған мәтіні бойынша өз ойын, алған әсерін білдіру;
8) әліпби ретімен құрылған дереккөздерден (суретті кітап, сөздік, анықтамалық, энциклопедия) мұғалімнің қолдауымен қажетті ақпараттарды табу;
9) сурет, сызба түрінде берілген ақпаратты түсіну;
Ескерту: көркем шығарма көлемі – 45-65 сөз, ғылыми-танымдық мәтін көлемі – 20-30 сөз.
ІІ жартыжылдықтың соңында оқу жылдамдығының нормасы: минутына 25-30 сөз; шылау, одағай, еліктеу сөздер, қос сөздер жеке сөз ретінде саналады.
11. Балалар әдебиетінен (ауыз әдебиеті мен көркем әдебиет) тілі жеңіл, Отан, туған жер, табиғат, жан-жануарлар, отбасы, еңбек, денсаулық туралы мәтіндер беріледі.
12. Жазылым:
1) әріптерді талапқа сай көркем жазу; әріптерді бір-бірімен дұрыс байланыстырып, үздіксіз әрі үзбей (ырғақты) жазу;
2) әр сөйлемнің бас әріптен басталатынын, сөйлем ішіндегі сөздердің бөлек жазылатынын, сөйлемнің соңына тыныс белгі қойылатынын білу, қолдану;
3) көшіріп жазу және есту, есте сақтау арқылы сөздерді (7-10 сөз), жай сөйлемдерді (3-4 сөйлем) жатқа жазу, жазғанын үлгіге қарап тексеру;
4) сөздерден сөйлем, сөйлемдерден шағын мәтін құрау;
5) сауатты және көркем жазуға дағдылану;
6) заттың атын, сынын, санын, қимылын білдіретін сөздерді дұрыс қолдану;
7) бас әріппен жазылатын сөздерді (кісі аттары, жер-су атаулары, үй жануарларына арнайы қойылған аттар) ажырату, дұрыс жазу;
8) сөйлеу барысында жалғауларды қолдана білу;
9) мұғалімнің қолдауымен сөзді тасымалдау.
Ескерту: 2-жартыжылдық бойынша жазба жұмыстарының көлемі: сөздік диктант – 4-5 сөз, диктант – 12-20 сөз, мазмұндама – 10-15 сөз, мәтінді көшіріп жазу – 10-20 сөз, шығармашылық мәтін – 3-4 сөйлем (10-15 сөз).
Жазба жұмыстарының санын мұғалім білім алушылардың меңгеру деңгейі мен қажеттілігіне орай белгілейді. Жазба жұмыстарын күнделікті жүйелі ұйымдастыру ұсынылады.
2-параграф. Оқу мақсаттарының жүйесі
13. Бағдарламада оқу мақсаттары кодпен берілген. Кодтың бірінші саны сыныпты, екінші және үшінші саны негізгі дағдылардың ретін, төртінші саны оқу мақсатының ретін көрсетеді. 1.2.1.1 кодында: "1" – сынып, "2.1" – негізгі дағдылар, "1" – оқу мақсатының реті.
14. Оқу мақсаттары күтілетін нәтиже түрінде айқындалған:
Тыңдау (тыңдау) және сөйлеу | |
Негізгі дағдылар | Оқу мақсаттары |
1.1 Кушодани мундари?аи иттилооти боздоштшуда | 1.1.1 Малака?ои асосии забонро дар бораи матн, ?умла?о, калима?о, ?и?о?о ва садо?о ом?зед. |
1.2 Материали шунидашударо нақл кунед | 1.1.2.1 Восита?ои дастгир? (диаграмма?ои ?араҰн, лав?а?ои ?икоя?о, харита?ои ?икоя?о) барои ниго? доштани якпорчагии ?икояи шумо; |
1.3 Аризаи воқе? | 1.1.3.1 Мундари?аи матнро мувофиқи мавз?ъ ва тасвир ба нақша гиред |
1.4 Муносибати коммуникатсион? ва риояи меъҰр?ои | 1.1.4.1 Истифодаи дурусти калима?ои хушмуомила дар рафтори муошират, аз қабили “салому алейкум, ташаккур, Ұр? пурсед, дархост, и?озат талаб кунед, хайрбод” |
1.5 Ба ?алби тава????и шунавандагон |
1.1.5.1 Истифода аз калима?о барои тавсифи ?адис бо ашҰ |
1.6 Фикри худро оид ба маводи шунидаатон баҰн кунед | 1.1.6.1 Назари худро дар бораи мундари?аи мо баҰн кунед |
1.7 Дар мавз?и додашуда сохтани матн | 1.1.7.1 Дар асоси диаграммаи сюжет? матни мухтасар созед |
1.8 Калима?оро мувофиқи қоида?ои имло мувофиқат кунед | 1.1.8.1 Та?рифи калима?о тибқи қонуни ?уқуқи муаллиф |
Оқылым | |
Негізгі дағдылар | Оқу мақсаттары |
2.1 Истифодаи намуд?ои дониш??Ұн | 1.2.1.2 Истифодаи услуб?ои ом?зиш (таълими синтетик?, ом?зиши алоқаманд, ом?зиши эмотсионал?, ом?зиши ғайрифаъол) |
2.2 Ташаккул додани ғояи асосии мавз?и матн | 1.2.2.1 Бо Ұрии муаллим дурустии матнро тафтиш кунед. |
2.3 Қисм?ои матнро та?ия кунед | 1.2.3.1 Ч? тавр гузоштани қисм?ои матни бо Ұрии муаллим ивазшударо бидонед |
2.4 Муайян кардани маънои калима?о дар матн | 1.2.4.1 Бо Ұрии муаллим маънои калима?оро та?лил кунед (синоним?о, муқобил?о, талаффузашон монанд, вале аз ?и?ати маъно гуногун) |
2.5 Дар асоси мундари?аи матн савол?о ди?ед ва ?авоб ди?ед | 1.2.5.1 Бо Ұрии муаллим оид ба мазмуни матн, расми ?икоя савол?о ди?ед ва ба савол ?авоб ди?ед. |
2.6 Муаян кардани жанри матн | 1.2.6.1 Бо Ұрии муаллим жанри матнро азхуд кунед (тезг?як, ?а?в?, зарбулмасал, шеър, ?икоя, гул?ла) |
2.7 Аз сарчашма?ои гуногун маълумот гиред | 1.2.7.1 Бо Ұрии муаллим, истинод ба манбаъ?о (лугат?о, энсиклопедия?о, китоб?ои дарс?) |
2.8 Овоз ва ?арфро шинохтан, муаян кардан | 1.2.8.2 Донистани овоз?ое, ки пас аз калима меоянд; Садонок?ои дароз ва борикро иваз кунед Барои донистани ?удо? |
Жазылым | |
Негізгі дағдылар | Оқу мақсаттары |
3.1 Банақшагир? |
1.3.1.1 Тавассути фа?мидани тартиби тасвир?ои қитъав? нақшаи умум? созед |
3.2 Мундари?аи маводи мувофиқро хонед ва нависед | 1.3.2.1 бо Ұрии муаллим дар бораи мавод?о шар? меди?ам ва менависам |
3.4 Та?аммулпазир? ба ?ама гуна матн | 1.3.4.1 навиштани ?ама гуна матн (нома, табрик, ?адя) бо Ұрии муаллим |
3.5 Исло?и хатоги?о | 1.3.5.1 Калима, чумла, тахлили матн, ислохи хатогихо бо Ұрии муаллим |
3.6 Мутобиқати талаботи дақиқии каллиграф? | 1.3.6.1 Ниго? доштани сат?и ро?, масофаи байни ро??о, канора?ои боло ва поҰни ро?, пайваст кардани унсур?ои ?арб? ва ?арб? ба ?амдигар ва ниго? доштани ?олати зарур? |
Тілдік норманы қолдану | |
4.1 Шарт?ои имло | 1.4.1.1 Фа?мидани калима?ои шабе? бо талаффуз |
1.4.1.2 бо Ұрии муаллим дуруст нусхабардор? кардани калима, калима?ое, ки нусхабардор? нашудаанд. | |
1.4.1.3 такмил додани калима?ои ?арф?ои калон (номи одамон, номи ?айвонот, номи ?айвонот) | |
4.2 Шарт?ои грамматик? | 1.4.2.1 Фарқият ва истифодаи дурусти калима?ои ифодакунандаи ном, ?ойгиршав?, рақам, ранги ашҰ (чой) |
4.3 Шарт?ои пунктуатсия | 1.4.3.1 ?умларо бо ?арфи калон оғоз кунед ва дар охири он аломати заруриро гузоред |
15. Бөлімдер мен тақырыптар бойынша сағат сандарын бөлу мұғалімнің еркіне қалдырылады.
16. Осы оқу бағдарламасы Бастауыш білім беру деңгейінің 1-сыныбына арналған "Обучение грамоте" (оқыту тәжік тілінде) оқу пәні бойынша үлгілік оқу бағдарламасын іске асыру жөніндегі ұзақ мерзімді жоспарға сәйкес іске асырылады.
3-параграф. Бастауыш білім беру деңгейінің 1-сыныбына арналған "Обучение грамоте" оқу пәні бойынша үлгілік оқу бағдарламасын іске асыру жөніндегі ұзақ мерзімді жоспары (оқыту тәжік тілінде)
Кезең | Тыңдалым мен айтылым | Оқылым | Жазылым | Тілдік норманың қолданысы |
3-тоқсан | ||||
Давраи пас аз Алифбо |
1.1.1.1 Дарс?ои асосии забонро дар бораи матн, ?умла?о, калима?о, ?и?о?о ва садо?о ом?зед; |
1.2.1.2 Истифодаи намуд?ои ом?зиш (таълими як?оя, ом?зиши алоқаманд, ом?зиши э?сосот?, ом?зиши ғайрифаъол); |
1.3.1.1 бо дарки тартиби тасвир?о нақшаи умумии сюжетро та?ия намояд; |
1.4.1.1* фа?мидан ва аз Ұд кардани калима?ои шабе? бо талаффуз; |
4 тоқсан | ||||
Давраи пас аз алифбо |
1.1.3.1 * Мундари?аи матнро мувофиқи мавз?ъ ва тасвир ба нақша гиред; |
1.2.1.2 Истифодаи намуд?ои ом?зиш (таълими як?оя, ом?зиши алоқаманд, ом?зиши э?сосот?, ом?зиши ғайрифаъол); |
1.3.1.1 Тартиби тасвир?ои сюжетиро та?ия намуда, тавассути навиштан нақшаи умум? тартиб ди?ед; |
1.4.1.1* Фа?мидан ва аз Ұд кардани калима?ое, ки ба талаффуз ва навиштан шабо?ат доранд; |
Ескерту:
- білім алушылардың қажеттілігін ескере отырып, әр сабаққа 3-4 оқу мақсаты, оның ішінде біреуі жетекші мақсат ретінде алынады;
- "*" белгісімен көрсетілген оқу мақсатының бөлігін таңдап жүзеге асыруға болады.
| Қазақстан Республикасы Оқу - ағарту министрлігінің 2022 жылғы 16 қыркүйектегі № 399 бұйрығына 11-қосымша |
Бастауыш білім беру деңгейінің 1-4-сыныптарына арналған "Қазақ тілі" оқу пәні бойынша үлгілік оқу бағдарламасы (оқыту қазақ тілінде емес)
Ескерту. 11-қосымша жаңа редакцияда - ҚР Оқу-ағарту министрінің 21.11.2022 № 467 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.
1-тарау. Жалпы ережелер
1. "Қазақ тілі" пәнінің оқу бағдарламасы "Мектепке дейінгі тәрбие мен оқытудың, бастауыш, негізгі орта, жалпы орта, техникалық және кәсіптік, орта білімнен кейінгі білім берудің мемлекеттік жалпыға міндетті стандарттарын бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Оқу-ағарту министрінің 2022 жылғы 3 тамыздағы № 348 бұйрығымен бекітілген Мектепке дейінгі тәрбие мен оқытудың, бастауыш, негізгі орта, жалпы орта, техникалық және кәсіптік, орта білімнен кейінгі білім берудің мемлекеттік жалпыға міндетті стандарттарына сәйкес әзірленген (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 29031 болып тіркелген).
2. "Қазақ тілі" пәнін оқытудың мақсаты – қоғамдық ортада қазақ тілінде қарым-қатынас жасау мүмкіндіктерін қамтамасыз ететін коммуникативтік дағдылардың негізін қалыптастыру және тілдік нормаларды қолдануға, сауатты жазуға үйрету.
3. Қойылған мақсатқа жету үшін мынадай міндеттердің шешілуі көзделеді:
1) тілдік дағдыларды (айтылым, тыңдалым, оқылым, жазылым) дамыту;
2) қазақ тіліндегі сөздік қорды үздіксіз дамыту әдістерін меңгерту;
3) тұрмыста, қоғамдық орындарда, мәдени орталарда қазақ тілінде қарым-қатынас жасау қабілеттері мен дағдыларын дамыту;
4) қазақ тілінде меңгерген білім, білік, дағдыларын күнделікті өмірде өз бетінше қолдануға дағдыландыру;
5) шығармашылықпен жұмыс істеуді, сын тұрғысынан ойлау қабілеттерін дамыту.
4. "Қазақ тілі" пәні бойынша білім алушылардың білім, білік, дағдыларына қойылатын талаптар "Тілдерді меңгерудің жалпыеуропалық құзыреті" (CEFR) (Сиэфар) деңгейлерін (А1, А2, В1, В2, С1) ескере отырып, құрастырылды. Білім алушылар бастауыш сыныпты аяқтағанда, қазақ тілін қарапайым А1, А2 (бастапқы) деңгейінде меңгереді.
5. Оқу бағдарламасында үш тілде білім беруді жүзеге асыру қарастырылған, онда үш тілді меңгертіп қана қоймай, сондай-ақ білім алушылардың сыныптан тыс жұмыстарын да үш (қазақ, орыс және ағылшын тілдерінде) тілде ұйымдастыру қарастырылған.
6. Жеке тұлғалық қасиеттердің кең ауқымды дағдылармен бірлесе дамытылуы білім берудің "қазақстандық патриотизм мен азаматтық жауапкершілік", "құрмет", "ынтымақтастық", "еңбек пен шығармашылық", "ашықтық", "өмір бойы білім алу" сияқты құндылықтарын бойына сіңіруіне, Отанына риясыз қызмет ететін, білімді, білікті, рухани терең азамат болып қалыптасуына көмектеседі.
2-тарау. "Қазақ тілі" оқу пәнінің мазмұнын ұйымдастыру 1-параграф. "Қазақ тілі" оқу пәнінің мазмұны
7. Оқыту орыс тілінде жүргізілетін сыныптарда "Қазақ тілі" пәнінің оқу жүктемесінің бөлінуі:
1) 1-сыныпта аптасына 2 сағат, оқу жылында 66 сағат;
2) 2-сыныпта аптасына 3 сағат, оқу жылында 102 сағат;
3) 3-сыныпта аптасына 3 сағат, оқу жылында 102 сағат;
4) 4-сыныпта аптасына 4 сағат, оқу жылында 136 сағатты құрайды.
Ескерту. 7-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Оқу-ағарту министрінің 31.10.2023 № 328 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.8. Оқыту ұйғыр/өзбек/тәжік тілінде жүргізілетін сыныптарда "Қазақ тілі" пәнінің оқу жүктемесінің бөлінуі:
1) 1-сыныпта аптасына 2 сағат, оқу жылында 66 сағат;
2) 2-сыныпта аптасына 2 сағат, оқу жылында 68 сағат;
3) 3-сыныпта аптасына 3 сағат, оқу жылында 102 сағат;
4) 4-сыныпта аптасына 3 сағат, оқу жылында 102 сағатты құрайды.
Ескерту. 8-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Оқу-ағарту министрінің 31.10.2023 № 328 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.9. "Қазақ тілі" оқу пәнінің 1-сыныпқа арналған базалық мазмұны:
1) тыңдалым: жиі қолданылатын сөздер мен сөз тіркестері, қарапайым тақпақтар мен санамақтар, шағын мәтіндегі жаңа сөздер, қарапайым нұсқаулар, құттықтау, пікірлер, хабарламалар, сұрақтар, затты көрсету, суретті таңдап алу, қимыл мен ым-ишара арқылы түсінгенін білдіру;
2) айтылым: танысу, өзі туралы айту, затты сипаттау, сурет/иллюстрация/постер бойынша сөйлеу, жиі қолданылатын сөздер мен сөз тіркестері, қарапайым сұрақ-жауап, қысқаша диалог, монолог, жағдаяттар, қарапайым ("иә/жоқ", "ұнайды/ұнамайды"), "дұрыс/дұрыс емес" пікірлер;
3) оқылым: оқудың түрлері, жиі қолданылатын сөздерді тұтас оқу, қарапайым фразалар, тақпақтар мен санамақтар, иллюстрация/постер бойынша қарапайым сұрақтар мен жауаптар (кім? не? қандай? қанша?), сөздік, анықтамалықтармен жұмыс, орфоэпия;
4) жазылым: жиі қолданылатын сөздер мен сөз тіркестері, сөйлемнің соңында қойылатын тыныс белгілері, азат жол, тасымал, төл әріптердің каллиграфиясы, айтылуы мен жазылуында айырмашылығы жоқ сөздер, орфография;
5) сөйлеу әрекеттері аясындағы тілдік дағдылар (лингвистикалық терминдер қолданылмайды) бойынша: фонетика: артикуляция, орфоэпия, қазақ тілінің төл дыбыстары, буын, интонация, сингармонизм заңы; лексика: тақырыпқа қатысты лексикалық минимум, жиі қолданылатын сөздер, бейтарап сөздер, репликалар, қаратпа сөздер; грамматика: зат атауын білдіретін сөздер (жекеше/көпше), тәуелдік жалғауы, ілік, барыс, жатыс септігі жалғаулары, заттың сынын, түрін, түсін білдіретін сөздер, заттың есебін, ретін білдіретін сөздер, жіктеу, сілтеу, сұрау мағынасындағы сөздер, бұйрық рай, болымды/болымсыз етістік, мезгілді білдіретін сөздер, модаль сөздер, сөз тіркестері, сөйлемдегі сөздердің орын тәртібі, жалаң және жайылма сөйлемдер.
10. "Қазақ тілі" оқу пәнінің 2-сыныпқа арналған базалық мазмұны:
1) тыңдалым: тақырыпқа байланысты шағын диалог/монологтің мазмұнын түсіну, тыңдау/көру материалдарындағы негізгі ойды анықтау, тірек сөздер бойынша тақырыбын болжау, кесте толтыру және суреттерді орналастыру арқылы түсінгенін білдіру, тыңдалым бойынша жағымды/жағымсыз кейіпкерлерді ажырату;
2) айтылым: тақырып бойынша шағын диалог/монолог, сұрақтар құрастыру, пікір айту, жағдаяттарды талдау, этикет сөздерді қолдану, шағын мәтінді мазмұндау, кейіпкерлерді сипаттау, сурет/иллюстрция/постер бойынша сөйлеу, оқиғаларды және кейіпкерлерді салыстыру;
3) оқылым: оқудың түрлері, шағын мәтінді рөлге бөліп, мәнерлеп, түсініп оқу, қарапайым фразалар, мәтіннің жанрын (өлең, жаңылтпаш, жұмбақ, ертегі, әңгіме) ажырату, сөздікпен, анықтамалықтармен жұмыс;
4) жазылым: сурет/комикс/иллюстрация бойынша мәтін құрастыру, тыңдау/көру материалдарының мазмұны, төл әріптердің каллиграфиясы, айтылуы мен жазылуында айырмашылығы жоқ сөздер, орфография, тасымал;
5) сөйлеу әрекеттері аясындағы тілдік дағдылар (лингвистикалық терминдер қолданылмайды) бойынша: фонетика: төл дыбыстардың артикуляциясы, орфоэпия, дауыс ырғағы, буын, интонация, буын және дыбыс үндестігі; лексика: тақырыпқа қатысты лексикалық минимум, жиі қолданылатын сөздер, бейтарап сөздер, репликалар, қаратпа сөздер, антонимдер; грамматика: заттың атын (жалпы/жалқы) білдіретін сөздер, ілік, табыс, жатыс септіктері, көмекші есімдер, ауызша/жазбаша тілдегі етістіктің шақ, рай формалары, қалып етістіктері, сұрау есімдіктері, мекен үстеулер, жалғаулық шылаулар, әдеп сөздер, сөз тіркестері, сөйлемдегі сөздердің орын тәртібі, жай сөйлемдер мен құрмалас сөйлемдер.
11. "Қазақ тілі" оқу пәнінің 3-сыныпқа арналған базалық мазмұны:
1) тыңдалым: тақырыпқа байланысты шағын диалог/монологтің мазмұнын түсіну, тыңдау/көру материалдарындағы негізгі ойды анықтау, таныс сөздер мен қысқа фразаларды ұғу, күнделікті өмірде жиі қолданылатын сұхбаттарды пікірлесуді түсіну, таныс тақырыптар бойынша қойылған сұрақтарға жауап беру;
2) айтылым: сөйлемдегі сөздердің орын тәртібі, үлгілерді/жоспарларды пайдаланып, тақырып көлемінде сөйлесу, әдеп сөздер мен сөз тіркестерін қолдану, тақырып бойынша шағын диалог/монолог, сұрақтар құрастыру, пікір айту, жағдаяттарды талдау, таныс атауларды, сөздерді оқып, түсіну, үлгі бойынша тапсырмаларды орындау;
3) оқылым: оқудың түрлері, шағын мәтінді рөлге бөліп, мәнерлеп, түсініп оқу, қарапайым фразалар, мәтіннің жанрын ажырату, мәтіннің тақырыбын және ондағы негізгі ойды анықтау, мәтінге, сюжетті суреттерге тақырып қою, тақырып (мәтіннің аты), тірек сөздер арқылы мәтіннің мазмұнын болжау;
4) жазылым: сурет/постер/комикстер бойынша шағын мәтін құрап жазу, оқыған, тыңдаған материалдары, сұрақтар мен жоспар бойынша мазмұнын жазу, дұрыс құрылмаған мәтінді түзеп қайта жазу;
5) сөйлеу әрекеттері аясындағы тілдік дағдылар (лингвистикалық терминдер қолданылмайды) бойынша; фонетика: төл дыбыстардың артикуляциясы, орфоэпия, дауыс ырғағы, буын, интонация, дауыссыз б-п, қ-ғ, к-г дыбыстары кездесетін сөздердің емлесі; лексика, тақырыпқа қатысты лексикалық минимум, жиі қолданылатын сөздер, бейтарап сөздер, репликалар, қаратпа сөздер, антонимдер; грамматика: ауызша/жазбаша тілдегі біріккен сөздер мен қос сөздер, деректі/дерексіз зат есімдер, шығыс, көмектес септіктері, заттың қасиеттерін, сапасын білдіретін сөздер, болжалдық сан есімдер, өздік, жалпылау есімдіктері, көмекші етістіктер, етістіктің шақтары, тұйық етістік, шартты рай формалары, мөлшер үстеулер, жалғаулық шылаулар, сөз тіркестері, сөйлемдегі сөздердің орын тәртібі, жай сөйлемдер мен салалас құрмалас сөйлемдер.
12. "Қазақ тілі" оқу пәнінің 4-сыныпқа арналған базалық мазмұны:
1) тыңдалым: әңгімелер мен ақпаратты тыңдау және негізгі ойды түсіну, мәтінді көркемдеу үшін қолданылған жеке сөздерді өз бетімен түсіне алу, жиі қолданылатын кейбір сөздерді өз бетімен түсіне алу;
2) айтылым: берілген тақырып бойынша пікір алмасу, айтылған немесе тыңдау/көру материалдарындағы әңгіме немесе ақпараттағы негізгі ойдың сипаттамасы, әдеп сөздер мен сөз тіркестерін қолдану, тақырып бойынша диалог/монолог құрастыру, жағдаяттарды талдау, шағын көркем шығармаларды оқып түсіну, үлгі бойынша тапсырмаларды орындау, сөйлеу стилін сақтау;
3) оқылым: мәтіннің түрлері, шағын мәтіндегі негізгі ойды түсіну, қарапайым фразалар, мәтіннің жанрын ажырату, мәтіннің тақырыбын және ондағы негізгі ойды анықтау, мәтінге сұрақтар (қандай? қай? қашан? қайда?) құрастыру және оған жауап беру, тірек сөздер арқылы мәтіннің мазмұнын болжау;
4) жазылым: шағын сюжетті комикс/буклет/коллаж/жарнама/ презентацияны сөйлемдермен толықтыру, оқыған, тыңдаған, тыңдау/көру материалдары, сұрақтар мен жоспар бойынша мазмұнын жазу, дұрыс құрылмаған мәтінді түзеп қайта жазу, жазу емлесі;
5) сөйлеу әрекеттері аясындағы тілдік дағдылар (лингвистикалық терминдер қолданылмайды) бойынша; фонетика, төл дыбыстардың артикуляциясы, орфоэпия, дауыс ырғағы, буын, интонация, үндестік заңы; лексика: тақырыпқа қатысты лексикалық минимум, жиі қолданылатын сөздер, бейтарап сөздер, репликалар, қаратпа сөздер, антонимдер; грамматика; ауызша/жазбаша тілдегі сөз таптары, көмекші сөздер, ауызша/жазбаша тілдегі көптік/тәуелдік/жіктік/септік жалғаулар, етістіктің ауыспалы осы шағы, жедел/бұрынғы өткен шақ, ортақ етіс, ауыспалы келер шақ, қалау рай формалары, жіктеу/сұрау/сілтеу есімдіктері және олардың септелуі, үстеу және оның түрлері, одағай, модаль, еліктеуіш сөздер, сөз тіркестері, сөйлемдегі сөздердің орын тәртібі, қарсылықты және себеп-салдар жалғаулық шылаулар, сөйлемнің бірыңғай мүшелері, жай сөйлемдер мен себеп-салдар құрмалас сөйлемдер.
2-параграф. Оқу мақсаттарының жүйесі
13. Бағдарламада оқу мақсаттары кодтық белгімен белгіленген. Кодтық белгідегі бірінші сан сыныпты, екінші және үшінші сан бөлім мен бөлімшенің ретін, төртінші сан оқу мақсатының реттік нөмірін көрсетеді. 1.2.1.1 кодында: "1" – сынып, "2.1" – бөлім мен бөлімше, "1" – оқу мақсатының реттік нөмірі.
14. Оқу мақсаттарының жүйесі:
1) "Тыңдалым" бөлімі:
Бөлімше (түйінді дағдылар) | "Тыңдалым" бөлімі бойынша оқу мақсаттары | |||
1-сынып А1 – бастапқы деңгей | 2-сынып А1 – негізгі деңгей | 3-сынып А1 – ілгерілеген деңгей | 4-сынып А2 – бастапқы деңгей | |
1.1 Тыңдаған материалдың мазмұнын түсіну | 1.1.1.1 хабарлау, сұрау мақсатында баяу және анық айтылған сөзді зейін қойып тыңдау, түсіну және тиісінше іс-әрекет жасау (қимыл, ым-ишараны қолдану) | 2.1.1.1 баяу және анық айтылған сөзді тыңдау және интонациясы бойынша сұраулы және лепті сөйлемдерді ажырату | 3.1.1.1 анық айтылған сөзді тыңдап, түсінгені бойынша қарапайым нұсқауларды орындау | 4.1.1.1 анық айтылған сөзді тыңдап, қысқаша жазба (тірек сөздер) жасау және нақтылау мақсатында сұрақтар құру |
1.2 Сөздердің лексикалық мағынасын түсіну | 1.1.2.1 баяу және анық айтылған жиі қолданылатын сөздердің мағынасын түсіну | 2.1.2.1 баяу және анық айтылған жиі қолданылатын сөздерден құралған қарапайым фразалардың мағынасын түсіну | 3.1.2.1 баяу және анық айтылған жиі қолданылатын сөздер және сөз тіркестерінен құралған шағын мәтіндердегі сөйлемдердің мазмұнын түсіну | 4.1.2.1 бейтаныс сөздер мен сөз тіркестері бар мәтіннің мағынасын мәнмәтінге қатысты анықтап түсіну |
1.3 Тыңдаған аудио/бейнематериалдың мазмұнын түсіну | 1.1.3.1 тыңдаған мәтіннің (ұзақтығы 0,5-1 мин шамасында) мазмұны бойынша мұғалімнің қолдауымен сұрақтарға жауап беру және оған сәйкес фото/сюжетті суреттер/сызбалар таңдау | 2.1.3.1 тыңдаған материалдың (ұзақтығы 1-1,5 мин) мазмұны бойынша сұрақтарға жауап беру және оған сәйкес фото/сюжетті суреттер/сызбалар таңдау/сипаттау | 3.1.3.1 тыңдаған материалдың (ұзақтығы 1,5-2 мин) мазмұны бойынша сұрақтарға жауап беру және сюжеттің даму желісі бойынша иллюстрациялар орналастыру/ кесте толтыру/ мазмұндау | 4.1.3.1 тыңдаған материалдың (ұзақтығы 2-2,5 мин) мазмұны бойынша сұрақтарға жауап беру/сөйлемді толықтыру және түйінді тұстарын анықтау/ кесте толтыру /кластер құрастыру |
1.4 Мәтіндегі негізгі, қосалқы ақпараттар ды түсіну | 1.1.4.1 мұғалімнің қолдауымен тыңдаған материалдың кім/не туралы екенін түсіну | 2.1.4.1 тыңдаған материалдың мазмұнын түсіну мұғалімнің қолдауымен жағымды және жағымсыз кейіпкерлерді анықтау | 3.1.4.1 тыңдаған мәтіннің тақырыбын, жағымды және жағымсыз кейіпкерлерді, мұғалімнің қолдауымен оқиғалар ретін анықтау | 4.1.4.1 тыңдаған мәтін бойынша оқиғаның себеп-салдарлық байланысын (кейіпкерлер, оқиға) анықтау |
1.5 Тыңдалым материалын болжау | 1.1.5.1 мәтіннің тақырыбын иллюстрация арқылы болжау | 2.1.5.1 мәтіннің тақырыбы мен тірек сөздері, сөз тіркестері бойынша мазмұнын болжау | 3.1.5.1 тыңдаған фразаның алдындағы немесе кейінгі оқиғаны болжау | 4.1.5.1 тыңдаған оқиға/әңгіме бөліктерінің жалғасын болжау |
2) "Айтылым" бөлімі:
Бөлімше (түйінді дағдылар) | "Айтылым" бөлімі бойынша оқу мақсаттары | |||
1-сынып А1 – бастапқы деңгей | 2-сынып А1 – негізгі деңгей | 3-сынып А1 – ілгерілеген деңгей | 4-сынып А2 – бастапқы деңгей | |
2.1 Сөздік қорды толықтыру | 1.2.1.1 сөйлеу барысында танысу, өзі туралы айту және затты сипаттау үшін сөздер мен сөз тіркестерін дұрыс қолдану | 2.2.1.1 өз сөзінде ақпаратты сұрау, іс-әрекетке түсініктеме беру үшін сөздер және сөз тіркестерін қолдану | 3.2.1.1 берілген тақырыпқа қатысты сөздерді табу және сөйлеу барысында қолдану | 4.2.1.1 берілген сөздерге қарама-қарсы мағыналы, мағыналас сөздерді табу және сөйлеу барысында қолдану |
2.2 Берілген тақырып бойынша сөйлеу | 1.2.2.1 сурет/үлгі бойынша хабарлы және сұраулы сөйлемдердің интонациясын дұрыс қойып сөйлеу (1-2 сөйлем) | 2.2.2.1 сюжетті сурет негізінде сөйлеу (2-3 сөйлем) | 3.2.2.1 берілген тірек сөздер негізінде сөйлеу (3-4 сөйлем) | 4.2.2.1 берілген тірек сөздер мен жоспардың негізінде қысқа монолог құру |
2.3 Түрлі жағдаяттарда қарым-қатынасқа түсу (диалог) | 1.2.3.1 сұхбаттасының не туралы айтқанын түсіну және үлгі бойынша жауап беру | 2.2.3.1 күнделікті өмірде кездесетін жағдаяттарда қызығушылығы бойынша сұхбаттасына сұрақ қою, диалогке қатысу барысында этикет сөздерді қолдану | 3.2.3.1 белгілі тақырыптағы әңгімеге қатысу және сұхбаттасын түсіну және олардың ойын толықтыру | 4.2.3.1 белгілі бір тақырыпта сұхбаттасу барысында шағын мәліметті (4-5 сөйлем) баяндау, кері байланыс беру, сөйлеу стилін сақтау, дауыс ырғағын келтіріп сөйлеу |
2.4 Оқыған/тыңдаған материалды мазмұндау | 1.2.4.1 фото/сурет/ қуыршақтарды қолданып, шағын мәтінді үлгі бойынша мазмұндау | 2.2.4.1 суретті жоспар және тірек сөздер/сұрақтар негізінде шағын мәтінді мазмұндау | 3.2.4.1 жоспар (сурет, сызба түрінде) және тірек сөздер негізінде оқиға желісін сақтай отырып мазмұндау | 4.2.4.1 жоспар/жазбалар ын қолданып, мәтінді толық мазмұндау |
2.5 Оқыған/тыңдаған материал бойынша пікірін білдіру | 1.2.5.1 оқыған/тыңдаған материал туралы "дұрыс/дұрыс емес", "ұнайды/ ұнамайды" үлгісінде қарапайым пікірін білдіру | 2.2.5.1 мәлімет, кейіпкер, оқиғаларды салыстыру негізінде қарапайым пікір ("мен... деп ойлаймын", "мен... деп санаймын", "маған ... сияқты", "маған ... тәрізді") білдіру | 3.2.5.1 оқыған/тыңдаған материал бойынша өз пікірін (менің ойымша ..., менің көзқарасым бойынша ..., себебі ...) дәлелдеу | 4.2.5.1 шығарманың кейіпкері туралы пікірлерді (менің түсінігім бойынша, ... оның пікірінше, ... оның айтуынша, ..., кейбір адамдардың ойынша, ...) салыстыра отырып бағалау |
2.6 Орфоэпиялық нормаларды сақтау | 1.2.6.1 мұғалімнің қолдауымен ә, ө, ү, ұ, і, ң, қ, ғ, һ дыбыстарын артикуляциялау | 2.2.6.1* ә, ө, ү, ұ, і, ң, қ, ғ, һ дыбыстарын артикуляциялау | 3.2.6.1 мұғалімнің қолдауымен айтылуы мен жазылуында айырмашылығы бар сөздерді дұрыс айту | 4.2.6.1 айтылуы мен жазылуында айырмашылығы бар сөздерді дұрыс айту |
3) "Оқылым" бөлімі:
Бөлімше (түйінді дағдылар) | "Оқылым" бөлімі бойынша оқу мақсаттары | |||
1-сынып А1 – бастапқы деңгей | 2-сынып А1 – негізгі деңгей | 3-сынып А1 – ілгерілеген деңгей | 4-сынып А2 – бастапқы деңгей | |
3.1 Оқу түрлерін қолдану | 1.3.1.1 жиі қолданылатын сөздерді тұтас оқу | 2.3.1.1 шағын мәтінді түсініп, мәнерлеп (дауыс ырғағын дұрыс қойып)/рөлге бөліп оқу | 3.3.1.1 мәтінді немесе оның бөлімдерін мәнерлеп оқу, шолып (танысу мақсатында) оқу/ рөлге бөліп оқу | 4.3.1.1 мәтінді іштей, түсініп және қажетті ақпаратты тауып/шолып/белгі қойып оқу |
3.2 Мәтіннің мазмұнын түсіну | 1.3.2.1 шағын мәтіндегі жиі қолданылатын сөздердің мағынасын түсіну | 2.3.2.1 шағын мәтіндегі жиі қолданылатын сөздерден құрастырылған қарапайым фразалардың/сөйлемдердің мағынасын түсіну | 3.3.2.1 жиі қолданылатын сөздер мен фразалардан құрастырылған шағын мәтіндегі негізгі ойды түсіну | 4.3.2.1 бейтаныс сөздер кездесетін шағын мәтіндегі негізгі ойды түсіну |
3.3 Мәтіннің жанрлары мен түрлерін анықтау | 1.3.3.1 мәтіннің жанрын (санамақ, тақпақ, жаңылтпаш, жұмбақ, ертегі) ажырату | 2.3.3.1 мәтіннің жанрын (өлең, жаңылтпаш, жұмбақ, ертегі, әңгіме) ажырату | 3.3.3.1 мәтіннің жанрын (әңгіме, тұрмыс-салт жырлары, бата, мақал-мәтелдер) ажырату, әңгімелеу/сипат тау мәтінін анықтау | 4.3.3.1 мәтіннің жанрын (мақал-мәтелдер, бата, аңыз, мысал, өсиет әңгімелердің) жанрлық ерекшеліктерін және көмекші сөздердің қолдауымен пайымдау мәтінін анықтау |
3.4 Сұрақтар мен жауаптар құрастыру | 1.3.4.1 мұғалімнің қолдауымен мәтін немесе иллюстрация бойынша қарапайым сұрақтар (кім? не? қандай? қанша?) қою және қысқаша жауап беру | 2.3.4.1 мәтіннің мазмұны немесе иллюстрация/постер бойынша қарапайым сұрақтар кім? не? қандай? қанша? не істеді?) құрастыру және оған жауап беру | 3.3.4.1 мәтін мазмұны мен кейіпкерлерінің іс-әрекетін нақтылау үшін сұрақтар (қандай? қай? қашан? қайда?) құрастыру және оған жауап беру | 4.3.4.1 мұғалімнің қолдауымен мәтін мазмұнын және кейіпкерлердің іс-әрекетін бағалауға бағытталған сұрақтар (неліктен? не үшін?) құрастыру және оған жауап беру |
3.5 Түрлі дереккөздерден қажетті ақпаратты алу | 1.3.5.1 мұғалімнің қолдауымен иллюстрациялы шағын мәтіннен қажетті ақпаратты табу | 2.3.5.1 мұғалімнің қолдауымен сөздік, анықтамалықтардан қажетті ақпаратты табу | 3.3.5.1 сөздіктер мен анықтамалықтардан қажетті ақпаратты табу және оны алу | 4.3.5.1 қажетті ақпараттарды табу үшін түрлі дереккөздерді (сөздіктер, инфографикалар, энциклопедиялар, ғаламтор) қолдана білу және ақпаратты кестеге салу (жіктеу)/сызба түрінде беру |
4) "Жазылым" бөлімі:
Бөлімше (түйінді дағдылар) | "Жазылым" бөлімі бойынша оқу мақсаттары | |||
1-сынып А1 – бастапқы деңгей | 2-сынып А1 – негізгі деңгей | 3-сынып А1 – ілгерілеген деңгей | 4-сынып А2 – бастапқы деңгей | |
4.1 Мәтінді түрлі формада ұсыну | 1.4.1.1 мұғалімнің қолдауымен тақырыпқа негізделген суреттерді қолданып, постер/сөйлемді суретпен толықтырып жазу | 2.4.1.1 тақырыпқа байланысты керекті сөздер, сызбалар, суреттерді қолданып, постер/мәтін құрастыру | 3.4.1.1 тірек сөздер, сызбалар, суреттер, символдарды қолданып, постер/ мәтін құрастыру | 4.4.1.1 шағын сюжетті комикс/буклет/коллаж/жарнама/презентацияны сөйлемдермен толықтыру |
4.2 Тыңдаған/оқыған материалдың мазмұнын жазу | 1.4.2.1 оқыған/ аудио/бейнематериалдар негізінде заттардың таныс атауларын жазу | 2.4.2.1 оқыған/ аудио/бейнематериалдың мазмұны бойынша жиі қолданылатын сөздер мен сөз тіркестерін қатыстырып сұраққа жауап (сөйлем) жазу | 3.4.2.1 оқыған/аудио/бейне материалдың мазмұнын тірек сөздерді қолданып жазу | 4.4.2.1 оқыған/аудио/ бейнематериалдың мазмұнын дайын жоспар негізінде жазу |
4.3 Пунктуациялық нормаларды сақтау | 1.4.3.1 жай сөйлемнің тыныс белгілерін мұғалімнің қолдауымен қолдану | 2.4.3.1 мұғалімнің қолдауымен сөйлем түрлерін айтылу мақсатына қарай ажырату және тиісті тыныс белгілерін (нүкте, сұрақ белгісі, леп белгісі) қолдану | 3.4.3.1 өз бетінше жай сөйлемнің соңында қойылатын тыныс белгілерді қолдану | 4.4.3.1 сөйлемнің бірыңғай мүшелерінің тыныс белгісін (үтір, қос нүкте)/қаратпа сөзден кейінгі сөйлемнің тиісті тыныс белгілерін қолдану |
4.4 Каллиграфиялық дағдыларды дамыту | 1.4.4.1 бас әріптер мен кіші әріптерді дұрыс байланыстырып, көркем жазу | 2.4.4.1 бас әріптер мен кіші әріптердің биіктігін, енін, көлбеулігін және олардың байланысын, азат жолдың және тақырыптың өлшемін сақтап жазу | 3.4.4.1 кең жолды дәптерге бас әріптер мен кіші әріптердің биіктігін, енін, көлбеулігін және олардың байланысын сақтап жазу | 4.4.4.1 каллиграфиялық нормаларға сәйкес әріптердің өзара байланысын сақтап, бір сызықта көркем жазу |
4.5 Орфографиялық дағдыларды дамыту | 1.4.5.1* мұғалімнің қолдауымен ә, ө, ү, ұ, і, ң, қ, ғ, һ әріптер кездесетін сөздерді анықтап, дұрыс жазу | 2.4.5.1 мұғалімнің қолдауымен айтылуы мен жазылуында айырмашылығы жоқ сөздерді дұрыс жазу | 3.4.5.1 жаңа сөздерді орфографиялық сөздіктерге сүйеніп дұрыс жазу | 4.4.5.1 мұғалімнің қолдауымен айтылуы мен жазылуында айырмашылығы бар сөздерді дұрыс жазу |
1.4.5.2 мұғалімнің қолдауымен бас әріппен жазылатын сөздерді (кісі есімдері, жер-су атаулары, үй жануарларына берілген ат) ажырату | 2.4.5.2 сөзді буынға бөлу және мұғалімнің қолдауымен сөзді тасымалдап жазу | 3.4.5.2 дауыссыз б-п, қ-ғ, к-г дыбыстары кездесетін сөздердің емлесін сақтап жазу | 4.4.5.2 сөзге қосымшалар жалғау кезінде үндестік заңын сақтау | |
5) "Тілдік нормаларды қолдану" бөлімі:
Бөлімше (түйінді дағдылар) | "Тілдік нормаларды қолдану" бөлімі бойынша оқу мақсаттары | |||
1-сынып А1 – бастапқы деңгей | 2-сынып А1 – негізгі деңгей | 3-сынып А1 – ілгерілеген деңгей | 4-сынып А2 – бастапқы деңгей | |
5.1 Грамматикалық нормаларды сақтау (лингвистикалық терминдерді қолданбау) | 1.5.1.1 мұғалімнің қолдауымен заттың атын/сынын/санын/іс-қимылын білдіретін сөздерді ауызша тілде қолдану | 2.5.1.1 мұғалімнің қолдауымен заттың атын/сынын/санын/іс-қимылын білдіретін сөздерді ауызша/жазбаша тілде қолдану | 3.5.1.1 мұғалімнің қолдауымен заттың атын/ сынын/санын/іс-қимылын білдіретін сөздер мен көмекші сөздерді ауызша/жазбаша тілде қолдану | 4.5.1.1 мұғалімнің қолдауымен шылауларды, көмекші сөздерді ауызша/жазбаша тілде қолдану |
1.5.1.2 мұғалімнің қолдауымен көптік/тәуелдік/ жіктік /септік жалғауларын ауызша тілде қолдану | 2.5.1.2 мұғалімнің қолдауымен шағын мәтіндегі көптік/ тәуелдік/ септік/жіктік жалғаулы сөздерді ауызша/жазбаша тілде қолдану | 3.5.1.2 өз бетінше шағын мәтіннен көптік/ тәуелдік/ септік/жіктік жалғаулы сөздерді ауызша/жазбаша тілде қолдану | 4.5.1.2 көптік/ тәуелдік/септік/жіктік жалғаулы сөздерді ауызша/жазбаша тілде қолдану | |
1.5.1.3 сөйлеу барысында мұғалімнің қолдауымен етістіктің шақтарын, бұйрық рай, болымсыз етістікті қолдану | 2.5.1.3 мұғалімнің қолдауымен сөйлемдегі етістіктің шақ, рай формаларын ауызша сөйлеу тілінде қолдану | 3.5.1.3 мұғалімнің қолдауымен шағын мәтіндегі етістіктің шақ, рай формаларын ауызша/жазбаша тілде қолдану | 4.5.1.3 өз бетінше шағын мәтіннен етістіктің шақ, рай формаларын ауызша/жазбаша тілде қолдану | |
1.5.1.4 мұғалімнің қолдауымен сөйлеу барысында сілтеу есімдіктерін дұрыс қолдану | 2.5.1.4 мұғалімнің қолдауымен сөйлеу барысында есімдіктерді (сілтеу, сұрау есімдіктерін) қолдану | 3.5.1.4 мұғалімнің қолдауымен жіктеу есімдіктерінің септелуін және септеулік шылауларды ауызша/жазбаша тілде қолдану | 4.5.1.4 септік/жіктік формалардағы жіктеу есімдіктерін және септеулік шылауларды ауызша/жазбаша тілде қолдану | |
1.5.1.5 мұғалімнің қолдауымен сөз тіркестері/ сөйлемдегі сөздердің орын тәртібін сақтау | 2.5.1.5 мұғалімнің қолдауымен үлгі бойынша жай сөйлемдегі сөз тіркестерінің байланысын түсіну және сақтау | 3.5.1.5 үлгі бойынша сөйлемдегі сөздердің орын тәртібін сақтап жай сөйлем және мұғалімнің қолдауымен құрмалас сөйлем құрастыру | 4.5.1.5 сөйлемдегі сөздердің орын тәртібін сақтап жай және құрмалас сөйлем құрастыру | |
15. Бөлімді және тақырыптарды оқытуға арналған сағат санын мұғалім бөледі.
16. Осы оқу бағдарламасы Бастауыш білім беру деңгейінің 1-4-сыныптарына арналған "Қазақ тілі" оқу пәні бойынша үлгілік оқу бағдарламасын (оқыту қазақ тілінде емес) іске асыру жөніндегі ұзақ мерзімді жоспарға сәйкес іске асырылады.
3-параграф. Бастауыш білім беру деңгейінің 1-4-сыныптарына арналған "Қазақ тілі" оқу пәні бойынша үлгілік оқу бағдарламасын (оқыту қазақ тілінде емес) іске асыру жөніндегі ұзақ мерзімді жоспар
1) 1-сынып:
Ортақ тақырып | Бөлім (сөйлеу әрекеттерінің түрлері) | Бөлімше (түйінді дағдылар) | Оқу мақсаттары |
1-тоқсан | |||
1. Өзім туралы | Тыңдалым | 1.1 Тыңдаған материалдың мазмұнын түсіну | 1.1.1.1* хабарлау, сұрау мақсатында баяу және анық айтылған сөзді зейін қойып тыңдау, түсіну және тиісінше іс-әрекет жасау (қимыл, ым-ишараны қолдану) |
1.2 Сөздердің лексикалық мағынасын түсіну | 1.1.2.1 баяу және анық айтылған жиі қолданылатын сөздердің мағынасын түсіну | ||
1.3 Тыңдаған аудио/бейнематериалдың мазмұнын түсіну | 1.1.3.1* тыңдаған мәтіннің (ұзақтығы 0,5-1 мин шамасында) мазмұны бойынша мұғалімнің қолдауымен сұрақтарға жауап беру және оған сәйкес фото/сюжетті суреттер/сызбалар таңдау | ||
Айтылым | 2.1 Сөздік қорды толықтыру | 1.2.1.1* сөйлеу барысында танысу, өзі туралы айту және затты сипаттау үшін сөздер мен сөз тіркестерін дұрыс қолдану | |
2.3 Түрлі жағдаяттарда қарым-қатынасқа түсу (диалог) | 1.2.3.1 сұхбаттасының не туралы айтқанын түсіну және үлгі бойынша жауап беру | ||
2.6 Орфоэпиялық нормаларды сақтау | 1.2.6.1* мұғалімнің қолдауымен ә, ө, ү, ұ, і, ң, қ, ғ, һ дыбыстарын артикуляциялау | ||
Тілдік дағдылар | 5.1 Грамматикалық нормаларды сақтау (лингвистикалық терминдерді қолданбау) | 1.5.1.1* мұғалімнің қолдауымен заттың атын/сынын/санын/іс-қимылын білдіретін сөздерді ауызша тілде қолдану | |
1.5.1.2* мұғалімнің қолдауымен көптік/тәуелдік/ жіктік/септік жалғауларын ауызша тілде қолдану | |||
1.5.1.3* сөйлеу барысында мұғалімнің қолдауымен етістіктің шақтарын, бұйрық рай, болымды/болымсыз етістікті қолдану | |||
1.5.1.4 сөйлеу барысында сілтеу есімдіктерін мұғалімнің қолдауымен дұрыс қолдану | |||
1.5.1.5* мұғалімнің қолдауымен сөз тіркестері/сөйлемдегі сөздердің орын тәртібін дұрыс қолдану | |||
2-тоқсан | |||
3. Менің отбасым және достарым | Тыңдалым | 1.1 Тыңдаған материалдың мазмұнын түсіну | 1.1.1.1* хабарлау, сұрау мақсатында баяу және анық айтылған сөзді зейін қойып тыңдау, түсіну және тиісінше іс-әрекет жасау (қимыл, ым-ишараны қолдану) |
1.2 Сөздердің лексикалық мағынасын түсіну | 1.1.2.1 баяу және анық айтылған жиі қолданылатын сөздердің мағынасын түсіну | ||
1.3 Тыңдаған аудио/бейнематериалдың мазмұнын түсіну | 1.1.3.1* тыңдаған мәтіннің (ұзақтығы 0,5-1 мин шамасында) мазмұны бойынша мұғалімнің қолдауымен сұрақтарға жауап беру және оған сәйкес фото/сюжетті суреттер/сызбалар таңдау | ||
1.4 Мәтіндегі негізгі, қосалқы мәліметтерді түсіну | 1.1.4.1 мұғалімнің қолдауымен тыңдаған материалдың кім/не туралы екенін түсіну | ||
1.5 Тыңдалым материалын болжау | 1.1.5.1 мәтіннің тақырыбын иллюстрациясы арқылы болжау | ||
Айтылым | 2.1 Сөздік қорды толықтыру | 1.2.1.1* сөйлеу барысында танысу, өзі туралы айту және затты сипаттау үшін сөздер мен сөз тіркестерін дұрыс қолдану | |
2.2 Берілген тақырып бойынша сөйлеу | 1.2.2.1* сурет/үлгі бойынша хабарлы және сұраулы сөйлемдердің интонациясын дұрыс қойып сөйлеу (1-2 сөйлем) | ||
2.3 Түрлі жағдаяттарда қарым-қатынасқа түсу (диалог) | 1.2.3.1 сұхбаттасының не туралы айтқанын түсіну және үлгі бойынша жауап беру | ||
2.4 Оқыған/ тыңдаған материалды мазмұндау | 1.2.4.1* фото/сурет/ қуыршақтарды қолданып, шағын мәтінді үлгі бойынша мазмұндау | ||
2.6 Орфоэпиялық нормаларды сақтау | 1.2.6.1* мұғалімнің қолдауымен ә, ө, ү, ұ, і, ң, қ, ғ, һ дыбыстарын артикуляциялау | ||
Оқылым | 3.1 Оқу түрлерін қолдану | 1.3.1.1 жиі қолданылатын сөздерді тұтас оқу | |
3.4 Сұрақтар мен жауаптар құрастыру | 1.3.4.1* мұғалімнің қолдауымен мәтін немесе иллюстрация бойынша қарапайым сұрақтар (кім? не? қандай? қанша?) қою және қысқаша жауап беру | ||
Жазылым | 4.1 Әр түрлі ұсыну формаларын қолдана отырып мәтіндер жазу | 1.4.1.1 постер жасау/суретте бейнеленген затқа белгі-сөздерді жазу | |
4.4 каллиграфиялық нормаларды сақтау | 1.4.4.1 бас (бас) және кіші әріптерді және олардың қосындыларын жазу, талаптарға сәйкес анық жазу | ||
Тілдік дағдыларды қолдану | 5.1 Грамматикалық нормаларды сақтау (лингвистикалық терминдерді қолданбау) | 1.5.1.1* мұғалімнің қолдауымен заттың атын/сынын/санын/іс-қимылын білдіретін сөздерді ауызша тілде қолдану | |
1.5.1.2* мұғалімнің көмегімен көптік/ тәуелдік/ жіктік/септік жалғауларын ауызша тілде қолдану | |||
1.5.1.4 сөйлеу барысында сілтеу есімдіктерін мұғалімнің көмегімен дұрыс қолдану | |||
1.5.1.5* мұғалімнің қолдауымен сөз тіркестері/сөйлемдегі сөздердің орын тәртібін дұрыс қолдану | |||
3-тоқсан | |||
5. Саяхат | Тыңдалым | 1.2 Сөздердің лексикалық мағынасын түсіну | 1.1.2.1 баяу және анық айтылған жиі қолданылатын сөздердің мағынасын түсіну |
1.4 Мәтіндегі негізгі, қосалқы мәліметтерді түсіну | 1.1.4.1 мұғалімнің қолдауымен тыңдаған материалдың кім/не туралы екенін түсіну | ||
1.5 Тыңдалым материалын болжау | 1.1.5.1 мәтіннің тақырыбын иллюстрация арқылы болжау | ||
Айтылым | 2.2 Берілген тақырып бойынша сөйлеу | 1.2.2.1 сурет бойынша 2-3 сөйлемнен мәлімдеме жасау | |
2.3 Түрлі жағдаяттарда қарым-қатынасқа түсу (диалог) | 1.2.3.1 сұхбаттасының не туралы айтқанын түсіну және үлгі бойынша жауап беру | ||
2.4 Оқыған/ тыңдаған материалды мазмұндау | 1.2.4.1фото/сурет/қуыршақтарды қолданып, шағын мәтінді үлгі бойынша мазмұндау | ||
2.5 Оқыған/ тыңдаған материал бойынша пікір білдіру | 1.2.5.1* оқыған/тыңдаған материал туралы "дұрыс/дұрыс емес", "ұнайды/ұнамайды" үлгісінде қарапайым пікірін білдіру | ||
Оқылым | 3.1 Оқу түрлерін қолдану | 1.3.1.1 жиі қолданылатын сөздерді тұтас оқу | |
3.2 Мәтіннің мазмұнын түсіну | 1.3.2.1 шағын мәтіндегі жиі қолданылатын сөздердің мағынасын түсіну | ||
3.3 Мәтіннің жанрлары мен түрлерін анықтау | 1.3.3.1* мәтіннің жанрын (санамақ, тақпақ, жаңылтпаш, жұмбақ, ертегі) ажырату | ||
3.4 Сұрақтар мен жауаптар құрастыру | 1.3.4.1* мұғалімнің қолдауымен мәтін немесе иллюстрация бойынша қарапайым сұрақтар (кім? не? қандай? қанша?) қою және қысқаша жауап беру | ||
3.5 Түрлі дереккөздерден қажетті ақпаратты алу | 1.3.5.1 иллюстрациялы шағын мәтіннен мұғалімнің қолдауымен қажетті ақпаратты табу | ||
Жазылым | 4.1 Мәтінді түрлі формада ұсыну | 1.4.1.1* мұғалімнің қолдауымен тақырыпқа қатысты сөздер, сызбалар, суреттерді қолданып, постер/сөйлемді суретпен толықтырып жазу | |
4.2 Тыңдаған/ оқыған/ көрген материалдың мазмұнын жазу | 1.4.2.1* оқыған/аудио/бейне материалдарда кездескен таныс атауларды жазу | ||
4.4 Каллиграфиялық дағдыларды дамыту | 1.4.4.1 бас әріптер мен кіші әріптерді дұрыс байланыстырып, көркем жазу | ||
4.5 Орфографиялық дағдыларды дамыту | 1.4.5.1* мұғалімнің қолдауымен ә, ө, ү, ұ, і, ң, қ, ғ, һ әріптер кездесетін сөздерді анықтап, дұрыс жазу | ||
Тілдік дағдыларды қолдану | 5.1 Грамматикалық нормаларды сақтау (лингвистикалық терминдерді қолданбау) | 1.5.1.1* мұғалімнің қолдауымен заттың атын/ сынын/ санын/іс-қимылын білдіретін сөздерді ауызша тілде қолдану | |
1.5.1.2* мұғалімнің қолдауымен көптік/ тәуелдік/ жіктік/септік жалғауларын ауызша тілде қолдану | |||
1.5.1.3* сөйлеу барысында мұғалімнің қолдауымен етістіктің шақтарын, бұйрық рай, болымды/болымсыз етістікті қолдану | |||
1.5.1.4 сөйлеу барысында сілтеу есімдіктерін мұғалімнің қолдауымен дұрыс қолдану | |||
1.5.1.5 * мұғалімнің көмегімен сөз тәртібін сақтай отырып, сөз тіркестерін/ сөйлемдерді құрастыру | |||
4-тоқсан | |||
7. Тағам мен сусын | Тыңдалым | 1.4 Мәтіндегі негізгі, қосалқы мәліметтерді түсіну | 1.1.4.1 мұғалімнің қолдауымен тыңдаған материалдың кім/не туралы екенін түсіну |
1.5 Тыңдалым материалын болжау | 1.1.5.1 мәтіннің тақырыбын иллюстрация арқылы болжау | ||
Айтылым | 2.2 Берілген тақырып бойынша сөйлеу | 1.2.2.1* сурет/үлгі бойынша хабарлы және сұраулы сөйлемдердің интонациясын дұрыс қойып сөйлеу (1-2 сөйлем) | |
2.3 Түрлі жағдаяттарда қарым-қатынасқа түсу (диалог) | 1.2.3.1 сұхбаттасының не туралы айтқанын түсіну және үлгі бойынша жауап беру | ||
2.5 Оқыған/ тыңдаған материал бойынша пікір білдіру | 1.2.5.1* оқыған/тыңдаған материал туралы "дұрыс/дұрыс емес", "ұнайды/ұнамайды" үлгісінде қарапайым пікір білдіру | ||
2.6 Орфоэпиялық нормаларды сақтау | 1.2.6.1* мұғалімнің қолдауымен ә, ө, ү, ұ, і, ң, қ, ғ, һ дыбыстарын артикуляциялау | ||
Оқылым | 3.1 Оқу түрлерін қолдану | 1.3.1.1 жиі қолданылатын сөздерді тұтас оқу | |
3.2 Мәтіннің мазмұнын түсіну | 1.3.2.1 шағын мәтіндегі жиі қолданылатын сөздердің мағынасын түсіну | ||
3.3 Мәтіннің жанрлары мен түрлерін анықтау | 1.3.3.1* мәтіннің жанрын (санамақ, тақпақ, жаңылтпаш, жұмбақ, ертегі) ажырату | ||
3.5 Түрлі дереккөздерден қажетті ақпаратты алу | 1.3.5.1 иллюстрациялы шағын мәтіннен мұғалімнің қолдауымен қажетті ақпаратты табу | ||
Жазылым | 4.1 Мәтінді түрлі формада ұсыну | 1.4.1.1* мұғалімнің қолдауымен тақырыпқа қатысты сөздер, сызбалар, суреттерді қолданып, постер/сөйлемді суретпен толықтырып жазу | |
4.2 Тыңдаған/ оқыған/көрген материалдың мазмұнын жазу | 1.4.2.1* оқыған/аудио/бейне материалдарда кездескен таныс атауларды жазу | ||
4.3 Пунктуациялық нормаларды сақтау | 1.4.3.1* жай сөйлемнің тыныс белгілерін мұғалімнің қолдауымен қолдану | ||
4.5 Орфографиялық дағдыларды дамыту | 1.4.5.1* мұғалімнің қолдауымен ә, ө, ү, ұ, і, ң, қ, ғ, һ әріптер кездесетін сөздерді анықтап, дұрыс жазу | ||
1.4.5.2 мұғалімнің қолдауымен бас әріппен жазылатын сөздерді (кісі есімдері, жер-су атаулары, үй жануарларына берілген ат) ажырату | |||
Тілдік дағдыларды қолдану | 5.1.Грамматикалық нормаларды сақтау | 1.5.1.2* мұғалімнің қолдауымен шағын мәтіндегі көптік/тәуелдік/септік/жіктік жалғаулы сөздерді ауызша/жазбаша тілде қолдану | |
1.5.1.3* сөйлеу барысында мұғалімнің қолдауымен етістіктің шақтарын, бұйрық рай, болымды/болымсыз етістікті қолдану | |||
1.5.1.5* мұғалімнің қолдауымен сөз тіркестері/сөйлемдегі сөздердің орын тәртібін дұрыс қолдану | |||
2) 2-сынып:
Ортақ тақырыптар | Сөйлеу әрекеттерінің түрлері | Бөлімше (түйінді дағдылар) | Оқу мақсаттары |
1-тоқсан | |||
1. Өзім туралы | Тыңдалым | 1.1 Тыңдаған материалдың мазмұнын түсіну | 2.1.1.1 баяу және анық айтылған сөзді тыңдау және интонациясы бойынша сұраулы және лепті сөйлемдерді ажырату |
1.2 Сөздердің лексикалық мағынасын түсіну | 2.1.2.1 баяу және анық айтылған жиі қолданылатын сөздерден құралған қарапайым фразалардың мағынасын түсіну | ||
1.3 Тыңдаған аудио/бейнематериалдың мазмұнын түсіну | 2.1.3.1* тыңдаған материалдың (ұзақтығы 1-1,5 мин) мазмұны бойынша сұрақтарға жауап беру және оған сәйкес фото/сюжетті суреттер/сызбалар таңдау/сипаттау | ||
Айтылым | 2.1 Сөздік қорды толықтыру | 2.2.1.1* өз сөзінде ақпаратты сұрау, іс-әрекетке түсініктеме беру үшін сөздер және сөз тіркестерін қолдану | |
2.2 Берілген тақырып бойынша ойын жеткізу | 2.2.2.1 сюжетті сурет негізінде сөйлеу (2-3 сөйлем) | ||
2.3 Түрлі жағдаяттарда қарым-қатынасқа түсу (диалог) | 2.2.3.1* күнделікті өмірде кездесетін жағдаяттарда қызығушылығы бойынша сұхбаттасына сұрақ қою, диалогке қатысу барысында этикет сөздерді қолдану | ||
2.4 Оқыған/ тыңдаған материалды мазмұндау | 2.2.4.1* суретті жоспар және тірек сөздер/сұрақтар негізінде шағын мәтінді мазмұндау | ||
Оқылым | 3.1 Оқу түрлерін қолдану | 2.3.1.1 шағын мәтінді түсініп, мәнерлеп (дауыс ырғағын дұрыс қойып), рөлге бөліп оқу | |
3.2 Мәтіннің мазмұнын түсіну | 2.3.2.1 шағын мәтіндегі жиі қолданылатын сөздерден құрастырылған қарапайым фразалардың/ сөйлемдердің мағынасын түсіну | ||
3.4 Сұрақтар мен жауаптар құрастыру | 2.3.4.1* мәтіннің мазмұны немесе иллюстрация/постер бойынша қарапайым сұрақтар кім? не? қандай? қанша? не істеді?) құрастыру және оған жауап беру | ||
Жазылым | 4.1 Мәтінді түрлі формада ұсыну | 2.4.1.1* заттың сынын білдіретін сөздерді қолдана отырып, сөйлемді суретпен толықтырып жазу/постер құрастыру/берілген иллюстрация бойынша мәтін (3 сөйлемнен кем емес) құрау | |
2.4 Оқыған/ тыңдаған материалды мазмұн желісі бойынша баяндау | 2.4.2.1* оқыған/ аудио/ бейнематериалдың мазмұны бойынша жиі қолданылатын сөздер мен сөз тіркестерін қатыстырып сұраққа жауап (сөйлем) жазу | ||
4.3 Пунктуация лық нормаларды сақтау | 2.4.3.1* мұғалімнің қолдауымен сөйлем түрлерін айтылу мақсатына қарай ажырату және тиісті тыныс белгілерін (нүкте, сұрақ белгісі, леп белгісі) қолдану | ||
4.5 Орфография лық дағдыларды дамыту | 2.4.5.1* ә, ө, ү, ұ, і, ң, қ, ғ, һ әріптері кездесетін сөздерді анықтап, теріп жазу | ||
Тілдік дағдылар | 5.1 Грамматикалық нормаларды сақтау (лингвистикалық терминдерді қолданбау) | 2.5.1.1* мұғалімнің қолдауымен заттың атын/сынын/санын/іс-қимылын білдіретін сөздерді ауызша/жазбаша тілде қолдану | |
2.5.1.2* мұғалімнің қолдауымен шағын мәтіндегі көптік/ тәуелдік/ септік/жіктік жалғаулы сөздерді ауызша/жазбаша тілде қолдану | |||
2.5.1.3* мұғалімнің қолдауымен сөйлемдегі етістіктің шақтарын, рай формаларын ауызша сөйлеу тілінде қолдану | |||
2-тоқсан | |||
3. Менің мектебім | Тыңдалым | 1.1 Тыңдаған материалдың мазмұнын түсіну | 2.1.1.1 баяу және анық айтылған сөзді тыңдау және интонациясы бойынша сұраулы және лепті сөйлемдерді ажырату |
1.2 Сөздердің лексикалық мағынасын түсіну | 2.1.2.1 баяу және анық айтылған жиі қолданылатын сөздерден құралған қарапайым фразалардың мағынасын түсіну | ||
1.3 Тыңдаған аудио/бейнематериалдың мазмұнын түсіну | 2.1.3.1* тыңдаған материалдың (ұзақтығы 1-1,5 мин) мазмұны бойынша сұрақтарға жауап беру және оған сәйкес фото/сюжетті суреттер/сызбалар таңдау/ сипаттау | ||
1.5 Тыңдалым материалын болжау | 2.1.5.1* мәтіннің тақырыбы мен тірек сөздері, сөз тіркесі бойынша мазмұнын болжау | ||
Айтылым | 2.1 Сөздік қорды толықтыру | 2.2.1.1* өз сөзінде ақпаратты сұрау, іс-әрекетке түсініктеме беру үшін сөздер және сөз тіркестерін қолдану | |
2.2 Берілген тақырып бойынша ойын жеткізу | 2.2.2.1 сюжетті сурет негізінде сөйлеу (2-3 сөйлем) | ||
2.3 Түрлі жағдаяттарда қарым-қатынасқа түсу (диалог) | 2.2.3.1* күнделікті өмірде кездесетін жағдаяттарда қызығушылығы бойынша сұхбаттасына сұрақ қою, диалогке қатысу барысында этикет сөздерді қолдану | ||
2.4 тыңдалған / оқылған материалды қайталау | 2.2.4.1 жоспар мен тірек сөздерді/сұрақтарды қолдана отырып, мәтін мазмұндау | ||
2.5 Тыңдау-көру материалдары негізінде ойын айту | 2.2.5.1* мәлімет, кейіпкер, оқиғаларды салыстыру негізінде қарапайым пікір ("мен ... деп ойлаймын", "мен ... деп санаймын", "маған ... сияқты", маған ... тәрізді") білдіру | ||
2.6 Оқылған/ тыңдаған материал бойынша ой-пікір білдіру | 2.2.6.1* ә, ө, ү, ұ, і, ң, қ, ғ, һ дыбыстарын артикуляциялау | ||
Оқылым | 3.1 Оқу түрлерін қолдану | 2.3.1.1 шағын мәтінді түсініп, мәнерлеп (дауыс ырғағын дұрыс қойып), рөлге бөліп оқу | |
3.3 Мәтіннің жанрлары мен түрлерін анықтау | 2.3.3.1* мәтіннің жанрын (өлең, жаңылтпаш, жұмбақ, ертегі, әңгіме) ажырату | ||
3.5 Түрлі дереккөздерден қажетті ақпаратты алу | 2.3.5.1* мұғалімнің қолдауымен сөздік, анықтамалықтардан қажетті ақпаратты табу | ||
Жазылым | 4.2 Тыңдаған/ оқыған/көрген материалдың мазмұнын жазу | 2.4.2.1* оқыған/ аудио/ бейнематериалдың мазмұны бойынша жиі қолданылатын сөздер мен сөз тіркестерін қатыстырып сұраққа жауап (сөйлем) жазу | |
4.4 Каллиграфиялық дағдыларын дамыту | 2.4.4.1 бас әріптер мен кіші әріптердің биіктігін, енін, көлбеулігін және олардың байланысын, азат жолдың және тақырыптың өлшемін сақтап жазу | ||
Тілдік дағдылар | 5.1 Грамматикалық нормаларды сақтау (лингвистикалық терминдерді қолданбау) | 2.5.1.1* мұғалімнің қолдауымен заттың атын/ сынын/санын/іс-қимылын білдіретін сөздерді ауызша/ жазбаша тілде қолдану | |
2.5.1.4* мұғалімнің қолдауымен сөйлеу барысында сілтеу, сұрау есімдіктерін қолдану | |||
2.5.1.5* мұғалімнің қолдауымен үлгі бойынша жай сөйлемдегі сөз тіркестерінің байланысын түсіну және сақтау | |||
3-тоқсан | |||
5. Дені саудың жаны сау | Тыңдалым | 1.1 Тыңдаған материалдың мазмұнын түсіну | 2.1.1.1 баяу және анық айтылған сөзді тыңдау және интонациясы бойынша сұраулы және лепті сөйлемдерді ажырату |
1.3 Тыңдаған аудио/бейнематер иалдың мазмұнын түсіну | 2.1.3.1* тыңдаған материалдың (ұзақтығы 1-1,5 мин) мазмұны бойынша сұрақтарға жауап беру және оған сәйкес фото/сюжетті суреттер/сызбалар таңдау/ сипаттау | ||
1.4 Мәтіндегі негізгі, қосалқы мәліметтерді түсіну | 2.1.4.1 тыңдаған материалдың мазмұнын түсіну, мұғалімнің қолдауымен жағымды және жағымсыз кейіпкерлерді анықтау | ||
1.5 Тыңдалым материалын болжау | 2.1.5.1* мәтіннің тақырыбы мен тірек сөздері, сөз тіркесі бойынша мазмұнын болжау | ||
Айтылым | 2.3 Түрлі жағдаяттарда қарым-қатынасқа түсу (диалог)және тілдік нормаларды сақтау | 2.2.3.1* күнделікті өмірде кездесетін жағдаяттарда қызығушылығы бойынша сұхбаттасына сұрақ қою, диалогке қатысу барысында этикет сөздерді қолдану | |
2.4 Оқыған/ тыңдаған материалды мазмұндау | 2.2.4.1* суретті жоспар және тірек сөздер/сұрақтар негізінде шағын мәтінді мазмұндау | ||
2.5 Тыңдау-көру материалдары негізінде ойын айту | 2.2.5.1* мәлімет, кейіпкер, оқиғаларды салыстыру негізінде қарапайым пікір ("мен ... деп ойлаймын", "мен ... деп санаймын", "маған ... сияқты", маған ... тәрізді") білдіру | ||
2.6 Орфоэпиялық нормаларды сақтау | 2.2.6.1* ә, ө, ү, ұ, і, ң, қ, ғ, һ дыбыстарын артикуляциялау | ||
Оқылым | 3.1 Оқу түрлерін қолдану | 2.3.1.1 шағын мәтінді түсініп, мәнерлеп (дауыс ырғағын дұрыс қойып)/ рөлге бөліп оқу | |
3.2 Мәтіннің мазмұнын түсіну | 2.3.2.1 шағын мәтіндегі жиі қолданылатын сөздерден құрастырылған қарапайым фразалардың/сөйлемдердің мағынасын түсіну | ||
3.3 Мәтіннің жанрлары мен түрлерін анықтау | 2.3.3.1* мәтіннің жанрын (өлең, жаңылтпаш, жұмбақ, ертегі, әңгіме) ажырату | ||
3.4 Сұрақтар мен жауаптар құрастыру | 2.3.4.1* мәтіннің мазмұны немесе иллюстрация/постер бойынша қарапайым сұрақтар кім? не? қандай? қанша? не істеді?) құрастыру және оған жауап беру | ||
3.5 Түрлі дереккөздерден қажетті ақпаратты алу | 2.3.5.1* мұғалімнің қолдауымен сөздік, анықтамалықтардан қажетті ақпаратты табу | ||
Жазылым | 4.1 Мәтінді түрлі формада ұсыну | 2.4.1.1* заттың сынын білдіретін сөздерді қолдана отырып, сөйлемді суретпен толықтырып жазу/постер құрастыру/ берілген иллюстрация бойынша мәтін (3 сөйлемнен кем емес) құрау | |
4.2 Тыңдаған/ оқыған/көрген материалдың мазмұнын жазу | 2.4.2.1* оқыған/аудио/ бейнематериалдың мазмұны бойынша жиі қолданылатын сөздер мен сөз тіркестерін қатыстырып сұраққа жауап (сөйлем) жазу | ||
4.3 Пунктуациялық нормаларды сақтау | 2.4.3.1* мұғалімнің қолдауымен сөйлем түрлерін айтылу мақсатына қарай ажырату және тиісті тыныс белгілерін (нүкте, сұрақ белгісі, леп белгісі) қолдану | ||
4.4 Каллиграфиялық дағдыларды дамыту | 2.4.4.1 бас әріптер мен кіші әріптердің биіктігін, енін, көлбеулігін және олардың байланысын, азат жолдың және тақырыптың өлшемін сақтап жазу | ||
4.5 Орфографиялық дағдыларын дамыту | 2.4.5.1* ә, ө, ү, ұ, і, ң, қ, ғ, һ әріптері кездесетін сөздерді анықтап, теріп жазу | ||
Тілдік дағдыларды қолдану | 5.1 Грамматикалық нормаларды сақтау (лингвистикалық терминдерді қолданбау) | 2.5.1.1* мұғалімнің қолдауымен заттың атын/ сынын/ санын/іс-қимылын білдіретін сөздерді ауызша/ жазбаша тілде қолдану | |
2.5.1.2* мұғалімнің қолдауымен шағын мәтіндегі көптік/ тәуелдік/ септік/ жіктік жалғаулы сөздерді ауызша/жазбаша тілде қолдану | |||
2.5.1.3* мұғалімнің қолдауымен сөйлемдегі етістіктің шақ, рай формаларын ауызша сөйлеу тілінде қолдану | |||
2.5.1.4* мұғалімнің қолдауымен сөйлеу барысында сілтеу, сұрау есімдіктерін қолдану | |||
2.5.1.5* мұғалімнің қолдауымен үлгі бойынша жай сөйлемдегі сөз тіркестерінің байланысын түсіну және сақтау | |||
4-тоқсан | |||
7. Қоршаған орта | Тыңдалым | 1.2 Сөздердің лексикалық мағынасын түсіну | 2.1.2.1 баяу және анық айтылған жиі қолданылатын сөздерден құралған қарапайым фразалардың мағынасын түсіну |
1.3 Тыңдаған аудио/бейнематериалдың мазмұнын түсіну | 2.1.3.1* тыңдаған материалдың (ұзақтығы 1-1,5 мин) мазмұны бойынша сұрақтарға жауап беру және оған сәйкес фото/сюжетті суреттер/сызбалар таңдау/сипаттау | ||
1.4 Мәтіндегі негізгі, қосалқы мәліметтерді түсіну | 2.1.4.1 тыңдаған материалдың мазмұнын түсіну, мұғалімнің қолдауымен жағымды және жағымсыз кейіпкерлерді анықтау | ||
1.5 Тыңдалым материалын болжау | 2.1.5.1* мәтіннің тақырыбы мен тірек сөздері, сөз тіркесі бойынша мазмұнын болжау | ||
Айтылым | 2.1 Сөздік қорды толықтыру | 2.2.1.1* өз сөзінде ақпаратты сұрау, іс-әрекетке түсініктеме беру үшін сөздер және сөз тіркестерін қолдану | |
2.2 Берілген тақырып бойынша сөйлеу | 2.2.2.1 сюжетті сурет негізінде сөйлеу (2-3 сөйлем) | ||
2.4 Оқыған/ тыңдаған материалды мазмұндау | 2.2.4.1* суретті жоспар және тірек сөздер/сұрақтар негізінде шағын мәтінді мазмұндау | ||
2.6 Орфоэпиялық нормаларды сақтау | 2.2.6.1* ә, ө, ү, ұ, і, ң, қ, ғ, һ дыбыстарын артикуляциялау | ||
Оқылым | 3.2 Мәтіннің мазмұнын түсіну | 2.3.2.1 шағын мәтіндегі жиі қолданылатын сөздерден құрастырылған қарапайым фразалардың/ сөйлемдердің мағынасын түсіну | |
3.4 Сұрақтар мен жауаптар құрастыру | 2.3.4.1* мәтіннің мазмұны немесе иллюстрация/ постер бойынша қарапайым сұрақтар кім? не? қандай? қанша? не істеді?) құрастыру және оған жауап беру | ||
3.5 Түрлі дереккөздерден қажетті ақпаратты алу | 2.3.5.1*мұғалімнің қолдауымен сөздік, анықтамалықтардан қажетті ақпаратты табу | ||
Жазылым | 4.1 Мәтінді түрлі формада ұсыну | 2.4.1.1* заттың сынын білдіретін сөздерді қолдана отырып, сөйлемді суретпен толықтырып жазу/постер құрастыру/ берілген иллюстрация бойынша мәтін (3 сөйлемнен кем емес) құрау | |
4.2 тыңдалған / оқылған материалдың мазмұнын баяндау | 2.4.2.1 * мұғалімнің көмегімен сөздерді, сөз тіркестерін қолдана отырып, сөйлемдерді тыңдау/ оқу/ көру негізінде жазу | ||
4.3 Пунктуациялық нормаларды сақтау | 2.4.3.1* мұғалімнің қолдауымен сөйлем түрлерін айтылу мақсатына қарай ажырату және тиісті тыныс белгілерін (нүкте, сұрақ белгісі, леп белгісі) қолдану | ||
4.5 Орфографиялық дағдыларды дамыту | 2.4.5.1* ә, ө, ү, ұ, і, ң, қ, ғ, һ әріптері кездесетін сөздерді анықтап, теріп жазу | ||
2.4.5.2 сөзді буынға бөлу және мұғалімнің қолдауымен сөзді тасымалдап жазу | |||
4.2 Тыңдаған/ оқыған/көрген материалдың мазмұнын жазу | 2.4.2.1* оқыған/ аудио/ бейнематериалдың мазмұны бойынша жиі қолданылатын сөздер мен сөз тіркестерін қатыстырып сұраққа жауап (сөйлем) жазу | ||
Тілдік нормаларды қолдану | 5.1 Грамматикалық нормаларды сақтау (лингвистикалық терминдерді қолданбау) | 2.5.1.2* мұғалімнің қолдауымен шағын мәтіндегі көптік/ тәуелдік/септік/жіктік жалғаулы сөздерді ауызша/ жазбаша тілде қолдану | |
2.5.1.3* мұғалімнің қолдауымен сөйлемдегі етістіктің шақ, рай формаларын ауызша сөйлеу тілінде қолдану | |||
2.5.1.4* мұғалімнің қолдауымен сөйлеу барысында сілтеу, сұрау есімдіктерін қолдану | |||
3) 3-сынып:
Ортақ тақырыптар | Сөйлеу әрекеттерінің түрлері | Бөлімше (түйінді дағдылар) | Оқу мақсаттары |
1-тоқсан | |||
1. Жанды табиғат | Тыңдалым | 1.1 Тыңдаған материалдың мазмұнын түсіну | 3.1.1.1* анық айтылған сөзді тыңдап, түсінгені бойынша қарапайым нұсқауларды орындау |
1.2 Сөздердің лексикалық мағынасын түсіну | 3.1.2.1* баяу және анық айтылған жиі қолданылатын сөздер және сөз тіркестерінен құралған шағын мәтіндердегі сөйлемдердің мазмұнын түсіну | ||
1.3 Тыңдаған аудио/бейнематериалдың мазмұнын түсіну | 3.1.3.1* тыңдаған материалдың (ұзақтығы 1,5-2 мин) мазмұны бойынша сұрақтарға жауап беру және сюжеттің даму желісі бойынша иллюстрациялар орналастыру/кесте толтыру/мазмұндау | ||
1.4 Мәтіндегі негізгі, қосалқы мәліметтерді түсіну | 3.1.4.1* тыңдаған мәтіннің тақырыбын, жағымды және жағымсыз кейіпкерлерді, мұғалімнің қолдауымен оқиғалар ретін анықтау | ||
Айтылым | 2.1 Сөздік қорды толықтыру | 3.2.1.1 берілген тақырыпқа қатысты сөздерді табу және сөйлеу барысында қолдану | |
2.2 Берілген тақырып бойынша ойын жеткізу | 3.2.2.1 берілген тірек сөздер негізінде сөйлеу (3-4 сөйлем) | ||
2.3 Түрлі жағдаяттарда қарым-қатынасқа түсу (диалог) | 3.2.3.1* белгілі тақырыптағы әңгімеге қатысу және сұхбаттасын түсіну және олардың ойын толықтыру | ||
2.4 Оқыған/ тыңдаған материлды мазмұндау | 3.2.4.1* жоспар (сурет, сызба түрінде) және тірек сөздер негізінде оқиға желісін сақтай отырып мазмұндау | ||
2.5 Тыңдау-көру материалдары негізінде ойын айту | 3.2.5.1* оқыған/тыңдаған материал бойынша өз пікірін (менің ойымша ..., менің көзқарасым бойынша ..., себебі .) дәлелдеу | ||
Оқылым | 3.1 Оқу түрлерін қолдану | 3.3.1.1* мәтінді немесе оның бөлімдерін мәнерлеп оқу, шолып (танысу мақсатында) оқу/рөлге бөліп оқу | |
3.2 Мәтіннің мазмұнын түсіну | 3.3.2.1 жиі қолданылатын сөздер мен фразалардан құрастырылған шағын мәтіндегі негізгі ойды түсіну | ||
3.3 Мәтіннің жанрлары мен түрлерін анықтау | 3.3.3.1* мәтіннің жанрын (әңгіме, тұрмыс-салт жырлары, бата, мақал-мәтелдер) ажырату, баяндау/сипаттау мәтіндерін анықтау | ||
Жазылым | 4.1 Мәтінді түрлі формада ұсыну | 3.4.1.1* тірек сөздер, сызбалар, суреттер, символдарды қолданып мәтін жазу және постер құрастыру | |
4.2 Тыңдаған/ оқыған/көрген материалдың мазмұнын жазу | 3.4.2.1* оқыған/ аудио/ бейне материалдың мазмұнын тірек сөздерді қолданып жазу | ||
4.3 Пунктуациялық нормаларды сақтау | 3.4.3.1 өз бетінше жай сөйлемнің соңында қойылатын тыныс белгілерді қолдану | ||
4.5 Орфографиялық дағдыларды дамыту | 3.4.5.1 жаңа сөздерді орфографиялық сөздіктерге сүйеніп дұрыс жазу | ||
3.4.5.2 дауыссыз б-п, қ-ғ, к-г дыбыстары кездесетін сөздерді емлесін сақтап жазу | |||
Тілдік дағдылар | 5.1 Грамматикалық нормаларды сақтау (лингвистикалық терминдерді қолданбау) | 3.5.1.1* мұғалімнің қолдауымен заттың атын/сынын/іс-қимылын білдіретін сөздер мен көмекші сөздердің мағынасын ажырату, ауызша/жазбаша сөйлеу тілінде қолдану | |
3.5.1.2* өз бетінше шағын мәтіннен көптік/ тәуелдік/ септік/ жіктік жалғаулы сөздерді ауызша/ жазбаша тілде қолдану | |||
3.5.1.4* мұғалімнің қолдауымен жіктеу есімдіктерінің септелуін және септеулік шылауларды ауызша/жазбаша тілде қолдану | |||
3.5.1.5* үлгі бойынша сөйлемдегі сөздердің орын тәртібін сақтап жай сөйлем және мұғалімнің қолдауымен құрмалас сөйлем құрастыру | |||
2-тоқсан | |||
3. Уақыт | Тыңдалым | 1.1 Тыңдаған материалдың мазмұнын түсіну | 3.1.1.1* анық айтылған сөзді тыңдап, түсінгені бойынша қарапайым нұсқауларды орындау |
1.2 Сөздердің лексикалық мағынасын түсіну | 3.1.2.1* баяу және анық айтылған жиі қолданылатын сөздер және сөз тіркестерінен құралған шағын мәтіндердегі сөйлемдердің мазмұнын түсіну | ||
1.3 Тыңдаған аудио/ бейнематериалдың мазмұнын түсіну | 3.1.3.1* тыңдаған материалдың (ұзақтығы 1,5-2 мин) мазмұны бойынша сұрақтарға жауап беру және сюжеттің даму желісі бойынша иллюстрациялар орналастыру/кесте толтыру/мазмұндау | ||
1.5 Тыңдау-көру материалдарының мазмұнын түсіну | 3.1.5.1* тыңдаған фразаның алдындағы немесе кейінгі оқиғаны болжау | ||
Айтылым | 2.1 Сөздік қорды толықтыру | 3.2.1.1 берілген тақырыпқа қатысты сөздерді табу және сөйлеу барысында қолдану | |
2.2 Берілген тақырып бойынша ойын жеткізу | 3.2.2.1 берілген тірек сөздер негізінде сөйлеу (3-4 сөйлем) | ||
2.3 Түрлі жағдаяттарда қарым-қатынасқа түсу (диалог) | 3.2.3.1* белгілі тақырыптағы әңгімеге қатысу және сұхбаттасын түсіну және олардың ойын толықтыру | ||
2.6 Оқылған/ тыңдаған материал бойынша пайымдама жасау | 3.2.6.1 мұғалімнің қолдауымен айтылуы мен жазылуында айырмашылығы бар сөздерді дұрыс айту | ||
Оқылым | 3.1 Оқу түрлерін қолдану | 3.3.1.1* мәтінді немесе оның бөлімдерін мәнерлеп оқу, шолып (танысу мақсатында) оқу/рөлге бөліп оқу | |
3.4 Сұрақтар мен жауаптар құрастыру | 3.3.4.1* мәтін мазмұны мен кейіпкерлерінің іс-әрекетін нақтылау үшін сұрақтар (қандай? қай? қашан? қайда?) құрастыру және оған жауап беру | ||
3.5 Түрлі дереккөздер ден қажетті ақпаратты алу | 3.3.5.1* сөздіктер мен анықтамалықтардан қажетті ақпаратты табу және оны алу | ||
Жазылым | 4.2 Тыңдаған/ оқыған/ көрген материалдың мазмұнын жазу | 3.4.2.1* оқыған/ аудио/ бейне материалдың мазмұнын тірек сөздерді қолданып жазу | |
4.3 Пунктуациялық нормаларды сақтау | 3.4.3.1 өз бетінше жай сөйлемнің соңында қойылатын тыныс белгілерді қолдану | ||
4.4 Каллиграфиялық дағдыларды дамыту | 3.4.4.1 кең жолды дәптерге бас әріптер мен кіші әріптердің биіктігін, енін, көлбеулігін және олардың байланысын сақтап жазу, каллиграфиялық дағдыларын дамыту | ||
4.5 Орфографиялық дағдыларды дамыту | 3.4.5.1 жаңа сөздерді орфографиялық сөздіктерге сүйеніп дұрыс жазу | ||
3.4.5.2 дауыссыз б-п, қ-ғ, к-г дыбыстары кездесетін сөздердің емлесін сақтап жазу | |||
Тілдік дағдыларды қолдану | 5.1 Грамматикалық нормаларды сақтау (лингвистикалық терминдерді қолданбау) | 3.5.1.1* мұғалімнің қолдауымен заттың атын/сынын/санын/іс-қимылын білдіретін сөздер мен көмекші сөздердің мағынасын ажырату, ауызша/жазбаша тілде қолдану | |
3.5.1.3* мұғалімнің қолдауымен шағын мәтіндегі етістіктің шақ, рай формаларын ауызша/ жазбаша тілде қолдану | |||
3.5.1.4* мұғалімнің қолдауымен жіктеу есімдіктерінің септелуін және септеулік шылауларды ауызша/ жазбаша тілде қолдану | |||
3.5.1.5* үлгі бойынша сөйлемдегі сөздердің орын тәртібін сақтап жай сөйлем және мұғалімнің қолдауымен құрмалас сөйлем құрастыру | |||
3-тоқсан | |||
5. Өнер | Тыңдалым | 1.1 Тыңдаған материалдың мазмұнын түсіну | 3.1.1.1* анық айтылған сөзді тыңдап, түсінгені бойынша қарапайым нұсқауларды орындау |
1.2 Сөздердің лексикалық мағынасын түсіну | 3.1.2.1* баяу және анық айтылған жиі қолданылатын сөздер және сөз тіркестерінен құралған шағын мәтіндердегі сөйлемдердің мазмұнын түсіну | ||
1.3 Тыңдаған аудио/бейнематериалдың мазмұнын түсіну | 3.1.3.1* тыңдаған материалдың (ұзақтығы 1,5-2 мин) мазмұны бойынша сұрақтарға жауап беру және сюжеттің даму желісі бойынша иллюстрациялар орналастыру/ кесте толтыру/ мазмұндау | ||
1.4 Мәтіндегі негізгі, қосалқы мәліметтерді түсіну | 3.1.4.1* тыңдаған мәтіннің тақырыбын, жағымды және жағымсыз кейіпкерлерді, мұғалімнің қолдауымен оқиғалар ретін анықтау | ||
1.5 Тыңдау-көру материалдарының мазмұнын түсіну | 3.1.5.1* тыңдаған фразаның алдындағы немесе кейінгі оқиғаны болжау | ||
Айтылым | 2.1 Сөздік қорды толықтыру | 3.2.1.1 берілген тақырыпқа қатысты сөздерді табу және сөйлеу барысында қолдану | |
2.3 Түрлі жағдаяттарда қарым-қатынасқа түсу (диалог) | 3.2.3.1* белгілі тақырыптағы әңгімеге қатысу және сұхбаттасын түсіну және олардың ойын толықтыру | ||
2.4 Оқыған/ тыңдаған материалды мазмұндау | 3.2.4.1* жоспар (сурет, сызба түрінде) және тірек сөздер негізінде оқиға желісін сақтай отырып мазмұндау | ||
2.5 Тыңдау-көру материалдары негізінде ойын айту | 3.2.5.1* оқыған/тыңдаған материал бойынша өз пікірін (менің ойымша ..., менің көзқарасым бойынша ..., себебі ...) дәлелдеу | ||
2.6 Орфоэпиялық нормаларды сақтау | 3.2.6.1 мұғалімнің қолдауымен және айтылуы мен жазылуында айырмашылығы бар сөздерді дұрыс айту | ||
Оқылым | 3.1 Оқу түрлерін қолдану | 3.3.1.1* мәтінді немесе оның бөлімдерін мәнерлеп оқу, шолып (танысу мақсатында) оқу/рөлге бөліп оқу | |
3.3 Мәтіннің жанрлары мен түрлерін анықтау | 3.3.3.1* мәтіннің жанрын (әңгіме, тұрмыс-салт жырлары, бата, мақал-мәтелдер) ажырату, баяндау/сипаттау мәтіндерін анықтау | ||
3.4 Сұрақтар мен жауаптар құрастыру | 3.3.4.1* мәтін мазмұны мен кейіпкерлерінің іс-әрекеті туралы нақты сұрақтар (қандай? қай? қашан? қайда?) құрастыру және оған жауап беру | ||
3.5 Түрлі дереккөздер ден қажетті ақпаратты алу | 3.3.5.1* сөздіктер мен анықтамалықтардан қажетті ақпаратты табу және оны алу | ||
Жазылым | 4.1 Мәтінді түрлі формада ұсыну | 3.4.1.1* тірек сөздер, сызбалар, суреттер, символдарды қолданып, постер/мәтін құрастыру | |
4.2 Тыңдаған/ оқыған/көрген материалдың мазмұнын жазу | 3.4.2.1* оқыған/аудио/ бейне материалдың мазмұнын тірек сөздерді қолданып жазу | ||
4.4 Каллиграфиялық дағдыларды дамыту | 3.4.4.1 кең жолды дәптерге бас әріптер мен кіші әріптердің биіктігін, енін, көлбеулігін және олардың байланысын сақтап жазу, каллиграфиялық дағдыларын дамыту | ||
4.5 Орфографиялық дағдыларды дамыту | 3.4.5.1 жаңа сөздерді орфографиялық сөздіктерге сүйеніп дұрыс жазу | ||
Тілдік дағдыларды қолдану | 5.1 Грамматикалық нормаларды сақтау (лингвистикалық терминдерді қолданбау) | 3.5.1.2* өз бетінше шағын мәтіннен көптік/ тәуелдік/ септік/жіктік жалғаулы сөздерді ауызша/жазбаша тілде қолдану | |
3.5.1.4* мұғалімнің қолдауымен жіктеу есімдіктерінің септелуін және септеулік шылауларды ауызша/ жазбаша тілде қолдану | |||
3.5.1.5* үлгі бойынша сөйлемдегі сөздердің орын тәртібін сақтап жай сөйлем және мұғалімнің қолдауымен құрмалас сөйлем құрастыру | |||
4-тоқсан | |||
7. Су – тіршілік көзі | Тыңдалым | 1.2 Сөздердің лексикалық мағынасын түсіну | 3.1.2.1* баяу және анық айтылған жиі қолданылатын сөздер және сөз тіркестерінен құралған шағын мәтіндердегі сөйлемдердің мазмұнын түсіну |
1.3 Тыңдаған аудио/ бейнематериалдың мазмұнын түсіну | 3.1.3.1* тыңдаған материалдың (ұзақтығы 1,5-2 мин) мазмұны бойынша сұрақтарға жауап беру және сюжеттің даму желісі бойынша иллюстрациялар орналастыру/кесте толтыру/ мазмұндау | ||
1.5 Тыңдау-көру материалдарының мазмұнын түсіну | 3.1.5.1* тыңдаған фразаның алдындағы немесе кейінгі оқиғаны болжау | ||
Айтылым | 2.2 Берілген тақырып бойынша ойын жеткізу | 3.2.2.1 берілген тірек сөздер негізінде сөйлеу (3-4 сөйлем) | |
2.3 Түрлі жағдаяттарда қарым-қатынасқа түсу (диалог) | 3.2.3.1* белгілі тақырыптағы әңгімеге қатысу және сұхбаттасын түсіну және олардың ойын толықтыру | ||
2.4 Оқыған/ тыңдаған материалды мазмұндау | 3.2.4.1* жоспар (сурет, сызба түрінде) және тірек сөздер негізінде оқиға желісін сақтай отырып мазмұндау | ||
2.5 Тыңдау-көру материалдары негізінде ойын айту | 3.2.5.1* оқыған/тыңдаған материал бойынша өз пікірін (менің ойымша ..., менің көзқарасым бойынша ..., себебі ...) дәлелдеу | ||
Оқылым | 3.2 Мәтіннің мазмұнын түсіну | 3.3.2.1 жиі қолданылатын сөздер мен фразалардан құрастырылған шағын мәтіндегі негізгі ойды түсіну | |
3.3 Мәтіннің жанрлары мен түрлерін анықтау | 3.3.3.1* мәтіннің жанрын (әңгіме, тұрмыс-салт жырлары, бата, мақал-мәтелдер) ажырату, баяндау/сипаттау мәтіндерін анықтау | ||
3.4 Сұрақтар мен жауаптар құрастыру | 3.3.4.1* мәтін мазмұны мен кейіпкерлерінің іс-әрекетін нақтылау үшін сұрақтар (қандай? қай? қашан? қайда?) құрастыру және оған жауап беру | ||
3.5 Түрлі дереккөздерден қажетті ақпаратты алу | 3.3.5.1* сөздіктер мен анықтамалықтардан қажетті ақпаратты табу және оны алу | ||
Жазылым | 4.1 Мәтінді түрлі формада ұсыну | 3.4.1.1* тірек сөздер, сызбалар, суреттер, символдарды қолданып, постер/мәтін құрастыру | |
4.2 Тыңдаған/ оқыған/көрген материалдың мазмұнын жазу | 3.4.2.1* оқыған/аудио/ бейне материалдың мазмұнын тірек сөздерді қолданып жазу | ||
4.4 Каллиграфиялық дағдыларды дамыту | 3.4.4.1 кең жолды дәптерге бас әріптер мен кіші әріптердің биіктігін, енін, көлбеулігін және олардың байланысын сақтап жазу, каллиграфиялық дағдыларын дамыту | ||
4.5 Орфографиялық дағдыларды дамыту | 3.4.5.1 жаңа сөздерді орфографиялық сөздіктерге сүйеніп дұрыс жазу | ||
Тілдік дағдыларлар | 5.1 Грамматикалық нормаларды сақтау (лингвистикалық терминдерді қолданбау) | 3.5.1.1* мұғалімнің қолдауымен заттың атын/сынын/іс-қимылын білдіретін сөздер мен көмекші сөздердің мағынасын ажырату, ауызша/жазбаша сөйлеу тілінде қолдану | |
3.5.1.3* мұғалімнің қолдауымен шағын мәтіндегі етістіктің шақ, рай формаларын ауызша/жазбаша тілде қолдану | |||
3.5.1.4* мұғалімнің қолдауымен жіктеу есімдіктерінің септелуін және септеулік шылауларды ауызша/ жазбаша тілде қолдану | |||
3.5.1.5* үлгі бойынша сөйлемдегі сөздердің орын тәртібін сақтап жай сөйлем және мұғалімнің қолдауымен құрмалас сөйлем құрастыру | |||
4) 4-сынып:
Ортақ тақырыптар | Сөйлеу әрекеттерінің түрлері | Бөлімше (түйінді дағдылар) | Оқу мақсаттары |
1-тоқсан | |||
1. Менің Отаным – Қазақстан | Тыңдалым | 1.1 Тыңдаған материалдың мазмұнын түсіну | 4.1.1.1* анық айтылған сөзді тыңдап, қысқаша жазба (тірек сөздер) жасау және нақтылау мақсатында сұрақтар құру |
1.2 Сөздердің лексикалық мағынасын түсіну | 4.1.2.1 бейтаныс сөздер мен сөз тіркестері бар мәтіннің мағынасын мәнмәтінге қатысты анықтап түсіну | ||
1.3 Тыңдаған аудио/бейнематериалдың мазмұнын түсіну | 4.1.3.1* тыңдаған материалдың (ұзақтығы 2-2,5 мин) мазмұны бойынша сұрақтарға жауап беру/сөйлемді толықтыру және түйінді тұстарын анықтау/ кесте толтыру/кластер құрастыру | ||
1.4 Мәтіндегі негізгі, қосалқы мәліметтерді түсіну | 4.1.4.1* тыңдаған мәтін бойынша оқиғаның себеп-салдарлық байланысын (кейіпкерлер, оқиға) және негізгі ойды мұғалімнің қолдауымен анықтау | ||
Айтылым | 2.1 Сөздік қорды толықтыру | 4.2.1.1* берілген сөздерге қарама-қарсы мағыналы, мағыналас сөздерді табу және сөйлеу барысында қолдану | |
2.2 Берілген тақырып бойынша ойын жеткізу | 4.2.2.1 берілген тірек сөздер мен жоспардың негізінде қысқа монолог құру | ||
2.3 Түрлі жағдаяттарда қарым-қатынасқа түсу (сұхбат) | 4.2.3.1* белгілі бір тақырыпта сұхбаттасу барысында шағын мәліметті (4-5 сөйлем) баяндау, кері байланыс беру, сөйлеу стилін сақтау, дауыс ырғағын келтіріп сөйлеу | ||
2.6 Оқылған/ тыңдаған материал бойынша пайымдама жасау | 4.2.6.1 айтылуы мен жазылуында айырмашылығы бар сөздерді дұрыс айту | ||
Оқылым | 3.1 Оқу түрлерін қолдану | 4.3.1.1* мәтінді іштей, түсініп және қажетті ақпаратты тауып/шолып/белгі қойып/рөлге бөліп оқу | |
3.2 Мәтіннің мазмұнын түсіну | 4.3.2.1 бейтаныс сөздер кездесетін шағын мәтіндегі негізгі ойды түсіну | ||
3.4 Сұрақтар мен жауаптар құрастыру | 4.3.4.1* мұғалімнің қолдауымен мәтін мазмұнын және кейіпкерлердің іс-әрекетін бағалауға бағытталған сұрақтар (неліктен? не үшін?) құрастыру және оған жауап беру | ||
Жазылым | 4.1 Мәтінді түрлі формада ұсыну | 4.4.1.1* шағын сюжетті комикс/буклет/коллаж/ жарнама/презентацияны сөйлемдермен толықтыру | |
4.5 Орфография лық дағдыларды дамыту | 4.4.5.1 мұғалімнің қолдауымен айтылуы мен жазылуында айырмашылығы бар сөздерді дұрыс жазу | ||
4.4 Каллиграфиялық дағдыларды дамыту | 4.4.4.1 каллиграфиялық нормаларға сәйкес әріптердің өзара байланысын сақтап, бір сызықта көркем жазу | ||
Тілдік дағдылар | 5.1 Грамматикалық нормаларды сақтау (лингвистикалық терминдерді қолданбау) | 4.5.1.1* мұғалімнің қолдауымен шылауларды, көмекші сөздерді ажырату, ауызекі және жазба тілде қолдану | |
4.5.1.2* көптік/тәуелдік/септік/ жіктік жалғаулы сөздерді ауызша/жазбаша тілде қолдану | |||
4.5.1.3* өз бетінше шағын мәтіннен етістіктің грамматикалық категорияларын ауызекі және жазба тілде қолдану | |||
4.5.1.4* септік/жіктік формалардағы жіктеу есімдіктерін және септеулік шылауларды ауызша/жазбаша тілде қолдану | |||
4.5.1.5 *сөйлемдегі сөздердің орын тәртібін сақтап жай және құрмалас сөйлем құрастыру | |||
2-тоқсан | |||
3. Мәдени мұра | Тыңдалым | 1.1 Тыңдаған материалдың мазмұнын түсіну | 4.1.1.1* анық айтылған сөзді тыңдап, қысқаша жазба (тірек сөздер) жасау және нақтылау мақсатында сұрақтар құру |
1.2 Сөздердің лексикалық мағынасын түсіну | 4.1.2.1 бейтаныс сөздер мен сөз тіркестері бар мәтіннің мағынасын мәнмәтінге қатысты анықтап түсіну | ||
1.3 Тыңдаған аудио/бейнематериалдың мазмұнын түсіну | 4.1.3.1* тыңдаған материалдың (ұзақтығы 2-2,5 мин) мазмұны бойынша сұрақтарға жауап беру/сөйлемді толықтыру және түйінді тұстарын анықтау/ кесте толтыру/кластер құрастыру/болжау | ||
1.5 Тыңдау-көру материалдарының мазмұнын түсіну | 4.1.5.1* тыңдаған оқиға/әңгіме бөліктерінің жалғасын болжау | ||
Айтылым | 2.1 Сөздік қорды толықтыру | 4.2.1.1* берілген сөздерге қарама-қарсы мағыналы, мағыналас сөздерді табу және сөйлеу барысында қолдану | |
2.2 Берілген тақырып бойынша ойды жеткізу | 4.2.2.1 берілген тірек сөздер мен жоспардың негізінде қысқа монолог құру | ||
2.3 Түрлі жағдаяттарда қарым-қатынасқа түсу (диалог) | 4.2.3.1* белгілі бір тақырыпта сұхбаттасу барысында шағын мәліметті (4-5 сөйлем) баяндау, кері байланыс беру, сөйлеу стилін сақтау, дауыс ырғағын келтіріп сөйлеу | ||
2.4 Оқыған/ тыңдаған материалды мазмұндау | 4.2.4.1* жоспар/жазбаларын қолданып, мәтінді толық мазмұндау | ||
2.5 Тыңдау-көру материалдары негізінде ойын айту | 4.2.5.1* шығарманың кейіпкері туралы пікірлерді (менің түсінігім бойынша, ... оның пікірінше, ... , оның айтуынша, ..., кейбір адамдардың ойынша, …) салыстыра отырып бағалау | ||
2.6 Орфоэпиялық нормаларды сақтау | 4.2.6.1 айтылуы мен жазылуында айырмашылығы бар сөздерді дұрыс айту | ||
Оқылым | 3.1 Оқу түрлерін қолдану | 4.3.1.1* мәтінді іштей, түсініп және қажетті ақпаратты тауып/шолып/белгі қойып оқу | |
3.3 Мәтіннің жанрлары мен түрлерін анықтау | 4.3.3.1* мәтіннің жанрын (мақал-мәтелдер, бата, аңыз, мысал, өсиет әңгімелердің) жанрлық ерекшеліктерін және көмекші сөздердің қолдауымен пайымдау мәтінін анықтау | ||
3.4 Сұрақтар мен жауаптар құрастыру | 4.3.4.1* мұғалімнің қолдауымен мәтін мазмұнын және кейіпкерлердің іс-әрекетін бағалауға бағытталған сұрақтар (неліктен? не үшін?) құрастыру және оған жауап беру | ||
3.5 Түрлі дереккөздерден қажетті ақпаратты алу | 4.3.5.1* қажетті ақпараттарды табу үшін түрлі дереккөздерді (сөздіктер, инфографикалар, энциклопедиялар, ғаламтор) қолдана білу | ||
Жазылым | 4.1 Мәтінді түрлі формада ұсыну | 4.4.1.1* шағын сюжетті комикс/буклет/ коллаж/ жарнама/презентацияны сөйлемдермен толықтыру | |
4.2 Тыңдаған/ оқыған/ көрген материалдың мазмұнын жазу | 4.4.2.1* оқыған/аудио/бейне материалдың мазмұнын дайын жоспар негізінде жазу | ||
4.5 Орфографиялық дағдыларды дамыту | 4.4.5.1 мұғалімнің қолдауымен айтылуы мен жазылуында айырмашылығы бар сөздерді дұрыс жазу | ||
4.4.5.2 сөзге қосымшалар жалғау кезінде үндестік заңын сақтау | |||
Тілдік дағдыларды қолдану | 5.1 Грамматикалық нормаларды сақтау (лингвистикалық терминдерді қолданбау) | 4.5.1.1* мұғалімнің қолдауымен шылауларды, көмекші сөздерді ажырату, ауызша/жазбаша тілде қолдану | |
4.5.1.2* көптік/ тәуелдік/ септік/ жіктік жалғаулы сөздерді ауызша/ жазбаша тілде қолдану | |||
4.5.1.3* өз бетінше шағын мәтіннен етістіктің шақ, рай формаларын ауызша/жазбаша тілде қолдану | |||
4.5.1.4* септік/жіктік формалардағы жіктеу есімдіктерін және септеулік шылауларды ауызша/жазбаша тілде қолдану | |||
3-тоқсан | |||
5. Табиғат құбылыстары | Тыңдалым | 1.1 Тыңдаған материалдың мазмұнын түсіну | 4.1.1.1* анық айтылған сөзді тыңдап, қысқаша жазба (тірек сөздер) жасау және нақтылау мақсатында сұрақтар құру |
1.2 Сөздердің лексикалық мағынасын түсіну | 4.1.2.1 бейтаныс сөздер мен сөз тіркестері бар мәтіннің мағынасын мәнмәтінге қатысты анықтап түсіну | ||
1.3 Тыңдаған аудио/бейнематериалдың мазмұнын түсіну | 4.1.3.1* тыңдаған материалдың (ұзақтығы 2-2,5 мин) мазмұны бойынша сұрақтарға жауап беру/сөйлемді толықтыру және түйінді тұстарын анықтау/ кесте толтыру/кластер құрастыру | ||
1.4 Мәтіндегі негізгі, қосалқы мәліметтерді түсіну | 4.1.4.1* тыңдаған мәтін бойынша оқиғаның себеп-салдарлық байланысын (кейіпкерлер, оқиға) және негізгі ойды мұғалімнің қолдауымен анықтау | ||
1.5 Тыңдау-көру материалдарының мазмұнын түсіну | 4.1.5.1* тыңдаған оқиға/әңгіме бөліктерінің жалғасын болжау | ||
Айтылым | 2.3 Түрлі жағдаяттарда қарым-қатынасқа түсу (диалог) | 4.2.3.1* белгілі бір тақырыпта сұхбаттасу барысында шағын мәліметті (4-5 сөйлем) баяндау, кері байланыс беру, сөйлеу стилін сақтау, дауыс ырғағын келтіріп сөйлеу | |
2.4 Оқыған/ тыңдаған материалды мазмұндау | 4.2.4.1* жоспар/жазбаларын қолданып, мәтінді толық мазмұндау | ||
2.5 Тыңдау-көру материалдар негізінде ойды айту | 4.2.5.1* шығарманың кейіпкері туралы пікірлерді (менің түсінігім бойынша, ... оның пікірінше, ... , оның айтуынша, ..., кейбір адамдардың ойынша, …) салыстыра отырып бағалау | ||
2.6 Орфоэпиялық нормаларды сақтау | 4.2.6.1 айтылуы мен жазылуында айырмашылығы бар сөздерді дұрыс айту | ||
Оқылым | 3.2 Мәтіннің мазмұнын түсіну | 4.3.2.1 бейтаныс сөздер кездесетін шағын мәтіндегі негізгі ойды түсіну | |
3.3 Мәтіннің жанрлары мен түрлерін анықтау | 4.3.3.1* мәтіннің жанрын (мақал-мәтелдер, бата, аңыз, мысал, өсиет әңгімелердің) жанрлық ерекшеліктерін және көмекші сөздердің қолдауымен пайымдау мәтінін анықтау | ||
3.4 Сұрақтар мен жауаптар құрастыру | 4.3.4.1* мұғалімнің қолдауымен мәтін мазмұнын және кейіпкерлердің іс-әрекетін бағалауға бағытталған сұрақтар (неліктен? не үшін?) құрастыру және оған жауап беру | ||
3.5 Түрлі дереккөздерден қажетті ақпаратты алу | 4.3.5.1* қажетті ақпараттарды табу үшін түрлі дереккөздерді (сөздіктер, инфографикалар, энциклопедиялар, ғаламтор) қолдана білу | ||
Жазылым | 4.1 Мәтінді түрлі формада ұсыну | 4.4.1.1* шағын сюжетті комикс/буклет/ коллаж/ жарнама/презентацияны сөйлемдермен толықтыру | |
4.2 Тыңдаған/ оқыған/көрген материалдың мазмұнын жазу | 4.4.2.1* оқыған/аудио/бейне материалдың мазмұнын дайын жоспар негізінде жазу | ||
4.3 Пунктуациялық нормаларды сақтау | 4.4.3.1* сөйлемнің бірыңғай мүшелерінің тыныс белгісін (үтір, қос нүкте)/қаратпа сөзден кейінгі сөйлемнің тиісті тыныс белгілерін қолдану | ||
4.4 Каллиграфиялық дағдыларды дамыту | 4.4.4.1 каллиграфиялық нормаларға сәйкес әріптердің өзара байланысын сақтап, бір сызықта көркем жазу | ||
4.5 Орфографиялық дағдыларды дамыту | 4.4.5.2 сөзге қосымшалар жалғау кезінде үндестік заңын сақтау | ||
Тілдік дағдыларды қолдану | 5.1 Грамматикалық нормаларды сақтау (лингвистикалық терминдерді қолданбау) | 4.5.1.1* мұғалімнің қолдауымен шылауларды, көмекші сөздерді ажырату, ауызша/жазбаша тілде қолдану | |
4.5.1.2* көптік/тәуелдік/септік/ жіктік жалғаулы сөздерді ауызша/жазбаша тілде қолдану | |||
4.5.1.3* өз бетінше шағын мәтіннен етістіктің шақ, рай формаларын ауызша/жазбаша тілде қолдану | |||
4.5.1.4* септік/жіктік формалардағы жіктеу есімдіктерін және септеулік шылауларды ауызша/жазбаша тілде қолдану | |||
4.5.1.5* сөйлемдегі сөздердің орын тәртібін сақтап жай және құрмалас сөйлем құрастыру | |||
4-тоқсан | |||
7. Ғарышқа саяхат | Тыңдалым | 1.1 Тыңдаған материалдың мазмұнын түсіну | 4.1.1.1* анық айтылған сөзді тыңдап, қысқаша жазба (тірек сөздер) жасау және нақтылау мақсатында сұрақтар құру |
1.3 Тыңдаған аудио/бейнематериалдың мазмұнын түсіну | 4.1.3.1* тыңдаған материалдың (ұзақтығы 2-2,5 мин) мазмұны бойынша сұрақтарға жауап беру/сөйлемді толықтыру және түйінді тұстарын анықтау/ кесте толтыру/кластер құрастыру/болжау | ||
1.4 Мәтіндегі негізгі, қосалқы мәліметтерді түсіну | 4.1.4.1* тыңдаған мәтін бойынша оқиғаның себеп-салдарлық байланысын (кейіпкерлер, оқиға) және негізгі ойды мұғалімнің қолдауымен анықтау | ||
1.5 Тыңдау-көру материалдарының мазмұнын түсіну | 4.1.5.1* тыңдаған оқиға/әңгіме бөліктерінің жалғасын болжау | ||
Айтылым | 2.1 Сөздік қорды толықтыру | 4.2.1.1* берілген сөздерге қарама-қарсы мағыналы, мағыналас сөздерді табу және сөйлеу барысында қолдану | |
2.2 Берілген тақырып бойынша ойды жеткізу | 4.2.2.1 берілген тірек сөздер мен жоспардың негізінде қысқа монолог құру | ||
2.3 Түрлі жағдаяттарда қарым-қатынасқа түсу (диалог) | 4.2.3.1* белгілі бір тақырыпта сұхбаттасу барысында шағын мәліметті (4-5 сөйлем) баяндау, кері байланыс беру, сөйлеу стилін сақтау, дауыс ырғағын келтіріп сөйлеу | ||
2.4 Оқыған/ тыңдаған материалды мазмұндау | 4.2.4.1* жоспар/жазбаларын қолданып, мәтінді толық мазмұндау | ||
2.5 Тыңдау-көру материалдарынегізінде өз ойын айту | 4.2.5.1* шығарманың кейіпкері туралы пікірлерді (менің түсінігім бойынша, ... оның пікірінше, ... , оның айтуынша, ..., кейбір адамдардың ойынша, ...) салыстыра отырып бағалау | ||
Оқылым | 3.1 Оқу түрлерін қолдану | 4.3.1.1* мәтінді іштей, түсініп және қажетті ақпаратты тауып/шолып/белгі қойып оқу | |
3.5 Түрлі дереккөздер ден қажетті ақпаратты алу | 4.3.5.1* қажетті ақпараттарды табу үшін түрлі дереккөздерді (сөздіктер, инфографикалар, энциклопедиялар, ғаламтор) қолдана білу | ||
Жазылым | 4.1 Мәтінді түрлі формада ұсыну | 4.4.1.1* шағын сюжетті комикс/буклет/ коллаж/ жарнама/презентацияны сөйлемдермен толықтыру | |
4.2 Тыңдаған/ оқыған/көрген материалдың мазмұнын жазу | 4.4.2.1* оқыған/аудио/бейне материалдың мазмұнын дайын жоспар негізінде жазу | ||
4.3 Пунктуациялық нормаларды сақтау | 4.4.3.1* сөйлемнің бірыңғай мүшелерінің тыныс белгісін (үтір, қос нүкте)/қаратпа сөзден кейінгі сөйлемнің тиісті тыныс белгілерін қолдану | ||
4.4 Каллиграфиялық дағдыларды дамыту | 4.4.4.1 каллиграфиялық нормаларға сәйкес әріптердің өзара байланысын сақтап, бір сызықта көркем жазу | ||
4.5 Орфографиялық дағдыларды дамыту | 4.4.5.2 сөзге қосымшалар жалғау кезінде үндестік заңын сақтау | ||
Тілдік дағдылар | 5.1 Грамматикалық нормаларды сақтау (лингвистикалық терминдерді қолданбау) | 4.5.1.2*көптік/тәуелдік/септік/жіктік жалғаулы сөздерді ауызша/жазбаша тілде қолдану | |
4.5.1.3* өз бетінше шағын мәтіннен етістіктің шақ, рай формаларын ауызша/жазбаша тілде қолдану | |||
4.5.1.4* септік/жіктік формалардағы жіктеу есімдіктерін және септеулік шылауларды ауызша/жазбаша тілде қолдану | |||
4.5.1.5* сөйлемдегі сөздердің орын тәртібін сақтап жай және құрмалас сөйлем құрастыру | |||
Ескерту:
1) "*" – белгіленген оқу мақсаттарының бөлігі жүзеге асырылады;
2) "/" – белгісі оқу мақсатындағы бөліп қарастыруға болатын бөліктерді көрсетеді.
4-параграф. Бастауыш білім беру деңгейінің 1-4-сыныптарына арналған "Қазақ тілі" оқу пәні бойынша үлгілік оқу бағдарламасын іске асыру бойынша ұзақ мерзімді жоспар (оқыту ұйғыр/өзбек/тәжік тілінде)
1) 1-сынып:
Ортақ тақырып | Бөлім (сөйлеу әрекеттерінің түрлері) | Бөлімше (түйінді дағдылар) | Оқу мақсаттары |
1-тоқсан | |||
1. Өзім туралы | Тыңдалым | 1.1 Тыңдаған материалдың мазмұнын түсіну | 1.1.1.1* хабарлау, сұрау мақсатында баяу және анық айтылған сөзді зейін қойып тыңдау, түсіну және тиісінше іс-әрекет жасау (қимыл, ым-ишараны қолдану) |
1.2 Сөздердің лексикалық мағынасын түсіну | 1.1.2.1 баяу және анық айтылған жиі қолданылатын сөздердің мағынасын түсіну | ||
1.3 Тыңдаған аудио/бейнематериалдың мазмұнын түсіну | 1.1.3.1* тыңдаған мәтіннің (ұзақтығы 0,5-1 мин шамасында) мазмұны бойынша мұғалімнің қолдауымен сұрақтарға жауап беру және оған сәйкес фото/сюжетті суреттер/сызбалар таңдау | ||
Айтылым | 2.1 Сөздік қорды толықтыру | 1.2.1.1* сөйлеу барысында танысу, өзі туралы айту және затты сипаттау үшін сөздер мен сөз тіркестерін дұрыс қолдану | |
2.3 Түрлі жағдаяттарда қарым-қатынасқа түсу (диалог) | 1.2.3.1 сұхбаттасының не туралы айтқанын түсіну және үлгі бойынша жауап беру | ||
2.6 Орфоэпиялық нормаларды сақтау | 1.2.6.1* мұғалімнің қолдауымен ә, ө, ү, ұ, і, ң, қ, ғ, һ дыбыстарын артикуляциялау | ||
Тілдік дағдылар | 5.1 Грамматикалық нормаларды сақтау (лингвистикалық терминдерді қолданбау) | 1.5.1.1* мұғалімнің қолдауымен заттың атын/ сынын/санын/іс-қимылын білдіретін сөздерді ауызша тілде қолдану | |
1.5.1.2* мұғалімнің қолдауымен көптік/ тәуелдік/ жіктік/септік жалғауларын ауызша тілде қолдану | |||
1.5.1.3* сөйлеу барысында мұғалімнің қолдауымен етістіктің шақтарын, бұйрық рай, болымды/болымсыз етістікті қолдану | |||
1.5.1.4 сөйлеу барысында сілтеу есімдіктерін мұғалімнің қолдауымен дұрыс қолдану | |||
1.5.1.5* мұғалімнің қолдауымен сөз тіркестері/сөйлемдегі сөздердің орын тәртібін дұрыс қолдану | |||
2-тоқсан | |||
3. Менің отбасым және достарым | Тыңдалым | 1.1 Тыңдаған материалдың мазмұнын түсіну | 1.1.1.1* хабарлау, сұрау мақсатында баяу және анық айтылған сөзді зейін қойып тыңдау, түсіну және тиісінше іс-әрекет жасау (қимыл, ым-ишараны қолдану) |
1.2 Сөздердің лексикалық мағынасын түсіну | 1.1.2.1 баяу және анық айтылған жиі қолданылатын сөздердің мағынасын түсіну | ||
1.3 Тыңдаған аудио/бейнематериалдың мазмұнын түсіну | 1.1.3.1* тыңдаған мәтіннің (ұзақтығы 0,5-1 мин шамасында) мазмұны бойынша мұғалімнің қолдауымен сұрақтарға жауап беру және оған сәйкес фото/сюжетті суреттер/ сызбалар таңдау | ||
1.4 Мәтіндегі негізгі, қосалқы мәліметтерді түсіну | 1.1.4.1 мұғалімнің қолдауымен тыңдаған материалдың кім/не туралы екенін түсіну | ||
1.5 Тыңдалым материалын болжау | 1.1.5.1 мәтіннің тақырыбын иллюстрациясы арқылы болжау | ||
Айтылым | 2.1 Сөздік қорды толықтыру | 1.2.1.1* сөйлеу барысында танысу, өзі туралы айту және затты сипаттау үшін сөздер мен сөз тіркестерін дұрыс қолдану | |
2.2 Берілген тақырып бойынша сөйлеу | 1.2.2.1* сурет/үлгі бойынша хабарлы және сұраулы сөйлемдердің интонациясын дұрыс қойып сөйлеу (1-2 сөйлем) | ||
2.3 Түрлі жағдаяттарда қарым-қатынасқа түсу (диалог) | 1.2.3.1 сұхбаттасының не туралы айтқанын түсіну және үлгі бойынша жауап беру | ||
2.4 Оқыған/ тыңдаған материалды мазмұндау | 1.2.4.1* фото/сурет/қуыршақтарды қолданып, шағын мәтінді үлгі бойынша мазмұндау | ||
2.6 Орфоэпиялық нормаларды сақтау | 1.2.6.1* мұғалімнің қолдауымен ә, ө, ү, ұ, і, ң, қ, ғ, һ дыбыстарын артикуляциялау | ||
Оқылым | 3.1 Оқу түрлерін қолдану | 1.3.1.1 жиі қолданылатын сөздерді тұтас оқу | |
3.4 Сұрақтар мен жауаптар құрастыру | 1.3.4.1* мұғалімнің қолдауымен мәтін немесе иллюстрация бойынша қарапайым сұрақтар (кім? не? қандай? қанша?) қою және қысқаша жауап беру | ||
Тілдік дағдылар | 5.1 Грамматикалық нормаларды сақтау (лингвистикалық терминдерді қолданбау) | 1.5.1.1* мұғалімнің қолдауымен заттың атын/сынын/санын/іс-қимылын білдіретін сөздерді ауызша тілде қолдану | |
1.5.1.2* мұғалімнің қолдауымен көптік/ тәуелдік/ жіктік/септік жалғауларын ауызша тілде қолдану | |||
1.5.1.4 сөйлеу барысында сілтеу есімдіктерін мұғалімнің қолдауымен дұрыс қолдану | |||
1.5.1.5* мұғалімнің қолдауымен сөз тіркестері/ сөйлемдегі сөздердің орын тәртібін дұрыс қолдану | |||
3-тоқсан | |||
5. Саяхат | Тыңдалым | 1.3 Тыңдаған аудио/бейнематериалдың мазмұнын түсіну | 1.1.3.1* тыңдаған мәтіннің (ұзақтығы 0,5-1 мин шамасында) мазмұны бойынша мұғалімнің қолдауымен сұрақтарға жауап беру және оған сәйкес фото/сюжетті суреттер/сызбалар таңдау |
1.1 Тыңдаған материалдың мазмұнын түсіну | 1.1.1.1* хабарлау, сұрау мақсатында баяу және анық айтылған сөзді зейін қойып тыңдау, түсіну және тиісінше іс-әрекет жасау (қимыл, ым-ишараны қолдану) | ||
1.2 Сөздердің лексикалық мағынасын түсіну | 1.1.2.1 баяу және анық айтылған жиі қолданылатын сөздердің мағынасын түсіну | ||
1.5 Тыңдалым материалын болжау | 1.1.5.1 мәтіннің тақырыбын иллюстрация арқылы болжау | ||
1.4 Мәтіндегі негізгі, қосалқы мәліметтерді түсіну | 1.1.4.1 мұғалімнің қолдауымен тыңдаған материалдың кім/не туралы екенін түсіну | ||
Айтылым | 2.2 Берілген тақырып бойынша сөйлеу | 1.2.2.1* сурет/үлгі бойынша хабарлы және сұраулы сөйлемдердің интонациясын дұрыс қойып сөйлеу (1-2 сөйлем) | |
2.3 Түрлі жағдаяттарда қарым-қатынасқа түсу (диалог) | 1.2.3.1 сұхбаттасының не туралы айтқанын түсіну және үлгі бойынша жауап беру | ||
2.4 Оқыған/ тыңдаған материалды мазмұндау | 1.2.4.1* фото/сурет/ қуыршақтарды қолданып, шағын мәтінді үлгі бойынша мазмұндау | ||
2.5 Оқыған/ тыңдаған материал бойынша пікір білдіру | 1.2.5.1* оқыған/тыңдаған материал туралы "дұрыс/дұрыс емес", "ұнайды/ұнамайды" үлгісінде қарапайым пікірін білдіру | ||
2.6 Орфоэпиялық нормаларды сақтау | 1.2.6.1* мұғалімнің қолдауымен ә, ө, ү, ұ, і, ң, қ, ғ, һ дыбыстарын артикуляциялау | ||
Оқылым | 3.1 Оқу түрлерін қолдану | 1.3.1.1 жиі қолданылатын сөздерді тұтас оқу | |
3.2 Мәтіннің мазмұнын түсіну | 1.3.2.1 шағын мәтіндегі жиі қолданылатын сөздердің мағынасын түсіну | ||
3.3 Мәтіннің жанрлары мен түрлерін анықтау | 1.3.3.1* мәтіннің жанрын (санамақ, тақпақ, жаңылтпаш, жұмбақ, ертегі) ажырату | ||
3.4 Сұрақтар мен жауаптар құрастыру | 1.3.4.1* мұғалімнің қолдауымен мәтін немесе иллюстрация бойынша қарапайым сұрақтар (кім? не? қандай? қанша?) қою және қысқаша жауап беру | ||
3.5 Түрлі дереккөздерден қажетті ақпаратты алу | 1.3.5.1 иллюстрациялы шағын мәтіннен мұғалімнің қолдауымен қажетті ақпаратты табу | ||
Жазылым | 4.1 Мәтінді түрлі формада ұсыну | 1.4.1.1* мұғалімнің қолдауымен тақырыпқа қатысты сөздер, сызбалар, суреттерді қолданып, постер/сөйлемді суретпен толықтырып жазу | |
4.2 Тыңдаған/ оқыған/ көрген материалдың мазмұнын жазу | 1.4.2.1* оқыған/аудио/бейне материалдарда кездескен таныс атауларды жазу | ||
4.4 Каллиграфиялық дағдыларды дамыту | 1.4.4.1 бас әріптер мен кіші әріптерді дұрыс байланыстырып, көркем жазу | ||
4.5 Орфографиялық дағдыларды дамыту | 1.4.5.1* мұғалімнің қолдауымен ә, ө, ү, ұ, і, ң, қ, ғ, һ әріптер кездесетін сөздерді анықтап, дұрыс жазу | ||
Тілдік дағдылар | 5.1 Грамматикалық нормаларды сақтау (лингвистикалық терминдерді қолданбау) | 1.5.1.1* мұғалімнің қолдауымен заттың атын/ сынын/санын/іс-қимылын білдіретін сөздерді ауызша тілде қолдану | |
1.5.1.2* мұғалімнің қолдауымен көптік/ тәуелдік/ жіктік/септік жалғауларын ауызша тілде қолдану | |||
1.5.1.4 сөйлеу барысында сілтеу есімдіктерін мұғалімнің қолдауымен дұрыс қолдану | |||
1.5.1.3* сөйлеу барысында мұғалімнің қолдауымен етістіктің шақтарын, бұйрық рай, болымды/болымсыз етістікті қолдану | |||
4-тоқсан | |||
7. Тағам мен сусын | Тыңдалым | 1.4 Мәтіндегі негізгі, қосалқы мәліметтерді түсіну | 1.1.4.1 мұғалімнің қолдауымен тыңдаған материалдың кім/не туралы екенін түсіну |
1.5 Тыңдалым материалын болжау | 1.1.5.1 мәтіннің тақырыбын иллюстрация арқылы болжау | ||
Айтылым | 2.2 Берілген тақырып бойынша сөйлеу | 1.2.2.1* сурет/үлгі бойынша хабарлы және сұраулы сөйлемдердің интонациясын дұрыс қойып сөйлеу (1-2 сөйлем) | |
2.3 Түрлі жағдаяттарда қарым-қатынасқа түсу (диалог) | 1.2.3.1 сұхбаттасының не туралы айтқанын түсіну және үлгі бойынша жауап беру | ||
2.5 Оқыған/ тыңдаған материал бойынша пікір білдіру | 1.2.5.1* оқыған/тыңдаған материал туралы "дұрыс/ дұрыс емес", "ұнайды/ ұнамайды" үлгісінде қарапайым пікір білдіру | ||
2.6 Орфоэпиялық нормаларды сақтау | 1.2.6.1* мұғалімнің қолдауымен ә, ө, ү, ұ, і, ң, қ, ғ, һ дыбыстарын артикуляциялау | ||
Оқылым | 3.1 Оқу түрлерін қолдану | 1.3.1.1 жиі қолданылатын сөздерді тұтас оқу | |
3.2 Мәтіннің мазмұнын түсіну | 1.3.2.1 шағын мәтіндегі жиі қолданылатын сөздердің мағынасын түсіну | ||
3.3 Мәтіннің жанрлары мен түрлерін анықтау | 1.3.3.1* мәтіннің жанрын (санамақ, тақпақ, жаңылтпаш, жұмбақ, ертегі) ажырату | ||
3.5 Түрлі дереккөздерден қажетті ақпаратты алу | 1.3.5.1 иллюстрациялы шағын мәтіннен мұғалімнің қолдауымен қажетті ақпаратты табу | ||
Жазылым | 4.1 Мәтінді түрлі формада ұсыну | 1.4.1.1* мұғалімнің қолдауымен тақырыпқа қатысты сөздер, сызбалар, суреттерді қолданып, постер/ сөйлемді суретпен толықтырып жазу | |
4.2 Тыңдаған/ оқыған/ көрген материалдың мазмұнын жазу | 1.4.2.1* оқыған/аудио/бейне материалдарда кездескен таныс атауларды жазу | ||
4.3 Пунктуациялық нормаларды сақтау | 1.4.3.1* жай сөйлемнің тыныс белгілерін мұғалімнің қолдауымен қолдану | ||
4.5 Орфографиялық дағдыларды дамыту | 1.4.5.1* мұғалімнің қолдауымен ә, ө, ү, ұ, і, ң, қ, ғ, һ әріптер кездесетін сөздерді анықтап, дұрыс жазу | ||
1.4.5.2 мұғалімнің қолдауымен бас әріппен жазылатын сөздерді (кісі есімдері, жер-су атаулары, үй жануарларына берілген ат) ажырату | |||
Тілдік дағдылар | Грамматикалық нормаларды сақтау | 2.5.1.2* мұғалімнің қолдауымен шағын мәтіндегі көптік/тәуелдік/септік/жіктік жалғаулы сөздерді ауызша/ жазбаша тілде қолдану | |
1.5.1.3* сөйлеу барысында мұғалімнің қолдауымен етістіктің шақтарын, бұйрық рай, болымды/болымсыз етістікті қолдану | |||
1.5.1.5* мұғалімнің қолдауымен сөз тіркестері/ сөйлемдегі сөздердің орын тәртібін дұрыс қолдану | |||
2) 2-сынып:
Ортақ тақырыптар | Сөйлеу әрекеттерінің түрлері | Бөлімше (түйінді дағдылар) | Оқу мақсаттары |
1-тоқсан | |||
1. Өзім туралы | Тыңдалым | 1.1 Тыңдаған материалдың мазмұнын түсіну | 2.1.1.1 баяу және анық айтылған сөзді тыңдау және интонациясы бойынша сұраулы және лепті сөйлемдерді ажырату |
1.2 Сөздердің лексикалық мағынасын түсіну | 2.1.2.1 баяу және анық айтылған жиі қолданылатын сөздерден құралған қарапайым фразалардың мағынасын түсіну | ||
1.3 Тыңдаған аудио/бейнематериалдың мазмұнын түсіну | 2.1.3.1* тыңдаған материалдың (ұзақтығы 1-1,5 мин) мазмұны бойынша сұрақтарға жауап беру және оған сәйкес фото/сюжетті суреттер/сызбалар таңдау/ сипаттау | ||
Айтылым | 2.1 Сөздік қорды толықтыру | 2.2.1.1* өз сөзінде ақпаратты сұрау, іс-әрекетке түсініктеме беру үшін сөздер және сөз тіркестерін қолдану | |
2.2 Берілген тақырып бойынша ойын жеткізу | 2.2.2.1 сюжетті сурет негізінде сөйлеу (2-3 сөйлем) | ||
2.3 Түрлі жағдаяттарда қарым-қатынасқа түсу (диалог) | 2.2.3.1* күнделікті өмірде кездесетін жағдаяттарда қызығушылығы бойынша сұхбаттасына сұрақ қою, диалогке қатысу барысында этикет сөздерді қолдану | ||
2.4 Оқыған/ тыңдаған материалды мазмұндау | 2.2.4.1* суретті жоспар және тірек сөздер/сұрақтар негізінде шағын мәтінді мазмұндау | ||
Оқылым | 3.1 Оқу түрлерін қолдану | 2.3.1.1 шағын мәтінді түсініп, мәнерлеп (дауыс ырғағын дұрыс қойып), рөлге бөліп оқу | |
3.2 Мәтіннің мазмұнын түсіну | 2.3.2.1 шағын мәтіндегі жиі қолданылатын сөздерден құрастырылған қарапайым фразалардың/сөйлемдердің мағынасын түсіну | ||
3.4 Сұрақтар мен жауаптар құрастыру | 2.3.4.1* мәтіннің мазмұны немесе иллюстрация/постер бойынша қарапайым сұрақтар кім? не? қандай? қанша? не істеді?) құрастыру және оған жауап беру | ||
Жазылым | 4.1 Мәтінді түрлі формада ұсыну | 2.4.1.1* заттың сынын білдіретін сөздерді қолдана отырып, сөйлемді суретпен толықтырып жазу/постер құрастыру/берілген иллюстрация бойынша мәтін (3 сөйлемнен кем емес) құрау | |
2.4 Оқыған/ тыңдаған материалды мазмұн желісі бойынша баяндау | 2.4.2.1* оқыған/ аудио/ бейнематериалдың мазмұны бойынша жиі қолданылатын сөздер мен сөз тіркестерін қатыстырып сұраққа жауап (сөйлем) жазу | ||
4.3 Пунктуация лық нормаларды сақтау | 2.4.3.1* мұғалімнің қолдауымен сөйлем түрлерін айтылу мақсатына қарай ажырату және тиісті тыныс белгілерін (нүкте, сұрақ белгісі, леп белгісі) қолдану | ||
4.5 Орфография лық дағдыларды дамыту | 2.4.5.1* ә, ө, ү, ұ, і, ң, қ, ғ, һ әріптері кездесетін сөздерді анықтап, теріп жазу | ||
Тілдік | 5.1 Грамматикалық нормаларды сақтау (лингвистикалық терминдерді қолданбау) | 2.5.1.1* мұғалімнің қолдауымен заттың атын/сынын/санын/іс-қимылын білдіретін сөздерді ауызша/жазбаша тілде қолдану | |
2.5.1.2* мұғалімнің қолдауымен шағын мәтіндегі көптік/ тәуелдік/ септік/жіктік жалғаулы сөздерді ауызша/жазбаша тілде қолдану | |||
2.5.1.3* мұғалімнің қолдауымен сөйлемдегі етістіктің шақтарын, рай формаларын ауызша сөйлеу тілінде қолдану | |||
2-тоқсан | |||
3. Менің мектебім | Тыңдалым | 1.1 Тыңдаған материалдың мазмұнын түсіну | 2.1.1.1 баяу және анық айтылған сөзді тыңдау және интонациясы бойынша сұраулы және лепті сөйлемдерді ажырату |
1.2 Сөздердің лексикалық мағынасын түсіну | 2.1.2.1 баяу және анық айтылған жиі қолданылатын сөздерден құралған қарапайым фразалардың мағынасын түсіну | ||
1.3 Тыңдаған аудио/бейнематериалдың мазмұнын түсіну | 2.1.3.1* тыңдаған материалдың (ұзақтығы 1-1,5 мин) мазмұны бойынша сұрақтарға жауап беру және оған сәйкес фото/сюжетті суреттер/сызбалар таңдау/сипаттау | ||
1.5 Тыңдалым материалын болжау | 2.1.5.1* мәтіннің тақырыбы мен тірек сөздері, сөз тіркесі бойынша мазмұнын болжау | ||
Айтылым | 2.1 Сөздік қорды толықтыру | 2.2.1.1* өз сөзінде ақпаратты сұрау, іс-әрекетке түсініктеме беру үшін сөздер және сөз тіркестерін қолдану | |
2.2 Берілген тақырып бойынша ойын жеткізу | 2.2.2.1 сюжетті сурет негізінде сөйлеу (2-3 сөйлем) | ||
2.3 Түрлі жағдаяттарда қарым-қатынасқа түсу (диалог) | 2.2.3.1* күнделікті өмірде кездесетін жағдаяттарда қызығушылығы бойынша сұхбаттасына сұрақ қою, диалогке қатысу барысында этикет сөздерді қолдану | ||
2.5 Тыңдау-көру материалдары негізінде ойын айту | 2.2.5.1* мәлімет, кейіпкер, оқиғаларды салыстыру негізінде қарапайым пікір ("мен ... деп ойлаймын", "мен ... деп санаймын", "маған ... сияқты", маған ... тәрізді") білдіру | ||
2.6 Оқылған/ тыңдаған материал бойынша ой-пікір білдіру | 2.2.6.1* ә, ө, ү, ұ, і, ң, қ, ғ, һ дыбыстарын артикуляциялау | ||
Оқылым | 3.1 Оқу түрлерін қолдану | 2.3.1.1 шағын мәтінді түсініп, мәнерлеп (дауыс ырғағын дұрыс қойып), рөлге бөліп оқу | |
3.3 Мәтіннің жанрлары мен түрлерін анықтау | 2.3.3.1* мәтіннің жанрын (өлең, жаңылтпаш, жұмбақ, ертегі, әңгіме) ажырату | ||
3.5 Түрлі дереккөздерден қажетті ақпаратты алу | 2.3.5.1* мұғалімнің қолдауымен сөздік, анықтамалықтардан қажетті ақпаратты табу | ||
Жазылым | 4.2 Тыңдаған/ оқыған/көрген материалдың мазмұнын жазу | 2.4.2.1* оқыған/ аудио/ бейнематериалдың мазмұны бойынша жиі қолданылатын сөздер мен сөз тіркестерін қатыстырып сұраққа жауап (сөйлем) жазу | |
4.4 Каллиграфиялық дағдыларын дамыту | 2.4.4.1 бас әріптер мен кіші әріптердің биіктігін, енін, көлбеулігін және олардың байланысын, азат жолдың және тақырыптың өлшемін сақтап жазу | ||
Тілдік дағдылар | 5.1 Грамматикалық нормаларды сақтау (лингвистикалық терминдерді қолданбау) | 2.5.1.1* мұғалімнің қолдауымен заттың атын/ сынын/санын/іс-қимылын білдіретін сөздерді ауызша/ жазбаша тілде қолдану | |
2.5.1.4* мұғалімнің қолдауымен сөйлеу барысында сілтеу, сұрау есімдіктерін қолдану | |||
2.5.1.5* мұғалімнің қолдауымен үлгі бойынша жай сөйлемдегі сөз тіркестерінің байланысын түсіну және сақтау | |||
3-тоқсан | |||
5. Дені саудың жаны сау | Тыңдалым | 1.1 Тыңдаған материалдың мазмұнын түсіну | 2.1.1.1 баяу және анық айтылған сөзді тыңдау және интонациясы бойынша сұраулы және лепті сөйлемдерді ажырату |
1.3 Тыңдаған аудио/бейнематер иалдың мазмұнын түсіну | 2.1.3.1* тыңдаған материалдың (ұзақтығы 1-1,5 мин) мазмұны бойынша сұрақтарға жауап беру және оған сәйкес фото/сюжетті суреттер/сызбалар таңдау/сипаттау | ||
1.4 Мәтіндегі негізгі, қосалқы мәліметтерді түсіну | 2.1.4.1 тыңдаған материалдың мазмұнын түсіну, мұғалімнің қолдауымен жағымды және жағымсыз кейіпкерлерді анықтау | ||
1.5 Тыңдалым материалын болжау | 2.1.5.1* мәтіннің тақырыбы мен тірек сөздері, сөз тіркесі бойынша мазмұнын болжау | ||
Айтылым | 2.3 Түрлі жағдаяттарда қарым-қатынасқа түсу (диалог) | 2.2.3.1* күнделікті өмірде кездесетін жағдаяттарда қызығушылығы бойынша сұхбаттасына сұрақ қою, диалогке қатысу барысында этикет сөздерді қолдану | |
2.4 Оқыған/ тыңдаған материалды мазмұндау | 2.2.4.1* суретті жоспар және тірек сөздер/сұрақтар негізінде шағын мәтінді мазмұндау | ||
2.5 Тыңдау-көру материалдары негізінде ойын айту | 2.2.5.1* мәлімет, кейіпкер, оқиғаларды салыстыру негізінде қарапайым пікір ("мен ... деп ойлаймын", "мен ... деп санаймын", "маған ... сияқты", маған ... тәрізді") білдіру | ||
2.6 Орфоэпиялық нормаларды сақтау | 2.2.6.1* ә, ө, ү, ұ, і, ң, қ, ғ, һ дыбыстарын артикуляциялау | ||
Оқылым | 3.1 Оқу түрлерін қолдану | 2.3.1.1 шағын мәтінді түсініп, мәнерлеп (дауыс ырғағын дұрыс қойып)/рөлге бөліп оқу | |
3.2 Мәтіннің мазмұнын түсіну | 2.3.2.1 шағын мәтіндегі жиі қолданылатын сөздерден құрастырылған қарапайым фразалардың/сөйлемдердің мағынасын түсіну | ||
3.3 Мәтіннің жанрлары мен түрлерін анықтау | 2.3.3.1* мәтіннің жанрын (өлең, жаңылтпаш, жұмбақ, ертегі, әңгіме) ажырату | ||
3.4 Сұрақтар мен жауаптар құрастыру | 2.3.4.1* мәтіннің мазмұны немесе иллюстрация/постер бойынша қарапайым сұрақтар кім? не? қандай? қанша? не істеді?) құрастыру және оған жауап беру | ||
3.5 Түрлі дереккөздерден қажетті ақпаратты алу | 2.3.5.1* мұғалімнің қолдауымен сөздік, анықтамалықтардан қажетті ақпаратты табу | ||
Жазылым | 4.1 Мәтінді түрлі формада ұсыну | 2.4.1.1* заттың сынын білдіретін сөздерді қолдана отырып, сөйлемді суретпен толықтырып жазу/постер құрастыру/берілген иллюстрация бойынша мәтін (3 сөйлемнен кем емес) құрау | |
4.2 Тыңдаған/ оқыған/көрген материалдың мазмұнын жазу | 2.4.2.1* оқыған/аудио/ бейнематериалдың мазмұны бойынша жиі қолданылатын сөздер мен сөз тіркестерін қатыстырып сұраққа жауап (сөйлем) жазу | ||
4.5 Орфографиялық дағдыларын дамыту | 2.4.5.1* ә, ө, ү, ұ, і, ң, қ, ғ, һ әріптері кездесетін сөздерді анықтап, теріп жазу | ||
4.3 Пунктуациялық нормаларды сақтау | 2.4.3.1* мұғалімнің қолдауымен сөйлем түрлерін айтылу мақсатына қарай ажырату және тиісті тыныс белгілерін (нүкте, сұрақ белгісі, леп белгісі) қолдану | ||
4.4 Каллиграфиялық дағдыларды дамыту | 2.4.4.1 бас әріптер мен кіші әріптердің биіктігін, енін, көлбеулігін және олардың байланысын, азат жолдың және тақырыптың өлшемін сақтап жазу | ||
Тілдік дағдылар | 5.1 Грамматикалық нормаларды сақтау (лингвистикалық терминдерді қолданбау) | 2.5.1.1* мұғалімнің қолдауымен заттың атын/ сынын/санын/іс-қимылын білдіретін сөздерді ауызша/ жазбаша тілде қолдану | |
2.5.1.2* мұғалімнің қолдауымен шағын мәтіндегі көптік/ тәуелдік/ септік/жіктік жалғаулы сөздерді ауызша/жазбаша тілде қолдану | |||
2.5.1.3* мұғалімнің қолдауымен сөйлемдегі етістіктің шақ, рай формаларын ауызша сөйлеу тілінде қолдану | |||
2.5.1.4* мұғалімнің қолдауымен сөйлеу барысында сілтеу, сұрау есімдіктерін қолдану | |||
2.5.1.5* мұғалімнің қолдауымен үлгі бойынша жай сөйлемдегі сөз тіркестерінің байланысын түсіну және сақтау | |||
4-тоқсан | |||
7. Қоршаған орта | Тыңдалым | 1.2 Сөздердің лексикалық мағынасын түсіну | 2.1.2.1 баяу және анық айтылған жиі қолданылатын сөздерден құралған қарапайым фразалардың мағынасын түсіну |
1.3 Тыңдаған аудио/бейнематериалдың мазмұнын түсіну | 2.1.3.1* тыңдаған материалдың (ұзақтығы 1-1,5 мин) мазмұны бойынша сұрақтарға жауап беру және оған сәйкес фото/сюжетті суреттер/сызбалар таңдау/сипаттау | ||
1.4 Мәтіндегі негізгі, қосалқы мәліметтерді түсіну | 2.1.4.1 тыңдаған материалдың мазмұнын түсіну, мұғалімнің қолдауымен жағымды және жағымсыз кейіпкерлерді анықтау | ||
1.5 Тыңдалым материалын болжау | 2.1.5.1* мәтіннің тақырыбы мен тірек сөздері, сөз тіркесі бойынша мазмұнын болжау | ||
Айтылым | 2.1 Сөздік қорды толықтыру | 2.2.1.1* өз сөзінде ақпаратты сұрау, іс-әрекетке түсініктеме беру үшін сөздер және сөз тіркестерін қолдану | |
2.2 Берілген тақырып бойынша сөйлеу | 2.2.2.1 сюжетті сурет негізінде сөйлеу (2-3 сөйлем) | ||
2.4 Оқыған/ тыңдаған материалды мазмұндау | 2.2.4.1* суретті жоспар және тірек сөздер/сұрақтар негізінде шағын мәтінді мазмұндау | ||
2.6 Орфоэпиялық нормаларды сақтау | 2.2.6.1* ә, ө, ү, ұ, і, ң, қ, ғ, һ дыбыстарын артикуляциялау | ||
Оқылым | 3.2 Мәтіннің мазмұнын түсіну | 2.3.2.1 шағын мәтіндегі жиі қолданылатын сөздерден құрастырылған қарапайым фразалардың/сөйлемдердің мағынасын түсіну | |
3.4 Сұрақтар мен жауаптар құрастыру | 2.3.4.1* мәтіннің мазмұны немесе иллюстрация/постер бойынша қарапайым сұрақтар кім? не? қандай? қанша? не істеді?) құрастыру және оған жауап беру | ||
3.5 Түрлі дереккөздерден қажетті ақпаратты алу | 2.3.5.1*мұғалімнің қолдауымен сөздік, анықтамалықтардан қажетті ақпаратты табу | ||
Жазылым | 4.1 Мәтінді түрлі формада ұсыну | 2.4.1.1* заттың сынын білдіретін сөздерді қолдана отырып, сөйлемді суретпен толықтырып жазу/постер құрастыру/ берілген иллюстрация бойынша мәтін (3 сөйлемнен кем емес) құрау | |
4.3 Пунктуациялық нормаларды сақтау | 2.4.3.1* мұғалімнің қолдауымен сөйлем түрлерін айтылу мақсатына қарай ажырату және тиісті тыныс белгілерін (нүкте, сұрақ белгісі, леп белгісі) қолдану | ||
4.5 Орфографиялық дағдыларды дамыту | 2.4.5.1* ә, ө, ү, ұ, і, ң, қ, ғ, һ әріптері кездесетін сөздерді анықтап, теріп жазу | ||
2.4.5.2 сөзді буынға бөлу және мұғалімнің қолдауымен сөзді тасымалдап жазу | |||
4.2 Тыңдаған/ оқыған/көрген материалдың мазмұнын жазу | 2.4.2.1* оқыған/ аудио/ бейнематериалдың мазмұны бойынша жиі қолданылатын сөздер мен сөз тіркестерін қатыстырып сұраққа жауап (сөйлем) жазу | ||
Тілдік нормаларды қолдану | 5.1 Грамматикалық нормаларды сақтау (лингвистикалық терминдерді қолданбау) | 2.5.1.2* мұғалімнің қолдауымен шағын мәтіндегі көптік/ тәуелдік/ септік/жіктік жалғаулы сөздерді ауызша/жазбаша тілде қолдану | |
2.5.1.3* мұғалімнің қолдауымен сөйлемдегі етістіктің шақ, рай формаларын ауызша сөйлеу тілінде қолдану | |||
2.5.1.4* мұғалімнің қолдауымен сөйлеу барысында сілтеу, сұрау есімдіктерін қолдану | |||
3) 3-сынып:
Ортақ тақырыптар | Сөйлеу әрекеттерінің түрлері | Бөлімше (түйінді дағдылар) | Оқу мақсаттары |
1-тоқсан | |||
1. Жанды табиғат | Тыңдалым | 1.1 Тыңдаған материалдың мазмұнын түсіну | 3.1.1.1* анық айтылған сөзді тыңдап, түсінгені бойынша қарапайым нұсқауларды орындау |
1.2 Сөздердің лексикалық мағынасын түсіну | 3.1.2.1* баяу және анық айтылған жиі қолданылатын сөздер және сөз тіркестерінен құралған шағын мәтіндердегі сөйлемдердің мазмұнын түсіну | ||
1.3 Тыңдаған аудио/бейнематериалдың мазмұнын түсіну | 3.1.3.1* тыңдаған материалдың (ұзақтығы 1,5-2 мин) мазмұны бойынша сұрақтарға жауап беру және сюжеттің даму желісі бойынша иллюстрациялар орналастыру/кесте толтыру/ мазмұндау | ||
1.4 Мәтіндегі негізгі, қосалқы мәліметтерді түсіну | 3.1.4.1* тыңдаған мәтіннің тақырыбын, жағымды және жағымсыз кейіпкерлерді, мұғалімнің қолдауымен оқиғалар ретін анықтау | ||
Айтылым | 2.1 Сөздік қорды толықтыру | 3.2.1.1 берілген тақырыпқа қатысты сөздерді табу және сөйлеу барысында қолдану | |
2.2 Берілген тақырып бойынша ойын жеткізу | 3.2.2.1 берілген тірек сөздер негізінде сөйлеу (3-4 сөйлем) | ||
2.3 Түрлі жағдаяттарда қарым-қатынасқа түсу (диалог) | 3.2.3.1* белгілі тақырыптағы әңгімеге қатысу және сұхбаттасын түсіну және олардың ойын толықтыру | ||
2.4 Оқыған/ тыңдаған материлды мазмұндау | 3.2.4.1* жоспар (сурет, сызба түрінде) және тірек сөздер негізінде оқиға желісін сақтай отырып мазмұндау | ||
2.5 Тыңдау-көру материалдары негізінде ойын айту | 3.2.5.1* оқыған/тыңдаған материал бойынша өз пікірін (менің ойымша ..., менің көзқарасым бойынша ..., себебі .) дәлелдеу | ||
Оқылым | 3.1 Оқу түрлерін қолдану | 3.3.1.1* мәтінді немесе оның бөлімдерін мәнерлеп оқу, шолып (танысу мақсатында) оқу/рөлге бөліп оқу | |
3.2 Мәтіннің мазмұнын түсіну | 3.3.2.1 жиі қолданылатын сөздер мен фразалардан құрастырылған шағын мәтіндегі негізгі ойды түсіну | ||
3.3 Мәтіннің жанрлары мен түрлерін анықтау | 3.3.3.1* мәтіннің жанрын (әңгіме, тұрмыс-салт жырлары, бата, мақал-мәтелдер) ажырату, баяндау/сипаттау мәтіндерін анықтау | ||
Жазылым | 4.1 Мәтінді түрлі формада ұсыну | 3.4.1.1* тірек сөздер, сызбалар, суреттер, символдарды қолданып, постер/мәтін құрастыру | |
4.2 Тыңдаған/ оқыған/көрген материалдың мазмұнын жазу | 3.4.2.1* оқыған/ аудио/ бейне материалдың мазмұнын тірек сөздерді қолданып жазу | ||
4.5 Орфографиялық дағдыларды дамыту | 3.4.5.1 жаңа сөздерді орфографиялық сөздіктерге сүйеніп дұрыс жазу | ||
3.4.5.2 дауыссыз б-п, қ-ғ, к-г дыбыстары кездесетін сөздерді емлесін сақтап жазу | |||
4.3 Пунктуациялық нормаларды сақтау | 3.4.3.1 өз бетінше жай сөйлемнің соңында қойылатын тыныс белгілерді қолдану | ||
Тілдік дағдылар | 5.1 Грамматикалық нормаларды сақтау (лингвистикалық терминдерді қолданбау) | 3.5.1.1* мұғалімнің қолдауымен заттың атын/сынын/іс-қимылын білдіретін сөздер мен көмекші сөздердің мағынасын ажырату, ауызша/жазбаша сөйлеу тілінде қолдану | |
3.5.1.2* өз бетінше шағын мәтіннен көптік/ тәуелдік/септік/жіктік жалғаулы сөздерді ауызша/жазбаша тілде қолдану | |||
3.5.1.4* мұғалімнің қолдауымен жіктеу есімдіктерінің септелуін және септеулік шылауларды ауызша/жазбаша тілде қолдану | |||
3.5.1.5* үлгі бойынша сөйлемдегі сөздердің орын тәртібін сақтап жай сөйлем және мұғалімнің қолдауымен құрмалас сөйлем құрастыру | |||
2-тоқсан | |||
3. Уақыт | Тыңдалым | 1.1 Тыңдаған материалдың мазмұнын түсіну | 3.1.1.1* анық айтылған сөзді тыңдап, түсінгені бойынша қарапайым нұсқауларды орындау |
1.2 Сөздердің лексикалық мағынасын түсіну | 3.1.2.1* баяу және анық айтылған жиі қолданылатын сөздер және сөз тіркестерінен құралған шағын мәтіндердегі сөйлемдердің мазмұнын түсіну | ||
1.3 Тыңдаған аудио/бейнематериалдың мазмұнын түсіну | 3.1.3.1* тыңдаған материалдың (ұзақтығы 1,5-2 мин) мазмұны бойынша сұрақтарға жауап беру және сюжеттің даму желісі бойынша иллюстрациялар орналастыру/кесте толтыру/мазмұндау | ||
1.5 Тыңдау-көру материалдарының мазмұнын түсіну | 3.1.5.1* тыңдаған фразаның алдындағы немесе кейінгі оқиғаны болжау | ||
Айтылым | 2.1 Сөздік қорды толықтыру | 3.2.1.1 берілген тақырыпқа қатысты сөздерді табу және сөйлеу барысында қолдану | |
2.2 Берілген тақырып бойынша ойын жеткізу | 3.2.2.1 берілген тірек сөздер негізінде сөйлеу (3-4 сөйлем) | ||
2.3 Түрлі жағдаяттарда қарым-қатынасқа түсу (диалог) | 3.2.3.1* белгілі тақырыптағы әңгімеге қатысу және сұхбаттасын түсіну және олардың ойын толықтыру | ||
2.6 Оқылған/ тыңдаған материал бойынша пайымдама жасау | 3.2.6.1 мұғалімнің қолдауымен айтылуы мен жазылуында айырмашылығы бар сөздерді дұрыс айту | ||
Оқылым | 3.1 Оқу түрлерін қолдану | 3.3.1.1* мәтінді немесе оның бөлімдерін мәнерлеп оқу, шолып (танысу мақсатында) оқу/рөлге бөліп оқу | |
3.4 Сұрақтар мен жауаптар құрастыру | 3.3.4.1* мәтін мазмұны мен кейіпкерлерінің іс-әрекетін нақтылау үшін сұрақтар (қандай? қай? қашан? қайда?) құрастыру және оған жауап беру | ||
3.5 Түрлі дереккөздер ден қажетті ақпаратты алу | 3.3.5.1* сөздіктер мен анықтамалықтардан қажетті ақпаратты табу және оны алу | ||
Жазылым | 4.2 Тыңдаған/ оқыған/көрген материалдың мазмұнын жазу | 3.4.2.1* оқыған/ аудио/ бейне материалдың мазмұнын тірек сөздерді қолданып жазу | |
4.5 Орфографиялық дағдыларды дамыту | 3.4.5.1 жаңа сөздерді орфографиялық сөздіктерге сүйеніп дұрыс жазу | ||
3.4.5.2 дауыссыз б-п, қ-ғ, к-г дыбыстары кездесетін сөздердің емлесін сақтап жазу | |||
4.3 Пунктуациялық нормаларды сақтау | 3.4.3.1 өз бетінше жай сөйлемнің соңында қойылатын тыныс белгілерді қолдану | ||
4.4 Каллиграфиялық дағдыларды дамыту | 3.4.4.1 кең жолды дәптерге бас әріптер мен кіші әріптердің биіктігін, енін, көлбеулігін және олардың байланысын сақтап жазу, каллиграфиялық дағдыларын дамыту | ||
Тілдік дағдылар | 5.1 Грамматикалық нормаларды сақтау (лингвистикалық терминдерді қолданбау) | 3.5.1.1* мұғалімнің қолдауымен заттың атын/сынын/санын/іс-қимылын білдіретін сөздер мен көмекші сөздердің мағынасын ажырату, ауызша/ жазбаша тілде қолдану | |
3.5.1.3* мұғалімнің қолдауымен шағын мәтіндегі етістіктің шақ, рай формаларын ауызша/жазбаша тілде қолдану | |||
3.5.1.4* мұғалімнің қолдауымен жіктеу есімдіктерінің септелуін және септеулік шылауларды ауызша/ жазбаша тілде қолдану | |||
3.5.1.5* үлгі бойынша сөйлемдегі сөздердің орын тәртібін сақтап жай сөйлем және мұғалімнің қолдауымен құрмалас сөйлем құрастыру | |||
3-тоқсан | |||
5. Өнер | Тыңдалым | 1.1 Тыңдаған материалдың мазмұнын түсіну | 3.1.1.1* анық айтылған сөзді тыңдап, түсінгені бойынша қарапайым нұсқауларды орындау |
1.2 Сөздердің лексикалық мағынасын түсіну | 3.1.2.1* баяу және анық айтылған жиі қолданылатын сөздер және сөз тіркестерінен құралған шағын мәтіндердегі сөйлемдердің мазмұнын түсіну | ||
1.3 Тыңдаған аудио/бейнематериалдың мазмұнын түсіну | 3.1.3.1* тыңдаған материалдың (ұзақтығы 1,5-2 мин) мазмұны бойынша сұрақтарға жауап беру және сюжеттің даму желісі бойынша иллюстрациялар орналастыру/кесте толтыру/мазмұндау | ||
1.4 Мәтіндегі негізгі, қосалқы мәліметтерді түсіну | 3.1.4.1* тыңдаған мәтіннің тақырыбын, жағымды және жағымсыз кейіпкерлерді, мұғалімнің қолдауымен оқиғалар ретін анықтау | ||
1.5 Тыңдау-көру материалдарының мазмұнын түсіну | 3.1.5.1* тыңдаған фразаның алдындағы немесе кейінгі оқиғаны болжау | ||
Айтылым | 2.1 Сөздік қорды толықтыру | 3.2.1.1 берілген тақырыпқа қатысты сөздерді табу және сөйлеу барысында қолдану | |
2.3 Түрлі жағдаяттарда қарым-қатынасқа түсу (диалог) | 3.2.3.1* белгілі тақырыптағы әңгімеге қатысу және сұхбаттасын түсіну және олардың ойын толықтыру | ||
2.4 Оқыған/ тыңдаған материалды мазмұндау | 3.2.4.1* жоспар (сурет, сызба түрінде) және тірек сөздер негізінде оқиға желісін сақтай отырып мазмұндау | ||
2.5 Тыңдау-көру материалдары негізінде ойын айту | 3.2.5.1* оқыған/тыңдаған материал бойынша өз пікірін (менің ойымша ..., менің көзқарасым бойынша ..., себебі ...) дәлелдеу | ||
2.6 Орфоэпиялық нормаларды сақтау | 3.2.6.1 мұғалімнің қолдауымен және айтылуы мен жазылуында айырмашылығы бар сөздерді дұрыс айту | ||
Оқылым | 3.1 Оқу түрлерін қолдану | 3.3.1.1* мәтінді немесе оның бөлімдерін мәнерлеп оқу, шолып (танысу мақсатында) оқу/рөлге бөліп оқу | |
3.3 Мәтіннің жанрлары мен түрлерін анықтау | 3.3.3.1* мәтіннің жанрын (әңгіме, тұрмыс-салт жырлары, бата, мақал-мәтелдер) ажырату, баяндау/сипаттау мәтіндерін анықтау | ||
3.4 Сұрақтар мен жауаптар құрастыру | 3.3.4.1* мәтін мазмұны мен кейіпкерлерінің іс-әрекеті туралы нақты сұрақтар (қандай? қай? қашан? қайда?) құрастыру және оған жауап беру | ||
3.5 Түрлі дереккөздер ден қажетті ақпаратты алу | 3.3.5.1* сөздіктер мен анықтамалықтардан қажетті ақпаратты табу және оны алу | ||
Жазылым | 4.1 Мәтінді түрлі формада ұсыну | 3.4.1.1* тірек сөздер, сызбалар, суреттер, символдарды қолданып, постер/мәтін құрастыру | |
4.2 Тыңдаған/ оқыған/көрген материалдың мазмұнын жазу | 3.4.2.1* оқыған/аудио/ бейне материалдың мазмұнын тірек сөздерді қолданып жазу | ||
4.4 Каллиграфиялық дағдыларды дамыту | 3.4.4.1 кең жолды дәптерге бас әріптер мен кіші әріптердің биіктігін, енін, көлбеулігін және олардың байланысын сақтап жазу, каллиграфиялық дағдыларын дамыту | ||
4.5 Орфографиялық дағдыларды дамыту | 3.4.5.1 жаңа сөздерді орфографиялық сөздіктерге сүйеніп дұрыс жазу | ||
Тілдік дағдылар | 5.1 Грамматикалық нормаларды сақтау (лингвистикалық терминдерді қолданбау) | 3.5.1.2* өз бетінше шағын мәтіннен көптік/ тәуелдік/ септік/ жіктік жалғаулы сөздерді ауызша/ жазбаша тілде қолдану | |
3.5.1.4* мұғалімнің қолдауымен жіктеу есімдіктерінің септелуін және септеулік шылауларды ауызша/ жазбаша тілде қолдану | |||
3.5.1.5* үлгі бойынша сөйлемдегі сөздердің орын тәртібін сақтап жай сөйлем және мұғалімнің қолдауымен құрмалас сөйлем құрастыру | |||
4-тоқсан | |||
7. Су – тіршілік көзі | Тыңдалым | 1.2 Сөздердің лексикалық мағынасын түсіну | 3.1.2.1* баяу және анық айтылған жиі қолданылатын сөздер және сөз тіркестерінен құралған шағын мәтіндердегі сөйлемдердің мазмұнын түсіну |
1.3 Тыңдаған аудио/бейнематериалдың мазмұнын түсіну | 3.1.3.1* тыңдаған материалдың (ұзақтығы 1,5-2 мин) мазмұны бойынша сұрақтарға жауап беру және сюжеттің даму желісі бойынша иллюстрациялар орналастыру/кесте толтыру/ мазмұндау | ||
1.5 Тыңдау-көру материалдарының мазмұнын түсіну | 3.1.5.1* тыңдаған фразаның алдындағы немесе кейінгі оқиғаны болжау | ||
Айтылым | 2.2 Берілген тақырып бойынша ойын жеткізу | 3.2.2.1 берілген тірек сөздер негізінде сөйлеу (3-4 сөйлем) | |
2.3 Түрлі жағдаяттарда қарым-қатынасқа түсу (диалог) | 3.2.3.1* белгілі тақырыптағы әңгімеге қатысу және сұхбаттасын түсіну және олардың ойын толықтыру | ||
2.4 Оқыған/ тыңдаған материалды мазмұндау | 3.2.4.1* жоспар (сурет, сызба түрінде) және тірек сөздер негізінде оқиға желісін сақтай отырып мазмұндау | ||
2.5 Тыңдау-көру материалдары негізінде ойын айту | 3.2.5.1* оқыған/тыңдаған материал бойынша өз пікірін (менің ойымша ..., менің көзқарасым бойынша ..., себебі ...) дәлелдеу | ||
Оқылым | 3.2 Мәтіннің мазмұнын түсіну | 3.3.2.1 жиі қолданылатын сөздер мен фразалардан құрастырылған шағын мәтіндегі негізгі ойды түсіну | |
3.3 Мәтіннің жанрлары мен түрлерін анықтау | 3.3.3.1* мәтіннің жанрын (әңгіме, тұрмыс-салт жырлары, бата, мақал-мәтелдер) ажырату, баяндау/сипаттау мәтіндерін анықтау | ||
3.4 Сұрақтар мен жауаптар құрастыру | 3.3.4.1* мәтін мазмұны мен кейіпкерлерінің іс-әрекетін нақтылау үшін сұрақтар (қандай? қай? қашан? қайда?) құрастыру және оған жауап беру | ||
3.5 Түрлі дереккөздерден қажетті ақпаратты алу | 3.3.5.1* сөздіктер мен анықтамалықтардан қажетті ақпаратты табу және оны алу | ||
Жазылым | 4.1 Мәтінді түрлі формада ұсыну | 3.4.1.1* тірек сөздер, сызбалар, суреттер, символдарды қолданып, постер/мәтін құрастыру | |
4.2 Тыңдаған/ оқыған/көрген материалдың мазмұнын жазу | 3.4.2.1* оқыған/аудио/ бейне материалдың мазмұнын тірек сөздерді қолданып жазу | ||
4.4 Каллиграфиялық дағдыларды дамыту | 3.4.4.1 кең жолды дәптерге бас әріптер мен кіші әріптердің биіктігін, енін, көлбеулігін және олардың байланысын сақтап жазу, каллиграфиялық дағдыларын дамыту | ||
4.5 Орфографиялық дағдыларды дамыту | 3.4.5.1 жаңа сөздерді орфографиялық сөздіктерге сүйеніп дұрыс жазу | ||
Тілдік дағдыларлар | 5.1 Грамматикалық нормаларды сақтау (лингвистикалық терминдерді қолданбау) | 3.5.1.1* мұғалімнің қолдауымен заттың атын/сынын/іс-қимылын білдіретін сөздер мен көмекші сөздердің мағынасын ажырату, ауызша/жазбаша сөйлеу тілінде қолдану | |
3.5.1.3* мұғалімнің қолдауымен шағын мәтіндегі етістіктің шақ, рай формаларын ауызша/ жазбаша тілде қолдану | |||
3.5.1.4* мұғалімнің қолдауымен жіктеу есімдіктерінің септелуін және септеулік шылауларды ауызша/ жазбаша тілде қолдану | |||
3.5.1.5* үлгі бойынша сөйлемдегі сөздердің орын тәртібін сақтап жай сөйлем және мұғалімнің қолдауымен құрмалас сөйлем құрастыру | |||
4) 4-сынып:
Ортақ тақырыптар | Сөйлеу әрекеттерінің түрлері | Бөлімше (түйінді дағдылар) | Оқу мақсаттары |
1-тоқсан | |||
1. Менің Отаным – Қазақстан | Тыңдалым | 1.1 Тыңдаған материалдың мазмұнын түсіну | 4.1.1.1* анық айтылған сөзді тыңдап, қысқаша жазба (тірек сөздер) жасау және нақтылау мақсатында сұрақтар құру |
1.2 Сөздердің лексикалық мағынасын түсіну | 4.1.2.1 бейтаныс сөздер мен сөз тіркестері бар мәтіннің мағынасын мәнмәтінге қатысты анықтап түсіну | ||
1.3 Тыңдаған аудио/бейнематериалдың мазмұнын түсіну | 4.1.3.1* тыңдаған материалдың (ұзақтығы 2-2,5 мин) мазмұны бойынша сұрақтарға жауап беру/сөйлемді толықтыру және түйінді тұстарын анықтау/кесте толтыру/кластер құрастыру | ||
1.4 Мәтіндегі негізгі, қосалқы мәліметтерді түсіну | 4.1.4.1* тыңдаған мәтін бойынша оқиғаның себеп-салдарлық байланысын (кейіпкерлер, оқиға) және негізгі ойды мұғалімнің қолдауымен анықтау | ||
Айтылым | 2.1 Сөздік қорды толықтыру | 4.2.1.1* берілген сөздерге қарама-қарсы мағыналы, мағыналас сөздерді табу және сөйлеу барысында қолдану | |
2.2 Берілген тақырып бойынша ойын жеткізу | 4.2.2.1 берілген тірек сөздер мен жоспардың негізінде қысқа монолог құру | ||
2.3 Түрлі жағдаяттарда қарым-қатынасқа түсу (сұхбат) | 4.2.3.1* белгілі бір тақырыпта сұхбаттасу барысында шағын мәліметті (4-5 сөйлем) баяндау, кері байланыс беру, сөйлеу стилін сақтау, дауыс ырғағын келтіріп сөйлеу | ||
2.6 Оқылған/ тыңдаған материал бойынша пайымдама жасау | 4.2.6.1 айтылуы мен жазылуында айырмашылығы бар сөздерді дұрыс айту | ||
Оқылым | 3.1 Оқу түрлерін қолдану | 4.3.1.1* мәтінді іштей, түсініп және қажетті ақпаратты тауып/шолып/белгі қойып оқу | |
3.2 Мәтіннің мазмұнын түсіну | 4.3.2.1 бейтаныс сөздер кездесетін шағын мәтіндегі негізгі ойды түсіну | ||
3.4 Сұрақтар мен жауаптар құрастыру | 4.3.4.1* мұғалімнің қолдауымен мәтін мазмұнын және кейіпкерлердің іс-әрекетін бағалауға бағытталған сұрақтар (неліктен? не үшін?) құрастыру және оған жауап беру | ||
Жазылым | 4.1 Мәтінді түрлі формада ұсыну | 4.4.1.1* шағын сюжетті комикс/буклет/коллаж/жарнама/презентацияны сөйлемдермен толықтыру | |
4.5 Орфография лық дағдыларды дамыту | 4.4.5.1 мұғалімнің қолдауымен айтылуы мен жазылуында айырмашылығы бар сөздерді дұрыс жазу | ||
4.4 Каллиграфиялық дағдыларды дамыту | 4.4.4.1 каллиграфиялық нормаларға сәйкес әріптердің өзара байланысын сақтап, бір сызықта көркем жазу | ||
Тілдік дағдылар | 5.1 Грамматикалық нормаларды сақтау (лингвистикалық терминдерді қолданбау) | 4.5.1.1* мұғалімнің қолдауымен шылауларды, көмекші сөздерді ажырату, ауызекі және жазба тілде қолдану | |
4.5.1.2* көптік/тәуелдік/септік/ жіктік жалғаулы сөздерді ауызша/жазбаша тілде қолдану | |||
4.5.1.3* өз бетінше шағын мәтіннен етістіктің грамматикалық категорияларын ауызекі және жазба тілде қолдану | |||
4.5.1.4* септік/жіктік формалардағы жіктеу есімдіктерін және септеулік шылауларды ауызша/жазбаша тілде қолдану | |||
4.5.1.5 *сөйлемдегі сөздердің орын тәртібін сақтап жай және құрмалас сөйлем құрастыру | |||
2-тоқсан | |||
3. Мәдени мұра | Тыңдалым | 1.1 Тыңдаған материалдың мазмұнын түсіну | 4.1.1.1* анық айтылған сөзді тыңдап, қысқаша жазба (тірек сөздер) жасау және нақтылау мақсатында сұрақтар құру |
1.2 Сөздердің лексикалық мағынасын түсіну | 4.1.2.1 бейтаныс сөздер мен сөз тіркестері бар мәтіннің мағынасын мәнмәтінге қатысты анықтап түсіну | ||
1.3 Тыңдаған аудио/бейнематериалдың мазмұнын түсіну | 4.1.3.1* тыңдаған материалдың (ұзақтығы 2-2,5 мин) мазмұны бойынша сұрақтарға жауап беру/сөйлемді толықтыру және түйінді тұстарын анықтау/кесте толтыру/кластер құрастыру/болжау | ||
1.5 Тыңдау-көру материалдарының мазмұнын түсіну | 4.1.5.1* тыңдаған оқиға/әңгіме бөліктерінің жалғасын болжау | ||
Айтылым | 2.1 Сөздік қорды толықтыру | 4.2.1.1* берілген сөздерге қарама-қарсы мағыналы, мағыналас сөздерді табу және сөйлеу барысында қолдану | |
2.2 Берілген тақырып бойынша ойды жеткізу | 4.2.2.1 берілген тірек сөздер мен жоспардың негізінде қысқа монолог құру | ||
2.3 Түрлі жағдаяттарда қарым-қатынасқа түсу (диалог) | 4.2.3.1* белгілі бір тақырыпта сұхбаттасу барысында шағын мәліметті (4-5 сөйлем) баяндау, кері байланыс беру, сөйлеу стилін сақтау, дауыс ырғағын келтіріп сөйлеу | ||
2.4 Оқыған/ тыңдаған материалды мазмұндау | 4.2.4.1* жоспар/жазбаларын қолданып, мәтінді толық мазмұндау | ||
2.5 Тыңдау-көру материалдары негізінде ойын айту | 4.2.5.1* шығарманың кейіпкері туралы пікірлерді (менің түсінігім бойынша, ... оның пікірінше, ... , оның айтуынша, ..., кейбір адамдардың ойынша, …) салыстыра отырып бағалау | ||
2.6 Орфоэпиялық нормаларды сақтау | 4.2.6.1 айтылуы мен жазылуында айырмашылығы бар сөздерді дұрыс айту | ||
Оқылым | 3.1 Оқу түрлерін қолдану | 4.3.1.1* мәтінді іштей, түсініп және қажетті ақпаратты тауып/шолып/белгі қойып оқу | |
3.3 Мәтіннің жанрлары мен түрлерін анықтау | 4.3.3.1* мәтіннің жанрын (мақал-мәтелдер, бата, аңыз, мысал, өсиет әңгімелердің) жанрлық ерекшеліктерін және көмекші сөздердің қолдауымен пайымдау мәтінін анықтау | ||
3.4 Сұрақтар мен жауаптар құрастыру | 4.3.4.1* мұғалімнің қолдауымен мәтін мазмұнын және кейіпкерлердің іс-әрекетін бағалауға бағытталған сұрақтар (неліктен? не үшін?) құрастыру және оған жауап беру | ||
3.5 Түрлі дереккөздерден қажетті ақпаратты алу | 4.3.5.1* қажетті ақпараттарды табу үшін түрлі дереккөздерді (сөздіктер, инфографикалар, энциклопедиялар, ғаламтор) қолдана білу | ||
Жазылым | 4.1 Мәтінді түрлі формада ұсыну | 4.4.1.1* шағын сюжетті комикс/буклет/ коллаж/жарнама/презентацияны сөйлемдермен толықтыру | |
4.2 Тыңдаған/оқыған/көрген материалдың мазмұнын жазу | 4.4.2.1* оқыған/аудио/бейне материалдың мазмұнын дайын жоспар негізінде жазу | ||
4.5 Орфографиялық дағдыларды дамыту | 4.4.5.1 мұғалімнің қолдауымен айтылуы мен жазылуында айырмашылығы бар сөздерді дұрыс жазу | ||
4.4.5.2 сөзге қосымшалар жалғау кезінде үндестік заңын сақтау | |||
Тілдік дағдылар | 5.1 Грамматикалық нормаларды сақтау (лингвистикалық терминдерді қолданбау) | 4.5.1.1* мұғалімнің қолдауымен шылауларды, көмекші сөздерді ажырату, ауызша/жазбаша тілде қолдану | |
4.5.1.2* көптік/ тәуелдік/ септік/ жіктік жалғаулы сөздерді ауызша/жазбаша тілде қолдану | |||
4.5.1.3* өз бетінше шағын мәтіннен етістіктің шақ, рай формаларын ауызша/жазбаша тілде қолдану | |||
4.5.1.4* септік/жіктік формалардағы жіктеу есімдіктерін және септеулік шылауларды ауызша/жазбаша тілде қолдану | |||
3-тоқсан | |||
5. Табиғат құбылыстары | Тыңдалым | 1.1 Тыңдаған материалдың мазмұнын түсіну | 4.1.1.1* анық айтылған сөзді тыңдап, қысқаша жазба (тірек сөздер) жасау және нақтылау мақсатында сұрақтар құру |
1.2 Сөздердің лексикалық мағынасын түсіну | 4.1.2.1 бейтаныс сөздер мен сөз тіркестері бар мәтіннің мағынасын мәнмәтінге қатысты анықтап түсіну | ||
1.3 Тыңдаған аудио/бейнематериалдың мазмұнын түсіну | 4.1.3.1* тыңдаған материалдың (ұзақтығы 2-2,5 мин) мазмұны бойынша сұрақтарға жауап беру/ сөйлемді толықтыру және түйінді тұстарын анықтау/кесте толтыру/ кластер құрастыру | ||
1.4 Мәтіндегі негізгі, қосалқы мәліметтерді түсіну | 4.1.4.1* тыңдаған мәтін бойынша оқиғаның себеп-салдарлық байланысын (кейіпкерлер, оқиға) және негізгі ойды мұғалімнің қолдауымен анықтау | ||
1.5 Тыңдау-көру материалдарының мазмұнын түсіну | 4.1.5.1* тыңдаған оқиға/әңгіме бөліктерінің жалғасын болжау | ||
Айтылым | 2.3 Түрлі жағдаяттарда қарым-қатынасқа түсу (диалог) | 4.2.3.1* белгілі бір тақырыпта сұхбаттасу барысында шағын мәліметті (4-5 сөйлем) баяндау, кері байланыс беру, сөйлеу стилін сақтау, дауыс ырғағын келтіріп сөйлеу | |
2.4 Оқыған/ тыңдаған материалды мазмұндау | 4.2.4.1* жоспар/жазбаларын қолданып, мәтінді толық мазмұндау | ||
2.5 Тыңдау-көру материалдар негізінде ойды айту | 4.2.5.1* шығарманың кейіпкері туралы пікірлерді (менің түсінігім бойынша, ... оның пікірінше, ... , оның айтуынша, ..., кейбір адамдардың ойынша, …) салыстыра отырып бағалау | ||
2.6 Орфоэпиялық нормаларды сақтау | 4.2.6.1 айтылуы мен жазылуында айырмашылығы бар сөздерді дұрыс айту | ||
Оқылым | 3.2 Мәтіннің мазмұнын түсіну | 4.3.2.1 бейтаныс сөздер кездесетін шағын мәтіндегі негізгі ойды түсіну | |
3.3 Мәтіннің жанрлары мен түрлерін анықтау | 4.3.3.1* мәтіннің жанрын (мақал-мәтелдер, бата, аңыз, мысал, өсиет әңгімелердің) жанрлық ерекшеліктерін және көмекші сөздердің қолдауымен пайымдау мәтінін анықтау | ||
3.4 Сұрақтар мен жауаптар құрастыру | 4.3.4.1* мұғалімнің қолдауымен мәтін мазмұнын және кейіпкерлердің іс-әрекетін бағалауға бағытталған сұрақтар (неліктен? не үшін?) құрастыру және оған жауап беру | ||
3.5 Түрлі дереккөздерден қажетті ақпаратты алу | 4.3.5.1* қажетті ақпараттарды табу үшін түрлі дереккөздерді (сөздіктер, инфографикалар, энциклопедиялар, ғаламтор) қолдана білу | ||
Жазылым | 4.1 Мәтінді түрлі формада ұсыну | 4.4.1.1* шағын сюжетті комикс/буклет/ коллаж/жарнама/ презентацияны сөйлемдермен толықтыру | |
4.2 Тыңдаған/ оқыған/көрген материалдың мазмұнын жазу | 4.4.2.1* оқыған/аудио/бейне материалдың мазмұнын дайын жоспар негізінде жазу | ||
4.3 Пунктуациялық нормаларды сақтау | 4.4.3.1* сөйлемнің бірыңғай мүшелерінің тыныс белгісін (үтір, қос нүкте)/қаратпа сөзден кейінгі сөйлемнің тиісті тыныс белгілерін қолдану | ||
4.4 Каллиграфиялық дағдыларды дамыту | 4.4.4.1 каллиграфиялық нормаларға сәйкес әріптердің өзара байланысын сақтап, бір сызықта көркем жазу | ||
4.5 Орфографиялық дағдыларды дамыту | 4.4.5.2 сөзге қосымшалар жалғау кезінде үндестік заңын сақтау | ||
Тілдік дағдылар | 5.1 Грамматикалық нормаларды сақтау (лингвистикалық терминдерді қолданбау) | 4.5.1.1* мұғалімнің қолдауымен шылауларды, көмекші сөздерді ажырату, ауызша/жазбаша тілде қолдану | |
4.5.1.2* көптік/тәуелдік/септік/ жіктік жалғаулы сөздерді ауызша/жазбаша тілде қолдану | |||
4.5.1.3* өз бетінше шағын мәтіннен етістіктің шақ, рай формаларын ауызша/жазбаша тілде қолдану | |||
4.5.1.4* септік/жіктік формалардағы жіктеу есімдіктерін және септеулік шылауларды ауызша/жазбаша тілде қолдану | |||
4.5.1.5* сөйлемдегі сөздердің орын тәртібін сақтап жай және құрмалас сөйлем құрастыру | |||
4-тоқсан | |||
7. Ғарышқа саяхат | Тыңдалым | 1.1 Тыңдаған материалдың мазмұнын түсіну | 4.1.1.1* анық айтылған сөзді тыңдап, қысқаша жазба (тірек сөздер) жасау және нақтылау мақсатында сұрақтар құру |
1.3 Тыңдаған аудио/бейнематериалдың мазмұнын түсіну | 4.1.3.1* тыңдаған материалдың (ұзақтығы 2-2,5 мин) мазмұны бойынша сұрақтарға жауап беру/сөйлемді толықтыру және түйінді тұстарын анықтау/кесте толтыру/кластер құрастыру/болжау | ||
1.4 Мәтіндегі негізгі, қосалқы мәліметтерді түсіну | 4.1.4.1* тыңдаған мәтін бойынша оқиғаның себеп-салдарлық байланысын (кейіпкерлер, оқиға) және негізгі ойды мұғалімнің қолдауымен анықтау | ||
1.5 Тыңдау-көру материалдарының мазмұнын түсіну | 4.1.5.1* тыңдаған оқиға/әңгіме бөліктерінің жалғасын болжау | ||
Айтылым | 2.1 Сөздік қорды толықтыру | 4.2.1.1* берілген сөздерге қарама-қарсы мағыналы, мағыналас сөздерді табу және сөйлеу барысында қолдану | |
2.2 Берілген тақырып бойынша ойды жеткізу | 4.2.2.1 берілген тірек сөздер мен жоспардың негізінде қысқа монолог құру | ||
2.3 Түрлі жағдаяттарда қарым-қатынасқа түсу (диалог) | 4.2.3.1* белгілі бір тақырыпта сұхбаттасу барысында шағын мәліметті (4-5 сөйлем) баяндау, кері байланыс беру, сөйлеу стилін сақтау, дауыс ырғағын келтіріп сөйлеу | ||
2.4 Оқыған/ тыңдаған материалды мазмұндау | 4.2.4.1* жоспар/жазбаларын қолданып, мәтінді толық мазмұндау | ||
2.5 Тыңдау-көру материалдарынегізінде өз ойын айту | 4.2.5.1* шығарманың кейіпкері туралы пікірлерді (менің түсінігім бойынша, ... оның пікірінше, ... , оның айтуынша, ..., кейбір адамдардың ойынша, ...) салыстыра отырып бағалау | ||
Оқылым | 3.1 Оқу түрлерін қолдану | 4.3.1.1* мәтінді іштей, түсініп және қажетті ақпаратты тауып/ шолып/белгі қойып оқу | |
3.5 Түрлі дереккөздер ден қажетті ақпаратты алу | 4.3.5.1* қажетті ақпараттарды табу үшін түрлі дереккөздерді (сөздіктер, инфографикалар, энциклопедиялар, ғаламтор) қолдана білу | ||
Жазылым | 4.1 Мәтінді түрлі формада ұсыну | 4.4.1.1* шағын сюжетті комикс/ буклет/ коллаж/ жарнама/ презентацияны сөйлемдермен толықтыру | |
4.2 Тыңдаған/ оқыған/көрген материалдың мазмұнын жазу | 4.4.2.1* оқыған/аудио/бейне материалдың мазмұнын дайын жоспар негізінде жазу | ||
4.3 Пунктуациялық нормаларды сақтау | 4.4.3.1* сөйлемнің бірыңғай мүшелерінің тыныс белгісін (үтір, қос нүкте)/қаратпа сөзден кейінгі сөйлемнің тиісті тыныс белгілерін қолдану | ||
4.4 Каллиграфиялық дағдыларды дамыту | 4.4.4.1 каллиграфиялық нормаларға сәйкес әріптердің өзара байланысын сақтап, бір сызықта көркем жазу | ||
4.5 Орфографиялық дағдыларды дамыту | 4.4.5.2 сөзге қосымшалар жалғау кезінде үндестік заңын сақтау | ||
Тілдік дағдылар | 5.1 Грамматикалық нормаларды сақтау (лингвистикалық терминдерді қолданбау) | 4.5.1.2*көптік/тәуелдік/септік/жіктік жалғаулы сөздерді ауызша/жазбаша тілде қолдану | |
4.5.1.3* өз бетінше шағын мәтіннен етістіктің шақ, рай формаларын ауызша/жазбаша тілде қолдану | |||
4.5.1.4* септік/жіктік формалардағы жіктеу есімдіктерін және септеулік шылауларды ауызша/жазбаша тілде қолдану | |||
4.5.1.5* сөйлемдегі сөздердің орын тәртібін сақтап жай және құрмалас сөйлем құрастыру | |||
Ескерту:
1) "*" – белгіленген оқу мақсаттарының бөлігі жүзеге асырылады;
2) "/" – белгісі оқу мақсатындағы бөліп қарастыруға болатын бөліктерді көрсетеді.
5-параграф. 1-4-сыныптарына арналған лексикалық-грамматикалық минимум
1) 1-сынып:
Өзім туралы – 17 сөз | |||||
№ р/с | № тақырыптар бойынша | Лексикалық минимум (актив) | CT | Абсолютті жиілік | Грамматикалық минимум |
1 | 1 | жоқ | мд | 16115 |
Өрнек: |
2 | 2 | бар | мд | 13032 | |
3 | 3 | жас | зт | 3142 | |
4 | 4 | ат | зт | 7955 | |
5 | 5 | кім? | ес | 6799 | |
6 | 6 | ойыншық | зт | 238 | |
7 | 7 | бұл | ес | 32850 | |
8 | 8 | мен | ес | 12260 | |
9 | 9 | не? | ес | 1482 | |
10 | 10 | неше? | ес | 1766 | |
11 | 11 | жеті | ет | 1832 | |
12 | 12 | оқушы | зт | 7370 | |
13 | 13 | отыр | ет | 22038 | |
14 | 14 | сен | ес | 15345 | |
15 | 15 | ол | ес | 62796 | |
16 | 16 | кітап | зт | 4405 | |
17 | 17 | қалам | зт | 3586 | |
Менің мектебім – 17 сөз | |||||
18 | 1 | қыркүйек | ет | 468 |
Өрнек: |
19 | 2 | жаз | ет | 3676 | |
20 | 3 | ақ | сн | 1201 | |
21 | 4 | қара | сн | 4765 | |
22 | 5 | қызыл | сн | 2112 | |
23 | 6 | мектеп | зт | 7586 | |
24 | 7 | оқы | ет | 11511 | |
25 | 8 | бүгін | үс | 5350 | |
26 | 9 | күн | зт | 18245 | |
27 | 10 | сал | ет | 4983 | |
28 | 11 | бірінші | са | 7289 | |
29 | 12 | сынып | зт | 2380 | |
30 | 13 | бер | ет | 40295 | |
31 | 14 | ал | ет | 43359 | |
32 | 15 | тақта | зт | 653 | |
33 | 16 | тыңда | ет | 25 | |
34 | 17 | сабақ | зт | 5562 | |
Менің отбасым және достарым – 12 сөз | |||||
35 | 1 | аға | зт | 3389 |
Кімнің отбасы? |
36 | 2 | ана | зт | 4671 | |
37 | 3 | дос | зт | 3312 | |
38 | 4 | әпке | зт | 853 | |
39 | 5 | әже | зт | 3091 | |
40 | 6 | іні | зт | 800 | |
41 | 7 | қарындас | зт | 527 | |
42 | 8 | әке | зт | 5583 | |
43 | 9 | отбасы | зт | 8643 | |
44 | 10 | ата | зт | 2501 | |
45 | 11 | сіңлі | зт | 205 | |
46 | 12 | жақсы/көр | ет | 8118/13790 | |
Қоршаған әлем – 14 сөз | |||||
47 | 1 | ағаш | зт | 2439 |
Өрнек: |
48 | 2 | аула | зт | 281 | |
49 | 3 | бар | ет | 16156 | |
50 | 4 | ойна | ет | 2295 | |
51 | 5 | жүр | ет | 16849 | |
52 | 6 | жылы | сн | 5260 | |
53 | 7 | қар | зт | 1528 | |
54 | 8 | қасқыр | зт | 1065 | |
55 | 9 | үй | зт | 11948 | |
56 | 10 | қоян | зт | 923 | |
57 | 11 | көр | ет | 13790 | |
58 | 12 | суық | сн | 769 | |
59 | 13 | тау | зт | 4647 | |
60 | 14 | көше | зт | 3965 | |
Саяхат – 16 сөз | |||||
61 | 1 | әуежай | зт | 213 |
Дыбыстарды үйренейік! |
62 | 2 | ауыл | зт | 6069 | |
63 | 3 | ұна | ет | 1935 | |
64 | 4 | демал | ет | 562 | |
65 | 5 | демалыс | зт | 1349 | |
66 | 6 | ертең | үс | 1228 | |
67 | 7 | жиырма | са | 1024 | |
68 | 8 | жол | зт | 11756 | |
69 | 9 | кеше | үс | 733 | |
70 | 10 | көлік | зт | 1415 | |
71 | 11 | саяхат | зт | 404 | |
72 | 12 | қала | зт | 10871 | |
73 | 13 | мін | ет | 1354 | |
74 | 14 | шық | ет | 12374 | |
75 | 15 | теп | ет | 699 | |
76 | 16 | ұшақ | зт | 450 | |
Салт-дәстүр және ауыз әдебиеті – 16 сөз | |||||
77 | 1 | айт | ет | 23421 |
Дыбыстарды үйренейік! |
78 | 2 | біл | ет | 165 | |
79 | 3 | домбыра | зт | 810 | |
80 | 4 | дұрыс | сн | 4443 | |
81 | 5 | ертегі | зт | 1549 | |
82 | 6 | жатта | ет | 557 | |
83 | 7 | жылдам | үс | 654 | |
84 | 8 | шашу | зт | 99 | |
85 | 9 | қызық | сн | 379 | |
86 | 10 | мереке | зт | 1432 | |
87 | 11 | жұмбақ | зт | 1156 | |
88 | 12 | сәлемдес | ет | 164 | |
89 | 13 | сіз | ес | 6119 | |
90 | 14 | сыйла | ет | 1170 | |
91 | 15 | тарт | ет | 6839 | |
92 | 16 | тұр | ет | 28643 | |
Тағам мен сусын – 14 сөз | |||||
93 | 1 | сүт | зт | 1218 |
Шақтық мағына |
94 | 2 | алмұрт | зт | 108 | |
95 | 3 | нан | зт | 697 | |
96 | 4 | ботқа | зт | 85 | |
97 | 5 | же | ет | 2063 | |
98 | 6 | іш | ет | 2242 | |
99 | 7 | қасық | зт | 165 | |
100 | 8 | қияр | зт | 94 | |
101 | 9 | пісір | ет | 576 | |
102 | 10 | сорпа | зт | 190 | |
103 | 11 | тамақ | зт | 2062 | |
104 | 12 | тәтті | сн | 369 | |
105 | 13 | балмұздақ | зт | 233 | |
106 | 14 | шырын | зт | 260 | |
Тәні саудың – жаны сау – 14 сөз | |||||
107 | 1 | мұрын | зт | 528 |
Меншіктік мағына: |
108 | 2 | аяқ | зт | 3242 | |
109 | 3 | бас | зт | 10983 | |
110 | 4 | көз | зт | 12837 | |
111 | 5 | тазала | ет | 381 | |
112 | 6 | ауыз | зт | 3734 | |
113 | 7 | жу | ет | 676 | |
114 | 8 | құлақ | зт | 2432 | |
115 | 9 | шаш | зт | 825 | |
116 | 10 | қол | зт | 11526 | |
117 | 11 | оң | сн | 1240 | |
118 | 12 | сол | сн | 215 | |
119 | 13 | су | зт | 7800 | |
120 | 14 | тіс | зт | 790 | |
2) 2-сынып:
№ р/с | № тақырыптар бойынша | Лексика (актив) | CT | Абсолютті жиілік | Грамматикалық минимум |
Өзім туралы – 24 сөз | |||||
1 | 1 | ән | зт | 3544 |
Меншіктік мағына: |
2 | 2 | биле | ет | 1032 | |
3 | 3 | бірге | үс | 2618 | |
4 | 4 | бөлме | зт | 937 | |
5 | 5 | жина | ет | 2138 | |
6 | 6 | жүз | ет | 737 | |
7 | 7 | көйлек | зт | 576 | |
8 | 8 | ки | ет | 1205 | |
9 | 9 | мынау | ес | 760 | |
10 | 10 | кешке | үс | 177 | |
11 | 11 | көмектес | ет | 1162 | |
12 | 12 | тіл | зт | 19604 | |
13 | 13 | жарық | зт | 1313 | |
14 | 14 | пәтер | зт | 376 | |
15 | 15 | сурет | зт | 4079 | |
16 | 16 | сүйікті | сн | 641 | |
17 | 17 | кел | ет | 34526 | |
18 | 18 | тәртіпті | сн | 229 | |
19 | 19 | ту | ет | 2966 | |
20 | 20 | үйрен | ет | 2311 | |
21 | 21 | түс (мезгіл) | үс | 397 | |
22 | 22 | шалбар | зт | 212 | |
23 | 23 | жейде | зт | 130 | |
24 | 24 | іс | зт | 8726 | |
Менің отбасым және достарым – 26 сөз | |||||
25 | 1 | адам | зт | 25614 |
Кім? |
26 | 2 | емес | ет | 18238 | |
27 | 3 | әдепті | сн | 488 | |
28 | 4 | бауыр (омоним) | зт | 1088 | |
29 | 5 | бой | зт | 5218 | |
30 | 6 | дастарқан | зт | 581 | |
31 | 7 | дәмді | сн | 325 | |
32 | 8 | және | шл | 39765 | |
33 | 9 | көп | сн | 12872 | |
34 | 10 | жақсы | сн | 8118 | |
35 | 11 | көрші | зт | 1009 | |
36 | 12 | күл (у) | ет | 2408 | |
37 | 13 | қамқор | зт | 208 | |
38 | 14 | ең | үс | 9017 | |
39 | 15 | қуан | ет | 1286 | |
40 | 16 | қысқа | сн | 961 | |
41 | 17 | немере | зт | 561 | |
42 | 18 | бол | ет | 108133 | |
43 | 19 | сыйлық | зт | 1395 | |
44 | 20 | тату | сн | 393 | |
45 | 21 | гүл | зт | 2753 | |
46 | 22 | тілек | зт | 942 | |
47 | 23 | ұзын | сн | 878 | |
48 | 24 | үлкен | сн | 7146 | |
49 | 25 | шақыр | ет | 3229 | |
50 | 26 | қандай? | ес | 21378 | |
Менің мектебім – 18 сөз | |||||
51 | 1 | апта | зт | 939 |
Қайда? |
52 | 2 | асхана | зт | 394 | |
53 | 3 | аш | ет | 2918 | |
54 | 4 | біз | ес | 21267 | |
55 | 5 | дайында | ет | 1939 | |
56 | 6 | жатыр | ет | 5815 | |
57 | 7 | қой | ет | 7522 | |
58 | 8 | дәптер | зт | 2223 | |
59 | 9 | доп | зт | 751 | |
60 | 10 | қайтала | ет | 1588 | |
61 | 11 | сана | ет | 980 | |
62 | 12 | сөйле | ет | 5530 | |
63 | 13 | үзіліс | зт | 163 | |
64 | 14 | сұра | ет | 5 187 | |
65 | 15 | орындық | зт | 296 | |
66 | 16 | сыз | зт | 291 | |
67 | 17 | ұл | зт | 1974 | |
68 | 18 | қыз | зт | 2277 | |
Менің туған елім – 20 сөз | |||||
69 | 1 | ауа | зт | 2472 |
Кімнің? |
70 | 2 | биік | сн | 2211 | |
71 | 3 | бақша | зт | 360 | |
72 | 4 | бұлақ | зт | 837 | |
73 | 5 | дала | зт | 3997 | |
74 | 6 | құс | зт | 559 | |
75 | 7 | ел | зт | 22098 | |
76 | 8 | елорда | зт | 209 | |
77 | 9 | жануар | зт | 1228 | |
78 | 10 | жер | зт | 19611 | |
79 | 11 | кең | сн | 1936 | |
80 | 12 | қай? | ес | 3889 | |
81 | 13 | жасыл | сн | 389 | |
82 | 14 | мөлдір | сн | 176 | |
83 | 15 | орман | зт | 2249 | |
84 | 16 | отан | зт | 1878 | |
85 | 17 | сақта | ет | 5789 | |
86 | 18 | әдемі | сн | 1303 | |
87 | 19 | табиғат | зт | 2 925 | |
88 | 20 | өсімдік | зт | 1620 | |
Тәні саудың-жаны сау – 30 сөз | |||||
89 | 1 | дәрумен | зт | 84 |
Меншіктік мағына: |
90 | 2 | дәрігер | зт | 768 | |
91 | 3 | дәріхана | зт | 32 | |
92 | 4 | дене | зт | 1734 | |
93 | 5 | денсаулық | зт | 2 403 | |
94 | 6 | емде | ет | 370 | |
95 | 7 | емхана | зт | 146 | |
96 | 8 | жеңіл | сн | 721 | |
97 | 9 | жөтел | зт | 89 | |
98 | 10 | кеңес | зт | 4388 | |
99 | 11 | жүгір | ет | 1849 | |
100 | 12 | тон | зт | 351 | |
101 | 13 | күт | ет | 2 878 | |
102 | 14 | қайда? | ес | 3480 | |
103 | 15 | етік | зт | 412 | |
104 | 16 | жаттығу | зт | 506 | |
105 | 17 | бал | зт | 489 | |
106 | 18 | қысқы | сн | 330 | |
107 | 19 | мықты | сн | 23 | |
108 | 20 | керек | мд | 14306 | |
109 | 21 | пайдалы | сн | 974 | |
110 | 22 | сабын | зт | 133 | |
111 | 23 | ауыр | ет | 1441 | |
112 | 24 | жұқа | сн | 153 | |
113 | 25 | қазір | үс | 7047 | |
114 | 26 | тұмау | зт | 37 | |
115 | 27 | қалың | сн | 1351 | |
116 | 28 | көрсет | ет | 11867 | |
117 | 29 | үнемі | үс | 461 | |
118 | 30 | шынық | ет | 77 | |
Салт-дәстүр және ауыз әдебиеті – 25 сөз | |||||
119 | 1 | аспап | зт | 476 |
Өрнек: |
120 | 2 | асық | зт | 204 | |
121 | 3 | бауырсақ | зт | 180 | |
122 | 4 | бәрі | ес | 8 756 | |
123 | 5 | салқын | сн | 352 | |
124 | 6 | жаңылтпаш | зт | 259 | |
125 | 7 | қашан? | ес | 1538 | |
126 | 8 | тақпақ | зт | 207 | |
127 | 9 | бәйге | зт | 367 | |
128 | 10 | аз | сн | 2427 | |
129 | 11 | көже | зт | 203 | |
130 | 12 | қонақ | зт | 1 772 | |
131 | 13 | арқан | зт | 322 | |
132 | 14 | құрт | зт | 174 | |
133 | 15 | күрес | ет | 714 | |
134 | 16 | санамақ | зт | 37 | |
135 | 17 | мақал | зт | 454 | |
136 | 18 | мол | сн | 1 508 | |
137 | 19 | өлең | зт | 13532 | |
138 | 20 | өте | үс | 5404 | |
139 | 21 | бата | зт | 703 | |
140 | 22 | тақия | зт | 90 | |
141 | 23 | төр | зт | 675 | |
142 | 24 | әртүрлі | сн | 3727 | |
143 | 25 | шапан | зт | 238 | |
Қоршаған орта – 24 сөз | |||||
144 | 1 | қарлығаш | зт | 451 |
Қайда? |
145 | 2 | аспан | зт | 1 537 | |
146 | 3 | ауа райы | зт | 34 | |
147 | 4 | бәйшешек | зт | 76 | |
148 | 5 | ит | зт | 1578 | |
149 | 6 | байқа | ет | 3238 | |
150 | 7 | тоқта | ет | 2008 | |
151 | 8 | жұлдыз | зт | 1 028 | |
152 | 9 | жаз | зт | 603 | |
153 | 10 | көбелек | зт | 323 | |
154 | 11 | бағдаршам | зт | 162 | |
155 | 12 | жаңбыр | зт | 652 | |
156 | 13 | көктем | зт | 1024 | |
157 | 14 | жау | ет | 923 | |
158 | 15 | сары | сн | 1132 | |
159 | 16 | құй | ет | 762 | |
160 | 17 | аң | зт | 918 | |
161 | 18 | торғай | зт | 572 | |
162 | 19 | сындыр | ет | 244 | |
163 | 20 | жапырақ | зт | 827 | |
164 | 21 | қара | ет | 11895 | |
165 | 22 | мысық | зт | 1035 | |
166 | 23 | қыс | зт | 611 | |
167 | 24 | күз | зт | 1050 | |
Саяхат – 21 сөз | |||||
168 | 1 | аялдама | зт | 154 |
Шақтық мағына (өткен іс-әрекет): Біз шықтық. Олар шықты. Сұраулы сөйлем: Сендер саяхатқа шықтыңдар ма? Сендер саяхатқа немен бардыңдар? Қалай? |
169 | 2 | ерекше | үс | 3361 | |
170 | 3 | жаяу | сн | 427 | |
171 | 4 | жет | ет | 8527 | |
172 | 5 | жолақы | зт | 10 | |
173 | 6 | сапар | зт | 413 | |
174 | 7 | зат | зт | 1543 | |
175 | 8 | көне | сн | 972 | |
176 | 9 | кеме | зт | 875 | |
177 | 10 | қыдыр | ет | 156 | |
178 | 11 | көл | зт | 1505 | |
179 | 12 | теңге | зт | 2283 | |
180 | 13 | саябақ | зт | 307 | |
181 | 14 | шомыл | ет | 160 | |
182 | 15 | серуен | зт | 126 | |
183 | 16 | сияқты | шл | 6 311 | |
184 | 17 | кептер | зт | 74 | |
185 | 18 | төле | ет | 1 382 | |
186 | 19 | жоғары | үс | 5364 | |
187 | 20 | өйткені | шл | 693 | |
188 | 21 | ұста | ет | 3355 | |
3) 3-сынып:
Жанды табиғат – 24 сөз | ||||||||
№ р/с | № тақырыптар бойынша | Лексика (актив) | CT | Абсолютті жиілік | Грамматикалық минимум | |||
1 | 1 | ара | зт | 6528 |
Көмекші сөздер: | |||
2 | 2 | құмырсқа | зт | 285 | ||||
3 | 3 | балық | зт | 1251 | ||||
4 | 4 | секір | ет | 929 | ||||
5 | 5 | түйе | зт | 1587 | ||||
6 | 6 | тауық | зт | 409 | ||||
7 | 7 | жәндік | зт | 264 | ||||
8 | 8 | қой | зт | 3976 | ||||
9 | 9 | үйрек | зт | 290 | ||||
10 | 10 | сиыр | зт | 864 | ||||
11 | 11 | көгершін | зт | 70 | ||||
12 | 12 | өс | ет | 4078 | ||||
13 | 13 | жылқы | зт | 1176 | ||||
14 | 14 | мекенде | ет | 145 | ||||
15 | 15 | құлын | зт | 339 | ||||
16 | 16 | қызғалдақ | зт | 95 | ||||
17 | 17 | төмен | үс | 2483 | ||||
18 | 18 | бота | зт | 209 | ||||
19 | 19 | қозы | зт | 469 | ||||
20 | 20 | бұзау | зт | 434 | ||||
21 | 21 | төл | зт | 542 | ||||
22 | 22 | ұя | зт | 695 | ||||
23 | 23 | ұш | ет | 2019 | ||||
24 | 24 | лақ | зт | 170 | ||||
Жақсыдан үйрен, жаманнан жирен – 26 сөз | ||||||||
25 | 1 | ақылды | сн | 509 |
Өрнек: | |||
26 | 2 | апар | ет | 1319 | ||||
27 | 3 | қауіп | зт | 918 | ||||
28 | 4 | әрқашан | үс | 552 | ||||
29 | 5 | таста | ет | 279 | ||||
30 | 6 | бөліс | ет | 552 | ||||
31 | 7 | ереже | зт | 2596 | ||||
32 | 8 | ерке | сн | 202 | ||||
33 | 9 | ешкім | ес | 2378 | ||||
34 | 10 | жалқау | сн | 144 | ||||
35 | 11 | жаман | сн | 1459 | ||||
36 | 12 | тентек | сн | 172 | ||||
37 | 13 | кешік | ет | 503 | ||||
38 | 14 | көтер | ет | 4913 | ||||
39 | 15 | қате | зт | 515 | ||||
40 | 16 | мінез | зт | 1059 | ||||
41 | 17 | қоқыс | зт | 140 | ||||
42 | 18 | оңай | сн | 1053 | ||||
43 | 19 | өз | ес | 29594 | ||||
44 | 20 | ренжі | ет | 452 | ||||
45 | 21 | қиын | сн | 1702 | ||||
46 | 22 | сыпайы | сн | 165 | ||||
47 | 23 | үлгілі | сн | 191 | ||||
48 | 24 | ұқыпты | сн | 271 | ||||
49 | 25 | шула | ет | 244 | ||||
50 | 26 | рас | мд | 1190 | ||||
Уақыт – 18 сөз | ||||||||
51 | 1 | дейін | шл | 12102 |
Неше? | |||
52 | 2 | ерте | үс | 1429 | ||||
53 | 3 | жарым | са | 308 | ||||
54 | 4 | жиі | сн | 1256 | ||||
55 | 5 | жыл | зт | 30882 | ||||
56 | 6 | кейін | үс | 2635 | ||||
57 | 7 | кет | ет | 22105 | ||||
58 | 8 | күндіз | үс | 450 | ||||
59 | 9 | қал | ет | 16242 | ||||
60 | 10 | мезгіл | зт | 939 | ||||
61 | 11 | мың | са | 3667 | ||||
62 | 12 | сағат | зт | 2331 | ||||
63 | 13 | таңертең | үс | 686 | ||||
64 | 14 | тәулік | зт | 369 | ||||
65 | 15 | кеш | зт | 514 | ||||
66 | 16 | түн | зт | 2109 | ||||
67 | 17 | уақыт | зт | 6767 | ||||
68 | 18 | қолдан | ет | 3403 | ||||
Сәулет өнері – 20 сөз | ||||||||
69 | 1 | сәулет | зт | 274 |
Өрнек: | |||
70 | 2 | бәйтерек | зт | 321 | ||||
71 | 3 | ғимарат | зт | 1 935 | ||||
72 | 4 | қабат | зт | 1132 | ||||
73 | 5 | ескі | сн | 619 | ||||
74 | 6 | жаңа | сн | 8617 | ||||
75 | 7 | киіз | зт | 721 | ||||
76 | 8 | мұнара | зт | 214 | ||||
77 | 9 | кір | ет | 4762 | ||||
78 | 10 | қызғылт | сн | 194 | ||||
79 | 11 | қабырға | зт | 1048 | ||||
80 | 12 | құм | зт | 586 | ||||
81 | 13 | құрылыс | зт | 2868 | ||||
82 | 14 | сарай | зт | 811 | ||||
83 | 15 | сырт | зт | 1673 | ||||
84 | 16 | тас | зт | 2367 | ||||
85 | 17 | темір | зт | 2334 | ||||
86 | 18 | төбе | зт | 1163 | ||||
87 | 19 | орналас | ет | 1604 | ||||
88 | 20 | шыны | зт | 279 | ||||
Өнер – 30 сөз | ||||||||
89 | 1 | қу | сн | 234 |
Кім? | |||
90 | 2 | алтын | зт | 2271 | ||||
91 | 3 | алқа | зт | 140 | ||||
92 | 4 | бұйым | зт | 811 | ||||
93 | 5 | белгілі | сн | 4524 | ||||
94 | 6 | би | зт | 4084 | ||||
95 | 7 | бұрын | үс | 3197 | ||||
96 | 8 | зергер | зт | 175 | ||||
97 | 9 | іл | ет | 1322 | ||||
98 | 10 | қимыл | зт | 223 | ||||
99 | 11 | кілем | зт | 412 | ||||
100 | 12 | көрме | зт | 1342 | ||||
101 | 13 | күй | зт | 2126 | ||||
102 | 14 | шебер | зт | 756 | ||||
103 | 15 | күміс | зт | 730 | ||||
104 | 16 | қобыз | зт | 202 | ||||
105 | 17 | қолөнер | зт | 298 | ||||
106 | 18 | қылқалам | зт | 54 | ||||
107 | 19 | моншақ | зт | 135 | ||||
108 | 20 | ою | зт | 1192 | ||||
109 | 21 | өнер | зт | 4301 | ||||
110 | 22 | өрнек | зт | 576 | ||||
111 | 23 | сандық | зт | 217 | ||||
112 | 24 | сахна | зт | 853 | ||||
113 | 25 | бояу | зт | 185 | ||||
114 | 26 | сырға | зт | 137 | ||||
115 | 27 | тері | зт | 518 | ||||
116 | 28 | тоқы | ет | 412 | ||||
117 | 29 | түсір | ет | 2663 | ||||
118 | 30 | үн | зт | 2109 | ||||
Атақты тұлғалар – 26 сөз | ||||||||
119 | 1 | ақын | зт | 6361 |
Кім? | |||
120 | 2 | аудар | ет | 3174 | ||||
121 | 3 | әңгіме | зт | 3876 | ||||
122 | 4 | балуан | зт | 648 | ||||
123 | 5 | батыр | зт | 2600 | ||||
124 | 6 | білімді | сн | 2081 | ||||
125 | 7 | ғалым | зт | 6534 | ||||
126 | 8 | дара | сн | 250 | ||||
127 | 9 | жұмыс | зт | 13756 | ||||
128 | 10 | жазушы | зт | 2265 | ||||
129 | 11 | жеке | сн | 7961 | ||||
130 | 12 | жаңалық | зт | 1025 | ||||
131 | 13 | зертте | зт | 9371 | ||||
132 | 14 | ірі | сн | 2460 | ||||
133 | 15 | қарсы | үс | 4597 | ||||
134 | 16 | өмір | зт | 10465 | ||||
135 | 17 | танымал | сн | 596 | ||||
136 | 18 | дарынды | сн | 121 | ||||
137 | 19 | әлем | зт | 3646 | ||||
138 | 20 | тұлға | зт | 3543 | ||||
139 | 21 | тұңғыш | сн | 1026 | ||||
140 | 22 | қалай | ес | 5039 | ||||
141 | 23 | ұлы | сн | 3695 | ||||
142 | 24 | ұстаз | зт | 1833 | ||||
143 | 25 | бірақ | шл | 14620 | ||||
144 | 26 | шығарма | зт | 3478 | ||||
Су – тіршілік көзі – 24 сөз | ||||||||
145 | 1 | өзен | зт | 4644 |
Қандай? | |||
146 | 2 | айнала | зт | 724 | ||||
147 | 3 | көлшік | зт | 30 | ||||
148 | 4 | асты | зт | 12 | ||||
149 | 5 | сусын | сн | 219 | ||||
150 | 6 | әрине | мд | 2393 | ||||
151 | 7 | бет | үс | 6029 | ||||
152 | 8 | бу | зт | 161 | ||||
153 | 9 | дәм | зт | 472 | ||||
154 | 10 | жағажай | зт | 18 | ||||
155 | 11 | иіс | зт | 507 | ||||
156 | 12 | мұз | зт | 612 | ||||
157 | 13 | қайна | ет | 454 | ||||
158 | 14 | ақ | ет | 256 | ||||
159 | 15 | үнемде | ет | 212 | ||||
160 | 16 | лас | сн | 101 | ||||
161 | 17 | құдық | зт | 237 | ||||
162 | 18 | тамшы | зт | 279 | ||||
163 | 19 | теңіз | зт | 2242 | ||||
164 | 20 | терең | сн | 1892 | ||||
165 | 21 | төк | ет | 884 | ||||
166 | 22 | тұщы | сн | 444 | ||||
167 | 23 | қат | ет | 350 | ||||
168 | 24 | шөлде | ет | 115 | ||||
Демалыс мәдениеті. Мерекелер – 20 сөз | ||||||||
169 | 1 | алаң | зт | 1184 |
Өрнек: | |||
170 | 2 | арала | ет | 693 | ||||
171 | 3 | көңілді | сн | 293 | ||||
172 | 4 | өткіз | ет | 4187 | ||||
173 | 5 | бірлік | зт | 4009 | ||||
174 | 6 | бос | сн | 969 | ||||
175 | 7 | думан | зт | 137 | ||||
176 | 8 | күтім | ет | 465 | ||||
177 | 9 | жеңіс | зт | 1171 | ||||
178 | 10 | жоспар | зт | 1273 | ||||
179 | 11 | көшет | зт | 86 | ||||
180 | 12 | құттықта | ет | 473 | ||||
181 | 13 | шеру | зт | 144 | ||||
182 | 14 | қоштас | ет | 138 | ||||
183 | 15 | мерекеле | ет | 51 | ||||
184 | 16 | мәлімет | зт | 2266 | ||||
185 | 17 | саяжай | зт | 88 | ||||
186 | 18 | таныс | ет | 1375 | ||||
187 | 19 | топ | зт | 5941 | ||||
188 | 20 | шипажай | зт | 40 | ||||
4) 4-сынып:
Менің Отаным – Қазақстан – 32 сөз | |||||
№ р/с | № тақырыптар бойынша | Лексика (актив) | CT | Абсолютті жиілік | Грамматикалық минимум |
1 | 1 | аймақ | зт | 2735 |
Қандай? |
2 | 2 | аудан | зт | 3405 | |
3 | 3 | ұлт | зт | 6005 | |
4 | 4 | барыс | зт | 2481 | |
5 | 5 | батыс | зт | 2104 | |
6 | 6 | бейнеле | ет | 451 | |
7 | 7 | елбасы | зт | 1159 | |
8 | 8 | елтаңба | зт | 119 | |
9 | 9 | еркін | сн | 1250 | |
10 | 10 | міне | ес | 2849 | |
11 | 11 | көк | сн | 1461 | |
12 | 12 | қыран | зт | 421 | |
13 | 13 | мақтан | ет | 440 | |
14 | 14 | мәңгі | үс | 462 | |
15 | 15 | мемлекет | зт | 8993 | |
16 | 16 | оңтүстік | зт | 1026 | |
17 | 17 | жинал | зт | 1266 | |
18 | 18 | орталық | зт | 4772 | |
19 | 19 | орын | зт | 1892 | |
20 | 20 | рәміз | зт | 104 | |
21 | 21 | солтүстік | зт | 1698 | |
22 | 22 | сүр | ет | 1574 | |
23 | 23 | таны | ет | 1908 | |
24 | 24 | анау | ес | 577 | |
25 | 25 | тәуелсіз | сн | 2232 | |
26 | 26 | күзет | ет | 329 | |
27 | 27 | ту | зт | 474 | |
28 | 28 | ұлан | зт | 175 | |
29 | 29 | халық | зт | 16505 | |
30 | 30 | шаңырақ | зт | 561 | |
31 | 31 | шегара | зт | 1098 | |
32 | 32 | шығыс | зт | 1711 | |
Құндылықтар – 36 сөз | |||||
33 | 1 | адал | сн | 1566 |
Өрнек: |
34 | 2 | азамат | зт | 3651 | |
35 | 3 | алғашқы | сн | 1784 | |
36 | 4 | атамекен | зт | 1119 | |
37 | 5 | сабырлы | сн | 85 | |
38 | 6 | әдет | зт | 722 | |
39 | 7 | баспана | зт | 279 | |
40 | 8 | борыш | зт | 376 | |
41 | 9 | достық | зт | 893 | |
42 | 10 | ыстық | сн | 805 | |
43 | 11 | жауапты | сн | 660 | |
44 | 12 | жомарт | сн | 523 | |
45 | 13 | еңбекқор | сн | 96 | |
46 | 14 | шындық | зт | 1516 | |
47 | 15 | көрікті | сн | 192 | |
48 | 16 | қарапайым | сн | 1433 | |
49 | 17 | қарт | зт | 748 | |
50 | 18 | қасиет | зт | 2981 | |
51 | 19 | таныстыр | ет | 1044 | |
52 | 20 | осындай | сн | 3292 | |
53 | 21 | құрмет | зт | 1260 | |
54 | 22 | мақсат | зт | 6876 | |
55 | 23 | мейірімді | сн | 226 | |
56 | 24 | міндет | зт | 3536 | |
57 | 25 | ойымша | үс | 69 | |
58 | 26 | пікір | зт | 3214 | |
59 | 27 | рет | зт | 5304 | |
60 | 28 | себебі | шл | 816 | |
61 | 29 | орта | ес | 5646 | |
62 | 30 | сыйлы | сн | 128 | |
63 | 31 | шыдам | зт | 109 | |
64 | 32 | тірек | зт | 663 | |
65 | 33 | туысқан | зт | 177 | |
66 | 34 | уәде | зт | 454 | |
67 | 35 | ұмыт | ет | 1607 | |
68 | 36 | ұял | ет | 521 | |
Мәдени мұра – 24 сөз | |||||
69 | 1 | айтыс | зт | 299 |
Нені? |
70 | 2 | баспа | зт | 514 | |
71 | 3 | саз | зт | 489 | |
72 | 4 | ғасыр | зт | 4919 | |
73 | 5 | қасы | ке | 1502 | |
74 | 6 | сәнді | зт | 181 | |
75 | 7 | жетіген | зт | 49 | |
76 | 8 | жыр | зт | 1725 | |
77 | 9 | мәдениет | зт | 3782 | |
78 | 10 | кесене | зт | 173 | |
79 | 11 | қолжазба | зт | 273 | |
80 | 12 | құмыра | зт | 183 | |
81 | 13 | қымбат | сн | 886 | |
82 | 14 | маңызды | сн | 2925 | |
83 | 15 | текемет | зт | 63 | |
84 | 16 | қоржын | зт | 284 | |
85 | 17 | мұра | зт | 1338 | |
86 | 18 | ескерткіш | зт | 827 | |
87 | 19 | таңғал | ет | 366 | |
88 | 20 | тап | ет | 6204 | |
89 | 21 | тиын | зт | 273 | |
90 | 22 | құжат | зт | 4907 | |
91 | 23 | мыс | зт | 551 | |
92 | 24 | туралы | шл | 8011 | |
Мамандықтар әлемі – 28 сөз | |||||
93 | 1 | аспаз | зт | 123 |
Жіктік жалғау: |
94 | 2 | осы | ес | 25995 | |
95 | 3 | болашақ | зт | 2438 | |
96 | 4 | даяшы | зт | 40 | |
97 | 5 | диқан | зт | 77 | |
98 | 6 | есепте | ет | 1406 | |
99 | 7 | есепші | зт | 14 | |
100 | 8 | жүргізуші | зт | 643 | |
101 | 9 | қи | ет | 253 | |
102 | 10 | құрылысшы | зт | 123 | |
103 | 11 | қызмет | зт | 11732 | |
104 | 12 | әнші | зт | 755 | |
105 | 13 | ек | ет | 471 | |
106 | 14 | мамандық | зт | 1319 | |
107 | 15 | наубайшы | зт | 7 | |
108 | 16 | сазгер | зт | 144 | |
109 | 17 | сат | ет | 6132 | |
110 | 18 | сатушы | зт | 232 | |
111 | 19 | сәнгер | зт | 9 | |
112 | 20 | таңда | ет | 1803 | |
113 | 21 | тігуші | зт | 5 | |
114 | 22 | тік | ет | 527 | |
115 | 23 | тілші | зт | 160 | |
116 | 24 | түр | зт | 9399 | |
117 | 25 | биші | зт | 109 | |
118 | 26 | ұста | зт | 282 | |
119 | 27 | ұшқыш | зт | 215 | |
120 | 28 | шаштараз | зт | 52 | |
Табиғат құбылыстары – 40 сөз | |||||
121 | 1 | абайла | ет | 144 |
Шақтық мағына |
122 | 2 | аққала | зт | 120 | |
123 | 3 | гүлде | ет | 95 | |
124 | 4 | ашық | сн | 1889 | |
125 | 5 | аяз | зт | 611 | |
126 | 6 | биыл | үс | 655 | |
127 | 7 | боран | зт | 419 | |
128 | 8 | ауыс | ет | 770 | |
129 | 9 | бұлт | зт | 481 | |
130 | 10 | бұршақ | зт | 198 | |
131 | 11 | былтыр | үс | 628 | |
132 | 12 | дауыл | зт | 242 | |
133 | 13 | еру | ет | 623 | |
134 | 14 | қаш | ет | 1231 | |
135 | 15 | жаңбырлы | сн | 26 | |
136 | 16 | жел | зт | 820 | |
137 | 17 | кемпірқосақ | зт | 98 | |
138 | 18 | күркіре | ет | 252 | |
139 | 19 | қатты | сн | 2995 | |
140 | 20 | қолайлы | сн | 615 | |
141 | 21 | қолшатыр | зт | 31 | |
142 | 22 | қорық | ет | 604 | |
143 | 23 | құла | ет | 211 | |
144 | 24 | құлақшын | зт | 47 | |
145 | 25 | құрғақ | сн | 243 | |
146 | 26 | құтқар | ет | 610 | |
147 | 27 | қоңыр | сн | 693 | |
148 | 28 | найзағай | зт | 208 | |
149 | 29 | өрт | зт | 448 | |
150 | 30 | сарғай | ет | 107 | |
151 | 31 | сәуле | зт | 657 | |
152 | 32 | тағы | шл | 6215 | |
153 | 33 | жайсыз | сн | 45 | |
154 | 34 | сөндір | ет | 103 | |
155 | 35 | тайғақ | сн | 63 | |
156 | 36 | қайта | үс | 4920 | |
157 | 37 | тоң | ет | 176 | |
158 | 38 | тұман | зт | 22 | |
159 | 39 | шана | зт | 177 | |
160 | 40 | шаңғы | зт | 186 | |
Қоршаған ортаны қорғау – 36 сөз | |||||
161 | 1 | азаю | ет | 694 |
Көптік мағына: |
162 | 2 | киік | зт | 284 | |
163 | 3 | артық | сн | 1881 | |
164 | 4 | ая | ет | 787 | |
165 | 5 | тамыр | зт | 828 | |
166 | 6 | бұтақ | зт | 536 | |
167 | 7 | гүлзар | зт | 33 | |
168 | 8 | дән | зт | 1739 | |
169 | 9 | емен | зт | 138 | |
170 | 10 | жақ | ет | 656 | |
171 | 11 | жойыл | ет | 515 | |
172 | 12 | жылан | зт | 717 | |
173 | 13 | ін | зт | 319 | |
174 | 14 | бағала | ет | 4586 | |
175 | 15 | көгал | зт | 46 | |
176 | 16 | қайың | зт | 188 | |
177 | 17 | жусан | зт | 115 | |
178 | 18 | бозторғай | зт | 62 | |
179 | 19 | қоректен | ет | 194 | |
180 | 20 | қорық | зт | 168 | |
181 | 21 | маса | зт | 234 | |
182 | 22 | мұхит | зт | 568 | |
183 | 23 | өрмекші | зт | 114 | |
184 | 24 | немқұрайды | үс | 46 | |
185 | 25 | раушангүл | зт | 5 | |
186 | 26 | сексеуіл | зт | 50 | |
187 | 27 | сирек | сн | 470 | |
188 | 28 | тер | ет | 156 | |
189 | 29 | терек | зт | 235 | |
190 | 30 | тоғай | зт | 326 | |
191 | 31 | марал | зт | 30 | |
192 | 32 | түтін | зт | 318 | |
193 | 33 | тышқан | зт | 3 | |
194 | 34 | қорға | ет | 3787 | |
195 | 35 | шөл | зт | 409 | |
196 | 36 | аяла | ет | 153 | |
Ғарышқа саяхат – 31 сөз | |||||
197 | 1 | айлақ | зт | 67 |
Қосымша: -кер |
198 | 2 | арнайы | үс | 2219 | |
199 | 3 | айнал | ет | 6002 | |
200 | 4 | әуе | зт | 426 | |
201 | 5 | жарқыра | ет | 428 | |
202 | 6 | батыл | сн | 477 | |
203 | 7 | ғаламшар | зт | 306 | |
204 | 8 | ғарыш | зт | 773 | |
205 | 9 | ғарышкер | зт | 95 | |
206 | 10 | ғылым | зт | 3739 | |
207 | 11 | дөңгелек | сн | 518 | |
208 | 12 | тар | сн | 441 | |
209 | 13 | жымыңда | ет | 45 | |
210 | 14 | жоғал | ет | 682 | |
211 | 15 | зымыран | зт | 99 | |
212 | 16 | ізде | ет | 2409 | |
213 | 17 | үркер | зт | 50 | |
214 | 18 | кеңістік | зт | 867 | |
215 | 19 | тозаң | зт | 42 | |
216 | 20 | құпия | зт | 888 | |
217 | 21 | марапат | зт | 62 | |
218 | 22 | мәзір | зт | 62 | |
219 | 23 | орал | ет | 2160 | |
220 | 24 | ұқсас | сн | 673 | |
221 | 25 | салмақ | зт | 662 | |
222 | 26 | серік | зт | 591 | |
223 | 27 | сынақ | зт | 312 | |
224 | 28 | түзу | сн | 319 | |
225 | 29 | алыс | сн | 698 | |
226 | 30 | жақын | сн | 2073 | |
227 | 31 | шақырым | зт | 351 | |
Болашаққа саяхат – 29 сөз | |||||
228 | 1 | ақпарат | зт | 3514 |
Сұраулы сөйлем: |
229 | 2 | ақта | ет | 504 | |
230 | 3 | алға | үс | 2755 | |
231 | 4 | арман | зт | 1520 | |
232 | 5 | атқар | ет | 3368 | |
233 | 6 | әсіресе | үс | 2002 | |
234 | 7 | бірнеше | ес | 1953 | |
235 | 8 | даму | ет | 6059 | |
236 | 9 | ақырын | үс | 310 | |
237 | 10 | жақында | ет | 1025 | |
238 | 11 | көпір | зт | 292 | |
239 | 12 | заман | зт | 3318 | |
240 | 13 | келесі | сн | 844 | |
241 | 14 | күнтізбе | зт | 122 | |
242 | 15 | озық | сн | 396 | |
243 | 16 | өзге | сн | 2802 | |
244 | 17 | қатыс | ет | 8733 | |
245 | 18 | меңгер | ет | 1400 | |
246 | 19 | ойлас | ет | 127 | |
247 | 20 | пән | зт | 933 | |
248 | 21 | сенім | зт | 1275 | |
249 | 22 | сұйық | сн | 632 | |
250 | 23 | шарша | ет | 547 | |
251 | 24 | үлгер | ет | 594 | |
252 | 25 | үміт | зт | 1179 | |
253 | 26 | кезінде | үс | 3296 | |
254 | 27 | шетел | зт | 957 | |
255 | 28 | шешім | зт | 2315 | |
256 | 29 | өзгер | ет | 3481 | |
3-тарау. "Қазақ тілі" оқу пәнінің мазмұнын ұйымдастыру (төмендетілген оқу жүктемесімен)
1-параграф. "Қазақ тілі" оқу пәнінің мазмұны
17. Оқыту ұйғыр/өзбек/тәжік тілінде жүргізілетін сыныптарда "Қазақ тілі" пәнінің оқу жүктемесінің бөлінуі:
1) 1-сыныпта аптасына 2 сағат, оқу жылында 66 сағат;
2) 2-сыныпта аптасына 2 сағат, оқу жылында 68 сағат;
3) 3-сыныпта аптасына 2 сағат, оқу жылында 68 сағат;
4) 4-сыныпта аптасына 2 сағат, оқу жылында 68 сағатты құрайды.
Ескерту. 17-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Оқу-ағарту министрінің 31.10.2023 № 328 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.18. "Қазақ тілі" (оқытуы ұйғыр/өзбек/тәжік тілде) оқу пәнінің 1-сыныпқа арналған базалық мазмұны:
1) тыңдалым: жиі қолданылатын сөздер мен сөз тіркестері, қарапайым тақпақтар мен санамақтар, шағын мәтіндегі жаңа сөздер, қарапайым нұсқаулар, құттықтау, пікірлер, хабарламалар, сұрақтар, затты көрсету, суретті таңдап алу, қимыл мен ым-ишара арқылы түсінгенін білдіру;
2) айтылым: танысу, өзі туралы айту, затты сипаттау, сурет/иллюстрация/постер бойынша сөйлеу, жиі қолданылатын сөздер мен сөз тіркестері, қарапайым сұрақ-жауап, қысқаша диалог, монолог, жағдаяттар, қарапайым ("иә/жоқ", "ұнайды/ұнамайды"), "дұрыс/дұрыс емес" пікірлер;
3) оқылым: оқудың түрлері, жиі қолданылатын сөздерді тұтас оқу, қарапайым фразалар, тақпақтар мен санамақтар, иллюстрация/постер бойынша қарапайым сұрақтар мен жауаптар (кім? не? қандай? қанша?), сөздік, анықтамалықтармен жұмыс, орфоэпия;
4) жазылым: жиі қолданылатын сөздер мен сөз тіркестері, сөйлемнің соңында қойылатын тыныс белгілері, азат жол, тасымал, төл әріптердің каллиграфиясы, айтылуы мен жазылуында айырмашылығы жоқ сөздер, орфография;
5) сөйлеу әрекеттері аясындағы тілдік дағдылар (лингвистикалық терминдер қолданылмайды) бойынша: фонетика: артикуляция, орфоэпия, қазақ тілінің төл дыбыстары, буын, интонация, сингармонизм заңы; лексика: тақырыпқа қатысты лексикалық минимум, жиі қолданылатын сөздер, бейтарап сөздер, репликалар, қаратпа сөздер; грамматика: зат атауын білдіретін сөздер (жекеше/көпше), тәуелдік жалғауы, ілік, барыс, жатыс септігі жалғаулары, заттың сынын, түрін, түсін білдіретін сөздер, заттың есебін, ретін білдіретін сөздер, жіктеу, сілтеу, сұрау мағынасындағы сөздер, бұйрық рай, болымды/болымсыз етістік, мезгілді білдіретін сөздер, модаль сөздер, сөз тіркестері, сөйлемдегі сөздердің орын тәртібі, жалаң және жайылма сөйлемдер.
19. "Қазақ тілі" (оқытуы ұйғыр/өзбек/тәжік тілде) оқу пәнінің 2-сыныпқа арналған базалық мазмұны:
1) тыңдалым: тақырыпқа байланысты шағын диалог/монологтің мазмұнын түсіну, тыңдау/көру материалдарындағы негізгі ойды анықтау, тірек сөздер бойынша тақырыбын болжау, кесте толтыру және суреттерді орналастыру арқылы түсінгенін білдіру, тыңдалым бойынша жағымды/жағымсыз кейіпкерлерді ажырату;
2) айтылым: тақырып бойынша шағын диалог/монолог, сұрақтар құрастыру, пікір айту, жағдаяттарды талдау, этикет сөздерді қолдану, шағын мәтінді мазмұндау, кейіпкерлерді сипаттау, сурет/иллюстрция/постер бойынша сөйлеу, оқиғаларды және кейіпкерлерді салыстыру;
3) оқылым: оқудың түрлері, шағын мәтінді рөлге бөліп, мәнерлеп, түсініп оқу, қарапайым фразалар, мәтіннің жанрын (өлең, жаңылтпаш, жұмбақ, ертегі, әңгіме) ажырату, сөздікпен, анықтамалықтармен жұмыс;
4) жазылым: сурет/комикс/иллюстрация бойынша мәтін құрастыру, тыңдау/көру материалдарының мазмұны, төл әріптердің каллиграфиясы, айтылуы мен жазылуында айырмашылығы жоқ сөздер, орфография, тасымал;
5) сөйлеу әрекеттері аясындағы тілдік дағдылар (лингвистикалық терминдер қолданылмайды) бойынша: фонетика: төл дыбыстардың артикуляциясы, орфоэпия, дауыс ырғағы, буын, интонация, буын және дыбыс үндестігі; лексика: тақырыпқа қатысты лексикалық минимум, жиі қолданылатын сөздер, бейтарап сөздер, репликалар, қаратпа сөздер, антонимдер; грамматика: заттың атын (жалпы/жалқы) білдіретін сөздер, ілік, табыс, жатыс септіктері, көмекші есімдер, ауызша/жазбаша тілдегі етістіктің шақ, рай формалары, қалып етістіктері, сұрау есімдіктері, мекен үстеулер, жалғаулық шылаулар, әдеп сөздер, сөз тіркестері, сөйлемдегі сөздердің орын тәртібі, жай сөйлемдер мен құрмалас сөйлемдер.
20. "Қазақ тілі" (оқытуы ұйғыр/өзбек/тәжік тілде) оқу пәнінің 3-сыныпқа арналған базалық мазмұны:
1) тыңдалым: тақырыпқа байланысты шағын диалог/монологтің мазмұнын түсіну, тыңдау/көру материалдарындағы негізгі ойды анықтау, тірек сөздер бойынша тақырыбын болжау, кесте толтыру және суреттерді орналастыру арқылы түсінгенін білдіру, тыңдалым бойынша жағымды/жағымсыз кейіпкерлерді ажырату;
2) айтылым: тақырып бойынша шағын диалог/монолог, сұрақтар құрастыру, пікір айту, жағдаяттарды талдау, этикет сөздерді қолдану, шағын мәтінді мазмұндау, кейіпкерлерді сипаттау, сурет/иллюстрция/постер бойынша сөйлеу, оқиғаларды және кейіпкерлерді салыстыру;
3) оқылым: оқудың түрлері, шағын мәтінді рөлге бөліп, мәнерлеп, түсініп оқу, қарапайым фразалар, мәтіннің жанрын (өлең, жаңылтпаш, жұмбақ, ертегі, әңгіме) ажырату, сөздікпен, анықтамалықтармен жұмыс;
4) жазылым: сурет/комикс/иллюстрация бойынша мәтін құрастыру, тыңдау/көру материалдарының мазмұны, төл әріптердің каллиграфиясы, айтылуы мен жазылуында айырмашылығы жоқ сөздер, орфография, тасымал;
5) сөйлеу әрекеттері аясындағы тілдік дағдылар (лингвистикалық терминдер қолданылмайды) бойынша: фонетика: төл дыбыстардың артикуляциясы, орфоэпия, дауыс ырғағы, буын, интонация, буын және дыбыс үндестігі; лексика: тақырыпқа қатысты лексикалық минимум, жиі қолданылатын сөздер, бейтарап сөздер, репликалар, қаратпа сөздер, антонимдер; грамматика: заттың атын (жалпы/жалқы) білдіретін сөздер, ілік, табыс, жатыс септіктері, көмекші есімдер, ауызша/жазбаша тілдегі етістіктің шақ, рай формалары, қалып етістіктері, сұрау есімдіктері, мекен үстеулер, жалғаулық шылаулар, әдеп сөздер, сөз тіркестері, сөйлемдегі сөздердің орын тәртібі, жай сөйлемдер мен құрмалас сөйлемдер.
21. "Қазақ тілі" (оқытуы ұйғыр/өзбек/тәжік тілде) оқу пәнінің 4-сыныпқа арналған базалық мазмұны:
1) тыңдалым: әңгімелер мен ақпаратты тыңдау және негізгі ойды түсіну, мәтінді көркемдеу үшін қолданылған жеке сөздерді өз бетімен түсіне алу, жиі қолданылатын кейбір сөздерді өз бетімен түсіне алу;
2) айтылым: берілген тақырып бойынша пікір алмасу, айтылған немесе тыңдау/көру материалдарындағы әңгіме немесе ақпараттағы негізгі ойдың сипаттамасы, әдеп сөздер мен сөз тіркестерін қолдану, тақырып бойынша диалог/монолог құрастыру, жағдаяттарды талдау, шағын көркем шығармаларды оқып түсіну, үлгі бойынша тапсырмаларды орындау, сөйлеу стилін сақтау;
3) оқылым: мәтіннің түрлері, шағын мәтіндегі негізгі ойды түсіну, қарапайым фразалар, мәтіннің жанрын ажырату, мәтіннің тақырыбын және ондағы негізгі ойды анықтау, мәтінге сұрақтар (қандай? қай? қашан? қайда?) құрастыру және оған жауап беру, тірек сөздер арқылы мәтіннің мазмұнын болжау;
4) жазылым: шағын сюжетті комикс/ буклет/ коллаж/ жарнама/ презентацияны сөйлемдермен толықтыру, оқыған, тыңдаған, тыңдау/ көру материалдары, сұрақтар мен жоспар бойынша мазмұнын жазу, дұрыс құрылмаған мәтінді түзеп қайта жазу, жазу емлесі;
5) сөйлеу әрекеттері аясындағы тілдік дағдылар (лингвистикалық терминдер қолданылмайды) бойынша; фонетика, төл дыбыстардың артикуляциясы, орфоэпия, дауыс ырғағы, буын, интонация, үндестік заңы; лексика: тақырыпқа қатысты лексикалық минимум, жиі қолданылатын сөздер, бейтарап сөздер, репликалар, қаратпа сөздер, антонимдер; грамматика; ауызша/жазбаша тілдегі сөз таптары, көмекші сөздер, ауызша/жазбаша тілдегі көптік/тәуелдік/жіктік/септік жалғаулар, етістіктің ауыспалы осы шағы, жедел/бұрынғы өткен шақ, ортақ етіс, ауыспалы келер шақ, қалау рай формалары, жіктеу/сұрау/сілтеу есімдіктері және олардың септелуі, үстеу және оның түрлері, одағай, модаль, еліктеуіш сөздер, сөз тіркестері, сөйлемдегі сөздердің орын тәртібі, қарсылықты және себеп-салдар жалғаулық шылаулар, сөйлемнің бірыңғай мүшелері, жай сөйлемдер мен себеп-салдар құрмалас сөйлемдер.
2-параграф. Оқу мақсаттарының жүйесі
1) "Тыңдалым" бөлімі:
Бөлімше (түйінді дағдылар) | "Тыңдалым" бөлімі бойынша оқу мақсаттары | |||
1-сынып А1 – бастапқы деңгей | 2-сынып А1 – негізгі деңгей | 3-сынып А1 – ілгерілеген деңгей | 4-сынып А2 – бастапқы деңгей | |
1.1 Тыңдаған материалдың мазмұнын түсіну | 1.1.1.1 хабарлау, сұрау мақсатында баяу және анық айтылған сөзді зейін қойып тыңдау, түсіну және тиісінше іс-әрекет жасау (қимыл, ым-ишараны қолдану) | 2.1.1.1 баяу және анық айтылған сөзді тыңдау және интонациясы бойынша сұраулы және лепті сөйлемдерді ажырату | 3.1.1.1 анық айтылған сөзді тыңдап, түсінгені бойынша қарапайым нұсқауларды орындау | 4.1.1.1 анық айтылған сөзді тыңдап, қысқаша жазба (тірек сөздер) жасау және нақтылау мақсатында сұрақтар құру |
1.2 Сөздердің лексикалық мағынасын түсіну | 1.1.2.1 баяу және анық айтылған жиі қолданылатын сөздердің мағынасын түсіну | 2.1.2.1 баяу және анық айтылған жиі қолданылатын сөздерден құралған қарапайым фразалардың мағынасын түсіну | 3.1.2.1 баяу және анық айтылған жиі қолданылатын сөздер және сөз тіркестерінен құралған шағын мәтіндердегі сөйлемдердің мазмұнын түсіну | 4.1.2.1 бейтаныс сөздер мен сөз тіркестері бар мәтіннің мағынасын мәнмәтінге қатысты анықтап түсіну |
1.3 Тыңдаған аудио/бейнематериалдың мазмұнын түсіну | 1.1.3.1 тыңдаған мәтіннің (ұзақтығы 0,5-1 мин шамасында) мазмұны бойынша мұғалімнің қолдауымен сұрақтарға жауап беру және оған сәйкес фото/сюжетті суреттер/сызбалар таңдау | 2.1.3.1 тыңдаған материалдың (ұзақтығы 1-1,5 мин) мазмұны бойынша сұрақтарға жауап беру және оған сәйкес фото/сюжетті суреттер/сызбалар таңдау/сипаттау | 3.1.3.1 тыңдаған материалдың (ұзақтығы 1,5-2 мин) мазмұны бойынша сұрақтарға жауап беру және сюжеттің даму желісі бойынша иллюстрациялар орналастыру/кесте толтыру/ мазмұндау | 4.1.3.1 тыңдаған материалдың (ұзақтығы 2-2,5 мин) мазмұны бойынша сұрақтарға жауап беру/сөйлемді толықтыру және түйінді тұстарын анықтау/кесте толтыру/кластер құрастыру |
1.4 Мәтіндегі негізгі, қосалқы ақпараттар ды түсіну | 1.1.4.1 мұғалімнің қолдауымен тыңдаған материалдың кім/не туралы екенін түсіну | 2.1.4.1 тыңдаған материалдың мазмұнын түсіну мұғалімнің қолдауымен жағымды және жағымсыз кейіпкерлерді анықтау | 3.1.4.1 тыңдаған мәтіннің тақырыбын, жағымды және жағымсыз кейіпкерлерді, мұғалімнің қолдауымен оқиғалар ретін анықтау | 4.1.4.1 тыңдаған мәтін бойынша оқиғаның себеп-салдарлық байланысын (кейіпкерлер, оқиға) анықтау |
1.5 Тыңдалым материалын болжау | 1.1.5.1 мәтіннің тақырыбын иллюстрация арқылы болжау | 2.1.5.1 мәтіннің тақырыбы мен тірек сөздері, сөз тіркестері бойынша мазмұнын болжау | 3.1.5.1 тыңдаған фразаның алдындағы немесе кейінгі оқиғаны болжау | 4.1.5.1 тыңдаған оқиға/әңгіме бөліктерінің жалғасын болжау |
2) "Айтылым" бөлімі:
Бөлімше (түйінді дағдылар) | "Айтылым" бөлімі бойынша оқу мақсаттары | |||
1-сынып А1 – бастапқы деңгей | 2-сынып А1 – негізгі деңгей | 3-сынып А1 – ілгерілеген деңгей | 4-сынып А2 – бастапқы деңгей | |
2.1 Сөздік қорды толықтыру | 1.2.1.1 сөйлеу барысында танысу, өзі туралы айту және затты сипаттау үшін сөздер мен сөз тіркестерін дұрыс қолдану | 2.2.1.1 өз сөзінде ақпаратты сұрау, іс-әрекетке түсініктеме беру үшін сөздер және сөз тіркестерін қолдану | 3.2.1.1 берілген тақырыпқа қатысты сөздерді табу және сөйлеу барысында қолдану | 4.2.1.1 берілген сөздерге қарама-қарсы мағыналы, мағыналас сөздерді табу және сөйлеу барысында қолдану |
2.2 Берілген тақырып бойынша сөйлеу | 1.2.2.1 сурет/үлгі бойынша хабарлы және сұраулы сөйлемдердің интонациясын дұрыс қойып сөйлеу (1-2 сөйлем) | 2.2.2.1 сюжетті сурет негізінде сөйлеу (2-3 сөйлем) | 3.2.2.1 берілген тірек сөздер негізінде сөйлеу (3-4 сөйлем) | 4.2.2.1 берілген тірек сөздер мен жоспардың негізінде қысқа монолог құру |
2.3 Түрлі жағдаяттарда қарым-қатынасқа түсу (диалог) | 1.2.3.1 сұхбаттасының не туралы айтқанын түсіну және үлгі бойынша жауап беру | 2.2.3.1 күнделікті өмірде кездесетін жағдаяттарда қызығушылығы бойынша сұхбаттасына сұрақ қою, диалогке қатысу барысында этикет сөздерді қолдану | 3.2.3.1 белгілі тақырыптағы әңгімеге қатысу және сұхбаттасын түсіну және олардың ойын толықтыру | 4.2.3.1 белгілі бір тақырыпта сұхбаттасу барысында шағын мәліметті (4-5 сөйлем) баяндау, кері байланыс беру, сөйлеу стилін сақтау, дауыс ырғағын келтіріп сөйлеу |
2.4 Оқыған/тыңдаған материалды мазмұндау | 1.2.4.1 фото/сурет/ қуыршақтарды қолданып, шағын мәтінді үлгі бойынша мазмұндау | 2.2.4.1 суретті жоспар және тірек сөздер/сұрақтар негізінде шағын мәтінді мазмұндау | 3.2.4.1 жоспар (сурет, сызба түрінде) және тірек сөздер негізінде оқиға желісін сақтай отырып мазмұндау | 4.2.4.1 жоспар/жазбалар ын қолданып, мәтінді толық мазмұндау |
2.5 Оқыған/тыңдаған материал бойынша пікірін білдіру | 1.2.5.1 оқыған/тыңдаған материал туралы "дұрыс/дұрыс емес", "ұнайды/ ұнамайды" үлгісінде қарапайым пікірін білдіру | 2.2.5.1 мәлімет, кейіпкер, оқиғаларды салыстыру негізінде қарапайым пікір ("мен... деп ойлаймын", "мен... деп санаймын", "маған ... сияқты", "маған ... тәрізді") білдіру | 3.2.5.1 оқыған/тыңдаған материал бойынша өз пікірін (менің ойымша ..., менің көзқарасым бойынша ..., себебі ...) дәлелдеу | 4.2.5.1 шығарманың кейіпкері туралы пікірлерді (менің түсінігім бойынша, ... оның пікірінше, ... оның айтуынша, ..., кейбір адамдардың ойынша, ...) салыстыра отырып бағалау |
2.6 Орфоэпиялық нормаларды сақтау | 1.2.6.1 мұғалімнің қолдауымен ә, ө, ү, ұ, і, ң, қ, ғ, һ дыбыстарын артикуляциялау | 2.2.6.1* ә, ө, ү, ұ, і, ң, қ, ғ, һ дыбыстарын артикуляциялау | 3.2.6.1 мұғалімнің қолдауымен айтылуы мен жазылуында айырмашылығы бар сөздерді дұрыс айту | 4.2.6.1 айтылуы мен жазылуында айырмашылығы бар сөздерді дұрыс айту |
3) "Оқылым" бөлімі:
Бөлімше (түйінді дағдылар) | "Оқылым" бөлімі бойынша оқу мақсаттары | |||
1-сынып А1 – бастапқы деңгей | 2-сынып А1 – негізгі деңгей | 3-сынып А1 – ілгерілеген деңгей | 4-сынып А2 – бастапқы деңгей | |
3.1 Оқу түрлерін қолдану | 1.3.1.1 жиі қолданылатын сөздерді тұтас оқу | 2.3.1.1 шағын мәтінді түсініп, мәнерлеп (дауыс ырғағын дұрыс қойып)/рөлге бөліп оқу | 3.3.1.1 мәтінді немесе оның бөлімдерін мәнерлеп оқу, шолып (танысу мақсатында) оқу/ рөлге бөліп оқу | 4.3.1.1 мәтінді іштей, түсініп және қажетті ақпаратты тауып/шолып/белгі қойып оқу |
3.2 Мәтіннің мазмұнын түсіну | 1.3.2.1 шағын мәтіндегі жиі қолданылатын сөздердің мағынасын түсіну | 2.3.2.1 шағын мәтіндегі жиі қолданылатын сөздерден құрастырылған қарапайым фразалардың/сөйлемдердің мағынасын түсіну | 3.3.2.1 жиі қолданылатын сөздер мен фразалардан құрастырылған шағын мәтіндегі негізгі ойды түсіну | 4.3.2.1 бейтаныс сөздер кездесетін шағын мәтіндегі негізгі ойды түсіну |
3.3 Мәтіннің жанрлары мен түрлерін анықтау | 1.3.3.1 мәтіннің жанрын (санамақ, тақпақ, жаңылтпаш, жұмбақ, ертегі) ажырату | 2.3.3.1 мәтіннің жанрын (өлең, жаңылтпаш, жұмбақ, ертегі, әңгіме) ажырату | 3.3.3.1 мәтіннің жанрын (әңгіме, тұрмыс-салт жырлары, бата, мақал-мәтелдер) ажырату, әңгімелеу/сипат тау мәтінін анықтау | 4.3.3.1 мәтіннің жанрын (мақал-мәтелдер, бата, аңыз, мысал, өсиет әңгімелердің) жанрлық ерекшеліктерін және көмекші сөздердің қолдауымен пайымдау мәтінін анықтау |
3.4 Сұрақтар мен жауаптар құрастыру | 1.3.4.1 мұғалімнің қолдауымен мәтін немесе иллюстрация бойынша қарапайым сұрақтар (кім? не? қандай? қанша?) қою және қысқаша жауап беру | 2.3.4.1 мәтіннің мазмұны немесе иллюстрация/постер бойынша қарапайым сұрақтар кім? не? қандай? қанша? не істеді?) құрастыру және оған жауап беру | 3.3.4.1 мәтін мазмұны мен кейіпкерлерінің іс-әрекетін нақтылау үшін сұрақтар (қандай? қай? қашан? қайда?) құрастыру және оған жауап беру | 4.3.4.1 мұғалімнің қолдауымен мәтін мазмұнын және кейіпкерлердің іс-әрекетін бағалауға бағытталған сұрақтар (неліктен? не үшін?) құрастыру және оған жауап беру |
3.5 Түрлі дереккөздерден қажетті ақпаратты алу | 1.3.5.1 мұғалімнің қолдауымен иллюстрациялы шағын мәтіннен қажетті ақпаратты табу | 2.3.5.1 мұғалімнің қолдауымен сөздік, анықтамалықтардан қажетті ақпаратты табу | 3.3.5.1 сөздіктер мен анықтамалықтардан қажетті ақпаратты табу және оны алу | 4.3.5.1 қажетті ақпараттарды табу үшін түрлі дереккөздерді (сөздіктер, инфографикалар, энциклопедиялар, ғаламтор) қолдана білу және ақпаратты кестеге салу (жіктеу)/сызба түрінде беру |
4) "Жазылым" бөлімі:
Бөлімше (түйінді дағдылар) | "Жазылым" бөлімі бойынша оқу мақсаттары | |||
1-сынып А1 – бастапқы деңгей | 2-сынып А1 – негізгі деңгей | 3-сынып А1 – ілгерілеген деңгей | 4-сынып А2 – бастапқы деңгей | |
4.1 Мәтінді түрлі формада ұсыну | 1.4.1.1 мұғалімнің қолдауымен тақырыпқа негізделген суреттерді қолданып, постер/сөйлемді суретпен толықтырып жазу | 2.4.1.1 тақырыпқа байланысты керекті сөздер, сызбалар, суреттерді қолданып, постер/мәтін құрастыру | 3.4.1.1 тірек сөздер, сызбалар, суреттер, символдарды қолданып, постер/мәтін құрастыру | 4.4.1.1 шағын сюжетті комикс/буклет/коллаж/жарнама/презентацияны сөйлемдермен толықтыру |
4.2 Тыңдаған/оқыған материалдың мазмұнын жазу | 1.4.2.1 оқыған/ аудио/бейнематериалдар негізінде заттардың таныс атауларын жазу | 2.4.2.1 оқыған/ аудио/бейнематериалдың мазмұны бойынша жиі қолданылатын сөздер мен сөз тіркестерін қатыстырып сұраққа жауап (сөйлем) жазу | 3.4.2.1 оқыған/аудио/бейне материалдың мазмұнын тірек сөздерді қолданып жазу | 4.4.2.1 оқыған/аудио/ бейнематериалдың мазмұнын дайын жоспар негізінде жазу |
4.3 Пунктуациялық нормаларды сақтау | 1.4.3.1 *жай сөйлемнің тыныс белгілерін мұғалімнің қолдауымен қолдану | 2.4.3.1 мұғалімнің қолдауымен сөйлем түрлерін айтылу мақсатына қарай ажырату және тиісті тыныс белгілерін (нүкте, сұрақ белгісі, леп белгісі) қолдану | 3.4.3.1 өз бетінше жай сөйлемнің соңында қойылатын тыныс белгілерді қолдану | 4.4.3.1 сөйлемнің бірыңғай мүшелерінің тыныс белгісін (үтір, қос нүкте)/қаратпа сөзден кейінгі сөйлемнің тиісті тыныс белгілерін қолдану |
4.4 Каллиграфиялық дағдыларды дамыту | 1.4.4.1 бас әріптер мен кіші әріптерді дұрыс байланыстырып, көркем жазу | 2.4.4.1 бас әріптер мен кіші әріптердің биіктігін, енін, көлбеулігін және олардың байланысын, азат жолдың және тақырыптың өлшемін сақтап жазу | 3.4.4.1 кең жолды дәптерге бас әріптер мен кіші әріптердің биіктігін, енін, көлбеулігін және олардың байланысын сақтап жазу | 4.4.4.1 каллиграфиялық нормаларға сәйкес әріптердің өзара байланысын сақтап, бір сызықта көркем жазу |
4.5 Орфографиялық дағдыларды дамыту | 1.4.5.1* мұғалімнің қолдауымен ә, ө, ү, ұ, і, ң, қ, ғ, һ әріптер кездесетін сөздерді анықтап, дұрыс жазу | 2.4.5.1 * мұғалімнің қолдауымен айтылуы мен жазылуында айырмашылығы жоқ сөздерді дұрыс жазу | 3.4.5.1 жаңа сөздерді орфографиялық сөздіктерге сүйеніп дұрыс жазу | 4.4.5.1 мұғалімнің қолдауымен айтылуы мен жазылуында айырмашылығы бар сөздерді дұрыс жазу |
1.4.5.2 мұғалімнің қолдауымен бас әріппен жазылатын сөздерді (кісі есімдері, жер-су атаулары, үй жануарларына берілген ат) ажырату | 2.4.5.2 сөзді буынға бөлу және мұғалімнің қолдауымен сөзді тасымалдап жазу | 3.4.5.2 дауыссыз б-п, қ-ғ, к-г дыбыстары кездесетін сөздердің емлесін сақтап жазу | 4.4.5.2 сөзге қосымшалар жалғау кезінде үндестік заңын сақтау | |
5) "Тілдік нормаларды қолдану" бөлімі:
Бөлімше (түйінді дағдылар) | "Тілдік нормаларды қолдану" бөлімі бойынша оқу мақсаттары | |||
1-сынып А1 – бастапқы деңгей | 2-сынып А1 – негізгі деңгей | 3-сынып А1 – ілгерілеген деңгей | 4-сынып А2 – бастапқы деңгей | |
5.1 Грамматикалық нормаларды сақтау (лингвистикалық терминдерді қолданбау) | 1.5.1.1 мұғалімнің қолдауымен заттың атын/сынын/санын/іс-қимылын білдіретін сөздерді ауызша тілде қолдану | 2.5.1.1 мұғалімнің қолдауымен заттың атын/сынын/санын/іс-қимылын білдіретін сөздерді ауызша/жазбаша тілде қолдану | 3.5.1.1 мұғалімнің қолдауымен заттың атын/сынын/санын/іс-қимылын білдіретін сөздер мен көмекші сөздерді ауызша/жазбаша тілде қолдану | 4.5.1.1 мұғалімнің қолдауымен шылауларды, көмекші сөздерді ауызша/жазбаша тілде қолдану |
1.5.1.2 мұғалімнің қолдауымен көптік/тәуелдік/ жіктік /септік жалғауларын ауызша тілде қолдану | 2.5.1.2 мұғалімнің қолдауымен шағын мәтіндегі көптік/ тәуелдік/ септік/ жіктік жалғаулы сөздерді ауызша/жазбаша тілде қолдану | 3.5.1.2 өз бетінше шағын мәтіннен көптік/ тәуелдік/септік/жіктік жалғаулы сөздерді ауызша/жазбаша тілде қолдану | 4.5.1.2 көптік/ тәуелдік/септік/жіктік жалғаулы сөздерді ауызша/жазбаша тілде қолдану | |
1.5.1.3 сөйлеу барысында мұғалімнің қолдауымен етістіктің шақтарын, бұйрық рай, болымсыз етістікті қолдану | 2.5.1.3 мұғалімнің қолдауымен сөйлемдегі етістіктің шақ, рай формаларын ауызша сөйлеу тілінде қолдану | 3.5.1.3 мұғалімнің қолдауымен шағын мәтіндегі етістіктің шақ, рай формаларын ауызша/жазбаша тілде қолдану | 4.5.1.3 өз бетінше шағын мәтіннен етістіктің шақ, рай формаларын ауызша/жазбаша тілде қолдану | |
1.5.1.4 мұғалімнің қолдауымен сөйлеу барысында сілтеу есімдіктерін дұрыс қолдану | 2.5.1.4 мұғалімнің қолдауымен сөйлеу барысында есімдіктерді (сілтеу, сұрау есімдіктерін) қолдану | 3.5.1.4 мұғалімнің қолдауымен жіктеу есімдіктерінің септелуін және септеулік шылауларды ауызша/жазбаша тілде қолдану | 4.5.1.4 септік/жіктік формалардағы жіктеу есімдіктерін және септеулік шылауларды ауызша/жазбаша тілде қолдану | |
1.5.1.5 мұғалімнің қолдауымен сөз тіркестері/ сөйлемдегі сөздердің орын тәртібін сақтау | 2.5.1.5 мұғалімнің қолдауымен үлгі бойынша жай сөйлемдегі сөз тіркестерінің байланысын түсіну және сақтау | 3.5.1.5 үлгі бойынша сөйлемдегі сөздердің орын тәртібін сақтап жай сөйлем және мұғалімнің қолдауымен құрмалас сөйлем құрастыру | 4.5.1.5 сөйлемдегі сөздердің орын тәртібін сақтап жай және құрмалас сөйлем құрастыру | |
22. Бөлімді және тақырыптарды оқытуға арналған сағат санын мұғалім бөледі.
23. Осы оқу бағдарламасы Бастауыш білім беру деңгейінің 1-4-сыныптарына арналған "Қазақ тілі" оқу пәнінен үлгілік оқу бағдарламасын жүзеге асыру бойынша ұзақ мерзімді жоспарына (оқыту ұйғыр/өзбек/тәжік тілде) сәйкес іске асырылады.
3-параграф. Бастауыш білім беру деңгейінің 1-4-сыныптарына арналған "Қазақ тілі" оқу пәні бойынша үлгілік оқу бағдарламасын іске асыру жөніндегі ұзақ мерзімді жоспар (оқыту ұйғыр/өзбек/тәжік тілде)
1) 1-сынып
Ортақ тақырып | Бөлім (сөйлеу әрекеттерінің түрлері) | Бөлімше (түйінді дағдылар) | Оқу мақсаттары |
1-тоқсан | |||
1. Өзім туралы | Тыңдалым | 1.1 Тыңдаған материалдың мазмұнын түсіну | 1.1.1.1* хабарлау, сұрау мақсатында баяу және анық айтылған сөзді зейін қойып тыңдау, түсіну және тиісінше іс-әрекет жасау (қимыл, ым-ишараны қолдану) |
1.2 Сөздердің лексикалық мағынасын түсіну | 1.1.2.1 баяу және анық айтылған жиі қолданылатын сөздердің мағынасын түсіну | ||
1.3 Тыңдаған аудио/ бейнематериалдың мазмұнын түсіну | 1.1.3.1* тыңдаған мәтіннің (ұзақтығы 0,5-1 мин шамасында) мазмұны бойынша мұғалімнің қолдауымен сұрақтарға жауап беру және оған сәйкес фото/сюжетті суреттер/ сызбалар таңдау | ||
Айтылым | 2.1 Сөздік қорды толықтыру | 1.2.1.1* сөйлеу барысында танысу, өзі туралы айту және затты сипаттау үшін сөздер мен сөз тіркестерін дұрыс қолдану | |
2.3 Түрлі жағдаяттарда қарым-қатынасқа түсу (диалог) | 1.2.3.1 сұхбаттасының не туралы айтқанын түсіну және үлгі бойынша жауап беру | ||
2.6 Орфоэпиялық нормаларды сақтау | 1.2.6.1* мұғалімнің қолдауымен ә, ө, ү, ұ, і, ң, қ, ғ, һ дыбыстарын артикуляциялау | ||
Тілдік дағдылар | 5.1 Грамматикалық нормаларды сақтау (лингвистикалық терминдерді қолданбау) | 1.5.1.1* мұғалімнің қолдауымен заттың атын/сынын/санын/іс-қимылын білдіретін сөздерді ауызша тілде қолдану | |
1.5.1.2* мұғалімнің қолдауымен көптік/тәуелдік/жіктік/септік жалғауларын ауызша тілде қолдану | |||
1.5.1.3* сөйлеу барысында мұғалімнің қолдауымен етістіктің шақтарын, бұйрық рай, болымды/болымсыз етістікті қолдану | |||
1.5.1.4 сөйлеу барысында сілтеу есімдіктерін мұғалімнің қолдауымен дұрыс қолдану | |||
1.5.1.5* мұғалімнің қолдауымен сөз тіркестері/сөйлемдегі сөздердің орын тәртібін дұрыс қолдану | |||
2-тоқсан | |||
3. Менің отбасым және достарым | Тыңдалым | 1.1 Тыңдаған материалдың мазмұнын түсіну | 1.1.1.1* хабарлау, сұрау мақсатында баяу және анық айтылған сөзді зейін қойып тыңдау, түсіну және тиісінше іс-әрекет жасау (қимыл, ым-ишараны қолдану) |
1.2 Сөздердің лексикалық мағынасын түсіну | 1.1.2.1 баяу және анық айтылған жиі қолданылатын сөздердің мағынасын түсіну | ||
1.3 Тыңдаған аудио/ бейнематериалдың мазмұнын түсіну | 1.1.3.1* тыңдаған мәтіннің (ұзақтығы 0,5-1 мин шамасында) мазмұны бойынша мұғалімнің қолдауымен сұрақтарға жауап беру және оған сәйкес фото/сюжетті суреттер/сызбалар таңдау | ||
1.4 Мәтіндегі негізгі, қосалқы мәліметтерді түсіну | 1.1.4.1 мұғалімнің қолдауымен тыңдаған материалдың кім/не туралы екенін түсіну | ||
1.5 Тыңдалым материалын болжау | 1.1.5.1 мәтіннің тақырыбын иллюстрациясы арқылы болжау | ||
Айтылым | 2.1 Сөздік қорды толықтыру | 1.2.1.1* сөйлеу барысында танысу, өзі туралы айту және затты сипаттау үшін сөздер мен сөз тіркестерін дұрыс қолдану | |
2.2 Берілген тақырып бойынша сөйлеу | 1.2.2.1* сурет/үлгі бойынша хабарлы және сұраулы сөйлемдердің интонациясын дұрыс қойып сөйлеу (1-2 сөйлем) | ||
2.3 Түрлі жағдаяттарда қарым-қатынасқа түсу (диалог) | 1.2.3.1 сұхбаттасының не туралы айтқанын түсіну және үлгі бойынша жауап беру | ||
2.4 Оқыған/ тыңдаған материалды мазмұндау | 1.2.4.1* фото/сурет/қуыршақтарды қолданып, шағын мәтінді үлгі бойынша мазмұндау | ||
2.6 Орфоэпиялық нормаларды сақтау | 1.2.6.1* мұғалімнің қолдауымен ә, ө, ү, ұ, і, ң, қ, ғ, һ дыбыстарын артикуляциялау | ||
Оқылым | 3.1 Оқу түрлерін қолдану | 1.3.1.1 * мұқият тыңдау, сөйлеуді түсіну және оған дұрыс жауап беру (мимика мен ым-ишараны пайдалану, іс-қимылдарды орындау) | |
3.4 Сұрақтар мен жауаптар құрастыру | 1.3.4.1* мұғалімнің қолдауымен мәтін немесе иллюстрация бойынша қарапайым сұрақтар (кім? не? қандай? қанша?) қою және қысқаша жауап беру | ||
Жазылым | 4.1 Әр түрлі ұсыну формаларын қолдана отырып мәтіндер жазу | 1.4.1.1 постер жасау/суретте бейнеленген затқа белгі-сөздерді жазу | |
4.4 каллиграфиялық нормаларды сақтау | 1.4.4.1 бас (бас) және кіші әріптерді және олардың қосындыларын жазу, талаптарға сәйкес анық жазу | ||
Тілдік дағдыларды қолдану | 5.1 Грамматикалық нормаларды сақтау (лингвистикалық терминдерді қолданбау) | 1.5.1.5* мұғалімнің қолдауымен сөз тіркестері/сөйлемдегі сөздердің орын тәртібін дұрыс қолдану | |
3-тоқсан | |||
5. Саяхат | Тыңдалым | 1.2 Сөздердің лексикалық мағынасын түсіну | 1.1.2.1 баяу және анық айтылған жиі қолданылатын сөздердің мағынасын түсіну |
1.4 Мәтіндегі негізгі, қосалқы мәліметтерді түсіну | 1.1.4.1 мұғалімнің қолдауымен тыңдаған материалдың кім/не туралы екенін түсіну | ||
1.5 Тыңдалым материалын болжау | 1.1.5.1 мәтіннің тақырыбын иллюстрация арқылы болжау | ||
Айтылым | 2.2 Берілген тақырып бойынша сөйлеу | 1.2.2.1* сурет/үлгі бойынша хабарлы және сұраулы сөйлемдердің интонациясын дұрыс қойып сөйлеу (1-2 сөйлем) | |
2.3 Түрлі жағдаяттарда қарым-қатынасқа түсу (диалог) | 1.2.3.1 сұхбаттасының не туралы айтқанын түсіну және үлгі бойынша жауап беру | ||
2.4 Оқыған/ тыңдаған материалды мазмұндау | 1.2.4.1* фото/сурет /қуыршақтарды қолданып, шағын мәтінді үлгі бойынша мазмұндау | ||
2.5 Оқыған/ тыңдаған материал бойынша пікір білдіру | 1.2.5.1* оқыған/тыңдаған материал туралы "дұрыс/дұрыс емес", "ұнайды/ұнамайды" үлгісінде қарапайым пікірін білдіру | ||
2.6 Орфоэпиялық нормаларды сақтау | 1.2.6.1* мұғалімнің қолдауымен ә, ө, ү, ұ, і, ң, қ, ғ, һ дыбыстарын артикуляциялау | ||
Оқылым | 3.1 Оқу түрлерін қолдану | 1.3.1.1 жиі қолданылатын сөздерді тұтас оқу | |
3.2 Мәтіннің мазмұнын түсіну | 1.3.2.1 шағын мәтіндегі жиі қолданылатын сөздердің мағынасын түсіну | ||
3.3 Мәтіннің жанрлары мен түрлерін анықтау | 1.3.3.1* мәтіннің жанрын (санамақ, тақпақ, жаңылтпаш, жұмбақ, ертегі) ажырату | ||
3.4 Сұрақтар мен жауаптар құрастыру | 1.3.4.1* мұғалімнің қолдауымен мәтін немесе иллюстрация бойынша қарапайым сұрақтар (кім? не? қандай? қанша?) қою және қысқаша жауап беру | ||
3.5 Түрлі дереккөздерден қажетті ақпаратты алу | 1.3.5.1 иллюстрациялы шағын мәтіннен мұғалімнің қолдауымен қажетті ақпаратты табу | ||
Жазылым | 4.1 Мәтінді түрлі формада ұсыну | 1.4.1.1* мұғалімнің қолдауымен тақырыпқа қатысты сөздер, сызбалар, суреттерді қолданып, постер/сөйлемді суретпен толықтырып жазу | |
4.2 Тыңдаған/ оқыған/ көрген материалдың мазмұнын жазу | 1.4.2.1* оқыған/аудио/бейне материалдарда кездескен таныс атауларды жазу | ||
4.4 Каллиграфиялық дағдыларды дамыту | 1.4.4.1 бас әріптер мен кіші әріптерді дұрыс байланыстырып, көркем жазу | ||
4.5 Орфографиялық дағдыларды дамыту | 1.4.5.1* мұғалімнің қолдауымен ә, ө, ү, ұ, і, ң, қ, ғ, һ әріптер кездесетін сөздерді анықтап, дұрыс жазу | ||
Тілдік дағдыларды дамыту | 5.1 Грамматикалық нормаларды сақтау (лингвистикалық терминдерді қолданбау) | 1.5.1.1* мұғалімнің қолдауымен заттың атын/сынын/санын/іс-қимылын білдіретін сөздерді ауызша тілде қолдану | |
1.5.1.3* сөйлеу барысында мұғалімнің қолдауымен етістіктің шақтарын, бұйрық рай, болымды/болымсыз етістікті қолдану | |||
1.5.1.4 сөйлеу барысында сілтеу есімдіктерін мұғалімнің қолдауымен дұрыс қолдану | |||
1.5.1.5 * мұғалімнің көмегімен сөз тәртібін сақтай отырып, сөз тіркестерін/ сөйлемдерді құрастыру | |||
4-тоқсан | |||
7. Тағам мен сусын | Тыңдалым | 1.4 Мәтіндегі негізгі, қосалқы мәліметтерді түсіну | 1.1.4.1 мұғалімнің қолдауымен тыңдаған материалдың кім/не туралы екенін түсіну |
1.5 Тыңдалым материалын болжау | 1.1.5.1 мәтіннің тақырыбын иллюстрация арқылы болжау | ||
Айтылым | 2.2 Берілген тақырып бойынша сөйлеу | 1.2.2.1* сурет/үлгі бойынша хабарлы және сұраулы сөйлемдердің интонациясын дұрыс қойып сөйлеу (1-2 сөйлем) | |
2.3 Түрлі жағдаяттарда қарым-қатынасқа түсу (диалог) | 1.2.3.1 сұхбаттасының не туралы айтқанын түсіну және үлгі бойынша жауап беру | ||
2.5 Оқыған/ тыңдаған материал бойынша пікір білдіру | 1.2.5.1* оқыған/тыңдаған материал туралы "дұрыс/дұрыс емес", "ұнайды/ұнамайды" үлгісінде қарапайым пікір білдіру | ||
2.6 Орфоэпиялық нормаларды сақтау | 1.2.6.1* мұғалімнің қолдауымен ә, ө, ү, ұ, і, ң, қ, ғ, һ дыбыстарын артикуляциялау | ||
Оқылым | 3.1 Оқу түрлерін қолдану | 1.3.1.1 жиі қолданылатын сөздерді тұтас оқу | |
3.2 Мәтіннің мазмұнын түсіну | 1.3.2.1 шағын мәтіндегі жиі қолданылатын сөздердің мағынасын түсіну | ||
3.3 Мәтіннің жанрлары мен түрлерін анықтау | 1.3.3.1* мәтіннің жанрын (санамақ, тақпақ, жаңылтпаш, жұмбақ, ертегі) ажырату | ||
3.5 Түрлі дереккөздерден қажетті ақпаратты алу | 1.3.5.1 иллюстрациялы шағын мәтіннен мұғалімнің қолдауымен қажетті ақпаратты табу | ||
Жазылым | 4.1 Мәтінді түрлі формада ұсыну | 1.4.1.1* мұғалімнің қолдауымен тақырыпқа қатысты сөздер, сызбалар, суреттерді қолданып, постер/сөйлемді суретпен толықтырып жазу | |
4.2 Тыңдаған/ оқыған/ көрген материалдың мазмұнын жазу | 1.4.2.1* оқыған/аудио/бейне материалдарда кездескен таныс атауларды жазу | ||
4.3 Пунктуациялық нормаларды сақтау | 1.4.3.1* жай сөйлемнің тыныс белгілерін мұғалімнің қолдауымен қолдану | ||
4.5 Орфографиялық дағдыларды дамыту | 1.4.5.1* мұғалімнің қолдауымен ә, ө, ү, ұ, і, ң, қ, ғ, һ әріптер кездесетін сөздерді анықтап, дұрыс жазу | ||
1.4.5.2 мұғалімнің қолдауымен бас әріппен жазылатын сөздерді (кісі есімдері, жер-су атаулары, үй жануарларына берілген ат) ажырату | |||
Тілдік дағдыларды қолдану | Грамматикалық нормаларды сақтау | 1.5.1.2* мұғалімнің қолдауымен шағын мәтіндегі көптік/тәуелдік/септік/жіктік жалғаулы сөздерді ауызша/жазбаша тілде қолдану | |
1.5.1.3* сөйлеу барысында мұғалімнің қолдауымен етістіктің шақтарын, бұйрық рай, болымды/болымсыз етістікті қолдану | |||
1.5.1.5* мұғалімнің қолдауымен сөз тіркестері/сөйлемдегі сөздердің орын тәртібін дұрыс қолдану | |||
2) 2-сынып
Ортақ тақырыптар | Сөйлеу әрекеттерінің түрлері | Бөлімше (түйінді дағдылар) | Оқу мақсаттары |
1-тоқсан | |||
1. Өзім туралы | Тыңдалым | 1.1 Тыңдаған материалдың мазмұнын түсіну | 2.1.1.1 баяу және анық айтылған сөзді тыңдау және интонациясы бойынша сұраулы және лепті сөйлемдерді ажырату |
1.2 Сөздердің лексикалық мағынасын түсіну | 2.1.2.1 баяу және анық айтылған жиі қолданылатын сөздерден құралған қарапайым фразалардың мағынасын түсіну | ||
1.3 Тыңдаған аудио/бейнематериалдың мазмұнын түсіну | 2.1.3.1* тыңдаған материалдың (ұзақтығы 1-1,5 мин) мазмұны бойынша сұрақтарға жауап беру және оған сәйкес фото/сюжетті суреттер/сызбалар таңдау/сипаттау | ||
Айтылым | 2.1 Сөздік қорды толықтыру | 2.2.1.1* өз сөзінде ақпаратты сұрау, іс-әрекетке түсініктеме беру үшін сөздер және сөз тіркестерін қолдану | |
2.2 Берілген тақырып бойынша ойын жеткізу | 2.2.2.1 сюжетті сурет негізінде сөйлеу (2-3 сөйлем) | ||
2.3 Түрлі жағдаяттарда қарым-қатынасқа түсу (диалог) | 2.2.3.1* күнделікті өмірде кездесетін жағдаяттарда қызығушылығы бойынша сұхбаттасына сұрақ қою, диалогке қатысу барысында этикет сөздерді қолдану | ||
2.4 Оқыған/ тыңдаған материалды мазмұндау | 2.2.4.1* суретті жоспар және тірек сөздер/сұрақтар негізінде шағын мәтінді мазмұндау | ||
Оқылым | 3.1 Оқу түрлерін қолдану | 2.3.1.1 шағын мәтінді түсініп, мәнерлеп (дауыс ырғағын дұрыс қойып), рөлге бөліп оқу | |
3.2 Мәтіннің мазмұнын түсіну | 2.3.2.1 шағын мәтіндегі жиі қолданылатын сөздерден құрастырылған қарапайым фразалардың/сөйлемдердің мағынасын түсіну | ||
3.4 Сұрақтар мен жауаптар құрастыру | 2.3.4.1* мәтіннің мазмұны немесе иллюстрация/постер бойынша қарапайым сұрақтар кім? не? қандай? қанша? не істеді?) құрастыру және оған жауап беру | ||
Жазылым | 4.1 Мәтінді түрлі формада ұсыну | 2.4.1.1* заттың сынын білдіретін сөздерді қолдана отырып, сөйлемді суретпен толықтырып жазу/постер құрастыру/берілген иллюстрация бойынша мәтін (3 сөйлемнен кем емес) құрау | |
4.2 Оқыған/ тыңдаған материалды мазмұн желісі бойынша баяндау | 2.4.2.1* оқыған/ аудио/ бейнематериалдың мазмұны бойынша жиі қолданылатын сөздер мен сөз тіркестерін қатыстырып сұраққа жауап (сөйлем) жазу | ||
4.3 Пунктуация лық нормаларды сақтау | 2.4.3.1* мұғалімнің қолдауымен сөйлем түрлерін айтылу мақсатына қарай ажырату және тиісті тыныс белгілерін (нүкте, сұрақ белгісі, леп белгісі) қолдану | ||
4.5 Орфография лық дағдыларды дамыту | 2.4.5.1* ә, ө, ү, ұ, і, ң, қ, ғ, һ әріптері кездесетін сөздерді анықтап, теріп жазу | ||
Тілдік дағдыларды қолдану |
5.1 | 2.5.1.1 * мұғалімнің қолдауымен пәннің атауын/ сын есімін/ санын/ әрекетін білдіретін ауызша/жазбаша сөздерді қолдану | |
2.5.1.2 * мұғалімнің қолдауымен шағын мәтінде көптік/жіктік/ септік/тәуелдік жалғаулары бар ауызша/жазбаша сөздерді қолдану | |||
2.5.1.3 * мұғалімнің қолдауымен сөйлемдегі етістік шақтарын ауызша сөйлеуде қолдану | |||
2-тоқсан | |||
3. Менің мектебім | Тыңдалым | 1.1 Тыңдаған материалдың мазмұнын түсіну | 2.1.1.1 баяу және анық айтылған сөзді тыңдау және интонациясы бойынша сұраулы және лепті сөйлемдерді ажырату |
1.2 Сөздердің лексикалық мағынасын түсіну | 2.1.2.1 баяу және анық айтылған жиі қолданылатын сөздерден құралған қарапайым фразалардың мағынасын түсіну | ||
1.3 Тыңдаған аудио/бейнематериалдың мазмұнын түсіну | 2.1.3.1* тыңдаған материалдың (ұзақтығы 1-1,5 мин) мазмұны бойынша сұрақтарға жауап беру және оған сәйкес фото/сюжетті суреттер/сызбалар таңдау/сипаттау | ||
1.5 Тыңдалым материалын болжау | 2.1.5.1* мәтіннің тақырыбы мен тірек сөздері, сөз тіркесі бойынша мазмұнын болжау | ||
Айтылым | 2.1 Сөздік қорды толықтыру | 2.2.1.1* өз сөзінде ақпаратты сұрау, іс-әрекетке түсініктеме беру үшін сөздер және сөз тіркестерін қолдану | |
2.2 Берілген тақырып бойынша ойын жеткізу | 2.2.2.1 сюжетті сурет негізінде сөйлеу (2-3 сөйлем) | ||
2.3 Түрлі жағдаяттарда қарым-қатынасқа түсу (диалог) | 2.2.3.1* күнделікті өмірде кездесетін жағдаяттарда қызығушылығы бойынша сұхбаттасына сұрақ қою, диалогке қатысу барысында этикет сөздерді қолдану | ||
2.5 Тыңдау-көру материалдары негізінде ойын айту | 2.2.5.1* мәлімет, кейіпкер, оқиғаларды салыстыру негізінде қарапайым пікір ("мен ... деп ойлаймын", "мен ... деп санаймын", "маған ... сияқты", маған ... тәрізді") білдіру | ||
2.6 Оқылған/ тыңдаған материал бойынша ой-пікір білдіру | 2.2.6.1* ә, ө, ү, ұ, і, ң, қ, ғ, һ дыбыстарын артикуляциялау | ||
Оқылым | 3.1 Оқу түрлерін қолдану | 2.3.1.1 шағын мәтінді түсініп, мәнерлеп (дауыс ырғағын дұрыс қойып), рөлге бөліп оқу | |
3.3 Мәтіннің жанрлары мен түрлерін анықтау | 2.3.3.1* мәтіннің жанрын (өлең, жаңылтпаш, жұмбақ, ертегі, әңгіме) ажырату | ||
3.5 Түрлі дереккөздерден қажетті ақпаратты алу | 2.3.5.1* мұғалімнің қолдауымен сөздік, анықтамалықтардан қажетті ақпаратты табу | ||
Жазылым | 4.2 Тыңдаған/ оқыған/көрген материалдың мазмұнын жазу | 2.4.2.1* оқыған/ аудио/ бейнематериалдың мазмұны бойынша жиі қолданылатын сөздер мен сөз тіркестерін қатыстырып сұраққа жауап (сөйлем) жазу | |
4.4 Каллиграфиялық дағдыларын дамыту | 2.4.4.1 бас әріптер мен кіші әріптердің биіктігін, енін, көлбеулігін және олардың байланысын, азат жолдың және тақырыптың өлшемін сақтап жазу | ||
Тілдік дағдылар | 5.1 Грамматикалық нормаларды сақтау (лингвистикалық терминдерді қолданбау) | 2.5.1.1* мұғалімнің қолдауымен заттың атын/сынын/санын/іс-қимылын білдіретін сөздерді ауызша/жазбаша тілде қолдану | |
2.5.1.4* мұғалімнің қолдауымен сөйлеу барысында сілтеу, сұрау есімдіктерін қолдану | |||
2.5.1.5* мұғалімнің қолдауымен үлгі бойынша жай сөйлемдегі сөз тіркестерінің байланысын түсіну және сақтау | |||
3-тоқсан | |||
5. Дені саудың жаны сау | Тыңдалым | 1.1 Тыңдаған материалдың мазмұнын түсіну | 2.1.1.1 баяу және анық айтылған сөзді тыңдау және интонациясы бойынша сұраулы және лепті сөйлемдерді ажырату |
1.3 Тыңдаған аудио/бейнематер иалдың мазмұнын түсіну | 2.1.3.1* тыңдаған материалдың (ұзақтығы 1-1,5 мин) мазмұны бойынша сұрақтарға жауап беру және оған сәйкес фото/сюжетті суреттер/сызбалар таңдау/сипаттау | ||
1.4 Мәтіндегі негізгі, қосалқы мәліметтерді түсіну | 2.1.4.1 тыңдаған материалдың мазмұнын түсіну, мұғалімнің қолдауымен жағымды және жағымсыз кейіпкерлерді анықтау | ||
1.5 Тыңдалым материалын болжау | 2.1.5.1* мәтіннің тақырыбы мен тірек сөздері, сөз тіркесі бойынша мазмұнын болжау | ||
Айтылым | 2.3 Түрлі жағдаяттарда қарым-қатынасқа түсу (диалог) | 2.2.3.1* күнделікті өмірде кездесетін жағдаяттарда қызығушылығы бойынша сұхбаттасына сұрақ қою, диалогке қатысу барысында этикет сөздерді қолдану | |
2.4 Оқыған/ тыңдаған материалды мазмұндау | 2.2.4.1* суретті жоспар және тірек сөздер/сұрақтар негізінде шағын мәтінді мазмұндау | ||
2.5 Тыңдау-көру материалдары негізінде ойын айту | 2.2.5.1* мәлімет, кейіпкер, оқиғаларды салыстыру негізінде қарапайым пікір ("мен ... деп ойлаймын", "мен ... деп санаймын", "маған ... сияқты", маған ... тәрізді") білдіру | ||
2.6 Орфоэпиялық нормаларды сақтау | 2.2.6.1* ә, ө, ү, ұ, і, ң, қ, ғ, һ дыбыстарын артикуляциялау | ||
Оқылым | 3.1 Оқу түрлерін қолдану | 2.3.1.1 шағын мәтінді түсініп, мәнерлеп (дауыс ырғағын дұрыс қойып)/рөлге бөліп оқу | |
3.2 Мәтіннің мазмұнын түсіну | 2.3.2.1 шағын мәтіндегі жиі қолданылатын сөздерден құрастырылған қарапайым фразалардың/сөйлемдердің мағынасын түсіну | ||
3.3 Мәтіннің жанрлары мен түрлерін анықтау | 2.3.3.1* мәтіннің жанрын (өлең, жаңылтпаш, жұмбақ, ертегі, әңгіме) ажырату | ||
3.4 Сұрақтар мен жауаптар құрастыру | 2.3.4.1* мәтіннің мазмұны немесе иллюстрация/постер бойынша қарапайым сұрақтар кім? не? қандай? қанша? не істеді?) құрастыру және оған жауап беру | ||
3.5 Түрлі дереккөздерден қажетті ақпаратты алу | 2.3.5.1* мұғалімнің қолдауымен сөздік, анықтамалықтардан қажетті ақпаратты табу | ||
Жазылым | 4.1 Мәтінді түрлі формада ұсыну | 2.4.1.1* заттың сынын білдіретін сөздерді қолдана отырып, сөйлемді суретпен толықтырып жазу/постер құрастыру/берілген иллюстрация бойынша мәтін (3 сөйлемнен кем емес) құрау | |
4.2 Тыңдаған/ оқыған/көрген материалдың мазмұнын жазу | 2.4.2.1* оқыған/аудио/ бейнематериалдың мазмұны бойынша жиі қолданылатын сөздер мен сөз тіркестерін қатыстырып сұраққа жауап (сөйлем) жазу | ||
4.5 Орфографиялық дағдыларын дамыту | 2.4.5.1* ә, ө, ү, ұ, і, ң, қ, ғ, һ әріптері кездесетін сөздерді анықтап, теріп жазу | ||
4.3 Пунктуациялық нормаларды сақтау | 2.4.3.1* мұғалімнің қолдауымен сөйлем түрлерін айтылу мақсатына қарай ажырату және тиісті тыныс белгілерін (нүкте, сұрақ белгісі, леп белгісі) қолдану | ||
4.4 Каллиграфиялық дағдыларды дамыту | 2.4.4.1 бас әріптер мен кіші әріптердің биіктігін, енін, көлбеулігін және олардың байланысын, азат жолдың және тақырыптың өлшемін сақтап жазу | ||
Тілдік дағдылар | 5.1 Грамматикалық нормаларды сақтау (лингвистикалық терминдерді қолданбау) | 2.5.1.1* мұғалімнің қолдауымен заттың атын/сынын/санын/іс-қимылын білдіретін сөздерді ауызша/жазбаша тілде қолдану | |
2.5.1.2* мұғалімнің қолдауымен шағын мәтіндегі көптік/тәуелдік/септік/жіктік жалғаулы сөздерді ауызша/жазбаша тілде қолдану | |||
2.5.1.3* мұғалімнің қолдауымен сөйлемдегі етістіктің шақ, рай формаларын ауызша сөйлеу тілінде қолдану | |||
2.5.1.4* мұғалімнің қолдауымен сөйлеу барысында сілтеу, сұрау есімдіктерін қолдану | |||
2.5.1.5* мұғалімнің қолдауымен үлгі бойынша жай сөйлемдегі сөз тіркестерінің байланысын түсіну және сақтау | |||
4-тоқсан | |||
7. Қоршаған орта | Тыңдалым | 1.2 Сөздердің лексикалық мағынасын түсіну | 2.1.2.1 баяу және анық айтылған жиі қолданылатын сөздерден құралған қарапайым фразалардың мағынасын түсіну |
1.3 Тыңдаған аудио/бейнематериалдың мазмұнын түсіну | 2.1.3.1* тыңдаған материалдың (ұзақтығы 1-1,5 мин) мазмұны бойынша сұрақтарға жауап беру және оған сәйкес фото/сюжетті суреттер/сызбалар таңдау/сипаттау | ||
1.4 Мәтіндегі негізгі, қосалқы мәліметтерді түсіну | 2.1.4.1 тыңдаған материалдың мазмұнын түсіну, мұғалімнің қолдауымен жағымды және жағымсыз кейіпкерлерді анықтау | ||
1.5 Тыңдалым материалын болжау | 2.1.5.1* мәтіннің тақырыбы мен тірек сөздері, сөз тіркесі бойынша мазмұнын болжау | ||
Айтылым | 2.1 Сөздік қорды толықтыру | 2.2.1.1* өз сөзінде ақпаратты сұрау, іс-әрекетке түсініктеме беру үшін сөздер және сөз тіркестерін қолдану | |
2.2 Берілген тақырып бойынша сөйлеу | 2.2.2.1 сюжетті сурет негізінде сөйлеу (2-3 сөйлем) | ||
2.4 Оқыған/ тыңдаған материалды мазмұндау | 2.2.4.1* суретті жоспар және тірек сөздер/сұрақтар негізінде шағын мәтінді мазмұндау | ||
2.6 Орфоэпиялық нормаларды сақтау | 2.2.6.1* ә, ө, ү, ұ, і, ң, қ, ғ, һ дыбыстарын артикуляциялау | ||
Оқылым | 3.2 Мәтіннің мазмұнын түсіну | 2.3.2.1 шағын мәтіндегі жиі қолданылатын сөздерден құрастырылған қарапайым фразалардың/сөйлемдердің мағынасын түсіну | |
3.4 Сұрақтар мен жауаптар құрастыру | 2.3.4.1* мәтіннің мазмұны немесе иллюстрация/постер бойынша қарапайым сұрақтар кім? не? қандай? қанша? не істеді?) құрастыру және оған жауап беру | ||
3.5 Түрлі дереккөздерден қажетті ақпаратты алу | 2.3.5.1*мұғалімнің қолдауымен сөздік, анықтамалықтардан қажетті ақпаратты табу | ||
Жазылым | 4.1 Мәтінді түрлі формада ұсыну | 2.4.1.1* заттың сынын білдіретін сөздерді қолдана отырып, сөйлемді суретпен толықтырып жазу/постер құрастыру/ берілген иллюстрация бойынша мәтін (3 сөйлемнен кем емес) құрау | |
4.3 Пунктуациялық нормаларды сақтау | 2.4.3.1* мұғалімнің қолдауымен сөйлем түрлерін айтылу мақсатына қарай ажырату және тиісті тыныс белгілерін (нүкте, сұрақ белгісі, леп белгісі) қолдану | ||
4.5 Орфографиялық дағдыларды дамыту | 2.4.5.1* ә, ө, ү, ұ, і, ң, қ, ғ, һ әріптері кездесетін сөздерді анықтап, теріп жазу | ||
2.4.5.2 сөзді буынға бөлу және мұғалімнің қолдауымен сөзді тасымалдап жазу | |||
4.2 Тыңдаған/ оқыған/көрген материалдың мазмұнын жазу | 2.4.2.1* оқыған/ аудио/ бейнематериалдың мазмұны бойынша жиі қолданылатын сөздер мен сөз тіркестерін қатыстырып сұраққа жауап (сөйлем) жазу | ||
Тілдік нормаларды қолдану | 5.1 Грамматикалық нормаларды сақтау (лингвистикалық терминдерді қолданбау) | 2.5.1.2* мұғалімнің қолдауымен шағын мәтіндегі көптік/тәуелдік/септік/жіктік жалғаулы сөздерді ауызша/жазбаша тілде қолдану | |
2.5.1.3* мұғалімнің қолдауымен сөйлемдегі етістіктің шақ, рай формаларын ауызша сөйлеу тілінде қолдану | |||
2.5.1.4* мұғалімнің қолдауымен сөйлеу барысында сілтеу, сұрау есімдіктерін қолдану | |||
3) 3-сынып
Ортақ тақырыптар | Сөйлеу әрекеттерінің түрлері | Бөлімше (түйінді дағдылар) | Оқу мақсаттары |
1-тоқсан | |||
1. Жанды табиғат | Тыңдалым | 1.1 Тыңдаған материалдың мазмұнын түсіну | 3.1.1.1* анық айтылған сөзді тыңдап, түсінгені бойынша қарапайым нұсқауларды орындау |
1.2 Сөздердің лексикалық мағынасын түсіну | 3.1.2.1* баяу және анық айтылған жиі қолданылатын сөздер және сөз тіркестерінен құралған шағын мәтіндердегі сөйлемдердің мазмұнын түсіну | ||
1.3 Тыңдаған аудио/ бейнематериалдың мазмұнын түсіну | 3.1.3.1* тыңдаған материалдың (ұзақтығы 1,5-2 мин) мазмұны бойынша сұрақтарға жауап беру және сюжеттің даму желісі бойынша иллюстрациялар орналастыру/кесте толтыру/мазмұндау | ||
1.4 Мәтіндегі негізгі, қосалқы мәліметтерді түсіну | 3.1.4.1* тыңдаған мәтіннің тақырыбын, жағымды және жағымсыз кейіпкерлерді, мұғалімнің қолдауымен оқиғалар ретін анықтау | ||
Айтылым | 2.1 Сөздік қорды толықтыру | 3.2.1.1 берілген тақырыпқа қатысты сөздерді табу және сөйлеу барысында қолдану | |
2.2 Берілген тақырып бойынша ойын жеткізу | 3.2.2.1 берілген тірек сөздер негізінде сөйлеу (3-4 сөйлем) | ||
2.3 Түрлі жағдаяттарда қарым-қатынасқа түсу (диалог) | 3.2.3.1* белгілі тақырыптағы әңгімеге қатысу және сұхбаттасын түсіну және олардың ойын толықтыру | ||
2.4 Оқыған/ тыңдаған материлды мазмұндау | 3.2.4.1* жоспар (сурет, сызба түрінде) және тірек сөздер негізінде оқиға желісін сақтай отырып мазмұндау | ||
2.5 Тыңдау-көру материалдары негізінде ойын айту | 3.2.5.1* оқыған/тыңдаған материал бойынша өз пікірін (менің ойымша ..., менің көзқарасым бойынша ..., себебі .) дәлелдеу | ||
Оқылым | 3.1 Оқу түрлерін қолдану | 3.3.1.1* мәтінді немесе оның бөлімдерін мәнерлеп оқу, шолып (танысу мақсатында) оқу/рөлге бөліп оқу | |
3.2 Мәтіннің мазмұнын түсіну | 3.3.2.1 жиі қолданылатын сөздер мен фразалардан құрастырылған шағын мәтіндегі негізгі ойды түсіну | ||
3.3 Мәтіннің жанрлары мен түрлерін анықтау | 3.3.3.1* мәтіннің жанрын (әңгіме, тұрмыс-салт жырлары, бата, мақал-мәтелдер) ажырату, баяндау/ сипаттау мәтіндерін анықтау | ||
Жазылым | 4.1 Мәтінді түрлі формада ұсыну | 3.4.1.1* тірек сөздер, сызбалар, суреттер, символдарды қолданып, постер/мәтін құрастыру | |
4.2 Тыңдаған/ оқыған/ көрген материалдың мазмұнын жазу | 3.4.2.1* оқыған/аудио/бейне материалдың мазмұнын тірек сөздерді қолданып жазу | ||
4.5 Орфографиялық дағдыларды дамыту | 3.4.5.1 жаңа сөздерді орфографиялық сөздіктерге сүйеніп дұрыс жазу | ||
3.4.5.2 дауыссыз б-п, қ-ғ, к-г дыбыстары кездесетін сөздерді емлесін сақтап жазу | |||
4.3 Пунктуациялық нормаларды сақтау | 3.4.3.1 өз бетінше жай сөйлемнің соңында қойылатын тыныс белгілерді қолдану | ||
4.5 орфографиялық нормаларды сақтау | 3.4.5.1 орфографиялық сөздіктің көмегімен жаңа сөздерді дұрыс жазу | ||
3.4.5.2 б-п, қ-ғ, к-г дауыссыз дыбыстарымен сөздерді дұрыс жазу | |||
Тілдік дағдыларды қолдану | 5.1 Грамматикалық нормаларды сақтау (лингвистикалық терминдерді қолданбау) | 3.5.1.1* мұғалімнің қолдауымен заттың атын/сынын/іс-қимылын білдіретін сөздер мен көмекші сөздердің мағынасын ажырату, ауызша/жазбаша сөйлеу тілінде қолдану | |
3.5.1.2* өз бетінше шағын мәтіннен көптік/ тәуелдік/ септік/ жіктік жалғаулы сөздерді ауызша/ жазбаша тілде қолдану | |||
3.5.1.4* мұғалімнің қолдауымен жіктеу есімдіктерінің септелуін және септеулік шылауларды ауызша/жазбаша тілде қолдану | |||
3.5.1.5* үлгі бойынша сөйлемдегі сөздердің орын тәртібін сақтап жай сөйлем және мұғалімнің қолдауымен құрмалас сөйлем құрастыру | |||
2-тоқсан | |||
3. Уақыт | Тыңдалым | 1.1 Тыңдаған материалдың мазмұнын түсіну | 3.1.1.1* анық айтылған сөзді тыңдап, түсінгені бойынша қарапайым нұсқауларды орындау |
1.2 Сөздердің лексикалық мағынасын түсіну | 3.1.2.1* баяу және анық айтылған жиі қолданылатын сөздер және сөз тіркестерінен құралған шағын мәтіндердегі сөйлемдердің мазмұнын түсіну | ||
1.3 Тыңдаған аудио/ бейнематериалдың мазмұнын түсіну | 3.1.3.1* тыңдаған материалдың (ұзақтығы 1,5-2 мин) мазмұны бойынша сұрақтарға жауап беру және сюжеттің даму желісі бойынша иллюстрациялар орналастыру/кесте толтыру/ мазмұндау | ||
1.5 Тыңдау-көру материалдарының мазмұнын түсіну | 3.1.5.1* тыңдаған фразаның алдындағы немесе кейінгі оқиғаны болжау | ||
Айтылым | 2.1 Сөздік қорды толықтыру | 3.2.1.1 берілген тақырыпқа қатысты сөздерді табу және сөйлеу барысында қолдану | |
2.2 Берілген тақырып бойынша ойын жеткізу | 3.2.2.1 берілген тірек сөздер негізінде сөйлеу (3-4 сөйлем) | ||
2.3 Түрлі жағдаяттарда қарым-қатынасқа түсу (диалог) | 3.2.3.1* белгілі тақырыптағы әңгімеге қатысу және сұхбаттасын түсіну және олардың ойын толықтыру | ||
2.6 Оқылған/ тыңдаған материал бойынша пайымдама жасау | 3.2.6.1 мұғалімнің қолдауымен айтылуы мен жазылуында айырмашылығы бар сөздерді дұрыс айту | ||
Оқылым | 3.1 Оқу түрлерін қолдану | 3.3.1.1* мәтінді немесе оның бөлімдерін мәнерлеп оқу, шолып (танысу мақсатында) оқу/рөлге бөліп оқу | |
3.4 Сұрақтар мен жауаптар құрастыру | 3.3.4.1* мәтін мазмұны мен кейіпкерлерінің іс-әрекетін нақтылау үшін сұрақтар (қандай? қай? қашан? қайда?) құрастыру және оған жауап беру | ||
3.5 Түрлі дереккөздер ден қажетті ақпаратты алу | 3.3.5.1* сөздіктер мен анықтамалықтардан қажетті ақпаратты табу және оны алу | ||
Жазылым | 4.2 Тыңдаған/ оқыған/ көрген материалдың мазмұнын жазу | 3.4.2.1* оқыған/аудио/бейне материалдың мазмұнын тірек сөздерді қолданып жазу | |
4.3 Пунктуациялық нормаларды сақтау | 3.4.3.1 өз бетінше жай сөйлемнің соңында қойылатын тыныс белгілерді қолдану | ||
4.4 Каллиграфиялық дағдыларды дамыту | 3.4.4.1 кең жолды дәптерге бас әріптер мен кіші әріптердің биіктігін, енін, көлбеулігін және олардың байланысын сақтап жазу, каллиграфиялық дағдыларын дамыту | ||
4.5 Орфографиялық дағдыларды дамыту | 3.4.5.1 жаңа сөздерді орфографиялық сөздіктерге сүйеніп дұрыс жазу | ||
3.4.5.2 дауыссыз б-п, қ-ғ, к-г дыбыстары кездесетін сөздердің емлесін сақтап жазу | |||
Тілдік дағдыларды қолдану | 5.1 Грамматикалық нормаларды сақтау (лингвистикалық терминдерді қолданбау) | 3.5.1.1* мұғалімнің қолдауымен заттың атын/сынын/санын/іс-қимылын білдіретін сөздер мен көмекші сөздердің мағынасын ажырату, ауызша/жазбаша тілде қолдану | |
3.5.1.3* мұғалімнің қолдауымен шағын мәтіндегі етістіктің шақ, рай формаларын ауызша/жазбаша тілде қолдану | |||
3.5.1.4* мұғалімнің қолдауымен жіктеу есімдіктерінің септелуін және септеулік шылауларды ауызша/жазбаша тілде қолдану | |||
3.5.1.5* үлгі бойынша сөйлемдегі сөздердің орын тәртібін сақтап жай сөйлем және мұғалімнің қолдауымен құрмалас сөйлем құрастыру | |||
3-тоқсан | |||
5. Өнер | Тыңдалым | 1.1 Тыңдаған материалдың мазмұнын түсіну | 3.1.1.1* анық айтылған сөзді тыңдап, түсінгені бойынша қарапайым нұсқауларды орындау |
1.2 Сөздердің лексикалық мағынасын түсіну | 3.1.2.1* баяу және анық айтылған жиі қолданылатын сөздер және сөз тіркестерінен құралған шағын мәтіндердегі сөйлемдердің мазмұнын түсіну | ||
1.3 Тыңдаған аудио/ бейнематериалдың мазмұнын түсіну | 3.1.3.1* тыңдаған материалдың (ұзақтығы 1,5-2 мин) мазмұны бойынша сұрақтарға жауап беру және сюжеттің даму желісі бойынша иллюстрациялар орналастыру/кесте толтыру/ мазмұндау | ||
1.4 Мәтіндегі негізгі, қосалқы мәліметтерді түсіну | 3.1.4.1* тыңдаған мәтіннің тақырыбын, жағымды және жағымсыз кейіпкерлерді, мұғалімнің қолдауымен оқиғалар ретін анықтау | ||
1.5 Тыңдау-көру материалдарының мазмұнын түсіну | 3.1.5.1* тыңдаған фразаның алдындағы немесе кейінгі оқиғаны болжау | ||
Айтылым | 2.1 Сөздік қорды толықтыру | 3.2.1.1 берілген тақырыпқа қатысты сөздерді табу және сөйлеу барысында қолдану | |
2.3 Түрлі жағдаяттарда қарым-қатынасқа түсу (диалог) | 3.2.3.1* белгілі тақырыптағы әңгімеге қатысу және сұхбаттасын түсіну және олардың ойын толықтыру | ||
2.4 Оқыған/ тыңдаған материалды мазмұндау | 3.2.4.1* жоспар (сурет, сызба түрінде) және тірек сөздер негізінде оқиға желісін сақтай отырып мазмұндау | ||
2.5 Тыңдау-көру материалдары негізінде ойын айту | 3.2.5.1* оқыған/тыңдаған материал бойынша өз пікірін (менің ойымша ..., менің көзқарасым бойынша ..., себебі ...) дәлелдеу | ||
2.6 Орфоэпиялық нормаларды сақтау | 3.2.6.1 мұғалімнің қолдауымен және айтылуы мен жазылуында айырмашылығы бар сөздерді дұрыс айту | ||
Оқылым | 3.1 Оқу түрлерін қолдану | 3.3.1.1* мәтінді немесе оның бөлімдерін мәнерлеп оқу, шолып (танысу мақсатында) оқу/рөлге бөліп оқу | |
3.3 Мәтіннің жанрлары мен түрлерін анықтау | 3.3.3.1* мәтіннің жанрын (әңгіме, тұрмыс-салт жырлары, бата, мақал-мәтелдер) ажырату, баяндау/сипаттау мәтіндерін анықтау | ||
3.4 Сұрақтар мен жауаптар құрастыру | 3.3.4.1* мәтін мазмұны мен кейіпкерлерінің іс-әрекеті туралы нақты сұрақтар (қандай? қай? қашан? қайда?) құрастыру және оған жауап беру | ||
3.5 Түрлі дереккөздер ден қажетті ақпаратты алу | 3.3.5.1* сөздіктер мен анықтамалықтардан қажетті ақпаратты табу және оны алу | ||
Жазылым | 4.1 Мәтінді түрлі формада ұсыну | 3.4.1.1* тірек сөздер, сызбалар, суреттер, символдарды қолданып, постер/мәтін құрастыру | |
4.2 Тыңдаған/ оқыған/ көрген материалдың мазмұнын жазу | 3.4.2.1* оқыған/аудио/бейне материалдың мазмұнын тірек сөздерді қолданып жазу | ||
4.4 Каллиграфиялық дағдыларды дамыту | 3.4.4.1 кең жолды дәптерге бас әріптер мен кіші әріптердің биіктігін, енін, көлбеулігін және олардың байланысын сақтап жазу, каллиграфиялық дағдыларын дамыту | ||
4.5 Орфографиялық дағдыларды дамыту | 3.4.5.1 жаңа сөздерді орфографиялық сөздіктерге сүйеніп дұрыс жазу | ||
Тілдік дағдыларды қолдану | 5.1 Грамматикалық нормаларды сақтау (лингвистикалық терминдерді қолданбау) | 3.5.1.2* өз бетінше шағын мәтіннен көптік/ тәуелдік/септік/ жіктік жалғаулы сөздерді ауызша/ жазбаша тілде қолдану | |
3.5.1.4* мұғалімнің қолдауымен жіктеу есімдіктерінің септелуін және септеулік шылауларды ауызша/жазбаша тілде қолдану | |||
3.5.1.5* үлгі бойынша сөйлемдегі сөздердің орын тәртібін сақтап жай сөйлем және мұғалімнің қолдауымен құрмалас сөйлем құрастыру | |||
4-тоқсан | |||
7. Су – тіршілік көзі | Тыңдалым | 1.2 Сөздердің лексикалық мағынасын түсіну | 3.1.2.1* баяу және анық айтылған жиі қолданылатын сөздер және сөз тіркестерінен құралған шағын мәтіндердегі сөйлемдердің мазмұнын түсіну |
1.3 Тыңдаған аудио/ бейнематериалдың мазмұнын түсіну | 3.1.3.1* тыңдаған материалдың (ұзақтығы 1,5-2 мин) мазмұны бойынша сұрақтарға жауап беру және сюжеттің даму желісі бойынша иллюстрациялар орналастыру/кесте толтыру/ мазмұндау | ||
1.5 Тыңдау-көру материалдарының мазмұнын түсіну | 3.1.5.1* тыңдаған фразаның алдындағы немесе кейінгі оқиғаны болжау | ||
Айтылым | 2.2 Берілген тақырып бойынша ойын жеткізу | 3.2.2.1 берілген тірек сөздер негізінде сөйлеу (3-4 сөйлем) | |
2.3 Түрлі жағдаяттарда қарым-қатынасқа түсу (диалог) | 3.2.3.1* белгілі тақырыптағы әңгімеге қатысу және сұхбаттасын түсіну және олардың ойын толықтыру | ||
2.4 Оқыған/ тыңдаған материалды мазмұндау | 3.2.4.1* жоспар (сурет, сызба түрінде) және тірек сөздер негізінде оқиға желісін сақтай отырып мазмұндау | ||
2.5 Тыңдау-көру материалдары негізінде ойын айту | 3.2.5.1* оқыған/тыңдаған материал бойынша өз пікірін (менің ойымша ..., менің көзқарасым бойынша ..., себебі ...) дәлелдеу | ||
Оқылым | 3.2 Мәтіннің мазмұнын түсіну | 3.3.2.1 жиі қолданылатын сөздер мен фразалардан құрастырылған шағын мәтіндегі негізгі ойды түсіну | |
3.3 Мәтіннің жанрлары мен түрлерін анықтау | 3.3.3.1* мәтіннің жанрын (әңгіме, тұрмыс-салт жырлары, бата, мақал-мәтелдер) ажырату, баяндау/сипаттау мәтіндерін анықтау | ||
3.4 Сұрақтар мен жауаптар құрастыру | 3.3.4.1* мәтін мазмұны мен кейіпкерлерінің іс-әрекетін нақтылау үшін сұрақтар (қандай? қай? қашан? қайда?) құрастыру және оған жауап беру | ||
3.5 Түрлі дереккөздерден қажетті ақпаратты алу | 3.3.5.1* сөздіктер мен анықтамалықтардан қажетті ақпаратты табу және оны алу | ||
Жазылым | 4.1 Мәтінді түрлі формада ұсыну | 3.4.1.1* тірек сөздер, сызбалар, суреттер, символдарды қолданып, постер/мәтін құрастыру | |
4.2 Тыңдаған/ оқыған/көрген материалдың мазмұнын жазу | 3.4.2.1* оқыған/аудио/бейне материалдың мазмұнын тірек сөздерді қолданып жазу | ||
4.4 Каллиграфиялық дағдыларды дамыту | 3.4.4.1 кең жолды дәптерге бас әріптер мен кіші әріптердің биіктігін, енін, көлбеулігін және олардың байланысын сақтап жазу, каллиграфиялық дағдыларын дамыту | ||
4.5 Орфографиялық дағдыларды дамыту | 3.4.5.1 жаңа сөздерді орфографиялық сөздіктерге сүйеніп дұрыс жазу | ||
Тілдік дағдыларлар | 5.1 Грамматикалық нормаларды сақтау (лингвистикалық терминдерді қолданбау) | 3.5.1.1* мұғалімнің қолдауымен заттың атын/сынын/іс-қимылын білдіретін сөздер мен көмекші сөздердің мағынасын ажырату, ауызша/жазбаша сөйлеу тілінде қолдану | |
3.5.1.3* мұғалімнің қолдауымен шағын мәтіндегі етістіктің шақ, рай формаларын ауызша/жазбаша тілде қолдану | |||
3.5.1.4* мұғалімнің қолдауымен жіктеу есімдіктерінің септелуін және септеулік шылауларды ауызша/жазбаша тілде қолдану | |||
3.5.1.5* үлгі бойынша сөйлемдегі сөздердің орын тәртібін сақтап жай сөйлем және мұғалімнің қолдауымен құрмалас сөйлем құрастыру | |||
4) 4-сынып
Ортақ тақырыптар | Сөйлеу әрекеттерінің түрлері | Бөлімше (түйінді дағдылар) | Оқу мақсаттары |
1-тоқсан | |||
1. Менің Отаным – Қазақстан | Тыңдалым | 1.1 Тыңдаған материалдың мазмұнын түсіну | 4.1.1.1* анық айтылған сөзді тыңдап, қысқаша жазба (тірек сөздер) жасау және нақтылау мақсатында сұрақтар құру |
1.2 Сөздердің лексикалық мағынасын түсіну | 4.1.2.1 бейтаныс сөздер мен сөз тіркестері бар мәтіннің мағынасын мәнмәтінге қатысты анықтап түсіну | ||
1.3 Тыңдаған аудио/ бейнематериалдың мазмұнын түсіну | 4.1.3.1* тыңдаған материалдың (ұзақтығы 2-2,5 мин) мазмұны бойынша сұрақтарға жауап беру/сөйлемді толықтыру және түйінді тұстарын анықтау/кесте толтыру/кластер құрастыру | ||
1.4 Мәтіндегі негізгі, қосалқы мәліметтерді түсіну | 4.1.4.1* тыңдаған мәтін бойынша оқиғаның себеп-салдарлық байланысын (кейіпкерлер, оқиға) және негізгі ойды мұғалімнің қолдауымен анықтау | ||
Айтылым | 2.1 Сөздік қорды толықтыру | 4.2.1.1* берілген сөздерге қарама-қарсы мағыналы, мағыналас сөздерді табу және сөйлеу барысында қолдану | |
2.2 Берілген тақырып бойынша ойын жеткізу | 4.2.2.1 берілген тірек сөздер мен жоспардың негізінде қысқа монолог құру | ||
2.3 Түрлі жағдаяттарда қарым-қатынасқа түсу (сұхбат) | 4.2.3.1* белгілі бір тақырыпта сұхбаттасу барысында шағын мәліметті (4-5 сөйлем) баяндау, кері байланыс беру, сөйлеу стилін сақтау, дауыс ырғағын келтіріп сөйлеу | ||
2.6 Оқылған/ тыңдаған материал бойынша пайымдама жасау | 4.2.6.1 айтылуы мен жазылуында айырмашылығы бар сөздерді дұрыс айту | ||
Оқылым | 3.1 Оқу түрлерін қолдану | 4.3.1.1* мәтінді іштей, түсініп және қажетті ақпаратты тауып/шолып/белгі қойып оқу | |
3.2 Мәтіннің мазмұнын түсіну | 4.3.2.1 бейтаныс сөздер кездесетін шағын мәтіндегі негізгі ойды түсіну | ||
3.4 Сұрақтар мен жауаптар құрастыру | 4.3.4.1* мұғалімнің қолдауымен мәтін мазмұнын және кейіпкерлердің іс-әрекетін бағалауға бағытталған сұрақтар (неліктен? не үшін?) құрастыру және оған жауап беру | ||
Жазылым | 4.1 Мәтінді түрлі формада ұсыну | 4.4.1.1* шағын сюжетті комикс/буклет/коллаж/жарнама/ презентацияны сөйлемдермен толықтыру | |
4.5 Орфография лық дағдыларды дамыту | 4.4.5.1 мұғалімнің қолдауымен айтылуы мен жазылуында айырмашылығы бар сөздерді дұрыс жазу | ||
4.4 Каллиграфиялық дағдыларды дамыту | 4.4.4.1 каллиграфиялық нормаларға сәйкес әріптердің өзара байланысын сақтап, бір сызықта көркем жазу | ||
Тілдік дағдылар | 5.1 Грамматикалық нормаларды сақтау (лингвистикалық терминдерді қолданбау) | 4.5.1.1* мұғалімнің қолдауымен шылауларды, көмекші сөздерді ажырату, ауызекі және жазба тілде қолдану | |
4.5.1.2* көптік/тәуелдік/септік/ жіктік жалғаулы сөздерді ауызша/жазбаша тілде қолдану | |||
4.5.1.3* өз бетінше шағын мәтіннен етістіктің грамматикалық категорияларын ауызекі және жазба тілде қолдану | |||
4.5.1.4* септік/жіктік формалардағы жіктеу есімдіктерін және септеулік шылауларды ауызша/жазбаша тілде қолдану | |||
4.5.1.5 *сөйлемдегі сөздердің орын тәртібін сақтап жай және құрмалас сөйлем құрастыру | |||
2-тоқсан | |||
3. Мәдени мұра | Тыңдалым | 1.1 Тыңдаған материалдың мазмұнын түсіну | 4.1.1.1* анық айтылған сөзді тыңдап, қысқаша жазба (тірек сөздер) жасау және нақтылау мақсатында сұрақтар құру |
1.2 Сөздердің лексикалық мағынасын түсіну | 4.1.2.1 бейтаныс сөздер мен сөз тіркестері бар мәтіннің мағынасын мәнмәтінге қатысты анықтап түсіну | ||
1.3 Тыңдаған аудио/ бейнематериалдың мазмұнын түсіну | 4.1.3.1* тыңдаған материалдың (ұзақтығы 2-2,5 мин) мазмұны бойынша сұрақтарға жауап беру/ сөйлемді толықтыру және түйінді тұстарын анықтау/кесте толтыру/ кластер құрастыру/болжау | ||
1.5 Тыңдау-көру материалдарының мазмұнын түсіну | 4.1.5.1* тыңдаған оқиға/әңгіме бөліктерінің жалғасын болжау | ||
Айтылым | 2.1 Сөздік қорды толықтыру | 4.2.1.1* берілген сөздерге қарама-қарсы мағыналы, мағыналас сөздерді табу және сөйлеу барысында қолдану | |
2.2 Берілген тақырып бойынша ойды жеткізу | 4.2.2.1 берілген тірек сөздер мен жоспардың негізінде қысқа монолог құру | ||
2.3 Түрлі жағдаяттарда қарым-қатынасқа түсу (диалог) | 4.2.3.1* белгілі бір тақырыпта сұхбаттасу барысында шағын мәліметті (4-5 сөйлем) баяндау, кері байланыс беру, сөйлеу стилін сақтау, дауыс ырғағын келтіріп сөйлеу | ||
2.4 Оқыған/ тыңдаған материалды мазмұндау | 4.2.4.1* жоспар/жазбаларын қолданып, мәтінді толық мазмұндау | ||
2.5 Тыңдау-көру материалдары негізінде ойын айту | 4.2.5.1* шығарманың кейіпкері туралы пікірлерді (менің түсінігім бойынша, ... оның пікірінше, ... , оның айтуынша, ..., кейбір адамдардың ойынша, …) салыстыра отырып бағалау | ||
2.6 Орфоэпиялық нормаларды сақтау | 4.2.6.1 айтылуы мен жазылуында айырмашылығы бар сөздерді дұрыс айту | ||
Оқылым | 3.1 Оқу түрлерін қолдану | 4.3.1.1* мәтінді іштей, түсініп және қажетті ақпаратты тауып/ шолып/белгі қойып оқу | |
3.3 Мәтіннің жанрлары мен түрлерін анықтау | 4.3.3.1* мәтіннің жанрын (мақал-мәтелдер, бата, аңыз, мысал, өсиет әңгімелердің) жанрлық ерекшеліктерін және көмекші сөздердің қолдауымен пайымдау мәтінін анықтау | ||
3.4 Сұрақтар мен жауаптар құрастыру | 4.3.4.1* мұғалімнің қолдауымен мәтін мазмұнын және кейіпкерлердің іс-әрекетін бағалауға бағытталған сұрақтар (неліктен? не үшін?) құрастыру және оған жауап беру | ||
3.5 Түрлі дереккөздерден қажетті ақпаратты алу | 4.3.5.1* қажетті ақпараттарды табу үшін түрлі дереккөздерді (сөздіктер, инфографикалар, энциклопедиялар, ғаламтор) қолдана білу | ||
Жазылым | 4.1 Мәтінді түрлі формада ұсыну | 4.4.1.1* шағын сюжетті комикс/ буклет/ коллаж/жарнама/ презентацияны сөйлемдермен толықтыру | |
4.2 Тыңдаған/ оқыған/ көрген материалдың мазмұнын жазу | 4.4.2.1* оқыған/аудио/бейне материалдың мазмұнын дайын жоспар негізінде жазу | ||
4.5 Орфографиялық дағдыларды дамыту | 4.4.5.1 мұғалімнің қолдауымен айтылуы мен жазылуында айырмашылығы бар сөздерді дұрыс жазу | ||
4.4.5.2 сөзге қосымшалар жалғау кезінде үндестік заңын сақтау | |||
Тілдік дағдылар | 5.1 Грамматикалық нормаларды сақтау (лингвистикалық терминдерді қолданбау) | 4.5.1.1* мұғалімнің қолдауымен шылауларды, көмекші сөздерді ажырату, ауызша/жазбаша тілде қолдану | |
4.5.1.2* көптік/ тәуелдік/септік/ жіктік жалғаулы сөздерді ауызша/жазбаша тілде қолдану | |||
4.5.1.3* өз бетінше шағын мәтіннен етістіктің шақ, рай формаларын ауызша/жазбаша тілде қолдану | |||
4.5.1.4* септік/жіктік формалардағы жіктеу есімдіктерін және септеулік шылауларды ауызша/жазбаша тілде қолдану | |||
3-тоқсан | |||
5. Табиғат құбылыстары | Тыңдалым | 1.1 Тыңдаған материалдың мазмұнын түсіну | 4.1.1.1* анық айтылған сөзді тыңдап, қысқаша жазба (тірек сөздер) жасау және нақтылау мақсатында сұрақтар құру |
1.2 Сөздердің лексикалық мағынасын түсіну | 4.1.2.1 бейтаныс сөздер мен сөз тіркестері бар мәтіннің мағынасын мәнмәтінге қатысты анықтап түсіну | ||
1.3 Тыңдаған аудио/ бейнематериалдың мазмұнын түсіну | 4.1.3.1* тыңдаған материалдың (ұзақтығы 2-2,5 мин) мазмұны бойынша сұрақтарға жауап беру/сөйлемді толықтыру және түйінді тұстарын анықтау/кесте толтыру/кластер құрастыру | ||
1.4 Мәтіндегі негізгі, қосалқы мәліметтерді түсіну | 4.1.4.1* тыңдаған мәтін бойынша оқиғаның себеп-салдарлық байланысын (кейіпкерлер, оқиға) және негізгі ойды мұғалімнің қолдауымен анықтау | ||
1.5 Тыңдау-көру материалдарының мазмұнын түсіну | 4.1.5.1* тыңдаған оқиға/әңгіме бөліктерінің жалғасын болжау | ||
Айтылым | 2.3 Түрлі жағдаяттарда қарым-қатынасқа түсу (диалог) | 4.2.3.1* белгілі бір тақырыпта сұхбаттасу барысында шағын мәліметті (4-5 сөйлем) баяндау, кері байланыс беру, сөйлеу стилін сақтау, дауыс ырғағын келтіріп сөйлеу | |
2.4 Оқыған/ тыңдаған материалды мазмұндау | 4.2.4.1* жоспар/жазбаларын қолданып, мәтінді толық мазмұндау | ||
2.5 Тыңдау-көру материалдар негізінде ойды айту | 4.2.5.1* шығарманың кейіпкері туралы пікірлерді (менің түсінігім бойынша, ... оның пікірінше, ... , оның айтуынша, ..., кейбір адамдардың ойынша, …) салыстыра отырып бағалау | ||
2.6 Орфоэпиялық нормаларды сақтау | 4.2.6.1 айтылуы мен жазылуында айырмашылығы бар сөздерді дұрыс айту | ||
Оқылым | 3.2 Мәтіннің мазмұнын түсіну | 4.3.2.1 бейтаныс сөздер кездесетін шағын мәтіндегі негізгі ойды түсіну | |
3.3 Мәтіннің жанрлары мен түрлерін анықтау | 4.3.3.1* мәтіннің жанрын (мақал-мәтелдер, бата, аңыз, мысал, өсиет әңгімелердің) жанрлық ерекшеліктерін және көмекші сөздердің қолдауымен пайымдау мәтінін анықтау | ||
3.4 Сұрақтар мен жауаптар құрастыру | 4.3.4.1* мұғалімнің қолдауымен мәтін мазмұнын және кейіпкерлердің іс-әрекетін бағалауға бағытталған сұрақтар (неліктен? не үшін?) құрастыру және оған жауап беру | ||
3.5 Түрлі дереккөздерден қажетті ақпаратты алу | 4.3.5.1* қажетті ақпараттарды табу үшін түрлі дереккөздерді (сөздіктер, инфографикалар, энциклопедиялар, ғаламтор) қолдана білу | ||
Жазылым | 4.1 Мәтінді түрлі формада ұсыну | 4.4.1.1* шағын сюжетті комикс/ буклет/ коллаж/жарнама/ презентацияны сөйлемдермен толықтыру | |
4.2 Тыңдаған/ оқыған/ көрген материалдың мазмұнын жазу | 4.4.2.1* оқыған/аудио/бейне материалдың мазмұнын дайын жоспар негізінде жазу | ||
4.3 Пунктуациялық нормаларды сақтау | 4.4.3.1* сөйлемнің бірыңғай мүшелерінің тыныс белгісін (үтір, қос нүкте)/қаратпа сөзден кейінгі сөйлемнің тиісті тыныс белгілерін қолдану | ||
4.4 Каллиграфиялық дағдыларды дамыту | 4.4.4.1 каллиграфиялық нормаларға сәйкес әріптердің өзара байланысын сақтап, бір сызықта көркем жазу | ||
4.5 Орфографиялық дағдыларды дамыту | 4.4.5.2 сөзге қосымшалар жалғау кезінде үндестік заңын сақтау | ||
Тілдік дағдылар | 5.1 Грамматикалық нормаларды сақтау (лингвистикалық терминдерді қолданбау) | 4.5.1.1* мұғалімнің қолдауымен шылауларды, көмекші сөздерді ажырату, ауызша/жазбаша тілде қолдану | |
4.5.1.2* көптік/тәуелдік/септік/жіктік жалғаулы сөздерді ауызша/жазбаша тілде қолдану | |||
4.5.1.3* өз бетінше шағын мәтіннен етістіктің шақ, рай формаларын ауызша/жазбаша тілде қолдану | |||
4.5.1.4* септік/жіктік формалардағы жіктеу есімдіктерін және септеулік шылауларды ауызша/жазбаша тілде қолдану | |||
4.5.1.5* сөйлемдегі сөздердің орын тәртібін сақтап жай және құрмалас сөйлем құрастыру | |||
4-тоқсан | |||
7. Ғарышқа саяхат | Тыңдалым | 1.1 Тыңдаған материалдың мазмұнын түсіну | 4.1.1.1* анық айтылған сөзді тыңдап, қысқаша жазба (тірек сөздер) жасау және нақтылау мақсатында сұрақтар құру |
1.3 Тыңдаған аудио/ бейнематериалдың мазмұнын түсіну | 4.1.3.1* тыңдаған материалдың (ұзақтығы 2-2,5 мин) мазмұны бойынша сұрақтарға жауап беру/сөйлемді толықтыру және түйінді тұстарын анықтау/кесте толтыру/кластер құрастыру/болжау | ||
1.4 Мәтіндегі негізгі, қосалқы мәліметтерді түсіну | 4.1.4.1* тыңдаған мәтін бойынша оқиғаның себеп-салдарлық байланысын (кейіпкерлер, оқиға) және негізгі ойды мұғалімнің қолдауымен анықтау | ||
1.5 Тыңдау-көру материалдарының мазмұнын түсіну | 4.1.5.1* тыңдаған оқиға/әңгіме бөліктерінің жалғасын болжау | ||
Айтылым | 2.1 Сөздік қорды толықтыру | 4.2.1.1* берілген сөздерге қарама-қарсы мағыналы, мағыналас сөздерді табу және сөйлеу барысында қолдану | |
2.2 Берілген тақырып бойынша ойды жеткізу | 4.2.2.1 берілген тірек сөздер мен жоспардың негізінде қысқа монолог құру | ||
2.3 Түрлі жағдаяттарда қарым-қатынасқа түсу (диалог) | 4.2.3.1* белгілі бір тақырыпта сұхбаттасу барысында шағын мәліметті (4-5 сөйлем) баяндау, кері байланыс беру, сөйлеу стилін сақтау, дауыс ырғағын келтіріп сөйлеу | ||
2.4 Оқыған/ тыңдаған материалды мазмұндау | 4.2.4.1* жоспар/жазбаларын қолданып, мәтінді толық мазмұндау | ||
2.5 Тыңдау-көру материалдарынегізінде өз ойын айту | 4.2.5.1* шығарманың кейіпкері туралы пікірлерді (менің түсінігім бойынша, ... оның пікірінше, ... , оның айтуынша, ..., кейбір адамдардың ойынша, ...) салыстыра отырып бағалау | ||
Оқылым | 3.1 Оқу түрлерін қолдану | 4.3.1.1* мәтінді іштей, түсініп және қажетті ақпаратты тауып/шолып/белгі қойып оқу | |
3.5 Түрлі дереккөздер ден қажетті ақпаратты алу | 4.3.5.1* қажетті ақпараттарды табу үшін түрлі дереккөздерді (сөздіктер, инфографикалар, энциклопедиялар, ғаламтор) қолдана білу | ||
Жазылым | 4.1 Мәтінді түрлі формада ұсыну | 4.4.1.1* шағын сюжетті комикс/ буклет/ коллаж/ жарнама/ презентацияны сөйлемдермен толықтыру | |
4.2 Тыңдаған/ оқыған/ көрген материалдың мазмұнын жазу | 4.4.2.1* оқыған/аудио/бейне материалдың мазмұнын дайын жоспар негізінде жазу | ||
4.3 Пунктуациялық нормаларды сақтау | 4.4.3.1* сөйлемнің бірыңғай мүшелерінің тыныс белгісін (үтір, қос нүкте)/қаратпа сөзден кейінгі сөйлемнің тиісті тыныс белгілерін қолдану | ||
4.4 Каллиграфиялық дағдыларды дамыту | 4.4.4.1 каллиграфиялық нормаларға сәйкес әріптердің өзара байланысын сақтап, бір сызықта көркем жазу | ||
4.5 Орфографиялық дағдыларды дамыту | 4.4.5.2 сөзге қосымшалар жалғау кезінде үндестік заңын сақтау | ||
Тілдік дағдылар | 5.1 Грамматикалық нормаларды сақтау (лингвистикалық терминдерді қолданбау) | 4.5.1.2*көптік/тәуелдік/септік/жіктік жалғаулы сөздерді ауызша/жазбаша тілде қолдану | |
4.5.1.3* өз бетінше шағын мәтіннен етістіктің шақ, рай формаларын ауызша/жазбаша тілде қолдану | |||
4.5.1.4* септік/жіктік формалардағы жіктеу есімдіктерін және септеулік шылауларды ауызша/жазбаша тілде қолдану | |||
4.5.1.5* сөйлемдегі сөздердің орын тәртібін сақтап жай және құрмалас сөйлем құрастыру | |||
Ескерту:
1) "*" – белгіленген оқу мақсаттарының бөлігі жүзеге асырылады;
2) "/" – белгісі оқу мақсатындағы бөліп қарастыруға болатын бөліктерді көрсетеді.
| Қазақстан Республикасы Оқу - ағарту министрлігінің 2022 жылғы 16 қыркүйектегі № 399 бұйрығына 12-қосымша |
Бастауыш білім беру деңгейінің 2-4-сыныптарына арналған "Қазақ тілі" оқу пәні бойынша үлгілік оқу бағдарламасы (оқыту қазақ тілінде) 1-тарау. Жалпы ережелер
1. "Қазақ тілі" оқу пәнінің оқу бағдарламасы "Мектепке дейінгі тәрбие мен оқытудың, бастауыш, негізгі орта, жалпы орта, техникалық және кәсіптік, орта білімнен кейінгі білім берудің мемлекеттік жалпыға міндетті стандарттарын бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Оқу-ағарту министрінің 2022 жылғы 3 тамыздағы № 348 бұйрығымен бекітілген Мектепке дейінгі тәрбие мен оқытудың, бастауыш, негізгі орта, жалпы орта, техникалық және кәсіптік, орта білімнен кейінгі білім берудің мемлекеттік жалпыға міндетті стандарттарына сәйкес әзірленген (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 29031 болып тіркелген).
2. Бастауыш мектепте "Қазақ тілі" оқу пәнін оқыту мақсаты – сөйлеу әрекетінің түрлерін: тыңдалым, айтылым, оқылым, жазылымды дамыту арқылы тіл туралы бастапқы білімді меңгерту және оны тілдік нормаларды сақтай отырып, оқу әрекеті мен күнделікті өмірде қолдану.
3. "Қазақ тілі" оқу пәнін оқыту міндеттері:
1) тіл білімі бойынша бастапқы теориялық түсініктер беру;
2) сөйлеу әрекетінің түрлерін (айтылым, тыңдалым, оқылым, жазылым) дамыту;
3) білім алушылардың сөздік қорын толықтыру және сөздің грамматикалық құрылысын меңгерте отырып, тілін дамыту және жетілдіру;
4) тілдің қоғамдық мәнін түсінуге, қарым-қатынас жасау салалары мен түрлі жағдаяттарда өз ойларын сауатты және мәдениетті түрде жеткізе білуге дағдыландыру;
5) түрлі мәтіндер негізінде білім алушыларға адамдардың өзара түсінісуі, сыйластық, құрмет сезімдері, адамгершілік қасиеттері, өзінің және өзгенің іс-әрекетіне жауапкершілікпен қарай білуі сияқты ізгі қасиеттерді қалыптастыру;
6) түрлі қарым-қатынас жағдаяттарында сөйлеу этикетін қолдану;
7) ауызша және жазбаша сөйлеу нормалары мен тіл мәдениеті негіздерін меңгерту;
8) қарым-қатынас жасаудың түрлерін мақсатты түрде қолдануға, ойын жинақтауға, ауызша немесе жазбаша мәтіндерге сүйене отырып, өзіндік пайымдау жасауға үйрету.
4. Оқу бағдарламасында үш тілде білім беруді жүзеге асыру қарастырылған, онда үш тілді меңгертіп қана қоймай, сол сияқты білім алушылардың сыныптан тыс жұмыстарын да үш (қазақ, орыс және ағылшын тілдерінде) тілде ұйымдастыру қарастырылған.
5. Жеке тұлғалық қасиеттердің кең ауқымды дағдылармен бірлесе дамытылуы білім берудің "қазақстандық патриотизм мен азаматтық жауапкершілік", "құрмет", "ынтымақтастық", "еңбек пен шығармашылық", "ашықтық", "өмір бойы білім алу" сияқты құндылықтарын бойына сіңіруіне, Отанына риясыз қызмет ететін, білімді, білікті, рухани терең азамат болып қалыптасуына ықпал етеді.
2-тарау. "Қазақ тілі" оқу пәнінің мазмұнын ұйымдастыру 1-параграф. "Қазақ тілі" оқу пәнінің мазмұны
6. Пән бойынша оқу жүктемесінің көлемі:
1) 2-сыныпта аптасына 4 сағат, оқу жылында 136 сағат;
2) 3-сыныпта аптасына 4 сағат, оқу жылында 136 сағат;
3) 4-сыныпта аптасына 4 сағат, оқу жылында 136 сағатты құрайды.
Ескерту. 6-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Оқу-ағарту министрінің 31.10.2023 № 328 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.7. "Қазақ тілі" оқу пәні бойынша жазба жұмыстарының көлемі:
1) сөздік диктант – 2-сыныпта 5-7 сөз, 3-сыныпта 9-12 сөз, 4-сыныпта 12-15 сөз;
2) диктант – 2-сыныпта 25-30 сөз, 3-сыныпта 35-50 сөз, 4-сыныпта 55-70 сөз;
3) мазмұндама мәтінінің көлемі – 2-сыныпта 40-60 сөз, 3-сыныпта 60-80 сөз, 4-сыныпта 80-100 сөз;
4) шығарма мәтінінің көлемі – 2-сыныпта 25-35 сөз, 3-сыныпта 35-55 сөз, 4-сыныпта 55-70 сөз.
8. "Қазақ тілі" оқу пәнінің 2-сыныпқа арналған базалық мазмұны:
1) тіл және сөйлеу: сөйлеудің адам өміріндегі маңызы мен қажеттілігі; ауызекі және жазба тілде сөйлеу туралы түсінік; дауыс күші, сазы – ауызекі сөйлеудің мәнерлеуші құралдары; ауызекі сөйлеу кезіндегі қимыл мен ым-ишара; диалог; монолог;
2) сөйлеу мәдениеті: түрлі жағдаяттарға байланысты сұхбаттасын тыңдау, сөйлеу мәдениетін сақтау; амандасу жағдаятында қолданылатын сөздер; амандасу, өтініш білдіру, алғыс айту жағдаятын құрастыру;
3) фонетика: У дыбысы; сөз ішінде у дыбысының бірде дауысты, бірде дауыссыз болып келуі; У әрпінің емлесі: дауыссыз дыбыстан кейін келген у әрпінің алдында ү, ұ дыбыстары естілгенімен, жазылғанда олардың орнына у-дың өзі ғана жазылатыны, дауысты ы, і әріптеріне аяқталған сөздерге у әрпі қосылғанда, ы, і әріптерінің түсіп қалатыны; И дыбысы. И – дауысты, й – дауыссыз дыбыс екені. И – дыбысының бірде жуан, бірде жіңішке болатыны; И, й әріптерінің емлесі; Я, ю әріптерінің жазылуы; дауыссыз дыбыстардың қатаң, ұяң, үнді болып бөлінетіні; Б, п дыбыстары; Б және п әріптерінің емлесі; Қ, ғ және к, г дыбыстары; Қ, к дыбыстарына аяқталған сөздерге дауысты ы, і дыбыстары жалғанса, олардың ғ, г дыбыстарына айналуы; Л, р дыбыстары. Л, р әріптерінің емлесі. Н, ң дыбыстары; олардың бір-бірінен айырмашылығы және емлесі; сөздерді, дыбыстарды орфоэпиялық нормаларға сәйкес дұрыс айту: бүгін – бүгүн, түтін – түтүн, көсек – көсөу);
4) мәтін, мәтін туралы түсінік: жеке сөйлемдерден мәтіннің өзгешелігі; мәтіннің тақырыбы және ондағы негізгі ойды анықтау; мәтінге, сюжетті суреттерге ат қою; тақырып (мәтіннің аты), тірек сөздер арқылы мәтіннің мазмұнын болжау; тыңдаған мәтін бойынша түсінбеген сөздерін белгілеу; тыңдаған мәтін мазмұны бойынша қойылған сұрақтарға жауап беру; тыңдалған материалға өз пікірін білдіру; оқыған мәтін мазмұны бойынша сұрақтар құрастыру және жауап беру; берілген тірек сөздерді қолданып ауызша әңгіме құрау;
5) мәтіннің құрылымы (басы, ортасы (негізгі), соңы (қорытынды) туралы ұғым: негізгі ойды беру формасы сөйлем; мәтіндегі азат жолдың рөлі; мәтіндегі сөйлемдердің байланысы; дұрыс құрылмаған мәтінді қайта құру;
6) мәтін түрлері: әңгімелеу, сипаттау, пайымдау: заттар мен құбылыстар туралы әңгімелеу, сипаттап айту; мәтіннің тақырыбы және ондағы негізгі ойды анықтау; мәтіндерге салыстырмалы талдау жасау;
7) сөйлем: сөйлем туралы түсінік; сөйлемнің мәтіннен өзгешелігі; тұтас мәтінді сөйлемдерге бөлу, сөйлемдердің ара жігін ажырату; айтылу мақсатына қарай сөйлем түрлері: хабарлы сөйлем, сұраулы сөйлем, лепті сөйлем; сөйлем соңына қойылатын тыныс белгілер (нүкте, сұрау, леп белгісі);
8) сөйлемдегі сөздердің байланысы: сұрақ қою арқылы сөйлемнің ішінен бір-бірімен байланысып тұрған сөздерді табу; сөздердің орналасу тәртібін ескере отырып, сөздерден сөйлем құрау; сұрақ бойынша сөйлемді толықтырып жазу; үлгі, сызба, суреттер бойынша сөйлем құрап жазу; дұрыс құрылмаған сөйлемді түзеп, қайта жазу;
9) сөз және оның мағынасы: сөз және оның мағынасы туралы түсінік; мәтіндегі синоним, антоним, омоним сөздердің мағыналарын ажырата білу; берілген тақырып, сұрақ бойынша қажетті ақпараттарды іріктеп алу үшін дереккөздерді (сөздік, анықтамалық, энциклопедия) қолдана білу;
10) сөз құрамы: сөздің түбірі мен қосымшасы туралы алғашқы түсінік; түбір мен қосымшаның бір-бірінен айырмашылығы; қосымша түрлері: жұрнақ пен жалғау, олардың белгіленуі;
11) сөз таптары: заттың атын, сынын, қимылын білдіретін сөздер туралы түсінікті қайталау; сөз табы туралы түсінік; зат есім, оның мағынасы, сұрақтары; жалқы есім және жалпы есім; жалқы есімнің жазылу емлесі; зат есімнің жекеше және көпше түрлері; зат есімнің көпше түрін сөз құрамына талдау, көптік жалғаулары, оларды дұрыс қолдану; етістік, оның анықтамасы, сұрақтары; дара және күрделі етістіктер; сын есім және оның анықтамасы, сұрақтары; сын есіммен зат есімнің байланысы; дара және күрделі сын есімдер; сан есім және оның анықтамасы, сұрақтары; сан есімнің зат есіммен байланысып айтылуы; дара және күрделі сан есімдер;
12) шығармашылық жұмыс: оқыған, тыңдаған және аудиовизуалды материалдарға байланысты сұрақтар мен жоспар бойынша мазмұндама жазу; тірек сөздерді, суреттерді пайдаланып постер құрастыру; жеке сурет немесе сюжетті суреттер негізінде шағын сипаттау, әңгімелеу мәтіндерін құрап жазу; үлгі бойынша қарапайым хабарландыру, хабарлама және нұсқаулық жазу; құраған мәтінінде жіберілген қателерді (орфографиялық, пунктуациялық, әріптік) мұғалімнің көмегімен тауып түзету; дұрыс құрылмаған мәтінді түзеп, қайта жазу; жазба жұмыстарын каллиграфиялық талаптарға сай жазу;
13) жыл бойы өткенді қайталау.
9. "Қазақ тілі" оқу пәнінің 3-сыныпқа арналған базалық мазмұны:
1) тіл және сөйлеу: ауызекі және жазба тілде сөйлеу ерекшеліктері;
2) сөйлеу мәдениеті: түрлі жағдаяттағы қатысымдық әрекеттерде өз сөзін жүйелі түрде жоспарлап, тілдік нормаларды сақтап сөйлеу; интонацияны, вербалды емес тілдік құралдарды (қимыл мен ым-ишара, қаратпа сөздерді қолдана отырып,тыңдарманның назарын аудару; өзгенің пікіріне өз көзқарасын білдіруде тілдік және этикалық нормаларды сақтау;
3) мәтін: мәтін туралы 2-сыныпта өтілгенді қайталау; көмекші сөздердің көмегімен әңгімелеу, сипаттау, пайымдау мәтін түрлерін және құрылымдық бөліктерін анықтау; мәтіннің тақырыбын және ондағы негізгі ойды анықтау; мәтін мазмұны бойынша пікір білдіруге бағытталған сұрақтар құрастыру және жауап беру; мәтіндерге салыстырмалы талдау; ұқсас тақырыпта берілген мәтін түрлерін, стилін салыстыру;
4) тыңдалған мәтін бойынша тірек сөздерді белгілеу; ашық және жабық сұрақтарға жауап беру; берілген тақырып пен суреттер, фото, диаграмма бойынша мәтіннің мазмұнын болжау; берілген мәтіннің тақырыбы мен тірек сөздерді, жоспарды пайдаланып ауызша әңгіме құрау;
5) қаратпа сөз, оның тыныс белгісі; қыстырма сөз, оның тыныс белгісі;
6) фонетика: дыбыс туралы 2-сыныпта өткенді қайталау; э, е, ф, в, ц, ч, ш, щ дыбыстарының ерекшеліктерін меңгерту; бұл дыбыстарды дұрыс айтып, сауатты жазуға дағдылану; в, ф дыбыстары мен әріптерінің ерекшеліктерін салыстыру; Ч, щ дыбыстары мен әріптерінің ерекшеліктері; Х, һ дыбыстары, олардың айтылу ерекшеліктері; Х, һ дыбыстарына қатысты сөздердің емлесі; сөз ішінде қатар тұрған дауыссыз дыбыстардың өзара үндесуін сақтап айту (сенбі – сембі, Жангүл – Жаңгүл);
7) сөз және оның мағынасы: сөз және оның мағынасы туралы берілген білімді еске түсіру; сөз мағыналарымен жұмыс: сөз өзінің тура мағынасынан басқа ауыспалы мағынада қолданылатынын және бір сөздің бірнеше мағынада жұмсалатынын байқау; мәндес және қарама-қарсы мағыналы сөздер; тура және ауыспалы мағыналы сөздердің мағынасын мәнмәтінде түсіну, сөйлеу барысында пайдалану; түрлі дереккөздерден (мәтін, сөздік, сызба, кесте, карта) берілген тақырып, сұрақ бойынша алған ақпараттарда кездесетін жаңа сөздердің мағынасын сөздіктер арқылы ашу, жүйелеу, мағлұматтардың маңызды тұстарын анықтау;
8) сөз құрамы: сөз құрамы жайында 2-сыныпта өтілген ұғымдарды қайталау; түбір сөз және туынды сөз; туынды сөз жасайтын жұрнақтар; түбірлес сөздер; қосымшалардың емлесі: буын үндестігін сақтау, қосымша жалғанғанда кейбір сөздердің соңғы дыбысының өзгеруі немесе түсіп қалуы туралы түсінік;
9) сөйлем: сөйлем туралы 2-сыныпта берілген білімді қайталау; сөйлем мүшелері; тұрлаулы және тұрлаусыз мүшелер; бастауыш пен баяндауыштың байланысы; бастауыш пен баяндауыштың арасына қойылатын сызықша; жалаң және жайылма сөйлем; үлгі сызба, сұрақ бойынша сөйлем құрау;
10) сөз таптары: сөз таптары туралы берілген ұғымды қайталау; зат есім туралы 2-сыныпта өтілген материалды еске түсіру; негізгі және туынды зат есім; туынды зат есім жасайтын жұрнақтар; зат есімнің тәуелденуі; тәуелдік жалғау, оның жекеше және көпше түрлері; тәуелдік жалғаудың емлесі; етістік туралы берілген білімді еске түсіру, негізгі және туынды етістік, болымды және болымсыз етістік; сөз таптары; сын есім жайында берілген білімді еске түсіру, негізгі және туынды сын есімдер; салыстырмалы шырай жұрнақтарымен таныстыру; сан есім туралы берілген білімді еске түсіру; есептік және реттік сан есімдер;
11) шығармашылық жұмыс: жоспар немесе сызба негізінде тірек сөздерді қолданып әңгімелеу, салыстыра сипаттау және көмекші сөздерді қолданып пайымдау мәтіндерін құрап жазу; оқыған, тыңдаған және аудиовизуалды материалдар бойынша жоспар құрып, мазмұндама жазу; сызба, график, кесте, фотосуреттер қолданып мәтін (хат, шақыру, нұсқаулық, презентация) құрастырып жазу; өзіндік іс-әрекеті баяндалған күнделік, өмірбаян жазу; жіберілген қателерді (пунктукациялық, орфографиялық, грамматикалық, стилистикалық) тауып, орфографиялық сөздік пен анықтамалық арқылы түзету;
12) жыл бойы өткенді қайталау.
10. "Қазақ тілі" оқу пәнінің 4-сыныпқа арналған базалық мазмұны:
1) тіл және сөйлеу: ауызекі және жазба тілде сөйлеу туралы түсініктерін кеңейту; тірек сөздер мен жоспарды пайдаланып монолог құрау;
2) сөйлеу мәдениеті: сөйлеу мақсаты мен ортасына сәйкес белгілі бір тақырып аясында диалог құру; сұхбаттасының жасын, жай-күйін ескере отырып, сезімі мен көңіл күйіне әсерін ескеру; интонацияны, вербалды емес тілдік құралдарды (қимыл мен ым-ишара, және қыстырма, одағай сөздерді қолдана отырып, тақырыпқа тыңдарманды қызықтыру;
3) фонетика: буын үндестігі туралы ұғым қалыптастыру: дауысты дыбыстардың сөз ішінде жуан-жіңішкелігіне қарай үндесіп айтылуы және жазылуы; дыбыс үндестігі туралы түсінік; сөзге қосымшалар жалғауда дыбыс үндестігін ескеріп қолдану: түбірдің соңғы дыбысы қатаң болса, оған жалғанатын қосымшаның бірінші дыбысы қатаң болып келетіні, түбірдің соңғы дыбысы ұяң немесе үнді болса, оған жалғанатын қосымшаның бірінші дыбысы да ұяң не үнді болып сәйкестенуі, дауысты дыбыстың әсерінен түбірдің соңындағы қатаң дыбыстың ұяң не үнді болып өзгеруі;
4) мәтін: мәтін түрлері (әңгімелеу, сипаттау, пайымдау) туралы берілген ұғымды кеңейту; мәтіннің құрылымын талдау; мәтіннің тақырыбы мен мазмұнының өзара сәйкестігін анықтау және ондағы негізгі ойды тұжырымдау; пайымдаудың мазмұндық және құрылымдық ерекшеліктерін (түсіндіру, дәлелдеу, қорытынды) анықтау; мәтін мазмұны бойынша шешім табуға бағытталған сұрақтар құрастыру және жауап беру; мәтіндерді салыстырмалы талдау: бір тақырыпта түрлі жанрда берілген мәтіндерді салыстыру;
5) тыңдалған материал бойынша негізгі тұсын түртіп алу және солардың негізінде мәтіннің мазмұнын айту; берілген мәтіннің тақырыбы мен диаграмма, сызба, кесте бойынша мәтіннің мазмұнын болжау және өз ойын дәлелдеу; аудио-бейне жазба мазмұнын өзіндік бағалау;
6) сөз тіркесі, сөйлем: сөйлемге қатысты өтілгенді қайталау; сөйлемдегі сөз тіркестерін табу; сөйлемнің бірыңғай мүшелері және олардың тыныс белгісі; жай және құрмалас сөйлем; құрмалас сөйлемді сызба бойынша құрау; құрмалас сөйлемнің тыныс белгісі;
7) диалогте қолданылатын тыныс белгілер;
8) күрделі сөз туралы жалпы түсінік: біріккен сөз; біріккен сөздің жасалуы және оның жиі кездесетін түрлері; қос сөз және олардың жасалуы; қос сөздердің мәні және емлесі; қысқарған сөз; қысқарған сөздердің жасалуы және олардың емлесі; бірігу, қосарлану, тіркесу жолымен туынды сөздер жасау;
9) сөз және оның мағынасы: тұрақты сөз тіркестері туралы түсінік беру; мәнмәтінде тұрақты сөз тіркестері мен көпмағыналы сөздерді ажырата білу, мағынасын түсіну, сөйлеу барысында қолдану; түрлі дереккөздерден (мәтін, сөздік, сызба, кесте, диаграмма) берілген тақырыпты, қажетті ақпараттарды табу, кездескен жаңа сөздердің мағынасын мәнмәтін бойынша анықтап, ақпаратты қорытындылау, бағалау;
10) сөз таптары: зат есім туралы өтілгенді қайталау, зат есімнің септелуі; септік жалғауының аттары мен септелуі; септік жалғауының емлесі; тәуелденген сөздердің септелуі; көптік жалғаулы сөздердің септелуі; зат есімнің жіктелуі; жіктік жалғаулары, олардың жекеше, көпше түрлері; етістік, туралы өтілгенді қайталау; етістік, оның жіктелуі; жекеше және көпше жіктеу үлгілері; етістіктің шақтары: осы шақ, өткен шақ, келер шақ; сын есім; қарсы мәндес сын есімдер; сан есім, дара және күрделі сан есімдер, емлесі; есімдік туралы жалпы түсінік; жіктеу есімдіктері, олардың септелуі; үстеу туралы түсінік; шылау туралы түсінік, олардың мәні; шылау мен шылау тұлғалас қосымшалардың жазылуы; одағай сөздер және олардың емлесі; еліктеуіш сөздер туралы түсінік; олардың мәні мен емлесі;
11) шығармашылық жұмыс: оқыған, тыңдаған және аудиовизуалды материалдар бойынша жоспар құрып, мазмұндама және тірек сөздерді қолданып эссе жазу; берілген тақырыпта әңгімелеу, сипаттау және пайымдау элементтері бар мәтін құрап жазу; түрлі стильде мәтін жазу; қабырға газетіне мақала, жарнама, жаңалық жазу; мінездеме жазу; жіберілген қателерді (пунктукациялық, орфографиялық, грамматикалық, стилистикалық) анықтап, орфографиялық сөздік пен анықтамалық арқылы түзету;
12) жыл бойы өткенді қайталау.
2-параграф. Оқу мақсаттарының жүйесі
11. Бағдарламада оқу мақсаттары кодтық белгімен белгіленген. Кодтық белгідегі бірінші сан сыныпты, екінші және үшінші сан бөлім және бөлімшенің ретін, төртінші сан оқу мақсатының реттік нөмірін көрсетеді. 2.2.1.1 кодында: "2" – сынып, "2.1" – бөлім мен бөлімше, "1" – оқу мақсатының реттік саны.
12. Оқу мақсаттарының жүйесі:
Бөлімше | "Тыңдалым және айтылым" бөлімі (сөйлеу әрекетінің түрі) бойынша оқу мақсаттары | ||
2-сынып | 3-сынып | 4-сынып | |
1.1 Тыңдаған материалдың мазмұнын түсіну | 2.1.1.1 тыңдаған материал бойынша түсінбеген сөздерін белгілеу, мәтін мазмұны бойынша қойылған сұрақтарға жауап беру | 3.1.1.1 тыңдаған материал бойынша тірек сөздерді белгілеу, ашық және жабық сұрақтарға жауап беру | 4.1.1.1 тыңдаған материал бойынша негізгі тұстарын түртіп алу және солардың негізінде мәтіннің мазмұнын айту |
1.2 Мәтіннің мазмұнын болжау | 2.1.2.1 мәтіннің тақырыбы мен тірек сөздердің негізінде мәтіннің мазмұнын болжау | 3.1.2.1 мәтіннің тақырыбы мен берілген суреттер, фото, диаграмма бойынша мәтіннің мазмұнын болжау | 4.1.2.1 мәтіннің тақырыбы мен берілген диаграмма, сызба, кесте бойынша мәтіннің мазмұнын болжау және өз ойын дәлелдеу |
1.3 Түрлі жағдаяттарда сөйлеу мәдениетін сақтау | 2.1.3.1 күнделікті өмірде кездесетін жағдаяттарға байланысты сөйлеу мәдениетін сақтап, диалогке қатысу | 3.1.3.1 түрлі жағдаяттағы (қоғамдық ортада) қатысымдық әрекеттерде өз сөзін жүйелі түрде жоспарлап, сөйлеу мәдениетін сақтап, диалогке қатысу | 4.1.3.1 сұхбаттасының жасын, жай-күйін ескере отырып, белгілі бір тақырып аясында сөйлеу мәдениетін сақтап, диалогке қатысу |
1.4 Берілген тақырып бойынша әңгіме құрау |
2.1.4.1 тірек сөздерді қатыстыра отырып, берілген тақырып | 3.1.4.1 тірек сөздер мен жоспарды пайдалана отырып, берілген тақырып бойынша әңгіме құрау | 4.1.4.1 тірек сөздер мен жоспарды пайдалана отырып, монолог құрау |
1.5 Тыңдалған материал бойынша өз пікірін білдіру | 2.1.5.1 аудио-бейнежазба мазмұнына өз ойын (ұнайды, ұнамайды, себебі ..., пайдалы, пайдасыз болды, себебі ...) білдіру | 3.1.5.1 аудио-бейнежазба мазмұны бойынша айтылған өзгенің пікіріне (келісу, келіспеу себебін) өз көзқарасын білдіру | 4.1.5.1 аудио-бейнежазба мазмұнына өзіндік баға беру |
1.6 Тыңдарманның назарын аудару | 2.1.6.1 интонацияны, вербалды емес тілдік құралдарды (қимыл, ым-ишара) қолданып, тақырыпқа (Сіз қалай ойлайсыз? Сіз не ұсынар едіңіз?) назарын аударту | 3.1.6.1 интонацияны, вербалды емес тілдік құралдарды (қимыл, ым-ишара), қаратпа сөздерді қолдана отырып, тақырыпқа тыңдарманның назарын аударту | 4.1.6.1 интонацияны, вербалды емес тілдік құралдарды (қимыл, ым-ишара) және қыстырма, одағай сөздерді қолдана отырып, тақырыпқа тыңдарманды қызықтыру |
1.7 Дыбыстарды, сөздерді орфоэпиялық нормаларға сәйкес дұрыс айту | 2.1.7.1 сөз ішінде дауысты дыбыстардың өзара үндесуін сақтап айту (бүгін-бүгүн, түтін – түтүн, көсеу – көсөу) | 3.1.7.1 сөз ішінде қатар тұрған дауыссыз дыбыстардың өзара үндесуін сақтап айту (сенбі – сембі, Жангүл – Жаңгүл) | 4.1.7.1 сөз ішіндегі және сөз бен сөздің арасындағы буын, дыбыс үндестігін сақтап айту |
Бөлімше |
"Оқылым" бөлімі (сөйлеу әрекетінің түрі) бойынша | ||
2-сынып | 3-сынып | 4-сынып | |
2.1 Мәтін түрлері мен құрылымдық бөліктерін анықтау | 2.2.1.1 сұрақ қою арқылы (не істеді? қандай? неліктен?) мәтін түрлерін (әңгімелеу/сипаттау/ пайымдау) және құрылымдық бөліктерін (басы, негізгі бөлім, соңы) анықтау | 3.2.1.1 тірек сөздер, көмекші сөздер арқылы мәтін түрлерін (әңгімелеу, сипаттау, пайымдау) және оның құрылымдық бөліктерін анықтау | 4.2.1.1 мәтін түрлерін (әңгімелеу/сипаттау/ пайымдау) және олардың құрылымдық бөліктерін анықтау |
2.2 Мәтіндегі лексикалық бірліктердің қолданылуын түсіну | 2.2.2.1 синоним, антоним, омоним (сөздік қолдану) сөздерді ажырату және мағынасын түсіну, сөйлеу барысында қолдану | 3.2.2.1 тура және ауыспалы мағыналы сөздердің мағынасын ажырата білу, сөйлеу барысында қолдану | 4.2.2.1 тұрақты сөз тіркестері мен көп мағыналы сөздерді ажырата білу, мағынасын түсіну, сөйлеу барысында қолдану |
2.3 Мәтін мазмұны бойынша сұрақтар қою және жауап беру | 2.2.3.1 мәтін мазмұнын анықтауға бағытталған сұрақтар құрастыру және жауап беру | 3.2.3.1 мәтін мазмұны бойынша пікір білдіруге бағытталған сұрақтар құрастыру және жауап беру | 4.2.3.1 мәтін мазмұны бойынша шешім табуға бағытталған сұрақтар құрастыру және жауап беру |
2.4 Мәтіннің тақырыбы және негізгі ойды анықтау | 2.2.4.1 мұғалімнің көмегімен мәтіннің тақырыбы мен негізгі ойды анықтау | 3.2.4.1 өз бетінше мәтіннің тақырыбын және мұғалімнің көмегімен негізгі ойды анықтау | 4.2.4.1 мәтіннің тақырыбы мен мазмұнының өзара сәйкестігін анықтау және ондағы негізгі ойды тұжырымдау |
2.5 Түрлі дереккөздерден ақпарат алу | 2.2.5.1 дереккөздерден (сөздік, анықтамалық, энциклопедия) мәліметті табу жолын анықтап, берілген тақырып, сұрақ бойынша мәліметті іріктеп алу | 3.2.5.1 берілген тақырып, сұрақ бойынша түрлі дереккөздерден (мәтін, сөздік, сызба, кесте, карта) алынған ақпараттарда кездесетін жаңа сөздердің мағынасын сөздіктер арқылы ашу, жүйелеу, мағлұматтардың маңызды тұстарын анықтау | 4.2.5.1 дереккөздерден (мәтін, сөздік, сызба, кесте, карта, диаграмма) қажетті ақпараттарды табу, кездескен жаңа сөздердің мағынасын мәнмәтін бойынша анықтап, ақпаратты қорытындылау, бағалау |
2.6 Мәтіндерге салыстырмалы талдау жасау | 2.2.6.1 мұғалімнің көмегімен белгілі бір тақырыпта жазылған мәтіндердің ұқсастығы мен айырмашылығын (жанры, мәтін түрі) табу | 3.2.6.1 мұғалімнің көмегімен ұқсас тақырыпта берілген мәтін түрлерін, стилін (көркем мәтін, ғылыми-танымдық мәтін), жанрын салыстырып, ұқсастықтары мен айырмашылықтарын табу | 4.2.6.1 белгілі бір тақырыпта берілген мәтіннің түрлерін, жанрын, стилін (мақала, репортаж, жаңалық, өмірбаян, мінездеме, жарнама, хабарландыру) салыстырып, ұқсастықтары мен айырмашылықтарын анықтау |
Бөлімше |
Жазылым бөлімі (сөйлеу әрекетінің түрі) бойынша | ||
2-сынып | 3-сынып | 4-сынып | |
3.1 Мәтін түрлеріне сәйкес мәтін құрап жазу | 2.3.1.1 мұғалім көмегімен жеке сурет, сюжетті суреттер арқылы шағын сипаттау/әңгімелеу мәтіндерін құрап жазу |
3.3.1.1 жоспарда сызбаны қолдана отырып, тірек сөздер арқылы әңгімелеу, мәтінін салыстыра сипаттау, | 4.3.1.1 берілген тақырып бойынша әңгімелеу, сипаттау және пайымдау элементтері бар мәтін құрап жазу |
3.2 Түрлі стильде мәтін жазу | 2.3.2.1 үлгі бойынша қарапайым хабарландыру, хабарлама жазу |
3.3.2.1 өзіндік | 4.3.2.1 тірек сөздерді қолданып, белгілі бір стильде мәтін (мақала, мінездеме, сұхбат) жазу |
3.3 Оқыған, тыңдаған және аудиовизуалды материалдар бойынша жазба жұмыстар жазу | 2.3.3.1 оқыған, тыңдаған және аудиовизуалды материалдар бойынша мұғалімнің көмегімен жоспар құру және тірек сөздерді пайдалана отырып, мазмұндама жазу | 3.3.3.1 оқыған, тыңдаған және аудиовизуалды материалдар бойынша мұғалімнің көмегімен жоспар құрып, мазмұндама жазу | 4.3.3.1 оқыған, тыңдаған және аудиовизуалды материалдар бойынша жоспар құрып, мазмұндама/ тірек сөздерді пайдаланып эссе жазу |
3.4 Жазба жұмыстарын түрлі формада ұсыну | 2.3.4.1 мұғалімнің көмегімен тірек сөздерді, сөйлем, суреттерді пайдаланып, қарапайым постер, құттықтау, нұсқаулық (бұйым жасау нұсқаулығы, қауіпсіздік ережесі) құрастыру | 3.3.4.1 мұғалімнің көмегімен сызба, график, кесте, фотосуреттер пайдаланып, мәтінді (хат, шақыру, нұсқаулық) құру/компьютерде теру | 4.3.4.1 мәтінді құруда (жаңалық, репортаж, жарнама) сызба, график, кесте, фото және диаграмманы қолмен сызу/компьютерде теру |
3.5 Қатені табу және түзету | 2.3.5.1 жіберілген пунктуациялық, орфографиялық қателерді мұғалімнің көмегімен тауып, түзету және құраған сөйлемін толықтыру | 3.3.5.1 жіберілген пунктуациялық, орфографиялық, грамматикалық және стилистикалық қателерді мұғалімнің көмегімен тауып, түзету | 4.3.5.1 стилистикалық қателерді мұғалімінің көмегімен анықтап түзету, жазба жұмысын пунктуациялық, орфографиялық, грамматикалық нормаларға сәйкес өз бетінше редакциялау |
3.6 Каллиграфиялық нормаларды сақтау | 2.3.6.1 бас әріп пен кіші әріптің биіктігі мен мөлшерін сақтап, оларды байланыстырып көлбеу және таза жазу | 3.3.6.1 кең жолды дәптерде бас әріп пен кіші әріптің биіктігі мен мөлшерін сақтап көлбеу, үзбей және біркелкі жазу, жазу қарқынын жеделдету | 4.3.6.1 каллиграфиялық нормаларды сақтау, жазу техникасын жетілдіру |
3.7 Пунктуациялық нормаларды сақтау | 2.3.7.1 сөйлем түрлерінің айтылу мақсатына сәйкес тыныс белгілерін (нүкте, сұрақ белгісі, леп белгісі) қолдану | 3.3.7.1 қаратпа, қыстырма сөздерді ажырату және тыныс белгілерін дұрыс қою | 4.3.7.1 құрмалас сөйлемнің тыныс белгісін қою |
3.3.7.2 мұғалім көмегімен бастауыш пен баяндауыштың арасына қойылатын сызықшаның орнын білу және қою | 4.3.7.2 сөйлемнің бірыңғай мүшелерін ажырату және тыныс белгісін ( үтір, қос нүкте) қою | ||
4.3.7.3 диалогке тән тыныс белгілерді қою | |||
Бөлімше |
Тілдік нормалардың қолданысы бөлімі бойынша | ||
2-сынып | 3-сынып | 4-сынып | |
4.1 Сөздердің орфографиялық, орфоэпиялық нормаларын сақтау | 2.4.1.1 я, ю әріптерінің емлесін сақтап жазу | 3.4.1.1 э, ф, в, ц әріптері бар сөздерді сауатты жазу | 4.4.1.1 сөзге қосымшалар жалғауда дыбыс үндестігін ескеріп қолдану |
2.4.1.2 у, и, й әріптерінің емлесін сақтап жазу |
3.4.1.2 түбір сөздегі | 4.4.1.2 сөзге қосымшалар жалғауда буын үндестігін ескеріп қолдану | |
2.4.1.3 дауыссыз дыбыс түрлерін (қатаң, үнді, ұяң) ажырату және дауыссыз п-б, қ-ғ, | 3.4.1.3 ч, щ әріптері бар сөздердің емлесін білу |
4.4.1.3 айтылуы | |
2.4.1.4 дауыссыз л, р, ң дыбыстарының емлесін сақтап жазу | 3.4.1.4 х, һ әріптері бар сөздерді ажыратып жазу | ||
4.2 Грамматикалық нормаларды сақтау | 2.4.2.1 мұғалімнің көмегімен түбір мен қосымшаны ажырату | 3.4.2.1 негізгі түбірге жұрнақтар жалғау арқылы туынды сөз жасау, түбірлес сөздердің мағынасын ажырату | 4.4.2.1 күрделі сөздердің түрлерін ажырата алу (біріккен сөз, қос сөз, қысқарған сөз) |
2.4.2.2 көптік жалғауларды дұрыс қолдану | 3.4.2.2 тәуелдік жалғауларының қолданысын білу | 4.4.2.2 жіктік жалғауларының қолданысын білу | |
2.4.2.3 сөз таптарын (зат есім, сын есім, сан есім, етістік) ажырату | 3.4.2.3 сөйлемнен сөз таптарын (зат есім, сын есім, сан есім, етістік) табу | 4.4.2.3 зат есімді септеу, тәуелденген сөздердің септелуін білу | |
2.4.2.4 зат есімнің жалпы және жалқы түрлерін ажырату, жалқы есімнің жазылу емлесін сақтау | 3.4.2.4 негізгі, туынды зат есім/сын есім/етістікті анықтау | 4.4.2.4 жіктеу есімдіктерін септей алу | |
2.4.2.5 дара және күрделі зат есім/сын есім/сан есім/ етістікті анықтау | 3.4.2.5 болымды және болымсыз етістіктердің айырмашылығын анықтау | 4.4.2.5 үстеуді мағынасына қарай ажырату, етістікпен байланыстырып, сөйлемде қолдану | |
2.4.2.6 сөйлемдегі бір-бірімен байланысып тұрған сөздерді табу | 3.4.2.6 есептік және реттік сан есімдердің айырмашылығын анықтау | 4.4.2.6 сөз таптарының сөйлемдегі қызметін анықтау | |
3.4.2.7 сөйлемнің тұрлаулы (бастауыш, баяндауыш) және тұрлаусыз мүшелерін ажырату | 4.4.2.7 сөз бен сөзді, сөйлем мен сөйлемді байланыстыратын шылауларды (және, себебі, мен, пен) қолдану | ||
3.4.2.8 мұғалімнің көмегімен жалаң және жайылма сөйлемдерді ажырату | 4.4.2.8 сөйлемде одағай, еліктеуіш сөздерді ажырату және қолдану | ||
4.4.2.9 етістікті тиісті шақта (өткен шақ, келер шақ, осы шақ) қолдану | |||
13. Бөлімдер мен тақырыптар бойынша сағат сандарын бөлу мұғалімнің еркіне қалдырылады.
14. Осы оқу бағдарламасы Бастауыш білім беру деңгейінің 2-4-сыныптарына арналған "Қазақ тілі" оқу пәні бойынша үлгілік оқу бағдарламасын іске асыру жөніндегі ұзақ мерзімді жоспарға (оқыту қазақ тілінде) сәйкес іске асырылады.
3-параграф. Бастауыш білім беру деңгейінің 2-4-сыныптарына арналған "Қазақ тілі" оқу пәні бойынша үлгілік оқу бағдарламасын іске асыру жөніндегі ұзақ мерзімді жоспар (оқыту қазақ тілінде)
1) 2-сынып:
Ортақ тақырып | Бөлім (сөйлеу әрекетінің түрі) | Бөлімше (түйінді дағдылар) | Оқу мақсаттары ** |
1-тоқсан | |||
1. Өзім туралы | Тыңдалым және айтылым | 1.1Тыңдалған материалдың мазмұнын түсіну | 2.1.1.1 тыңдаған материал бойынша түсінбеген сөздерін белгілеу, мәтін мазмұны бойынша қойылған сұрақтарға жауап беру |
1.3 Түрлі жағдаяттарда сөйлеу мәдениетін сақтау | 2.1.3.1 күнделікті өмірде кездесетін жағдаяттарға байланысты сөйлеу мәдениетін сақтап, диалогке қатысу | ||
1.4 Берілген тақырып бойынша әңгіме құрау | 2.1.4.1 тірек сөздерді қатыстыра отырып, берілген тақырып бойынша әңгіме құрау | ||
1.6 Тыңдарманның назарын аудару | 2.1.6.1 интонацияны, вербалды емес тілдік құралдарды (қимыл, ым-ишара) қолданып, тақырыпқа (Сіз қалай ойлайсыз? Сіз не ұсынар едіңіз? ) назарын аударту | ||
1.7 Дыбыстарды, сөздерді, орфоэпиялық нормаларға сәйкес дұрыс айту | 2.1.7.1 сөз ішінде дауысты дыбыстардың өзара үндесуін сақтап айту (бүгін – бүгүн, түтін – түтүн, көсеу – көсөу) | ||
Оқылым | 2.3 Мәтін мазмұны бойынша сұрақтар қою және жауап беру | 2.2.3.1 мәтін мазмұнын анықтауға бағытталған сұрақтар құрастыру және жауап беру | |
2.4 Мәтіннің тақырыбы және негізгі ойды анықтау | 2.2.4.1 мұғалімнің көмегімен мәтіннің тақырыбы мен негізгі ойды анықтау | ||
2.5 Түрлі дереккөздерден ақпарат алу | 2.2.5.1* дереккөздерден (сөздік, анықтамалық, энциклопедия) мәліметті табу жолын анықтап, берілген тақырып, сұрақ бойынша мәліметті іріктеп алу | ||
3.3 Оқыған, тыңдаған және аудиовизуалды материалдар бойынша жазба жұмыстар жазу | 2.3.3.1* оқыған, тыңдаған және аудиовизуалды материалдар бойынша мұғалімнің көмегімен жоспар құру және тірек сөздерді пайдалана отырып, мазмұндама жазу | ||
2.3.4.1 мұғалімнің көмегімен тірек сөздерді, сөйлем, суреттерді пайдаланып, қарапайым постер, құттықтау, нұсқаулық (бұйым жасау нұсқаулығы, қауіпсіздік ережесі) құрастыру | |||
3.5 Қатені табу және түзету | 2.3.5.1 жіберілген пунктуациялық, орфографиялық қателерді мұғалімнің көмегімен тауып түзету және құрастырған сөйлемін толықтыру | ||
3.6 Каллиграфиялық нормаларды сақтау | 2.3.6.1 бас әріп пен кіші әріптің биіктігі мен мөлшерін сақтап, оларды байланыстырып көлбеу және таза жазу | ||
Тілдік нормалардың қолданысы | 4.1 Орфографиялық, орфоэпиялық нормаларды сақтау | 2.4.1.1* я, ю әріптерінің емлесін сақтап жазу | |
2.4.1.2* у, и, й әріптерінің емлесін сақтап жазу | |||
2.4.1.3* дауыссыз дыбыс түрлерін (қатаң, ұяң, үнді) ажырату және дауыссыз п-б, | |||
2.4.1.4* дауыссыз л, р, ң дыбыстарының емлесін сақтап жазу | |||
2-тоқсан | |||
3. Менің мектебім | Тыңдалым және айтылым | 1.2 Мәтіннің мазмұнын болжау | 2.1.2.1 мәтіннің тақырыбы мен тірек сөздердің негізінде мәтіннің мазмұнын болжау |
1.3 Түрлі жағдаяттарда сөйлеу мәдениетін сақтау | 2.1.3.1 күнделікті өмірде кездесетін жағдаяттарға байланысты сөйлеу мәдениетін сақтап, диалогке қатысу | ||
1.5 Тыңдалған материал бойынша өз пікірін білдіру | 2.1.5.1 аудио-бейнежазба мазмұны бойынша өз ойын (ұнайды, ұнамайды, себебі ..., пайдалы болды, пайдасыз болды, себебі ...) білдіру | ||
Оқылым | 2.1 Мәтін түрлері мен құрылымдық бөліктерін анықтау | 2.2.1.1* сұрақ қою арқылы (не істеді? қандай? неліктен?) мәтін түрлерін (әңгімелеу/сипаттау/пайымдау) және құрылымдық бөліктерін (басы, негізгі бөлім, соңы) анықтау | |
2.3 Мәтін мазмұны бойынша сұрақтар қою және жауап беру | 2.2.3.1 мәтін мазмұнынанықтауға бағытталған сұрақтар құрастыру және жауап беру | ||
2.4 Мәтіннің тақырыбы жәненегізгі ойды анықтау | 2.2.4.1 мұғалімнің көмегімен мәтіннің тақырыбы мен негізгі ойды анықтау | ||
2.5 Түрлі дереккөздерден ақпарат алу | 2.2.5.1* дереккөздерден (сөздік, анықтамалық, энциклопедия) мәліметті табу жолын анықтап, берілген тақырып, сұрақ бойынша мәліметті іріктеп алу | ||
2.6 Мәтіндерге салыстырмалы талдау жасау | 2.2.6.1 мұғалімнің көмегімен белгілі бір тақырыпта жазылған мәтіндердің ұқсастығы мен айырмашылығын (жанры, мәтін түрі) табу | ||
Жазылым | 3.3 Оқыған, тыңдаған және аудиовизуалды материалдар бойынша жазба жұмыстар жазу | 2.3.1.1 мұғалім көмегімен жеке сурет/сюжетті суреттер арқылы шағын сипаттау/әңгімелеу мәтіндерін құрап жазу | |
2.3.3.1* оқыған, тыңдаған және аудиовизуалды материалдар бойынша мұғалімнің көмегімен жоспар құру және тірек сөздерді пайдалана отырып, шағын мәтін жазу | |||
3.4 Жазба жұмыстарын түрлі формада ұсыну | 2.3.4.1 мұғалімнің көмегімен тірек сөздерді, сөйлем, суреттерді пайдаланып, қарапайым постер, құттықтау, нұсқаулық (бұйым жасау нұсқаулығы, қауіпсіздік ережесі) құрастыру | ||
3.6 Каллиграфиялық нормаларды сақтау | 2.3.6.1 бас әріп пен кіші әріптің биіктігі мен мөлшерін сақтап, оларды байланыстырып көлбеу және таза жазу | ||
3.5 Қатені табу және түзету | 2.3.5.1 жіберілген пунктуациялық, орфографиялық қателерді мұғалімнің көмегімен тауып түзету және құраған сөйлемін толықтыру | ||
3.7 Пунктуациялық нормаларды сақтау | 2.3.7.1 сөйлем түрлерін айтылу мақсатына сәйкес тыныс белгілерін (нүкте, сұрақ белгісі, леп белгісі) қою | ||
Тілдік нормалардың қолданысы | 4.2 Грамматикалық нормаларды сақтау | 2.4.2.6 сөйлемдегі бір-бірімен байланысып тұрған сөздерді табу | |
3-тоқсан | |||
5. Дені саудың жаны сау | Тыңдалым және айтылым | 1.1 Тыңдалған материалдың мазмұнын түсіну | 2.1.1.1 тыңдаған материал бойынша түсінбеген сөздерін белгілеу, мәтін мазмұны бойынша қойылған сұрақтарға жауап беру |
1.2 Мәтіннің мазмұнын болжау | 2.1.2.1 мәтіннің тақырыбы мен тірек сөздердің негізінде мәтіннің мазмұнын болжау | ||
1.3 Түрлі жағдаяттарда сөйлеу мәдениетін сақтау | 2.1.3.1 күнделікті өмірде кездесетін жағдаяттарға байланысты сөйлеу мәдениетін сақтап, диалогке қатысу | ||
1.4 Берілген тақырып бойынша әңгіме құрау | 2.1.4.1 тірек сөздерді қатыстыра отырып, берілген тақырып бойынша әңгіме құрау | ||
1.5 Тыңдалған материал бойынша өз пікірін білдіру | 2.1.5.1 аудио-бейнежазба мазмұны туралы өз ойын (ұнайды, ұнамайды, себебі ..., пайдалы болды, пайдасыз болды, себебі ...) білдіру | ||
1.6 Тыңдарманның назарын аудару | 2.1.6.1 интонацияны, вербалды емес тілдік құралдарды (қимыл, ым-ишара) қолданып, тақырыпқа (Сіз қалай ойлайсыз? Сіз не ұсынар едіңіз?) назарын аударту | ||
Оқылым | 2.3 Мәтін мазмұны бойынша сұрақтар қою және жауап беру | 2.2.3.1 мәтін мазмұнын анықтауға бағытталған сұрақтар құрастыру және жауап беру | |
2.4 Мәтіннің тақырыбы және негізгі ойды анықтау | 2.2.4.1 мұғалімнің көмегімен мәтіннің тақырыбы мен негізгі ойды анықтау | ||
2.2 Мәтіндегі лексикалық бірліктердің қолданылуын түсіну | 2.2.2.1* синоним, антоним, омоним (сөздік қолдану) сөздерді ажырату және мағынасын түсіну, сөйлеу барысында қолдану | ||
2.5 Түрлі дереккөздерден ақпарат алу | 2.2.5.1* дереккөздерден (сөздік, анықтамалық, энциклопедия) мәліметті табу жолын анықтап, берілген тақырып, сұрақ бойынша мәліметті іріктеп алу | ||
2.6 Мәтіндерге салыстырмалы талдау жасау | 2.2.6.1 мұғалімнің көмегімен белгілі бір тақырыпта жазылған мәтіндердің ұқсастығы мен айырмашылығын (жанры, мәтін түрі) табу | ||
Жазылым | 3.2 Түрлі стильде мәтін жазу | 2.3.2.1* үлгі бойынша қарапайым хабарландыру, хабарлама жазу | |
3.3 Оқыған, тыңдаған және аудиовизуалды материалдар бойынша жазба жұмыстар жазу | 2.3.3.1* оқыған, тыңдаған және аудиовизуалды материалдар бойынша мұғалімнің көмегімен жоспар құру және тірек сөздерді пайдалана отырып, мазмұндама жазу | ||
3.5 Қатені табу және түзету | 2.3.5.1 жіберілген пунктуациялық, орфографиялық қателерді мұғалімнің көмегімен тауып түзету және құрастырған сөйлемін толықтыру | ||
3.6 Каллиграфиялық нормаларды сақтау | 2.3.6.1 бас әріп пен кіші әріптің биіктігі мен мөлшерін сақтап, оларды байланыстырып көлбеу және таза жазу | ||
Тілдік нормалардың қолданысы | 4.2 Грамматикалық нормаларды сақтау | 2.4.2.1 мұғалімнің көмегімен түбір мен қосымшаны ажырату | |
2.4.2.2 көптік жалғауларын дұрыс қолдану | |||
2.4.2.3* сөз таптарын (зат есім, сын есім, сан есім, етістік) ажырату | |||
2.4.2.4 зат есімнің жалпы және жалқы түрлерін ажырату, жалқы есімнің жазылу емлесін сақтау | |||
2.4.2.5* дара және күрделі зат есім/сын есім/сан есім/етістікті анықтау | |||
4-тоқсан | |||
7. Қоршаған орта | Тыңдалым және айтылым | 1.2 Мәтіннің мазмұнын болжау | 2.1.2.1 мәтіннің тақырыбы мен тірек сөздердің негізінде мәтіннің мазмұнын болжау |
1.3 Түрлі жағдаяттарда сөйлеу мәдениетін сақтау | 2.1.3.1 күнделікті өмірде кездесетін жағдаяттарға байланысты сөйлеу мәдениетін сақтап, диалогке қатысу | ||
1.4 Берілген тақырып бойынша әңгіме құрау | 2.1.4.1 тірек сөздерді қатыстыра отырып, берілген тақырып бойынша әңгіме құрау | ||
1.5 Тыңдалған материал бойынша өз пікірін білдіру | 2.1.5.1 аудио-бейнежазба мазмұны бойынша өз ойын (ұнайды, ұнамайды, себебі ..., пайдалы болды, пайдасыз болды, себебі ...) білдіру | ||
Оқылым | 2.1 Мәтін түрлері мен құрылымдық бөліктерін анықтау | 2.2.1.1* сұрақ қою арқылы (не істеді? қандай? неліктен?) мәтін түрлерін (әңгімелеу/сипаттау/пайымдау) және құрылымдық бөліктерін (басы, негізгі бөлім, соңы) анықтау | |
2.3 Мәтін мазмұны бойынша сұрақтар қою және жауап беру | 2.2.3.1 мәтін мазмұнын анықтауға бағытталған сұрақтар құрастыру және жауап беру | ||
2.4 Мәтіннің тақырыбы және негізгі ойды анықтау | 2.2.4.1 мұғалімнің көмегімен мәтіннің тақырыбы мен негізгі ойды анықтау | ||
2.5 Түрлі дереккөздерден ақпарат алу | 2.2.5.1* дереккөздерден (сөздік, анықтамалық, энциклопедия) мәліметті табу жолын анықтап, берілген тақырып, сұрақ бойынша мәліметті іріктеп алу | ||
Жазылым | 3.1 Мәтін түрлеріне сәйкес мәтін құрап жазу | 2.3.1.1 мұғалім көмегімен жеке сурет, сюжетті суреттер арқылы шағын сипаттау/әңгімелеу мәтіндерін құрап жазу | |
3.2 Түрлі стильде мәтін жазу | 2.3.2.1* үлгі бойынша қарапайым хабарландыру, хабарлама жазу | ||
3.3 Оқыған, тыңдаған және аудиовизуалды материалдар бойынша жазба жұмыстар жазу | 2.3.3.1* мұғалімнің көмегімен оқыған, тыңдаған және аудиовизуалды материалдар бойынша жоспар құру және тірек сөздерді пайдалана отырып, мазмұндама жазу | ||
3.5 Қатені табу және түзету | 2.3.5.1 жіберілген пунктуациялық, орфографиялық қателерді мұғалімнің көмегімен тауып түзету және құраған сөйлемін толықтыру | ||
3.6 Каллиграфиялық нормаларды сақтау | 2.3.6.1 бас әріп пен кіші әріптің биіктігі мен мөлшерін сақтап, оларды байланыстырып көлбеу және таза жазу | ||
Тілдік нормалардың қолданысы | 4.1Орфографиялық, орфоэпиялық нормаларды сақтау | 2.4.1.4* дауыссыз л, р, ң дыбыстарының емлесін сақтап жазу | |
4.2Грамматикалық нормаларды сақтау | 2.4.2.1 мұғалімнің көмегімен түбір мен қосымшаны ажырату | ||
2.4.2.5* дара және күрделі зат есім/сын есім/сан есім/етістікті анықтау | |||
2) 3-сынып:
Ортақ тақырып | Бөлім (сөйлеу әрекетінің түрі) | Бөлімше (дағды) | Оқу мақсаттары ** |
1-тоқсан | |||
1. Жанды табиғат | Тыңдалым және айтылым | 1.1 Тыңдалған материалдың мазмұнын түсіну | 3.1.1.1 тыңдаған материал бойынша тірек сөздерді белгілеу, ашық және жабық сұрақтарға жауап беру |
1.2 Мәтіннің мазмұнын болжау | 3.1.2.1* мәтіннің тақырыбы мен берілген суреттер, фото, диаграмма бойынша мәтіннің мазмұнын болжау | ||
1.3 Түрлі жағдаяттарда сөйлеу мәдениетін сақтау | 3.1.3.1 түрлі жағдаяттағы (қоғамдық ортада) қатысымдық әрекеттерде өз сөзін жүйелі түрде жоспарлап, сөйлеу мәдениетін сақтап, диалогке қатысу | ||
1.4 Берілген тақырып бойынша әңгіме құрау | 3.1.4.1 тірек сөздер мен жоспарды пайдалана отырып, берілген тақырып бойынша әңгіме құрау | ||
1.6 Тыңдарманның назарын аудару | 3.1.6.1 интонацияны, вербалды емес тілдік құралдарды (қимыл, ым-ишара), қаратпа сөздерді қолдана отырып, тақырыпқа тыңдарманның назарын аударту | ||
Оқылым | 2.1 Мәтін түрлері мен құрылымдық бөліктерін анықтау | 3.2.1.1* тірек сөздер, көмекші сөздер арқылы мәтін түрлерін (әңгімелеу, сипаттау, пайымдау) және оның құрылымдық бөліктерін анықтау | |
2.3 Мәтін мазмұны бойынша сұрақтар қою және жауап беру | 3.2.3.1 мәтін мазмұны бойынша пікір білдіруге бағытталған сұрақтар құрастыру және жауап беру | ||
2.4 Мәтіннің тақырыбы және негізгі ойды анықтау | 3.2.4.1 өз бетінше мәтіннің тақырыбын және мұғалімнің көмегімен негізгі ойды анықтау | ||
2.5 Түрлі дереккөздерден ақпарат алу | 3.2.5.1* берілген тақырып, сұрақ бойынша түрлі дереккөздерден (мәтін, сөздік, сызба, кесте, карта) алған ақпараттарда кездесетін жаңа сөздердің мағынасын сөздіктер арқылы ашу, жүйелеу, мағлұматтардың маңызды тұстарын анықтау | ||
Жазылым | 3.1 Мәтін түрлеріне сәйкес мәтін құрап жазу | 3.3.1.1* жоспар, сызбаны қолдана отырып, тірек сөздер арқылы әңгімелеу мәтінін, салыстыра сипаттау мәтінін, көмекші сөздер арқылы пайымдау мәтінін құрап жазу | |
3.3 Оқыған, тыңдаған және аудиовизуалды материалдар бойынша жазба жұмыстар жазу | 3.3.3.1* оқыған, тыңдаған және аудиовизуалды материалдар бойынша мұғалімнің көмегімен жоспар құрып, мазмұндама жазу | ||
3.5 Қатені табу және түзету | 3.3.5.1 жіберілген пунктуациялық, орфографиялық, грамматикалық және стилистикалық қателерді мұғалімнің көмегімен тауып, түзету | ||
3.6 Каллиграфиялық нормаларды сақтау | 3.3.6.1 кең жолды дәптерде бас әріп пен кіші әріптің биіктігі мен мөлшерін сақтап көлбеу, үзбей және біркелкі жазу, жазу қарқынын жеделдету | ||
3.7 Пунктуациялық нормаларды сақтау | 3.3.7.1* қаратпа, қыстырма сөздерді ажырату және тыныс белгілерін дұрыс қою | ||
Тілдік нормалардың қолданысы | 4.1 Орфографиялық, орфоэпиялық нормаларды сақтау | 3.4.1.1* э, ф, в, ц әріптері бар сөздерді сауатты жазу | |
3.4.1.3* ч, щ әріптері бар сөздердің емлесін білу | |||
3.4.1.4* х, һ әріптері бар сөздерді ажыратып жазу | |||
2-тоқсан | |||
3. Уақыт | Тыңдалым және айтылым | 1.2 Мәтіннің мазмұнын болжау | 3.1.2.1* мәтіннің тақырыбы мен берілген суреттер, фото, диаграмма бойынша мәтіннің мазмұнын болжау |
1.3 Түрлі жағдаяттарда сөйлеу мәдениетін сақтау | 3.1.3.1 түрлі жағдаяттағы (қоғамдық ортада) қатысымдық әрекеттерде өз сөзін жүйелі түрде жоспарлап, сөйлеу мәдениетін сақтап, диалогке қатысу | ||
1.5Тыңдалған материал бойынша өз пікірін білдіру | 3.1.5.1 аудио-бейнежазба мазмұны бойынша айтылған өзгенің пікіріне (келісу, келіспеу себебін ) өз көзқарасын білдіру | ||
1.6 Тыңдарманның назарын аудару | 3.1.6.1 интонацияны, вербалды емес тілдік құралдарды (қимыл, ым-ишара), қаратпа сөздерді қолдана отырып, тақырыпқа тыңдарманның назарын аударту | ||
1.7 Сөздерді, дыбыстарды орфоэпиялық нормаларға сәйкес дұрыс айту | 3.1.7.1 сөз ішінде қатар тұрған дауыссыз дыбыстардың өзара үндесуін сақтап айту (сенбі – сембі, Жангүл –Жаңгүл) | ||
Оқылым | 2.2 Мәтіндегі лексикалық бірліктердің қолданылуын түсіну | 3.2.2.1 тура және ауыспалы мағыналы сөздердің мағынасын ажырата білу, сөйлеу барысында қолдану | |
2.3 Мәтін мазмұны бойынша сұрақтар қою және жауап беру | 3.2.3.1 мәтін мазмұны бойынша пікір білдіруге бағытталған сұрақтар құрастыру және жауап беру | ||
2.4 Мәтіннің тақырыбы жәненегізгі ойды анықтау | 3.2.4.1 өз бетінше мәтіннің тақырыбын және мұғалімнің көмегімен негізгі ойды анықтау | ||
2.5 Түрлі дереккөздерден ақпарат алу | 3.2.5.1* берілген тақырып, сұрақ бойынша түрлі дереккөздерден (мәтін, сөздік, сызба, кесте, карта) алған ақпараттарда кездесетін жаңа сөздердің мағынасын сөздіктер арқылы ашу, жүйелеу, мағлұматтардың маңызды тұстарын анықтау | ||
2.6 Мәтіндерге салыстырмалы талдау жасау | 3.2.6.1 мұғалімнің көмегімен ұқсас тақырыпта берілген мәтін түрлерін, стилін (көркем мәтін, ғылыми-танымдық мәтін/жанрын салыстырып, ұқсастықтары мен айырмашылықтарын табу | ||
Жазылым | 3.2 Түрлі стильде мәтін жазу | 3.3.2.1 өзіндік іс-әрекеті баяндалған күнделік, өмірбаян, хабарландыру жазу | |
3.4 Жазба жұмыстарын түрлі формада ұсыну | 3.3.4.1* мұғалімнің көмегімен сызба, график, кесте, фотосуреттер пайдаланып, мәтін (хат, шақыру, нұсқаулық) құру/компьютерде теру | ||
3.5 Қатені табу және түзету | 3.3.5.1 жіберілген пунктуациялық, орфографиялық, грамматикалық және стилистикалық қателерді мұғалімнің көмегімен тауып, түзету | ||
3.6 Каллиграфиялық нормаларды сақтау | 3.3.6.1 кең жолды дәптерде бас әріп пен кіші әріптің биіктігі мен мөлшерін сақтап көлбеу, үзбей және біркелкі жазу, жазу қарқынын жеделдету | ||
3.7 Пунктуациялық нормаларды сақтау | 3.3.7.2 мұғалім көмегімен бастауыш пен баяндауыштың арасына қойылатын сызықшаның орнын білу және қою | ||
Тілдік нормалардың қолданысы | 4.1 Орфографиялық, орфоэпиялық нормаларды сақтау | 3.4.1.2 түбір сөздегі -ы, -і-нің дауысты дыбыстан басталатын қосымша жалғанған кездегі өзгерісін сақтап жазу | |
4.2 Грамматикалық нормаларды сақтау | 3.4.2.1* негізгі түбірге жұрнақтар жалғау арқылы туынды сөз жасау, түбірлес сөздердің мағынасын ажырату | ||
3.4.2.7* сөйлемнің тұрлаулы (бастауыш, баяндауыш) және тұрлаусыз мүшелерін ажырату | |||
3.4.2.8 мұғалімнің көмегімен жалаң және жайылма сөйлемдерді ажырату | |||
3-тоқсан | |||
5. Өнер | Тыңдалым және айтылым | 1.1 Тыңдаған материалдың мазмұнын түсіну | 3.1.1.1 тыңдаған материал бойынша тірек сөздерді белгілеу, ашық және жабық сұрақтарға жауап беру |
1.2 Мәтіннің мазмұнын болжау | 3.1.2.1* мәтіннің тақырыбы мен берілген суреттер, фото, диаграмма бойынша мәтіннің мазмұнын болжау | ||
1.3 Түрлі жағдаяттарда сөйлеу мәдениетін сақтау | 3.1.3.1 түрлі жағдаяттағы (қоғамдық ортада) қатысымдық әрекеттерде өз сөзін жүйелі түрде жоспарлап, сөйлеу мәдениетін сақтап, диалогке қатысу | ||
1.4 Берілген тақырып бойынша әңгіме құрау | 3.1.4.1 тірек сөздер мен жоспарды пайдалана отырып, берілген тақырып бойынша әңгіме құрау | ||
1.5 Тыңдалған материал бойынша өз пікірін білдіру | 3.1.5.1 аудио-бейнежазба мазмұны бойынша айтылған өзгенің пікіріне (келісу, келіспеу себебін) өз көзқарасын білдіру | ||
Оқылым | 2.3 Мәтін мазмұны бойынша сұрақтар қою және жауап беру | 3.2.3.1 мәтін мазмұны бойынша пікір білдіруге бағытталған сұрақтар құрастыру және жауап беру | |
2.4 Мәтіннің тақырыбы жәненегізгі ойды анықтау | 3.2.4.1 өз бетінше мәтіннің тақырыбын және мұғалімнің көмегімен негізгі ойды анықтау | ||
2.5 Түрлі дереккөздерден ақпарат алу | 3.2.5.1* берілген тақырып, сұрақ бойынша түрлі дереккөздерден (мәтін, сөздік, сызба, кесте, карта) алған ақпараттарда кездесетін жаңа сөздердің мағынасын сөздіктер арқылы ашу, жүйелеу, мағлұматтардың маңызды тұстарын анықтау | ||
2.6 Мәтіндерге салыстырмалы талдау жасау | 3.2.6.1 мұғалімнің көмегімен ұқсас тақырыпта берілген мәтін түрлерін, стилін (көркем мәтін, ғылыми-танымдық мәтін, жанрын салыстырып, ұқсастықтары мен айырмашылықтарын табу | ||
Жазылым | 3.1 Мәтін түрлеріне сәйкес мәтін құрап жазу | 3.3.1.1* жоспар, сызбаны қолдана отырып, тірек сөздер арқылы әңгімелеу мәтінін, салыстыра сипаттау мәтінін, көмекші сөздер арқылы пайымдау мәтінін құрап жазу | |
3.2 Түрлі стильде мәтін жазу | 3.3.2.1 өзіндік іс-әрекеті баяндалған күнделік, өмірбаян, хабарландыру жазу | ||
3.3 Оқыған, тыңдаған және аудиовизуалды материалдар бойынша жазба жұмыстар жазу | 3.3.3.1* оқыған, тыңдаған және аудиовизуалды материалдар бойынша мұғалімнің көмегімен жоспар құрып, мазмұндама жазу | ||
3.4 Жазба жұмыстарын түрлі формада ұсыну | 3.3.4.1* мұғалімнің көмегімен сызба, график, кесте, фотосуреттермен мәтін (хат, шақыру, нұсқаулық) құрастыру/ компьютерде теру | ||
3.5 Қатені табу және түзету | 3.3.5.1 жіберілген пунктуациялық, орфографиялық, грамматикалық және стилистикалық қателерді мұғалімнің көмегімен тауып, түзету | ||
3.6 Каллиграфиялық нормаларды сақтау | 3.3.6.1 кең жолды дәптерде бас әріп пен кіші әріптің биіктігі мен мөлшерін сақтап көлбеу, үзбей және біркелкі жазу, жазу қарқынын жеделдету | ||
Тілдік нормалардың қолданысы | 4.2 Грамматикалық нормаларды сақтау | 3.4.2.2 тәуелдік жалғауларының қолданысын білу | |
3.4.2.3 сөйлемнен сөз таптарын (зат есім, сын есім, сан есім, етістік) табу | |||
3.4.2.4* негізгі, туынды зат есім/сын есім/етістікті анықтау | |||
3.4.2.5 болымды және болымсыз етістіктердің айырмашылығын анықтау | |||
3.4.2.6 есептік және реттік сан есімдердің айырмашылығын анықтау | |||
4-тоқсан | |||
7. Су – тіршілік көзі | Тыңдалым және айтылым | 1.1 Тыңдалған материалдың мазмұнын түсіну | 3.1.1.1 тыңдаған материал бойынша тірек сөздерді белгілеу, ашық және жабық сұрақтарға жауап беру |
1.2 Мәтіннің мазмұнын болжау | 3.1.2.1* мәтіннің тақырыбы мен берілген суреттер, фото, диаграмма бойынша мәтіннің мазмұнын болжау | ||
1.3 Түрлі жағдаяттарда сөйлеу мәдениетін сақтау | 3.1.3.1 түрлі жағдаяттағы (қоғамдық ортада) қатысымдық әрекеттерде өз сөзін жүйелі түрде жоспарлап, сөйлеу мәдениетін сақтап, диалогке қатысу | ||
1.4 Берілген тақырып бойынша әңгіме құрау | 3.1.4.1 тірек сөздер мен жоспарды пайдалана отырып, берілген тақырып бойынша әңгіме құрау | ||
3.1.5.1 аудио-бейнежазба мазмұны бойынша айтылған өзгенің пікіріне (келісу/келіспеу себебін) өз көзқарасын білдіру | |||
3.1.6.1 интонацияны, вербалды емес тілдік құралдарды (қимыл, ым-ишара), қаратпа сөздерді қолдана отырып, тақырыпқа тыңдарманның назарын аударту | |||
Оқылым | 2.2 Мәтіндегі лексикалық бірліктердің қолданылуын түсіну | 3.2.2.1 тура және ауыспалы мағыналы сөздердің мағынасын ажырата білу, сөйлеу барысында қолдану | |
2.3 Мәтін мазмұны бойынша сұрақтар қою және жауап беру | 3.2.3.1 мәтін мазмұны бойынша пікір білдіруге бағытталған сұрақтар құрастыру және жауап беру | ||
2.4 Мәтіннің тақырыбы жәненегізгі ойды анықтау | 3.2.4.1 өз бетінше мәтіннің тақырыбын және мұғалімнің көмегімен негізгі ойды анықтау | ||
2.5 Түрлі дереккөздерден ақпарат алу | 3.2.5.1* берілген тақырып, сұрақ бойынша түрлі дереккөздерден (мәтін, сөздік, сызба, кесте, карта) алған ақпараттарда кездесетін жаңа сөздердің мағынасын сөздіктер арқылы ашу, жүйелеу, мағлұматтардың маңызды тұстарын анықтау | ||
Жазылым | 3.3 Оқыған, тыңдаған және аудиовизуалды материалдар бойынша жазба жұмыстар жазу | 3.3.3.1* оқыған, тыңдаған және аудиовизуалды материалдар бойынша мұғалімнің көмегімен жоспар құрып, мазмұндама жазу | |
3.4 Мәтінді түрлі формада ұсыну | 3.3.4.1* мұғалімнің көмегімен сызба, график, кесте, фотосуреттер пайдаланып, мәтін (хат, шақыру, нұсқаулық) құру/компьютерде теру | ||
3.5 Қатені табу және түзету | 3.3.5.1 жіберілген пунктуациялық, орфографиялық, грамматикалық және стилистикалық қателерді мұғалімнің көмегімен тауып, түзету | ||
3.6 Каллиграфиялық нормаларды сақтау | 3.3.6.1 кең жолды дәптерде бас әріп пен кіші әріптің биіктігі мен мөлшерін сақтап көлбеу, үзбей және біркелкі жазу, жазу қарқынын жеделдету | ||
Тілдік нормалардың қолданысы | 4.2 Грамматикалық нормаларды сақтау | 3.4.2.1* негізгі түбірге жұрнақтар жалғау арқылы туынды сөз жасау, түбірлес сөздердің мағынасын ажырату | |
3.4.2.4 негізгі, туынды зат есім/сын есім/етістікті анықтау | |||
3) 4-сынып:
Ортақ тақырып | Бөлім (сөйлеу әрекетінің түрі) | Бөлімше (түйінді дағдылар) | Оқу мақсаттары ** |
1-тоқсан | |||
1. Менің Отаным – Қазақстан | Тыңдалым және айтылым | 1.1Тыңдалған материалдың мазмұнын түсіну | 4.1.1.1 тыңдаған материал бойынша негізгі тұсын түртіп алу және солардың негізінде мәтіннің мазмұнын айту |
1.2 Мәтіннің мазмұнын болжау | 4.1.2.1* мәтіннің тақырыбы мен берілген диаграмма, сызба, кесте бойынша мәтіннің мазмұнын болжау және өз ойын дәлелдеу | ||
1.3 Түрлі жағдаяттарда сөйлеу мәдениетін сақтау | 4.1.3.1 сұхбаттасының жасын, жай-күйін ескере отырып, белгілі бір тақырып аясында сөйлеу мәдениетін сақтап, диалогке қатысу | ||
1.4 Берілген тақырып бойынша әңгіме құрау | 4.1.4.1 тірек сөздер мен жоспарды пайдалана отырып, монолог құрау | ||
1.7 Сөздерді, дыбыстарды орфоэпиялық нормаларға сәйкес дұрыс айту | 4.1.7.1 сөз ішіндегі және сөз бен сөздің арасындағы буын, дыбыс үндестігін сақтап айту | ||
Оқылым | 2.1 Мәтін түрлері мен құрылымдық бөліктерін анықтау | 4.2.1.1* мәтін түрлерін (әңгімелеу/ сипаттау/пайымдау) және олардың құрылымдық бөліктерін анықтау | |
2.3 Мәтін мазмұны бойынша сұрақтар қою және жауап беру | 4.2.3.1 мәтін мазмұны бойынша шешім табуға бағытталған сұрақтар құрастыру және жауап беру | ||
2.4 Мәтіннің тақырыбы және негізгі ойды анықтау | 4.2.4.1 мәтіннің тақырыбы мен мазмұнының өзара сәйкестігін анықтау және ондағы негізгі ойды тұжырымдау | ||
2.6 Түрлі дереккөздерден ақпарат алу | 4.2.5.1* дереккөздерден (мәтін, сөздік, сызба, кесте, карта, диаграмма) қажетті ақпараттарды табу, кездескен жаңа сөздердің мағынасын мәнмәтін бойынша анықтап, ақпаратты қорытындылау, бағалау | ||
Жазылым | 3.1 Мәтін түрлеріне сәйкес мәтін құрап жазу | 4.3.1.1 берілген тақырып бойынша әңгімелеу, сипаттау және пайымдау элементтері бар мәтін құрап жазу | |
3.3 Оқыған, тыңдаған және аудиовизуалды материалдар бойынша жазба жұмыстар жазу | 4.3.3.1* оқыған, тыңдаған және аудиовизуалды материалдар бойынша жоспар құрып мазмұндама/тірек сөздерді пайдаланып эссе жазу | ||
3.5 Қатені табу және түзету | 4.3.5.1 стилистикалық қателерді мұғалімінің көмегімен анықтап түзету, жазба жұмысын пунктуациялық, орфографиялық, грамматикалық нормаларға сәйкес өз бетінше редакциялау | ||
3.6 Каллиграфиялық нормаларды сақтау | 4.3.6.1 каллиграфиялық нормаларды сақтау және жазу техникасын жетілдіру | ||
3.7 Пунктуациялық нормаларды сақтау | 4.3.7.1 құрмалас сөйлемнің тыныс белгісін қою | ||
Тілдік нормалардың қолданысы | 4.1Орфографиялық, орфоэпиялық нормаларды сақтау | 4.4.1.1 сөзге қосымшалар жалғауда дыбыс үндестігін ескеріп қолдану | |
4.4.1.2 сөзге қосымшалар жалғауда буын үндестігін ескеріп қолдану | |||
4.4.1.3 айтылуы мен жазылуында айырмашылығы бар сөздерді анықтап жазу | |||
2-тоқсан | |||
3. Мәдени мұра | Тыңдалым және айтылым | 1.2 Мәтіннің мазмұнын болжау | 4.1.2.1* мәтіннің тақырыбы мен берілген диаграмма, сызба, кесте бойынша мәтіннің мазмұнын болжау және өз ойын дәлелдеу |
1.3 Түрлі жағдаяттарда сөйлеу мәдениетін сақтау | 4.1.3.1 сұхбаттасының жасын, жай-күйін ескере отырып, белгілі бір тақырып аясында сөйлеу мәдениетін сақтап, диалогке қатысу | ||
1.4 Берілген тақырып бойынша әңгіме құрау | 4.1.4.1 тірек сөздер мен жоспарды пайдалана отырып, монолог құрау | ||
1.5 Тыңдалған материал бойынша өз пікірін білдіру | 4.1.5.1 аудио-бейнежазба мазмұнына өзіндік баға беру | ||
1.6 Тыңдарманның назарын аудару | 4.1.6.1 интонацияны, вербалды емес тілдік құралдарды (қимыл, ым-ишара) және қыстырма, одағай сөздерді қолдана отырып, тақырыпқа тыңдарманды қызықтыру | ||
Оқылым | 2.2 Мәтіндегі лексикалық бірліктердің қолданылуын түсіну | 4.2.2.1 тұрақты сөз тіркестері мен көп мағыналы сөздерді ажырата білу, мағынасын түсіну, сөйлеу барысында қолдану | |
2.3 Мәтін мазмұны бойынша сұрақтар қою және жауап беру | 4.2.3.1 мәтін мазмұны бойынша шешім табуға бағытталған сұрақтар құрастыру және жауап беру | ||
2.4 Мәтіннің тақырыбы және негізгі ойды анықтау | 4.2.4.1 мәтіннің тақырыбы мен мазмұнының өзара сәйкестігін анықтау және ондағы негізгі ойды тұжырымдау | ||
2.5 Түрлі дереккөздерден | 4.2.5.1* дереккөздерден (мәтін, сөздік, сызба, кесте, диаграмма) қажетті ақпараттарды табу, кездескен жаңа сөздердің мағынасын мәнмәтін бойынша анықтап, ақпаратты қорытындылау, бағалау | ||
2.6 Мәтіндерге салыстырмалы талдау жасау | 4.2.6.1 белгілі бір тақырыпта берілген мәтіннің түрлерін, жанрын, стилін (мақала, репортаж, жаңалық, өмірбаян, мінездеме, жарнама, хабарландыру) салыстырып, ұқсастықтары мен айырмашылықтарын анықтау | ||
Жазылым | 3.2 Түрлі стильде мәтін жазу | 4.3.2.1 тірек сөздерді қолданып белгілі бір стильде мәтін (мақала, мінездеме, сұхбат) жазу | |
3.3 Оқыған, тыңдаған және аудиовизуалды материалдар бойынша жазба жұмыстар жазу | 4.3.3.1* оқыған, тыңдаған және аудиовизуалды материалдар бойынша жоспар құрып мазмұндама/тірек сөздерді пайдаланып эссе жазу | ||
3.5 Қатені табу және түзету | 4.3.5.1 стилистикалық қателерді мұғалімінің көмегімен анықтап түзету, жазба жұмысын пунктуациялық, орфографиялық, грамматикалық нормаларға сәйкес өз бетінше редакциялау | ||
3.6 Каллиграфиялық нормаларды сақтау | 4.3.6.1 каллиграфиялық нормаларды сақтау, жазу техникасын жетілдіру | ||
3.7 Пунктуациялық нормаларды сақтау |
4.3.7.2 сөйлемнің бірыңғай мүшелерін ажырату және тыныс белгісін (үтір, қос нүкте) қою; | ||
Тілдік нормалардың қолданысы | 4.2 Грамматикалық нормаларды сақтау | 4.4.2.1* күрделі сөздердің түрлерін ажырата алу (біріккен сөз, қос сөз, қысқарған сөз) | |
4.4.2.6 сөз таптарының сөйлемдегі қызметін анықтау | |||
3-тоқсан | |||
5. Табиғат құбылыс | Тыңдалым және айтылым | 1.2 Мәтіннің мазмұнын болжау | 4.1.2.1* мәтіннің тақырыбы мен берілген диаграмма, сызба, кесте бойынша мәтіннің мазмұнын болжау және өз ойын дәлелдеу |
1.3 Түрлі жағдаяттарда сөйлеу мәдениетін сақтау | 4.1.3.1 сұхбаттасының жасын, жай-күйін ескере отырып, белгілі бір тақырып аясында сөйлеу мәдениетін сақтап, диалогке қатысу | ||
1.4 Берілген тақырып бойынша әңгіме құрау | 4.1.4.1 тірек сөздер мен жоспарды пайдалана отырып, монолог құрау | ||
1.5 Тыңдалған материал бойынша өз пікірін білдіру | 4.1.5.1 аудио-бейнежазба мазмұнына өзіндік баға беру | ||
1.6 Тыңдарманның назарын аудару | 4.1.6.1 интонацияны, вербалды емес тілдік құралдарды (қимыл, ым-ишара) және қыстырма, одағай сөздерді қолдана отырып, тақырыпқа тыңдарманды қызықтыру | ||
Оқылым | 2.2 Мәтіндегі лексикалық бірліктердің қолданылуын түсіну | 4.2.2.1 тұрақты сөз тіркестері мен көп мағыналы сөздерді ажырата білу, мағынасын түсіну, сөйлеу барысында қолдану | |
2.3 Мәтін мазмұны бойынша сұрақтар қою және жауап беру | 4.2.3.1 мәтін мазмұны бойынша шешім табуға бағытталған сұрақтар құрастыру және жауап беру | ||
2.4 Мәтіннің тақырыбы жәненегізгі ойды анықтау | 4.2.4.1 мәтіннің тақырыбы мен мазмұнының өзара сәйкестігін анықтау және ондағы негізгі ойды тұжырымдау | ||
2.5 Түрлі дереккөздерден | 4.2.5.1* дереккөздерден (мәтін, сөздік, сызба, кесте, диаграмма) қажетті ақпараттарды табу, кездескен жаңа сөздердің мағынасын мәнмәтін бойынша анықтап, ақпаратты қорытындылау, бағалау | ||
2.6 Мәтіндерге салыстырмалы талдау жасау | 4.2.6.1 белгілі бір тақырыпта берілген мәтіннің түрлерін, жанрын, стилін (мақала, репортаж, жаңалық, өмірбаян, мінездеме, жарнама, хабарландыру) салыстырып, ұқсастықтары мен айырмашылықтарын анықтау | ||
Жазылым | 3.1 Мәтін түрлеріне сәйкес мәтін құрап жазу | 4.3.1.1 берілген тақырып бойынша әңгімелеу, сипаттау және пайымдау элементтері бар мәтін құрастырып жазу | |
3.4 Жазба жұмыстарын түрлі формада ұсыну | 4.3.4.1* мәтінді құруда (жаңалық, репортаж, жарнама) сызба, график, кесте, фото және диаграмманы қолмен сызу/компьютерде теру | ||
3.5 Қатені табу және түзету | 4.3.5.1 стилистикалық қателерді мұғалімінің көмегімен анықтап түзету, жазба жұмысын қазақ тілінің пунктуациялық, орфографиялық, грамматикалық нормаларға сәйкес өз бетінше редакциялау | ||
Тілдік нормалардың қолданысы | 4.2 Грамматикалық нормаларды сақтау | 4.4.2.3* зат есімді септеу, тәуелденген сөздердің септелуін білу | |
4.4.2.2 жіктік жалғауларының қолданысын білу | |||
4.4.2.4 жіктеу есімдіктерін септей алу | |||
4-тоқсан | |||
7. Ғарышқа саяхат | Тыңдалым және айтылым | 1.1 Тыңдалған материалдың мазмұнын түсіну | 4.1.1.1 тыңдаған материал бойынша негізгі тұстарын түртіп алу және солардың негізінде мәтіннің мазмұнын айту |
1.3 Түрлі жағдаяттарда сөйлеу мәдениетін сақтау | 4.1.3.1 сұхбаттасының жасын, жай-күйін ескере отырып, белгілі бір тақырып аясында сөйлеу мәдениетін сақтап, диалогке қатысу | ||
1.4 Берілген тақырып бойынша әңгіме құрау | 4.1.4.1 тірек сөздер мен жоспарды пайдалана отырып, монолог құрау | ||
1.5 Тыңдалған материал бойынша өз пікірін білдіру | 4.1.5.1 аудио-бейнежазба мазмұнына өзіндік баға беру | ||
Оқылым | 2.3 Мәтін мазмұны бойынша сұрақтар қою және жауап беру | 4.2.3.1 мәтін мазмұны бойынша шешім табуға бағытталған сұрақтар құрастыру және жауап беру | |
2.4 Мәтіннің тақырыбы жәненегізгі ойды анықтау | 4.2.4.1 мәтіннің тақырыбы мен мазмұнының өзара сәйкестігін анықтау және ондағы негізгі ойды тұжырымдау | ||
2.5 Түрлі дереккөздерден ақпарат алу | 4.2.5.1* дереккөздерден (мәтін, сөздік, сызба, кесте, диаграмма) қажетті ақпараттарды табу, кездескен жаңа сөздердің мағынасын мәнмәтін бойынша анықтап, ақпаратты қорытындылау, бағалау | ||
Жазылым | 3.2 Түрлі стильде мәтін жазу | 4.3.2.1 тірек сөздерді қолданып белгілі бір стильде мәтін (мақала, мінездеме, сұхбат) жазу | |
3.3 Оқыған, тыңдаған және аудиовизуалды материалдар бойынша жазба жұмыстар жазу | 4.3.3.1* оқыған, тыңдаған және аудиовизуалды материалдар бойынша жоспар құрып мазмұндама/тірек сөздерді пайдаланып эссе жазу | ||
3.4 Жазба жұмыстарын түрлі формада ұсыну | 4.3.4.1* мәтінді құруда (жаңалық, репортаж, жарнама) сызба, график, кесте, фото және диаграмманы қолмен сызу/компьютерде теру | ||
3.5 Қатені табу және түзету | 4.3.5.1 стилистикалық қателерді мұғалімінің көмегімен анықтап түзету, жазба жұмысын қазақ тілінің пунктуациялық, орфографиялық, грамматикалық нормаларға сәйкес өз бетінше редакциялау | ||
3.6 Каллиграфиялық нормаларды сақтау | 4.3.6.1 каллиграфиялық нормаларды сақтау және жазу техникасын жетілдіру | ||
Тілдік нормалардың қолданысы | 4.2 Грамматикалық нормаларды сақтау | 4.4.2.5 үстеуді мағынасына қарай ажырату, етістікпен байланыстырып, сөйлемде қолдану | |
4.4.2.7 сөз бен сөзді, сөйлем мен сөйлемді байланыстыратын шылауларды (және, себебі, мен, пен) қолдану | |||
4.4.2.8* сөйлемде одағай, еліктеуіш сөздерді ажырату және қолдану | |||
4.4.2.9 етістікті тиісті шақта (өткен шақ, келер шақ, осы шақ) қолдану | |||
Ескерту:
1) "*" белгіленген оқу мақсаттарынің бөлігі жүзеге асырылады;
2) "/" белгісі оқу мақсатындағы бөліп қарастырылатын бөліктерді көрсетеді.
| Қазақстан Республикасы Оқу - ағарту министрлігінің 2022 жылғы 16 қыркүйектегі № 399 бұйрығына 13-қосымша |
Бастауыш білім беру деңгейінің 2-4-сыныптарына арналған "Әдебиеттік оқу" оқу пәні бойынша үлгілік оқу бағдарламасы (оқыту қазақ тілінде) 1-тарау. Жалпы ережелер
1. "Әдебиеттік оқу" оқу пәнінің оқу бағдарламасы "Мектепке дейінгі тәрбие мен оқытудың, бастауыш, негізгі орта, жалпы орта, техникалық және кәсіптік, орта білімнен кейінгі білім берудің мемлекеттік жалпыға міндетті стандарттарын бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Оқу-ағарту министрінің 2022 жылғы 3 тамыздағы № 348 бұйрығымен бекітілген Мектепке дейінгі тәрбие мен оқытудың, бастауыш, негізгі орта, жалпы орта, техникалық және кәсіптік, орта білімнен кейінгі білім берудің мемлекеттік жалпыға міндетті стандарттарына сәйкес әзірленген (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 29031 болып тіркелген).
2. "Әдебиеттік оқу" оқу пәнінің мақсаты – бастауыш сынып білім алушыларының көркем шығарманы сезіммен қабылдауы, түсінуі, санасында қайта жаңғырта алуы және шығармадан қабылдағанын өзінің шығармашылық әрекетінде жүзеге асыруға ұмтылуы арқылы функционалдық сауаттылығын қалыптастыру.
3. "Әдебиеттік оқу" оқу пәні бойынша төмендегідей міндеттерді жүзеге асыру көзделеді:
1) әдеби көркем шығармаларды оқыту арқылы қазақтың рухани қазынасын меңгерту;
2) коммуникативтік (айтылым, тыңдалым, оқылым, жазылым) дағдыларды қалыптастыру;
3) ауыз әдебиетінің, отандық және әлемдік балалар әдебиетінің озық үлгілерімен таныстыру арқылы білім алушыларға адамдардың өзара түсінісуі, сыйластық, құрмет сезімдері, адамгершілік қасиеттері, өзінің және өзгенің іс-әрекетіне жауапкершілікпен қарай білуі сияқты ізгілікті қасиеттерді қалыптастыру;
4) оқу сапасын (дауыстап, түсініп, іштей, мәнерлеп, көз жүгіртіп, болжап оқу) жетілдіру;
5) білім алушылардың оқырмандық мәдениетін қалыптастыра отырып, сөз әдебі нормаларын орынды қолдану дағдыларын меңгерту;
6) сыни ойлауын жетілдіру;
7) көркемдік-танымдық сипаттағы мәтіндерді өз мақсатына сай іріктеп, саралап, талдап, ой қорытындысын жасауға үйрету;
8) алған білімін өмір жағдаяттарына байланысты қолданып, дұрыс шешім жасай білуге үйрету;
9) оқылған шығарма сюжетінің ізімен немесе еркін тақырыпта ауызша, жазбаша шығармашылық жұмыс түрлерін орындауға дағдыландыру.
4. Оқу бағдарламасында үш тілде білім беруді жүзеге асыру қарастырылған, онда үш тілді меңгертіп қана қоймай, сол сияқты білім алушылардың сыныптан тыс жұмыстарын да үш (қазақ, орыс және ағылшын тілдерінде) тілде ұйымдастыру қарастырылған.
5. Жеке тұлғалық қасиеттердің кең ауқымды дағдылармен бірлесе дамытылуы білім берудің "қазақстандық патриотизм мен азаматтық жауапкершілік", "құрмет", "ынтымақтастық", "еңбек пен шығармашылық", "ашықтық", "өмір бойы білім алу" сияқты құндылықтарын бойына сіңіруіне, Отанына риясыз қызмет ететін, білімді, білікті, рухани терең азамат болып қалыптасуына негіз болады.
2-тарау. "Әдебиеттік оқу" оқу пәнінің мазмұнын ұйымдастыру 1-параграф. "Әдебиеттік оқу" оқу пәнінің мазмұны
6. Пән бойынша оқу жүктемесінің көлемі:
1) 2-сыныпта аптасына 3 сағат, оқу жылында 102 сағат;
2) 3-сыныпта аптасына 3 сағат, оқу жылында 102 сағат;
3) 4-сыныпта аптасына 3 сағат, оқу жылында 102 сағатты құрайды.
Ескерту. 6-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Оқу-ағарту министрінің 31.10.2023 № 328 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.7. "Әдебиеттік оқу" оқу пәні бойынша оқу жылдамдығының нормасы:
1) 2-сыныптың І жартыжылдық соңында минутына 40-50 сөз, ІІ жартыжылдық соңында 50-60 сөз;
2) 3-сыныптың І жартыжылдық соңында минутына 60-70 сөз, ІІ жартыжылдық соңында 70-80 сөз;
3) 4-сыныптың І жартыжылдық соңында минутына 80-90 сөз, ІІ жартыжылдық соңында 90-105 сөз.
Ескерту: шылау, одағай, еліктеу сөздер, қос сөздер жеке сөз ретінде саналады.
8. "Әдебиеттік оқу" оқу пәнінің 2-сыныпқа арналған базалық мазмұны:
1) ауыз әдебиеті үлгілерінен: балаларға арналған тақпақ, санамақ, мадақтау, өтірік өлеңдер, төрт түлік жырлары (төрт түлік туралы өлеңдер, жан-жануарлар айтысы), Наурыз жыры, ертегілер (әртүрлі тақырыптағы хайуанаттар жайындағы ертегілер мен қиял-ғажайып оқиғалы ертегілер), мақал-мәтелдер, әртүрлі тақырыптағы жұмбақ, жаңылтпаштар, жазба әдебиеті үлгілерінен: Ы. Алтынсарин, А. Құнанбаев, Ж. Жабаев, А. Байтұрсынов, М.Дулатов, Ж. Аймауытов, М. Жұмабаев, С. Сейфуллин, Б. Майлин, М.Әуезов, С. Бегалин, Б. Соқпақбаев, Ш. Смаханұлы, Қ. Мырза Әли, М. Әлімбай, С.Қалиев,Ө. Тұрманжанов, Ж. Смақов, Қ. Баянбай, Ә. Дүйсенбиев, Ф.Оңғарсынова, Ә. Табылдиев, А. Асылбеков, Ө. Қанахин, Е. Елубай, Т.Молдағалиев, Е. Өтетілеуов, Б. Кірісбаев, С. Сейітов, Б. Ысқақов, Д.Жұмагелдинова, М. Айымбетов, М. Абылқасымованың өлең-жырлары, ертегі-мысалдары, әңгімелері;
2) ғылыми-танымдық шығармалар: мақала, естелік, өмірбаян (аспан әлемі, су асты тіршілігі, табиғат құбылыстары, жаратылыс құпиялары, халықтық әдет-ғұрып, салт-дәстүр туралы);
3) әлем халықтары балалар әдебиетінің көрнекті өкілдерінің үлгілі шығармалары: әңгіме, мысал, ертегілер;
4) әдеби-теориялық білім: халық ауыз әдебиеті жөнінде (ертегі, өтірік өлең, жыр, жұмбақ, мақал-мәтелдер, жаңылтпаштар) өлеңнің ұйқасқа құрылатыны, ақынның көңіл-күйі туралы түсінік (өлең түрлері: табиғат лирикасы, арнау өлеңдер, мысал өлеңдер, сықақ өлеңдер), мәтіндегі көркем сөз жөнінде практикалық түрде түсінік, мәтін түрлері, мәтіндегі негізгі ой туралы қарапайым мағлұмат, диалог туралы;
5) мәтінмен жұмыс: шығарманың мазмұны бойынша берілген сұрақтарға жауап беру, шығарманың мазмұнын дайын жоспар бойынша немесе өз сөзімен мазмұндау, үзіндісін мазмұндау, сахналау, шығарманың тақырыбы мен үзіндісіне (бастапқы бөліміне) сүйеніп, оқиғаның соңын болжау, өз ойы мен сезімін тірек сөздерді пайдалана отырып жеткізу, қарапайым және нақтылау сұрақтарын қою, оның жауабын шығармадан табу, шығарманың тақырыбы және негізгі ойды анықтау, мұғалімнің көмегімен көркем шығармадағы оқиғаның басталуын, дамуын мен аяқталуын анықтау, мәтіндегі негізгі ойды, оның басталуын, жалғасуын, шарықтау шегін, аяқталуын анықтау, мәтінді әңгімелеу, мәтін кейіпкерлерін атау, кейіпкердің сыртқы келбетін сипаттау, мінез-құлқы мен іс-әрекетін бағалау, сұраққа жауапты анықтамалық кітаптардан, жинақтардан, сөздіктерден табу және ақпаратты берілген үлгі, кестеге салу, көркем шығарма үзіндісін басқа үлгідегі (иллюстрация, мультфильм) нұсқасымен салыстыру, мәтінге берілген суреттермен жұмыс, мәтін мазмұны бойынша сурет салу, сөздік жұмысын жүргізуге қатысу, түсіндірілетін сөздермен жұмыс, жазбаша шығармашылық жұмыстар жүргізу: шағын ертегілер, жұмбақтар жазу немесе дайын ұйқастарды қатыстырып шумақтар, санамақтар құрастыру, сурет, каллиграмма, аппликация, фотосуреттер пайдаланып, шығармашылық жұмыс жазу;
6) оқу дағдысы: шығарманы дауыстап дұрыс әрі түсініп оқу, рөлге бөліп, мәнерлеп оқу, шығарманы іштей оқып, ондағы қажетті ақпараттарды белгілеп оқу.
9. "Әдебиеттік оқу" пәнінің 3-сыныпқа арналған базалық мазмұны:
1) ауыз әдебиеті үлгілері: аңыз әңгімелер, бата, мысалдар, шешендік сөздер, нақыл сөздер, жазба әдебиеті үлгілері: ұсынылатын ақын-жазушылардың шығармалары: Ы. Алтынсарин, А. Құнанбаев, Ж. Жабаев, А.Байтұрсынов, М. Дулатов, Ж. Аймауытов, М. Жұмабаев, С. Сейфуллин, Б.Майлин, М. Әуезов, С. Бегалин, Б. Соқпақбаев, Ш. Смаханұлы, Қ. Мырза Әли, М. Әлімбай, Ө. Тұрманжанов, Ж. Смақов, Қ. Баянбай, Ә. Дүйсенбиев, Ф.Оңғарсынова, Ә. Табылдиев, А. Асылбеков, Ө. Қанахин, Т. Молдағалиев, Е.Өтетілеуов, Б. Кірісбаев, Е. Елубай, С. Қалиев, С. Сейітов, Б. Ысқақов, Д.Жұмагелдинова, М. Айымбетов, М. Абылқасымованың өлең-жырлары, ертегі-мысалдары, әңгімелері;
2) ғылыми-танымдық шығармалар: мақала, естелік, өмірбаян, күнделік (аспан әлемі, су асты тіршілігі, табиғат құбылыстары, жаратылыс құпиялары, адамзат сырлары, техника жетістіктері, халықтық әдет-ғұрып, салт-дәстүр туралы);
3) әлем халықтары балалар әдебиетінің көрнекті өкілдерінің үлгілі шығармалары: әңгіме, мысал, ертегілері;
4) әдеби-теориялық білім: халық ауыз әдебиетінің негізгі жанрлары (ертегі, аңыз, бата, жаңылтпаш, жұмбақ, мақал-мәтелдер, нақыл сөздер, шешендік сөздер) туралы ұғымдар, олардың басты белгілері, мысал, әңгіме туралы ұғым, шығарманың тақырыбы, идеясы, сюжеті туралы қарапайым түсініктер, теңеу, эпитет, кейіптеу қолданысы, олардың анықтамалары, кейіпкерге мінездеме, портрет, диалог, монолог туралы);
5) мәтінмен жұмыс: шығарманың тақырыбын анықтау және негізгі ойды білдіріп тұрған мәтін бөлігін, сөйлемді табу, көркем шығармадағы оқиғаның басталуын, дамуын және аяқталуын анықтау, қолдануға (практикалық) және бағалауға негізделген сұрақтар қою және жауап беру, кейіпкердің портретін сипаттау, оның іс-әрекеті мен мінез-құлқының өзгеру себептерін мәтіннен тауып, бағалау, көркем шығарма үзіндісін басқа үлгідегі (иллюстрация, музыка (күй), мультфильм) нұсқасымен салыстыру, шығарманың мазмұнына сәйкес түрлі дереккөздерден: иллюстрация, әдеби кітаптар, мультфильмдерден нақты ақпаратты табу және ақпаратты сызба түрінде беру, шығарманың мазмұнын бірлесе құрастырған жоспар бойынша немесе өз сөзімен толық, таңдауына қарай мазмұндау, сахналау, мәтіннен немесе мәтін бөлімдерінен түйін сөздерді көрсету, түйін сөздер мен негізгі ой арасындағы байланысты орнату, сөздіктермен жұмыс жасау, шығармашылық жұмыстар: шығарма кейіпкеріне хат, ертегі (кейіпкер қосу, соңын өзгерту), өлең (төрт жолды), әңгіме (оқығаны, көргені бойынша) жазу;
6) оқу дағдысы: шығарманы іштей саналы түрде түсініп, көз жүгіртіп, шолып, түртіп алып, қажетті ақпаратты тауып, белгі қойып, сын тұрғысынан бағалап оқу.
10. "Әдебиеттік оқу" пәнінің 4-сыныпқа арналған базалық мазмұны:
1) ауыз әдебиеті үлгілері: батырлар жырынан үзінділер, аңыз әңгімелер мен қиял-ғажайып оқиғалар, шешендік сөздер, ертегілер, мысалдар, ұсынылатын ақын-жазушылардың шығармалары: Ы. Алтынсарин, А. Құнанбаев, Ж. Жабаев, А. Байтұрсынов, М. Дулатов, Ж. Аймауытов, М. Жұмабаев, С. Сейфуллин, Б. Майлин, М. Әуезов, С. Бегалин, Б. Соқпақбаев, Ш. Смаханұлы, Қ. Мырза Әли, М. Әлімбай, Ө. Тұрманжанов, Ж. Смақов, Қ. Баянбай, Ә. Дүйсенбиев, Ф. Оңғарсынова, Ә. Табылдиев, А. Асылбеков, Ө. Қанахин, Т. Молдағалиев, Е. Өтетілеуов, Б. Кірісбаев, Елубай, С. Қалиев, С. Сейітов, Б. Ысқақов, Д. Жұмагелдинова, М. Айымбетов, М. Абылқасымованың өлең-жырлары, ертегі-мысалдары, әңгімелері, ғылыми-танымдық шығармалар: мақала, очерк, естелік, өмірбаян, күнделік, әлем халықтары балалар әдебиетінің көрнекті өкілдерінің үлгілі шығармалары: әңгіме, мысал, ертегілері;
2) әдеби-теориялық білім: көркем мәтіндердегі пейзаж, портрет, мінездеу, диалог, монологтың орны туралы қарапайым түсінік, жазушы қолданған көркем сөздерді (теңеу, кейіптеу, эпитет, аллитерация, әсірелеу) табу, шығарманың тақырыбы мен идеясы, композициясы, сюжеті туралы практикалық тұрғыда түсіндіру, эпикалық жырлар, аңыз, теңеу, мысал, диалог, монолог, сатира, кейіптеу, фантастикалық шығарма, портрет, лирика, мінездеме, қайталау, логикалық екпін, сюжет, естелік туралы ұғымдар;
3) мәтінмен жұмыс: мәтін бойынша автордың көзқарасына өз пікірін білдіру, шығарманы қайта құруға, интерпретациялауға және бағалауға негізделген сұрақтар қою және жауап беру, шығарманың тақырыбы және негізгі ойды анықтау, автордың ойын мәтін деректерінен келтіре отырып дәлелдеу, шығарманың композициялық құрылымын (сюжеттің басталуы, дамуы, шиеленісуі, шарықтау шегі, шешімі) анықтау, өлеңдерге сай ырғақты таңдай білу, сөздіктерге сүйене отырып, сөздердің мағынасын түсіндіру, жазушы тіліне назар аудару, көркем сөздерді қолдану, эпизодтар мен оқиғалардың негізінде жатқан маңызды тұстарын талдау және салыстыру, көркем шығарманы басқа үлгідегі (иллюстрация, музыка (күй), мультфильм, кинофильм) нұсқасымен салыстыру, түрлі дереккөздерден қажетті ақпаратты табу, өңдеу, тұжырым жасау және себеп-салдарлық байланысын сызба түрінде көрсету, "автормен диалог" жүргізу, оқыған шығарманың басты ойын өздігінен тұжырымдау, мәтін бөлімдері арасында мағыналық байланысты орнату, оқылған шығармадағы оқиға жүйесін анықтап, оны бөліктерге бөлу, әр бөлікке ат қойып жоспар құру, негізгі ойды тұжырымдау, оны мәтін атауымен сәйкестендіру, жоспар бойынша мәтінді мазмұндау, шығарма кейіпкерлерінің образын сезіне отырып, рөлге бөліп оқу, шығармашылық жұмыс: таныс мәтінге жаңа кейіпкерлер қосу, жаңа сюжеттер енгізу, өлең (төрт жолды) жазу;
4) оқу дағдысы: шығарманы іштей көз жүгіртіп, шолып, түртіп алып, сұрақтар қоя отырып, қажетті ақпаратты тауып, белгі қойып оқу, талдау жасап оқу, сын тұрғысынан бағалап оқу.
11. Мұғалім ортақ тақырыптардың мазмұны аясында оқу мақсатын жүзеге асыруда білім алушылардың жас ерекшеліктеріне сәйкес өзге де әдебиеттерді қолдана алады.
2-параграф. Оқу мақсаттарының жүйесі
12. Бағдарламада оқу мақсаттары кодтық белгімен белгіленген. Кодтық белгідегі бірінші сан сыныпты, екінші және үшінші сан бөлім және бөлімшенің ретін, төртінші сан оқу мақсатының реттік нөмірін көрсетеді. 3.2.1.1. кодында: "3" – сынып, "2.1" – бөлім мен бөлімше, "1" – оқу мақсатының реттік нөмірі.
13. Оқу мақсаттарының жүйесі:
1) "Тыңдалым" бөлімі:
Бөлімше (түйінді дағдылар) | Тыңдалым және айтылым бөлімі (сөйлеу әрекетінің түрі) бойынша оқу мақсаттары | ||
2-сынып | 3-сынып | 4-сынып | |
1.1 Шығарманың мазмұнын түсіну |
2.1.1.1 |
3.1.1.1 |
4.1.1.1 |
1.2 Шығарманы мазмұндау |
2.1.2.1* |
3.1.2.1* |
4.1.2.1* |
1.3 Шығармада |
2.1.3.1 |
3.1.3.1 |
4.1.3.1 |
1.4 Тыңдарманның назарын аударту |
2.1.4.1 |
3.1.4.1 |
4.1.4.1 |
3.1.4. 2 |
4.1.4.2 | ||
1.5 Тыңдалған шығарма бойынша пікір білдіру |
2.1.5.1 |
3.1.5.1 |
4.1.5.1 |
2) Оқылым
Бөлімше (түйінді дағдылар) |
Оқылым бөлімі (сөйлеу әрекетінің түрі) бойынша | ||
2.1 |
2.2.1.1 |
3.2.1.1 |
4.2.1.1 |
2.2.1.2 |
3.2.1.2 |
4.2.1.2* | |
2.2 Шығарманың мазмұны бойынша сұрақтар қою және жауап |
2.2.2.1 |
3.2.2.1 |
4.2.2.1 |
2.3 Шығарманың тақырыбы мен ондағы негізгі ойды анықтау |
2.2.3.1 |
3.2.3.1 | 4.2.3.1 шығарманың тақырыбы және негізгі ойды анықтау, автордың ойын мәтін деректерінен келтіре отырып дәлелдеу |
2.4 |
2.2.4.1 |
3.2.4.1 | 4.2.4.1 аңыз, шешендік сөз, батырлар жыры, фантастикалық әңгімелердің жанрлық ерекшеліктерін анықтау |
2.5 Шығарманың композициясын анықтау |
2.2.5.1 |
3.2.5.1 |
4.2.5.1 |
2.6 Кейіпкерлердің іс-әрекетін бағалау |
2.2.6.1 |
3.2.6.1 |
4.2.6.1 |
2.7 |
2.2.7.1 мұғалімнің көмегімен шығармадағы көркемдеуіш құралдарды (теңеу, кейіптеу) табу |
3.2.7.1 мұғалімнің көмегімен шығармадағы әдеби көркемдеуіш құралдарды (теңеу, эпитет, кейіптеу) табу |
4.2.7.1 шығармадан әдеби көркемдегіш құралдарды (теңеу, кейіптеу, эпитет, аллитерация, әсірелеу) табу және оларды қолдану |
2.8 |
2.2.8.1 |
3.2.8.1 |
4.2.8.1 |
3) жазылым:
Бөлімше (түйінді дағдылар) |
Жазылым бөлімі (сөйлеу әрекетінің түрі) бойынша | ||
3.1 Шығарманың жоспарын құру | 2.3.1.1 мұғалім көмегімен оқылған шығарманы бөліктерге бөліп, жоспар құру | 3.3.1.1 мұғалім көмегімен оқылған шығарманы логикалық бөліктерге бөліп, әр бөлікке ат қойып, жоспар құру | 4.3.1.1 оқылған шығармадағы оқиға жүйесін анықтап, оны бөліктерге бөлу, әр бөлікке ат қойып, жоспар құру |
3.2 Шығарманың түрлі жанры бойынша шығармашылық жұмыс жазу | 2.3.2.1* мұғалім көмегімен үлгі бойынша шағын ертегілер, жұмбақтар жазу немесе дайын ұйқастарды қатыстырып шумақтар, санамақтар құрастыру | 3.3.2.1* шығарма кейіпкеріне хат, ертегі (кейіпкер қосу, соңын өзгерту), өлең (төрт жолды), әңгіме (оқығаны, көргені бойынша) жазу | 4.3.2.1 таныс мәтінге жаңа кейіпкерлер қосу, жаңа сюжеттер енгізу, өлең (төрт жолды) жазу |
3.3 Шығармашылық жұмыстарды түрлі формада ұсыну |
2.3.3.1 |
3.3.3.1 |
4.3.3.1 |
3.4 |
2.3.4.1 |
3.3.4.1 |
4.3.4.1 |
14. Бөлімдер мен тақырыптар бойынша сағат сандарын бөлу мұғалімнің еркіне қалдырылады.
15. Осы оқу бағдарламасы Бастауыш білім беру деңгейінің 2-4-сыныптарына арналған "Әдебиеттік оқу" оқу пәні бойынша үлгілік оқу іске асыру жөніндегі ұзақ мерзімді жоспарға (оқыту қазақ тілінде) сәйкес іске асырылады.
3-параграф. Бастауыш білім беру деңгейінің 2-4-сыныптарына арналған "Әдебиеттік оқу" оқу пәні бойынша үлгілік оқу бағдарламасын іске асыру жөніндегі ұзақ мерзімді жоспар (оқыту қазақ тілінде)
1) 2-сынып:
Ортақ тақырыптар |
Бөлімше | Оқу мақсаттары* |
1-тоқсан | ||
1. Өзім туралы | 1.1 Шығарманың мазмұнын түсіну | 2.1.1.1 шығарманың мазмұны бойынша сұрақтарға жауап беру |
1.2 Шығарманы мазмұндау | 2.1.2.1* шығарманың мазмұнын дайын жоспар бойынша немесе өз сөзімен мазмұндау, үзіндісін мазмұндау, сахналау | |
1.3 Шығармадағы оқиғаны болжау | 2.1.3.1 шығарманың тақырыбы мен үзіндісіне (бастапқы бөліміне) сүйеніп, оқиғаның соңын болжау | |
1.5 Тыңдалған шығарма бойынша пікір білдіру | 2.1.5.1 өз ойы мен сезімін тірек сөздерді пайдалана отырып жеткізу | |
2.1 Оқу түрлерін қолдану | 2.2.1.1 мәтінді дауыстап дұрыс әрі түсініп оқу, рөлге бөліп, мәнерлеп оқу; 2.2.1.2 шығарманы іштей оқып, ондағы қажетті ақпараттарды белгілеп оқу | |
2.2 Шығарма мазмұны бойынша сұрақтар қою және жауап беру | 2.2.2.1 мұғалім көмегімен қарапайым және нақтылау сұрақтарын қою және оның жауабын шығармадан таба білу | |
2.3 Шығарманың тақырыбы мен негізгі ойды анықтау | 2.2.3.1 мұғалімнің көмегімен мәтіннің тақырыбы мен негізгі ойын анықтау | |
2.4 | 2.2.4.1 мақал-мәтел, жұмбақ, ертегі, тұрмыс-салт жырлары, әңгіме, өлеңнің жанрлық ерекшеліктерін анықтау | |
2.6 Кейіпкерлердің іс-әрекетін бағалау | 2.2.6.1 кейіпкердің сыртқы келбетін сипаттау, мінез-құлқы мен іс-әрекетін бағалау | |
2.7 Әдеби көркемдеуіш құралдардың қолданысын анықтау | 2.2.7.1 мұғалімнің көмегімен шығармадағы көркемдегіш құралдарды (теңеу, кейіптеу) табу | |
2.8 Көркем шығарма элементтерін салыстыру | 2.2.8.2 мұғалімнің көмегімен көркем шығарма үзіндісін басқа үлгідегі (иллюстрация, мультфильм) нұсқасымен салыстыру | |
2.9 Түрлі дереккөздерден ақпарат алу | 2.2.9.1 сұраққа жауапты анықтамалық кітаптардан, жинақтардан, сөздіктерден табу және ақпаратты берілген үлгі кестеге салу | |
3.1 Шығарманың жоспарын құру | 2.3.1.1 мұғалім көмегімен оқылған шығарманы бөліктерге бөліп, жоспар құру | |
3.2 Шығарманың түрлі жанры бойынша шығармашылық жұмыс жазу | 2.3.2.1* мұғалім көмегімен үлгі бойынша шағын ертегілер, жұмбақтар жазу немесе дайын ұйқастарды қатыстырып шумақтар мен санамақтар құрастыру | |
3.3 Шығармашылық жұмыстарды түрлі формада ұсыну | 2.3.3.1 шығармашылық жұмысын мұғалімнің көмегімен сурет, каллиграмма, аппликация, фотосуреттер арқылы ұсыну | |
3.4 Қатені табу және түзету | 2.3.4.1 мұғалімнің көмегімен орфографиялық, пунктуациялық, стилистикалық қателерді табу және түзету | |
2-тоқсан | ||
3. Менің мектебім | 1.2 Шығарманы мазмұндау | 2.1.2.1* шығарманың мазмұнын дайын жоспар бойынша немесе өз сөзімен мазмұндау, үзіндісін мазмұндау, сахналау |
1.3 Шығармадағы оқиғаны болжау | 2.1.3.1 шығарманың тақырыбы мен үзіндісіне (бастапқы бөліміне) сүйеніп, оқиғаның соңын болжау | |
1.4 Тыңдарманның назарын аударту | 2.1.4.1 сөйлеу барысында мақал-мәтелдерді, вербалды емес тілдік құралдарды қолдану | |
1.5 Тыңдалған шығарма бойынша пікір білдіру | 2.1.5.1 өз ойы мен сезімін тірек сөздерді пайдалана отырып жеткізу | |
2.1 Оқу түрлерін қолдану | 2.2.1.2 шығарманы іштей оқып, ондағы қажетті ақпараттарды белгілеп оқу | |
2.2 Шығарма мазмұны бойынша сұрақтар қою және жауап беру | 2.2.2.1 мұғалім көмегімен қарапайым және нақтылау сұрақтарын қою және оның жауабын шығармадан таба білу | |
2.3 Шығарманың тақырыбы мен негізгі ойды анықтау | 2.2.3.1 мұғалімнің көмегімен мәтіннің тақырыбы мен негізгі ойын анықтау | |
2.4 Әдеби шығарманың жанрын анықтау | 2.2.4.1 мақал-мәтел, жұмбақ, ертегі, тұрмыс-салт жырлары, әңгіме, өлеңнің жанрлық ерекшеліктерін анықтау | |
2.6 Кейіпкерлердің іс-әрекетін бағалау | 2.2.6.1 кейіпкердің сыртқы келбетін сипаттау, мінез-құлқы мен іс-әрекетін бағалау | |
2.8 Көркем шығарма элементтерін салыстыру | 2.2.8.2 мұғалімнің көмегімен көркем шығарма үзіндісін басқа үлгідегі (иллюстрация, мультфильм) нұсқасымен салыстыру | |
2.9 Түрлі дереккөздерден ақпарат алу | 2.2.9.1 сұраққа жауапты анықтамалық кітаптардан, жинақтардан, сөздіктерден табу және ақпаратты берілген үлгі кестеге салу | |
3.2 Шығарманың түрлі жанры бойынша шығармашылық жұмыс жазу | 2.3.2.1* мұғалім көмегімен үлгі бойынша шағын ертегілер, жұмбақтар жазу немесе дайын ұйқастарды қатыстырып шумақтар мен санамақтар құрастыру | |
3.3 Шығармашылық жұмыстарды түрлі формада ұсыну | 2.3.3.1 шығармашылық жұмысын мұғалімнің көмегімен сурет, каллиграмма, аппликация, фотосуреттер арқылы ұсыну | |
3. 4 Қатені табу және түзету | 2.3.4.1 мұғалімнің көмегімен орфографиялық, пунктуациялық, стилистикалық қателерді табу және түзету | |
3-тоқсан | ||
5. Дені саудың жаны сау | 1.1 Шығарманың мазмұнын түсіну | 2.1.1.1 шығарманың мазмұны бойынша сұрақтарға жауап беру |
1.2 Шығарманы мазмұндау | 2.1.2.1* шығарманың мазмұнын дайын жоспар бойынша немесе өз сөзімен мазмұндау, үзіндісін мазмұндау, сахналау | |
1.3 Шығармадағы оқиғаны болжау | 2.1.3.1 шығарманың тақырыбы мен үзіндісіне (бастапқы бөліміне) сүйеніп, оқиғаның соңын болжау | |
1.4 Тыңдарманның назарын аударту | 2.1.4.1 сөйлеу барысында мақал-мәтелдерді, вербалды емес тілдік құралдарды қолдану | |
1.5 Тыңдалған шығарма бойынша пікір білдіру | 2.1.5.1 өз ойы мен сезімін тірек сөздерді пайдалана отырып жеткізу | |
2.1 Оқу түрлерін қолдану |
2.2.1.1мәтінді дауыстап дұрыс әрі түсініп оқу, рөлге бөліп, мәнерлеп оқу; | |
2.2 Шығарма мазмұны бойынша сұрақтар қою және жауап беру | 2.2.2.1мұғалім көмегімен қарапайым және нақтылау сұрақтарын қою және оның жауабын шығармадан таба білу | |
2.3 Шығарманың тақырыбы мен негізгі ойды анықтау тақырыбы мен негізгі ойын анықтау | 2.2.3.1 мұғалімнің көмегімен мәтіннің тақырыбы мен негізгі ойын анықтау | |
2.4 Әдеби шығарманың жанрын анықтау | 2.2.4.1 мақал-мәтел, жұмбақ, ертегі, тұрмыс-салт жырлары, әңгіме, өлеңнің жанрлық ерекшеліктерін анықтау | |
2.5 Шығарманың композициясын анықтау | 2.2.5.1мұғалімнің көмегімен көркем шығармадағы оқиғаның басталуын, дамуы мен аяқталуын анықтау | |
2.6 Кейіпкерлердің іс-әрекетін бағалау | 2.2.6.1 кейіпкердің сыртқы келбетін сипаттау, мінез-құлқы мен іс-әрекетін бағалау | |
2.7 Әдеби көркемдеуіш құралдардың қолданысын анықтау | 2.2.7.1 мұғалімнің көмегімен шығармадағы көркемдегіш құралдарды (теңеу, кейіптеу) табу | |
2.8 Көркем шығарма элементтерін салыстыру | 2.2.8.1 мұғалімнің көмегімен сюжеттің дамуындағы өзгерістерді анықтау; 2.2.8.2 мұғалімнің көмегімен көркем шығарма үзіндісін басқа үлгідегі (иллюстрация, мультфильм) нұсқасымен салыстыру | |
2.9 Түрлі дереккөздерден ақпарат алу | 2.2.9.1 сұраққа жауапты анықтамалық кітаптардан, жинақтардан, сөздіктерден табу және ақпаратты берілген үлгі кестеге салу | |
3.1 Шығарманың жоспарын құру | 2.3.1.1 мұғалім көмегімен оқылған шығарманы бөліктерге бөліп, жоспар құру | |
3.3 Шығармашылық жұмыстарды түрлі формада ұсыну | 2.3.3.1 шығармашылық жұмысын мұғалімнің көмегімен сурет, каллиграмма, аппликация, фотосуреттер арқылы ұсыну | |
3. 4 Қатені табу және түзету | 2.3.4.1 мұғалімнің көмегімен орфографиялық, пунктуациялық, стилистикалық қателерді табу және түзету | |
4-тоқсан | ||
7. Қоршаған орта | 1.2 Шығарманы мазмұндау | 2.1.2.1* шығарманың мазмұнын дайын жоспар бойынша немесе өз сөзімен мазмұндау, үзіндісін мазмұндау, сахналау |
1.3 Шығармадағы оқиғаны болжау | 2.1.3.1 шығарманың тақырыбы мен үзіндісіне (бастапқы бөліміне) сүйеніп, оқиғаның соңын болжау | |
1.4 Тыңдарманның назарын аударту | 2.1.4.1 сөйлеу барысында мақал-мәтелдерді, вербалды емес тілдік құралдарды қолдану | |
1.5 Тыңдалған шығарма бойынша пікір білдіру | 2.1.5.1 өз ойы мен сезімін тірек сөздерді пайдалана отырып жеткізу | |
2.2 Шығарма мазмұны бойынша сұрақтар қою және жауап беру | 2.2.2.1 мұғалім көмегімен қарапайым және нақтылау сұрақтарын қою және оның жауабын шығармадан таба білу | |
2.3 Шығарманың тақырыбы мен негізгі ойды анықтау тақырыбы мен негізгі ойын анықтау | 2.2.3.1 мұғалімнің көмегімен мәтіннің тақырыбы мен негізгі ойын анықтау | |
2.5 Шығарманың композициясын анықтау | 2.2.5.1 мұғалімнің көмегімен көркем шығармадағы оқиғаның басталуын, дамуы мен аяқталуын анықтау | |
2.6 Кейіпкерлердің іс-әрекетін бағалау | 2.2.6.1 кейіпкердің сыртқы келбетін сипаттау, мінез-құлқы мен іс-әрекетін бағалау | |
2.7 Әдеби көркемдеуіш құралдардың қолданысын анықтау | 2.2.7.1мұғалімнің көмегімен шығармадағы көркемдегіш құралдарды (теңеу, кейіптеу) табу | |
2.8 Көркем шығарма элементтерін салыстыру |
2.2.8.1 мұғалімнің көмегімен сюжеттің дамуындағы өзгерістерді анықтау; | |
2.9 Түрлі дереккөздерден ақпарат алу | 2.2.9.1 сұраққа жауапты анықтамалық кітаптардан, жинақтардан, сөздіктерден табу және ақпаратты берілген үлгі кестеге салу | |
3.1 Шығарманың жоспарын құру | 2.3.1.1 мұғалім көмегімен оқылған шығарманы бөліктерге бөліп, жоспар құру | |
3.2 Шығарманың түрлі жанры бойынша шығармашылық жұмыс жазу | 2.3.2.1* мұғалім көмегімен үлгі бойынша шағын ертегілер, жұмбақтар жазу немесе дайын ұйқастарды қатыстырып шумақтар мен санамақтар құрастыру | |
3.4 Қатені табу және түзету | 2.3.4.1мұғалімнің көмегімен орфографиялық, пунктуациялық, стилистикалық қателерді табу және түзету | |
2) 3-сынып:
Ортақ тақырыптар |
Бөлімше | Оқу мақсаттары* |
1-тоқсан | ||
1. Жанды табиғат | 1.1 Шығарманың мазмұнын түсіну | 3.1.1.1 шығарманың маңызды тұстарын анықтау үшін ашық сұрақтар қою және жауап беру |
1.2 Шығарманы мазмұндау | 3.1.2.1* шығарманың мазмұнын бірлесе құрастырған жоспар бойынша немесе өз сөзімен толық, таңдауына қарай мазмұндау, сахналау | |
1.3 Шығармадағы оқиғаны болжау | 3.1.3.1 шығармадағы кейіпкерлердің мінез-құлқы мен іс-әрекетіне, ондағы оқиғаларға сүйеніп, сюжеттің дамуын болжау | |
1.4 Тыңдарманның назарын аударту | 3.1.4.2 сөйлеу барысында иллюстрациялар, көрнекіліктер, фотосуреттер қолдану | |
1.5 Тыңдалған шығарма бойынша пікір білдіру | 3.1.5.1 өз ойы мен сезімін көркем-бейнелі сөздерді қолдана отырып жеткізу | |
2.1 Оқу түрлерін қолдану | 3.2.1.1 мәтінді дауыстап түсініп, рөлге бөліп, мәнерлеп, теріп оқу | |
2.2 Шығарма мазмұны бойынша сұрақтар қою және жауап беру | 3.2.2.1 шығарма мазмұны бойынша қолдануға (практикалық), бағалауға және шығармашылыққа негізделген сұрақтар қою және жауап беру | |
2.3 Шығарманың тақырыбы мен негізгі ойды анықтау | 3.2.3.1 шығарманың тақырыбын анықтау және негізгі ойды білдіріп тұрған мәтін бөлігін, сөйлемді анықтау | |
2.4 Әдеби шығарманың жанрын анықтау | 3.2.4.1 өлең, мысал, нақыл сөз, аңыз, бата, әңгіменің жанрлық ерекшеліктерін анықтау | |
2.6 Кейіпкерлердің іс-әрекетін бағалау | 3.2.6.1 кейіпкердің портретін сипатта, оның іс-әрекеті, мінез-құлқының өзгеру себептерін мәтіннен тауып, бағалау | |
2.7 Әдеби көркемдеуіш құралдардың қолданысын анықтау | 3.2.7.1 мұғалімнің көмегімен шығармадағы әдеби көркемдегіш құралдарды (теңеу, эпитет, кейіптеу) табу | |
2.8 Көркем шығарма элементтерін салыстыру | 3.2.8.2 мұғалімнің көмегімен көркем шығарма үзіндісін басқа үлгідегі (иллюстрация, музыка (күй), мультфильм) нұсқасымен салыстыру | |
2.9 Түрлі дереккөздерден ақпарат алу | 3.2.9.1шығарманың мазмұнына сәйкес түрлі дереккөздерден: иллюстрация, әдеби кітаптар, мультфильмнен нақты ақпаратты табу және ақпаратты сызба түрінде беру | |
3.1 Шығарманың жоспарын құру | 3.3.1.1 мұғалім көмегімен оқылған шығарманы логикалық бөліктерге бөліп, әр бөлікке ат қойып, жоспар құру | |
3.3 Шығармашылық жұмыстарды түрлі формада ұсыну | 3.3.3.1 шығармашылық жұмысын сурет, сценарий түрінде ұсыну | |
3.4 Қатені табу және түзету | 3.3.4.1 мұғалімнің көмегімен шығарманың құрылымын, стилін жетілдіру, өз бетінше орфографиялық, пунктуациялық қателерді табу және түзету | |
2-тоқсан | ||
3. Уақыт | 1.1 Шығарманың мазмұнын түсіну | 3.1.1.1 шығарманың маңызды тұстарын анықтау үшін ашық сұрақтар қою және жауап беру |
1.3 Шығармадағы оқиғаны болжау | 3.1.3.1 шығармадағы кейіпкерлердің мінез-құлқы мен іс-әрекетіне, ондағы оқиғаларға сүйеніп, сюжеттің дамуын болжау | |
1.4 Тыңдарманның назарын аударту | 3.1.4.1 сөйлеу барысында мақал-мәтелдерді, нақыл сөздерді, вербалды емес тілдік құралдарды қолдану | |
1.5 Тыңдалған шығарма бойынша пікір білдіру | 3.1.5.1 өз ойы мен сезімін көркем-бейнелі сөздерді қолдана отырып жеткізу | |
2.1 Оқу түрлерін қолдану |
3.2.1.1 шығарманы дауыстап түсініп, рөлге бөліп, мәнерлеп, теріп оқу; | |
2.2 Шығарма мазмұны бойынша сұрақтар қою және жауап беру | 3.2.2.1қолдануға (практикалық), бағалауға негізделген сұрақтар қою және жауап беру | |
2.3 Шығарманың тақырыбы мен негізгі ойды анықтау | 3.2.3.1 шығарманың тақырыбын анықтау және негізгі ойды білдіріп тұрған мәтін бөлігін, сөйлемді табу | |
2.4 Әдеби шығарманың жанрын анықтау | 3.2.4.1өлең, мысал, нақыл сөз, аңыз, бата, әңгіменің жанрлық ерекшеліктерін анықтау | |
2.5 Шығарманың композициясын анықтау | 3.2.5.1 көркем шығармадағы оқиғаның басталуын, дамуын және аяқталуын анықтау | |
2.6 Кейіпкерлердің іс-әрекетін бағалау | 3.2.6.1 кейіпкерлердің портретін сипаттау, оның іс-әрекеті, мінез-құлқының өзгеру себептерін мәтіннен тауып, бағалау | |
2.7 Әдеби көркемдеуіш құралдардың қолданысын анықтау | 3.2.7.1 мұғалімнің көмегімен шығармадағы әдеби көркемдегіш құралдарды (теңеу, эпитет, кейіптеу) табу | |
2.8 Көркем шығарма элементтерін салыстыру | 3.2.8.2 мұғалімнің көмегімен көркем шығарма үзіндісін басқа үлгідегі (иллюстрация, музыка (күй), мультфильм) нұсқасымен салыстыру | |
2.9 Түрлі дереккөздерден ақпарат алу | 3.2.9.1 шығарманың мазмұнына сәйкес түрлі дереккөздерден: иллюстрация, әдеби кітаптар, мультфильмнен нақты ақпаратты табу және ақпаратты сызба түрінде беру | |
3.1 Шығарманың жоспарын құру | 3.3.1.1 мұғалім көмегімен оқылған шығарманы логикалық бөліктерге бөліп, әр бөлікке ат қойып, жоспар құру | |
3.2 Шығарманың түрлі жанры бойынша шығармашылық жұмыс жазу | 3.3.2.1* шығарма кейіпкеріне хат, ертегі (кейіпкер қосу, соңын өзгерту), өлең (төрт жолды), әңгіме (оқығаны, көргені бойынша) жазу | |
3.4 Қатені табу және түзету | 3.3.4.1 мұғалімнің көмегімен шығарманың құрылымын, стилін жетілдіру, өз бетінше орфографиялық, пунктуациялық қателерді табу және түзету | |
3-тоқсан | ||
5. Өнер | 1.2 Шығарманы мазмұндау | 3.1.2.1* шығарманың мазмұнын бірлесе құрастырған жоспар бойынша немесе өз сөзімен толық, таңдауына қарай мазмұндау, сахналау |
1.3 Шығармадағы оқиғаны болжау | 3.1.3.1 шығармадағы кейіпкерлердің мінез-құлқы мен іс-әрекетіне, ондағы оқиғаларға сүйеніп, сюжеттің дамуын болжау | |
1.4 Тыңдарманның назарын аударту | 3.1.4.1 сөйлеу барысында мақал-мәтелдерді, нақыл сөздерді, вербалды емес тілдік құралдарды қолдану 3.1.4.2 сөйлеу барысында иллюстрациялар, көрнекіліктер, фотосуреттер қолдану | |
1.5 Тыңдалған шығарма бойынша пікір білдіру | 3.1.5.1 өз ойы мен сезімін көркем-бейнелі сөздерді қолдана отырып жеткізу | |
2.1 Оқу түрлерін қолдану | 3.2.1.2 шығарманы іштей саналы түрде түсініп, көз жүгіртіп, шолып, түртіп алып, қажетті ақпаратты тауып, белгі қойып, сын тұрғысынан бағалап оқу | |
2.2 Шығарма мазмұны бойынша сұрақтар қою және жауап беру | 3.2.2.1 қолдануға (практикалық), бағалауға негізделген сұрақтар қою және жауап беру | |
2.3 Шығарманың тақырыбы мен негізгі ойды анықтау тақырыбы мен негізгі ойын анықтау | 3.2.3.1 шығарманың тақырыбын анықтау және негізгі ойды білдіріп тұрған мәтін бөлігін, сөйлемді табу | |
2.4 Әдеби шығарманың жанрын анықтау | 3.2.4.1 өлең, мысал, нақыл сөз, аңыз, бата, әңгіменің жанрлық ерекшеліктерін анықтау | |
2.5 Шығарманың композициясын анықтау | 3.2.5.1 көркем шығармадағы оқиғаның басталуын, дамуын және аяқталуын анықтау | |
2.6 Кейіпкерлердің іс-әрекетін бағалау | 3.2.6.1 кейіпкерлердің портретін сипаттау, оның іс-әрекеті, мінез-құлқының өзгеру себептерін мәтіннен дәлелдер келтіріп бағалау | |
2.7 Әдеби көркемдеуіш құралдардың қолданысын анықтау | 3.2.7.1 мұғалімнің көмегімен шығармадағы әдеби көркемдегіш құралдарды (теңеу, эпитет, кейіптеу) табу | |
2.8 Көркем шығарма элементтерін салыстыру | 3.2.8.1 эпизодтарды салыстыру, сюжеттің дамуындағы өзгерістерді анықтау | |
2.9 Түрлі дереккөздерден ақпарат алу | 3.2.9.1 шығарманың мазмұнына сәйкес түрлі дереккөздерден: иллюстрация, әдеби кітаптар, мультфильмнен нақты ақпаратты табу және ақпаратты сызба түрінде беру | |
3.1 Шығарманың жоспарын құру | 3.3.1.1 мұғалім көмегімен оқылған шығарманы логикалық бөліктерге бөліп, әр бөлікке ат қойып, жоспар құру | |
3.2 Шығарманың түрлі жанры бойынша шығармашылық жұмыс жазу | 3.3.2.1* шығарма кейіпкеріне хат, ертегі (кейіпкер қосу, соңын өзгерту), өлең (төрт жолды), әңгіме (оқығаны, көргені бойынша) жазу | |
3.3 Шығармашылық жұмыстарды түрлі формада ұсыну | 3.3.3.1 шығармашылық жұмысын сурет, сценарий түрінде ұсыну | |
3.4 Қатені табу және түзету | 3.3.4.1 мұғалімнің көмегімен шығарманың құрылымын, стилін жетілдіру, өз бетінше орфографиялық, пунктуациялық қателерді табу және түзету | |
4-тоқсан | ||
7. Су – тіршілік көзі | 1.2 Шығарманы мазмұндау | 3.1.2.1* шығарманың мазмұнын бірлесе құрастырған жоспар бойынша немесе өз сөзімен толық, таңдауына қарай мазмұндау, сахналау |
1.3 Шығармадағы оқиғаны болжау | 3.1.3.1 шығармадағы кейіпкерлердің мінез-құлқы мен іс-әрекетіне, ондағы оқиғаларға сүйеніп, сюжеттің дамуын болжау | |
1.4 Тыңдарманның назарын аударту | 3.1.4.1 сөйлеу барысында мақал-мәтелдерді, нақыл сөздерді, вербалды емес тілдік құралдарды қолдану; 3.1.4.2 сөйлеу барысында иллюстрациялар, көрнекіліктер, фотосуреттер қолдану | |
1.5 Тыңдалған шығарма бойынша пікір білдіру | 3.1.5.1 өз ойы мен сезімін көркем-бейнелі сөздерді қолдана отырып жеткізу | |
2.1 Оқу түрлерін қолдану | 3.2.1.2 шығарманы іштей саналы түрде түсініп, көз жүгіртіп, шолып, түртіп алып, қажетті ақпаратты тауып, белгі қойып, сын тұрғысынан бағалап оқу | |
2.2 Шығарма мазмұны бойынша сұрақтар қою және жауап беру | 3.2.2.1 қолдануға (практикалық), бағалауға негізделген сұрақтар қою және жауап беру | |
2.3 Шығарманың тақырыбы мен негізгі ойды анықтау тақырыбы мен негізгі ойын анықтау | 3.2.3.1 шығарманың тақырыбын анықтау және негізгі ойды білдіріп тұрған мәтін бөлігін, сөйлемді анықтау | |
2.5 Шығарманың композициясын анықтау | 3.2.5.1 көркем шығармадағы оқиғаның басталуын, дамуын және аяқталуын анықтау | |
2.6 Кейіпкерлердің іс-әрекетін бағалау | 3.2.6.1 кейіпкердің портртін сипаттау, оның іс-әрекеті, мінез-құлқының өзгеру себептерін мәтіннен дәлелдер келтіріп тауып, бағалау | |
2.8 Көркем шығарма элементтерін салыстыру | 3.2.8.1 эпизодтарды салыстыру, сюжеттің дамуындағы өзгерістерді анықтау; 3.2.8.2 мұғалімнің көмегімен көркем шығарма үзіндісін басқа үлгідегі (иллюстрация, музыка (күй), мультфильм) нұсқасымен салыстыру | |
2.9 Түрлі дереккөздерден ақпарат алу | 3.2.9.1 шығарманың мазмұнына сәйкес түрлі дереккөздерден: иллюстрация, әдеби кітаптар, мультфильмнен нақты ақпаратты табу және ақпаратты сызба түрінде беру | |
3.1 Шығарманың жоспарын құру | 3.3.1.1 мұғалім көмегімен оқылған шығарманы логикалық бөліктерге бөліп, әр бөлікке ат қойып, жоспар құру | |
3.2 Шығарманың түрлі жанры бойынша шығармашылық жұмыс жазу | 3.3.2.1* шығарма кейіпкеріне хат, ертегі (кейіпкер қосу, соңын өзгерту), өлең (төрт жолды), әңгіме (оқығаны, көргені бойынша) жазу | |
3.4 Қатені табу және түзету | 3.3.4.1 мұғалімнің көмегімен шығарманың құрылымын, стилін жетілдіру, өз бетінше орфографиялық, пунктуациялық қателерді табу және түзету | |
3) 4-сынып:
Ортақ тақырыптар |
Бөлімше | Оқу мақсаттары* |
1-тоқсан | ||
1. Менің | 1.1 Шығарманың мазмұнын түсіну | 4.1.1.1 шығарманың мазмұнын толық түсіну, кейбір тұстарын нақтылау, оқиғаның себеп-салдарын анықтау үшін сұрақтар қою және жауап беру |
1.3 Шығармадағы оқиғаны болжау | 4.1.3.1 шығарманың тақырыбы және қорытынды бөлімі негізінде сюжеттің дамуын болжау, оның себебін түсіндіру | |
1.4 Тыңдарманның назарын аударту | 4.1.4.2 сөйлеу барысында иллюстрациялар, көрнекіліктер, фотосуреттер қолдану, презентация, видеоролик жасау | |
1.5 Тыңдалған шығарма бойынша пікір білдіру | 4.1.5.1 өз ойын, сезімін, көзқарасын өмірде болған, өзге шығармадағы ұқсас оқиғалармен салыстыра отырып білдіру | |
2.1 Оқу түрлерін қолдану | 4.2.1.1 шығарманы дауыстап түсініп, рөлге бөліп, мәнерлеп оқу, теріп оқу, шапшаң оқу | |
2.2 Шығарма мазмұны бойынша сұрақтар қою және жауап беру | 4.2.2.1 шығарманы қайта құруға, интерпретациялауға және бағалауға негізделген сұрақтар қою және жауап беру | |
2.3 Шығарманың тақырыбы мен негізгі ойды анықтау | 4.2.3.1 шығарманың тақырыбы және негізгі ойды анықтау, автордың ойын мәтін деректерінен келтіре отырып дәлелдеу | |
2.4 Әдеби шығарманың жанрын анықтау | 4.2.4.1 аңыз, шешендік сөз, батырлар жыры, фантастикалық әңгімелердің жанрлық ерекшеліктерін анықтау | |
2.6 Кейіпкерлердің іс-әрекетін бағалау | 4.2.6.1 кейіпкердің, кейіпкерлердің іс-әрекеті, мінез-құлқының өзгеру себептерін мәтіннен тауып, салыстырып бағалау | |
2.7 Әдеби көркемдеуіш құралдардың қолданысын анықтау | 4.2.7.1 шығармадан әдеби көркемдегіш құралдарды (теңеу, кейіптеу, эпитет, аллитерация, әсірелеу) табу және оларды қолдану | |
2.8 Көркем шығарма элементтерін салыстыру | 4.2.8.2 көркем шығарманы басқа үлгідегі (иллюстрация, музыка (күй), мультфильм, кинофильм) нұсқасымен салыстыру | |
2.9 Түрлі дереккөздерден ақпарат алу | 4.2.9.1 түрлі дереккөздерден қажетті ақпаратты табу, өңдеу және тұжырым жасау және себеп-салдарлық байланысын сызба түрінде көрсету | |
3.1 Шығарманың жоспарын құру | 4.3.1.1 оқылған шығармадағы оқиға жүйесін анықтап, оны бөліктерге бөлу, әр бөлікке ат қойып, жоспар құру | |
3.2 Шығарманың түрлі жанры бойынша шығармашылық жұмыс жазу | 4.3.2.1 таныс мәтінге жаңа кейіпкерлер қосу, жаңа сюжеттер енгізу, өлең (төрт жолды) жазу | |
3.3 Шығармашылық жұмыстарды түрлі формада ұсыну | 4.3.3.1 шығармашылық жұмысын сызба, диафильм, презентация түрінде ұсыну | |
3.4 Қатені табу және түзету | 4.3.4.1 мұғалімнің көмегімен шығарманың құрылымын, стилін жетілдіру, өз бетінше сын тұрғысынан бағалау және лексикалық, орфографиялық, пунктуациялық қателерді тауып түзету | |
2-тоқсан | ||
3. Мәдени мұра | 1.2 Шығарманы мазмұндау | 4.1.2.1* шығарма мазмұнын түрлі баяндау тәсілдерін (І немесе ІІІ жаққа өзгертіп, жағдаяттар қосып, оқиғаларды өрбітіп) қолданып, шығарманы қысқаша, толық, ішінара мазмұндау |
1.3 Шығармадағы оқиғаны болжау | 4.1.3.1 шығарманың тақырыбы және қорытынды бөлімі негізінде сюжеттің дамуын болжау, оның себебін түсіндіру | |
1.4 Тыңдарманның назарын аударту | 4.1.4.1 сөйлеу барысында мақал-мәтелдерді, өлең жолдарын, нақыл сөздерді, шешендік сөздерді және вербалды емес тілдік құралдарды қолдану | |
4.1.4.2 сөйлеу барысында иллюстрациялар, көрнекіліктер, фотосуреттер қолдану, презентация, видеоролик жасау | ||
1.5 Тыңдалған шығарма бойынша пікір білдіру | 4.1.5.1 өз ойын, сезімін, көзқарасын өмірде болған, өзге шығармадағы ұқсас оқиғалармен салыстыра отырып білдіру | |
2.1 Оқу түрлерін қолдану | 4.2.1.2* шығарманы іштей көз жүгіртіп, шолып, түртіп алып, сұрақтар қоя отырып, қажетті ақпаратты тауып, белгі қойып оқу, талдау жасап оқу, сын тұрғысынан бағалап оқу | |
2.2 Шығарма мазмұны бойынша сұрақтар қою және жауап беру | 4.2.2.1 шығарманы қайта құруға, интерпретациялауға және бағалауға негізделген сұрақтар қою және жауап беру | |
2.3 Шығарманың тақырыбы мен негізгі ойды анықтау тақырыбы мен негізгі ойын анықтау | 4.2.3.1 шығарманың тақырыбы және негізгі ойды анықтау, автордың ойын мәтін деректерінен келтіре отырып дәлелдеу | |
2.5 Шығарманың композициясын анықтау | 4.2.5.1 мұғалімнің көмегімен шығарманың композициялық құрылымын (сюжеттің басталуы, дамуы, шиеленісуі, шарықтау шегі, шешімі) анықтау | |
2.6 Кейіпкерлердің іс-әрекетін бағалау | 4.2.6.1 кейіпкердің, кейіпкерлердің іс-әрекеті, мінез-құлқының өзгеру себептерін мәтіннен тауып, салыстырып бағалау | |
2.7 Әдеби көркемдеуіш құралдардың қолданысын анықтау | 4.2.7.1 шығармадан әдеби көркемдегіш құралдарды (теңеу, кейіптеу, эпитет, аллитерация, әсірелеу) табу және оларды қолдану | |
2.8 Көркем шығарма элементтерін салыстыру | 4.2.8.1 эпизодтар мен оқиғалардың негізінде жатқан маңызды тұстарын талдау және салыстыру | |
2.9 Түрлі дереккөздерден ақпарат алу | 4.2.9.1 түрлі дереккөздерден қажетті ақпаратты табу, өңдеу және тұжырым жасау және себеп-салдарлық байланысын сызба түрінде көрсету | |
3.1 Шығарманың жоспарын құру | 4.3.1.1 оқылған шығармадағы оқиға жүйесін анықтап, оны бөліктерге бөлу, әр бөлікке ат қойып, жоспар құру | |
3.3 Шығармашылық жұмыстарды түрлі формада ұсыну | 4.3.3.1 шығармашылық жұмысын сызба, диафильм, презентация түрінде ұсыну | |
3. 4 Қатені табу және түзету | 4.3.4.1 мұғалімнің көмегімен шығарманың құрылымын, стилін жетілдіру, өз бетінше сын тұрғысынан бағалау және лексикалық, орфографиялық, пунктуациялық қателерді тауып түзету | |
3-тоқсан | ||
5. Табиғат құбылыстары | 1.1 Шығарманың мазмұнын түсіну | 4.1.1.1 шығарманың мазмұнын толық түсіну, кейбір тұстарын нақтылау, оқиғаның себеп-салдарын анықтау үшін сұрақтар қою және жауап беру |
1.2 Шығарманы мазмұндау | 4.1.2.1* шығарма мазмұнын түрлі баяндау тәсілдерін (І немесе ІІІ жаққа өзгертіп, жағдаяттар қосып, оқиғаларды өрбітіп) қолданып, шығарманы қысқаша, толық, ішінара мазмұндау | |
1.3 Шығармадағы оқиғаны болжау | 4.1.3.1 шығарманың тақырыбы және қорытынды бөлімі негізінде сюжеттің дамуын болжау, оның себебін түсіндіру | |
1.4 Тыңдарманның назарын аударту | 4.1.4.1 сөйлеу барысында мақал-мәтелдерді, өлең жолдарын, нақыл сөздерді, шешендік сөздерді және вербалды емес тілдік құралдарды қолдану | |
1.5 Тыңдалған шығарма бойынша пікір білдіру | 4.1.5.1 өз ойын, сезімін, көзқарасын өмірде болған, өзге шығармадағы ұқсас оқиғалармен салыстыра отырып білдіру | |
4.1.4.2 сөйлеу барысында иллюстрациялар, көрнекіліктер, фотосуреттер қолдану, презентация, видеоролик жасау | ||
2.1 Оқу түрлерін қолдану | 4.2.1.1 шығарманы дауыстап түсініп, рөлге бөліп, мәнерлеп оқу, теріп оқу, шапшаң оқу | |
4.2.1.2* шығарманы іштей көз жүгіртіп, шолып, түртіп алып, сұрақтар қоя отырып, қажетті ақпаратты тауып, белгі қойып оқу, талдау жасап оқу, сын тұрғысынан бағалап оқу | ||
2.2 Шығарма мазмұны бойынша сұрақтар қою және жауап беру | 4.2.2.1 шығарманы қайта құруға, интерпретациялауға және бағалауға негізделген сұрақтар қою және жауап беру | |
2.3 Шығарманың тақырыбы мен негізгі ойды анықтау | 4.2.3.1 шығарманың тақырыбы және негізгі ойды анықтау, автордың ойын мәтін деректерінен келтіре отырып дәлелдеу | |
2.4 Әдеби шығарманың жанрын анықтау | 4.2.4.1 аңыз, шешендік сөз, батырлар жыры, фантастикалық әңгімелердің жанрлық ерекшеліктерін анықтау | |
2.5 Шығарманың композициясын анықтау | 4.2.5.1 мұғалімнің көмегімен шығарманың композициялық құрылымын (сюжеттің басталуы, дамуы, шиеленісуі, шарықтау шегі, шешімі) анықтау | |
2.6 Кейіпкерлердің іс-әрекетін бағалау | 4.2.6.1 кейіпкердің, кейіпкерлердің іс-әрекеті, мінез-құлқының өзгеру себептерін мәтіннен тауып, салыстырып бағалау | |
2.7 Әдеби көркемдеуіш құралдардың қолданысын анықтау | 4.2.7.1 шығармадан әдеби көркемдегіш құралдарды (теңеу, кейіптеу, эпитет, аллитерация, әсірелеу) табу және оларды қолдану | |
2.8 Көркем шығарма элементтерін салыстыру | 4.2.8.1 эпизодтар мен оқиғалардың негізінде жатқан маңызды тұстарын талдау және салыстыру | |
2.9 Түрлі дереккөздерден ақпарат алу | 4.2.9.1 түрлі дереккөздерден қажетті ақпаратты табу, өңдеу және тұжырым жасау және себеп-салдарлық байланысын сызба түрінде көрсету | |
3.1 Шығарманың жоспарын құру | 4.3.1.1 оқылған шығармадағы оқиға жүйесін анықтап, оны бөліктерге бөлу, әр бөлікке ат қойып, жоспар құру | |
3.2 Шығарманың түрлі жанры бойынша шығармашылық жұмыс жазу | 4.3.2.1 таныс мәтінге жаңа кейіпкерлер қосу, жаңа сюжеттер енгізу, өлең (төрт жолды) жазу | |
3.4 Қатені табу және түзету | 4.3.4.1 мұғалімнің көмегімен шығарманың құрылымын, стилін жетілдіру, өз бетінше сын тұрғысынан бағалау және лексикалық, орфографиялық, пунктуациялық қателерді тауып түзету | |
4-тоқсан | ||
7. Ғарышқа саяхат | 1.2 Шығарманы мазмұндау | 4.1.2.1* шығарма мазмұнын түрлі баяндау тәсілдерін (І немесе ІІІ жаққа өзгертіп, жағдаяттар қосып, оқиғаларды өрбітіп) қолданып, шығарманы қысқаша, толық, ішінара мазмұндау |
1.3 Шығармадағы оқиғаны болжау | 4.1.3.1 шығарманың тақырыбы және қорытынды бөлімі негізінде сюжеттің дамуын болжау, оның себебін түсіндіру | |
1.4 Тыңдарманның назарын аударту | 4.1.4.1 сөйлеу барысында мақал-мәтелдерді, өлең жолдарын, нақыл сөздерді, шешендік сөздерді және вербалды емес тілдік құралдарды қолдану | |
1.5 Тыңдалған шығарма бойынша пікір білдіру | 4.1.5.1 өз ойын, сезімін, көзқарасын өмірде болған, өзге шығармадағы ұқсас оқиғалармен салыстыра отырып білдіру | |
2.1 Оқу түрлерін қолдану | 4.2.1.1 шығарманы дауыстап түсініп, рөлге бөліп, мәнерлеп оқу, теріп оқу, шапшаң оқу | |
4.2.1.2* шығарманы іштей көз жүгіртіп, шолып, түртіп алып, сұрақтар қоя отырып, қажетті ақпаратты тауып, белгі қойып оқу, талдау жасап оқу, сын тұрғысынан бағалап оқу | ||
2.2 Шығарма мазмұны бойынша сұрақтар қою және жауап беру | 4.2.2.1 шығарманы қайта құруға, интерпретациялауға және бағалауға негізделген сұрақтар қою және жауап беру | |
2.3 Шығарманың тақырыбы мен негізгі ойды анықтау тақырыбы мен негізгі ойын анықтау | 4.2.3.1 шығарманың тақырыбы және негізгі ойды анықтау, автордың ойын мәтін деректерінен келтіре отырып дәлелдеу | |
2.5 Шығарманың композициясын анықтау | 4.2.5.1 мұғалімнің көмегімен шығарманың композициялық құрылымын (сюжеттің басталуы, дамуы, шиеленісуі, шарықтау шегі, шешімі) анықтау | |
2.6 Кейіпкерлердің іс-әрекетін бағалау | 4.2.6.1 кейіпкердің, кейіпкерлердің іс-әрекеті, мінез-құлқының өзгеру себептерін мәтіннен тауып, салыстырып бағалау | |
2.8 Көркем шығарма элементтерін салыстыру |
4.2.8.1 эпизодтар мен оқиғалардың негізінде жатқан маңызды тұстарын талдау және салыстыру | |
2.9 Түрлі дереккөздерден ақпарат алу | 4.2.9.1 түрлі дереккөздерден қажетті ақпаратты табу, өңдеу және тұжырым жасау, себеп-салдарлық байланысын сызба түрінде көрсету | |
3.1 Шығарманың жоспарын құру | 4.3.1.1 оқылған шығармадағы оқиға жүйесін анықтап, оны бөліктерге бөлу, әр бөлікке ат қойып, жоспар құру | |
3.2 Шығарманың түрлі жанры бойынша шығармашылық жұмыс жазу | 4.3.2.1 таныс мәтінге жаңа кейіпкерлер қосу, жаңа сюжеттер енгізу, өлең (төрт жолды) жазу | |
3.3 Шығармашылық жұмыстарды түрлі формада ұсыну | 4.3.3.1 шығармашылық жұмысын сызба, диафильм, презентация түрінде ұсыну | |
3. 4 Қатені табу және түзету | 4.3.4.1 мұғалімнің көмегімен шығарманың құрылымын, стилін жетілдіру, өз бетінше сын тұрғысынан бағалау және лексикалық, орфографиялық, пунктуациялық қателерді тауып түзету | |
Ескерту:
* – сөйлеу әрекетінің түрлері бойынша оқу мақсаттары кешенді және түрлі нұсқада немесе бөлігі қолданылады.
| Қазақстан Республикасы Оқу - ағарту министрлігінің 2022 жылғы 16 қыркүйектегі № 399 бұйрығына 14-қосымша |
Бастауыш білім беру деңгейінің 2-4-сыныптарына арналған "Орыс тілі" оқу пәні бойынша үлгілік оқу бағдарламасы (оқыту орыс тілінде) 1-тарау. Жалпы ережелер
1. "Орыс тілі" пәнінің оқу бағдарламасы "Мектепке дейінгі тәрбие мен оқытудың, бастауыш, негізгі орта, жалпы орта, техникалық және кәсіптік, орта білімнен кейінгі білім берудің мемлекеттік жалпыға міндетті стандарттарын бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Оқу-ағарту министрінің 2022 жылғы 3 тамыздағы № 348 бұйрығымен бекітілген Мектепке дейінгі тәрбие мен оқытудың, бастауыш, негізгі орта, жалпы орта, техникалық және кәсіптік, орта білімнен кейінгі білім берудің мемлекеттік жалпыға міндетті стандарттарына сәйкес әзірленген (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 29031 болып тіркелген).
2. "Орыс тілі" пәнін оқытудың негізгі мақсаты – функционалдық сауаттылығының қалыптасуына негіз болу, сондай-ақ адам мәдениетінің жалпы көрсеткіші ретіндегі тыңдалым, айтылым, оқылым, жазылым дағдыларының дамыту.
3. Бастауыш мектепте пәнді оқудың қойылған мақсатына қол жеткізу үшін келесі практикалық міндеттер шешіледі:
1) тіл бірліктеріне лингвистикалық қарым-қатынасты қалыптастыру;
2) лингвистикалық құбылыстарды зерттеу процесінде аналитикалық және синтетикалық іс-әрекеттерді меңгеру арқылы ақпаратты жүйелеу, талдау жасау, салыстыру, жалпыландыру біліктерін дамыту;
3) өз пікірін білдіру үшін сөйлемді танымдық түрде қолдану қабілетін қалыптастыру;
4) тіл мен сөйлеу мәдениетін дамыту, сөздік қорын байыту және белсенділікті арттыру арқылы өнімді сөйлеу әрекетін қалыптастыру;
5) фонетикалық, лексикалық, грамматикалық, дұрыс жазу мәселелерін шешу барысында оқу әрекеттерін жоспарлау, бақылау және бағалау біліктерін қалыптастыру;
6) нәтижеге қол жеткізудің неғұрлым тиімді әдістерін анықтау;
7) оқу іс-әрекетіндегі жетістік/сәтсіздік себептерін түсінуге үйрету;
8) танымдық қызығушылықты қалыптастыру және сөйлеу дағдыларын жетілдіру арқылы шығармашылық қабілеттерін дамыту;
9) қоршаған әлемді және айналадағы шындық құбылыстарын меңгеру арқылы ана тіліне деген қызығушылық пен сүйіспеншілікті дамыту;
10) әңгімелесушіні тыңдай білу, диалог жүргізуге даярлық және түрлі көзқарастардың болу мүмкіндігін растау, өз ұстанымдарын білдіру, оны тілдік нормаларға сәйкес негіздеу арқылы коммуникативтік біліктер мен дағдыларды дамыту;
11) Қазақстан Республикасы халықтарының мәдени мұраларына баулу;
12) білім алушыларды сыныптастарының ойлары мен сезімдеріне құрметпен қарауға тәрбиелеу;
13) білім алушылардың гуманистік дүниетанымын, зияткерлік және рухани әлемін қалыптастыру, оларды "Мәңгілік Ел" ұлттық идеясына негізделген ұлттық және жалпыға ортақ құндылықтармен таныстыру.
4. Оқу бағдарламасында үш тілде білім беруді жүзеге асыру қарастырылған, онда үш тілді меңгертіп қана қоймай, сол сияқты білім алушылардың сыныптан тыс жұмыстарын да үш (қазақ, орыс және ағылшын тілдерінде) тілде ұйымдастыру қарастырылған.
5. Жеке тұлғалық қасиеттердің кең ауқымды дағдылармен бірлесе дамытылуы білім берудің "қазақстандық патриотизм мен азаматтық жауапкершілік", "құрмет", "ынтымақтастық", "еңбек пен шығармашылық", "ашықтық" сияқты құндылықтарын бойына сіңіруіне негіз болып табылады. Бұл құндылықтар білім алушылардың күнделікті іс-әрекетке ынталандыратын тұрақты тұлғалық бағдар болуға бағытталған.
2-тарау. "Орыс тілі" оқу пәнінің мазмұнын ұйымдастыру 2-параграф. "Орыс тілі" оқу пәнінің мазмұны
6. Пән бойынша оқу жүктемесінің көлемі:
1) 2-сыныпта аптасына 4 сағат, оқу жылында 136 сағат;
2) 3-сыныпта аптасына 4 сағат, оқу жылында 136 сағат;
3) 4-сыныпта аптасына 4 сағат, оқу жылында 136 сағатты құрайды.
Ескерту. 6-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Оқу-ағарту министрінің 31.10.2023 № 328 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.7. "Орыс тілі" оқу пәнінің 2-сыныпқа арналған базалық мазмұны:
1) тыңдалым және айтылым: тыңдалым – ауызша мәтіннен ақпарат алу, мағынаны қабылдау процесі: мұғалімнің түсіндірмесі, сұрақтар, оқу және көркемдік сипаттағы шағын мәтіндер, жаттығулар, ережелер, анықтамалардың мазмұны; сұрақ қою арқылы ақпаратты нақтылау; сөйлемнің, шағын мәтіндердің интонациялық реңкін түсіну;
2) айтылым ақпараттың мағынасын беру процесі ретінде: пікір білдіру тіл өнімі ретінде; пікір білдіру көлемі мен құралдары: сөз, сөйлем, мәтін; айтылған пікірлердің мақсатын, міндетін ұғыну: сұрау, хабарлау, растау, теріске шығару, өтіну, құттықтау; ақпараттың/хабарламаның мазмұны бойынша жабық сұрақтар; екінші сынып білім алушыларына жақын тақырыптарға ауызша тапсырмалар мен жеке ауызша пікірлерді (сөйлемдер, мәтіндер) құрастыру, құрылымдау: демалыс, табиғат, жануарлар, қызығушылықтар, оқылған кітаптар, көрілген фильмдер туралы; диалогтік формада жағдаяттар тудыру; тақырып және тірек сөздер, көрнекіліктер негізінде мазмұнды қарапайым түрде болжау; сөйлеу жағдайында сөздік қорды дамыту (кіммен?, неге?, не?, қалай?); сөйлеу әрекеті және оны орындау үшін қажетті жағдайлар: қарым-қатынаста серіктестердің және сөйлеуші адамның сөйлеуге деген қажеттілігінің (себеп), сөйлесушінің айтылған сөзді қабылдауға деген қажеттілігінің болуы; тілдік қарым-қатынастағы сөздік емес құралдардың (дауыс ырғағы, дене қозғалысы, қимылы, ым-ишара) рөлі; сөйлем мен пікірді дұрыс үндестіру және орфоэпия нормаларын меңгеру; оқу және күнделікті қарым-қатынас жағдайындағы сөйлеу этикетінің нормаларын практикалық меңгеру (өтініш жасау, алғыс айту, құттықтау);
3) оқылым: оқылым жазбаша мәтіннен ақпаратты алу және мағынасын қабылдау процесі ретінде: оқу және көркемдік сипаттағы шағын мәтіндер, жаттығуларға, ережелерге, анықтамаларға арналған тапсырмаларды құрастыру; бастауыш мектеп білім алушылары үшін сөздік/энциклопедия көмегімен ақпаратты нақтылау; мәтіннен қажетті материалды таңдау; белгілі бір тақырып бойынша екі дереккөз (сөздіктер, анықтамалықтар, балалар энциклопедиясы, балалардың танымдық журналдары) бойынша ақпарат табу; мәтіннің тақырыбы, жоспары, көрнекіліктері бойынша мазмұнды қарапайым болжау; мәнерлеп оқу (дауыс ырғағы, қарқын, дыбыс деңгейі) құралдарының көмегімен оқылған мәтін мазмұнын бағалау, эмоцияны бастан кешіру жағдайын білдіру;
4) жазылым: жыл бойындағы жазбаша жұмыстар: әңгімелеу, сипаттау мәтіндерін, көркемдік мәтінге негізделген шағын мәтіндерді жазу, берілген тақырып негізінде тірек сөздер бойынша мәтін құрастыру, тірек сөздерді немесе анықтамалық сөздерді пайдалана отырып, оқыған/тыңдаған мәтіндерді мазмұнындау, әртүрлі диктанттар;
5) 1-сыныпта өткенді қайталау: орыс тілінің дыбыстары мен әріптері; дауысты және дауыссыз дыбыстар; дыбыстардың мағына ажыратушылық рөлі; әріптер – дыбыстарды жазылымда көрсететін белгілер; бас және кіші, баспа және жазба әріптер; әріптердің әліпбилік атаулары; буын; дауысты дыбыстардың буын жасаушылық рөлі; бір жолдан екінші жолға тасымалдау мақсатында сөздерді буынға және бөліктерге бөлу; тілді адами қарым-қатынас және қарым-қатынастағы сөз құралы ретінде түсіну, сөйлеу қызметі және осы қызметтің нәтижесі туралы (пікір, мәтін); тілдік және тілдік емес байланыс құралдары (таныстыру); оқылым, айтылым, диалогтік қарым-қатынас процесіндегі дауыс күші және сөйлеу қарқыны; ауызша және жазбаша сөз; сөйлеу және қарым-қатынас мәдениеті; жолдаулар (іс жүзінде); сыпайылық сөздері; мәтін, сөйлем туралы түсінік; сипаттау мәтіні; сөйлем мазмұнын түсіну; сөйлем соңындағы тыныс белгілері; атаулардағы, сөйлем басындағы бас әріп;
6) фонетика және графика: дыбыстар мен әріптер; білім алушылардың дыбыстар мен тілдік дыбыстар, дыбыс пен әріп арасындағы айырмашылық, олардың сөздегі рөлі туралы білімдерін нақтылау; дауысты және дауыссыз дыбыстар; жуан және жіңішке дауыссыз дыбыстар; алдыңғы дауыссыздың жуан-жіңішкелігіне сәйкес дауысты дыбыстың әрпін таңдау, сөз ортасындағы дауыссыздар арасындағы және сөз соңындағы дауыссыздың жіңішкелігін белгілеу үшін жіңішкелік белгісі; буын; тасымалдау мақсатында сөздерді буынға және бөліктерге бөлу; екпін; сөз мағынасын және формасын ажыратудағы екпіннің рөлі; сөздегі екпінді және екпінсіз дауыстылар; дауысты дыбыстар [а, о, у, ы, и, э] және оларды жазу барысында белгілеу; я, ю, е, Ұ әріптерімен дауысты дыбыстарды белгілеу (буын басында және дауыссыздан кейін): сөздердің екпінсіз дауыстылармен айтылуын және жазылуын салыстыру; жазылу барысындағы екпінсіз дауыстының екі буынды сөздердегі белгіленуін аталған сөз формасында екпін түсу орнын өзгерту арқылы тексеру (земля - земли, моря - море); қосарланған ұяң және қатаң дауыссыз дыбыстар; оларды әріптермен белгілеу; сөз соңындағы ұяң және қатаң дауыссыздардың дұрыс жазылуы; [й] дыбысын жазу барысында (сөз басында және соңында), я, ю, Ұ, е әріптерімен (сөз басында), жіңішке бөлу белгісінің алдында й әрпімен белгілеу; ь әрпі бар сөздердің я, е, Ұ, ю, и әріптерінің алдында айтылуы және жазылуы; й, ь әріптері бар сөздердің тасымалдануы; әліпби; әріптердің әліпбилік аталуы; әліпби мағынасы; сөздікті қолдану (сөздердің әліпбилік реттілікке сүйене отырып, орналасуы);
7) сөз құрамы: сөз түбірі туралы жалпы түсінік; түбірдің мағынасы; бір түбірлі сөздер, бір түбірлі сөздердің түбірін бөліп алу; бір түбірлі сөздердегі түбірлердің біркелкі жазылуын бақылау (лес – лесник – лесной); білім алушылар сөйлеу барысында жиі қолданатын бір түбірлі сөздерді іріктеп алу (школа – школьный – школьник, учить – учитель – обучающийся); сөздің жалғауы; жалғаудың рөлі; сөз алды қосымшасының сөз құрылымындағы рөлі; жұрнақ, оның сөз құрылымындағы орны; сөз алды қосымшасының және жұрнақтың сөзжасамдық қызметі; құрамы бойынша сөзді талдау (минимум шегінде); сөйлемдегі сөздерді байланыстыру мақсатында жалғауларды өзгерту; түбір мағынасын түсіну мақсатында бір түбірлі сөздермен сөйлем құрастыру; с-, по-, про-, до-, за-, во-, пере-, (іс жүзінде) тұрақты сөз алды қосымшаларын дұрыс жазу; оньк-, -еньк- жұрнақтары бар сөздерді дұрыс жазу және сөйлеу барысында қолдану;
8) дұрыс жазу: орфограмма туралы сөздегі және сөздер арасындағы қателік жіберу қаупі бар орын ретінде түсінік, себебі, жазылым бір нұсқасы ғана орфография ережелеріне сәйкес келетін бірнеше нұсқада ұсынылады; орфограмма және орфографиялық ереже; дұрыс жазылу ережесі: сөз формасын өзгерту арқылы сөз түбіріндегі екпінсіз дауыстыларды дұрыс жазу (вода – воды, село – сҰла, коса – косы); сөз формасын өзгерту арқылы сөз түбіріндегі жұп ұяң/қатаң дауыссыздарды дұрыс жазу (дождь – дожди, гриб – грибы, снег – снега); сөз ортасындағы және соңындағы жіңішкелік белгісі; ча – ща, чу – щу, чк, чн, нч, нщ тіркесімдерінің дұрыс жазылуы;
9) сөздің лексикалық мағынасы: мағынасы бойынша жақын сөздер (синонимдер); мағыналары қарама-қарсы сөздер (антонимдер);
10) сөз таптары: сөз таптары, сөздердің қандай сұрақтарға жауап беретіндігіне және мағынасына байланысты топтарға бөлінетіні туралы бастапқы түсінік; түрлі сөз таптарына қатысты сөздерге сұрақтар; заттың атын, сынын, қимылын білдіретін сөздер (терминдерсіз); кто?, что? сұрақтарына жауап беретін сөздер (зат есім); лексикалық мағынаның әртүрлілігі: заттық және абстрактілі мағынаға ие (адамдарды, заттарды, сезімдерді: человек, радость, настроение, стол, бег, синева) сөз топтары; адамдар мен жануарларды атайтын және кто? сұрағына жауап беретін сөз; жансыз заттарды атайтын және что? сұрағына жауап беретін сөздер; мағыналары бойынша жақын немесе қарама-қарсы сөздер (смелость, мужество, добро – зло); жалқы есімдер; жалқы есімдердегі бас әріп: есімдер, әкесінің есімдері, адамдардың тегі, жануарлардың аттары, географиялық атаулар (елдердің, қалалардың, ауылдардың, өзендердің); он, она, оно сөздеріне қатысты кто?, что? сұрақтарына жауап беретін сөздер туралы түсінік; кто?, что? сұрақтарына жауап беретін сөздердің көпше және жекеше түрі; түріне байланысты өзгеруі; заттың сынын білдіретін және қандай? сұрағына жауап беретін сөздер (сын есім); лексикалық мағыналардың әртүрлілігі: жыл мезгіліне, материалға, іс-әрекетке (весенний, кирпичный, добрый) қатысты әртүрлі лексикалық мағынасы бар сөз топтары; мағыналары жағынан жақын немесе қарама-қарсы сөздер (смелый, мужественный, белый – черный); какой?, какая?, какое?, какие?, сұрақтарына жауап беретін сөздердің түрлері бойынша өзгеруі (белый – белые); кто?, что? және какой?, какая?, какое?, какие? (белая шапка, белый свитер, белое пальто, белые стены) сұрақтарына жауап беретін сөздердің үйлесуі; какой?, какая?, какое?, какие? сұрақтарына жауап беретін сөздердің кто?, что? сұрағына жауап беретін сөздердің шығу түбірімен (род, число) байланысы; заттардың іс-әрекетін және что делать?, что сделать?, что делал?, что будет делать?, что сделает? (етістік, терминсіз) сұрақтарына жауап беретін сөздер; лексикалық мағынаның әртүрлілігі: "айтылым" лексикалық мағынасы бар сөздердің топтары: сказать, спросить, ответить, говорить, шептать, "письмо": написать, выписать, подписать, "сезімін білдіру": любить, жалеть, грустить, радоваться, "қозғалыс": бегать, прыгать, ехать); что делать?, что сделать?, что делал?, что будет делать?, что сделает? сұрақтарына жауап беретін сөздердің көпше және жекеше түрде өзгеруі; что делать?, что сделать?, что делал?, что будет делать?, что сделает? сұрақтарына жауап беретін сөздердің шақтар (осы, өткен және келер шақ) бойынша өзгеруі, мағыналары бойынша жақын және қарама-қарсы сөздер (бежать, мчаться, нестись, лететь, повышать – понижать, строить – ломать); сұрақ қойылмайтын сөздер (көмекші сөз, жалғаулық): на, от, в, из, к, по, с, у, над, под, а, но, и, или, потому что (көмекші сөздермен, жалғаулықпен танысу, олардың сөйлемдегі рөлі); сөйлемдегі өзге де сөздер мен қызметтік сөздерді (көмекші сөздер, жалғаулық) бөлек жазу; сөз алды қосымшасы мен көмекші сөздерге салыстырмалы талдау;
11) синтаксис: сөз тіркесі, сөз тіркесі туралы түсінік, сұрақтар бойынша сөз тіркесінің және сөздің байланысы; сөйлем, сөйлем туралы түсінік, сөзді сөйлемдерге бөлу; сөйлемнің мазмұнды және интонациялық аяқталуы; сөйлемде не туралы айтылып жатқандығын білдіретін сөздер; сөйлемдегі сөздердің байланысы (сұрақтар бойынша); сөйлемнің грамматикалық негізі, сөйлемнің тұрлаулы мүшелері – бастауыш және баяндауыш; сөйлем мағынасын бақылау, сөйлемді интонациялау; сөйлем соңындағы тыныс белгілері (нүкте, сұрақ және леп белгілері), сөйлемнің алғашқы сөзіндегі бас әріп;
12) мәтін: ортақ тақырыппен байланыстырылмаған жеке сөйлемдер мен мәтінді салыстыру: мәтіндегі сөйлемдердің байланысы; мәтін тақырыбын анықтау; мәтіндегі тірек сөздерді талдау; мәтін тақырыбы; мәтіннің мазмұнына сәйкес тақырыпты таңдау; мәтіннің құрылымы: басы, негізгі бөлімі, қорытынды; мәтіннің бөлімдерін бөлу, оларға ат қою; 3-4 сөйлеммен пікір білдіру; өзгертілген мәтінмен жұмыс істеу (жеке сөйлемдердің орнын ауыстыру, тақырыпқа сәйкес келмейтін сөйлемдерді алып тастау); суреттерге негізделген пікірлер жоспарын ұжымдық құрастыру; мазмұндама туралы түсінік; сұрақтар бойынша ақпаратты/мәтінді мұғалім көмегімен мазмұндау; берілген тақырыптарға сұрақтар, суреттер сериясы, сюжеттік суреттер бойынша пікір/мәтін құрастыру;
13) оқу жылында өтілген материалдарды қорытынды қайталау: дыбыстар мен әріптер; дауысты (екпінді/екпінсіз) және дауыссыз (жіңішке/жуан, ұяң/қатаң, қосарланған) дыбыстарды жазылу барысында әріппен белгілеу; айырмалық жіңішкелік белгісі; түбір, түбірлес сөздер; кто?, что? сұрақтарына жауап беретін және затты атайтын сөздер; какой?, какая?, какое?, какие? сұрақтарына жауап беретін және заттың сипатын білдіретін сөздер; что делать?, что сделать?, что делал?, что будет делать?, что сделает? сұрақтарына жауап беретін және заттың қимылын білдіретін сөздер; сөз тіркесі; сөйлем; мәтін.
8. "Орыс тілі" оқу пәнінің 3-сыныпқа арналған базалық мазмұны:
1) тыңдалым және айтылым: тыңдалым – екі шағын тақырыпты қамтитын ауызша мәтіннен ақпарат алу, мағынаны қабылдау процесі; ауызша қарым-қатынас жағдайын түсіну; сөйлеуді естуін дамыту: сөйлемнің, фразаның интонациялық суретін тыңдау және есту, негізгі ойды анықтау, қарым-қатынас құралдарының сөздік және сөздік емес мәнерлілік құралдарын (бейнелі сөздер, бағалау сөздер, дауыс ырғағы, ым-ишара) түсіну; оқу мәтінін түсіну; түсінбеген сөздерді, ойларды (пікірлерді) анықтау, олардың мағынасын (ересектерден немесе сыныптастарынан сұрау) нақтылау; аудио/бейне ақпараттардың негізгі ойы мен тақырыбын атау, тірек сөздер және негізгі тұстары бойынша анықтау; айтылым – ойларды, ақпараттарды, сезімдерді қалыптастыру және беру процесі; сөз сапасы: бейнелілік, ширақтық, дұрыстылық, тазалық, дәлдік, мазмұндылық, логикалылық; мәнерлі сөйлеудің құралдары; пікір білдіру; диалог және монолог түрінде пікір білдіру; тыңдалған ақпараттағы негізгі тұстарды анықтау; мазмұны бойынша ашық және жабық сұрақтар; негізгі тұстары; пікір білдірудің тақырыбы мен мақсаты, қажетті материалдарды іріктеу, оны тыңдаушыларға жеткізу жолдарын ойластыру; тақырып және суреттер/көрнекіліктер/фотосуреттер/диаграммалар негізінде ақпарат мазмұнын болжау; сөйлесудің диалогтік формасын практикалық меңгеру: әңгімеге қосылу, оны ілікпе сөзбен қолдау, өз көзқарасын білдіру, сендіру, әңгімелесу кезінде қарым-қатынастың сөздік емес құралдарын рационалды пайдалану; сөйлеу жағдайында бағдарлау: с кем?, зачем?, что?, о чем?, как? … я буду говорить/слушать; сөйлеу жағдайына сөйлеу түрінің, көлемінің және формасының тәуелділігі; сөйлеу әрекеті және оны орындау үшін қажетті жағдайлар: қарым-қатынаста серіктестердің және сөйлеуші адамның сөйлеуге деген қажеттілігінің (себеп), сөйлесушінің айтылған сөзді қабылдауға деген қажеттілігінің болуы; сөйлеу этикеті: өтініш, тілек, шақыру, телефонмен сөйлесу; этикеттік мәндегі пікір білдіруді дұрыс құрастыру және орынды пайдалану: кешірім сұрау, тілек, телефонмен сөйлесу (жағдай: абонент үйде жоқ, ақпаратты жеткізу туралы өтініш жасау); өзін-өзі бақылауды, пікірді бағалауды, түзетуді жүзеге асыру;
2) оқылым: оқылым – екі микротақырыпты қамтитын жазбаша мәтіннен ақпаратты алу және мағынасын қабылдау процесі: қажетті материалдарды табу мақсатында таңдап оқу; мәтіндегі ақпарат негізінде қарапайым тұжырымдарды қалыптастыру; тез және мағыналы оқуға, оқуды басқаруға мүмкіндік беретін оқу техникасын меңгеру; белгілі бір тақырып бойынша екі дереккөзден (сөздіктер, анықтамалықтар, балалар энциклопедиясы, балалардың танымдық журналдары) ақпарат табу, негізгі және қайталама ақпаратты бөліп көрсету; оқу мәтінін түсіну; түсінбеген сөздерді, ойларды (пікірлерді) анықтау және олардың мағыналарын нақтылау біліктілігі (этимологиялық сөздіктерден ақпарат жинау), мәтіннің тақырыбын және негізгі идеясын тақырып бойынша, тірек сөздер және мәтіннің негізгі бөлімдері бойынша анықтау;
3) жазылым: бір жыл ішіндегі жазбаша жұмыстар: дайын немесе ұжымдық жоспар бойынша хабарлама мәтінін мазмұндау; білім алушылардың өмірлік тәжірибесі (бақылаулар, экскурсиялар, ойындар) бойынша алдын ала берілген тақырыптар мен ұжымдық/өз бетінше даярлық негізінде және сюжеттік картиналар сериясы, сюжеттік картиналар бойынша дайын және ұжымдық жоспар негіздегі мазмұндама (ауызша және жазбаша); түрлі типтегі мәтіндерді (әңгімелеу, сипаттау мәтіндері), көркем және бейкөркем мәтіндерді (жазба, ғылыми-танымдық мәтін, анықтама, хабарландыру, өмірбаян, жарнама) құрастыру; жазбаша сөйлеудің дұрыстығын, байлығын және мәнерлілігін ескере отырып, өз мәтіндерін және берілген мәтіндерді түзету 2-сыныпта өткен "Лексика" бөлімінің материалына негізделген; әңгімелеу, сипаттау мәтіндерін, көркемдік мәтінге негізделген шағын мәтіндерді жазу, берілген тақырып негізінде тірек сөздер бойынша көркем және бейкөркем мәтіндер құрастыру, тірек сөздерді немесе анықтамалық сөздерді пайдалана отырып, оқылған/тыңдалған мәтін мазмұнын беру, әртүрлі диктанттар, сызба, кесте, фотосуреттерді қолдана отырып, мәтіндер жазу;
4) 2-сыныпта өткенді қайталау: ауызша және жазбаша сөйлеуге қойылатын талаптар, қарым-қатынас құралы ретінде тілдің маңызы, таным; 1-2-сыныптарда қарастырылған тілдік құбылыстарды тану қабілетін бекіту; дыбыс және әріптер; дауысты және дауыссыз дыбыстар, оларды әріптермен белгілеу; екпін, екпінді және екпінсіз буындарды ажырату; сөздерді тасымалдау; сөздердің дыбыстық және дыбыстық-әріптік талдауы, жазбаша дағдыларды қалыптастырудағы рөлі (қатесіз, орнын ауыстырмау, бұрмаламау, әріптерді ауыстырмау); жіңішкелік белгісі дауыссыздардың жіңішкелік көрсеткіші ретінде; айырмалық жіңішкелік белгісі; қосарланған дауыссыздар; екпінсіз дауыстылардың, қатаң, ұяң, үнділердің сөз түбірінде дұрыс жазылуы; сөйлем; сөйлем негізі (сөйлемнің тұрлаулы мүшелері); сөйлем соңындағы тыныс белгілері; 1, 2-сыныптарда өткен сөздерді есте сақтауға арналған сөздерді жазу және салыстыру; жазу техникасына, жазбаша жұмыстарды жазу мәдениетіне қойылатын талаптар; мәтін түрлері: сипаттау мәтіні;
5) дұрыс жазу; орфограмма, орфограмма түрлері; орфографиялық ережелер; екпінсіз дауыстылары, тексерілетін және тексерілмейтін екпіндері бар сөздерді жазу және айту; түбірінде екпінсіз екі дауыстысы бар сөздер (зеленеет, холодит, береговой, воробей); түбірінде қосарланған қатаң және ұяң дауыссыздары бар сөздерді жазу және айту; жуан және жіңішке дауыссыздары бар сөздерді жазу және айту; айтылмайтын дауыссыздары бар сөздерді жазу және айту; дауыссыз дыбыстың қосарланған әріптері бар сөздерді жазу және айту; айырмалық жуан және жіңішкелік белгілері бар сөздерді дұрыс жазу;
6) сөз, сөздің мағынасы, сөздің лексикалық мағынасы; мағыналас және көп мағыналы сөздер; сөздердің тікелей және ауыспалы мағынасы; сөздің мағынасын нақтылау және анықтау мақсатында түсіндірме сөздікті пайдалану; айтылуы және жазылуы бірдей, бірақ мағыналары бөлек сөздер (омонимдер) (терминсіз); синонимдер – мағыналары жақын сөздер; антонимдер – қарама-қарсы мағыналы сөздер; кең таралған тұрақты тіркестер (фразеологиялық тіркестер, іс жүзінде, терминсіз: дать слово, ни капельки, так себе, длинный язык, надуть губы, из-под (самого) носа, как с гуся вода); синоним, антоним, омоним, фразеологиялық бірліктердің мектеп сөздіктерімен жұмыс істеу;
7) сөз құрамы: сөзжасам; сөздің түбірі мен жалғауы; түбір бөліктері: түбір, жұрнақ, сөз алды қосымшасы; түбірлес сөздер; сөз түбіріндегі дыбыстардың алмасуы; екі түбірлі сөздер (күрделі сөздер); сөздің өзгеруі және қалыптасуы; сөзді құрамы бойынша талдау; дұрыс жазу; өзгермейтін сөз алды қосымшаларының дұрыс жазылуы об-, от-, до-, под-, над- (іс жүзінде); сөз алды қосымшалары бар сөздерді тасымалдау; айырмалық ъ дұрыс жазылуы (е, Ұ, ю, я әріптерінің алдында дауыссызға аяқталатын сөз алды қосымшасынан кейін); оньк-, -еньк-, -ушк-, -юшк-, -ик-, -ек-, -Ұнок-,-онок- жұрнақтары бар сөздердің дұрыс жазылуы және олардың сөйлеу барысында қолданылуы; жазу барысында сөз түбіріндегі екпінсіз дауыстыларды белгілеу және айту; қосарланған қатаң және ұяң дауыссыздары бар сөздерді сөз соңындағы өзге де дауыссыздар алдында жазу және айту; жуан және жіңішке дауыссыздары бар сөздерді жазу және айту;
8) сөз таптары: сөз таптары туралы түсінік; сөз таптарымен жалпы танысу: зат есім, сын есім, етістік, үстеу, сөз алды қосымшасы (жалпы лексикалық және грамматикалық мағынасы, сұрақтары); сөздерді олардың мағынасына және сұрақтарына қарай сөз таптарына бөлу; зат есім, зат есім туралы түсінік; зат есімнің лексикалық мағынасының көптүрлілігі; затты, тірі ағзаларды, заттанған түсініктерді (высота), іс-әрекеттерді (полҰт) білдіретін зат есімге қойылатын сұрақтар: кто?, что?; жалпы және жалқы зат есімдер; жалқы зат есімдердегі бас әріптер; газет, журнал, кітап, фильм атауларын білдіретін жалқы есімерді жазу кезіндегі тырнақшалар; зат есімдердің (мужской, средний и женский род) бөлінуі және түрленуі; зат есімдердің жалғаулары; соңында ызың дыбыстары бар зат есімнен кейінгі жіңішкелік белгісі; ат есімдердің жекеше және көпше түрде өзгеруі; зат есімдердің септіктер бойынша жекеше және көпше түрде, зат есімдердің септіктер бойынша өзгеруі; зат есімнің сөйлемдегі рөлі; сын есім туралы түсінік; сын есімнің лексикалық мағынасының көптүрлілігі; сын есімге қойылатын сұрақтар: какой? какая? какое? какие?; сын есімнің зат есіммен байланысы; сын есімнің зат есіммен байланысы кезіндегі өзгерістері: - ий, -ый, ая, -яя, -ое, - ее, -ие, -ые жалғауларының дұрыс жазылуы; етістік, етістік туралы түсінік, етістіктің лексикалық мағынасының көптүрлілігі; етістікке қойылатын сұрақтар: что делать? что сделать? что делал? что будет делать? что сделает?; етістіктің өзгеруі; етістіктің шақтары туралы түсінік (сөйлеу сәтіне қатысты іс-әрекетті белгілеу): осы шақ, өткен шақ, келер шақ; етістіктердің шақтар бойынша өзгеруі; өткен шақтағы етістіктің өзгеруі; тұйық етістік туралы жалпы түсінік; тұйық етістік сұрақтары: что делать? что сделать?; етістіктердің сөз алды қосымшаларымен дұрыс жазылуы; етістіктердің сөйлемдегі рөлі; үстеу; үстеу туралы түсінік; үстеуге қойылатын сұрақтар: где? когда? как?; үстеудің лексикалық мағынасының көптүрлілігі; сөйлемдегі үстеудің рөлі;
9) синтаксис: сөз тіркесі; сөздердің сұрақтар бойынша сөз тіркесіндегі байланысы; сөз тіркесіндегі басыңқы және бағыныңқы сөз; синонимдік мағынамен сөз тіркесі (вишнҰвый джем – джем из вишни); сөз тіркесінің сөйлемдегі рөлі; сөйлем; мақсаты бойынша сөйлемдер: хабарлы (хабарламасы бар сөйлем), сұраулы (сұрағы бар сөйлем), бұйрық сөйлем (өтініш, кеңес немесе бұйрығы бар сөйлем); дауыс ырғағы бойынша сөйлем: лепті, лепті емес және сұраулы; сөйлемнің тұрлаулы (бастауыш және баяндауыш) және тұрлаусыз (анықтауыш, толықтауыш, пысықтауыш) мүшелері; сөйлем мүшелеріне қойылатын сұрақтар; оқылған сөз таптары бойынша сөйлем құрау және олардың тұрлаусыз мүшелермен таралуы;
10) мәтін: көркемдік, бейкөркем мәтіндер (практикалық таныстыру); тақырып, мәтіннің басты ойы, тірек сөздер; мәтіннің тақырыбын анықтау, мәтінге тақырып қою; мәтіннің негізгі ойын және мәтіндегі негізгі сөздерді/тұстарды анықтау; мәтіннің құрылымдық бөліктері: бастамасы, негізгі бөлігі, қорытынды; мәтін бөліктері арасындағы және әр бөліктегі сөйлем байланысы; мәтін түрлері: сипаттама, хабарлы; мұғалім көмегімен сипаттама мәтін, хабарлы мәтін жоспарын құрастыру; түрлі типтегі мәтіндерді салыстыру;
11) оқу жылында өтілген материалдарды қорытынды қайталау: сөз құрамы, екпінсіз дауыстылардың, қатаң және ұяң дауыссыздардың, айтылмайтын дауыссыздардың, сөз түбіріндегі қос (жұп) дауыссыздардың дұрыс айтылуы; тексеру әдістері; айырмалық жуан және жіңішкелік белгілері; сөз таптары: зат есім, сын есім, етістік, үстеу; мәтін және сөйлем, интонация және айтылу мақсаты бойынша сөйлем.
9. "Орыс тілі" оқу пәнінің 4-сыныпқа арналған базалық мазмұны:
1) тыңдалым және айтылым: тыңдалым – екі-үш шағын тақырыпты қамтитын білім алушыға айтылған ауызша мәтіннен ақпарат алу, мағынаны қабылдау процесі; сөйлемнің интонациялық бейнесін қабылдау; сөйлеушінің логикалық екпін, дауыс қаттылығын арттыру, қайталау, қарым-қатынас құралдарының сөздік және сөздік емес мәнерлілік құралдарын түсіну арқылы (бейнелік сөздер, бағалау сөздері, дауыс ырғағы, ым-ишара) бөліп қарастырылатын мағынасы бойынша маңызды сөздерді анықтау; тыңдалған ақпараттың мазмұнын бағалау және талдау, оның тілдік ерекшеліктерін және құрылымын анықтау;
2) айтылым: айтылым – ойларды, ақпараттарды, сезімдерді қалыптастыру және беру процесі; оқулықтардың диаграммалары, кестелері, сызбалары және басқа да ақпарат көздері бойынша материалдарды ауызша жинақтау; сөйлесу тәсілі, сөйлесудегі тіл туралы түсінікті тереңдету: с кем?, зачем?, при каких условиях?, по какой причине?, о чҰм?, как?, ... я буду говорить/слушать; сөйлеу түрінің, көлемінің, түрінің және жанрының сөйлеу жағдайына тәуелділігі; сөз сапасы: ақпараттылығы, логикалылығы, дұрыстылығы, маңыздылығы, байлығы, бейнелілігі, тазалығы, эмоционалдық көркемдігі; мақал-мәтелдер орыс халқының ұлттық мінез-құлқының және данышпандығының көрінісі, қысқа, бейнелі, дәл сөйлеу үлгісі ретінде; пікір айту; пікір айту сөйлеу нәтижесі ретінде; тақырып туралы түсінікті және негізгі пікір идеясын тереңдету; мағынасын беру арқылы өз жазбалары негізінде тыңдалған ақпарат бойынша пікір құрастыру; тақырыптың анықтамасы және пікірдің басты идеясы; мазмұнды өз нұсқасын негіздеу арқылы тақырып және диаграмма, сызба, кесте бойынша болжау; диалогтің ерекшеліктері; диалог жүргізу, өз көзқарасын білдіру, сендіру, әңгімелесу барысында ауызша емес қарым-қатынас құралдарын ұтымды пайдалану; этикеттік мәндегі пікірді дұрыс құрастыру және орынды пайдалану: кешірім, өтініш, алғыс, құттықтау, бағалау және кеңес беру; өзін-өзі қадағалауды жүзеге асыру, пікірлерді бағалау, редакциялау, сөйлеуді жақсарту бойынша кеңестер;
3) оқылым: оқылым – екі-үш микротақырыпты қамтитын жазбаша мәтіннен ақпаратты алу, мағынасын алу процесі; қажетті материалды табу мақсатында таңдап оқу; мәтіндегі ақпарат негізінде қарапайым тұжырымдарды қалыптастыру; автордың ойын және оқылып жатқан мәтінге деген өзінің көзқарасын, оқылымын бақылау арқылы мәнерлеп, өз ішінен және дауыстап оқу; түсініксіз сөздерді, пікірлерді, бейнелерді анықтап, сұрақтар қою, сөздік, мәнмәтін және өзге де қолжетімді дереккөздер көмегімен нақтылау; мәтін мазмұнындағы және оның тақырыптары, пунктері, тақырып қою бөлімдері бойынша бағдарлау; оқу мәтінін түсіну; түсінбеген сөздерді, пікірлерді анықтау және олардың мағынасын нақтылау (түсіндірме, этимологиялық сөздіктердегі анықтама); мәтіннің негізгі бөліктері және тірек сөздері, атауы бойынша мәтіннің негізгі идеясын және тақырыбын анықтау, "чтение между строк" - мәтінде анық көрінбейтін негізгі ойды анықтау; белгілі бір тақырып бойынша бірнеше дереккөзден (сөздіктер, анықтамалықтар, балалар энциклопедиясы, балалардың танымдық журналдары) ақпарат табу, негізгі және қайталама ақпаратты бөліп көрсету;
4) жазылым: жыл бойындағы жазбаша жұмыстар: дайын, ұжымдық және дербес жасалынған жоспар бойынша мазмұндама (нақты және ықшамды); білім алушылардың өмірлік тәжірибесі (бақылаулар, экскурсиялар, ойындар) бойынша алдын ала берілген тақырыптар мен ұжымдық/өз бетінше даярлық негізінде және дайын, ұжымдық жоспар негізіндегі репродуктивті немесе көркемдік шығарма (ауызша және жазбаша); анықтамалық және арнайы әдебиеттерді, сөздіктерді, журналдарды пайдалану; жазбаша сөйлеу нормалары бұзылған мәтіндерді түзету: сөйлемдердің және азат жолдардың реттілігі; сызба, диаграмма, кестелерді қолдана отырып, портретке сипаттау мәтінін, пайымдау мәтінін құрап, жазу; бейкөркем мәтіндер құрастыру: мақала, жазба, мінездеме, сұхбат, нұсқаулық, интервью, жарнама, өтініш, хабарландыру;
5) 3-сыныпта өткенді қайталау: ауызша және жазбаша сөйлеуге қойылатын талаптар; сөйлеу қызметінің түрлері; алдыңғы сыныптарда қаралған тілдік құбылыстар; жазу техникасы, жазбаша жұмыстарды рәсімдеу мәдениеті; дыбыстар мен әріптер; буын, екпін; күрделі буындық құрылымы бар сөздерді дыбыстық-әріптік талдау (көшіріп жазу, шығармалар мен мазмұндамаларды жазу, эсселер жазу, қателіктермен жұмыс істеу кезінде қатесіз жазу дағдыларын дамыту);
6) сөз құрамы: сөз түбірлеріндегі дауысты және дауыссыздарды дұрыс жазу; сөз алды қосымшалар мен жұрнақтарды дұрыс жазу; айырмалық белгісі ("Дыбыстар мен әріптер", "Сөз құрамы", "Сөз мағынасы" бөлімдері бойынша жаттығулар бағдарламаның оқу материалдарымен байланысты оқу жылы бойында жүргізіледі); интонация және айтылу мақсатына байланысты сөйлем түрлері; сөйлем соңындағы тыныс белгілері; сөйлемнің тұрлаулы мүшелері, сөйлемнің тұрлаусыз мүшелері (бөлінусіз); сөйлемдегі сөздер байланысы, сөз тіркестерін бөліп алу, басыңқы сөзден бағыныңқы сөзге сұрақ қою;
7) сөз таптары: сөз таптары туралы түсінік; сөз таптарымен жалпылама танысу: үстеу, сан есім, есімдік, сөз алды қосымшасы және жалғаулық (жалпы лексикалық және грамматикалық мағынасы және сұрақтар); зат есім; зат есім сөз табы ретінде: жалпы грамматикалық мағынасы, морфологиялық белгілері, сөйлемдегі рөлі; зат есім туралы 3-сыныпта өткен ақпараттарды қайталау; зат есімге жататын сөздердің лексикалық көптүрлілігі; синоним зат есімдер, антонимдер зат есімдер, омонимдер, зат есімдердің көптүрлілігі, зат есімдерді тура және ауыспалы мағынада қолдану; жалпы және жалқы зат есімдер; зат есімдердің бөлінуі; сөз соңындағы жіңішкелік белгісі және оның болмау жағдайлары (рожь – нож, ночь – мяч, вещь – плащ, мышь – камыш); зат есімнің жекеше түрде септіктер бойынша өзгеруі; септіктердің мәні; зат есімдердің септіктерін ажырата білу; мағыналық және септіктер сұрақтарын ажырата білу; зат есімдердің жіктелуі; жекеше түрде 1, 2, 3-жақта жіктеу барысындағы зат есімдердегі септік жалғаулары. -мя, -ий, -ие, -ия (время, санаторий, армия, внимание) аяқталатын зат есімдерден басқа жекеше түрдегі зат есімдердің екпінсіз септік жалғауларының дұрыс жазылуы; көпше түрдегі зат есімдердің жіктелуі; көпше түрдегі зат есімдердің септік жалғаулары; көпше түрде ілік септігіндегі зат есімнің дұрыс жазылуы (шуыл дыбыстар негізінде); септелмейтін зат есімдер; зат есімдері бар сөйлемдерді, сөз тіркестерін жазу; ілік, барыс, көмектес, жатыс септіктеріндегі зат есімдермен сөз алды қосымшаларын қолдану; сын есім, сын есім туралы 3-сыныпта өткен ақпараттарды қайталау, сын есімдердің лексикалық көптүрлілігі туралы түсінікті дамыту, олардың сөйлеудегі рөлі (синоним сын есімдер, антоним сын есімдер, сын есімдерді тура және ауыспалы мағынада қолдану), сөйлеу барысында сын есімдерді қолдануды бақылау, сын есімдердің зат есімдермен қиысуы, сын есімдердің жекеше түрде септіктер бойынша өзгеруі; сын есімдегі септік жалғаулары; сын есімдердің көпше түрде септіктер бойынша өзгеруі; сын есімдердің септік жалғауларын жазу және айту, сын есімдерден өзге -и, -ий жалғауларына негізделген, -ья, -ье, -ов, -ин жалғауларына аяқталуы, сын есімдердегі сөз алды қосымшаларының, жұрнақтардың жазылуы және айтылуы, сын есімдері бар сөйлемдерді, сөз тіркестерін жазу, сын есімді грамматикалық талдау; сан есім, сөз табы ретінде сан есім туралы жалпы түсінік: мағынасы, сұрақтары, өзгеруі; есептік және реттік сан есімдер; бестен отызға (жүз мың) дейінгі есептік сан есімдерді, дұрыс жазу, біріншіден жүзіншіге дейінгі реттік сан есімдерін дұрыс жазу; сан есімдері бар сөйлемдерді, сөз тіркестерін жазу; сан есімді грамматикалық талдау; есімдік; сөз табы ретінде есімдік туралы жалпы түсінік; 1, 2, 3-жақтағы жіктеу есімдігі; есімдіктің өзгеруі; есімдіктің дұрыс жазылуы; жіктеу есімдігі алдындағы көмекші сөз; сөйлеу барысында есімдікті қолдануды бақылау; есімдікті грамматикалық талдау; етістік, етістік сөз табы ретінде; сөйлеу барысындағы етістіктің рөлі; алдыңғы сыныптарда етістік туралы оқылған ақпараттарды қайталау; етістіктердің лексикалық көптүрлілігі туралы түсінікті кеңейту, олардың сөйлеу барысындағы рөлі (синоним етістіктер, антоним етістіктер, зат есімдерді тура және ауыспалы мағынада қолдану, көп мағыналы етістіктер); мәтінде етістіктердің қолданылуы; етістіктердің түрлері бойынша өзгеруі; өткен шақтағы етістіктердегі -л- жұрнағы; тұйық етістік; -ти, -ть және -чь аяқталатын тұйық етістіктердің жұрнақтары; етістіктердің өзгеруі; осы және келер шақтағы етістіктердегі екпінсіз жеке жалғаулардың дұрыс жазылуы; тұйық етістік формасы, көпше түрдің 3-жақтағы екпінсіз жеке жалғаулары бар етістіктердің жіктелуін анықтау; жекеше түрдегі 2-жақтағы етістіктердің жалғауларындағы (шуыл дыбыстардан кейін) жіңішкелік белгісі; өткен шақтағы етістіктердің түрлері бойынша өзгеруі; етістіктердегі -ться және -тся дұрыс жазылуы; демеулік туралы түсінік; не - болымсыздық демеулігі; оның етістіктермен дұрыс жазылуы; етістіктері бар сөз тіркестерін және сөйлемдер құрау; етістікті грамматикалық талдау; үстеу, 3-сыныпта үстеу туралы өткен ақпараттарды қайталау; үстеудің лексикалық мағынасының көптүрлілігі, сапалық, мезгілдік, мекендік үстеулер, мағыналары бойынша жақын және қарама-қарсы үстеулер, мәтіндегі үстеудің рөлі, коммуникативтік міндетке сәйкес келетін үстеу мәліметтерін таңдау, сөздік бойынша үстеудің жазылуын тексеру, сөйлемдегі үстеудің рөлі, үстеуі бар сөз тіркестерін, сөйлемдер құрау;
8) сөйлем: интонация және айтылу мақсаты бойынша сөйлем түрлері; сөйлем соңындағы тыныс белгілері; сөйлемдегі сөздер байланысы, сөз тіркестерін бөліп алу, басыңқы сөзден бағыныңқы сөзге сұрақ қою; тұрақты сөз тіркестері; фразеологизмдер; сөйлемнің тұрлаулы мүшелері: бастауыш және баяндауыш; атау септігіндегі зат есім немесе есімдік ретінде берілген бастауыш; етістік түрінде берілген баяндауыш; жайылма және жалаң сөйлемдер; жайылма сөйлемдер; сөйлемнің тұрлаусыз мүшелері: сын есім түрінде берілген анықтауыш, зат есім түрінде берілген толықтауыш, үстеу немесе зат есім түрінде берілген пысықтауыш; жұрнақсыз байланысқан сөйлемнің бірыңғай мүшелері немесе и, или, а, но жұрнақтары; сөйлемнің бірыңғай мүшелері кезіндегі жалпылама сөздер; сөйлемнің бірыңғай мүшелерінен кейін қойылатын тыныс белгілері; бір сөзден тұратын, сөйлемнің басында, ортасында, соңында келетін қаратпа сөздер; қаратпа сөздерге қойылатын тыныс белгілері; үлгі, сызба бойынша және өз бетінше сөйлем құрастыру; сөйлемді синтаксистік талдау;
9) мәтін: мәтін түрлері және стильдері; көркемдік, бейкөркем мәтіндер (практикалық таныстыру); мәтіннің тақырыбын және негізгі ойын, мәтін бөлімдерінің арасындағы мағыналық байланысты анықтау; түрлі типтегі мәтіндердің құрылымы мен мазмұнының ерекшелігі: әңгімелеу, сипаттау мәтіндері, әңгіме, ертегі, мақала, жазба, хабарландыру, сұхбат, мінездеме, нұсқаулық, интервью, жарнама; түрлі типтегі мәтіндерді құрастыру; түрлі типтегі мәтіндерді салыстыру;
10) оқу жылында өтілген материалды қорытынды қайталау; сөз құрамы; екпінсіз дауыстылардың, қатаң және ұяң дауыссыздардың, айтылмайтын дауыссыздардың, сөз түбіріндегі қосарланған дауыссыздардың дұрыс жазылуы; мәтін және сөйлем; сөйлемнің тұрлаулы және тұрлаусыз мүшелері; сөйлемнің бірыңғай мүшелері; зат есімдердің, сын есімдердің, сан есімдердің, есімдіктердің септік жалғауларының дұрыс жазылуы; "Тыңдалым", "Айтылым", "Оқылым" бөлімдері бойынша бағдарлама мазмұнын жүзеге асыру, жүйеленген орыс тілі курсының бөлімдерін оқыту процесінде қатар жүреді.
10. Сыныптар бойынша жазба жұмыстарының көлемі:
1) 2-сынып: сөздік диктант: бірінші жартыжылдық – 3-5 сөз, екінші жартыжылдық – 5-7 сөз, қорытынды диктант: бірінші жартыжылдық – 30-35 сөз, екінші жартыжылдық – 35-40 сөз, бақылау ретінде көшіру: бірінші жартыжылдықта – 30-35 сөз, екінші жартыжылдықта – 35-40 сөз, үйрету мақсатындағы мазмұндама: бірінші жартыжылдықта – 35-40 сөз, екінші жартыжылдықта – 40-45 сөз, үйрету мақсатындағы шығарма: бірінші жартыжылдықта – 30-35 сөз, екінші жартыжылдықта – 35-40 сөз;
2) 3-сынып: сөздік диктант: бірінші жартыжылдық – 7-9 сөз, екінші жартыжылдық – 9-12 сөз, қорытынды диктант: бірінші жартыжылдық – 45-50 сөз, екінші жартыжылдық – 60-65 сөз, бақылау ретінде көшіру: бірінші жартыжылдықта – 45-50 сөз, екінші жартыжылдықта – 60-65 сөз, үйрету мақсатындағы мазмұндама: бірінші жартыжылдықта – 50-55 сөз, екінші жартыжылдықта – 65-70 сөз, үйрету мақсатындағы шығарма: бірінші жартыжылдықта – 50-55 сөз, екінші жартыжылдықта – 55-70 сөз;
3) 4-сынып: сөздік диктант: бірінші жартыжылдық – 10-12 сөз, екінші жартыжылдық – 12-15 сөз, қорытынды диктант: бірінші жартыжылдық – 65-70 сөз, екінші жартыжылдық – 70-80 сөз, бақылау ретінде көшіру: бірінші жартыжылдықта – 65-70 сөз, екінші жартыжылдықта – 70-80 сөз, үйрету мақсатындағы мазмұндама: бірінші жартыжылдықта – 75-80 сөз, екінші жартыжылдықта – 85-95 сөз, үйрету мақсатындағы шығарма: бірінші жартыжылдықта – 75-85 сөз, екінші жартыжылдықта – 90-100 сөз.
2-параграф. Оқу мақсаттарының жүйесі
11. Бағдарламада оқу мақсаттары кодтық белгімен белгіленген. Кодтық белгідегі бірінші сан сыныпты, екінші және үшінші сан бөлім және бөлімшенің ретін, төртінші сан оқу мақсатының реттік нөмірін көрсетеді. 1.2.1.4 кодында: "1" – сынып, "2.1" – бөлім және бөлімше, "4" – оқу мақсатының реттік нөмірі.
12. Оқу мақсаттарының жүйесі:
Бөлімше (негізгі дағдылар) | 2-сынып | 3-сынып | 4-сынып |
1.1 Ақпарат/хабарлама мазмұнын түсіну | 2.1.1.1 тыңдалған ақпараттар бойынша жабық сұрақтарға жауап беру, мұғалім көмегімен тірек сөздерді анықтау, белгілеу | 3.1.1.1 тыңдалған ақпараттар бойынша ашық және жабық сұрақтарға жауап беру, негізгі тұстарды анықтау, белгілеу | 4.1.1.1 тыңдалған ақпараттар бойынша өз жазбалары негізінде оларды тарату арқылы пікір қалыптастыру |
1.2 Ақпараттың/хабарламаның тақырыбы мен негізгі ойын анықтау | 2.1.2.1 тыңдалған ақпараттан автордың нені айтқысы келгендігін/(тірек сөздерді қолдану арқылы) бізді не нәрсеге сендіргісі келгендігін анықтау | 3.1.2.1 негізгі тұстарына сүйене отырып, айтылған пікірдің тақырыбын, негізгі ойын анықтау | 4.1.2.1 фактілермен дәлелдеу арқылы айтылған пікірдің тақырыбын, негізгі ойын анықтау |
1.3 Ақпарат мазмұнын болжамдау | 2.1.3.1 тақырып және тірек сөздер негізінде ақпарат мазмұнын болжамдау | 3.1.3.1 тақырып/сурет/ негізінде ақпарат мазмұнын болжамдау (мұғалімнің көмегімен) | 4.1.3.1 тақырып/диаграмма/ сызба/кесте бойынша өз ойын негіздеу арқылы ақпарат мазмұнын болжамдау |
1.4 Қарым-қатынас жағдайына байланысты тілдік нормаларды сақтай отырып, диалогке қатысу | 2.1.4.1 өз ойын айту және өзгелердің пікірлерін тыңдау арқылы диалогке қатысу | 3.1.4.1 тілдік нормаларды сақтай отырып, өз сөзін мақсаттарға, шарттарға, уақытқа, жағдайға сәйкес жоспарлау арқылы диалогке қатысу | 4.1.4.1 тілдік нормаларды сақтай отырып, талқыланып жатқан тақырып бойынша диалогке/пікірталасқа қатысу, диалогті жүргізудің түрлі әдістерін түсіну |
1.5 Берілген тақырыпқа монологтік пікір құрастыру | 2.1.5.1 берілген және білім алушыны қызықтыратын тақырыпқа тірек сөздер негізінде негізгі ойды және тақырыпты ашу арқылы монологтік пікір құрастыру | 3.1.5.1 шешуші сөздер/сәттер және тірек жоспар негізінде монологтік пікір құрастыру | 4.1.5.1 өздігінен әзірленген жоспар және көрнекті материалдарды пайдалану арқылы монологтік пікір құрастыру |
1.6 Орфоэпиялық нормаларды сақтау | 2.1.6.1 сөздерді дұрыс айту: қиын айтылатын, "чт", "чн", "щн" "гк", "гч" тіркескен, шет тілінен енген сөздер | 3.1.6.1 сөздердің айтылу ережесін сақтау: -ого, -его жалғаулары бар, шет тілінен енген, күрделі дыбыс тіркесі бар сөздер | 4.1.6.1 атау, ілік септіктеріндегі зат есімдердегі, өткен шақтағы етістіктердегі екпінді қою ережесін қолдану |
Бөлім (сөйлеу қызметінің түрлері) – оқылым | |||
2.1 Мәтіннің құрылымдық бөліктерін анықтау | 2.2.1.1 мұғалім көмегімен мәтіннің құрылымдық компоненттерін анықтау, оны бөліктерге бөлу | 3.2.1.1 шешуші сәттерді ескере отырып, түрлі типтегі (әңгімелеу, сипаттау) мәтіндердің құрылымдық компоненттерін анықтау | 4.2.1.1 түрлі типтегі (әңгімелеу, сипаттау, пайымдау) мәтіндердің құрылымдық компоненттерін анықтау және оларды негіздеу |
2.2 Мәтіндегі бірліктердің лексикалық және синтаксистік рөлін түсіну | 2.2.2.1 мағынасы ұқсас және қарама-қарсы сөздерді ажырату және олардың мәтіндегі рөлін түсіну | 3.2.2.1 синонимдерді, антонимдерді, омонимдерді (терминсіз), бірмағыналы және көпмағыналы сөздерді, тұрақты сөз тіркестерін ажырату және оларды сөйлеу барысында қолдану, мәнмәтіндегі сөздердің тура және ауыспалы мағынасын түсіну | 4.2.2.1 мәтіннен синонимдерді, антонимдерді, омонимдерді, бірмағыналы және көпмағыналы сөздерді, фразеологизмдерді анықтау, олардың мәтіндегі рөлін түсіну және сөйлеу барысында қолдану, мәнмәтінге сүйене отырып, сөздердің тура және ауыспалы мағынасын түсіну |
2.3 Сұрақтар мен жауаптарды құрастыру | 2.2.3.1 оқылған мәтін мазмұны бойынша сұрақтарға жауап беру, тірек сөздерге сүйене отырып, сұрақтар құрастыру | 3.2.3.1 оқылған мәтін мазмұны бойынша сұрақтарға жауап беру, шешуші сәттерге/сөздерге сүйене отырып, сұрақтар құрастыру | 4.2.3.1 түсінік пен жауапты нақтылау мақсатында мәтін мазмұны бойынша өз көзқарасын және түсінігін қамтитын, сұрақтар мен жауаптар құрастыру |
2.4 Мәтіндердің түрлері мен стильдерін анықтау | 2.2.4.1 мұғалім көмегімен мәтін түрлерін анықтау: әңгімелеу, сипаттау мәтіндері | 3.2.4.1 мәтін түрін анықтау – ерекшеліктері бойынша әңгімелеу, сипаттау мәтіндері | 4.2.4.1 мәтін түрін анықтау – ерекшеліктері бойынша әңгімелеу, сипаттау, пайымдау мәтіндері |
2.2.4.2 көркемдік және көркемдік емес мәтіндерді (тақпақ, әңгіме, ғылыми-танымдық мәтін) анықтау | 3.2.4.2 ерекшеліктері бойынша көркемдік, бейкөркем мәтіндерді (әңгіме, ғылыми-танымдық мәтін, жазба, өмірбаян, хабарландыру, жарнама) анықтау | 4.2.4.2 ерекшеліктері бойынша көркемдік, бейкөркем мәтіндерді (мақала, жазба, сұхбат, мінездеме, нұсқаулық, өтініш, интервью, хабарландыру, жарнама) анықтау | |
2.5 Түрлі дереккөздерден қажетті ақпаратты алу | 2.2.5.1 берілген тақырыпқа екі дереккөз (сөздіктер, анықтамалықтар, балалар энциклопедиясы, балаларға арналған танымдық журналдар) бойынша ақпарат табу (мұғалімнің көмегімен) | 3.2.5.1 берілген тақырыпқа екі дереккөз (сөздіктер, анықтамалықтар, балалар энциклопедиясы, балаларға арналған танымдық журналдар) бойынша ақпарат табу, негізгі және қосалқы ақпаратты бөлу | 4.2.5.1 берілген тақырыпқа үш және одан да көп дереккөз (сөздіктер, анықтамалықтар, балалар энциклопедиясы, балаларға арналған танымдық журналдар) бойынша ақпарат табу және оны түсіндіру |
2.6. Мәтіндердің салыстырмалы талдауы | 2.2.6.1 параметрлері бойынша әңгімелеу, сипаттау мәтіндерін салыстыру: тақырып, негізгі ой, түрі, тірек сөздер (мұғалім көмегімен) | 3.2.6.1 әңгімелеу, сипаттау мәтіндерін параметрлері бойынша салыстыру: тақырып, негізгі ой, стилі мен түрі, құрылымдық элементтері, тірек сөздер | 4.2.6.1 параметрлері әңгімелеу, сипаттау, пайымдау мәтіндерін салыстыру: тақырып, негізгі ой, стиль мен мәтін түрі, мәтіннің құрылымдық элементтері, тірек сөздер және тілдік құралдар, олардың тақырыпты және негізгі ойды ашудағы рөлін анықтау |
Бөлім (сөйлеу қызметінің түрлері) – жазылым | |||
3.1 Түрлі типтегі және стильдегі мәтіндерді құрастыру | 2.3.1.1 берілген тақырып бойынша хабарлы мәтін, ойыншықтың/жануардың/табиғат нысандарының (таңдау бойынша) сипаттау мәтінін құрастыру | 3.3.1.1 бақылау бойынша берілген тақырыптардың хабарлы мәтінін, суреттерден алынған репродукциялардың мәтіндік сипаттамасын жасау | 4.3.1.1 портреттің мәтіндік сипаттамасын, өз тәжірибесінен берілген тақырыпқа хабарлы, пайымдау мәтінін құрастыру |
2.3.1.2 көркемдік стиль ерекшеліктері негізінде (мұғалім көмегімен) шағын (әңгіме) мәтін құрастыру | 3.3.1.2 ерекшеліктері негізінде бейкөркем (жазба, өмірбаян, анықтама, хабарландыру, жарнама) мәтіндерді құрастыру | 4.3.1.2 ерекшеліктері негізінде бейкөркем (мақала, жазба, мінездеме, сұхбат, нұсқаулық, жарнама, интервью, өтініш, хабарландыру) мәтіндерді құрастыру | |
3.2 Жоспар және тірек сөздер бойынша мәтін құрастыру | 2.3.2.1 жоспар және тірек сөздер бойынша берілген тақырып негізінде қысқаша мәтіндер құрастыру және жазу (мұғалім көмегімен) | 3.3.2.1 тірек сөздер, дайын және ұжымдық құрастырылған жоспар бойынша берілген тақырып негізінде мәтіндер құрастыру және жазу | 4.3.2.1 ақпарат, оқиға немесе процестер арасындағы айырмашылықтарды көрсету арқылы өздігінен және ұжымдық құрастырылған жоспар бойынша нақты құрылымды мәтін құрастыру |
3.3 Тыңдалған/оқылған мәтін мазмұнын баяндау | 2.3.3.1 тірек сөздер және сұрақтар көмегімен мазмұнды беру | 3.3.3.1 мәтін немесе оның бөлімдерінің мазмұнын беру | 4.3.3.1 оқиғаны немесе идеяны (мұғалім көмегімен) түсіндіру мақсатында фактілерді ұсыну арқылы мәтін мазмұнын (нақты, қысқа) беру |
3.4 Түрлі түсіну формаларын қолдану арқылы түрлі типтегі және стильдегі мәтіндерді жазу | 2.3.4.1 тақырыпты және негізгі ойды ашу мақсатында сөздерді және/немесе суреттерді қолдану арқылы түрлі типтегі шағын мәтіндер құрастыру | 3.3.4.1 сызба/графика/кесте/ суреттерді қолдану арқылы мәтіндер (хаттар, жазбалар, хабарландыру, жарнама) құрастыру | 4.3.4.1 сызбаларды/диаграммаларды/кестелерді қолдана отырып, ақпаратты ұсыну процесінде негізгі ой мен тақырыпты дәлелдеп ашу арқылы мәтіндер (мақала/жаңалықтар/ аңдатпа) құрастыру |
3.5 Жұмыстағы қателерді табу және түзету | 2.3.5.1 мұғалім көмегімен лексикалық, орфографиялық және пунктуациялық қателіктерді түзету | 3.3.5.1 мұғалім көмегімен лексикалық, стилистикалық, орфографиялық және пунктуациялық қателіктерді түзету | 4.3.5.1 лексикалық, стилистикалық, орфографиялық және пунктуациялық қателіктерді түзету |
3.6 Каллиграфиялық нормаларды сақтау | 2.3.6.1 бас әріп пен кіші әріптің биіктігі мен мөлшерін сақтап, оларды дәптерде тар жолға байланыстырып көлбеу және таза жазу | 3.3.6.1 кең жолды дәптерге жазу, каллиграфиялық дағдылармен жұмыс: бас және кіші әріптердің ұзындығын, енін және көлбеу орналасуын және байланыстарын сақтау | 4.3.6.1 каллиграфиялық дағдыларды жетілдіру: бас және кіші әріптердің ұзындығын, енін және көлбеу орналасуын және байланыстарын сақтау |
3.7 Орфографиялық нормаларды сақтау | 2.3.7.1 сөздердегі жи-ши, ча-ща, чу-щу, чк, чн, нщ, шн тіркестерін дұрыс жазу | 3.3.7.1 жуан және жіңішкелік белгілері бар сөздерді жазу және тасымалдау | 4.3.7.1 кең таралған тексеру әдістерін қолдану арқылы айтылуында және және жазылуында айырмашылықтары бар сөздерді жазу |
2.3.7.2 сөз формасын өзгерту/сөздің маңызды бөліктерін анықтау арқылы түбірдегі екпінсіз дауыстыларды анықтау және тексеру | 3.3.7.2 сөз формасын өзгерту және бір түбірлі сөздерді іріктеп алу арқылы сөз түбіріндегі екпінсіз дауыстыларды табу және тексеру, сөздердің маңызды бөліктерін ажырату | 4.3.7.2 орыс орфографиясының негізгі принциптеріне сүйене отырып, сөздердің маңызды бөліктерін (сөз алды қосымшасы, жұрнақ) ажырату және оларды сауатты жазу: сөздердегі морфемалардың біркелкі жазылуы | |
2.3.7.3 тексерілмейтін екпінсіз дауыстыларды жазу барысында белгілеу | 3.3.7.3 сөз түбіріндегі (тексерілетін) тексерілмейтін екпінсіз дауыстыларды жазу барысында белгілеу |
4.3.7.3 | |
2. 3.7.4 сөз соңындағы, ортасындағы қосарланған қатаң/ұяң, жуан/жіңішке дауыссыздарды белгілеу, оларды тексеру жолдарын пайдалану | 3.3.7.4 сөз түбіріндегі қосарланған қатаң/ұяң, жуан/жіңішке, айтылмайтын/қосарланған дауыссыздарды белгілеу, оларды тексеру жолдарын пайдалану | 4.3.7.4 зат есімдерді жазу (соңында ызың дыбысы бар зат есім) | |
2.3.7.5 маңызды сөз бөліктерін анықтау, оньк-, -еньк- жұрнақтары бар сөздерді жазу және сөйлеу барысында қолдану | 3.3.7.5 -оньк-, -еньк-, -ушк-, -юшк-, -ик-, -ек-, -Ұнок-, -онок- жұрнақтарының көмегімен сөздерді жазу және оларды сөйлеу барысында қолдану | 4.3.7.5 сын есімдердің жұрнақтары мен сөз алды қосымшаларын, септік жалғауларын жазу | |
2.3.7.6 маңызды сөз бөліктерін анықтау, с-, по-, про-, за-, во-, до-, пере- сөз алды қосымшаларымен сөздерді жазу | 3.3.7.6 өзгеріске ұшырамайтын сөз алды қосымшаларын жазу: об-, от-, до-, о-, про-, под-, над-, за-, на | 4.3.7.6 бестен отызға, жүз мыңға дейінгі есептік сан есімдерді, біріншіден отызынышы, жүзіншіге дейінгі реттік сан есімдерді жазу | |
2.3.7.7 жазу барысында өзгеріске ұшырамайтын сөз алды қосымшаларын сөздермен бірге, бөлек жазу | 3.3.7.7 ъ бөлу белгісі бар сөздерді (е, Ұ, ю, я) әріптерінің алдында дауыссыздарға аяқталатын сөз алды қосымшаларынан кейін) | 4.3.7.7 -тся, -ться, аяқталатын етістіктерді, 2-жақтағы етістіктерде шуыл дыбыстарынан кейін ь әрпін, жіктеу түрін анықтау арқылы осы және келер шақтағы етістердегі екпінсіз жеке жалғауларды жазу | |
2.3.7.8 сөздерді буындар бойынша тасымалдау, й, ь әріптері бар сөздерді тасымалдау, қосарланған дауыссыздары бар сөздерді тасымалдау | 3.3.7.8 сөздерді сөз алды қосымшаларымен тасымалдау | ||
2.3.7.9 жеке атауларды бас әріппен жазу | 3.3.7.9 жалқы зат есімдерді бас әріппен жазу | ||
3.3.7.10 зат есімдер соңында ь белгісін (соңында ызың дыбысы бар зат есім) жазу | |||
3.3.7.11 шақтар бойынша өзгерту арқылы тұйық етістіктерді жазу, не демеулігімен жазу | |||
3.8 Грамматикалық нормаларды сақтау | 2.3.8.1 зат есімдерді, сын есімдерді, етістіктерді, көмекші сөздерді, ажырату, олардың сөйлемдегі рөлін анықтау | 3.3.8.1 зат есімдерді, сын есімдерді, етістіктерді, үстеуді, көмекші сөздерді ажырату, олардың сөйлемдегі рөлін анықтау | 4.3.8.1 маңызды белгілер негізінде зат есімдерді, сын есімдерді, етістіктерді, есімдіктерді, сан есімдерді, үстеуді ажырату және олардың сөйлемдегі рөлін анықтау |
3.3.8.2 зат есімдерді түрлері бойынша анықтау және оларды сөйлеу барысында дұрыс қолдану | 4.3.8.2 зат есімдерді түрлері бойынша анықтау және оларды септіктер бойынша өзгерту | ||
2.3.8.2 сөздің маңызды бөліктерін анықтау, сөз түбірін бөлу және бір түбірлі сөздерді іріктеу | 3.3.8.3 сөздің негізі мен жалғауын анықтау, негіз бөліктерін анықтау: түбір, жұрнақ, сөз алды қосымшасы | ||
3.3.8.4 сын есімді зат есіммен бірге түрлері бойынша өзгерту | 4.3.8.3 сын есімді жекеше және көпше түрде өзгерту | ||
4.3.8.4 септіктер және жекеше/көпше түрлері бойынша есімдіктерді өзгерту, сөз алды қосымшалары бар/жоқ есімдіктерді пайдалана отырып, сөз тіркестері мен сөйлемдер құрастыру | |||
3. 3.8.5 етістік шағын анықтау және оларды өткен шақта өзгерту | 4.3.8.5 етістікті шақтары, (жекеше/ көпше түрде) бойынша өзгерту | ||
4.3.8.6 бестен отызға дейінгі сан есімдерді жазу барысында дұрыс қолдану | |||
3.3.8.6 интонация және айтылу мақсаты бойынша сөйлемдерді ажырату және қолдану, сөйлемнің тұрлаулы және тұрлаусыз мүшелерін анықтау | 4.3.8.7 үлгі бойынша сөйлем құрастыру, сөйлемді тарату, бірыңғай мүшелері бар сөйлемдер | ||
3.3.8.7 сөйлемнің тұрлаулы (бастауыш пен баяндауыш) және тұрлаусыз (түрлерге бөлмей) мүшелерін ажырату, оларға сұрақ қою | 4.3.8.8 сөйлемнің тұрлаулы (бастауыш пен баяндауыш) және тұрлаусыз (анықтауыш, толықтауыш, пысықтауыш) мүшелерін ажырату, оларға сұрақ қою | ||
3.9 Пунктуациялық нормаларды сақтау | 2.3.9.1 хабарлы, сұраулы және лепті сөйлемдер соңына тыныс белгілерін қою | 3.3.9.1 интонация және айтылу мақсатына қарай сөйлем соңында тыныс белгілерін қолдану | 4.3.9.1 қарым-қатынас жасау барысында интонациямен байланысқан сөйлемнің бірыңғай мүшелеріндегі тыныс белгілерін қою |
3.3.9.2 газет, журнал, кітап, фильм атауларын білдіретін жалқы есімдерді жазуда тырнақшаларды қолдану | 4.3.9.2 диалогті жазу ережесін (репликалар арасындағы автордың сөзінсіз) қолдану | ||
13. Бөлімдер мен тақырыптар бойынша сағат сандарын бөлу мұғалімнің еркіне қалдырылады.
14. Осы оқу бағдарламасы Бастауыш білім беру деңгейінің 2-4-сыныптарына арналған "Орыс тілі" оқу пәні бойынша үлгілік оқу бағдарламасын іске асыру жөніндегі ұзақ мерзімді жоспарға сәйкес іске асырылады.
3-параграф. Бастауыш білім беру деңгейінің 2-4-сыныптарына арналған "Орыс тілі" оқу пәні бойынша үлгілік оқу бағдарламасын іске асыру жөніндегі ұзақ мерзімді жоспар (оқыту орыс тілінде)
1) 2-сынып
Бөлім/ ортақ тақырып | Тыңдалым және айтылым | Оқылым | Жазылым |
1-тоқсан | |||
Өзім туралы | 2.1.1.1 тыңдалған ақпарат бойынша жабық сұрақтарға жауап беру, мұғалім көмегімен тірек сөздерді анықтау, белгілеу; 2.1.3.1 тақырып және тірек сөздер негізінде ақпарат мазмұнын болжамдау; 2.1.5.1 берілген және білім алушыны қызықтыратын тақырыпқа тірек сөздер негізінде негізгі ойды және тақырыпты ашу арқылы монологтік пікір құрастыру | 2.2.1.1 мұғалім көмегімен мәтіннің құрылымдық компоненттерін анықтау, оны бөліктерге бөлу; 2.2.6.1 әңгімелеу, сипаттау мәтіндерін келесі параметрлер бойынша салыстыру: тақырып, негізгі ой (мағына), мәтін түрі, тірек сөздер (мұғалім көмегімен) |
2.3.1.1 берілген тақырып бойынша хабарлы мәтін, ойыншықтың/жануардың/табиғат нысандарының (таңдау бойынша) қысқаша сипаттау мәтінін құрастыру; 2.3.6.1 бас әріп пен кіші әріптің биіктігі мен мөлшерін сақтап, оларды дәптерде тар жолға байланыстырып көлбеу және таза жазу; |
Менің отбасым және достарым | 2.1.2.1 тыңдалған мәтіннен автордың нені айтқысы келгендігін/(тірек сөздерді қолдану арқылы) бізді не нәрсеге сендіргісі келгендігін анықтау; 2.1.3.1 тақырып және тірек сөздер негізінде ақпарат мазмұнын болжамдау; 2.1.4.1 өз ойын айту және өзгелердің пікірлерін тыңдау арқылы диалогке қатысу; 2.1.6.1 сөздерді дұрыс айту: қиын екпінді, "чт", "чн", "щн" "гк", "гч" тіркескен, шет тілінен енген сөздер | 2.2.3.1 оқылған мәтін мазмұны бойынша сұрақтарға жауап беру, тірек сөздерге сүйене отырып, сұрақтар құрастыру; 2.2.4.2 көркемдік және көркемдік емес мәтіндерді (тақпақ, әңгіме, ғылыми-танымдық мәтін) анықтау |
2.3.1.2 көркемдік стиль ерекшеліктері негізінде (мұғалім көмегімен) шағын (әңгіме) мәтін құрастыру; |
2-тоқсан | |||
Менің мектебім |
2. 1. 1. 1 тыңдалған ақпарат бойынша жабық сұрақтарға жауап беру, мұғалім көмегімен тірек сөздерді анықтау, белгілеу; 2. 1. 3. 1 тақырып және тірек сөздер негізінде ақпарат мазмұнын болжамдау; | 2.2.5.1 берілген тақырыпқа екі дереккөз (сөздіктер, анықтамалықтар, балалар энциклопедиясы, балаларға арналған танымдық журналдар) бойынша ақпарат табу (мұғалімнің көмегімен) |
2. 3. 1. 1 берілген тақырып бойынша хабарлы мәтін, ойыншықтың/жануардың/ табиғат нысандарының (таңдау бойынша) қысқаша сипаттау мәтінін құрастыру; |
Менің туған өлкем |
2. 1. 2. 1 тыңдалған мәтіннен автордың нені айтқысы келгендігін/(тірек сөздерді қолдану арқылы) бізді не нәрсеге сендіргісі келгендігін анықтау; |
2.2.4.2 көркемдік және көркемдік емес мәтіндерді (тақпақ, әңгіме, ғылыми-танымдық мәтін) анықтау; |
2. 3. 1. 2 көркемдік стиль ерекшеліктері негізінде (мұғалім көмегімен) шағын (әңгіме) мәтін құрастыру; |
3-тоқсан | |||
Дені саудың жаны сау | 2.1.3.1 тақырып және тірек сөздер негізінде ақпарат мазмұнын болжамдау; 2.1.5.1 берілген және білім алушыны қызықтыратын тақырыпқа тірек сөздер негізінде негізгі ойды және тақырыпты ашу арқылы монологтік пікір құрастыру | 2.2.1.1 мұғалім көмегімен мәтіннің құрылымдық компоненттерін анықтау, оны бөліктерге бөлу 2.2.2.1 мағынасы ұқсас және қарама-қарсы сөздерді ажырату және олардың мәтіндегі рөлін түсіну; 2.2.4.2 көркемдік және көркемдік емес мәтіндерді (тақпақ, әңгіме, ғылыми-танымдық мәтін) анықтау |
2.3.1.2 көркемдік стиль ерекшеліктері негізінде (мұғалім көмегімен) шағын (әңгіме) мәтін құрастыру; |
Салт-дәстүр және ауыз әдебиеті |
2.1.2.1 тыңдалған ақпараттан автордың нені айтқысы келгендігін/(тірек сөздерді қолдану арқылы) бізді не нәрсеге сендіргісі келгендігін анықтау; |
2.2.2.1 мағынасы ұқсас және қарама-қарсы сөздерді ажырату және олардың мәтіндегі рөлін түсіну; |
2.3.2.1 жоспар және тірек сөздер бойынша берілген тақырып негізінде қысқаша мәтіндер құрастыру және жазу (мұғалім көмегімен); |
4-тоқсан | |||
Қоршаған орта |
2.1.3.1 тақырып және тірек сөздер негізінде ақпарат мазмұнын болжамдау; |
2.2.4.1 мұғалім көмегімен мәтін түрлерін анықтау: әңгімелеу, сипаттау мәтіндері; |
2.3.3.1 тірек сөздер және сұрақтар көмегімен мазмұнды беру; |
Саяхаттау |
2.1.5.1 берілген және білім алушыны қызықтыратын тақырыпқа тірек сөздер негізінде негізгі ойды және тақырыпты ашу арқылы монологтік пікір құрастыру; | 2.2.2.1 мағынасы ұқсас және қарама-қарсы сөздерді ажырату және олардың мәтіндегі рөлін түсіну; 2.2.6.1 келесі параметрлер бойынша әңгімелеу, сипаттау мәтіндері салыстыру: тақырып, негізгі ой, түрі, тірек сөздер (мұғалім көмегімен) |
2.3.2.1 жоспар және тірек сөздер бойынша берілген тақырып негізінде қысқаша мәтіндер құрастыру және жазу (мұғалім көмегімен); |
2) 3-сынып
1-тоқсан | |||
Тірі табиғат | 3.1.1.1 тыңдалған ақпараттар бойынша ашық және жабық сұрақтарға жауап беру, негізгі сәттерді анықтау, белгілеу; 3.1.4.1 өз сөзін тілдік нормаларды сақтай отырып, мақсаттарға, шарттарға, уақытқа, жағдайға сәйкес жоспарлау арқылы диалогқа қатысу |
3.2.1.1 шешуші сәттерді ескере отырып, түрлі типтегі (әңгімелеу, сипаттау) мәтіндердің құрылымдық компоненттерін анықтау; |
3.3.1.1* бақылау бойынша берілген тақырыптардың хабарлы мәтінін, суреттерден алынған репродукциялардың мәтіндік сипаттамасын жасау; |
Жақсыдан үйрен, жаманнан жирен |
3.1.4.1 өз сөзін тілдік нормаларды сақтай отырып, мақсаттарға, шарттарға, уақытқа, жағдайға сәйкес жоспарлау арқылы диалогке қатысу; |
3.2.3.1 оқылған мәтін мазмұны бойынша сұрақтарға жауап беру, шешуші сәттерге/ сөздерге сүйене отырып, сұрақтар құрастыру; | 3.3.1.2 ерекшеліктері негізінде бейкөркем (жазба, өмірбаян, анықтама, хабарландыру, жарнама) мәтіндерді құрастыру; 3.3.7.1 жуан және жіңішкелік белгілері бар сөздерді жазу және тасымалдау; 3.3.7.2* сөз формасын өзгерту және бір түбірлі сөздерді іріктеп алу арқылы сөз түбіріндегі екпінсіз дауыстыларды табу және тексеру, сөздердің маңызды бөліктерін ажырату; 3.3.7.3* сөз түбіріндегі (тексерілетін) тексерілмейтін екпінсіз дауыстыларды жазу барысында белгілеу; 3.3.7.4* сөз түбіріндегі қосарланған қатаң/ұяң, жуан/жіңішке, айтылмайтын/қосарланған дауыссыздарды белгілеу, оларды тексеру жолдарын пайдалану |
2-тоқсан | |||
Уақыт | 3.1.2.1 маңызды сәттерге сүйене отырып, айтылған пікірдің тақырыбын, негізгі ойын анықтау; 3.1.4.1 тілдік нормаларды сақтай отырып, өз сөзін мақсаттарға, шарттарға, уақытқа, жағдайға сәйкес жоспарлау арқылы диалогқа қатысу | 3.2.2.1* синонимдерді, антонимдерді, омонимдерді (терминсіз), бірмағыналы және көпмағыналы сөздерді, тұрақты сөз тіркестерін ажырату және оларды сөйлеу барысында қолдану, мәнмәтіндегі сөздердің тура және ауыспалы мағынасын түсіну; 3.2.4.2 ерекшеліктері бойынша көркемдік, бейкөркем мәтіндерді (әңгіме, ғылыми-танымдық мәтін, жазба, өмірбаян, хабарландыру, жарнама) анықтау |
3.3.2.1 тірек сөздер, дайын және ұжымдық құрастырылған жоспар бойынша берілген тақырып негізінде мәтіндер құрастыру және жазу; |
Архитектура | 3.1.5.1 шешуші сөздер/сәттер және тірек жоспар негізінде монологтік пікір құрастыру; 3.1.6.1 сөздердің айтылу ережесін сақтау: -ого, -его жалғаулары бар; шет тілінен енген, күрделі дыбыс тіркесі бар сөздер | 3.2.4.1 мәтін түрін анықтау – ерекшеліктері бойынша әңгімелеу, сипаттау мәтіндері; 3.2.5.1 берілген тақырыпқа екі дереккөз (сөздіктер, анықтамалықтар, балалар энциклопедиясы, балаларға арналған танымдық журналдар) бойынша ақпарат табу, негізгі және қосалқы ақпаратты бөлу |
3.3.7.3 сөз түбіріндегі (тексерілетін) тексерілмейтін екпінсіз дауыстыларды жазу барысында белгілеу; 3.3.7.4* сөз түбіріндегі қосарланған қатаң/ұяң, жуан/жіңішке, айтылмайтын/қосарланған дауыссыздарды белгілеу, оларды тексеру жолдарын пайдалану; 3.3.7.5* -оньк-, -еньк-, -ушк-, -юшк-, -ик-, -ек-, -Ұнок-, -онок- жұрнақтарының көмегімен сөздерді жазу және оларды сөйлеу барысында қолдану; |
3-тоқсан | |||
Өнер |
3.1.2.1 маңызды сәттерге сүйене отырып, айтылған пікірдің тақырыбын, негізгі ойын анықтау; 3.1.3.1 тақырып/сурет/ негізінде ақпарат мазмұнын болжамдау (мұғалімнің көмегімен); |
3.2.1.1 шешуші сәттерді ескере отырып, түрлі типтегі (әңгімелеу, сипаттау) мәтіндердің құрылымдық компоненттерін анықтау; |
3.3.7.9 жалқы зат есімдерді бас әріппен жазу; 3.3.7.10 зат есімдер соңында ь белгісін (соңында ызың дыбысы бар зат есім) жазу; |
Атақты тұлғалар | 3.1.1.1 тыңдалған ақпараттар бойынша ашық және жабық сұрақтарға жауап беру, негізгі сәттерді анықтау, белгілеу; 3.1.3.1 тақырып/сурет/ негізінде ақпарат мазмұнын болжамдау (мұғалімнің көмегімен); 3.1.4.1 тілдік нормаларды сақтай отырып, өз сөзін мақсаттарға, шарттарға, уақытқа, жағдайға сәйкес жоспарлау арқылы диалогке қатысу |
3.2.4.1 мәтін түрін анықтау – ерекшеліктері бойынша әңгімелеу, сипаттау мәтіндері; |
3.3.4.1 сызба/графика/ кесте/суреттерді қолдану арқылы мәтіндер (хаттар, жазбалар, хабарландыру, жарнама) құрастыру; |
4-тоқсан | |||
Су – тіршілік көзі |
3.1.2.1 маңызды сәттерге сүйене отырып, айтылған пікірдің тақырыбын, негізгі ойын анықтау; |
3.2.4.2 ерекшеліктері бойынша көркемдік, бейкөркем мәтіндерді (әңгіме, ғылыми-танымдық мәтін, жазба, өмірбаян, хабарландыру, жарнама) анықтау; |
3.3.8.1 зат есімдерді, сын есімдерді, етістіктерді, үстеуді, көмекші сөздерді ажырату, олардың сөйлемдегі рөлін анықтау; |
Демалыс мәдениеті. Мерекелер | 3.1.4.1 тілдік нормаларды сақтай отырып, өз сөзін мақсаттарға, шарттарға, уақытқа, жағдайға сәйкес жоспарлау арқылы диалогке қатысу; 3.1.5.1 шешуші сөздер/сәттер және тірек жоспар негізінде монологтік пікір құрастыру |
3.2.1.1 шешуші сәттерді ескере отырып, түрлі типтегі (әңгімелеу, сипаттау) мәтіндердің құрылымдық компоненттерін анықтау; | 3.3.1.2 ерекшеліктері негізінде бейкөркем (жазба, өмірбаян, анықтама, хабарландыру, жарнама) мәтіндерді құрастыру; 3.3.3.1 мәтін немесе оның бөлімдерінің мазмұнын беру |
3) 4-сынып
1-тоқсан | |||
Менің отаным – Қазақстан |
4.1.1.1 тыңдалған ақпараттар бойынша өз жазбалары негізінде оларды тарату арқылы пікір қалыптастыру; |
4.2.1.1 түрлі типтегі (әңгімелеу, сипаттау, пайымдау) мәтіндердің құрылымдық компоненттерін анықтау және оларды негіздеу; |
4.3.1.1* портреттің мәтіндік сипаттамасын, өз тәжірибесінен берілген тақырыпқа хабарлы, пайымдау мәтінін құрастыру; 4.3.6.1 каллиграфиялық дағдыларды жетілдіру: бас және кіші әріптердің ұзындығын, енін және көлбеу орналасуын және байланыстарын сақтау; |
Құндылықтар |
4.1.2.1 фактілермен дәлелдеу арқылы айтылған пікірдің тақырыбын, негізгі ойын анықтау; |
4.2.2.1 мәтіннен синонимдерді, антонимдерді, омонимдерді, бірмағыналы және көпмағыналы сөздерді, фразеологизмдерді анықтау, олардың мәтіндегі рөлін түсіну және сөйлеу барысында қолдану, мәнмәтінге сүйене отырып, сөздердің тура және ауыспалы мағынасын түсіну; |
4.3.4.1 сызбаларды/ диаграммаларды/кестелерді қолдана отырып, ақпаратты ұсыну процесінде негізгі ой мен тақырыпты дәлелдеп ашу арқылы мәтіндер (мақала/жаңалықтар/ аңдатпа) құрастыру; |
2-тоқсан | |||
Мәдени мұра |
4.1.5.1 өздігінен әзірленген жоспар және көрнекті материалдарды пайдалану арқылы монологтік пікір құрастыру; |
4.2.2.1 мәтіннен синонимдерді, антонимдерді, омонимдерді, бірмағыналы және көпмағыналы сөздерді, фразеологизмдерді анықтау, олардың мәтіндегі рөлін түсіну және сөйлеу барысында қолдану, мәнмәтінге сүйене отырып, сөздердің тура және ауыспалы мағынасын түсіну; |
4.3.7.3 1,2,3-жақтағы зат есімдердің септелу барысындағы септік жалғауларын жазу; |
Мамандықтар әлемі | 4.1.3.1 тақырып/ диаграмма/сызба/ кесте бойынша өз ойын негіздеу арқылы ақпарат мазмұнын болжамдау; 4.1.4.1 тілдік нормаларды сақтай отырып, талқыланып жатқан тақырып бойынша диалогке/пікірталасқа қатысу, диалогті жүргізудің түрлі әдістерін түсіну |
4.2.3.1 түсінік пен жауапты нақтылау мақсатында мәтін мазмұны бойынша өз көзқарасын және түсінігін қамтитын, сұрақтар мен жауаптар құрастыру; |
4.3.8.1 маңызды белгілер негізінде зат есімдерді, сын есімдерді, етістіктерді, есімдіктерді, сан есімдерді, үстеуді ажырату және олардың сөйлемдегі рөлін анықтау; |
3-тоқсан | |||
Табиғи құбылыстар | 4.1.2.1 фактілермен дәлелдеу арқылы айтылған пікірдің тақырыбын, негізгі ойын анықтау; 4.1.5.1 өздігінен әзірленген жоспар және көрнекті материалдарды пайдалану арқылы монологтік пікір құрастыру; 4.1.6.1 атау, ілік септіктеріндегі зат есімдердегі, өткен шақтағы етістіктердегі екпінді қою ережесін қолдану |
4.2.2.1 мәтіннен синонимдерді, антонимдерді, омонимдерді, бірмағыналы және көпмағыналы сөздерді, фразеологизмдерді анықтау, олардың мәтіндегі рөлін түсіну және сөйлеу барысында қолдану, мәнмәтінге сүйене отырып, сөздердің тура және ауыспалы мағынасын түсіну; |
4.3.7.6 бестен отызға, жүз мыңға дейінгі есептік сан есімдерді; біріншіден отызыншы, жүзіншіге дейінгі реттік сан есімдерді жазу; |
Қоршаған ортаны қорғау |
4.1.1.1 тыңдалған ақпараттар бойынша өз жазбалары негізінде оларды тарату арқылы пікір қалыптастыру; |
4.2.1.1 түрлі типтегі (әңгімелеу, сипаттау, пайымдау) мәтіндердің құрылымдық компоненттерін анықтау және оларды негіздеу; |
4.3.1.2 ерекшеліктері негізінде бейкөркем (мақала, жазба, мінездеме, сұхбат, нұсқаулық, жарнама, интервью, өтініш, хабарландыру) мәтіндерді құрастыру; |
4-тоқсан | |||
Ғарышқа саяхат |
4.1.1.1 тыңдалған ақпараттар бойынша өз жазбалары негізінде оларды тарату арқылы пікір қалыптастыру; |
4.2.3.1 түсінік пен жауапты нақтылау мақсатында мәтін мазмұны бойынша өз көзқарасын және түсінігін қамтитын, сұрақтар мен жауаптар құрастыру; |
4.3.8.1 маңызды белгілер негізінде зат есімдерді, сын есімдерді, етістіктерді, есімдіктерді, сан есімдерді, үстеуді ажырату және олардың сөйлемдегі рөлін анықтау; |
Болашаққа саяхат | 4.1.3.1 тақырып/диаграмма/сызба/кесте бойынша өз ойын негіздеу арқылы ақпарат мазмұнын болжамдау; 4.1.6.1 атау, ілік септіктеріндегі зат есімдердегі, өткен шақтағы етістіктердегі екпінді қою ережесін қолдану |
4.2.1.1 түрлі типтегі (әңгімелеу, сипаттау, пайымдау) мәтіндердің құрылымдық компоненттерін анықтау және оларды негіздеу; |
4.3.1.1 портреттің мәтіндік сипаттамасын, өз тәжірибесінен берілген тақырыпқа хабарлы, пайымдау мәтінін құрастыру; 4.3.1.2 ерекшеліктері негізінде бейкөркем (мақала, жазба, мінездеме, сұхбат, нұсқаулық, жарнама, интервью, өтініш, хабарландыру) мәтіндерді құрастыру; |
Ескерту:
1) оқыту міндеттері бір тоқсан шеңберінде сөйлеу қызметінің түрлері бойынша біріктіріледі;
2) "*" түрінде белгіленген оқыту мақсаттарынының бөлігі жүзеге асырылады.
| Қазақстан Республикасы Оқу - ағарту министрлігінің 2022 жылғы 16 қыркүйектегі № 399 бұйрығына 15-қосымша |
Бастауыш білім беру деңгейінің 2-4-сыныптарына арналған "Әдебиеттік оқу" оқу пәні бойынша үлгілік оқу бағдарламасы (оқыту орыс тілінде) 1-тарау. Жалпы ережелер
1. "Әдебиеттік оқу" пәнінің оқу бағдарламасы "Мектепке дейінгі тәрбие мен оқытудың, бастауыш, негізгі орта, жалпы орта, техникалық және кәсіптік, орта білімнен кейінгі білім берудің мемлекеттік жалпыға міндетті стандарттарын бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Оқу-ағарту министрінің 2022 жылғы 3 тамыздағы № 348 бұйрығымен бекітілген Мектепке дейінгі тәрбие мен оқытудың, бастауыш, негізгі орта, жалпы орта, техникалық және кәсіптік, орта білімнен кейінгі білім берудің мемлекеттік жалпыға міндетті стандарттарына сәйкес әзірленген (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 29031 болып тіркелген).
2. "Әдебиеттік оқу" оқу пәнін оқытудың мақсаты – балалардың өнерін, өнер арқылы дамыту, өнермен байланыста болу қажеттілігін тәрбиелеу, білім алушыны әдебиет әлеміне енгізу және оны адамзаттың рухани тәжірибесімен қамтамасыз ету, білім алушылардың функционалдық сауаттылық дағдыларын оқу барысында қалыптастыру.
3. Бастауыш мектептегі пәндерді зерттеу мақсатына жету үшін келесі практикалық мәселелер шешіледі:
1) оқырмандық мүдделерін, эстетикалық сезімін және білім алушылардың көркемдік талғамымен олардың оқуға деген қажеттіліктерін қалыптастыруға қолайлы жағдайлар жасау;
2) оқу және сөйлеу дағдыларының жүйесін қалыптастыру;
3) бастапқы әдеби және сөйлеу білімдерін қалыптастыру;
4) әртүрлі жанрлардағы көркемдік шығармаларды талдау әдістерін және әртүрлі стильдермен жұмыс жасау әдістеріне үйрету;
5) шығармашылық қабілеттерін дамыту;
6) білім алушының көкжиектерін кеңейту, бастауыш сынып білім алушыларына арналған классикалық және қазіргі заманғы көркем және ғылыми танымдық әдебиеттің ең үздік жұмыстарымен таныстыру;
7) толыққанды оқу дағдыларын жетілдіру (дұрыс, еркін сөйлеу, хабардарлық және мәнерлілік);
8) әдеби туындыларды өз бетімен оқу арқылы тұрақты оқырмандық қызығушылығының қалыптасуына;
9) гуманистік дүниетанымның қалыптасуы, білім алушылардың интеллектуалды және рухани әлемінің қалыптасуы, "Мәңгілік Ел" ұлттық идеясына негізделген ұлттық және жалпыға ортақ құндылықтарға қатысу.
4. Оқу бағдарламасында үш тілде білім беруді жүзеге асыру қарастырылған, онда үш тілді меңгертіп қана қоймай, сол сияқты білім алушылардың сыныптан тыс жұмыстарын да үш (қазақ, орыс және ағылшын тілдерінде) тілде ұйымдастыру қарастырылған.
5. Жеке тұлғалық қасиеттердің кең ауқымды дағдылармен бірлікте дамуы білім алушылар бойында білім берудің "қазақстандық патриотизм мен азаматтық жауапкершілік", "құрмет", "ынтымақтастық", "еңбек және шығармашылық", "ашықтық", "өмір бойына білім" сияқты негізгі құндылықтарын дарыту, бойына сіңіруі үшін негіз болып табылады. Бұл құндылықтар білім алушылардың оның мінез-құлқы мен күнделікті іс-әрекетін ынталандыратын тұрақты тұлғалық бағдарлары бола алады.
2-тарау "Әдебиеттік оқу" оқу пәнінің мазмұнын ұйымдастыру 2-параграф. "Әдебиеттік оқу" оқу пәнінің мазмұны
6. Пән бойынша оқу жүктемесінің көлемі:
1) 2-сыныпта аптасына 3 сағат, оқу жылында 102 сағат;
2) 3-сыныпта аптасына 3 сағат, оқу жылында 102 сағат;
3) 4-сыныпта аптасына 3 сағат, оқу жылында 102 сағатты құрайды.
Ескерту. 6-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Оқу-ағарту министрінің 31.10.2023 № 328 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.7. Оқу дағдыларын қалыптастырудың нормалары:
1) оқу дағдыларын сыныптар бойынша қалыптастырудың міндетті деңгейі: 2-сыныпта бірінші жартыжылдығында – 40-50 сөз, екінші жартысында – 50-60 сөз, 3-сыныптың бірінші жартыжылдығында – 60-70 сөз, екінші жартысында – 70-80 сөз, 4-сыныпта бірінші жарты жылдығында – 80-90 сөз, екінші жартысында-90-105 сөз;
2) оқу дағдыларын сыныптар бойынша қалыптастырудың мүмкіндік деңгейі: 2-сыныпта бірінші жартыжылдықта – 50-60 сөз, екінші жартысында – 60-70 сөз, 3-сыныпта бірінші жартыжылдықта – 70-80 сөз, екінші жартысында – 80-90 сөз, 4-сыныпта бірінші жартыжылдықта – 90-100 сөз, екінші жартысында-100-120 сөз. Көмекші сөздер, шылаулар, одағай сөздер жеке сөз ретінде қарастырылады.
8. "Әдебиеттік оқу" оқу пәнінің 2-сыныпқа арналған базалық мазмұны:
1) оқытылатын шығармалар: В. Драгунский. Әңгімелер, Б. Ысқақов. "Люблю я мчаться с ветерком...", В. Осеева. Әңгімелер, И. Бунин. "Детство", В.Катаев. "Дудочка и кувшинчик", В. Головкиннің. Әңгімелер, А.В. Раскин. "Как папа был маленьким", И Пивоварова. "Один за всех и все за одного", Б.Заходер. "Мы – друзья", С.Есенин. "Бабушкины сказки", Д. Жұмагелдинов. "Еркегали – мальчик-озорник", М. Зощенко. "Бабушкин подарок", М. Әйімбетов. "Солнце на ладони", С. Сейітов. "Наш ата", С. Михалков. "Как познаются друзья", В. Головкин. "Настоящая дружба", Э. Хоггард. "Мафин и его веселые друзья", С. Могилевская. "Восемь голубых дорожек", М.Қабанбаев. "Сам пропадай, а товарища выручай", К. Тангрыкулиев. "Верблюд и мальчик", А. Тажибаева. "Малютка верблюжонок", А.С. Пушкин. "Няне", А. Н. Толстой. "Золотой ключик, или Приключения Буратино", Э.Успенский. "Дядя Федор идет в школу", М. Абылкасымова. "Родная земля", М. Алимбаев. "Родник земли родной", У.Турманжанов. "Родина", Т. Айбергенов. "Моя Республика", С. Сейфуллин. "Родная земля", "В нашем краю", Д. Досжанов. "Родник", М. Ауэзов. "Степной пейзаж", "Возвращение", М. Пришвин. "Моя Родина", "Ребята и утята", Г. Ладонщиков. "Родная земля", Л. Толстой. "Какая бывает роса на траве", В. Драгунский. "Третье место в стиле баттерфляй", А. Мальцев. "Моя тренировка", "Бегущий человек", В. Пахомов. "Легкая атлетика", А. Монвиж-Монтвид. "Мой стиль плавания", "Прыжок в воду", О. Нагорнов. "О хоккее и рыцаре", Ирис Ревю. "Волшебные лыжи", А. Барто. "Зарядка", М. Пляцковский. "Как Чернобурчик в футбол играл", "Мышонок Крошка выходит на лед", Ю. Маркова. "Футболист", Ю. Шалева. Сказка "Друзья здоровья", Әлем халықтарының ертегілері, С. Сейфуллин. "Кокшетау", В. Берестов. "Честное гусеничное", Л. Фадеева. "Окружающая среда", Хилья Сулла Тавасшерна. "Ручей", Г. Снегирев. "Чудесная лодка", В. Бианки. "Синичкин календарь", Е. Пермяк. "Одуванчики", Л. Чарская. "Не рви цветов, не надо", В. Чаплина. "Хитрые вороны", "Лесная кормушка", Г. Сапгир. "Леса-чудеса", Ю. Коваль. "Фарфоровые колокольчики", "Воздушный барашек", М. Мырзалиев. "Мечта", Я. Аким. "Наша планета", Е. Карганова. "Мы хотим, чтоб птицы пели", В. Бианки. "Как мышонок попал в мореплаватели", "Как муравьишка домой спешил", А. Масс. "Прогулка под дождҰм", А. Иванов. "Как Хома куда-то ходил", С. Козлов. "Ежик в тумане", "Ежик и море", Әлем халықтарының ертегілері. Ауызша халық өнерінің шағын жанрлары. Қажет болған жағдайда білім алушылар дайындық дәрежесіне байланысты басқа да әдеби шығармалар білім алушылардың жас ерекшеліктеріне сәйкес келетін мұғалімнің таңдауы бойынша тізімге енгізіледі;
2) 1-бөлім. "Тыңдалым және айтылым": қарапайым сұрақтарға жауап беру; еркін және нақты жауап беру; сөйлеу барысында мақал-мәтелдерді пайдалану; тақырып бойынша болжам жасау және бастау; коммерциялық емес байланыс құралдарын пайдалану; тірек сөздерді қолдану; өз идеясын, сезімін, ойын білдіру;
3) 2-бөлім. "Оқылым": дауыстап оқу, түсінікті және мәнерлеп оқу, рөлдерге бөліп оқу; өзіндік оқу, іздеу, кіріспе оқу; қарапайым, түсініктегі сұрақтарды қалыптастыру; мәтіннен, үзіндіге ұқсас сұрақтарға жауаптар табу; мәтіннің тақырыбы мен негізгі идеясын анықтау; халық ауыз әдебиеті өнерінің, ертегідегі, шағын жанрдағы туындылардың жанрлық ерекшеліктерін анықтау; кейіпкерді суреттеу, оның әрекеттерін бағалау; дербестік, эпитеттер және олардың рөлін салыстыру; кейіпкер әрекеттеріндегі өзгерістерді анықтау; суреттерде, мультфильмдерде бейнеленген өнер туындысындағы эпизодты салыстыру; жинақтардан, анықтамалық материалдардан қосымша ақпарат алу; кестеден алынған ақпаратты пайдалану;
4) 3-бөлім. "Жазылым": оқиғалар тізбегіне негізделген жоспарды құру; жұмысты бөлімдерге бөлу; жұмбақ, ертегілер мен санамақ, тақпақтар үлгісіне негізделген, жазу немесе дайын рифмдерде пайдалану; каллиграфия, суреттер, қосымшалар, фотосуреттер арқылы шығармашылық жұмыс жазу; лексикалық және стилистикалық дәлсіздіктерді, емле және пунктуация қателерін түзету.
9. "Әдебиеттік оқу" оқу пәнінің 3-сыныпқа арналған базалық мазмұны:
1) оқытылатын шығармалар: Н. Сладков. Рассказы, М. М. Пришвин. "Рассказы о природе", И. И. Акимушкин. "Кто без крыльев летает?", В. В. Бианки. "Мышонок Пик", "Музыкант", С. Я. Маршак. "В лесу над росистой поляной", "Двенадцать месяцев", "Круглый год", М. Алимбаев. "Глаза голубые земли", А. Дуйсенбиев. "Зима в лесу", Г. Снегирев. Рассказы, С. Муканов. "Родная степь", "Дружба". По Н. Богданову, С. Козлов. "Однажды в солнечный день", В. Маяковский. "Что такое хорошо и что такое плохо", В. Осеева. "До первого дождя", "Почему?", Г. Остер. "Вредные советы", Г. Х. Андерсен. "Гадкий утенок", В. Гауф. "Карлик Нос", Г. Троепольский. "Прощание с другом", Б. Сокпакбаев. "Меня зовут Кожа" (глава на выбор по изучаемой теме), И. Крылов. "Лебедь, Щука и Рак", "Ворона и лисица", "Квартет", "Стрекоза и муравей", Е. Шварц. "Сказка о потерянном времени", А. Введенский. "Когда я вырасту большой", Я. и В. Гримм. "Время жизни", "Бременские музыканты", "Домик в лесу". В. Голышкин. "Солнечные часы", А. Волков. "Волшебник Изумрудного города", Ф. Баум. "Волшебник страны Оз", М. Либин. "О том, как гном покинул дом", В.Ф. Одоевский. "Городок в табакерке", Я. Аким. "Разноцветные дома", К. Нефедова. "Дом, какой он", А. Кравченко. "Здравствуй, лошадь!", С. Михалков. "Слон-живописец", С. Козлов. "Удивительная бочка", "Ежикина скрипка", Ю. Коринец. "Волшебное письмо", О. Мандельштам. "Рояль", К. Паустовский. "Корзина с еловыми шишками", В. Короленко. "Слепой музыкант", Б. Екимов. "Музыка старого дома", С. Алексеев. "Рассказы о Суворове" (1 рассказ по выбору), Мухтар Кул-Мухаммед. "Аль-Фараби", В. Воскобойников. "Когда Ньютон был маленьким", "Когда царь ПҰтр был маленьким", "Когда Эдисон был маленьким", С. Ханахмедович. "Легенда об Архимеде", С. Бабенко "Верблюжий камень", М. Зощенко. "Великие путешественники", С. Голицын. "В поход! В поход! В поход!", Г. Сапгир. "Леса-чудеса", О. Уайльд. "День рождения Инфанты", В. Драгунский. "Девочка на шаре", "Кот в сапогах", Э. Успенский. "Три мушкетера", В. Сутеев. "Петя и Красная шапочка", Әлем халықтарының ертегілері. Қажет болған жағдайда білім алушылардың дайындық дәрежесі мен жас ерекшеліктеріне байланысты басқа да әдеби шығармаларды мұғалім өзі таңдауы бойынша тізімге енгізеді;
2) 1-бөлім "Тыңдалым және айтылым": қарапайым сұрақтарға жауап беру; еркін түрдегі нақты әңгімелеу; жоспарға сәйкес мазмұндау; кейіпкерлер мен оқиғаларды мазмұнға сай сипаттау; ертегілерден мақал-мәтелдер мен нақыл сөздерді қолдану; вербальды емес қарым-қатынас; сурет, көріністермен, фотосуреттер, суреттерді көрсету арқылы сөйлеу дағдысын дамыту; өзінің идеясын, сезімін, ойын білдіреді; көркем әдеби құралдарды қолдану;
3) 2-бөлім. "Оқылым": дауыстап, еркін, саналы және көркем сөзді, рөлдер бойынша оқу; жазбаларды белілеу арқылы оқу; шығармашылыққа бағалау сұрақтарын қалыптастыру, сұрақтарға жауаптар дайындау. шығарманың тақырыбы мен негізгі идеясын анықтау; халықтық және әдеби ертегілер, әңгімелерін, өлеңдерінің жанрлық ерекшеліктерін анықтау; кейіпкерге мінездеме жасау тәсілдері (портреті, кейіпкер іс-әрекеті, сөйлеуі, бет әлпеті, қимылдар); кейіпкердің іс-әрекеттерін бағалау; басты кейіпкерлердің әр түрлі жағдайдағы іс-әректімен мінез-құлқын салыстыру; суреттерде, мультфильмдерде, музыкада бейнелеу, өнер туындысын эпизодтарымен салыстыру; алынған ақпаратты сызба түрінде көрсету;
4) 3-бөлiм "Жазылым": оқиғалар тізбегіне негізделген жоспарды құру; шығарманы бөлікке бөлу; әртүрлі жанрға шығармашылық жұмыс жазу, кейіпкерге хат, әңгіме, ертегі; шығармашылық жұмысты постер, жоба, жарнама, белгілеу арқылы қорғау; лексикалық және стилистикалық дәлсіздіктерді, емле және пунктуация қателерін түзету.
10. "Әдебиеттік оқу" пәнінің 4-сыныпқа арналған базалық мазмұны:
1) оқытылатын шығармалар: В. Запуниди. "Родина моя – Казахстан!", Н. Матвеева. "Казахстан, О! Казахстан", Н. Лушникова. "Я – дочь казахского народа", М. Зверев. "Осень в Казахстане", С. Муканов. "Перед восходом солнца", "Ер Таргын" (казахский героический эпос), "Байтерек – древо жизни" (тюркская легенда), "Черный бура Ойлыбая" (казахская легенда по О. Сарсенбаеву), "Справедливость" (притча), Р. Киплинг. "Владей собой среди толпы смятенной", А. С. Пушкин. "Сказка о мҰртвой царевне и семи богатырях", С. Устинович. "Лебединая дружба", В. Драгунский. "Арбузный переулок", В. Осеева. "Волшебное слово", М. Зощенко. "Не надо врать", О. Уайльд. "Мальчик-звезда", В. Железняков. "Чучело", А. Платонов. "Разноцветная бабочка", Е. Пермяк. "Пичугин мост", "Сердце матери". По Д. Досжанову, С. Михалков. "Дальновидная сорока", М. Пришвин. "Старый гриб", "Белая радуга", "Кем быть? Путешествие по профессиям" (по выбору), "Легенда о Жеке-батыре", "Илья Муромец и Соловей-разбойник", "Илья Муромец и Святогор", "Бой Ер-Таргына с Домбаулом" ("Ер-Тарғын" ерлік эпосының үзіндісі"), "Геракл освобождает Прометея", "Легенда о домбре",А. П. Чехов. "Скрипка Ротшильда", "Робин Гуд" (английская легенда), Ежелгі Греция жайлы аңыз. "Дедал и Икар", "Об аргонавтах", Е. Елубаев. "Легенда о ласточке", Л. Скребцова. "Чудесный парикмахер", В. Маяковский. "Кем быть?", Д. Родари. "Чем пахнут ремесла?", А. Раскин. "Как папа выбирал профессию", А.М. Марьянин. "Работа есть работа", Мамандықтар туралы әңгімелер (таңдау бойынша), Э. Успенский. "Бизнес крокодила Гены" ("Простоквашинск и его жители" 1-тарау), Е. Амбросова. "Такие нужные люди" (рассказы по выбору), А. Шынбатыров. "Урок чуткости", Я. және В. Гримм. "Храбрый портной", К. Нефедова. "Дом, какой он", М. Пришвин. "Белая радуга", И. Пивоварова. "Весенний дождь", Т. Домаренок. "Лесная гроза", Н. Некрасов. "Дедушка Мазай и зайцы", Ф. Тютчев. "Весенняя гроза", С. Козлов. "Серый дождик затяжной", Г. Ильина. "Профессии Ветров", С. Олексяк. "Природные явления", Л. Толстой. "Какая бывает роса на траве", "Гроза в лесу", Т. Шорыгина. "Восход солнца", "Закат солнца", "Ледоход", "Листопад", "Молния", "Радуга", "Дождь", И. Пивоварова. "День защиты природы", А. Ершов. "О защите природы", В. Астафьев. "Царь-рыба", В. Распутин. "Пожар", С. Торайгыров. "Я стану человеком", А. Риис. "Про Сарли, черепаху с Большого Барьерного рифа", И. Тургенев. "Перепелка", А. Сван. "Бельчонок и елочка", Ж. Верн. Главы из произведений "Из пушки на Луну", "Вокруг Луны", "С Земли на Луну", "Вверх дном", "Гектор Сервадак", "Путешествие к центру Земли", Ю. Гагарин. "Дорога в космос" (кітаптан үзінділер), А. Леонов. "Я выхожу в космос", Ю. Афонин. "Из другого мира", А. де Сент-Экзюпери. "Маленький принц" (жеке тараулар), Р. Ингпен. "Волшебная карусель", Е. Велтистов. "Электроник – мальчик из чемодана", "Миллион и один день каникул", К. Булычев. "Путешествие Алисы", "Алиса в стране загадок". Қажет болған жағдайда білім алушылардың дайындық дәрежесіне байланысты басқа да әдеби шығармалар білім алушылардың жас ерекшеліктерін ескере отырып, мұғалім өз таңдауы бойынша тізімге енгізеді;
2) 1-бөлім "Тыңдалым және айтылым": себеп-қатынас, қатынастарын құбылыстарды, іс-әрекеттерді анықтауға арналған сұрақтарды қалыптастыру; ашық сұрақтарға жауаптар; еркін, қысқа, егжей-тегжейлі және таңдаулы ретинг; шығармашылық ойлау; жұмыстың тақырыбы мен соңғы бөлігін болжау; өлеңдер, әңгімелерден мақал-мәтелдер мен үзінділерді қолдану; коммерциялық емес байланыс құралдары; суреттер, көріністер, фотосуреттер, суреттер, бейнелерді көрсету арқылы сөйлесу; өзінің идеясын, сезімін, ойын білдіру; өмірден алынған ұқсас оқиғалар, материалдармен салыстыру;
3) 2-бөлім. "Оқылым": дауыстап, еркін, саналы және көркем оқу; рөлдер бойынша, таңдаулы түрде оқу, қарау, үйрену, іздеу, аналитика жазбалармен оқу; диаграммаларды жасау, шығармашылық, түсіндірме, бағалау мәселелерін қалыптастыру; сұрақтарға жауаптар; тақырыптың анықтамасы және жұмыстың негізгі идеясы. миф, жанрлық аңыз, әңгіме, әдеби ертегі, әңгіме, поэма, батырлық эпосының жанрлық ерекшеліктерін анықтау; кескін жасау тәсілдері (портрет, кейіпкер, әрекеттер және сөйлеу, бет-әлпеті, қимылдар); автордың кейіпкерге деген көзқарасын анықтау, оның салыстырмалылығы және авторлық бағалау, кейіпкерлердің әрекеттерінің аналогы, контрасты бойынша салыстыру; гипербола, салыстыру, дербестік, эпитет, метафора және олардың рөлі; оқиғаларды және кейіпкерлердің сезімін салыстыру; эпизодтың негізінде жатқан оқиғаларды анықтау және талдау; суреттерде, мультфильмдер, музыка, кинофильмдерде бейнеленген өнер туындысының эпизодын салыстыру; алынған ақпаратты алу және өңдеу; қорытындыларды қалыптастыру; алынған ақпаратты сызба түрінде көрсету;
4) 3-бөлiм "Жазылым": оқиғалар тізбегіне негізделген жоспарды құру; шығармаларды бөлімге бөлу; тақырып: жаңа кейіпкерлерді, жаңа сюжетті қосу арқылы шығармашылық жұмыстарды жазу; фильм, конспект, схема, сұхбат, еске салу, жазбалар, жарнамаларды шығарма түрінде жазу; лексикалық және стилистикалық дәлсіздіктерді, емле және пунктуация қателерін түзету.
2-параграф. Оқу мақсаттарының жүйесі
11. Бағдарламада оқу мақсаттары кодтық белгімен белгіленген. Кодтық белгідегі бірінші сан сыныпты, екінші және үшінші сан бөлім және бөлімшенің ретін, төртінші сан оқу мақсатының реттік нөмірін көрсетеді. 1.2.1.4 кодында: "1" – сынып, "2.1" – бөлім мен бөлімше, "4" – оқу мақсатының реттік нөмірі.
12. Оқу мақсаттарының жүйесі:
1) тыңдалым және айтылым:
Бөлімше (негізгі дағдылар) | Тыңдалым және айтылым бойынша оқу мақсаттары | ||
2-сынып | 3-сынып | 4-сынып | |
1.1 Тыңдалым, бейне ақпараты ның мазмұнын түсіну | 2.1.1.1 мазмұн туралы қарапайым сұрақтарға жауап беру | 3.1.1.1 шығарманың маңызды тұстарын анықтау үшін ашық сұрақтар қою және жауап беру | 4.1.1.1 себеп-салдарының қатынастарды, құбылыстарды, іс-әрекеттерді анықтауға және ашық сұрақтарға жауап беруге арналған сұрақтарды қалыптастыру |
1.2 Шығарманы мазмұндау | 2.1.2.1 мәтіннің мазмұнын еркін әңгімелеу немесе дайын жоспар, көрініс бойынша қайта қарау | 3.1.2.1 шығарманың мазмұнын бірлесе құрастырған жоспар бойынша немесе өз сөзімен толық, таңдауына қарай мазмұндау, сахналау | 4.1.2.1 жұмысты еркін немесе мұғалім анықтаған түрде қайта жазу, қысқаша егжей-тегжейлі, іріктеп, шығарманы әңгімелеу, оқиғалармен бетпе-бет келу |
1.3 Шығармада ғы оқиғаны болжау | 2.1.3.1 шығарманың тақырыбы мен үзіндісіне бастапқы бөліміне сүйеніп, оқиғаның соңын болжау | 3.1.3.1 шығармадағы кейіпкерлердің мінез-құлқы мен іс-әрекетіне, ондағы оқиғаларға сүйеніп, сюжеттің дамуын болжау | 4.1.3.1 тақырыптың және соңғы бөлігінің сюжетін әзірлеуді, олардың таңдауының себебін түсіну |
1.4 Тыңдарман ның назарын аударту | 2.1.4.1 сөйлеу барысында мақал-мәтелдерді, вербалды емес тілдік құралдарды қолдану (мұғалімнің көмегімен) | 3.1.4.1 сөйлеу барысында мақал-мәтелдерді, нақыл сөздерді, вербалды емес тілдік құралдарды қолдану; 3.1.4.2 сөйлеу барысында иллюстрациялар, көрнекіліктер, фотосуреттерді қолдану | 4.1.4.1 өлеңдер, әңгімелерден мақал-мәтелдер мен сөздерді, ауызша емес сөйлеу құралдарын қолдану; 4.1.4.2 сөйлеу барысында иллюстрациялар, көрнекіліктер, фотосуреттер қолдану |
1.5 Тыңдалым бейне туралы ақпарат туралы пікір білдіру | 2.1.5.1ақпаратты қабылдау кезінде алынған идеяларын, сезімдерін, ойларын түсіндіру үшін сілтеме сөздерді қолданып, өтініш жасау | 3.1.5.1 идеяларын, сезімдерін, ойларын түсіндіруге, көркемдік-экспрессивті құралдарды қолдануға өтініш жасау | 4.1.5.1өздерінің идеяларын, ой пікірлерін, сезімдерін, көзқарастарын түсіндіруге, өмірдегі оқиғалармен материалдағы ұқсастықты салыстыру |
2) оқылым: | |||
Негізгі дағдылар | Оқу мақсаттары: | ||
2-сынып | 3-сынып | 4-сынып | |
2.1 Оқу түрлерін қолдану | 2.2.1.1 дауыстап дұрыс, саналы түрде анық, рөлдерге бөліп оқу | 3.2.1.1 шығарманы рөлге бөліп, теріп, түсініп, дауыстап, мәнерлеп оқу | 4.2.1.1 шығарманы рөлге бөліп, теріп, түсініп, дауыстап, мәнерлеп шапшаң оқу |
2.2.1.2 қажетті ақпараттарды белгілеп, шығарманы іштей оқу | 3.2.1.2 шығарманы іштей шолып, қажетті ақпаратты тауып, белгі қойып, саналы түрде түсініп, көз жүгіртіп, түртіп алып оқу | 4.2.1.2 мәтінді іздеу, сараптау, диаграммалар арқылы немесе оның бөліктерінің түрлерін оқу | |
2.2 Шығарма ның мазмұны бойынша сұрақтар қою және жауап беру | 2.2.2.1 әдебиеттану мазмұны бойынша қарапайым, түсінікті, сұрақтарды мұғалімнің көмегімен қалыптастыруға және ұқсас сұрақтарға жауап беруге, мәтін жолдарынан жауаптарды табу | 3.2.2.1 әдеби шығармалардың мазмұны бойынша шығармашылық, бағалау сұрақтарын қалыптастыру және осындай сұрақтарға жауап беру | 4.2.2.1 шығарманы қайта құруға, интерпретациялауға және бағалауға негізделген сұрақтар қою және жауап беру |
2.3 Әдебиеттік шығарма ның тақырыбы мен ондағы негізгі ойды анықтау | 2.2.3.1 автордың негізгі ойын, не айтқысы келетінін анықтау және оқырмандарды қалай сендіргісі келетінін түсіну | 3.2.3.1 шығармаға негізгі ойды білдіретін тақырыпты анықтап, жұмыстың негізгі идеясы болып тұрған ұсынысты табу | 4.2.3.1 жұмыстағы фактілерді дәлелдейтін тақырыпты және негізгі идеяны анықтау |
2.4 Әдеби шығарма ның жанрын анықтау | 2.2.4.1 мақал-мәтел, жұмбақ, ертегі, тұрмыс-салт жырлары, әңгіме, өлеңнің жанрлық ерекшеліктерін анықтау | 3.2.4.1 өлең, мысал, нақыл сөз, аңыз, бата, әңгіменің жанрлық ерекшеліктерін анықтау | 4.2.4.1 батырлар эпосын, жанрдағы аңызды, ертегіні, әдебиеттегі әңгіменің мазмұнын анықтау және түсіну |
2.5 Шығарма ның композициясын анықтау | 2.2.5.1 мұғалімнің көмегімен көркем шығармадағы оқиғаның басталуын, дамуы мен аяқталуын анықтау | 3.2.5.1 шығармасында ғы кейіпкердің мінезін, бейнесін оның іс-әрекетін бағалау көркем шығармадағы оқиғаның басталуын, дамуын және аяқталуын анықтау | 4.2.5.1 авторының шығармашылығының әдістерін анықтау, автордың қаһарманға деген көзқарасын салыстыруға және авторлық бағалау әрекеттерін салыстыру |
2.6 Мәтінінде автордың әдеби шығарма сын пайдалану, мәтінді оқып түсіну | 2.2.6.1 мұғалімнің көмегімен эпитеттерді табуға және рөлін анықтау, даралау, оларды салыстыру | 3.2.6.1 мағыналық дербестігін сақтаған көркем, бейнелі тұрақты сөз тіркестерін табу, салыстыру, және олардың рөлін анықтау | 4.2.6.1 гипербола, салыстыру, дербестік, эпитет, метафораны табу және олардың рөлін анықтау |
2.7 Өнер туындысы ның элементте рін салыстыру | 2.2.7.1 мұғалімнің көмегімен бас кейіпкердің ерлігі бойынша әрекеттеріндегі өзгерістерді анықтау; 2.2.7.2 мұғалімнің көмегімен эпизодта, суреттерде, мультфильмдерде, бейнелеу өнерінің туындысын салыстыру | 3.2.7.1 әртүрлі жағдайларда негізгі кейіпкерлердің мінез-құлқын, іс-әрекетін салыстыру; 3.2.7.2 мұғалімнің көмегімен иллюстрацияларда, мультфильмдерде, музыкада, бейнелеу өнері туындысында эпизодты салыстыру | 4.2.7.1 кейіпкерлердің оқиғалары мен іс-әрекеттерін салыстыру, шығарманың астарындағы мысалдарды анықтау; 4.2.7.2 суреттерде, мультфильмдер, әуен, кинофильмдерде, эпизодты бейнелеуі мен өнер туындысын салыстыру |
2.8 Түрлі дереккөздерден ақпарат алу | 2.2.8.1 мұғалімнің көмегімен жинақтардан, анықтамалық материалдардан,қосымша ақпаратты алып, ұсынылған кесте үлгісінде салыстыру | 3.2.8.1 әртүрлі дереккөздерден алынған жұмыстың мазмұны туралы арнайы ақпаратты, иллюстрацияларды фантастика және ақпаратты схемалар түрінде ұсыну | 4.2.8.1 алынатын ақпаратты схема түрінде қорытынды жасайды, өңдейді, және себеп-салдарда байланыстар ұсыну |
3) жазылым: | |||
Негізгі дағдылар | Оқу мақсаттары: | ||
2-сынып | 3-сынып | 4-сынып | |
3.1 Шығарма ның жоспарын құру | 2.3.1.1 мұғалімнің көмегімен оқылған шығарманы бөліктерге бөліп, жоспар құру | 3.3.1.1 мұғалімнің көмегімен оқылған шығарманы логикалық бөліктерге бөліп, әр бөлікке ат қойып, жоспар құру | 4.3.1.1 оқылған шығармадағы оқиға жүйесін анықтап, оны бөліктерге бөлу, әр бөлікке ат қойып, жоспар құру |
3.2 Түрлі жанрлардың шығармашылық туындыла рын құру | 2.3.2.1* мұғалім көмегімен үлгі бойынша шағын ертегілер, жұмбақтар жазу немесе дайын ұйқастарды қатыстырып шумақтар, санамақтар құрастыру | 3.3.2.1* шығарма кейіпкеріне хат, ертегі кейіпкерін қосу, соңын өзгерту, оқыған, әңгімеде көргені бойынша жазу | 4.3.2.1 таныс мәтінге жаңа кейіпкерлер қосу, жаңа сюжеттер енгізу, өлеңдегі төрт жолды жазу |
3.3 Шығармашылық жұмыстар ды түрлі формада ұсыну | 2.3.3.1 мұғалімнің көмегімен сурет, қолданбалы, бағдарламалар, фотосуреттер арқылы шығармашылық жұмыстар жазу | 3.3.3.1 шығармашылық жұмысын сурет, сценарий түрінде ұсыну | 4.3.3.1 шығармашылық жұмысын сызба, диафильм, презентация түрінде ұсыну |
3.4 Қатені табу және түзету | 2.3.4.1 мұғалімнің көмегімен лексикалық және стилистикалық дәлсіздіктер, қателіктермен жұмыс жүргізу | 3.3.4.1 жұмысын жетілдіру, лексикалық және стилистикалық дәлсіздіктерді түзету, емлесін дұрыс жазу сөздік көмегімен және тыныс белгілерінің қателіктері бойынша жұмыс жасау | 4.3.4.1 жұмысын жетілдіру, лексикалық және стилистикалық дәлсіздіктерді түзету, емле және пунктуация қателерін түзету |
13. Бөлімдер мен тақырыптар бойынша сағат сандарын бөлу мұғалімнің еркіне қалдырылады.
14. Осы оқу бағдарламасы Бастауыш білім беру деңгейінің 2-4-сыныптарына арналған "Әдебиеттік оқу" оқу пәні бойынша үлгілік оқу бағдарламасын іске асыру жөніндегі ұзақ мерзімді жоспарға (оқыту орыс тілінде) сәйкес іске асырылады.
3-параграф. Бастауыш білім беру деңгейінің 2-4-сыныптарына арналған "Әдебиеттік оқу" оқу пәні бойынша үлгілік оқу бағдарламасын іске асыру жөніндегі ұзақ мерзімді жоспар (оқыту орыс тілінде)
1) 2-сынып:
Тақырып. Бөлім | Тыңдалым және айтылым | Оқылым | Жазылым |
1-тоқсан | |||
Өзім туралы Менің отбасым және достарым | 2.1.1.1 мазмұн туралы қарапайым сұрақтарға жауап беру; 2.1.2.1 мәтіннің мазмұнын еркін әңгімелеу немесе дайын жоспар көрініс бойынша қайта қарау; 2.1.5.1 ақпаратты қабылдау кезінде алынған идеяларын, сезімдерін, ойларын түсіндіру үшін сілтеме сөздерді қолданып, өтініш жасау | 2.2.1.1 дауыстап дұрыс, саналы түрде анық, рөлдерге бөліп оқу; 2.2.2.1 әдебиеттану мазмұны бойынша қарапайым, түсінікті, сұрақтарды мұғалімнің көмегімен қалыптастыруға және ұқсас сұрақтарға жауап беруге, мәтін жолдарынан жауаптарды табу; 2.2.4.1 мақал-мәтел, жұмбақ, ертегі, тұрмыс-салт жырлары, әңгіме, өлеңнің жанрлық ерекшеліктерін анықтау; 2.2.3.1 автордың негізгі ойын, не айтқысы келетінін анықтау және оқырмандарды қалай сендіргісі келетінін түсіну | 2.3.3.1 мұғалімнің көмегімен сурет, қолданбалы, бағдарламалар, фотосуреттер арқылы шығармашылық жұмыстар жазу |
2.1.3.1 шығарманың тақырыбы мен үзіндісіне бастапқы бөліміне сүйеніп, оқиғаның соңын болжау; 2.1.2.1 мәтіннің мазмұнын еркін әңгімелеу немесе дайын жоспар, көрініс бойынша қайта қарау; 2.1.4.сөйлеу барысында мақал-мәтелдерді, вербалды емес тілдік құралдарды қолдану (мұғалімнің көмегімен) | 2.2.1.2 қажетті ақпараттарды белгілеп, шығарманы іштей оқу; 2.2.4.1 мақал-мәтел, жұмбақ, ертегі, тұрмыс-салт жырлары, әңгіме, өлеңнің жанрлық ерекшеліктерін анықтау; 2.2.7.2 мұғалімнің көмегімен эпизодта, суреттерде, мультфильмдерде, бейнелеу өнерінің туындысын салыстыру | 2.3.3.1 мұғалімнің көмегімен сурет, қолданбалы, бағдарламалар, фотосуреттер арқылы шығармашылық жұмыстар жазу; 2.3.2.1* мұғалім көмегімен үлгі бойынша шағын ертегілер, жұмбақтар жазу немесе дайын ұйқастарды қатыстырып шумақтар, санамақтар құрастыру | |
2-тоқсан | |||
Менің мектебім | 2.1.2.1 мәтіннің мазмұнын еркін әңгімелеу немесе дайын жоспар, көрініс бойынша қайта қарау; 2.1.4.1 сөйлеу барысында мақал-мәтелдерді, вербалды емес тілдік құралдарды қолдану (мұғалімнің көмегімен); 2.1.1.1 мазмұн туралы қарапайым сұрақтарға жауап беру; 2.1.5.1 ақпаратты қабылдау кезінде алынған идеяларын, сезімдерін, ойларын түсіндіру үшін сілтеме сөздерді қолданып, өтініш жасау | 2.2.1.1 дауыстап дұрыс, саналы түрде анық, рөлдерге бөліп оқу; 2.2.5.1 мұғалімнің көмегімен көркем шығармадағы оқиғаның басталуын, дамуы мен аяқталуын анықтау; 2.2.7.2 мұғалімнің көмегімен эпизодта, суреттерде, мультфильмдерде, бейнелеу өнерінің туындысын салыстыру; 2.2.1.2 қажетті ақпараттарды белгілеп, шығарманы іштей оқу; 2.2.2.1 әдебиеттану мазмұны бойынша қарапайым, түсінікті, сұрақтарды мұғалімнің көмегімен қалыптастыруға және ұқсас сұрақтарға жауап беруге, мәтін жолдарынан жауаптарды табу; 2.2.6.1 мұғалімнің көмегімен эпитеттерді табуға және рөлін анықтау, даралау, оларды салыстыру; 2.2.4.1 мақал-мәтел, жұмбақ, ертегі, тұрмыс-салт жырлары, әңгіме, өлеңнің жанрлық ерекшеліктерін анықтау; 2.2.7.1 мұғалімнің көмегімен бас кейіпкердің ерлігі бойынша әрекеттеріндегі өзгерістерді анықтау | 2.3.1.1 мұғалімнің көмегімен оқылған шығарманы бөліктерге бөліп, жоспар құру; 2.3.2.1* мұғалім көмегімен үлгі бойынша шағын ертегілер, жұмбақтар жазу немесе дайын ұйқастарды қатыстырып шумақтар, санамақтар құрастыру; 2.3.3.1 мұғалімнің көмегімен сурет, қолданбалы, бағдарламалар, фотосуреттер арқылы шығармашылық жұмыстар жазу |
3-тоқсан | |||
Дені саудың жаны сау | 2.1.1.1 мазмұн туралы қарапайым сұрақтарға жауап беру; 2.1.3.1 шығарманың тақырыбы мен үзіндісіне бастапқы бөліміне сүйеніп, оқиғаның соңын болжау; 2.1.2.1 мәтіннің мазмұнын еркін әңгімелеу немесе дайын жоспар, көрініс бойынша қайта қарау; 2.1.3.1 шығарманың тақырыбы мен үзіндісіне бастапқы бөліміне сүйеніп, оқиғаның соңын болжау | 2.2.1.2 қажетті ақпараттарды белгілеп, шығарманы іштей оқу; 2.2.2.1 әдебиеттану мазмұны бойынша қарапайым, түсінікті, сұрақтарды мұғалімнің көмегімен қалыптастыруға және ұқсас сұрақтарға жауап беруге, мәтін жолдарынан жауаптарды табу; 2.2.3.1 автордың негізгі ойын, не айтқысы келетінін анықтау және оқырмандарды қалай сендіргісі келетінін түсіну; 2.2.8.1 мұғалімнің көмегімен жинақтардан, анықтамалық материалдардан,қосымша ақпаратты алып, ұсынылған кесте үлгісінде салыстыру; 2.1.5.1 ақпаратты қабылдау кезінде алынған идеяларын, сезімдерін, ойларын түсіндіру үшін сілтеме сөздерді қолданып, өтініш жасау; 2.2.5.1 кейіпкердің көрінісін бейнелейді, оның әрекетін қарапайым сөйлемдермен бағалау; 2.2.6.1 мұғалімнің көмегімен эпитеттерді табуға және рөлін анықтау, даралау, оларды салыстыру; 2.2.4.1 мақал-мәтел, жұмбақ, ертегі, тұрмыс-салт жырлары, әңгіме, өлеңнің жанрлық ерекшеліктерін анықтау; 2.2.2.1 әдебиеттану мазмұны бойынша қарапайым, түсінікті, сұрақтарды мұғалімнің көмегімен қалыптастыруға және ұқсас сұрақтарға жауап беруге, мәтін жолдарынан жауаптарды табу | 2.3.2.1* мұғалім көмегімен үлгі бойынша шағын ертегілер, жұмбақтар жазу немесе дайын ұйқастарды қатыстырып шумақтар, санамақтар құрастыру; 2.3.4.1 мұғалімнің көмегімен лексикалық және стилистикалық дәлсіздіктер, қателіктермен жұмыс жүргізу |
4-тоқсан | |||
Қоршаған орта Саяхат | 2.1.2.1 мәтіннің мазмұнын еркін әңгімелеу немесе дайын жоспар, көрініс бойынша қайта қарау; 2.1.5.1 ақпаратты қабылдау кезінде алынған идеяларын, сезімдерін, ойларын түсіндіру үшін сілтеме сөздерді қолданып, өтініш жасау; 2.1.1.1 мазмұн туралы қарапайым сұрақтарға жауап беру; 2.1.5.1 ақпаратты қабылдау кезінде алынған идеяларын, сезімдерін, ойларын түсіндіру үшін сілтеме сөздерді қолданып, өтініш жасау | 2.2.7.1 мұғалімнің көмегімен кейіпкердің әрекеттеріндегі өзгерістерді дамыту кезеңдерін анықтау; 2.2.7.2 мұғалімнің көмегімен эпизодта, суреттерде, мультфильмдерде, бейнелеу өнерінің туындысын салыстыру; 2.2.8.1 мұғалімнің көмегімен жинақтардан, анықтамалық материалдардан,қосымша ақпаратты алып, ұсынылған кесте үлгісінде салыстыру; 2.2.1.1 дауыстап дұрыс, саналы түрде анық, рөлдерге бөліп оқу; 2.2.3.1 автордың негізгі ойын, не айтқысы келетінін анықтау және оқырмандарды қалай сендіргісі келетінін түсіну; 2.2.4.1 мақал-мәтел, жұмбақ, ертегі, тұрмыс-салт жырлары, әңгіме, өлеңнің жанрлық ерекшеліктерін анықтау; 2.2.8.1 мұғалімнің көмегімен жинақтардан, анықтамалық материалдардан,қосымша ақпаратты алып, ұсынылған кесте үлгісінде салыстыру | 3.3.1.1 мұғалімнің көмегімен оқылған шығарманы логикалық бөліктерге бөліп, әр бөлікке ат қойып, жоспар құру; 2.3.4.1 мұғалімнің көмегімен лексикалық және стилистикалық дәлсіздіктер, қателіктермен жұмыс жүргізу; 2.3.3.мұғалімнің көмегімен сурет, қолданбалы, бағдарламалар, фотосуреттер арқылы шығармашылық жұмыстар жазу; 2.3.2.1* мұғалім көмегімен үлгі бойынша шағын ертегілер, жұмбақтар жазу немесе дайын ұйқастарды қатыстырып шумақтар, санамақтар құрастыру |
2) 3-сынып:
Тақырып. Бөлім | Тыңдалым және айтылым | Оқылым | Жазылым |
1-тоқсан | |||
Жанды табиғат | 3.1.1.1 шығарманың маңызды тұстарын анықтау үшін ашық сұрақтар қою және жауап беру; 3.1.4.2 сөйлеу барысында иллюстрациялар, көрнекіліктер, фотосуреттерді қолдану | 3.2.1.2 шығарманы іштей шолып, қажетті ақпаратты тауып, белгі қойып, саналы түрде түсініп, көз жүгіртіп, түртіп алып оқу; 3.2.3.1 шығармаға негізгі ойды білдіретін тақырыпты анықтап, жұмыстың негізгі идеясы болып тұрған ұсынысты табу; 3.2.6.1 мағыналық дербестігін сақтаған көркем, бейнелі тұрақты сөз тіркестерін табу, салыстыру, және олардың рөлін анықтау | 3.3.3.1 шығармашылық жұмысын сурет, сценарий түрінде ұсыну; 3.3.2.1* шығарма кейіпкеріне хат, ертегі кейіпкерін қосу, соңын өзгерту, оқыған, әңгімеде көргені бойынша жазу |
Жақсыдан үйрен, жаманнан жирен | 3.1.2.1 шығарманың мазмұнын бірлесе құрастырған жоспар бойынша немесе өз сөзімен толық, таңдауына қарай мазмұндау, сахналау; 3.1.4.1 сөйлеу барысында мақал-мәтелдерді, нақыл сөздерді, вербалды емес тілдік құралдарды қолдану | 3.3.1.1 мұғалімнің көмегімен оқылған шығарманы логикалық бөліктерге бөліп, әр бөлікке ат қойып, жоспар құру; 3.3.4.1 жұмысын жетілдіру, лексикалық және стилистикалық дәлсіздіктерді түзету, емлесін дұрыс жазу сөздік көмегімен және тыныс белгілерінің қателіктері бойынша жұмыс жасау | |
2-тоқсан | |||
Уақыт | 3.1.3.1 шығармадағы кейіпкерлердің мінез-құлқы мен іс-әрекетіне, ондағы оқиғаларға сүйеніп, сюжеттің дамуын болжау; 3.1.4.1 сөйлеу барысында мақал-мәтелдерді, нақыл сөздерді, вербалды емес тілдік құралдарды қолдану; 3.1.5.1 идеяларын, сезімдерін, ойларын түсіндіруге, көркемдік-экспрессивті құралдарды қолдануға өтініш жасау | 3.2.5.1 шығармасында ғы кейіпкердің мінезін, бейнесін оның іс-әрекетін бағалау көркем шығармадағы оқиғаның басталуын, дамуын және аяқталуын анықтау; 3.2.7.2 мұғалімнің көмегімен иллюстрацияларда, мультфильмдерде, музыкада, бейнелеу өнері туындысында эпизодты салыстыру; 3.2.4.1 өлең, мысал, нақыл сөз, аңыз, бата, әңгіменің жанрлық ерекшеліктерін анықтау | 3.3.2.1* шығарма кейіпкеріне хат, ертегі кейіпкерін қосу, соңын өзгерту, оқыған, әңгімеде көргені бойынша жазу |
Сәулет | 3.1.1.1 шығарманың маңызды тұстарын анықтау үшін ашық сұрақтар қою және жауап беру; 3.1.4.2 сөйлеу барысында иллюстрациялар, көрнекіліктер, фотосуреттерді қолдану | 3.2.1.2 шығарманы іштей шолып, қажетті ақпаратты тауып, белгі қойып, саналы түрде түсініп, көз жүгіртіп, түртіп алып оқу; 3.2.2.1 әдеби шығармалардың мазмұны бойынша шығармашылық, бағалау сұрақтарын қалыптастыру және осындай сұрақтарға жауап беру; 3.2.8.1 әртүрлі дереккөздерден алынған жұмыстың мазмұны туралы арнайы ақпаратты, иллюстрацияларды фантастика және ақпаратты схемалар түрінде ұсыну | 3.3.3.1 шығармашылық жұмысын сурет, сценарий түрінде ұсыну |
3-тоқсан | |||
Өнер | 3.1.5.1 идеяларын, сезімдерін, ойларын түсіндіруге, көркемдік-экспрессивті құралдарды қолдануға өтініш жасау; 3.1.2.1 шығарманың мазмұнын бірлесе құрастырған жоспар бойынша немесе өз сөзімен толық, таңдауына қарай мазмұндау, сахналау | 3.2.1.2 шығарманы іштей шолып, қажетті ақпаратты тауып, белгі қойып, саналы түрде түсініп, көз жүгіртіп, түртіп алып оқу; 3.2.2.1 әдеби шығармалардың мазмұны бойынша шығармашылық, бағалау сұрақтарын қалыптастыру және осындай сұрақтарға жауап беру; 3.2.7.әртүрлі жағдайларда негізгі кейіпкерлердің мінез-құлқын, іс-әрекетін салыстыру; 3.2.4.1 өлең, мысал, нақыл сөз, аңыз, бата, әңгіменің жанрлық ерекшеліктерін анықтау | 3.3.1.1 мұғалімнің көмегімен оқылған шығарманы логикалық бөліктерге бөліп, әр бөлікке ат қойып, жоспар құру; 3.3.3.1 шығармашылық жұмысын сурет, сценарий түрінде ұсыну |
Атақты тұлғалар | 3.1.1.1 шығарманың маңызды тұстарын анықтау үшін ашық сұрақтар қою және жауап беру; 3.1.3.1 шығармадағы кейіпкерлердің мінез-құлқы мен іс-әрекетіне, ондағы оқиғаларға сүйеніп, сюжеттің дамуын болжау | 3.2.5.1 шығармасында ғы кейіпкердің мінезін, бейнесін оның іс-әрекетін бағалау көркем шығармадағы оқиғаның басталуын, дамуын және аяқталуын анықтау; 3.2.7.1 әртүрлі жағдайларда негізгі кейіпкерлердің мінез-құлқын, іс-әрекетін салыстыру; 3.2.8.1 әртүрлі дереккөздерден алынған жұмыстың мазмұны туралы арнайы ақпаратты, иллюстрацияларды фантастика және ақпаратты схемалар түрінде ұсыну; 3.2.7.2 мұғалімнің көмегімен иллюстрацияларда, мультфильмдерде, музыкада, бейнелеу өнері туындысында эпизодты салыстыру | 3.3.2.1* шығарма кейіпкеріне хат, ертегі кейіпкерін қосу, соңын өзгерту, оқыған, әңгімеде көргені бойынша жазу; 3.3.4.1 жұмысын жетілдіру, лексикалық және стилистикалық дәлсіздіктерді түзету, емлесін дұрыс жазу сөздік көмегімен және тыныс белгілерінің қателіктері бойынша жұмыс жасау |
4-тоқсан | |||
Су – тіршілік көзі | 3.1.2.1 шығарманың мазмұнын бірлесе құрастырған жоспар бойынша немесе өз сөзімен толық, таңдауына қарай мазмұндау, сахналау; 3.1.4.1 сөйлеу барысында мақал-мәтелдерді, нақыл сөздерді, вербалды емес тілдік құралдарды қолдану; 3.1.4.2 сөйлеу барысында иллюстрациялар, көрнекіліктер, фотосуреттерді қолдану | 3.2.1.1 шығарманы рөлге бөліп, теріп, түсініп, дауыстап, мәнерлеп оқу; 3.2.6.1 мағыналық дербестігінсақтаған көркем, бейнелі тұрақты сөз тіркестерін табу, салыстыру, және олардың рөлін анықтау | 3.3.4.1 жұмысын жетілдіру, лексикалық және стилистикалық дәлсіздіктерді түзету, емлесін дұрыс жазу сөздік көмегімен және тыныс белгілерінің қателіктері бойынша жұмыс жасау; 3.3.3.1 шығармашылық жұмысын сурет, сценарий түрінде ұсыну |
Демалыс мәдениеті. Мерекелер | 3.1.5.1 идеяларын, сезімдерін, ойларын түсіндіруге, көркемдік-экспрессивті құралдарды қолдануға өтініш жасау; 3.1.1.1 шығарманың маңызды тұстарын анықтау үшін ашық сұрақтар қою және жауап беру | 3.2.3.1 шығармаға негізгі ойды білдіретін тақырыпты анықтап, жұмыстың негізгі идеясы болып тұрған ұсынысты табу; 3.2.5.1 шығармасында ғы кейіпкердің мінезін, бейнесін оның іс-әрекетін бағалау көркем шығармадағы оқиғаның басталуын, дамуын және аяқталуын анықтау; 3.2.7.2 мұғалімнің көмегімен иллюстрацияларда, мультфильмдерде, музыкада, бейнелеу өнері туындысында эпизодты салыстыру | 3.3.3.1 шығармашылық жұмысын сурет, сценарий түрінде ұсыну; 3.3.1.1 мұғалімнің көмегімен оқылған шығарманы логикалық бөліктерге бөліп, әр бөлікке ат қойып, жоспар құру |
3) 4-сынып:
Тақырып. Бөлім | Тыңдалым және айтылым | Оқылым | Жазылым |
1-тоқсан | |||
Менің Отаным – Қазақстан | 4.1.1.1 себеп-салдарының қатынастарды, құбылыстарды, іс-әрекеттерді анықтауға және ашық сұрақтарға жауап беруге арналған сұрақтарды қалыптастыру; 4.1.4.1 өлеңдер, әңгімелерден мақал-мәтелдер мен сөздерді, ауызша емес сөйлеу құралдарын қолдану; 4.1.4.2 сөйлеу барысында иллюстрациялар, көрнекіліктер, фотосуреттер қолдану | 4.2.1.1 шығарманы рөлге бөліп, теріп, түсініп, дауыстап, мәнерлеп шапшаң оқу; 4.2.1.2 мәтінді іздеу, сараптау, диаграммалар арқылы немесе оның бөліктерінің түрлерін оқу; 4.2.2.1 шығарманы қайта құруға, интерпретациялауға және бағалауға негізделген сұрақтар қою және жауап беру; 4.2.4.1 батырлар эпосын, жанрдағы аңызды, ертегіні, әдебиеттегі әңгіменің мазмұнын анықтау және түсіну | 4.3.3.1 шығармашылық жұмысын сызба, диафильм, презентация түрінде ұсыну; 4.3.1.1 оқылған шығармадағы оқиға жүйесін анықтап, оны бөліктерге бөлу, әр бөлікке ат қойып, жоспар құру |
Құндылықтар | 4.1.1.1 себеп-салдарының қатынастарды, құбылыстарды, іс-әрекеттерді анықтауға және ашық сұрақтарға жауап беруге арналған сұрақтарды қалыптастыру; 4.1.4.1 өлеңдер, әңгімелерден мақал-мәтелдер мен сөздерді, ауызша емес сөйлеу құралдарын қолдану; 4.1.5.1 өздерінің идеяларын, ой пікірлерін, сезімдерін, көзқарастарын түсіндіруге, өмірдегі оқиғалармен материалдағы ұқсастықты салыстыру | 4.2.1.1 шығарманы рөлге бөліп, теріп, түсініп, дауыстап, мәнерлеп шапшаң оқу; 4.2.7.1 кейіпкерлердің оқиғалары мен іс-әрекеттерін салыстыру, шығарманың астарындағы мысалдарды анықтау; 4.2.4.1 батырлар эпосын, жанрдағы аңызды, ертегіні, әдебиеттегі әңгіменің мазмұнын анықтау және түсіну; 4.2.8.1 алынатын ақпаратты схема түрінде қорытынды жасайды, өңдейді, және себеп-салдарда байланыстар ұсыну | 4.3.2.1 таныс мәтінге жаңа кейіпкерлер қосу, жаңа сюжеттер енгізу, өлеңдегі төрт жолды жазу; 4.3.4.1 жұмысын жетілдіру, лексикалық және стилистикалық дәлсіздіктерді түзету, емле және пунктуация қателерін түзету |
2-тоқсан | |||
Мәдени мұра | 4.1.5.1 өздерінің идеяларын, ой пікірлерін, сезімдерін, көзқарастарын түсіндіруге, өмірдегі оқиғалармен материалдағы ұқсастықты салыстыру; 4.1.4.1 өлеңдер, әңгімелерден мақал-мәтелдер мен сөздерді, ауызша емес сөйлеу құралдарын қолдану; 4.1.4.2 сөйлеу барысында иллюстрациялар, көрнекіліктер, фотосуреттер қолдану | 4.2.5.1 авторының шығармашылығының әдістерін анықтау, автордың қаһарманға деген көзқарасын салыстыруға және авторлық бағалау әрекеттерін салыстыру; 4.2.6.1 гипербола, салыстыру, дербестік, эпитет, метафораны табу және олардың рөлін анықтау; 4.2.4.1 батырлар эпосын, жанрдағы аңызды, ертегіні, әдебиеттегі әңгіменің мазмұнын анықтау және түсіну | 4.3.3.1 шығармашылық жұмысын сызба, диафильм, презентация түрінде ұсыну |
3-тоқсан | |||
Табиғи құбылыстар | 4.1.3.1 тақырыптың және соңғы бөлігінің сюжетін әзірлеуді, олардың таңдауының себебін түсіну; 4.1.2.1 жұмысты еркін немесе мұғалім анықтаған түрде қайта жазу, қысқаша егжей-тегжейлі, іріктеп, шығарманы әңгімелеу, оқиғалармен бетпе-бет келу | 4.2.1.1 шығарманы рөлге бөліп, теріп, түсініп, дауыстап, мәнерлеп шапшаң оқу; 4.2.1.2 мәтінді іздеу, сараптау, диаграммалар арқылы немесе оның бөліктерінің түрлерін оқу; 4.2.5.1 авторының шығармашылығының әдістерін анықтау, автордың қаһарманға деген көзқарасын салыстыруға және авторлық бағалау әрекеттерін салыстыру; 4.2.7.2 суреттерде, мультфильмдер, әуен, кинофильмдерде, эпизодты бейнелеуі мен өнер туындысын салыстыру | 4.3.1.1 оқылған шығармадағы оқиға жүйесін анықтап, оны бөліктерге бөлу, әр бөлікке ат қойып, жоспар құру; 4.3.4.1 жұмысын жетілдіру, лексикалық және стилистикалық дәлсіздіктерді түзету, емле және пунктуация қателерін түзету |
Қоршаған ортаны қорғау | 4.1.1.1 себеп-салдарының қатынастарды, құбылыстарды, іс-әрекеттерді анықтауға және ашық сұрақтарға жауап беруге арналған сұрақтарды қалыптастыру; 4.1.2.1 жұмысты еркін немесе мұғалім анықтаған түрде қайта жазу, қысқаша егжей-тегжейлі, іріктеп, шығарманы әңгімелеу, оқиғалармен бетпе-бет келу; 4.1.4.1 өлеңдер, әңгімелерден мақал-мәтелдер мен сөздерді, ауызша емес сөйлеу құралдарын қолдану | 4.2.2.1 шығарманы қайта құруға, интерпретациялауға және бағалауға негізделген сұрақтар қою және жауап беру; 4.2.6.1 гипербола, салыстыру, дербестік, эпитет, метафораны табу және олардың рөлін анықтау; 4.2.7.1 кейіпкерлердің оқиғалары мен іс-әрекеттерін салыстыру, шығарманың астарындағы мысалдарды анықтау; 4.2.8.1 алынатын ақпаратты схема түрінде қорытынды жасайды, өңдейді, және себеп-салдарда байланыстар ұсыну | 4.3.1.1 оқылған шығармадағы оқиға жүйесін анықтап, оны бөліктерге бөлу, әр бөлікке ат қойып, жоспар құру; 4.3.3.1 шығармашылық жұмысын сызба, диафильм, презентация түрінде ұсыну |
4-тоқсан | |||
Ғарышқа саяхат | 4.1.2.1 жұмысты еркін немесе мұғалім анықтаған түрде қайта жазу, қысқаша егжей-тегжейлі, іріктеп, шығарманы әңгімелеу, оқиғалармен бетпе-бет келу; 4.1.4.2 сөйлеу барысында иллюстрациялар, көрнекіліктер, фотосуреттер қолдану | 4.2.4.1 батырлар эпосын, жанрдағы аңызды, ертегіні, әдебиеттегі әңгіменің мазмұнын анықтау және түсіну; 4.2.7.2 суреттерде, мультфильмдер, әуен, кинофильмдерде, эпизодты бейнелеуі мен өнер туындысын салыстыру; 4.2.4.1 батырлар эпосын, жанрдағы аңызды, ертегіні, әдебиеттегі әңгіменің мазмұнын анықтау және түсіну | 4.3.3.1 шығармашылық жұмысын сызба, диафильм, презентация түрінде ұсыну; 4.3.4.1 жұмысын жетілдіру, лексикалық және стилистикалық дәлсіздіктерді түзету, емле және пунктуация қателерін түзету |
Болашаққа саяхат | 4.1.1.1 себеп-салдарының қатынастарды, құбылыстарды, іс-әрекеттерді анықтауға және ашық сұрақтарға жауап беруге арналған сұрақтарды қалыптастыру; 4.1.3.1 тақырыптың және соңғы бөлігінің сюжетін әзірлеуді, олардың таңдауының себебін түсіну; 4.1.5.1 өздерінің идеяларын, ой пікірлерін, сезімдерін, көзқарастарын түсіндіруге, өмірдегі оқиғалармен материалдағы ұқсастықты салыстыру | 4.2.1.2 мәтінді іздеу, сараптау, диаграммалар арқылы немесе оның бөліктерінің түрлерін оқу; 4.2.3.1 жұмыстағы фактілерді дәлелдейтін тақырыпты және негізгі идеяны анықтау; 4.2.7.1 кейіпкерлердің оқиғалары мен іс-әрекеттерін салыстыру, шығарманың астарындағы мысалдарды анықтау | 4.3.1.1 оқылған шығармадағы оқиға жүйесін анықтап, оны бөліктерге бөлу, әр бөлікке ат қойып, жоспар құру; 4.3.2.1 таныс мәтінге жаңа кейіпкерлер қосу, жаңа сюжеттер енгізу, өлеңдегі төрт жолды жазу |
Ескерту:
* – тоқсандағы екі ортақ тақырып есебінен бір тоқсанда оқу мақсаттарын ортақ тақырыптармен біріктіріледі.
| Қазақстан Республикасы Оқу - ағарту министрлігінің 2022 жылғы 16 қыркүйектегі № 399 бұйрығына 16-қосымша |
Бастауыш білім беру деңгейінің 2-4-сыныптарына арналған "Ұйғыр тілі" оқу пәні бойынша үлгілік оқу бағдарламасы (оқыту ұйғыр тілінде) 1-тарау. Жалпы ережелер
1. "Ұйғыр тілі" оқу пәнінің оқу бағдарламасы "Мектепке дейінгі тәрбие мен оқытудың, бастауыш, негізгі орта, жалпы орта, техникалық және кәсіптік, орта білімнен кейінгі білім берудің мемлекеттік жалпыға міндетті стандарттарын бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Оқу-ағарту министрінің 2022 жылғы 3 тамыздағы № 348 бұйрығымен бекітілген Мектепке дейінгі тәрбие мен оқытудың, бастауыш, негізгі орта, жалпы орта, техникалық және кәсіптік, орта білімнен кейінгі білім берудің мемлекеттік жалпыға міндетті стандарттарына сәйкес әзірленген (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 29031 болып тіркелген).
2. "Ұйғыр тілі" оқу пәнін оқытудың негізгі мақсаты – функционалдық сауаттылығының қалыптасуына негіз болу, сондай-ақ адам мәдениетінің жалпы көрсеткіші ретіндегі тыңдалым, айтылым, оқылым, жазылым дағдыларының дамыту.
3. "Ұйғыр тілі" оқу пәнін оқытудың міндеттері:
1) тіл бірліктеріне тілдік қатынасты қалыптастыру;
2) сөйлеу әрекетінің түрлерін (сөйлеу, тыңдау, оқу, жазу) дамыту;
3) сөздік қорын байыту және белсендіру арқылы сөйлеу әрекетін қалыптастыру;
4) өз ойын жеткізу үшін сөйлемді саналы қолдана білу дағдысын қалыптастыру, сөйлеу мәдениетін және қарым-қатынас мәдениетін дамыту;
5) оқушылардың гуманистік дүниетанымын, интеллектісі мен рухани дүниесін қалыптастыру, оларды ұлттық және жалпыадамзаттық құндылықтарға баулу;
6) оқушыларды өз сыныптастарының ойлары мен сезімдеріне құрметпен қарауға, назар аударуға тәрбиелеу;
7) әңгімелесушіні тыңдау және есту қабілеті арқылы коммуникативті дағдыларды дамыту;
8) танымдық қызығушылық пен сөйлеуді жетілдіруге деген ұмтылысты, диалогқа түсуге және әртүрлі көзқарастардың болуы мүмкіндігін тануға, өз позициясын білдіруге, оны тілдік нормаларға сәйкес негіздеуге бейімдеу арқылы шығармашылық қабілеттерін дамыту.
4. Оқу бағдарламасында үш тілде білім беруді жүзеге асыру қарастырылған, онда үш тілді меңгертіп қана қоймай, сол сияқты білім алушылардың сыныптан тыс жұмыстарын да үш тілде ұйымдастыру қарастырылған.
5. Жеке тұлғалық қасиеттердің кең ауқымды дағдылармен бірлесе дамытылуы білім берудің "қазақстандық патриотизм мен азаматтық жауапкершілік", "құрмет", "ынтымақтастық", "еңбек пен шығармашылық", "ашықтық" сияқты құндылықтарын бойына сіңіруіне негіз болып табылады. Бұл құндылықтар білім алушылардың күнделікті іс-әрекетке ынталандыратын тұрақты тұлғалық бағдар болуға бағытталған.
2-тарау. "Ұйғыр тілі" оқу пәнінің мазмұнын ұйымдастыру 1-параграф. "Ұйғыр тілі" оқу пәнінің мазмұны
6. Пән бойынша оқу жүктемесінің көлемі:
1) 2-сыныпта аптасына 4 сағат, оқу жылында 136 сағат;
2) 3-сыныпта аптасына 3 сағат, оқу жылында 102 сағат;
3) 4-сыныпта аптасына 4 сағат, оқу жылында 136 сағатты құрайды.
Оқу пәні бойынша оқу жүктемесінің көлемі "Қазақстан Республикасындағы бастауыш, негізгі орта, жалпы орта білім берудің үлгілік оқу жоспарларын бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің 2012 жылғы 8 қарашадағы № 500 бұйрығымен (Нормативтік құқықтық актілерін мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 8170 тіркелген) бекітілген Үлгілік оқу жоспарына байланысты болады.
Ескерту. 6-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Оқу-ағарту министрінің 31.10.2023 № 328 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.7. "Ұйғыр тілі" оқу пәні бойынша жазба жұмыстарының көлемі:
1) сөздік диктант – 2-сыныпта 5-7 сөз, 3-сыныпта 9-12 сөз, 4-сыныпта 12-15 сөз;
2) диктант – 2-сыныпта 25-30 сөз, 3-сыныпта 35-50 сөз, 4-сыныпта 55-70 сөз;
3) мазмұндама мәтінінің көлемі – 2-сыныпта 40-60 сөз, 3-сыныпта 60-80 сөз, 4-сыныпта 80-100 сөз;
4) шығарма мәтінінің көлемі – 2-сыныпта 25-35 сөз, 3-сыныпта 35-55 сөз, 4-сыныпта 55-70 сөз.
8. "Ұйғыр тілі" оқу пәнінің 2-сыныпқа арналған базалық мазмұны:
1) Тил вә нутуқ: нутуқниң адәм һаятидики әһмийити вә һа?әтлиги; ағзаки вә язма нутуқ һәққидә чүшүнүк; тавуш күчи, аһаңлиғи – ағзаки нутуқниң қураллири; ағзаки нутуқта һәрикәт билән има-ишарәт; диалог; монолог;
2) Сөзләш мәдәнийити: түрлүк вәзийәтләргә бағлиқ сөһбәтдашни тиңшаш, сөзләш мәдәнийитини сақлаш; саламлишиш әһвалларға бағлиқ пайдилинидиған сөзләр; аманлишиш, өтүнүш, миннәтдарлиқ билдүрүш әһваллирини қураштуруш;
3) фонетика: тавуш вә һәрип чүшәнчиси; боғум вә униң имласи; созуқ тавушларниң қелин вә инчикә түрлири (е, и тавушлириниң өзгичилиги); я, йо, ю һәриплириниң имласи; үзүк тавушлар вә уларниң ?араңлиқ, ?араңсиз түрлири; п-в, қ-ғ, к-г тавушлириниң созуқ тавуштин башланған қошумчиларниң улинишидин новәтлишиши; б, д, р, т, г, к, ғ, қ тавушлириниң йезилиши; б, в, г, д һәриплириниң рус тилидин киргән сөзләрдә йезилиш имласи; л, р, м, н һәриплириниң йезилиши; ң һәрипиниң йезилиши;
4) мәтин, мәтин һәққидә чүшүнүк; ?үмлиләр жиғиндисиниң мәтиндин айримчилиғи; мәтинниң сәрләвһиси вә униңдики асасий ойни ениқлаш; мәтингә, сюжетлиқ рәсимләргә сәрләвһә бериш; сәрләвһә (мәтинниң нами), тирәк сөзләр арқилиқ мәтинниң мәзмунини мол?алаш; тиңшиған мәтин бойичә чүшәнмигән сөзләрни бәлгүләш; тиңшалған мәтин мәзмуни бойичә соалларға ?авап бериш; тиңшалған материалға өз пикрини билдүрүш; оқулған мәтин мәзмуни бойичә соаллар қураштуруш вә ?авап бериш; берилгән тирәк сөзләрни пайдилинип еғизчә һекайә түзүш;
5) мәтинниң тәркиви ( беши, оттури (асасий қисим), ахири (хуласә) һәққидә чүшүнүк; мәтиндики азат йолниң әһмийити; мәтиндики ?үмлиләрниң бағлиниши; тоғра түзүлмигән мәтинни қайтидин қуруш;
6) мәтин түрлири: баянлаш, тәсвирләш, муһакимә қилиш: ?исимлар вә һадисиләр һәққидә баянлаш, тәсвирләш; мәтинниң сәрләвһиси вә униңдики асасий ойни ениқлаш, мәтингә селиштурма тәһлил ясаш;
7) ?үмлә һәққидә чүшүнүк; ?үмлиниң мәтиндин өзгичилиги; мәтинни ?үмлиләргә бөлүш; ейтилишиға қарап ?үмлиләрниң түрлири: хәвәр ?үмлә, соал ?үмлә, үндәш ?үмлә; ?үмлә ахириға қойилидиған тиниш бәлгүлири(чекит, соал бәлгүси, үндәш бәлгүси);
8) ?үмлидики сөзләрниң бағлиниши: соал қоюш арқилиқ ?үмлә ичидики бир-бири билән бағлинишип кәлгән сөзләрни тепиш; сөзләрниң орунлишиш тәртивини диққәткә елип, сөзләрдин ?үмлә қураштуруш; соал бойичә ?үмлини толуқтуруп йезиш; үлгә, схема, рәсимләр бойичә ?үмлә түзүш; тоғра түзүлмигән ?үмлини дуруслап, қайтидин йезиш;
9) сөз вә униң мәнаси: сөз вә униң мәнаси һәққидә чүшүнүк; мәтиндики мәнадаш, зит, аһаңдаш сөзләрниң мәналирини а?ритишни билиш; берилгән мавзу, соал бойичә керәклик әхбаратни таллап елиш үчүн әхбарат мәнбәлирини пайдилинишни билиш (сөзлүк, энциклопедия);
10) сөз тәркиви: сөзниң томур вә қошумчиси һәққидә дәсләпки чүшүнүк елиш; томур вә қошумчилириниң бир-биридин пәрқи; томур вә қошумчиниң бәлгүлиниши; қошумчә түрлири: сөз ясиғучи вә сөз түрлигүчи, уларниң бәлгүлиниши; мәтинниң тәркиви ( беши, оттури (асасий қисим), ахири (хуласә) һәққидә чүшүнүк; мәтиндики азат йолниң әһмийити; мәтиндики ?үмлиләрниң бағлиниши; тоғра түзүлмигән мәтинни қайтидин қуруш;
11) сөз түркүмлири: нәрсиләрниң намини, бәлгүсини, иш-һәрикитини билдүридиған сөзләр һәққидә дәсләпки чүшүнүкни тәкрарлаш; сөз түркүми һәққидә чүшүнүк; исим сөз түркүми, униң мәнаси; хас исим вә умумий исим; хас исимниң йезилиш имласи; исимларниң бирлик вә көплүк түрлири; исимларниң көплүк қошумчилирини сөз тәркивидә тәһлил қилиш, уларни дурус қоллиниш; пеил вә униң ениқлимиси, соаллири; аддий вә мурәккәп пеиллар; сүпәт вә униң ениқлимиси, соаллири; исим вә сүпәтниң бағлиниши; түп вә ясалма сүпәтләр; сан сөз түркүми вә униң ениқлимиси, соаллири; сан сөз түркүминиң исим сөз түркүми билән бағлинишип ейтилиши; санақ вә дәри?ә санлар;
12) и?адий ишлар оқуған, тиңшиған вә аудиовизуаллиқ материалларға бағлинишлиқ соаллар билән ре?ә бойичә изаһәт йезиш; тирәк сөзләрни, рәсимләрни пайдилинип, постер қураштуруш; йәкә рәсим яки сюжетлиқ рәсимләр бойичә қисқа тәсвирләш, баянлаш мәтинлирини түзүп йезиш; үлгә бойичә аддий хәвәрләндүрүш, нусхилиқ йезиш; түзүлгән мәтиндики әвәтилгән хаталарни (орфографиялиқ, пунктуациялиқ, һәриплик) муәллимниң ярдими билән тепип түзитиш; дурус түзүлмигән мәтинни түзәп, қайтидин йезиш; язма ишларни каллиграфиялиқ тәләпләргә лайиқ йезиш;
13) жил бойичә өтүлгәнни тәкрарлаш.
9. "Ұйғыр тілі" оқу пәнінің 3-сыныпқа арналған базалық мазмұны:
1) тил вә нутуқ: ағзаки вә язма нутуқниң алаһидиликлири;
2) нутуқ мәдәнийити: һәрхил вәзийәтләргә бағлиқ өз сөзини тоғра қураштуруп, тил нормилирини сақлап сөзләш; интонацияни, вербал әмәс тиллиқ қуралларни (һәрикәт билән има-ишарәт), қаратма сөзләрни қоллинип, тиңшиғучиниң диққитини ?әлип қилиш; өзгиниң пикригә өз көз қаришини билдүрүштә тиллиқ вә этикилиқ нормиларни сақлаш;
3) мәтин: мәтин һәққидә 2-синипта өтүлгәнни қайтилаш, ярдәмчи сөзләрниң ярдими билән баянлаш, тәсвирләш, муһакимә қилиш мәтин түрлирини вә уларниң қисимлирини ениқлаш; мәтинниң сәрләвһисини вә униңдики асасий ойини ениқлаш; мәтин мәзмуни бойичә пикир билдүрүшкә йөнәлгән соаллар түзүш вә ?авап бериш; мәтинләргә селиштурма тәһлил ясаш; бирдәк мавзуда берилгән мәтинләр түрлирини, стилини селиштуруш;
4) тиңшалған мәтин бойичә тирәк сөзләрни бәлгүләш; очуқ вә йепиқ соалларға ?авап бериш; берилгән сәрләвһә, фото, диаграмма, рәсимләр бойичә мәтинниң мәзмунини мол?алаш; берилгән мавзу, тирәк сөзләрни, ре?ини пайдилинип еғизчә һекайә қураштуруш;
5) қаратма сөз, униң тиниш бәлгүси; қистурма сөз вә униң тиниш бәлгүси;
6) фонетика: тавуш һәққидә 2-синипта өтүлгәнни тәкрарлаш; э, е, ф, в, ц, ч, ш, щ тавушлириниң алаһидиликлирини өзләштүрүш; бу тавушларни дурус тәләппуз қилиш вә саватлиқ йезишни үгитиш; в, ф һәриплири билән кәлгән сөзләрни саватлиқ йезишни үгиниш; ч, щ һәриплири билән кәлгән сөзләрни саватлиқ йезишни үгиниш; х, һ тавушлири, уларниң ейтилиш алаһидиликлири; х, һ тавушлириға бағлиқ сөзләрниң имласи; сөз ичидики қатар турған үзүк тавушларниң өзара аһаңдашлиғини сақлап ейтиш (шәнбә – шәмбә, нанға – наңға);
7) сөз вә униң мәнаси; сөз вә униң мәнаси һәққидә берилгән чүшүнүкни әскә чүшириш; сөз мәналири билән иш: сөз өзиниң удул мәнасидин башқа көчмә мәнада келишини вә бир сөзниң бир нәччә мәнада ишлитилишини байқаш; мәнадаш вә зит мәналиқ сөзләр; удул вә көчмә мәналиқ сөзләрниң мәнасини чүшиниш, нутуқта пайдилиниш; һәрхил әхбарат мәнбәлиридин (мәтин, сөзлүк, схема, ?әдвәл,) берилгән мавзу, соал бойичә алған әхбаратларда учришидиған йеңи сөзләрниң мәналирини сөзлүкләр арқилиқ ечиш, топлаш, мәлуматлардики муһим чүшәнчилирини ениқлаш;
8) сөз тәркиви: сөз тәркиви бойичә 2-синипта өтүлгәнни тәкрарлаш, түп вә ясалма сөз; ясалма сөзләрни ясайдиған қошумчилар; томурдаш сөзләр; қошумчиларниң имласи; боғумларниң аһаңдашлиғини сақлаш (сөз ахиридики үзүк тавушларниң түрлиригә лайиқ, қелин боғумлуқ сөзгә қелин боғумлуқ, инчикә боғумлуқ сөзгә инчикә боғумлуқ қошумчиларниң улиниши), қошумчә уланғанда бәзи сөзләрниң ахиридики тавушларниң өзгириши һәққидә чүшүнүк;
9) ?үмлә: ?үмлә һәққидә 2-синипта өтүлгәнни тәкрарлаш; ?үмлә әзалири: егә билән хәвәрниң бағлиниши; егә билән хәвәрниң оттуриға қойилидиған сизиқчә; жиғиқ вә йейиқ ?үмлә; үлгә схема, соал бойичә ?үмлә қураштуруш;
10) сөз түркүмлири һәққидә берилгән билимни тәкрарлаш; исим сөз түркүми һәққидә 2-синипта өтүлгән материални әскә елиш; түп вә ясалма исимлар; исимларниң түрлиниши; исимларниң егилик қошумчилири; ясалма исимларни ясайдиған қошумчилар; исимларниң түрлиниши; униң бирлик вә көплүк түрлири; егилик қошумчилириниң имласи; пеиллар һәққидә берилгән билимни әскә чүшириш; түп вә ясалма пеиллар; болушлуқ вә болушсиз пеиллар;
11) и?адий иш: ре?ә яки схема асасида тирәк сөзләрни пайдилинип баянлаш, тәсвирләш вә ярдәмчи сөзләрни пайдилинип муһакимә мәтинлирини түзүп йезиш; оқуған, тиңшиған вә аудиовизуаллиқ материаллар бойичә ре?ә түзүп, изаһәт йезиш; схема, график, ?әдвәл, фоторәсимләрни пайдилинип мәтин (хәт, тәклипнамә, нусхилиқ, презентация) қураштуруп йезиш; өзиниң иш-һәрикити баянланған күндүлүк, тәр?имә һал йезиш; әвәтилгән хаталарни (пунктуациялиқ, орфографиялиқ, грамматикилиқ, стилистикилиқ) тепип, орфографиялиқ сөзлүк арқилиқ түзитиш;
12) жил бойи өткәнни тәкрарлаш.
10. "Ұйғыр тілі" оқу пәнінің 4-сыныпқа арналған базалық мазмұны:
1) Тил вә нутуқ: ағзаки вә язма нутуқ һәққидә билимини кәңәйтиш; ре?ә вә тирәк сөзләрни пайдилинип монолог түзүш;
2) Нутуқ мәдәнийити: нутуқ мәхсити вә орниға мувапиқ бәлгүлүк бир мавзу әтрапида диолог түзүш; сөһбәтдашниң йеши, һиссияти, кәйпиятини диққәткә елиш; интонацияни, вербаллиқ әмәс тиллиқ қуралларни (һәрикәт, има-ишарәт) қистурма сөз, ярдәмчи сөзләрни пайдилинип мавзуға тиңшиғучиниң диққитини ?әлип қилиш;
3) фонетика: боғумларниң аһаңдашлиғи һәққидә уқум қелиплаштуруш: созуқ тавушларниң сөз ичидә қелин-инчикә болушиға қарап аһаңдашлиғи билән ейтилиши вә йезилиши; сөзгә қошумчиларниң улинишида тавушларниң аһаңдашлиқ хусусийитини пайдилиниш: томурниң ахирқи тавуши ?араңлиқ болса, униңға ?араңлиқ үзүк тавуштин башланған, ?араңсиз үзүк тавуш билән аяқлашқан болса, ?араңсиз үзүк тавуштин башланған қошумчә таллап елиш; қошумчиларниң улинишидин томур сөзниң ахиридики һәрипниң өзришини билиш;
4) мәтин: мәтин түрлири (баянлаш, тәсвирләш, муһакимә қилиш) тоғрилиқ берилгән уқумни кәңәйтиш, мәтин тәркивини тәһлил қилиш; мәтин сәрләвһиси вә мәзмуниниң өз ара мувапиқлиғини ениқлаш; униң асасий ойини муһакимә қилиш; мәтин мәзмуни бойичә йешимини тепишқа қаритилған соаллар қураштуруш вә ?авап бериш; мәтинләргә селиштурма тәһлил ясаш: охшаш мавзуда берилгән мәтинләрниң жанрлирини селиштуруш;
5) тиңшалған материал бойичә асасий чүшәнчилирини таллап елиш вә улар асасида мәзмунини ейтип бериш; берилгән мәтин сәрләвһиси, диаграмма, схема ?әдвәл бойичә мәтинниң мәзмунини мол?алаш вә униң асасий ойини дәлилләш; аудио-видеоязма мәзмунини баһалаш;
6) сөз бирикмилири, ?үмлә: ?үмлә бойичә өтүлгәнни тәкрарлаш; ?үмлидики сөз бирикмилирини тепиш; ?үмлиниң бирхил әзалири вә уларниң тиниш бәлгүси; аддий вә мурәккәп ?үмлә; ?үмлини схема бойичә түзүш; қошма ?үмлиниң тиниш бәлгүси; диологта қоллинидиған тиниш бәлгүлири;
7) диологта пайдилинилидиған тиниш бәлгүлири;
8) мурәккәп сөзләр һәққидә чүшүнүк: мурәккәп сөзләр һәққидә дәсләпки чүшүнүк: бириккән сөзләр; бириккән сөзләрниң ясилиши вә көп учришидиған түрлири; қош сөзләр вә уларниң ясилиши; қош сөзләрниң мәнаси вә имласи; қисқарған сөзләр; қисқарған сөзләрниң ясилиши вә имласи; бириккип кетиш, ?үплиниш, тәкрар ейтилиш арқилиқ мурәккәп сөзләрни ясаш;
9) сөз вә униң мәнаси: турақлиқ сөз бирикмилири һәққидә чүшүнүк бериш; мәтиндә турақлиқ сөз бирикмилири билән көп мәналиқ сөзләрни а?ритишни билиш, мәнасини чүшиниш, нутуқта пайдилиниш; түрлүк әхбарат мәнбәлиридин (мәтин, сөзлүк, схема, ?әдвәл, диаграмма) берилгән мавзу бойичә керәклик мәлуматни тепиш, йеңи сөзләрниң мәнасини мәтин мәзмуни бойичә ениқлап, әхбаратни хуласиләш, баһалаш;
10) сөз түркүмлири: исим һәққидә өтүлгәнни тәкрарлаш, исимниң түрлиниши: келиш қошумчилири билән түрләш; келиш қошумчилириниң имласи; егилик қошумчилири билән түрлиниши; көплүк қошумчилириниң түрлиниши; исим түрлири; исимларниң бирлик вә көплүк түрлири; пеил һәққидә өтүлгәнни тәкрарлаш; пеилларниң түрлиниши; пеил заманлири: һазирқи, өткән, келидиған заман; бирлик вә көплүк түрлириниң үлгилири; сүпәт сөз түркүми; қарши мәналиқ сүпәт сөзлири; сан сөз түркүми; санақ вә дәри?ә санлар, уларниң имласи; алмаш, алмаш һәққидә умумий чүшүнүк, уларниң хизмити; алмашларниң түрлиниши; рәвиш һәққидә чүшүнүк; келишләр һәққидә чүшүнүк, уларниң хизмити; ярдәмчи сөзләр вә уларниң имласи; уланмилар һәққидә чүшүнүк; уларниң хизмити вә имласи;
11) и?адий ишлар: оқулған, тиңшалған вә аудиовизуаллиқ материаллар бойичә ре?ә түзүп, изаһәт вә тирәк сөзләрни пайдилинип эссе йезиш; берилгән мавзу бойичә баянлаш, тәсвирләш вә муһакимә элементлири бар мәтин түзүп йезиш; түрлүк стильда мәтин йезиш; тамгезити, мақалә, йеңилиқ, елан йезиш; мү?әзнамә йезиш; әвәтилгән хаталарни (пунктуациялиқ, орфографиялиқ, грамматикилиқ, стилистикилиқ) ениқлап, орфографиялиқ сөзлүк арқилиқ түзитиш;
12) жил бойи өткәнни тәкрарлаш.
2-параграф. Оқу мақсаттарының жүйесі
11. Бағдарламада оқу мақсаттары кодтық белгімен белгіленген. Кодтық белгідегі бірінші сан сыныпты, екінші және үшінші сан бөлім және бөлімшенің ретін, төртінші сан оқу мақсатының реттік нөмірін көрсетеді. 1.2.1.4 кодында: "1" – сынып, "2.1" – бөлім және бөлімше, "4" – оқу мақсатының реттік нөмірі.
12. Оқу мақсаттарының жүйесі:
1) Тыңдалым бөлімі:
Бөлімше (негізгі дағдылар) | Тыңдалым | ||
2-сынып | 3-сынып | 4-сынып | |
1.1 Тиңшиған материалниң мәзмунини чүшиниш | 2.1.1.1 тиңшиған материал бойичә чүшәнмигән сөзләрни бәлгүләш, мәтин мәзмуни бойичә қоюлған соалларға ?авап бериш | 3.1.1.1 тиңшиған материал бойичә тирәк сөзләрни бәлгүләш, очуқ вә йепиқ соалларға ?авап бериш | 4.1.1.1 тиңшиған материал бойичә асасий вақиәләрни ениқлаш вә уларға асаслинип мәтинниң мәзмунини ейтиш |
1.2 Мәтинниң мәзмунини мол?алаш | 2.1.2.1 мәтинниң сәрләвһисиси вә тирәк сөзләр асасида мәтинниң мәзмунини мол?алаш | 3.1.2.1 мәтинниң сәрләвһиси вә берилгән рәсимләр, фото, диаграмма бойичә мәтинниң мәзмунини мол?алаш | 4.1.2.1 мәтинниң сәрләвһиси вә берилгән диаграмма, схема, ?әдвәл бойичә мәтинниң мәзмунини мол?алаш, өз ой-пикрини дәлилләш |
1.3 Түрлүк вәзийәтләрдә сөзләш мәдәнийитини сақлаш | 2.1.3.1 күндүлүктики һаятта учришидиған вәзийәтләргә бағлиқ сөзләш мәдәнийитини сақлап олтирип диалогқа қатнишиш | 3.1.3.1 түрлүк вәзийәтләргә бағлиқ (?әмийәтлик орунда) мунасивәт бағлашта өз сөзини ре?иләп, сөзләш мәдәнийитини сақлап, диалогқа қатнишиш | 4.1.3.1 сөһбәтдашниң йешини, кәйпиятини диққәткә елип, бәлгүлүк бир мавзу әтрапида пикирлашқанда сөзләш мәдәнийитини сақлап, диалогқа қатнишиш |
1.4 Берилгән мавзу бойичә сөһбәт түзүш | 2.1.4.1 тирәк сөзләрни пайдилинип, берилгән мавзу бойичә сөһбәт түзүш | 3.1.4.1 тирәк сөзләр вә ре?ини пайдилинип, берилгән мавзу бойичә сөһбәт түзүш | 4.1.4.1 тирәк сөзләрни вә ре?ини пайдилинип, монолог түзүш |
1.5 Тиңшалған материал |
2.1.5.1 аудио-видео язма мәзмуниға өз ойини | 3.1.5.1 аудио-видео язма мәзмуни бойичә ейтилған өзгиниң пикригә "келишиш, келишмәслик сәвәвини) өз көз қаришини билдүрүш | 4.1.5.1 аудио-видео язма мәзмуниға өз баһасини бериш |
1.6 Тиңшиғучиниң диққитини ?әлип қилиш | 2.1.6.1 интонацияни, вербал әмәс тиллиқ қуралларни (һәрикәт, има-ишарәт) қоллинип, мавзуға (Сиз қандақ ойлайсиз? Сиз немә тәклип қилар едиңиз? ) диққитини ?әлип қилиш | 3.1.6.1 интонацияни, вербал әмәс тиллиқ қуралларни (һәрикәт, има-ишарәт) қаратма сөзләрни қоллинип, мавзуға тиңшиғучиниң диққитини ?әлип қилиш | 4.1.6.1 интонацияни, вербал әмәс тиллиқ қуралларни (һәрикәт, има-ишарәт) вә қистурма, имлиқ сөзләрни қоллинип, мавзуға тиңшиғучини қизиқтуруш |
1.7 Тавушларни, сөзләрни орфоэпиялиқ нормиларға лайиқ тоғра ейтиш |
2.1.7.1 сөз ичидә созуқ тавушларниң өзара аһаңдашлиғини сақлап ейтиш |
3.1.7.1 сөз ичидә қатар турған үзүк тавушларниң өз ара аһаңдашлиғини сақлап ейтиш | 4.1.7.1 сөз ичидики вә сөз билән сөзниң оттурисидики боғум, тавушларниң аһаңдашлиғини сақлап ейтиш |
Бөлім (сөйлеу қызметінің түрлері) – оқылым | |||
Негізгі дағдылар | 2 класс | 3 класс | 4 класс |
2.1 Мәтин түрлири билән түзүлүш қисимлирини ениқлаш | 2.2.1.1 соал қоюш арқилиқ (немә қилди? қандақ? немишкә?) мәтин түрлирини (баянлаш, тәсвирләш, муһакимә қилиш) вә қисимлирини (беши, асасий қисим, ахири) ениқлаш | 3.2.1.1 тирәк сөзләр, ярдәмчи сөзләр ақилиқ мәтин түрлирини (баянлаш, тәсвирләш, муһакимә қилиш) вә униң қисимлирини ениқлаш |
|
2.2 Мәтиндики лексикилиқ бирликләрни қоллинишни чүшиниш | 2.2.2.1 мәнадаш, зит, аһаңдаш (луғәт қоллиниш) сөзләрни а?ритиш вә мәнасини чүшиниш, сөзләш ?әриянида пайдилиниш | 3.2.2.1 удул вә көчмә мәнадики сөзләрниң мәналирини а?ритишни билиш, сөзләш давамида пайдилиниш | 4.2.2.1 турақлиқ сөз бирикмилирини вә көп мәналиқ сөзләрни а?ритишни билиш, мәнасини чүшиниш, сөзләш давамида пайдилиниш |
2.3Мәтин мәзмуни бойичә соаллар қоюш вә ?авап бериш | 2.2.3.1 мәтин мәзмунини ениқлашқа йөнәлгән соалларни түзүш вә ?авап бериш | 3.2.3.1 мәтин мәзмуни бойичә пикир билдүрүшкә йөнәлгән соаллар түзүш вә ?авап бериш | 4.2.3.1 мәтин мәзмуни бойичә йешимини тепишқа қаритилған соаллар түзүш вә ?авап бериш |
2.4 Мәтин сәрләвһиси вә асасий ойини ениқлаш | 2.2.4.1 муәллимниң ярдими билән мәтинниң сәрләвһиси вә асасий ойини ениқлаш | 3.2.4.1 өз алдиға мәтинниң сәрләвһисини вә муәллимниң ярдими билән асасий ойини ениқлаш | 4.2.4.1 мәтинниң мавзуси вә мәзмуниниң өзара мувапиқлиғини ениқлаш, асасий ойини қураштуруш |
2.5 Түрлүк мәнбәләрдин әхбарат елиш | 2.2.5.1 түрлүк мәнбәләрдин ( луғәт, ениқлимилиқ, , энциклопедия) әхбаратни тепиш йолини ениқлап, берилгән мавзу, соал бойичә мәлуматни таллап топлаш | 3.2.5.1 берилгән мавзу, соал бойичә түрлүк әхбарат мәнбәлиридин (мәтин, луғәт, схема, ?әдвәл, карта) елинған әхбаратларда учритилған йеңи сөзләрниң мәнасини луғәтләр арқилиқ ечиш, топлаш, мәлуматларниң муһим ?ағдайлирини ениқлаш | 4.2.5.1 түрлүк мәнбәләрдин (мәтин, луғәт, схема, ?әдвәл, карта, диаграмма) керәклик әхбаратни тепиш, учритилған йеңи сөзләрниң мәнасини мәтин бойичә ениқлап, әхбаратни хуласиләш, баһалаш |
2.6 Мәтинләргә селиштурма тәһлил ясаш | 2.2.6.1 муәллимниң ярдими охшаш мавзуға йезилған мәтинләрниң охшашлиғи вә айримчилиғини (жанри, мәтин түри) тепиш |
3.2.6.1 муәллимниң ярдими билән охшаш мавзуға берилгән мәтин түрлирини, стилини ( бәдиий мәтин, илмий мәтин), | 4.2.6.1 бәлгүлүк бир мавзуға берилгән мәтинниң түрлирини, жанрини, стилини ( мақалә, репортаж, йеңилиқ, тәр?имә һал, мү?әзнамә, хәвәрләндүрүш) селиштуруп, охшашлиғи вә айримчилиғини ениқлаш |
Бөлім (сөйлеу қызметінің түрлері) – жазылым | |||
3.1 Мәтин түрлиригә лайиқ мәтин түзүп йезиш | 2.3.1.1 муәллим ярдими билән йәкә рәсим, сюжетлиқ рәсимләр арқилиқ қисқа тәсвирләш, баянлаш мәтинлирини түзүп йезиш | 3.3.1.1 ре?ә схемисини пайдилинип, тирәк сөзләр арқилиқ баянлаш, мәтинни селиштуруп тәсвирләш, ярдәмчи сөзләр арқилиқ муһакимә мәтин түзүп йезиш | 4.3.1.1 берилгән мавзу бойичә баянлаш, тәсвирләш, муһакимә қилиш элементлири бар мәтин түзүп йезиш |
3.2 Түрлүк стильда мәтин йезиш | 2.3.2.1 үлгә бойичә аддий хәвәрләндүрүш мәтин йезиш | 3.3.2.1 өз ишлири һәққидә йезилған күндүлүк, тәр?имә һал, хәвәрләндүрүш йезиш | 4.3.2.1 тирәк сөзләрни пайдилинип, бәлгүлүк бир стильда мәтин ( мақалә, мү?әзнамә, һекайә) йезиш |
3.3 Оқлуған, тиңшалған вә аудиовизуаллиқматериаллар бойичә язма ишлирини йезиш | 2.3.3.1 оқулған, тиңшалған вә аудиовизуаллиқ материаллар бойичә муәллимниң ярдими билән ре?ә түзүш, тирәк сөзләрни пайдилинип, изаһәт йезиш | 3.3.3.1 оқулған, тиңшалған вә аудиовизуаллиқ материаллар бойичә муәллимниң ярдими билән ре?ә түзүп, изаһәт йезиш | 4.3.3.1 оқулған, тиңшалған вә аудиовизуаллиқ материаллар бойичә муәллимниң ярдими билән ре?ә түзүп инша, тирәк сөзлирини пайдилинип эссе йезиш |
3.4 Язма ишлирини түрлүк формида бериш | 2.3.4.1 муәллимниң ярдими билән тирәк сөзләрни, ?үмлә, рәсимләрни пайдилинип, аддий постер, тәбрикнамә, буюм ясаш үлгисини қураштуруш |
3.3.4.1муәллимниң ярдими билән схема, график, ?әдвәл, |
4.3.4.1 мәтинни түзүштә (йеңилиқ, репортаж, елан) схема, |
3.5 Хатани тепиш вә ?өндәш | 2.3.5.1 әвәтилгән пунктуациялиқ, орфографиялиқ хаталарни муәллимниң ярдими билән тепип, түзитиш вә қураштурған ?үмлини толуқтуруш | 3.3.5.1 әвәтилгән пунктуациялиқ, орфографиялиқ, грамматикалиқ вә стилистикилиқ хаталарни муәллимниң ярдими билән тепиш, түзитиш | 4.3.5.1 стилистикилиқ хаталарни муәллимниң ярдими билән ениқлап түзитиш, язма ишини пунктуациялиқ, орфографиялиқ, грамматикилиқ нормиларға лайиқ өз алдиға ?өндәш |
3.6 | 2.3.6.1 баш һәрип билән кичик һәрипниң егизлиги вә көләмини сақлап, уларни бағлаштуруп, таза вә янту йезишни билиш | 3.3.6.1 кәң йоллуқ дәптәрдә баш һәрип билән кичик һәрипниң егизлиги вә көләмини сақлап янту, үзмәй вә тәкши йезиш, йезишни чапсанлитиш | 4.3.6.1 каллиграфиялиқ нормилирини сақлаш, йезиш техникисини йетилдүрүш |
3.7 | 2.3.7.1 ?үмлә түрлириниң ейтилиш мәхситигә лайиқ тиниш бәлгүлирини (чекит, соал, үндәш) қоллиниш | 3.3.7.1 қаратма, қистурма сөзләрни айриш вә тиниш бәлгүлирини дурус қоюш | 4.3.7.1 мурәккәп ?үмлиләрниң тиниш бәлгүсини қоюш |
3.3.7.2 муәллимниң ярдими билән егә вә хәвәрниң оттуриға қоюлидиған сизиқчиниң орнини билиш вә қоюш | 4.3.7.2 ?үмлиниң бирхил әзалирини а?ритиш вә тиниш бәлгүлирини (пәш, қош тирнақ) қоюш | ||
4.3.7.3 диалогқа тән тиниш бәлгүлирини қоюш | |||
4).Тілдік нормаларды қолдану | |||
Бөлімше (негізгі дағдылар) | Оқу мақсаттары | ||
2-сынып | 3-сынып | 4-сынып | |
4.1 Сөзләрниң орфографиялиқ, орфоэпиялиқ нормилирини сақлаш | 2.4.1.1 я, ю, Ұ һәриплириниң имласини сақлап йезиш | 3.4.1.1 э, в, ф һәриплири бар сөзләрни саватлиқ йезиш | 4.4.1.1 сөзгә қошумчиларни улап йезишта тавушларниң аһаңдашлиғини диққәткә елип пайдилиниш |
2.4.1.2 б, в, г, д, т һәриплириниң имласини сақлап йезиш | 3.4.1.2 томур сөздики -а, - ә-ниң созуқ тавуштин башланған қошумчә уланған һаләттики өзгиришини сақлап йезиш |
4.4.1.2 сөзгә | |
2.4.1.3 үзүк тавушларниң түрлирини (?араңлиқ, ?араңсиз) пәриқләшни вә п-б, қ-ғ, к-г үзүк тавушлириниң имласини сақлап йезиш | 3.4.1.3 ц, щ һәриплири бар сөзләрниң имласини билиш | 4.4.1.3 ейтилиши вә йезилишида айримчилиғи бар сөзләрни ениқлап йезиш | |
2.4.1.4 л, р, м, н, ң үзүк тавушлириниң имласини сақлап йезиш | 3.4.1.4 х, һ һәриплири бар сөзләрни тоғра йезиш | ||
4.2 | 2.4.2.1 муәллимниң ярдими билән томур вә қошумчини а?ритишни билиш | 3.4.2.1 томур сөзгә қошумчилар қошуш арқилиқ ясалма сөз ясаш, томурдаш сөзләрниң мәнасини а?ритиш | 4.4.2.1 мурәккәп сөзләрниң түрлирини пәриқләшни билиш (бириккән сөзләр, қош сөзләр, қисқарған сөзләр) |
2.4.2.2 көплүк | 3.4.2.2 егилик қошумчилирини қоллинишни билиш | 4.4.2.2 келиш қошумчилирини қоллинишни билиш | |
2.4.2.3 сөз түркүмлирини (исим, сүпәт, пеил, сан) а?ритиш | 3.4.2.3 ?үмлидин сөз түркүмлирини (исим, пеил, сан, сүпәт) тепиш | 4.4.2.3 исимлар түрлиниши, егилик қошумчилири билән түрләшни билиш | |
2.4.2.4 исимниң хас вә умумий түрлирини пәриқләш, хас исимниң йезилиш имласини билиш | 3.4.2.4 түп вә ясалма исим/сүпәт/пеилларни ениқлаш | 4.4.2.4 алмашларниң түрлирини билиш | |
2.4.2.5 түп вә ясалма исим/ сан/ сүпәт/пеилларни ениқлаш | 3.4.2.5 болушлуқ вә болушсиз пеилларни пәриқләшни билиш | 4.4.2.5 рәвишниң мәнасиға қарап пәриқләш, пеиллар билән бағлаштуруп, ?үмлидә қоллиниш | |
2.4.2.6 ?үмлидики бир-бири билән бағлинишип турған сөзләрни тепиш | 3.4.2.6 санақ вә дәри?ә санларниң пәрқини билиш | 4.4.2.6 сөз түркүмлириниң ?үмлидики хизмитини ениқлаш | |
3.4.2.7 ?үмлиниң баш ( егә вә хәвәр) вә әгәшмә әзалириниң пәриқләшни билиш | 4.4.2.7 сөз билән сөзни, ?үмлә билән ?үмлини бағлаштуридиған қошумчиларни (вә, билән, сәвәви) қоллиниш | ||
3.4.2.8 муәллимниң ярдими билән жиғиқ вә йейиқ ?үмлиләрни пәриқләшни билиш | 4.4.2.8 ?үмлидә уланма, ярдәмчи сөзләрни а?ритишни вә пайдилинишни билиш | ||
4.4.2.9 пеилни керәклик заманда ( өткән заман, келидиған заман, һазирқи заман) қоллиниш | |||
13. Бөлімдер мен тақырыптар бойынша сағат сандарын бөлу мұғалімнің еркіне қалдырылады.
14. Осы оқу бағдарламасы Бастауыш білім беру деңгейінің 2-4-сыныптарына арналған "Ұйғыр тілі" оқу пәні бойынша үлгілік оқу бағдарламасын іске асыру жөніндегі ұзақ мерзімді жоспарға (оқыту ұйғыр тілінде) сәйкес іске асырылады.
3-параграф. Бастауыш білім беру деңгейінің 2-4-сыныптарына арналған "Ұйғыр тілі" оқу пәні бойынша үлгілік оқу бағдарламасын іске асыру жөніндегі ұзақ мерзімді жоспар (оқыту ұйғыр тілінде)
1) 2-сынып
Ортақ тақырыптар | Бөлімдер | Бөлімшелер | Оқу мақсаттары |
1 тоқсан | |||
1)Өзәм һәққидә | Тиңшилим вә ейтилим | 1.1 Тиңшалған материалниң мәзмунини чүшиниш | 2.1.1.1 тиңшалған материал бойичә чүшәнмигән сөзләрни бәлгүләш, мәтин мәзмуни бойичә қоюлған соалларға ?авап бериш |
1.3 Түрлүк вәзийәтләрдә сөзләш мәдәнийитини сақлаш | 2.1.3.1 күндүлүктики һаятта учришидиған вәзийәтләргә бағлиқ сөзләш мәдәнийитини сақлап олтирип диалогқа қатнишиш | ||
1.4 Берилгән мавзу бойичә һекайә түзүш | 2.1.4.1 тирәк сөзләрни пайдилинип, берилгән мавзу бойичә һекайә түзүш | ||
1.6 | 2.1.6.1 интонацияни, вербал әмәс тиллиқ қуралларни (һәрикәт, има-ишарәт) қоллинип, мавзуға (Сиз қандақ ойлайсиз? Сиз немә тәклип қилар едиңиз? ) диққитини ?әлип қилиш | ||
1.7 Тавушларни, сөзләрни орфоэпиялиқ нормиларға лайиқ тоғра ейтиш |
2.1.7.1 сөз ичидә созуқ тавушларниң өзара аһаңдашлиғини сақлап ейтиш | ||
Оқулум | 2.3 Мәтин мәзмуни бойичә соаллар қоюш вә ?авап бериш | 2.2.3.1 мәтин мәзмунини ениқлашқа йөнәлгән соалларни түзүш вә ?авап бериш | |
2.4 Мәтинниң сәрләвһиси вә асасий ойини ениқлаш | 2.2.4.1 муәллимниң ярдими билән мәтинниң сәрләвһиси вә асасий ойини ениқлаш | ||
2.5 Түрлүк мәнбәләрдин әхбарат елиш | 2.2.5.1 мәнбәләрдин ( луғәт, энциклопедия) әхбаратни тепиш йолини ениқлап, берилгән мавзу, соал бойичә мәлуматни таллап топлаш | ||
3.3 Оқулған, тиңшалған вә аудиовизуаллиқматериаллар бойичә язма ишлирини йезиш | 2.3.3.1* оқулған, тиңшалған вә аудиовизуаллиқ материаллар бойичә муәллимниң ярдими билән ре?ә түзүш, тирәк сөзләрни пайдилинип, изаһәт йезиш | ||
2.3.4.1 муәллимниң ярдими билән тирәк сөзләрни, ?үмлә, рәсимләрни пайдилинип, аддий постер, тәбрикнамә, буюм ясаш нусхисини қураштуруш | |||
| 2.3.5.1 әвәтилгән пунктуациялиқ, орфографиялиқ хаталарни муәллимниң ярдими билән тепип, түзитиш вә қураштурған ?үмлини толуқтуруш | ||
3.6 Каллиграфиялиқ нормилирини сақлаш | 2.3.6.1 баш һәрип билән кичик һәрипниң егизлиги вә көләмини сақлап, уларни бағлаштуруп, таза вә янту йезишни билиш | ||
Тиллиқ нормилирини қоллиниш |
| 2.4.1.1* я, ю, Ұ һәриплириниң имласини сақлап йезиш | |
2.4.1.2* б, в, г, д, т һәриплириниң имласини сақлап йезиш | |||
2.4.1.3 үзүк тавушларниң түрлирини (?араңлиқ, ?араңсиз) пәриқләшни вә п-б, қ-ғ, к-г үзүк тавушлириниң имласини сақлап йезиш | |||
2.4.1.4* л, р, м, н, ң үзүк тавушлириниң имласини сақлап йезиш | |||
2 тоқсан | |||
3.Мениң мәктивим | Тиңшилим вә ейтилим | 1.2 Мәтинниң мәзмунини мол?алаш | 2.1.2.1 мәтинниң сәрләвһиси вә тирәк сөзләр асасида мәтинниң мәзмунини мол?алаш |
1.3 Түрлүк вәзийәтләрдә сөзләш мәдәнийитини сақлаш | 2.1.3.1 күндүлүктики һаятта учришидиған вәзийәтләргә бағлиқ сөзләш мәдәнийитини сақлап олтирип диалогқа қатнишиш | ||
1.5 Тиңшалған материал |
2.1.5.1 аудио-видео язма мәзмуниға өз ойини | ||
Оқулум | 2.1 Мәтин түрлири билән түзүлүш қисимлирини ениқлаш | 2.2.1.1* соал қоюш арқилиқ (немә қилди? қандақ? немишкә?) мәтин түрлирини (баянлаш, тәсвирләш, муһакимә қилиш) вә қисимлирини (беши, асасий қисим, ахири) ениқлаш | |
2.3 Мәтин мәзмуни бойичә соаллар қоюш вә ?авап бериш | 2.2.3.1 мәтин мәзмунини ениқлашқа йөнәлгән соалларни түзүш вә ?авап бериш | ||
2.4 Мәтинниң сәрләвһиси вә асасий ойини ениқлаш | 2.2.4.1 муәллимниң ярдими билән мәтинниң сәрләвһиси вә асасий ойини ениқлаш | ||
2.5 Түрлүк мәнбәләрдин әхбарат елиш | 2.2.5.1 мәнбәләрдин ( луғәт, ениқлимилиқ, , энциклопедия) әхбаратни тепиш йолини ениқлап, берилгән мавзу, соал бойичә мәлуматни таллап топлаш | ||
2.6Мәтинләргә селиштурма тәһлил ясаш | 2.2.6.1 муәллимниң ярдими билән бирдәк мавзуға йезилған мәтинләрниң охшашлиғи вә айримчилиғини (жанри, мәтин түри) тепиш | ||
Йезилим | 3.3 Оқулған, тиңшалған вә аудиовизуаллиқ материаллар бойичә язма ишларни йезиш | 2.3.1.1 муәллим ярдими билән йәкә рәсим, сюжетлиқ рәсимләр арқилиқ қисқа тәсвирләш, баянлаш мәтинлирини түзүп йезиш | |
2.3.3.1 оқулған, тиңшалған вә аудиовизуаллиқ материаллар бойичә муәллимниң ярдими билән ре?ә түзүш, тирәк сөзләрни пайдилинип, изаһәт йезиш | |||
3.4 Язма ишлирини түрлүк формида бериш | 2.3.4.1 муәллимниң ярдими билән тирәк сөзләрни, ?үмлә, рәсимләрни пайдилинип, аддий постер, тәбрикнамә (буюм ясаш нусхисини, бехәтәрлик қаидисини) қураштуруш | ||
3.6 Каллиграфиялиқ нормилирини сақлаш | 2.3.6.1 баш һәрип билән кичик һәрипниң егизлиги вә көләмини сақлап, уларни бағлаштуруп, таза вә янту йезишни билиш | ||
3.5 Хатани тепиш вә түзитиш | 2.3.6.1 баш һәрип билән кичик һәрипниң егизлиги вә мөлчәрини сақлап, уларни бағлаштуруп, таза вә янту йезишни билиш | ||
3.7 Пунктуациялиқ нормиларни сақлаш | 2.3.7.1 ?үмлә түрлириниң ейтилиш мәхситигә лайиқ тиниш бәлгүлирини (чекит, соал, үндәш) қоллиниш | ||
Тиллиқ нормилирини қоллиниш | 4.2 Грамматикилиқ нормиларни сақлаш | 2.4.2.6 ?үмлидики бир-бири билән бағлинишип турған сөзләрни тепиш | |
3 тоқсан | |||
5.Тени сақниң ?ени сақ. | Тиңшилим вә ейтилим | 1.1 Тиңшалған материалниң мәзмунини чүшиниш | 2.1.1.1 тиңшалған материал бойичә чүшәнмигән сөзләрни бәлгүләш, мәтин мәзмуни бойичә қоюлған соалларға ?авап бериш |
1.2 Мәтинниң мәзмунини мол?алаш | 2.1.2.1 мәтинниң сәрләвһиси вә тирәк сөзләр асасида мәтинниң мәзмунини мол?алаш | ||
1.3 Түрлүк вәзийәтләрдә сөзләш мәдәнийитини сақлаш | 2.1.3.1 күндүлүктики һаятта учришидиған вәзийәтләргә бағлиқ сөзләш мәдәнийитини сақлап олтирип диалогқа қатнишиш | ||
1.4 Берилгән мавзу бойичә һекайә түзүш | 2.1.4.1 тирәк сөзләрни пайдилинип, берилгән мавзу бойичә һекайә түзүш | ||
1.5 Тиңшалған материал |
2.1.5.1 аудио-видео язма мәзмуниға өз ойини | ||
| 2.1.6.1 интонацияни, вербал әмәс тиллиқ қуралларни (һәрикәт, има-ишарәт) қоллинип, мавзуға (Сиз қандақ ойлайсиз? Сиз немә тәклип қилар едиңиз? ) диққитини ?әлип қилиш | ||
Оқулум | 2.3 Мәтин мәзмуни бойичә соаллар қоюш вә ?авап бериш | 2.2.3.1 мәтин мәзмунини ениқлашқа йөнәлгән соалларни түзүш вә ?авап бериш | |
2.4 Мәтинниң сәрләвһиси вә асасий ойини ениқлаш | 2.2.4.1 муәллимниң ярдими билән мәтинниң сәрләвһиси вә асасий ойини ениқлаш | ||
2.2 Мәтиндики лексикилиқ бирликләрни қоллинишни чүшиниш | 2.2.2.1 мәнадаш, зит, аһаңдаш (луғәт қоллиниш) сөзләрни а?ритиш вә мәнасини чүшиниш, сөзләш ?әриянида пайдилиниш | ||
2.5 Түрлүк мәнбәләрдин әхбарат елиш | 2.2.5.1 мәнбәләрдин ( луғәт, энциклопедия) әхбаратни тепиш йолини ениқлап, берилгән мавзу, соал бойичә мәлуматни таллап топлаш | ||
2.6Мәтинләргә селиштурма тәһлил ясаш | 2.2.6.1 муәллимниң ярдими билән бәлгүлүк бир мавзуға йезилған мәтинләрниң охшашлиғи вә айримчилиғини (жанри, мәтин түри) тепиш | ||
Йезилим | 3.2 Түрлүк стильда мәтин йезиш | 2.3.2.1 үлгә бойичә аддий хәвәрләндүрүш мәтин йезиш | |
3.3 Оқулған, тиңшалған вә аудиовизуаллиқ материаллар бойичә язма ишларни йезиш | 2.3.3.1* оқулған, тиңшалған вә аудиовизуаллиқ материаллар бойичә муәллимниң ярдими билән ре?ә түзүп, изаһәт йезиш | ||
3.5 Хатани тепиш вә түзитиш | 2.3.5.1 әвәтилгән пунктуациялиқ, орфографиялиқ хаталарни муәллимниң ярдими билән тепип түзитиш вә қураштурған ?үмлини толуқтуруш | ||
3.6 Каллиграфиялиқ нормилирини сақлаш | 2.3.6.1 баш һәрип билән кичик һәрипниң егизлиги вә көләмини сақлап, уларни бағлаштуруп, таза вә янту йезишни билиш | ||
Тиллиқ нормиларни қоллиниш | 4.2 Грамматикалиқ нормиларни сақлаш | 2.4.2.1 муәллимниң ярдими билән томур вә қошумчини а?ритишни билиш | |
2.4.2.2 көплүк қошумчилирини тоғра пайдилиниш | |||
2.4.2.3 сөз түркүмлирини (исим, сүпәт, пеил, сан) а?ритиш | |||
2.4.2.4 исимниң хас вә умумий түрлирини пәриқләш, хас исимниң йезилиш имласини билиш | |||
2.4.2.5* түп вә ясалма исим/ сан/ сүпәт/пеилларни ениқлаш | |||
4 тоқсан | |||
7.Қоршиған әтрап | Тиңшилим вә ейтилим | 1.2 Мәтинниң мәзмунини мол?алаш | 2.1.2.1 мәтинниң сәрләвһиси вә тирәк сөзләр асасида мәтинниң мәзмунини мол?алаш |
1.3 Түрлүк вәзийәтләрдә сөзләш мәдәнийитини сақлаш | 2.1.3.1 күндүлүктики һаятта учришидиған вәзийәтләргә бағлиқ сөзләш мәдәнийитини сақлап олтирип диалогқа қатнишиш | ||
1.4 Берилгән мавзу бойичә һекайә | 2.1.4.1 тирәк сөзләрни пайдилинип, берилгән мавзу бойичә һекайә түзүш | ||
1.5 Тиңшалған материал |
2.1.5.1 аудио-видео язма мәзмуниға өз ойини | ||
Оқулум | 2.1 Мәтин түрлири билән түзүлүш қисимлирини ениқлаш | 2.2.1.1 соал қоюш арқилиқ (немә қилди? қандақ? немишкә?) мәтин түрлирини (баянлаш, тәсвирләш, муһакимә қилиш) вә қисимлирини (беши, асасий қисим, ахири) ениқлаш | |
2.3 Мәтин мәзмуни бойичә соаллар қоюш вә ?авап бериш | 2.2.3.1 мәтин мәзмунини ениқлашқа йөнәлгән соалларни түзүш вә ?авап бериш | ||
2.4 Мәтинниң сәрләвһиси вә асасий ойини ениқлаш | 2.2.4.1 муәллимниң ярдими билән мәтинниң сәрләвһиси вә асасий ойини ениқлаш | ||
2.5 Түрлүк мәнбәләрдин әхбарат елиш | 2.2.5.1 мәнбәләрдин ( луғәт, энциклопедия) әхбаратни тепиш йолини ениқлап, берилгән мавзу, соал бойичә мәлуматни таллап топлаш | ||
Йезилим | 3.1 Мәтин түрлиригә лайиқ мәтин түзүп йезиш | 2.3.1.1 муәллим ярдими билән йәкә рәсим, сюжетлиқ рәсимләр арқилиқ қисқа тәсвирләр, баянлаш мәтинлирини түзүп йезиш | |
3.2 Түрлүк стильда мәтин йезиш | 2.3.2.1 үлгә бойичә аддий хәвәрләндүрүш мәтин йезиш | ||
3.3 Оқулған, тиңшалған вә аудиовизуаллиқ материаллар бойичә язма ишларни йезиш | 2.3.3.1* оқулған, тиңшалған вә аудиовизуаллиқ материаллар бойичә муәллимниң ярдими билән ре?ә түзүп, изаһәт йезиш | ||
3.5 Хатани тепиш вә түзитиш | 2.3.5.1 әвәтилгән пунктуациялиқ, орфографиялиқ хаталарни муәллимниң ярдими билән тепип түзитиш вә қураштурған ?үмлини толуқтуруш | ||
3.6 | 2.3.6.1 баш һәрип билән кичик һәрипниң егизлиги вә көләмини сақлап, уларни бағлаштуруп, таза вә янту йезишни билиш | ||
| 4.1 Сөзләрниң орфографиялиқ, орфоэпиялиқ нормилирини сақлаш | 2.4.1.4 л, р, м, н, ң үзүк тавушлириниң имласини сақлап йезиш | |
4.2 Грамматикилиқ нормиларни сақлаш | 2.4.2.1 муәллимниң ярдими билән томур вә қошумчини а?ритишни билиш | ||
2.4.2.5* түп вә ясалма исим/ сан/ сүпәт/пеилларни ениқлаш | |||
1) 3 -сынып
Ортақ тақырыптар | Бөлімдер | Бөлімшелер | Оқу мақсаттары |
1 тоқсан | |||
1. ?анлиқ тәбиәт | Тиңшилим вә ейтилим | 1.1 Тиңшалған материалниң мәзмунини чүшиниш | 3.1.1.1 тиңшалған материал бойичә тирәк сөзләрни бәлгүләш, очуқ вә йепиқ соалларға ?авап бериш |
1.2 Мәтинниң мәзмунини мол?алаш | 3.1.2.1* мәтин сәрләһиси вә берилгән рәсимләр, фото, диаграмма бойичә мәтинниң мәзмунини мол?алаш | ||
1.3 Түрлүк вәзийәтләрдә сөзләш мәдәнийитини сақлаш | 3.1.3.1 түрлүк вәзийәтләргә бағлиқ (?әмийәтлик орунда) мунасивәт бағлашта өз нутқини ре?иләп, сөзләш мәдәнийитини сақлап, диалогқа қатнишиш | ||
1.4 Берилгән мавзу бойичә һекайә түзүш | 3.1.4.1 тирәк сөзләр вә ре?ини пайдилинип, берилгән мавзу бойичә һекайә түзүш | ||
1.6 | 3.1.6.1 интонацияни, вербал әмәс тиллиқ қуралларни (һәрикәт, има-ишарәт)қаратма сөзләрни қоллинип, мавзуға тиңшиғучиниң диққитини ?әлип қилиш | ||
Оқулум | 2.1 Мәтин түрлири билән түзүлүш қисимлирини ениқлаш | 3.2.1.1 тирәк сөзләр, ярдәмчи сөзләр ақилиқ мәтин түрлирини (баянлаш, тәсвирләш, муһакимә қилиш) вә униң қисимлирини ениқлаш | |
2.3 Мәтин мәзмуни бойичә соаллар қоюш вә ?авап бериш | 3.2.3.1 мәтин мәзмуни бойичә пикир билдүрүшкә йөнәлгән соаллар түзүш вә ?авап бериш | ||
2.4 Мәтинниң сәрләвһиси вә асасий ойини ениқлаш | 3.2.4.1 өз алдиға мәтин сәрләвһисини вә муәллимниң ярдими билән асасий ойини ениқлаш | ||
2.5 Түрлүк мәнбәләрдин әхбарат елиш | 3.2.5.1* берилгән мавзу, соал бойичә түрлүк әхбарат мәнбәлиридин (мәтин, луғәт, схема, ?әдвәл, карта) елинған әхбаратларда учритилған йеңи сөзләрниң мәнасини луғәтләр арқилиқ ечиш, топлаш, мәлуматларниң муһим ?ағдайлирини ениқлаш | ||
Йезилим | 3. 1 Мәтин түрлиригә лайиқ мәтин түзүп йезиш | 3.3.1.1 ре?ә схемисини пайдилинип, тирәк сөзләр арқилиқ баянлап бериш, мәтинни селиштуруп тәсвирләш, ярдәмчи сөзләр арқилиқ муһакимә қилиш мәтинини түзүп йезиш | |
3.3 Оқулған, тиңшалған вә аудиовизуаллиқ материаллар бойичә язма ишларни йезиш | 3.3.3.1* оқулған, тиңшалған вә аудиовизуаллиқ материаллар бойичә муәллимниң ярдими билән ре?ә түзүп, изаһәт йезиш | ||
3.5 Хатани тепиш вә түзитиш | 3.3.5.1 әвәтилгән пунктуациялиқ, орфографиялиқ, грамматикилиқ және стилистикилиқ хаталарни муәллимниң ярдими билән тепиш, түзитиш | ||
3.6 Каллиграфиялиқ нормилирини сақлаш | 3.3.6.1 кәң йоллуқ дәптәрдә баш һәрип билән кичик һәрипниң егизлиги вә көләмини сақлап янту, үзмәй вә тәкши йезиш, йезишни чапсанлитиш | ||
3.7 Пунктуациялиқ нормиларни сақлаш | 3.3.7.1*қаратма, қистурма сөзләрни а?ритиш вә тиниш бәлгүлирини дурус қоюш | ||
Тиллиқ нормиларни қоллиниш | 4.1 Сөзләрниң орфографиялиқ, орфоэпиялиқ нормилирини сақлаш | 3.4.1.1 э, в, ф һәриплири бар сөзләрни саватлиқ йезиш | |
3.4.1.3 ц, щ һәриплири бар сөзләрниң имласини билиш | |||
3.4.1.4*х, һ һәриплири бар сөзләрни тоғра йезиш | |||
2-тоқсан | |||
3.Вақит | Тиңшилим вә ейтилим | 1.2 Мәтинниң мәзмунини мол?алаш | 3.1.2.1 мәтин сәрләвһиси вә берилгән рәсимләр, фото,диаграмма бойичә мәтинниң мәзмунини мол?алаш |
1.3 Түрлүк вәзийәтләрдә сөзләш мәдәнийитини сақлаш | 3.1.3.1 түрлүк вәзийәтләрдә (?әмийәтлик орунда) мунасивәт бағлашта өз нутқини ре?иләп, сөзләш мәдәнийитини сақлап, диалогқа қатнишиш | ||
1.5 Тиңшалған материал | 3.1.5.1 аудио-видео язма мәзмуни бойичә ейтилған өзгиниң пикригә "келишиш, келишмәслик сәвәвини, өз көз қаришини билдүрүш | ||
1.6 Тиңшиғучиниң диққитини ?әлип қилиш | 3.1.6.1 интонацияни, вербал әмәс тиллиқ қуралларни (һәрикәт, има-ишарәт) қаратма сөзләрни қоллинип, мавзуға тиңшиғучиниң диққитини ?әлип қилиш | ||
1.7 Тавушларни, сөзләрни орфоэпиялиқ нормиларға лайиқ тоғра ейтиш | 3.1.7.1 сөз ичидә қатар турған үзүк тавушларниң өз ара аһаңдашлиғини сақлап ейтиш (шәнбә – шәмбә) | ||
Оқулум | 2.2 Мәтиндики лексикилиқ бирликләрни қоллинишни чүшиниш | 3.2.2.1 удул вә көчмә мәнадики сөзләрниң мәналирини а?ритишни билиш, сөзләш давамида пайдилиниш | |
2.3 Мәтин мәзмуни бойичә соаллар қоюш вә ?авап бериш | 3.2.3.1 мәтин мәзмуни бойичә пикир билдүрүшкә йөнәлгән соаллар түзүш вә ?авап бериш | ||
2.4 Мәтинниң сәрләвһиси вә асасий ойини ениқлаш | 3.2.4.1 өз алдиға мәтин сәрләвһисини вә муәллимниң ярдими билән асасий ойини ениқлаш | ||
2.5 Түрлүк мәнбәләрдин әхбарат елиш | 3.2.5.1* берилгән мавзу, соал бойичә түрлүк әхбарат мәнбәлиридин (мәтин, луғәт, схема, ?әдвәл, хәритә) елинған әхбаратларда учритилған йеңи сөзләрниң мәнасини луғәтләр арқилиқ ечиш, топлаш, мәлуматларниң муһим ?ағдайлирини ениқлаш | ||
2.6 Мәтинләргә селиштурма тәһлил ясаш |
3.2.6.1 муәллимниң ярдими билән охшаш мавзуға берилгән мәтин түрлирини, стилини ( бәдиий мәтин, илмий мәтин) , | ||
Йезилим | 3.2 Түрлүк стильда мәтин йезиш | 3.3.2.1 өз ишлири һәққидә йезилған күндүлүк, тәр?имә һал, хәвәрләндүрүш йезиш | |
3.4 Язма ишлирини түрлүк формида бериш |
3.3.4.1* муәллимниң ярдими билән схема, график, ?әдвәл, | ||
3.5 Хатани тепиш вә түзитиш | 3.3.5.1 әвәтилгән пунктуациялиқ, орфографиялиқ, грамматикилиқ вә стилистикилиқ хаталарни муәллимниң ярдими билән тепиш, түзитиш | ||
3.6 Каллиграфиялиқ нормилирини сақлаш | 3.3.6.1 кәң йоллуқ дәптәрдә баш һәрип билән кичик һәрипниң егизлиги вә көләмини сақлап, янту, үзмәй вә тәкши йезиш, йезишни чапсанлитиш | ||
3.7Пунктуациялиқ нормиларни сақлаш | 3.3.7.2 муәллимниң ярдими билән егә вә хәвәрниң оттуриға қоюлидиған сизиқчиниң орнини билиш вә қоюш | ||
Тиллиқ нормилирини қоллиниш | 4.1 Сөзләрниң орфографиялиқ, орфоэпиялиқ нормилирини сақлаш | 3.4.1.2 томур сөздики -а, - ә-ниң созуқ тавуштин башланған қошумчә уланған һаләттики өзгиришини сақлап йезиш | |
4.2 Грамматикилиқ нормиларни сақлаш | 3.4.2.1* томур сөзгә қошумчилар қошуш арқилиқ ясалма сөз ясаш, томурдаш сөзләрниң мәнасини а?ритиш | ||
3.4.2.7* ?үмлиниң баш ( егә вә хәвәр) вә әгәшмә әзалирини пәриқләшни билиш | |||
3.4.2.8 муәллимниң ярдими билән жиғиқ вә йейиқ ?үмлиләрни пәриқләшни билиш | |||
3-тоқсан | |||
5.Һүнәр | Тиңшилим вә ейтилим | 1.1 Тиңшалған материалниң мәзмунини чүшиниш | 3.1.1.1 тиңшалған материал бойичә тирәк сөзләрни бәлгүләш, очуқ вә йепиқ соалларға ?авап бериш |
1.2 Мәтинниң мәзмунини мол?алаш | 3.1.2.1* мәтин мавзуси вә берилгән рәсимләр, фото,диаграмма бойичә мәтинниң мәзмунини мол?алаш | ||
1.3 Түрлүк вәзийәтләрдә сөзләш мәдәнийитини сақлаш | 3.1.3.1 түрлүк вәзийәтләрдә (?әмийәтлик орунда) мунасивәт бағлашта өз нутқини ре?иләп, сөзләш мәдәнийитини сақлап, диалогқа қатнишиш | ||
1.4 Берилгән мавзу бойичә һекайә түзүш | 3.1.4.1 тирәк сөзләр вә ре?ини пайдилинип, берилгән мавзу бойичә һекайә түзүш | ||
1.5 Тиңшалған материал | 3.1.5.1 аудио-видео язма мәзмуни бойичә ейтилған өзгиниң пикригә ("келишиш, келишмәслик сәвәвини) өз көз қаришини билдүрүш | ||
Оқулум | 2.3 Мәтин мәзмуни бойичә соаллар қоюш вә ?авап бериш | 3.2.3.1 мәтин мәзмуни бойичә пикир билдүрүшкә йөнәлгән соаллар түзүш вә ?авап бериш | |
2.4 Мәтинниң мавзуси вә асасий ойини ениқлаш | 3.2.4.1 өз алдиға мәтин сәрләвһисини вә муәллимниң ярдими билән асасий ойини ениқлаш | ||
| 3.2.5.1* берилгән мавзу, соал бойичә түрлүк әхбарат мәнбәлиридин (мәтин, луғәт, схема, ?әдвәл, хәритә) елинған әхбаратларда учритилған йеңи сөзләрниң мәнасини луғәтләр арқилиқ ечиш, топлаш, мәлуматларниң муһим ?ағдайлирини ениқлаш | ||
2.6Мәтинләргә селиштурма тәһлил ясаш |
3.2.6.1 муәллимниң ярдими билән охшаш мавзуға берилгән мәтин түрлирини, стилини ( бәдиий мәтин, илмий мәтин) , | ||
Йезилим | 3.1 Мәтин түрлиригә лайиқ мәтин түзүп йезиш | 3.3.1.1* ре?ә схемисини пайдилинип, тирәк сөзләр арқилиқ баянлап бериш, мәтинни селиштуруп тәсвирләш, ярдәмчи сөзләр арқилиқ муһакимә қилиш мәтинини түзүп йезиш | |
3.2 Түрлүк стильда мәтин йезиш | 3.3.2.1 өз ишлири һәққидә йезилған күндүлүк, тәр?имә һал, хәвәрләндүрүш йезиш | ||
3.3 Оқулған, тиңшалған вә аудиовизуаллиқ материаллар бойичә язма ишларни йезиш | 3.3.3.1* оқулған, тиңшалған вә аудиовизуаллиқ материаллар бойичә муәллимниң ярдими билән ре?ә түзүп, изаһәт йезиш | ||
3.4 Язма ишлирини түрлүк формида бериш |
3.3.4.1* муәллимниң ярдими билән схема, график, ?әдвәл, | ||
3.5 Хатани тепиш вә түзитиш | 3.3.5.1 әвәтилгән пунктуациялиқ, орфографиялиқ, грамматикилиқ және стилистикилиқ хаталарни муәллимниң ярдими билән тепиш, түзитиш | ||
3.6 Каллиграфиялиқ нормилирини сақлаш | 3.3.6.1 кәң йоллуқ дәптәрдә баш һәрип билән кичик һәрипниң егизлиги вә көләмини сақлап янту, үзмәй вә тәкши йезиш, йезишни чапсанлитиш | ||
Тиллиқ нормиларниң қоллиниши | 4.2 Грамматикилиқ нормиларни сақлаш | 3.4.2.2 егилик қошумчилирини қоллинишни билиш | |
3.4.2.3 ?үмлидин сөз түркүмлирини (исим, пеил, сан, сүпәт) тепиш | |||
3.4.2.4* асасий, ясалма исим/сүпәт/пеилларни ениқлаш | |||
3.4.2.5 болушлуқ вә болушсиз пеилларни пәриқләшни билиш | |||
3.4.2.6 санақ вә дәри?ә санларниң пәрқини билиш | |||
4-тоқсан | |||
7.Су – тирикчилик көзи | Тиңшилим вә ейтилим | 1.1 Тиңшалған материалниң мәзмунини чүшиниш | 3.1.1.1 тиңшалған материал бойичә тирәк сөзләрни бәлгүләш, очуқ вә йепиқ соалларға ?авап бериш |
1.2 Мәтинниң мәзмунини мол?алаш | 3.1.2.1* мәтин сәрләвһиси вә берилгән рәсимләр, фото,диаграмма бойичә мәтинниң мәзмунини мол?алаш | ||
1.3 Түрлүк вәзийәтләрдә сөзләш мәдәнийитини сақлаш | 3.1.3.1 түрлүк вәзийәтләрдә (?әмийәтлик орунда) мунасивәт бағлашта өз нутқини ре?иләп, сөзләш мәдәнийитини сақлап, диалогқа қатнишиш | ||
1.4 Берилгән мавзу бойичә һекайә түзүш | 3.1.4.1 тирәк сөзләр вә ре?ини пайдилинип, берилгән мавзу бойичә һекайә түзүш | ||
3.1.5.1 аудио-видео язма мәзмуни бойичә ейтилған өзгиниң пикригә ("келишиш, келишмәслик сәвәвини) өз көз қаришини билдүрүш | |||
3.1.6.1 интонацияни, вербал әмәс тиллиқ қуралларни (һәрикәт, има-ишарәт) қаратма сөзләрни қоллинип, мавзуға тиңшиғучиниң диққитини ?әлип қилиш | |||
Оқулум | 2.2 Мәтиндики лексикилиқ бирликләрни қоллинишни чүшиниш | 3.2.2.1 удул вә көчмә мәнадики сөзләрниң мәналирини а?ритишни билиш, сөзләш давамида пайдилиниш | |
2.3 Мәтин мәзмуни бойичә соаллар қоюш вә ?авап бериш | 3.2.3.1 мәтин мәзмуни бойичә пикир билдүрүшкә йөнәлгән соаллар түзүш вә ?авап бериш | ||
2.4 Мәтинниң сәрләвһиси вә асасий ойини ениқлаш | 3.2.4.1 өз алдиға мәтин сәрләвһисини вә муәллимниң ярдими билән асасий ойини ениқлаш | ||
2.5 Түрлүк мәнбәләрдин әхбарат елиш | 3.2.5.1* берилгән мавзу, соал бойичә түрлүк әхбарат мәнбәлиридин (мәтин, луғәт, схема, ?әдвәл, хәритә) елинған әхбаратларда учритилған йеңи сөзләрниң мәнасини луғәтләр арқилиқ ечиш, топлаш, мәлуматларниң муһим ?ағдайлирини ениқлаш | ||
Йезилим | 3.3 Оқулған, тиңшалған вә аудиовизуаллиқ материаллар бойичә язма ишларни йезиш |
| |
3.4 Язма ишлирини түрлүк формида бериш |
3.3.4.1* муәллимниң ярдими билән схема, график, ?әдвәл, | ||
3.5 Хатани тепиш вә түзитиш | 3.3.5.1 әвәтилгән пунктуациялиқ, орфографиялиқ, грамматикилиқ және стилистикилиқ хаталарни муәллимниң ярдими билән тепиш, түзитиш | ||
3.6 Каллиграфиялиқ нормилирини сақлаш | 3.3.6.1 кәң йоллуқ дәптәрдә баш һәрип билән кичик һәрипниң егизлиги вә көләмини сақлап янту, үзмәй вә тәкши йезиш, йезишни чапсанлитиш | ||
Тиллиқ нормиларни қоллиниш | 4.2 Грамматикилиқ нормиларни сақлаш | 3.4.2.1* томур сөзгә қошумчилар қошуш арқилиқ ясалма сөз ясаш, томурдаш сөзләрниң мәнасини а?ритиш | |
3.4.2.4 асасий, ясалма исим/сүпәт/пеилларни ениқлаш | |||
4 -сынып
Ортақ тақырыптар | Бөлімдер | Бөлімшелер | Оқу мақсаттары |
1 тоқсан | |||
1. Мениң Вәтиним – Қазақстан 2. | Тиңшилим вә ейтилим | 1.1 Тиңшалған материалниң мәзмунини чүшиниш | 4.1.1.1 тиңшалған материал бойичә асасий вақиәләрни ениқлаш вә уларға асаслинип мәтинниң мәзмунини ейтиш |
| 4.1.2.1* мәтин мавзуси вә берилгән диаграмма, схема, ?әдвәл бойичә мәтинниң мәзмунини мол?алаш, өз ой-пикрини дәлилләш | ||
1.3 Түрлүк вәзийәтләрдә сөзләш мәдәнийитини сақлаш | 4.1.3.1 сөһбәтдашниң йешини, кәйпиятини диққәткә елип, бәлгүлүк бир мавзу әтрапида пикирлашқанда сөзләш мәдәнийитини сақлап, диалогқа қатнишиш | ||
1.4 Берилгән мавзу бойичә һекайә түзүш | 4.1.4.1 тирәк сөзләрни вә ре?ини пайдилинип, монолог түзүш | ||
1.7 Тавушларни, сөзләрни орфоэпиялиқ нормиларға лайиқ тоғра ейтиш | 4.1.7.1 сөз ичидики, сөз билән сөзниң оттурисидики боғум, тавушларниң аһаңдашлиғини сақлап ейтиш | ||
Оқулум | 2.1 Мәтин түрлири билән түзүлүш қисимлирини ениқлаш | 4.2.1.1* мәтин түрлирини (баянлаш, тәсвирләш, муһакимә қилиш) вә униң қисимлирини ениқлаш | |
2.3 Мәтин мәзмуни бойичә соаллар қоюш вә ?авап бериш | 4.2.3.1 мәтин мәзмуни бойичә йешимини тепишқа қаритилған соаллар түзүш вә ?авап бериш | ||
2.4 Мәтинниң сәрләвһиси вә асасий ойини ениқлаш | 4.2.4.1 мәтин сәрләвһиси вә мәзмуниниң өз ара мувапиқлиғини ениқлаш, асасий ойини қураштуруш | ||
2.6 Мәтинләргә селиштурма тәһлил ясаш | 4.2.5.1* түрлүк мәнбәләрдин (мәтин, луғәт, схема, ?әдвәл, диаграмма) керәклик әхбаратни тепиш, учритилған йеңи сөзләрниң мәнасини мәтин бойичә ениқлап, әхбаратни хуласиләш, баһалаш | ||
Йезилим | 3.1 Мәтин түрлиригә лайиқ мәтин түзүп йезиш | 4.3.1.1 берилгән мавзу бойичә баянлаш, тәсвирләш, муһакимә қилиш элементлири бар мәтин түзүп йезиш | |
3.3 Оқулған, тиңшалған вә аудиовизуаллиқматериаллар бойичә язма ишларни йезиш | 4.3.3.1* оқулған, тиңшалған вә аудиовизуаллиқ материаллар бойичә муәллимниң ярдими билән ре?ә түзүп инша, тирәк сөзлирини пайдилинип эссе йезиш | ||
3.5 Хатани тепиш вә түзитиш | 4.3.5.1 стилистикилиқ хаталарни муәллимниң ярдими билән ениқлаш, түзитиш, язма ишини пунктуациялиқ, орфографиялиқ, грамматикилиқ нормиларға лайиқ өз алдиға ?өндәш | ||
3.6 Каллиграфиялиқ нормилирини сақлаш | 4.3.6.1 каллиграфиялиқ нормилирини сақлаш, йезиш техникисини йетилдүрүш | ||
3.7 Пунктуациялиқ нормиларни сақлаш | 4.3.7.1 қошма ?үмлиләрниң тиниш бәлгүсини қоюш | ||
Тиллиқ нормилирини қоллиниш | 4.1 Сөзләрниң орфографиялиқ, орфоэпиялиқ нормилирини сақлаш | 4.4.1.1 сөзгә қошумчиларни улап йезишта тавушларниң аһаңдашлиғини әстә сақлап пайдилиниш | |
4.4.1.2 сөзгә қошумчилар уланғанда боғум аһаңдашлиғини әстә сақлап пайдилиниш | |||
4.4.1.3 ейтилиши вә йезилишида айримчилиғи бар сөзләрни ениқлап йезиш | |||
2 -тоқсан | |||
3. Мәдәний мирас | Тиңшилим вә ейтилим | 1.2 Мәтинниң мәзмунини мол?алаш | 4.1.2.1* мәтин мавзуси вә берилгән диаграмма, схема, ?әдвәл бойичә мәтинниң мәзмунини мол?алаш, өз ой-пикрини дәлилләш |
1.3 Түрлүк вәзийәтләрдә сөзләш мәдәнийитини сақлаш | 4.1.3.1 сөһбәтдашниң йешини, кәйпиятини диққәткә елип, бәлгүлүк бир мавзу әтрапида пикирлашқанда сөзләш мәдәнийитини сақлап, диалогқа қатнишиш | ||
1.4 Берилгән мавзу бойичә һекайә түзүш | 4.1.4.1 тирәк сөзләрни вә ре?ини пайдилинип, монолог түзүш | ||
1.5 Тиңшалған материал | 4.1.5.1 аудио-видео язма мәзмуниға өз баһасини бериш | ||
1.6 Тиңшиғучиниң диққитини ?әлип қилиш | 4.1.6.1 интонацияни, вербал әмәс тиллиқ қуралларни (һәрикәт, има-ишарәт) вә қистурма, ярдәмчи сөзләрни қоллинип, мавзуға тиңшиғучини қизиқтуруш | ||
Оқулум | 2.2 Мәтиндики лексикилиқ бирликләрни қоллинишни чүшиниш | 4.2.2.1 турақлиқ сөз бирикмилирини вә көп мәналиқ сөзләрни а?ритишни билиш, мәнасини чүшиниш, сөзләш давамида пайдилиниш | |
2.3 Мәтин мәзмуни бойичә соаллар қоюш вә ?авап бериш | 4.2.3.1 мәтин мәзмуни бойичә йешимини тепишқа қаритилған соаллар түзүш вә ?авап бериш | ||
2.4 Мәтинниң сәрләвһиси вә асасий ойини ениқлаш | 4.2.4.1 мәтин сәрләвһиси вә мәзмуниниң өз ара мувапиқлиғини ениқлаш, асасий ойини қураштуруш | ||
2.5 Түрлүк мәнбәләрдин әхбарат елиш | 4.2.5.1* түрлүк мәнбәләрдин (мәтин, луғәт, схема, ?әдвәл, диаграмма) керәклик әхбаратни тепиш, учритилған йеңи сөзләрниң мәнасини мәтин бойичә ениқлап, әхбаратни хуласиләш, баһалаш | ||
2.6 Мәтинләргә селиштурма тәһлил ясаш | 4.2.6.1 бәлгүлүк бир мавзуға берилгән мәтинниң түрлирини, жанрини, стилини ( мақалә, репортаж, йеңилиқ, тәр?имә һали, мү?әзнамә, хәвәрләндүрүш) селиштуруп, охшашлиғи вә айримчилиғини ениқлаш | ||
Йезилим | 3.2 Түрлүк стильда мәтин йезиш | 4.3.2.1 тирәк сөзләрни пайдилинип, бәлгүлүк бир стильда мәтин ( мақалә, мү?әзнамә, сөһбәт) йезиш | |
3.3 Оқулған, тиңшалған вә аудиовизуаллиқ материаллар бойичә язма ишларни йезиш | 4.3.3.1* оқулған, тиңшалған вә аудиовизуаллиқ материаллар бойичә муәллимниң ярдими билән ре?ә түзүп инша, тирәк сөзлирини пайдилинип эссе йезиш | ||
3.5 Хатани тепиш вә түзитиш | 4.3.5.1 стилистикилиқ хаталарни муәллимниң ярдими билән ениқлап түзитиш, язма ишини пунктуациялиқ, орфографиялиқ, грамматикилиқ нормиларға лайиқ өз алдиға ?өндәш | ||
3.6 Каллиграфиялиқ нормилирини сақлаш | 4.3.6.1 каллиграфиялиқ нормилирини сақлаш, йезиш техникисини йетилдүрүш | ||
3.7 Пунктуациялиқ нормиларни сақлаш | 4.3.7.2 ?үмлиниң бирхил әзалирини а?ритиш вә тиниш бәлгүлирини (пәш, қош тирнақ) қоюш | ||
4.3.7.3 диалогқа мувапиқ тиниш бәлгүлирини қоюш | |||
Тиллиқ нормилирини қоллиниш | 4.2 Грамматикилиқ нормиларни сақлаш | 4.4.2.1* мурәккәп сөзләрниң түрлирини пәриқләшни билиш (бириккән сөзләр, қош сөзләр, қисқарған сөзләр) | |
4.4.2.6 сөз түркүмлириниң ?үмлидики хизмитини ениқлаш | |||
3-тоқсан | |||
5.Тәбиәт һадисилири | Тиңшилим вә ейтилим | 1.2 Мәтинниң мәзмунини мол?алаш | 4.1.2.1* мәтин сәрләвһиси вә берилгән диаграмма, схема, ?әдвәл бойичә мәтинниң мәзмунини мол?алаш, өз ой-пикрини дәлилләш |
1.3 Түрлүк вәзийәтләрдә сөзләш мәдәнийитини сақлаш | 4.1.3.1 сөһбәтдашниң йешини, кәйпиятини диққәткә елип, бәлгүлүк бир мавзу әтрапида пикирлашқанда сөзләш мәдәнийитини сақлап, диалогқа қатнишиш | ||
1.4 Берилгән мавзу бойичә һекайә түзүш | 4.1.4.1 тирәк сөзләрни вә ре?ини пайдилинип, монолог түзүш | ||
1.5 Тиңшалған материал бойичә өз пикрини билдүрүш | 4.1.5.1 аудио-видео язма мәзмуниға өз баһасини бериш | ||
1.6 Тиңшиғучиниң диққитини ?әлип қилиш | 4.1.6.1 интонацияни, вербал әмәс тиллиқ қуралларни (һәрикәт, има-ишарәт) вә қистурма, ярдәмчи сөзләрни қоллинип, мавзуға тиңшиғучини қизиқтуруш | ||
Оқулум | 2.2 Мәтиндики лексикилиқ бирликләрни қоллинишни чүшиниш | 4.2.2.1 турақлиқ сөз бирикмилирини вә көп мәналиқ сөзләрни а?ритишни билиш, мәнасини чүшиниш, сөзләш давамида пайдилиниш | |
2.3 Мәтин мәзмуни бойичә соаллар қоюш вә ?авап бериш | 4.2.3.1 мәтин мәзмуни бойичә йешимини тепишқа қаритилған соаллар түзүш вә ?авап бериш | ||
2.4 Мәтинниң сәрләвһиси вә асасий ойини ениқлаш | 4.2.4.1 мәтин сәрләвһиси вә мәзмуниниң өз ара мувапиқлиғини ениқлаш, асасий ойини қураштуруш | ||
2.5 Түрлүк мәнбәләрдин әхбарат елиш | 4.2.5.1* түрлүк мәнбәләрдин (мәтин, луғәт, схема, ?әдвәл, диаграмма) керәклик әхбаратни тепиш, учритилған йеңи сөзләрниң мәнасини мәтин бойичә ениқлап, әхбаратни хуласиләш, баһалаш | ||
2.6 Мәтинләргә селиштурма тәһлил ясаш | 4.2.6.1 бәлгүлүк бир мавзуға берилгән мәтинниң түрлирини, жанрини, стилини ( мақалә, репортаж, йеңилиқ, тәр?имә һали, мү?әзнамә, хәвәрләндүрүш) селиштуруп, охшашлиғи вә айримчилиғини ениқлаш | ||
Йезилим | 3.1 Мәтин түрлиригә лайиқ мәтин түзүп йезиш | 4.3.1.1 берилгән мавзу бойичә баянлаш, тәсвирләш, муһакимә қилиш элементлири бар мәтин түзүп йезиш | |
3.4 Язма ишлирини түрлүк формида бериш |
4.3.4.1* мәтин түзүштә (йеңилиқ, репортаж, елан) схема, | ||
3.5 Хатани тепиш вә түзитиш | 4.3.5.1 стилистикилиқ хаталарни муәллимниң ярдими билән ениқлап түзитиш, язма ишини пунктуациялиқ, орфографиялиқ, грамматикилиқ нормиларға лайиқ өз алдиға редакцияләш | ||
Тиллиқ нормилирини қоллиниш | 4.2 Грамматикилиқ нормиларни сақлаш | 4.4.2.3* исим сөзләрни түрләш, егилик қошумчилири билән түрләшни билиш | |
4.4.2.2 келиш қошумчилирини қоллинишни билиш | |||
4.4.2.4 алмашларниң түрлирини билиш | |||
4 тоқсан | |||
7.Каинатқа сәяһәт | Тиңшилим вә ейтилим | 1.1 Тиңшалған материалниң мәзмунини чүшиниш | 4.1.1.1 тиңшалған материал бойичә асасий вақиәләрни ениқлаш вә уларға асаслинип мәтинниң мәзмунини ейтиш |
1.3 Түрлүк вәзийәтләрдә сөзләш мәдәнийитини сақлаш | 4.1.3.1 сөһбәтдашниң йешини, кәйпиятини диққәткә елип, бәлгүлүк бир мавзу әтрапида пикирлашқанда сөзләш мәдәнийитини сақлап, диалогқа қатнишиш | ||
1.4 Берилгән мавзу бойичә һекайә түзүш | 4.1.4.1 тирәк сөзләрни вә ре?ини пайдилинип, монолог түзүш | ||
1.5 Тиңшалған материал | 4.1.5.1 аудио-видео язма мәзмуниға өз баһасини бериш | ||
Оқулум | 2.3 Мәтин мәзмуни бойичә соаллар қоюш вә ?авап бериш | 4.2.3.1 мәтин мәзмуни бойичә йешимини тепишқа қаритилған соаллар түзүш вә ?авап бериш | |
2.4 Мәтинниң сәрләвһиси вә асасий ойини ениқлаш | 4.2.4.1 мәтин сәрләвһиси вә мәзмуниниң өз ара мувапиқлиғини ениқлаш, асасий ойини қураштуруш | ||
| 4.2.5.1* мәнбәлиридин (мәтин, луғәт, схема, ?әдвәл, диаграмма) керәклик әхбаратни тепиш, учритилған йеңи сөзләрниң мәнасини мәтин бойичә ениқлап, әхбаратни хуласиләш, баһалаш | ||
Йезилим | 3.2 Түрлүк стильда мәтин йезиш | 4.3.2.1 тирәк сөзләрни пайдилинип, бәлгүлүк бир стильда мәтин ( мақалә, мү?әзнамә, сөһбәт) йезиш | |
3.3 Оқулған, тиңшалған вә аудиовизуаллиқ материаллар бойичә язма ишларни йезиш | 4.3.3.1* оқулған, тиңшалған вә аудиовизуаллиқ материаллар бойичә муәллимниң ярдими билән ре?ә түзүп инша, тирәк сөзлирини пайдилинип эссе йезиш | ||
3.4 Язма ишлирини түрлүк формида бериш |
4.3.4.1* мәтин түзүштә (йеңилиқ, репортаж, елан) схема, | ||
3.5 Хатани тепиш вә түзитиш | 4.3.5.1 стилистикилиқ хаталарни муәллимниң ярдими билән ениқлап түзитиш, язма ишини пунктуациялиқ, орфографиялиқ, грамматикилиқ нормиларға лайиқ өз алдиға ?өндәш | ||
3.6 Каллиграфиялиқ нормилирини сақлаш | 4.3.6.1 каллиграфиялиқ нормилирини сақлаш, йезиш техникисини йетилдүрүш | ||
Тиллиқ нормилирини қоллиниш | 4.2 Грамматикилиқ нормиларни сақлаш | 4.4.2.5 рәвишниң мәнасиға қарап пәриқләш, пеиллар билән бағлаштуруп, ?үмлидә қоллиниш | |
Ескерту:
1) "**" белгісі бар сөйлеу әрекетінің түрлері бойынша білім беру мақсаттары кешенді түрде және әртүрлі тәсілдермен қолданылады;
2) "*" түрінде белгіленген оқыту мақсаттарынының бөлігі жүзеге асырылады.
3) "/"оқыту міндеттері бір тоқсан шеңберінде сөйлеу қызметінің түрлері бойынша біріктіріледі;
3-тарау. "Ұйғыр тілі" оқу пәнінің мазмұнын ұйымдастыру (төмендетілген оқу жүктемесімен) 1-параграф. "Ұйғыр тілі" оқу пәнінің мазмұны
14. Пән бойынша оқу жүктемесінің көлемі:
1) 2-сыныпта – аптасына 4 сағат, оқу жылында – 144 сағатты;
2) 3-сыныпта – аптасына 4 сағат, оқу жылында – 144 сағатты;
3) 4-сыныпта – аптасына 4 сағат, оқу жылында – 144 сағатты құрайды.
Оқу пәні бойынша оқу жүктемесінің көлемі "Қазақстан Республикасындағы бастауыш, негізгі орта, жалпы орта білім берудің үлгілік оқу жоспарларын бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің 2012 жылғы 8 қарашадағы № 500 бұйрығымен бекітілген үлгілік оқу жоспарына тәуелді (Қазақстан Республикасының нормативтік құқықтық актілерін мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 8170 тіркелген).
15. "Ұйғыр тілі" оқу пәні бойынша жазба жұмыстарының көлемі:
1) сөздік диктант – 2-сыныпта 5-7 сөз, 3-сыныпта 9-12 сөз, 4-сыныпта 12-15 сөз;
2) диктант – 2-сыныпта 25-30 сөз, 3-сыныпта 35-50 сөз, 4-сыныпта 55-70 сөз;
3) мазмұндама мәтінінің көлемі – 2-сыныпта 40-60 сөз, 3-сыныпта 60-80 сөз, 4-сыныпта 80-100 сөз;
4) шығарма мәтінінің көлемі – 2-сыныпта 25-35 сөз, 3-сыныпта 35-55 сөз, 4-сыныпта 55-70 сөз.
16. "Ұйғыр тілі" оқу пәнінің 2-сыныпқа арналған базалық мазмұны:
1) Тил вә нутуқ: нутуқниң адәм һаятидики әһмийити вә һа?әтлиги; ағзаки вә язма нутуқ һәққидә чүшүнүк; тавуш күчи, аһаңлиғи – ағзаки нутуқниң қураллири; ағзаки нутуқта һәрикәт билән има-ишарәт; диалог; монолог;
2) Сөзләш мәдәнийити: түрлүк вәзийәтләргә бағлиқ сөһбәтдашни тиңшаш, сөзләш мәдәнийитини сақлаш; саламлишиш әһвалларға бағлиқ пайдилинидиған сөзләр; аманлишиш, өтүнүш, миннәтдарлиқ билдүрүш әһваллирини қураштуруш;
3) фонетика: тавуш вә һәрип чүшәнчиси; боғум вә униң имласи; созуқ тавушларниң қелин вә инчикә түрлири (е, и тавушлириниң өзгичилиги); я, йо, ю һәриплириниң имласи; үзүк тавушлар вә уларниң ?араңлиқ, ?араңсиз түрлири; п-в, қ-ғ, к-г тавушлириниң созуқ тавуштин башланған қошумчиларниң улинишидин новәтлишиши; б, д, р, т, г, к, ғ, қ тавушлириниң йезилиши; б, в, г, д һәриплириниң рус тилидин киргән сөзләрдә йезилиш имласи; л, р, м, н һәриплириниң йезилиши; ң һәрипиниң йезилиши;
4) мәтин, мәтин һәққидә чүшүнүк; ?үмлиләр жиғиндисиниң мәтиндин айримчилиғи; мәтинниң сәрләвһиси вә униңдики асасий ойни ениқлаш; мәтингә, сюжетлиқ рәсимләргә сәрләвһә бериш; сәрләвһә (мәтинниң нами), тирәк сөзләр арқилиқ мәтинниң мәзмунини мол?алаш; тиңшиған мәтин бойичә чүшәнмигән сөзләрни бәлгүләш; тиңшалған мәтин мәзмуни бойичә соалларға ?авап бериш; тиңшалған материалға өз пикрини билдүрүш; оқулған мәтин мәзмуни бойичә соаллар қураштуруш вә ?авап бериш; берилгән тирәк сөзләрни пайдилинип еғизчә һекайә түзүш;
5) мәтинниң тәркиви ( беши, оттури (асасий қисим), ахири (хуласә) һәққидә чүшүнүк; мәтиндики азат йолниң әһмийити; мәтиндики ?үмлиләрниң бағлиниши; тоғра түзүлмигән мәтинни қайтидин қуруш;
6) мәтин түрлири: баянлаш, тәсвирләш, муһакимә қилиш: ?исимлар вә һадисиләр һәққидә баянлаш, тәсвирләш; мәтинниң сәрләвһиси вә униңдики асасий ойни ениқлаш, мәтингә селиштурма тәһлил ясаш;
7) ?үмлә һәққидә чүшүнүк; ?үмлиниң мәтиндин өзгичилиги; мәтинни ?үмлиләргә бөлүш; ейтилишиға қарап ?үмлиләрниң түрлири: хәвәр ?үмлә, соал ?үмлә, үндәш ?үмлә; ?үмлә ахириға қойилидиған тиниш бәлгүлири(чекит, соал бәлгүси, үндәш бәлгүси);
8) ?үмлидики сөзләрниң бағлиниши: соал қоюш арқилиқ ?үмлә ичидики бир-бири билән бағлинишип кәлгән сөзләрни тепиш; сөзләрниң орунлишиш тәртивини диққәткә елип, сөзләрдин ?үмлә қураштуруш; соал бойичә ?үмлини толуқтуруп йезиш; үлгә, схема, рәсимләр бойичә ?үмлә түзүш; тоғра түзүлмигән ?үмлини дуруслап, қайтидин йезиш;
9) сөз вә униң мәнаси: сөз вә униң мәнаси һәққидә чүшүнүк; мәтиндики мәнадаш, зит, аһаңдаш сөзләрниң мәналирини а?ритишни билиш; берилгән мавзу, соал бойичә керәклик әхбаратни таллап елиш үчүн әхбарат мәнбәлирини пайдилинишни билиш (сөзлүк, энциклопедия);
10) сөз тәркиви: сөзниң томур вә қошумчиси һәққидә дәсләпки чүшүнүк елиш; томур вә қошумчилириниң бир-биридин пәрқи; томур вә қошумчиниң бәлгүлиниши; қошумчә түрлири: сөз ясиғучи вә сөз түрлигүчи, уларниң бәлгүлиниши; мәтинниң тәркиви ( беши, оттури (асасий қисим), ахири (хуласә) һәққидә чүшүнүк; мәтиндики азат йолниң әһмийити; мәтиндики ?үмлиләрниң бағлиниши; тоғра түзүлмигән мәтинни қайтидин қуруш;
11) сөз түркүмлири: нәрсиләрниң намини, бәлгүсини, иш-һәрикитини билдүридиған сөзләр һәққидә дәсләпки чүшүнүкни тәкрарлаш; сөз түркүми һәққидә чүшүнүк; исим сөз түркүми, униң мәнаси; хас исим вә умумий исим; хас исимниң йезилиш имласи; исимларниң бирлик вә көплүк түрлири; исимларниң көплүк қошумчилирини сөз тәркивидә тәһлил қилиш, уларни дурус қоллиниш; пеил вә униң ениқлимиси, соаллири; аддий вә мурәккәп пеиллар; сүпәт вә униң ениқлимиси, соаллири; исим вә сүпәтниң бағлиниши; түп вә ясалма сүпәтләр; сан сөз түркүми вә униң ениқлимиси, соаллири; сан сөз түркүминиң исим сөз түркүми билән бағлинишип ейтилиши; санақ вә дәри?ә санлар;
12) и?адий ишлар оқуған, тиңшиған вә аудиовизуаллиқ материалларға бағлинишлиқ соаллар билән ре?ә бойичә изаһәт йезиш; тирәк сөзләрни, рәсимләрни пайдилинип, постер қураштуруш; йәкә рәсим яки сюжетлиқ рәсимләр бойичә қисқа тәсвирләш, баянлаш мәтинлирини түзүп йезиш; үлгә бойичә аддий хәвәрләндүрүш, нусхилиқ йезиш; түзүлгән мәтиндики әвәтилгән хаталарни (орфографиялиқ, пунктуациялиқ, һәриплик) муәллимниң ярдими билән тепип түзитиш; дурус түзүлмигән мәтинни түзәп, қайтидин йезиш; язма ишларни каллиграфиялиқ тәләпләргә лайиқ йезиш;
13) жил бойичә өтүлгәнни тәкрарлаш.
17. "Ұйғыр тілі" оқу пәнінің 3-сыныпқа арналған базалық мазмұны:
1) тил вә нутуқ: ағзаки вә язма нутуқниң алаһидиликлири;
2) нутуқ мәдәнийити: һәрхил вәзийәтләргә бағлиқ өз сөзини тоғра қураштуруп, тил нормилирини сақлап сөзләш; интонацияни, вербал әмәс тиллиқ қуралларни (һәрикәт билән има-ишарәт), қаратма сөзләрни қоллинип, тиңшиғучиниң диққитини ?әлип қилиш; өзгиниң пикригә өз көз қаришини билдүрүштә тиллиқ вә этикилиқ нормиларни сақлаш;
3) мәтин: мәтин һәққидә 2-синипта өтүлгәнни қайтилаш, ярдәмчи сөзләрниң ярдими билән баянлаш, тәсвирләш, муһакимә қилиш мәтин түрлирини вә уларниң қисимлирини ениқлаш; мәтинниң сәрләвһисини вә униңдики асасий ойини ениқлаш; мәтин мәзмуни бойичә пикир билдүрүшкә йөнәлгән соаллар түзүш вә ?авап бериш; мәтинләргә селиштурма тәһлил ясаш; бирдәк мавзуда берилгән мәтинләр түрлирини, стилини селиштуруш;
4) тиңшалған мәтин бойичә тирәк сөзләрни бәлгүләш; очуқ вә йепиқ соалларға ?авап бериш; берилгән сәрләвһә, фото, диаграмма, рәсимләр бойичә мәтинниң мәзмунини мол?алаш; берилгән мавзу, тирәк сөзләрни, ре?ини пайдилинип еғизчә һекайә қураштуруш;
5) қаратма сөз, униң тиниш бәлгүси; қистурма сөз вә униң тиниш бәлгүси;
6) фонетика: тавуш һәққидә 2-синипта өтүлгәнни тәкрарлаш; э, е, ф, в, ц, ч, ш, щ тавушлириниң алаһидиликлирини өзләштүрүш; бу тавушларни дурус тәләппуз қилиш вә саватлиқ йезишни үгитиш; в, ф һәриплири билән кәлгән сөзләрни саватлиқ йезишни үгиниш; ч, щ һәриплири билән кәлгән сөзләрни саватлиқ йезишни үгиниш; х, һ тавушлири, уларниң ейтилиш алаһидиликлири; х, һ тавушлириға бағлиқ сөзләрниң имласи; сөз ичидики қатар турған үзүк тавушларниң өзара аһаңдашлиғини сақлап ейтиш (шәнбә – шәмбә, нанға – наңға);
7) сөз вә униң мәнаси; сөз вә униң мәнаси һәққидә берилгән чүшүнүкни әскә чүшириш; сөз мәналири билән иш: сөз өзиниң удул мәнасидин башқа көчмә мәнада келишини вә бир сөзниң бир нәччә мәнада ишлитилишини байқаш; мәнадаш вә зит мәналиқ сөзләр; удул вә көчмә мәналиқ сөзләрниң мәнасини чүшиниш, нутуқта пайдилиниш; һәрхил әхбарат мәнбәлиридин (мәтин, сөзлүк, схема, ?әдвәл,) берилгән мавзу, соал бойичә алған әхбаратларда учришидиған йеңи сөзләрниң мәналирини сөзлүкләр арқилиқ ечиш, топлаш, мәлуматлардики муһим чүшәнчилирини ениқлаш;
8) сөз тәркиви: сөз тәркиви бойичә 2-синипта өтүлгәнни тәкрарлаш, түп вә ясалма сөз; ясалма сөзләрни ясайдиған қошумчилар; томурдаш сөзләр; қошумчиларниң имласи; боғумларниң аһаңдашлиғини сақлаш (сөз ахиридики үзүк тавушларниң түрлиригә лайиқ, қелин боғумлуқ сөзгә қелин боғумлуқ, инчикә боғумлуқ сөзгә инчикә боғумлуқ қошумчиларниң улиниши), қошумчә уланғанда бәзи сөзләрниң ахиридики тавушларниң өзгириши һәққидә чүшүнүк;
9) ?үмлә: ?үмлә һәққидә 2-синипта өтүлгәнни тәкрарлаш; ?үмлә әзалири: егә билән хәвәрниң бағлиниши; егә билән хәвәрниң оттуриға қойилидиған сизиқчә; жиғиқ вә йейиқ ?үмлә; үлгә схема, соал бойичә ?үмлә қураштуруш;
10) сөз түркүмлири һәққидә берилгән билимни тәкрарлаш; исим сөз түркүми һәққидә 2-синипта өтүлгән материални әскә елиш; түп вә ясалма исимлар; исимларниң түрлиниши; исимларниң егилик қошумчилири; ясалма исимларни ясайдиған қошумчилар; исимларниң түрлиниши; униң бирлик вә көплүк түрлири; егилик қошумчилириниң имласи; пеиллар һәққидә берилгән билимни әскә чүшириш; түп вә ясалма пеиллар; болушлуқ вә болушсиз пеиллар;
11) и?адий иш: ре?ә яки схема асасида тирәк сөзләрни пайдилинип баянлаш, тәсвирләш вә ярдәмчи сөзләрни пайдилинип муһакимә мәтинлирини түзүп йезиш; оқуған, тиңшиған вә аудиовизуаллиқ материаллар бойичә ре?ә түзүп, изаһәт йезиш; схема, график, ?әдвәл, фоторәсимләрни пайдилинип мәтин (хәт, тәклипнамә, нусхилиқ, презентация) қураштуруп йезиш; өзиниң иш-һәрикити баянланған күндүлүк, тәр?имә һал йезиш; әвәтилгән хаталарни (пунктуациялиқ, орфографиялиқ, грамматикилиқ, стилистикилиқ) тепип, орфографиялиқ сөзлүк арқилиқ түзитиш;
12) жил бойи өткәнни тәкрарлаш.
18. "Ұйғыр тілі" оқу пәнінің 4-сыныпқа арналған базалық мазмұны:
1) Тил вә нутуқ: ағзаки вә язма нутуқ һәққидә билимини кәңәйтиш; ре?ә вә тирәк сөзләрни пайдилинип монолог түзүш;
2) Нутуқ мәдәнийити: нутуқ мәхсити вә орниға мувапиқ бәлгүлүк бир мавзу әтрапида диолог түзүш; сөһбәтдашниң йеши, һиссияти, кәйпиятини диққәткә елиш; интонацияни, вербаллиқ әмәс тиллиқ қуралларни (һәрикәт, има-ишарәт) қистурма сөз, ярдәмчи сөзләрни пайдилинип мавзуға тиңшиғучиниң диққитини ?әлип қилиш;
3) фонетика: боғумларниң аһаңдашлиғи һәққидә уқум қелиплаштуруш: созуқ тавушларниң сөз ичидә қелин-инчикә болушиға қарап аһаңдашлиғи билән ейтилиши вә йезилиши; сөзгә қошумчиларниң улинишида тавушларниң аһаңдашлиқ хусусийитини пайдилиниш: томурниң ахирқи тавуши ?араңлиқ болса, униңға ?араңлиқ үзүк тавуштин башланған, ?араңсиз үзүк тавуш билән аяқлашқан болса, ?араңсиз үзүк тавуштин башланған қошумчә таллап елиш; қошумчиларниң улинишидин томур сөзниң ахиридики һәрипниң өзришини билиш;
4) мәтин: мәтин түрлири (баянлаш, тәсвирләш, муһакимә қилиш) тоғрилиқ берилгән уқумни кәңәйтиш, мәтин тәркивини тәһлил қилиш; мәтин сәрләвһиси вә мәзмуниниң өз ара мувапиқлиғини ениқлаш; униң асасий ойини муһакимә қилиш; мәтин мәзмуни бойичә йешимини тепишқа қаритилған соаллар қураштуруш вә ?авап бериш; мәтинләргә селиштурма тәһлил ясаш: охшаш мавзуда берилгән мәтинләрниң жанрлирини селиштуруш;
5) тиңшалған материал бойичә асасий чүшәнчилирини таллап елиш вә улар асасида мәзмунини ейтип бериш; берилгән мәтин сәрләвһиси, диаграмма, схема ?әдвәл бойичә мәтинниң мәзмунини мол?алаш вә униң асасий ойини дәлилләш; аудио-видеоязма мәзмунини баһалаш;
6) сөз бирикмилири, ?үмлә: ?үмлә бойичә өтүлгәнни тәкрарлаш; ?үмлидики сөз бирикмилирини тепиш; ?үмлиниң бирхил әзалири вә уларниң тиниш бәлгүси; аддий вә мурәккәп ?үмлә; ?үмлини схема бойичә түзүш; қошма ?үмлиниң тиниш бәлгүси; диологта қоллинидиған тиниш бәлгүлири;
7) диологта пайдилинилидиған тиниш бәлгүлири;
8) мурәккәп сөзләр һәққидә чүшүнүк: мурәккәп сөзләр һәққидә дәсләпки чүшүнүк: бириккән сөзләр; бириккән сөзләрниң ясилиши вә көп учришидиған түрлири; қош сөзләр вә уларниң ясилиши; қош сөзләрниң мәнаси вә имласи; қисқарған сөзләр; қисқарған сөзләрниң ясилиши вә имласи; бириккип кетиш, ?үплиниш, тәкрар ейтилиш арқилиқ мурәккәп сөзләрни ясаш;
9) сөз вә униң мәнаси: турақлиқ сөз бирикмилири һәққидә чүшүнүк бериш; мәтиндә турақлиқ сөз бирикмилири билән көп мәналиқ сөзләрни а?ритишни билиш, мәнасини чүшиниш, нутуқта пайдилиниш; түрлүк әхбарат мәнбәлиридин (мәтин, сөзлүк, схема, ?әдвәл, диаграмма) берилгән мавзу бойичә керәклик мәлуматни тепиш, йеңи сөзләрниң мәнасини мәтин мәзмуни бойичә ениқлап, әхбаратни хуласиләш, баһалаш;
10) сөз түркүмлири: исим һәққидә өтүлгәнни тәкрарлаш, исимниң түрлиниши: келиш қошумчилири билән түрләш; келиш қошумчилириниң имласи; егилик қошумчилири билән түрлиниши; көплүк қошумчилириниң түрлиниши; исим түрлири; исимларниң бирлик вә көплүк түрлири; пеил һәққидә өтүлгәнни тәкрарлаш; пеилларниң түрлиниши; пеил заманлири: һазирқи, өткән, келидиған заман; бирлик вә көплүк түрлириниң үлгилири; сүпәт сөз түркүми; қарши мәналиқ сүпәт сөзлири; сан сөз түркүми; санақ вә дәри?ә санлар, уларниң имласи; алмаш, алмаш һәққидә умумий чүшүнүк, уларниң хизмити; алмашларниң түрлиниши; рәвиш һәққидә чүшүнүк; келишләр һәққидә чүшүнүк, уларниң хизмити; ярдәмчи сөзләр вә уларниң имласи; уланмилар һәққидә чүшүнүк; уларниң хизмити вә имласи;
11) и?адий ишлар: оқулған, тиңшалған вә аудиовизуаллиқ материаллар бойичә ре?ә түзүп, изаһәт вә тирәк сөзләрни пайдилинип эссе йезиш; берилгән мавзу бойичә баянлаш, тәсвирләш вә муһакимә элементлири бар мәтин түзүп йезиш; түрлүк стильда мәтин йезиш; тамгезити, мақалә, йеңилиқ, елан йезиш; мү?әзнамә йезиш; әвәтилгән хаталарни (пунктуациялиқ, орфографиялиқ, грамматикилиқ, стилистикилиқ) ениқлап, орфографиялиқ сөзлүк арқилиқ түзитиш;
12) жил бойи өткәнни тәкрарлаш.
2-параграф. Оқу мақсаттарының жүйесі (төмендетілген оқу жүктемесімен)
19. Бағдарламада оқу мақсаттары кодтық белгімен белгіленген. Кодтық белгідегі бірінші сан сыныпты, екінші және үшінші сан бөлім және бөлімшенің ретін, төртінші сан оқу мақсатының реттік нөмірін көрсетеді. 1.2.1.4 кодында: "1" – сынып, "2.1" – бөлім және бөлімше, "4" – оқу мақсатының реттік нөмірі.
20. Оқу мақсаттарының жүйесі:
1) "Тыңдалым" бөлімі:
Бөлімше (негізгі дағдылар) | Оқу мақсаттары | ||
2-сынып | 3-сынып | 4-сынып | |
1.1 Тиңшиған материалниң мәзмунини чүшиниш | 2.1.1.1 тиңшиған материал бойичә чүшәнмигән сөзләрни бәлгүләш, мәтин мәзмуни бойичә қоюлған соалларға ?авап бериш | 3.1.1.1 тиңшиған материал бойичә тирәк сөзләрни бәлгүләш, очуқ вә йепиқ соалларға ?авап бериш | 4.1.1.1 тиңшиған материал бойичә асасий вақиәләрни ениқлаш вә уларға асаслинип мәтинниң мәзмунини ейтиш |
1.2 Мәтинниң мәзмунини мол?алаш | 2.1.2.1 мәтинниң сәрләвһисиси вә тирәк сөзләр асасида мәтинниң мәзмунини мол?алаш | 3.1.2.1 мәтинниң сәрләвһиси вә берилгән рәсимләр, фото, диаграмма бойичә мәтинниң мәзмунини мол?алаш | 4.1.2.1 мәтинниң сәрләвһиси вә берилгән диаграмма, схема, ?әдвәл бойичә мәтинниң мәзмунини мол?алаш, өз ой-пикрини дәлилләш |
1.3 Түрлүк вәзийәтләрдә сөзләш мәдәнийитини сақлаш | 2.1.3.1 күндүлүктики һаятта учришидиған вәзийәтләргә бағлиқ сөзләш мәдәнийитини сақлап олтирип диалогқа қатнишиш | 3.1.3.1 түрлүк вәзийәтләргә бағлиқ (?әмийәтлик орунда) мунасивәт бағлашта өз сөзини ре?иләп, сөзләш мәдәнийитини сақлап, диалогқа қатнишиш | 4.1.3.1 сөһбәтдашниң йешини, кәйпиятини диққәткә елип, бәлгүлүк бир мавзу әтрапида пикирлашқанда сөзләш мәдәнийитини сақлап, диалогқа қатнишиш |
1.4 Берилгән мавзу бойичә сөһбәт түзүш | 2.1.4.1 тирәк сөзләрни пайдилинип, берилгән мавзу бойичә сөһбәт түзүш | 3.1.4.1 тирәк сөзләр вә ре?ини пайдилинип, берилгән мавзу бойичә сөһбәт түзүш | 4.1.4.1 тирәк сөзләрни вә ре?ини пайдилинип, монолог түзүш |
1.5 Тиңшалған материал |
2.1.5.1 аудио-видео язма мәзмуниға өз ойини | 3.1.5.1 аудио-видео язма мәзмуни бойичә ейтилған өзгиниң пикригә "келишиш, келишмәслик сәвәвини) өз көз қаришини билдүрүш | 4.1.5.1 аудио-видео язма мәзмуниға өз баһасини бериш |
1.6 Тиңшиғучиниң диққитини ?әлип қилиш | 2.1.6.1 интонацияни, вербал әмәс тиллиқ қуралларни (һәрикәт, има-ишарәт) қоллинип, мавзуға (Сиз қандақ ойлайсиз? Сиз немә тәклип қилар едиңиз? ) диққитини ?әлип қилиш | 3.1.6.1 интонацияни, вербал әмәс тиллиқ қуралларни (һәрикәт, има-ишарәт) қаратма сөзләрни қоллинип, мавзуға тиңшиғучиниң диққитини ?әлип қилиш | 4.1.6.1 интонацияни, вербал әмәс тиллиқ қуралларни (һәрикәт, има-ишарәт) вә қистурма, имлиқ сөзләрни қоллинип, мавзуға тиңшиғучини қизиқтуруш |
1.7 Тавушларни, сөзләрни орфоэпиялиқ нормиларға лайиқ тоғра ейтиш |
2.1.7.1 сөз ичидә созуқ тавушларниң өзара аһаңдашлиғини сақлап ейтиш |
3.1.7.1 сөз ичидә қатар турған үзүк тавушларниң өз ара аһаңдашлиғини сақлап ейтиш | 4.1.7.1 сөз ичидики вә сөз билән сөзниң оттурисидики боғум, тавушларниң аһаңдашлиғини сақлап ейтиш |
Бөлім (сөйлеу қызметінің түрлері) – оқылым | |||
Негізгі дағдылар | 2 класс | 3 класс | 4 класс |
2.1 Мәтин түрлири билән түзүлүш қисимлирини ениқлаш | 2.2.1.1 соал қоюш арқилиқ (немә қилди? қандақ? немишкә?) мәтин түрлирини (баянлаш, тәсвирләш, муһакимә қилиш) вә қисимлирини (беши, асасий қисим, ахири) ениқлаш | 3.2.1.1 тирәк сөзләр, ярдәмчи сөзләр ақилиқ мәтин түрлирини (баянлаш, тәсвирләш, муһакимә қилиш) вә униң қисимлирини ениқлаш | 4.2.1.1 мәтин түрлирини (баянлаш, тәсвирләш, муһакимә қилиш) вә униң қисимлирини ениқлаш |
2.2 Мәтиндики лексикилиқ бирликләрни қоллинишни чүшиниш | 2.2.2.1 мәнадаш, зит, аһаңдаш (луғәт қоллиниш) сөзләрни а?ритиш вә мәнасини чүшиниш, сөзләш ?әриянида пайдилиниш | 3.2.2.1 удул вә көчмә мәнадики сөзләрниң мәналирини а?ритишни билиш, сөзләш давамида пайдилиниш | 4.2.2.1 турақлиқ сөз бирикмилирини вә көп мәналиқ сөзләрни а?ритишни билиш, мәнасини чүшиниш, сөзләш давамида пайдилиниш |
2.3Мәтин мәзмуни бойичә соаллар қоюш вә ?авап бериш | 2.2.3.1 мәтин мәзмунини ениқлашқа йөнәлгән соалларни түзүш вә ?авап бериш | 3.2.3.1 мәтин мәзмуни бойичә пикир билдүрүшкә йөнәлгән соаллар түзүш вә ?авап бериш | 4.2.3.1 мәтин мәзмуни бойичә йешимини тепишқа қаритилған соаллар түзүш вә ?авап бериш |
2.4 Мәтин сәрләвһиси вә асасий ойини ениқлаш | 2.2.4.1 муәллимниң ярдими билән мәтинниң сәрләвһиси вә асасий ойини ениқлаш | 3.2.4.1 өз алдиға мәтинниң сәрләвһисини вә муәллимниң ярдими билән асасий ойини ениқлаш | 4.2.4.1 мәтинниң мавзуси вә мәзмуниниң өзара мувапиқлиғини ениқлаш, асасий ойини қураштуруш |
2.5 Түрлүк мәнбәләрдин әхбарат елиш | 2.2.5.1 түрлүк мәнбәләрдин ( луғәт, ениқлимилиқ, , энциклопедия) әхбаратни тепиш йолини ениқлап, берилгән мавзу, соал бойичә мәлуматни таллап топлаш | 3.2.5.1 берилгән мавзу, соал бойичә түрлүк әхбарат мәнбәлиридин (мәтин, луғәт, схема, ?әдвәл, карта) елинған әхбаратларда учритилған йеңи сөзләрниң мәнасини луғәтләр арқилиқ ечиш, топлаш, мәлуматларниң муһим ?ағдайлирини ениқлаш | 4.2.5.1 түрлүк мәнбәләрдин (мәтин, луғәт, схема, ?әдвәл, карта, диаграмма) керәклик әхбаратни тепиш, учритилған йеңи сөзләрниң мәнасини мәтин бойичә ениқлап, әхбаратни хуласиләш, баһалаш |
2.6 Мәтинләргә селиштурма тәһлил ясаш | 2.2.6.1 муәллимниң ярдими охшаш мавзуға йезилған мәтинләрниң охшашлиғи вә айримчилиғини (жанри, мәтин түри) тепиш |
3.2.6.1 муәллимниң ярдими билән охшаш мавзуға берилгән мәтин түрлирини, стилини ( бәдиий мәтин, илмий мәтин) , | 4.2.6.1 бәлгүлүк бир мавзуға берилгән мәтинниң түрлирини, жанрини, стилини ( мақалә, репортаж, йеңилиқ, тәр?имә һал, мү?әзнамә, хәвәрләндүрүш) селиштуруп, охшашлиғи вә айримчилиғини ениқлаш |
Бөлім (сөйлеу қызметінің түрлері) – жазылым | |||
3.1 Мәтин түрлиригә лайиқ мәтин түзүп йезиш | 2.3.1.1 муәллим ярдими билән йәкә рәсим, сюжетлиқ рәсимләр арқилиқ қисқа тәсвирләш, баянлаш мәтинлирини түзүп йезиш | 3.3.1.1 ре?ә схемисини пайдилинип, тирәк сөзләр арқилиқ баянлаш, мәтинни селиштуруп тәсвирләш, ярдәмчи сөзләр арқилиқ муһакимә мәтин түзүп йезиш | 4.3.1.1 берилгән мавзу бойичә баянлаш, тәсвирләш, муһакимә қилиш элементлири бар мәтин түзүп йезиш |
3.2 Түрлүк стильда мәтин йезиш | 2.3.2.1 үлгә бойичә аддий хәвәрләндүрүш мәтин йезиш | 3.3.2.1 өз ишлири һәққидә йезилған күндүлүк, тәр?имә һал, хәвәрләндүрүш йезиш | 4.3.2.1 тирәк сөзләрни пайдилинип, бәлгүлүк бир стильда мәтин ( мақалә, мү?әзнамә, һекайә) йезиш |
3.3 Оқлуған, тиңшалған вә аудиовизуаллиқматериаллар бойичә язма ишлирини йезиш | 2.3.3.1 оқулған, тиңшалған вә аудиовизуаллиқ материаллар бойичә муәллимниң ярдими билән ре?ә түзүш, тирәк сөзләрни пайдилинип, изаһәт йезиш | 3.3.3.1 оқулған, тиңшалған вә аудиовизуаллиқ материаллар бойичә муәллимниң ярдими билән ре?ә түзүп, изаһәт йезиш | 4.3.3.1 оқулған, тиңшалған вә аудиовизуаллиқ материаллар бойичә муәллимниң ярдими билән ре?ә түзүп инша, тирәк сөзлирини пайдилинип эссе йезиш |
3.4 Язма ишлирини түрлүк формида бериш | 2.3.4.1 муәллимниң ярдими билән тирәк сөзләрни, ?үмлә, рәсимләрни пайдилинип, аддий постер, тәбрикнамә, буюм ясаш үлгисини қураштуруш |
3.3.4.1муәллимниң ярдими билән схема, график, ?әдвәл, |
4.3.4.1 мәтинни түзүштә (йеңилиқ, репортаж, елан) схема, |
3.5 Хатани тепиш вә ?өндәш | 2.3.5.1 әвәтилгән пунктуациялиқ, орфографиялиқ хаталарни муәллимниң ярдими билән тепип, түзитиш вә қураштурған ?үмлини толуқтуруш | 3.3.5.1 әвәтилгән пунктуациялиқ, орфографиялиқ, грамматикалиқ вә стилистикилиқ хаталарни муәллимниң ярдими билән тепиш, түзитиш | 4.3.5.1 стилистикилиқ хаталарни муәллимниң ярдими билән ениқлап түзитиш, язма ишини пунктуациялиқ, орфографиялиқ, грамматикилиқ нормиларға лайиқ өз алдиға ?өндәш |
3.6 | 2.3.6.1 баш һәрип билән кичик һәрипниң егизлиги вә көләмини сақлап, уларни бағлаштуруп, таза вә янту йезишни билиш | 3.3.6.1 кәң йоллуқ дәптәрдә баш һәрип билән кичик һәрипниң егизлиги вә көләмини сақлап янту, үзмәй вә тәкши йезиш, йезишни чапсанлитиш | 4.3.6.1 каллиграфиялиқ нормилирини сақлаш, йезиш техникисини йетилдүрүш |
3.7 | 2.3.7.1 ?үмлә түрлириниң ейтилиш мәхситигә лайиқ тиниш бәлгүлирини (чекит, соал, үндәш) қоллиниш | 3.3.7.1 қаратма, қистурма сөзләрни айриш вә тиниш бәлгүлирини дурус қоюш | 4.3.7.1 мурәккәп ?үмлиләрниң тиниш бәлгүсини қоюш |
3.3.7.2 муәллимниң ярдими билән егә вә хәвәрниң оттуриға қоюлидиған сизиқчиниң орнини билиш вә қоюш | 4.3.7.2 ?үмлиниң бирхил әзалирини а?ритиш вә тиниш бәлгүлирини (пәш, қош тирнақ) қоюш | ||
4.3.7.3 диалогқа тән тиниш бәлгүлирини қоюш | |||
4).Тілдік нормаларды қолдану | |||
Бөлімше (негізгі дағдылар) | Оқу мақсаттары | ||
2-сынып | 3-сынып | 4-сынып | |
4.1 Сөзләрниң орфографиялиқ, орфоэпиялиқ нормилирини сақлаш | 2.4.1.1 я, ю, Ұ һәриплириниң имласини сақлап йезиш | 3.4.1.1 э, в, ф һәриплири бар сөзләрни саватлиқ йезиш | 4.4.1.1 сөзгә қошумчиларни улап йезишта тавушларниң аһаңдашлиғини диққәткә елип пайдилиниш |
2.4.1.2 б, в, г, д, т һәриплириниң имласини сақлап йезиш | 3.4.1.2 томур сөздики -а, - ә-ниң созуқ тавуштин башланған қошумчә уланған һаләттики өзгиришини сақлап йезиш |
4.4.1.2 сөзгә | |
2.4.1.3 үзүк тавушларниң түрлирини (?араңлиқ, ?араңсиз) пәриқләшни вә п-б, қ-ғ, к-г үзүк тавушлириниң имласини сақлап йезиш | 3.4.1.3 ц, щ һәриплири бар сөзләрниң имласини билиш | 4.4.1.3 ейтилиши вә йезилишида айримчилиғи бар сөзләрни ениқлап йезиш | |
2.4.1.4 л, р, м, н, ң үзүк тавушлириниң имласини сақлап йезиш | 3.4.1.4 х, һ һәриплири бар сөзләрни тоғра йезиш | ||
4.2 | 2.4.2.1 муәллимниң ярдими билән томур вә қошумчини а?ритишни билиш | 3.4.2.1 томур сөзгә қошумчилар қошуш арқилиқ ясалма сөз ясаш, томурдаш сөзләрниң мәнасини а?ритиш | 4.4.2.1 мурәккәп сөзләрниң түрлирини пәриқләшни билиш (бириккән сөзләр, қош сөзләр, қисқарған сөзләр) |
2.4.2.2 көплүк | 3.4.2.2 егилик қошумчилирини қоллинишни билиш | 4.4.2.2 келиш қошумчилирини қоллинишни билиш | |
2.4.2.3 сөз түркүмлирини (исим, сүпәт, пеил, сан) а?ритиш | 3.4.2.3 ?үмлидин сөз түркүмлирини (исим, пеил, сан, сүпәт) тепиш | 4.4.2.3 исимлар түрлиниши, егилик қошумчилири билән түрләшни билиш | |
2.4.2.4 исимниң хас вә умумий түрлирини пәриқләш, хас исимниң йезилиш имласини билиш | 3.4.2.4 түп вә ясалма исим/сүпәт/пеилларни ениқлаш | 4.4.2.4 алмашларниң түрлирини билиш | |
2.4.2.5 түп вә ясалма исим/ сан/ сүпәт/пеилларни ениқлаш | 3.4.2.5 болушлуқ вә болушсиз пеилларни пәриқләшни билиш | 4.4.2.5 рәвишниң мәнасиға қарап пәриқләш, пеиллар билән бағлаштуруп, ?үмлидә қоллиниш | |
2.4.2.6 ?үмлидики бир-бири билән бағлинишип турған сөзләрни тепиш | 3.4.2.6 санақ вә дәри?ә санларниң пәрқини билиш | 4.4.2.6 сөз түркүмлириниң ?үмлидики хизмитини ениқлаш | |
3.4.2.7 ?үмлиниң баш ( егә вә хәвәр) вә әгәшмә әзалириниң пәриқләшни билиш | 4.4.2.7 сөз билән сөзни, ?үмлә билән ?үмлини бағлаштуридиған қошумчиларни (вә, билән, сәвәви) қоллиниш | ||
3.4.2.8 муәллимниң ярдими билән жиғиқ вә йейиқ ?үмлиләрни пәриқләшни билиш | 4.4.2.8 ?үмлидә уланма, ярдәмчи сөзләрни а?ритишни вә пайдилинишни билиш | ||
4.4.2.9 пеилни керәклик заманда ( өткән заман, келидиған заман, һазирқи заман) қоллиниш | |||
21. Бөлімдер мен тақырыптар бойынша сағат сандарын бөлу мұғалімнің еркіне қалдырылады..
22. Осы оқу бағдарламасы Бастауыш білім беру деңгейінің 2-4-сыныптарына арналған "Ұйғыр тілі" оқу пәні (оқыту ұйғыр тілінде) бойынша үлгілік оқу бағдарламасын іске асыру жөніндегі ұзақ мерзімді жоспарға сәйкес іске асырылады.
3-параграф. Бастауыш білім беру деңгейінің 2-4-сыныптарына арналған "Ұйғыр тілі" оқу пәні бойынша үлгілік оқу бағдарламасын (төмендетілген оқу жүктемесімен) бағдарламасын іске асыру жөніндегі ұзақ мерзімді жоспар (оқыту ұйғыр тілінде)
1) 2-сынып
Ортақ тақырыптар | Бөлімдер | Бөлімшелер | Оқу мақсаттары |
1 тоқсан | |||
1) Өзәм һәққидә | Тиңшилим вә ейтилим | 1.1 Тиңшалған материалниң мәзмунини чүшиниш | 2.1.1.1 тиңшалған материал бойичә чүшәнмигән сөзләрни бәлгүләш, мәтин мәзмуни бойичә қоюлған соалларға ?авап бериш |
1.3 Түрлүк вәзийәтләрдә сөзләш мәдәнийитини сақлаш | 2.1.3.1 күндүлүктики һаятта учришидиған вәзийәтләргә бағлиқ сөзләш мәдәнийитини сақлап олтирип диалогқа қатнишиш | ||
1.4 Берилгән мавзу бойичә һекайә түзүш | 2.1.4.1 тирәк сөзләрни пайдилинип, берилгән мавзу бойичә һекайә түзүш | ||
1.6 | 2.1.6.1 интонацияни, вербал әмәс тиллиқ қуралларни (һәрикәт, има-ишарәт) қоллинип, мавзуға (Сиз қандақ ойлайсиз? Сиз немә тәклип қилар едиңиз? ) диққитини ?әлип қилиш | ||
1.7 Тавушларни, сөзләрни орфоэпиялиқ нормиларға лайиқ тоғра ейтиш |
2.1.7.1 сөз ичидә созуқ тавушларниң өзара аһаңдашлиғини сақлап ейтиш | ||
Оқулум | 2.3 Мәтин мәзмуни бойичә соаллар қоюш вә ?авап бериш | 2.2.3.1 мәтин мәзмунини ениқлашқа йөнәлгән соалларни түзүш вә ?авап бериш | |
2.4 Мәтинниң сәрләвһиси вә асасий ойини ениқлаш | 2.2.4.1 муәллимниң ярдими билән мәтинниң сәрләвһиси вә асасий ойини ениқлаш | ||
2.5 Түрлүк мәнбәләрдин әхбарат елиш | 2.2.5.1 мәнбәләрдин ( луғәт, энциклопедия) әхбаратни тепиш йолини ениқлап, берилгән мавзу, соал бойичә мәлуматни таллап топлаш | ||
3.3 Оқулған, тиңшалған вә аудиовизуаллиқматериаллар бойичә язма ишлирини йезиш | 2.3.3.1* оқулған, тиңшалған вә аудиовизуаллиқ материаллар бойичә муәллимниң ярдими билән ре?ә түзүш, тирәк сөзләрни пайдилинип, изаһәт йезиш | ||
2.3.4.1 муәллимниң ярдими билән тирәк сөзләрни, ?үмлә, рәсимләрни пайдилинип, аддий постер, тәбрикнамә, буюм ясаш нусхисини қураштуруш | |||
| 2.3.5.1 әвәтилгән пунктуациялиқ, орфографиялиқ хаталарни муәллимниң ярдими билән тепип, түзитиш вә қураштурған ?үмлини толуқтуруш | ||
3.6 Каллиграфиялиқ нормилирини сақлаш | 2.3.6.1 баш һәрип билән кичик һәрипниң егизлиги вә көләмини сақлап, уларни бағлаштуруп, таза вә янту йезишни билиш | ||
Тиллиқ нормилирини қоллиниш |
| 2.4.1.1* я, ю, Ұ һәриплириниң имласини сақлап йезиш | |
2.4.1.2* б, в, г, д, т һәриплириниң имласини сақлап йезиш | |||
2.4.1.3 үзүк тавушларниң түрлирини (?араңлиқ, ?араңсиз) пәриқләшни вә п-б, қ-ғ, к-г үзүк тавушлириниң имласини сақлап йезиш | |||
2.4.1.4* л, р, м, н, ң үзүк тавушлириниң имласини сақлап йезиш | |||
2 тоқсан | |||
5. Мениң мәктивим | Тиңшилим вә ейтилим | 1.2 Мәтинниң мәзмунини мол?алаш | 2.1.2.1 мәтинниң сәрләвһиси вә тирәк сөзләр асасида мәтинниң мәзмунини мол?алаш |
1.3 Түрлүк вәзийәтләрдә сөзләш мәдәнийитини сақлаш | 2.1.3.1 күндүлүктики һаятта учришидиған вәзийәтләргә бағлиқ сөзләш мәдәнийитини сақлап олтирип диалогқа қатнишиш | ||
1.5 Тиңшалған материал |
2.1.5.1 аудио-видео язма мәзмуниға өз ойини | ||
Оқулум | 2.1 Мәтин түрлири билән түзүлүш қисимлирини ениқлаш | 2.2.1.1* соал қоюш арқилиқ (немә қилди? қандақ? немишкә?) мәтин түрлирини (баянлаш, тәсвирләш, муһакимә қилиш) вә қисимлирини (беши, асасий қисим, ахири) ениқлаш | |
2.3 Мәтин мәзмуни бойичә соаллар қоюш вә ?авап бериш | 2.2.3.1 мәтин мәзмунини ениқлашқа йөнәлгән соалларни түзүш вә ?авап бериш | ||
2.4 Мәтинниң сәрләвһиси вә асасий ойини ениқлаш | 2.2.4.1 муәллимниң ярдими билән мәтинниң сәрләвһиси вә асасий ойини ениқлаш | ||
2.5 Түрлүк мәнбәләрдин әхбарат елиш | 2.2.5.1 мәнбәләрдин ( луғәт, ениқлимилиқ, , энциклопедия) әхбаратни тепиш йолини ениқлап, берилгән мавзу, соал бойичә мәлуматни таллап топлаш | ||
2.6Мәтинләргә селиштурма тәһлил ясаш | 2.2.6.1 муәллимниң ярдими билән бирдәк мавзуға йезилған мәтинләрниң охшашлиғи вә айримчилиғини (жанри, мәтин түри) тепиш | ||
Йезилим | 3.3 Оқулған, тиңшалған вә аудиовизуаллиқ материаллар бойичә язма ишларни йезиш | 2.3.1.1 муәллим ярдими билән йәкә рәсим, сюжетлиқ рәсимләр арқилиқ қисқа тәсвирләш, баянлаш мәтинлирини түзүп йезиш | |
2.3.3.1 оқулған, тиңшалған вә аудиовизуаллиқ материаллар бойичә муәллимниң ярдими билән ре?ә түзүш, тирәк сөзләрни пайдилинип, изаһәт йезиш | |||
3.4 Язма ишлирини түрлүк формида бериш | 2.3.4.1 муәллимниң ярдими билән тирәк сөзләрни, ?үмлә, рәсимләрни пайдилинип, аддий постер, тәбрикнамә (буюм ясаш нусхисини, бехәтәрлик қаидисини) қураштуруш | ||
3.6 Каллиграфиялиқ нормилирини сақлаш | 2.3.6.1 баш һәрип билән кичик һәрипниң егизлиги вә көләмини сақлап, уларни бағлаштуруп, таза вә янту йезишни билиш | ||
3.5 Хатани тепиш вә түзитиш | 2.3.6.1 баш һәрип билән кичик һәрипниң егизлиги вә мөлчәрини сақлап, уларни бағлаштуруп, таза вә янту йезишни билиш | ||
3.7 Пунктуациялиқ нормиларни сақлаш | 2.3.7.1 ?үмлә түрлириниң ейтилиш мәхситигә лайиқ тиниш бәлгүлирини (чекит, соал, үндәш) қоллиниш | ||
Тиллиқ нормилирини қоллиниш | 4.2 Грамматикилиқ нормиларни сақлаш | 2.4.2.6 ?үмлидики бир-бири билән бағлинишип турған сөзләрни тепиш | |
3 тоқсан | |||
7. Тени сақниң ?ени сақ. | Тиңшилим вә ейтилим | 1.1 Тиңшалған материалниң мәзмунини чүшиниш | 2.1.1.1 тиңшалған материал бойичә чүшәнмигән сөзләрни бәлгүләш, мәтин мәзмуни бойичә қоюлған соалларға ?авап бериш |
1.2 Мәтинниң мәзмунини мол?алаш | 2.1.2.1 мәтинниң сәрләвһиси вә тирәк сөзләр асасида мәтинниң мәзмунини мол?алаш | ||
1.3 Түрлүк вәзийәтләрдә сөзләш мәдәнийитини сақлаш | 2.1.3.1 күндүлүктики һаятта учришидиған вәзийәтләргә бағлиқ сөзләш мәдәнийитини сақлап олтирип диалогқа қатнишиш | ||
1.4 Берилгән мавзу бойичә һекайә түзүш | 2.1.4.1 тирәк сөзләрни пайдилинип, берилгән мавзу бойичә һекайә түзүш | ||
1.5 Тиңшалған материал |
2.1.5.1 аудио-видео язма мәзмуниға өз ойини | ||
| 2.1.6.1 интонацияни, вербал әмәс тиллиқ қуралларни (һәрикәт, има-ишарәт) қоллинип, мавзуға (Сиз қандақ ойлайсиз? Сиз немә тәклип қилар едиңиз? ) диққитини ?әлип қилиш | ||
Оқулум | 2.3 Мәтин мәзмуни бойичә соаллар қоюш вә ?авап бериш | 2.2.3.1 мәтин мәзмунини ениқлашқа йөнәлгән соалларни түзүш вә ?авап бериш | |
2.4 Мәтинниң сәрләвһиси вә асасий ойини ениқлаш | 2.2.4.1 муәллимниң ярдими билән мәтинниң сәрләвһиси вә асасий ойини ениқлаш | ||
2.2 Мәтиндики лексикилиқ бирликләрни қоллинишни чүшиниш | 2.2.2.1 мәнадаш, зит, аһаңдаш (луғәт қоллиниш) сөзләрни а?ритиш вә мәнасини чүшиниш, сөзләш ?әриянида пайдилиниш | ||
2.5 Түрлүк мәнбәләрдин әхбарат елиш | 2.2.5.1 мәнбәләрдин ( луғәт, энциклопедия) әхбаратни тепиш йолини ениқлап, берилгән мавзу, соал бойичә мәлуматни таллап топлаш | ||
2.6Мәтинләргә селиштурма тәһлил ясаш | 2.2.6.1 муәллимниң ярдими билән бәлгүлүк бир мавзуға йезилған мәтинләрниң охшашлиғи вә айримчилиғини (жанри, мәтин түри) тепиш | ||
Йезилим | 3.2 Түрлүк стильда мәтин йезиш | 2.3.2.1 үлгә бойичә аддий хәвәрләндүрүш мәтин йезиш | |
3.3 Оқулған, тиңшалған вә аудиовизуаллиқ материаллар бойичә язма ишларни йезиш | 2.3.3.1* оқулған, тиңшалған вә аудиовизуаллиқ материаллар бойичә муәллимниң ярдими билән ре?ә түзүп, изаһәт йезиш | ||
3.5 Хатани тепиш вә түзитиш | 2.3.5.1 әвәтилгән пунктуациялиқ, орфографиялиқ хаталарни муәллимниң ярдими билән тепип түзитиш вә қураштурған ?үмлини толуқтуруш | ||
3.6 Каллиграфиялиқ нормилирини сақлаш | 2.3.6.1 баш һәрип билән кичик һәрипниң егизлиги вә көләмини сақлап, уларни бағлаштуруп, таза вә янту йезишни билиш | ||
Тиллиқ нормиларни қоллиниш | 4.2 Грамматикалиқ нормиларни сақлаш | 2.4.2.1 муәллимниң ярдими билән томур вә қошумчини а?ритишни билиш | |
2.4.2.2 көплүк қошумчилирини тоғра пайдилиниш | |||
2.4.2.3 сөз түркүмлирини (исим, сүпәт, пеил, сан) а?ритиш | |||
2.4.2.4 исимниң хас вә умумий түрлирини пәриқләш, хас исимниң йезилиш имласини билиш | |||
2.4.2.5* түп вә ясалма исим/ сан/ сүпәт/пеилларни ениқлаш | |||
4 тоқсан | |||
7. Қоршиған әтрап | Тиңшилим вә ейтилим | 1.2 Мәтинниң мәзмунини мол?алаш | 2.1.2.1 мәтинниң сәрләвһиси вә тирәк сөзләр асасида мәтинниң мәзмунини мол?алаш |
1.3 Түрлүк вәзийәтләрдә сөзләш мәдәнийитини сақлаш | 2.1.3.1 күндүлүктики һаятта учришидиған вәзийәтләргә бағлиқ сөзләш мәдәнийитини сақлап олтирип диалогқа қатнишиш | ||
1.4 Берилгән мавзу бойичә һекайә | 2.1.4.1 тирәк сөзләрни пайдилинип, берилгән мавзу бойичә һекайә түзүш | ||
1.5 Тиңшалған материал |
2.1.5.1 аудио-видео язма мәзмуниға өз ойини | ||
Оқулум | 2.1 Мәтин түрлири билән түзүлүш қисимлирини ениқлаш | 2.2.1.1 соал қоюш арқилиқ (немә қилди? қандақ? немишкә?) мәтин түрлирини (баянлаш, тәсвирләш, муһакимә қилиш) вә қисимлирини (беши, асасий қисим, ахири) ениқлаш | |
2.3 Мәтин мәзмуни бойичә соаллар қоюш вә ?авап бериш | 2.2.3.1 мәтин мәзмунини ениқлашқа йөнәлгән соалларни түзүш вә ?авап бериш | ||
2.4 Мәтинниң сәрләвһиси вә асасий ойини ениқлаш | 2.2.4.1 муәллимниң ярдими билән мәтинниң сәрләвһиси вә асасий ойини ениқлаш | ||
2.5 Түрлүк мәнбәләрдин әхбарат елиш | 2.2.5.1 мәнбәләрдин ( луғәт, энциклопедия) әхбаратни тепиш йолини ениқлап, берилгән мавзу, соал бойичә мәлуматни таллап топлаш | ||
Йезилим | 3.1 Мәтин түрлиригә лайиқ мәтин түзүп йезиш | 2.3.1.1 муәллим ярдими билән йәкә рәсим, сюжетлиқ рәсимләр арқилиқ қисқа тәсвирләр, баянлаш мәтинлирини түзүп йезиш | |
3.2 Түрлүк стильда мәтин йезиш | 2.3.2.1 үлгә бойичә аддий хәвәрләндүрүш мәтин йезиш | ||
3.3 Оқулған, тиңшалған вә аудиовизуаллиқ материаллар бойичә язма ишларни йезиш | 2.3.3.1* оқулған, тиңшалған вә аудиовизуаллиқ материаллар бойичә муәллимниң ярдими билән ре?ә түзүп, изаһәт йезиш | ||
3.5 Хатани тепиш вә түзитиш | 2.3.5.1 әвәтилгән пунктуациялиқ, орфографиялиқ хаталарни муәллимниң ярдими билән тепип түзитиш вә қураштурған ?үмлини толуқтуруш | ||
3.6 | 2.3.6.1 баш һәрип билән кичик һәрипниң егизлиги вә көләмини сақлап, уларни бағлаштуруп, таза вә янту йезишни билиш | ||
| 4.1 Сөзләрниң орфографиялиқ, орфоэпиялиқ нормилирини сақлаш | 2.4.1.4 л, р, м, н, ң үзүк тавушлириниң имласини сақлап йезиш | |
4.2 Грамматикилиқ нормиларни сақлаш | 2.4.2.1 муәллимниң ярдими билән томур вә қошумчини а?ритишни билиш | ||
2.4.2.5* түп вә ясалма исим/ сан/ сүпәт/пеилларни ениқлаш | |||
1) 3 -сынып
Ортақ тақырыптар | Бөлімдер | Бөлімшелер | Оқу мақсаттары |
1 тоқсан | |||
1. ?анлиқ тәбиәт | Тиңшилим вә ейтилим | 1.1 Тиңшалған материалниң мәзмунини чүшиниш | 3.1.1.1 тиңшалған материал бойичә тирәк сөзләрни бәлгүләш, очуқ вә йепиқ соалларға ?авап бериш |
1.2 Мәтинниң мәзмунини мол?алаш | 3.1.2.1* мәтин сәрләһиси вә берилгән рәсимләр, фото, диаграмма бойичә мәтинниң мәзмунини мол?алаш | ||
1.3 Түрлүк вәзийәтләрдә сөзләш мәдәнийитини сақлаш | 3.1.3.1 түрлүк вәзийәтләргә бағлиқ (?әмийәтлик орунда) мунасивәт бағлашта өз нутқини ре?иләп, сөзләш мәдәнийитини сақлап, диалогқа қатнишиш | ||
1.4 Берилгән мавзу бойичә һекайә түзүш | 3.1.4.1 тирәк сөзләр вә ре?ини пайдилинип, берилгән мавзу бойичә һекайә түзүш | ||
1.6 | 3.1.6.1 интонацияни, вербал әмәс тиллиқ қуралларни (һәрикәт, има-ишарәт)қаратма сөзләрни қоллинип, мавзуға тиңшиғучиниң диққитини ?әлип қилиш | ||
Оқулум | 2.1 Мәтин түрлири билән түзүлүш қисимлирини ениқлаш | 3.2.1.1 тирәк сөзләр, ярдәмчи сөзләр ақилиқ мәтин түрлирини (баянлаш, тәсвирләш, муһакимә қилиш) вә униң қисимлирини ениқлаш | |
2.3 Мәтин мәзмуни бойичә соаллар қоюш вә ?авап бериш | 3.2.3.1 мәтин мәзмуни бойичә пикир билдүрүшкә йөнәлгән соаллар түзүш вә ?авап бериш | ||
2.4 Мәтинниң сәрләвһиси вә асасий ойини ениқлаш | 3.2.4.1 өз алдиға мәтин сәрләвһисини вә муәллимниң ярдими билән асасий ойини ениқлаш | ||
2.5 Түрлүк мәнбәләрдин әхбарат елиш | 3.2.5.1* берилгән мавзу, соал бойичә түрлүк әхбарат мәнбәлиридин (мәтин, луғәт, схема, ?әдвәл, карта) елинған әхбаратларда учритилған йеңи сөзләрниң мәнасини луғәтләр арқилиқ ечиш, топлаш, мәлуматларниң муһим ?ағдайлирини ениқлаш | ||
Йезилим | 3. 1 Мәтин түрлиригә лайиқ мәтин түзүп йезиш | 3.3.1.1 ре?ә схемисини пайдилинип, тирәк сөзләр арқилиқ баянлап бериш, мәтинни селиштуруп тәсвирләш, ярдәмчи сөзләр арқилиқ муһакимә қилиш мәтинини түзүп йезиш | |
3.3 Оқулған, тиңшалған вә аудиовизуаллиқ материаллар бойичә язма ишларни йезиш | 3.3.3.1* оқулған, тиңшалған вә аудиовизуаллиқ материаллар бойичә муәллимниң ярдими билән ре?ә түзүп, изаһәт йезиш | ||
3.5 Хатани тепиш вә түзитиш | 3.3.5.1 әвәтилгән пунктуациялиқ, орфографиялиқ, грамматикилиқ және стилистикилиқ хаталарни муәллимниң ярдими билән тепиш, түзитиш | ||
3.6 Каллиграфиялиқ нормилирини сақлаш | 3.3.6.1 кәң йоллуқ дәптәрдә баш һәрип билән кичик һәрипниң егизлиги вә көләмини сақлап янту, үзмәй вә тәкши йезиш, йезишни чапсанлитиш | ||
3.7 Пунктуациялиқ нормиларни сақлаш | 3.3.7.1*қаратма, қистурма сөзләрни а?ритиш вә тиниш бәлгүлирини дурус қоюш | ||
Тиллиқ нормиларни қоллиниш | 4.1 Сөзләрниң орфографиялиқ, орфоэпиялиқ нормилирини сақлаш | 3.4.1.1 э, в, ф һәриплири бар сөзләрни саватлиқ йезиш | |
3.4.1.3 ц, щ һәриплири бар сөзләрниң имласини билиш | |||
3.4.1.4*х, һ һәриплири бар сөзләрни тоғра йезиш | |||
2-тоқсан | |||
5.Вақит | Тиңшилим вә ейтилим | 1.2 Мәтинниң мәзмунини мол?алаш | 3.1.2.1 мәтин сәрләвһиси вә берилгән рәсимләр, фото,диаграмма бойичә мәтинниң мәзмунини мол?алаш |
1.3 Түрлүк вәзийәтләрдә сөзләш мәдәнийитини сақлаш | 3.1.3.1 түрлүк вәзийәтләрдә (?әмийәтлик орунда) мунасивәт бағлашта өз нутқини ре?иләп, сөзләш мәдәнийитини сақлап, диалогқа қатнишиш | ||
1.5 Тиңшалған материал | 3.1.5.1 аудио-видео язма мәзмуни бойичә ейтилған өзгиниң пикригә "келишиш, келишмәслик сәвәвини, өз көз қаришини билдүрүш | ||
1.6 Тиңшиғучиниң диққитини ?әлип қилиш | 3.1.6.1 интонацияни, вербал әмәс тиллиқ қуралларни (һәрикәт, има-ишарәт) қаратма сөзләрни қоллинип, мавзуға тиңшиғучиниң диққитини ?әлип қилиш | ||
1.7 Тавушларни, сөзләрни орфоэпиялиқ нормиларға лайиқ тоғра ейтиш | 3.1.7.1 сөз ичидә қатар турған үзүк тавушларниң өз ара аһаңдашлиғини сақлап ейтиш (шәнбә – шәмбә) | ||
Оқулум | 2.2 Мәтиндики лексикилиқ бирликләрни қоллинишни чүшиниш | 3.2.2.1 удул вә көчмә мәнадики сөзләрниң мәналирини а?ритишни билиш, сөзләш давамида пайдилиниш | |
2.4 Мәтинниң сәрләвһиси вә асасий ойини ениқлаш | 3.2.4.1 өз алдиға мәтин сәрләвһисини вә муәллимниң ярдими билән асасий ойини ениқлаш | ||
2.5 Түрлүк мәнбәләрдин әхбарат елиш | 3.2.5.1* берилгән мавзу, соал бойичә түрлүк әхбарат мәнбәлиридин (мәтин, луғәт, схема, ?әдвәл, хәритә) елинған әхбаратларда учритилған йеңи сөзләрниң мәнасини луғәтләр арқилиқ ечиш, топлаш, мәлуматларниң муһим ?ағдайлирини ениқлаш | ||
2.6 Мәтинләргә селиштурма тәһлил ясаш |
3.2.6.1 муәллимниң ярдими билән охшаш мавзуға берилгән мәтин түрлирини, стилини ( бәдиий мәтин, илмий мәтин) , | ||
Йезилим | 3.2 Түрлүк стильда мәтин йезиш | 3.3.2.1 өз ишлири һәққидә йезилған күндүлүк, тәр?имә һал, хәвәрләндүрүш йезиш | |
3.4 Язма ишлирини түрлүк формида бериш |
3.3.4.1* муәллимниң ярдими билән схема, график, ?әдвәл, | ||
3.5 Хатани тепиш вә түзитиш | 3.3.5.1 әвәтилгән пунктуациялиқ, орфографиялиқ, грамматикилиқ вә стилистикилиқ хаталарни муәллимниң ярдими билән тепиш, түзитиш | ||
3.6 Каллиграфиялиқ нормилирини сақлаш | 3.3.6.1 кәң йоллуқ дәптәрдә баш һәрип билән кичик һәрипниң егизлиги вә көләмини сақлап, янту, үзмәй вә тәкши йезиш, йезишни чапсанлитиш | ||
3.7Пунктуациялиқ нормиларни сақлаш | 3.3.7.2 муәллимниң ярдими билән егә вә хәвәрниң оттуриға қоюлидиған сизиқчиниң орнини билиш вә қоюш | ||
Тиллиқ нормилирини қоллиниш | 4.1 Сөзләрниң орфографиялиқ, орфоэпиялиқ нормилирини сақлаш | 3.4.1.2 томур сөздики -а, - ә-ниң созуқ тавуштин башланған қошумчә уланған һаләттики өзгиришини сақлап йезиш | |
4.2 Грамматикилиқ нормиларни сақлаш | 3.4.2.1* томур сөзгә қошумчилар қошуш арқилиқ ясалма сөз ясаш, томурдаш сөзләрниң мәнасини а?ритиш | ||
3.4.2.7* ?үмлиниң баш ( егә вә хәвәр) вә әгәшмә әзалирини пәриқләшни билиш | |||
3.4.2.8 муәллимниң ярдими билән жиғиқ вә йейиқ ?үмлиләрни пәриқләшни билиш | |||
3-тоқсан | |||
7.Һүнәр | Тиңшилим вә ейтилим | 1.1 Тиңшалған материалниң мәзмунини чүшиниш | 3.1.1.1 тиңшалған материал бойичә тирәк сөзләрни бәлгүләш, очуқ вә йепиқ соалларға ?авап бериш |
1.2 Мәтинниң мәзмунини мол?алаш | 3.1.2.1* мәтин мавзуси вә берилгән рәсимләр, фото,диаграмма бойичә мәтинниң мәзмунини мол?алаш | ||
1.3 Түрлүк вәзийәтләрдә сөзләш мәдәнийитини сақлаш | 3.1.3.1 түрлүк вәзийәтләрдә (?әмийәтлик орунда) мунасивәт бағлашта өз нутқини ре?иләп, сөзләш мәдәнийитини сақлап, диалогқа қатнишиш | ||
1.4 Берилгән мавзу бойичә һекайә түзүш | 3.1.4.1 тирәк сөзләр вә ре?ини пайдилинип, берилгән мавзу бойичә һекайә түзүш | ||
1.5 Тиңшалған материал | 3.1.5.1 аудио-видео язма мәзмуни бойичә ейтилған өзгиниң пикригә ("келишиш, келишмәслик сәвәвини) өз көз қаришини билдүрүш | ||
Оқулум | 2.3 Мәтин мәзмуни бойичә соаллар қоюш вә ?авап бериш | 3.2.3.1 мәтин мәзмуни бойичә пикир билдүрүшкә йөнәлгән соаллар түзүш вә ?авап бериш | |
2.4 Мәтинниң мавзуси вә асасий ойини ениқлаш | 3.2.4.1 өз алдиға мәтин сәрләвһисини вә муәллимниң ярдими билән асасий ойини ениқлаш | ||
2.5 Түрлүк мәнбәләрдин әхбарат елиш | 3.2.5.1* берилгән мавзу, соал бойичә түрлүк әхбарат мәнбәлиридин (мәтин, луғәт, схема, ?әдвәл, хәритә) елинған әхбаратларда учритилған йеңи сөзләрниң мәнасини луғәтләр арқилиқ ечиш, топлаш, мәлуматларниң муһим ?ағдайлирини ениқлаш | ||
2.6Мәтинләргә селиштурма тәһлил ясаш |
3.2.6.1 муәллимниң ярдими билән охшаш мавзуға берилгән мәтин түрлирини, стилини ( бәдиий мәтин, илмий мәтин) , | ||
Йезилим | 3.1 Мәтин түрлиригә лайиқ мәтин түзүп йезиш | 3.3.1.1* ре?ә схемисини пайдилинип, тирәк сөзләр арқилиқ баянлап бериш, мәтинни селиштуруп тәсвирләш, ярдәмчи сөзләр арқилиқ муһакимә қилиш мәтинини түзүп йезиш | |
3.2 Түрлүк стильда мәтин йезиш | 3.3.2.1 өз ишлири һәққидә йезилған күндүлүк, тәр?имә һал, хәвәрләндүрүш йезиш | ||
3.3 Оқулған, тиңшалған вә аудиовизуаллиқ материаллар бойичә язма ишларни йезиш | 3.3.3.1* оқулған, тиңшалған вә аудиовизуаллиқ материаллар бойичә муәллимниң ярдими билән ре?ә түзүп, изаһәт йезиш | ||
3.4 Язма ишлирини түрлүк формида бериш |
3.3.4.1* муәллимниң ярдими билән схема, график, ?әдвәл, | ||
3.5 Хатани тепиш вә түзитиш | 3.3.5.1 әвәтилгән пунктуациялиқ, орфографиялиқ, грамматикилиқ және стилистикилиқ хаталарни муәллимниң ярдими билән тепиш, түзитиш | ||
3.6 Каллиграфиялиқ нормилирини сақлаш | 3.3.6.1 кәң йоллуқ дәптәрдә баш һәрип билән кичик һәрипниң егизлиги вә көләмини сақлап янту, үзмәй вә тәкши йезиш, йезишни чапсанлитиш | ||
Тиллиқ нормиларниң қоллиниши | 4.2 Грамматикилиқ нормиларни сақлаш | 3.4.2.2 егилик қошумчилирини қоллинишни билиш | |
3.4.2.3 ?үмлидин сөз түркүмлирини (исим, пеил, сан, сүпәт) тепиш | |||
3.4.2.4* асасий, ясалма исим/сүпәт/пеилларни ениқлаш | |||
3.4.2.5 болушлуқ вә болушсиз пеилларни пәриқләшни билиш | |||
3.4.2.6 санақ вә дәри?ә санларниң пәрқини билиш | |||
4-тоқсан | |||
9.Су – тирикчилик көзи | Тиңшилим вә ейтилим | 1.1 Тиңшалған материалниң мәзмунини чүшиниш | 3.1.1.1 тиңшалған материал бойичә тирәк сөзләрни бәлгүләш, очуқ вә йепиқ соалларға ?авап бериш |
1.2 Мәтинниң мәзмунини мол?алаш | 3.1.2.1* мәтин сәрләвһиси вә берилгән рәсимләр, фото,диаграмма бойичә мәтинниң мәзмунини мол?алаш | ||
1.3 Түрлүк вәзийәтләрдә сөзләш мәдәнийитини сақлаш | 3.1.3.1 түрлүк вәзийәтләрдә (?әмийәтлик орунда) мунасивәт бағлашта өз нутқини ре?иләп, сөзләш мәдәнийитини сақлап, диалогқа қатнишиш | ||
1.4 Берилгән мавзу бойичә һекайә түзүш | 3.1.4.1 тирәк сөзләр вә ре?ини пайдилинип, берилгән мавзу бойичә һекайә түзүш | ||
3.1.5.1 аудио-видео язма мәзмуни бойичә ейтилған өзгиниң пикригә ("келишиш, келишмәслик сәвәвини) өз көз қаришини билдүрүш | |||
3.1.6.1 интонацияни, вербал әмәс тиллиқ қуралларни (һәрикәт, има-ишарәт) қаратма сөзләрни қоллинип, мавзуға тиңшиғучиниң диққитини ?әлип қилиш | |||
Оқулум | 2.2 Мәтиндики лексикилиқ бирликләрни қоллинишни чүшиниш | 3.2.2.1 удул вә көчмә мәнадики сөзләрниң мәналирини а?ритишни билиш, сөзләш давамида пайдилиниш | |
2.3 Мәтин мәзмуни бойичә соаллар қоюш вә ?авап бериш | 3.2.3.1 мәтин мәзмуни бойичә пикир билдүрүшкә йөнәлгән соаллар түзүш вә ?авап бериш | ||
2.4 Мәтинниң сәрләвһиси вә асасий ойини ениқлаш | 3.2.4.1 өз алдиға мәтин сәрләвһисини вә муәллимниң ярдими билән асасий ойини ениқлаш | ||
2.5 Түрлүк мәнбәләрдин әхбарат елиш | 3.2.5.1* берилгән мавзу, соал бойичә түрлүк әхбарат мәнбәлиридин (мәтин, луғәт, схема, ?әдвәл, хәритә) елинған әхбаратларда учритилған йеңи сөзләрниң мәнасини луғәтләр арқилиқ ечиш, топлаш, мәлуматларниң муһим ?ағдайлирини ениқлаш | ||
Йезилим | 3.3 Оқулған, тиңшалған вә аудиовизуаллиқ материаллар бойичә язма ишларни йезиш | 3.3.3.1* оқулған, тиңшалған вә аудиовизуаллиқ материаллар бойичә муәллимниң ярдими билән ре?ә түзүп, изаһәт йезиш | |
3.4 Язма ишлирини түрлүк формида бериш |
3.3.4.1* муәллимниң ярдими билән схема, график, ?әдвәл, | ||
3.5 Хатани тепиш вә түзитиш | 3.3.5.1 әвәтилгән пунктуациялиқ, орфографиялиқ, грамматикилиқ және стилистикилиқ хаталарни муәллимниң ярдими билән тепиш, түзитиш | ||
3.6 Каллиграфиялиқ нормилирини сақлаш | 3.3.6.1 кәң йоллуқ дәптәрдә баш һәрип билән кичик һәрипниң егизлиги вә көләмини сақлап янту, үзмәй вә тәкши йезиш, йезишни чапсанлитиш | ||
Тиллиқ нормиларни қоллиниш | 4.2 Грамматикилиқ нормиларни сақлаш | 3.4.2.1* томур сөзгә қошумчилар қошуш арқилиқ ясалма сөз ясаш, томурдаш сөзләрниң мәнасини а?ритиш | |
3.4.2.4 асасий, ясалма исим/сүпәт/пеилларни ениқлаш | |||
4 -сынып
Ортақ тақырыптар | Бөлімдер | Бөлімшелер | Оқу мақсаттары |
1 тоқсан | |||
1. Мениң Вәтиним – Қазақстан 2. | Тиңшилим вә ейтилим | 1.1 Тиңшалған материалниң мәзмунини чүшиниш | 4.1.1.1 тиңшалған материал бойичә асасий вақиәләрни ениқлаш вә уларға асаслинип мәтинниң мәзмунини ейтиш |
1.2 Мәтинниң мәзмунини мол?алаш | 4.1.2.1* мәтин мавзуси вә берилгән диаграмма, схема, ?әдвәл бойичә мәтинниң мәзмунини мол?алаш, өз ой-пикрини дәлилләш | ||
1.3 Түрлүк вәзийәтләрдә сөзләш мәдәнийитини сақлаш | 4.1.3.1 сөһбәтдашниң йешини, кәйпиятини диққәткә елип, бәлгүлүк бир мавзу әтрапида пикирлашқанда сөзләш мәдәнийитини сақлап, диалогқа қатнишиш | ||
1.4 Берилгән мавзу бойичә һекайә түзүш | 4.1.4.1 тирәк сөзләрни вә ре?ини пайдилинип, монолог түзүш | ||
1.7 Тавушларни, сөзләрни орфоэпиялиқ нормиларға лайиқ тоғра ейтиш | 4.1.7.1 сөз ичидики, сөз билән сөзниң оттурисидики боғум, тавушларниң аһаңдашлиғини сақлап ейтиш | ||
Оқулум | 2.1 Мәтин түрлири билән түзүлүш қисимлирини ениқлаш | 4.2.1.1* мәтин түрлирини (баянлаш, тәсвирләш, муһакимә қилиш) вә униң қисимлирини ениқлаш | |
2.3 Мәтин мәзмуни бойичә соаллар қоюш вә ?авап бериш | 4.2.3.1 мәтин мәзмуни бойичә йешимини тепишқа қаритилған соаллар түзүш вә ?авап бериш | ||
2.4 Мәтинниң сәрләвһиси вә асасий ойини ениқлаш | 4.2.4.1 мәтин сәрләвһиси вә мәзмуниниң өз ара мувапиқлиғини ениқлаш, асасий ойини қураштуруш | ||
2.6 Мәтинләргә селиштурма тәһлил ясаш | 4.2.5.1* түрлүк мәнбәләрдин (мәтин, луғәт, схема, ?әдвәл, диаграмма) керәклик әхбаратни тепиш, учритилған йеңи сөзләрниң мәнасини мәтин бойичә ениқлап, әхбаратни хуласиләш, баһалаш | ||
Йезилим | 3.1 Мәтин түрлиригә лайиқ мәтин түзүп йезиш | 4.3.1.1 берилгән мавзу бойичә баянлаш, тәсвирләш, муһакимә қилиш элементлири бар мәтин түзүп йезиш | |
3.3 Оқулған, тиңшалған вә аудиовизуаллиқматериаллар бойичә язма ишларни йезиш | 4.3.3.1* оқулған, тиңшалған вә аудиовизуаллиқ материаллар бойичә муәллимниң ярдими билән ре?ә түзүп инша, тирәк сөзлирини пайдилинип эссе йезиш | ||
3.5 Хатани тепиш вә түзитиш | 4.3.5.1 стилистикилиқ хаталарни муәллимниң ярдими билән ениқлаш, түзитиш, язма ишини пунктуациялиқ, орфографиялиқ, грамматикилиқ нормиларға лайиқ өз алдиға ?өндәш | ||
3.6 Каллиграфиялиқ нормилирини сақлаш | 4.3.6.1 каллиграфиялиқ нормилирини сақлаш, йезиш техникисини йетилдүрүш | ||
3.7 Пунктуациялиқ нормиларни сақлаш | 4.3.7.1 қошма ?үмлиләрниң тиниш бәлгүсини қоюш | ||
Тиллиқ нормилирини қоллиниш | 4.1 Сөзләрниң орфографиялиқ, орфоэпиялиқ нормилирини сақлаш | 4.4.1.1 сөзгә қошумчиларни улап йезишта тавушларниң аһаңдашлиғини әстә сақлап пайдилиниш | |
4.4.1.2 сөзгә қошумчилар уланғанда боғум аһаңдашлиғини әстә сақлап пайдилиниш | |||
4.4.1.3 ейтилиши вә йезилишида айримчилиғи бар сөзләрни ениқлап йезиш | |||
2 -тоқсан | |||
3. Мәдәний мирас | Тиңшилим вә ейтилим | 1.2 Мәтинниң мәзмунини мол?алаш | 4.1.2.1* мәтин мавзуси вә берилгән диаграмма, схема, ?әдвәл бойичә мәтинниң мәзмунини мол?алаш, өз ой-пикрини дәлилләш |
1.3 Түрлүк вәзийәтләрдә сөзләш мәдәнийитини сақлаш | 4.1.3.1 сөһбәтдашниң йешини, кәйпиятини диққәткә елип, бәлгүлүк бир мавзу әтрапида пикирлашқанда сөзләш мәдәнийитини сақлап, диалогқа қатнишиш | ||
1.4 Берилгән мавзу бойичә һекайә түзүш | 4.1.4.1 тирәк сөзләрни вә ре?ини пайдилинип, монолог түзүш | ||
1.5 Тиңшалған материал | 4.1.5.1 аудио-видео язма мәзмуниға өз баһасини бериш | ||
1.6 Тиңшиғучиниң диққитини ?әлип қилиш | 4.1.6.1 интонацияни, вербал әмәс тиллиқ қуралларни (һәрикәт, има-ишарәт) вә қистурма, ярдәмчи сөзләрни қоллинип, мавзуға тиңшиғучини қизиқтуруш | ||
Оқулум | 2.2 Мәтиндики лексикилиқ бирликләрни қоллинишни чүшиниш | 4.2.2.1 турақлиқ сөз бирикмилирини вә көп мәналиқ сөзләрни а?ритишни билиш, мәнасини чүшиниш, сөзләш давамида пайдилиниш | |
2.3 Мәтин мәзмуни бойичә соаллар қоюш вә ?авап бериш | 4.2.3.1 мәтин мәзмуни бойичә йешимини тепишқа қаритилған соаллар түзүш вә ?авап бериш | ||
2.4 Мәтинниң сәрләвһиси вә асасий ойини ениқлаш | 4.2.4.1 мәтин сәрләвһиси вә мәзмуниниң өз ара мувапиқлиғини ениқлаш, асасий ойини қураштуруш | ||
2.5 Түрлүк мәнбәләрдин әхбарат елиш | 4.2.5.1* түрлүк мәнбәләрдин (мәтин, луғәт, схема, ?әдвәл, диаграмма) керәклик әхбаратни тепиш, учритилған йеңи сөзләрниң мәнасини мәтин бойичә ениқлап, әхбаратни хуласиләш, баһалаш | ||
2.6 Мәтинләргә селиштурма тәһлил ясаш | 4.2.6.1 бәлгүлүк бир мавзуға берилгән мәтинниң түрлирини, жанрини, стилини ( мақалә, репортаж, йеңилиқ, тәр?имә һали, мү?әзнамә, хәвәрләндүрүш) селиштуруп, охшашлиғи вә айримчилиғини ениқлаш | ||
Йезилим | 3.2 Түрлүк стильда мәтин йезиш | 4.3.2.1 тирәк сөзләрни пайдилинип, бәлгүлүк бир стильда мәтин ( мақалә, мү?әзнамә, сөһбәт) йезиш | |
3.3 Оқулған, тиңшалған вә аудиовизуаллиқ материаллар бойичә язма ишларни йезиш | 4.3.3.1* оқулған, тиңшалған вә аудиовизуаллиқ материаллар бойичә муәллимниң ярдими билән ре?ә түзүп инша, тирәк сөзлирини пайдилинип эссе йезиш | ||
3.5 Хатани тепиш вә түзитиш | 4.3.5.1 стилистикилиқ хаталарни муәллимниң ярдими билән ениқлап түзитиш, язма ишини пунктуациялиқ, орфографиялиқ, грамматикилиқ нормиларға лайиқ өз алдиға ?өндәш | ||
3.6 Каллиграфиялиқ нормилирини сақлаш | 4.3.6.1 каллиграфиялиқ нормилирини сақлаш, йезиш техникисини йетилдүрүш | ||
3.7 Пунктуациялиқ нормиларни сақлаш | 4.3.7.2 ?үмлиниң бирхил әзалирини а?ритиш вә тиниш бәлгүлирини (пәш, қош тирнақ) қоюш | ||
4.3.7.3 диалогқа мувапиқ тиниш бәлгүлирини қоюш | |||
Тиллиқ нормилирини қоллиниш | 4.2 Грамматикилиқ нормиларни сақлаш | 4.4.2.1* мурәккәп сөзләрниң түрлирини пәриқләшни билиш (бириккән сөзләр, қош сөзләр, қисқарған сөзләр) | |
4.4.2.6 сөз түркүмлириниң ?үмлидики хизмитини ениқлаш | |||
3-тоқсан | |||
7.Тәбиәт һадисилири | Тиңшилим вә ейтилим | 1.2 Мәтинниң мәзмунини мол?алаш | 4.1.2.1* мәтин сәрләвһиси вә берилгән диаграмма, схема, ?әдвәл бойичә мәтинниң мәзмунини мол?алаш, өз ой-пикрини дәлилләш |
1.3 Түрлүк вәзийәтләрдә сөзләш мәдәнийитини сақлаш | 4.1.3.1 сөһбәтдашниң йешини, кәйпиятини диққәткә елип, бәлгүлүк бир мавзу әтрапида пикирлашқанда сөзләш мәдәнийитини сақлап, диалогқа қатнишиш | ||
1.4 Берилгән мавзу бойичә һекайә түзүш | 4.1.4.1 тирәк сөзләрни вә ре?ини пайдилинип, монолог түзүш | ||
1.5 Тиңшалған материал бойичә өз пикрини билдүрүш | 4.1.5.1 аудио-видео язма мәзмуниға өз баһасини бериш | ||
1.6 Тиңшиғучиниң диққитини ?әлип қилиш | 4.1.6.1 интонацияни, вербал әмәс тиллиқ қуралларни (һәрикәт, има-ишарәт) вә қистурма, ярдәмчи сөзләрни қоллинип, мавзуға тиңшиғучини қизиқтуруш | ||
Оқулум | 2.2 Мәтиндики лексикилиқ бирликләрни қоллинишни чүшиниш | 4.2.2.1 турақлиқ сөз бирикмилирини вә көп мәналиқ сөзләрни а?ритишни билиш, мәнасини чүшиниш, сөзләш давамида пайдилиниш | |
2.3 Мәтин мәзмуни бойичә соаллар қоюш вә ?авап бериш | 4.2.3.1 мәтин мәзмуни бойичә йешимини тепишқа қаритилған соаллар түзүш вә ?авап бериш | ||
2.4 Мәтинниң сәрләвһиси вә асасий ойини ениқлаш | 4.2.4.1 мәтин сәрләвһиси вә мәзмуниниң өз ара мувапиқлиғини ениқлаш, асасий ойини қураштуруш | ||
2.5 Түрлүк мәнбәләрдин әхбарат елиш | 4.2.5.1* түрлүк мәнбәләрдин (мәтин, луғәт, схема, ?әдвәл, диаграмма) керәклик әхбаратни тепиш, учритилған йеңи сөзләрниң мәнасини мәтин бойичә ениқлап, әхбаратни хуласиләш, баһалаш | ||
2.6 Мәтинләргә селиштурма тәһлил ясаш | 4.2.6.1 бәлгүлүк бир мавзуға берилгән мәтинниң түрлирини, жанрини, стилини ( мақалә, репортаж, йеңилиқ, тәр?имә һали, мү?әзнамә, хәвәрләндүрүш) селиштуруп, охшашлиғи вә айримчилиғини ениқлаш | ||
Йезилим | 3.1 Мәтин түрлиригә лайиқ мәтин түзүп йезиш | 4.3.1.1 берилгән мавзу бойичә баянлаш, тәсвирләш, муһакимә қилиш элементлири бар мәтин түзүп йезиш | |
3.4 Язма ишлирини түрлүк формида бериш |
4.3.4.1* мәтин түзүштә (йеңилиқ, репортаж, елан) схема, | ||
3.5 Хатани тепиш вә түзитиш | 4.3.5.1 стилистикилиқ хаталарни муәллимниң ярдими билән ениқлап түзитиш, язма ишини пунктуациялиқ, орфографиялиқ, грамматикилиқ нормиларға лайиқ өз алдиға редакцияләш | ||
Тиллиқ нормилирини қоллиниш | 4.2 Грамматикилиқ нормиларни сақлаш | 4.4.2.3* исим сөзләрни түрләш, егилик қошумчилири билән түрләшни билиш | |
4.4.2.2 келиш қошумчилирини қоллинишни билиш | |||
4.4.2.4 алмашларниң түрлирини билиш | |||
4 тоқсан | |||
9.Каинатқа сәяһәт | Тиңшилим вә ейтилим | 1.1 Тиңшалған материалниң мәзмунини чүшиниш | 4.1.1.1 тиңшалған материал бойичә асасий вақиәләрни ениқлаш вә уларға асаслинип мәтинниң мәзмунини ейтиш |
1.3 Түрлүк вәзийәтләрдә сөзләш мәдәнийитини сақлаш | 4.1.3.1 сөһбәтдашниң йешини, кәйпиятини диққәткә елип, бәлгүлүк бир мавзу әтрапида пикирлашқанда сөзләш мәдәнийитини сақлап, диалогқа қатнишиш | ||
1.4 Берилгән мавзу бойичә һекайә түзүш | 4.1.4.1 тирәк сөзләрни вә ре?ини пайдилинип, монолог түзүш | ||
1.5 Тиңшалған материал | 4.1.5.1 аудио-видео язма мәзмуниға өз баһасини бериш | ||
Оқулум | 2.3 Мәтин мәзмуни бойичә соаллар қоюш вә ?авап бериш | 4.2.3.1 мәтин мәзмуни бойичә йешимини тепишқа қаритилған соаллар түзүш вә ?авап бериш | |
2.4 Мәтинниң сәрләвһиси вә асасий ойини ениқлаш | 4.2.4.1 мәтин сәрләвһиси вә мәзмуниниң өз ара мувапиқлиғини ениқлаш, асасий ойини қураштуруш | ||
| 4.2.5.1* мәнбәлиридин (мәтин, луғәт, схема, ?әдвәл, диаграмма) керәклик әхбаратни тепиш, учритилған йеңи сөзләрниң мәнасини мәтин бойичә ениқлап, әхбаратни хуласиләш, баһалаш | ||
Йезилим | 3.2 Түрлүк стильда мәтин йезиш | 4.3.2.1 тирәк сөзләрни пайдилинип, бәлгүлүк бир стильда мәтин ( мақалә, мү?әзнамә, сөһбәт) йезиш | |
3.3 Оқулған, тиңшалған вә аудиовизуаллиқ материаллар бойичә язма ишларни йезиш | 4.3.3.1* оқулған, тиңшалған вә аудиовизуаллиқ материаллар бойичә муәллимниң ярдими билән ре?ә түзүп инша, тирәк сөзлирини пайдилинип эссе йезиш | ||
3.4 Язма ишлирини түрлүк формида бериш |
4.3.4.1* мәтин түзүштә (йеңилиқ, репортаж, елан) схема, | ||
3.5 Хатани тепиш вә түзитиш | 4.3.5.1 стилистикилиқ хаталарни муәллимниң ярдими билән ениқлап түзитиш, язма ишини пунктуациялиқ, орфографиялиқ, грамматикилиқ нормиларға лайиқ өз алдиға ?өндәш | ||
3.6 Каллиграфиялиқ нормилирини сақлаш | 4.3.6.1 каллиграфиялиқ нормилирини сақлаш, йезиш техникисини йетилдүрүш | ||
Тиллиқ нормилирини қоллиниш | 4.2 Грамматикилиқ нормиларни сақлаш | 4.4.2.5 рәвишниң мәнасиға қарап пәриқләш, пеиллар билән бағлаштуруп, ?үмлидә қоллиниш | |
Ескерту:
1) "**" белгісі бар сөйлеу әрекетінің түрлері бойынша білім беру мақсаттары кешенді түрде және әртүрлі тәсілдермен қолданылады;
2) "*" түрінде белгіленген оқыту мақсаттарынының бөлігі жүзеге асырылады.
3) "/" оқыту міндеттері бір тоқсан шеңберінде сөйлеу қызметінің түрлері бойынша біріктіріледі;
| Қазақстан Республикасы Оқу - ағарту министрлігінің 2022 жылғы 16 қыркүйектегі № 399 бұйрығына 17-қосымша |
Бастауыш білім беру деңгейінің 2-4-сыныптарына арналған "Әдебиеттік оқу" оқу пәні бойынша үлгілік оқу бағдарламасы (оқыту ұйғыр тілінде) 1-тарау. Жалпы ережелер
1. "Әдебиеттік оқу" оқу пәнінің оқу бағдарламасы "Мектепке дейінгі тәрбие мен оқытудың, бастауыш, негізгі орта, жалпы орта, техникалық және кәсіптік, орта білімнен кейінгі білім берудің мемлекеттік жалпыға міндетті стандарттарын бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Оқу-ағарту министрінің 2022 жылғы 3 тамыздағы № 348 бұйрығымен бекітілген Мектепке дейінгі тәрбие мен оқытудың, бастауыш, негізгі орта, жалпы орта, техникалық және кәсіптік, орта білімнен кейінгі білім берудің мемлекеттік жалпыға міндетті стандарттарына сәйкес әзірленген (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 29031 болып тіркелген).
2. "Әдебиеттік оқу" оқу пәнінің мақсаты – балалардың өнерін, өнер арқылы дамыту, өнермен байланыста болу қажеттілігін тәрбиелеу, білім алушыны әдебиет әлеміне енгізу және оны адамзаттың рухани тәжірибесімен қамтамасыз ету, білім алушылардың функционалдық сауаттылық дағдыларын оқу барысында қалыптастыру.
3. Бастауыш мектептегі пәндерді зерттеу мақсатына жету үшін келесі практикалық міндеттер шешіледі:
1) көркем шығармаларды оқу арқылы Қазақстанның әдеби мұрасы туралы білімді меңгерту;
2) коммуникативті дағдыларды қалыптастыру;
3) әлемдік және отандық балалар әдебиетінің озық үлгілерімен таныстыру арқылы оқушылар арасында өзара түсіністікті, өзінің және өзгенің іс-әрекетіне жауапкершілікті, адамгершілік қасиеттерді құрметтеуді қалыптастыру;
4) толыққанды оқу дағдысын (дұрыс, еркін, түсініп және мәнерлеп) жетілдіру;
5) оқушылардың оқу мәдениетін қалыптастыру;
6) сыни тұрғыдан ойлауды жетілдіру;
7) қойылған мақсатқа сәйкес танымдық сипаттағы мәтіндерді талдау дағдыларын дамыту;
8) алған білімдерін пайдалана отырып, дұрыс шешім қабылдау;
9) оқу міндеттерін шешуде пайдалана отырып, әртүрлі типтегі мәтіндерден ақпаратты іздеу дағдыларын қалыптастыру.
4. Оқу бағдарламасында үш тілде білім беруді жүзеге асыру қарастырылған, онда үш тілді меңгертіп қана қоймай, сол сияқты білім алушылардың сыныптан тыс жұмыстарын да үш (ұйғыр, қазақ, және ағылшын тілдерінде) тілде ұйымдастыру қарастырылған.
5. Жеке тұлғалық қасиеттердің кең ауқымды дағдылармен бірлікте дамуы білім алушылар бойында білім берудің "қазақстандық патриотизм мен азаматтық жауапкершілік", "құрмет", "ынтымақтастық", "еңбек және шығармашылық", "ашықтық", "өмір бойына білім" сияқты негізгі құндылықтарын дарыту, бойына сіңіруі үшін негіз болып табылады. Бұл құндылықтар білім алушылардың оның мінез-құлқы мен күнделікті іс-әрекетін ынталандыратын тұрақты тұлғалық бағдарлары бола алады.
2-тарау "Әдебиеттік оқу" оқу пәнінің мазмұнын ұйымдастыру 1-параграф. "Әдебиеттік оқу" оқу пәнінің мазмұны
6. Пән бойынша оқу жүктемесінің көлемі:
1) 2-сыныпта аптасына 2 сағат, оқу жылында 68 сағат;
2) 3-сыныпта аптасына 2 сағат, оқу жылында 68 сағат;
3) 4-сыныпта аптасына 2 сағат, оқу жылында 68 сағатты құрайды.
Ескерту. 6-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Оқу-ағарту министрінің 31.10.2023 № 328 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.7. Оқу дағдыларын қалыптастырудың нормалары:
1) 2-сыныпта бірінші жартыжылдығында – 40-50 сөз, екінші жартысында – 50-60сөз,
2) 3-сыныпта бірінші жартыжылдықта – 60-70 сөз, екінші жартысында – 70-80 сөз,
3) 4-сыныпта бірінші жартыжылдықта – 80-90 сөз, екінші жартысында – 90-105 сөз, Көмекші сөздер, шылаулар, одағай сөздер жеке сөз ретінде қарастырылады.
8. Әдебиеттік оқу" оқу пәнінің 2-сыныпқа арналған базалық мазмұны:
1) оқытылатын шығармалар: балиларға беғишланған шеир, дудуқлимай тез оқи, төрт мисра қошақлар, нахшилар ( һайванатлар, тәбиәт тоғрисида шеирлар), Норуз нахшиси, чөчәкләр ( һайванатлар тоғрисидики чөчәкләр билән тоқума вақиәлик чөчәкләр), мақал-тәмсилләр, һәртүрлүк мавзудики тепишмақ, ләтипиләр, язма әдәбияти үлгилиридин: М.Мәһәмдинов, ?. Розахунов, Т. Намәтов, А. Мәсимов, П. Мәхсәтова, И. Бәхтия, А. Һезимов, М. ?әлилов, И. Һошуров, Х. Һәмраев, К. Һасамдинов, Т. Тохтәмов, Һ. Искәндәров, М. Меримов, А. Ғәниев, Һ. Исламов, П. Сабитованиң шеир-нахшилири, чөчәк-мәсәллири, һекайилири;
2) илмий-тонушлуқ қизғинлиқ әсәрлири: мақалә, әсләтмә, өмүр баян (асман алими, су асти тирикчилиги, тәбиәт һадисилири, ярилиш сирлири, хәлиқниң урпи-адәтлири тоғрисида);
3) дуния хәлиқ балилар әдәбиятиниң көрнәклик әрбаплириниң үлгилик әсәрлири: һекайә, мәсәл, чөчәкләр;
4) әдәбий-теориялиқ билим: хәлиқ еғиз әдәбияти һәққидә (чөчәк, төрт мисра, қошақ, тепишмақ, мақал-тәмсилләр, дудуқлимай тез оқи) шаирниң кәйпияти тоғрисида чүшүнүк (шеир түрлири: тәбиәт лирикиси, мәсәл шеирлар, һәзил чақ-чақ шеирлар), мәтиндики бәдиий сөз һәққидә практикилиқ түрдә чүшүнүк, мәтин түрлири, мәтиндики асасий ой тоғрисида аддий мәлумат, диалог тоғрисида;
5) мәтин билән иш: әсәрниң мәзмуни бойичә берилгән соалларға ?авап бериш, әсәрниң мәзмунини тәйяр ре?ә бойичә, яки өз сөзи билән ейтиш, үзүндисини сөзләп бериш, сәһниләштүрүш, әсәрниң мавзуси билән үзүндисигә (баш бөлүмигә) сүйинип, вақиәниң ахирини мол?алаш, өз ойи билән сезимини тирәк сөзләрни пайдилинип йәткүзүш, аддий вә ениқ соалларни қоюш, униң ?ававини әсәрдин тепиш, әсәрниң мавзуси вә асасий ойини ениқлаш, муәллимниң ярдими билән бәдиий әсәрдики вақиәниң башлинишини, аяқлишишини ениқлаш, мәтиндики асасий ойини, униң башлиниши, давамини, аяқлишишини ениқлаш, мәтинни сөзләш, мәтин қәһриманлирини аташ, қәһриманниң сиртқи көрүнүшини тәсвирләш, ми?әз-хулқи билән иш-һәрикитини баһалаш, соалға ?авапни китаплардин, топламлардин, сөзлүкләрдин тепиш вә әхбаратни берилгән үлгә бойичә, ?әдвалға селиш, бәдиий әсәр үзүндисини башқа үлгидики (иллюстрация, мультфильм) нусхилири билән селиштуруш, мәтингә берилгән рәсимләр билән иш, мәтин мәзмуни бойичә рәсим селиш, сөзлүк билән ишни жүргүзүшкә қатнишиш, чүшәндүрилидиған сөзләр билән ишләш, язмичә и?адий ишларни жүргүзүш: һекайиләр, тепишмақ йезиш, яки тәйяр төрт мисра қураштуруш, рәсим, каллиграмма, аппликация, фотосүрәтләр пайдилинип, и?адий ишләш;
6) оқуш адәтлири: әсәрни дурус һәм чүшинип оқуш, рольға бөлүп, раван оқуш, әсәрни ичидә оқуп, униңдики керәклик әхбаратларни бәлгүләп оқуш.
9. "Әдебиеттік оқу" оқу пәнінің 3-сыныпқа арналған базалық мазмұны:
1) Еғиз әдәбият үлгилири: ривайәт, һекайә, мәсәлләр, һазир?авап сөзләр, нәқил сөзләр, язма әдәбият үлгилири:шаир-язғучиларниң әсәрлири: М.Мәһәмдинов, ?. Розахунов, Т. Намәтов, А. Мәсимов, П. Мәхсәтова, И. Бәхтия, А. Һезимов, М. ?әлилов, И. Һошуров, Х. Һәмраев, К. Һасамдинов, Т. Тохтәмов, Һ. Искәндәров, М. Меримов, А. Ғәниев, Һ. Исламов, П. Сабитованиң шеир-нахшилири, чөчәк-мәсәллири, һекайилири;
2) илмий- тонушлуқ қизғинлиғи әсәрлири: мақалә, өмүр баян, күндилик (асман алими, су асти тирикчилиги, тәбиәт һадисилири, адәмзат сирлири, техника йеңилиқлири, хәлиқниң урпи-адәтлири тоғрисида);
3) дуния хәлиқ балилар әдәбиятиниң көрнәклик әрбаплириниң үлгилик әсәрлири: һекайә, мәсәл, чөчәкләр;
4) әдәбий-теориялиқ билим: хәлиқ еғиз әдәбиятиниң асасий жанрлири (чөчәк, ривайәт, ләтипиләр, тепишмақ, мақал-тәмсилләр, нәқил сөзләр, һазир?авап сөзләр) тоғрисидики уқумлар, уларниң баш бәлгүлири, мәсәл, һекайә тоғрисида уқум, әсәрниң мәзмуни, идеяси, сюжети һәққидә аддий чүшәнчиләр, эпитет, уларниң ениқлимилири, қәһриманға ми?әзнамә, портрет, диалог, монолог тоғрисида);
5) мәтин билән иш: әсәрниң мавзусини ениқлаш вә асасий ойини көрситип турған мәтин бөлигини, ?үмлини тепиш, бәдиий әсәрдики вақиәниң башлинишини, аяқлишишини ениқлаш, қоллинишқа (практикилиқ) вә баһалашқа асасланған соаллар қоюш һәм ?авап бериш, қәһриманниң портретини тәсвирләш, униң иш-һәрикити билән ми?әз-хулқиниң өзгириш сәвәплирини мәтиндин тепип, баһалаш, бәдиий әсәр үзүндисини башқа үлгидики (иллюстрация, музыка, мультфильм) нусхиси билән селиштуруш, әсәрниң мәзмуниға мувапиқ түрлүк мәнбәләрдин: иллюстрация, әдәбий китаплар, мультфильмлардин ениқ әхбаратни тепиш вә әхбаратни схема түридә бериш, әсәрниң мәзмунини бирикип қураштурған ре?ә бойичә яки өз сөзи билән толуқ сөзләш, сәһниләштүрүш, мәтиндин яки мәтин бөлүмлиридин тирәк сөзләрни көрситиш, тирәк сөзләр билән асасий ой арисидики бағлинишни орнитиш, сөзлүк билән иш елип бериш, и?адий ишлар: әсәр қәһриманиға хәт, чөчәк (қәһриман қошуш, ахирини өзгәртиш), шеир (төрт мисра), һекайә (оқуғини, көргини бойичә) йезиш;
6) оқуш адәтлири: әсәрни ичидә чүшинип оқуш, көз жүгәртип, түртип елип, керәклик әхбаратни тепип, бәлгү қоюп, тәнқидий нуқтидин баһалап оқуш.
10. "Литературное чтение" оқу пәнінің 4-сыныпқа арналған базалық мазмұны:
1) Еғиз әдәбият үлгилири: батурлар қошақлиридин үзүндиләр, ривайәтләр билән ой-хиял, тоқума вақиәләр, һазир?авап сөзләр, чөчәкләр, мәсәлләр, шаир-язғучиларниң әсәрлири: М.Мәһәмдинов, ?. Розахунов, Т. Намәтов, А. Мәсимов, П. Мәхсәтова, И. Бәхтия, А. Һезимов, М. ?әлилов, И. Һошуров, Х. Һәмраев, К. Һасамдинов, Т. Тохтәмов, Һ. Искәндәров, М. Меримов, А. Ғәниев, Һ. Исламов, П. Сабитованиң шеир-нахшилири, чөчәк-мәсәллири, һекайилири; илмий-тонушлуқ қизғинлиғи әсәрлири: мақалә, очерк, әсләтмә, өмүр баян, күндилик һаят, дуния хәлиқлири балилар әдәбиятиниң көрнәклик әрбаплириниң үлгилик әсәрлири: һекайә, мәсәл, чөчәклири;
2) әдәбий-теориялиқ билим: бәдиий мәтинләрдики пейзаж, портрет, ми?әзнамә, диалог, монологниң орни һәққидә аддий чүшүнүк, язғучи қолланған бәдиий сөзләрни (охшитиш, эпитет, аллитерация) тепиш, әсәрниң мавзуси вә идеяси, композицияси, сюжети һәққидә практикилиқ турғида чүшәндүрүш, эпикилиқ қошақлар, ривайәт, охшитиш, мәсәл, диалог, монолог, сатира, селиштуруш, фантастикилиқ әсәр, портрет, лирика, ми?әзнамә, қайтилаш, логикилиқ акцент, сюжет, әсләтмә тоғрисидики уқумлар;
3) мәтин билән иш: мәтин бойичә авторниң көзқаришиға өз пикирини билдүрүш, әсәрни қайта қурушқа, интерпретацияләшкә йәнә баһалашқа асаланған соаллар қоюш вә ?авап бериш, әсәрниң мавзуси вә асасий ойини ениқлаш, авторниң ойини мәтин ичидин кәлтүрүп олтирип дәлилләш, әсәрниң композициялиқ қурулумини (сюжетниң башлиниши, тәрәққий етиши, жуқури пәллә, йешими) ениқлаш, шеирларға ритмни таллашни билиш, сөзлүкләргә сүйинип олтирип, сөзләрниң мәнасини чүшәндүрүш, язғучи тилиға диққәт қилиш, бәдиий сөзләрни қоллиниш, эпизод билән вақиәләрниң асасида ятқан муһим нуқтисини тәһлил қилиш вә селиштуруш, бәдиий әсәрни башқа үлгидики (иллюстрация, музыка, мультфильм, кинофильм) нусхилири билән селиштуруш, түрлүк мәнбәләрдин керәклик әхбаратни тепиш, хуласиләш вә бағлиниш сәвәплирини схема түридә көрситиш, "автор билән диалог" жүргүзүш, оқуған әсәрниң дәсләпки ойини өз-өзидин шәкилләш, мәтин бөлүмлири арисида мәналиқ бағлинишни орнитиш, оқулған әсәрдики вақиәниң системисини ениқлап, уни бөләкләргә бөлүш, һәр бөләккә нам қоюп ре?ә түзүш, асасий ойини хуласиләш, уни мәтин мавзуси билән мувапиқлаштуруш, ре?ә бойичә мәтинни ейтип бериш, әсәр қәһриманлириниң образиға кирип, рольға бөлүп оқуш, и?адий иш: тонуш мәтингә йеңи қәһриман қошуш, йеңи сюжет киргүзүш, шеир (төрт мисра) йезиш;
4) оқуш адәтлири: әсәрни ичидә көз жүгәртип, бәлгүләп елип оқуш, соаллар қоюп, керәклик әхбаратни тепип, бәлгү қоюп оқуш, тәһлил қилип оқуш, тәнқидий баһалап оқуш.
5) Муәллим ортақ мавзуларниң мәзмуни бойичә оқуш мәхситини әмәлгә ашурушта билим алғучиларниң яш өзгичилигигә лайиқ өзгә әдәбиятларни қоллиналайду.
2-параграф. Оқу мақсаттарының жүйесі
11. Бағдарламада оқу мақсаттары кодтық белгімен белгіленген. Кодтық белгідегі бірінші сан сыныпты, екінші және үшінші сан бөлім және бөлімшенің ретін, төртінші сан оқу мақсатының реттік нөмірін көрсетеді. 1.2.1.4 кодында: "1" – сынып, "2.1" – бөлім мен бөлімше, "4" – оқу мақсатының реттік нөмірі.
12. .Оқу мақсаттарының жүйесі:
1) тыңдалым және айтылым:
Негізгі дағдылар | Оқу мақсаттары: | ||
2-сынып | 3-сынып | 4-сынып | |
1.1 Әсәрниң мәзмунини чүшиниш | 2.1.1.1 әсәрниң мәзмуни бойичә берилгән соалларға ?авап бериш | 3.1.1.1 әсәрниң әһмийәтлик йәрлирини ениқлаш үчүн очуқ соаллар қоюш вә ?авап бериш | 4.1.1.1 әсәрниң мәзмунини толуқ чүшиниш, айрим йәрлирини ениқлаш, вақиәниң сәвәплирини ениқлаш үчүн соаллар қоюш вә ?авап бериш |
1.2 Әсәрни мәзмунлаш | 2.1.2.1*әсәрниң мәзмунини тәйяр ре?ә бойичә яки өз сөзи билән мәзмунлаш, үзүндисини мәзмунлаш, сәһниләштүрүш | 3.1.2.1*әсәрниң мәзмунини бирлишип қураштурған ре?ә бойичә яки өз сөзи билән толуқ, таллишиға қарап мәзмунлаш, сәһниләштүрүш | 4.1.2.1*әсәрниң мәзмунини түрлүк баянлаш усуллирини (І яки ІІІ шәхскә өзгәртип, һәрқандақ вақиәләрни қошуп) қоллинип, әсәрни қисқичә, толуқ мәзмунлаш |
1.3 Әсәрдики вақиәни мол?алаш | 2.1.3.1әсәрниң мавзуси билән үзүндисигә (баш бөлүмигә) сүйинип, вақиәниң ахирини мол?алаш | 3.1.3.1 әсәрдики қәһриманларниң ми?әз-хулқи билән иш-һәрикитигә, униңдики вақиәләргә сүйинип, сюжетниң рива?линишини мол?алаш | 4.1.3.1әсәрниң мавзуси вә хуласә бөлүми асасида сюжетниң рива?линишини мол?алаш, униң сәвәвини чүшәндүрүш |
1.4 Тиңшиғучиниң диққитини ?әлип қилиш | 2.1.4.1сөзләш ?әриянида мақал-тәмсилләрни, вербаллиқ әмәс тиллиқ қуралларни қоллиниш |
3.1.4.1сөзләш ?әриянида мақал-тәмсилләрни, нәқил | 4.1.4.1сөзләш ?әриянида мақал-тәмсилләрни, шеир йоллирини, нәқил сөзләрни, һазир?авап сөзләрни вә вербаллиқ әмәс тиллиқ қуралларни қоллиниш |
1.5 Тиңшиған әсәр бойичә пикрини билдүрүш | 2.1.5.1өз ойи билән сезимини тирәк сөзләрни пайдилинип олтирип йәткүзүш | 3.1.5.1өз ойи билән сезимини бәдиий- образлиқ сөзләрни қоллинип олтирип йәткүзүш | 4.1.5.1өз ойи билән сезимини, көзқаришини өмүрдә болған, өзгә әсәрдики охшаш вақиәләр билән селиштуруш арқилиқ билдүрүш |
2) оқылым:
Негізгі дағдылар | Оқу мақсаттары: | ||
2-сынып | 3-сынып | 4-сынып | |
2.1Оқуш түрлирини қоллиниш | 2.2.1.1әсәрни үнлүк, дурус һәм чүшинип оқуш, рольға бөлүп, раван оқуш | 3.2.1.1әсәрни үнлүк чүшинип оқуш, рольға бөлүп, раван оқуш, терип оқуш | 4.2.1.1әсәрни үнлүк чүшинип оқуш, рольға бөлүп, раван оқуш, терип оқуш, чапсан оқуш |
2.2.1.2әсәрни ичидә оқуп, униңдики керәклик әхбаратни бәлгүләп оқуш | 3.2.1.2әсәрни ичидә чүшинип оқуш, көз жүгәртип,түртип елип, керәклик әхбаратни тепип, бәлгү қоюп, тәнқидий нуқтидин баһалап оқуш | 4.2.1.2*әсәрни ичидә көз жүгәртип, түртип елип, соалларни қоюп олтирип, керәклик әхбаратни тепип, бәлгү қоюп, тәһлил қилип, тәнқидий нуқтидин баһалап оқуш | |
2.2 Әсәрниң мәзмуни бойичә соалларни қоюш вә ?авап бериш | 2.2.2.1муәллим ярдими билән аддий вә ениқ соалларни қоюш вә униң ?ававини әсәрниң ичидин тепишни билиш | 3.2.2.1қоллинишқа (практикилиқ) вә баһалашқа асасланған соалларни қоюш вә ?авап бериш | 4.2.2.1әсәрни қайта қурушқа, интерпретацияләшкә вә баһалашқа асасланған соалларни қоюш вә ?авап бериш |
2.3 Әсәрниң мавзуси вә униңдики асасий ойини ениқлаш | 2.2.3.1 муәллимниң ярдими билән әсәрниң мавзуси вә асасий ойини ениқлаш | 3.2.3.1әсәрниң мавзусини ениқлаш вә асасий ойини билдүрүп турған мәтин бөлигини, ?үмлини тепиш | 4.2.3.1әсәрниң мавзуси вә асасий ойини ениқлаш, авторниң ойини мәтин мәлуматлирини кәлтүрүп дәлилләш |
2.4Әдәбий әсәрниң | 2.2.4.1мақал-тәмсил, тепишмақ, чөчәк, турмуш-һаят қошақлири, һекайә, шеирниң жанрлиқ өзгичилигини ениқлаш | 3.2.4.1шеир, мәсәл, нәқил сөз, ривайәт, һекайиниң жанрлиқ өзгичилигини ениқлаш |
4.2.4.1ривайәт, һазир?авап сөз, батурлар қошақлири, |
2.5Әсәрниң композициясини ениқлаш | 2.2.5.1муәллимниң ярдими билән бәдиий әсәрдики вақиәниң башлиниши, рива?линиши вә аяқлишишини ениқлаш | 3.2.5.1бәдиий әсәрдики вақиәниң башлиниши, рива?линиши вә аяқлишишини ениқлаш | 4.2.5.1муәллимниң ярдими билән әсәрдики композициялиқ қурулумини (сюжетниң башлиниши, рива?линиши, йешими) ениқлаш |
2.6 Қәһриманларниң иш-һәрикитини баһалаш | 2.2.6.1қәһриманниң сиртқи қияпитини тәсвирләш, ми?әз-хулқи билән иш-һәрикитини баһалаш | 3.2.6.1қәһриманниң портретини тәсвирләш, униң иш-һәрикити билән ми?әз-хулқиниң өзгириш сәвәплирини мәтиндин тепип, баһалаш | 4.2.6.1қәһриманниң, қәһриманларниң иш-һәрикити билән ми?әз-хулқиниң өзгириш сәвәплирини мәтиндин тепип, селиштуруп, баһалаш |
2.7Әдәбий бәдиий васитиләрниқоллинишини ениқлаш | 2.2.7.1 муәллимниң ярдими билән әсәрдики бәдиий васитиләрни (охшитиш, селиштуруш) тепиш | 3.2.7.1 муәллимниң ярдими билән әсәрдики әдәбий бәдиий васитиләрни (охшитиш, эпитет, селиштуруш) тепиш | 4.2.7.1 әсәрдин әдәбий бәдиий васитиләрни (охшитиш, селиштуруш, эпитет,аллитерация) тепиш вә уларни қоллиниш |
2.8Бәдиий әсәр элементлирини селиштуруш | 2.2.8.1муәллимниң ярдими билән сюжетниң рива?линишидики өзгиришләрни ениқлаш |
3.2.8.1Эпизодларни селиштуруш, сюжетниң | 4.2.8.1эпизодлар билән вақиәләрниң асасида ятқан әһмийәтлик йәрлирини тәһлил қилиш вә селиштуруш |
3) жазылым:
Негізгі дағдылар | Оқу мақсаттары: | ||
2-сынып | 3-сынып | 4-сынып | |
3.1Әсәрниң ре?исини түзүш | 2.3.1.1 муәллим ярдими билән оқулған әсәрни бөләкләргә бөлүп, ре?ә түзүш | 3.3.1.1 муәллим ярдими билән оқулған әсәрни логикилиқ бөләкләргә бөлүп, һәр бөләккә нам қоюп, ре?ә түзүш | 4.3.1.1 оқулған әсәрдики вақиәниң системисини ениқлап, уни бөләкләргә бөлүш, һәр бөләккә нам қоюп, ре?ә түзүш |
3.2 Әсәрниң түрлүк жанри бойичә и?адий ишләш | 2.3.2.1* муәллим ярдими билән үлгә бойичә қисқа чөчәкләр,тепишмақлар йезиш яки тәйяр қапийәләр билән шеир қураштуруш | 3.3.2.1* әсәр қәһриманиға хәт, чөчәк (қәһриман қошуш, ахирини өзгәртиш), шеир (төрт мисра), һекайә (оқуғини, көргини бойичә) йезиш | 4.3.2.1 тонуш мәтингә йеңи қәһриман қошуш, йеңи сюжет киргүзүш, шеир (төрт мисра) йезиш |
3.3 И?адий ишларни түрлүк шәкилдә тәвсийә қилиш |
2.3.3.1 муәллимниң ярдими билән сүрәт, каллиграмма, аппликация, | 3.3.3.1 и?адий ишини сүрәт, сценарий түридә тәвсийә қилиш | 4.3.3.1и?адий ишини схема,диафильм, презентация түридә тәвсийә қилиш |
3.4 Хатани тепиш вә түзитиш | 2.3.4.1муәллимниң ярдими билән орфографиялик, пунктуациялиқ, стилистикилиқ хаталарни тепиш вә түзитиш | 3.3.4.1муәллимниң ярдими билән әсәрниң қурулумини, стилини йетилдүрүш, өз алдиға орфографиялик, пунктуациялиқ хаталарни тепиш вә түзитиш |
4.3.4.1муәллимниң ярдими билән әсәрниң қурулумини, стилини |
14. Бөлімдер мен тақырыптар бойынша сағат сандарын бөлу мұғалімнің еркіне қалдырылады.
15. Осы оқу бағдарламасы Бастауыш білім беру деңгейінің 2-4-сыныптарына арналған "Әдебиеттік оқу" оқу пәні (оқыту ұйғыр тілінде) бойынша үлгілік оқу бағдарламасын іске асыру жөніндегі ұзақ мерзімді жоспарға сәйкес іске асырылады.
3-параграф. Бастауыш білім беру деңгейінің 2-4-сыныптарына арналған "Әдебиеттік оқу" оқу пәні бойынша үлгілік оқу бағдарламасын іске асыру жөніндегі ұзақ мерзімді жоспар (оқыту ұйғыр тілінде)
1) 2-сынып
Ортақ тақырып | Негізгі дағдылар | Оқу мақсаттары |
1-тоқсан | ||
| 1.1 Әсәрниң мәзмунини чүшиниш | 2.1.1.1 әсәрниң мәзмуни бойичә соалларға ?авап бериш |
| 2.1.2.1* әсәрниң мәзмунини тәйяр ре?ә бойичә яки өз сөзи билән мәзмунлаш, үзүндисини мәзмунлаш, сәһниләштүрүш | |
1.3 Әсәрдики вақиәни мол?алаш | 2.1.3.1 әсәрниң мавзуси билән үзүндисигә (баш бөлүмигә) сүйинип, вақиәниң ахирини мол?алаш | |
1.5 Тиңшалған әсәр бойичә пикир билдүрүш | 2.1.5.1 өз ойи билән сезимини тирәк сөзләрни пайдилинип олтирип йәткүзүш | |
|
2.2.1.1.әсәрни үнлүк, дурус һәм чүшинип оқуш, рольға бөлүп, раван оқуш ; | |
2.2 Әсәрниң мәзмуни бойичә соаллар қоюш вә ?авап бериш | 2.2.2.1 муәллимниң ярдими билән аддий вә ениқ соалларни қоюш вә униң ?ававини әсәрниң ичидин тепишни билиш | |
2.3 Әсәрниң мавзуси билән асасий ойини ениқлаш | 2.2.3.1 муәллимниң ярдими билән әсәрниң мавзуси вә асасий ойини ениқлаш | |
2.4 Әдәбий әсәрниң жанрини ениқлаш | 2.2.4.1 мақал-тәмсил, тепишмақ, чөчәк, турмуш-һаят қошақлири, һекайә, шеирниң жанрлиқ өзгичилигини ениқлаш | |
2.6 Қәһриманниң иш-һәрикитини баһалаш | 2.2.6.1 қәһриманниң сиртқи қияпитини тәсвирләш, ми?әз-хулқи билән иш-һәрикитини баһалаш | |
2.7 Әдәби бәдиий васитиләрни қоллинишини ениқлаш | 2.2.7.1 1 муәллимниң ярдими билән әсәрдики бәдиий васитиләрни (охшитиш, селиштуруш) тепиш | |
2.8 Бәдиий әсәр элементлирини селиштуруш | 2.2.8.2 муәллимниң ярдими билән бәдиий әсәр үзүндисини башқа үлгидики (иллюстрация, мультфильм) нусхиси билән селиштуруш | |
2.9 Түрлүк мәнбәләрдин әхбарат елиш | 2.2.9.1 соалға ?авапни ениқлимилиқ китаплардин топламлардин, сөзлүкләрдин тепиш вә әхбаратни берилгән үлгә, ?әдвалға селиш | |
3.1 Әсәрниң ре?исини түзүш | 2.3.1.1 муәллим ярдими билән оқулған әсәрни бөләкләргә бөлүп, ре?ә түзүш | |
3.2 Әсәрниң түрлүк жанри бойичә и?адий ишләш | 2.3.2.1* муәллим ярдими билән үлгә бойичә қисқа чөчәкләр, тепишмақлар йезиш яки тәйяр қапийәләр билән шеир қураштуруш | |
3.3 И?адий ишларни түрлүк шәкилдә тәвсийә қилиш |
2.3.3.1 муәллимниң ярдими билән сүрәт, каллиграмма, аппликация, | |
| 2.3.4.1 муәллимниң ярдими билән орфографиялик, пунктуациялиқ, стилистикилиқ хаталарни тепиш вә түзитиш | |
2-тоқсан | ||
| 2.1.2.1* әсәрниң мәзмунини тәйяр ре?ә бойичә яки өз сөзи билән мәзмунлаш, үзүндисини мәзмунлаш, сәһниләштүрүш | |
1.3 Әсәрдики вақиәни мол?алаш | 2.1.3.1 әсәрниң мавзуси билән үзүндисигә (баш бөлүмигә) сүйинип, вақиәниң ахирини мол?алаш | |
1.4 Тиңшиғучиниң диққитини ?әлип қилиш | 2.1.4.1 сөзләш ?әриянида мақал-тәмсилләрни, вербаллиқ әмәс тиллиқ қуралларни қоллиниш | |
1.5 Тиңшалған әсәр бойичә пикир ейтиш | 2.1.5.1 өз ойи билән сезимини тирәк сөзләрни пайдилинип олтирип йәткүзүш | |
2.1 Оқуш түрлирини қоллиниш | 2.2.1.2 әсәрни ичидә оқуп, униңдики керәклик әхбаратни бәлгүләп оқуш | |
2.2 Әсәр мәзмуни бойичә соаллар қоюш вә ?авап бериш | 2.2.2.1 муәллим ярдими билән аддий вә ениқ соалларни қоюш вә униң ?ававини әсәрниң ичидин тепишни билиш | |
Мениң мәктивим | 2.3 Әсәрниң мавзуси билән асасий ойини ениқлаш | 2.2.3.1 муәллимниң ярдими билән әсәрниң мавзуси вә асасий ойини ениқлаш |
2.4 Әдәбий әсәрниң жанрини ениқлаш | 2.2.4.1 мақал-тәмсил, тепишмақ, чөчәк, турмуш-һаят қошақлири, һекайә, шеирниң жанрлиқ өзгичилигини ениқлаш | |
2.6 Қәһриманниң иш-һәрикитини баһалаш | 2.2.6.1 қәһриманниң сиртқи қияпитини тәсвирләш, ми?әз-хулқи билән иш-һәрикитини баһалаш | |
2.8 Бәдиий әсәр элементлирини селиштуруш | 2.2.8.2 муәллимниң ярдими билән бәдиий әсәр үзүндисини башқа үлгидики (иллюстрация, мультфильм) нусхиси билән селиштуруш | |
2.9 Түрлүк мәнбәләр билән әхбарат елиш | 2.2.9.1 соалға ?авапни ениқлимилиқ китаплардин топламлардин, сөзлүкләрдин тепиш вә әхбаратни берилгән үлгә бойичә ?әдвалға селиш | |
3.2 Әсәрниң түрлүк жанри бойичә и?адий ишләш | 2.3.2.1* муәллим ярдими билән үлгә бойичә қисқа чөчәкләр, тепишмақлар йезиш яки тәйяр қапийәләр билән шеир қураштуруш | |
3.3 И?адий ишларни түрлүк шәкилдә тәвсийә қилиш |
2.3.3.1 муәллимниң ярдими билән сүрәт, каллиграмма, аппликация, | |
| 2.3.4.1 муәллимниң ярдими билән орфографиялик, пунктуациялиқ, стилистикилиқ хаталарни тепиш вә түзитиш | |
3-тоқсан | ||
1.1 Әсәрниң мәзмунини чүшиниш | 2.1.1.1 әсәрниң мәзмуни бойичә берилгән соалларға ?авап бериш | |
1.2 Әсәрни мәзмунлаш | 2.1.2.1* әсәрниң мәзмунини тәйяр ре?ә бойичә яки өз сөзи билән мәзмунлаш, үзүндисини мәзмунлаш, сәһниләштүрүш | |
1.3 Әсәрдики вақиәни мол?алаш | 2.1.3.1 әсәрниң мавзуси билән үзүндисигә (баш бөлүмигә) сүйинип, вақиәниң ахирини мол?алаш | |
5. Тени сақниң – ?ени сақ | 1.4 Тиңшиғучиниң диққитини ?әлип қилиш | 2.1.4.1 сөзләш ?әриянида мақал-тәмсилләрни, вербаллиқ әмәс тиллиқ қуралларни қоллиниш |
1.5 Тиңшалған әсәр бойичә пикир билдүрүш | 2.1.5.1 өз ойи билән сезимини тирәк сөзләрни пайдилинип олтирип йәткүзүш | |
|
2.2.1.1 әсәрни үнлүк, дурус һәм чүшинип оқуш, рольға бөлүп, раван оқуш ; | |
2.2 Әсәрниң мәзмуни бойичә соаллар қоюш вә ?авап бериш | 2.2.2.1 муәллимниң ярдими билән аддий вә ениқ соалларни қоюш вә униң ?ававини әсәрниң ичидин тепишни билиш | |
2.3 Әсәрниң мавзуси билән асасий ойини ениқлаш | 2.2.3.1 муәллимниң ярдими билән әсәрниң мавзуси вә асасий ойини ениқлаш | |
2.4 Әдәбий әсәрниң жанрини ениқлаш | 2.2.4.1 мақал-тәмсил, тепишмақ, чөчәк, турмуш-һаят қошақлири, һекайә, шеирниң жанрлиқ өзгичилигини ениқлаш | |
2.5 Әсәрниң композициясини ениқлаш | 2.2.5.1 муәллимниң ярдими билән бәдиий әсәрдики вақиәниң башлиниши, рива?линиши вә аяқлишишини ениқлаш | |
2.6 Қәһриманниң иш-һәрикитини баһалаш | 2.2.6.1 қәһриманниң сиртқи қияпитини тәсвирләш, ми?әз-хулқи билән иш-һәрикитини баһалаш | |
2.7 Әдәбий бәдиий васитиләрни қоллинишини ениқлаш | 2.2.7.1 муәллимниң ярдими билән әсәрдики бәдиий васитиләрни (охшитиш, селиштуруш) тепиш | |
2.8 Бәдиий әсәр элементлирини селиштуруш |
2.2.8.1.муәллимниң ярдими билән сюжетниң рива?линишидики өзгиришләрни ениқлаш; | |
2.9 Түрлүк мәнбәләр билән әхбарат елиш | 2.2.9.1 соалға ?авапни ениқлимилиқ китаплардин топламлардин, сөзлүкләрдин тепиш вә әхбаратни берилгән үлгә бойичә ?әдвалға селиш | |
3.1 Әсәрниң ре?исини түзүш | 2.3.1.1 муәллим ярдими билән оқулған - әсәрни бөләкләргә бөлүп, ре?ә түзүш | |
3.3 И?адий ишларни түрлүк шәкилдә тәвсийә қилиш |
2.3.3.1 муәллимниң ярдими билән сүрәт, каллиграмма, аппликация, | |
3. 4 Хатани тепиш вә уни түзитиш | 2.3.4.1 муәллимниң ярдими билән орфографиялик, пунктуациялиқ, стилистикилиқ хаталарни тепиш вә түзитиш | |
4-тоқсан | ||
|
| 2.1.2.1* әсәрниң мәзмунини тәйяр ре?ә бойичә яки өз сөзи билән мәзмунлаш, үзүндисини мәзмунлаш, сәһниләштүрүш |
1.3 Әсәрдики вақиәни мол?алаш | 2.1.3.1 әсәрниң мавзуси билән үзүндисигә (баш бөлүмигә) сүйинип, вақиәниң ахирини мол?алаш | |
1.4 Тиңшиғучиниң диққитини ?әлип қилиш | 2.1.4.1 сөзләш ?әриянида мақал-тәмсилләрни, вербаллиқ әмәс тиллиқ қуралларни қоллиниш | |
1.5 Тиңшалған әсәр бойичә пикир ейтиш | 2.1.5.1 өз ойи билән сезимини тирәк сөзләрни пайдилинип олтирип йәткүзүш | |
2.2 Әсәр мәзмуни бойичә соаллар қоюш вә ?авап бериш | 2.2.2.1 муәллим ярдими билән аддий вә ениқ соалларни қоюш вә униң ?ававини әсәрниң ичидин тепишни билиш | |
2.3 Әсәрниң мавзуси билән асасий ойини ениқлаш | 2.2.3.1 муәллимниң ярдими билән әсәрниң мавзуси вә асасий ойини ениқлаш | |
2.5 Әсәрниң композициясини ениқлаш | 2.2.5.1 муәллимниң ярдими билән бәдиий әсәрдики вақиәниң башлиниши, рива?линиши вә аяқлишишини ениқлаш | |
2.6 Қәһриманниң иш-һәрикитини баһалаш | 2.2.6.1 қәһриманниң сиртқи қияпитини тәсвирләш, ми?әз-хулқи билән иш-һәрикитини баһалаш | |
2.7 Әдәбий бәдиий васитиләрни қоллинишини ениқлаш | 2.2.7.1муәллимниң ярдими билән әсәрдики бәдиий васитиләрни (охшитиш, селиштуруш) тепиш | |
|
2.2.8.1.муәллимниң ярдими билән сюжетниң рива?линишидики өзгиришләрни ениқлаш | |
2.9 Түрлүк мәнбәләрдин әхбарат елиш | 2.2.9.1 соалға ?авапни ениқлимилиқ китаплардин топламлардин, сөзлүкләрдин тепиш вә әхбаратни берилгән үлгә, ?әдвалға селиш | |
3.1 Әсәрниң ре?исини түзүш | 2.3.1.1 муәллим ярдими билән оқулған - әсәрни бөләкләргә бөлүп, ре?ә түзүш | |
3.2 Әсәрниң түрлүк жанри бойичә и?адий ишләш | 2.3.2.1* муәллим ярдими билән үлгә бойичә қисқа чөчәкләр, тепишмақлар йезиш яки тәйяр қапийәләр билән шеир қураштуруш | |
| 2.3.4.1 муәллимниң ярдими билән орфографиялик, пунктуациялиқ, стилистикилиқ хаталарни тепиш вә түзитиш | |
2) 3-сынып: | ||
Ортақ тақырып | Негізгі дағдылар | Оқу мақсаттары |
1-тоқсан | ||
1. ?анлиқ тәбиәт | 1.1 Әсәрниң мәзмунини чүшиниш | 3.1.1.1 әсәрниң әһмийәтлик йәрлирини ениқлаш үчүн очуқ соаллар қоюш вә ?авап бериш |
1.2 Әсәрни мәзмунлаш | 3.1.2.1* әсәрниң мәзмунини бирлишип қураштурған ре?ә бойичә яки өз сөзи билән толуқ, таллишиға қарап мәзмунлаш, сәһниләштүрүш | |
1.3 Әсәрдики вақиәни мол?алаш | 3.1.3.1 әсәрдики қәһриманларниң ми?әз-хулқи билән иш-һәрикитигә, униңдики вақиәләргә сүйинип, сюжетниң рива?линишини мол?алаш | |
1.4 Тиңшиғучиниң диққитини ?әлип қилиш | 3.1.4.2 сөзләш ?әриянида иллюстрацияләр, көрнәкликләр, фотосүрәтләр қоллиниш | |
| 1.5 Тиңшиған әсәр бойичә пикирини билдүрүш | 3.1.5.1 өз ойи билән сезимини бәдиий- образлиқ сөзләрни қоллинип олтирип йәткүзүш |
2.1 Оқуш түрлирини қоллиниш | 3.2.1.1 мәтинни үнлүк чүшинип,рольға бөлүп, раван, терип оқуш | |
2.2 Әсәрниң мәзмуни бойичә соалларни қоюш вә ?авап бериш | 3.2.2.1 қоллинишқа (практикилиқ) вә баһалашқа асасланған соалларни қоюш вә ?авап бериш | |
2.3 Әсәрниң мавзуси вә униңдики асасий ойини ениқлаш | 3.2.3.1 әсәрниң мавзусини ениқлаш вә асасий ойини билдүрүп турған мәтин бөлигини, ?үмлини тепиш | |
2.4 Әдәбий әсәрниң | 3.2.4.1 шеир, мәсилә, нәқил сөз, ривайәт, һекайиниң жанрлиқ өзгичилигини ениқлаш | |
2.6 Қәһриманларниң иш-һәрикити баһалаш | 3.2.6.1 қәһриманниң портретини тәсвирләш, униң иш-һәрикити билән ми?әз-хулқиниң өзгириш сәвәплирини мәтиндин тепип, баһалаш | |
2.7 Әдәбий бәдиий васитиләрни | 3.2.7.1 муәллимниң ярдими билән әсәрдики әдәбий бәдиий васитиләрни (охшитиш, эпитет, селиштуруш) тепиш | |
2.8 Бәдиий әсәр элементлирини селиштуруш | 3.2.8.2 муәллимниң ярдими билән бәдиий әсәр үзүндисини башқа үлгидики (иллюстрация,музыка, мультфильм) нусхиси билән селиштуруш | |
2.9 Түрлүк |
3.2.9.1 әсәрниң мәзмуниға лайиқ түрлүк мәнбәләрдин: иллюстрация, әдәби | |
3.1 Әсәрниң ре?исини түзүш | 3.3.1.1 муәллим ярдими билән оқулған - әсәрни логикилиқ бөләкләргә бөлүп, һәр бөләккә нам қоюп, ре?ә түзүш | |
3.3 И?адий ишларни түрлүк шәкилдә тәвсийә қилиш | 3.3.3.1 и?адий ишини сүрәт, сценарий түридә тәвсийә қилиш | |
| 3.3.4.1 муәллимниң ярдими билән әсәрниң қурулумини, стилини йетилдүрүш, өз алдиға орфографиялик, пунктуациялиқ хаталарни тепиш вә түзитиш | |
2- тоқсан | ||
Вақит | 1.1 Әсәрниң мәзмунини чүшиниш | 3.1.1.1 әсәрниң әһмийәтлик йәрлирини ениқлаш үчүн очуқ соаллар қоюш вә ?авап бериш |
1.2 Әсәрни мәзмунлаш | 3.1.2.1* әсәрниң мәзмунини бирлишип қураштурған ре?ә бойичә яки өз сөзи билән толуқ, таллишиға қарап мәзмунлаш, сәһниләштүрүш | |
1.3 Әсәрдики вақиәни мол?алаш | 3.1.3.1 әсәрдики қәһриманларниң ми?әз-хулқи билән иш-һәрикитигә, униңдики вақиәләргә сүйинип, сюжетниң рива?линишини мол?алаш | |
1.4 Тиңшиғучиниң диққитини ?әлип қилиш | 3.1.4.2 сөзләш ?әриянида иллюстрацияләр, көрнәкликләр,фотосүрәтләр қоллиниш | |
1.5 Тиңшиған әсәр бойичә пикирини билдүрүш | 3.1.5.1 өз ойи билән сезимини бәдиий- образлиқ сөзләрни қоллинип олтирип йәткүзүш | |
2.1 Оқуш түрлирини қоллиниш |
3.2.1.1 мәтинни үнлүк чүшинип, рольға бөлүп, раван, терип оқуш | |
2.2 Әсәрниң мәзмуни бойичә соалларни қоюш вә ?авап бериш | 3.2.2.1 қоллинишқа (практикилиқ) вә баһалашқа асасланған соалларни қоюш вә ?авап бериш | |
2.3 Әсәрниң мавзуси вә униңдики асасий ойини ениқлаш | 3.2.3.1 әсәрниң мавзусини ениқлаш вә асасий ойни билдүрүп турған мәтин бөлигини, ?үмлини тепиш | |
2.4 Әдәбий әсәрниң жанрини ениқлаш | 3.2.4.1 шеир, мәсилә, нәқил сөз, ривайәт, һекайиниң жанрлиқ өзгичилигини ениқлаш | |
2.5 Әсәрниң композициясини ениқлаш | 3.2.5.1 бәдиий әсәрдики вақиәниң башлиниши, рива?линиши вә аяқлишишини ениқлаш | |
2.6 Қәһриманларниң иш-һәрикити баһалаш | 3.2.6.1 қәһриманниң портретини тәсвирләш, униң иш-һәрикити билән ми?әз-хулқиниң өзгириш сәвәплирини мәтиндин тепип, баһалаш | |
2.7 Әдәбий бәдиий | 3.2.7.1 муәллимниң ярдими билән әсәрдики әдәбий бәдиий васитиләрни (охшитиш, эпитет) тепиш | |
2.8 Бәдиий әсәр элементлирини селиштуруш | 3.2.8.2 муәллимниң ярдими билән бәдиий әсәр үзүндисини башқа үлгидики (иллюстрация, музыка (күй), мультфильм) нусхиси билән селиштуруш | |
2.9 Түрлүк |
3.2.9.1 әсәрниң мәзмуниға лайиқ түрлүк мәнбәләрдин: иллюстрация, әдәбий | |
3.1 Әсәрниң ре?исини түзүш | 3.3.1.1 муәллим ярдими билән оқулған әсәрни логикилиқ бөләкләргә бөлүп, һәр бөләккә нам қоюп, ре?ә түзүш | |
3.2 Әсәрниң түрлүк жанри бойичә и?адий ишләш | 3.3.2.1* әсәр қәһриманиға хәт, чөчәк (қәһриман қошуш, ахирини өзгәртиш), шеир (төрт мисра), һекайә (оқуғини, көргини бойичә) йезиш | |
|
3.3.4.1 муәллимниң ярдими билән әсәрниң қурулумини, стилини | |
3- тоқсан | ||
1.1 Әсәрниң мәзмунини чүшиниш | 3.1.1.1 әсәрниң әһмийәтлик йәрлирини ениқлаш үчүн очуқ соаллар қоюш вә ?авап бериш | |
1.3 Әсәрдики вақиәни мол?алаш | 3.1.3.1 әсәрдики қәһриманларниң ми?әз-хулқи билән иш-һәрикитигә, униңдики вақиәләргә сүйинип, сюжетниң рива?линишини мол?алаш | |
1.4 Тиңшиғучиниң диққитини ?әлип қилиш |
3.1.4.2 сөзләш ?әриянида иллюстрацияләр, көрнәкликләр, фотосүрәтләр қоллиниш | |
| 1.5 Тиңшиған әсәр бойичә пикирини билдүрүш | 3.1.5.1 өз ойи билән сезимини бәдиий- образлиқ сөзләрни қоллинип олтирип йәткүзүш |
2.1 Оқуш түрлирини қоллиниш | 3.2.1.2 әсәрни ичидә чүшинип оқуш, көз жүгәртип,түртип елип, керәклик әхбаратни тепип, бәлгү қоюп, тәнқидий нуқтидин баһалап оқуш | |
2.2 Әсәрниң мәзмуни бойичә соалларни қоюш вә ?авап бериш | 3.2.2.1 қоллинишқа (практикилиқ) вә баһалашқа асасланған соалларни қоюш вә ?авап бериш | |
2.3 Әсәрниң мавзуси вә униңдики асасий ойини ениқлаш | 3.2.3.1 әсәрниң мавзусини ениқлаш вә асасий ойини билдүрүп турған мәтин бөлигини, ?үмлини тепиш | |
2.4 Әдәбий әсәрниң | 3.2.4.1 шеир, мәсәл, нәқил сөз, ривайәт, һекайиниң жанрлиқ өзгичилигини ениқлаш | |
2.5 Әсәрниң композициясини ениқлаш | 3.2.5.1 бәдиий әсәрдики вақиәниң башлиниши, рива?линиши вә аяқлишишини ениқлаш | |
2.6 Қәһриманларниң иш-һәрикити баһалаш | 3.2.6.1 қәһриманниң портретини тәсвирләш, униң иш-һәрикити билән ми?әз-хулқиниң өзгириш сәвәплирини мәтиндин тепип, баһалаш | |
2.7 Әдәбий бәдиий васитиләрни қоллинишини ениқлаш | 3.2.7.1 муәллимниң ярдими билән әсәрдики әдәбий бәдиий васитиләрни (охшитиш, эпитет, селиштуруш) тепиш | |
2.8 Бәдиий әсәр элементлирини селиштуруш | 3.2.8.1 эпизодларни селиштуруш, сюжетниң рива?линишидики өзгиришләрни ениқлаш | |
2.9 Түрлүк |
3.2.9.1 әсәрниң мәзмуниға лайиқ түрлүк мәнбәләрдин: иллюстрация, әдәби | |
3.1 Әсәрниң ре?исини түзүш |
3.3.1.1муәллим ярдими билән оқулған әсәрни логикилиқ бөләкләргә | |
3.2 Әсәрниң түрлүк жанри бойичә и?адий ишләш |
3.3.2.1* әсәр қәһриманиға хәт, чөчәк (қәһриман қошуш, ахирини өзгәртиш), шеир (төрт | |
3.3 И?адий ишларни түрлүк шәкилдә тәвсийә қилиш | 3.3.3.1 и?адий ишини сүрәт, сценарий түридә тәвсийә қилиш | |
| 3.3.4.1 муәллимниң ярдими билән әсәрниң қурулумини, стилини йетилдүрүш, өз алдиға орфографиялик, пунктуациялиқ хаталарни тепиш вә түзитиш | |
4- тоқсан | ||
1.1 Әсәрниң мәзмунини чүшиниш | 3.1.1.1 әсәрниң әһмийәтлик йәрлирини ениқлаш үчүн очуқ соаллар қоюш вә ?авап бериш | |
1.3 Әсәрдики вақиәни мол?алаш | 3.1.3.1 әсәрдики қәһриманларниң ми?әз-хулқи билән иш-һәрикитигә, униңдики вақиәләргә сүйинип, сюжетниң рива?линишини мол?алаш | |
Су – тирикчилик көзи | 1.4 Тиңшиғучиниң диққитини ?әлип қилиш |
3.1.4.2 сөзләш ?әриянида иллюстрацияләр, көрнәкликләр, фотосүрәтләр қоллиниш |
1.5 Тиңшиған әсәр бойичә пикирини билдүрүш | 3.1.5.1 өз ойи билән сезимини бәдиий- образлиқ сөзләрни қоллинип олтирип йәткүзүш | |
2.1 Оқуш түрлирини қоллиниш | 3.2.1.2 әсәрни ичидә чүшинип оқуш, көз жүгәртип,түртип елип, керәклик әхбаратни тепип, бәлгү қоюп, тәнқидий нуқтидин баһалап оқуш | |
2.2 Әсәрниң мәзмуни бойичә соалларни қоюш вә ?авап бериш | 3.2.2.1 қоллинишқа (практикилиқ) вә баһалашқа асасланған соалларни қоюш вә ?авап бериш | |
2.3 Әсәрниң мавзуси вә униңдики асасий ойини ениқлаш | 3.2.3.1 әсәрниң мавзусини ениқлаш вә асасий ойини билдүрүп турған мәтин бөлигини, ?үмлини тепиш | |
2.5 Әсәрниң композициясини ениқлаш | 3.2.5.1 бәдиий әсәрдики вақиәниң башлиниши, рива?линиши вә аяқлишишини ениқлаш | |
2.6 Қәһриманларниң иш-һәрикити баһалаш | 3.2.6.1 қәһриманниң портретини тәсвирләш, униң иш-һәрикити билән ми?әз-хулқиниң өзгириш сәвәплирини мәтиндин тепип, баһалаш | |
2.8 Бәдиий әсәр элементлирини селиштуруш |
3.2.8.1.Эпизодларни селиштуруш, сюжетниң рива?линишидики өзгиришләрни ениқлаш | |
2.9 Түрлүк |
3.2.9.1 әсәрниң мәзмуниға лайиқ түрлүк мәнбәләрдин: иллюстрация, әдәбий | |
3.1 Әсәрниң ре?исини түзүш |
3.3.1.1 муәллим ярдими билән оқулған әсәрни логикилиқ бөләкләргә | |
3.2 Әсәрниң түрлүк жанри бойичә и?адий ишләш | 3.3.2.1* әсәр қәһриманиға хәт, чөчәк (қәһриман қошуш, ахирини өзгәртиш), шеир (төрт мисра), һекайә (оқуғини, көргини бойичә) йезиш | |
|
3.3.4.1 муәллимниң ярдими билән әсәрниң қурулумини, стилини | |
| ||
Тақырып. бөлім | Тыңдалым және айтылым | Оқылым |
1-тоқсан | ||
1. Мениң Вәтиним– Қазақстан 2.Қәдрийәтләр | 1.1 Әсәрниң мәзмунини чүшиниш | 4.1.1.1 әсәрниң мәзмунини толуқ чүшиниш, айрим йәрлирини, вақиәниң сәвәплирини ениқлаш үчүн соаллар қоюш вә ?авап бериш |
1.3 Әсәрдики вақиәни мол?алаш | 4.1.3.1 әсәрниң мавзуси вә хуласә бөлүми асасида сюжетниң рива?линишини мол?алаш, униң сәвәвини чүшәндүрүш | |
1.4 Тиңшиғучиниң диққитини ?әлип қилиш | 4.1.4.2 сөзләш ?әриянида иллюстрацияләр, көрнәкликләр, фотосүрәтләр қоллиниш, презентация, видеоролик ясаш | |
1.5 Тиңшиған әсәр бойичә пикирини билдүрүш | 4.1.5.1 өз ойи билән сезимини, көзқаришини өмүрдә болған, өзгә әсәрдики охшаш вақиәләр билән селиштуруш арқилиқ билдүрүш | |
2.1 Оқуш түрлирини қоллиниш | 4.2.1.1 әсәрни үнлүк чүшинип оқуш, рольға бөлүп, раван оқуш, терип оқуш, чапсан оқуш | |
2.2 Әсәрниң мәзмуни бойичә соалларни қоюш вә ?авап бериш | 4.2.2.1 әсәрни қайта қурушқа, интерпретацияләшкә вә баһалашқа асасланған соалларни қоюш вә ?авап бериш | |
2.3 Әсәрниң мавзуси вә униңдики асасий ойини ениқлаш | 4.2.3.1 әсәрниң мавзуси вә асасий ойини ениқлаш, авторниң ойини мәтин мәлуматлрини кәлтүрүп дәлилләш | |
2.4 Әдәбий әсәрниң жанрини ениқлаш | 4.2.4.1 ривайәт, һазир?авап сөз, батурлар қошақлири,фантастикилиқ чөчәкләрниң жанрлиқ өзгичилигини ениқлаш | |
2.6 Қәһриманларниң иш-һәрикити баһалаш | 4.2.6.1 қәһриманниң, қәһриманларниң иш-һәрикити билән ми?әз-хулқиниң өзгириш сәвәплирини мәтиндин тепип, селиштуруп, баһалаш | |
2.7 Әдәбий бәдиий | 4.2.7.1 әсәрдин әдәбий бәдиий васитиләрни (охшитиш, эпитет,аллитерация, селиштуруш) тепиш вә уларни қоллиниш | |
2.8 Бәдиий әсәр элементлирини селиштуруш | 4.2.8.2 бәдиий әсәр үзүндисини башқа үлгидики (иллюстрация, музыка (күй), мультфильм, кинофильм) нусхиси билән селиштуруш | |
2.9 Түрлүк | 4.2.9.1 түрлүк мәнбәләрдин керәклик әхбаратни тепиш, хуласә чиқириш вә бағлиниш сәвәвини схема түридә көрситиш | |
3.1 Әсәрниң ре?исини түзүш | 4.3.1.1 оқулған әсәрдики вақиәниң системисини ениқлап, уни бөләкләргә бөлүш, һәр бөләккә нам қоюп, ре?ә түзүш | |
3.2 Әсәрниң түрлүк жанри бойичә и?адий ишләш | 4.3.2.1 тонуш мәтингә йеңи қәһриман қошуш, йеңи сюжет киргүзүш, шеир (төрт мисра) йезиш | |
3.3 И?адий ишларни түрлүк шәкилдә тәвсийә қилиш | 4.3.3.1 и?адий ишини схема, диафильм, презентация түридә тәвсийә қилиш | |
|
4.3.4.1 муәллимниң ярдими билән әсәрниң қурулумини, стилини | |
2-тоқсан | ||
3. Мәдәний мирас |
| 4.1.2.1* әсәрниң мәзмунини түрлүк баянлаш усуллирини (І яки ІІІ шәхскә өзгәртип, һәрқандақ вақиәләрни қошуп) қоллинип, әсәрни қисқичә, толуқ мәзмунлаш |
1.3 Әсәрдики вақиәни мол?алаш | 4.1.3.1 әсәрниң мавзуси вә хуласә бөлүми асасида сюжетниң рива?линишини мол?алаш, униң сәвәвини чүшәндүрүш | |
| 4.1.4.1 сөзләш ?әриянида мақал-тәмсилләрни, шеир йоллирини, нәқил сөзләрни вә вербаллиқ әмәс тиллиқ қуралларни қоллиниш | |
4.1.4.2 сөзләш ?әриянида иллюстрацияләр, көрнәкликләр, фотосүрәтләр қоллиниш, презентация, видеоролик ясаш | ||
1.5 Тиңшиған әсәр бойичә пикрини билдүрүш | 4.1.5.1 өз ойи билән сезимини, көзқаришини өмүрдә болған, өзгә әсәрдики охшаш вақиәләр билән селиштуруш арқилиқ билдүрүш | |
| 4.2.1.2* әсәрни ичидә көз жүгәртип, түртип елип, соалларни қоюп олтирип, керәклик әхбаратни тепип, бәлгү қоюп, тәһлил қилип, тәнқидий нуқтидин баһалап оқуш | |
2.2 Әсәрниң мәзмуни бойичә соалларни қоюш вә ?авап бериш | 4.2.2.1 әсәрни қайта қурушқа, интерпретацияләшкә вә баһалашқа асасланған соалларни қоюш вә ?авап бериш | |
2.3 Әсәрниң мавзуси вә униңдики асасий ойини ениқлаш | 4.2.3.1 әсәрниң мавзуси вә асасий ойини ениқлаш, авторниң ойини мәтин мәлуматлрини кәлтүрүп дәлилләш | |
2.5 Әсәрниң композициясини ениқлаш | 4.2.5.1 муәллимниң ярдими билән әсәрдики композициялиқ қурулумини (сюжетниң башлиниши, рива?линиши, йешими) ениқлаш | |
2.6 Қәһриманларниң иш-һәрикити баһалаш | 4.2.6.1 қәһриманниң, қәһриманларниң иш-һәрикити билән ми?әз-хулқиниң өзгириш сәвәплирини мәтиндин тепип, селиштуруп, баһалаш | |
2.7 Әдәбий бәдиий васитиләрни | 4.2.7.1 әсәрдин әдәбий бәдиий васитиләрни (охшитиш, селиштуруш, эпитет, аллитерация) тепиш вә уларни қоллиниш | |
2.8 Бәдиий әсәр элементлирини селиштуруш | 4.2.8.1 эпизодлар билән вақиәләрниң асасида ятқан әһмийәтлик йәрлирини тәһлил қилиш вә селиштуруш | |
2.9 Түрлүк | 4.2.9.1 түрлүк мәнбәләрдин керәклик әхбаратни тепиш, хуласә чиқириш вә сәвәп бағлинишини схема түридә көрситиш | |
3.1 Әсәрниң ре?исини түзүш | 4.3.1.1 оқулған әсәрдики вақиәниң системисини ениқлап, уни бөләкләргә бөлүш, һәр бөләккә нам қоюп, ре?ә түзүш | |
3.3 И?адий ишларни түрлүк шәкилдә тәвсийә қилиш | 4.3.3.1 и?адий ишини схема, диафильм, презентация түридә тәвсийә қилиш | |
|
4.3.4.1 муәллимниң ярдими билән әсәрниң қурулумини, стилини | |
3-тоқсан | ||
1.1 Әсәрниң мәзмунини чүшиниш | 4.1.1.1 әсәрниң мәзмунини толуқ чүшиниш, айрим йәрлириниң, вақиәниң сәвәплирини ениқлаш үчүн соаллар қоюш вә ?авап бериш | |
Тәбиәт һадисилири |
| 4.1.2.1* әсәрниң мәзмунини түрлүк баянлаш усуллирини (І яки ІІІ шәхскә өзгәртип, һәрқандақ вақиәләрни қошуп) қоллинип, әсәрни қисқичә, толуқ мәзмунлаш |
1.3 Әсәрдики вақиәни мол?алаш | 4.1.3.1 әсәрниң мавзуси вә хуласә бөлүми асасида сюжетниң рива?линишини мол?алаш, униң сәвәвини чүшәндүрүш | |
1.4 Тиңшиғучиниң диққитини ?әлип қилиш | 4.1.4.1 сөзләш ?әриянида мақал-тәмсилләрни, шеир йоллирини, нәқил сөзләрни вә вербаллиқ әмәс тиллиқ қуралларни қоллиниш | |
| 4.1.5.1 өз ойи билән сезимини, көзқаришини өмүрдә болған, өзгә әсәрдики охшаш вақиәләр билән селиштуруш арқилиқ билдүрүш | |
4.1.4.2 сөзләш ?әриянида иллюстрацияләр, көрнәкликләр, фотосүрәтләр қоллиниш, презентация, видеоролик ясаш | ||
|
4.2.1.1 әсәрни үнлүк чүшинип оқуш, рольға бөлүп, раван оқуш, терип оқуш, чапсан оқуш | |
2.2 Әсәрниң мәзмуни бойичә соалларни қоюш вә ?авап бериш | 4.2.2.1 әсәрни қайта қурушқа, интерпретацияләшкә вә баһалашқа асасланған соалларни қоюш вә ?авап бериш | |
2.3 Әсәрниң мавзуси вә униңдики асасий ойини ениқлаш | 4.2.3.1 әсәрниң мавзуси вә асасий ойни ениқлаш, авторниң ойини мәтин мәлуматлирини кәлтүрүп дәлилләш | |
2.4 Әдәбий әсәрниң жанрини ениқлаш | 4.2.4.1 ривайәт, һазир?авап сөз, батурлар қошақлири, фантастикилиқ һекайиләрниң жанрлиқ өзгичилигини ениқлаш | |
2.5 Әсәрниң композициясини ениқлаш | 4.2.5.1 муәллимниң ярдими билән әсәрдики композициялиқ қурулумини (сюжетниң башлиниши, рива?линиши, йешими) ениқлаш | |
2.6 Қәһриманларниң иш-һәрикити баһалаш | 4.2.6.1 қәһриманниң, қәһриманларниң иш-һәрикити билән ми?әз-хулқиниң өзгириш сәвәплирини мәтиндин тепип, селиштуруп, баһалаш | |
2.7 Әдәбий бәдиий васитиләрни қоллинишини ениқлаш | 4.2.7.1 әсәрдин әдәбий бәдиий васитиләрни (охшитиш, селиштуруш, эпитет, аллитерация) тепиш вә уларни қоллиниш | |
2.8 Бәдиий әсәр элементлирини селиштуруш | 4.2.8.1 эпизодлар билән вақиәләрниң асасида ятқан әһмийәтлик йәрлирини тәһлил қилиш вә селиштуруш | |
2.9 Түрлүк | 4.2.9.1 түрлүк мәнбәләрдин керәклик әхбаратни тепиш, хуласә чиқириш вә бағлиниш сәвәвини схема түридә көрситиш | |
3.1 Әсәрниң ре?исини түзүш | 4.3.1.1 оқулған әсәрдики вақиәниң системисини ениқлап, уни бөләкләргә бөлүш, һәр бөләккә нам қоюп, ре?ә түзүш | |
3.2 Әсәрниң түрлүк жанри бойичә и?адий ишләш | 4.3.2.1 тонуш мәтингә йеңи қәһриман қошуш, йеңи сюжет киргүзүш, шеир (төрт мисра) йезиш | |
| 4.3.4.1 муәллимниң ярдими билән әсәрниң қурулумини, стилини йетилдүрүш, өз алдиға тәнқидий нуқтидин баһалаш, орфографиялик, пунктуациялиқ хаталарни тепиш вә түзитиш | |
4-тоқсан | ||
| 4.1.2.1* әсәрниң мәзмунини түрлүк баянлаш усуллирини (І яки ІІІ шәхскә өзгәртип, һәрқандақ вақиәләрни қошуп) қоллинип, әсәрни қисқичә, толуқ мәзмунлаш | |
Каинатқа сәяһәт | 1.3 Әсәрдики вақиәни мол?алаш | 4.1.3.1 әсәрниң мавзуси вә хуласә бөлүми асасида сюжетниң рива?линишини мол?алаш, униң сәвәвини чүшәндүрүш |
1.4 Тиңшиғучиниң диққитини ?әлип қилиш | 4.1.4.1 сөзләш ?әриянида мақал-тәмсилләрни, шеир йоллирини, нәқил сөзләрни вә вербаллиқ әмәс тиллиқ қуралларни қоллиниш | |
1.5 Тиңшиған әсәр бойичә пикирини билдүрүш | 4.1.5.1 өз ойи билән сезимини, көзқаришини өмүрдә болған, өзгә әсәрдики охшаш вақиәләр билән селиштуруш арқилиқ билдүрүш | |
2.1 Оқуш түрлирини қоллиниш | 4.2.1.1 әсәрни үнлүк чүшинип оқуш, рольға бөлүп, раван оқуш, терип оқуш, чапсан оқуш | |
4.2.1.2* әсәрни ичидә көз жүгәртип, түртип елип, соалларни қоюп олтирип, керәклик әхбаратни тепип, бәлгү қоюп, тәһлил қилип тәнқидий нуқтидин баһалап оқуш | ||
2.2 Әсәрниң мәзмуни бойичә соалларни қоюш вә ?авап бериш | 4.2.2.1 әсәрни қайта қурушқа, интерпретацияләшкә вә баһалашқа асасланған соалларни қоюш вә ?авап бериш | |
2.3 Әсәрниң мавзуси вә униңдики асасий ойини ениқлаш | 4.2.3.1 әсәрниң мавзуси вә асасий ойини ениқлаш, авторниң ойини мәтин мәлуматларни кәлтүрүп дәлилләш | |
2.5 Әсәрниң композициясини ениқлаш | 4.2.5.1 устазниң ярдими билән әсәрдики композициялиқ қурулумини (сюжетниң башлиниши, рива?линиши, йешими) ениқлаш | |
2.6 Қәһриманларниң иш-һәрикити баһалаш | 4.2.6.1 қәһриманниң, қәһриманларниң иш-һәрикити билән ми?әз-хулқиниң өзгириш сәвәплирини мәтиндин тепип, селиштуруп, баһалаш | |
|
4.2.8.1.эпизодлар билән вақиәләрниң асасида ятқан әһмийәтлик йәрлирини тәһлил қилиш вә селиштуруш | |
2.9 Түрлүк | 4.2.9.1 түрлүк мәнбәләрдин керәклик әхбаратни тепиш, хуласә чиқириш вә сәвәп бағлинишини схема түридә көрситиш | |
3.1 Әсәрниң ре?исини түзүш | 4.3.1.1 оқулған әсәрдики вақиәниң системисини ениқлап, уни бөләкләргә бөлүш, һәр бөләккә нам қоюп, ре?ә түзүш | |
3.2 Әсәрниң түрлүк жанри бойичә и?адий ишләш | 4.3.2.1 тонуш мәтингә йеңи қәһриман қошуш, йеңи сюжет киргүзүш, шеир (төрт мисра) йезиш | |
3.3 И?адий ишларни түрлүк шәкилдә тәвсийә қилиш | 4.3.3.1 и?адий ишини схема, диафильм, презентация түридә тәвсийә қилиш | |
|
4.3.4.1 муәллимниң ярдими билән әсәрниң қурулумини, стилини | |
Ескерту:
"*" – тоқсандағы екі ортақ тақырып есебінен бір тоқсанда оқу мақсаттарын ортақ тақырыптармен біріктіріледі.
| Қазақстан Республикасы Оқу - ағарту министрлігінің 2022 жылғы 16 қыркүйектегі № 399 бұйрығына 18-қосымша |
Бастауыш білім беру деңгейінің 2-4-сыныптарына арналған "Өзбек тілі" оқу пәні бойынша үлгілік оқу бағдарламасы (оқыту өзбек тілінде) 1-тарау. Жалпы ережелер
1. "Өзбек тілі" оқу пәнінің оқу бағдарламасы "Мектепке дейінгі тәрбие мен оқытудың, бастауыш, негізгі орта, жалпы орта, техникалық және кәсіптік, орта білімнен кейінгі білім берудің мемлекеттік жалпыға міндетті стандарттарын бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Оқу-ағарту министрінің 2022 жылғы 3 тамыздағы № 348 бұйрығымен бекітілген Мектепке дейінгі тәрбие мен оқытудың, бастауыш, негізгі орта, жалпы орта, техникалық және кәсіптік, орта білімнен кейінгі білім берудің мемлекеттік жалпыға міндетті стандарттарына сәйкес әзірленген (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 29031 болып тіркелген).
2. Оқу бағдарламасы әрбір оқу пәні бойынша білім алушылардың жас ерекшелігіне сәйкес білім, білік, дағдының мазмұны мен көлемін анықтайтын оқу-нормативтік құжат болып табылады.
3. Оқу бағдарламасы оқу процесін білім алушылардың пән салалары бойынша білім мен іскерлікті саналы түрде меңгеруі үшін әр пәннің әдістемелік әлеуетін пайдалануға, оқу, жобалау, зерттеу қызметі тәсілдерін меңгеру арқылы дербестікті дамытуға, әлеуметтік-мәдени кеңістікте бағдарлану білігін алуға бағыттайды.
4. Оқу бағдарламасында оқу-нормативтік құжаттың дәстүрлі функциялары қазіргі мектепте білім беру процесін ұйымдастырудың инновациялық педагогикалық тәсілдерінің сипаттамасымен үйлесімді үйлеседі. Оқыту тәсілдері нән бойынша оқу бағдарламасының түбегейлі жаңа құрылымын құрудағы негізгі бағдар болып табылады.
5. Құндылыққа бағытталған, іс-әрекетке бағытталған, тұлғаға бағытталған, коммуникативті тәсілдер білім берудің сыныпикалық негіздері ретінде оқу мақсаттары жүйесінің басымдылығын және оқу процесінің нәтижелерін күшейту үшін пайдаланылды, бұл оқу бағдарламасының жаңа құрылымында көрініс тапты.
6. Қазіргі кезеңдегі оқу процесіне қойылатын негізгі талаптардың бірі-оқушының тәуелсіз "білім алу" бойынша белсенді әрекетін ұйымдастыру. Бұл тәсіл пәндік білімді, әлеуметтік және қарым-қатынас дағдыларын ғана емес, сонымен қатар өзінің мүдделері, перспективалары туралы білуге және сындарлы шешімдер қабылдауға мүмкіндік беретін жеке қасиеттерді алуға ықпал етеді. Оқушының белсенді танымдық белсенділігі серіктес, кеңесші ретінде бірлесіп құру және мұғалімнің қолдауы жағдайында тұрақты сипатқа ие болады.
7. Жеке тұлғаға бағытталған білім берудің мұндай сипаты оқытудың интерактивті әдістерін қолдану арқылы мүмкін болады, олар әртүрлі комбинацияларда білім беру процесіне барлық қатысушылардың ынтымақтастығы үшін алғышарттар жасайды, қарым-қатынаста авторитаризмге жол бермейді. Диалогтік және рефлексивті технологияларды қолдану студенттердің жобалық және зерттеу қызметін ұйымдастырумен үйлеседі. Білім беру процесін ұйымдастырудың барлық инновациялық тәсілдері оқытуды білім, идеялар және іс-әрекет әдістерімен белсенді алмасуды қамтитын нақты Шығармашылық процесте оқушылардың қарым-қатынас моделіне айналдырады.
8. Нақты пәннің оқу бағдарламасы аймақтық сипаттағы материалдарды (объектілер, кәсіпорындар, ақпарат көздері) пайдалануға бағытталған оқу-жобалық қызметті ұйымдастыру арқылы танымдық және әлеуметтік тұрғыдан оқушының белсенділігін дамытуға мүмкіндік береді. Осы пәнді оқыту мақсаттарына қол жеткізу шеңберінде жүзеге асырылатын тәрбиелік сипаттағы жобалау қызметі Ата-аналармен, жергілікті қоғамдастық өкілдерімен әріптестікте ұйымдастырылуы мүмкін.
9. Әр пәннің оқу бағдарламаларында үш тілде білім беруді жүзеге асыру қарастырылған, ол тек үш тілді ғана емес, сонымен қатар оқушылардың сабақтан тыс іс-әрекетін үш тілде (қазақ, өзбек және ағылшын) ұйымдастыруды көздейді. Көптілді оқыту ортасын құруға әр пәннің қосқан үлесі үш тілде білім беру саясатын жүзеге асыруды қамтамасыз етеді. Тіл үйретудің негізі бола отырып, коммуникативті тәсіл әр пәннің көмегімен оқушылардың сөйлеу әрекетін дамытудың жетекші қағидасы ретінде қарастырылады – әр түрлі оқу жағдайларында білім мен дағдылармен алмасу, тілдік және сөйлеу нормалары жүйесін дұрыс пайдалану.
10. Пәндік мазмұнды игеру және оқу мақсаттарына қол жеткізу процесінде оқушылардың ақпараттық-коммуникациялық технологияларды қолдану дағдыларын дамыту үшін алғышарттар/жағдайлар жасау қажет, соның ішінде қажетті ақпаратты іздеу, өңдеу, алу, жасау және ұсыну, ақпарат пен идеялармен алмасу үшін ынтымақтастық, жабдықтар мен қосымшалардың кең спектрін пайдалану арқылы өз жұмысын бағалау және жетілдіру.
11. Оқу бағдарламасында оқу пәнінің мазмұнын анықтауға негіз болатын оқу мақсаттарының жүйесі түрінде ұсынылған күтілетін нәтижелер тұжырымдалған. Мазмұндық аспектіде оқу бағдарламалары оқушыны өз оқу-жаттығу субъектісі және тұлғааралық қарым-қатынас субъектісі ретінде тәрбиелеуге нақты оқу пәнінің үлесін ашады.
12. Оқу бағдарламалары білім беру құндылықтарының өзара байланыстылығы мен өзара шарттылығына және нақты пәнді оқыту мақсаттарының жүйесімен мектептен "шығу" нәтижелеріне негізделген тәрбиелеу мен оқытудың бірлігі қағидатын іске асыруды қамтамасыз етеді.
13. Оқу бағдарламаларының айрықша ерекшелігі олардың Пәндік білім мен дағдыларды ғана емес, сондай-ақ кең ауқымды дағдыларды қалыптастыруға бағытталуы болып табылады. Оқыту мақсаттарының құрылған жүйесі мынадай кең ауқымды дағдыларды дамытудың негізі болып табылады:
1) білімді функционалдық және шығармашылық қолдану, сын тұрғысынан ойлау, зерттеу жұмыстарын жүргізу, ақпараттық-коммуникациялық технологияларды пайдалану, коммуникацияның әртүрлі тәсілдерін қолдану, топта және жеке жұмыс істей білу, проблемаларды шешу және шешімдер қабылдау. Кең ауқымды дағдылар оқушылардың мектептегі білім беру практикасында да, мектеп бітіргеннен кейін де жетістігінің кепілі болып табылады.
14. Экономикадағы заманауи инновациялар, еңбек нарығындағы өзгерістер студенттерге проблемаларды шешу үшін жағдайды, идеялар мен ақпаратты талдауға және бағалауға, жаңа идея мен ақпаратты синтездеу үшін бар білім мен тәжірибені шығармашылық тұрғыдан пайдалануға мүмкіндік беретін дағдыларды игеру қажеттілігін анықтайды. Бастамашылық, қызығушылық, өзгеруге дайын болу, әдептілік сияқты жеке қасиеттер өзекті болады.
15. Нақты пән бойынша күнделікті білім беру процесінің мазмұны оқу мақсаттарына бағынады және оқушылардың алған білімдерін, біліктері мен дағдыларын кез келген оқу және өмірлік жағдайда шығармашылықпен пайдалануға дайындығын қалыптастыруға, табысқа жетуде табандылықты дамытуға бағытталған, өмір бойы оқуға ынталандырады.
16. Кең ауқымды дағдылармен бірлікте жеке тұлғалық қасиеттерді дамыту оқушыларға білім берудің базалық құндылықтарын сіңіру үшін негіз болып табылады: "қазақстандық патриотизм және азаматтық жауапкершілік", "құрмет", "ынтымақтастық", "еңбек және шығармашылық", "ашықтық", "өмір бойы білім алу". Бұл құндылықтар оқушының мінез-құлқы мен күнделікті іс-әрекетін ынталандыратын тұрақты жеке бағдарлары болуға арналған.
17. "Өзбек тілі" оқу пәні жалпы білім берудің негізін құрайтын маңызды оқу пәндерінің бірі болып табылады.
18. "Өзбек тілі" оқу пәні бойынша бағдарламаның мақсаты оқушылардың тілдік дағдыларын дамыту, тілдің күші мен пайдалылығын түсіну, ауызша және жазбаша қарым-қатынас дағдыларын қалыптастыру болып табылады.
19. "Өзбек тілі" оқу пәнін оқи отырып, білім алушылар:
1) тіл-адамның қарым-қатынасының негізгі құралы, тіл мен сөйлеу адам өмірінде ерекше рөл атқарады;
2) дұрыс ауызша және жазбаша сөйлеу-адамның жеке мәдениетінің көрсеткіші;
3) тілді меңгеру олардың оқу іс-әрекетінде де, сондай-ақ нақты өмірлік жағдайларда да ситуациялық-сөйлеу мінез-құлқын ойдағыдай реттей отырып, тез өзгеретін әлемге бейімделуіне көмектеседі; білім алушы өз пікірін білдіру және негіздеу үшін әртүрлі ақпарат көздері мен заманауи ақпараттық технологияларды пайдалана алады;
4) "Өзбек тілі" оқу пәнінің маңыздылығы оқушылардың сөйлеу әрекетінің төрт түрін (тыңдау, айту, оқу және жазу) дамыту үшін жағдай жасау қажеттілігімен айқындалады. Пәнді оқу кезінде оқу және жазу дағдыларын дамыту бойынша жұмыс интеграцияда жүргізіледі.
20. "Өзбек тілі" пәні бойынша оқу бағдарламасының мақсаты – қарапайым грамматикалық түсініктерді қалыптастырумен өзара байланыста тыңдау, сөйлеу, оқу және жазу дағдыларын игеру барысында функционалды сауатты тұлғаны қалыптастыру үшін жағдай жасау.
21. "Өзбек тілі" сабағында қойылған мақсатқа жету үшін келесі міндеттерді шешу қажет:
1) тыңдауға, сөйлеуге, оқуға және жазуға үйрету;
2) мәтінді мақсатты түрде түсіну арқылы оқушылардың дұрыс оқу әрекетін қалыптастыру;
3) оқуға және кітапқа деген қызығушылықты тәрбиелеу;
4) ақпаратты талдау, салыстыру, жинақтау, жүйелеу білігін дамыту;
5) айналадағыларға тілектестік қарым-қатынасты қалыптастыру, сөйлеу мәдениетін және қарым-қатынас мәдениетін дамыту;
6) танымдық қызығушылықты қалыптастыру және өз сөзін жетілдіруге ұмтылу арқылы шығармашылық қабілеттерін дамыту;
7) қоршаған ортаны игеру арқылы ана тіліне деген қызығушылық пен сүйіспеншілікті дамыту;
8) коммуникативтік біліктер мен дағдыларды дамыту: әңгімелесушіні тыңдай және ести білу, диалог жүргізуге және әртүрлі көзқарастардың болу мүмкіндігін тануға дайын болу; өз ұстанымын негіздей отырып, оны білдіру;
9) қойылған міндетке және оны іске асыру шарттарына сәйкес оқу іс-әрекеттерін жоспарлау, бақылау және бағалау білігін қалыптастыру;
10) нәтижеге қол жеткізудің неғұрлым тиімді тәсілдерін айқындауға міндетті;
11) оқу іс-әрекетінің сәттілік/сәтсіздік себептерін түсіну қабілетін қалыптастыру.
22. "Өзбек тілі" пәнін оқу:
1) мәтінді оқу және түсіну дағдыларын меңгеру; оқуға және кітапқа деген қызығушылықты тәрбиелеу;
2) сөздік және грамматикалық дағдыларды қалыптастыру;
3) ауызша және жазбаша сөйлеу ережелеріне сәйкес келетін тілдік құралдарды дұрыс таңдау;
4) орыс тілінің лексикасы, грамматикасы, орфографиясы және пунктуациясы туралы бастапқы білімді меңгеру;
5) көп ұлтты Қазақстан мен басқа да елдер халықтарының мәдениетін құрметтеу, адамгершілік сезімдерін дамыту.
23. Қазақстан Республикасының Білім беру ұйымдары (мектептер, гимназиялар, лицейлер) оқушылар "оқуды үйренуі" және дербес, дәлелді, мүдделі, сенімді, жауапты және зияткерлік дамыған жеке тұлға болуы тиіс деген қағидатты ұстанады.
24. Мұғалімдер оқушыларға осы қасиеттерді қолдана отырып, тәрбиелейді және дамытады деп күтілуде:
1) оқыту мен оқытудағы іс-әрекеттік тәсіл (оқу іс-әрекеті негізінде оқушылар жаңа білімнің қажеттілігін түсінуге келеді);
2) зерттеу тәсілі (мен не білгім келетінін білемін);
3) дамытушылық оқыту (оқушы іс-әрекет тәсілдерін меңгереді, өзінің оқу қызметін құрастыруды және оны басқаруды үйренеді);
4) оқушылардың өзара, өз бетінше оқуы, өзара, өзін-өзі бағалауы;
5) жеке-сараланған оқытуды (қалыптастырушы бағалау арқылы оқушының қажеттіліктеріне сәйкес), оқушылардың жұптық, топтық іс-әрекетін және бүкіл сынып жұмысын ұйымдастыруды қамтиды.
25. "Өзбек тілі" пәнін оқытудың ұсынылатын стратегиялары, технологиялары және әдістері:
1) стратегиялар: өзін-өзі басқару, эксперименттік, сыни, коммуникативті, контекстік;
2) технологиялар: шағын топтарда (командада) жұмыс істеу, кейс-стади( нақты жағдайларды талдау), рөлдік және іскерлік ойындар, модульдік оқыту;
3) әдістері: проблемалық оқыту, жеке оқыту, пәнаралық оқыту, тәжірибе негізінде оқыту, жобалау әдісі.
26. Табысты өлшеу және оқытудағы келесі қадамдарды анықтау үшін оқытудың нақты мақсаттары мен жетістік критерийлерін белгілеуге назар аудару қажет.
27. Оқушылардың коммуникативтік дағдыларын дамыту. Оқу бағдарламасының мақсаттарының бірі-жеке тұлғаны әлеуметтендіру: әртүрлі қауымдастықтарда тиімді қарым-қатынас жасай алатын азаматтарды тәрбиелеу. Осы мақсатты жүзеге асыру үшін сөйлеу іс-әрекетінің түрлерін дамыту арқылы қарым-қатынас дағдыларын дамыту, оқушы өз пікірін сенімді түрде білдіретін, орыс тілін ауызша және жазбаша түрде құрдастарымен, мұғалімдермен және кең аудиториямен қарым-қатынас жасау үшін сауатты қолдануды үйренетін және бағалайтын ортаны құру қажет.
28. Тыңдау және сөйлеу тапсырмаларының мысалдары:
1) Қойылған мақсатқа сәйкес тыңдалған мәтіннен ақпаратты анықтау;
2) диалог құру, сұхбаттасушының көзқарасын қабылдау;
3) сұрақтар қою және тыңдалған мәтін негізінде жауаптарды тұжырымдау;
4) оқушылар үшін таныс және қызықты тақырыптарға пікір құрастыру;
5) жеке әсерлер, суреттер бойынша, оқылғандарға ұқсас әңгімелер құрастыру;
6) ауызша сурет салу / сипаттама;
7) таныс әңгімелерді, ертегілерді қайталау; өлеңдерді жатқа оқу;
8) Ақпаратты әңгімелесушіге және тыңдаушыларға жеткізу.
29. Оқу дағдыларын дамыту бойынша тапсырмалардың мысалдары:
1) сөздің лексикалық мағынасы бойынша жұмыс;
2) мәтіннің басында немесе тақырып бойынша оқиғалардың дамуын болжау;
3) оқудың әртүрлі түрлерін пайдалану (рөл бойынша оқу, танысу оқуы, іздеу оқуы, түсініктеме оқу, ақпаратты табу үшін оқу, көзқарас білдіру үшін оқу, аялдамалармен оқу, диктордың артында оқу);
4) "Жасыру және іздеу" ойыны (жүргізуші мәтінді кез-келген жерден оқи бастайды, басынан бастап емес, студенттерге жүргізуші оқитын орынды тауып, оқуды бақылау керек);
5) әңгіме картасын жасау.
30. Жазу тапсырмаларының мысалдары:
1) баспа үлгісінен сөздерді, сөйлемдерді, мәтіндерді көшіріп жазу;
2) деформацияланған сөйлемді, мәтінді қалпына келтіру;
3) әдеби кейіпкерге хат;
4) тірек сөздер бойынша мәтін құрастыру,;
5) жад бойынша хат;
6) суреттер сериясына бірнеше сөйлемдерді жазу (суреттерге қол қою) оқылған оқиғаны қайталау ретінде;
7) мұғалімнің көмегімен өз мәтіндерін түзету.
31. "Өзбек тілі" пәнін оқыту нәтижелерін бағалау критериалды бағалауды қолдану арқылы жүзеге асырылады.
32. Критериалды бағалау оқыту, оқыту және бағалаудың өзара байланысына негізделген. Критериалды бағалау нәтижелері білім беру процесін тиімді жоспарлау және ұйымдастыру үшін қолданылады.
33. Критериалды бағалау қалыптастырушы және жиынтық бағалауды қамтиды.
34. Қалыптастырушы бағалау үздіксіз жүргізіледі, оқушы мен мұғалім арасындағы кері байланысты қамтамасыз етеді және оқу процесін уақтылы түзетуге мүмкіндік береді.
35. Жиынтық бағалау оқытудың белгілі бір кезеңінде Оқу ақпаратының блогын зерделеу аяқталғаннан кейін жүргізіледі, оқушыларға кері байланыс беру, пән бойынша тоқсандық және жылдық бағалар қою үшін пайдаланылады.
2-тарау. "Өзбек тілі" оқу пәнінің мазмұнын ұйымдастыру 1-параграф. "Өзбек тілі" оқу пәнінің мазмұны
Ескерту. 1-параграф жаңа редакцияда - ҚР Оқу-ағарту министрінің 31.10.2023 № 328 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.
36. Пән бойынша оқу жүктемесінің көлемі:
1) 2-сыныпта аптасына 4 сағат, оқу жылында 136 сағат;
2) 3-сыныпта аптасына 3 сағат, оқу жылында 102 сағат;
3) 4-сыныпта аптасына 4 сағат, оқу жылында 136 сағатты құрайды.
Жазба жұмыстарының көлемі:
Сынып | Жазылым | |||
Сөздік диктант | Бақылау диктанты | Мазмұндама | Шығарма | |
2 | 5-7 сөз | 25-30 сөз | 40-60 сөз | 25-35 сөз |
3 | 9-12 сөз | 35-50 сөз | 60-80 сөз | 35-55 сөз |
4 | 12-15 сөз | 55-70сөз | 80-100 сөз | 55-70 сөз |
2-параграф. Оқу мақсаттарының жүйесі
Ескерту. 2-параграф жаңа редакцияда - ҚР Оқу-ағарту министрінің 31.10.2023 № 328 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.
37. Бағдарламада оқу мақсаттары кодтық белгімен белгіленген. Кодтық белгідегі бірінші сан сыныпты, екінші және үшінші сан бөлім және бөлімшенің ретін, төртінші сан оқу мақсатының реттік нөмірін көрсетеді. 1.2.1.4 кодында: "1" – сынып, "2.1" – бөлім және бөлімше, "4" – оқу мақсатының реттік нөмірі.
38. Оқыту мақсаттары күтілетін нәтиже түрінде анықталған:
2-4-сынып | ||
№ | Бөлім (сөйлеу әрекетінің түрлері) | Бөлімше (негізгі дағдылар) |
1 | Тыңдау (тыңдалым) және сөйлеу | 1.1 Тинглаган матн мазмунини тушуниш |
1.2 Матндаги воқеалар ривожини олдиндан айтиб бериш | ||
1.3 Турли вазиятларда нутқ меъерларидан туғри фойдаланиш | ||
1.4 Берилган мавзу буйича хикоя тузиш | ||
1.5 Тинглаган материаллар буйича шахсий фикрини билдириш | ||
1.6 Тингловчининг диққат-эътиборини жалб этиш | ||
1.7 Товуш, сузларни орфоэпик меъерларга мувофиқ туғри талаффуз қилиш | ||
2 | Оқылым | 2.1 Матн турлари ва таркибий қисмларини аниқлаш |
2.2 Матндаги лексик бирликларнинг қулланилишини тушуниш | ||
2.3 Матн мазмуни буйича саволлар қуйиш ва жавоб бериш | ||
2.4 Матн мавзуси ва асосий ғоясини аниқлаш | ||
2.5 Турли манбалардан ахборот олиш | ||
2.6 Матнларга қиесий тахлил ясаш | ||
3 | Жазылым | 3.1 Турли типдаги матнлар тузиш |
3.2 Турли услубда матн езиш | ||
3.3 Ўқиган, тинглаган ва аудиовизуал материаллар буйича езма ишлар езиш | ||
3.4 Ңзма ишларни турли шаклларда тавсия этиш | ||
3.5 Хатони топиш ва тузатиш | ||
3.6 Каллиграфия (хуснихат) меъерларига риоя қилиш | ||
3.7. Пунктуацион (тиниш белгилари)меъерларга риоя қилиш | ||
4 | Тілдік нормаларды қолдану | 4.1 Орфографик ва орфоэпик меъерларга риоя қилиш |
4.2 Грамматик меъерларга риоя қилиш | ||
39. Оқу мақсаттар жүйесі:
1) Тыңдалым (тыңдау) және сөйлеу
Негізгі дағдылар | Оқу мақсаттары | ||
2 -сынып | 3 -сынып | 4 -сынып | |
1.1 Тыңдалған мәтіннің мазмұнын түсіну | 2.1.1.1 Тинглаган материал буйича тушунмаган сузларни белгилаш, матн мазмуни буйича берилган саволларга жавоб бериш | 3.1.1.1 Тинглаган материал буйича таянч сузларни белгилаш, очиқ ва епиқ саволларга жавоб бериш | 4.1.1.1 Тинглаган материал буйича асосий мохиятини қайд этиш ва улар асосида матн мазмунини сузлаш |
1.2 Мәтіндегі оқиғалардың дамуын болжау | 2.1.2.1 матн сарлавхаси ва таянч сузлар асосида воқеалар ривожини олдиндан айтиб бериш | 3.1.2.1 матн сарлавхаси ва берилган суратлар/ фото/диаграмма буйича матндаги воқеалар ривожини олдиндан айтиб бериш | 4.1.2.1 матн сарлавхаси ва берилган диаграмма/ чизма/ жадвал буйича матндаги воқеалар ривожини олдиндан айтиб бериш ва уз фикрини далиллаш |
1.3 Қарым-қатынастың әртүрлі жағдайларына қатысу және сөйлеу нормаларын сақтау | 2.1.3.1 кундалик хаетда учрайдиган вазиятларга боғлиқ узаро сухбатлашиш | 3.1.3.1турли вазиятлардаги (ижтимоий мухитда) мулоқотларда уз нутқини изчиллик билан режалаштириб, нутқ меъерларига риоя қилган холда сузлаш | 4.1.3.1 сухбатдошининг еши, кайфиятини хисобга олган холда, маълум бир мавзу доирасида нутқий меърларга мувофиқ сухбатлашиш |
1.4 Берілген тақырып бойынша мәлімдеме құру | 2.1.4.1 таянч сузларни қатнаштириб, берилган сарлавха буйича хикоя тузиш | 3.1.4.1 таянч сузлар ва режадан фойдаланиб, берилган сарлавха буйича хикоя тузиш | 4.1.4.1 таянч сузлар ва режадан фойдаланиб монолог тузиш |
1.5 Оқылған нәрселер туралы бағалау пікірін айту/тыңдаған материал | 2.1.5.1 аудио-видеоахборот мазмуни буйича уз фикрини (еқади/еқмайди, чунки..., фойдали/ фойдасиз булди, сабаби ... ва хк.) билдириш | 3.1.5.1 аудио-видеоахборот мазмуни буйича билдирилган узганинг фикри билан (келишиш/келишмаслик сабабини) уз нуқтаи назарини билдириш | 4.1.5.1 аудио-видеоахборот мазмунини мустақил бахолаш |
1.6 Тыңдаушының назарын аудару | 2.1.6.1 интонация (оханг), вербал эмас нутқ воситаларидан (имо-ишора, қул харакатлари) фойдаланиб, мавзуга (Сиз қандай уйлайсизне Сиз нима тавсия этар эдингизх хк.) диққат-эътиборини жалб этиш | 3.1.6.1 интонация (оханг), вербал эмас нутқ воситаларидан (имо-ишора, қул харакатлари), ундалмалардан фойдаланиб, сухбатдошининг диққат-эътиборини тортиш | 4.1.6.1 интонация (оханг), вербал эмас нутқ воситаларидан (имо-ишора, қул харакатлари) ва кириш, ундов сузлардан фойдаланиб, мавзуга тингловчини қизиқтириш |
1.7 Орфоэпиялық нормаларды сақтау | 2.1.7.1 суз таркибидаги унли товушларнинг узаро хамооханглигини сақлаб талаффуз қилиш (бугун -бугин, тутун – тутин, узун – узин, узум-узим, тухум-тухим ва бшқ.) | 3.1.7.1 суз таркибида кетма-кет келган ундош товушларнинг узаро хамооханглигини сақлаб талаффуз қилиш (шанба – шамба, сунбул-сумбул, танбур-тамбур ва б.) | 4.1.7.1 бир хаво зарби билан айтилган бир унли товуш еки товушлар гурухи буғин хосил қилиши, суз таркибидаги унли товушлар сонига қараб сузнинг буғинга булиниши (у-қув-чи, пах-та-кор-ла-ри-миз) |
2). Оқылым
Негізгі дағдылар | Оқу мақсаттары | ||
2 -сынып | 3 -сынып | 4 -сынып | |
2.1 Мәтін жанрлары мен түрлерін анықтау | 2.2.1.1 савол бериш орқали(Нима қилдих Қандайх Нима учунх) матн турларини (ривоя тасвирий, мухокама), таркибий қисмларини (кириш, асосий блим, хулоса) аниқлаш | 3.2.1.1 ердамчи сузлар ердамида ривоя тасвирий, мухокама матн турларини ва таркибий қисмларини аниқлаш | 4.2.1.1 ривоя тасвирий, мухокама матн турларини ва таркибий қисмларини аниқлаш |
2.2 Мәтіндегі лексикалық бірліктердің қолданылуын түсіну | 2.2.2.1 синоним, антоним, омоним (луғатдан фойдаланиш) сузларни ажратиш ва маъносини тушуниш, сухбат давомида қуллаш | 3.2.2.1 уз ва кучма маъноли сузларнинг маъносини контекстда тушуниш, сухбат давомида қуллаш | 4.2.2.1 контекстда иборалар ва куп маъноли сузларни ажрата олиш, маъносини тушуниш, сухбат давомида қуллаш |
2.3 Сұрақтар мен жауаптарды тұжырымдау | 2.2.3.1 Матн мазмуни буйича далилларни аниқлашга йуналтирилган саволлар тузиш хамда жавоб бериш | 3.2.3.1 Матн мазмуни буйича фикр билдиришга йуналтирилган саволлар тузиш хамда жавоб бериш | 4.2.3.1 Матн мазмуни буйича ечим қабул қилишга йуналтирилган саволлар тузиш хамда жавоб бериш |
2.4 Мәтіннің мазмұны мен негізгі ойының анықтамасы | 2.2.4.1 уқитувчи ердамида матн мавзуси ва асосий ғоясини аниқлаш | 3.2.4.1 мустақил холда матн мавзусини ва уқитувчи ердамида асосий ғоясини аниқлаш | 4.2.4.1матн мавзуси ва мазмунининг узаро мослигини аниқлаш ва ундаги асосий ғоясини ифодалаш |
2.5 Әр түрлі көздерден ақпарат алу | 2.2.5.1 манбаларни (луғат, маълумотнома, энциклопедия) ва ахборот топиш йӘлини аниқлайди, берилган мавзу/савол буйича ахборотни ажратиб олиш | 3.2.5.1 Турли манбалардан (матн, луғат, чизма, жадвал, харита) берилган мавзу/савол буйича олган ахборотларда учрайдиган янги сузларнинг маъносини луғатлар орқали еритиш, тизимга солиш, маълумотларнинг мухим ахамиятини аниқлаш | 4.2.5.1 манбалардан (матн, луғат, чизма, жадвал, диаграмма) зарур ахборотларни топиш, дуч келган янги сузларнинг маъносини контекст буйича аниқлаб, ахборотни хулосалаш, бахолаш |
2.6 Мәтіндерді салыстырмалы талдау | 2.2.6.1 уқитувчи ердамида маълум бир мавзуда езилган матнларнинг ухшаш ва фарқли жихатларини топиш | 3.2.6.1 уқитувчи ердамида ухшаш мавзуда берилган матн турларини, услубини қиеслаб, ухшаш ва фарқли жихатларини топиш | 4.2.6.1 маълум бир мавзуда турли жанрда берилган матнларни қиеслаб, ухшаш ва фарқли жихатларини топиш |
3). Жазылым
Негізгі дағдылар | Оқу мақсаттары | ||
2 -сынып | 3 -сынып | 4 -сынып | |
3.1 Әр түрлі мәтіндер құрастыру | 2.3.1.1 уқитувчи ердамида шахсий сурат/сюжетли суратлар орқали ихчам тасвирий/ривоя матнларини езиш | 3.3.1.1 режа/чизма буйича ривоя матнини, қиесий тавсифлаш ва мухокама матнини турли ердамчи сузлардан фойдаланиб, езиш | 4.3.1.1 берилган мавзуда хикоя қилиш, тасвирлаш ва мухокама қилиш элементлари бор матн тузиб езиш |
3.2 Әр түрлі стильде жазу | 2.3.2.1 намуна буйича оддий эълон, билдириш хати ва йуриқнома (таом тайерлаш рецепти) езиш | 3.3.2.1 мустақил фаолияти баен қилинган кундалик/таржимаи хол езиш | 4.3.2.1 зарур сузлардан фойдаланиб, маълум бир услубда матн (мақола, тавсифнома, хк.) езиш |
3.3 Тыңдалған/оқылған мазмұнды баяндау | 2.3.3.1 уқитувчи ердамида уқиган, тинглаган ва аудиовизуал материаллар буйича режа тузиш ва таянч сузлардан фойдаланган холда баен езиш | 3.3.3.1 мустақил холда уқиган, тинглаган ва аудиовизуал материаллар буйича режа тузиб, баен езиш | 4.3.3.1 уқиган, тинглаган ва аудиовизуал материаллар буйича баен/ таянч сузлардан фойдаланган холда эссе езиш |
3.4 Әр түрлі ұсыну формаларын қолдана отырып мәтін жазу | 2.3.4.1 уқитувчи ердамида таянч сузлар, гап, расмлардан фойдаланиб, оддий постер тузиш | 3.3.4.1 уқитувчи ердамида чизма, график, жадвал, фотосуратлардан фойдаланиб, матн (хат, таклифнома, йуриқнома, хк.) тузиш/компьютерда териш | 4.3.4.1 матн тузишда (янгилик, реклама, хк.) чизма, график, жадвал, фото ва диаграммани қлда чизиб/компьютерда териш |
3.5 Қатені тауып, түзету | 2.3.5.1 йул қуйилган пунктуацион(тиниш белгилари), орфографик (имловий) хатоларни уқитувчи ердамида топиб тузатиш ва тузган жумлани тулдириш | 3.3.5.1 йул қуйилган пунктуацион, орфографик, грамматик ва стилистик (услубий) хатоларни уқитувчи ердамида топиб, имло луғатидан фойдаланиб, тузатиш | 4.3.5.1 стилистик хатоларни уқитувчи ердамида аниқлаб тузатиш; мустақил холда пунктуацион, орфографик, грамматик меъерларга мос езма ишни тахрир қилиш |
3.6 Каллиграфиялық нормаларды сақтау | 2.3.6.1 бош харф ва кичик харфнинг баландлиги ва улчамини сақлаб, уларни боғлаб, қиялаб хамда тоза езиш | 3.3.6.1 кенг йулли дафтарда бош харф ва кичик харфнинг баландлиги ва улчамини сақлаб қиялаб, қулни узмай хамда равон езиш, езиш суръатини тезлатиш | 4.3.6.1 каллиграфик (хуснихат) меъерларига риоя қилган холда, езиш техникасини такомиллаштириш ва тоза езиш |
3.7. Пунктуациялық нормаларды сақтау | 2.3.7.1 гап турларини ифода мақсадига кура ажратиш ва мос тиниш белгиларини (нуқта, суроқ белгиси, ундов белгиси) қуллаш | 3.3.7.1 уқитувчи ердамида йиғиқ ва ейиқ гапларни ажратиш, чизма буйича тузиш ва тиниш белгиларини қуйиш | 4.3.7.1 содда ва қушма гапларни чизма буйича тузиш ва тиниш белгиларини қуйиш |
3.3.7.2 ундалма, кириш сузларни ажратиш ва тиниш белгиларини туғри қуйиш | 4.3.7.2 гапнинг уюшиқ булакларини ажратиш ва тиниш бегисини (вергул, қуш нуқта) туғри қуллаш | ||
3.3.7.3 уқитувчи ердамида эга ва кесим орасига қуйиладиган чизиқчанинг урнини билиш ва қуллаш | 4.3.7.3 диалогда қулланиладиган тиниш белгиларидан туғри фойдаланиш | ||
4). Тілдік нормаларды қолдану
Негізгі дағдылар | Оқу мақсаттары | ||
2 -сынып | 3 -сынып | 4 -сынып | |
4.1 Орфографиялық және орфоэпиялық нормаларды сақтау | 2.4.1.1 я, ю харфларининг имлосига риоя қилиб езиш | 3.4.1.1 э, ф, в, ц харфлари бор сузларни саводли езиш | 4.4.1.1 сзга қушимчалар қушилганда товуш хамоханглигини хисобга олган холда қуллаш |
2.4.1.2 "у", "и, й" харфларининг имлосига риоя қилиб узиш | 3.4.1.2 Й харфининг ұзилиши. Я, ю, е, е, харфлари бор сузлар имлоси. | 4.4.1.2 сузга қушимчалар қушилганда буғин хамоханглигини хисобга олган холда қуллаш | |
2.4.1.3 жарангли ва жарангсиз ундош товушларни ажратиш ва п-б, қ-ғ, к-г, д-т товушларининг имлосига риоя қилиб езиш | 3.4.1.3 ч, ш, з, с харфлари бор сузларнинг имлосини билиш | 4.4.1.3 айтилиши ва езилишида фарқи бор сузларни аниқлаб ұзиш | |
2.4.1.4 жарангли л, р, м, н, нг товушларининг имлосига риоя қилиб езиш | 3.4.1.4 х, х харфлари бор сузларнинг имлосини ажратиб езиш | ||
2.4.1.5 бир товушнинг харфий белгиси булган нг, шч, бирикмалари алохида харфларга ажратилмаслигига амал қилиш: опанг-из эмас, опа-нгиз, она-нгиз...бир унли товушдан иборат сунгги буғин хам кейинги сатрга кучирилмайди; мутола-а, матба-а эмас, муто-лаа, мат-баа,... | 3.4.1.5 талаффузда икки ухшаш товуш бир жойда еки бир сузда келган вақтда бири ноухшаш товушга мослашиши, уйғунлашувига амал қилган холда туғри езиш: зарар-зарал, зарур-зарил, бирорта-биронта; р-й: даре-дайро, м-ғ: емғир-еғмир, х-в: аххол-авхол.... | ||
4.2 Грамматикалық нормаларды сақтау | 2.4.2.1 уқитувчи ердамида узак ва қушимчаларни ажратиш | 3.4.2.1 узакка суз ясовчи қушимча қушиш орқали ясама суз хосил қилиш, узакдош сузларнинг маъносини ажратиш | 4.4.2.1 қушма сузларнинг турларини ажрата олиш(қушма суз, жуфт суз, қисқартирма сузлар) |
2.4.2.2 куплик қушимчаларини туғри қуллаш | 3.4.2.2 унли ва ундош билан тугаган отларда шахс-сон қушимчаларининг қулланиши | 4.4.2.2 узакка суз ясовчи қушимчалар қушиш орқали, сузга суз қушиш, сузларни жуфтлаштириш орқали ясама сузлар хосил қилиш | |
2.4.2.3 суз туркумларини (от, сифат, сон, феъл) ажратиш | 3.4.2.3 гапдан суз туркумларини (от, сифат, сон, феъл) топиш | 4.4.2.3 отларнинг турланиши, эгалик қушимчалари билан қулланиши | |
2.4.2.4 от-суз туркумининг турдош ва атоқли турларини ажратиш, атоқли отнинг имлосига риоя қилиб езиш | 3.4.2.4 туб, ясама отлар/сифатлар/феъл- ларни аниқлаш | 4.4.2.4 кишилик олмошларининг келишик қушимчалари билан турланиши | |
2.4.2.5 содда ва қушма отлар/сифатлар/сонлар/ феълларни аниқлаш | 3.4.2.5 булишли ва булишсиз феъллар фарқини аниқлаш | 4.4.2.5 равишнинг маъновий турлари, феъл билан боғлаб, гап тузиш | |
3.4.2.6 миқдор ва тартиб сонларнинг фарқини аниқлаш | 4.4.2.6 суз туркумларининг гапдаги вазифасини аниқлаш | ||
4.4.2.7 суз билан сузни, гап билан гапни боғлайдиган боғловчиларни (ва, хамда, аммо, лекин чунки, бшқ.) қуллаш | |||
4.4.2.8 гапда ундов, тақлид сузларни ажратиш ва қуллаш | |||
4.4.2.9 феълларни замонларига мос (утган замон, хозирги ва келаси замонлар) қуллаш | |||
40. Бөлімдер мен тақырыптар бойынша сағат сандарын бөлу мұғалімнің еркіне қалдырылады.
41. Осы оқу бағдарламасы Бастауыш білім беру деңгейінің 2-4-сыныптарына арналған "Өзбек тілі" оқу пәні бойынша үлгілік оқу бағдарламасын іске асыру бойынша ұзақ мерзімді жоспарға сәйкес іске асырылады (оқыту өзбек тілінде).
3-параграф. Бастауыш білім беру деңгейінің 2-4-сыныптарына арналған "Өзбек тілі" оқу пәні бойынша үлгілік оқу бағдарламасын іске асыру бойынша ұзақ мерзімді жоспар (оқыту өзбек тілінде)
2-сынып
Ортақ тақырыптар | Сөйлеу әрекетінің түрлері | Негізгі дағдылар | Оқу мақсаттары |
1тоқсан | |||
1. Ўзим ?ақимда | Тинглаш ва сӘзлаш | 1.1 Тинглаган матн мазмунини тушуниш | 2.1.1.1 Тинглаган материал бӘйича тушунмаган сӘзларни белгилаш, матн мазмуни бӘйича қӘйилган саволларга жавоб бериш |
1.3 Турли вазиятларда нутқ меъҰрларидан тӘғри фойдаланиш | 2.1.3.1 кундалик ?аҰтда учрайдиган вазиятларга боғлиқ Әзаро су?батлашиш | ||
1.4Берилган мавзу бӘйича ?икоя тузиш | 2.1.4.1 таянч сӘзларни қатнаштириб, берилган сарлав?а бӘйича ?икоя тузиш | ||
1.6 Тингловчининг диққат-эътиборини жалб этиш | 2.1.6.1 интонация (о?анг), вербал эмас нутқ воситаларидан (имо-ишора, қӘл ?аракатлари) фойдаланиб, мавзуга (Сиз қандай Әйлайсиз? Сиз нима тавсия этар эдингиз? ?к.) диққат-эътиборини жалб этиш | ||
Ўқиш | 2.1 Матн турлари ва таркибий қисмларини аниқлаш | 2.2.1.1 савол бериш орқали (Нима қилди? Қандай? Нима учун?) матн турларини (ривоя тасвирий, му?окама), таркибий қисмларини (кириш, асосий бӘлим, хулоса) аниқлаш | |
2.3 Матн мазмуни бӘйича саволлар қӘйиш ва жавоб бериш | 2.2.3.1 Матн мазмуни бӘйича далилларни аниқлашга йӘналтирилган саволлар тузиш ?амда жавоб бериш | ||
2.4 Матн мавзуси ва асосий ғоясини аниқлаш | 2.2.4.1 Әқитувчи Ұрдамида матн мавзуси ва асосий ғоясини аниқлаш | ||
2.5 Турли манбалардан ахборот олиш | 2.2.5.1 манбаларни (луғат, маълумотнома, энциклопедия) ва ахборот топиш йӘлини аниқлайди, берилган мавзу/савол бӘйича ахборотни ажратиб олиш | ||
Ңзиш | 3.1 Турли типдаги матнлар тузиш | 2.3.1.1 Әқитувчи Ұрдамида шахсий сурат/сюжетли суратлар орқали ихчам тасвирий/ривоя матнларини Ұзиш | |
3.3 Ўқиган, тинглаган ва аудиовизуал материаллар бӘйича Ұзма ишлар Ұзиш | 2.3.3.1 Әқитувчи Ұрдамида Әқиган, тинглаган ва аудиовизуал материаллар бӘйича режа тузиш ва таянч сӘзлардан фойдаланган ?олда баҰн Ұзиш | ||
3.5 Хатони топиш ва тузатиш | 2.3.5.1 йӘл қӘйилган пунктуацион(тиниш белгилари), орфографик (имловий) хатоларни Әқитувчи Ұрдамида топиб тузатиш ва тузган жумлани тӘлдириш | ||
3.6 Каллиграфия (?уснихат) меъҰрларига риоя қилиш | 2.3.6.1 бош ?арф ва кичик ?арфнинг баландлиги ва Әлчамини сақлаб, уларни боғлаб қиялаб ?амда тоза Ұзиш | ||
3.7 Пунктуацион (тиниш белгилари) меъҰрларга риоя қилиш | 2.3.7.1 гап турларини ифода мақсадига кӘра ажратиш ва мос тиниш белгиларини (нуқта, сӘроқ белгиси, ундов белгиси) қӘллаш | ||
Нутқ меъҰрларидан фойдаланиш | 4.1 Орфографик ва орфоэпик меъҰрларга риоя қилиш | 2.4.1.1 я, ю ?арфларининг имлосига риоя қилиб Ұзиш | |
2.4.1.2 "у", "и, й" ?арфларининг имлосига риоя қилиб Ұзиш | |||
2.4.1.3 жарангли ва жарангсиз ундош товушларни ажратиш ва п-б, қ-ғ, к-г, д-т товушларининг имлосига риоя қилиб Ұзиш | |||
2.4.1.4 жарангли л, р, м, н, нг товушларининг имлосига риоя қилиб Ұзиш | |||
2.4.1.5 бир товушнинг ?арфий белгиси бӘлган нг, шч, бирикмалари ало?ида ?арфларга ажратилмаслигига амал қилиш: | |||
2 тоқсан | |||
3. Менинг мактабим | Тинглаш ва сӘзлаш | 1.2 Матндаги воқеалар ривожини олдиндан айтиб бериш | 2.1.2.1 матн сарлав?аси ва таянч сӘзлар асосида воқеалар ривожини олдиндан айтиб бериш |
1.3 Турли вазиятларда нутқ меъҰрларидан тӘғри фойдаланиш | 2.1.3.1 кундалик ?аҰтда учрайдиган вазиятларга боғлиқ Әзаро су?батлашиш | ||
1.5 Тинглаган материаллар бӘйича шахсий фикрини билдириш | 2.1.5.1 аудио-видеоахборот мазмуни бӘйича Әз фикрини (Ұқади/Ұқмайди, чунки..., фойдали/фойдасиз бӘлди, сабаби ... ва ?к.) билдириш | ||
1.7 Товуш, сӘзларни орфоэпик меъҰрга мувофиқ тӘғри талаффуз қилиш | 2.1.7.1 сӘз таркибидаги унли товушларнинг Әзаро ?амоо?англигини сақлаб талаффуз қилиш (бугун -бугин, тутун – тутин, узун – узин, узум-узим, тухум-тухим ва бшқ.) | ||
| 2.3 Матн мазмуни бӘйича саволлар қӘйиш ва жавоб бериш | 2.2.3.1 Матн мазмуни бӘйича далилларни аниқлашга йӘналтирилган саволлар тузиш ?амда жавоб бериш | |
2.4 Матн мавзуси ва асосий ғояни аниқлаш | 2.2.4.1 Әқитувчи Ұрдамида матн мавзуси ва асосий ғоясини аниқлаш | ||
2.5 Турли манбалардан ахборот олиш | 2.2.5.1 манбаларни (луғат, маълумотнома, энциклопедия) ва ахборот топиш йӘлини аниқлайди, берилган мавзу/савол бӘйича ахборотни ажратиб олиш | ||
2.6 Матнларга қиҰсий та?лил ясаш | 2.2.6.1 Әқитувчи Ұрдамида маълум бир мавзуда Ұзилган матнларнинг Әхшаш ва фарқли жи?атларини топиш | ||
Ңзиш | 3.3 Ўқиган, тинглаган ва аудиовизуал материаллар бӘйича Ұзма ишлар Ұзиш | 2.3.3.1 Әқитувчи Ұрдамида Әқиган, тинглаган ва аудиовизуал материаллар бӘйича режа тузиш ва таянч сӘзлардан фойдаланган ?олда баҰн Ұзиш | |
3.4 Ңзма ишларни турли шаклларда тавсия этиш | 2.3.4.1 Әқитувчи Ұрдамида таянч сӘзлар, гап, расмлардан фойдаланиб, оддий постер тузиш | ||
3.6 Каллиграфия (?уснихат) меъҰрларига риоя қилиш | 2.3.6.1 бош ?арф ва кичик ?арфнинг баландлиги ва Әлчамини сақлаб, уларни боғлаб, қиялаб ?амда тоза Ұзиш | ||
3.5 Хатони топиш ва тузатиш | 2.3.5.1 йӘл қӘйилган пунктуацион (тиниш белгилари), орфографик (имловий) хатоларни Әқитувчи Ұрдамида топиб тузатиш ва тузган жумлани тӘлдириш | ||
3 тоқсан | |||
5. Соғ танда – соғлом ақл! | Тинглаш ва сӘзлаш | 1.1 Тинглаган матн мазмунини тушуниш | 2.1.1.1 Тинглаган материал бӘйича тушунмаган сӘзларни белгилаш, матн мазмуни бӘйича қӘйилган саволларга жавоб бериш |
1.2 Матндаги воқеалар ривожини олдиндан айтиб бериш | 2.1.2.1 матн сарлав?аси ва таянч сӘзлар асосида воқеалар ривожини олдиндан айтиб бериш | ||
1.3 Турли вазиятларда нутқ меъҰрларидан тӘғри фойдаланиш | 2.1.3.1 кундалик ?аҰтда учрайдиган вазиятларга боғлиқ Әзаро су?батлашиш | ||
1.4 Берилган мавзу бӘйича ?икоя тузиш | 2.1.4.1 таянч сӘзларни қатнаштириб, берилган сарлав?а бӘйича ?икоя тузиш | ||
1.5 Тинглаган материаллар бӘйича шахсий фикрини билдириш | 2.1.5.1 аудио-видеоахборот мазмуни бӘйича Әз фикрини (Ұқади/Ұқмайди, чунки..., фойдали/фойдасиз бӘлди, сабаби ... ва ?к.) билдириш | ||
1.6 Тингловчининг диққат-эътиборини жалб этиш | 2.1.6.1 интонация (о?анг), вербал эмас нутқ воситаларидан (имо-ишора, қӘл ?аракатлари) фойдаланиб, мавзуга (Сиз қандай Әйлайсиз? Сиз нима тавсия этар эдингиз? ?к.) диққат-эътиборини жалб этиш | ||
Ўқиш | 2.3 Матн мазмуни бӘйича саволлар қӘйиш ва жавоб бериш | 2.2.3.1 Матн мазмуни бӘйича далилларни аниқлашга йӘналтирилган саволлар тузиш ?амда жавоб бериш | |
2.4 Матн мавзуси ва асосий ғояни аниқлаш | 2.2.4.1 Әқитувчи Ұрдамида матн мавзуси ва асосий ғоясини аниқлаш | ||
2.2 Матндаги лексик бирликларнинг қӘлланилишини тушуниш | 2.2.2.1 синоним, антоним, омоним (луғатдан фойдаланиш) сӘзларни ажратиш ва маъносини тушуниш, су?бат давомида қӘллаш | ||
2.5 Турли манбалардан ахборот олиш | 2.2.5.1 манбаларни (луғат, маълумотнома, энциклопедия) ва ахборот топиш йӘлини аниқлайди, берилган мавзу/савол бӘйича ахборотни ажратиб олиш | ||
2.6 Матнларга қиҰсий та?лил ясаш | 2.2.6.1 Әқитувчи Ұрдамида маълум бир мавзуда Ұзилган матнларнинг Әхшаш ва фарқли жи?атларини топиш | ||
| 3.2 Турли услубда матн Ұзиш | 2.3.2.1 намуна бӘйича оддий эълон, билдириш хати ва йӘриқнома (таом тайҰрлаш рецепти) Ұзиш | |
3.3 Ўқиган, тинглаган ва аудиовизуал материаллар бӘйича Ұзма ишлар Ұзиш | 2.3.3.1 Әқитувчи Ұрдамида Әқиган, тинглаган ва аудиовизуал материаллар бӘйича режа тузиш ва таянч сӘзлардан фойдаланган ?олда баҰн Ұзиш | ||
3.5 Хатони топиш ва тузатиш | 2.3.5.1 йӘл қӘйилган пунктуацион (тиниш белгилари), орфографик (имловий) хатоларни Әқитувчи Ұрдамида топиб тузатиш ва тузган жумлани тӘлдириш | ||
3.6 Каллиграфия (?уснихат) меъҰрларига риоя қилиш | 2.3.6.1 бош ?арф ва кичик ?арфнинг баландлиги ва Әлчамини сақлаб, уларни боғлаб, қиялаб ?амда тоза Ұзиш | ||
| 4.2 Грамматик меъҰрларга риоя қилиш | 2.4.2.1 Әқитувчи Ұрдамида Әзак ва қӘшимчаларни ажратиш | |
2.4.2.2 кӘплик қӘшимчаларини тӘғри қӘллаш | |||
2.4.2.3 сӘз туркумларини (от, сифат, сон, феъл) ажратиш | |||
2.4.2.4 от-сӘз туркумининг турдош ва атоқли турларини ажратиш, атоқли отнинг имлосига риоя қилиб Ұзиш | |||
2.4.2.5 содда ва қӘшма отлар/сифатлар/сонлар/ | |||
4 тоқсан | |||
| Тинглаш ва сӘзлаш | 1.2 Матндаги воқеалар ривожини олдиндан айтиб бериш | 2.1.2.1 матн сарлав?аси ва таянч сӘзлар асосида воқеалар ривожини олдиндан айтиб бериш |
1.3 Турли вазиятларда нутқ меъҰрларидан тӘғри фойдаланиш | 2.1.3.1 кундалик ?аҰтда учрайдиган вазиятларга боғлиқ Әзаро су?батлашиш | ||
1.4 Берилган мавзу бӘйича ?икоя тузиш | 2.1.4.1 таянч сӘзларни қатнаштириб, берилган сарлав?а бӘйича ?икоя тузиш | ||
1.5 Тинглаган материаллар бӘйича шахсий фикрини билдириш | 2.1.5.1 аудио-видеоахборот мазмуни бӘйича Әз фикрини (Ұқади/Ұқмайди, чунки..., фойдали/фойдасиз бӘлди, сабаби ... ва ?к.) билдириш | ||
| 2.1 Матн турлари ва таркибий қисмларини аниқлаш | 2.2.1.1 савол бериш орқали (Нима қилди? Қандай? Нима учун?) матн турларини (ривоя тасвирий, му?окама), таркибий қисмларини (кириш, асосий бӘлим, хулоса) аниқлаш | |
2.3 Матн мазмуни бӘйича саволлар қӘйиш ва жавоб бериш | 2.2.3.1 Матн мазмуни бӘйича далилларни аниқлашга йӘналтирилган саволлар тузиш ?амда жавоб бериш | ||
2.4 Матн мавзуси ва асосий ғояни аниқлаш | 2.2.4.1 Әқитувчи Ұрдамида матн мавзуси ва асосий ғоясини аниқлаш | ||
2.5 Турли манбалардан ахборот олиш | 2.2.5.1 манбаларни (луғат, маълумотнома, энциклопедия) ва ахборот топиш йӘлини аниқлайди, берилган мавзу/савол бӘйича ахборотни ажратиб олиш | ||
Ңзиш | 3.1 Турли типдаги матнлар тузиш | 2.3.1.1 Әқитувчи Ұрдамида шахсий сурат/сюжетли суратлар орқали ихчам тасвирий/ривоя матнларини Ұзиш | |
3.2 Турли услубда матн Ұзиш | 2.3.2.1 намуна бӘйича оддий эълон, билдириш хати ва йӘриқнома (таом тайҰрлаш рецепти) Ұзиш | ||
3.3 Ўқиган, тинглаган ва аудиовизуал материаллар бӘйича Ұзма ишлар Ұзиш | 2.3.3.1 Әқитувчи Ұрдамида Әқиган, тинглаган ва аудиовизуал материаллар бӘйича режа тузиш ва таянч сӘзлардан фойдаланган ?олда баҰн Ұзиш | ||
3.5 Хатони топиш ва тузатиш | 2.3.5.1 йӘл қӘйилган пунктуацион(тиниш белгилари), орфографик (имловий) хатоларни Әқитувчи Ұрдамида топиб тузатиш ва тузган жумлани тӘлдириш | ||
3.6 Каллиграфия (?уснихат) меъҰрларига риоя қилиш | 2.3.6.1 бош ?арф ва кичик ?арфнинг баландлиги ва Әлчамини сақлаб, уларни боғлаб, қиялаб ?амда тоза Ұзиш | ||
Нутқ меъҰрларидан фойдаланиш | 4.1 Орфографик ва орфоэпик меъҰрларга риоя қилиш | 2.4.1.4 жарангли л, р, м, н, нг товушларининг имлосига риоя қилиб Ұзиш | |
4.2 Грамматик меъҰрларга риоя қилиш | 2.4.2.1 Әқитувчи Ұрдамида Әзак ва қӘшимчаларни ажратиш | ||
2.4.2.5 содда ва қӘшма отлар/сифатлар/сонлар/ | |||
3 -сынып
Ортақ тақырыптар | Сөйлеу әрекетінің түрлері | Негізгі дағдылар | Оқу мақсаттары |
1 тоқсан | |||
| Тинглаш ва сӘзлаш | 1.1 Тинглаган матн мазмунини тушуниш | 3.1.1.1 Тинглаган материал бӘйича таянч сӘзларни белгилаш, очиқ ва Ұпиқ саволларга жавоб бериш |
1.2 Матндаги воқеалар ривожини олдиндан айтиб бериш | 3.1.2.1 матн сарлав?аси ва берилган суратлар/ фото/ диаграмма бӘйича матндаги воқеалар ривожини олдиндан айтиб бериш | ||
1.3 Турли вазиятларда нутқ меъҰрларидан тӘғри фойдаланиш | 3.1.3.1турли вазиятлардаги (ижтимоий му?итда) мулоқотларда Әз нутқини изчиллик билан режалаштириб, нутқ меъҰрларига риоя қилган ?олда сӘзлаш | ||
1.4 Берилган мавзу бӘйича ?икоя тузиш | 3.1.4.1 таянч сӘзлар ва режадан фойдаланиб, берилган сарлав?а бӘйича ?икоя тузиш | ||
1.6 Тингловчининг диққат-эътиборини жалб этиш | 3.1.6.1 интонация (о?анг), вербал эмас нутқ воситаларидан (имо-ишора, қӘл ?аракатлари), ундалмалардан фойдаланиб, су?батдошининг диққат-эътиборини тортиш | ||
Ўқиш | 2.1 Матн турлари ва таркибий қисмларини аниқлаш | 3.2.1.1 Әқитувчи Ұрдамида ривоя, тасвирий, му?окама матн турларини ва таркибий қисмларини аниқлаш | |
2.3 Матн мазмуни бӘйича саволлар қӘйиш ва жавоб бериш | 3.2.3.1 Матн мазмуни бӘйича фикр билдиришга йӘналтирилган саволлар тузиш ?амда жавоб бериш | ||
2.4 Матн мавзуси ва асосий ғоясини аниқлаш | 3.2.4.1 мустақил ?олда матн мавзуси ва Әқитувчи Ұрдамида асосий ғоясини аниқлаш | ||
2.5 Турли манбалардан ахборот олиш | 3.2.5.1 Турли манбалардан (матн, луғат, чизма, жадвал, харита) берилган мавзу/савол бӘйича олган ахборотларда учрайдиган янги сӘзларнинг маъносини луғатлар орқали Ұритиш, тизимга солиш, маълумотларнинг му?им а?амиятини аниқлаш | ||
Ңзиш | 3.1 Турли типдаги матнлар тузиш | 3.3.1.1 режа/чизма бӘйича ривоя матнини, қиҰсий тавсифлаш ва му?окама матнини турли Ұрдамчи сӘзлардан фойдаланиб, Ұзиш | |
3.5 Хатони топиш ва тузатиш | 3.3.3.1 мустақил ?олда Әқиган, тинглаган ва аудиовизуал материаллар бӘйича режа тузиб, баҰн Ұзиш | ||
3.6 Каллиграфия (?уснихат) меъҰрларига риоя қилиш | 3.3.5.1 йӘл қӘйилган пунктуацион, орфографик, грамматик ва стилистик(услубий) хатоларни Әқитувчи Ұрдамида топиб, имло луғатидан фойдаланиб, тузатиш | ||
3.7. Пунктуацион (тиниш белигилари)меъҰрларга риоя қилиш | 3.3.6.1 кенг йӘлли дафтарда бош ?арф ва кичик ?арфнинг баландлиги ва Әлчамини сақлаб қиялаб, қӘлни узмай ?амда равон Ұзиш, Ұзиш суръатини тезлатиш | ||
3.7. Пунктуацион (тиниш белгилари) меъҰрларга риоя қилиш | 3.3.7.2 ундалма, кириш сӘзларни ажратиш ва тиниш белгиларини тӘғри қӘйиш | ||
Нутқ меъҰрларидан фойдаланиш | 4.1 Орфографик ва орфоэпик меъҰрларга риоя қилиш | 3.4.1.1 э, ф, в, ц ?арфлари бор сӘзларни саводли Ұзиш | |
3.4.1.3 ч, ш, з, с ?арфлари бор сӘзларнинг имлосини билиш | |||
3.4.1.4 х, ? ?арфлари бор сӘзларнинг имлосини ажратиб Ұзиш | |||
2 тоқсан | |||
3. Вақт | Тинглаш ва сӘзлаш | 1.2 Матндаги воқеалар ривожини олдиндан айтиб бериш | 3.1.2.1 матн сарлав?аси ва берилган суратлар /фото /диаграмма бӘйича матндаги воқеалар ривожини олдиндан айтиб бериш |
1.3 Турли вазиятларда нутқ меъҰрларидан тӘғри фойдаланиш | 3.1.3.1турли вазиятлардаги (ижтимоий му?итда) мулоқотларда Әз нутқини изчиллик билан режалаштириб, нутқ меъҰрларига риоя қилган ?олда сӘзлаш | ||
1.5 Тинглаган материаллар бӘйича шахсий фикрини билдириш | 3.1.5.1 аудио-видеоахборот мазмуни бӘйича билдирилган Әзганинг фикри билан (келишиш/келишмаслик сабабини) Әз нуқтаи назарини билдириш | ||
1.6 Тингловчининг диққат-эътиборини жалб этиш | 3.1.6.1 интонация (о?анг), вербал эмас нутқ воситаларидан (имо-ишора, қӘл ?аракатлари), ундалмалардан фойдаланиб, су?батдошининг диққат-эътиборини тортиш | ||
1.7 Товуш, сӘзларни орфоэпик меъҰрга мувофиқ тӘғри талаффуз қилиш | 3.1.7.1 сӘз таркибида кетма-кет келган ундош товушларнинг Әзаро ?амоо?англигини сақлаб талаффуз қилиш (шанба – шамба, сунбул-сумбул, танбур-тамбур ва б.) | ||
Ўқиш | 2.2 Матндаги лексик бирликларнинг қӘлланилишини тушуниш | 3.2.2.1 Әз ва кӘчма маъноли сӘзларнинг маъносини контекстда тушуниш, су?бат давомида қӘллаш | |
2.3 Матн мазмуни бӘйича саволлар қӘйиш ва жавоб бериш | 3.2.3.1 Матн мазмуни бӘйича фикр билдиришга йӘналтирилган саволлар тузиш ?амда жавоб бериш | ||
2.4 Матн мавзуси ва асосий ғояни аниқлаш | 3.2.4.1 мустақил ?олда матн мавзусини ва Әқитувчи Ұрдамида асосий ғоясини аниқлаш | ||
2.5 Турли манбалардан ахборот олиш | 3.2.5.1 Турли манбалардан (матн, луғат, чизма, жадвал, харита) берилган мавзу/савол бӘйича олган ахборотларда учрайдиган янги сӘзларнинг маъносини луғатлар орқали Ұритиш, тизимга солиш, маълумотларнинг му?им а?амиятини аниқлаш | ||
2.6 Матнларга қиҰсий та?лил ясаш | 3.2.6.1 Әқитувчи Ұрдамида Әхшаш мавзуда берилган матн турларини, услубини қиҰслаб, Әхшаш ва фарқли жи?атларини топиш | ||
Ңзиш | 3.2 Турли услубда матн Ұзиш | 3.3.2.1 мустақил фаолияти баҰн қилинган кундалик/таржимаи ?ол Ұзиш | |
3.4 Ңзма ишларни турли шаклларда тавсия этиш | 3.3.4.1 Әқитувчи Ұрдамида чизма, график, жадвал, фотосуратлардан фойдаланиб, матн (хат, таклифнома, йӘриқнома, ?к.) тузиш/ компьютерда териш | ||
3.5 Хатони топиш ва тузатиш | 3.3.5.1 йӘл қӘйилган пунктуацион, орфографик, грамматик ва стилистик (услубий) хатоларни Әқитувчи Ұрдамида топиб, имло луғатидан фойдаланиб, тузатиш | ||
3.6 Каллиграфия (?уснихат) меъҰрларига риоя қилиш | 3.3.6.1 кенг йӘлли дафтарда бош ?арф ва кичик ?арфнинг баландлиги ва Әлчамини сақлаб қиялаб, қӘлни узмай ?амда равон Ұзиш, Ұзиш суръатини тезлатиш | ||
3.7. Пунктуацион (тиниш белгилари) меъҰрларга риоя қилиш | 3.3.7.3 Әқитувчи Ұрдамида эга ва кесим орасига қӘйиладиган чизиқчанинг Әрнини билиш ва қӘллаш | ||
3.3.7.1 Әқитувчи Ұрдамида йиғиқ ва Ұйиқ гапларни ажратиш, чизма бӘйича тузиш ва тиниш белгиларини қӘйиш | |||
| 4.1 Орфографик ва орфоэпик меъҰрларга риоя қилиш | 3.4.1.2 Й ?арфининг Ұзилиши. Я, ю, Ұ, е, ?арфлари бор сӘзлар имлоси. | |
4.2 Грамматик меъҰрларга риоя қилиш | 3.4.2.1 Әзакка сӘз ясовчи қӘшимча қӘшиш орқали ясама сӘз ?осил қилиш, Әзакдош сӘзларнинг маъносини ажратиш | ||
3 тоқсан | |||
5. Санъат |
| 1.1 Тинглаган матн мазмунини тушуниш | 3.1.1.1 Тинглаган материал бӘйича таянч сӘзларни белгилаш, очиқ ва Ұпиқ саволларга жавоб бериш |
1.2 Матндаги воқеалар ривожини олдиндан айтиб бериш | 3.1.2.1 матн сарлав?аси ва берилган суратлар/ фото/ диаграмма бӘйича матндаги воқеалар ривожини олдиндан айтиб бериш | ||
1.3 Турли вазиятларда нутқ меъҰрларидан тӘғри фойдаланиш | 3.1.3.1турли вазиятлардаги (ижтимоий му?итда) мулоқотларда Әз нутқини изчиллик билан режалаштириб, нутқ меъҰрларига риоя қилган ?олда сӘзлаш | ||
1.4 Берилган мавзу бӘйича ?икоя тузиш | 3.1.4.1 таянч сӘзлар ва режадан фойдаланиб, берилган сарлав?а бӘйича ?икоя тузиш | ||
1.5 Тинглаган материаллар бӘйича шахсий фикрини билдириш | 3.1.5.1 аудио-видеоахборот мазмуни бӘйича билдирилган Әзганинг фикри билан (келишиш/келишмаслик сабабини) Әз нуқтаи назарини билдириш | ||
| 2.3 Матн мазмуни бӘйича саволлар қӘйиш ва жавоб бериш | 3.2.3.1 Матн мазмуни бӘйича фикр билдиришга йӘналтирилган саволлар тузиш ?амда жавоб бериш | |
2.4 Матн мавзуси ва асосий ғояни аниқлаш | 3.2.4.1 мустақил ?олда матн мавзусини ва Әқитувчи Ұрдамида асосий ғоясини аниқлаш | ||
2.5 Турли манбалардан ахборот олиш | 3.2.5.1 Турли манбалардан (матн, луғат, чизма, жадвал, харита) берилган мавзу/савол бӘйича олган ахборотларда учрайдиган янги сӘзларнинг маъносини луғатлар орқали Ұритиш, тизимга солиш, маълумотларнинг му?им а?амиятини аниқлаш | ||
2.6 Матнларга қиҰсий та?лил ясаш | 3.2.6.1 Әқитувчи Ұрдамида Әхшаш мавзуда берилган матн турларини, услубини қиҰслаб, Әхшаш ва фарқли жи?атларини топиш | ||
| 3.1 Турли типдаги матнлар тузиш | 3.3.1.1 режа/чизма бӘйича ривоя матнини, қиҰсий тавсифлаш ва му?окама матнини турли Ұрдамчи сӘзлардан фойдаланиб, Ұзиш | |
3.2 Турли услубда матн Ұзиш | 3.3.2.1 мустақил фаолияти баҰн қилинган кундалик/таржимаи ?ол Ұзиш | ||
3.3 Ўқиган, тинглаган ва аудиовизуал материаллар бӘйича Ұзма ишлар Ұзиш | 3.3.3.1 мустақил ?олда Әқиган, тинглаган ва аудиовизуал материаллар бӘйича режа тузиб, баҰн Ұзиш | ||
3.4 Ңзма ишларни турли шаклларда тавсия этиш | 3.3.5.1 йӘл қӘйилган пунктуацион, орфографик, грамматик ва стилистик (услубий) хатоларни Әқитувчи Ұрдамида топиб, имло луғатидан фойдаланиб, тузатиш | ||
3.5 Хатони топиш ва тузатиш | 3.3.6.1 кенг йӘлли дафтарда бош ?арф ва кичик ?арфнинг баландлиги ва Әлчамини сақлаб қиялаб, қӘлни узмай ?амда равон Ұзиш, Ұзиш суръатини тезлатиш | ||
3.6 Каллиграфия (?уснихат) меъҰрларига риоя қилиш | 3.3.6.1 кенг йӘлли дафтарда бош ?арф ва кичик ?арфнинг баландлиги ва Әлчамини сақлаб қиялаб, қӘлни узмай ?амда равон Ұзиш, Ұзиш суръатини тезлатиш | ||
Нутқ меъҰрларидан фойдаланиш | 4.2 Грамматик меъҰрларга риоя қилиш | 3.4.2.2 шахс-сон қӘшимчаларининг қӘлланилишини билиш | |
3.4.2.3 гапдан сӘз туркумларини (от, сифат, сон, феъл) топиш | |||
3.4.2.4 туб, ясама отлар/ сифатлар/ феълларни аниқлаш | |||
3.4.2.5 бӘлишли ва бӘлишсиз феъллар фарқини аниқлаш | |||
3.4.2.6 миқдор ва тартиб сонларнинг фарқини аниқлаш | |||
4 тоқсан | |||
Нутқ меъҰрларидан фойдаланиш | |||
7. Сув –тириклик манбаи | 1.1 Тинглаган матн мазмунини тушуниш | 3.1.1.1 Тинглаган материал бӘйича таянч сӘзларни белгилаш, очиқ ва Ұпиқ саволларга жавоб бериш | |
1.2 Матндаги воқеалар ривожини олдиндан айтиб бериш | 3.1.2.1 матн сарлав?аси ва берилган суратлар/ фото/ диаграмма бӘйича матндаги воқеалар ривожини олдиндан айтиб бериш | ||
1.3 Турли вазиятларда нутқ меъҰрларидан тӘғри фойдаланиш | 3.1.3.1турли вазиятлардаги (ижтимоий му?итда) мулоқотларда Әз нутқини изчиллик билан режалаштириб, нутқ меъҰрларига риоя қилган ?олда сӘзлаш | ||
1.4 Берилган мавзу бӘйича ?икоя тузиш | 3.1.4.1 таянч сӘзлар ва режадан фойдаланиб, берилган сарлав?а бӘйича ?икоя тузиш | ||
Ўқиш | 2.2 Матндаги лексик бирликларнинг қӘлланилишини тушуниш | 3.2.2.1 Әз ва кӘчма маъноли сӘзларнинг маъносини контекстда тушуниш, су?бат давомида қӘллаш | |
2.3 Матн мазмуни бӘйича саволлар қӘйиш ва жавоб бериш | 3.2.3.1 Матн мазмуни бӘйича фикр билдиришга йӘналтирилган саволлар тузиш ?амда жавоб бериш | ||
2.4 Матн мавзуси ва асосий ғоясини аниқлаш | 3.2.4.1 мустақил ?олда матн мавзусини ва Әқитувчи Ұрдамида асосий ғоясини аниқлаш | ||
2.5 Турли манбалардан ахборот олиш | 3.2.5.1 Турли манбалардан (матн, луғат, чизма, жадвал, харита) берилган мавзу/савол бӘйича олган ахборотларда учрайдиган янги сӘзларнинг маъносини луғатлар орқали Ұритиш, тизимга солиш, маълумотларнинг му?им а?амиятини аниқлаш | ||
Ңзиш | 3.3 Ўқиган, тинглаган ва аудиовизуал материаллар бӘйича Ұзма ишлар Ұзиш | 3.3.3.1 мустақил ?олда Әқиган, тинглаган ва аудиовизуал материаллар бӘйича режа тузиб, баҰн Ұзиш | |
3.4 Ңзма ишларни турли шаклларда тавсия этиш | 3.3.4.1 Әқитувчи Ұрдамида чизма, график, жадвал, фотосуратлардан фойдаланиб, матн (хат, таклифнома, йӘриқнома, ?к.) тузиш/ компьютерда териш | ||
3.5 Хатони топиш ва тузатиш | 3.3.5.1 йӘл қӘйилган пунктуацион, орфографик, грамматик ва стилистик (услубий) хатоларни Әқитувчи Ұрдамида топиб, имло луғатидан фойдаланиб, тузатиш | ||
3.6 Каллиграфия (?уснихат) меъҰрларига риоя қилиш | 3.3.6.1 кенг йӘлли дафтарда бош ?арф ва кичик ?арфнинг баландлиги ва Әлчамини сақлаб қиялаб, қӘлни узмай ?амда равон Ұзиш, Ұзиш суръатини тезлатиш | ||
Нутқ меъҰрларидан фойдаланиш | 4.2 Грамматик меъҰрларга риоя қилиш | 3.4.2.1 Әзакка сӘз ясовчи қӘшимча қӘшиш орқали ясама сӘз ?осил қилиш, Әзакдош сӘзларнинг маъносини ажратиш | |
3.4.2.4 туб, ясама отлар/ сифатлар / феълларни аниқлаш | |||
4 -сынып
Ортақ тақырыптар | Сөйлеу әрекетінің түрлері | Негізгі дағдылар | Оқу мақсаттары |
1 тоқсан | |||
1. Менинг Ватаним – Қозоғистон | Тинглаш ва сӘзлаш | 1.1 Тинглаган матн мазмунини тушуниш | 4.1.1.1 Тинглаган материал бӘйича асосий мо?иятини қайд этиш ва улар асосида матн мазмунини сӘзлаш |
1.2 Матндаги воқеалар ривожини олдиндан айтиб бериш | 4.1.2.1 матн сарлав?аси ва берилган диаграмма/ чизма/ жадвал бӘйича матндаги воқеалар ривожини олдиндан айтиб бериш ва Әз фикрини далиллаш | ||
1.3 Турли вазиятларда нутқ меъҰрларидан тӘғри фойдаланиш | 4.1.3.1 су?батдошининг Ұши, кайфиятини ?исобга олган ?олда, маълум бир мавзу доирасида нутқий меъҰрларга мувофиқ су?батлашиш | ||
1.4 Берилган мавзу бӘйича ?икоя тузиш | 4.1.4.1 таянч сӘзлар ва режадан фойдаланиб монолог тузиш | ||
1.7 Товуш, сӘзларни орфоэпик меъҰрга мувофиқ тӘғри талаффуз қилиш | 4.1.7.1 сӘз таркибида ва сӘз билан сӘз орасидаги бӘғин ?амда товуш ?амо?англигини сақлаб талаффуз қилиш | ||
Ўқиш | 2.1 Матн турлари ва таркибий қисмларини аниқлаш | 4.2.1.1 ривоя тасвирий, му?окама матн турларини ва таркибий қисмларини аниқлаш | |
2.3 Матн мазмуни бӘйича саволлар қӘйиш ва жавоб бериш | 4.2.3.1 Матн мазмуни бӘйича ечим қабул қилишга йӘналтирилган саволлар тузиш ?амда жавоб бериш | ||
2.4 Матн мавзуси ва асосий ғоясини аниқлаш | 4.2.4.1матн мавзуси ва мазмунининг Әзаро мослигини аниқлаш ва ундаги асосий ғоясини ифодалаш | ||
2.6 Матнларга қиҰсий та?лил ясаш | 4.2.5.1 манбалардан (матн, луғат, чизма, жадвал, диаграмма) зарур ахборотларни топиш, дуч келган янги сӘзларнинг маъносини контекст бӘйича аниқлаб, ахборотни хулосалаш, ба?олаш | ||
Ңзиш | 3.1 Турли типдаги матнлар тузиш | 4.3.1.1 берилган мавзуда ?икоя қилиш, тасвирлаш ва му?окама қилиш элементлари бор матн тузиб Ұзиш | |
3.3 Ўқиган, тинглаган ва аудиовизуал материаллар бӘйича Ұзма ишлар Ұзиш | 4.3.3.1. Әқиган, тинглаган ва аудиовизуал материаллар бӘйича баҰн/ таянч сӘзлардан фойдаланган ?олда эссе Ұзиш | ||
3.5 Хатони топиш ва тузатиш | 4.3.5.1 стилистик хатоларни Әқитувчи Ұрдамида аниқлаб тузатиш; мустақил ?олда пунктуацион, орфографик, грамматик меъҰрларга мос Ұзма ишни та?рир қилиш | ||
3.6 Каллиграфия (?уснихат) меъҰрларига риоя қилиш | 4.3.6.1 каллиграфик (?уснихат) меъҰрларига риоя қилган ?олда, Ұзиш техникасини такомиллаштириш ва тоза Ұзиш | ||
3.7. Пунктуацион (тиниш белгилари) меъҰрларга риоя қилиш | 4.3.7.1 содда ва қӘшма гапларни чизма бӘйича тузиш ва тиниш белгиларини қӘйиш | ||
Нутқ меъҰрларидан фойдаланиш | 4.1 Орфографик ва орфоэпик меъҰрларга риоя қилиш | 4.3.7.2 гапнинг уюшиқ бӘлакларини ажратиш ва тиниш бегисини (вергул, қӘш нуқта) тӘғри қӘллаш | |
4.4.1.2 сӘзга қӘшимчалар қӘшилганда бӘғин ?амо?англигини ?исобга олган ?олда қӘллаш | |||
2 тоқсан | |||
3. Маданий мерос | Тинглаш ва сӘзлаш | 1.2 Матндаги воқеалар ривожини олдиндан айтиб бериш | 4.1.2.1 матн сарлав?аси ва берилган диаграмма/ чизма/ жадвал бӘйича матндаги воқеалар ривожини олдиндан айтиб бериш ва Әз фикрини далиллаш |
1.3 Турли вазиятларда нутқ меъҰрларидан тӘғри фойдаланиш | 4.1.3.1 су?батдошининг Ұши, кайфиятини ?исобга олган ?олда, маълум бир мавзу доирасида нутқий меъҰрларга мувофиқ су?батлашиш | ||
1.4 Берилган мавзу бӘйича ?икоя тузиш | 4.1.4.1 таянч сӘзлар ва режадан фойдаланиб монолог тузиш | ||
1.5 Тинглаган материаллар бӘйича шахсий фикрини билдириш | 4.1.5.1 аудио-видеоахборот мазмунини мустақил ба?олаш | ||
1.6 Тингловчининг диққат-эътиборини жалб этиш | 4.1.6.1 интонация (о?анг), вербал эмас нутқ воситаларидан (имо-ишора, қӘл ?аракатлари) ва кириш, ундов сӘзлардан фойдаланиб, мавзуга тингловчини қизиқтириш | ||
Ўқиш | 2.2 Матндаги лексик бирликларнинг қӘлланилишини тушуниш | 4.2.2.1 контекстда иборалар ва кӘп маъноли сӘзларни ажрата олиш, маъносини тушуниш, су?бат давомида қӘллаш | |
2.3 Матн мазмуни бӘйича саволлар қӘйиш ва жавоб бериш | 4.2.3.1 Матн мазмуни бӘйича ечим қабул қилишга йӘналтирилган саволлар тузиш ?амда жавоб бериш | ||
2.4 Матн мавзуси ва асосий ғоясини аниқлаш | 4.2.4.1матн мавзуси ва мазмунининг Әзаро мослигини аниқлаш ва ундаги асосий ғоясини ифодалаш | ||
2.5 Турли манбалардан ахборот олиш | 4.2.5.1 бадиий, публицистик, илмий ва расмий услуб турларини (мақола кундалик, таржимаи ?ол, хат, эсдалик...) ажратиш | ||
2.5 Турли манбалардан ахборот олиш | 4.2.5.1 манбалардан (матн, луғат, чизма, жадвал, диаграмма) зарур ахборотларни топиш, дуч келган янги сӘзларнинг маъносини контекст бӘйича аниқлаб, ахборотни хулосалаш, ба?олаш | ||
2.6 Матнларга қиҰсий та?лил ясаш | 4.2.6.1 маълум бир мавзуда турли жанрда берилган матнларни қиҰслаб, Әхшаш ва фарқли жи?атларини топиш | ||
Ңзиш | 3.2 Турли услубда матн Ұзиш | 4.3.2.1 зарур сӘзлардан фойдаланиб, маълум бир услубда матн (мақола, тавсифнома, ?к.) Ұзиш | |
3.3 Ўқиган, тинглаган ва аудиовизуал материаллар бӘйича Ұзма ишлар Ұзиш | 4.3.3.1 Әқиган, тинглаган ва аудиовизуал материаллар бӘйича баҰн/ таянч сӘзлардан фойдаланган ?олда эссе Ұзиш | ||
3.5 Хатони топиш ва тузатиш | 4.3.5.1 стилистик хатоларни Әқитувчи Ұрдамида аниқлаб тузатиш; мустақил ?олда пунктуацион, орфографик, грамматик меъҰрларга мос Ұзма ишни та?рир қилиш | ||
3.6 Каллиграфия (?уснихат) меъҰрларига риоя қилиш | 4.3.6.1 каллиграфик (?уснихат) меъҰрларига риоя қилган ?олда, Ұзиш техникасини такомиллаштириш ва тоза Ұзиш | ||
3.7. Пунктуацион (тиниш белгилари) меъҰрларга риоя қилиш | 4.3.7.3 диалогда қӘлланиладиган тиниш белгиларидан тӘғри фойдаланиш | ||
Нутқ меъҰрларидан фойдаланиш | 4.2 Грамматик меъҰрларга риоя қилиш | 4.4.2.1 қӘшма сӘзларнинг турларини ажрата олиш (қӘшма сӘз, жуфт сӘз, қисқартирма сӘзлар) | |
4.4.2.2 Әзакка сӘз ясовчи қӘшимчалар қӘшиш орқали, сӘзга сӘз қӘшиш, сӘзларни жуфтлаштириш орқали ясама сӘзлар ?осил қилиш | |||
3 тоқсан | |||
5. Табиий ?одисалар | Тинглаш ва сӘзлаш | 1.2 Матндаги воқеалар ривожини олдиндан айтиб бериш | 4.1.2.1 матн сарлав?аси ва берилган диаграмма/ чизма/ жадвал бӘйича матндаги воқеалар ривожини олдиндан айтиб бериш ва Әз фикрини далиллаш |
1.3 Турли вазиятларда нутқ меъҰрларидан тӘғри фойдаланиш | 4.1.3.1 су?батдошининг Ұши, кайфиятини ?исобга олган ?олда, маълум бир мавзу доирасида нутқий меъҰрларга мувофиқ су?батлашиш | ||
1.4 Берилган мавзу бӘйича ?икоя тузиш | 4.1.4.1 таянч сӘзлар ва режадан фойдаланиб монолог тузиш | ||
1.5 Тинглаган материаллар бӘйича шахсий фикрини билдириш | 4.1.5.1 аудио-видеоахборот мазмунини мустақил ба?олаш | ||
1.6 Тингловчининг диққат-эътиборини жалб этиш | 4.1.6.1 интонация (о?анг), вербал эмас нутқ воситаларидан (имо-ишора, қӘл ?аракатлари) ва кириш, ундов сӘзлардан фойдаланиб, мавзуга тингловчини қизиқтириш | ||
| 2.2 Матндаги лексик бирликларнинг қӘлланилишини тушуниш | 4.2.2.1 контекстда иборалар ва кӘп маъноли сӘзларни ажрата олиш, маъносини тушуниш, су?бат давомида қӘллаш | |
2.3 Матн мазмуни бӘйича саволлар қӘйиш ва жавоб бериш | 4.2.3.1 Матн мазмуни бӘйича ечим қабул қилишга йӘналтирилган саволлар тузиш ?амда жавоб бериш | ||
2.4 Матн мавзуси ва асосий ғояни аниқлаш | 4.2.4.1матн мавзуси ва мазмунининг Әзаро мослигини аниқлаш ва ундаги асосий ғоясини ифодалаш | ||
2.5 Турли манбалардан ахборот олиш | 4.2.5.1 манбалардан (матн, луғат, чизма, жадвал, диаграмма) зарур ахборотларни топиш, дуч келган янги сӘзларнинг маъносини контекст бӘйича аниқлаб, ахборотни хулосалаш, ба?олаш | ||
2.6 Матнларга қиҰсий та?лил ясаш | 4.2.6.1 маълум бир мавзуда турли жанрда берилган матнларни қиҰслаб, Әхшаш ва фарқли жи?атларини топиш | ||
Ңзиш | 3.1 Турли типдаги матнлар тузиш | 4.3.1.1 берилган мавзуда ?икоя қилиш, тасвирлаш ва му?окама қилиш элементлари бор матн тузиб Ұзиш | |
3.4 Ңзма ишларни турли шаклларда тавсия этиш | 4.3.4.1 матн тузишда (янгилик, реклама, ?к.) қӘлда чизиб/ компьютерда териш | ||
3.5 Хатони топиш ва тузатиш | 4.3.5.1 стилистик хатоларни Әқитувчи Ұрдамида аниқлаб тузатиш; мустақил ?олда пунктуацион, орфографик, грамматик меъҰрларга мос Ұзма ишни та?рир қилиш | ||
Нутқ меъҰрларидан фойдаланиш | 4.2 Грамматик меъҰрларга риоя қилиш | 4.4.2.3 от сӘз туркумининг турланиши, эгалик қӘшимчаларини олиши | |
4.4.2.4 феълларнинг шахс-сон қӘшимчаларида тусланиши | |||
4 тоқсан | |||
7. Коинотга саҰ?ат | Тинглаш ва сӘзлаш | 1.1 Тинглаган матн мазмунини тушуниш | 4.1.1.1 Тинглаган материал бӘйича асосий мо?иятини қайд этиш ва улар асосида матн мазмунини сӘзлаш |
1.3 Турли вазиятларда нутқ меъҰрларидан тӘғри фойдаланиш | 4.1.3.1су?батдошининг Ұши, кайфиятини ?исобга олган ?олда, маълум бир мавзу доирасида нутқий меъҰрларга мувофиқ су?батлашиш | ||
1.4 Берилган мавзу бӘйича ?икоя тузиш | 4.1.4.1 таянч сӘзлар ва режадан фойдаланиб монолог тузиш | ||
1.5 Тинглаган материаллар бӘйича шахсий фикрини билдириш | 4.1.5.1 аудио-видеоахборот мазмунини мустақил ба?олаш | ||
Ўқиш | 2.3 Матн мазмуни бӘйича саволлар қӘйиш ва жавоб бериш | 4.2.3.1 Матн мазмуни бӘйича ечим қабул қилишга йӘналтирилган саволлар тузиш ?амда жавоб бериш | |
2.4 Матн мавзуси ва асосий ғояни аниқлаш | 4.2.4.1матн мавзуси ва мазмунининг Әзаро мослигини аниқлаш ва ундаги асосий ғоясини ифодалаш | ||
2.5 Турли манбалардан ахборот олиш | 4.2.5.1 манбалардан (матн, луғат, чизма, жадвал, диаграмма) зарур ахборотларни топиш, дуч келган янги сӘзларнинг маъносини контекст бӘйича аниқлаб, ахборотни хулосалаш, ба?олаш | ||
Ңзиш | 3.2 Турли услубда матн Ұзиш | 4.3.2.1 зарур сӘзлардан фойдаланиб, маълум бир услубда матн (мақола, тавсифнома, ?к.) Ұзиш | |
3.3 Ўқиган, тинглаган ва аудиовизуал материаллар бӘйича Ұзма ишлар Ұзиш | 4.3.3.1 Әқиган, тинглаган ва аудиовизуал материаллар бӘйича баҰн/ таянч сӘзлардан фойдаланган ?олда эссе Ұзиш | ||
3.4 Ңзма ишларни турли шаклларда тавсия этиш | 4.3.4.1 матн тузишда (янгилик, реклама, ?к.) чизма, график, жадвал, фото ва диаграммани қӘлда чизиб/ компьютерда териш | ||
3.5 Хатони топиш ва тузатиш | 4.3.5.1 стилистик хатоларни Әқитувчи Ұрдамида аниқлаб тузатиш; мустақил ?олда пунктуацион, орфографик, грамматик меъҰрларга мос Ұзма ишни та?рир қилиш | ||
3.6 Каллиграфия (?уснихат) меъҰрларига риоя қилиш | 4.3.6.1 каллиграфик (?уснихат) меъҰрларига риоя қилган ?олда, Ұзиш техникасини такомиллаштириш ва тоза Ұзиш | ||
Нутқ меъҰрларидан фойдаланиш |
| 4.4.2.5 равишнинг маъновий турлари, феъл билан боғлаб, гап тузиш | |
4.4.2.9 феълларни замонларига мос (Әтган замон, ?озирги ва келаси замонлар) қӘллаш | |||
Ескерту: оқыту міндеттері бір тоқсан шеңберінде сөйлеу қызметінің түрлері бойынша біріктіріледі;
3-тарау. "Өзбек тілі" оқу пәнінің мазмұнын ұйымдастыру (төмендетілген оқу жүктемесімен) 1-параграф. "Өзбек тілі" оқу пәнінің мазмұны
41. Пән бойынша оқу жүктемесінің көлемі:
1) 2-сыныпта – аптасына 4 сағат, оқу жылында – 144 сағатты;
2) 3-сыныпта – аптасына 4 сағат, оқу жылында – 144 сағатты;
3) 4-сыныпта – аптасына 4 сағат, оқу жылында – 144 сағатты құрайды.
Оқу пәні бойынша оқу жүктемесінің көлемі "Қазақстан Республикасындағы бастауыш, негізгі орта, жалпы орта білім берудің Үлгілік оқу жоспарларын бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің 2012 жылғы 8 қарашадағы № 500 бұйрығымен бекітілген Үлгілік оқу жоспарға тәуелді (Қазақстан Республикасының нормативтік құқықтық актілерін мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 8170 тіркелген).
42. "Өзбек тілі" оқу пәні бойынша жазба жұмыстарының көлемі:
Сынып | Жазылым | |||
Сөздік диктант | Бақылау диктанты | Мазмұндама | Шығарма | |
2 | 5-7 сөз | 25-30 сөз | 40-60 сөз | 25-35 сөз |
3 | 9-12 сөз | 35-50 сөз | 60-80 сөз | 35-55 сөз |
4 | 12-15 сөз | 55-70 сөз | 80-100 сөз | 55-70 сөз |
2-параграф. Оқу мақсаттарының жүйесі (төмендетілген оқу жүктемесімен)
43. Бағдарламада оқу мақсаттары кодтық белгімен белгіленген. Кодтық белгідегі бірінші сан сыныпты, екінші және үшінші сан бөлім және бөлімшенің ретін, төртінші сан оқу мақсатының реттік нөмірін көрсетеді. 1.2.1.4 кодында: "1" – сынып, "2.1" – бөлім және бөлімше, "4" – оқу мақсатының реттік нөмірі.
44. Оқу мақсаттарының жүйесі:
2-4-сынып | |||
№ | Бөлім (сөйлеу әрекетінің түрлері) | Бөлімше (негізгі дағдылар) | |
1 | Тыңдау (тыңдалым) және сөйлеу | 1.1 Тинглаган матн мазмунини тушуниш | |
1.2 Матндаги воқеалар ривожини олдиндан айтиб бериш | |||
1.3 Турли вазиятларда нутқ меъҰрларидан тӘғри фойдаланиш | |||
1.4 Берилган мавзу бӘйича ?икоя тузиш | |||
1.5 Тинглаган материаллар бӘйича шахсий фикрини билдириш | |||
1.6 Тингловчининг диққат-эътиборини жалб этиш | |||
1.7 Товуш, сӘзларни орфоэпик меъҰрларга мувофиқ тӘғри талаффуз қилиш | |||
2 | Оқылым | 2.1 Матн турлари ва таркибий қисмларини аниқлаш | |
2.2 Матндаги лексик бирликларнинг қӘлланилишини тушуниш | |||
2.3 Матн мазмуни бӘйича саволлар қӘйиш ва жавоб бериш | |||
2.4 Матн мавзуси ва асосий ғоясини аниқлаш | |||
2.5 Турли манбалардан ахборот олиш | |||
2.6 Матнларга қиҰсий та?лил ясаш | |||
3 |
| 3.1 Турли типдаги матнлар тузиш | |
3.2 Турли услубда матн Ұзиш | |||
3.3 Ўқиган, тинглаган ва аудиовизуал материаллар бӘйича Ұзма ишлар Ұзиш | |||
3.4 Ңзма ишларни турли шаклларда тавсия этиш | |||
3.5 Хатони топиш ва тузатиш | |||
3.6 Каллиграфия (?уснихат) меъҰрларига риоя қилиш | |||
3.7. Пунктуацион (тиниш белгилари)меъҰрларга риоя қилиш | |||
4 | Тілдік нормаларды қолдану | 4.1 Орфографик ва орфоэпик меъҰрларга риоя қилиш | |
4.2 Грамматик меъҰрларга риоя қилиш | |||
45. Оқу мақсаттар жүйесі:
1) Тыңдалым (тыңдау) және сөйлеу
Негізгі дағдылар | Оқу мақсаттары | ||
2 -сынып | 3 -сынып | 4 -сынып | |
1.1 Тыңдалған мәтіннің мазмұнын түсіну | 2.1.1.1 Тинглаган материал бӘйича тушунмаган сӘзларни белгилаш, матн мазмуни бӘйича берилган саволларга жавоб бериш | 3.1.1.1 Тинглаган материал бӘйича таянч сӘзларни белгилаш, очиқ ва Ұпиқ саволларга жавоб бериш | 4.1.1.1 Тинглаган материал бӘйича асосий мо?иятини қайд этиш ва улар асосида матн мазмунини сӘзлаш |
1.2 Мәтіндегі оқиғалардың дамуын болжау | 2.1.2.1 матн сарлав?аси ва таянч сӘзлар асосида воқеалар ривожини олдиндан айтиб бериш | 3.1.2.1 матн сарлав?аси ва берилган суратлар/фото/диаграмма бӘйича матндаги воқеалар ривожини олдиндан айтиб бериш | 4.1.2.1 матн сарлав?аси ва берилган диаграмма/чизма/жадвал бӘйича матндаги воқеалар ривожини олдиндан айтиб бериш ва Әз фикрини далиллаш |
1.3 Әр түрлі қарым-қатынас жағдайларына қатысу және сөйлеу нормаларын сақтау | 2.1.3.1 кундалик ?аҰтда учрайдиган вазиятларга боғлиқ Әзаро су?батлашиш | 3.1.3.1турли вазиятлардаги (ижтимоий му?итда) мулоқотларда Әз нутқини изчиллик билан режалаштириб, нутқ меъҰрларига риоя қилган ?олда сӘзлаш | 4.1.3.1 су?батдошининг Ұши, кайфиятини ?исобга олган ?олда, маълум бир мавзу доирасида нутқий меърларга мувофиқ су?батлашиш |
1.4 Берілген тақырып бойынша мәлімдеме құру | 2.1.4.1 таянч сӘзларни қатнаштириб, берилган сарлав?а бӘйича ?икоя тузиш | 3.1.4.1 таянч сӘзлар ва режадан фойдаланиб, берилган сарлав?а бӘйича ?икоя тузиш | 4.1.4.1 таянч сӘзлар ва режадан фойдаланиб монолог тузиш |
1.5 Оқығаны туралы бағалау пікірін айту/ | 2.1.5.1 аудио-видеоахборот мазмуни бӘйича Әз фикрини (Ұқади/Ұқмайди, чунки..., фойдали/фойдасиз бӘлди, сабаби ... ва ?к.) билдириш | 3.1.5.1 аудио-видеоахборот мазмуни бӘйича билдирилган Әзганинг фикри билан (келишиш/келишмаслик сабабини) Әз нуқтаи назарини билдириш | 4.1.5.1 аудио-видеоахборот мазмунини мустақил ба?олаш |
1.6 Тыңдаушының назарын аудару | 2.1.6.1 интонация (о?анг), вербал эмас нутқ воситаларидан (имо-ишора, қӘл ?аракатлари) фойдаланиб, мавзуга (Сиз қандай Әйлайсиз? Сиз нима тавсия этар эдингиз? ?к.) диққат-эътиборини жалб этиш | 3.1.6.1 интонация (о?анг), вербал эмас нутқ воситаларидан (имо-ишора, қӘл ?аракатлари), ундалмалардан фойдаланиб, су?батдошининг диққат-эътиборини тортиш | 4.1.6.1 интонация (о?анг), вербал эмас нутқ воситаларидан (имо-ишора, қӘл ?аракатлари) ва кириш, ундов сӘзлардан фойдаланиб, мавзуга тингловчини қизиқтириш |
1.7 Орфоэпиялық нормаларды сақтау | 2.1.7.1 сӘз таркибидаги унли товушларнинг Әзаро ?амоо?англигини сақлаб талаффуз қилиш (бугун -бугин, тутун – тутин, узун – узин, узум-узим, тухум-тухим ва бшқ.) | 3.1.7.1 сӘз таркибида кетма-кет келган ундош товушларнинг Әзаро ?амоо?англигини сақлаб талаффуз қилиш (шанба – шамба, сунбул-сумбул, танбур-тамбур ва б.) | 4.1.7.1 бир ?аво зарби билан айтилган бир унли товуш Ұки товушлар гуру?и бӘғин ?осил қилиши, сӘз таркибидаги унли товушлар сонига қараб сӘзнинг бӘғинга бӘлиниши (Ә-қув-чи, пах-та-кор-ла-ри-миз) |
2). Оқылым
Негізгі дағдылар | Оқу мақсаттары | ||
2 -сынып | 3 -сынып | 4 -сынып | |
2.1 Мәтіннің жанрлары мен түрлерін анықтау | 2.2.1.1 савол бериш орқали(Нима қилди? Қандай? Нима учун?) матн турларини (ривоя тасвирий, му?окама), таркибий қисмларини (кириш, асосий бӘлим, хулоса) аниқлаш | 3.2.1.1 Ұрдамчи сӘзлар Ұрдамида ривоя тасвирий, му?окама матн турларини ва таркибий қисмларини аниқлаш | 4.2.1.1 ривоя тасвирий, му?окама матн турларини ва таркибий қисмларини аниқлаш |
2.2 Мәтінде лексикалық бірліктердің қолданылуын түсіну | 2.2.2.1 синоним, антоним, омоним (луғатдан фойдаланиш) сӘзларни ажратиш ва маъносини тушуниш, су?бат давомида қӘллаш | 3.2.2.1 Әз ва кӘчма маъноли сӘзларнинг маъносини контекстда тушуниш, су?бат давомида қӘллаш | 4.2.2.1 контекстда иборалар ва кӘп маъноли сӘзларни ажрата олиш, маъносини тушуниш, су?бат давомида қӘллаш |
2.3 Сұрақтар мен жауаптарды тұжырымдау | 2.2.3.1 Матн мазмуни бӘйича далилларни аниқлашга йӘналтирилган саволлар тузиш ?амда жавоб бериш | 3.2.3.1 Матн мазмуни бӘйича фикр билдиришга йӘналтирилган саволлар тузиш ?амда жавоб бериш | 4.2.3.1 Матн мазмуни бӘйича ечим қабул қилишга йӘналтирилган саволлар тузиш ?амда жавоб бериш |
2.4 Мәтіннің мазмұны мен негізгі ойларын анықтау | 2.2.4.1 Әқитувчи Ұрдамида матн мавзуси ва асосий ғоясини аниқлаш | 3.2.4.1 мустақил ?олда матн мавзусини ва Әқитувчи Ұрдамида асосий ғоясини аниқлаш | 4.2.4.1матн мавзуси ва мазмунининг Әзаро мослигини аниқлаш ва ундаги асосий ғоясини ифодалаш |
2.5 Әр түрлі көздерден ақпарат алу | 2.2.5.1 манбаларни (луғат, маълумотнома, энциклопедия) ва ахборот топиш йӘлини аниқлайди, берилган мавзу/савол бӘйича ахборотни ажратиб олиш | 3.2.5.1 Турли манбалардан (матн, луғат, чизма, жадвал, харита) берилган мавзу/савол бӘйича олган ахборотларда учрайдиган янги сӘзларнинг маъносини луғатлар орқали Ұритиш, тизимга солиш, маълумотларнинг му?им а?амиятини аниқлаш | 4.2.5.1 манбалардан (матн, луғат, чизма, жадвал, диаграмма) зарур ахборотларни топиш, дуч келган янги сӘзларнинг маъносини контекст бӘйича аниқлаб, ахборотни хулосалаш, ба?олаш |
2.6 Мәтіндерді салыстырмалы талдау | 2.2.6.1 Әқитувчи Ұрдамида маълум бир мавзуда Ұзилган матнларнинг Әхшаш ва фарқли жи?атларини топиш | 3.2.6.1 Әқитувчи Ұрдамида Әхшаш мавзуда берилган матн турларини, услубини қиҰслаб, Әхшаш ва фарқли жи?атларини топиш | 4.2.6.1 маълум бир мавзуда турли жанрда берилган матнларни қиҰслаб, Әхшаш ва фарқли жи?атларини топиш |
3). Жазылым
Негізгі дағдылар | Оқу мақсаттары | ||
2 -сынып | 3 -сынып | 4 -сынып | |
3.1 Әр түрлі мәтіндер құрастыру | 2.3.1.1 Әқитувчи Ұрдамида шахсий сурат/сюжетли суратлар орқали ихчам тасвирий/ривоя матнларини Ұзиш | 3.3.1.1 режа/чизма бӘйича ривоя матнини, қиҰсий тавсифлаш ва му?окама матнини турли Ұрдамчи сӘзлардан фойдаланиб, Ұзиш | 4.3.1.1 берилган мавзуда ?икоя қилиш, тасвирлаш ва му?окама қилиш элементлари бор матн тузиб Ұзиш |
3.2 Әр түрлі стильде жазу | 2.3.2.1 намуна бӘйича оддий эълон, билдириш хати ва йӘриқнома (таом тайҰрлаш рецепти) Ұзиш | 3.3.2.1 мустақил фаолияти баҰн қилинган кундалик/таржимаи ?ол Ұзиш | 4.3.2.1 зарур сӘзлардан фойдаланиб, маълум бир услубда матн (мақола, тавсифнома, ?к.) Ұзиш |
3.3 Тыңдалған/оқылған мазмұнды баяндау | 2.3.3.1 Әқитувчи Ұрдамида Әқиган, тинглаган ва аудиовизуал материаллар бӘйича режа тузиш ва таянч сӘзлардан фойдаланган ?олда баҰн Ұзиш | 3.3.3.1 мустақил ?олда Әқиган, тинглаган ва аудиовизуал материаллар бӘйича режа тузиб, баҰн Ұзиш | 4.3.3.1 Әқиган, тинглаган ва аудиовизуал материаллар бӘйича баҰн/ таянч сӘзлардан фойдаланган ?олда эссе Ұзиш |
3.4 Әр түрлі ұсыну формаларын қолдана отырып мәтін жазу | 2.3.4.1 Әқитувчи Ұрдамида таянч сӘзлар, гап, расмлардан фойдаланиб, оддий постер тузиш | 3.3.4.1 Әқитувчи Ұрдамида чизма, график, жадвал, фотосуратлардан фойдаланиб, матн (хат, таклифнома, йӘриқнома, ?к.) тузиш/компьютерда териш | 4.3.4.1 матн тузишда (янгилик, реклама, ?к.) чизма, график, жадвал, фото ва диаграммани қӘлда чизиб/компьютерда териш |
3.5 Қатені тауып, түзету | 2.3.5.1 йӘл қӘйилган пунктуацион(тиниш белгилари), орфографик (имловий) хатоларни Әқитувчи Ұрдамида топиб тузатиш ва тузган жумлани тӘлдириш | 3.3.5.1 йӘл қӘйилган пунктуацион, орфографик, грамматик ва стилистик(услубий) хатоларни Әқитувчи Ұрдамида топиб, имло луғатидан фойдаланиб, тузатиш | 4.3.5.1 стилистик хатоларни Әқитувчи Ұрдамида аниқлаб тузатиш; мустақил ?олда пунктуацион, орфографик, грамматик меъҰрларга мос Ұзма ишни та?рир қилиш |
3.6 Каллиграфиялық нормаларды сақтау | 2.3.6.1 бош ?арф ва кичик ?арфнинг баландлиги ва Әлчамини сақлаб, уларни боғлаб, қиялаб ?амда тоза Ұзиш | 3.3.6.1 кенг йӘлли дафтарда бош ?арф ва кичик ?арфнинг баландлиги ва Әлчамини сақлаб қиялаб, қӘлни узмай ?амда равон Ұзиш, Ұзиш суръатини тезлатиш | 4.3.6.1 каллиграфик (?уснихат) меъҰрларига риоя қилган ?олда, Ұзиш техникасини такомиллаштириш ва тоза Ұзиш |
3.7. Пунктуациялық нормаларды сақтау | 2.3.7.1 гап турларини ифода мақсадига кӘра ажратиш ва мос тиниш белгиларини (нуқта, сӘроқ белгиси, ундов белгиси) қӘллаш | 3.3.7.1 Әқитувчи Ұрдамида йиғиқ ва Ұйиқ гапларни ажратиш, чизма бӘйича тузиш ва тиниш белгиларини қӘйиш | 4.3.7.1 содда ва қӘшма гапларни чизма бӘйича тузиш ва тиниш белгиларини қӘйиш |
3.3.7.2 ундалма, кириш сӘзларни ажратиш ва тиниш белгиларини тӘғри қӘйиш |
4.3.7.2 гапнинг уюшиқ бӘлакларини ажратиш ва тиниш бегисини | ||
3.3.7.3 Әқитувчи Ұрдамида эга ва кесим орасига қӘйиладиган чизиқчанинг Әрнини билиш ва қӘллаш | 4.3.7.3 диалогда қӘлланиладиган тиниш белгиларидан тӘғри фойдаланиш | ||
4). Тілдік нормаларды қолдану
Ключевые навыки | Оқу мақсаттары | ||
2 -сынып | 3 -сынып | 4 -сынып | |
4.1 Орфографиялық және орфоэпиялық нормаларды сақтау | 2.4.1.1 я, ю ?арфларининг имлосига риоя қилиб Ұзиш | 3.4.1.1 э, ф, в, ц ?арфлари бор сӘзларни саводли Ұзиш | 4.4.1.1 сӘзга қӘшимчалар қӘшилганда товуш ?амо?англигини ?исобга олган ?олда қӘллаш |
2.4.1.2 "у", "и, й" ?арфларининг имлосига риоя қилиб Ұзиш | 3.4.1.2 Й ?арфининг Ұзилиши. Я, ю, Ұ, е, ?арфлари бор сӘзлар имлоси. | 4.4.1.2 сӘзга қӘшимчалар қӘшилганда бӘғин ?амо?англигини ?исобга олган ?олда қӘллаш | |
2.4.1.3 жарангли ва жарангсиз ундош товушларни ажратиш ва п-б, қ-ғ, к-г, д-т товушларининг имлосига риоя қилиб Ұзиш | 3.4.1.3 ч, ш, з, с ?арфлари бор сӘзларнинг имлосини билиш | 4.4.1.3 айтилиши ва Ұзилишида фарқи бор сӘзларни аниқлаб Ұзиш | |
2.4.1.4 жарангли л, р, м, н, нг товушларининг имлосига риоя қилиб Ұзиш | 3.4.1.4 х, ? ?арфлари бор сӘзларнинг имлосини ажратиб Ұзиш | ||
2.4.1.5 бир товушнинг ?арфий белгиси бӘлган нг, шч, бирикмалари ало?ида ?арфларга ажратилмаслигига амал қилиш: | 3.4.1.5 талаффузда икки Әхшаш товуш бир жойда Ұки бир сӘзда келган вақтда бири ноӘхшаш товушга мослашиши, уйғунлашувига амал қилган ?олда тӘғри Ұзиш: зарар-зарал, зарур-зарил, бирорта-биронта; р-й: дарҰ-дайро, м-ғ: Ұмғир-Ұғмир, ?-в: а?вол-ав?ол.... | ||
4.2 Грамматикалық нормаларды сақтау | 2.4.2.1 Әқитувчи Ұрдамида Әзак ва қӘшимчаларни ажратиш | 3.4.2.1 Әзакка сӘз ясовчи қӘшимча қӘшиш орқали ясама сӘз ?осил қилиш, Әзакдош сӘзларнинг маъносини ажратиш | 4.4.2.1 қӘшма сӘзларнинг турларини ажрата олиш(қӘшма сӘз, жуфт сӘз, қисқартирма сӘзлар) |
2.4.2.2 кӘплик қӘшимчаларини тӘғри қӘллаш | 3.4.2.2 унли ва ундош билан тугаган отларда шахс-сон қӘшимчаларининг қӘлланиши | 4.4.2.2 Әзакка сӘз ясовчи қӘшимчалар қӘшиш орқали, сӘзга сӘз қӘшиш, сӘзларни жуфтлаштириш орқали ясама сӘзлар ?осил қилиш | |
2.4.2.3 сӘз туркумларини (от, сифат, сон, феъл) ажратиш | 3.4.2.3 гапдан сӘз туркумларини (от, сифат, сон, феъл) топиш | 4.4.2.3 отларнинг турланиши, эгалик қӘшимчалари билан қӘлланиши | |
2.4.2.4 от-сӘз туркумининг турдош ва атоқли турларини ажратиш, атоқли отнинг имлосига риоя қилиб Ұзиш |
3.4.2.4 туб, ясама отлар/сифатлар/феъл- | 4.4.2.4 кишилик олмошларининг келишик қӘшимчалари билан турланиши | |
2.4.2.5 содда ва қӘшма отлар/сифатлар/сонлар/ | 3.4.2.5 бӘлишли ва бӘлишсиз феъллар фарқини аниқлаш | 4.4.2.5 равишнинг маъновий турлари, феъл билан боғлаб, гап тузиш | |
3.4.2.6 миқдор ва тартиб сонларнинг фарқини аниқлаш | 4.4.2.6 сӘз туркумларининг гапдаги вазифасини аниқлаш | ||
4.4.2.7 сӘз билан сӘзни, гап билан гапни боғлайдиган боғловчиларни (ва, ?амда, аммо, лекин чунки, бшқ.) қӘллаш | |||
4.4.2.8 гапда ундов, тақлид сӘзларни ажратиш ва қӘллаш | |||
4.4.2.9 феълларни замонларига мос (Әтган замон, ?озирги ва келаси замонлар) қӘллаш | |||
46. Бөлімдер мен тақырыптар бойынша сағат сандарын бөлу мұғалімнің еркіне қалдырылады.
47.Осы оқу бағдарламасы Бастауыш білім беру деңгейінің 2-4-сыныптарына арналған "Өзбек тілі" оқу пәні (оқыту өзбек тілінде) бойынша үлгілік оқу бағдарламасын іске асыру бойынша ұзақ мерзімді жоспарға сәйкес іске асырылады.
3-параграф. Бастауыш білім беру деңгейінің 2-4-сыныптарына арналған "Өзбек тілі" оқу пәні бойынша үлгілік оқу бағдарламасын (төмендетілген оқу жүктемесімен) іске асыру бойынша ұзақ мерзімді жоспар (оқыту өзбек тілінде)
Ортақ тақырыптар | Бөлімдер | Бөлімшелер | Оқу мақсаттары |
1-тоқсан | |||
1. Өзәм һәққидә | Тиңшилим вә ейтилим | 1.1 Тинглаган матн мазмунини тушуниш | 2.1.1.1 Тинглаган материал бӘйича тушунмаган сӘзларни белгилаш, матн мазмуни бӘйича қӘйилган саволларга жавоб бериш |
1.3 Турли вазиятларда нутқ меъҰрларидан тӘғри фойдаланиш | 2.1.3.1 кундалик ?аҰтда учрайдиган вазиятларга боғлиқ Әзаро су?батлашиш | ||
1.4 Берилган мавзу бӘйича ?икоя тузиш | 2.1.4.1 таянч сӘзларни қатнаштириб, берилган сарлав?а бӘйича ?икоя тузиш | ||
1.6 Тингловчининг диққат-эътиборини жалб этиш | 2.1.6.1 интонация (о?анг), вербал эмас нутқ воситаларидан (имо-ишора, қӘл ?аракатлари) фойдаланиб, мавзуга (Сиз қандай Әйлайсиз? Сиз нима тавсия этар эдингиз? ?к.) диққат-эътиборини жалб этиш | ||
Оқулум | 2.1 Матн турлари ва таркибий қисмларини аниқлаш | 2.2.1.1 савол бериш орқали (Нима қилди? Қандай? Нима учун?) матн турларини (ривоя тасвирий, му?окама), таркибий қисмларини (кириш, асосий бӘлим, хулоса) аниқлаш | |
2.3 Матн мазмуни бӘйича саволлар қӘйиш ва жавоб бериш | 2.2.3.1 Матн мазмуни бӘйича далилларни аниқлашга йӘналтирилган саволлар тузиш ?амда жавоб бериш | ||
2.4 Матн мавзуси ва асосий ғоясини аниқлаш | 2.2.4.1 Әқитувчи Ұрдамида матн мавзуси ва асосий ғоясини аниқлаш | ||
2.5 Турли манбалардан ахборот олиш | 2.2.5.1 манбаларни (луғат, маълумотнома, энциклопедия) ва ахборот топиш йӘлини аниқлайди, берилган мавзу/савол бӘйича ахборотни ажратиб олиш | ||
Йезилим | 3.1 Турли типдаги матнлар тузиш | 2.3.1.1 Әқитувчи Ұрдамида шахсий сурат/сюжетли суратлар орқали ихчам тасвирий/ривоя матнларини Ұзиш | |
3.3 Ўқиган, тинглаган ва аудиовизуал материаллар бӘйича Ұзма ишлар Ұзиш | 2.3.3.1 Әқитувчи Ұрдамида Әқиган, тинглаган ва аудиовизуал материаллар бӘйича режа тузиш ва таянч сӘзлардан фойдаланган ?олда баҰн Ұзиш | ||
3.5 Хатони топиш ва тузатиш | 2.3.5.1 йӘл қӘйилган пунктуацион(тиниш белгилари), орфографик (имловий) хатоларни Әқитувчи Ұрдамида топиб тузатиш ва тузган жумлани тӘлдириш | ||
3.6 Каллиграфия (?уснихат) меъҰрларига риоя қилиш | 2.3.6.1 бош ?арф ва кичик ?арфнинг баландлиги ва Әлчамини сақлаб, уларни боғлаб қиялаб ?амда тоза Ұзиш | ||
3.7 Пунктуацион (тиниш белгилари) меъҰрларга риоя қилиш | 2.3.7.1 гап турларини ифода мақсадига кӘра ажратиш ва мос тиниш белгиларини (нуқта, сӘроқ белгиси, ундов белгиси) қӘллаш | ||
Тиллиқ нормилирини қоллиниш | 4.1 Орфографик ва орфоэпик меъҰрларга риоя қилиш | 2.4.1.1 я, ю ?арфларининг имлосига риоя қилиб Ұзиш | |
2.4.1.2 "у", "и, й" ?арфларининг имлосига риоя қилиб Ұзиш | |||
2.4.1.3 жарангли ва жарангсиз ундош товушларни ажратиш ва п-б, қ-ғ, к-г, д-т товушларининг имлосига риоя қилиб Ұзиш | |||
2.4.1.4 жарангли л, р, м, н, нг товушларининг имлосига риоя қилиб Ұзиш | |||
2.4.1.5 бир товушнинг ?арфий белгиси бӘлган нг, шч, бирикмалари ало?ида ?арфларга ажратилмаслигига амал қилиш: | |||
2 тоқсан | |||
3) Мениң мәктивим | Тиңшилим вә ейтилим | 1.2 Матндаги воқеалар ривожини олдиндан айтиб бериш | 2.1.2.1 матн сарлав?аси ва таянч сӘзлар асосида воқеалар ривожини олдиндан айтиб бериш |
1.3 Турли вазиятларда нутқ меъҰрларидан тӘғри фойдаланиш | 2.1.3.1 кундалик ?аҰтда учрайдиган вазиятларга боғлиқ Әзаро су?батлашиш | ||
1.5 Тинглаган материаллар бӘйича шахсий фикрини билдириш | 2.1.5.1 аудио-видеоахборот мазмуни бӘйича Әз фикрини (Ұқади/Ұқмайди, чунки..., фойдали/фойдасиз бӘлди, сабаби ... ва ?к.) билдириш | ||
1.7 Товуш, сӘзларни орфоэпик меъҰрга мувофиқ тӘғри талаффуз қилиш | 2.1.7.1 сӘз таркибидаги унли товушларнинг Әзаро ?амоо?англигини сақлаб талаффуз қилиш (бугун -бугин, тутун – тутин, узун – узин, узум-узим, тухум-тухим ва бшқ.) | ||
Тиңшилим вә ейтилим | 2.3 Матн мазмуни бӘйича саволлар қӘйиш ва жавоб бериш | 2.2.3.1 Матн мазмуни бӘйича далилларни аниқлашга йӘналтирилган саволлар тузиш ?амда жавоб бериш | |
2.4 Матн мавзуси ва асосий ғояни аниқлаш | 2.2.4.1 Әқитувчи Ұрдамида матн мавзуси ва асосий ғоясини аниқлаш | ||
2.5 Турли манбалардан ахборот олиш | 2.2.5.1 манбаларни (луғат, маълумотнома, энциклопедия) ва ахборот топиш йӘлини аниқлайди, берилган мавзу/савол бӘйича ахборотни ажратиб олиш | ||
2.6 Матнларга қиҰсий та?лил ясаш | 2.2.6.1 Әқитувчи Ұрдамида маълум бир мавзуда Ұзилган матнларнинг Әхшаш ва фарқли жи?атларини топиш | ||
Йезилим | 3.3 Ўқиган, тинглаган ва аудиовизуал материаллар бӘйича Ұзма ишлар Ұзиш | 2.3.3.1 Әқитувчи Ұрдамида Әқиган, тинглаган ва аудиовизуал материаллар бӘйича режа тузиш ва таянч сӘзлардан фойдаланган ?олда баҰн Ұзиш | |
3.4 Ңзма ишларни турли шаклларда тавсия этиш | 2.3.4.1 Әқитувчи Ұрдамида таянч сӘзлар, гап, расмлардан фойдаланиб, оддий постер тузиш | ||
3.6 Каллиграфия (?уснихат) меъҰрларига риоя қилиш | 2.3.6.1 бош ?арф ва кичик ?арфнинг баландлиги ва Әлчамини сақлаб, уларни боғлаб, қиялаб ?амда тоза Ұзиш | ||
3.5 Хатони топиш ва тузатиш | 2.3.5.1 йӘл қӘйилган пунктуацион (тиниш белгилари), орфографик (имловий) хатоларни Әқитувчи Ұрдамида топиб тузатиш ва тузган жумлани тӘлдириш | ||
3 тоқсан | |||
5. | Тиңшилим вә ейтилим | 1.1 Тинглаган матн мазмунини тушуниш | 2.1.1.1 Тинглаган материал бӘйича тушунмаган сӘзларни белгилаш, матн мазмуни бӘйича қӘйилган саволларга жавоб бериш |
1.2 Матндаги воқеалар ривожини олдиндан айтиб бериш | 2.1.2.1 матн сарлав?аси ва таянч сӘзлар асосида воқеалар ривожини олдиндан айтиб бериш | ||
1.3 Турли вазиятларда нутқ меъҰрларидан тӘғри фойдаланиш | 2.1.3.1 кундалик ?аҰтда учрайдиган вазиятларга боғлиқ Әзаро су?батлашиш | ||
1.4 Берилган мавзу бӘйича ?икоя тузиш | 2.1.4.1 таянч сӘзларни қатнаштириб, берилган сарлав?а бӘйича ?икоя тузиш | ||
1.5 Тинглаган материаллар бӘйича шахсий фикрини билдириш | 2.1.5.1 аудио-видеоахборот мазмуни бӘйича Әз фикрини (Ұқади/Ұқмайди, чунки..., фойдали/фойдасиз бӘлди, сабаби ... ва ?к.) билдириш | ||
1.6 Тингловчининг диққат-эътиборини жалб этиш | 2.1.6.1 интонация (о?анг), вербал эмас нутқ воситаларидан (имо-ишора, қӘл ?аракатлари) фойдаланиб, мавзуга (Сиз қандай Әйлайсиз? Сиз нима тавсия этар эдингиз? ?к.) диққат-эътиборини жалб этиш | ||
Оқулум | 2.3 Матн мазмуни бӘйича саволлар қӘйиш ва жавоб бериш | 2.2.3.1 Матн мазмуни бӘйича далилларни аниқлашга йӘналтирилган саволлар тузиш ?амда жавоб бериш | |
2.4 Матн мавзуси ва асосий ғояни аниқлаш | 2.2.4.1 Әқитувчи Ұрдамида матн мавзуси ва асосий ғоясини аниқлаш | ||
2.2 Матндаги лексик бирликларнинг қӘлланилишини тушуниш | 2.2.2.1 синоним, антоним, омоним (луғатдан фойдаланиш) сӘзларни ажратиш ва маъносини тушуниш, су?бат давомида қӘллаш | ||
2.5 Турли манбалардан ахборот олиш | 2.2.5.1 манбаларни (луғат, маълумотнома, энциклопедия) ва ахборот топиш йӘлини аниқлайди, берилган мавзу/савол бӘйича ахборотни ажратиб олиш | ||
2.6 Матнларга қиҰсий та?лил ясаш | 2.2.6.1 Әқитувчи Ұрдамида маълум бир мавзуда Ұзилган матнларнинг Әхшаш ва фарқли жи?атларини топиш | ||
Йезилим | 3.2 Турли услубда матн Ұзиш | 2.3.2.1 намуна бӘйича оддий эълон, билдириш хати ва йӘриқнома (таом тайҰрлаш рецепти) Ұзиш | |
3.3 Ўқиган, тинглаган ва аудиовизуал материаллар бӘйича Ұзма ишлар Ұзиш | 2.3.3.1 Әқитувчи Ұрдамида Әқиган, тинглаган ва аудиовизуал материаллар бӘйича режа тузиш ва таянч сӘзлардан фойдаланган ?олда баҰн Ұзиш | ||
3.5 Хатони топиш ва тузатиш | 2.3.5.1 йӘл қӘйилган пунктуацион (тиниш белгилари), орфографик (имловий) хатоларни Әқитувчи Ұрдамида топиб тузатиш ва тузган жумлани тӘлдириш | ||
3.6 Каллиграфия (?уснихат) меъҰрларига риоя қилиш | 2.3.6.1 бош ?арф ва кичик ?арфнинг баландлиги ва Әлчамини сақлаб, уларни боғлаб, қиялаб ?амда тоза Ұзиш | ||
Тиллиқ нормиларни қоллиниш | 4.2 Грамматик меъҰрларга риоя қилиш | 2.4.2.1 Әқитувчи Ұрдамида Әзак ва қӘшимчаларни ажратиш | |
2.4.2.2 кӘплик қӘшимчаларини тӘғри қӘллаш | |||
2.4.2.3 сӘз туркумларини (от, сифат, сон, феъл) ажратиш | |||
2.4.2.4 от-сӘз туркумининг турдош ва атоқли турларини ажратиш, атоқли отнинг имлосига риоя қилиб Ұзиш | |||
2.4.2.5 содда ва қӘшма отлар/сифатлар/сонлар/ | |||
4 тоқсан | |||
7.Қоршиған әтрап | Тиңшилим вә ейтилим | 1.2 Матндаги воқеалар ривожини олдиндан айтиб бериш | 2.1.2.1 матн сарлав?аси ва таянч сӘзлар асосида воқеалар ривожини олдиндан айтиб бериш |
1.3 Турли вазиятларда нутқ меъҰрларидан тӘғри фойдаланиш | 2.1.3.1 кундалик ?аҰтда учрайдиган вазиятларга боғлиқ Әзаро су?батлашиш | ||
1.4 Берилган мавзу бӘйича ?икоя тузиш | 2.1.4.1 таянч сӘзларни қатнаштириб, берилган сарлав?а бӘйича ?икоя тузиш | ||
1.5 Тинглаган материаллар бӘйича шахсий фикрини билдириш | 2.1.5.1 аудио-видеоахборот мазмуни бӘйича Әз фикрини (Ұқади/Ұқмайди, чунки..., фойдали/фойдасиз бӘлди, сабаби ... ва ?к.) билдириш | ||
Оқулум | 2.1 Матн турлари ва таркибий қисмларини аниқлаш | 2.2.1.1 савол бериш орқали (Нима қилди? Қандай? Нима учун?) матн турларини (ривоя тасвирий, му?окама), таркибий қисмларини (кириш, асосий бӘлим, хулоса) аниқлаш | |
2.3 Матн мазмуни бӘйича саволлар қӘйиш ва жавоб бериш | 2.2.3.1 Матн мазмуни бӘйича далилларни аниқлашга йӘналтирилган саволлар тузиш ?амда жавоб бериш | ||
2.4 Матн мавзуси ва асосий ғояни аниқлаш | 2.2.4.1 Әқитувчи Ұрдамида матн мавзуси ва асосий ғоясини аниқлаш | ||
2.5 Турли манбалардан ахборот олиш | 2.2.5.1 манбаларни (луғат, маълумотнома, энциклопедия) ва ахборот топиш йӘлини аниқлайди, берилган мавзу/савол бӘйича ахборотни ажратиб олиш | ||
Йезилим | 3.1 Турли типдаги матнлар тузиш | 2.3.1.1 Әқитувчи Ұрдамида шахсий сурат/сюжетли суратлар орқали ихчам тасвирий/ривоя матнларини Ұзиш | |
3.2 Турли услубда матн Ұзиш | 2.3.2.1 намуна бӘйича оддий эълон, билдириш хати ва йӘриқнома (таом тайҰрлаш рецепти) Ұзиш | ||
3.3 Ўқиган, тинглаган ва аудиовизуал материаллар бӘйича Ұзма ишлар Ұзиш | 2.3.3.1 Әқитувчи Ұрдамида Әқиган, тинглаган ва аудиовизуал материаллар бӘйича режа тузиш ва таянч сӘзлардан фойдаланган ?олда баҰн Ұзиш | ||
3.5 Хатони топиш ва тузатиш | 2.3.5.1 йӘл қӘйилган пунктуацион(тиниш белгилари), орфографик (имловий) хатоларни Әқитувчи Ұрдамида топиб тузатиш ва тузган жумлани тӘлдириш | ||
3.6 Каллиграфия (?уснихат) меъҰрларига риоя қилиш | 2.3.6.1 бош ?арф ва кичик ?арфнинг баландлиги ва Әлчамини сақлаб, уларни боғлаб, қиялаб ?амда тоза Ұзиш | ||
Тиллиқ нормиларни қоллиниш | 4.1 Орфографик ва орфоэпик меъҰрларга риоя қилиш | 2.4.1.4 жарангли л, р, м, н, нг товушларининг имлосига риоя қилиб Ұзиш | |
4.2 Грамматик меъҰрларга риоя қилиш | 2.4.2.1 Әқитувчи Ұрдамида Әзак ва қӘшимчаларни ажратиш | ||
2.4.2.5 содда ва қӘшма отлар/сифатлар/сонлар/ | |||
2) 3 сынып
Ортақ тақырыптар | Бөлімдер | Бөлімшелер | Оқу мақсаттары |
1 тоқсан | |||
1.?анлиқ тәбиәт | Тиңшилим вә ейтилим | 1.1 Тинглаган матн мазмунини тушуниш | 3.1.1.1 Тинглаган материал бӘйича таянч сӘзларни белгилаш, очиқ ва Ұпиқ саволларга жавоб бериш |
1.2 Матндаги воқеалар ривожини олдиндан айтиб бериш | 3.1.2.1 матн сарлав?аси ва берилган суратлар/ фото/ диаграмма бӘйича матндаги воқеалар ривожини олдиндан айтиб бериш | ||
1.3 Турли вазиятларда нутқ меъҰрларидан тӘғри фойдаланиш | 3.1.3.1турли вазиятлардаги (ижтимоий му?итда) мулоқотларда Әз нутқини изчиллик билан режалаштириб, нутқ меъҰрларига риоя қилган ?олда сӘзлаш | ||
1.4 Берилган мавзу бӘйича ?икоя тузиш | 3.1.4.1 таянч сӘзлар ва режадан фойдаланиб, берилган сарлав?а бӘйича ?икоя тузиш | ||
1.6 Тингловчининг диққат-эътиборини жалб этиш | 3.1.6.1 интонация (о?анг), вербал эмас нутқ воситаларидан (имо-ишора, қӘл ?аракатлари), ундалмалардан фойдаланиб, су?батдошининг диққат-эътиборини тортиш | ||
Оқулум | 2.1 Матн турлари ва таркибий қисмларини аниқлаш | 3.2.1.1 Әқитувчи Ұрдамида ривоя, тасвирий, му?окама матн турларини ва таркибий қисмларини аниқлаш | |
2.3 Матн мазмуни бӘйича саволлар қӘйиш ва жавоб бериш | 3.2.3.1 Матн мазмуни бӘйича фикр билдиришга йӘналтирилган саволлар тузиш ?амда жавоб бериш | ||
2.4 Матн мавзуси ва асосий ғоясини аниқлаш | 3.2.4.1 мустақил ?олда матн мавзуси ва Әқитувчи Ұрдамида асосий ғоясини аниқлаш | ||
2.5 Турли манбалардан ахборот олиш | 3.2.5.1 Турли манбалардан (матн, луғат, чизма, жадвал, харита) берилган мавзу/савол бӘйича олган ахборотларда учрайдиган янги сӘзларнинг маъносини луғатлар орқали Ұритиш, тизимга солиш, маълумотларнинг му?им а?амиятини аниқлаш | ||
Йезилим | 3.1 Турли типдаги матнлар тузиш | 3.3.1.1 режа/чизма бӘйича ривоя матнини, қиҰсий тавсифлаш ва му?окама матнини турли Ұрдамчи сӘзлардан фойдаланиб, Ұзиш | |
3.5 Хатони топиш ва тузатиш | 3.3.3.1 мустақил ?олда Әқиган, тинглаган ва аудиовизуал материаллар бӘйича режа тузиб, баҰн Ұзиш | ||
3.6 Каллиграфия (?уснихат) меъҰрларига риоя қилиш | 3.3.5.1 йӘл қӘйилган пунктуацион, орфографик, грамматик ва стилистик(услубий) хатоларни Әқитувчи Ұрдамида топиб, имло луғатидан фойдаланиб, тузатиш | ||
3.7. Пунктуацион (тиниш белигилари)меъҰрларга риоя қилиш | 3.3.6.1 кенг йӘлли дафтарда бош ?арф ва кичик ?арфнинг баландлиги ва Әлчамини сақлаб қиялаб, қӘлни узмай ?амда равон Ұзиш, Ұзиш суръатини тезлатиш | ||
3.7. Пунктуацион (тиниш белгилари) меъҰрларга риоя қилиш | 3.3.7.2 ундалма, кириш сӘзларни ажратиш ва тиниш белгиларини тӘғри қӘйиш | ||
Тиллиқ нормиларни қоллиниш | 4.1 Орфографик ва орфоэпик меъҰрларга риоя қилиш | 3.4.1.1 э, ф, в, ц ?арфлари бор сӘзларни саводли Ұзиш | |
3.4.1.3 ч, ш, з, с ?арфлари бор сӘзларнинг имлосини билиш | |||
3.4.1.4 х, ? ?арфлари бор сӘзларнинг имлосини ажратиб Ұзиш | |||
2 тоқсан | |||
3. Вақит | Тиллиқ нормиларни қоллиниш | 1.2 Матндаги воқеалар ривожини олдиндан айтиб бериш | 3.1.2.1 матн сарлав?аси ва берилган суратлар /фото /диаграмма бӘйича матндаги воқеалар ривожини олдиндан айтиб бериш |
1.3 Турли вазиятларда нутқ меъҰрларидан тӘғри фойдаланиш | 3.1.3.1турли вазиятлардаги (ижтимоий му?итда) мулоқотларда Әз нутқини изчиллик билан режалаштириб, нутқ меъҰрларига риоя қилган ?олда сӘзлаш | ||
1.5 Тинглаган материаллар бӘйича шахсий фикрини билдириш | 3.1.5.1 аудио-видеоахборот мазмуни бӘйича билдирилган Әзганинг фикри билан (келишиш/келишмаслик сабабини) Әз нуқтаи назарини билдириш | ||
1.6 Тингловчининг диққат-эътиборини жалб этиш | 3.1.6.1 интонация (о?анг), вербал эмас нутқ воситаларидан (имо-ишора, қӘл ?аракатлари), ундалмалардан фойдаланиб, су?батдошининг диққат-эътиборини тортиш | ||
1.7 Товуш, сӘзларни орфоэпик меъҰрга мувофиқ тӘғри талаффуз қилиш | 3.1.7.1 сӘз таркибида кетма-кет келган ундош товушларнинг Әзаро ?амоо?англигини сақлаб талаффуз қилиш (шанба – шамба, сунбул-сумбул, танбур-тамбур ва б.) | ||
Оқулум | 2.2 Матндаги лексик бирликларнинг қӘлланилишини тушуниш | 3.2.2.1 Әз ва кӘчма маъноли сӘзларнинг маъносини контекстда тушуниш, су?бат давомида қӘллаш | |
2.3 Матн мазмуни бӘйича саволлар қӘйиш ва жавоб бериш | 3.2.3.1 Матн мазмуни бӘйича фикр билдиришга йӘналтирилган саволлар тузиш ?амда жавоб бериш | ||
2.4 Матн мавзуси ва асосий ғояни аниқлаш | 3.2.4.1 мустақил ?олда матн мавзусини ва Әқитувчи Ұрдамида асосий ғоясини аниқлаш | ||
2.5 Турли манбалардан ахборот олиш | 3.2.5.1 Турли манбалардан (матн, луғат, чизма, жадвал, харита) берилган мавзу/савол бӘйича олган ахборотларда учрайдиган янги сӘзларнинг маъносини луғатлар орқали Ұритиш, тизимга солиш, маълумотларнинг му?им а?амиятини аниқлаш | ||
2.6 Матнларга қиҰсий та?лил ясаш | 3.2.6.1 Әқитувчи Ұрдамида Әхшаш мавзуда берилган матн турларини, услубини қиҰслаб, Әхшаш ва фарқли жи?атларини топиш | ||
Йезилим | 3.2 Турли услубда матн Ұзиш | 3.3.2.1 мустақил фаолияти баҰн қилинган кундалик/таржимаи ?ол Ұзиш | |
3.4 Ңзма ишларни турли шаклларда тавсия этиш | 3.3.4.1 Әқитувчи Ұрдамида чизма, график, жадвал, фотосуратлардан фойдаланиб, матн (хат, таклифнома, йӘриқнома, ?к.) тузиш/ компьютерда териш | ||
3.5 Хатони топиш ва тузатиш | 3.3.5.1 йӘл қӘйилган пунктуацион, орфографик, грамматик ва стилистик (услубий) хатоларни Әқитувчи Ұрдамида топиб, имло луғатидан фойдаланиб, тузатиш | ||
3.6 Каллиграфия (?уснихат) меъҰрларига риоя қилиш | 3.3.6.1 кенг йӘлли дафтарда бош ?арф ва кичик ?арфнинг баландлиги ва Әлчамини сақлаб қиялаб, қӘлни узмай ?амда равон Ұзиш, Ұзиш суръатини тезлатиш | ||
3.7. Пунктуацион (тиниш белгилари) меъҰрларга риоя қилиш | 3.3.7.3 Әқитувчи Ұрдамида эга ва кесим орасига қӘйиладиган чизиқчанинг Әрнини билиш ва қӘллаш | ||
3.3.7.1 Әқитувчи Ұрдамида йиғиқ ва Ұйиқ гапларни ажратиш, чизма бӘйича тузиш ва тиниш белгиларини қӘйиш | |||
Тиллиқ нормилирини қоллиниш | 4.1 Орфографик ва орфоэпик меъҰрларга риоя қилиш | 3.4.1.2 Й ?арфининг Ұзилиши. Я, ю, Ұ, е, ?арфлари бор сӘзлар имлоси. | |
4.2 Грамматик меъҰрларга риоя қилиш | 3.4.2.1 Әзакка сӘз ясовчи қӘшимча қӘшиш орқали ясама сӘз ?осил қилиш, Әзакдош сӘзларнинг маъносини ажратиш | ||
3 тоқсан | |||
5.Искусство | Тиңшилим вә ейтилим | 1.1 Тинглаган матн мазмунини тушуниш | 3.1.1.1 Тинглаган материал бӘйича таянч сӘзларни белгилаш, очиқ ва Ұпиқ саволларга жавоб бериш |
1.2 Матндаги воқеалар ривожини олдиндан айтиб бериш | 3.1.2.1 матн сарлав?аси ва берилган суратлар/ фото/ диаграмма бӘйича матндаги воқеалар ривожини олдиндан айтиб бериш | ||
1.3 Турли вазиятларда нутқ меъҰрларидан тӘғри фойдаланиш | 3.1.3.1турли вазиятлардаги (ижтимоий му?итда) мулоқотларда Әз нутқини изчиллик билан режалаштириб, нутқ меъҰрларига риоя қилган ?олда сӘзлаш | ||
1.4 Берилган мавзу бӘйича ?икоя тузиш | 3.1.4.1 таянч сӘзлар ва режадан фойдаланиб, берилган сарлав?а бӘйича ?икоя тузиш | ||
1.5 Тинглаган материаллар бӘйича шахсий фикрини билдириш | 3.1.5.1 аудио-видеоахборот мазмуни бӘйича билдирилган Әзганинг фикри билан (келишиш/келишмаслик сабабини) Әз нуқтаи назарини билдириш | ||
Оқулум | 2.3 Матн мазмуни бӘйича саволлар қӘйиш ва жавоб бериш | 3.2.3.1 Матн мазмуни бӘйича фикр билдиришга йӘналтирилган саволлар тузиш ?амда жавоб бериш | |
2.4 Матн мавзуси ва асосий ғояни аниқлаш | 3.2.4.1 мустақил ?олда матн мавзусини ва Әқитувчи Ұрдамида асосий ғоясини аниқлаш | ||
2.5 Турли манбалардан ахборот олиш | 3.2.5.1 Турли манбалардан (матн, луғат, чизма, жадвал, харита) берилган мавзу/савол бӘйича олган ахборотларда учрайдиган янги сӘзларнинг маъносини луғатлар орқали Ұритиш, тизимга солиш, маълумотларнинг му?им а?амиятини аниқлаш | ||
2.6 Матнларга қиҰсий та?лил ясаш | 3.2.6.1 Әқитувчи Ұрдамида Әхшаш мавзуда берилган матн турларини, услубини қиҰслаб, Әхшаш ва фарқли жи?атларини топиш | ||
Йезилим | 3.1 Турли типдаги матнлар тузиш | 3.3.1.1 режа/чизма бӘйича ривоя матнини, қиҰсий тавсифлаш ва му?окама матнини турли Ұрдамчи сӘзлардан фойдаланиб, Ұзиш | |
3.2 Турли услубда матн Ұзиш | 3.3.2.1 мустақил фаолияти баҰн қилинган кундалик/таржимаи ?ол Ұзиш | ||
3.3 Ўқиган, тинглаган ва аудиовизуал материаллар бӘйича Ұзма ишлар Ұзиш | 3.3.3.1 мустақил ?олда Әқиган, тинглаган ва аудиовизуал материаллар бӘйича режа тузиб, баҰн Ұзиш | ||
3.4 Ңзма ишларни турли шаклларда тавсия этиш | 3.3.5.1 йӘл қӘйилган пунктуацион, орфографик, грамматик ва стилистик (услубий) хатоларни Әқитувчи Ұрдамида топиб, имло луғатидан фойдаланиб, тузатиш | ||
3.5 Хатони топиш ва тузатиш | 3.3.6.1 кенг йӘлли дафтарда бош ?арф ва кичик ?арфнинг баландлиги ва Әлчамини сақлаб қиялаб, қӘлни узмай ?амда равон Ұзиш, Ұзиш суръатини тезлатиш | ||
3.6 Каллиграфия (?уснихат) меъҰрларига риоя қилиш | 3.3.6.1 кенг йӘлли дафтарда бош ?арф ва кичик ?арфнинг баландлиги ва Әлчамини сақлаб қиялаб, қӘлни узмай ?амда равон Ұзиш, Ұзиш суръатини тезлатиш | ||
Тиллиқ нормилирини қоллиниш | 4.2 Грамматик меъҰрларга риоя қилиш | 3.4.2.2 шахс-сон қӘшимчаларининг қӘлланилишини билиш | |
3.4.2.6 миқдор ва тартиб сонларнинг фарқини аниқлаш | |||
4 тоқсан | |||
7.Вода-сточник жизни | Тиңшилим вә ейтилим | 1.1 Тинглаган матн мазмунини тушуниш | 3.1.1.1 Тинглаган материал бӘйича таянч сӘзларни белгилаш, очиқ ва Ұпиқ саволларга жавоб бериш |
1.2 Матндаги воқеалар ривожини олдиндан айтиб бериш | 3.1.2.1 матн сарлав?аси ва берилган суратлар/ фото/ диаграмма бӘйича матндаги воқеалар ривожини олдиндан айтиб бериш | ||
1.3 Турли вазиятларда нутқ меъҰрларидан тӘғри фойдаланиш | 3.1.3.1турли вазиятлардаги (ижтимоий му?итда) мулоқотларда Әз нутқини изчиллик билан режалаштириб, нутқ меъҰрларига риоя қилган ?олда сӘзлаш | ||
1.4 Берилган мавзу бӘйича ?икоя тузиш | 3.1.4.1 таянч сӘзлар ва режадан фойдаланиб, берилган сарлав?а бӘйича ?икоя тузиш | ||
Оқулум | 2.2 Матндаги лексик бирликларнинг қӘлланилишини тушуниш | 3.2.2.1 Әз ва кӘчма маъноли сӘзларнинг маъносини контекстда тушуниш, су?бат давомида қӘллаш | |
2.3 Матн мазмуни бӘйича саволлар қӘйиш ва жавоб бериш | 3.2.3.1 Матн мазмуни бӘйича фикр билдиришга йӘналтирилган саволлар тузиш ?амда жавоб бериш | ||
2.4 Матн мавзуси ва асосий ғоясини аниқлаш | 3.2.4.1 мустақил ?олда матн мавзусини ва Әқитувчи Ұрдамида асосий ғоясини аниқлаш | ||
2.5 Турли манбалардан ахборот олиш | 3.2.5.1 Турли манбалардан (матн, луғат, чизма, жадвал, харита) берилган мавзу/савол бӘйича олган ахборотларда учрайдиган янги сӘзларнинг маъносини луғатлар орқали Ұритиш, тизимга солиш, маълумотларнинг му?им а?амиятини аниқлаш | ||
Йезилим | 3.3 Ўқиган, тинглаган ва аудиовизуал материаллар бӘйича Ұзма ишлар Ұзиш | 3.3.3.1 мустақил ?олда Әқиган, тинглаган ва аудиовизуал материаллар бӘйича режа тузиб, баҰн Ұзиш | |
3.4 Ңзма ишларни турли шаклларда тавсия этиш | 3.3.4.1 Әқитувчи Ұрдамида чизма, график, жадвал, фотосуратлардан фойдаланиб, матн (хат, таклифнома, йӘриқнома, ?к.) тузиш/ компьютерда териш | ||
3.5 Хатони топиш ва тузатиш | 3.3.5.1 йӘл қӘйилган пунктуацион, орфографик, грамматик ва стилистик (услубий) хатоларни Әқитувчи Ұрдамида топиб, имло луғатидан фойдаланиб, тузатиш | ||
3.6 Каллиграфия (?уснихат) меъҰрларига риоя қилиш | 3.3.6.1 кенг йӘлли дафтарда бош ?арф ва кичик ?арфнинг баландлиги ва Әлчамини сақлаб қиялаб, қӘлни узмай ?амда равон Ұзиш, Ұзиш суръатини тезлатиш | ||
Тиллиқ нормилирини қоллиниш | 4.2 Грамматик меъҰрларга риоя қилиш | 3.4.2.1 Әзакка сӘз ясовчи қӘшимча қӘшиш орқали ясама сӘз ?осил қилиш, Әзакдош сӘзларнинг маъносини ажратиш | |
4) 4 сынып
Ортақ тақырыптар | Бөлімдер | Бөлімшелер | Оқу мақсаттары |
1 тоқсан | |||
1. Моя Родина-Казахстан | Тиңшилим вә ейтилим | 1.1 Тинглаган матн мазмунини тушуниш | 4.1.1.1 Тинглаган материал бӘйича асосий мо?иятини қайд этиш ва улар асосида матн мазмунини сӘзлаш |
1.2 Матндаги воқеалар ривожини олдиндан айтиб бериш | 4.1.2.1 матн сарлав?аси ва берилган диаграмма/ чизма/ жадвал бӘйича матндаги воқеалар ривожини олдиндан айтиб бериш ва Әз фикрини далиллаш | ||
1.3 Турли вазиятларда нутқ меъҰрларидан тӘғри фойдаланиш | 4.1.3.1 су?батдошининг Ұши, кайфиятини ?исобга олган ?олда, маълум бир мавзу доирасида нутқий меъҰрларга мувофиқ су?батлашиш | ||
1.4 Берилган мавзу бӘйича ?икоя тузиш | 4.1.4.1 таянч сӘзлар ва режадан фойдаланиб монолог тузиш | ||
1.7 Товуш, сӘзларни орфоэпик меъҰрга мувофиқ тӘғри талаффуз қилиш | 4.1.7.1 сӘз таркибида ва сӘз билан сӘз орасидаги бӘғин ?амда товуш ?амо?англигини сақлаб талаффуз қилиш | ||
Оқулум | 2.1 Матн турлари ва таркибий қисмларини аниқлаш | 4.2.1.1 ривоя тасвирий, му?окама матн турларини ва таркибий қисмларини аниқлаш | |
2.3 Матн мазмуни бӘйича саволлар қӘйиш ва жавоб бериш | 4.2.3.1 Матн мазмуни бӘйича ечим қабул қилишга йӘналтирилган саволлар тузиш ?амда жавоб бериш | ||
2.4 Матн мавзуси ва асосий ғоясини аниқлаш | 4.2.4.1матн мавзуси ва мазмунининг Әзаро мослигини аниқлаш ва ундаги асосий ғоясини ифодалаш | ||
2.6 Матнларга қиҰсий та?лил ясаш | 4.2.5.1 манбалардан (матн, луғат, чизма, жадвал, диаграмма) зарур ахборотларни топиш, дуч келган янги сӘзларнинг маъносини контекст бӘйича аниқлаб, ахборотни хулосалаш, ба?олаш | ||
Йезилим | 3.1 Турли типдаги матнлар тузиш | 4.3.1.1 берилган мавзуда ?икоя қилиш, тасвирлаш ва му?окама қилиш элементлари бор матн тузиб Ұзиш | |
3.3 Ўқиган, тинглаган ва аудиовизуал материаллар бӘйича Ұзма ишлар Ұзиш | 4.3.3.1. Әқиган, тинглаган ва аудиовизуал материаллар бӘйича баҰн/ таянч сӘзлардан фойдаланган ?олда эссе Ұзиш | ||
3.5 Хатони топиш ва тузатиш | 4.3.5.1 стилистик хатоларни Әқитувчи Ұрдамида аниқлаб тузатиш; мустақил ?олда пунктуацион, орфографик, грамматик меъҰрларга мос Ұзма ишни та?рир қилиш | ||
3.6 Каллиграфия (?уснихат) меъҰрларига риоя қилиш | 4.3.6.1 каллиграфик (?уснихат) меъҰрларига риоя қилган ?олда, Ұзиш техникасини такомиллаштириш ва тоза Ұзиш | ||
3.7. Пунктуацион (тиниш белгилари) меъҰрларга риоя қилиш | 4.3.7.1 содда ва қӘшма гапларни чизма бӘйича тузиш ва тиниш белгиларини қӘйиш | ||
Тиллиқ нормилирини қоллиниш | 4.1 Орфографик ва орфоэпик меъҰрларга риоя қилиш | 4.3.7.2 гапнинг уюшиқ бӘлакларини ажратиш ва тиниш бегисини (вергул, қӘш нуқта) тӘғри қӘллаш | |
4.4.1.2 сӘзга қӘшимчалар қӘшилганда бӘғин ?амо?англигини ?исобга олган ?олда қӘллаш | |||
2 тоқсан | |||
3. Культурное наследие | Тиңшилим вә ейтилим | 1.2 Матндаги воқеалар ривожини олдиндан айтиб бериш | 4.1.2.1 матн сарлав?аси ва берилган диаграмма/ чизма/ жадвал бӘйича матндаги воқеалар ривожини олдиндан айтиб бериш ва Әз фикрини далиллаш |
1.3 Турли вазиятларда нутқ меъҰрларидан тӘғри фойдаланиш | 4.1.3.1 су?батдошининг Ұши, кайфиятини ?исобга олган ?олда, маълум бир мавзу доирасида нутқий меъҰрларга мувофиқ су?батлашиш | ||
1.4 Берилган мавзу бӘйича ?икоя тузиш | 4.1.4.1 таянч сӘзлар ва режадан фойдаланиб монолог тузиш | ||
1.5 Тинглаган материаллар бӘйича шахсий фикрини билдириш | 4.1.5.1 аудио-видеоахборот мазмунини мустақил ба?олаш | ||
1.6 Тингловчининг диққат-эътиборини жалб этиш | 4.1.6.1 интонация (о?анг), вербал эмас нутқ воситаларидан (имо-ишора, қӘл ?аракатлари) ва кириш, ундов сӘзлардан фойдаланиб, мавзуга тингловчини қизиқтириш | ||
Оқулум | 2.2 Матндаги лексик бирликларнинг қӘлланилишини тушуниш | 4.2.2.1 контекстда иборалар ва кӘп маъноли сӘзларни ажрата олиш, маъносини тушуниш, су?бат давомида қӘллаш | |
2.3 Матн мазмуни бӘйича саволлар қӘйиш ва жавоб бериш | 4.2.3.1 Матн мазмуни бӘйича ечим қабул қилишга йӘналтирилган саволлар тузиш ?амда жавоб бериш | ||
2.4 Матн мавзуси ва асосий ғоясини аниқлаш | 4.2.4.1матн мавзуси ва мазмунининг Әзаро мослигини аниқлаш ва ундаги асосий ғоясини ифодалаш | ||
2.5 Турли манбалардан ахборот олиш | 4.2.5.1 бадиий, публицистик, илмий ва расмий услуб турларини (мақола кундалик, таржимаи ?ол, хат, эсдалик...) ажратиш | ||
2.5 Турли манбалардан ахборот олиш | 4.2.5.1 манбалардан (матн, луғат, чизма, жадвал, диаграмма) зарур ахборотларни топиш, дуч келган янги сӘзларнинг маъносини контекст бӘйича аниқлаб, ахборотни хулосалаш, ба?олаш | ||
2.6 Матнларга қиҰсий та?лил ясаш | 4.2.6.1 маълум бир мавзуда турли жанрда берилган матнларни қиҰслаб, Әхшаш ва фарқли жи?атларини топиш | ||
Йезилим | 3.2 Турли услубда матн Ұзиш | 4.3.2.1 зарур сӘзлардан фойдаланиб, маълум бир услубда матн (мақола, тавсифнома, ?к.) Ұзиш | |
3.3 Ўқиган, тинглаган ва аудиовизуал материаллар бӘйича Ұзма ишлар Ұзиш | 4.3.3.1 Әқиган, тинглаган ва аудиовизуал материаллар бӘйича баҰн/ таянч сӘзлардан фойдаланган ?олда эссе Ұзиш | ||
3.5 Хатони топиш ва тузатиш | 4.3.5.1 стилистик хатоларни Әқитувчи Ұрдамида аниқлаб тузатиш; мустақил ?олда пунктуацион, орфографик, грамматик меъҰрларга мос Ұзма ишни та?рир қилиш | ||
3.6 Каллиграфия (?уснихат) меъҰрларига риоя қилиш | 4.3.6.1 каллиграфик (?уснихат) меъҰрларига риоя қилган ?олда, Ұзиш техникасини такомиллаштириш ва тоза Ұзиш | ||
3.7. Пунктуацион (тиниш белгилари) меъҰрларга риоя қилиш | 4.3.7.3 диалогда қӘлланиладиган тиниш белгиларидан тӘғри фойдаланиш | ||
Тиллиқ нормилирини қоллиниш | 4.2 Грамматик меъҰрларга риоя қилиш | 4.4.2.1 қӘшма сӘзларнинг турларини ажрата олиш (қӘшма сӘз, жуфт сӘз, қисқартирма сӘзлар) | |
4.4.2.2 Әзакка сӘз ясовчи қӘшимчалар қӘшиш орқали, сӘзга сӘз қӘшиш, сӘзларни жуфтлаштириш орқали ясама сӘзлар ?осил қилиш | |||
3 тоқсан | |||
5. Природные явления | Тиңшилим вә ейтилим | 1.2 Матндаги воқеалар ривожини олдиндан айтиб бериш | 4.1.2.1 матн сарлав?аси ва берилган диаграмма/ чизма/ жадвал бӘйича матндаги воқеалар ривожини олдиндан айтиб бериш ва Әз фикрини далиллаш |
1.3 Турли вазиятларда нутқ меъҰрларидан тӘғри фойдаланиш | 4.1.3.1 су?батдошининг Ұши, кайфиятини ?исобга олган ?олда, маълум бир мавзу доирасида нутқий меъҰрларга мувофиқ су?батлашиш | ||
1.4 Берилган мавзу бӘйича ?икоя тузиш | 4.1.4.1 таянч сӘзлар ва режадан фойдаланиб монолог тузиш | ||
1.5 Тинглаган материаллар бӘйича шахсий фикрини билдириш | 4.1.5.1 аудио-видеоахборот мазмунини мустақил ба?олаш | ||
1.6 Тингловчининг диққат-эътиборини жалб этиш | 4.1.6.1 интонация (о?анг), вербал эмас нутқ воситаларидан (имо-ишора, қӘл ?аракатлари) ва кириш, ундов сӘзлардан фойдаланиб, мавзуга тингловчини қизиқтириш | ||
Оқулум | 2.2 Матндаги лексик бирликларнинг қӘлланилишини тушуниш | 4.2.2.1 контекстда иборалар ва кӘп маъноли сӘзларни ажрата олиш, маъносини тушуниш, су?бат давомида қӘллаш | |
2.3 Матн мазмуни бӘйича саволлар қӘйиш ва жавоб бериш | 4.2.3.1 Матн мазмуни бӘйича ечим қабул қилишга йӘналтирилган саволлар тузиш ?амда жавоб бериш | ||
2.4 Матн мавзуси ва асосий ғояни аниқлаш | 4.2.4.1матн мавзуси ва мазмунининг Әзаро мослигини аниқлаш ва ундаги асосий ғоясини ифодалаш | ||
2.5 Турли манбалардан ахборот олиш | 4.2.5.1 манбалардан (матн, луғат, чизма, жадвал, диаграмма) зарур ахборотларни топиш, дуч келган янги сӘзларнинг маъносини контекст бӘйича аниқлаб, ахборотни хулосалаш, ба?олаш | ||
2.6 Матнларга қиҰсий та?лил ясаш | 4.2.6.1 маълум бир мавзуда турли жанрда берилган матнларни қиҰслаб, Әхшаш ва фарқли жи?атларини топиш | ||
Йезилим | 3.1 Турли типдаги матнлар тузиш | 4.3.1.1 берилган мавзуда ?икоя қилиш, тасвирлаш ва му?окама қилиш элементлари бор матн тузиб Ұзиш | |
3.4 Ңзма ишларни турли шаклларда тавсия этиш | 4.3.4.1 матн тузишда (янгилик, реклама, ?к.) қӘлда чизиб/ компьютерда териш | ||
3.5 Хатони топиш ва тузатиш | 4.3.5.1 стилистик хатоларни Әқитувчи Ұрдамида аниқлаб тузатиш; мустақил ?олда пунктуацион, орфографик, грамматик меъҰрларга мос Ұзма ишни та?рир қилиш | ||
Тиллиқ нормилирини қоллиниш | 4.2 Грамматик меъҰрларга риоя қилиш | 4.4.2.3 от сӘз туркумининг турланиши, эгалик қӘшимчаларини олиши | |
4.4.2.4 феълларнинг шахс-сон қӘшимчаларида тусланиши | |||
4 тоқсан | |||
7.Путешествие в космос | Тиңшилим вә ейтилим | 1.1 Тинглаган матн мазмунини тушуниш | 4.1.1.1 Тинглаган материал бӘйича асосий мо?иятини қайд этиш ва улар асосида матн мазмунини сӘзлаш |
1.3 Турли вазиятларда нутқ меъҰрларидан тӘғри фойдаланиш | 4.1.3.1су?батдошининг Ұши, кайфиятини ?исобга олган ?олда, маълум бир мавзу доирасида нутқий меъҰрларга мувофиқ су?батлашиш | ||
1.4 Берилган мавзу бӘйича ?икоя тузиш | 4.1.4.1 таянч сӘзлар ва режадан фойдаланиб монолог тузиш | ||
1.5 Тинглаган материаллар бӘйича шахсий фикрини билдириш | 4.1.5.1 аудио-видеоахборот мазмунини мустақил ба?олаш | ||
Оқулум | 2.3 Матн мазмуни бӘйича саволлар қӘйиш ва жавоб бериш | 4.2.3.1 Матн мазмуни бӘйича ечим қабул қилишга йӘналтирилган саволлар тузиш ?амда жавоб бериш | |
2.4 Матн мавзуси ва асосий ғояни аниқлаш | 4.2.4.1матн мавзуси ва мазмунининг Әзаро мослигини аниқлаш ва ундаги асосий ғоясини ифодалаш | ||
2.5 Турли манбалардан ахборот олиш | 4.2.5.1 манбалардан (матн, луғат, чизма, жадвал, диаграмма) зарур ахборотларни топиш, дуч келган янги сӘзларнинг маъносини контекст бӘйича аниқлаб, ахборотни хулосалаш, ба?олаш | ||
Йезилим | 3.2 Турли услубда матн Ұзиш | 4.3.2.1 зарур сӘзлардан фойдаланиб, маълум бир услубда матн (мақола, тавсифнома, ?к.) Ұзиш | |
3.3 Ўқиган, тинглаган ва аудиовизуал материаллар бӘйича Ұзма ишлар Ұзиш | 4.3.3.1 Әқиган, тинглаган ва аудиовизуал материаллар бӘйича баҰн/ таянч сӘзлардан фойдаланган ?олда эссе Ұзиш | ||
3.4 Ңзма ишларни турли шаклларда тавсия этиш | 4.3.4.1 матн тузишда (янгилик, реклама, ?к.) чизма, график, жадвал, фото ва диаграммани қӘлда чизиб/ компьютерда териш | ||
3.5 Хатони топиш ва тузатиш | 4.3.5.1 стилистик хатоларни Әқитувчи Ұрдамида аниқлаб тузатиш; мустақил ?олда пунктуацион, орфографик, грамматик меъҰрларга мос Ұзма ишни та?рир қилиш | ||
3.6 Каллиграфия (?уснихат) меъҰрларига риоя қилиш | 4.3.6.1 каллиграфик (?уснихат) меъҰрларига риоя қилган ?олда, Ұзиш техникасини такомиллаштириш ва тоза Ұзиш | ||
Тиллиқ нормилирини қоллиниш |
| 4.4.2.5 равишнинг маъновий турлари, феъл билан боғлаб, гап тузиш | |
4.4.2.9 феълларни замонларига мос (Әтган замон, ?озирги ва келаси замонлар) қӘллаш | |||
Ескерту: оқыту міндеттері бір тоқсан шеңберінде сөйлеу қызметінің түрлері бойынша біріктіріледі;
| Қазақстан Республикасы Оқу - ағарту министрлігінің 2022 жылғы 16 қыркүйектегі № 399 бұйрығына 19-қосымша |
Бастауыш білім беру деңгейінің 2-4-сыныптарына арналған "Әдебиеттік оқу" оқу пәні бойынша үлгілік оқу бағдарламасы (оқыту өзбек тілінде)
1. "Әдебиеттік оқу" оқу пәнінің оқу бағдарламасы "Мектепке дейінгі тәрбие мен оқытудың, бастауыш, негізгі орта, жалпы орта, техникалық және кәсіптік, орта білімнен кейінгі білім берудің мемлекеттік жалпыға міндетті стандарттарын бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Оқу-ағарту министрінің 2022 жылғы 3 тамыздағы № 348 бұйрығымен бекітілген Мектепке дейінгі тәрбие мен оқытудың, бастауыш, негізгі орта, жалпы орта, техникалық және кәсіптік, орта білімнен кейінгі білім берудің мемлекеттік жалпыға міндетті стандарттарына сәйкес әзірленген (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 29031 болып тіркелген).
2. "Әдебиеттік оқу" оқу пәнінің мақсаты – балалардың өнерін, өнер арқылы дамыту, өнермен байланыста болу қажеттілігін тәрбиелеу, білім алушыны әдебиет әлеміне енгізу және оны адамзаттың рухани тәжірибесімен қамтамасыз ету, білім алушылардың функционалдық сауаттылық дағдыларын оқу барысында қалыптастыру.
3. Бастауыш мектептегі пәндерді зерттеу мақсатына жету үшін келесі практикалық мәселелер шешіледі:
1) оқырмандық мүдделерін, эстетикалық сезімін және білім алушылардың көркемдік талғамымен олардың оқуға деген қажеттіліктерін қалыптастыруға қолайлы жағдайлар жасау;
2) оқу және сөйлеу дағдыларының жүйесін қалыптастыру;
3) бастапқы әдеби және сөйлеу білімдерін қалыптастыру;
4) әртүрлі жанрлардағы көркемдік шығармаларды талдау әдістерін және әртүрлі стильдермен жұмыс жасау әдістеріне үйрету;
5) шығармашылық қабілеттерін дамыту;
6) білім алушының көкжиектерін кеңейту, бастауыш сынып білім алушыларына арналған классикалық және қазіргі заманғы көркем және ғылыми танымдық әдебиеттің ең үздік жұмыстарымен таныстыру;
7) толыққанды оқу дағдыларын жетілдіру (дұрыс, еркін сөйлеу, хабардарлық және мәнерлілік);
8) әдеби туындыларды өз бетімен оқу арқылы тұрақты оқырмандық қызығушылығының қалыптасуына;
9)гуманистік дүниетанымның қалыптасуы, білім алушылардың интеллектуалды және рухани әлемінің қалыптасуы, "Мәңгілік Ел" ұлттық идеясына негізделген ұлттық және жалпыға ортақ құндылықтарға қатысу.
4. Оқу бағдарламасында үш тілде білім беруді жүзеге асыру қарастырылған, онда үш тілді меңгертіп қана қоймай, сол сияқты білім алушылардың сыныптан тыс жұмыстарын да үш (өзбек, қазақ және ағылшын тілдерінде) тілде ұйымдастыру қарастырылған.
5. Жеке тұлғалық қасиеттердің кең ауқымды дағдылармен бірлікте дамуы білім алушылар бойында білім берудің "қазақстандық патриотизм мен азаматтық жауапкершілік", "құрмет", "ынтымақтастық", "еңбек және шығармашылық", "ашықтық", "өмір бойына білім" сияқты негізгі құндылықтарын дарыту, бойына сіңіруі үшін негіз болып табылады. Бұл құндылықтар білім алушылардың оның мінез-құлқы мен күнделікті іс-әрекетін ынталандыратын тұрақты тұлғалық бағдарлары бола алады.
2-тарау "Әдебиеттік оқу" оқу пәнінің мазмұнын ұйымдастыру 1-параграф. "Әдебиеттік оқу" оқу пәнінің мазмұны
6. Пән бойынша оқу жүктемесінің көлемі:
1) 2-сыныпта аптасына 2 сағат, оқу жылында 68 сағат;
2) 3-сыныпта аптасына 2 сағат, оқу жылында 68 сағат;
3) 4-сыныпта аптасына 2 сағат, оқу жылында 68 сағатты құрайды.
Ескерту. 6-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Оқу-ағарту министрінің 31.10.2023 № 328 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.7. Оқу дағдыларын қалыптастырудың нормалары:
1) 2-сыныпта бірінші жартыжылдығында – 40-50 сөз, екінші жартысында – 50-60 сөз,
2) 3-сыныптың бірінші жартыжылдығында – 60-70 сөз, екінші жартысында – 70-80 сөз,
3) 4-сыныпта бірінші жарты жылдығында – 80-90 сөз, екінші жартысында – 90-105 сөз;
Көмекші сөздер, шылаулар, одағай сөздер жеке сөз ретінде қарастырылады.
8. "Әдебиеттік оқу" оқу пәнінің 2-сыныпқа арналған базалық мазмұны:
1) ауыз әдебиеті үлгілерінен: балаларға арналған тақпақ, санамақ, мадақтау, өтірік өлеңдер, төрт түлік жырлары (төрт түлік туралы өлеңдер, жан-жануарлар айтысы), Наурыз жыры, ертегілер (әртүрлі тақырыптағы хайуанаттар жайындағы ертегілер мен қиял-ғажайып оқиғалы ертегілер), мақал-мәтелдер, әртүрлі тақырыптағы жұмбақ, жаңылтпаштар, жазба әдебиеті үлгілерінен: песни-стихи А. Наваи, Ы. Алтынсарина, А. Кунанбаева, П.Мумина, К.Мухаммадий, Н.Кадирова , З.Хасанавой, Н.Остона, С.Жиенбаева,А.Курбана, К.Хикмат, О.Дамина, М.Мурадова, А.Обиджана,В.Сухомлинского, ертегелер
2) ғылыми-танымдық шығармалар: мақала, естелік, өмірбаян (аспан әлемі, су асты тіршілігі, табиғат құбылыстары, жаратылыс құпиялары, халықтық әдет-ғұрып, салт-дәстүр туралы);
3) әлем халықтары балалар әдебиетінің көрнекті өкілдерінің үлгілі шығармалары: әңгіме, мысал, ертегілер;
4) әдеби-теориялық білім: халық ауыз әдебиеті жөнінде (ертегі, өтірік өлең, жыр, жұмбақ, мақал-мәтелдер, жаңылтпаштар) өлеңнің ұйқасқа құрылатыны, ақынның көңіл-күйі туралы түсінік (өлең түрлері: табиғат лирикасы, арнау өлеңдер, мысал өлеңдер, сықақ өлеңдер), мәтіндегі көркем сөз жөнінде практикалық түрде түсінік, мәтін түрлері, мәтіндегі негізгі ой туралы қарапайым мағлұмат, диалог туралы;
5) мәтінмен жұмыс: шығарманың мазмұны бойынша берілген сұрақтарға жауап беру, шығарманың мазмұнын дайын жоспар бойынша немесе өз сөзімен мазмұндау, үзіндісін мазмұндау, сахналау, шығарманың тақырыбы мен үзіндісіне (бастапқы бөліміне) сүйеніп, оқиғаның соңын болжау, өз ойы мен сезімін тірек сөздерді пайдалана отырып жеткізу, қарапайым және нақтылау сұрақтарын қою, оның жауабын шығармадан табу, шығарманың тақырыбы және негізгі ойды анықтау, мұғалімнің көмегімен көркем шығармадағы оқиғаның басталуын, дамуын мен аяқталуын анықтау, мәтіндегі негізгі ойды, оның басталуын, жалғасуын, шарықтау шегін, аяқталуын анықтау, мәтінді әңгімелеу, мәтін кейіпкерлерін атау, кейіпкердің сыртқы келбетін сипаттау, мінез-құлқы мен іс-әрекетін бағалау, сұраққа жауапты анықтамалық кітаптардан, жинақтардан, сөздіктерден табу және ақпаратты берілген үлгі, кестеге салу, көркем шығарма үзіндісін басқа үлгідегі (иллюстрация, мультфильм) нұсқасымен салыстыру, мәтінге берілген суреттермен жұмыс, мәтін мазмұны бойынша сурет салу, сөздік жұмысын жүргізуге қатысу, түсіндірілетін сөздермен жұмыс, жазбаша шығармашылық жұмыстар жүргізу: шағын ертегілер, жұмбақтар жазу немесе дайын ұйқастарды қатыстырып шумақтар, санамақтар құрастыру, сурет, каллиграмма, аппликация, фотосуреттер пайдаланып, шығармашылық жұмыс жазу;
6) оқу дағдысы: шығарманы дауыстап дұрыс әрі түсініп оқу, рөлге бөліп, мәнерлеп оқу, шығарманы іштей оқып, ондағы қажетті ақпараттарды белгілеп оқу.
9. "Әдебиеттік оқу" пәнінің 3-сыныпқа арналған базалық мазмұны:
1) ауыз әдебиеті үлгілері: аңыз әңгімелер, бата, мысалдар, шешендік сөздер, нақыл сөздер, жазба әдебиеті үлгілері: ұсынылатын ақын-жазушылардың шығармалары: А.Наваи, Ы. Алтынсарина, А. Кунанбаева, П.Мумина, К.Мухаммадий, Н.Кадирова , З.Хасанавой, Н.Остона, У.Рашида, З. Дияра, Д.Каримовой, М.Мурадова , Х.Тухтабаева , В.Ахмаджана, А.Курбана, А.Орипова.
2) ғылыми-танымдық шығармалар: мақала, естелік, өмірбаян, күнделік (аспан әлемі, су асты тіршілігі, табиғат құбылыстары, жаратылыс құпиялары, адамзат сырлары, техника жетістіктері, халықтық әдет-ғұрып, салт-дәстүр туралы);
3) әлем халықтары балалар әдебиетінің көрнекті өкілдерінің үлгілі шығармалары: әңгіме, мысал, ертегілері;
4) әдеби-теориялық білім: халық ауыз әдебиетінің негізгі жанрлары (ертегі, аңыз, бата, жаңылтпаш, жұмбақ, мақал-мәтелдер, нақыл сөздер, шешендік сөздер) туралы ұғымдар, олардың басты белгілері, мысал, әңгіме туралы ұғым, шығарманың тақырыбы, идеясы, сюжеті туралы қарапайым түсініктер, теңеу, эпитет, кейіптеу қолданысы, олардың анықтамалары, кейіпкерге мінездеме, портрет, диалог, монолог туралы);
5) мәтінмен жұмыс: шығарманың тақырыбын анықтау және негізгі ойды білдіріп тұрған мәтін бөлігін, сөйлемді табу, көркем шығармадағы оқиғаның басталуын, дамуын және аяқталуын анықтау, қолдануға (практикалық) және бағалауға негізделген сұрақтар қою және жауап беру, кейіпкердің портретін сипаттау, оның іс-әрекеті мен мінез-құлқының өзгеру себептерін мәтіннен тауып, бағалау, көркем шығарма үзіндісін басқа үлгідегі (иллюстрация, музыка (күй), мультфильм) нұсқасымен салыстыру, шығарманың мазмұнына сәйкес түрлі дереккөздерден: иллюстрация, әдеби кітаптар, мультфильмдерден нақты ақпаратты табу және ақпаратты сызба түрінде беру, шығарманың мазмұнын бірлесе құрастырған жоспар бойынша немесе өз сөзімен толық, таңдауына қарай мазмұндау, сахналау, мәтіннен немесе мәтін бөлімдерінен түйін сөздерді көрсету, түйін сөздер мен негізгі ой арасындағы байланысты орнату, сөздіктермен жұмыс жасау, шығармашылық жұмыстар: шығарма кейіпкеріне хат, ертегі (кейіпкер қосу, соңын өзгерту), өлең (төрт жолды), әңгіме (оқығаны, көргені бойынша) жазу;
6) оқу дағдысы: шығарманы іштей саналы түрде түсініп, көз жүгіртіп, шолып, түртіп алып, қажетті ақпаратты тауып, белгі қойып, сын тұрғысынан бағалап оқу.
10. "Әдебиеттік оқу" пәнінің 4-сыныпқа арналған базалық мазмұны:
1) ауыз әдебиеті үлгілері: батырлар жырынан үзінділер, аңыз әңгімелер мен қиял-ғажайып оқиғалар, шешендік сөздер, ертегілер, мысалдар, ұсынылатын ақын-жазушылардың шығармалары: Ы. Алтынсарина, А. Кунанбаева, Ж. Жабаева, А. Байтурсынова, П.Мумина, К.Мухаммадий, Н.Кадирова , З.Хасанавой, Н.Остона, У.Рашида, З. Дияра, Д.Каримовой, М.Мурадова , Х.Тухтабаева , В.Ахмаджана, Х.Назира, Ф.Олжаевой, Д.Раджаба, К.Шангитбаева, М.Юсуфа, О.Сулейменова, Ф.Мусажанова, Б.Батирбековой, К.Утаева, А.Естенова, Е.Студневой, Г.К.Андерсена, М.Хамидовой, А.Орипова, Л.Н.Толстого, Т.Нияза, М.Аъзама, Т.Адашбаева өлең-жырлары, ертегі-мысалдары, әңгімелері, ғылыми-танымдық шығармалар: мақала, очерк, естелік, өмірбаян, күнделік, әлем халықтары балалар әдебиетінің көрнекті өкілдерінің үлгілі шығармалары: әңгіме, мысал, ертегілері;
2) әдеби-теориялық білім: көркем мәтіндердегі пейзаж, портрет, мінездеу, диалог, монологтың орны туралы қарапайым түсінік, жазушы қолданған көркем сөздерді (теңеу, кейіптеу, эпитет, аллитерация, әсірелеу) табу, шығарманың тақырыбы мен идеясы, композициясы, сюжеті туралы практикалық тұрғыда түсіндіру, эпикалық жырлар, аңыз, теңеу, мысал, диалог, монолог, сатира, кейіптеу, фантастикалық шығарма, портрет, лирика, мінездеме, қайталау, логикалық екпін, сюжет, естелік туралы ұғымдар;
3) мәтінмен жұмыс: мәтін бойынша автордың көзқарасына өз пікірін білдіру, шығарманы қайта құруға, интерпретациялауға және бағалауға негізделген сұрақтар қою және жауап беру, шығарманың тақырыбы және негізгі ойды анықтау, автордың ойын мәтін деректерінен келтіре отырып дәлелдеу, шығарманың композициялық құрылымын (сюжеттің басталуы, дамуы, шиеленісуі, шарықтау шегі, шешімі) анықтау, өлеңдерге сай ырғақты таңдай білу, сөздіктерге сүйене отырып, сөздердің мағынасын түсіндіру, жазушы тіліне назар аудару, көркем сөздерді қолдану, эпизодтар мен оқиғалардың негізінде жатқан маңызды тұстарын талдау және салыстыру, көркем шығарманы басқа үлгідегі (иллюстрация, музыка (күй), мультфильм, кинофильм) нұсқасымен салыстыру, түрлі дереккөздерден қажетті ақпаратты табу, өңдеу, тұжырым жасау және себеп-салдарлық байланысын сызба түрінде көрсету, "автормен диалог" жүргізу, оқыған шығарманың басты ойын өздігінен тұжырымдау, мәтін бөлімдері арасында мағыналық байланысты орнату, оқылған шығармадағы оқиға жүйесін анықтап, оны бөліктерге бөлу, әр бөлікке ат қойып жоспар құру, негізгі ойды тұжырымдау, оны мәтін атауымен сәйкестендіру, жоспар бойынша мәтінді мазмұндау, шығарма кейіпкерлерінің образын сезіне отырып, рөлге бөліп оқу, шығармашылық жұмыс: таныс мәтінге жаңа кейіпкерлер қосу, жаңа сюжеттер енгізу, өлең (төрт жолды) жазу;
4) оқу дағдысы: шығарманы іштей көз жүгіртіп, шолып, түртіп алып, сұрақтар қоя отырып, қажетті ақпаратты тауып, белгі қойып оқу, талдау жасап оқу, сын тұрғысынан бағалап оқу.
11. Мұғалім ортақ тақырыптардың мазмұны аясында оқу мақсатын жүзеге асыруда білім алушылардың жас ерекшеліктеріне сәйкес өзге де әдебиеттерді қолдана алады.
2-параграф. Оқу мақсаттарының жүйесі
12. Бағдарламада оқу мақсаттары кодтық белгімен белгіленген. Кодтық белгідегі бірінші сан сыныпты, екінші және үшінші сан бөлім және бөлімшенің ретін, төртінші сан оқу мақсатының реттік нөмірін көрсетеді. 3.2.1.1. кодында: "3" – сынып, "2.1" – бөлім мен бөлімше, "1" – оқу мақсатының реттік нөмірі.
13. Оқу мақсаттары күтілетін нәтиже ретінде анықталады:
2-4 сыныптар | ||
№ | Сөйлеу әрекетінің түрлері | Бөлімше (түйінді дағдылар) |
1 |
| 1.1 Асар мазмунини тушуниш |
1.2 Асар мазмунини баҰн қилиш | ||
1.3 Асардаги воқеалар ривожини олдиндан айтиш | ||
1.4 Тингловчининг диққат-эътиборини жалб этиш | ||
1.5 Тинглаган асар бӘйича шахсий фикрини билдириш | ||
2 | Ўқиш | 2.1 Ўқиш турларидан фойдаланиш |
2.2 Асар мазмуни бӘйича саволлар қӘйиш ва жавоб бериш | ||
2.3 Асар мавзуси ва асосий ғояни аниқлаш | ||
2.4 Бадиий асар жанрини аниқлаш | ||
2.5 Асар композициясини аниқлаш | ||
2.6 Қа?рамонларнинг хатти-?аракатларини ба?олаш | ||
2.7 Бадиий тасвир воситаларининг қӘлланилишини аниқлаш | ||
2.8 Бадиий асар унсурларини қиҰслаш | ||
2.9 Турли манбалардан ахборот олиш | ||
3 | Ңзиш | 3.1 Асар бӘйича режа тузиш |
3.2 Асарнинг турли жанри бӘйича ижодий иш Ұзиш | ||
3.3 Ижодий ишларни турли шаклда тавсия қилиш | ||
3. 4 Хатони топиш ва тузатиш | ||
"Тыңдалым мен айтылым"
Бөлімше | Оқу мақсаттары: | ||
2 -сынып | 3 -сынып | 4-сынып | |
1.1 Асар мазмунини тушуниш | 2.1.1.1 асар мазмуни бӘйича берилган саволларга жавоб бериш | 3.1.1.1 асарнинг му?им жи?атларини аниқлаш учун очиқ ва Ұпиқ саволларга жавоб бериш | 4.1.1.1 асар мазмунини тӘлақонли тушуниш, баъзи бир жи?атларини аниқлаш, Әқиганининг сабаб-оқибатларини аниқлаш учун саволлар бериш ва жавоб бериш |
1.2 | 2.1.2.1 асар мазмунини тайҰр режа бӘйича Ұки Әз сӘзлари билан баҰн қилиш/ парчасини баҰн қилиш/ са?налаштириш | 3.1.2.1 асар мазмунини ?амкорликда тузилган режа бӘйича Ұки Әз сӘзлари билан батафсил/тинглашига қараб баҰн қилиш/ са?налаштириш | 4.1.2.1 асар мазмунини турли сӘзлаш усулларидан (І Ұки ІІІ шахсга Әзгартириб, вазиятлар қӘшган ?олда, воқеаларни Ұритиб, я.б.) фойдаланиб, асарни қисқача/ батафсил/ қисман баҰн қилиш |
1.3 Асардаги воқеалар ривожини олдиндан айтиш | 2.1.3.1 асар мавзуси ва парчасига (муқаддима) таяниб, воқеа хотимасини тахминлаш | 3.1.3.1 асардаги қа?рамонларнинг феъл-атвори ва хатти-?аракатларига, ундаги воқеаларга таянган ?олда сюжет ривожини тахмин қилиш | 4.1.3.1 асар мавзуси ва хотимаси асосида сюжет ривожини тахмин қилиш, унинг сабабини тушунтириш |
1.4 Тингловчи нинг диққат-эътиборини жалб этиш | 2.1.4.1 сӘзлаш давомида мақол-маталлар, вербал эмас нутқ воситаларидан фойдаланиш | 3.1.4.1 сӘзлаш давомида мақол-маталлар / ?икматли сӘзлар, вербал эмас нутқ воситаларидан фойдаланиш | 4.1.4.1 сӘзлаш давомида мақол-маталлар/шеърий мисралар/ ?икматли сӘзлар / нотиқлик сӘзлари ва вербал эмас нутқ воситаларидан фойдаланиш |
3.1.4. 2 сӘзлаш давомида иллюстрациялар/кӘр газмалар/ фото/суратлардан фойдаланиш | 4.1.4.2 сӘзлаш давомида иллюстрациялар/кӘр газмалар/ фото/суратлардан фойдаланиш,тақди мот/ видеотасма ясаш | ||
1.5 Тинглаган асар бӘйича шахсий фикрини билдириш | 2.1.5.1 Әз фикри ва сӘзларини таянч сӘзлардан фойдаланган ?олда етказиш | 3.1.5.1 Әз фикри ва ?ис-туйғуларини бадиий тасвир воситаларидан фойдаланган ?олда чиройли етказиш | 4.1.5.1 Әз фикри ва ?ис-туйғуларини, кӘзқарашини ?аҰтий/бошқа асардаги Әхшаш воқеалар билан қиҰслаган ?олда билдириш |
"Оқылым"
Бөлімше | Оқу мақсаттары | ||
2 -сынып | 3 -сынып | 4 -ынып | |
2.1 Ўқиш турларидан фойдаланиш | 2.2.1.1 асарни овоз чиқариб тӘғри ва тушуниб Әқиш/ролларга бӘлиб/ ифодали Әқиш | 3.2.1.1 асарни овоз чиқариб тушуниб / ролларга бӘлиб/ ифодали/танлаб-оралаб Әқиш | 4.2.1.1 асарни овоз чиқариб тушуниб / ролларга бӘлиб/ ифодали/ танлаб-оралаб / чаққон Әқиш |
2.2.1.2 асарни ичида Әқиб, ундаги зарур ахборотни топиб/ белгилаб Әқиш | 3.2.1.2 асарни онгли равишда тушуниб, кӘз югуртириб/ шар?лаб/ туртиб олиб/ зарур ахборотни топиб/ белги қӘйиб/танқидий нуқтаи назардан ба?олаб Әқиш | 4.2.1.2 асарни онгли равишда тушуниб, кӘз югуртириб/ шар?лаб/ туртиб олиб / саволлар қӘйган ?олда/ зарур ахборотни топиб/ белги қӘйиб /та?лил қилиб Әқиш/ танқидий нуқтаи назардан ба?олаб Әқиш | |
2.2 Асар мазмуни бӘйича саволлар қӘйиш ва жавоб бериш | 2.2.2.1 Әқитувчи Ұрдамида оддий ва аниқлаштириш учун саволлар қӘйиш ва унинг жавобини асардан топа олиш | 3.2.2.1 асар мазмуни бӘйича фойдаланишга (амалий) ва ба?олашга асосланган саволлар қӘйиш ва жавоб бериш | 4.2.2.1 асарни қайта тузиш, талқин қилиш ва ба?олашга асосланган саволлар қӘйиш ва жавоб бериш |
2.3 Асар мавзуси ва асосий ғоясини аниқлаш | 2.2.3.1 Әқитувчи Ұрдамида асар мавзуси ва асосий ғоясини аниқлаш | 3.2.3.1 асар мавзуси аниқлаш ва асосий ғоясини билдириб турган матн парчасини/жумлани топиш | 4.2.3.1 асар мавзуси ва асосий ғоясини аниқлаш, муаллифнинг фикрини матндан маълумотлар келтирган ?олда далиллаш |
2.4 Бадиий асар жанрини аниқлаш | 2.2.4.1 мақол-маталлар, топишмоқ, эртак, маиший қӘшиқлар, ?икоя, шеърнинг жанрий хусусиятларини аниқлаш | 3.2.4.1 шеър, масал, ?икматли сӘз, афсона, ?икоянинг жанрий хусусиятларини аниқлаш | 4.2.4.1 афсона, нотиқлик сӘзлари, қа?рамонлик достонлари, фантастик ?икояларнинг жанрий хусусиятларини аниқлаш |
2.5Асар композициясини аниқлаш | 2.2.5.1 Әқитувчи Ұрдамида бадиий асардаги воқеанинг муқаддимаси, ривожи ва хотимасини аниқлаш | 3.2.5.1 бадиий асардаги воқеанинг муқаддимаси, ривожи ва хотимасини аниқлаш | 4.2.5.1 Әқитувчи Ұрдамида асар композициясининг тузилишини (сюжетнинг бошланиши, ривожи, мураккаблашуви, энг авж нуқтаси, ечими) аниқлаш |
2.6 Қа?рамонлар-нинг хатти-?аракатларини ба?олаш | 2.2.6.1 асар қа?рамонининг ташқи кӘринишини тасвирлаш, феъл-атвори ва хатти-?аракатларини ба?олаш | 3.2.6.1 асар қа?рамонининг қиҰфасини тасвирлаш, унинг феъл-атвори ва хатти-?аракатларининг Әзгариш сабабларини матндан топиб, ба?олаш | 4.2.6.1 асар қа?рамони/асар қа?рамонларининг феъл-атвори ва хатти-?аракатларининг Әзгариш сабабларини матндан топиб, қиҰсий ба?олаш |
2.7 Бадиий тасвир воситаларини қӘлланилишини аниқлаш | 2.2.7.1 Әқитувчи Ұрдамида асардаги бадиий тасвир воситаларини (қиҰслаш, Әхшатиш) топиш | 3.2.7.1 Әқитувчи Ұрдамида асардаги бадиий тасвир воситаларини (қиҰслаш, Әхшатиш, сифатлаш, жонлантириш) топиш | 4.2.7.1 асардан бадиий тасвир воситаларини (қиҰслаш, Әхшатиш, сифатлаш, аллитерация, муболаға) топиш ва улардан фойдаланиш |
2.8 Бадиий асар унсурларини қиҰслаш | 2.2.8.1 Әқитувчи Ұрдамида сюжет ривожидаги Әзгаришларни аниқлаш | 3.2.8.1 қа?рамоннинг хатти-?аракатидаги Әзгаришларни/ эпизодларни қиҰслаш, сюжет ривожидаги Әзгаришларни аниқлаш | 4.2.8.1 эпизод ва воқеалар асосида Ұтган му?им жи?атларини та?лил қилиш ва солиштириш |
2.2.8.2 Әқитувчи Ұрдамида бадиий асар парчасини бошқа намунадаги (иллюстрация/ мультфильм) нусхаси билан қиҰслаш | 3.2.8.2 Әқитувчи Ұрдамида бадиий асар парчасини бошқа намунадаги (иллюстрация/мусиқа (куй)/ мультфильм) нусхаси билан қиҰслаш | 4.2.8.2 бадиий асар парчасини бошқа намунадаги (иллюстрация/мусиқа (куй)/ мультфильм) нусхаси билан қиҰслаш | |
2.9 Турли манбалардан ахборот олиш | 2.2.9.1 саволга жавобни маълумотнома китобларидан/ тӘпламлардан/ луғатлардан топиш ва ахборотни берилган намуна/ жадвалга солиш | 3.2.9.1 асар мазмунига мувофиқ турли манбалардан: иллюстрация, бадиий китоблар, мультфильм аниқ ахборотни топиш ва ахборотни чизма сифатида намойиш қилиш | 4.2.9.1 турли манбалардан зарур ахборотни топиш, ишлов бериш, хулосалаш ва сабаб-оқибат алоқадорлигини чизма сифатида кӘрсатиш |
Жазылым:
Бөлімше | Оқу мақсаттары | ||
2 -сынып | 3-сынып | 4 -сынып | |
3.1 Асар бӘйича режа тузиш | 2.3.1.1 Әқитувчи Ұрдамида Әқилган асарни қисмларга бӘлиб, режа тузиш | 3.3.1.1 Әқитувчи Ұрдамида Әқилган асарни мантиқий қисмларга ажратиб, ?ар қисмга сарлав?а қӘйиб режа тузиш | 4.3.1.1 Әқилган асардаги воқеа ривожини аниқлаб, уни қисмларга ажратиш, ?ар қисмга сарлав?а қӘйиб режа тузиш |
3.2 Асарнинг турли жанри бӘйича ижодий иш Ұзиш | 2.3.2.1 Әқитувчи Ұрдамида намуна бӘйича ихчам эртаклар/ топишмоқлар Ұзиш Ұки тайҰр қофиялардан фойдаланиб, шеърий бандлар/санамалар тузиш | 3.3.2.1 асар қа?рамонига хат/ эртак(қа?рамон қӘшиш, якунини Әзгартириш...)/ шеър(тӘрт мисра)/ ?икоя (воқеани, кӘрганлари бӘйича) Ұзиш | 4.3.2.1 таниш матнга янги қа?рамонларни қӘшиш, янги сюжетлар киритиш/шеър (тӘрт мисра) Ұзиш |
3.3 Ижодий ишларни турли шаклда тавсия қилиш | 2.3.3.1 Әқитувчи Ұрдамида сурат/ калиграмма/ аппликация/ фотосуратлардан фойдаланиб, ижодий иш Ұзиш | 3.3.3.1 ижодий ишни сурат/ сценарий сифатида тавсия қилиш | 4.3.3.1 ижодий ишни чизма/ диафильм сифатида тақдимот этишни тавсия қилиш |
3.4 Хатони топиш ва тузатиш | 2.3.4.1 Әқитувчи Ұрдамида орфографик (имловий), пунктуацион (тиниш белгилари), стилистик (услубий) хатоларни топиш ва тузатиш | 3.3.4.1 Әқитувчи Ұрдамида асарнинг тузилиши, услубини такомиллаштириш, мустақил ?олда орфографик (имловий), пунктуацион(тиниш белгилари), стилистик (услубий) хатоларни топиш ва тузатиш | 4.3.4.1 Әқитувчи Ұрдамида асарнинг тузилиши, услубини такомиллаштириш, мустақил ?олда танқидий нуқтаи назардан ба?олаш ва лексик, орфографик, пунктуацион хатоларни топиш ва тузатиш |
14. Бөлімдер мен тақырыптар бойынша сағат сандарын бөлу мұғалімнің еркіне қалдырылады.
15. Осы оқу бағдарламасы Бастауыш білім беру деңгейінің 2-4-сыныптарына арналған "Әдебиеттік оқу" оқу пәні бойынша (оқыту өзбек тілінде) үлгілік оқу бағдарламасын жүзеге асыру бойынша ұзақ мерзімді жоспарға сәйкес іске асырылады.
3-параграф. Бастауыш білім беру деңгейінің 2-4-сыныптарына арналған "Әдебиеттік оқу" оқу пәні бойынша үлгілік оқу бағдарламасын іске асыру жөніндегі ұзақ мерзімді жоспар (оқыту өзбек тілінде)
Ортақ тақырыптар |
Бөлімше | Оқу мақсаттары |
2-сынып | ||
1 тоқсан | ||
1.Өзім туралы | 1.1 Асар мазмунини тушуниш | 2.1.1.1 асар мазмуни бӘйича берилган саволларга жавоб бериш |
1.2 Асар мазмунини баҰн қилиш | 2.1.2.1 асар мазмунини тайҰр режа бӘйича Ұки Әз сӘзлари билан баҰн қилиш/парчасини баҰн қилиш/ са?налаштириш | |
1.3 Асардаги воқеалар ривожини олдиндан айтиш | 2.1.3.1 асар мавзуси ва парчасига (муқаддима) таяниб, воқеа хотимасини тахминлаш | |
1.5 Тинглаган асар бӘйича шахсий фикрини билдириш | 2.1.5.1 Әз фикри ва сӘзларини таянч сӘзлардан фойдаланган ?олда етказиш | |
2.1 Ўқиш турларидан фойдаланиш |
2.2.1.1 асарни овоз чиқариб тӘғри ва тушуниб Әқиш/ролларга бӘлиб/ ифодали Әқиш | |
2.2 Асар мазмуни бӘйича саволлар қӘйиш ва жавоб бериш | 2.2.2.1 Әқитувчи Ұрдамида оддий ва аниқлаштириш учун саволлар қӘйиш ва унинг жавобини асардан топа олиш | |
2.3 Асар мавзуси ва асосий ғоясини аниқлаш | 2.2.3.1 Әқитувчи Ұрдамида асар мавзуси ва асосий ғоясини аниқлаш | |
2.4 Бадиий асар жанрини аниқлаш | 2.2.4.1 мақол-маталлар, топишмоқ, эртак, маиший қӘшиқлар, ?икоя, шеърнинг жанрий хусусиятларини аниқлаш | |
2.6 Қа?рамонларнинг хатти-?аракатларини ба?олаш | 2.2.6.1 асар қа?рамонининг ташқи кӘринишини тасвирлаш, феъл-атвори ва хатти-?аракатларини ба?олаш | |
2.7 Бадиий тасвир воситаларининг қӘлланилишини аниқлаш | 2.2.7.1 Әқитувчи Ұрдамида асардаги бадиий тасвир воситаларини (қиҰслаш, Әхшатиш) топиш | |
2.8 Бадиий асар унсурларини қиҰслаш | 2.2.8.2 Әқитувчи Ұрдамида бадиий асар парчасини бошқа намунадаги (иллюстрация/ мультфильм) нусхаси билан қиҰслаш | |
2.9 Турли манбалардан ахборот олиш | 2.2.9.1 саволга жавобни маълумотнома китобларидан/ тӘпламлардан/ луғатлардан топиш ва ахборотни берилган намуна/ жадвалга солиш | |
3.1 Асар бӘйича режа тузиш | 2.3.1.1 Әқитувчи Ұрдамида Әқилган асарни қисмларга бӘлиб, режа тузиш | |
3.2 Асарнинг турли жанри бӘйича ижодий иш Ұзиш | 2.3.2.1 Әқитувчи Ұрдамида намуна бӘйича ихчам эртаклар/ топишмоқлар Ұзиш Ұки тайҰр қофиялардан фойдаланиб, шеърий бандлар/санамалар тузиш | |
3.3 Ижодий ишларни турли шаклда тавсия қилиш | 2.3.3.1 Әқитувчи Ұрдамида сурат/ калиграмма/ аппликация/ фотосуратлардан фойдаланиб, ижодий иш Ұзиш | |
3. 4 Хатони топиш ва тузатиш | 2.3.4.1 Әқитувчи Ұрдамида орфографик(имловий), пунктуацион (тиниш белгилари), стилистик (услубий) хатоларни топиш ва тузатиш | |
2 тоқсан | ||
3.Менің мектебім | 1.2 Асар мазмунини баҰн қилиш | 2.1.2.1 асар мазмунини тайҰр режа бӘйича Ұки Әз сӘзлари билан баҰн қилиш/парчасини баҰн қилиш/ са?налаштириш |
1.3 Асардаги воқеалар ривожини олдиндан айтиш | 2.1.3.1 асар мавзуси ва парчасига (муқаддима) таяниб, воқеа хотимасини тахминлаш | |
1.4 Тингловчининг диққат-эътиборини жалб этиш | 2.1.4.1 сӘзлаш давомида мақол-маталлар, вербал эмас нутқ воситаларидан фойдаланиш | |
1.5 Тинглаган асар бӘйича шахсий фикрини билдириш | 2.1.5.1 Әз фикри ва сӘзларини таянч сӘзлардан фойдаланган ?олда етказиш | |
2.1 Ўқиш турларидан фойдаланиш | 2.2.1.2 асарни ичида Әқиб, ундаги зарур ахборотни топиб/ белгилаб Әқиш | |
2.2 Асар мазмуни бӘйича саволлар қӘйиш ва жавоб бериш | 2.2.2.1 Әқитувчи Ұрдамида оддий ва аниқлаштириш учун саволлар қӘйиш ва унинг жавобини асардан топа олиш | |
2.3 Асар мавзуси ва асосий ғоясини аниқлаш | 2.2.3.1 Әқитувчи Ұрдамида асар мавзуси ва асосий ғоясини аниқлаш | |
2.4 Бадиий асар жанрини аниқлаш | 2.2.4.1 мақол-маталлар, топишмоқ, эртак, маиший қӘшиқлар, ?икоя, шеърнинг жанрий хусусиятларини аниқлаш | |
2.5 Асар композициясини аниқлаш | 2.2.6.1 асар қа?рамонининг ташқи кӘринишини тасвирлаш, феъл-атвори ва хатти-?аракатларини ба?олаш | |
2.6 Қа?рамонларнинг хатти-?аракатларини ба?олаш | 2.2.8.2 Әқитувчи Ұрдамида бадиий асар парчасини бошқа намунадаги (иллюстрация/ мультфильм) нусхаси билан қиҰслаш | |
2.7 Бадиий тасвир воситаларининг қӘлланилишини аниқлаш | 2.2.9.1 саволга жавобни маълумотнома китобларидан/ тӘпламлардан/ луғатлардан топиш ва ахборотни берилган намуна/ жадвалга солиш | |
2.8 Бадиий асар унсурларини қиҰслаш | 2.3.2.1 Әқитувчи Ұрдамида намуна бӘйича ихчам эртаклар/ топишмоқлар Ұзиш Ұки тайҰр қофиялардан фойдаланиб, шеърий бандлар/санамалар тузиш | |
2.9 Турли манбалардан ахборот олиш | 2.3.3.1 Әқитувчи Ұрдамида сурат/ калиграмма/ аппликация/ фотосуратлардан фойдаланиб, ижодий иш Ұзиш | |
3. 4 Хатони топиш ва тузатиш | 2.3.4.1 Әқитувчи Ұрдамида орфографик(имловий), пунктуацион(тиниш белгилари), стилистик (услубий) хатоларни топиш ва тузатиш | |
3 тоқсан | ||
5. Дені саудың-жаны сау | 1.1 Асар мазмунини тушуниш | 2.1.1.1 асар мазмуни бӘйича берилган саволларга жавоб бериш |
1.2 Асар мазмунини баҰн қилиш | 2.1.2.1 асар мазмунини тайҰр режа бӘйича Ұки Әз сӘзлари билан баҰн қилиш/парчасини баҰн қилиш/ са?налаштириш | |
1.3 Асардаги воқеалар ривожини олдиндан айтиш | 2.1.3.1 асар мавзуси ва парчасига (муқаддима) таяниб, воқеа хотимасини тахминлаш | |
1.4 Тингловчининг диққат-эътиборини жалб этиш | 2.1.4.1 сӘзлаш давомида мақол-маталлар, вербал эмас нутқ воситаларидан фойдаланиш | |
1.5 Тинглаган асар бӘйича шахсий фикрини билдириш | 2.1.5.1 Әз фикри ва сӘзларини таянч сӘзлардан фойдаланган ?олда етказиш | |
2.1 Ўқиш турларидан фойдаланиш |
2.2.1.1 асарни овоз чиқариб тӘғри ва тушуниб Әқиш/ролларга бӘлиб/ ифодали Әқиш | |
2.2 Асар мазмуни бӘйича саволлар қӘйиш ва жавоб бериш | 2.2.2.1 Әқитувчи Ұрдамида оддий ва аниқлаштириш учун саволлар қӘйиш ва унинг жавобини асардан топа олиш | |
2.3 Асар мавзуси ва асосий ғоясини аниқлаш | 2.2.3.1 Әқитувчи Ұрдамида асар мавзуси ва асосий ғоясини аниқлаш | |
2.4 Бадиий асар жанрини аниқлаш | 2.2.4.1 мақол-маталлар, топишмоқ, эртак, маиший қӘшиқлар, ?икоя, шеърнинг жанрий хусусиятларини аниқлаш | |
2.5 Асар композициясини аниқлаш | 2.2.5.1 Әқитувчи Ұрдамида бадиий асардаги воқеанинг муқаддимаси, ривожи ва хотимасини аниқлаш | |
2.6 Қа?рамонларнинг хатти-?аракатларини ба?олаш | 2.2.6.1 асар қа?рамонининг ташқи кӘринишини тасвирлаш, феъл-атвори ва хатти-?аракатларини ба?олаш | |
2.7 Бадиий тасвир воситаларининг қӘлланилишини аниқлаш | 2.2.7.1 Әқитувчи Ұрдамида асардаги бадиий тасвир воситаларини (қиҰслаш, Әхшатиш) топиш | |
2.8 Бадиий асар унсурларини қиҰслаш | 2.2.8.1 Әқитувчи Ұрдамида қа?рамон хатти-?аракатидаги Әзгаришлар/эпизодларни Ұки асосий воқеаларни қиҰслаш, сюжет ривожидаги Әзгаришларни аниқлаш 2.2.8.2 Әқитувчи Ұрдамида бадиий асар парчасини бошқа намунадаги (иллюстрация/ мультфильм) нусхаси билан қиҰслаш | |
2.9 Турли манбалардан ахборот олиш | 2.2.9.1 саволга жавобни маълумотнома китобларидан/ тӘпламлардан/ луғатлардан топиш ва ахборотни берилган намуна/ жадвалга солиш | |
3.1 Асар бӘйича режа тузиш | 2.3.1.1 Әқитувчи Ұрдамида Әқилган асарни қисмларга бӘлиб, режа тузиш | |
3.3 Ижодий ишларни турли шаклда тавсия қилиш | 2.3.3.1 Әқитувчи Ұрдамида сурат/ калиграмма/ аппликация/ фотосуратлардан фойдаланиб, ижодий иш Ұзиш | |
3. 4 Хатони топиш ва тузатиш | 2.3.4.1 Әқитувчи Ұрдамида орфографик(имловий), пунктуацион(тиниш белгилари), стилистик (услубий) хатоларни топиш ва тузатиш | |
4 тоқсан | ||
7.Қоршаған орта | 1.2 Асар мазмунини баҰн қилиш | 2.1.2.1 асар мазмунини тайҰр режа бӘйича Ұки Әз сӘзлари билан баҰн қилиш/ парчасини баҰн қилиш/ са?налаштириш |
1.3 Асардаги воқеалар ривожини олдиндан айтиш | 2.1.3.1 асар мавзуси ва парчасига (муқаддима) таяниб, воқеа хотимасини тахминлаш | |
1.4 Тингловчининг диққат-эътиборини жалб этиш | 2.1.4.1 сӘзлаш давомида мақол-маталлар, вербал эмас нутқ воситаларидан фойдаланиш | |
1.5 Тинглаган асар бӘйича шахсий фикрини билдириш | 2.1.5.1 Әз фикри ва сӘзларини таянч сӘзлардан фойдаланган ?олда етказиш | |
2.2 Асар мазмуни бӘйича саволлар қӘйиш ва жавоб бериш | 2.2.2.1 Әқитувчи Ұрдамида оддий ва аниқлаштириш учун саволлар қӘйиш ва унинг жавобини асардан топа олиш | |
2.3 Асар мавзуси ва асосий ғоясини аниқлаш | 2.2.3.1 Әқитувчи Ұрдамида асар мавзуси ва асосий ғоясини аниқлаш | |
2.5 Асар композициясини аниқлаш | 2.2.5.1 Әқитувчи Ұрдамида бадиий асардаги воқеанинг муқаддимаси, ривожи ва хотимасини аниқлаш | |
2.6 Қа?рамонларнинг хатти-?аракатларини ба?олаш | 2.2.6.1 асар қа?рамонининг ташқи кӘринишини тасвирлаш, феъл-атвори ва хатти-?аракатларини ба?олаш | |
2.7 Бадиий тасвир воситаларининг қӘлланилишини аниқлаш | 2.2.7.1 Әқитувчи Ұрдамида асардаги бадиий тасвир воситаларини (қиҰслаш, Әхшатиш) топиш | |
2.8 Бадиий асар унсурларини қиҰслаш | 2.2.8.1 Әқитувчи Ұрдамида сюжет ривожидаги Әзгаришларни аниқлаш | |
2.9 Турли манбалардан ахборот олиш | 2.2.9.1 саволга жавобни маълумотнома китобларидан/ тӘпламлардан/ луғатлардан топиш ва ахборотни берилган намуна/ жадвалга солиш | |
3.1 Асар бӘйича режа тузиш | 2.3.1.1 Әқитувчи Ұрдамида Әқилган асарни қисмларга бӘлиб, режа тузиш | |
3.2 Асарнинг турли жанри бӘйича ижодий иш Ұзиш | 2.3.2.1 Әқитувчи Ұрдамида намуна бӘйича ихчам эртаклар/ топишмоқлар Ұзиш Ұки тайҰр қофиялардан фойдаланиб, шеърий бандлар/санамалар тузиш | |
3.4 Хатони топиш ва тузатиш | 2.3.4.1 Әқитувчи Ұрдамида орфографик(имловий), пунктуацион(тиниш белгилари), стилистик (услубий) хатоларни топиш ва тузатиш | |
3 сынып | ||
Ортақ тақырыптар |
Бөлімше | Оқу мақсаттары |
1 четверть | ||
1.Жанды табиғат | 1.1 Асар мазмунини тушуниш | 3.1.1.1 асарнинг му?им жи?атларини аниқлаш учун очиқ ва Ұпиқ саволларга жавоб бериш |
1.2 Асар мазмунини баҰн қилиш | 3.1.2.1 асар мазмунини ?амкорликда тузилган режа бӘйича Ұки Әз сӘзлари билан батафсил/тинглашига қараб баҰн қилиш/ са?налаштириш | |
1.3 Асардаги воқеалар ривожини олдиндан айтиш | 3.1.3.1 асардаги қа?рамонларнинг феъл-атвори ва хатти-?аракатларига, ундаги воқеаларга таянган ?олда сюжет ривожини тахмин қилиш | |
1.4 Тингловчининг диққат-эътиборини жалб этиш | 3.1.4.2 сӘзлаш давомида иллюстрациялар/кӘр газмалар/ фото/суратлардан фойдаланиш | |
1.5 Тинглаган асар бӘйича шахсий фикрини билдириш | 3.1.5.1 Әз фикри ва ?ис-туйғуларини бадиий тасвир воситаларидан фойдаланган ?олда чиройли етказиш | |
2.1 Ўқиш турларидан фойдаланиш | 3.2.1.1 асарни овоз чиқариб тушуниб / ролларга бӘлиб/ ифодали/танлаб-оралаб Әқиш | |
2.2 Асар мазмуни бӘйича саволлар қӘйиш ва жавоб бериш | 3.2.2.1 асар мазмуни бӘйича фойдаланишга (амалий) ва ба?олашга асосланган саволлар қӘйиш ва жавоб бериш | |
2.3 Асар мавзуси ва асосий ғоясини аниқлаш | 3.2.3.1 асар мавзуси аниқлаш ва асосий ғоясини билдириб турган матн парчасини/жумлани топиш | |
2.4 Бадиий асар жанрини аниқлаш | 3.2.4.1 шеър, масал, ?икматли сӘз, афсона, ?икоянинг жанрий хусусиятларини аниқлаш | |
2.6 Қа?рамонларнинг хатти-?аракатларини ба?олаш | 3.2.6.1 асар қа?рамонининг қиҰфасини тасвирлаш, унинг феъл-атвори ва хатти-?аракатларининг Әзгариш сабабларини матндан топиб, ба?олаш | |
2.7 Бадиий тасвир воситаларининг қӘлланилишини аниқлаш | 3.2.7.1 Әқитувчи Ұрдамида асардаги бадиий тасвир воситаларини (қиҰслаш, Әхшатиш, сифатлаш, жонлантириш) топиш | |
2.8 Бадиий асар унсурларини қиҰслаш | 3.2.8.2 Әқитувчи Ұрдамида бадиий асар парчасини бошқа намунадаги (иллюстрация/мусиқа (куй)/ мультфильм) нусхаси билан қиҰслаш | |
2.9 Турли манбалардан ахборот олиш | 3.2.9.1 асар мазмунига мувофиқ турли манбалардан: иллюстрация, бадиий китоблар, мультфильм аниқ ахборотни топиш ва ахборотни чизма сифатида намойиш қилиш | |
2 тоқсан | ||
3. Уақыт | 1.1 Асар мазмунини тушуниш | 3.1.1.1 асарнинг му?им жи?атларини аниқлаш учун очиқ ва Ұпиқ саволларга жавоб бериш |
1.3 Асардаги воқеалар ривожини олдиндан айтиш | 3.1.3.1 асардаги қа?рамонларнинг феъл-атвори ва хатти-?аракатларига, ундаги воқеаларга таянган ?олда сюжет ривожини тахмин қилиш | |
1.4 Тингловчининг диққат-эътиборини жалб этиш | 3.1.4.1 сӘзлаш давомида мақол-маталлар / ?икматли сӘзлар, вербал эмас нутқ воситаларидан фойдаланиш | |
1.5 Тинглаган асар бӘйича шахсий фикрини билдириш | 3.1.5.1 Әз фикри ва ?ис-туйғуларини бадиий тасвир воситаларидан фойдаланган ?олда чиройли етказиш | |
2.1 Ўқиш турларидан фойдаланиш | 3.2.1.1 асарни овоз чиқариб тушуниб / ролларга бӘлиб/ ифодали/танлаб-оралаб Әқиш | |
2.2 Асар мазмуни бӘйича саволлар қӘйиш ва жавоб бериш | 3.2.2.1 асар мазмуни бӘйича фойдаланишга (амалий) ва ба?олашга асосланган саволлар қӘйиш ва жавоб бериш | |
2.3 Асар мавзуси ва асосий ғоясини аниқлаш | 3.2.3.1 асар мавзуси аниқлаш ва асосий ғоясини билдириб турган матн парчасини/жумлани топиш | |
2.4 Бадиий асар жанрини аниқлаш | 3.2.4.1 шеър, масал, ?икматли сӘз, афсона, ?икоянинг жанрий хусусиятларини аниқлаш | |
2.5 Асар композициясини аниқлаш | 3.2.5.1 бадиий асардаги воқеанинг муқаддимаси, ривожи ва хотимасини аниқлаш | |
2.6 Қа?рамонларнинг хатти-?аракатларини ба?олаш | 3.2.6.1 асар қа?рамонининг қиҰфасини тасвирлаш, унинг феъл-атвори ва хатти-?аракатларининг Әзгариш сабабларини матндан топиб, ба?олаш | |
2.7 Бадиий тасвир воситаларининг қӘлланилишини аниқлаш | 3.2.7.1 Әқитувчи Ұрдамида асардаги бадиий тасвир воситаларини (қиҰслаш, Әхшатиш, сифатлаш, жонлантириш) топиш | |
2.8 Бадиий асар унсурларини қиҰслаш | 3.2.8.2 Әқитувчи Ұрдамида бадиий асар парчасини бошқа намунадаги (иллюстрация/мусиқа (куй)/ мультфильм) нусхаси билан қиҰслаш | |
2.9 Турли манбалардан ахборот олиш | 3.2.9.1 асар мазмунига мувофиқ турли манбалардан: иллюстрация, бадиий китоблар, мультфильм аниқ ахборотни топиш ва ахборотни чизма сифатида намойиш қилиш | |
3.1 Асар бӘйича режа тузиш | 3.3.1.1 Әқитувчи Ұрдамида Әқилган асарни мантиқий қисмларга ажратиб, ?ар қисмга сарлав?а қӘйиб режа тузиш | |
3.2 Асарнинг турли жанри бӘйича ижодий иш Ұзиш | 3.3.2.1 асар қа?рамонига хат/ эртак(қа?рамон қӘшиш, якунини Әзгартириш...)/ шеър(тӘрт мисра)/ ?икоя (воқеани, кӘрганлари бӘйича) Ұзиш | |
3.4 Хатони топиш ва тузатиш | 3.3.4.1 Әқитувчи Ұрдамида асарнинг тузилиши, услубини такомиллаштириш, мустақил ?олда орфографик (имловий), пунктуацион(тиниш белгилари), стилистик (услубий) хатоларни топиш ва тузатиш | |
3 тоқсан | ||
5. Өнер | 1.2 Асар мазмунини баҰн қилиш | 3.1.2.1 асар мазмунини ?амкорликда тузилган режа бӘйича Ұки Әз сӘзлари билан батафсил/тинглашига қараб баҰн қилиш/ са?налаштириш |
1.3 Асардаги воқеалар ривожини олдиндан айтиш | 3.1.3.1 асардаги қа?рамонларнинг феъл-атвори ва хатти-?аракатларига, ундаги воқеаларга таянган ?олда сюжет ривожини тахмин қилиш | |
1.4 Тингловчининг диққат-эътиборини жалб этиш |
3.1.4.1 сӘзлаш давомида мақол-маталлар / ?икматли сӘзлар, вербал эмас нутқ воситаларидан фойдаланиш | |
1.5 Тинглаган асар бӘйича шахсий фикрини билдириш | 3.1.5.1 Әз фикри ва ?ис-туйғуларини бадиий тасвир воситаларидан фойдаланган ?олда чиройли етказиш | |
2.1 Ўқиш турларидан фойдаланиш | 3.2.1.2 асарни онгли равишда тушуниб, кӘз югуртириб/ шар?лаб/ туртиб олиб/ зарур ахборотни топиб/ белги қӘйиб/танқидий нуқтаи назардан ба?олаб Әқиш | |
2.2 Асар мазмуни бӘйича саволлар қӘйиш ва жавоб бериш | 3.2.2.1 асар мазмуни бӘйича фойдаланишга (амалий) ва ба?олашга асосланган саволлар қӘйиш ва жавоб бериш | |
2.3 Асар мавзуси ва асосий ғоясини аниқлаш | 3.2.3.1 асар мавзуси аниқлаш ва асосий ғоясини билдириб турган матн парчасини/жумлани топиш | |
2.4 Бадиий асар жанрини аниқлаш | 3.2.4.1 шеър, масал, ?икматли сӘз, афсона, ?икоянинг жанрий хусусиятларини аниқлаш | |
2.5 Асар композициясини аниқлаш | 3.2.5.1 бадиий асардаги воқеанинг муқаддимаси, ривожи ва хотимасини аниқлаш | |
2.6 Қа?рамонларнинг хатти-?аракатларини ба?олаш | 3.2.6.1 асар қа?рамонининг қиҰфасини тасвирлаш, унинг феъл-атвори ва хатти-?аракатларининг Әзгариш сабабларини матндан топиб, ба?олаш | |
2.7 Бадиий тасвир воситаларининг қӘлланилишини аниқлаш | 3.2.7.1 Әқитувчи Ұрдамида асардаги бадиий тасвир воситаларини (қиҰслаш, Әхшатиш, сифатлаш, жонлантириш) топиш | |
2.8 Бадиий асар унсурларини қиҰслаш | 3.2.8.2 Әқитувчи Ұрдамида бадиий асар парчасини бошқа намунадаги (иллюстрация/мусиқа (куй)/ мультфильм) нусхаси билан қиҰслаш | |
2.9 Турли манбалардан ахборот олиш | 3.2.9.1 асар мазмунига мувофиқ турли манбалардан: иллюстрация, бадиий китоблар, мультфильм аниқ ахборотни топиш ва ахборотни чизма сифатида намойиш қилиш | |
3.1 Асар бӘйича режа тузиш | 3.3.1.1 Әқитувчи Ұрдамида Әқилган асарни мантиқий қисмларга ажратиб, ?ар қисмга сарлав?а қӘйиб режа тузиш | |
3.2 Асарнинг турли жанри бӘйича ижодий иш Ұзиш | 3.3.2.1 асар қа?рамонига хат/ эртак(қа?рамон қӘшиш, якунини Әзгартириш...)/ шеър(тӘрт мисра)/ ?икоя (воқеани, кӘрганлари бӘйича) Ұзиш | |
3.3 Ижодий ишларни турли шаклда тавсия қилиш | 3.3.3.1 ижодий ишни сурат/ сценарий сифатида тавсия қилиш | |
3.4 Хатони топиш ва тузатиш | 3.3.4.1 Әқитувчи Ұрдамида асарнинг тузилиши, услубини такомиллаштириш, мустақил ?олда орфографик (имловий), пунктуацион(тиниш белгилари), стилистик (услубий) хатоларни топиш ва тузатиш | |
4 тоқсан | ||
7. Су-тіршілік көзі | 1.2 Асар мазмунини баҰн қилиш | 3.1.2.1 асар мазмунини ?амкорликда тузилган режа бӘйича Ұки Әз сӘзлари билан батафсил/тинглашига қараб баҰн қилиш/ са?налаштириш |
1.3 Асардаги воқеалар ривожини олдиндан айтиш | 3.1.3.1 асардаги қа?рамонларнинг феъл-атвори ва хатти-?аракатларига, ундаги воқеаларга таянган ?олда сюжет ривожини тахмин қилиш | |
1.4 Тингловчининг диққат-эътиборини жалб этиш |
3.1.4.1 сӘзлаш давомида мақол-маталлар / ?икматли сӘзлар, вербал эмас нутқ воситаларидан фойдаланиш | |
1.5 Тинглаган асар бӘйича шахсий фикрини билдириш | 3.1.5.1 Әз фикри ва ?ис-туйғуларини бадиий тасвир воситаларидан фойдаланган ?олда чиройли етказиш | |
2.1 Ўқиш турларидан фойдаланиш | 3.2.1.2 асарни онгли равишда тушуниб, кӘз югуртириб/ шар?лаб/ туртиб олиб/ зарур ахборотни топиб/ белги қӘйиб/танқидий нуқтаи назардан ба?олаб Әқиш | |
2.2 Асар мазмуни бӘйича саволлар қӘйиш ва жавоб бериш | 3.2.2.1 асар мазмуни бӘйича фойдаланишга (амалий) ва ба?олашга асосланган саволлар қӘйиш ва жавоб бериш | |
2.3 Асар мавзуси ва асосий ғоясини аниқлаш | 3.2.3.1 асар мавзуси аниқлаш ва асосий ғоясини билдириб турган матн парчасини/жумлани топиш | |
2.5 Асар композициясини аниқлаш | 3.2.5.1 бадиий асардаги воқеанинг муқаддимаси, ривожи ва хотимасини аниқлаш | |
2.6 Қа?рамонларнинг хатти-?аракатларини ба?олаш | 3.2.6.1 асар қа?рамонининг қиҰфасини тасвирлаш, унинг феъл-атвори ва хатти-?аракатларининг Әзгариш сабабларини матндан топиб, ба?олаш | |
2.8 Бадиий асар унсурларини қиҰслаш |
3.2.8.1 қа?рамоннинг хатти-?аракатидаги Әзгаришларни/ эпизодларни қиҰслаш, сюжет ривожидаги Әзгаришларни аниқлаш | |
2.9 Турли манбалардан ахборот олиш | 3.2.9.1 асар мазмунига мувофиқ турли манбалардан: иллюстрация, бадиий китоблар, мультфильм аниқ ахборотни топиш ва ахборотни чизма сифатида намойиш қилиш | |
3.1 Асар бӘйича режа тузиш | 3.3.1.1 Әқитувчи Ұрдамида Әқилган асарни мантиқий қисмларга ажратиб, ?ар қисмга сарлав?а қӘйиб режа тузиш | |
3.2 Асарнинг турли жанри бӘйича ижодий иш Ұзиш | 3.3.2.1 асар қа?рамонига хат/ эртак(қа?рамон қӘшиш, якунини Әзгартириш...)/ шеър(тӘрт мисра)/ ?икоя (воқеани, кӘрганлари бӘйича) Ұзиш | |
3.4 Хатони топиш ва тузатиш | 3.3.4.1 Әқитувчи Ұрдамида асарнинг тузилиши, услубини такомиллаштириш, мустақил ?олда орфографик (имловий), пунктуацион(тиниш белгилари), стилистик (услубий) хатоларни топиш ва тузатиш | |
4 сынып | ||
Ортақ тақырыптар | Бөлімше (негізгі дағдылар) | Оқу мақсаттары |
1 тоқсан | ||
1. Менің Отаным-Қазақстан | 1.1 Асар мазмунини тушуниш | 4.1.1.1 асар мазмунини тӘлақонли тушуниш, баъзи бир жи?атларини аниқлаш, Әқиганининг сабаб-оқибатларини аниқлаш учун саволлар бериш ва жавоб бериш |
1.3 Асардаги воқеалар ривожини олдиндан айтиш | 4.1.3.1 асар мавзуси ва хотимаси асосида сюжет ривожини тахмин қилиш, унинг сабабини тушунтириш | |
1.4 Тингловчининг диққат-эътиборини жалб этиш | 4.1.4.2 сӘзлаш давомида иллюстрациялар/кӘр газмалар/ фото/суратлардан фойдаланиш,тақди мот/ видеотасма ясаш | |
1.5 Тинглаган асар бӘйича шахсий фикрини билдириш | 4.1.5.1 Әз фикри ва ?ис-туйғуларини, кӘзқарашини ?аҰтий/бошқа асардаги Әхшаш воқеалар билан қиҰслаган ?олда билдириш | |
2.1 Ўқиш турларидан фойдаланиш | 4.2.1.1 асарни овоз чиқариб тушуниб / ролларга бӘлиб/ ифодали/ танлаб-оралаб / чаққон Әқиш | |
2.2 Асар мазмуни бӘйича саволлар қӘйиш ва жавоб бериш | 4.2.2.1 асарни қайта тузиш, талқин қилиш ва ба?олашга асосланган саволлар қӘйиш ва жавоб бериш | |
2.3 Асар мавзуси ва асосий ғоясини аниқлаш | 4.2.3.1 асар мавзуси ва асосий ғоясини аниқлаш, муаллифнинг фикрини матндан маълумотлар келтирган ?олда далиллаш | |
2.4 Бадиий асар жанрини аниқлаш | 4.2.4.1 афсона, нотиқлик сӘзлари, қа?рамонлик достонлари, фантастик ?икояларнинг жанрий хусусиятларини аниқлаш | |
2.6 Қа?рамонларнинг хатти-?аракатларини ба?олаш | 4.2.6.1 асар қа?рамони/асар қа?рамонларининг феъл-атвори ва хатти-?аракатларининг Әзгариш сабабларини матндан топиб, қиҰсий ба?олаш | |
2.7 Бадиий тасвир воситаларининг қӘлланилишини аниқлаш | 4.2.7.1 асардан бадиий тасвир воситаларини (қиҰслаш, Әхшатиш, сифатлаш, аллитерация, муболаға) топиш ва улардан фойдаланиш | |
2.8 Бадиий асар унсурларини қиҰслаш | 4.2.8.2 бадиий асар парчасини бошқа намунадаги (иллюстрация/мусиқа (куй)/ мультфильм) нусхаси билан қиҰслаш | |
2.9 Турли манбалардан ахборот олиш | 4.2.9.1 турли манбалардан зарур ахборотни топиш, ишлов бериш, хулосалаш ва сабаб-оқибат алоқадорлигини чизма сифатида кӘрсатиш | |
3.1 Асар бӘйича режа тузиш | 4.3.1.1 Әқилган асардаги воқеа ривожини аниқлаб, уни қисмларга ажратиш, ?ар қисмга сарлав?а қӘйиб режа тузиш | |
3.2 Асарнинг турли жанри бӘйича ижодий иш Ұзиш | 4.3.2.1 таниш матнга янги қа?рамонларни қӘшиш, янги сюжетлар киритиш/шеър (тӘрт мисра) Ұзиш | |
3.3 Ижодий ишларни турли шаклда тавсия қилиш | 4.3.3.1 ижодий ишни чизма/ диафильм сифатида тақдимот этишни тавсия қилиш | |
3.4 Хатони топиш ва тузатиш | 4.3.4.1 Әқитувчи Ұрдамида асарнинг тузилиши, услубини такомиллаштириш, мустақил ?олда танқидий нуқтаи назардан ба?олаш ва лексик, орфографик, пунктуацион хатоларни топиш ва тузатиш | |
2-тоқсан | ||
3.Мәдени мұра | 1.2 Асар мазмунини баҰн қилиш | 4.1.2.1 асар мазмунини турли сӘзлаш усулларидан (І Ұки ІІІ шахсга Әзгартириб, вазиятлар қӘшган ?олда, воқеаларни Ұритиб, я.б.) фойдаланиб, асарни қисқача/ батафсил/ қисман баҰн қилиш |
1.3 Асардаги воқеалар ривожини олдиндан айтиш | 4.1.3.1 асар мавзуси ва хотимаси асосида сюжет ривожини тахмин қилиш, унинг сабабини тушунтириш | |
1.4 Тингловчининг диққат-эътиборини жалб этиш |
4.1.4.1 сӘзлаш давомида мақол-маталлар/шеърий мисралар/ ?икматли сӘзлар / нотиқлик сӘзлари ва вербал эмас нутқ воситаларидан фойдаланиш | |
1.5 Тинглаган асар бӘйича шахсий фикрини билдириш | 4.1.5.1 Әз фикри ва ?ис-туйғуларини, кӘзқарашини ?аҰтий/бошқа асардаги Әхшаш воқеалар билан қиҰслаган ?олда билдириш | |
2.1 Ўқиш турларидан фойдаланиш | 4.2.1.2 асарни онгли равишда тушуниб, кӘз югуртириб/ шар?лаб/ туртиб олиб / саволлар қӘйган ?олда/ зарур ахборотни топиб/ белги қӘйиб /та?лил қилиб Әқиш/ танқидий нуқтаи назардан ба?олаб Әқиш | |
2.2 Асар мазмуни бӘйича саволлар қӘйиш ва жавоб бериш | 4.2.2.1 асарни қайта тузиш, талқин қилиш ва ба?олашга асосланган саволлар қӘйиш ва жавоб бериш | |
2.3 Асар мавзуси ва асосий ғоясини аниқлаш | 4.2.3.1 асар мавзуси ва асосий ғоясини аниқлаш, муаллифнинг фикрини матндан маълумотлар келтирган ?олда далиллаш | |
2.5Асар композициясини аниқлаш | 4.2.5.1 Әқитувчи Ұрдамида асар композициясининг тузилишини (сюжетнинг бошланиши, ривожи, мураккаблашуви, энг авж нуқтаси, ечими) аниқлаш | |
2.6 Қа?рамонларнинг хатти-?аракатларини ба?олаш | 4.2.6.1 асар қа?рамони/асар қа?рамонларининг феъл-атвори ва хатти-?аракатларининг Әзгариш сабабларини матндан топиб, қиҰсий ба?олаш | |
2.7 Бадиий тасвир воситаларининг қӘлланилишини аниқлаш | 4.2.7.1 асардан бадиий тасвир воситаларини (қиҰслаш, Әхшатиш, сифатлаш, аллитерация, муболаға) топиш ва улардан фойдаланиш | |
2.8 Бадиий асар унсурларини қиҰслаш | 4.2.8.2 бадиий асар парчасини бошқа намунадаги (иллюстрация/мусиқа (куй)/ мультфильм) нусхаси билан қиҰслаш | |
2.9 Турли манбалардан ахборот олиш | 4.2.9.1 турли манбалардан зарур ахборотни топиш, ишлов бериш, хулосалаш ва сабаб-оқибат алоқадорлигини чизма сифатида кӘрсатиш | |
3.1 Асар бӘйича режа тузиш | 4.3.1.1 Әқилган асардаги воқеа ривожини аниқлаб, уни қисмларга ажратиш, ?ар қисмга сарлав?а қӘйиб режа тузиш | |
3.3 Ижодий ишларни турли шаклда тавсия қилиш | 4.3.3.1 ижодий ишни чизма/ диафильм сифатида тақдимот этишни тавсия қилиш | |
3.4 Хатони топиш ва тузатиш | 4.3.4.1 Әқитувчи Ұрдамида асарнинг тузилиши, услубини такомиллаштириш, мустақил ?олда танқидий нуқтаи назардан ба?олаш ва лексик, орфографик, пунктуацион хатоларни топиш ва тузатиш | |
3-тоқсан | ||
5. Табиғат құбылыстары | 1.1 Асар мазмунини тушуниш | 4.1.1.1 асар мазмунини тӘлақонли тушуниш, баъзи бир жи?атларини аниқлаш, Әқиганининг сабаб-оқибатларини аниқлаш учун саволлар бериш ва жавоб бериш |
1.2 Асар мазмунини баҰн қилиш | 4.1.2.1 асар мазмунини турли сӘзлаш усулларидан (І Ұки ІІІ шахсга Әзгартириб, вазиятлар қӘшган ?олда, воқеаларни Ұритиб, я.б.) фойдаланиб, асарни қисқача/ батафсил/ қисман баҰн қилиш | |
1.3 Асардаги воқеалар ривожини олдиндан айтиш | 4.1.3.1 асар мавзуси ва хотимаси асосида сюжет ривожини тахмин қилиш, унинг сабабини тушунтириш | |
1.4 Тингловчининг диққат-эътиборини жалб этиш |
4.1.4.1 сӘзлаш давомида мақол-маталлар/шеърий мисралар/ ?икматли сӘзлар / нотиқлик сӘзлари ва вербал эмас нутқ воситаларидан фойдаланиш | |
1.5 Тинглаган асар бӘйича шахсий фикрини билдириш | 4.1.5.1 Әз фикри ва ?ис-туйғуларини, кӘзқарашини ?аҰтий/бошқа асардаги Әхшаш воқеалар билан қиҰслаган ?олда билдириш | |
2.1 Ўқиш турларидан фойдаланиш |
4.2.1.1 асарни овоз чиқариб тушуниб / ролларга бӘлиб/ ифодали/ танлаб-оралаб / чаққон Әқиш | |
2.2 Асар мазмуни бӘйича саволлар қӘйиш ва жавоб бериш | 4.2.2.1 асарни қайта тузиш, талқин қилиш ва ба?олашга асосланган саволлар қӘйиш ва жавоб бериш | |
2.3 Асар мавзуси ва асосий ғоясини аниқлаш | 4.2.3.1 асар мавзуси ва асосий ғоясини аниқлаш, муаллифнинг фикрини матндан маълумотлар келтирган ?олда далиллаш | |
2.4 Бадиий асар жанрини аниқлаш | 4.2.4.1 афсона, нотиқлик сӘзлари, қа?рамонлик достонлари, фантастик ?икояларнинг жанрий хусусиятларини аниқлаш | |
2.5Асар композициясини аниқлаш | 4.2.5.1 Әқитувчи Ұрдамида асар композициясининг тузилишини (сюжетнинг бошланиши, ривожи, мураккаблашуви, энг авж нуқтаси, ечими) аниқлаш | |
2.6 Қа?рамонларнинг хатти-?аракатларини ба?олаш | 4.2.6.1 асар қа?рамони/асар қа?рамонларининг феъл-атвори ва хатти-?аракатларининг Әзгариш сабабларини матндан топиб, қиҰсий ба?олаш | |
2.7 Бадиий тасвир воситаларининг қӘлланилишини аниқлаш | 4.2.7.1 асардан бадиий тасвир воситаларини (қиҰслаш, Әхшатиш, сифатлаш, аллитерация, муболаға) топиш ва улардан фойдаланиш | |
2.8 Бадиий асар унсурларини қиҰслаш | 4.2.8.2 бадиий асар парчасини бошқа намунадаги (иллюстрация/мусиқа (куй)/ мультфильм) нусхаси билан қиҰслаш | |
2.9 Турли манбалардан ахборот олиш | 4.2.9.1 турли манбалардан зарур ахборотни топиш, ишлов бериш, хулосалаш ва сабаб-оқибат алоқадорлигини чизма сифатида кӘрсатиш | |
3.1 Асар бӘйича режа тузиш | 4.3.1.1 Әқилган асардаги воқеа ривожини аниқлаб, уни қисмларга ажратиш, ?ар қисмга сарлав?а қӘйиб режа тузиш | |
3.2 Асарнинг турли жанри бӘйича ижодий иш Ұзиш | 4.3.2.1 таниш матнга янги қа?рамонларни қӘшиш, янги сюжетлар киритиш/шеър (тӘрт мисра) Ұзиш | |
3.4 Хатони топиш ва тузатиш | 4.3.4.1 Әқитувчи Ұрдамида асарнинг тузилиши, услубини такомиллаштириш, мустақил ?олда танқидий нуқтаи назардан ба?олаш ва лексик, орфографик, пунктуацион хатоларни топиш ва тузатиш | |
4-тоқсан | ||
7. Ғарышқа саяхат | 1.2 Асар мазмунини баҰн қилиш | 4.1.2.1 асар мазмунини турли сӘзлаш усулларидан (І Ұки ІІІ шахсга Әзгартириб, вазиятлар қӘшган ?олда, воқеаларни Ұритиб, я.б.) фойдаланиб, асарни қисқача/ батафсил/ қисман баҰн қилиш |
1.3 Асардаги воқеалар ривожини олдиндан айтиш | 4.1.3.1 асар мавзуси ва хотимаси асосида сюжет ривожини тахмин қилиш, унинг сабабини тушунтириш | |
1.4 Тингловчининг диққат-эътиборини жалб этиш |
4.1.4.1 сӘзлаш давомида мақол-маталлар/шеърий мисралар/ ?икматли сӘзлар / нотиқлик сӘзлари ва вербал эмас нутқ воситаларидан фойдаланиш | |
1.5 Тинглаган асар бӘйича шахсий фикрини билдириш | 4.1.5.1 Әз фикри ва ?ис-туйғуларини, кӘзқарашини ?аҰтий/бошқа асардаги Әхшаш воқеалар билан қиҰслаган ?олда билдириш | |
2.1 Ўқиш турларидан фойдаланиш |
4.2.1.1 асарни овоз чиқариб тушуниб / ролларга бӘлиб/ ифодали/ танлаб-оралаб / чаққон Әқиш | |
2.2 Асар мазмуни бӘйича саволлар қӘйиш ва жавоб бериш | 4.2.2.1 асарни қайта тузиш, талқин қилиш ва ба?олашга асосланган саволлар қӘйиш ва жавоб бериш | |
2.3 Асар мавзуси ва асосий ғоясини аниқлаш | 4.2.3.1 асар мавзуси ва асосий ғоясини аниқлаш, муаллифнинг фикрини матндан маълумотлар келтирган ?олда далиллаш | |
2.5Асар композициясини аниқлаш | 4.2.5.1 Әқитувчи Ұрдамида асар композициясининг тузилишини (сюжетнинг бошланиши, ривожи, мураккаблашуви, энг авж нуқтаси, ечими) аниқлаш | |
2.6 Қа?рамонларнинг хатти-?аракатларини ба?олаш | 4.2.6.1 асар қа?рамони/асар қа?рамонларининг феъл-атвори ва хатти-?аракатларининг Әзгариш сабабларини матндан топиб, қиҰсий ба?олаш | |
2.8 Бадиий асар унсурларини қиҰслаш |
4.2.8.1 эпизод ва воқеалар асосида Ұтган му?им жи?атларини та?лил қилиш ва солиштириш | |
2.9 Турли манбалардан ахборот олиш | 4.2.9.1 турли манбалардан зарур ахборотни топиш, ишлов бериш, хулосалаш ва сабаб-оқибат алоқадорлигини чизма сифатида кӘрсатиш | |
3.1 Асар бӘйича режа тузиш | 4.3.1.1 Әқилган асардаги воқеа ривожини аниқлаб, уни қисмларга ажратиш, ?ар қисмга сарлав?а қӘйиб режа тузиш | |
3.2 Асарнинг турли жанри бӘйича ижодий иш Ұзиш | 4.3.2.1 таниш матнга янги қа?рамонларни қӘшиш, янги сюжетлар киритиш/шеър (тӘрт мисра) Ұзиш | |
3.3 Ижодий ишларни турли шаклда тавсия қилиш | 4.3.3.1 ижодий ишни чизма/ диафильм сифатида тақдимот этишни тавсия қилиш | |
3.4 Хатони топиш ва тузатиш | 4.3.4.1 Әқитувчи Ұрдамида асарнинг тузилиши, услубини такомиллаштириш, мустақил ?олда танқидий нуқтаи назардан ба?олаш ва лексик, орфографик, пунктуацион хатоларни топиш ва тузатиш | |
Ескерту:
"*" – тоқсандағы екі ортақ тақырып есебінен бір тоқсанда оқу мақсаттарын ортақ тақырыптармен біріктіріледі.
| Қазақстан Республикасы Оқу - ағарту министрлігінің 2022 жылғы 16 қыркүйектегі № 399 бұйрығына 20-қосымша |
Бастауыш білім беру деңгейінің 2-4-сыныптарына арналған "Тәжік тілі" оқу пәні бойынша үлгілік оқу бағдарламасы (оқыту тәжік тілінде) 1-тарау. Жалпы ережелер
1. "Тәжік тілі" оқу пәнінің оқу бағдарламасы "Мектепке дейінгі тәрбие мен оқытудың, бастауыш, негізгі орта, жалпы орта, техникалық және кәсіптік, орта білімнен кейінгі білім берудің мемлекеттік жалпыға міндетті стандарттарын бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Оқу-ағарту министрінің 2022 жылғы 3 тамыздағы № 348 бұйрығымен бекітілген Мектепке дейінгі тәрбие мен оқытудың, бастауыш, негізгі орта, жалпы орта, техникалық және кәсіптік, орта білімнен кейінгі білім берудің мемлекеттік жалпыға міндетті стандарттарына сәйкес әзірленген (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 29031 болып тіркелген).
2. "Тәжік тілі" оқу пәнін оқытудың негізгі мақсаты – функционалдық сауаттылығының қалыптасуына негіз болу, сондай-ақ адам мәдениетінің жалпы көрсеткіші ретіндегі тыңдалым, айтылым, оқылым, жазылым дағдыларының дамыту.
3. Бастауыш мектепте пәнді оқудың қойылған мақсатына қол жеткізу үшін келесі практикалық міндеттер шешіледі:
1) тіл бірліктеріне лингвистикалық қарым-қатынасты қалыптастыру;
2) лингвистикалық құбылыстарды зерттеу процесінде аналитикалық және синтетикалық іс-әрекеттерді меңгеру арқылы ақпаратты жүйелеу, талдау жасау, салыстыру, жалпыландыру біліктерін дамыту;
3) өз пікірін білдіру үшін сөйлемді танымдық түрде қолдану қабілетін қалыптастыру;
4) тіл мен сөйлеу мәдениетін дамыту, сөздік қорын байыту және белсенділікті арттыру арқылы өнімді сөйлеу әрекетін қалыптастыру;
5) фонетикалық, лексикалық, грамматикалық, дұрыс жазу мәселелерін шешу барысында оқу әрекеттерін жоспарлау, бақылау және бағалау біліктерін қалыптастыру;
6) нәтижеге қол жеткізудің неғұрлым тиімді әдістерін анықтау;
7) оқу іс-әрекетіндегі жетістік/сәтсіздік себептерін түсінуге үйрету;
8) танымдық қызығушылықты қалыптастыру және сөйлеу дағдыларын жетілдіру арқылы шығармашылық қабілеттерін дамыту;
4. Оқу бағдарламасында үш тілде білім беруді жүзеге асыру қарастырылған, онда үш тілді меңгертіп қана қоймай, сол сияқты білім алушылардың сыныптан тыс жұмыстарын да үш тілде ұйымдастыру қарастырылған.
5. Жеке тұлғалық қасиеттердің кең ауқымды дағдылармен бірлесе дамытылуы білім берудің "қазақстандық патриотизм мен азаматтық жауапкершілік","құрмет","ынтымақтастық","еңбек пен шығармашылық", "ашықтық" сияқты құндылықтарын бойына сіңіруіне негіз болып табылады. Бұл құндылықтар білім алушылардың күнделікті іс-әрекетке ынталандыратын тұрақты тұлғалық бағдар болуға бағытталған.
2-тарау. "Тәжік тілі" оқу пәнінің мазмұнын ұйымдастыру 1-параграф. "Тәжік тілі" оқу пәнінің мазмұны
6. Оқу жүктемесінің бөлінуі:
1) 2-сыныпта аптасына 4 сағат, оқу жылында 136 сағат;
2) 3-сыныпта аптасына 3 сағат, оқу жылында 102 сағат;
3) 4-сыныпта аптасына 4 сағат, оқу жылында 136 сағатты құрайды.
Оқу пәні бойынша оқу жүктемесінің көлемі "Қазақстан Республикасындағы бастауыш, негізгі орта, жалпы орта білім берудің үлгілік оқу жоспарларын бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің 2012 жылғы 8 қарашадағы № 500 бұйрығымен (Нормативтік құқықтық актілерін мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 8170 тіркелген) бекітілген Үлгілік оқу жоспарына байланысты болады.
Ескерту. 6-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Оқу-ағарту министрінің 31.10.2023 № 328 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.7. "Тәжік тілі" оқу пәні бойынша жазба жұмыстарының көлемі:
1) сөздік диктант – 2-сыныпта 5-7 сөз, 3-сыныпта 9-12 сөз, 4-сыныпта 12-15 сөз;
2) диктант – 2-сыныпта 25-30 сөз, 3-сыныпта 35-50 сөз, 4-сыныпта 55-70 сөз;
3) мазмұндама мәтінінің көлемі – 2-сыныпта 40-60 сөз, 3-сыныпта 60-80 сөз, 4-сыныпта 80-100 сөз;
4) шығарма мәтінінің көлемі – 2-сыныпта 25-35 сөз, 3-сыныпта 35-55 сөз, 4-сыныпта 55-70 сөз.
8. "Тәжік тілі" оқу пәнінің 2-сыныпқа арналған базалық мазмұны:
1) Тил вә нутуқ: нутуқниң адәм һаятидики әһмийити вә һа?әтлиги; ағзаки вә язма нутуқ һәққидә чүшүнүк; тавуш күчи, аһаңлиғи – ағзаки нутуқниң қураллири; ағзаки нутуқта һәрикәт билән има-ишарәт; диалог; монолог;
2) Сөзләш мәдәнийити: түрлүк вәзийәтләргә бағлиқ сөһбәтдашни тиңшаш, сөзләш мәдәнийитини сақлаш; саламлишиш әһвалларға бағлиқ пайдилинидиған сөзләр; аманлишиш, өтүнүш, миннәтдарлиқ билдүрүш әһваллирини қураштуруш;
3) фонетика: тавуш вә һәрип чүшәнчиси; боғум вә униң имласи; созуқ тавушларниң қелин вә инчикә түрлири (е, и тавушлириниң өзгичилиги); я, йо, ю һәриплириниң имласи; үзүк тавушлар вә уларниң ?араңлиқ, ?араңсиз түрлири; п-б, қ-ғ, к-г тавушлириниң созуқ тавуштин башланған қошумчиларниң улинишидин новәтлишиши; б, д, р, т, г, к, ғ, қ тавушлириниң йезилиши; б, в, г, д һәриплириниң рус тилидин киргән сөзләрдә йезилиш имласи; л, р, м, н һәриплириниң йезилиши; ң һәрипиниң йезилиши;
4) мәтин, мәтин һәққидә чүшүнүк; ?үмлиләр жиғиндисиниң мәтиндин айримчилиғи; мәтинниң сәрләвһиси вә униңдики асасий ойни ениқлаш; мәтингә, сюжетлиқ рәсимләргә сәрләвһә бериш; сәрләвһә (мәтинниң нами), тирәк сөзләр арқилиқ мәтинниң мәзмунини мол?алаш; тиңшиған мәтин бойичә чүшәнмигән сөзләрни бәлгүләш; тиңшалған мәтин мәзмуни бойичә соалларға ?авап бериш; тиңшалған материалға өз пикрини билдүрүш; оқулған мәтин мәзмуни бойичә соаллар қураштуруш вә ?авап бериш; берилгән тирәк сөзләрни пайдилинип еғизчә һекайә түзүш;
5) мәтинниң тәркиви ( беши, оттури (асасий қисим), ахири (хуласә) һәққидә чүшүнүк; мәтиндики азат йолниң әһмийити; мәтиндики ?үмлиләрниң бағлиниши; тоғра түзүлмигән мәтинни қайтидин қуруш;
6) мәтин түрлири: баянлаш, тәсвирләш, муһакимә қилиш: ?исимлар вә һадисиләр һәққидә баянлаш, тәсвирләш; мәтинниң сәрләвһиси вә униңдики асасий ойни ениқлаш, мәтингә селиштурма тәһлил ясаш;
7) ?үмлә һәққидә чүшүнүк; ?үмлиниң мәтиндин өзгичилиги; мәтинни ?үмлиләргә бөлүш; ейтилишиға қарап ?үмлиләрниң түрлири: хәвәр ?үмлә, соал ?үмлә, үндәш ?үмлә; ?үмлә ахириға қойилидиған тиниш бәлгүлири(чекит, соал бәлгүси, үндәш бәлгүси);
8) үмлидики сөзләрниң бағлиниши: соал қоюш арқилиқ ?үмлә ичидики бир-бири билән бағлинишип кәлгән сөзләрни тепиш; сөзләрниң орунлишиш тәртивини диққәткә елип, сөзләрдин ?үмлә қураштуруш; соал бойичә ?үмлини толуқтуруп йезиш; үлгә, схема, рәсимләр бойичә ?үмлә түзүш; тоғра түзүлмигән ?үмлини дуруслап, қайтидин йезиш;
9) сөз вә униң мәнаси: сөз вә униң мәнаси һәққидә чүшүнүк; мәтиндики мәнадаш, зит, аһаңдаш сөзләрниң мәналирини а?ритишни билиш; берилгән мавзу, соал бойичә керәклик әхбаратни таллап елиш үчүн әхбарат мәнбәлирини пайдилинишни билиш (сөзлүк, энциклопедия);
10) сөз тәркиви: сөзниң томур вә қошумчиси һәққидә дәсләпки чүшүнүк елиш; томур вә қошумчилириниң бир-биридин пәрқи; томур вә қошумчиниң бәлгүлиниши; қошумчә түрлири: сөз ясиғучи вә сөз түрлигүчи, уларниң бәлгүлиниши; мәтинниң тәркиви ( беши, оттури (асасий қисим), ахири (хуласә) һәққидә чүшүнүк; мәтиндики азат йолниң әһмийити; мәтиндики ?үмлиләрниң бағлиниши; тоғра түзүлмигән мәтинни қайтидин қуруш;
11) сөз түркүмлири: нәрсиләрниң намини, бәлгүсини, иш-һәрикитини билдүридиған сөзләр һәққидә дәсләпки чүшүнүкни тәкрарлаш; сөз түркүми һәққидә чүшүнүк; исим сөз түркүми, униң мәнаси; хас исим вә умумий исим; хас исимниң йезилиш имласи; исимларниң бирлик вә көплүк түрлири; исимларниң көплүк қошумчилирини сөз тәркивидә тәһлил қилиш, уларни дурус қоллиниш; пеил вә униң ениқлимиси, соаллири; аддий вә мурәккәп пеиллар; сүпәт вә униң ениқлимиси, соаллири; исим вә сүпәтниң бағлиниши; түп вә ясалма сүпәтләр; сан сөз түркүми вә униң ениқлимиси, соаллири; сан сөз түркүминиң исим сөз түркүми билән бағлинишип ейтилиши; санақ вә дәри?ә санлар;
12) и?адий ишлар оқуған, тиңшиған вә аудиовизуаллиқ материалларға бағлинишлиқ соаллар билән ре?ә бойичә изаһәт йезиш; тирәк сөзләрни, рәсимләрни пайдилинип, постер қураштуруш; йәкә рәсим яки сюжетлиқ рәсимләр бойичә қисқа тәсвирләш, баянлаш мәтинлирини түзүп йезиш; үлгә бойичә аддий хәвәрләндүрүш, нусхилиқ йезиш; түзүлгән мәтиндики әвәтилгән хаталарни (орфографиялиқ, пунктуациялиқ, һәриплик) муәллимниң ярдими билән тепип түзитиш; дурус түзүлмигән мәтинни түзәп, қайтидин йезиш; язма ишларни каллиграфиялиқ тәләпләргә лайиқ йезиш;
13) жил бойичә өтүлгәнни тәкрарлаш.
9. "Тәжік тілі" оқу пәнінің 3-сыныпқа арналған базалық мазмұны:
1) тил вә нутуқ: ағзаки вә язма нутуқниң алаһидиликлири;
2) нутуқ мәдәнийити: һәрхил вәзийәтләргә бағлиқ өз сөзини тоғра қураштуруп, тил нормилирини сақлап сөзләш; интонацияни, вербал әмәс тиллиқ қуралларни (һәрикәт билән има-ишарәт), қаратма сөзләрни қоллинип, тиңшиғучиниң диққитини ?әлип қилиш; өзгиниң пикригә өз көз қаришини билдүрүштә тиллиқ вә этикилиқ нормиларни сақлаш;
3) мәтин: мәтин һәққидә 2-синипта өтүлгәнни қайтилаш, ярдәмчи сөзләрниң ярдими билән баянлаш, тәсвирләш, муһакимә қилиш мәтин түрлирини вә уларниң қисимлирини ениқлаш; мәтинниң сәрләвһисини вә униңдики асасий ойини ениқлаш; мәтин мәзмуни бойичә пикир билдүрүшкә йөнәлгән соаллар түзүш вә ?авап бериш; мәтинләргә селиштурма тәһлил ясаш; бирдәк мавзуда берилгән мәтинләр түрлирини, стилини селиштуруш;
4) тиңшалған мәтин бойичә тирәк сөзләрни бәлгүләш; очуқ вә йепиқ соалларға ?авап бериш; берилгән сәрләвһә, фото, диаграмма, рәсимләр бойичә мәтинниң мәзмунини мол?алаш; берилгән мавзу, тирәк сөзләрни, ре?ини пайдилинип еғизчә һекайә қураштуруш;
5) қаратма сөз, униң тиниш бәлгүси; қистурма сөз вә униң тиниш бәлгүси;
6) онетика: тавуш һәққидә 2-синипта өтүлгәнни тәкрарлаш; э, ф, в, ц, щ тавушлириниң алаһидиликлирини өзләштүрүш; бу тавушларни дурус тәләппуз қилиш вә саватлиқ йезишни үгитиш; в, ф һәриплири билән кәлгән сөзләрни саватлиқ йезишни үгиниш; ц, щ һәриплири билән кәлгән сөзләрни саватлиқ йезишни үгиниш; х, һ тавушлири, уларниң ейтилиш алаһидиликлири; х, һ тавушлириға бағлиқ сөзләрниң имласи; сөз ичидики қатар турған үзүк тавушларниң өзара аһаңдашлиғини сақлап ейтиш (шәнбә – шәмбә, нанға – наңға);
7) сөз вә униң мәнаси; сөз вә униң мәнаси һәққидә берилгән чүшүнүкни әскә чүшириш; сөз мәналири билән иш: сөз өзиниң удул мәнасидин башқа көчмә мәнада келишини вә бир сөзниң бир нәччә мәнада ишлитилишини байқаш; мәнадаш вә зит мәналиқ сөзләр; удул вә көчмә мәналиқ сөзләрниң мәнасини чүшиниш, нутуқта пайдилиниш; һәрхил әхбарат мәнбәлиридин (мәтин, сөзлүк, схема, ?әдвәл,) берилгән мавзу, соал бойичә алған әхбаратларда учришидиған йеңи сөзләрниң мәналирини сөзлүкләр арқилиқ ечиш, топлаш, мәлуматлардики муһим чүшәнчилирини ениқлаш;
8) сөз тәркиви: сөз тәркиви бойичә 2-синипта өтүлгәнни тәкрарлаш, түп вә ясалма сөз; ясалма сөзләрни ясайдиған қошумчилар; томурдаш сөзләр; қошумчиларниң имласи; боғумларниң аһаңдашлиғини сақлаш (сөз ахиридики үзүк тавушларниң түрлиригә лайиқ, қелин боғумлуқ сөзгә қелин боғумлуқ, инчикә боғумлуқ сөзгә инчикә боғумлуқ қошумчиларниң улиниши), қошумчә уланғанда бәзи сөзләрниң ахиридики тавушларниң өзгириши һәққидә чүшүнүк;
9) ?үмлә: ?үмлә һәққидә 2-синипта өтүлгәнни тәкрарлаш; ?үмлә әзалири: егә билән хәвәрниң бағлиниши; егә билән хәвәрниң оттуриға қойилидиған сизиқчә; жиғиқ вә йейиқ ?үмлә; үлгә схема, соал бойичә ?үмлә қураштуруш;
10) әққидә 2-синипта өтүлгән материални әскә елиш; түп вә ясалма исимлар; исимларниң түрлиниши; исимларниң егилик қошумчилири; ясалма исимларни ясайдиған қошумчилар; исимларниң түрлиниши; униң бирлик вә көплүк түрлири; егилик қошумчилириниң имласи; пеиллар һәққидә берилгән билимни әскә чүшириш; түп вә ясалма пеиллар; болушлуқ вә болушсиз пеиллар;
11) ?адий иш: ре?ә яки схема асасида тирәк сөзләрни пайдилинип баянлаш, тәсвирләш вә ярдәмчи сөзләрни пайдилинип муһакимә мәтинлирини түзүп йезиш; оқуған, тиңшиған вә аудиовизуаллиқ материаллар бойичә ре?ә түзүп, изаһәт йезиш; схема, график, ?әдвәл, фоторәсимләрни пайдилинип мәтин (хәт, тәклипнамә, нусхилиқ, презентация) қураштуруп йезиш; өзиниң иш-һәрикити баянланған күндүлүк, тәр?имә һал йезиш; әвәтилгән хаталарни (пунктуациялиқ, орфографиялиқ, грамматикилиқ, стилистикилиқ) тепип, орфографиялиқ сөзлүк арқилиқ түзитиш;
12) жил бойи өткәнни тәкрарлаш.
10. "Тәжік тілі" оқу пәнінің 4-сыныпқа арналған базалық мазмұны:
1) Тил вә нутуқ: ағзаки вә язма нутуқ һәққидә билимини кәңәйтиш; ре?ә вә тирәк сөзләрни пайдилинип монолог түзүш;
2) Нутуқ мәдәнийити: нутуқ мәхсити вә орниға мувапиқ бәлгүлүк бир мавзу әтрапида диолог түзүш; сөһбәтдашниң йеши, һиссияти, кәйпиятини диққәткә елиш; интонацияни, вербаллиқ әмәс тиллиқ қуралларни (һәрикәт, има-ишарәт) қистурма сөз, ярдәмчи сөзләрни пайдилинип мавзуға тиңшиғучиниң диққитини ?әлип қилиш;
3) фонетика: боғумларниң аһаңдашлиғи һәққидә уқум қелиплаштуруш: созуқ тавушларниң сөз ичидә қелин-инчикә болушиға қарап аһаңдашлиғи билән ейтилиши вә йезилиши; сөзгә қошумчиларниң улинишида тавушларниң аһаңдашлиқ хусусийитини пайдилиниш: томурниң ахирқи тавуши ?араңлиқ болса, униңға ?араңлиқ үзүк тавуштин башланған, ?араңсиз үзүк тавуш билән аяқлашқан болса, ?араңсиз үзүк тавуштин башланған қошумчә таллап елиш; қошумчиларниң улинишидин томур сөзниң ахиридики һәрипниң өзришини билиш;
4) мәтин: мәтин түрлири (баянлаш, тәсвирләш, муһакимә қилиш) тоғрилиқ берилгән уқумни кәңәйтиш, мәтин тәркивини тәһлил қилиш; мәтин сәрләвһиси вә мәзмуниниң өз ара мувапиқлиғини ениқлаш; униң асасий ойини муһакимә қилиш; мәтин мәзмуни бойичә йешимини тепишқа қаритилған соаллар қураштуруш вә ?авап бериш; мәтинләргә селиштурма тәһлил ясаш: охшаш мавзуда берилгән мәтинләрниң жанрлирини селиштуруш;
5) тиңшалған материал бойичә асасий чүшәнчилирини таллап елиш вә улар асасида мәзмунини ейтип бериш; берилгән мәтин сәрләвһиси, диаграмма, схема ?әдвәл бойичә мәтинниң мәзмунини мол?алаш вә униң асасий ойини дәлилләш; аудио-видеоязма мәзмунини баһалаш;
6) сөз бирикмилири, ?үмлә: ?үмлә бойичә өтүлгәнни тәкрарлаш; ?үмлидики сөз бирикмилирини тепиш; ?үмлиниң бирхил әзалири вә уларниң тиниш бәлгүси; аддий вә мурәккәп ?үмлә; ?үмлини схема бойичә түзүш; қошма ?үмлиниң тиниш бәлгүси; диологта қоллинидиған тиниш бәлгүлири;
7) диологта пайдилинилидиған тиниш бәлгүлири;
8) мурәккәп сөзләр һәққидә чүшүнүк: мурәккәп сөзләр һәққидә дәсләпки чүшүнүк: бириккән сөзләр; бириккән сөзләрниң ясилиши вә көп учришидиған түрлири; қош сөзләр вә уларниң ясилиши; қош сөзләрниң мәнаси вә имласи; қисқарған сөзләр; қисқарған сөзләрниң ясилиши вә имласи; бириккип кетиш, ?үплиниш, тәкрар ейтилиш арқилиқ мурәккәп сөзләрни ясаш;
9) сөз вә униң мәнаси: турақлиқ сөз бирикмилири һәққидә чүшүнүк бериш; мәтиндә турақлиқ сөз бирикмилири билән көп мәналиқ сөзләрни а?ритишни билиш, мәнасини чүшиниш, нутуқта пайдилиниш; түрлүк әхбарат мәнбәлиридин (мәтин, сөзлүк, схема, ?әдвәл, диаграмма) берилгән мавзу бойичә керәклик мәлуматни тепиш, йеңи сөзләрниң мәнасини мәтин мәзмуни бойичә ениқлап, әхбаратни хуласиләш, баһалаш;
10) сөз түркүмлири: исим һәққидә өтүлгәнни тәкрарлаш, исимниң түрлиниши: келиш қошумчилири билән түрләш; келиш қошумчилириниң имласи; егилик қошумчилири билән түрлиниши; көплүк қошумчилириниң түрлиниши; исим түрлири; исимларниң бирлик вә көплүк түрлири; пеил һәққидә өтүлгәнни тәкрарлаш; пеилларниң түрлиниши; пеил заманлири: һазирқи, өткән, келидиған заман; бирлик вә көплүк түрлириниң үлгилири; сүпәт сөз түркүми; қарши мәналиқ сүпәт сөзлири; сан сөз түркүми; санақ вә дәри?ә санлар, уларниң имласи; алмаш, алмаш һәққидә умумий чүшүнүк, уларниң хизмити; алмашларниң түрлиниши; рәвиш һәққидә чүшүнүк; келишләр һәққидә чүшүнүк, уларниң хизмити; ярдәмчи сөзләр вә уларниң имласи; уланмилар һәққидә чүшүнүк; уларниң хизмити вә имласи;
11) и?адий ишлар: оқулған, тиңшалған вә аудиовизуаллиқ материаллар бойичә ре?ә түзүп, изаһәт вә тирәк сөзләрни пайдилинип эссе йезиш; берилгән мавзу бойичә баянлаш, тәсвирләш вә муһакимә элементлири бар мәтин түзүп йезиш; түрлүк стильда мәтин йезиш; тамгезити, мақалә, йеңилиқ, елан йезиш; мү?әзнамә йезиш; әвәтилгән хаталарни (пунктуациялиқ, орфографиялиқ, грамматикилиқ, стилистикилиқ) ениқлап, орфографиялиқ сөзлүк арқилиқ түзитиш;
12) жил бойи өткәнни тәкрарлаш.
2-параграф. Оқу мақсаттарының жүйесі
11. Бағдарламада оқу мақсаттары кодтық белгімен белгіленген. Кодтық белгідегі бірінші сан сыныпты, екінші және үшінші сан бөлім және бөлімшенің ретін, төртінші сан оқу мақсатының реттік нөмірін көрсетеді. 1.2.1.4 кодында: "1" – сынып, "2.1" – бөлім және бөлімше, "4" – оқу мақсатының реттік нөмірі.
12. Оқу мақсаттарының жүйесі:
1) тыңдалым:
Неізгі дағдылар | Оқу мақсаты | ||
2 -сынып | 3 -сынып | 4 -сынып | |
1.1 Фа?мидани мундари?аи маводи шунав? | 2.1.1.1 Калима?ои гумшудаи маводи марбутро муайян кунед ва дар асоси мундари?аи матн ба савол?о ?авоб ди?ед. | 3.1.1.1 Вожа?ои калидиро дар асоси маводи алоқаманд муайян кунед ва ба савол?ои кушод ва п?шида ?авоб ди?ед | 4.1.1.1 Воқеа?ои асосиро аз р?и маводи мувофиқ та?ия кунед ва дар асоси он?о мазмуни матнро нақл кунед |
1.2 Мутобиқи мундари?аи матн | 2.1.2.1 Мундари?аи матнро дар асоси унвони матн ва калима?ои калид? ба нақша гиред. |
3.1.2.1 Сарлав?аи матн ва тасвир?о, акс?о, | 4.1.2.1 Мундари?аи матнро мувофиқи унвони матн ва диаграмма, диаграмма ва ?адвали додашуда ба нақша гирифта, фикри худро исбот кунед. |
1.3 Одоби с??батро дар ?олат?ои гуногун риоя кунед | 2.1.3.1 Иштирок дар муколама тавассути ниго? доштани фар?анги с??бат дар асоси ?олат?ои дар ?аҰти ?арр?за дучоршуда | 3.1.3.1 Сухани худро мувофиқи ?олат?ои гуногун танзим кунед (дар ?ои ?амъият?), фар?анги гуфтуг?ро ниго? доред ва дар муколама иштирок кунед | 4.1.3.1 Тава???? ба синну сол ва шахсияти ?амс??бат, ниго? доштани фар?анги гуфтуг? ?ангоми баррасии мавз?и мушаххас ва иштирок дар муколама |
1.4 Дар мавз?и додашуда с??бат созед | 2.1.4.1 Калима?ои калидиро Ұбед ва дар мавз?и додашуда с??бат созед | 3.1.4.1 Калима?о ва намуна?ои калид? пайдо кунед ва дар мавз?и додашуда с??бат созед. |
|
1.5 Маводи шунидашуда |
2.1.5.1 Намоиши мундари?аи аудио-видео | 3.1.5.1 Из?ори андешаи худ "роз? Ұ норозиг?" бо андешаи шахси дигар, ки дар мундари?аи аудио-видео баҰн шудааст | 4.1.5.1 Шар? оид ба мундари?аи аудио-видео |
1.6 | 2.1.6.1 Истифодаи восита?ои интонатсия ва ғайривербалии забон (?аракат?о, имову ишора?о) барои ?алби тава???? ба мавз?ъ (Шумо ч? фикр доред? Шумо ч? пешни?од мекунед?) | 3.1.6.1 Истифодаи интонатсия, восита?ои забонии ғайривербал? (?аракат?о, имову ишора?о) барои ?алби тава????и шунавандагон ба мавз?ъ | 4.1.6.1 Бо истифода аз интонация, воситахои гайривербалии забон (харакат, имову ишора) ва пасванду зарфхо шавку хаваси шунавандагонро ба мавзуъ гардонед. |
1.7 Овоз?о ва калима?оро мувофиқи меъҰр?ои имло танзим кунед |
2.1.7.1 Ниго? доштани ?амо?ангии ?амсадо?о дар дохили калима |
3.1.7.1 Ниго? доштани ?амо?ангии ?амсадо?о дар калима | 4.1.7.1 Ниго? доштани ?амо?ангии калима?о дар дохили калима ва муносибати байни калима ва калима. |
2) Чтение | |||
Негізгі дағдылар | Оқу мақсаттары | ||
2 -сынып | 3 -сынып | 4 -сынып | |
2.1 Васеъ кардани унсур?ои сохтор бо намуд?ои матн | 2.2.1.1 Пурсиш? (Ч? кард? Ч?? Немис??) Коркарди намуд?ои матн (тасвир?, тавсиф?, ба?снок) ва қисм?о (қисм, бадан, хулоса) | 3.2.1.1 Калима?ои Ұрирасон, калима?ои Ұриди?анда барои такмил додани намуд?ои матни мантиқ? (назе?, тавсиф, мубо?иса) ва қисм?ои он |
|
2.2 Муайян кардани истифодаи во?ид?ои луғав? дар матн | 2.2.2.1 Маф?уми синоним?о, синоним?о ва антоним?оро (бо истифода аз луғат) фарқ ва дарк кунед ва он?оро дар ?араҰни с??бат истифода баред. |
| 4.2.2.1 Донистани тарзи фарқ кардани таркиб?ои устувори калима?о ва калима?ои бисҰрмаъно, кушодани маъно ва истифодаи он?о ?ангоми с??бат |
2.3 Савол додан ва посух додан ба мазмуни матн | 2.2.3.1 Ташкил ва ?авоб додан ба савол?о, ки ба бе?тар кардани мундари?аи матн нигаронида шудаанд | 3.2.3.1 Ташкил ва ?авоб додан ба савол?о, ки ба баҰни андеша?о дар бораи мундари?аи матн нигаронида шудаанд | 4.2.3.1 Ташкил ва ?авоб додан ба савол?о дар асоси мундари?аи матн |
2.4 Форматкунии матн ва бозии асосиро такмил ди?ед |
| 3.2.4.1 Бо Ұрии муаллим сарлав?аи матн ва идеяи асосиро такмил ди?ед | 4.2.4.1 Мутобиқати мавз?ъ ва мундари?аи матнро такмил ди?ед, бозии асосиро созед |
2.5 Маълумот аз сарчашма?ои гуногун | 2.2.5.1 Ом?зиши тарзи дарҰфти маълумот аз сарчашма?ои гуногун (лугат, луғат, энсиклопедия) ва та?лил ва ?амъоварии маълумот оид ба мавз?ъ ва саволи додашуда | 3.2.5.1 Мувофиқи мавз?и додашуда манбаъ?ои гуногуни иттилоот? (матн, луғат, диаграмма, ?адвал, харита) барои ?алли маънои калима?ои нави дар иттилоот пайдошуда тавассути луғат?о, ?амъовар? ва такмил додани ?анба?ои му?ими иттилоот истифода мешаванд. | 4.2.5.1 Дастрас? ба иттилоот аз сарчашма?ои гуногун (матн, луғат, диаграмма, ?адвал, харита, диаграмма), фа?мидани маънои калима?ои нави дар матн пайдошуда, ?амъбаст ва арзҰбии иттилоот |
2.6 Та?лили матн?о | 2.2.6.1 Бо Ұрии муаллим шабо?ат ва нотакрор? (жанр, навъи матн)-и матн?ои дар мавз?ъ?ои якхела навишташударо пайдо кунед. |
3.2.6.1 бо Ұрии муаллим намуд ва услуби матн?ои дар мавз?ъ?ои шабе? додашуда (матни баде?, матни илм?), | 4.2.6.1 Намуд?о, жанр?о ва услуб?ои матнро дар мавз?и мушаххас муайян кунед (мақола?о, гузориш?о, иншо?о, тар?ума?о, Ұддошт?о ва мавъиза?о) ва та?ияи монанд? ва фарқият?о. |
3) Жазылым | |||
Негізгі дағдылар | Оқу мақсаттары | ||
2 -сынып | 3 -сынып | 4 -сынып | |
3.1 Барои намуд?ои матн матни мувофиқ созед | 2.3.1.1 Бо Ұрии муаллим бо истифода аз расм?ои шахс? ва нақш?ои сюжет? тавсифи мухтасар ва матни ?икояро созед. | 3.3.1.1 Наќшаро Ұбед, бо истифода аз калимањои дастгирикунанда тасвир кунед, матнро тањлил кунед ва онро тавсиф кунед ва бо истифода аз калимањои дастгирї матни бањсї нависед. | 4.3.1.1 Матнее нависед, ки дар он унсур?ои баҰн?, тавсиф? ва ба?сбарангез дар мавз?и додашуда мав?уд бошад. |
3.2 Навиштан бо услуб?ои гуногун | 2.3.2.1 Матни паҰми фармоиш? | 3.3.2.1 Р?знома, хулоса ва муошират дар бораи кори худ | 4.3.2.1 Бо истифода аз калима?ои калид? матн (иншо, иншо, ?икоя) нависед. |
3.3 Хондан, муқоиса ва навиштани кори хатт? дар маводи аудиовизуал? | 2.3.3.1 Бо Ұрии муаллим дар асоси маводи хондашуда, муқоиса ва аудиовизуал? нақша тартиб ди?ед, калима?ои дастгириро истифода баред ва шар? ди?ед. | 3.3.3.1 Бо Ұрии муаллим оид ба маводи хондашуда, муқоисав? ва аудиовизуал? нақша тартиб ди?ед ва шар? ди?ед | 4.3.3.1 Бо Ұрии муаллим дар асоси маводи хондашуда, муқоиса ва аудиовизуал? нақша тартиб дода, бо истифода аз калима?ои дастгирикунанда иншо нависед. |
3.4 Пешни?оди кор?ои хатт? дар шакл?ои гуногун | 2.3.4.1 Бо Ұрии муаллим бо истифода аз калима?ои асос?, ?умла?о ва расм?о плакат, табрикнома ва модели ма?сулот созед. |
3.3.4.1 Бо Ұрии муаллим диаграмма?о, график?о, ?адвал?о, |
4.3.4.1 Схема дар таркиби матн (хабар, гузориш, эълон); |
3.5 сан?идан ва исло? кардани хатоги?о | 2.3.5.1 Исло?и хатоги?ои пунктуатсия ва имло бо Ұрии муаллим ва пурра кардани ?умла?о | 3.3.5.1 Исло?и хатоги?ои пунктуатсия, имло, грамматик? ва услуб? бо Ұрии муаллим | 4.3.5.1 Хатоги?ои услубиро бо Ұрии муаллим ?аматарафа исло? кунед ва кори хаттии худро мувофиқи меъҰр?ои пунктуатсия, имло ва грамматика омода кунед. |
3 6 | 2.3.6.1 Донистани тарзи мувофиқ кардани ?арф?ои калон ва хурд, ниго? доштани дукарата ва андозаи он?о, тоза ва озода навиштан | 3.3.6.1 Дар дафтари калон андозаи дукарата ва хурди ?арф?ои хурдро дар ?арф?ои калон ва хурд ниго? доред, бидуни шикастан ва чоп кардан нависед ва навиштанро тезтар кунед. | 4.3.6.1 Ниго? доштани стандарт?ои хатт? ва такмил додани усул?ои навиштан |
3.7 | 2.3.7.1 Барои навъ?ои ?умла аломат?ои пунктуатсияи мувофиқро (нуқта, савол, ?амсадо) истифода баред | 3.3.7.1 Дуруст гузоштани аломат?ои пунктуатсия ва аломат?ои пунктуатсия | 4.3.7.1 Нишона?ои пунктуатсияи ?умла?ои мураккаб |
3.3.7.2 Бо Ұрии муаллим нишонаеро, ки муаллим болои миз гузоштааст, муайян кунед ва гузоред. | 4.3.7.2 Қисм?ои ?умларо ?удо кунед ва аломат?ои пунктуатсия гузоред | ||
4.3.7.3 Ба муколама аломати пунктуатсия гузоред | |||
4) Тілдік нормаларды қолдану | |||
Негізгі дағдылар | Оқу мақсаттары | ||
2 -сынып | 3 -сынып | 4 -сынып | |
4.1 Ниго? доштани меъҰр?ои имло? ва имлои калима?о | 2.4.1.1 Аз имлои я, ю Ұ й худдор? кунед | 3.4.1.1 Калима?оро бо ?арф?ои e, c ва ф нависед | 4.4.1.1 Диққат додан ба ?амо?ангии овоз?о ?ангоми илова кардани калима?о |
2.4.1.2 Имлои ?арф?ои д, в, г, д ва т-ро дар хотир ниго? доред | 3.4.1.2 Дар вожаи реша ивазшавии феъли -а, -а-ро ба суффикси пасванди ибтидо? ниго? доред. |
4.4.1.2 ба калима | |
2.4.1.3 Навиштани навъ?ои садонок?о (фаъол, ғайриасл) ва имлои садонок?ои п-б, к-г, к-г. | 3.4.1.3 Донистани имлои калима?ои дорои ?арф?ои c ва ? | 4.4.1.3 Калима?оеро, ки дар талаффуз ва навиштан тафовут доранд, хонед ва нависед | |
2.4.1.4 Ниго? доштани имлои овоз?ои к?то?и л, р, м, н, | 3.4.1.4 Дуруст навиштани калима?о бо ?арф?ои х ва ? | ||
4.2 | 2.4.2.1 бо Ұрии муаллим, донистани тарзи фарқ кардани реша ва замима?о | 3.4.2.1 Э?оди калима?ои сунъ? бо илова кардани Ұрирасон ба калимаи реша, фарқ кардани маънои калима?ои ба ?ам алоқаманд | 4.4.2.1 Донистани намуд?ои калима?ои мураккаб (калима?ои мураккаб, ?амъ, калима?ои ихтисоршуда) |
2.4.2.2 Миқдор | 3.4.2.2 Донистани истифодаи илова?ои растан? | 4.4.2.2 Истифодаи илова?ои воридшударо донед | |
2.4.2.3 Фарқияти гур???ои калима?о (исм, сифат, замони гузашта, шумора) | 3.4.2.3 Гур???ои калима?ои ?умларо муайян кунед (исм, ?исса, шумора, сифат) | 4.4.2.3 Донистани пасванди исм ва пасванд | |
2.4.2.4 Шакл?ои хос ва маъмулии исм?оро ом?зед ва имлои исм?ои хосро донед | 3.4.2.4 Та?ияи исм?о/сифат?о/зарф?ои асл? ва сунъ? | 4.4.2.4 Намуд?ои ивазкуниро донед | |
2.4.2.5 Та?ияи исм?о/рақам?о/сифат?о/?амъ?ои асл? ва сунъ? | 3.4.2.5 Донистани феъл?ои бо ва бе | 4.4.2.5 Ба маънои феъл мувофиқат кунед, онро бо пешванд?о пайваст кунед ва дар ?умла истифода баред. | |
2.4.2.6 Калима?оеро, ки дар ?умла бо ?ам алоқаманданд, мувофиқат кунед | 3.4.2.6 Донистани хусусияти адад?о ва дара?а?о | 4.4.2.6 Бе?тар намудани истифодаи иборањо дар ?умла?о | |
3.4.2.7 Донистани охири сарлав?а (?а ва не) | 4.4.2.7 Истифодаи пайвандак?о (ва, бо, савай), ки калима ба калима, ?умла ба ?умларо мепайвандад | ||
3.4.2.8 Донистани тарзи пайваст кардани ?умла?ои к?то? ва дароз бо Ұрии муаллим | 4.4.2.8 Донистани тарзи ?удо кардан ва истифода бурдани калима?ои Ұриди?анда дар ?умла | ||
4.4.2.9 Истифодаи замони гузашта (гузашта, оянда, ?озира) | |||
13. Бөлімдер мен тақырыптар бойынша сағат сандарын бөлу мұғалімнің еркіне қалдырылады.
14. Осы оқу бағдарламасы бастауыш білім беру деңгейінің 2-4-сыныптарына арналған "Тәжік тілі" оқу пәні (оқыту тәжік тілінде) бойынша Үлгілік оқу бағдарламасын іске асыру жөніндегі ұзақ мерзімді жоспарға сәйкес іске асырылады.
3-параграф. Бастауыш білім беру деңгейінің 2-4-сыныптарына арналған "Тәжік тілі" оқу пәні бойынша үлгілік оқу бағдарламасын іске асыру жөніндегі ұзақ мерзімді жоспар (оқыту тәжік тілінде)
2 -сынып:
Ортақ тақырыптар | Бөлім (Сөйлеу түрлері) | Бөлімше (дағды) | Оқу мақсатты |
1 -тоқсан | |||
1) Дар бораи ман | Бигзор г?ш кунам ва сухан г?ям | 1.1 Муайян кардани мундари?аи маводи шунав? | 2.1.1.1 Калима?ои гумшудаи маводи марбутро муайян кунед ва ба савол?о оид ба мундари?аи матн ?авоб ди?ед. |
1.3 Фар?анги муошират дар ?олат?ои гуногун | 2.1.3.1 Иштирок дар муколама тавассути ниго? доштани фар?анги с??бат дар асоси ?олат?ои дар ?аҰти ?арр?за дучоршуда | ||
1.4 Дар асоси мавз?и додашуда ?икоя э?од кунед | 2.1.4.1 Дар асоси мавз?и додашуда бо истифода аз калима?ои калид? ?икоя э?од кунед. | ||
1.6 | 2.1.6.1 Истифодаи восита?ои интонатсия ва ғайривербалии забон (?аракат?о, имову ишора?о) барои ?алби тава???? ба мавз?ъ (Шумо ч? фикр доред? Шумо ч? пешни?од мекунед?) | ||
1.7 Овоз?о ва калима?оро мувофиқи меъҰр?ои имло танзим кунед |
2.1.7.1 Ниго? доштани ?амо?ангии ?амсадо?о дар дохили калима | ||
Ом?зиши ман | 2.3 Савол додан ва посух додан ба мазмуни матн | 2.2.3.1 Ташкил ва ?авоб додан ба савол?о, ки ба бе?тар кардани мундари?аи матн нигаронида шудаанд | |
2.4 Сохтор ва идеяи асосии матнро та?ия кунед | 2.2.4.1 Бо Ұрии муаллим сохтор ва идеяи асосии матнро та?ия кунед | ||
2.5 Маълумот аз сарчашма?ои гуногун | 2.2.5.1 Ом?зиши тарзи дарҰфти маълумот аз манбаъ?о (лугат?о, энсиклопедия?о) ва та?лил ва ?амъоварии маълумот оид ба мавз?ъ ва саволи додашуда | ||
3.3 Навиштани кори хатт? дар асоси хондан, аналогия?о ва маводи аудиовизуал? | 2.3.3.1 * Бо Ұрии муаллим дар асоси маводи хондашуда, муқоиса ва аудиовизуал? нақша тартиб ди?ед, калима?ои дастгирикунандаро пайдо кунед ва шар? ди?ед. | ||
2.3.4.1 Бо Ұрии муаллим аз калима?ои калид?, ?умла?о ва расм?о нусхабардории плакат, табрикнома Ұ ма?сулотро истифода баред. | |||
| 2.3.5.1 Исло?и хатоги?ои пунктуатсия ва имло бо Ұрии муаллим ва пурра кардани ?умла?о | ||
3.6 Ниго? доштани стандарт?ои хатт? | 2.3.6.1 Донистани тарзи мувофиқ кардани ?арф?ои калон ва хурд, ниго? доштани дукарата ва андозаи он?о, тоза ва озода навиштан | ||
МеъҰр?ои забонро татбиқ кунед |
| 2.4.1.1* Имлои я, ю Ұ ?ардуро ниго? доред | |
2.4.1.2 * Имлои б, в, г, д, т -ро захира кунед | |||
2.4.1.3 Навиштани навъ?ои садонок?о (фаъол, ғайриасл) ва имлои садонок?ои п-б, қ-ғ, к-г. | |||
2.4.1.4* Ниго? доштани имлои овоз?ои к?то?и л, р, м, н, | |||
2 -тоқсан | |||
3. Вазифаи ман | Бигзор г?ш кунам ва сухан г?ям | 1.2 Мутобиқи мундари?аи матн | 2.1.2.1 Мундари?аи матнро дар асоси унвони матн ва калима?ои калид? ба нақша гиред. |
1.3 Одоби с??батро дар ?олат?ои гуногун риоя кунед | 2.1.3.1 Иштирок дар муколама тавассути ниго? доштани фар?анги с??бат дар асоси ?олат?ои дар ?аҰти ?арр?за дучоршуда | ||
1.5 Маводи шунидашуда |
2.1.5.1 Намоиши мундари?аи аудио-видео | ||
Ом?зиши ман | 2.1 Васеъ кардани унсур?ои сохтор бо намуд?ои матн | 2.2.1.1* Пурсиш? (Ч? кард? Ч?? Немис??) Коркарди намуд?ои матн (тасвир?, тавсиф?, ба?снок) ва қисм?о (қисм, бадан, хулоса) | |
2.3 Савол додан ва посух додан ба мазмуни матн | 2.2.3.1 Ташкил ва ?авоб додан ба савол?о, ки ба бе?тар кардани мундари?аи матн нигаронида шудаанд | ||
2.4 Сохтор ва идеяи асосии матнро та?ия кунед | 2.2.4.1 Бо Ұрии муаллим сохтор ва идеяи асосии матнро та?ия кунед | ||
2.5 Маълумот аз сарчашма?ои гуногун | 2.2.5.1 Ом?зиши тарзи дарҰфти маълумот аз манбаъ?о (лугат, луғат, энсиклопедия) ва та?лил ва ?амъоварии маълумот оид ба мавз?ъ ва саволи додашуда | ||
2.6 Та?лили муқоисавии матн?о | 2.2.6.1 Муайян кардани монанд? ва фарқият?ои (жанр, навъи матн) матн?ои дар як мавз?ъ навишташуда бо Ұрии муаллим | ||
Навишта?оти ман | 3.3 Аз р?и маводи хондашуда, муқоиса ва аудиовизуал? кори хатт? нависед | 2.3.1.1 Бо Ұрии муаллим бо истифода аз расм?ои шахс? ва нақш?ои сюжет? тавсифи мухтасар ва матни ?икояро созед. | |
2.3.3.1 Бо Ұрии муаллим дар асоси маводи хондашуда, муқоиса ва аудиовизуал? нақша тартиб ди?ед, калима?ои дастгириро истифода баред ва шар? ди?ед. | |||
3.4 Пешни?оди кор?ои хатт? дар шакл?ои гуногун | 2.3.4.1 Бо Ұрии муаллим калима?о, ?умла?о, расм?ои дастгир?ро пайдо кунед ва плакат, ого?инома (нусхаи ма?сулот, ого?ии бехатар?) созед. | ||
3.6 Ниго? доштани стандарт?ои хатт? | 2.3.6.1 Донистани тарзи мувофиқ кардани ?арф?ои калон ва хурд, ниго? доштани дукарата ва андозаи он?о, тоза ва озода навиштан | ||
3.5 Хатоги?о ва исло??о | 2.3.6.1 Донистани ч? гуна пайваст кардани ?арф?ои калон ва хурд ва мувофиқ кардани он?о ва тоза ва озода навиштани он?о. | ||
3.7 Риояи меъҰр?ои пунктуатсия | 2.3.7.1 Барои навъ?ои ?умла аломат?ои пунктуатсияи мувофиқро (нуқта, савол, ?амсадо) истифода баред | ||
МеъҰр?ои забонро татбиқ кунед | 4.2 Риояи коидахои грамматикй | 2.4.2.6 Калима?оеро, ки дар ?умла бо ?ам алоқаманданд, мувофиқат кунед | |
3 тоқсан | |||
5. Ба ?исми худ ғамхор? кунед ва р??и худро ниго?убин кунед. | Бигзор г?ш кунам ва сухан г?ям | 1.1 Муайян кардани мундари?аи маводи шунав? | 2.1.1.1 Калима?ои гумшудаи маводи марбутро муайян кунед ва ба савол?о оид ба мундари?аи матн ?авоб ди?ед. |
1.2 Мутобиқи мундари?аи матн | 2.1.2.1 Мундари?аи матнро дар асоси унвони матн ва калима?ои калид? ба нақша гиред. | ||
1.3 Одоби с??батро дар ?олат?ои гуногун риоя кунед | 2.1.3.1 Иштирок дар муколама тавассути ниго? доштани фар?анги с??бат дар асоси ?олат?ои дар ?аҰти ?арр?за дучоршуда | ||
1.4 Дар асоси мавз?и додашуда ?икоя э?од кунед | 2.1.4.1 Дар асоси мавз?и додашуда бо истифода аз калима?ои калид? ?икоя э?од кунед. | ||
1.5 Маводи шунидашуда |
2.1.5.1 Намоиши мундари?аи аудио-видео | ||
| 2.1.6.1 Истифодаи восита?ои интонатсия ва ғайривербалии забон (?аракат?о, имову ишора?о) барои ?алби тава???? ба мавз?ъ (Шумо ч? фикр доред? Шумо ч? пешни?од мекунед?) | ||
Ом?зиши ман | 2.3 Савол додан ва посух додан ба мазмуни матн | 2.2.3.1 Ташкил ва ?авоб додан ба савол?о, ки ба бе?тар кардани мундари?аи матн нигаронида шудаанд | |
2.4 Сохтор ва идеяи асосии матнро та?ия кунед | 2.2.4.1 Бо Ұрии муаллим сохтор ва идеяи асосии матнро та?ия кунед | ||
2.2 Муайян кардани истифодаи во?ид?ои луғав? дар матн | 2.2.2.1 Маф?уми синоним?о, синоним?о ва антоним?оро (бо истифода аз луғат) фарқ ва дарк кунед ва он?оро дар ?араҰни с??бат истифода баред. | ||
2.5 Маълумот аз сарчашма?ои гуногун | 2.2.5.1 Ом?зиши тарзи дарҰфти маълумот аз манбаъ?о (лугат?о, энсиклопедия?о) ва та?лил ва ?амъоварии маълумот оид ба мавз?ъ ва саволи додашуда | ||
2.6 Та?лили муқоисавии матн?о | 2.2.6.1 Бо Ұрии муаллим монанд? ва фарқият?ои (жанр, навъи матн) матн?ои дар як мавз?ъ навишташударо муайян кунед. | ||
Навишта?оти ман | 3.2 Навиштан бо услуб?ои гуногун | 2.3.2.1 Матни паҰми фармоиш? | |
3.3 Аз р?и маводи хондашуда, муқоиса ва аудиовизуал? кори хатт? нависед | 2.3.3.1* Тартиб додани нақша ва шар? додани маводи хондашуда, муқоисав? ва аудиовизуал? бо Ұрии муаллим | ||
3.5 Хатоги?о ва исло??о | 2.3.5.1 Исло?и хатоги?ои пунктуатсия ва имло бо Ұрии муаллим ва пурра кардани ?умла?о | ||
3.6 Ниго? доштани стандарт?ои хатт? | 2.3.6.1 Донистани тарзи мувофиқ кардани ?арф?ои калон ва хурд, ниго? доштани дукарата ва андозаи он?о, тоза ва озода навиштан | ||
МеъҰр?ои забонро татбиқ кунед | 4.2 Риояи коидахои грамматикй | 2.4.2.1 бо Ұрии муаллим, донистани тарзи фарқ кардани реша ва замима?о | |
2.4.2.2 Истифодаи дурусти шумораи ?амъ | |||
2.4.2.3 Фарқияти гур???ои калима?о (исм, сифат, замони гузашта, шумора) | |||
2.4.2.4 Шакл?ои хос ва маъмулии исм?оро ом?зед ва имлои исм?ои хосро донед | |||
2.4.2.5* Та?ияи исм?о/рақам?о/сифат?о/?амъи асл? ва сунъ? | |||
4 тоқсан | |||
7. Му?ити ?амсоя | Бигзор г?ш кунам ва сухан г?ям | 1.2 Мутобиқи мундари?аи матн | 2.1.2.1 Мундари?аи матнро дар асоси унвони матн ва калима?ои калид? ба нақша гиред. |
1.3 Одоби с??батро дар ?олат?ои гуногун риоя кунед | 2.1.3.1 Иштирок дар муколама тавассути ниго? доштани фар?анги с??бат дар асоси ?олат?ои дар ?аҰти ?арр?за дучоршуда | ||
1.4 ?икоя дар мавз?и додашуда | 2.1.4.1 Дар асоси мавз?и додашуда бо истифода аз калима?ои калид? ?икоя э?од кунед. | ||
1.5 Маводи шунидашуда |
2.1.5.1 Намоиши мундари?аи аудио-видео | ||
Ом?зиши ман | 2.1 Васеъ кардани унсур?ои сохтор бо намуд?ои матн | 2.2.1.1 Пурсиш? (Ч? кард? Ч?? Немис??) Коркарди намуд?ои матн (тасвир?, тавсиф?, ба?снок) ва қисм?о (қисм, бадан, хулоса) | |
2.3 Савол додан ва посух додан ба мазмуни матн | 2.2.3.1 Ташкил ва ?авоб додан ба савол?о, ки ба бе?тар кардани мундари?аи матн нигаронида шудаанд | ||
2.4 Сохтор ва идеяи асосии матнро та?ия кунед | 2.2.4.1 Бо Ұрии муаллим сохтор ва идеяи асосии матнро та?ия кунед | ||
2.5 Маълумот аз сарчашма?ои гуногун | 2.2.5.1 Ом?зиши тарзи дарҰфти маълумот аз манбаъ?о (лугат?о, энсиклопедия?о) ва та?лил ва ?амъоварии маълумот оид ба мавз?ъ ва саволи додашуда | ||
Навишта?оти ман | 3.1 Барои намуд?ои матн матни мувофиқ созед | 2.3.1.1 Бо Ұрии муаллим ба воситаи расм?ои шахс? ва нақш?ои сюжет? тавсифи к?то? ва матн?ои нақл? э?од кунед. | |
3.2 Навиштан бо услуб?ои гуногун | 2.3.2.1 Матни паҰми фармоиш? | ||
3.3 Аз р?и маводи хондашуда, муқоиса ва аудиовизуал? кори хатт? нависед | 2.3.3.1* Тартиб додани нақша ва шар? додани маводи хондашуда, муқоисав? ва аудиовизуал? бо Ұрии муаллим | ||
3.5 Хатоги?о ва исло??о | 2.3.5.1 Исло?и хатоги?ои пунктуатсия ва имло бо Ұрии муаллим ва пурра кардани ?умла?о | ||
3.6 | 2.3.6.1 Донистани тарзи мувофиқ кардани ?арф?ои калон ва хурд, ниго? доштани дукарата ва андозаи он?о, тоза ва озода навиштан | ||
| 4.1 Ниго? доштани меъҰр?ои имло? ва имлои калима?о | 2.4.1.4 Ниго? доштани имлои овоз?ои к?то?и л, р, м, н, | |
4.2 Риояи коидахои грамматикй | 2.4.2.1 бо Ұрии муаллим, донистани тарзи фарқ кардани реша ва замима | ||
2.4.2.5* Та?ияи исм?о/рақам?о/сифат?о/?амъи асл? ва сунъ? | |||
2) 3-сынып
Ортақ тақырыптар | Бөлім (Сөйлеу түрлері) | Бөлімше (дағды) | Оқу мақсатты |
1 тоқсан | |||
1. Табиат | Бигзор г?ш кунам ва сухан г?ям | 1.1 Муайян кардани мундари?аи маводи шунав? | 3.1.1.1 Вожа?ои калидиро дар асоси маводи алоқаманд муайян кунед ва ба савол?ои кушод ва п?шида ?авоб ди?ед |
1.2 Мутобиқи мундари?аи матн | 3.1.2.1* Мундари?аи матнро мувофиқи унвони матн ва расм?о, сурат?о ва диаграмма?ои пешни?одшуда мутобиқ кунед. | ||
1.3 Одоби с??батро дар ?олат?ои гуногун риоя кунед | 3.1.3.1 Сухани худро мувофиқи ?олат?ои гуногун танзим кунед (дар ?ои ?амъият?), фар?анги гуфтуг?ро ниго? доред ва дар муколама иштирок кунед | ||
1.4 Дар асоси мавз?и додашуда ?икоя э?од кунед | 3.1.4.1 Дар асоси мавз?и додашуда бо дарҰфти калима?о ва намуна?ои асос? ?икоя э?од кунед. | ||
1.6 | 3.1.6.1 Истифодаи интонатсия, восита?ои забонии ғайривербал? (?аракат?о, имову ишора?о) барои ?алби тава????и шунавандагон ба мавз?з | ||
Ом?зиши ман | 2.1 Васеъ кардани унсур?ои сохтор бо намуд?ои матн | 3.2.1.1 Калима?ои Ұрирасон, калима?ои Ұрирасон барои такмил додани навъ?ои матни мантиқ? (нақл, тавсиф, далел) ва қисм?ои он | |
2.3 Савол додан ва посух додан ба мазмуни матн | 3.2.3.1 Ташкил ва ?авоб додан ба савол?о, ки ба баҰни андеша?о дар бораи мундари?аи матн нигаронида шудаанд | ||
2.4 Сохтор ва идеяи асосии матнро та?ия кунед | 3.2.4.1 Бо Ұрии муаллим унвони матни худ ва бозии асосиро та?ия кунед | ||
2.5 Маълумот аз сарчашма?ои гуногун | 3.2.5.1* Мутобиқи мавз?и додашуда манбаъ?ои гуногуни иттилоот? (матн, луғат, диаграмма, ?адвал, харита) барои ?алли маънои калима?ои нави дар иттилоот пайдошуда тавассути луғат?о, ?амъовар? ва та?ияи ?анба?ои му?ими иттилоот истифода мешаванд. | ||
Навишта?оти ман | 3. 1 Барои навъи матн матни мувофиқ созед | 3.3.1.1 Нақшаро Ұбед, онро бо калима?ои дастгирикунанда тавсиф кунед, матнро бо ?аракати он тасвир кунед ва матнеро нависед, ки бо калима?ои дастгирикунанда ба?с мекунад | |
3.3 Аз р?и маводи хондашуда, муқоиса ва аудиовизуал? кори хатт? нависед | 3.3.3.1* Наќша тартиб дода, бо Ұрии муаллим оид ба маводи хондашуда, муќоисашуда ва аудиовизуалї шарњ медињад. | ||
3.5 Хатоги?о ва исло??о | 3.3.5.1 Исло?и хато?ои пунктуатсия, имло, грамматик? ва услуб? бо Ұрии муаллим | ||
3.6 Ниго? доштани стандарт?ои хатт? | 3.3.6.1 Дар дафтари калон андозаи дукарата ва хурди ?арф?ои хурдро дар ?арф?ои калон ва хурд ниго? доред, бидуни шикастан ва чоп кардан нависед ва навиштанро тезтар кунед. | ||
3.7 Риояи меъҰр?ои пунктуатсия | 3.3.7.1* тафовут ва исло?и аломат?ои пунктуатсия ва аломат?ои пунктуатсия | ||
МеъҰр?ои забонро татбиқ кунед | 4.1 Ниго? доштани меъҰр?ои имло? ва имлои калима?о | 3.4.1.1 Калима?оро бо ?арф?ои e, c ва ф нависед | |
3.4.1.3 Донистани имлои калима?ои дорои ?арф?ои c ва ? | |||
3.4.1.4 Дуруст навиштани калима?о бо ?арф?ои х ва ? | |||
2-тоқсан | |||
3. Вақт | Бигзор г?ш кунам ва сухан г?ям | 1.2 Мутобиқи мундари?аи матн | 3.1.2.1 Мундари?аи матнро мувофиқи унвони матн ва расм?о, акс?о ва диаграмма?ои додашуда мутобиқ кунед. |
13. Ниго? доштани фар?анги с??бат дар ?олат?ои гуногун | 3.1.3.1 Дар ?олат?ои гуногун (дар ?ой?ои ?амъият?) суханронии худро танзим кунед, фар?анги гуфтуг?ро ниго? доред ва дар муколама иштирок кунед | ||
1.5 Маводи шунидашуда | 3.1.5.1 Из?ори ризоият, норозиг? ва ақидаи дигаре, ки дар мундари?аи аудио-видео баҰн шудааст | ||
1.6 Ба ?алби тава????и шунавандагон | 3.1.6.1 Истифодаи интонатсия, восита?ои забонии ғайривербал? (?аракат?о, имову ишора?о) барои ?алби тава????и шунавандагон ба мавз?ъ | ||
1.7 Овоз?о ва калима?оро мувофиқи меъҰр?ои имло танзим кунед | 3.1.7.1 Ниго? доштани ?амо?ангии мутақобилаи садо?ои к?то? дар як калима (шанбе - шанбе) | ||
Ом?зиши ман | 2.2 Муайян кардани истифодаи во?ид?ои луғав? дар матн | 3.2.2.1 Донистани тарзи фарқ кардани маънои калима?ои фразеолог? ва фразеолог? ва ?ангоми с??бат истифода бурдани он?о. | |
2.3 Савол додан ва посух додан ба мазмуни матн | 3.2.3.1 Ташкил ва ?авоб додан ба савол?о, ки ба баҰни андеша?о дар бораи мундари?аи матн нигаронида шудаанд | ||
2.4 Сохтор ва идеяи асосии матнро та?ия кунед | 3.2.4.1 Бо Ұрии муаллим унвони матни худ ва бозии асосиро та?ия кунед | ||
2.5 Маълумот аз сарчашма?ои гуногун | 3.2.5.1* Мувофиқи мавз?и додашуда унсур?ои гуногуни иттилоот? (матн, луғат, диаграмма, ?адвал, харита) барои ?алли маънои калима?ои нави дар иттилоот пайдошуда тавассути луғат?о, ?амъовар?, такмил додани ?анба?ои му?ими иттилоот истифода мешаванд. | ||
2.6 Та?лили матн?о |
3.2.6.1 бо Ұрии муаллим намуд ва услуби матн?ои дар мавз?ъ?ои шабе? додашуда (матни баде?, матни илм?), | ||
Навишта?оти ман | 3.2 Навиштан бо услуб?ои гуногун | 3.3.2.1 Р?знома, хулоса ва муошират дар бораи кори худ | |
3.4 Пешни?оди кор?ои хатт? дар шакл?ои гуногун |
3.3.4.1* Бо Ұрии муаллим диаграмма?о, график?о, ?адвал?о, | ||
3.5 Хатоги?о ва исло??о | 3.3.5.1 Хатоги?ои пунктуатсия, имло, грамматик? ва услуб? бо Ұрии муаллим | ||
3.6 Ниго? доштани стандарт?ои хатт? | 3.3.6.1 Дар дафтарчаи формати калон, дугона ва андозаи ?арф?ои хурд, навиштан, қатъ ва навиштан ва навиштанро ниго? доред. | ||
3.7 Риояи меъҰр?ои пунктуатсия | 3.3.7.2 Бо Ұрии муаллим нишонаеро, ки муаллим дар болои миз гузоштааст, муайян кунед ва гузоред. | ||
МеъҰр?ои забонро татбиқ кунед | 4.1 Ниго? доштани меъҰр?ои имло? ва имлои калима?о | 3.4.1.2 Дар калимаи реша ивазшавии пасванди -а, -а-ро ба пасванди ибтидо? ниго? доред. | |
4.2 Риояи коидахои грамматикй | 3.4.2.1* Бо ро?и илова кардани Ұрирасон ба калимаи реша, фарқ кардани маънои калима?ои ба ?ам алоқаманд калима?ои сохта э?од кунед. | ||
3.4.2.7 * Донистани ибтидои ?умла (?а ва ?а) ва охири ?умла | |||
3.4.2.8 Донистани тарзи пайваст кардани ?умла?ои к?то? ва дароз бо Ұрии муаллим | |||
3 тоқсан | |||
5. ?унар | Бигзор г?ш кунам ва сухан г?ям | 1.1 Муайян кардани мундари?аи маводи шунав? | 3.1.1.1 Вожа?ои калидиро дар асоси маводи алоқаманд муайян кунед ва ба савол?ои кушод ва п?шида ?авоб ди?ед |
1.2 Мутобиқи мундари?аи матн | 3.1.2.1* Мутобиқи мундари?аи матн аз р?и мавз?и матн ва расм?о, акс?о ва диаграмма?ои пешни?одшуда. | ||
1.3 Одоби с??батро дар ?олат?ои гуногун риоя кунед | 3.1.3.1 Дар ?олат?ои гуногун (дар ?ой?ои ?амъият?) суханронии худро танзим кунед, фар?анги гуфтуг?ро ниго? доред ва дар муколама иштирок кунед | ||
1.4 Дар асоси мавз?и додашуда ?икоя э?од кунед | 3.1.4.1 Дар асоси мавз?и додашуда бо дарҰфти калима?о ва намуна?ои асос? ?икоя э?од кунед. | ||
1.5 Маводи шунидашуда | 3.1.5.1 Из?ори андешаи худ ("созиш, ихтилоф") оид ба мундари?аи сабти аудио-видео | ||
Ом?зиши ман | 2.3 Савол додан ва посух додан ба мазмуни матн | 3.2.3.1 Ташкил ва ?авоб додан ба савол?о, ки ба баҰни андеша?о дар бораи мундари?аи матн нигаронида шудаанд | |
2.4 Муайян кардани мавз?ъ ва идеяи асосии матн | 3.2.4.1 Бо Ұрии муаллим унвони матни худ ва бозии асосиро та?ия кунед | ||
| 3.2.5.1* Мувофиқи мавз?и додашуда унсур?ои гуногуни иттилоот? (матн, луғат, диаграмма, ?адвал, харита) барои ?алли маънои калима?ои нави дар иттилоот пайдошуда тавассути луғат?о, ?амъовар?, такмил додани ?анба?ои му?ими иттилоот истифода мешаванд. | ||
|
3.2.6.1 бо Ұрии муаллим намуд ва услуби матн?ои дар мавз?ъ?ои шабе? додашуда (матни баде?, матни илм?), | ||
Навишта?оти ман | 3.1 Барои намуд?ои матн матни мувофиқ созед | 3.3.1.1* Нақшаро Ұбед, онро бо калима?ои дастгирикунанда тасвир кунед, матнро бо ?аракати он тасвир кунед ва матне нависед, ки барои муло?иза бо калима?ои дастгир? истифода мешавад. | |
3.2 Навиштан бо услуб?ои гуногун | 3.3.2.1 Р?знома, хулоса ва муошират дар бораи кори худ | ||
3.3 Аз р?и маводи хондашуда, муқоиса ва аудиовизуал? кори хатт? нависед | 3.3.3.1* Бо Ұрии муаллим аз р?и маводи хондашуда, муқоиса ва аудиовизуал? нақша тартиб дода, шар? ди?ед | ||
3.4 Пешни?оди кор?ои хатт? дар шакл?ои гуногун |
3.3.4.1* Бо Ұрии муаллим диаграмма?о, график?о, ?адвал?о, | ||
3.5 Хатоги?о ва исло??о | 3.3.5.1 Исло?и хато?ои пунктуатсия, имло, грамматик? ва услуб? бо Ұрии муаллим | ||
3.6 Ниго? доштани стандарт?ои хатт? | 3.3.6.1 Дар дафтари калон андозаи дукарата ва хурди ?арф?ои хурдро дар ?арф?ои калон ва хурд ниго? доред, бидуни шикастан ва чоп кардан нависед ва навиштанро тезтар кунед. | ||
Истифодаи меъҰр?ои забон | 4.2 Риояи коидахои грамматикй | 3.4.2.2 Донистани истифодаи илова?ои растан? | |
3.4.2.3 Гур???ои калима?ои ?умларо муайян кунед (исм, ?исса, шумора, сифат) | |||
3.4.2.4* Исм?о/сифат?о/зарф?ои асос?, сохтаро такмил ди?ед | |||
3.4.2.5 Донистани феъл?ои бо ва бе | |||
3.4.2.6 Донистани хусусияти адад?о ва дара?а?о | |||
4 тоқсан | |||
7. Об манбаи ?аҰт аст | Тиңшилим вә ейтилим | 1.1 Муайян кардани мундари?аи маводи шунав? | 3.1.1.1 Вожа?ои калидиро дар асоси маводи алоқаманд муайян кунед ва ба савол?ои кушод ва п?шида ?авоб ди?ед |
1.2 Мутобиқи мундари?аи матн | 3.1.2.1* Мундари?аи матнро мувофиқи унвони матн ва расм?о, сурат?о ва диаграмма?ои пешни?одшуда мутобиқ кунед. | ||
1.3 Одоби с??батро дар ?олат?ои гуногун риоя кунед | 3.1.3.1 Дар ?олат?ои гуногун (дар ?ой?ои ?амъият?) суханронии худро танзим кунед, фар?анги гуфтуг?ро ниго? доред ва дар муколама иштирок кунед | ||
1.4 Дар асоси мавз?и додашуда ?икоя э?од кунед | 3.1.4.1 Дар асоси мавз?и додашуда бо дарҰфти калима?о ва намуна?ои асос? ?икоя э?од кунед. | ||
3.1.5.1 Из?ори андешаи худ ("созиш, ихтилоф") оид ба мундари?аи сабти аудио-видео | |||
3.1.6.1 Истифодаи интонатсия, восита?ои забонии ғайривербал? (?аракат?о, имову ишора?о) барои ?алби тава????и шунавандагон ба мавз?ъ | |||
Ом?зиши ман | 2.2 Муайян кардани истифодаи во?ид?ои луғав? дар матн | 3.2.2.1 Донистани тарзи фарқ кардани маънои калима?ои фразеолог? ва фразеолог? ва ?ангоми с??бат истифода бурдани он?о. | |
2.3 Савол додан ва посух додан ба мазмуни матн | 3.2.3.1 Ташкил ва ?авоб додан ба савол?о, ки ба баҰни андеша?о дар бораи мундари?аи матн нигаронида шудаанд | ||
2.4 Сохтор ва идеяи асосии матнро та?ия кунед | 3.2.4.1 Бо Ұрии муаллим унвони матни худ ва бозии асосиро та?ия кунед | ||
2.5 Маълумот аз сарчашма?ои гуногун | 3.2.5.1* Мувофиқи мавз?и додашуда унсур?ои гуногуни иттилоот? (матн, луғат, диаграмма, ?адвал, харита) барои ?алли маънои калима?ои нави дар иттилоот пайдошуда тавассути луғат?о, ?амъовар?, такмил додани ?анба?ои му?ими иттилоот истифода мешаванд. | ||
Навишта?оти ман | 3.3 Аз р?и маводи хондашуда, муқоиса ва аудиовизуал? кори хатт? нависед |
| |
3.4 Пешни?оди кор?ои хатт? дар шакл?ои гуногун |
3.3.4.1* Бо Ұрии муаллим диаграмма?о, график?о, ?адвал?о, | ||
3.5 Хатоги?о ва исло??о | 3.3.5.1 Исло?и хато?ои пунктуатсия, имло, грамматик? ва услуб? бо Ұрии муаллим | ||
3.6 Ниго? доштани стандарт?ои хатт? | 3.3.6.1 Дар дафтари калон андозаи дукарата ва хурди ?арф?ои хурдро дар ?арф?ои калон ва хурд ниго? доред, бидуни шикастан ва чоп кардан нависед ва навиштанро тезтар кунед. | ||
МеъҰр?ои забонро татбиқ кунед | 4.2 Риояи коидахои грамматикй | 3.4.2.1* Бо ро?и илова кардани Ұрирасон ба калимаи реша, фарқ кардани маънои калима?ои ба ?ам алоқаманд калима?ои сохта э?од кунед. | |
3.4.2.4 Та?ияи исм?о/сифат?о/зарф?ои асос?, сохтаг? | |||
3) 4-сынып
Ортақ тақырыптар | Бөлім (Сөйлеу түрлері) | Бөлімше (дағды) | Оқу мақсатты |
1 тоқсан | |||
1. Кишвари ман Қазоқистон 2. | Бигзор г?ш кунам ва сухан г?ям | 1.1 Муайян кардани мундари?аи маводи шунав? | 4.1.1.1 Руйдод?ои асосиро дар асоси маводи алоқаманд та?ия кунед ва мундари?аи матнро дар асоси он?о созед |
| 4.1.2.1* Мундари?аи матнро мувофиқи мавз?и матн ва диаграмма, диаграмма ва ?адвали додашуда ба нақша гиред ва фикри худро исбот кунед. | ||
1.3 Одоби с??батро дар ?олат?ои гуногун риоя кунед | 4.1.3.1 Тава???? ба синну сол ва шахсияти ?амс??бат, ниго? доштани фар?анги гуфтуг? ?ангоми баррасии мавз?и мушаххас ва иштирок дар муколама | ||
1.4 Дар асоси мавз?и додашуда ?икоя э?од кунед | 4.1.4.1 Э?оди монолог тавассути дарҰфти калима?о ва услуби дастгир? | ||
1.7 Овоз?о ва калима?оро мувофиқи меъҰр?ои имло танзим кунед |
| ||
Ом?зиши ман | 2.1 Васеъ кардани унсур?ои сохтор бо намуд?ои матн | 4.2.1.1* Та?ияи намуд?ои матн (?икоя, тавсиф?, ба?снок) ва қисм?ои он | |
2.3 Савол додан ва посух додан ба мазмуни матн | 4.2.3.1 Ташкил ва ?авоб додан ба савол?о дар асоси мундари?аи матн | ||
2.4 Сохтор ва идеяи асосии матнро та?ия кунед | 4.2.4.1 Мутобиқати унвон ва мундари?аи матнро такмил ди?ед, бозии асосиро созед | ||
2.6 Та?лили матн?о | 4.2.5.1 * Дастрас? ба иттилоот аз сарчашма?ои гуногун (матн, луғат, диаграмма, ?адвал, диаграмма), маънои калима?ои навро мувофиқи матн пайдо кунед, маълумотро ?амъбаст кунед ва ба?о ди?ед | ||
Навишта?от?о? ман | 3.1 Барои намуд?ои матн матни мувофиқ созед | 4.3.1.1 Матнее нависед, ки дар он унсур?ои баҰн?, тавсиф? ва ба?сбарангез дар мавз?и додашуда мав?уд бошад. | |
3.3 Аз р?и маводи хондашуда, муқоисав? ва аудиовизуал? кори хатт? нависед | 4.3.3.1* Бо Ұрии муаллим дар асоси маводи хондашуда, муқоисав? ва аудиовизуал? нақша тартиб ди?ед ва бо истифода аз калима?ои дастгир? иншо нависед. | ||
3.5 Хатоги?о ва исло??о | 4.3.5.1 Бо Ұрии муаллим хато?ои услубиро такмил ва исло? кунед ва кори хаттии худро мувофиқи меъҰр?ои пунктуатсия, имло ва грамматика омода кунед. | ||
3.6 Ниго? доштани стандарт?ои хатт? | 4.3.6.1 Ниго? доштани стандарт?ои хатт? ва такмил додани усул?ои навиштан | ||
3.7 Риояи меъҰр?ои пунктуатсия | 4.3.7.1 Нишона?ои пунктуатсияи ?умла?ои мураккаб | ||
МеъҰр?ои забонро татбиқ кунед | 4.1 Ниго? доштани меъҰр?ои имло? ва имлои калима?о | 4.4.1.1 ?ангоми илова кардани Ұрирасон ба калима мувофиқати овоз?оро ба назар гиред. | |
4.4.1.2 ?ангоми ба калима илова кардани пайвандак?о бодиққат истифода баред. | |||
4.4.1.3 Калима?оеро, ки дар талаффуз ва навиштан тафовут доранд, хонед ва нависед | |||
2 тоқсан | |||
3. Мероси фар?анг? | Бигзор г?ш кунам ва сухан г?ям | 1.2 Мутобиқи мундари?аи матн | 4.1.2.1* Мундари?аи матнро мувофиқи мавз?и матн ва диаграмма, диаграмма ва ?адвали додашуда ба нақша гиред ва фикри худро исбот кунед. |
1.3 Одоби с??батро дар ?олат?ои гуногун риоя кунед | 4.1.3.1 Тава???? ба синну сол ва шахсияти ?амс??бат, ниго? доштани фар?анги гуфтуг? ?ангоми баррасии мавз?и мушаххас ва иштирок дар муколама | ||
1.4 Дар асоси мавз?и додашуда ?икоя э?од кунед | 4.1.4.1 Э?оди монолог тавассути дарҰфти калима?о ва услуби дастгир? | ||
1.5 Маводи шунидашуда | 4.1.5.1 Шар? оид ба мундари?аи аудио-видео | ||
1.6 Ба ?алби тава????и шунавандагон | 4.1.6.1 Бо истифода аз интонация, восита?ои забони ғайривербал? (?аракат?о, имову ишора?о) ва изофа?о, калима?ои Ұрирасон барои ?олиб сохтани мавз?ъ | ||
Ом?зиши ман | 2.2 Муайян кардани истифодаи во?ид?ои луғав? дар матн | 4.2.2.1 Донистани тарзи фарқ кардани таркиби устувори калима?о ва калима?ои бисҰрмаъно, фа?миши маъно ва истифодаи он?о ?ангоми с??бат | |
2.3 Савол додан ва посух додан ба мазмуни матн | 4.2.3.1 Ташкил ва ?авоб додан ба савол?о дар асоси мундари?аи матн | ||
2.4 Сохтор ва идеяи асосии матнро та?ия кунед | 4.2.4.1 Мутобиқати унвон ва мундари?аи матнро такмил ди?ед, бозии асосиро созед | ||
2.5 Маълумот аз сарчашма?ои гуногун | 4.2.5.1 * Дастрас? ба иттилоот аз сарчашма?ои гуногун (матн, луғат, диаграмма, ?адвал, диаграмма), маънои калима?ои навро мувофиқи матн пайдо кунед, маълумотро ?амъбаст кунед ва ба?о ди?ед | ||
2.6 Та?лили матн?о | 4.2.6.1. Муайян кардани намуд?о, жанр?о ва услуб?ои матн?о дар мавз?и муайян (мақола?о, гузориш?о, иншо?о, тар?ума?о, Ұддошт?о ва мавъиза?о) ва инкишоф додани монанд? ва фарқият?о. | ||
Навишта?от?о? ман | 3.2 Навиштан бо услуб?ои гуногун | 4.3.2.1 Бо истифода аз калима?ои калид? матн (иншо, эссе, с??бат) нависед | |
3.3 Аз р?и маводи хондашуда, муқоиса ва аудиовизуал? кори хатт? нависед | 4.3.3.1* Бо Ұрии муаллим дар асоси маводи хондашуда, муқоисав? ва аудиовизуал? нақша тартиб ди?ед ва бо истифода аз калима?ои дастгир? иншо нависед. | ||
3.5 Хатоги?о ва исло??о | 4.3.5.1 Бо Ұрии муаллим хато?ои услубиро ?аматарафа исло? кунед, кори хаттии худро мувофиқи меъҰр?ои пунктуатсия, имло ва грамматик? омода кунед. | ||
3.6 Ниго? доштани стандарт?ои хатт? | 4.3.6.1 Ниго? доштани стандарт?ои хатт? ва такмил додани усул?ои навиштан | ||
3.7 Риояи меъҰр?ои пунктуатсия | 4.3.7.2 Қисм?ои ?умларо ?удо кунед ва аломат?ои пунктуатсия гузоред | ||
4.3.7.3 Муколамаро дуруст нишон ди?ед | |||
МеъҰр?ои забонро татбиқ кунед | 4.2 Риояи коидахои грамматикй | 4.4.2.1* Донистани намуд?ои калима?ои мураккаб (калима?ои мураккаб, ?амъ, калима?ои ихтисоршуда) | |
4.4.2.6 Бењтар намудани истифодаи ибора?о дар ?умла?о | |||
3 тоқсан | |||
5. ?икоя?о дар бораи табиат | Бигзор г?ш кунам ва сухан г?ям | 1.2 Мутобиқи мундари?аи матн | 4.1.2.1* Мундари?аи матнро мувофиқи унвони матн ва диаграмма, диаграмма ва ?адвали додашуда ба нақша гиред ва фикри худро исбот кунед. |
1.3 Одоби с??батро дар ?олат?ои гуногун риоя кунед | 4.1.3.1 Тава???? ба синну сол ва шахсияти ?амс??бат, ниго? доштани фар?анги гуфтуг? ?ангоми баррасии мавз?и мушаххас ва иштирок дар муколама | ||
1.4 Дар асоси мавз?и додашуда ?икоя э?од кунед | 4.1.4.1 Э?оди монолог тавассути дарҰфти калима?о ва услуби дастгир? | ||
1.5 Фикри худро оид ба маводи шунидаатон баҰн кунед | 4.1.5.1 Шар? оид ба мундари?аи аудио-видео | ||
1.6 Ба ?алби тава????и шунавандагон | 4.1.6.1 Бо истифода аз интонация, восита?ои забони ғайривербал? (?аракат?о, имову ишора?о) ва изофа?о, калима?ои Ұрирасон барои ?олиб сохтани мавз?ъ | ||
Ом?зиши ман | 2.2 Муайян кардани истифодаи во?ид?ои луғав? дар матн | 4.2.2.1 Донистани тарзи фарқ кардани таркиби устувори калима?о ва калима?ои бисҰрмаъно, фа?миши маъно ва истифодаи он?о ?ангоми с??бат | |
2.3 Савол додан ва посух додан ба мазмуни матн | 4.2.3.1 Ташкил ва ?авоб додан ба савол?о дар асоси мундари?аи матн | ||
2.4 Сохтор ва идеяи асосии матнро та?ия кунед | 4.2.4.1 Мутобиқати унвон ва мундари?аи матнро такмил ди?ед, бозии асосиро созед | ||
2.5 Маълумот аз сарчашма?ои гуногун | 4.2.5.1 * Дастрас? ба иттилоот аз сарчашма?ои гуногун (матн, луғат, диаграмма, ?адвал, диаграмма), маънои калима?ои навро мувофиқи матн пайдо кунед, маълумотро ?амъбаст кунед ва ба?о ди?ед | ||
2.6 Та?лили матн?о | 4.2.6.1. Муайян кардани намуд?о, жанр?о ва услуб?ои матн?о дар мавз?и муайян (мақола?о, гузориш?о, иншо?о, тар?ума?о, Ұддошт?о ва мавъиза?о) ва инкишоф додани монанд? ва фарқият?о. | ||
Навишта?от?о? ман | 3.1 Барои намуд?ои матн матни мувофиқ созед | 4.3.1.1 Матнее нависед, ки дар он унсур?ои баҰн?, тавсиф? ва ба?сбарангез дар мавз?и додашуда мав?уд бошад. | |
3.4 Пешни?оди кор?ои хатт? дар шакл?ои гуногун |
4.3.4.1* Схема дар формати матн? (равшан, гузориш, эълон); | ||
3.5 Хатоги?о ва исло??о | 4.3.5.1 Хатоги?ои услубиро бо Ұрии муаллим ?аматарафа исло? кунед, кори хаттии худро мувофиқи меъҰр?ои пунктуатсия, имло ва грамматика та?рир кунед. | ||
МеъҰр?ои забонро татбиқ кунед | 4.2 Риояи коидахои грамматикй | 4.4.2.3* Бидонед, ки ч? тавр иваз кардани исм ва ?онишин?о | |
4.4.2.2 Донистани истифодаи илова?ои воридот? | |||
4.4.2.4 Намуд?ои ивазкуниро донед | |||
4 тоқсан | |||
7. Ба кайхон сафар кунед | Бигзор г?ш кунам ва сухан г?ям | 1.1 Муайян кардани мундари?аи маводи шунав? | 4.1.1.1 Руйдод?ои асосиро дар асоси маводи алоқаманд та?ия кунед ва мундари?аи матнро дар асоси он?о созед. |
1.3 Одоби с??батро дар ?олат?ои гуногун риоя кунед | 4.1.3.1 Тава???? ба синну сол ва шахсияти ?амс??бат, ниго? доштани фар?анги гуфтуг? ?ангоми баррасии мавз?и мушаххас ва иштирок дар муколама | ||
1.4 Дар асоси мавз?и додашуда ?икоя э?од кунед | 4.1.4.1 Э?оди монолог тавассути дарҰфти калима?о ва услуби дастгир? | ||
1.5 Маводи шунидашуда | 4.1.5.1 Шар? оид ба мундари?аи аудио-видео | ||
Ом?зиши ман | 2.3 Савол додан ва посух додан ба мазмуни матн | 4.2.3.1 Ташкил ва ?авоб додан ба савол?о дар асоси мундари?аи матн | |
2.4 Сохтор ва идеяи асосии матнро та?ия кунед | 4.2.4.1 Мутобиқати унвон ва мундари?аи матнро такмил ди?ед, бозии асосиро созед | ||
2.5 Маълумот аз сарчашма?ои гуногун | 4.2.5.1 * Дастрас? ба иттилоот аз мавод (матн, луғат, диаграмма, ?адвал, диаграмма), васеъ кардани маънои калима?ои нави дар матн мав?удбуда, ?амъбаст ва арзҰбии иттилоот | ||
Навишта?от?о? ман | 3.2 Навиштан бо услуб?ои гуногун | 4.3.2.1 Бо истифода аз калима?ои калид? матн (иншо, эссе, с??бат) нависед | |
3.3 Аз р?и маводи хондашуда, муқоиса ва аудиовизуал? кори хатт? нависед | 4.3.3.1* Дар асоси маводи хондашуда, муқоисав? ва аудиовизуал? бо Ұрии муаллим нақша тартиб ди?ед ва бо истифода аз калима?ои дастгир? иншо нависед. | ||
3.4 Пешни?оди кор?ои хатт? дар шакл?ои гуногун |
4.3.4.1* Схема дар формати матн? (равшан, гузориш, эълон); | ||
3.5 Хатоги?о ва исло??о | 4.3.5.1 Бо Ұрии муаллим хато?ои услубиро ?аматарафа исло? кунед, кори хаттии худро мувофиқи меъҰр?ои пунктуатсия, имло ва грамматик? омода кунед. | ||
3.6 Ниго? доштани стандарт?ои хатт? | 4.3.6.1 Ниго? доштани стандарт?ои хатт? ва такмил додани усул?ои навиштан | ||
МеъҰр?ои забонро татбиқ кунед | 4.2 Риояи коидахои грамматикй | 4.4.2.5 Ба маънои феъл мувофиқат кунед, онро бо феъл?о пайваст кунед ва дар ?умла истифода баред. | |
4.4.2.7 Истифодаи пайвандак?о (ва, бо, савай), ки калима ба калима, ?умла ба ?умларо мепайвандад | |||
4.4.2.8* Донистани тарзи ?удо кардан ва истифода бурдани калима?ои Ұрирасон дар ?умла | |||
4.4.2.9 Истифодаи замони гузашта (гузашта, оянда, ?озира) | |||
Ескерту:
1) оқыту міндеттері бір тоқсан шеңберінде сөйлеу қызметінің түрлері бойынша біріктіріледі;
2) "*" түрінде белгіленген оқыту мақсаттарынының бөлігі жүзеге асырылады.
3) "/" – белгісі оқу мақсатындағы бөліп қарастыруға болатын бөліктерді көрсетеді.
3-тарау. "Тәжік тілі" оқу пәнінің мазмұнын ұйымдастыру (төмендетілген оқу жүктемесімен) 1-параграф. "Тәжік тілі" оқу пәнінің мазмұны
14. Пән бойынша оқу жүктемесінің көлемі:
1) 2-сыныпта – аптасына 4 сағат, оқу жылында – 144 сағатты;
2) 3-сыныпта – аптасына 4 сағат, оқу жылында – 144 сағатты;
3) 4-сыныпта – аптасына 4 сағат, оқу жылында – 144 сағатты құрайды.
Оқу пәні бойынша оқу жүктемесінің көлемі "Қазақстан Республикасындағы бастауыш, негізгі орта, жалпы орта білім берудің Үлгілік оқу жоспарларын бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің 2012 жылғы 8 қарашадағы № 500 бұйрығымен бекітілген Үлгілік оқу жоспарына тәуелді (Қазақстан Республикасының нормативтік құқықтық актілерін мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 8170 тіркелген).
15. "Тәжік тілі" оқу пәні бойынша жазба жұмыстарының көлемі:
1) сөздік диктант – 2-сыныпта 5-7 сөз, 3-сыныпта 9-12 сөз, 4-сыныпта 12-15 сөз;
2) диктант – 2-сыныпта 25-30 сөз, 3-сыныпта 35-50 сөз, 4-сыныпта 55-70 сөз;
3) мазмұндама мәтінінің көлемі – 2-сыныпта 40-60 сөз, 3-сыныпта 60-80 сөз, 4-сыныпта 80-100 сөз;
4) шығарма мәтінінің көлемі – 2-сыныпта 25-35 сөз, 3-сыныпта 35-55 сөз, 4-сыныпта 55-70 сөз.
16. "Тәжік тілі" оқу пәнінің 2-сыныпқа арналған базалық мазмұны:
1) Тил вә нутуқ: нутуқниң адәм һаятидики әһмийити вә һа?әтлиги; ағзаки вә язма нутуқ һәққидә чүшүнүк; тавуш күчи, аһаңлиғи – ағзаки нутуқниң қураллири; ағзаки нутуқта һәрикәт билән има-ишарәт; диалог; монолог;
2) Сөзләш мәдәнийити: түрлүк вәзийәтләргә бағлиқ сөһбәтдашни тиңшаш, сөзләш мәдәнийитини сақлаш; саламлишиш әһвалларға бағлиқ пайдилинидиған сөзләр; аманлишиш, өтүнүш, миннәтдарлиқ билдүрүш әһваллирини қураштуруш;
3) фонетика: тавуш вә һәрип чүшәнчиси; боғум вә униң имласи; созуқ тавушларниң қелин вә инчикә түрлири (е, и тавушлириниң өзгичилиги); я, Ұ, ю һәриплириниң имласи; үзүк тавушлар вә уларниң ?араңлиқ, ?араңсиз түрлири; п-в, қ-ғ, к-г тавушлириниң созуқ тавуштин башланған қошумчиларниң улинишидин новәтлишиши; б, д, п, т, г, к, ғ, қ тавушлириниң йезилиши; б, в, г, д һәриплириниң рус тилидин киргән сөзләрдә йезилиш имласи; л, р, м, н һәриплириниң йезилиши; ң һәрипиниң йезилиши;
4) мәтин, мәтин һәққидә чүшүнүк; ?үмлиләр жиғиндисиниң мәтиндин айримчилиғи; мәтинниң сәрләвһиси вә униңдики асасий ойни ениқлаш; мәтингә, сюжетлиқ рәсимләргә сәрләвһә бериш; сәрләвһә (мәтинниң нами), тирәк сөзләр арқилиқ мәтинниң мәзмунини мол?алаш; тиңшиған мәтин бойичә чүшәнмигән сөзләрни бәлгүләш; тиңшалған мәтин мәзмуни бойичә соалларға ?авап бериш; тиңшалған материалға өз пикрини билдүрүш; оқулған мәтин мәзмуни бойичә соаллар қураштуруш вә ?авап бериш; берилгән тирәк сөзләрни пайдилинип еғизчә һекайә түзүш;
5) мәтинниң тәркиви ( беши, оттури (асасий қисим), ахири (хуласә) һәққидә чүшүнүк; мәтиндики азат йолниң әһмийити; мәтиндики ?үмлиләрниң бағлиниши; тоғра түзүлмигән мәтинни қайтидин қуруш;
6) мәтин түрлири: баянлаш, тәсвирләш, муһакимә қилиш: ?исимлар вә һадисиләр һәққидә баянлаш, тәсвирләш; мәтинниң сәрләвһиси вә униңдики асасий ойни ениқлаш, мәтингә селиштурма тәһлил ясаш;
7) ?үмлә һәққидә чүшүнүк; ?үмлиниң мәтиндин өзгичилиги; мәтинни ?үмлиләргә бөлүш; ейтилишиға қарап ?үмлиләрниң түрлири: хәвәр ?үмлә, соал ?үмлә, үндәш ?үмлә; ?үмлә ахириға қойилидиған тиниш бәлгүлири(чекит, соал бәлгүси, үндәш бәлгүси);
8) ?үмлидики сөзләрниң бағлиниши: соал қоюш арқилиқ ?үмлә ичидики бир-бири билән бағлинишип кәлгән сөзләрни тепиш; сөзләрниң орунлишиш тәртивини диққәткә елип, сөзләрдин ?үмлә қураштуруш; соал бойичә ?үмлини толуқтуруп йезиш; үлгә, схема, рәсимләр бойичә ?үмлә түзүш; тоғра түзүлмигән ?үмлини дуруслап, қайтидин йезиш;
9) сөз вә униң мәнаси: сөз вә униң мәнаси һәққидә чүшүнүк; мәтиндики мәнадаш, зит, аһаңдаш сөзләрниң мәналирини а?ритишни билиш; берилгән мавзу, соал бойичә керәклик әхбаратни таллап елиш үчүн әхбарат мәнбәлирини пайдилинишни билиш (сөзлүк, энциклопедия);
10) сөз тәркиви: сөзниң томур вә қошумчиси һәққидә дәсләпки чүшүнүк елиш; томур вә қошумчилириниң бир-биридин пәрқи; томур вә қошумчиниң бәлгүлиниши; қошумчә түрлири: сөз ясиғучи вә сөз түрлигүчи, уларниң бәлгүлиниши; мәтинниң тәркиви ( беши, оттури (асасий қисим), ахири (хуласә) һәққидә чүшүнүк; мәтиндики азат йолниң әһмийити; мәтиндики ?үмлиләрниң бағлиниши; тоғра түзүлмигән мәтинни қайтидин қуруш;
11) сөз түркүмлири: нәрсиләрниң намини, бәлгүсини, иш-һәрикитини билдүридиған сөзләр һәққидә дәсләпки чүшүнүкни тәкрарлаш; сөз түркүми һәққидә чүшүнүк; исим сөз түркүми, униң мәнаси; хас исим вә умумий исим; хас исимниң йезилиш имласи; исимларниң бирлик вә көплүк түрлири; исимларниң көплүк қошумчилирини сөз тәркивидә тәһлил қилиш, уларни дурус қоллиниш; пеил вә униң ениқлимиси, соаллири; аддий вә мурәккәп пеиллар; сүпәт вә униң ениқлимиси, соаллири; исим вә сүпәтниң бағлиниши; түп вә ясалма сүпәтләр; сан сөз түркүми вә униң ениқлимиси, соаллири; сан сөз түркүминиң исим сөз түркүми билән бағлинишип ейтилиши; санақ вә дәри?ә санлар;
12) и?адий ишлар оқуған, тиңшиған вә аудиовизуаллиқ материалларға бағлинишлиқ соаллар билән ре?ә бойичә изаһәт йезиш; тирәк сөзләрни, рәсимләрни пайдилинип, постер қураштуруш; йәкә рәсим яки сюжетлиқ рәсимләр бойичә қисқа тәсвирләш, баянлаш мәтинлирини түзүп йезиш; үлгә бойичә аддий хәвәрләндүрүш, нусхилиқ йезиш; түзүлгән мәтиндики әвәтилгән хаталарни (орфографиялиқ, пунктуациялиқ, һәриплик) муәллимниң ярдими билән тепип түзитиш; дурус түзүлмигән мәтинни түзәп, қайтидин йезиш; язма ишларни каллиграфиялиқ тәләпләргә лайиқ йезиш;
13) жил бойичә өтүлгәнни тәкрарлаш.
17. "Тәжік тілі" оқу пәнінің 3-сыныпқа арналған базалық мазмұны:
1) тил вә нутуқ: ағзаки вә язма нутуқниң алаһидиликлири;
2) нутуқ мәдәнийити: һәрхил вәзийәтләргә бағлиқ өз сөзини тоғра қураштуруп, тил нормилирини сақлап сөзләш; интонацияни, вербал әмәс тиллиқ қуралларни (һәрикәт билән има-ишарәт), қаратма сөзләрни қоллинип, тиңшиғучиниң диққитини ?әлип қилиш; өзгиниң пикригә өз көз қаришини билдүрүштә тиллиқ вә этикилиқ нормиларни сақлаш;
3) мәтин: мәтин һәққидә 2-синипта өтүлгәнни қайтилаш, ярдәмчи сөзләрниң ярдими билән баянлаш, тәсвирләш, муһакимә қилиш мәтин түрлирини вә уларниң қисимлирини ениқлаш; мәтинниң сәрләвһисини вә униңдики асасий ойини ениқлаш; мәтин мәзмуни бойичә пикир билдүрүшкә йөнәлгән соаллар түзүш вә ?авап бериш; мәтинләргә селиштурма тәһлил ясаш; бирдәк мавзуда берилгән мәтинләр түрлирини, стилини селиштуруш;
4) тиңшалған мәтин бойичә тирәк сөзләрни бәлгүләш; очуқ вә йепиқ соалларға ?авап бериш; берилгән сәрләвһә, фото, диаграмма, рәсимләр бойичә мәтинниң мәзмунини мол?алаш; берилгән мавзу, тирәк сөзләрни, ре?ини пайдилинип еғизчә һекайә қураштуруш;
5) қаратма сөз, униң тиниш бәлгүси; қистурма сөз вә униң тиниш бәлгүси;
6) фонетика: тавуш һәққидә 2-синипта өтүлгәнни тәкрарлаш; э, ф, в, ц, щ тавушлириниң алаһидиликлирини өзләштүрүш; бу тавушларни дурус тәләппуз қилиш вә саватлиқ йезишни үгитиш; в, ф һәриплири билән кәлгән сөзләрни саватлиқ йезишни үгиниш; ц, щ һәриплири билән кәлгән сөзләрни саватлиқ йезишни үгиниш; х, һ тавушлири, уларниң ейтилиш алаһидиликлири; х, һ тавушлириға бағлиқ сөзләрниң имласи; сөз ичидики қатар турған үзүк тавушларниң өзара аһаңдашлиғини сақлап ейтиш (шәнбә – шәмбә, нанға – наңға);
7) сөз вә униң мәнаси; сөз вә униң мәнаси һәққидә берилгән чүшүнүкни әскә чүшириш; сөз мәналири билән иш: сөз өзиниң удул мәнасидин башқа көчмә мәнада келишини вә бир сөзниң бир нәччә мәнада ишлитилишини байқаш; мәнадаш вә зит мәналиқ сөзләр; удул вә көчмә мәналиқ сөзләрниң мәнасини чүшиниш, нутуқта пайдилиниш; һәрхил әхбарат мәнбәлиридин (мәтин, сөзлүк, схема, ?әдвәл,) берилгән мавзу, соал бойичә алған әхбаратларда учришидиған йеңи сөзләрниң мәналирини сөзлүкләр арқилиқ ечиш, топлаш, мәлуматлардики муһим чүшәнчилирини ениқлаш;
8) сөз тәркиви: сөз тәркиви бойичә 2-синипта өтүлгәнни тәкрарлаш, түп вә ясалма сөз; ясалма сөзләрни ясайдиған қошумчилар; томурдаш сөзләр; қошумчиларниң имласи; боғумларниң аһаңдашлиғини сақлаш (сөз ахиридики үзүк тавушларниң түрлиригә лайиқ, қелин боғумлуқ сөзгә қелин боғумлуқ, инчикә боғумлуқ сөзгә инчикә боғумлуқ қошумчиларниң улиниши), қошумчә уланғанда бәзи сөзләрниң ахиридики тавушларниң өзгириши һәққидә чүшүнүк;
9) ?үмлә: ?үмлә һәққидә 2-синипта өтүлгәнни тәкрарлаш; ?үмлә әзалири: егә билән хәвәрниң бағлиниши; егә билән хәвәрниң оттуриға қойилидиған сизиқчә; жиғиқ вә йейиқ ?үмлә; үлгә схема, соал бойичә ?үмлә қураштуруш;
10) сөз түркүмлири һәққидә берилгән билимни тәкрарлаш; исим сөз түркүми һәққидә 2-синипта өтүлгән материални әскә елиш; түп вә ясалма исимлар; исимларниң түрлиниши; исимларниң егилик қошумчилири; ясалма исимларни ясайдиған қошумчилар; исимларниң түрлиниши; униң бирлик вә көплүк түрлири; егилик қошумчилириниң имласи; пеиллар һәққидә берилгән билимни әскә чүшириш; түп вә ясалма пеиллар; болушлуқ вә болушсиз пеиллар;
11) и?адий иш: ре?ә яки схема асасида тирәк сөзләрни пайдилинип баянлаш, тәсвирләш вә ярдәмчи сөзләрни пайдилинип муһакимә мәтинлирини түзүп йезиш; оқуған, тиңшиған вә аудиовизуаллиқ материаллар бойичә ре?ә түзүп, изаһәт йезиш; схема, график, ?әдвәл, фоторәсимләрни пайдилинип мәтин (хәт, тәклипнамә, нусхилиқ, презентация) қураштуруп йезиш; өзиниң иш-һәрикити баянланған күндүлүк, тәр?имә һал йезиш; әвәтилгән хаталарни (пунктуациялиқ, орфографиялиқ, грамматикилиқ, стилистикилиқ) тепип, орфографиялиқ сөзлүк арқилиқ түзитиш;
12) жил бойи өткәнни тәкрарлаш.
18. "Тәжік тілі" оқу пәнінің 4-сыныпқа арналған базалық мазмұны:
1) Тил вә нутуқ: ағзаки вә язма нутуқ һәққидә билимини кәңәйтиш; ре?ә вә тирәк сөзләрни пайдилинип монолог түзүш;
2) Нутуқ мәдәнийити: нутуқ мәхсити вә орниға мувапиқ бәлгүлүк бир мавзу әтрапида диолог түзүш; сөһбәтдашниң йеши, һиссияти, кәйпиятини диққәткә елиш; интонацияни, вербаллиқ әмәс тиллиқ қуралларни (һәрикәт, има-ишарәт) қистурма сөз, ярдәмчи сөзләрни пайдилинип мавзуға тиңшиғучиниң диққитини ?әлип қилиш;
3) фонетика: боғумларниң аһаңдашлиғи һәққидә уқум қелиплаштуруш: созуқ тавушларниң сөз ичидә қелин-инчикә болушиға қарап аһаңдашлиғи билән ейтилиши вә йезилиши; сөзгә қошумчиларниң улинишида тавушларниң аһаңдашлиқ хусусийитини пайдилиниш: томурниң ахирқи тавуши ?араңлиқ болса, униңға ?араңлиқ үзүк тавуштин башланған, ?араңсиз үзүк тавуш билән аяқлашқан болса, ?араңсиз үзүк тавуштин башланған қошумчә таллап елиш; қошумчиларниң улинишидин томур сөзниң ахиридики һәрипниң өзришини билиш;
4) мәтин: мәтин түрлири (баянлаш, тәсвирләш, муһакимә қилиш) тоғрилиқ берилгән уқумни кәңәйтиш, мәтин тәркивини тәһлил қилиш; мәтин сәрләвһиси вә мәзмуниниң өз ара мувапиқлиғини ениқлаш; униң асасий ойини муһакимә қилиш; мәтин мәзмуни бойичә йешимини тепишқа қаритилған соаллар қураштуруш вә ?авап бериш; мәтинләргә селиштурма тәһлил ясаш: охшаш мавзуда берилгән мәтинләрниң жанрлирини селиштуруш;
5) тиңшалған материал бойичә асасий чүшәнчилирини таллап елиш вә улар асасида мәзмунини ейтип бериш; берилгән мәтин сәрләвһиси, диаграмма, схема ?әдвәл бойичә мәтинниң мәзмунини мол?алаш вә униң асасий ойини дәлилләш; аудио-видеоязма мәзмунини баһалаш;
6) сөз бирикмилири, ?үмлә: ?үмлә бойичә өтүлгәнни тәкрарлаш; ?үмлидики сөз бирикмилирини тепиш; ?үмлиниң бирхил әзалири вә уларниң тиниш бәлгүси; аддий вә мурәккәп ?үмлә; ?үмлини схема бойичә түзүш; қошма ?үмлиниң тиниш бәлгүси; диологта қоллинидиған тиниш бәлгүлири;
7) диологта пайдилинилидиған тиниш бәлгүлири;
8) мурәккәп сөзләр һәққидә чүшүнүк: мурәккәп сөзләр һәққидә дәсләпки чүшүнүк: бириккән сөзләр; бириккән сөзләрниң ясилиши вә көп учришидиған түрлири; қош сөзләр вә уларниң ясилиши; қош сөзләрниң мәнаси вә имласи; қисқарған сөзләр; қисқарған сөзләрниң ясилиши вә имласи; бириккип кетиш, ?үплиниш, тәкрар ейтилиш арқилиқ мурәккәп сөзләрни ясаш;
9) сөз вә униң мәнаси: турақлиқ сөз бирикмилири һәққидә чүшүнүк бериш; мәтиндә турақлиқ сөз бирикмилири билән көп мәналиқ сөзләрни а?ритишни билиш, мәнасини чүшиниш, нутуқта пайдилиниш; түрлүк әхбарат мәнбәлиридин (мәтин, сөзлүк, схема, ?әдвәл, диаграмма) берилгән мавзу бойичә керәклик мәлуматни тепиш, йеңи сөзләрниң мәнасини мәтин мәзмуни бойичә ениқлап, әхбаратни хуласиләш, баһалаш;
10) сөз түркүмлири: исим һәққидә өтүлгәнни тәкрарлаш, исимниң түрлиниши: келиш қошумчилири билән түрләш; келиш қошумчилириниң имласи; егилик қошумчилири билән түрлиниши; көплүк қошумчилириниң түрлиниши; исим түрлири; исимларниң бирлик вә көплүк түрлири; пеил һәққидә өтүлгәнни тәкрарлаш; пеилларниң түрлиниши; пеил заманлири: һазирқи, өткән, келидиған заман; бирлик вә көплүк түрлириниң үлгилири; сүпәт сөз түркүми; қарши мәналиқ сүпәт сөзлири; сан сөз түркүми; санақ вә дәри?ә санлар, уларниң имласи; алмаш, алмаш һәққидә умумий чүшүнүк, уларниң хизмити; алмашларниң түрлиниши; рәвиш һәққидә чүшүнүк; келишләр һәққидә чүшүнүк, уларниң хизмити; ярдәмчи сөзләр вә уларниң имласи; уланмилар һәққидә чүшүнүк; уларниң хизмити вә имласи;
11) и?адий ишлар: оқулған, тиңшалған вә аудиовизуаллиқ материаллар бойичә ре?ә түзүп, изаһәт вә тирәк сөзләрни пайдилинип эссе йезиш; берилгән мавзу бойичә баянлаш, тәсвирләш вә муһакимә элементлири бар мәтин түзүп йезиш; түрлүк стильда мәтин йезиш; тамгезити, мақалә, йеңилиқ, елан йезиш; мү?әзнамә йезиш; әвәтилгән хаталарни (пунктуациялиқ, орфографиялиқ, грамматикилиқ, стилистикилиқ) ениқлап, орфографиялиқ сөзлүк арқилиқ түзитиш;
12) жил бойи өткәнни тәкрарлаш.
2-параграф. Оқу мақсаттарының жүйесі (төмендетілген оқу жүктемесімен)
19. Бағдарламада оқу мақсаттары кодтық белгімен белгіленген. Кодтық белгідегі бірінші сан сыныпты, екінші және үшінші сан бөлім және бөлімшенің ретін, төртінші сан оқу мақсатының реттік нөмірін көрсетеді. 1.2.1.4 кодында: "1" – сынып, "2.1" – бөлім және бөлімше, "4" – оқу мақсатының реттік нөмірі.
20. Оқу мақсаттарының жүйесі:
1) тыңдалым:
Неізгі дағдылар | Оқу мақсаты | ||
2 -сынып | 3 -сынып | 4 -сынып | |
1.1 Фа?мидани мундари?аи маводи шунав? | 2.1.1.1 Калима?ои гумшудаи маводи марбутро муайян кунед ва дар асоси мундари?аи матн ба савол?о ?авоб ди?ед. | 3.1.1.1 Вожа?ои калидиро дар асоси маводи алоқаманд муайян кунед ва ба савол?ои кушод ва п?шида ?авоб ди?ед | 4.1.1.1 Воқеа?ои асосиро аз р?и маводи мувофиқ та?ия кунед ва дар асоси он?о мазмуни матнро нақл кунед |
1.2 Мутобиқи мундари?аи матн | 2.1.2.1 Мундари?аи матнро дар асоси унвони матн ва калима?ои калид? ба нақша гиред. |
3.1.2.1 Сарлав?аи матн ва тасвир?о, акс?о, | 4.1.2.1 Мундари?аи матнро мувофиқи унвони матн ва диаграмма, диаграмма ва ?адвали додашуда ба нақша гирифта, фикри худро исбот кунед. |
1.3 Одоби с??батро дар ?олат?ои гуногун риоя кунед | 2.1.3.1 Иштирок дар муколама тавассути ниго? доштани фар?анги с??бат дар асоси ?олат?ои дар ?аҰти ?арр?за дучоршуда | 3.1.3.1 Сухани худро мувофиқи ?олат?ои гуногун танзим кунед (дар ?ои ?амъият?), фар?анги гуфтуг?ро ниго? доред ва дар муколама иштирок кунед | 4.1.3.1 Тава???? ба синну сол ва шахсияти ?амс??бат, ниго? доштани фар?анги гуфтуг? ?ангоми баррасии мавз?и мушаххас ва иштирок дар муколама |
1.4 Дар мавз?и додашуда с??бат созед | 2.1.4.1 Калима?ои калидиро Ұбед ва дар мавз?и додашуда с??бат созед | 3.1.4.1 Калима?о ва намуна?ои калид? пайдо кунед ва дар мавз?и додашуда с??бат созед. |
|
1.5 Маводи шунидашуда |
2.1.5.1 Намоиши мундари?аи аудио-видео | 3.1.5.1 Из?ори андешаи худ "роз? Ұ норозиг?" бо андешаи шахси дигар, ки дар мундари?аи аудио-видео баҰн шудааст | 4.1.5.1 Шар? оид ба мундари?аи аудио-видео |
1.6 | 2.1.6.1 Истифодаи восита?ои интонатсия ва ғайривербалии забон (?аракат?о, имову ишора?о) барои ?алби тава???? ба мавз?ъ (Шумо ч? фикр доред? Шумо ч? пешни?од мекунед?) | 3.1.6.1 Истифодаи интонатсия, восита?ои забонии ғайривербал? (?аракат?о, имову ишора?о) барои ?алби тава????и шунавандагон ба мавз?ъ | 4.1.6.1 Бо истифода аз интонация, воситахои гайривербалии забон (харакат, имову ишора) ва пасванду зарфхо шавку хаваси шунавандагонро ба мавзуъ гардонед. |
1.7 Овоз?о ва калима?оро мувофиқи меъҰр?ои имло танзим кунед |
2.1.7.1 Ниго? доштани ?амо?ангии ?амсадо?о дар дохили калима |
3.1.7.1 Ниго? доштани ?амо?ангии ?амсадо?о дар калима | 4.1.7.1 Ниго? доштани ?амо?ангии калима?о дар дохили калима ва муносибати байни калима ва калима. |
2) Оқылым | |||
Негізгі дағдылар | Оқу мақсаттары | ||
2 -сынып | 3 -сынып | 4 -сынып | |
2.1 Васеъ кардани унсур?ои сохтор бо намуд?ои матн | 2.2.1.1 Пурсиш? (Ч? кард? Ч?? Немис??) Коркарди намуд?ои матн (тасвир?, тавсиф?, ба?снок) ва қисм?о (қисм, бадан, хулоса) | 3.2.1.1 Калима?ои Ұрирасон, калима?ои Ұриди?анда барои такмил додани намуд?ои матни мантиқ? (назе?, тавсиф, мубо?иса) ва қисм?ои он |
|
2.2 Муайян кардани истифодаи во?ид?ои луғав? дар матн | 2.2.2.1 Маф?уми синоним?о, синоним?о ва антоним?оро (бо истифода аз луғат) фарқ ва дарк кунед ва он?оро дар ?араҰни с??бат истифода баред. |
| 4.2.2.1 Донистани тарзи фарқ кардани таркиб?ои устувори калима?о ва калима?ои бисҰрмаъно, кушодани маъно ва истифодаи он?о ?ангоми с??бат |
2.3 Савол додан ва посух додан ба мазмуни матн | 2.2.3.1 Ташкил ва ?авоб додан ба савол?о, ки ба бе?тар кардани мундари?аи матн нигаронида шудаанд | 3.2.3.1 Ташкил ва ?авоб додан ба савол?о, ки ба баҰни андеша?о дар бораи мундари?аи матн нигаронида шудаанд | 4.2.3.1 Ташкил ва ?авоб додан ба савол?о дар асоси мундари?аи матн |
2.4 Форматкунии матн ва бозии асосиро такмил ди?ед |
| 3.2.4.1 Бо Ұрии муаллим сарлав?аи матн ва идеяи асосиро такмил ди?ед | 4.2.4.1 Мутобиқати мавз?ъ ва мундари?аи матнро такмил ди?ед, бозии асосиро созед |
2.5 Маълумот аз сарчашма?ои гуногун | 2.2.5.1 Ом?зиши тарзи дарҰфти маълумот аз сарчашма?ои гуногун (лугат, луғат, энсиклопедия) ва та?лил ва ?амъоварии маълумот оид ба мавз?ъ ва саволи додашуда | 3.2.5.1 Мувофиқи мавз?и додашуда манбаъ?ои гуногуни иттилоот? (матн, луғат, диаграмма, ?адвал, харита) барои ?алли маънои калима?ои нави дар иттилоот пайдошуда тавассути луғат?о, ?амъовар? ва такмил додани ?анба?ои му?ими иттилоот истифода мешаванд. | 4.2.5.1 Дастрас? ба иттилоот аз сарчашма?ои гуногун (матн, луғат, диаграмма, ?адвал, харита, диаграмма), фа?мидани маънои калима?ои нави дар матн пайдошуда, ?амъбаст ва арзҰбии иттилоот |
2.6 Та?лили матн?о | 2.2.6.1 Бо Ұрии муаллим шабо?ат ва нотакрор? (жанр, навъи матн)-и матн?ои дар мавз?ъ?ои якхела навишташударо пайдо кунед. |
3.2.6.1 бо Ұрии муаллим намуд ва услуби матн?ои дар мавз?ъ?ои шабе? додашуда (матни баде?, матни илм?), | 4.2.6.1 Намуд?о, жанр?о ва услуб?ои матнро дар мавз?и мушаххас муайян кунед (мақола?о, гузориш?о, иншо?о, тар?ума?о, Ұддошт?о ва мавъиза?о) ва та?ияи монанд? ва фарқият?о. |
3) Жазылым | |||
Негізгі дағдылар | Оқу мақсаттары | ||
2 -сынып | 3 -сынып | 4 -сынып | |
3.1 Барои намуд?ои матн матни мувофиқ созед | 2.3.1.1 Бо Ұрии муаллим бо истифода аз расм?ои шахс? ва нақш?ои сюжет? тавсифи мухтасар ва матни ?икояро созед. | 3.3.1.1 Наќшаро Ұбед, бо истифода аз калимањои дастгирикунанда тасвир кунед, матнро тањлил кунед ва онро тавсиф кунед ва бо истифода аз калимањои дастгирї матни бањсї нависед. | 4.3.1.1 Матнее нависед, ки дар он унсур?ои баҰн?, тавсиф? ва ба?сбарангез дар мавз?и додашуда мав?уд бошад. |
3.2 Навиштан бо услуб?ои гуногун | 2.3.2.1 Матни паҰми фармоиш? | 3.3.2.1 Р?знома, хулоса ва муошират дар бораи кори худ | 4.3.2.1 Бо истифода аз калима?ои калид? матн (иншо, иншо, ?икоя) нависед. |
3.3 Хондан, муқоиса ва навиштани кори хатт? дар маводи аудиовизуал? | 2.3.3.1 Бо Ұрии муаллим дар асоси маводи хондашуда, муқоиса ва аудиовизуал? нақша тартиб ди?ед, калима?ои дастгириро истифода баред ва шар? ди?ед | 3.3.3.1 Бо Ұрии муаллим оид ба маводи хондашуда, муқоисав? ва аудиовизуал? нақша тартиб ди?ед ва шар? ди?ед | 4.3.3.1 Бо Ұрии муаллим дар асоси маводи хондашуда, муқоиса ва аудиовизуал? нақша тартиб дода, бо истифода аз калима?ои дастгирикунанда иншо нависед. |
3.4 Пешни?оди кор?ои хатт? дар шакл?ои гуногун | 2.3.4.1 Бо Ұрии муаллим бо истифода аз калима?ои асос?, ?умла?о ва расм?о плакат, табрикнома ва модели ма?сулот созед. |
3.3.4.1 Бо Ұрии муаллим диаграмма?о, график?о, ?адвал?о, |
4.3.4.1 Схема дар таркиби матн (хабар, гузориш, эълон); |
3.5 сан?идан ва исло? кардани хатоги?о | 2.3.5.1 Исло?и хатоги?ои пунктуатсия ва имло бо Ұрии муаллим ва пурра кардани ?умла?о | 3.3.5.1 Исло?и хатоги?ои пунктуатсия, имло, грамматик? ва услуб? бо Ұрии муаллим | 4.3.5.1 Хатоги?ои услубиро бо Ұрии муаллим ?аматарафа исло? кунед ва кори хаттии худро мувофиқи меъҰр?ои пунктуатсия, имло ва грамматика омода кунед. |
3 6 | 2.3.6.1 Донистани тарзи мувофиқ кардани ?арф?ои калон ва хурд, ниго? доштани дукарата ва андозаи он?о, тоза ва озода навиштан | 3.3.6.1 Дар дафтари калон андозаи дукарата ва хурди ?арф?ои хурдро дар ?арф?ои калон ва хурд ниго? доред, бидуни шикастан ва чоп кардан нависед ва навиштанро тезтар кунед. | 4.3.6.1 Ниго? доштани стандарт?ои хатт? ва такмил додани усул?ои навиштан |
3.7 | 2.3.7.1 Барои навъ?ои ?умла аломат?ои пунктуатсияи мувофиқро (нуқта, савол, ?амсадо) истифода баред | 3.3.7.1 Дуруст гузоштани аломат?ои пунктуатсия ва аломат?ои пунктуатсия | 4.3.7.1 Нишона?ои пунктуатсияи ?умла?ои мураккаб |
3.3.7.2 Бо Ұрии муаллим нишонаеро, ки муаллим болои миз гузоштааст, муайян кунед ва гузоред. | 4.3.7.2 Қисм?ои ?умларо ?удо кунед ва аломат?ои пунктуатсия гузоред | ||
4.3.7.3 Ба муколама аломати пунктуатсия гузоред | |||
4) Тілдік нормаларды қолдану | |||
Негізгі дағдылар | Оқу мақсаттары | ||
2 -сынып | 3 -сынып | 4 -сынып | |
4.1 Ниго? доштани меъҰр?ои имло? ва имлои калима?о | 2.4.1.1 Аз имлои я, ю Ұ й худдор? кунед | 3.4.1.1 Калима?оро бо ?арф?ои e, c ва ф нависед | 4.4.1.1 Диққат додан ба ?амо?ангии овоз?о ?ангоми илова кардани калима?о |
2.4.1.2 Имлои ?арф?ои д, в, г, д ва т-ро дар хотир ниго? доред | 3.4.1.2 Дар вожаи реша ивазшавии феъли -а, -а-ро ба суффикси пасванди ибтидо? ниго? доред. |
4.4.1.2 ба калима | |
2.4.1.3 Навиштани навъ?ои садонок?о (фаъол, ғайриасл) ва имлои садонок?ои п-б, к-г, к-г. | 3.4.1.3 Донистани имлои калима?ои дорои ?арф?ои c ва ? | 4.4.1.3 Калима?оеро, ки дар талаффуз ва навиштан тафовут доранд, хонед ва нависед | |
2.4.1.4 Ниго? доштани имлои овоз?ои к?то?и л, р, м, н, | 3.4.1.4 Дуруст навиштани калима?о бо ?арф?ои х ва ? | ||
4.2 | 2.4.2.1 бо Ұрии муаллим, донистани тарзи фарқ кардани реша ва замима?о | 3.4.2.1 Э?оди калима?ои сунъ? бо илова кардани Ұрирасон ба калимаи реша, фарқ кардани маънои калима?ои ба ?ам алоқаманд | 4.4.2.1 Донистани намуд?ои калима?ои мураккаб (калима?ои мураккаб, ?амъ, калима?ои ихтисоршуда) |
2.4.2.2 Миқдор | 3.4.2.2 Донистани истифодаи илова?ои растан? | 4.4.2.2 Истифодаи илова?ои воридшударо донед | |
2.4.2.3 Фарқияти гур???ои калима?о (исм, сифат, замони гузашта, шумора) | 3.4.2.3 Гур???ои калима?ои ?умларо муайян кунед (исм, ?исса, шумора, сифат) | 4.4.2.3 Донистани пасванди исм ва пасванд | |
2.4.2.4 Шакл?ои хос ва маъмулии исм?оро ом?зед ва имлои исм?ои хосро донед | 3.4.2.4 Та?ияи исм?о/сифат?о/зарф?ои асл? ва сунъ? | 4.4.2.4 Намуд?ои ивазкуниро донед | |
2.4.2.5 Та?ияи исм?о/рақам?о/сифат?о/?амъ?ои асл? ва сунъ? | 3.4.2.5 Донистани феъл?ои бо ва бе | 4.4.2.5 Ба маънои феъл мувофиқат кунед, онро бо пешванд?о пайваст кунед ва дар ?умла истифода баред. | |
2.4.2.6 Калима?оеро, ки дар ?умла бо ?ам алоқаманданд, мувофиқат кунед | 3.4.2.6 Донистани хусусияти адад?о ва дара?а?о | 4.4.2.6 Бе?тар намудани истифодаи иборањо дар ?умла?о | |
3.4.2.7 Донистани охири сарлав?а (?а ва не) | 4.4.2.7 Истифодаи пайвандак?о (ва, бо, савай), ки калима ба калима, ?умла ба ?умларо мепайвандад | ||
3.4.2.8 Донистани тарзи пайваст кардани ?умла?ои к?то? ва дароз бо Ұрии муаллим | 4.4.2.8 Донистани тарзи ?удо кардан ва истифода бурдани калима?ои Ұриди?анда дар ?умла | ||
4.4.2.9 Истифодаи замони гузашта (гузашта, оянда, ?озира) | |||
21. Бөлімдер мен тақырыптар бойынша сағат сандарын бөлу мұғалімнің еркіне қалдырылады.
22. Осы оқу бағдарламасы Бастауыш білім беру деңгейінің 2-4-сыныптарына арналған "Тәжік тілі" оқу пәні бойынша үлгілік оқу бағдарламасын (төмендетілген оқу жүктемесімен) іске асыру жөніндегі ұзақ мерзімді жоспарға (оқыту тәжік тілінде) сәйкес іске асырылады.
3-параграф. Бастауыш білім беру деңгейінің 2-4-сыныптарына арналған "Тәжік тілі" оқу пәні бойынша үлгілік оқу бағдарламасын (төмендетілген оқу жүктемесімен) іске асыру жөніндегі ұзақ мерзімді жоспар (оқыту тәжік тілінде)
2 -сынып:
Ортақ тақырыптар | Бөлім (Сөйлеу түрлері) | Бөлімше (дағды) | Оқу мақсатты |
1 -тоқсан | |||
1) Дар бораи ман | Бигзор г?ш кунам ва сухан г?ям | 1.1 Муайян кардани мундари?аи маводи шунав? | 2.1.1.1 Калима?ои гумшудаи маводи марбутро муайян кунед ва ба савол?о оид ба мундари?аи матн ?авоб ди?ед. |
1.3 Фар?анги муошират дар ?олат?ои гуногун | 2.1.3.1 Иштирок дар муколама тавассути ниго? доштани фар?анги с??бат дар асоси ?олат?ои дар ?аҰти ?арр?за дучоршуда | ||
1.4 Дар асоси мавз?и додашуда ?икоя э?од кунед | 2.1.4.1 Дар асоси мавз?и додашуда бо истифода аз калима?ои калид? ?икоя э?од кунед. | ||
1.6 | 2.1.6.1 Истифодаи восита?ои интонатсия ва ғайривербалии забон (?аракат?о, имову ишора?о) барои ?алби тава???? ба мавз?ъ (Шумо ч? фикр доред? Шумо ч? пешни?од мекунед?) | ||
1.7 Овоз?о ва калима?оро мувофиқи меъҰр?ои имло танзим кунед |
2.1.7.1 Ниго? доштани ?амо?ангии ?амсадо?о дар дохили калима | ||
Ом?зиши ман | 2.3 Савол додан ва посух додан ба мазмуни матн | 2.2.3.1 Ташкил ва ?авоб додан ба савол?о, ки ба бе?тар кардани мундари?аи матн нигаронида шудаанд | |
2.4 Сохтор ва идеяи асосии матнро та?ия кунед | 2.2.4.1 Бо Ұрии муаллим сохтор ва идеяи асосии матнро та?ия кунед | ||
2.5 Маълумот аз сарчашма?ои гуногун | 2.2.5.1 Ом?зиши тарзи дарҰфти маълумот аз манбаъ?о (лугат?о, энсиклопедия?о) ва та?лил ва ?амъоварии маълумот оид ба мавз?ъ ва саволи додашуда | ||
3.3 Навиштани кори хатт? дар асоси хондан, аналогия?о ва маводи аудиовизуал? | 2.3.3.1 * Бо Ұрии муаллим дар асоси маводи хондашуда, муқоиса ва аудиовизуал? нақша тартиб ди?ед, калима?ои дастгирикунандаро пайдо кунед ва шар? ди?ед. | ||
2.3.4.1 Бо Ұрии муаллим аз калима?ои калид?, ?умла?о ва расм?о нусхабардории плакат, табрикнома Ұ ма?сулотро истифода баред. | |||
| 2.3.5.1 Исло?и хатоги?ои пунктуатсия ва имло бо Ұрии муаллим ва пурра кардани ?умла?о | ||
3.6 Ниго? доштани стандарт?ои хатт? | 2.3.6.1 Донистани тарзи мувофиқ кардани ?арф?ои калон ва хурд, ниго? доштани дукарата ва андозаи он?о, тоза ва озода навиштан | ||
МеъҰр?ои забонро татбиқ кунед |
| 2.4.1.1* Имлои я, ю Ұ ?ардуро ниго? доред | |
2.4.1.2 * Имлои б, в, г, д, т -ро захира кунед | |||
2.4.1.3 Навиштани навъ?ои садонок?о (фаъол, ғайриасл) ва имлои садонок?ои п-б, қ-ғ, к-г. | |||
2.4.1.4* Ниго? доштани имлои овоз?ои к?то?и л, р, м, н, | |||
2 -тоқсан | |||
3. Вазифаи ман | Бигзор г?ш кунам ва сухан г?ям | 1.2 Мутобиқи мундари?аи матн | 2.1.2.1 Мундари?аи матнро дар асоси унвони матн ва калима?ои калид? ба нақша гиред. |
1.3 Одоби с??батро дар ?олат?ои гуногун риоя кунед | 2.1.3.1 Иштирок дар муколама тавассути ниго? доштани фар?анги с??бат дар асоси ?олат?ои дар ?аҰти ?арр?за дучоршуда | ||
1.5 Маводи шунидашуда |
2.1.5.1 Намоиши мундари?аи аудио-видео | ||
Ом?зиши ман | 2.1 Васеъ кардани унсур?ои сохтор бо намуд?оиматн | 2.2.1.1* Пурсиш? (Ч? кард? Ч?? Немис??) Коркарди намуд?ои матн (тасвир?, тавсиф?, ба?снок) ва қисм?о (қисм, бадан, хулоса) | |
2.3 Савол додан ва посух додан ба мазмуни матн | 2.2.3.1 Ташкил ва ?авоб додан ба савол?о, ки ба бе?тар кардани мундари?аи матн нигаронида шудаанд | ||
2.4 Сохтор ва идеяи асосии матнро та?ия кунед | 2.2.4.1 Бо Ұрии муаллим сохтор ва идеяи асосии матнро та?ия кунед | ||
2.5 Маълумот аз сарчашма?ои гуногун | 2.2.5.1 Ом?зиши тарзи дарҰфти маълумот аз манбаъ?о (лугат, луғат, энсиклопедия) ва та?лил ва ?амъоварии маълумот оид ба мавз?ъ ва саволи додашуда | ||
2.6 Та?лили муқоисавии матн?о | 2.2.6.1 Муайян кардани монанд? ва фарқият?ои (жанр, навъи матн) матн?ои дар як мавз?ъ навишташуда бо Ұрии муаллим | ||
Навишта?оти ман | 3.3 Аз р?и маводи хондашуда, муқоиса ва аудиовизуал? кори хатт? нависед | 2.3.1.1 Бо Ұрии муаллим бо истифода аз расм?ои шахс? ва нақш?ои сюжет? тавсифи мухтасар ва матни ?икояро созед. | |
2.3.3.1 Бо Ұрии муаллим дар асоси маводи хондашуда, муқоиса ва аудиовизуал? нақша тартиб ди?ед, калима?ои дастгириро истифода баред ва шар? ди?ед. | |||
3.4 Пешни?оди кор?ои хатт? дар шакл?ои гуногун | 2.3.4.1 Бо Ұрии муаллим калима?о, ?умла?о, расм?ои дастгир?ро пайдо кунед ва плакат, ого?инома (нусхаи ма?сулот, ого?ии бехатар?) созед. | ||
3.6 Ниго? доштани стандарт?ои хатт? | 2.3.6.1 Донистани тарзи мувофиқ кардани ?арф?ои калон ва хурд, ниго? доштани дукарата ва андозаи он?о, тоза ва озода навиштан | ||
3.5 Хатоги?о ва исло??о | 2.3.6.1 Донистани ч? гуна пайваст кардани ?арф?ои калон ва хурд ва мувофиқ кардани он?о ва тоза ва озода навиштани он?о. | ||
3.7 Риояи меъҰр?ои пунктуатсия | 2.3.7.1 Барои навъ?ои ?умла аломат?ои пунктуатсияи мувофиқро (нуқта, савол, ?амсадо) истифода баред | ||
МеъҰр?ои забонро татбиқ кунед | 4.2 Риояи коидахои грамматикй | 2.4.2.6 Калима?оеро, ки дар ?умла бо ?ам алоқаманданд, мувофиқат кунед | |
3 тоқсан | |||
5. Ба ?исми худ ғамхор? кунед ва р??и худро ниго?убин кунед. | Бигзор г?ш кунам ва сухан г?ям | 1.1 Муайян кардани мундари?аи маводи шунав? | 2.1.1.1 Калима?ои гумшудаи маводи марбутро муайян кунед ва ба савол?о оид ба мундари?аи матн ?авоб ди?ед. |
1.2 Мутобиқи мундари?аи матн | 2.1.2.1 Мундари?аи матнро дар асоси унвони матн ва калима?ои калид? ба нақша гиред. | ||
1.3 Одоби с??батро дар ?олат?ои гуногун риоя кунед | 2.1.3.1 Иштирок дар муколама тавассути ниго? доштани фар?анги с??бат дар асоси ?олат?ои дар ?аҰти ?арр?за дучоршуда | ||
1.4 Дар асоси мавз?и додашуда ?икоя э?од кунед | 2.1.4.1 Дар асоси мавз?и додашуда бо истифода аз калима?ои калид? ?икоя э?од кунед. | ||
1.5 Маводи шунидашуда |
2.1.5.1 Намоиши мундари?аи аудио-видео | ||
| 2.1.6.1 Истифодаи восита?ои интонатсия ва ғайривербалии забон (?аракат?о, имову ишора?о) барои ?алби тава???? ба мавз?ъ (Шумо ч? фикр доред? Шумо ч? пешни?од мекунед?) | ||
Ом?зиши ман | 2.3 Савол додан ва посух додан ба мазмуни матн | 2.2.3.1 Ташкил ва ?авоб додан ба савол?о, ки ба бе?тар кардани мундари?аи матн нигаронида шудаанд | |
2.4 Сохтор ва идеяи асосии матнро та?ия кунед | 2.2.4.1 Бо Ұрии муаллим сохтор ва идеяи асосии матнро та?ия кунед | ||
2.2 Муайян кардани истифодаи во?ид?ои луғав? дар матн | 2.2.2.1 Маф?уми синоним?о, синоним?о ва антоним?оро (бо истифода аз луғат) фарқ ва дарк кунед ва он?оро дар ?араҰни с??бат истифода баред. | ||
2.5 Маълумот аз сарчашма?ои гуногун | 2.2.5.1 Ом?зиши тарзи дарҰфти маълумот аз манбаъ?о (лугат?о, энсиклопедия?о) ва та?лил ва ?амъоварии маълумот оид ба мавз?ъ ва саволи додашуда | ||
2.6 Та?лили муқоисавии матн?о | 2.2.6.1 Бо Ұрии муаллим монанд? ва фарқият?ои (жанр, навъи матн) матн?ои дар як мавз?ъ навишташударо муайян кунед. | ||
Навишта?оти ман | 3.2 Навиштан бо услуб?ои гуногун | 2.3.2.1 Матни паҰми фармоиш? | |
3.3 Аз р?и маводи хондашуда, муқоиса ва аудиовизуал? кори хатт? нависед | 2.3.3.1* Тартиб додани нақша ва шар? додани маводи хондашуда, муқоисав? ва аудиовизуал? бо Ұрии муаллим | ||
3.5 Хатоги?о ва исло??о | 2.3.5.1 Исло?и хатоги?ои пунктуатсия ва имло бо Ұрии муаллим ва пурра кардани ?умла?о | ||
3.6 Ниго? доштани стандарт?ои хатт? | 2.3.6.1 Донистани тарзи мувофиқ кардани ?арф?ои калон ва хурд, ниго? доштани дукарата ва андозаи он?о, тоза ва озода навиштан | ||
МеъҰр?ои забонро татбиқ кунед | 4.2 Риояи коидахои грамматикй | 2.4.2.1 бо Ұрии муаллим, донистани тарзи фарқ кардани реша ва замима?о | |
2.4.2.2 Истифодаи дурусти шумораи ?амъ | |||
2.4.2.3 Фарқияти гур???ои калима?о (исм, сифат, замони гузашта, шумора) | |||
2.4.2.4 Шакл?ои хос ва маъмулии исм?оро ом?зед ва имлои исм?ои хосро донед | |||
2.4.2.5* Та?ияи исм?о/рақам?о/сифат?о/?амъи асл? ва сунъ? | |||
4 тоқсан | |||
7. Му?ити ?амсоя | Бигзор г?ш кунам ва сухан г?ям | 1.2 Мутобиқи мундари?аи матн | 2.1.2.1 Мундари?аи матнро дар асоси унвони матн ва калима?ои калид? ба нақша гиред. |
1.3 Одоби с??батро дар ?олат?ои гуногун риоя кунед | 2.1.3.1 Иштирок дар муколама тавассути ниго? доштани фар?анги с??бат дар асоси ?олат?ои дар ?аҰти ?арр?за дучоршуда | ||
1.4 ?икоя дар мавз?и додашуда | 2.1.4.1 Дар асоси мавз?и додашуда бо истифода аз калима?ои калид? ?икоя э?од кунед. | ||
1.5 Маводи шунидашуда |
2.1.5.1 Намоиши мундари?аи аудио-видео | ||
Ом?зиши ман | 2.1 Васеъ кардани унсур?ои сохтор бо намуд?ои матн | 2.2.1.1 Пурсиш? (Ч? кард? Ч?? Немис??) Коркарди намуд?ои матн (тасвир?, тавсиф?, ба?снок) ва қисм?о (қисм, бадан, хулоса) | |
2.3 Савол додан ва посух додан ба мазмуни матн | 2.2.3.1 Ташкил ва ?авоб додан ба савол?о, ки ба бе?тар кардани мундари?аи матн нигаронида шудаанд | ||
2.4 Сохтор ва идеяи асосии матнро та?ия кунед | 2.2.4.1 Бо Ұрии муаллим сохтор ва идеяи асосии матнро та?ия кунед | ||
2.5 Маълумот аз сарчашма?ои гуногун | 2.2.5.1 Ом?зиши тарзи дарҰфти маълумот аз манбаъ?о (лугат?о, энсиклопедия?о) ва та?лил ва ?амъоварии маълумот оид ба мавз?ъ ва саволи додашуда | ||
Навишта?оти ман | 3.1 Барои намуд?ои матн матни мувофиқ созед | 2.3.1.1 Бо Ұрии муаллим ба воситаи расм?ои шахс? ва нақш?ои сюжет? тавсифи к?то? ва матн?ои нақл? э?од кунед. | |
3.2 Навиштан бо услуб?ои гуногун | 2.3.2.1 Матни паҰми фармоиш? | ||
3.3 Аз р?и маводи хондашуда, муқоиса ва аудиовизуал? кори хатт? нависед | 2.3.3.1* Тартиб додани нақша ва шар? додани маводи хондашуда, муқоисав? ва аудиовизуал? бо Ұрии муаллим | ||
3.5 Хатоги?о ва исло??о | 2.3.5.1 Исло?и хатоги?ои пунктуатсия ва имло бо Ұрии муаллим ва пурра кардани ?умла?о | ||
3.6 | 2.3.6.1 Донистани тарзи мувофиқ кардани ?арф?ои калон ва хурд, ниго? доштани дукарата ва андозаи он?о, тоза ва озода навиштан | ||
| 4.1 Ниго? доштани меъҰр?ои имло? ва имлои калима?о | 2.4.1.4 Ниго? доштани имлои овоз?ои к?то?и л, р, м, н, | |
4.2 Риояи коидахои грамматикй | 2.4.2.1 бо Ұрии муаллим, донистани тарзи фарқ кардани реша ва замима | ||
2.4.2.5* Та?ияи исм?о/рақам?о/сифат?о/?амъи асл? ва сунъ? | |||
2) 3 сынып
Ортақ тақырыптар | Бөлім (Сөйлеу түрлері) | Бөлімше (дағды) | Оқу мақсатты |
1 тоқсан | |||
1. Табиат | Бигзор г?ш кунам ва сухан г?ям | 1.1 Муайян кардани мундари?аи маводи шунав? | 3.1.1.1 Вожа?ои калидиро дар асоси маводи алоқаманд муайян кунед ва ба савол?ои кушод ва п?шида ?авоб ди?ед |
1.2 Мутобиқи мундари?аи матн | 3.1.2.1* Мундари?аи матнро мувофиқи унвони матн ва расм?о, сурат?о ва диаграмма?ои пешни?одшуда мутобиқ кунед. | ||
1.3 Одоби с??батро дар ?олат?ои гуногун риоя кунед | 3.1.3.1 Сухани худро мувофиқи ?олат?ои гуногун танзим кунед (дар ?ои ?амъият?), фар?анги гуфтуг?ро ниго? доред ва дар муколама иштирок кунед | ||
1.4 Дар асоси мавз?и додашуда ?икоя э?од кунед | 3.1.4.1 Дар асоси мавз?и додашуда бо дарҰфти калима?о ва намуна?ои асос? ?икоя э?од кунед. | ||
1.6 | 3.1.6.1 Истифодаи интонатсия, восита?ои забонии ғайривербал? (?аракат?о, имову ишора?о) барои ?алби тава????и шунавандагон ба мавз?з | ||
Ом?зиши ман | 2.1 Васеъ кардани унсур?ои сохтор бо намуд?ои матн | 3.2.1.1 Калима?ои Ұрирасон, калима?ои Ұрирасон барои такмил додани навъ?ои матни мантиқ? (нақл, тавсиф, далел) ва қисм?ои он | |
2.3 Савол додан ва посух додан ба мазмуни матн | 3.2.3.1 Ташкил ва ?авоб додан ба савол?о, ки ба баҰни андеша?о дар бораи мундари?аи матн нигаронида шудаанд | ||
2.4 Сохтор ва идеяи асосии матнро та?ия кунед | 3.2.4.1 Бо Ұрии муаллим унвони матни худ ва бозии асосиро та?ия кунед | ||
2.5 Маълумот аз сарчашма?ои гуногун | 3.2.5.1* Мутобиқи мавз?и додашуда манбаъ?ои гуногуни иттилоот? (матн, луғат, диаграмма, ?адвал, харита) барои ?алли маънои калима?ои нави дар иттилоот пайдошуда тавассути луғат?о, ?амъовар? ва та?ияи ?анба?ои му?ими иттилоот истифода мешаванд. . | ||
Навишта?оти ман | 3. 1 Барои навъи матн матни мувофиқ созед | 3.3.1.1 Нақшаро Ұбед, онро бо калима?ои дастгирикунанда тавсиф кунед, матнро бо ?аракати он тасвир кунед ва матнеро нависед, ки бо калима?ои дастгирикунанда ба?с мекунад | |
3.3 Аз р?и маводи хондашуда, муқоиса ва аудиовизуал? кори хатт? нависед | 3.3.3.1* Наќша тартиб дода, бо Ұрии муаллим оид ба маводи хондашуда, муќоисашуда ва аудиовизуалї шарњ медињад. | ||
3.5 Хатоги?о ва исло??о | 3.3.5.1 Исло?и хато?ои пунктуатсия, имло, грамматик? ва услуб? бо Ұрии муаллим | ||
3.6 Ниго? доштани стандарт?ои хатт? | 3.3.6.1 Дар дафтари калон андозаи дукарата ва хурди ?арф?ои хурдро дар ?арф?ои калон ва хурд ниго? доред, бидуни шикастан ва чоп кардан нависед ва навиштанро тезтар кунед. | ||
3.7 Риояи меъҰр?ои пунктуатсия | 3.3.7.1* тафовут ва исло?и аломат?ои пунктуатсия ва аломат?ои пунктуатсия | ||
МеъҰр?ои забонро татбиқ кунед | 4.1 Ниго? доштани меъҰр?ои имло? ва имлои калима?о | 3.4.1.1 Калима?оро бо ?арф?ои e, c ва ф нависед | |
3.4.1.3 Донистани имлои калима?ои дорои ?арф?ои c ва ? | |||
3.4.1.4 Дуруст навиштани калима?о бо ?арф?ои х ва ? | |||
2-тоқсан | |||
3. Вақт | Бигзор г?ш кунам ва сухан г?ям | 1.2 Мутобиқи мундари?аи матн | 3.1.2.1 Мундари?аи матнро мувофиқи унвони матн ва расм?о, акс?о ва диаграмма?ои додашуда мутобиқ кунед. |
13. Ниго? доштани фар?анги с??бат дар ?олат?ои гуногун | 3.1.3.1 Дар ?олат?ои гуногун (дар ?ой?ои ?амъият?) суханронии худро танзим кунед, фар?анги гуфтуг?ро ниго? доред ва дар муколама иштирок кунед | ||
1.5 Маводи шунидашуда | 3.1.5.1 Из?ори ризоият, норозиг? ва ақидаи дигаре, ки дар мундари?аи аудио-видео баҰн шудааст | ||
1.6 Ба ?алби тава????и шунавандагон | 3.1.6.1 Истифодаи интонатсия, восита?ои забонии ғайривербал? (?аракат?о, имову ишора?о) барои ?алби тава????и шунавандагон ба мавз?ъ | ||
1.7 Овоз?о ва калима?оро мувофиқи меъҰр?ои имло танзим кунед | 3.1.7.1 Ниго? доштани ?амо?ангии мутақобилаи садо?ои к?то? дар як калима (шанбе - шанбе) | ||
Ом?зиши ман | 2.2 Муайян кардани истифодаи во?ид?ои луғав? дар матн | 3.2.2.1 Донистани тарзи фарқ кардани маънои калима?ои фразеолог? ва фразеолог? ва ?ангоми с??бат истифода бурдани он?о. | |
2.3 Савол додан ва посух додан ба мазмуни матн | 3.2.3.1 Ташкил ва ?авоб додан ба савол?о, ки ба баҰни андеша?о дар бораи мундари?аи матн нигаронида шудаанд | ||
2.4 Сохтор ва идеяи асосии матнро та?ия кунед | 3.2.4.1 Бо Ұрии муаллим унвони матни худ ва бозии асосиро та?ия кунед | ||
2.5 Маълумот аз сарчашма?ои гуногун | 3.2.5.1* Мувофиқи мавз?и додашуда унсур?ои гуногуни иттилоот? (матн, луғат, диаграмма, ?адвал, харита) барои ?алли маънои калима?ои нави дар иттилоот пайдошуда тавассути луғат?о, ?амъовар?, такмил додани ?анба?ои му?ими иттилоот истифода мешаванд. | ||
2.6 Та?лили матн?о |
3.2.6.1 бо Ұрии муаллим намуд ва услуби матн?ои дар мавз?ъ?ои шабе? додашуда (матни баде?, матни илм?), | ||
Навишта?оти ман | 3.2 Навиштан бо услуб?ои гуногун | 3.3.2.1 Р?знома, хулоса ва муошират дар бораи кори худ | |
3.4 Пешни?оди кор?ои хатт? дар шакл?ои гуногун |
3.3.4.1* Бо Ұрии муаллим диаграмма?о, график?о, ?адвал?о, | ||
3.5 Хатоги?о ва исло??о | 3.3.5.1 Хатоги?ои пунктуатсия, имло, грамматик? ва услуб? бо Ұрии муаллим | ||
3.6 Ниго? доштани стандарт?ои хатт? | 3.3.6.1 Дар дафтарчаи формати калон, дугона ва андозаи ?арф?ои хурд, навиштан, қатъ ва навиштан ва навиштанро ниго? доред. | ||
3.7 Риояи меъҰр?ои пунктуатсия | 3.3.7.2 Бо Ұрии муаллим нишонаеро, ки муаллим дар болои миз гузоштааст, муайян кунед ва гузоред. | ||
МеъҰр?ои забонро татбиқ кунед | 4.1 Ниго? доштани меъҰр?ои имло? ва имлои калима?о | 3.4.1.2 Дар калимаи реша ивазшавии пасванди -а, -а-ро ба пасванди ибтидо? ниго? доред. | |
4.2 Риояи коидахои грамматикй | 3.4.2.1* Бо ро?и илова кардани Ұрирасон ба калимаи реша, фарқ кардани маънои калима?ои ба ?ам алоқаманд калима?ои сохта э?од кунед. | ||
3.4.2.7 * Донистани ибтидои ?умла (?а ва ?а) ва охири ?умла | |||
3.4.2.8 Донистани тарзи пайваст кардани ?умла?ои к?то? ва дароз бо Ұрии муаллим | |||
3 тоқсан | |||
5. ?унар | Бигзор г?ш кунам ва сухан г?ям | 1.1 Муайян кардани мундари?аи маводи шунав? | 3.1.1.1 Вожа?ои калидиро дар асоси маводи алоқаманд муайян кунед ва ба савол?ои кушод ва п?шида ?авоб ди?ед |
1.2 Мутобиқи мундари?аи матн | 3.1.2.1* Мутобиқи мундари?аи матн аз р?и мавз?и матн ва расм?о, акс?о ва диаграмма?ои пешни?одшуда. | ||
1.3 Одоби с??батро дар ?олат?ои гуногун риоя кунед | 3.1.3.1 Дар ?олат?ои гуногун (дар ?ой?ои ?амъият?) суханронии худро танзим кунед, фар?анги гуфтуг?ро ниго? доред ва дар муколама иштирок кунед | ||
1.4 Дар асоси мавз?и додашуда ?икоя э?од кунед | 3.1.4.1 Дар асоси мавз?и додашуда бо дарҰфти калима?о ва намуна?ои асос? ?икоя э?од кунед. | ||
1.5 Маводи шунидашуда | 3.1.5.1 Из?ори андешаи худ ("созиш, ихтилоф") оид ба мундари?аи сабти аудио-видео | ||
Ом?зиши ман | 2.3 Савол додан ва посух додан ба мазмуни матн | 3.2.3.1 Ташкил ва ?авоб додан ба савол?о, ки ба баҰни андеша?о дар бораи мундари?аи матн нигаронида шудаанд | |
2.4 Муайян кардани мавз?ъ ва идеяи асосии матн | 3.2.4.1 Бо Ұрии муаллим унвони матни худ ва бозии асосиро та?ия кунед | ||
| 3.2.5.1* Мувофиқи мавз?и додашуда унсур?ои гуногуни иттилоот? (матн, луғат, диаграмма, ?адвал, харита) барои ?алли маънои калима?ои нави дар иттилоот пайдошуда тавассути луғат?о, ?амъовар?, такмил додани ?анба?ои му?ими иттилоот истифода мешаванд. | ||
|
3.2.6.1 бо Ұрии муаллим намуд ва услуби матн?ои дар мавз?ъ?ои шабе? додашуда (матни баде?, матни илм?), | ||
Навишта?оти ман | 3.1 Барои намуд?ои матн матни мувофиқ созед | 3.3.1.1* Нақшаро Ұбед, онро бо калима?ои дастгирикунанда тасвир кунед, матнро бо ?аракати он тасвир кунед ва матне нависед, ки барои муло?иза бо калима?ои дастгир? истифода мешавад. | |
3.2 Навиштан бо услуб?ои гуногун | 3.3.2.1 Р?знома, хулоса ва муошират дар бораи кори худ | ||
3.3 Аз р?и маводи хондашуда, муқоиса ва аудиовизуал? кори хатт? нависед | 3.3.3.1* Бо Ұрии муаллим аз р?и маводи хондашуда, муқоиса ва аудиовизуал? нақша тартиб дода, шар? ди?ед | ||
3.4 Пешни?оди кор?ои хатт? дар шакл?ои гуногун |
3.3.4.1* Бо Ұрии муаллим диаграмма?о, график?о, ?адвал?о, | ||
3.5 Хатоги?о ва исло??о | 3.3.5.1 Исло?и хато?ои пунктуатсия, имло, грамматик? ва услуб? бо Ұрии муаллим | ||
3.6 Ниго? доштани стандарт?ои хатт? | 3.3.6.1 Дар дафтари калон андозаи дукарата ва хурди ?арф?ои хурдро дар ?арф?ои калон ва хурд ниго? доред, бидуни шикастан ва чоп кардан нависед ва навиштанро тезтар кунед. | ||
Истифодаи меъҰр?ои забон | 4.2 Риояи коидахои грамматикй | 3.4.2.2 Донистани истифодаи илова?ои растан? | |
3.4.2.3 Гур???ои калима?ои ?умларо муайян кунед (исм, ?исса, шумора, сифат) | |||
3.4.2.4* Исм?о/сифат?о/зарф?ои асос?, сохтаро такмил ди?ед | |||
3.4.2.5 Донистани феъл?ои бо ва бе | |||
3.4.2.6 Донистани хусусияти адад?о ва дара?а?о | |||
4 тоқсан | |||
7. Об манбаи ?аҰт аст | Тиңшилим вә ейтилим | 1.1 Муайян кардани мундари?аи маводи шунав? | 3.1.1.1 Вожа?ои калидиро дар асоси маводи алоқаманд муайян кунед ва ба савол?ои кушод ва п?шида ?авоб ди?ед |
1.2 Мутобиқи мундари?аи матн | 3.1.2.1* Мундари?аи матнро мувофиқи унвони матн ва расм?о, сурат?о ва диаграмма?ои пешни?одшуда мутобиқ кунед. | ||
1.3 Одоби с??батро дар ?олат?ои гуногун риоя кунед | 3.1.3.1 Дар ?олат?ои гуногун (дар ?ой?ои ?амъият?) суханронии худро танзим кунед, фар?анги гуфтуг?ро ниго? доред ва дар муколама иштирок кунед | ||
1.4 Дар асоси мавз?и додашуда ?икоя э?од кунед | 3.1.4.1 Дар асоси мавз?и додашуда бо дарҰфти калима?о ва намуна?ои асос? ?икоя э?од кунед. | ||
3.1.5.1 Из?ори андешаи худ ("созиш, ихтилоф") оид ба мундари?аи сабти аудио-видео | |||
3.1.6.1 Истифодаи интонатсия, восита?ои забонии ғайривербал? (?аракат?о, имову ишора?о) барои ?алби тава????и шунавандагон ба мавз?ъ | |||
Ом?зиши ман | 2.2 Муайян кардани истифодаи во?ид?ои луғав? дар матн | 3.2.2.1 Донистани тарзи фарқ кардани маънои калима?ои фразеолог? ва фразеолог? ва ?ангоми с??бат истифода бурдани он?о. | |
2.3 Савол додан ва посух додан ба мазмуни матн | 3.2.3.1 Ташкил ва ?авоб додан ба савол?о, ки ба баҰни андеша?о дар бораи мундари?аи матн нигаронида шудаанд | ||
2.4 Сохтор ва идеяи асосии матнро та?ия кунед | 3.2.4.1 Бо Ұрии муаллим унвони матни худ ва бозии асосиро та?ия кунед | ||
2.5 Маълумот аз сарчашма?ои гуногун | 3.2.5.1* Мувофиқи мавз?и додашуда унсур?ои гуногуни иттилоот? (матн, луғат, диаграмма, ?адвал, харита) барои ?алли маънои калима?ои нави дар иттилоот пайдошуда тавассути луғат?о, ?амъовар?, такмил додани ?анба?ои му?ими иттилоот истифода мешаванд. | ||
Навишта?оти ман | 3.3 Аз р?и маводи хондашуда, муқоиса ва аудиовизуал? кори хатт? нависед | 3.3.3.1* Нақша тартиб дода, бо Ұрии муаллим оид ба маводи хондашуда, муќоисашуда ва аудиовизуал? шар? медињад. | |
3.4 Пешни?оди кор?ои хатт? дар шакл?ои гуногун |
3.3.4.1* Бо Ұрии муаллим диаграмма?о, график?о, ?адвал?о, | ||
3.5 Хатоги?о ва исло??о | 3.3.5.1 Исло?и хато?ои пунктуатсия, имло, грамматик? ва услуб? бо Ұрии муаллим | ||
3.6 Ниго? доштани стандарт?ои хатт? | 3.3.6.1 Дар дафтари калон андозаи дукарата ва хурди ?арф?ои хурдро дар ?арф?ои калон ва хурд ниго? доред, бидуни шикастан ва чоп кардан нависед ва навиштанро тезтар кунед. | ||
МеъҰр?ои забонро татбиқ кунед | 4.2 Риояи коидахои грамматикй | 3.4.2.1* Бо ро?и илова кардани Ұрирасон ба калимаи реша, фарқ кардани маънои калима?ои ба ?ам алоқаманд калима?ои сохта э?од кунед. | |
3.4.2.4 Та?ияи исм?о/сифат?о/зарф?ои асос?, сохтаг? | |||
3) 4-сынып
Ортақ тақырыптар | Бөлім (Сөйлеу түрлері) | Бөлімше (дағды) | Оқу мақсатты |
1 тоқсан | |||
1. Кишвари ман Қазоқистон 2. | Бигзор г?ш кунам ва сухан г?ям | 1.1 Муайян кардани мундари?аи маводи шунав? | 4.1.1.1 Руйдод?ои асосиро дар асоси маводи алоқаманд та?ия кунед ва мундари?аи матнро дар асоси он?о созед. |
| 4.1.2.1* Мундари?аи матнро мувофиқи мавз?и матн ва диаграмма, диаграмма ва ?адвали додашуда ба нақша гиред ва фикри худро исбот кунед. | ||
1.3 Одоби с??батро дар ?олат?ои гуногун риоя кунед | 4.1.3.1 Тава???? ба синну сол ва шахсияти ?амс??бат, ниго? доштани фар?анги гуфтуг? ?ангоми баррасии мавз?и мушаххас ва иштирок дар муколама | ||
1.4 Дар асоси мавз?и додашуда ?икоя э?од кунед | 4.1.4.1 Э?оди монолог тавассути дарҰфти калима?о ва услуби дастгир? | ||
1.7 Овоз?о ва калима?оро мувофиқи меъҰр?ои имло танзим кунед | 4.1.7.1 Калима дар калима, пайвасти калима ба калима ва ниго? доштани ?амо?ангии садо?о | ||
Ом?зиши ман | 2.1 Васеъ кардани унсур?ои сохтор бо намуд?ои матн | 4.2.1.1* Та?ияи намуд?ои матн (?икоя, тавсиф?, ба?снок) ва қисм?ои он | |
2.3 Савол додан ва посух додан ба мазмуни матн | 4.2.3.1 Ташкил ва ?авоб додан ба савол?о дар асоси мундари?аи матн | ||
2.4 Сохтор ва идеяи асосии матнро та?ия кунед | 4.2.4.1 Мутобиқати унвон ва мундари?аи матнро такмил ди?ед, бозии асосиро созед | ||
2.6 Та?лили матн?о | 4.2.5.1 * Дастрас? ба иттилоот аз сарчашма?ои гуногун (матн, луғат, диаграмма, ?адвал, диаграмма), маънои калима?ои навро мувофиқи матн пайдо кунед, маълумотро ?амъбаст кунед ва ба?о ди?ед | ||
Навишта?от?о? ман | 3.1 Барои намуд?ои матн матни мувофиқ созед | 4.3.1.1 Матнее нависед, ки дар он унсур?ои баҰн?, тавсиф? ва ба?сбарангез дар мавз?и додашуда мав?уд бошад. | |
3.3 Аз р?и маводи хондашуда, муқоисав? ва аудиовизуал? кори хатт? нависед | 4.3.3.1* Бо Ұрии муаллим дар асоси маводи хондашуда, муқоисав? ва аудиовизуал? нақша тартиб ди?ед ва бо истифода аз калима?ои дастгир? иншо нависед. | ||
3.5 Хатоги?о ва исло??о | 4.3.5.1 Бо Ұрии муаллим хато?ои услубиро такмил ва исло? кунед ва кори хаттии худро мувофиқи меъҰр?ои пунктуатсия, имло ва грамматика омода кунед. | ||
3.6 Ниго? доштани стандарт?ои хатт? | 4.3.6.1 Ниго? доштани стандарт?ои хатт? ва такмил додани усул?ои навиштан | ||
3.7 Риояи меъҰр?ои пунктуатсия | 4.3.7.1 Нишона?ои пунктуатсияи ?умла?ои мураккаб | ||
МеъҰр?ои забонро татбиқ кунед | 4.1 Ниго? доштани меъҰр?ои имло? ва имлои калима?о | 4.4.1.1 ?ангоми илова кардани Ұрирасон ба калима мувофиқати овоз?оро ба назар гиред. | |
4.4.1.2 ?ангоми ба калима илова кардани пайвандак?о бодиққат истифода баред. | |||
4.4.1.3 Калима?оеро, ки дар талаффуз ва навиштан тафовут доранд, хонед ва нависед | |||
2 тоқсан | |||
3. Мероси фар?анг? | Бигзор г?ш кунам ва сухан г?ям | 1.2 Мутобиқи мундари?аи матн | 4.1.2.1* Мундари?аи матнро мувофиқи мавз?и матн ва диаграмма, диаграмма ва ?адвали додашуда ба нақша гиред ва фикри худро исбот кунед. |
1.3 Одоби с??батро дар ?олат?ои гуногун риоя кунед | 4.1.3.1 Тава???? ба синну сол ва шахсияти ?амс??бат, ниго? доштани фар?анги гуфтуг? ?ангоми баррасии мавз?и мушаххас ва иштирок дар муколама | ||
1.4 Дар асоси мавз?и додашуда ?икоя э?од кунед | 4.1.4.1 Э?оди монолог тавассути дарҰфти калима?о ва услуби дастгир? | ||
1.5 Маводи шунидашуда | 4.1.5.1 Шар? оид ба мундари?аи аудио-видео | ||
1.6 Ба ?алби тава????и шунавандагон | 4.1.6.1 Бо истифода аз интонация, восита?ои забони ғайривербал? (?аракат?о, имову ишора?о) ва изофа?о, калима?ои Ұрирасон барои ?олиб сохтани мавз?ъ | ||
Ом?зиши ман | 2.2 Муайян кардани истифодаи во?ид?ои луғав? дар матн | 4.2.2.1 Донистани тарзи фарқ кардани таркиби устувори калима?о ва калима?ои бисҰрмаъно, фа?миши маъно ва истифодаи он?о ?ангоми с??бат | |
2.3 Савол додан ва посух додан ба мазмуни матн | 4.2.3.1 Ташкил ва ?авоб додан ба савол?о дар асоси мундари?аи матн | ||
2.4 Сохтор ва идеяи асосии матнро та?ия кунед | 4.2.4.1 Мутобиқати унвон ва мундари?аи матнро такмил ди?ед, бозии асосиро созед | ||
2.5 Маълумот аз сарчашма?ои гуногун | 4.2.5.1 * Дастрас? ба иттилоот аз сарчашма?ои гуногун (матн, луғат, диаграмма, ?адвал, диаграмма), маънои калима?ои навро мувофиқи матн пайдо кунед, маълумотро ?амъбаст кунед ва ба?о ди?ед | ||
2.6 Та?лили матн?о | 4.2.6.1. Муайян кардани намуд?о, жанр?о ва услуб?ои матн?о дар мавз?и муайян (мақола?о, гузориш?о, иншо?о, тар?ума?о, Ұддошт?о ва мавъиза?о) ва инкишоф додани монанд? ва фарқият?о. | ||
Навишта?от?о? ман | 3.2 Навиштан бо услуб?ои гуногун | 4.3.2.1 Бо истифода аз калима?ои калид? матн (иншо, эссе, с??бат) нависед | |
3.3 Аз р?и маводи хондашуда, муқоиса ва аудиовизуал? кори хатт? нависед | 4.3.3.1* Бо Ұрии муаллим дар асоси маводи хондашуда, муқоисав? ва аудиовизуал? нақша тартиб ди?ед ва бо истифода аз калима?ои дастгир? иншо нависед. | ||
3.5 Хатоги?о ва исло??о | 4.3.5.1 Бо Ұрии муаллим хато?ои услубиро ?аматарафа исло? кунед, кори хаттии худро мувофиқи меъҰр?ои пунктуатсия, имло ва грамматик? омода кунед. | ||
3.6 Ниго? доштани стандарт?ои хатт? | 4.3.6.1 Ниго? доштани стандарт?ои хатт? ва такмил додани усул?ои навиштан | ||
3.7 Риояи меъҰр?ои пунктуатсия | 4.3.7.2 Қисм?ои ?умларо ?удо кунед ва аломат?ои пунктуатсия гузоред | ||
4.3.7.3 Муколамаро дуруст нишон ди?ед | |||
МеъҰр?ои забонро татбиқ кунед | 4.2 Риояи коидахои грамматикй | 4.4.2.1* Донистани намуд?ои калима?ои мураккаб (калима?ои мураккаб, ?амъ, калима?ои ихтисоршуда) | |
4.4.2.6 Бењтар намудани истифодаи ибора?о дар ?умла?о | |||
3 тоқсан | |||
5. ?икоя?о дар бораи табиат | Бигзор г?ш кунам ва сухан г?ям | 1.2 Мутобиқи мундари?аи матн | 4.1.2.1* Мундари?аи матнро мувофиқи унвони матн ва диаграмма, диаграмма ва ?адвали додашуда ба нақша гиред ва фикри худро исбот кунед. |
1.3 Одоби с??батро дар ?олат?ои гуногун риоя кунед | 4.1.3.1 Тава???? ба синну сол ва шахсияти ?амс??бат, ниго? доштани фар?анги гуфтуг? ?ангоми баррасии мавз?и мушаххас ва иштирок дар муколама | ||
1.4 Дар асоси мавз?и додашуда ?икоя э?од кунед | 4.1.4.1 Э?оди монолог тавассути дарҰфти калима?о ва услуби дастгир? | ||
1.5 Фикри худро оид ба маводи шунидаатон баҰн кунед | 4.1.5.1 Шар? оид ба мундари?аи аудио-видео | ||
1.6 Ба ?алби тава????и шунавандагон | 4.1.6.1 Бо истифода аз интонация, восита?ои забони ғайривербал? (?аракат?о, имову ишора?о) ва изофа?о, калима?ои Ұрирасон барои ?олиб сохтани мавз?ъ | ||
Ом?зиши ман | 2.2 Муайян кардани истифодаи во?ид?ои луғав? дар матн | 4.2.2.1 Донистани тарзи фарқ кардани таркиби устувори калима?о ва калима?ои бисҰрмаъно, фа?миши маъно ва истифодаи он?о ?ангоми с??бат | |
2.3 Савол додан ва посух додан ба мазмуни матн | 4.2.3.1 Ташкил ва ?авоб додан ба савол?о дар асоси мундари?аи матн | ||
2.4 Сохтор ва идеяи асосии матнро та?ия кунед | 4.2.4.1 Мутобиқати унвон ва мундари?аи матнро такмил ди?ед, бозии асосиро созед | ||
2.5 Маълумот аз сарчашма?ои гуногун | 4.2.5.1 * Дастрас? ба иттилоот аз сарчашма?ои гуногун (матн, луғат, диаграмма, ?адвал, диаграмма), маънои калима?ои навро мувофиқи матн пайдо кунед, маълумотро ?амъбаст кунед ва ба?о ди?ед | ||
2.6 Та?лили матн?о | 4.2.6.1. Муайян кардани намуд?о, жанр?о ва услуб?ои матн?о дар мавз?и муайян (мақола?о, гузориш?о, иншо?о, тар?ума?о, Ұддошт?о ва мавъиза?о) ва инкишоф додани монанд? ва фарқият?о. | ||
Навишта?от?о? ман | 3.1 Барои намуд?ои матн матни мувофиқ созед | 4.3.1.1 Матнее нависед, ки дар он унсур?ои баҰн?, тавсиф? ва ба?сбарангез дар мавз?и додашуда мав?уд бошад. | |
3.4 Пешни?оди кор?ои хатт? дар шакл?ои гуногун |
4.3.4.1* Схема дар формати матн? (равшан, гузориш, эълон); | ||
3.5 Хатоги?о ва исло??о | 4.3.5.1 Хатоги?ои услубиро бо Ұрии муаллим ?аматарафа исло? кунед, кори хаттии худро мувофиқи меъҰр?ои пунктуатсия, имло ва грамматика та?рир кунед. | ||
МеъҰр?ои забонро татбиқ кунед | 4.2 Риояи коидахои грамматикй | 4.4.2.3* Бидонед, ки ч? тавр иваз кардани исм ва ?онишин?о | |
4.4.2.2 Донистани истифодаи илова?ои воридот? | |||
4.4.2.4 Намуд?ои ивазкуниро донед | |||
4 тоқсан | |||
7. Ба кайхон сафар кунед | Бигзор г?ш кунам ва сухан г?ям | 1.1 Муайян кардани мундари?аи маводи шунав? | 4.1.1.1 Руйдод?ои асосиро дар асоси маводи алоқаманд та?ия кунед ва мундари?аи матнро дар асоси он?о созед. |
1.3 Одоби с??батро дар ?олат?ои гуногун риоя кунед | 4.1.3.1 Тава???? ба синну сол ва шахсияти ?амс??бат, ниго? доштани фар?анги гуфтуг? ?ангоми баррасии мавз?и мушаххас ва иштирок дар муколама | ||
1.4 Дар асоси мавз?и додашуда ?икоя э?од кунед | 4.1.4.1 Э?оди монолог тавассути дарҰфти калима?о ва услуби дастгир? | ||
1.5 Маводи шунидашуда | 4.1.5.1 Шар? оид ба мундари?аи аудио-видео | ||
Ом?зиши ман | 2.3 Савол додан ва посух додан ба мазмуни матн | 4.2.3.1 Ташкил ва ?авоб додан ба савол?о дар асоси мундари?аи матн | |
2.4 Сохтор ва идеяи асосии матнро та?ия кунед | 4.2.4.1 Мутобиқати унвон ва мундари?аи матнро такмил ди?ед, бозии асосиро созед | ||
| 4.2.5.1 * Дастрас? ба иттилоот аз мавод (матн, луғат, диаграмма, ?адвал, диаграмма), васеъ кардани маънои калима?ои нави дар матн мав?удбуда, ?амъбаст ва арзҰбии иттилоот | ||
Навишта?от?о? ман | 3.2 Навиштан бо услуб?ои гуногун | 4.3.2.1 Бо истифода аз калима?ои калид? матн (иншо, эссе, с??бат) нависед | |
3.3 Аз р?и маводи хондашуда, муқоиса ва аудиовизуал? кори хатт? нависед | 4.3.3.1* Дар асоси маводи хондашуда, муқоисав? ва аудиовизуал? бо Ұрии муаллим нақша тартиб ди?ед ва бо истифода аз калима?ои дастгир? иншо нависед. | ||
3.4 Пешни?оди кор?ои хатт? дар шакл?ои гуногун |
4.3.4.1* Схема дар формати матн? (равшан, гузориш, эълон); | ||
3.5 Хатоги?о ва исло??о | 4.3.5.1 Бо Ұрии муаллим хато?ои услубиро ?аматарафа исло? кунед, кори хаттии худро мувофиқи меъҰр?ои пунктуатсия, имло ва грамматик? омода кунед. | ||
3.6 Ниго? доштани стандарт?ои хатт | 4.3.6.1 Ниго? доштани стандарт?ои хатт? ва такмил додани усул?ои навиштан | ||
МеъҰр?ои забонро татбиқ кунед | 4.2 Риояи коидахои грамматикй | 4.4.2.5 Ба маънои феъл мувофиқат кунед, онро бо феъл?о пайваст кунед ва дар ?умла истифода баред. | |
4.4.2.7 Истифодаи пайвандак?о (ва, бо, савай), ки калима ба калима, ?умла ба ?умларо мепайвандад | |||
4.4.2.8* Донистани тарзи ?удо кардан ва истифода бурдани калима?ои Ұрирасон дар ?умла | |||
4.4.2.9 Истифодаи замони гузашта (гузашта, оянда, ?озира) | |||
Ескерту:
1) сөйлеу әрекетінің түрлері бойынша оқу мақсаттары кешенді және түрлі нұсқада немесе бөлігі қолданылады.
2) "*" – белгіленген оқу мақсаттарының бөлігі жүзеге асырылады;
3) "/" – белгісі оқу мақсатындағы бөліп қарастыруға болатын бөліктерді көрсетеді.
| Қазақстан Республикасы Оқу - ағарту министрлігінің 2022 жылғы 16 қыркүйектегі № 399 бұйрығына 21-қосымша |
Бастауыш білім беру деңгейінің 2-4-сыныптарына арналған "Әдебиеттік оқу" оқу пәні бойынша үлгілік оқу бағдарламасы (оқыту тәжік тілінде) 1-тарау. Жалпы ережелер
1. "Әдебиеттік оқу" оқу пәнінің оқу бағдарламасы "Мектепке дейінгі тәрбие мен оқытудың, бастауыш, негізгі орта, жалпы орта, техникалық және кәсіптік, орта білімнен кейінгі білім берудің мемлекеттік жалпыға міндетті стандарттарын бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Оқу-ағарту министрінің 2022 жылғы 3 тамыздағы № 348 бұйрығымен бекітілген Мектепке дейінгі тәрбие мен оқытудың, бастауыш, негізгі орта, жалпы орта, техникалық және кәсіптік, орта білімнен кейінгі білім берудің мемлекеттік жалпыға міндетті стандарттарына сәйкес әзірленген (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 29031 болып тіркелген).
2. "Әдебиеттік оқу" оқу пәнінің мақсаты – балалардың өнерін, өнер арқылы дамыту, өнермен байланыста болу қажеттілігін тәрбиелеу, білім алушыны әдебиет әлеміне енгізу және оны адамзаттың рухани тәжірибесімен қамтамасыз ету, білім алушылардың функционалдық сауаттылық дағдыларын оқу барысында қалыптастыру.
3. Бастауыш мектептегі пәндерді зерттеу мақсатына жету үшін келесі практикалық мәселелер шешіледі:
1) оқырмандық мүдделерін, эстетикалық сезімін және білім алушылардың көркемдік талғамымен олардың оқуға деген қажеттіліктерін қалыптастыруға қолайлы жағдайлар жасау;
2) оқу және сөйлеу дағдыларының жүйесін қалыптастыру;
3) бастапқы әдеби және сөйлеу білімдерін қалыптастыру;
4) әртүрлі жанрлардағы көркемдік шығармаларды талдау әдістерін және әртүрлі стильдермен жұмыс жасау әдістеріне үйрету;
5) шығармашылық қабілеттерін дамыту;
6) білім алушының көкжиектерін кеңейту, бастауыш сынып білім алушыларына арналған классикалық және қазіргі заманғы көркем және ғылыми танымдық әдебиеттің ең үздік жұмыстарымен таныстыру;
7) толыққанды оқу дағдыларын жетілдіру (дұрыс, еркін сөйлеу, хабардарлық және мәнерлілік);
8) әдеби туындыларды өз бетімен оқу арқылы тұрақты оқырмандық қызығушылығының қалыптасуына;
9) гуманистік дүниетанымның қалыптасуы, білім алушылардың интеллектуалды және рухани әлемінің қалыптасуы, "Мәңгілік Ел" ұлттық идеясына негізделген ұлттық және жалпыға ортақ құндылықтарға қатысу.
4. Оқу бағдарламасында үш тілде білім беруді жүзеге асыру қарастырылған, онда үш тілді меңгертіп қана қоймай, сол сияқты білім алушылардың сыныптан тыс жұмыстарын да үш (қазақ, орыс және ағылшын тілдерінде) тілде ұйымдастыру қарастырылған.
5. Жеке тұлғалық қасиеттердің кең ауқымды дағдылармен бірлікте дамуы білім алушылар бойында білім берудің "қазақстандық патриотизм мен азаматтық жауапкершілік", "құрмет", "ынтымақтастық", "еңбек және шығармашылық", "ашықтық", "өмір бойына білім" сияқты негізгі құндылықтарын дарыту, бойына сіңіруі үшін негіз болып табылады. Бұл құндылықтар білім алушылардың оның мінез-құлқы мен күнделікті іс-әрекетін ынталандыратын тұрақты тұлғалық бағдарлары бола алады.
2-тарау "Әдебиеттік оқу" оқу пәнінің мазмұнын ұйымдастыру 1-параграф. "Әдебиеттік оқу" оқу пәнінің мазмұны
6. Пән бойынша оқу жүктемесінің көлемі:
1) 2-сыныпта аптасына 2 сағат, оқу жылында 68 сағат;
2) 3-сыныпта аптасына 2 сағат, оқу жылында 68 сағат;
3) 4-сыныпта аптасына 2 сағат, оқу жылында 68 сағатты құрайды.
Ескерту. 6-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Оқу-ағарту министрінің 31.10.2023 № 328 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.7. Оқу дағдыларын қалыптастырудың нормалары:
1) оқу дағдыларын сыныптар бойынша қалыптастырудың міндетті деңгейі:
2-сыныпта бірінші жартыжылдығында – 40-50 сөз, екінші жартысында – 50-60сөз,
3-сыныптың бірінші жартыжылдығында – 60-70 сөз, екінші жартысында – 70-80 сөз,
4-сыныпта бірінші жарты жылдығында – 80-90 сөз, екінші жартысында – 90-105 сөз;
8. "Литературное чтение" оқу пәнінің 2-сыныпқа арналған базалық мазмұны:
1) ауыз әдебиеті үлгілерінен: балаларға арналған тақпақ, санамақ, мадақтау, өтірік өлеңдер, төрт түлік жырлары (төрт түлік туралы өлеңдер, жан-жануарлар айтысы), Наурыз жыры, ертегілер (әртүрлі тақырыптағы хайуанаттар жайындағы ертегілер мен қиял-ғажайып оқиғалы ертегілер), мақал-мәтелдер, әртүрлі тақырыптағы жұмбақ, жаңылтпаштар, жазба әдебиеті үлгілерінен: песни-стихи А.Құнанбаев,М. Мақатаев, Ж. Аймауытов, Ж. Смақов, Д. Әбілев, М.Иманжанов, Р.Әбдикадырова, Ә.Нұрпейісов, Б.Момышұлы, С.Көбеев, М.Қабанбай, В.Сухомлинский, М.Сейфуллин, Ө.Тұрманжанов, Ф.Оңарсынова, Қадыр Мырза Әли, Д.Қасенов, Т.Бердияров, А.Асылбеков, Е.Ашықбаев, Қ.Жұмагалиев, Ә.Файзуллаев, М.Гумеров, С.Сайфуллин, К.Ахметова, С.Жүнісов, Леонардо да Винчи, Ы.Алтынсарин, М.Жұмабаев, Қ.Жұмаділов, М.Әуезов мысалдар, әңгімелер.
2) ғылыми-танымдық шығармалар: мақала, естелік, өмірбаян (аспан әлемі, су асты тіршілігі, табиғат құбылыстары, жаратылыс құпиялары, халықтық әдет-ғұрып, салт-дәстүр туралы);
3) әлем халықтары балалар әдебиетінің көрнекті өкілдерінің үлгілі шығармалары: әңгіме, мысал, ертегілер;
4) әдеби-теориялық білім: халық ауыз әдебиеті жөнінде (ертегі, өтірік өлең, жыр, жұмбақ, мақал-мәтелдер, жаңылтпаштар) өлеңнің ұйқасқа құрылатыны, ақынның көңіл-күйі туралы түсінік (өлең түрлері: табиғат лирикасы, арнау өлеңдер, мысал өлеңдер, сықақ өлеңдер), мәтіндегі көркем сөз жөнінде практикалық түрде түсінік, мәтін түрлері, мәтіндегі негізгі ой туралы қарапайым мағлұмат, диалог туралы;
5) мәтінмен жұмыс: шығарманың мазмұны бойынша берілген сұрақтарға жауап беру, шығарманың мазмұнын дайын жоспар бойынша немесе өз сөзімен мазмұндау, үзіндісін мазмұндау, сахналау, шығарманың тақырыбы мен үзіндісіне (бастапқы бөліміне) сүйеніп, оқиғаның соңын болжау, өз ойы мен сезімін тірек сөздерді пайдалана отырып жеткізу, қарапайым және нақтылау сұрақтарын қою, оның жауабын шығармадан табу, шығарманың тақырыбы және негізгі ойды анықтау, мұғалімнің көмегімен көркем шығармадағы оқиғаның басталуын, дамуын мен аяқталуын анықтау, мәтіндегі негізгі ойды, оның басталуын, жалғасуын, шарықтау шегін, аяқталуын анықтау, мәтінді әңгімелеу, мәтін кейіпкерлерін атау, кейіпкердің сыртқы келбетін сипаттау, мінез-құлқы мен іс-әрекетін бағалау, сұраққа жауапты анықтамалық кітаптардан, жинақтардан, сөздіктерден табу және ақпаратты берілген үлгі, кестеге салу, көркем шығарма үзіндісін басқа үлгідегі (иллюстрация, мультфильм) нұсқасымен салыстыру, мәтінге берілген суреттермен жұмыс, мәтін мазмұны бойынша сурет салу, сөздік жұмысын жүргізуге қатысу, түсіндірілетін сөздермен жұмыс, жазбаша шығармашылық жұмыстар жүргізу: шағын ертегілер, жұмбақтар жазу немесе дайын ұйқастарды қатыстырып шумақтар, санамақтар құрастыру, сурет, каллиграмма, аппликация, фотосуреттер пайдаланып, шығармашылық жұмыс жазу;
6) оқу дағдысы: шығарманы дауыстап дұрыс әрі түсініп оқу, рөлге бөліп, мәнерлеп оқу, шығарманы іштей оқып, ондағы қажетті ақпараттарды белгілеп оқу.
9. "Әдебиеттік оқу" пәнінің 3-сыныпқа арналған базалық мазмұны:
1) ауыз әдебиеті үлгілері: аңыз әңгімелер, бата, мысалдар, шешендік сөздер, нақыл сөздер, жазба әдебиеті үлгілері: ұсынылатын ақын-жазушылардың шығармалары: А. А.Құнанбаев,М. Мақатаев, Ж. Аймауытов, Ж. Смақов, Д. Әбілев, М.Иманжанов, Р.Әбдикадырова, Ә.Нұрпейісов, Б.Момышұлы, С.Көбеев, м.Қабанбай, В.Сухомлинский, М.Сейфуллин, Ө.Тұрманжанов, Ф.Оңарсынова, Қадыр Мырза Әли, Д.Қасенов, Т.Бердияров, А.Асылбеков, Е.Ашықбаев, Қ.Жұмагалиев, Ә.Файзуллаев, М.Гумеров, С.Сайфуллин, К.Ахметова, С.Жүнісов, Леонардо да Винчи, Ы.Алтынсарин, М.Жұмабаев, Қ.Жұмаділов, М.Әуезов
2) ғылыми-танымдық шығармалар: мақала, естелік, өмірбаян, күнделік (аспан әлемі, су асты тіршілігі, табиғат құбылыстары, жаратылыс құпиялары, адамзат сырлары, техника жетістіктері, халықтық әдет-ғұрып, салт-дәстүр туралы);
3) әлем халықтары балалар әдебиетінің көрнекті өкілдерінің үлгілі шығармалары: әңгіме, мысал, ертегілері;
4) әдеби-теориялық білім: халық ауыз әдебиетінің негізгі жанрлары (ертегі, аңыз, бата, жаңылтпаш, жұмбақ, мақал-мәтелдер, нақыл сөздер, шешендік сөздер) туралы ұғымдар, олардың басты белгілері, мысал, әңгіме туралы ұғым, шығарманың тақырыбы, идеясы, сюжеті туралы қарапайым түсініктер, теңеу, эпитет, кейіптеу қолданысы, олардың анықтамалары, кейіпкерге мінездеме, портрет, диалог, монолог туралы);
5) мәтінмен жұмыс: шығарманың тақырыбын анықтау және негізгі ойды білдіріп тұрған мәтін бөлігін, сөйлемді табу, көркем шығармадағы оқиғаның басталуын, дамуын және аяқталуын анықтау, қолдануға (практикалық) және бағалауға негізделген сұрақтар қою және жауап беру, кейіпкердің портретін сипаттау, оның іс-әрекеті мен мінез-құлқының өзгеру себептерін мәтіннен тауып, бағалау, көркем шығарма үзіндісін басқа үлгідегі (иллюстрация, музыка (күй), мультфильм) нұсқасымен салыстыру, шығарманың мазмұнына сәйкес түрлі дереккөздерден: иллюстрация, әдеби кітаптар, мультфильмдерден нақты ақпаратты табу және ақпаратты сызба түрінде беру, шығарманың мазмұнын бірлесе құрастырған жоспар бойынша немесе өз сөзімен толық, таңдауына қарай мазмұндау, сахналау, мәтіннен немесе мәтін бөлімдерінен түйін сөздерді көрсету, түйін сөздер мен негізгі ой арасындағы байланысты орнату, сөздіктермен жұмыс жасау, шығармашылық жұмыстар: шығарма кейіпкеріне хат, ертегі (кейіпкер қосу, соңын өзгерту), өлең (төрт жолды), әңгіме (оқығаны, көргені бойынша) жазу;
6) оқу дағдысы: шығарманы іштей саналы түрде түсініп, көз жүгіртіп, шолып, түртіп алып, қажетті ақпаратты тауып, белгі қойып, сын тұрғысынан бағалап оқу.
10. "Әдебиеттік оқу" пәнінің 4-сыныпқа арналған базалық мазмұны:
1) ауыз әдебиеті үлгілері: батырлар жырынан үзінділер, аңыз әңгімелер мен қиял-ғажайып оқиғалар, шешендік сөздер, ертегілер, мысалдар, ұсынылатын ақын-жазушылардың шығармалары: А.Құнанбаев,М. Мақатаев, Ж. Аймауытов, Ж. Смақов, Д. Әбілев, М.Иманжанов, Р.Әбдикадырова, Ә.Нұрпейісов, Б.Момышұлы, С.Көбеев, М.Қабанбай, В.Сухомлинский, М.Сейфуллин, Ө.Тұрманжанов,.Қалдыбаев, М.Әлімбай Ф.Оңарсынова, Қадыр Мырза Әли, Д.Қасенов, Т.Бердияров, А.Асылбеков, Е.Ашықбаев, Қ.Жұмагалиев, Ә.Файзуллаев, М.Гумеров, С.Сайфуллин, К.Ахметова, С.Жүнісов, Леонардо да Винчи, Ы.Алтынсарин, М.Жұмабаев, Қ.Жұмаділов, М.Әуезов өлең-жырлары, ертегі-мысалдары, әңгімелері, ғылыми-танымдық шығармалар: мақала, очерк, естелік, өмірбаян, күнделік, әлем халықтары балалар әдебиетінің көрнекті өкілдерінің үлгілі шығармалары: әңгіме, мысал, ертегілері;
2) әдеби-теориялық білім: көркем мәтіндердегі пейзаж, портрет, мінездеу, диалог, монологтың орны туралы қарапайым түсінік, жазушы қолданған көркем сөздерді (теңеу, кейіптеу, эпитет, аллитерация, әсірелеу) табу, шығарманың тақырыбы мен идеясы, композициясы, сюжеті туралы практикалық тұрғыда түсіндіру, эпикалық жырлар, аңыз, теңеу, мысал, диалог, монолог, сатира, кейіптеу, фантастикалық шығарма, портрет, лирика, мінездеме, қайталау, логикалық екпін, сюжет, естелік туралы ұғымдар;
3) мәтінмен жұмыс: мәтін бойынша автордың көзқарасына өз пікірін білдіру, шығарманы қайта құруға, интерпретациялауға және бағалауға негізделген сұрақтар қою және жауап беру, шығарманың тақырыбы және негізгі ойды анықтау, автордың ойын мәтін деректерінен келтіре отырып дәлелдеу, шығарманың композициялық құрылымын (сюжеттің басталуы, дамуы, шиеленісуі, шарықтау шегі, шешімі) анықтау, өлеңдерге сай ырғақты таңдай білу, сөздіктерге сүйене отырып, сөздердің мағынасын түсіндіру, жазушы тіліне назар аудару, көркем сөздерді қолдану, эпизодтар мен оқиғалардың негізінде жатқан маңызды тұстарын талдау және салыстыру, көркем шығарманы басқа үлгідегі (иллюстрация, музыка (күй), мультфильм, кинофильм) нұсқасымен салыстыру, түрлі дереккөздерден қажетті ақпаратты табу, өңдеу, тұжырым жасау және себеп-салдарлық байланысын сызба түрінде көрсету, "автормен диалог" жүргізу, оқыған шығарманың басты ойын өздігінен тұжырымдау, мәтін бөлімдері арасында мағыналық байланысты орнату, оқылған шығармадағы оқиға жүйесін анықтап, оны бөліктерге бөлу, әр бөлікке ат қойып жоспар құру, негізгі ойды тұжырымдау, оны мәтін атауымен сәйкестендіру, жоспар бойынша мәтінді мазмұндау, шығарма кейіпкерлерінің образын сезіне отырып, рөлге бөліп оқу, шығармашылық жұмыс: таныс мәтінге жаңа кейіпкерлер қосу, жаңа сюжеттер енгізу, өлең (төрт жолды) жазу;
4) оқу дағдысы: шығарманы іштей көз жүгіртіп, шолып, түртіп алып, сұрақтар қоя отырып, қажетті ақпаратты тауып, белгі қойып оқу, талдау жасап оқу, сын тұрғысынан бағалап оқу.
11. Мұғалім ортақ тақырыптардың мазмұны аясында оқу мақсатын жүзеге асыруда білім алушылардың жас ерекшеліктеріне сәйкес өзге де әдебиеттерді қолдана алады.
2-параграф. Оқу мақсаттарының жүйесі
12. Бағдарламада оқу мақсаттары кодтық белгімен белгіленген. Кодтық белгідегі бірінші сан сыныпты, екінші және үшінші сан бөлім және бөлімшенің ретін, төртінші сан оқу мақсатының реттік нөмірін көрсетеді. 1.2.1.4 кодында: "1" – сынып, "2.1" – бөлім мен бөлімше, "4" – оқу мақсатының реттік нөмірі.
13. Оқу мақсаттарының жүйесі:
1) тыңдалым және айтылым:
Негізгі дағдылар | Оқу мақсаттары | ||
2-сынып | 3-сынып | 4-сынып | |
1.1 | 2.1.1.1 Ба савол?о оид ба мундари?аи кор ?авоб ди?ед | 3.1.1.1 Барои равшан кардани қисм?ои му?ими кор ба савол?ои кушода ?авоб ди?ед. | 4.1.1.1 Савол?о ди?ед ва ?авоб ди?ед, то мундари?аи асарро пурра дарк кунед, баъзе со?а?оро такмил ди?ед ва маънои ?икояро бе?тар кунед. |
1.2 |
2.1.2.1* |
3.1.2.1* |
4.1.2.1* |
1.3 |
2.1.3.1 |
3.1.3.1 |
4.1.3.1 |
1.4 |
2.1.4.1 |
3.1.4.1 |
4.1.4.1 |
1.5 Фикри худро дар бораи асари шунидаатон баҰн кунед |
2.1.5.1 |
3.1.5.1 |
4.1.5.1 |
2) оқылым:
Негізгі дағдылар | Оқу мақсаттары | ||
2-сынып | 3-сынып | 4-сынып | |
2.1 |
2.2.1.1 |
3.2.1.1 |
4.2.1.1 |
2.2.1.2 |
3.2.1.2 |
4.2.1.2* | |
2.2 Оид ба мазмуни асар савол?о ди?ед ва ?авоб ди?ед |
2.2.2.1 |
3.2.2.1 |
4.2.2.1 |
2.3 |
2.2.3.1 |
3.2.3.1 |
4.2.3.1 |
2.4 |
2.2.4.1 |
3.2.4.1 |
4.2.4.1 |
2.5 |
2.2.5.1 |
3.2.5.1 |
4.2.5.1 |
2.6 |
2.2.6.1 |
3.2.6.1 |
4.2.6.1 |
2.7 | 2.2.7.1 Бо Ұрии муаллим восита?ои бадеии асарро монанд ва муқоиса кардан. | 3.2.7.1 Дар асар бо Ұрии муаллим восита?ои адабию баде? (ташбе?, эпитет, муқоиса) нависед |
4.2.7.1 Восита?ои адаб? ва бадеии асар (ташбе?, муқоиса, эпитет, |
2.8 |
2.2.8.1 |
3.2.8.1 Тақсими эпизод?о, сюжет |
4.2.8.1 |
3) жазылым:
Негізгі дағдылар | Оқу мақсаттары | ||
2-сынып | 3-сынып | 4-сынып | |
3.1. |
2.3.1.1 Кор бо Ұрии муаллим хонда мешавад |
3.3.1.1 Бо Ұрии муаллим асарро ба қисм?ои мантиқ? хонед | 4.3.1.1 Системаи ?икояи асари хондашударо фа?мед, онро ба қисм?о тақсим кунед, ба ?ар як қисм ном ди?ед ва нақша тартиб ди?ед |
3.2 | 2.3.2.1* Бо Ұрии муаллим шеър?ои куто?, барои гул?о шеър?ои тайҰрро нависед. |
3.3.2.1* шеър ба ка?рамони асар, гул | 4.3.2.1 Ба матни асос? илова кардани қа?рамони нав, муқаддима кардани сюжети нав, навиштани шеър (катрена)нависед |
3.3 Кор?ои э?одиро бо ро??ои гуногун тавсия ди?ед |
2.3.3.1 Бо Ұрии муаллим расмкаш?, хаттот?, аппликатсия, | 3.3.3.1 Кор?ои э?одиро дар шакли расм?о ва сценарий?о тавсия ди?ед |
4.3.3.1 тавсифи кори э?од?; |
3.4 |
2.3.4.1 |
3.3.4.1 Сохтор ва услуби асар бо Ұрии муаллим |
4.3.4.1 Сохтор ва услуби кор бо Ұрии муаллим |
14. Бөлімдер мен тақырыптар бойынша сағат сандарын бөлу мұғалімнің еркіне қалдырылады.
15. Осы оқу бағдарламасы Бастауыш білім беру деңгейінің 2-4-сыныптарына арналған "Литературное чтение" оқу пәні бойынша (оқыту тәжік тілінде) үлгілік оқу бағдарламасын іске асыру жөніндегі ұзақ мерзімді жоспарға сәйкес іске асырылады.
3-параграф. Бастауыш білім беру деңгейінің 2-4-сыныптарына арналған "Әдебиеттік оқу" оқу пәні бойынша үлгілік оқу бағдарламасын іске асыру жөніндегі ұзақ мерзімді жоспар (оқыту тәжік тілінде)
3) 2-сынып
Ортақ тақырыптар |
Бөлімше | Оқу мақсаттары |
1 -тоқсан | ||
| 1.1 Мазмуни асарро фа?монед | 2.1.1.1 барои мазмуни асар ба савол?о ?авоб додан |
1.2 Асарро нақл кардан | 2.1.2.1* Мазмуни асарро аз р?и нақшаи тайҰр Ұ бо суханони худ ?амъбаст кунед | |
1.3 Вазъияти воқе? ?исоб карда мешавад | 2.1.3.1 Бо риояи мавз?и асар ва иқтибос (боб) ан?оми ?икояро омода кунед | |
1.5. Шар? дар бораи кори ом?хташуда | 2.1.5.1 Бо истифода аз калима?ои дастгир? баҰн кардани э?сосоти худро ом?зед | |
2.1 Истифодаи намуд?ои хондан |
2.2.1.1 Асарро бо овози баланд, дуруст ва бодиққат хонед, ба нақш?о тақсим кунед варавон хонед | |
2.2 Оид ба мазмуни асар савол?о ди?ед ва ?авоб гиред | 2.2.2.1 Бо Ұрии муаллим савол?ои одд? ва мураккаб ди?ед ва бидонед, ки ч? гуна ?авобро дар асар пайдо кунед | |
2.3 Бо мавз?и асар як фикри асосиро та?ия кунед | 2.2.3.1 Бо Ұрии муаллим мавз?ъ ва идеяи асосии корро та?ия кунед | |
2.4 Инкишоф додани жанри асари адаб? | 2.2.4.1 Инкишоф додани вижаги?ои жанри зарбулмасал?о, шеър?о, мақол?о, ?икоя?ои зиндаг?, ?икоя?о,чистон?о | |
2.6 Ба амал?ои қа?рамон ба?о ди?ед | 2.2.6.1 тасвири намуди зо?ирии қа?рамон, ба?о додан ба рафтору кирдори ? | |
2.7 Истифодаи восита?ои адабию баде?ро муаян кардан | 2.2.7.11 Бо Ұрии муаллим восита?ои бадеии асарро нависед (муқоиса кунед) Ұбед | |
2.8 Тар?резии унсур?ои асар?ои санъат | 2.2.8.2 Бо Ұрии муаллим порчаи асарро бо модели дигар муқоиса кунед (иллюстратсия, мультфильм) | |
2.9 Маълумот аз сарчашма?ои гуногун | 2.2.9.1 Ба савол дар шакл ва ?адвали маълумоти дар ма?м?аи маълумотнома?о ва луғат?о овардашуда ?авоб ди?ед. | |
3.1 Сохтани нақшаи асар | 2.3.1.1 Бо Ұрии муаллим кори хондашударо ба қисм?о тақсим кунед ва нақша тартиб ди?ед | |
3.2 Кори эчод? аз р?и жанри асар | 2.3.2.1* Бо Ұрии муаллим шеър?ои куто?, Ұ шеър?ои тайҰрро нависед. | |
3.3 Кор?ои э?одиро бо ро??ои гуногун тавсия ди?ед |
2.3.3.1 Расмкаш?, хаттот?, татбиқ бо Ұрии муаллим, | |
3.4 ошкор ва исло?и хатоги?о | 2.3.4.1 Исло?и хато?ои имло?, пунктуатсия ва услуб? бо Ұрии муаллим | |
2-тоқсан | ||
1.Мактаби ман | 1.2 Асарро нақл кардан | 2.1.2.1* Мундари?аи асарро аз р?и нақшаи тайҰр Ұ бо суханони худ ?амъбаст кунед |
1.3 Мазмуни таърихии асар | 2.1.3. Бо риояи мавз?и асар ва иқтибос (боб) ан?оми ?икояро омода кунед | |
1.4 Барои ?алби тава????и шунавандагон | 2.1.4.1 Истифодаи ма?оз?о ва восита?ои ғайривербал? дар с??бат | |
1.5 Шар? дар бораи асари шунидашуда | 2.1.5.1 Бо истифода аз калима?ои дастгир? баҰн кардани э?сосоти худро ом?зед | |
2.1 Истифодаи намуд?ои хондан | 2.2.1.2 Асарро пурра хонед ва маълумоти дахлдорро муайян кунед. | |
2.2 Оид ба мундари?аи кор савол?о ди?ед ва ?авоб ди?ед | 2.2.2.1 Бо Ұрии муаллим савол?ои одд? ва мураккаб ди?ед ва бидонед, ки ч? гуна ?авобро аз асар Ұфтан | |
2.3 Бо мавз?и асар бозии асосиро та?ия кунед | 2.2.3.1 Бо Ұрии муаллим мавз?ъ ва идеяи асосии корро та?ия кунед | |
2.4 Инкишоф додани жанри асари адаб? | 2.2.4.1 Инкишоф додани вижаги?ои жанри зарбулмасал?о, шеър?о, шеър?о, ?икоя?ои зиндаг?, ?икоя?о,чистон?о | |
2.6 Ба амал?ои қа?рамон ба?о ди?ед | 2.2.6.1 тасвири намуди зо?ирии қа?рамон, ба?о додан ба рафтору кирдори ? | |
2.8 Муқоисаи унсур?ои асар | 2.2.8.2 Бо Ұрии муаллим асари бадеиро бо мисоли дигар муқоиса кунед (иллюстрация, мультфильм) | |
2.9 Муошират бо сарчашма?ои гуногун | 2.2.9.1 Ба саволи ?адвал мувофиқи маълумоти дар ма?м?аи маълумотнома?о ва луғат?о овардашуда ?авоб ди?ед. | |
2.2 Кори эчод? аз р?и жанри асар | 2.3.2.1* Мувофиқи нақша бо Ұрии муаллим шеър?ои куто?, чистон?о Ұ шеърхои тайҰрро нависед. | |
3.3 Кор?ои э?одиро бо ро??ои гуногун тавсия ди?ед |
2.3.3.1 Расмкаш?, хаттот?, татбиқ бо Ұрии муаллим, | |
3.4 ошкор ва исло?и хатоги?о | 2.3.4.1 Исло?и хато?ои имло?, пунктуатсия ва услуб? бо Ұрии муаллим | |
3-тоқсан | ||
5.Дар тани соғ р??и соғ | 1.1 Муайян кардани мазмуни асар | 2.1.1.1 Барои мазмуни асар ба савол?ои додашуда ?авоб додан |
1.2 Асарро нақл кардан | 2.1.2.1* Мазмуни асарро аз р?и нақшаи тайҰр Ұ бо суханони худ ?амъбаст кунед | |
1.3 Мазмуни таърихии асар | 2.1.3.1 Бо риояи мавз?и асар ва иқтибос (боб) ан?оми ?икояро омода кунед | |
1.4 Барои ?алби тава????и шунавандагон | 2.1.4.1 Истифодаи истиора?о ва восита?ои ғайривербал? ?ангоми с??бат | |
1. 5 Шар? дар бораи асари шунидашуда | 2. 1.5.1 Бо истифода аз калима?ои дастгир? фикр кардан ва э?сос карданро ом?зед. | |
2.1 Истифодаи намуд?ои хондан |
2.2.1.1 Асарро бо овози баланд, дуруст ва бодиққат хонед, ба нақш?о тақсим кунед ва равон хонед; | |
2.2 Оид ба мазмуни асар савол?о гуед ва ?авоб ди?ед | 2.2.2.1 Бо Ұрии муаллим савол?ои содда ва мураккаб ди?ед ва донед, ки ч? гуна ?авобро аз матн пайдо кунед. | |
2.3 Бо мавз?и асар фикри асосиро та?ия кунед | 2.2.3.1 Бо Ұрии муаллим мавз?ъ ва идеяи асосии асарро муаян кунед | |
2.4 Инкишоф додани жанри асари адаб? | 2.2.4.1 Инкишоф додани хусусияти жанри зарбулмасал, чистон, шеър, ?икоя?ои ?аҰт, ?икоя,мақол?о. | |
2.5 Мутобиқ кардани композицияи асар | 2.2.5.1 Бо Ұрии муаллим ибтидо, инкишоф ва ан?оми ?икояро дар асари баде? инкишоф ди?ед. | |
2.6 Ба амал?ои қа?рамон ба?о ди?ед | 2.2.6.1 тасвири намуди зо?ирии қа?рамон, ба?о додан ба рафтору кирдори ? | |
2.7 Истифодаи восита?ои адабию баде?ро муаян кардан | 2.2.7.1 Бо Ұрии муаллим аз восита?ои бадеии асар истифода баред (муқоиса, кунед) Ұбед | |
2.8 Тақсимоти унсур?ои асар |
2.2.8.1 бо Ұрии муаллим тағйироти та?ияи сюжетро муаян намояд; | |
2.9 Муошират бо сарчашма?ои гуногун | 2.2.9.1 Ба саволи ?адвал мувофиқи маълумоти дар ма?м?аи маълумотнома?о ва луғат?о овардашуда ?авоб ди?ед. | |
3.1 Сохтани нақшаи асар | 2.1.1 Бо Ұрии муаллим асари хондашударо ба қисм?о тақсим кунед ва нақша тартиб ди?ед | |
3.3 Кор?ои э?одиро бо ро??ои гуногун тавсия ди?ед |
2.3.3.1 расмкаш?, хаттот?, барномасоз? бо Ұрии ом?згор, | |
3.4 ошкор ва исло?и хатоги?о | 2.3.4.1 Исло?и хатоги?ои имло?, пунктуатсия ва услуб? бо Ұрии муаллим | |
4 тоқсан | ||
|
| 2.1.2.1* Мазмуни асарро аз р?и нақшаи тайҰр Ұ бо суханони худ ?амъбаст кунед |
1.3 Мазмуни таърихии асар | 2.1.3.1 Бо риояи мавз?и асар ва иқтибос (боб) ан?оми ?икояро омода кунед | |
1.4 Барои ?алби тава????и шунавандагон | 2 .1.4.1 Истифодаи истиора?о ва восита?ои ғайривербал? ?ангоми с??бат | |
1.5 Шар? дар бораи асари шунидашуда | 2.1.5.1 Бо истифода аз калима?ои дастгир? баҰн кардани фикри худро ?ис кунед | |
2.2 Оид ба мазмуни асар савол?о созед ва ?авоб ди?ед | 2.2.2.1 Бо Ұрии муаллим савол?ои содда ва мураккаб ди?ед ва донед, ки ч? гуна ?авобро аз матн пайдо кунед. | |
2.3 Бо мавз?и асар фикри асосиро та?ия кунед | 2.2.3.1 Бо Ұрии муаллим мавз?и асарро ва фикри асосии онро муаян кардан | |
2.5 Композитсияи асарро муаян кардан | 2.2.5.1 Бо Ұрии муаллим ибтидо, инкишоф ва ан?оми ?икояро дар асари баде? инкишоф ди?ед. | |
2.6 Ба амал?ои қа?рамон ба?о ди?ед | 2.2.6.1 Намуди зо?ирии қа?рамонро тавсиф кунед ва ба рафтору кирдори ? ба?о ди?ед | |
2.7 Истифодаи восита?ои адабию баде? бе?тар муаян кардан | 2.2.7.1 Бо Ұрии муаллим аз восита?ои бадеии асар истифода баред (муқоиса, кунед) Ұбед | |
|
2.2.8.1 бо Ұрии муаллим тағйироти та?ияи сюжетро муаян намояд; | |
| 2.2.9.1 Ба савол дар шакл ва ?адвали маълумоти дар ма?м?аи маълумотнома?о ва луғат?о овардашуда ?авоб ди?ед. | |
3.1 Сохтани нақшаи асар | 2.3.1.1 Бо Ұрии муаллим кори хондашударо ба қисм?о тақсим кунед ва нақша тартиб ди?ед | |
| 2.3.2.1* Бо Ұрии муаллим шеър?ои куто?, мақол?о, чистон?о ва Ұ шеър?ои тайҰр навиштан. | |
3.4 ошкор ва исло?и хатоги?о | 2.3.4.1 Исло?и хато?ои имло?, пунктуатсия ва услуб? бо Ұрии муаллим | |
2)3 сынып: | ||
Ортақ тақырыптар |
Бөлімше | Оқу мақсаттары |
1-тоқсан | ||
1Табиати зинда | 1.1 Муайян кардани мазмуни асар | 3.1.1.1 Барои инкишоф додани қисм?ои му?ими асар ба савол?ои кушода ?авоб ди?ед. |
1.2 Асарро нақл кардан | 3.1.2.1* Мазмуни асарро мувофиқи нақша Ұ бо суханони худ пурра кунед | |
1.3 Мазмуни таърихии асар |
3.1.3.1.Характери кахрамонони асар | |
1.4. ?алби тава????и шунавандагон | 3.1.4.2 Истифодаи тасвир?о, тасвир?о ва акс?о дар с??бат | |
1. 5 Шар? дар бораи асари шунидашуда | 3.1.5.1 Бо истифода аз калима?ои баде? баҰн кардани фикр ва э?сосоти худро ом?зед | |
2.1 Истифодаи намуд?ои хондан | 3.2.1.1 Асарро бо овози баланд хонед, онро ба нақш?о тақсим кунед,равон хонед, аз р?и намуд хонед | |
2. Хуб хуб аст, бад бад аст (зулмот бо нур) | 2.2 Оид ба мазмуни асар савол?о гуед ва ?авоб ди?ед | 3.2.2.1 Ба савол?ои амал? ва арзҰб? асосҰфта пурсед ва ?авоб ди?ед |
2.3 Бо мавз?и асар фикри асосиро та?ия кунед | 3.2.3.1 Мавз?и асарро муаян намуда, қисми матнеро, ки фикри асосиро ифода мекунад, нависед. | |
2.4 Инкишоф додани жанри асари адаб? | 3.2.4.1 Гуногунии жанр?ои шеър, масалан, истиора, ривоят ва ?икояро инкишоф ди?ед. | |
2.5 Композитсияи асарро муаян кардан |
3.2.6.1 | |
2.6 Ба амал?ои қа?рамон ба?о ди?ед | 3.2.7.1 Дар асар бо Ұрии муаллим восита?ои адабию баде? (ташбе?, эпитет, муқоиса) нависед | |
2.7 Истифодаи восита?ои адабию баде? бе?тар муаян кардан | 3.2.8.2 Бо Ұрии муаллим асари бадеиро бо мисоли дигар муқоиса кунед (тасвир, мусиқ?, мультфилм) | |
2.9 Маълумот аз сарчашма?ои гуногун |
3.2.9.1 Сарчашма?ои гуногун, ки ба мазмуни асар мувофиқанд: тасвир, адабиҰт | |
3.1 Сохтани нақшаи асар | 3.3.1.1 Бо Ұрии муаллим кори хондашударо ба қисм?ои мантиқ? тақсим кунед, ба ?ар як қисм ном ди?ед ва нақша тартиб ди?ед | |
3.3 .Кор?ои э?одиро бо ро??ои гуногун тавсия ди?ед | 3.3.3.1 Тавсия додани кори э?од? дар шакли расм?о ва сенари?о | |
3.4 ошкор ва исло?и хатоги?о | 3.3.4.1 Такмили сохтор ва услуби кор бо Ұрии муаллим, исло?и хато?ои имло? ва пунктуатсия | |
2 -тоқсан | ||
3.Вақт | 1.1 Муайян кардани мазмуни асар | 3.1.1.1 Барои инкишоф додани қисм?ои му?ими асар ба савол?ои кушода ?авоб ди?ед. |
1.2 Асарро нақл кардан | 3. 1.2.1* Мазмуни асарро мувофиқи нақша Ұ бо суханони худ пурра кунед | |
1.3 Мазмуни таърихии асар |
3.1.3.1.Характери кахрамонони асар | |
1.4. ?алби тава????и шунавандагон | 3.1.4.2 Истифодаи тасвир?о, тасвир?о ва акс?о дар с??бат | |
1. 5 Шар? дар бораи асари шунидашуда | 3.1.5.1 Бо истифода аз калима?ои баде? баҰн кардани фикр ва э?сосоти худро ом?зед | |
2.1 Истифодаи намуд?ои хондан |
3.2.1.1 Асарро бо овози баланд хонед, онро ба нақш?о тақсим кунед,равон хонед, аз р?и намуд хонед | |
2.2 Оид ба мазмуни асар савол?о гуед ва ?авоб ди?ед | 3.2.2.1. дар асоси татбиқ (амал?) ва арзҰб? савол?о додан ва ?авоб додан | |
2.3 Бо мавз?и асар фикри асосиро та?ия кунед | 3.2.3.1. ?умлае, ки фикри асосиро ифода мекунад, та?ияи мавз?и асар ва навиштани қисми матнро Ұфтан | |
2.4 Инкишоф додани жанри асари адаб? | 3.2.4.1 инкишоф додани хусусияти жанри шеър, ?икоя, зарбулмасал, қисса, ?икоя | |
2.5 Композитсияи асарро муаян кардан | 3.2.5.1 та?ияи ибтидо, инкишоф ва ан?оми достони асари баде? | |
2.6 Ба амал?ои қа?рамон ба?о ди?ед | 3.2.6.1 тасвири портрети қа?рамон, ба?оди?ии нати?аи амал?о ва тағирҰбии хислати ?ро дар асоси матн | |
2.7 Истифодаи восита?ои адабию баде? бе?тар муаян кардан | 3.2.7.1 Дар асар бо Ұрии муаллим восита?ои адабию баде? (ташбе?, эпитет, муқоиса) нависед | |
2.8 Тақсимоти унсур?ои асар | 3.2.8.2 бо Ұрии муаллим, мубодилаи порчаи кори бадеиро бо нусхаи мисоли дигар (тасвир, мусиқ? (мусиқ?), мультфилм) | |
2.9 Аз манбаъ?ои гуногун |
3.2.9.1 Сарчашма?ои гуногун, ки ба мазмуни асар мувофиқанд: тасвир?, адаб? | |
3.1 Сохтани нақшаи асар |
3.3.1.1 Бо Ұрии муаллим асарро ба қисм?ои мантиқ? хонед | |
3.2 Кори эчод? аз р?и жанри асар |
3.3.2.1* шеър ба ка?рамони асар, гул | |
3.4 ошкор ва исло?и хатоги?о |
3.3.4.1 | |
3-тоқсан | ||
| 1.1 Фа?мидани мундари?аи кор | 3.1.1.1 Барои инкишоф додани қисм?ои му?ими асар ба савол?ои кушода ?авоб ди?ед. |
1.3.Саргузашти асарро тавсиф кунед | 3. 1.2.1* Мазмуни асарро мувофиқи нақша Ұ бо суханони худ пурра кунед | |
1.4. ?алби тава????и шунавандагон |
3.1.4.2 Истифодаи тасвир?о, тасвир?о ва акс?о дар с??бат | |
1.5 Фикри худро дар бораи асари шунидаатон баҰн кунед | 3.1.5.1 Бо истифода аз калима?ои баде? баҰн кардани фикр ва э?сосоти худро ом?зед | |
2.1 Истифодаи намуд?ои хондан | 3.2.1.2 Асарро фа?мида хонед, аз назар гузаронед, иттилооти воридшударо Ұфта гиред, қайд кунед ва нуқтаи му?имро арзҰб? кунед. | |
2.2 Оид ба мазмуни асар савол?о гуед ва ?авоб ди?ед | 3.2.2.1. дар асоси татбиқ (амал?) ва арзҰб? савол?о додан ва ?авоб додан | |
2.3 Бо мавз?и асар фикри асосиро та?ия кунед | 3.2.3.1. ?умлае, ки фикри асосиро ифода мекунад, та?ияи мавз?и асар ва навиштани қисми матнро Ұфтан | |
2.4 Инкишоф додани жанри асари адаб? | 3.2.4.1 инкишоф додани хусусияти жанри шеър, ?икоя, зарбулмасал, қисса, ?икоя | |
2.5 Композитсияи асарро муаян кардан | 3.2.5.1 та?ияи ибтидо, инкишоф ва ан?оми достони асари баде? | |
2.6 Ба амал?ои қа?рамон ба?о ди?ед | 3.2.6.1 тасвири портрети қа?рамон, ба?оди?ии нати?аи амал?о ва тағирҰбии хислати ?ро дар асоси матн | |
2.7 Истифодаи восита?ои адабию баде? бе?тар муаян кардан | 3.2.7.1 Дар асар бо Ұрии муаллим восита?ои адабию баде? (ташбе?, эпитет, муқоиса) нависед | |
2.8 Тақсимоти унсур?ои асар | 3.2.8.1 Мубодилаи эпизод?о, та?ияи тағйирот дар та?ияи сюжет | |
2.9 Аз манбаъ?ои гуногун |
3.2.9.1 Сарчашма?ои гуногун, ки ба мундари?аи кор мувофиқанд: тасвир?о, адабиҰт | |
3.1 Сохтани нақшаи асар |
3.3.1.1 бо Ұрии муаллим, хонданро ба қисм?ои мантиқ? тақсим кунед | |
3.2 Кори эчод? аз р?и жанри асар |
3.3.2.1* шеър ба ка?рамони асар, гул | |
3.3 .Кор?ои э?одиро бо ро??ои гуногун тавсия ди?ед |
3.3.3.1 | |
3.4 ошкор ва исло?и хатоги?о | 3.3.4.1 Такмили сохтор ва услуби кор бо Ұрии муаллим, исло?и хато?ои имло? ва пунктуатсия | |
4-тоқсан | ||
7. Об манбаи р?зғор аст | 1.1 Фа?мидани мундари?аи кор | 3. 1.1.1 Барои такмил додани қисм?ои му?ими кор ба савол?ои кушода пурсед ва ?авоб ди?ед. |
1.3.Саргузашти асарро тавсиф кунед |
3.1.3.1.Характери кахрамонони асар | |
1.4. ?алби тава????и шунавандагон | 3.1.4.2 Истифодаи тасвир?о, тасвир?о ва акс?о дар с??бат | |
1.5 Фикри худро дар бораи асари шунидаатон баҰн кунед | 3.1.5.1 Бо истифода аз калима?ои баде? баҰн кардани фикр ва э?сосоти худро ом?зед | |
2.1 Истифодаи намуд?ои хондан | 3.2.1.2 Асарро фа?мида хонед, аз назар гузаронед, иттилооти воридшударо Ұфта гиред, қайд кунед ва нуқтаи му?имро арзҰб? кунед. | |
2.2 Оид ба мазмуни асар савол?о гуед ва ?авоб ди?ед | 3.2.2.1. дар асоси татбиқ (амал?) ва арзҰб? савол?о додан ва ?авоб додан | |
2.3 Бо мавз?и асар фикри асосиро та?ия кунед | 3.2.3.1. ?умлае, ки фикри асосиро ифода мекунад, та?ияи мавз?и асар ва навиштани қисми матнро Ұфтан | |
2.5 Композитсияи асарро муаян кардан | 3.2.5.1 та?ияи ибтидо, инкишоф ва ан?оми достони асари баде? | |
2.6 Ба амал?ои қа?рамон ба?о ди?ед | 3.2.6.1 тасвири портрети қа?рамон, ба?оди?ии нати?аи амал?о ва тағирҰбии хислати ?ро дар асоси матн | |
|
3.2.8.2 бо Ұрии муаллим, мубодилаи порчаи кори бадеиро бо нусхаи мисоли дигар (тасвир, мусиқ? (мусиқ?), мультфилм) | |
2.9 Аз манбаъ?ои гуногун |
3.2.9.1 Сарчашма?ои гуногун, ки ба мундари?аи кор мувофиқанд: тасвир?о, адабиҰт | |
3.1 Сохтани нақшаи асар |
3.3.1.1 бо Ұрии муаллим, хонданро ба қисм?ои мантиқ? тақсим кунед | |
3.2 Кори эчод? аз р?и жанри асар |
3.3.2.1* шеър ба ка?рамони асар, гул | |
3.4 ошкор ва исло?и хатоги?о | 3.3.4.1 Такмили сохтор ва услуби кор бо Ұрии муаллим, исло?и хато?ои имло? ва пунктуатсия | |
43) 4 сынып | ||
Ортақ тақырыптар |
Бөлімше | Оқу мақсаттары |
1-тоқсан | ||
1. Қазоқистон | 1.1 Фа?мидани мундари?аи кор | 4.1.1.1 Барои пурра фа?мидани м??тавои асар, додан ва ба савол?о ?авоб додан барои такмил додани баъзе қисмат?о ва бартари?ои ?икоя |
1.3.Саргузашти асарро тавсиф кунед | 4.1.3.1 Тартиби та?ияи сюжетро дар асоси қисмати мавз?ъ ва хулосаи асар ба нақша гирифта, маънои онро шар? ди?ед. | |
1.4. ?алби тава????и шунавандагон | 4.1.4.2 Истифодаи тасвир?о, тасвир?о, акс?о, презентатсия?о, клип?ои видео? ?ангоми с??бат | |
1.5 Фикри худро дар бораи асари шунидаатон баҰн кунед | 4.1.5.1 Мубодилаи афкор, э?сос ва нуқтаи назари шахс бо р?йдод?ои шабе?и ?аҰт ва кори худ | |
2.1 Истифодаи намуд?ои та?сил | 4.2.1.1 Асарро бо овози баланд хонед, ба нақш?о тақсим кунед, озод хонед, чопро хонед | |
2.2 Оид ба мундари?аи кор савол?о ди?ед ва ?авоб ди?ед | 4.2.2.1 Дар асоси бозсоз?, тафсир ва арзҰбии кор савол?о ди?ед ва ?авоб ди?ед. | |
2.3 Мавз?и асар ва идеяи асосии онро та?ия кунед | 4.2.3.1 Та?ияи мавз?ъ ва ғояи асосии асар, бо истифода аз маълумоти матн? фикри муаллифро исбот кунед | |
2.4 Инкишоф додани жанри асари адаб? | 4.2.4.1 Инкишоф додани хусусияти жанри ?икоя?о, ?икоя?о, ?уфт?о ва роман?ои фантастик? | |
2.6 Ба амал?ои қа?рамонон ба?о ди?ед | 4.2.6.1 Ба?с ва ба?о додан ба хислати қа?рамон, амал?ои қа?рамонон ва тағирот дар хислати матн. | |
2.7 Санъати адаб? | 4.2.7.1 Муайян ва истифода бурдани восита?ои адабии (мисли, эпитет, аллитератсия, аллитератсия) асар | |
2.8 Тақсимоти унсур?ои асар | 4.2.8.2 Муқоисаи нусхаи асари баде? бо мисоли дигар (иллюстратсия, мусиқ? (садо), мультфилм, филм) | |
2.9 Аз манбаъ?ои гуногун | 4.2.9.1 Намоиши схемавии иттилооти воридот? аз сарчашма?ои гуногун, хулоса ва пайвастшав? | |
3.1 Сохтани нақшаи асар | 4. 3.1.1 Системаи ?икояро дар кори хондашуда фа?мед, онро ба қисм?о тақсим кунед, ба ?ар як қисм ном ди?ед ва нақша гиред | |
3.2 Кори эчод? аз р?и жанри асар | 4.3.2.1 Ба матни асос? илова кардани қа?рамони нав, муқаддима кардани сюжети нав, навиштани шеър (чор мисра) навистан | |
3.3 .Кор?ои э?одиро бо ро??ои гуногун тавсия ди?ед | 4.3.3.1 Тавсия додани кори э?од? дар диаграмма, филм, презентатсия | |
3.4 ошкор ва исло?и хатоги?о |
4.3.4.1 Сохтор ва услуби кор бо Ұрии муаллим | |
2-тоқсан | ||
2. Мероси фар?анг? | 1.2 Мазмуни асар | 4.1.2.1* Усулхои гуногуни тавсифи мазмуни асарро (шахси I Ұ III, илова кардани хама гуна ходисахо) истифода бурда, асарро пурра чамъбаст намояд. |
1.3 Мазмуни таърихии асар | 4.1.3.1 Тартиби та?ияи сюжетро дар асоси қисмати мавз?ъ ва хулосаи асар ба нақша гирифта, маънои онро шар? ди?ед. | |
1.4. ?алби тава????и шунавандагон | 4.1.4.1 Истифодаи зарбулмасал?о, сатр?ои шеър?, истиора?о ва восита?ои ғайривербал? ?ангоми с??бат | |
4.1.4.2 Истифодаи тасвир?о, тасвир?о, акс?о, презентатсия?о, клип?ои видео? ?ангоми с??бат | ||
1.5 Фикри худро дар бораи асари шунидаатон баҰн кунед | 4.1.5.1 Мубодилаи афкор, э?сос ва нуқтаи назари шахс бо р?йдод?ои шабе?и ?аҰт ва кори худ | |
| 4.2.1.2 * Ба до?или кор назар кунед, савол?о ди?ед, маълумотро кобед, ба кор ишора кунед, та?лил кунед ва ба?оди?ии интиқод? кунед. | |
2.2 Оид ба мундари?аи кор савол?о ди?ед ва ?авоб ди?ед | 4.2.2.1 Дар асоси бозсоз?, тафсир ва арзҰбии кор савол?о ди?ед ва ?авоб ди?ед. | |
2.3 Мавз?и асар ва идеяи асосии онро та?ия кунед | 4.2.3.1 Та?ияи мавз?ъ ва ғояи асосии асар, бо истифода аз маълумоти матн? фикри муаллифро исбот кунед | |
2.5 Композитсияи асарро муаян кардан | 4.2.5.1 Та?ияи сохтори композитсияи асар (оғоз, та?ия, ?алли) бо к?маки муаллим | |
2.6 Ба амал?ои қа?рамонон ба?о ди?ед | 4.2.6.1 Ба?с ва ба?о додан ба хислати қа?рамон, амал?ои қа?рамонон ва тағирот дар хислати матн. | |
2.7 Восита?ои адабию баде? | 4.2.7.1 Муайян кардан ва истифодаи восита?ои адаб? (мисли, муқоиса, эпитет, аллитератсия) | |
2.8 Тақсимоти унсур?ои асар | 4.2.8.1 Та?лил ва муқоисаи а?амияти эпизод?о ва р?йдод?о | |
2.9 Аз манбаъ?ои гуногун | 4. 2.9.1 Намоиши схемавии иттилооти воридот? аз сарчашма?ои гуногун, хулоса ва таносуб | |
3.1 Сохтани нақшаи асар | 4.3.1.1 Системаи ?икояро дар кори хондашуда фа?мед, онро ба қисм?о тақсим кунед, ба ?ар як қисм ном ди?ед ва нақша гиред | |
3.3 .Кор?ои э?одиро бо ро??ои гуногун тавсия ди?ед | 4.3.3.1 Пешни?оди кори э?од? дар шакли диаграмма?о, диафильм?о ва презентатсия?о | |
3.4 ошкор ва исло?и хатоги?о |
4.3.4.1 Сохтор ва услуби кор бо Ұрии муаллим | |
3-тоқсан | ||
| 1.1 Фа?мидани мундари?аи кор | 4.1.1.1 Барои пурра фа?мидани м??тавои асар, додан ва ба савол?о ?авоб додан барои такмил додани баъзе қисмат?о ва бартари?ои ?икоя |
1.2 Мазмуни асар | 4.1.2.1* Усул?ои гуногуни тавсифи мазмуни асарро (шахси I Ұ III, илова кардани ?ама гуна ?одиса?о) истифода бурда, асарро пурра чамъбаст намояд. | |
1.3 Мазмуни таърихии асар | 4. 1.3.1 Дар асоси мавзӘъ ва бахши хулосаи кор, коркарди сюжетро ба нақша гирифта, маънои онро баҰн намоед. | |
1.4. ?алби тава????и шунавандагон | 4.1.4.1 Истифодаи зарбулмасал?о, сатр?ои шеър?, истиора?о ва восита?ои ғайривербал? ?ангоми с??бат | |
1.5 Фикри худро дар бораи асари шунидаатон баҰн кунед | 4.1.5.1 Мубодилаи афкор, э?сос ва нуқтаи назари шахс бо р?йдод?ои шабе?и ?аҰт ва кори худ | |
4.1.4.2 Истифодаи тасвир?о, тасвир?о, акс?о, презентатсия?о, клип?ои видео? ?ангоми с??бат | ||
2.1 Истифодаи намуд?ои хондан | 4.2.1.2 * Ба до?или кор назар кунед, савол?о ди?ед, маълумотро кобед, ба кор ишора кунед, та?лил кунед ва ба?оди?ии интиқод? кунед. | |
2.2 Оид ба мундари?аи кор савол?о ди?ед ва ?авоб ди?ед | 4.2.2.1 Дар асоси бозсоз?, тафсир ва арзҰбии кор савол?о ди?ед ва ?авоб ди?ед. | |
2.3 Мавз?и асар ва идеяи асосии онро та?ия кунед | 4.2.3.1 Та?ияи мавз?ъ ва ғояи асосии асар, бо истифода аз маълумоти матн? фикри муаллифро исбот кунед | |
2.4 Инкишоф додани жанри асари адаб? | 4.2.4.1 Инкишоф додани хусусияти жанри ?икоя?о, ?икоя?ои к?то?, ?уфт?ои қа?рамон? ва ?икоя?ои фантастик?. | |
2.5 Композитсияи асарро муаян кардан | 4.2.5.1 Та?ияи сохтори композитсияи асар (оғоз, та?ия, ?алли) бо к?маки муаллим | |
2.6 Ба амал?ои қа?рамонон ба?о ди?ед | 4.2.6.1 Ба?с ва ба?о додан ба хислати қа?рамон, амал?ои қа?рамонон ва тағирот дар хислати матн. | |
2.7 Истифодаи восита?ои адабию баде? бе?тар карда шавад | 4.2.7.1 Истифодаи восита?ои адаб? (ташбе?, ташбе?, эпитет, аллитератсия) ва истифодаи он?о | |
2.8 Унсур?ои тар?резии асар?ои санъат | 4.2.8.1 Та?лил ва муқоисаи а?амияти эпизод?о ва р?йдод?о | |
2.9 Гуногун? | 4.2.9.1 Намоиши схемавии иттилооти воридот? аз сарчашма?ои гуногун, хулоса ва пайвастшав? | |
3.1 Сохтани нақшаи асар | 4.3.1.1 Системаи ?икояро дар кори хондашуда фа?мед, онро ба қисм?о тақсим кунед, ба ?ар як қисм ном ди?ед ва нақша гиред | |
3.2 Кори эчод? аз ?уи жанри асар | 4.3.2.1 Ба матни асос? илова кардани қа?рамони нав, муқаддима кардани сюжети нав, навиштани шеър | |
3.4 ошкор ва исло?и хатоги?о |
4.3.4.1 Сохтор ва услуби кор бо Ұрии муаллим | |
4-тоқсан | ||
7. Ба кай?он сафар кунед | 1.2 Мазмуни асар | 4.1.2.1* Усул?ои гуногуни тавсифи мазмуни асарро (шахси I Ұ III, илова кардани ?ама гуна ?одиса?о) истифода бурда, асарро пурра чамъбаст намояд. |
1.3 Мазмуни таърихии асар | 4. 1.3.1 Дар асоси мавзӘъ ва бахши хулосаи кор, коркарди сюжетро ба нақша гирифта, маънои онро баҰн намоед. | |
1.4. ?алби тава????и шунавандагон | 4.1.4.1 Истифодаи зарбулмасал?о, сатр?ои шеър?, истиора?о ва восита?ои ғайривербал? ?ангоми с??бат | |
1.5 Фикри худро дар бораи асари шунидаатон баҰн кунед | 4.1.5.1 Мубодилаи афкор, э?сос ва нуқтаи назари шахс бо р?йдод?ои шабе?и ?аҰт ва кори худ | |
| 4.2.1.1 Асарро бо овози баланд хонед, ба нақш?о тақсим кунед, озод хонед, чопро хонед, бо овози баланд хонед | |
4.2.1.2 * Ба до?или кор назар кунед, савол?о ди?ед, маълумотро кобед, ба кор ишора кунед, та?лил кунед ва ба?оди?ии интиқод? кунед | ||
2.2 Оид ба мундари?аи кор савол?о ди?ед ва ?авоб ди?ед | 4.2.2.1 Дар асоси бозсоз?, тафсир ва арзҰбии кор савол?о ди?ед ва ?авоб ди?ед | |
2.3 Мавз?и асар ва идеяи асосии онро та?ия кунед | 4.2.3.1 Та?ияи мавз?ъ ва ғояи асосии асар, бо истифода аз маълумоти матн? фикри муаллифро исбот кунед | |
2.5 Таркиби асарро такмил дихед | .4.2.5.1 Та?ияи сохтори композитсияи асар (оғоз, та?ия, ?алли) бо к?маки муаллим | |
2.6 Ба амал?ои қа?рамонон ба?о ди?ед | 4.2.6.1 Ба?с ва ба?о додан ба хислати қа?рамон, амал?ои қа?рамонон ва тағирот дар хислати матн. | |
2.8 Унсур?ои тар?резии асар?ои санъат |
4.2.8.1 Та?лил ва муқоисаи а?амияти эпизод?о ва р?йдод?о | |
| 4.2.9.1 Намоиши схемавии иттилооти воридот? аз сарчашма?ои гуногун, хулоса ва таносуб | |
3.1 Сохтани нақшаи асар | 4.3.1.1 Системаи ?икояро дар кори хондашуда фа?мед, онро ба қисм?о тақсим кунед, ба ?ар як қисм ном ди?ед ва нақша гиред | |
| 4.3.2.1 Ба матни асос? илова кардани қа?рамони нав, муқаддима кардани сюжети нав, навиштани шеър | |
3.3 .Кор?ои э?одиро бо ро??ои гуногун тавсия ди?ед | 4.3.3.1 Тавсия додани кори э?од? дар шакли диаграмма?о, диафильм?о ва презентатсия?о | |
3.4 ошкор ва исло?и хатоги?о |
4.3.4.1 Сохтор ва услуби кор бо Ұрии муаллим | |
Ескерту:
"*" – тоқсандағы екі ортақ тақырып есебінен бір тоқсанда оқу мақсаттарын ортақ тақырыптармен біріктіріледі.
| Қазақстан Республикасы Оқу - ағарту министрлігінің 2022 жылғы 16 қыркүйектегі № 399 бұйрығына 22-қосымша |
Бастауыш білім беру деңгейінің 2-4-сыныптарына арналған "Орыс тілі" оқу пәні бойынша үлгілік оқу бағдарламасы (оқыту орыс тілінде емес)
Ескерту. 22-қосымша жаңа редакцияда – ҚР Оқу-ағарту министрінің 05.112024 № 323 (01.09.2025 бастап қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.
1-тарау. Жалпы ережелер
1. Оқу бағдарламасы мектепке дейінгі тәрбие мен оқытудың, бастауыш, негізгі орта және жалпы орта, техникалық және кәсіптік, орта білімнен кейінгі білім берудің мемлекеттік жалпыға міндетті стандарттарына сәйкес әзірленіп, "Мектепке дейінгі тәрбие мен оқытудың, бастауыш, негізгі орта және жалпы орта білім берудің мемлекеттік жалпыға міндетті стандарттарын бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Білім Министрінің 2022 жылғы 3 тамыздағы № 348 бұйрығымен (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 29031 болып тіркелген) бекітілген.
2. "Орыс тілі" оқу пәнін оқытудың мақсаты – сөйлеу этикетінің ережелеріне және қарым-қатынас жағдайына бағытталған сөйлеу іс-әрекетінде тілдік бірліктерді қолдану нормаларына сәйкес тыңдалым (тыңдау), айтылым, оқылым және жазылым дағдыларын қалыптастыру.
3. "Орыс тілі" оқу пәнін оқытудың міндеттері:
1) күнделікті өмірде, оқу және практикалық қызметте қарым-қатынас жасау үшін қажетті тыңдалым (тыңдау), айтылым, оқылым және жазылым дамыту;
2) орыс тілінің нормалары мен ережелеріне сәйкес тіл бірліктері, оларды біріктіру және қолдану ережелері туралы, сөйлемдерді құру дағдылары мен біліктерін қалыптастыру;
3) білім алушылардың жас ерекшеліктерін ескере отырып, алынған ақпаратты талдауға, жинақтауға, бағалауға, түсіндіруге бағытталған логикалық ойлау дағдыларын қалыптастыру және дамыту;
4) шолып және іріктеп оқу, оқылған ақпарат бойынша диалог және монолог құрастыру дағдыларын қалыптастыру;
5) білім алушылардың сөздік қорын өзекті коммуникативтік лексикасымен және фразеологизмдерімен байыту;
6) ақпараттық коммуникациялық және компьютерлік технологияларды пайдалану дағдыларын қалыптастыру және дамыту;
7) қазақ, орыс және басқа халықтардың мәдени құндылықтарын түсінуді қалыптастыру.
4. Бастауыш мектепті бітіргеннен кейін білім алушылар А1, А2 (бастапқы деңгей) бастауыш деңгейінде меңгеруі тиіс.
5. Грамматикалық материал мәтіндер негізінде лексикалық тақырыптар аясында оқытылады. Грамматикалық материал қазіргі орыс тілінің фонетикасына, лексикасына және морфологиясына қатысты бөлімдерді қамтиды. Грамматикалық материалды игеру білім алушылардың тілдік құзыреттілігін дамытудың құрамдас бөлігі болып табылады, негізгі грамматикалық құрылымдарды қолдану дағдыларын пысықтау, онсыз тілді түсіну мүмкін емес. Білім алушыларда қарым-қатынас жағдайына сәйкес жазбаша және ауызша сөйлеуді дұрыс ресімдеу дағдылары қалыптасады және бекітіледі.
Орыс тілінің нормаларын меңгеру кезінде шиыршық қағидасы сақталады.
2-тарау. "Орыс тілі" оқу пәнінің мазмұнын ұйымдастыру Параграф 1. "Орыс тілі" оқу пәнінің мазмұны
6. "Орыс тілі" пәні бойынша оқу жүктемесінің көлемі:
1) 2-сыныпта – аптасына 2 сағат, оқу жылында 68 сағат;
2) 3-сыныпта – аптасына 2 сағат, оқу жылында 68 сағат;
3) 4-сыныпта – аптасына 2 сағат, оқу жылында 68 сағатты құрайды.
7. 2-сыныпқа арналған "Орыс тілі" оқу пәнінің базалық мазмұны:
1) тыңдалым (тыңдау): ым-ишара мен қимылдарды қолдана отырып тыңдалған сөзге жауап беру; қарапайым сөз тіркестеріндегі сөздердің лексикалық мағынасын түсіну; кейіпкерлерді, оқиғалар тізбегін анықтау; есту қабілеті арқылы сұраулы және хабарлы сөйлемдерді ажырату; сұрақтарға жауап беру, тиісті иллюстрацияларды /тыңдалған мәтінге арналған сюжеттік суреттерді таңдау; аудио және бейнематериалдағы оқиғаларды сипаттау;
2) айтылым: сөйлеу үлгілері бойынша сөйлемдер құру; танысу және өзі туралы хабарлау үшін сөздерді қолдану; сұрақтарға жауап қайтару; сурет, берілген тақырып немесе тыңдалған мәтін бойынша 2-4 сөйлемнен тұратын мәлімдемелер жасау; белгілі бір тақырып бойынша диалогқа қатысу; таныс сөздерді қолдану негізінде заттар мен сюжеттік суреттерді сипаттау; шағын мәтіндерді мазмұндау; бағалау пікірін білдіру; дыбыс пен екпіннің семантикалық рөлін түсіну;
3) оқылым: мәнерлеп оқу (хабарлы және сұраулы сөйлемдерді интонациялау); мәтін мазмұны бойынша сұрақтар мен жауаптарды тұжырымдау; сөздердің лексикалық мағынасын түсіну (терминді қолданбай); әдеби жанрды анықтау (жұмбақ, ертегі, өлең, әңгіме); шағын өлеңдерді жаттау; оқылған мәтіннің мазмұнына өз көзқарасын білдіру; сөздіктер мен анықтамалықтардан ақпаратты табу;
4) жазылым: бас және кіші әріптер мен олардың қосылыстарын жазу; бас, кіші әріптердің биіктігін, ені мен көлбеуін сақтау; каллиграфиялық нормаларды сақтай отырып сөздер мен сөйлемдерді жазу; таныс сөздерді/сөз тіркестерін жазу; иллюстрация, сурет бойынша дәйекті сөйлемдер жазу; сөйлем соңында тыныс белгілерін қолдану;
5) ауызша және жазбаша тілде қолдануға арналған грамматикалық материал: жанды және жансыз зат есімдер; жекеше және көпше түрде зат есімдердің өзгеруі; сын есімдердің зат есімдермен көпше және жекеше түрде, род категориясында қиылысуы; заттардың түсін, формасын, көлемін және материалын білдіретін сын есімдер; етістіктің шақтары бойынша өзгеруі (осы, келер, өткен); зат есімдер мен етістіктердің тіркесімі; сан есімдерді қолдану; жи-ши, ча-ща, чу-щу тіркестері; адамдардың аттарын, әкесінің аттарын, тегін, жануарларға қойылған аттарды бас әріппен жазу, демеуліктерді сөздерден бөлек жазу, 2-4 сөзден тұратын қарапайым сөйлемдерді құрастыру.
8. 3-сыныпқа арналған "Орыс тілі" оқу пәнінің базалық мазмұны:
1) тыңдалым (тыңдау): тыңдалған мәтіндердің мазмұнын түсіну; нақтылайтын сұрақтар құрастыру, сөздердің лексикалық мағыналарын түсіну; тыңдалған мәтіннің мазмұны бойынша сұрақтарға жауап беру; мәтіндегі негізгі және қосымша ақпаратты анықтау; оқиғаларды, кейіпкерлерді сипаттау;
2) айтылым: тақырыптық лексиканы қолдану; мәлімдемелер жасау; диалогқа қатысу; назар аудару мақсатында жоспарға сүйене отырып, мәтіннің мазмұнын айту; өмірлік жағдаяттарға байланысты тыңдалған/оқылған сюжетті сипаттау; бағалау пайымдауларын айту; орфоэпиялық нормаларды сақтау;
3) оқылым: мәтіндерді мәнерлеп оқу (таныстыру, рөлдер бойынша оқу); мәтіннің тақырыбын, негізгі бөліктерін (басы, ортасы, соңы); мәтін түрлерін (әңгімелеу/сипаттау), жанрларын (жұмбақ, мақал-мәтел, ертегі, өлең, әңгіме) анықтау; қысқа өлеңдерді жаттау; нақтылау сұрақтарын тұжырымдау; сөздіктер мен анықтамалықтардан ақпаратты табу;
4) жазылым: сөздер мен байланысқан сөйлемдер жазу, постер жасау; қысқа жазбалар жазу; жай сөйлемдердің соңында тыныс белгілерін қою; каллиграфиялық нормаларды сақтау;
5) ауызша және жазбаша сөйлеуде қолдануға арналған грамматикалық материал: сөйлеуде зат есімдерді, сын есімдерді, етістіктерді ажырату, қолдану және олардың жекеше, көпше түрде өзгеруі; сын есімдердің зат есімдермен қиылысуы; есептік және реттік сан есімдер; етістік түрі; жалғаулық-септік құрылымдардың мағыналары; түсін, пішінін, көлемін, заттың сынын білдіретін сын есімдермен қиылыстыру; и, а, но шылаулары бар құрмалас сөйлемдер; есімдіктер; айтылуы мен жазылуы бірдей сөздер; орфографиялық сөздікпен жаңа сөздерді жазу; демеуліктерді бөлек жазу.
9. 4-сыныпқа арналған "Орыс тілі" оқу пәнінің базалық мазмұны:
1) тыңдалым (тыңдау): тыңдалған мәтіндерді түсіну; таныс емес сөздер мен сөз тіркестерінің мағыналарын анықтау; тыңдалған мәтіннің мазмұны бойынша сұрақтарға жауап беру; тыңдалған мәтіннің негізгі сәттерін анықтау; себеп-салдарды анықтау; аудиовизуалды материалдың негізгі тұстарын анықтау;
2) айтылым: тақырыптық лексиканы қолдану; берілген бастамаға негізделген үйлесімді мәлімдеме құрастыру; диалогқа қатысу; әңгімелесушінің сөзін өз сөзімен айту; жоспар арқылы назар аудару үшін мәтіндерді қайталау; өз көзқарасын білдіру; бағалау пікірін білдіру; орфографиялық нормаларды сақтау;
3) оқылым: шолып және іріктеп оқу, рөлдік оқу; мәтіннің тақырыбын, негізгі бөліктерін анықтау; мәтіннің жанрлары (жұмбақ, мақал-мәтел, жаңылтпаш, ертегі, өлең, әңгіме) және мәтін түрлерін, оның ішінде ойды анықтау; өлеңдерді жаттау; мәтін бойынша бағалау сұрақтарын құрастыру; әртүрлі дерек көздерден ақпаратты табу және алу;
4) жазылым: шағын мәтіндер жазу; комикстерді (иллюстрацияларды) құрастыру; мазмұндама жазу (төл сөзсіз); сөйлем соңына тыныс белгілерін қою; каллиграфиялық нормаларды сақтау;
5) ауызша және жазбаша сөйлеуде қолдануға арналған грамматикалық материал: зат есім, сын есім, сан есім, есімдіктер; сын есімдерді, реттік сан есімдерді род категориясы, жекеше/көпше түрі және септік бойынша зат есімдермен қиыстыру; етістіктердің совершенный және несовершенный түрлері; демеуліктердің мағынасы, олардың қолданылуы; сын есімдерді зат есімдермен қиыстырылуы (түсі, пішіні, өлшемі, материалы бойынша); и, а, но шылаулары бар құрмалас сөйлем; есімдіктердің септік формалары; надо, нужно, можно, нельзя сөздер мен үстеулерді қолдану; айтылуы мен жазылуы әртүрлі сөздер; орфографиялық сөздікті пайдаланып жаңа сөздерді жазу; күрделі көсемшелердің емлесі.
Параграф 2. Оқу мақсаттарының жүйесі
10. Бағдарламада оқу мақсаттары кодтық белгімен белгіленген. Кодтық белгідегі бірінші сан сыныпты, екінші және үшінші сан бөлім мен бөлімшенің ретін, төртінші сан оқу мақсатының реттік нөмірін көрсетеді. 2.1.1.1 кодында "2" – сынып, "1.1" – бөлім мен бөлімше, "1" – оқу мақсатының реттік нөмірі.
11. Оқыту мақсаттары жүйесі:
Бөлімше | Тыңдалым | ||
Оқу мақсаттары | |||
1.1 Тыңдау әдістерін пайдалану | 2.1.1.1 бейне және аудио материалды, сөзді мұқият тыңдап, түсіну және оған дұрыс жауап беру (қимыл, ым-ишараны қолдану) | 3.1.1.1 жай сөз тіркестерін қайталай отырып, ауызша сөйлеуді, бейне және аудиоматериалды тыңдау және түсіну, жеке пікірлердің мағынасын анықтау үшін нақтылайтын сұрақтар қою | 4.1.1.1 ауызекі сөйлеу тілін, бейне және аудио материалды тыңдау және түсіну |
1.2 Сөздер мен сөз тіркестерінің лексикалық мағынасын түсіну | 2.1.2.1 күнделікті өмірге қатысы бар қарапайым тіркестердегі сөздердің лексикалық мағынасын түсіну | 3.1.2.1 сөйлемдегі және мәтіндегі сөздердің лексикалық мағынасын түсіну | 4.1.2.1 мәнмәтінге қарап таныс емес сөздер мен сөз тіркестерінің мағынасын анықтау |
1.3 Тыңдаған материалдың мазмұнын түсіну | 2.1.3.1 тыңдаған хабарламаға сәйкес иллюстрациялар/сурет/сызбалар таңдау және сұрақтарға жауап беру | 3.1.3.1 тыңдалған мәтіннің мазмұны бойынша сұрақтарға жауап беру және сюжет бойынша иллюстрацияларды таңдау | 4.1.3.1 сұрақтарға жауап беру және тыңдалған мәтіндегі негізгі ойларды анықтау |
1.4 Негізгі және қосымша ақпаратты анықтау | 2.1.4.1 тыңдаған материалдың мазмұнын түсіну, кейіпкерлерді, оқиғалардың тізбегін анықтау | 3.1.4.1 мұғалімнің көмегімен тыңдалған мәтіннің негізгі және қосымша ақпараты мен негізгі ойын анықтау | 4.1.4.1 тыңдалған мәтіндегі себеп-салдар байланысын (оқиғалар, кейіпкерлер) және негізгі ойды анықтау |
1.5 Тыңдаған аудиовизуалды материалды түсіну | 2.1.5.1 бейне және аудио материалдағы болып жатқан оқиғаларды түсіну және сипаттау, сұрақтарға жауап беру | 3.1.5.1 оқиғаларды, аудиовизуалды материалдың кейіпкерлерін түсіну және сипаттау | 4.1.5.1 аудиовизуалды материалдағы негізгі сәттерді анықтау |
Бөлімше | Айтылым | ||
Оқу мақсаттары | |||
2.1 Сөздік қорды толықтыру | 2.2.1.1 танысу үшін өзі туралы хабарлау, заттарды сипаттау және сұраулы сөйлемдер құрау барысында сөздерді, сөз тіркестерін пайдалану | 3.2.1.1. сөйлеуде әртүрлі мәнмәтінде тақырыптық лексиканы қолдану | 4.2.1.1 әрекетке түсініктеме бере отырып, әңгімені жалғастыру үшін қажетті сөздерді қолдану |
2.2 Берілген тақырып бойынша ойын жеткізу | 2.2.2.1 Сюжеттік суреттер негізінде 2-3 пікір білдіру | 3.2.2.1 мұғалім ұсынған тақырып негізінде пікір білдіру | 4.2.2.1 мәтіннің басында берілген ақпаратқа қарап сөйлем құрау |
2.3 Тілдесудің түрлі жағдаяттарына қатысу және сөйлеу нормаларын сақтау | 2.2.3.1 белгілі бір тақырыптағы сөйлесу жағдаятына қатысу, сұхбаттасушы не туралы айтып тұрғанын түсіну және жауап беру | 3.2.3.1 белгілі бір тақырыптағы сөйлесу жағдаятына қатысу, сұхбаттасушының не туралы айтып тұрғанын түсіну, сөйлеу нормаларын сақтай отырып, әңгімелесушінің пікірлерін толықтыру | 4.2.3.1 сөйлеcу жағдаятына қатысу, әңгімелесушінің не туралы айтып жатқанын түсіну, сөйлеу нормаларын сақтай отырып, оның сөзін нақтылау, анықтау, өз сөзімен айту |
2.4 Тыңдаған/оқыған материалды мазмұндау | 2.2.4.1 таныс сөздерді пайдаланып, оқиғалардың реттілігін сақтай отырып, оқиғаларды, қысқа мәтін/ хикая/ әңгімелерді мазмұндау | 3.2.4.1 жоспарды пайдаланып, мәтінді мазмұндау | 4.2.4.1 жоспарды пайдалана отырып, тыңдаушының назарын аудару үшін мәтінді егжей-тегжейлі айтып беру |
2.5 Аудиовизуалды материал негізінде дәлелді пікір айту | 2.2.5.1 бейне және аудиоматериалдардағы оқиғаларды өз сөзімен сипаттау | 3.2.5.1 бейне және аудио материалдардағы оқиғаларды сипаттау, өмірлік жағдаяттармен салыстыру | 4.2.5.1 тыңдаған/ көрген сөз тіркестерін пайдалана отырып, аудиовизуалды материал негізінде өз көзқарасын білдіру/ жеке әсерлерімен бөлісу |
2.6 Оқыған/ тыңдаған материалы бойынша бағалау пікірін айту | 2.2.6.1 салыстыру негізінде ақпарат/ кейіпкер/ туралы қарапайым бағалау пікірін білдіру ("мен келісемін/келіспеймін...", "маған ұнады/ ұнамады...", "Мен ойлаймын ...", "мен ... санаймын") | 3.2.6.1 тыңдаған/ оқылған материал туралы бағалау пікірін білдіру ("менің ойым …", "меніңше, …") | 4.2.6.1 өз көзқарасын білдіре отырып, бағалау пікірлерін білдіру ("менің ойымша …", "менің көзқарасым бойынша …") |
2.7 Орфоэпиялық нормаларды сақтау | 2.2.7.1 дыбыс пен екпіннің мағыналы ажыратушылық рөлін түсіну | 3.2.7.1 сөздердің дұрыс айтылу ережесін сақтау | 4.2.7.1 сөздердің айтылу ережелерін сақтау, оның ішінде екпінді орналастырудың қиын жағдайларында |
Бөлімше | Оқылым | ||
Оқу мақсаттары | |||
3.1 Оқу түрлерін қолдану | 2.3.1.1 мәтінді мәнерлеп оқу (хабарлы және сұраулы сөйлемдерді интонациялау) | 3.3.1.1 оқу түрлерін пайдаланып, мәтінді немесе оның бөліктерін мәнерлеп оқу (шолып оқу, рөлдерге бөліп оқу) | 4.3.1.1 мәтінді оқу түрлерін пайдалана отырып оқу (шолып және іріктеп оқу, рөлдік оқу) |
3.2 Мәтіннің мазмұнын түсіну | 2.3.2.1 мәтіндегі сөздер мен қарапайым сөз тіркестерінің мағынасын түсіну | 3.3.2.1 таныс сөздер мен фразалары бар шағын мәтіннің тақырыбын, негізгі бөліктерін (басы, ортасы, соңы) түсіну және анықтау | 4.3.2.1 таныс емес сөздері бар шағын мәтіннің тақырыбын, негізгі бөліктерін (басы, ортасы, соңы) түсіну және анықтау |
3.3 Мәтін жанрлары мен түрлерін анықтау | 2.3.3.1 әр түрлі мәтіндердің жанрларын анықтау (жұмбақ, ертегі, өлең, әңгіме) | 3.3.3.1 әртүрлі мәтіндердің жанрларын анықтау (жұмбақ, мақал, ертегі, өлең, әңгіме)/ әңгімелеу/сипаттау мәтіндерін ажырата білу | 4.3.3.1 әр түрлі мәтіндердің жанрларын анықтау (жұмбақ, мақал-мәтел, жаңылтпаш, ертегі, өлең, әңгіме), әңгімелеу/ сипаттау/пайымдау мәтіндерін ажырату |
3.4 Сұрақтар мен жауаптар құрастыру | 2.3.4.1 мәтіннің мазмұны бойынша қарапайым сұрақтар құрастыру және оған жауап беру | 3.3.4.1 мәтіннің мазмұны бойынша нақтылау сұрақтарын құрастыру | 4.3.4.1 мәтін мазмұны бойынша бағалау сұрақтарын құрастыру |
3.5 Түрлі дереккөздерден ақпарат алу | 2.3.5.1 білім алушыларға арналған сөздіктер мен анықтамалықтан ақпарат табу (мұғалімнің көмегімен) | 3.3.5.1 білім алушыларға арналған сөздіктер мен анықтамалықтардан ақпаратты табу және алу | 4.3.5.1 әртүрлі көздерден ақпаратты табу және алу: сөздіктер, анықтамалықтар, энциклопедиялар, интернет ресурстары, инфографика |
Бөлімше | Жазылым | ||
Оқу мақсаттары | |||
4.1 Әртүрлі ұсыну формаларын пайдалана отырып, мәтін жазу | 2.4.1.1 сипаттау сөздерді қолданып, берілген иллюстрация бойынша постер жасау | 3.4.1.1 сипаттау сөздерді пайдалана отырып, осы тақырып/иллюстрация бойынша постер құру/ сөйлемдер жазу | 4.4.1.1 берілген тақырып бойынша шағын мәтіндер жазу / комикс (иллюстрация) түріндегі әңгімелерді ұсыну |
4.2 Тыңдаған/ оқыған мәтіннің мазмұнына өз көзқарасын білдіру | 2.4.2.1 тыңдағаны/ оқығаны/ көргені негізінде таныс сөздерді/ сөз тіркестерін жазу (мұғалімнің көмегімен) | 3.4.2.1 тыңдағаны/ оқығаны/ көргені негізінде шағын жазбалар жазу (мұғалімнің көмегімен) | 4.4.2.1 тыңдаған/ оқыған/көргені бойынша шағын мәтін жазу (мұғалімнің көмегімен) |
4.3 Тыныс белгілерінің нормаларын сақтау | 2.4.3.1 жай сөйлемнің соңында тыныс белгілерін қолдану (мұғалімнің көмегімен) | 3.4.3.1 жай сөйлемнің соңында тыныс белгілерді қолдану | 4.4.3.1 шағын мәтіндер құрастыру кезінде сөйлемде қажетті тыныс белгілерін қолдану |
4.4 Каллиграфиялық нормаларды сақтау | 2.4.4.1 бас, кіші әріптердің және олардың бірігуінің биіктігін, енін және көлбеулігін сақтай отырып, дәптерге жазу | 3.4.4.1 кең жолды дәптерге жазу; каллиграфиялық дағдыларды игеру: бас әріптер мен кіші әріптердің және олардың бірігуінің биіктігін, енін көлбеулігін сақтап жазу | 4.4.4.1 каллиграфия дағдыларын жетілдіру: бас әріптердің, кіші әріптердің биіктігін, енін және көлбеуін және олардың байланыстарын сақтау |
Бөлімше | Тілдік нормаларды қолдану | ||
Оқу мақсаттары | |||
5.1 Грамматикалық нормаларды сақтау (терминдерді қолданбай) | 2.5.1.1 жазбаша және ауызша сөйлеуде заттың атын/сынын /қимылын білдіретін сөздерді ажырату және қолдану, оларды жекеше/көпше түрде өзгерту (мұғалімнің көмегімен) | 3.5.1.1 жазбаша және ауызша сөйлеуде заттың атын/ сынын /қимылын білдіретін сөздерді ажырату және қолдану, оларды жекеше/көпше түрде өзгерту | 4.5.1.1 жазбаша және ауызша сөйлеуде заттың атын, заттың сынын, заттың санын білдіретін сөздер мен есімдіктерден құралған құрылымдарды ажырату, қолдану |
2.5.1.2 бір немесе бірнеше заттың атын білдіретін сөздерді пайдалану, заттың сынын білдіретін зат есімдермен жекеше, көпше түрде үйлестіру (мұғалімнің көмегімен) | 3.5.1.2.1 заттың атын білдіретін сөздерді заттың сынын білдіретін сөздермен қолдану және үйлестіру | 4.5.1.2 санау кезіндегі ретті білдіретін және заттың сынын білдіретін сөздерді род, жекеше, көпше түрде, септікте заттың атын білдіретін сөздермен қолдану және үйлестіру | |
3.5.1.2.2 заттың санын/ түрін/ ретін, один, одна, одно сөздерінің септелу формаларын білдіретін сөздерді қолдану және үйлестіру | |||
2.5.1.3 осы/ келер/ өткен шақтағы қимылды білдіретін сөздерді қолдану (мұғалімнің көмегімен) | 3.5.1.3 әрекеттің аяқталуы мен аяқталмауын білдіретін сөздерді түсіну және ажырату | 4.5.1.3 қызметтің аяқталғанын және аяқталмағанын білдіретін сөздерді қолдану | |
2.5.1.4 қысқа сөйлемдерде жай шылауларды түсініп қолдану | 3.5.1.4 сөйлемдерде келесі мағынасы бар демеуліктерді түсіну және қолдану: в, на –әрекет орны, в, на – қозғалыс бағыты, из, с –қозғалыстың бастапқы нүктесі, о – сөйлеу, ой, в –уақыт, с – үйлесімділік, у – бір нәрсеге ие тұлға | 4.5.1.4 сөйлемдегі/қысқа мәтіндегі келесі мағынасындағы демеуліктерді түсініп, қолдану: в, на –әрекет орны, в, на – қозғалыс бағыты, из, с –қозғалыстың бастапқы нүктесі, о – сөйлеу, ой, в –уақыт, с – үйлесімділік, у – бір нәрсеге ие тұлға | |
2.5.1.5 заттың сынын білдіретін сөздерді ажырату, заттарға түрі, түсі, пішіні, көлемі, материалы бойынша тән белгілерді таңдау | 3.5.1.5 заттың сынын білдіретін сөздерді үйлестіру және қолдану, берілген тақырып бойынша заттарға түрі, түсі, пішіні, көлемі, материалы бойынша тән белгілерді таңдау | 4.5.1.5 заттың сынын білдіретін сөздерді заттың атын білдіретін сөздермен қиыстыру, заттарға түсі, пішіні, өлшемі, материалы бойынша сынын келістіру | |
3.5.1.6 ұсынылған үлгі бойынша и, а, но шылаулары бар құрмалас сөйлемдерді қолдану | 4.5.1.6 и, а, но шылаулары бар құрмалас сөйлемдерді қолдану | ||
3.5.1.7 сөйлеу барысында есімдіктерді қолдану | 4.5.1.7 сөйлеуде жіктеу және сұрау, болымсыз (никто, ничто) және өздік (себя) есімдіктерінің септік формаларын қолдану | ||
4.5.1.8 қимылдың сынын білдіретін сөздерді: интересно, важно, трудно, скучно, приятно, олардың салыстырмалы шырайын, сонымен қатар надо, нужно, можно, нельзя сөздерін қолдану | |||
5.2 Орфографиялық нормаларды сақтау | 2.5.2.1 дыбыстар мен әріптердің айырмашылығын түсініп, жи-ши, ча-ща, чу-щу тіркестерін дұрыс жазу | 3.5.2.1 есту бойынша қабылданған, айтылуы мен жазылуында айырмашылығы жоқ сөздерді жазу | 4.5.2.1 жазылуы айтылуынан өзгеше сөздерді жазу/көшіру (мұғалімнің көмегімен) |
2.5.2.2 адамдардың атын, әкесінің атын, тегін, жануарларға қойылған аттарды бас әріппен жазу (мұғалімнің көмегімен ) | 3.5.2.2 орфографиялық сөздікті қолданып жаңа сөздер жазу (мұғалімнің көмегімен) | 4.5.2.2 орфографиялық сөздігін пайдаланып таныс емес сөздерді жазу | |
2.5.2.3 көмекші сөздерді сөздерден бөлек жазу (мұғалімнің көмегімен) | 3.5.2.3 сөздер мен демеуліктерді бөлек жазу | 4.5.2.3 күрделі демеуліктерді дұрыс жазу (из-за, из-под) | |
12. Осы оқу бағдарламасы Бастауыш білім беру деңгейінің 2-4-сыныптарына арналған "Орыс тілі" оқу пәні бойынша үлгілік оқу бағдарламасын іске асыру жөніндегі ұзақ мерзімді жоспарға (оқыту орыс тілінде емес) сәйкес іске асырылады.
Параграф 3. Бастауыш білім беру деңгейінің 2-4-сыныптарына арналған "Орыс тілі" оқу пәні бойынша үлгілік оқу бағдарламасын іске асыру жөніндегі ұзақ мерзімді жоспар (оқыту орыс тілінде емес)
1) 2-сынып:
Ортақ тақырыптар | Бөлім (сөйлеу әрекетінің түрлері) | Бөлімше (дағдылар) | Оқу мақсаттары |
1- тоқсан | |||
1. Менің отбасым және достарым 2. Менің мектебім | Тыңдалым (тыңдау) | 1.1 Тыңдау дағдыларын қалыптастыру | 2.1.1.1 бейне және аудио материалды, сөзді мұқият тыңдап, түсіну және оған дұрыс жауап беру (қимыл, ым-ишараны қолдану) |
1.2 Сөздер мен сөз тіркестерінің лексикалық мағынасын түсіну | 2.1.2.1 күнделікті өмірге қатысы бар қарапайым тіркестердегі сөздердің лексикалық мағынасын түсіну | ||
Айтылым | 2.1 Сөздік қорды толықтыру | 2.2.1.1 танысу үшін өзі туралы хабарлау, заттарды сипаттау және сұраулы сөйлемдер құрау барысында сөздерді, сөз тіркестерін пайдалану | |
2.2 Берілген тақырып бойынша ойын жеткізу | 2.2.2.1 Сюжеттік суреттер негізінде 2-3 пікір білдіру | ||
2.3 Тілдесудің түрлі жағдаяттарына қатысу және сөйлеу нормаларын сақтау | 2.2.3.1 белгілі бір тақырыптағы сөйлесу жағдаятына қатысу, сұхбаттасушы не туралы айтып тұрғанын түсіну және жауап беру | ||
2.5 Аудиовизуалды материал негізінде дәлелді пікір айту | 2.2.5.1 бейне және аудиоматериалдардағы оқиғаларды өз сөзімен сипаттау | ||
2.7 Орфоэпиялық нормаларды сақтау | 2.2.7.1 дыбыс пен екпіннің мағыналы ажыратушылық рөлін түсіну | ||
Оқылым | 3.1 Оқу түрлерін қолдану | 2.3.1.1 мәтінді мәнерлеп оқу (хабарлы және сұраулы сөйлемдерді интонациялау) | |
3.2 Мәтіннің мазмұнын түсіну | 2.3.2.1 мәтіндегі сөздер мен қарапайым сөз тіркестерінің мағынасын түсіну | ||
3.4 Сұрақтар мен жауаптар құрастыру | 2.3.4.1 мәтіннің мазмұны бойынша қарапайым сұрақтар құрастыру және оған жауап беру | ||
Жазылым | 4.1 Әртүрлі ұсыну формаларын пайдалана отырып мәтін жазу | 2.4.1.1 сипаттау сөздерді қолданып, берілген иллюстрация бойынша постер жасау | |
4.3 Тыныс белгілерінің нормаларын сақтау | 2.4.3.1 жай сөйлемнің соңында тыныс белгілерін қолдану (мұғалімнің көмегімен) | ||
4.4 Каллиграфиялық нормаларды сақтау | 2.4.4.1 бас, кіші әріптердің бірігуінің биіктігін, енін және көлбеулігін сақтай отырып дәптерге жазу | ||
Тілдік нормаларды қолдану | 5.1 Грамматикалық нормаларды сақтау (терминдерді қолданбай) | 2.5.1.1 жазбаша және ауызша сөйлеуде заттың атын/сынын /қимылын білдіретін сөздерді ажырату және қолдану, оларды жекеше/көпше түрде өзгерту (мұғалімнің көмегімен) | |
2.5.1.3 осы/келер/өткен шақтағы қимылды білдіретін сөздерді қолдану (мұғалімнің көмегімен) | |||
2.5.1.4 мұғалімнің көмегімен етістікті өткен шақтың жекеше түрінде қолдану | |||
5.2 Орфографиялық нормаларды сақтау | 2.5.2.2 адамдардың атын, әкесінің атын, тегін, жануарларға қойылған аттарды бас әріппен жазу (мұғалімнің көмегімен ) | ||
2-тоқсан | |||
3. Менің туған өлкем 4. Жыл мезгілдері | Тыңдалым (тыңдау) | 1.1 Тыңдау дағдыларын қалыптастыру | 2.1.1.1 бейне және аудио материалды, сөзді мұқият тыңдап, түсіну және оған дұрыс жауап беру (қимыл, ым-ишараны қолдану) |
1.2 Сөздер мен сөз тіркестерінің лексикалық мағынасын түсіну | 2.1.2.1 күнделікті өмірге қатысы бар қарапайым тіркестердегі сөздердің лексикалық мағынасын түсіну | ||
1.3 Тыңдаған материалдың мазмұнын түсіну | 2.1.3.1 тыңдаған хабарламаға сәйкес иллюстрациялар/ сурет/сызбалар таңдау және сұрақтарға жауап беру | ||
1.5 Аудиовизуалды материалдың мазмұнын түсіну | 2.1.5.1 бейне және аудио материалдағы болып жатқан оқиғаларды түсіну және сипаттау, сұрақтарға жауап беру | ||
Айтылым | 2.1 Сөздік қорды толықтыру | 2.2.1.1 танысу үшін өзі туралы хабарлау, заттарды сипаттау және сұраулы сөйлемдер құрау барысында сөздерді, сөз тіркестерін пайдалану | |
2.2 Берілген тақырып бойынша ойын жеткізу | 2.2.2.1 сюжеттік суреттер негізінде 2-3 пікір білдіру | ||
2.3 Тілдесудің түрлі жағдаяттарына қатысу және сөйлеу нормаларын сақтау | 2.2.3.1 белгілі бір тақырыптағы сөйлесу жағдаятына қатысу, сұхбаттасушы не туралы айтып тұрғанын түсіну және жауап беру | ||
2.7 Орфоэпиялық нормаларды сақтау | 2.2.7.1 дыбыс пен екпіннің мағыналы ажыратушылық рөлін түсіну | ||
Оқылым | 3.3 Мәтін жанрларын анықтау | 2.3.3.1 әр түрлі мәтіндердің жанрларын анықтау (жұмбақ, ертегі, өлең, әңгіме) | |
3.5 Түрлі дереккөздерден ақпарат алу | 2.3.5.1 білім алушыларға арналған сөздіктер мен анықтамалықтан ақпарат табу (мұғалімнің көмегімен) | ||
Жазылым | 4.2 Тыңдаған/ оқыған мәтіннің мазмұнына өз көзқарасын білдіру | 2.4.2.1 тыңдағаны/ оқығаны/ көргені негізінде таныс сөздерді/ сөз тіркестерін жазу (мұғалімнің көмегімен) | |
4.4 Каллиграфиялық нормаларды сақтау | 2.4.4.1 бас, кіші әріптердің және олардың бірігуінің биіктігін, енін және көлбеулігін сақтай отырып, дәптерге жазу | ||
Тілдік нормаларды қолдану | 5.1 Грамматикалық нормаларды сақтау (терминдерді қолданбай) | 2.5.1.1 жазбаша және ауызша сөйлеуде заттың атын/сынын /қимылын білдіретін сөздерді ажырату және қолдану, оларды жекеше/көпше түрде өзгерту (мұғалімнің көмегімен) | |
2.5.1.3 осы/келер/өткен шақтағы қимылды білдіретін сөздерді қолдану (мұғалімнің көмегімен) | |||
2.5.1.4 етістікті өткен шақтың жекеше түрінде қолдану | |||
5.2 Орфографиялық нормаларды сақтау | 2.5.2.2 адамдардың атын, әкесінің атын, тегін, жануарларға қойылған аттарды бас әріппен жазу (мұғалімнің көмегімен) | ||
3-тоқсан | |||
5. Салт дәстүр мен ауыз әдебиеті | Тыңдалым (тыңдау) | 1.3 Тыңдаған материалдың мазмұнын түсіну | 2.1.3.1 тыңдаған хабарламаға сәйкес иллюстрациялар/ сурет/сызбалар таңдау және сұрақтарға жауап беру |
1.4 Негізгі және қосымша ақпаратты анықтау | 2.1.4.1 тыңдаған материалдың мазмұнын түсіну, кейіпкерлерді, оқиғалардың тізбегін анықтау | ||
1.5 Аудиовизуалды материалды түсіну | 2.1.5.1 бейне және аудио материалдағы болып жатқан оқиғаларды түсіну және сипаттау, сұрақтарға жауап беру | ||
Айтылым | 2.3 Тілдесудің түрлі жағдаяттарына қатысу және сөйлеу нормаларын сақтау | 2.2.3.1 белгілі бір тақырыптағы сөйлесу жағдаятына қатысу, сұхбаттасушы не туралы айтып тұрғанын түсіну және жауап беру | |
2.4 Тыңдаған/оқыған материалды мазмұндау | 2.2.4.1 оқиғалар тізбегін сақтап, таныс сөздерді пайдалана отырып, қысқа мәтін/ хикая/ әңгімелерді қайталап айту | ||
2.5 Аудиовизуалды материал негізінде дәлелді пікір айту | 2.2.5.1 бейне және аудиоматериалдардағы оқиғаларды өз сөзімен сипаттау | ||
2.6 Оқыған/ тыңдаған материалы бойынша бағалау пікірін білдіру | 2.2.6.1 салыстыру негізінде ақпарат/ кейіпкер/ туралы қарапайым бағалау пікірін білдіру ("мен келісемін/ келіспеймін...", "маған ұнады/ ұнамады...", "мен ойлаймын ...", "мен ... санаймын") | ||
2.7 Орфоэпиялық нормаларды сақтау | 2.2.7.1 дыбыс пен екпіннің мағыналы ажыратушылық рөлін түсіну | ||
Оқылым | 3.3 Мәтін жанрларын анықтау | 2.3.3.1 әр түрлі мәтіндердің жанрларын анықтау (жұмбақ, ертегі, өлең, әңгіме) | |
3.4 Сұрақтар мен жауаптар құрастыру | 2.3.4.1 мәтіннің мазмұны бойынша қарапайым сұрақтар құрастыру және оған жауап беру | ||
3.5 Түрлі дереккөздерден ақпарат алу | 2.3.5.1 білім алушыларға арналған сөздіктер мен анықтамалықтан ақпарат табу (мұғалімнің көмегімен) | ||
Жазылым | 4.1 Әртүрлі ұсыну формаларын пайдалана отырып, мәтін жазу | 2.4.1.1 сипаттау сөздерді қолданып, берілген иллюстрация бойынша постер жасау | |
4.2 Тыңдаған/ оқыған мәтіннің мазмұнына өз көзқарасын білдіру | 2.4.2.1 тыңдағаны/ оқығаны/ көргені негізінде таныс сөздерді/ сөз тіркестерін жазу (мұғалімнің көмегімен) | ||
Тілдік нормаларды қолдану | 5.1 Грамматикалық нормаларды сақтау |
2.5.1.2 бір немесе бірнеше заттың атын білдіретін сөздерді пайдалану, сын есімдерді зат есімдермен жекеше, көпше түрде үйлестіру (мұғалімнің көмегімен) | |
5.2 Орфографиялық нормаларды сақтау |
2.5.2.1 дыбыстар мен әріптердің айырмашылығын түсініп, жи-ши, ча-ща, чу-щу тіркестерін дұрыс жазу | ||
4-тоқсан | |||
7. Табиғат әлемі | Тыңдалым (тыңдау) | 1.4 Негізгі және қосымша ақпаратты анықтау | 2.1.4.1 тыңдалған мәтіннің мазмұнында кім/не туралы айтылғандығын анықтау, кейіпкерлерді, оқиғалар ретін анықтау |
1.5 Тыңдаған аудиовизуалды материалды түсіну | 2.1.5.1 бейне және аудио материалдағы болып жатқан оқиғаларды түсіну және сипаттау, сұрақтарға жауап беру | ||
Айтылым | 2.4 Тыңдаған/оқыған материалды мазмұндау | 2.2.4.1 таныс сөздерді пайдаланып, оқиғалардың реттілігін сақтай отырып, оқиғаларды, қысқа мәтін/ хикая/әңгімелерді мазмұндау | |
2.6 Оқыған/тыңдаған материалы бойынша бағалау пікірін білдіру | 2.2.6.1 салыстыру негізінде ақпарат/ кейіпкер/ туралы қарапайым бағалау пікірін білдіру ("мен келісемін/ келіспеймін...", "маған ұнады/ ұнамады...", "мен ойлаймын ...", "мен ... санаймын") | ||
2.7 Орфоэпиялық нормаларды сақтау | 2.2.7.1 дыбыс пен екпіннің мағыналы ажыратушылық рөлін түсіну | ||
Оқылым | 3.1 Оқу түрлерін пайдалану | 2.3.1.1 мәтінді мәнерлеп оқу (хабарлы және сұраулы сөйлемдерді интонациялау) | |
3.2 Мәтіннің мазмұнын түсіну | 2.3.2.1 мәтіндегі сөздер мен қарапайым фразалардың мағынасын түсіну | ||
3.4 Сұрақтар мен жауаптар құрастыру | 2.3.4.1 мәтіннің мазмұны бойынша қарапайым сұрақтар құрастыру және оған жауап беру | ||
Жазылым | 4.2 Тыңдаған/ оқыған мәтіннің мазмұнын баяндау | 2.4.2.1 тыңдағаны/ оқығаны/ көргені негізінде таныс сөздерді/сөз тіркестерін жазу (мұғалімнің көмегімен) | |
4.3 Тыныс белгілерінің нормаларын сақтау | 2.4.3.1 жай сөйлемнің соңында тыныс белгілерін қолдану (мұғалімнің көмегімен) | ||
Тілдік нормаларды қолдану | 5.1 Грамматикалық нормаларды сақтау |
2.5.1.2 бір немесе бірнеше заттың атын білдіретін сөздерді пайдалану, заттың сынын білдіретін зат есімдермен жекеше, көпше түрде үйлестіру (мұғалімнің көмегімен) | |
5.2 Орфографиялық нормаларды сақтау |
2.5.2.1 дыбыстар мен әріптердің айырмашылығын түсініп, жи-ши, ча-ща, чу-щу тіркестерін дұрыс жазу | ||
2) 3-сынып:
Ортақ тақырыптар | Бөлім (сөйлеу әрекетінің түрлері) | Бөлімше (дағдылар) | Оқу мақсаттары |
1- тоқсан | |||
1. Табиғат – менің өз үйім | Тыңдалым (тыңдау) | 1.1 Тыңдау әдістерін пайдалану | 3.1.1.1 жай сөз тіркестерін қайталай отырып, ауызша сөйлеуді, бейне және аудиоматериалды тыңдау және түсіну, жеке пікірлердің мағынасын анықтау үшін нақтылайтын сұрақтар қою |
1.2 Сөздер мен сөз тіркестерінің лексикалық мағынасын түсіну | 3.1.2.1 сөйлемдегі және мәтіндегі сөздердің лексикалық мағынасын түсіну | ||
1.3 Тыңдаған материалдың мазмұнын түсіну | 3.1.3.1 тыңдалған мәтіннің мазмұны бойынша сұрақтарға жауап беру және сюжет бойынша иллюстрацияларды таңдау | ||
Айтылым | 2.1 Сөздік қорды толықтыру | 3.2.1.1. сөйлеуде әртүрлі мәнмәтінде тақырыптық лексиканы қолдану | |
2.2 Берілген тақырып бойынша ойын жеткізу | 3.2.2.1 мұғалім ұсынған тақырып негізінде пікір білдіру | ||
2.3 Тілдесудің түрлі жағдаяттарына қатысу және сөйлеу нормаларын сақтау | 3.2.3.1 белгілі бір тақырыптағы сөйлесу жағдаятына қатысу, сұхбаттасушының не туралы айтып тұрғанын түсіну, сөйлеу нормаларын сақтай отырып, әңгімелесушінің пікірлерін толықтыру | ||
2.7 Орфоэпиялық нормаларды сақтау | 3.2.7.1 сөздердің дұрыс айтылу ережесін сақтау | ||
Оқылым | 3.1 Оқу түрлерін қолдану | 3.3.1.1 оқу түрлерін пайдаланып, мәтінді немесе оның бөліктерін мәнерлеп оқу (шолып оқу, рөлдерге бөліп оқу) | |
3.2 Мәтіннің мазмұнын түсіну | 3.3.2.1 таныс сөздер мен фразалары бар шағын мәтіннің тақырыбын, негізгі бөліктерін (басы, ортасы, соңы) түсіну және анықтау | ||
Жазылым | 4.1 Әртүрлі ұсыну формаларын пайдалана отырып, мәтін жазу | 3.4.1.1 сипаттау сөздерді пайдалана отырып, осы тақырып/иллюстрация бойынша постер құру/ сөйлемдер жазу | |
4.3 Тыныс белгілерінің нормаларын сақтау | 3.4.3.1 жай сөйлемнің соңында тыныс белгілерін қолдану | ||
4.4 Каллиграфиялық нормаларды сақтау | 3.4.4.1 бас, кіші әріптердің бірігуінің биіктігін, енін және көлбеулігін сақтай отырып дәптерге жазу | ||
Тілдік нормаларды қолдану | 5.1 Грамматикалық нормаларды сақтау (терминдерді қолданбай) | 3.5.1.1 жазбаша және ауызша сөйлеуде заттың атын/сынын /қимылын білдіретін сөздерді ажырату және қолдану, оларды жекеше/көпше түрде өзгерту | |
3.5.1.2.1 заттың атын білдіретін сөздерді заттың сынын білдіретін сөздермен қолдану және үйлестіру | |||
3.5.1.7 сөйлеу барысында есімдіктерді қолдану | |||
5.2 Орфографиялық нормаларды сақтау | 3.5.2.1 есту бойынша қабылданған, айтылуы мен жазылуында айырмашылығы жоқ сөздерді жазу | ||
3.5.2.2 орфографиялық сөздікті қолданып жаңа сөздер жазу (мұғалімнің көмегімен) | |||
3.5.2.3 сөздер мен демеуліктерді бөлек жазу | |||
2-тоқсан | |||
3. Жақсыдан үйрен, жаманнан жирен | Тыңдалым (тыңдау) | 1.1 Тыңдау әдістерін пайдалану | 3.1.1.1 жай сөз тіркестерін қайталай отырып, ауызша сөйлеуді, бейне және аудиоматериалды тыңдау және түсіну, жеке пікірлердің мағынасын анықтау үшін нақтылайтын сұрақтар қою |
1.5 Тыңдаған аудиовизуалды материалды түсіну | 3.1.5.1 оқиғаларды, аудиовизуалды материалдың кейіпкерлерін түсіну және сипаттау | ||
Айтылым | 2.1 Сөздік қорды толықтыру | 3.2.1.1. сөйлеуде әртүрлі мәнмәтінде тақырыптық лексиканы қолдану | |
2.2 Берілген тақырып бойынша ойын жеткізу | 3.2.2.1 мұғалім ұсынған тақырып негізінде пікір білдіру | ||
2.6 Оқыған/ тыңдаған материалы бойынша бағалау пікірін айту | 3.2.6.1 тыңдаған/ оқылған материал туралы бағалау пікірін білдіру ("менің ойым …", "меніңше, …") | ||
2.7 Орфоэпиялық нормаларды сақтау | 3.2.7.1 сөздердің дұрыс айтылу ережесін сақтау | ||
Оқылым | 3.1 Оқу түрлерін қолдану | 3.3.1.1 оқу түрлерін пайдаланып, мәтінді немесе оның бөліктерін мәнерлеп оқу (шолып оқу, рөлдерге бөліп оқу) | |
3.2 Мәтіннің мазмұнын түсіну | 3.3.2.1 таныс сөздер мен фразалары бар шағын мәтіннің тақырыбын, негізгі бөліктерін (басы, ортасы, соңы) түсіну және анықтау | ||
3.3 Мәтін жанрлары мен түрлерін анықтау | 3.3.3.1 әртүрлі мәтіндердің жанрларын анықтау (жұмбақ, мақал, ертегі, өлең, әңгіме)/ әңгімелеу/сипаттау мәтіндерін ажырата білу | ||
3.5 Түрлі дереккөздерден ақпарат алу | 3.3.5.1 білім алушыларға арналған сөздіктер мен анықтамалықтардан ақпаратты табу және алу | ||
Жазылым | 4.2 Тыңдалған /оқылған материалдың мазмұнын баяндау | 3.4.2.1 тыңдағаны/ оқығаны/көргені негізінде шағын жазбалар жазу (мұғалімнің көмегімен) | |
4.3 Тыныс белгілерінің нормаларын сақтау | 3.4.3.1 жай сөйлемнің соңында тыныс белгілерді қолдану | ||
4.4 Каллиграфиялық нормаларды сақтау | 3.4.4.1 кең жолды дәптерге жазу, каллиграфиялық дағдыларды игеру: бас әріптер мен кіші әріптердің және олардың бірігуінің биіктігін, енін, көлбеулігін сақтау | ||
Тілдік нормаларды қолдану | 5.1 Грамматикалық нормаларды сақтау (терминдерді қолданбай) | 3.5.1.1 жазбаша және ауызша сөйлеуде заттың атын/сынын /қимылын білдіретін сөздерді ажырату және қолдану, оларды жекеше/көпше түрде өзгерту | |
3.5.1.2.1 заттың атын білдіретін сөздерді заттың сынын білдіретін сөздермен қолдану және үйлестіру | |||
3.5.1.7 сөйлеу барысында есімдіктерді қолдану | |||
5.2 Орфографиялық нормаларды сақтау | 3.5.1.5 заттың сынын білдіретін сөздерді үйлестіру және қолдану, берілген тақырып бойынша заттарға түрі, түсі, пішіні, көлемі, материалы бойынша тән белгілерді таңдау | ||
3.5.2.1 есту бойынша қабылданған, айтылуы мен жазылуында айырмашылығы жоқ сөздерді жазу | |||
3.5.2.2 орфографиялық сөздікті қолданып жаңа сөздер жазу (мұғалімнің көмегімен) | |||
3-тоқсан | |||
5. Атадан қалған асыл мұра | Тыңдалым (тыңдау) | 1.4 Негізгі және қосымша ақпаратты анықтау | 3.1.4.1 мұғалімнің көмегімен тыңдалған мәтіннің негізгі және қосымша ақпараты мен негізгі ойын анықтау |
1.5 Тыңдаған аудиовизуалды материалды түсіну | 3.1.5.1 оқиғаларды, аудиовизуалды материалдың кейіпкерлерін түсіну және сипаттау | ||
Айтылым | 2.3 Тілдесудің түрлі жағдаяттарына қатысу және сөйлеу нормаларын сақтау | 3.2.3.1 белгілі бір тақырыптағы сөйлесу жағдаятына қатысу, сұхбаттасушының не туралы айтып тұрғанын түсіну, сөйлеу нормаларын сақтай отырып, әңгімелесушінің пікірлерін толықтыру | |
2.4 Тыңдаған/ оқыған материалды мазмұндау | 3.2.4.1 жоспарды пайдаланып, мәтінді мазмұндау | ||
2.5 Аудиовизуалды материал негізінде дәлелді пікір айту | 3.2.5.1 бейне және аудио материалдардағы оқиғаларды сипаттау, өмірлік жағдаяттармен салыстыру | ||
2.6 Оқыған/ тыңдаған материалы бойынша бағалау пікірін білдіру | 3.2.6.1 тыңдаған/ оқылған материал туралы бағалау пікірін білдіру ("менің ойым …", "меніңше, …") | ||
2.7 Орфоэпиялық нормаларды сақтау | 3.2.7.1 сөздердің дұрыс айтылу ережесін сақтау | ||
Оқылым | 3.1 Оқу түрлерін қолдану | 3.3.1.1 оқу түрлерін пайдаланып, мәтінді немесе оның бөліктерін мәнерлеп оқу (шолып оқу, рөлдерге бөліп оқу) | |
3.2 Мәтіннің мазмұнын түсіну | 3.3.2.1 таныс сөздер мен фразалары бар шағын мәтіннің тақырыбын, негізгі бөліктерін (басы, ортасы, соңы) түсіну және анықтау | ||
3.3 Мәтін жанрлары мен түрлерін анықтау | 3.3.3.1 әртүрлі мәтіндердің жанрларын анықтау (жұмбақ, мақал, ертегі, өлең, әңгіме)/ әңгімелеу/сипаттау мәтіндерін ажырата білу | ||
3.4 Сұрақтар мен жауаптар құрастыру | 3.3.4.1 мәтіннің мазмұны бойынша нақтылау сұрақтарын құрастыру | ||
Жазылым | 4.1 Әртүрлі ұсыну формаларын пайдалана отырып, мәтін жазу | 3.4.1.1 сипаттау сөздерді пайдалана отырып, осы тақырып/ иллюстрация бойынша постер құру/ сөйлемдер жазу | |
4.2 Тыңдалған /оқылған материалдың мазмұнын баяндау | 3.4.2.1 тыңдағаны/ оқығаны/көргені негізінде шағын жазбалар жазу (мұғалімнің көмегімен) | ||
4.4 Каллиграфиялық нормаларды сақтау | 3.4.4.1 кең жолды дәптерге жазу, каллиграфиялық дағдыларды игеру: бас әріптер мен кіші әріптердің және олардың бірігуінің биіктігін, енін, көлбеулігін сақтау | ||
Тілдік нормаларды қолдану | 5.1 Грамматикалық нормаларды сақтау (терминдерді қолданбай) | 3.5.1.2.2 заттың санын/ түрін/ ретін, один, одна, одно сөздерінің септелу формаларын білдіретін сөздерді қолдану және үйлестіру | |
3.5.1.3 әрекеттің аяқталуы мен аяқталмауын білдіретін сөздерді түсіну және ажырату | |||
3.5.1.4 сөйлемдерде келесі мағынасы бар демеуліктерді түсіну және қолдану: в, на –әрекет орны, в, на – қозғалыс бағыты, из, с –қозғалыстың бастапқы нүктесі, о – сөйлеу, ой, в –уақыт, с – үйлесімділік, у – бір нәрсеге ие тұлға | |||
3.5.1.6 ұсынылған үлгі бойынша и, а, но шылаулары бар құрмалас сөйлемдерді қолдану | |||
5.2 Орфографиялық нормаларды сақтау | 3.5.2.3 сөздер мен демеуліктерді бөлек жазу | ||
4-тоқсан | |||
7. Бәрін білгім келеді | Тыңдалым (тыңдау) | 1.2 Сөздер мен сөз тіркестерінің лексикалық мағынасын түсіну | 3.1.2.1 сөйлемдегі және мәтіндегі сөздердің лексикалық мағынасын түсіну |
1.3 Тыңдаған материалдың мазмұнын түсіну | 3.1.3.1 тыңдалған мәтіннің мазмұны бойынша сұрақтарға жауап беру және сюжет бойынша иллюстрацияларды таңдау | ||
1.4 Негізгі және қосымша ақпаратты анықтау | 3.1.4.1 мұғалімнің көмегімен тыңдалған мәтіннің негізгі және қосымша ақпараты мен негізгі ойын анықтау | ||
Айтылым | 2.2 Берілген тақырып бойынша ойын жеткізу | 3.2.2.1 мұғалім ұсынған тақырып негізінде пікір білдіру | |
2.4 Тыңдаған/оқыған материалды мазмұндау | 3.2.4.1 жоспарды пайдаланып, мәтінді мазмұндау | ||
2.5 Аудиовизуалды материал негізінде дәлелді пікір айту | 3.2.5.1 бейне және аудио материалдардағы оқиғаларды сипаттау, өмірлік жағдаяттармен салыстыру | ||
2.7 Орфоэпиялық нормаларды сақтау | 3.2.7.1 сөздердің дұрыс айтылу ережесін сақтау | ||
Оқылым | 3.4 Сұрақтар мен жауаптар құрастыру | 3.3.4.1 мәтіннің мазмұны бойынша нақтылау сұрақтарын құрастыру | |
3.5 Түрлі дереккөздерден ақпарат алу | 3.3.5.1 білім алушыларға арналған сөздіктер мен анықтамалықтардан ақпаратты табу және алу | ||
Жазылым | 4.1 Әртүрлі ұсыну формаларын пайдалана отырып, мәтін жазу | 3.4.1.1 сипаттау сөздерді пайдалана отырып, осы тақырып/иллюстрация бойынша постер құру/ сөйлемдер жазу | |
4.2 Тыңдалған /оқылған материалдың мазмұнын баяндау | 3.4.2.1 тыңдағаны/ оқығаны/ көргені негізінде шағын жазбалар жазу (мұғалімнің көмегімен) | ||
Тілдік нормаларды қолдану | 5.1 Грамматикалық нормаларды сақтау (терминдерді қолданбай) | 3.5.1.2.2 заттың санын/ түрін/ ретін, один, одна, одно сөздерінің септелу формаларын білдіретін сөздерді қолдану және үйлестіру | |
3.5.1.3 әрекеттің аяқталуы мен аяқталмауын білдіретін сөздерді түсіну және ажырату | |||
3.5.1.4 сөйлемдерде келесі мағынасы бар демеуліктерді түсіну және қолдану: в, на –әрекет орны, в, на – қозғалыс бағыты, из, с –қозғалыстың бастапқы нүктесі, о – сөйлеу, ой, в –уақыт, с – үйлесімділік, у – бір нәрсеге ие тұлға | |||
3.5.1.5 заттың сынын білдіретін сөздерді үйлестіру және қолдану, берілген тақырып бойынша заттарға түрі, түсі, пішіні, көлемі, материалы бойынша тән белгілерді таңдау | |||
3.5.1.6 ұсынылған үлгі бойынша и, а, но шылаулары бар құрмалас сөйлемдерді қолдану | |||
5.2 Орфографиялық нормаларды сақтау | 3.5.2.2 орфографиялық сөздікті қолданып жаңа сөздер жазу (мұғалімнің көмегімен) | ||
3) 4-сынып:
Ортақ тақырыптар |
Бөлім | Бөлімше (түйінді дағдылар) | Оқу мақсаттары |
1 -тоқсан | |||
1. Кең байтақ Қазақстаным | Тыңдалым (тыңдау) | 1.1 Тыңдау әдістерін пайдалану | 4.1.1.1 ауызекі сөйлеу тілін, бейне және аудио материалды тыңдау және түсіну |
1.2 Сөздер мен сөз тіркестерінің лексикалық мағынасын түсіну | 4.1.2.1 мәнмәтінге қарап таныс емес сөздер мен сөз тіркестерінің мағынасын анықтау | ||
1.3 Тыңдаған материалдың мазмұнын түсіну | 4.1.3.1 сұрақтарға жауап беру және тыңдалған мәтіндегі негізгі ойларды анықтау | ||
Айтылым | 2.1 Сөздік қорды толықтыру | 4.2.1.1 әрекетке түсініктеме бере отырып, әңгімені жалғастыру үшін қажетті сөздерді қолдану | |
2.2 Берілген тақырып бойынша ойын жеткізу | 4.2.2.1 мәтіннің басында берілген ақпаратқа қарап сөйлем құрау | ||
2.3 Тілдесудің түрлі жағдаяттарына қатысу және сөйлеу нормаларын сақтау | 4.2.3.1 сөйлесу жағдаятына қатысу, әңгімелесушінің не туралы айтып жатқанын түсіну, сөйлеу нормаларын сақтай отырып, оның сөзін нақтылау, анықтау, өз сөзімен айту | ||
2.6 Оқыған/тыңдаған материалы бойынша бағалау пікірін айту | 4.2.6.1 өз көзқарасын білдіре отырып, бағалау пікірлерін білдіру ("менің ойымша …", "менің көзқарасым бойынша …") | ||
2.7 Орфоэпиялық нормаларды сақтау | 4.2.7.1 сөздердің айтылу ережелерін сақтау, оның ішінде екпінді орналастырудың қиын жағдайларында | ||
Оқылым | 3.1 Оқу түрлерін қолдану | 4.3.1.1 мәтінді оқу түрлерін пайдалана отырып оқу (шолып және іріктеп оқу, рөлдік оқу) | |
3.2 Мәтіннің мазмұнын түсіну | 4.3.2.1 таныс емес сөздері бар шағын мәтіннің тақырыбын, негізгі бөліктерін (басы, ортасы, соңы) түсіну және анықтау | ||
3.4 Сұрақтар мен жауаптар құрастыру | 4.3.4.1 мәтін мазмұны бойынша бағалау сұрақтарын құрастыру | ||
Жазылым | 4.1 Әртүрлі ұсыну формаларын пайдалана отырып, мәтін жазу | 4.4.1.1 берілген тақырып бойынша шағын мәтіндер жазу / комикс (иллюстрация) түріндегі әңгімелерді ұсыну | |
4.3 Тыныс белгілерінің нормаларын сақтау | 4.4.3.1 шағын мәтіндер құрастыру кезінде сөйлемде қажетті тыныс белгілерін қолдану | ||
4.4 Каллиграфиялық нормаларды сақтау | 4.4.4.1 каллиграфия дағдыларын жетілдіру: бас әріптердің, кіші әріптердің биіктігін, енін және көлбеуін және олардың байланыстарын сақтау | ||
Тілдік нормаларды қолдану | 5.1 Грамматикалық нормаларды сақтау (терминдерді пайдаланбай) | 4.5.1.1 жазбаша және ауызша сөйлеуде заттың атын, заттың сынын, заттың санын білдіретін сөздер мен есімдіктерден құралған құрылымдарды ажырату, қолдану | |
4.5.1.3 қызметтің аяқталғанын және аяқталмағанын білдіретін сөздерді қолдану | |||
4.5.1.5 заттың сынын білдіретін сөздерді заттың атын білдіретін сөздермен қиыстыру, заттарға түсі, пішіні, өлшемі, материалы бойынша сынын келістіру | |||
4.5.1.7 сөйлеуде жіктеу және сұрау, болымсыз (никто, ничто) және өздік (себя) есімдіктерінің септік формаларын қолдану | |||
5.2 Орфографиялық нормаларды сақтау | 4.5.2.1 жазылуы айтылуынан өзгеше сөздерді жазу/көшіру (мұғалімнің көмегімен) | ||
2-тоқсан | |||
3. Мәдени мұра | Тыңдалым (тыңдау) | 1.1 Тыңдау әдістерін пайдалану | 4.1.1.1 ауызекі сөйлеу тілін, бейне және аудио материалды тыңдау және түсіну |
1.2 Сөздер мен сөз тіркестерінің лексикалық мағынасын түсіну | 4.1.2.1 мәнмәтінге қарап таныс емес сөздер мен сөз тіркестерінің мағынасын анықтау | ||
1.3 Тыңдаған материалдың мазмұнын түсіну | 4.1.3.1 сұрақтарға жауап беру және тыңдалған мәтіндегі негізгі ойларды анықтау | ||
1.5 Тыңдаған аудиовизуалды материалды түсіну | 4.1.5.1 аудиовизуалды материалдағы негізгі сәттерді анықтау | ||
Айтылым | 2.1 Сөздік қорды толықтыру | 4.2.1.1 әрекетке түсініктеме бере отырып, әңгімені жалғастыру үшін қажетті сөздерді қолдану | |
2.2 Берілген тақырып бойынша ойын жеткізу | 4.2.2.1 мәтіннің басында берілген ақпаратқа қарап сөйлем құрау | ||
2.6 Оқыған/тыңдаған материалы бойынша бағалау пікірін айту | 4.2.6.1 өз көзқарасын білдіре отырып, бағалау пікірлерін білдіру ("менің ойымша …", "менің көзқарасым бойынша …") | ||
2.7 Орфоэпиялық нормаларды сақтау | 4.2.7.1 сөздердің айтылу ережелерін сақтау, оның ішінде екпінді орналастырудың қиын жағдайларында | ||
Оқылым | 3.1 Оқу түрлерін қолдану | 4.3.1.1 мәтінді оқу түрлерін пайдалана отырып оқу (шолып және іріктеп оқу, рөлдік оқу) | |
3.2 Мәтіннің мазмұнын түсіну | 4.3.2.1 таныс емес сөздері бар шағын мәтіннің тақырыбын, негізгі бөліктерін (басы, ортасы, соңы) түсіну және анықтау | ||
3.3 Мәтін жанрлары мен түрлерін анықтау | 4.3.3.1 әр түрлі мәтіндердің жанрларын анықтау (жұмбақ, мақал-мәтел, жаңылтпаш, ертегі, өлең, әңгіме), әңгімелеу/ сипаттау/ пайымдау мәтіндерін ажырату | ||
3.5 Түрлі дереккөздерден ақпарат алу | 4.3.5.1 әртүрлі көздерден ақпаратты табу және алу: сөздіктер, анықтамалықтар, энциклопедиялар, интернет ресурстары, инфографика | ||
Жазылым | 4.2 Тыңдаған/ оқыған мәтіннің мазмұнына өз көзқарасын білдіру | 4.4.2.1 тыңдаған/оқыған/көргені бойынша шағын мәтін жазу (мұғалімнің көмегімен) | |
4.4 Каллиграфиялық нормаларды сақтау | 4.4.4.1 каллиграфия дағдыларын жетілдіру: бас әріптердің, кіші әріптердің биіктігін, енін және көлбеуін және олардың байланыстарын сақтау | ||
Тілдік нормаларды қолдану | 5.1 Грамматикалық нормаларды сақтау (терминдерді пайдаланбай) | 4.5.1.1 жазбаша және ауызша сөйлеуде заттың атын, заттың сынын, заттың санын білдіретін сөздер мен есімдіктерден құралған құрылымдарды ажырату, қолдану | |
4.5.1.3 қызметтің аяқталғанын және аяқталмағанын білдіретін сөздерді қолдану | |||
4.5.1.5 заттың сынын білдіретін сөздерді заттың атын білдіретін сөздермен қиыстыру, заттарға түсі, пішіні, өлшемі, материалы бойынша сынын келістіру | |||
4.5.1.7 сөйлеуде жіктеу және сұрау, болымсыз (никто, ничто) және өздік (себя) есімдіктерінің септік формаларын қолдану | |||
5.2 Орфографиялық нормаларды сақтау | 4.5.2.2 орфографиялық сөздігін пайдаланып таныс емес сөздерді жазу | ||
3-тоқсан | |||
5. Атадан қалған асыл мұра | Тыңдалым (тыңдау) | 1.4 Негізгі және қосымша ақпаратты анықтау | 4.1.4.1 тыңдалған мәтіндегі себеп-салдар байланысын (оқиғалар, кейіпкерлер) және негізгі ойды анықтау |
1.5 Тыңдаған аудиовизуалды материалды түсіну | 4.1.5.1 аудиовизуалды материалдағы негізгі сәттерді анықтау | ||
Айтылым | 2.3 Тілдесудің түрлі жағдаяттарына қатысу және сөйлеу нормаларын сақтау | 4.2.3.1 сөйлесу жағдаятына қатысу, әңгімелесушінің не туралы айтып жатқанын түсіну, сөйлеу нормаларын сақтай отырып, оның сөзін нақтылау, анықтау, өз сөзімен айту | |
2.4 Тыңдаған/оқыған материалды мазмұндау | 4.2.4.1 жоспарды пайдалана отырып, тыңдаушының назарын аудару үшін мәтінді егжей-тегжейлі айтып беру | ||
2.5 Аудиовизуалды материал негізінде дәлелді пікір айту | 4.2.5.1 тыңдаған/көрген сөз тіркестерін пайдалана отырып, аудиовизуалды материал негізінде өз көзқарасын білдіру/жеке әсерлерімен бөлісу | ||
2.6 Оқыған/ тыңдаған материалы бойынша бағалау пікірін айту | 4.2.6.1 өз көзқарасын білдіре отырып, бағалау пікірлерін білдіру ("менің ойымша …", "менің көзқарасым бойынша …") | ||
2.7 Орфоэпиялық нормаларды сақтау | 4.2.7.1 сөздердің айтылу ережелерін сақтау, оның ішінде екпінді орналастырудың қиын жағдайларында | ||
Оқылым | 3.3 Мәтін жанрлары мен түрлерін анықтау | 4.3.3.1 әр түрлі мәтіндердің жанрларын анықтау (жұмбақ, мақал-мәтел, жаңылтпаш, ертегі, өлең, әңгіме), әңгімелеу/ сипаттау/ пайымдау мәтіндерін ажырату | |
3.4 Сұрақтар мен жауаптар құрастыру | 4.3.4.1 мәтін мазмұны бойынша бағалау сұрақтарын құрастыру | ||
3.5 Түрлі дереккөздерден ақпарат алу | 4.3.5.1 әртүрлі көздерден ақпаратты табу және алу: сөздіктер, анықтамалықтар, энциклопедиялар, интернет ресурстары, инфографика | ||
Жазылым | 4.2 Тыңдаған/ оқыған мәтіннің мазмұнына өз көзқарасын білдіру | 4.4.2.1 тыңдаған/оқыған/көргені бойынша шағын мәтін жазу (мұғалімнің көмегімен) | |
4.3 Тыныс белгілерінің нормаларын сақтау | 4.4.3.1 шағын мәтіндер құрастыру кезінде сөйлемде қажетті тыныс белгілерін қолдану | ||
4.4 Каллиграфиялық нормаларды сақтау | 4.4.4.1 каллиграфия дағдыларын жетілдіру: бас әріптердің, кіші әріптердің биіктігін, енін және көлбеуін және олардың байланыстарын сақтау | ||
Тілдік нормаларды қолдану | 5.1 Грамматикалық нормаларды сақтау (терминдерді пайдаланбай) | 4.5.1.2 санау кезіндегі ретті білдіретін және заттың сынын білдіретін сөздерді род, жекеше, көпше түрде, септікте заттың атын білдіретін сөздермен қолдану және үйлестіру | |
4.5.1.4 сөйлемдегі/қысқа мәтіндегі келесі мағынасындағы демеуліктерді түсініп, қолдану: в, на –әрекет орны, в, на – қозғалыс бағыты, из, с –қозғалыстың бастапқы нүктесі, о – сөйлеу, ой, в –уақыт, с – үйлесімділік, у – бір нәрсеге ие тұлға | |||
4.5.1.6 и, а, но шылаулары бар құрмалас сөйлемдерді қолдану | |||
4.5.1.8 қимылдың сынын білдіретін сөздерді: интересно, важно, трудно, скучно, приятно, олардың салыстырмалы шырайын, сонымен қатар надо, нужно, можно, нельзя сөздерін қолдану | |||
5.2 Орфографиялық нормаларды сақтау | 4.5.2.1 жазылуы айтылуынан өзгеше сөздерді жазу/көшіру (мұғалімнің көмегімен) | ||
4.5.2.3 күрделі демеуліктерді дұрыс жазу (из-за, из-под) | |||
4-тоқсан | |||
7. Болашаққа саяхат | Тыңдалым (тындау) | 1.2 Сөздер мен сөз тіркестерінің лексикалық мағынасын түсіну | 4.1.2.1 мәнмәтінге қарап таныс емес сөздер мен сөз тіркестерінің мағынасын анықтау |
1.3 Тыңдаған материалдың мазмұнын түсіну | 4.1.3.1 сұрақтарға жауап беру және тыңдалған мәтіндегі негізгі ойларды анықтау | ||
1.4 Негізгі және қосымша ақпаратты анықтау | 4.1.4.1 тыңдалған мәтіндегі себеп-салдар байланысын (оқиғалар, кейіпкерлер) және негізгі ойды анықтау | ||
Айтылым | 2.2 Берілген тақырып бойынша ойын жеткізу | 4.2.2.1 мәтіннің басында берілген ақпаратқа қарап сөйлем құрау | |
2.4 Тыңдаған/оқыған материалды мазмұндау | 4.2.4.1 жоспарды пайдалана отырып, тыңдаушының назарын аудару үшін мәтінді егжей-тегжейлі айтып беру | ||
2.5 Аудиовизуалды материал негізінде дәлелді пікір айту | 4.2.5.1 тыңдаған/көрген сөз тіркестерін пайдалана отырып, аудиовизуалды материал негізінде өз көзқарасын білдіру/ жеке әсерлерімен бөлісу | ||
2.7 Орфоэпиялық нормаларды сақтау | 4.2.7.1 сөздердің айтылу ережелерін сақтау, оның ішінде екпінді орналастырудың қиын жағдайларында | ||
Оқылым | 3.4 Сұрақтар мен жауаптар құрастыру | 4.3.4.1 мәтін мазмұны бойынша бағалау сұрақтарын құрастыру | |
3.5 Түрлі дереккөздерден ақпарат алу | 4.3.5.1 әртүрлі көздерден ақпаратты табу және алу: сөздіктер, анықтамалықтар, энциклопедиялар, интернет ресурстары, инфографика | ||
Жазылым | 4.1 Әртүрлі ұсыну формаларын пайдалана отырып, мәтін жазу | 4.4.1.1 берілген тақырып бойынша шағын мәтіндер жазу / комикс (иллюстрация) түріндегі әңгімелерді ұсыну | |
4.2 Тыңдаған/ оқыған мәтіннің мазмұнына өз көзқарасын білдіру | 4.4.2.1 тыңдаған/оқыған/көргені бойынша шағын мәтін жазу (мұғалімнің көмегімен) | ||
Тілдік нормаларды қолдану | 5.1 Грамматикалық нормаларды сақтау (терминдерді пайдаланбай) | 4.5.1.2 санау кезіндегі ретті білдіретін және заттың сынын білдіретін сөздерді род, жекеше, көпше түрде, септікте заттың атын білдіретін сөздермен қолдану және үйлестіру | |
4.5.1.4 сөйлемдегі/қысқа мәтіндегі келесі мағынасындағы демеуліктерді түсініп, қолдану: в, на –әрекет орны, в, на – қозғалыс бағыты, из, с –қозғалыстың бастапқы нүктесі, о – сөйлеу, ой, в –уақыт, с – үйлесімділік, у – бір нәрсеге ие тұлға | |||
4.5.1.6 и, а, но шылаулары бар құрмалас сөйлемдерді қолдану | |||
4.5.1.8 қимылдың сынын білдіретін сөздерді: интересно, важно, трудно, скучно, приятно, олардың салыстырмалы шырайын, сонымен қатар надо, нужно, можно, нельзя сөздерін қолдану | |||
5.2 Орфографиялық нормаларды сақтау | 4.5.2.2 орфографиялық сөздігін пайдаланып таныс емес сөздерді жазу | ||
4.5.2.3 күрделі демеуліктерді дұрыс жазу (из-за, из-под) | |||
Ескерту:
1) оқу мақсаттары бір тоқсан аясында сөйлеу әрекетінің түрлері бойынша ұйымдастырылады;
2) 2.5.2.1 оқу мақсаты әліпбиді білуді, дыбыстарды зерттеуді қамтиды.
3-тарау. "Орыс тілі" оқу пәнінің (оқыту орыс тілінде емес) мазмұнын ұйымдастыру (төмендетілген оқу жүктемесімен) 1-параграф. "Орыс тілі" оқу пәнінің мазмұны
13. "Орыс тілі" пәні бойынша оқу жүктемесінің көлемі:
1) 2-сыныпта – аптасына 1,5 сағат, оқу жылында 51 сағат;
2) 3-сыныпта – аптасына 2 сағат, оқу жылында 68 сағат;
3) 4-сыныпта – аптасына 2 сағат, оқу жылында 68 сағатты құрайды.
Оқу пәні бойынша оқу жүктемесінің көлемі "Қазақстан Республикасындағы бастауыш, негізгі орта, жалпы орта білім берудің үлгілік оқу жоспарларын бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің 2012 жылғы 8 қарашадағы № 500 бұйрығымен бекітілген үлгілік оқу жоспарына тәуелді (Нормативтік құқықтық актілерін мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 8170 тіркелген).
14. 2-сыныпқа арналған "Орыс тілі" оқу пәнінің базалық мазмұны:
1) тыңдалым (тыңдау): ым-ишара мен қимылдарды қолдана отырып тыңдалған сөзге жауап беру; қарапайым сөз тіркестеріндегі сөздердің лексикалық мағынасын түсіну; кейіпкерлерді, оқиғалар тізбегін анықтау; есту қабілеті арқылы сұраулы және хабарлы сөйлемдерді ажырату; сұрақтарға жауап беру, тиісті иллюстрацияларды /тыңдалған мәтінге арналған сюжеттік суреттерді таңдау; аудио және бейнематериалдағы оқиғаларды сипаттау;
2) айтылым: сөйлеу үлгілері бойынша сөйлемдер құру; танысу және өзі туралы хабарлау үшін сөздерді қолдану; естіген сұрақтарға жауап қайтару; сурет, берілген тақырып немесе тыңдалған мәтін бойынша 2-4 сөйлемнен тұратын мәлімдемелер жасау; белгілі бір тақырып бойынша диалогқа қатысу; таныс сөздерді қолдану негізінде заттар мен сюжеттік суреттерді сипаттау; шағын мәтіндерді мазмұндау; бағалау пікірін білдіру; дыбыс пен екпіннің семантикалық рөлін түсіну;
3) оқылым: мәнерлеп оқу (хабарлы және сұраулы сөйлемдерді интонациялау); мәтін мазмұны бойынша сұрақтар мен жауаптарды тұжырымдау; сөздердің лексикалық мағынасын түсіну (терминді қолданбай); әдеби жанрды анықтау (жұмбақ, ертегі, өлең, әңгіме); шағын өлеңдерді жаттау; оқылған мәтіннің мазмұнына өз көзқарасын білдіру; сөздіктер мен анықтамалардан ақпаратты табу;
4) жазылым: бас және кіші әріптер мен олардың қосылыстарын жазу; бас, кіші әріптердің биіктігін, ені мен көлбеуін сақтау; каллиграфиялық нормаларды сақтай отырып сөздер мен сөйлемдерді жазу; таныс сөздерді/ сөз тіркестерін жазу; иллюстрация, сурет бойынша дәйекті сөйлемдер жазу; сөйлем соңында тыныс белгілерін қолдану;
5) ауызша және жазбаша тілде қолдануға арналған грамматикалық материал: жанды және жансыз зат есімдер; жекеше және көпше түрде зат есімдердің өзгерту; сын есімдерді зат есімдермен көпше және жекеше түрде, род категориясында қиылысуы; заттардың түсін, формасын, көлемін және материалын білдіретін сын есімдер; етістіктің шақтары бойынша өзгеруі (осы, келер, өткен); зат есімдер мен етістіктердің тіркесімі; сан есімдерді қолдану; жи-ши, ча-ща, чу-щу тіркестері; адамдардың аттарын, әкесінің аттарын, тегін, жануарларға қойылған аттарды бас әріппен жазу, демеуліктерді сөздерден бөлек жазу, 2-4 сөзден тұратын қарапайым сөйлемдерді құрастыру.
15. 3-сыныпқа арналған "Орыс тілі" оқу пәнінің базалық мазмұны:
1) тыңдалым (тыңдау): тыңдалған мәтіндердің мазмұнын түсіну; нақтылайтын сұрақтар құрастыру, сөздердің лексикалық мағыналарын түсіну; тыңдалған мәтіннің мазмұны бойынша сұрақтарға жауап беру; мәтіндегі негізгі және қосымша ақпаратты анықтау; оқиғаларды, кейіпкерлерді сипаттау;
2) айтылым: тақырыптық лексиканы қолдану; мәлімдемелер жасау; диалогқа қатысу; назар аудару мақсатында жоспарға сүйене отырып, мәтіннің мазмұнын айту; өмірлік жағдаяттарға байланысты тыңдалған/оқылған сюжетті сипаттау; бағалау пайымдауларын айту; орфоэпиялық нормаларды сақтау;
3) оқылым: мәтіндерді мәнерлеп оқу (таныстыру, рөлдер бойынша оқу); мәтіннің тақырыбын, негізгі бөліктерін (басы, ортасы, соңы); мәтін түрлерін (әңгімелеу/сипаттау), жанрларын (жұмбақ, мақал-мәтел, ертегі, өлең, әңгіме) анықтау; қысқа өлеңдерді жаттау; нақтылау сұрақтарын тұжырымдау; сөздіктер мен анықтамалықтардан ақпаратты табу;
4) жазылым: сөздер мен байланысқан сөйлемдер жазу, постер жасау; қысқа жазбалар жазу; жай сөйлемдердің соңында тыныс белгілерін қою; каллиграфиялық нормаларды сақтау;
5) ауызша және жазбаша сөйлеуде қолдануға арналған грамматикалық материал: сөйлеуде зат есімдерді, сын есімдерді, етістіктерді ажырату, қолдану және олардың жекеше, көпше түрде өзгеруі; сын есімдерді зат есімдермен қиылысуы; есептік және реттік сан есімдер; етістік түрі; жалғаулық-септік құрылымдардың мағыналары; түсін, пішінін, көлемін, заттың сынын білдіретін сын есімдермен қиылыстыру; и, а, но шылаулары бар құрмалас сөйлемдер; есімдіктер; айтылуы мен жазылуы бірдей сөздер; орфографиялық сөздікпен жаңа сөздерді жазу; демеуліктерді бөлек жазу.
16. 4-сыныпқа арналған "Орыс тілі" оқу пәнінің базалық мазмұны:
1) тыңдалым (тыңдау): тыңдалған мәтіндерді түсіну; таныс емес сөздер мен сөз тіркестерінің мағыналарын анықтау; тыңдалған мәтіннің мазмұны бойынша сұрақтарға жауап беру; тыңдалған мәтіннің негізгі түйіндерін анықтау; себеп-салдарды анықтау; аудиовизуалды материалдың негізгі тұстарын анықтау;
2) айтылым: тақырыптық лексиканы қолдану; берілген бастамаға негізделген үйлесімді мәлімдеме құрастыру; диалогқа қатысу; әңгімелесушінің сөзін өз сөзімен айту; жоспар арқылы назар аудару үшін мәтіндерді қайталау; өз көзқарасын білдіру; бағалау пікірін білдіру; орфографиялық нормаларды сақтау;
3) оқылым: шолып және іріктеп оқу, рөлдік оқу; мәтіннің тақырыбын, негізгі бөліктерін анықтау; мәтіннің жанрлары (жұмбақ, мақал-мәтел, жаңылтпаш, ертегі, өлең, әңгіме) және мәтін түрлерін, оның ішінде ойды анықтау; өлеңдерді жаттау; мәтін бойынша бағалау сұрақтарын құрастыру; әртүрлі дерек көздерден ақпаратты табу және алу;
4) жазылым: шағын мәтіндер жазу; комикстерді (иллюстрацияларды) құрастыру; мазмұндама жазу (төл сөзсіз); сөйлем соңына тыныс белгілерін қою; каллиграфиялық нормаларды сақтау;
5) ауызша және жазбаша сөйлеуде қолдануға арналған грамматикалық материал: зат есім, сын есім, сан есім, есімдіктер; сын есімдерді, реттік сан есімдерді род категориясы, жекеше/көпше түрі және септік бойынша зат есімдермен қиыстыру; етістіктердің совершенный және несовершенный түрлері; демеуліктердің мағынасы, олардың қолданылуы; сын есімдерді зат есімдермен қиыстырылуы (түсі, пішіні, өлшемі, материалы бойынша); и, а, но шылаулары бар құрмалас сөйлем; есімдіктердің септік формалары; надо, нужно, можно, нельзя сөздер мен үстеулерді қолдану; айтылуы мен жазылуы әртүрлі сөздер; орфографиялық сөздікті пайдаланып жаңа сөздерді жазу; күрделі көсемшелердің емлесі.
Параграф 2. Оқу мақсаттарының жүйесі
17. Бағдарламада оқу мақсаттары кодтық белгімен белгіленген. Кодтық белгідегі бірінші сан сыныпты, екінші және үшінші сан бөлім мен бөлімшенің ретін, төртінші сан оқу мақсатының реттік нөмірін көрсетеді. 2.1.1.1 кодында "2" – сынып, "1.1" – бөлім мен бөлімше, "1" – оқу мақсатының реттік нөмірі.
18. Оқыту мақсаттары жүйесі:
Бөлімше | Тыңдалым | ||
Оқу мақсаттары | |||
1.1 Тыңдау әдістерін пайдалану | 2.1.1.1 бейне және аудио материалды, сөзді мұқият тыңдап, түсіну және оған дұрыс жауап беру (қимыл, ым-ишараны қолдану) | 3.1.1.1 жай сөз тіркестерін қайталай отырып, ауызша сөйлеуді, бейне және аудиоматериалды тыңдау және түсіну, жеке пікірлердің мағынасын анықтау үшін нақтылайтын сұрақтар қою | 4.1.1.1 ауызекі сөйлеу тілін, бейне және аудио материалды тыңдау және түсіну |
1.2 Сөздер мен сөз тіркестерінің лексикалық мағынасын түсіну | 2.1.2.1 күнделікті өмірге қатысы бар қарапайым тіркестердегі сөздердің лексикалық мағынасын түсіну | 3.1.2.1 сөйлемдегі және мәтіндегі сөздердің лексикалық мағынасын түсіну | 4.1.2.1 мәнмәтінге қарап таныс емес сөздер мен сөз тіркестерінің мағынасын анықтау |
1.3 Тыңдаған материалдың мазмұнын түсіну | 2.1.3.1 тыңдаған хабарламаға сәйкес иллюстрациялар/ сурет/сызбалар таңдау және сұрақтарға жауап беру | 3.1.3.1 тыңдалған мәтіннің мазмұны бойынша сұрақтарға жауап беру және сюжет бойынша иллюстрацияларды таңдау | 4.1.3.1 сұрақтарға жауап беру және тыңдалған мәтіндегі негізгі ойларды анықтау |
1.4 Негізгі және қосымша ақпаратты анықтау | 2.1.4.1 тыңдаған материалдың мазмұнын түсіну, кейіпкерлерді, оқиғалардың тізбегін анықтау | 3.1.4.1 мұғалімнің көмегімен тыңдалған мәтіннің негізгі және қосымша ақпараты мен негізгі ойын анықтау | 4.1.4.1 тыңдалған мәтіндегі себеп-салдар байланысын (оқиғалар, кейіпкерлер) және негізгі ойды анықтау |
1.5 Тыңдаған аудиовизуалды материалды түсіну | 2.1.5.1 бейне және аудио материалдағы болып жатқан оқиғаларды түсіну және сипаттау, сұрақтарға жауап беру | 3.1.5.1 оқиғаларды, аудиовизуалды материалдың кейіпкерлерін түсіну және сипаттау | 4.1.5.1 аудиовизуалды материалдағы негізгі сәттерді анықтау |
Бөлімше | Айтылым | ||
Оқу мақсаттары | |||
2.1 Сөздік қорды толықтыру | 2.2.1.1 танысу үшін өзі туралы хабарлау, заттарды сипаттау және сұраулы сөйлемдер құрау барысында сөздерді, сөз тіркестерін пайдалану | 3.2.1.1. сөйлеуде әртүрлі мәнмәтінде тақырыптық лексиканы қолдану | 4.2.1.1 әрекетке түсініктеме бере отырып, әңгімені жалғастыру үшін қажетті сөздерді қолдану |
2.2 Берілген тақырып бойынша ойын жеткізу | 2.2.2.1 Сюжеттік суреттер негізінде 2-3 пікір білдіру | 3.2.2.1 мұғалім ұсынған тақырып негізінде пікір білдіру | 4.2.2.1 мәтіннің басында берілген ақпаратқа қарап сөйлем құрау |
2.3 Тілдесудің түрлі жағдаяттарына қатысу және сөйлеу нормаларын сақтау | 2.2.3.1 белгілі бір тақырыптағы сөйлесу жағдаятына қатысу, сұхбаттасушы не туралы айтып тұрғанын түсіну және жауап беру | 3.2.3.1 белгілі бір тақырыптағы сөйлесу жағдаятына қатысу, сұхбаттасушының не туралы айтып тұрғанын түсіну, сөйлеу нормаларын сақтай отырып, әңгімелесушінің пікірлерін толықтыру | 4.2.3.1 сөйлесу жағдаятына қатысу, әңгімелесушінің не туралы айтып жатқанын түсіну, сөйлеу нормаларын сақтай отырып, оның сөзін нақтылау, анықтау, өз сөзімен айту |
2.4 Тыңдаған/ оқыған материалды мазмұндау | 2.2.4.1 таныс сөздерді пайдаланып, оқиғалардың реттілігін сақтай отырып, оқиғаларды, қысқа мәтін/ хикая/ әңгімелерді мазмұндау | 3.2.4.1 жоспарды пайдаланып, мәтінді мазмұндау | 4.2.4.1 жоспарды пайдалана отырып, тыңдаушының назарын аудару үшін мәтінді егжей-тегжейлі айтып беру |
2.5 Аудиовизуалды материал негізінде дәлелді пікір айту | 2.2.5.1 бейне және аудиоматериалдардағы оқиғаларды өз сөзімен сипаттау | 3.2.5.1 бейне және аудио материалдардағы оқиғаларды сипаттау, өмірлік жағдаяттармен салыстыру | 4.2.5.1 тыңдаған/ көрген сөз тіркестерін пайдалана отырып, аудиовизуалды материал негізінде өз көзқарасын білдіру/ жеке әсерлерімен бөлісу |
2.6 Оқыған/ тыңдаған материалы бойынша бағалау пікірін айту | 2.2.6.1 салыстыру негізінде ақпарат/ кейіпкер/ туралы қарапайым бағалау пікірін білдіру ("мен келісемін /келіспеймін...", "маған ұнады/ ұнамады...", "мен ойлаймын ...", "мен ... санаймын") | 3.2.6.1 тыңдаған/ оқылған материал туралы бағалау пікірін білдіру ("менің ойым …", "меніңше, …") | 4.2.6.1 өз көзқарасын білдіре отырып, бағалау пікірлерін білдіру ("менің ойымша …", "менің көзқарасым бойынша …") |
2.7 Орфоэпиялық нормаларды сақтау | 2.2.7.1 дыбыс пен екпіннің мағыналы ажыратушылық рөлін түсіну | 3.2.7.1 сөздердің дұрыс айтылу ережесін сақтау | 4.2.7.1 сөздердің айтылу ережелерін сақтау, оның ішінде екпінді орналастырудың қиын жағдайларында |
Бөлімше | Оқылым | ||
Оқу мақсаттары | |||
3.1 Оқу түрлерін қолдану | 2.3.1.1 мәтінді мәнерлеп оқу (хабарлы және сұраулы сөйлемдерді интонациялау) | 3.3.1.1 оқу түрлерін пайдаланып, мәтінді немесе оның бөліктерін мәнерлеп оқу (шолып оқу, рөлдерге бөліп оқу) | 4.3.1.1 мәтінді оқу түрлерін пайдалана отырып оқу (шолып және іріктеп оқу, рөлдік оқу) |
3.2 Мәтіннің мазмұнын түсіну | 2.3.2.1 мәтіндегі сөздер мен қарапайым сөз тіркестерінің мағынасын түсіну | 3.3.2.1 таныс сөздер мен фразалары бар шағын мәтіннің тақырыбын, негізгі бөліктерін (басы, ортасы, соңы) түсіну және анықтау | 4.3.2.1 таныс емес сөздері бар шағын мәтіннің тақырыбын, негізгі бөліктерін (басы, ортасы, соңы) түсіну және анықтау |
3.3 Мәтін жанрлары мен түрлерін анықтау | 2.3.3.1 әр түрлі мәтіндердің жанрларын анықтау (жұмбақ, ертегі, өлең, әңгіме) | 3.3.3.1 әртүрлі мәтіндердің жанрларын анықтау (жұмбақ, мақал, ертегі, өлең, әңгіме)/ әңгімелеу/ сипаттау мәтіндерін ажырата білу | 4.3.3.1 әр түрлі мәтіндердің жанрларын анықтау (жұмбақ, мақал-мәтел, жаңылтпаш, ертегі, өлең, әңгіме), әңгімелеу/ сипаттау/ пайымдау мәтіндерін ажырату |
3.4 Сұрақтар мен жауаптар құрастыру | 2.3.4.1 мәтіннің мазмұны бойынша қарапайым сұрақтар құрастыру және оған жауап беру | 3.3.4.1 мәтіннің мазмұны бойынша нақтылау сұрақтарын құрастыру | 4.3.4.1 мәтін мазмұны бойынша бағалау сұрақтарын құрастыру |
3.5 Түрлі дереккөздерден ақпарат алу | 2.3.5.1 білім алушыларға арналған сөздіктер мен анықтамалықтан ақпарат табу (мұғалімнің көмегімен) | 3.3.5.1 білім алушыларға арналған сөздіктер мен анықтамалықтардан ақпаратты табу және алу | 4.3.5.1 әртүрлі көздерден ақпаратты табу және алу: сөздіктер, анықтамалықтар, энциклопедиялар, интернет ресурстары, инфографика |
Бөлімше | Жазылым | ||
Оқу мақсаттары | |||
4.1 Әртүрлі ұсыну формаларын пайдалана отырып, мәтін жазу | 2.4.1.1 сипаттау сөздерді қолданып, берілген иллюстрация бойынша постер жасау | 3.4.1.1 сипаттау сөздерді пайдалана отырып, осы тақырып/иллюстрация бойынша постер құру/ сөйлемдер жазу | 4.4.1.1 берілген тақырып бойынша шағын мәтіндер жазу / комикс (иллюстрация) түріндегі әңгімелерді ұсыну |
4.2 Тыңдаған/ оқыған мәтіннің мазмұнына өз көзқарасын білдіру | 2.4.2.1 тыңдағаны/ оқығаны/ көргені негізінде таныс сөздерді/ сөз тіркестерін жазу (мұғалімнің көмегімен) | 3.4.2.1 тыңдағаны/ оқығаны/ көргені негізінде шағын жазбалар жазу (мұғалімнің көмегімен) | 4.4.2.1 тыңдаған/ оқыған/ көргені бойынша шағын мәтін жазу (мұғалімнің көмегімен) |
4.3 Тыныс белгілерінің нормаларын сақтау | 2.4.3.1 жай сөйлемнің соңында тыныс белгілерін қолдану (мұғалімнің көмегімен) | 3.4.3.1 жай сөйлемнің соңында тыныс белгілерді қолдану | 4.4.3.1 шағын мәтіндер құрастыру кезінде сөйлемде қажетті тыныс белгілерін қолдану |
4.4 Каллиграфиялық нормаларды сақтау | 2.4.4.1 бас, кіші әріптердің және олардың бірігуінің биіктігін, енін және көлбеулігін сақтай отырып, дәптерге жазу | 3.4.4.1 кең жолды дәптерге жазу; каллиграфиялық дағдыларды игеру: бас әріптер мен кіші әріптердің және олардың бірігуінің биіктігін, енін көлбеулігін сақтап жазу | 4.4.4.1 каллиграфия дағдыларын жетілдіру: бас әріптердің, кіші әріптердің биіктігін, енін және көлбеуін және олардың байланыстарын сақтау |
Бөлімше | Тілдік нормаларды қолдану | ||
Оқу мақсаттары | |||
5.1 Грамматикалық нормаларды сақтау (терминдерді қолданбай) | 2.5.1.1 жазбаша және ауызша сөйлеуде заттың атын/ сынын /қимылын білдіретін сөздерді ажырату және қолдану, оларды жекеше/ көпше түрде өзгерту (мұғалімнің көмегімен) | 3.5.1.1 жазбаша және ауызша сөйлеуде заттың атын/ сынын /қимылын білдіретін сөздерді ажырату және қолдану, оларды жекеше/көпше түрде өзгерту | 4.5.1.1 жазбаша және ауызша сөйлеуде заттың атын, заттың сынын, заттың санын білдіретін сөздер мен есімдіктерден құралған құрылымдарды ажырату, қолдану |
2.5.1.2 бір немесе бірнеше заттың атын білдіретін сөздерді пайдалану, заттың сынын білдіретін зат есімдермен жекеше, көпше түрде үйлестіру (мұғалімнің көмегімен) | 3.5.1.2.1заттың атын білдіретін сөздерді заттың сынын білдіретін сөздерді қолдану және үйлестіру | 4.5.1.2 санау кезіндегі ретті білдіретін және заттың сынын білдіретін сөздерді род, жекеше, көпше түрде, септікте заттың атын білдіретін сөздермен қолдану және үйлестіру | |
3.5.1.2.2 заттың санын/ түрін/ ретін, один, одна, одно сөздерінің септелу формаларын білдіретін сөздерді, қолдану және үйлестіру | |||
2.5.1.3 осы/келер/өткен шақтағы қимылды білдіретін сөздерді қолдану (мұғалімнің көмегімен) | 3.5.1.3 әрекеттің аяқталуы мен аяқталмауын білдіретін сөздерді түсіну және ажырату | 4.5.1.3 қызметтің аяқталғанын және аяқталмағанын білдіретін сөздерді қолдану | |
2.5.1.4 қысқа сөйлемдерде жай шылауларды түсініп қолдану | 3.5.1.4 сөйлемдерде келесі мағынасы бар демеуліктерді түсіну және қолдану: в, на –әрекет орны, в, на – қозғалыс бағыты, из, с –қозғалыстың бастапқы нүктесі, о – сөйлеу, ой, в –уақыт, с – үйлесімділік, у – бір нәрсеге ие тұлға | 4.5.1.4 сөйлемдегі/ қысқа мәтіндегі келесі мағынасындағы демеуліктерді түсініп, қолдану: в, на –әрекет орны, в, на – қозғалыс бағыты, из, с –қозғалыстың бастапқы нүктесі, о – сөйлеу, ой, в –уақыт, с – үйлесімділік, у – бір нәрсеге ие тұлға | |
2.5.1.5 заттың сынын білдіретін сөздерді ажырату, заттарға түрі, түсі, пішіні, көлемі, материалы бойынша тән белгілерді таңдау | 3.5.1.5 заттың сынын білдіретін сөздерді үйлестіру және қолдану, берілген тақырып бойынша заттарға түрі, түсі, пішіні, көлемі, материалы бойынша тән белгілерді таңдау | 4.5.1.5 заттың сынын білдіретін сөздерді заттың атын білдіретін сөздермен қиыстыру, заттарға түсі, пішіні, өлшемі, материалы бойынша сынын келістіру | |
3.5.1.6 ұсынылған үлгі бойынша и, а, но шылаулары бар құрмалас сөйлемдерді қолдану | 4.5.1.6 и, а, но шылаулары бар құрмалас сөйлемдерді қолдану | ||
3.5.1.7 сөйлеу барысында есімдіктерді қолдану | 4.5.1.7 сөйлеуде жіктеу және сұрау, болымсыз (никто, ничто) және өздік (себя) есімдіктерінің септік формаларын қолдану | ||
4.5.1.8 қимылдың сынын білдіретін сөздерді: интересно, важно, трудно, скучно, приятно, олардың салыстырмалы шырайын, сонымен қатар надо, нужно, можно, нельзя сөздерін қолдану | |||
5.2 Орфографиялық нормаларды сақтау | 2.5.2.1 дыбыстар мен әріптердің айырмашылығын түсініп, жи-ши, ча-ща, чу-щу тіркестерін дұрыс жазу | 3.5.2.1 есту бойынша қабылданған, айтылуы мен жазылуында айырмашылығы жоқ сөздерді жазу | 4.5.2.1 жазылуы айтылуынан өзгеше сөздерді жазу/көшіру (мұғалімнің көмегімен) |
2.5.2.2 адамдардың атын, әкесінің атын, тегін, жануарларға қойылған аттарды бас әріппен жазу (мұғалімнің көмегімен ) | 3.5.2.2 орфографиялық сөздікті қолданып жаңа сөздер жазу (мұғалімнің көмегімен) | 4.5.2.2 орфографиялық сөздігін пайдаланып таныс емес сөздерді жазу | |
2.5.2.3 көмекші сөздерді сөздерден бөлек жазу (мұғалімнің көмегімен) | 3.5.2.3 сөздер мен демеуліктерді бөлек жазу | 4.5.2.3 күрделі демеуліктерді дұрыс жазу (из-за, из-под) | |
19. Осы оқу бағдарламасы Бастауыш білім беру деңгейінің 2-4-сыныптарына арналған "Орыс тілі" оқу пәні (оқыту орыс тілінде емес) бойынша үлгілік оқу бағдарламасын іске асыру жөніндегі ұзақ мерзімді жоспарға сәйкес іске асырылады (төмендетілген оқу жүктемесімен).
Параграф 3. Бастауыш білім беру деңгейінің 2-4-сыныптарына арналған "Орыс тілі" оқу пәні (оқыту орыс тілінде емес) бойынша үлгілік оқу бағдарламасын іске асыру жөніндегі ұзақ мерзімді жоспар (төмендетілген оқу жүктемесімен)
1) 2-сынып:
Ортақ тақырыптар | Бөлім (сөйлеу әрекетінің түрлері) | Бөлімше (дағдылар) | Оқу мақсаттары |
1- тоқсан | |||
1. Менің отбасым және достарым | Тыңдалым (тыңдау) | 1.1 Тыңдау дағдыларын қалыптастыру | 2.1.1.1 бейне және аудио материалды, сөзді мұқият тыңдап, түсіну және оған дұрыс жауап беру (қимыл, ым-ишараны қолдану) |
1.2 Сөздер мен сөз тіркестерінің лексикалық мағынасын түсіну | 2.1.2.1 күнделікті өмірге қатысы бар қарапайым тіркестердегі сөздердің лексикалық мағынасын түсіну | ||
Айтылым | 2.1 Сөздік қорды толықтыру | 2.2.1.1 танысу үшін өзі туралы хабарлау, заттарды сипаттау және сұраулы сөйлемдер құрау барысында сөздерді, сөз тіркестерін пайдалану | |
2.2 Берілген тақырып бойынша ойын жеткізу | 2.2.2.1 Сюжеттік суреттер негізінде 2-3 пікір білдіру | ||
2.3 Тілдесудің түрлі жағдаяттарына қатысу және сөйлеу нормаларын сақтау | 2.2.3.1 белгілі бір тақырыптағы сөйлесу жағдаятына қатысу, сұхбаттасушы не туралы айтып тұрғанын түсіну және жауап беру | ||
2.5 Аудиовизуалды материал негізінде дәлелді пікір айту | 2.2.5.1 бейне және аудиоматериалдардағы оқиғаларды өз сөзімен сипаттау | ||
2.7 Орфоэпиялық нормаларды сақтау | 2.2.7.1 дыбыс пен екпіннің мағыналы ажыратушылық рөлін түсіну | ||
Оқылым | 3.1 Оқу түрлерін қолдану | 2.3.1.1 мәтінді мәнерлеп оқу (хабарлы және сұраулы сөйлемдерді интонациялау) | |
3.2 Мәтіннің мазмұнын түсіну | 2.3.2.1 мәтіндегі сөздер мен қарапайым сөз тіркестерінің мағынасын түсіну | ||
3.4 Сұрақтар мен жауаптар құрастыру | 2.3.4.1 мәтіннің мазмұны бойынша қарапайым сұрақтар құрастыру және оған жауап беру | ||
Жазылым | 4.1 Әртүрлі ұсыну формаларын пайдалана отырып мәтін жазу | 2.4.1.1 сипаттау сөздерді қолданып, берілген иллюстрация бойынша постер жасау | |
4.3 Тыныс белгілерінің нормаларын сақтау | 2.4.3.1 жай сөйлемнің соңында тыныс белгілерін қолдану (мұғалімнің көмегімен) | ||
4.4 Каллиграфиялық нормаларды сақтау | 2.4.4.1 бас, кіші әріптердің бірігуінің биіктігін, енін және көлбеулігін сақтай отырып дәптерге жазу | ||
Тілдік нормаларды қолдану | 5.1 Грамматикалық нормаларды сақтау (терминдерді қолданбай) | 2.5.1.1 жазбаша және ауызша сөйлеуде заттың атын/сынын /қимылын білдіретін сөздерді ажырату және қолдану, оларды жекеше/көпше түрде өзгерту (мұғалімнің көмегімен) | |
2.5.1.3 осы/келер/өткен шақтағы қимылды білдіретін сөздерді қолдану (мұғалімнің көмегімен) | |||
2.5.1.4 мұғалімнің көмегімен етістікті өткен шақтың жекеше түрінде қолдану | |||
5.2 Орфографиялық нормаларды сақтау | 2.5.2.2 адамдардың атын, әкесінің атын, тегін, жануарларға қойылған аттарды бас әріппен жазу (мұғалімнің көмегімен ) | ||
2-тоқсан | |||
3. Менің туған өлкем | Тыңдалым (тыңдау) | 1.1 Тыңдау дағдыларын қалыптастыру | 2.1.1.1 бейне және аудио материалды, сөзді мұқият тыңдап, түсіну және оған дұрыс жауап беру (қимыл, ым-ишараны қолдану) |
1.2 Сөздер мен сөз тіркестерінің лексикалық мағынасын түсіну | 2.1.2.1 күнделікті өмірге қатысы бар қарапайым тіркестердегі сөздердің лексикалық мағынасын түсіну | ||
1.3 Тыңдаған материалдың мазмұнын түсіну | 2.1.3.1 тыңдаған хабарламаға сәйкес иллюстрациялар/ сурет/ сызбалар таңдау және сұрақтарға жауап беру | ||
1.5 Аудиовизуалды материалдың мазмұнын түсіну | 2.1.5.1 бейне және аудио материалдағы болып жатқан оқиғаларды түсіну және сипаттау, сұрақтарға жауап беру | ||
Айтылым | 2.1 Сөздік қорды толықтыру | 2.2.1.1 танысу үшін өзі туралы хабарлау, заттарды сипаттау және сұраулы сөйлемдер құрау барысында сөздерді, сөз тіркестерін пайдалану | |
2.2 Берілген тақырып бойынша ойын жеткізу | 2.2.2.1 сюжеттік суреттер негізінде 2-3 пікір білдіру | ||
2.3 Тілдесудің түрлі жағдаяттарына қатысу және сөйлеу нормаларын сақтау | 2.2.3.1 белгілі бір тақырыптағы сөйлесу жағдаятына қатысу, сұхбаттасушы не туралы айтып тұрғанын түсіну және жауап беру | ||
2.7 Орфоэпиялық нормаларды сақтау | 2.2.7.1 дыбыс пен екпіннің мағыналы ажыратушылық рөлін түсіну | ||
Оқылым | 3.3 Мәтін жанрларын анықтау | 2.3.3.1 әр түрлі мәтіндердің жанрларын анықтау (жұмбақ, ертегі, өлең, әңгіме) | |
3.5 Түрлі дереккөздерден ақпарат алу | 2.3.5.1 білім алушыларға арналған сөздіктер мен анықтамалықтан ақпарат табу (мұғалімнің көмегімен) | ||
Жазылым | 4.2 Тыңдаған/ оқыған мәтіннің мазмұнына өз көзқарасын білдіру | 2.4.2.1 тыңдағаны/ оқығаны/ көргені негізінде таныс сөздерді/ сөз тіркестерін жазу (мұғалімнің көмегімен) | |
4.4 Каллиграфиялық нормаларды сақтау | 2.4.4.1 бас, кіші әріптердің және олардың бірігуінің биіктігін, енін және көлбеулігін сақтай отырып, дәптерге жазу | ||
Тілдік нормаларды қолдану | 5.1 Грамматикалық нормаларды сақтау (терминдерді қолданбай) | 2.5.1.1 жазбаша және ауызша сөйлеуде заттың атын/сынын /қимылын білдіретін сөздерді ажырату және қолдану, оларды жекеше/ көпше түрде өзгерту (мұғалімнің көмегімен) | |
2.5.1.3 осы/келер/өткен шақтағы қимылды білдіретін сөздерді қолдану (мұғалімнің көмегімен) | |||
2.5.1.4 етістікті өткен шақтың жекеше түрінде қолдану | |||
5.2 Орфографиялық нормаларды сақтау | 2.5.2.2 адамдардың атын, әкесінің атын, тегін, жануарларға қойылған аттарды бас әріппен жазу (мұғалімнің көмегімен) | ||
3-тоқсан | |||
5. Салт дәстүр мен ауыз әдебиеті | Тыңдалым (тыңдау) | 1.3 Тыңдаған материалдың мазмұнын түсіну | 2.1.3.1 тыңдаған хабарламаға сәйкес иллюстрациялар/ сурет/ сызбалар таңдау және сұрақтарға жауап беру |
1.4 Негізгі және қосымша ақпаратты анықтау | 2.1.4.1 тыңдаған материалдың мазмұнын түсіну, кейіпкерлерді, оқиғалардың тізбегін анықтау | ||
1.5 Аудиовизуалды материалды түсіну | 2.1.5.1 бейне және аудио материалдағы болып жатқан оқиғаларды түсіну және сипаттау, сұрақтарға жауап беру | ||
Айтылым | 2.3 Тілдесудің түрлі жағдаяттарына қатысу және сөйлеу нормаларын сақтау | 2.2.3.1 белгілі бір тақырыптағы сөйлесу жағдаятына қатысу, сұхбаттасушы не туралы айтып тұрғанын түсіну және жауап беру | |
2.4 Тыңдаған/ оқыған материалды мазмұндау | 2.2.4.1 оқиғалар тізбегін сақтап, таныс сөздерді пайдалана отырып, қысқа мәтін/ хикая/ әңгімелерді қайталап айту | ||
2.5 Аудиовизуалды материал негізінде дәлелді пікір айту | 2.2.5.1 бейне және аудиоматериалдардағы оқиғаларды өз сөзімен сипаттау | ||
2.6 Оқыған/ тыңдаған материалы бойынша бағалау пікірін білдіру | 2.2.6.1 салыстыру негізінде ақпарат/ кейіпкер/ туралы қарапайым бағалау пікірін білдіру ("мен келісемін/келіспеймін...", "маған ұнады/ ұнамады...", "мен ойлаймын ...", "мен ... санаймын") | ||
2.7 Орфоэпиялық нормаларды сақтау | 2.2.7.1 дыбыс пен екпіннің мағыналы ажыратушылық рөлін түсіну | ||
Оқылым | 3.3 Мәтін жанрларын анықтау | 2.3.3.1 әр түрлі мәтіндердің жанрларын анықтау (жұмбақ, ертегі, өлең, әңгіме) | |
3.4 Сұрақтар мен жауаптар құрастыру | 2.3.4.1 мәтіннің мазмұны бойынша қарапайым сұрақтар құрастыру және оған жауап беру | ||
3.5 Түрлі дереккөздерден ақпарат алу | 2.3.5.1 білім алушыларға арналған сөздіктер мен анықтамалықтан ақпарат табу (мұғалімнің көмегімен) | ||
Жазылым | 4.1 Әртүрлі ұсыну формаларын пайдалана отырып, мәтін жазу | 2.4.1.1 сипаттау сөздерді қолданып, берілген иллюстрация бойынша постер жасау | |
4.2 Тыңдаған/ оқыған мәтіннің мазмұнына өз көзқарасын білдіру | 2.4.2.1 тыңдағаны/ оқығаны/ көргені негізінде таныс сөздерді/ сөз тіркестерін жазу (мұғалімнің көмегімен) | ||
Тілдік нормаларды қолдану | 5.1 Грамматикалық нормаларды сақтау |
2.5.1.2 бір немесе бірнеше заттың атын білдіретін сөздерді пайдалану, сын есімдерді зат есімдермен жекеше, көпше түрде үйлестіру (мұғалімнің көмегімен) | |
5.2 Орфографиялық нормаларды сақтау |
2.5.2.1 дыбыстар мен әріптердің айырмашылығын түсініп, жи-ши, ча-ща, чу-щу тіркестерін дұрыс жазу | ||
4-тоқсан | |||
7. Табиғат әлемі | Тыңдалым (тыңдау) | 1.4 Негізгі және қосымша ақпаратты анықтау | 2.1.4.1 тыңдалған мәтіннің мазмұнында кім/не туралы айтылғандығын анықтау, кейіпкерлерді, оқиғалар ретін анықтау |
1.5 Тыңдаған аудиовизуалды материалды түсіну | 2.1.5.1 бейне және аудио материалдағы болып жатқан оқиғаларды түсіну және сипаттау, сұрақтарға жауап беру | ||
Айтылым | 2.4 Тыңдаған/ оқыған материалды мазмұндау | 2.2.4.1 таныс сөздерді пайдаланып, оқиғалардың реттілігін сақтай отырып, оқиғаларды, қысқа мәтін/хикая/әңгімелерді мазмұндау | |
2.6 Оқыған/ тыңдаған материалы бойынша бағалау пікірін білдіру | 2.2.6.1 салыстыру негізінде ақпарат/ кейіпкер/ туралы қарапайым бағалау пікірін білдіру ("мен келісемін/келіспеймін...", "маған ұнады/ұнамады...", "мен ойлаймын ...", "мен ... санаймын") | ||
2.7 Орфоэпиялық нормаларды сақтау | 2.2.7.1 дыбыс пен екпіннің мағыналы ажыратушылық рөлін түсіну | ||
Оқылым | 3.1 Оқу түрлерін пайдалану | 2.3.1.1 мәтінді мәнерлеп оқу (хабарлы және сұраулы сөйлемдерді интонациялау) | |
3.2 Мәтіннің мазмұнын түсіну | 2.3.2.1 мәтіндегі сөздер мен қарапайым фразалардың мағынасын түсіну | ||
3.4 Сұрақтар мен жауаптар құрастыру | 2.3.4.1 мәтіннің мазмұны бойынша қарапайым сұрақтар құрастыру және оған жауап беру | ||
Жазылым | 4.2 Тыңдаған/ оқыған мәтіннің мазмұнын баяндау | 2.4.2.1 тыңдағаны/ оқығаны/ көргені негізінде таныс сөздерді/ сөз тіркестерін жазу (мұғалімнің көмегімен) | |
4.3 Тыныс белгілерінің нормаларын сақтау | 2.4.3.1 жай сөйлемнің соңында тыныс белгілерін қолдану (мұғалімнің көмегімен) | ||
Тілдік нормаларды қолдану | 5.1 Грамматикалық нормаларды сақтау |
2.5.1.2 бір немесе бірнеше заттың атын білдіретін сөздерді пайдалану, заттың сынын білдіретін зат есімдермен жекеше, көпше түрде үйлестіру (мұғалімнің көмегімен) | |
5.2 Орфографиялық нормаларды сақтау |
2.5.2.1 дыбыстар мен әріптердің айырмашылығын түсініп, жи-ши, ча-ща, чу-щу тіркестерін дұрыс жазу | ||
2) 3-сынып
Ортақ тақырыптар | Бөлім (сөйлеу әрекетінің түрлері) | Бөлімше (дағдылар) | Оқу мақсаттары |
1- тоқсан | |||
1. Табиғат – менің өз үйім | Тыңдалым (тыңдау) | 1.1 Тыңдау әдістерін пайдалану | 3.1.1.1 жай сөз тіркестерін қайталай отырып, ауызша сөйлеуді, бейне және аудиоматериалды тыңдау және түсіну, жеке пікірлердің мағынасын анықтау үшін нақтылайтын сұрақтар қою |
1.2 Сөздер мен сөз тіркестерінің лексикалық мағынасын түсіну | 3.1.2.1 сөйлемдегі және мәтіндегі сөздердің лексикалық мағынасын түсіну | ||
1.3 Тыңдаған материалдың мазмұнын түсіну | 3.1.3.1 тыңдалған мәтіннің мазмұны бойынша сұрақтарға жауап беру және сюжет бойынша иллюстрацияларды таңдау | ||
Айтылым | 2.1 Сөздік қорды толықтыру | 3.2.1.1. сөйлеуде әртүрлі мәнмәтінде тақырыптық лексиканы қолдану | |
2.2 Берілген тақырып бойынша ойын жеткізу | 3.2.2.1 мұғалім ұсынған тақырып негізінде пікір білдіру | ||
2.3 Тілдесудің түрлі жағдаяттарына қатысу және сөйлеу нормаларын сақтау | 3.2.3.1 белгілі бір тақырыптағы сөйлесу жағдаятына қатысу, сұхбаттасушының не туралы айтып тұрғанын түсіну, сөйлеу нормаларын сақтай отырып, әңгімелесушінің пікірлерін толықтыру | ||
2.7 Орфоэпиялық нормаларды сақтау | 3.2.7.1 сөздердің дұрыс айтылу ережесін сақтау | ||
Оқылым | 3.1 Оқу түрлерін қолдану | 3.3.1.1 оқу түрлерін пайдаланып, мәтінді немесе оның бөліктерін мәнерлеп оқу (шолып оқу, рөлдерге бөліп оқу) | |
3.2 Мәтіннің мазмұнын түсіну | 3.3.2.1 таныс сөздер мен фразалары бар шағын мәтіннің тақырыбын, негізгі бөліктерін (басы, ортасы, соңы) түсіну және анықтау | ||
Жазылым | 4.1 Әртүрлі ұсыну формаларын пайдалана отырып, мәтін жазу | 3.4.1.1 сипаттау сөздерді пайдалана отырып, осы тақырып/ иллюстрация бойынша постер құру/ сөйлемдер жазу | |
4.3 Тыныс белгілерінің нормаларын сақтау | 3.4.3.1 жай сөйлемнің соңында тыныс белгілерін қолдану | ||
4.4 Каллиграфиялық нормаларды сақтау | 3.4.4.1 бас, кіші әріптердің бірігуінің биіктігін, енін және көлбеулігін сақтай отырып дәптерге жазу | ||
Тілдік нормаларды қолдану | 5.1 Грамматикалық нормаларды сақтау (терминдерді қолданбай) | 3.5.1.1 жазбаша және ауызша сөйлеуде заттың атын/сынын /қимылын білдіретін сөздерді ажырату және қолдану, оларды жекеше/көпше түрде өзгерту | |
3.5.1.2.1 заттың атын білдіретін сөздерді заттың сынын білдіретін сөздермен қолдану және үйлестіру | |||
3.5.1.7 сөйлеу барысында есімдіктерді қолдану | |||
5.2 Орфографиялық нормаларды сақтау | 3.5.2.1 есту бойынша қабылданған, айтылуы мен жазылуында айырмашылығы жоқ сөздерді жазу | ||
3.5.2.2 орфографиялық сөздікті қолданып жаңа сөздер жазу (мұғалімнің көмегімен) | |||
3.5.2.3 сөздер мен демеуліктерді бөлек жазу | |||
2-тоқсан | |||
3. Жақсыдан үйрен, жаманнан жирен | Тыңдалым (тыңдау) | 1.1 Тыңдау әдістерін пайдалану | 3.1.1.1 жай сөз тіркестерін қайталай отырып, ауызша сөйлеуді, бейне және аудиоматериалды тыңдау және түсіну, жеке пікірлердің мағынасын үшін нақтылайтын сұрақтар қою |
1.5 Тыңдаған аудиовизуалды материалды түсіну | 3.1.5.1 оқиғаларды, аудиовизуалды материалдың кейіпкерлерін түсіну және сипаттау | ||
Айтылым | 2.1 Сөздік қорды толықтыру | 3.2.1.1. сөйлеуде әртүрлі мәнмәтінде тақырыптық лексиканы қолдану | |
2.2 Берілген тақырып бойынша ойын жеткізу | 3.2.2.1 мұғалім ұсынған тақырып негізінде пікір білдіру | ||
2.6 Оқыған/ тыңдаған материалы бойынша бағалау пікірін айту | 3.2.6.1 тыңдаған/ оқылған материал туралы бағалау пікірін білдіру ("менің ойым …", "меніңше, …") | ||
2.7 Орфоэпиялық нормаларды сақтау | 3.2.7.1 сөздердің дұрыс айтылу ережесін сақтау | ||
Оқылым | 3.1 Оқу түрлерін қолдану | 3.3.1.1 оқу түрлерін пайдаланып, мәтінді немесе оның бөліктерін мәнерлеп оқу (шолып оқу, рөлдерге бөліп оқу) | |
3.2 Мәтіннің мазмұнын түсіну | 3.3.2.1 таныс сөздер мен фразалары бар шағын мәтіннің тақырыбын, негізгі бөліктерін (басы, ортасы, соңы) түсіну және анықтау | ||
3.3 Мәтін жанрлары мен түрлерін анықтау | 3.3.3.1 әртүрлі мәтіндердің жанрларын анықтау (жұмбақ, мақал, ертегі, өлең,, әңгіме)/ әңгімелеу/ сипаттау мәтіндерін ажырата білу | ||
3.5 Түрлі дереккөздерден ақпарат алу | 3.3.5.1 білім алушыларға арналған сөздіктер мен анықтамалықтардан ақпаратты табу және алу | ||
Жазылым | 4.2 Тыңдалған /оқылған материалдың мазмұнын баяндау | 3.4.2.1 тыңдағаны/ оқығаны/ көргені негізінде шағын жазбалар жазу (мұғалімнің көмегімен) | |
4.3 Тыныс белгілерінің нормаларын сақтау | 3.4.3.1 жай сөйлемнің соңында тыныс белгілерді қолдану | ||
4.4 Каллиграфиялық нормаларды сақтау | 3.4.4.1 кең жолды дәптерге жазу, каллиграфиялық дағдыларды игеру: бас әріптер мен кіші әріптердің және олардың бірігуінің биіктігін, енін, көлбеулігін сақтау | ||
Тілдік нормаларды қолдану | 5.1 Грамматикалық нормаларды сақтау (терминдерді қолданбай) | 3.5.1.1 жазбаша және ауызша сөйлеуде заттың атын/сынын /қимылын білдіретін сөздерді ажырату және қолдану, оларды жекеше/көпше түрде өзгерту | |
3.5.1.2.1 заттың атын білдіретін сөздерді заттың сынын білдіретін сөздермен қолдану және үйлестіру | |||
3.5.1.7 сөйлеу барысында есімдіктерді қолдану | |||
5.2 Орфографиялық нормаларды сақтау | 3.5.1.5 заттың сынын білдіретін сөздерді үйлестіру және қолдану, берілген тақырып бойынша заттарға түрі, түсі, пішіні, көлемі, материалы бойынша тән белгілерді таңдау | ||
3.5.2.1 есту бойынша қабылданған, айтылуы мен жазылуында айырмашылығы жоқ сөздерді жазу | |||
3.5.2.2 орфографиялық сөздікті қолданып жаңа сөздер жазу (мұғалімнің көмегімен) | |||
3-тоқсан | |||
5. Атадан қалған асыл мұра | Тыңдалым (тыңдау) | 1.4 Негізгі және қосымша ақпаратты анықтау | 3.1.4.1 мұғалімнің көмегімен тыңдалған мәтіннің негізгі және қосымша ақпараты мен негізгі ойын анықтау |
1.5 Тыңдаған аудиовизуалды материалды түсіну | 3.1.5.1 оқиғаларды, аудиовизуалды материалдың кейіпкерлерін түсіну және сипаттау | ||
Айтылым | 2.3 Тілдесудің түрлі жағдаяттарына қатысу және сөйлеу нормаларын сақтау | 3.2.3.1 белгілі бір тақырыптағы сөйлесу жағдаятына қатысу, сұхбаттасушының не туралы айтып тұрғанын түсіну, сөйлеу нормаларын сақтай отырып, әңгімелесушінің пікірлерін толықтыру | |
2.4 Тыңдаған/ оқыған материалды мазмұндау | 3.2.4.1 жоспарды пайдаланып, мәтінді мазмұндау | ||
2.5 Аудиовизуалды материал негізінде дәлелді пікір айту | 3.2.5.1 бейне және аудио материалдардағы оқиғаларды сипаттау, өмірлік жағдаяттармен салыстыру | ||
2.6 Оқыған/ тыңдаған материалы бойынша бағалау пікірін білдіру | 3.2.6.1 тыңдаған/ оқылған материал туралы бағалау пікірін білдіру ("менің ойым …", "меніңше, …") | ||
2.7 Орфоэпиялық нормаларды сақтау | 3.2.7.1 сөздердің дұрыс айтылу ережесін сақтау | ||
Оқылым | 3.1 Оқу түрлерін қолдану | 3.3.1.1 оқу түрлерін пайдаланып, мәтінді немесе оның бөліктерін мәнерлеп оқу (шолып оқу, рөлдерге бөліп оқу) | |
3.2 Мәтіннің мазмұнын түсіну | 3.3.2.1 таныс сөздер мен фразалары бар шағын мәтіннің тақырыбын, негізгі бөліктерін (басы, ортасы, соңы) түсіну және анықтау | ||
3.3 Мәтін жанрлары мен түрлерін анықтау | 3.3.3.1 әртүрлі мәтіндердің жанрларын анықтау (жұмбақ, мақал, ертегі, өлең, әңгіме)/ әңгімелеу/ сипаттау мәтіндерін ажырата білу | ||
3.4 Сұрақтар мен жауаптар құрастыру | 3.3.4.1 мәтіннің мазмұны бойынша нақтылау сұрақтарын құрастыру | ||
Жазылым | 4.1 Әртүрлі ұсыну формаларын пайдалана отырып, мәтін жазу | 3.4.1.1 сипаттау сөздерді пайдалана отырып, осы тақырып/ иллюстрация бойынша постер құру/ сөйлемдер жазу | |
4.2 Тыңдалған /оқылған материалдың мазмұнын баяндау | 3.4.2.1 тыңдағаны/ оқығаны/ көргені негізінде шағын жазбалар жазу (мұғалімнің көмегімен) | ||
4.4 Каллиграфиялық нормаларды сақтау | 3.4.4.1 кең жолды дәптерге жазу, каллиграфиялық дағдыларды игеру: бас әріптер мен кіші әріптердің және олардың бірігуінің биіктігін, енін, көлбеулігін сақтау | ||
Тілдік нормаларды қолдану |
5.1 | 3.5.1.2.2 заттың санын/түрін/ретін, один, одна, одно сөздерінің септелу формаларын білдіретін сөздерді қолдану және үйлестіру | |
3.5.1.3 әрекеттің аяқталуы мен аяқталмауын білдіретін сөздерді түсіну және ажырату | |||
3.5.1.4 сөйлемдерде келесі мағынасы бар демеуліктерді түсіну және қолдану: в, на –әрекет орны, в, на – қозғалыс бағыты, из, с –қозғалыстың бастапқы нүктесі, о – сөйлеу, ой, в –уақыт, с – үйлесімділік, у – бір нәрсеге ие тұлға | |||
3.5.1.6 ұсынылған үлгі бойынша и, а, но шылаулары бар құрмалас сөйлемдерді қолдану | |||
5.2 Орфографиялық нормаларды сақтау | 3.5.2.3 сөздер мен демеуліктерді бөлек жазу | ||
4-тоқсан | |||
7. Бәрін білгім келеді | Тыңдалым (тыңдау) | 1.2 Сөздер мен сөз тіркестерінің лексикалық мағынасын түсіну | 3.1.2.1 сөйлемдегі және мәтіндегі сөздердің лексикалық мағынасын түсіну |
1.3 Тыңдаған материалдың мазмұнын түсіну | 3.1.3.1 тыңдалған мәтіннің мазмұны бойынша сұрақтарға жауап беру және сюжет бойынша иллюстрацияларды таңдау | ||
1.4 Негізгі және қосымша ақпаратты анықтау | 3.1.4.1 мұғалімнің көмегімен тыңдалған мәтіннің негізгі және қосымша ақпараты мен негізгі ойын анықтау | ||
Айтылым | 2.2 Берілген тақырып бойынша ойын жеткізу | 3.2.2.1 мұғалім ұсынған тақырып негізінде пікір білдіру | |
2.4 Тыңдаған/ оқыған материалды мазмұндау | 3.2.4.1 жоспарды пайдаланып, мәтінді мазмұндау | ||
2.5 Аудиовизуалды материал негізінде дәлелді пікір айту | 3.2.5.1 бейне және аудио материалдардағы оқиғаларды сипаттау, өмірлік жағдаяттармен салыстыру | ||
2.7 Орфоэпиялық нормаларды сақтау | 3.2.7.1 сөздердің дұрыс айтылу ережесін сақтау | ||
Оқылым | 3.4 Сұрақтар мен жауаптар құрастыру | 3.3.4.1 мәтіннің мазмұны бойынша нақтылау сұрақтарын құрастыру | |
3.5 Түрлі дереккөздерден ақпарат алу | 3.3.5.1 білім алушыларға арналған сөздіктер мен анықтамалықтардан ақпаратты табу және алу | ||
Жазылым | 4.1 Әртүрлі ұсыну формаларын пайдалана отырып, мәтін жазу | 3.4.1.1 сипаттау сөздерді пайдалана отырып, осы тақырып/ иллюстрация бойынша постер құру/ сөйлемдер жазу | |
4.2 Тыңдалған /оқылған материалдың мазмұнын баяндау | 3.4.2.1 тыңдағаны/ оқығаны/ көргені негізінде шағын жазбалар жазу (мұғалімнің көмегімен) | ||
Тілдік нормаларды қолдану | 5.1 Грамматикалық нормаларды сақтау (терминдерді қолданбай) | 3.5.1.2.2 заттың санын/ түрін/ ретін, один, одна, одно сөздерінің септелу формаларын білдіретін сөздерді, қолдану және үйлестіру | |
3.5.1.3 әрекеттің аяқталуы мен аяқталмауын білдіретін сөздерді түсіну және ажырату | |||
3.5.1.4 сөйлемдерде келесі мағынасы бар демеуліктерді түсіну және қолдану: в, на –әрекет орны, в, на – қозғалыс бағыты, из, с –қозғалыстың бастапқы нүктесі, о – сөйлеу, ой, в –уақыт, с – үйлесімділік, у – бір нәрсеге ие тұлға | |||
3.5.1.5 заттың сынын білдіретін сөздерді үйлестіру және қолдану, берілген тақырып бойынша заттарға түрі, түсі, пішіні, көлемі, материалы бойынша тән белгілерді таңдау | |||
3.5.1.6 ұсынылған үлгі бойынша и, а, но шылаулары бар құрмалас сөйлемдерді қолдану | |||
5.2 Орфографиялық нормаларды сақтау | 3.5.2.2 орфографиялық сөздікті қолданып жаңа сөздер жазу (мұғалімнің көмегімен) | ||
3) 4-сынып:
Ортақ тақырыптар | Бөлім (Сөйлеу әрекетінің түрлері) | Бөлімше (түйінді дағдылар) | Оқу мақсаттары |
1 -тоқсан | |||
1. Кең байтақ Қазақстаным | Тыңдалым (тыңдау) | 1.1 Тыңдау әдістерін пайдалану | 4.1.1.1 ауызекі сөйлеу тілін, бейне және аудио материалды тыңдау және түсіну |
1.2 Сөздер мен сөз тіркестерінің лексикалық мағынасын түсіну | 4.1.2.1 мәнмәтінге қарап таныс емес сөздер мен сөз тіркестерінің мағынасын анықтау | ||
1.3 Тыңдаған материалдың мазмұнын түсіну | 4.1.3.1 сұрақтарға жауап беру және тыңдалған мәтіндегі негізгі ойларды анықтау | ||
Айтылым | 2.1 Сөздік қорды толықтыру | 4.2.1.1 әрекетке түсініктеме бере отырып, әңгімені жалғастыру үшін қажетті сөздерді қолдану | |
2.2 Берілген тақырып бойынша ойын жеткізу | 4.2.2.1 мәтіннің басында берілген ақпаратқа қарап сөйлем құрау | ||
2.3 Тілдесудің түрлі жағдаяттарына қатысу және сөйлеу нормаларын сақтау | 4.2.3.1 сөйлесу жағдаятына қатысу, әңгімелесушінің не туралы айтып жатқанын түсіну, сөйлеу нормаларын сақтай отырып, оның сөзін нақтылау, анықтау, өз сөзімен айту | ||
2.6 Оқыған/ тыңдаған материалы бойынша бағалау пікірін айту | 4.2.6.1 өз көзқарасын білдіре отырып, бағалау пікірлерін білдіру ("менің ойымша …", "менің көзқарасым бойынша …") | ||
2.7 Орфоэпиялық нормаларды сақтау | 4.2.7.1 сөздердің айтылу ережелерін сақтау, оның ішінде екпінді орналастырудың қиын жағдайларында | ||
Оқылым | 3.1 Оқу түрлерін қолдану | 4.3.1.1 мәтінді оқу түрлерін пайдалана отырып оқу (шолып және іріктеп оқу, рөлдік оқу) | |
3.2 Мәтіннің мазмұнын түсіну | 4.3.2.1 таныс емес сөздері бар шағын мәтіннің тақырыбын, негізгі бөліктерін (басы, ортасы, соңы) түсіну және анықтау | ||
3.4 Сұрақтар мен жауаптар құрастыру | 4.3.4.1 мәтін мазмұны бойынша бағалау сұрақтарын құрастыру | ||
Жазылым | 4.1 Әртүрлі ұсыну формаларын пайдалана отырып, мәтін жазу | 4.4.1.1 берілген тақырып бойынша шағын мәтіндер жазу / комикс (иллюстрация) түріндегі әңгімелерді ұсыну | |
4.3 Тыныс белгілерінің нормаларын сақтау | 4.4.3.1 шағын мәтіндер құрастыру кезінде сөйлемде қажетті тыныс белгілерін қолдану | ||
4.4 Каллиграфиялық нормаларды сақтау | 4.4.4.1 каллиграфия дағдыларын жетілдіру: бас әріптердің, кіші әріптердің биіктігін, енін және көлбеуін және олардың байланыстарын сақтау | ||
Тілдік нормаларды қолдану | 5.1 Грамматикалық нормаларды сақтау (терминдерді пайдаланбай) | 4.5.1.1 жазбаша және ауызша сөйлеуде заттың атын, заттың сынын, заттың санын білдіретін сөздер мен есімдіктерден құралған құрылымдарды ажырату, қолдану | |
4.5.1.3 қызметтің аяқталғанын және аяқталмағанын білдіретін сөздерді қолдану | |||
4.5.1.5 заттың сынын білдіретін сөздерді заттың атын білдіретін сөздермен қиыстыру, заттарға түсі, пішіні, өлшемі, материалы бойынша сынын келістіру | |||
4.5.1.7 сөйлеуде жіктеу және сұрау, болымсыз (никто, ничто) және өздік (себя) есімдіктерінің септік формаларын қолдану | |||
5.2 Орфографиялық нормаларды сақтау | 4.5.2.1 жазылуы айтылуынан өзгеше сөздерді жазу/көшіру (мұғалімнің көмегімен) | ||
2-тоқсан | |||
3. Мәдени мұра | Тыңдалым (тыңдау) | 1.1 Тыңдау әдістерін пайдалану | 4.1.1.1 ауызекі сөйлеу тілін, бейне және аудио материалды тыңдау және түсіну |
1.2 Сөздер мен сөз тіркестерінің лексикалық мағынасын түсіну | 4.1.2.1 мәнмәтінге қарап таныс емес сөздер мен сөз тіркестерінің мағынасын анықтау | ||
1.3 Тыңдаған материалдың мазмұнын түсіну | 4.1.3.1 сұрақтарға жауап беру және тыңдалған мәтіндегі негізгі ойларды анықтау | ||
1.5 Тыңдаған аудиовизуалды материалды түсіну | 4.1.5.1 аудиовизуалды материалдағы негізгі сәттерді анықтау | ||
Айтылым | 2.1 Сөздік қорды толықтыру | 4.2.1.1 әрекетке түсініктеме бере отырып, әңгімені жалғастыру үшін қажетті сөздерді қолдану | |
2.2 Берілген тақырып бойынша ойын жеткізу | 4.2.2.1 мәтіннің басында берілген ақпаратқа қарап сөйлем құрау | ||
2.6 Оқыған/тыңдаған материалы бойынша бағалау пікірін айту | 4.2.6.1 өз көзқарасын білдіре отырып, бағалау пікірлерін білдіру ("менің ойымша …", "менің көзқарасым бойынша …") | ||
2.7 Орфоэпиялық нормаларды сақтау | 4.2.7.1 сөздердің айтылу ережелерін сақтау, оның ішінде екпінді орналастырудың қиын жағдайларында | ||
Оқылым | 3.1 Оқу түрлерін қолдану | 4.3.1.1 мәтінді оқу түрлерін пайдалана отырып оқу (шолып және іріктеп оқу, рөлдік оқу) | |
3.2 Мәтіннің мазмұнын түсіну | 4.3.2.1 таныс емес сөздері бар шағын мәтіннің тақырыбын, негізгі бөліктерін (басы, ортасы, соңы) түсіну және анықтау | ||
3.3 Мәтін жанрлары мен түрлерін анықтау | 4.3.3.1 әр түрлі мәтіндердің жанрларын анықтау (жұмбақ, мақал-мәтел, жаңылтпаш, ертегі, өлең, әңгіме), әңгімелеу/ сипаттау/ пайымдау мәтіндерін ажырату | ||
3.5 Түрлі дереккөздерден ақпарат алу | 4.3.5.1 әртүрлі көздерден ақпаратты табу және алу: сөздіктер, анықтамалықтар, энциклопедиялар, интернет ресурстары, инфографика | ||
Жазылым | 4.2 Тыңдаған/ оқыған мәтіннің мазмұнына өз көзқарасын білдіру | 4.4.2.1 тыңдаған/оқыған/көргені бойынша шағын мәтін жазу (мұғалімнің көмегімен) | |
4.4 Каллиграфиялық нормаларды сақтау | 4.4.4.1 каллиграфия дағдыларын жетілдіру: бас әріптердің, кіші әріптердің биіктігін, енін және көлбеуін және олардың байланыстарын сақтау | ||
Тілдік нормаларды қолдану | 5.1 Грамматикалық нормаларды сақтау (терминдерді пайдаланбай) | 4.5.1.1 жазбаша және ауызша сөйлеуде заттың атын, заттың сынын, заттың санын білдіретін сөздер мен есімдіктерден құралған құрылымдарды ажырату, қолдану | |
4.5.1.3 қызметтің аяқталғанын және аяқталмағанын білдіретін сөздерді қолдану | |||
4.5.1.5 заттың сынын білдіретін сөздерді заттың атын білдіретін сөздермен қиыстыру, заттарға түсі, пішіні, өлшемі, материалы бойынша сынын келістіру | |||
4.5.1.7 сөйлеуде жіктеу және сұрау, болымсыз (никто, ничто) және өздік (себя) есімдіктерінің септік формаларын қолдану | |||
5.2 Орфографиялық нормаларды сақтау | 4.5.2.2 орфографиялық сөздігін пайдаланып таныс емес сөздерді жазу | ||
3-тоқсан | |||
5. Атадан қалған асыл мұра | Тыңдалым (тыңдау) | 1.4 Негізгі және қосымша ақпаратты анықтау | 4.1.4.1 тыңдалған мәтіндегі себеп-салдар байланысын (оқиғалар, кейіпкерлер) және негізгі ойды анықтау |
1.5 Тыңдаған аудиовизуалды материалды түсіну | 4.1.5.1 аудиовизуалды материалдағы негізгі сәттерді анықтау | ||
Айтылым | 2.3 Тілдесудің түрлі жағдаяттарына қатысу және сөйлеу нормаларын сақтау | 4.2.3.1 сөйлесу жағдаятына қатысу, әңгімелесушінің не туралы айтып жатқанын түсіну, сөйлеу нормаларын сақтай отырып, оның сөзін нақтылау, анықтау, өз сөзімен айту | |
2.4 Тыңдаған/ оқыған материалды мазмұндау | 4.2.4.1 жоспарды пайдалана отырып, тыңдаушының назарын аудару үшін мәтінді егжей-тегжейлі айтып беру | ||
2.5 Аудиовизуалды материал негізінде дәлелді пікір айту | 4.2.5.1 тыңдаған/көрген сөз тіркестерін пайдалана отырып, аудиовизуалды материал негізінде өз көзқарасын білдіру/жеке әсерлерімен бөлісу | ||
2.6 Оқыған/ тыңдаған материалы бойынша бағалау пікірін айту | 4.2.6.1 өз көзқарасын білдіре отырып, бағалау пікірлерін білдіру ("менің ойымша …", "менің көзқарасым бойынша …") | ||
2.7 Орфоэпиялық нормаларды сақтау | 4.2.7.1 сөздердің айтылу ережелерін сақтау, оның ішінде екпінді орналастырудың қиын жағдайларында | ||
Оқылым | 3.3 Мәтін жанрлары мен түрлерін анықтау | 4.3.3.1 әр түрлі мәтіндердің жанрларын анықтау (жұмбақ, мақал-мәтел, жаңылтпаш, ертегі, өлең, әңгіме), әңгімелеу/ сипаттау/ пайымдау мәтіндерін ажырату | |
3.4 Сұрақтар мен жауаптар құрастыру | 4.3.4.1 мәтін мазмұны бойынша бағалау сұрақтарын құрастыру | ||
3.5 Түрлі дереккөздерден ақпарат алу | 4.3.5.1 әртүрлі көздерден ақпаратты табу және алу: сөздіктер, анықтамалықтар, энциклопедиялар, интернет ресурстары, инфографика | ||
Жазылым | 4.2 Тыңдаған/ оқыған мәтіннің мазмұнына өз көзқарасын білдіру | 4.4.2.1 тыңдаған/оқыған/көргені бойынша шағын мәтін жазу (мұғалімнің көмегімен) | |
4.3 Тыныс белгілерінің нормаларын сақтау | 4.4.3.1 шағын мәтіндер құрастыру кезінде сөйлемде қажетті тыныс белгілерін қолдану | ||
4.4 Каллиграфиялық нормаларды сақтау | 4.4.4.1 каллиграфия дағдыларын жетілдіру: бас әріптердің, кіші әріптердің биіктігін, енін және көлбеуін және олардың байланыстарын сақтау | ||
Тілдік нормаларды қолдану | 5.1 Грамматикалық нормаларды сақтау (терминдерді пайдаланбай) | 4.5.1.2 санау кезіндегі ретті білдіретін және заттың сынын білдіретін сөздерді род, жекеше, көпше түрде, септікте заттың атын білдіретін сөздермен қолдану және үйлестіру | |
4.5.1.4 сөйлемдегі/қысқа мәтіндегі келесі мағынасындағы демеуліктерді түсініп, қолдану: в, на –әрекет орны, в, на – қозғалыс бағыты, из, с –қозғалыстың бастапқы нүктесі, о – сөйлеу, ой, в –уақыт, с – үйлесімділік, у – бір нәрсеге ие тұлға | |||
4.5.1.6 и, а, но шылаулары бар құрмалас сөйлемдерді қолдану | |||
4.5.1.8 қимылдың сынын білдіретін сөздерді: интересно, важно, трудно, скучно, приятно, олардың салыстырмалы шырайын, сонымен қатар надо, нужно, можно, нельзя сөздерін қолдану | |||
5.2 Орфографиялық нормаларды сақтау | 4.5.2.1 жазылуы айтылуынан өзгеше сөздерді жазу/көшіру (мұғалімнің көмегімен) | ||
4.5.2.3 күрделі демеуліктерді дұрыс жазу (из-за, из-под) | |||
4-тоқсан | |||
7. Болашаққа саяхат | Тыңдалым (тындау) | 1.2 Сөздер мен сөз тіркестерінің лексикалық мағынасын түсіну | 4.1.2.1 мәнмәтінге қарап таныс емес сөздер мен сөз тіркестерінің мағынасын анықтау |
1.3 Тыңдаған материалдың мазмұнын түсіну | 4.1.3.1 сұрақтарға жауап беру және тыңдалған мәтіндегі негізгі ойларды анықтау | ||
1.4 Негізгі және қосымша ақпаратты анықтау | 4.1.4.1 тыңдалған мәтіндегі себеп-салдар байланысын (оқиғалар, кейіпкерлер) және негізгі ойды анықтау | ||
Айтылым | 2.2 Берілген тақырып бойынша ойын жеткізу | 4.2.2.1 мәтіннің басында берілген ақпаратқа қарап сөйлем құрау | |
2.4 Тыңдаған/оқыған материалды мазмұндау | 4.2.4.1 жоспарды пайдалана отырып, тыңдаушының назарын аудару үшін мәтінді егжей-тегжейлі айтып беру | ||
2.5 Аудиовизуалды материал негізінде дәлелді пікір айту | 4.2.5.1 тыңдаған/көрген сөз тіркестерін пайдалана отырып, аудиовизуалды материал негізінде өз көзқарасын білдіру/жеке әсерлерімен бөлісу | ||
2.7 Орфоэпиялық нормаларды сақтау | 4.2.7.1 сөздердің айтылу ережелерін сақтау, оның ішінде екпінді орналастырудың қиын жағдайларында | ||
Оқылым | 3.4 Сұрақтар мен жауаптар құрастыру | 4.3.4.1 мәтін мазмұны бойынша бағалау сұрақтарын құрастыру | |
3.5 Түрлі дереккөздерден ақпарат алу | 4.3.5.1 әртүрлі көздерден ақпаратты табу және алу: сөздіктер, анықтамалықтар, энциклопедиялар, интернет ресурстары, инфографика | ||
Жазылым | 4.1 Әртүрлі ұсыну формаларын пайдалана отырып, мәтін жазу | 4.4.1.1 берілген тақырып бойынша шағын мәтіндер жазу / комикс (иллюстрация) түріндегі әңгімелерді ұсыну | |
4.2 Тыңдаған/ оқыған мәтіннің мазмұнына өз көзқарасын білдіру | 4.4.2.1 тыңдаған/оқыған/көргені бойынша шағын мәтін жазу (мұғалімнің көмегімен) | ||
Тілдік нормаларды қолдану | 5.1 Грамматикалық нормаларды сақтау (терминдерді пайдаланбай) | 4.5.1.2 санау кезіндегі ретті білдіретін және заттың сынын білдіретін сөздерді род, жекеше, көпше түрде, септікте заттың атын білдіретін сөздермен қолдану және үйлестіру | |
4.5.1.4 сөйлемдегі/қысқа мәтіндегі келесі мағынасындағы демеуліктерді түсініп, қолдану: в, на –әрекет орны, в, на – қозғалыс бағыты, из, с –қозғалыстың бастапқы нүктесі, о – сөйлеу, ой, в –уақыт, с – үйлесімділік, у – бір нәрсеге ие тұлға | |||
4.5.1.6 и, а, но шылаулары бар құрмалас сөйлемдерді қолдану | |||
4.5.1.8 қимылдың сынын білдіретін сөздерді: интересно, важно, трудно, скучно, приятно, олардың салыстырмалы шырайын, сонымен қатар надо, нужно, можно, нельзя сөздерін қолдану | |||
5.2 Орфографиялық нормаларды сақтау | 4.5.2.2 орфографиялық сөздігін пайдаланып таныс емес сөздерді жазу | ||
4.5.2.3 күрделі демеуліктерді дұрыс жазу (из-за, из-под) | |||
Ескерту:
1) оқу мақсаттары бір тоқсан аясында сөйлеу әрекетінің түрлері бойынша ұйымдастырылады;
2) 2.5.2.1 оқу мақсаты әліпбиді білуді, дыбыстарды зерттеуді қамтиды.
| Қазақстан Республикасы Оқу - ағарту министрлігінің 2022 жылғы "16" қыркүйектегі № 399 бұйрығына 22-1-қосымша |
Бастауыш білім беру деңгейінің 4-сыныбына арналған "Орыс тілі" оқу пәні бойынша үлгілік оқу бағдарламасы (оқыту орыс тілінде емес)
Ескерту. 22-1-қосымша алып тасталды – ҚР Оқу-ағарту министрінің 05.112024 № 323 (01.09.2025 бастап қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.
| Қазақстан Республикасы Оқу - ағарту министрлігінің 2022 жылғы 16 қыркүйектегі № 399 бұйрығына 23 қосымша |
Бастауыш білім беру деңгейінің 3-4-сыныптарына арналған "Ағылшын тілі" оқу пәні бойынша үлгілік оқу бағдарламасы
Ескерту. 23-қосымша жаңа редакцияда – ҚР Оқу-ағарту министрінің 05.112024 № 323 (01.09.2025 бастап қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.
1 тарау. Жалпы ережелер
1. Оқу бағдарламасы "Мектепке дейінгі тәрбие мен оқытудың, бастауыш, негізгі орта, жалпы орта, техникалық және кәсіптік, орта білімнен кейінгі білім берудің мемлекеттік жалпыға міндетті стандарттарын бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Оқу-ағарту министрінің 2022 жылғы 3 тамыздағы № 348 бұйрығымен бекітілген Мектепке дейінгі тәрбие мен оқытудың, бастауыш, негізгі орта, жалпы орта, техникалық және кәсіптік, орта білімнен кейінгі білім берудің мемлекеттік жалпыға міндетті стандарттарына сәйкес әзірленген (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 29031 болып тіркелген).
2. Ағылшын тілі бойынша оқу бағдарламасы білім алушылардың 3-сыныпта А1.1, 4-сыныпта А1.2 деңгейлеріндегі тілдік дағдыларды келесі аспектілер арқылы дамытуға бағытталған:
1) талдауға, бағалауға және шығармашылық ойлауға ықпал ететін әртүрлі тапсырмалар;
2) ауызша және жазбаша дереккөздердің кең спектрімен танысу;
3) оқу материалын ынталандыру және қиындату.
3. Бастауыш мектепте бағдарламаның мазмұны білім алушылардың күнделікті сөйлесуде ағылшын тілін қолдану қабілетін дамытуға және одан әрі оқу үшін берік негізді қамтамасыз етуге бағытталған. Ағылшын тілін оқыту бағдарламасының негізгі мақсаты – білім алушылардың тіл байлығын, қызығушылығын, өзіне деген сенімін дамыту, ағылшын тілін үйренуге деген оң көзқарасты қалыптастыру.
4. Бағдарламаға сәйкес, бастауыш білім беруді аяқтағаннан кейін білім алушылар A1 деңгейін меңгереді деп күтілуде.
2 тарау. "Ағылшын тілі" оқу пәнінің мазмұнын ұйымдастыру 1-параграф. "Ағылшын тілі" оқу пәнінің мазмұны
5. "Ағылшын тілі" оқу пәні бойынша оқу жүктемесінің жоғары шекті көлемі:
1) 3-сыныпта аптасына 2 сағат, оқу жылында 68 сағат;
2) 4-сыныпта аптасына 2 сағат, оқу жылында 68 сағатты құрайды.
6. Пән бойынша білім мен дағдылар бөлімдерге бөлінеді. Бөлімдер одан әрі дағдылар, тақырыптар, білім немесе түсінік деңгейіне сәйкес келетін және болашақта оқу мақсатын қалыптастыратын бөлімдерге бөлінеді. Ағылшын тіліндегі пәндік бағдарламаларды әзірлеудің маңызды қағидасы – оқу бағдарламасының шиыршық тұжырымдамасы. Оқыту мақсаттары мұғалімдерге жоспарлауға және бағалауға мүмкіндік беретін әрбір бөлімшедегі прогресті көрсетеді.
7. Оқу бағдарламасының мазмұны сөйлеу әрекетінің түрлері мен тілді қолдану бөлімдері бойынша ұйымдастырылған.
1-бөлім "Тыңдалым":
1) фонологиялық хабардарлық;
2) сөздік қорын түсіну;
3) нұсқауларды түсіну;
4) жалпы түсінік;
5) болжамдар жасау.
2- бөлім "Айтылым":
1) фонологиялық хабардарлық;
2) сөздік қорын қолдану;
3) өзара әрекеттесу;
4) тұрақты монологты дамыту;
5) қайталау дағдыларын дамыту.
3- бөлім "Оқылым":
1) фонологиялық хабардарлық;
2) сөздік қорын дамыту;
3) жалпы түсіну үшін оқу;
4) нақты ақпарат алу үшін әртүрлі мәтіндерді оқу;
5) бос уақытты өткізу әрекеті ретінде оқу.
4- бөлім "Жазылым":
1) орфография;
2) жазу дағдыларын дамыту;
3) әртүрлі мәтіндерді құрастыру;
4) үйлесімділік пен ұйымшылдықты дамыту;
5) пунктуация.
5-бөлім "Ағылшын тілін қолдану":
1) грамматикалық бірліктерді қолдану
8. 3-сыныпқа арналған оқу пәнінің базалық мазмұны:
1) Тыңдалым: фонемалық дыбыстар мен фонемалық тіркестерді білу; алфавит әріптерін білу; баяу және анық айтылатын сыныптағы шектеулі іс-шараларға арналған қысқаша негізгі нұсқауларды түсіну; баяу және анық айтылатын негізгі жалпы жеке сұрақтарды түсіну; көрнекі құралдар арқылы адамдардың, іс-әрекеттердің және заттардың негізгі сипаттамаларын түсіну, қолдау; таныс тақырыптардың шектеулі ауқымы бойынша қысқа қолдау көрсетілетін баяндаманың мазмұнын болжау үшін контекстік белгілерді пайдалану.
2) Айтылым: таныс сөздер мен сөз тіркестерін түсінікті айту; жеке ақпаратты беру үшін оқшау сөздер мен негізгі сөз тіркестерін пайдалану; негізгі сұрақтарға бір сөзбен немесе қысқа жауаптармен жауап беру; тікелей жеке қажеттіліктерге байланысты негізгі сұраныстарды тұжырымдау; сәлемдесу және басқалармен негізгі қарым-қатынас туралы сұрақтар қою; адамдар мен заттардың қарапайым сипаттамаларын беру.
3) Оқылым: алфавит әріптерін тану және атау; әдеттегі күнделікті жағдайларда иллюстрациялардағы /суреттердегі кейбір таныс сөздер мен белгілерді анықтау; тақырыптардың шектеулі ауқымы бойынша суреттегі немесе белгішедегі сөздің мағынасын көрсету; таныс күнделікті жағдайларда қолданылатын қысқа, қарапайым нұсқауларды орындау; негізгі идеяларды қысқаша түрде табу; қарапайым сипаттамаларда әртүрлі мәтіндерден нақты ақпаратты табу (ашық хаттар, плакаттар, парақшалар, хабарламалар мен ескертулер: орындар, уақыт және бағалар); өте қарапайым тілде жазылған қысқа иллюстрацияланған көркем және публицистикалық әңгімелердің сөздікті қолдана отырып оқу.
4) Жазылым: кейбір жиі қолданылатын сөздерді ұқыпты жазу; қысқа сөздерде сөз тәртібінің ережелерін сақтау; сөйлем деңгейінде жазбаша мәтінді аяқтау үшін сөздер мен қысқа қарапайым сөз тіркестерін қолдану; сөйлем деңгейіндегі жазбаша мәтінді аяқтау үшін сөздер мен қысқа қарапайым сөйлемдерді қолдану; сөздер мен қарапайым сөз тіркестерін қолдана отырып ашықхат жазу, идеяларды and, but деген жалғаулықтарды қолдана отырып байланыстыру; пунктуацияның негізгі ережелерін қолдану.
5) Ағылшын тілін қолдану: жекеше және көпше түрдегі зат есімдерді, соның ішінде кейбір жалпы тұрақты емес көпше және жоғары жиілікті саналмайтын зат есімдерді қолдану; жеке ақпаратты ұсыну және таныс тақырыптардың шектеулі ауқымы бойынша адамдар мен заттарды сипаттау үшін to be етістігін пайдалану; есептік сандарды (1-10, 11 - 20, 21 – 100) қолдану; адамдар мен заттарды және қарапайым сезімдерді қолдаумен сипаттау кезінде жалпы сын есімдерді қолдану; заттарды анықтау үшін a, an, the негізгі детерминаторларын қолдану; негізгі сұрақтарда who, what, where, how, and when деген сұрау есімдіктерін қолдану; қолдау көрсетілетін жабық сұрақтардағы заттарды көрсету үшін this, these, that және thoses демонстрациялық есімдіктерін пайдалану; таныс тақырыптардың шектеулі ауқымында жеке тақырыптар мен объект есімдіктерін пайдалану; таныс тақырыптардың шектеулі ауқымы бойынша қысқаша нұсқаулар беру үшін императивті формаларды пайдалану; has got/ have got; there is/are тіркестерін таныс тақырыптардың шектеулі ауқымында қолдану; таныс тақырыптардың шектеулі ауқымы үшін осы шақтың жалпы қабылданған нысандары мен қысқартуларын пайдалану; қай жерде екенін айту үшін here/there негізгі орынға байланысты үстеулерді қолдану; мүмкіндікті сипаттау үшін can/ can't модальді етістіктерін қолдану; орналасуына байланысты көмекші сөздерді қолдану; уақытқа байланысты көмекші сөздерді қолдану; + етістік, go/like + етістік + ing етістіктерді қолдану.
9. 4-сыныпқа арналған оқу пәнінің базалық мазмұны:
1) Тыңдалым: фонематикалық жағынан ерекшеленетін сөздерді ажырату; таныс зат есімдерді, сын есімдерді және іс-қимыл сөздерін визуалды қолдау арқылы білу; білім алушының ана тіліндегі сөздерге ұқсас сөздерді тану; нұсқаулықтар мен нұсқаулардың көбеюін түсіну; таныс тақырыптарға қарапайым сұрақтарды қолдау арқылы тану; күнделікті таныс тақырыптар бойынша қысқа әңгімелердің негізгі түйіндерін түсіну; көрнекі қолдау арқылы қысқа жазбалардан күнделікті таныс тақырыптар бойынша нақты ақпаратты тану; таныс тақырыптардың кеңеюі бойынша қысқа, қолдау көрсететін әңгімелердің мазмұнын болжау үшін контекстік анықтамаларды пайдалану.
2) Айтылым: сөздерді, қысқа сөз тіркестерін және жай сөйлемдерді тиісті екпін арқылы айту; нақты жеке ақпаратты беру үшін қысқа фразалар мен мәлімдемелерді пайдалану; қарапайым фразалар немесе сөйлемдер арқылы таныс тақырыптар бойынша сұрақтарға жауап беру; негізгі сөз тіркестерін / мәлімдемелерді қолдана отырып, жедел қажеттіліктерді білдіру; негізгі алмасулардың шектеулі ауқымында басқалармен сөйлескенде кезектесіп отыру; адамдардың, заттардың, әрекеттердің және сезімдердің қарапайым сипаттамасын беру; күнделікті таныс тақырыптар бойынша өте қысқа, негізгі әңгімелер мен оқиғаларды қайталау.
3) Оқылым: жиі қолданылатын сөздерді дұрыс оқу және айту; әдеттегі күнделікті жағдайларда таныс атауларды, сөздерді және негізгі сөз тіркестерін тану; суреттегі немесе белгішедегі сөздің мағынасын анықтау; қысқаша жазылған нұсқаулықтар мен нұсқауларды орындау; қысқаша қарапайым мәтіндердің негізгі сәттерін анықтау; мәтіндердің әртүрлі түрлерінде нақты ақпаратты іздеу (әлеуметтік желілер, электрондық хаттар, жарнама, арнайы іс-шаралар бағдарламалары, парақшалар және брошюралар); сөздікті қолдана отырып, өте қарапайым тілде жазылған қысқа иллюстрацияланған көркем және ғылыми көпшілік әңгімелерді оқу.
4) Жазылым: кейбір жиі қолданылатын сөздерді дұрыс жазу; күрделі мәлімдемелерде сөз тәртібінің ережелерін сақтау; сөйлем деңгейінде жазбаша мәтінді аяқтау үшін сөздерді, қысқа сөз тіркестерін және мәлімдемелерді пайдалану; қарапайым сөз тіркестері мен сөйлемдерді қолдана отырып ашық хат, хат немесе жарнамалық хабарландыру жазу; оқу тақырыптары бойынша шағын абзац жазу; идеяларды and, but, then, or көмегімен байланыстыру; пунктуацияның негізгі ережелерін қолдану.
5) Ағылшын тілін қолдану: жекеше мен көпше зат есімдерді, кейбір жалпы бұрыс көпше зат есімдерді және саналмайтын зат есімдерді, атау үшін "s / s" иеленушілерін, меншік туралы сөйлесуді қолдану; жеке ақпаратты ұсыну және адамдар мен заттарды сипаттау үшін to be етістігін пайдалану; 1 – 1000 есептік сан есімдерді және 1 – 100 реттік сан есімдерді қолдану; қарапайым бір буынды және кейбір екі буынды сын есімдерді [салыстырмалы және үстемдік] айтарлықтай қолдаумен салыстырулар жасау, заттарды сипаттау үшін жалпы сын есімдерді, соның ішінде иелік сын есімдерді қолдану; a, an, the детерминаторларын қолдау арқылы жалпы және кейбір оқу тақырыптарының шектеулі ауқымындағы пәндерді белгілеу үшін қолдану; who, what, where, which, whose және how many таныс тақырыптар бойынша сұрақтар қою үшін сұрау есімдіктерін қолдану; қысқа сөйлемдерде, ашық және жабық сұрақтар мен жауаптарда this, these, that, those сілтеу есімдіктерді қолдану; жеке тақырыптар мен объектілік есімдіктерді, сондай-ақ таныс тақырыптардың шектеулі ауқымы бойынша mine, yours тәуелдік есімдіктерін қолдану; таныс тақырыптардың кеңеюі бойынша қысқаша нұсқаулықтар беру үшін бұйрық формаларды қолдану; таныс тақырыптардың кеңеюіндегі қысқа жауаптар үшін қысқартуларды қоса алғанда, қарапайым осы шақтың жалпы формаларын қолдану; белгілі тақырыптардың шектеулі ауқымында нақ осы шақты қолдану; қысқа жауаптар мен қысқартуларды қоса алғанда, мақұлдау мен сұрақ формаларында has got/ have got, there is/are қолдану; уақыт пен жиіліктің негізгі үстеулерін қолдана отырып, қарапайым сын-қимыл үстеулерін қолдану; сұрау мен рұқсат алу үшін can пайдалану; міндеттеме туралы айтқанда must/mustn’t қолдану; орын мен уақытқа байланысты көмекші сөздерді қолдану; бағытқа байланысты көмекші сөздерді қолдану; таныс тақырыптардың шектеулі ауқымы бойынша өткен шақтың қарапайым формаларын (was/were) қолдану.
2-параграф. Оқу мақсаттар жүйесі
10. Бағдарламада оқу мақсаттары кодпен белгіленген. Кодтық белгідегі бірінші сан сыныпты, екінші сан бөлімнің ретін, үшінші сан бөлімшені және төртінші сан оқу мақсатының реттік нөмірін көрсетеді. Мысалы, 3.1.2.1 кодында: "3" – сынып, "1" – бөлім, "2" - бөлімше, "1" – оқу мақсатының реттік нөмірі.
1) бөлім "Тыңдалым":
Бөлімше | 3-сынып (A1.1) | 4-сынып (A1.2) |
1. Phonological awareness (фонологиялық хабардарлық) | 3. 1. 1. 1 recognise the sounds of phonemes and phoneme blends in words | 4. 1. 1. 1 distinguish phonemically distinct words; |
2. Understanding vocabulary (сөздік қорын түсіну) | 3. 1. 2. 1 recognise familiar words with visual support |
4. 1. 2. 1 recognise familiar nouns, adjectives, and action words with visual support; |
3. Understanding instructions (нұсқауларды түсіну) | 3. 1. 3. 1. understand a range of short classroom instructions | 4. 1. 3. 1 understand an increasing range of instructions and directions |
4. Overall comprehension |
3. 1. 4. 1 understand basic personal questions; |
4. 1. 4. 1 recognise simple questions on familiar topics with support; |
5. Making predictions | 3. 1. 5. 1.use contextual clues to predict content in short, supported talk on a limited range of familiar topics | 4. 1. 5. 1. use contextual clues to predict content in short, supported talk on an increasing range of familiar topics |
2) бөлім "Айтылым":
Бөлімше | 3-сынып (A1.1) | 4-сынып (A1.2) |
1. Phonological awareness (фонологиялық хабардарлық) | 3. 2. 1. 1 pronounce various sounds of phonemes and phoneme blends in words using appropriate stress, rhythm, and intonation. | 4. 2. 1. 1 pronounce words, short phrases, and simple sentences using appropriate stress, rhythm, and intonation; |
2. Using vocabulary (сөздік қорын қолдану) | 3. 2. 2. 1 use isolated words and basic expressions to provide personal information | 4. 2. 2. 1 use short phrases and statements to provide factual personal information |
3. Interaction (өзара әрекеттесу) |
3. 2. 3. 1 respond to basic questions with single words or short responses; |
4. 2. 3. 1 respond to questions on familiar topics with simple phrases or sentences; |
4. Developing sustained monologue (тұрақты монологты дамыту) | 3. 2. 4. 1 provide simple descriptions of people, objects | 4. 2. 4. 1 provide simple descriptions of people, objects, actions, and feelings |
5. Developing retelling skills | 4. 2. 5. 1 recount very short, basic stories and events on familiar everyday topics (with or without support) |
3) бөлім "Оқылым":
Бөлімше | 3-сынып (A1.1) | 4-сынып (A1.2) |
1. Phonological awareness (фонологиялық хабардарлық) |
3. 3. 1. 1 recognise sounds and name the letters of the alphabet; |
4. 3. 1. 1 read and pronounce frequently used words correctly; |
2. Developing vocabulary range (сөздік қорын дамыту) |
3. 3. 2. 1 identify some familiar words and signs on illustrations /pictures in common everyday situations; |
4. 3. 2. 1 recognise familiar names, words, and basic phrases in common everyday situations; |
3. Reading for overall comprehension (жалпы түсіну үшін оқу) |
3. 3. 3. 1 follow short, simple instructions used in familiar everyday contexts; |
4. 3. 3. 1 follow short written instructions and directions; |
4. Reading different types of texts for specific information (нақты ақпарат алу үшін әртүрлі мәтіндерді оқу) | 3. 3. 4. 1 find specific information in different types of texts (postcards, posters, flyers, messages, and notices: places, time, and prices) | 4. 3. 4. 1 find specific information in different types of texts (social media, emails, advertisements, programs for special events, leaflets, and brochures: day, time, location, etc.) |
5. Reading as a leisure activity (бос уақытты өткізу әрекеті ретінде оқу) | 3. 3. 5. 1 understand short, illustrated fiction and non-fiction stories written in very simple language using a dictionary | 4. 3. 5. 1 read short, simple illustrated fiction and non-fiction stories using a dictionary |
4) бөлім "Жазылым":
Бөлімше | 3-сынып (A1.1) | 4-сынып (A1.2) |
1. Spelling | 3. 4. 1. 1 spell accurately a few high-frequency words | 4. 4. 1. 1 spell accurately of high-frequency words |
2. Building writing skills (жазу дағдыларын дамыту) |
3. 4. 2. 1. follow word order rules in short statements. |
4. 4. 2. 1 follow word order rules in more complex statements. |
3. Producing different types of texts (әртүрлі мәтіндерді құрастыру) | 3. 4. 3. 1 create a poster or write a postcard using words and simple phrases |
4. 4. 3. 1 create a poster, a postcard, a letter, or an advertisement using simple phrases and sentences. |
4. Developing coherence and cohesion (ұйымшылдық пен үйлесімділікті дамыту) | 3. 4. 4. 1 link ideas with and, but. | 4. 4. 4. 1 link ideas with and, but, then, or. |
5. Punctuation (пунктуация) | 3. 4. 5. 1 apply basic rules of punctuation (use capital letters, full stops, and question marks) | 4. 4. 5. 1 apply basic rules of punctuation (use capital letters, full stops, commas, exclamation marks, and question marks) |
5) бөлім "Ағылшын тілін қолдану":
Бөлімше | 3-сынып (A1.1) | 4-сынып (A1.2) |
1. The use of grammatical units (грамматикалық бірліктерді қолдану) | 3. 5. 1. 1 use singular and plural nouns, including some common irregular plural forms and high-frequency uncountable nouns | 4. 5. 1. 1 use singular nouns, plural nouns – including some common irregular plural – and uncountable nouns, possessive ‘s/s’ to name, talk about ownership |
3. 5. 1. 2 use the verb to be for presenting personal information and describe people and things | 4. 5. 1. 2 use the verb to be for presenting personal information and description people and things; | |
3. 5. 1. 3 use cardinal numbers 1-10; 11 - 20; 21 – 100 | 4. 5. 1. 3 use cardinal numbers 1 – 1000 and ordinal numbers 1– 100 | |
3. 5. 1. 4 use common adjectives in descriptions of people and things and simple feelings with support | 4. 5. 1. 4 use common adjectives, including possessive adjectives to describe things, use with considerable support simple one-syllable and some two-syllable adjectives [comparative and superlative] to make comparisons with considerable support | |
3. 5. 1. 5 use with considerable support basic determiners a, an, the to identify things | 4. 5. 1. 5 use determiners a, an, the to refer to things on a limited range of general and some curricular topics with support; | |
3. 5. 1. 6 use interrogative pronouns who, what, where, how, and when to ask basic questions | 4. 5. 1. 6 use interrogative pronouns who, what, where, which, whose, and how many to ask questions on a growing range of familiar topics | |
3. 5. 1. 7 use demonstrative pronouns this, these, that, and those to indicate things in closed questions with support | 4. 5. 1. 7 use demonstrative pronouns this, these, that, those in short statements, in open and closed questions and responses | |
3. 5. 1. 8 use personal subject and object pronouns in a limited range of familiar topics | 4. 5. 1. 8 use personal subject and object pronouns and use possessive pronouns mine, yours on a limited range of familiar topics | |
3. 5. 1. 9 use imperative forms to give short instructions on a limited range of familiar topics | 4. 5. 1. 9 use imperative forms to give short instructions on a growing range of familiar topics | |
3. 5. 1. 10 use common present simple forms and contractions on a limited range of familiar topics | 4. 5. 1. 10 use common simple present forms, including short answer forms contractions on a growing range of familiar topics | |
3. 5. 1. 11 use has got/ have got; there is/are in a limited range of familiar topics | 4. 5. 1. 11 use has got/ have got, there is/are in statements and question forms including short answers and contractions | |
3. 5. 1. 12 use basic adverbs of place here/there to say where things are | 4. 5. 1. 12 use basic adverbs of time and frequency, begin to use simple adverbs of manners | |
3. 5. 1. 13 use can/ can't to describe the ability | 4. 5. 1. 13 use can to make requests and ask for permission | |
3. 5. 1. 14 use basic prepositions of place | 4. 5. 1. 14 use must/mustn’t to talk about obligation | |
3. 5. 1. 15 use basic prepositions of time | 4. 5. 1. 15 use prepositions of place and time | |
3. 5. 1. 16 use let’s + verb, verbs go/like + verb + ing | 4. 5. 1. 16 use prepositions of direction | |
4. 5. 1. 17 use let’s + verb, verbs go/ enjoy/ like + verb + ing, infinitive of purpose on a limited range of familiar topics | ||
4. 5. 1. 18 use common past simple forms (was/were) on a limited range of familiar topics | ||
4. 5. 1. 19 recognize and begin to use present continuous on a limited range of familiar topics; |
11. Тоқсандағы бөлімдер мен бөлімшелер ішіндегі тақырыптар бойынша сағат сандарын бөлу мұғалімнің еркіне қалдырылады.
12. Осы оқу бағдарламасы Бастауыш білім беру деңгейінің 3-4-сыныптарына арналған "Ағылшын тілі" оқу пәні бойынша үлгілік оқу бағдарламасын жүзеге асырудың ұзақ мерзімді жоспарына сәйкес іске асырылады.
3-параграф. Бастауыш білім беру деңгейінің 3-4-сыныптарына арналған "Ағылшын тілі" оқу пәні бойынша үлгілік оқу бағдарламасын іске асыру бойынша ұзақ мерзімді жоспар
1) 3-сынып
Тақырыптар мен олардың бөлімі | Бөлім | Оқу мақсаттары |
1-тоқсан | ||
1. Hello English! |
Listening |
3. 1. 1. 1 recognise the sounds of phonemes and phoneme blends in words; |
Speaking |
3. 2. 1. 1 pronounce various sounds of phonemes and phoneme blends using appropriate stress, rhythm, and intonation; | |
Reading |
3. 3. 1. 1 recognise sounds and name the letters of the alphabet; | |
Writing |
3. 4. 1. 1 spell accurately a few high-frequency words; | |
Use of English |
3. 5. 1. 2 use the verb to be for presenting personal information and describe people and things | |
2. My school |
Listening |
3. 1. 1. 1 recognise the sounds of phonemes and phoneme blends in words; |
Speaking |
3. 2. 1. 1 pronounce various sounds of phonemes and phoneme blends using appropriate stress, rhythm, and intonation; | |
Reading |
3. 3. 1. 1 recognise sounds and name the letters of the alphabet; | |
Writing |
3. 4. 1. 1 spell accurately a few high-frequency words; | |
Use of English |
3. 5. 1. 1 use singular and plural nouns, including some common irregular plural forms and high-frequency uncountable nouns; | |
2-тоқсан | ||
3. People I love |
Listening |
3. 1. 1. 1 recognise the sounds of phonemes and phoneme blends in words; |
Speaking |
3. 2. 1. 1 pronounce various sounds of phonemes and phoneme blends using appropriate stress, rhythm, and intonation; | |
Reading |
3. 3. 1. 1 recognise sounds and name the letters of the alphabet; | |
Writing |
3. 4. 1. 1 spell accurately a few high-frequency words; | |
Use of English |
3. 5. 1. 2 use the verb to be for presenting personal information and describe people and things on a limited range of familiar topics; | |
4. Weather |
Listening |
3. 1. 1. 1 recognise the sounds of phonemes and phoneme blends in words; |
Speaking |
3. 2. 1. 1 pronounce various sounds of phonemes and phoneme blends using appropriate stress, rhythm, and intonation; | |
Reading |
3. 3. 1. 2 identify and read separate sounds (phonemes) within words, which may be represented by more than one letter; | |
Writing |
3. 4. 1. 1 spell accurately a few high-frequency words; | |
Use of English |
3. 5. 1. 4 use common adjectives in descriptions of people and things and simple feelings with support; | |
3 -тоқсан | ||
5. My free time. |
Listening |
3. 1. 2. 1 recognise familiar words with visual support; |
Speaking |
3. 2. 2. 1 use isolated words and basic expressions to provide personal information; | |
Reading |
3. 3. 1. 2 identify and read separate sounds (phonemes) within words, which may be represented by more than one letter; | |
Writing |
3. 4. 1. 1 spell accurately a few high-frequency words; | |
Use of English |
3. 5. 1. 5 use with considerable support basic determiners a, an, the to identify things; | |
6. Health |
Listening |
3. 1. 2. 1 recognise familiar words with visual support; |
Speaking |
3. 2. 3. 1 respond to basic questions with single words or short responses; | |
Reading |
3. 3. 1. 2 identify and read separate sounds (phonemes) within words, which may be represented by more than one letter; | |
Writing |
3. 4. 1. 1 spell accurately a few high-frequency words; | |
Use of English |
3. 5. 1. 1 use singular and plural nouns, including some common irregular plural forms and high-frequency uncountable nouns; | |
4-тоқсан | ||
7. Buildings |
Listening |
3. 1. 2. 1 recognise familiar words with visual support; |
Speaking |
3. 2. 1. 1 pronounce various sounds of phonemes and phoneme blends using appropriate stress, rhythm, and intonation; | |
Reading |
3. 3. 1. 2 identify and read separate sounds (phonemes) within words, which may be represented by more than one letter; | |
Writing |
3. 4. 1. 1 spell accurately a few high-frequency words; | |
Use of English |
3. 5. 1. 1 use singular and plural nouns, including some common irregular plural forms and high-frequency uncountable nouns; | |
8. My holidays (Менің мерекелерім) |
Listening |
3. 1. 2. 1 recognise familiar words with visual support; |
Speaking |
3. 2. 3. 1 respond to basic questions with single words or short responses; | |
Reading |
3. 3. 1. 2 identify and read separate sounds (phonemes) within words, which may be represented by more than one letter; | |
Writing |
3. 4. 1. 1 spell accurately a few high-frequency words; | |
Use of English |
3. 5. 1. 4 use common adjectives in descriptions of people and things and simple feelings with support; | |
2) 4-сынып:
Тақырыптар мен олардың бөлімі | Бөлім | Оқу мақсаттары |
1-тоқсан | ||
1. All about me |
Listening |
4. 1. 1. 1 distinguish phonemically distinct words: identify initial, middle, and final phonemes and blends; |
Speaking |
4. 2. 1. 1 pronounce words, short phrases, and simple sentences using appropriate stress, rhythm, and intonation; | |
Reading |
4. 3. 1. 1 read and pronounce frequently used words correctly; | |
Writing |
4. 4. 1. 1 spell accurately some high-frequency words; | |
Use of English |
4. 5. 1. 3 use cardinal numbers 1 – 1000 and ordinal numbers 1– 100; | |
2. My world |
Listening |
4. 1. 1. 1 distinguish phonemically distinct words: identify initial, middle, and final phonemes and blends; |
Speaking |
4. 2. 1. 1 pronounce words, short phrases, and simple sentences using appropriate stress, rhythm, and intonation; | |
Reading |
4. 3. 1. 1 read and pronounce frequently used words correctly; | |
Writing |
4. 4. 1. 1 spell accurately some high-frequency words; | |
Use of English |
4. 5. 1. 1 use singular nouns, plural nouns – including some common irregular plural – and uncountable nouns, possessive ‘s/s’ to name, talk about ownership; | |
2-тоқсан | ||
3. My hobby |
Listening |
4. 1. 4. 2 understand the main points of short talks on familiar everyday topics; |
Speaking |
4. 2. 1. 1 pronounce words, short phrases, and simple sentences using appropriate stress, rhythm, and intonation; | |
Reading |
4. 3. 2. 1 recognise familiar names, words, and basic phrases in common everyday situations; | |
Writing |
4. 4. 2. 1 follow word order rules in more complex statements; | |
Use of English |
4. 5. 1. 8 use personal subject and object pronouns and use possessive pronouns mine, yours on a limited range of familiar topics; | |
4. People and jobs |
Listening |
4. 1. 1. 1 distinguish phonemically distinct words: identify initial, middle, and final phonemes and blends; |
Speaking |
4. 2. 3. 1 respond to questions on familiar topics with simple phrases or sentences; | |
Reading |
4. 3. 1. 1 read and pronounce frequently used words correctly; | |
Writing |
4. 4. 1. 1 spell accurately some high-frequency words; | |
Use of English |
4. 5. 1. 1 use singular nouns, plural nouns – including some common irregular plural – and uncountable nouns, possessive ‘s/s’ to name, talk about ownership; | |
3-тоқсан | ||
5. Food and drinks |
Listening |
4. 1. 2. 2 recognise words similar to words in a student's native language; |
Speaking |
4. 2. 1. 1 pronounce words, short phrases, and simple sentences using appropriate stress, rhythm, and intonation; | |
Reading |
4. 3. 1. 2 recognise, identify, and sound with support a growing range of language at a text level; | |
Writing |
4. 4. 1. 1 spell accurately some high-frequency words; | |
Use of English |
4. 5. 1. 4 use common adjectives, including possessive adjectives to describe things, use with considerable support simple one-syllable and some two-syllable adjectives [comparative and superlative] to make comparisons with considerable support; | |
6. Animals |
Listening |
4. 1. 2. 1 recognise familiar nouns, adjectives, and action words with visual support; |
Speaking |
4. 2. 2. 1 use short phrases and statements to provide factual personal information; | |
Reading |
4. 3. 3. 2 identify the main points of short simple texts with support; | |
Writing |
4. 4. 3. 1 create a poster, a postcard, a letter, or an advertisement using simple phrases and sentences. | |
Use of English |
4. 5. 1. 1 use singular nouns, plural nouns – including some common irregular plural – and uncountable nouns, possessive ‘s/s’ to name, talk about ownership; | |
4-тоқсан | ||
7. Traveling |
Listening |
4. 1. 2. 1 recognise familiar nouns, adjectives, and action words with visual support; |
Speaking |
4. 2. 2. 1 use short phrases and statements to provide factual personal information; | |
Reading |
4. 3. 3. 2 identify the main points of short simple texts with support; | |
Writing |
4. 4. 3. 1 create a poster, a postcard, a letter, or an advertisement using simple phrases and sentences. | |
Use of English |
4. 5. 1. 1 use singular nouns, plural nouns – including some common irregular plural – and uncountable nouns, possessive ‘s/s’ to name, talk about ownership; | |
8. Wonderful world! |
Listening |
4. 1. 2. 2 recognise words similar to words in a student's native language; |
Speaking |
4. 2. 3. 1 respond to questions on familiar topics with simple phrases or sentences; | |
Reading |
4. 3. 2. 1 recognise familiar names, words, and basic phrases in common everyday situations; | |
Writing |
4. 4. 1. 1 spell accurately of high-frequency words | |
Use of English |
4. 5. 1. 4 use common adjectives, including possessive adjectives to describe things, use with considerable support simple one-syllable and some two-syllable adjectives [comparative and superlative] to make comparisons with considerable support; | |
| Қазақстан Республикасы Оқу - ағарту министрлігінің 2022 жылғы 16 қыркүйектегі № 399 бұйрығына 23-1 қосымша |
Бастауыш білім беру деңгейінің 4-сыныбына арналған "Ағылшын тілі" оқу пәнінен үлгілік оқу бағдарламасы
Ескерту. 23-1-қосымша алып тасталды - ҚР Оқу-ағарту министрінің 05.112024 № 323 (01.09.2025 бастап қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.
| Қазақстан Республикасы Оқу - ағарту министрінің 2022 жылғы "16" қыркүйектегі № 399 бұйрығына 24-қосымша |
Бастауыш білім беру деңгейінің 3-4-сыныптарына арналған "Неміс тілі" оқу пәні бойынша үлгілік оқу бағдарламасы
Ескерту. 24-қосымша жаңа редакцияда - ҚР Оқу-ағарту министрінің 05.112024 № 323 (01.09.2025 бастап қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.
1-тарау. Жалпы ережелер
1. Оқу бағдарламасы "Мектепке дейінгі тәрбие мен оқытудың, бастауыш, негізгі орта, жалпы орта, техникалық және кәсіптік, орта білімнен кейінгі білім берудің мемлекеттік жалпыға міндетті стандарттарын бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Оқу-ағарту министрінің 2022 жылғы 3 тамыздағы № 348 бұйрығымен бекітілген Мектепке дейінгі тәрбие мен оқытудың, бастауыш, негізгі орта, жалпы орта, техникалық және кәсіптік, орта білімнен кейінгі білім берудің мемлекеттік жалпыға міндетті стандартына сәйкес әзірленген (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 29031 болып тіркелген).
2. "Неміс тілі" пәнін оқыту мақсаты – тыңдалым, айтылым, оқылым және жазылым дағдыларын дамыту.
3. "Неміс тілі" оқу пәні бойынша оқу бағдарламасы білім алушылардың 3-сыныпта А1.1, 4-сыныпта А1.2 тілдік деңгейлеріне жетуге бағытталған.
4. Бағдарламаның мазмұны неміс тілін оқытудың сапасын арттыруға бағытталған, ұзақ мерзімді білім берудің құндылықтары мен мақсаттарын және неміс тілін оқытудың күтілетін нәтижелерін белгілейді.
5. Бағдарлама қазақстандық негізгі құндылықтарды бағдарламаның тақырыптары мен бөлімдеріне тікелей біріктіреді. Мәтіндер мен көрнекі материалдарды таңдағанда білім алушылардың жас ерекшеліктерін, психологиялық және әлеуметтік ерекшеліктерін ескеру қажет. Білім алушыларға лайықты үлгілерді басшылыққа алу үшін қазақстандық қоғам мен білім беру жүйесінің этикалық нормалары мен құндылықтарын сақтауға ерекше көңіл бөлінеді.
2-тарау. "Неміс тілі" оқу пәнінің мазмұнын ұйымдастыру 1 - параграф. "Неміс тілі" оқу пәнінің мазмұны
6. "Неміс тілі" оқу пәні бойынша оқу жүктемесінің жоғары шекті көлемі:
1) 3-сыныпта – аптасына 2 сағат, оқу жылында – 68 сағат;
2) 4-сыныпта – аптасына 2 сағат, оқу жылында 68 сағатты құрайды.
7. "Неміс тілі" 3-сыныпқа арналған оқу пәнінің базалық мазмұны:
Жалпы бөлімдер – A1.1
1) Тыңдалым (Hören): баяу берілген нұсқауларды анық түсінеді; баяу және анық айтылған, көрнекі белгілермен немесе қолдау қимылдарымен сүйемелденген және қажет болған жағдайда қайталанатын қысқа, қарапайым сұрақтар мен мәлімдемелерді түсінеді; нақты анықталған және күнделікті таныс контексте немесе ымдап көрсетілген жағдайда анық және баяу айтылған күнделікті және таныс сөздерді/белгілерді таниды.
2) Айтылым (Sprechen): күнделікті қарапайым, нақты қажеттіліктерді қанағаттандыруға бағытталған сөз тіркестерін түсінеді, басқалармен негізгі өзара әрекеттесу кезінде жауап береді, әңгімелесушіні түсінеді, анық және қайталаумен баяу сөйлейді; әңгімелесушіні таныстырады, амандасу және қоштасу қарапайым сөздерін қолданады, денсаулығын сұрайды және жаңалықтарға жауап қайтарады; ойларын қарапайым сөздермен және сөз тіркестерімен жеткізеді, қосымша уақытты ескере отырып басқалардың пікірін сұрайды.
3) Оқылым (Lesen): өте қысқа, қарапайым мәтіндерді, сөйлемдерді бірінен соң бірі оқиды және түсінеді; қажет болған жағдайда мәтінді бірнеше рет қайта оқи отырып, атауларды, сөздерді және қарапайым сөз тіркестерін анықтайды.
4) Жазылым (Schreiben): қысқа хабарламалар арқылы күнделікті өмірдегі ақпаратты сұрайды немесе жеткізеді; өзі және басқалар туралы олар қайда тұратыны және не істейтіні жайлы қарапайым тіркестер мен сөйлемдер жазады.
8. "Неміс тілі" оқу пәнінің 4-сыныпқа арналған базалық мазмұны:
Жалпы бөлімдер – A1.2.
1) Тыңдалым (Hören): өте баяу және сыпайы сөйлегенді түсінеді, ал ұзақ кідірістер мағынасын түсінуге мүмкіндік береді; қысқа, қарапайым нұсқаулардың мағынасын түсінеді; өте баяу және анық сөйлейтін адамдар арасындағы қарапайым әңгімені (мысалы, дүкендегі сатып алушы мен сатушы арасындағы) тыңдау кезінде сөздерді/белгілерді және қысқа сөйлемдерді таниды; сөйлеу өте баяу және анық айтылып, арасында ұзақ кідірістер болған кезде мысалы, қалаға саяхат сияқты болжамды жағдайда берілген қарапайым ақпараттың сызбасын оқиды.
2) Айтылым (Sprechen): қайталанатын сөз тіркестерін, парафразаларды қолдану арқылы қарапайым түрде сөйлеседі немесе әңгімелесушіні түзетеді; қарапайым сұрақтар қояды және оларға жауап береді, шұғыл қажеттілікке немесе өте таныс тақырыпқа қатысты қарапайым мәлімдемелер жасайды немесе оларға жауап береді; қысқа, қарапайым нұсқаулықтарды ұстанады; біреуден бірдеңе сұрап, біреуге бірдеңе береді, қысқаша оң және теріс реакцияларды көрсету үшін үлгілік сөз тіркестерін және қарапайым сөздер/белгілердің үйлесімін қолданады; пікірлерге стандартты алғыс және кешірім сұраумен жауап бере алады; қарапайым жеке ақпаратты (мысалы, аты-жөні, электрондық пошта мекенжайы немесе телефон нөмірі) беру арқылы сатып алуды жүзеге асырады; мейірім мен қызығушылық білдіріп, қарапайым сөздер мен вербалды емес белгілерді қолданып, басқалармен өзара әрекеттесу кезінде түсіністік танытып басқаларды әңгімеге қатысуға шақыру арқылы мәдениетаралық алмасуға ықпал етеді.
3) Оқылым (Lesen): атауларды, сөздерді және қарапайым сөз тіркестерін анықтап, қажет болған жағдайда мәтінді бірнеше рет қайталап оқып, қысқа, қарапайым мәтіндердегі сөйлемдерді бірінен соң бірін оқиды және түсінеді; жарнамалар, брошюралар, мәзірлер, библиографиялар және көлік кестесі сияқты қарапайым күнделікті мәтіннен нақты, болжамды ақпаратты табады; қысқа, қарапайым жазбаша нұсқауларды түсіндіреді, көшелер, мейрамханалар, станциялар немесе жұмыс және қоғамдық орындарда кездесетін көрсеткіштерді, белгілерді мысалы, міндетті белгілер, қауіпті ескерту белгілерін түсінеді.
4) Жазылым (Schreiben): қысқа хабарламалар арқылы күнделікті өмірден ақпаратты сұрайды және береді; аты-жөні, ұлты, жасы, туған күні, келу күні және т.б. сияқты жеке мәліметтерді, тіркеу формасын/дайын нысандарды толтырады; мәтіннің келесі түрлерін өңдейді: тіркеу формасы, қысқа жеке хат немесе қарапайым жазба/хабарлама; сөз тіркес үлгілері мен қарапайым сөздердің тіркестерін пайдаланады, қарапайым желідегі хабарламаларға, сондай-ақ олардағы сілтемелер мен бұқаралық ақпарат құралдарына қысқа оң және теріс реакцияларды жариялайды.
2 - параграф. Оқу мақсаттарының жүйесі
9. Бағдарламада оқу мақсаттары кодпен белгіленген. Кодтық белгідегі бірінші сан сыныпты, екінші сан бөлімнің ретін, үшінші сан бөлімшені және төртінші сан оқу мақсатының реттік нөмірін көрсетеді. Мысалы, 3.1.2.1 кодында: "3" – сынып, "1" – бөлім, "2" - бөлімше, "1" – оқу мақсатының реттік нөмірі.
1) бөлім "Тыңдалым" (Hörverstehen):
Kompetenzen des Hörens (Тыңдап түсіну қабілеті) |
3- сынып (А1.1) |
4- сынып (A1.2) |
1. Hörverstehen allgemein |
3. 1. 1. 1 alltägliche Wörter erkennen, sofern diese in einem vertrauten Alltagskontext artikuliert werden; |
4. 1. 1. 1 verstehen, wenn sehr langsam und sorgfältig gesprochen wird und Pausen Zeit lassen, den Sinn zu erfassen; |
2. Ankündigungen und Anweisungen verstehen (Хабарландырулар мен нұсқауларды түсіну) | 3. 1. 2. 1 kurze und einfache Handlungsanweisungen verstehen, sofern sie langsam und im direkten Gespräch gegeben und von Bildern oder Gesten begleitet werden |
4. 1. 2. 1 Anweisungen und kurze Wegbeschreibungen verstehen; |
3. Audiomedien und Tonaufnahmen verstehen (Аудио тасымалдаушылар мен дыбыс жазбаларын түсіну) | 3. 1. 3. 1 sehr langsam und deutlich ausgesprochene Wörter, Namen, Zahlen und Informationen über Personen wiedererkennen, die er/sie schon aus einfachen kurzen Aufnahmen kennt | 4. 1. 3. 1 einer kurzen Audio- oder Videoaufzeichnung über vertraute Alltagsthemen konkrete Informationen entnehmen (z.B. Orts-, Preis- und Zeitangaben), sofern langsam und deutlich gesprochen wird |
4. Interviewgespräche (Сұхбат) | 3. 1. 4. 1 einfache Grußformeln und Informationen über einen Gesprächspartner verstehen |
4. 1. 4. 1 einfache, direkte Fragen zur Person verstehen, wenn die Fragen langsam und deutlich gestellt werden; |
2) бөлім "Айтылым" (Sprechen):
Mündliche Kompetenzen (Ауызша репродуктивті дағдылар: тыңдалым және айтылым) |
3-сынып (A1.1) |
4-сынып (A1.2) |
1. Mündliche Produktion allgemein (Байланыстырып сөйлеуді дамыту) |
3. 2. 1. 1 die Laute des Alphabets inklusive Diphthonge aussprechen; |
4. 2. 1. 1 buchstabieren, Wörter und Sätze aussprechen; |
2. Mündliche Interaktion (Өзара ауызша сөйлесу) |
3. 2. 2. 1 Standardfragen zur eigenen Person beantworten und dabei persönliche und sachliche Informationen wiedergeben; |
4. 2. 2. 1 sich auf einfache Art verständigen, wenn etwas langsamer wiederholt, umformuliert oder korrigiert wird; |
3. Gesprächspartner verstehen | 3. 2. 3. 1 sich selbst beschreiben (z.B. Name, Alter, Familie, Hobbys, Interessen) und dabei einfache Wörter verwenden, sofern eine Vorbereitung darauf möglich ist | 4. 2. 3. 1 einfache Situationen des täglichen Lebens in kurzen Sätzen beschreiben |
4. Zusammenhängendes Sprechen: Erfahrungen beschreiben (Байланыстырып сөйлеуді дамыту: тәжірибені сипаттау) | 3. 2. 4. 1 Nahrungsmittel einkaufen und Essen in der Schulkantine bestellen und bezahlen | 4. 2. 4. 1 nach dem Befinden fragen, um etwas bitten, auf Bitten reagieren und mit Zahlen umgehen (z.B. Preise, Mengenangaben, Uhrzeiten) |
5. Dienstleistungsgespräche (Қызмет көрсету саласындағы диалогтар) | 3. 2. 5. 1 Nahrungsmittel einkaufen und Essen in der Schulkantine bestellen und bezahlen |
4. 2. 5. 1 einen sozialen Kontakt herstellen, indem er/sie die alltäglichen Höflichkeitsformeln anwendet (z.B. Begrüßung, Verabschiedung, Bitte, Dank, Entschuldigung); |
3) бөлім "Оқылым" (Leseverstehen):
Kompetenzen des Lesens (Оқу дағдылары) |
3-сынып (A1.1) |
4-сынып (A1.2) |
1. Leseverstehen allgemein |
3. 3. 1. 1 Buchstaben des Alphabets und Wörter lesen; | 4. 3. 1. 1 sehr kurze, einfache Texte lesen und verstehen, indem er/sie bekannte Namen, Wörter und einfachste Wendungen heraussucht |
2. Korrespondenz lesen und verstehen (Корреспонденцияны оқу және түсіну) |
3. 3. 2. 1 in verschiedenen Textsorten verstehen, zu welchem Anlass er/sie eingeladen wird, sowie Informationen über Familienangehörige, Freunde, den Tag, die Uhrzeit und den Ort; |
4. 3. 2. 1 kurze und einfache Mitteilungen auf Postkarten verstehen; |
3. Schriftliche Anweisungen verstehen (Жазбаша нұсқауларды түсіну) | 3. 3. 3. 1 sehr kurze, einfache Anweisungen in vertrauten Alltagskontexten verstehen, (z.B. Essen und Trinken verboten), insbesondere, wenn sie bebildert sind | 4. 3. 3. 1 kurze, einfache schriftliche Wegbeschreibungen verstehen |
4. Zur Orientierung lesen (Бағдарларды түсіну үшін оқу) |
4. 3. 4. 1 Übersichtspläne von Kaufhäusern (Stockwerk, Abteilungen) und Hinweise (z. B. wo er/sie Aufzüge findet) verstehen; | |
5. Information und Argumentation verstehen (Ақпарат пен дәлелдерді түсіну негіздеме) | 4. 3. 5. 1 kurze Texte über Themen von persönlichem Interesse verstehen (z. B. über Sport, Musik, Reisen), die in einfachen Worten verfasst sind und durch Illustrationen oder Bilder unterstützt werden |
4) бөлім "Жазылым" (Schreiben):
Kompetenzen des Schreibens (Жазылым дағдыларын дамыту) |
3- сынып (А1.1) |
4- сынып (А1.2) |
1. Schriftliche Produktion allgemein (Жалпы жазбаша өнім) | 3. 4. 1. 1 schriftlich elementare persönliche Informationen geben (z. B. Name, Adresse, Nationalität, Hobbys, Interessen), gegebenenfalls mithilfe eines Wörterbuchs |
4. 4. 1. 1 Informationen über |
2. Schriftliche Interaktion allgemein (Жалпы жазбаша қарым-қатынас) | 3. 4. 2. 1 mithilfe eines Wörterbuchs kurze Wendungen und Sätze schreiben, um auf einem Formular oder in einer Notiz wichtige Informationen zu geben (z. B. Name, Sprache, Adresse, Familie) |
4. 4. 2. 1 schriftlich Informationen zur Person erfragen oder weitergeben; |
3. Notizen, Mitteilungen und Formulare (Ескертулер, хабарламалар мен формулярлар) | 3. 4. 3. 1 sehr einfache Anmeldeformulare mit wichtigen persönlichen Angaben ausfüllen: Name, Adresse, Nationalität, Familienstand |
4. 4. 3. 1 auf einem Anmeldezettel (z.B. im Jugendcamp) persönliche Informationen eintragen (z.B. Zahlen, Daten, Namen, Nationalität, Alter, Geburtsdatum); |
4. Kreatives Schreiben (Шығармашылық хат) |
4. 4. 4. 1 einfache Sätze über sich selbst und fiktive Menschen/Figuren verfassen; |
5) бөлім "Неміс тілін қолдану" (Sprachenwendung):
Kompetenzen des Sprachgebrauchs (тілді қолдану құзыреттері) |
3-сынып (А1.1) |
4 – сынып (А1.2) |
1. Grammatikalische Normen (Грамматикалық нормалар) |
3. 5. 1. 1 Tätigkeiten beschreiben. Positionen im Satz: |
4. 5. 1. 1 Anordnungen, Bitten und Aufforderungen formulieren. |
3. 5. 1. 2 sagen, was er/sie oder andere tun. |
4. 5. 1. 2 Gegenstände und Personen genauer beschreiben. | |
3. 5. 1. 3 Fragen stellen und sie beantworten. |
4. 5. 1. 3 sagen, wo etwas ist. | |
3. 5. 1. 4 Aktuelles und Gewohnheiten beschreiben. |
4. 5. 1. 4 Fragen stellen und die Antworten verstehen. | |
3. 5. 1. 5 sagen, wem etwas gehört. |
4. 5. 1. 5 über Vergangenes erzählen. | |
3. 5. 1. 6 einer verneinten Frage widersprechen. |
4. 5. 1. 6 Vorgänge mit Ergänzungen beschreiben und Fragen stellen. Deklination | |
3. 5. 1. 7 über Aktivitäten und Tätigkeiten sprechen. |
4. 5. 1. 7 über verschiedene Per- | |
3. 5. 1. 8 über Gegenstände, Personen, Vorlieben, Abneigungen und Mengenangaben sprechen. |
4. 5. 1. 8 über bestimmte und unbestimmte Dinge und Menschen sprechen und nach ihnen fragen. | |
3. 5. 1. 9 beschreiben, wie Gegenstände oder Personen sind. Adjektiv: prädikativ zur Beschreibung eines Zustands |
4. 5. 1. 9 Zeit- und Datumsangaben machen. | |
3. 5. 1. 10 über bestimmte und unbestimmte Gegenstände und Personen erzählen, etwas verneinen, oder sagen, wer etwas besitzt. |
4. 5. 1. 10 darüber sprechen, wo Gegenstände oder Personen sind und einfache Wegbeschreibungen geben. | |
3. 5. 1. 11 abwechslungsreiche Fragen zu verschiedenen Personen stellen und beantworten. |
4. 5. 1. 11 sagen, wofür etwas gebraucht oder genutzt wird. | |
3. 5. 1. 12 verschiedene Aktivitäten, Gegenstände und Möglichkeiten aufzählen. |
4. 5. 1. 12 zusammenhängende | |
3. 5. 1. 13 sagen, woher jemand kommt, wo jemand ist. |
4. 5. 1. 13 über Tätigkeiten, Wünsche, Pflichten und Vorlieben berichten. |
10. Бөлімдер мен бөлімшелер бойынша сағат сандарын бөлу мұғалімнің еркіне қалдырылады.
11. Осы оқу бағдарламасы Бастауыш білім беру деңгейінің 3-4-сыныптарына арналған "Неміс тілі" оқу пәні бойынша үлгілік оқу бағдарламасын жүзеге асырудың ұзақ мерзімді жоспарына сәйкес іске асырылады.
3-параграф. Бастауыш білім беру деңгейінің 3-4-сыныптарына арналған "Неміс тілі" оқу пәні бойынша үлгілік оқу бағдарламасын іске асыру бойынша ұзақ мерзімді жоспар
1) 3 – сынып:
Ортақ тақырыптар | Тақырыптар | Бөлімдер | Оқу мақсаттары |
1-тоқсан | |||
1. Über mich |
1.1 Hallo, das bin ich (Сәлем, бұл мен!) |
Hören |
3. 1. 1. 1 alltägliche Wörter erkennen, sofern diese in einem vertrauten Alltagskontext artikuliert werden; |
Sprechen |
3. 2. 1. 1 die Laute des Alphabets inklusive Diphthonge aussprechen; | ||
Lesen |
3. 3. 1. 1 Buchstaben des Alphabets und Wörter lesen; | ||
Schreiben | 3. 4. 1. 1 schriftlich elementare persönliche Informationen geben (z. B. Name, Adresse, Nationalität, Hobbys, Interessen), gegebenenfalls mithilfe eines Wörterbuchs | ||
Sprachen-wendung |
3. 5. 1. 11 abwechslungsreiche Fragen zu verschiedenen Personen stellen und beantworten; | ||
2. Mein Klassenzimmer |
2.1 Mein Schultasche |
Hören |
3. 1. 1. 3 Zahlen, Preise, Daten und Wochentage verstehen, sofern diese langsam und klar und in einem klar definiten und vertrauten Alltagskontext artikuliert werden; |
Sprechen |
3. 2. 2. 2 dialogisch über kurze alltagsbezogene Themen mithilfe zusätzlichen Materials sprechen; | ||
Lesen | 3. 3. 3. 1 sehr kurze, einfache Anweisungen in vertrauten Alltagskontexten verstehen (z.B. Essen und Trinken verboten), insbesondere, wenn sie bebildert sind | ||
Schreiben | 3. 4. 1. 1 schriftlich elementare persönliche Information geben (z.B. Name, Adresse, Nationalität, Hobbys, Interessen), gegebenenfalls mithilfe eines Wörterbuchs | ||
Sprachen-wendung |
3. 5. 1. 7 über Aktivitäten und Tätigkeiten sprechen. | ||
2- тоқсан | |||
3. Meine Familie und Freunde (Менің отбасым және достарым) |
3.1 Familienmitglieder |
Hören | 3. 1. 3. 1 sehr langsam und deutlich ausgesprochene Wörter, Namen, Zahlen und Informationen über Personen wieder erkennen, die er/sie schon aus einfachen, kurzen Aufnahmen kennt |
Sprechen | 3. 2. 1. 2 Wörter und einfache Sätze bilden | ||
Lesen |
3. 3. 2. 1 in verschiedenen Textsorten verstehen, zu welchem Anlass er/sie ein-geladen wird, sowie Informationen über Familienangehörige, Freunde, den Tag, die Uhrzeit und den Ort; | ||
Schreiben |
3. 4. 2. 1 mithilfe eines Wörterbuchs kurze Wendungen und Sätze schreiben, um auf einem Formular oder in einer Notiz wichtige Informationen zu geben (z. B. Name, Sprache, Adresse, Familie); | ||
Sprachen-wendung |
3. 5. 1. 3 Fragen stellen und sie beantworten. | ||
4. Das Wetter |
4.1 Die Jahreszeiten und Wetter |
Hören |
3. 1. 1. 1 alltägliche Wörter erkennen, sofern diese in einem vertrauten Alltagskontext artikuliert werden; |
Sprechen |
3. 2. 2. 2 dialogisch über kurze alltagsbezogene Themen mithilfe zusätzlichen Materials sprechen; | ||
Lesen | 3. 3. 3. 1 sehr kurze, einfache Anweisungen in vertrauten Alltagskontexten verstehen (z.B. Essen und Trinken verboten), insbesondere, wenn sie bebildert sind | ||
Schreiben | 3. 4. 2. 1 mithilfe eines Wörterbuchs kurze Wendungen und Sätze schreiben, um auf einem Formular oder in einer Notiz wichtige Informationen zu geben (z. B. Name, Sprache, Adresse, Familie) | ||
Sprachen-wendung |
3. 5. 1. 3 Fragen stellen und sie beantworten. | ||
3-тоқсан | |||
5. Was ich alles mache… |
5.1 Das mache ich gern |
Hören |
3. 1. 1. 3 Zahlen, Preise, Daten und Wochentage verstehen, sofern diese langsam und klar und in einem klar definiten und vertrauten Alltagskontext artikuliert werden; |
Sprechen | 3. 2. 2. 2 dialogisch über kurze alltagsbezogene Themen mithilfe zusätzlichen Materials sprechen | ||
Lesen |
3. 3. 1. 1 Buchstaben des Alphabets und Wörter lesen; | ||
Schreiben | 3. 4. 1. 1 schriftlich elementare persönliche Informationen geben (z. B. Name, Adresse, Nationalität, Hobbys, Interessen), gegebenenfalls mithilfe eines Wörterbuchs | ||
Sprachen-wendung |
3. 5. 1. 2 sagen, was er/sie oder andere tun. | ||
6. Gesundheit (Денсаулық) |
6.1 Befinden (Денсаулық жағдайы) |
Hören |
3. 1. 1. 1 alltägliche Wörter erkennen, sofern diese in einem vertrauten Alltagskontext artikuliert werden; |
Sprechen |
3. 2. 4. 1 Nahrungsmittel einkaufen und Essen in der Schulkantine bestellen und bezahlen; | ||
Lesen |
3. 3. 2. 1 in verschiedenen Textsorten verstehen, zu welchem Anlass er/sie eingeladen wird, sowie Informationen über Familienangehörige, Freunde, den Tag, die Uhrzeit und den Ort; | ||
Schreiben |
3. 4. 1. 1 schriftlich elementare persönliche Informationen geben (z. B. Name, Adresse, Nationalität, Hobbys, Interessen), gegebenenfalls mithilfe eines Wörterbuchs; | ||
Sprachen-wendung |
3. 5. 1. 8 über Gegenstände, Personen, Vorlieben, Abneigungen und Mengenangaben sprechen. | ||
4-тоқсан | |||
7. Die Gebäude |
7.1 Mein Zuhause, mein Zimmer und die Gegenstände (Менің үйім, бөлмем және заттарым) |
Hören |
3. 1. 1. 3 Zahlen, Preise, Daten und Wochentage verstehen, sofern diese langsam und klar in einem vertrauten Alltagskontext artikuliert werden; |
Sprechen |
3. 2. 2. 2 dialogisch über kurze alltagsbezogene Themen mithilfe zusätzlichen Materials sprechen; | ||
Lesen | 3. 3. 3. 1 sehr kurze, einfache Anweisungen in vertrauten Alltagskontexten verstehen, (z.B. Essen und Trinken verboten), insbesondere, wenn sie bebildert sind | ||
Schreiben | 3. 4. 2. 1 mithilfe eines Wörterbuchs kurze Wendungen und Sätze schreiben, um auf einem Formular oder in einer Notiz wichtige Informationen zu geben (z. B. Name, Sprache, Adresse, Familie) | ||
Sprachen-wendung |
3. 5. 1. 7 über Aktivitäten und Tätigkeiten sprechen. | ||
8. Freizeit-kultur, Feste |
8.1 Orte für Feste (Мерекелерге арналған орындар) |
Hören |
3. 1. 2. 1 kurze und einfache Handlungsanweisungen verstehen, sofern sie langsam und im direkten Gespräch gegeben und von Bildern oder Gesten begleitet werden; |
Sprechen |
3. 2. 5. 1 elementare Ausdrücke | ||
Lesen |
3. 3. 2. 1 in verschiedenen Textsorten verstehen, zu welchem Anlass er/sie eingeladen wird, sowie Informationen über Familienangehörige, Freunde, den Tag, die Uhrzeit und den Ort; | ||
Schreiben | 3. 4. 1. 1 schriftlich elementare persönliche Informationen geben (z. B. Name, Adresse, Nationalität, Hobbys, Interessen), gegebenenfalls mithilfe eines Wörterbuchs | ||
Sprachen-wendung |
3. 5. 1. 1 Tätigkeiten beschreiben. | ||
2) 4-сынып:
Ортақ тақырыптар | Тақырыптар | Бөлім | Оқу мақсаттары |
1- тоқсан | |||
1. Über mich (Өзім туралы) |
1.1 Stundenplan/ |
Hören |
4. 1. 1. 1 verstehen, wenn sehr langsam und sorgfältig gesprochen wird und wenn lange Pausen Zeit lassen, den Sinn zu erfassen; |
Sprechen |
4. 2. 1. 1 buchstabieren, Wörter und Sätze aussprechen; | ||
Lesen | 4. 3. 1. 1 sehr kurze, einfache Texte lesen und verstehen, indem er/sie bekannte Namen, Wörter und einfachste Wendungen heraussucht | ||
Schreiben |
4. 4. 4. 2 in einfacher Sprache beschreiben, wie ein Raum aussieht; | ||
Sprachen-wendung |
4. 5. 1. 2 Gegenstände und Personen | ||
2. Meine Umwelt |
2.1 Meine Familie und Freunde |
Hören |
4. 1. 1. 3 einige Wörter und |
Sprechen |
4. 2. 1. 2 Sätze und Fragen mit richtiger Intonation aussprechen; | ||
Lesen | 4. 3. 1. 1 sehr kurze, einfache Texte lesen und verstehen, indem er/sie bekannte Namen, Wörter und einfachste Wendungen heraussucht | ||
Schreiben |
4. 4. 2. 2 mithilfe eines Wörterbuchs Nachrichten und Online-Postings über Hobbys, Vorlieben und Abneigungen in kurzen Sätzen verfassen und dabei einfache Wörter und benutzen; | ||
Sprachen-wendung |
4. 5. 1. 5 über Vergangenes erzählen. | ||
2-тоқсан | |||
3. Hobbys |
3.1 Sport |
Hören | 4. 1. 1. 2 konkrete Informationen (z. B. Orts- und Zeitangaben) zu vertrauten Themen im Alltagsleben erfassen, sofern diese langsam und klar artikuliert werden |
Sprechen | 4. 2. 2. 2 einfache Fragen und Antworten bilden, wenn es sich um sehr vertraute Themen handelt | ||
Lesen | 4. 3. 2. 2 kurze, einfache Nachrichten verstehen (z. B. Posts in sozialen Medien oder E-Mails) mit Vorschlägen, wann und wo er/sie sich trifft | ||
Schreiben | 4. 4. 2. 3 eine kurze, sehr einfache Nachricht (z.B. SMS) an Freunde verfassen, um sie über etwas zu informieren oder ihnen eine Frage zu stellen | ||
Sprachen-wendung |
4. 5. 1. 9 Zeit- und Datumsangaben machen. | ||
4. Berufe in der Familie (Отбасындағы мамандықтар) |
4.1 Berufe (Мамандықтар) |
Hören |
4. 1. 4. 1 einfache, direkte Fragen zur Person verstehen, wenn die Fragen langsam und deutlich gestellt werden; |
Sprechen | 4. 2. 2. 3 Dialoge innerhalb eines begrenzten Bereichs von allgemeinen Lernthemen führen, dabei Respekt vor sich selbst, seinen Eltern und den Menschen in seiner Umgebung | ||
Lesen | 4. 3. 2. 1 kurze und einfache Mitteilungen auf Postkarten verstehen | ||
Schreiben |
4. 3. 2. 2 kurze, einfache Nachrichten verstehen (z. B. Posts in sozialen Medien oder E-Mails) mit Vorschlägen, wann und wo er/sie sich trifft; | ||
Sprachen-wendung |
4. 5. 1. 8 über bestimmte und unbestimmte Dinge und Menschen sprechen und nach ihnen fragen. | ||
3-тоқсан | |||
5. Gesunder Geist in einem gesunden Körper |
5.1 Essen und Trinken. (Тамақ және сусын) |
Hören |
4. 1. 2. 3 Zahlen, Preise und Zeitangaben verstehen, die in einer Lautsprecherdurchsage vorkommen; |
Sprechen |
4. 2. 4. 1 nach dem Befinden fragen, um etwas bitten, auf Bitten reagieren und mit Zahlen umgehen (z.B. Preise, Mengenangaben, Uhrzeiten) ; | ||
Lesen | 4. 3. 2. 2 kurze, einfache Nachrichten verstehen (z. B. Posts in sozialen Medien oder E-Mails) mit Vorschlägen, wann und wo er/sie sich trifft | ||
Schreiben | 4. 4. 2. 3 eine kurze, sehr einfache Nachricht (z.B. SMS) an Freunde verfassen, um sie über etwas zu informieren oder ihnen eine Frage zu stellen | ||
Sprachen-wendung |
4. 5. 1. 1 Anordnungen, Bitten und Aufforderungen formulieren. | ||
6. Die Tiere |
6.1 Die Haustiere |
Hören |
4. 1. 1. 1 verstehen, wenn sehr langsam und sorgfältig gesprochen wird und wenn lange Pausen Zeit lassen, den Sinn zu erfassen; |
Sprechen |
4. 2. 1. 2 Sätze und Fragen mit richtiger Intonation aussprechen; | ||
Lesen |
4. 3. 1. 1 sehr kurze, einfache Texte lesen und verstehen, indem er/sie bekannte Namen, Wörter und einfachste Wendungen heraussucht; | ||
Schreiben |
4. 4. 1. 2 einfache, isolierte Wendungen und Sätze verfassen; | ||
Sprachen-wendung |
4. 5. 1. 1 Anordnungen, Bitten und Aufforderungen formulieren. | ||
4-тоқсан | |||
7. Reise |
7.1 Orte um uns herum |
Hören |
4. 1. 2. 3 Zahlen, Preise und Zeitangaben verstehen, die in einer Lautsprecherdurchsage vorkommen; |
Sprechen |
4. 2. 4. 1 nach dem Befinden fragen, um etwas bitten, auf Bitten reagieren und mit Zahlen umgehen. (z.B. Preise, Mengenangaben, Uhrzeiten); | ||
Lesen | 4. 3. 2. 2 kurze, einfache Nachrichten verstehen (z. B. Posts in sozialen Medien oder E-Mails) mit Vorschlägen, wann und wo er/sie sich trifft | ||
Schreiben | 4. 4. 2. 3 eine kurze, sehr einfache Nachricht (z.B. SMS) an Freunde verfassen, um sie über etwas zu informieren oder ihnen eine Frage zu stellen | ||
Sprachen-wendung |
4. 5. 1. 1 Anordnungen, Bitten und Aufforderungen formulieren. | ||
8. Wundervolle Welt! |
8.1 Erfindungen und genies Ideen |
Hören |
4. 1. 2. 1 Anweisungen und kurze einfache Wegbeschreibungen verstehen; |
Sprechen |
4. 2. 5. 2 verschiedene Meinungen erkennen oder wenn jemand ein Problem hat und kann auswendig | ||
Lesen |
4. 3. 3. 1 kurze, einfache schriftliche Wegbeschreibungen verstehen; | ||
Schreiben |
4. 4. 1. 2 einfache, isolierte Wendungen und Sätze verfassen; | ||
Sprachen-wendung |
4. 5. 1. 8 über bestimmte und unbestimmte Dinge und Menschen sprechen und nach ihnen fragen. | ||
| Қазақстан Республикасы Оқу - ағарту министрлігінің 2022 жылғы 16 қыркүйектегі № 399 бұйрығына 24-1-қосымша |
Бастауыш білім беру деңгейінің 4-сыныбына арналған "Неміс тілі" оқу пәні бойынша үлгілік оқу бағдарламасы
Ескерту. 24-1-қосымша алып тасталды – ҚР Оқу-ағарту министрінің 05.112024 № 323 (01.09.2025 бастап қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.
| Қазақстан Республикасы Оқу - ағарту министрінің 2023 жылғы 16 қыркүйектегі № 399 бұйрығына 25-қосымша |
Бастауыш білім беру деңгейінің 3-4-сыныптарына арналған "Француз тілі" оқу пәні бойынша үлгілік оқу бағдарламасы
Ескерту. 25-қосымша жаңа редакцияда – ҚР Оқу-ағарту министрінің 05.112024 № 323 (01.09.2025 бастап қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.
1-тарау. Жалпы ережелер
1. Оқу бағдарламасы "Мектепке дейінгі тәрбие мен оқытудың, бастауыш, негізгі орта, жалпы орта, техникалық және кәсіптік, орта білімнен кейінгі білім берудің мемлекеттік жалпыға міндетті стандарттарын бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Оқу-ағарту министрінің 2022 жылғы 3 тамыздағы № 348 бұйрығымен бекітілген Мектепке дейінгі тәрбие мен оқытудың, бастауыш, негізгі орта, жалпы орта, техникалық және кәсіптік, орта білімнен кейінгі білім берудің мемлекеттік жалпыға міндетті стандарттарына сәйкес әзірленген (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 29031 болып тіркелген).
2. "Француз тілі" оқу пәні бойынша оқу бағдарламасы білім алушылардың 3-сыныпта Pre А.1/А1.1, 4-сыныпта А.1/А1.2 тілдік деңгейіне жетуге бағытталған.
3. Бастауыш сыныптардағы оқу бағдарламасының мазмұны білім алушыларды француз тілін күнделікті өмірде пайдалануға үйретуге, сонымен қатар француз тілін одан әрі үйрену үшін қажетті тұрақты негіз қалауға бағытталған. Бастауыш мектептің "Француз тілі" оқу пәні бағдарламасы білім алушылардың сөйлеу дағдыларын дамытуға, олардың қызығушылығын және өзіне деген сенімділігін нығайтып, француз тілін оқуға деген оң көзқарасын қалыптастыруға бағытталған. Оқу бағдарламасының түпкі мақсаты оның мәдениетаралық, педагогикалық, дамытушылық, білім беру және стратегиялық сияқты бес мақсатын жүзеге асыру болып табылады, атап айтқанда:
- Мәдениетаралық мақсат екінші деңгейлі тілдік тұлғаны және мәдениетаралық ортада қарым-қатынас жасау қабілетін дамытуға, оқытылатын тілдің ел тарихы мен мәдениетін, әдет-ғұрпы мен дәстүрін дәріптеуге, осы елдердің және отаны Қазақстан мәдениетіне деген құрмет, қызығушылықты және толерантты көзқарасты қалыптастыруға бағытталған.
- Педагогикалық мақсаты коммуникативті, лингвистикалық, әлеуметтік-мәдени және прагматикалық тілдік дағдыларды қалыптастыруды, ауызша және жазбаша сөйлеу әрекетінде оқытылатын тілді меңгеруді, адам қызметінің әртүрлі салаларында шет тілін практикалық қолдану қажеттілігін ынталандыруды көздейді.
- Дамытушылық мақсат зияткерлік, танымдық және эмоционалдық қабілеттерін дамытуды, шет тілдерін үйренуге деген қызығушылықты сақтауды, білім алушылардың жеке тұлғасын жан-жақты дамытуды және олардың шығармашылық қабілеттерін ашуды, пәнаралық байланысты қалыптастыруды, оның ішінде жаңа ақпараттық технологияларды қолдануды көздейді.
- Тәрбиелік мақсат әлемдік қоғамдастық үшін бағдары бар ұлттық құндылықтар мен дәстүрлерді білу мен құрметтеуді, оқытылатын тілдің елінің өмірі мен мәдениетіне қызығушылықты дамытып, оны ұлттық мәдениетімен және туған тілімен салыстыра отырып түсінуге көздейді.
- Стратегиялық мақсат түсіну және сөйлеу, өзара әрекеттесу және делдалдық дағдыларын меңгеру алгоритмін жүзеге асыруды қамтиды.
4. Оқу бағдарламасы белсенділікке бағытталған көзқарас қағидаттарына негізделген, оның мақсаты білім алушылардың негізгі және нақты тілдік дағдыларын, сондай-ақ француз тілін үйрену процесіндегі олардың әлеуметтік белсенді позициясын дамыту болып табылады.
2-тарау. "Француз тілі" оқу пәнінің мазмұнын ұйымдастыру 1-параграф. "Француз тілі" оқу пәнінің мазмұны
5. "Француз тілі" оқу пәні бойынша оқу жүктемесінің жоғары шекті көлемі:
1) 3-сыныпта – аптасына 2 сағат, оқу жылында – 68 сағат;
2) 4-сынып – аптасына 2 сағат, оқу жылында – 68 сағатты құрайды.
6. "Француз тілі" оқу пәні бойынша оқу бағдарламасының базалық мазмұны оқу бөлімдері бойынша ұйымдастырылған. Бөлімдер әрбір сынып үшін күтілетін нәтижелер түріндегі оқу мақсаттарын қамтитын бөлімшелерден тұрады. Оқу бағдарламасының базалық мазмұны француз тілінің қажетті дағдыларын меңгеруге бағытталған. Оқу, жұмыс істеу, саяхаттау - мұның бәрі басқа тілді және мәдениетті тануға қызығушылық тудырып, жеке кәсіби тұрғыдан баюға ынталандырады. Мұғалімнің міндеті – білім алушылардың басқа тілдерге және басқа мәдениеттерге деген қызығушылығын ояту, олардың айырмашылықтарын түсінуге көмектесу, тілдер мен мәдениеттерге құрметпен қарау, сыни ойлауды дамыту және халықтар арасындағы өзара түсіністікке ықпал ету. "Француз тілі" пәнінің оқу бағдарламасының базалық мазмұны сөйлеу әрекетінің әр-түрлі салалардағы(СО, СЕ, ПО, PE, IO) классификациясын қамтиды. Бұл классификация деңгей және сынып бойынша сөйлеуге арналған нақты мақсаттарды көрсететін дескрипторлар жүйесін қамтиды.
7. 3-сыныпқа арналған оқу пәнінің базалық мазмұны.
3-сыныпқа арналған оқу пәнінің базалық мазмұны Pre A1/A1.1 деңгейіне сәйкес келеді.
1) тыңдалым: қарапайым сәлемдесуді білу; нақты анықталған, күнделікті және таныс мәнмәтінде анық және баяу айтылған белгілі сөздер мен белгілерді, бағаларды, күндерді, апта күндерін тану; қысқа және өте қарапайым сұрақтар мен қимылдармен немесе суреттермен суреттелген мәлімдемелерді түсіну.
2) айтылым: қарапайым тақырыптар бойынша сөйлесе алу, егер сөйлеуші түсінсе, өте баяу сөйлеп, түсінбеген кезде қайталайды; негізгі сәлемдесу мен қоштасу сөздерін қолдану; жасы, шыққан тегі, тілі, тұрғылықты жері сияқты мәліметтерге қатысты қарапайым сұрақтарға жауап беру; түсіну, қабылдау/бас тарту және өте қарапайым нұсқауларды орындау; біреуден жаңалықтар туралы сұрау және жауап беру.
3) оқылым: қарапайым күнделікті жағдайларда жиі кездесетін атауларды, сөздерді немесе сөз тіркестерін тану: белгілер, белгішелер, бағалар, кестелер сүйемелдеуімен қолмен жазылған белгілер; қысқа мәтіндегі сандық деректерді, жалқы есімдерді және басқа өте қарапайым ақпаратты анықтау және түсіну; бір немесе екі сөйлемнен тұратын мәтіндерді, оның ішінде таныс сөздер мен өрнектерді (ашық хаттар немесе нұсқаулар) түсіну.
4) жазылым: сөздерді немесе қысқа хабарламаларды,, сандар мен күндерді жазу; жазудың әртүрлі формаларын тану: басылған таңбалар, курсив әріптер, бас әріптер және оқылатын қолжазба; өзі туралы ақпарат беру: аты-жөні, ұлты, мекенжайы, жасы, орналасқан жері, туған күні, сауалнамаларда немесе ақпарат парақтарында жазу.
5) тілдік мазмұн: фонетикалық: өте шектеулі дыбыстарды дұрыс айту; әріптерді атау, жаттанды сөздердің өте шектеулі репертуарын айту.
Лексика: 3-сынып білім алушыларының жас категориясының тақырыптарын түсіну, олардың күнделікті өмірлік жағдаяттарда және мектепте қолдану, сонымен қатар лексикалық минимумды меңгеру.
Грамматика: жаттаған грамматикалық құрылымдар мен категорияларды мұғалімнің теориялық түсіндірмесіз автоматты түрде пайдалана алу.
8. 4-сыныпқа арналған оқу пәнінің базалық мазмұны.
4-сыныптың оқу бағдарламасының базалық мазмұны А1.2 деңгейіне сәйкес келеді:
1) тыңдалым: баяу және анық тұжырымдалған аудио материалды, оның ішінде ұзақ үзілістерді түсіну, білім алушыға қолдау көрсету арқылы оған бағытталған қысқа және қарапайым нұсқаулардың мағынасын қабылдауға мүмкіндік береді; көмек көрсету арқылы жеке ақпаратты алуды түсіну, жалпы және таныс тақырыптар бойынша шағын диалогтардағы негізгі идеяларды анықтау, фонетикалық анық айтылған сөздерді тану, мәтіндердің немесе диалогтардың көмегімен нақты ақпаратты анықтау;
2) айтылым: дауыстап оқығанда таныс сөздерді және қысқа сөйлемдерді анық айтып, шектеулі тақырыптар аясында басқа адамдармен шағын әңгімелер кезінде пікір алмасу; адамдар мен заттарды сипаттау үшін қарапайым қысқа өрнектерді қолдану; сөйлеу қарқынына байланысты өзін, іс-әрекетін, өзара әрекетін қарапайым түрде сипаттау, қайта тұжырымдау және түзетулер енгізу; қарапайым, өте баяу және анық сұрақтарға жауап беру; біреуді таныстыру және қарапайым сәлемдесу және қоштасу формулаларын қолдану; әңгімелесушіден жаңалықтар туралы сұрақтар және оған жауап беру; цифрлар, саны, ақша және уақыт тақырыптары бойынша шағын талқылауларға қатысу;
3) оқылым: атауларды, таныс сөздерді және ең қарапайым тіркестерді атап, қажет болған жағдайда оларды қайта оқу арқылы өте қысқа және өте қарапайым мәтіндерді сөз тіркесімен түсіндіру; қарапайым хабарларды, күнделікті өмірде жиі кездесетін сөздерді немесе сөз тіркестерін түсіну; визуалды құжатпен сүйемелденген танымдық мәтіннің, әңгімелердің, әндердің мазмұнының мәнін табу;
4) жазылым: жазба жұмыстарында жиі қолданылатын таныс сөздерді пайдалана отырып, өзі және елестететін кейіпкерлер туралы қарапайым жеке тіркестер немесе сөйлемдерді жазу, сауалнаманы немесе форманы толтыру; егжей-тегжейлі жеке ақпаратты сұрау немесе жіберу;
5) тілдік мазмұн: фонетика: сөздегі екпінмен қатар шектеулі дыбыстарды да дұрыс айтып, белгілі бір сөздік пен қарапайым сөз тіркестерінің просодикалық ерекшеліктерін ұғынықты қолдану.
Грамматика: жаттаған репертуарға кіретін жеке синтаксистік құрылымдармен және қарапайым грамматикалық формалармен шектеліп, күнделікті өмірде және мектептегі әртүрлі жағдайларда мұғалімнің қолдауымен және түсіндіруімен конструкциялар мен грамматикалық категорияларды қолдану.
Сөздік қор: берілген жас санатына тән тақырыптарды түсіну, күнделікті жағдайларда және мектепте белгілі бір жағдайға қатысты қарапайым тіркестер мен сөз тіркестерін қолдану, сонымен қатар лексикалық минимумды меңгеру.
2-параграф. Оқу мақсаттарының жүйесі
9. Бағдарламада оқу мақсаттары кодпен белгіленген. Кодтық белгідегі бірінші сан сыныпты, екінші сан бөлімнің ретін, үшінші сан бөлімшені және төртінші сан оқу мақсатының реттік нөмірін көрсетеді. Мысалы, 3.1.2.1 кодында: "3" – сынып, "1" – бөлім, "2" - бөлімше, "1" – оқу мақсатының реттік нөмірі.
1) бөлім "Тыңдалым":
Sous-section (бөлімше) |
3-сынып (A1/A1.1) |
4-сынып (A1.2) |
1. La conscience phonologique | 3. 1. 1. 1 reconnaître les sons et les combinaisons de sons dans les mots | 4. 1. 1. 1 reconnaître des mots dans des textes audio courts |
2. Faire des prédictions | 3. 1. 2. 1 utiliser des indices et des illustrations pour prédire le contenu de phrases courtes prononcées | 4. 1. 2. 1 utiliser des indices et des illustrations pour prédire le contenu de courts textes parlés |
3. Compréhension générale orale |
3. 1. 3. 1 comprendre les grandes lignes d’une information très simple, une information personnelle simple; |
4. 1. 3. 1 comprendre des mots, des signes et des phrases courtes dans une conversation simple, à condition que les gens communiquent entre eux très lentement et très clairement; |
4. Extraire les informations spécifiques dont vous avez besoin |
3. 1. 4. 1 reconnaître des mots familiers, à condition qu’ils soient prononcés clairement et lentement dans un contexte clairement défini, quotidien et familier; |
4. 1. 4. 1 reconnaître une information concrète à propos d’un sujet familier et quotidien, à condition que le débit soit lent et que l’information soit claire; |
5. Comprendre des annonces et des instructions orales | 3. 1. 5. 1 comprendre et suivre des instructions prononcées lentement et des instructions courtes et simples | 4. 1. 5. 1 comprendre les annonces verbales et comprendre les instructions prononcées lentement et clairement en utilisant des mots familiers |
2) бөлім "Айтылым":
Sous-section (бөлімше) |
3-сынып (A1/A1.1) |
4-сынып (A1.2) |
1. Maîtrise du système phonologique | 3. 2. 1. 1 prononcer un répertoire très limité de mots mémorisés | 4. 2. 1. 1 reproduire correctement un nombre limité de sons ainsi que d’accents sur des mots et des expressions simples et familiers |
2. Utiliser du vocabulaire | 3. 2. 2. 1 utilisez des mots et des expressions simples pour fournir des informations personnelles | 4. 2. 2. 1 utilisez des expressions simples et des phrases courtes pour fournir des informations personnelles |
3. Monologue suivi: décrire l’expérience - donner des informations |
3. 2. 3. 1 parler de soi à l'aide de mots ou d'expressions toutes faites, avec une préparation préalable; |
4. 2. 3. 1 donner des informations simples sur vous-même en utilisant une série de phrases simples, de mots ou d'expressions simples avec une préparation préalable; |
4. Les interactions |
3. 2. 4. 1 transmettre des informations des plus élémentaires (par exemple, des chiffres et les prix), présentées dans des textes courts, simples et illustrés; |
4. 2. 4. 1 transmettre des informations ou des instructions simples sous la forme de déclarations courtes et simples. |
5. Cohérence et cohésion | 4. 2. 5. 1 communiquer des informations simples sur vous-même et vos besoins spécifiques de manière cohérente et constante |
3) бөлім "Оқылым":
Sous-section |
3-сынып (A1/A1.1) |
4-сынып (A1.2) |
1. Développement du vocabulaire | 3. 3. 1. 1 déterminer la signification d'un mot ou d'un signe accompagné d'une illustration |
4. 3. 1. 1 déterminer la signification d’un mot familier; |
2. Compréhension générale écrite |
3. 3. 2. 1 comprendre des mots et des phrases familiers accompagnés d'images; |
4. 3. 2. 1 comprendre des textes courts et simples, des mots familiers et des expressions élémentaires; |
3. Comprendre des informations spécifiques |
3. 3. 3. 1 trouver des informations spécifiques dans différents types de textes (cartes postales, affiches, dépliants, messages et notices : lieux, horaires et prix); |
4. 3. 3. 1 trouver des informations spécifiques dans différents types de textes (réseaux sociaux, courriels, publicités, programmes d'événements spéciaux, dépliants et brochures : jour, heure, lieu, etc.); |
4. Lire pour s’orienter - pour s’informer et discuter-des instructions | 3. 3. 4. 1 comprendre des panneaux très simples, qui font partie de la vie quotidienne comme "Parking", "Gare", "Salle à manger", " Interdiction de fumer", des instructions tres courtes et simples dans un contexte familier et quotidien, comme "Défense de stationner" surtout s’ils sont illustrees. | 4. 3. 4. 1 trouver et comprendre des informations importantes mais simples et familières dans les publicités, les informations ecrites dans les magasins et les indications les programmes d’événements, les prospectus, les brochures, les indicateurs |
5. Activité langagière stratégies | 3. 3. 5. 1 comparer le contenu et le sujet d'un court texte illustré d'images | 4. 3. 5. 1 comparer le contenu et le thème d'un texte illustré avec des images |
4) бөлім "Жазылым":
Sous-section |
3-сынып (A1/A1.1) |
4-сынып (A1.2) |
1. Orthographe | 3. 4. 1. 1 copier correctement certains mots fréquemment utilisés | 4. 4. 1. 1 copier correctement les mots fréquemment utilisés |
2. Pro duct ion écrite générale | 3. 4. 2. 1 ecrire des phrases courtes pour donner des renseignements personnels simples en utilisant un dictionnaire |
4. 4. 2. 1 rédiger des renseignements sur des sujets relevant de sa vie privée en utilisant des mots et des expressions simples; |
3. Écriture créative | 3. 4. 3. 1 créer une affiche ou rédiger une carte postale en utilisant des mots et des phrases simples |
4. 4. 3. 1 créer une affiche, une carte postale, une lettre ou une publicité en utilisant des expressions et des phrases simples; |
4. Interaction écrite générale | 3. 4. 4. 1 transmettre des informations très simples avec des phrases courtes, sur un formulaire ou une note, en utilisant un dictionnaire | 4. 4. 4. 1 transmettre des renseignements personnels détaillés |
5. Cohérence et cohésion | 3. 4. 5. 1 relier des mots avec le connecteur élémentaire "et", les articulateurs: et, mais | 4. 4. 5. 1 relier des groupes de mots avec des connecteurs élémentaires tels que "et" ou "mais" |
5) бөлім "Тілдік мазмұн":
Sous-section |
3-сынып (A1/A1.1) |
4-сынып (A1.2) |
1. Étendue linguistique générale |
3. 5. 1. 1 utiliser les nombres numéraux cardinaux: 1-100; |
4. 5. 1. 1 utiliser les nombres numéraux: cardinaux: 100-1000000; |
10. Тоқсандағы бөлімдер мен бөлімшелер ішіндегі тақырыптар бойынша сағат сандарын бөлу мұғалімнің еркіне қалдырылады.
11. Осы оқу бағдарламасы Бастауыш білім беру деңгейінің 3-4-сыныптарына арналған "Француз тілі" оқу пәні бойынша үлгілік оқу бағдарламасын жүзеге асырудың ұзақ мерзімді жоспарына сәйкес іске асырылады.
3-параграф. Бастауыш білім беру деңгейінің 3-4-сыныптарына арналған "Француз тілі" оқу пәні бойынша үлгілік оқу бағдарламасын іске асырудың ұзақ мерзімді жоспар
1) 3-сынып
Тақырыптар мен олардың бөлімі | Бөлім | Оқу мақсаттары |
1-тоқсан | ||
1. Bonjour, c’est moi! (Cәлем, бұл мен!) | Compréhension orale (Тыңдалым) |
3. 1. 1. 1 reconnaître les sons et les combinaisons de sons dans les mots; |
Production orale (Айтылым) |
3. 2. 1. 1 prononcer un répertoire très limité de mots mémorisés; | |
Compréhension écrite (Оқылым) |
3. 3. 1. 1 déterminer la signification d'un mot ou d'un signe accompagné d'une illustration; | |
Production écrite (Жазылым) | 3. 4. 1. 1 copier correctement certains mots fréquemment utilisés. | |
Contenu linguistique (Тілдік мазмұн) |
3. 5. 1. 1 utiliser les nombres numéraux cardinaux: 1-100; | |
2. Mon école. (Менің мектебім) | Compréhension orale (Тыңдалым) |
3. 1. 4. 1 reconnaître des mots familiers, à condition qu’ils soient prononcés clairement et lentement dans un contexte clairement défini, quotidien et familier; |
Production orale (Айтылым) |
3. 2. 2. 1 utilisez des mots et des expressions simples pour fournir des informations personnelles; | |
Compréhension écrite (Оқылым) |
3. 3. 1. 1 déterminer la signification d'un mot ou d'un signe accompagné d'une illustration; | |
Production écrite (Жазылым) | 3. 4. 2. 1 ecrire des phrases courtes pour donner des renseignements personnels simples en utilisant un dictionnaire | |
Contenu linguistique (Тілдік мазмұн) |
3. 5. 1. 1 utiliser les nombres numéraux cardinaux: 1-100; | |
2-тоқсан | ||
3. Ma famille mon amis et moi (Мен және менің отбасым мен достарым) | Compréhension orale (Тыңдалым) |
3. 1. 1. 1 reconnaître les sons et les combinaisons de sons dans les mots; |
Production orale (Айтылым) |
3. 2. 1. 1 prononcer un répertoire très limité de mots mémorisés; | |
Compréhension écrite (Оқылым) |
3. 3. 1. 1 déterminer la signification d'un mot ou d'un signe accompagné d'une illustration; | |
Production écrite (Жазылым) |
3. 4. 2. 1 ecrire des phrases courtes pour donner des renseignements personnels simples en utilisant un dictionnaire; | |
Contenu linguistique (Тілдік мазмұн) |
3. 5. 1. 2 utiliser des règles très simples pour l’ordre des mots dans des phrases courtes; | |
4. La nature et nous (Табиғат және біз) | Compréhension orale (Тыңдалым) |
3. 1. 4. 1 reconnaître des mots familiers, à condition qu’ils soient prononcés clairement et lentement dans un contexte clairement défini, quotidien et familier; |
Production orale (Айтылым) |
3. 2. 1. 1 prononcer un répertoire très limité de mots mémorisés; | |
Compréhension écrite (Оқылым) |
3. 3. 2. 1 comprendre des mots et des phrases familiers accompagnés d'images; | |
Production écrite (Жазылым) |
3. 4. 2. 1 ecrire des phrases courtes pour donner des renseignements personnels simples en utilisant un dictionnaire; | |
Contenu linguistique (Тілдік мазмұн) |
3. 5. 1. 6 utiliser les différentes formes de pronoms; | |
3-тоқсан | ||
5. Mes loisirs (Менің бос уақытым) | Compréhension orale (Тындалым) |
3. 1. 1. 1 reconnaître les sons et les combinaisons de sons dans les mots; |
Production orale (Айтылым) |
3. 2. 2. 1 utilisez des mots et des expressions simples pour fournir des informations personnelles; | |
Compréhension écrite (Оқылым) |
3. 3. 2. 2 comprendre des histoires courtes et illustrées de fiction et de non-fiction écrites dans un langage très simple à l'aide d'un dictionnaire; | |
Production écrite (Жазылым) |
3. 4. 1. 1 copier correctement certains mots fréquemment utilisés; | |
Contenu linguistique (Тілдік мазмұн) |
3. 5. 1. 1 utiliser les nombres numéraux cardinaux: 1-100; | |
6. Ma santé (Денсаулық) | Compréhension orale (Тыңдалым) |
3. 1. 2. 1 utiliser des indices et des illustrations pour prédire le contenu de phrases courtes prononcées; |
Production orale (Айтылым) |
3. 2. 3. 2 pour fournir une description simple des objets, personnes; | |
Compréhension écrite (Оқылым) |
3. 3. 1. 1 déterminer la signification d'un mot ou d'un signe accompagné d'une illustration; | |
Production écrite (Жазылым) |
3. 4. 3. 1 créer une affiche ou rédiger une carte postale en utilisant des mots et des phrases simples; | |
Contenu linguistique (Тілдік мазмұн) |
3. 5. 1. 3 utiliser les articles définis, les articles indéfinis, les articles contractés; | |
4-тоқсан | ||
7. Ma maison (Менің үйім) | Compréhension orale (Тыңдалым) |
3. 1. 4. 1 reconnaître des mots familiers, à condition qu’ils soient prononcés clairement et lentement dans un contexte clairement défini, quotidien et familier; |
Production orale (Айтылым) |
3. 2. 3. 2 pour fournir une description simple des objets, personnes; | |
Compréhension écrite (Оқылым) |
3. 3. 2. 2 comprendre des histoires courtes et illustrées de fiction et de non-fiction écrites dans un langage très simple à l'aide d'un dictionnaire; | |
Production écrite (Жазылым) |
3. 4. 4. 1 transmettre des informations très simples avec des phrases courtes, sur un formulaire ou une note, en utilisant un dictionnaire; | |
Contenu linguistique (Тілдік мазмұн) |
3. 5. 1. 9 utiliser des possessifs, qualitatifs, adjectifs de nationalité et couleurs, les adjectifs caractéririsation: grand, petit, brun, blond; | |
8. Les traditions et Les vacances (Әдеп-ғұрыптар мен демалыс) | Compréhension orale (Тыңдалым) |
3. 1. 3. 1 comprendre les grandes lignes d’une information très simple, une information personnelle simple; |
Production orale (Айтылым) |
3. 2. 4. 1 transmettre des informations des plus élémentaires (par exemple, des chiffres et les prix), présentées dans des textes courts, simples et illustrés ; | |
Compréhension écrite (Оқылым) |
3. 3. 2. 2 comprendre des histoires courtes et illustrées de fiction et de non-fiction écrites dans un langage très simple à l'aide d'un dictionnaire; | |
Production écrite (Жазылым) |
3. 4. 1. 1 copier correctement certains mots fréquemment utilisés; | |
Contenu linguistique (Тілдік мазмұн) |
3. 5. 1. 9 utiliser des possessifs, qualitatifs, adjectifs de nationalité et couleurs, les adjectifs caractéririsation: grand, petit, brun, blond; | |
2) 4-сынып
Тақырыптар мен олардың бөлімі | Бөлім | Оқу мақсаттары |
1-тоқсан | ||
1. Bonjour, c’est moi! (Сәлем, бұл мен!) | Compréhension orale (Тыңдалым) |
4. 1. 1. 1 reconnaître des mots dans des textes audio courts; |
Production orale (Айтылым) |
4. 2. 1. 1 reproduire correctement un nombre limité de sons ainsi que d’accents sur des mots et des expressions simples et familiers; | |
Compréhension écrite (Оқылым) |
4. 3. 1. 1 déterminer la signification d’un mot familier; | |
Production écrite (Жазылым) |
4. 4. 1. 1 donner et demander des renseignements sur des sujets relevant de sa vie privée en utilisant des mots et des expressions simples; | |
Contenu linguistique (Тілдік мазмұн) |
4. 5. 1. 1 utiliser les nombres numéraux: cardinaux: 100-1000000; | |
2. Mon monde (Менің әлемім) | Compréhension orale (Тыңдалым) |
4. 1. 1. 1 reconnaître des mots dans des textes audio courts; |
Production orale (Айтылым) |
4. 2. 1. 1 reproduire correctement un nombre limité de sons ainsi que d’accents sur des mots et des expressions simples et familiers; | |
Compréhension écrite (Оқылым) |
4. 3. 1. 1. déterminer la signification d’un mot familier | |
Production écrite (Жазылым) |
4. 4. 1. 1 donner et demander des renseignements sur des sujets relevant de sa vie privée en utilisant des mots et des expressions simples; | |
Contenu linguistique (Тілдік мазмұн) |
4. 5. 1. 1 utiliser les nombres numéraux: cardinaux: 100-1000000; | |
2-тоқсан | ||
3. La culture et nous (Мәдениет және біз) | Compréhension orale (Тыңдалым) |
4. 1. 3. 1 comprendre des mots, des signes et des phrases courtes dans une conversation simple, à condition que les gens communiquent entre eux très lentement et très clairement; |
Production orale (Айтылым) |
4. 2. 1. 1 reproduire correctement un nombre limité de sons ainsi que d’accents sur des mots et des expressions simples et familiers; | |
Compréhension écrite (Оқылым) |
4. 3. 2. 1 comprendre des textes courts et simples, des mots familiers et des expressions élémentaires; | |
Production écrite (Жазылым) |
4. 4. 2. 1 rédiger des renseignements sur des sujets relevant de sa vie privée en utilisant des mots et des expressions simples; | |
Contenu linguistique (Тілдік мазмұн) |
4. 5. 1. 3. utiliser les articles définis, les articles indéfinis, les articles contractés; | |
4. Les gens et les emplois (Адамдар және жұмыс орындар) | Compréhension orale (Тыңдалым) |
4. 1. 4. 1 reconnaître une information concrète à propos d’un sujet familier et quotidien, à condition que le débit soit lent et que l’information soit claire; |
Production orale (Айтылым) |
4. 2. 3. 1 donner des informations simples sur vous-même en utilisant une série de phrases simples, de mots ou d'expressions simples avec une préparation préalable; | |
Compréhension écrite (Оқылым) |
4. 3. 2. 1 comprendre des textes courts et simples, des mots familiers et des expressions élémentaires; | |
Production écrite (Жазылым) |
4. 4. 2. 1 rédiger des renseignements sur des sujets relevant de sa vie privée en utilisant des mots et des expressions simples; | |
Contenu linguistique (Тілдік мазмұн) |
4. 5. 1. 3. utiliser les articles définis, les articles indéfinis, les articles contractés; | |
3-тоқсан | ||
5. Les traditions alimentaires (Тамақтану әдеттері) | Compréhension orale (Тыңдалым) |
4. 1. 2. 1 utiliser des indices et des illustrations pour prédire le contenu de courts textes parlés; |
Production orale (Айтылым) |
4. 2. 2. 1 utilisez des expressions simples et des phrases courtes pour fournir des informations personnelles; | |
Compréhension écrite (Оқылым) |
4. 3. 1. 2. déterminer la signification d'un mot inconnu sur un objet familier et quotidien par contexte; | |
Production écrite (Жазылым) |
4. 4. 3. 1 créer une affiche, une carte postale, une lettre ou une publicité en utilisant des expressions et des phrases simples; | |
Contenu linguistique (Тілдік мазмұн) |
4. 5. 1. 4 utiliser les présentateurs: c’est, voilà; | |
6 Les animaux (Жануарлар) | Compréhension orale (Тыңдалым) |
4. 1. 1. 1 reconnaître des mots dans des textes audio courts; |
Production orale (Айтылым) |
4. 2. 3. 2 fournir une description simple des objets, des sentiments et des actions des personnes; | |
Compréhension écrite (Оқылым) |
4. 3. 2. 2 comprendre le contenu d’un texte informatif assez simple, et de descriptions courtes et simples, des e-mails simples, de courts récits, au sujet d’activités quotidiennes surtout s'ils sont illustrés; | |
Production écrite (Жазылым) |
4. 4. 3. 2 rédiger un court paragraphe sur des sujets curriculaires avec un soutien; | |
Contenu linguistique (Тілдік мазмұн) |
4. 5. 1. 5.employer: le présent de l’indicatif (verbes usuels au singulier:se trouver, vouloir, pouvoir); | |
4-тоқсан | ||
7 Les voyages (Саяхат) | Compréhension orale (Тыңдалым) |
4. 1. 2. 1 utiliser des indices et des illustrations pour prédire le contenu de courts textes parlés; |
Production orale (Айтылым) |
4. 2. 2. 1 utilisez des expressions simples et des phrases courtes pour fournir des informations personnelles; | |
Compréhension écrite (Оқылым) |
4. 3. 1. 1. déterminer la signification d’un mot familier; | |
Production écrite (Жазылым) |
4. 4. 3. 2 rédiger un court paragraphe sur des sujets curriculaires avec un soutien; | |
Contenu linguistique (Тілдік мазмұн) |
4. 5. 1. 5.employer: le présent de l’indicatif (verbes usuels au singulier:se trouver, vouloir, pouvoir); | |
8. Monde merveilleux! (Ғажайып әлем!) | Compréhension orale (Тыңдалым) |
4. 1. 3. 1 comprendre des mots, des signes et des phrases courtes dans une conversation simple, à condition que les gens communiquent entre eux très lentement et très clairement; |
Production orale (Айтылым) |
4. 2. 3. 2 fournir une description simple des objets, des sentiments et des actions des personnes; | |
Compréhension écrite (Оқылым) |
4. 3. 2. 3 lire des histoires courtes et simples illustrées de fiction et de non-fiction à l'aide d'un dictionnaire | |
Production écrite (Жазылым) |
4. 4. 2. 2 rédiger des mots ou des expressions simples pour décrire certains objets et les lieux familiers; | |
Contenu linguistique (Тілдік мазмұн) |
4. 5. 1. 9 utiliser les modes: l’indicatif, l’impératif dans les instructions; | |
| Қазақстан Республикасы Оқу - ағарту министрлігінің 2022 жылғы 16 қыркүйектегі № 399 бұйрығына 25-1-қосымша |
Бастауыш білім беру деңгейінің 4-сыныбына арналған "Француз тілі" оқу пәні бойынша үлгілік оқу бағдарламасы
Ескерту. 25-1-қосымша алып тасталды – ҚР Оқу-ағарту министрінің 05.112024 № 323 (01.09.2025 бастап қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.
| Қазақстан Республикасы Оқу - ағарту министрлігінің 2022 жылғы 16 қыркүйектегі № 399 бұйрығына 26-қосымша |
Бастауыш білім беру деңгейінің 1-4-сыныптарына арналған "Математика" оқу пәні бойынша үлгілік оқу бағдарламасы 1-тарау. Жалпы ережелер
1. "Математика" оқу пәнінің үлгілік оқу бағдарламасы (бұдан әрі – бағдарлама) "Мектепке дейінгі тәрбие мен оқытудың, бастауыш, негізгі орта, жалпы орта, техникалық және кәсіптік, орта білімнен кейінгі білім берудің мемлекеттік жалпыға міндетті стандарттарын бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Оқу-ағарту министрінің 2022 жылғы 3 тамыздағы № 348 бұйрығымен бекітілген Мектепке дейінгі тәрбие мен оқытудың, бастауыш, негізгі орта, жалпы орта, техникалық және кәсіптік, орта білімнен кейінгі білім берудің мемлекеттік жалпыға міндетті стандарттарына сәйкес әзірленген (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 29031 болып тіркелген).
2. "Математика" оқу пәнінің негізгі мақсаты – білім алушылардың математикалық таным негіздерін меңгеруіне және тиісті дағдыларын қалыптастыруына мүмкіндік жасау. Бұл оқу пәні қоршаған ортаны бейнелеу мен түсіну тәсілі ретінде қабылдауды дамытуға бағытталған және білім алушылардың қабылдауы мен танымын кеңейтуді, математика ғылымына қызығушылығын талап етеді.
3. Бастауыш білім беру деңгейінде математикалық білім берудің негізгі мақсатына сәйкес оқу пәні келесі міндеттерді айқындайды:
1) логикалық ойлауды, кеңістіктік елестетуді және математикалық терминдерді пайдалану біліктілігін дамыту;
2) оқу және тәжірибелік проблемаларды шешу, арифметикалық алгоритмдерді пайдалану, геометриялық салулар мен математикалық зерттеулер жүргізу қабілеттерін дамыту;
3) сыни тұрғыдан ойлауды, шығармашылық қабілеттерді дамыту;
4) өзінің математикалық білімі мен біліктерін басқа пәндерді меңгеруде, сонымен қатар күнделікті өмірде қалай пайдалану керектігін түсіну;
5) тұлғалық қасиеттер: білуге құштарлық, мақсаттылық, жауапкершілік, сенімділік және тәуелсіздікті дамыту;
6) түсінудің, түсіндірудің, талдаудың, синтездің, жүйелеудің, қолданудың және суреттеудің когнитивтік дағдыларын дамыту;
7) коммуникативтік және әлеуметтік дағдыларды, топпен жұмыс істеу және өз көзқарасын білдіру, басқа адамдардың пікірін құрметтеу, көшбасшылық қасиеттерді көрсету, өз жұмысын жазбаша және ауызша түрде таныстыру дағдыларын дамыту;
8) ақпаратты іздестіру және таңдау, өз уақытын басқару, өзін-өзі реттеу дағдыларын дамытуға негізделген.
4. "Математика" пәнінің оқу бағдарламасында үш тілде білім беруді жүзеге асыру қарастырылған, онда үш тілді меңгертіп қана қоймай, сол сияқты білім алушының сыныптан тыс жұмыстарын да үш (қазақ, орыс және ағылшын тілдерінде) тілде ұйымдастыру қарастырылған.
5. Жеке тұлғалық қасиеттердің кең ауқымды дағдылармен бірлесе дамытылуы білім берудің "қазақстандық патриотизм мен азаматтық жауапкершілік", "құрмет", "ынтымақтастық", "еңбек пен шығармашылық", "ашықтық", "өмір бойы білім алу" сияқты құндылықтарын бойына сіңіруіне Отанына риясыз қызмет ететін, білімді, білікті, рухани терең азамат болып қалыптасуына негіз болады.
2-тарау. "Математика" оқу пәнінің мазмұнын ұйымдастыру 1-параграф. "Математика" оқу пәнінің мазмұны
6. "Математика" пәні бойынша оқу жүктемесінің көлемі:
1) 1-сыныпта аптасына 4 сағат, оқу жылында 132 сағат;
2) 2-сыныпта аптасына 4 сағат, оқу жылында 136 сағат;
3) 3-сыныпта аптасына 5 сағат, оқу жылында 170 сағат;
4) 4-сыныпта аптасына 5 сағат, оқу жылында 170 сағатты құрайды.
Ескерту. 6-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Оқу-ағарту министрінің 31.10.2023 № 328 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.7. "Математика" оқу пәнінің 1-сыныпқа арналған базалық мазмұны:
1) "Сандар мен шамалар": натурал сандар және 0 саны, тура, кері және реттік санау, сандарды оқу, жазу және салыстыру, сандар құрамы, разрядтық құрамы, разрядтық қосылғыштар, ондықтар, сандарды топтап санау, сандармен амалдар орындау, сандарды қосу мен азайту, қосу мен азайту өзара кері амалдар, қосудың ауыстырымдылық қасиеті, 1 мен 0-дің қасиеті, сандардың қосу кестесі, шамалар және олардың өлшем бірліктері, ұзындық, масса, көлем (сыйымдылық), уақыт шамалары, шамаларды өлшеу, салыстыру, түрлендіру, циферблат бойынша уақытты анықтау, тиындармен әрекеттер;
2) "Алгебра элементтері": сандық және әріптік өрнектер, сандық және әріптік өрнектерді құрастыру, жазу және оқу, әріптік өрнектің мәні, теңдік құру үшін әріптік өрнектер түрінде қолдану, өрнектерді салыстыру, теңдіктер мен теңсіздіктер, теңдеулер, тура және тура емес теңдіктер, теңдеулерді шешу;
3) "Геометрия элементтері": геометриялық фигуралар және олардың жіктелуі, нүкте, түзу, қисық сызық, тұйықталған және тұйықталмаған сызық, кесінді, сәуле, бұрыш, жазық және кеңістік фигуралар, геометриялық фигуралардың қабырғаларын өлшеу және салыстыру, геометриялық фигураларды кескіндеу және салу, түзу, қисық сызық, сынық сызық, кесінді, геометриялық фигуралардан құралған композициялар, нысандардың орналасуы және бағыты, нүктелер координаталары және қозғалыс бағыты, нүктелердің сан сәулесінде орналасуы;
4) "Жиындар. Логика элементтері": жиындар және оларға амалдар қолдану, жиындар, жиындардың жіктелуі, жиындарды салыстыру, тең жиындар, бос жиын, пікірлер, ақиқат немесе жалған тұжырымдар, ребустар, логикалық есептер, тізбектер, сандар мен амалдар тізбегі, заттар комбинациялары, "екі-екіден" заттар комбинациялары;
5) "Математикалық моделдеу": есептер және математикалық модель, есептерді кесте, сызба, қысқа жазба түрінде моделдеу, ұғымдар, терминдар, есептерді талдау және шығару, кері есептер, есептерді шығару тәсілдері, математикалық тіл, сандарды бейнелеу, "+", "-", "≠", "=", ">", "<" белгілері, сан сәулесі, қосу және азайту амалдарының компоненттері, деректерді жинақтау, жүйелеу, кестелер, пиктограммалар, диаграммалар.
8. "Математика" оқу пәнінің 2-сыныпқа арналған базалық мазмұны:
1) "Сандар мен шамалар": 100 көлемінде сандар, тура, кері және реттік санау, екітаңбалы сандарды оқу, жазу және салыстыру, сандар құрамы, сандарды римше нөмірлеу, 1000 көлемінде сандарды оқу, жазу және салыстыру, тура және кері санау, сандармен амалдар орындау, көбейту және бөлу, қосудың ауыстырымдылық, терімділік қасиеттері, көбейтудің ауыстырымдылық қасиеті, біртаңбалы сандарды ондықтан аттап қосу кестесі, 2, 3, 4, 5-ке көбейту және бөлу кестесі, біртаңбалы сандарды ондықтан аттап қосу және азайту, екітаңбалы сандарды қосу және азайту, шамалар және өлшем бірліктері, өлшеу аспаптар шәкілдері, шамалар: ұзындық, масса, көлем мәндерін салыстыру, ұзындық, масса, көлем уақыт өлшемдерін түрлендіру, монеталармен әрекеттер;
2) "Алгебра элементтері": сандық және әріптік өрнектер, қосу және көбейту қасиеттері, санды 1-ге көбейту және бөлу, жақшалы және жақшасыз әріптік, сандық өрнектер, теңдіктер мен теңсіздіктер, теңдеулерді шешу, күрделі теңдеулер;
3) "Геометрия элементтері": геометриялық фигуралар және олардың жіктелуі, бұрыштар түрлері, көпбұрыштардың жіктелуі, тіктөртбұрыш, шаршы, тікбұрышты үшбұрыштың белгілері, геометриялық фигуралардың қабырғаларын табу, периметрді табу формуласы, геометриялық фигураларды кескіндеу және салу, кесінділер мен түзулер, тік бұрыш, жазық фигуралардың моделдері, жазық фигураларды салу, геометриялық фигуралардың орнын, қозғалысын және бағытын анықтау, нүктелер координаталары және қозғалыс бағыты, нүктелердің сызықта орналасуы;
4) "Жиындар. Логика элементтері": жиындар және оларға амалдар қолдану, жиындарды диаграмма арқылы көрнекі түрде кескіндеу, сандық жиындардың жіктелуі, жиындар элементтері, жиындардың қиылысуы мен бірігуі, пікірлер, ақиқат және жалған тұжырымдар, басқатырғыштар, логикалық есептер, тізбектер, сандар тізбектеріндегі заңдылықтар, заттар комбинациялары, "үш-үштен" заттар комбинациялары;
5) "Математикалық моделдеу": есептер және математикалық модель, есептерді кесте, сызба, қысқа жазба түрінде моделдеу, есептерді талдау және шығару, шамалар арасындағы байланысқа есептер шығару, тура және жанама сұрақтары болатын есептер, екі амалды есептер, сандық өрнек түрінде берілген есептер, математикалық тіл, екітаңбалы сандардың графикалық моделі, латын алфавитінің бас әріптері, және таңбалары, деректерді жинақтау, кестелер мен диаграммаларды кескіндеу.
9. "Математика" оқу пәнінің 3-сыныпқа арналған базалық мазмұны:
1) "Сандар мен шамалар": 1000 көлемінде сандар, тура және кері санау, натурал сандар қатарындағы орын, сандарды оқу, жазу және салыстыру, сандардың разрядтық және кластық құрамы, разрядтық қосылғыштардың қосындысы, мыңдық, үлестер: оқу, жазу және салыстыру, сандармен амалдар орындау, бөлшектер, бөлшектерді салыстыру, санның квадраты және кубы, 1 мен 0-дің көбейту және бөлу қасиеттері, көбейтудің ауыстырымдылық, терімділік, үлестірімділік қасиеттері, 6, 7, 8, 9-ға көбейту және бөлу кестесі, қалдықпен бөлу, кестеден тыс көбейту және бөлу, қосынды мен көбейтіндіні санға бөлу, қосындыны санға көбейту, кестелік көбейту және бөлу, санның үлесі, кері амал, шамалар және өлшем бірліктері, палетка, шамаларды өлшеу, салыстыру түрлендіру, купюралар және олармен әрекеттер жасау, сағаттар түрлері, уақытты анықтау, купюралармен әрекеттер;
2) "Алгебра элементтері": сандық және әріптік өрнектер, өрнектерді құрастыру, жазу және оқу, өрнектің мәні, әріптік теңдік түрінде берілген көбейтудің ауыстырымдылық, терімділік қасиеттері, сандық өрнектерді салыстыру, жақшалы және жақшасыз өрнектерде амалдардың орындалу тәртібі,теңдіктер мен теңсіздіктер, теңдеулер, теңдеулер мен теңсіздіктерді шешу;
3) "Геометрия элементтері": геометриялық фигуралар және олардың жіктелуі, шеңбер мен дөңгелек, центр, радиус, диаметр, симметриялы және симметриялы емес фигуралар, тікбұрышты үшбұрыш, шаршы, тіктөртбұрыш аудандары, құрастырылған фигуралардың периметрі, геометриялық фигураларды кескіндеу және салу, параллель және қиылысатын түзулер, шеңбер сызу, кеңістіктік фигуралардың жазбасы, кеңістіктік фигуралардың орналасуы, нүктелер координаталары және қозғалыс бағыты, жазық фигурада белгіленген нүктелер;
4) "Жиындар. Логика элементтері": жиындар және олармен орындалатын амалдар, ішкі жиынтық, жиындардың қиылысуы мен бірігуі, пікірлер, ақиқат және жалған тұжырымдар, логикалық есептер, кестелер мен графтар, тізбектер, заңдылық, тізбектерді құрастыру, заттардың комбинациялары;
5) "Математикалық моделдеу": есептер және математикалық модель, есептерді моделдеу, есептерді талдау және шығару, математикалық тіл, көптаңбалы сандардың графикалық моделі, разрядтар және кластар кестесі, жиын белгілерінің атаулары, латын алфавитінің әріптері, амалдар компоненттерінің атаулары, деректерді жинақтау, жүйелеу, салыстыру, диаграммалар мен пиктограммалар.
10. "Математика" оқу пәнінің 4-сыныпқа арналған базалық мазмұны:
1) "Сандар мен шамалар": көптаңбалы сандар, натурал сандар қатарындағы санның орны, көптаңбалы сандарды оқу, жазу, салыстыру және дөңгелектеу, көптаңбалы сандардың разрядтық және кластық құрамы, разрядтық қосылғыштардың қосындысы, миллион, бөлшектер, бөлшектерді салыстыру, дұрыс және бұрыс бөлшектер, аралас сандар, пайыз, бүтіннің бөлігін пайызбен көрсету, сандармен амалдар орындау, бөлшектерді қосу және азайту, көбейту мен бөлудің қасиеттері, натурал сандардың жіктелуі, көптаңбалы сандарды қосу және азайту, калькулятор көмегімен есептеулер, 10, 100, 1000-ға бөлу, сандарды көбейту және бөлу, санды қосындыға көбейту, санды көбейтіндіге көбейту және бөлу, көптаңбалы сандарды қалдықпен бөлу, аралас санды бұрыс бөлшекке және бұрыс бөлшекті аралас санға түрлендіру, пайызды бөлшекке, бөлшекті пайызға түрлендіру, шамалар және өлшем бірліктері, шамаларды өлшеу, салыстыру және өрнектеу, шетелдік және ұлттық валюта, олармен әрекеттер;
2) "Алгебра элементтері": сандық және әріптік өрнектер, өрнектерді құрастыру, бірнеше айнымалысы бар өрнектер, бөлшектерді қосу және азайту, бөлшектері бар өрнектерді салыстыру, жақшалы және жақшасыз өрнектерде амалдардың орындалу тәртібі, қуып жету қозғалысы мен бір бағыттағы қалып қою қозғалысына байланысты формулалар, сандарға қалдықпен бөлу формуласы, теңдіктер мен теңсіздіктер, теңдеулер, қос теңсіздіктер, теңдеулерді шешу;
3) "Геометрия элементтері": геометриялық фигуралар және олардың жіктелуі, тікбұрышты үшбұрыш, куб, тікбұрышты параллелепипед және оның элементтері, үшбұрыштардың жіктелуі, тікбұрышты параллелепипедтің көлемі, фигуралардың аудандары, геометриялық фигураларды кескіндеу және салу, перпендикуляр түзулер, симметрия осі, симметриялы және симметриялы емес жазық фигуралар, бұрыштың градустық өлшемі, пирамида, цилиндр, конустың жазбасы, нүктелер координаталары және қозғалыс бағыты, нысандардың қозғалыс сызбалары, бастапқы орын және бағыт;
4) "Жиындар. Логика элементтері": жиындар және оларға амалдар қолдану, жиындар арасындағы қатынас, жиындардың қиылысуы мен бірігу аймақтары, жиындардың ауыстырымдылық және терімділік қасиеттері, пікірлер, математикалық мазмұны бар тұжырымдар, ақиқат және жалған тұжырымдар, логикалық есептер, тізбектер, сандар, бөлшектер тізбектеріндегі заңдылықтар, тізбектерді құрастыру, заттардың комбинациялары, комбинаторика есептері;
5) "Математикалық моделдеу": есептер және математикалық модель, есептерді моделдеу, есептерді талдау және шығару, есептердің алгебралық және арифметикалық тәсілдері, математикалық тіл, бөлшектерді салыстыру, бөлшектермен амалдар, латын алфавитінің әріптерімен белгілеу және оқу, пайызды % символымен белгілеуді қолдану, бұрыштың градустық өлшемін 0 символымен белгілеуді қолдану, қозғалыс графиктері, сызбалары.
2-параграф. Оқу мақсаттарының жүйесі
11. Бағдарламада оқу мақсаттары кодтық белгімен белгіленген. Кодтық белгідегі бірінші сан сыныпты, екінші және үшінші сан бөлім және бөлімшенің ретін, төртінші сан оқу мақсатының реттік нөмірін көрсетеді. 1.2.1.1 кодында "1" - сынып,"2.1" – бөлім мен бөлімше, "1" – оқу мақсатының реттік нөмірі.
12. Оқу мақсаттарының жүйесі:
1-бөлім: Сандар мен шамалар | |||||
Бөлімше | 1-сынып | 2-сынып | 3-сынып | 4-сынып | |
1.1 |
1.1.1.1 |
2.1.1.1 |
3.1.1.1 |
4.1.1.1 | |
1.1.1.2 |
2.1.1.2 |
3.1.1.2 |
4.1.1.2 | ||
1.1.1.3 |
2.1.1.3 |
3.1.1.3 |
4.1.1.3 | ||
1.1.1.4 |
2.1.1.4 |
3.1.1.4 |
4.1.1.4 | ||
1.1.1.5 |
2.1.1.5 |
3.1.1.5 |
4.1.1.5 | ||
3.1.1.6 |
4.1.1.6 | ||||
1.2 |
1.1.2.1 |
2.1.2.1 |
3.1.2. 1 |
4.1.2.1 | |
1.1.2.2 |
2.1.2.2 |
3.1.2.2 |
4.1.2.2 | ||
1.1.2.3 |
2.1.2.3 |
3.1.2.3 |
4.1.2.3 | ||
1.1.2.4 |
2.1.2.4 |
3.1.2.4 |
4.1.2.4 | ||
1.1.2.5 |
2.1.2.5 |
3.1.2.5 |
4.1.2.5 | ||
2.1.2.6 | 3.1.2.6 біртаңбалы санға қалдықпен бөлуді орындау |
4.1.2.6 | |||
2.1.2.7 |
3.1.2.7 |
4.1.2.7 | |||
2.1.2.8 |
3.1.2.8 |
4.1.2.8 | |||
3.1.2.9 |
4.1.2.9 | ||||
3.1.2.10 |
4.1.2.10 | ||||
3.1.2.11 |
4.1.2.11 | ||||
3.1.2.12 нөлдермен аяқталатын үштаңбалы санды біртаңбалы санға жазбаша көбейту және бөлу тәсілін қолдану |
4.1.2.12 | ||||
3.1.2.13 |
4.1.2.13 | ||||
3.1.2.14 |
4.1.2.14 | ||||
4.1.2.15 | |||||
1.3 |
1.1.3.1 |
2.1.3.1 |
3.1.3.1 |
4.1.3.1 | |
1.1.3.2 |
2.1.3.2 |
3.1.3.2 |
4.1.3.2 | ||
1.1.3.3 |
2.1.3.3 |
3.1.3.3 |
4.1.3.3 | ||
1.1.3.4 |
2.1.3.4 |
3.1.3.4 |
4.1.3.4 | ||
1.1.3.5 |
2.1.3.5 |
3.1.3.5 |
4.1.3.5 | ||
1.1.3.6 |
2.1.3.6 |
3.1.3.6 |
4.1.3.6 | ||
2-бөлім: Алгебра элементтері | |||||
Бөлімше | 1-сынып | 2-сынып | 3-сынып | 4-сынып | |
2.1 |
1.2.1.1 |
2.2.1.1 |
3.2.1.1 |
4.2.1.1 | |
1.2.1.2 |
2.2.1.2 |
3.2.1.2 |
4.2.1.2 | ||
4.2.1.3 | |||||
1.2.1.3 |
2.2.1.3 |
3.2.1.3 | 4.2.1.4 бөлімдері бірдей жай бөлшектермен қосу және азайту амалдарын орындау | ||
1.2.1.4 |
2.2.1.4 |
3.2.1.4
|
4.2.1.5 | ||
1.2.1.5 |
2.2.1.5 |
3.2.1.5 |
4.2.1.6 | ||
2.2.1.6 |
3.2.1.6 |
4.2.1.7 | |||
3.2.1.7 |
4.2.1.8 | ||||
2.2 |
1.2.2.1 |
2.2.2.1
|
3.2.2.1 |
4.2.2.1 | |
1.2.2.2 |
2.2.2.2 |
3.2.2.2 | 4.2.2.2 39+490:k=46, 230·а+40=1000:2 түріндегі теңдеулерді шешу | ||
3-бөлім: Геометрия элементтері | |||||
Бөлімше | 1-сынып | 2-сынып | 3-сынып | 4-сынып | |
3.1 Геометриялық фигуралар және олардың классификациясы |
1.3.1.1 |
2.3.1.1 |
3.3.1.1 |
4.3.1.1 | |
1.3.1.2 |
2.3.1.2 |
3.3.1.2 |
4.3.1.2 | ||
1.3.1.3 |
2.3.1.3 |
3.3.1.3 |
4.3.1.3 | ||
2.3.1.4 |
3.3.1.4 |
4.3.1.4 | |||
2.3.1.5 |
3.3.1.5 |
4.3.1.5 | |||
3.2 Геометриялық фигураларды кескіндеу және салу |
1.3.2.1 |
2.3.2.1 |
3.3.2.1 |
4.3.2.1 | |
1.3.2.2 |
2.3.2.2 |
3.3.2.2 |
4.3.2.2 | ||
1.3.2.3 |
2.3.2.3 |
3.3.2.3 |
4.3.2.3 | ||
1.3.2.4 |
2.3.2.4 |
3.3.2.4 |
4.3.2.4 | ||
1.3.2.5 | |||||
3.3 |
1.3.3.1 |
2.3.3.1 |
3.3.3.1 |
4.3.3.1 | |
4.3.3.2 | |||||
4-бөлім: Жиындар. Логика элементтері | |||||
Бөлімше | 1-сынып | 2-сынып | 3-сынып | 4-сынып | |
4.1 |
1.4.1.1 |
2.4.1.1 |
3.4.1.1 |
4.4.1.1 | |
1.4.1.2 |
2.4.1.2 |
3.4.1.2 |
4.4.1.2 | ||
1.4.1.3 |
2.4.1.3 |
3.4.1.3 |
4.4.1.3 | ||
4.2 |
1.4.2.1 |
2.4.2.1 |
3.4.2.1 |
4.4.2.1 | |
1.4.2.2 |
2.4.2.2 |
3.4.2.2 |
4.4.2.2 | ||
4.3 |
1.4.3.1 |
2.4.3.1 |
3.4.3.1 |
4.4.3.1 | |
1.4.3.2 |
2.4.3.2 |
3.4.3.2 |
4.4.3.2 | ||
4.4 Нысандардың комбинациялары |
1.4.4.1 |
2.4.4.1 |
3.4.4.1 |
4.4.4.1 | |
5-бөлім: Математикалық модельдеу | |||||
Бөлімше | 1-сынып | 2-сынып | 3-сынып | 4-сынып | |
5.1 |
1.5.1.1 |
2.5.1.1 |
3.5.1.1 |
4.5.1.1 | |
1.5.1.2 |
2.5.1.2 |
3.5.1.2 |
4.5.1.2 | ||
1.5.1.3 |
2.5.1.3 |
3.5.1.3 |
4.5.1.3 | ||
1.5.1.4 |
2.5.1.4 |
3.5.1.4 |
4.5.1.4 | ||
1.5.1.5 |
2.5.1.5 |
3.5.1.5 |
4.5.1.5 | ||
1.5.1.6 |
2.5.1.6 |
3.5.1.6 |
4.5.1.6 | ||
2.5.1.7 |
3.5.1.7 |
4.5.1.7 | |||
2.5.1.8 |
3.5.1.8 |
4.5.1.8 | |||
4.5.1.9 | |||||
5.2 Математикалық тіл |
1.5.2.1 |
2.5.2.1 |
3.5.2.1 |
4.5.2.1 | |
1.5.2.2
(
|
2.5.2.2
|
3.5.2.2
| |||
1.5.2.3 |
2.5.2.3 |
3.5.2.3 |
4.5.2.3 | ||
1.5.2.4 |
2.5.2.4 |
3.5.2.4 |
4.5.2.4 | ||
1.5.2.5 |
2.5.2.5 |
3.5.2.5 |
4.5.2.5 | ||
13. Тоқсандағы бөлімдер мен бөлімдер ішіндегі тақырыптар бойынша сағат сандарын бөлу мұғалімнің еркіне қалдырылады.
14. Осы оқу бағдарламасы Бастауыш білім беру деңгейінің 1-4-сыныптарына арналған "Математика" оқу пәні бойынша үлгілік оқу бағдарламасын іске асыру жөніндегі ұзақ мерзімді жоспарға сәйкес іске асырылады.
3-параграф. Бастауыш білім беру деңгейінің 1-4-сыныптарына арналған "Математика" оқу пәні бойынша үлгілік оқу бағдарламасын іске асыру жөніндегі ұзақ мерзімді жоспар
1) 1-сынып:
Ортақ | Ұзақ мерзімді жоспар бөлімі | Бағдарлама бөлімшелері | Оқу мақсаттары |
1-тоқсан | |||
1.Өзім туралы |
1А | 1.1 Натурал сандар және 0 саны. Бөлшектер | 1.1.1.1**натурал сандар құрылу жолын түсіну, 10 көлемінде тура және кері санау, натурал сандар қатарындағы орнын анықтау; 1.1.1.2** біртаңбалы сандарды және 10 санын оқу, жазу және салыстыру; 1.1.1.3** біртаңбалы сандардың құрамын анықтау |
3.2 Геометриялық фигураларды кескіндеу және салу |
1.3.2.5 заттардың кеңістікте (оң жақта, сол жақта, жоғарыда, төменде, үстінде, астында, арасында, алдында, артында) орналасуын анықтау; | ||
1.2 Сандармен амалдарды орындау |
1.1.2.1 қосу амалын ортақ элементтері жоқ жиындардың бірігуі, азайтуды жиынның бөлігін ажыратып алу ретінде түсіну; | ||
3.3 Нүктелер координаттары және қозғалыс бағыты | 1.3.3.1 сан сәулесінде белгіленген нүктелердің бір-біріне қатысты орналасуын анықтау | ||
4.3 Тізбектер | 1.4.3.1** 10-ға дейінгі сандар тізбегін және кері ретпен сандар тізбегін құрастыру | ||
5.2 Математикалық тіл |
1.5.2.1 цифрды саннан ажырату, көрнекі түрде бір таңбалы сандарды түрлі тәсілдермен: нүктелер жиынтығымен, таяқшалармен және сан сәулесінде көрсету; 1.5.1.2 ** сандарды, заттарды, тауардың құнын салыстыру кезінде қолданылатын ұғымдарды пайдалану/ | ||
1В | 4.1 Жиындар және олармен орындалатын амалдар | 1.4.1.2 жиындарды элементтерінің белгілері (нысандардың түсі, пішіні, өлшемі, материалы, әрекеті) бойынша жіктеу | |
3.1 Геометриялық фигуралар | 1.3.1.1 геометриялық фигураларды: нүкте, түзу, қисық және сынық сызықтар, тұйықталған және тұйықталмаған сызықтар, кесінді, сәуле, бұрышты бір-бірінен ажырату және атау; 1.3.1.2 жазық фигураларды (үшбұрыш, дөңгелек, шаршы, тіктөртбұрыш)/кеңістік фигураларды (куб, шар, цилиндр, конус, пирамида, тікбұрышты параллепипед) тану және қоршаған ортадағы заттармен сәйкестендіру | ||
3.2 Геометриялық фигураларды кескіндеу және салу | 1.3.2.3 жазық фигуралардың модельдерінен және бөліктерінен композиция құрастыру | ||
1С | 5.1 Есептер және математикалық модель | 1.5.1.2** сандарды, заттарды, тауардың құнын салыстыру кезінде қолданылатын ұғымдарды пайдалану | |
1.3 Шамалар және олардың өлшем бірліктері |
1.1.3.1** ұзындық/масса/көлем (сыйымдылық) шамаларын ажырату, оларды өлшеу үшін өлшемдер мен құралдарды таңдау, өлшемдер жүргізу; | ||
2-тоқсан | |||
3.Менің отбасым және достарым |
2А | 1.2 Сандармен амалдарды орындау |
1.1.2.4 біртаңбалы сандарды ондықтан аттамай қосу кестесін құру, білу және қолдану; |
1.1Натурал сандар және 0 саны. Бөлшектер |
1.1.1.1** нөл санының құрылу жолын түсіну; | ||
4.3 Тізбектер | 1.4.3.1** ондықтармен 100-ге дейін және кері ретпен сандар тізбегін құрастыру, 100 көлеміндегі сандар, суреттер, фигуралар, символдардан тұратын тізбектердің заңдылықтарын анықтау | ||
1.2 Сандармен амалдарды орындау | 1.1.2.5** ондықтарды ауызша қосу және азайтуды орындау; 1.1.2.1 қосу амалын ортақ элементтері жоқ жиындардың бірігуі, азайтуды жиынның бөлігін ажыратып алу ретінде түсіну | ||
2.1 Санды және әріпті өрнектер | 1.2.1.1** санды өрнектерді (қосынды, айырма) ажырату, құрастыру, жазу және оқу | ||
5.2 Математикалық тіл |
1.5.2.2** "+", "-", "=", ">", "<" белгілерін қолдану; | ||
2В | 1.1 Натурал сандар және 0 саны. Бөлшектер |
1.1.1.5** тәжірибе арқылы | |
4.3 Тізбектер |
1.4.3.1** 100 көлеміндегі сандар, суреттер, фигуралар, символдардан тұратын тізбектердің заңдылықтарын анықтау; | ||
4.2 Тұжырымдар | 1.4.2.2** бірдей цифрлар мен фигуралардан тұратын басқатырғыштар, есептер, ребустар шешу | ||
2С | 3.1 Геометриялық фигуралар және олардың классификациясы | 1.3.1.3 геометриялық фигуралардың (үшбұрыш, шаршы, тіктөртбұрыш) қабырғаларын өлшеу және салыстыру | |
3.2 Геометриялық фигураларды кескіндеу және салу | 1.3.2.2 берілген ұзындығы бойынша кесінді сызу | ||
1.3 Шамалар және олардың өлшем бірліктері |
1.1.3.1** ұзындық/масса/көлем (сыйымдылық) шамаларын ажырату, оларды өлшеу үшін өлшемдер мен құралдарды таңдау, өлшемдер жүргізу; 1.1.3.2** өлшем бірліктерді (ұзындық (см, дм)/масса(кг)/көлем (сыйымдылық) (л) қолданып өлшеу; | ||
3-тоқсан | |||
5.Саяхат | 3А Сандармен амалдар орындау. Есептер. | 1.1 Натурал сандар және 0 саны. Бөлшектер | 1.1.1.2** біртаңбалы сандарды салыстыру |
5.1 Есептер және математикалық модель |
1.5.1.1**есепті сызба, сурет, қысқаша жазба түрінде модельдеу/есепті шешу үшін тірек сызбасын таңдау; | ||
5.2 Математикалық тіл | 1.5.2.2 "+", "-", "=", "",
(
қолдану | ||
1.2 Сандармен амалдарды орындау |
1.1.2.2 қосу және азайту өзара кері амалдар екенін түсіну, қосу және азайту амалдары компоненттері мен нәтижелері арасындағы байланысты анықтау; | ||
3В | 1.3 Шамалар және олардың өлшем бірліктері |
1.1.3.5 уақытты циферблат бойынша 12 сағаттық форматта анықтау/уақыт өлшем бірліктерін (минут, сағат, күн, апта, ай, жыл) ажырату; | |
3С | 2.2 Теңдік және теңсіздік. Теңдеу | 1.2.2.1 теңдік және теңсіздікті, теңдеуді, тура және тура емес теңдік пен теңсіздікті айыра білу; 1.2.2.2 таңдап алу әдісі және қосу мен азайту амалдарының байланысы негізінде теңдеулерді шешу | |
2.1 Санды және әріпті өрнектер |
1.2.1.1 санды және әріпті өрнектерді (қосынды, айырма)/теңдік және теңсіздікті ажырату,құрастыру, жазу және оқу; 1.2.1.2 әріптің берілген мәніндегі бір амалды әріпті өрнектің мәнін табу; 1.2.1.3 қосу мен азайту арасындағы қатынасты әріпті өрнектер түрінде: | ||
5.2 Математикалық тіл |
1.5.2.2 "+", "-", "=", "≠", ">", "<" белгілерін/цифрларды қолдану,
| ||
4-тоқсан | |||
7.Тағам мен сусын |
4А | 1.1 Натурал сандар және 0 саны. Бөлшектер |
1.1.1.1** 11-20 көлемінде тура және кері санау, натурал сандар қатарындағы орнын анықтау; |
1.2 Сандармен амалдар орындау | 1.1.2.5 20 көлеміндегі біртаңбалы мен екітаңбалы сандарды ауызша қосу және азайтуды орындау | ||
1.3 Шамалар және өлшем бірліктер |
1.1.3.6 1 тг, 2 тг, 5 тг, 10 тг, | ||
4.3 Тізбектер | 1.4.3.1** 20-ға дейінгі сандар тізбегін және кері ретпен сандар тізбегін құрастыру | ||
5.1 Есептер және математикалық модель |
1.5.1.4 санды бірнеше бірлікке арттыру, кеміту, айырмалық салыстыруға берілген есептерді талдау және шығару, кері есептер құрастыру және шығару; 1.5.1.3 қосынды және қалдықты табуға берілген есептерді талдау және шығару, кері есеп құрастыру және шығару; | ||
4В | 5.2 Математикалық тіл | 1.5.2.5 деректерді жинақтау, жүйелеу және толықтыру/қолда бар материалдарды пайдаланып, кестелер, пиктограмма мен диаграммалар құрастыру | |
4.2 Тұжырымдар | 1.4.2.1 тұжырымдардың ақиқаттығын немесе ақиқат еместігін анықтау; 1.4.2.2** сәйкестік пен ақиқаттықты анықтауға берілген қарапайым логикалық есептерді шығару | ||
4.1 Жиындар және олармен орындалатын амалдар | 1.4.1.2 жиындарды элементтерінің белгілері (нысандардың түсі, пішіні, өлшемі, материалы, әрекеті) бойынша құру және олардың классификациясы; 1.4.1.3 жұп құру арқылы нысандар жиындарын салыстыру, тең жиындарды, бос жиындарды анықтау; 1.4.1.1 екі жиынның бірігуін және жиыннан оның бөлігін айырып алуды диаграмма арқылы көрнекі түрде кескіндеу | ||
4.4 Нысандардың комбинациялары | 1.4.4.1 қоршаған ортадағы заттардан "екі-екіден" комбинациялар жиынын құрастыру | ||
1.3 Шамалар және олардың өлшем бірліктері |
1.1.3.1 ұзындық/масса/көлем (сыйымдылық)/уақыт шамаларын ажырату, оларды өлшеу үшін өлшемдер мен құралдарды таңдау, өлшемдер жүргізу; 1.1.3.3** ұзындық (см, дм)/ | ||
4С | 3.1 Геометриялық фигуралар және олардың классификациясы | 1.3.1.2 жазық фигураларды (үшбұрыш, дөңгелек, шаршы, тіктөртбұрыш) және кеңістік фигураларды (куб, шар, цилиндр, конус, пирамида, тікбұрышты параллепипед) тану және қоршаған ортадағы заттармен сәйкестендіру | |
3.2 Геометриялық фигураларды кескіндеу және салу | 1.3.2.1 түзу, тұйықталған және тұйықталмаған және қисық, сынық сызықты жазықтықта/қарапайым жазық геометриялық фигураларды (үшбұрыш, төртбұрыш) нүктелі қағазда кескіндеу; 1.3.2.2 берілген ұзындығы бойынша кесінді сызу; 1.3.2.3 жазық фигуралардың моделдерінен және бөліктерінен композиция құрастыру; 1.3.2.4 геометриялық фигуралар арасындағы негізгі қатынастарды анықтау (үлкен-кіші, жоғары-төмен, кең-тар, жуан-жіңішке, қалың-жұқа) | ||
5.1 Есептер және математикалық модель | 1.5.1.2** заттардың орналасуын, арақашықтығын, бағытын анықтайтын терминдерді пайдалану | ||
2) 2-сынып:
Ортақ тақырыптар | Ұзақ мерзімді жоспар бөлімі | Бағдарлама бөлімшелері | Оқу мақсаттары |
1-тоқсан | |||
1.Өзім туралы 2. Менің отбасым және достарым | 1А Екітаңбалы сандар | 1.1 Натурал сандар және 0 саны. Бөлшектер |
2.1.1.1 100-ге дейінгі сандардың құрылу жолын түсіну, |
5.2 Математикалық тіл | 2.5.2.1 екітаңбалы сандардың графикалық моделін құру, разрядтық кестені қолдану | ||
1В | 1.2 Сандармен амалдар орындау |
2.1.2.4** біртаңбалы сандарды ондықтан аттап қосу кестесін құру, білу және қолдану; | |
2.1 Санды және әріпті өрнектер | 2.2.1.6 екі-үш амалды жақшалы және жақшасыз өрнектере арифметикалық амалдардың орындалу тәртібін анықтау, олардың мәнін табу | ||
5.1 Есептер және математикалық модель | 2.5.1.1 бір-екі амалмен орындалатын есепті кесте, сызба, қысқаша жазба түрінде модельдеу; 2.5.1.8** барлық арифметикалық амалдарға берілген жай есептердің шешуін санды өрнектер және теңдеулер түрінде модельдеу | ||
1С | 1.3 Шамалар және өлшем бірліктер |
2.1.3.1 әртүрлі өлшеу құралдары шкалаларын бір бірінен ажырату және шамалардың сәйкес мәндерін анықтау; 2.1.3.2** ұзындық (м)/масса (ц) өлшем бірліктерін қолданып өлшеу; 2.1.3.3** ұзындық (см, дм, м)/ | |
2-тоқсан | |||
3. Менің мектебім | 2A Екітаңбалы сандарды қосу және азайту. Жүздіктер. Есептер | 1.1 Натурал сандар және 0 саны. | 2.1.1.4 санаудың ірі бірлігі – жүздікті құрастыру, 1000-ға дейін жүздіктермен санау, жазу, салыстыру |
1.2 Сандармен амалдар орындау |
2.1.2.3** қосудың ауыстырымдылық, терімділік қасиеттерін тиімді есептеулер жүргізу үшін қолдану; | ||
4.3 Тізбектер |
2.4.3.1 100-ге дейінгі сандар/ | ||
5.1 Есептер және математикалық модель | 2.5.1.1** екі амалмен орындалатын есепті кесте, сызба, қысқаша жазба түрінде модельдеу; 2.5.1.7** екі амалмен шешілетін есептерді модельдеу және шығару; 2.5.1.8** құрама есептердің шешуін санды өрнектер және жекелеген амалдар түрінде модельдеу | ||
2B | 1.3 Шамалар және өлшем бірліктер |
2.1.1.3** 12-ге дейін рим сандарын оқу, жазу және қолдану; | |
2 С
| 4.1 Жиындар және олармен орындалатын амалдар | 2.4.1.2 сандардың жазылуындағы цифрлар саны, 2-ге бөлінуі, сандық тізбектегі алатын орындары бойынша санды жиындар құру және жіктеу (бөліктеу); 2.4.1.3 жиындар мен олардың элементтерін диаграммада белгілеу, элементтердің жиынға жиындардың бірігуіне және қиылысуына тиістілігін анықтау | |
4.2 Пікірлер | 2.4.2.1тұжырымдардың ақиқаттығын немесе жалғандығын анықтау, ақиқат немесе жалған тұжырымдар құру | ||
4.4 Заттардың комбинациялары | 2.4.4.1 қоршаған ортадағы заттардан "үш-үштен" комбинациялар жиынын құрастыру | ||
5.2 Математикалық тіл | 2.5.2.2 жиынды белгілеу үшін латын алфавитінің бас әріптерін, жиын элементтерін белгілеу үшін латын алфавитінің кіші әріптерін, жиынға тиістілігін және тиісті еместігін белгілеу үшін
| ||
3-тоқсан | |||
5. Дені саудың жаны сау | 3А Геометриялық фигуралар және олардың өзара орналасуы | 3.1 Геометриялық фигуралар және олардың классификациясы |
2.3.1.1 бұрыш түрлерін (тік, сүйір, доғал) бірбірінен ажырату және атау/ тіктөртбұрышты, шаршыны, тікбұрышты үшбұрышты мәнді белгілері бойынша ажырату және атау |
3.2 Геометриялық фигураларды кескіндеу және салу | 2.3.2.1 нүктелі қағазда кесінділер, түзулер мен геометриялық фигураларды орны, қозғалыс және бағыты бойынша нұсқаулыққа сәйкес сызу; 2.3.2.2 тік бұрышты сызу | ||
4.3 Тізбектер |
2.4.3.2 берілген заңдылық | ||
3В | 1.1 Натурал сандар және 0 саны. Бөлшектер |
2.1.1.5 50-ге дейін 3, 4, 5-тен топтап тура және кері санау, жұп/тақ сандарды ажырату/заттар тобын | |
1.2 Сандармен амалдар орындау | 2.1.2.1 көбейтуді бірдей қосылғыштардың қосындысы, бөлуді заттарды түрлеріне қарай және тең бөліктерге бөлу ретінде түсіну; 2.1.2.2 көбейту және бөлу өзара кері амалдар екенін түсіну, көбейту және бөлу амалдарының компоненттері арасындағы байланысты анықтау; 2.1.2.4** 2, 3, 4, 5 сандарына көбейту кестесін құру, білу және қолдану | ||
1.3 Шамалар және өлшем бірліктер |
2.1.3.6 50 тг, 100 тг монеталарды, | ||
4.1 Жиындар және олармен орындалатын амалдар | 2.4.1.1 тең жиындардың бірігуін және жиыннан оның тең бөліктерін айырып алуды диаграмма арқылы көрнекі түрде кескіндеу | ||
5.1 Есептер және математикалық модель | 2.5.1.3 бірдей қосылғыштардың қосындысын табуға, мазмұнына қарай және бірдей бөліктерге бөлуге берілген есептерді талдау және шығару, кері есеп құрастыру және шығару | ||
3С | 2.1 Санды және әріпті өрнектер | 2.2.1.1 санды және әріпті өрнектерді (көбейтінді, бөлінді)/теңдіктер мен теңсіздіктерді ажырату, құрастыру, жазу және оқу; 2.2.1.2 әріптің берілген мәніндегі екі амалды әріпті өрнектің мәнін табу; 2.2.1.3 қосу мен көбейтудің қасиеттерін әріпті теңдік түрінде: a+b=b+a, (a+b)+c=a+(b+c) ab=ba көрсету және қолдану; 2.2.1.4 санды 1-ге көбейту және бөлу жағдайларын әріпті теңдік түрінде: a∙1=a, a:1=a көрсету | |
2.2 Теңдік және теңсіздік. Теңдеу | 2.2.2.1 х <
| ||
5.1 Есептер және математикалық модель |
2.5.1.2** есептерді шығару барысында баға, мөлшер (сан), құн арасындағы тәуелділігін пайдалану; | ||
5.2 Математикалық тіл | 2.5.2.4 көбейту және бөлу амалдарының компоненттері атауларын өрнектерді оқу мен жазуда қолдану | ||
4-тоқсан | |||
7. Қоршаған орта |
4A | 1.2 Сандармен амалдар орындау | 2.1.2.3 қосудың ауыстырымдылық, терімділік қасиеттерін/көбейтудің ауыстырымдылық қасиетін тиімді есептеулер жүргізу үшін қолдану |
2.1 Санды және әріпті өрнектер | 2.2.1.5 екі амалдан артық жақшалы және жақшасыз әріпті, санды өрнектерді салыстыру; 2.2.1.6 екі-үш амалды жақшалы және жақшасыз өрнектере арифметикалық амалдардың орындалу тәртібін анықтау, олардың мәнін табу | ||
4B | 5.1 Есептер және математикалық модель |
2.5.1.4 санды бірнеше есе арттыру/кемітуге, еселік салыстыруға берілген есептерді талдау және шығару, кері есептерді құрастыру және салыстыру; 2.5.1.5** тура және жанама тұжырымдармен "артық/кем", "бірнеше есе артық/кем" қатынастарымен берілген есептерді талдау және шығару; | |
4C Геометриялық фигуралар. Периметр. Аудан | 3.1 Геометриялық фигуралар және олардың классификациясы |
2.3.1.3 көпбұрыштардың, қоршаған ортадағы заттар қабырғаларының ұзындығын өлшеу, периметрді табуға арналған формулаларды: | |
3.2 Геометриялық фигураларды кескіндеу және салу | 2.3.2.3 жазық фигуралардың модельдерін бөлу және олардан композиция құрастыру; 2.3.2.4 бастапқы орнын, бағытын, қозғалысын (оңға, солға, тура, толық бұрылу, сағат тілімен және сағат тіліне кері жартыға, төрттен бірге бұрылу), анықтау айқындайтын нұсқаулыққа сәйкес әрекет жасау жасау | ||
3.3 Нүктелер координаттары және қозғалыс бағыты | 2.3.3.1 сызықта белгіленген нүктелерді бір-біріне қатысты орналасуын анықтау | ||
4.2 Пікірлер | 2.4.2.2 сандық есептерді, әртүрлі сандардан тұратын басқатырғыштарды, ауыстырып құюға және өлшеуге берілген логикалық есептерді зерттеу және шығару | ||
5.1 Есептер және математикалық модель | 2.5.1.2** есептерді шығару барысында ұзындығы, ені, периметр шамаларының өзара тәуелділігін пайдалану; 2.5.1.5** тіктөртбұрыш (шаршының) ұзындығы, ені, периметрін табуға берілген есептерді талдау және шығару, кері есептерді құрастыру және шығару | ||
5.2 Математикалық тіл | 2.5.2.3 нүктелерді, кесінділерді, сәулелерді, түзулерді латын алфавитінің бас әріптерімен таңбалау, оларды таңбалануы бойынша оқу | ||
3) 3-сынып:
Ортақ тақырыптар | Ұзақ мерзімді жоспар бөлімі | Бағдарлама бөлімшелері | Оқу мақсаттары |
1-тоқсан | |||
1.Жанды табиғат |
1А | 1.1 Натурал сандар және 0 саны. Бөлшектер |
3.1.1.1 1000-ға дейінгі сандардың құрылу жолын түсіну, 1000 көлеміндегі сандарды тура және кері санау, натурал сандар қатарындағы орнын анықтау; 3.1.1.2 үштаңбалы сандарды оқу, жазу және салыстыру; 3.1.1.3 үштаңбалы сандардың разрядтық және кластық құрамын және разрядтық бірліктердің жалпы санын анықтау, разрядтық қосылғыштарға жіктеу; |
5.2 Математикалық тіл | 3.5.2.1 көптаңбалы сандардың графикалық моделін құру, кластар мен разрядтар кестесін қолдану; 3.5.2.4** қосу мен азайту, көбейту және бөлу амалдары компоненттерінің атауларын жақшалы өрнектерді оқу мен жазуда қолдану | ||
1.2 Сандармен амалдар орындау | 3.1.2.5 үштаңбалы сандарды/ мыңдықтарды санның ондық құрамы негізінде ауызша қосу және азайтуды орындау; 3.1.2.8 үштаңбалы сандарды жазбаша қосу және азайту алгоритмдерін қолдану | ||
2.1 Санды және әріпті өрнектер | 3.2.1.1 бір/екі әрпі бар әріпті өрнектерді ажырату, құрастыру, жазу және оқу; 3.2.1.2 әріптердің берілген мәндерінде екі әрпі бар әріпті өрнектің мәнін табу | ||
2.2 Теңдік және теңсіздік. Теңдеу | 3.2.2.1 қарапайым теңсіздіктердің шешімдер жиынын табу | ||
4.3 Тізбектер | 3.4.3.1 1000-ға дейінгі сандар/ мыңдықтармен миллионға дейінгі сандар тізбектерінің заңдылығын анықтау; 3.4.3.2 өзі таңдаған заңдылық бойынша тізбектер құрастыру, тізбектегі заңдылықтың бұзылуын табу | ||
1В | 1.2 Сандармен амалдар орындау | 3.1.2.2 көбейту және бөлуді орындауда 0 мен 1 сандарының қасиеттерін қолдану, санды 0 санына бөлуге болмайтынын білу; 3.1.2.3** тиімді есептеу үшін көбейтудің ауыстырымдылық қасиетін қолдану | |
1.3 Шамалар және өлшем бірліктер |
3.1.3.1 ауданы болатын нысандарды атау және ауданды өлшеуге арналған өлшемдер мен құралдарды таңдап алу, палеткамен өлшеу; | ||
2.1 Санды және әріпті өрнектер |
3.2.1.4 санды 0-ге көбейту, 0-ге бөлуге болмайтын жағдайларды әріпті теңдік түрінде: a·0 = 0,
| ||
4.1 Жиындар және олармен орындалатын амалдар | 3.4.1.1 екі жиынның бірігуі мен қиылысуын Эйлер-Венн диаграммасының көмегімен көрнекі түрде кескіндеу; 3.4.1.2 сандардың жиындарын, олардың бірігуі мен қиылысуын элементтердің берілген немесе оқушылардың өздері анықтаған қасиеттері бойынша құру; 3.5.2.2 екі жиынның қиылысуы
| ||
4.4 Нысандардың комбинациялары | 3.4.4.1 "мүмкіндіктер тармағы" туралы түсінігі болу, күнделікті өмірде кездесетін түрлі жағдаяттар мен есеп шығаруда қолдану | ||
5.1 Есептер және математикалық модель | 3.5.1.1** 2-3 амалмен орындалатын есепті кесте, сызба, қысқаша жазба түрінде модельдеу; 3.5.1.4** шамалар арасындағы тәуелділікке берілген есептерді талдау және шығару | ||
5.1 Математикалық тіл | 3.5.2.4** көбейту және бөлу амалдары компоненттерінің атауларын жақшалы өрнектерді оқу мен жазуда қолдану | ||
1С | 1.2 Сандармен амалдар орындау | 3.1.2.4 6, 7, 8, 9 сандарына көбейту мен бөлу кестесін құру, білу және қолдану | |
2.1 Санды және әріпті өрнектер | 3.2.1.1 бір/екі әрпі бар өрнектерді ажырату, құрастыру, жазу және оқу; 3.2.1.6 төрт амалды жақшалы және жақшасыз өрнектерде арифметикалық амалдардың орындалу тәртібін анықтау, олардың мәнін табу; 3.2.1.7 формулаларды шамалардың арасындағы өзара қатынасты орнатушы теңдік ретінде түсіну | ||
5.1 Есептер және математикалық модель |
3.5.1.2** есептерді шығаруда "бір заттың массасы", "саны", "жалпы масса"/"бір затқа жіберілген шығын", "заттардың саны", "жалпы шығын" ұғымдарының өзара тәуелділігін пайдалану; 3.5.1.5** жанама сұрақтары болатын ("бірнеше бірлік артық/кем", | ||
2-тоқсан | |||
3. Уақыт |
2А | 1.1 Натурал сандар және 0 саны. Бөлшектер | 3.1.1.5 үлесті құру жолын көрсетіп беру, оларды оқу, жазу және салыстыру; 3.1.1.6 жай бөлшектерді оқу, жазу, бөлімдері бірдей жай бөлшектерді көрнекілік қолдану арқылы салыстыру |
1.2 Сандармен амалдар орындау |
3.1.2.1** санның квадратын бірдей екі көбейткіштің, ал санның кубы бірдей үш көбейткіштің көбейтіндісі ретінде түсіну | ||
5.1 Есептер және математикалық модель | 3.5.1.3 санның және шаманың үлесін табуға берілген есептерді талдау және шығару, кері есеп құрастыру және шығару; 3.5.1.4 шамалар арасындағы тәуелділікке/пропорционал бөлуге берілген есептерді талдау және шығару | ||
2В | 3.1 Геометриялық фигуралар және олардың классификациясы |
3.3.1.1 шеңбер мен дөңгелек, және олардың элементтерін (центр, радиус, диаметр) бір-бірінен ажырату және атау/симметриялы және симметриялы емес жазық фигураларды айыра білу және оларды қоршаған ортадағы заттармен сәйкестендіру; 3.3.1.2 геометриялық фигуралардың классификациясы; 3.3.1.3 тіктөртбұрыш тікбұрышты үшбұрыш, | |
3.2 Геометриялық фигураларды кескіндеу және салу | 3.3.2.1 нүктелі қағазда параллель және қиылысатын түзулерді/ қиылысатын геометриялық жазық фигураларды сызу, олардың қиылысу және бірігу аймағын табу; 3.3.2.2 (берілген қабырғалары бойынша) тіктөртбұрыш пен шаршы, циркульдің көмегімен шеңбер сызу | ||
3.3 Нүктелер координаттары және қозғалыс бағыты | 3.3.3.1 жазық фигурада белгіленген нүктелердің орнын бір-біріне қатысты анықтау | ||
1.3 Шамалар және өлшем бірліктер |
3.1.3.1 ауданы болатын нысандарды атау және ауданды өлшеуге арналған өлшемдер мен құралдарды таңдап алу, палеткамен өлшеу; 3.1.3.2** ұзындық (мм)/масса (г, т)/ аудан (см2, дм2, м2 ) өлшем бірліктерін қолданып өлшеу; 3.1.3.3** шамалар мәндері ұзындық (мм, см, дм, м, км)/масса (г, кг, ц, т)/ көлем (сыйымдылық) (л)/аудан | ||
5.1 Есептер және математикалық модель | 3.5.1.2** есептерді шығаруда ұзындығы, ені, ауданы ұғымдарының өзара тәуелділігін пайдалану; 3.5.1.4 шамалар арасындағы тәуелділікке/пропорционал бөлуге берілген есептерді талдау және шығару; 3.5.1.5** тіктөртбұрыштың (шаршының) қабырғалары мен ауданын табуға есептерді талдау және шығару | ||
5.2 Математикалық тіл | 3.5.2.3 бұрыштарды, көпбұрыштарды латын алфавитінің бас әріптерімен таңбалау, оларды таңбалануы бойынша оқу | ||
2С | 1.2 Сандармен амалдар орындау |
3.1.2.5** үштаңбалы сандарды олардың ондық құрамы негізінде ауызша қосу және азайтуды орындау; | |
3-тоқсан | |||
5. Атақты тұлғалар |
3А | 1.2 Сандармен амалдар орындау |
3.1.2.3** тиімді есептеу үшін көбейтудің үлестірімділік, терімділік қасиеттерін қолдану; |
2.2 Теңдік және теңсіздік. Теңдеу |
3.2.2.2 көбейту мен бөлуге берілген қарапайым теңдеулерді, құрылымы күрделі | ||
2.1 Санды және әріпті өрнектер |
3.2.1.3 көбейтудің үлестірімділік және терімділік қасиеттерін әріпті теңдік түрінде: (ab)c=a(bc), a(b+c)=ab+ac, a(b-c)=ab-ac көрсету және қолдану; | ||
3В | 3.2 Геометриялық фигураларды кескіндеу және салу | 3.3.2.3 кеңістік геометриялық фигуралардың (тікбұрышты параллепипед, куб) жазбасын дайындау және олардың моделін құрастыру; 3.3.2.4 солға және оңға бұрғанда, үстінен және жанынан қарағанда кеңістік фигуралардың қалпындағы өзгерістерді түсіндіру | |
3С | 1.2 Сандармен амалдар орындау |
3.1.2.10 23·2, 123·2, 46:2, 246:2 | |
4-тоқсан | |||
7. Су – тіршілік көзі |
4А | 1.2 Сандармен амалдар орындау | 3.1.2.13 бөліндінің бір разрядында нөл болатын кезде үштаңбалы санды біртаңбалы санға бөлу алгоритмін және кері амал алгоритмін қолдану |
2.1 Санды және әріпті өрнектер | 3.2.1.5 үш амалдан артық санды өрнектерді салыстыру | ||
4В | 1.3 Шамалар және өлшем бірліктер | 3.1.3.6 1000 тг, 2000 тг, 5000 тг купюраларды ажырату және түрлі төлем жасау | |
4.1 Жиындар және олармен орындалатын амалдар | 3.4.1.3 сандар жиынының ішкі жиындарын элементтердің берілген немесе оқушылардың өздері анықтаған қасиеттері бойынша құру | ||
4.2 Пікірлер | 3.4.2.1 ақиқат немесе жалған пікірлер құру; 3.4.2.2 кестелер және графтар құру әдісімен логикалық пайымдауға берілген есептерді шығару | ||
4.4 Нысандардың комбинациялары | 3.4.4.1 "мүмкіндіктер тармағы" туралы түсінігі болу, күнделікті өмірде кездесетін түрлі жағдаяттар мен есеп шығаруда қолдану | ||
5.1 Есептер және математикалық модель |
3.5.1.1** екі-үш амалмен орындалатын есептің шартын кесте, сызықтық/бағандық диаграмма, сызба, қысқаша жазба түрінде модельдеу; 3.5.1.2** есептерді шығаруда бір заттың массасы, саны, жалпы масса/ бір затқа жіберілген шығын, заттардың саны, жалпы шығын/ ұзындығы, ені, ауданы ұғымдарының өзара тәуелділігін пайдалану; 3.5.1.5** жанама сұрақтары болатын есептерді ("бірнеше бірлік артық/ кем" "бірнеше есе артық/кем" қатынастарымен байланысты)/ тіктөртбұрыштың (шаршының) қабырғалары мен ауданын табуға берілген есептерді талдау және шығару; | ||
5.2 Математикалық тіл | 3.5.2.5 деректерді жинақтау, жүйелеу және диаграммалар мен пиктограммалар қолданып салыстыру | ||
4С | 1.3 Шамалар және өлшем бірліктер |
3.1.3.2** (сек) өлшем бірлігін қолданып өлшеу; | |
4) 4-сынып:
Ортақ тақырыптар | Ұзақ мерзімді жоспар бөлімі | Бағдарлама бөлімшелері | Оқу мақсаттары |
1-тоқсан | |||
1. Менің Отаным –Қазақстан |
1А | 1.1 Натурал сандар және 0 саны. Бөлшектер |
4.1.1.1 көптаңбалы сандардың құрылу жолын түсіну, натурал сандар қатарындағы 1 000 000 көлеміндегі санның орнын анықтау; |
1.2 Сандармен амалдар орындау |
4.1.2.2 көптаңбалы сандармен арифметикалық амалдарды орындауда 0 мен 1 сандарының қасиеттерін қолдану; | ||
1.3 Шамалар және олардың өлшем бірліктері |
4.1.3.1 кеңістік геометриялық фигураларды атау, көлемді өлшеуге арналған өлшемдер мен құралдарды таңдау, текшелермен (1 см3) | ||
4.3 Тізбектер | 4.4.3.1** 1 000 000-ға дейінгі сандар тізбектерінің заңдылықтарын анықтау | ||
1В | 1.2 Сандармен амалдар орындау |
4.1.2.3 көптаңбалы сандармен есептеулер жүргізгенде қосу және көбейтудің қасиеттерін қолдану; | |
4.1 Жиындар және олармен орындалатын амалдар | 4.4.1.1 жиындар арасындағы қатынастың (тең, қиылысатын, қиылыспайтын жиындар, ішкі жиын) сипатын анықтай білу | ||
1С | 2.1 Санды және әріпті өрнектер |
4.2.1.8** бірқалыпты түзу сызықты қозғалыстағы арақашықтық формулаларын көрсету және қолдану | |
5.1 Есептер және математикалық модель | 4.5.1.2** есептерді шығару үдерісінде жылдамдық, арақашықтық шамаларының өзара тәуелділігін пайдалану | ||
4.1 Жиындар және олармен орындалатын амалдар | 4.4.1.3** есептерді шешуде жиындардың қиылысуы мен бірігуінің ауыстырымдылық және терімділік қасиеттерін қолдану | ||
1D | 3.1 Геометриялық фигуралар және олардың классификациясы |
4.3.1.1** текше, тікбұрышты параллелепипед және олардың элементтерін (төбелері, қабырғалары, қырлары) тану және атау; | |
5.2 Математикалық тіл |
4.5.2.3 текшені, тікбұрышты параллелепипедті латын | ||
5.1 Есептер және математикалық модель | 4.5.1.2** есептерді шығару процесінде биіктік, ені, ұзындығы, көлемі ұғымдарының өзара тәуелділігін пайдалану | ||
2-тоқсан | |||
3.Мәдени мұра |
2А | 1.2 Сандармен амалдар орындау |
4.1.2.9 санды қосындыға көбейту, санды көбейтіндіге бөлу мен көбейту ережелерін қолдану; |
2.1 Санды және әріпті өрнектер | 4.2.1.8** қалдықпен бөлу формуласын (a=b·c+r) шығарып алу және қолдану | ||
2В | 5.1 Есептер және математикалық модель |
4.5.1.2** есептерді шығаруда жұмысқа жіберілген уақыт, атқарылған жұмыс, өнімділік шамаларының өзара тәуелділігін пайдалану; | |
3-тоқсан | |||
5.Табиғат құбылыстары. |
3А | 5.1 Есептер және математикалық модель |
4.5.1.1 есепті сызба, алгоритм, дөңгелек диаграмма, график түрінде модельдеу; |
4.2 Пікірлер |
4.4.2.1 математикалық мазмұндағы пікірлер құру, олардың ақиқаттығын немесе жалғандығын анықтау; | ||
4.4 Заттардың комбинациялары | 4.4.4.1 "таңдап алу" әдісімен комбинаторлық есептерді шығару | ||
3.3 Нүктелер координаттары және қозғалыс бағыты |
4.3.3.1 қозғалыстың басталуы мен бағытын пайдалана отырып, нысандар қозғалысы сызбасын құру, сәйкес есептеулер жүргізу; | ||
2.1 Сандық және әріптік өрнектер | 4.2.1.8** қуып жету қозғалысы мен қалып қою қозғалысына байланысты формулаларды шығарып алу және қолдану | ||
5.2 Математикалық тіл | 4.5.2.5 ақпаратты түсіндіру, салыстыру және мәліметтерді жиынтықтау, қозғалыс графиктерін құру, қозғалысқа арналған есептерге сызба құрастыру | ||
3В | 1.1 Натурал сандар және 0 саны. Бөлшектер |
4.1.1.5 пайыз бүтіннің жүзден бір бөлігі екенін түсіну; | |
4.3 Тізбектер | 4.4.3.1** алымдары бірдей немесе бөлімдері бірдей жай бөлшектермен өрнектелген сандар тізбектерінің заңдылықтарын анықтау | ||
1.2 Сандармен амалдар орындау |
4.1.2.1 бөлімдері бірдей жай бөлшектерді қосу және азайту үшін, бөлімдерін өзгертпей қалдырып, сәйкес алымдарын қосу және азайту деп түсіну; | ||
2.1 Санды және әріпті өрнектер |
4.2.1.4 бөлімдері бірдей жай бөлшектермен қосу және азайту амалдарын орындау; | ||
5.1 Есептержәне математикалық модель | 4.5.1.3 бүтіннің бөлігін табуға берілген есептерді талдау және шығару, кері есеп құрастыру, шығару | ||
5.2 Математикалық тіл |
4.5.2.1 жай бөлшектердің құрылуын, салыстыру, қосу және азайтуды бейнелеу үшін жазық фигуралардың бөлігі және сан сәулесін қолдану; | ||
3С Шеңбер, дөңгелек | 3.2 Геометриялық фигураларды кескіндеу және салу | 4.3.2.2** шеңбер мен дөнгелекті радиусы бойынша сызу | |
4-тоқсан | |||
7. Ғарышқа саяхат |
4А | 2.2 Теңдік және теңсіздік. Теңдеулер |
4.2.2.1 қос теңсіздіктердің шешімдер жиынын табу; |
2.1 Санды және әріпті өрнектер |
4.2.1.1 санды және әріпті өрнектерді түрлендіру; | ||
4.1 Жиындар және олармен орындалатын амалдар | 4.4.1.3** теңдеулер мен теңсіздіктерді шешуде жиындардың қиылысуы мен бірігуінің ауыстырымдылық және терімділік қасиеттерін қолдану | ||
4В | 1.2 Сандармен амалдар орындау | 4.1.2.5** микрокалькулятордың көмегімен есептеулер жүргізу | |
5.1 Есептер және математикалық модель |
4.5.1.4** шамалар арасындағы тәуелділікке/пропорционал бөлуге табуға берілген есептерді талдау және шығару; | ||
4С | 3.1 Геометриялық фигуралар және олардың классификациясы |
4.3.1.1** тікбұрышты үшбұрышты тану және атау; | |
4.1 Жиындар және олармен орындалатын амалдар | 4.4.1.2 түзу сызықтардың, геометриялық фигуралардың қиылысуын көрсету, қиылысу және бірігу аймақтарын белгілеу | ||
4.3 Тізбектер | 4.4.3.2 заңдылықты немесе ережені өзі таңдап, сандар, сандар тобы тізбектерін құру | ||
5.2 Математикалық тіл | 4.5.2.4 (10 %, 20 %, 25 %, 50 %, 75%, 100 %) пайызды % символымен/ бұрыштың градустық өлшемін 0 символымен, белгілеуді қолдану | ||
Ескерту:
оқу бағдарламасындағы ** белгіленген оқу мақсатының бөлігін жүзеге асырылады.
| Қазақстан Республикасы Оқу - ағарту министрлігінің 2022 жылғы 16 қыркүйектегі № 399 бұйрығына 27-қосымша |
Бастауыш білім беру деңгейінің 1-4-сыныбына арналған "Цифрлық сауаттылық" оқу пәні бойынша үлгілік оқу бағдарламасы
Ескерту. 27-қосымша жаңа редакцияда – ҚР Оқу-ағарту министрінің 05.112024 № 323 (01.09.2025 бастап қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.
1-тарау. Жалпы ережелер
1. "Цифрлық сауаттылық" оқу пәнінің үлгілік оқу бағдарламасы (бұдан әрі – бағдарлама) "Мектепке дейінгі тәрбие мен оқытудың, бастауыш, негізгі орта, жалпы орта, техникалық және кәсіптік, орта білімнен кейінгі білім берудің мемлекеттік жалпыға міндетті стандарттарын бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Оқу-ағарту министрінің 2022 жылғы 3 тамыздағы № 348 бұйрығымен бекітілген Мектепке дейінгі тәрбие мен оқытудың, бастауыш, негізгі орта, жалпы орта, техникалық және кәсіптік, орта білімнен кейінгі білім берудің мемлекеттік жалпыға міндетті стандарттарына сәйкес әзірленген (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 29031 болып тіркелген).
2. "Цифрлық сауаттылық" оқу пәнін оқыту мақсаты білім алушыларды қазіргі заманғы ақпараттық технологияларды практикада тиімді пайдалану үшін компьютердің құрылысы, ақпаратты ұсыну және өңдеу, Интернет желісінде жұмыс істеу, есептік ойлау, робототехника мәселелері бойынша базалық білім, білік және дағдылармен қамтамасыз ету.
3. Оқыту міндеттері:
1) білім алушыларға компьютер туралы, қазіргі заманғы цифрлық құрылғылар және олардың қоғамдағы рөлі туралы бастапқы ақпараттар беру;
2) ақпараттық-коммуникациялық технологияларды пайдалана отырып, білім алушылардың есептік ойлау, роботтарды жинау және программалау, ақпаратты түрлі нысандарда іздеу, жинау, өңдеу, сақтау мен тарату дағдыларын қалыптастыру;
3) білім алушылардың әртүрлі қолданбалы бағдарламаларды қолдану арқылы өз идеяларын ұсыну дағдыларын қалыптастыруға ықпал ету;
4) байланыс, ақпарат алмасу және ынтымақтастық үшін ақпараттық- коммуникациялық технологияларды пайдалануын ынталандыру;
5) білім алушыларды компьютермен қауіпсіз жұмыс істеу ережелері мен авторлық құқықтарды құрметтеуді үйрету.
4. Оқу бағдарламасының ерекшелігіне оның пән бойынша білім мен білігінің қалыптасуына бағдарлануы ғана емес, сонымен қатар, білімді функционалдық және шығармашылық жағынан қолдану, сын тұрғысынан ойлау, зерттеу жұмыстарын жүргізу, ақпараттық және коммуникациялық технологияларды, әртүрлі коммуникациялық әдістерді пайдалану, топта және жеке жұмыс істей білу, проблемаларды шешу және шешім қабылдау сияқты кең ауқымды дағдылар жатады.
5. Жеке тұлғалық қасиеттердің кең спектрлі дағдылардың табиғи үйлесімде дамуы - білім алушылардың бойында: "қазақстандық патриотизм және азаматтық жауапкершілік", "құрмет", "ынтымақтастық", "еңбек және шығармашылық", "ашықтық", "өмір бойы білім алу" сияқты базалық құндылықтарды қалыптастырудың негізі болып табылады. Бұл құндылықтар білім алушылардың мінез-құлқына және күнделікті іс-әрекеттеріне ынталандырушы болуға арналған оның тұрақты тұлғалық бағдары болуы тиіс.
2-тарау. "Цифрлық сауаттылық" оқу пәнінің мазмұнын ұйымдастыру 1 - параграф. "Цифрлық сауаттылық" оқу пәнінің мазмұны
6. "Цифрлық сауаттылық" оқу пәні бойынша білім жүктемесінің көлемі:
1) 1-сынып аптасына 1 сағаттан, ІІ жартыжылдықтан бастап 17 сағат;
2) 2-сынып аптасына 1 сағаттан, оқу жылында 34 сағат;
3) 3-сынып аптасына 1 сағаттан, оқу жылында 34 сағат;
4) 4-сынып аптасына 1 сағаттан, оқу жылында 34 сағатты құрайды.
7. "Цифрлық сауаттылық" оқу пәнін оқытудағы негізгі талап - компьютерлік жүйелерге қолжетімділік. "Цифрлық сауаттылық" оқу пәнін тиімді өткізуге арналған қажетті жабдықтардың тізімі:
гарнитурамен жабдықталған дербес компьютерлер (микрофоны бар құлаққаптар);
интернетке кең жолақты қосылуымен мұғалімдер мен білім алушылар арасындағы байланыс және құралдарын деректермен алмасуды қамтамасыз ететін жоғары сапалы ашық қатынас желісі;
перифериялық құрылғылар: принтер, сканер, көшіру техникасы, интерактивті проектор/интерактивті тақта;
робототехникаға арналған жиынтықтар.
8. Пәннің негізгі мазмұны келесі бөлімдерді қамтиды:
1) ақпараттық әдеп
2) менің алғашқы суретім
3) біздің өміріміздегі алгоритм
4) программалау
5) компьютер;
6) ақпаратты ұсыну және өңдеу;
7) интернет желісінде жұмыс істеу;
8) есептік ойлау;
9) робототехника.
9. "Компьютер" бөлімі келесі бөлімшелерді қамтиды:
1) компьютердің құрылғылары;
2) бағдарламалық қамтамасыз ету;
3) қауіпсіздік.
10. "Ақпаратты ұсыну және өңдеу" бөлімі келесі бөлімшелерді қамтиды:
1) мәтіндер;
2) графика;
3) презентациялар;
4) мультимедиа.
11. "Интернеттегі жұмыс" бөлімі келесі бөлімшелерді қамтиды:
1) ақпаратты іздеу;
2) ақпаратпен алмасу.
12. "Есептік ойлау" бөлімі төмендегі бөлімшелерді қамтиды:
1) алгоритмдер;
2) программалау.
13. "Робототехника" бөлімі келесі бөлімшелерді қамтиды:
1) жалпы робототехника;
2) роботтың қозғалысы;
3) датчиктер мен қозғалтқыштар.
14. "Цифрлық сауаттылық" оқу пәнінің 1-сыныпқа арналған базалық мазмұны:
1) "Ақпараттық әдеп": Өз денсаулығымызды сақтаймыз; Біздің айналамыздағы ақпарат; Ақпарат және компьютер; Интернет желісінде жұмыс істеу кезіндегі қауіпсіздік.
2) "Менің алғашқы суретім": Фигуралар; Фигуралармен орындалатын іс-әрекет.
3) "Біздің өміріміздегі алгоритмдер": Біздің өміріміздегі алгоритм.
4) "Программалау": Scratch бағдарламасымен танысу; Менің алғашқы бағдарламам.
15. "Цифрлық сауаттылық" оқу пәнінің 2-сыныпқа арналған базалық мазмұны:
1) "Компьютер": компьютер құрылғылары, енгізу (тінтуір, пернетақта, микрофон) және шығару құрылғылары (монитор, принтер, дыбыс шығарғыш/ құлаққап);
Бағдарламалық қамтамасыз ету: файлдар және бумалар туралы түсінік, файлдар мен бумаларды жасау, көшіру, жылжыту және жою, контекстік мәзір командаларын пайдалану;
Қауіпсіздік: цифрлық құрылғылармен жұмыс жасау барысындағы қауіпсіздік ережелері;
2) "Ақпаратты ұсыну және өңдеу":
Мәтіндер: мәтіндік редактордағы және ойын ортасындағы сөйлемдер жиынтығы;
Графика: суретті өңдеу; қию, бұру және суреттің өлшемін өзгерту, суреттің үзіндісін көшіру және бейнелеу;
Мультимедиа: дыбысты жазу және ойнату, дыбыстық файлдарды өңдеу;
3) "Интернет желісінде жұмыс істеу": браузер арқылы берілген тақырып бойынша ақпаратты іздеу, қосымшалар арасында мәліметтер алмасу;
4) "Есептік ойлау": алгоритмдер, тармақталу алгоритмі, алгоритмнің сөз түрінде ұсынылуы.
Программалау: ойын программалау ортасының кіріктірілген графикалық редакторында өзінің кейіпкерін жасау, пернетақтадан спрайтты басқаруды ұйымдастыру, кейіпкерлер арасындағы мәтіндік диалогты ұйымдастыру; ойын ортасында дыбыстық файлдарды өңдеу;
5) "Робототехника": оқу роботының негізгі моделін құрастыру, роботқа арналған бағдарламаны жүктеу және іске қосу, роботты берілген жылдамдықта, берілген дөңгелек айнымалының саны бойынша алға, артқа жылжыту, роботты берілген бұрышқа (90, 180 градус) айналдыру, роботтың вербалды түрде көрсетілген алгоритм бойынша қозғалысын ұйымдастыру, сенсорлық сенсорды пайдалану, роботқа арналған аудио файлды жүктеу, роботқа арналған бағдарлама жасау кезінде дыбысты пайдалану, жасалған роботты аудиторияға ұсыну.
16. "Цифрлық сауаттылық" оқу пәнінің 3-сыныпқа арналған базалық мазмұны:
1) "Компьютер": компьютер құрылғылары: таңба регистрін, пернетақтаның орналасуын, меңзерді басқаруды өзгертуге арналған клавиштер.
Бағдарламалық қамтамасыз ету: қолданбалы бағдарламаларда "қызу" клавиштерді пайдалану.
Қауіпсіздік: Интернет желісінде жұмыс істеуде жеке қауіпсіздігінің негізгі ережелері.
2) "Ақпаратты ұсыну және өңдеу".
Мәтіндер: мәтінді теру ережелері, мәтінді өңдеу, қаріп пен абзацты пішімдеу (жазылуы, түсі, тегістеу), қиып алу, көшіру, белгіленген мәтінді құжатқа қою, мәтінге суретті қою және орналастыруын реттеу;
Презентациялар: презентация конструкторы; бағдарлама мәзірі; презентацияның ашылуы мен сақталуы; мәтінді және суреттерді слайдқа орналастыру; слайдтар арасында ауысу; презентация дизайны.
Графика: фотосуреттерді өңдеуге арналған бағдарлама (ашық, контраст, бет жиектері);
3) "Интернет желісіндегі жұмыс": ақпарат іздеу: құжаттан мәтін үзіндісін іздеу. Ақпарат алмасу: желідегі ақпарат алмасу жолдары, жоба бойынша бірлесіп жұмыс істеуге арналған мессенджерлерді пайдалану.
4) "Есептік ойлау".
Алгоритмдер: цикл; циклдік алгоритмді іске асыру кезінде орындаушының командалары жүйесі.
Программалау: программалау ойын алаңын құру барысында алгоритмді жүзеге асыру, дайын сценарий бойынша ойын әзірлеу, ойын программалау алаңында бірнеше көріністер және кейіпкерлермен жұмыс істеу.
5) "Робототехника": орта мотордың жылдамдығы мен айналымның санын келтіру; робот қозғалысын ұйымдастыру үшін циклді қолдану.
17. "Цифрлық сауаттылық" оқу пәнінің 4-сыныпқа арналған базалық мазмұны:
1) "Компьютер": компьютер құрылғылары, компьютерлік және мобильді техникалық ескіруіне ғылыми-техникалық прогрестің әсері.
Қауіпсіздік: сенімді пароль критерийлері.
2) "Ақпаратты ұсыну және өңдеу".
Презентациялар: слайдтың макеті; объектілердің анимациясы; бейне мен аудионы кірістіру, слайдтар арасындағы ауысулар.
Мультимедиа: бейнеролик жасау.
3) "Интернет желісіндегі жұмыс".
Ақпарат іздеу: компьютерде файл мен бумаларды іздеу; ақпарат алмасу: браузерді реттеу (бетбелгі, журнал мен жүктеу); электрондық пошта: хабарлама қабылдау және жіберу, файлдары қоса берілген хабарлама.
4) "Есептік ойлау".
Алгоритмдер: енгізілген циклдер, логикалық операторлар, салыстыру операторлары.
Программалау: программалау ойын алаңында айнымалыларды қолдану; жеке сценарийі бойынша ойын әзірлеу.
5) "Робототехника": түс датчигі; ультрадыбыс датчигі.
2-параграф. Оқу мақсаттарының жүйесі
18. Оқу мақсаттары бағдарламада кодпен берілген. Кодта бірінші нөмір сыныпты, екінші және үшінші сандар - бөлім мен бөлімше, төртінші сан оқу мақсатының нөмірленуін көрсетеді. Мысалы, 2.1.2.1 кодында: "2" – сынып, "1.2" – бөлімше, "1" – оқу мақсатының нөмірленуі.
19. Оқыту мақсаты жүйесі әр сыныпқа бөлім бойынша берілген:
1) Ақпараттық әдеп:
Білім алушылар білуі тиіс: | |
Бөлімше | 1-сынып |
1. Өз денсаулығымызды сақтаймыз |
1. 1. 1. 1 компьютермен жұмыс істеу барысында тәртіп ережелерін ұстанып өз денсаулығын сақтау; |
2. Біздің айналамыздағы ақпарат | 1. 1. 2. 1 қабылдау тәсілдері бойынша ақпарат түрлерін анықтау |
3. Ақпарат және компьютер |
1. 1. 3. 1 ұсыну формасы бойынша ақпарат түрлерін ажырату; |
4. Интернет желісінде жұмыс істеу кезіндегі қауіпсіздік |
1. 1. 4. 1 Интернет желісін өмірде қолдану мысалдарын келтіру; |
2) Менің алғашқы суретім:
1. Фигуралар |
1. 2. 1. 1 стандартты фигураларды қолданып кескін салу; |
2. Фигуралармен орындалатын іс-әрекет |
1. 2. 2. 1 форма мен параметрді қолданып кескін бөлігін ерекшелеу; |
3) Біздің өміріміздегі алгоритм:
1. Біздің өміріміздегі алгоритм |
1. 3. 1. 1 алгоритм, әрекет және команда ұғымдарын түсіндіру; |
4) Программалау:
1. Scratch-пен танысу |
1. 4. 1. 1 кейіпкер фигурасы үшін кітапханадан Спрайтты таңдау; |
2. Менің алғашқы бағдарламам | 1. 4. 2. 1 Scratch (скретч) ойын программалау ойын ортасында дайын сценарийді алгоритм бойынша іске асыру; 1. 4. 2. 2 Scratch (скретч) ойын программалау ойын ортасында есептің шарты бойынша сызықтық алгоритм әзірлеу; 1. 4. 2. 3 Scratch (скретч) ойын программалау ойын ортасында жобаны құру, сақтау және ашу |
2-4 - сынып
1) Компьютер:
Бөлімше | 2-сынып | 3-сынып | 4-сынып |
1. Компьютердің құрылғылары | 2. 1. 1. 1 дыбыстық ақпаратты енгізу және шығару құрылғыларын ажырату; | 3. 1. 1. 1 мәтіндік процессорда пернетақтаны қолданып символдар регистрін, батырмалардың орналасу нұсқасын және меңзерді басқару тәсілін ауыстыру; | 4. 1. 1. 1 ғылыми- техникалық прогрестің компьютерлер мен мобильді құрылғылардың өзгеруіне әсерін түсіндіру; |
2. Программалық қамтамасыз ету |
2. 1. 2. 1 файл, бума және жарлық ұғымдарын түсіндіру; | 3. 1. 2. 1 қолданбалы бағдарламаларда пернелер комбинациясын қолдану; | |
3. Қауіпсіздік |
2. 1. 3. 1. негізгі техника қауіпсіздік ережелеріне сүйеніп цифрлық құрылғылармен жұмыс істеу; | 3. 1. 3. 1 интернет желісінде жұмыс істеуде жеке қауіпсіздік ережелерін сақтау; | 4. 1. 3. 1. пароль сенімділігі туралы қорытынды жасау; |
4. Қауіпсіздік ережесі |
2) Ақпаратты ұсыну және өңдеу:
Бөлімше | 2-сынып | 3-сынып | 4-сынып |
1. Мәтіндер | 2. 2. 1. 1. Scratch (скретч) ойын программалау ортасының блоктарындағы мәтінді өңдеу; 2. 2. 1. 2. өз идеяларын жазу үшін мәтіндік редакторды пайдалану |
3. 2. 1. 1 мәтінді теру ережелерін ұстану; | 4. 2. 1. 1 мәтіндік процессорда қарапайым кестелер құру |
2 Графика |
2. 2. 2. 1 жоба үшін Scratch (скретч) программалау ортасындағы кіріктірілген графикалық редакторда кейіпкер фигурасын көшіру және көрсету; | 3. 2. 2. 1 сурет пішімінің параметрлерін өзгерту (жарықтық, контраст, бет жиектері) | |
3. Презентациялар |
3. 2. 3. 1 мәтін мен суреттері бар қарапайым презентация жасау; |
4. 2. 3. 1 слайд құру үшін макет таңдау; | |
4. Мультимедиа |
2. 2. 4. 1 негізгі пернелердің атауын білу және оларды қолдану; |
4. 2. 4. 1 видеоредакторда бейнефайлдарды өңдеу; |
3) Интернет желісінде жұмыс істеу:
Бөлімше | 2-сынып | 3-сынып | 4-сынып |
1. Ақпараттар іздеу | 2. 3. 1. 1 берілген тақырып бойынша ақпаратты іздеу үшін браузерді қолдану; | 3. 3. 1. 1 ақпарат іздеуді іске асыру (құжаттағы мәтін үзіндісі); |
4. 3. 1. 1 тірек сөздер арқылы браузерде ақпарат іздеу; |
2. Ақпарат алмасу | 2. 3. 2. 1 қосымшалар арасында деректермен алмасуды іске асыру; |
3. 3. 2. 1. жобада бірлесіп жұмыс істеу үшін мессенджер құралдарын қолдану; |
4. 3. 2. 1 электронды поштаның мүмкіндіктерін түсіндіру; |
3. Интернет желісінде қауіпсіздік |
4) Есептік ойлау:
Бөлімше | 2-сынып | 3-сынып | 4-сынып |
1. Алгоритмдер |
2. 4. 1. 1 Scratch (скретч) ойын программалау ортасында берілген сценарий бойынша тармақталған алгоритмді өңдеу; |
3. 4. 1. 1 Scratch (скретч) программалау ортасында берілген сценарий бойынша циклдік алгоритм құру; |
4. 4. 1. 1 Scratch (скретч) программалау ортасында кірістірілген циклді іске асыру; |
2. Программалау | 2. 4. 2. 1 жоба үшін Scratch (скретч) ойын программалау ортасына кіріктірілген графикалық редакторында кейіпкер құру; 2. 4. 2. 2 Scratch (скретч) ойын программалау ортасында пернетақтадан спрайтты басқаруды ұйымдастыру; 2. 4. 2. 3 Scratch (скретч) ойын программалау ортасында кейіпкерлер арасындағы мәтіндік диалог ұйымдастыру |
3. 4. 2. 1 Scratch (скретч) программалау ортасында дайын сценарий бойынша ойын әзірлеу; |
4. 4. 2. 1 Scratch (скретч) программалау ортасында айнымалыларды қолдану; |
5) Робототехника:
Бөлімше | 2-сынып | 3-сынып | 4-сынып |
1. Жалпы робототехника | 2. 5. 1. 1 робот ұғымын түсіндіру; 2. 5. 1. 2 оқу роботының базалық моделінің негізгі элементтерін сипаттау; 2. 5. 1. 3. жасалған роботты аудиторияға таныстыру; | 4. 5. 1. 1 роботтар және олардың қолданылу салаларына мысалдар келтіру; | |
2. Роботтың қозғалысы | 2. 5. 2. 1 роботтың берілген жылдамдықпен алға жүру қозғалысын ұйымдастыру; 2. 5. 2. 2. роботтың берілген жылдамдықпен артқа жүру қозғалысын ұйымдастыру; 2. 5. 2. 3. роботқа арналған бағдарламаны жүктеу және іске асыру; 2. 5. 2. 4 дөңгелектің берілген айналым саны бойынша роботтың қозғалысын ұйымдастыру; 2. 5. 2. 5 роботтың кері, оңға және солға бұрылуын ұйымдастыру | 3. 5. 2. 1 робот қозғалысын ұйымдастыру үшін циклді пайдалану | |
3. Датчиктер мен қозғалтқыштар | 2. 5. 3. 1 жанасу датчигін қолдану; | 3. 5. 3. 1 ортаңғы мотордың айналым санын беру және жылдамдығын баптау; | 4. 5. 3. 1. түс датчигін қолдану; 4. 5. 3. 2. ультрадыбыс датчигін қолдану |
20. Бөлімді және тақырыптарды оқытуға арналған сағат сандарын бөлу мұғалімнің еркіне қалдырылады.
21. Осы оқу бағдарламасы Бастауыш білім беру деңгейінің 1-4 сыныбына арналған "Цифрлық сауаттылық" оқу пәні бойынша үлгілік оқу бағдарласын іске асыру жөніндегі ұзақ мерзімді жоспарға сәйкес іске асырылады.
3- параграф. Бастауыш білім деңгейінің 1- 4-сыныптарына арналған "Цифрлық сауаттылық" оқу пәні бойынша үлгілік оқу бағдарласын іске асыру жөніндегі ұзақ мерзімді жоспары
1) 1 сынып:
Ұзақ мерзімді жоспардың бөлімдері (ортақ тақырыптар) | Пән тақырыптары | Оқу мақсаттары |
3 - тоқсан | ||
1-бөлім – Ақпараттық этикет (ортақ тақырыбы: "Саяхат") | Өз денсаулығымызды сақтаймыз |
1.1.1.1 компьютермен жұмыс істеу барысында тәртіп ережелерін ұстанып өз денсаулығын сақтау; |
Біздің айналамыздағы ақпарат | 1.1.2.1 қабылдау тәсілдері бойынша ақпарат түрлерін анықтау | |
Ақпарат және компьютер |
1.1.3.1 ұсыну формасы бойынша ақпарат түрлерін ажырату; | |
Интернет желісінде жұмыс істеу кезіндегі қауіпсіздік |
1.1.4.1 интернет желісін өмірде қолдану мысалдарын келтіру; | |
2-бөлім – Менің алғашқы суретім (ортақ тақырыбы: "Дәстүр және фольклор") | Фигуралар |
1.2.1.1 стандартты фигураларды қолданып кескін салу; |
Фигуралармен орындалатын іс-әрекет |
1.2.2.1 форма мен параметрді қолданып кескін бөлігін ерекшелеу; | |
4 - тоқсан | ||
3-бөлім Біздің өміріміздегі алгоритм (ортақ тақырыптар: "Тағам және сусындар", "Дені саудың – жаны сау") | Біздің өміріміздегі алгоритм |
1.3.1.1 алгоритм, әрекет және команда ұғымдарын түсіндіру; |
4 – бөлім. Программалау | Scratch пен танысу |
1.4.1.1 кейіпкер фигурасы үшін кітапханадан Спрайтты таңдау; |
Менің алғашқы бағдарламам |
1.4.2.1 Scratch (скретч) ойын программалау ойын ортасында дайын сценарийді алгоритм бойынша іске асыру; | |
2) 2-сынып:
Ұзақ мерзімді жоспардың бөлімдері (ортақ тақырыптар) | Пән тақырыптары | Оқу мақсаттары |
1 - тоқсан | ||
1-бөлім - Компьютерлер мен бағдарламалық қамтамасыз ету (ортақ тақырыбы: "Менің отбасым және достарым") | Өз денсаулығымызды сақтаймыз | 2.1.3.1 негізгі техника қауіпсіздік ережелеріне сүйеніп цифрлық құрылғылармен жұмыс істеу; 2.1.3.2 нетикет ережелеріне сүйеніп интернет желісімен жұмыс істеу; 2.3.1.1 берілген тақырып бойынша ақпаратты іздеу үшін браузерді қолдану |
Файлдар мен бумалар | 2.1.2.1 файл, бума және жарлық ұғымдарын түсіндіру; 2.1.2.2 файлдар мен бумаларды жасау, көшіру, жылжыту және жою; 2.1.2.3 өз жұмысындағы контекстік мәзірді пайдалану; | |
2-бөлім - Шығармашылық және компьютер (ортақ тақырыбы: "Менің мектебім" | Бағдарламалар құруды жалғастырамыз | 2.4.1.1 Scratch (скретч) ойын программалау ортасында берілген сценарий бойынша тармақталған алгоритмді өңдеу; |
Алгоритмді орындау | 2.4.1.2 Scratch (скретч) ойын программалау ортасында ауызша түрде берілген тармақталған алгоритмді іске асыру; | |
Жеке кейіпкер жасау |
2.4.2.1 жоба үшін Scratch (скретч) ойын программалау ортасына кіріктірілген графикалық редакторында кейіпкер құру; | |
2 - тоқсан | ||
3-бөлім – Мәтін және Мультимедиа (ортақ тақырыптары: "Менің туған өлкем", "Жыл мезгілдері") | Пернетақтамен танысу | 2.2.4.1 негізгі пернелердің атауын білу және оларды қолдану |
Мәтінмен жұмыс | 2.2.1.1 Scratch (скретч) ойын программалау ортасының блоктарындағы мәтінді өңдеу | |
Кейіпкерді пернетақтамен басқару | 2.4.2.2 Scratch (скретч) ойын программалау ортасында пернетақтадан спрайтты басқаруды ұйымдастыру | |
Кейіпкерлер арасындағы диалог | 2.4.2.3 Scratch (скретч) ойын программалау ортасында кейіпкерлер арасындағы мәтіндік диалог ұйымдастыру | |
Дыбысты жазу және ойнату | 2.2.4.2 Scratch (скретч) ойын программалау ортасында дыбыстық файлдарды өңдеу | |
Мультфильм жасау |
2.4.2.1 жоба үшін Scratch (скретч) ойын программалау ортасына кіріктірілген графикалық редакторында кейіпкер құру; | |
3-тоқсан | ||
4-бөлім Роботтар біздің өмірімізде (ортақ тақырыбы: "Салт дәстүр мен ауыз әдебиеті", "Дені саудың –жаны сау") | Роботпен алғашқы танысу | 2.5.1.1 робот ұғымын түсіндіру; 2.5.1.2 оқу роботының базалық моделінің негізгі элементтерін сипаттау |
Роботқа арналған бағдарлама | 2.5.2.3 роботқа арналған бағдарламаны жүктеу және іске асыру | |
Роботтың қозғалысы | 2.5.2.1 роботтың берілген жылдамдықпен алға жүру қозғалысын ұйымдастыру; 2.5.2.2 роботтың берілген жылдамдықпен артқа жүру қозғалысын ұйымдастыру | |
Лабиринттен шығу | 2.5.2.4 дөңгелектің берілген айналым саны бойынша роботтың қозғалысын ұйымдастыру | |
Жанасу датчигі | 2.5.3.1 жанасу датчигін қолдану | |
Роботқа арналған дыбыс | 2.2.4.3 роботқа арналған аудиофайлды жүктеу; 2.2.4.4 роботқа арналған бағдарламаны әзірлеу кезінде дыбысты пайдалану | |
4-тоқсан | ||
5-бөлім - Робототехника: "Қозғалыстағы робот" жобасы (ортақ тақырыптар: "Табиғат әлемі", "Ғажайып әлем" | Жоба дегеніміз не? | 2.2.1.2 өз идеяларын жазу үшін мәтіндік редакторды пайдалану; |
Жоба идеясы | 2.3.2.1 қосымшалар арасында деректермен алмасуды іске асыру; | |
Жобаға арналған алгоритм | 2.4.1.3 мәселені шешу үшін алгоритм құрастыру; | |
"Қозғалыстағы робот" жобасын жасау |
2.5.2.1 роботтың берілген жылдамдықпен алға жүру қозғалысын ұйымдастыру; 2.5.2.2 роботтың берілген жылдамдықпен артқа жүру қозғалысын ұйымдастыру; 2.5.2.4 дөңгелектің берілген айналым саны бойынша роботтың қозғалысын ұйымдастыру; | |
Жобаны қорғау | 2.5.1.3 жасалған роботты аудиторияға таныстыру | |
3) 3-сынып:
Бөлімдер (ортақ тақырыптар) | Пән тақырыптары | Оқу мақсаттары |
1-тоқсан | ||
1-бөлім - Программалау (ортақ тақырыптары: | Желіде тілдесу |
3.3.2.1 жобада бірлесіп жұмыс істеу үшін мессенджер құралдарын қолдану; |
Өміріміздегі қайталаулар | 3.4.1.1 Scratch (скретч) программалау ортасында берілген сценарий бойынша циклдік алгоритм құру | |
Циклдер | 3.4.1.2 Scratch (скретч) программалау ортасында ауызша түрде берілген қайталау циклдік алгоритмді іске асыру | |
Кейіпкердің қозғалысы | 3.4.2.4 Scratch (скретч) программалау ортасында ойындарды құру кезінде қайталау алгоритмін іске асыру | |
2-тоқсан | ||
2-бөлім – Ойын құру (ортақ тақырыптары: | Ойынның сценарийі | 3.4.2.1 Scratch (скретч) программалау ортасында дайын сценарий бойынша ойын әзірлеу; |
Фондар | 3.4.2.2 Scratch (скретч) программалау ортасында сахна үшін бірнеше фон құру | |
Кейіпкерлер |
3.4.2.3 Scratch (скретч) программалау ортасында бірнеше кейіпкерлер құру; | |
Костюм ауыстыру |
3.4.2.3 Scratch (скретч) программалау ортасында бірнеше кейіпкерлер құру; | |
Менің ойыным |
3.4.1.1 Scratch (скретч) программалау ортасында берілген сценарий бойынша циклдік алгоритм құру; | |
3-тоқсан | ||
3 бөлім - Робототехника. | Жобаға идея |
3.1.1.1 мәтіндік процессорда пернетақтаны қолданып символдар регистрін, батырмалардың орналасу нұсқасын және меңзерді басқару тәсілін ауыстыру; |
Жобаны рәсімдеу | 3.2.1.3 мәтіндік процессорда қаріп пен абзацты пішімдеу | |
Мәтіндегі иллюстрациялар |
3.3.1.1 ақпарат іздеуді іске асыру (құжаттағы мәтін үзіндісі); | |
Робот қолының қозғалысы | 3.5.3.1 ортаңғы мотордың айналым санын беру және жылдамдығын баптау | |
Блоктар циклі | 3.5.2.1 робот қозғалысын ұйымдастыру үшін циклді пайдалану | |
"Робот-тазартқыш" жасау |
3.5.3.1 ортаңғы мотордың айналым санын беру және жылдамдығын баптау; | |
4-тоқсан | ||
4-бөлім | Презентация жасау |
3.2.3.1 мәтін мен суреттері бар қарапайым презентация жасау; |
Презентация дизайны | 3.2.3.3 презентацияны безендіру үшін дайын дизайнды қолдану | |
Анимация және ауысулар | 3.2.3.2 слайдтар арасында ауысуларды қолдану | |
5-бөлім | Суреттермен жұмыс | 3.2.2.1 сурет пішімінің параметрлерін өзгерту (ашық, контраст, бет жиектері) |
Жоба презентациясы |
3.2.3.1 мәтін мен суреттері бар қарапайым презентация жасау; | |
4) 4-сынып:
Ұзақ мерзімді жоспардың бөлімдері (ортақ тақырыптар) | Пән тақырыптары | Оқу мақсаттары |
1-тоқсан | ||
1-бөлім Программалау | Айнымалылар | 4.4.2.1 Scratch (скретч) программалау ортасында айнымалыларды қолдану |
Кейіпкердің костюмін өзгерту | 4.4.1.1 Scratch (скретч) программалау ортасында кірістірілген циклді іске асыру | |
Логикалық операторлар | 4.4.1.2 Scratch (скретч) программалау ортасында логикалық операторларды қолдану | |
Салыстыру операторлары | 4.4.1.3 Scratch (скретч) программалау ортасында салыстыру операторларын қолдану | |
Өз ойынының сценарийі | 4.2.1.1 мәтіндік процессорда қарапайым кестелер құру | |
Өз ойыным |
4.4.2.2 өз сценарийі бойынша ойын құру; | |
2-тоқсан | ||
2-бөлім - Робототехника. Лабиринт және | Түс датчигі | 4.5.3.1 түс датчигін қолдану |
Бағдаршам-робот | 4.5.3.1 түс датчигін қолдану | |
Ультрадыбыс датчигі | 4.5.3.2 ультрадыбыс датчигін қолдану | |
Лабиринттан шығу | 4.5.3.2 ультрадыбыс датчигін қолдану | |
Кегль-ринг |
4.5.3.1 түс датчигін қолдану; | |
3-тоқсан | ||
3-бөлім - Видео | Видеоредактормен танысу | 4.2.4.1 видеоредакторда бейнефайлдарды өңдеу |
Контент түсіру |
4.2.4.2 презентацияда фотосуреттер, дыбыстар және бейнелерді қолдану; | |
Видеоны өңдеу | 4.2.4.4 бейнероликке монтаж жасау | |
4-бөлім - Презентациялар (ортақ тақырыбы: "Қоршаған ортаны қорғау") | Презентацияларға арналған ақпарат |
4.2.3.1 слайд құру үшін макет таңдау; |
Презентациядағы дыбыстар | 4.2.4.2 презентацияда фотосуреттер, дыбыстар және бейнелерді қолдану; | |
Презентациядағы видео |
4.3.1.1 тірек сөздер арқылы браузерде ақпарат іздеу; | |
Презентациядағы анимация | 4.2.3.2 презентациядағы нысандарға анимация қосу және баптау | |
4-тоқсан | ||
5-бөлім - Болашақтың компьютерлері (ортақ тақырыптары: | Интернет желісінде деректер алмасу |
4.3.2.1 электронды поштаның мүмкіндіктерін түсіндіру; |
Пароль сенімділігі |
4.3.2.2 браузер параметрлерін қолдану (бетбелгілер жасау, тарихын және жүктеуді көру); | |
Болашақтағы компьютерлер мен роботтар |
4.1.1.1 ғылыми-техникалық прогрестің компьютерлер мен мобильді құрылғылардың өзгеруіне әсерін түсіндіру; | |
"Болашақтағы компьютерлер мен роботтар" шағын жоба |
4.3.1.1 тірек сөздер арқылы браузерде ақпарат іздеу; | |
| Қазақстан Республикасы Оқу - ағарту министрлігінің 2022 жылғы 16 қыркүйектегі № 399 бұйрығына 28-қосымша |
Бастауыш білім беру деңгейінің 1-4-сыныптарына арналған "Жаратылыстану" оқу пәні бойынша үлгілік оқу бағдарламасы
Ескерту. 28-қосымша жаңа редакцияда - ҚР Оқу-ағарту министрінің 05.112024 № 323 (01.09.2025 бастап қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.
1-тарау. Жалпы ережелер
1. "Жаратылыстану" оқу пәнінің оқу бағдарламасы (бұдан әрі – бағдарлама) "Мектепке дейінгі тәрбие мен оқытудың, бастауыш, негізгі орта, жалпы орта, техникалық және кәсіптік, орта білімнен кейінгі білім берудің мемлекеттік жалпыға міндетті стандарттарын бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Оқу-ағарту министрінің 2022 жылғы 3 тамыздағы № 348 бұйрығымен бекітілген Мектепке дейінгі тәрбие мен оқытудың, бастауыш, негізгі орта, жалпы орта, техникалық және кәсіптік, орта білімнен кейінгі білім берудің мемлекеттік жалпыға міндетті стандарттарына сәйкес әзірленген (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 29031 болып тіркелген).
2. Бастауыш мектептегі "Жаратылыстану" оқу пәнінің оқу бағдарламасының мақсаты – әлемнің қазіргі заманғы жаратылыстану ғылымы тұрғысынан бейнесі туралы білім негізін қалыптастыру және білім алушылардың зерттеу біліктері мен дағдыларын дамыту.
3. Оқу пәнінің бағдарламасы келесі міндеттерге жетуге бағытталған:
1) зерттеу, ойлау, коммуникативтік дағдылары мен біліктерінің негізін қалыптастыру;
2) техника мен технологияның дамуына елеулі ықпал еткен жаратылыстанудың маңызды идеяларымен, жетістіктерімен танысу;
3) қоршаған әлемнің құбылыстарын түсіндіру үшін және әртүрлі ақпарат көздерінен алынған жаратылыстану-ғылымдық тұрғысынан маңызды және өмірлік маңызы бар мазмұнды ақпаратты қабылдау үшін алынған білімді қолдана білу біліктерін меңгеру;
4) зияткерлік, шығармашылық қабілеттерін, сыни тұрғыдан ойлау қабілетін қарапайым зерттеулер, құбылыстарды талдау, жаратылыстану-ғылымдық ақпаратты қабылдау және түсіндіру барысында дамыту;
5) табиғат заңдарын тану және жаратылыстану ғылымдарының жетістіктерін өркениеттің дамуы мен өмір сапасын жақсарту үшін пайдалану мүмкіндігіне сенімділікті тәрбиелеу;
6) күнделікті өмірде тіршілік қауіпсіздігін қамтамасыз ету, заманауи технологияларды сауатты пайдалану, денсаулық пен қоршаған ортаны қорғау үшін жаратылыстану ғылымдары бойынша білімдерін қолдану дағдыларын қалыптастыру.
4. Оқу бағдарламасында үш тілде білім беруді жүзеге асыру қарастырылған, онда үш тілді меңгертіп қана қоймай, сол сияқты білім алушының сыныптан тыс жұмыстарын да үш (қазақ, орыс және ағылшын тілдерінде) тілде ұйымдастыру қарастырылған.
5. Жеке тұлғалық қасиеттердің кең ауқымды дағдылармен бірлесе дамытылуы білім берудің "қазақстандық патриотизм мен азаматтық жауапкершілік", "құрмет", "ынтымақтастық", "еңбек пен шығармашылық", "ашықтық", "өмір бойы білім алу" сияқты басты құндылықтарын білім алушы бойына сіңіруге негіз болып табылады. Бұл құндылықтар білім алушының тәртібі мен күнделікті іс-әрекеттерін ынталандыратын тұрақты бағдары болады.
2-тарау. "Жаратылыстану" оқу пәнінің мазмұнын ұйымдастыру 1-параграф. "Жаратылыстану" оқу пәнінің мазмұны
6. "Жаратылыстану" пәні бойынша оқу жүктемесінің көлемі:
1) 1-сыныпта – аптасына 1 сағат, оқу жылында – 33 сағат;
2) 2-сыныпта – аптасына 1 сағат, оқу жылында – 34 сағат;
3) 3-сыныпта – аптасына 1 сағат, оқу жылында – 34 сағат;
4) 4-сыныпта – аптасына 1 сағат, оқу жылында – 34 сағатты құрайды.
Оқу пәні бойынша оқу жүктемесінің көлемі "Қазақстан Республикасындағы бастауыш, негізгі орта, жалпы орта білім берудің үлгілік оқу жоспарларын бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің 2012 жылғы 8 қарашадағы № 500 бұйрығымен бекітілген үлгілік оқу жоспарына тәуелді (Қазақстан Республикасының нормативтік құқықтық актілерін мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 8170 тіркелген).
7. "Жаратылыстану" оқу пәнінің 1-сыныпқа арналған базалық мазмұны келесі бөлімдерден құралады:
1) "Мен зерттеушімін": қоршаған орта құбылыстарын бақылау; бақылау кезеңдері; эксперимент;
2) "Жанды табиғат": жанды ағзалар; өсімдіктер және олардың алуантүрлілігі, ағаштар, бұталар, шөптесін өсімдіктер; өсімдіктің негізгі бөліктері: тамыр, сабақ, жапырақ, гүл, жеміс, тұқым; жабайы және мәдени өсімдіктер; мәдени өсімдіктерді күту (суару, қоректендіру, топыраққа күтім жасау); өсімдіктің тіршілігіне қажетті жағдайлар (су, жарық, жылу, қоректік заттар); жануарлар, жабайы және үй жануарлары, үй жануарларын күту, үй жануарларының келтіретін пайдасы, жануарлардың жыл мезгілдерінің ауысуына бейімделуі: жылы жаққа ұшу, қысқа азық жинау, ұйқыға кету; адам, адамның дене мүшелері, адамның өмірінің кезеңдері, тамақтану, демалу;
3) "Жер және ғарыш": жердің пішіні, глобус – жер моделі, ғарыш, ғарыш денелері, астрономия туралы алғашқы түсініктер; зымырандар, телескоптар, уақыт, уақыт өлшеу құралдары, сағат, күнтізбелер;
4) "Табиғат физикасы": түрлі денелердің қозғалысы, табиғаттағы қозғалыс, адамдардың қозғалысы, қозғалыс траекториясы, қозғалыс траекториясын сурет түрінде белгілеу, жарық пен қараңғы, жарықтың табиғи және жасанды көздері, жарықтандыру, дыбыс және оның таралу ерекшеліктері, дыбыстың табиғи және жасанды көздері, жылу шығаратын құрылғылар, күнделікті өмірдегі электр, магниттің қасиеттері, магниттік қасиеті бар заттар.
8. "Жаратылыстану" оқу пәнінің 2-сыныпқа арналған базалық мазмұны келесі бөлімдерден құралады:
1) "Мен зерттеушімін": қоршаған орта, құбылыстар, процестер, нысандар, зерттеушінің жеке тұлғалық қасиеттері, бақылау – ғылыми таным әдісі, бақылаудың белгілері: мақсаты, нысаны, жоспары, мерзімі, нәтижесі; бақылау нәтижесін шартты белгілер арқылы тіркеу, бақылау жүргізу жоспары, қорытынды жасау, эксперименттің белгілері: мақсаты, болжам, ресурстары, жоспары, мерзімі, нәтижесі; эксперимент жүргізу және нәтижесін кестеге тіркеу, ақпарат көздері;
2) "Жанды табиғат": өсімдіктің өсуіне қажетті жағдайлар, өсімдіктерде болатын маусымдық өзгерістер, өсімдіктердің негізгі бөліктерінің қызметтері, өсімдік топтарының тіршілік ортасы және оған бейімделу тәсілдері, өсімдік топтары (өз өлкесіндегі өсімдіктер негізінде), топыраққа күтім жасау, өсімдіктерге қамқорлық жасау; жануарлардың топтары: бунақденелілер, балықтар, қосмекенділер, бауырымен жорғалаушылар, құстар мен сүтқоректілер, жануарлардың тіршілік ортасына бейімделуі, жануарлардың көбеюі, жұмыртқа салатын және төлдейтін жануарлар, жануарларды қорғау, адам, қаңқа мен бұлшықет қызметі, бұлшықеттің жиырылуының қозғалудағы рөлі, дұрыс дене сымбаты, тіс және оның күтімі, жеке гигиена, оның денсаулық сақтаудағы рөлі;
3) "Заттар және олардың қасиеттері": ауа, ауаның адам, өсімдіктер мен жануарлар үшін маңызы, ауаның қасиеттері (түсі, иісі), ауаның агрегаттық күйі, жылуөткізгіштік, ауаның бос кеңістікті толтыратын қасиеті, су және оның физикалық қасиеттері, судың агрегаттық күйлері: қатты, сұйық, газ тәрізді: судың табиғи көздері, табиғат ресурстары және олардың қолданысы, табиғат ресурстарын шығу тегі бойынша жіктеу;
4) "Жер және ғарыш": жер ғаламшары үшін Күннің рөлі, Ай – Жердің табиғи серігі, Күн жүйесінің ғаламшарлары, олардың орналасу реті және сипаттамалары, жер тобындағы ғаламшарлар, алып ғаламшарлар, уақытты өлшеу бірліктері: жыл, ай, апта, тәулік, сағат, минут; ғарыштағы қашықтық пен уақыт ерекшеліктері;
5) "Табиғат физикасы": денелердің түрлі жылдамдықпен қозғалуы, жылдамдықтың сипаттамасы: жылдам, баяу, қозғалыс тудыратын күштер: тарту және итеру, заттың массасы, заттардың массаларын анықтау, материалдардың жарықты өткізуі (мөлдір, мөлдір емес, жартылай мөлдір материалдар), қатты және бәсең дыбыс көздері, температура, температураны өлшеу, термометрлер, температураны өлшеу бірлігі – градус, магнит қолданылатын салалар.
9. "Жаратылыстану" оқу пәнінің 3-сыныпқа арналған базалық мазмұны келесі бөлімдерден құралады:
1) "Мен зерттеушімін": ғылыми жаңалықтар және олардың күнделікті өмірге әсері, ақпарат көздерінің түрлері, ақпарат көздерінің артықшылығы мен кемшілігі, экспериментті жоспарлау және жүргізу, эксперимент нәтижесін диаграмма түрінде белгілеу, қорытынды жасау;
2) "Жанды табиғат": фотосинтез процесі туралы алғашқы түсінік, өсімдіктердің бейімделуі, жылусүйгіш, суыққа төзімді, көлеңкесүйгіш, жарықсүйгіш, шөлге төзімді, ылғалсүйгіш өсімдіктер; табиғат бірлестіктері – жанды және жансыз табиғаттың қауымдастығы, өз өлкесінің табиғат бірлестіктері, адам тіршілік әрекеттерінің өсімдіктердің алуантүрлілігіне әсері, өсімдіктердің табиғаттағы және адам өміріндегі рөлі, сирек кездесетін және жойылып бара жатқан өсімдіктер (өз өлкесінің өсімдіктері негізінде), сирек кездесетін және жойылып бара жатқан өсімдіктерді сақтаудағы Қызыл кітаптың маңызы, жануарлар, омыртқалы және омыртқасыз жануарлар, жануарлардың өзара қарым-қатынас жасау түрлері, жануарлар мен өсімдіктер арасындағы өзара байланыс, тіршілік ортасындағы жағдайлардың өзгеруіне байланысты жануарлардың санының өзгеруі, адамның жануарлардың санының азаюына әкелетін іс-әрекеттері, адамның ішкі ағзалары, асқорыту жүйесі, оның адам тіршілігіндегі рөлі, тыныс алу жүйесі және оның ағзалары, тыныс алудың адам ағзасындағы рөлі, қанайналым жүйесі, оның адам ағзасындағы рөлі, жүрек. тамыр соғуы, адамның ағзасын ауру мен инфекциялардан қорғау;
3) "Заттар және олардың қасиеттері": заттар мен денелер, заттарды шығу тегі бойынша жіктеу, табиғи және жасанды денелер, заттарды агрегаттық күйі бойынша жіктеу (қатты, сұйық, газ тәрізді); ауа және оның құрамы (көмірқышқыл газ, оттек, азот, тағы басқалар), ауаның жануды қолдайтын қасиеті, жанды ағзалар мен жансыз табиғаттағы су, негізгі табиғи су көздері, мұхиттар, теңіздер, өзендер, көлдер; ащы және тұщы су, ауызсуды үнемді қолдану, суды тазалау тәсілдері, фильтр арқылы тазалау, судың тіршілік үшін маңызы; топырақ, топырақтың құрамы (құм, саз, жануарлар мен өсімдіктердің қалдықтары, су, ауа), топырақ түрлері, топырақтың қасиеті, құнарлылық, топырақтың кейбір ағзалардың тіршілігіндегі рөлі, топырақты қорғау;
4) "Жер және ғарыш": жер сфералары туралы алғашқы түсінік (литосфера, гидросфера, атмосфера, биосфера), жер сфераларын графикалық кескіндеу, ғарышты игерудегі айтулы оқиғалар, жердің алғашқы жасанды серігін ұшыру, адамның ғарышқа алғашқы ұшуы, айға адамның қонуы, адамзаттың дамуы үшін ғарыштың маңызы, ғарыш игерудегі Қазақстанның үлесі, Байқоңыр ғарыш айлағы, жердің өз осінен айналуы, Күн мен түннің ауысуы;
5) "Табиғат физикасы": серпімділік күші, серпімді және пластикалық денелер, ауырлық күші, табиғаттағы ауырлық күші, үйкеліс күші, табиғаттағы үйкеліс күші, күштің әсер ету бағыты, көлеңке, оның пайда болу себептері, көлеңкенің ерекшеліктері, заттардың жарықты шағылдыру қасиеті, дыбыс. дыбыстың көздері мен дыбыс қабылдағыштар, дыбыс қаттылығының дыбыс көзі мен қабылдағыш арасындағы қашықтыққа тәуелділігі, электр энергиясы, электр энергиясының көздері, электр тізбегінің элементтері, қарапайым электр тізбегін құру сызбасы, әртүрлі металдардың магниттелуі.
10. "Жаратылыстану" оқу пәнінің 4-сыныпқа арналған базалық мазмұны келесі бөлімдерден құралады:
1) "Мен зерттеушімін": зерттеудің өз пайымдауы негізінде анықталған өзекті бағыты, зерттеу әдісін таңдау, бақылау мен эксперименттің артықшылығы мен кемшілігі, нәтижені білім алушы таңдауы бойынша көрсету;
2) "Жанды табиғат": қоректік тізбек, өсімдік – қоректік тізбектің маңызды буыны, өсімдіктің тіршілік циклі, тозаңдану негізінде тұқым түзілу, тұқым таралу жолдары (өздігінен, жел, су, жануарлар, адамдар арқылы таралу), жоғары және төменгі сатыдағы өсімдіктер, өсімдіктерді қорғау жолдары, өз өлкесінің жануарлары, бунақденелердің тіршілік циклі (жұмыртқа, дернәсіл, қуыршақ, ересек бунақденелі), жануарлардың қоректену ерекшеліктері, өсімдікқоректі және жыртқыш жануарлар, симбиоздық байланыстар, қоректік тізбек құрылымы, тіршілік ортасына байланысты қоректік тізбек модельдері, жойылу шегінде тұрған жануарлар, Қазақстанның Қызыл кітабы, Ұлттық саябақтар мен қорықтарды құру мақсаты, Қазақстанның ұлттық саябақтары мен қорықтары; адам, зәр шығару жүйесі мен оның рөлі, жүйке жүйесі, оның адам ағзасындағы рөлі;
3) "Заттар және олардың қасиеттері": заттардың қасиеттері, заттарды қасиеттеріне байланысты қолдану, құрастырылған эксперимент жоспарына сәйкес жаңа зат алу, адам тіршілігінің түрлі салаларында ауаны қолдану, ауаның ластануы, ауаның ластануының табиғи және жасанды көздері, ауа тазалығын сақтау, ауаны тазарту жолдары, ауаның орын ауыстыруы, желдің пайдасы мен зияны, табиғаттағы су айналымы, атмосферада жауын-шашынның түзілуі, судың ластану көздері (тұрмыстық, өндірістік, ауылшаруашылық), судың ластануының түрлі ағзаларға әсерін түсіндіру, түрлі заттардың судағы ерігіштігі, пайдалы қазбалар (бор, тұз, әктас, саз, мұнай, гранит, көмір, табиғи газ), пайдалы қазбаларды қолдану, Қазақстанның негізгі пайдалы қазбалары өндірілетін кен орындары, пайдалы қазбаларды қорғау және үнемді қолдану;
4) "Жер мен ғарыш": жер бетінің ірі элементтері, ғарыш денелері (астероидтар, кометалар, метеориттер, жұлдыздар, галактикалар), жердегі тіршілікке ғарыштың әсері, жердің орбита бойынша қозғалысы, жыл мезгілдерінің ауысуы, жыл мезгілдерінің сипаттамасы;
5) "Табиғат физикасы": Архимед күші, Архимед күшін болжау, Архимед күшінің судағы заттарға әсері, көлеңкенің кедергі өлшеміне және жарық көзінен кедергіге дейінгі қашықтыққа тәуелділігі, жарықтың қасиеттері, шағылу, жұтылу, белгілі бір кедергілердің дыбыстың қаттылығы мен таралуына әсері, түрлі материалдардың жылуөткізгіштігі, түрлі материалдардың электрөткізгіштігі.
2-параграф. Оқу мақсаттарының жүйесі
11. Бағдарламада оқу мақсаттары кодтық белгімен белгіленген. Кодтық белгідегі бірінші сан сыныпты, екінші және үшінші сан бөлім және бөлімшенің ретін, төртінші сан оқу мақсатының реттік нөмірін көрсетеді. 1.2.1.1 кодында: "1" – сынып, "2.1" – бөлім мен бөлімше, "1" – оқу мақсатының реттік нөмірі.
12. Оқу мақсаттарының жүйесі:
Бөлімше | Оқу мақсаттары | |||
1-сынып | 2-сынып | 3-сынып | 4-сынып | |
1) "Мен зерттеушімін" | ||||
1.1 Ғылым мен зерттеушілердің рөлі | 1. 1. 1. 1 қоршаған әлем құбылыстары, процестері мен нысандарын зерттеудің қажеттілігін түсіндіру | 2. 1. 1. 1 қоршаған әлем құбылыстары, үдерістері мен нысандарын зерделеуге қажетті жағдайларды және зерттеушінің тұлғалық қасиеттерін анықтау | 3. 1. 1. 1 маңызды ғылыми жаңалықтар мен олардың адамның күнделікті өміріне әсері туралы әңгімелеу | 4. 1. 1. 1 зерттеудің өзекті бағытын өз пайымдауы негізінде анықтау |
1.2 Табиғатты тану әдістері |
1. 1. 2. 1 қоршаған әлем құбылыстарына бақылау жүргізу; |
2. 1. 2. 1 "ақпарат көзі" ұғымын және оның зерттеу жүргізудегі маңызын түсіндіру; |
3. 1. 2. 1 ақпарат көзінің түрлерін, артықшылығы мен кемшілігін анықтау; |
4. 1. 2. 1 зерттеу әдісін (бақылау мен эксперимент) таңдау себебін оның артықшылығы мен кемшілігіне байланысты негіздеу; |
2) "Жанды табиғат" | ||||
2.1 Өсімдіктер |
1. 2. 1. 1 өсімдіктердің негізгі сипаттамаларын және олардың тіршілік формаларын анықтау; |
2. 2. 1. 1 өсімдіктердің әр түрлі жағдайларда өсу мүмкіндіктерін зерттеу; |
3. 2. 1. 1 өсімдіктердің фотосинтез процесінде оттек бөлуін түсіндіру; |
4. 2. 1. 1 қоректік тізбектегі өсімдіктердің рөлін анықтау; |
2.2 Жануарлар |
1. 2. 2. 1 жануарлар мен өсімдіктерді салыстыру, олардың ұқсастықтары мен айырмашылықтарын анықтау; |
2. 2. 2. 1 жануарлар класының өкілдерін ажырату: бунақденелілер, балықтар, қосмекенділер, бауырымен жорғалаушылар, құстар және сүтқоректілер; |
3. 2. 2. 1 жануарларды омыртқалыларға және омыртқасыздарға жіктеу; |
4. 2. 2. 1 өз өлкесіндегі жануарларды жіктеу; |
2.3 Адам |
1. 2. 3. 1 адамның негізгі дене мүшелерін және олардың қызметтерін атау; |
2. 2. 3. 1 адамның тірек-қимыл жүйесінің қызметін анықтау; |
3. 2. 3. 1 адамның ішкі ағзаларының орналасуын анықтау; |
4. 2. 3. 1 зәр шығару жүйесі мен оның адам ағзасындағы рөлін сипаттау; |
3) "Заттар және олардың қасиеттері" | ||||
3.1 Заттардың типтері | 3. 3. 1. 1 заттарды шығу тегі және агрегаттық күйі бойынша жіктеу | 4. 3. 1. 1 заттардың қасиеттеріне сәйкес оларды қолдануға эксперимент жүргізу | ||
3.2 Ауа |
2. 3. 2. 1 біздің ғаламшарымыз үшін ауаның маңызын түсіндіру; | 3. 3. 2. 1 ауаның құрамы мен жануды қолдайтын қасиетін сипаттау |
4. 3. 2. 1 адам тіршілігінің түрлі салаларында ауаны қолдану жолдарын анықтау; | |
3.3 Су |
2. 3. 3. 1 судың физикалық қасиеттерін анықтау (дәмсіз, иіссіз, белгілі бір формасының болмауы, аққыштығы); |
3. 3. 3. 1 судың жанды ағзалар мен жансыз табиғатта кездесетінін түсіндіру және негізгі табиғи көздерін салыстыру; |
4. 3. 3. 1 табиғаттағы су айналымын мен жауын-шашын түзілу процесін сипаттау; | |
3.4 Табиғат ресурстары |
2. 3. 4. 1 табиғат ресурстарының қолданысын анықтау; |
3. 3. 4. 1 топырақтың рөлін және негізгі қасиеттерін түсіндіру; |
4. 3. 4. 1 кейбір пайдалы қазбалардың (бор, тұз, әктас, саз, мұнай, гранит, көмір, табиғи газ) қолданылу саласын анықтау; | |
4) "Жер және ғарыш" | ||||
4.1 Жер | 1. 4. 1. 1 Жердің пішінін моделі негізінде анықтау |
2. 4. 1. 1 Жер мен Күн арасындағы байланысты түсіндіру; | 3. 4. 1. 1 Жер сфераларының орналасу реттілігін түсіндіру және көрсету | 4. 4. 1. 1 жер бетінің ірі элементтерін атау және сипаттау |
4.2 Ғарыш |
1. 4. 2. 1 астрономияны ғарыш туралы ғылым ретінде сипаттау; |
2. 4. 2. 1 Күн жүйесі ғаламшарларының орналасу тәртібін анықтау; | 3. 4. 2. 1 ғарышты игерудің кейбір айтулы оқиғалары туралы әңгімелесу және маңыздылығын түсіндіру | 4. 4. 2. 1 жекелеген ғарыш денелерін сипаттау және оның тіршілікке әсерін анықтау; |
4.3 Кеңістік және уақыт |
1. 4. 3. 1 уақыттың маңыздылығын түсіндіру; |
2. 4. 3. 1 негізгі уақыт өлшем бірліктерін ажырату; | 3. 4. 3. 1 Жердің өз осінен айналуының салдарын түсіндіру |
4. 4. 3. 1 Жердің орбиталық айналуының салдарын түсіндіру; |
5) "Табиғат физикасы" | ||||
5.1 Күш және қозғалыс |
1. 5. 1. 1 түрлі денелердің қозғалуына мысал келтіру; |
2. 5. 1. 1 түрлі денелердің әртүрлі жылдамдықпен қозғалуына мысал келтіру; |
3. 5. 1. 1 серпімділік күшін зерттеу және оның білінуіне мысал келтіру; |
4. 5. 1. 1 Архимед күшін сипаттау және оның білінуіне мысал келтіру; |
5.2 Жарық |
1. 5. 2. 1 жарық пен қараңғыны салыстыру; | 2. 5. 2. 1 кейбір денелердің жарықөткізгіштік қасиетін зерттеу |
3. 5. 2. 1 көлеңкенің пайда болу себептерін түсіндіру және мысалдар келтіру; |
4. 5. 2. 1 көлеңкенің кедергі өлшеміне және жарық көзінен кедергіге дейінгі қашықтыққа тәуелділігін зерттеу және түсіндіру; |
5.3 Дыбыс |
1. 5. 3. 1 дыбыстың таралу ерекшеліктерін түсіндіру; | 2. 5. 3. 1 дыбыс қаттылығы бойынша дыбыс көздерін жіктеу | 3. 5. 3. 1 дыбыс қаттылығының дыбыс көзі мен қабылдағыш арасындағы қашықтыққа тәуелділігін түсіндіру | 4. 5. 3. 1 белгілі бір кедергілердің дыбыстың қаттылығы мен таралуына әсерін зерттеу және түсіндіру |
5.4 Жылу | 1. 5. 4. 1 жылыту құрылғыларын анықтау | 2. 5. 4. 1 түрлі денелердің температурасын өлшеу | 4. 5. 4. 1 түрлі материалдардың жылу өткізгіштігін зерттеу | |
5.5 Электрлік | 1. 5. 5. 1 адамның күнделікті өміріндегі электр энергиясының маңызын түсіндіру |
3. 5. 5. 1 электр энергиясы көздерін анықтау; | 4. 5. 5. 1 түрлі материалдардың электрөткізгіштігін зерттеу | |
5.6 Магниттілік |
1. 5. 6. 1 магниттік қасиеті бар денелерді анықтау; | 2. 5. 6. 1 магниттерді қолдану аясын сипаттау | 3. 5. 6. 1 магнит көмегімен әртүрлі металдардың магниттелу қасиетін зерттеу | |
13. Бөлімді және тақырыптарды оқытуға арналған сағат санын мұғалім бөледі.
14. Осы оқу бағдарламасы Бастауыш білім беру деңгейінің 1-4-сыныптарына арналған "Жаратылыстану" оқу пәні бойынша үлгілік оқу бағдарламасын іске асыру жөніндегі ұзақ мерзімді жоспарға сәйкес іске асырылады.
3-параграф. Бастауыш білім беру деңгейінің 1-4-сыныптарына арналған "Жаратылыстану" оқу пәні бойынша үлгілік оқу бағдарламасын іске асыру жөніндегі ұзақ мерзімді жоспар
1) 1-сынып:
Ортақ тақырыптар | Ұзақ мерзімді жоспар бөлімі | Бағдарлама бөлімшелері | Оқу мақсаттары |
1-тоқсан | |||
1. Өзім туралы | 1 Мен зерттеушімін | 1.1 Ғылым мен зерттеушілердің рөлі | 1. 1. 1. 1 қоршаған әлем құбылыстары, процестері мен нысандарын зерттеудің қажеттілігін түсіндіру |
1.2 Табиғатты тану әдістері |
1. 1. 2. 1 қоршаған әлем құбылыстарына бақылау жүргізу; | ||
2 Жанды табиғат | 2.1 Өсімдіктер |
1. 2. 1. 1 өсімдіктердің негізгі сипаттамаларын және олардың тіршілік формаларын анықтау; | |
2. Менің мектебім | 2.2 Жануарлар |
1. 2. 2. 1 жануарлар мен өсімдіктерді салыстыру, олардың ұқсастықтары мен айырмашылықтарын анықтау; | |
1 Мен зерттеушімін | 1.2 Табиғатты тану әдістері |
1. 1. 2. 1 қоршаған әлем құбылыстарына бақылау жүргізу; | |
2-тоқсан | |||
3. Менің отбасым және достарым | 2 Жанды табиғат | 2.3 Адам |
1. 2. 3. 1 адам денесінің негізгі мүшелерін және олардың қызметтерін атау; |
4. Бізді қоршаған әлем | 5 Табиғат физикасы | 5.1 Күш және қозғалыс |
1. 5. 1. 1 түрлі денелердің қозғалуына мысал келтіру; |
1 Мен зерттеушімін | 1.2 Табиғатты тану әдістері |
1. 1. 2. 1 қоршаған әлем құбылыстарына бақылау жүргізу; | |
3-тоқсан | |||
5. Саяхат | 4 Жер және ғарыш | 4.2 Ғарыш |
1. 4. 2. 1 астрономияны ғарыш туралы ғылым ретінде сипаттау; |
4.1 Жер | 1. 4. 1. 1 Жердің пішінін моделі негізінде анықтау | ||
4.3 Кеңістік және уақыт |
1. 4. 3. 1 уақыттың маңыздылығын түсіндіру; | ||
1 Мен зерттеушімін | 1.2 Табиғатты тану әдістері |
1. 1. 2. 1 қоршаған әлем құбылыстарына бақылау жүргізу; | |
6. Салт-дәстүр және ауыз әдебиеті | 5 Табиғат физикасы | 5.4 Жылу | 1. 5. 4. 1 жылыту құрылғыларын анықтау |
5.5 Электрлік | 1. 5. 5. 1 адамның күнделікті өміріндегі электр энергиясының маңызын түсіндіру | ||
5.6 Магниттілік |
1. 5. 6. 1 магниттік қасиеті бар денелерді анықтау; | ||
1 Мен зерттеушімін | 1.2 Табиғатты тану әдістері |
1. 1. 2. 1 қоршаған әлем құбылыстарына бақылау жүргізу; | |
4-тоқсан | |||
7. Тағам мен сусын | 5 Табиғат физикасы | 5.2 Жарық |
1. 5. 2. 1 жарық пен қараңғыны салыстыру; |
8. Дені саудың жаны сау | 5.3 Дыбыс |
1. 5. 3. 1 дыбыстың таралу ерекшеліктерін түсіндіру; | |
1 Мен зерттеушімін | 1.2 Табиғатты тану әдістері |
1. 1. 2. 1 қоршаған әлем құбылыстарына бақылау жүргізу; | |
2) 2-сынып:
Ортақ тақырыптар | Ұзақ мерзімді жоспар бөлімі | Бағдарлама бөлімшелері | Оқу мақсаттары |
1-тоқсан | |||
1. Өзім туралы | 1 Мен зерттеушімін | 1.1 Ғылым мен зерттеушілердің рөлі | 2. 1. 1. 1 қоршаған әлем құбылыстары, процестері мен нысандарын зерделеуге қажетті жағдайларды және зерттеушінің тұлғалық қасиеттерін анықтау |
1.2 Табиғатты тану әдістері |
2. 1. 2. 1 "ақпарат көзі" ұғымын және оның зерттеу жүргізудегі маңызын түсіндіру; | ||
2 Жанды табиғат | 2.1 Өсімдіктер |
2. 2. 1. 1 өсімдіктердің әртүрлі жағдайларда өсу мүмкіндіктерін зерттеу; | |
2. Менің отбасым және достарым | 2.2 Жануарлар |
2. 2. 2. 1 жануарлар класының өкілдерін ажырату: бунақденелілер, балықтар, қосмекенділер, бауырымен жорғалаушылар, құстар және сүтқоректілер; | |
1 Мен зерттеушімін | 1.2 Табиғатты тану әдістері |
2. 1. 2. 2 бақылаудың басты белгілерін анықтау (мақсат, нысан, жоспар, мерзім, нәтиже); | |
2-тоқсан | |||
3. Менің мектебім | 2 Жанды табиғат | 2.3 Адам |
2. 2. 3. 1 адамның тірек-қимыл жүйесінің қызметін анықтау; |
1 Мен зерттеушімін | 1.2 Табиғатты тану әдістері |
2. 1. 2. 1 "ақпарат көзі" ұғымын және оның зерттеу жүргізудегі маңызын түсіндіру; | |
4. Менің туған өлкем | 3 Заттар және олардың қасиеттері | 3.2 Ауа |
2. 3. 2. 1 біздің ғаламшарымыз үшін ауаның маңызын түсіндіру; |
3.3 Су |
2. 3. 3. 1 судың физикалық қасиеттерін анықтау (дәмсіз, иіссіз, белгілі бір формасының болмауы, аққыштығы); | ||
1 Мен зерттеушімін | 1.2 Табиғатты тану әдістері |
2. 1. 2. 1 "ақпарат көзі" ұғымын және оның зерттеу жүргізудегі маңызын түсіндіру; | |
3-тоқсан | |||
5. Дені саудың жаны сау | 3 Заттар және олардың қасиеттері | 3.4 Табиғат ресурстары |
2. 3. 4. 1 табиғат ресурстарының қолданысын анықтау; |
1 Мен зерттеушімін | 1.2 Табиғатты тану әдістері |
2. 1. 2. 1 "ақпарат көзі" ұғымын және оның зерттеу жүргізудегі маңызын түсіндіру; | |
4 Жер және ғарыш | 4.1 Жер |
2. 4. 1. 1 Жер мен Күн арасындағы байланысты түсіндіру; | |
4.2 Ғарыш |
2. 4. 2. 1 Күн жүйесі ғаламшарларының орналасу тәртібін анықтау; | ||
6. Салт-дәстүр және ауыз әдебиеті | 4.3 Кеңістік және уақыт |
2. 4. 3. 1 негізгі уақыт өлшем бірліктерін ажырату; | |
1 Мен зерттеушімін | 1.2 Табиғатты тану әдістері |
2. 1. 2. 1 "ақпарат көзі" ұғымын және оның зерттеу жүргізудегі маңызын түсіндіру; | |
5 Табиғат физикасы | 5.1 Күш және қозғалыс |
2. 5. 1. 1 түрлі денелердің әртүрлі жылдамдықпен қозғалуына мысал келтіру; | |
1 Мен зерттеушімін | 1.2 Табиғатты тану әдістері |
2. 1. 2. 1 "ақпарат көзі" ұғымын және оның зерттеу жүргізудегі маңызын түсіндіру; | |
4-тоқсан | |||
7. Қоршаған орта 8. Саяхат | 5 Табиғат физикасы | 5.2 Жарық | 2. 5. 2. 1 кейбір денелердің жарықөткізгіштік қасиетін зерттеу |
5.3 Дыбыс | 2. 5. 3. 1 дыбыс қаттылығы бойынша дыбыс көздерін жіктеу | ||
5.4 Жылу | 2. 5. 4. 1 түрлі денелердің температурасын өлшеу | ||
5.6 Магниттілік | 2. 5. 6. 1 магниттерді қолдану аясын сипаттау | ||
1 Мен зерттеушімін | 1.2 Табиғатты тану әдістері |
2. 1. 2. 1 "ақпарат көзі" ұғымын және оның зерттеу жүргізудегі маңызын түсіндіру; | |
3) 3-сынып:
Ортақ тақырыптар | Ұзақ мерзімді жоспар бөлімі | Бағдарлама бөлімшелері | Оқу мақсаттары |
1-тоқсан | |||
1. Жанды табиғат | 1 Мен зерттеушімін | 1.1 Ғылым мен зерттеушілердің рөлі | 3. 1. 1. 1 маңызды ғылыми жаңалықтар мен олардың адамның күнделікті өміріне әсері туралы әңгімелеу |
1.2 Табиғатты тану әдістері |
3. 1. 2. 1 ақпарат көзінің түрлерін, артықшылығы мен кемшілігін анықтау; | ||
2 Жанды табиғат | 2.1 Өсімдіктер |
3. 2. 1. 1 өсімдіктердің фотосинтез процесінде оттек бөлуін түсіндіру; | |
2. Жақсыдан үйрен, жаманнан жирен (жарық пен қараңғы) | 2.2 Жануарлар |
3. 2. 2. 1 жануарларды омыртқалыларға және омыртқасыздарға жіктеу; | |
1 Мен зерттеушімін | 1.2 Табиғатты тану әдістері |
3. 1. 2. 1 ақпарат көзінің түрлерін, артықшылығы мен кемшілігін анықтау; | |
2-тоқсан | |||
3. Уақыт | 2 Жанды табиғат | 2.3 Адам |
3. 2. 3. 1 адамның ішкі ағзаларының орналасуын анықтау; |
1 Мен зерттеушімін | 1.2 Табиғатты тану әдістері | 3. 1. 2. 1 ақпарат көзінің түрлерін, артықшылығы мен кемшілігін анықтау; | |
4. Сәулет өнері | 3 Заттар және олардың қасиеттері | 3.1 Заттардың типтері | 3. 3. 1. 1 заттарды шығу тегі және агрегаттық күйі бойынша жіктеу |
3.2 Ауа | 3. 3. 2. 1 ауаның құрамы мен жануды қолдайтын қасиетін сипаттау | ||
3.3 Су |
3. 3. 3. 1 судың жанды ағзалар мен жансыз табиғатта кездесетінін түсіндіру және негізгі табиғи көздерін салыстыру; | ||
1 Мен зерттеушімін | 1.2 Табиғатты тану әдістері |
3. 1. 2. 1 ақпарат көзінің түрлерін, артықшылығы мен кемшілігін анықтау; | |
3-тоқсан | |||
5. Өнер | 3 Заттар және олардың қасиеттері | 3.4 Табиғат ресурстары |
3. 3. 4. 1 топырақтың рөлін және негізгі қасиеттерін түсіндіру; |
1 Мен зерттеушімін | 1.2 Табиғатты тану әдістері |
3. 1. 2. 1 ақпарат көзінің түрлерін, артықшылығы мен кемшілігін анықтау; | |
6. Атақты тұлғалар | 4 Жер және ғарыш | 4.1 Жер | 3. 4. 1. 1 Жер сфераларының орналасу реттілігін түсіндіру және көрсету |
4.2 Ғарыш | 3. 4. 2. 1 ғарышты игерудің кейбір айтулы оқиғалары туралы әңгімелесу және маңыздылығын түсіндіру | ||
4.3 Кеңістік және уақыт | 3. 4. 3. 1 Жердің өз осінен айналуының салдарын түсіндіру | ||
1 Мен зерттеушімін | 1.2 Табиғатты тану әдістері | 3. 1. 2. 1 ақпарат көзінің түрлерін, артықшылығы мен кемшілігін анықтау; | |
5 Табиғат физикасы | 5.1 Күш және қозғалыс |
3. 5. 1. 1 серпімділік күшін зерттеу және оның білінуіне мысал келтіру; | |
1 Мен зерттеушімін | 1.2 Табиғатты тану әдістері |
3. 1. 2. 1 ақпарат көзінің түрлерін, артықшылығы мен кемшілігін анықтау; | |
4-тоқсан | |||
7. Су – тіршілік көзі | 5 Табиғат физикасы | 5.2 Жарық |
3. 5. 2. 1 көлеңкенің пайда болу себептерін түсіндіру және мысалдар келтіру; |
5.3 Дыбыс | 3. 5. 3. 1 дыбыс қаттылығының дыбыс көзі мен қабылдағыш арасындағы қашықтыққа тәуелділігін түсіндіру | ||
8. Демалыс мәдениеті. Мерекелер | |||
5.5 Электрлік |
3. 5. 5. 1 электр энергиясы көздерін анықтау; | ||
5.6 Магниттілік | 3. 5. 6. 1 магнит көмегімен әртүрлі металдардың магниттелу қасиетін зерттеу | ||
1 Мен зерттеушімін | 1.2 Табиғатты тану әдістері |
3. 1. 2. 1 ақпарат көзінің түрлерін, артықшылығы мен кемшілігін анықтау; | |
4) 4-сынып:
Ортақ тақырыптар | Ұзақ мерзімді жоспар бөлімі | Бағдарлама бөлімшелері | Оқу мақсаттары |
1-тоқсан | |||
1. Кең байтақ Қазақстаным | 1 Мен зерттеушімін | 1.1 Ғылым мен зерттеушілердің рөлі | 4. 1. 1. 1 зерттеудің өзекті бағытын өз пайымдауы негізінде анықтау; |
1.2 Табиғатты тану әдістері |
4. 1. 2. 1 зерттеу әдісін (бақылау мен эксперимент) таңдау себебін оның артықшылығы мен кемшілігіне байланысты негіздеу; | ||
2 Жанды табиғат | 2.1 Өсімдіктер |
4. 2. 1. 1 қоректік тізбектегі өсімдіктердің рөлін анықтау; | |
2. Адам болам десеңіз | 2.2 Жануарлар |
4. 2. 2. 1 өз өлкесіндегі жануарларды жіктеу; | |
1 Мен зерттеушімін | 1.2 Табиғатты тану әдістері |
4. 1. 2. 1 зерттеу әдісін (бақылау мен эксперимент) таңдау себебін оның артықшылығы мен кемшілігіне негізінде таңдау себебін түсіндіру; | |
2-тоқсан | |||
3. Мамандықтар әлемі | 2 Жанды табиғат | 2.3 Адам |
4. 2. 3. 1 зәр шығару жүйесі мен оның адам ағзасындағы рөлін сипаттау; |
1 Мен зерттеушімін | 1.2 Табиғатты тану әдістері |
4. 1. 2. 1 зерттеу әдісін (бақылау мен эксперимент) таңдау себебін оның артықшылығы мен кемшілігіне негізінде таңдау себебін түсіндіру; | |
3 Заттар және олардың қасиеттері | 3.1 Заттардың типтері | 4. 3. 1. 1 заттардың қасиеттеріне сәйкес оларды қолдануға эксперимент жүргізу | |
4. Уақыт | 3.2 Ауа |
4. 3. 2. 1 адам тіршілігінің түрлі салаларында ауаны қолдану жолдарын анықтау; | |
3.3 Су |
4. 3. 3. 1 табиғаттағы су айналымын мен жауын-шашын түзілу процесін сипаттау; | ||
1 Мен зерттеушімін | 1.2 Табиғатты тану әдістері |
4. 1. 2. 1 зерттеу әдісін (бақылау мен эксперимент) таңдау себебін оның артықшылығы мен кемшілігіне негізінде таңдау себебін түсіндіру; | |
3-тоқсан | |||
5. Атадан қалған асыл мұра | 5 Табиғат физикасы | 5.2 Жарық |
4. 5. 2. 1 көлеңкенің кедергі өлшеміне және жарық көзінен кедергіге дейінгі қашықтыққа тәуелділігін зерттеу және түсіндіру; |
5.3 Дыбыс | 4. 5. 3. 1 белгілі бір кедергілердің дыбыстың қаттылығы мен таралуына әсерін зерттеу және түсіндіру; | ||
5.4 Жылу | 4. 5. 4. 1 түрлі материалдардың жылуөткізгіштігін зерттеу; | ||
5.5 Электрлік | 4. 5. 5. 1 түрлі материалдардың электрөткізгіштігін зерттеу | ||
1 Мен зерттеушімін | 1.2 Табиғатты тану әдістері |
4. 1. 2. 1 зерттеу әдісін (бақылау мен эксперимент) таңдау себебін оның артықшылығы мен кемшілігіне негізінде таңдау себебін түсіндіру; | |
6. Қоршаған ортаны қорғау | 3 Заттар және олардың қасиеттері | 3.4 Табиғат ресурстары |
4. 3. 4. 1 кейбір пайдалы қазбалардың (бор, тұз, әктас, саз, мұнай, гранит, көмір, табиғи газ) қолданылу саласын анықтау; |
1 Мен зерттеушімін | 1.2 Табиғатты тану әдістері |
4. 1. 2. 1 зерттеу әдісін (бақылау мен эксперимент) таңдау себебін оның артықшылығы мен кемшілігіне негізінде таңдау себебін түсіндіру; | |
4-тоқсан | |||
7. Болашаққа саяхат | 4 Жер және ғарыш | 4.1 Жер | 4. 4. 1. 1 жер бетінің ірі элементтерін атау және сипаттау |
4.2 Ғарыш | 4. 4. 2. 1 жекелеген ғарыш денелерін сипаттау және оның тіршілікке әсерін анықтау | ||
4.3 Кеңістік және уақыт |
4. 4. 3. 1 Жердің орбиталық айналуының салдарын түсіндіру; | ||
1 Мен зерттеушімін | 1.2 Табиғатты тану әдістері |
4. 1. 2. 1 зерттеу әдісін (бақылау мен эксперимент) таңдау себебін оның артықшылығы мен кемшілігіне негізінде таңдау себебін түсіндіру; | |
8. Таңғажайып оқиғалар | 5 Табиғат физикасы | 5.1 Күш және қозғалыс |
4. 5. 1. 1 Архимед күшін сипаттау және оның білінуіне мысал келтіру; |
1 Мен зерттеушімін | 1.2 Табиғатты тану әдістері |
4. 1. 2. 1 зерттеу әдісін (бақылау мен эксперимент) таңдау себебін оның артықшылығы мен кемшілігіне негізінде таңдау себебін түсіндіру; | |
Ескерту: зерттеушілік білік пен дағдыларын қалыптастыру мен дамытуға бағытталған "Мен зерттеушімін" бөлімінің оқу мақсаттары "Жанды табиғат", "Заттар және олардың қасиеттері", "Жер және ғарыш", "Табиғат физикасы" бөлімдерінің оқу мақсаттарымен кіріктіріле жүзеге асырылады.
| Қазақстан Республикасы Оқу - ағарту министрлігінің 2022 жылғы 16 қыркүйектегі № 399 бұйрығына 29-қосымша |
Бастауыш білім беру деңгейінің 1-4-сыныптарына арналған "Дүниетану" оқу пәні бойынша үлгілік оқу бағдарламасы 1-тарау. Жалпы ережелер
1. "Дүниетану" оқу пәнінің үлгілік оқу бағдарламасы (бұдан әрі – бағдарлама) "Мектепке дейінгі тәрбие мен оқытудың, бастауыш, негізгі орта, жалпы орта, техникалық және кәсіптік, орта білімнен кейінгі білім берудің мемлекеттік жалпыға міндетті стандарттарын бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Оқу-ағарту министрінің 2022 жылғы 3 тамыздағы № 348 бұйрығымен бекітілген Мектепке дейінгі тәрбие мен оқытудың, бастауыш, негізгі орта, жалпы орта, техникалық және кәсіптік, орта білімнен кейінгі білім берудің мемлекеттік жалпыға міндетті стандарттарына сәйкес әзірленген (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 29031 болып тіркелген).
2. "Дүниетану" оқу пәнін оқытудың мақсаты: ұлттық және жалпыадамзаттық құндылықтар тұрғысынан білім алушылардың бойында адам, табиғат және қоғамның өзара байланысуы және өзара тәуелділігі туралы білім жүйесін қалыптастыру.
3. Оқыту міндеттері:
1) білім алушыларда қоғам және табиғат құбылыстары мен нысандарының өзара байланысы мен өзара тәуелділігі туралы түсініктер қалыптастыру;
2) білім алушыларда табиғи, әлеуметтік және технологиялық ортадағы мінез-құлық нормаларын және қауіпсіздік ережелерін қалыптастыру;
3) білім алушыларда табиғи және әлеуметтік шынайылықты тану әдістерін: бақылау, эксперимент, сауалнама тәжірибелерінің қалыптасуын қамтамасыз ету;
4) білім алушылардың танымдық әрекетін дамытуды қамтамасыз ету;
5) білім алушыларды қазіргі қазақстандық қоғамға тән ұлттық және жалпыадамзаттық құндылықтар жүйесіне дағдыландыру;
6) білім алушылардың өзін қоршаған ортаға, қоғамның табиғи және мәдени құндылықтарына дұрыс қатынастарын қалыптастыру.
4. "Дүниетану" оқу пәнінің оқу бағдарламасында үш тілде білім беруді жүзеге асыру қарастырылған, онда үш тілді меңгертіп қана қоймай, сол сияқты білім алушылардың сыныптан тыс жұмыстарын да үш (қазақ, орыс және ағылшын) тілде ұйымдастыру қарастырылған.
5. Жеке тұлғалық қасиеттердің кең ауқымды дағдылармен бірлесе дамытылуы білім берудің "қазақстандық патриотизм мен азаматтық жауапкершілік", "құрмет", "ынтымақтастық", "еңбек пен шығармашылық", "ашықтық", "өмір бойы білім алу" сияқты білім берудің басты құндылықтарын білім алушыларға дарытудың негізі болып табылады. Бұл құндылықтар білім алушының тәртібі мен күнделікті іс-әрекеттерін ынталандыратын тұрақты тұлғалық бағдары болады.
2-тарау. "Дүниетану" оқу пәнінің мазмұнын ұйымдастыру 1-параграф. "Дүниетану" оқу пәнінің мазмұны
6. "Дүниетану" оқу пәні бойынша оқу жүктемесінің көлемі:
1) 1-сыныпта аптасына 1 сағат, оқу жылында 33 сағат;
2) 2-сыныпта аптасына 1 сағат, оқу жылында 34 сағат;
3) 3-сыныпта аптасына 1 сағат, оқу жылында 34 сағат;
4) 4-сыныпта аптасына 1 сағат, оқу жылында 34 сағатты құрайды.
Ескерту. 6-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Оқу-ағарту министрінің 31.10.2023 № 328 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.7. "Дүниетану" оқу пәнінің 1-сыныпқа арналған базалық мазмұны келесі бөлімдерден тұрады:
1) "Мен және қоғам" бөлімі: отбасы; отбасы мүшелеріне қатысты туыстық байланыстар жүйесіндегі өз орнын анықтау; "шежіре" ұғымы; отбасындағы қамқорлық; тауар-ақша қатынасының қарапайым түрлері; тұтыну заттарына деген өз қажеттіліктерінің құрылымы; мектеп және мектеп қауымдастығы; мектептің адам өміріндегі маңызы; мектептегі функционалдық аймақтардың орналасқан жері; күн тәртібі; тәулік уақыты мен апта күндерінің атаулары; өзін мектеп оқушысы және сынып ұжымының мүшесі ретінде сипаттау; менің атамекенім; мекенжай атауы және елді мекенінің географиялық орналасқан жері; өзі тұратын елді мекеннің басты көшесі, ғимараттары және көрнекі жерлері; денсаулық пен қауіпсіздік; жеке бас гигиенасын сақтаудың маңыздылығы; тамақтану режимі; үйдегі қауіпсіздік ережелері; жолда жүру тәртібі; жаяу жүргіншілердің қозғалысын реттейтін жол белігілерінің мәні; мерекелер; отбасылық мерекелер;
2) "Еліміздің табиғаты" бөлімі: жергілікті жерде бағдарлану; жергілікті белгілер бойынша көкжиек тұстарын анықтау; табиғатта өзін-өзі ұстау ережелері; климат және ауа райы; ауа райының адам өміріне және оның іс-әрекетіне әсері; табиғи жағдайлар және олардың адам өмірі мен қызметіне әсері; жыл мезгілдеріне орай табиғатта бос уақытты өткізу мүмкіндіктері; туризм; туризмнің мәні; туристердің негізгі мақсаттары;
3) "Тарих беттерінен" бөлімі: ежелгі мәдениеттер мен өркениеттер: ежелгі адамдар, сақтар, Томирис патшайымы, ежелгі заманның танымал тарихи ескерткіштері және жәдігерлері туралы алғашқы мәліметтер; Қазақстан аумағындағы көне жазулар туралы түсінік; Қазақстан Республикасының Мемлекеттік рәміздермен танысу, оларды сипаттау; Қазақстан елордасы – Астана қаласы.
8. "Дүниетану" оқу пәнінің 2-сыныпқа арналған базалық мазмұны келесі бөлімдерден тұрады:
1) "Мен және қоғам" бөлімі: отбасы; отбасы мүшелерінің ауызша портретін жасау; отбасындағы әдеп нормаларын түсіндіру; отбасы қажеттіліктерінің құрылымы; мектеп және мектеп қауымдастығы; мектептегі оқу және оқудан тыс әрекет түрлері; мектеп қауымдастығының құрылымы; ұжымдық, топтық және тұлғааралық мінез-құлық нормалары; сынып ұжымын сипаттау; менің атамекенім; көрікті жерлерін сипаттау; Қазақстан картасындағы ірі өзен-көлдер, қалалар, жолдар, өз облысы; денсаулық пен қауіпсіздік; пайдалы және зиянды тағамдардың арасындағы айырмашылықтары; күнделікті жағдаяттардағы (үйде және қоғамдық орындарда) қауіпсіздік ережелері; көлік түрлері, олардың қажеттілігі; қоғамдық көліктегі өзін-өзі ұстау ережелері; құқық және міндет; құқық, міндет және жауапкершілік; қоғамға қызмет етудің әлеуметтік маңызы; Қазақстан Республикасының ұлттық және мемлекеттік мерекелері;
2) "Елімнің табиғаты" бөлімі: жергілікті жерде бағдарлану; тұсбағдардың көмегімен көкжиек бағыттарын анықтау; ауа райының адам өмірі мен шаруашылық іс-әрекетіне оң және кері әсері; ірі табиғи нысандардың (тау, жазық, көлдер мен өзендер) шаруашылық маңызы; өз өңіріндегі табиғи жағдайлардың (жер бедері, климат, өсімдік және жануарлар әлемі, су нысандары) оң және кері тұстары; табиғаттың қолайсыз және қауіпті құбылыстарын жіктеу; туризм; туризмнің негізгі түрлері; туризмнің түрлерін дамытуға қолайлы нысандар; туристік нысандардың ерекшеліктері;
3) "Тарих беттерінен" бөлімі: "мал шаруашылығы" және "егін шаруашылығы" туралы алғашқы түсінік алу; көне қалалар мен ескерткіштер; ғұндардың өмір салты туралы алғашқы түсінік; Ботай мәдениетінің ерекшеліктері; қазақ халқының жылқыны қолға үйретуі; көрнекті тарихи тұлғалар және мәдениет қайраткерлері; Әл-Фарабидің ғылымның дамуына қосқан үлесі; Қазақстан Республикасының мемлекеттік рәміздерінің мәні; Қазақстан Республикасының мемлекеттік рәміздерінің қолданылу саласын анықтау; Қазақстан халықтары достығының маңыздылығы.
9. "Дүниетану" оқу пәнінің 3-сыныпқа арналған базалық мазмұны келесі бөлімдерден тұрады:
1) "Мен және қоғам" бөлімі: отбасы; отбасы мүшелерінің арасындағы туыстық қатынастар; әулет шежіресін құрастыру; өз әулетінің құндылықтарын анықтау; өз шығындарын жоспарлау; өз шығындарын оңтайландыру жолдарын ұсыну; мектеп және мектеп қауымдастығы; сыныптың өзін-өзі басқару ережелері; түрлі көзқарастар жағдайында сыныпта ұжымдық шешімді қабылдау жолдары; қоғамда өзін өзі ұстау әдеп нормалары; адамдар арасындағы достықтың маңыздылығы; менің атамекенім; елді мекендердің түрлі белгілері; қала мен ауылдың байланысы; денсаулық пен қауіпсіздік; тұрмыстық құралдарды пайдалану ережелері; спорт түрлерін топтастыру, спорттың қандай да бір түрімен айналысу үшін қажетті негізгі және өзінің қабілеттерін анықтау; табиғи ортадағы қауіп-қатерлер; өзінің табиғи ортадағы қауіпсіздігін жоспарлау; құқық және міндет; Қазақстан Республикасы Конституциясының маңызы; мерекелер; Қазақстан халықтарының ұлттық мерекелерінің маңызы;
2) "Елімнің табиғаты" бөлімі: жергілікті жерде бағдарлану; астрономиялық белгілер бойынша көкжиек бағыттарын анықтау; масштаб пен шартты белгілерді пайдалана отырып, жергілікті жердің жоспарын құру; климат және ауа райы; жер климатының негізгі түрлері; ауа райы мен климаттың қолайсыз жағдайларында өзін-өзі ұстау ережелері; табиғи жағдайлардың адам өміріне және оның іс-әрекетіне әсері; адамдардың табиғи жағдайларға байланысты орналасуын талдау (рельеф, климат, өсімдік және жануарлар әлемі, су нысандары); геологиялық және табиғи-климаттық апаттар туындаған жағдайдағы өзін-өзі ұстау ережелері; туризм; Қазақстанның барынша тартымды туристік нысандарының рейтингісі;
3) "Тарих беттерінен" бөлімі: көшпелі және отырықшы өмір салтының ерекшеліктері; тарих және мәдениет ескерткіштерін сақтау маңыздылығын түсіндіру; Қазақстанның тарихи тамыры; Түркілердің өмір салтымен танысу; Қазақстан тарихындағы маңызды оқиғалар; Қазақ хандығының құрылу себептері; көрнекті тарихи тұлғалар және мәдениет қайраткерлері; хандар, батырлар мен билердің рөлі; Абылай хан; Керей хан; Жәнібек хан; Қазақстан тарихы: тәуелсіздік, мемлекеттілік және патриотизм; Қазақстанның бейресми рәміздерінің мәнін түсіндіру ("Алтын адам", "Бәйтерек" монументі, "Мәңгілік Ел" қақпасы); тұлғаның, отбасының, қоғам мен мемлекеттің дамуындағы еңбектің рөлі.
10. "Дүниетану" оқу пәнінің 4-сыныпқа арналған базалық мазмұны келесі бөлімдерден тұрады:
1) "Мен және қоғам" бөлімі: отбасы; отбасының қоғам өміріндегі маңызы; отбасы мүшелерінің функционалдық рөлі; отбасы бюджетінің негізгі кіріс-шығыстары; отбасы бюджетін оңтайландыру жолдары; мектеп және мектеп қауымдастығы; мектептің өзін-өзі басқару ұйымына мүше болу жолдары; көшбасшыға тән тұлғалық қасиеттер; менің атамекенім; түрлі дәрежедегі әкімшілік-аумақтық бірліктерді (аймақ, аудан, облыс); өз аймағының экономикалық қызмет атқаратын субъектілері; денсаулық пен қауіпсіздік; спорттың әр түрлеріндегі жарақаттану себептері; спорттың әр түрлеріндегі жарақаттану қауіптері; жасанды ортадағы қауіп-қатерлер; жасанды ортадағы өз қауіпсіздігін жоспарлау; құқық және міндет; Конституцияның қоғам өміріндегі маңызы; демократиялық құқықтар мен бостандықтар, міндеттер; мерекелер. кәсіби мерекелердің тарихы;
2) "Елімнің табиғаты" бөлімі: жергілікті жерде бағдарлану; нысанның басқа нысандарға қатысты орны; глобус пен карталардың қолданылуы; параллельдер, меридиандар, экватор; климат және ауа райы; адамзат дамуына климаттың әсері; табиғи жағдайлардың адам өміріне және оның іс-әрекетіне әсері; өз өңіріндегі және Қазақстан аймақтарындағы адамдардың табиғи жағдайларға (рельеф, климат, өсімдік және жануарлар әлемі, су нысандары) байланысты шаруашылық іс-әрекеттері; өз өңірінде табиғи апаттар туындау ықтималдылығы; туризм. Қазақстан мен Астана бойынша туристік маршрут құру;
3) "Тарих беттерінен" бөлімі: "технологиялық прогресс" ұғымы анықтамасымен танысу; тарихи мұражайлардың қызметі; мұражайдың өзіндік жобасы; қазақ халқының шығу тарихы; сақтар, ғұндар, түркілер және қазақтар арасындағы байланысты графикалық түрде бейнелеу; Қазақстан тарихындағы маңызды оқиғалар; Қазақстанның ХХ-ХХІ ғасырлардағы жетістіктерінен мысалдар; шығармашылық және еңбек салаларындағы көрнекті қайраткерлердің өмірбаяны; Қазақстан тарихы: тәуелсіздік, мемлекеттілік және патриотизм; "Қазақстан" атауымен байланысты ұлттық бренд; Қазақстанның әлемдік сахнадағы рөлі.
2-параграф. Оқу мақсаттарының жүйесі
11. Бағдарламада оқу мақсаттары кодтық белгімен белгіленген. Кодтық белгідегі бірінші сан сыныпты, екінші және үшінші сан бөлім және бөлімшенің ретін, төртінші сан оқу мақсатының реттік нөмірін көрсетеді. 1.2.1.1 кодында: "1" - сынып,"2.1" – бөлім мен бөлімше, "1" – оқу мақсатының реттік нөмірі.
12. Оқу мақсаттарының жүйесі:
Бөлімше | 1-сынып | 2-сынып | 3-сынып | 4-сынып |
1) "Мен және қоғам" | ||||
1.1 Мен және |
1.1.1.1 түрлі дереккөздерді зерттеу негізінде Отбасы" ұғымын түсіну және мәнін түсіндіру; |
2.1.1.1 отбасылық мұрағат негізінде отбасы мүшелерінің ауызша портретін жасау; 2.1.1.2 мысалдар келтіре отырып, өз отбасындағы әдеп нормаларын түсіндіру; |
3.1.1.1 отбасы мүшелерінің арасындағы туыстық қатынастарды түсіндіру; |
4.1.1.1 отбасының қоғам өміріндегі маңызын дәлелдеу; |
1.2 Мектеп және мектеп қауымдасты ғы |
1.1.2.1 мектептің адам өміріндегі маңызын түсіндіру; |
2.1.2.1 мектептегі оқу және оқудан тыс әрекет түрлерін түсіндіру; |
3.1.2.1 сыныптың өзін-өзі басқару ережелерін түсіндіру және өз нұсқасын ұсыну; |
4.1.2.1 мектептің өзін-өзі басқару ұйымына мүше болу жолдарын түсіндіру; |
1.3 Менің атамекенім |
1.1.3.1 өз мекенжайын атау және елді мекенінің географиялық орналасқан жерін сипаттау; |
2.1.3.1 өз зерттеулеріне сүйене отырып, өлкесінің көрікті жерлерін сипаттау және бейнелеу; |
3.1.3.1 елді мекендерді түрлі белгілері бойынша ажырату (типі, көлемі, қызметі); |
4.1.3.1 түрлі дәрежедегі әкімшілік-аумақтық бірліктерді (аймақ, аудан, облыс) ажырату; |
1.4 Денсаулық пен қауіпсіздік |
1.1.4.1 жеке бас гигиенасын сақтаудың маңыздылығын түсіндіру; |
2.1.4.1 түрлі дереккөздер негізінде пайдалы және зиянды тағамдардың арасындағы айырмашылықтарды анықтау; |
3.1.4.1 тұрмыстық құралдарды пайдалану ережелерін графикалық түрде көрсету; |
4.1.4.1 спорттың әр түрлеріндегі жарақаттану себептерін зерттеу; |
1.5 Құқық және міндет |
2.1.5.1 өз өмірінен мысалдар келтіру негізінде құқықты, міндетті және жауапкершілікті ажырату; | 3.1.5.1 Қазақстан Республикасы Конституциясының маңызын түсіндіру |
4.1.5.1 Конституцияның қоғам өміріндегі маңызы туралы қорытындылар жасау; | |
1.6 Мерекелер | 1.1.6.1 отбасылық мерекелердің бірін сипаттау | 2.1.6.1 таңдауы бойынша Қазақстан Республикасының ұлттық және мемлекеттік мерекелерінің мәнін түсіндіру | 3.1.6.1 зерттеулер негізінде Қазақстан халықтарының ұлттық мерекелерін шығармашылық түрде ұсыну | 4.1.6.1 зерттеулер негізінде кәсіби мерекелердің тарихын шығармашылық түрде таныстыру |
2) "Елімнің табиғаты" | ||||
2.1 Жергілікті жерде бағдарлау |
1.2.1.1 жергілікті белгілер бойынша көкжиек тұстарын анықтау; | 2.2.1.1 тұсбағдардың көмегімен көкжиек бағыттарын анықтау |
3.2.1.1 астрономиялық белгілер бойынша көкжиек бағыттарын анықтау; |
4.2.1.1 нысанның басқа нысандарға қатысты орнын анықтау; |
2.2 Климат және ауа райы | 1.2.2.1 ауа райының адамға және оның іс-әрекетіне әсерін анықтау | 2.2.2.1 ауа райының адам өмірі мен шаруашылық іс-әрекетіне оң және кері әсерін талдау |
3.2.2.1 Жер климатының негізгі түрлерінің сипаттамаларын анықтау; | 4.2.2.1 адамзат дамуына климаттың әсерін талдау |
2.3 Табиғи жағдайлар және олардың әсері | 1.2.3.1 жыл мезгілдеріне орай табиғатта бос уақытты өткізу мүмкіндіктерін анықтау |
2.2.3.1 ірі табиғи нысандардың (тау, жазық, көлдер мен өзендер) шаруашылық маңызын анықтау; |
3.2.3.1 адамдардың |
4.2.3.1 өз өңіріндегі және Қазақстан аймақтарындағы адамдардың табиғи жағдайларға (рельеф, климат, өсімдік және жануарлар әлемі, су нысандары) байланысты шаруашылық іс-әрекетін талдау; |
2.4 Туризм |
1.2.4.1 туризмнің мәнін түсіндіру; |
2.2.4.1 туризмнің негізгі түрлерін ажырату; | 3.2.4.1 Қазақстанның барынша тартымды туристік нысандарының рейтингін жасау | 4.2.4.1 ақпараттың қолжетімді көздерін (интернет, кітаптар, БАҚ) пайдалана отырып, Қазақстан мен Астана бойынша туристік маршрут құру |
3) "Тарих беттерінен" | ||||
3.1 Ежелгі мәдениеттер мен өркениеттер |
1.3.1.1 көрнекі материалдарды зерделеу арқылы ежелгі адамдардың өмірі туралы әңгімелеу; |
2.3.1.1 көрнекі материалдар негізінде иемденуші және өндіруші шаруашылық арасындағы айырмашылықты анықтау; |
3.3.1.1 көшпелі және отырықшы өмір салтының ерекшеліктерін түсіндіру; |
4.3.1.1 түрлі дереккөздер негізінде тарихи кезеңдердегі технологиялық прогресті анықтау; |
3.2 Қазақстан | 1.3.2.1 көрнекі материалдар негізінде сақтардың өмір салтын сипаттау | 2.3.2.1 көрнекі материалдарды зерделеу арқылы ғұндардың өмір салтын сипаттау | 3.3.2.1 түрлі материалдарды зерделеу арқылы түркілердің өмір салтын анықтау |
4.3.2.1 түрлі дереккөздер негізінде қазақ халқының шығу тарихын түсіндіру; |
3.3 Қазақстан тарихындағы маңызды оқиғалар |
1.3.3.1 Қазақстан аумағындағы көне жазулар туралы баяндау; | 2.3.3.1 Ботай мәдениетінің ерекшеліктерін сипаттау | 3.3.3.1 Қазақ хандығының құрылу себептерін түсіндіру | 4.3.3.1 Қазақстанның ХХ-ХХІ ғасырлардағы жетістіктерін (мәдениет, ғылым, білім, экономика) түсіндіру |
3.4 Көрнекті тарихи тұлғалар және мәдениет қайраткерлері | 1.3.4.1 дереккөздерді зерделеу арқылы Томирис туралы әңгімелеу | 2.3.4.1 әл-Фарабидің ғылымның дамуына қосқан үлесі туралы әңгімелеу |
3.3.4.1 тарихи мысалдар негізінде хандар, батырлар мен билердің рөлін түсіндіру; | 4.3.4.1 шығармашылық және еңбек салаларындағы көрнекті қайраткерлердің өмірбаяндық мәліметтеріне сүйене отырып, елімізге сіңірген еңбегі туралы қорытынды жасау |
3.5 Қазақстан тарихы: тәуелсіздік, мемлекетті |
1.3.5.1 Қазақстан Республикасының рәміздерін өзге елдердің рәміздерінен ажырату; |
2.3.5.1 Қазақстан Республикасының мемлекеттік рәміздерінің мәнін түсіндіру; |
3.3.5.1 Қазақстанның бейресми рәміздерінің мәнін түсіндіру ("Алтын адам", "Бәйтерек" монументі, "Мәңгілік Ел" қақпасы); |
4.3.5.1 зерттеулер негізінде "Қазақстан" атауымен байланысты мағыналық ассоциациялар қатарын (ұлттық бренд) ұсыну; |
13. Тоқсандағы бөлімдер мен бөлімдер ішіндегі тақырыптар бойынша сағат сандарын бөлу мұғалімнің еркіне қалдырылады.
14. Осы оқу бағдарламасы Бастауыш білім беру деңгейінің 1-4-сыныптарына арналған "Дүниетану" оқу пәні бойынша үлгілік оқу бағдарламасын іске асыру жөніндегі ұзақ мерзімді жоспарға сәйкес іске асырылады.
3-параграф. Бастауыш білім беру деңгейінің 1-4-сыныптарына арналған "Дүниетану" оқу пәні бойынша үлгілік оқу бағдарламасын іске асыру жөніндегі ұзақ мерзімді жоспар
1) 1-сынып:
Ортақ тақырып | Бөлімшелер | Оқу мақсаттары |
1-тоқсан | ||
1 Өзім туралы | 1.2 Мектеп және мектеп қауымдастығы | 1.1.2.6 өзін мектеп оқушысы және сынып ұжымының мүшесі ретінде сипаттау |
1.1 Мен және | 1.1.1.5 тұтыну заттарына деген өз қажеттіліктерінің құрылымын, олардың түсу көзін анықтау | |
1.1.2.4 күн тәртібін сақтау маңызын түсіндіру және күн тәртібін құру | ||
1.1.2.5 тәулік уақыты мен апта күндерінің атауларын қолдану | ||
1.1.1.3 отбасы мүшелерінің арасындағы өзара қамқорлықтың маңызын түсіндіріп, мысал келтіру | ||
2 Менің мектебім | 1.2 Мектеп және мектеп қауымдастығы | 1.1.2.1 мектептің адам өміріндегі маңыздылығын түсіндіру |
1.1.2.6 өзін мектеп оқушысы және сынып ұжымының мүшесі ретінде сипаттау | ||
1.1.4.4 жолда жүру тәртібін, жаяу жүргіншілердің қозғалысын реттейтін жол белгілерінің мәнін түсіндіру | ||
1.1.4.5 үй мен мектеп арасындағы қауіпсіз маршрут жоспарын құрастыру | ||
1.1.2.2 мектептегі функционалдық аймақтардың орналасқан жерін анықтау | ||
1.1.2.3 мектептегі тәртіп ережелерін сақтау маңыздылығын түсіндіру | ||
2-тоқсан | ||
3 Менің отбасым және достарым |
1.1 Мен және | 1.1.1.1 түрлі дереккөздерді зерттей отырып, "отбасы" ұғымын түсіну және мәнін түсіндіру |
1.1.1.2 отбасындағы өзге мүшелерге қатысты өзінің туыстық байланыстар жүйесіндегі орнын анықтау | ||
1.1.6.1 отбасылық мерекелердің бірін сипаттау | ||
1.1.1.3 отбасы мүшелерінің арасындағы қамқор қарым-қатынастың маңызын түсіндіріп, мысалдар келтіру | ||
1.1.4.3 үйдегі қауіпсіздік ережелерін түсіндіру | ||
1.3 Менің атамекенім | 1.1.3.1 өз мекенжайын атау және елді мекенінің географиялық орналасқан жерін сипаттау | |
1.1 Мен және | 1.1.1.5 тұтыну заттарына деген өз қажеттілік терінің құрылымын, олардың өндіру көзін анықтау | |
4 Бізді қоршаған әлем | 2.1 Жергілікті жерде бағдарлау | 1.2.1.1 жергілікті белгілер бойынша көкжиек тұстарын анықтау |
1.3 Менің атамекенім | 1.1.3.1 өз мекенжайын атау және елді мекенінің географиялық орналасқан жерін сипаттау | |
1.1.3.2 өзі тұратын елді мекеннің басты көшесін, ғимараттарын және көрнекі жерлерін сипаттау | ||
2.2 Климат және ауа-райы | 1.2.2.1 ауа-райының адамға және оның іс-әрекетіне әсерін анықтау | |
1.2.3.1 жыл мезгілдеріне орай табиғатта бос уақытты өткізу мүмкіндіктерін анықтау | ||
3-тоқсан | ||
5 Саяхат | 3.1 Ежелгі мәдениеттер мен өркениеттер | 1.3.1.1 көрнекі материалдарды зерделеу арқылы ежелгі адамдардың өмірі туралы әңгімелеу |
3.2 Қазақстанның тарихи тамырлары | 1.3.2.1 көрнекі материалдар негізінде сақтардың өмір салтын сипаттау | |
1.3.4.1 дереккөздерді зерделеу арқылы Томирис туралы әңгімелеу | ||
2.4 Туризм | 1.2.4.1 туризмнің мәнін түсіндіру | |
1.2.4.2 туристердің негізгі мақсаттарын анықтау | ||
3.5 Қазақстан тарихы: тәуелсіздік, мемлекеттілік және патриотизм | 1.3.5.3 Қазақстан астанасы туралы шығармашылық жұмыстарын таныстыру | |
6 Салт-дәстүр және ауыз әдебиеті | 3.2 Қазақстанның тарихи тамыры | 1.3.2.1 көрнекі материалдар негізінде сақтардың өмір салтын сипаттау |
3.5 Қазақстан тарихы: тәуелсіздік, мемлекеттілік және патриотизм | 1.3.5.2 тәуелсіз мемлекеттің негізгі белгілері туралы әңгімелеу | |
1.3.5.1 Қазақстан Республикасының рәміздерін өзге елдердің рәміздерінен ажырату | ||
3.3 Қазақстан тарихындағы маңызды оқиғалар | 1.3.3.1 Қазақстан аумағындағы көне жазулар туралы білу | |
1.3.3.2 түрлі материалдарды, әдістер мен құралдарды пайдалана отырып, көне жазуларды бейнелеу | ||
3.1 Ежелгі мәдениеттер мен өркениеттер | 1.3.1.2 ежелгі заманның танымал тарихи ескерткіштері/жәдігерлері туралы әңгімелеу | |
3.5 Қазақстан тарихы: тәуелсіздік, мемлекеттілік және патриотизм | 1.3.5.3 Қазақстан астанасы туралы шығармашылық жұмыстарын таныстыру | |
4-тоқсан | ||
7 Тағам мен сусын | 1.4 Денсаулық пен қауіпсіздік | 1.1.4.2 тамақтану режимін сақтаудың қажеттілігін түсіндіру |
3.1 Ежелгі мәдениеттер мен өркениеттер | 1.3.1.1 көрнекі материалдарды зерделеу арқылы ежелгі адамдардың өмірі туралы әңгімелеу | |
1.4 Денсаулық пен қауіпсіздік | 1.1.4.1 жеке бас гигиенасын сақтаудың маңыздылығын түсіндіру | |
1.1.4.2 тамақтану режимін сақтаудың қажеттілігін түсіндіру | ||
1.1 Мен және | 1.1.1.4 тауар-ақша қатынасының қарапайым түрлерін түсіндіру | |
1.1.1.5 тұтыну заттарына деген өз қажеттіліктерінің құрылымын, олардың өндіру көзін анықтау | ||
8 Дені саудың жаны сау | 1.4 Денсаулық пен қауіпсіздік | 1.1.4.1 жеке бас гигиенасын сақтаудың маңыздылығын түсіндіру |
1.1.4.3 үйдегі қауіпсіздік ережелерін түсіндіру | ||
1.1.4.6 шұғыл көмек қызметтерін білу және олармен хабарласу жағдайларын анықтау | ||
2.1 Жергілікті жерде бағдарлау | 1.2.1.2 табиғатта өзін-өзі ұстау ережелерін сақтаудың қажеттілігін түсіндіру | |
2) 2-сынып:
Ортақ тақырып | Бағдарлама бөлімшелері | Оқу мақсаттары |
1-тоқсан | ||
1 Өзім туралы |
1.1 Мен және | 2.1.1.1 отбасылық мұрағат негізінде отбасы мүшелерінің ауызша портретін жасау |
2.1.1.2 мысалдар келтіре отырып, өз отбасындағы әдеп нормаларын түсіндіру | ||
2.1.1.3 түрлі дереккөздерді зерттеу арқылы жалпыға ортақ әдеп нормаларын анықтау | ||
2.1.1.4 бақылау мен сауалнама негізінде тұтыну заттарына деген отбасы қажеттіліктерінің құрылымын, олардың түсу көзін анықтау | ||
2 Менің отбасым және достарым | 1.5 Құқық және міндет | 2.1.5.1 өз өмірінен мысалдар келтіру негізінде құқықты, міндетті және жауапкершілікті ажырату |
2.1.5.2 қоғамға қызмет етудің әлеуметтік маңыздылығын түсіндіру | ||
3.5 Қазақстан тарихы: тәуелсіздік, мемлекеттілік және патриотизм | 2.3.5.3 Қазақстан халықтары достығының маңыздылығын түсіндіру | |
2-тоқсан | ||
3 Менің мектебім | 1.2 Мектеп және мектеп қауымдастығы | 2.1.2.1 мектептегі оқу және оқудан тыс әрекет түрлерін түсіндіру |
2.1.2.2 мектеп қауымдастығының құрылымын және мүшелерінің қызметін анықтау | ||
2.1.2.3 мектеп қауымдастығындағы ұжымдық, топтық және тұлғааралық мінез-құлық нормаларын түсіндіру | ||
2.1.2.4 өз сыныбының ұжымын сипаттау | ||
4 Менің туған елім | 1.3 Менің атамекенім | 2.1.3.1 өз зерттеулеріне сүйене отырып, өлкесінің көрікті жерлерін сипаттау және бейнелеу |
2.1.3.2 Қазақстан картасынан ірі өзен-көлдерді, қалаларды, жолдарды, өз облысын көрсету | ||
1.4 Денсаулық және қауіпсіздік | 2.1.4.3 көлік түрлерін, олардың қажеттілігін ажырату | |
2.1.4.4 қоғамдық көліктегі өзін өзі ұстау ережелерін түсіндіру | ||
3.5 Қазақстан тарихы: тәуелсіздік, мемлекеттілік және патриотизм | 2.3.5.1 Қазақстан Республикасы мемлекеттік рәміздерінің маңызын түсіндіру | |
2.3.5.2 бақылаулар негізінде Қазақстан Республикасының мемлекеттік рәміздерінің қолданылу саласын анықтау | ||
3-тоқсан | ||
5 Дені саудың жаны сау | 1.2 Мектеп және мектеп қауымдастығы | 2.1.2.1 мектептегі оқу және оқудан тыс әрекет түрлерін түсіндіру |
1.4 Денсаулық пен қауіпсіздік | 2.1.4.1 түрлі дереккөздер негізінде пайдалы және зиянды тағамдардың арасындағы айырмашылықтарды анықтау | |
2.1.4.2 күнделікті жағдаяттардағы (үйде және қоғамдық орындарда) қауіпсіздік ережелерін түсіндіру | ||
6 Салт-дәстүр және ауыз әдебиеті | 1.6 Мерекелер | 2.1.6.1 таңдауы бойынша Қазақстан Республикасының ұлттық және мемлекеттік мерекелерінің мәнін түсіндіру |
2.3.1.2 түрлі дереккөздерді зерделеу арқылы көне қалалар мен ескерткіштерді сипаттау | ||
3.2 Қазақстанның тарихи тамыры | 2.3.2.1 көрнекі материалдарды зерделеу арқылы ғұндардың өмір салтын сипаттау | |
3.1 Ежелгі мәдениеттер мен өркениеттер | 2.3.1.1 көрнекі материалдар негізінде иемденуші және өндіруші шаруашылық арасындағы айырмашылықты анықтау | |
3.4 Көрнекті тарихи тұлғалар және мәдениет қайраткерлері | 2.3.4.1 әл-Фарабидің ғылымның дамуына қосқан үлесі туралы әңгімелеу | |
3.3 Қазақстан тарихындағы маңызды оқиғалар | 2.3.3.1 Ботай мәдениетінің ерекшеліктерін сипаттау | |
4-тоқсан | ||
7 Қоршаған орта | 2.1 Жергілікті жерде бағдарлау | 2.2.1.1 тұсбағдар көмегімен көкжиек бағыттарын анықтау |
2.2 Климат және ауа-райы | 2.2.2.1 ауа-райының адам өмірі мен шаруашылық іс-әрекетіне оң және кері әсерін талдау | |
2.3 Табиғи жағдайлар және олардың әсері | 2.2.3.1 ірі табиғи нысандардың (тау, жазық, көлдер мен өзендер) шаруашылық маңызын анықтау | |
2.2.3.2 өз өңіріндегі табиғи жағдайлардың (жер бедері, климат, өсімдік және жануарлар әлемі, су нысандары) оң және кері тұстарын талдау | ||
2.2.3.3 табиғаттың қолайсыз және қауіпті құбылыстарын жіктеу | ||
8 Саяхат | 1.3 Менің атамекенім | 2.1.3.1 өз зерттеулеріне сүйене отырып, өлкесінің көрікті жерлерін сипаттау және бейнелеу |
2.4 Туризм | 2.2.4.1 туризмнің негізгі түрлерін ажырату | |
2.2.4.2 зерттеу негізінде Қазақстанда туризмнің түрлерін дамытуға қолайлы нысандарды анықтау | ||
2.2.4.3 туристік нысандардың ерекшеліктерін сипаттау | ||
3.1 Ежелгі мәдениеттер мен өркениеттер | 2.3.1.2 түрлі дереккөздерді зерделеу арқылы көне қалалар мен ескерткіштерді сипаттау | |
3) 3-сынып:
Ортақ тақырып | Бағдарлама бөлімшелері | Оқу мақсаттары |
1-тоқсан | ||
1 Жанды табиғат | 2.2 Климат және ауа-райы | 3.2.2.1 Жер климатының негізгі түрлерінің сипаттамаларын анықтау |
2.3 Табиғи жағдайлар және олардың әсері | 3.2.3.1 адамдардың табиғи жағдайларға байланысты орналасуын талдау (рельеф, климат, өсімдік және жануарлар әлемі, су нысандары) | |
2.2 Климат және ауа-райы | 3.2.2.2 ауа-райы қолайсыз жағдайларда өзін-өзі ұстау ережелерін құрастыру | |
2.3 Табиғи жағдайлар және олардың әсері | 3.2.3.2 геологиялық және табиғи-климаттық апаттар туындаған жағдайдағы өзін-өзі ұстау ережелерін құрастыру | |
1.4 | 3.1.4.3 түрлі дереккөздер негізінде табиғи ортадағы қауіп-қатерлерді анықтау және бағалау | |
3.1.4.4 табиғи ортадағы өзінің қауіпсіздігін жоспарлау | ||
2 Жақсыдан үйрен, жаманнан жирен |
1.1 Мен және |
3.1.1.3 |
3.5 Қазақстан тарихы: тәуелсіздік, мемлекеттілік және патриотизм | 3.3.5.2 тұлғаның, отбасының, қоғам мен мемлекеттің дамуындағы еңбектің рөлін түсіндіру | |
1.1 Мен және | 3.1.1.4 өз шығындарын жоспарлау және негіздеу | |
3.1.1.5 өз шығындарын оңтайландыру жолдарын ұсыну | ||
1.2 Мектеп және мектеп қауымдастығы | 3.1.2.3 қоғамда өзін-өзі ұстау әдеп нормаларын түсіндіру | |
3.1.2.4 өз тәжірибесінен мысал келтіре отырып, адамдар арасындағы достықтың маңыздылығын дәлелдеу | ||
3.1.2.1 сыныптың өзін-өзі басқару ережелерін түсіндіру және өз нұсқасын ұсыну | ||
3.1.2.2 түрлі көзқарастар жағдайында сыныпта ұжымдық шешімді қабылдау жолдарын түсіндіру | ||
1.5 Құқық және міндет | 3.1.5.1 Қазақстан Республикасының Конституциясының маңызын түсіндіру | |
2-тоқсан | ||
3 Уақыт |
1.1 Мен және | 3.1.1.1 отбасы мүшелерінің арасындағы туыстық қатынастарды түсіндіру |
3.1.1.2 әулет шежіресін құрастыру | ||
1.4 Денсаулық пен қауіпсіздік | 3.1.4.2 спорт түрлерін топтастыру, спорттың қандай да бір түрімен айналысу үшін қажетті негізгі және өзінің қабілеттерін анықтау | |
1.6 Мерекелер | 3.1.6.1 зерттеулер негізінде Қазақстан халықтарының ұлттық мерекелерін шығармашылық түрде ұсыну | |
2.2 Климат және ауа-райы | 3.2.2.2 ауа райы мен климаттың қолайсыз жағдайларында өзін-өзі ұстау ережелерін құрастыру | |
3.1 Ежелгі мәдениеттер мен өркениеттер | 3.3.1.1 көшпелі және отырықшы өмір салтының ерекшеліктерін түсіндіру | |
3.3.1.2 тарих және мәдениет ескерткіштерін сақтау маңыздылығын түсіндіру | ||
3.2 Қазақстанның тарихи тамырлары | 3.3.2.1 түрлі материалдарды зерделеу арқылы түркілердің өмір салтын анықтау | |
4 Сәулет өнері | 2.3 Табиғи жағдайлар және олардың әсері | 3.2.3.1 адамдардың табиғи жағдайларға байланысты орналасуын талдау (рельеф, климат, өсімдік және жануарлар әлемі, су нысандары) |
1.3 Менің атамекенім | 3.1.3.1 елді мекендерді түрлі белгілері бойынша ажырату (тип, көлемі, қызметі) | |
2.4 Туризм | 3.1.3.2 қала мен ауылдың байланысын зерттеу, мысалдар келтіру | |
3.2.4.1 Қазақстанның барынша тартымды туристік нысандарының рейтингін жасау | ||
2.1 | 3.2.1.2 масштаб пен шартты белгілерді пайдалана отырып, жергілікті жердің жоспарын құру | |
3.2.1.1 астрономиялық белгілер бойынша көкжиек бағыттарын анықтау | ||
3-тоқсан | ||
5 Өнер |
1.1 Мен және | 3.1.1.3 өз әулетінің құндылықтарын анықтау |
1.4 Денсаулық пен қауіпсіздік | 3.1.4.1 тұрмыстық құралдарды пайдалану ережелерін графикалық түрде көрсету | |
3.5 Қазақстан тарихы: тәуелсіздік, мемлекеттілік және патриотизм | 3.3.5.1 Қазақстанның бейресми рәміздерінің мәнін түсіндіру ("Алтын адам", "Бәйтерек" монументі, "Мәңгілік Ел" қақпасы) | |
3.2 Қазақстанның тарихи тамырлары | 3.3.2.1 түрлі материалдарды зерделеу арқылы түркілердің өмір салтын анықтау | |
3.1 Ежелгі мәдениеттер мен өркениеттер | 3.3.1.2 тарих және мәдениет ескерткіштерін сақтау маңыздылығын түсіндіру | |
6 Атақты тұлғалар | 3.2 Қазақстанның тарихи тамырлары | 3.3.2.1 түрлі материалдарды зерделеу арқылы түркілердің өмір салтын анықтау |
3.3 Қазақстан тарихындағы маңызды оқиғалар | 3.3.3.1 Қазақ хандығының құрылу себептерін түсіндіру | |
3.4 Көрнекті тарихи тұлғалар және мәдениет қайраткерлері | 3.3.4.1 тарихи мысалдар негізінде хандар, батырлар мен билердің рөлін түсіндіру | |
3.3.4.2 тарихи мысалдар негізінде қазақ халқының азаттығы үшін күрескен тұлғалардың рөлін шығармашылық түрде көрсету | ||
4-тоқсан | ||
7 Су – тіршілік көзі | 2.2 Климат және ауа-райы | 3.2.2.1 Жер климатының негізгі түрлерінің сипаттамаларын анықтау |
2.3 Табиғи жағдайлар және олардың әсері | 3.2.3.1 адамдардың табиғи жағдайларға байланысты орналасуын талдау (рельеф, климат, өсімдік және жануарлар әлемі, су нысандары) | |
2.4 Туризм | 3.2.4.1 Қазақстанның барынша тартымды туристік нысандарының рейтингін жасау | |
2.2 Климат және ауа-райы | 3.2.2.2 ауа-райы қолайсыз жағдайларда өзін-өзі ұстау ережелерін құрастыру | |
2.3 Табиғи жағдайлар және олардың әсері | 3.2.3.2 геологиялық және табиғи-климаттық апаттар туындаған жағдайдағы өзін өзі ұстау ережелерін құрастыру | |
1.4 Денсаулық пен қауіпсіздік | 3.1.4.3 түрлі дереккөздер негізінде табиғи ортадағы қауіп-қатерлерді анықтау және бағалау | |
3.1.4.4 өзінің табиғи ортадағы қауіпсіздігін жоспарлау | ||
8 Демалыс мәдениеті. Мерекелер |
1.1 Мен және | 3.1.1.3 өз әулетінің құндылықтарын анықтау |
1.2 Мектеп және мектеп қауымдастығы | 3.1.2.3 қоғамда өзін өзі ұстау әдеп нормаларын түсіндіру | |
1.6 Мерекелер | 3.1.6.1 зерттеулер негізінде Қазақстан халықтарының ұлттық мерекелерін шығармашылық түрде ұсыну | |
3.1 Ежелгі мәдениеттер мен өркениеттер | 3.3.1.2 тарих және мәдениет ескерткіштерін сақтау маңыздылығын түсіндіру | |
1.1 Мен және | 3.1.1.4 өз шығындарын жоспарлау және негіздеу | |
3.1.1.5 өз шығындарын оңтайландыру жолдарын ұсыну | ||
1.4 Денсаулық пен қауіпсіздік | 3.1.4.2 спорт түрлерін топтастыру, спорттың қандай да бір түрімен айналысу үшін қажетті негізгі және өзінің қабілеттерін анықтау | |
4) 4-сынып:
Ортақ тақырып | Бөлімшелер | Оқу мақсаттары |
1-тоқсан | ||
1 Менің Отаным – Қазақстан | 1.3 Менің атамекенім | 4.1.3.1 түрлі дәрежедегі әкімшілік-аумақтық бірліктерді (аймақ, аудан, облыс) ажырату |
4.1.3.2 түрлі дереккөздерге негізделе отырып, өз аймағының экономикалық қызмет атқаратын субъектілеріне сипаттама беру | ||
2.3 Табиғи жағдайлар және олардың әсері | 4.2.3.1 өз өңіріндегі және Қазақстан аймақтарындағы адамдардың табиғи жағдайларға (рельеф, климат, өсімдік және жануарлар әлемі, су нысандары) байланысты шаруашылық іс-әрекетін талдау | |
2 Құндылықтар |
1.1 Мен және | 4.1.1.1 отбасының қоғам өміріндегі маңызын дәлелдеу |
4.1.1.2 отбасы мүшелерінің функционалдық рөлін талдау | ||
4.1.1.3 отбасы бюджетінің негізгі кіріс-шығыстарын талдау | ||
4.1.1.4 отбасы бюджетін оңтайландыру жолдарын ұсыну | ||
1.5 Құқық және міндет | 4.1.2.1 мектептің өзін-өзі басқару ұйымына мүше болу жолдарын түсіндіру | |
4.1.2.2 оқушылар арасындағы көшбасшыға тән тұлғалық қасиеттерді анықтау | ||
4.1.5.1 Конституцияның қоғам өміріндегі маңызы туралы қорытынды жасау | ||
4.1.5.2 Қазақстан Республикасының азаматы ретінде жеке тұлғаның демократиялық құқықтары, бостандықтары, міндеттерінен мысалдар келтіру | ||
2-тоқсан | ||
3 Мәдени мұра | 3.2 Қазақстанның тарихи тамырлары | 4.3.2.1 түрлі дереккөздер негізінде қазақ халқының шығу тарихын түсіндіру |
4.3.2.2 сақтар, ғұндар, түркілер және қазақтар арасындағы байланысты графикалық түрде бейнелеу | ||
3.1 Ежелгі мәдениеттер мен өркениеттер | 4.3.1.1 түрлі дереккөздер негізінде тарихи кезеңдердегі технологиялық прогресті анықтау | |
3.3 Қазақстан тарихындағы маңызды оқиғалар | 4.3.3.1 Қазақстанның ХХ-ХХІ ғасырлардағы жетістіктерін (мәдениет, ғылым, білім, экономика) түсіндіру | |
3.4 Көрнекті тарихи тұлғалар және мәдениет қайраткерлері | 4.3.4.1 өмірбаяндық мәліметтеріне сүйене отырып, шығармашылық және еңбек салаларындағы көрнекті қайраткерлердің елімізге сіңірген еңбегі туралы қорытынды жасау | |
3.1 Ежелгі мәдениеттер мен өркениеттер | 4.3.1.2 тарихи мұражайлардың қызметін түсіндіру | |
4.3.1.3 мұражайдың өзіндік жобасын ұсыну | ||
4 Мамандықтар әлемі |
1.1 Мен және | 4.1.1.2 отбасы мүшелерінің функционалдық рөлін талдау |
1.6 Мерекелер | 4.1.6.1 зерттеулер негізінде кәсіби мерекелердің тарихын шығармашылық түрде таныстыру | |
2.3 Табиғи жағдайлар және олардың әсері | 4.2.3.1 өз өңіріндегі және Қазақстан аймақтарындағы адамдардың табиғи жағдайларға (рельеф, климат, өсімдік және жануарлар әлемі, су нысандары) байланысты шаруашылық іс-әрекетін талдау | |
1.3 Менің атамекенім | 4.1.3.2 түрлі дереккөздерге негізделе отырып, өз аймағының экономикалық қызмет атқаратын субъектілеріне сипаттама беру | |
3.4 Көрнекті тарихи тұлғалар және мәдениет қайраткерлері | 4.3.4.1 өмірбаяндық мәліметтеріне сүйене отырып, шығармашылық және еңбек салаларындағы көрнекті қайраткерлердің елімізге сіңірген еңбегі туралы қорытынды жасау | |
3.1 Ежелгі мәдениеттер мен өркениеттер | 4.3.1.1 түрлі дереккөздер негізінде тарихи кезеңдердегі технологиялық прогресті анықтау | |
3.3 Қазақстан тарихындағы маңызды оқиғалар | 4.3.3.1 Қазақстанның ХХ-ХХІ ғасырлардағы жетістіктерін (мәдениет, ғылым, білім, экономика) түсіндіру | |
1.4 Денсаулық пен қауіпсіздік | 4.1.4.1 спорттың әр түрлеріндегі жарақаттану себептерін зерттеу | |
4.1.4.2 спорттың әр түрлеріндегі жарақаттану қаупін азайту және алдын алу әдістерін ұсыну | ||
3-тоқсан | ||
5 Табиғат құбылыстары | 2.2 Климат және ауа-райы | 4.2.2.1 адамзат дамуына климаттың әсерін талдау |
2.3 Табиғи жағдайлар және олардың әсері | 4.2.3.1 өз өңіріндегі және Қазақстан аймақтарындағы адамдардың табиғи жағдайларға (рельеф, климат, өсімдік және жануарлар әлемі, су нысандары) байланысты шаруашылық іс-әрекетін талдау | |
4.2.3.2 зерттеу негізінде өз өңірінде табиғи апаттар туындауы ықтималдылығын болжау | ||
1.4 Денсаулық және қауіпсіздік | 4.1.4.3 түрлі дереккөздер негізінде жасанды ортадағы қауіп-қатерлерді анықтау және бағалау | |
4.1.4.4 өзінің жасанды ортадағы қауіпсіздігін жоспарлау | ||
2.1 Жергілікті жерде бағдарлану | 4.2.1.1 нысанның басқа нысандарға қатысты орнын анықтау | |
6 Қоршаған ортаны қорғау | 2.2 Климат және ауа-райы | 4.2.2.1 адамзат дамуына климаттың әсерін талдау |
2.3 Табиғи жағдайлар және олардың әсері | 4.2.3.1 өз өңіріндегі және Қазақстан аймақтарындағы адамдардың табиғи жағдайларға (рельеф, климат, өсімдік және жануарлар әлемі, су нысандары) байланысты шаруашылық іс-әрекетін талдау | |
4.2.3.2 зерттеу негізінде өз өңірінде табиғи апаттар туындауы ықтималдылығын болжау | ||
2.1 Жергілікті жерде бағдарлану | 4.2.1.1 нысандардың кеңістікте бір-біріне қатысты орнын анықтау | |
4.2.1.2 глобус пен карталардың қолдану аясын, олардан негізгі нысандарды көрсете білу | ||
4.2.1.3 глобус пен картадан параллельдерді, меридиандарды, экваторды көрсете білу | ||
4-тоқсан | ||
7 Ғарышқа саяхат | 1.6 Мерекелер | 4.1.6.1 зерттеулер негізінде кәсіби мерекелердің тарихын шығармашылық түрде таныстыру |
3.3 Қазақстан тарихындағы маңызды оқиғалар | 4.3.3.1 Қазақстанның ХХ-ХХІ ғасырлардағы жетістіктерін (мәдениет, ғылым, білім, экономика) түсіндіру | |
3.4 Көрнекті тарихи тұлғалар және мәдениет қайраткерлері | 4.3.4.1 өмірбаяндық мәліметтеріне сүйене отырып, шығармашылық және еңбек салаларындағы көрнекті қайраткерлердің елімізге сіңірген еңбегі туралы қорытынды жасау | |
3.5 Қазақстан тарихы: тәуелсіздік, мемлекеттілік және патриотизм | 4.3.5.2 Қазақстанның әлемдік сахнадағы рөлін анықтау | |
4.1.5.2 Қазақстан Республикасының азаматы ретінде жеке тұлғаның демократиялық құқықтары, бостандықтары, міндеттерінен мысалдар келтіру | ||
1.4 Денсаулық және қауіпсіздік | 4.1.4.3 түрлі дереккөздер негізінде жасанды ортадағы қауіп-қатерлерді анықтау және бағалау | |
4.1.4.4 жасанды ортадағы өзінің қауіпсіздігін жоспарлау | ||
8 Болашаққа саяхат | 1.3 Менің атамекенім | 4.1.3.2 түрлі дереккөздерге негізделе отырып, өз аймағының экономикалық қызмет атқаратын субъектілеріне сипаттама беру |
2.4 Туризм | 4.2.4.1 ақпараттың қолжетімді көздерін (интернет, кітаптар, Бұқаралық ақпарат құралдарын пайдалана отырып, Қазақстан мен Астана бойынша туристік маршрут құру | |
3.1 Ежелгі мәдениеттер мен өркениеттер | 4.3.1.1 түрлі дереккөздер негізінде тарихи кезеңдердегі технологиялық прогресті анықтау | |
3.5 Қазақстан тарихы: тәуелсіздік, мемлекеттілік және патриотизм | 4.3.5.1 зерттеулер негізінде "Қазақстан" атауымен байланысты мағыналық ассоциациялар қатарын (ұлттық бренд) ұсыну | |
1.6 Мерекелер | 4.1.6.1 зерттеулер негізінде кәсіби мерекелердің тарихын шығармашылық түрде таныстыру | |
1.5 Құқық және міндет | 4.1.5.1 Конституцияның қоғам өміріндегі маңызы туралы қорытындылар жасау | |
4.1.5.2 Қазақстан Республикасының азаматы ретінде жеке тұлғаның демократиялық құқықтары, бостандықтары, міндеттерінен мысалдар келтіру | ||
Ескерту:
әр тоқсандағы 2 ортақ тақырып есебінен тоқсан сайын оқу мақсатын ортақ тақырыптармен біріктіріледі.
| Қазақстан Республикасы Оқу - ағарту министрлігінің 2022 жылғы 16 қыркүйектегі № 399 бұйрығына 30-қосымша |
Бастауыш білім беру деңгейінің 1-4-сыныптарына арналған "Бейнелеу өнері" оқу пәні бойынша үлгілік оқу бағдарламасы
Ескерту. Үлгілік оқу бағдарламасы жаңа редакцияда – ҚР Оқу-ағарту министрінің 05.07.2023 № 199 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.
1-тарау. Жалпы ережелер
1. "Бейнелеу өнері" оқу пәнінің үлгілік оқу бағдарламасы (бұдан әрі – бағдарлама) "Мектепке дейінгі тәрбие мен оқытудың, бастауыш, негізгі орта, жалпы орта, техникалық және кәсіптік, орта білімнен кейінгі білім берудің мемлекеттік жалпыға міндетті стандарттарын бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Оқу-ағарту министрінің 2022 жылғы 3 тамыздағы № 348 бұйрығымен бекітілген Мектепке дейінгі тәрбие мен оқытудың, бастауыш, негізгі орта, жалпы орта, техникалық және кәсіптік, орта білімнен кейінгі білім берудің мемлекеттік жалпыға міндетті стандарттарына сәйкес әзірленген (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 29031 болып тіркелген).
2. "Бейнелеу өнері" оқу пәнінің мақсаты мен міндеттері.
"Бейнелеу өнері" пәні оқу және тәрбие процестерінің органикалық бірлігі болып табылады. Онда эстетикалық және көркемдік білім беру дәйекті және жүйелі түрде білімді ұсыну мен көркемдік іс-әрекет дағдыларын үйретуге негізделген.
"Бейнелеу өнері" пәнінің оқу мақсаты көркемдік білім беру және эстетикалық тәрбие болып табылады, білім алушыларды Қазақстан мен бүкіл әлемнің рухани және материалдық мәдениетінің ажырамас бөлігі ретінде бейнелеу өнері әлеміне баулу, олардың тұлғасын қалыптастыру мен дамытудың тиімді құралы болып табылады.
3. "Бейнелеу өнері" пәнін оқытудың міндеттері:
Білім беру құндылықтарын қалыптастыру негізінде білім алушыларда:
- Қазақстан халқының өнері мен мәдениеті және салт-дәстүрлеріне, әлемнің мәдени алуан түрлілігіне құрмет көрсету;
- рухани келісім мен толеранттылық идеяларын ұстану;
- қоршаған ортаны және экологиялық тепе-теңдікті сақтау;
- шығармашылық және сыни ойлау;
- коммуникативтілік және ақпараттық-коммуникациялық құралдар мен технологияларды тиімді пайдалана білу;
- өмір бойы оқуға және өзін-өзі жетілдіруге ынталандыру;
- бейнелеу өнеріне деген қызығушылығын арттыра отырып, әсемдікке баулу;
- шығармашылық жұмыстарда қоршаған әлемге деген көзқарасын білдіру қабілетін дамыту;
- сурет, кескіндеме, композиция, мүсін бойынша бейнелеу сауаттылығы негіздерімен танысу;
- бейнелеу өнерінің түрлерімен (графика, кескіндеме, сәндік-қолданбалы өнер, мүсін, дизайн, сәулет) және бейнелеу өнерінің жанрларымен (пейзаж, портрет, натюрморт, анималистік жанры және т. б.) танысу;
- қоршаған заттардың пішінін, көлемін және құрылымын көру және түсіну қабілетін қалыптастыру;
- кеңістіктік қабылдауды қалыптастыру;
- графикалық және түстану дағдыларын дамыту;
- моториканы, логикалық ойлауды, өздігінен ойлауды және идеяларды іске асыруды дамыту.
- әр түрлі материалдармен жұмыс істеудің көркемдік дағдыларын және әр түрлі бейнелеу техникасын меңгеру;
- шынайы өмірде көркем мәдениеттің көрінісін көру қабілетін дамыту (көрмелер, мұражайлар, сәулет, дизайн, мүсін, сәндік-қолданбалы өнер және т. б.)
-балалардың сезімталдық, көңіл-күйін білдіруін, зейінін, есте сақтау, қиял, елестету қабілеттерін дамыту;
- өзіндік, мақсаттылық, ұқыптылық, еңбекқорлық сияқты жеке қасиеттерді қалыптастыру;
- ерекше білім беру қажеттіліктері мен жеке мүмкіндіктерін ескере отырып, барлық білім алушылардың білім алуға тең қол жеткізуі үшін жағдай жасау.
4. Оқу процесін ұйымдастырудың педагогикалық тәсілдері
"Бейнелеу өнері" оқу бағдарламасы келесі қағидаларды сақтайды:
Іс-әрекеттік тәсіл. Қоғам дамуының осы кезеңіндегі жалпы білім беретін мектептің маңызды міндеттерінің бірі – білім алушыларды білім қорымен "қамтамасыз ету" емес, сонымен қатар оларға өздігінен ақпарат алуға және шығармашылық, ғылыми-зерттеу жұмыстарына белсенді қатысуға мүмкіндік беретін дағдыларды қалыптастыру. Осыған байланысты оқу үдерісіне білім алушылардың оқып үйренуін, шығармашылық қабілеттерін қалыптастыруға және дамытуға ықпал ететін технологияларды енгізу өзекті болып табылады. Әрекеттік әдіс тек іс-әрекетті оқытуды ғана емес, сонымен бірге білімді терең және нық игеруді қамтамасыз етеді.
Жеке тұлғаға бағытталған тәсіл. Жеке тұлғаға бағытталған білім беру балалардың жеке бас ерекшеліктерін (жас, физикалық, психологиялық, интеллектуалдық) ескере отырып, олардың тәрбиесіне, біліміне және дамуына, сондай-ақ кез келген балаға ерекше тұлға ретінде қарауды көздейді.
Сараланған тәсіл. Білім алушылардың жас және жеке бас ерекшеліктерін есепке алумен сипатталатын оқыту, әрбір білім алушыны оның мүмкіндіктері мен қабілеттері деңгейінде оқыту; оқытуды білім алушылардың әртүрлі топтарының ерекшеліктеріне бейімдеу. Саралап оқыту барысында білім алушылардың мүмкіндіктеріне сәйкес дамуын жүзеге асыруға мүмкіндік беретін түрлі әдістер, тәсілдер, оқыту нысандары және арнайы дидактикалық материалдар қолданылады.
Коммуникативті тәсіл. Коммуникативті тәсілдің нәтижесі - қарым-қатынастың басқа қатысушыларымен өзара әрекеттесу процесінде қарым-қатынас жасау, ойлармен бөлісу және идеялармен алмасу мүмкіндігі. Оқу үдерісінде әртүрлі коммуникация құралдарын пайдалану білім алушылардың сыни және өзіндік ойлауын дамытуға ықпал етеді. Оқу үдерісінде коммуникативтік тәсілге сәйкес қарым-қатынас дағдыларын қалыптастыруға, жеке және топтық іс-әрекет процесінде өздерінің шығармашылық жұмыстары мен басқалардың жұмысын бағалау және талдауға ықпал ететін тапсырмаларды қосу қажет.
Көркемдік-технологиялық тәсіл. Бұл білім алушылардың материалдарды, құралдарды, бейнелеу өнерінің заңдылықтары мен ережелерін білу, жобалау және модельдеу шығармашылық нысандарды дайындаудың технологиялық реттілігін таңдау мәселелерін шешуге бағытталған оқу-танымдық іс-әрекеті.
5. Білім алушылардың оқу жетістіктерін бағалау туралы
"Бейнелеу өнері" пәнін оқыту нәтижелерін бағалау қалыптастырушы бағалауды қолдану арқылы жүзеге асырылады. Қалыптастырушы бағалау үздіксіз жүргізіледі, білім алушы мен педагог арасындағы кері байланысты қамтамасыз етеді және оқу үрдісін дер кезінде түзетуге мүмкіндік береді. Оқу ақпаратының бөлімін зерделеуі аяқталғаннан кейін оқытудың белгілі бір кезеңінде қалыптастырушы бағалау жүргізіледі, білім алушыларға кері байланыс беруден шығатын критериалды бағалаудың "сынақтан өтті" және "сынақтан өтпеді" қағидатын негізге алу қажет.
2-тарау. "Бейнелеу өнері" оқу пәнінің мазмұнын ұйымдастыру 1-параграф. "Бейнелеу өнері" оқу пәнінің мазмұны
6. Оқу жүктемесінің көлемі:
1) 1-сыныпта аптасына 1 сағат, оқу жылында 33 сағат;
2) 2-сыныпта аптасына 1 сағат, оқу жылында 34 сағат;
3) 3-сыныпта аптасына 1 сағат, оқу жылында 34 сағат;
4) 4-сыныпта аптасына 1 сағат, оқу жылында 34 сағатты құрайды.
Ескерту. 6-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Оқу-ағарту министрінің 31.10.2023 № 328 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.7. Оқу пәнінің мазмұны
Оқу материалының мазмұны бірыңғай оқу-тәрбиелік міндеттерді шешу үшін 4 бөлімге топтастырылған. Бөлімдер өнердің әртүрлі аспектілерін ашады: типологиялық, тілдік, құндылық-бағдарлық, әрекеттілік және әр сабаққа әртүрлі дәрежеде қатыстырылады. Бөлімдер бастауыш көркемдік білім мен тәрбие мәселелерін шешуге бағытталған.
1. "Бейнелеу сауаттылық негіздері" бөлімінде шығармашылық идеяларды тәжірибеде іске асыруға арналған құралдар берілген:
- өнер туындыларын қабылдау;
- көркем мәдениеттің құндылығы мен әртүрлілігі туралы түсінік (Қазақстан халықтарының мәдениеті), Қазақстан халықтарының бейнелеу өнерінің көрнекті өкілдері, қазақстандық және әлемдік өнердің жауһар дүниелерімен танысу және эмоционалды бағалау;
- бейнелеу өнері адамның күнделікті өміріндегі рөлі, оның қоршаған ортаға әсері туралы түсінік;
- графика, графикаға арналған материалдар: қарындаш, қалам, борлар және т. б.;
- түрлі графикалық материалдармен жұмыс істеу тәсілдері мен жолдары, өнердегі суреттің рөлі: негізгі және көмекші;
- графика арқылы ойды жеткізе білу;
- кескіндеме, кескіндеме материалдары мен құралдары;
- түс – кескіндеменің негізі, көркем бейнені жасау үшін көркемдік мәнерлілік құралдарын таңдау;
- кескіндеме арқылы ойды білдіру қабілеті;
- мүсін, мүсін материалдары және олардың туындыны жасаудағы рөлі;
– көлем – мүсіннің негізі, мүсіннің негізгі талабы,
- мүсіннің көмегімен ойды жеткізе білу;
- көркем дүние жасау үшін пластикалық мүсіндік материалдармен жұмыс істеудің қарапайым тәсілдері (ермексаз, сазбалшық, гипс, папье-маше – жаю, көлем жинау, созу және пішінді құрастыру),
- дизайн және сәулет-көркем құрастыруға және модельдеуге арналған материалдардың әртүрлілігі (ермексаз, қағаз, қатырма қағаз және т. б.), мәнерлі бейне жасау үшін әртүрлі материалдармен жұмыс істеудің қарапайым тәсілдері,
- күнделікті тұрмыста көркем құрастыру және модельдеу дағдыларын пайдалану мүмкіндіктері туралы түсінік;
- сәндік-қолданбалы өнер, сәндік-қолданбалы өнердің бастаулары және оның адам өміріндегі рөлі, халықтар мәдениетінің сипаты туралы түсінік;
- табиғаттағы пішіндердің әртүрлілігі, Қазақстанның халықтық және сәндік-қолданбалы өнер туындыларымен танысу.
2. "Бейнелеу өнер әлемі" бөлімі оқу материалының мазмұнын ашады:
- көркем шығармашылықтың ерекшеліктері;
- өнер түрлері;
- өнер жанрлары;
- композиция, жазықтықтағы және кеңістіктегі композицияның қарапайым тәсілдері;
-композиция көлденең, тік және диагональ құру ұғымдары;
- перспектива: "көкжиек сызығы", "жақын – алыс", "көп – аз", "қоршаулар" ұғымдары;
- композициялық орталық, композициядағы басты және көмекші дәрежелі, симметрия және асимметрия;
- композициядағы контрасттың рөлі: төмен және жоғары, үлкен және кішкентай, жұқа және қалың, қараңғы және ашық, баяу және шапшаң және т.б.;
- әртүрлі сызықтар (жұқа, қалың, түзу, ирек, тегіс, өткір, шиыршық, дөңгелектелген) және олардың айқын сипаты, штрих, дақ және көркемдік бейнесі;
- табиғат құбылысын, адамның, жануардың эмоционалдық жағдайын сызықтар арқылы беру;
- түс, негізгі және құрама түстер, жылы және суық түстер, түстердің араласуы, бейненің эмоционалдық әуені мен айқындылығы ақ және қара түстердің рөлі, түс арқылы эмоцияны және кейіпкерлердің мінезін көрсету мүмкіндіктері, оның эмоционалдық жай-күйін көрсету;
- заттардың пішіні, алуан түрлілігі және оларды жазықтық пен кеңістікте беру, пішіндердің ұқсастығы мен контрасты, қарапайым геометриялық пішіндер, табиғи пішіндер, заттар пішінінің оның сипаты туралы ұғымға әсері, силуэт;
- көлем, кеңістіктегі көлем және жазықтықтағы көлем, көлемді көрсету тәсілдері, көлемді композициялардың мәнерлілігі;
- ырғақ, ырғақ түрлері (тыныш, баяу, екпінді, беймаза және т. б.);
- сызықтар, дақтар, түстер ырғағы;
- кескіндеме мен суреттегі композицияның эмоционалды ырғағының рөлі, элементтердің ырғағы арқылы композициядағы қозғалысты көрсету, сәндік-қолданбалы өнердегі ырғақтың ерекше рөлі.
3. "Бізді қоршаған әлем" бөлімінде тапсырмалардың тақырыбы рухани-адамгершілік, эмоционалды-құндылық бағдарын белгілейді:
- бақылау дағдыларын меңгеру, нұсқаға қарап және есте сақтау арқылы сурет салу дағдыларын меңгеру;
- табиғат пен табиғи құбылыстарды, сондай-ақ қоршаған әлем құбылыстарын бақылау;
- табиғатты жыл мезгілдерінде, тәуліктің әр уақытында, ауа райының өзгеруіне байланысты бейнелеудің айырмашылығы;
- табиғаттың кезеңдерін бейнелеу үшін түрлі көркем материалдар мен құралдарды пайдалану;
- қазақстандық және шетелдік өнер жауһарларымен танысу және эмоционалдық бағалау;
- әртүрлі халықтар мен дәуірлер бейнеленген әлемнің ең жарқын мәдениеттерімен танысу;
- әлем халықтарының мәдени дәстүрлерін сипаттауда әртүрлі табиғи жағдайлардың рөлі, халықтардың өнеріндегі адам бейнесі, сәндік-қолданбалы өнер бұйымдары және сәулет нысандары;
- менің Қазақстаным, Қазақстан халқының дәстүрлі мәдениетін бейнелеудегі туған жердің табиғатының рөлі, туған өлкенің табиғат көріністері, киіз үйді, тұрмыстық заттарды, еңбек құралдарын, киім үлгілерін безендірудегі сәндік құрылымның бірлігі;
- дәстүрлі мәдениеттегі адам бейнесі, халықтың адам сұлулығының өнерде бейнеленуі туралы түсінігі;
- адам бейнесі, әлемнің түрлі мәдениеттеріндегі адам бейнесі, замандас бейнесі, портрет жанры, махаббат, достық, өнердегі отбасы тақырыптары;
- адамдық қасиеттері мен ең жақсы сезімдерін оятатындай кейіпкерлерді эмоционалды және көркемдеп бейнелеу: мейірімділік, жанашырлық, қолдау, қамқорлық, батырлық, жанқиярлық және т.б.;
- қоршаған ортадағы заттарды көркем жобалау және модельдеу;
- дизайн мен сәулет өнерінің әдемі және мәнді нысандарын жобалау үшін түрлі көркем материалдар мен құралдарды пайдалану.
4. "Шығармашылық" бөлімінде шығармашылық қызметтің түрлері мен шарттарын ашып, жүзеге асырады:
- бейнелеу, сәндік-қолданбалы және көркем-құрастыру бойынша түрлі таныстырылымдарға (презентацияларға) қатысу;
- графика, кескіндеме, мүсін, сәндік-қолданбалы өнерде алынған құзыреттерді іске асыру;
- есте сақтау, елестету арқылы және нұсқаға қарап отырып салынған сурет;
- шығармашылық жұмыстарда көркем құрастыру және модельдеу дағдыларын пайдалану;
- графика, кескіндеме, мүсіндеу, көркем құрастыру және модельдеуде бейнелеу құралдарын таңдау және қолдану;
- жеке және ұжымдық шығармашылық жұмыста әртүрлі көркемдік техникалар мен материалдарды пайдалану;
- бейнелеу өнері туындыларының мазмұны мен мәнерлі құралдарын талқылауға қатысу, шығармаға өз көзқарасын білдіру.
Бөлімдер бөлімшелерден тұрады:
- өнерді қабылдау бөлімшенің міндеті: өнерді түсіну, бейнелеу өнері деген не және оның адам өміріндегі рөлі туралы түсінік беру, бейнелеу өнері туындыларымен танысу үдерісін түсінуге және ұғынуға үйрету, Қазақстанның және әлемнің танымал суретшілерінің шығармашылығымен таныстыру. Өзіндік көзқарасы мен дүниетанымын қалыптастыру; көркем - эстетикалық мәдениеті мен стильдегі талғамын; өнер туындыларын саралай білу қабілетін қалыптастыру;
- графика туралы бөлімшеде қарастырылған міндеттер: білім алушыларды заттың (бұйымның) кеңістіктегі орнын ескере отырып, екі өлшемді жазықтықта үш өлшемді пішінді көруге және бейнелеуге үйрету, әртүрлі графикалық тәсілдерді (сызықтар, штрихтар, дақтар, реңктер мен жарық-көлеңкенің үйлесімділігі) қолдану арқылы пропорцияларды, көлемді, текстураны беру арқылы екі өлшемді жазықтықта үш өлшемді пішінді көруге және бейнелеуге үйрету; графикалық материалдармен танысуды жалғастыру.
- кескіндеме туралы бөлімшеде қарастырылған міндеттер: жұмысты нұсқаға қарап салуда пен түстерді эмоционалды қабылдауды, үйлесімді түс қатынастарын құру қабілетін дамыту; түсті сезінуге үйрету. Жұмысты сауатты жүргізу, көркем материалдарды сауатты пайдалану дағдыларына үйрету. Заттардың фактурасын бере білу дағдысын; түстің көмегімен кеңістікті жарық арқылы бере білу дағдысы; бейнеленетін заттың пішінін рең және түс арқылы "көлемін шығару" кезеңдерін зерделеуді (бұйымның немесе заттың "өз түсі" ұғымы және оған жарықтың әсері, пішіні мен материалдылығын берудегі реңнің рөлін) дамыту.
- мүсін туралы бөлімшеде қарастырылған міндеттер: кеңістіктікте ойлауды үйрету, балалардың көлемді қабылдауын, пластика арқылы көлем мен кеңістікті көру және жеткізу мүмкіндігін дамытуға ықпал ету. Сабақтарда білім алушылар рельефті және жұмыр мүсіндерді орындау негіздерімен танысады;
- сәндік-қолданбалы өнер туралы бөлімшеде қарастырылған міндеттер: сәндік-қолданбалы өнер мен дизайнның талаптары мен заңдылықтарын түсінуге тәрбиелеу. Әсемділік туралы идеялардың маңыздылығын нақты жеткізуге үйрету. Стилизациялау және жалпылау әдістерін қолдана отырып, қоршаған ортада кездесетін пішіндерді шығармашылық тұрғыда өздігінен жасай білуді қалыптастыру. Әртүрлі материалдармен жұмыс жасау дағдыларын қалыптастыру және оны халық дәстүрімен байланыстыру;
- сәулет және дизайн туралы бөлімшеде қарастырылған міндеттер: ( көркем құрастыру және модельдеу) сәулет ортасы мен дизайн негіздерін зерттеу және модельдеу, пішінге айналдыру туралы білімін нақтылау, көлемді және жазықтық композициялар жасау дағдылары мен көркем дизайн мәселелерін өз бетінше шеше білу дағдыларын қалыптастыру.
2-параграф. Оқу мақсаттарының жүйесі
8. Бағдарламада оқу мақсаттары кодтық белгімен белгіленген. Кодтық белгідегі бірінші саны сыныпты, екінші және үшінші сан бөлім мен бөлімшенің ретін, төртінші саны оқу мақсатының реттік нөмірін көрсетеді. 2.2.1.1 кодында "2" – сынып, "2.1" – бөлім мен бөлімше, "1" – оқу мақсатының реттік нөмірі.
Ескерту: Оқу бағдарламасында оқу пәнінің мазмұнын анықтаудың негізі болып табылатын оқыту мақсаттарының жүйесі түрінде ұсынылған күтілетін нәтижелері қалыптастырылған.
Бөлім | Бөлімшелер | Оқу мақсаттары | |||
1-сынып | 2-сынып | 3-сынып | 4-сынып | ||
1.Бейнелеу сауаттылығы негіздері | 1.1Өнер туындыларын қабылдау | 1. 1. 1. 1 қазақтың ұлттық және әлемдік мәдениетінің түрлі өнер туындыларын эмоционалды қабылдау | 2. 1. 1. 1 қазақтың ұлттық және әлемдік мәдениетінің түрлі өнер туындыларымен танысу | 3. 1. 1. 1 қазақтың ұлттық және әлемдік мәдениетінің, әртүрлі өнер туындыларының ерекшеліктерін анықтау. | 4. 1. 1. 1 қазақ ұлттық және әлемдік мәдениетінің, өнер, қолөнер, дизайн туындыларын зерделеудегі ерекшеліктерді анықтау және түсіндіру. |
1.2 Графика | 1. 1. 2. 1 базалық деңгейде техникалар мен тәсілдерді пайдалана отырып, графикалық материалдар мен құралдарды қолдану 1. 1. 2. 2 базалық деңгейде графика техникалары мен тәсілдерін қолдану |
2. 1. 2. 1 әр түрлі әдістер мен тәсілдерді қолдана отырып, графикалық материалдар мен құралдарды қолдану | 3. 1. 2. 1 күрделі тәсілдерді мен техникаларды қолдана отырып, графикалық материалдар мен құралдарды қолдану 3. 1. 2. 2 шығармашылық жұмыста графиканың күрделі тәсілдері мен техникасын қолдану |
4. 1. 2. 1 | |
1.3 Кескіндеме | 1. 1. 3. 1 базалық тәсілдер мен техниканы қолдана отырып, кескіндеме материалдары мен құралдарын қолдану 1. 1. 3. 2 кескіндеменің қарапайым тәсілдері мен техникасын қолдану |
2. 1. 3. 1 әр түрлі тәсілдер мен техниканы қолдана отырып, кескіндеме материалдары мен құралдарын қолдану |
3. 1. 3. 1 кескіндеме материалдары мен құралдарын пайдаланып, күрделі тәсілдер мен техникаларды қолдану |
4. 1. 3. 1 күрделі тәсілдер мен техниканы сенімді түрде қолдана отырып, өздігінен таңдалған кескіндеме материалдары мен құралдарын қолдану | |
1.4 Мүсін | 1. 1. 4. 1 базалық тәсілдер мен техниканы қолдана отырып, мүсіндеу материалдары мен құралдарын қолдану | 2. 1. 4. 1 әртүрлі тәсілдер мен техниканы қолдана отырып, мүсіндеу материалдары мен құралдарын қолдану |
3. 1. 4. 1 |
4. 1. 4. 1 | |
1.5 Сәндік-қолданбалы өнер | 1. 1. 5. 1 базалық тәсілдер мен техниканы қолдана отырып, сәндік-қолданбалы өнер материалдары мен құралдарын қолдану | 2. 1. 5. 1 әртүрлі тәсілдер мен техниканы қолдана отырып, сәндік-қолданбалы өнер материалдары мен құралдарын қолдану | 3. 1. 5. 1 күрделі тәсілдер мен техниканы қолдана отырып, сәндік-қолданбалы өнер материалдары мен құралдарын пайдалану |
4. 1. 5. 1 | |
1.6 Дизайн және сәулет (көркем құрылымдау және модельдеу) | 1. 1. 6. 1 базалық құрылымдық техникалар мен тәсілдерді қолдана отырып, іс-әрекетте материалдар мен құралдарды қолдану 1. 1. 6. 2 модельдеудің қарапайым техникалары мен тәсілдерін қолдана отырып, іс-әрекетте материалдар мен құралдарды қолдану |
2. 1. 6. 1 әртүрлі құрылымдық техникалар мен тәсілдерді қолдана отырып, іс-әрекетте материалдар мен құралдарды қолдану | 3. 1. 6. 1 күрделі құрылымдық техникалар мен тәсілдерді қолдана отырып, іс-әрекетте материалдар мен құралдарды пайдалану 3. 1. 6. 2 модельдеудің күрделі техникалары мен тәсілдерін қолдана отырып, іс-әрекетте материалдар мен құралдарды пайдалану |
4. 1. 6. 1 | |
2.Бейнелеу өнері әлемі | 2.1 Өнер туындыларын қабылдау | 1. 2. 1. 1 өнер туындыларының тақырыбын және жұмысты орындау материалдарымен танысу. | 2. 2. 1. 1 Өнер туындыларының тақырыптарын және осы жұмыстарды орындау материалдарын талқылау | 3. 2. 1. 1 көркем экспрессивтіліктің қолданылатын құралдарын және жұмыстарды орындау техникасын айқындау. | 4. 2. 1. 1 қолданылған көркемдік мәнерлілік құралдары мен жұмыстарды орындау техникасын салыстыру және түсініктеме беру |
2.2 Графика | 1. 2. 2. 1 графика түрлері мен жұмыстың орындалу техникасын білу | 2. 2. 2. 1 графика түрлерінің көркемдік мәнерлілігінің негізгі құралдарын және жұмысты орындау техникасын білу. | 3. 2. 2. 1 өнер жанрларының көркемдік мәнерлігінде қолданылатын құралдарын және графикалық жұмысты орындау техникасын білу және салыстыру. | 4. 2. 2. 1 өнер жанрларының көркемдік мәнерлігінде қолданылатын құралдарын және графикалық жұмысты орындау техникасын білу және түсіндіру. | |
2.3 Кескіндеме | 1. 2. 3. 1 кескіндеме түрлері мен жұмыстың орындалу техникасын білу | 2. 2. 3. 1 кескіндеме түрлерінің көркемдік мәнерлілігінің негізгі құралдарын және жұмысты орындау техникасын білу. | 3. 2. 3. 1 өнер жанрларының көркемдік мәнерлігінде қолданылатын құралдарын және кескіндемелік жұмысты орындауда техникасын білу және салыстыру | 4. 2. 3. 1 өнер жанрларының көркемдік мәнерлігінде қолданылатын құралдарын және кескіндемелік жұмысты орындау техникасын білу және түсіндіру. | |
2.4 Мүсін | 1. 2. 4. 1 мүсін түрлері мен жұмыстың орындалу техникасын білу | 2. 2. 4. 1 мүсін түрлерінің көркемдік мәнерлілігінің негізгі құралдарын және жұмысты орындау техникасын білу. | 3. 2. 4. 1 өнер жанрларының көркемдік мәнерлігінде қолданылатын құралдарын және жұмысты орындауда мүсіндеу техникасын білу және салыстыру | 4. 2. 4. 1 өнер жанрларының көркемдік мәнерлігінде қолданылатын құралдарын және жұмысты орындауда мүсіндеу техникасын білу және түсіндіру. | |
2.5 Сәндік-қолданбалы өнер |
1. 2. 5. 1 сәндік-қолданбалы өнер түрлері мен жұмыстың кейбір базалық орындалу техникасын білу |
2. 2. 5. 1 сәндік-қолданбалы өнер түрлерінің көркемдік мәнерлілігінің негізгі құралдарын және жұмысты орындау техникасын білу |
3. 2. 5. 1 өнер жанрларының көркемдік мәнерлігінде қолданылатын құралдарын және жұмысты орындауда сәндік-қолданбалы өнер техникасын білу және салыстыру. |
4. 2. 5. 1 өнер жанрларының көркемдік мәнерлігінде қолданылатын құралдарын және жұмысты орындауда сәндік-қолданбалы өнер техникасын білу және түсіндіру. | |
2.6 Дизайн және сәулет (көркем құрылымдау және модельдеу) | 1. 2. 6. 1 жұмысты орындау үшін дизайн түрлерімен және базалық құрылымдау және модельдеу техникасымен танысу 1. 2. 6. 2 жұмысты орындау үшін сәулет стильдерімен және кейбір құрылымдау және модельдеудің қарапайым техникасымен танысу |
2. 2. 6. 1 құрылымдау мен модельдеуде негізгі дизайн түрлері мен техникасын білу |
3. 2. 6. 1 құрылымдау мен модельдеуде негізгі дизайн түрлері мен техникасын білу |
4. 2. 6. 1 дизайнның және жұмысты орындау техникасының көркемдік мәнерлілігінде қолданылатын құралдарын білу және түсіндіру. | |
3. Бізді қоршаған әлем | 3.2 Графика | 1. 3. 2. 1 қоршаған әлемнің кейбір ерекшеліктерін білу, графика құралдары арқылы таныс бейнелер мен пішіндерді білдіру |
2. 3. 2. 1 |
3. 3. 2. 1 бейнелер мен пішіндерді зерттеу кезінде олардың айырмашылықтары мен ұқсастықтарының себептерін түсіне отырып, қоршаған әлемнің ерекшеліктерін түсіндіру және графика құралдары арқылы таныс бейнелер мен пішіндерді білдіру |
4. 3. 2. 1 Графикалық құралдар арқылы таныс бейнелер мен мүсіндерді, қоршаған әлемнің күрделі бейнелері мен пішіндерінің ерекшеліктерін, олардың айырмашылықтары мен ұқсастықтарын байланыстыру, түсіну, түсіндіру және білдіру |
3.3 Кескіндеме |
1. 3. 3. 1 қоршаған әлемнің кейбір ерекшеліктерін білу, кескіндеме құралдары арқылы таныс бейнелер мен пішіндерді білдіру |
2. 3. 3. 1 қоршаған әлемнің кейбір ерекшеліктерін білу және талдау, кескіндеме құралдары арқылы таныс бейнелер мен пішіндерді (түс, дақ, фактура және т.б.) білдіру | 3. 3. 3. 1 Бейнелер мен пішіндерді зерттеу кезінде қоршаған әлемнің ерекшеліктерін түсіндіру және кескіндеме құралдары арқылы таныс бейнелер мен пішіндерді білдіру 3. 3. 3. 2 "Есте сақтау арқылы сурет салу" және "Бақылау арқылы сурет салу" ұғымдарын білу, бейнелер мен пішіндерді зерттеу кезінде олардың айырмашылықтары мен ұқсастықтарының себептерін түсіне отырып, кескіндеме құралдары арқылы таныс бейнелер мен пішіндерді білдіру |
4. 3. 3. 1 кескіндеме құралдары арқылы таныс бейнелер мен пішіндерді, қоршаған әлемнің күрделі бейнелері мен пішіндерінің | |
3.4 Мүсін | 1. 3. 4. 1 қоршаған әлемнің кейбір ерекшеліктерін білу, мүсіндеу құралдары арқылы таныс бейнелер мен пішіндерді білдіру | 2. 3. 4. 1 қоршаған әлемнің кейбір ерекшеліктерін түсіну, мүсіндеу құралдары арқылы таныс бейнелер мен пішіндерді (көлемі, пішіні, фактура және т. б.) білдіру | 3. 3. 4. 1 бейнелер мен пішіндерді зерттеу кезінде қоршаған әлемнің ерекшеліктерін білу және сипаттау. Мүсін құралдары арқылы таныс бейнелер мен пішіндерді білдіру. | 4. 3. 4. 1 Мүсін құралдары арқылы таныс бейнелер мен пішіндерді, қоршаған әлемнің күрделі бейнелері мен пішіндерінің ерекшеліктерін, олардың айырмашылықтарын, ұқсастықтары мен байланыстарын түсіндіру және сипаттау | |
3.5 Сәндік-қолданбалы өнер |
1. 3. 5. 1 қоршаған әлемнің ерекшеліктерін жеткізу үшін сәндік-қолданбалы өнер құралдарымен танысу |
2. 3. 5. 1 қоршаған әлемнің кейбір ерекшеліктерін білу және талдау, сәндік-қолданбалы өнер құралдары арқылы таныс бейнелер мен пішіндерді білдіру |
3. 3. 5. 1 бейнелер мен пішіндерді зерттеу кезінде олардың айырмашылықтары мен ұқсастықтарының себептерін түсіне отырып, қоршаған әлемнің ерекшеліктерін түсіндіру және сәндік-қолданбалы өнер құралдары арқылы таныс бейнелер мен пішіндерді білдіру |
4. 3. 5. 1.сәндік-қолданбалы өнер құралдары арқылы таныс бейнелер мен пішіндерді, қоршаған әлемнің күрделі бейнелері мен пішіндерінің ерекшеліктерін, олардың айырмашылықтарын, ұқсастықтары мен байланыстарын түсіну, түсіндіру және білдіру | |
3.6 Дизайн және сәулет (көркем құрылымдау және модельдеу) | 1. 3. 6. 1 қоршаған әлемнің кейбір ерекшеліктерін білу, дизайн құралдары арқылы таныс бейнелер мен пішіндерді білдіру 1. 3. 6. 2 қоршаған әлемнің кейбір ерекшеліктерін білу, сәулет құралдары арқылы таныс бейнелер мен пішіндерді білдіру |
2. 3. 6. 1 қоршаған әлемнің кейбір ерекшеліктерін білу және сипаттау, дизайн құралдары арқылы таныс бейнелер мен пішіндерді білдіру. |
3. 3. 6. 1 бейнелер мен пішіндерді зерттеу кезінде олардың айырмашылықтары мен ұқсастықтарының себептерін түсіне отырып, қоршаған әлемнің ерекшеліктерін түсіндіру және дизайн құралдары арқылы таныс бейнелер мен пішіндерді білдіру |
4. 3. 6. 1. дизайн және сәулет құралдары арқылы таныс бейнелер мен пішіндерді, қоршаған әлемнің күрделі бейнелері мен пішіндерінің ерекшеліктерін, олардың айырмашылықтарын, ұқсастықтары мен байланыстарын түсіну, түсіндіру және білдіру | |
4. Шығармашылық | 4.2 Графика |
1. 4. 2. 1 графикалық тәсілдер мен техниканың көмегімен идеяларды шығармашылықпен ұсыну және сезімдерді білдіру |
2. 4. 2. 1 графикалық тәсілдер мен техникалар көмегімен идеяларды шығармашылықпен ұсыну және сезімдерді білдіру | 3. 4. 2. 1 Графика әдістері мен техникалары негізінде таңдау арқылы идеяларды шығармашылықпен ұсыну және сезімдерді білдіру 3. 4. 2. 2 Графикалық жұмысты күрделі тәсілмен таныстырудың түрлі мүмкіндіктерін білу және түсіндіру |
4. 4. 2. 1 графикалық тәсілдер мен техникаларды біріктіру арқылы идеяларды шығармашылықпен ұсыну және сезімдерді білдіру |
4.3 Кескіндеме |
1. 4. 3. 1 |
2. 4. 3. 1 кескіндемелік тәсілдер мен техникалар көмегімен идеяларды шығармашылықпен ұсыну және сезімдерді білдіру |
3. 4. 3. 1 кескіндеме әдістері мен техникаларды негізді түрде таңдау арқылы идеяларды шығармашылықпен ұсыну және сезімдерді білдіру. |
4. 4. 3. 1. кескіндеме техникасы мен әдістерін біріктіру арқылы идеяларды шығармашылықпен ұсыну және сезімдерді білдіру | |
4.4 Мүсін | 1. 4. 4. 1 мүсіндік тәсілдер мен техниканың көмегімен идеяларды шығармашылықпен ұсыну және сезімдерді білдіру | 2. 4. 4. 1 мүсіндік тәсілдер мен техникалар көмегімен идеяларды шығармашылықпен ұсыну және сезімдерді білдіру | 3. 4. 4. 1 мүсіндік тәсілдері мен техникаларды негізді түрде таңдау арқылы идеяларды шығармашылықпен ұсыну және сезімдерді білдіру | 4. 4. 4. 1 мүсіндік техникасы мен әдістерін біріктіру арқылы идеяларды шығармашылықпен ұсыну және сезімдерді білдіру | |
4.5 Сәндік-қолданбалы өнер. | 1. 4. 5. 1 сәндік-қолданбалы өнер тәсілдер мен техниканың көмегімен идеяларды шығармашылықпен ұсыну және сезімдерді білдіру | 2. 4. 5. 1 сәндік-қолданбалы өнер тәсілдер мен техникалар көмегімен идеяларды шығармашылықпен ұсыну және сезімдерді білдіру | 3. 4. 5. 1 сәндік-қолданбалы өнер тәсілдері мен техникаларды негізді түрде таңдау арқылы идеяларды шығармашылықпен ұсыну және сезімдерді білдіру |
4. 4. 5. 1 | |
4.6 Дизайн және сәулет (көркем құрылымдау және модельдеу) |
1. 4. 6. 1 дизайн идеяларын шығармашылықпен ұсыну, идеялар мен сезімдерді құрылымдау және модельдеу тәсілдері мен техникасы арқылы білдіру |
2. 4. 6. 1 дизайн идеяларын шығармашылықпен ұсыну, идеялар мен сезімдерді құрылымдау және модельдеу тәсілдері мен техникасы арқылы негізді түрде білдіру |
3. 4. 6. 1 құрылымдау мен модельдеудің тәсілдері мен техникасын негізді түрде таңдай отырып, дизайн идеяларын шығармашылықпен ұсыну, сезімдерін білдіру |
4. 4. 6. 1 дизайн идеяларын шығармашылықпен ұсыну және таныстыру, сәндік техникалар мен құрылымдау мен модельдеу тәсілдерін біріктіру арқылы сезімдерді білдіру | |
9. Орта мерзімді жоспарлау кезінде бөлімдер мұғалім жоспарлаған тақырыптарға байланысты ауысуы мүмкін. Бөлімдер, бөлімшелер мен тақырыптар бойынша сағат сандарын бөлу мұғалімнің еркіне қалдырылады.
10. Осы оқу бағдарламасы бастауыш білім беру деңгейінің 1-4-сыныптарына арналған "Бейнелеу өнері" оқу пәні бойынша үлгілік оқу бағдарламасын іске асыру жөніндегі ұзақ мерзімді жоспарға сәйкес іске асырылады.
3-параграф. Бастауыш білім беру деңгейінің 1-4-сыныптарына арналған "Бейнелеу өнері" оқу пәні бойынша үлгілік оқу бағдарламасын іске асыру жөніндегі ұзақ мерзімді жоспар
1) 1-сынып
Ортақ тақырып | Бөлім | Бөлімшелер | Оқу мақсаттары: |
1-тоқсан | |||
1.Өзім туралы | Бейнелеу сауаттылығы негіздері | 1. Өнер туындыларын қабылдау | 1.1.1.1 қазақтың ұлттық және әлемдік мәдениетінің түрлі өнер туындыларын эмоционалды қабылдау |
2. Графика | 1.1.2.1 базалық деңгейде техникалар мен тәсілдерді пайдалана отырып, графикалық материалдар мен құралдарды қолдану | ||
1.1.2.2 базалық деңгейде графика техникалары мен тәсілдерін қолдану | |||
3. Кескіндеме | 1.1.3.1 базалық тәсілдер мен техниканы қолдана отырып, кескіндеме материалдары мен құралдарын қолдану | ||
1.1.3.2 кескіндеменің қарапайым тәсілдері мен техникасын қолдану | |||
4. Мүсін | 1.1.4.1 базалық тәсілдер мен техниканы қолдана отырып, мүсіндеу материалдары мен құралдарын қолдану | ||
5. Сәндік-қолданбалы өнер | 1.1.5.1 базалық тәсілдер мен техниканы қолдана отырып, сәндік-қолданбалы өнер материалдары мен құралдарын қолдану | ||
6. Дизайн және сәулет (көркем құрылымдау және модельдеу) | 1.1.6.1 базалық құрылымдық техникалар мен тәсілдерді қолдана отырып, іс-әрекетте материалдар мен құралдарды қолдану | ||
1.1.6.2 модельдеудің қарапайым техникалары мен тәсілдерін қолдана отырып, іс-әрекетте материалдар мен құралдарды қолдану | |||
2 тоқсан | |||
3. Менің отбасым және достарым | Бейнелеу өнері әлемі | 1. Өнер туындыларын қабылдау | 1.2.1.1 өнер туындыларының тақырыбын және жұмысты орындау материалдарымен танысу. |
2. Графика | 1.2.2.1 Графика түрлері мен жұмыстың орындалу техникасын білу | ||
3. Кескіндеме | 1.2.3.1 Кескіндеме түрлері мен жұмыстың орындалу техникасын білу | ||
4. Мүсін | 1.2.4.1 жұмысты орындау үшін мүсін түрлері мен орындау техникасын үйрену | ||
5. Сәндік-қолданбалы өнер | 1.2.5.1 сәндік-қолданбалы өнер түрлері мен жұмыстың кейбір базалық орындалу техникасын білу | ||
1.2.5.2 "Табиғи пішіндер" ұғымын және жұмысты орындаудың кейбір қарапайым әдістерін білу | |||
6. Дизайн және сәулет (көркем құрылымдау және модельдеу) | 1.2.6.1 Жұмысты орындау үшін дизайн түрлерімен және базалық құрылымдау және модельдеу техникасымен танысу | ||
1.2.6.2 жұмысты орындау үшін сәулет стильдерімен және кейбір құрылымдау және модельдеудің қарапайым техникасымен танысу | |||
3-тоқсан | |||
| Бізді қоршаған әлем | 2. Графика | 1.3.2.1 Қоршаған әлемнің кейбір ерекшеліктерін білу, графика құралдары арқылы таныс бейнелер мен пішіндерді білдіру |
3. Кескіндеме | 1.3.3.1 Қоршаған әлемнің кейбір ерекшеліктерін білу, кескіндеме құралдары арқылы таныс бейнелер мен пішіндерді білдіру | ||
1.3.3.2 Қоршаған әлемді бақылау және есте сақтау арқылы бейнелеу тәсілдерінің кейбір ерекшеліктерін білу, кескіндеме құралдары арқылы таныс бейнелер мен пішіндерді білдіру | |||
4. Мүсін | 1.3.4.1 Қоршаған әлемнің кейбір ерекшеліктерін білу, мүсіндеу құралдары арқылы таныс бейнелер мен пішіндерді білдіру | ||
5. Сәндік-қолданбалы өнер | 1.3.5.1 қоршаған әлемнің ерекшеліктерін жеткізу үшін сәндік-қолданбалы өнер құралдарымен танысу | ||
1.3.5.2 сәндік - қолданбалы өнердің "Жалпылау" ұғымын білу | |||
6. Дизайн және сәулет (көркем құрылымдау және модельдеу) | 1.3.6.1 Қоршаған әлемнің кейбір ерекшеліктерін білу, дизайн құралдары арқылы таныс бейнелер мен пішіндерді білдіру | ||
1.3.6.2 Қоршаған әлемнің кейбір ерекшеліктерін білу, сәулет құралдары арқылы таныс бейнелер мен пішіндерді білдіру | |||
4 -тоқсан | |||
7. Демалыс және хобби | Шығармашылық | 2. Графика | 1.4.2.1 Графикалық тәсілдер мен техниканың көмегімен идеяларды шығармашылықпен ұсыну және сезімдерді білдіру |
1.4.2.2 Графикалық жұмысты таныстырудың әртүрлі мүмкіндіктерімен танысу | |||
3. Кескіндеме | 1.4.3.1 Кескіндемелік тәсілдер мен техниканың көмегімен идеяларды шығармашылықпен ұсыну және сезімдерді білдіру | ||
1.4.3.2 Кескіндемелік жұмысты таныстырудың әртүрлі мүмкіндіктерімен танысу | |||
4. Мүсін | 1.4.4.1 Мүсіндік тәсілдер мен техниканың көмегімен идеяларды шығармашылықпен ұсыну және сезімдерді білдіру. | ||
5. Сәндік-қолданбалы өнер | 1.4.5.1 Сәндік-қолданбалы өнер тәсілдер мен техниканың көмегімен идеяларды шығармашылықпен ұсыну және сезімдерді білдіру | ||
6. Дизайн және сәулет (көркем құрылымдау және модельдеу) | 1.4.6.1 Дизайн идеяларын шығармашылықпен ұсыну, идеялар мен сезімдерді құрылымдау және модельдеу тәсілдері мен техникасы арқылы білдіру | ||
1.4.6.2 Сәулет идеяларын шығармашылықпен ұсыну, идеялар мен сезімдерді құрылымдау және модельдеу тәсілдері мен техникасы арқылы білдіру | |||
2) 2-сынып
Ортақ тақырыптар | Бөлім | Бөлімше | Оқу мақсаттары |
1 тоқсан | |||
1. Менің отбасым және достарым | Бейнелеу сауаттылығы негіздері | 1. Өнер туындыларын қабылдау | 2.1.1.1 қазақтың ұлттық және әлемдік мәдениетінің түрлі өнер туындыларымен танысу |
2. Графика | 2.1.2.1 әр түрлі әдістер мен тәсілдерді қолдана отырып, графикалық материалдар мен құралдарды қолдану | ||
2.1.2.2 шығармашылық жұмыста графиканың әртүрлі тәсілдері мен техникаларын қолдану | |||
3. Кескіндеме | 2.1.3.1 әр түрлі тәсілдер мен техниканы қолдана отырып, кескіндеме материалдары мен құралдарын қолдану | ||
2.1.3.2 кескіндеменің әртүрлі тәсілдері мен техникасын шығармашылық жұмыста қолдану | |||
4. Мүсін | 2.1.4.1 әртүрлі тәсілдер мен техниканы қолдана отырып, мүсіндеу материалдары мен құралдарын қолдану | ||
5. Сәндік-қолданбалы өнер | 2.1.5.1 әртүрлі тәсілдер мен техниканы қолдана отырып, сәндік-қолданбалы өнер материалдары мен құралдарын қолдану | ||
6. Дизайн және сәулет (көркем құрылымдау және модельдеу) | 2.1.6.1 Әртүрлі құрылымдық техникалар мен тәсілдерді қолдана отырып, іс-әрекетте материалдар мен құралдарды қолдану | ||
2.1.6.2 Модельдеудің әртүрлі техникалары мен тәсілдерін қолдана отырып, іс-әрекетте материалдар мен құралдарды қолдану | |||
2 тоқсан | |||
3. Менің туған өлкем | Бейнелеу өнер әлемі | 1. Өнер туындыларын қабылдау. | 2.2.1.1 Өнер туындыларының тақырыптарын және осы жұмыстарды орындау материалдарын талқылау |
2. Графика | 2.2.2.1 Графика түрлерінің көркемдік мәнерлілігінің негізгі құралдарын және жұмысты орындау техникасын білу. | ||
3. Кескіндеме | 2.2.3.1 Кескіндеме түрлерінің көркемдік мәнерлілігінің негізгі құралдарын және жұмысты орындау техникасын білу. | ||
4. Мүсін | 2.2.4.1 Мүсін түрлерінің көркемдік мәнерлілігінің негізгі құралдарын және жұмысты орындау техникасын білу. | ||
5. Сәндік-қолданбалы өнер | 2.2.5.1 Сәндік-қолданбалы өнер түрлерінің көркемдік мәнерлілігінің негізгі құралдарын және жұмысты орындау техникасын білу | ||
2.2.5.2 "Сәндік-қолданбалы өнердегі "Табиғи пішіндер" ұғымын және жұмысты орындаудың кейбір әдістерін білу | |||
6. Дизайн және сәулет (көркем құрылымдау және модельдеу) | 2.2.6.1 Құрылымдау мен модельдеуде негізгі дизайн түрлері мен техникасын білу | ||
2.2.6.2 құрылымдау мен модельдеуде қарапайым сәулет формалары мен техникасын білу | |||
3 тоқсан | |||
5. Салт дәстүр мен ауыз әдебиеті | Бізді қоршаған әлем | 2. Графика | 2.3.2.1Қоршаған әлемнің кейбір ерекшеліктерін білу және талдау, графика құралдары арқылы таныс бейнелер мен пішіндерді (сызық, пішін, фактура және т. б.) білдіру |
2.3.2.2 "Бақылау арқылы сурет салу" және "Есте сақтау арқылы сурет салу" ұғымдарын білу және талдау, графика құралдары арқылы таныс бейнелер мен пішіндерді (сызық, пішін, фактура және т. б.) білдіру | |||
3. Кескіндеме | 2.3.3.1 Қоршаған әлемнің кейбір ерекшеліктерін білу және талдау, кескіндеме құралдары арқылы таныс бейнелер мен пішіндерді (түс, дақ, фактура және т. б.) білдіру | ||
2.3.3.2 "Бақылау арқылы сурет салу" және "есте сақтау арқылы сурет салу" ұғымдарын білу және кескіндеме құралдары арқылы таныс бейнелер мен пішіндерді (түс, дақ, текстура және т. б.) білдіру. | |||
4. Мүсін | 2.3.4.1 қоршаған әлемнің кейбір ерекшеліктерін түсіну, мүсіндеу құралдары арқылы таныс бейнелер мен пішіндерді (көлемі, пішіні, фактура және т. б.) білдіру | ||
5. Сәндік-қолданбалы өнер | 2.3.5.1 Қоршаған әлемнің кейбір ерекшеліктерін білу және талдау, сәндік-қолданбалы өнер құралдары арқылы таныс бейнелер мен пішіндерді білдіру | ||
2.3.5.2 "Жалпылау" ұғымын | |||
6. Дизайн және сәулет (көркем құрылымдау және модельдеу) | 2.3.6.1 Қоршаған әлемнің кейбір ерекшеліктерін білу және сипаттау, дизайн құралдары арқылы таныс бейнелер мен пішіндерді білдіру | ||
2.3.6.2 Қоршаған әлемнің кейбір ерекшеліктерін білу және сипаттау, сәулет құралдары арқылы таныс бейнелер мен пішіндерді білдіру | |||
4 тоқсан | |||
7. Табиғат әлемі | Шығармашылық | 2. Графика | 2.4.2.1 Графикалық тәсілдер мен техникалар көмегімен идеяларды шығармашылықпен ұсыну және сезімдерді білдіру |
2.4.2.2 Графикалық жұмысты таныстырудың әртүрлі мүмкіндіктерін білу | |||
3. Кескіндеме | 2.4.3.1 Кескіндемелік тәсілдер мен техникалар көмегімен идеяларды шығармашылықпен ұсыну және сезімдерді білдіру | ||
2.4.3.2 Кескіндемелік жұмысты таныстырудың әртүрлі мүмкіндіктерін білу | |||
4. Мүсін | 2.4.4.1 Мүсіндік тәсілдер мен техникалар көмегімен идеяларды шығармашылықпен ұсыну және сезімдерді білдіру | ||
5. Сәндік-қолданбалы өнер | 2.4.5.1 Сәндік-қолданбалы өнер тәсілдер мен техникалар көмегімен идеяларды шығармашылықпен ұсыну және сезімдерді білдіру | ||
6. Дизайн және сәулет (көркем құрылымдау және модельдеу) | 2.4.6.1 Дизайн идеяларын шығармашылықпен ұсыну, идеялар мен сезімдерді құрылымдау және модельдеу тәсілдері мен техникасы арқылы негізді түрде білдіру | ||
2.4.6.2 Сәулет идеяларын шығармашылықпен ұсыну, дизайн мен модельдеудің әдістері мен тәсілдерін қолдана отырып, сезімдерін білдіріп бейнелеу | |||
3) 3-сынып
Ортақ тақырыптар | Бөлім | Бөлімше | Оқу мақсаттары |
1 тоқсан | |||
1. Табиғат - менің үйім | Бейнелеу сауаттылығы негіздері | 1. Өнер туындыларын қабылдау | 3.1.1.1 Қазақтың ұлттық және әлемдік мәдениетінің, әртүрлі өнер туындыларының ерекшеліктерін анықтау. |
2. Графика | 3.1.2.1 күрделі тәсілдерді мен техникаларды қолдана отырып, графикалық материалдар мен құралдарды қолдану | ||
3.1.2.2 шығармашылық жұмыста графиканың күрделі тәсілдері мен техникасын қолдану | |||
3. Кескіндеме | 3.1.3.1 кескіндеме материалдары мен құралдарын пайдаланып, күрделі тәсілдер мен техникаларды қолдану | ||
3.1.3.2 кескіндеменің күрделі тәсілдері мен техникасын шығармашылық жұмыста қолдану | |||
4. Мүсін | 3.1.4.1 күрделі тәсілдер мен техниканы қолдана отырып, мүсіндеу материалдары мен құралдарын пайдалану | ||
5. Сәндік-қолданбалы өнер | 3.1.5.1 Күрделі тәсілдер мен техниканы қолдана отырып, сәндік-қолданбалы өнер материалдары мен құралдарын пайдалану | ||
6. Дизайн және сәулет (көркем құрылымдау және модельдеу) | 3.1.6.1 Күрделі құрылымдық техникалар мен тәсілдерді қолдана отырып, іс-әрекетте материалдар мен құралдарды пайдалану | ||
3.1.6.2 Модельдеудің күрделі техникалары мен тәсілдерін қолдана отырып, іс-әрекетте материалдар мен құралдарды пайдалану | |||
2 тоқсан | |||
3. Жақсыдан үйрен, жаманнан жирен | Бейнелеу өнер әлемі | 1. Өнер туындыларын қабылдау. | 3.2.1.1 көркем экспрессивтіліктің қолданылатын құралдарын және жұмыстарды орындау техникасын айқындау. |
2. Графика | 3.2.2.1 Өнер жанрларының көркемдік мәнерлігінде қолданылатын құралдарын және графикалық жұмысты орындау техникасын білу және салыстыру.. | ||
3. Кескіндеме | 3.2.3.1 Өнер жанрларының көркемдік мәнерлігінде қолданылатын құралдарын және кескіндемелік жұмысты орындауда техникасын білу және салыстыру | ||
4. Мүсін | 3.2.4.1 Өнер жанрларының көркемдік мәнерлігінде қолданылатын құралдарын және жұмысты орындауда мүсіндеу техникасын білу және салыстыру | ||
5. Сәндік-қолданбалы өнер | 3.2.5.1 Өнер жанрларының көркемдік мәнерлігінде қолданылатын құралдарын және жұмысты орындауда сәндік-қолданбалы өнер техникасын білу және салыстыру. | ||
3.2.5.2 Күрделі деңгейде "Сәндік-қолданбалы өнердегі Табиғи пішіндер" ұғымы мен жұмыстың орындалу техникасын білу және түсіндіру | |||
6. Дизайн және сәулет (көркем құрылымдау және модельдеу) | 3.2.6.1 құрылымдау мен модельдеуде негізгі дизайн түрлері мен техникасын білу | ||
3.2.6.2 құрылымдау мен модельдеуде қарапайым сәулет формалары мен техникасын білу | |||
3 тоқсан | |||
5. Атадан қалған асыл мұра | Бізді қоршаған әлем | 2. Графика | 3.3.2.1 Бейнелер мен пішіндерді зерттеу кезінде олардың айырмашылықтары мен ұқсастықтарының себептерін түсіне отырып, қоршаған әлемнің ерекшеліктерін түсіндіру және графика құралдары арқылы таныс бейнелер мен пішіндерді білдіру |
3.3.2.2 "Есте сақтау арқылы сурет салу" және "Бақылау арқылы сурет салу" ұғымдарын білу, бейнелер мен пішіндерді зерттеу кезінде олардың айырмашылықтары мен ұқсастықтарының себептерін түсіне отырып, графика құралдары арқылы таныс бейнелер мен пішіндерді білдіру | |||
3. Кескіндеме | 3.3.3.1 Бейнелер мен пішіндерді зерттеу кезінде қоршаған әлемнің ерекшеліктерін түсіндіру және кескіндеме құралдары арқылы таныс бейнелер мен пішіндерді білдіру | ||
3.3.3.2 "Есте сақтау арқылы сурет салу" және "Бақылау арқылы сурет салу" ұғымдарын білу, бейнелер мен пішіндерді зерттеу кезінде олардың айырмашылықтары мен ұқсастықтарының себептерін түсіне отырып, кескіндеме құралдары арқылы таныс бейнелер мен пішіндерді білдіру | |||
4. Мүсін | 3.3.4.1 бейнелер мен пішіндерді зерттеу кезінде қоршаған әлемнің ерекшеліктерін білу және сипаттау. Мүсін құралдары арқылы таныс бейнелер мен пішіндерді білдіру. | ||
5. Сәндік-қолданбалы өнер | 3.3.5.1 Бейнелер мен пішіндерді зерттеу кезінде олардың айырмашылықтары мен ұқсастықтарының себептерін түсіне отырып, қоршаған әлемнің ерекшеліктерін түсіндіру және сәндік-қолданбалы өнер құралдары арқылы таныс бейнелер мен пішіндерді білдіру | ||
3.3.5.2 "Стильдеу" және "жалпылау" ұғымдарын және оларды бейнелер мен пішіндер көмегімен сәндік-қолданбалы өнер құралдары арқылы білдіру мүмкіндіктерін білу және түсіндіру | |||
6. Дизайн және сәулет (көркем құрылымдау және модельдеу) | 3.3.6.1 Бейнелер мен пішіндерді зерттеу кезінде олардың айырмашылықтары мен ұқсастықтарының себептерін түсіне отырып, қоршаған әлемнің ерекшеліктерін түсіндіру және дизайн құралдары арқылы таныс бейнелер мен пішіндерді білдіру | ||
3.3.6.2 Бейнелер мен пішіндерді зерттеу кезінде олардың айырмашылықтары мен ұқсастықтарының себептерін түсіне отырып, қоршаған әлемнің ерекшеліктерін түсіндіру және сәулет құралдары арқылы таныс бейнелер мен пішіндерді білдіру | |||
4 тоқсан | |||
7. Бәрін білгім келеді | Шығармашылық | 2. Графика | 3.4.2.1 Графика әдістері мен техникалары негізінде таңдау арқылы идеяларды шығармашылықпен ұсыну және сезімдерді білдіру |
3.4.2.2 Графикалық жұмысты күрделі тәсілмен таныстырудың түрлі мүмкіндіктерін білу және түсіндіру | |||
3. Кескіндеме | 3.4.3.1 Кескіндеме әдістері мен техникаларды негізді түрде таңдау арқылы идеяларды шығармашылықпен ұсыну және сезімдерді білдіру. | ||
3.4.3.2Кескіндемелік жұмысты күрделі тәсілмен таныстырудың түрлі мүмкіндіктерін білу және түсіндіру | |||
4. Мүсін | 3.4.4.1 Мүсіндік тәсілдері мен техникаларды негізді түрде таңдау арқылы идеяларды шығармашылықпен ұсыну және сезімдерді білдіру | ||
5. Сәндік-қолданбалы өнер | 3.4.5.1 Сәндік-қолданбалы өнер тәсілдері мен техникаларды негізді түрде таңдау арқылы идеяларды шығармашылықпен ұсыну және сезімдерді білдіру | ||
6. Дизайн және сәулет (көркем құрылымдау және модельдеу) | 3.4.6.1 Құрылымдау мен модельдеудің тәсілдері мен техникасын негізді түрде таңдай отырып, дизайн идеяларын шығармашылықпен ұсыну, сезімдерін білдіру | ||
3.4.6.2Құрылымдау мен модельдеудің әдістері мен тәсілдерін негізді түрде таңдай отырып, сәулет идеяларын шығармашылықпен ұсыну, сезімдерін білдіру | |||
4) 4-сынып
Ортақ тақырыптар | Бөлім | Бөлімше | Оқу мақсаттары |
1 тоқсан | |||
1. Кең байтақ Қазақстаным | Бейнелеу сауаттылығы негіздері | 1. Өнер туындыларын қабылдау | 4.1.1.1 Қазақ ұлттық және әлемдік мәдениетінің, өнер, қолөнер, дизайн туындыларын зерделеудегі ерекшеліктерді анықтау және түсіндіру. |
2. Графика | 4.1.2.1 күрделі тәсілдер мен техникаларды сенімді қолдана отырып, өздігінен таңдалған графикалық материалдар мен құралдарды пайдалану | ||
4.1.2.2 шығармашылық жұмыста графиканың күрделі тәсілдері мен техникаларын қолдану | |||
3. Кескіндеме | 4.1.3.1 күрделі тәсілдер мен техниканы сенімді түрде қолдана отырып, өздігінен таңдалған кескіндеме материалдары мен құралдарын қолдану | ||
4.1.3.2 кескіндеменің күрделі тәсілдері мен техникасын шығармашылық жұмыста сенімді түрде қолдана отырып, қолдану | |||
4. Мүсін | 4.1.4.1 күрделі тәсілдер мен техниканы сенімді түрде қолдана отырып, өздігінен таңдалған мүсіндеу материалдары мен құралдарын қолдану | ||
5. Сәндік-қолданбалы өнер |
4.1.5.1 | ||
6. Дизайн және сәулет (көркем құрылымдау және модельдеу) | 4.1.6.1 Күрделі құрылымдық техникалар мен тәсілдерді сенімді түрде қолдана отырып, өздігінен таңдалған іс-әрекетте материалдар мен құралдарды қолдану | ||
4.1.6.2 Модельдеудің күрделі техникалары мен тәсілдерін сенімді түрде қолдана отырып, өздігінен таңдалған іс-әрекетте материалдар мен құралдарды қолдану | |||
2 тоқсан | |||
3.Мәдени мұра | Бейнелеу өнер әлемі | 1. Өнер туындыларын қабылдау. | 4.2.1.1 Қолданылған көркемдік мәнерлілік құралдары мен жұмыстарды орындау техникасын салыстыру және түсініктеме беру |
2. Графика | 4.2.2.1 Өнер жанрларының көркемдік мәнерлігінде қолданылатын құралдарын және графикалық жұмысты орындау техникасын білу және түсіндіру. | ||
3. Кескіндеме | 4.2.3.1 Өнер жанрларының көркемдік мәнерлігінде қолданылатын құралдарын және кескіндемелік жұмысты орындау техникасын білу және түсіндіру. | ||
4. Мүсін | 4.2.4.1 Өнер жанрларының көркемдік мәнерлігінде қолданылатын құралдарын және жұмысты орындауда мүсіндеу техникасын білу және түсіндіру. | ||
5. Сәндік-қолданбалы өнер | 4.2.5.1 Өнер жанрларының көркемдік мәнерлігінде қолданылатын құралдарын және жұмысты орындауда сәндік-қолданбалы өнер техникасын білу және түсіндіру. | ||
4.2.5.2 "Сәндік-қолданбалы өнердегі "табиғи пішін" ұғымын және жұмысты орындау техникасын білу және түсініктеме беру | |||
6. Дизайн және сәулет (көркем құрылымдау және модельдеу) | 4.2.6.1 Дизайнның және жұмысты орындау техникасының көркемдік мәнерлілігінде қолданылатын құралдарын білу және түсіндіру. | ||
4.2.6.2 Сәулеттің және жұмысты орындау техникасының көркемдік мәнерлілігінде қолданылатын құралдарын білу және түсіндіру. | |||
3 тоқсан | |||
5. Атадан қалған асыл мұра | Бізді қоршаған әлем | 2. Графика | 4.3.2.1 Графикалық құралдар арқылы таныс бейнелер мен мүсіндерді, қоршаған әлемнің күрделі бейнелері мен пішіндерінің ерекшеліктерін, олардың айырмашылықтары мен ұқсастықтарын байланыстыру, түсіну, түсіндіру және білдіру |
4.3.2.2 "Бақылау арқылы сурет салу" және "есте сақтау арқылы сурет салу" ұғымдарын, қоршаған әлемнің күрделі бейнелері мен пішіндерінің ерекшеліктерін, олардың айырмашылықтарын, ұқсастықтары мен өзара байланыстарын білу, түсіну, түсіндіру және графика құралдары арқылы білдіру | |||
3.Кескіндеме | 4.3.3.1 Кескіндеме құралдары арқылы таныс бейнелер мен пішіндерді, қоршаған әлемнің күрделі бейнелері мен пішіндерінің ерекшеліктерін, олардың айырмашылықтарын, ұқсастықтары мен байланыстарын түсіну, түсіндіру және білдіру | ||
4.3.3.2 "Бақылау арқылы сурет салу" және "есте сақтау арқылы сурет салу" ұғымдарын, қоршаған әлемнің күрделі бейнелері мен пішіндерінің ерекшеліктерін, олардың айырмашылықтарын, ұқсастықтары мен қатынастарын білу, түсіну, түсіндіру және кескіндеме құралдары арқылы білдіру | |||
4. Мүсін | 4.3.4.1 Мүсін құралдары арқылы таныс бейнелер мен пішіндерді, қоршаған әлемнің күрделі бейнелері мен пішіндерінің ерекшеліктерін, олардың айырмашылықтарын, ұқсастықтары мен байланыстарын түсіндіру және сипаттау | ||
5. Сәндік-қолданбалы өнер | 4.3.5.1.Сәндік-қолданбалы өнер құралдары арқылы таныс бейнелер мен пішіндерді, қоршаған әлемнің күрделі бейнелері мен пішіндерінің ерекшеліктерін, олардың айырмашылықтарын, ұқсастықтары мен байланыстарын түсіну, түсіндіру және білдіру | ||
4.3.5.2 "Стильдеу" және "жалпылау" ұғымдарын түсіну, түсіндіру және оларды сәндік-қолданбалы өнер құралдары, қоршаған әлемнің неғұрлым күрделі бейнелері мен пішіндерінің ерекшеліктері, олардың айырмашылықтары, ұқсастықтары мен өзара байланысы арқылы білдіру | |||
6. Дизайн және сәулет (көркем құрылымдау және модельдеу) | 4.3.6.1. Дизайн және сәулет құралдары арқылы таныс бейнелер мен пішіндерді, қоршаған әлемнің күрделі бейнелері мен пішіндерінің ерекшеліктерін, олардың айырмашылықтарын, ұқсастықтары мен байланыстарын түсіну, түсіндіру және білдіру | ||
4.3.6.2 Дизайн және сәулет құралдары арқылы таныс бейнелер мен пішіндерді, қоршаған әлемнің күрделі бейнелері мен пішіндерінің ерекшеліктерін, олардың айырмашылықтарын, ұқсастықтарының себептерін түсіну, түсіндіру және білдіру | |||
4 тоқсан | |||
7. Болашаққа саяхат | Шығармашылық | 2. Графика | 4.4.2.1 Графикалық тәсілдер мен техникаларды біріктіру арқылы идеяларды шығармашылықпен ұсыну және сезімдерді білдіру |
4.4.2.2 Графикалық жұмысты түпкі ойға байланыстыра таныстырудың түрлі мүмкіндіктерін білу, түсіну, түсіндіру | |||
3. Кескіндеме | 4.4.3.1. Кескіндеме техникасы мен әдістерін біріктіру арқылы идеяларды шығармашылықпен ұсыну және сезімдерді білдіру | ||
4.4.3.2.Кескіндемелік жұмысты түпкі ойға байланыстыра таныстырудың түрлі мүмкіндіктерін білу, түсіну, түсіндіру | |||
4. Мүсін | 4.4.4.1 Мүсіндік техникасы мен әдістерін біріктіру арқылы идеяларды шығармашылықпен ұсыну және сезімдерді білдіру | ||
5. Сәндік-қолданбалы өнер | 4.4.5.1Сәндік-қолданбалы өнер техникасы мен әдістерін біріктіру арқылы идеяларды шығармашылықпен ұсыну және сезімдерді білдіру | ||
6. Дизайн және сәулет (көркем құрылымдау және модельдеу) | 4.4.6.1 Дизайн идеяларын шығармашылықпен ұсыну және таныстыру, сәндік техникалар мен құрылымдау мен модельдеу тәсілдерін біріктіру арқылы сезімдерді білдіру | ||
4.4.6.2 Сәулет идеяларын шығармашылықпен ұсыну және таныстыру, сәндік техникалар мен құрылымдау мен модельдеу тәсілдерін біріктіру арқылы сезімдерді білдіру | |||
Ескерту: Бағдарламаның құрылымы ортақ тақырыптардан, бөлімдерден және бөлімшелерден тұрады. Орта мерзімді тақырыптық жоспарлау кезінде бөлімдер мен бөлімшелердің мақсаттарына назар аудару керек. Ортақ тақырыптар сабақ тақырыбын құрамайды, бірақ оны толықтырады.
| Қазақстан Республикасы Оқу - ағарту министрлігінің 2022 жылғы 16 қыркүйектегі № 399 бұйрығына 31-қосымша |
Бастауыш білім беру деңгейінің 1-4-сыныптарына арналған "Еңбекке баулу" оқу пәні бойынша үлгілік оқу бағдарламасы
Ескерту. Үлгілік оқу бағдарламасы жаңа редакцияда – ҚР Оқу-ағарту министрінің 05.07.2023 № 199 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.
1-тарау. Жалпы ережелер
1. "Еңбекке баулу" оқу пәнінің оқу бағдарламасы (бұдан әрі – бағдарлама) "Мектепке дейінгі тәрбие мен оқытудың, бастауыш, негізгі орта, жалпы орта, техникалық және кәсіптік, орта білімнен кейінгі білім берудің мемлекеттік жалпыға міндетті стандарттарын бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Оқу-ағарту министрінің 2022 жылғы 3 тамыздағы № 348 бұйрығымен бекітілген Мектепке дейінгі тәрбие мен оқытудың, бастауыш, негізгі орта, жалпы орта, техникалық және кәсіптік, орта білімнен кейінгі білім берудің мемлекеттік жалпыға міндетті стандартына сәйкес әзірленген (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде №29031 болып тіркелген).
2. Оқу бағдарламасының мақсаты – көркемдік-технологиялық білімнің, кеңістіктік-образдық, шығармашылық ойлаудың негіздерін қалыптастыру, жеке тұлғаның қалыптасуының негізі ретінде рухани-адамгершілік мәдениетті дамыту.
3. Оқу пәнінің міндеттері:
1) Әртүрлі ақпарат түрлерін іздеу, жинау, сұрыптау, бағдарлау қабілетін дамытуға ықпал жасайтын, әртүрлі танымдық, коммуникативтік, ұйымдастырушылық және адамгершілік сипаттағы міндеттерді өздігінен шешу тәжірибелерін қалыптастыру;
2) жеке, топтық және ұжымдық жұмыстарды орындау процесінде қолдың моторикасын, сенсорикасын, қиялдауы мен шығармашылығын, елестетуін және қабылдауын дамыту;
3) әртүрлі материалдар мен құралдарды қолдану арқылы кеңістіктік-образдық ойлау дағдыларын қалыптастыру;
4) позитивті дүниетанымды қалыптастыру, білім алушылардың өзін-өзі бағалауын арттыру;
5) ұлттық және әлемдік мәдениет туындыларымен танысу арқылы зерттеушілік дағдыларын дамыту;
6) ерекше білім беру қажеттіліктері мен жеке мүмкіндіктерін ескере отырып, барлық білім алушылардың білім алуға тең қол жеткізуі үшін жағдай жасау.
4. Оқу процесін ұйымдастырудың педагогикалық тәсілдері
"Еңбекке баулу" оқу бағдарламасы келесі қағидаларды сақтайды:
Іс-әрекеттік тәсіл. Қоғам дамуының осы кезеңіндегі жалпы білім беретін мектептің маңызды міндеттерінің бірі – білім алушыларды білім қорымен "қамтамасыз ету" емес, сонымен қатар оларға өздігінен ақпарат алуға және шығармашылық, ғылыми-зерттеу жұмыстарына белсенді қатысуға мүмкіндік беретін дағдыларды қалыптастыру. Осыған байланысты оқу үдерісіне білім алушылардың оқып үйренуін, шығармашылық қабілеттерін қалыптастыруға және дамытуға ықпал ететін технологияларды енгізу өзекті болып табылады. Әрекеттік әдіс тек іс-әрекетті оқытуды ғана емес, сонымен бірге білімді терең және нық игеруді қамтамасыз етеді.
Жеке тұлғаға бағытталған тәсіл. Жеке тұлғаға бағытталған білім беру балалардың жеке бас ерекшеліктерін (жас, физикалық, психологиялық, интеллектуалдық) ескере отырып, олардың тәрбиесіне, біліміне және дамуына, сондай-ақ кез келген балаға ерекше тұлға ретінде қарауды көздейді.
Сараланған тәсіл. Білім алушылардың жас және жеке бас ерекшеліктерін есепке алумен сипатталатын оқыту, әрбір білім алушыны оның мүмкіндіктері мен қабілеттері деңгейінде оқыту; оқытуды білім алушылардың әртүрлі топтарының ерекшеліктеріне бейімдеу. Саралап оқыту барысында білім алушылардың мүмкіндіктеріне сәйкес дамуын жүзеге асыруға мүмкіндік беретін түрлі әдістер, тәсілдер, оқыту нысандары және арнайы дидактикалық материалдар қолданылады.
Коммуникативті тәсіл. Коммуникативті тәсілдің нәтижесі - қарым-қатынастың басқа қатысушыларымен өзара әрекеттесу процесінде қарым-қатынас жасау, ойлармен бөлісу және идеялармен алмасу мүмкіндігі. Оқу үдерісінде әртүрлі коммуникация құралдарын пайдалану білім алушылардың сыни және өзіндік ойлауын дамытуға ықпал етеді. Оқу үдерісінде коммуникативтік тәсілге сәйкес қарым-қатынас дағдыларын қалыптастыруға, жеке және топтық іс-әрекет процесінде өздерінің шығармашылық жұмыстары мен басқалардың жұмысын бағалау және талдауға ықпал ететін тапсырмаларды қосу қажет.
Көркемдік-технологиялық тәсіл. Бұл білім алушылардың материалдарды, құралдарды, заңдылықтар мен ережелерін білу, жобалау және модельдеу шығармашылық нысандарды дайындаудың технологиялық реттілігін таңдау мәселелерін шешуге бағытталған оқу-танымдық іс-әрекеті.
5. Білім алушылардың оқу жетістіктерін бағалау туралы
"Еңбекке баулу" пәнін оқыту нәтижелерін бағалау қалыптастырушы бағалауды қолдану арқылы жүзеге асырылады. Қалыптастырушы бағалау үздіксіз жүргізіледі, білім алушы мен педагог арасындағы кері байланысты қамтамасыз етеді және оқу үрдісін дер кезінде түзетуге мүмкіндік береді. Оқу ақпаратының бөлімін зерделеуі аяқталғаннан кейін оқытудың белгілі бір кезеңінде қалыптастырушы бағалау жүргізіледі, білім алушыларға кері байланыс беруден шығатын критериалды бағалаудың "сынақтан өтті" және "сынақтан өтпеді" қағидатын негізге алу қажет.
2-тарау. "Еңбекке баулу" оқу пәнінің мазмұнын ұйымдастыру 1-параграф. "Еңбекке баулу" оқу пәнінің мазмұны
6. Оқу жүктемесінің көлемі:
1) 1-сыныпта аптасына 1 сағат, оқу жылында 33 сағат;
2) 2-сыныпта аптасына 1 сағат, оқу жылында 34 сағат;
3) 3-сыныпта аптасына 1 сағат, оқу жылында 34 сағат;
4) 4-сыныпта аптасына 1 сағат, оқу жылында 34 сағатты құрайды.
Ескерту. 6-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Оқу-ағарту министрінің 31.10.2023 № 328 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.7. Оқу бағдарламасының мазмұны келесі материалдарды оқып-үйренуді қарастырады:
- табиғи материалмен жұмыс;
-қағаз және қатырма қағазбен жұмыс;
-техникалық үлгілеу және құрастыру;
-өзіне-өзі қызмет ету.
8. Әртүрлі жұмыстарды орындау барысында еңбек гигиенасының және қауіпсіздік техникасының ережелері:
Жұмысты тек мұғалімнің рұқсатымен бастау, жұмыс кезінде басқа жаққа алаңдамау; қолдану ережесі таныс емес құралдарды пайдаланбау; құралды тек қажеттілігіне қарай пайдалану; өткір және іске жарамсыз құралдармен жұмыс істемеу; құралдар мен жабдықтарды арнайы орындарда сақтау; жұмыс орнын таза және тәртіпте ұстау; құралдар мен жабдықтарды мұғалім көрсеткен ретпен орналастыру; жұмыс кезінде сөйлеспеу, сыртқы істермен алаңдамау.
9. "Еңбекке баулу" оқу пәнінің 1-сыныпқа арналған базалық мазмұны:
1) "Шығармашылық идеяларды зерделеу және дамыту" бөлімі: қоршаған әлемді бақылау, әртүрлі материалдардың қасиеттерін (түс, пішін, өлшем, фактура) зерделеу арқылы зерттеушілік дағдыларын және шығармашылық елестету қабілеттерін жетілдіру, қазақ және басқа халықтардың салт-дәстүрін, мәдениетін зерделеу, техникалық үлгілеу және құрастыру идеяларын дамытуды қарастырады.
2) "Шығармашылық жұмысты жасау және дайындау" бөлімі: ұжымдық, топтық және жеке жұмыстарды орындау процесінде сенсорика, қолдың моторикасын, қиялдауы мен шығармашылығын, практикалық дағдыларын дамыту, әртүрлі материалдармен (қағаз, табиғи және көркемдік материалдар, ермексаз, дайын шаблондар) эксперимент жүргізу, әртүрлі жұмыс техникаларын меңгеру, өзінің іс-әрекетін жоспарлау; өлшеу құралдарымен жұмыс, қарапайым тәсілдер арқылы материалдар мен компоненттерді біріктіру, техникалық үлгілеу және құрастыру, көлемді пішіндер жасау, ұлттық мәдениеттің элементтері бар шығармашылық жұмыстарды дайын шаблон арқылы орындау; қауіпсіздік техникасын, гигиеналық талаптарды сақтау; өзінің жұмыс орнын ретке келтіруді қарастырады.
3) "Талдау және бағалау" (презентация) бөлімі: презентация арқылы коммуникативтік және сөйлеу дағдыларын дамыту, соның аясында өзінің және басқалардың жұмысын бағалау, презентациялау және түсіндіруді қарастырады.
10. "Еңбекке баулу" оқу пәнінің 2-сыныпқа арналған базалық мазмұны:
1) "Шығармашылық идеяларды зерделеу және дамыту" бөлімі: зерттеу және түсіну, қоршаған әлемді сипаттау, халықтың мәдениеті мен дәстүрін білу және түсіну, қолданбалы өнерді зерттеу, шығармашылық идеяларды жүзеге асырудың техникалық құралдарын ажырата білу, ақпарат көздерімен жұмыс істеу, жұмыс орнын ұйымдастыруды қарастырады.
2) "Шығармашылық жұмысты жасау және дайындау" бөлімі: шығармашылық жұмыс үшін әртүрлі материалдармен (көркем, табиғи және жасанды) тәжірибе жасау; қажетті техникалық дағдыларды игеру, жұмыс процесін жоспарлау, шығармашылық жұмысты дайындау технологиясы, өлшеу құралдарымен жұмыс, материалдар мен компоненттерді қарапайым тәсілдермен біріктіру, көлемді формалар жасау, ұлттық мәдениет элементтерімен шығармашылық жұмыстар жасау, жұмыс орнын ретке келтіру, гигиеналық талаптарды, қауіпсіздік ережелерді сақтауды қарастырады.
3) "Презентация, талдау және бағалау" бөлімі: шығармашылық жұмыстардың презентациясы, әртүрлі өнер туындыларын талдау, шығармашылық жұмыстарды талқылау және бағалау; презентация арқылы коммуникативтік және сөйлеу дағдыларын дамыту, соның аясында өзінің және басқалардың жұмысын бағалау, презентациялау және түсіндіруді қарастырады.
11. "Еңбекке баулу" оқу пәні 3-сыныпқа арналған базалық мазмұны:
1) "Шығармашылық идеяларды зерделеу және дамыту" бөлімі: қоршаған ортадан өздігінен материалдарды жинау және сұрыптау, сәндік-қолданбалы өнер элементтерін және табиғи формаларды интерпретациялау, өнер, мәдениет пен дәстүр, қоршаған ортаны қорғау туралы білу және түсіну, отандық әртүрлі өнер туындыларын зерделеу, ұлттық сәндік-қолданбалы өнер элементтерін, тұрмыстық қалдықтарды қолдану арқылы шығармашылық идеяларды дамыту және жүзеге асыру, әртүрлі ақпарат көздерінен деректер іздеу, жұмыс барысын жоспарлау, өзінің жұмыс орнын ұйымдастыруды қарастырады.
2) "Шығармашылық жұмысты жасау және дайындау" бөлімі: шығармашылық жұмысқа арналған табиғи, жасанды, дәстүрлі емес, материалдарды жинау, сұрыптау, эксперимент жүргізу, қажетті жұмыс техникаларын жетілдіру, өзінің іс-әрекетін жоспарлау, дайындау технологиясы, өлшеу құралдарымен жұмыс, қарапайым және күрделенген тәсілдер арқылы материалдар мен компоненттерді біріктіру, көлемді пішіндер жасау, құрастыру, орындау техникасының қарапайым түрлерімен танысу, ұлттық мәдениеттің элементтері бар шығармашылық жұмыстар жасау, қауіпсіздік техникасы ережелерін сақтауды қарастырады.
3) "Презентация, талдау және бағалау" бөлімі: презентация, шығармашылық жұмыстардың таныстырылымы, әдіс - тәсілдерді талдау, әртүрлі өнер туындыларын сипаттау, презентация арқылы коммуникативтік және сөйлеу дағдыларын дамыту, өз ойын еркін жеткізу, шығармашылық жұмыстарды талқылау және бағалауды қарастырады.
12. "Еңбекке баулу" оқу пәнінің 4-сыныпқа арналған базалық мазмұны:
1) "Шығармашылық идеяларды зерделеу және дамыту" бөлімі: қоршаған ортадан өздігінен материалдарды жинау, сұрыптау, қолдану, сәндік-қолданбалы өрнектер және табиғи формаларды күрделендіру, интерпретациялау, өнер, мәдениет пен дәстүр, қоршаған ортаны қорғау туралы білімін жетілдіру, отандық әртүрлі өнер туындыларын зерделеу, баға беру, ұлттық сәндік-қолданбалы өнер элементтері, тұрмыстық бұйымдарды қолдану арқылы шығармашылық идеяларды дамыту және жүзеге асыру, әртүрлі ақпарат көздерінен деректер іздеу және өңдеу, жетілдіруді қарастырады.
2) "Шығармашылық жұмысты жасау және дайындау" бөлімі: шығармашылық жұмысқа арналған табиғи, жасанды, дәстүрлі емес материалдарды жинау, құрастыру, эксперимент жүргізу, меңгерілген жұмыс техникаларын жетілдіру, жоспарланған іс-әрекетті өз бетімен орындау, дайындау технологиясы, өлшеу құралдарымен жұмыс, қарапайым және күрделенген тәсілдер арқылы материалдар мен компоненттерді біріктіру, көлемді пішіндер жасау, құрастыру, ұлттық және әлемдік мәдениеттің элементтері бар шығармашылық жұмыстар жасау, қауіпсіздік техникасы ережелерін сақтауды қарастырады.
3) "Презентация, талдау және бағалау" бөлімі: презентация, шығармашылық жұмыстардың таныстырылымы, орындалған жұмыстың тәсілдерін талдау, әртүрлі өнер туындыларын сипаттау, шығармашылық жұмыстарды талқылау және бағалау, басқа жұмыстармен салыстыру, пікір айту, ұсыныс беруді қарастырады.
13. Бағдарлама мазмұны әртүрлі көркемдік-шығармашылық әрекетті қарастырады. Сабақ барысында іске асырылатын шығармашылық әрекеттің түрлерін еңбекке баулу мұғалімінің өзі анықтайды. Бұл ретте көркемдік-шығармашылық әрекеттің негізгі үш түрі: құрылымдау, жоспарлау және сәндеу әрекеттері міндетті түрде іске асырылады.
2-параграф. Оқу мақсаттарының жүйесі
14. Бағдарламада оқу мақсаттары кодтық белгімен белгіленген. Кодтық белгідегі бірінші сан сыныпты, екінші, үшінші сан бөлім және бөлімшенің ретін, төртінші сан оқу мақсатының реттік нөмірін көрсетеді. 2.2.1.1 кодында: "2" - сынып, "2.1" – бөлім мен бөлімше, "1" – оқу мақсатының реттік нөмірі.
Ескерту: оқу бағдарламасында оқу пәнінің мазмұнын анықтаудың негізі болып табылатын оқыту мақсаттарының жүйесі түрінде ұсынылған күтілетін нәтижелері қалыптастырылған.
15. Оқу мақсаттарының жүйесі:
1) 1-бөлім "Шығармашылық идеяларды зерделеу және дамыту":
Бөлімшелер | 1-сынып | 2-сынып | 3-сынып | 4-сынып |
1.1 Материалдың атауы, түрі мен қасиетін білу және түсіну |
1.1.1.1 материалдың атауын білу; |
2.1.1.1 материал түрлерінің атауларын ажырату және олардың қасиеттері мен қолданылуы туралы зерделеу; |
3.1.1.1 |
4.1.1.1 |
1.2 Материалдың қолданылу саласын білу және түсіну | 1.1.2.1 материалдарды пайдалану, қолдану мүмкіндіктерін қарастыру; |
2.1.2.1 материалдар мен құралдарды пайдалану, қолдану мүмкіндіктерін қарастыру; |
3.1.2.1 |
4.1.2.1 материалдардың қолданылу аясы туралы білімдерін түйіндеу, мысал келтіру; |
1.3 Шығармашылық идеяларды дамыту | 1.1.3.1 шығармашылық идеяларды жоспарлау және әзірлеу кезінде әртүрлі материалдармен және құралдармен жұмыс істеу дағдыларын меңгеру; |
2.1.3.1 шығармашылық идеяларды дамыту үшін ақпарат жинау және жұмыстың эскизін жасау; |
3.1.3.1 |
4.1.3.1 |
1.4 Жоспарлау | 1.1.4.1 шығармашылық жұмысқа қажет материалдардың түрлерін анықтау; | 2.1.4.1 шығармашылық жұмысқа қажет материалдарды және орындаудың реттілігін анықтау; | 3.1.4.1 шығармашылық жұмысты орындау кезеңдерін анықтау, жұмыс барысын жоспарлау; |
4.1.4.1 шығармашылық жұмысты орындау кезеңдерін анықтау; |
2) 2-бөлім "Шығармашылық жұмысты жасау және дайындау":
Бөлімшелер | 1-сынып | 2-сынып | 3-сынып | 4-сынып |
2.1 Материалдар және шығармашылық жұмысты орындау техникалары | 1.2.1.1 түрлі материалдардың ерекшелігін түсіну (көркемдік, табиғи және жасанды) және құралдарды қолдану техникасын меңгеру; |
2.2.1.1 қарапайым әдіс-тәсілдерді пайдаланып, материалдарды жинау, сұрыптау, қолдануға дайындау; |
3.2.1.1 әдіс-тәсілдерді пайдаланып, материалдар жинау, сұрыптау, қолдануға дайындау, орындау техникасын анықтау; |
4.2.1.1 қарапайым әдіс-тәсілдерді пайдаланып, қалдық материалдарды қайта өңдеу, эксперимент жүргізу; |
2.2 |
1.2.2.1 қарапайым тәсілдермен материалдардың құрамын зерттеу және дайындау; |
2.2.2.1 үлгіні пайдаланып бұйымның бөлшектерін біріктіру; |
3.2.2.1 аралас (қарапайым және күрделенген) тәсілдер арқылы материалдарды өңдеу (өлшеу, белгілеу, қию, формасын және түсін келтіру, жинақтау, модельдеу мен құрастыру); 3.2.2.2 шығармашылық жұмыс жасау барысында ұлттық элементтерді тиімді қолдану; 3.2.2.3 |
4.2.2.1 нұсқаулыққа сәйкес көлемді фигураларды жасау (өлшеу, белгілеу, қию, формасын және түсін келтіру, жинақтау, модельдеу мен құрастыру); |
2.3 Қауіпсіздік техникасын сақтау |
1.2.3.1 материалдар және құралдармен жұмыс істеу кезінде қауіпсіздік техникасымен танысу; |
2.2.3.1 материалдар және құралдармен жұмыс істеу кезінде қауіпсіздік техникасын қолдану; |
3.2.3.1 материалдар және құралдармен жұмыс жасауда қауіпсіздік техникасын сақтау; |
4.2.3.1 материалдар және құралдармен жұмыс жасауда қауіпсіздік техникасын сақтау; |
3) 3-бөлім "Презентация, талдау және бағалау":
Бөлімшелер | 1-сынып | 2-сынып | 3-сынып | 4-сынып |
3.1 Презентация | 1.3.1.1 өзінің жұмысын таныстыру (көрме); | 2.3.1.1 өз жұмысының идеясы түсіндіріп, ұсыну (көрме); | 3.3.1.1 өз жұмысының идеясы мен процесін шығармашылықпен ұсыну; | 4.3.1.1 өз жұмысының идеясы мен процесін шығармашылықпен ұсыну; (соның ішінде АКТ қолдану); |
3.2 | 1.3.2.1 мүмкіндігіне қарай орындалған жұмысты талқылау және бағалау; | 2.3.2.1 мүмкіндігіне қарай орындалған жұмысты талқылау және бағалау, оны жақсарту бойынша ұсыныстар енгізу; | 3.3.2.1 мүмкіндігіне қарай орындалған жұмысты талқылау және бағалау, шығармашылық жұмысқа түсініктеме беру және оны жақсарту бойынша ұсыныстар енгізу; | 4.3.2.1 мүмкіндігіне қарай орындалған жұмысты талқылау және бағалау, шығармашылық жұмысқа түсініктеме беру және оны жақсарту бойынша ұсыныстар енгізу, өзінің ұсыныстарын негіздеу; |
16. Бөлімдер, бөлімшелер мен тақырыптар бойынша сағат сандарын бөлу мұғалімнің еркіне қалдырылады.
17. Осы оқу бағдарламасы Бастауыш білім беру деңгейінің 1-4-сыныптарына арналған "Еңбекке баулу" оқу пәні бойынша үлгілік оқу бағдарламасын ұзақ мерзімді жоспарға сәйкес іске асырылады.
3-параграф. "Бастауыш білім беру деңгейіне арналған "Еңбекке баулу" оқу пәнінен үлгілік оқу бағдарламасын жүзеге асыру бойынша ұзақ мерзімді жоспар
1) 1-сынып:
Ортақ тақырыптар | Оқу мақсаты жүйесінің бөлімдері | Оқу мақсаты жүйесінің бөлімшелері | Оқу мақсаттары |
1-тоқсан | |||
1 Өзім туралы | Шығармашылық идеяларды зерделеу және дамыту | 1.1 Материалдың атауы, түрі мен қасиетін білу және түсіну | 1.1.1.1 материалдың атауын білу; |
1.2 Материалдың қолданылу саласын білу және түсіну | 1.1.2.1 материалдарды пайдалану, қолдану мүмкіндіктерін қарастыру; | ||
1.3 Шығармашылық идеяларды дамыту | 1.1.3.1 шығармашылық идеяларды жоспарлау және әзірлеу кезінде әртүрлі материалдармен және құралдармен жұмыс істеу дағдыларын меңгеру; | ||
1.4 Жоспарлау | 1.1.4.1 шығармашылық жұмысқа қажет материалдардың түрлерін анықтау; | ||
Шығармашылық жұмысты жасау және дайындау | 2.1 Материалдар және шығармашылық жұмысты орындау техникалары | 1.2.1.1 түрлі материалдардың ерекшелігін түсіну (көркемдік, табиғи және жасанды) және құралдарды қолдану техникасын меңгеру; | |
2.2 |
1.2.2.1 қарапайым тәсілдермен материалдардың құрамын зерттеу және дайындау; | ||
2.3 Қауіпсіздік техникасын сақтау |
1.2.3.1 материалдар және құралдармен жұмыс істеу кезінде қауіпсіздік техникасымен танысу; | ||
Презентация, талдау және бағалау | 3.1 Презентация | 1.3.1.1 өзінің жұмысын таныстыру (көрме); | |
3.2 | 1.3.2.1 мүмкіндігіне қарай орындалған жұмысты талқылау және бағалау; | ||
2-тоқсан | |||
3. Менің отбасым және достарым | Шығармашылық идеяларды зерделеу және дамыту | 1.1Материалдың атауы, түрі мен қасиетін білу және түсіну | 1.1.1.1 материалдың атауын білу; |
1.2 Материалдың қолданылу саласын білу және түсіну | 1.1.2.1 материалдарды пайдалану, қолдану мүмкіндіктерін қарастыру; | ||
1.3 Шығармашылық идеяларды дамыту | 1.1.3.1 шығармашылық идеяларды жоспарлау және әзірлеу кезінде әртүрлі материалдармен және құралдармен жұмыс істеу дағдыларын меңгеру; | ||
1.4 Жоспарлау | 1.1.4.1 шығармашылық жұмысқа қажет материалдардың түрлерін анықтау; | ||
Шығармашылық жұмысты жасау және дайындау | 2.1 Материалдар және шығармашылық жұмысты орындау техникалары | 1.2.1.1 түрлі материалдардың ерекшелігін түсіну (көркемдік, табиғи және жасанды) және құралдарды қолдану техникасын меңгеру; | |
2.2 |
1.2.2.1 қарапайым тәсілдермен материалдардың құрамын зерттеу және дайындау; | ||
2.3 Қауіпсіздік техникасын сақтау |
1.2.3.1 материалдар және құралдармен жұмыс істеу кезінде қауіпсіздік техникасымен танысу; | ||
Презентация, талдау және бағалау | 3.1 Презентация | 1.3.1.1 өзінің жұмысын таныстыру (көрме); | |
3.2 | 1.3.2.1 мүмкіндігіне қарай орындалған жұмысты талқылау және бағалау; | ||
3-тоқсан | |||
5. Саяхат | Шығармашылық идеяларды зерделеу және дамыту | 1.1 Материалдың атауы, түрі мен қасиетін білу және түсіну | 1.1.1.1 материалдың атауын білу; |
1.2 Материалдың қолданылу саласын білу және түсіну | 1.1.2.1 материалдарды пайдалану, қолдану мүмкіндіктерін қарастыру; | ||
1.3 Шығармашылық идеяларды дамыту | 1.1.3.1 шығармашылық идеяларды жоспарлау және әзірлеу кезінде әртүрлі материалдармен және құралдармен жұмыс істеу дағдыларын меңгеру; | ||
1.4 Жоспарлау | 1.1.4.1 шығармашылық жұмысқа қажет материалдардың түрлерін анықтау; | ||
Шығармашылық жұмысты жасау және дайындау | 2.1 Материалдар және шығармашылық жұмысты орындау техникалары | 1.2.1.1 түрлі материалдардың ерекшелігін түсіну (көркемдік, табиғи және жасанды) және құралдарды қолдану техникасын меңгеру; | |
2.2 |
1.2.2.1 қарапайым тәсілдермен материалдардың құрамын зерттеу және дайындау; | ||
2.3 Қауіпсіздік техникасын сақтау |
1.2.3.1 материалдар және құралдармен жұмыс істеу кезінде қауіпсіздік техникасымен танысу; | ||
Презентация, талдау және бағалау | 3.1 Презентация | 1.3.1.1 өзінің жұмысын таныстыру (көрме); | |
3.2 | 1.3.2.1 мүмкіндігіне қарай орындалған жұмысты талқылау және бағалау; | ||
4-тоқсан | |||
7. Демалыс және хобби | Шығармашылық идеяларды зерделеу және дамыту | 1.1 Материалдың атауы, түрі мен қасиетін білу және түсіну | 1.1.1.1 материалдың атауын білу; |
1.2 Материалдың қолданылу саласын білу және түсіну | 1.1.2.1 материалдарды пайдалану, қолдану мүмкіндіктерін қарастыру; | ||
1.3 Шығармашылық идеяларды дамыту | 1.1.3.1 шығармашылық идеяларды жоспарлау және әзірлеу кезінде әртүрлі материалдармен және құралдармен жұмыс істеу дағдыларын меңгеру; | ||
1.4 Жоспарлау | 1.1.4.1 шығармашылық жұмысқа қажет материалдардың түрлерін анықтау; | ||
Шығармашылық жұмысты жасау және дайындау | 2.1 Материалдар және шығармашылық жұмысты орындау техникалары | 1.2.1.1 түрлі материалдардың ерекшелігін түсіну (көркемдік, табиғи және жасанды) және құралдарды қолдану техникасын меңгеру; | |
2.2 |
1.2.2.1 қарапайым тәсілдермен материалдардың құрамын зерттеу және дайындау; | ||
2.3 Қауіпсіздік техникасын сақтау |
1.2.3.1 материалдар және құралдармен жұмыс істеу кезінде қауіпсіздік техникасымен танысу; | ||
Презентация, талдау және бағалау | 3.1 Презентация | 1.3.1.1 өзінің жұмысын таныстыру (көрме); | |
3.2 | 1.3.2.1 мүмкіндігіне қарай орындалған жұмысты талқылау және бағалау; | ||
2) 2-сынып:
Ортақ тақырыптар | Оқу мақсаты жүйесінің бөлімдері | Оқу мақсаты жүйесінің бөлімшелері | Оқу мақсаттары |
1-тоқсан | |||
1 Менің отбасым және достарым | Шығармашылық идеяларды зерделеу және дамыту | 1.1 Материалдың атауы, түрі мен қасиетін білу және түсіну |
2.1.1.1 материал түрлерінің атауларын ажырату және олардың қасиеттері мен қолданылуы туралы зерделеу; |
1.2 Материалдың қолданылу саласын білу және түсіну |
2.1.2.1 материалдар мен құралдарды пайдалану, қолдану мүмкіндіктерін қарастыру; | ||
1.3 Шығармашылық идеяларды дамыту |
2.1.3.1 шығармашылық идеяларды дамыту үшін ақпарат жинау және жұмыстың эскизін жасау; | ||
1.4 Жоспарлау | 2.1.4.1 шығармашылық жұмысқа қажет материалдарды және орындаудың реттілігін анықтау; | ||
Шығармашылық жұмысты жасау және дайындау | 2.1 Материалдар және шығармашылық жұмысты орындау техникалары |
2.2.1.1 қарапайым әдіс-тәсілдерді пайдаланып, материалдарды жинау, сұрыптау, қолдануға дайындау; | |
2.2 |
2.2.2.1 үлгіні пайдаланып бұйымның бөлшектерін біріктіру; | ||
2.3 Қауіпсіздік техникасын сақтау |
2.2.3.1 материалдар және құралдармен жұмыс істеу кезінде қауіпсіздік техникасын қолдану; | ||
Презентация, талдау және бағалау | 3.1 Презентация | 2.3.1.1 өз жұмысының идеясы түсіндіріп, ұсыну (көрме); | |
3.2 | 2.3.2.1 мүмкіндігіне қарай орындалған жұмысты талқылау және бағалау, оны жақсарту бойынша ұсыныстар енгізу; | ||
2-тоқсан | |||
3. Менің туған өлкем | Шығармашылық идеяларды зерделеу және дамыту | 1.1 Материалдың атауы, түрі мен қасиетін білу және түсіну |
2.1.1.1 материал түрлерінің атауларын ажырату және олардың қасиеттері мен қолданылуы туралы зерделеу; |
1.2 Материалдың қолданылу саласын білу және түсіну |
2.1.2.1 материалдар мен құралдарды пайдалану, қолдану мүмкіндіктерін қарастыру; | ||
1.3 Шығармашылық идеяларды дамыту |
2.1.3.1 шығармашылық идеяларды дамыту үшін ақпарат жинау және жұмыстың эскизін жасау; | ||
1.4 Жоспарлау | 2.1.4.1 шығармашылық жұмысқа қажет материалдарды және орындаудың реттілігін анықтау; | ||
Шығармашылық жұмысты жасау және дайындау | 2.1 Материалдар және шығармашылық жұмысты орындау техникалары |
2.2.1.1 қарапайым әдіс-тәсілдерді пайдаланып, материалдарды жинау, сұрыптау, қолдануға дайындау; | |
2.2 |
2.2.2.1 үлгіні пайдаланып бұйымның бөлшектерін біріктіру; | ||
2.3 Қауіпсіздік техникасын сақтау |
2.2.3.1 материалдар және құралдармен жұмыс істеу кезінде қауіпсіздік техникасын қолдану; | ||
Презентация, талдау және бағалау | 3.1 Презентация | 2.3.1.1 өз жұмысының идеясы түсіндіріп, ұсыну (көрме); | |
3.2 | 2.3.2.1 мүмкіндігіне қарай орындалған жұмысты талқылау және бағалау, оны жақсарту бойынша ұсыныстар енгізу; | ||
3-тоқсан | |||
5. Салт-дәстүр мен ауыз әдебиеті | Шығармашылық идеяларды зерделеу және дамыту | 1.1 Материалдың атауы, түрі мен қасиетін білу және түсіну |
2.1.1.1 материал түрлерінің атауларын ажырату және олардың қасиеттері мен қолданылуы туралы зерделеу; |
1.2 Материалдың қолданылу саласын білу және түсіну |
2.1.2.1 материалдар мен құралдарды пайдалану, қолдану мүмкіндіктерін қарастыру; | ||
1.3 Шығармашылық идеяларды дамыту |
2.1.3.1 шығармашылық идеяларды дамыту үшін ақпарат жинау және жұмыстың эскизін жасау; | ||
1.4 Жоспарлау | 2.1.4.1 шығармашылық жұмысқа қажет материалдарды және орындаудың реттілігін анықтау; | ||
Шығармашылық жұмысты жасау және дайындау | 2.1 Материалдар және шығармашылық жұмысты орындау техникалары |
2.2.1.1 қарапайым әдіс-тәсілдерді пайдаланып, материалдарды жинау, сұрыптау, қолдануға дайындау; | |
2.2 |
2.2.2.1 үлгіні пайдаланып бұйымның бөлшектерін біріктіру; | ||
2.3 Қауіпсіздік техникасын сақтау |
2.2.3.1 материалдар және құралдармен жұмыс істеу кезінде қауіпсіздік техникасын қолдану; | ||
Презентация, талдау және бағалау | 3.1 Презентация | 2.3.1.1 өз жұмысының идеясы түсіндіріп, ұсыну (көрме); | |
3.2 | 2.3.2.1 мүмкіндігіне қарай орындалған жұмысты талқылау және бағалау, оны жақсарту бойынша ұсыныстар енгізу; | ||
4-тоқсан | |||
7. Табиғат әлемі | Шығармашылық идеяларды зерделеу және дамыту | 1.1 Материалдың атауы, түрі мен қасиетін білу және түсіну |
2.1.1.1 материал түрлерінің атауларын ажырату және олардың қасиеттері мен қолданылуы туралы зерделеу; |
1.2 Материалдың қолданылу саласын білу және түсіну |
2.1.2.1 материалдар мен құралдарды пайдалану, қолдану мүмкіндіктерін қарастыру; | ||
1.3 Шығармашылық идеяларды дамыту |
2.1.3.1 шығармашылық идеяларды дамыту үшін ақпарат жинау және жұмыстың эскизін жасау; | ||
1.4 Жоспарлау | 2.1.4.1 шығармашылық жұмысқа қажет материалдарды және орындаудың реттілігін анықтау; | ||
Шығармашылық жұмысты жасау және дайындау | 2.1 Материалдар және шығармашылық жұмысты орындау техникалары |
2.2.1.1 қарапайым әдіс-тәсілдерді пайдаланып, материалдарды жинау, сұрыптау, қолдануға дайындау; | |
2.2 |
2.2.2.1 үлгіні пайдаланып бұйымның бөлшектерін біріктіру; | ||
2.3 Қауіпсіздік техникасын сақтау |
2.2.3.1 материалдар және құралдармен жұмыс істеу кезінде қауіпсіздік техникасын қолдану; | ||
Презентация, талдау және бағалау | 3.1 Презентация | 2.3.1.1 өз жұмысының идеясы түсіндіріп, ұсыну (көрме); | |
3.2 | 2.3.2.1 мүмкіндігіне қарай орындалған жұмысты талқылау және бағалау, оны жақсарту бойынша ұсыныстар енгізу; | ||
3) 3-сынып
Ортақ тақырыптар | Оқу мақсаты жүйесінің бөлімдері | Оқу мақсаты жүйесінің бөлімшелері | Оқу мақсаттары |
1-тоқсан | |||
1. Табиғат - менің үйім | Шығармашылық идеяларды зерделеу және дамыту | 1.1 Материалдың атауы, түрі мен қасиетін білу және түсіну |
3.1.1.1материал түрлерінің қолдану аясын анықтау; |
1.2 Материалдың қолданылу саласын білу және түсіну |
3.1.2.1 дәстүрлі және дәстүрлі емес қарапайым материалдарды қолдану салаларын білу; | ||
1.3 Шығармашылық идеяларды дамыту |
3.1.3.1 шығармашылық идеяларды салыстыру, жұмыс эскизін анықтауда қорытынды жасау; | ||
1.4 Жоспарлау | 3.1.4.1 шығармашылық жұмысты орындау кезеңдерін анықтау, жұмыс барысын жоспарлау; | ||
Шығармашылық жұмысты жасау және дайындау | 2.1 Материалдар және шығармашылық жұмысты орындау техникалары |
3.2.1.1 әдіс-тәсілдерді пайдаланып, материалдар жинау, сұрыптау, қолдануға дайындау, орындау техникасын анықтау; | |
2.2 |
3.2.2.1 аралас (қарапайым және күрделенген) тәсілдер арқылы материалдарды өңдеу (өлшеу, белгілеу, қию, формасын және түсін келтіру, жинақтау, модельдеу мен құрастыру); | ||
2.3 Қауіпсіздік техникасын сақтау |
3.2.3.1 материалдар және құралдармен жұмыс жасауда қауіпсіздік техникасын сақтау; | ||
Презентация, талдау және бағалау | 3.1 Презентация | 3.3.1.1 өз жұмысының идеясы мен процесін шығармашылықпен ұсыну; | |
3.2 | 3.3.2.1 мүмкіндігіне қарай орындалған жұмысты талқылау және бағалау, шығармашылық жұмысқа түсініктеме беру және оны жақсарту бойынша ұсыныстар енгізу; | ||
2-тоқсан | |||
3. Жақсыдан үйрен, жаманнан жирен | Шығармашылық идеяларды зерделеу және дамыту | 1.1 Материалдың атауы, түрі мен қасиетін білу және түсіну |
3.1.1.1материал түрлерінің қолдану аясын анықтау; |
1.2 Материалдың қолданылу саласын білу және түсіну |
3.1.2.1 дәстүрлі және дәстүрлі емес қарапайым материалдарды қолдану салаларын білу; | ||
1.3 Шығармашылық идеяларды дамыту |
3.1.3.1 шығармашылық идеяларды салыстыру, жұмыс эскизін анықтауда қорытынды жасау; | ||
1.4 Жоспарлау | 3.1.4.1 шығармашылық жұмысты орындау кезеңдерін анықтау, жұмыс барысын жоспарлау; | ||
Шығармашылық жұмысты жасау және дайындау | 2.1 Материалдар және шығармашылық жұмысты орындау техникалары |
3.2.1.1 әдіс-тәсілдерді пайдаланып, материалдар жинау, сұрыптау, қолдануға дайындау, орындау техникасын анықтау; | |
2.2 |
3.2.2.1 аралас (қарапайым және күрделенген) тәсілдер арқылы материалдарды өңдеу (өлшеу, белгілеу, қию, формасын және түсін келтіру, жинақтау, модельдеу мен құрастыру); | ||
2.3 Қауіпсіздік техникасын сақтау |
3.2.3.1 материалдар және құралдармен жұмыс жасауда қауіпсіздік техникасын сақтау; | ||
Презентация, талдау және бағалау | 3.1 Презентация | 3.3.1.1 өз жұмысының идеясы мен процесін шығармашылықпен ұсыну; | |
3.2 | 3.3.2.1 мүмкіндігіне қарай орындалған жұмысты талқылау және бағалау, шығармашылық жұмысқа түсініктеме беру және оны жақсарту бойынша ұсыныстар енгізу; | ||
3-тоқсан | |||
5. Атадан қалған асыл мұра | Шығармашылық идеяларды зерделеу және дамыту | 1.1 Материалдың атауы, түрі мен қасиетін білу және түсіну |
3.1.1.1 материал түрлерінің қолдану аясын анықтау; |
1.2 Материалдың қолданылу саласын білу және түсіну |
3.1.2.1 дәстүрлі және дәстүрлі емес қарапайым материалдарды қолдану салаларын білу; | ||
1.3 Шығармашылық идеяларды дамыту |
3.1.3.1 шығармашылық идеяларды салыстыру, жұмыс эскизін анықтауда қорытынды жасау; | ||
1.4 Жоспарлау | 3.1.4.1 шығармашылық жұмысты орындау кезеңдерін анықтау, жұмыс барысын жоспарлау; | ||
Шығармашылық жұмысты жасау және дайындау | 2.1 Материалдар және шығармашылық жұмысты орындау техникалары |
3.2.1.1 әдіс-тәсілдерді пайдаланып, материалдар жинау, сұрыптау, қолдануға дайындау, орындау техникасын анықтау; | |
2.2 |
3.2.2.1 аралас (қарапайым және күрделенген) тәсілдер арқылы материалдарды өңдеу (өлшеу, белгілеу, қию, формасын және түсін келтіру, жинақтау, модельдеу мен құрастыру); | ||
2.3 Қауіпсіздік техникасын сақтау |
3.2.3.1 материалдар және құралдармен жұмыс жасауда қауіпсіздік техникасын сақтау; | ||
Презентация, талдау және бағалау | 3.1 Презентация | 3.3.1.1 өз жұмысының идеясы мен процесін шығармашылықпен ұсыну; | |
3.2 | 3.3.2.1 мүмкіндігіне қарай орындалған жұмысты талқылау және бағалау, шығармашылық жұмысқа түсініктеме беру және оны жақсарту бойынша ұсыныстар енгізу; | ||
4-тоқсан | |||
7. Бәрін білгім келеді | Шығармашылық идеяларды зерделеу және дамыту | 1.1 Материалдың атауы, түрі мен қасиетін білу және түсіну |
3.1.1.1материал түрлерінің қолдану аясын анықтау; |
1.2 Материалдың қолданылу саласын білу және түсіну |
3.1.2.1 дәстүрлі және дәстүрлі емес қарапайым материалдарды қолдану салаларын білу; | ||
1.3 Шығармашылық идеяларды дамыту |
3.1.3.1 шығармашылық идеяларды салыстыру, жұмыс эскизін анықтауда қорытынды жасау; | ||
1.4 Жоспарлау | 3.1.4.1 шығармашылық жұмысты орындау кезеңдерін анықтау, жұмыс барысын жоспарлау; | ||
Шығармашылық жұмысты жасау және дайындау | 2.1 Материалдар және шығармашылық жұмысты орындау техникалары |
3.2.1.1 әдіс-тәсілдерді пайдаланып, материалдар жинау, сұрыптау, қолдануға дайындау, орындау техникасын анықтау; | |
2.2 |
3.2.2.1 аралас (қарапайым және күрделенген) тәсілдер арқылы материалдарды өңдеу (өлшеу, белгілеу, қию, формасын және түсін келтіру, жинақтау, модельдеу мен құрастыру); | ||
2.3 Қауіпсіздік техникасын сақтау |
3.2.3.1 материалдар және құралдармен жұмыс жасауда қауіпсіздік техникасын сақтау; | ||
Презентация, талдау және бағалау | 3.1 Презентация | 3.3.1.1 өз жұмысының идеясы мен процесін шығармашылықпен ұсыну; | |
3.2 | 3.3.2.1 мүмкіндігіне қарай орындалған жұмысты талқылау және бағалау, шығармашылық жұмысқа түсініктеме беру және оны жақсарту бойынша ұсыныстар енгізу; | ||
4) 4 сынып
Ортақ тақырыптар | Оқу мақсаты жүйесінің бөлімдері | Оқу мақсаты жүйесінің бөлімшелері | Оқу мақсаттары |
1-тоқсан | |||
1. Кең байтақ Қазақстаным | Шығармашылық идеяларды зерделеу және дамыту |
1.1 |
4.1.1.1 материал түрлерін жіктей білу; |
1.2 |
4.1.2.1 материалдардың қолданылу аясы туралы білімдерін түйіндеу, мысал келтіру; | ||
1.3 Шығармашылық идеяларды дамыту |
4.1.3.1 бұйымдардың дизайнын дайындау бойынша идеяларды ұсыну; | ||
1.4 Жоспарлау |
4.1.4.1 шығармашылық жұмысты орындау кезеңдерін анықтау; | ||
2 Шығармашылық жұмысты жасау және дайындау | 2.1 Материалдар және шығармашылық жұмысты орындау техникалары |
4.2.1.1 қарапайым әдіс-тәсілдерді пайдаланып, қалдық материалдарды қайта өңдеу, эксперимент жүргізу; | |
2.2 |
4.2.2.1 нұсқаулыққа сәйкес көлемді фигураларды жасау (өлшеу, белгілеу, қию, формасын және түсін келтіру, жинақтау, модельдеу мен құрастыру); | ||
2.3 Қауіпсіздік техникасын сақтау |
4.2.3.1 материалдар және құралдармен жұмыс жасауда қауіпсіздік техникасын сақтау; | ||
3. Презентация, талдау және бағалау | 3.1 Презентация | 4.3.1.1 өз жұмысының идеясы мен процесін шығармашылықпен ұсыну; (соның ішінде АКТ қолдану); | |
3.2 Шығармашылық жұмыстарды талдау және бағалау | 4.3.2.1 мүмкіндігіне қарай орындалған жұмысты талқылау және бағалау, шығармашылық жұмысқа түсініктеме беру және оны жақсарту бойынша ұсыныстар енгізу, өзінің ұсыныстарын негіздеу; | ||
2-тоқсан | |||
3. Мәдени мұра | Шығармашылық идеяларды зерделеу және дамыту |
1.1 |
4.1.1.1 материал түрлерін жіктей білу; |
1.2 |
4.1.2.1 материалдардың қолданылу аясы туралы білімдерін түйіндеу, мысал келтіру; | ||
1.3 Шығармашылық идеяларды дамыту |
4.1.3.1 бұйымдардың дизайнын дайындау бойынша идеяларды ұсыну; | ||
1.4 Жоспарлау |
4.1.4.1 шығармашылық жұмысты орындау кезеңдерін анықтау; | ||
Шығармашылық жұмысты жасау және дайындау | 2.1 Материалдар және шығармашылық жұмысты орындау техникалары |
4.2.1.1 қарапайым әдіс-тәсілдерді пайдаланып, қалдық материалдарды қайта өңдеу, эксперимент жүргізу; | |
2.2 |
4.2.2.1 нұсқаулыққа сәйкес көлемді фигураларды жасау (өлшеу, белгілеу, қию, формасын және түсін келтіру, жинақтау, модельдеу мен құрастыру); | ||
2.3 Қауіпсіздік техникасын сақтау |
4.2.3.1 материалдар және құралдармен жұмыс жасауда қауіпсіздік техникасын сақтау; | ||
Презентация, талдау және бағалау | 3.1 Презентация | 4.3.1.1 өз жұмысының идеясы мен процесін шығармашылықпен ұсыну; (соның ішінде АКТ қолдану); | |
3.2 Шығармашылық жұмыстарды талдау және бағалау | 4.3.2.1 мүмкіндігіне қарай орындалған жұмысты талқылау және бағалау, шығармашылық жұмысқа түсініктеме беру және оны жақсарту бойынша ұсыныстар енгізу, өзінің ұсыныстарын негіздеу; | ||
3-тоқсан | |||
5. Атадан қалған асыл мұра | Шығармашылық идеяларды зерделеу және дамыту |
1.1 |
4.1.1.1 материал түрлерін жіктей білу; |
1.2 |
4.1.2.1 материалдардың қолданылу аясы туралы білімдерін түйіндеу, мысал келтіру; | ||
1.3 Шығармашылық идеяларды дамыту |
4.1.3.1 бұйымдардың дизайнын дайындау бойынша идеяларды ұсыну; | ||
1.4 Жоспарлау |
4.1.4.1 шығармашылық жұмысты орындау кезеңдерін анықтау; | ||
Шығармашылық жұмысты жасау және дайындау | 2.1 Материалдар және шығармашылық жұмысты орындау техникалары |
4.2.1.1 қарапайым әдіс-тәсілдерді пайдаланып, қалдық материалдарды қайта өңдеу, эксперимент жүргізу; | |
2.2 |
4.2.2.1 нұсқаулыққа сәйкес көлемді фигураларды жасау (өлшеу, белгілеу, қию, формасын және түсін келтіру, жинақтау, модельдеу мен құрастыру); | ||
2.3 Қауіпсіздік техникасын сақтау |
4.2.3.1 материалдар және құралдармен жұмыс жасауда қауіпсіздік техникасын сақтау; | ||
Презентация, талдау және бағалау | 3.1 Презентация | 4.3.1.1 өз жұмысының идеясы мен процесін шығармашылықпен ұсыну; (соның ішінде АКТ қолдану); | |
3.2 Шығармашылық жұмыстарды талдау және бағалау | 4.3.2.1 мүмкіндігіне қарай орындалған жұмысты талқылау және бағалау, шығармашылық жұмысқа түсініктеме беру және оны жақсарту бойынша ұсыныстар енгізу, өзінің ұсыныстарын негіздеу; | ||
4-тоқсан | |||
7. Болашаққа саяхат | Шығармашылық идеяларды зерделеу және дамыту | 1.1 Материалдың атауы, түрі мен қасиетін білу және түсіну |
4.1.1.1 материал түрлерін жіктей білу; |
1.2 Материалдың қолданылу саласын білу және түсіну |
4.1.2.1 материалдардың қолданылу аясы туралы білімдерін түйіндеу, мысал келтіру; | ||
1.3 Шығармашылық идеяларды дамыту |
4.1.3.1 бұйымдардың дизайнын дайындау бойынша идеяларды ұсыну; | ||
1.4 Жоспарлау |
4.1.4.1 шығармашылық жұмысты орындау кезеңдерін анықтау; | ||
Шығармашылық жұмысты жасау және дайындау | 2.1 Материалдар және шығармашылық жұмысты орындау техникалары |
4.2.1.1 қарапайым әдіс-тәсілдерді пайдаланып, қалдық материалдарды қайта өңдеу, эксперимент жүргізу; | |
2.2 |
4.2.2.1 нұсқаулыққа сәйкес көлемді фигураларды жасау (өлшеу, белгілеу, қию, формасын және түсін келтіру, жинақтау, модельдеу мен құрастыру); | ||
2.3 Қауіпсіздік техникасын сақтау |
4.2.3.1 материалдар және құралдармен жұмыс жасауда қауіпсіздік техникасын сақтау; | ||
Презентация, талдау және бағалау | 3.1 Презентация | 4.3.1.1 өз жұмысының идеясы мен процесін шығармашылықпен ұсыну (соның ішінде АКТ қолдану); | |
3.2 | 4.3.2.1 мүмкіндігіне қарай орындалған жұмысты талқылау және бағалау, шығармашылық жұмысқа түсініктеме беру және оны жақсарту бойынша ұсыныстар енгізу, өзінің ұсыныстарын негіздеу; | ||
Ескерту: Бағдарламаның құрылымы ортақ тақырыптардан, бөлімдерден және бөлімшелерден тұрады. Орта мерзімді тақырыптық жоспарлау кезінде бөлімдер мен бөлімшелердің мақсаттарына назар аудару керек. Ортақ тақырыптар сабақ тақырыбын құрамайды, бірақ оны толықтырады.
| Қазақстан Республикасы Оқу - ағарту министрлігінің 2022 жылғы 16 қыркүйектегі № 399 бұйрығына 32-қосымша |
Бастауыш білім беру деңгейінің 3-4-сыныптарына арналған "Көркем еңбек" оқу пәні бойынша үлгілік оқу бағдарламасы
Ескерту. 32-қосымша алып тасталды – ҚР Оқу-ағарту министрінің 05.112024 № 323 (01.09.2025 бастап қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.
| Қазақстан Республикасы Оқу - ағарту министрлігінің 2022 жылғы 16 қыркүйектегі № 399 бұйрығына 33-қосымша |
Бастауыш білім беру деңгейінің 1-4-сыныптарына арналған "Музыка" оқу пәні бойынша үлгілік оқу бағдарламасы 1-тарау. Жалпы ережелер
1. "Музыка" оқу пәнінің оқу бағдарламасы (бұдан әрі – бағдарлама) "Мектепке дейінгі тәрбие мен оқытудың, бастауыш, негізгі орта, жалпы орта, техникалық және кәсіптік, орта білімнен кейінгі білім берудің мемлекеттік жалпыға міндетті стандарттарын бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Оқу-ағарту министрінің 2022 жылғы 3 тамыздағы № 348 бұйрығымен бекітілген Мектепке дейінгі тәрбие мен оқытудың, бастауыш, негізгі орта, жалпы орта, техникалық және кәсіптік, орта білімнен кейінгі білім берудің мемлекеттік жалпыға міндетті стандарттарына сәйкес әзірленген (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 29031 болып тіркелген).
2. "Музыка" оқу пәнін оқытудың мақсаты – білім алушылардың музыка бойынша негізгі білімі мен біліктерін, музыкалық іс-әрекеттерінде шығармашылық пен өз ойын жеткізу және қарым-қатынас жасау тәсілдерін меңгеру, ұлттық және жалпыадамзаттық мәдениеттің адамгершілік-эстетикалық құндылықтары туралы түсініктерін қалыптастыру, музыкалық және шығармашылық қабілеттерін дамыту.
3. "Музыка" оқу пәнін оқытудың міндеттері:
1) музыкалық сауаттылық негізі бойынша білімдерін қалыптастыру;
2) стиль, жанр, музыканың көркемдік құралдары туралы түсініктерді қалыптастыру;
3) музыкалық сауаттылықтың негізгі терминдері мен ұғымдарын меңгеру;
4) музыкалық іс-әрекет процесінде білімдері мен дағдыларын, сонымен бірге музыканы өнердің басқа да түрлерімен кіріктіре отырып дамыту;
5) музыкалық орындаушылық дағдыларын, сонымен қатар ақпараттық-коммуникациялық технологияларды қолдану арқылы қалыптастыру;
6) қазақтың дәстүрлі музыкасы мен фольклорының, әлем халықтарының музыкалық шығармашылығының, классикалық және заманауи композиторлар шығармаларының озық үлгілерін білу;
7) музыкалық іс-әрекеттер процесінде білім алушылардың көркемдікті қабылдау қабілеттерін қалыптастыру;
8) музыкалық іс-әрекеттер процесінде зерттеушілік, шығармашылықпен және сыни тұрғыдан ойлау дағдыларын қалыптастыру;
9) білім алушылардың өмір тәжірибесі негізінде іс-әрекеттерінің танымдық және эмоционалдық өрісін, адамгершілік-эстетикалық сезімдерін, ассоциациялық және бейнелеп ойлау дағдыларын, музыкалық іс-әрекеттер арқылы қоршаған ортаға өзінің қарым-қатынасын білдіруге деген талап-тілектерін қалыптастыру.
4. Оқу бағдарламасында үш тілде білім беруді жүзеге асыру қарастырылған, онда үш тілді меңгертіп қана қоймай, сол сияқты білім алушылардың сыныптан тыс жұмыстарын да үш (қазақ, орыс және ағылшын тілдерінде) тілде ұйымдастыру қарастырылған.
5. Жеке тұлғалық қасиеттердің кең ауқымды дағдылармен тығыз байланыста дамытылуы білім берудің "қазақстандық патриотизм мен азаматтық жауапкершілік", "құрмет", "ынтымақтастық", "еңбек пен шығармашылық", "ашықтық", "өмір бойы білім алу" сияқты басты құндылықтарын бойына сіңіруіне негіз болады. Бұл құндылықтар білім алушылардың мінез-құлқы мен күнделікті іс-әрекетіне ықпал ететін тұрақты тұлғалық бағдарына негіз болады.
2-тарау. "Музыка" оқу пәнінің мазмұнын ұйымдастыру 1-параграф. "Музыка" оқу пәнінің мазмұны
6. "Музыка" пәні бойынша оқу жүктемесінің көлемі:
1) 1-сыныпта аптасына 1 сағат, оқу жылында 33 сағат;
2) 2-сыныпта аптасына 1 сағат, оқу жылында 34 сағат;
3) 3-сыныпта аптасына 1 сағат, оқу жылында 34 сағат;
4) 4-сыныпта аптасына 1 сағат, оқу жылында 34 сағатты құрайды.
Ескерту. 6-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Оқу-ағарту министрінің 31.10.2023 № 328 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.7. "Музыка" оқу пәнінің 1-сыныпқа арналған базалық мазмұны келесі бөлімдерден тұрады:
1) "Музыка тыңдау, талдау және орындау":
музыкалық сауаттылық. Ұғымдар: ән, би, күй, марш, тыңдаушы, орындаушы, әнші, ақын, күйші, музыкант, композитор, оркестр, дирижер, халық музыкасы, композиторлық музыкасы, нота, нота сызызықтары, скрипка кілті, такт, такт сызығы, төрттік, сегіздік, әуен, жоғары, төмен, бір биіктіктегі әуен, ырғақ, екпін, регистр, динамика, аккомпанемент, әннің құрылымы: шұмақ, шұмақ-қайырма;
музыканы тыңдау ережесі. Дирижерлық негізгі қимылдар: зейін, тыныс алу, әндетудің аяқталуы. Аспаптардың атаулары: фортепиано, скрипка, домбыра, асатаяқ, қоңырау, тұяқтас, дауылпаз, балаларға арналған шулы аспаптар: ксилофон, металлофон, барабан, үшбұрыш, маракастар, бубен;
музыканы тыңдау және талқылау. Қоршаған ортадағы дыбыстарды тыңдау және тану (шулы және музыкалық). Музыканың сипатын талқылау: көңілді, мұңды, қуанышты, қайғылы. Музыкалық көркем құралдарды анықтау: регистр, екпін, динамика, әуеннің бағыты;
аспаптарда ойнау және ән айту. Ән айту ережелері, ән салу тәсілдері: дұрыс тыныс алу, дикция, таза орындау. Әнді ән айту ережелеріне сәйкес орындау. Балаларға арналаған, тақырыптық, қазақ халық және әдет-ғұрып әндерін орындау. Әнді дирижерлық қимылдардың көмегімен, бір дауыста орындау. Ре, ля ноталары аралығындагы дыбыс көлеміне қарай карапайым әуендерді таза орындау. Қазақ ұлттық және балаларға арналған шулы музыкалық аспаптарда ойнау;
2) "Музыкалық-шығармашылық жұмыстар құру":
музыкалық шығарманың сипатын түрлі музыкалық-шығармашылық жұмыстар арқылы көрсету: ән, би, сахналанған ән. Қарапайым музыкалық-шығармашылық жұмыстарды шығару: белгілі мәтінге, тыңдалған музыкаға ырғақтық суреттер;
3) "Музыкалық-шығармашылық жұмысты көрсету және бағалау":
меңгерілген білімдері мен дағдыларды музыкалық-шығармашылық жұмыстар арқылы көрсету.
8. "Музыка" оқу пәнінің 2-сыныпқа арналған базалық мазмұны келесі бөлімдерден тұрады:
1) "Музыка тыңдау, талдау және орындау":
музыкалық сауаттылық. Ұғымдар: тембр, ырғақ, динамика, темп, лад: мажор, минор, музыкалық (көркем) образ, халық музыкасы, халық әні, халықтық күйші-композитор, композиторлық музыкасы, композиторлық ән. Қазақ халық күйлері және әндерінің жанрлық ерекшеліктері. Ұлттық және классикалық музыкалық аспаптардың дыбыс бояуын анықтау. Музыкалық шығарманың құрылымы: мотив, музыкалық фраза, сөйлем. Ноталардың ұзақтықтары және паузалар: бүтін, жартылық, төрттік, сегіздік;
музыканы тыңдау және талқылау. Музыканы тыңдау және музыкалық көркем құралдардың көмегімен сипатын талқылау (ырғақ, динамика, тембр, лад, көркем образ). Музыкалық жанрларды: ән, күй, би, марш, әуеннің түрлерін: вокалдық, аспаптық анықтау;
аспаптарда ойнау және ән айту. Хор құрамында, ансамбльде, жеке дауыспен түрлі сипаттағы әндерді ән айту ережелеріне сәйкес орындау. Әнді дирижерлық қимылдардың көмегімен орындау. Ре, до ноталары аралығындагы дыбыс көлеміне қарай карапайым әуендерди таза орындау. Аспаптар көмегімен музыкалық шығармаларға қарапайым ырғақтық сүйемелдеуді ансамбльмен орындау (балаларға арналған шулы, ұлттық соқпалы аспаптармен). Қарапайым әуендерді нота арқылы орындау;
2) "Музыкалық-шығармашылық жұмыстар құру":
музыкалық шығарманың сипатын ырғақтық қимылдармен, шапалақпен, әңгіме, сурет түрінде және басқа да музыкалық-шығармашылық жұмыстар арқылы көрсету. Белгілі мәтінге, музыкаға дауыс көмегімен, музыкалық аспаптар, әсем және би қимылдары арқылы импровизация жасау,
3) "Музыкалық-шығармашылық жұмысты көрсету және бағалау":
шығармашылық жұмыстарды бағалау және көрсету: ән, би, сурет, импровизация, сахналанған әндер.
9. "Музыка" оқу пәнінің 3-сыныпқа арналған базалық мазмұны келесі бөлімдерден тұрады:
1) "Музыка тыңдау, талдау және орындау":
музыкалық сауаттылық. Ұғымдар: музыкалық лад, музыкалық форма, интонация, музыкалық штрихтар, музыкалық өлшемдер (2/4, 3/4), метр, үлес, әлсіз үлес, екпінді үлес, ансамбль, оркестр, айтыс, терме, халық билері, бал билері, заманауи билері, лирикалық музыка, батырлық музыка, балет, опера, речетатив (тақпақты саз), концерт;
музыканы тыңдау және талқылау. Музыкалық шығармаларды тыңдау және талдау: сипаты (көңілді, мұңды, ойнақы, нәзік), мазмұны, жанр, музыкалық көркем құралдарды (әуен, екпін, динамика, регистр, ырғақ, музыкалық лад, форма, интонация, штрихтар, музыкалық өлшем), көркем образ. Музыкалық шығарманы әуен, интонация арқылы анықтау;
музыкалық жанрлар: ән, марш, би, айтыс, терме, опера, балет, симфония. Дәстүрлі музыка орындаушылары: ақын, термеші, сал, сері. Негізгі музыкалық интонациялар. Музыкалық формалар: шумақты, шумақты-қайырмалы, бір бөлімді, екі бөлімді, музыкалық штрихтар, музыкалық өлшем. Ұлттық, үрмелі, симфониялық оркестрлердің музыкалық аспаптардың топтары. Орындаушылардың саны бойынша ансамбль түрлері;
аспаптарда ойнау және ән айту. Әнді дирижерлық қимылдардың көмегімен орындау. Ән айту ережелерінің көмегімен түрлі сипаттағы әндерді көркем образдарын көрсете отырып орындау. Қарапайым әуендерді нота арқылы орындау. Соқпалы аспаптарда (балаларға арналған, ұлттық аспаптар) ойнау арқылы дағдыларын көрсету, музыкалық штрихтарды аспапта орындау барысында қолдану;
2) "Музыкалық-шығармашылық жұмыстар құру":
қарапайым музыкалық шығармаларды шығару және импровизация жасау үшін музыкалық көркем құралдарды қолдану: нота ұзақтықтары, паузалар, екпін, ырғақ;
3) "Музыкалық-шығармашылық жұмысты көрсету және бағалау":
меңгерілген музыкалық білімдері мен дағдыларын шығармашылық жұмыстар арқылы көрсету. Өзінің және басқалардың шығармашылық жұмыстарын бағалау.
10. "Музыка" оқу пәнінің 4-сыныпқа арналған базалық мазмұны келесі бөлімдерден тұрады:
1) "Музыка тыңдау, талдау және орындау":
музыкалық сауаттылық. Ұғымдар: ұлттық оркестр, үрмелі оркестр, симфониялық оркестр, ұлттық, классикалық аспаптар, аспаптардың топтасуы: ішекті, үрмелі, соқпалы; классикалық музыкалық формалар: соната, рондо, вариация, симфония, музыка стильдері: халықтық, классикалық, заманауи (эстрадалық), жеке әншілік өнер. Музыкалық жанрлар: лирикалық (ән, романс, серенада, элегия, баркарола), қозғалыс әрекет түрлері (би, марш), баяндау түрлері (эпостық жыр, былина), синкреттік жанлар (опера, балет), аспаптық (симфония, рондо, вариация, сюита). Эпостық шығармаларды орындаушылар және шығарушылар: жырау, жыршы, сказитель. Музыка түрлері: вокалдық (жеке дауыспен, хор және ансамбль құрамында), аспаптық (жеке және оркестр құрамында), би музыкасы. Хор құрамындағы дауыс түрлері: ерлер (бас, баритон, тенор), әйелдер (сопрано, альт), балалар (дискант, сопрано);
музыканы тыңдау және талқылау. Түрлі орындаудығы музыкалық шығармаларды тыңдау және талқылау: вокалдық және аспаптық, жеке және оркестр құрамындағы орындау. Музыкалық шығармадағы көркем образдарын және жанр түрлерін анықтау және салыстыру;
аспаптарда ойнау және ән айту. Канонмен, қарапайым екі дауыстағы элементтерімен түрлі сипаттағы әндерді орындау. Ән орындау ережелерін сақтау. Дыбыстардың арасын үзбей жатық, пунктирлі ырғақтағы әндерді орындау, жеке дауыспен, топта, музыкалық аспатың сүйемелдеуімен және сүйемелдеусіз орындау. Қарапайым әуендерді, қайырмаларды нота арқылы орындау. Музыкалық аспаптар көмегімен (балаларға арналған шулы, ұлттық соқпалы аспаптар) өз партиясының ырғақтық сүйемелдеуін ансамбль, оркестр құрамында орындау;
2) "Музыкалық-шығармашылық жұмыстар құру":
білім алушылардың идеялары негізінде, түрлі материалдар, ресурстар көмегімен музыкалық шығармашылық жұмыстарды құру. Меңгерілген білімдерін және дағдыларын шығармашылық қойылымдарда, ұжыммен ән орындауда, ансамбль құрамында, театрланған сахналауда көрсету;
3) "Музыкалық-шығармашылық жұмысты көрсету және бағалау":
музыкалық шығрмашылық жұмыстарды, бағалау, көрсету, өз жұмыстарын жақсарту мақсатымен ұсыныстар айту.
2-параграф. Оқу мақсаттарының жүйесі
11. Бағдарламада оқу мақсаттары кодтық белгімен белгіленген. Кодтық белгідегі бірінші сан сыныпты, екінші және үшінші сан бөлім және бөлімшенің ретін, төртінші сан оқу мақсатының реттік нөмірін көрсетеді. 1.2.1.1 кодында: "1" - сынып,"2.1" – бөлім мен бөлімше, "1" – оқу мақсатының реттік нөмірі.
12. Оқу мақсаттарының жүйесі:
1) 1-бөлім "Музыканы тыңдау, талдау және орындау":
Оқу мақсаттары жүйесінің бөлімшелері | 1-сынып | 2-сынып | 3-сынып | 4-сынып |
1.1 Музыка тыңдау және талдау | 1.1.1.1 есту қабілетіне сүйеніп таныс дыбыстарды, музыканы тану |
2.1.1.1 музыкалық көркемдеуші құралдарың көмегімен | 3.1.1.1 тыңдалған әуеннің сипатын, мазмұнын, жанрын, көркемдеуші құралдарын анықтаужәне салыстыру | 4.1.1.1 музыкалық көркемдеуші құралдардың көмегімен, әуеннің жанрын, көркемдік образдарын анықтау және салыстыру |
1.1.1.2 шулы және музыкалық дыбыстарды ажырату | 2.1.1.2 әуеннің вокалдық, аспаптық түрін ажырату және анықтау | 3.1.1.2 музыкалық шығармаларды интонация, әуен арқылы танып ажырату | 4.1.1.2 музыкалық шығарманың дыбыстауын түрлі орындауда тыңдатып анықтау және салыстыру | |
1.2 Музыкалық-орындаушы лық іс- әрекет | 1.1.2.1 ән айтуда оның сипатына және әндету ережелеріне сәйкес орындау | 2.1.2.1 түрлі сипатты әндерді жеке, ансамбль және хор құрамында ән айту ережесін сақтапорындау | 3.1.2.1 көркем образдарды аша отырып,түрлі сипатты әндерді орындау | 4.1.2.1 ән айту ережесін сақтай отырып, түрлі сипаттағы екі дауысты қарапайым элементтері бар әндерді орындау |
1.1.2.2 |
2.1.2.2 | 3.1.2.2 әнді негізгі дирижерлық қимылдар көмегімен орындау | 4.1.2.2 түрлі сипаттағы әндерді айтуда жеңіл, созып орындау дағдыларын көрсету | |
1.1.2.3 музыкалық аспаптардың көмегімен шығармаларды сүйемелдеу | 2.1.2.3 ансамбльде музыкалық аспаптардың көмегімен шығарманы қарапайым ырғақпен сүйемелдеп орындау | 3.1.2.3 музыкалық штрихтарды қолдана отырып, аспаптарда ойнау дағдыларын көрсету | 4.1.2 .3 музыкалық көркемдеуші құралдарды қолдана отырып, аспаптарда ойнау дағдыларын көрсету | |
1.3 Музыкалық сауаттылық | 1.1.3.1 есту қабілетіне сүйене отырып музыкалық көркемдеуші құралдарды анықтау | 2.1.3.1 музыкалық көркемдеуші құралдарды анықтау және салыстыру | 3.1.3.1 музыкалық көркемдеуші құралдарды анықтау және оларды орындауда қолдану | 4.1.3.1 музыкалық көркемдеуші құралдардың көмегімен шығарманы орындау және импровизациялау |
Музыкалық шығарманың құрылымы және формасы | 1.1.3.2 әннің құрылымын ажырату: шұмақ, шумақ - қайырма | 2.1.3.2 музыкалық шығармадағы негізгі әуенді, музыкалық фраза, музыкалық сөйлемді анықтау | 3.1.3.2 музыкалық форманың құрылымын анықтау: шумақ, шумақ-қайырма, бір бөлімді, екі бөлімді | 4.1.3.2 музыкалық форманың классикалық түрлерін ажырату:соната, рондо, вариация, симфония |
Музыкалық ұғымдар |
1.1.3.3 |
2.1.3.3 |
3.1.3.3 |
4.1.3.3 |
Музыканың жанрлары мен стильдері | 1.1.3.4 музыкалық жанрларды білу | 2.1.3.4 музыкалық жанрларды анықтау | 3.1.3.4 музыкалық жанрлар мен стильдерді анықтау және ажырату | 4.1.3.4 шығармаларды түрлі жанрлармен стильдерде орындау |
Музыкалық аспаптар | 1.1.3.5 түрлі музыкалық аспаптардың дыбысталуын анықтау | 2.1.3.5 ұлттық және классикалық аспаптардың дыбысталуын салыстыру | 3.1.3.5 ұлттық, үрмелі, симфониялық оркестр аспаптарын ажырату | 4.1.3.5 орындау тәсілдеріне қарай музыкалық аспаптардың тобын ажырату |
Нота сауаттылығы | 1.1.3.6 нота сауаттылығының негіздерін білу | 2.1.3.6 нотамен қарапайым әуендер орындау | 3.1.3.6 нотамен қарапайым әуендер орындау | 4.1.3.6 ауызша және жазбаша жұмыстарды орындау барысында нота сауаттылығының негіздерін қолдану |
2) 2-бөлім "Музыкалық-шығармашылық жұмыстар құру":
Оқу мақсаттары жүйесінің бөлімшелері | 1-сынып | 2-сынып | 3-сынып | 4-сынып |
2.1 Музыкалық шығармашылық | 1.2.1.1 музыкалық шығармашылық жұмыс арқылы шығарманың сипатын жеткізу | 2.2.1.1 музыкалық шығармашылық жұмыс арқылы шығарманың сипатын жеткізу | 3.2.1.1 музыкалық шығармашылық жұмыстар жасау үшін өз идеясын ұсыну | 4.2.1.1 музыкалық шығармашылық жұмыстарды жасау үшін өз идеясын ұсыну және түрлі материалдар мен ресурстар таңдау |
1.2.1.2 қарапайым музыкалық-шығармашылық жұмыстарды шығару | 2.2.1.2 қарапайым музыкалық-шығармашылық жұмыстарды шығару үшін музыкалық көркемдеуші құралдарды қолдану | 3.2.1.2 қарапайым музыкалық-шығармашылық жұмыстарды шығару және импровизация жасау үшін музыкалық көркемдеуші құралдарды қолдану | 4.2.1.2 қарапайым музыкалық-шығармашылық жұмыстарды шығару және импровизация жасау үшін музыкалық көркемдеуші құралдарды қолдану |
3) 3-бөлім "Музыкалық-шығармашылық жұмысты көрсету және бағалау":
Оқу мақсаттары жүйесінің бөлімшелері | 1-сынып | 2-сынып | 3-сынып | 4-сынып |
3.1 Музыканы көрсету және бағалау | 1.3.1.1 өз шығармашылық жұмысын көрсете білу | 2.3.1.1 өз шығармашылық жұмысын көрсету және бағалай білу | 3.3.1.1 өз шығармашылық жұмысын көрсету, өзінің және өзгелердің жұмыстарын бағалай білу | 4.3.1.1 өз шығармашылық жұмысын көрсету және бағалай білу, жұмысын жақсарту үшін ұсыныстар енгізу |
13. Бөлімдер мен тақырыптар бойынша сағат сандарын бөлу мұғалімнің еркіне қалдырылады.
14. Осы оқу бағдарламасы Бастауыш білім беру деңгейінің 1-4-сыныптарына арналған "Музыка" оқу пәні бойынша үлгілік оқу бағдарламасын іске асыру жөніндегі ұзақ мерзімді жоспарға сәйкес іске асырылады.
3-параграф. Бастауыш білім беру деңгейінің 1-4-сыныптарына арналған "Музыка" оқу пәні бойынша үлгілік оқу бағдарламасын іске асыру жөніндегі ұзақ мерзімді жоспар
1) 1-сынып:
Ортақ тақырыптар | Оқыту мақсаты жүйесінің бөлімдері | Оқыту мақсаты жүйесінің бөлімшелері | Оқу мақсаттары |
1-тоқсан | |||
1. Өзім туралы | Музыканы тыңдау, талдау және орындау | 1.1 Музыканы тыңдау және талдау |
1.1.1.1 есту қабілетіне сүйеніп таныс дыбыстарды, музыканы тану; |
1.2 Музыкалық-орындаушылық іс- әрекет |
1.1.2.1 ән айтуда оның сипатына және әндету ережелеріне сәйкесорындау; | ||
1.3 Музыкалық сауаттылық |
1.1.3.1 есту қабілетіне сүйене отырып музыкалық көркемдеуші құралдарды анықтау; | ||
Музыкалық- шығармашылық жұмыстар құру | 2.1 Музыкалық шығармашылық | 1.2.1.1 музыкалық шығармашылық жұмыс арқылы шығарманың сипатын жеткізу | |
2. Менің мектебім | Музыканы тыңдау, талдау және орындау | 1.1 Музыканы тыңдау және талдау |
1.1.1.1 есту қабілетіне сүйеніп таныс дыбыстарды, музыканы тану; |
1.2 Музыкалық-орындаушылық іс- әрекет |
1.1.2.1 ән айтуда оның сипатына және әндету ережелеріне сәйкес орындау; | ||
1.3 Музыкалық сауаттылықМузыкалық көркемдеуші құралдар |
1.1.3.4 музыкалық жанрларды білу; | ||
Музыкалық- шығармашылық жұмыстар құру | 2.1 Музыкалық шығармашылық | 1.2.1.1 музыкалық шығармашылық жұмыс арқылы шығарманың сипатын жеткізу | |
Музыкалық-шығармашылық жұмысты көрсету және бағалау | 3.1 Музыканы көрсету және бағалау | 1.3.1.1 өз шығармашылық жұмысын көрсете білу | |
2-тоқсан | |||
3. Менің отбасым және достарым | Музыканы тыңдау, талдау және орындау | 1.1 Музыканы тыңдау және талдау | 1.1.1.1 есту қабілетіне сүйеніп таныс дыбыстарды, музыканы тану |
1.2 Музыкалық-орындаушылық іс- әрекет |
1.1.2.1 ән айтуда оның сипатына және әндету ережелеріне сәйкесорындау; | ||
1.3 Музыкалық сауаттылық |
1.1.3.1 есту қабілетіне сүйене отырып музыкалық көркемдеуші құралдарды анықтау; | ||
Музыкалық- шығармашылық жұмыстар құру | 2.1 Музыкалық шығармашылық | 1.2.1.1 музыкалық шығармашылық жұмыс арқылы шығарманың сипатын жеткізу | |
4. Бізді қоршаған әлем | Музыканы тыңдау, талдау және орындау | 1.1 Музыканы тыңдау және талдау | 1.1.1.1 есту қабілетіне сүйеніп таныс дыбыстарды, музыканы тану |
1.2 Музыкалық-орындаушылық іс- әрекет |
1.1.2.1 ән айтуда оның сипатына және әндету ережелеріне сәйкес орындау; | ||
1.3 Музыкалық сауаттылық |
1.1.3.4 музыкалық жанрларды білу; | ||
Музыкалық-шығармашылық жұмысты көрсету және бағалау | 2.1 Музыкалық шығармашылық | 1.2.1.2 қарапайым музыкалық-шығармашылық жұмыстарды шығару | |
3.1 Музыканы көрсету және бағалау | 1.3.1.1 өз шығармашылық жұмысын көрсете білу | ||
3-тоқсан | |||
5. Саяхат | Музыканы тыңдау, талдау және орындау | 1.1 Музыканы тыңдау және талдау |
1.1.1.1 есту қабілетіне сүйеніп таныс дыбыстарды, музыканы тану; |
1.2 Музыкалық-орындаушылық іс-әрекет |
1.1.2.1 ән айтуда оның сипатына және әндету ережелеріне сәйкес орындау; | ||
1.3 Музыкалық сауаттылық |
1.1.3.1 есту қабілетіне сүйене отырып музыкалық көркемдеуші құралдарды анықтау; | ||
Музыкалық- шығармашылық жұмыстар құру | 2.1 Музыкалық шығармашылық | 1.2.1.1 музыкалық шығармашылық жұмыс арқылы шығарманың сипатын жеткізу | |
6. Салт - дәстүр және ауыз әдебиеті | Музыканы тыңдау, талдау және орындау | 1.1 Музыканы тыңдау және талдау | 1.1.1.1 есту қабілетіне сүйеніп таныс дыбыстарды, музыканы тану |
1.2 Музыкалық-орындаушылық іс-әрекет |
1.1.2.1 ән айтуда оның сипатына және әндету ережелеріне сәйкес орындау; | ||
1.3 Музыкалық сауаттылық. |
1.1.3.1 есту қабілетіне сүйене отырып музыкалық көркемдеуші құралдарды анықтау; | ||
Музыкалық- шығармашылық жұмыстар құру | 2.1 Музыкалық шығармашылық |
1.2.1.1 музыкалық шығармашылық жұмыс арқылы шығарманың сипатын жеткізу; | |
Музыкалық-шығармашылық жұмысты көрсету және бағалау | 3.1 Музыканы көрсету және бағалау | 1.3.1.1 өз шығармашылық жұмысын көрсете білу | |
4-тоқсан | |||
7. Тағам мен сусын | Музыканы тыңдау, талдау және орындау | 1.1 Музыканы тыңдау және талдау | 1.1.1.1 есту қабілетіне сүйеніп таныс дыбыстарды, музыканы тану |
1.2 Музыкалық-орындаушылық іс-әрекет |
1.1.2.1 ән айтуда оның сипатына және әндету ережелеріне сәйкес орындау; | ||
1.3 Музыкалық сауаттылық |
1.1.3.2 әннің құрылымын ажырату: шұмақ, шумақ, қайырма; | ||
Музыкалық- шығармашылық жұмыстар құру | 2.1 Музыкалық шығармашылық | 1.2.1.2 қарапайым музыкалық-шығармашылық жұмыстарды шығару | |
8. Дені саудың жаны сау | Музыканы тыңдау, талдау және орындау | 1.1 Музыканы тыңдау және талдау |
1.1.1.1 есту қабілетіне сүйеніп таныс дыбыстарды, музыканы тану; |
1.2 Музыкалық-орындаушылық іс- әрекет |
1.1.2.1 ән айтуда оның сипатына және әндету ережелеріне сәйкесорындау; | ||
1.3 Музыкалық сауаттылық |
1.1.3.3 негізгі музыкалық ұғымдарды білу; | ||
Музыкалық- шығармашылық жұмыстар құру | 2.1 Музыкалық шығармашылық | 1.2.1.2 қарапайым музыкалық-шығармашылық жұмыстарды шығару | |
Музыкалық-шығармашылық жұмысты көрсету және бағалау | 3.1 Музыканы көрсету және бағалау | 1.3.1.1 өз шығармашылық жұмысын көрсете білу | |
2) 2-сынып:
Ортақ тақырыптар | Оқу мақсаты жүйесінің бөлімдері | Оқу мақсаты жүйесінің бөлімшелері | Оқу мақсаттары |
1-тоқсан | |||
1. Өзім туралы | Музыканы тыңдау, талдау және орындау | 1.1 Музыканы тыңдау және талдау |
2.1.1.1 музыкалық көркемдеуші құралдардың көмегімен музыканың сипатын анықтау; |
1.2 Музыкалық-орындаушылық іс-әрекет |
2.1.2.1 түрлі сипатты әндерді жеке, ансамбль және хор құрамындаән айту ережесін сақтапорындау; | ||
1.3 Музыкалық сауаттылық |
2.1.3.1 музыкалық көркемдеуші құралдарды анықтау және салыстыру; | ||
Музыкалық- шығармашылық жұмыстар құру | 2.1 Музыкалық шығармашылық | 2.2.1.2 қарапайым музыкалық-шығармашылық жұмыстарды шығару үшін музыкалық көркемдеуші құралдарды қолдану | |
2. Менің отбасым және достарым | Музыканы тыңдау, талдау және орындау | 1.1 Музыканы тыңдау және талдау |
2.1.1.1 музыкалық көркемдеуші құралдардың көмегімен музыканың сипатын анықтау; |
1.2 Музыкалық-орындаушылық іс- әрекет |
2.1.2.1 түрлі сипатты әндерді жеке, ансамбль және хор құрамында ән айту ережесін сақтап орындау; | ||
1.3 Музыкалық сауаттылық |
2.1.3.2 музыкалық шығармадағы негізгі әуенді, музыкалық фраза, музыкалық сөйлемді анықтау; | ||
Музыкалық- шығармашылық жұмыстар құру | 2.1 Музыкалық шығармашылық | 2.2.1.1 музыкалық шығармашылық жұмыс арқылы шығарманың сипатын жеткізу | |
Музыкалық-шығармашылық жұмысты көрсету және бағалау | 3.1 Музыканы көрсету және бағалау | 2.3.1.1 өз шығармашылық жұмысын көрсету және бағалай білу | |
2-тоқсан | |||
3. Менің мектебім | Музыканы тыңдау, талдау және орындау | 1.1 Музыканы тыңдау және талдау |
2.1.1.1 музыкалық көркемдеуші құралдардың көмегімен музыканың сипатын анықтау; |
1.2 Музыкалық-орындаушылық іс- әрекет |
2.1.2.1 түрлі сипатты әндерді жеке, ансамбль және хор құрамындаән айту ережесін сақтап орындау; | ||
1.3 Музыкалық сауаттылық |
2.1.3.1 музыкалық көркемдеуші құралдарды анықтау және салыстыру; | ||
Музыкалық- шығармашылық жұмыстар құру | 2.1 Музыкалық шығармашылық | 2.2.1.1 музыкалық шығармашылық жұмыс арқылы шығарманың сипатын жеткізу | |
4. Менің туған өлкем | Музыканы тыңдау, талдау және орындау | 1.1 Музыканы тыңдау және талдау | 2.1.1.1 музыкалық көркемдеуші құралдардың көмегімен музыканың сипатын анықтау |
1.2 Музыкалық-орындаушылық іс-әрекет |
2.1.2.1 түрлі сипатты әндерді жеке, ансамбль және хор құрамында ән айту ережесін сақтап орындау; | ||
Музыкалық- шығармашылық жұмыстар құру | 1.3 Музыкалық сауаттылық |
2.1.3.1 музыкалық көркемдеуші құралдарды анықтау және салыстыру; | |
2.1 Музыкалық шығармашылық | 2.2.1.1 музыкалық шығармашылық жұмыс арқылы шығарманың сипатын жеткізу | ||
Музыкалық-шығармашылық жұмысты көрсету және бағалау | 3.1 Музыканы көрсету және бағалау | 2.3.1.1 өз шығармашылық жұмысын көрсету және бағалай білу | |
3-тоқсан | |||
5. Дені саудың жаны сау | Музыканы тыңдау талдау және орындау | 1.1 Музыка тыңдау және талдау |
2.1.1.1 музыкалық көркемдеуші құралдардың көмегімен |
1.2 Музыкалық-орындаушылық іс- әрекет |
2.1.2.1 түрлі сипатты әндерді жеке, ансамбль және хор құрамындаән айту ережесін сақтап орындау; | ||
1.3 Музыкалық сауаттылық |
2.1.3.2 музыкалық шығармадағы негізгі әуенді, музыкалық фраза, музыкалық сөйлемді анықтау; | ||
Музыкалық- шығармашылық жұмыстар құру | 2.1 Музыкалық шығармашылық | 2.2.1.2 қарапайым музыкалық-шығармашылық жұмыстарды шығару үшін музыкалық көркемдеуші құралдарды қолдану | |
6. Салт – дәстүр және ауыз әдебиеті | Музыканы тыңдау талдау және орындау | 1.1 Музыканы тыңдау және талдау |
2.1.1.1 музыкалық көркемдеуші құралдардың көмегімен |
1.2 Музыкалық-орындаушылық іс-әрекет |
2.1.2 1 түрлі сипатты әндерді жеке, ансамбль және хор құрамында ән айту ережесін сақтап орындау; | ||
1.3 Музыкалық сауаттылық |
2.1.3.1 музыкалық көркемдеуші құралдарды анықтау және салыстыру; | ||
Музыкалық- шығармашылық жұмыстар құру | 2.1 Музыкалық шығармашылық |
2.2.1.1 музыкалық шығармашылық жұмыс арқылы шығарманың сипатын жеткізу; | |
Музыкалық-шығармашылық жұмысты көрсету және бағалау | 3.1 Музыканы көрсету және бағалау | 2.3.1.1 өз шығармашылық жұмысын көрсету және бағалай білу | |
4-тоқсан | |||
1.Қоршаған орта | Музыканы тыңдау, талдау және орындау | 1.1 Музыканы тыңдау және талдау |
2.1.1.1 музыкалық көркемдеуші құралдардың көмегімен |
1.2 Музыкалық-орындаушылық іс-әрекет |
2.1.2.1 түрлі сипатты әндерді жеке, ансамбль және хор құрамында ән айту ережесін сақтап орындау; | ||
1.3 Музыкалық сауаттылық |
2.1.3.1 музыкалық көркемдеуші құралдарды анықтау және салыстыру; | ||
Музыкалық- шығармашылық жұмыстар құру | 2.1 Музыкалық шығармашылық | 2.2.1.1 музыкалық шығармашылық жұмыс арқылы шығарманың сипатын жеткізу | |
8. Саяхат | Музыканы тыңдау, талдау және орындау | 1.1 Музыканы тыңдау және талдау |
2.1.1.1 музыкалық көркемдеуші құралдардың көмегімен |
1.2 Музыкалық-орындаушылық іс- әрекет |
2.1.2.1 түрлі сипатты әндерді жеке, ансамбль және хор құрамында ән айту ережесін сақтап орындау; | ||
1.3 Музыкалық сауаттылық |
2.1.3.2 музыкалық шығармадағы негізгі әуенді, музыкалық фраза, музыкалық сөйлемді анықтау; | ||
Музыкалық- шығармашылық жұмыстар құру | 2.1 Музыкалық шығармашылық | 2.2.1.2 қарапайым музыкалық-шығармашылық жұмыстарды шығару үшін музыкалық көркемдеуші құралдарды қолдану | |
Музыкалық-шығармашылық жұмысты көрсету және бағалау | 3.1 Музыканы көрсету және бағалау | 2.3.1.1 өз шығармашылық жұмысын көрсету және бағалай білу | |
3) 3-сынып:
Ортақ тақырыптар | Оқыту мақсаты жүйесінің бөлімдері | Оқыту мақсаты жүйесінің бөлімшелері | Оқу мақсаттары |
1-тоқсан | |||
1. Жанды табиғат | Музыканы тыңдау, талдау және орындау | 1.1 Музыканы тыңдау және талдау |
3.1.1.1 тыңдалған әуеннің сипатын, мазмұнын, жанрын, көркемдеуші құралдарын анықтау және салыстыру; |
1.2 Музыкалық-орындаушылық іс-әрекет |
3.1.2.1 көркем образдарды аша отырып, түрлі сипатты әндерді орындау; | ||
1.3 Музыкалық сауаттылық |
3.1.3.1 музыкалық көркемдеуші құралдарды анықтау және оларды орындауда қолдану; | ||
Музыкалық- шығармашылық жұмыстар құру | 2.1 Музыкалық шығармашылық | 3.2.1.1 музыкалық шығармашылық жұмыстар жасау үшін өз идеясын ұсыну | |
2. Жақсыдан үйрен, жаманнан жирен (жарық пен қараңғы) | Музыканы тыңдау, талдау және орындау | 1.1 Музыканы тыңдау және талдау |
3.1.1.1 тыңдалған әнге және басқа музыкалық шығармаларға байланысты өз идеясын ұсыну және сахналау; |
1.2 Музыкалық-орындаушылық іс-әрекет |
3.1.2.1 көркем образдарды аша отырып, түрлі сипатты әндерді орындау; | ||
1.3 Музыкалық сауаттылық |
3.1.3.1 музыкалық көркемдеуші құралдарды анықтау және оларды орындауда қолдану; | ||
Музыкалық- шығармашылық жұмыстар құру | 2.1 Музыкалық шығармашылық | 3.2.1.1 музыкалық шығармашылық жұмыстар жасау үшін өз идеясын ұсыну | |
Музыкалық-шығармашылық жұмысты көрсету және бағалау | 3.1 Музыканы көрсету және бағалау | 3.3.1.1 өз шығармашылық жұмысын көрсету, өзінің және өзгелердің жұмыстарын бағалай білу | |
2-тоқсан | |||
4. Уақыт | Музыканы тыңдау, талдау және орындау | 1.1 Музыканы тыңдау және талдау | 3.1.1.1 тыңдалған әуеннің сипатын, мазмұнын, жанрын, көркемдеуші құралдарын анықтаужәне салыстыру |
1.2 Музыкалық-орындаушылық іс-әрекет |
3.1.2.1 көркем образдарды аша отырып, түрлі сипатты әндерді орындау; | ||
1.3 Музыкалық сауаттылық |
3.1.3.2 музыкалық форманың құрылымын анықтау: шумақ, шумақ-қайырма, бір бөлімді, екі бөлімді; | ||
Музыкалық- шығармашылық жұмыстар құру | 2.1 Музыкалық шығармашылық |
3.2.1.1 музыкалық шығармашылық жұмыстар жасау үшін өз идеясын ұсыну; | |
5. Сәулет өнері | Музыканы тыңдау, талдау және орындау | 1.1 Музыканы тыңдау және талдау | 3.1.1.1 тыңдалған әуеннің сипатын, мазмұнын, жанрын, көркемдеуші құралдарын анықтаужәне салыстыру |
1.2 Музыкалық-орындаушылық іс-әрекет |
3.1.2.1 көркем образдарды аша отырып, түрлі сипатты әндерді орындау; | ||
1.3 Музыкалық сауаттылық |
3.1.3.2 музыкалық форманың құрылымын анықтау: шумақ, шумақ-қайырма, бір бөлімді, екі бөлімді; | ||
Музыкалық- шығармашылық жұмыстар құру | 2.1 Музыкалық шығармашылық | 3.2.1.2 қарапайым музыкалық-шығармашылық жұмыстарды шығару және импровизация жасау үшін музыкалық көркемдеуші құралдарды қолдану | |
Музыкалық-шығармашылық жұмысты көрсету және бағалау | 3.1 Музыканы көрсету және бағалау | 3.3.1.1 өз шығармашылық жұмысын көрсету, өзінің және өзгелердің жұмыстарын бағалай білу | |
3-тоқсан | |||
5. Өнер | Музыканы тыңдау, талдау және орындау | 1.1 Музыканы тыңдау және талдау | 3.1.1.1 тыңдалған әуеннің сипатын, мазмұнын, жанрын, көркемдеуші құралдарын анықтаужәне салыстыру |
1.2 Музыкалық-орындаушылық іс-әрекет |
3.1.2.1 көркем образдарды аша отырып, түрлі сипатты әндерді орындау; | ||
1.3 Музыкалық сауаттылық |
3.1.3.2 музыкалық форманың құрылымын анықтау: шумақ, шумақ-қайырма, бір бөлімді, екі бөлімді; | ||
Музыкалық- шығармашылық жұмыстар құру | 2.1 Музыкалық шығармашылық |
3.2.1.1 музыкалық шығармашылық жұмыстар жасау үшін өз идеясын ұсыну; | |
6. Атақты тұлғалар | Музыканы тыңдау талдау және орындау | 1.1 Музыканы тыңдау және талдау |
3.1.1.1 тыңдалған әуеннің сипатын, мазмұнын, жанрын, көркемдеуші құралдарын анықтау және салыстыру; |
1.2 Музыкалық-орындаушылық іс-әрекет |
3.1.2.1 көркем образдарды аша отырып, түрлі сипатты әндерді орындау; | ||
1.3 Музыкалық сауаттылық |
3.1.3.1 музыкалық көркемдеуші құралдарды анықтау және оларды орындауда қолдану; | ||
Музыкалық- шығармашылық жұмыстар құру | 2.1 Музыкалық шығармашылық | 3.2.1.2 қарапайым музыкалық-шығармашылық жұмыстарды шығару және импровизация жасау үшін музыкалық көркемдеуші құралдарды қолдану | |
Музыкалық-шығармашылық жұмысты көрсету және бағалау | 3.1 Музыканы көрсету және бағалау | 3.3.1.1 өз шығармашылық жұмысын көрсету, өзінің және өзгелердің жұмыстарын бағалай білу | |
4-тоқсан | |||
7. Су – тіршілік көзі | Музыканы тыңдау, талдау және орындау | 1.1 Музыканы тыңдау және талдау |
3.1.1.1 тыңдалған әуеннің сипатын, мазмұнын, жанрын, көркемдеуші құралдарын анықтау және салыстыру; |
1.2 Музыкалық-орындаушылық іс-әрекет |
3.1.2.1 көркем образдарды аша отырып, түрлі сипатты әндерді орындау; | ||
1.3 Музыкалық сауаттылық |
3.1.3.1 музыкалық көркемдеуші құралдарды анықтау және оларды орындауда қолдану; | ||
Музыкалық- шығармашылық жұмыстар құру | 2.1 Музыкалық шығармашылық | 3.2.1.2 қарапайым музыкалық-шығармашылық жұмыстарды шығару және импровизация жасау үшін музыкалық көркемдеуші құралдарды қолдану | |
8. Демалыс мәдениеті. Мерекелер | Музыканы тыңдау, талдау және орындау | 1.1 Музыканы тыңдау және талдау | 3.1.1.1 тыңдалған әуеннің сипатын, мазмұнын, жанрын, көркемдеуші құралдарын анықтаужәне салыстыру |
1.2 Музыкалық-орындаушылық іс-әрекет |
3.1.2.1 көркем образдарды аша отырып, түрлі сипатты әндерді орындау; | ||
1.3 Музыкалық сауаттылық |
3.1.3.4 музыкалық жанрлар мен стильдерді анықтау және ажырату; | ||
Музыкалық- шығармашылық жұмыстар құру | 2.1 Музыкалық шығармашылық |
3.2.1.1 музыкалық шығармашылық жұмыстар жасау үшін өз идеясын ұсыну; | |
Музыкалық-шығармашылық жұмысты көрсету және бағалау | 3.1 Музыканы көрсету және бағалау | 3.3.1.1 өз шығармашылық жұмысын көрсету, өзінің және өзгелердің жұмыстарын бағалай білу | |
4) 4-сынып:
Ортақ тақырыптар | Оқыту мақсаты жүйесінің бөлімдері | Оқыту мақсаты жүйесінің бөлімшелері | Оқу мақсаттары |
1-тоқсан | |||
1. Менің Отаным - Қазақстан | Музыканы тыңдау, талдау және орындау | 1.1 Музыканы тыңдау және талдау |
4.1.1.1 музыкалық көркемдеуші құралдардың көмегімен, әуеннің жанрын, көркемдік образдарын анықтау және салыстыру; |
1.2 Музыкалық-орындаушылық іс-әрекет | 4.1.2.1 ән айту ережесін сақтай отырып, түрлі сипаттағы екі дауысты қарапайым элементтері бар әндерді орындау | ||
1.3 Музыкалық сауаттылық |
4.1.3.1 музыкалық көркемдеуші құралдардың көмегімен шығарманы орындау және импровизациялау; | ||
Музыкалық- шығармашылық жұмыстар құру | 2.1 Музыкалық шығармашылық | 4.2.1.1 музыкалық шығармашылық жұмыстарды жасау үшін өз идеясын ұсыну және түрлі материалдар мен ресурстар таңдау | |
2. Құндылықтар | Музыканы тыңдау, талдау және орындау | 1.1 Музыканы тыңдау және талдау | 4.1.1.1 музыкалық көркемдеуші құралдардың көмегімен әуеннің жанрын, көркемдік образдарын анықтау және салыстыру |
1.2 Музыкалық-орындаушылық іс-әрекет |
4.1.2.1 ән айту ережесін сақтай отырып, түрлі сипаттағы екі дауысты қарапайым элементтері бар әндерді орындау; | ||
1.3 Музыкалық сауаттылық |
4.1.3.2 музыкалық форманың классикалық түрлерін ажырату: соната, рондо, вариация, симфония; | ||
Музыкалық- шығармашылық жұмыстар құру | 2.1 Музыкалық шығармашылық | 4.2.1.1 музыкалық шығармашылық жұмыстарды жасау үшін өз идеясын ұсыну және түрлі материалдар мен ресурстар таңдау | |
Музыкалық-шығармашылық жұмысты көрсету және бағалау | 3.1 Музыканы көрсету және бағалау | 4.3.1.1 өз шығармашылық жұмысын көрсету және бағалай білу, жұмысын жақсарту үшін ұсыныстар енгізу | |
2-тоқсан | |||
3. Мәдени мұра | Музыканы тыңдау, талдау және орындау | 1.1 Музыканы тыңдау және талдау |
4.1.1.1 музыкалық көркемдеуші құралдардың көмегімен, әуеннің жанрын, көркемдік образдарын анықтау және салыстыру; |
1.2 Музыкалық-орындаушылық іс-әрекет | 4.1.2.1 ән айту ережесін сақтай отырып, түрлі сипаттағы екі дауысты қарапайым элементтері бар әндерді орындау | ||
1.3 Музыкалық сауаттылық |
4.1.3.1 музыкалық көркемдеуші құралдардың көмегімен шығарманы орындау және импровизациялау; | ||
Музыкалық- шығармашылық жұмыстар құру | 2.1 Музыкалық шығармашылық | 4.2.1.1 музыкалық шығармашылық жұмыстарды жасау үшін өз идеясын ұсыну және түрлі материалдар мен ресурстар таңдау | |
4. Мамандықтар әлемі | Музыканы тыңдау, талдау және орындау | 1.1 Музыка тыңдау және талдау | 4.1.1.1 музыкалық көркемдеуші құралдардың көмегімен, әуеннің жанрын, көркемдік образдарын анықтау және салыстыру |
1.2 Музыкалық-орындаушылық іс- әрекет |
4.1.2.1 ән айту ережесін сақтай отырып, түрлі сипаттағы екі дауысты қарапайым элементтері бар әндерді орындау; | ||
1.3 Музыкалық сауаттылық |
4.1.3.3 ауызша және жазбаша жұмыстарда негізгі музыкалық ұғымдарды қолдану; | ||
Музыкалық- шығармашылық жұмыстар құру | 2.1 Музыкалық шығармашылық | 4.2.1.2 қарапайым музыкалық-шығармашылық жұмыстарды шығару және импровизация жасау үшін музыкалық көркемдеуші құралдарды қолдану | |
Музыкалық-шығармашылық жұмысты көрсету және бағалау | 3.1 Музыканы көрсету және бағалау | 4.3.1.1 өз шығармашылық жұмысын көрсету және бағалай білу, жұмысын жақсарту үшін ұсыныстар енгізу | |
3-тоқсан | |||
5. Табиғат құбылыстары | Музыканы тыңдау, талдау және орындау | 1.1 Музыканы тыңдау және талдау |
4.1.1.1 музыкалық көркемдеуші құралдардың көмегімен әуеннің жанрын, көркемдік образдарын анықтау және салыстыру; |
1.2 Музыкалық-орындаушылық іс-әрекет |
4.1.2.1 ән айту ережесін сақтай отырып, түрлі сипаттағы екі дауысты қарапайым элементтері бар әндерді орындау; | ||
1.3 Музыкалық сауаттылық |
4.1.3.1 музыкалық көркемдеуші құралдардың көмегімен шығарманы орындау және импровизациялау; | ||
Музыкалық- шығармашылық жұмыстар құру | 2.1 Музыкалық шығармашылық | 4.2.1.1 музыкалық шығармашылық жұмыстарды жасау үшін өз идеясын ұсыну және түрлі материалдар мен ресурстар таңдау | |
4.2.1.2 қарапайым музыкалық-шығармашылық жұмыстарды шығару және импровизация жасау үшін музыкалық көркемдеуші құралдарды қолдану | |||
6. Қоршаған ортаны қорғау | Музыканы тыңдау, талдау және орындау | 1.1 Музыканы тыңдау және талдау | 4.1.1.1 музыкалық көркемдеуші құралдардың көмегімен әуеннің жанрын, көркемдік образдарын анықтау және салыстыру |
1.2 Музыкалық-орындаушылық іс-әрекет |
4.1.2.1 ән айту ережесін сақтай отырып, түрлі сипаттағы екі дауысты қарапайым элементтері бар әндерді орындау; | ||
1.3 Музыкалық сауаттылық |
4.1.3.5 орындау тәсілдеріне қарай музыкалық аспаптардың тобын ажырату; | ||
Музыкалық- шығармашылық жұмыстар құру | 2.1 Музыкалық шығармашылық |
4.2.1.1 музыкалық шығармашылық жұмыстарды жасау үшін өз идеясын ұсыну және түрлі материалдар мен ресурстар таңдау; | |
Музыкалық-шығармашылық жұмысты көрсету және бағалау | 3.1 Музыканы көрсету және бағалау | 4.3.1.1 өз шығармашылық жұмысын көрсету және бағалай білу, жұмысын жақсарту үшін ұсыныстар енгізу | |
4-тоқсан | |||
7. Ғарышқа саяхат | Музыканы тыңдау, талдау және орындау | 1.1 Музыканы тыңдау және талдау |
4.1.1.1 музыкалық көркемдеуші құралдардың көмегімен әуеннің жанрын, көркемдік образдарын анықтау және салыстыру; |
1.2 Музыкалық-орындаушылық іс-әрекет |
4.1.2.1 ән айту ережесін сақтай отырып, түрлі сипаттағы екі дауысты қарапайым элементтері бар әндерді орындау; | ||
1.3 Музыкалық сауаттылық |
4.1.3.1 музыкалық көркемдеуші құралдардың көмегімен шығарманы орындау және импровизациялау; | ||
Музыкалық- шығармашылық жұмыстар құру | 2.1 Музыкалық шығармашылық | 4.2.1.1 музыкалық шығармашылық жұмыстарды жасау үшін өз идеясын ұсыну және түрлі материалдар мен ресурстар таңдау | |
8. Болашаққа саяхат | Музыканы тыңдау, талдау және орындау | 1.1 Музыканы тыңдау және талдау | 4.1.1.1 музыкалық көркемдеуші құралдардың көмегімен әуеннің жанрын, көркемдік образдарын анықтау және салыстыру |
1.2 Музыкалық-орындаушылық іс-әрекет |
4.1.2.1 ән айту ережесін сақтай отырып, түрлі сипаттағы екі дауысты қарапайым элементтері бар әндерді орындау; | ||
1.3 Музыкалық сауаттылық | 4.1.3.3 ауызша және жазбаша жұмыстарда негізгі музыкалық ұғымдарды қолдану | ||
Музыкалық- шығармашылық жұмыстар құру | 2.1 Музыкалық шығармашылық | 4.2.1.2 қарапайым музыкалық-шығармашылық жұмыстарды шығару және импровизация жасау үшін музыкалық көркемдеуші құралдарды қолдану | |
Музыкалық-шығармашылық жұмысты көрсету және бағалау | 3.1 Музыканы көрсету және бағалау | 4.3.1.1 өз шығармашылық жұмысын көрсету және бағалай білу, жұмысын жақсарту үшін ұсыныстар енгізу | |
Ескерту:
Оқу мақсаттары нақты контекстке қатысты байланбай, әртүрлі тақырып аясында іске асырылады.
| Қазақстан Республикасы Оқу - ағарту министрлігінің 2022 жылғы 16 қыркүйектегі № 399 бұйрығына 34-қосымша |
Бастауыш білім беру деңгейінің 1-4-сыныптарына арналған "Дене шынықтыру" оқу пәні бойынша үлгілік оқу бағдарламасы 1-тарау. Жалпы ережелер
1. "Дене шынықтыру" оқу пәнінің оқу бағдарламасы (бұдан әрі – бағдарлама) "Мектепке дейінгі тәрбие мен оқытудың, бастауыш, негізгі орта, жалпы орта, техникалық және кәсіптік, орта білімнен кейінгі білім берудің мемлекеттік жалпыға міндетті стандарттарын бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Оқу-ағарту министрінің 2022 жылғы 3 тамыздағы № 348 бұйрығымен бекітілген Мектепке дейінгі тәрбие мен оқытудың, бастауыш, негізгі орта, жалпы орта, техникалық және кәсіптік, орта білімнен кейінгі білім берудің мемлекеттік жалпыға міндетті стандарттарына сәйкес әзірленген (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 29031 болып тіркелген).
2. "Дене шынықтыру" оқу пәнін оқытудың мақсаты денені салауатты шынықтыруға, спорттық-спецификалық қозғалу дағдылары мен дене (физикалық) қабілеттерін игеруге бағытталған дене шынықтырудың негіздерін қалыптастыру болып табылады.
3. "Дене шынықтыру" оқу пәнін оқытудың міндеттері:
1) дене шынықтыру және спорт саласындағы теориялық білімдері мен тәжірибелік дағдыларын дамыту;
2) өзінің дене және психикалық денсаулығын нығайту үшін ұмтылуға ынталандыру;
3) білім алушылардың төзімділікке, ширақтыққа, күштілікке, ептілікке және икемділікке ықпал ететін қозғалыс дағдыларын дамыту;
4) Отанға деген патриоттық сезімін, құрметтеуге, жауапкершілік пен өзара түсіністікке тәрбиелеу;
5) білім алушылардың өз өмірлерінде салауатты өмір салтын ұстануға және үйренген дене-қимыл дағдыларын алдағы уақытта қолдануға ынталандыру;
6) жалпы адамзат мәдениетінің бөлігі ретінде дене шынықтыру туралы түсініктерін қалыптастыру.
4. "Дене шынықтыру" оқу пәнін оқыту білім алушыларға:
1) пән туралы білімдерін, біліктері мен дағдыларын күнделікті өмірлерінде қолдануға;
2) қимыл-қозғалыс дағдыларын жақсарту және білім алушылардың дене дамуын жетілдіру қажеттіліктерін бағалауға;
3) адамгершілік қасиетін дамытудың маңыздылығын түсінуге және әділ бәсекелестік пен өздерін үздіксіз дамытудың қажеттілігін түсінуге;
4) жеке гигиена ережелерін сақтау қажеттілігін түсінуге;
5) дене қимыл-қозғалыс жаттығулары адамның дене және энергетикалық жүйелеріне әсерін білуге;
6) өзінің және басқалардың дене жағдайын бағалауға;
7) сыни тұрғыдан ойлау және шығармашылық ойлау, мәселелерді шешу және коммуникативтік дағдыларын дамытуға мүмкіндік береді.
5. Кең ауқымды дағдылармен бірлесе жеке қасиеттердің дамуы "қазақстандық патриотизм мен азаматтық жауапкершілік", "құрмет", "ынтымақтастық", "еңбек пен шығармашылық", "ашықтық", "өмір бойы білім алу" сияқты білім берудің басты құндылықтарды білім алушыларға дарыту негізі болып табылады. Бұл құндылықтар білім алушының тәртібі мен күнделікті іс-әрекеттерін ынталандыратын тұрақты тұлғалық бағдары болады.
2-тарау. "Дене шынықтыру" оқу пәнінің мазмұнын ұйымдастыру 1-параграф. "Дене шынықтыру" оқу пәнінің мазмұны
6. "Дене шынықтыру" пәні бойынша оқу жүктемесінің көлемі:
1) 1-сыныпта аптасына 3 сағат, оқу жылында 99 сағат;
2) 2-сыныпта аптасына 3 сағат, оқу жылында 102 сағат;
3) 3-сыныпта аптасына 3 сағат, оқу жылында 102 сағат;
4) 4-сыныпта аптасына 3 сағат, оқу жылында 102 сағатты құрайды.
Ескерту. 6-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Оқу-ағарту министрінің 31.10.2023 № 328 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.7. "Дене шынықтыру" оқу пәнінің базалық мазмұны:
1) "Дене шынықтыру" оқу пәнінің 1-сыныпқа арналған базалық мазмұны: денсаулық мағынасын білу; қауіпсіздік ережесі; дене тәрбиесі дегеніміз не; күн тәртібі және таңғы жаттығу мен сергіту сәті; жүру және жүгіру; секіру және лақтыру; ойын арқылы қарым-қатынас дағдыларын дамыту; сюжеттік- рөлдік қозғалмалы ойындар; бірқатар қимыл-қозғалыс дағдылар; шағын және жұптасып қарым-қатынас жасау дағдылары; дене тәрбиесінің пайдасы; гимнастикалық жаттығулар арқылы шығармашылық және сыни тұрғыдан ойлау; қауіпсіздік ережесі; сымбат және үйлестіру; бірқатар гимнастикалық фигураларды үйрену; қарапайым гимнастикалық снарядтарда қозғалу; сенің жеке физикалық мүмкіндіктерің; қазақ ұлттық қозғалыс ойындары; қазақ халқының салт дәстүрлері және мәдениетімен таныстыру; қозғалмалы ойындар арқылы тарту; ойын арқылы қозғалыс дағдыларын үйрету; техника қауіпсіздігі; дене белсенділігі кезінде жүрек соғысы және тыныс алу; ойын – жеке физикалық қасиеттерді дамыту құралы; кеңістік динамикасы және қозғалыс; құралдармен қозғалмалы ойындар; қозғалмалы ойындар арқылы қимыл-тірек аппаратын дамыту; түрлі жаттығулар арқылы денені басқару дағдылары; тірек қимыл жаттығуларын дамыту; доппен ойын; секіртпемен орындалатын ойындар мен тапсырмалар; ойын арқылы қарым-қатынас пен әлеуметтік дағдылар; қауіпсіздік ережесі; ойын арқылы шығармашылық қабілеттерін дамыту; ойын арқылы коммуникативті дағдыларын дамыту ойындары; ойынға шығармашылық идеялар; жеке қозғалыс белсенділігі; салауатты өмір салтын қалыптастыру; ашық ауада физикалық қозғалыс; жылдамдық, күш пен ептілік; секіруді дамыту үшін тапсырмалар; эстафета және қозғалмалы ойындар;
2) "Дене шынықтыру" оқу пәнінің 2-сыныпқа арналған базалық мазмұны: атлетика арқылы дене қасиеттерін дамыту; қауіпсіздік ережесі; денсаулық туралы жалпы түсінік; таңғы жаттығулар жиынтығы; лақтыру, секіру және жүгіру дағдылары; лақтыру, секіру және жүгірудің эстафеталық элементтері; спорттық ойындарды меңгеру үшін қозғалыс ойындар; қозғалмалы ойындардың қимыл дағдылар спектрі; доппен қозғалмалы ойындар; қозғалыстар арқылы ойындар; жұптық және таптық жұмыстар; гимнастика арқылы денені дамыту; қауіпсіздік ережесі; әр түрлі физикалық іс шаралар арқылы күшті дамыту; кең ауқымды гимнастикалық жаттығулар; өрмелеу, тепе теңдікті дамыту; қазақ ұлттық қозғалыс ойындары: қазақтың ұлттық ойындарымен таныстыру; рөльдік-сюжеттік ойындар; ынтымақтастық және әділ ойын; денеге түсетін күш пен денсаулық; қауіпсіздік ережесі; төзімділікке тәрбиелеу үшін белсенді қозғалыс; дене жаттығулары кезінде ағзаның өзгеруі; қазақтың дәстүрлі жүгіру ойындары; жұптық және топтық ойындар; қозғалыс ойындардың көптүрлілігі; көрнекті ойындар; кіріктірілген ойындар, жай жабдықтар арқылы ойындар; шабуыл әрекеті арқылы ойындар; топтық ойындар арқылы әлеуметтік дағдылар; қауіпсіздік ережесі; коммуникативті дағдыларды дамыту; жеке шығармашылық қабілет; топтық жұмыс арқылы шығармашылық өздігінен жасалатын қозғалыстағы прогресс; денсаулық және дене белсенділігі; таза ауадағы дене тәрбиесі (іс-әрекеті); жеке және топтық белсенділік арқылы жүгіру қабілеттері; түрлі ұзындыққа және биіктікке секіру; эстафета және қозғалмалы ойындар;
3) "Дене шынықтыру" оқу пәнінің 3-сыныпқа арналған базалық мазмұны: жеңіл атлетика арқылы қозғалыс әрекеттер; қауіпсіздік ережесі; денсаулық туралы негізгі түсініктер; түрлі іс-әрекетке бағытталған жаттығулар; лақтыру, секіру және жүгірудің түрлері; эстафета элементтері бар жеңіл атлетика; қозғалыс және спорт ойындары; қозғалмалы ойындарындағы қозғалыс дағдылары; қозғалыс координациясына бағытталған қозғалмалы ойындар; шапшаңдыққа бағытталған қозғалмалы ойындар; ұжымда жұмыс атқару; акробатика негіздерінде гимнастика; қауіпсіздік ережесі; жаттығулар арқылы икемділікті дамыту; аэробика элементтері бар гимнастика; гимнастикалық жаттығулардағы реттілік; тепе-теңдікті дамытуға арналған ойындар; қазақ ұлттық қозғалыс ойындары; қазақтың ұлттық ойындарына баулу; ынтымақтастық және әділ ойын; денсаулық және физикалық белсенділік; қауіпсіздік ережесі; физикалық белсенділік және төзімділік; дене жаттығулары кезінде өзін-өзі басқару; жұптық және топтық жұмыстардағы тапсырмалар; төзімділікті дамытуға бағытталған ойындар; топтық ойындар элементтері; дәлдік пен мергендікті дамытатын ойындар; дамытатын ойындар; топтағы шығармашылықты дамытуға бағытталған ойындар; баскетбол элементтері бар эстафета; ойын арқылы әлеуметтік дағдылар; қауіпсіздік ережесі; ойындағы қарым-қатынас дағдылары; жарыс элементтері бар ойындар; жігерлендіру және қозғалыс қасиеттерін дамыту; топтық қозғалыс әрекетінің прогресі; жеңіл атлетика арқылы салауатты өмір салты; салауатты өмір салтын қалыптастыру; жүгіру ойындарына қатысу; ұзындыққа және биіктікке секіру; лақтыру тәжірибелері;
4) "Дене шынықтыру" оқу пәнінің 4-сыныпқа арналған базалық мазмұны: жүгіру, секіру және лақтыру; қауіпсіздік ережесі; қысқа қашықтыққа жүгіру; ұзындыққа секіру негіздері; лақтырудың түрлері мен тәжірибелер; жеңіл атлетика элементтері бар эстафета; жеңілдетілген спорттық ойындар; волейбол доптарымен ойындар; спорттық ойындар; техникасы жеңіл тапсырмалар; топтағы негізгі жұмыстар; гимнастиканың негізгі элементтері; қауіпсіздік ережесі; жалпы дамытуға арналған жаттығулар; акробатиканың жеңіл элементтері; жеңіл гимнастикалық құралдармен жаттығулар; гимнастикалық құралдарға бағытталған тапсырмалар; қазақ ұлттық ойындары; қазақтың қозғалыс ойындары; ұлттық зияткерлік ойындар; шаңғы/кросс/коньки даярлық негіздері; қауіпсіздік ережесі; тапсырма арқылы дене шынықтыру компоненттерін дамыту; аэробикалық жаттығудың пайдасы; қашықтықтан өту тапсырмалары; бірлескен және шытырман тапсырмалар арқылы оқыту; басқалармен ынтымақтастық және көшбасшылық; шытырман және бірлескен тапсырмалар арқылы оқыту; ойындардағы қиялды дамыту; баскетбол элементтері бар ойындар; қарым-қатынас орнату үшін ойындар; қауіпсіздік ережесі; допты игеру дағдыларын дамыту; доппен жасалатын жаттығуларды құрастыру; ойындардағы топтық іс-әрекеттер; доппен түрлендірілген ойындар; денсаулық туралы білу; практика арқылы машықтандыру; қозғалмалы ойындар дене шынықтырудың компоненті ретінде; жүгіру дағдылары мен денсаулықты нығайту; денсаулықты нығайтуға арналған ойындар мен эстафеталар.
8. Бұл бағдарлама мектепте дененің шынығуы мен адамгершілікке тәрбиелеудің кешенді жүйесін құрайтын дене шынықтырудың барлық негізгі нысандарының мазмұнын қамтыған және бұл міндеттерді барлық оқу жылында біртіндеп шешуге мүмкіндік береді. Әрбір үшінші сағат оқушылардың белсенділігін арттыруға (спорт және қозғалмалы ойындар санын кеңейту арқылы) және сауықтыру процесіне бағытталған.
2-параграф. Оқу мақсаттарының жүйесі
9. Бағдарламада оқу мақсаттары кодтық белгімен белгіленген. Кодтық белгідегі бірінші сан сыныпты, екінші және үшінші сан бөлім және бөлімшенің ретін, төртінші сан оқу мақсатының реттік нөмірін көрсетеді. 1.2.1.1 кодында: "1" - сынып, "2.1" – бөлім мен бөлімше, "1" – оқу мақсатының реттік нөмірі.
10. Оқу мақсаттарының жүйесі:
1) 1-бөлім "Қозғалыс әрекеттері":
Бөлімше | 1-сынып | 2-сынып | 3-сынып | 4-сынып |
1.1 | 1.1.1.1 қарапайым дене жаттығуларын орындауда негізгі қимыл-қозғалыс машықтарын білу, жасай алу |
2.1.1.1 |
3.1.1.1 |
4.1.1.1 |
1.2 Физикалық дамуға ықпал ететін түрлі дене жаттығуларында түйіндес қозғалыстарды жақсарту және орындау |
1.1.2.1 | 2.1.2.1 өздігінен байланыстыруды оқу арқылы негізгі қозғалыс дағдыларын түсіну және жетілдіру |
3.1.2.1 |
4.1.2.1 |
1.3 |
1.1.3.1 | 2.1.3.1 қарапайым дене жаттығуларын орындау кезінде уақытты, кеңістікті және бірқалыптылықты түсінетінін көрсету |
3.1.3.1 |
4.1.3.1 |
1.4 | 1.1.4.1 қозғалыс машықтары бойынша өзінің күшті жақтарын және кемшіліктерін сипаттай білу |
2.1.4.1 |
3.1.4.1 |
4.1.4.1 |
1.5 |
1.1.5.1 | 2.1.5.1 кеңістікте және динамикада қарапайым өзгерістерменіс-қимылдарды ұғыну және жеткізе білу |
3.1.5.1 |
4.1.5.1 |
1.6 | 1.1.6.1 қарапайым, өзгертілген дене жаттығуларын орындау кезінде туындауға мүмкін тәуекелдерді және қиындықтарды білу | 2.1.6.1 тәуекелдердің туындау мүмкіндігін түсіну, қарапайым және өзгертілген дене жаттығуларын жетілдіру кезінде машықтар мен шеберлікті нығайту |
3.1.6.1 |
4.1.6.1 жаттығулардың |
2) 2-бөлім "Қозғалыс дағдылары арқылы шығармашылық қасиеттер және сыни ойлау":
Бөлімше | 1-сынып | 2-сынып | 3-сынып | 4-сынып |
2.1 |
1.2.1.1 | 2.2.1.1 қозғалыс идеяларын, стратегияларын және жоспарларды талқылау және көрсету |
3.2.1.1 | 4.2.1.1 баламаларды анықтап және жасап қозғалыс идеяларын, стратегияларды және жоспарларды анықтау және ұйымдастыру |
2.2 |
1.2.2.1 |
2.2.2.1 |
3.2.2.1 | 4.2.2.1 көшбасшылық рөлдерімен кезектесе алмасып, әрекет мақсаттарына қол жеткізу үшін өз бетінше және топта жұмыс істей білу |
2.3 |
1.2.3.1 |
2.2.3.1 |
3.2.3.1 |
4.2.3.1 |
2.4 |
1.2.4.1 |
2.2.4.1 |
3.2.4.1 |
4.2.4.1 |
2.5 |
1.2.5.1 |
2.2.5.1 |
3.2.5.1 |
4.2.5.1 |
2.6 Эмоциялар, көңіл-күйлер және тақырыптарды көрсету үшін бірқатар құрылымдық идеяларды дамыту | 1.2.6.1 тақырыптарды, көңіл күйлер мен эмоцияларды жеткізу үшін кейбір композициялық элементтермен танысу және пайдалану | 2.2.6.1 шығармашылық қабілеттерді және идеяларды түсіндіру және көрсету | 3.2.6.1 тақырыптарды, көңіл күйлер мен эмоцияларды жасау үшін композициялық идеялармен эксперимент жасау |
4.2.6.1 |
2.7 Физикалық жаттығулар кезінде жеке және топтық тапсырмаларды орындау барысында топпен жұмыс істеп, әділ жарыса білу, патриоттық сезімін дамыту |
1.2.7.1 | 2.2.7.1 патриоттық сезімнің не екенін білу, бір бірімен әрекет ету, адал бәсекелестіктің мағынасын түсіну | 3.2.7.1 патриотизмнің мағынасын түсіндіру, топтық және дербес дене қимылдарында өзара іс қимыл мен адал ойын көрсету |
4.2.7.1 |
2.8 |
1.2.8.1 |
2.2.8.1 |
3.2.8.1 |
4.2.8.1 |
3) 3-бөлім "Денсаулық және салауатты өмір салты":
Бөлімше | 1-сынып | 2-сынып | 3-сынып | 4-сынып |
3.1 Денсаулық пен салауатты өмір салтының дене белсенділігіне маңыздылығын түсіну | 1.3.1.1 денсаулық туралы жалпы түсінік алу, дене белсенділігін ұғыну |
2.3.1.1 |
3.3.1.1 |
4.3.1.1 |
3.2 | 1.3.2.1 жаттығуларды орындау кезінде денені ширатып шынықтырудың маңызын сипаттау |
2.3.2.1 |
3.3.2.1 |
4.3.2.1 |
3.3 |
1.3.3.1 |
2.3.3.1 |
3.3.3.1 |
4.3.3.1 |
3.4 Денсаулық жағдайын нығайтуға бағытталған бірқатар физикалық жүктемелерге қатысу барысында сәйкес әрекет етіп, қиындықтар мен тәуекелдерді анықтау және оларды жеңе білу |
1.3.4.1 | 2.3.4.1 денсаулықты нығайтуға ықпал ететін аз ғана дене жаттығуларын орындау кезінде қиындықтар мен тәуекелдерді түсіну, оларға жауап қайтарудың кейбір негізгі жолдарын анықтау | 3.3.4.1 денсаулықты нығайтуға ықпал ететін дене жаттығуларын орындау кезінде тиісінше жауап қайтарып, қиындықтар мен тәуекелдерді қалай еңсеру керек екендігін түсіну және көрсету |
4.3.4.1 |
3.5 |
1.3.5.1 | 2. 3.5.1 мектептен тыс және мектеп кезінде дене қимылдарына қатысу мүмкіндігін түсіну және анықтау |
3. 3.5.1 |
4.3.5.1 |
11. Бөлімдер мен тақырыптар бойынша сағат сандарын бөлу мұғалімнің еркіне қалдырылады.
12. Осы оқу бағдарламасы Бастауыш білім беру деңгейінің 1-4-сыныптарына арналған "Дене шынықтыру" оқу пәні бойынша үлгілік оқу бағдарламасын іске асыру жөніндегі ұзақ мерзімді жоспарға сәйкес іске асырылады.
3-параграф. Бастауыш білім беру деңгейінің 1-4-сыныптарына арналған "Дене шынықтыру" пәні бойынша үлгілік оқу бағдарламасын іске асыру жөніндегі ұзақ мерзімді жоспар
1) 1-сынып:
Ұзақ мерзімді жоспардың бөлімдері |
Тақырып/ | Оқу мақсаттары |
1-тоқсан | ||
1-бөлім Денсаулық туралы білу және түсіну |
Қауіпсіздік ережесі. | 1.3.4.1 бірқатар дене жаттығуларын орындау кезінде қиындықтар мен тәуекелдерді анықтау |
1.3.1.1 денсаулық туралы жалпы түсінік алу, дене белсенділігін ұғыну | ||
Күн тәртібі және таңғы жаттығу серігу | 1.3.2.1 жаттығуларды орындау кезінде денені ширатып шынықтырудың маңызын сипаттау | |
1.3.3.1 дене жаттығуларын орындау кезінде ағзадағы физикалық өзгерістерді анықтау | ||
Жүру және жүгіру | 1.1.2.1 негізгі дене қозғалыстарын және олардың қарапайым дене жаттығуларымен қалай байланысты болатынын білу | |
Секіру және лақтыру | 1.1.1.1 дене жаттығуларын орындауда негізгі қимыл-қозғалыс машықтарын білу, жасай алу | |
1.3.5.1 дене қимылдарына қатысу мүмкіндіктерін анықтау | ||
2-бөлім | Сюжеттік-рөлдік қозғалмалы ойындар | 1.2.8.1 түрлі қарапайым әрекеттерді орындау кезінде өзінің рөлін және басқаларының рөлін білу, тани бастау, айырмашылықтарды құрметтеу |
Бірқатар қимыл-қозғалыс дағдылары | 1.1.2.1 негізгі дене қозғалыстарын және олардың қарапайым дене жаттығуларымен қалай байланысты болатынын білу | |
1.2.2.1 әрекет мақсаттарына қол жеткізу үшін өз бетінше қалай жұмыс істеу керек екендігін білу | ||
Шағын топтарда және жұптасып қарым-қатынас жасау дағдылары | 1.2.1.1 дене қызметін орындау және оған қатысу кезінде қозғалыс идеяларын, стратегияларын және жоспарларын білу және түсіну | |
1.2.3.1 түрлі дене жаттығулары орындауда қолайлы оқыту ортасын құру маңыздылығын мойындай отырып, кеңістік, ресурстар мен идеяларды білу және бөлісу | ||
Дене тәрбиесінің пайдасы | 1.3.5.1 дене қимылдарына қатысу мүмкіндіктерін анықтау | |
2-тоқсан | ||
3-бөлім |
Қауіпсіздік ережесі. | 1.3.4.1 бірқатар дене жаттығуларын орындау кезінде қиындықтар мен тәуекелдерді анықтау |
1.3.2.1 жаттығуларды орындау кезінде денені ширатып шынықтырудың маңызын сипаттау | ||
Бірқатар гимнастикалық фигуралар үйрену | 1.1.2.1 негізгі дене қозғалыстарын және олардың қарапайым дене жаттығуларымен қалай байланысты болатынын білу | |
Қарапайым гимнастикалық снарядтарда қозғалу | 1.1.5.1 түрлі кеңістіктерде бірқатар қарапайым іс-қимылдарды білу және орындай алу | |
1.1.4.1 қозғалыс машықтары бойынша өзінің күшті жақтарын және кемшіліктерін сипаттай білу | ||
Сенің жеке физикалық мүмкіндіктерің | 1.2.2.1 әрекет мақсаттарына қол жеткізу үшін өз бетінше қалай жұмыс істеу керек екендігін білу | |
1.2.5.1 өзінің шығармашылық тапсырмаларының күшті жақтарын және жақсартуды қажет ететін жақтарын іздеу және бақылау | ||
4-бөлім | Қазақ халқының салт дәстүрлері және мәдениетімен таныстыру | 1.2.7.1 дербес және топтық қызметті орындау кезінде өзара қалай әрекет етуді білу |
1.3.5.1 дене қимылдарына қатысу мүмкіндіктерін анықтау | ||
Қозғалмалы ойындар арқылы тарту | 1.2.5.1 өзінің шығармашылық тапсырмаларының күшті жақтарын және жақсартуды қажет ететін жақтарын іздеу және бақылау | |
1.2.6.1 тақырыптарды, көңіл күйлер мен эмоцияларды жеткізу үшін кейбір композициялық элементтермен танысу және пайдалану | ||
3-тоқсан | ||
5-бөлім |
Қауіпсіздік ережесі. | 1.3.4.1 бірқатар дене жаттығуларын орындау кезінде қиындықтар мен тәуекелдерді анықтау |
1.3.3.1 дене жаттығуларын орындау кезінде ағзадағы физикалық өзгерістерді анықтау | ||
Ойын – жеке физикалық қасиеттерді дамыту құралы | 1.3.1.1 денсаулық туралы жалпы түсінік алу, дене белсенділігін ұғыну | |
1.1.4.1 қозғалыс машықтары бойынша өзінің күшті жақтарын және кемшіліктерін сипаттай білу | ||
Кеңістік динамикасы және қозғалыс | 1.1.5.1 түрлі кеңістіктерде бірқатар қарапайым іс-қимылдарды білу және орындай алу | |
Құралдармен қозғалмалы ойындар | 1.1.3.1 дене жаттығуларының әр түрінде қозғалыстарды орындау мәнмәтінінде уақыт, кеңістік, салмақ пен бір қалыптылық түсініктері туралы білу | |
6-бөлім Қозғалмалы ойындар арқылы қимыл-тірек аппаратын дамыту | Түрлі жаттығулар арқылы денені басқару дағдылары | 1.3.4.1 бірқатар дене жаттығуларын орындау кезінде қиындықтар мен тәуекелдерді анықтау |
1.2.2.1 әрекет мақсаттарына қол жеткізу үшін өз бетінше қалай жұмыс істеу керек екендігін білу | ||
Тірек қимыл жаттығуларын дамыту | 1.2.8.1 түрлі қарапайым әрекеттерді орындау кезінде өзінің рөлін және басқаларының рөлін білу, тани бастайды, айырмашылықтарды құрметтеу | |
1.1.4.1 қозғалыс машықтары бойынша өзінің күшті жақтарын және кемшіліктерін сипаттай білу | ||
Доппен ойын | 1.2.3.1 түрлі дене жаттығулары орындауда қолайлы оқыту ортасын құру маңыздылығын мойындай отырып, кеңістік, ресурстар мен идеяларды білу және бөлісу | |
1.2.5.1 өзінің шығармашылық тапсырмаларының күшті жақтарын және жақсартуды қажет ететін жақтарын іздеу және бақылау | ||
Секіртпемен орындалатын ойындар мен жаттығулар | 1.2.1.1 дене қызметін орындау және оған қатысу кезінде қозғалыс идеяларын, стратегияларын және жоспарларын білу және түсіну | |
1.2.6.1 тақырыптарды, көңіл күйлер мен эмоцияларды жеткізу үшін кейбір композициялық элементтермен танысу және пайдалану | ||
4-тоқсан | ||
7-бөлім |
Қауіпсіздік ережесі. | 1.3.4.1 бірқатар дене жаттығуларын орындау кезінде қиындықтар мен тәуекелдерді анықтау |
1.2.8.1 түрлі қарапайым әрекеттерді орындау кезінде өзінің рөлін және басқаларының рөлін білу, тани бастау, айырмашылықтарды құрметтеу | ||
Коммуникативті дағдыларын дамыту ойындары | 1.1.2.1 негізгі дене қозғалыстарын және олардың қарапайым дене жаттығуларымен қалай байланысты болатынын білу | |
1.2.4.1 таңдалған дене жаттығуларын орындау кезінде қарапайым ережелерді және құрылымдық тәсілдерді атап өту және пайдалану | ||
Ойынға шығармашылық идеялар | 1.2.5.1 өзінің шығармашылық тапсырмаларының күшті жақтарын және жақсартуды қажет ететін жақтарын іздеу және бақылау | |
1.2.6.1 тақырыптарды, көңіл күйлер мен эмоцияларды жеткізу үшін кейбір композициялық элементтермен танысу және пайдалану | ||
Жеке қозғалыс белсенділігі | 1.1.6.1 қарапайым, өзгертілген дене жаттығуларын орындау кезінде туындауға мүмкін тәуекелдерді және қиындықтарды білу | |
8-бөлім Салауатты өмір салтын қалыптастыру | Ашық ауада физикалық қозғалыс | 1.3.4.1 бірқатар дене жаттығуларын орындау кезінде қиындықтар мен тәуекелдерді анықтау |
1.3.1.1 денсаулық туралы жалпы түсінік алу, дене белсенділігін ұғыну | ||
Жылдамдық күш пен ептілік | 1.1.3.1 дене жаттығуларының әр түрінде қозғалыстарды орындау мәнмәтінінде уақыт, кеңістік, салмақ пен бір қалыптылық түсініктері туралы білу | |
Секіруді дамыту үшін тапсырмалар | 1.1.5.1 түрлі кеңістіктерде бірқатар қарапайым іс-қимылдарды білу және орындай алу | |
Эстафета және қозғалмалы ойындар | 1.2.5.1 өзінің шығармашылық тапсырмаларының күшті жақтарын және жақсартуды қажет ететін жақтарын іздейді және бақылау | |
1.2.2.1 әрекет мақсаттарына қол жеткізу үшін өз бетінше қалай жұмыс істеу керек екендігін білу | ||
2) 2-сынып:
Ұзақ мерзімді жоспардың бөлімдері |
Тақырып/ | Оқу мақсаттары |
1-тоқсан | ||
1-бөлім Атлетика арқылы дене қасиеттерін дамыту |
Қауіпсіздік ережесі. | 2.3.4.1 денсаулықты нығайтуға ықпал ететін аз ғана дене жаттығуларын орындау кезінде қиындықтар мен тәуекелдерді түсіну, оларға жауап қайтарудың кейбір негізгі жолдарын анықтау |
2.3.1.1 дене жаттығулар жасау барысында сауықтыру артықшылығын талқылау және сипаттау | ||
Таңғы жаттығулар жиынтығы | 2.3.2.1 дене белсенділігінің алдында денені шынықтырудың маңыздылығы туралы білімін көрсету және түсіндіру | |
2.3.3.1 дене жаттығуларын орындау кезінде ағзадағы өзгерістерін қалай бақылайтынын білу | ||
Лақтыру секіру және жүгіру дағдылары | 2.1.2.1 өздігінен байланыстыруды оқу арқылы негізгі қозғалыс дағдыларын түсіну және жетілдіру | |
Лақтыру секіру және жүгірудің эстафеталық элементтері | 2.1.1.1 қажет болған жағдайда шығармашылық міндеттерді талқылау және қолдану | |
2.3.5.1 мектептен тыс және мектеп кезінде дене қимылдарына қатысу мүмкіндігін түсіне бастайды және анықтайды | ||
2-бөлім Спорттық ойындарды меңгеру үшін қозғалыс ойындар | Қозғалмалы ойындардың қимыл дағдылар спектрі | 2.2.8.1 әртүрлі дене жаттығуларын орындау кезіндегі рөлдерді көрсету және атау |
Доппен қозғалмалы ойындар | 2.1.2.1 өздігінен байланыстыруды оқу арқылы негізгі қозғалыс дағдыларын түсіну және жетілдіру | |
2.2.2.1 әрекет мақсаттарына қол жеткізу үшін командада жұмыс істей бастайды және өзіндік жұмыс жөніндегі білімді нығайту | ||
Қозғалыстар арқылы ойындар | 2.2.1.1 қозғалыс идеяларын, стратегияларын және жоспарларды талқылау және көрсету | |
2.2.3.1 түрлі дене жаттығулары орындауда қолайлы оқыту ортасын құру маңыздылығын мойындай отырып, идеяларды, ресурстар кеңістік, білімін бекіту | ||
Жұптық және таптық жұмыстар | 2.3.5.1 мектептен тыс және мектеп кезінде дене қимылдарына қатысу мүмкіндігін ұғыну | |
2-тоқсан | ||
3-бөлім Гимнастика арқылы денені дамыту |
Қауіпсіздік ережесі. | 2.3.4.1 денсаулықты нығайтуға ықпал ететін аз ғана дене жаттығуларын орындау кезінде қиындықтар мен тәуекелдерді түсіну, оларға жауап қайтарудың кейбір негізгі жолдарын анықтау |
2.3.2.1 дене белсенділігінің алдында денені шынықтырудың маңыздылығы туралы білімін көрсету және түсіндіру | ||
Кең ауқымды гимнастикалық жаттығулар | 2.1.2.1 өздігінен байланыстыруды оқу арқылы негізгі қозғалыс дағдыларын түсіну және жетілдіру | |
Өрмелеу | 2.1.5.1 кеңістікте және динамикада қарапайым өзгерістермен іс-қимылдарды ұғыну және жеткізе білу | |
2.1.4.1қимыл кемшіліктерін түзету қабілеттілігін дамыту үшін қозғалу машықтары бойынша өзінің күшті жақтарын және кемшіліктерін түсіну және түсіндіру | ||
Тепе-теңдікті дамыту | 2.2.2.1 әрекет мақсаттарына қол жеткізу үшін командада жұмыс істей бастау және өзіндік жұмыс жөніндегі білімді нығайту | |
2.2.5.1 қажет болған жағдайда шығармашылық міндеттерді талқылау және қолдану | ||
4-бөлім | Қазақтың ұлттық ойындарымен танысу | 2.2.7.1 патриоттық сезімнің не екенін білу, бір бірімен әрекет ету, адал бәсекелестіктің мағынасын түсіну |
2. 3.5.1 мектептен тыс және мектеп кезінде дене қимылдарына қатысу мүмкіндігін түсіне бастайды және анықтау | ||
Сюжеттік- рөлдік ойындар | 2.2.5.1 қажет болған жағдайда шығармашылық міндеттерді талқылау және қолдану | |
Ынтымақтастық және әділ ойын | 2.2.6.1 шығармашылық қабілеттерді және идеяларды түсіндіру және көрсету | |
3-тоқсан | ||
5-бөлім |
Қауіпсіздік ережесі. | 2.3.4.1 денсаулықты нығайтуға ықпал ететін аз ғана дене жаттығуларын орындау кезінде қиындықтар мен тәуекелдерді түсіну, оларға жауап қайтарудың кейбір негізгі жолдарын анықтау |
2.3.3.1 дене жаттығуларын орындау кезінде ағзадағы өзгерістерін қалай бақылайтынын білу | ||
Дене жаттығулары кезінде ағзаның өзгеруі | 2.3.1.1 дене жаттығулар жасау барысында сауықтыру артықшылығын талқылау және сипаттау | |
2.1.4.1 қимыл кемшіліктерін түзету қабілеттілігін дамыту үшін қозғалу машықтары бойынша өзінің күшті жақтарын және кемшіліктерін түсіну және түсіндіру | ||
Дәстүрлі қазақтың жүгіру ойындары | 2.1.5.1 кеңістікте және динамикада қарапайым өзгерістермен іс-қимылдарды ұғыну және жеткізе білу | |
Жұптық және топтық ойындар | 2.1.3.1 қарапайым дене жаттығуларын орындау кезінде уақытты, кеңістікті және бірқалыптылықты түсінетінін көрсету | |
6-бөлім Қозғалыс ойындардың әралуандығы | Көрнекті ойындар | 2.3.4.1 денсаулықты нығайтуға ықпал ететін аз ғана дене жаттығуларын орындау кезінде қиындықтар мен тәуекелдерді түсіну, оларға жауап қайтарудың кейбір негізгі жолдарын анықтау |
2.2.2.1 әрекет мақсаттарына қол жеткізу үшін командада жұмыс істей бастайды және өзіндік жұмыс жөніндегі білімді нығайту | ||
Кіріктірілген ойындар | 2.2.8.1 әр түрлі дене жаттығуларын орындау кезіндегі рөлдерді көрсету және атау | |
2.1.4.1 қимыл кемшіліктерін түзету қабілеттілігін дамыту үшін қозғалу машықтары бойынша өзінің күшті жақтарын және кемшіліктерін түсіну және түсіндіру | ||
Жай жабдықтар арқылы ойындар | 2.2.3.1 түрлі дене жаттығулары орындауда қолайлы оқыту ортасын құру маңыздылығын мойындай отырып, идеяларды, ресурстар кеңістік, білімін бекіту | |
2.2.5.1 қажет болған жағдайда шығармашылық міндеттерді талқылау және қолдану | ||
Шабуыл әрекеті арқылы ойындар | 2.2.1.1 қозғалыс идеяларын, стратегияларын және жоспарларды талқылау және көрсету | |
2.2.6.1 шығармашылық қабілеттерді және идеяларды түсіндіру және көрсету | ||
4-тоқсан | ||
7-бөлім Топтық ойындар арқылы әлеметтік дағдылар |
Қауіпсіздік ережесі. | 2.3.4.1 денсаулықты нығайтуға ықпал ететін аз ғана дене жаттығуларын орындау кезінде қиындықтар мен тәуекелдерді түсіну, оларға жауап қайтарудың кейбір негізгі жолдарын анықтау |
2.2.8.1 әр түрлі дене жаттығуларын орындау кезіндегі рөлдерді көрсету және атау | ||
Жеке шығармашылық қабілет | 2.1.2.1 өз бетінше байланыстыруды үйреніп, негізгі қозғалыс машықтарын түсіну және жақсарту | |
2.2.4.1 түрлі дене жаттығуларын орындау кезінде ережелерді және құрылымдық тәсілдерді талқылау және көрсету | ||
Шығармашылық- топтық жұмыс арқылы | 2.2.5.1 өзінің шығармашылық тапсырмалары мен басқаларының тапсырмалары бойынша талқылау және қорытындылар шығару, сонымен қатар конструктивті ұсыныс жасау | |
2.2.6.1 шығармашылық қабілеттерді және идеяларды түсіндіру және көрсету | ||
Өздігінен жасалатын қозғалыстағы прогресс | 2.1.6.1 тәуекелдердің туындау мүмкіндігін түсіну, қарапайым және өзгертілген дене жаттығуларын жетілдіру кезінде машықтар мен шеберлікті нығайту | |
8-бөлім Денсаулық және дене белсенділігі | Таза ауадағы дене тәрбиесі (іс-әрекеті) | 2.3.4.1 денсаулықты нығайтуға ықпал ететін аз ғана дене жаттығуларын орындау кезінде қиындықтар мен тәуекелдерді түсіну, оларға жауап қайтарудың кейбір негізгі жолдарын анықтау |
2.3.1.1 дене жаттығулар жасау барысында сауықтыру артықшылығын талқылау және сипаттау | ||
Жеке және топтық белсенділік арқылы жүгіру қабілеттері | 2.1.3.1 қарапайым дене жаттығуларын орындау кезінде уақытты, кеңістікті және бірқалыптылықты түсінетінін көрсету | |
Түрлі ұзындыққа және биіктікке секіру | 2.1.5.1 кеңістікте және динамикада қарапайым өзгерістермен іс-қимылдарды ұғыну және жеткізе білу | |
Эстафета және қозғалмалы ойындар |
2.2.5.1 өзінің шығармашылық тапсырмалары мен басқаларының тапсырмалары бойынша талқылау және қорытындылар шығару, сонымен қатар конструктивті ұсыныс | |
2.2.2.1 әрекет мақсаттарына қол жеткізу үшін командада жұмыс істей бастайды және өзіндік жұмыс жөніндегі білімді нығайту | ||
3) 3-сынып:
Ұзақ мерзімді жоспардың бөлімдері |
Тақырып/ | Оқу мақсаттары |
1-тоқсан | ||
1-бөлім |
Қауіпсіздік ережесі. | 3.3.4.1 денсаулықты нығайтуға ықпал ететін дене жаттығуларын орындау кезінде тиісінше жауап қайтарып, қиындықтар мен тәуекелдерді қалай еңсеру керек екендігін түсіну және көрсету |
3.3.1.1 дене жаттығуларының, сауықтыру пайдасы денсаулықты нығайтуға ықпал ететін көрсете білу және түсіну | ||
Түрлі іс-әрекетке бағытталған жаттығулар | 3.3.2.1 дене қызметімен айналысқанда денені қыздыру және босаңсыту маңызын түсіндіру | |
3.3.3.1 дене жаттығуларын орындау кезінде физикалық өзгерістерді анықтау үшін бірқатар бақылау стратегияларын көрсету және түсіндіру | ||
Лақтыру, секіру және жүгірудің түрлері | 3.1.2.1 дене дамуы үшін қарастырылған түрлі дене жаттығуларын орындау кезінде қозғалыстарды қалай орындау керек екендігін білу және түсіну | |
Эстафета элементтері бар жеңіл атлетика | 3.1.1.1 негізгі дене жаттығуларын орындау кезінде қозғалыс машықтарын білу, түсіну және жақсартып жалғастыру | |
3.3.5.1 түрлі дене қызметтеріне қатысу мүмкіндігін қалай алу керектігін қарау және түсіндіру | ||
2-бөлім Қозғалыс және спорт ойындар | Қозғалмалы ойындарындағы қозғалыс дағдылары | 3.2.8.1 түрлі қарапайым әрекеттерді орындау кезінде басқаларының рөлін түсіну және көрсету, олардың айырмашылықтарын ұғыну |
Қозғалыс координациясына бағытталған қозғалмалы ойындар | 3.1.2.1 дене дамуы үшін қарастырылған түрлі дене жаттығуларын орындау кезінде қозғалыстарды қалай орындау керек екендігін білу және түсіну | |
3.2.2.1 өздік және командалық жұмыстың мағынасын түсіну және көшбасшылықты ауыстыру арқылы оны көрсету | ||
Шапшаңдыққа бағытталған қозғалмалы ойындар | 3.2.1.1 бірқатар қозғалыс идеяларымен, стратегиялармен және жоспарлармен баламаларды талдау үшін проблемаларды жою әдістерін қолдану | |
3.2.3.1 түрлі дене жаттығулары орындауда қолайлы оқыту ортасын құру маңыздылығын мойындай отырып, идеяларды, ресурстар кеңістік, білімін қолдану | ||
Ұжымда жұмыс атқару | 3.3.5.1 түрлі дене қызметтеріне қатысу мүмкіндігін қалай алу керектігін қарайды және түсіндіру | |
2-тоқсан | ||
3-бөлім Акробатика негіздерінде гимнастика |
Қауіпсіздік ережесі. | 3.3.4.1 денсаулықты нығайтуға ықпал ететін дене жаттығуларын орындау кезінде тиісінше жауап қайтарып, қиындықтар мен тәуекелдерді қалай еңсеру керек екендігін түсіну және көрсету |
Аэробика элементтері бар гимнастика | 3.3.2.1 дене қызметімен айналысқанда денені қыздыру және босаңсыту маңызын түсіндіру | |
3.1.2.1 дене дамуы үшін қарастырылған түрлі дене жаттығуларын орындау кезінде қозғалыстарды қалай орындау керек екендігін білу және түсіну | ||
Гимнастикалық жаттығулардағы реттілік | 3.1.5.1 орындау және бағалау кезінде бірқатар іс-қимылдарды, кеңістікті, динамиканы және байланыстарды көрсету және анықтай білу | |
3.1.4.1 өзінің күшті жақтары мен кемшіліктерін анықтау және басқалардың жаттығуларды орындау сапасын талқылау | ||
Тепе-теңдікті дамытуға арналған ойындар | 3.2.2.1 өздік және командалық жұмыстың мағынасын түсіну және көшбасшылықты ауыстыру арқылы көрсету | |
3.2.5.1 өзінің шығармашылық тапсырмаларын және басқаларын талдау үшін конструктивті ұсыныстар жасау туралы алынған білімді пайдалану және қолдану | ||
4-бөлім | Қазақтың ұлттық ойындарына баулу | 3.2.7.1 патриотизмнің мағынасын түсіндіру, топтық және дербес дене қимылдарында өзара іс қимыл мен адал ойын көрсету |
3.3.5.1 түрлі дене қызметтеріне қатысу мүмкіндігін қалай алу керектігін қарау және түсіндіру | ||
Ынтымақтастық және әділ ойын | 3.2.5.1 өзінің шығармашылық тапсырмаларын және басқаларын талдау үшін конструктивті ұсыныстар жасау туралы алынған білімді пайдалану және қолдану | |
3.2.6.1 тақырыптарды, көңіл күйлер мен эмоцияларды жасау үшін композициялық идеялармен эксперимент жасау | ||
3-тоқсан | ||
5-бөлім Денсаулық және физикалық белсенділік |
Қауіпсіздік ережесі. | 3.3.4.1 денсаулықты нығайтуға ықпал ететін дене жаттығуларын орындау кезінде тиісінше жауап қайтарып, қиындықтар мен тәуекелдерді қалай еңсеру керек екендігін түсіну және көрсету |
3.3.3.1 дене жаттығуларын орындау кезінде физикалық өзгерістерді анықтау үшін бірқатар бақылау стратегияларын көрсету және түсіндіру | ||
Дене жаттығулары кезінде өзін-өзі басқару | 3.3.1.1 дене жаттығуларының, сауықтыру пайдасы денсаулықты нығайтуға ықпал ететін көрсете білу және түсіну | |
3.1.4.1 өзінің күшті жақтары мен кемшіліктерін анықтау және басқалардың жаттығуларды орындау сапасын талқылау | ||
Жұптық және топтық жұмыстардағы тапсырмалар | 3.1.5.1 орындау және бағалау кезінде бірқатар іс-қимылдарды, кеңістікті, динамиканы және байланыстарды көрсету және анықтай білу | |
Төзімділікті дамытуға бағытталған ойындар | 3.1.3.1 уақытты, кеңістікті және бірқалыптылықты түсінетінін көрсететін машықтарды және жүйелілікті дамыту және жетілдіру | |
6-бөлім | Дәлдік пен мергендікті дамытатын ойындар | 3.3.4.1 денсаулықты нығайтуға ықпал ететін дене жаттығуларын орындау кезінде тиісінше жауап қайтарып, қиындықтар мен тәуекелдерді қалай еңсеру керек екендігін түсіну және көрсету |
3.2.8.1 түрлі қарапайым әрекеттерді орындау кезінде басқаларының рөлін түсіну және көрсету, олардың айырмашылықтарын ұғыну | ||
Дамытатын ойындар | 3.2.2.1 өзіндік және командалық жұмыстың мағынасын түсіну және көшбасшылық рөлдерімен алмасып, оны көрсету | |
3.1.4.1 өзінің күшті жақтары мен кемшіліктерін анықтау және басқалардың жаттығуларды орындау сапасын талқылау | ||
Топтағы шығармашылықты дамытуға бағытталған ойындар | 3.2.3.1 түрлі дене жаттығулары орындауда қолайлы оқыту ортасын құру маңыздылығын мойындай отырып, идеяларды, ресурстар кеңістік, білімін қолдану | |
3.2.5.1 өзінің шығармашылық тапсырмаларын және басқаларын талдау үшін конструктивті ұсыныстар жасау туралы алынған білімді пайдалану және қолдану | ||
Баскетбол элементтері бар эстафета | 3.2.1.1 бірқатар қозғалыс идеяларымен, стратегиялармен және жоспарлармен баламаларды талдау үшін проблемаларды жою әдістерін қолдану | |
3.2.6.1 тақырыптарды, көңіл күйлер мен эмоцияларды жасау үшін композициялық идеялармен эксперимент жасау | ||
4-тоқсан | ||
7-бөлім |
Қауіпсіздік ережесі. | 3.3.4.1 денсаулықты нығайтуға ықпал ететін дене жаттығуларын орындау кезінде тиісінше жауап қайтарып, қиындықтар мен тәуекелдерді қалай еңсеру керек екендігін түсіну және көрсету |
3.2.8.1 түрлі қарапайым әрекеттерді орындау кезінде басқаларының рөлін түсіну және көрсету, олардың айырмашылықтарын ұғыну | ||
Жарыс элементтері бар ойындар | 3.1.2.1 дене дамуы үшін қарастырылған түрлі дене жаттығуларын орындау кезінде қозғалыстарды қалай орындау керек екендігін білу және түсіну | |
3.2.4.1 бірқатар дене жаттығуларына қатысқан кезде ережелерді және құрылымдық тәсілдерді білетінін қолдану және пайдалану | ||
Жігерлендіру және қозғалыс қасиеттерін дамыту | 3.2.5.1 өзінің шығармашылық тапсырмаларын және басқаларын талдау үшін конструктивті ұсыныстар жасау туралы алынған білімді пайдалану және қолдану | |
3.2.6.1 тақырыптарды, көңіл күйлер мен эмоцияларды жасау үшін композициялық идеялармен эксперимент жасау | ||
Топтық қозғалыс әрекетінің прогресі | 3.1.6.1 қозғалыс қызметін оқытудың түрлі кезеңдерінде тәуекелдердің туындауын қысқарту және қиындықтарды еңсеру шеберлігі мен машықтарын жетілдіру | |
8-бөлім | Салауатты өмір салтын қалыптастыру | 3.3.4.1 денсаулықты нығайтуға ықпал ететін дене жаттығуларын орындау кезінде тиісінше жауап қайтарып, қиындықтар мен тәуекелдерді қалай еңсеру керек екендігін түсіну және көрсету |
3.3.1.1 дене жаттығуларының, сауықтыру пайдасы денсаулықты нығайтуға ықпал ететін көрсете білу және түсіну | ||
Жүгіру ойындарына қатысу | 3.1.3.1 уақытты, кеңістікті және бірқалыптылықты түсінетінін көрсететін машықтарды және жүйелілікті дамыту және жетілдіру | |
Ұзындыққа және биіктікке секіру | 3.1.5.1 орындау және бағалау кезінде бірқатар іс-қимылдарды, кеңістікті, динамиканы және байланыстарды көрсету және анықтай білу | |
Лақтыру тәжірибелері | 3.2.5.1 өзінің шығармашылық тапсырмаларын және басқаларын талдау үшін конструктивті ұсыныстар жасау туралы алынған білімді пайдалану және қолдану | |
3.2.2.1 өздік және командалық жұмыстың мағынасын түсіну және көшбасшылықты ауыстыру арқылы көрсету | ||
4) 4-сынып:
Ұзақ мерзімді жоспардың бөлімдері |
Тақырып/ | Оқу мақсаттары |
1-тоқсан | ||
1-бөлім |
Қауіпсіздік ережесі. | 4.3.4.1 денсаулықты нығайтуға ықпал ететін дене жаттығуларын орындау кезінде қиындықтар мен тәуекелдерді еңсеру үшін тиісті реакцияларды таңдау және қолдану |
4.3.1.1 дене жаттығулары үшін денсаулық және салауатты өмір салтын маңыздылығын талдау және түсіну | ||
Ұзындыққа секіру негіздері | 4.3.2.1 дене қызметімен айналысқан кезде, денені қыздыру және босаңсыту қажеттілігін көрсету және талқылау | |
4.3.3.1 дене қимылдарын орындау кезінде немесе орындағаннан кейін белгілі бір физикалық өзгерістерді көру үшін бірқатар бақылау стратегияларын қолдану | ||
Лақтырудың түрлерімен тәжірибелер | 4.1.2.1 дене дамуына ықпал ететін түрлі жүйелі жаттығулар мен қозғалыстарды орындау сапасын арттыруды түсіну және көрсету | |
Жеңіл атлетика элементтері бар эстафета | 4.1.1.1 түрлі дене жаттығуларын орындау кезінде негізгі қозғалыс машықтарын түсіну және көрсету | |
4. 3.5.1 дене қимылдарына қатысудың түрлі мүмкіндіктерін зерттеу және салыстыру, оларға қатысу мүмкіндіктерін алу жолдары | ||
2-бөлім Жеңілдетілген спорттық ойындар | Волейбол доптарымен ойындар | 4.2.8.1 түрлі әрекеттерді орындау кезінде түрлі рөлдермен эксперимент жасау және орындауға кірісу, олардың айырмашылықтарын бағалау |
Спорттық ойындар | 4.1.2.1 дене дамуына ықпал ететін түрлі жүйелі жаттығулар мен қозғалыстарды орындау сапасын арттыруды түсіну және көрсету | |
4.2.2.1 көшбасшылық рөлдерімен кезектесе алмасып, әрекет мақсаттарына қол жеткізу үшін өз бетінше және топта жұмыс істей білу | ||
Техникасы жеңіл тапсырмалар | 4.2.1.1 баламаларды анықтап және жасап қозғалыс идеяларын, стратегияларды және жоспарларды анықтайды және ұйымдастыру | |
4.2.3.1 түрлі дене жаттығулары орындауда қолайлы оқыту ортасын құру маңыздылығын мойындай отырып, идеяларды, ресурстар кеңістік айрмашылығын білу | ||
Топтағы негізгі жұмыстар | 4. 3.5.1 дене қимылдарына қатысудың түрлі мүмкіндіктерін, оларға қатысу мүмкіндіктерін алу жолдарын зерттейді және салыстыру | |
2-тоқсан | ||
3-бөлім Гимнастиканың негізгі элементтері |
Қауіпсіздік ережесі. | 4.3.4.1 денсаулықты нығайтуға ықпал ететін дене жаттығуларын орындау кезінде қиындықтар мен тәуекелдерді еңсеру үшін тиісті реакцияларды таңдау және қолдану |
4.3.2.1 дене қызметімен айналысқан кезде, денені қыздыру және босаңсыту қажеттілігін көрсету және талқылау | ||
Акробатиканың жеңіл элементтері | 4.1.2.1 дене дамуына ықпал ететін түрлі жүйелі жаттығулар мен қозғалыстарды орындау сапасын арттыруды түсіну және көрсету | |
Жеңіл гимнастикалық құралдармен жаттығулар | 4.1.5.1 қолданылатын бірқатар іс-қимылдарды, кеңістікті, динамиканы және байланыстарды көрсете және түсіндіре отырып, өзінің және басқаларының іс-қимылдарды орындауына ортақтасу | |
4.1.4.1 дене жаттығуларын шебер орындау үшін әлеуетті анықтап, қозғалыстың күшті және әлсіз жақтарын салыстыру | ||
Гимнастикалық құралдарға бағытталған тапсырмалар | 4.2.2.1 көшбасшылық рөлдерімен кезектесе алмасып, әрекет мақсаттарына қол жеткізу үшін өз бетінше және топта жұмыс істей білу | |
4.2.5.1 орындаушыларға конструктивтік ұсыныстар жасау үшін шығармашылық тапсырмаларға қатысты өзінің сыни тұрғыдан көзқарасы мен басқаларының көзқарастарын біріктіру | ||
4-бөлім | Қазақтың қозғалмалы ойындары | 4.2.7.1 топтық және дербес дене қимылдарында патриоттық сезімін, өзара іс қимылдар мен адал бәсекелестікті көрсету |
4. 3.5.1 дене қимылдарына қатысудың түрлі мүмкіндіктерін, оларға қатысу мүмкіндіктерін алу жолдарын зерттеу және салыстыру | ||
Ұлттық зияткерлік ойындар | 4.2.5.1 орындаушыларға конструктивтік ұсыныстар жасау үшін шығармашылық тапсырмаларға қатысты өзінің сыни тұрғыдан көзқарасы мен басқаларының көзқарастарын біріктіру | |
4.2.6.1 белгілі бір тақырыптарды, көңіл күйлер мен эмоцияларды жеткізу үшін бірқатар композициялық идеяларды анықтау және құрау | ||
3-тоқсан | ||
5-бөлім Шаңғы/кросс/ |
Қауіпсіздік ережесі. | 4.3.4.1 денсаулықты нығайтуға ықпал ететін дене жаттығуларын орындау кезінде қиындықтар мен тәуекелдерді еңсеру үшін тиісті реакцияларды таңдау және қолдану |
4.3.3.1 дене қимылдарын орындау кезінде немесе орындағаннан кейін белгілі бір физикалық өзгерістерді көру үшін бірқатар бақылау стратегияларын қолдану | ||
Аэробикалық жаттығудың пайдасы | 4.3.1.1 дене жаттығулары үшін денсаулық және салауатты өмір салтын маңыздылығын талдау және түсіну | |
4.1.4.1 дене жаттығуларын шебер орындау үшін әлеуетті анықтап, қозғалыстың күшті және әлсіз жақтарын салыстыру | ||
Қашықтықтан өту тапсырмалары | 4.1.5.1 қолданылатын бірқатар іс-қимылдарды, кеңістікті, динамиканы және байланыстарды көрсете және түсіндіре отырып, өзінің және басқаларының іс-қимылдарды орындауына ортақтасу | |
4.1.3.1 қимылды орындаудың уақыт, кеңістік және бір қалыптылық туралы түсініктерін көрсететін бірқатар тиімді машықтарды және жүйеліліктерді түсіну және қолдана білу | ||
6-бөлім | Басқалармен ынтымақтастық және көшбасшылық | 4.3.4.1 денсаулықты нығайтуға ықпал ететін дене жаттығуларын орындау кезінде қиындықтар мен тәуекелдерді еңсеру үшін тиісті реакцияларды таңдау және қолдану |
4.2.2.1 көшбасшылық рөлдерімен кезектесе алмасып, әрекет мақсаттарына қол жеткізу үшін өз бетінше және топта жұмыс істей білу | ||
Шытырман және бірлескен тапсырмалар арқылы оқыту | 4.2.8.1 түрлі әрекеттерді орындау кезінде түрлі рөлдермен эксперимент жасайды және орындауға кірісу, олардың айырмашылықтарын бағалау | |
4.1.4.1 дене жаттығуларын шебер орындау үшін әлеуетті анықтап, қозғалыстың күшті және әлсіз жақтарын салыстыру | ||
Ойындардағы қиялды дамыту | 4.2.3.1 түрлі дене жаттығулары орындауда қолайлы оқыту ортасын құру маңыздылығын мойындай отырып, идеяларды, ресурстар кеңістік айрмашылығын білу | |
4.2.5.1 орындаушыларға конструктивтік ұсыныстар жасау үшін шығармашылық тапсырмаларға қатысты өзінің сыни тұрғыдан көзқарасы мен басқаларының көзқарастарын біріктіру | ||
Баскетбол элементтері бар ойындар | 4.2.1.1 баламаларды анықтап және жасап қозғалыс идеяларын, стратегияларды және жоспарларды анықтау және ұйымдастыру | |
4.2.6.1 белгілі бір тақырыптарды, көңіл күйлер мен эмоцияларды жеткізу үшін бірқатар композициялық идеяларды анықтау және құрау | ||
4-тоқсан | ||
7-бөлім |
Қауіпсіздік ережесі. | 4.3.4.1 денсаулықты нығайтуға ықпал ететін дене жаттығуларын орындау кезінде қиындықтар мен тәуекелдерді еңсеру үшін тиісті реакцияларды таңдау және қолдану |
4.2.8.1 түрлі әрекеттерді орындау кезінде түрлі рөлдермен эксперимент жасайды және орындауға кірісу, олардың айырмашылықтарын бағалау | ||
Доппен жасалатын жаттығуларды құрастыру | 4.2.6.1 белгілі бір тақырыптарды, көңіл күйлер мен эмоцияларды жеткізу үшін бірқатар композициялық идеяларды анықтау және құрау | |
4.2.4.1 түрлі дене жаттығуларын орындау кезінде ережелер мен құрылымдық тәсілдерді жасайды және қолдану | ||
Ойындардағы топтық іс-әрекеттер | 4.2.5.1 орындаушыларға конструктивтік ұсыныстар жасау үшін шығармашылық тапсырмаларға қатысты өзінің сыни тұрғыдан көзқарасы мен басқаларының көзқарастарын біріктіру | |
4.1.2.1 дене дамуына ықпал ететін түрлі жүйелі жаттығулар мен қозғалыстарды орындау сапасын арттыруды түсіну және көрсету | ||
Доппен түрлендірілген ойындар | 4.1.6.1 жаттығулардың әр түрін орындау кезінде тәуекелдерді қысқарту және туындайтын қиындықтарды еңсеру қабілеттілігін көрсетіп, орындалатын жаттығулардың күрделілігінің деңгейін тани білу | |
8-бөлім Денсаулық туралы білім алу және практика арқылы машықтандыру | Қозғалмалы ойындар дене шынықтырудың компоненті ретінде | 4.3.4.1 денсаулықты нығайтуға ықпал ететін дене жаттығуларын орындау кезінде қиындықтар мен тәуекелдерді еңсеру үшін тиісті реакцияларды таңдау және қолдану |
4.3.1.1 дене жаттығулары үшін денсаулық және салауатты өмір салтын маңыздылығын талдау және түсіну | ||
Жүгіру дағдылары мен денсаулықты нығайту | 4.1.3.1 қимылды орындаудың уақыт, кеңістік және бір қалыптылық туралы түсініктерін көрсететін бірқатар тиімді машықтарды және жүйеліліктерді түсіну және қолдана білу | |
4.1.5.1 қолданылатын бірқатар іс-қимылдарды, кеңістікті, динамиканы және байланыстарды көрсете және түсіндіре отырып, өзінің және басқаларының іс-қимылдарды орындауына ортақтасу | ||
Денсаулықты нығайтуға арналған ойындар мен эстафеталар | 4.2.5.1 орындаушыларға конструктивтік ұсыныстар жасау үшін шығармашылық тапсырмаларға қатысты өзінің сыни тұрғыдан көзқарасы мен басқаларының көзқарастарын біріктіру | |
4.2.2.1 көшбасшылық рөлдерімен кезектесе алмасып, әрекет мақсаттарына қол жеткізу үшін өз бетінше және топта жұмыс істей білу | ||
Ескерту:
*шаңғы/коньки/кросс даярлық сабақтарын аймақтардың ауа райына сәйкес өзара алмастыруға болады.
| Қазақстан Республикасы Оқу - ағарту министрлігінің 2022 жылғы 16 қыркүйектегі № 399 бұйрығына 35-қосымша |
Негізгі орта білім беру деңгейінің 5-9-сыныптарына арналған "Қазақ тілі" оқу пәні бойынша үлгілік оқу бағдарламасы (оқыту қазақ тілінде)
Ескерту. 35-қосымша жаңа редакцияда - ҚР Оқу-ағарту министрінің 31.10.2023 № 328 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.
1-тарау. Жалпы ережелер
1. Оқу бағдарламасы "Мектепке дейінгі тәрбие мен оқытудың, бастауыш, негізгі орта, жалпы орта, техникалық және кәсіптік, орта білімнен кейінгі білім берудің мемлекеттік жалпыға міндетті стандарттарын бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Оқу-ағарту министрінің 2022 жылғы 3 тамыздағы № 348 бұйрығымен бекітілген Мектепке дейінгі тәрбие мен оқытудың, бастауыш, негізгі орта, жалпы орта, техникалық және кәсіптік, орта білімнен кейінгі білім берудің мемлекеттік жалпыға міндетті стандарттарына сәйкес әзірленген (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 29031 болып тіркелген).
2. Қазақ тілі пәнін оқыту мақсаты – ана тілін қадірлейтін, қоғамдық мәнін түсінетін тұлға қалыптастыру, қазақ әдеби тілі нормаларын сақтап, дұрыс қолдана білуге, еркін сөйлесуге және сауатты жазуға үйрету.
3. "Қазақ тілі" оқу пәнін оқытудың негізгі міндеттері:
1) қазақ тілін ана тілі ретінде тани отырып, өмірлік қажеттіліктеріне коммуникативтік әрекеттер түрінде (тыңдалым, оқылым, айтылым, жазылым) сауаттылықпен қолдану;
2) тіл сауаттылығы мен сөйлеу сауаттылығын, сөз байлығын, басқалармен еркін қарым-қатынасқа түсу;
3) аудиовизуалды материалды тыңдау барысында өз көзқарастарын білдіру;
4) мәтіндерге қойылған мақсатқа сәйкес қорытынды, синтез, анализ жасау дағдыларын қалыптастыру.
2-тарау. "Қазақ тілі" оқу пәнінің мазмұнын ұйымдастыру 1-параграф. "Қазақ тілі" оқу пәнінің мазмұны
4. "Қазақ тілі" пәні бойынша оқу жүктемесінің жоғары шекті көлемі:
1) 5-сынып – аптасына 3 сағат, оқу жылында – 102 сағат;
2) 6-сынып – аптасына 3 сағат, оқу жылында – 102 сағат;
3) 7-сынып – аптасына 3 сағат, оқу жылында – 102 сағат
4) 8-сынып – аптасына 2 сағат, оқу жылында – 68 сағат;
5) 9-сынып – аптасына 2 сағат, оқу жылында – 68 сағат.
Оқу пәні бойынша оқу жүктемесінің көлемі "Қазақстан Республикасындағы бастауыш, негізгі орта, жалпы орта білім берудің үлгілік оқу жоспарларын бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің 2012 жылғы 8 қарашадағы № 500 бұйрығымен бекітілген үлгілік оқу жоспарына тәуелді (Қазақстан Республикасының нормативтік құқықтық актілерін мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 8170 тіркелген).
5. Оқу мақсаттары мұғалім мен білім алушыларға болашақ қадамдары жөнінде өзара ой бөлісуге, оларды жоспарлау мен бағалауға мүмкіндік беретін бірізділік пен сабақтастықты көрсететін 4 бөлімнен тұрады:
1) тыңдалым және айтылым;
2) оқылым;
3) жазылым;
4) әдеби тіл нормаларын сақтау.
6. "Тыңдалым және айтылым" бөлімі келесі бөлімшелерден тұрады:
1) болжау;
2) әртүрлі жанрдағы мәтіндерді талдау;
3) мәтіннен ақпаратты анықтау;
4) негізгі ойды анықтау;
5) тыңдалым материалы бойынша жауап беру және бағалау;
6) сөйлеу мәдениетін дамыту.
7. "Оқылым" бөлімі келесі бөлімшелерден тұрады:
1) ақпаратты түсіну;
2) мәтіннің стильдік ерекшелігін тану;
3) мәтіннің жанрлық ерекшелігін ажырату;
4) мәтін бойынша сұрақтар құрастыра білу;
5) мәтіндерге салыстырмалы анализ жасау;
6) оқылым стратегияларын қолдану;
7) әртүрлі ресурс көздерінен қажетті ақпарат алу.
8. "Жазылым" бөлімі келесі бөлімшелерден тұрады:
1) жоспар құру;
2) әртүрлі жанрда мәтіндер құрастыру;
3) жазба жұмыстарын әртүрлі формада ұсыну;
4) эссе жазу;
5) оқылым және тыңдалым материалдары негізінде жинақы мәтін жазу;
6) мәтіндерді түзету және редакциялау.
9. "Әдеби тіл нормаларын сақтау бөлімі" келесі бөлімшелерден тұрады:
1) орфографиялық норма;
2) орфоэпиялық норма;
3) лексикалық норма;
4) грамматикалық норма;
5) пунктуациялық норма.
10. 5-сыныпқа арналған "Қазақ тілі" оқу пәнінің базалық білім мазмұны:
1) тыңдалым және айтылым:
тірек сөздер арқылы тақырыпты болжау, негізгі ойды анықтау, негізгі және қосымша ақпаратты анықтау, қыстырма, қаратпа, одағай сөздер арқылы өз ойын білдіру;
2) оқылым:
мәтіндегі негізгі және қосымша ақпаратты түсіну, лексиканың ауызекі сөйлеу және жазба стильдік айырмашылықтарын мәтін арқылы тану, хат, хабарлама, жарнама, нұсқаулық, хабарландырудың құрылымы, жанрлық ерекшеліктері, ауызекі сөйлеу стиліндегі мәтіндер, оқылым стратегияларын қолдану, қажетті ақпаратты таба білу;
3) жазылым:
мәтін бөлімдеріне (кіріспе, негізгі бөлім, қорытынды) жоспар құру, хат, хабарлама, жарнаманы жанрлық ерекшеліктеріне сәйкес жазу, сюжетті суреттер негізінде әңгіме жазу, эссенің бөлімдерін меңгеру (кіріспе, негізгі бөлім, қорытынды), мекен мен оқиғаны сипаттайтын не суреттейтін эссе жазу;
4) әдеби тіл нормалары:
орфографиялық норма: қазақ тілінің дыбыстар жүйесі, үндестік заңы, емле заңдылықтары;
орфоэпиялық норма: ілгерінді, кейінді, тоғыспалы ықпал;
лексикалық норма: сөздердің тура және ауыспалы мағынасы, көп мағыналы сөздер, синоним, омоним, антоним;
грамматикалық норма: туынды сөздер, күрделі сөздер, зат есімнің мағыналық түрлері, сын есім, шырай категориясы, сан есім, мағыналық түрлері, төл сөз бен төлеу сөз, автор сөзі;
пунктуациялық норма: төл сөз, төлеу сөз, автор сөзінің тыныс белгілерін дұрыс қолдану.
11. 6-сыныпқа арналған "Қазақ тілі" оқу пәнінің базалық білім мазмұны:
1) тыңдалым және айтылым:
көтерілген мәселені болжау, әлеуметтік-мәдени, ресми-іскери тақырыптарға байланысты диалог, монологтердегі көтерілген мәселені талдау, мәтін мазмұнын түсіну, детальді ақпаратты түсіну, жетекші сұрақтар арқылы негізгі ойды анықтау, жалпы және нақты сұрақтар, мәтін мазмұнын шынайы өмірмен байланыстыру, ресми сөздер мен тіркестерді, терминдерді орынды қолдану, диалогке қатысу;
2) оқылым:
мәтіннен негізгі және детальді ақпаратты анықтау, ауызекі сөйлеу мен көркем сөйлеуді тілдік құралдар арқылы тану, ауызекі сөйлеу мен көркем сөйлеудің құрылымдық және жанрлық ерекшеліктерін ажырату, мәтін негізінде нақтылау сұрақтарын құрастыру, оқылым стратегияларын қолдану, комментарий жасау, іріктеп оқу, рөлге бөліп оқу, сілтеме жасау;
3) жазылым:
әртүрлі жанрдағы мәтіндер жазу үшін жоспар құру, мінездеме, өмірбаян, құттықтауды жанрлық және стильдік ерекшеліктеріне сай жазу, графиктік мәтін құрастыру, эссе жазу барысында абзацты жүйелі құрастыру, "келісу, келіспеу" эссесін жазу, жинақы мәтін жазу, мәтіндегі орфографиялық және пунктуациялық қателерді сөздіктерге, емле ережелеріне сүйеніп, түзету, редакциялау;
4) әдеби тіл нормалары:
орфографиялық норма: жеке, бірге, бөлек, дефис арқылы жазылатын сөздер;
орфоэпиялық норма: сөз екпіні, тіркес екпіні, логикалық екпін;
лексикалық норма: көнерген сөз, эвфемизим, дисфемизм, неологизм,термин, диалект сөз, кәсіби сөз, табу сөздер;
грамматикалық норма: есімдік, етістік, етіс түрлері, салт және сабақты етістік, үстеу, үстеудің мағыналық түрлері;
пунктуациялық норма: қазақ тіліндегі тыныс белгінің түрлері, даралаушы тыныс белгілері.
12. 7-сыныпқа арналған "Қазақ тілі" оқу пәнінің базалық білім мазмұны:
1) тыңдалым және айтылым:
мәтін негізінде оқиғаның дамуы мен аяқталуын болжау, әлеуметтік-қоғамдық, оқу-еңбек тақырыптарына байланысты диалог, монолог, полилогтердегі (интервью, пікірталас, жаңалық, ән, көркем әдеби шығармалардан үзінді) автор көзқарасы мен көтерілген мәселені талдау, факті мен көзқарасты ажырату, дауыс ырғағы мен сөйлеу мәнері арқылы негізгі ойды анықтау, дәлелді жауап беру, салыстыру, талқылау, коммуникативтік жағдаятқа сайкөркем бейнелеуіш, эмоционалды-экспрессивті сөздерді және мақал-мәтелдер мен тұрақты тіркестерді еркін қолданып, диалогке қатысу, пікірталаста тез және дұрыс шешім қабылдай білу;
2) оқылым:
мәтіндік және графиктік ақпаратты интерпретациялау, тілдік құралдар арқылы публицистикалық және ресми стиль ерекшеліктерін тану, хроника, хабар, очерктердің және кеңсе құжаттарының қызметтік жазбалардың құрылымы мен ресімделуі арқылы жанрлық ерекшеліктерін ажырату, мәтіннің тақырыбын, құрылымын, мақсатты аудиториясын, тілдік ерекшеліктерін талдау, мәтін негізінде проблемалық сұрақтар құрастыра білу, комментарий жасау, іріктеп оқу, зерттеп оқу, сілтеме жасау;
3) жазылым:
күрделі жоспар құру, шағын мақала, нұсқаулық, әңгіме құрастырып жазу, графиктік мәтін түрінде берілген процесті сипаттап жазу, дискуссивті эссе жазу, жинақы мәтін жазу, мәтін негізінде лексикалық түзетулер енгізу, редакциялау;
4) әдеби тіл нормалары:
орфографиялық норма: жалғаулар мен шылаулардың ерекшелігін ескере отырып, үндестік заңына сәйкес орфографиялық нормаға сай жазу;
орфоэпиялық норма: сөйлеу тіліндегі интонация, кідіріс, логикалық екпіннің мәнін түсініп қолдану;
лексикалық норма: фразеологизм, мақал-мәтелдердің эмоционалды мәнін, көркемдік ерекшеліктерін түсініп қолдану;
грамматикалық норма: есімше, көсемше, тұйық етістік, шақ, рай түрлері, еліктеу сөздер, шылау түрлері, одағай, оқшау сөздер;
пунктуациялық норма: сөйлем соңында және сөйлем ішінде қойылатын тыныс белгілерін (даралаушы және ерекшелеуші) дұрыс қолдану.
13. 8-сыныпқа арналған "Қазақ тілі" оқу пәнінің базалық білім мазмұны:
1) тыңдалым және айтылым:
дәйексөз, үзінді негізінде мәселені болжау, әлеуметтік-қоғамдық, мәдени-тарихи тақырыптарға байланысты диалог, монолог, полилогтердегі (интервью, пікірталас үзінді) автор көзқарасы мен экспресивті-эмоционалды сөздердің рөлін талдау, астарлы ойды анықтау, тұрмыстық, әлеуметтік мәтіндерді талдау арқылы негізгі ойды анықтау, перифраз түрінде берілген сұрақтар арқылы мәтіннен қажетті ақпаратты таба білу, көтерілген мәселе бойынша ой тұжырымдау, коммуникативтік жағдаятқа сай ғылыми және халықаралық терминдерді, ғылыми деректерді орынды қолданып, диалог, монолог, полилогта өз ойын дәлелді, жүйелі жеткізу;
2) оқылым:
тұтас және аралас мәтіндердегі ақпаратты салыстыру, тілдік құралдар арқылы публицистикалық және ғылыми стиль ерекшеліктерін тану, мақала, аннотация, презентация құрылымы мен ресімделуі арқылы жанрлық ерекшеліктерін ажырату, ғылыми және публицистикалық стильде жазылған мәтіндерді талдау, сілтеме жасау;
3) жазылым:
тезистік жоспар құру, мақала, аннотация, тезис құрастырып жазу, графиктік мәтіндердегі деректердің маңызды тұстарын анықтап жазу, аргументативті эссе жазу, бұқаралық ақпарат құралдары материалдары негізінде стильдік ауытқуларды, орынсыз қолданылған сөз оралымдарын талдап, стильдік түзетулер жасау, редакциялау;
4) әдеби тіл нормалары:
орфографиялық норма: бас әріппен жазылатын күрделі-құрама атауларды орфографиялық нормаға сай жазу;
орфоэпиялық норма: әуен, әуез, тембр, қарқын, кідірісті сөйлеу мәнеріне сай қолдану;
лексикалық норма: сөздік қор мен сөздік құрам;
грамматикалық норма: сөз тіркестерінің байланысу тәсілдері мен түрлері, есімді және етістікті сөз тіркестері, тұрлаулы және тұрлаусыз сөйлем мүшелері, сөйлемнің бірыңғай мүшелері мен айқындауыш мүшелері, жай сөйлем,жай сөйлемнің айтылу мақсатына қарай бөлінуі;
пунктуациялық норма: қабаттаса қолданылатын тыныс белгілері.
14. 9-сыныпқа арналған "Қазақ тілі" оқу пәнінің базалық білім мазмұны:
1) тыңдалым және айтылым:
әртүрлі жанрдағы орта көлемді мәтіндердегі мақсатты аудитория мен тілдік құралдардың рөлін талдау, тыңдалған мәтіндегі ақпаратты өмірлік мәселелермен байланыстыра білу, мәтіннің мақсаты арқылы негізгі ойды анықтау, мәтінде айтылған ойға өз көзқарасын білдіру, сыни тұрғыдан баға беру;
2) оқылым:
тұтас емес мәтіндердегі мәліметтерді салыстыру, өңдеу, қазақ тілі стильдері мен шешендік сөздің түрлерін қолданылған тілдік құралдар арқылы тану, мақала, аннотация, презентация, тезистердің құрылымы мен ресімделуі арқылы жанрлық ерекшеліктерін ажырату, әртүрлі стильдегі мәтіндердің қызметін, құрылымын, ерекшелігін салыстыру, белгілі бір мақсат үшін оқылым стратегияларын тиімді қолдана білу, ғаламтор, энциклопедия, газет-журналдар, оқулықтар, ғылыми еңбектерден алынған деректерді дәлел ретінде қолдану, авторына сілтеме жасау;
3) жазылым:
күрделі жоспар құру, әртүрлі жанрда мәтіндер құрастыру, жағдаятты талқылау, өз ойын дәлелдеп жазу (аргументативті эссе), перифраз тәсілдері арқылы жинақы мәтін (аннотация, тезис) жазу, тұтас емес (кесте, диаграмма, сызба, сурет) мәтіндердегі мәліметтерді салыстыру, өңдеу;
4) әдеби тіл нормалары:
орфографиялық норма: жинақталған материалдар негізінде көзделген мақсатқа сәйкес ауызша және жазбаша мәтіндер үшін күрделі жоспар құру, мақсатты аудиторияның қызығушылығын ынталандыру үшін әртүрлі жанрда мәтіндер құрастыру, мәтін құрылымын сақтай отырып, бірнеше графиктік мәтіндегі (диаграмма, кесте) деректерді салыстыру, маңызды тұстары мен үрдістерді (тенденция) анықтап жазу, эссе құрылымы мен даму желісін сақтап, көтерілген мәселе бойынша екіжақты пікірді немесе жағдаятты талқылау, біреуіне таңдау жасап, өз ойын дәлелдеп жазу (аргументативті эссе, оқылым және тыңдалым материалдары бойынша автордың негізгі ойын сақтай отырып, перифраз тәсілдері арқылы жинақы мәтін (аннотация, тезис) жазу, жазба жұмысын абзацтар мен бөліктерге бөлу, ойын (ақпарат, идея) дұрыс жүйелеп, логикалық түзетулер енгізу, редакциялау;
орфоэпиялық норма: мәнмәтін бойынша тілдік бірліктерді орфографиялық нормаға сай жазу;
лексикалық норма: лексикалық стилистика заңдылықтарын дұрыс қолдану;
грамматикалық норма: құрмалас сөйлем жасалу жолдарын, түрлерін білу, салалас құрмалас сөйлемдердің мағыналық түрлерін ажырата білу, түрлендіріп қолдану, сабақтас құрмалас сөйлемдердің мағыналық түрлерін ажырата білу, түрлендіріп қолдану, аралас құрмалас сөйлемдердің жасалу жолдарын білу, қолдану;
пунктуациялық норма: құрмалас сөйлемнің тыныс белгілерін (даралаушы, ерекшелеуші, ойдың аражігін ажырататын) ережеге сай қолдану.
2-параграф. Оқыту мақсаттарының жүйесі
15. Бағдарламада "оқыту мақсаттары" сан мен әріптен тұратын кодтық белгімен белгіленді. Кодтық белгідегі бірінші сан сыныпты, әріппен берілген белгі сөйлеу әрекетінің дағдысын (тыңдалым және айтылым, оқылым, жазылым, әдеби тіл нормалары), әріппен қоса берілетін сандар бөлімшедегі оқыту мақсатының реттік нөмірін көрсетеді. 7.2.1.2 кодында: "7" – сынып, "2.1" – бөлім мен бөлімше, "2" – оқыту мақсатының реттік саны.
16. Оқыту мақсаттарының жүйесі бөлім бойынша әр сыныпқа берілген.
1) тыңдалым және айтылым:
Білім алушылар: | |||||
5-сынып | 6-сынып | 7-сынып | 8-сынып | 9-сынып | |
1. Болжау | 5. 1. 1. 1 тірек сөздер мен ұсынылған иллюстрациялар арқылы тақырыпты болжау | 6. 1. 1. 1 мәтіннің атауын талқылау және алғашқы бөлігін тыңдау арқылы көтерілетін мәселені болжау | 7. 1. 1. 1 мәтін үзінділерін тыңдай отырып, оқиғаның дамуы мен аяқталуын болжау | 8. 1. 1. 1 мәтіннен алынған дәйексөздерге, үзінділерге сүйене отырып, көтерілетін мәселені болжау | 9. 1. 1. 1 мәтін мазмұны бойынша дайындалған сұрақтарға болжаммен жауап беру, түпнұсқамен салыстыру |
2. Әртүрлі жанрдағы мәтін дерді талдау | 5. 1. 2. 1 әлеуметтік-тұрмыстық, әлеуметтік-мәдени, тақырыптарға байланысты диалог, монологтердегі (ән мәтіні, хабарлама, жарнама, хабарландыру) көтерілген мәселені түсіндіру | 6. 1. 2. 1 әлеуметтік-мәдени, ресми-іскери тақырыптарға байланысты диалог, монологтердегі (нұсқаулық, құттықтау, хабарландыру, өмірбаян, жаңалық, интервью) көтерілген мәселені талдау | 7. 1. 2. 1 әлеуметтік-қоғамдық, оқу-еңбек тақырып-тарына байланысты диалог, монолог, полилогтердегі (интервью, пікірталас, жаңалық, ән, көркем әдеби шығармалар дан үзінді) автор көзқарасы мен көтерілген мәселені талдау | 8. 1. 2. 1 әлеуметтік-қоғамдық, мәдени-тарихи тақырыптарға байланысты диалог, монолог, полилогтердегі (интервью, пікірталас үзінді) автор көзқарасы мен экспресивті-эмоционалды сөздердің рөлін талдау | 9. 1. 2. 1 қоғамдық-саяси, әлеуметтік-экономикалық, ғылыми тақырыптарға байланысты әртүрлі жанрдағы кең көлемді мәтіндердегі (дәріс, интервью, пікірталас, мақала, Жолдау) мақсатты аудитория мен көркемдегіш құралдардың рөлін талдау |
3. Мәтіннен ақпаратты анықтау | 5. 1. 3. 1 тыңдалған мәтіннің мазмұнын түсіну, негізгі және қосымша ақпаратты анықтау | 6. 1. 3. 1 тыңдалған мәтіннің мазмұнын түсіну, детальді ақпаратты анықтау | 7. 1. 3. 1 тыңдалған мәтіннің мазмұнын түсіну, ұсынылған ақпарат бойынша факті мен көзқарасты ажырата білу | 8. 1. 3. 1 тыңдалған мәтіннің мазмұнын түсіну, ұсынылған ақпараттан астарлы ойды анықтау | 9. 1. 3. 1 тыңдалған мәтіндегі ақпаратты өмірлік мәселелермен байланыстыра білу |
4. Негізгі ойды анық тау | 5. 1. 4. 1 тірек сөздер мен жетекші сұрақтар арқылы негізгі ойды анықтау | 6. 1. 4. 1 мәтіннің құрылымдық ерекшелігіне назар аудара отырып, жетекші сұрақтар арқылы негізгі ойды анықтау | 7. 1. 4. 1 мәтін тақырыбы, сөйлеушінің дауыс ырғағы мен сөйлеу мәнері арқылы негізгі ойды анықтау | 8. 1. 4. 1 мәтінде көтерілген мәселені (тұрмыстық, әлеуметтік) талдай отырып, негізгі ойды анықтау | 9. 1. 4. 1 мәтіннің мақсаты арқылы негізгі ойды анықтау |
5. Тыңдалым материалы бойынша жауап беру және бағалау | 5. 1. 5. 1 тыңдалған мәтін мазмұны негізінде сұрақтарға жауап беру, көтерілген мәселе бойынша өз ойын білдіру | 6. 1. 5. 1 тыңдалған мәтін мазмұны бойынша жалпы және нақты сұрақтарға жауап беру, мәтіндегі ақпаратты шынайы өмірмен байланыстыру | 7. 1. 5. 1 проблемалық сұрақтарға тыңдалған мәтіннен деректер келтіре отырып, дәлелді жауап беру, өз жауабын өзгенің жауабымен салыстыру, талқылау | 8. 1. 5. 1 перифраз түрінде берілген сұрақтар арқылы мәтіннен қажетті ақпаратты таба білу, көтерілген мәселе бойынша ой тұжырымдау | 9. 1. 5. 1 мәтіндегі айтылған ойға өз көзқарасын білдіреді, сыни тұрғыдан баға беріп айту |
6. Сөйлеу мәдениетін дамыту | 5. 1. 6. 1 коммуникатив тік жағдаятқа сай эмоционалды сөздерді, дауыс ырғақтары арқылы қыстырма, қаратпа, одағай сөздерді еркін қолданып, диалогке даярлықсыз қатысу, өз пікірін білдіру | 6. 1. 6. 1 коммуникативтік жағдаятқа сай ресми сөздер мен тіркестер, дайын тіркестер мен терминдерді орынды қолданып, диалогке қатысу, ойын анық жеткізу | 7. 1. 6. 1 коммуникативтік жағдаятқа сай көркем бейнелеуіш, эмоционалды-экспрессивті сөздерді және мақал-мәтелдер мен тұрақты тіркестерді еркін қолданып, диалогке қатысу, пікірталаста тез және дұрыс шешім қабылдай білу | 8. 1. 6. 1 коммуникативтік жағдаятқа сай ғылыми және халықаралық терминдерді, ғылыми деректерді орынды қолданып, диалог, монолог, полилогта өз ойын дәлелді, жүйелі жеткізу | 9. 1. 6. 1 қоғамдық-саяси, ғылыми, коммуникативтік жағдаятқа сай тиісті сөздер мен фразаларды таңдау,орта көлемді монолог дайындау |
2) оқылым:
5-сынып | 6-сынып | 7-сынып | 8-сынып | 9-сынып | |
1. Ақпаратты түсіну | 5. 2. 1. 1 мәтіндегі негізгі және қосымша ақпаратты түсіну, анықтау | 6. 2. 1. 1 мәтіннен негізгі және қосымша, детальді ақпаратты анықтау, түсіндіру | 7. 2. 1. 1 мәтіндік және графиктік (кесте, диаграмма, сурет, шартты белгілер) ақпаратты интерпретациялау | 8. 2. 1. 1 тұтас және аралас мәтіндердегі (кесте, диаграмма, сызба, сурет) ақпараттарды салыстыру | 9. 2. 1. 1 тұтас емес (кесте, диаграмма, сызба, сурет) мәтіндердегі мәліметтерді салыстыру, өңдеу |
2. Мәтіннің стильдік ерекшелігін тану | 5. 2. 2. 1 лексиканың ауызекі сөйлеу және жазба стильдік айырмашылықтарын мәтіндер арқылы тану | 6. 2. 2. 1 ауызекі сөйлеу және көркем сөйлеудің стильдік ерекшеліктерін қолданылған тілдік құралдар арқылы тану | 7. 2. 2. 1 публицистикалық және ресми стиль ерекшеліктерін қолданылған тілдік құралдар арқылы тану | 8. 2. 2. 1 публицистикалық және ғылыми стиль ерекшеліктерін қолданылған тілдік құралдар арқылы тану | 9. 2. 2. 1 қазақ тілі стильдері мен шешендік сөздің түрлерін қолданылған тілдік құралдар арқылы тану |
3. Мәтіннің жанрлық ерекшелігін ажырату | 5. 2. 3. 1 хат, хабарлама, жарнама, нұсқаулық, хабарландырудың құрылымы мен ресімделуі арқылы жанрлық ерекшеліктерін ажырату | 6. 2.3.1 ауызекі сөйлеу этикеттері мен көркем сөйлеудің құрылымдық және жанрлық ерекшеліктерін ажырату | 7. 2. 3. 1 хроника, хабар, очерктердің және кеңсе құжаттарының, қызметтік жазбалардың құрылымы мен ресімделуі арқылы жанрлық ерекшеліктерін ажырату | 8. 2. 3. 1 мақала, аннотация, презентация, құрылымы мен ресімделуі арқылы жанрлық ерекшеліктерін ажырату | 9. 2. 3. 1 мақала, аннотация, презентация, тұжырымдамалар, тезистердің құрылымы мен ресімделуі арқылы жанрлық ерекшеліктерін ажырату |
4. Мәтіндерге салыстырмалы анализ жасау | 5. 2. 4. 1 ауызекі стильдегі мәтіндердің мазмұнын, тақырыбын және тілдік құралдарын салыстыру | 6. 2. 4. 1 ауызекі және ресми стильдегі мәтіндердің тақырыбын, мазмұнын, тілдік ерекшелігін салыстыру | 7. 2. 4. 1 идеясы ұқсас публицистикалық және көркем әдебиет стиліндегі мәтіндердің тақырыбы, құрылымы, мақсатты аудиториясы, тілдік ерекшелігін салыстыра талдау | 8. 2. 4. 1 тақырыбы ұқсас ғылыми және публицистикалық стильдегі мәтіндердің тақырыбын, түрлерін (әңгімелеу, сипаттау, талқылау), құрылымын салыстыра талдау | 9. 2. 4. 1 әртүрлі стильдегі мәтіндердің тақырыбын, қызметін, құрылымын, тілдік ерекшелігін салыстыра талдау |
5. Мәтін бойынша сұрақтар құрастыра білу | 5. 2. 5. 1 мәтін мазмұнын түсінуге, нақты ақпараттарды анықтауға бағытталған сұрақтар құрастыру | 6. 2. 5. 1 мәтіннен негізгі және қосымша ақпаратты, көтерілген мәселені анықтауға бағытталған нақтылау сұрақтарын құрастыру | 7. 2. 5. 1 мәтін бойынша проблемалық сұрақтар құрастыру | 8. 2. 5. 1 перифразаның түрлі тәсілдерін қолдана отырып, мәтін бойынша сұрақтар құрастыру | 9. 2. 5. 1 мәтінде көтерілген мәселеге оқырманның қарым-қатынасын анықтауға арналған талқылау сұрақтарын құрастыру |
6. Оқы лым стратегияларын қолдану | 5. 2. 6. 1 оқылым стратегияларын қолдану: жалпы мазмұнын түсіну үшін оқу, нақты ақпаратты табу үшін оқу | 6. 2. 6. 1 оқылым стратегияларын қолдану: комментарий жасау, іріктеп оқу, рөлге бөліп оқу | 7. 2. 6. 1 оқылым стратегияларын қолдану: комментарий жасау, іріктеп оқу, зерттеп оқу | 8. 2. 6. 1 оқылым стратегияларын қолдану: комментарий жасау, іріктеп оқу, талдап оқу | 9. 2. 6. 1 белгілі бір мақсат үшін оқылым стратегияларын тиімді қолдана білу |
7. Әртүрлі ресурс көздерінен қажетті ақпарат алу | 5. 2. 7. 1 энциклопедиялар, балаларға арналған газет-журналдардан қажетті ақпаратты ала білу | 6. 2. 7. 1 энциклопедия, сөздік, балаларға арналған газет-журналдардан қажетті ақпараттарды алу, авторына сілтеме жасау | 7. 2. 7. 1 ғаламтор, энциклопедия, газет-журналдар, оқулықтардан алынған деректерді қолдану, авторына сілтеме жасау | 8. 2. 7. 1 ғаламтор, энциклопедия, газет-журналдар, оқулықтардан алынған деректерді дәлел ретінде қолдану, авторына сілтеме жасау | 9. 2. 7. 1 ғаламтор, энциклопедия, газет-журналдар, оқулықтар, ғылыми еңбектерден алынған деректерді дәлел ретінде қолдану, авторына сілтеме жасау |
3) жазылым:
5-сынып | 6-сынып | 7-сынып | 8-сынып | 9-сынып | |
1. Жос пар құру | 5. 3. 1. 1 берілген мәтінге сәйкес кіріспе, негізгі және қорытынды бөлімдерді қамтитын қарапайым жоспар құру | 6. 3. 1. 1 әртүрлі жанрдағы мәтіндерді жазу үшін құрылымын ескере отырып, қарапайым жоспар құру | 7. 3. 1. 1 әртүрлі жанрдағы мәтіндерді жазу үшін құрылымын ескере отырып, күрделі жоспар құру | 8. 3. 1. 1 тақырып бойынша материал жинақтап, тезистік жоспар құру | 9. 3. 1. 1 жинақтал ған материалдар негізінде көзделген мақсатқа сәйкес ауызша және жазбаша мәтіндер үшін күрделі жоспар құру |
2. Әртүр лі жанрда мәтіндер құрастыру | 5. 3. 2. 1 жанрлық ерекшеліктеріне сай ресімделуі мен құрылымын сақтап, хат, жарнама, хабарландыру құрастырып жазу | 6. 3. 2. 1 жанрлық және стильдік ерекшеліктеріне сай құрылымын сақтай отырып, мінездеме, құттықтау, өмірбаян құрастырып жазу | 7. 3. 2. 1 жанрлық және стильдік ерекшеліктеріне сай көркемдегіш құралдарды орынды қолдана отырып, шағын мақала, нұсқаулық, әңгіме құрастырып жазу | 8. 3. 2. 1 жанрлық және стильдік ерекшеліктеріне сай тілдік құралдарды орынды қолданып, мақала, аннотация, тезис құрастырып жазу | 9. 3. 2. 1 мақсатты аудитория ның қызығушылығын ынталандыру үшін әртүрлі жанрда мәтіндер құрастыру |
3. Жазба жұмыстарын әртүрлі форма да ұсыну | 5. 3. 3. 1 сюжетті суреттердің (фотосуреттер) желісі бойынша әңгіме құрастыру | 6. 3. 3. 1 ұсынылған тақырып бойынша деректер жинақтай отырып, графиктік мәтін (диаграмма, кесте, сызба) түрінде құрастыру | 7. 3. 3. 1 мәтін құрылымын (кіріспе бөлім, жалпы мәлімет беру, детальді мәлімет беру) сақтай отырып, графиктік мәтін (шартты белгі, сурет, сызба) түрінде берілген процесті сипаттап жазу | 8. 3. 3. 1 мәтін құрылымын сақтай отырып, графиктік мәтіндегі (диаграмма, кесте) деректердің маңызды тұстарын анықтап жазу | 9. 3. 3. 1 мәтін құрылымын сақтай отырып, бірнеше графиктік мәтіндегі (диаграмма, кесте) деректерді салыстыру, маңызды тұстары мен үрдістерді (тенденция) анықтап жазу |
4. Эссе жазу | 5. 3.4.1 эссенің кіріспе, негізгі, қорытынды бөлімдерін сақтай отырып, өзіне таныс адамды, белгілі бір мекен мен оқиғаны сипаттап не суреттеп жазу | 6. 3. 4. 1 эссе тақырыбынан ауытқымай, абзац түрлерін жүйелі құрастырып, көтерілген мәселе бойынша келісу-келіспеу себептерін айқын көрсетіп жазу("келісу, келіспеу" эссесі) | 7. 3. 4. 1 эссе құрылымы мен даму желісін сақтап, тақырыпқа байланысты берілген мәселенің оңтайлы шешілу жолдары немесе себептеріне өз көзқарасын жазу (дискуссивті эссе) | 8. 3. 4. 1 эссе құрылымы мен даму желісін сақтап, мәселе бойынша ұсынылған шешімнің артықшылығы мен кемшілік тұстарын салыстыру, өз ойын дәлелдеп жазу (аргументативті эссе) | 9. 3. 4. 1 эссе құрылымы мен даму желісін сақтап, көтерілген мәселе бойынша екіжақты пікірді немесе жағдаятты талқылау, біреуіне таңдау жасап, өз ойын дәлелдеп жазу (аргументативті эссе) |
5. Оқылым және тыңдалым материалдары негізінде жинақы мәтін (компрессия) жазу | 5. 3. 5. 1 оқылым және тыңдалым материалдары бойынша негізгі ақпараттарды сақтай отырып, жинақы мәтін жазу | 6. 3. 5. 1 оқылым және тыңдалым материалдары бойынша негізгі ойды білдіретін сөйлемдерді іріктей отырып, жинақы мәтін жазу | 7. 3. 5. 1 оқылым және тыңдалым материалдары бойынша тірек сөздер мен сөз тіркестерін синонимдік қатармен ауыстыра отырып, жинақы мәтін жазу | 8. 3. 5. 1 оқылым және тыңдалым материалдары бойынша мәтіннің баяндау желісін сақтап, әр бөлігінен алынған ақпараттардан жинақы мәтін (аннотация, тезис) жазу | 9. 3. 5. 1 оқылым және тыңдалым материалдары бойынша автордың негізгі ойын сақтай отырып, перифраз тәсілдері арқылы жинақы мәтін (аннотация, тезис) жазу |
6. Мәтіндерді түзету және редакциялау | 5. 3. 6. 1 мәтіндегі орфографиялық қателерді сөздіктерге сүйене отырып, түзету және редакциялау | 6. 3. 6. 1 мәтіндегі орфографиялық және пунктуациялық қателерді сөздіктерге, емле ережелеріне сүйеніп, түзету, редакциялау | 7. 3. 6. 1 мәтіндегі сөздердің тақырыпқа сай орынды қолданылуын тексеру, синонимдік қатармен ауыстыра отырып, лексикалық түзетулер енгізу, редакциялау | 8. 3. 6. 1 БАҚ материалдары негізінде стильдік ауытқуларды, орынсыз қолданылған сөз оралымдарын талдап, стильдік түзетулер жасау, редакциялау | 9. 3. 6. 1 жазба жұмысын абзацтар мен бөліктерге бөлу, ойын (ақпарат, идея) дұрыс жүйелеп, логикалық түзетулер енгізу, редакциялау |
4) әдеби тіл нормаларын сақтау:
1. Орфографиялық нормалар | 5. 4. 1. 1 қазақ тілінің дыбыстар жүйесін, үндестік заңын, емлелік ерекшеліктерін ескере отырып, орфографиялық нормаға сай жазу | 6. 4. 1. 1 тақырып бойынша жеке сөздер, бірге, бөлек және дефис арқылы жазылатын сөздерді орфография лық нормаға сай жазу | 7. 4. 1. 1 жалғаулар мен шылаулардың ерекшелігін ескере отырып, үндестік заңына сәйкес орфография-лық нормаға сай жазу | 8. 4. 1. 1 тақырып бойынша бас әріппен жазылатын күрделі-құрама атауларды орфографиялық нормаға сай жазу | 9. 4. 1. 1 мәнмәтін бойынша тілдік бірліктерді орфографиялық нормаға сай жазу |
2. Орфоэпиялық нормалар | 5. 4. 2. 1 сөз ішіндегі және сөз аралығындағы ілгерінді, кейінді және тоғыспалы ықпал заңдылықтарына сәйкес айта білу | 6. 4. 2. 1 екпіннің түрлерін (сөз екпіні, тіркес екпіні, логикалық екпін) сөз және сөйлем ішінде орынды қолдану | 7. 4. 2. 1 сөйлеу тіліндегі интонация, кідіріс, логикалық екпіннің мәнін түсініп қолдану | 8. 4. 2. 1 сөйлеу ағымындағы интонацияның құрамдас бөліктері: әуен, әуез, тембр, қарқын, кідірісті сөйлеу мәнеріне сай қолдану | - |
3. Лексикалық нормалар | 5. 4. 3. 1 тура және ауыспалы мағыналы сөздерді, көп мағыналы сөздер, омоним, антоним, синонимдерді көркемдік ерекшеліктеріне сай қолдану | 6. 4. 3. 1 көнерген сөз, эвфемизм, дисфемизм, неологизм, термин, диалект сөз, кәсіби сөз, табу сөздердің қолданыс аясын түсіну және ажырата білу | 7. 4. 3. 1 фразеологизм, мақал-мәтелдердің эмоционалды мәнін, көркемдік ерекшеліктерін түсініп қолдану | 8. 4. 3. 1 сөздік қор және сөздік құрам ерекшеліктерін түсініп қолдану | 9. 4. 3. 1 стильдік ерекшеліктерге сай тілдік бірліктерді дұрыс қолдана білу |
4. Грамматика лық нормалар | 5. 4. 4. 1 жұрнақ арқылы жасалған туынды сөздерді және күрделі сөздерді ауызша және жазбаша тілдесім барысында қолдану; 5. 4. 4. 2 зат есімдердің мағыналық түрлерін мәнмәтін аясында жалғаулар арқылы түрлендіріп қолдану; 5. 4. 4. 3 сын есімдердің, шырай түрлерінің көркемдік ерекшелігін тану, сын есімді зат есім орнына қолдана білу; 5. 4. 4. 4 сан есімнің мағыналық түрлерін ажырата білу, сан есімді зат есім орнына қолдана білу; 5. 4. 4. 5 төл сөз, төлеу сөз, автор сөзінің жасалу жолдарын, қызметін білу, төл сөзді төлеу сөзге айналдыру | 6. 4. 4. 1 сөйлемдегі есімдіктің қызметін түсіну, есімдікті зат есім, сын есімнің орнына қолдану; 6. 4. 4. 2 етістіктің етіс түрлері мен салт-сабақты етістіктердің тіркесімдік мүмкіндігін ауызша және жазбаша тілдесім барысында қолдану; 6. 4. 4. 3 үстеудің мағыналық түрлерін ажырату, синонимдік қатарларын түрлендіріп қолдану | 7. 4. 4. 1 етістіктің есімше, көсемше, тұйық етістік, шақ, рай түрлерін тілдесім барысында қолдану; 7. 4. 4. 2 еліктеуіш сөздердің мәнмәтіндегі қолданысын түсіну. 7. 4. 4. 3 шылау түрлерін ажырата білу, орынды қолдану; 7. 4. 4. 4 одағай түрлерін ажырата білу, қолдану; 7. 4. 4. 5 оқшау сөздердің қызметін түсіну, ажырата білу | 8. 4. 4. 1 сөз тіркесінің байланысу тәсілдері мен түрлері, есімді, етістікті сөз тіркестерін ажырату, қолдану; 8. 4. 4. 2 тұрлаулы және тұрлаусыз сөйлем мүшелерінің сөйлем жасаудағы өзіндік орнын, қызметін түсініп қолдану; 8. 4. 4. 3 сөйлем ішінде бірыңғай мүшелер мен айқындауыш мүшелерді қолдана білу; 8. 4. 4. 4 жай сөйлемдерді айтылу мақсаты мен құрылымдық ерекшелігіне сай қолдану | 9. 4. 4. 1 құрмалас сөйлем жасалу жолдарын, түрлерін білу; 9. 4. 4. 2 салалас құрмалас сөйлемдердің мағыналық түрлерін ажырата білу, түрлендіріп қолдану; 9. 4. 4. 3 сабақтас құрмалас сөйлемдердің мағыналық түрлерін ажырата білу, түрлендіріп қолдану; 9. 4. 4. 4 аралас құрмалас сөйлемдердің жасалу жолдарын білу, қолдану |
5. Пунктуация лық нормалар | 5. 4. 5. 1 төл сөз, төлеу сөз, автор сөзінің тыныс белгілерін дұрыс қолдану | 6. 4. 5. 1 қазақ тіліндегі тыныс белгілерінің түрлері мен қызметін (даралаушы) түсіну, дұрыс қолдану | 7. 4. 5. 1 сөйлем соңында және сөйлем ішінде қойылатын тыныс белгілерін (даралаушы және ерекшелеуші) дұрыс қолдану | 8. 4. 5. 1 сөйлем соңында қабаттасып қойылатын тыныс белгілерін дұрыс қолдану | 9. 4. 5. 1 құрмалас сөйлемнің тыныс белгілерін (даралаушы, ерекшелеуші, ойдың аражігін ажырататын) ережеге сай қолдану |
17. Тоқсандағы бөлімдер мен бөлімдер ішіндегі тақырыптар бойынша сағат сандарын бөлу мұғалімнің еркіне қалдырылады.
18. Осы оқу бағдарламасы Негізгі орта білім беру деңгейінің 5-9-сыныптарына арналған "Қазақ тілі" оқу пәні бойынша үлгілік оқу бағдарламасы (оқыту қазақ тілінде) іске асыру жөніндегі ұзақ мерзімді жоспарға сәйкес іске асырылады.
3-параграф. Негізгі орта білім беру деңгейінің 5-9-сыныптарына арналған "Қазақ тілі" оқу пәні бойынша үлгілік оқу бағдарламасын (оқыту қазақ тілінде) іске асыру жөніндегі ұзақ мерзімді жоспар
1) 5-сынып:
Лексика-грамматикалық бөлімдер | Грамматикалық материал | Тақырыптар/ жоспардың мазмұны | Оқыту мақсаттары. Білім алушылар білуге тиісті |
1-тоқсан | |||
1. Мәдениет: тіл және қарым-қатынас. Фонетика | Дауысты, дауыссыз дыбыстардың емлесі. Үндестік заңы. Орфографиялық норма | Тыңдалым және айтылым | 5. 1. 1. 1 тірек сөздер мен ұсынылған иллюстрациялар арқылы тақырыпты болжау; 5. 1. 5. 1 тыңдалған мәтін мазмұны негізінде сұрақтарға жауап беру, көтерілген мәселе бойынша өз ойын білдіру |
Оқылым | 5. 2. 1. 1 мәтіндегі негізгі және қосымша ақпаратты түсіну, анықтау; 5. 2. 2. 1 лексиканың ауызекі сөйлеу және жазба стильдік айырмашылықтарын мәтіндер арқылы тану | ||
Жазылым | 5. 3. 1. 1 берілген мәтінге сәйкес кіріспе, негізгі және қорытынды бөлімдерді қамтитын қарапайым жоспар құру; 5. 3. 4. 1 эссенің кіріспе, негізгі, қорытынды бөлімдерін сақтай отырып, өзіне таныс адамды, белгілі бір мекен мен оқиғаны сипаттап не суреттеп жазу | ||
Әдеби тіл нормалары | 5. 4. 1. 1 қазақ тілінің дыбыстар жүйесін, үндестік заңын, емлелік ерекшеліктерін ескере отырып, орфографиялық нормаға сай жазу | ||
2. Киіну. Сән.Талғам. Фонетика | Дыбыс үндестігі | Тыңдалым және айтылым | 5. 1. 2. 1 әлеуметтік-тұрмыстық, әлеуметтік-мәдени, тақырыптарға байланысты диалог,монологтердегі (ән мәтіні, жарнама) көтерілген мәселені түсіндіру; 5. 1. 3. 1 тыңдалған мәтіннің мазмұнын түсіну, негізгі және қосымша ақпаратты анықтау |
Оқылым | 5. 2. 3. 1 жарнама құрылымы мен ресімделуі арқылы жанрлық ерекшеліктерін ажырату; 5. 2. 5. 1 мәтін мазмұнын түсінуге, нақты ақпараттарды анықтауға бағытталған сұрақтар құрастыру | ||
Жазылым | 5. 3. 2. 1 жанрлық ерекшеліктеріне сай ресімделуі мен құрылымын сақтап, жарнама құрастырып жазу; 5. 3. 6. 1 мәтіндегі орфографиялық қателерді сөздіктерге сүйене отырып, түзету және редакциялау | ||
Әдеби тіл нормалары | 5. 4. 2. 1 сөз ішіндегі және сөз аралығындағы ілгерінді, кейінді және тоғыспалы ықпал заңдылықтарына сәйкес айта білу | ||
3. Отбасылық дәстүрлер мен мерекелер. Лексика | Сөз және оның мағынасы | Тыңдалым және айтылым | 5. 1. 2. 1 әлеуметтік-тұрмыстық, әлеуметтік-мәдени, тақырыптарға байланысты диалог, монологтердегі (ән мәтіні, хабарлама) көтерілген мәселені түсіндіру; 5. 1. 4. 1 тірек сөздер мен жетекші сұрақтар арқылы негізгі ойды анықтау |
Оқылым | 5. 2. 4. 1 ауызекі стильдегі мәтіндердің мазмұнын, тақырыбын және тілдік құралдарын салыстыру; 5. 2. 3. 1 хаттың құрылымы мен ресімделуі арқылы жанрлық ерекшеліктерін ажырату | ||
Жазылым | 5. 3. 2. 1 жанрлық ерекшеліктеріне сай ресімделуі мен құрылымын сақтап, хат құрастырып жазу; 5. 3. 5. 1 оқылым және тыңдалым материалдары бойынша негізгі ақпараттарды сақтай отырып, жинақы мәтін жазу | ||
Әдеби тіл нормалары | 5. 4. 3. 1 тура және ауыспалы мағыналы сөздерді, көп мағыналы сөздеркөркемдік ерекшеліктеріне сай қолдану | ||
2- -тоқсан | |||
4. Жануарлар әлемі мен өсімдіктер дүниесі. Лексика | Омоним. Синоним. Антоним | Тыңдалым және айтылым | 5. 1. 2. 1 әлеуметтік-тұрмыстық, әлеуметтік-мәдени тақырыптарға байланысты диалог, монологтердегі (хабарландыру) көтерілген мәселені түсіндіру; 5. 1. 3. 1 тыңдалған мәтіннің мазмұнын түсіну, негізгі және қосымша ақпаратты анықтау |
Оқылым | 5. 2. 1. 1 мәтіндегі негізгі және қосымша ақпаратты түсіну, анықтау; 5. 2. 3. 1 хабарландырудың құрылымы мен ресімделуі арқылы жанрлық ерекшеліктерін ажырату | ||
Жазылым | 5. 3. 2. 1 жанрлық ерекшеліктеріне сай ресімделуі мен құрылымын сақтап хабарландыру құрастырып жазу; 5. 3. 6. 1 мәтіндегі орфографиялық қателерді сөздіктерге сүйене отырып, түзету және редакциялау | ||
Әдеби тіл нормалары | 5. 4. 3. 1 омоним, антоним, синонимдерді көркемдік ерекшеліктеріне сай қолдану | ||
5. Бос уақыт және хобби. Морфология | Сөздің жасалу жолдары | Тыңдалым және айтылым | 5. 1. 5. 1 тыңдалған мәтін мазмұны негізінде сұрақтарға жауап беру, көтерілген мәселе бойынша өз ойын білдіру; 5. 1. 2. 1 әлеуметтік-тұрмыстық, әлеуметтік-мәдени, тақырыптарға байланысты диалог, монологтердегі (хабарландыру) көтерілген мәселені түсіндіру |
Оқылым | 5. 2. 2. 1 лексиканың ауызекі сөйлеу және жазба стильдік айырмашылықтарын мәтіндер арқылы тану; 5. 2. 3. 1 хабарлама құрылымы мен ресімделуі арқылы жанрлық ерекшеліктерін ажырату | ||
Жазылым | 5. 3. 4. 1 эссенің кіріспе, негізгі, қорытынды бөлімдерін сақтай отырып, өзіне таныс адамды, белгілі бір мекен мен оқиғаны сипаттап не суреттеп жазу; 5. 3. 1. 1 берілген мәтінге сәйкес кіріспе, негізгі және қорытынды бөлімдерді қамтитын қарапайым жоспар құру; 5. 3. 2. 1 жанрлық ерекшеліктеріне сай ресімделуі мен құрылымын сақтап, хабарландыру құрастырып жазу | ||
Әдеби тіл нормалары | 5. 4. 4. 1 жұрнақ арқылы жасалған туынды сөздерді және күрделі сөздерді ауызша және жазбаша тілдесім барысында қолдану | ||
3-тоқсан | |||
6. Қиял әлемі. Морфология | Сөздің топтары. Зат есім. Зат есімнің мағыналық түрлері. Зат есімнің түрленуі | Тыңдалым және айтылым | 5. 1. 1. 1 тірек сөздер мен ұсынылған иллюстрациялар арқылы тақырыпты болжау; 5. 1. 5. 1 тыңдалған мәтін мазмұны негізінде сұрақтарға жауап беру, көтерілген мәселе бойынша өз ойын білдіру |
Оқылым | 5. 2. 2. 1 лексиканың ауызекі сөйлеу және жазба стильдік айырмашылықтарын мәтіндер арқылы тану; 5. 2. 5. 1 мәтін мазмұнын түсінуге, нақты ақпараттарды анықтауға бағытталған сұрақтар құрастыру; 5. 2. 7. 1 энциклопедиялар, балаларға арналған газет-журналдардан қажетті ақпаратты ала білу | ||
Жазылым | 5. 3. 4. 1эссенің кіріспе, негізгі, қорытынды бөлімдерін сақтай отырып, өзіне таныс адамды, белгілі бір мекен мен оқиғаны сипаттап не суреттеп жазу; 5. 3. 6. 1 мәтіндегі орфографиялық қателерді сөздіктерге сүйене отырып, түзету және редакциялау | ||
Әдеби тіл нормалары | 5. 4. 2. 2 зат есімдердің мағыналық түрлерін мәнмәтін аясында жалғаулар арқылы түрлендіріп қолдану | ||
7. Көлік және жол белгілері. Морфология | Сан есім. Сан есімнің мағыналық түрлері. Сан есімнің заттануы | Тыңдалым және айтылым | 5. 1. 3. 1 тыңдалған мәтіннің мазмұнын түсіну, негізгі және қосымша ақпаратты анықтау; 5. 1. 4. 1 тірек сөздер мен жетекші сұрақтар арқылы негізгі ойды анықтау |
Оқылым | 5. 2. 3. 1 нұсқаулық құрылымы мен ресімделуі арқылы жанрлық ерекшеліктерін ажырату; 5. 2. 5. 1 мәтін мазмұнын түсінуге, нақты ақпараттарды анықтауға бағытталған сұрақтар құрастыру | ||
Жазылым | 5. 3. 5. 1 оқылым және тыңдалым материалдары бойынша негізгі ақпараттарды сақтай отырып, жинақы мәтін жазу; 5. 3. 3. 1 сюжетті суреттердің (фотосуреттер) желісі бойынша әңгіме құрастыру | ||
Әдеби тіл нормалары | 5. 4. 4. 4 сан есімнің мағыналық түрлерін ажырата білу, сан есімді зат есім орнына қолдана білу | ||
8. Адамның сырт келбеті мен мінезі. Морфология | Сын есім. Сын есімнің мағыналық түрлері. Сын есімнің шырайлары. Сын есімнің заттануы | Тыңдалым және айтылым | 5. 1. 6. 1 коммуникативтік жағдаятқа сай эмоционалды сөздерді, дауыс ырғақтары арқылы қыстырма, қаратпа, одағай сөздерді еркін қолданып, диалогке даярлықсыз қатысу, өз пікірін білдіру; 5. 1. 4. 1 тірек сөздер мен жетекші сұрақтар арқылы негізгі ойды анықтау |
Оқылым | 5. 2. 4. 1 ауызекі стильдегі мәтіндердің мазмұнын, тақырыбын және тілдік құралдарын салыстыру; 5. 2. 6. 1 оқылым стратегияларын қолдану: жалпы мазмұнын түсіну үшін оқу, нақты ақпаратты табу үшін оқу | ||
Жазылым | 5. 3. 3. 1сюжетті суреттердің (фотосуреттер) желісі бойынша әңгіме құрастыру; 5. 3. 1. 1 берілген мәтінге сәйкес кіріспе, негізгі және қорытынды бөлімдерді қамтитын қарапайым жоспар құру | ||
Әдеби тіл нормалары | 5. 4. 4. 3 сын есімдердің, шырай түрлерінің көркемдік ерекшелігін тану, сын есімді зат есім орнына қолдана білу | ||
4-тоқсан | |||
9. Аспан әлемінің құпиялары. Синтаксис | Төл сөз. Автор сөзі. Төлеу сөз. Төл сөзді төлеу сөзге айналдыру жолдары | Тыңдалым және айтылым | 5. 1. 4. 1 тірек сөздер мен жетекші сұрақтар арқылы негізгі ойды анықтау; 5. 1. 6. 1 коммуникативтік жағдаятқа сай эмоционалды сөздерді, дауыс ырғақтары арқылы қыстырма, қаратпа, одағай сөздерді еркін қолданып, диалогке даярлықсыз қатысу, өз пікірін білдіру |
Оқылым | 5. 2. 6. 1 оқылым стратегияларын қолдану: жалпы мазмұнын түсіну үшін оқу, нақты ақпаратты табу үшін оқу; 5. 2. 7. 1 энциклопедиялар, балаларға арналған газет-журналдардан қажетті ақпаратты ала білу | ||
Жазылым | 5. 3. 5. 1 оқылым және тыңдалым материалдары бойынша негізгі ақпараттарды сақтай отырып, жинақы мәтін жазу; 5. 3. 4. 1 эссенің кіріспе, негізгі, қорытынды бөлімдерін сақтай отырып, өзіне таныс адамды, белгілі бір мекен мен оқиғаны сипаттап не суреттеп жазу | ||
Әдеби тіл нормалары | 5. 4. 5. 5 төл сөз, төлеу сөз, автор сөзінің жасалу жолдарын, қызметін білу, төл сөзді төлеу сөзге айналдыру | ||
10. Саяхат және демалыс. Синтаксис | Төл сөз бен автор сөзінің тыныс белгілері | Тыңдалым және айтылым | 5. 1. 5. 1 тыңдалған мәтін мазмұны негізінде сұрақтарға жауап беру, көтерілген мәселе бойынша өз ойын білдіру; 5. 1. 6. 1 коммуникативтік жағдаятқа сай эмоционалды сөздерді, дауыс ырғақтары арқылы қыстырма, қаратпа, одағай сөздерді еркін қолданып, диалогке даярлықсыз қатысу, өз пікірін білдіру |
Оқылым | 5. 2. 7. 1 энциклопедиялар, балаларға арналған газет-журналдардан қажетті ақпаратты ала білу; 5. 2. 4. 1 ауызекі стильдегі мәтіндердің мазмұнын, тақырыбын және тілдік құралдарын салыстыру; 5. 2. 3. 1 хаттың құрылымы мен ресімделуі арқылы жанрлық ерекшеліктерін ажырату | ||
Жазылым | 5. 3. 3. 1 сюжетті суреттердің (фотосуреттер) желісі бойынша әңгіме құрастыру; 5. 3. 2. 1 жанрлық ерекшеліктеріне сай ресімделуі мен құрылымын сақтап, хат құрастырып жазу | ||
Әдеби тіл нормалары | 5. 4. 4. 5 төл сөз, төлеу сөз, автор сөзінің жасалу жолдарын, қызметін білу, төл сөзді төлеу сөзге айналдыру; 5. 4. 5. 5 төл сөз, төлеу сөз, автор сөзінің тыныс белгілерін дұрыс қолдану | ||
2) 6-сынып:
Лексика-грамматикалық бөлімдер | Грамматикалық материал | Тақырыптар/ жоспардың мазмұны | Оқыту мақсаттары. Білім алушылар білуге тиісті |
1-тоқсан | |||
1. Қазақстандағы көрікті жерлер. Лексикография | Орфографиялық норма. Орфографиялық сөздік | Тыңдалым және айтылым | 6. 1. 1. 1 мәтіннің атауын талқылау және алғашқы бөлігін тыңдау арқылы көтерілетін мәселені болжау; 6. 1. 4. 1 мәтіннің құрылымдық ерекшелігіне назар аудара отырып, жетекші сұрақтар арқылы негізгі ойды анықтау |
Оқылым | 6. 2. 2. 1 ауызекі сөйлеу және көркем сөйлеудің стильдік ерекшеліктерін қолданылған тілдік құралдар арқылы тану; 6. 2. 6. 1 оқылым стратегияларын қолдану: комментарий жасау, іріктеп оқу, рөлге бөліп оқу | ||
Жазылым | 6. 3. 3. 1 ұсынылған тақырып бойынша деректер жинақтай отырып, графиктік мәтін (диаграмма, кесте, сызба) түрінде құрастыру; 6. 3. 5. 1 оқылым және тыңдалым материалдары бойынша негізгі ойды білдіретін сөйлемдерді іріктей отырып, жинақы мәтін жазу | ||
Әдеби тіл нормалары | 6. 4. 1. 1 тақырып бойынша жеке сөздер, бірге, бөлек және дефис арқылы жазылатын сөздерді орфографиялық нормаға сай жазу | ||
2. Ұлттық және отбасылық құндылықтар. Фонетика | Екпін,оның түрлері | Тыңдалым және айтылым | 6. 1. 4. 1 мәтіннің құрылымдық ерекшелігіне назар аудара отырып, жетекші сұрақтар арқылы негізгі ойды анықтау; 6. 1. 2. 1 әлеуметтік-мәдени, ресми-іскери тақырыптарға байланысты диалог, монологтердегі (құттықтау, интервью) көтерілген мәселені талдау |
Оқылым | 6. 2. 2. 1 ауызекі сөйлеу және көркем сөйлеудің стильдік ерекшеліктерін қолданылған тілдік құралдар арқылы тану; 6. 2. 5. 1 мәтіннен негізгі және қосымша ақпаратты, көтерілген мәселені анықтауға бағытталған нақтылау сұрақтарын құрастыру | ||
Жазылым | 6. 3. 2. 1 жанрлық және стильдік ерекшеліктеріне сай құрылымын сақтай отырып мінездеме, құттықтауқұрастырып жазу; 6. 3. 6. 1 мәтіндегі орфографиялық және пунктуациялық қателерді сөздіктерге, емле ережелеріне сүйеніп, түзету, редакциялау | ||
Әдеби тіл нормалары | 6. 4. 2. 1 екпіннің түрлерін (сөз екпіні, тіркес екпіні, логикалық екпін) сөз және сөйлем ішінде орынды қолдану | ||
3. Әлемнің жеті кереметі. Лексикография | Орфографиялық норма. Орфографиялық сөздік | Тыңдалым және айтылым | 6. 1. 3. 1 тыңдалған мәтіннің мазмұнын түсіну, детальді ақпаратты анықтау; 6. 1. 5. 1 тыңдалған мәтін мазмұны бойынша жалпы және нақты сұрақтарға жауап беру, мәтіндегі ақпаратты шынайы өмірмен байланыстыру |
Оқылым | 6. 2. 1. 1 мәтіннен негізгі және қосымша, детальді ақпаратты анықтау, түсіндіру; 6. 2. 6. 1 оқылым стратегияларын қолдану: комментарий жасау, іріктеп оқу, рөлге бөліп оқу | ||
Жазылым | 6. 3. 1. 1 әртүрлі жанрдағы мәтіндерді жазу үшін құрылымын ескере отырып, қарапайым жоспар құру; 6. 3. 4. 1 эссе тақырыбынан ауытқымай, абзац түрлерін жүйелі құрастырып, көтерілген мәселе бойынша келісу-келіспеу себептерін айқын көрсетіп жазу("келісу, келіспеу" эссесі) | ||
Әдеби тіл нормалары | 6. 4. 1. 1 тақырып бойынша жеке сөздер, бірге, бөлек және дефис арқылы жазылатын сөздерді орфографиялық нормаға сай жазу | ||
2-тоқсан | |||
4. Астана – мәдениет пен өнер ордасы. Лексика | Неологизм сөздер. Термин сөздер. Диалект сөздер. Кәсіби сөздер | Тыңдалым және айтылым | 6. 1. 2. 1 әлеуметтік-мәдени, ресми-іскери тақырыптарға байланысты диалог, монологтердегі (хабарландыру, жаңалық) көтерілген мәселені талдау; 6. 1. 6. 1 коммуникативтік жағдаятқа сайресми сөздер мен тіркестер, дайын тіркестер мен терминдерді орынды қолданып, диалогке қатысу, ойын анық жеткізу |
Оқылым | 6. 2. 3. 1 ауызекі сөйлеу этикеттері мен көркем сөйлеудің құрылымдық және жанрлық ерекшеліктерін ажырату; 6. 2. 6. 1 оқылым стратегияларын қолдану: комментарий жасау, іріктеп оқу, рөлге бөліп оқу | ||
Жазылым | 6. 3. 4. 1 эссе тақырыбынан ауытқымай, абзац түрлерін жүйелі құрастырып, көтерілген мәселе бойынша келісу-келіспеу себептерін айқын көрсетіп жазу ("келісу, келіспеу" эссесі); 6. 3. 6. 1 мәтіндегі орфографиялық және пунктуациялық қателерді сөздіктерге, емле ережелеріне сүйеніп, түзету, редакциялау | ||
Әдеби тіл нормалары | 6. 4. 3. 1 неологизм, термин, диалект сөз, кәсіби сөздердің қолданыс аясын түсіну және ажырата білу | ||
5. Тарихи тұлғалар. Лексика | Көнерген сөздер. Эвфемизм. Дисфемизм. Табу | Тыңдалым және айтылым | 6. 1. 1. 1 мәтіннің атауын талқылау және алғашқы бөлігін тыңдау арқылы көтерілетін мәселені болжау; 6. 1. 5. 1 тыңдалған мәтін мазмұны бойынша жалпы және нақты сұрақтарға жауап беру, мәтіндегі ақпаратты шынайы өмірмен байланыстыру |
Оқылым | 6. 2. 4. 1 ауызекі және ресми стильдегі мәтіндердің тақырыбын, мазмұнын, тілдік ерекшелігін салыстыру; 6. 2. 7. 1 энциклопедия, сөздік, балаларға арналған газет-журналдардан қажетті ақпараттарды алу, авторына сілтеме жасау | ||
Жазылым | 6. 3. 1. 1 әртүрлі жанрдағы мәтіндерді жазу үшін құрылымын ескере отырып, қарапайым жоспар құру; 6. 3. 2. 1 жанрлық және стильдік ерекшеліктеріне сай құрылымын сақтай отырып, өмірбаян құрастырып жазу | ||
Әдеби тіл нормалары | 6. 4. 3. 1 көнерген сөз, эвфемизм, дисфемизм, табу сөздердің қолданыс аясын түсіну және ажырата білу | ||
3-тоқсан | |||
6. Су – тіршілік көзі. Қазақстандағы өзен-көлдер. Морфология | Есімдік, оның мағыналық түрлері | Тыңдалым және айтылым | 6. 1. 3. 1 тыңдалған мәтіннің мазмұнын түсіну, детальді ақпаратты анықтау; 6. 1. 5. 1 тыңдалған мәтін мазмұны бойынша жалпы және нақты сұрақтарға жауап беру, мәтіндегі ақпаратты шынайы өмірмен байланыстыру |
Оқылым | 6. 2. 1. 1 мәтіннен негізгі және қосымша, детальді ақпаратты анықтау, түсіндіру; 6. 2. 4. 1 ауызекі және ресми стильдегі мәтіндердің тақырыбын, мазмұнын, тілдік ерекшелігін салыстыру | ||
Жазылым | 6. 3. 3. 1 ұсынылған тақырып бойынша деректер жинақтай отырып, графиктік мәтін (диаграмма, кесте, сызба) түрінде құрастыру; 6. 3. 4. 1 эссе тақырыбынан ауытқымай, абзац түрлерін жүйелі құрастырып, көтерілген мәселе бойынша келісу-келіспеу себептерін айқын көрсетіп жазу ("келісу, келіспеу" эссесі) | ||
Әдеби тіл нормалары | 6. 4. 4. 1 сөйлемдегі есімдіктің қызметін түсіну, есімдікті зат есім, сын есімнің орнына қолдану | ||
7. Спорт. Белгілі спорт жұлдыздары. Морфология | Етістік, оның мағыналық түрлері. Етіс түрлері | Тыңдалым және айтылым | 6. 1. 2. 1 әлеуметтік-мәдени, ресми-іскери тақырыптарға байланысты диалог, монологтердегі (нұсқаулық, өмірбаян) көтерілген мәселені талдау; 6. 1. 3. 1 тыңдалған мәтіннің мазмұнын түсіну, детальді ақпаратты анықтау |
Оқылым | 6. 2. 1. 1 мәтіннен негізгі және қосымша, детальді ақпаратты анықтау, түсіндіру; 6. 2. 4. 1 ауызекі және ресми стильдегі мәтіндердің тақырыбын, мазмұнын, тілдік ерекшелігін салыстыру | ||
Жазылым | 6. 3. 1. 1 әртүрлі жанрдағы мәтіндерді жазу үшін құрылымын ескере отырып, қарапайым жоспар құру; 6. 3. 2. 1 жанрлық және стильдік ерекшеліктеріне сай құрылымын сақтай отырып, мінездеме, өмірбаян құрастырып жазу | ||
Әдеби тіл нормалары | 6. 4. 4. 2 етістіктің етіс түрлері мен салт-сабақты етістіктердің тіркесімдік мүмкіндігін ауызша және жазбаша тілдесім барысында қолдану | ||
8. Қазақ халқының әдет-ғұрыптары мен салт-дәстүрлері. Наурыз. Морфология | Үстеу. Үстеудің мағыналық түрлері | Тыңдалым және айтылым | 6. 1. 1. 1 мәтіннің атауын талқылау және алғашқы бөлігін тыңдау арқылы көтерілетін мәселені болжау; 6. 1. 2. 1 әлеуметтік-мәдени, ресми-іскери тақырыптарға байланысты диалог, монологтердегі (жаңалық, құттықтау) көтерілген мәселені талдау |
Оқылым | 6. 2. 3. 1 ауызекі сөйлеу этикеттері мен көркем сөйлеудің құрылымдық және жанрлық ерекшеліктерін ажырату; 6. 2. 7. 1 энциклопедия, сөздік, балаларға арналған газет-журналдардан қажетті ақпараттарды алу, авторына сілтеме жасау | ||
Жазылым | 6. 3. 2. 1 жанрлық және стильдік ерекшеліктеріне сай құрылымын сақтай отырып, құттықтау құрастырып жазу; 6. 3. 6. 1 мәтіндегі орфографиялық және пунктуациялық қателерді сөздіктерге, емле ережелеріне сүйеніп, түзету, редакциялау | ||
Әдеби тіл нормалары | 6. 4. 4. 3 үстеудің мағыналық түрлерін ажырату, синонимдік қатарларын түрлендіріп қолдану | ||
4-тоқсан | |||
9. Әлемдегі ірі кітапханалар. Морфология | Үстеу. Үстеудің мағыналық түрлері | Тыңдалым және айтылым | 6. 1. 2. 1 әлеуметтік-мәдени, ресми-іскери тақырыптарға байланысты диалог, монологтердегі (өмірбаян, хабарландыру) көтерілген мәселені талдау; 6. 1. 6. 1 коммуникативтік жағдаятқа сайресми сөздер мен тіркестер, дайын тіркестер мен терминдерді орынды қолданып, диалогке қатысу, ойын анық жеткізу |
Оқылым | 6. 2. 4. 1 ауызекі және ресми стильдегі мәтіндердің тақырыбын, мазмұнын, тілдік ерекшелігін салыстыру; 6. 2. 5. 1 мәтіннен негізгі және қосымша ақпаратты, көтерілген мәселені анықтауға бағытталған нақтылау сұрақтарын құрастыру | ||
Жазылым | 6. 3. 5. 1 оқылым және тыңдалым материалдары бойынша негізгі ойды білдіретін сөйлемдерді іріктей отырып, жинақы мәтін жазу; 6. 3. 6. 1 мәтіндегі орфографиялық және пунктуациялық қателерді сөздіктерге, емле ережелеріне сүйеніп, түзету, редакциялау | ||
Әдеби тіл нормалары | 6. 4. 4. 3 үстеудің мағыналық түрлерін ажырату, синонимдік қатарларын түрлендіріп қолдану | ||
10. Ғылым мен технология жетістіктері. Пунктуация | Тыныс белгілерінің түрлері мен қызметі | Тыңдалым және айтылым | 6. 1. 2. 1 әлеуметтік-мәдени, ресми-іскери тақырыптарға байланысты диалог, монологтердегі (нұсқаулық, интервью) көтерілген мәселені талдау; 6. 1. 6. 1 коммуникативтік жағдаятқа сайресми сөздер мен тіркестер, дайын тіркестер мен терминдерді орынды қолданып, диалогке қатысу, ойын анық жеткізу |
Оқылым | 6. 2. 2. 1 ауызекі сөйлеу және көркем сөйлеудің стильдік ерекшеліктерін қолданылған тілдік құралдар арқылы тану; 6. 2. 5. 1 мәтіннен негізгі және қосымша ақпаратты, көтерілген мәселені анықтауға бағытталған нақтылау сұрақтарын құрастыру | ||
Жазылым | 6. 3. 3. 1 ұсынылған тақырып бойынша деректер жинақтай отырып, графиктік мәтін (диаграмма, кесте, сызба) түрінде құрастыру; 6. 3. 4. 1 эссе тақырыбынан ауытқымай, абзац түрлерін жүйелі құрастырып, көтерілген мәселе бойынша келісу-келіспеу себептерін айқын көрсетіп жазу ("келісу, келіспеу" эссесі) | ||
Әдеби тіл нормалары | 6. 4. 5. 1 қазақ тіліндегі тыныс белгілерінің түрлері мен қызметін (даралаушы) түсіну, дұрыс қолдану | ||
3) 7-сынып:
Лексика-грамматикалық бөлімдері | Грамматикалық материал | Тақырыптар/ жоспардың мазмұны | Оқыту мақсаттары. Білім алушылар білуге тиісті |
1-тоқсан | |||
1. Ауа райы және климаттық өзгерістер. Фонетика | Интонация. Кідіріс. Логикалық екпін | Тыңдалым және айтылым | 7. 1. 1. 1 мәтін үзінділерін тыңдай отырып, оқиғаның дамуы мен аяқталуын болжау; 7. 1. 4. 1 мәтін тақырыбы, сөйлеушінің дауыс ырғағы мен сөйлеу мәнері арқылы негізгі ойды анықтау |
Оқылым | 7. 2. 1. 1 мәтіндік және графиктік (кесте, диаграмма, сурет, шартты белгілер) ақпаратты интерпретациялау; 7. 2. 5. 1 мәтін бойынша проблемалық сұрақтар құрастыру | ||
Жазылым | 7. 3. 3. 1 мәтін құрылымын (кіріспе бөлім, жалпы мәлімет беру, детальді мәлімет беру) сақтай отырып, графиктік мәтін (шартты белгі, сурет, сызба) түрінде берілген процесті сипаттап жазу; 7. 3. 5. 1 оқылым және тыңдалым материалдары бойынша тірек сөздер мен сөз тіркестерін синонимдік қатармен ауыстыра отырып, жинақы мәтін жазу | ||
Әдеби тіл нормалары | 7. 4. 2. 1 сөйлеу тіліндегі интонация, кідіріс, логикалық екпіннің мәнін түсініп қолдану | ||
2. Көшпенділер мәдениеті. Орфография | Шылаудың емлесі. Орфография лық норма | Тыңдалым және айтылым | 7. 1. 2. 1 әлеуметтік-қоғамдық, оқу-еңбек тақырыптарына байланысты диалог, монолог, полилогтердегі (көркем әдеби шығармалардан үзінді) автор көзқарасы мен көтерілген мәселені талдау; 7. 1. 6. 1 коммуникативтік жағдаятқа сайкөркем бейнелеуіш, эмоционалды-экспрессивті сөздерді және мақал-мәтелдер мен тұрақты тіркестерді еркін қолданып, диалогке қатысу, пікірталаста тез және дұрыс шешім қабылдай білу |
Оқылым | 7. 2. 3. 1 хроника құрылымы мен ресімделуі арқылы жанрлық ерекшеліктерін ажырату; 7. 2. 4. 1 идеясы ұқсас публицистикалық және көркем әдебиет стиліндегі мәтіндердің тақырыбы, құрылымы, мақсатты аудиториясы, тілдік ерекшелігін салыстыра талдау | ||
Жазылым | 7. 3. 1. 1 әртүрлі жанрдағы мәтіндерді жазу үшін құрылымын ескере отырып, күрделі жоспар құру; 7. 3. 2. 1 жанрлық және стильдік ерекшеліктеріне сай көркемдегіш құралдарды орынды қолдана отырып, шағын мақалақұрастырып жазу | ||
Әдеби тіл нормалары | 7. 4. 1. 1 жалғаулар мен шылаулардың ерекшелігін ескере отырып, үндестік заңына сәйкес орфографиялық нормаға сай жазу | ||
3. Денсаулық – зор байлық. Лексика | Қанатты сөздер. Фразеологизм. Мақал-мәтелдер | Тыңдалымжәнеайтылым | 7. 1. 3. 1 тыңдалған мәтіннің мазмұнын түсіну, ұсынылған ақпарат бойынша факті мен көзқарасты ажырата білу; 7. 1. 6. 1 коммуникативтік жағдаятқа сайкөркем бейнелеуіш, эмоционалды-экспрессивті сөздерді және мақал-мәтелдер мен тұрақты тіркестерді еркін қолданып, диалогке қатысу, пікірталаста тез және дұрыс шешім қабылдай білу |
Оқылым | 7. 2. 1. 1 мәтіндік және графиктік (кесте, диаграмма, сурет, шартты белгілер) ақпаратты интерпретациялау; 7. 2. 2. 1 публицистикалық және ресми стиль ерекшеліктерін қолданылған тілдік құралдар арқылы тану; 7. 2. 3. 1 кеңсе құжаттарының, қызметтік жазбалардың құрылымы мен ресімделуі арқылы жанрлық ерекшеліктерін ажырату | ||
Жазылым | 7. 3. 2. 1 жанрлық және стильдік ерекшеліктеріне сай көркемдегіш құралдарды орынды қолдана отырып, нұсқаулық құрастырып жазу; 7. 3. 4. 1 эссе құрылымы мен даму желісін сақтап, тақырыпқа байланысты берілген мәселенің оңтайлы шешілу жолдары немесе себептеріне өз көзқарасын жазу (дискуссивті эссе) | ||
Әдеби тіл нормалары | 7. 4. 3. 1 фразеологизм, мақал-мәтелдердің эмоционалды мәнін, көркемдік ерекшеліктерін түсініп қолдану | ||
2-тоқсан | |||
4. Сүйіспеншілік пен достық. Морфология | Етістіктің есімше, көсемше түрлері. Тұйық етістік | Тыңдалым және айтылым | 7. 1. 1. 1 мәтін үзінділерін тыңдай отырып, оқиғаның дамуы мен аяқталуын болжау; 7. 1. 5. 1 проблемалық сұрақтарға тыңдалған мәтіннен деректер келтіре отырып, дәлелді жауап беру, өз жауабын өзгенің жауабымен салыстыру, талқылау |
Оқылым | 7. 2. 4. 1 идеясы ұқсас публицистикалық және көркем әдебиет стиліндегі мәтіндердің тақырыбы, құрылымы, мақсатты аудиториясы, тілдік ерекшелігін салыстыра талдау; 7. 2. 6. 1 оқылым стратегияларын қолдану: комментарий жасау, іріктеп оқу, зерттеп оқу | ||
Жазылым | 7. 3. 1. 1 әртүрлі жанрдағы мәтіндерді жазу үшін құрылымын ескере отырып, күрделі жоспар құру; 7. 3. 4. 1 эссе құрылымы мен даму желісін сақтап, тақырыпқа байланысты берілген мәселенің оңтайлы шешілу жолдары немесе себептеріне өз көзқарасын жазу (дискуссивті эссе) | ||
Әдеби тіл нормалары | 7. 4. 4. 1 етістіктің есімше, көсемше түрлерін, тұйық етістікті тілдесім барысында қолдану | ||
5. Музыка өнері және қазақтың киелі домбырасы. Морфология | Етістіктің шақ түрлері. Рай түрлері | Тыңдалым және айтылым | 7. 1. 2. 1 әлеуметтік-қоғамдық, оқу-еңбек тақырыптарына байланысты диалог, монолог, полилогтердегі (ән, интервью) автор көзқарасы мен көтерілген мәселені талдау; 7. 1. 4. 1 мәтін тақырыбы, сөйлеушінің дауыс ырғағы мен сөйлеу мәнері арқылы негізгі ойды анықтау |
Оқылым | 7. 2. 5. 1 мәтін бойынша проблемалық сұрақтар құрастыру; 7. 2. 7. 1 ғаламтор, энциклопедия, газет-журналдар, оқулықтардан алынған деректерді қолдану, авторына сілтеме жасау | ||
Жазылым | 7. 3. 2. 1 жанрлық және стильдік ерекшеліктеріне сай көркемдегіш құралдарды орынды қолдана отырып, шағын мақалақұрастырып жазу; 7. 3. 6. 1 мәтіндегі сөздердің тақырыпқа сай орынды қолданылуын тексеру, синонимдік қатармен ауыстыра отырып, лексикалық түзетулер енгізу, редакциялау | ||
Әдеби тіл нормалары | 7. 4. 4. 1 етістіктің шақ, рай түрлерін тілдесім барысында қолдану | ||
3-тоқсан | |||
6. Ғаламтор ғаламаты. Морфология | Шылау түрлері. Шылау емлесі | Тыңдалым және айтылым | 7. 1. 3. 1 тыңдалған мәтіннің мазмұнын түсіну, ұсынылған ақпарат бойынша факті мен көзқарасты ажырата білу; 7. 1. 5. 1 проблемалық сұрақтарға тыңдалған мәтіннен деректер келтіре отырып, дәлелді жауап беру, өз жауабын өзгенің жауабымен салыстыру, талқылау |
Оқылым | 7. 2. 1. 1 мәтіндік және графиктік (кесте, диаграмма, сурет, шартты белгілер) ақпаратты интерпретациялау; 7. 2. 5. 1 мәтін бойынша проблемалық сұрақтар құрастыру | ||
Жазылым | 7. 3. 3. 1 мәтін құрылымын (кіріспе бөлім, жалпы мәлімет беру, детальді мәлімет беру) сақтай отырып, графиктік мәтін (шартты белгі, сурет, сызба) түрінде берілген процесті сипаттап жазу; 7. 3. 5. 1 оқылым және тыңдалым материалдары бойынша тірек сөздер мен сөз тіркестерін синонимдік қатармен ауыстыра отырып, жинақы мәтін жазу | ||
Әдеби тіл нормалары | 7. 4. 4. 3 шылау түрлерін ажырата білу, орынды қолдану | ||
7. Қазақстандағы ұлттар достастығы. Морфология | Еліктеуіш сөз. Бейнелеуіш сөз | Тыңдалым және айтылым | 7. 1. 1. 1 мәтін үзінділерін тыңдай отырып, оқиғаның дамуы мен аяқталуын болжау; 7. 1. 6. 1 коммуникативтік жағдаятқа сайкөркем бейнелеуіш, эмоционалды-экспрессивті сөздерді және мақал-мәтелдер мен тұрақты тіркестерді еркін қолданып, диалогке қатысу, пікірталаста тез және дұрыс шешім қабылдай білу |
Оқылым | 7. 2. 4. 1 идеясы ұқсас публицистикалық және көркем әдебиет стиліндегі мәтіндердің тақырыбы, құрылымы, мақсатты аудиториясы, тілдік ерекшелігін салыстыра талдау; 7. 2. 3. 1 хроника, хабар, очерктердің құрылымы мен ресімделуі арқылы жанрлық ерекшеліктерін ажырату | ||
Жазылым | 7. 3. 4. 1 эссе құрылымы мен даму желісін сақтап, тақырыпқа байланысты берілген мәселенің оңтайлы шешілу жолдары немесе себептеріне өз көзқарасын жазу (дискуссивті эссе); 7. 3. 6. 1 мәтіндегі сөздердің тақырыпқа сай орынды қолданылуын тексеру, синонимдік қатармен ауыстыра отырып, лексикалық түзетулер енгізу, редакциялау | ||
Әдеби тіл нормалары | 7. 4. 4. 2 еліктеуіш сөздердің мәнмәтіндегі қолданысын түсіну | ||
8. Дұрыс тамақтану. Морфология | Одағай. Одағай түрлері | Тыңдалым және айтылым | 7. 1. 2. 1 әлеуметтік-қоғамдық, оқу-еңбек тақырыптарына байланысты диалог, монолог, полилогтердегі (пікірталас, жаңалық) автор көзқарасы мен көтерілген мәселені талдау; 7. 1. 3. 1 тыңдалған мәтіннің мазмұнын түсіну, ұсынылған ақпарат бойынша факті мен көзқарасты ажырата білу |
Оқылым | 7. 2. 5. 1 мәтін бойынша проблемалық сұрақтар құрастыру; 7. 2. 7. 1 ғаламтор, энциклопедия, газет-журналдар, оқулықтардан алынған деректерді қолдану, авторына сілтеме жасау | ||
Жазылым | 7. 3. 1. 1 әртүрлі жанрдағы мәтіндерді жазу үшін құрылымын ескере отырып, күрделі жоспар құру; 7. 3. 2. 1 жанрлық және стильдік ерекшеліктеріне сай көркемдегіш құралдарды орынды қолдана отырып, шағын әңгіме құрастырып жазу | ||
Әдеби тіл нормалары | 7. 4. 4. 4 одағай түрлерін ажырата білу, қолдану | ||
4-тоқсан | |||
9. Жеңіс күні. Ұлы ерлікке тағзым. Морфология | Оқшау сөздің түрлері. Оқшау сөздердің қызметі | Тыңдалым және айтылым | 7. 1. 2. 1 әлеуметтік-қоғамдық, оқу-еңбек тақырыптарына байланысты диалог, монолог, полилогтердегі (интервью, көркем әдеби шығармадан үзінді) автор көзқарасы мен көтерілген мәселені талдау; 7. 1. 4. 1 мәтін тақырыбы, сөйлеушінің дауыс ырғағы мен сөйлеу мәнері арқылы негізгі ойды анықтау |
Оқылым | 7. 2. 2. 1 публицистикалық және ресми стиль ерекшеліктерін қолданылған тілдік құралдар арқылы тану; 7. 2. 3. 1 хроника, хабар, очерктердің құрылымы мен ресімделуі арқылы жанрлық ерекшеліктерін ажырату | ||
Жазылым | 7. 3. 1. 1 әртүрлі жанрдағы мәтіндерді жазу үшін құрылымын ескере отырып, күрделі жоспар құру; 7. 3. 2. 1 жанрлық және стильдік ерекшеліктеріне сай көркемдегіш құралдарды орынды қолдана отырып, шағын мақалақұрастырып жазу | ||
Әдеби тіл нормалары | 7. 4. 4. 5 оқшау сөздердің қызметін түсіну, ажырата білу | ||
10. Ғылыми фантастика. Пунктуация | Сөйлем соңында қойылатын тыныс белгілер. Сөйлем ішінде қойылатын тыныс белгілер | Тыңдалым және айтылым | 7. 1. 1. 1 мәтін үзінділерін тыңдай отырып, оқиғаның дамуы мен аяқталуын болжау; 7. 1. 5. 1 проблемалық сұрақтарға тыңдалған мәтіннен деректер келтіре отырып, дәлелді жауап беру, өз жауабын өзгенің жауабымен салыстыру, талқылау |
Оқылым | 7. 2. 4. 1 идеясы ұқсас публицистикалық және көркем әдебиет стиліндегі мәтіндердің тақырыбы, құрылымы, мақсатты аудиториясы, тілдік ерекшелігін салыстыра талдау; 7. 2. 5. 1 мәтін бойынша проблемалық сұрақтар құрастыру; 7. 2. 7. 1 энциклопедия, газет-журналдар, оқулықтардан алынған деректерді қолдану, авторына сілтеме жасау | ||
Жазылым | 7. 3. 4. 1 эссе құрылымы мен даму желісін сақтап, тақырыпқа байланысты берілген мәселенің оңтайлы шешілу жолдары немесе себептеріне өз көзқарасын жазу (дискуссивті эссе) | ||
Әдеби тіл нормасы | 7. 4. 5. 1 сөйлем соңында және сөйлем ішінде қойылатын тыныс белгілерін (даралаушы және ерекшелеуші) дұрыс қолдану | ||
4). 8-сынып:
Лексика-грамматикалық бөлімдері | Грамматикалық материал | Тақырыптар/ жоспардың мазмұны | Оқыту мақсаттары. Білім алушылар білуге тиісті |
1-тоқсан | |||
1. Көне түркі жазбалары және қазақ жазуы. Орфография | Жалқы есім емлесі | Тыңдалым және айтылым | 8. 1. 1. 1 мәтіннен алынған дәйексөздерге, үзінділерге сүйене отырып, көтерілетін мәселені болжау; 8. 1. 3. 1 тыңдалған мәтіннің мазмұнын түсіну, ұсынылған ақпараттан астарлы ойды анықтау |
Оқылым | 8. 2. 2. 1 публицистикалық және ғылыми стиль ерекшеліктерін қолданылған тілдік құралдар арқылы тану; 8. 2. 3. 1 мақала, аннотацияқұрылымы мен ресімделуі арқылы жанрлық ерекшеліктерін ажырату | ||
Жазылым | 8. 3. 5. 1 оқылым және тыңдалым материалдары бойынша мәтіннің баяндау желісін сақтап, әр бөлігінен алынған ақпараттардан жинақы мәтін (аннотация) жазу; 8. 3. 6. 1 БАҚ материалдары негізінде стильдік ауытқуларды, орынсыз қолданылған сөз оралымдарын талдап, стильдік түзетулер жасау, редакциялау | ||
Әдеби тіл нормасы | 8. 4. 1. 1 тақырып бойынша бас әріппен жазылатын күрделі-құрама атауларды орфографиялық нормаға сай жазу | ||
2. Адамзаттық құндылықтар және әлем мәдениеті. Фонетика | Сөйлеу ағымындағы әуен, әуез, тембр, қарқын, кідіріс | Тыңдалым және айтылым | 8. 1. 2. 1 әлеуметтік-қоғамдық, мәдени-тарихи тақырыптарға байланысты диалог, монолог, полилогтердегі (интервью, пікірталас үзінді) автор көзқарасы мен экспресивті-эмоционалды сөздердің рөлін талдау; 8. 1. 4. 1 мәтінде көтерілген мәселені (тұрмыстық, әлеуметтік) талдай отырып, негізгі ойды анықтау |
Оқылым | 8. 2. 4. 1 тақырыбы ұқсас ғылыми және публицистикалық стильдегі мәтіндердің тақырыбын, түрлерін (әңгімелеу, сипаттау, талқылау), құрылымын салыстыра талдау; 8. 2. 3. 1 мақала, презентация құрылымы мен ресімделуі арқылы жанрлық ерекшеліктерін ажырату | ||
Жазылым | 8. 3. 1. 1 тақырып бойынша материал жинақтап, тезистік жоспар құру; 8. 3. 2. 1 жанрлық және стильдік ерекшеліктеріне сай тілдік құралдарды орынды қолданып, мақала құрастырып жазу | ||
Әдеби тіл нормасы | 8. 4. 2. 1 сөйлеу ағымындағы интонацияның құрамдас бөліктері: әуен, әуез, тембр, қарқын, кідірісті сөйлеу мәнеріне сай қолдану | ||
2-тоқсан | |||
3. Кәсіп пен еңбек. Болашақ мамандықтары. Лексика | Сөздік қор. Сөздік құрам | Тыңдалым және айтылым | 8. 1. 4. 1 мәтінде көтерілген мәселені (тұрмыстық, әлеуметтік) талдай отырып, негізгі ойды анықтау; 8. 1. 5. 1 перифраз түрінде берілген сұрақтар арқылы мәтіннен қажетті ақпаратты таба білу, көтерілген мәселе бойынша ой тұжырымдау |
Оқылым | 8. 2. 1. 1 тұтас және аралас мәтіндердегі (кесте, диаграмма, сызба, сурет) ақпараттарды салыстыру; 8. 2. 5. 1 перифразаның түрлі тәсілдерін қолдана отырып, мәтін бойынша сұрақтар құрастыру | ||
Жазылым | 8. 3. 3. 1 мәтін құрылымын сақтай отырып, графиктік мәтіндегі (диаграмма, кесте) деректердің маңызды тұстарын анықтап жазу; 8. 3. 4. 1 эссе құрылымы мен даму желісін сақтап, мәселе бойынша ұсынылған шешімнің артықшылығы мен кемшілік тұстарын салыстыру, өз ойын дәлелдеп жазу (аргументативті эссе) | ||
Әдеби тіл нормасы | 8. 4. 3. 1 сөздік қор және сөздік құрам ерекшеліктерін түсініп қолдану | ||
4. Ғарышты игеру жетістіктері. Синтаксис | Сөз тіркесінің байланысу тәсілдері. Сөз тіркесінің байланысу түрлері. Сөз тіркесінің түрлері | Тыңдалым және айтылым | 8. 1. 3. 1 мәтіннен алынған дәйексөздерге, үзінділерге сүйене отырып, көтерілетін мәселені болжау; 8. 1. 6. 1 коммуникативтік жағдаятқа сай ғылыми және халықаралық терминдерді, ғылыми деректерді орынды қолданып, диалог, монолог, полилогта өз ойын дәлелді, жүйелі жеткізу |
Оқылым | 8. 2. 2. 1 публицистикалық және ғылыми стиль ерекшеліктерін қолданылған тілдік құралдар арқылы тану; 8. 2. 3. 1 мақала, презентация құрылымы мен ресімделуі арқылы жанрлық ерекшеліктерін ажырату | ||
Жазылым | 8. 3. 2. 1 жанрлық және стильдік ерекшеліктеріне сай тілдік құралдарды орынды қолданып, аннотация, тезис құрастырып жазу; 8. 3. 5. 1 оқылым және тыңдалым материалдары бойынша мәтіннің баяндау желісін сақтап, әр бөлігінен алынған ақпараттардан жинақы мәтін (аннотация, тезис) жазу | ||
Әдеби тіл нормасы | 8. 4. 4. 1 сөз тіркесінің байланысу тәсілдері мен түрлері, есімді, етістікті сөз тіркестерін ажырату, қолдану | ||
3-тоқсан | |||
5. Биоалуантүрлілік. Қызыл кітапқа енген жануарлар мен өсімдіктер. Синтаксис | Сөйлемнің тұрлаулы мүшелері. Сөйлемнің тұрлаусыз мүшелері | Тыңдалым және айтылым | 8. 1. 5. 1 перифраз түрінде берілген сұрақтар арқылы мәтіннен қажетті ақпаратты таба білу, көтерілген мәселе бойынша ой тұжырымдау; 8. 1. 6. 1 коммуникативтік жағдаятқа сай ғылыми және халықаралық терминдерді, ғылыми деректерді орынды қолданып, диалог, монолог, полилогта өз ойын дәлелді, жүйелі жеткізу |
Оқылым | 8. 2. 1. 1 тұтас және аралас мәтіндердегі (кесте, диаграмма, сызба, сурет) ақпараттарды салыстыру; 8. 2. 4. 1 тақырыбы ұқсас ғылыми және публицистикалық стильдегі мәтіндердің тақырыбын, түрлерін (әңгімелеу, сипаттау, талқылау), құрылымын салыстыра талдау; 8. 2. 5. 1 перифразаның түрлі тәсілдерін қолдана отырып, мәтін бойынша сұрақтар құрастыру | ||
Жазылым | 8. 3. 2. 1 жанрлық және стильдік ерекшеліктеріне сай тілдік құралдарды орынды қолданып, мақалақұрастырып жазу; 8. 3. 3. 1 мәтін құрылымын сақтай отырып, графиктік мәтіндегі (диаграмма, кесте) деректердің маңызды тұстарын анықтап жазу | ||
Әдеби тіл нормасы | 8. 4. 4. 2 тұрлаулы және тұрлаусыз сөйлем мүшелерінің сөйлем жасаудағы өзіндік орнын, қызметін түсініп қолдану | ||
6. Қоршаған орта және энергия ресурстары. Синтаксис | Сөйлемнің бірыңғай мүшелері. Сөйлемнің айқындауыш мүшелер | Тыңдалым және айтылым | 8. 1. 4. 1 мәтінде көтерілген мәселені (тұрмыстық, әлеуметтік)талдай отырып, негізгі ойды анықтау; 8. 1. 6. 1 коммуникативтік жағдаятқа сай ғылыми және халықаралық терминдерді, ғылыми деректерді орынды қолданып, диалог, монолог, полилогта өз ойын дәлелді, жүйелі жеткізу |
Оқылым | 8. 2. 2. 1 публицистикалық және ғылыми стиль ерекшеліктерін қолданылған тілдік құралдар арқылы тану; 8. 2. 4. 1 тақырыбы ұқсас ғылыми және публицистикалық стильдегі мәтіндердің тақырыбын, түрлерін (әңгімелеу, сипаттау, талқылау), құрылымын салыстыра талдау | ||
Жазылым | 8. 3. 5. 1 оқылым және тыңдалым материалдары бойынша мәтіннің баяндау желісін сақтап, әр бөлігінен алынған ақпараттардан жинақы мәтін (аннотация, тезис) жазу; 8. 3. 6. 1 БАҚ материалдары негізінде стильдік ауытқуларды, орынсыз қолданылған сөз оралымдарын талдап, стильдік түзетулер жасау, редакциялау | ||
Әдеби тіл нормасы | 8. 4. 4. 3 сөйлем ішінде бірыңғай мүшелер және айқындауыш мүшелерді қолдана білу | ||
7. Жасөспірім және заң. Синтаксис | Сөйлемнің айтылу мақсатына қарай түрлері | Тыңдалым және айтылым | 8. 1. 2. 1 әлеуметтік-қоғамдық, мәдени-тарихи тақырыптарға байланысты диалог, монолог, полилогтердегі (интервью, пікірталас үзінді) автор көзқарасы мен экспресивті-эмоционалды сөздердің рөлін талдау; 8. 1. 3. 1 тыңдалған мәтіннің мазмұнын түсіну, ұсынылған ақпараттан астарлы ойды анықтау |
Оқылым | 8. 2. 3. 1 мақала, презентацияқұрылымы мен ресімделуі арқылы жанрлық ерекшеліктерін ажырату; 8. 2. 6. 1 оқылым стратегияларын қолдану: комментарий жасау, іріктеп оқу, талдап оқу; 8. 2. 7. 1 ғаламтор, энциклопедия, газет-журналдар, оқулықтардан алынған деректерді дәлел ретінде қолдану, авторына сілтеме жасау | ||
Жазылым | 8. 3. 1. 1 тақырып бойынша материал жинақтап, тезистік жоспар құру; 8.3. 4.1 эссе құрылымы мен даму желісін сақтап, мәселе бойынша ұсынылған шешімнің артықшылығы мен кемшілік тұстарын салыстыру, өз ойын дәлелдеп жазу (аргументативті эссе) | ||
Әдеби тіл нормасы | 8. 4. 4. 4 жай сөйлемдерді айтылу мақсаты мен құрылымдық ерекшелігіне сай қолдану | ||
4-тоқсан | |||
8. Театр өнері мен мәдениеті. Синтаксис | Жай сөйлемнің түрлері | Тыңдалым және айтылым | 8. 1. 2. 1 әлеуметтік-қоғамдық, мәдени-тарихи тақырыптарға байланысты диалог, монолог, полилогтердегі (интервью, пікірталас үзінді) автор көзқарасы мен экспресивті-эмоционалды сөздердің рөлін талдау; 8. 1. 3. 1 тыңдалған мәтіннің мазмұнын түсіну, ұсынылған ақпараттан астарлы ойды анықтау |
Оқылым | 8. 2. 4. 1 тақырыбы ұқсас ғылыми және публицистикалық стильдегі мәтіндердің тақырыбын, түрлерін (әңгімелеу, сипаттау, талқылау), құрылымын салыстыра талдау; 8. 2. 7. 1 ғаламтор, энциклопедия, газет-журналдар, оқулықтардан алынған деректерді дәлел ретінде қолдану, авторына сілтеме жасау | ||
Жазылым | 8. 3. 1. 1 тақырып бойынша материал жинақтап, тезистік жоспар құру; 8. 3. 5. 1 оқылым және тыңдалым материалдары бойынша мәтіннің баяндау желісін сақтап, әр бөлігінен алынған ақпараттардан жинақы мәтін (аннотация, тезис) жазу | ||
Әдеби тіл нормасы | 8. 4. 4. 4 жай сөйлемдерді айтылу мақсаты мен құрылымдық ерекшелігіне сай қолдану | ||
9. Қазақстандағы туризм және экотуризм. Пунктуация | Сөйлем соңында қабаттасып қолданыла тын тыныс белгілері | Тыңдалым және айтылым | 8. 1. 1. 1 мәтіннен алынған дәйексөздерге, үзінділерге сүйене отырып, көтерілетін мәселені болжау; 8. 1. 5. 1 перифраз түрінде берілген сұрақтар арқылы мәтіннен қажетті ақпаратты таба білу, көтерілген мәселе бойынша ой тұжырымдау |
Оқылым | 8. 2. 1. 1 тұтас және аралас мәтіндердегі (кесте, диаграмма, сызба, сурет) ақпараттарды салыстыру; 8. 2. 5. 1 перифразаның түрлі тәсілдерін қолдана отырып, мәтін бойынша сұрақтар құрастыру; 8. 2. 6. 1 оқылым стратегияларын қолдану:комментарий жасау, іріктеп оқу, талдап оқу | ||
Жазылым | 8. 3. 3. 1 мәтін құрылымын сақтай отырып, графиктік мәтіндегі (диаграмма, кесте) деректердің маңызды тұстарын анықтап жазу; 8. 3. 4. 1 эссе құрылымы мен даму желісін сақтап, мәселе бойынша ұсынылған шешімнің артықшылығы мен кемшілік тұстарын салыстыру, өз ойын дәлелдеп жазу (аргументативті эссе) | ||
Әдеби тіл нормасы | 8. 4. 5. 1 сөйлем соңында қабаттасып қойылатын тыныс белгілерін дұрыс қолдану | ||
5) 9-сынып:
Лексика-грамматикалық бөлімдер | Грамматика лық материал | Тақырыптар/ жоспардың мазмұны | Оқыту мақсаттары. Білім алушылар білуге тиісті |
1-тоқсан | |||
1. Мәңгілік Ел – мұратым. Стилистика | Мәтіндегі сөз таңдау, сөз қолдану (қисыны), сөз әрлеу | Тыңдалым және айтылым | 9. 1. 1. 1 мәтін мазмұны бойынша дайындалған сұрақтарға болжаммен жауап беру, түпнұсқамен салыстыру; 9. 1. 2. 1 қоғамдық-саяси, әлеуметтік-экономикалық, ғылыми тақырыптарға байланысты әртүрлі жанрдағы кең көлемді мәтіндердегі (Жолдау) мақсатты аудитория мен көркемдегіш құралдардың рөлін талдау |
Оқылым | 9. 2. 3. 1 мақала құрылымы мен ресімделуі арқылы жанрлық ерекшеліктерін ажырату; 9. 2. 2. 1 қазақ тілі стильдері мен шешендік сөздің түрлерін қолданылған тілдік құралдар арқылы тану | ||
Жазылым | 9. 3. 1. 1 жинақталған материалдар негізінде көзделген мақсатқа сәйкес ауызша және жазбаша мәтіндер үшін күрделі жоспар құру; 9. 3. 2. 1 мақсатты аудиторияның қызығушылығын ынталандыру үшін әртүрлі жанрда мәтіндер құрастыру; 9. 3. 6. 1 жазба жұмысын абзацтар мен бөліктерге бөлу, ойын (ақпарат, идея) дұрыс жүйелеп, логикалық түзетулер енгізу, редакциялау | ||
Әдеби тіл нормасы | 9. 4. 1. 1 мәнмәтін бойынша тілдік бірліктерді орфографиялық нормаға сай жазу | ||
2. Жаһандану мәселелері. Стилистика | Қазақ әдеби стилінің түрлері | Тыңдалым және айтылым | 9. 1. 4. 1 мәтіннің мақсаты арқылы негізгі ойды анықтау; 9. 1. 5. 1 мәтіндегі айтылған ойға өз көзқарасын білдіреді, сыни тұрғыдан баға беріп айту; |
Оқылым | 9. 2. 1. 1 тұтас емес (кесте, диаграмма, сызба, сурет) мәтіндердегі мәліметтерді салыстыру, өңдеу; 9. 2. 4. 1 әртүрлі стильдегі мәтіндердің тақырыбын, қызметін, құрылымын, тілдік ерекшелігін салыстыра талдау | ||
Жазылым | 9. 3. 3. 1 мәтін құрылымын сақтай отырып, бірнеше графиктік мәтіндегі (диаграмма, кесте) деректерді салыстыру, маңызды тұстары мен үрдістерді (тенденция) анықтап жазу; 9. 3. 4. 1 эссе құрылымы мен даму желісін сақтап, көтерілген мәселе бойынша екіжақты пікірді немесе жағдаятты талқылау, біреуіне таңдау жасап, өз ойын дәлелдеп жазу (аргументативті эссе) | ||
Әдеби тіл нормасы | 9. 4. 3. 1 стильдік ерекшеліктерге сай тілдік бірліктердің дұрыс қолдана білу | ||
2-тоқсан | |||
3. Тәуелсіздік жылдарындағы Қазақстан. ЭКСПО-2017 Синтаксис | Құрмалас сөйлемнің жасалу жолдары. Құрмалас сөйлемнің түрлері | Тыңдалым және айтылым | 9. 1. 2. 1 қоғамдық-саяси, әлеуметтік-экономикалық, ғылыми тақырыптарға байланысты әртүрлі жанрдағы кең көлемді мәтіндердегі (дәріс, интервью) мақсатты аудитория мен көркемдегіш құралдардың рөлін талдау; 9. 1. 3. 1 тыңдалған мәтіндегі ақпаратты өмірлік мәселелермен байланыстыра білу |
Оқылым | 9. 2. 3. 1 мақала, тезистердің құрылымы мен ресімделуі арқылы жанрлық ерекшеліктерін ажырату; 9. 2. 6. 1 белгілі бір мақсат үшін оқылым стратегияларын тиімді қолдана білу; 9. 2. 7. 1 ғаламтор, энциклопедия, газет-журналдар, оқулықтар, ғылыми еңбектерден алынған деректерді дәлел ретінде қолдану, авторына сілтеме жасау | ||
Жазылым | 9. 3. 5. 1 оқылым және тыңдалым материалдары бойынша автордың негізгі ойын сақтай отырып, перифраз тәсілдері арқылы жинақы мәтін (аннотация, тезис) жазу; 9. 3. 6. 1 жазба жұмысын абзацтар мен бөліктерге бөлу, ойын (ақпарат, идея) дұрыс жүйелеп, логикалық түзетулер енгізу, редакциялау | ||
Әдеби тіл нормасы | 9. 4. 4. 1 құрмалас сөйлем жасалу жолдарын, түрлерін білу | ||
4. Адам құқығы мен бостандығы. Синтаксис | Ыңғайлас салалас. Себеп-салдар салалас. Қарсылықты салалас | Тыңдалым және айтылым | 9. 1. 1. 1 мәтін мазмұны бойынша дайындалған сұрақтарға болжаммен жауап беру, түпнұсқамен салыстыру; 9. 1. 5. 1 мәтіндегі айтылған ойға өз көзқарасын білдіреді, сыни тұрғыдан баға беріп айту; 9. 1. 6. 1 қоғамдық-саяси, ғылыми, коммуникативтік жағдаятқа сай тиісті сөздер мен фразаларды таңдау, орта көлемді монолог дайындау |
Оқылым | 9. 2. 4. 1 әртүрлі стильдегі мәтіндердің тақырыбын, қызметін, құрылымын, тілдік ерекшелігін салыстыра талдау; 9. 2. 5. 1 мәтінде көтерілген мәселеге оқырманның қарым-қатынасын анықтауға арналған талқылау сұрақтарын құрастыру | ||
Жазылым | 9. 3. 4. 1 эссе құрылымы мен даму желісін сақтап, көтерілген мәселе бойынша екіжақты пікірді немесе жағдаятты талқылау, біреуіне таңдау жасап, өз ойын дәлелдеп жазу(аргументативті эссе); 9. 3. 6. 1 жазба жұмысын абзацтар мен бөліктерге бөлу, ойын (ақпарат, идея) дұрыс жүйелеп, логикалық түзетулер енгізу, редакциялау | ||
Әдеби тіл нормасы | 9. 4. 4. 2 салалас құрмалас сөйлемдердің мағыналық түрлерін ажырата білу, түрлендіру | ||
3-тоқсан | |||
5. Отбасы және демографиялық өзгеріс. Синтаксис | Түсіндірмелі салалас. Талғаулы салалас. Кезектес салалас | Тыңдалым және айтылым | 9. 1. 3. 1 тыңдалған мәтіндегі ақпаратты өмірлік мәселелермен байланыстыра білу; 9. 1. 4. 1 мәтіннің мақсаты арқылы негізгі ойды анықтау |
Оқылым | 9. 2. 1. 1тұтас емес (кесте, диаграмма, сызба, сурет) мәтіндердегі мәліметтерді салыстыру, өңдеу; 9. 2. 2. 1 қазақ тілі стильдері мен шешендік сөздің түрлерін қолданылған тілдік құралдар арқылы тану | ||
Жазылым | 9. 3. 2. 1 мақсатты аудиторияның қызығушылығын ынталандыру үшін әртүрлі жанрда мәтіндер құрастыру; 9. 3. 3. 1 мәтін құрылымын сақтай отырып, бірнеше графиктік мәтіндегі (диаграмма, кесте) деректерді салыстыру, маңызды тұстары мен үрдістерді (тенденция) анықтап жазу | ||
Әдеби тіл нормасы | 9. 4. 4. 2 салалас құрмалас сөйлемдердің мағыналық түрлерін ажырата білу, түрлендіріп қолдану | ||
6. Биотехнология және гендік инженерия келешегі. Синтаксис | Шартты бағыныңқы сабақтас. Қарсылықты бағыныңқы сабақтас. Мезгіл бағыныңқы сабақтас | Тыңдалым және айтылым | 9. 1. 2. 1қоғамдық-саяси, әлеуметтік-экономикалық, ғылыми тақырыптарға байланысты әртүрлі жанрдағы кең көлемді мәтіндердегі (пікірталас, дәріс) мақсатты аудитория мен көркемдегіш құралдардың рөлін талдау; 9. 1. 6. 1 қоғамдық-саяси, ғылыми, коммуникативтік жағдаятқа сай тиісті сөздер мен фразаларды таңдау, орта көлемді монолог дайындау |
Оқылым | 9. 2. 4. 1 әртүрлі стильдегі мәтіндердің тақырыбын, қызметін, құрылымын, тілдік ерекшелігін салыстыра талдау; 9. 2. 6. 1 белгілі бір мақсат үшін оқылым стратегияларын тиімді қолдана білу; 9. 2. 7. 1 ғаламтор, энциклопедия, газет-журналдар, оқулықтар, ғылыми еңбектерден алынған деректерді дәлел ретінде қолдану, авторына сілтеме жасау | ||
Жазылым | 9. 3. 1. 1 жинақталған материалдар негізінде көзделген мақсатқа сәйкес ауызша және жазбаша мәтіндер үшін күрделі жоспар құру; 9. 3. 4. 1 эссе құрылымы мен даму желісін сақтап, көтерілген мәселе бойынша екіжақты пікірді немесе жағдаятты талқылау, біреуіне таңдау жасап, өз ойын дәлелдеп жазу (аргументативті эссе) | ||
Әдеби тіл нормасы | 9. 4. 4. 3 сабақтас құрмалас сөйлемдердің мағыналық түрлерін ажырата білу, түрлендіріп қолдану | ||
7. Бұқаралық ақпарат құралдары. Синтаксис | Себеп бағыныңқы сабақтас. Қимыл-сын бағыныңқы сабақтас. Мақсат бағыныңқы сабақтас | Тыңдалым және айтылым | 9. 1. 4. 1 мәтіннің мақсаты арқылы негізгі ойды анықтау; 9. 1. 5. 1 мәтіндегі айтылған ойға өз көзқарасын білдіреді, сыни тұрғыдан баға беріп айту |
Оқылым | 9. 2. 1. 1тұтас емес (кесте, диаграмма, сызба, сурет) мәтіндердегі мәліметтерді салыстыру, өңдеу; 9. 2. 3. 1 мақала, аннотация, презентация, тұжырымдамалар, тезистердің құрылымы мен ресімделуі арқылы жанрлық ерекшеліктерін ажырату | ||
Жазылым | 9. 3. 2. 1 мақсатты аудиторияның қызығушылығын ынталандыру үшін әртүрлі жанрда мәтіндер құрастыру; 9. 3. 3. 1 мәтін құрылымын сақтай отырып, бірнеше графиктік мәтіндегі (диаграмма, кесте) деректерді салыстыру, маңызды тұстары мен үрдістерді (тенденция) анықтап жазу; 9. 3. 6. 1 жазба жұмысын абзацтар мен бөліктерге бөлу, ойын (ақпарат, идея) дұрыс жүйелеп, логикалық түзетулер енгізу, редакциялау | ||
Әдеби тіл нормасы | 9. 4. 4. 3 сабақтас құрмалас сөйлемдердің мағыналық түрлерін ажырата білу, түрлендіріп қолдану | ||
4-тоқсан | |||
8. Әлемдегі қақтығыстар және бейбітшілік. Синтаксис | Аралас құрмалас сөйлемдердің жасалу жолдары | Тыңдалым және айтылым | 9. 1. 2. 1 қоғамдық-саяси, әлеуметтік-экономикалық, ғылыми тақырыптарға байланысты әртүрлі жанрдағы кең көлемді мәтіндердегі (мақала, интервью) мақсатты аудитория мен көркемдегіш құралдардың рөлін талдау; 9. 1. 6. 1 қоғамдық-саяси, ғылыми, коммуникативтік жағдаятқа сай тиісті сөздер мен фразаларды таңдау, орта көлемді монолог дайындау |
Оқылым | 9. 2. 3. 1 тұжырымдамалардың құрылымы мен ресімделуі арқылы жанрлық ерекшеліктерін ажырату; 9. 2. 5. 1 мәтінде көтерілген мәселеге оқырманның қарым-қатынасын анықтауға арналған талқылау сұрақтарын құрастыру; 9. 2. 6. 1белгілі бір мақсат үшін оқылым стратегияларын тиімді қолдана білу | ||
Жазылым | 9. 3. 1. 1 жинақталған материалдар негізінде көзделген мақсатқа сәйкес ауызша және жазбаша мәтіндер үшін күрделі жоспар құру; 9. 3. 4. 1 эссе құрылымы мен даму желісін сақтап, көтерілген мәселе бойынша екіжақты пікірді немесе жағдаятты талқылау, біреуіне таңдау жасап, өз ойын дәлелдеп жазу (аргументативті эссе) | ||
Әдеби тіл нормасы | 9. 4. 4. 4 аралас құрмалас сөйлемдердің жасалу жолдарын білу, қолдану | ||
9. Табиғи ресурстарды тиімді пайдалану. Пунктуация | Құрмалас сөйлемнің тыныс белгілері | Тыңдалым және айтылым | 9. 1. 2. 1 қоғамдық-саяси, әлеуметтік-экономикалық, ғылыми тақырыптарға байланысты әртүрлі жанрдағы кең көлемді мәтіндердегі (дәріс) мақсатты аудитория мен көркемдегіш құралдардың рөлін талдау; 9. 1. 3. 1 тыңдалған мәтіндегі ақпаратты өмірлік мәселелермен байланыстыра білу |
Оқылым | 9. 2. 3. 1 мақала, презентацияның құрылымы мен ресімделуі арқылы жанрлық ерекшеліктерін ажырату; 9. 2. 5. 1 мәтінде көтерілген мәселеге оқырманның қарым-қатынасын анықтауға арналған талқылау сұрақтарын құрастыру; 9. 2. 7. 1 ғаламтор, энциклопедия, газет-журналдар, оқулықтар, ғылыми еңбектерден алынған деректерді дәлел ретінде қолдану, авторына сілтеме жасау | ||
Жазылым | 9. 3. 2. 1 мақсатты аудиторияның қызығушылығын ынталандыру үшін әртүрлі жанрда мәтіндер құрастыру; 9. 3. 6. 1 жазба жұмысын абзацтар мен бөліктерге бөлу, ойын (ақпарат, идея) дұрыс жүйелеп, логикалық түзетулер енгізу, редакциялау | ||
Әдеби тіл нормасы | 9. 4. 5. 1 құрмалас сөйлемнің тыныс белгілерін (даралаушы, ерекшелеуші, ойдың аражігін ажырататын) ережеге сай қолдану | ||
3-тарау. "Қазақ тілі" оқу пәнінің мазмұнын ұйымдастыру (төмендетілген оқу жүктемесімен) 1-параграф. "Қазақ тілі" оқу пәнінің мазмұны
19. "Қазақ тілі" пәні бойынша оқу жүктемесінің жоғары шекті көлемі:
1) 5-сынып – аптасына 3 сағат, оқу жылында – 102 сағат;
2) 6-сынып – аптасына 3 сағат, оқу жылында – 102 сағат;
3) 7-сынып – аптасына 2 сағат, оқу жылында – 68 сағат
4) 8-сынып – аптасына 2 сағат, оқу жылында – 68 сағат;
5) 9-сынып – аптасына 2 сағат, оқу жылында – 68 сағат.
Оқу пәні бойынша оқу жүктемесінің көлемі "Қазақстан Республикасындағы бастауыш, негізгі орта, жалпы орта білім берудің үлгілік оқу жоспарларын бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің 2012 жылғы 8 қарашадағы № 500 бұйрығымен бекітілген үлгілік оқу жоспарына тәуелді (Қазақстан Республикасының нормативтік құқықтық актілерін мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 8170 тіркелген).
20. Оқу мақсаттары мұғалім мен білім алушыларға болашақ қадамдары жөнінде өзара ой бөлісуге, оларды жоспарлау мен бағалауға мүмкіндік беретін бірізділік пен сабақтастықты көрсететін 4 бөлімнен тұрады:
1) тыңдалым және айтылым;
2) оқылым;
3) жазылым;
4) әдеби тіл нормаларын сақтау.
21. "Тыңдалым және айтылым" бөлімі келесі бөлімшелерден тұрады:
1) болжау;
2) әртүрлі жанрдағы мәтіндерді талдау;
3) мәтіннен ақпаратты анықтау;
4) негізгі ойды анықтау;
5) тыңдалым материалы бойынша жауап беру және бағалау;
6) сөйлеу мәдениетін дамыту.
22. "Оқылым" бөлімі келесі бөлімшелерден тұрады:
1) ақпаратты түсіну;
2) мәтіннің стильдік ерекшелігін тану;
3) мәтіннің жанрлық ерекшелігін ажырату;
4) мәтін бойынша сұрақтар құрастыра білу;
5) мәтіндерге салыстырмалы анализ жасау;
6) оқылым стратегияларын қолдану;
7) әртүрлі ресурс көздерінен қажетті ақпарат алу.
23. "Жазылым" бөлімі келесі бөлімшелерден тұрады:
4) жоспар құру;
2) әртүрлі жанрда мәтіндер құрастыру;
3) жазба жұмыстарын әртүрлі формада ұсыну;
4) эссе жазу;
5) оқылым және тыңдалым материалдары негізінде жинақы мәтін жазу;
6) мәтіндерді түзету және редакциялау.
24. "Әдеби тіл нормаларын сақтау бөлімі" келесі бөлімшелерден тұрады:
1) орфографиялық норма;
2) орфоэпиялық норма;
3) лексикалық норма;
4) грамматикалық норма;
5) пунктуациялық норма.
25. 5-сыныпқа арналған "Қазақ тілі" пәнінің базалық білім мазмұны:
1) тыңдалым және айтылым:
тірек сөздер арқылы тақырыпты болжау, негізгі ойды анықтау, негізгі және қосымша ақпаратты анықтау, қыстырма, қаратпа, одағай сөздер арқылы өз ойын білдіру;
2) оқылым:
мәтіндегі негізгі және қосымша ақпаратты түсіну, лексиканың ауызекі сөйлеу және жазба стильдік айырмашылықтарын мәтін арқылы тану, хат, хабарлама, жарнама, нұсқаулық, хабарландырудың құрылымы, жанрлық ерекшеліктері, ауызекі сөйлеу стиліндегі мәтіндер, оқылым стратегияларын қолдану, қажетті ақпаратты таба білу;
3) жазылым:
мәтін бөлімдеріне (кіріспе, негізгі бөлім, қорытынды) жоспар құру, хат, хабарлама, жарнаманы жанрлық ерекшеліктеріне сәйкес жазу, сюжетті суреттер негізінде әңгіме жазу, эссенің бөлімдерін меңгеру (кіріспе, негізгі бөлім, қорытынды), мекен мен оқиғаны сипаттайтын не суреттейтін эссе жазу;
4) әдеби тіл нормалары:
орфографиялық норма: қазақ тілінің дыбыстар жүйесі, үндестік заңы, емле заңдылықтары;
орфоэпиялық норма: ілгерінді, кейінді, тоғыспалы ықпал;
лексикалық норма: сөздердің тура және ауыспалы мағынасы, көп мағыналы сөздер, синоним, омоним, антоним;
грамматикалық норма: туынды сөздер, күрделі сөздер, зат есімнің мағыналық түрлері, сын есім, шырай категориясы, сан есім, мағыналық түрлері, төл сөз бен төлеу сөз, автор сөзі;
пунктуациялық норма: төл сөз, төлеу сөз, автор сөзінің тыныс белгілерін дұрыс қолдану.
26. 6-сыныпқа арналған "Қазақ тілі" пәнінің базалық білім мазмұны:
1) тыңдалым және айтылым:
көтерілген мәселені болжау, әлеуметтік-мәдени, ресми-іскери тақырыптарға байланысты диалог, монологтердегі көтерілген мәселені талдау, мәтін мазмұнын түсіну, детальді ақпаратты түсіну, жетекші сұрақтар арқылы негізгі ойды анықтау, жалпы және нақты сұрақтар, мәтін мазмұнын шынайы өмірмен байланыстыру, ресми сөздер мен тіркестерді, терминдерді орынды қолдану, диалогке қатысу;
2) оқылым:
мәтіннен негізгі және детальді ақпаратты анықтау, ауызекі сөйлеу мен көркем сөйлеуді тілдік құралдар арқылы тану, ауызекі сөйлеу мен көркем сөйлеудің құрылымдық және жанрлық ерекшеліктерін ажырату, мәтін негізінде нақтылау сұрақтарын құрастыру, оқылым стратегияларын қолдану, комментарий жасау, іріктеп оқу, рөлге бөліп оқу, сілтеме жасау;
3) жазылым:
әртүрлі жанрдағы мәтіндер жазу үшін жоспар құру, мінездеме, өмірбаян, құттықтауды жанрлық және стильдік ерекшеліктеріне сай жазу, графиктік мәтін құрастыру, эссе жазу барысында абзацты жүйелі құрастыру, "келісу, келіспеу" эссесін жазу, жинақы мәтін жазу, мәтіндегі орфографиялық және пунктуациялық қателерді сөздіктерге, емле ережелеріне сүйеніп, түзету, редакциялау;
4) әдеби тіл нормалары:
орфографиялық норма: жеке, бірге, бөлек, дефис арқылы жазылатын сөздер;
орфоэпиялық норма: сөз екпіні, тіркес екпіні, логикалық екпін;
лексикалық норма: көнерген сөз, эвфемизим, дисфемизм, неологизм, термин, диалект сөз, кәсіби сөз, табу сөздер;
грамматикалық норма: есімдік, етістік, етіс түрлері, салт және сабақты етістік, үстеу, үстеудің мағыналық түрлері;
пунктуациялық норма: қазақ тіліндегі тыныс белгінің түрлері, даралаушы тыныс белгілері.
27. 7-сыныпқа арналған "Қазақ тілі" пәнінің базалық білім мазмұны:
1) тыңдалым және айтылым:
мәтін негізінде оқиғаның дамуы мен аяқталуын болжау, әлеуметтік-қоғамдық, оқу-еңбек тақырыптарына байланысты диалог, монолог, полилогтердегі (интервью, пікірталас, жаңалық, ән, көркем әдеби шығармалардан үзінді) автор көзқарасы мен көтерілген мәселені талдау, факті мен көзқарасты ажырату, дауыс ырғағы мен сөйлеу мәнері арқылы негізгі ойды анықтау, дәлелді жауап беру, салыстыру, талқылау, коммуникативтік жағдаятқа сай көркем бейнелеуіш, эмоционалды-экспрессивті сөздерді және мақал-мәтелдер мен тұрақты тіркестерді еркін қолданып, диалогке қатысу, пікірталаста тез және дұрыс шешім қабылдай білу;
2) оқылым:
мәтіндік және графиктік ақпаратты интерпретациялау, тілдік құралдар арқылы публицистикалық және ресми стиль ерекшеліктерін тану, хроника, хабар, очерктердің және кеңсе құжаттарының қызметтік жазбалардың құрылымы мен ресімделуі арқылы жанрлық ерекшеліктерін ажырату, мәтіннің тақырыбын, құрылымын, мақсатты аудиториясын, тілдік ерекшеліктерін талдау, мәтін негізінде проблемалық сұрақтар құрастыра білу, комментарий жасау, іріктеп оқу, зерттеп оқу, сілтеме жасау;
3) жазылым:
күрделі жоспар құру, шағын мақала, нұсқаулық, әңгіме құрастырып жазу, графиктік мәтін түрінде берілген процесті сипаттап жазу, дискуссивті эссе жазу, жинақы мәтін жазу, мәтін негізінде лексикалық түзетулер енгізу, редакциялау;
4) әдеби тіл нормалары:
орфографиялық норма: жалғаулар мен шылаулардың ерекшелігін ескере отырып, үндестік заңына сәйкес орфографиялық нормаға сай жазу;
орфоэпиялық норма: сөйлеу тіліндегі интонация, кідіріс, логикалық екпіннің мәнін түсініп қолдану;
лексикалық норма: фразеологизм, мақал-мәтелдердің эмоционалды мәнін, көркемдік ерекшеліктерін түсініп қолдану;
грамматикалық норма: есімше, көсемше, тұйық етістік, шақ, рай түрлері, еліктеу сөздер, шылау түрлері, одағай, оқшау сөздер;
пунктуациялық норма: сөйлем соңында және сөйлем ішінде қойылатын тыныс белгілерін (даралаушы және ерекшелеуші) дұрыс қолдану.
28. 8-сыныпқа арналған "Қазақ тілі" пәнінің базалық білім мазмұны:
1) тыңдалым және айтылым:
дәйексөз, үзінді негізінде мәселені болжау, әлеуметтік-қоғамдық, мәдени-тарихи тақырыптарға байланысты диалог, монолог, полилогтердегі (интервью, пікірталас үзінді) автор көзқарасы мен экспресивті-эмоционалды сөздердің рөлін талдау, астарлы ойды анықтау, тұрмыстық, әлеуметтік мәтіндерді талдау арқылы негізгі ойды анықтау, перифраз түрінде берілген сұрақтар арқылы мәтіннен қажетті ақпаратты таба білу, көтерілген мәселе бойынша ой тұжырымдау, коммуникативтік жағдаятқа сай ғылыми және халықаралық терминдерді, ғылыми деректерді орынды қолданып, диалог, монолог, полилогта өз ойын дәлелді, жүйелі жеткізу;
2) оқылым:
тұтас және аралас мәтіндердегі ақпаратты салыстыру, тілдік құралдар арқылы публицистикалық және ғылыми стиль ерекшеліктерін тану, мақала, аннотация, презентация құрылымы мен ресімделуі арқылы жанрлық ерекшеліктерін ажырату, ғылыми және публицистикалық стильде жазылған мәтіндерді талдау, сілтеме жасау;
3) жазылым:
тезистік жоспар құру, мақала, аннотация, тезис құрастырып жазу, графиктік мәтіндердегі деректердің маңызды тұстарын анықтап жазу, аргументативті эссе жазу, бұқаралық ақпарат құралдары материалдары негізінде стильдік ауытқуларды, орынсыз қолданылған сөз оралымдарын талдап, стильдік түзетулер жасау, редакциялау;
4) әдеби тіл нормалары:
орфографиялық норма: бас әріппен жазылатын күрделі-құрама атауларды орфографиялық нормаға сай жазу;
орфоэпиялық норма: әуен, әуез, тембр, қарқын, кідірісті сөйлеу мәнеріне сай қолдану;
лексикалық норма: сөздік қор мен сөздік құрам;
грамматикалық норма: сөз тіркестерінің байланысу тәсілдері мен түрлері, есімді және етістікті сөз тіркестері, тұрлаулы және тұрлаусыз сөйлем мүшелері, сөйлемнің бірыңғай мүшелері мен айқындауыш мүшелері, жай сөйлем, жай сөйлемнің айтылу мақсатына қарай бөлінуі;
пунктуациялық норма: қабаттаса қолданылатын тыныс белгілері.
29. 9-сыныпқа арналған "Қазақ тілі" пәнінің базалық білім мазмұны:
1) тыңдалым және айтылым:
әртүрлі жанрдағы орта көлемді мәтіндердегі мақсатты аудитория мен тілдік құралдардың рөлін талдау, тыңдалған мәтіндегі ақпаратты өмірлік мәселелермен байланыстыра білу, мәтіннің мақсаты арқылы негізгі ойды анықтау, мәтінде айтылған ойға өз көзқарасын білдіру, сыни тұрғыдан баға беру;
2) оқылым:
тұтас емес мәтіндердегі мәліметтерді салыстыру, өңдеу, қазақ тілі стильдері мен шешендік сөздің түрлерін қолданылған тілдік құралдар арқылы тану, мақала, аннотация, презентация, тезистердің құрылымы мен ресімделуі арқылы жанрлық ерекшеліктерін ажырату, әртүрлі стильдегі мәтіндердің қызметін, құрылымын, ерекшелігін салыстыру, белгілі бір мақсат үшін оқылым стратегияларын тиімді қолдана білу, ғаламтор, энциклопедия, газет-журналдар, оқулықтар, ғылыми еңбектерден алынған деректерді дәлел ретінде қолдану, авторына сілтеме жасау;
3) жазылым:
күрделі жоспар құру, әртүрлі жанрда мәтіндер құрастыру, жағдаятты талқылау, өз ойын дәлелдеп жазу (аргументативті эссе), перифраз тәсілдері арқылы жинақы мәтін (аннотация, тезис) жазу, тұтас емес (кесте, диаграмма, сызба, сурет) мәтіндердегі мәліметтерді салыстыру, өңдеу;
4) әдеби тіл нормалары:
орфографиялық норма: жинақталған материалдар негізінде көзделген мақсатқа сәйкес ауызша және жазбаша мәтіндер үшін күрделі жоспар құру, мақсатты аудиторияның қызығушылығын ынталандыру үшін әртүрлі жанрда мәтіндер құрастыру, мәтін құрылымын сақтай отырып, бірнеше графиктік мәтіндегі (диаграмма, кесте) деректерді салыстыру, маңызды тұстары мен үрдістерді (тенденция) анықтап жазу, эссе құрылымы мен даму желісін сақтап, көтерілген мәселе бойынша екіжақты пікірді немесе жағдаятты талқылау, біреуіне таңдау жасап, өз ойын дәлелдеп жазу (аргументативті эссе, оқылым және тыңдалым материалдары бойынша автордың негізгі ойын сақтай отырып, перифраз тәсілдері арқылы жинақы мәтін (аннотация, тезис) жазу, жазба жұмысын абзацтар мен бөліктерге бөлу, ойын (ақпарат, идея) дұрыс жүйелеп, логикалық түзетулер енгізу, редакциялау;
орфоэпиялық норма: мәнмәтін бойынша тілдік бірліктерді орфографиялық нормаға сай жазу;
лексикалық норма: лексикалық стилистика заңдылықтарын дұрыс қолдану;
грамматикалық норма: құрмалас сөйлем жасалу жолдарын, түрлерін білу, салалас құрмалас сөйлемдердің мағыналық түрлерін ажырата білу, түрлендіріп қолдану, сабақтас құрмалас сөйлемдердің мағыналық түрлерін ажырата білу, түрлендіріп қолдану, аралас құрмалас сөйлемдердің жасалу жолдарын білу, қолдану;
пунктуациялық норма: құрмалас сөйлемнің тыныс белгілерін (даралаушы, ерекшелеуші, ойдың аражігін ажырататын) ережеге сай қолдану.
2-параграф. Оқыту мақсаттарының жүйесі
30. Бағдарламада "оқыту мақсаттары" сан мен әріптен тұратын кодтық белгімен белгіленді. Кодтық белгідегі бірінші сан сыныпты, әріппен берілген белгі сөйлеу әрекетінің дағдысын (тыңдалым және айтылым, оқылым, жазылым, әдеби тіл нормалары), әріппен қоса берілетін сандар бөлімшедегі оқыту мақсатының реттік нөмірін көрсетеді. 7.2.1.2 кодында: "7" – сынып, "2.1" – бөлім мен бөлімше, "2" – оқыту мақсатының реттік саны.
31. Оқыту мақсаттарының жүйесі бөлім бойынша әр сыныпқа берілген.
1) тыңдалым және айтылым:
Білім алушылар: | |||||
5-сынып | 6-сынып | 7-сынып | 8-сынып | 9-сынып | |
1. Болжау | 5. 1. 1. 1 тірек сөздер мен ұсынылған иллюстрациялар арқылы тақырыпты болжау | 6. 1. 1. 1 мәтіннің атауын талқылау және алғашқы бөлігін тыңдау арқылы көтерілетін мәселені болжау | 7. 1. 1. 1 мәтін үзінділерін тыңдай отырып, оқиғаның дамуы мен аяқталуын болжау | 8. 1. 1. 1 мәтіннен алынған дәйексөздерге, үзінділерге сүйене отырып, көтерілетін мәселені болжау | 9. 1. 1. 1 мәтін мазмұны бойынша дайындалған сұрақтарға болжаммен жауап беру, түпнұсқамен салыстыру |
2. Әртүр лі жанрдағы мәтін дерді талдау | 5. 1. 2. 1 әлеуметтік-тұрмыстық, әлеуметтік-мәдени, тақырыптарға байланысты диалог, монологтердегі (ән мәтіні, хабарлама, жарнама, хабарландыру) көтерілген мәселені түсіндіру | 6. 1. 2. 1 әлеуметтік-мәдени, ресми-іскери тақырыптарға байланысты диалог, монологтердегі (нұсқаулық, құттықтау, хабарландыру, өмірбаян, жаңалық, интервью) көтерілген мәселені талдау | 7. 1. 2. 1 әлеуметтік-қоғамдық, оқу-еңбек тақырып-тарына байланысты диалог, монолог, полилогтердегі (интервью, пікірталас, жаңалық, ән, көркем әдеби шығармалар дан үзінді) автор көзқарасы мен көтерілген мәселені талдау | 8. 1. 2. 1 әлеуметтік-қоғамдық, мәдени-тарихи тақырыптарға байланысты диалог, монолог, полилогтердегі (интервью, пікірталас үзінді) автор көзқарасы мен экспресивті-эмоционалды сөздердің рөлін талдау | 9. 1. 2. 1 қоғамдық-саяси, әлеуметтік-экономикалық, ғылыми тақырыптарға байланыс ты әртүрлі жанрдағы кең көлемді мәтіндердегі (дәріс, интервью, пікірталас, мақала, Жолдау) мақсатты аудитория мен көркемдегіш құралдардың рөлін талдау |
3. Мәтіннен ақпаратты анықтау | 5. 1. 3. 1 тыңдалған мәтіннің мазмұнын түсіну, негізгі және қосымша ақпаратты анықтау | 6. 1. 3. 1 тыңдалған мәтіннің мазмұнын түсіну, детальді ақпаратты анықтау | 7. 1. 3. 1 тыңдалған мәтіннің мазмұнын түсіну, ұсынылған ақпарат бойынша факті мен көзқарасты ажырата білу | 8. 1. 3. 1 тыңдалған мәтіннің мазмұнын түсіну, ұсынылған ақпараттан астарлы ойды анықтау | 9. 1. 3. 1 тыңдалған мәтіндегі ақпаратты өмірлік мәселелермен байланыстыра білу |
4. Негізгі ойды анық тау | 5. 1. 4. 1 тірек сөздер мен жетекші сұрақтар арқылы негізгі ойды анықтау | 6. 1. 4. 1 мәтіннің құрылымдық ерекшелігіне назар аудара отырып, жетекші сұрақтар арқылы негізгі ойды анықтау | 7. 1. 4. 1 мәтін тақырыбы, сөйлеушінің дауыс ырғағы мен сөйлеу мәнері арқылы негізгі ойды анықтау | 8. 1. 4. 1 мәтінде көтерілген мәселені (тұрмыстық, әлеуметтік) талдай отырып, негізгі ойды анықтау | 9. 1. 4. 1 мәтіннің мақсаты арқылы негізгі ойды анықтау |
5. Тыңдалым материалы бойынша жауап беру және бағалау | 5. 1. 5. 1 тыңдалған мәтін мазмұны негізінде сұрақтарға жауап беру, көтерілген мәселе бойынша өз ойын білдіру | 6. 1. 5. 1 тыңдалған мәтін мазмұны бойынша жалпы және нақты сұрақтарға жауап беру, мәтіндегі ақпаратты шынайы өмірмен байланыстыру | 7. 1. 5. 1 проблемалық сұрақтарға тыңдалған мәтіннен деректер келтіре отырып, дәлелді жауап беру, өз жауабын өзгенің жауабымен салыстыру, талқылау | 8. 1. 5. 1 перифраз түрінде берілген сұрақтар арқылы мәтіннен қажетті ақпаратты таба білу, көтерілген мәселе бойынша ой тұжырымдау | 9. 1. 5. 1 мәтіндегі айтылған ойға өз көзқарасын білдіреді, сыни тұрғыдан баға беріп айту |
6. Сөйлеу мәдениетін дамыту | 5. 1. 6. 1 коммуникатив тік жағдаятқа сай эмоционалды сөздерді, дауыс ырғақтары арқылы қыстырма, қаратпа, одағай сөздерді еркін қолданып, диалогке даярлықсыз қатысу, өз пікірін білдіру | 6. 1. 6. 1 коммуникативтік жағдаятқа сай ресми сөздер мен тіркестер, дайын тіркестер мен терминдерді орынды қолданып, диалогке қатысу, ойын анық жеткізу | 7. 1. 6. 1 коммуникативтік жағдаятқа сай көркем бейнелеуіш, эмоционалды-экспрессивті сөздерді және мақал-мәтелдер мен тұрақты тіркестерді еркін қолданып, диалогке қатысу, пікірталаста тез және дұрыс шешім қабылдай білу | 8. 1. 6. 1 коммуникативтік жағдаятқа сай ғылыми және халықаралық терминдерді, ғылыми деректерді орынды қолданып, диалог, монолог, полилогта өз ойын дәлелді, жүйелі жеткізу | 9. 1. 6. 1 қоғамдық-саяси, ғылыми, коммуникативтік жағдаятқа сай тиісті сөздер мен фразаларды таңдау,орта көлемді монолог дайындау |
2) оқылым:
5-сынып | 6-сынып | 7-сынып | 8-сынып | 9-сынып | |
1. Ақпаратты түсіну | 5. 2. 1. 1 мәтіндегі негізгі және қосымша ақпаратты түсіну, анықтау | 6. 2. 1. 1 мәтіннен негізгі және қосымша, детальді ақпаратты анықтау, түсіндіру | 7. 2. 1. 1 мәтіндік және графиктік (кесте, диаграмма, сурет, шартты белгілер) ақпаратты интерпретациялау | 8. 2. 1. 1 тұтас және аралас мәтіндердегі (кесте, диаграмма, сызба, сурет) ақпараттарды салыстыру | 9. 2. 1. 1 тұтас емес (кесте, диаграмма, сызба, сурет) мәтіндердегі мәлімет-терді салыстыру, өңдеу |
2. Мәтіннің стильдік ерекшелігін тану | 5. 2. 2. 1 лексиканың ауызекі сөйлеу және жазба стильдік айырмашылықтарын мәтіндер арқылы тану | 6. 2. 2. 1 ауызекі сөйлеу және көркем сөйлеудің стильдік ерекшеліктерін қолданылған тілдік құралдар арқылы тану | 7. 2. 2. 1 публицистикалық және ресми стиль ерекшеліктерін қолданылған тілдік құралдар арқылы тану | 8. 2. 2. 1 публицистикалық және ғылыми стиль ерекшеліктерін қолданылған тілдік құралдар арқылы тану | 9. 2. 2. 1 қазақ тілі стильдері мен шешендік сөздің түрлерін қолданылған тілдік құралдар арқылы тану |
3. Мәтіннің жанрлық ерекшелігін ажырату | 5. 2. 3. 1 хат, хабарлама, жарнама, нұсқаулық, хабарландырудың құрылымы мен ресімделуі арқылы жанрлық ерекшеліктерін ажырату | 6. 2.3.1 ауызекі сөйлеу этикеттері мен көркем сөйлеудің құрылымдық және жанрлық ерекшеліктерін ажырату | 7. 2. 3. 1 хроника, хабар, очерктердің және кеңсе құжаттарының, қызметтік жазбалардың құрылымы мен ресімделуі арқылы жанрлық ерекшеліктерін ажырату | 8. 2. 3. 1 мақала, аннотация, презентация, құрылымы мен ресімделуі арқылы жанрлық ерекшеліктерін ажырату | 9. 2. 3. 1 мақала, аннотация, презентация, тұжырымдамалар, тезистердің құрылымы мен ресімделуі арқылы жанрлық ерекшеліктерін ажырату |
4. Мәтіндерге салыстырмалы анализ жасау | 5. 2. 4. 1 ауызекі стильдегі мәтіндердің мазмұнын, тақырыбын және тілдік құралдарын салыстыру | 6. 2. 4. 1 ауызекі және ресми стильдегі мәтіндердің тақырыбын, мазмұнын, тілдік ерекшелігін салыстыру | 7. 2. 4. 1 идеясы ұқсас публицистикалық және көркем әдебиет стиліндегі мәтіндердің тақырыбы, құрылымы, мақсатты аудиториясы, тілдік ерекшелігін салыстыра талдау | 8. 2. 4. 1 тақырыбы ұқсас ғылыми және публицистикалық стильдегі мәтіндердің тақырыбын, түрлерін (әңгімелеу, сипаттау, талқылау), құрылымын салыстыра талдау | 9. 2. 4. 1 әртүрлі стильдегі мәтіндердің тақырыбын, қызметін, құрылымын, тілдік ерекшелігін салыстыра талдау |
5. Мәтін бойынша сұрақтар құрастыра білу | 5. 2. 5. 1 мәтін мазмұнын түсінуге, нақты ақпараттарды анықтауға бағытталған сұрақтар құрастыру | 6. 2. 5. 1 мәтіннен негізгі және қосымша ақпаратты, көтерілген мәселені анықтауға бағытталған нақтылау сұрақтарын құрастыру | 7. 2. 5. 1 мәтін бойынша проблемалық сұрақтар құрастыру | 8. 2. 5. 1 перифразаның түрлі тәсілдерін қолдана отырып, мәтін бойынша сұрақтар құрастыру | 9. 2. 5. 1 мәтінде көтерілген мәселеге оқырманның қарым-қатынасын анықтауға арналған талқылау сұрақтарын құрастыру |
6. Оқылым стратегияларын қолдану | 5. 2. 6. 1 оқылым стратегияларын қолдану: жалпы мазмұнын түсіну үшін оқу, нақты ақпаратты табу үшін оқу | 6. 2. 6. 1 оқылым стратегияларын қолдану: комментарий жасау, іріктеп оқу, рөлге бөліп оқу | 7. 2. 6. 1 оқылым стратегияларын қолдану: комментарий жасау, іріктеп оқу, зерттеп оқу | 8. 2. 6. 1 оқылым стратегияларын қолдану: комментарий жасау, іріктеп оқу, талдап оқу | 9. 2. 6. 1 белгілі бір мақсат үшін оқылым стратегияларын тиімді қолдана білу |
7. Әртүрлі ресурс көздерінен қажетті ақпарат алу | 5. 2. 7. 1 энциклопедия лар, балаларға арналған газет-журналдардан қажетті ақпаратты ала білу | 6. 2. 7. 1 энциклопе дия, сөздік, балаларға арналған газет-журналдардан қажетті ақпараттарды алу, авторына сілтеме жасау | 7. 2. 7. 1 ғаламтор, энциклопедия, газет-журналдар, оқулықтардан алынған деректерді қолдану, авторына сілтеме жасау | 8. 2. 7. 1 ғаламтор, энциклопедия, газет-журналдар, оқулықтардан алынған деректерді дәлел ретінде қолдану, авторына сілтеме жасау | 9. 2. 7. 1 ғаламтор, энциклопе дия, газет-журналдар, оқулықтар, ғылыми еңбектерден алынған деректерді дәлел ретінде қолдану, авторына сілтеме жасау |
3) жазылым:
5-сынып | 6-сынып | 7-сынып | 8-сынып | 9-сынып | |
1. Жоспар құру | 5. 3. 1. 1 берілген мәтінге сәйкес кіріспе, негізгі және қорытынды бөлімдерді қамтитын қарапайым жоспар құру | 6. 3. 1. 1 әртүрлі жанрдағы мәтіндерді жазу үшін құрылымын ескере отырып, қарапайым жоспар құру | 7. 3. 1. 1 әртүрлі жанрдағы мәтіндерді жазу үшін құрылымын ескере отырып, күрделі жоспар құру | 8. 3. 1. 1 тақырып бойынша материал жинақтап, тезистік жоспар құру | 9. 3. 1. 1 жинақталған материалдар негізінде көзделген мақсатқа сәйкес ауызша және жазбаша мәтіндер үшін күрделі жоспар құру |
2. Әртүр лі жанрда мәтіндер құрастыру | 5. 3. 2. 1 жанрлық ерекшеліктеріне сай ресімделуі мен құрылымын сақтап, хат, жарнама, хабарландыру құрастырып жазу | 6. 3. 2. 1 жанрлық және стильдік ерекшеліктеріне сай құрылымын сақтай отырып, мінездеме, құттықтау, өмірбаян құрастырып жазу | 7. 3. 2. 1 жанрлық және стильдік ерекшеліктеріне сай көркемдегіш құралдарды орынды қолдана отырып, шағын мақала, нұсқаулық, әңгіме құрастырып жазу | 8. 3. 2. 1 жанрлық және стильдік ерекшеліктеріне сай тілдік құралдарды орынды қолданып, мақала, аннотация, тезис құрастырып жазу | 9. 3. 2. 1 мақсатты аудитория ның қызығушылығын ынталандыру үшін әртүрлі жанрда мәтіндер құрастыру |
3. Жазба жұмыстарын әртүрлі форма да ұсыну | 5. 3. 3. 1 сюжетті суреттердің (фотосуреттер) желісі бойынша әңгіме құрастыру | 6. 3. 3. 1 ұсынылған тақырып бойынша деректер жинақтай отырып, графиктік мәтін (диаграмма, кесте, сызба) түрінде құрастыру | 7. 3. 3. 1 мәтін құрылымын (кіріспе бөлім, жалпы мәлімет беру, детальді мәлімет беру) сақтай отырып, графиктік мәтін (шартты белгі, сурет, сызба) түрінде берілген процесті сипаттап жазу | 8. 3. 3. 1 мәтін құрылымын сақтай отырып, графиктік мәтіндегі (диаграмма, кесте) деректердің маңызды тұстарын анықтап жазу | 9. 3. 3. 1 мәтін құрылымын сақтай отырып, бірнеше графиктік мәтіндегі (диаграмма, кесте) деректерді салыстыру, маңызды тұстары мен үрдістерді (тенденция) анықтап жазу |
4. Эссе жазу | 5. 3.4.1 эссенің кіріспе, негізгі, қорытынды бөлімдерін сақтай отырып, өзіне таныс адамды, белгілі бір мекен мен оқиғаны сипаттап не суреттеп жазу | 6. 3. 4. 1 эссе тақырыбынан ауытқымай, абзац түрлерін жүйелі құрастырып, көтерілген мәселе бойынша келісу-келіспеу себептерін айқын көрсетіп жазу ("келісу, келіспеу" эссесі) | 7. 3. 4. 1 эссе құрылымы мен даму желісін сақтап, тақырыпқа байланысты берілген мәселенің оңтайлы шешілу жолдары немесе себептеріне өз көзқарасын жазу (дискуссивті эссе) | 8. 3. 4. 1 эссе құрылымы мен даму желісін сақтап, мәселе бойынша ұсынылған шешімнің артықшылығы мен кемшілік тұстарын салыстыру, өз ойын дәлелдеп жазу (аргументативті эссе) | 9. 3. 4. 1 эссе құрылымы мен даму желісін сақтап, көтерілген мәселе бойынша екіжақты пікірді немесе жағдаятты талқылау, біреуіне таңдау жасап, өз ойын дәлелдеп жазу (аргументативті эссе) |
5. Оқылым және тыңдалым материалдары негізінде жинақы мәтін (компрессия) жазу | 5. 3. 5. 1 оқылым және тыңдалым материалдары бойынша негізгі ақпараттарды сақтай отырып, жинақы мәтін жазу | 6. 3. 5. 1 оқылым және тыңдалым материалдары бойынша негізгі ойды білдіретін сөйлемдерді іріктей отырып, жинақы мәтін жазу | 7. 3. 5. 1 оқылым және тыңдалым материалдары бойынша тірек сөздер мен сөз тіркестерін синонимдік қатармен ауыстыра отырып, жинақы мәтін жазу | 8. 3. 5. 1 оқылым және тыңдалым материалдары бойынша мәтіннің баяндау желісін сақтап, әр бөлігінен алынған ақпараттардан жинақы мәтін (аннотация, тезис) жазу | 9. 3. 5. 1 оқылым және тыңдалым материалдары бойынша автордың негізгі ойын сақтай отырып, перифраз тәсілдері арқылы жинақы мәтін (аннотация, тезис) жазу |
6. Мәтіндерді түзету және редакциялау | 5. 3. 6. 1 мәтіндегі орфография лық қателерді сөздіктерге сүйене отырып, түзету және редакциялау | 6. 3. 6. 1 мәтіндегі орфография лық және пунктуациялық қателерді сөздіктерге, емле ережелеріне сүйеніп, түзету, редакциялау | 7. 3. 6. 1 мәтіндегі сөздердің тақырыпқа сай орынды қолданылуын тексеру, синонимдік қатармен ауыстыра отырып, лексикалық түзетулер енгізу, редакциялау | 8. 3. 6. 1 БАҚ материалдары негізінде стильдік ауытқуларды, орынсыз қолданылған сөз оралымдарын талдап, стильдік түзетулер жасау, редакциялау | 9. 3. 6. 1 жазба жұмысын абзацтар мен бөліктерге бөлу, ойын (ақпарат, идея) дұрыс жүйелеп, логикалық түзетулер енгізу, редакция лау |
4) әдеби тіл нормаларын сақтау:
1. Орфографиялық норма | 5. 4. 1. 1 қазақ тілінің дыбыстар жүйесін, үндестік заңын, емлелік ерекшеліктерін ескере отырып, орфографиялық нормаға сай жазу | 6. 4. 1. 1 тақырып бойынша жеке сөздер, бірге, бөлек және дефис арқылы жазылатын сөздерді орфографиялық нормаға сай жазу | 7. 4. 1. 1 жалғаулар мен шылаулардың ерекшелігін ескере отырып, үндестік заңына сәйкес орфография-лық нормаға сай жазу | 8. 4. 1. 1 тақырып бойынша бас әріппен жазылатын күрделі-құрама атауларды орфографиялық нормаға сай жазу | 9. 4. 1. 1 мәнмәтін бойынша тілдік бірліктерді орфографиялық нормаға сай жазу |
2. Орфоэпия лық норма | 5. 4. 2. 1 сөз ішіндегі және сөз аралығындағы ілгерінді, кейінді және тоғыспалы ықпал заңдылықтарына сәйкес айта білу | 6. 4. 2. 1 екпіннің түрлерін (сөз екпіні, тіркес екпіні, логикалық екпін) сөз және сөйлем ішінде орынды қолдану | 7. 4. 2. 1 сөйлеу тіліндегі интонация, кідіріс, логикалық екпіннің мәнін түсініп қолдану | 8. 4. 2. 1 сөйлеу ағымындағы интонацияның құрамдас бөліктері: әуен, әуез, тембр, қарқын, кідірісті сөйлеу мәнеріне сай қолдану | - |
3. Лексика лық норма | 5. 4. 3. 1 тура және ауыспалы мағыналы сөздерді, көп мағыналы сөздер, омоним, антоним, синонимдерді көркемдік ерекшеліктеріне сай қолдану | 6. 4. 3. 1 көнерген сөз, эвфемизм, дисфемизм, неологизм, термин, диалект сөз, кәсіби сөз, табу сөздердің қолданыс аясын түсіну және ажырата білу | 7. 4. 3. 1 фразеологизм, мақал-мәтелдердің эмоционалды мәнін, көркемдік ерекшеліктерін түсініп қолдану | 8. 4. 3. 1 сөздік қор және сөздік құрам ерекшеліктерін түсініп қолдану | 9. 4. 3. 1 стильдік ерекшеліктерге сай тілдік бірліктерді дұрыс қолдана білу |
4. Граммати калық норма | 5. 4. 4. 1 жұрнақ арқылы жасалған туынды сөздерді және күрделі сөздерді ауызша және жазбаша тілдесім барысында қолдану; 5. 4. 4. 2 зат есімдердің мағыналық түрлерін мәнмәтін аясында жалғаулар арқылы түрлендіріп қолдану; 5. 4. 4. 3 сын есімдердің, шырай түрлерінің көркемдік ерекшелігін тану, сын есімді зат есім орнына қолдана білу; 5. 4. 4. 4 сан есімнің мағыналық түрлерін ажырата білу, сан есімді зат есім орнына қолдана білу; 5. 4. 4. 5 төл сөз, төлеу сөз, автор сөзінің жасалу жолдарын, қызметін білу, төл сөзді төлеу сөзге айналдыру | 6. 4. 4. 1 сөйлемдегі есімдіктің қызметін түсіну, есімдікті зат есім, сын есімнің орнына қолдану; 6. 4. 4. 2 етістіктің етіс түрлері мен салт-сабақты етістіктердің тіркесімдік мүмкіндігін ауызша және жазбаша тілдесім барысында қолдану; 6. 4. 4. 3 үстеудің мағыналық түрлерін ажырату, синонимдік қатарларын түрлендіріп қолдану | 7. 4. 4. 1 етістіктің есімше, көсемше, тұйық етістік, шақ, рай түрлерін тілдесім барысында қолдану; 7. 4. 4. 2 еліктеуіш сөздердің мәнмәтіндегі қолданысын түсіну. 7. 4. 4. 3 шылау түрлерін ажырата білу, орынды қолдану; 7. 4. 4. 4 одағай түрлерін ажырата білу, қолдану; 7. 4. 4. 5 оқшау сөздердің қызметін түсіну, ажырата білу | 8. 4. 4. 1 сөз тіркесінің байланысу тәсілдері мен түрлері, есімді, етістікті сөз тіркестерін ажырату, қолдану; 8. 4. 4. 2 тұрлаулы және тұрлаусыз сөйлем мүшелерінің сөйлем жасаудағы өзіндік орнын, қызметін түсініп қолдану; 8. 4. 4. 3 сөйлем ішінде бірыңғай мүшелер мен айқындауыш мүшелерді қолдана білу; 8. 4. 4. 4 жай сөйлемдерді айтылу мақсаты мен құрылымдық ерекшелігіне сай қолдану | 9. 4. 4. 1 құрмалас сөйлем жасалу жолдарын, түрлерін білу; 9. 4. 4. 2 салалас құрмалас сөйлемдердің мағыналық түрлерін ажырата білу, түрлендіріп қолдану; 9. 4. 4. 3 сабақтас құрмалас сөйлемдердің мағыналық түрлерін ажырата білу, түрлендіріп қолдану; 9. 4. 4. 4 аралас құрмалас сөйлемдердің жасалу жолдарын білу, қолдану |
5. Пунктуациялық норма | 5. 4. 5. 1 төл сөз, төлеу сөз, автор сөзінің тыныс белгілерін дұрыс қолдану | 6. 4. 5. 1 қазақ тіліндегі тыныс белгілерінің түрлері мен қызметін (даралаушы) түсіну, дұрыс қолдану | 7. 4. 5. 1 сөйлем соңында және сөйлем ішінде қойылатын тыныс белгілерін (даралаушы және ерекшелеуші) дұрыс қолдану | 8. 4. 5. 1 сөйлем соңында қабаттасып қойылатын тыныс белгілерін дұрыс қолдану | 9. 4. 5. 1 құрмалас сөйлемнің тыныс белгілерін (даралаушы, ерекшелеуші, ойдың аражігін ажырататын) ережеге сай қолдану |
32. Тоқсандағы бөлімдер мен бөлімдер ішіндегі тақырыптар бойынша сағат сандарын бөлу мұғалімнің еркіне қалдырылады.
33. Осы оқу бағдарламасы Негізгі орта білім беру деңгейінің 5-9-сыныптарына арналған "Қазақ тілі" оқу пәнінен оқу жүктемесі төмендетілген үлгілік оқу бағдарламасын іске асыру жөніндегі ұзақ мерзімді жоспарға (оқыту қазақ тілінде) сәйкес іске асырылады.
3-параграф. Негізгі орта білім беру деңгейінің 5-9-сыныптарына арналған "Қазақ тілі" оқу пәні бойынша оқу жүктемесі төмендетілген үлгілік оқу бағдарламасын іске асыру жөніндегі ұзақ мерзімді жоспар (оқыту қазақ тілінде)
1) 5-сынып:
Лексика-грамматикалық бөлімдер | Грамматикалық материал | Тақырыптар/жоспардың мазмұны | Оқыту мақсаттары. Білім алушылар білуге тиісті |
1-тоқсан | |||
1. Мәдениет: тіл және қарым-қатынас. Фонетика | Дауысты, дауыссыз дыбыстардың емлесі. Үндестік заңы. Орфографиялық норма | Тыңдалым және айтылым | 5. 1. 1. 1 тірек сөздер мен ұсынылған иллюстрациялар арқылы тақырыпты болжау; 5. 1. 5. 1 тыңдалған мәтін мазмұны негізінде сұрақтарға жауап беру, көтерілген мәселе бойынша өз ойын білдіру |
Оқылым | 5. 2. 1. 1 мәтіндегі негізгі және қосымша ақпаратты түсіну, анықтау; 5. 2. 2. 1 лексиканың ауызекі сөйлеу және жазба стильдік айырмашылықтарын мәтіндер арқылы тану | ||
Жазылым | 5. 3. 1. 1 берілген мәтінге сәйкес кіріспе, негізгі және қорытынды бөлімдерді қамтитын қарапайым жоспар құру; 5. 3. 4. 1 эссенің кіріспе, негізгі, қорытынды бөлімдерін сақтай отырып, өзіне таныс адамды, белгілі бір мекен мен оқиғаны сипаттап не суреттеп жазу | ||
Әдеби тіл нормалары | 5. 4. 1. 1 қазақ тілінің дыбыстар жүйесін, үндестік заңын, емлелік ерекшеліктерін ескере отырып, орфографиялық нормаға сай жазу | ||
2. Киіну. Сән. Талғам. Фонетика | Дыбыс үндестігі | Тыңдалым және айтылым | 5. 1. 2. 1 әлеуметтік-тұрмыстық, әлеуметтік-мәдени, тақырыптарға байланысты диалог,монологтердегі (ән мәтіні, жарнама) көтерілген мәселені түсіндіру; 5. 1. 3. 1 тыңдалған мәтіннің мазмұнын түсіну, негізгі және қосымша ақпаратты анықтау |
Оқылым | 5. 2. 3. 1 жарнама құрылымы мен ресімделуі арқылы жанрлық ерекшеліктерін ажырату; 5. 2. 5. 1 мәтін мазмұнын түсінуге, нақты ақпараттарды анықтауға бағытталған сұрақтар құрастыру | ||
Жазылым | 5. 3. 2. 1 жанрлық ерекшеліктеріне сай ресімделуі мен құрылымын сақтап, жарнама құрастырып жазу; 5. 3. 6. 1 мәтіндегі орфографиялық қателерді сөздіктерге сүйене отырып, түзету және редакциялау | ||
Әдеби тіл нормалары | 5. 4. 2. 1 сөз ішіндегі және сөз аралығындағы ілгерінді, кейінді және тоғыспалы ықпал заңдылықтарына сәйкес айта білу | ||
3. Отбасылық дәстүрлер мен мерекелер. Лексика | Сөз және оның мағынасы | Тыңдалым және айтылым | 5. 1. 2. 1 әлеуметтік-тұрмыстық, әлеуметтік-мәдени, тақырыптарға байланысты диалог, монологтердегі (ән мәтіні, хабарлама) көтерілген мәселені түсіндіру; 5. 1. 4. 1 тірек сөздер мен жетекші сұрақтар арқылы негізгі ойды анықтау |
Оқылым | 5. 2. 4. 1 ауызекі стильдегі мәтіндердің мазмұнын, тақырыбын және тілдік құралдарын салыстыру; 5. 2. 3. 1 хаттың құрылымы мен ресімделуі арқылы жанрлық ерекшеліктерін ажырату | ||
Жазылым | 5. 3. 2. 1 жанрлық ерекшеліктеріне сай ресімделуі мен құрылымын сақтап, хат құрастырып жазу; 5. 3. 5. 1 оқылым және тыңдалым материалдары бойынша негізгі ақпараттарды сақтай отырып, жинақы мәтін жазу | ||
Әдеби тіл нормалары | 5. 4. 3. 1 тура және ауыспалы мағыналы сөздерді, көп мағыналы сөздеркөркемдік ерекшеліктеріне сай қолдану | ||
2- -тоқсан | |||
4. Жануарлар әлемі мен өсімдіктер дүниесі. Лексика | Омоним. Синоним. Антоним | Тыңдалым және айтылым | 5. 1. 2. 1 әлеуметтік-тұрмыстық, әлеуметтік-мәдени тақырыптарға байланысты диалог, монологтердегі (хабарландыру) көтерілген мәселені түсіндіру; 5. 1. 3. 1 тыңдалған мәтіннің мазмұнын түсіну, негізгі және қосымша ақпаратты анықтау |
Оқылым | 5. 2. 1. 1 мәтіндегі негізгі және қосымша ақпаратты түсіну, анықтау; 5. 2. 3. 1 хабарландырудың құрылымы мен ресімделуі арқылы жанрлық ерекшеліктерін ажырату | ||
Жазылым | 5. 3. 2. 1 жанрлық ерекшеліктеріне сай ресімделуі мен құрылымын сақтап хабарландыру құрастырып жазу; 5. 3. 6. 1 мәтіндегі орфографиялық қателерді сөздіктерге сүйене отырып, түзету және редакциялау | ||
Әдеби тіл нормалары | 5. 4. 3. 1 омоним, антоним, синонимдерді көркемдік ерекшеліктеріне сай қолдану | ||
5. Бос уақыт және хобби. Морфология | Сөздің жасалу жолдары | Тыңдалым және айтылым | 5. 1. 5. 1 тыңдалған мәтін мазмұны негізінде сұрақтарға жауап беру, көтерілген мәселе бойынша өз ойын білдіру; 5. 1. 2. 1 әлеуметтік-тұрмыстық, әлеуметтік-мәдени, тақырыптарға байланысты диалог, монологтердегі (хабарландыру) көтерілген мәселені түсіндіру |
Оқылым | 5. 2. 2. 1 лексиканың ауызекі сөйлеу және жазба стильдік айырмашылықтарын мәтіндер арқылы тану; 5. 2. 3. 1 хабарлама құрылымы мен ресімделуі арқылы жанрлық ерекшеліктерін ажырату | ||
Жазылым | 5. 3. 4. 1 эссенің кіріспе, негізгі, қорытынды бөлімдерін сақтай отырып, өзіне таныс адамды, белгілі бір мекен мен оқиғаны сипаттап не суреттеп жазу; 5. 3. 1. 1 берілген мәтінге сәйкес кіріспе, негізгі және қорытынды бөлімдерді қамтитын қарапайым жоспар құру; 5. 3. 2. 1 жанрлық ерекшеліктеріне сай ресімделуі мен құрылымын сақтап, хабарландыру құрастырып жазу | ||
Әдеби тіл нормалары | 5. 4. 4. 1 жұрнақ арқылы жасалған туынды сөздерді және күрделі сөздерді ауызша және жазбаша тілдесім барысында қолдану | ||
3-тоқсан | |||
6. Қиял әлемі. Морфология | Сөздің топтары. Зат есім. Зат есімнің мағыналық түрлері. Зат есімнің түрленуі | Тыңдалым және айтылым | 5. 1. 1. 1 тірек сөздер мен ұсынылған иллюстрациялар арқылы тақырыпты болжау; 5. 1. 5. 1 тыңдалған мәтін мазмұны негізінде сұрақтарға жауап беру, көтерілген мәселе бойынша өз ойын білдіру |
Оқылым | 5. 2. 2. 1 лексиканың ауызекі сөйлеу және жазба стильдік айырмашылықтарын мәтіндер арқылы тану; 5. 2. 5. 1 мәтін мазмұнын түсінуге, нақты ақпараттарды анықтауға бағытталған сұрақтар құрастыру; 5. 2. 7. 1 энциклопедиялар, балаларға арналған газет-журналдардан қажетті ақпаратты ала білу | ||
Жазылым | 5. 3. 4. 1эссенің кіріспе, негізгі, қорытынды бөлімдерін сақтай отырып, өзіне таныс адамды, белгілі бір мекен мен оқиғаны сипаттап не суреттеп жазу; 5. 3. 6. 1 мәтіндегі орфографиялық қателерді сөздіктерге сүйене отырып, түзету және редакциялау | ||
Әдеби тіл нормалары | 5. 4. 2. 2 зат есімдердің мағыналық түрлерін мәнмәтін аясында жалғаулар арқылы түрлендіріп қолдану | ||
7. Көлік және жол белгілері. Морфология | Сан есім. Сан есімнің мағыналық түрлері. Сан есімнің заттануы | Тыңдалым және айтылым | 5. 1. 3. 1 тыңдалған мәтіннің мазмұнын түсіну, негізгі және қосымша ақпаратты анықтау; 5. 1. 4. 1 тірек сөздер мен жетекші сұрақтар арқылы негізгі ойды анықтау |
Оқылым | 5. 2. 3. 1 нұсқаулық құрылымы мен ресімделуі арқылы жанрлық ерекшеліктерін ажырату; 5. 2. 5. 1 мәтін мазмұнын түсінуге, нақты ақпараттарды анықтауға бағытталған сұрақтар құрастыру | ||
Жазылым | 5. 3. 5. 1 оқылым және тыңдалым материалдары бойынша негізгі ақпараттарды сақтай отырып, жинақы мәтін жазу; 5. 3. 3. 1 сюжетті суреттердің (фотосуреттер) желісі бойынша әңгіме құрастыру | ||
Әдеби тіл нормалары | 5. 4. 4. 4 сан есімнің мағыналық түрлерін ажырата білу, сан есімді зат есім орнына қолдана білу | ||
8. Адамның сырт келбеті мен мінезі. Морфология | Сын есім. Сын есімнің мағыналық түрлері. Сын есімнің шырайлары. Сын есімнің заттануы | Тыңдалым және айтылым | 5. 1. 6. 1 коммуникативтік жағдаятқа сай эмоционалды сөздерді, дауыс ырғақтары арқылы қыстырма, қаратпа, одағай сөздерді еркін қолданып, диалогке даярлықсыз қатысу, өз пікірін білдіру; 5. 1. 4. 1 тірек сөздер мен жетекші сұрақтар арқылы негізгі ойды анықтау |
Оқылым | 5. 2. 4. 1 ауызекі стильдегі мәтіндердің мазмұнын, тақырыбын және тілдік құралдарын салыстыру; 5. 2. 6. 1 оқылым стратегияларын қолдану: жалпы мазмұнын түсіну үшін оқу, нақты ақпаратты табу үшін оқу | ||
Жазылым | 5. 3. 3. 1сюжетті суреттердің (фотосуреттер) желісі бойынша әңгіме құрастыру; 5. 3. 1. 1 берілген мәтінге сәйкес кіріспе, негізгі және қорытынды бөлімдерді қамтитын қарапайым жоспар құру | ||
Әдеби тіл нормалары | 5. 4. 4. 3 сын есімдердің, шырай түрлерінің көркемдік ерекшелігін тану, сын есімді зат есім орнына қолдана білу | ||
4-тоқсан | |||
9. Аспан әлемінің құпиялары. Синтаксис | Төл сөз. Автор сөзі. Төлеу сөз. Төл сөзді төлеу сөзге айналдыру жолдары | Тыңдалым және айтылым | 5. 1. 4. 1 тірек сөздер мен жетекші сұрақтар арқылы негізгі ойды анықтау; 5. 1. 6. 1 коммуникативтік жағдаятқа сай эмоционалды сөздерді, дауыс ырғақтары арқылы қыстырма, қаратпа, одағай сөздерді еркін қолданып, диалогке даярлықсыз қатысу, өз пікірін білдіру |
Оқылым | 5. 2. 6. 1 оқылым стратегияларын қолдану: жалпы мазмұнын түсіну үшін оқу, нақты ақпаратты табу үшін оқу; 5. 2. 7. 1 энциклопедиялар, балаларға арналған газет-журналдардан қажетті ақпаратты ала білу | ||
Жазылым | 5. 3. 5. 1 оқылым және тыңдалым материалдары бойынша негізгі ақпараттарды сақтай отырып, жинақы мәтін жазу; 5. 3. 4. 1 эссенің кіріспе, негізгі, қорытынды бөлімдерін сақтай отырып, өзіне таныс адамды, белгілі бір мекен мен оқиғаны сипаттап не суреттеп жазу | ||
Әдеби тіл нормалары | 5. 4. 5. 5 төл сөз, төлеу сөз, автор сөзінің жасалу жолдарын, қызметін білу, төл сөзді төлеу сөзге айналдыру | ||
10. Саяхат және демалыс. Синтаксис | Төл сөз бен автор сөзінің тыныс белгілері | Тыңдалым және айтылым | 5. 1. 5. 1 тыңдалған мәтін мазмұны негізінде сұрақтарға жауап беру, көтерілген мәселе бойынша өз ойын білдіру; 5. 1. 6. 1 коммуникативтік жағдаятқа сай эмоционалды сөздерді, дауыс ырғақтары арқылы қыстырма, қаратпа, одағай сөздерді еркін қолданып, диалогке даярлықсыз қатысу, өз пікірін білдіру |
Оқылым | 5. 2. 7. 1 энциклопедиялар, балаларға арналған газет-журналдардан қажетті ақпаратты ала білу; 5. 2. 4. 1 ауызекі стильдегі мәтіндердің мазмұнын, тақырыбын және тілдік құралдарын салыстыру; 5. 2. 3. 1 хаттың құрылымы мен ресімделуі арқылы жанрлық ерекшеліктерін ажырату | ||
Жазылым | 5. 3. 3. 1 сюжетті суреттердің (фотосуреттер) желісі бойынша әңгіме құрастыру; 5. 3. 2. 1 жанрлық ерекшеліктеріне сай ресімделуі мен құрылымын сақтап, хат құрастырып жазу | ||
Әдеби тіл нормалары | 5. 4. 4. 5 төл сөз, төлеу сөз, автор сөзінің жасалу жолдарын, қызметін білу, төл сөзді төлеу сөзге айналдыру; 5. 4. 5. 5 төл сөз, төлеу сөз, автор сөзінің тыныс белгілерін дұрыс қолдану | ||
2) 6-сынып:
Лексика-грамматикалық бөлімдер | Грамматикалық материал | Тақырыптар/жоспардың мазмұны | Оқыту мақсаттары. Білім алушылар білуге тиісті |
1-тоқсан | |||
1. Қазақстандағы көрікті жерлер. Лексикография | Орфографиялық норма. Орфографиялық сөздік | Тыңдалым және айтылым | 6. 1. 1. 1 мәтіннің атауын талқылау және алғашқы бөлігін тыңдау арқылы көтерілетін мәселені болжау; 6. 1. 4. 1 мәтіннің құрылымдық ерекшелігіне назар аудара отырып, жетекші сұрақтар арқылы негізгі ойды анықтау |
Оқылым | 6. 2. 2. 1 ауызекі сөйлеу және көркем сөйлеудің стильдік ерекшеліктерін қолданылған тілдік құралдар арқылы тану; 6. 2. 6. 1 оқылым стратегияларын қолдану: комментарий жасау, іріктеп оқу, рөлге бөліп оқу | ||
Жазылым | 6. 3. 3. 1 ұсынылған тақырып бойынша деректер жинақтай отырып, графиктік мәтін (диаграмма, кесте, сызба) түрінде құрастыру; 6. 3. 5. 1 оқылым және тыңдалым материалдары бойынша негізгі ойды білдіретін сөйлемдерді іріктей отырып, жинақы мәтін жазу | ||
Әдеби тіл нормалары | 6. 4. 1. 1 тақырып бойынша жеке сөздер, бірге, бөлек және дефис арқылы жазылатын сөздерді орфографиялық нормаға сай жазу | ||
2. Ұлттық және отбасылық құндылықтар. Фонетика | Екпін,оның түрлері | Тыңдалым және айтылым | 6. 1. 4. 1 мәтіннің құрылымдық ерекшелігіне назар аудара отырып, жетекші сұрақтар арқылы негізгі ойды анықтау; 6. 1. 2. 1 әлеуметтік-мәдени, ресми-іскери тақырыптарға байланысты диалог, монологтердегі (құттықтау, интервью) көтерілген мәселені талдау |
Оқылым | 6. 2. 2. 1 ауызекі сөйлеу және көркем сөйлеудің стильдік ерекшеліктерін қолданылған тілдік құралдар арқылы тану; 6. 2. 5. 1 мәтіннен негізгі және қосымша ақпаратты, көтерілген мәселені анықтауға бағытталған нақтылау сұрақтарын құрастыру | ||
Жазылым | 6. 3. 2. 1 жанрлық және стильдік ерекшеліктеріне сай құрылымын сақтай отырып мінездеме, құттықтауқұрастырып жазу; 6. 3. 6. 1 мәтіндегі орфографиялық және пунктуациялық қателерді сөздіктерге, емле ережелеріне сүйеніп, түзету, редакциялау | ||
Әдеби тіл нормалары | 6. 4. 2. 1 екпіннің түрлерін (сөз екпіні, тіркес екпіні, логикалық екпін) сөз және сөйлем ішінде орынды қолдану | ||
3. Әлемнің жеті кереметі. Лексикография | Орфографиялық норма. Орфографиялық сөздік | Тыңдалым және айтылым | 6. 1. 3. 1 тыңдалған мәтіннің мазмұнын түсіну, детальді ақпаратты анықтау; 6. 1. 5. 1 тыңдалған мәтін мазмұны бойынша жалпы және нақты сұрақтарға жауап беру, мәтіндегі ақпаратты шынайы өмірмен байланыстыру |
Оқылым | 6. 2. 1. 1 мәтіннен негізгі және қосымша, детальді ақпаратты анықтау, түсіндіру; 6. 2. 6. 1 оқылым стратегияларын қолдану: комментарий жасау, іріктеп оқу, рөлге бөліп оқу | ||
Жазылым | 6. 3. 1. 1 әртүрлі жанрдағы мәтіндерді жазу үшін құрылымын ескере отырып, қарапайым жоспар құру; 6. 3. 4. 1 эссе тақырыбынан ауытқымай, абзац түрлерін жүйелі құрастырып, көтерілген мәселе бойынша келісу-келіспеу себептерін айқын көрсетіп жазу("келісу, келіспеу" эссесі) | ||
Әдеби тіл нормалары | 6. 4. 1. 1 тақырып бойынша жеке сөздер, бірге, бөлек және дефис арқылы жазылатын сөздерді орфографиялық нормаға сай жазу | ||
2-тоқсан | |||
4. Астана – мәдениет пен өнер ордасы. Лексика | Неологизм сөздер. Термин сөздер. Диалект сөздер. Кәсіби сөздер | Тыңдалым және айтылым | 6. 1. 2. 1 әлеуметтік-мәдени, ресми-іскери тақырыптарға байланысты диалог, монологтердегі (хабарландыру, жаңалық) көтерілген мәселені талдау; 6. 1. 6. 1 коммуникативтік жағдаятқа сайресми сөздер мен тіркестер, дайын тіркестер мен терминдерді орынды қолданып, диалогке қатысу, ойын анық жеткізу |
Оқылым | 6. 2. 3. 1 ауызекі сөйлеу этикеттері мен көркем сөйлеудің құрылымдық және жанрлық ерекшеліктерін ажырату; 6. 2. 6. 1 оқылым стратегияларын қолдану: комментарий жасау, іріктеп оқу, рөлге бөліп оқу | ||
Жазылым | 6. 3. 4. 1 эссе тақырыбынан ауытқымай, абзац түрлерін жүйелі құрастырып, көтерілген мәселе бойынша келісу-келіспеу себептерін айқын көрсетіп жазу ("келісу, келіспеу" эссесі); 6. 3. 6. 1 мәтіндегі орфографиялық және пунктуациялық қателерді сөздіктерге, емле ережелеріне сүйеніп, түзету, редакциялау | ||
Әдеби тіл нормалары | 6. 4. 3. 1 неологизм, термин, диалект сөз, кәсіби сөздердің қолданыс аясын түсіну және ажырата білу | ||
5. Тарихи тұлғалар. Лексика | Көнерген сөздер. Эвфемизм. Дисфемизм. Табу | Тыңдалым және айтылым | 6. 1. 1. 1 мәтіннің атауын талқылау және алғашқы бөлігін тыңдау арқылы көтерілетін мәселені болжау; 6. 1. 5. 1 тыңдалған мәтін мазмұны бойынша жалпы және нақты сұрақтарға жауап беру, мәтіндегі ақпаратты шынайы өмірмен байланыстыру |
Оқылым | 6. 2. 4. 1 ауызекі және ресми стильдегі мәтіндердің тақырыбын, мазмұнын, тілдік ерекшелігін салыстыру; 6. 2. 7. 1 энциклопедия, сөздік, балаларға арналған газет-журналдардан қажетті ақпараттарды алу, авторына сілтеме жасау | ||
Жазылым | 6. 3. 1. 1 әртүрлі жанрдағы мәтіндерді жазу үшін құрылымын ескере отырып, қарапайым жоспар құру; 6. 3. 2. 1 жанрлық және стильдік ерекшеліктеріне сай құрылымын сақтай отырып, өмірбаян құрастырып жазу | ||
Әдеби тіл нормалары | 6. 4. 3. 1 көнерген сөз, эвфемизм, дисфемизм, табу сөздердің қолданыс аясын түсіну және ажырата білу | ||
3-тоқсан | |||
6. Су – тіршілік көзі. Қазақстандағы өзен-көлдер. Морфология | Есімдік, оның мағыналық түрлері | Тыңдалым және айтылым | 6. 1. 3. 1 тыңдалған мәтіннің мазмұнын түсіну, детальді ақпаратты анықтау; 6. 1. 5. 1 тыңдалған мәтін мазмұны бойынша жалпы және нақты сұрақтарға жауап беру, мәтіндегі ақпаратты шынайы өмірмен байланыстыру |
Оқылым | 6. 2. 1. 1 мәтіннен негізгі және қосымша, детальді ақпаратты анықтау, түсіндіру; 6. 2. 4. 1 ауызекі және ресми стильдегі мәтіндердің тақырыбын, мазмұнын, тілдік ерекшелігін салыстыру | ||
Жазылым | 6. 3. 3. 1 ұсынылған тақырып бойынша деректер жинақтай отырып, графиктік мәтін (диаграмма, кесте, сызба) түрінде құрастыру; 6. 3. 4. 1 эссе тақырыбынан ауытқымай, абзац түрлерін жүйелі құрастырып, көтерілген мәселе бойынша келісу-келіспеу себептерін айқын көрсетіп жазу ("келісу, келіспеу" эссесі) | ||
Әдеби тіл нормалары | 6. 4. 4. 1 сөйлемдегі есімдіктің қызметін түсіну, есімдікті зат есім, сын есімнің орнына қолдану | ||
7. Спорт. Белгілі спорт жұлдыздары. Морфология | Етістік, оның мағыналық түрлері. Етіс түрлері | Тыңдалым және айтылым | 6. 1. 2. 1 әлеуметтік-мәдени, ресми-іскери тақырыптарға байланысты диалог, монологтердегі (нұсқаулық, өмірбаян) көтерілген мәселені талдау; 6. 1. 3. 1 тыңдалған мәтіннің мазмұнын түсіну, детальді ақпаратты анықтау |
Оқылым | 6. 2. 1. 1 мәтіннен негізгі және қосымша, детальді ақпаратты анықтау, түсіндіру; 6. 2. 4. 1 ауызекі және ресми стильдегі мәтіндердің тақырыбын, мазмұнын, тілдік ерекшелігін салыстыру | ||
Жазылым | 6. 3. 1. 1 әртүрлі жанрдағы мәтіндерді жазу үшін құрылымын ескере отырып, қарапайым жоспар құру; 6. 3. 2. 1 жанрлық және стильдік ерекшеліктеріне сай құрылымын сақтай отырып, мінездеме, өмірбаян құрастырып жазу | ||
Әдеби тіл нормалары | 6. 4. 4. 2 етістіктің етіс түрлері мен салт-сабақты етістіктердің тіркесімдік мүмкіндігін ауызша және жазбаша тілдесім барысында қолдану | ||
8. Қазақ халқының әдет-ғұрыптары мен салт-дәстүрлері. Наурыз. Морфология | Үстеу. Үстеудің мағыналық түрлері | Тыңдалым және айтылым | 6. 1. 1. 1 мәтіннің атауын талқылау және алғашқы бөлігін тыңдау арқылы көтерілетін мәселені болжау; 6. 1. 2. 1 әлеуметтік-мәдени, ресми-іскери тақырыптарға байланысты диалог, монологтердегі (жаңалық, құттықтау) көтерілген мәселені талдау |
Оқылым | 6. 2. 3. 1 ауызекі сөйлеу этикеттері мен көркем сөйлеудің құрылымдық және жанрлық ерекшеліктерін ажырату; 6. 2. 7. 1 энциклопедия, сөздік, балаларға арналған газет-журналдардан қажетті ақпараттарды алу, авторына сілтеме жасау | ||
Жазылым | 6. 3. 2. 1 жанрлық және стильдік ерекшеліктеріне сай құрылымын сақтай отырып, құттықтау құрастырып жазу; 6. 3. 6. 1 мәтіндегі орфографиялық және пунктуациялық қателерді сөздіктерге, емле ережелеріне сүйеніп, түзету, редакциялау | ||
Әдеби тіл нормалары | 6. 4. 4. 3 үстеудің мағыналық түрлерін ажырату, синонимдік қатарларын түрлендіріп қолдану | ||
4-тоқсан | |||
9. Әлемдегі ірі кітапханалар. Морфология | Үстеу. Үстеудің мағыналық түрлері | Тыңдалым және айтылым | 6. 1. 2. 1 әлеуметтік-мәдени, ресми-іскери тақырыптарға байланысты диалог, монологтердегі (өмірбаян, хабарландыру) көтерілген мәселені талдау; 6. 1. 6. 1 коммуникативтік жағдаятқа сайресми сөздер мен тіркестер, дайын тіркестер мен терминдерді орынды қолданып, диалогке қатысу, ойын анық жеткізу |
Оқылым | 6. 2. 4. 1 ауызекі және ресми стильдегі мәтіндердің тақырыбын, мазмұнын, тілдік ерекшелігін салыстыру; 6. 2. 5. 1 мәтіннен негізгі және қосымша ақпаратты, көтерілген мәселені анықтауға бағытталған нақтылау сұрақтарын құрастыру | ||
Жазылым | 6. 3. 5. 1 оқылым және тыңдалым материалдары бойынша негізгі ойды білдіретін сөйлемдерді іріктей отырып, жинақы мәтін жазу; 6. 3. 6. 1 мәтіндегі орфографиялық және пунктуациялық қателерді сөздіктерге, емле ережелеріне сүйеніп, түзету, редакциялау | ||
Әдеби тіл нормалары | 6. 4. 4. 3 үстеудің мағыналық түрлерін ажырату, синонимдік қатарларын түрлендіріп қолдану | ||
10. Ғылым мен технология жетістіктері. Пунктуация | Тыныс белгілерінің түрлері мен қызметі | Тыңдалым және айтылым | 6. 1. 2. 1 әлеуметтік-мәдени, ресми-іскери тақырыптарға байланысты диалог, монологтердегі (нұсқаулық, интервью) көтерілген мәселені талдау; 6. 1. 6. 1 коммуникативтік жағдаятқа сайресми сөздер мен тіркестер, дайын тіркестер мен терминдерді орынды қолданып, диалогке қатысу, ойын анық жеткізу |
Оқылым | 6. 2. 2. 1 ауызекі сөйлеу және көркем сөйлеудің стильдік ерекшеліктерін қолданылған тілдік құралдар арқылы тану; 6. 2. 5. 1 мәтіннен негізгі және қосымша ақпаратты, көтерілген мәселені анықтауға бағытталған нақтылау сұрақтарын құрастыру | ||
Жазылым | 6. 3. 3. 1 ұсынылған тақырып бойынша деректер жинақтай отырып, графиктік мәтін (диаграмма, кесте, сызба) түрінде құрастыру; 6. 3. 4. 1 эссе тақырыбынан ауытқымай, абзац түрлерін жүйелі құрастырып, көтерілген мәселе бойынша келісу-келіспеу себептерін айқын көрсетіп жазу ("келісу, келіспеу" эссесі) | ||
Әдеби тіл нормалары | 6. 4. 5. 1 қазақ тіліндегі тыныс белгілерінің түрлері мен қызметін (даралаушы) түсіну, дұрыс қолдану | ||
3) 7-сынып:
Лексика-грамматикалық бөлімдері | Грамматикалық материал | Тақырыптар/жоспардың мазмұны | Оқыту мақсаттары. Білім алушылар білуге тиісті |
1-тоқсан | |||
1. Ауа райы және климаттық өзгерістер. Фонетика | Интонация. Кідіріс. Логикалық екпін | Тыңдалым және айтылым | 7. 1. 1. 1 мәтін үзінділерін тыңдай отырып, оқиғаның дамуы мен аяқталуын болжау; 7. 1. 4. 1 мәтін тақырыбы, сөйлеушінің дауыс ырғағы мен сөйлеу мәнері арқылы негізгі ойды анықтау |
Оқылым | 7. 2. 1. 1 мәтіндік және графиктік (кесте, диаграмма, сурет, шартты белгілер) ақпаратты интерпретациялау; 7. 2. 5. 1 мәтін бойынша проблемалық сұрақтар құрастыру | ||
Жазылым | 7. 3. 3. 1 мәтін құрылымын (кіріспе бөлім, жалпы мәлімет беру, детальді мәлімет беру) сақтай отырып, графиктік мәтін (шартты белгі, сурет, сызба) түрінде берілген процесті сипаттап жазу; 7. 3. 5. 1 оқылым және тыңдалым материалдары бойынша тірек сөздер мен сөз тіркестерін синонимдік қатармен ауыстыра отырып, жинақы мәтін жазу | ||
Әдеби тіл нормалары | 7. 4. 2. 1 сөйлеу тіліндегі интонация, кідіріс, логикалық екпіннің мәнін түсініп қолдану | ||
2. Көшпенділер мәдениеті. Орфография | Шылаудың емлесі. Орфография лық норма | Тыңдалым және айтылым | 7. 1. 6. 1 коммуникативтік жағдаятқа сай тілдік құралдарды (көркем бейнелеуіш, эмоционалды-экспрессивті сөздерді және мақал-мәтелдер мен тұрақты тіркестерді) еркін қолданып, диалогке қатысу, пікірталаста шешім қабылдай білу |
Оқылым | 7. 2. 4. 1 идеясы ұқсас публицистикалық және көркем әдебиет стиліндегі мәтіндердің тақырыбы, құрылымы, мақсатты аудиториясы, тілдік ерекшелігін салыстыра талдау | ||
Жазылым | 7. 3. 1. 1 әртүрлі жанрдағы мәтіндерді жазу үшін құрылымын ескере отырып, күрделі жоспар құру; 7. 3. 2. 1 жанрлық және стильдік ерекшеліктеріне сай көркемдегіш құралдарды орынды қолдана отырып, шағын мақала құрастырып жазу | ||
Әдеби тіл нормалары | 7. 4. 1. 1 жалғаулар мен шылаулардың ерекшелігін ескере отырып, үндестік заңына сәйкес орфографиялық нормаға сай жазу | ||
3. Денсаулық – зор байлық. Лексика | Қанатты сөздер. Фразеологизм. Мақал-мәтелдер | Тыңдалым және айтылым | 7. 1. 3. 1 тыңдалған мәтіннің мазмұнын түсіну, ұсынылған ақпарат бойынша факті мен көзқарасты ажырата білу; |
Оқылым | 7. 2. 1. 1 мәтіндік және графиктік (кесте, диаграмма, сурет, шартты белгілер) ақпаратты интерпретациялау; 7. 2. 2. 1 публицистикалық және ресми стиль ерекшеліктерін қолданылған тілдік құралдар арқылы тану; | ||
Жазылым | 7. 3. 2. 1 жанрлық және стильдік ерекшеліктеріне сай көркемдегіш құралдарды орынды қолдана отырып, нұсқаулық құрастырып жазу; 7. 3. 4. 1 эссе құрылымы мен даму желісін сақтап, тақырыпқа байланысты берілген мәселенің оңтайлы шешілу жолдары немесе себептеріне өз көзқарасын жазу (дискуссивті эссе) | ||
Әдеби тіл нормалары | 7. 4. 3. 1 фразеологизм, мақал-мәтелдердің эмоционалды мәнін, көркемдік ерекшеліктерін түсініп қолдану | ||
2-тоқсан | |||
4. Сүйіспеншілік пен достық. Морфология | Етістіктің есімше, көсемше түрлері. Тұйық етістік | Тыңдалым және айтылым | 7. 1. 1. 1 мәтін үзінділерін тыңдай отырып, оқиғаның дамуы мен аяқталуын болжау; 7. 1. 5. 1 проблемалық сұрақтарға тыңдалған мәтіннен деректер келтіре отырып, дәлелді жауап беру, өз жауабын өзгенің жауабымен салыстыру, талқылау |
Оқылым | 7. 2. 4. 1 идеясы ұқсас публицистикалық және көркем әдебиет стиліндегі мәтіндердің тақырыбы, құрылымы, мақсатты аудиториясы, тілдік ерекшелігін салыстыра талдау; 7. 2. 6. 1 оқылым стратегияларын қолдану: комментарий жасау, іріктеп оқу, зерттеп оқу | ||
Жазылым | 7. 3. 1. 1 әртүрлі жанрдағы мәтіндерді жазу үшін құрылымын ескере отырып, күрделі жоспар құру; 7. 3. 4. 1 эссе құрылымы мен даму желісін сақтап, тақырыпқа байланысты берілген мәселенің оңтайлы шешілу жолдары немесе себептеріне өз көзқарасын жазу (дискуссивті эссе) | ||
Әдеби тіл нормалары | 7. 4. 4. 1 етістіктің есімше, көсемше түрлерін, тұйық етістікті тілдесім барысында қолдану | ||
5. Музыка өнері және қазақтың киелі домбырасы. Морфология | Етістіктің шақ түрлері. Рай түрлері | Тыңдалым және айтылым | 7. 1. 4. 1 мәтін тақырыбы, сөйлеушінің дауыс ырғағы мен сөйлеу мәнері арқылы негізгі ойды анықтау |
Оқылым | 7. 2. 7. 1 ғаламтор, энциклопедия, газет-журналдар, оқулықтардан алынған деректерді қолдану, авторына сілтеме жасау | ||
Жазылым | 7. 3. 2. 1 жанрлық және стильдік ерекшеліктеріне сай көркемдегіш құралдарды орынды қолдана отырып, шағын мақала құрастырып жазу; 7. 3. 6. 1 мәтіндегі сөздердің тақырыпқа сай орынды қолданылуын тексеру, синонимдік қатармен ауыстыра отырып, лексикалық түзетулер енгізу, редакциялау | ||
Әдеби тіл нормалары | 7. 4. 4. 1 етістіктің шақ, рай түрлерін тілдесім барысында қолдану | ||
3-тоқсан | |||
6. Ғаламтор ғаламаты. Морфология | Шылау түрлері. Шылау емлесі | Тыңдалым және айтылым | 7. 1. 3. 1 тыңдалған мәтіннің мазмұнын түсіну, ұсынылған ақпарат бойынша факті мен көзқарасты ажырата білу; |
Оқылым | 7. 2. 1. 1 мәтіндік және графиктік (кесте, диаграмма, сурет, шартты белгілер) ақпаратты интерпретациялау; 7. 2. 5. 1 мәтін бойынша проблемалық сұрақтар құрастыру | ||
Жазылым | 7. 3. 3. 1 мәтін құрылымын (кіріспе бөлім, жалпы мәлімет беру, детальді мәлімет беру) сақтай отырып, графиктік мәтін (шартты белгі, сурет, сызба) түрінде берілген процесті сипаттап жазу; 7. 3. 5. 1 оқылым және тыңдалым материалдары бойынша тірек сөздер мен сөз тіркестерін синонимдік қатармен ауыстыра отырып, жинақы мәтін жазу | ||
Әдеби тіл нормалары | 7. 4. 4. 3 шылау түрлерін ажырата білу, орынды қолдану | ||
7. Қазақстандағы ұлттар достастығы. Морфология | Еліктеуіш сөз. Бейнелеуіш сөз | Тыңдалым және айтылым | 7. 1. 1. 1 мәтін үзінділерін тыңдай отырып, оқиғаның дамуы мен аяқталуын болжау; 7. 1. 6. 1 коммуникативтік жағдаятқа сай тілдік құралдарды (көркем бейнелеуіш, эмоционалды-экспрессивті сөздерді және мақал-мәтелдер мен тұрақты тіркестерді) еркін қолданып, диалогке қатысу, пікірталаста шешім қабылдай білу |
Оқылым | 7. 2. 4. 1 идеясы ұқсас публицистикалық және көркем әдебиет стиліндегі мәтіндердің тақырыбы, құрылымы, мақсатты аудиториясы, тілдік ерекшелігін салыстыра талдау; 7. 2. 3. 1 хроника, хабар, очерктердің және кеңсе құжаттарының қызметтік жазбалардың құрылымы мен ресімделуі арқылы жанрлық ерекшеліктерін ажырату | ||
Жазылым | 7. 3. 4. 1 эссе құрылымы мен даму желісін сақтап, тақырыпқа байланысты берілген мәселенің оңтайлы шешілу жолдары немесе себептеріне өз көзқарасын жазу (дискуссивті эссе); 7. 3. 6. 1 мәтіндегі сөздердің тақырыпқа сай орынды қолданылуын тексеру, синонимдік қатармен ауыстыра отырып, лексикалық түзетулер енгізу, редакциялау | ||
Әдеби тіл нормалары | 7. 4. 4. 2 еліктеуіш сөздердің мәнмәтіндегі қолданысын түсіну | ||
8. Дұрыс тамақтану. Морфология | Одағай. Одағай түрлері | Тыңдалым және айтылым | 7. 1. 2. 1 әлеуметтік-қоғамдық, оқу-еңбек тақырыптарына байланысты диалог, монолог, полилогтердегі (пікірталас, жаңалық) автор көзқарасы мен көтерілген мәселені талдау; 7. 1. 3. 1 тыңдалған мәтіннің мазмұнын түсіну, ұсынылған ақпарат бойынша факті мен көзқарасты ажырата білу |
Оқылым | 7. 2. 5. 1 мәтін бойынша проблемалық сұрақтар құрастыру; 7. 2. 7. 1 ғаламтор, энциклопедия, газет-журналдар, оқулықтардан алынған деректерді қолдану, авторына сілтеме жасау | ||
Жазылым | 7. 3. 1. 1 әртүрлі жанрдағы мәтіндерді жазу үшін құрылымын ескере отырып, күрделі жоспар құру; 7. 3. 2. 1 жанрлық және стильдік ерекшеліктеріне сай көркемдегіш құралдарды орынды қолдана отырып, шағын әңгіме құрастырып жазу | ||
Әдеби тіл нормалары | 7. 4. 4. 4 одағай түрлерін ажырата білу, қолдану | ||
4-тоқсан | |||
9. Жеңіс күні. Ұлы ерлікке тағзым. Морфология | Оқшау сөздің түрлері. Оқшау сөздердің қызметі | Тыңдалым және айтылым | 7. 1. 4. 1 мәтін тақырыбы, сөйлеушінің дауыс ырғағы мен сөйлеу мәнері арқылы негізгі ойды анықтау |
Оқылым | 7. 2. 2. 1 публицистикалық және ресми стиль ерекшеліктерін қолданылған тілдік құралдар арқылы тану; 7. 2. 3. 1 хроника, хабар, очерктердің құрылымы мен ресімделуі арқылы жанрлық ерекшеліктерін ажырату | ||
Жазылым | 7. 3. 1. 1 әртүрлі жанрдағы мәтіндерді жазу үшін құрылымын ескере отырып, күрделі жоспар құру; 7. 3. 2. 1 жанрлық және стильдік ерекшеліктеріне сай көркемдегіш құралдарды орынды қолдана отырып, шағын мақала құрастырып жазу | ||
Әдеби тіл нормалары | 7. 4. 4. 5 оқшау сөздердің қызметін түсіну, ажырата білу | ||
10. Ғылыми фантастика. Пунктуация | Сөйлем соңында қойылатын тыныс белгілер. Сөйлем ішінде қойылатын тыныс белгілер | Тыңдалым және айтылым | 7. 1. 1. 1 мәтін үзінділерін тыңдай отырып, оқиғаның дамуы мен аяқталуын болжау; |
Оқылым | 7. 2. 4. 1 идеясы ұқсас публицистикалық және көркем әдебиет стиліндегі мәтіндердің тақырыбы, құрылымы, мақсатты аудиториясы, тілдік ерекшелігін салыстыра талдау; 7. 2. 7. 1 энциклопедия, газет-журналдар, оқулықтардан алынған деректерді қолдану, авторына сілтеме жасау | ||
Жазылым | 7. 3. 4. 1 эссе құрылымы мен даму желісін сақтап, тақырыпқа байланысты берілген мәселенің оңтайлы шешілу жолдары немесе себептеріне өз көзқарасын жазу (дискуссивті эссе) | ||
Әдеби тіл нормасы | 7. 4. 5. 1 сөйлем соңында және сөйлем ішінде қойылатын тыныс белгілерін (даралаушы және ерекшелеуші) дұрыс қолдану | ||
4) 8-сынып:
Лексика-грамматикалық бөлімдері | Грамматикалық материал | Тақырыптар/жоспардың мазмұны | Оқыту мақсаттары. Білім алушылар білуге тиісті |
1-тоқсан | |||
1. Көне түркі жазбалары және қазақ жазуы. Орфография | Жалқы есім емлесі | Тыңдалым және айтылым | 8. 1. 1. 1 мәтіннен алынған дәйексөздерге, үзінділерге сүйене отырып, көтерілетін мәселені болжау; 8. 1. 3. 1 тыңдалған мәтіннің мазмұнын түсіну, ұсынылған ақпараттан астарлы ойды анықтау |
Оқылым | 8. 2. 2. 1 публицистикалық және ғылыми стиль ерекшеліктерін қолданылған тілдік құралдар арқылы тану; 8. 2. 3. 1 мақала, аннотацияқұрылымы мен ресімделуі арқылы жанрлық ерекшеліктерін ажырату | ||
Жазылым | 8. 3. 5. 1 оқылым және тыңдалым материалдары бойынша мәтіннің баяндау желісін сақтап, әр бөлігінен алынған ақпараттардан жинақы мәтін (аннотация) жазу; 8. 3. 6. 1 БАҚ материалдары негізінде стильдік ауытқуларды, орынсыз қолданылған сөз оралымдарын талдап, стильдік түзетулер жасау, редакциялау | ||
Әдеби тіл нормасы | 8. 4. 1. 1 тақырып бойынша бас әріппен жазылатын күрделі-құрама атауларды орфографиялық нормаға сай жазу | ||
2. Адамзаттық құндылықтар және әлем мәдениеті. Фонетика | Сөйлеу ағымындағы әуен, әуез, тембр, қарқын, кідіріс | Тыңдалым және айтылым | 8. 1. 2. 1 әлеуметтік-қоғамдық, мәдени-тарихи тақырыптарға байланысты диалог, монолог, полилогтердегі (интервью, пікірталас үзінді) автор көзқарасы мен экспресивті-эмоционалды сөздердің рөлін талдау; 8. 1. 4. 1 мәтінде көтерілген мәселені (тұрмыстық, әлеуметтік) талдай отырып, негізгі ойды анықтау |
Оқылым | 8. 2. 4. 1 тақырыбы ұқсас ғылыми және публицистикалық стильдегі мәтіндердің тақырыбын, түрлерін (әңгімелеу, сипаттау, талқылау), құрылымын салыстыра талдау; 8. 2. 3. 1 мақала, презентация құрылымы мен ресімделуі арқылы жанрлық ерекшеліктерін ажырату | ||
Жазылым | 8. 3. 1. 1 тақырып бойынша материал жинақтап, тезистік жоспар құру; 8. 3. 2. 1 жанрлық және стильдік ерекшеліктеріне сай тілдік құралдарды орынды қолданып, мақала құрастырып жазу | ||
Әдеби тіл нормасы | 8. 4. 2. 1 сөйлеу ағымындағы интонацияның құрамдас бөліктері: әуен, әуез, тембр, қарқын, кідірісті сөйлеу мәнеріне сай қолдану | ||
2-тоқсан | |||
3. Кәсіп пен еңбек. Болашақ мамандықтары. Лексика | Сөздік қор. Сөздік құрам | Тыңдалым және айтылым | 8. 1. 4. 1 мәтінде көтерілген мәселені (тұрмыстық, әлеуметтік) талдай отырып, негізгі ойды анықтау; 8. 1. 5. 1 перифраз түрінде берілген сұрақтар арқылы мәтіннен қажетті ақпаратты таба білу, көтерілген мәселе бойынша ой тұжырымдау |
Оқылым | 8. 2. 1. 1 тұтас және аралас мәтіндердегі (кесте, диаграмма, сызба, сурет) ақпараттарды салыстыру; 8. 2. 5. 1 перифразаның түрлі тәсілдерін қолдана отырып, мәтін бойынша сұрақтар құрастыру | ||
Жазылым | 8. 3. 3. 1 мәтін құрылымын сақтай отырып, графиктік мәтіндегі (диаграмма, кесте) деректердің маңызды тұстарын анықтап жазу; 8. 3. 4. 1 эссе құрылымы мен даму желісін сақтап, мәселе бойынша ұсынылған шешімнің артықшылығы мен кемшілік тұстарын салыстыру, өз ойын дәлелдеп жазу (аргументативті эссе) | ||
Әдеби тіл нормасы | 8. 4. 3. 1 сөздік қор және сөздік құрам ерекшеліктерін түсініп қолдану | ||
4. Ғарышты игеру жетістіктері. Синтаксис | Сөз тіркесінің байланысу тәсілдері. Сөз тіркесінің байланысу түрлері. Сөз тіркесінің түрлері | Тыңдалым және айтылым | 8. 1. 3. 1 мәтіннен алынған дәйексөздерге, үзінділерге сүйене отырып, көтерілетін мәселені болжау; 8. 1. 6. 1 коммуникативтік жағдаятқа сай ғылыми және халықаралық терминдерді, ғылыми деректерді орынды қолданып, диалог, монолог, полилогта өз ойын дәлелді, жүйелі жеткізу |
Оқылым | 8. 2. 2. 1 публицистикалық және ғылыми стиль ерекшеліктерін қолданылған тілдік құралдар арқылы тану; 8. 2. 3. 1 мақала, презентация құрылымы мен ресімделуі арқылы жанрлық ерекшеліктерін ажырату | ||
Жазылым | 8. 3. 2. 1 жанрлық және стильдік ерекшеліктеріне сай тілдік құралдарды орынды қолданып, аннотация, тезис құрастырып жазу; 8. 3. 5. 1 оқылым және тыңдалым материалдары бойынша мәтіннің баяндау желісін сақтап, әр бөлігінен алынған ақпараттардан жинақы мәтін (аннотация, тезис) жазу | ||
Әдеби тіл нормасы | 8. 4. 4. 1 сөз тіркесінің байланысу тәсілдері мен түрлері, есімді, етістікті сөз тіркестерін ажырату, қолдану | ||
3-тоқсан | |||
5. Биоалуантүрлілік. Қызыл кітапқа енген жануарлар мен өсімдіктер. Синтаксис | Сөйлемнің тұрлаулы мүшелері. Сөйлемнің тұрлаусыз мүшелері | Тыңдалым және айтылым | 8. 1. 5. 1 перифраз түрінде берілген сұрақтар арқылы мәтіннен қажетті ақпаратты таба білу, көтерілген мәселе бойынша ой тұжырымдау; 8. 1. 6. 1 коммуникативтік жағдаятқа сай ғылыми және халықаралық терминдерді, ғылыми деректерді орынды қолданып, диалог, монолог, полилогта өз ойын дәлелді, жүйелі жеткізу |
Оқылым | 8. 2. 1. 1 тұтас және аралас мәтіндердегі (кесте, диаграмма, сызба, сурет) ақпараттарды салыстыру; 8. 2. 4. 1 тақырыбы ұқсас ғылыми және публицистикалық стильдегі мәтіндердің тақырыбын, түрлерін (әңгімелеу, сипаттау, талқылау), құрылымын салыстыра талдау; 8. 2. 5. 1 перифразаның түрлі тәсілдерін қолдана отырып, мәтін бойынша сұрақтар құрастыру | ||
Жазылым | 8. 3. 2. 1 жанрлық және стильдік ерекшеліктеріне сай тілдік құралдарды орынды қолданып, мақалақұрастырып жазу; 8. 3. 3. 1 мәтін құрылымын сақтай отырып, графиктік мәтіндегі (диаграмма, кесте) деректердің маңызды тұстарын анықтап жазу | ||
Әдеби тіл нормасы | 8. 4. 4. 2 тұрлаулы және тұрлаусыз сөйлем мүшелерінің сөйлем жасаудағы өзіндік орнын, қызметін түсініп қолдану | ||
6. Қоршаған орта және энергия ресурстары. Синтаксис | Сөйлемнің бірыңғай мүшелері. Сөйлемнің айқындауыш мүшелер | Тыңдалым және айтылым | 8. 1. 4. 1 мәтінде көтерілген мәселені (тұрмыстық, әлеуметтік)талдай отырып, негізгі ойды анықтау; 8. 1. 6. 1 коммуникативтік жағдаятқа сай ғылыми және халықаралық терминдерді, ғылыми деректерді орынды қолданып, диалог, монолог, полилогта өз ойын дәлелді, жүйелі жеткізу |
Оқылым | 8. 2. 2. 1 публицистикалық және ғылыми стиль ерекшеліктерін қолданылған тілдік құралдар арқылы тану; 8. 2. 4. 1 тақырыбы ұқсас ғылыми және публицистикалық стильдегі мәтіндердің тақырыбын, түрлерін (әңгімелеу, сипаттау, талқылау), құрылымын салыстыра талдау | ||
Жазылым | 8. 3. 5. 1 оқылым және тыңдалым материалдары бойынша мәтіннің баяндау желісін сақтап, әр бөлігінен алынған ақпараттардан жинақы мәтін (аннотация, тезис) жазу; 8. 3. 6. 1 БАҚ материалдары негізінде стильдік ауытқуларды, орынсыз қолданылған сөз оралымдарын талдап, стильдік түзетулер жасау, редакциялау | ||
Әдеби тіл нормасы | 8. 4. 4. 3 сөйлем ішінде бірыңғай мүшелер және айқындауыш мүшелерді қолдана білу | ||
7. Жасөспірім және заң. Синтаксис | Сөйлемнің айтылу мақсатына қарай түрлері | Тыңдалым және айтылым | 8. 1. 2. 1 әлеуметтік-қоғамдық, мәдени-тарихи тақырыптарға байланысты диалог, монолог, полилогтердегі (интервью, пікірталас үзінді) автор көзқарасы мен экспресивті-эмоционалды сөздердің рөлін талдау; 8. 1. 3. 1 тыңдалған мәтіннің мазмұнын түсіну, ұсынылған ақпараттан астарлы ойды анықтау |
Оқылым | 8. 2. 3. 1 мақала, презентация құрылымы мен ресімделуі арқылы жанрлық ерекшеліктерін ажырату; 8. 2. 6. 1 оқылым стратегияларын қолдану: комментарий жасау, іріктеп оқу, талдап оқу; 8. 2. 7. 1 ғаламтор, энциклопедия, газет-журналдар, оқулықтардан алынған деректерді дәлел ретінде қолдану, авторына сілтеме жасау | ||
Жазылым | 8. 3. 1. 1 тақырып бойынша материал жинақтап, тезистік жоспар құру; 8.3. 4.1 эссе құрылымы мен даму желісін сақтап, мәселе бойынша ұсынылған шешімнің артықшылығы мен кемшілік тұстарын салыстыру, өз ойын дәлелдеп жазу (аргументативті эссе) | ||
Әдеби тіл нормасы | 8. 4. 4. 4 жай сөйлемдерді айтылу мақсаты мен құрылымдық ерекшелігіне сай қолдану | ||
4-тоқсан | |||
8. Театр өнері мен мәдениеті. Синтаксис | Жай сөйлемнің түрлері | Тыңдалым және айтылым | 8. 1. 2. 1 әлеуметтік-қоғамдық, мәдени-тарихи тақырыптарға байланысты диалог, монолог, полилогтердегі (интервью, пікірталас үзінді) автор көзқарасы мен экспресивті-эмоционалды сөздердің рөлін талдау; 8. 1. 3. 1 тыңдалған мәтіннің мазмұнын түсіну, ұсынылған ақпараттан астарлы ойды анықтау |
Оқылым | 8. 2. 4. 1 тақырыбы ұқсас ғылыми және публицистикалық стильдегі мәтіндердің тақырыбын, түрлерін (әңгімелеу, сипаттау, талқылау), құрылымын салыстыра талдау; 8. 2. 7. 1 ғаламтор, энциклопедия, газет-журналдар, оқулықтардан алынған деректерді дәлел ретінде қолдану, авторына сілтеме жасау | ||
Жазылым | 8. 3. 1. 1 тақырып бойынша материал жинақтап, тезистік жоспар құру; 8. 3. 5. 1 оқылым және тыңдалым материалдары бойынша мәтіннің баяндау желісін сақтап, әр бөлігінен алынған ақпараттардан жинақы мәтін (аннотация, тезис) жазу | ||
Әдеби тіл нормасы | 8. 4. 4. 4 жай сөйлемдерді айтылу мақсаты мен құрылымдық ерекшелігіне сай қолдану | ||
9. Қазақстандағы туризм және экотуризм. Пунктуация | Сөйлем соңында қабаттасып қолданыла тын тыныс белгілері | Тыңдалым және айтылым | 8. 1. 1. 1 мәтіннен алынған дәйексөздерге, үзінділерге сүйене отырып, көтерілетін мәселені болжау; 8. 1. 5. 1 перифраз түрінде берілген сұрақтар арқылы мәтіннен қажетті ақпаратты таба білу, көтерілген мәселе бойынша ой тұжырымдау |
Оқылым | 8. 2. 1. 1 тұтас және аралас мәтіндердегі (кесте, диаграмма, сызба, сурет) ақпараттарды салыстыру; 8. 2. 5. 1 перифразаның түрлі тәсілдерін қолдана отырып, мәтін бойынша сұрақтар құрастыру; 8. 2. 6. 1 оқылым стратегияларын қолдану:комментарий жасау, іріктеп оқу, талдап оқу | ||
Жазылым | 8. 3. 3. 1 мәтін құрылымын сақтай отырып, графиктік мәтіндегі (диаграмма, кесте) деректердің маңызды тұстарын анықтап жазу; 8. 3. 4. 1 эссе құрылымы мен даму желісін сақтап, мәселе бойынша ұсынылған шешімнің артықшылығы мен кемшілік тұстарын салыстыру, өз ойын дәлелдеп жазу (аргументативті эссе) | ||
Әдеби тіл нормасы | 8. 4. 5. 1 сөйлем соңында қабаттасып қойылатын тыныс белгілерін дұрыс қолдану | ||
5) 9-сынып:
Лексика-грамматикалық бөлімдер | Грамматикалық материал | Тақырыптар/жоспардың мазмұны | Оқыту мақсаттары. Білім алушылар білуге тиісті |
1-тоқсан | |||
1. Мәңгілік Ел – мұратым. Стилистика | Мәтіндегі сөз таңдау, сөз қолдану (қисыны), сөз әрлеу | Тыңдалым және айтылым | 9. 1. 1. 1 мәтін мазмұны бойынша дайындалған сұрақтарға болжаммен жауап беру, түпнұсқамен салыстыру; 9. 1. 2. 1 қоғамдық-саяси, әлеуметтік-экономикалық, ғылыми тақырыптарға байланысты әртүрлі жанрдағы кең көлемді мәтіндердегі (Жолдау) мақсатты аудитория мен көркемдегіш құралдардың рөлін талдау |
Оқылым | 9. 2. 3. 1 мақала құрылымы мен ресімделуі арқылы жанрлық ерекшеліктерін ажырату; 9. 2. 2. 1 қазақ тілі стильдері мен шешендік сөздің түрлерін қолданылған тілдік құралдар арқылы тану | ||
Жазылым | 9. 3. 1. 1 жинақталған материалдар негізінде көзделген мақсатқа сәйкес ауызша және жазбаша мәтіндер үшін күрделі жоспар құру; 9. 3. 2. 1 мақсатты аудиторияның қызығушылығын ынталандыру үшін әртүрлі жанрда мәтіндер құрастыру; 9. 3. 6. 1 жазба жұмысын абзацтар мен бөліктерге бөлу, ойын (ақпарат, идея) дұрыс жүйелеп, логикалық түзетулер енгізу, редакциялау | ||
Әдеби тіл нормасы | 9. 4. 1. 1 мәнмәтін бойынша тілдік бірліктерді орфографиялық нормаға сай жазу | ||
2. Жаһандану мәселелері. Стилистика | Қазақ әдеби стилінің түрлері | Тыңдалым және айтылым | 9. 1. 4. 1 мәтіннің мақсаты арқылы негізгі ойды анықтау; 9. 1. 5. 1 мәтіндегі айтылған ойға өз көзқарасын білдіреді, сыни тұрғыдан баға беріп айту; |
Оқылым | 9. 2. 1. 1 тұтас емес (кесте, диаграмма, сызба, сурет) мәтіндердегі мәліметтерді салыстыру, өңдеу; 9. 2. 4. 1 әртүрлі стильдегі мәтіндердің тақырыбын, қызметін, құрылымын, тілдік ерекшелігін салыстыра талдау | ||
Жазылым | 9. 3. 3. 1 мәтін құрылымын сақтай отырып, бірнеше графиктік мәтіндегі (диаграмма, кесте) деректерді салыстыру, маңызды тұстары мен үрдістерді (тенденция) анықтап жазу; 9. 3. 4. 1 эссе құрылымы мен даму желісін сақтап, көтерілген мәселе бойынша екіжақты пікірді немесе жағдаятты талқылау, біреуіне таңдау жасап, өз ойын дәлелдеп жазу (аргументативті эссе) | ||
Әдеби тіл нормасы | 9. 4. 3. 1 стильдік ерекшеліктерге сай тілдік бірліктердің дұрыс қолдана білу | ||
2-тоқсан | |||
3. Тәуелсіздік жылдарындағы Қазақстан. ЭКСПО-2017 Синтаксис | Құрмалас сөйлемнің жасалу жолдары. Құрмалас сөйлемнің түрлері | Тыңдалым және айтылым | 9. 1. 2. 1қоғамдық-саяси, әлеуметтік-экономикалық, ғылыми тақырыптарға байланысты әртүрлі жанрдағы кең көлемді мәтіндердегі (дәріс, интервью) мақсатты аудитория мен көркемдегіш құралдардың рөлін талдау; 9. 1. 3. 1 тыңдалған мәтіндегі ақпаратты өмірлік мәселелермен байланыстыра білу |
Оқылым | 9. 2. 3. 1 мақала, тезистердің құрылымы мен ресімделуі арқылы жанрлық ерекшеліктерін ажырату; 9. 2. 6. 1 белгілі бір мақсат үшін оқылым стратегияларын тиімді қолдана білу; 9. 2. 7. 1 ғаламтор, энциклопедия, газет-журналдар, оқулықтар, ғылыми еңбектерден алынған деректерді дәлел ретінде қолдану, авторына сілтеме жасау | ||
Жазылым | 9. 3. 5. 1 оқылым және тыңдалым материалдары бойынша автордың негізгі ойын сақтай отырып, перифраз тәсілдері арқылы жинақы мәтін (аннотация, тезис) жазу; 9. 3. 6. 1 жазба жұмысын абзацтар мен бөліктерге бөлу, ойын (ақпарат, идея) дұрыс жүйелеп, логикалық түзетулер енгізу, редакциялау | ||
Әдеби тіл нормасы | 9. 4. 4. 1 құрмалас сөйлем жасалу жолдарын, түрлерін білу | ||
4. Адам құқығы мен бостандығы. Синтаксис | Ыңғайлас салалас. Себеп-салдар салалас. Қарсылықты салалас | Тыңдалым және айтылым | 9. 1. 1. 1 мәтін мазмұны бойынша дайындалған сұрақтарға болжаммен жауап беру, түпнұсқамен салыстыру; 9. 1. 5. 1 мәтіндегі айтылған ойға өз көзқарасын білдіреді, сыни тұрғыдан баға беріп айту; 9. 1. 6. 1 қоғамдық-саяси, ғылыми, коммуникативтік жағдаятқа сай тиісті сөздер мен фразаларды таңдау, орта көлемді монолог дайындау |
Оқылым | 9. 2. 4. 1 әртүрлі стильдегі мәтіндердің тақырыбын, қызметін, құрылымын, тілдік ерекшелігін салыстыра талдау; 9. 2. 5. 1 мәтінде көтерілген мәселеге оқырманның қарым-қатынасын анықтауға арналған талқылау сұрақтарын құрастыру | ||
Жазылым | 9. 3. 4. 1 эссе құрылымы мен даму желісін сақтап, көтерілген мәселе бойынша екіжақты пікірді немесе жағдаятты талқылау, біреуіне таңдау жасап, өз ойын дәлелдеп жазу (аргументативті эссе); 9. 3. 6. 1 жазба жұмысын абзацтар мен бөліктерге бөлу, ойын (ақпарат, идея) дұрыс жүйелеп, логикалық түзетулер енгізу, редакциялау | ||
Әдеби тіл нормасы | 9. 4. 4. 2 салалас құрмалас сөйлемдердің мағыналық түрлерін ажырата білу, түрлендіру | ||
3-тоқсан | |||
5. Отбасы және демографиялық өзгеріс. Синтаксис | Түсіндірмелі салалас. Талғаулы салалас. Кезектес салалас | Тыңдалым және айтылым | 9. 1. 3. 1 тыңдалған мәтіндегі ақпаратты өмірлік мәселелермен байланыстыра білу; 9. 1. 4. 1 мәтіннің мақсаты арқылы негізгі ойды анықтау |
Оқылым | 9. 2. 1. 1тұтас емес (кесте, диаграмма, сызба, сурет) мәтіндердегі мәліметтерді салыстыру, өңдеу; 9. 2. 2. 1 қазақ тілі стильдері мен шешендік сөздің түрлерін қолданылған тілдік құралдар арқылы тану | ||
Жазылым | 9. 3. 2. 1 мақсатты аудиторияның қызығушылығын ынталандыру үшін әртүрлі жанрда мәтіндер құрастыру; 9. 3. 3. 1 мәтін құрылымын сақтай отырып, бірнеше графиктік мәтіндегі (диаграмма, кесте) деректерді салыстыру, маңызды тұстары мен үрдістерді (тенденция) анықтап жазу | ||
Әдеби тіл нормасы | 9. 4. 4. 2 салалас құрмалас сөйлемдердің мағыналық түрлерін ажырата білу, түрлендіріп қолдану | ||
6. Биотехнология және гендік инженерия келешегі. Синтаксис | Шартты бағыныңқы сабақтас. Қарсылықты бағыныңқы сабақтас. Мезгіл бағыныңқы сабақтас | Тыңдалым және айтылым | 9. 1. 2. 1қоғамдық-саяси, әлеуметтік-экономикалық, ғылыми тақырыптарға байланысты әртүрлі жанрдағы кең көлемді мәтіндердегі (пікірталас, дәріс) мақсатты аудитория мен көркемдегіш құралдардың рөлін талдау; 9. 1. 6. 1 қоғамдық-саяси, ғылыми, коммуникативтік жағдаятқа сай тиісті сөздер мен фразаларды таңдау, орта көлемді монолог дайындау |
Оқылым | 9. 2. 4. 1 әртүрлі стильдегі мәтіндердің тақырыбын, қызметін, құрылымын, тілдік ерекшелігін салыстыра талдау; 9. 2. 6. 1 белгілі бір мақсат үшін оқылым стратегияларын тиімді қолдана білу; 9. 2. 7. 1 ғаламтор, энциклопедия, газет-журналдар, оқулықтар, ғылыми еңбектерден алынған деректерді дәлел ретінде қолдану, авторына сілтеме жасау | ||
Жазылым | 9. 3. 1. 1 жинақталған материалдар негізінде көзделген мақсатқа сәйкес ауызша және жазбаша мәтіндер үшін күрделі жоспар құру; 9. 3. 4. 1 эссе құрылымы мен даму желісін сақтап, көтерілген мәселе бойынша екіжақты пікірді немесе жағдаятты талқылау, біреуіне таңдау жасап, өз ойын дәлелдеп жазу (аргументативті эссе) | ||
Әдеби тіл нормасы | 9. 4. 4. 3 сабақтас құрмалас сөйлемдердің мағыналық түрлерін ажырата білу, түрлендіріп қолдану | ||
7. Бұқаралық ақпарат құралдары. Синтаксис | Себеп бағыныңқы сабақтас. Қимыл-сын бағыныңқы сабақтас. Мақсат бағыныңқы сабақтас | Тыңдалым және айтылым | 9. 1. 4. 1 мәтіннің мақсаты арқылы негізгі ойды анықтау; 9. 1. 5. 1 мәтіндегі айтылған ойға өз көзқарасын білдіреді, сыни тұрғыдан баға беріп айту |
Оқылым | 9. 2. 1. 1тұтас емес (кесте, диаграмма, сызба, сурет) мәтіндердегі мәліметтерді салыстыру, өңдеу; 9. 2. 3. 1 мақала, аннотация, презентация, тұжырымдамалар, тезистердің құрылымы мен ресімделуі арқылы жанрлық ерекшеліктерін ажырату | ||
Жазылым | 9. 3. 2. 1 мақсатты аудиторияның қызығушылығын ынталандыру үшін әртүрлі жанрда мәтіндер құрастыру; 9. 3. 3. 1 мәтін құрылымын сақтай отырып, бірнеше графиктік мәтіндегі (диаграмма, кесте) деректерді салыстыру, маңызды тұстары мен үрдістерді (тенденция) анықтап жазу; 9. 3. 6. 1 жазба жұмысын абзацтар мен бөліктерге бөлу, ойын (ақпарат, идея) дұрыс жүйелеп, логикалық түзетулер енгізу, редакциялау | ||
Әдеби тіл нормасы | 9. 4. 4. 3 сабақтас құрмалас сөйлемдердің мағыналық түрлерін ажырата білу, түрлендіріп қолдану | ||
4-тоқсан | |||
8. Әлемдегі қақтығыстар және бейбітшілік. Синтаксис | Аралас құрмалас сөйлемдердің жасалу жолдары | Тыңдалым және айтылым | 9. 1. 2. 1 қоғамдық-саяси, әлеуметтік-экономикалық, ғылыми тақырыптарға байланысты әртүрлі жанрдағы кең көлемді мәтіндердегі (мақала, интервью) мақсатты аудитория мен көркемдегіш құралдардың рөлін талдау; 9. 1. 6. 1 қоғамдық-саяси, ғылыми, коммуникативтік жағдаятқа сай тиісті сөздер мен фразаларды таңдау, орта көлемді монолог дайындау |
Оқылым | 9. 2. 3. 1 тұжырымдамалардың құрылымы мен ресімделуі арқылы жанрлық ерекшеліктерін ажырату; 9. 2. 5. 1 мәтінде көтерілген мәселеге оқырманның қарым-қатынасын анықтауға арналған талқылау сұрақтарын құрастыру; 9. 2. 6. 1 белгілі бір мақсат үшін оқылым стратегияларын тиімді қолдана білу | ||
Жазылым | 9. 3. 1. 1 жинақталған материалдар негізінде көзделген мақсатқа сәйкес ауызша және жазбаша мәтіндер үшін күрделі жоспар құру; 9. 3. 4. 1 эссе құрылымы мен даму желісін сақтап, көтерілген мәселе бойынша екіжақты пікірді немесе жағдаятты талқылау, біреуіне таңдау жасап, өз ойын дәлелдеп жазу (аргументативті эссе) | ||
Әдеби тіл нормасы | 9. 4. 4. 4 аралас құрмалас сөйлемдердің жасалу жолдарын білу, қолдану | ||
9. Табиғи ресурстарды тиімді пайдалану. Пунктуация | Құрмалас сөйлемнің тыныс белгілері | Тыңдалым және айтылым | 9. 1. 2. 1қоғамдық-саяси, әлеуметтік-экономикалық, ғылыми тақырыптарға байланысты әртүрлі жанрдағы кең көлемді мәтіндердегі (дәріс) мақсатты аудитория мен көркемдегіш құралдардың рөлін талдау; 9. 1. 3. 1 тыңдалған мәтіндегі ақпаратты өмірлік мәселелермен байланыстыра білу |
Оқылым | 9. 2. 3. 1 мақала, презентацияның құрылымы мен ресімделуі арқылы жанрлық ерекшеліктерін ажырату; 9. 2. 5. 1 мәтінде көтерілген мәселеге оқырманның қарым-қатынасын анықтауға арналған талқылау сұрақтарын құрастыру; 9. 2. 7. 1 ғаламтор, энциклопедия, газет-журналдар, оқулықтар, ғылыми еңбектерден алынған деректерді дәлел ретінде қолдану, авторына сілтеме жасау | ||
Жазылым | 9. 3. 2. 1 мақсатты аудиторияның қызығушылығын ынталандыру үшін әртүрлі жанрда мәтіндер құрастыру; 9. 3. 6. 1 жазба жұмысын абзацтар мен бөліктерге бөлу, ойын (ақпарат, идея) дұрыс жүйелеп, логикалық түзетулер енгізу, редакциялау | ||
Әдеби тіл нормасы | 9. 4. 5. 1 құрмалас сөйлемнің тыныс белгілерін (даралаушы, ерекшелеуші, ойдың аражігін ажырататын) ережеге сай қолдану | ||
| Қазақстан Республикасы Оқу - ағарту министрлігінің 2022 жылғы 16 қыркүйектегі № 399 бұйрығына 36-қосымша |
Негізгі орта білім беру деңгейінің 5-9-сыныптарына арналған "Қазақ әдебиеті" оқу пәні бойынша үлгілік оқу бағдарламасы (оқыту қазақ тілінде) 1-тарау. Жалпы ережелер
1. Оқу бағдарламасы "Мектепке дейінгі тәрбие мен оқытудың, бастауыш, негізгі орта, жалпы орта, техникалық және кәсіптік, орта білімнен кейінгі білім берудің мемлекеттік жалпыға міндетті стандарттарын бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Оқу-ағарту министрінің 2022 жылғы 3 тамыздағы № 348 бұйрығымен бекітілген Мектепке дейінгі тәрбие мен оқытудың, бастауыш, негізгі орта, жалпы орта, техникалық және кәсіптік, орта білімнен кейінгі білім берудің мемлекеттік жалпыға міндетті стандарттарына сәйкес әзірленген (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 29031 болып тіркелген).
2. Қазақ әдебиеті пәні бағдарламасының басты бағыты – білім алушылардың ақыл-ой қабілеті мен тұлғалық қасиеттерінің қалыптасуына, тілдік-эстетикалық талғамдарының дамуына, коммуникативтік құзыреттіліктерінің жетілдірілуіне іргетас қалап, өмірлік дағдыларын шыңдауына, өздігінен білім алуларына мүмкіндік туғызу. Білім алушыларды ұлттық мәдениет пен әдеби мұраларды түсінуге, қазіргі заманғы әдебиетті бағалай білуге үйретеді. Бағдарламада әдеби-теориялық ұғымдар, талдауға, бағалау мен салыстыруға негізделген адамзаттың мәңгілік сұрақтары, қазіргі заманғы дилеммалар, мәселелер қарастырылған.
3. Қазақ әдебиеті бағдарламасының мақсаты – білім алушыларды креативті ойлауға бағыттау. Олардың ойларын ауызша еркін жеткізуіне және жаза білуіне қолдау көрсету, дәлелдер келтіру, салыстыру және анализ жасау, бағалау дағдыларын қалыптастыру, білім алушыларға жанрларды меңгерту.
4. Теориялық материалдар оқушының қазақ әдебиеті туралы ұғымдарын кеңейтуге, әдебиет туралы дүниетанымын қалыптастыруға және адамзатқа ортақ ойларды, дилеммаларды, мінездерді зерттеуге мүмкіндік береді. Қазақ әдебиеті білім деңгейі, ой-өрісі дамыған, әдеби тіл және әдеби формалар арқылы өз ойын еркін жеткізе алатын, туындаған мәселелерді шеше білетін өмірге бейім ұрпақ тәрбиелейді.
5. Қазақ әдебиеті пәнін оқу арқылы білім алушылар:
1) қазақ әдебиетінің құндылық ретіндегі болмысын, ұлттық мәдениеттегі маңызды орнын құрметтейді және бағалайды;
2) қазақ әдебиетінің мәдениетаралық қарым-қатынастағы рөлін, қазақ халқының қалыптасқан тарихын, алға қойған міндеттерін, жеңістерін, мәселелерін, қарама-қайшылық пен қиындықтарын анықтайды және түсінеді;
3) түрлі жағдайларға бейімделе білу және өздігінен шешім қабылдау дағдыларын қалыптастырады;
4) заманауи, ғылыми және қоғамдық дамуға сәйкес дүниетанымын дамытады.
2-тарау. "Қазақ әдебиеті" оқу пәнінің мазмұнын ұйымдастыру 1-параграф. "Қазақ әдебиеті" оқу пәнінің мазмұны
6. "Қазақ әдебиеті" пәні бойынша оқу жүктемесінің жоғары шекті көлемі:
1) 5-сыныпта аптасына 2 сағат, оқу жылында 68 сағат;
2) 6-сыныпта аптасына 2 сағат, оқу жылында 68 сағат;
3) 7-сыныпта аптасына 2 сағат, оқу жылында 68 сағат;
4) 8-сыныпта аптасына 3 сағат, оқу жылында 102 сағат;
5) 9-сыныпта аптасына 3 сағат, оқу жылында 102 сағатты құрайды.
Оқу пәні бойынша оқу жүктемесінің көлемі "Қазақстан Республикасындағы бастауыш, негізгі орта, жалпы орта білім берудің үлгілік оқу жоспарларын бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің 2012 жылғы 8 қарашадағы № 500 бұйрығымен (Нормативтік құқықтық актілерін мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 8170 тіркелген) бекітілген Үлгілік оқу жоспарына байланысты болады.
Ескерту. 6-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Оқу-ағарту министрінің 31.10.2023 № 328 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.7. "Қазақ әдебиеті" пәндік білімнің мазмұны бөлімдерге бөлінген: түсіну және жауап беру, анализ және интерпретация,бағалау және салыстырмалы анализ, сонымен қатар, дағдыларды қалыптастыратын бөлімшелерден тұрады. Бағдарламаның бұл бөлімі пән бойынша оқу мақсаттарынан тұрады.
8. "Түсіну және жауап беру" бөлімі келесі бөлімшелерден тұрады:
1) көркем шығарма мазмұны мен пішіні;
2) әдеби шығарманың тұжырымдамасы;
3) көркем шығармадағы образ;
4) шығарма үзінділерімен жұмыс.
9. "Анализ және интерпретация" бөлімі келесі бөлімшелерден тұрады:
1) әдеби шығарманың композициясы;
2) автор бейнесі;
3) көркем шығарманың тілі;
4) шығармашылық жұмыс.
10. "Бағалау және салыстыру" бөлімі келесі бөлімшелерден тұрады:
1) тарихи және көркемдік құндылығы;
2) заманауилығы мен жаңашылдығы;
3) әдеби эссе;
4) әдеби сын.
11. 5-сыныпқа арналған "Қазақ әдебиеті" пәнінің базалық білім мазмұны:
1) түсіну және жауап беру:
әдеби шығарманың фабуласы мен сюжеттік дамуы, кейіпкерлер портреті мен образы, шағын көлемді үзінділерді мәнерлеп оқу, жатқа айту, әдеби шығарманың тақырыбы мен идеясы;
2) анализ және интерпретация:
салыстыра суреттеулер мен қарама-қарсы суреттеулерді табу, шығармадағы тілдік бейнелеу: теңеу, эпитет, ауыспалы мағынадағы сөздер, қайталау, өлең құрылысы, эпикалық шығармадағы автор бейнесі, көркем шығармадан алған әсерін сипаттап авторға хат, өлең жазу;
3) бағалау және салыстыру:
шығарманың тарихи құндылығын бағалау, кейіпкерлерді шынайы өмірмен салыстырып бағалау, әдеби эссе, сыни хабарлама жазу.
12. Оқытылатын көркем шығармалар тізімі:
1) "Керқұла атты Кендебай" ертегісі;
2) "Қобыланды батыр" жыры;
3) Асан қайғы "Асан қайғының жерге айтқан сыны" аңызы;
4) Дулат Бабатайұлы "О, Ақтан жас, Ақтан жас" өлеңі;
5) Ыбырай Алтынсарин "Қыпшақ Сейітқұл", "Атымтай Жомарт", "Дүние қалай етсең табылады?" әңгімелері;
6) Ахмет Байтұрсынұлы "Егіннің бастары" мысалы, "Адамдық диқаншысы" өлеңі;
7) Бердібек Соқпақбаев "Менің атым Қожа" хикаяты;
8) Марат Қабанбай "Бауыр" әңгімесі;
9) Тынымбай Нұрмағамбетов "Анасын сағынған бала" әңгімесі;
10) Нұрдәулет Ақыш "Нағыз әже қайда?" әңгімесі;
11) Джек Лондон "Мексика ұлы" әңгімесі.
13. 6-сыныпқа арналған "Қазақ әдебиеті" пәнінің базалық білім мазмұны:
1) түсіну және жауап беру:
әдеби шығарманың жанрын, фабуласын, сюжетін анықтау, шығармада көтерілген әлеуметтік-қоғамдық мәселе, идеясы, кейіпкерлердің типтерін тек тұрғысынан сипаттау, көркем шығармалардан орта көлемді үзінділерді мәнерлеп оқу, жатқа айту;
туған өлкенің табиғаты және тарихы сипатталатын поэтикалық, прозалық шығармаларды білу; туған өлкеге арналған бір өлеңді жатқа мәнерлеп оқу, өлкетану аясында прозалық үзінділер жазудың алғашқы дағдыларын меңгеру;
2) анализ және интерпретация:
шығарма композициясындағы белгілі бір эпизодтың алатын маңызына негіздеме жасау, әдеби көркемдегіш құралдарды пайдаланып шығармадағы табиғат көрінісін, оқиға орнын, кейіпкер бейнесін сипаттап жазу, шығармадағы көркем ауыстырулар: метафора, кейіптеу, метонимия, гипербола, литота, аллегория, антитеза, градация, арнау;
туған өлкенің ақындары мен жазушыларының шығармашылығы туралы деректер жинау және презентация дайындау. Мәтіннің ақпараттылық, оның көркемдік, тілдік ерекшеліктері негізінен өлкетану сипаттамаларын талдау;
3) бағалау және салыстыру:
кейіпкерлерді өзара салыстыру, тарихи және көркемдік құндылығына баға беру, кейіпкерлер жүйесінің заманауи жаңашылдығын өзара салыстырып баға беру, әдеби эссе жазу, сыни хабарлама жасау.
14. Оқытылатын көркем шығармалар тізімі:
1) "Аяз би" ертегісі;
2) "Алып Ер Тұңға" жыры;
3) Әл Фараби "Қашықтасың туған жер", "Тіршілікте құрыштай бол төзімді" өлеңдері;
4) Доспамбет жырау "Қоғалы көлдер, қом сулар", "Айналайын, Ақ Жайық" толғаулары;
5) Абай Құнанбайұлы "Мен жазбаймын өлеңді ермек үшін", "Ғылым таппай мақтанба" өлеңдері, қара сөздері: "Бірінші сөз", "Жетінші сөз", "Отыз бірінші сөз";
6) С. Торайғыров "Шығамын тірі болсам адам болып", "Шәкірт ойы" өлеңдері;
7) С. Мұратбеков "Жусан иісі" әңгімесі;
8) О. Бөкей "Тортай мінер ақбоз ат" әңгімесі;
9) Қалмақан Әбдіқадыров "Қажымұқан" хикаяты;
10) А. Алтай "Прописка" әңгімесі;
11) Е. Жүніс "Менің атым -Тәуелсіздік" өлеңі;
12) Р. Ғамзатов "Ана тілі" өлеңі, "Менің Дағыстаным" әңгімесі.
15. 7-сыныпқа арналған "Қазақ әдебиеті" пәнінің базалық білім мазмұны:
1) түсіну және жауап беру:
әдеби шығарма сюжетінің құрамдас бөлшектерін талдау, әдеби шығармадағы тұлғалық болмысты гуманистік тұрғыдан талдау, кейіпкерлердің типтерін жасалу тәсілдері тұрғысынан анықтау, көркем шығармадағы кейіпкер бейнесі, үзінділерді жатқа айту;
өңірде шығатын газет-журналдарды білу, энциклопедия ұғымын түсіну;
2) анализ және интерпретация:
шығармадағы эпизодтар мен бейнелерді салғастыру, эпикалық, поэзиялық, драмалық шығармадағы автор бейнесі, шығармадағы көркемдегіш құралдар: символ, синекдоха, эпифора, анафора, аллитерация, ассонанс, риторикалық сұрақ қолданысы, шығармадағы оқиға желісін өзіндік көзқарас тұрғысынан дамытып жазу;
туған өлке туралы, шындық көзқарас тұрғысынан адамдар туралы мақалалар мен очерктердің ақпараттылығы, мазмұнының тереңдігі, эмоционалдық әсері тұрғысынан талдау, энциклопедияға қажетті материалдарды іріктей білу, өлкетанудың бағыттарын анықтау, өлкетанудың бағыттары бойынша электрондық энциклопедия құрастырудың ұжымдық жұмысына қатысу;
3) бағалау және салыстыру:
кейіпкерлердің іс-әрекеті мен автор берген портреттік мінездемесі, тарихи және көркемдік құндылығын, әдеби жанр түрлерінің даму барысы, жаңашылдығы, шығарманы ұлттық құндылығы, әдеби эссе жазу, әдеби шығарманың эстетикалық құндылығы туралы сыни шолу жазу.
16. Оқытылатын көркем шығармалар тізімі:
1) Қазтуған жырау "Қазтуғанның қонысымен қоштасуы";
2) Орхон-Енисей ескерткіштері "Күлтегін" жыры;
3) "Қыз Жібек" жыры;
4) Жиембет жырау "Еңсегей бойлы Ер Есім";
5) Ш. Қанайұлы "Зар заман";
6) С. Аронұлы "Сүйінбай мен Қатағанның айтысы";
8) Жамбыл Жабаев "Зілді бұйрық";
9) М. Жұмабаев "Батыр Баян";
10) М. Әуезов "Көксерек";
11) Қ. Қайсенов "Жау тылындағы бала";
12) С. Сарғасқаев "Тәмпіш қара";
13) М. Шаханов "Нарынқұм зауалы";
14) Медетбек Темірхан "Тәуелсізбін" өлеңі;
15) Т. Әбдіков "Қонақтар";
16) А.С. Пушкин "Ескерткіш".
17. 8-сыныпқа арналған "Қазақ әдебиеті" пәнінің базалық білім мазмұны:
1) түсіну және жауап беру:
шығарманың жанрына байланысты сюжеттік желілер, эпилог, прологтар, әдеби шығарманың идеясы мен пафосын ұлттық мүдде тұрғысынан ашу, көркем шығармадағы кейіпкерлерді сомдауда тура және жанама мінездеулер, көркем шығармалардан алған үзінділерді орынды қолдану;
2) анализ және интерпретация:
композицияны тұтастан бөлшекке, бөлшектен тұтасқа қарай талдау, автор бейнесі мен кейіпкерлер қарым-қатынасының тілдік көрінісі, шығармадағы көркемдегіш құралдары: психологиялық параллелизм, перифраз, сатира, ирония, гротеск, эллипсис қолданысы, автор стилі, шығармадан алған үзінділерді өңдеп креативті жазу;
3) бағалау және салыстыру:
шығарманың тақырыбы мен идеясы, тарихи және көркемдік құндылығы, шығармадағы материалдық және рухани құндылықтарды заманауи тұрғыда салыстыру, жаңашылдығы, шығарманың көркемдік-идеялық құндылығының гуманистік тұрғысы, әдеби эссе, шығармада жазылған әдеби сын-пікірлерге сүйене отырып, өзіндік сыни пікір жазу.
18. Оқытылатын көркем шығармалар тізімі:
1) Қорқыт "Байбөрі баласы Бамсы-Байрақ туралы жыр", Қорқыттың нақыл сөздері;
2) Ахмет Йассауи "Даналық кітабы";
3) Ақтамберді жыраудың "Күлдір-күлдір кісінетіп", "Балаларыма өсиет" толғаулары;
4) Шалкиіз жырау "Би Темірге бірінші толғауы";
5) Мұрат Мөңкеұлы "Үш қиян", "Сарыарқа" өлеңдері;
6) Ш. Құдайбердіұлы "Еңлік-Кебек" дастаны, "Жастарға" өлеңі;
7) М. Дулатов "Бақытсыз Жамал" романы;
8) Б. Момышұлы "Ұшқан ұя" әңгімесі;
9) Д. Исабеков "Әпке" драмасы;
10) М. Мақатаев "Аққулар ұйықтағанда" поэмасы;
11) Т. Ахтанов "Күй аңызы" әңгімесі;
12) Ж. Сахиев "Айдағы жасырынбақ", "Дабыл" фантастикалық әңгімелері;
13) Р. Мұқанова "Мәңгілік бала бейне" әңгімесі.
19. 9-сыныпқа арналған "Қазақ әдебиеті" пәнінің базалық білім мазмұны:
1) түсіну және жауап беру:
әдеби шығармаға сюжеттік-композициялық талдау, әдеби шығармадағы психологизм, көркем шығарманың идеясына сай кейіпкерлер жүйесі, көркем шығармалардан алған үзінділерді шығармашылық жұмыстарда қолдану;
2) анализ және интерпретация:
эпикалық, поэтикалық, драмалық мәтіндердегі композициялық амалдар, автор бейнесінің идеялық-стилистикалық тұтастырушы ретіндегі рөлі, шығармадағы әдеби тілді құбылту мен айшықтаудың (троп пен фигура) түрлері, автор стилі, автор стиліне сүйене отырып, шығармашылық жұмыс жазу;
3) бағалау және салыстыру:
шығарманы басқа өнер түрлеріндегі осы мазмұндас туындылармен салыстыру, тарихи және көркемдік құндылығын бағалау, шығармадағы ұрпақтар сабақтастығы көрінісін заманауи тұрғыда салыстырып, жаңашылдығына баға беру, әдеби эссе жазу, әдеби шығарманы қазақ әдебиеті мен әлем әдебиеті үлгілерімен салыстыра талдау, шағын сын мақала жазу.
20. Оқытылатын көркем шығармалар тізімі:
1) Ж. Баласағұн "Құтты білік";
2) Шешендік өнер: Майқы би мен Мөңке бидің шешендік сөздері, Әнет баба "Не арсыз? Не ғайып? Не даусыз?";
3) Төле би "Ердің бақыты –әйел", Әйтеке би "Қасқакөл дауы", Қазыбек би "Кім жақын? Не қымбат? Не қиын?";
4) Сырым Датұлы "Балаби мен Сырым";
5) Бұқар жырау "Тілек", "Әй, Абылай, Абылай", "Асқар таудың өлгені";
6) "Біржан-Сара" айтысы;
7) Нысанбай жырау "Кенесары – Наурызбай";
8) Махамбет Өтемісұлы "Махамбеттің Баймағамбетке айтқаны", "Мен, мен, мен едім", "Бағаналы терек";
9) Ш. Уәлиханов "Ыстықкөл күнделігі";
10) І. Жансүгіров "Құлагер" поэмасы;
11) Б. Майлин "Шұғаның белгісі" хикаят;
12) Ғ. Мүсірепов "Ұлпан" романы;
13) Т. Айбергенов "Сағыныш", Ф.Оңғарсынова "Өлең, мен сені аялап өтем";
14) Н. Айтұлы "Бәйтерек" поэмасы;
15) Қажығали Мұхамбетқалиев "Тар кезең" романы.
2-параграф. Оқыту мақсаттарының жүйесі
21. Бағдарламада "оқыту мақсаттары" сан мен әріптен тұратын кодтық белгімен белгіленді. Кодтық белгідегі бірінші сан сыныпты, әріппен берілген белгі дағдыны (түсіну және жауап беру, анализ және интерпретация, бағалау және салыстыру), әріппен қоса берілетін сандар бөлімшедегі оқыту мақсатының реттік нөмірін көрсетеді. 7.2.1.2 кодында: "7" – сынып, "2.1." – бөлім мен бөлімше, "2" – оқыту мақсатының реттік саны.
22. Оқыту мақсаттарының жүйесі бөлім бойынша әр сыныпқа берілген:
1) түсіну және жауап беру:
Білім алушылар: | |||||
5-сынып | 6-сынып | 7-сынып | 8-сынып | 9-сынып | |
1. Көркем шығарманың мазмұны мен пішіні | 5. 1. 1. 1 әдеби шығарманың жанрына қарай фабуласы мен сюжеттік дамуын сипаттау |
6. 1.1.1 |
7. 1. 1. 1 |
8. 1. 1. 1 |
9. 1. 1. 1 |
2. Әдеби шығарманың тұжырымда |
5. 1. 2. 1 |
6. 1. 2. 1 |
7. 1. 2. 1 |
8. 1. 2. 1 |
9. 1. 2. 1 |
3.Көркем шығармада |
5. 1. 3. 1 |
6. 1. 3. 1 |
7. 1. 3. 1 |
8. 1. 3. 1 |
9. 1. 3. 1 |
4.Шығарма үзінділерімен жұмыс |
5. 1. 4. 1 |
6. 1. 4. 1 |
7. 1. 4. 1 | 8. 1. 4. 1 көркем шығармалардан алған үзінділерді өз көзқарасын дәлелдеу үшін орынды қолдану |
9. 1. 4. 1 |
2) анализ және интерпретация:
Білім алушылар: | |||||
5-сынып | 6-сынып | 7-сынып | 8-сынып | 9-сынып | |
1.Әдеби шығарманың композициясы |
5. 2. 1. 1 |
6. 2. 1. 1 |
7. 2. 1. 1 |
8. 2. 1. 1 |
9. 2. 1. 1 |
2. Автор бейнесі |
5. 2. 2. 1 |
6. 2. 2. 1 |
7. 2. 2. 1 |
8. 2. 2. 1 |
9. 2. 2. 1 |
3. Көркем шығарманың тілі |
5. 2. 3. 1 |
6. 2. 3. 1 |
7. 2. 3. 1 |
8. 2. 3. 1 |
9. 2. 3. 1 |
4. Шығармашылық жұмыс |
5. 2. 4. 1 |
6. 2. 4. 1 |
7. 2. 4. 1 | 8. 2. 4. 1 шығармадан алған үзінділерді қайта өңдеп креативті жазу |
9. 2. 4. 1 |
3) бағалау және салыстыру:
Білім алушылар: | |||||
5-сынып | 6-сынып | 7-сынып | 8-сынып | 9-сынып | |
1.Тарихи және көркемдік құндылығы |
5. 3. 1. 1 |
6. 3. 1. 1 |
7. 3. 1. 1 |
8. 3. 1. 1 |
9. 3. 1. 1 |
2.Заманауи |
5. 3. 2. 1 |
6. 3. 2. 1 |
7. 3. 2. 1 |
8. 3. 2. 1 |
9. 3. 2. 1 |
3. Әдеби эссе |
5. 3. 3. 1 |
6. 3. 3. 1 |
7. 3. 3. 1 |
8. 3. 3. 1 |
9. 3. 3. 1 |
4.Әдеби сын |
5. 3. 4. 1 |
6. 3. 4. 1 |
7. 3. 4. 1 |
8. 3. 4. 1 |
9. 3. 4. 1 |
4.Әдеби сын |
5. 3. 4. 1 |
6. 3. 4. 1 |
7. 3. 4. 1 |
8. 3. 4. 1 |
9. 3. 4. 1 |
23. -тоқсандағы бөлімдер мен бөлімдер ішіндегі тақырыптар бойынша сағат сандарын бөлу мұғалімнің еркіне қалдырылады.
24. Осы оқу бағдарламасы Негізгі орта білім беру деңгейінің 5-9-сыныптарына арналған "Қазақ әдебиеті" оқу пәні бойынша үлгілік оқу бағдарламасын (оқыту қазақ тілінде) іске асыру жөніндегі ұзақ мерзімді жоспарға сәйкес жүзеге асырылады.
3-параграф. Негізгі орта білім беру деңгейінің 5-9-сыныптарына арналған "Қазақ әдебиеті" оқу пәні бойынша үлгілік оқу бағдарламасын (оқыту қазақ тілінде) іске асыру жөніндегі ұзақ мерзімді жоспар
1) 5-сынып:
Оқу жоспарындағы ұзақ мерзімді жоспардың бөлімдері | Тақырыптар/Ұзақ мерзімді жоспардың мазмұны | Сөйлеу қызметінің түрлері | Оқыту мақсаттары. Білім алушылар білуге тиісті |
1-тоқсан | |||
Таза, мінсіз асыл сөз |
"Керқұла атты Кендебай" ертегісі, | Түсіну және жауап беру |
5. 1. 1. 1 әдеби шығарманың жанрына қарай фабуласы мен сюжеттік дамуын сипаттау; |
Анализ және интерпретация |
5. 2. 1. 1 әдеби шығармадағы екі нәрсені салыстыра суреттеулер мен қарама-қарсы суреттеулерді табу; | ||
Бағалау және салыстыру |
5. 3. 1. 1 шығармадағы эпизодтар арқылы тарихи құндылығын бағалау; | ||
2-тоқсан | |||
"Тәрбиенің қайнар бұлағы" |
Дулат Бабатайұлы | Түсіну және жауап беру |
5. 1. 1. 1 әдеби шығарманың жанрына қарай фабуласы мен сюжеттік дамуын сипаттау; |
Анализ және интерпретация |
5. 2. 1. 1 әдеби шығармадағы екі нәрсенісалыстыра суреттеулер мен қарама-қарсы суреттеулерді табу; | ||
Бағалау және салыстыру |
5. 3. 3. 1 шығармадағы кейіпкерді өзіндік құндылығы тұрғысынан талдап, әдеби эссе жазу; | ||
3-тоқсан | |||
Адамгершілік - асыл қасиет |
А.Байтұрсынұлы "Егіннің бастары" мысалы, "Адамдық диқаншысы" өлеңі, | Түсіну және жауап беру |
5. 1. 1. 1 әдеби шығарманың жанрына қарай фабуласы мен сюжеттік дамуын сипаттау; |
Анализ және интерпретация |
5. 2. 1. 1 әдеби шығармадағы екі нәрсені салыстыра суреттеулер мен қарама-қарсы суреттеулерді табу; | ||
Бағалау және салыстыру |
5. 3. 2. 1 кейіпкерлерді шынайы өмірмен салыстырып бағалау; | ||
4-тоқсан | |||
Отбасы құндылықтары |
Т.Нұрмағамбетов "Анасын сағынған бала" әңгімесі, | Түсіну және жауап беру |
5. 1. 1. 1 әдеби шығарманың жанрына қарай фабуласы мен сюжеттік дамуын сипаттау; |
Анализ және интерпретация |
5. 2. 1. 1 әдеби шығармадағы екі нәрсені салыстыра суреттеулер мен қарама-қарсы суреттеулерді табу; | ||
Бағалау және салыстыру | 5. 3. 1. 1 шығармадағы кейіпкерді өзіндік құндылығы тұрғысынан талдап, әдеби эссе жазу | ||
2) 6-сынып:
Оқу жоспарындағы ұзақ мерзімді жоспардың бөлімдері | Тақырыптар/Ұзақ мерзімді жоспардың мазмұны | Сөйлеу қызметінің түрлері | Оқыту мақсаттары. Білім алушылар білуге тиісті |
1-тоқсан | |||
Туған жерім-аялы алтын бесігім |
"Аяз би" ертегісі "Алып Ер Тұңға" жыры, | Түсіну және жауап беру |
6. 1. 1. 1 әдеби шығарманың жанрын, фабуласын, сюжетін анықтау; |
Анализ және интерпретация |
6. 2. 1. 1 шығарма композициясындағы белгілі бір эпизодтың алатын маңызына негіздеме жасау; | ||
Бағалау және салыстыру |
6. 3. 1. 1 шығармадағы кейіпкерлерді өзара салыстыра отырып, тарихи және көркемдік құндылығына баға беру; | ||
2-тоқсан | |||
Абайды оқы, таңырқа! | Абай Құнанбайұлы "Мен жазбаймын өлеңді ермек үшін", "Ғылым таппай мақтанба","Бірінші сөз", "Жетінші сөз", "Отыз бірінші қара сөз" | Түсіну және жауап беру |
6. 1. 1. 1 әдеби шығарманың жанрын, фабуласын, сюжетін анықтау; |
Анализ және интерпретация |
6. 2. 1. 1 шығарма композициясындағы белгілі бір эпизодтың алатын маңызына негіздеме жасау; | ||
Бағалау және салыстыру |
6. 3. 1. 1 шығармадағы кейіпкерлерді өзара салыстыра отырып, тарихи және көркемдік құндылығына баға беру; | ||
3-тоқсан | |||
Мен балаң жарық күнде сәуле қуған... |
С.Торайғыров "Шығамын тірі болсам адам болып", "Шәкірт ойы", | Түсіну және жауап беру |
6. 1. 1. 1 әдеби шығарманың жанрын, фабуласын, сюжетін анықтау; |
Анализ және интерпретация |
6. 2. 1. 1 шығарма композициясындағы белгілі бір эпизодтың алатын маңызына негіздеме жасау; | ||
Бағалау және салыстыру |
6. 3. 2. 1 кейіпкерлер жүйесінің заманауи жаңашылдығын өзара салыстырып баға беру; | ||
Менің туған өлкем өлеңдер мен прозада | Түсінужәне жауап беру |
6. 1. 1. 1 әдеби шығарманың жанрын, фабуласын, сюжетін анықтау; | |
Анализ және интерпретация |
6. 2. 2. 1 эпикалық, поэзиялық шығармалардағы автор бейнесін анықтау; | ||
Бағалау және салыстыру |
6. 3. 1. 1 шығармадағы кейіпкерлерді өзара салыстыра отырып, тарихи және көркемдік құндылығына баға беру; | ||
4-тоқсан | |||
Тәуелсіздік-қасиет тұнған ұлы ұғым |
Е.Жүніс "Менің атым -Тәуелсіздік" өлеңі, | Түсіну және жауап беру |
6. 1. 1. 1 әдеби шығарманың жанрын, фабуласын, сюжетін анықтау; |
Анализ және интерпретация |
6. 2. 1. 1 шығарма композиция-сындағы белгілі бір эпизодтың алатын маңызына негіздеме жасау; | ||
Бағалау және салыстыру |
6. 3. 1. 1 шығармадағы кейіпкерлерді өзара салыстыра отырып, тарихи және көркемдік құндылығына баға беру; | ||
Өлкені сипаттау өнері | Түсіну және жауап беру |
6. 1. 1. 1 әдеби шығарманың жанрын, фабуласын, сюжетін анықтау; | |
Анализ және интерпретация |
6. 2. 3. 1 шығармадағы көркем ауыстыруларды (троптарды: метафора, кейіптеу, метонимия, гипербола, литота, аллегория, антитеза, градация, арнау) анықтау; | ||
Бағалау және салыстыру | 6. 3. 3. 1 шығармадағы кейіпкерлер қарым-қатынасын отбасылық құндылық тұрғысынан талдап, әдеби эссе жазу | ||
3) 7-сынып:
Оқу жоспарында | Тақырыптар/Ұзақ мерзімді жоспардың мазмұны | Сөйлеу қызметінің түрлері | Оқыту мақсаттары. Білім алушылар білуге тиісті |
1-тоқсан | |||
Көнеден жеткен жәдігерлер |
"Қыз Жібек" жыры, | Түсіну және жауап беру |
7. 1. 1. 1 әдеби шығарма сюжетінің құрамдас бөлшектерін талдау; |
Анализ және интерпретация |
7. 2. 1. 1 шығармадағы эпизодтар мен бейнелерді салғастыру; | ||
Бағалау және салыстыру |
7. 3. 1. 1 кейіпкерлердің іс-әрекеті мен автор берген портреттік мінездемені салыстырып, тарихи және көркемдік құндылығына баға беру; | ||
2-тоқсан | |||
Толғауы -тоқсан қызыл тіл |
Ш.Қанайұлы "Зар заман", | Түсіну және жауап беру |
7. 1. 1. 1 әдеби шығарма сюжетінің құрамдас бөлшектерін талдау; |
Анализ және интерпретация |
7. 2. 1. 1 шығармадағы эпизодтар мен бейнелерді салғастыру; | ||
Бағалау және салыстыру |
7. 3. 2. 1 әдеби жанр түрлерінің даму барысына, жаңашылдығына заманауи тұрғыдан баға беру; | ||
3-тоқсан | |||
Балалар мен үлкендер |
М.Жұмабаев | Түсіну және жауап беру |
7. 1. 1. 1 әдеби шығарма сюжетінің құрамдас бөлшектерін талдау; |
Анализ және интерпретация |
7. 2. 1. 1 шығармадағы эпизодтар мен бейнелерді салғастыру; | ||
Бағалау және салыстыру |
7. 3. 2. 1 әдеби жанр түрлерінің даму барысына, жаңашылдығына заманауи тұрғыдан баға беру; | ||
Туған өлке публицистика беттерінде | Түсіну және жауап беру |
7. 1. 1. 1 әдеби шығарма сюжетінің құрамдас бөлшектерін талдау; | |
Анализ және интерпретация |
7. 2. 1. 1 шығармадағы эпизодтар мен бейнелерді салғастыру; | ||
Бағалау және салыстыру |
7. 3. 1. 1 кейіпкерлердің іс-әрекеті мен автор берген портреттік мінездемені салыстырып, тарихи және көркемдік құндылығына баға беру; | ||
4-тоқсан | |||
Ұрпақ тәрбиесі |
М.Шаханов "Нарынқұм зауалы", | Түсіну және жауап беру |
7. 1. 1. 1 әдеби шығарма сюжетінің құрамдас бөлшектерін талдау; |
Анализ және интерпретация |
7. 2. 1. 1 шығармадағы эпизодтар мен бейнелерді салғастыру; | ||
Бағалау және салыстыру |
7. 3. 3. 1 шығарманы ұлттық құндылық тұрғысынан талдап, әдеби эссе жазу; | ||
"Менің туған өлкем" электрондық энциклопедиясы | Түсіну және жауап беру |
7. 1. 1. 1 әдеби шығарма сюжетінің құрамдас бөлшектерін талдау; | |
Анализ және интерпретация | 7. 2. 1. 1 шығармадағы эпизодтар мен бейнелерді салғастыру | ||
Бағалау және салыстыру |
7. 3. 2. 1 әдеби жанр түрлерінің даму барысына, жаңашылдығына заманауи тұрғыдан баға беру; | ||
4) 8-сынып:
Оқу жоспарында | Тақырыптар/Ұзақ мерзімді жоспардың мазмұны | Сөйлеу қызметінің түрлері | Оқыту мақсаттары. Білім алушылар білуге тиісті |
1-тоқсан | |||
Дананың сөзі – ақылдың көзі |
Қорқыт "Байбөрі баласы Бамсы-Байрақ туралы жыр", Қорқыттың нақыл сөздері, Ахмет Йассауи "Даналық кітабы", | Түсіну және жауап беру |
8. 1. 1. 1 әдеби шығарманың жанрына байланысты сюжеттік желілерін, эпилог,прологтарды анықтау; |
Анализ және интерпретация |
8. 2. 1. 1 композицияны тұтастан бөлшекке, бөлшектен тұтасқа қарай талдау; | ||
Бағалау және салыстыру |
8. 3. 1. 1 шығарманың тақырыбы мен идеясын осы тектес басқа шығармалармен салыстырып, тарихи және көркемдік құндылығын бағалау; | ||
2-тоқсан | |||
Көркем әдебиет және эпикалық сарын |
Мұрат Мөңкеұлы "Үш қиян", "Сарыарқа", | Түсіну және жауап беру |
8. 1. 1. 1 әдеби шығарманың жанрына байланысты сюжеттік желілерін, эпилог,прологтарды анықтау; |
Анализ және интерпретация |
8. 2. 1. 1 композицияны тұтастан бөлшекке, бөлшектен тұтасқа қарай талдау; | ||
Бағалау және салыстыру |
8. 3. 2. 1 шығармадағы материалдық және рухани құндылықтарды заманауи тұрғыда салыстырып, жаңашылдығына баға беру; | ||
3-тоқсан | |||
Махаббат және абырой |
М.Дулатов "Бақытсыз Жамал" романы, | Түсіну және жауап беру |
8. 1. 1. 1әдеби шығарманың жанрына байланысты сюжеттік желілерін, эпилог,прологтарды анықтау; |
Анализ және интерпретация |
8. 2. 1. 1 композицияны тұтастан бөлшеккке, бөлшектен тұтасқа қарай талдау; | ||
Бағалау және салыстыру |
8. 3. 1. 1 шығарманың тақырыбы мен идеясын осы тектес басқа шығармалармен салыстырып, тарихи және көркемдік құндылығын бағалау; | ||
4-тоқсан | |||
Қиял мен шындық |
Т.Ахтанов "Күй аңызы" әңгімесі, | Түсіну және жауап беру |
8. 1. 1. 1 әдеби шығарманың жанрына байланысты сюжеттік желілерін, эпилог,прологтарды анықтау; |
Анализ және интерпретация |
8. 2. 1. 1 композицияны тұтастан бөлшеккке, бөлшектен тұтасқа қарай талдау; | ||
Бағалау және салыстыру |
8. 3. 2. 1 шығармадағы материалдық және рухани құндылықтарды заманауи тұрғыда салыстырып, жаңашылдығына баға беру; | ||
5) 9-сынып:
Оқу жоспарындағы ұзақ мерзімді жоспардың бөлімдері | Тақырыптар/Ұзақ мерзімді жоспардың мазмұны | Сөйлеу қызметінің түрлері | Оқыту мақсаттары. Білім алушылар білуге тиісті |
1-тоқсан | |||
Атадан қалған асыл сөз |
Ж. Баласағұн "Құтты білік", | Түсіну және жауап беру |
9. 1. 1. 1 әдеби шығармаға сюжеттік-композициялық талдау жасау; |
Анализ және интерпретация |
9. 2. 1. 1 эпикалық, поэтикалық, драмалық мәтіндердегі композициялық амалдарды талдау; | ||
Бағалау және салыстыру |
9. 3. 1. 1 шығарманы басқа өнер түрлеріндегі осы мазмұндас туындылармен салыстырып, тарихи және көркемдік құндылығын бағалау; | ||
2-тоқсан | |||
Тарихи шындық пен көркемдік шешім |
Нысанбай жырау "Кенесары – Наурызбай", | Түсіну және жауап беру |
9. 1. 1. 1 әдеби шығармаға сюжеттік-композициялық талдау жасау; |
Анализ және интерпретация |
9. 2. 1. 1 эпикалық, поэтикалық, драмалық мәтіндердегі композициялық амалдарды талдау; | ||
Бағалау және салыстыру |
9. 3. 2. 1 шығармадағы ұрпақтар сабақтастығы көрінісін заманауи тұрғыда салыстырып, жаңашылдығына баға беру; | ||
3-тоқсан | |||
Адам жанының құпиясы |
І.Жансүгіров "Құлагер" поэмасы, | Түсіну және жауап беру |
9. 1. 1. 1 әдеби шығармаға сюжеттік-композициялық талдау жасау; |
Анализ және интерпретация |
9. 2. 1. 1 эпикалық, поэтикалық, драмалық мәтіндердегі композициялық амалдарды талдау; | ||
Бағалау және салыстыру |
9. 3. 1. 1 шығарманы басқа өнер түрлеріндегі осы мазмұндас туындылармен салыстырып, тарихи және көркемдік құндылығын бағалау; | ||
4-тоқсан | |||
Мәңгілік Ел – мәңгілік мұрат |
Н.Айтұлы "Бәйтерек" поэмасы, | Түсіну және жауап беру |
9. 1. 1. 1 әдеби шығармаға сюжеттік-композициялық талдау жасау; |
Анализ және интерпретация |
9. 2. 1. 1 эпикалық, поэтикалық, драмалық мәтіндердегі композициялық амалдарды талдау; | ||
Бағалау және салыстыру |
9. 3. 2. 1 шығармадағы ұрпақтар сабақтастығы көрінісін заманауи тұрғыда салыстырып, жаңашылдығына баға беру; | ||
3-тарау. "Қазақ әдебиеті" оқу пәнінің мазмұнын ұйымдастыру (төмендетілген оқу жүктемесімен) 1-параграф. "Қазақ әдебиеті" оқу пәнінің мазмұнын ұйымдастыру
25. "Қазақ әдебиеті" оқу пәні бойынша оқу жүктемесінің көлемі:
1) 5-сыныпта аптасына 2 сағат, оқу жылында 68 сағат;
2) 6-сыныпта аптасына 2 сағат, оқу жылында 68 сағат;
3) 7-сыныпта аптасына 2 сағат, оқу жылында 68 сағат;
4) 8-сыныпта аптасына 2 сағат, оқу жылында 68 сағат;
5) 9-сыныпта аптасына 2 сағат, оқу жылында 68 сағатты құрайды.
Оқу пәні бойынша оқу жүктемесінің көлемі "Қазақстан Республикасындағы бастауыш, негізгі орта, жалпы орта білім берудің үлгілік оқу жоспарларын бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің 2012 жылғы 8 қарашадағы № 500 бұйрығымен (Нормативтік құқықтық актілерін мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 8170 тіркелген) бекітілген Үлгілік оқу жоспарына байланысты болады.
Ескерту. 25-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Оқу-ағарту министрінің 31.10.2023 № 328 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.26. "Қазақ әдебиеті" пәндік білімнің мазмұны бөлімдерге бөлінген: түсіну және жауап беру, анализ және интерпретация, бағалау және салыстырмалы анализ, сонымен қатар, дағдыларды қалыптастыратын бөлімшелерден тұрады. Бағдарламаның бұл бөлімі пән бойынша оқу мақсаттарынан тұрады.
27. "Түсіну және жауап беру" бөлімі келесі бөлімшелерден тұрады:
көркем шығарма мазмұны мен пішіні;
әдеби шығарманың тұжырымдамасы;
көркем шығармадағы образ;
шығарма үзінділерімен жұмыс.
28. "Анализ және интерпретация" бөлімі келесі бөлімшелерден тұрады:
әдеби шығарманың композициясы;
автор бейнесі;
көркем шығарманың тілі;
шығармашылық жұмыс.
29. "Бағалау және салыстыру" бөлімі келесі бөлімшелерден тұрады:
тарихи және көркемдік құндылығы;
заманауилығы мен жаңашылдығы;
әдеби эссе;
әдеби сын.
30. 5-сыныпқа арналған "Қазақ әдебиеті" пәнінің базалық білім мазмұны:
1) түсіну және жауап беру:
әдеби шығарманың фабуласы мен сюжеттік дамуы, кейіпкерлер портреті мен образы, шағын көлемді үзінділерді мәнерлеп оқу, жатқа айту, әдеби шығарманың тақырыбы мен идеясы;
2) анализ және интерпретация:
салыстыра суреттеулер мен қарама-қарсы суреттеулерді табу, шығармадағы тілдік бейнелеу: теңеу, эпитет, ауыспалы мағынадағы сөздер, қайталау, өлең құрылысы, эпикалық шығармадағы автор бейнесі, көркем шығармадан алған әсерін сипаттап авторға хат, өлең жазу;
3) бағалау және салыстыру:
шығарманың тарихи құндылығын бағалау, кейіпкерлерді шынайы өмірмен салыстырып бағалау, әдеби эссе, сыни хабарлама жазу.
31. Оқытылатын көркем шығармалар тізімі:
1) "Керқұла атты Кендебай" ертегісі;
2) "Қобыланды батыр" жыры;
3) Асан қайғы "Асан қайғының жерге айтқан сыны" аңызы;
4) Дулат Бабатайұлы "О, Ақтан жас, Ақтан жас" өлеңі;
5) Ыбырай Алтынсарин "Қыпшақ Сейітқұл", "Атымтай Жомарт", "Дүние қалай етсең табылады?" әңгімелері;
6) Ахмет Байтұрсынұлы "Егіннің бастары" мысалы, "Адамдық диқаншысы" өлеңі;
7) Бердібек Соқпақбаев "Менің атым Қожа" хикаяты;
8) Марат Қабанбай "Бауыр" әңгімесі;
9) Тынымбай Нұрмағамбетов "Анасын сағынған бала" әңгімесі;
10) Нұрдәулет Ақыш "Нағыз әже қайда?" әңгімесі;
11) Джек Лондон "Мексика ұлы" әңгімесі.
32. 6-сыныпқа арналған "Қазақ әдебиеті" пәнінің базалық білім мазмұны:
1) түсіну және жауап беру:
әдеби шығарманың жанрын, фабуласын, сюжетін анықтау, шығармада көтерілген әлеуметтік-қоғамдық мәселе, идеясы, кейіпкерлердің типтерін тек тұрғысынан сипаттау, көркем шығармалардан орта көлемді үзінділерді мәнерлеп оқу, жатқа айту;
туған өлкенің табиғаты және тарихы сипатталатын поэтикалық, прозалық шығармаларды білу; туған өлкеге арналған бір өлеңді жатқа мәнерлеп оқу, өлкетану аясында прозалық үзінділер жазудың алғашқы дағдыларын меңгеру;
2) анализ және интерпретация:
шығарма композициясындағы белгілі бір эпизодтың алатын маңызына негіздеме жасау, әдеби көркемдегіш құралдарды пайдаланып шығармадағы табиғат көрінісін, оқиға орнын, кейіпкер бейнесін сипаттап жазу, шығармадағы көркем ауыстырулар: метафора, кейіптеу, метонимия, гипербола, литота, аллегория, антитеза, градация, арнау;
туған өлкенің ақындары мен жазушыларының шығармашылығы туралы деректер жинау және презентация дайындау. Мәтіннің ақпараттылық, оның көркемдік, тілдік ерекшеліктері негізінен өлкетану сипаттамаларын талдау;
3) бағалау және салыстыру:
кейіпкерлерді өзара салыстыру, тарихи және көркемдік құндылығына баға беру, кейіпкерлер жүйесінің заманауи жаңашылдығын өзара салыстырып баға беру, әдеби эссе жазу, сыни хабарлама жасау.
33. Оқытылатын көркем шығармалар тізімі:
1) "Аяз би" ертегісі;
2) "Алып Ер Тұңға" жыры;
3) Әл Фараби "Қашықтасың туған жер", "Тіршілікте құрыштай бол төзімді" өлеңдері;
4) Доспамбет жырау "Қоғалы көлдер, қом сулар", "Айналайын, Ақ Жайық" толғаулары;
5) Абай Құнанбайұлы "Мен жазбаймын өлеңді ермек үшін", "Ғылым таппай мақтанба" өлеңдері, қара сөздері: "Бірінші сөз", "Жетінші сөз", "Отыз бірінші сөз";
6) С. Торайғыров "Шығамын тірі болсам адам болып", "Шәкірт ойы" өлеңдері;
7) С. Мұратбеков "Жусан иісі" әңгімесі;
8) О. Бөкей "Тортай мінер ақбоз ат" әңгімесі;
9) Қалмақан Әбдіқадыров "Қажымұқан" хикаяты;
10) А. Алтай "Прописка" әңгімесі;
11) Е. Жүніс "Менің атым -Тәуелсіздік" өлеңі;
12) Р. Ғамзатов "Ана тілі" өлеңі, "Менің Дағыстаным" әңгімесі.
34. 7-сыныпқа арналған "Қазақ әдебиеті" пәнінің базалық білім мазмұны:
1) түсіну және жауап беру:
әдеби шығарма сюжетінің құрамдас бөлшектерін талдау, әдеби шығармадағы тұлғалық болмысты гуманистік тұрғыдан талдау, кейіпкерлердің типтерін жасалу тәсілдері тұрғысынан анықтау, көркем шығармадағы кейіпкер бейнесі, үзінділерді жатқа айту;
өңірде шығатын газет-журналдарды білу, энциклопедия ұғымын түсіну;
2) анализ және интерпретация:
шығармадағы эпизодтар мен бейнелерді салғастыру, эпикалық, поэзиялық, драмалық шығармадағы автор бейнесі, шығармадағы көркемдегіш құралдар: символ, синекдоха, эпифора, анафора, аллитерация, ассонанс, риторикалық сұрақ қолданысы, шығармадағы оқиға желісін өзіндік көзқарас тұрғысынан дамытып жазу;
туған өлке туралы, шындық көзқарас тұрғысынан адамдар туралы мақалалар мен очерктердің ақпараттылығы, мазмұнының тереңдігі, эмоционалдық әсері тұрғысынан талдау, энциклопедияға қажетті материалдарды іріктей білу, өлкетанудың бағыттарын анықтау, өлкетанудың бағыттары бойынша электрондық энциклопедия құрастырудың ұжымдық жұмысына қатысу;
3) бағалау және салыстыру:
кейіпкерлердің іс-әрекеті мен автор берген портреттік мінездемесі, тарихи және көркемдік құндылығын, әдеби жанр түрлерінің даму барысы, жаңашылдығы, шығарманы ұлттық құндылығы, әдеби эссе жазу, әдеби шығарманың эстетикалық құндылығы туралы сыни шолу жазу.
35. Оқытылатын көркем шығармалар тізімі:
1) Қазтуған жырау "Қазтуғанның қонысымен қоштасуы";
2) Орхон-Енисей ескерткіштері "Күлтегін" жыры;
3) "Қыз Жібек" жыры;
4) Жиембет жырау "Еңсегей бойлы Ер Есім";
5) Ш. Қанайұлы "Зар заман";
6) С. Аронұлы "Сүйінбай мен Қатағанның айтысы";
8) Жамбыл Жабаев "Зілді бұйрық";
9) М. Жұмабаев "Батыр Баян";
10) М. Әуезов "Көксерек";
11) Қ. Қайсенов "Жау тылындағы бала";
12) С. Сарғасқаев "Тәмпіш қара";
13) М. Шаханов "Нарынқұм зауалы";
14) Медетбек Темірхан "Тәуелсізбін" өлеңі;
15) Т. Әбдіков "Қонақтар";
16) А.С. Пушкин "Ескерткіш".
36. 8-сыныпқа арналған "Қазақ әдебиеті" пәнінің базалық білім мазмұны:
1) түсіну және жауап беру:
шығарманың жанрына байланысты сюжеттік желілер, эпилог, прологтар, әдеби шығарманың идеясы мен пафосын ұлттық мүдде тұрғысынан ашу, көркем шығармадағы кейіпкерлерді сомдауда тура және жанама мінездеулер, көркем шығармалардан алған үзінділерді орынды қолдану;
2) анализ және интерпретация:
композицияны тұтастан бөлшекке, бөлшектен тұтасқа қарай талдау, автор бейнесі мен кейіпкерлер қарым-қатынасының тілдік көрінісі, шығармадағы көркемдегіш құралдары: психологиялық параллелизм, перифраз, сатира, ирония, гротеск, эллипсис қолданысы, автор стилі, шығармадан алған үзінділерді өңдеп, креативті жазу;
3) бағалау және салыстыру:
шығарманың тақырыбы мен идеясы, тарихи және көркемдік құндылығы, шығармадағы материалдық және рухани құндылықтарды заманауи тұрғыда салыстыру, жаңашылдығы, шығарманың көркемдік-идеялық құндылығының гуманистік тұрғысы, әдеби эссе, шығармада жазылған әдеби сын-пікірлерге сүйене отырып, өзіндік сыни пікір жазу.
37. Оқытылатын көркем шығармалар тізімі:
1) Қорқыт "Байбөрі баласы Бамсы-Байрақ туралы жыр", Қорқыттың нақыл сөздері;
2) Ахмет Яссауи "Даналық кітабы";
3) Ақтамберді жыраудың "Күлдір-күлдір кісінетіп", "Балаларыма өсиет" толғаулары;
4) Шалкиіз жырау "Би Темірге бірінші толғауы";
5) Мұрат Мөңкеұлы "Үш қиян", "Сарыарқа" өлеңдері;
6) Ш. Құдайбердіұлы "Еңлік-Кебек" поэмасы, "Жастарға" өлеңі;
7) М. Дулатов "Бақытсыз Жамал" романы;
8) Б. Момышұлы "Ұшқан ұя" әңгімесі;
9) Д. Исабеков "Әпке" драмасы;
10) М. Мақатаев "Аққулар ұйықтағанда" поэмасы;
11) Т. Ахтанов "Күй аңызы" әңгімесі;
12) Ж. Сахиев "Айдағы жасырынбақ" фантастикалық әңгімесі;
13) Р. Мұқанова "Мәңгілік бала бейне" әңгімесі.
38. 9-сыныпқа арналған "Қазақ әдебиеті" пәнінің базалық білім мазмұны:
1) түсіну және жауап беру:
әдеби шығармаға сюжеттік-композициялық талдау, әдеби шығармадағы психологизм, көркем шығарманың идеясына сай кейіпкерлер жүйесі, көркем шығармалардан алған үзінділерді шығармашылық жұмыстарда қолдану;
2) анализ және интерпретация:
эпикалық, поэтикалық, драмалық мәтіндердегі композициялық амалдар, автор бейнесінің идеялық-стилистикалық тұтастырушы ретіндегі рөлі, шығармадағы әдеби тілді құбылту мен айшықтаудың (троп пен фигура) түрлері, автор стилі, автор стиліне сүйене отырып, шығармашылық жұмыс жазу;
3) бағалау және салыстыру:
шығарманы басқа өнер түрлеріндегі осы мазмұндас туындылармен салыстыру, тарихи және көркемдік құндылығын бағалау, шығармадағы ұрпақтар сабақтастығы көрінісін заманауи тұрғыда салыстырып, жаңашылдығына баға беру, әдеби эссе жазу, әдеби шығарманы қазақ әдебиеті мен әлем әдебиеті үлгілерімен салыстыра талдау, шағын сын мақала жазу.
39. Оқытылатын көркем шығармалар тізімі:
1) Ж. Баласағұн "Құтты білік";
2) Шешендік өнер: Майқы би мен Мөңке бидің шешендік сөздері, Әнет баба "Не арсыз? Не ғайып? Не даусыз?";
3) Төле би "Ердің бақыты –әйел", Әйтеке би "Қасқакөл дауы", Қазыбек би "Кім жақын? Не қымбат? Не қиын?";
4) Бұқар жырау "Тілек", "Әй, Абылай, Абылай";
5) "Біржан-Сара" айтысы;
6) Нысанбай жырау "Кенесары – Наурызбай";
7) Махамбет Өтемісұлы "Махамбеттің Баймағамбетке айтқаны", "Мен, мен, мен едім";
8) Ш.Уәлиханов "Ыстықкөл күнделігі";
9) І.Жансүгіров "Құлагер" поэмасы;
10) Б.Майлин "Шұғаның белгісі" хикаят;
11) Ғ.Мүсірепов "Ұлпан" романы;
12) Т.Айбергенов "Сағыныш", Ф.Оңғарсынова "Өлең, мен сені аялап өтем";
13) Н.Айтұлы "Бәйтерек" поэмасы;
14) Қажығали Мұхамбетқалиев "Тар кезең" романы.
2-параграф. Оқыту мақсаттарының жүйесі
40. Бағдарламада "оқыту мақсаттары" сан мен әріптен тұратын кодтық белгімен белгіленді. Кодтық белгідегі бірінші сан сыныпты, екінші және үшінші сандар сәйкесінше бөлім мен бөлімшенің ретін, төртінші сан бөлімшедегі оқыту мақсатының реттік нөмірін көрсетеді. 7.2.1.2 кодында: "7" – сынып, "2.1." – бөлім мен бөлімше, "2" – оқыту мақсатының реттік саны.
41. Оқыту мақсаттарының жүйесі бөлім бойынша әр сыныпқа берілген:
1) түсіну және жауап беру:
Білім алушылар: | |||||
5-сынып | 6-сынып | 7-сынып | 8-сынып | 9-сынып | |
1. Көркем шығарманың мазмұны мен пішіні | 5. 1. 1. 1 әдеби шығарманың жанрына қарай фабуласы мен сюжеттік дамуын сипаттау |
6. 1.1.1 |
7. 1. 1. 1 |
8. 1. 1. 1 |
9. 1. 1. 1 |
2. Әдеби шығарманың тұжырымда |
5. 1. 2. 1 |
6. 1. 2. 1 |
7. 1. 2. 1 |
8. 1. 2. 1 |
9. 1. 2. 1 |
3.Көркем шығармадағы образ |
5. 1. 3. 1 |
6. 1. 3. 1 |
7. 1. 3. 1 |
8. 1. 3. 1 |
9. 1. 3. 1 |
4. Шығарма үзінділерімен жұмыс |
5. 1. 4. 1 |
6. 1. 4. 1 |
7. 1. 4. 1 |
8. 1. 4. 1 |
9. 1. 4. 1 |
2) анализ және интерпретация:
Білім алушылар: | |||||
5-сынып | 6-сынып | 7-сынып | 8-сынып | 9-сынып | |
1.Әдеби шығарманың композициясы |
5. 2. 1. 1 |
6. 2. 1. 1 |
7. 2. 1. 1 |
8. 2. 1. 1 |
9. 2. 1. 1 |
2. Автор бейнесі |
5. 2. 2. 1 |
6. 2. 2. 1 |
7. 2. 2. 1 |
8. 2. 2. 1 |
9. 2. 2. 1 |
3. Көркем шығарманың тілі |
5. 2. 3. 1 |
6. 2. 3. 1 |
7. 2. 3. 1 |
8. 2. 3. 1 |
9. 2. 3. 1 |
4. Шығармашылық жұмыс |
5. 2. 4. 1 |
6. 2. 4. 1 |
7. 2. 4. 1 | 8. 2. 4. 1 шығармадан алған үзінділерді қайта өңдеп креативті жазу |
9. 2. 4. 1 |
3) бағалау және салыстыру:
Білім алушылар: | |||||
5-сынып | 6-сынып | 7-сынып | 8-сынып | 9-сынып | |
1.Тарихи және көркемдік құндылығы |
5. 3. 1. 1 |
6. 3. 1. 1 |
7. 3. 1. 1 |
8. 3. 1. 1 |
9. 3. 1. 1 |
2.Заманауи |
5. 3. 2. 1 |
6. 3. 2. 1 |
7. 3. 2. 1 |
8. 3. 2. 1 |
9. 3. 2. 1 |
3. Әдеби эссе |
5. 3. 3. 1 |
6. 3. 3. 1 |
7. 3. 3. 1 |
8. 3. 3. 1 |
9. 3. 3. 1 |
4.Әдеби сын |
5. 3. 4. 1 |
6. 3. 4. 1 |
7. 3. 4. 1 |
8. 3. 4. 1 |
9. 3. 4. 1 |
42. Тоқсандағы бөлімдер және бөлімдер ішіндегі тақырыптар бойынша сағат сандарын бөлу мұғалімнің еркіне қалдырылады.
43. Осы оқу бағдарламасы Негізгі орта білім беру деңгейінің 5-9-сыныптарына арналған "Қазақ әдебиеті" пәні бойынша оқу жүктемесі төмендетілген үлгілік оқу бағдарламасын іске асыру жөніндегі ұзақ мерзімді жоспарға (оқыту қазақ тілінде) сәйкес іске асырылады.
3-параграф. Негізгі орта білім беру деңгейінің 5-9-сыныптарына арналған "Қазақ әдебиеті" оқу пәні бойынша оқу жүктемесі төмендетілген үлгілік оқу бағдарламасын іске асыру жөніндегі ұзақ мерзімді жоспар (оқыту қазақ тілінде)
1) 5-сынып:
Оқу жоспарында | Тақырыптар/Ұзақ мерзімді жоспардың мазмұны | Сөйлеу қызметінің түрлері | Оқыту мақсаттары. Білім алушылар білуге тиісті |
1-тоқсан | |||
Таза, мінсіз асыл сөз |
"Керқұла атты Кендебай" ертегісі, | Түсіну және жауап беру |
5. 1. 1. 1 әдеби шығарманың жанрына қарай фабуласы мен сюжеттік дамуын сипаттау; |
Анализ және интерпретация |
5. 2. 1. 1 әдеби шығармадағы екі нәрсені салыстыра суреттеулер мен қарама-қарсы суреттеулерді табу; | ||
Бағалау және салыстыру |
5. 3. 1. 1 шығармадағы эпизодтар арқылы тарихи құндылығын бағалау; | ||
2-тоқсан | |||
"Тәрбиенің қайнар бұлағы" | Дулат Бабатайұлы "О, Ақтан жас, Ақтан жас", Ыбырай Алтынсарин "Қыпшақ Сейітқұл", "Атымтай Жомарт", "Дүние қалай етсең табылады?" | Түсіну және жауап беру |
5. 1. 1. 1 әдеби шығарманың жанрына қарай фабуласы мен сюжеттік дамуын сипаттау; |
Анализ және интерпретация |
5. 2. 1. 1 әдеби шығармадағы екі нәрсенісалыстыра суреттеулер мен қарама-қарсы суреттеулерді табу; | ||
Бағалау және салыстыру |
5. 3. 3. 1 шығармадағы кейіпкерді өзіндік құндылығы тұрғысынан талдап, әдеби эссе жазу; | ||
3-тоқсан | |||
Адамгершілік - асыл қасиет | А.Байтұрсынұлы "Егіннің бастары" мысалы, "Адамдық диқаншысы" өлеңі, Б.Соқпақбаев "Менің атым Қожа" хикаяты, М.Қабанбай "Бауыр" әңгімесі | Түсіну және жауап беру |
5. 1. 1. 1 әдеби шығарманың жанрына қарай фабуласы мен сюжеттік дамуын сипаттау; |
Анализ және интерпретация |
5. 2. 1. 1 әдеби шығармадағы екі нәрсені салыстыра суреттеулер мен қарама-қарсы суреттеулерді табу; | ||
Бағалау және салыстыру |
5. 3. 2. 1 кейіпкерлерді шынайы өмірмен салыстырып бағалау; | ||
4-тоқсан | |||
Отбасы құндылықтары |
Т.Нұрмағамбетов "Анасын сағынған бала" әңгімесі, | Түсіну және жауап беру |
5. 1. 1. 1 әдеби шығарманың жанрына қарай фабуласы мен сюжеттік дамуын сипаттау; |
Анализ және интерпретация |
5. 2. 1. 1 әдеби шығармадағы екі нәрсені салыстыра суреттеулер мен қарама-қарсы суреттеулерді табу; | ||
Бағалау және салыстыру | 5. 3. 1. 1 шығармадағы кейіпкерді өзіндік құндылығы тұрғысынан талдап, әдеби эссе жазу | ||
2) 6-сынып:
Оқу жоспарындағы ұзақ мерзімді жоспардың бөлімдері | Тақырыптар/Ұзақ мерзімді жоспардың мазмұны | Сөйлеу қызметінің түрлері | Оқыту мақсаттары. Білім алушылар білуге тиісті |
1-тоқсан | |||
Туған жерім-аялы алтын бесігім |
"Аяз би" ертегісі "Алып Ер Тұңға" жыры, | Түсіну және жауап беру |
6. 1. 1. 1 әдеби шығарманың жанрын, фабуласын, сюжетін анықтау; |
Анализ және интерпретация |
6. 2. 1. 1 шығарма композициясындағы белгілі бір эпизодтың алатын маңызына негіздеме жасау; | ||
Бағалау және салыстыру |
6. 3. 1. 1 шығармадағы кейіпкерлерді өзара салыстыра отырып, тарихи және көркемдік құндылығына баға беру; | ||
2-тоқсан | |||
Абайды оқы, таңырқа! | Абай Құнанбайұлы "Мен жазбаймын өлеңді ермек үшін", "Ғылым таппай мақтанба","Бірінші сөз", "Жетінші сөз", "Отыз бірінші қара сөз" | Түсіну және жауап беру |
6. 1. 1. 1 әдеби шығарманың жанрын, фабуласын, сюжетін анықтау; |
Анализ және интерпретация |
6. 2. 1. 1 шығарма композициясындағы белгілі бір эпизодтың алатын маңызына негіздеме жасау; | ||
Бағалау және салыстыру |
6. 3. 1. 1 шығармадағы кейіпкерлерді өзара салыстыра отырып, тарихи және көркемдік құндылығына баға беру; | ||
3-тоқсан | |||
Мен балаң жарық күнде сәуле қуған... | С.Торайғыров "Шығамын тірі болсам адам болып", "Шәкірт ойы", С.Мұратбеков "Жусан иісі", О.Бөкей "Тортай мінер ақбоз ат", Қалқаман Әбдіқадыров "Қажымұқан" | Түсіну және жауап беру |
6. 1. 1. 1 әдеби шығарманың жанрын, фабуласын, сюжетін анықтау; |
Анализ және интерпретация |
6. 2. 1. 1 шығарма композициясындағы белгілі бір эпизодтың алатын маңызына негіздеме жасау; | ||
Бағалау және салыстыру |
6. 3. 2. 1 кейіпкерлер жүйесінің заманауи жаңашылдығын өзара салыстырып баға беру; | ||
Менің туған өлкем өлеңдер мен прозада | Түсінужәне жауап беру |
6. 1. 1. 1 әдеби шығарманың жанрын, фабуласын, сюжетін анықтау; | |
Анализ және интерпретация |
6. 2. 2. 1 эпикалық, поэзиялық шығармалардағы автор бейнесін анықтау; | ||
Бағалау және салыстыру |
6. 3. 1. 1 шығармадағы кейіпкерлерді өзара салыстыра отырып, тарихи және көркемдік құндылығына баға беру; | ||
4-тоқсан | |||
Тәуелсіздік-қасиет тұнған ұлы ұғым | Е.Жүніс "Менің атым - Тәуелсіздік" өлеңі, А. Алтай Прописка", Р.Ғамзатов "Ана тілі", "Менің Дағыстаным" | Түсіну және жауап беру |
6. 1. 1. 1 әдеби шығарманың жанрын, фабуласын, сюжетін анықтау; |
Анализ және интерпретация |
6. 2. 1. 1 шығарма композиция-сындағы белгілі бір эпизодтың алатын маңызына негіздеме жасау; | ||
Бағалау және салыстыру |
6. 3. 1. 1 шығармадағы кейіпкерлерді өзара салыстыра отырып, тарихи және көркемдік құндылығына баға беру; | ||
Өлкені сипаттау өнері | Түсіну және жауап беру |
6. 1. 1. 1 әдеби шығарманың жанрын, фабуласын, сюжетін анықтау; | |
Анализ және интерпретация |
6. 2. 3. 1 шығармадағы көркем ауыстыруларды (троптарды: метафора, кейіптеу, метонимия, гипербола, литота, аллегория, антитеза, градация, арнау) анықтау; | ||
Бағалау және салыстыру | 6. 3. 3. 1 шығармадағы кейіпкерлер қарым-қатынасын отбасылық құндылық тұрғысынан талдап, әдеби эссе жазу | ||
3) 7-сынып:
Оқу жоспарында | Тақырыптар/Ұзақ мерзімді жоспардың мазмұны | Сөйлеу қызметінің түрлері | Оқыту мақсаттары. Білім алушылар білуге тиісті |
1-тоқсан | |||
Көнеден жеткен жәдігерлер | "Қыз Жібек" жыры, Орхон-Енисей ескерткіштері, "Күлтегін" жыры, Жиембет жырау "Еңсегей бойлы Ер Есім", Қазтуған жырау "Қазтуғанның қонысымен қоштасуы" | Түсіну және жауап беру |
7. 1. 1. 1 әдеби шығарма сюжетінің құрамдас бөлшектерін талдау; |
Анализ және интерпретация |
7. 2. 1. 1 шығармадағы эпизодтар мен бейнелерді салғастыру; | ||
Бағалау және салыстыру |
7. 3. 1. 1 кейіпкерлердің іс-әрекеті мен автор берген портреттік мінездемені салыстырып, тарихи және көркемдік құндылығына баға беру; | ||
2-тоқсан | |||
Толғауы -тоқсан қызыл тіл |
Ш.Қанайұлы "Зар заман", | Түсіну және жауап беру |
7. 1. 1. 1 әдеби шығарма сюжетінің құрамдас бөлшектерін талдау; |
Анализ және интерпретация |
7. 2. 1. 1 шығармадағы эпизодтар мен бейнелерді салғастыру; | ||
Бағалау және салыстыру |
7. 3. 2. 1 әдеби жанр түрлерінің даму барысына, жаңашылдығына заманауи тұрғыдан баға беру; | ||
3-тоқсан | |||
Балалар мен үлкендер | М.Жұмабаев "Батыр Баян", М.Әуезов "Көксерек", Қ.Қайсенов "Жау тылындағы бала", С.Сарғасқаев "Тәмпіш қара" | Түсіну және жауап беру |
7. 1. 1. 1 әдеби шығарма сюжетінің құрамдас бөлшектерін талдау; |
Анализ және интерпретация |
7. 2. 1. 1 шығармадағы эпизодтар мен бейнелерді салғастыру; | ||
Бағалау және салыстыру |
7. 3. 2. 1 әдеби жанр түрлерінің даму барысына, жаңашылдығына заманауи тұрғыдан баға беру; | ||
Туған өлке публицистика беттерінде | Түсіну және жауап беру |
7. 1. 1. 1 әдеби шығарма сюжетінің құрамдас бөлшектерін талдау; | |
Анализ және интерпретация |
7. 2. 1. 1 шығармадағы эпизодтар мен бейнелерді салғастыру; | ||
Бағалау және салыстыру |
7. 3. 1. 1 кейіпкерлердің іс-әрекеті мен автор берген портреттік мінездемені салыстырып, тарихи және көркемдік құндылығына баға беру; | ||
4-тоқсан | |||
Ұрпақ тәрбиесі | М.Шаханов "Нарынқұм зауалы", Медетбек Темірхан "Тәуелсізбін" өлеңі, Т.Әбдіков "Қонақтар", А.С.Пушкин "Ескерткіш" | Түсіну және жауап беру |
7. 1. 1. 1 әдеби шығарма сюжетінің құрамдас бөлшектерін талдау; |
Анализ және интерпретация |
7. 2. 1. 1 шығармадағы эпизодтар мен бейнелерді салғастыру; | ||
Бағалау және салыстыру |
7. 3. 3. 1 шығарманы ұлттық құндылық тұрғысынан талдап, әдеби эссе жазу; | ||
"Менің туған өлкем" электрондық энциклопедиясы | Түсіну және жауап беру |
7. 1. 1. 1 әдеби шығарма сюжетінің құрамдас бөлшектерін талдау; | |
Анализ және интерпретация | 7. 2. 1. 1 шығармадағы эпизодтар мен бейнелерді салғастыру | ||
Бағалау және салыстыру |
7. 3. 2. 1 әдеби жанр түрлерінің даму барысына, жаңашылдығына заманауи тұрғыдан баға беру; | ||
4) 8-сынып:
Оқу жоспарында | Тақырыптар/Ұзақ мерзімді жоспардың мазмұны | Сөйлеу қызметінің түрлері | Оқыту мақсаттары. Білім алушылар білуге тиісті |
1-тоқсан | |||
Дананың сөзі – ақылдың көзі |
Қорқыт "Байбөрі баласы Бамсы-Байрақ туралы жыр", | Түсіну және жауап беру |
8. 1. 2. 1 әдеби шығарманың идеясы мен пафосын ұлттық мүдде тұрғысынан ашу; |
Анализ және интерпретация |
8. 2. 2. 1 автор бейнесі мен кейіпкерлер қарым-қатынасының тілдік көрінісін талдау; | ||
Бағалау және салыстыру |
8. 3. 1. 1 шығарманың тақырыбы мен идеясын осы тектес басқа шығармалармен салыстырып, тарихи және көркемдік құндылығын бағалау; | ||
2-тоқсан | |||
Көркем әдебиет және эпикалық сарын | Мұрат Мөңкеұлы "Үш қиян", "Сарыарқа", Ш.Құдайбердіұлы "Еңлік- Кебек" поэмасы, "Жастарға" өлеңі | Түсіну және жауап беру |
8. 1. 1. 1 әдеби шығарманың жанрына байланысты сюжеттік желілерін, эпилог, прологтарды анықтау; |
Анализ және интерпретация |
8. 2. 1. 1 композицияны тұтастан бөлшекке, бөлшектен тұтасқа қарай талдау; | ||
Бағалау және салыстыру |
8. 3. 2. 1 шығармадағы материалдық және рухани құндылықтарды заманауи тұрғыда салыстырып, жаңашылдығына баға беру; | ||
3-тоқсан | |||
Махаббат және абырой |
М.Дулатов "Бақытсыз Жамал" романы, Б.Момышұлы "Ұшқан ұя" әңгімесі, | Түсіну және жауап беру |
8. 1. 1. 1 әдеби шығарманың жанрына байланысты сюжеттік желілерін, эпилог, прологтарды анықтау; |
Анализ және интерпретация |
8. 2. 1. 1 композицияны тұтастан бөлшеккке, бөлшектен тұтасқа қарай талдау; | ||
Бағалау және салыстыру |
8. 3. 1. 1 шығарманың тақырыбы мен идеясын осы тектес басқа шығармалармен салыстырып, тарихи және көркемдік құндылығын бағалау; | ||
4-тоқсан | |||
Қиял мен шындық | Т.Ахтанов "Күй аңызы" әңгімесі, Ж.Сахиев "Айдағы жасырынбақ", "Дабыл" фантастикалық әңгімелері, Р.Мұқанова "Мәңгілік бала бейне" | Түсіну және жауап беру |
8. 1. 1. 1 әдеби шығарманың жанрына байланысты сюжеттік желілерін, эпилог, прологтарды анықтау; |
Анализ және интерпретация |
8. 2. 1. 1 композицияны тұтастан бөлшекке, бөлшектен тұтасқа қарай талдау; | ||
Бағалау және салыстыру |
8. 3. 2. 1 шығармадағы материалдық және рухани құндылықтарды заманауи тұрғыда салыстырып, жаңашылдығына баға беру; | ||
5) 9-сынып:
Оқу жоспарындағы ұзақ мерзімді жоспардың бөлімдері | Тақырыптар/Ұзақ мерзімді жоспардың мазмұны | Сөйлеу қызметінің түрлері | Оқыту мақсаттары. Білім алушылар білуге тиісті |
1-тоқсан | |||
Атадан қалған асыл сөз |
Ж. Баласағұн "Құтты білік", Шешендік өнер: Майқы би мен Мөңке бидің шешендік сөздері, Әнет баба "Не арсыз? Не ғайып? Не даусыз?", | Түсіну және жауап беру |
9. 1. 2. 1 әдеби шығармадағы психологизмді анықтау; |
Анализ және интерпретация |
9. 2. 2. 1 автор бейнесінің идеялық-стилистикалық тұтастырушы ретіндегі рөліне талдау жасау; | ||
Бағалау және салыстыру |
9. 3. 1. 1 шығарманы басқа өнер түрлеріндегі осы мазмұндас туындылармен салыстырып, тарихи және көркемдік құндылығын бағалау; | ||
2-тоқсан | |||
Тарихи шындық пен көркемдік шешім |
Нысанбай жырау "Кенесары – Наурызбай", | Түсіну және жауап беру |
9. 1. 1. 1 әдеби шығармаға сюжеттік-композициялық талдау жасау; |
Анализ және интерпретация |
9. 2. 2. 1 автор бейнесінің идеялық-стилистикалық тұтастырушы ретіндегі рөліне талдау жасау; | ||
Бағалау және салыстыру |
9. 3. 2. 1 шығармадағы ұрпақтар сабақтастығы көрінісін заманауи тұрғыда салыстырып, жаңашылдығына баға беру; | ||
3-тоқсан | |||
Адам жанының құпиясы |
І.Жансүгіров "Құлагер" поэмасы, Б.Майлин "Шұғаның белгісі" хикаяты, Ғ.Мүсірепов "Ұлпан" романы, Т.Айбергенов "Сағыныш", | Түсіну және жауап беру |
9. 1. 1. 1 әдеби шығармаға сюжеттік-композициялық талдау жасау; |
Анализ және интерпретация |
9. 2. 1. 1 эпикалық, поэтикалық, драмалық мәтіндердегі композициялық амалдарды талдау; | ||
Бағалау және салыстыру |
9. 3. 1. 1 шығарманы басқа өнер түрлеріндегі осы мазмұндас туындылармен салыстырып, тарихи және көркемдік құндылығын бағалау; | ||
4-тоқсан | |||
Мәңгілік Ел – мәңгілік мұрат | Н.Айтұлы "Бәйтерек" поэмасы, Қ.Мұхамбетқалиев "Тар кезең" романы | Түсіну және жауап беру |
9. 1. 1. 1 әдеби шығармаға сюжеттік-композициялық талдау жасау; |
Анализ және интерпретация |
9. 2. 1. 1 эпикалық, поэтикалық, драмалық мәтіндердегі композициялық амалдарды талдау; | ||
Бағалау және салыстыру |
9. 3. 2. 1 шығармадағы ұрпақтар сабақтастығы көрінісін заманауи тұрғыда салыстырып, жаңашылдығына баға беру; | ||
| Қазақстан Республикасы Оқу - ағарту министрлігінің 2022 жылғы 16 қыркүйектегі № 399 бұйрығына 37-қосымша |
Негізгі орта білім беру деңгейінің қазақ тілі мен әдебиетін тереңдете оқытатын гуманитарлық бағыттағы мамандандырылған желілік "Абай мектептерінің" 5-9-сыныптарына арналған "Қазақ тілі" оқу пәнінен үлгілік оқу бағдарламасы (оқыту қазақ тілінде) 1-тарау. Жалпы ережелер
1. Оқу бағдарламасы "Мектепке дейінгі тәрбие мен оқытудың, бастауыш, негізгі орта, жалпы орта, техникалық және кәсіптік, орта білімнен кейінгі білім берудің мемлекеттік жалпыға міндетті стандарттарын бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Оқу-ағарту министрінің 2022 жылғы 3 тамыздағы № 348 бұйрығымен бекітілген Мектепке дейінгі тәрбие мен оқытудың, бастауыш, негізгі орта, жалпы орта, техникалық және кәсіптік, орта білімнен кейінгі білім берудің мемлекеттік жалпыға міндетті стандарттарына сәйкес әзірленген (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 29031 болып тіркелген).
2. Қазақ тілі пәнін оқыту мақсаты – мемлекеттік тілді қадірлейтін, қоғамдық мәнін түсінетін тұлға қалыптастыру, қазақ әдеби тілі нормаларын сақтап, дұрыс қолдана білуге, шығармашылыққа үйрету, ең бастысы, орта мектепке сай лингвистикалық білім беру.
3. "Қазақ тілі" оқу пәнін тереңдетіп оқытудың негізгі міндеттері:
1) қазақ тілін Қазақстан Республикасының аумағында қоғамның барлық салаларында еркін қолдана білуі үшін білім алушының коммуникативтік дағдыларын жетілдіру, еркін сөйлеуге және сауатты жазуға үйрету;
2) мәтіннің типтерін, стилін, жанрын тану үшін мәтінді құрайтын барлық тілдік құралдарды, синтаксистік құрылымдарды, лексикалық бірліктерді, сөздің дыбыстық және морфемдік құрамын тануға үйрету;
3) ауызша және жазбаша мәтінтудыру дағдыларын жетілдіру үшін орфоэпия және орфография нормаларын білу, сөйлеу мәдениетін және шешендік өнерді меңгеру, түрлі стильдер мен жанрларда мәтінтудырудың әдіс-тәсілдерін жетілдіру;
4) мәтіндерге қойылған мақсатқа сәйкес қорытынды синтез, анализ жасау, бағалау дағыларын қалыптастыру.
2-тарау. "Қазақ тілі" оқу пәнінің мазмұнын ұйымдастыру 1-параграф. "Қазақ тілі" оқу пәнінің мазмұны
4. "Қазақ тілі" пәні бойынша оқу жүктемесінің көлемі:
1) 5-сыныпта аптасына 3 сағат, оқу жылында 102 сағат;
2) 6-сыныпта аптасына 3 сағат, оқу жылында 102 сағат;
3) 7-сыныпта аптасына 3 сағат, оқу жылында 102 сағат;
4) 8-сыныпта аптасына 4 сағат, оқу жылында 136 сағат;
5) 9-сыныпта аптасына 4 сағат, оқу жылында 136 сағатты құрайды.
Оқу пәні бойынша оқу жүктемесінің көлемі "Қазақстан Республикасындағы бастауыш, негізгі орта, жалпы орта білім берудің үлгілік оқу жоспарларын бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің 2012 жылғы 8 қарашадағы № 500 бұйрығымен (Нормативтік құқықтық актілерін мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 8170 тіркелген) бекітілген Үлгілік оқу жоспарына байланысты болады.
Ескерту. 4-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Оқу-ағарту министрінің 31.10.2023 № 328 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.5. Оқу мақсаттары қазақ тілін ғылыми пән ретінде оқитын білім алушыларға мәтінтану мен мәтінтудыру дағдыларын жетілдіру арқылы өмірге қажет функционалды білім беруді көздейді. Мұның өзі орта мектеп деңгейіне сай лингвистикалық білім алуға негізделеді.
Оқу мазмұны 3 бөлімнен тұрады:
1) мәтінтану: тыңдау және оқу арқылы мәтіннің мазмұнын түсіну, негізгі және қосымша ойды таба білу, мәтін бойынша сұрақтар құрастыра білу, әртүрлі ресурс көздерінен қажетті ақпаратты алумен қатар, мәтіннің стилі мен жанрын, мәтіннің типтерін және әр типке тиісті қолданылатын тілдік құралдарын ажырата білуден тұрады;
2) мәтінтудыру: мәтіннің мазмұнын айту кезінде орфоэпиялық нормаларды сақтаудан бастап, тіл мәдениетінің талаптарын орындай отырып, шешен сөйлеу деңгейіне жетуді көздейді. Орфографияжәне пунктуация талаптарын сақтай отырып, барлық стильдер мен жанрларда мәтін жаза алу арқылы мәтінтудыру дағдысын жетілдіруді көздейді;
3) әдеби тіл нормалары: айту және жазу әрекеті кезінде лексика-грамматикалық нормаларды, оның ережелерін және ерекшеліктерін қатаң сақтауды үйретуді көздейді.
6. "Мәтінтану" бөлімі келесі бөлімшелерден тұрады:
1) мәтіннің мазмұнын тану;
2) мәтіннің стилі мен жанрын тану.
7. "Мәтінтудыру" бөлімі келесі бөлімшелерден тұрады:
1) ауызекі сөйлеу және көркем әдебиет стильдерінде мәтінтудыру;
2) ауызекі және көркем әдебиет стилінде ауызша сөйлеу;
3) ресми стильде мәтінтудыру, сөйлеу;
4) публицистикалық стильде мәтінтудыру, сөйлеу;
5) ғылыми стильде мәтінтудыру, сөйлеу.
8. "Әдеби тіл нормаларын сақтау" бөлімі келесі бөлімшелерден тұрады:
1) лексика-грамматикалық норма;
2) орфографиялық норма;
3) орфоэпиялық норма;
4) пунктуациялық норма.
9. 5-сыныпқа арналған "Қазақ тілі" пәнінің базалық білім мазмұны:
1) мәтінтану:
оқылым стратегияларын қолданып, негізгі және қосымша ақпаратты анықтау; тыңдалым мәтіні бойынша тірек сөздер мен жетекші сұрақтар құрастыру; мәтін құрылымын сақтай отырып жоспар құру; мәтінде баяндалған оқиғаның себебі мен мақсаты арқылы негізгі ойды анықтау; мәтіндегі шешімге пікір білдіру, балама шешімдер ұсыну; мәтіннен ауызекі сөйлеу стиліне тән элементтерді ажырата білу; мәтіннен ауызекі сөйлеу және жазба тілдердің стильдік айырмашылықтарын тану; ауызекі сөйлеу стиліне тән тілдік ерекшеліктерді тану және талдау;
2) мәтінтудыру:
әдеби тіл нормаларын сақтай отырып, суреттер бойынша сипаттау мәтінін жазу; ауызекі сөйлеу үлгілері кездесетін сипаттау, баяндау мәтіндерін жазу дағдыларын қалыптастыру; сәлемдесу, танысу, рұқсат сұрау, қоштасу кезінде ұлттық этикетті сақтау; берілген үлгі бойынша іс-қағаздар стилінде (құттықтау хат, хабарлама хат) мәтін жазу; өзін және қоршаған ортаны таныстырумәтінін сөйлеу нормасына сай құрап айту; мәтіндегі негізгі ойды айқындап, жинақы мәтін жазу дағдысын қалыптастыру; әдеби тіл нормалары бойынша өз бетінше ереже, анықтама құрап жазу, ойын ауызша дәлелдеу;
3) әдеби тіл нормаларын сақтау:
лексика-грамматикалық норма: сөз таптары (зат есім, сын есім, сан есім, етістік) және олардың мағыналық түрлерін ажырату; есім сөздердің түрленуін анықтау; сөз таптарына (зат есім, сын есім, сан есім, етістік) морфологиялық талдау жасау; қазақ тілінің дыбыстық жүйесін білу, фонетикалық талдау жасау; сөз мағыналарын ажырата білу, лексикалық талдау жасау; сөйлемнің айтылу сазы мен мақсатына қарай түрлерін ажырату, синтаксистік талдау жасау;
айтылым-жазылым нормалары:
орфографиялық норма: әріптердің емлесі, түбір сөздердің сақталуы мен қосымшалардың жалғануын ескере отырып, терме диктантын жазу;
пунктуациялық норма: сөйлем соңында және сөйлем ішінде қойылатын тыныс белгілерін білу;
орфоэпиялық норма: сөздердің жуан, жіңішке үндесімі мен қосымша жалғану кезіндегі айтылым нормаларын сақтау.
10. 6-сыныпқа арналған "Қазақ тілі" пәнінің базалық білім мазмұны:
1) мәтінтану:
оқылым стратегияларын қолданып, комментарий жасау; тыңдалым мәтінінде көтерілген мәселені анықтауға бағытталған нақтылау сұрақтарын құрастыру; мәтін құрылымын анықтау; мәтінде баяндалған дәлелдер мен фактілерді ажырату арқылы негізгі ойды анықтау; әртүрлі дереккөздерден алынған ақпаратты шынайы өмірмен байланыстыру; көркем әдебиет стилінің құрылымын және өзіндік белгілерін білу; ауызекі тіл мен көркем әдебиет жанрының ерекшеліктерін білу; көркем әдебиет стиліне тән тілдік ерекшеліктерді тану және талдау;
2) мәтінтудыру:
Әдеби тіл нормаларын сақтай отырып, суреттер, сызба, кесте бойынша әңгімелеу мәтінін жазу; көркем әдебиет стилінің нормаларын сақтап берілген тақырып бойынша шығармашылық диктант жазу; қазақ тілінде қалыптасқан қаратпаларды қолдану нормаларын сақтау дағдыларын қалыптастыру; берілген үлгі бойынша іс-қағаздар стилінде (өтініш, түсініктеме) мәтін жазу; тұрмыстық зат және техника құралдары туралы мақтау, жарнамалау мәтінін аритикуляциялық талаптарға сай айту; көтерілген мәселеге (тақырыпқа) өз ойын білдіру арқылы шағын мәтін жазу; түсіндірме сөздіктің стилімен жеке сөздердің мағынасын ашу, көпшілікке түсіндіру;
3) әдеби тіл нормаларын сақтау:
лексика-грамматикалық норма: сөз таптары (есімдік, үстеу, шылау) және оның мағыналық түрлерін ажырату; есім сөздер мен есімдіктің түрленуін (септеу) анықтау; сөз таптарына (есімдік, үстеу, шылау, етістік) морфологиялық талдау жасау; айтылым кезіндегі үндестік заңының сақталуын білу, фонологиялық талдау жасау; сөздік құрамның толығу ерекшеліктерін білу, лексикалық талдау жасау; сөз тіркестері және оларға тән синтаксиситік белгілерді ажырата білу, синтаксистік талдау жасау.
Айтылым-жазылым нормалары:
орфографиялық норма: есту диктантын жазу кезінде күрделі сөздер мен сөз тіркестерінің сыңарларының орфографиялық нормасын сақтау;
пунктуациялық норма: үтірді қоюдың ұстанымдары мен әртүрлі орындарын білу;
орфоэпиялық норма: түбір мен қосымша және күрделі сөз ішіндегі дыбыстардың ықпалдастығын (ілгерінді, кейінді, тоғыспалы) сақтау.
11. 7-сыныпқа арналған "Қазақ тілі" пәнінің базалық білім мазмұны:
1) мәтінтану:
оқылым стратегияларын қолданып, зерттеп оқу; тыңдалым мәтіні бойынша проблемалық сұрақтар құрастыру; мәтіннің қарым-қатынас формасын
ажырату (диалогтік, монологтік, полилогтік); мәтіндегі ақпаратты ғаламдық мәселелермен байланыстыру арқылы негізгі ойды анықтау; мәтіннің функционалдық-мағыналық типін талқылау; көркем әдебиет пен публицистикалық стильдің өзіне тән белгілерін салыстыру; публицистикалық стильге тән жанрларды ажырата білу; публицистикалық стильге тән тілдік ерекшеліктерді тану және талдау;
2) мәтін тудыру:
әдеби тіл нормаларын сақтай отырып, өлеңдерді сюжетті мәтінге айналдыру; бейнебаян желісіне сүйеніп оқиғаны көркем мәтін стилінде мазмұндау дағдыларын қалыптастыру; тілдік қарым-қатынас кезінде бейвербалды құралдарды ұлттық талаптарға сай қолдану; берілген үлгі бойынша іс-қағаздар стилінде (өмірбаян, мінездеме, түйіндеме) мәтін жазу; публицистикалық стильге тән ерекшеліктерді сақтай отырып, монолог айту немесе диалогқа белсене қатысу дағдыларын жетілдіру; тақырыпқа сәйкес сипаттау, баяндау түрінде эссе жазу; ғылыми мәтінді жинақтап аннотация жазу және оны тезиске айналдырып баяндау;
3) әдеби тіл нормаларын сақтау:
лексика-грамматикалық норма: атауыш және көмекші сөздерді ажырату; етістіктің түрлері мен категорияларының ерекшеліктерін тану; сөз таптарына (сын есім, етістік) морфологиялық талдау жасау; айтылым, жазылым кезіндегі үндестік заңын тану, фонологиялық талдау жасау; сөздердің түпкі және туынды мағынасын ажырата білу, лексикалық талдау жасау; сөйлем мүшелерінің сөйлемдегі қызметін ажырата білу, синтаксистік талдау жасау.
Айтылым-жазылым нормалары:
орфографиялық норма: буын үндестігінің нормасын және оларға жалғанатын қосымшалар мен буын үндестігіне бағынбайтын қосымшалардың жазылу ерекшеліктерін білу;
пунктуациялық норма: сөйлем соңына қабаттаса қойылатын тыныс белгілерді білу;
орфоэпиялық норма: сөздердің жуан-жіңішкелік үндесімі мен ерін үндестігі нормаларын сақтауға дағдылану;
12. 8-сыныпқа арналған "Қазақ тілі" пәнінің базалық білім мазмұны:
1) мәтінтану:
оқылым стратегияларын қолданып, талдап оқу; тыңдалым мәтіні бойынша альтернативті сұрақтар құрастыру; тақырыбы ұқсас әртүрлі стильдегі мәтіндердің түрлерін (әңгімелеу, сипаттау, талқылау, пайымдау) салыстыра талдау; мәтіннің коммуникациялық табиғатына талдау жасау арқылы негізгі ойды анықтау; мәтінді ақпараттың өзектілігі мен құндылығы тұрғысынан бағалау; ресми стильдің қызметі мен өзіне тән рәсімделу үлгілерін білу; ресми стильге тән жанрларды ажырата білу; ресми іс-қағаздар стиліне тән тілдік ерекшеліктерді тану және талдау;
2) мәтінтудыру:
берілген тақырыптардың бірін таңдап, пайымдау мәтінін жазу; көркем мәтін стилінің тілдік ерекшеліктерін сақтап, түрлі жанрларда мәтін тудыру дағдыларын қалыптастыру; ауызша сөйлеу және өлең оқу кезінде интонацияның құрамдас бөліктерін сақтау; берілген үлгі бойынша іс-қағаздар стилінде (алғыс хат, сұраныс хат) мәтін жазу; публицистикалық стильге тән ерекшеліктерді сақтай отырып, көпшілік алдында оқуға арналған үндеу, уағыз, үгіт-насихат мәтіндерін құрастыру; автордың негізгі ойын сақтай отырып, сұхбат құрастыру; берілген тақырып бойынша презентация дайындау және оны көпшілік алдында қорғау;
3) әдеби тіл нормаларын сақтау:
лексика-грамматикалық норма: сөз таптары (одағай, еліктеу, оқшау сөздер) және оның мағыналық түрлерін ажырату; сөз таптарының сөйлемдегі қызметін тану; сөз таптарына (еліктеу, одағай, оқшау сөздер) морфологиялық талдау жасау; сөз арасындағы дыбыстық өзгерістерді ажырата білу; етістіктерді лексика-грамматикалық топтарға ажырата білу, лексикалық мағынасын ашу; сөз тіркесінің сөйлемдегі байланысу тәсілдері мен түрлерін ажырата білу, синтаксистік талдау жасау.
Айтылым-жазылым нормалары:
орфографиялық норма: дыбыстардың түрленімі, құранды дауысты дыбыстар, буын жігі және тасымал, күрделі атаулар мен қысқарған сөздер емлесі;
пунктуациялық норма: сөйлем ішіне қабаттаса қойылатын тыныс белгілерді білу;
орфоэпиялық норма: сөйлеу ішіндегі, сөз арасындағы дыбыс өзгерістерінің орфоэпиялық нормаларын сақтау.
13. 9-сыныпқа арналған "Қазақ тілі" пәнінің базалық білім мазмұны:
1) мәтінтану:
белгілі мақсат үшін оқылым стратегияларын тиімді қолдана білу; тыңдалым мәтіні бойынша сократтық сұрақтар құрастыру; мәтіннің мағыналық құрылымын қамтамасыз ететін талаптарына талдау жасау (байланыстылық, бүтіндік, қисындылық, ақпараттылық); мәтінде көтерілген мәселені (тұрмыстық, әлеуметтік) талдай отырып, негізгі ойды анықтау;проблемалық мәтіннің мазмұнын сыни тұрғыдан бағалау, оны шешу жөнінде өз болжамын айту; ресми стиль мен ғылыми стильдің өзіне тән ерекшеліктерін салыстыру; мәтіннің құрылымы мен рәсімделуі арқылы ғылыми стильге тән жанрлық ерекшеліктерін ажырату; ғылыми стильге тән ерекшеліктерді білу және қолдану;
2) мәтінтудыру:
берілген шығарманы талқылап, сыни мәтін тудыру; түрлі жанрларда көркем мәтін тудыру кезінде паймыдау және қорытындылау дағдыларын қалыптастыру; сөздің композициясын, сөйлеу техникасын, сөз өнерін игеру дағдыларын жетілдіру; берілген үлгі бойынша іс-қағаздар стилінде (заң баптарын құрастыру) мәтін жазу; көпшілік алдында сөйлеу техникасын жетілдіру, келтірген фактілерге сендіру қабілетін және суырыпсалма өнерін, ділмарлықты жетілдіру; берілген тақырыпта салыстыру, дәлелдеу эссесін жазу;
терминдер мен кәсіби сөздерді қолданып ғылыми жұмыс жазу және қорғау;
3) әдеби тіл нормаларын сақтау:
лексика-грамматикалық норма: сөз таптары және оның мағыналық түрлерін ажырату; грамматикалық ұғымдарды (форма, мағына, категория) ажырату; мәтіндегі барлық сөздердің морфологиялық құрамын білу, барлық сөз таптарына морфологиялық талдау жасау; сөйлемдерді сөз сазына қарай ырғақтық топтарға бөлу; сөз мағынасының түрлері және оларды типтендіре білу, лексикалық талдау жасау; сөйлемнің құрылымдық, мағыналық түрлерін білу, сөйлемдерге кешенді синтаксистік талдау жасау.
Айтылым-жазылым нормалары:
орфографиялық норма: кірме сөздердің игерілген және игерілмеген түрлерін жазу ережелерін және жалпы қазақ тілінің емле ережелерін сақтау;
пунктуациялық норма: тыныс белгілердің қойылым ұстанымдарын (мағыналық, грамматикалық, интонациялық) білу;
орфоэпиялық норма: сөйлемді ырғақты топтарға бөліп, сөйлеу сазын сақтап айту дағдыларын жетілдіру.
2-параграф. Оқыту мақсаттарының жүйесі
14. Бағдарламада оқыту мақсаттары сан мен әріптен тұратын кодтық белгімен белгіленді. Кодтық белгідегі бірінші сан сыныпты, екінші, үшінші сандар бөлім мен бөлімше, төртінші сан бөлімшедегі оқыту мақсатының реттік номерін көрсетеді. 5.1.2.1 кодында: "5" – сынып, "1.2" – бөлім мен бөлімше, "1" – оқыту мақсатының реттік саны.
15. Оқыту мақсаттарының жүйесі бөлім бойынша әр сыныпқа берілген.
1) мәтінтану: | ||||||
Білім алушылар: | ||||||
5-сынып | 6-сынып | 7-сынып | 8-сынып | 9-сынып | ||
1. Мәтіннің мазмұнын тану | 5. 1. 1. 1 оқылым стратегияларын қолданып, негізгі және қосымша ақпаратты анықтау | 6. 1. 1. 1 оқылым стратегияларын қолданып, комментарий жасау | 7. 1. 1. 1 оқылым стратегияларын қолданып, зерттеп оқу | 8. 1. 1. 1 оқылым стратегияларын қолданып, талдап оқу | 9. 1. 1. 1 белгілі мақсат үшін оқылым стратегияларын тиімді қолдана білу | |
5. 1. 1. 2 тыңдалым мәтіні бойынша тірек сөздер мен жетекші сұрақтар құрастыру | 6. 1. 1. 2 тыңдалым мәтінінде көтерілген мәселені анықтауға бағытталған нақтылау сұрақтарын құрастыру | 7. 1. 1. 2 тыңдалым мәтіні бойынша проблемалық сұрақтар құрастыру | 8. 1. 1. 2 тыңдалым мәтіні бойынша альтернативті сұрақтар құрастыру | 9. 1. 1. 2 тыңдалым мәтіні бойынша сократтық сұрақтар құрастыру | ||
5. 1. 1. 3 мәтін құрылымын сақтай отырып жоспар құру | 6. 1. 1. 3 мәтін құрылымын анықтау | 7. 1. 1. 3 мәтіннің қарым-қатынас формасы ажырату (диалогтік, монологтік, полилогтік) | 8. 1. 1. 3 тақырыбы ұқсас әртүрлі стильдегі мәтіндердің түрлерін (әңгімелеу, сипаттау, талқылау, пайымдау) салыстыра талдау | 9. 1. 1. 3 мәтіннің мағыналық құрылымын қамтамасыз ететін талаптарына талдау жасау (байланыстылық, бүтіндік, қисындылық, ақпараттылық) | ||
5. 1. 1. 4 мәтінде баяндалған оқиғаның себебі мен мақсаты арқылы негізгі ойды анықтау | 6. 1. 1. 4 мәтінде баяндалған дәлелдер мен фактілерді ажырату арқылы негізгі ойды анықтау | 7. 1. 1. 4 мәтіндегі ақпаратты ғаламдық мәселелермен байланыстыру арқылы негізгі ойды анықтау | 8. 1. 1. 4 мәтіннің коммуника циялық табиғатына талдау жасау арқылы негізгі ойды анықтау | 9. 1. 1. 4 мәтінде көтерілген мәселені (тұрмыстық, әлеуметтік) талдай отырып, негізгі ойды анықтау | ||
5. 1. 1. 5 мәтіндегі шешімге пікір білдіру, балама шешімдер ұсыну | 6. 1. 1. 5 әртүрлі дереккөздерден алынған ақпаратты шынайы өмірмен байланыстыру | 7. 1. 1. 5 мәтіннің функционалдық-мағыналық типін талқылау | 8. 1. 1. 5 мәтінді ақпараттың өзектілігі мен құндылығы тұрғысынан бағалау | 9. 1. 1. 5 проблемалық мәтіннің мазмұнын сыни тұрғыдан бағалау, оны шешу жөнінде өз болжамын айту | ||
2. Мәтіннің стилі мен жанрын тану | 5. 1. 2. 1 мәтіннен ауызекі сөйлеу стиліне тән элементтерді ажырата білу | 6. 1. 2. 1 көркем әдебиет стилінің құрылымын және өзіндік белгілерін білу | 7. 1. 2. 1 көркем әдебиет пен публицистикалық стильдің өзіне тән белгілерін салыстыру | 8. 1. 2. 1 ресми стильдің қызметі мен өзіне тән рәсімделу үлгілерін білу | 9. 1. 2. 1 ресми стиль мен ғылыми стильдің өзіне тән ерекшеліктерін салыстыру | |
5. 1. 2. 2 мәтіннен ауызекі сөйлеу және жазба тілдердің стильдік айырмашылықтарын тану | 6. 1. 2. 2 ауызекі тіл мен көркем әдебиет жанрының ерекшеліктерін білу | 7. 1. 2. 2 публицистикалық стильге тән жанрларды ажырата білу | 8. 1. 2. 2 ресми стильге тән жанрларды ажырата білу | 9. 1. 2. 2 мәтіннің құрылымы мен рәсімделуі арқылы ғылыми стильге тән жанрлық ерекшеліктерін ажырату | ||
5. 1. 2. 3 ауызекі сөйлеу стиліне тән тілдік ерекшеліктерді тану және талдау | 6. 1. 2. 3 көркем әдебиет стиліне тән тілдік ерекшеліктерді тану және талдау | 7. 1. 2. 3 публицистикалық стильге тән тілдік ерекшеліктерді тану және талдау | 8. 1. 2. 3 ресми іс-қағаздар стиліне тән тілдік ерекшеліктерді тану және талдау | 9. 1. 2. 3 ғылыми стильге тән ерекшеліктерді білу және қолдану | ||
2) мәтінтудыру: | ||||||
1) Көр кем әдебиет және ауызекі сөйлеу стильдерінде айтылым, жазылым дағдыларын жетілдірУ | 5. 2. 1. 1 әдеби тіл нормаларын сақтай отырып, суреттер бойынша сипаттау мәтінін жазу | 6. 2. 1. 1 әдеби тіл нормаларын сақтай отырып, суреттер, сызба, кесте бойынша әңгімелеу мәтінін жазу | 7. 2. 1. 1 әдеби тіл нормаларын сақтай отырып, өлеңдерді сюжетті мәтінге айналдыру | 8. 2. 1. 1 берілген тақырыптардың бірін таңдап, пайымдау мәтінін жазу | 9. 2. 1. 1 берілген шығарманы талқылап, сыни мәтін тудыру | |
5. 2. 1. 2 ауызекі сөйлеу үлгілері кездесетін сипаттау, баяндау мәтіндерін жазу дағдыларын қалыптастыру | 6. 2. 1. 2 көркем әдебиет стилінің нормаларын сақтап, берілген тақырып бойынша шығармашылық диктант жазу | 7. 2. 1. 2 бейнебаян желісіне сүйеніп, оқиғаны көркем мәтін стилінде мазмұндау дағдыларын қалыптастыру | 8. 2. 1. 2 көркем мәтін стилінің тілдік ерекшеліктерін сақтап, түрлі жанрларда мәтін тудыру дағдыларын қалыптастыру | 9. 2. 1. 2 түрлі жанрларда көркем мәтін тудыру кезінде паймыдау және қорытындылау дағдыларын қалыптастыру | ||
5. 2. 1. 3 сәлемдесу, танысу, рұқсат сұрау, қоштасу кезінде ұлттық этикетті сақтау | 6. 2. 1. 3 қазақ тілінде қалыптасқан қаратпаларды қолдану нормаларын сақтау дағдыларын қалыптастыру | 7. 2. 1. 3 тілдік қарым-қатынас кезінде бейвербалды құралдарды ұлттық талаптарға сай қолдану | 8. 2. 1. 3 ауызша сөйлеу және өлең оқу кезінде интонацияның құрамдас бөліктерін сақтау | 9. 2. 1. 3 сөздің композициясын, сөйлеу техникасын, сөз өнерін игеру дағдыларын жетілдіру | ||
2) Ресми іс-қағаздар стилінде жазылым дағдыларын жетілдіру | 5. 2. 2. 1 берілген үлгі бойынша іс-қағаздар стилінде (құттықтау хат, хабарлама хат) мәтін жазу | 6. 2. 2. 1 берілген үлгі бойынша іс-қағаздар стилінде (өтініш, түсініктеме) мәтін жазу | 7. 2. 2. 1 берілген үлгі бойынша іс-қағаздар стилінде (өмірбаян, мінездеме, түйіндеме) мәтін жазу | 8. 2. 2. 1 берілген үлгі бойынша іс-қағаздар стилінде (алғыс хат, сұраныс хат) мәтін жазу | 9. 2. 2. 1 берілген үлгі бойынша іс-қағаздар стилінде (заң баптарын құрастыру) мәтін жазу | |
3) Публицистикалық стильде айтылым, жазылым дағдыларын жетілдіру | 5. 2. 3. 1 өзін және қоршаған ортаны таныстыру мәтінін сөйлеу нормасына сай құрап айту | 6. 2. 3. 1 тұрмыстық зат және техника құралдары туралы мақтау, жарнамалау мәтінін аритикуляциялық талаптарға сай айту | 7. 2. 3. 1 публицистикалық стильге тән ерекшеліктерді сақтай отырып, монолог айту немесе диалогқа белсене қатысу дағдыларын жетілдіру | 8. 2. 3. 1 публицистикалық стильге тән ерекшеліктерді сақтай отырып, көпшілік алдында оқуға арналған үндеу, уағыз, үгіт-насихат мәтіндерін құрастыру | 9. 2. 3. 1 көпшілік алдында сөйлеу техникасын жетілдіру, келтірген фактілерге сендіру қабілетін және суырыпсалма өнерін, ділмарлықты жетілдіру | |
5. 2. 3. 2 мәтіндегі негізгі ойды айқындап, жинақы мәтін жазу дағдысын қалыптастыру | 6. 2. 3. 2 көтерілген мәселеге (тақырыпқа) өз ойын білдіру арқылы шағын мәтін жазу | 7. 2. 3. 2 тақырыпқа сәйкес сипаттау, баяндау түрінде эссе жазу | 8. 2. 3. 2 автордың негізгі ойын сақтай отырып, сұхбат құрастыру | 9. 2. 3. 2 берілген тақырыпта салыстыру, дәлелдеу эссесін жазу | ||
4) Ғылыми стильде айтылым және жазылым дағдыларын жетілдіру | 5. 2. 4. 1 әдеби тіл нормалары бойынша өз бетінше ереже, анықтама құрап жазу, ойын ауызша дәлелдеу | 6. 2. 4. 1 түсіндірме сөздіктің стилімен жеке сөздердің мағынасын ашу, көпшілікке түсіндіру | 7. 2. 4. 1 ғылыми мәтінді жинақтап аннотация жазу және оны тезиске айналдырып баяндау | 8. 2. 4. 1 берілген тақырып бойынша презентация дайындау және оны көпшілік алдында қорғау | 9. 2. 4. 1 терминдер мен кәсіби сөздерді қолданып ғылыми жұмыс жазу және қорғау | |
3) әдеби тіл нормалары: | ||||||
1) Лексика-грамматикалық норма | 5. 3. 1. 1 сөз таптары (зат есім, сын есім, сан есім, етістік) және олардың мағыналық түрлерін ажырату | 6. 3. 1. 1 сөз таптары (есімдік, үстеу, шылау) және оның мағыналық түрлерін ажырату | 7. 3. 1. 1 атауыш және көмекші сөздерді ажырату | 8. 3. 1. 1 сөз таптары (одағай, еліктеу, оқшау сөздер) және оның мағыналық түрлерін ажырату | 9. 3. 1. 1 сөз таптары және оның мағыналық түрлерін ажырату | |
5. 3. 1. 2 есім сөздердің түрленуін анықтау | 6. 3. 1. 2 есім сөздер мен есімдіктің түрленуін анықтау | 7. 3. 1. 2 етістіктің түрлері мен категорияларының ерекшеліктерін тану | 8. 3. 1. 2 сөз таптарының сөйлемдегі қызметін тану | 9. 3. 1. 2 грамматикалық ұғымдарды (форма, мағына, категория) ажырату | ||
5. 3. 1. 3 сөз таптарына (зат есім, сын есім, сан есім, етістік) морфологиялық талдау жасау | 6. 3. 1. 3 сөз таптарына (есімдік, үстеу, шылау, етістік) морфологиялық талдау жасау | 7. 3. 1. 3 сөз таптарына (сын есім, етістік) морфологиялық талдау жасау | 8. 3. 1. 3 сөз таптарына (еліктеу, одағай, оқшау сөздер) морфологиялық талдау жасау | 9. 3. 1. 3 мәтіндегі барлық сөздердің морфологиялық құрамын білу, барлық сөз таптарына морфологиялық талдау жасау | ||
5. 3. 1. 4 қазақ тілінің дыбыстық жүйесін білу, фонетикалық талдау жасау | 6. 3. 1. 4 айтылым кезіндегі үндестік заңының сақталуын білу, фонологиялық талдау жасау | 7. 3. 1. 4 айтылым, жазылым кезіндегі үндестік заңын тану, фонологиялық талдау жасау | 8. 3. 1. 4 сөз арасындағы дыбыстық өзгерістерді ажырата білу | 9. 3. 1. 4 сөйлемдерді сөз сазына қарай ырғақтық топтарға бөлу | ||
5. 3. 1. 5 сөз мағыналарын ажырата білу, лексикалық талдау жасау | 6. 3. 1. 5 сөздік құрамның толығу ерекшеліктерін білу, лексикалық талдау жасау | 7. 3. 1. 5 сөздердің түпкі және туынды мағынасын ажырата білу, лексикалық талдау жасау | 8. 3. 1. 5 етістіктерді лексика-грамматикалық топтарға ажырата білу, лексикалық мағынасын ашу | 9. 3. 1. 5 сөз мағынасының түрлері және оларды типтендіре білу, лексикалық талдау жасау | ||
5. 3. 1. 6 сөйлемнің айтылу сазы мен мақсатына қарай түрлерін ажырату, синтаксистік талдау жасау | 6. 3. 1. 6 сөз тіркестері және оларға тән синтаксиситік белгілерді ажырата білу, синтаксистік талдау жасау | 7. 3. 1. 6 сөйлем мүшелерінің сөйлемдегі қызметін ажырата білу, синтаксистік талдау жасау | 8. 3. 1. 6 сөз тіркесінің сөйлемдегі байланысу тәсілдері мен түрлерін ажырата білу, синтаксистік талдау жасау | 9. 3. 1. 6 сөйлемнің құрылымдық, мағыналық түрлерін білу, сөйлемдерге кешенді синтаксистік талдау жасау | ||
2) Айтылым- жазылым нормалары | 5. 3. 2. 1 әріптердің емлесі, түбір сөздердің сақталуы мен қосымшалардың жалғануын ескере отырып, терме диктантын жазу | 6. 3. 2. 1 есту диктантын жазу кезінде күрделі сөздер мен сөз тіркестерінің сыңарларыныңорфографиялық нормасын сақтау | 7. 3. 2. 1 буын үндестігінің нормасын және оларға жалғанатын қосымшалар мен буын үндестігіне бағынбайтын қосымшалардың жазылу ерекшеліктерін білу | 8. 3. 2. 1 дыбыстардың түрленімі, құранды дауысты дыбыстар, буын жігі және тасымал, күрделі атаулар мен қысқарған сөздер емлесі | 9. 3. 2. 1 кірме сөздердің игерілген және игерілмеген түрлерін жазу ережелерін және жалпы қазақ тілінің емле ережелерін сақтау | |
5. 3. 2. 2 сөйлем соңында және сөйлем ішінде қойылатынтыныс белгілерін білу | 6. 3. 2. 2 үтірді қоюдың ұстанымдары мен әртүрлі орындарын білу | 7. 3. 2. 2 сөйлем соңына қабаттаса қойылатын тыныс белгілерді білу | 8. 3. 2. 2 сөйлем ішіне қабаттаса қойылатын тыныс белгілерді білу | 9. 3. 2. 2 тыныс белгілердің қойылым ұстанымдарын (мағыналық, грамматикалық, интонациялық) білу | ||
5. 3. 2. 3 сөздердің жуан, жіңішке үндесімі мен қосымша жалғану кезіндегі айтылым нормаларын сақтау | 6. 3. 2. 3 түбір мен қосымша және күрделі сөз ішіндегі дыбыстардың ықпалдастығын (ілгерінді, кейінді, тоғыспалы) сақтау | 7. 3. 2. 3 сөздердің жуан-жіңішкелік үндесімі мен ерін үндестігі нормаларын сақтауға дағдылану | 8. 3. 2. 3 сөйлеу ішіндегі сөз арасындағы дыбыс өзгерістерінің орфоэпиялық нормаларын сақтау | 9. 3. 2. 3 сөйлемді ырғақты топтарға бөліп, сөйлеу сазын сақтап айту дағдыларын жетілдіру | ||
16. -тоқсандағы бөлімдер мен бөлімшелер ішіндегі тақырыптар бойынша сағат сандарын бөлу мұғалімнің еркіне қалдырылады.
17. Осы оқу бағдарламасы Негізгі орта білім беру деңгейінің қазақ тілі мен әдебиетін тереңдете оқытатын гуманитарлық бағыттағы мамандандырылған желілік "Абай мектептерінің" 5-9-сыныптарына арналған "Қазақ тілі" оқу пәнінен үлгілік оқу бағдарламасын іске асыру жөніндегі ұзақ мерзімді жоспарға сәйкес іске асырылады.
3-параграф. Негізгі орта білім беру деңгейінің қазақ тілі мен әдебиетін тереңдете оқытатын гуманитарлық бағыттағы мамандандырылған желілік "Абай мектептерінің" 5-9-сыныптарына арналған "Қазақ тілі" пәнінен үлгілік оқу бағдарламасын іске асыру бойынша ұзақ мерзімді жоспар (оқыту қазақ тілінде)
1) 5-сынып:
Лексикалық бөлім | Әдеби тіл нормалары | Білім алу әрекетінің түрлері | Білім алушылар білуге тиісті оқу мақсаттары |
1-тоқсан | |||
1. Заттар | |||
Атаулар әлемі (деректі, дерексіз заттар, кісі есімдері, жер-су атаулары, қоршаған орта, жалпы зат атаулары) |
1.1. Зат атаулары. Зат есім. Зат есімнің сұрақтары | Мәтінтану |
5. 1. 1. 1 оқылым стратегияларын қолданып, негізгі және қосымша ақпаратты анықтау; |
Мәтінтудыру |
5. 2. 1. 1әдеби тіл нормаларын сақтай отырып, суреттер бойынша сипаттау мәтінін жазу; | ||
Лексика-грамматикалық норма |
5. 3. 1. 1 сөз таптары (зат есім, сын есім, сан есім, етістік) және олардың мағыналық түрлерін ажырату; | ||
Айтылым-жазылым нормалары | 5. 3. 2. 2. сөйлем соңында және сөйлем ішінде қойылатын тыныс белгілерін білу | ||
2. Дыбыстар | |||
У да шу әлем (табиғи дыбыстар, жасанды дыбыстар, тіл дыбыстары, дыбыс күші) |
2.1 Қазақ әліпбиі | Мәтінтану |
5. 1. 1. 2 тыңдалым мәтіні бойынша тірек сөздер мен жетекші сұрақтар құрастыру; |
Мәтінтудыру |
5. 2. 1. 2 ауызекі сөйлеу үлгілері кездесетін сипаттау, баяндау мәтіндерін жазу дағдыларын қалыптастыру; | ||
Лексика-грамматикалық норма | 5. 3. 1. 4 қазақ тілінің дыбыстық жүйесін білу, фонетикалық талдау жасау | ||
Айтылым-жазылым нормалары | 5. 3. 2. 1 әріптердің емлесі, түбір сөздердің сақталуы мен қосымшалардың жалғануын ескере отырып, терме диктантын жаз | ||
2-тоқсан | |||
3. Заттың белгісі | |||
Халықтан әділ сыншы жоқ (адамның сырт келбеті, мінез-құлқы, қазақ ұғымындағы кей түстердің қасиеті, жылқы атаулары) |
3.1 Сын есім. Сын есімнің сұрақтары | Мәтінтану |
5. 1. 1. 4 мәтінде баяндалған оқиғаның себебі мен мақсаты арқылы негізгі ойды анықтау; |
Мәтінтудыру | 5. 2. 2. 1 берілген үлгі бойынша іс-қағаздар стилінде (құттықтау хат, хабарлама хат) мәтін жазу | ||
Лексика-грамматикалық норма |
5. 3. 1. 1 сөз таптары (зат есім, сын есім, сан есім, етістік) және олардың мағыналық түрлерін ажырату; | ||
Айтылым-жазылым нормалары | 5. 3. 2. 1 әріптердің емлесі, түбір сөздердің сақталуы мен қосымшалардың жалғануын ескере отырып, терме диктантын жазу | ||
4. Заттың саны | |||
Сандар сөйлейді (қазақ ұғымындағы киелі сандар, халық өлшемдері, біз қаншаумыз) |
4.1 Сан есім. Дара және күрделі сан есімдер | Мәтінтану |
5. 1. 1. 1 оқылым стратегияларын қолданып, негізгі және қосымша ақпаратты анықтау; |
Мәтінтудыру |
5. 2. 3. 2 мәтіндегі негізгі ойды айқындап, жинақы мәтін жазу дағдысын қалыптастыру; | ||
Лексика-грамматикалық норма |
5. 3. 1. 1 сөз таптары (зат есім, сын есім, сан есім, етістік) және олардың мағыналық түрлерін ажырату; | ||
Айтылым-жазылым нормалары | 5. 3. 2. 3 сөздердің жуан, жіңішке үндесімі мен қосымша жалғану кезіндегі айтылым нормаларын сақтау | ||
3-тоқсан | |||
5. Сөздің мағынасы | |||
Сөздің сырын сөз ашады (сөз туралы мақал-мәтелдер, мәндес, тұлғалас, қарсы мағынадағы сөздер, кірме сөздер) |
5.1 Сөздің тура және ауыспалы мағынасы | Мәтінтану |
5. 1. 1. 3 мәтін құрылымын сақтай отырып жоспар құру; |
Мәтінтудыру |
5. 2. 3. 1 өзін және қоршаған ортаны таныстырумәтінін сөйлеу нормасына сай құрап айту; | ||
Лексика-грамматикалық норма |
5. 3. 1. 3 сөз таптарына (зат есім, сын есім, сан есім, етістік) морфологиялық талдау жасау; | ||
6. Әрекет | |||
Қазақтың ұлттық ойындары (көкпар, асық ойнау, бәйге, арқан тарту) |
6.1 Етістік | Мәтінтану |
5. 1. 1. 2 тыңдалым мәтіні бойынша тірек сөздер мен жетекші сұрақтар құрастыру; |
Мәтінтудыру |
5. 2. 1. 1 әдеби тіл нормаларын сақтай отырып, суреттер бойынша сипаттау мәтінін жазу; | ||
Лексика-грамматикалық норма |
5. 3. 1. 1 сөз таптары (зат есім, сын есім, сан есім, етістік) және олардың мағыналық түрлерін ажырату; | ||
Айтылым-жазылым нормалары | 5. 3. 2. 1 әріптердің емлесі, түбір сөздердің сақталуы мен қосымшалардың жалғануын ескере отырып, терме диктантын жазу | ||
7. Сөйлем | |||
"Пай, пай, пай, киелі неткен жер!" (табиғат- туған анамыз, табиғатпен үндес қазақтың бұрынғы тұрмысы, табиғатты қорғау туралы тыйым сөздер) |
7.1 Сөйлем түрлері | Мәтінтану |
5. 1. 1. 4 мәтінде баяндалған оқиғаның себебі мен мақсаты арқылы негізгі ойды анықтау; |
Мәтінтудыру |
5. 2. 1. 2 ауызекі сөйлеу үлгілері кездесетін сипаттау, баяндау мәтіндерін жазу дағдыларын қалыптастыру; | ||
Лексика-грамматикалық норма |
5. 3. 1. 6 сөйлемнің айтылу сазы мен мақсатына қарай түрлерін ажырату, синтаксистік талдау жасау; | ||
4-тоқсан | |||
8. Күрделі сөздер | |||
Аңызға айналған өлке (еліміздегі белгілі жерлер мен елге тұтқа болған тұлғалар) |
8.1 Күрделі сөздердің түрлері | Мәтінтану |
5. 1. 1. 1 оқылым стратегияларын қолданып, негізгі және қосымша ақпаратты анықтау; |
Мәтінтудыру |
5. 2. 1. 3 сәлемдесу, танысу, рұқсат сұрау, қоштасу кезінде ұлттық этикетті сақтау; | ||
Лексика-грамматикалық норма |
5. 3. 1. 3 сөз таптарына (зат есім, сын есім, сан есім, етістік) морфологиялық талдау жасау; | ||
9. Тілдің табиғаты | |||
"Бабам тілі сен қалдың" (әлем тілдері, тілдің, жазудың пайда болуы, тілдің міндеті...) |
9.1 Тілдің анықтамасы және қызметі | Мәтінтану |
5. 1. 1. 3 мәтін құрылымын сақтай отырып жоспар құру; |
Мәтінтудыру |
5. 2. 3. 1 өзін және қоршаған ортаны таныстыру мәтінін сөйлеу нормасына сай құрап айту; | ||
Лексика-грамматикалық норма |
5. 3. 1. 5 сөз мағыналарын ажырата білу, лексикалық талдау жасау; | ||
2) 6-сынып:
Лексикалық бөлім | Әдеби тіл нормалары | Білім алу әрекетінің түрлері | Білім алушылар білуге тиісті оқу мақсаттары |
1-тоқсан | |||
1. Сөз құрамы | |||
Жылдың төрт мезгілі (көктем туады, жаз шығады, күз түседі, қыс келеді ...) |
1.1 Түбір | Мәтінтану |
6. 1. 1. 1 оқылым стратегияларын қолданып, комментарий жасау; |
Мәтінтудыру |
6. 2. 1. 1әдеби тіл нормаларын сақтай отырып, суреттер, сызба, кесте бойынша әңгімелеу мәтінін жазу; | ||
Лексика-грамматикалық норма | 6. 3. 1. 3 сөз таптарына (есімдік, үстеу, шылау, етістік) морфологиялық талдау жасау | ||
Айтылым-жазылым нормалары | 6. 3. 2. 1 есту диктантын жазу кезінде күрделі сөздер мен сөз тіркестерінің сыңарларының орфографиялық нормасын сақтау | ||
2. Мәтін | |||
"Толғауы -тоқсан қызыл тіл" (әдебиет пәнінен өткен көркем мәтіннің түрлі жанрлары...) |
2.1 Мәтіннің құрамы | Мәтінтану |
6. 1. 1. 3 мәтін құрылымын анықтау; |
Мәтінтудыру |
6. 2. 1. 2 көркем әдебиет стилінің нормаларын сақтап берілген тақырып бойынша шығармашылық диктант жазу; | ||
Лексика-грамматикалық норма |
6. 3. 1. 4 айтылым кезіндегі үндестік заңының сақталуын білу, фонологиялық талдау жасау; | ||
Айтылым-жазылым нормалары | 6. 3. 2. 2 үтірді қоюдың ұстанымдары мен әртүрлі орындарын білу | ||
2-тоқсан | |||
3. Сөз байлығы | |||
Он сегіз мың ғалам (ғарыш, күн жүйесі, аспан әлеміне қатысты қазақи түсініктер, мақал-мәтелдер...) |
3.1 Сөздік қор және сөздік құрам | Мәтінтану |
6. 1. 1. 4 мәтінде баяндалған дәлелдер мен фактілерді ажырату арқылы негізгі ойды анықтау; |
Мәтінтудыру |
6. 2. 2. 1 берілген үлгі бойынша іс-қағаздар стилінде (өтініш, түсініктеме) мәтін жазу; | ||
Әдеби тіл нормалары |
6. 3. 1. 3 сөз таптарына (есімдік, үстеу, шылау, етістік) морфологиялық талдау жасау; | ||
Лексика-грамматикалық норма | 6. 3. 2. 3 түбір мен қосымша және күрделі сөз ішіндегі дыбыстардың ықпалдастығын (ілгерінді, кейінді, тоғыспалы) сақтау | ||
4. Зат есімнің сөзжасамдық және грамматикалық сипаты | |||
"Сәлем – сөздің анасы" (жөн сұрасу, бата беру, тілек айту, қоштасу...) |
4.1 Зат есімнің жасалуы | Мәтінтану |
6. 1. 1. 1 оқылым стратегияларын қолданып, комментарий жасау; |
Мәтінтудыру |
6. 2. 1. 3 қазақ тілінде қалыптасқан қаратпаларды қолдану нормаларын сақтау дағдыларын қалыптастыру; | ||
Лексика-грамматикалық норма |
6. 3. 1. 2 есім сөздер мен есімдіктің түрленуін анықтау; | ||
Айтылым-жазылым нормалары | 6. 3. 2. 2 үтірді қоюдың ұстанымдары мен әртүрлі орындарын білу | ||
3-тоқсан | |||
5. Есімдік | |||
"...Кетігін тап та бар, қалан!" (менің отбасым, әр мамандық иесінің міндеттері, жөн сілтеу, белмегенді сұрау...) |
5.1 Есімдік туралы жалпы сипаттама. Есімдіктің мағыналық түрлері | Мәтінтану |
6. 1. 1. 2 тыңдалым мәтінінде көтерілген мәселені анықтауға бағытталған нақтылау сұрақтарын құрастыру; |
Мәтінтудыру |
6. 2. 1. 1 әдеби тіл нормаларын сақтай отырып, суреттер, сызба, кесте бойынша әңгімелеу мәтінін жазу; | ||
Лексика-грамматикалық норма |
6. 3. 1. 1 сөз таптары (есімдік, үстеу, шылау) және оның мағыналық түрлерін ажырату; | ||
Айтылым-жазылым нормалары | 6. 3. 2. 1 есту диктантын жазу кезінде күрделі сөздер мен сөз тіркестерінің сыңарларының орфографиялық нормасын сақтау | ||
6. Етістіктің түрлері | |||
"Денсаулық – зор байлық" (танымал спортшылар, күн тәртібі, спорт үйірмелері, салауатты өмір салты ...) |
6.1 Етістіктің етіс түрлері | Мәтінтану |
6. 1. 1. 5 әртүрлі дереккөздерден алынған ақпаратты шынайы өмірмен байланыстыру; |
Мәтінтудыру |
6. 2. 1. 2 көркем әдебиет стилінің нормаларын сақтап берілген тақырып бойынша шығармашылық диктант жазу; | ||
Лексика-грамматикалық норма |
6. 3. 1. 3 сөз таптарына (есімдік, үстеу, шылау, етістік) морфологиялық талдау жасау; | ||
Айтылым-жазылым нормалары | 6. 3. 2. 2 үтірді қоюдың ұстанымдары мен әртүрлі орындарын білу | ||
7. Үстеу | |||
Сөйлеудегі анықтық пен дәлдік (көркем әдебиеттен мезгілді, мекенді, мөлшерді, мақсатты дәл, анық білдіретін диалогтар) |
7.1 Негізгі және туынды үстеулер | Мәтінтану |
6. 1. 1. 4 мәтінде баяндалған дәлелдер мен фактілерді ажырату арқылы негізгі ойды анықтау; |
Мәтінтудыру |
6. 2. 1. 3 қазақ тілінде қалыптасқан қаратпаларды қолдану нормаларын сақтау дағдыларын қалыптастыру; | ||
Лексика-грамматикалық норма |
6. 3. 1. 1 сөз таптары (есімдік, үстеу, шылау) және оның мағыналық түрлерін ажырату; | ||
Айтылым-жазылым нормалары | 6. 3. 2. 3 түбір мен қосымша және күрделі сөз ішіндегі дыбыстардың ықпалдастығын (ілгерінді, кейінді, тоғыспалы) сақтау | ||
4-тоқсан | |||
8. Шылау сөздер | |||
Табиғи құбылыстар (жауын неге жауады, найзағай мен кемпірқосақ қайдан пайда болады, табиғи құбылыстар туралы мақалдар ...) |
8.1 Жалғаулық шылаулар. Ыңғайластық қатынасты білдіретін жалғаулықтар және олардың қызметі | Мәтінтану |
6. 1. 1. 1 оқылым стратегияларын қолданып, комментарий жасау; |
Мәтінтудыру |
6. 2. 1. 1 әдеби тіл нормаларын сақтай отырып, суреттер, сызба, кесте бойынша әңгімелеу мәтінін жазу; | ||
Лексика-грамматикалық норма |
6. 3. 1. 1 сөз таптары (есімдік, үстеу, шылау) және оның мағыналық түрлерін ажырату; | ||
Айтылым-жазылым нормалары | 6. 3. 2. 3 түбір мен қосымша және күрделі сөз ішіндегі дыбыстардың ықпалдастығын (ілгерінді, кейінді, тоғыспалы) сақтау | ||
9. Сөз тіркестері | |||
Ұлттық мерекелер (көрісу мерекесі, Наурыз тойы, жиын-терін, төрт түлікке қатысты маусымдық мерекелер) |
9.1 Сөз тіркесіне тән белгілер | Мәтінтану |
6. 1. 1. 3 мәтін құрылымын анықтау; |
Мәтінтудыру |
6. 2. 1. 3 қазақ тілінде қалыптасқан қаратпаларды қолдану нормаларын сақтау дағдыларын қалыптастыру; | ||
Лексика-грамматикалық норма |
6. 3. 1. 4 айтылым кезіндегі үндестік заңының сақталуын білу, фонологиялық талдау жасау; | ||
Айтылым-жазылым нормалары | 6. 3. 2. 1 есту диктантын жазу кезінде күрделі сөздер мен сөз тіркестерінің сыңарларының орфографиялық нормасын сақтау | ||
3) 7-сынып:
Лексикалық бөлім | Әдеби тіл нормалары | Білім алу әрекетінің түрлері | Білім алушылар білуге тиісті оқу мақсаттары |
1-тоқсан | |||
1.Үндестік заңы | |||
"Өлең – сөздің патшасы, сөз сарасы" (әдебиет пәніне байланысты және оқушы деңгейіне сай өлеңдер ...) |
1.1 Үндестік заңы. Буын үндестігі | Мәтінтану |
7. 1. 1. 1 оқылым стратегияларын қолданып, зерттеп оқу; |
Мәтінтудыру |
7. 2. 1. 1 әдеби тіл нормаларын сақтай отырып, өлеңдерді сюжетті мәтінге айналдыру; | ||
Лексика-грамматикалық норма | 7. 3. 1. 4 айтылым, жазылым кезіндегі үндестік заңын тану, фонологиялық талдау жасау | ||
Айтылым-жазылым нормалары |
7. 3. 2. 1 буын үндестігінің нормасын және оларға жалғанатын қосымшалар мен буын үндестігіне бағынбайтын қосымшалардың жазылу ерекшеліктерін білу; | ||
2. Мәтін және стиль | |||
Қазақ халқының салт-дәстүрлері (қазақтың басты салттары, бүгінгі күні өзекті болып табылатын дәстүрдің қазақ тілінің функционалдық стильдеріндегі көрінісі) |
2.1 Мәтіндегі негізгі ой/негізгі ақпарат | Мәтінтану |
7. 1. 1. 2 тыңдалым мәтіні бойынша проблемалық сұрақтар құрастыру; |
Мәтінтудыру |
7. 2. 1. 2 бейнебаян желісіне сүйеніп оқиғаны көркем мәтін стилінде мазмұндау дағдыларын қалыптастыру; | ||
Лексика-грамматикалық норма |
7. 3. 1. 3 сөз таптарына (сын есім, етістік) морфологиялық талдау жасау; | ||
Айтылым-жазылым нормалары | 7. 3. 2. 2 сөйлем соңына қабаттаса қойылатын тыныс белгілерді білу | ||
2-тоқсан | |||
3. Сөз байланыстыру құралдары | |||
Еліміздің кешегісі, бүгіні, ертеңі (елдің тарихы, бүгіні, болашағы туралы түрлі стильдегі мәтіндер) |
3.1 Сөзді бастауға қатысты тілдік құралдар | Мәтінтану |
7. 1. 1. 4 мәтіндегі ақпаратты ғаламдық мәселелермен байланыстыру арқылы негізгі ойды анықтау; |
Мәтінтудыру |
7. 2. 1. 3 тілдік қарым-қатынас кезінде бейвербалды құралдарды ұлттық талаптарға сай қолдану; | ||
Лексика-грамматикалық норма |
7. 3. 1. 3 сөз таптарына (сын есім, етістік) морфологиялық талдау жасау; | ||
Айтылым-жазылым нормалары | 7. 3. 2. 3 сөздердің жуан-жіңішкелік үндесімі мен ерін үндестігі нормаларын сақтауға дағдылану | ||
4. Сөйлеу мәдениеті | |||
Мәдениет – адамзат әлемінің айнасы (мәдениет пен өнер егіз, қазақ мәдениеті,қазақ өнері, сөйлеу мәдениеті) |
4.1 Норма және әдеби тіл | Мәтінтану |
7. 1. 1. 3 мәтіннің қарым-қатынас формасын ажырату (диалогтік, монологтік, полилогтік); |
Мәтінтудыру |
7. 2. 3. 1 публицистикалық стильге тән ерекшеліктерді сақтай отырып, монолог айту немесе диалогқа белсене қатысу дағдыларын жетілдіру; | ||
Лексика-грамматикалық норма |
7. 3. 1. 4 айтылым, жазылым кезіндегі үндестік заңын тану, фонологиялық талдау жасау; | ||
Айтылым-жазылым нормалары | 7. 3. 2. 1 буын үндестігінің нормасын және оларға жалғанатын қосымшалар мен буын үндестігіне бағынбайтын қосымшалардың жазылу ерекшеліктерін білу | ||
3-тоқсан | |||
5. Тілтанушы ғалым | |||
Ұлт ұстазы – А.Байтұрсынұлы (А.Байтұрсынұлы еңбектері, А.Байтұрсынұлы туралы жазылған еңбектер, А.Байтұрсынұлының тіл туралы айтқандары) |
5.1 А.Байтұрсынұлы және қазақ әліпбиі | Мәтінтану |
7. 1. 1. 1 оқылым стратегияларын қолданып, зерттеп оқу; |
Мәтінтудыру |
7. 2. 1. 1 әдеби тіл нормаларын сақтай отырып, өлеңдерді сюжетті мәтінге айналдыру; | ||
Лексика-грамматикалық норма | 7. 3. 1. 4 үндестік заңының тілдік қасиетін тану арқылы фонологиялық талдау жасау | ||
6. Сын есім | |||
Көркем әдебиет стилі (ауызекі сөйлеу стилі мен көркем әдебиет стилінің айырмашылығы көрсетілген мәтіндер, көркем әдебиет стилінің түрлі жанрдағы үлгілері) |
6.1 Сын есімнің лексика-семантикалық топтары: Заттың көлемін, қасиетін сипаттайтын сөздер | Мәтінтану |
7. 1. 1. 2 тыңдалым мәтіні бойынша проблемалық сұрақтар құрастыру; |
Мәтінтудыру |
7. 2. 1. 3 тілдік қарым-қатынас кезінде бейвербалды құралдарды ұлттық талаптарға сай қолдану; | ||
Лексика-грамматикалық норма |
7. 3. 1. 3 сөз таптарына (сын есім, етістік) морфологиялық талдау жасау; | ||
Айтылым-жазылым нормалары | 7. 3. 2. 3 сөздердің жуан-жіңішкелік үндесімі мен ерін үндестігі нормаларын сақтауға дағдылану | ||
7. Етістік | |||
Әлеуметтік теңсіздік (байлық пен кедейлік, қазақтың кешегі және бүгінгі байлары, Қазақстандағы әлеуметтік топтар) |
7.1 Етістіктің шақтары | Мәтінтану |
7. 1. 1. 3 мәтіннің қарым-қатынас формасын ажырату (диалогтік, монологтік, полилогтік); |
Мәтінтудыру |
7. 2. 3. 1 публицистикалық стильге тән ерекшеліктерді сақтай отырып, монолог айту немесе диалогқа белсене қатысу дағдыларын жетілдіру; | ||
Лексика-грамматикалық норма |
7. 3. 1. 2 етістіктің түрлері мен категорияларының ерекшеліктерін тану; | ||
4-тоқсан | |||
8. Синтаксис | |||
"Еңбек – бәрін жеңбек" (еңбек тақырыбындағы функционалдық стильдердегі мәтіндер) |
8.1 Сөйлем мүшелері | Мәтінтану |
7. 1. 1. 4 мәтіндегі ақпаратты ғаламдық мәселелермен байланыстыру арқылы негізгі ойды анықтау; |
Мәтінтудыру |
7. 2. 1. 1 әдеби тіл нормаларын сақтай отырып, өлеңдерді сюжетті мәтінге айналдыру; | ||
Лексика-грамматикалық норма |
7. 3. 1. 5 сөздердің түпкі және туынды мағынасын ажырата білу, лексикалық талдау жасау; | ||
Айтылым-жазылым нормалары | 7. 3. 2. 1 буын үндестігінің нормасын және оларға жалғанатын қосымшалар мен буын үндестігіне бағынбайтын қосымшалардың жазылу ерекшеліктерін білу | ||
9. Зат есімнің рең мәнін тудыратын жұрнақтары. Атауыш және көмекші сөздер | |||
Қазақ тіліндегі қаратпалар (еркелету, құрметтеу мәніндегі қаратпалар, жас ерекшелігіне байланысты атаулар) |
9.1 Рең мәнді тудырушы жұрнақтар | Мәтінтану |
7. 1. 1. 5 мәтіннің функционалдық-мағыналық типін талқылау; |
Мәтінтудыру |
7. 2. 1. 3 тілдік қарым-қатынас кезінде бейвербалды құралдарды ұлттық талаптарға сай қолдану; | ||
Лексика-грамматикалық норма |
7. 3. 1. 1 атауыш және көмекші сөздерді ажырату; | ||
Айтылым-жазылым нормалары | 7. 3. 2. 2 сөйлем соңына қабаттаса қойылатын тыныс белгілерді білу | ||
3) 8-сынып:
Лексикалық бөлім | Әдеби тіл нормалары | Білім алу әрекетінің түрлері | Білім алушылар білуге тиісті оқу мақсаттары |
1-тоқсан | |||
1. Фонетика | |||
"Тілге жеңіл, құлаққа жылы тиіп..." ( "Әдебиет танытқыш" еңбегімен жұмыс) |
1.1 Қазақ фонетикасы | Мәтінтану |
8. 1. 1. 1 оқылым стратегияла рын қолданып, талдап оқу; |
Мәтінтудыру |
8. 2. 1. 1 берілген тақырыптардың бірін таңдап, пайымдау мәтінін жазу; | ||
Лексика-грамматикалық норма | 8. 3. 1. 4 сөз арасындағы дыбыстық өзгерістерді ажырата білу | ||
Айтылым-жазылым нормалары | 8. 3. 2. 1 дыбыстардың түрленімі, құранды дауысты дыбыстар, буын жігі және тасымал, күрделі атаулар мен қысқарған сөздер емлесі | ||
2. Сөз мағынасы | |||
Қазақтың айтыс өнері (түрлі тақырыптардағы кешегі, бүгінгі айтыс үлгілері) |
2.1 Омонимдердің жасалу жолдары | Мәтінтану |
8. 1. 1. 3 тақырыбы ұқсас әртүрлі стильдегі мәтіндердің түрлерін (әңгімелеу, сипаттау, талқылау, пайымдау) салыстыра талдау; |
Мәтінтудыру |
8. 2. 1. 3 ауызша сөйлеу және өлең оқу кезінде интонацияның құрамдас бөліктерін сақтау; | ||
Лексика-грамматикалық норма | 8. 3. 1. 3 сөз таптарына (еліктеу, одағай, оқшау сөздер) морфологиялық талдау жасау | ||
Айтылым-жазылым нормалары | 8. 3. 2. 3 сөйлеу ішіндегі сөз арасындағы дыбыс өзгерістерінің орфоэпиялық нормаларын сақтау | ||
2-тоқсан | |||
3. Ұлттық этикет | |||
"Жақсы сөз жан семіртеді" (ӘТН-де берілген тақырыптарға байланысты диалог, монолог түріндегі мәтіндер) |
3.1 Сәлемдесу этикеті | Мәтінтану |
8. 1. 1. 4 мәтіннің коммуникациялық табиғатына талдау жасау арқылы негізгі ойды анықтау; |
Мәтінтудыру |
8. 2. 3. 1 публицистикалық стильге тән ерекшеліктерді сақтай отырып, көпшілік алдында оқуға арналған үндеу, уағыз, үгіт-насихат мәтіндерін құрастыру; | ||
Лексика-грамматикалық норма | 8. 3. 1. 3 сөз таптарына (еліктеу, одағай, оқшау сөздер) морфологиялық талдау жасау | ||
4. Қимылдың өту сипаты | |||
Алғашқы махаббат (Қожа мен Жанардың балалық махаббаты, халық ауыз әдебиетіндегі махаббат үлгілері) |
4.1 Қимылдың қайталануы | Мәтінтану |
8. 1. 1. 5 мәтінді ақпараттың өзектілігі мен құндылығы тұрғысынан бағалау; |
Мәтінтудыру |
8. 2. 1. 1 берілген тақырыптардың бірін таңдап, пайымдау мәтінін жазу; | ||
Лексика-грамматикалық норма | 8. 3. 1. 5 етістіктерді лексика-грамматикалық топтарға ажырата білу, лексикалық мағынасын ашу | ||
Айтылым-жазылым нормалары | 8. 3. 2. 1 дыбыстардың түрленімі, құранды дауысты дыбыстар, буын жігі және тасымал, күрделі атаулар мен қысқарған сөздер емлесі | ||
3-тоқсан | |||
5. Еліктеу және оқшау сөздер | |||
Ауызекі сөйлеу стилі (ӘТН-де көрсетілген тілдік құралдары бар ауызекі сөйлеу стиліндегі мәтіндер) |
5.1 Еліктеу сөздердің түрлері. Еліктеуіш сөздер | Мәтінтану |
8. 1. 1. 1 оқылым стратегияларын қолданып, талдап оқу; |
Мәтінтудыру |
8. 2. 1. 2 көркем мәтін стилінің тілдік ерекшеліктерін сақтап, түрлі жанрларда мәтін тудыру дағдыларын қалыптастыру; | ||
Лексика-грамматикалық норма |
8. 3. 1. 1 сөз таптары (одағай, еліктеу, оқшау сөздер) және оның мағыналық түрлерін ажырату; | ||
Айтылым-жазылым нормалары | 8. 3. 2. 2 сөйлем ішіне қабаттаса қойылатын тыныс белгілерді білу | ||
6. Сөйлемнің бірыңғай мүшелері | |||
Ұлы дала өркениеті (кәсібі, тұрмысы, мемлекеттік құрылымы, қорғану тәсілдері) |
6.1 Сөйлемнің бірыңғай мүшелері | Мәтінтану |
8. 1. 1. 2 тыңдалым мәтіні бойынша альтернативті сұрақтар құрастыру; |
Мәтінтудыру |
8. 2. 2. 1 берілген үлгі бойынша іс-қағаздар стилінде (алғыс хат, сұраныс хат) мәтін жазу; | ||
Лексика-грамматикалық норма |
8. 3. 1. 2 сөз таптарының сөйлемдегі қызметін тану; | ||
Айтылым-жазылым нормалары | 8. 3. 2. 2 сөйлем ішіне қабаттаса қойылатын тыныс белгілерді білу | ||
8. Жазу нормалары | |||
Өркениет көрсеткіші – жазу (жазудың тарихы, бүгінгі латын әліпбиіне дейінгі қазақ жазуының тарихына қатысты мәтіндер) |
7.1 Орфографиялық сөздіктер | Мәтінтану |
8. 1. 1. 3 тақырыбы ұқсас әртүрлі стильдегі мәтіндердің түрлерін (әңгімелеу, сипаттау, талқылау, пайымдау) салыстыра талдау; |
Мәтінтудыру |
8. 2. 3. 2 автордың негізгі ойын сақтай отырып, сұхбат құрастыру; | ||
Лексика-грамматикалық норма |
8. 3. 1. 3 сөз таптарына (еліктеу, одағай, оқшау сөздер) морфологиялық талдау жасау; | ||
Айтылым-жазылым нормалары | 8. 3. 2. 1 дыбыстардың түрленімі, құранды дауысты дыбыстар, буын жігі және тасымал, күрделі атаулар мен қысқарған сөздер емлесі | ||
4-тоқсан | |||
8. Сөз таптарының сөйлемдегі қызметі | |||
Саяхат және туризм (түрлі стильдегі және жанрлардағы көрсетілген тақырыпқа қатысты мәтіндер) |
8.1 Зат есімнің сөйлемдегі қызметі | Мәтінтану |
8. 1. 1. 4 мәтіннің коммуникациялық табиғатына талдау жасау арқылы негізгі ойды анықтау; |
Мәтінтудыру |
8. 2. 1. 1 берілген тақырыптардың бірін таңдап, пайымдау мәтінін жазу; | ||
Лексика-грамматикалық норма | 8. 3. 1. 2 сөз таптарының сөйлемдегі қызметін тану | ||
Айтылым-жазылым нормалары | 8. 3. 2. 3 сөйлеу ішіндегі сөз арасындағы дыбыс өзгерістерінің орфоэпиялық нормаларын сақтау | ||
9. Сөздердің байланысу тәсілдері мен түрлері | |||
Алаш арыстары (А.Байтұрсынұлынан бастап, тілге қатысты еңбектері бар тұлғалар туралы мәтіндер) |
9.1 Сөздердің байланысу тәсілдері | Мәтінтану |
8. 1. 1. 5 мәтінді ақпараттың өзектілігі мен құндылығы тұрғысынан бағалау; |
Мәтінтудыру |
8. 2. 1. 3 ауызша сөйлеу және өлең оқу кезінде интонацияның құрамдас бөліктерін сақтау; | ||
Лексика-грамматикалық норма | 8. 3. 1. 6 сөз тіркесінің сөйлемдегі байланысу тәсілдері мен түрлерін ажырата білу, синтаксистік талдау жасау | ||
Айтылым-жазылым нормалары | 8. 3. 2. 3 сөйлеу ішіндегі сөз арасындағы дыбыс өзгерістерінің орфоэпиялық нормаларын сақтау | ||
5) 9-сынып:
Лексикалық бөлім | Әдеби тіл нормалары | Білім алу әрекетінің түрлері | Білім алушылар білуге тиісті оқу мақсаттары |
1-тоқсан | |||
1. Ұғым | |||
"Сөздің түбін сөз табар" (жеке сөздердің мағынасын ашу, мәдени код, мәдени лексика, аялық білім) |
1.1 Ұғымдық мағына | Мәтінтану |
9. 1. 1. 1 белгілі мақсат үшін оқылым стратегияла рын тиімді қолдана білу; |
Мәтінтудыру |
9. 2. 1. 1 берілген шығарманы талқылап, сыни мәтін тудыру; | ||
Лексика-грамматикалық норма |
9. 3. 1. 2 грамматикалық ұғымдарды (форма, мағына, категория) ажырату; | ||
Айтылым-жазылым нормалары |
9. 3. 2. 1 кірме сөздердің игерілген және игерілмеген түрлерін жазу ережелерін және жалпы қазақ тілінің емле ережелерін сақтау; | ||
2. Синтаксистік қатынастар | |||
"Бақыт деген - сенің бала күндерің" (бақыт жайлы пәлсапалық ойлардан бастап, М.Мақатаев өлеңдеріне дейін ...) |
2.1. Анықтауыштық қатынас | Мәтінтану |
9. 1. 1. 3 мәтіннің мағыналық құрылымын қамтамасыз ететін талаптарына талдау жасау (байланыстылық, бүтіндік, қисындылық, ақпараттылық); |
Мәтінтудыру |
9. 2. 1. 3 сөздің композициясын, сөйлеу техникасын, сөз өнерін игеру дағдыларын жетілдіру; | ||
Лексика-грамматикалық норма |
9. 3. 1. 3 мәтіндегі барлық сөздердің морфологиялық құрамын білу, барлық сөз таптарына морфологиялық талдау жасау; | ||
2-тоқсан | |||
3. Шешен сөйлеу | |||
"Сөйлей-сөйлей шешен боларсың" (кешегі және бүгінгі шешендік сөз үлгілері) |
3.1 Шешендік сөз табиғаты | Мәтінтану |
9. 1. 1. 4 мәтінде көтерілген мәселені (тұрмыстық, әлеуметтік) талдай отырып, негізгі ойды анықтау; |
Мәтінтудыру |
9. 2. 3. 1 көпшілік алдында сөйлеу техникасын жетілдіру, келтірген фактілерге сендіру қабілетін және суырыпсалма өнерін, ділмарлықты жетілдіру; | ||
Лексика-грамматикалық норма | 9. 3. 1. 5 сөз мағынасының түрлері және оларды типтендіре білу, лексикалық талдау жасау | ||
Айтылым-жазылым нормалары | 9. 3. 2. 3 сөйлемді ырғақты топтарға бөліп, сөйлеу сазын сақтап айту дағдыларын жетілдіру | ||
4. Сөйлем түрлері | |||
"Дос – ажарың, жолдас – базарың" (достықтың үлгілері, деңгейі, М. Шахановтың "Достық өлкесінің заңы" өлеңі, халық ауыз әдебиетіндегі достық үлгілері) |
4.1 Сөйлемнің құрылысына қарай түрлері | Мәтінтану |
9. 1. 1. 5 проблемалық мәтіннің мазмұнын сыни тұрғыдан бағалау, оны шешу жөнінде өз болжамын айту; |
Мәтінтудыру |
9. 2. 1. 1 берілген шығарманы талқылап, сыни мәтін тудыру; | ||
Лексика-грамматикалық норма | 9. 3. 1. 6 сөйлемнің құрылымдық, мағыналық түрлерін білу, сөйлемдерге сатылай кешенді синтаксистік талдау жасау | ||
Айтылым-жазылым нормалары | 9. 3. 2. 2 тыныс белгілердің қойылым ұстанымдарын (мағыналық, грамматикалық, интонациялық) білу | ||
3-тоқсан | |||
5. Жай сөйлем синтаксисі | |||
Ресми іс-қағаздар стилі (өтініш, түсініктеме, қолхат, хабарлау ...) |
5.1 Жалаң, жайылма сөйлемдердің құрылымдық-семантикалық ерекшеліктері | Мәтінтану |
9. 1. 1. 1 белгілі мақсат үшін оқылым стратегияла рын тиімді қолдана білу; |
Мәтінтудыру |
9. 2. 1. 2 түрлі жанрларда көркем мәтін тудыру кезінде пайымдау және қорытындылау дағдыларын қалыптастыру; | ||
Лексика-грамматикалық норма |
9. 3. 1. 1 сөз таптары және оның мағыналық түрлерін ажырату; | ||
Айтылым-жазылым нормалары |
9. 3. 2. 1 кірме сөздердің игерілген және игерілмеген түрлерін жазу ережелерін және жалпы қазақ тілінің емле ережелерін сақтау; | ||
6. Құрмалас сөйлемнің жасалу жолдары | |||
Қазақ тілінің бүгінгі ахуалы (тіл саясаты әлеуметтік-лингвистикалық зерттеу, қазақ тіліне қатысты заңдар...) |
6.1 Салалас құрмалас сөйлем | Мәтінтану |
9. 1. 1. 2 тыңдалым мәтіні бойынша сократтық сұрақтар құрастыру; |
Мәтінтудыру |
9. 2. 2. 1 берілген үлгі бойынша іс-қағаздар стилінде (заң баптарын құрастыру) мәтін жазу; | ||
Лексика-грамматикалық норма |
9. 3. 1. 5 сөз мағынасының түрлері және оларды типтендіре білу, лексикалық талдау жасау; | ||
Айтылым-жазылым нормалары | 9. 3. 2. 2 тыныс белгілердің қойылым ұстанымдарын (мағыналық, грамматикалық, интонациялық) білу | ||
7. Құрмалас сөйлемнің түрлері | |||
"Мен қазақ қыздарына қайран қалам" (кешегі және бүгінгі қазақ қыздары, гендерлік саясат, ұлттық тәрбие, қызға қырық үйден тыю) |
7.1 Қарсылықты білдіретін | Мәтінтану |
9. 1. 1. 4 мәтінде көтерілген мәселені (тұрмыстық, әлеуметтік) талдай отырып, негізгі ойды анықтау; |
Мәтінтудыру |
9. 2. 3. 2 берілген тақырыпта салыстыру, дәлелдеу эссесін жазу; | ||
Лексика-грамматикалық норма | 9. 3. 1. 6 сөйлемнің құрылымдық, мағыналық түрлерін білу, сөйлемдерге сатылай кешенді синтаксистік талдау жасау | ||
Айтылым-жазылым нормалары |
9. 3. 2. 1 кірме сөздердің игерілген және игерілмеген түрлерін жазу ережелерін және жалпы қазақ тілінің емле ережелерін сақтау; | ||
4-тоқсан | |||
8. Сөйлем талдау | |||
Кәсіпкерліктің бастаулары (кәсіп ашудың негіздері, нарықтық қатынас, мемлекеттік және мемлекеттік емес кәсіпорындар) |
8.1 Сөйлем талдаудың мақсаты | Мәтінтану |
9. 1. 1. 5 проблемалық мәтіннің мазмұнын сыни тұрғыдан бағалау, оны шешу жөнінде өз болжамын айту; |
Мәтінтудыру |
9. 2. 1. 1 берілген шығарманы талқылап, сыни мәтін тудыру; | ||
Лексика-грамматикалық норма |
9. 3. 1. 3 мәтіндегі барлық сөздердің морфологиялық құрамын білу, барлық сөз таптарына морфологиялық талдау жасау; | ||
9. Пунктуация | |||
"Мен жастарға сенемін" (қазақ елінің тарихындағы еңбегі елге үлгі болған жастар) |
9.1 Сөйлем соңында келетін тыныс белгілер. Нүкте | Мәтінтану |
9. 1. 1. 3 мәтіннің мағыналық құрылымын қамтамасыз ететін талаптарына талдау жасау (байланыстылық, бүтіндік, қисындылық, ақпараттылық; |
Мәтінтудыру |
9. 2. 1. 3 сөздің композициясын, сөйлеу техникасын, сөз өнерін игеру дағдыларын жетілдіру; | ||
Лексика-грамматикалық норма | 9. 3. 1. 4 сөйлемдерді сөз сазына қарай ырғақтық топтарға бөлу | ||
Айтылым-жазылым нормалары | 9. 3. 2. 2 тыныс белгілердің қойылым ұстанымдарын (мағыналық, грамматикалық, интонациялық) білу | ||
| Қазақстан Республикасы Оқу - ағарту министрлігінің 2022 жылғы 16 қыркүйектегі № 399 бұйрығына 38-қосымша |
Негізгі орта білім беру деңгейінің қазақ тілі мен әдебиетін тереңдете оқытатын қоғамдық -гуманитарлық бағытындағы мамандандырылған желілік "Абай мектептерінің" 5-9-сыныптарына арналған "Қазақ әдебиеті" оқу пәнінен үлгілік оқу бағдарламасы (оқыту қазақ тілінде) 1-тарау. Жалпы ережелер
1. Оқу бағдарламасы "Мектепке дейінгі тәрбие мен оқытудың, бастауыш, негізгі орта, жалпы орта, техникалық және кәсіптік, орта білімнен кейінгі білім берудің мемлекеттік жалпыға міндетті стандарттарын бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Оқу-ағарту министрінің 2022 жылғы 3 тамыздағы № 348 бұйрығымен бекітілген Мектепке дейінгі тәрбие мен оқытудың, бастауыш, негізгі орта, жалпы орта, техникалық және кәсіптік, орта білімнен кейінгі білім берудің мемлекеттік жалпыға міндетті стандарттарына сәйкес әзірленген (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 29031 болып тіркелген).
2. Қазақ әдебиеті пәні бағдарламасының басты бағыты – білім алушылардың ақыл-ой қабілеті мен тұлғалық қасиеттерін дамыту, коммуникативті құзыреттіліктерін жетілдіру, өздігінен және үздіксіз білім алуға жұмылдыру, алған білім негіздерін өмірлік жағдайларда қолдана білетін жеке тұлға қалыптастыру. Қазақ әдебиеті пәні арқылы білім алушылардың оқырмандық мәдениетін жетілдіру, қазақ халқының әдеби мұралары туралы жүйелі білім беру, әдеби-эстетикалық талғамдарын, ізгілік және іскерлік құндылықтарын дамыту көзделеді. Сондай-ақ бағдарлама әдеби шығармалардың идеялық мазмұны, композициялық құрылым жүйесі, сөз қолданысы, стилі, жанрлық сипатын әдеби-теориялық ұғымдармен сіңіріп, әдеби шығарманы ұлттық, көркем-эстетикалық құндылық ретінде білім алушылардың бағалай алу құзіретін қалыптастыруға бағытталған. Адамзаттың мәңгілік сұрақтары, қазіргі заманғы диллемалар, көп қырлы мәселелер қарастырылады, білім алушылардың ой-пайымдарын шығармашылық жұмыстарымен тиянақтау көзделеді.
3. Қазақ әдебиеті бағдарламасының мақсаты – сөз өнерін мәдени мұра, ұлттық құндылық ретінде түсініп, бағалай алатын, интелектуалдық эстетикалық деңгейі, адамгершілік ұстанымы жоғары шығармашыл тұлға қалыптастыру.
Қазақ әдебиеті пәні арқылы білім алушыларға әдеби шығармада бейнеленген құбылысты көркемдік тұрғыда қабылдауға қажетті білім, білік, дағдыларды меңгертіп, өз ой-пайымдарын сөйлеу тілі мен жазба тілде еркін жеткізе алу, эстетикалық талғамын, өзіндік дүниетаным мен көзқарасын таныта алу, оқу материалдарын салыстыру, сараптау, бағалай алу дағдыларын қалыптастыру көзделеді. Білімгердің образды ойлау жүйесі мен шығармашылық қиялын дамыту, сөз мағынасы мен көркем сөздің мәнін түсініп, қазақ әдеби тілін сауатты қолдана білу құзыретін қалыптастыру, креативті ойлауға бағыттау мақсат етіледі.
4. Теориялық материалдар білім алушының әдеби теориялық ұғымдарын кеңейтуге, әдебиет туралы дүниетанымын қалыптастыруға және адамзатқа ортақ ойларды, диллемаларды, мінездерді зерттеуге мүмкіндік береді. Қазақ әдебиеті білім деңгейі, ой-өрісі дамыған, әдеби тіл және әдеби формалар арқылы өз ойын еркін жеткізе алатын және көркем тілмен шұрайлы сөйлей алатын, өзіндік ұстанымы бар, туындаған мәселелерді шеше білетін өмірге бейім ұрпақ тәрбиелейді.
5. Бағдарламаны түзуде білім мазмұнын ізгілендіру, адамгершілік-эстетикалық, мәдени-тарихи құндылықтарды, ұлттық құндылықтарды, ұлттық кодты таныту, білім алушылардың тілдік қорын байытып, шығармашылық қабілетін дамыту мақсат етілді.
Әдеби білім жүйелілік, сабақтастық, білім мазмұнының тарихилық сипаты және пәнаралық, пәнішілік байланыс ұстанымдарына негізделіп, жеңілден күрделіге бағытталған шиыршық әдісінде ұсынылды.
6. Қазақ әдебиеті пәнін оқу арқылы білім алушылар:
1) төл әдебиеттің ұлттық сипатын, халықтың әдет-ғұрып, салт-санасының көрінісін, көркем туындының идеялық-адамгершілік мәнін түсінеді;
2) көркем шығарманың тақырыптық-идеялық бірлігін, сюжеттегі, образ жасалуындағы типтік байланысты ұғынып, жанрлық, стильдік ерекшеліктерін көркем шығарма мазмұны мен құрылысындағы көркем заңдылықтарды терең танып, мазмұн мен форма тұтастығын, өмірлік шындық пен көркем шындықтың аражігін ажырата алады;
3) қазақ әдебиетінің ұлттық болмысын ұғынып, түрлі ұлттар әдебиетіндегі ұқсастықтарды ажырата біледі, басқа ел әдебиетінің көрнекті үлгілерімен салыстыра алады;
4) көркем шығарманы эмоционалды қабылдауға, бейнелі ойлау мен жан-жақты танымға, қаламгер пайымын түсінуге машықтанады;
5) қазақ әдебиетінің құндылық ретіндегі болмысын, ұлттық мәдениеттегі маңызды орнын құрметтейді және бағалайды;
6) қазақ әдебиетінің мәдениетаралық қарым-қатынастағы рөлін, қазақ халқының қалыптасқан тарихын, әдеби үдерісін, дәстүр сабақтастығын, әдеби байланыстарды зерделейді;
7) саналы оқырман ретінде түрлі жағдайларда өз ұстанымын білдіріп, өздігінен шешім қабылдау дағдыларын қалыптастырады;
8) заманауи, ғылыми және қоғамдық дамуға сәйкес дүниетанымы дамиды;
9) көркем туындыларды оқу арқылы мәнерлі сөйлеу дағдыларын қалыптастырып, тарихи оқиғаларды бүгінгі күнмен салыстыра алады;
10) білім алушылардың көркем шығарманы өз бетімен оқуға, үздіксіз ізденуге деген рухани қажеттілігі мен сұранысы туындайды.
2-тарау. "Қазақ әдебиеті" пәнінің мазмұнын ұйымдастыру 1-параграф. "Қазақ әдебиеті" оқу пәнінің мазмұны
7. "Қазақ әдебиеті" пәні бойынша оқу жүктемесінің жоғары шекті көлемі:
1) 5-сыныпта аптасына 5 сағат, оқу жылында 170 сағат;
2) 6-сыныпта аптасына 5 сағат, оқу жылында 170 сағат;
3) 7-сыныпта аптасына 5 сағат, оқу жылында 170 сағат;
4) 8-сыныпта аптасына 5 сағат, оқу жылында 170 сағат;
5) 9-сыныпта аптасына 5 сағат, оқу жылында 170 сағатты құрайды.
Оқу пәні бойынша оқу жүктемесінің көлемі "Қазақстан Республикасындағы бастауыш, негізгі орта, жалпы орта білім берудің үлгілік оқу жоспарларын бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің 2012 жылғы 8 қарашадағы № 500 бұйрығымен (Нормативтік құқықтық актілерін мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 8170 тіркелген) бекітілген Үлгілік оқу жоспарына байланысты болады.
Ескерту. 7-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Оқу-ағарту министрінің 31.10.2023 № 328 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.8. "Қазақ әдебиеті" пәнінің мазмұны бөлімдерге бөлінген:
"Оқу және түсіну", "Талдау және жинақтау", "Бағалау және шығармашылық өнім", сонымен қатар, дағдыларды қалыптастыратын бөлімшелерден құралған. Бағдарламаның бұл бөлімі пән бойынша оқу мақсаттарынан тұрады.
9. "Оқу және түсіну" бөлімі келесі бөлімшелерден тұрады:
1) пайымдап, мәнерлеп, талдап оқу (сөздің, сөз оралымдарының мәнін ашу, мәтіндегі қолданысын анықтау);
2) шығарма үзінділерімен жұмыс;
3) шығармадағы өзекті мәселе, идеялық мазмұн;
4) интерпретация (ауызша, жазбаша).
10. "Талдау және жинақтау" бөлімі келесі бөлімшелерден тұрады:
1) әдеби шығарманың композициялық құрылымы;
2) көркем шығарманың образдар жүйесі, типтік характер;
3) көркем шығарманың тілі, стилі;
4) көркемдік тәсілдер.
11. "Бағалау және шығармашылық өнім" бөлімі келесі бөлімшелерден тұрады:
1) шығармадағы тарихи шындық және көркемдік шешім;
2) рухани және көркем-эстетикалық құндылығы;
3) әдеби шығармашылық;
4) әдеби сын.
12. 5-сыныпқа арналған "Қазақ әдебиеті" пәнінің базалық білім мазмұны:
1) оқу және түсіну: әдеби шығарманы пайымдап (алған әсерін анықтай) оқу, сөз, сөз тіркестерінің ауыспалы мағынасын ашып, мәтіндегі қолданысын білу; шығарманы құрылысы мен құрылымына қарай жіктеп, бөліктеріне тақырып қою; шығармадағы көтерілген мәселені (басты және жанама тақырыптарды) анықтау; көркем шығарманың оқиға желісін мәтінге жуық баяндап айту;
2) талдау және жинақтау: сюжетті шығармадағы фабула композициясын тауып, жоспар құру;лирикалық шығарманы құрылысына талдау; шығармадағы кейіпкерлердің іс-әрекеті арқылы образын ашу; көркем шығармадағы поэтикалық тілдің ерекшелігін айқындау; шығармадағы тілдік бейнелеу, суреттеу құралдарының (теңеу, эпитет, қайталау) қызметін анықтау, өлең құрылысы, ұйқасы, оның түрлерін анықтау;
3) бағалау және шығармашылық өнім: шығарма үзінділері арқылы шығарманың ұлттық, тарихи құндылығын бағалау; көркем мәтіндегі сөз образының эстетикалық құндылығын бағалау; шығарманы автор ізімен баяндап жазу; көркем шығармадағы көріністі әңгімелеп жазу; оқырман ретінде шығармадан алған әсерін зерделеп, сыни хабарлама жазу.
13. Оқытылатын көркем шығармалар тізімі:
Халық ауыз әдебиеті
1) Тұрмыс-салт жырлары және олардың түрлері;
2) Мақал-мәтелдер;
3) Жұмбақтар;
4) Жаңылтпаштар.
Ертегілер
5) "Керқұла атты Кендебай" ертегісі;
6) "Қырық өтірік" ертегісі;
7) "Күн астындағы Күнікей қыз" ертегісі.
Әдеби ертегі
8) Ә.Тәжібаевтың "Толағай" ертегісі;
9) Ж.Смақов "Бұршақ туралы ертегі";
10) Ө.Тұрманжановтың "Құмырсқалар, аралар қиыспас дос құдалар" ертегісі.
Аңыз-әңгімелер
11) "Асанқайғының Жерұйықты іздеуі";
12) С.Қалиев "Бақ атай туралы аңыз";
Шешендік сөздер
13) Жиренше шешен мен Қарашаш сұлу.
ХІХ ғасыр мен ХХ ғасыр басындағы қазақ әдебиеті
14) Ы.Алтынсариннің "Дүние қалай етсең табылады?", "Әке мен бала", "Бақша ағаштары" әңгімелері;
15) С.Көбеевтің "Мектепке шақыру" өлеңі;
16) С.Торайғыровтың "Туған еліме" өлеңі;
17) Ш.Құдайбердіұлының "Адамдық борышың" өлеңі;
18) А.Байтұрсынұлының "Балаларды оқуға шақыру","Егіннің бастары", "Адамдық диқаншысы" өлеңдері;
19) Т.Ізтілеуовтің "Өнер бәйгесі" өлеңі.
ХХ ғасыр әдебиеті
20) Ж.Аймауытовтың "Шұбар тайым табылды", "Көк өгіз","Жан-жануардың иісшілдігі", "Әркімдікі өз қамы" шығармалары;
21) М.Жұмабаевтың "Қарағым", "Тез барам" өлеңдері;
22) І.Жансүгіровтің "Бөбек бөлеу", "Сәлемдеме" өлеңдері;
23) М.Әуезовтің "Жетім" әңгімесі;
24) Б.Соқпақбаевтың "Менің атым Қожа" хикаяты;
25) С.Бақбергеновтің "Қасиет" әңгімесі;
26) С.Бегалиннің "Бала Шоқан" әңгімесі;
27) М.Мақатаевтың "Үш бақытым" өлеңі;
28) М.Қабанбайдың "Бауыр" әңгімесі.
Қазіргі заман әдебиеті
29) М.Әлімбаевтың "Серуендетем атамды" өлеңі;
30) С.Оспанов "Мектебінен қашқандар мен ертегіден қашқандар жайындағы ертегі";
31) Т.Нұрмағамбетовтің "Анасын сағынған бала" әңгімесі;
32) Н.Ақыштың "Нағыз әже қайда?" әңгімесі;
33) Т.Шапайдың "Қазақпен саудаласу" әңгімесі;
34) С.Сейітманның "Тәуелсіздік" өлеңі;
35) А.Әлменбеттің "Аңшы" әңгімесі;
36) Б.Сарыбайдың "Рауғаш ерте гүлдейді" әңгімесі.
14. 6-сыныпқа арналған "Қазақ әдебиеті" пәнінің базалық білім мазмұны:
1) оқу және түсіну: әдеби шығарманы, пайымдап, мәнерлеп (логикалық екпін мен кідіріс жасай) оқу, сөз, сөз тіркестерінің мәнін ашу, мәтіндегіжұмсалу мақсатын түсіну; шығармадан қажетті дәйектерді жинау, үзіндідегі суреттеу, сипаттау құралдарын анықтау; көркем шығармадағы кейіпкерлер әрекеті, оның шығарманың өзекті ойына қатысын анықтау; кейіпкерге, лирикалық кейіпкерге ауызша/жазбаша сипаттама жасау;
2) талдау және жинақтау:әдеби шығарманы сюжет композициясына талдау, жай, күрделі жоспар құру, шығармадағы тура және жанама мінездеулерді табу, кейіпкер образын берудегі қызметін айқындау,шығармадағы автор мен кейіпкер тіліндегі айымашылықты (кейіпкер тіліндегі ауызекі сөз, диалект сөздердің болуы, автордың әдеби шығармаға сәйкес сөз қолданыстарын) салыстыра талдау, шығармадағы көркем ауыстыруларды(троптарды: метафора, кейіптеу, метонимия, гипербола, литота, аллегория, антитеза, градация) анықтау;
3) бағалау және шығармашылық өнім: шығарма образдарын ұлттық сипаттың ашылуы тұрғысынан бағалау; мәтіндегі пейзаж, монологтің, диалогтіңкөркемдік құндылығына баға беру, шығарманың идеялық мазмұнын пайымдай отырып (ой толғау, хат, пост т.б.) жазу, шығармада көтерілген мәселенің әлеуметтік рөлі туралы сыни хабарлама жасау.
15. Оқытылатын көркем шығармалар тізімі:
Ертегі
1) "Аяз би" ертегісі;
2) "Ер Төстік" ертегісі.
Аңыз-әңгіме
3) "Кетбұғаның естіртуі"
Батырлар жыры
4) "Алпамыс батыр" жыры;
5) Қорқыт "Байбөрі баласы Бамсы-Байрақ туралы жыр";
6) "Қобыланды батыр" жыры;
7) "Қамбар батыр" жыры.
Ежелгі дәуір әдебиеті
8) "Еділ патша";
9) "Тұмар патшайым", "Зарина сұлу";
10) Қорқыттың нақыл сөздері.
ХІХ ғасыр мен ХХ ғасыр басындағы әдебиет
11) М.Өтемісұлының "Ұл туса" өлеңі;
12) С.Аронұлының "Жақсы мен жаман адамның қасиеттері" өлеңі;
13) Ы.Алтынсариннің "Мейірімді бала", "Асан мен Үсен" әңгімелері;
14) С.Көбеевтің "Көлбақа мен Юпитер" мысалы;
15) С.Дөнентаевтың "Бозторғай" мысал өлеңі;
16) А.Байтұрсынұлының "Аққу, шортан, һәм шаян", "Қара бұлт" мысалдары;
17) С.Торайғыровтың "Шығамын тірі болсам адам болып", "Шәкірт ойы" өлеңдері.
ХХ ғасыр әдебиеті
18) М.Жұмабаевтың "Сүйемін" өлеңі;
19) Б.Майлиннің"Кемпірдің ертегісі" поэмасы;
20) А. Тоқмағанбетовтің "Алыптар туралы аңыз" шығармасы;
21) Ә.Тәжібаевтың "Сырдария" өлеңі;
22) Ә.Сәрсенбаевтың "Туған жер" өлеңі;
23) С.Мұратбековтің "Жусан иісі" әңгімесі;
24) С.Сейфуллиннің"Ақсақ киік" өлеңі, "Әупілдек" әңгімесі;
25) Ғ.Мүсіреповтің "Боранды түнде" әңгімесі;
26) Ж. Нәжімеденовтің "Дастархан" өлеңі;
27) М.Жаманбалиновтың "Бала пілдің қалаға саяхаты" ертегісі.
Қазіргі заман әдебиеті
28) Қ.Мырза-Әлінің "Ана" өлеңі;
29) К.Ахметованың "Қазағым менің" өлеңі;
30) Ж. Ахмадидің "Кие" әңгімесі;
31) А.Егеубаевтың "Аламан" поэмасы;
32) Р.Ниязбековтің "Әлемдегі жетінші ұлы" өлеңі;
33) Ұ.Есдәулеттің "Біз түркілерміз" өлеңі;
34) С.Дүйсенбиевтің "Алматының апорты" ертегісі;
35) С.Балғабаевтың "Жымбала, Мико және қасқыр" драмасы;
36) Қ.Сариннің "Тәуелсіздік" өлеңі;
37) Қ.Әбілқайырдың "Атасының баласы" әңгімесі;
38) М.Мұқаштың "Меруерт" әңгімесі.
16. 7-сыныпқа арналған "Қазақ әдебиеті" оқу пәнінің базалық білім мазмұны:
1) оқу және түсіну:көркем мәтінді, пайымдап, мәнерлеп (логикалық, психологиялық кідірістермен) оқу; жекелеген сөздердің, фразалардың эмотивті мәнін түсіну, мәнмәтіндегі(контекс) қызметін ашу; көркем шығармадағы пейзаж, монологтің құрылымдық-бірлігін ажырату; мәтінге жоспар құру; әдеби шығармада көтерілген әлеуметтік-қоғамдық мәселені анықтау; көркем шығармадағы пейзаж, портрет, мінездеулерді ауызша мәтінге жуық суреттеу, сипаттау;
2) талдау және жинақтау: әдеби шығармадағы сюжеттен тыс композицияны анықтау; көркем шығармадағы образдың жасалу тәсілдерін талдау; шығарма тіліндегі синоним, архаизм, диалектизм, неологизмдердің қызметін мәнмәтінде анықтау; шығармадағы көркемдегіш құралдардың (символ, синекдоха, қайталау түрлері: эпифора, анафора, аллитерация, ассонанс, риторикалық сұрақ, арнау) қолданысын талдау;
3) бағалау және шығармашылық: шығарманың тақырыбы мен идеясын осы тектес басқа шығармалармен салыстырып, ұлттық және тарихи құндылығын бағалау; кейіпкерлердің жан дүниесін (психологиялық параллелизм, күйініш-сүйініш) ашудағы автор шеберлігіне баға беру; шығармадағы көріністі (пейзаж, оқиға) суреттеп жазу; кейіпкер болмысын сипаттап (өлең, кейіпкер монологі, әңгіме т.б.) жазу; әдеби шығарманың эстетикалық құндылығы туралы шағын сыни шолу жазу.
17. Оқытылатын көркем шығармалар тізімі:
Батырлар жыры
1) "Ер Тарғын" жыры;
2) "Едіге батыр" жыры.
Ғашықтық жырлар
3) "Қозы Көрпеш-Баян сұлу" жыры;
4) "Айман-Шолпан" жыры.
Ежелгі дәуір әдебиеті
5) "Күлтегін" жыры;
6) "Тоныкөк" жыры.
Шешендік өнер
7) Майқы би мен Мөңке бидің шешендік сөздері;
8) Әнет баба "Не арсыз? Не ғайып? Не даусыз?";
9) Төле би "Ердің бақыты – әйел";
10) Әйтеке би "Қасқакөл дауы";
11) Қазыбек би "Кім жақын? Не қымбат? Не қиын?";
12) Бөлтірік шешен "Сөз мәнісі", "Ақыл сөз".
ХІХ ғасырдағы қазақ әдебиеті
13) Д.Бабатайұлының "Аягөз қайда барасың","Ақжайлау мен Сандықтас" өлеңдері;
14) Ш.Қанайұлының "Зар заман" өлеңі;
15) М.Өтемісұлының "Ереуіл атқа ер салмай", "Тарланым","Мен–құстан туған құмаймын" өлеңдері;
16) М.Сұлтанқожаұлының "Ілімге толса көкірек" толғауы;
17) Т.Ізтілеуұлының "Адамдық іс", "Ақыл-тон аңдағанға тозбайтұғын" өлеңдері;
18) С.Дөнентаевтың "Ауырған арыстан" мысалы.
ХХ ғасыр әдебиеті
19) М.Дулатовтың "Елім-ай" өлеңі;
20) М.Жұмабаев "Түркістан", "Толқын", "Мен жастарға сенемін" өлеңдері;
21) С.Торайғыровтың "Мен қазақ", "Бір адамға" өлеңдері;
22) Ж.Аймауытовтың "Әнші" әңгімесі;
23) М.Әуезовтің "Көксерек" әңгімесі;
24) І.Жансүгіровтің "Домбыра","Жетісу суреттері" өлеңдері;
25) Ғ.Мүсіреповтің "Ананың анасы" әңгімесі;
26) Қ.Қайсеновтің "Жау тылындағы бала" повесі;
27) Қ.Аманжоловтың "Туған жер" өлеңі;
28) Ғ.Ормановтың "Қарағай" өлеңі;
29) С.Сарғасқаевтың "Тәмпіш қара"повесі;
30) Ш.Смаханұлы шымшымалары.
Қазіргі заман әдебиеті
31) Қ.Мырза-Әлінің "Кәрі қыран" өлеңі;
32) М.Шахановтың "Арман" өлеңі;
33) Т.Медетбектің "Тәуелсізбін" өлеңі;
34) Т.Әбдіктің "Қонақтар" әңгімесі;
35) А.Мархабаевтың "Ғарыштағы қымыз" фантастикалық әңгімесі;
36) О.Бөкейдің "Қайдасың, қасқа құлыным?" драмасы;
37) М.Мақатаевтың "Аққулар ұйықтағанда" поэмасы;
38) Ф.Оңғарсынованың "Жерошақ" өлеңі;
39) С. Жиенбаевтың "Қарттарым, аман сау жүрші" өлеңі;
40) Ж.Бөдештің "Аңырақай бекетіндегі ой" поэмасы;
41) Н.Ораздың "Бала махаббат" әңгімесі;
42) Б.Беделханның "Өтеуіл" хамса-поэмасы.
18. 8-сыныпқа арналған "Қазақ әдебиеті" оқу пәнінің базалық білім мазмұны:
1) оқу және түсіну: көркем мәтінді пайымдап, мәнерлеп (оқырмандық ұстанымын білдіре) оқу; сөз, сөз оралымдарының семантикалық мәнін түсіну, мәтіннің ішкі бірлігіндегі қызметін айқындау; шығарма үзіндісін өзге нысанмен салыстыру, салғастыру; шығармадағы образдардың идеяны берудегі қызметін ашу; көркем мәтіннен дәйектер келтіре отырып шығарма идеясын жазу;
2) талдау және жинақтау: әдеби шығарманың жанрына байланысты сюжеттік желілерін, эпилог, прологтеріне талдау; көркем шығармадағы образ композициясын құраушы элементтерді табу, образ сомдаушы бөліктерді жинақтау; көркем шығармадағы автордың баяндау тілін талдау, өзіндік ерекшеліктерін айқындау; шығармадағы көркемдегіш құралдардың (психологиялық параллелизм, перифраз, сатира, ирония, гротеск, эллипсис) қолданысын талдау, мәнмәтіндегі көркемдік қызметін анықтау;
3) бағалау және шығармашылық өнім: шығарманы басқа өнер түрлеріндегі мазмұндас туындылармен салыстырып, ұлттық және тарихи құндылығына баға беру; шығармапоэтикасындағы автордың айшықты қолтаңбасына баға беру; шығарманың көркемдік-идеялық құндылығын талдап, әдеби эссе, шығарма, блог, әңгіме жазу; шығарма бойынша жазылған әдеби сын-пікірлерге сүйене отырып, өзіндік сыни пікір жазу.
19. Оқытылатын көркем шығармалар тізімі:
Ғашықтық жырлар
1) "Қыз Жібек" жыры
Айтыс
2) "Біржан- Сара" айтысы;
3) Қазіргі заман айтысы.
Ежелгі дәуір әдебиеті
4) "Оғыз-Қаған" жыры;
5) Махмұт Қашқари "Махмұт Қашқари жинаған түркі мақал-мәтелдері";
6) Ахмет Йассауи "Даналық кітабы";
7) Жүсіп Баласағұн "Құтты білік" дастаны;
8) А.Йүгнеки "Ақиқат сыйы";
9) Әл-Фарабидің "Қашықтасың туған жер", "Тіршілікте құрыштай бол төзімді" өлеңдері;
10) Рабғузидың "Қарлығаштың адамға достығы", "Лұқпан Хакім" қиссалары.
ХІХ ғасыр мен ХХ ғ.б. әдебиет
11) Д.Бабатайұлының "Еспембет" поэмасы;
12) М. Мөңкеұлының "Үш қиян", "Сарыарқа" өлеңдері;
13) М.Көпейұлының "Сарыарқаның кімдікі екендігі" өлеңі;
14) Базар жырау "Халық үшін туған қайратты ер" өлеңі;
15) А.Құнанбайұлының "Арғы атасы қажы еді" өлеңі;
16) Ш.Құдайбердіұлының "Еңлік-Кебек" дастаны, "Жастарға" өлеңі;
17) Н.Орманбетұлының "Замана" өлеңі;
18) Ғ.Қараштың "Бармысың?" өлеңі;
19) М.Сералиннің "Гүлхашима" поэмасы.
ХХ ғасыр әдебиеті
20) Ж.Жабаевтың "Сұраншы батыр" жыры;
21) М.Жұмабаевтың "Батыр Баян" поэмасы;
22) Н.Байғаниннің "Нарғыз" дастаны;
23) И.Байзақовтың "Құралай сұлу" поэмасы;
24) С.Мұқановтың "Балуан шолақ" повесі;
25) Б.Момышұлының "Ұшқан ұя" повесі;
26) О.Әубәкіровтің "Адам жетектеген адам" сықақ өлеңі;
27) Қ.Қазиевтің "Менің шешем" әңгімесі;
28) Қ.Жұмаділовтің "Қаздар қайтып барады" әңгімесі;
29) Д.Исабековтің "Әпке" драмасы;
30) Т.Ахтановтың "Күй аңызы" әңгімесі;
31) Т.Айбергеновтің "Ана"өлеңі.
Қазіргі заман әдебиеті
32) Ж.Сахиевтің "Айдағы жасырынбақ", "Дабыл" фантастикалық әңгімелері;
33) Ш.Мұртазаның "Бесеудің хаты" драмасы;
34) Ү.Уайдиннің "Күлкім келсе көршіме қараймын", "Ұйқының оқуы" сатиралары;
35) Б.Бәмішұлының "Оспан батыр" поэмасы;
36) Г.Салықбайдың "Менің тауым" өлеңі;
37) М.Мағауиннің "Тазының өлімі" повесі;
38) Т.Әсемқұловтың "Бекторының қазынасы" әңгімесі;
39) И. Сапарбайдың "Анаңнан асыл бар ма екен?" өлеңі;
40) Ә.Қайранның "Ерасыл" дастаны;
41) А.Кемелбаеваның "Қоңырқаз" әңгімесі;
42) М.Омарованың "Көмбе нанның дәмі" драмасы.
20. 9-сыныпқа арналған "Қазақ әдебиеті" оқу пәнінің базалық білім мазмұны:
1) оқу және түсіну: көркем мәтінді талдап оқу; сөз, сөз оралымы, фразалық тіркестердің мәтіндегі қызметін айқындау, сөздердің концептілік мәнін ашу; шығарма бөліктерін ұқсас белгілеріне/айырмашылығына қарай топтастыру, белгілі нысандарды зерделеу; шығармадағы объективті идеяны, көркемдік шешімді айқындау; көркем шығарманың идеялық мазмұнына сүйене отырып, оқырмандық ой-пайымын ауызша/жазбаша түйіндеу;
2) талдау және жинақтау: эпикалық, лирикалық, драмалық мәтіндердегі композициялық амалдарды талдау; шығарманың образдар жүйесін салыстыра талдау, типтік характерлерді ашу; көркем шығармадағы автордың стилін айқындау; шығармадағы әдеби тілді құбылту мен айшықтаудың (троп пен фигура) түрлерін талдау, көркемдік қызметін пайымдау;
3) бағалау(салыстыру) және шығармашылық (өнім): туындыдағы даралық образдар мен типтік характерлердің ұлттық және тарихи құндылығын әлем әдебиеті үлгілерімен салыстыра бағалау; көркем шығарманы басқа өнер түрлерімен салыстыра отырып, шығарманың эстетикалық құндылыған баға беру; шығарманың идеясын қоғамдық-әлеуметтік тұрғыда талдап, әдеби эссе, сценарий, өлең, әңгіме, кейіпкер монологі, жоба жазу; әдеби шығарманы қазақ әдебиеті мен әлем әдебиеті үлгілерімен салыстыра талдап, рецензия жазу.
21. Оқытылатын көркем шығармалар тізімі:
Ежелгі дәуір әдебиеті
1) Әл-Фараби "Қайырымды қала тұрғындары" трактаты;
2) Сайф Сараи "Түркіше Гүлстан" дастаны;
3) Хорезми "Мұхаббат-наме" дастаны.
Хандық дәуір әдебиеті
4) Асанқайғы "Бұл заманда не ғаріп" толғауы;
5) Қазтуған жырау "Алаң да алаң, алаң жұрт"толғауы;
6) Шалкиіз жырау "Би Темірге бірінші толғауы";
7) Доспамбет жырау "Қоғалы көлдер, қом сулар", "Айналайын, Ақ Жайық" тоғаулары;
8) Ақтамберді жырау "Күлдір-күлдір кісінетіп", "Балаларыма өсиет" толғаулары;
9) Жиембет жырау "Еңсегей бойлы Ер Есім"толғауы;
10) Үмбетей жырау "Бөгенбай өлімін Абылай ханға естірту" толғауы;
11) Бұқар жырау "Тілек", "Әй, Абылай, Абылай", "Асқар таудың өлгені" толғаулары.
ХІХ ғасыр әдебиеті
12) М.Өтемісұлының "Махамбеттің Баймағамбет сұлтанға айтқан сөзі", "Мен едім", "Бағаналы терек жарылса" өлеңдері;
13) Нысанбай жыраудың "Кенесары-Наурызбай" дастаны;
14) Ш.Уәлиханов "Жоңғария очерктері", "Қазақтың халық поэзиясының түрлері";
15) Ш. Бөкеевтің "Құйрық атып құлия" өлеңі;
16) М. Көпеевтің "Тірлікте көп жасағаннан көрген тамашамыз" өлеңі.
ХХ ғасыр әдебиеті
17) С. Сейфуллиннің "Сыр сандық" өлеңі, "Аққудың айырылуы" поэмасы;
18) І.Жансүгіровтің "Күйші" поэмаcы;
19) Б.Майлиннің "Шұғаның белгісі" хикаяты;
20) М.Әуезовтің "Оқыған азамат" әңгімесі;
21) Ғ.Мүсіреповтің "Кездеспей кеткен бір бейне" повесі;
22) Ж.Молдағалиевтің "Мен-қазақпын!" поэмасы;
23) Ә.Шәріповтің "Партизан қызы" повесі;
24) Қ.Әбдіқадыровтың "Қажымұқан" повесі.
Қазіргі заман әдебиеті
25) М.Шахановтың "Рух пен тіл" өлеңі, "Ғашықтық ғаламаты" поэмасы;
26) Н.Айтұлының "Ту" поэмасы;
27) Қ.Мұқанбетқалиұлының "Тар кезең" романы;
28) Қ.Ілиясұлының "Мысыққа мінездеме" мысал-дастаны;
29) С.Асылбекұлының "Жел-тоқсан түні" драмасы;
30) Р.Мұқанованың "Мәңгілік бала бейне" әңгімесі;
31) Е.Раушановтың "Ғайша-Бибі" поэмасы.
2-параграф. Оқыту мақсаттарының жүйесі
22. Бағдарламада оқыту мақсаттары санмен тұратын кодтық белгімен белгіленді. Кодтық белгідегі бірінші сан сыныпты, екінші, үшінші сандар бөлім мен бөлімше, төртінші сан бөлімшедегі оқыту мақсатының реттік нөмірін көрсетеді. 7.2.1.2 кодында "7" – сынып, "2.1." – бөлім мен бөлімше, "2" – оқыту мақсатының реттік саны.
23. Оқыту мақсаттарының жүйесі бөлім бойынша әр сыныпқа берілген:
1) оқу және түсіну:
Білім алушылар: | |||||
5-сынып | 6-сынып | 7-сынып | 8-сынып | 9-сынып | |
Көркем шығарманы пайымдап, мәнерлеп, талдап оқи отырып, сөздің, сөз оралымдары ның мәнін ашу, мәтіндегі қолданысын анықтау. |
5. 1. 1. 1 |
6. 1. 1. 1 |
7. 1. 1. 1 |
8. 1. 1. 1 |
9. 1. 1. 1 |
Шығарма үзінділерімен жұмыс |
5. 1. 2. 1 |
6. 1. 2. 1 |
7.1 2.1 |
8. 1. 2. 1 |
9. 1. 2. 1 |
Шығармадағы өзекті мәселе, идеялық мазмұн |
5. 1. 3. 1 |
6. 1. 3. 1 |
7. 1. 3. 1 |
8. 1. 3. 1 |
9. 1. 3. 1 |
Интерпретация (ауызша, жазбаша) |
5. 1. 4. 1 |
6. 1. 4. 1 |
7. 1. 4. 1 |
8. 1. 4. 1 |
9. 1. 4. 1 |
2) талдау және жинақтау:
Білім алушылар: | |||||
5-сынып | 6-сынып | 7-сынып | 8-сынып | 9-сынып | |
Әдеби шығарманың композиция лық құрылымы |
5. 2. 1. 1 |
6. 2. 1. 1 |
7. 2. 1. 1 |
8. 2. 1. 1 |
9. 2. 1. 1 |
Көркем шығарманың образдар жүйесі, типтік характер |
5. 2. 2. 1 |
6. 2. 2. 1 |
7. 2. 2. 1 |
8. 2. 2. 1 |
9. 2. 2. 1 |
Көркем шығарманың тілі, стилі |
5. 2. 3. 1 |
6. 2. 3. 1 |
7. 2. 3. 1 |
8. 2. 3. 1 |
9. 2. 3. 1 |
Көркемдік тәсілдер |
5. 2. 4. 1 |
6. 2. 4. 1 |
7. 2. 4. 1 |
8. 2. 4. 1 |
9. 2. 4. 1 |
3) бағалау және шығармашылық өнім:
Шығармадағы тарихи шындық және көркемдік шешім |
5. 3. 1. 1 |
6. 3. 1. 1 |
7. 3. 1. 1 |
8. 3. 1. 1 |
9. 3. 1. 1 |
Рухани және көркем-эстетикалық құндылығы |
5. 3. 2. 1 |
6. 3. 2. 1 |
7. 3. 2. 1 |
8. 3. 2. 1 |
9. 3. 2. 1 |
Әдеби шығармашылық |
5. 3. 3. 1 | 6. 3. 3. 1 шығарманың идеялық мазмұнын пайымдай отырып (ой толғау, хат, пост, ертегі, өтірік өлең) жазу |
7. 3. 3. 1 | 8. 3. 3. 1 шығарманың көркемдік-идеялық құндылығын талдап, шығарма, әдеби эссе,блог, әңгіме т.б.жазу |
9. 3. 3. 1 |
Әдеби сын |
5. 3. 4. 1 |
6. 3. 4. 1 |
7. 3. 4. 1 |
8. 3. 4. 1 |
9. 3. 4. 1 |
23. -тоқсандағы бөлімдер мен бөлімшелер ішіндегі тақырыптар бойынша сағат сандарын бөлу мұғалімнің еркіне қалдырылады.
24. Осы оқу бағдарламасы Негізгі орта білім беру деңгейінің қазақ тілі мен әдебиетін тереңдете оқытатын гуманитарлық бағыттағы мамандандырылған желілік "Абай мектептерінің" 5-9-сыныптарына арналған "Қазақ әдебиеті" оқу пәнінен үлгілік оқу бағдарламасын (оқыту қазақ тілінде) іске асыру жөніндегі ұзақ мерзімді жоспарға сәйкес іске асырылады.
3-параграф. Негізгі орта білім беру деңгейінің қазақ тілі мен әдебиетін тереңдете оқытатын қоғамдық-гуманитарлық бағытындағы мамандандырылған желілік "Абай мектептерінің" 5-9-сыныптарына арналған "Қазақ әдебиеті" оқу пәнінен үлгілік оқу бағдарламасын (оқыту қазақ тілінде) іске асыру бойынша ұзақ мерзімді жоспар
1) 5-сынып:
Оқу жоспарындағы ұзақ мерзімді жоспардың бөлімдері | Тақырыптар/Ұзақ мерзімді жоспардың мазмұны | Сөйлеу қызметінің түрлері | Білім алушылар білуге тиісті оқыту мақсаттары |
1-тоқсан | |||
Таза мінсіз асыл сөз |
Халық ауыз әдебиеті. Тұрмыс-салт жырлары және оның түрлері, мақал-мәтелдер, жұмбақтар, жаңылтпаштар. Ертегілер "Керқұла атты Кендебай" ертегісі, "Қырық өтірік" ертегісі, "Күн астындағы Күнекей қыз" ертегісі. Әдеби ертегі Ә.Тәжібаевтің "Толағай"ертегісі, Ж.Смақов "Бұршақ туралы ертегі", Ө.Тұрманжановтың "Құмырсқалар, аралар қиыспас дос құдалар" ертегісі. | Оқу және түсіну |
5. 1. 1. 1 әдеби шығарманы пайымдап (алған әсерін анықтай) оқу; |
Талдау және жинақтау |
5. 2. 1. 1 сюжетті шығармадағы фабула композициясын тауып, жоспар құру; | ||
Бағалау және шығармашылық өнім |
5. 3. 1. 1 шығарма үзінділері арқылы шығарманың ұлттық, тарихи құндылығын бағалау; | ||
2-тоқсан | |||
Оқу – білім азығы |
ХІХ ғасыр мен ХХ ғасыр басындағы қазақ әдебиеті | Оқу және түсіну |
5. 1. 1. 1 әдеби шығарманы пайымдап (алған әсерін анықтай) оқу; |
Талдау және жинақтау |
5. 2. 1. 1 сюжетті шығармадағы фабула композициясын тауып, жоспар құру; | ||
Бағалау және шығармашылық өнім |
5. 3. 1. 1 шығарма үзінділері арқылы шығарманың ұлттық, тарихи құндылығын бағалау; | ||
3-тоқсан | |||
Адамгершілік – асыл қасиет |
XX ғасыр әдебиеті | Оқу және түсіну |
5. 1. 1. 1 әдеби шығарманы пайымдап (алған әсерін анықтай) оқу; |
Талдау және жинақтау |
5. 2. 1. 1 сюжетті шығармадағы фабула композициясын тауып, жоспар құру; | ||
Бағалау және шығармашылық өнім |
5. 3. 1. 1 шығарма үзінділері арқылы шығарманың ұлттық, тарихи құндылығын бағалау; | ||
4-тоқсан | |||
Отан – қуат, отбасы − шуақ |
Қазіргі заман әдебиеті | Оқу және түсіну |
5. 1. 1. 1 әдеби шығарманы пайымдап (алған әсерін анықтай) оқу; |
Талдау және жинақтау |
5. 2. 1. 1 сюжетті шығармадағы фабула композициясын тауып, жоспар құру; | ||
Бағалау және шығармашылық өнім |
5. 3. 1. 1 шығарма үзінділері арқылы шығарманың ұлттық, тарихи құндылығын бағалау; | ||
2) 6-сынып:
Оқу жоспарындағы ұзақ мерзімді жоспардың бөлімдері | Тақырыптар/ұзақ мерзімді жоспардың мазмұны | Сөйлеу қызметінің түрлері | Білім алушылар білуге тиісті оқыту мақсаттары |
1-тоқсан | |||
Білгенге маржан |
Ертегі: "Аяз би" ертегісі, "Ер Төстік" ертегісі. Аңыз-әңгіме: "Кетбұғаның естіртуі". Батырлар жыры: "Алпамыс батыр" жыры, Қорқыт "Байбөрі баласы Бамсы-Байрақ туралы жыр", "Қобыланды батыр" жыры, "Қамбар батыр" жыры. | Оқу және түсіну |
6. 1. 1. 1 әдеби шығарманы, пайымдап, мәнерлеп (логикалық екпінмен кідіріс жасай) оқу; |
Талдау және жинақтау |
6. 2. 1. 1 әдеби шығарманы сюжет композициясына талдау; | ||
Бағалау және шығармашылық өнім |
6. 3. 1. 1 шығарма образдарын ұлттық сипаттың ашылуы тұрғысынан бағалау; | ||
2-тоқсан | |||
Тәрбиенің қайнар бұлағы |
ХІХ ғасыр мен ХХ ғасыр басындағы әдебиет М.Өтемісұлының | Оқу және түсіну |
6. 1. 1. 1 әдеби шығарманы, пайымдап, мәнерлеп (логикалық екпінмен кідіріс жасай) оқу; |
Талдау және жинақтау |
6. 2. 1. 1 әдеби шығарманы сюжет композициясына талдау; | ||
Бағалау және шығармашылық өнім |
6. 3. 1. 1 шығарма образдарын ұлттық сипаттың ашылуы тұрғысынан бағалау; | ||
3-тоқсан | |||
Туған жерім-аялы алтын бесігім | ХХ ғасыр әдебиеті М.Жұмабаевтың "Сүйемін" өлеңі, Б.Майлиннің "Кемпірдің ертегісі" поэмасы, А.Тоқмағанбетовтің "Алыптар туралы аңыз" шығармасы, Ә.Тәжібаевтың "Сырдария" өлеңі, Ә.Сәрсенбаевтың"Ту-ған жер" өлеңі, С.Мұратбековтің "Жусан иісі" әңгімесі, С.Сейфуллиннің "Ақсақ киік" өлеңі, "Әупілдек" әңгімесі, Ғ.Мүсіреповтің "Боранды түнде" әңгімесі, Ж.Нәжімеденовтің "Дастархан" өлеңі, М.Жаманбалинов "Бала пілдің қалаға саяхаты" ертегі | Оқу және түсіну |
6. 1. 1. 1 әдеби шығарманы, пайымдап, мәнерлеп (логикалық екпінмен кідіріс жасай) оқу; |
Талдау және жинақтау |
6. 2. 1. 1 әдеби шығарманы сюжет композициясына талдау; | ||
Бағалау және шығармашылық өнім |
6. 3. 1. 1 шығарма образдарын ұлттық сипаттың ашылуы тұрғысынан бағалау; | ||
4-тоқсан | |||
Өнерліге өріс кең | Қазіргі заман әдебиеті Қ.Мырза-Әлінің "Ана" өлеңі, К.Ахметованың "Қазағым менің" өлеңі, Ж.Ахмадидің "Кие" әңгімесі, А.Егеубаевтың "Аламан" поэмасы, Р.Ниязбековтің "Әлемдегі жетінші ұлы" өлеңі, Ұ.Есдәулеттің "Біз түркілерміз" өлеңі, С.Дүйсенбиевтің "Алматының апорты" ертегісі, С.Балғабаевтың "Жымбала, Мико және қасқыр" драмасы, Қ.Сариннің "Тәуелсіздік" өлеңі, Қ.Әбілқайырдың "Атасының баласы" әңгімесі, М.Мұқаштың "Меруерт" әңгімесі. | Оқу және түсіну |
6. 1. 1. 1 әдеби шығарманы, пайымдап, мәнерлеп (логикалық екпінмен кідіріс жасай) оқу; |
Талдау және жинақтау |
6. 2. 1. 1 әдеби шығарманы сюжет композициясына талдау; | ||
Бағалау және шығармашылық өнім |
6. 3. 1. 1 шығарма образдарын ұлттық сипаттың ашылуы тұрғысынан бағалау; | ||
3) 7-сынып:
Оқу жоспарындағы ұзақ мерзімді жоспардың бөлімдері | Тақырыптар/Ұзақ мерзімді жоспардың мазмұны | Сөйлеу қызметінің түрлері | Білім алушылар білуге тиісті оқыту мақсаттары |
1-тоқсан | |||
Дананың сөзі – ақылдың көзі |
Батырлар жыры: | Оқу және түсіну |
7. 1. 1. 1 көркем мәтінді, пайымдап, мәнерлеп (логикалық, психологиялық кідірістер мен) оқу; |
Талдау және жинақтау |
7. 2. 1. 1 әдеби шығармағы сюжеттен тыс композицияны анықтау; | ||
Бағалау және шығармашылық өнім |
7. 3. 1. 1 көркем шығарманың тақырыбы мен идеясын осы тектес басқа шығармалармен салыстырып, ұлттық және тарихи құндылығын бағалау; | ||
2-тоқсан | |||
"Даналық -өшпес жарық, кетпес байлық" | ХІХ ғасыр және ХХ ғасыр басындағы әдебиет Д.Бабатайұлының "Аягөз, қайда барасың?", "Ақжайлау мен Сандықтас" өлеңдері, Ш.Қанайұлының "Зар заман" өлеңі, М.Өтемісұлының "Ереуіл атқа ер салмай", "Мен-құстан туған құмаймын", "Тарланым" өлеңдері, М.Сұлтанқожаұлының "Ілімге толса көкірек" толғауы, Т.Ізтілеуұлының "Адамдық іс", "Ақыл – тон аңдағанға тозбайтұғын" өлеңдері, С.Дөнентаевтың "Ауырған арыстан" мысалы | Оқу және түсіну |
7. 1. 1. 1 көркем мәтінді, пайымдап, мәнерлеп (логикалық, психологиялық кідірістермен) оқу; |
Талдау және жинақтау |
7. 2. 1. 1 әдеби шығармағы сюжеттен тыс композицияны анықтау; | ||
Бағалау және шығармашылық өнім |
7. 3. 1. 1 көркем шығарманың тақырыбы мен идеясын осы тектес басқа шығармалармен салыстырып, ұлттық және тарихи құндылығын бағалау; | ||
3-тоқсан | |||
Менің туған өлкем | ХХ ғасыр әдебиеті М.Дулатовтың "Елім-ай" өлеңі, М.Жұмабаевтың "Түркістан", "Толқын", "Мен жастарға сенемін" өлеңдері, С.Торайғыровтың "Мен қазақ", "Бір адамға" өлеңдері, Ж.Аймауытовтың "Әнші" әңгімесі, М.Әуезовтің "Көксерек" әңгімесі, І.Жансүгіровтің "Домбыра", "Жетісу суреттері" өлеңдері, Ғ.Мүсіреповтің "Ананың анасы" әңгімесі, Қ.Қайсеновтің "Жау тылындағы бала" повесі, Қ.Аманжоловтың "Туған жер" өлеңі, Ғ.Ормановтың "Қарағай" өлеңі, С.Сарғасқаевтың "Тәмпіш қара" повесі, Ш.Смаханұлы шымшымалары | Оқу және түсіну |
7. 1. 1. 1 көркем мәтінді, пайымдап, мәнерлеп (логикалық, психологиялық кідірістер мен) оқу; |
Талдау және жинақтау |
7. 2. 1. 1 әдеби шығармағы сюжеттен тыс композицияны анықтау; | ||
Бағалау және шығармашылық өнім |
7. 3. 1. 1 көркем шығарманың тақырыбы мен идеясын осы тектес басқа шығармалармен салыстырып, ұлттық және тарихи құндылығын бағалау; | ||
4-тоқсан | |||
Қиял мен шындық | Қазіргі қазақ әдебиеті Қ.Мырза-Әлінің "Кәрі қыран" өлеңі, М.Шахановтың "Арман" өлеңі, Т.Медетбектің "Тәуелсізбін" өлеңі, Т.Әбдіктің "Қонақтар" әңгімесі, А.Мархабаевтың "Ғарыштағы қымыз", фантастикалық әңгімесі, О.Бөкейдің "Қайдасың, қасқа құлыным?" драмасы, М.Мақатаевтың "Аққулар ұйықтағанда" поэмасы, Ф.Оңғарсынованың "Жерошақ" өлеңі, С.Жиенбаевтың "Қарттарым, аман сау жүрші" өлеңі, Ж.Бөдештің "Аңырақай бекетіндегі ой" поэмасы, Н.Ораздың "Бала махаббат" әңгімесі, Б.Беделханның "Өтеуіл" хамса-поэмасы. | Оқу және түсіну |
7. 1. 1. 1 көркем мәтінді, пайымдап, мәнерлеп (логикалық, психологиялық кідірістер мен) оқу; |
Талдау және жинақтау |
7. 2. 1. 1 әдеби шығармағы сюжеттен тыс композицияны анықтау; | ||
Бағалау және шығармашылық өнім |
7. 3. 1. 1 көркем шығарманың тақырыбы мен идеясын осы тектес басқа шығармалармен салыстырып, ұлттық және тарихи құндылығын бағалау; | ||
4) 8-сынып:
Оқу жоспарындағы ұзақ мерзімді жоспардың бөлімдері | Тақырыптар/Ұзақ мерзімді жоспардың мазмұны | Сөйлеу қызметінің түрлері | Білім алушылар білуге тиісті оқыту мақсаттары |
1-тоқсан | |||
Көнеден жеткен көркем сөз |
Ғашықтық жырлар "Қыз Жібек" жыры Айтыс | Оқу және түсіну |
8. 1. 1. 1 көркем мәтінді пайымдап, мәнерлеп (оқырмандық ұстанымын білдіре) оқу; |
Талдау және жинақтау |
8. 2. 1. 1 әдеби шығарманың жанрына байланысты сюжеттік желілерін, эпилог, прологтеріне талдау; | ||
Бағалау және шығармашы-лық өнім |
8. 3. 1. 1 шығарманы басқа өнер түрлеріндегі мазмұндас туындылармен салыстырып, ұлттық және тарихи құндылығына баға беру; | ||
2-тоқсан | |||
Ел мен жер тағдыры | ХІХ ғасыр мен ХХ ғасыр басындағы әдебиет Д.Бабатайұлының "Еспембет" поэмасы, М.Мөңкеұлының "Үш қиян", "Сарыарқа" өлеңдері, М.Көпейұлының "Сарыарқаның кімдікі екендігі" өлеңі,Базар жыраудың "Халық үшін туған қайратты ер" өлеңі, А.Құнанбайұлының "Арғы атасы қажы еді" өлеңі, Ш.Құдайбердіұлы-ның "Еңлік-Кебек" дастаны, "Жастарға" өлеңі, Н.Орманбетұлының "Замана" өлеңі, Ғ.Қараштың "Бармысың?" өлеңі, М.Сералиннің "Гүлхашима" поэмасы | Оқу және түсіну |
8. 1. 1. 1 көркем мәтінді пайымдап, мәнерлеп (оқырмандық ұстанымын білдіре) оқу; |
Талдау және жинақтау |
8. 2. 1. 1 әдеби шығарманың жанрына байланысты сюжеттік желілерін, эпилог, прологтеріне талдау; | ||
Бағалау және шығармаш-лық өнім |
8. 3. 1. 1 шығарманы басқа өнер түрлеріндегі мазмұндас туындылармен салыстырып, ұлттық және тарихи құндылығына баға беру; | ||
3-тоқсан | |||
Көркем әдебиет және эпикалық сарын | ХХ ғасыр әдебиеті Ж.Жабаевтың "Сұраншы батыр" жыры, М.Жұмабаевтың "Батыр Баян" поэмасы, Н.Байғаниннің "Нарғыз" дастаны, И.Байзақовтың "Құралай сұлу" поэмасы,С.Мұқановтың "Балуан шолақ" повесі,Б.Момышұлы-ның "Ұшқан ұя" повесі, О.Әубәкіровтің "Адам жетектеген адам" сықақ өлеңі, Қ.Қазиевтің "Менің шешем" әңгімесі, Қ.Жұмаділовтің "Қаздар қайтып барады" әңгімесі, Д.Исабековтің "Әпке" драмасы, Т.Ахтановтың "Күй аңызы" әңгімесі, Т.Айбергеновтің "Ана" өлеңі | Оқу және түсіну |
8. 1. 1. 1 көркем мәтінді пайымдап, мәнерлеп (оқырмандық ұстанымын білдіре) оқу |
Талдау және жинақтау |
8. 2. 1. 1 әдеби шығарманың жанрына байланысты сюжеттік желілерін, эпилог, прологтеріне талдау; | ||
Бағалау және шығармашылық өнім |
8. 3. 1. 1 шығарманы басқа өнер түрлеріндегі мазмұндас туындылармен салыстырып, ұлттық және тарихи құндылығына баға беру; | ||
4-тоқсан | |||
Артық ғылым кітапта | Қазіргі заман әдебиеті Ж.Сахиевтің "Айдағы жасырынбақ", "Дабыл" фантастикалық әңгімелері, Ш.Мұртазаның "Бесеудің хаты" драмасы, Ү.Уайдиннің "Күлкім келсе көршіме қараймын", "Ұйқының оқуы" сатиралары, Б.Бәмішұлының "Оспан батыр" поэмасы, Г.Салықбайдың "Менің тауым" өлеңі, М.Мағауиннің "Тазының өлімі" повесі, Т.Әсемқұловтың "Бекторының қазынасы" әңгімесі, И.Сапарбайдың "Анаңнан асыл бар ма екен?" өлеңі, Ә.Қайранның "Ерасыл" дастаны, А.Кемелбаеваның "Қоңырқаз" әңгімесі, М.Омарованың "Көмбе нанның дәмі" драмасы | Оқу және түсіну |
8. 1. 1. 1 көркем мәтінді пайымдап, мәнерлеп (оқырмандық ұстанымын білдіре) оқу; |
Талдау және жинақтау |
8. 2. 1. 1 әдеби шығарманың жанрына байланысты сюжеттік желілерін, эпилог, прологтеріне талдау; | ||
Бағалау және шығармашы-лық өнім |
8. 3. 1. 1 шығарманы басқа өнер түрлеріндегі мазмұндас туындылармен салыстырып, ұлттық және тарихи құндылығына баға беру; | ||
5) 9-сынып:
Оқу жоспарындағы ұзақ мерзімді жоспардың бөлімдері | Тақырыптар/Ұзақ мерзімді жоспардың мазмұны | Сөйлеу қызметінің түрлері | Білім алушылар білуге тиісті оқыту мақсаттары |
1-тоқсан | |||
Атадан қалған асыл сөз |
Ежелгі дәуір әдебиеті | Оқу және түсіну |
9. 1. 1. 1 көркем мәтінді талдап оқу; |
Талдау және жинақтау |
9. 2. 1. 1 эпикалық, лирикалық, драмалық мәтіндердегі композициялық амалдарды талдау | ||
Бағалау және шығармашылық өнім |
9. 3. 1. 1 туындыдағы даралық образдар мен типтік характерлердің ұлттық және тарихи құндылығын әлем әдебиеті үлгілерімен салыстыра бағалау; | ||
2-тоқсан | |||
"Жапанға біткен бәйтерек" | ХІХ ғасыр және ХХ ғасыр басындағы әдебиет М.Өтемісұлының "Махамбеттің Баймағамбет сұлтанға айтқан сөзі", "Мен едім", "Бағаналы терек жарылса" өлеңдері, Нысанбай жыраудың "Кенесары-Наурызбай" дастаны, Ш.Уәлиханов "Жоңғария очерктері", "Қазақтың халық поэзиясының түрлері",Ш. Бөкеев "Құйрық атып құлия" өлеңі, М.Көпеевтің "Тірлікте көп жасағаннан көрген тамашамыз" өлеңі | Оқу және түсіну |
9. 1. 1. 1 көркем мәтінді талдап оқу; |
Талдау және жинақтау |
9. 2. 1. 1 эпикалық, лирикалық, драмалық мәтіндердегі композициялық амалдарды талдау; | ||
Бағалау және шығармашылық өнім |
9. 3. 1. 1 туындыдағы даралық образдар мен типтік характерлердің ұлттық және тарихи құндылығын әлем әдебиеті үлгілерімен салыстыра бағалау; | ||
3-тоқсан | |||
Тарихи шындықпен көркемдік шешім | ХХ ғасыр әдебиеті С. Сейфуллиннің "Сыр сандық" өлеңі, "Аққудың айырылуы" поэмасы, І.Жансүгіровтің "Күйші" поэмасы, Б.Майлиннің "Шұғаның белгісі" хикаяты, М.Әуезовтің "Оқыған азамат" әңгімесі, Ғ.Мүсіреповтің "Кездеспей кеткен бір бейне" повесі, Ж.Молдағалиевтің "Мен-қазақпын!" поэмасы, Ә.Шәріповтің "Партизан қызы" повесі, Қ.Әбдіқадыровтың "Қажымұқан" повесі | Оқу және түсіну |
9. 1. 1. 1 көркем мәтінді талдап оқу; |
Талдау және жинақтау |
9. 2. 1. 1 эпикалық, лирикалық, драмалық мәтіндердегі композициялық амалдарды талдау; | ||
Бағалау және шығармашы-лық өнім |
9. 3. 1. 1 туындыдағы даралық образдар мен типтік характерлердің ұлттық және тарихи құндылығын әлем әдебиеті үлгілерімен салыстыра бағалау; | ||
4-тоқсан | |||
Қазақтың қилы тағдыры | Қазіргі заман әдебиеті М.Шахановтың "Рух пен тіл" өлеңі, "Ғашықтық ғаламаты" поэмасы, Н.Айтұлының "Ту" поэмасы, Қ.Мұқанбетқалиұлы-ның "Тар кезең" романы, Қ.Ілиясұлының "Мысыққа мінездеме" мысал-дастаны, С.Асылбекұлының "Жел-тоқсан түні" драмасы, Р.Мұқанованың "Мәңгілік бала бейне" әңгімесі, Е.Раушановтың "Ғайша-Бибі" поэмасы | Оқу және түсіну |
9. 1. 1. 1 көркем мәтінді талдап оқу |
Талдау және жинақтау |
9. 2. 1. 1 эпикалық, лирикалық, драмалық мәтіндердегі композициялық амалдарды талдау; | ||
Бағалау және шығармашы- лық өнім |
9. 3. 1. 1 туындыдағы даралық образдар мен типтік характерлердің ұлттық және тарихи құндылығын әлем әдебиеті үлгілерімен салыстыра бағалау; | ||
| Қазақстан Республикасы Оқу - ағарту министрлігінің 2022 жылғы 16 қыркүйектегі № 399 бұйрығына 39-қосымша |
Негізгі орта білім беру деңгейінің 5-9-сыныптарына арналған "Орыс тілі" оқу пәні бойынша үлгілік оқу бағдарламасы (оқыту орыс тілінде) 1-тарау. Жалпы ережелер
1. Оқу бағдарламасы "Мектепке дейінгі тәрбие мен оқытудың, бастауыш, негізгі орта, жалпы орта, техникалық және кәсіптік, орта білімнен кейінгі білім берудің мемлекеттік жалпыға міндетті стандарттарын бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Оқу-ағарту министрінің 2022 жылғы 3 тамыздағы № 348 бұйрығымен бекітілген Мектепке дейінгі тәрбие мен оқытудың, бастауыш, негізгі орта, жалпы орта, техникалық және кәсіптік, орта білімнен кейінгі білім берудің мемлекеттік жалпыға міндетті стандарттарына сәйкес әзірленген (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 29031 болып тіркелген).
2. Білім беру процесінде "Орыс тілі" оқу пәні екі түрлі қызмет атқарады: біріншіден, зерттеу пәні, екіншіден, басқа пәндерді зерттеу құралы болып табылады.
3. "Орыс тілі" пәнінің оқыту мақсаты – тіл білімін меңгеру негізінде сөйлеу қызметінің барлық түрлері бойынша коммуникативтік дағдыларды қалыптастыру, әртүрлі деңгейдегі құралдарды пайдалану нормалары мен оларды өнімді сөйлеу қызметінде жетілдіру, сондай-ақ сөздік қорын байыту арқылы шығармашыл, белсенді тілдік тұлғаны дамыту.
4. Оқыту пәні қазіргі замандағы Қазақстанның көпұлттылық және көптілділік жағдайларында оның шынайы қызмет етуінде заманауи орыс әдеби тілі болып табылады.
5. Оқыту міндеттері:
1) орыс тілі туралы білімді қалыптастыру, оның түрлі салаларда және қарым-қатынас жағдайларында, стилистикалық ресурстарда, әдеби тілдің негізгі нормаларында (орфоэпиялық, орфографиялық, лексикалық және грамматикалық) және сөйлеу этикетінің ережелеріндегі қызметі;
2) пайдаланылатын грамматикалық құралдардың сөздік қорын байыту және аясын кеңейту;
3) нормативтілік, қарым-қатынас жағдайларының сәйкестігі тұрғысынан тілдік құралдарды бағалай және таңдай білуін қалыптастыру;
4) әртүрлі тілдік жанрларда ауызша және жазбаша монолог құра білуін дамыту және жетілдіру;
5) әртүрлі салаларда және коммуникативтік жағдайларда диалогтік қарым-қатынас, пікірталас жүргізе білу іскерліктерін жетілдіру;
6) орфоэпиялық, орфографиялық, пунктуациялық және стилистикалық сауаттылықты жетілдіру;
7) орыс тілінің ұлттық-мәдени спецификасы, орыс, қазақ және басқа да халықтардың мәдениеті туралы ұғымдарды қалыптастыру;
8) тілге қарым-қатынас құралы, білім көзі, рухани-адамгершілік құндылық, қоғамда ойдағыдай әлеуметтенуге ықпал ететін тілдік капитал ретінде танымдық тұрғыдан қарауға тәрбиелеу.
6. Грамматикалық материал тілдік тақырыптар контексінде оқытылады.
7. "Орыс тілі" оқу пәні бойынша оқу бағдарламасы негізгі орта мектепте 5 жыл оқуға есептелген.
2-тарау. "Орыс тілі" оқу пәнінің мазмұнын ұйымдастыру 1-параграф. "Орыс тілі" оқу пәнінің мазмұны
8. "Орыс тілі" оқу пәні бойынша оқу жүктемесінің жоғары шекті көлемі:
1) 5-сыныпта аптасына 3 сағат, оқу жылына 102 сағат;
2) 6-сыныпта аптасына 3 сағат, оқу жылына 102 сағат;
3) 7-сыныпта аптасына 3 сағат, оқу жылына 102 сағат;
4) 8-сыныпта аптасына 2 сағат, оқу жылына 68 сағат;
5) 9-сыныпта аптасына 2 сағат, оқу жылына 68 сағатты құрайды.
Оқу пәні бойынша оқу жүктемесінің көлемі "Қазақстан Республикасындағы бастауыш, негізгі орта, жалпы орта білім берудің үлгілік оқу жоспарларын бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің 2012 жылғы 8 қарашадағы № 500 бұйрығымен (Нормативтік құқықтық актілерін мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 8170 тіркелген) бекітілген Үлгілік оқу жоспарына байланысты болады.
Ескерту. 8-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Оқу-ағарту министрінің 31.10.2023 № 328 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.9. "Орыс тілі" пәнінің оқу бағдарламасының мазмұны бөлімдерге бөлінеді. Бөлімдерді бөлімшелер құрайды, олар сыныптар бойынша күтілетін нәтижелер түрінде оқыту мақсаттарынан тұрады.
10. Оқыту мақсаттары арқылы мұғалімдер сөйлеу қызметінің төрт дағдысын (тыңдалым, айтылым, оқылым, жазылым) қалыптастырады, сонымен қатар, оқушылардың жетістігін бағалайды және оқытудың келесі кезеңі туралы ақпарат береді.
11. Оқыту пәнінің мазмұнын 4 бөлім құрайды:
1) тыңдалым және айтылым;
2) оқылым;
3) жазылым;
4) әдеби тіл нормаларын сақтау.
12. "Тыңдалым және айтылым" бөлімі келесі бөлімшелерден тұрады:
1) мәтіннің мазмұнын түсіну;
2) негізгі ойды анықтау;
3) тыңдалған материалды қайталап айту;
4) оқиғаны болжау;
5) диалогқа қатысу;
6) тыңдалған материалды бағалау;
7) монолог құру.
13. "Оқылым" бөлімі келесі бөлімшелерден тұрады:
1) ақпаратты түсіну;
2) мәтіннің құрылымдық бөліктері мен негізгі ойды анықтау;
3) оқылған мәтіндегі лексикалық және синтаксистік бірліктерді қолдана білу;
4) мәтін түрлері мен стилдерін анықтау;
5) сұрақтар қою және бағалау;
6) оқылым түрлерін қолдану;
7) әртүрлі ақпарат көздерінен ақпарат алу;
8) мәтіндерге салыстырмалы талдау.
14. "Жазылым" бөлімі келесі бөлімшелерден тұрады:
1) жоспару құру;
2) тыңдалым, оқылым және аудиовизуалды материалды мазмұндау;
3) жазба жұмыстарын әртүрлі формада ұсыну;
4) әртүрлі мәтін түрлері мен стилдерін қолдану;
5) эссе жазу;
6) шығармашылық хат;
9) мәтіндерді редакциялау.
15. "Әдеби тіл нормаларын сақтау бөлімі" келесі бөлімшелерден тұрады:
1) орфографиялық нормаларды сақтау;
2) лексикалық нормаларды сақтау;
3) грамматикалық нормаларды сақтау;
4) пунктуациялық нормаларды сақтау.
16. 5-сыныпқа арналған "Орыс тілі" оқу пәнінің базалық мазмұн:
1) айтылым және тыңдалым: басты ақпаратты анықтау, тақырыптар мен негізгі ойды анықтауда сұрақтарға сүйену, хабарлама, сипаттау, мәтінді мазмұндау, мәтіннен үзінді бойынша мәтін мазмұнын болжау, диалог-сауалнамаға қатысу, "айтушыдан" "тыңдаушыға" ауысу, "ұнайды/ұнамайды", "дұрыс/бұрыс" дауыстап айтуды бағалау, белгілі бір түрін айту, көрнекі материалдарға сүйену;
2) оқылым: бөлікке бөлінген және бөлінбеген мәтіндер, мәтіннің мазмұны мен құрылымы негізінде негізгі ойды анықтау, сөздің тура және ауыспалы мағынасы, синонимдер, антонимдер, омонимдер, көп мағыналы сөздер, сипаттау, хабарлау, талқылау, кітаби және сөйлеу стилі, хат, жарнама мәтіні, хабарландыру, күнделік, өлең, ертегі, сұрақтар құрастыру, таныса оқу, нақты тапсырмаларға арналған ақпаратты табу, тақырыптар мен әртүрлі мәтіндердің композициясын салыстыру;
3) жазылым: қарапайым жоспар, мәтіннің негізгі мазмұны, ақпаратты сурет түрінде ұсыну, көркем және ауызекі сөйлеу стилдерінде хабарлау және сипаттау, мақсатты аудиторияны есепке алу, эссе-хабарлама, эссе-талқылау, шығармашылық жұмыстар (120-150 сөз), кейіпкердің орнына өзін қою, сөздіктің көмегімен орфографиялық қателерді түзету, сөйлемдерді редакциялау;
4) әдеби тіл нормаларын сақтау: сөздің түбіріндегі дауысты және дауыссыз дыбыстар, НЕ сөзінің зат есімдермен, сын есімдермен, болымсыз есімдіктермен, етістіктермен, сондай-ақ сөздің әртүрлі бөліктерінде жалғаулармен, тура және ауыспалы мағынамен, синонимдермен, антонимдермен, омонимдермен қолданысы және көп мағыналы сөздер, кірме сөздер, эмоционалдық-бейнелі сөздер, гиперболалар, эпитеттер, теңеулер, родтағы, түр мен септіктегі атау тұлғадағы сөз таптары, сөйлеудегі және қаратпа сөздегі тыныс белгілер, жай сөйлемдердегі, бірыңғай мүшелердегі, сондай-ақ сөйлемнің бірыңғай мүшелеріндегі жалпылауыш сөздердегі сызықша.
17. 6-сыныпқа арналған "Орыс тілі" оқу пәнінің базалық мазмұны:
1) тыңдалым және айтылым: негізгі және қосымша ақпарат, тірек сөздердің көмегімен негізгі ойды анықтау, толық, қысқаша, іріктеп мазмұндау, тірек сөздер бойынша оқиғаның дамуын болжау, ұсынылған тақырып бойынша диалогқа қатысу, тыңдалынған материалды мазмұнына, құрылымына, сөз логикасына бағалау, жоспар, сұлба, иллюстрациялар, жарнама роликтеріне сүйене отырып талқылау элементтері бар сипаттама және хабарлама сипатындағы монолог, орфоэпиялық нормаларды сақтау;
2) оқылым: бөлікке бөлінген және бөлінбеген мәтіндердегі негізгі ақпарат, белгілі және белгісіз ақпараттарды табу, негізгі ойды анықтау, құрылымдық бөліктерін анықтау және мәтін құраудың мәнін түсіндіру, фразеологизмдер, қаратпа сөздер, сөйлемнің бірыңғай мүшелері, сұраулы және лепті, бұйрықты сөйлемдер, сипаттау, талқылау, хабарлау, мінездеме беру, публицистикалық және көркем стилдегі мәтіндердің (өлең, ертегі, әңгіме, қолжазба, репортаж, сұхбат) сипаты, хабарлама, талқылау, мінездеме, публицистикалық және көркем стилдегі мәтіндердің тілдік және жанрлық ерекшеліктері (мәтіннің өзектілігін, құндылығын, сапасын және пайдасын бағалайтын сұрақтар құрастыру, танысу және пікір білдіре оқу, әртүрлі ақпарат көздерінен ақпарат табу, әртүрлі көзқарасты анықтау, құрылымдық ерекшеліктерін ескере отырып әртүрлі мәтіндердің (өлең, ертегі, әңгіме, жазба, репортаж, сұхбат) стилистикалық ерекшеліктерін салыстыру;
3) жазылым: қарапайым және күрделі жоспар, хабарлама-мәтіндер, сипаттама-мәтіндерді 3-жақтан толық, қысқаша, іріктеп мазмұндау, ақпаратты иллюстрациялар, комикстер түрінде ұсыну, мәтіндерді публицистикалық және көркем стилде (өлең, ертегі, әңгіме, қолжазба, репортаж, сұхбат) сипаттау, хабарлау, талқылау, эссе-хабарлама, эссе-талқылау, эссе-сипаттама, шығармашылық жұмыстар (150-200 сөз), орфографиялық және пунктуациялық қателерді сөздіктің көмегімен түзету, мәтінді оның түріне қарай редакциялау;
4) әдеби тіл нормаларын сақтау: Ъ және Ь белгілерін ажырату, күрделі зат есім, сын есім, сан есім, белгісіздік есімдік, сондай-ақ приставкалар мен әртүрлі сөз таптарының жұрнақтары, фразеологиялық тіркестер, метафоралар, кейіптеу, риторикалық фигуралар, антитеза, перифраз, сан есімдердің, сын есімдердің, есімдіктердің септелуі, сын есімдер мен үстеулердің салыстырмалы түрі, кірме конструкциялары бар сөйлемдердің, төл сөздер мен төлеу сөздердің тыныс белгілері.
18. 7-сыныпқа арналған "Орыс тілі" оқу пәнінің базалық мазмұн:
1) тыңдалым және айтылым: негізгі және қосымша ақпарат, тірек сөздердің көмегімен негізгі ойды анықтау, жағын ауыстырып толық, қысқаша, іріктеп мазмұндау, тірек сөздер бойынша оқиғаның дамуын болжау, диалогқа және дәлел келтіруге қатысу, тыңдалынған материалды өз көзқарасы тұрғысынан бағалау, материалдың мазмұнына, құрылымына, мазмұнының логикасына, жоспар, сұлбалар, иллюстрациялар, жарнама роликтері негізінде кемінде 2 шағын тақырыптан тұратын аргументтелген монологқа (сипаттау, хабарлау, талқылау) назар аударуға арналған тілдік құралдарды қолдану;
2) оқылым: бөлікке бөлінген және бөлінбеген мәтіндер, негізгі және қосымша ақпаратты, негізгі ойды ашатын құрылымдық бөлімдерін және олардың элементтерін (сөйлем, абзацтар) табу, мәтіндегі жекелеген сөздер мен ойлардың анық және астарлы (мәтін ішіндегі) мәні, паронимдер, кіріспе сөздер, қайталаулар, сөйлемдегі сөздердің тура және керісінше тәртібі, мәтіндердің аралас түрлері, сипаттық белгілері, публицистикалық және ресми-іскери стилдегі мәтіндердің тілдік және жанрлық ерекшеліктері (түсіндірме жазба, қолхат, ереже, құттықтау, нұсқаулық, жазба, сұхбат, күнделік, блог, хаттар, өтініштер, шақырулар), қорытындылар негізінде әртүрлі сұрақтар сұрақтар құрастыру, оқылым түрлері, соның ішінде іздестіру, дерек пен пікірлерді шектеу, композициясы мен тілдік ерекшеліктерін ескере отырып түрлі мәтіндердің стилистикалық ерекшеліктері, мақсаттары мен мақсатты аудиториясы (түсіндірме жазба, қолхат, ереже, құттықтау, нұсқаулық, жазба, сұхбат, күнделік, блог, хаттар, өтініштер, шақырулар, ақпараттар);
3) жазылым: қарапайым және күрделі жоспар, хабарлама-мәтіндер, сипаттама-мәтіндер мен талқылама-мәтіндерді жағын ауыстырып, толық, қысқаша, іріктеп мазмұндау, сұлбалар, кестелер, диаграммалар, хабарлау элементтері бар сипаттама-мәтіндер, талқылау элементттері бар хабарлама-мәтіндер, публицистикалық және ресми-іскери стилдегі мәтіндері (түсіндірме жазба, қолхат, ереже, құттықтау, нұсқаулық, жазба, сұхбат, күнделік, блог, хаттар, өтініштер, шақырулар), өз пікірін білдіру, эссенің түрлері, аргументтелген эссе, шығармашылық жұмыстар (200-250 сөз), белгілі бір әлеуметтік рөлі мен тілдік тәртібін таңдау, мәндік, деректік, логикалық кемшіліктерін түзету, мәтінді редакциялау, жекелеген сөйлемдердің немесе мәтін үзінділерінің құрылымын өзгерту;
4) әдеби тіл нормаларын сақтау: ызың дауыссыздардан кейінгі дауыстылар және Ц, әртүрлі сөз таптарымен бірге НЕ, етістіктердің жалғаулары, әр сөз таптарының жұрнақтары, паронимдер, терминдер, аллегория, инверсия, анафора, етістік және оның түрлері, көмекші сөздер, етістік нормалары, дара анықтауыш пен пысықтауыш қатысқан жай сөйлемдердің тыныс белгілері.
19. 8-сыныпқа арналған "Орыс тілі" оқу пәнінің базалық мазмұн:
1) тыңдалым және айтылым: ашық және жасырын (мәтін ішінде) ақпарат, айту мақсаты, мәтіннің құрылымдық элементтері мен мақсатты аудитория негізінде негізгі ойды анықтау, жағын өзгертіп және мәтіннің бастапқы құрылымын сақтап сөйлеу түрлерін қолданып мазмұндау, мәтін атауы немесе басталуы бойынша мазмұнын болжау, пікірталасқа қатысу, аргумент келтіру, қорытынды шығару, сөйлеу қарқыны мен мақсатты аудиторияның сәйкестігі тұрғысынан тыңдалған материалды бағалау, блогтар мен БАҚ хабарламалары негізінде кемінде 2 шағын тақырыптан тұратын ашық аргументтелген монолог (сипаттау және хабарлау, сендіру элементтерімен талқылау);
2) оқылым: бөлікке бөлінген және бөлінбеген мәтіндердегі негізгі ақпарат, ауызша сөйлеудің жазбаша түрлерінің ерекшеліктері, ашық және жасырын (мәтін ішіндегі) ақпаратты табу, негізгі ойды ашатын мәтін құрылымының ерекшеліктері, мәтіндегі жекелеген сөздердің, сөз тіркестері мен сөйлемдердің мағынасы, эмоциональдық-бейнелі және кәсіби сөздер, неологизмдер, лексикалық үйлескен окказионализмдер, мәтіндердің аралас түрлері, сипаттық белгілері, публицистикалық, сөйлеу, ғылыми, ресми-іскери стилдердің (репортаж, фельетон, мақала, сұхбат, очерк, шолу, жолдау, мінездеме, биография, автобиография, аннотация, тезистер, реферат, баяндама, блогтағы, чаттағы, форумадағы пікірлер) тілдік және жанрлық ерекшеліктері, оқылған мәтін негізінде сұрақтар мен өз идеяларын қалыптастыру, деректер мен пікірлерін шектеу, оқылымның түрлері, соның ішінде түрлі дереккөздерден ақпараттарды зерттеу, табу және синтездеу, оның өзектілігін, қарама-қайшылығын, анықтылығын анықтау, композициялық, тілдік (репортаж, фельетон, мақала, сұхбат, очерк, шолу, жолдау, мінездеме, биография, автобиография, аннотация, тезистер, реферат, баяндама, блогтағы, чаттағы, форумадағы пікірлер) мақсаттар мен мақсатты аудиторияны ескере отырып әртүрлі мәтіндердің стилистикалық ерекшеліктерін салыстыру;
3) жазылым: цитаттық жоспар (қарапайым және күрделі), жағын ауыстырып, аралас мәтіндердің мазмұнын толық, қысқаша, іріктеп мазмұндау, суреттер, сұлбалар, кестелер, диаграммалар және керісінше түрінде бөлікке бөлінбеген мәтіндердегі ақпараттарды, талқылау элементтері бар сипаттама- мәтіндер, сипаттау элементттері бар хабарлама-мәтіндер, публицистикалық, ресми-іскери және ғылыми, ауызекі сөйлеу стиліндегі мәтіндер (репортаж, фельетон, мақала, сұхбат, очерк, шолу, жолдау, мінездеме, биография, автобиография, аннотация, тезистер, реферат, баяндама, блогтағы, чаттағы, форумадағы пікірлер) ұсыну, эссенің түрлері, соның ішінде академиялық, шығармашылық жұмыстар (250-300 сөз), мазмұны бойынша үйлескен үзінді/мәтін үзінділері, мағыналық, деректік, логикалық, стилистикалық кемшіліктерді түзету, мәтінді редакциялау, мәтіннің құрылымын өзгерту;
4) әдеби тіл нормаларын сақтау: омонимдік, дара және көмекші сөз таптары, кәсіби сөздер, терминдер, неологизмдер, инверсия, градация, сөйлемнің дара мүшелері, сөйлем мүшелерін, нақыл сөздерді, сондай-ақ толымсыз сөйлемді анықтайтын тыныс белгілер.
20. 9-сыныпқа арналған "Орыс тілі" оқу пәнінің базалық мазмұн:
1) тыңдалым және айтылым: мәтіндегі негізгі және бөлшек ақпарат, тыңдалған мәтінге сыни көзқарас, тақырыпшалар негізінде негізгі ойды анықтау, тыңдалған мәтінге өз қарым-қатынасын айту, ақпаратқа шығармашылық интерпретациясы бар аралас түрдегі мәтіндерді мазмұндау, мәтіннің соңы бойынша мазмұнын болжау, пікірталасқа қатысу, түрлі көзқарас тұрғысынан синтездеу, тыңдалған материалды сөйлеу нормалары тұрғысынан бағалау, материалдың мазмұны, құрылымы, мазмұндау логикасы, өз пікірін білдіру, оқу, қоғамдық-саяси және әлеуметтік-мәдени салалар шеңберінде кемінде 3 тақырыпшадан тұратын ашық аргументтелген монолог (берілген тақырыпты талқылау, сендіру), нақты жағдайларда сөйлеу нормаларына сәйкес сөйлеу үлгілерін қолдану;
2) оқылым: бөлікке бөлінген және бөлінбеген мәтіндердегі ашық және жасырын (мәтін ішіндегі) ақпарат, мәтінде берілген ақпараттың басқа дереккөздерден алынған ақпараттармен/жеке тәжірибемен арақатынасы, негізгі ойды берудегі мәтін құрылымының ерекшеліктері мен рөлдерін анықтау, сөз тіркестеріндегі аббревиация, парцелляция, мысқыл, ишара, асыра кішірейту, асыра үлкейту және басқа да тәсілдер, мәтін түрлері, сипаттау белгілері, әртүрлі жанрдағы, стилдегі мәтіндердің (ғылыми мақалалар, іссапар туралы есептер) тілдік ерекшеліктері, сұрақтар мен идеялар құрастыру, мәтін мазмұнын интерпретациялау, оқылым түрлері, соның ішінде қарап оқу, жоспар, тезис, конспект құрып оқу, әртүрлі дереккөздерден ақпараттар табу және синтездеу, алынған мәліметтер негізінде қорытынды шығару, өз пікірін білдіру, әртүрлі мәтіндердің стилистикалық ерекшеліктерін, композициялық, тілдік және жанрлық ерекшеліктерін салыстыру, мақсаттарды, мақсатты аудиторияны және автор ұстанымдарын (ғылыми мақалалар, іссапар туралы есептер) назар алу;
3) жазылым: жоспардың түрлері, соның ішінде цитаттық, тезистік, мәтінді мазмұндау, тыңдалған, оқылған және аудиовизуалды материалдағы ақпаратты синтездеу, сілтемелер, гиперсілтемелерді қолданып таныстырылым түрінде ақпаратты ұсыну, талқылау элементтері бар сипаттама-мәтіндер, тиісті стилдерді (ғылыми мақалалар, іссапар туралы есептер) талқылау элементтері бар хабарлама-мәтіндер;
4) әдеби тіл нормаларын сақтау: орфографиялық нормалар, стилистикалық бояма сөздер, аббревиатура, парцелляция, құрмалас сөйлемдердегі морфологиялық байланыс құралдары (шылаулар мен шылаулы сөздер), жай, күрделенген жай және құрмалас сөйлемдердегі тыныс белгілер.
2-параграф. Оқыту мақсаттарының жүйесі
21. Бағдарламада оқыту мақсаттары кодтық белгімен берілген. Кодтық белгідегі бірінші сан сыныпты, екінші және үшінші сан бөлім мен бөлімше ретін, төртінші сан оқыту мақсатының реттік нөмірін көрсетеді. Мысалы, 6.2.1.4 кодында: "6" – сынып, "2.1." – бөлім мен бөлімше, "4" – оқыту мақсатының реттік саны.
22. Оқыту мақсаттары әр сыныпқа бөлімшелер бойынша жазылған:
1) тыңдалым және айтылым:
Білім алушылар: | |||||
Бөлімшелер | 5-сынып | 6-сынып | 7-сынып | 8-сынып | 9-сынып |
1. |
5. 1. 1. 1 |
6. 1. 1. 1 |
7. 1. 1. 1 |
8. 1. 1. 1 |
9. 1. 1. 1 |
2. |
5. 1. 2. 1 |
6. 1. 2. 1 |
7. 1. 2. 1 |
8. 1. 2. 1 |
9. 1. 2. 1 |
3. |
5. 1. 3. 1 |
6. 1. 3. 1 |
7. 1. 3. 1 |
8. 1. 3. 1 |
9. 1. 3. 1 |
4. Оқиға ларды болжау |
5. 1. 4. 1 |
6. 1. 4. 1 |
7. 1. 4. 1 |
8. 1. 4. 1 |
9. 1. 4. 1 |
5. |
5. 1. 5. 1 |
6. 1. 5. 1 |
7. 1. 5. 1 |
8. 1. 5. 1 |
9. 1. 5. 1 |
6. |
5. 1. 6. 1 |
6. 1. 6. 1 |
7. 1. 6. 1 |
8. 1. 6. 1 |
9. 1. 6. 1 |
7. |
5. 1. 7. 1 |
6. 1. 7. 1 |
7. 1. 7. 1 жоспар, сұлба, иллюстрациялар, жарнама роликтері негізінде кемінде |
8. 1. 7. 1 |
9. 1. 7. 1 |
2) оқылым:
Білім алушылар: | |||||
Бөлімшелер | 5 класс | 6 класс | 7 класс | 8 класс | 9 класс |
1. |
5. 2. 1. 1 |
6. 2. 1. 1 |
7. 2. 1. 1 |
8. 2. 1. 1 |
9. 2. 1. 1 |
2. Мәтін нің құрылымдық бөлігін және негізгі ойды анықтау |
5. 2. 2. 1 |
6. 2. 2. 1 |
7. 2. 2. 1 |
8. 2. 2. 1 |
9. 2. 2. 1 |
3. | 5. 2. 3. 1 автордың түрлі мақсатта мәтінде қолданған тура және ауыспалы мағыналы сөздерді, синоним дерді, антонимдерді, омонимдерді және көп мағыналы сөздерді, синтаксистік бірліктерді қолдана білу |
6. 2. 3. 1 |
7. 2. 3. 1 |
8. 2. 3. 1 |
9. 2. 3. 1 |
4. |
5. 2. 4. 1 |
6. 2. 4. 1 |
7. 2. 4. 1 |
8. 2. 4. 1 |
9. 2. 4. 1 |
5. |
5. 2. 5. 1 |
6. 2. 5. 1 |
7. 2. 5. 1 |
8. 2. 5. 1 |
9. 2. 5. 1 |
6. |
5. 2. 6. 1 |
6. 2. 6. 1 |
7. 2. 6. 1 |
8. 2. 6. 1 |
9. 2. 6. 1 |
7. |
5. 2. 7. 1 |
6. 2. 7. 1 |
7. 2. 7. 1 |
8. 2. 7. 1 |
9. 2. 7. 1 |
8. |
5. 2. 8. 1 |
6. 2. 8. 1 |
7. 2. 8. 1 |
8. 2. 8. 1 |
9. 2. 8. 1 |
3) жазылым:
Білім алушылар: | |||||
Бөлімшелер | 5 класс | 6 класс | 7 класс | 8 класс | 9 класс |
1. |
5. 3. 1. 1 |
6. 3. 1. 1 |
7. 3. 1. 1 |
8. 3. 1. 1 |
9. 3. 1. 1 |
2. |
5. 3. 2. 1 |
6. 3. 2. 1 |
7. 3. 2. 1 |
8. 3. 2. 1 |
9. 3. 2. 1 |
3. |
5. 3. 3. 1 | 6. 3. 3. 13 ақпаратты иллюстрациялар, комикстер түрінде, соның ішінде ақпараттық-коммуникациялық технологияларды қолдана отырып ұсыну |
7. 3. 3. 1 |
8. 3. 3. 1 |
9. 3. 3. 1 |
4. |
5. 3. 4. 1 |
6. 3. 4. 1 |
7. 3. 4. 1 |
8. 3. 4. 1 |
9. 3. 4. 1 |
5. |
5. 3. 5. 1 |
6. 3. 5. 1 |
7. 3. 5. 1 |
8. 3. 5. 1 |
9. 3. 5. 1 |
6. |
5. 3. 6. 1 |
6. 3. 6. 1 |
7. 3. 6. 1 |
8. 3. 6. 1 |
9. 3. 6. 1 |
7. |
5. 3. 7. 1 |
6. 3. 7. 1 |
7. 3. 7. 1 |
8. 3. 7. 1 |
9. 3. 7. 1 |
4) әдеби нормаларды сақтау:
Білім алушылар: | |||||
Бөлімше | 5 класс | 6 класс | 7 класс | 8 класс | 9 класс |
1. |
5. 4. 1. 1 |
6. 4. 1. 1 |
7. 4. 1. 1 |
8. 4. 1. 1 |
9. 4. 1. 1 |
2. |
5. 4. 2. 1 |
6. 4. 2. 1 |
7. 4. 2. 1 |
8. 4. 2. 1 |
9. 4. 2. 1 |
3. |
5. 4. 3. 1 |
6. 4. 3. 1 |
7. 4. 3. 1 |
8. 4. 3. 1 |
9. 4. 3. 1 |
4. |
5. 4. 4. 1 |
6. 4. 4. 1 |
7. 4. 4. 1 |
8. 4. 4. 1 |
9. 4. 4. 1 |
23. -тоқсандағы бөлімдер мен бөлімдер ішіндегі тақырыптар бойынша сағат сандарын бөлу мұғалімнің еркіне қалдырылады.
24. Осы оқу бағдарламасы Негізгі орта білім беру деңгейінің 5-9-сыныптарына арналған "Орыс тілі" оқу пәні бойынша үлгілік оқу бағдарламасын (оқыту орыс тілінде) іске асыру жөніндегі ұзақ мерзімді жоспарға сәйкес іске асырылады.
3-параграф. Негізгі орта білім беру деңгейінің 5-9-сыныптарына арналған "Орыс тілі" оқу пәні бойынша үлгілік оқу бағдарламасын (оқыту орыс тілінде) іске асыру жөніндегі ұзақ мерзімді жоспар
1) 5-сынып:
Тақырып. Бөлім |
Тілдік | Лексико-грамматикалық материал | Оқыту мақсаттары |
1-тоқсан | |||
Мәдениет: тіл және қарым-қатынас. | Тыңдалым және айтылым |
Морфология. |
5. 1. 1. 1 басты ақпаратты анықтай отырып, мәтіннің негізгі мазмұнын түсіну; |
Оқылым |
5. 2. 1. 1 тақырыпты анықтай отырып, бөлікке бөлінген және бөлікке бөлінбеген мәтіндердегі негізгі ақпаратты түсіну; | ||
Жазылым |
5. 3. 1. 1 қарапайым жоспар құру; | ||
Әдеби тіл нормалары |
5. 4. 3. 1 септігін, түрін қарастыра отырып сын есімдерді, зат есімдерді қолдану; | ||
Бізді қоршаған әлем: транспорт және инфраструктура. | Тыңдалым және айтылым |
Морфология. |
5. 1. 2. 1 сұрақтарға сүйене отырып, негізгі ой мен тақырыпты анықтау; |
Оқылым |
5. 2. 4. 1 мәтін түрлерін анықтай алу: әңгімелеу, сипаттау, пайымдау, негізгі сипаттарына қарай жазба және ауызекі стилдерді ажырата білу (күнделік, өлең, әңгіме); | ||
Жазылым |
5. 3. 1. 1 қарапайым жоспар құру; | ||
Әдеби тіл нормалары |
5. 4. 1. 1 сөз түбіріндегі дауыстылар мен дауыссыздарды, не - шылауын зат есімдермен, сын есімдермен дұрысжазу; | ||
2-тоқсан | |||
Өмір құндылықтары. | Тыңдалым және айтылым |
Синонимдер. | 5. 1. 2. 1 сұрақтарға сүйене отырып, негізгі ой мен тақырыпты анықтау |
Оқылым | 5. 2. 5. 1 мәтінге қатысты сипаттайтын сұрақтарды құрастыру | ||
Жазылым | 5. 3. 2. 1 мәтіннің негізгі мазмұнын түсіндіру | ||
Әдеби тіл нормалары | 5. 4. 2. 1 синонимдерді, антонимдерді, омонимдерді, көп мағыналы сөздерді, тура және ауыспалы мағынадағы сөздерді қолдану | ||
Мамандықтар әлемі. | Тыңдалым және айтылым |
Лексика. | 5. 1. 4. 1 мәтін үзінділері арқылы мазмұнды болжау |
Оқылым | 5. 2. 3. 1 мәтінде автор әртүрлі мақсатқа арнап қолданған синонимдердің, антонимдердің, омонимдердің, көп мағыналы сөздердің, тура және ауыспалы мағынада тұрған сөздердің қолданысын түсіну | ||
Жазылым | 5. 3. 3. 1 ақпаратты сурет түрінде елестету | ||
Әдеби тіл нормалары | 5. 4. 2. 1 синонимдерді, антонимдерді, омонимдерді, көп мағыналы сөздерді, тура және ауыспалы мағынадағы сөздерді қолдану | ||
3-тоқсан | |||
Қиял-ғажайып әлемі. | Тыңдалым және айтылым |
Синтаксис. Пунктуация. | 5. 1. 6. 1 өзінің ұстанымын түсіндіре отырып, айтылған сөзді "ұнайды/ұнамайды", "дұрыс/дұрыс емес" позициясынан бағалау |
Оқылым |
5. 2. 2. 1 мазмұн және композицияға қарай негізгі ойды анықтау; | ||
Жазылым |
5. 3. 5. 1 көркем-әдеби эссе, пайымдық эссе жазу; | ||
Әдеби тіл нормалары | 5. 4. 4. 1 төлеу сөзі бар сөйлемдерде тыныс белгілерін қолдану | ||
Тірі организмдер: өсімдіктер. | Тыңдалым және айтылым |
Синтаксис. | 5. 1. 6. 1 өзінің ұстанымын түсіндіре отырып, айтылған сөзді "ұнайды/ұнамайды", "дұрыс/дұрыс емес" позициясынан бағалау |
Оқылым | 5. 2. 7. 1 нақты тапсырманы орындау үшін ақпаратты табу | ||
Жазылым |
5. 3. 5. 1 көркем-әдеби эссе, пайымдық эссе жазу; | ||
Әдеби тіл нормалары | 5. 4. 4. 1 төлеу сөзі бар сөйлемдерде тыныс белгілерін қолдану | ||
Каникул және демалыс. | Тыңдалым және айтылым |
Синтаксис. Пунктуация. Сөйлемнің бірыңғай мүшелері. | 5. 1. 6. 1 өзінің ұстанымын түсіндіре отырып, айтылған сөзді "ұнайды/ұнамайды", "дұрыс/дұрыс емес" позициясынан бағалау |
Оқылым |
5. 2. 2. 1 мазмұн және композицияға қарай негізгі ойды анықтау; | ||
Жазылым |
5. 3. 5. 1 көркем-әдеби эссе, пайымдық эссе жазу; | ||
Әдеби тіл нормалары | 5. 4. 4. 1 төлеу сөзі бар сөйлемдерде тыныс белгілерін қолдану | ||
4- -тоқсан | |||
Астрономия: жұлдыздар мен шоқжұлдыз дар. | Тыңдалым және айтылым |
Морфология. |
5. 1. 5. 1 "сөйлеуші" позициясын "тыңдаушыға" ауыстыра және атқаратын ролінің жас ерекшеліктерін ескере отырып, диалог сауалнамаларға қатысу; |
Оқылым |
5. 2. 2. 1 мазмұн және композицияға қарай негізгі ойды анықтау; | ||
Жазылым |
5. 3. 6. 1 өмірлік жәжірибені қолданып, өзін батырдың орнына қойып, шығармашылық жұмыстарды жазу(65-85 сөз); | ||
Әдеби тіл нормалары | 5. 4. 1. 1 сөз түбіріндегі дауыстылар мен дауыссыздарды, не- шылауын зат есімдермен, сын есімдермен дұрыс жазу | ||
Әлем кереметтері. | Тыңдалым және айтылым |
Синтаксис. Пунктуация. |
5. 1. 5. 1 "сөйлеуші" позициясын "тыңдаушыға" ауыстыра және атқаратын ролінің жас ерекшеліктерін ескере отырып, диалог сауалнамаларға қатысу; |
Оқылым |
5. 2. 2. 1 мазмұнжәнекомпозицияғақарайнегізгіойдыанықтау; | ||
Жазылым |
5. 3. 6. 1 өмірлік тәжірибені қолданып, өзін батырдың орнына қойып, шығармашылық жұмыстарды жазу (65-85 сөз); | ||
Әдеби тіл нормалары | 5. 4. 4. 1 жалпылама сөздері бар, төлеу сөзді сөйлемдерде тыныс белгілерін қолдану | ||
2) 6-сынып:
Тақырып. Бөлім |
Тілдік | Лексико-грамматикалық материал | Оқыту мақсаттары |
1-тоқсан | |||
Саяхат және қоанқжайлылық. | Тыңдалым және айтылым |
Морфология. |
6. 1. 1. 1 мәтіндегі басты ақпаратты анықтай отырып, негізгі мазмұнын түсіну; |
Оқылым |
6. 2. 1. 1 белгілі және белгісіз ақпаратты таба отырып, бөлікке бөлінген және бөлінбеген мәтіндердегі негізгі ақпаратты түсіну; | ||
Жазылым |
6. 3. 1. 1 қарапайым және күрделі жоспар құру; | ||
Әдеби тіл нормаларын сақтау |
6. 4. 1. 1 ажырату Ъ және Ь белгілерін, күрделі зат есім, сын есім, сан есім, белгісіздік есімдіктерді, сондай-ақ приставкалар мен әртүрлі сөз таптарының жұрнақтарын дұрыс жазу; | ||
Өмір салты және мәдениет: ежелгі өркениет. | Тыңдалым және айтылым |
Морфология. Сын есім (разрядтар). |
6. 1. 1. 1 мәтіндегі негізгі және қосымша ақпаратты таба отырып, мәтіннің негізгі мазмұнын түсіну; |
Оқылым |
6. 2. 1. 1 белгілі және белгісіз ақпаратты таба отырып, бөлікке бөлінген және бөлінбеген мәтіндердегі негізгі ақпаратты түсіну; | ||
Жазылым |
6. 3. 2. 1 хабарлама-мәтіндердің, сипаттама-мәтіндердің мазмұнын 3-жақтан толық, қысқаша, іріктеп баяндау; | ||
Әдеби тіл номаларын сақтау |
6. 4. 1. 1 күрделі зат есім, сын есім, сан есім, белгісіздік есімдіктерді, сондай-ақ приставкалар мен әртүрлі сөз таптарының жұрнақтарын дұрыс жазу; | ||
2-тоқсан | |||
Отбасы және отбасылық құныдылықтар. | Тыңдалым және айтылым |
Морфология. |
6. 1. 2. 1 тірек сөздер, сөз тіркестері арқылы негізгі ойды анықтау; |
Оқылым |
6. 2. 2. 1 құрылымдық бөліктерін анықтай отырып және мәтіннің құрылу мәнін түсіндіре отырып негізгі ойды анықтау; | ||
Жазылым |
6. 3. 3. 1 ақпаратты комикстер түрінде, соның ішінде ақпараттық-коммуникациялық технологияларды қолдана отырып ұсыну; | ||
Әдеби тіл нормаларын сақтау |
6. 4. 2. 1 фразеологиялық тіркестерді қолдану; | ||
Қазақстан | Тыңдалым және айтылым |
Морфология. |
6. 1. 2. 1 тірек сөздер, сөз тіркестері арқылы негізгі ойды анықтау; |
Оқылым |
6. 2. 2. 1 құрылымдық бөліктерін анықтай отырып және мәтіннің құрылу мәнін түсіндіре отырып негізгі ойды анықтау; | ||
Жазылым |
6. 3. 1. 1 қарапайым және күрделі жоспар құру; | ||
Әдеби тіл нормаларын сақтау |
6. 4. 2. 1 метафораларды, олардың мағынасына тән сөздерді қолдану; | ||
3-тоқсан | |||
Қазақ халқының танымал тұлғалары. | Тыңдалым және айтылым |
Морфология. |
6. 1. 1. 1 мәтіндегі негізгі және қосымша ақпаратты таба отырып, мәтіннің негізгі мазмұнын түсіну; |
Оқылым |
6. 2. 2. 1 құрылымдық бөліктерін анықтай отырып және мәтіннің құрылу мәнін түсіндіре отырып негізгі ойды анықтау; | ||
Жазылым |
6. 3. 4. 1 публицистикалық және көркем стилде (репортаж, сұхбат) мақсатты аудиторияны ескере отырып, сипаттама-мәтін және хабарлама, талқылау жазу; | ||
Әдеби тіл нормаларын сақтау |
6. 4. 1. 1 сан есімдердің септелген түрін дұрыс қолдану; | ||
Спорт және диета. | Тыңдалым және айтылым |
Морфология. |
6. 1. 6. 1 тыңдалған материалды мазмұны, құрылымы және материалды мазмұндау логикасы тұрғысынан бағалау; |
Оқылым |
6. 2. 3. 1 фразеологизмдерді, қаратпа сөздерді, бірыңғай сөйлем мүшелерін, сұраулы, лепті және бұйрықты сөйлемдерді қолдана білу; | ||
Жазылым |
6. 3. 5. 1 хабарлама-эссе, талқылама-эссе, сипаттама-эссе жазу; | ||
Әдеби тіл нормаларын сақтау |
6. 4. 2. 1 фразеологиялық тіркестерді, метафораларды, кейіптеуді, риторикалық фигураларды, антитезаны, перифразды, олардың мағынасына тән сөздерді қолдану; | ||
Тірі ағзалар: жануарлар. | Тыңдалым және айтылым |
Морфология. |
6. 1. 5. 1 ұсынылған тақырып бойынша пікірлерін алмаса отырып диалогқа қатысу; |
Оқылым |
6. 2. 3. 1 фразеологизмдерді, қаратпа сөздерді, бірыңғай сөйлем мүшелерін, сұраулы, лепті және бұйрықты сөйлемдерді қолдана білу; | ||
Жазылым |
6. 3. 4. 1 мәтін түрлерін анықтау және ажырату: хабарлау, талқылау, мінездеме белгілерін танып білу, публицистика лық және көркем стилдегі (өлең, ертегі, әңгіме, жазба, репортаж, сұхбат) мәтіндердің тілдік және жанрлық ерекшеліктері; | ||
Әдеби тіл нормаларын сақтау |
6. 4. 1. 1 сан есімдердің, сын есімдердің, есімдіктердің септелген түрін дұрыс қолдану; | ||
4-тоқсан | |||
Ыстық және суық: экстремальды ауа райы. | Тыңдалым және айтылым |
Морфология. |
6. 1. 2. 1 тірек сөздер, сөз тіркестері арқылы негізгі ойды анықтау; |
Оқылым |
6. 2. 7. 1 6. 2. 1. 1 мәтіннен негізгі және қосымша, детальді ақпаратты анықтау, түсіндіру; | ||
Жазылым |
6. 3. 5. 1 әртүрлі жанрдағы мәтіндерді жазу үшін құрылымын ескере отырып, қарапайым жоспар құру; | ||
Әдеби тіл нормаларын сақтау | 6. 4. 4. 2 етістіктің етіс түрлері мен салт-сабақты етістіктердің тіркесімдік мүмкіндігін ауызша және жазбаша тілдесім барысында қолдану | ||
Қазақстан болашағы: өнертапқыштар және энергия | Тыңдалым және айтылым |
Морфология. |
6. 1. 1. 1 мәтіннің атауын талқылау және алғашқы бөлігін тыңдау арқылы көтерілетін мәселені болжау; |
Оқылым |
6. 2. 3. 1 ауызекі сөйлеу этикеттері мен көркем сөйлеудің құрылымдық және жанрлық ерекшеліктерін ажырату; | ||
Жазылым |
6. 3. 2. 1 жанрлық және стильдік ерекшеліктеріне сай құрылымын сақтай отырып, құттықтау құрастырып жазу; | ||
Әдеби тіл нормаларын сақтау | 6. 4. 4. 3 үстеудің мағыналық түрлерін ажырату, синонимдік қатарларын түрлендіріп қолдану | ||
3) 7-сынып:
Тақырып. Бөлім |
Тілдік | Лексико-грамматикалық материал | Оқыту мақсаттары |
1-тоқсан | |||
Климат, климаттық өзгерістер. | Тыңдалым және айтылым |
Морфология. Орфография. |
7. 1. 1. 1 мәтін үзінділерін тыңдай отырып, оқиғаның дамуы мен аяқталуын болжау; |
Оқылым |
7. 2. 1. 1 мәтіндік және графиктік (кесте, диаграмма, сурет, шартты белгілер) ақпаратты интерпретациялау; | ||
Жазылым |
7. 3. 3. 1 мәтін құрылымын (кіріспе бөлім, жалпы мәлімет беру, детальді мәлімет беру) сақтай отырып, графиктік мәтін (шартты белгі, сурет, сызба) түрінде берілген процесті сипаттап жазу; | ||
Әдеби тіл нормаларын сақтау | 7. 4. 2. 1 сөйлеу тіліндегі интонация, кідіріс, логикалық екпіннің мәнін түсініп қолдану | ||
Салт-дәстүрлер. | Тыңдалым және айтылым |
Морфология. Орфография. |
7. 1. 2. 1 әлеуметтік-қоғамдық, оқу-еңбек тақырыптарына байланысты диалог, монолог, полилогтердегі (көркем әдеби шығармалардан үзінді) автор көзқарасы мен көтерілген мәселені талдау; |
Оқылым |
7. 2. 3. 1 хроника құрылымы мен ресімделуі арқылы жанрлық ерекшеліктерін ажырату; | ||
Жазылым |
7. 3. 1. 1 әртүрлі жанрдағы мәтіндерді жазу үшін құрылымын ескере отырып, күрделі жоспар құру; | ||
Әдеби тіл нормаларын сақтау | 7. 4. 1. 1 жалғаулар мен шылаулардың ерекшелігін ескере отырып, үндестік заңына сәйкес орфографиялық нормаға сай жазу | ||
2-тоқсан | |||
Білім: әлем және шет тілдері. | Тыңдалым және айтылым |
Лексика. |
7. 1. 1. 1 мәтін үзінділерін тыңдай отырып, оқиғаның дамуы мен аяқталуын болжау; |
Оқылым |
7. 2. 1. 1 мәтіндік және графиктік (кесте, диаграмма, сурет, шартты белгілер) ақпаратты интерпретациялау; | ||
Жазылым |
7. 3. 3. 1 мәтін құрылымын (кіріспе бөлім, жалпы мәлімет беру, детальді мәлімет беру) сақтай отырып, графиктік мәтін (шартты белгі, сурет, сызба) түрінде берілген процесті сипаттап жазу; | ||
Әдеби тіл нормаларын сақтау | 7. 4. 2. 1 сөйлеу тіліндегі интонация, кідіріс, логикалық екпіннің мәнін түсініп қолдану | ||
Жыл мезгілдері. | Тыңдалым және айтылым |
Орфография. |
7. 1. 2. 1 әлеуметтік-қоғамдық, оқу-еңбек тақырыптарына байланысты диалог, монолог, полилогтердегі (көркем әдеби шығармалардан үзінді) автор көзқарасы мен көтерілген мәселені талдау; |
Оқылым |
7. 2. 3. 1 хроника құрылымы мен ресімделуі арқылы жанрлық ерекшеліктерін ажырату; | ||
Жазылым |
7. 3. 1. 1 әртүрлі жанрдағы мәтіндерді жазу үшін құрылымын ескере отырып, күрделі жоспар құру; | ||
Әдеби тіл нормаларын сақтау | 7. 4. 1. 1 жалғаулар мен шылаулардың ерекшелігін ескере отырып, үндестік заңына сәйкес орфографиялық нормаға сай жазу | ||
3 -тоқсан | |||
Жастар мәдениеті. | Тыңдалым және айтылым |
Орфография. Сөйлеу мәдениеті. |
7. 1. 1. 1 мәтін үзінділерін тыңдай отырып, оқиғаның дамуы мен аяқталуын болжау; |
Оқылым |
7. 2. 1. 1 мәтіндік және графиктік (кесте, диаграмма, сурет, шартты белгілер) ақпаратты интерпретациялау; | ||
Жазылым |
7. 3. 3. 1 мәтін құрылымын (кіріспе бөлім, жалпы мәлімет беру, детальді мәлімет беру) сақтай отырып, графиктік мәтін (шартты белгі, сурет, сызба) түрінде берілген процесті сипаттап жазу; | ||
Әдеби нормаларды сақтау | 7. 4. 2. 1 сөйлеу тіліндегі интонация, кідіріс, логикалық екпіннің мәнін түсініп қолдану | ||
Қорғансыз азаматтарды әлеуметтік қорғау мәселелері. | Тыңдалым және айтылым |
Сөйлеу мәдениеті. |
7. 1. 2. 1 әлеуметтік-қоғамдық, оқу-еңбек тақырыптарына байланысты диалог, монолог, полилогтердегі (көркем әдеби шығармалардан үзінді) автор көзқарасы мен көтерілген мәселені талдау; |
Оқылым |
7. 2. 3. 1 хроника құрылымы мен ресімделуі арқылы жанрлық ерекшеліктерін ажырату; | ||
Жазылым |
7. 3. 1. 1 әртүрлі жанрдағы мәтіндерді жазу үшін құрылымын ескере отырып, күрделі жоспар құру; | ||
Әдеби нормаларды сақтау | 7. 4. 1. 1 жалғаулар мен шылаулардың ерекшелігін ескере отырып, үндестік заңына сәйкес орфографиялық нормаға сай жазу | ||
Дұрыс тамақтану. | Тыңдалым және айтылым |
Лексика |
7. 1. 3. 1 тыңдалған мәтіннің мазмұнын түсіну, ұсынылған ақпарат бойынша факті мен көзқарасты ажырата білу; |
Оқылым |
7. 1. 1. 1 мәтін үзінділерін тыңдай отырып, оқиғаның дамуы мен аяқталуын болжау; | ||
Жазылым |
7. 2. 1. 1 мәтіндік және графиктік (кесте, диаграмма, сурет, шартты белгілер) ақпаратты интерпретациялау; | ||
Әдеби нормаларды сақтау |
7. 3. 3. 1 мәтін құрылымын (кіріспе бөлім, жалпы мәлімет беру, детальді мәлімет беру) сақтай отырып, графиктік мәтін (шартты белгі, сурет, сызба) түрінде берілген процесті сипаттап жазу; | ||
4-тоқсан | |||
Жеңіс күні. | Тыңдалым және айтылым |
Морфология. |
7. 1. 2. 1 әлеуметтік-қоғамдық, оқу-еңбек тақырыптарына байланысты диалог, монолог, полилогтердегі (көркем әдеби шығармалардан үзінді) автор көзқарасы мен көтерілген мәселені талдау; |
Оқылым |
7. 2. 3. 1 хроника құрылымы мен ресімделуі арқылы жанрлық ерекшеліктерін ажырату; | ||
Жазылым |
7. 3. 1. 1 әртүрлі жанрдағы мәтіндерді жазу үшін құрылымын ескере отырып, күрделі жоспар құру; | ||
Әдеби нормаларды сақтау | 7. 4. 1. 1 жалғаулар мен шылаулардың ерекшелігін ескере отырып, үндестік заңына сәйкес орфографиялық нормаға сай жазу | ||
Егер мен әлемді билесем… | Тыңдалым және айтылым |
Синтаксис. Пунктуация. |
7. 1. 3. 1 тыңдалған мәтіннің мазмұнын түсіну, ұсынылған ақпарат бойынша факті мен көзқарасты ажырата білу; |
Оқылым |
7. 1. 1. 1 мәтін үзінділерін тыңдай отырып, оқиғаның дамуы мен аяқталуын болжау; | ||
Жазылым |
7. 2. 1. 1 мәтіндік және графиктік (кесте, диаграмма, сурет, шартты белгілер) ақпаратты интерпретациялау; | ||
Әдеби нормаларды сақтау |
7. 3. 3. 1 мәтін құрылымын (кіріспе бөлім, жалпы мәлімет беру, детальді мәлімет беру) сақтай отырып, графиктік мәтін (шартты белгі, сурет, сызба) түрінде берілген процесті сипаттап жазу; | ||
4) 8-сынып:
Тақырып. Бөлім |
Тілдік | Лексико-грамматикалық материал | Оқыту мақсаттары |
1-тоқсан | |||
Отбасы: құқық пен міндеттер. | Тыңдалым және айтылым |
Морфология. |
8. 1. 1. 1 мәтіннен алынған дәйексөздерге, үзінділерге сүйене отырып, көтерілетін мәселені болжау; |
Оқылым |
8. 2. 2. 1 публицистикалық және ғылыми стиль ерекшеліктерін қолданылған тілдік құралдар арқылы тану; | ||
Жазылым |
8. 3. 5. 1 оқылым және тыңдалым материалдары бойынша мәтіннің баяндау желісін сақтап, әр бөлігінен алынған ақпараттардан жинақы мәтін (аннотация) жазу; | ||
Әдеби нормаларды сақтау | 8. 4. 1. 1 тақырып бойынша бас әріппен жазылатын күрделі-құрама атауларды орфографиялық нормаға сай жазу | ||
Бос уақыт және спорт. | Тыңдалым және айтылым |
Синтаксис. |
8. 1. 2. 1 әлеуметтік-қоғамдық, мәдени-тарихи тақырыптарға байланысты диалог, монолог, полилогтердегі (интервью, пікірталас үзінді) автор көзқарасы мен экспресивті-эмоционалды сөздердің рөлін талдау; |
Оқылым |
8. 2. 4. 1 тақырыбы ұқсас ғылыми және публицистикалық стильдегі мәтіндердің тақырыбын, түрлерін (әңгімелеу, сипаттау, талқылау), құрылымын салыстыра талдау; | ||
Жазылым |
8. 3. 1. 1 тақырып бойынша материал жинақтап, тезистік жоспар құру; | ||
Әдеби нормаларды сақтау | 8. 4. 2. 1 сөйлеу ағымындағы интонацияның құрамдас бөліктері: әуен, әуез, тембр, қарқын, кідірісті сөйлеу мәнеріне сай қолдану | ||
2-тоқсан | |||
Мамандықтар әлемі. | Тыңдалым және айтылым |
Лексика. |
8. 1. 2. 1 определять основную мысль на основе структурных элементов текста и целевой аудитории; |
Оқылым |
8. 1. 4. 1 мәтінде көтерілген мәселені (тұрмыстық, әлеуметтік) талдай отырып, негізгі ойды анықтау; | ||
Жазылым |
8. 2. 1. 1 тұтас және аралас мәтіндердегі (кесте, диаграмма, сызба, сурет) ақпараттарды салыстыру; | ||
Әдеби нормаларды сақтау |
8. 3. 3. 1 мәтін құрылымын сақтай отырып, графиктік мәтіндегі (диаграмма, кесте) деректердің маңызды тұстарын анықтап жазу; | ||
Ғарыш. | Тыңдалым және айтылым |
Лексика. | 8. 4. 3. 1 сөздік қор және сөздік құрам ерекшеліктерін түсініп қолдану |
Оқылым |
8. 1. 3. 1 мәтіннен алынған дәйексөздерге, үзінділерге сүйене отырып, көтерілетін мәселені болжау; | ||
Жазылым |
8. 2. 2. 1 публицистикалық және ғылыми стиль ерекшеліктерін қолданылған тілдік құралдар арқылы тану; | ||
Әдеби нормаларды сақтау |
8. 3. 2. 1 жанрлық және стильдік ерекшеліктеріне сай тілдік құралдарды орынды қолданып, аннотация, тезис құрастырып жазу; | ||
3-тоқсан | |||
Әр алуаг өмір салты. | Тыңдалым және айтылым |
Орфография. |
8. 1. 5. 1 перифраз түрінде берілген сұрақтар арқылы мәтіннен қажетті ақпаратты таба білу, көтерілген мәселе бойынша ой тұжырымдау; |
Оқылым |
8. 2. 1. 1 тұтас және аралас мәтіндердегі (кесте, диаграмма, сызба, сурет) ақпараттарды салыстыру; | ||
Жазылым |
8. 3. 2. 1 жанрлық және стильдік ерекшеліктеріне сай тілдік құралдарды орынды қолданып, мақала құрастырып жазу; | ||
Әдеби нормаларды сақтау | 8. 4. 4. 2 тұрлаулы және тұрлаусыз сөйлем мүшелерінің сөйлем жасаудағы өзіндік орнын, қызметін түсініп қолдану | ||
Сі – тіршілік көзі. | Тыңдалым және айтылым |
Сөйлеу мәдениеті. |
8. 1. 4. 1 мәтінде көтерілген мәселені (тұрмыстық, әлеуметтік) талдай отырып, негізгі ойды анықтау; |
Оқылым |
8. 2. 2. 1 публицистикалық және ғылыми стиль ерекшеліктерін қолданылған тілдік құралдар арқылы тану; | ||
Жазылым |
8. 3. 5. 1 оқылым және тыңдалым материалдары бойынша мәтіннің баяндау желісін сақтап, әр бөлігінен алынған ақпараттардан жинақы мәтін (аннотация, тезис) жазу; | ||
Әдеби нормаларды сақтау | 8. 4. 4. 3 сөйлем ішінде бірыңғай мүшелер және айқындауыш мүшелерді қолдана білу | ||
Тағам: қажеттілік пе, шығын ба? | Тыңдалым және айтылым |
Лексика. |
8. 1. 2. 1 әлеуметтік-қоғамдық, мәдени-тарихи тақырыптарға байланысты диалог, монолог, полилогтердегі (интервью, пікірталас үзінді) автор көзқарасы мен экспресивті-эмоционалды сөздердің рөлін талдау; |
Оқылым |
8. 2. 3. 1 мақала, презентация құрылымы мен ресімделуі арқылы жанрлық ерекшеліктерін ажырату; | ||
Жазылым |
8. 3. 1. 1 тақырып бойынша материал жинақтап, тезистік жоспар құру; | ||
Әдеби нормаларды сақтау | 8. 4. 4. 4 жай сөйлемдерді айтылу мақсаты мен құрылымдық ерекшелігіне сай қолдану | ||
4-тоқсан | |||
Қазіргі қоғамдағы музыка. | Тыңдалым және айтылым |
Лексика. |
8. 1. 2. 1 әлеуметтік-қоғамдық, мәдени-тарихи тақырыптарға байланысты диалог, монолог, полилогтердегі (интервью, пікірталас үзінді) автор көзқарасы мен экспресивті-эмоционалды сөздердің рөлін талдау; |
Оқылым |
8. 2. 4. 1 тақырыбы ұқсас ғылыми және публицистикалық стильдегі мәтіндердің тақырыбын, түрлерін (әңгімелеу, сипаттау, талқылау), құрылымын салыстыра талдау; | ||
Жазылым |
8. 3. 1. 1 тақырып бойынша материал жинақтап, тезистік жоспар құру; | ||
Әдеби нормаларды сақтау | 8. 4. 4. 4 жай сөйлемдерді айтылу мақсаты мен құрылымдық ерекшелігіне сай қолдану | ||
Ғылыми жаңалықтар мен технологиялар. | Тыңдалым және айтылым |
Лексика. |
8. 1. 1. 1 мәтіннен алынған дәйексөздерге, үзінділерге сүйене отырып, көтерілетін мәселені болжау; |
Оқылым |
8. 2. 1. 1 тұтас және аралас мәтіндердегі (кесте, диаграмма, сызба, сурет) ақпараттарды салыстыру; | ||
Жазылым |
8. 3. 3. 1 мәтін құрылымын сақтай отырып, графиктік мәтіндегі (диаграмма, кесте) деректердің маңызды тұстарын анықтап жазу; | ||
Әдеби нормаларды сақтау | 8. 4. 5. 1 сөйлем соңында қабаттасып қойылатын тыныс белгілерін дұрыс қолдану | ||
5) 9-сынып:
Тақырып. Бөлім |
Тілдік | Лексико-грамматикалық материал | Оқыту мақсаттары |
1-тоқсан | |||
Әлемдегі қақтығыстар және бейбітшілік. | Тыңдалым және айтылым |
Синтаксис. |
9. 1. 1. 1 мәтін мазмұны бойынша дайындалған сұрақтарға болжаммен жауап беру, түпнұсқамен салыстыру; |
Оқылым |
9. 2. 3. 1 мақала құрылымы мен ресімделуі арқылы жанрлық ерекшеліктерін ажырату; | ||
Жазылым |
9. 3. 1. 1 жинақталған материалдар негізінде көзделген мақсатқа сәйкес ауызша және жазбаша мәтіндер үшін күрделі жоспар құру; | ||
Әдеби нормаларды сақтау | 9. 4. 1. 1 мәнмәтін бойынша тілдік бірліктерді орфографиялық нормаға сай жазу | ||
Құрлық елдері. | Тыңдалым және айтылым |
Морфология. |
9. 1. 4. 1 мәтіннің мақсаты арқылы негізгі ойды анықтау; |
Оқылым |
9. 2. 1. 1 тұтас емес (кесте, диаграмма, сызба, сурет) мәтіндердегі мәліметтерді салыстыру, өңдеу; | ||
Жазылым |
9. 3. 3. 1 мәтін құрылымын сақтай отырып, бірнеше графиктік мәтіндегі (диаграмма, кесте) деректерді салыстыру, маңызды тұстары мен үрдістерді (тенденция) анықтап жазу; | ||
Әдеби нормаларды сақтау | 9. 4. 3. 1 стильдік ерекшеліктерге сай тілдік бірліктердің дұрыс қолдана білу | ||
2-тоқсан | |||
Дәстүрлер мен мәдениет. | Тыңдалым және айтылым |
Лексика. |
9. 1. 2. 1 қоғамдық-саяси, әлеуметтік-экономикалық, ғылыми тақырыптарға байланысты әртүрлі жанрдағы кең көлемді мәтіндердегі (дәріс, интервью) мақсатты аудитория мен көркемдегіш құралдардың рөлін талдау; |
Оқылым |
9. 2. 3. 1 мақала, тезистердің құрылымы мен ресімделуі арқылы жанрлық ерекшеліктерін ажырату; | ||
Жазылым |
9. 3. 5. 1 оқылым және тыңдалым материалдары бойынша автордың негізгі ойын сақтай отырып, перифраз тәсілдері арқылы жинақы мәтін (аннотация, тезис) жазу; | ||
Әдеби нормаларды сақтау | 9. 4. 4. 1 құрмалас сөйлем жасалу жолдарын, түрлерін білу | ||
"Жер" ресурстары. | Тыңдалым және айтылым |
Синтаксис. Пунктуация. Сабақтас құрмалас сөйлем. |
9. 1. 1. 1 мәтін мазмұны бойынша дайындалған сұрақтарға болжаммен жауап беру, түпнұсқамен салыстыру; |
Оқылым |
9. 2. 4. 1 әртүрлі стильдегі мәтіндердің тақырыбын, қызметін, құрылымын, тілдік ерекшелігін салыстыра талдау; | ||
Жазылым |
9. 3. 4. 1 эссе құрылымы мен даму желісін сақтап, көтерілген мәселе бойынша екіжақты пікірді немесе жағдаятты талқылау, біреуіне таңдау жасап, өз ойын дәлелдеп жазу (аргументативті эссе); | ||
Әдеби нормаларды сақтау | 9. 4. 4. 2 салалас құрмалас сөйлемдердің мағыналық түрлерін ажырата білу, түрлендіру | ||
3-тоқсан | |||
Қазіргі әлемдегі жасөспірімдер. | Тыңдалым және айтылым |
Морфология. |
9. 1. 3. 1 тыңдалған мәтіндегі ақпаратты өмірлік мәселелермен байланыстыра білу; |
Оқылым |
9. 2. 1. 1тұтас емес (кесте, диаграмма, сызба, сурет) мәтіндердегі мәліметтерді салыстыру, өңдеу; | ||
Жазылым |
9. 3. 2. 1 мақсатты аудиторияның қызығушылығын ынталандыру үшін әртүрлі жанрда мәтіндер құрастыру; | ||
Әдеби нормаларды сақтау | 9. 4. 4. 2 салалас құрмалас сөйлемдердің мағыналық түрлерін ажырата білу, түрлендіріп қолдану | ||
21-ғасырдағы әлемдік байланыстар. | Тыңдалым және айтылым |
Құрмалас сөйлемдердегі морфологиялық байланыс құралдары. |
9. 1. 2. 1 қоғамдық-саяси, әлеуметтік-экономикалық, ғылыми тақырыптарға байланысты әртүрлі жанрдағы кең көлемді мәтіндердегі (пікірталас, дәріс) мақсатты аудитория мен көркемдегіш құралдардың рөлін талдау; |
Оқылым |
9. 2. 4. 1 әртүрлі стильдегі мәтіндердің тақырыбын, қызметін, құрылымын, тілдік ерекшелігін салыстыра талдау; | ||
Жазылым |
9. 3. 1. 1 жинақталған материалдар негізінде көзделген мақсатқа сәйкес ауызша және жазбаша мәтіндер үшін күрделі жоспар құру; | ||
Әдеби нормаларды сақтау | 9. 4. 4. 3 сабақтас құрмалас сөйлемдердің мағыналық түрлерін ажырата білу, түрлендіріп қолдану | ||
4 -тоқсан | |||
Дилемалар мен таңдар. | Тыңдалым және айтылым |
Лексика. |
9. 1. 2. 1 қоғамдық-саяси, әлеуметтік-экономикалық, ғылыми тақырыптарға байланысты әртүрлі жанрдағы кең көлемді мәтіндердегі (мақала, интервью) мақсатты аудитория мен көркемдегіш құралдардың рөлін талдау; |
Оқылым |
9. 2. 3. 1 тұжырымдамалардың құрылымы мен ресімделуі арқылы жанрлық ерекшеліктерін ажырату; | ||
Жазылым |
9. 3. 1. 1 жинақталған материалдар негізінде көзделген мақсатқа сәйкес ауызша және жазбаша мәтіндер үшін күрделі жоспар құру; | ||
Әдеби нормаларды сақтау | 9. 4. 4. 4 аралас құрмалас сөйлемдердің жасалу жолдарын білу, қолдану | ||
Бұқаралық ақпарат құралдары. | Тыңдалым және айтылым |
Лексика. |
9. 1. 2. 1 қоғамдық-саяси, әлеуметтік-экономикалық, ғылыми тақырыптарға байланысты әртүрлі жанрдағы кең көлемді мәтіндердегі (дәріс) мақсатты аудитория мен көркемдегіш құралдардың рөлін талдау; |
Оқылым |
9. 2. 3. 1 мақала, презентацияның құрылымы мен ресімделуі арқылы жанрлық ерекшеліктерін ажырату; | ||
Жазылым |
9. 3. 2. 1 мақсатты аудиторияның қызығушы-лығын ынталандыру үшін әртүрлі жанрда мәтіндер құрастыру; | ||
Әдеби нормаларды сақтау | 9. 4. 5. 1 құрмалас сөйлемнің тыныс белгілерін (даралаушы, ерекшелеуші, ойдың аражігін ажырататын) ережеге сай қолдану | ||
3-тарау. "Орыс тілі" оқу пәнінің мазмұнын ұйымдастыру (төмендетілген оқу жүктемесімен) 1-параграф. "Орыс тілі" оқу пәнінің мазмұны
25. "Орыс тілі" оқу пәні бойынша оқу жүктемесінің жоғары шекті көлемі:
1) 5-сыныпта аптасына 3 сағат, оқу жылына 102 сағат;
2) 6-сыныпта аптасына 3 сағат, оқу жылына 102 сағат;
3) 7-сыныпта аптасына 2 сағат, оқу жылына 68 сағат;
4) 8-сыныпта аптасына 2 сағат, оқу жылына 68 сағат;
5) 9-сыныпта аптасына 2 сағат, оқу жылына 68 сағатты құрайды.
Оқу пәні бойынша оқу жүктемесінің көлемі "Қазақстан Республикасындағы бастауыш, негізгі орта, жалпы орта білім берудің үлгілік оқу жоспарларын бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің 2012 жылғы 8 қарашадағы № 500 бұйрығымен (Нормативтік құқықтық актілерін мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 8170 тіркелген) бекітілген Үлгілік оқу жоспарына байланысты болады.
Ескерту. 25-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Оқу-ағарту министрінің 31.10.2023 № 328 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.26. "Орыс тілі" пәнінің оқу бағдарламасының мазмұны бөлімдерге бөлінеді. Бөлімдерді бөлімшелер құрайды, олар сыныптар бойынша күтілетін нәтижелер түрінде оқыту мақсаттарынан тұрады.
27. Оқыту мақсаттары арқылы мұғалімдер сөйлеу қызметінің төрт дағдысын (тыңдалым, айтылым, оқылым, жазылым) қалыптастырады, сонымен қатар, оқушылардың жетістігін бағалайды және оқытудың келесі кезеңі туралы ақпарат береді.
28. Оқыту пәнінің мазмұнын 4 бөлім құрайды:
1) тыңдалым және айтылым;
2) оқылым;
3) жазылым;
4) әдеби тіл нормаларын сақтау.
29. "Тыңдалым және айтылым" бөлімі келесі бөлімшелерден тұрады:
1) мәтіннің мазмұнын түсіну;
2) негізгі ойды анықтау;
3) тыңдалған материалды қайталап айту;
4) оқиғаны болжау;
5) диалогқа қатысу;
6) тыңдалған материалды бағалау;
7) монолог құру.
30. "Оқылым" бөлімі келесі бөлімшелерден тұрады:
1) ақпаратты түсіну;
2) мәтіннің құрылымдық бөліктері мен негізгі ойды анықтау;
3) оқылған мәтіндегі лексикалық және синтаксистік бірліктерді қолдана білу;
4) мәтін түрлері мен стилдерін анықтау;
5) сұрақтар қою және бағалау;
6) оқылым түрлерін қолдану;
7) әртүрлі ақпарат көздерінен ақпарат алу;
8) мәтіндерге салыстырмалы талдау.
31. "Жазылым" бөлімі келесі бөлімшелерден тұрады:
6) жоспару құру;
2) тыңдалым, оқылым және аудиовизуалды материалды мазмұндау;
3) жазба жұмыстарын әртүрлі формада ұсыну;
4) әртүрлі мәтін түрлері мен стилдерін қолдану;
5) эссе жазу;
6) шығармашылық хат;
9) мәтіндерді редакциялау.
32. "Әдеби тіл нормаларын сақтау бөлімі" келесі бөлімшелерден тұрады:
5) орфографиялық нормаларды сақтау;
6) лексикалық нормаларды сақтау;
7) грамматикалық нормаларды сақтау;
8) пунктуациялық нормаларды сақтау.
33. 5-сыныпқа арналған "Орыс тілі" оқу пәнінің базалық мазмұны:
1) айтылым және тыңдалым: басты ақпаратты анықтау, тақырыптар мен негізгі ойды анықтауда сұрақтарға сүйену, хабарлама, сипаттау, мәтінді мазмұндау, мәтіннен үзінді бойынша мәтін мазмұнын болжау, диалог-сауалнамаға қатысу, "айтушыдан" "тыңдаушыға" ауысу, "ұнайды/ұнамайды", "дұрыс/бұрыс" дауыстап айтуды бағалау, белгілі бір түрін айту, көрнекі материалдарға сүйену;
2) оқылым: бөлікке бөлінген және бөлінбеген мәтіндер, мәтіннің мазмұны мен құрылымы негізінде негізгі ойды анықтау, сөздің тура және ауыспалы мағынасы, синонимдер, антонимдер, омонимдер, көп мағыналы сөздер, сипаттау, хабарлау, талқылау, кітаби және сөйлеу стилі, хат, жарнама мәтіні, хабарландыру, күнделік, өлең, ертегі, сұрақтар құрастыру, таныса оқу, нақты тапсырмаларға арналған ақпаратты табу, тақырыптар мен әртүрлі мәтіндердің композициясын салыстыру;
3) жазылым: қарапайым жоспар, мәтіннің негізгі мазмұны, ақпаратты сурет түрінде ұсыну, көркем және ауызекі сөйлеу стилдерінде хабарлау және сипаттау, мақсатты аудиторияны есепке алу, эссе-хабарлама, эссе-талқылау, шығармашылық жұмыстар (120-150 сөз), кейіпкердің орнына өзін қою, сөздіктің көмегімен орфографиялық қателерді түзету, сөйлемдерді редакциялау;
4) әдеби тіл нормаларын сақтау: сөздің түбіріндегі дауысты және дауыссыз дыбыстар, НЕ сөзінің зат есімдермен, сын есімдермен, болымсыз есімдіктермен, етістіктермен, сондай-ақ сөздің әртүрлі бөліктерінде жалғаулармен, тура және ауыспалы мағынамен, синонимдермен, антонимдермен, омонимдермен қолданысы және көп мағыналы сөздер, кірме сөздер, эмоционалдық-бейнелі сөздер, гиперболалар, эпитеттер, теңеулер, родтағы, түр мен септіктегі атау тұлғадағы сөз таптары, сөйлеудегі және қаратпа сөздегі тыныс белгілер, жай сөйлемдердегі, бірыңғай мүшелердегі, сондай-ақ сөйлемнің бірыңғай мүшелеріндегі жалпылауыш сөздердегі сызықша.
34. 6-сыныпқа арналған "Орыс тілі" оқу пәнінің базалық мазмұны:
1) тыңдалым және айтылым: негізгі және қосымша ақпарат, тірек сөздердің көмегімен негізгі ойды анықтау, толық, қысқаша, іріктеп мазмұндау, тірек сөздер бойынша оқиғаның дамуын болжау, ұсынылған тақырып бойынша диалогқа қатысу, тыңдалынған материалды мазмұнына, құрылымына, сөз логикасына бағалау, жоспар, сұлба, иллюстрациялар, жарнама роликтеріне сүйене отырып талқылау элементтері бар сипаттама және хабарлама сипатындағы монолог, орфоэпиялық нормаларды сақтау;
2) оқылым: бөлікке бөлінген және бөлінбеген мәтіндердегі негізгі ақпарат, белгілі және белгісіз ақпараттарды табу, негізгі ойды анықтау, құрылымдық бөліктерін анықтау және мәтін құраудың мәнін түсіндіру, фразеологизмдер, қаратпа сөздер, сөйлемнің бірыңғай мүшелері, сұраулы және лепті, бұйрықты сөйлемдер, сипаттау, талқылау, хабарлау, мінездеме беру, публицистикалық және көркем стилдегі мәтіндердің (өлең, ертегі, әңгіме, қолжазба, репортаж, сұхбат) сипаты, хабарлама, талқылау, мінездеме, публицистикалық және көркем стилдегі мәтіндердің тілдік және жанрлық ерекшеліктері (мәтіннің өзектілігін, құндылығын, сапасын және пайдасын бағалайтын сұрақтар құрастыру, танысу және пікір білдіре оқу, әртүрлі ақпарат көздерінен ақпарат табу, әртүрлі көзқарасты анықтау, құрылымдық ерекшеліктерін ескере отырып әртүрлі мәтіндердің (өлең, ертегі, әңгіме, жазба, репортаж, сұхбат) стилистикалық ерекшеліктерін салыстыру;
3) жазылым: қарапайым және күрделі жоспар, хабарлама-мәтіндер, сипаттама-мәтіндерді 3-жақтан толық, қысқаша, іріктеп мазмұндау, ақпаратты иллюстрациялар, комикстер түрінде ұсыну, мәтіндерді публицистикалық және көркем стилде (өлең, ертегі, әңгіме, қолжазба, репортаж, сұхбат) сипаттау, хабарлау, талқылау, эссе-хабарлама, эссе-талқылау, эссе-сипаттама, шығармашылық жұмыстар (150-200 сөз), орфографиялық және пунктуациялық қателерді сөздіктің көмегімен түзету, мәтінді оның түріне қарай редакциялау;
4) әдеби тіл нормаларын сақтау: Ъ және Ь белгілерін ажырату, күрделі зат есім, сын есім, сан есім, белгісіздік есімдік, сондай-ақ приставкалар мен әртүрлі сөз таптарының жұрнақтары, фразеологиялық тіркестер, метафоралар, кейіптеу, риторикалық фигуралар, антитеза, перифраз, сан есімдердің, сын есімдердің, есімдіктердің септелуі, сын есімдер мен үстеулердің салыстырмалы түрі, кірме конструкциялары бар сөйлемдердің, төл сөздер мен төлеу сөздердің тыныс белгілері.
35. 7-сыныпқа арналған "Орыс тілі" оқу пәнінің базалық мазмұны:
1) тыңдалым және айтылым: негізгі және қосымша ақпарат, тірек сөздердің көмегімен негізгі ойды анықтау, жағын ауыстырып толық, қысқаша, іріктеп мазмұндау, тірек сөздер бойынша оқиғаның дамуын болжау, диалогқа және дәлел келтіруге қатысу, тыңдалынған материалды өз көзқарасы тұрғысынан бағалау, материалдың мазмұнына, құрылымына, мазмұнының логикасына, жоспар, сұлбалар, иллюстрациялар, жарнама роликтері негізінде кемінде 2 шағын тақырыптан тұратын аргументтелген монологқа (сипаттау, хабарлау, талқылау) назар аударуға арналған тілдік құралдарды қолдану;
2) оқылым: бөлікке бөлінген және бөлінбеген мәтіндер, негізгі және қосымша ақпаратты, негізгі ойды ашатын құрылымдық бөлімдерін және олардың элементтерін (сөйлем, абзацтар) табу, мәтіндегі жекелеген сөздер мен ойлардың анық және астарлы (мәтін ішіндегі) мәні, паронимдер, кіріспе сөздер, қайталаулар, сөйлемдегі сөздердің тура және керісінше тәртібі, мәтіндердің аралас түрлері, сипаттық белгілері, публицистикалық және ресми-іскери стилдегі мәтіндердің тілдік және жанрлық ерекшеліктері (түсіндірме жазба, қолхат, ереже, құттықтау, нұсқаулық, жазба, сұхбат, күнделік, блог, хаттар, өтініштер, шақырулар), қорытындылар негізінде әртүрлі сұрақтар сұрақтар құрастыру, оқылым түрлері, соның ішінде іздестіру, дерек пен пікірлерді шектеу, композициясы мен тілдік ерекшеліктерін ескере отырып түрлі мәтіндердің стилистикалық ерекшеліктері, мақсаттары мен мақсатты аудиториясы (түсіндірме жазба, қолхат, ереже, құттықтау, нұсқаулық, жазба, сұхбат, күнделік, блог, хаттар, өтініштер, шақырулар, ақпараттар);
3) жазылым: қарапайым және күрделі жоспар, хабарлама-мәтіндер, сипаттама-мәтіндер мен талқылама-мәтіндерді жағын ауыстырып, толық, қысқаша, іріктеп мазмұндау, сұлбалар, кестелер, диаграммалар, хабарлау элементтері бар сипаттама-мәтіндер, талқылау элементттері бар хабарлама-мәтіндер, публицистикалық және ресми-іскери стилдегі мәтіндері (түсіндірме жазба, қолхат, ереже, құттықтау, нұсқаулық, жазба, сұхбат, күнделік, блог, хаттар, өтініштер, шақырулар), өз пікірін білдіру, эссенің түрлері, аргументтелген эссе, шығармашылық жұмыстар (200-250 сөз), белгілі бір әлеуметтік рөлі мен тілдік тәртібін таңдау, мәндік, деректік, логикалық кемшіліктерін түзету, мәтінді редакциялау, жекелеген сөйлемдердің немесе мәтін үзінділерінің құрылымын өзгерту;
4) әдеби тіл нормаларын сақтау: ызың дауыссыздардан кейінгі дауыстылар және Ц, әртүрлі сөз таптарымен бірге НЕ, етістіктердің жалғаулары, әр сөз таптарының жұрнақтары, паронимдер, терминдер, аллегория, инверсия, анафора, етістік және оның түрлері, көмекші сөздер, етістік нормалары, дара анықтауыш пен пысықтауыш қатысқан жай сөйлемдердің тыныс белгілері.
36. 8-сыныпқа арналған "Орыс тілі" оқу пәнінің базалық мазмұны:
1) тыңдалым және айтылым: ашық және жасырын (мәтін ішінде) ақпарат, айту мақсаты, мәтіннің құрылымдық элементтері мен мақсатты аудитория негізінде негізгі ойды анықтау, жағын өзгертіп және мәтіннің бастапқы құрылымын сақтап сөйлеу түрлерін қолданып мазмұндау, мәтін атауы немесе басталуы бойынша мазмұнын болжау, пікірталасқа қатысу, аргумент келтіру, қорытынды шығару, сөйлеу қарқыны мен мақсатты аудиторияның сәйкестігі тұрғысынан тыңдалған материалды бағалау, блогтар мен БАҚ хабарламалары негізінде кемінде 2 шағын тақырыптан тұратын ашық аргументтелген монолог (сипаттау және хабарлау, сендіру элементтерімен талқылау);
2) оқылым: бөлікке бөлінген және бөлінбеген мәтіндердегі негізгі ақпарат, ауызша сөйлеудің жазбаша түрлерінің ерекшеліктері, ашық және жасырын (мәтін ішіндегі) ақпаратты табу, негізгі ойды ашатын мәтін құрылымының ерекшеліктері, мәтіндегі жекелеген сөздердің, сөз тіркестері мен сөйлемдердің мағынасы, эмоциональдық-бейнелі және кәсіби сөздер, неологизмдер, лексикалық үйлескен окказионализмдер, мәтіндердің аралас түрлері, сипаттық белгілері, публицистикалық, сөйлеу, ғылыми, ресми-іскери стилдердің (репортаж, фельетон, мақала, сұхбат, очерк, шолу, жолдау, мінездеме, биография, автобиография, аннотация, тезистер, реферат, баяндама, блогтағы, чаттағы, форумадағы пікірлер) тілдік және жанрлық ерекшеліктері, оқылған мәтін негізінде сұрақтар мен өз идеяларын қалыптастыру, деректер мен пікірлерін шектеу, оқылымның түрлері, соның ішінде түрлі дереккөздерден ақпараттарды зерттеу, табу және синтездеу, оның өзектілігін, қарама-қайшылығын, анықтылығын анықтау, композициялық, тілдік (репортаж, фельетон, мақала, сұхбат, очерк, шолу, жолдау, мінездеме, биография, автобиография, аннотация, тезистер, реферат, баяндама, блогтағы, чаттағы, форумадағы пікірлер) мақсаттар мен мақсатты аудиторияны ескере отырып әртүрлі мәтіндердің стилистикалық ерекшеліктерін салыстыру;
3) жазылым: цитаттық жоспар (қарапайым және күрделі), жағын ауыстырып, аралас мәтіндердің мазмұнын толық, қысқаша, іріктеп мазмұндау, суреттер, сұлбалар, кестелер, диаграммалар және керісінше түрінде бөлікке бөлінбеген мәтіндердегі ақпараттарды, талқылау элементтері бар сипаттама- мәтіндер, сипаттау элементттері бар хабарлама-мәтіндер, публицистикалық, ресми-іскери және ғылыми, ауызекі сөйлеу стиліндегі мәтіндер (репортаж, фельетон, мақала, сұхбат, очерк, шолу, жолдау, мінездеме, биография, автобиография, аннотация, тезистер, реферат, баяндама, блогтағы, чаттағы, форумадағы пікірлер) ұсыну, эссенің түрлері, соның ішінде академиялық, шығармашылық жұмыстар (250-300 сөз), мазмұны бойынша үйлескен үзінді/мәтін үзінділері, мағыналық, деректік, логикалық, стилистикалық кемшіліктерді түзету, мәтінді редакциялау, мәтіннің құрылымын өзгерту;
4) әдеби тіл нормаларын сақтау: омонимдік, дара және көмекші сөз таптары, кәсіби сөздер, терминдер, неологизмдер, инверсия, градация, сөйлемнің дара мүшелері, сөйлем мүшелерін, нақыл сөздерді, сондай-ақ толымсыз сөйлемді анықтайтын тыныс белгілер.
37. 9-сыныпқа арналған "Орыс тілі" оқу пәнінің базалық мазмұны:
1) тыңдалым және айтылым: мәтіндегі негізгі және бөлшек ақпарат, тыңдалған мәтінге сыни көзқарас, тақырыпшалар негізінде негізгі ойды анықтау, тыңдалған мәтінге өз қарым-қатынасын айту, ақпаратқа шығармашылық интерпретациясы бар аралас түрдегі мәтіндерді мазмұндау, мәтіннің соңы бойынша мазмұнын болжау, пікірталасқа қатысу, түрлі көзқарас тұрғысынан синтездеу, тыңдалған материалды сөйлеу нормалары тұрғысынан бағалау, материалдың мазмұны, құрылымы, мазмұндау логикасы, өз пікірін білдіру, оқу, қоғамдық-саяси және әлеуметтік-мәдени салалар шеңберінде кемінде 3 тақырыпшадан тұратын ашық аргументтелген монолог (берілген тақырыпты талқылау, сендіру), нақты жағдайларда сөйлеу нормаларына сәйкес сөйлеу үлгілерін қолдану;
2) оқылым: бөлікке бөлінген және бөлінбеген мәтіндердегі ашық және жасырын (мәтін ішіндегі) ақпарат, мәтінде берілген ақпараттың басқа дереккөздерден алынған ақпараттармен/жеке тәжірибемен арақатынасы, негізгі ойды берудегі мәтін құрылымының ерекшеліктері мен рөлдерін анықтау, сөз тіркестеріндегі аббревиация, парцелляция, мысқыл, ишара, асыра кішірейту, асыра үлкейту және басқа да тәсілдер, мәтін түрлері, сипаттау белгілері, әртүрлі жанрдағы, стилдегі мәтіндердің (ғылыми мақалалар, іссапар туралы есептер) тілдік ерекшеліктері, сұрақтар мен идеялар құрастыру, мәтін мазмұнын интерпретациялау, оқылым түрлері, соның ішінде қарап оқу, жоспар, тезис, конспект құрып оқу, әртүрлі дереккөздерден ақпараттар табу және синтездеу, алынған мәліметтер негізінде қорытынды шығару, өз пікірін білдіру, әртүрлі мәтіндердің стилистикалық ерекшеліктерін, композициялық, тілдік және жанрлық ерекшеліктерін салыстыру, мақсаттарды, мақсатты аудиторияны және автор ұстанымдарын (ғылыми мақалалар, іссапар туралы есептер) назар алу;
3) жазылым: жоспардың түрлері, соның ішінде цитаттық, тезистік, мәтінді мазмұндау, тыңдалған, оқылған және аудиовизуалды материалдағы ақпаратты синтездеу, сілтемелер, гиперсілтемелерді қолданып таныстырылым түрінде ақпаратты ұсыну, талқылау элементтері бар сипаттама-мәтіндер, тиісті стилдерді (ғылыми мақалалар, іссапар туралы есептер) талқылау элементтері бар хабарлама-мәтіндер;
4) әдеби тіл нормаларын сақтау: орфографиялық нормалар, стилистикалық бояма сөздер, аббревиатура, парцелляция, құрмалас сөйлемдердегі морфологиялық байланыс құралдары (шылаулар мен шылаулы сөздер), жай, күрделенген жай және құрмалас сөйлемдердегі тыныс белгілер.
2-параграф. Оқыту мақсаттарының жүйесі
38. Бағдарламада оқыту мақсаттары кодтық белгімен берілген. Кодтық белгідегі бірінші сан сыныпты, екінші және үшінші сан бөлім мен бөлімше ретін, төртінші сан оқыту мақсатының реттік нөмірін көрсетеді. Мысалы, 6.2.1.4 кодында: "6" – сынып, "2.1." – бөлім мен бөлімше, "4" – оқыту мақсатының реттік саны.
39. Оқыту мақсаттары әр сыныпқа бөлімшелер бойынша жазылған:
1) тыңдалым және айтылым:
Білім алушылар: | |||||
Бөлімшелер | 5-сынып | 6-сынып | 7-сынып | 8-сынып | 9-сынып |
1. |
5. 1. 1. 1 |
6. 1. 1. 1 |
7. 1. 1. 1 |
8. 1. 1. 1 |
9. 1. 1. 1 |
2. |
5. 1. 2. 1 |
6. 1. 2. 1 |
7. 1. 2. 1 |
8. 1. 2. 1 |
9. 1. 2. 1 |
3. |
5. 1. 3. 1 |
6. 1. 3. 1 |
7. 1. 3. 1 |
8. 1. 3. 1 |
9. 1. 3. 1 |
4. |
5. 1. 4. 1 |
6. 1. 4. 1 |
7. 1. 4. 1 |
8. 1. 4. 1 |
9. 1. 4. 1 |
5. |
5. 1. 5. 1 |
6. 1. 5. 1 |
7. 1. 5. 1 |
8. 1. 5. 1 |
9. 1. 5. 1 |
6. |
5. 1. 6. 1 |
6. 1. 6. 1 |
7. 1. 6. 1 |
8. 1. 6. 1 |
9. 1. 6. 1 |
7. |
5. 1. 7. 1 |
6. 1. 7. 1 |
7. 1. 7. 1 жоспар, сұлба, иллюстрациялар, жарнама роликтері негізінде кемінде |
8. 1. 7. 1 |
9. 1. 7. 1 |
2) оқылым:
Білім алушылар: | |||||
Бөлімшелер | 5 класс | 6 класс | 7 класс | 8 класс | 9 класс |
1. |
5. 2. 1. 1 |
6. 2. 1. 1 |
7. 2. 1. 1 |
8. 2. 1. 1 |
9. 2. 1. 1 |
2. Мәтін нің құрылымдық бөлігін және негізгі ойды анықтау |
5. 2. 2. 1 |
6. 2. 2. 1 |
7. 2. 2. 1 |
8. 2. 2. 1 |
9. 2. 2. 1 |
3. | 5. 2. 3. 1 автордың түрлі мақсатта мәтінде қолданған тура және ауыспалы мағыналы сөздерді, синоним дерді, антонимдерді, омонимдерді және көп мағыналы сөздерді, синтаксистік бірліктерді қолдана білу |
6. 2. 3. 1 |
7. 2. 3. 1 |
8. 2. 3. 1 |
9. 2. 3. 1 |
4. |
5. 2. 4. 1 |
6. 2. 4. 1 |
7. 2. 4. 1 |
8. 2. 4. 1 |
9. 2. 4. 1 |
5. |
5. 2. 5. 1 |
6. 2. 5. 1 |
7. 2. 5. 1 |
8. 2. 5. 1 |
9. 2. 5. 1 |
6. |
5. 2. 6. 1 |
6. 2. 6. 1 |
7. 2. 6. 1 |
8. 2. 6. 1 |
9. 2. 6. 1 |
7. |
5. 2. 7. 1 |
6. 2. 7. 1 |
7. 2. 7. 1 |
8. 2. 7. 1 |
9. 2. 7. 1 |
8. |
5. 2. 8. 1 |
6. 2. 8. 1 |
7. 2. 8. 1 |
8. 2. 8. 1 |
9. 2. 8. 1 |
3) жазылым:
Білім алушылар: | |||||
Бөлімшелер | 5 класс | 6 класс | 7 класс | 8 класс | 9 класс |
1. |
5. 3. 1. 1 |
6. 3. 1. 1 |
7. 3. 1. 1 |
8. 3. 1. 1 |
9. 3. 1. 1 |
2. |
5. 3. 2. 1 |
6. 3. 2. 1 |
7. 3. 2. 1 |
8. 3. 2. 1 |
9. 3. 2. 1 |
3. |
5. 3. 3. 1 | 6. 3. 3. 13 ақпаратты иллюстрациялар, комикстер түрінде, соның ішінде ақпараттық-коммуникациялық технологияларды қолдана отырып ұсыну |
7. 3. 3. 1 |
8. 3. 3. 1 |
9. 3. 3. 1 |
4. |
5. 3. 4. 1 |
6. 3. 4. 1 |
7. 3. 4. 1 |
8. 3. 4. 1 |
9. 3. 4. 1 |
5. |
5. 3. 5. 1 |
6. 3. 5. 1 |
7. 3. 5. 1 |
8. 3. 5. 1 |
9. 3. 5. 1 |
6. |
5. 3. 6. 1 |
6. 3. 6. 1 |
7. 3. 6. 1 |
8. 3. 6. 1 |
9. 3. 6. 1 |
7. |
5. 3. 7. 1 |
6. 3. 7. 1 |
7. 3. 7. 1 |
8. 3. 7. 1 |
9. 3. 7. 1 |
4) әдеби нормаларды сақтау:
Білім алушылар: | |||||
Бөлімше | 5 класс | 6 класс | 7 класс | 8 класс | 9 класс |
1. |
5. 4. 1. 1 |
6. 4. 1. 1 |
7. 4. 1. 1 |
8. 4. 1. 1 |
9. 4. 1. 1 |
2. |
5. 4. 2. 1 |
6. 4. 2. 1 |
7. 4. 2. 1 |
8. 4. 2. 1 |
9. 4. 2. 1 |
3. |
5. 4. 3. 1 |
6. 4. 3. 1 |
7. 4. 3. 1 |
8. 4. 3. 1 |
9. 4. 3. 1 |
4. |
5. 4. 4. 1 |
6. 4. 4. 1 |
7. 4. 4. 1 |
8. 4. 4. 1 |
9. 4. 4. 1 |
40. -тоқсандағы бөлімдер мен бөлімдер ішіндегі тақырыптар бойынша сағат сандарын бөлу мұғалімнің еркіне қалдырылады.
41. Осы оқу бағдарламасы Негізгі орта білім беру деңгейінің 5-9-сыныптарына арналған "Орыс тілі" пәні бойынша оқу жүктемесі төмендетілген үлгілік оқу бағдарламасын іске асыру жөніндегі ұзақ мерзімді жоспарға (оқыту орыс тілінде) сәйкес іске асырылады.
3-параграф. Негізгі орта білім беру деңгейінің 5-9-сыныптарына арналған "Орыс тілі" оқу пәні бойынша оқу жүктемесі төмендетілген үлгілік оқу бағдарламасын (оқыту орыс тілінде) іске асыру жөніндегі ұзақ мерзімді жоспар
1) 5-сынып:
Тақырып. Бөлім |
Тілдік | Лексико-грамматикалық материал | Оқыту мақсаттары |
1-тоқсан | |||
Мәдениет: тіл және қарым-қатынас. | Тыңдалым және айтылым |
Морфология. |
5. 1. 1. 1 басты ақпаратты анықтай отырып, мәтіннің негізгі мазмұнын түсіну; |
Оқылым |
5. 2. 1. 1 тақырыпты анықтай отырып, бөлікке бөлінген және бөлікке бөлінбеген мәтіндердегі негізгі ақпаратты түсіну; | ||
Жазылым |
5. 3. 1. 1 қарапайым жоспар құру; | ||
Әдеби тіл нормалары |
5. 4. 3. 1 септігін, түрін қарастыра отырып сын есімдерді, зат есімдерді қолдану; | ||
Бізді қоршаған әлем: транспорт және инфраструктура. | Тыңдалым және айтылым |
Морфология. |
5. 1. 2. 1 сұрақтарғасүйенеотырып, негізгі ой мен тақырыптыанықтау; |
Оқылым |
5. 2. 4. 1 мәтінтүрлерінанықтайалу: әңгімелеу, сипаттау, пайымдау, негізгісипаттарынақарайжазбажәнеауызекістилдердіажыратабілу (күнделік, өлең, әңгіме); | ||
Жазылым |
5. 3. 1. 1 қарапайым жоспар құру; | ||
Әдеби тіл нормалары |
5. 4. 1. 1 сөз түбіріндегі дауыстылар мен дауыссыздарды, не - шылауын зат есімдермен, сын есімдермен дұрысжазу; | ||
2-тоқсан | |||
Өмір құндылықтары. | Тыңдалым және айтылым |
Синонимдер. | 5. 1. 2. 1 сұрақтарға сүйене отырып, негізгі ой мен тақырыпты анықтау |
Оқылым | 5. 2. 5. 1 мәтінге қатысты сипаттайтын сұрақтарды құрастыру | ||
Жазылым | 5. 3. 2. 1 мәтіннің негізгі мазмұнын түсіндіру | ||
Әдеби тіл нормалары | 5. 4. 2. 1 синонимдерді, антонимдерді, омонимдерді, көп мағыналы сөздерді, тура және ауыспалы мағынадағы сөздерді қолдану | ||
Мамандықтар әлемі. | Тыңдалым және айтылым |
Лексика. | 5. 1. 4. 1 мәтін үзінділері арқылы мазмұнды болжау |
Оқылым | 5. 2. 3. 1 мәтінде автор әртүрлі мақсатқа арнап қолданған синонимдердің, антонимдердің, омонимдердің, көп мағыналы сөздердің, тура және ауыспалы мағынада тұрған сөздердің қолданысын түсіну | ||
Жазылым | 5. 3. 3. 1 ақпаратты сурет түрінде елестету | ||
Әдеби тіл нормалары | 5. 4. 2. 1 синонимдерді, антонимдерді, омонимдерді, көп мағыналы сөздерді, тура және ауыспалы мағынадағы сөздерді қолдану | ||
3-тоқсан | |||
Қиял-ғажайып әлемі. | Тыңдалым және айтылым |
Синтаксис. Пунктуация. | 5. 1. 6. 1 өзінің ұстанымын түсіндіре отырып, айтылған сөзді "ұнайды/ұнамайды", "дұрыс/дұрысемес" позициясынан бағалау |
Оқылым |
5. 2. 2. 1 мазмұн және композицияға қарай негізгі ойды анықтау; | ||
Жазылым |
5. 3. 5. 1 көркем-әдеби эссе, пайымдық эссе жазу; | ||
Әдеби тіл нормалары | 5. 4. 4. 1 төлеу сөзі бар сөйлемдерде тыныс белгілерін қолдану | ||
Тірі организмдер: өсімдіктер. | Тыңдалым және айтылым |
Синтаксис. | 5. 1. 6. 1 өзінің ұстанымын түсіндіре отырып, айтылған сөзді "ұнайды/ұнамайды", "дұрыс/дұрыс емес" позициясынан бағалау |
Оқылым | 5. 2. 7. 1 нақты тапсырманы орындау үшін ақпаратты табу | ||
Жазылым |
5. 3. 5. 1 көркем-әдеби эссе, пайымдық эссе жазу; | ||
Әдеби тіл нормалары | 5. 4. 4. 1 төлеу сөзі бар сөйлемдерде тыныс белгілерін қолдану | ||
Каникул және демалыс. | Тыңдалым және айтылым |
Синтаксис. Пунктуация. Сөйлемнің бірыңғай мүшелері. | 5. 1. 6. 1 өзінің ұстанымын түсіндіре отырып, айтылған сөзді "ұнайды/ұнамайды", "дұрыс/дұрыс емес" позициясынан бағалау |
Оқылым |
5. 2. 2. 1 мазмұн және композицияға қарай негізгі ойды анықтау; | ||
Жазылым |
5. 3. 5. 1 көркем-әдеби эссе, пайымдық эссе жазу; | ||
Әдеби тіл нормалары | 5. 4. 4. 1 төлеу сөзі бар сөйлемдерде тыныс белгілерін қолдану | ||
4- -тоқсан | |||
Астрономия: жұлдыздар мен шоқжұлдыздар. | Тыңдалым және айтылым |
Морфология. |
5. 1. 5. 1 "сөйлеуші" позициясын "тыңдаушыға" ауыстыра және атқаратын ролінің жас ерекшеліктерін ескере отырып, диалог сауалнамаларға қатысу; |
Оқылым |
5. 2. 2. 1 мазмұн және композицияға қарай негізгі ойды анықтау; | ||
Жазылым |
5. 3. 6. 1 өмірлік жәжірибені қолданып, өзін батырдың орнына қойып, шығармашылық жұмыстарды жазу(65-85 сөз); | ||
Әдеби тіл нормалары | 5. 4. 1. 1 сөз түбіріндегі дауыстылар мен дауыссыздарды, не- шылауын зат есімдермен, сын есімдермен дұрыс жазу | ||
Әлем кереметтері. | Тыңдалым және айтылым |
Синтаксис. Пунктуация. |
5. 1. 5. 1 "сөйлеуші" позициясын "тыңдаушыға" ауыстыра және атқаратын ролінің жас ерекшеліктерін ескере отырып, диалог сауалнамаларға қатысу; |
Оқылым |
5. 2. 2. 1 мазмұн және композицияға қарай негізгі ойды анықтау; | ||
Жазылым |
5. 3. 6. 1 өмірлік тәжірибені қолданып, өзін батырдың орнына қойып, шығармашылық жұмыстарды жазу (65-85 сөз); | ||
Әдеби тіл нормалары | 5. 4. 4. 1 жалпылама сөздері бар, төлеу сөзді сөйлемдерде тыныс белгілерін қолдану | ||
2) 6-сынып:
Тақырып. Бөлім |
Тілдік | Лексико-грамматикалық материал | Оқыту мақсаттары |
1-тоқсан | |||
Саяхат және қоанқжайлылық. | Тыңдалым және айтылым |
Морфология. |
6. 1. 1. 1 мәтіндегі басты ақпаратты анықтай отырып, негізгі мазмұнын түсіну; |
Оқылым |
6. 2. 1. 1 белгілі және белгісіз ақпаратты таба отырып, бөлікке бөлінген және бөлінбеген мәтіндердегі негізгі ақпаратты түсіну; | ||
Жазылым |
6. 3. 1. 1 қарапайым және күрделі жоспар құру; | ||
Әдеби тіл нормаларын сақтау |
6. 4. 1. 1 ажырату Ъ және Ь белгілерін, күрделі зат есім, сын есім, сан есім, белгісіздік есімдіктерді, сондай-ақ приставкалар мен әртүрлі сөз таптарының жұрнақтарын дұрыс жазу; | ||
Өмір салты және мәдениет: ежелгі өркениет. | Тыңдалым және айтылым |
Морфология. Сын есім (разрядтар). |
6. 1. 1. 1 мәтіндегі негізгі және қосымша ақпаратты таба отырып, мәтіннің негізгі мазмұнын түсіну; |
Оқылым |
6. 2. 1. 1 белгілі және белгісіз ақпаратты таба отырып, бөлікке бөлінген және бөлінбеген мәтіндердегі негізгі ақпаратты түсіну; | ||
Жазылым |
6. 3. 2. 1 хабарлама-мәтіндердің, сипаттама-мәтіндердің мазмұнын 3-жақтан толық, қысқаша, іріктеп баяндау; | ||
Әдеби тіл номаларын сақтау |
6. 4. 1. 1 күрделі зат есім, сын есім, сан есім, белгісіздік есімдіктерді, сондай-ақ приставкалар мен әртүрлі сөз таптарының жұрнақтарын дұрыс жазу; | ||
2-тоқсан | |||
Отбасы және отбасылық құныдылықтар. | Тыңдалым және айтылым |
Морфология. |
6. 1. 2. 1 тірек сөздер, сөз тіркестері арқылы негізгі ойды анықтау; |
Оқылым |
6. 2. 2. 1 құрылымдық бөліктерін анықтай отырып және мәтіннің құрылу мәнін түсіндіре отырып негізгі ойды анықтау; | ||
Жазылым |
6. 3. 3. 1 ақпаратты комикстер түрінде, соның ішінде ақпараттық-коммуникациялық технологияларды қолдана отырып ұсыну; | ||
Әдеби тіл нормаларын сақтау |
6. 4. 2. 1 фразеологиялық тіркестерді қолдану; | ||
Қазақстанда және шетелде Жаңа жылды мерекелеу дәстүрлері. | Тыңдалым және айтылым |
Морфология. |
6. 1. 2. 1 тірек сөздер, сөз тіркестері арқылы негізгі ойды анықтау; |
Оқылым |
6. 2. 2. 1 құрылымдық бөліктерін анықтай отырып және мәтіннің құрылу мәнін түсіндіре отырып негізгі ойды анықтау; | ||
Жазылым |
6. 3. 1. 1 қарапайым және күрделі жоспар құру; | ||
Әдеби тіл нормаларын сақтау |
6. 4. 2. 1 метафораларды, олардың мағынасына тән сөздерді қолдану; | ||
3-тоқсан | |||
Қазақ халқының танымал тұлғалары. | Тыңдалым және айтылым |
Морфология. |
6. 1. 1. 1 мәтіндегі негізгі және қосымша ақпаратты таба отырып, мәтіннің негізгі мазмұнын түсіну; |
Оқылым |
6. 2. 2. 1 құрылымдық бөліктерін анықтай отырып және мәтіннің құрылу мәнін түсіндіре отырып негізгі ойды анықтау; | ||
Жазылым |
6. 3. 4. 1 публицистикалық және көркем стилде (репортаж, сұхбат) мақсатты аудиторияны ескере отырып, сипаттама-мәтін және хабарлама, талқылау жазу; | ||
Әдеби тіл нормаларын сақтау |
6. 4. 1. 1 сан есімдердің септелген түрін дұрыс қолдану; | ||
Спорт және диета. | Тыңдалым және айтылым |
Морфология. |
6. 1. 6. 1 тыңдалған материалды мазмұны, құрылымы және материалды мазмұндау логикасы тұрғысынан бағалау; |
Оқылым |
6. 2. 3. 1 фразеологизмдерді, қаратпа сөздерді, бірыңғай сөйлем мүшелерін, сұраулы, лепті және бұйрықты сөйлемдерді қолдана білу; | ||
Жазылым |
6. 3. 5. 1 хабарлама-эссе, талқылама-эссе, сипаттама-эссе жазу; | ||
Әдеби тіл нормаларын сақтау |
6. 4. 2. 1 фразеологиялық тіркестерді, метафораларды, кейіптеуді, риторикалық фигураларды, антитезаны, перифразды, олардың мағынасына тән сөздерді қолдану; | ||
Тірі ағзалар: жануарлар. | Тыңдалым және айтылым |
Морфология. |
6. 1. 5. 1 ұсынылған тақырып бойынша пікірлерін алмаса отырып диалогқа қатысу; |
Оқылым |
6. 2. 3. 1 фразеологизмдерді, қаратпа сөздерді, бірыңғай сөйлем мүшелерін, сұраулы, лепті және бұйрықты сөйлемдерді қолдана білу; | ||
Жазылым |
6. 3. 4. 1 мәтін түрлерін анықтау және ажырату: хабарлау, талқылау, мінездеме белгілерін танып білу, публицистика лық және көркем стилдегі (өлең, ертегі, әңгіме, жазба, репортаж, сұхбат) мәтіндердің тілдік және жанрлық ерекшеліктері; | ||
Әдеби тіл нормаларын сақтау |
6. 4. 1. 1 сан есімдердің, сын есімдердің, есімдіктердің септелген түрін дұрыс қолдану; | ||
4-тоқсан | |||
Ыстық және суық: экстремальды ауа райы. | Тыңдалым және айтылым |
Морфология. |
6. 1. 2. 1 тірек сөздер, сөз тіркестері арқылы негізгі ойды анықтау; |
Оқылым |
6. 2. 7. 1 6. 2. 1. 1 мәтіннен негізгі және қосымша, детальді ақпаратты анықтау, түсіндіру; | ||
Жазылым |
6. 3. 5. 1 әртүрлі жанрдағы мәтіндерді жазу үшін құрылымын ескере отырып, қарапайым жоспар құру; | ||
Әдеби тіл нормаларын сақтау | 6. 4. 4. 2 етістіктің етіс түрлері мен салт-сабақты етістіктердің тіркесімдік мүмкіндігін ауызша және жазбаша тілдесім барысында қолдану | ||
Қазақстан болашағы: өнертапқыштар және энергия | Тыңдалым және айтылым |
Морфология. |
6. 1. 1. 1 мәтіннің атауын талқылау және алғашқы бөлігін тыңдау арқылы көтерілетін мәселені болжау; |
Оқылым |
6. 2. 3. 1 ауызекі сөйлеу этикеттері мен көркем сөйлеудің құрылымдық және жанрлық ерекшеліктерін ажырату; | ||
Жазылым |
6. 3. 2. 1 жанрлық және стильдік ерекшеліктеріне сай құрылымын сақтай отырып, құттықтау құрастырып жазу; | ||
Әдеби тіл нормаларын сақтау | 6. 4. 4. 3 үстеудің мағыналық түрлерін ажырату, синонимдік қатарларын түрлендіріп қолдану | ||
1) 7-сынып:
Тақырып. Бөлім |
Тілдік | Лексико-грамматикалық материал | Оқыту мақсаттары |
1-тоқсан | |||
Климат климаттық өзгерістер. | Тыңдалым және айтылым |
Морфология. Орфография. |
7. 1. 1. 1 мәтіндегі негізгі және қосымша ақпаратты таба отырып, мәтіннің негізгі мазмұнын түсіну; |
Оқылым |
7. 2. 1. 1 негізгі және қосымша ақпаратты таба отырып, бөлікке бөлінген және бөлінбеген мәтіндердегі негізгі ақпаратты түсіну; | ||
Жазылым |
7. 3. 2. 1 хабарлама-мәтіндердің, сипаттама-мәтіндердің және талқылау-мәтіндерінің мазмұнын жағын өзгертіп, толық, қысқаша, іріктеп баяндау; | ||
Әдеби тіл нормаларын сақтау |
7. 4. 1. 1 ызың дауыссыздардан кейінгі дауыстыларды және Ц, әртүрлі сөз таптарымен бірге НЕ, етістіктердің жалғауларын, әр сөз таптарының жұрнақтарын дұрыс жазу | ||
Салт-дәстүрлер. | Тыңдалым және айтылым |
Морфология. Орфография. |
7. 1. 1. 1 мәтіндегі негізгі және қосымша ақпаратты таба отырып, мәтіннің негізгі мазмұнын түсіну; |
Оқылым |
7. 2. 1. 1 негізгі және қосымша ақпаратты таба отырып, бөлікке бөлінген және бөлінбеген мәтіндердегі негізгі ақпаратты түсіну; | ||
Жазылым |
7. 3. 1. 1 қарапайым және күрделі жоспар құру, шығармаға жоспарға сәйкес материал жинау; | ||
Әдеби тіл нормаларын сақтау |
7. 4. 1. 1 ызың дауыссыздардан кейінгі дауыстыларды және Ц, әртүрлі сөз таптарымен бірге НЕ, етістіктердің жалғауларын, әр сөз таптарының жұрнақтарын дұрыс жазу; | ||
2-тоқсан | |||
Білім: әлем және шет тілдері. | Тыңдалым және айтылым |
Лексика. |
7. 1. 2. 1 құрылымына сүйене отырып негізгі ойды анықтау; |
Оқылым |
7. 2. 2. 1 негізгі ойды ашатын құрылымдық бөліктерін және олардың элементтерін (сөйлемдер, абзацтар) анықтау; | ||
Жазылым |
7. 3. 1. 1 қарапайым және күрделі жоспар құру, шығармаға жоспарға сәйкес материал жинау; | ||
Әдеби тіл нормаларын сақтау |
7. 4. 2. 1 паронимдерді қолдану; | ||
Жыл мезгілдері. | Тыңдалым және айтылым |
Орфография. |
7. 1. 2. 1 құрылымына сүйене отырып негізгі ойды анықтау; |
Оқылым |
7. 2. 2. 1 негізгі ойды ашатын құрылымдық бөліктерін және олардың элементтерін (сөйлемдер, абзацтар) анықтау; | ||
Жазылым |
7. 3. 1. 1 қарапайым және күрделі жоспар құру, шығармаға жоспарға сәйкес материал жинау; | ||
Әдеби тіл нормаларын сақтау |
7. 4. 2. 1 паронимдерді, терминдерді, аллегорияны, инверсияны, анафораны қолдану; | ||
3-тоқсан | |||
Жастар мәдениеті. | Тыңдалым және айтылым |
Орфография. Сөйлеу мәдениеті. |
7. 1. 1. 1 мәтіндегі негізгі және қосымша, белгілі және белгісіз ақпаратты таба отырып, мәтіннің негізгі мазмұнын түсіну; |
Оқылым |
7. 2. 2. 1 негізгі ойды ашатын құрылымдық бөліктерін және олардың элементтерін (сөйлемдер, абзацтар) анықтау; | ||
Жазылым |
7. 3. 5. 1 мәселеге және/немесе автор ұстанымына деген көзқарасыңызды білдіре отырып, мәтін негізінде аргументативті эссе жазу; | ||
Әдеби нормаларды сақтау |
7. 4. 1. 1 ызың дауыссыздардан кейінгі дауыстыларды және Ц, әртүрлі сөз таптарымен бірге НЕ, етістіктердің жалғауларын, әр сөз таптарының жұрнақтарын дұрыс жазу; | ||
Қорғансыз азаматтарды әлеуметтік қорғау мәселелері. | Тыңдалым және айтылым |
Сөйлеу мәдениеті. |
7. 1. 6. 1 тыңдалған материалды мазмұны, материалды баяндау логикасы мен құрылымы, назарын аудару үшін тілдік құралдарды қолдану тұрғысынан бағалау; |
Оқылым |
7. 2. 3. 1 мәтіндегі жекелеген сөздердің және пікірлердің ашық және жасырын (мәтінішіндегі) мәнін, паронимдерді, кірмесөздерді, қайталауларды, сөйлемдегі сөздердің тура және керісінше тәртібін және қолданылуын түсіну; | ||
Жазылым |
7. 3. 4. 1 публицистика лық және ресми-іскери стильдег (түсіндірме жазба, қолхат, ереже, құттықтау, нұсқаулық, жазба, сұхбат, күнделік, блог, хаттар, өтініштер, шақырулар) мақсатты аудиторияны ескере және өз пікірін білдіре отырып, хабарлау элементтері бар сипаттама-мәтін, талқылау элементтері бар хабарлама жазу; | ||
Әдеби нормаларды сақтау |
7. 4. 2. 1 анафораны қолдану; | ||
Дұрыс тамақтану. | Тыңдалым және айтылым |
Лексика |
7. 1. 5. 1 өз көзқарасын дәлелдей отырып, ұсынылған проблема бойынша диалогке қатысу; |
Оқылым |
7. 2. 2. 1 негізгі ойды ашатын құрылымдық бөліктерін және олардың элементтерін (сөйлемдер, абзацтар) анықтау; | ||
Жазылым |
7. 3. 4. 1 публицистикалық және ресми-іскери стильдегі (түсіндірме жазба, қолхат, ереже, құттықтау, нұсқаулық, жазба, сұхбат, күнделік, блог, хаттар, өтініштер, шақырулар) мақсатты аудиторияны ескере және өз пікірін білдіре отырып, хабарлау элементтері бар сипаттама-мәтін, талқылау элементтері бар хабарлама жазу; | ||
Әдеби нормаларды сақтау |
7. 4. 1. 1 ызың дауыссыздардан кейінгі дауыстыларды және Ц, әртүрлі сөз таптарымен бірге НЕ, етістіктердің жалғауларын, әр сөз таптарының жұрнақтарын дұрыс жазу; | ||
4-тоқсан | |||
Жеңіс күні. | Тыңдалым және айтылым |
Морфология. |
7. 1. 2. 1 құрылымына сүйене отырып негізгі ойды анықтау; |
Оқылым |
7. 2. 7. 1 фактілер мен пікірлерді ажырата отырып, түрлі дереккөздерден ақпараттар табу; | ||
Жазылым |
7. 3. 5. 1 мәселеге және/немесе автор ұстанымына деген көзқарасыңызды білдіре отырып, мәтін негізінде аргументативті эссе жазу; | ||
Әдеби нормаларды сақтау |
7. 4. 3. 1 етістік және оның түрлерін, көмекші сөздерді қолдану; | ||
Егер мен әлемді билесем… | Тыңдалым және айтылым |
Синтаксис. Пунктуация. |
7. 1. 4. 1 мәтіннің негізгі ойына сүйене отырып, мазмұнын болжау; |
Оқылым |
7. 2. 3. 1 мәтіндегі жекелеген сөздердің және пікірлердің ашық және жасырын (мәтінішіндегі) мәнін, паронимдерді, кірмесөздерді, қайталауларды, сөйлемдегі сөздердің тура және керісінше тәртібін және қолданылуын түсіну; | ||
Жазылым |
7. 3. 6. 1 белгілі бір әлеуметтік рөл мен сөйлеу мінез-құлқын таңдай отырып, шығармашылық жұмыстар (110-130 сөз) жазу; | ||
Әдеби нормаларды сақтау |
7. 4. 3. 1 етістік және оның түрлерін, көмекші сөздерді қолдану; | ||
4) 8-сынып:
Тақырып. Бөлім |
Тілдік | Лексико-грамматикалық материал | Оқыту мақсаттары |
1-тоқсан | |||
Отбасы: құқық пен міндеттер. | Тыңдалым және айтылым |
Морфология. |
8. 1. 1. 1 мәтіннен алынған дәйексөздерге, үзінділерге сүйене отырып, көтерілетін мәселені болжау; |
Оқылым |
8. 2. 2. 1 публицистикалық және ғылыми стиль ерекшеліктерін қолданылған тілдік құралдар арқылы тану; | ||
Жазылым |
8. 3. 5. 1 оқылым және тыңдалым материалдары бойынша мәтіннің баяндау желісін сақтап, әр бөлігінен алынған ақпараттардан жинақы мәтін (аннотация) жазу; | ||
Әдеби нормаларды сақтау | 8. 4. 1. 1 тақырып бойынша бас әріппен жазылатын күрделі-құрама атауларды орфографиялық нормаға сай жазу | ||
Бос уақыт және спорт. | Тыңдалым және айтылым |
Синтаксис. |
8. 1. 2. 1 әлеуметтік-қоғамдық, мәдени-тарихи тақырыптарға байланысты диалог, монолог, полилогтердегі (интервью, пікірталас үзінді) автор көзқарасы мен экспресивті-эмоционалды сөздердің рөлін талдау; |
Оқылым |
8. 2. 4. 1 тақырыбы ұқсас ғылыми және публицистикалық стильдегі мәтіндердің тақырыбын, түрлерін (әңгімелеу, сипаттау, талқылау), құрылымын салыстыра талдау; | ||
Жазылым |
8. 3. 1. 1 тақырып бойынша материал жинақтап, тезистік жоспар құру; | ||
Әдеби нормаларды сақтау | 8. 4. 2. 1 сөйлеу ағымындағы интонацияның құрамдас бөліктері: әуен, әуез, тембр, қарқын, кідірісті сөйлеу мәнеріне сай қолдану | ||
2-тоқсан | |||
Мамандықтар әлемі. | Тыңдалым және айтылым |
Лексика. |
8. 1. 2. 1 определять основную мысль на основе структурных элементов текста и целевой аудитории; |
Оқылым |
8. 1. 4. 1 мәтінде көтерілген мәселені (тұрмыстық, әлеуметтік) талдай отырып, негізгі ойды анықтау; | ||
Жазылым |
8. 2. 1. 1 тұтас және аралас мәтіндердегі (кесте, диаграмма, сызба, сурет) ақпараттарды салыстыру; | ||
Әдеби нормаларды сақтау |
8. 3. 3. 1 мәтін құрылымын сақтай отырып, графиктік мәтіндегі (диаграмма, кесте) деректердің маңызды тұстарын анықтап жазу; | ||
Ғарыш. | Тыңдалым және айтылым |
Лексика. | 8. 4. 3. 1 сөздік қор және сөздік құрам ерекшеліктерін түсініп қолдану |
Оқылым |
8. 1. 3. 1 мәтіннен алынған дәйексөздерге, үзінділерге сүйене отырып, көтерілетін мәселені болжау; | ||
Жазылым |
8. 2. 2. 1 публицистикалық және ғылыми стиль ерекшеліктерін қолданылған тілдік құралдар арқылы тану; | ||
Әдеби нормаларды сақтау |
8. 3. 2. 1 жанрлық және стильдік ерекшеліктеріне сай тілдік құралдарды орынды қолданып, аннотация, тезис құрастырып жазу; | ||
3-тоқсан | |||
Әр алуаг өмір салты. | Тыңдалым және айтылым |
Орфография. |
8. 1. 5. 1 перифраз түрінде берілген сұрақтар арқылы мәтіннен қажетті ақпаратты таба білу, көтерілген мәселе бойынша ой тұжырымдау; |
Оқылым |
8. 2. 1. 1 тұтас және аралас мәтіндердегі (кесте, диаграмма, сызба, сурет) ақпараттарды салыстыру; | ||
Жазылым |
8. 3. 2. 1 жанрлық және стильдік ерекшеліктеріне сай тілдік құралдарды орынды қолданып, мақала құрастырып жазу; | ||
Әдеби нормаларды сақтау | 8. 4. 4. 2 тұрлаулы және тұрлаусыз сөйлем мүшелерінің сөйлем жасаудағы өзіндік орнын, қызметін түсініп қолдану | ||
Сі – тіршілік көзі. | Тыңдалым және айтылым |
Сөйлеу мәдениеті. |
8. 1. 4. 1 мәтінде көтерілген мәселені (тұрмыстық, әлеуметтік) талдай отырып, негізгі ойды анықтау; |
Оқылым |
8. 2. 2. 1 публицистикалық және ғылыми стиль ерекшеліктерін қолданылған тілдік құралдар арқылы тану; | ||
Жазылым |
8. 3. 5. 1 оқылым және тыңдалым материалдары бойынша мәтіннің баяндау желісін сақтап, әр бөлігінен алынған ақпараттардан жинақы мәтін (аннотация, тезис) жазу; | ||
Әдеби нормаларды сақтау | 8. 4. 4. 3 сөйлем ішінде бірыңғай мүшелер және айқындауыш мүшелерді қолдана білу | ||
Тағам: қажеттілік пе, шығын ба? | Тыңдалым және айтылым |
Лексика. |
8. 1. 2. 1 әлеуметтік-қоғамдық, мәдени-тарихи тақырыптарға байланысты диалог, монолог, полилогтердегі (интервью, пікірталас үзінді) автор көзқарасы мен экспресивті-эмоционалды сөздердің рөлін талдау; |
Оқылым |
8. 2. 3. 1 мақала, презентация құрылымы мен ресімделуі арқылы жанрлық ерекшеліктерін ажырату; | ||
Жазылым |
8. 3. 1. 1 тақырып бойынша материал жинақтап, тезистік жоспар құру; | ||
Әдеби нормаларды сақтау | 8. 4. 4. 4 жай сөйлемдерді айтылу мақсаты мен құрылымдық ерекшелігіне сай қолдану | ||
4-тоқсан | |||
Қазіргі қоғамдағы музыка. | Тыңдалым және айтылым |
Лексика. |
8. 1. 2. 1 әлеуметтік-қоғамдық, мәдени-тарихи тақырыптарға байланысты диалог, монолог, полилогтердегі (интервью, пікірталас үзінді) автор көзқарасы мен экспресивті-эмоционалды сөздердің рөлін талдау; |
Оқылым |
8. 2. 4. 1 тақырыбы ұқсас ғылыми және публицистикалық стильдегі мәтіндердің тақырыбын, түрлерін (әңгімелеу, сипаттау, талқылау), құрылымын салыстыра талдау; | ||
Жазылым |
8. 3. 1. 1 тақырып бойынша материал жинақтап, тезистік жоспар құру; | ||
Әдеби нормаларды сақтау | 8. 4. 4. 4 жай сөйлемдерді айтылу мақсаты мен құрылымдық ерекшелігіне сай қолдану | ||
Ғылыми жаңалықтар мен технологиялар. | Тыңдалым және айтылым |
Лексика. |
8. 1. 1. 1 мәтіннен алынған дәйексөздерге, үзінділерге сүйене отырып, көтерілетін мәселені болжау; |
Оқылым |
8. 2. 1. 1 тұтас және аралас мәтіндердегі (кесте, диаграмма, сызба, сурет) ақпараттарды салыстыру; | ||
Жазылым |
8. 3. 3. 1 мәтін құрылымын сақтай отырып, графиктік мәтіндегі (диаграмма, кесте) деректердің маңызды тұстарын анықтап жазу; | ||
Әдеби нормаларды сақтау | 8. 4. 5. 1 сөйлем соңында қабаттасып қойылатын тыныс белгілерін дұрыс қолдану | ||
5) 9-сынып:
Тақырып. Бөлім |
Тілдік | Лексико-грамматикалық материал | Оқыту мақсаттары |
1 -тоқсан | |||
Әлемдегі қақтығыстар және бейбітшілік. | Тыңдалым және айтылым |
Синтаксис. |
9. 1. 1. 1 мәтін мазмұны бойынша дайындалған сұрақтарға болжаммен жауап беру, түпнұсқамен салыстыру; |
Оқылым |
9. 2. 3. 1 мақала құрылымы мен ресімделуі арқылы жанрлық ерекшеліктерін ажырату; | ||
Жазылым |
9. 3. 1. 1 жинақталған материалдар негізінде көзделген мақсатқа сәйкес ауызша және жазбаша мәтіндер үшін күрделі жоспар құру; | ||
Әдеби нормаларды сақтау | 9. 4. 1. 1 мәнмәтін бойынша тілдік бірліктерді орфографиялық нормаға сай жазу | ||
Құрлық елдері. | Тыңдалым және айтылым |
Морфология. |
9. 1. 4. 1 мәтіннің мақсаты арқылы негізгі ойды анықтау; |
Оқылым |
9. 2. 1. 1 тұтас емес (кесте, диаграмма, сызба, сурет) мәтіндердегі мәліметтерді салыстыру, өңдеу; | ||
Жазылым |
9. 3. 3. 1 мәтін құрылымын сақтай отырып, бірнеше графиктік мәтіндегі (диаграмма, кесте) деректерді салыстыру, маңызды тұстары мен үрдістерді (тенденция) анықтап жазу; | ||
Әдеби нормаларды сақтау | 9. 4. 3. 1 стильдік ерекшеліктерге сай тілдік бірліктердің дұрыс қолдана білу | ||
2-тоқсан | |||
Дәстүрлер мен мәдениет. | Тыңдалым және айтылым |
Лексика. |
9. 1. 2. 1 қоғамдық-саяси, әлеуметтік-экономикалық, ғылыми тақырыптарға байланысты әртүрлі жанрдағы кең көлемді мәтіндердегі (дәріс, интервью) мақсатты аудитория мен көркемдегіш құралдардың рөлін талдау; |
Оқылым |
9. 2. 3. 1 мақала, тезистердің құрылымы мен ресімделуі арқылы жанрлық ерекшеліктерін ажырату; | ||
Жазылым |
9. 3. 5. 1 оқылым және тыңдалым материалдары бойынша автордың негізгі ойын сақтай отырып, перифраз тәсілдері арқылы жинақы мәтін (аннотация, тезис) жазу; | ||
Әдеби нормаларды сақтау | 9. 4. 4. 1 құрмалас сөйлем жасалу жолдарын, түрлерін білу | ||
"Жер" ресурстары. | Тыңдалым және айтылым |
Синтаксис. Пунктуация. Сабақтас құрмалас сөйлем. |
9. 1. 1. 1 мәтін мазмұны бойынша дайындалған сұрақтарға болжаммен жауап беру, түпнұсқамен салыстыру; |
Оқылым |
9. 2. 4. 1 әртүрлі стильдегі мәтіндердің тақырыбын, қызметін, құрылымын, тілдік ерекшелігін салыстыра талдау; | ||
Жазылым |
9. 3. 4. 1 эссе құрылымы мен даму желісін сақтап, көтерілген мәселе бойынша екіжақты пікірді немесе жағдаятты талқылау, біреуіне таңдау жасап, өз ойын дәлелдеп жазу (аргументативті эссе); | ||
Әдеби нормаларды сақтау | 9. 4. 4. 2 салалас құрмалас сөйлемдердің мағыналық түрлерін ажырата білу, түрлендіру | ||
3-тоқсан | |||
Қазіргі әлемдегі жасөспірімдер. | Тыңдалым және айтылым |
Морфология. |
9. 1. 3. 1 тыңдалған мәтіндегі ақпаратты өмірлік мәселелермен байланыстыра білу; |
Оқылым |
9. 2. 1. 1тұтас емес (кесте, диаграмма, сызба, сурет) мәтіндердегі мәліметтерді салыстыру, өңдеу; | ||
Жазылым |
9. 3. 2. 1 мақсатты аудиторияның қызығушылығын ынталандыру үшін әртүрлі жанрда мәтіндер құрастыру; | ||
Әдеби нормаларды сақтау | 9. 4. 4. 2 салалас құрмалас сөйлемдердің мағыналық түрлерін ажырата білу, түрлендіріп қолдану | ||
21-ғасырдағы әлемдік байланыстар. | Тыңдалым және айтылым |
Құрмалас сөйлемдердегі морфологиялық байланыс құралдары. |
9. 1. 2. 1 қоғамдық-саяси, әлеуметтік-экономикалық, ғылыми тақырыптарға байланысты әртүрлі жанрдағы кең көлемді мәтіндердегі (пікірталас, дәріс) мақсатты аудитория мен көркемдегіш құралдардың рөлін талдау; |
Оқылым |
9. 2. 4. 1 әртүрлі стильдегі мәтіндердің тақырыбын, қызметін, құрылымын, тілдік ерекшелігін салыстыра талдау; | ||
Жазылым |
9. 3. 1. 1 жинақталған материалдар негізінде көзделген мақсатқа сәйкес ауызша және жазбаша мәтіндер үшін күрделі жоспар құру; | ||
Әдеби нормаларды сақтау | 9. 4. 4. 3 сабақтас құрмалас сөйлемдердің мағыналық түрлерін ажырата білу, түрлендіріп қолдану | ||
4 -тоқсан | |||
Дилемалар мен таңдар. | Тыңдалым және айтылым |
Лексика. |
9. 1. 2. 1 қоғамдық-саяси, әлеуметтік-экономикалық, ғылыми тақырыптарға байланысты әртүрлі жанрдағы кең көлемді мәтіндердегі (мақала, интервью) мақсатты аудитория мен көркемдегіш құралдардың рөлін талдау; |
Оқылым |
9. 2. 3. 1 тұжырымдамалардың құрылымы мен ресімделуі арқылы жанрлық ерекшеліктерін ажырату; | ||
Жазылым |
9. 3. 1. 1 жинақталған материалдар негізінде көзделген мақсатқа сәйкес ауызша және жазбаша мәтіндер үшін күрделі жоспар құру; | ||
Әдеби нормаларды сақтау | 9. 4. 4. 4 аралас құрмалас сөйлемдердің жасалу жолдарын білу, қолдану | ||
Бұқаралық ақпарат құралдары. | Тыңдалым және айтылым |
Лексика. |
9. 1. 2. 1 қоғамдық-саяси, әлеуметтік-экономикалық, ғылыми тақырыптарға байланысты әртүрлі жанрдағы кең көлемді мәтіндердегі (дәріс) мақсатты аудитория мен көркемдегіш құралдардың рөлін талдау; |
Оқылым |
9. 2. 3. 1 мақала, презентацияның құрылымы мен ресімделуі арқылы жанрлық ерекшеліктерін ажырату; | ||
Жазылым |
9. 3. 2. 1 мақсатты аудиторияның қызығушы-лығын ынталандыру үшін әртүрлі жанрда мәтіндер құрастыру; | ||
Әдеби нормаларды сақтау | 9. 4. 5. 1 құрмалас сөйлемнің тыныс белгілерін (даралаушы, ерекшелеуші, ойдың аражігін ажырататын) ережеге сай қолдану | ||
| Қазақстан Республикасы Оқу - ағарту министрлігінің 2022 жылғы 16 қыркүйектегі № 399 бұйрығына 40-қосымша |
Негізгі орта білім беру деңгейінің 5-9-сыныптарына арналған "Орыс әдебиеті" оқу пәнінен үлгілік оқу бағдарламасы (оқыту орыс тілінде) 1-тарау. Жалпы ережелер
10. Оқу бағдарламасы "Мектепке дейінгі тәрбие мен оқытудың, бастауыш, негізгі орта, жалпы орта, техникалық және кәсіптік, орта білімнен кейінгі білім берудің мемлекеттік жалпыға міндетті стандарттарын бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Оқу-ағарту министрінің 2022 жылғы 3 тамыздағы № 348 бұйрығымен бекітілген Мектепке дейінгі тәрбие мен оқытудың, бастауыш, негізгі орта, жалпы орта, техникалық және кәсіптік, орта білімнен кейінгі білім берудің мемлекеттік жалпыға міндетті стандарттарына сәйкес әзірленген (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 29031 болып тіркелген).
11. "Орыс әдебиеті" пәнін оқытудың мақсаты - адамның рухани құндылықтарын көркемдік шығармаларды қабылдау мен талдау арқылы қалыптастыру, әлемді және жеке таңдау негізінде өз білімін, дағдыларын және білімін қолдануға қабілетті құзыретті оқырмандарды тәрбиелеу.
12. "Орыс әдебиеті" академиялық пәнін оқытудың міндеттері:
1) орыс, қазақ және әлем әдебиеті мен мәдениеті негізінде табысты әлеуметтік бейімделуге ықпал ететін білім мен білік дағдыларды қалыптастыру;
2) көркем әдебиет туындылардағы автордың ойын тереңірек түсінуге мүмкіндік беретін әдеби тұжырымдамаларды меңгеруіне жәрдемдесу;
3) туындыларды талдау негізінде логикалық және критикалық ойларды, сыни талдау, салыстыру, жалпылау, ұқсастықтар мен себеп-салдар байланысын қалыптастыру, құбылыстарды классификациялау, ой түю мен тұжырымдар жасау дағдыларын қалыптастыру;
4) әр түрлі жанрлардағы көркем туындыларды терең түсіну және талдау негізінде коммуникативтік дағдыларды дамыту.
2-тарау. "Орыс әдебиеті" оқу пәнінің мазмұнын ұйымдастыру 1-параграф. "Орыс әдебиеті" оқу пәнінің мазмұны
4. "Орыс әдебиеті" оқу пәні бойынша оқу жүктемесінің жоғары шекті көлемі:
1) 5-сыныпта аптасына 2 сағат, оқу жылында 68 сағат;
2) 6-сыныпта аптасына 2 сағат, оқу жылында 68 сағат;
3) 7-сыныпта аптасына 2 сағат, оқу жылында 68 сағат;
4) 8-сыныпта аптасына 3 сағат, оқу жылында 102 сағат;
5) 9-сыныпта аптасына 3 сағат, оқу жылында 102 сағатты құрайды.
Оқу пәні бойынша оқу жүктемесінің көлемі "Қазақстан Республикасындағы бастауыш, негізгі орта, жалпы орта білім берудің үлгілік оқу жоспарларын бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің 2012 жылғы 8 қарашадағы № 500 бұйрығымен (Нормативтік құқықтық актілерін мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 8170 тіркелген) бекітілген Үлгілік оқу жоспарына байланысты болады.
Ескерту. 4-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Оқу-ағарту министрінің 31.10.2023 № 328 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.5. "Орыс әдебиеті" оқу пәні бойынша білімнің мазмұны бөлімдерге бөлінген. Бөлімдер бөлімшелерден тұрады. Бағдарламаның бұл бөлімі пән бойынша оқу мақсаттарынан тұрады: білік пен дағды, білім және түсіну.
6. Жүйелі түрде ұйымдастырылған әрбір бөлімшелердің ішкі білім беру мақсаты: мұғалімдердің өз жұмыстарын жоспарлау және оқушылардың жетістігін бағалау, сонымен қатар оларды оқытудың келесі кезеңдері туралы ақпараттандыру:
7. Оқыту пәнінің базалық мазмұны 3 бөлімнен тұрады: "Мәтінді түсіну және жауап беру", " Мәтінді талдау және интерпретациялау", "Баға және салыстырмалы талдау".
8. "Мәтін бойынша түсіну және жауап беру" бөлімі келесі бөлімшелерден тұрады:
1) терминдерді түсіну;
2) көркем туындыны түсіну;
3) жатқа оқу және дәйексөз табу;
4) жоспар құру;
5) мазмұнын айтып беру;
6) сұрақтарға жауап беру.
9. "Мәтінді талдау және интерпретациялау":
1) жанр;
2) тақырып пен идея;
3) композиция;
4) эпизодтар сараптамасы;
5) бас кейіпкерге мінездеме;
6) Шығарманың көркем әлемін әр қырынан таныстыру;
7) автордың қатынасы;
8) көркем-бейнелеу құралдары;
9) шығармашылық хат.
10. "Бағалау және салыстыру" бөлімі келесі бөлімшелерден тұрады:
1) көркем шығарманы бағалау;
2) көркем туындыны басқа өнердің туындыларымен салыстыру;
3) әдеби шығармаларды салыстыру;
4) пікірлерді бағалау.
11. 5-сыныпқа арналған "Орыс әдебиеті" оқу пәнінің базалық білім мазмұны:
1) түсіну және мәтін бойынша жауап беру: көркем әдебиет, фольклор, батырлар эпосы, қисса, ертегі, әдеби ертегі, сюжет, гипербола, композиция, көркем әдебиеттегі уақыт және кеңістік, тартыс, батыр, әңгімеші, эпитет, баяндаушы, салыстыру, аллегория, параллелизм, көркем туынды туралы жалпы түсінік беру, тақырыпты түсіну, шағын көлемдегі (поэтикалық, прозалық) мәтіндерді мәнерлеп жатқа оқу, жай жоспар жасау, туындының немесе үзіндінің мазмұнын қысқаша мазмұндау, сұрақтарға қысқаша және толық жауап беру;
2) түсіндіру және талдау:
мұғалімнің көмегімен жанрдың түрін (Қисса, ертегі, әдебиет ертегі) және оның белгілерін және негізгі идеясын анықтау, мұғалімнің көмегімен туындыдан композициялық элементтері бар мәтінді белгілеу, мұғалімнің көмегімен негізгі кейіпкерлерге сипаттама беру үшін маңызды эпизодтарды сараптау, мұғалімнің көмегімен автордың бас кейіпкерге деген көзқарасын анықтап, оны сурет, кесте, кластер арқылы өзінше таныстыра білу. мұғалімнің көмегімен көркем туындыдағы бейнелеу құралдарын (гипербола, сын есім, Теңеу, аллегории, параллелизм) сараптау, мұғалімнің көмегімен шығармашылық жұмыстар (әдеби тақырыптағы тірек сөздер мен иллюстрациялар бойынша ертегі, әңгіме, шағын- мазмұндама) жазу;
3) бағалау және салыстырмалы талдау:
шығарманы талқылауға, өз ойларын және сезімдерін білдіруге қатысу, өнер туындыларын басқа өнер туындыларымен салыстыру, ұқсастықтар мен айырмашылықтарды түсіндіру, орыс, қазақ және әлемдік әдебиеттерінің тақырыпқа жақын шығармаларын (немесе фрагменттерін) салыстыру, мұғалімнің көмегімен ауызша және жазбаша сөздерін (оның, сыныптастардың) тақырыпқа сәйкестігі тұрғысынан бағалау.
12. Оқытылатын көркем шығармалар тізімі:
1) Қиссалар. Цикл об Илье Муромце;
2) А.С. Пушкин. "Песнь о вещем Олеге";
3) М.Ю. Лермонтов. "Бородино";
4) М. Шаханов. "Отрарская поэма о побеждҰнном победителе, или ПросчҰт Чингисхана";
5) В.А. Жуковский. "Сказка о царе Берендее";
6) А.С. Пушкин. "Сказка о мертвой царевне и семи богатырях";
7) К. Д. Бальмонт. "Фейные сказки";
8) Г.Х. Андерсен. "Снежная королева";
9) О. Уайльд. "Соловей и роза";
10) К.Г. Паустовский. "Теплый хлеб";
11) Г.В. Черноголовина. "Сказка об одном зҰрнышке";
12) А.С. Пушкин. "Руслан и Людмила";
13) М.М. Пришвин. "Кладовая солнца".
13. 6-сыныпқа арналған "Орыс әдебиеті" оқу пәнінің базалық білім мазмұны:
1) мәтін бойынша түсіну және жауап беру: Көркем өнер әлемі, миф, мифтік кейіпкер, мифологиялық бейне, әңгіме, повесть, пьеса-ертегі, афиша, ремарка, портрет, пейзаж, метафора, кейіптеу, антитеза, риторикалық тұлғалар, перифраз, шығармадан туындаған драма, эпос, еліктеу, лирика, негізгі және қайталама ақпараттар, мәтін (поэзиялық, прозалық, драмалық), үзінділерін мәнерлеп жатқа оқу, дәйексөзге арналған жай жоспар, шағын көлемді эпикалық немесе драмалық шығарманы қысқаша, егжей-тегжейлі мазмұндау,
сұраққа толық жауап;
2) талдау және интерпретация: жанрдың түрін (әңгіме, повесть, пьеса-ертегі) және оның белгілерін анықтау, шығарманың негізгі ойын құрылымдық элементтеріне қарап анықтау, туынды мәтінінен композиция элементтерін бөлу, туынды сюжетіндегі олардың атқаратын ролін түсіндір, драмалық және прозалық туындыдағы басты кейіпкерлердің сипаттама беру үшін эпизодтарға талдау жасау, жоспарды және мәтіннен алынған дәйексөздерді пайдалану арқылы кейіпкерге сипаттама беру. негізгі және қосымша кейіпкерлерге авторлық көзқарасты анықтау, уақыт пен көркем өнер кеңістігіне талдау жасау және өзінің көзқарасын сурет, сызба, кластер арқылы көрсету. Көркемдегіш құралдар (метафора, дербестендіру) және ақындық синтаксис қайраткерлері (риторикалық сұрақтар, апелляциялық, антитезы, мазмұндау,перифраза, арнау), шығармашылық жұмыстар (мифтер, әңгімелер, шағын шығарма әдеби тақырыптар бойынша, салыстырмалы сипаттамалар) түсініп оқығанын айта білу, тілдің көркемдегіш құралдарын пайдалану;
3) бағалау және салыстырмалы талдау:
туындыны талдауға қатысу, бас кейіпкердің әрекетіне баға беру, өзара салыстыру, көркем туындыны басқа өнер түрімен салыстыру. Мұғалім көмегімен ұқсастығы мен ерекшелігін түсіндіру, тақырып пен мәселе бойынша жақын орыс, қазақ және әлемдік әдебиеттерінің шығармаларын (немесе фрагменттерін) салыстыру, мұғалімнің көмегімен ауызша және жазбаша сөздерін (оның, сыныптастардың) тақырыпқа сәйкестігі тұрғысынан бағалау. Дәйексөздің орындылығы.
14. Оқытылатын көркем шығармалар тізімі:
1) Ежелгі Грек аңыздары ( Прометей, Геракл, Икар, Актеон);
2) Е.В. Курдаков. "Псы Актеона";
3) Славян мифологиясы (күн туралы миф, Төменгі мифология өкілдері туралы мифтер);
4) Түркі мифологиясы (әлемнің пайда болуы туралы миф);
5) Библия мифологиясы (Вавилон мұнарасы, Соломон патша);
7) Б.Л. Пастернак. "Рождественская звезда";
8) Н.В. Гоголь. "Ночь перед Рождеством";
9) А. Гофман "Щелкунчик и Мышиный король"
10) И.С. Тургенев. "Муму";
11) Л.Н. Толстой. "Кавказский пленник";
12) В.С. Высоцкий. "Песня о друге";
13) В.П. Астафьев "Конь с розовой гривой";
14) А.Н. Островский. "Снегурочка";
15) И.С. Тургенев "Бежин луг";
16) М.Ю. Лермонтов. "Русалка".
15. 7-сыныпқа арналған "Орыс әдебиеті" оқу пәнінің базалық білім мазмұны:
1) мәтін бойынша түсіну және жауап беру: өсиет, аңыз, баллада, мысал, әдеби бағыт, классицизм, фантастикалық әңгіме, комедия, фэнтези, сатира, юмор, гротеск, сарказм, ирония, көркем деталь, лирикалық кейіпкер, ырғақ және рифма, аллитерация, ассонанс, аллегория, инверсия, анафора,көркем туындыны деталь бойынша түсіну, белгілі және белгісіз ақпарат, дәйексөзді мәтіннен өз бетінше іздеп тауып мәнерлеп оқу, персонаж–бейне мен лирикалық кейіпкердің сипаттамасына байланысты туындының фрагменттері, күрделі жоспар, туындының мазмұнын қысқаша, егжей-тегжейлі, іріктеп айтып беру, кейіпкерлер мен оқиғалар туралы пікірін білдіру, проблемалық сұраққа негізделген жауап.
2) анализ және интерпретация: жанрдың түрін (өсиет, аңыз, баллада, мысал, әдеби бағыт, классицизм, фантастикалық әңгіме, комедия, фэнтези, сатира, юмор, гротеск, сарказм, ирония, көркем деталь, лирикалық кейіпкер, ырғақ және рифма, аллитерация, ассонанс, аллегория, инверсия, анафора,) және оның белгілерін анықтау, шығарманың негізгі ойын құрылымдық элементтеріне қарап анықтау, туынды мәтінінен композиция элементтерін бөлу, туынды сюжетіндегі олардың атқаратын ролін түсіндір, драмалық және прозалық туындыны эпизодтарын талдау, басты кейіпкерлердің сипаттамалары үшін маңызды болып табылады, жоспарды және мәтіннен алынған дәйексөздерді пайдалану арқылы кейіпкерге сипаттама беру, негізгі және қосымша кейіпкерлерге авторлық көзқарасты анықтау,Уақыт пен көркем өнер кеңістігіне талдау жасау және өзінің көзқарасын сурет, сызба, кластер арқылы көрсету. Көркемдегіш құралдар (метафора, дербестендіру) және ақындық синтаксис қайраткерлері (риторикалық сұрақтар, антитезы, мазмұндау,перифраза, арнау), шығармашылық жұмыстар (мифтер, әңгімелер, шағын шығарма әдеби тақырыптар бойынша, салыстырмалы сипаттамалар) түсініп оқығанын айта білу, тілдің көркемдегіш құралдарын пайдалану;
3) бағалау және салыстыру:
туындыны талдауға қатысу, бас кейіпкер және оқиға туралы пікір білдіру, көркем туындыны басқа өнер түрімен салыстыру. Мұғалім көмегімен ұқсастығы мен ерекшелігін түсіндіру, тақырып пен мәселе бойынша жақын орыс, қазақ және әлемдік әдебиеттерінің шығармаларын (немесе фрагменттерін) салыстыру, мұғалімнің көмегімен ауызша және жазбаша сөздерін (оның, сыныптастардың) тақырыпқа сәйкестігі тұрғысынан бағалау. Дәйексөздің көңілге қонымдылығы,
16. Оқытылатын көркем шығармалар тізімі:
1) Притча о блудном сыне, легенда об Арионе;
2) А.С. Пушкин "Арион", "Анчар";
3) А.С. Пушкин. "Станционный смотритель";
4) К.Г. Паустовский "Телеграмма";
5) А.С. Пушкин, С.А. Есенин, А.А. Фетаның өлеңдері;
6) У. Блейк. "Тигр";
7) О.О. Сулейменов. "Волчата";
8) Р. Бредбери. "Зеленое утро";
9) А. Новоселов. "Санькин марал";
10) И.А. Крылов. Басни;
11) Д.И. Фонвизин. "Недоросль";
12) М.Е. Салтыков-Щедрин. "Сказка о том, как один мужик двух генералов прокормил";
13) М.М. Зощенко. Сатирические рассказы (по выбору учителя);
14) В.А. Жуковский. Баллады;
15) В. Набоков. "Рождество";
16) В. Тендряков. "Хлеб для собаки";
17) Д. Толкиен. "Хоббит, или Туда и Обратно".
17. 8-сыныпқа арналған "Орыс әдебиеті" оқу пәнінің базалық білім мазмұны:
1) түсіну және жауап беру:
әдеби бағыттағы романтизм және реализм, тарихи бейне (персонаж), трагедич, комедия, поэма, символ, психологиялық параллелизм, афоризм, эпиграф, прототип, өмірбаян, өнер туындысын түсіну, ақпаратты сыни түсіну, ашық және жасырын (субтекст) ақпараттардың айырмашылығы, мәтіннен өз бетінше тауып мәнерлеп оқу, туындының тақырыбын ащатын үзінділерді, дәйексөзді жатқа оқу, кешенді баға белгілеу жоспары, туындының мазмұнын немесе үзінділерін айтып беру, әртүрлі дәйектемелерді қолдану, проблемалық сұраққа негізделген жауап.
2) талдау және интерпретациялау:
жанрдың түрін (трагедия, комедия, поэма) және оның белгілерін анықтау. Туындының тақырыбы мені идеясын анықтау, мәселелер бойынша өз пікірін білдіру, туынды мәтінінен композиция элементтерін бөлу, қосылған эпизодтардың мағынасын түсіндір, олардың туынды сюжетіндегі дамуындағы атқаратын ролін мен мәселесін түсіндір, туынды кейіпкерлерінің сипаттамалары, олардың іс-әрекеттерін, ниеттерін, аты-жөнінің мағынасын, көркем бейненің жүйелі сараптамасын, хронотоп, туындының құрылысы және әртүрлі әдістері арқылы (диаграммалар, кестелер, ақыл карталар, ментальды карталар, графиктер), авторлардың кейіпкерлерге деген көзқарастарын білдіру жолдары, көркемдеуіш құралдар, оның ішінде үнтаспа және түсі, ақындық синтаксис фигуралары (риторикалық фигуралар, антофесттер, парафрактар, инверсиялар, анафейлер, градация) әдебиет құрылғылар (символ, психологиялық параллелизм, өмірбаян), шығармашылық жұмыстарды жазу (әдеби кейіпкерге хат, сценарийлер), кейіпкерге деген көзқарас, оның әрекеттері, бейнелеу құралдарын пайдалану;
3) бағалау және салыстырмалы талдау:
шығарманы талқылауға қатысу, өз көзқарасын сақтау, бас кейіпкерлердің әрекеттерін бағалау, автордың ұстанымын бағалау, шығарманы басқа өнер түрлеріндегі осы мазмұндас туындылармен салыстыру, әртүрлі өнер туындыларында бейнелерді жасаудың ерекше құралдарының тән ерекшеліктер, ұлттық ерекшеліктерін ескере отырып тақырып пен мәселе бойынша жақын орыс, қазақ және әлемдік әдебиеттерінің шығармаларын (немесе үзінділерін) салыстыру, тақырыптың ашылуының толықтығы мен тереңдігі туралы ауызша және жазбаша сөздерін (оның, сыныптастардың) тақырыпқа сәйкестігі тұрғысынан бағалау.
Дәйексөздің көңілге қонымдылығы, композициялық бірлік және нақты дәлдік.
18. Оқытылатын көркем шығармалар тізімі:
1) С. Жунусов (мұғалімнің таңдауы бойынша) "Первый вагон" - әңгімелер жинағы,
А. Алексин "Фотография, на которой меня нет", "А тем временем где-то" (мұғалімнің таңдауы бойынша)
2) В. Распутин. "Уроки французского";
3) Ч. Айтматов. "Первый учитель", "Красное яблоко"
4) У. Шекспир. "Ромео и Джульетта";
5) А.С. Пушкин. "Капитанская дочка";
6) Лирика поэтов 19 века;
7) О.О. Сулейменов. "Последнее слово акына Смета";
8) Н.В. Гоголь. "Ревизор";
9) А.П. Чехов. Рассказы (по выбору учителя);
10) В. М. Шукшин. Рассказы (по выбору учителя);
11) М.Ю. Лермонтов. "Мцыри";
12) А. Грин. "Алые паруса";
13) Антуан де Сент-Экзюпери. "Маленький принц";
14) М. Цветаева. Лирика;
15) А. Ахматова. "У самого моря".
19. 9-сыныпқа арналған "Орыс әдебиеті" оқу пәнінің базалық білім мазмұны:
1) түсіну және жауап беру:
шығармадан жанр, сонет, роман, қасиетті әңгіме, лирикалық дигрессия, типология, психология, ішкі монолог, оксиморон, хронотоп, градация, парцелляция,, афоризм, өнер туындысын түсіну, ақпаратты сыни түсіну, естігені мен оқығанына байналысты ой- қатынасы, туындының проблемасына байланысты үзінділерді, дәйексөзді мәтіннен өз бетінше тауып мәнерлеп оқу, жатқа оқу, тезистік жоспар, туындының мазмұнын айту, әртүрлі әдістерді қолдана отырып, сюжетті әзірлеудің шығармашылық ойлануымен, проблемалық мәселе бойынша толық негізделген жауаптармен сөйлеуге деген көзқарастың көрінісі;
2) талдау және интерпретация:
жанр мен оның белгілерін анықтау (сонет, роман, хаттардағы роман, қасиетті әңгіме) туындының тақырыбы мен идеясы, өзіндік ұстанымында олардың өзектілігі мен айқындығы туралы пікірін білдіру, туынды мәтінінен композиция элементтерін бөлу, туынды сюжетіндегі олардың атқаратын ролін түсіндіру, драмалық және прозалық туындыдағы басты кейіпкерлердің сипаттама беру үшін эпизодтарға талдау жасау, маңызды болып табылатын жоспарды және мәтіннен алынған дәйексөздерді пайдалану арқылы кейіпкерге сипаттама беру. негізгі және қосымша кейіпкерлерге авторлық көзқарасты анықтау,Уақыт пен көркем өнер кеңістігіне талдау жасау және өзінің көзқарасын сурет, сызба, кластер арқылы көрсету. Көркемдегіш құралдар мен ақындық тұлғалар синтаксис қайраткерлері (эпитет, салыстыру, метафора, риторикалық сұрақтар, апелляциялық, антитеза, мазмұндау,перифраза, арнау перифразы, ассонанс, аллегории, инверсии, анафора, градация, парцелляция), шығармашылық жұмыстар (мифтер, әңгімелер, шағын шығарма әдеби тақырыптар бойынша, салыстырмалы сипаттамалар) түсініп оқығанын айта білу, тілдің көркемдегіш құралдарын пайдалану;
3) бағалау және салыстырмалы талдау:
туындыны талдауға қатысу, өз көзқарасын сақтау, әр түрлі пікірде өз ұстанымын түсіндіру, шығарманы басқа өнер түрлеріндегі осы мазмұндас туындылармен салыстыру, әртүрлі өнер туындыларында бейнелерді жасаудың ерекше құралдарының тән ерекшеліктер, ұлттық ерекшеліктерін ескере отырып тақырып пен мәселе бойынша жақын орыс, қазақ және әлемдік әдебиеттерінің шығармаларын (немесе үзінділерін) салыстыру, авторлық көзқарасты анықта,
мұғалімнің көмегімен ауызша және жазбаша жауап арқылы (оның, сыныптастардың) тақырыпты ашудағы сөздерінің тереңдігі мен толықтығы тұрғысынанн бағалау, композициялық және стилистикалық бірлік, нақты дәлдік.
20. Оқытылатын көркем шығармалар тізімі:
1) У. Шекспир. Сонеты;
2) П.Н. Васильев. "И имя твоҰ…" басқада өлеңдер;
3) А.С. Пушкин. Лирика, "Цыганы";
4) И.С. Тургенев. "Ася";
5) А.И. Куприн. "Олеся";
6) Н.В. Гоголь. "Шинель";
7) Ф.М. Достоевский. "Бедные люди";
8) Л.Н. Толстой. "После бала";
9) А.И. Куприн. "Гранатовый браслет";
10) А.С. Грибоедов. "Горе от ума";
11) Н.В. Гоголь. "Мертвые души";
12) А.С. Пушкин. "Пиковая дама";
13) А.П. Чехов. "Ионыч", "Человек в футляре" (мұғалімнің таңдауы бойынша);
14) Н.С. Лесков. "Жемчужное ожерелье".
2-параграф. Оқыту мақсаттарының жүйесі
21. Бағдарламада "оқыту мақсаттары" сан мен әріптен тұратын кодтық белгімен белгіленді. Кодтық белгідегі бірінші сан сыныпты, әріппен берілген белгі дағдыны (түсіну және жауап беру, анализ және интерпретация, бағалау және салыстыру), әріппен қоса берілетін сандар бөлімшедегі оқыту мақсатының реттік нөмірін көрсетеді. 7.2.1.2 кодында: "7" – сынып, "2.1." – бөлім мен бөлімше, "2" – оқыту мақсатының реттік саны.
22. Оқыту мақсаттарының жүйесі бөлім бойынша әр сыныпқа берілген:
1) түсіну және жауап беру:
Білім алушылар: | |||||
Бөлімшелер | 5-сынып | 6-сынып | 7-сынып | 8-сынып | 9-сынып |
1. Терминдерді түсіну |
5. 1. 1. 1 |
6. 1.1.1 |
7. 1. 1. 1 |
8. 1. 1. 1 |
9. 1. 1. 1 |
2.Көркем шығарманы түсіну |
5. 1. 2. 1 |
6. 1. 2. 1 |
7.1 2.1 |
8. 1. 2. 1 |
9. 1. 2. 1 |
3. Жатқа оқу және дәйексөз келтіру |
5.1. 3.1 |
6. 1. 3. 1 |
7. 1. 3. 1 |
8. 1. 3. 1 |
9. 1. 3. 1 |
4. Жоспар құру |
5. 1. 4. 1 |
6. 1. 4. 1 |
7. 1. 4. 1 |
8. 1. 4. 1 |
9. 1. 4. 1 |
5. Айтып беру |
5. 1.5.1 |
6. 1. 5. 1 |
7.1. 5.1 |
8. 1.5.1 |
9. 1. 5. 1 |
6. Сұрақтарға жауап беру |
5. 1. 6. 1 |
6. 1. 6. 1 |
7. 1. 6. 1 |
8. 1. 6. 1 |
9. 1. 6. 1 |
2) мәтінді талдау және интерпретациялау:
Білім алушылар: | |||||
5-сынып | 6-сынып | 7-сынып | 8-сынып | 9-сынып | |
1. Жанр |
5.2. 1.1 | 6. 2. 1. 1жанр мен оның белгілерін анықтау (әңгіме, әңгіме, ойын-ертегі) |
7. 2. 1. 1 | 8. 2. 1. 1жанр мен оның белгілерін анықтау (трагедия, комедия, өлең) | 9.2. 1.1 жанр мен оның белгілерін анықтау (сонет, роман, хаттардағы роман, қасиетті әңгіме) |
2 Тақырып пен идея |
5. 2. 2. 1 |
6. 2. 2. 1 |
7. 2. 2. 1 |
8. 2. 2. 1 |
9. 2. 2. 1 |
3. |
5. 2.3.1 |
2.3.1 |
7.2. 3.1 |
8.2. 3.1 |
9. 2.3.1 |
4. |
5.2. 4.1 |
6.2. 4.1 |
7.2. 4.1 |
8.2. 4.1 |
9.2. 4.1 |
5. |
5. 2.5.1 |
6.2. 5.1 |
7.2. 5.1 |
8.2. 5.1 |
9.2. 5.1 |
6. |
5.2. 6.1. |
6.2. 6.1. |
7. 2.6.1 |
8.2. 6.1. |
9.2. 6.1. |
7.Авторлық көзқарас |
5. 2. 7. 1 |
6.2. 7.1. |
7.2. 7.1. |
8.2. 7.1. |
9. 2. 7. 1 |
8.Әдеби қабылдау және көрнекі құралдар | 5.2. 8.1 мұғалімдер қолдауымен әдеби мәтін (гипербола, сын, салыстыру, аллегория параллелизм) графикалық құралдарды талдау | 6.2. 8.1 көрнекі құралдар (метафора, дербестендіру) және ақындық Синтаксис қайраткерлері талдау (риторикалық сұрақтар) | 7. 2.8. 1 поэзия өнері мәтін (аллитерация ассонанс, аллегории инверсия), негізгі әдістері күлкілі (сатира, юмор, гротеск, ирония, сарказм) көрнекі құралдар мен синтаксис бөліктерін талдау |
8. 2.8.1 | 9. 2. 8. 1 Суреттерді құру құралдары мен әдістерін талдау графикалық құралдар және поэзия синтаксис (сын есім, салыстыру метафора еліктеу риторикалық фигуралар, антитеза, аллитерация, ассонанс, аллегории, инверсиялар, анафоры, градация, парцелляция) |
9.Шығармашылық хат |
5. 2.9. 1 |
6.2. 9.1 |
7. 2.9.1 | 8. 2.9. 1 батырлық арақатынасы білдіріп, шығармашылық жұмыстарын (әдеби кейіпкерді жазбаша, сценарийлерді) жазу, оның іс-әрекеттері, көрнекі құралдарды пайдалану арқылы |
9. 2. 9. 1 |
3) бағалау және салыстырмалы талдау:
Білім алушылар білуге тиісті: | |||||
Бөлімшелер | 5 сынып | 6 сынып | 7 сынып | 8 сынып | 9 сынып |
1. |
5.3. 1.1 |
6. 3. 1.1 | 7. 3. 1. 1. негізгі кейіпкерлердің іс-әрекеттерін бағалауға жұмысты талқылауға қатысады |
8. 3. 1. 1 |
9.3. 1.1 |
2. |
5. 3. 2. 1 |
6. 3. 2. 1 |
7. 3. 2. 1 |
8. 3. 2. 1 |
9. 3. 2. 1 |
3. Әдебиеттерді салыстыру |
5. 3.3.1 |
6. 3.3.1 |
7. 3.3.1 |
8. 3. 3.1 |
9. 3. 3.1 |
4. |
5. 3. 4. 1 |
6. 3. 4. 1 |
7.3. 4.1 |
8.3..4.1 |
9.3.4. 1 |
23. -тоқсан бойынша бөлімдер мен бөлімшелерді бөлу мұғалімнің еркіне қалдырылады.
24. Осы оқу бағдарламасы Негізгі орта білім беру деңгейінің 5-9-сыныптарына арналған "Орыс әдебиеті" оқу пәні бойынша үлгілік оқу бағдарламасын (оқыту орыс тілінде) іске асыру жөніндегі ұзақ мерзімді жоспарға сәйкес іске асырылады.
3-параграф. Негізгі орта білім беру деңгейінің 5-9-сыныптарына арналған "Орыс әдебиеті" оқу пәні бойынша үлгілік оқу бағдарламасын (оқыту орыс тілінде) іске асыру жөніндегі ұзақ мерзімді жоспар
1) 5-сынып:
Тақырыптар/ | Зерттелген әдеби шығармалар | Білім алушылар білуге тиісті | Оқыту мақсаттары. |
1 -тоқсан | |||
Батырлық эпос |
1.Қиссалар. Илье Муромце туралы | Түсіну және жауап беру мәселелері |
5. 1. 1. 1 |
Анализ және интерпретация |
5. 2. 1. 1 мұғалімнің қолдауымен жанр мен оның белгілерін (эпикалық, ертегі, әдеби кейіпкер) анықтау; | ||
Бағалау және салыстырмалы талдау | 5. 3. 1. 1 өздерінің ойларын және сезімдерін білдіретін жұмыстарды талқылауға қатысады | ||
2 -тоқсан | |||
Әдеби поэтикалық ертегі |
1. В.А. Жуковский. "Сказка о царе Берендее" | Түсіну және жауап беру мәселелері |
5. 1. 2. 1 өнер туындысы туралы жалпы түсіну, тақырыпты түсіну; |
Анализ және интерпретация |
5. 2. 1. 1 мұғалімнің қолдауымен жанр мен оның ерекшеліктерін анықтау (эпикалық, ертегі, әдеби кейіп); | ||
Бағалау және салыстырмалы талдау | 5. 3. 3. 1 орыс, қазақ және әлем әдебиетінің еңбектерін (немесе үзінділерін) мұғалімнің қолдауымен пән бойынша жақынырақ салыстыру | ||
3-тоқсан | |||
Әдеби прозалық ертегі |
1. Г.Х. Андерсен. "Снежная королева" | Түсіну және жауап беру мәселелері |
5. 1. 1. 1 терминдер: фантастика, фольклор, батырлық эпос, эпика, ертегі, әдеби ертегі, сюжеті, композициясы, шығармашылық уақыты мен кеңістігі, қақтығысы, батыры, әңгімелесуші, баяндаушы, гипербола, эпитет, салыстыру, аллегория, параллелизм; |
Анализ және интерпрета |
5. 2. 2. 1 мұғалімнің қолдауымен жұмыстың негізгі идеясын анықтау; | ||
Бағалау және салыстырмалы талдау | 5. 3. 2. 1 өнер туындысын басқа өнер туындыларымен салыстыру, мұғалімнің қолдауымен ұқсастықтар мен айырмашылықтарды түсіндіру | ||
4 -тоқсан | |||
Әдеби шығарма |
1. А.С. Пушкин. "Руслан и Людмила" | Түсіну және жауап беру мәселелері |
5. 1. 2. 1 өнер туындысының жалпы идеясы бар, тақырыпты түсінеді; |
Анализ және интерпретация |
5. 2. 3. 1 мұғалімнің қолдауымен шығарма мәтініндегі композиция элементтерін бөліп көрсету; | ||
Бағалау және салыстырмалы талдау | 5. 3. 4. 1 Тақырып бойынша өзектілік тұрғысынан ауызша және жазбаша мәлімдемелерді (олардың, сыныптастардың және басқалардың) бағалау | ||
2) 6 сынып:
Тақырыптар | Зерттелген әдеби шығармалар | Білім алушылар білуге тиісті | Оқыту мақсаттары. |
1 -тоқсан | |||
Әлем халықтарының мифтері |
1. Ежелгі Грецияның мифтері (Прометей, Геркулес, Икар, Актеон туралы) | Түсіну және жауап беру |
6. 1. 1. 1 терминдер: көркем әлем, миф, мифтік сипаттағы, мифологиялық кескін, әңгіме, әңгіме, ойын-ертегі, пьеса, ескерту, портрет, ландшафт, метафора, жеке қасиет, риторикалық фигуралар, антитез, периферия; эпикалық, лирикалық поэзия, драма әдебиет түрі; |
Анализ және интерпретация |
6. 2. 1. 1 жанр мен оның белгілерін анықтау (әңгіме, әңгіме, ойын-ертегі); | ||
Бағалау және салыстырмалы талдау | 6. 3. 1. 1 басты кейіпкерлердің іс-әрекетін бағалай отырып, шығарманы талқылауға қатысу | ||
2 -тоқсан | |||
Әдебиеттегі Рождества в тақырыбы |
1.Б.Л. Пастернак. "Рождественская звезда" | Түсіну және жауап беру |
6. 1. 1. 1 терминдер: көркем әлем, миф, мифтік сипаттағы, мифологиялық кескін, әңгіме, әңгіме, ойын-ертегі, пьеса, ескерту, портрет, ландшафт, метафора, жеке қасиет, риторикалық фигуралар, антитез, периферия; эпикалық, лирикалық поэзия, драма әдебиет түрі; |
Анализ және интерпретация |
6. 2. 2. 1 жұмыстың негізгі идеясын оның құрылымдық элементтеріне сүйену; | ||
Бағалау және салыстырмалы талдау | 6. 3. 3. 1 өздерінің субъектілері мен проблемалары бойынша ұқсас ресей, қазақ және әлем әдебиеттерінің жұмыстарын (немесе үзінділерін) салыстыруға | ||
3 -тоқсан | |||
Адамды моральдық таңдау |
1.И.С. Тургенев. "Муму" | Түсіну және жауап беру | 6. 1. 4. 1 Жай жоспарын жасау |
Анализ және интерпретация |
6. 2. 1. 1 жанр мен оның белгілерін анықтау (әңгіме, әңгіме, ойын-ертегі); | ||
Бағалау және салыстырмалы талдау | 6. 3. 2. 1 өнердің жұмысын басқа өнер туындыларымен салыстыру, мұғалімнің қолдауымен ұқсастықтар мен айырмашылықтарды түсіндіру (салыстырмалы сипаттамалар жоспары) | ||
4 -тоқсан | |||
Әдеби шығармалардағы фантастикалық және мифологиялық элементтер |
1.А.Н. Островский. "Снегурочка" | Түсіну және жауап беру мәселелері |
6. 1. 1. 1 терминдер: көркем әлем, миф, мифтік сипаттағы, мифологиялық кескін, әңгіме, әңгіме, ойын-ертегі, пьеса, ескерту, портрет, ландшафт, метафора, жеке қасиет, риторикалық фигуралар, антитез, периферия; эпикалық, лирикалық, драма; |
Анализ және интерпретация |
6. 2. 5. 1 мәтіннен жоспар мен тырнақшаларды пайдалана отырып таңбаларды сипаттау; | ||
Бағалау және салыстырмалы талдау | 6. 4. 4. 1 тақырыптың ашылуының толықтығы, дәйексөздің өзектілігі тұрғысынан ауызша және жазбаша мәлімдемелерді (өздерінің, сыныптастарымен және басқалармен) бағалау | ||
3) 7 сынып:
Тақырыптар/ | Зерттелген әдеби шығармалар | Білім алушылар білуге тиісті | Оқыту мақсаттары. |
1 -тоқсан | |||
Әдебиеттегі нақыл сөздер мен аңыздар |
1.Притча о блудном сыне, легенда об Арионе | Түсіну және жауап беру мәселелері |
7. 1. 1. 1 терминдерді түсіну: Нақыл сөздер, аңыздар, балладалар, ертегі, әдеби қозғалысы, классицизм, фантастикалық әңгіме, комедия, фэнтези, сатира, юмор, гротеск, сарказм, ирония, көркем деталь, лирикалық кейіпкер, ырғағы, рифма, аллитерация, ассонанс, аллегория, инверсия, анапора; |
Анализ және интерпретация |
7. 2. 2. 1 кейіпкерлердің іс-әрекеттері туралы өз пікірін білдіретін жұмыстың тақырыбы мен идеясын анықтау; | ||
Бағалау және салыстырмалы талдау | 7. 4. 1. 1. Кейіпкерлер мен оқиғалар туралы пікірін білдіретін жұмыстарды талқылауға қатысады | ||
2 -тоқсан | |||
Адам және табиғат |
1.Өлеңдер | Түсіну және жауап беру мәселелері | 7. 1. 3. 1 Мәтінді өз бетімен табу және лирикалық кейіпкерді сипаттауға және / немесе кейіпкердің имиджіне қатысты туындылар, үзінділерді мұқият оқып шығу |
Анализ және интерпретация |
7. 2. 1. 1 Жанр мен оның ерекшеліктерін анықтау (аңыз, баллада, көрнекті, аңыз, комедия, лирикалық поэма, қиял, фантастикалық оқиға); | ||
Бағалау және салыстырмалы талдау | 7. 3. 3. 1 орыс, қазақ және әлемдік әдебиеттердің тақырыптары / проблемалары / жанрлары бойынша ұқсас жұмыстардың (немесе үзінділерінің) салыстырулары | ||
3 -тоқсан | |||
Әдебиеттегі сатира мен әзіл |
1.И.А. Крылов. Басни | Түсіну және жауап беру мәселелері |
7. 1. 1. 1 терминдерді түсіну: Нақыл сөздер, аңыздар, балладалар, ертегі, әдеби қозғалысы, классицизм, фантастикалық әңгіме, комедия, фэнтези, сатира, юмор, гротеск, сарказм, ирония, көркем деталь, лирикалық кейіпкер, ырғағы, рифма, аллитерация, assonance, аллегория, инверсия, анапора; |
Анализ және интерпретация |
7. 2. 5. 1 мәтіннің егжей-тегжейлері мен цитаталарына негізделген жұмыстың кейіпкерлерін сипаттау; | ||
Бағалау және салыстырмалы талдау | 7. 3. 2. 1 өнер туындысын бейнелеу құралдарының ұқсастығы мен айырмашылығын сипаттайтын басқа өнер туындыларымен салыстыру | ||
4 -тоқсан | |||
Мораль, этика, құндылықтар |
1.В.А. Жуковский. Баллады | Түсіну және жауап беру мәселелері |
7. 1. 4. 1 кешенді жоспарды құрастырады; |
Анализ және интерпретация |
7. 2. 1. 1 Жанр мен оның ерекшеліктерін анықтау (аңыз, баллада, көрнекті, аңыз, комедия, лирикалық поэма, қиял, фантастикалық әңгіме); | ||
Бағалау және салыстырмалы талдау | 7. 4. 4. 1 ауызша және жазбаша мәлімдемелерді (өздерінің, сыныптастарымен және басқалармен) ашылу тереңдігі мен тереңдігі, дәйексөздің өзектілігі, композициялық бірлік | ||
4) 8 сынып:
Тақырыптар/ | Зерттелген әдеби шығармалар | Білім алушылар білуге тиісті | Оқыту мақсаттары. |
1 -тоқсан | |||
Балалар мен ересектер |
1. В. Распутин. "Уроки французского" | Түсіну және жауап беру \ |
8. 1. 1. 1 Терминдерді түсіну: романтизм және реализм әдеби үрдістер, тарихи имидж (кейіпкер), трагедия, комедия, өлең, символ, психологиялық параллелизм, афоризм, эпиграф, прототип, өмірбаян сияқты; |
Анализ және интерпретация |
8. 2. 2. 1 жұмыстың тақырыбы мен идеясын анықтау, проблемалар бойынша өз пікірін білдіру; | ||
Бағалау және салыстырмалы талдау | 8. 4. 1. 1 Жұмысты талқылауға қатысу, оның көзқарасын қорғау, мінез-құлықты бағалау, кейіпкерлердің әрекеттері, автордың ұстанымы | ||
2 -тоқсан | |||
Махаббат пен құрмет |
1. У. Шекспир. "Ромео и Джульетта" | Түсіну және жауап беру мәселелері |
8. 1. 2. 1 өнер туындысын түсіну, сыни тұрғыдан түсіну; ашық және жасырын (субтекст) ақпаратпен бөлісу; |
Анализ және интерпретация |
8. 2. 1. 1; жанр және оның сипаттамалары (трагедия, комедия, өлең) анықтау | ||
Бағалау және салыстырмалы талдау |
8. 3. 2. 1 өнер туындысын өнердің басқа түрлерімен салыстыра отырып, өнердің әртүрлі түрлеріндегі кескіндерді құрудың ерекше құралдарын сипаттайды;; | ||
3 -тоқсан | |||
Сатира мен юмор |
1.Н.В. Гоголь. "Ревизор" | Түсіну және жауап беру мәселелері |
8. 1. 1. 1 Терминдерді түсіну: романтизм және реализм әдеби үрдістер, тарихи имидж (кейіпкер), трагедия, комедия, поэма, символ, психологиялық параллелизм, афоризм, эпиграф, прототип, өмірбаян сияқты; |
Анализ және интерпретация |
8. 2. 4. 1 проблемалар мен сюжет рөлін өз байланысын түсіндіру үшін жұмыстарды эпизодтарын талдау; | ||
Бағалау және салыстырмалы талдау |
8. 3. 2. 1 өнер туындысын өнердің басқа түрлерімен салыстыра отырып, өнердің әртүрлі түрлеріндегі кескіндерді құрудың ерекше құралдарын сипаттайды; | ||
4 -тоқсан | |||
Армандар мен шындық |
1. М.Ю. Лермонтов. "Мцыри" | Түсіну және жауап беру мәселелері |
8. 1. 3. 1 Мәтінді өз бетімен табуға және жұмыстың тақырыбын көрсететін дәйексөздерді, үзінділерді мұқият оқып білу; |
Анализ және интерпретация |
8. 2. 1. 1; жанр және оның сипаттамалары (трагедия, комедия, өлең) анықтау | ||
Бағалау және салыстырмалы талдау |
8. 4. 1. 1 Жұмысты талқылауға қатысу, олардың көзқарасын қорғау, мінез-құлқын бағалау, кейіпкерлердің іс-әрекеттерін бағалау, автордың позициясы; | ||
5) 9 сынып:
Тақырыптар/ | Зерттелген әдеби шығармалар | Білім алушылар білуге тиісті | Оқыту мақсаттары. |
1 -тоқсан | |||
Махаббаттың қызығы |
1. У. Шекспир. Сонеты | Түсіну және жауап беру мәселелері |
9. 1. 1. 1 Терминдерді түсіну: романтизм және реализм әдеби бағыттар, тарихи имидж (кейіпкер), трагедия, комедия, өлең, символ, психологиялық параллелизм, афоризм, эпиграф, прототип, өмірбаян; |
Анализ және интерпретация |
9. 2. 2. 1. Жұмыстың тақырыбы мен идеясын анықтау, мәселелер бойынша өз пікірін білдіру; | ||
Бағалау және салыстырмалы талдау | 9. 4. 1. 1 Жұмысты талқылауға қатысу, олардың көзқарасын қорғау, мінез-құлықты бағалау, кейіпкерлердің әрекеттері, автордың ұстанымы | ||
2 -тоқсан | |||
Кішкентай адамның тақырыбы |
1.Н.В. Гоголь. "Шинель" | Түсіну және жауап беру мәселелері |
9. 1. 2. 1 өнер туындысын түсіну, сыни тұрғыдан түсіну; ашық және жасырын (субтекст) ақпаратпен бөлісу; |
Анализ және интерпретация |
9. 2. 1. 1 Жанр мен оның белгілерін анықтау (трагедия, комедия, өлең); | ||
Бағалау және салыстырмалы талдау | 9. 4. 2. 1 өнер туындысын өнердің әр түрлі түрлерінде бейнелерді құрудың ерекше құралдарын сипаттайтын басқа өнер формаларының жұмыстарымен салыстырыңыз | ||
3 -тоқсан | |||
Қоғамдағы сатира |
1.А.С. Грибоедов. "Горе от ума" | Түсіну және жауап беру мәселелері |
9. 1. 1. 1 Терминдерді түсіну: романтизм және реализм әдеби бағыттар, тарихи имидж (кейіпкер), трагедия, комедия, өлең, символ, психологиялық параллелизм, афоризм, эпиграф, прототип, өмірбаян; |
Анализ және интерпретация |
9. 2. 4. 1 жұмыстың эпизодтарын талдау, олардың проблемалармен байланысын және учаскені дамытудағы рөлін түсіндіру; | ||
Бағалау және салыстырмалы талдау |
9. 4. 2. 1 өнер туындысын өнердің басқа түрлерінің шығармаларымен салыстыру, өнердің әртүрлі түрлеріндегі бейнелерді құрудың ерекше құралдарын сипаттайды; | ||
4 -тоқсан | |||
Адамның жанының құпиялары |
1.А.С. Пушкин. "Пиковая дама" | Түсіну және жауап беру мәселелері |
9. 1. 3. 1 мәтіннен өз бетімен табуға және жұмыстың тақырыбын көрсететін тырнақшаларды, фрагменттерді мұқият оқып білу; |
Анализ және интерпретация |
9. 2. 1. 1 Жанр мен оның белгілерін анықтау (трагедия, комедия, өлең); | ||
Бағалау және салыстырмалы талдау |
9. 4. 3. 1 орыс, қазақ және әлемдік әдебиеттердің туындыларын (немесе үзінділерін) салыстырып тексеру, | ||
3-тарау. "Орыс әдебиеті" оқу пәнінің мазмұнын ұйымдастыру (төмендетілген оқу жүктемесімен) 1-параграф. "Орыс әдебиеті" оқу пәнінің мазмұны
25. "Орыс әдебиеті" оқу пәні бойынша оқу жүктемесінің жоғары шекті көлемі:
1) 5-сыныпта аптасына 2 сағат, оқу жылында 68 сағат;
2) 6-сыныпта аптасына 2 сағат, оқу жылында 68 сағат;
3) 7-сыныпта аптасына 2 сағат, оқу жылында 68 сағат;
4) 8-сыныпта аптасына 2 сағат, оқу жылында 68 сағат;
5) 9-сыныпта аптасына 2 сағат, оқу жылында 68 сағатты құрайды.
Оқу пәні бойынша оқу жүктемесінің көлемі "Қазақстан Республикасындағы бастауыш, негізгі орта, жалпы орта білім берудің үлгілік оқу жоспарларын бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің 2012 жылғы 8 қарашадағы № 500 бұйрығымен (Нормативтік құқықтық актілерін мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 8170 тіркелген) бекітілген Үлгілік оқу жоспарына байланысты болады.
Ескерту. 25-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Оқу-ағарту министрінің 31.10.2023 № 328 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.26. "Орыс әдебиеті" пәні бойынша білімнің мазмұны бөлімдерге бөлінген. Бөлімдер бөлімшелерден тұрады. Бағдарламаның бұл бөлімі пән бойынша оқу мақсаттарынан тұрады: білік пен дағды, білім және түсіну.
27. Жүйелі түрде ұйымдастырылған әрбір бөлімшелердің ішкі білім беру мақсаты: мұғалімдердің өз жұмыстарын жоспарлау және оқушылардың жетістігін бағалау, сонымен қатар оларды оқытудың келесі кезеңдері туралы ақпараттандыру:
28. Оқыту пәнінің базалық мазмұны 3 бөлімнен тұрады: "Мәтінді түсіну және жауап беру", " Мәтінді талдау және интерпретациялау", "Баға және салыстырмалы талдау".
29. "Мәтін бойынша түсіну және жауап беру" бөлімі келесі бөлімшелерден тұрады:
1) терминдерді түсіну;
2) көркем туындыны түсіну;
3) жатқа оқу және дәйексөз табу;
4) жоспар құру;
5) мазмұнын айтып беру;
6) сұрақтарға жауап беру.
30. "Мәтінді талдау және интерпретациялау":
1) жанр;
2) тақырып пен идея;
3) композиция;
4) эпизодтар сараптамасы;
5) бас кейіпкерге мінездеме;
6) Шығарманың көркем әлемін әр қырынан таныстыру;
7) автордың қатынасы;
8) көркем-бейнелеу құралдары;
9) шығармашылық хат.
31. "Бағалау және салыстыру" бөлімі келесі бөлімшелерден тұрады:
1) көркем шығарманы бағалау;
2) көркем туындыны басқа өнердің туындыларымен салыстыру;
3) әдеби шығармаларды салыстыру;
4) пікірлерді бағалау.
32. 5-сыныпқа арналған базалық білім мазмұны:
1) түсіну және мәтін бойынша жауап беру: көркем әдебиет, фольклор, батырлар эпосы, қисса, ертегі, әдеби ертегі, сюжет, гипербола, композиция, көркем әдебиеттегі уақыт және кеңістік, тартыс, батыр, әңгімеші, эпитет, баяндаушы, салыстыру, аллегория, параллелизм, көркем туынды туралы жалпы түсінік беру, тақырыпты түсіну, шағын көлемдегі (поэтикалық, прозалық) мәтіндерді мәнерлеп жатқа оқу, жай жоспар жасау, туындының немесе үзіндінің мазмұнын қысқаша мазмұндау, сұрақтарға қысқаша және толық жауап беру;
2) түсіндіру және талдау:
мұғалімнің көмегімен жанрдың түрін (Қисса, ертегі, әдебиет ертегі) және оның белгілерін және негізгі идеясын анықтау, мұғалімнің көмегімен туындыдан композициялық элементтері бар мәтінді белгілеу, мұғалімнің көмегімен негізгі кейіпкерлерге сипаттама беру үшін маңызды эпизодтарды сараптау, мұғалімнің көмегімен автордың бас кейіпкерге деген көзқарасын анықтап, оны сурет, кесте, кластер арқылы өзінше таныстыра білу. мұғалімнің көмегімен көркем туындыдағы бейнелеу құралдарын (гипербола, сын есім, Теңеу, аллегории, параллелизм) сараптау, мұғалімнің көмегімен шығармашылық жұмыстар (әдеби тақырыптағы тірек сөздер мен иллюстрациялар бойынша ертегі, әңгіме, шағын- мазмұндама) жазу;
3) бағалау және салыстырмалы талдау:
шығарманы талқылауға, өз ойларын және сезімдерін білдіруге қатысу, өнер туындыларын басқа өнер туындыларымен салыстыру, ұқсастықтар мен айырмашылықтарды түсіндіру, орыс, қазақ және әлемдік әдебиеттерінің тақырыпқа жақын шығармаларын (немесе фрагменттерін) салыстыру, мұғалімнің көмегімен ауызша және жазбаша сөздерін (оның, сыныптастардың) тақырыпқа сәйкестігі тұрғысынан бағалау.
33. Оқытылатын көркем шығармалар тізімі:
1) Қиссалар. Цикл об Илье Муромце;
2) А.С. Пушкин. "Песнь о вещем Олеге";
3) М.Ю. Лермонтов. "Бородино";
4) М. Шаханов. "Отрарская поэма о побеждҰнном победителе, или ПросчҰт Чингисхана";
5) В.А. Жуковский. "Сказка о царе Берендее";
6) А.С. Пушкин. "Сказка о мертвой царевне и семи богатырях";
7) К. Д. Бальмонт. "Фейные сказки";
8) Г.Х. Андерсен. "Снежная королева";
9) О. Уайльд. "Соловей и роза";
10) К.Г. Паустовский. "Теплый хлеб";
11) Г.В. Черноголовина. "Сказка об одном зҰрнышке";
12) А.С. Пушкин. "Руслан и Людмила";
13) М.М. Пришвин. "Кладовая солнца".
34. 6-сыныпқа арналған "Орыс әдебиеті" пәнінің базалық білім мазмұны:
1) мәтін бойынша түсіну және жауап беру: Көркем өнер әлемі, миф, мифтік кейіпкер, мифологиялық бейне, әңгіме, повесть, пьеса-ертегі, афиша, ремарка, портрет, пейзаж, метафора, кейіптеу, антитеза, риторикалық тұлғалар, перифраз, шығармадан туындаған драма, эпос, еліктеу, лирика, негізгі және қайталама ақпараттар, мәтін (поэзиялық, прозалық, драмалық), үзінділерін мәнерлеп жатқа оқу, дәйексөзге арналған жай жоспар, шағын көлемді эпикалық немесе драмалық шығарманы қысқаша, егжей-тегжейлі мазмұндау,
сұраққа толық жауап;
2) талдау және интерпретация: жанрдың түрін (әңгіме, повесть, пьеса-ертегі) және оның белгілерін анықтау, шығарманың негізгі ойын құрылымдық элементтеріне қарап анықтау, туынды мәтінінен композиция элементтерін бөлу, туынды сюжетіндегі олардың атқаратын ролін түсіндір, драмалық және прозалық туындыдағы басты кейіпкерлердің сипаттама беру үшін эпизодтарға талдау жасау, жоспарды және мәтіннен алынған дәйексөздерді пайдалану арқылы кейіпкерге сипаттама беру. негізгі және қосымша кейіпкерлерге авторлық көзқарасты анықтау, уақыт пен көркем өнер кеңістігіне талдау жасау және өзінің көзқарасын сурет, сызба, кластер арқылы көрсету. Көркемдегіш құралдар (метафора, дербестендіру) және ақындық синтаксис қайраткерлері (риторикалық сұрақтар, апелляциялық, антитезы, мазмұндау,перифраза, арнау), шығармашылық жұмыстар (мифтер, әңгімелер, шағын шығарма әдеби тақырыптар бойынша, салыстырмалы сипаттамалар) түсініп оқығанын айта білу, тілдің көркемдегіш құралдарын пайдалану;
3) бағалау және салыстырмалы талдау:
туындыны талдауға қатысу, бас кейіпкердің әрекетіне баға беру, өзара салыстыру, көркем туындыны басқа өнер түрімен салыстыру. Мұғалім көмегімен ұқсастығы мен ерекшелігін түсіндіру, тақырып пен мәселе бойынша жақын орыс, қазақ және әлемдік әдебиеттерінің шығармаларын (немесе фрагменттерін) салыстыру, мұғалімнің көмегімен ауызша және жазбаша сөздерін (оның, сыныптастардың) тақырыпқа сәйкестігі тұрғысынан бағалау. Дәйексөздің орындылығы.
35. Оқытылатын көркем шығармалар тізімі:
1) Ежелгі Грек аңыздары ( Прометей, Геракл, Икар, Актеон);
2) Е.В. Курдаков. "Псы Актеона";
3) Славян мифологиясы (күн туралы миф, Төменгі мифология өкілдері туралы мифтер);
4) Түркі мифологиясы (әлемнің пайда болуы туралы миф);
5) Библия мифологиясы (Вавилон мұнарасы, Соломон патша);
7) Б.Л. Пастернак. "Рождественская звезда";
8) Н.В. Гоголь. "Ночь перед Рождеством";
9) А. Гофман "Щелкунчик и Мышиный король"
10) И.С. Тургенев. "Муму";
11) Л.Н. Толстой. "Кавказский пленник";
12) В.С. Высоцкий. "Песня о друге";
13) В.П. Астафьев "Конь с розовой гривой";
14) А.Н. Островский. "Снегурочка";
15) И.С. Тургенев "Бежин луг";
16) М.Ю. Лермонтов. "Русалка".
36. 7-сыныпқа арналған "Орыс әдебиеті" пәнінің базалық білім мазмұны:
1) мәтін бойынша түсіну және жауап беру: өсиет, аңыз, баллада, мысал, әдеби бағыт, классицизм, фантастикалық әңгіме, комедия, фэнтези, сатира, юмор, гротеск, сарказм, ирония, көркем деталь, лирикалық кейіпкер, ырғақ және рифма, аллитерация, ассонанс, аллегория, инверсия, анафора,көркем туындыны деталь бойынша түсіну, белгілі және белгісіз ақпарат, дәйексөзді мәтіннен өз бетінше іздеп тауып мәнерлеп оқу, персонаж–бейне мен лирикалық кейіпкердің сипаттамасына байланысты туындының фрагменттері, күрделі жоспар, туындының мазмұнын қысқаша, егжей-тегжейлі, іріктеп айтып беру, кейіпкерлер мен оқиғалар туралы пікірін білдіру, проблемалық сұраққа негізделген жауап.
2) анализ және интерпретация: жанрдың түрін (өсиет, аңыз, баллада, мысал, әдеби бағыт, классицизм, фантастикалық әңгіме, комедия, фэнтези, сатира, юмор, гротеск, сарказм, ирония, көркем деталь, лирикалық кейіпкер, ырғақ және рифма, аллитерация, ассонанс, аллегория, инверсия, анафора,) және оның белгілерін анықтау, шығарманың негізгі ойын құрылымдық элементтеріне қарап анықтау, туынды мәтінінен композиция элементтерін бөлу, туынды сюжетіндегі олардың атқаратын ролін түсіндір, драмалық және прозалық туындыны эпизодтарын талдау, басты кейіпкерлердің сипаттамалары үшін маңызды болып табылады, жоспарды және мәтіннен алынған дәйексөздерді пайдалану арқылы кейіпкерге сипаттама беру, негізгі және қосымша кейіпкерлерге авторлық көзқарасты анықтау,Уақыт пен көркем өнер кеңістігіне талдау жасау және өзінің көзқарасын сурет, сызба, кластер арқылы көрсету. Көркемдегіш құралдар (метафора, дербестендіру) және ақындық синтаксис қайраткерлері (риторикалық сұрақтар, антитезы, мазмұндау,перифраза, арнау), шығармашылық жұмыстар (мифтер, әңгімелер, шағын шығарма әдеби тақырыптар бойынша, салыстырмалы сипаттамалар) түсініп оқығанын айта білу, тілдің көркемдегіш құралдарын пайдалану;
3) бағалау және салыстыру:
туындыны талдауға қатысу, бас кейіпкер және оқиға туралы пікір білдіру, көркем туындыны басқа өнер түрімен салыстыру. Мұғалім көмегімен ұқсастығы мен ерекшелігін түсіндіру, тақырып пен мәселе бойынша жақын орыс, қазақ және әлемдік әдебиеттерінің шығармаларын (немесе фрагменттерін) салыстыру, мұғалімнің көмегімен ауызша және жазбаша сөздерін (оның, сыныптастардың) тақырыпқа сәйкестігі тұрғысынан бағалау. Дәйексөздің көңілге қонымдылығы,
37. Оқытылатын көркем шығармалар тізімі:
1) Притча о блудном сыне, легенда об Арионе;
2) А.С. Пушкин "Арион", "Анчар";
3) А.С. Пушкин. "Станционный смотритель";
4) К.Г. Паустовский "Телеграмма";
5) А.С. Пушкин, С.А. Есенин, А.А. Фетаның өлеңдері;
6) У. Блейк. "Тигр";
7) О.О. Сулейменов. "Волчата";
8) Р. Бредбери. "Зеленое утро";
9) А. Новоселов. "Санькин марал";
10) И.А. Крылов. Басни;
11) Д.И. Фонвизин. "Недоросль";
12) М.Е. Салтыков-Щедрин. "Сказка о том, как один мужик двух генералов прокормил";
13) М.М. Зощенко. Сатирические рассказы (по выбору учителя);
14) В.А. Жуковский. Баллады;
15) В. Набоков. "Рождество";
16) В. Тендряков. "Хлеб для собаки";
17) Д. Толкиен. "Хоббит, или Туда и Обратно".
38. 8-сыныпқа арналған "Орыс әдебиеті" пәнінің базалық білім мазмұны:
1) түсіну және жауап беру:
әдеби бағыттағы романтизм және реализм, тарихи бейне (персонаж), трагедич, комедия, поэма, символ, психологиялық параллелизм, афоризм, эпиграф, прототип, өмірбаян, өнер туындысын түсіну, ақпаратты сыни түсіну, ашық және жасырын (субтекст) ақпараттардың айырмашылығы, мәтіннен өз бетінше тауып мәнерлеп оқу, туындының тақырыбын ащатын үзінділерді, дәйексөзді жатқа оқу, кешенді баға белгілеу жоспары, туындының мазмұнын немесе үзінділерін айтып беру, әртүрлі дәйектемелерді қолдану, проблемалық сұраққа негізделген жауап.
2) талдау және интерпретациялау:
жанрдың түрін (трагедия, комедия, поэма) және оның белгілерін анықтау. Туындының тақырыбы мені идеясын анықтау, мәселелер бойынша өз пікірін білдіру, туынды мәтінінен композиция элементтерін бөлу, қосылған эпизодтардың мағынасын түсіндір, олардың туынды сюжетіндегі дамуындағы атқаратын ролін мен мәселесін түсіндір, туынды кейіпкерлерінің сипаттамалары, олардың іс-әрекеттерін, ниеттерін, аты-жөнінің мағынасын, көркем бейненің жүйелі сараптамасын, хронотоп, туындының құрылысы және әртүрлі әдістері арқылы (диаграммалар, кестелер, ақыл карталар, ментальды карталар, графиктер), авторлардың кейіпкерлерге деген көзқарастарын білдіру жолдары, көркемдеуіш құралдар, оның ішінде үнтаспа және түсі, ақындық синтаксис фигуралары (риторикалық фигуралар, антофесттер, парафрактар, инверсиялар, анафейлер, градация) әдебиет құрылғылар (символ, психологиялық параллелизм, өмірбаян), шығармашылық жұмыстарды жазу (әдеби кейіпкерге хат, сценарийлер), кейіпкерге деген көзқарас, оның әрекеттері, бейнелеу құралдарын пайдалану;
3) бағалау және салыстырмалы талдау:
шығарманы талқылауға қатысу, өз көзқарасын сақтау, бас кейіпкерлердің әрекеттерін бағалау, автордың ұстанымын бағалау, шығарманы басқа өнер түрлеріндегі осы мазмұндас туындылармен салыстыру, әртүрлі өнер туындыларында бейнелерді жасаудың ерекше құралдарының тән ерекшеліктер, ұлттық ерекшеліктерін ескере отырып тақырып пен мәселе бойынша жақын орыс, қазақ және әлемдік әдебиеттерінің шығармаларын (немесе үзінділерін) салыстыру, тақырыптың ашылуының толықтығы мен тереңдігі туралы ауызша және жазбаша сөздерін (оның, сыныптастардың) тақырыпқа сәйкестігі тұрғысынан бағалау.
Дәйексөздің көңілге қонымдылығы, композициялық бірлік және нақты дәлдік.
39. Оқытылатын көркем шығармалар тізімі:
1) С. Жунусов (мұғалімнің таңдауы бойынша) "Первый вагон" - әңгімелер жинағы,
А. Алексин "Фотография, на которой меня нет", "А тем временем где-то" (мұғалімнің таңдауы бойынша)
2) В. Распутин. "Уроки французского";
3) Ч. Айтматов. "Первый учитель", "Красное яблоко"
4) У. Шекспир. "Ромео и Джульетта";
5) А.С. Пушкин. "Капитанская дочка";
6) Лирика поэтов 19 века;
7) О.О. Сулейменов. "Последнее слово акына Смета";
8) Н.В. Гоголь. "Ревизор";
9) А.П. Чехов. Рассказы (по выбору учителя);
10) В. М. Шукшин. Рассказы (по выбору учителя);
11) М.Ю. Лермонтов. "Мцыри";
12) А. Грин. "Алые паруса";
13) Антуан де Сент-Экзюпери. "Маленький принц";
14) М. Цветаева. Лирика;
15) А. Ахматова. "У самого моря".
40. 9-сыныпқа арналған "Орыс әдебиеті" пәнінің базалық білім мазмұны:
1) түсіну және жауап беру:
шығармадан жанр, сонет, роман, қасиетті әңгіме, лирикалық дигрессия, типология, психология, ішкі монолог, оксиморон, хронотоп, градация, парцелляция,, афоризм, өнер туындысын түсіну, ақпаратты сыни түсіну, естігені мен оқығанына байналысты ой- қатынасы, туындының проблемасына байланысты үзінділерді, дәйексөзді мәтіннен өз бетінше тауып мәнерлеп оқу, жатқа оқу, тезистік жоспар, туындының мазмұнын айту, әртүрлі әдістерді қолдана отырып, сюжетті әзірлеудің шығармашылық ойлануымен, проблемалық мәселе бойынша толық негізделген жауаптармен сөйлеуге деген көзқарастың көрінісі;
2) талдау және интерпретация:
жанр мен оның белгілерін анықтау (сонет, роман, хаттардағы роман, қасиетті әңгіме) туындының тақырыбы мен идеясы, өзіндік ұстанымында олардың өзектілігі мен айқындығы туралы пікірін білдіру, туынды мәтінінен композиция элементтерін бөлу, туынды сюжетіндегі олардың атқаратын ролін түсіндіру, драмалық және прозалық туындыдағы басты кейіпкерлердің сипаттама беру үшін эпизодтарға талдау жасау, маңызды болып табылатын жоспарды және мәтіннен алынған дәйексөздерді пайдалану арқылы кейіпкерге сипаттама беру. негізгі және қосымша кейіпкерлерге авторлық көзқарасты анықтау,Уақыт пен көркем өнер кеңістігіне талдау жасау және өзінің көзқарасын сурет, сызба, кластер арқылы көрсету. Көркемдегіш құралдар мен ақындық тұлғалар синтаксис қайраткерлері (эпитет, салыстыру, метафора, риторикалық сұрақтар, апелляциялық, антитеза, мазмұндау,перифраза, арнау перифразы, ассонанс, аллегории, инверсии, анафора, градация, парцелляция), шығармашылық жұмыстар (мифтер, әңгімелер, шағын шығарма әдеби тақырыптар бойынша, салыстырмалы сипаттамалар) түсініп оқығанын айта білу, тілдің көркемдегіш құралдарын пайдалану;
3) бағалау және салыстырмалы талдау:
туындыны талдауға қатысу, өз көзқарасын сақтау, әр түрлі пікірде өз ұстанымын түсіндіру, шығарманы басқа өнер түрлеріндегі осы мазмұндас туындылармен салыстыру, әртүрлі өнер туындыларында бейнелерді жасаудың ерекше құралдарының тән ерекшеліктер, ұлттық ерекшеліктерін ескере отырып тақырып пен мәселе бойынша жақын орыс, қазақ және әлемдік әдебиеттерінің шығармаларын (немесе үзінділерін) салыстыру, авторлық көзқарасты анықта, мұғалімнің көмегімен ауызша және жазбаша жауап арқылы (оның, сыныптастардың) тақырыпты ашудағы сөздерінің тереңдігі мен толықтығы тұрғысынанн бағалау, композициялық және стилистикалық бірлік, нақты дәлдік.
41. Оқытылатын көркем шығармалар тізімі:
1) У. Шекспир. Сонеты;
2) П.Н. Васильев. "И имя твоҰ…" басқада өлеңдер;
3) А.С. Пушкин. Лирика, "Цыганы";
4) И.С. Тургенев. "Ася";
5) А.И. Куприн. "Олеся";
6) Н.В. Гоголь. "Шинель";
7) Ф.М. Достоевский. "Бедные люди";
8) Л.Н. Толстой. "После бала";
9) А.И. Куприн. "Гранатовый браслет";
10) А.С. Грибоедов. "Горе от ума";
11) Н.В. Гоголь. "Мертвые души";
12) А.С. Пушкин. "Пиковая дама";
13) А.П. Чехов. "Ионыч", "Человек в футляре" (мұғалімнің таңдауы бойынша);
14) Н.С. Лесков. "Жемчужное ожерелье".
2-параграф. Оқыту мақсаттарының жүйесі
42. Бағдарламада "оқыту мақсаттары" сан мен әріптен тұратын кодтық белгімен белгіленді. Кодтық белгідегі бірінші сан сыныпты, әріппен берілген белгі дағдыны (түсіну және жауап беру, анализ және интерпретация, бағалау және салыстыру), әріппен қоса берілетін сандар бөлімшедегі оқыту мақсатының реттік нөмірін көрсетеді. 7.2.1.2 кодында: "7" – сынып, "2.1." – бөлім мен бөлімше, "2" – оқыту мақсатының реттік саны.
43. Оқыту мақсаттарының жүйесі бөлім бойынша әр сыныпқа берілген:
1) түсіну және жауап беру:
Білім алушылар: | |||||
Бөлімшелер | 5-сынып | 6-сынып | 7-сынып | 8-сынып | 9-сынып |
1. Терминдерді түсіну |
5. 1. 1. 1 |
6. 1.1.1 |
7. 1. 1. 1 |
8. 1. 1. 1 |
9. 1. 1. 1 |
2.Көркем шығарманы түсіну |
5. 1. 2. 1 |
6. 1. 2. 1 |
7.1 2.1 |
8. 1. 2. 1 |
9. 1. 2. 1 |
3. Жатқа оқу және дәйексөз келтіру |
5.1. 3.1 |
6. 1. 3. 1 |
7. 1. 3. 1 |
8. 1. 3. 1 |
9. 1. 3. 1 |
4. Жоспар құру |
5. 1. 4. 1 |
6. 1. 4. 1 |
7. 1. 4. 1 |
8. 1. 4. 1 |
9. 1. 4. 1 |
5. Айтып беру |
5. 1.5.1 |
6. 1. 5. 1 |
7.1. 5.1 |
8. 1.5.1 |
9. 1. 5. 1 |
6. Сұрақтарға жауап беру |
5. 1. 6. 1 |
6. 1. 6. 1 |
7. 1. 6. 1 |
8. 1. 6. 1 |
9. 1. 6. 1 |
2) мәтінді талдау және интерпретациялау:
Білім алушылар: | |||||
5-сынып | 6-сынып | 7-сынып | 8-сынып | 9-сынып | |
1. Жанр |
5.2. 1.1 | 6.2. 1.1жанр мен оның белгілерін анықтау (әңгіме, әңгіме, ойын-ертегі) |
7. 2. 1. 1 | 8. 2. 1. 1жанр мен оның белгілерін анықтау (трагедия, комедия, өлең) | 9.2. 1.1 жанр мен оның белгілерін анықтау (сонет, роман, хаттардағы роман, қасиетті әңгіме) |
2 Тақырып пен идея |
5. 2. 2. 1 |
6. 2. 2. 1 |
7. 2. 2. 1 |
8. 2. 2. 1 |
9. 2. 2. 1 |
3. |
5. 2.3.1 |
2.3.1 |
7.2. 3.1 |
8.2. 3.1 |
9. 2.3.1 |
4. |
5.2. 4.1 |
6.2. 4.1 |
7.2. 4.1 |
8.2. 4.1 |
9.2. 4.1 |
5. |
5. 2.5.1 |
6.2. 5.1 |
7.2. 5.1 |
8.2. 5.1 |
9.2. 5.1 |
6. |
5.2. 6.1. |
6.2. 6.1. |
7. 2.6.1 |
8.2. 6.1. |
9.2. 6.1. |
7.Авторлық көзқарас |
5. 2. 7. 1 |
6.2. 7.1. |
7.2. 7.1. |
8.2. 7.1. |
9. 2. 7. 1 |
8.Әдеби қабылдау және көрнекі құралдар | 5.2. 8.1 мұғалімдер қолдауымен әдеби мәтін (гипербола, сын, салыстыру, аллегория параллелизм) графикалық құралдарды талдау | 6.2. 8.1 көрнекі құралдар (метафора, дербестендіру) және ақындық Синтаксис қайраткерлері талдау (риторикалық сұрақтар) | 7. 2.8. 1 поэзия өнері мәтін (аллитерация ассонанс, аллегории инверсия), негізгі әдістері күлкілі (сатира, юмор, гротеск, ирония, сарказм) көрнекі құралдар мен синтаксис бөліктерін талдау |
8. 2.8.1 | 9. 2. 8. 1 Суреттерді құру құралдары мен әдістерін талдау графикалық құралдар және поэзия синтаксис (сын есім, салыстыру метафора еліктеу риторикалық фигуралар, антитеза, аллитерация, ассонанс, аллегории, инверсиялар, анафоры, градация, парцелляция) |
9.Шығармашылық хат |
5. 2.9. 1 |
6.2. 9.1 |
7. 2.9.1 | 8. 2.9. 1 батырлық арақатынасы білдіріп, шығармашылық жұмыстарын (әдеби кейіпкерді жазбаша, сценарийлерді) жазу, оның іс-әрекеттері, көрнекі құралдарды пайдалану арқылы |
9. 2. 9. 1 |
4) бағалау және салыстырмалы талдау:
Білім алушылар білуге тиісті: | |||||
Бөлімшелер | 5 сынып | 6 сынып | 7 сынып | 8 сынып | 9 сынып |
1. |
5.3. 1.1 |
6. 3. 1.1 | 7. 3. 1. 1. негізгі кейіпкерлердің іс-әрекеттерін бағалауға жұмысты талқылауға қатысады |
8. 3. 1. 1 |
9.3. 1.1 |
2. |
5. 3. 2. 1 |
6. 3. 2. 1 |
7. 3. 2. 1 |
8. 3. 2. 1 |
9. 3. 2. 1 |
3. Әдебиеттерді салыстыру |
5. 3.3.1 |
6. 3.3.1 |
7. 3.3.1 |
8. 3. 3.1 |
9. 3. 3.1 |
4. |
5. 3. 4. 1 |
6. 3. 4. 1 |
7.3. 4.1 |
8.3..4.1 |
9.3.4. 1 |
44. -тоқсан бойынша бөлімдер мен бөлімшелердің сағат сандарын бөлу мұғалімнің еркіне қалдырылады.
45. Осы оқу бағдарламасы Негізгі орта білім беру деңгейінің 5-9-сыныптарына арналған "Орыс әдебиеті" оқу пәні бойынша үлгілік оқу бағдарламасын (оқыту орыс тілінде) іске асыру жөніндегі ұзақ мерзімді жоспарға сәйкес іске асырылады.
3-параграф. Негізгі орта білім беру деңгейінің 5-9-сыныптарына арналған "Орыс әдебиеті" оқу пәні бойынша оқу жүктемесі төмендетілген үлгілік оқу бағдарламасын (оқыту орыс тілінде) іске асыру жөніндегі ұзақ мерзімді жоспар
1) 5-сынып:
Тақырыптар/ | Зерттелген әдеби шығармалар | Білім алушылар білуге тиісті | Оқыту мақсаттары. |
1 -тоқсан | |||
Батырлық эпос |
1) Қиссалар. Цикл об Илье Муромце; | Түсіну және жауап беру мәселелері |
5. 1. 1. 1 терминдерді түсіну: Көркем шығарма, фольклор. батырлар эпосы, қисса,ертегі, әдеби ертегі, сюжет, композиция, көркем әдебиеттегі уақыт және кеңістік, шиеленіс, батыр, баяндаушы, жыршы, әңгіме айтушы, |
Анализ және интерпретация |
5. 2. 1. 1 мұғалімнің қолдауымен жанр мен оның белгілерін (эпикалық, ертегі, әдеби кейіпкер) анықтау; | ||
Бағалау және салыстырмалы талдау | 5. 3. 1. 1 өздерінің ойларын және сезімдерін білдіретін жұмыстарды талқылауға қатысады | ||
2 -тоқсан | |||
Әдеби поэтикалық ертегі |
5) В.А. Жуковский. "Сказка о царе Берендее"; | Түсіну және жауап беру мәселелері |
5. 1. 2. 1 өнер туындысы туралы жалпы түсіну, тақырыпты түсіну; |
Анализ және интерпретация |
5. 2. 1. 1 мұғалімнің қолдауымен жанр мен оның ерекшеліктерін анықтау (эпикалық, ертегі, әдеби кейіп); | ||
Бағалау және салыстырмалы талдау | 5. 3. 3. 1 орыс, қазақ және әлем әдебиетінің еңбектерін (немесе үзінділерін) мұғалімнің қолдауымен пән бойынша жақынырақ салыстыру | ||
3-тоқсан | |||
Әдеби прозалық ертегі |
8) Г.Х. Андерсен. "Снежная королева"; | Түсіну және жауап беру мәселелері |
5. 1. 1. 1 терминдер: фантастика, фольклор, батырлық эпос, эпика, ертегі, әдеби ертегі, сюжеті, композициясы, шығармашылық уақыты мен кеңістігі, қақтығысы, батыры, әңгімелесуші, баяндаушы, гипербола, эпитет, салыстыру, аллегория, параллелизм; |
Анализ және интерпретация |
5. 2. 2. 1 мұғалімнің қолдауымен жұмыстың негізгі идеясын анықтау; | ||
Бағалау және салыстырмалы талдау | 5. 3. 2. 1 өнер туындысын басқа өнер туындыларымен салыстыру, мұғалімнің қолдауымен ұқсастықтар мен айырмашылықтарды түсіндіру | ||
4 -тоқсан | |||
Әдеби шығармалардағы фольклор |
12) А.С. Пушкин. "Руслан и Людмила" | Түсіну және жауап беру мәселелері |
5. 1. 2. 1 өнер туындысының жалпы идеясы бар, тақырыпты түсінеді; |
Анализ және интерпретация |
5. 2. 3. 1 мұғалімнің қолдауымен шығарма мәтініндегі композиция элементтерін бөліп көрсету; | ||
Бағалау және салыстырмалы талдау | 5. 3. 4. 1 Тақырып бойынша өзектілік тұрғысынан ауызша және жазбаша мәлімдемелерді (олардың, сыныптастардың және басқалардың) бағалау | ||
2) 6 сынып:
Тақырыптар | Зерттелген әдеби шығармалар | Білім алушылар білуге тиісті | Оқыту мақсаттары. |
1 -тоқсан | |||
Мифы народов мира |
1) Ежелгі Грек аңыздары ( Прометей, Геракл, Икар, Актеон); | Түсіну және жауап беру мәселелері |
6. 1. 1. 1 терминдер: көркем әлем, миф, мифтік сипаттағы, мифологиялық кескін, әңгіме, әңгіме, ойын-ертегі, пьеса, ескерту, портрет, ландшафт, метафора, жеке қасиет, риторикалық фигуралар, антитез, периферия; эпикалық, лирикалық поэзия, драма әдебиет түрі; |
Анализ және интерпретация |
6. 2. 1. 1 жанр мен оның белгілерін анықтау (әңгіме, әңгіме, ойын-ертегі); | ||
Бағалау және салыстырмалы талдау | 6. 3. 1. 1 басты кейіпкерлердің іс-әрекетін бағалай отырып, шығарманы талқылауға қатысу | ||
2 -тоқсан | |||
Әдебиеттегі Рождества в тақырыбы |
7) Б.Л. Пастернак. "Рождественская звезда"; | Түсіну және жауап беру мәселелері |
6. 1. 1. 1 терминдер: көркем әлем, миф, мифтік сипаттағы, мифологиялық кескін, әңгіме, әңгіме, ойын-ертегі, пьеса, ескерту, портрет, ландшафт, метафора, жеке қасиет, риторикалық фигуралар, антитез, периферия; эпикалық, лирикалық поэзия, драма әдебиет түрі; |
Анализ және интерпретация |
6. 2. 2. 1 жұмыстың негізгі идеясын оның құрылымдық элементтеріне сүйену; | ||
Бағалау және салыстырмалы талдау | 6. 3. 3. 1 өздерінің субъектілері мен проблемалары бойынша ұқсас ресей, қазақ және әлем әдебиеттерінің жұмыстарын (немесе үзінділерін) салыстыруға | ||
3 -тоқсан | |||
Адамды моральдық таңдау |
10) И.С. Тургенев. "Муму"; | Түсіну және жауап беру мәселелері | 6. 1. 4. 1 Жай жоспарын жасау |
Анализ және интерпретация |
6. 2. 1. 1 жанр мен оның белгілерін анықтау (әңгіме, әңгіме, ойын-ертегі); | ||
Бағалау және салыстырмалы талдау | 6. 3. 2. 1 өнердің жұмысын басқа өнер туындыларымен салыстыру, мұғалімнің қолдауымен ұқсастықтар мен айырмашылықтарды түсіндіру (салыстырмалы сипаттамалар жоспары) | ||
4 -тоқсан | |||
Әдеби шығармалардағы фантастикалық және мифологиялық элементтер |
14) А.Н. Островский. "Снегурочка"; | Түсіну және жауап беру мәселелері |
6. 1. 1. 1 терминдер: көркем әлем, миф, мифтік сипаттағы, мифологиялық кескін, әңгіме, әңгіме, ойын-ертегі, пьеса, ескерту, портрет, ландшафт, метафора, жеке қасиет, риторикалық фигуралар, антитез, периферия; эпикалық, лирикалық, драма; |
Анализ және интерпретация |
6. 2. 5. 1 мәтіннен жоспар мен тырнақшаларды пайдалана отырып таңбаларды сипаттау; | ||
Бағалау және салыстырмалы талдау | 6. 4. 4. 1 тақырыптың ашылуының толықтығы, дәйексөздің өзектілігі тұрғысынан ауызша және жазбаша мәлімдемелерді (өздерінің, сыныптастарымен және басқалармен) бағалау | ||
3) 7 сынып:
Тақырыптар/ | Зерттелген әдеби шығармалар | Білім алушылар білуге тиісті | Оқыту мақсаттары. |
1 -тоқсан | |||
Әдебиеттегі нақыл сөздер мен аңыздар |
1) Притча о блудном сыне, легенда об Арионе; | Түсіну және жауап беру мәселелері |
7. 1. 1. 1 терминдерді түсіну: Нақыл сөздер, аңыздар, балладалар, ертегі, әдеби қозғалысы, классицизм, фантастикалық әңгіме, комедия, фэнтези, сатира, юмор, гротеск, сарказм, ирония, көркем деталь, лирикалық кейіпкер, ырғағы, рифма, аллитерация, ассонанс, аллегория, инверсия, анапора; |
Анализ және интерпретация |
7. 2. 2. 1 кейіпкерлердің іс-әрекеттері туралы өз пікірін білдіретін жұмыстың тақырыбы мен идеясын анықтау; | ||
Бағалау және салыстырмалы талдау | 7. 4. 1. 1. Кейіпкерлер мен оқиғалар туралы пікірін білдіретін жұмыстарды талқылауға қатысады | ||
2 -тоқсан | |||
Адам және табиғат |
Өлеңдер | Түсіну және жауап беру мәселелері | 7. 1. 3. 1 Мәтінді өз бетімен табу және лирикалық кейіпкерді сипаттауға және / немесе кейіпкердің имиджіне қатысты туындылар, үзінділерді мұқият оқып шығу |
Анализ және интерпретация |
7. 2. 1. 1 Жанр мен оның ерекшеліктерін анықтау (аңыз, баллада, көрнекті, аңыз, комедия, лирикалық поэма, қиял, фантастикалық оқиға); | ||
Бағалау және салыстырмалы талдау | 7. 3. 3. 1 орыс, қазақ және әлемдік әдебиеттердің тақырыптары / проблемалары / жанрлары бойынша ұқсас жұмыстардың (немесе үзінділерінің) салыстырулары | ||
3 -тоқсан | |||
Әдебиеттегі сатира мен әзіл |
10) И.А. Крылов. Басни; | Түсіну және жауап беру мәселелері |
7. 1. 1. 1 терминдерді түсіну: Нақыл сөздер, аңыздар, балладалар, ертегі, әдеби қозғалысы, классицизм, фантастикалық әңгіме, комедия, фэнтези, сатира, юмор, гротеск, сарказм, ирония, көркем деталь, лирикалық кейіпкер, ырғағы, рифма, аллитерация, assonance, аллегория, инверсия, анапора; |
Анализ және интерпретация |
7. 2. 5. 1 мәтіннің егжей-тегжейлері мен цитаталарына негізделген жұмыстың кейіпкерлерін сипаттау; | ||
Бағалау және салыстырмалы талдау | 7. 3. 2. 1 өнер туындысын бейнелеу құралдарының ұқсастығы мен айырмашылығын сипаттайтын басқа өнер туындыларымен салыстыру | ||
4 -тоқсан | |||
Мораль, этика, құндылықтар |
14) В.А. Жуковский. Баллады; | Түсіну және жауап беру мәселелері |
7. 1. 4. 1 кешенді жоспарды құрастырады; |
Анализ және интерпретация |
7. 2. 1. 1 Жанр мен оның ерекшеліктерін анықтау (аңыз, баллада, көрнекті, аңыз, комедия, лирикалық поэма, қиял, фантастикалық әңгіме); | ||
Бағалау және салыстырмалы талдау | 7. 4. 4. 1 ауызша және жазбаша мәлімдемелерді (өздерінің, сыныптастарымен және басқалармен) ашылу тереңдігі мен тереңдігі, дәйексөздің өзектілігі, композициялық бірлік | ||
4) 8 сынып:
Тақырыптар | Зерттелген әдеби шығармалар | Білім алушылар білуге тиісті | Оқыту мақсаттары. |
1 -тоқсан | |||
Балалар мен ересектер |
1. В. Распутин. "Уроки французского" | Түсіну және жауап беру мәселелері |
8. 1. 1. 1 Терминдерді түсіну: романтизм және реализм әдеби үрдістер, тарихи имидж (кейіпкер), трагедия, комедия, өлең, символ, психологиялық параллелизм, афоризм, эпиграф, прототип, өмірбаян сияқты; |
Анализ және интерпретация |
8. 2. 2. 1 жұмыстың тақырыбы мен идеясын анықтау, проблемалар бойынша өз пікірін білдіру; | ||
Бағалау және салыстырмалы талдау | 8. 4. 1. 1 Жұмысты талқылауға қатысу, оның көзқарасын қорғау, мінез-құлықты бағалау, кейіпкерлердің әрекеттері, автордың ұстанымы | ||
2 -тоқсан | |||
Махаббат пен құрмет |
4. У. Шекспир. "Ромео и Джульетта" | Түсіну және жауап беру мәселелері |
8. 1. 2. 1 өнер туындысын түсіну, сыни тұрғыдан түсіну; ашық және жасырын (субтекст) ақпаратпен бөлісу; |
Анализ және интерпретация |
8. 2. 1. 1; жанр және оның сипаттамалары (трагедия, комедия, өлең) анықтау | ||
Бағалау және салыстырмалы талдау |
8. 3. 2. 1 өнер туындысын өнердің басқа түрлерімен салыстыра отырып, өнердің әртүрлі түрлеріндегі кескіндерді құрудың ерекше құралдарын сипаттайды; | ||
3 -тоқсан | |||
Сатира мен юмор |
8) Н.В. Гоголь. "Ревизор"; | Түсіну және жауап беру мәселелері |
8. 1. 1. 1 Терминдерді түсіну: романтизм және реализм әдеби үрдістер, тарихи имидж (кейіпкер), трагедия, комедия, поэма, символ, психологиялық параллелизм, афоризм, эпиграф, прототип, өмірбаян сияқты; |
Анализ және интерпретация |
8. 2. 4. 1 проблемалар мен сюжет рөлін өз байланысын түсіндіру үшін жұмыстарды эпизодтарын талдау; | ||
Бағалау және салыстырмалы талдау |
8. 3. 2. 1 өнер туындысын өнердің басқа түрлерімен салыстыра отырып, өнердің әртүрлі түрлеріндегі кескіндерді құрудың ерекше құралдарын сипаттайды; | ||
4-тоқсан | |||
Армандар мен шындық |
11) М.Ю. Лермонтов. "Мцыри"; | Түсіну және жауап беру мәселелері |
8. 1. 3. 1 Мәтінді өз бетімен табуға және жұмыстың тақырыбын көрсететін дәйексөздерді, үзінділерді мұқият оқып білу; |
Анализ және интерпретация |
8. 2. 1. 1 жанр және оның сипаттамалары (трагедия, комедия, өлең) анықтау | ||
Бағалау және салыстырмалы талдау |
8. 4. 1. 1 Жұмысты талқылауға қатысу, олардың көзқарасын қорғау, мінез-құлқын бағалау, кейіпкерлердің іс-әрекеттерін бағалау, автордың позициясы; | ||
5) 9 сынып:
Тақырыптар | Зерттелген әдеби шығармалар | Білім алушылар білуге тиісті | Оқыту мақсаттары. |
1 -тоқсан | |||
Махаббаттың қызығы |
1) У. Шекспир. Сонеты; | Түсіну және жауап беру мәселелері |
9. 1. 1. 1 Терминдерді түсіну: романтизм және реализм әдеби бағыттар, тарихи имидж (кейіпкер), трагедия, комедия, өлең, символ, психологиялық параллелизм, афоризм, эпиграф, прототип, өмірбаян; |
Анализ және интерпретация |
9. 2. 2. 1. Жұмыстың тақырыбы мен идеясын анықтау, мәселелер бойынша өз пікірін білдіру; | ||
Бағалау және салыстырмалы талдау | 9. 4. 1. 1 Жұмысты талқылауға қатысу, олардың көзқарасын қорғау, мінез-құлықты бағалау, кейіпкерлердің әрекеттері, автордың ұстанымы | ||
2 -тоқсан | |||
Кішкентай адамның тақырыбы |
6) Н.В. Гоголь. "Шинель"; | Түсіну және жауап беру мәселелері |
9. 1. 2. 1 өнер туындысын түсіну, сыни тұрғыдан түсіну; ашық және жасырын (субтекст) ақпаратпен бөлісу; |
Анализ және интерпретация |
9. 2. 1. 1 Жанр мен оның белгілерін анықтау (трагедия, комедия, өлең); | ||
Бағалау және салыстырмалы талдау | 9. 4. 2. 1 өнер туындысын өнердің әр түрлі түрлерінде бейнелерді құрудың ерекше құралдарын сипаттайтын басқа өнер формаларының жұмыстарымен салыстырыңыз | ||
3 -тоқсан | |||
Қоғамдағы сатира |
10) А.С. Грибоедов. "Горе от ума"; | Түсіну және жауап беру мәселелері |
9. 1. 1. 1 Терминдерді түсіну: романтизм және реализм әдеби бағыттар, тарихи имидж (кейіпкер), трагедия, комедия, өлең, символ, психологиялық параллелизм, афоризм, эпиграф, прототип, өмірбаян; |
Анализ және интерпретация |
9. 2. 4. 1 жұмыстың эпизодтарын талдау, олардың проблемалармен байланысын және учаскені дамытудағы рөлін түсіндіру; | ||
Бағалау және салыстырмалы талдау |
9. 4. 2. 1 өнер туындысын өнердің басқа түрлерінің шығармаларымен салыстыру, өнердің әртүрлі түрлеріндегі бейнелерді құрудың ерекше құралдарын сипаттайды; | ||
4 -тоқсан | |||
Адамның жанының құпиялары |
12) А.С. Пушкин. "Пиковая дама"; | Түсіну және жауап беру мәселелері |
9. 1. 3. 1 мәтіннен өз бетімен табуға және жұмыстың тақырыбын көрсететін тырнақшаларды, фрагменттерді мұқият оқып білу; |
Анализ және интерпретация |
9. 2. 1. 1 жанр мен оның белгілерін анықтау (трагедия, комедия, өлең); | ||
Бағалау және салыстырмалы талдау |
9. 4. 3. 1 орыс, қазақ және әлемдік әдебиеттердің туындыларын (немесе үзінділерін) салыстырып тексеру, | ||
| Қазақстан Республикасы Оқу - ағарту министрлігінің 2022 жылғы 16 қыркүйектегі № 399 бұйрығына 41-қосымша |
Негізгі орта білім беру деңгейінің 5-9-сыныптарына арналған "Ұйғыр тілі" оқу пәні бойынша үлгілік оқу бағдарламасы (оқыту ұйғыр тілінде) 1-тарау. Жалпы ережелер
1. Оқу бағдарламасы "Мектепке дейінгі тәрбие мен оқытудың, бастауыш, негізгі орта, жалпы орта, техникалық және кәсіптік, орта білімнен кейінгі білім берудің мемлекеттік жалпыға міндетті стандарттарын бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Оқу-ағарту министрінің 2022 жылғы 3 тамыздағы № 348 бұйрығымен бекітілген Мектепке дейінгі тәрбие мен оқытудың, бастауыш, негізгі орта, жалпы орта, техникалық және кәсіптік, орта білімнен кейінгі білім берудің мемлекеттік жалпыға міндетті стандарттарына сәйкес әзірленген (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 29031 болып тіркелген).
2. "Ұйғыр тілі" оқу пәнін оқытудың мақсаты білім алушылардың тілдік дағдыларын дамыту, ана тіліне құрметпен қарайтын ұрпақты тәрбиелеу, тілдің әлеуметтік маңызын түсіне алатын, еркін қарым-қатынас пен сауатты жазуға дайын тіл нормаларын сақтай алатын тұлғаны қалыптастыру болып табылады.
3. "Ұйғыр тілі" оқу пәнінің басты міндеттері:
1) ұйғыр тілін ана тілі ретінде меңгеру негізінде сөйлеу әрекетінің барлық түрлері бойынша коммуникативтік дағдыларды қалыптастыру жолымен тілдік тұлғаны дамыту;
2) ұйғыр тілін күнделікті қарым-қатынас құралы ретінде пайдалану және тілдік құбылыстардың заңдылықтарын зерттеу дағдыларын қалыптастыру;
3) ұйғыр тілінің пайда болуын зерттеу.
4. "Ұйғыр тілі" оқу пәнінің бағдарламасы білім алушының тіл сауаттылығы мен сөйлеу сауаттылығын, сөз байлығын, басқалармен еркін қарым-қатынасқа түсу қабілетін дамытуды және оқушының ойлау қабілетін жетілдіруді көздейді.
5. "Ұйғыр тілі" оқу пәнінің бағдарламасы функционалдық-коммуникативтік бағытқа негізделіп құрастырылған. Ол білім алушылардың тіл туралы түсініктерін тереңдетіп, ұлттық және әлемдік мәдениеттің маңыздылығы туралы түсініктерін кеңейтеді.
6. Ұйғыр тілін оқу пәні ретінде оқыту оқушылардың ұлттық дүниетанымын кеңейтеді, шығармашылық ойлау дағдыларын дамытады, айналасындағы адамдармен дұрыс қарым-қатынас жасауға үйретеді. "Ұйғыр тілі" оқу пәні білім алушыға қоғамда тұлға ретінде әлеуметтенуге мүмкіндік береді, оқуға шығармашылық көзқарасты және сыни ойлау дағдыларын дамытады.
7. "Ұйғыр тілі" оқу пәнін оқыту:
1) өзінің ойын ауызша және жазбаша формада сауатты құрастыруға және айтуға үйретеді;
2) тілдің грамматикалық құрылымын терең меңгеруге, жазба тілінің тұрақты дағдыларын қалыптастыруға, академиялық тілді сауатты қолдануды дамытуға бағытталады;
3) ауызекі сөйлеу дағдыларын қалыптастыруға бағытталған қолданбалы бағытты ұстанатын коммуникативтік әдіске негізделеді;
4) тіл мен мәдениет арасындағы байланыс түсінігін қалыптастырады;
5) қазақ, орыс және басқа халықтардың мәдениетімен салыстыра отырып, ұйғыр тілінің ұлттық-мәдени ерекшелігі туралы көзқарас қалыптастырады.
2-тарау. "Ұйғыр тілі" оқу пәнінің мазмұнын ұйымдастыру 1-параграф. "Ұйғыр тілі" оқу пәнінің мазмұны
8. "Ұйғыр тілі" оқу пәні бойынша оқу жүктемесінің жоғары шекті көлемі:
1) 5-сыныпта аптасына 3 сағат, оқу жылында 102 сағат;
2) 6-сыныпта аптасына 3 сағат, оқу жылында 102 сағат;
3) 7-сыныпта аптасына 2 сағат, оқу жылында 68 сағат;
4) 8-сыныпта аптасына 2 сағат, оқу жылында 68 сағат;
5) 9-сыныпта аптасына 2 сағат, оқу жылында 68 сағатты құрайды.
Оқу пәні бойынша оқу жүктемесінің көлемі "Қазақстан Республикасындағы бастауыш, негізгі орта, жалпы орта білім берудің үлгілік оқу жоспарларын бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің 2012 жылғы 8 қарашадағы № 500 бұйрығымен (Нормативтік құқықтық актілерін мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 8170 тіркелген) бекітілген Үлгілік оқу жоспарына байланысты болады.
Ескерту. 8-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Оқу-ағарту министрінің 31.10.2023 № 328 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.9. Оқу мақсаттары мұғалім мен оқушыға болашақ қадамдары жөнінде өзара ой бөлісуге, оларды жоспарлау мен бағалауға мүмкіндік беретін бірізділік пен сабақтастықты көрсететін 4 бөлімнен (тыңдалым және айтылым, оқылым, жазылым, әдеби тіл нормаларын сақтау) тұрады.
10. "Тыңдалым және айтылым" бөлімі келесі бөлімшелерден тұрады:
1) болжау;
2) әртүрлі жанрдағы мәтіндерді талдау;
3) мәтін мазмұнын түсіну;
4) негізгі ойды анықтау;
5) тыңдалым материалы бойынша жауап беру және бағалау;
6) сөйлеу мәдениетін дамыту.
11. "Оқылым" бөлімі келесі бөлімшелерден тұрады:
1) ақпаратты түсіну;
2) мәтіннің стильдік ерекшелігін тану;
3) мәтіннің жанрлық ерекшелігін ажырату;
4) мәтін бойынша сұрақтар құрастыра білу;
5) мәтіндерге салыстырмалы анализ жасау;
6) оқылым стратегияларын қолдану;
7) әртүрлі ресурс көздерінен қажетті ақпарат алу.
12. "Жазылым" бөлімі келесі бөлімшелерден тұрады:
1) жоспар құру;
2) әртүрлі жанрда мәтіндер құрастыру;
3) жазба жұмыстарын әртүрлі формада ұсыну;
4) эссе жазу;
5) оқылым және тыңдалым материалдары негізінде жинақы мәтін жазу;
6) мәтіндерді түзету және редакциялау.
13. "Әдеби тіл нормаларын сақтау бөлімі" келесі бөлімшелерден тұрады:
1) орфографиялық норма
2) орфоэпиялық норма
3) лексикалық норма;
4) грамматикалық норма;
5) пунктуациялық норма.
2-параграф. Оқыту мақсаттарының жүйесі
14. Кодта бірінші сан сыныпты, екінші және үшінші сандар бағдарламаның бөлімшесін, төртінші сан оқу мақсатының нөмірін көрсетеді. Мысалы, 5.5.1.1 кодында: "5" – сынып, "5.1" – бөлімше, "1" – оқу мақсатының нөмірі.
15. Оқыту мақсаттарының жүйесі:
1) тыңдалым және айтылым:
Білім алушылар білуі тиіс: | |||||
5-сынып | 6-сынып | 7-сынып | 8-сынып | 9-сынып | |
1. |
5. 1. 1. 1 |
6. 1. 1. 1 |
7. 1.1.1 | 8. 1. 1. 1 мәтіннен алынған дәйексөздерге, үзінділерге сүйене отырып, көтерілетін мәселені болжау |
9. 1.1.1 |
2. Әртүр |
5. 1. 2. 1 |
6. 1. 2. 1 | 7. 1. 2. 1 әлеуметтік-қоғамдық, оқу-еңбек тақырыптарына байланысты диалог, монолог, полилогтердегі (интервью, пікірталас, жаңалық, ән, көркем әдеби шығармалардан үзінді) автор көзқарасы мен көтерілген мәселені талдау |
8. 1. 2. 1 | 9. 1. 2. 1 қоғамдық-саяси, әлеуметтік-экономикалық, ғылыми тақырыптарға байланысты әртүрлі жанрдағы кең көлемді мәтіндердегі (дәріс, интервью, пікірталас, монография, мақала, жолдау) мақсатты аудитория мен көркемдегіш құралдардың рөлін талдау |
3. |
5. 1. 3. 1 | 6. 1. 3. 1 тыңдалған мәтіннің мазмұнын түсіну, детальді ақпаратты анықтау | 7. 1. 3. 1 тыңдалған мәтіннің мазмұнын түсіну, ұсынылған ақпарат бойынша факті мен көзқарасты ажырата білу | 8. 1. 3. 1 тыңдалған мәтіннің мазмұнын түсіну, ұсынылған ақпараттан астарлы ойды анықтау |
9. 1. 3. 1 |
4. |
5. 1. 4. 1 |
6. 1. 4. 1 |
7. 1. 4. 1 |
8. 1. 4. 1 |
9. 1. 4. 1 |
5. |
5. 1. 5. 1 |
6. 1. 5. 1 |
7. 1. 5. 1 |
8. 1. 5. 1 |
9. 1. 5. 1 |
6. |
5. 1. 6. 1 |
6. 1. 6. 1 |
7. 1. 6. 1 |
8. 1. 6. 1 |
9. 1. 6. 1 |
2) оқылым:
Білім алушылар білуі тиіс: | |||||
5-сынып | 6-сынып | 7-сынып | 8-сынып | 9-сынып | |
1. |
5. 2. 1. 1 |
6. 2. 1. 1 |
7. 2. 1. 1 |
8. 2. 1. 1 |
9. 2. 1. 1 |
2. |
5. 2. 2. 1 |
6. 2. 2. 1 |
7. 2. 2. 1 |
8. 2. 2. 1 |
9. 2. 2. 1 |
3. |
5. 2. 3. 1 |
6. 2. 3. 1 |
7. 2. 3. 1 |
8. 2. 3. 1 |
9. 2. 3. 1 |
4. |
5. 2. 4. 1 |
6. 2. 4. 1 |
7. 2. 4. 1 |
8. 2. 4. 1 |
9. 2. 4. 1 |
5. |
5. 2. 5. 1 |
6. 2. 5. 1 |
7. 2. 5. 1 |
8. 2. 5. 1 |
9. 2. 5. 1 |
6. |
5. 2. 6. 1 |
6. 2. 6. 1 |
7. 2. 6. 1 |
8. 2. 6. 1 |
9. 2. 6. 1 |
7. Әртүрлі ресурс көздерінен қажетті ақпарат алу |
5. 2. 7. 1 |
6. 2. 7. 1 |
7. 2. 7. 1 |
8. 2. 7. 1 |
9. 2. 7. 1 |
3) жазылым:
Білім алушылар білуі тиіс: | |||||
5-сынып | 6-сынып | 7-сынып | 8-сынып | 9-сынып | |
1. Жоспар құру |
5. 3. 1. 1 |
6. 3. 1. 1 |
7. 3. 1. 1 |
8. 3. 1. 1 |
9. 3. 1. 1 |
2. Әртүрлі жанрда мәтіндер құрастыру |
5. 3. 2. 1 |
6. 3. 2. 1 |
7. 3. 2. 1 |
8. 3. 2. 1 |
9. 3. 2. 1 |
3. Жазба жұмыстарын әртүрлі формада ұсыну |
5. 3. 3. 1 |
6. 3. 3. 1 |
7. 3. 3. 1 |
8. 3. 3. 1 |
9. 3. 3. 1 |
4. Эссе жазу |
5. 3. 4. 1 |
6. 3. 4. 1 |
7. 3. 4. 1 |
8. 3. 4. 1 |
9. 3. 4. 1 |
5. |
5. 3. 5. 1 |
6. 3. 5. 1 |
7. 3. 5. 1 |
8. 3. 5. 1 |
9. 3. 5. 1 |
6. Мәтіндерді түзету және редакциялау |
5. 3. 6. 1 |
6. 3. 6. 1 |
7. 3. 6. 1 |
8. 3. 6. 1 |
9. 3. 6. 1 |
4) әдеби тіл нормалары:
Білім алушылар білуі тиіс: | |||||
5-сынып | 6-сынып | 7-сынып | 8-сынып | 9-сынып | |
1. |
5. 4. 1. 1 | 6. 4. 1. 1 тақырып бойынша жеке сөздер, бірге, бөлек және дефис арқылы жазылатын сөздерді орфографиялық нормаға сай жазу | 7. 4. 1. 1 жалғаулар мен шылаулардың ерекшелігін ескере отырып, үндестік заңына сәйкес орфографиялық нормаға сай жазу |
8. 4. 1. 1 |
9. 4. 1. 1 |
2.Орфоэпия |
5. 4. 2. 1 |
6. 4. 2. 1 |
7. 4. 2. 1 |
8. 4. 2. 1 | - |
3. |
5. 4. 3. 1 |
6. 4. 3. 1 |
7. 4. 3. 1 |
8. 4. 3. 1 |
9. 4. 3. 1 |
4. |
5. 4. 4. 1 |
6. 4. 4. 1 сөйлемдегі есімдіктің қызметін түсіну, есімдікті зат есім, сын есімнің орнына қолдану; |
7. 4. 4. 1 етістіктің есімше, көсемше, тұйық етістік, шақ, рай түрлерін тілдесім барысында қолдану; |
8. 4. 4. 1 |
9. 4. 4. 1 |
5. |
5. 4. 5. 1 |
6. 4. 5. 1 |
7. 4. 5. 1 |
8. 4. 5. 1 |
9. 4. 5. 1 |
16. -тоқсандағы бөлімдер мен бөлімдер ішіндегі тақырыптар бойынша сағат сандарын бөлу мұғалімнің еркіне қалдырылады.
17. Осы оқу бағдарламасы негізгі орта білім беру деңгейінің 5-9-сыныптарына арналған "Ұйғыр тілі" оқу пәні бойынша үлгілік оқу бағдарламасын іске асыру жөніндегі ұзақ мерзімді жоспарға сәйкес іске асырылады.
3-параграф. Негізгі орта білім беру деңгейінің 5-9-сыныптарына арналған "Ұйғыр тілі" оқу пәні бойынша үлгілік оқу бағдарламасын іске асыру жөніндегі ұзақ мерзімді жоспар (оқыту ұйғыр тілінде)
1) 5-сынып:
Тақырып | Сөйлесім әрекетінің түрлері | Оқыту мақсаттары |
1-тоқсан | ||
Мәдениет: тіл және қарым-қатынас | Тыңдалым және айтылым | 5. 1. 3. 1 тыңдалған мәтіннің мазмұнын түсіну, негізгі және қосымша ақпаратты анықтау; 5. 1. 5. 1 тыңдалған мәтін мазмұны негізінде сұрақтарға жауап беру, көтерілген мәселе бойынша өз ойын білдіру |
Оқылым |
5. 2. 2. 1 негізгі және қосымша мәтін туралы ақпарат; | |
Жазылым |
5. 3. 1. 1 берілген мәтінге сәйкес кіріспе, негізгі және қорытынды бөлімдерді қамтитын қарапайым жоспар құру; | |
Әдеби тіл нормалары |
5. 4. 4. 1 жалқы және жалпы есімдерді ажырату, жалғауларды дұрыс қолдану; | |
Бізді қоршаған орта | Тыңдалым және айтылым |
5. 1. 6. 1 коммуникативтік жағдаятқа сай эмоционалды сөздерді, дауыс ырғақтары арқылы қыстырма, қаратпа, одағай сөздерді еркін қолданып, диалогке даярлықсыз қатысу, өз пікірін білдіру; |
Оқылым |
5. 2. 4. 1 ауызекі стильдегі мәтіндердің мазмұнын, тақырыбын және тілдік құралдарын салыстыру; | |
Жазылым |
5. 3. 4. 1 эссенің құрылымын сақтай отырып, өзіне таныс адамды, табиғатты немесе оқиғаны сипаттап жазу; | |
Әдеби тіл нормалары |
5. 4. 4. 1 жалқы және жалпы есімдерді ажырату, жалғауларды дұрыс қолдану; | |
Отбасылық дәстүрлер мен мерекелер | Тыңдалым және айтылым |
5. 1. 2. 1 әлеуметтік-тұрмыстық, әлеуметтік-мәдени, тақырыптарға байланысты диалог, монологтердегі (ән мәтіні, хабарлама, жарнама, хабарландыру) көтерілген мәселені түсіндіру; |
Оқылым |
5. 2. 3. 1 хат, хабарлама, жарнама, нұсқаулық, хабарлан-дырудың құрылымы мен рәсімделуі арқылы жанрлық ерекшеліктерін ажырату; | |
Жазылым |
5. 3. 3. 1 сюжетті суреттердің (фотосуреттер) желісі бойынша әңгіме құрастыру; | |
Әдеби тіл нормалары |
5. 4. 4. 1 жалқы және жалпы есімдерді ажырату, жалғауларды дұрыс қолдану; | |
2-тоқсан | ||
Жануарлар әлемі мен өсімдіктер дүниесі | Тыңдалым және айтылым |
5. 1. 1. 1 ұсынылған тірек сөздер мен иллюстрациялар арқылы тақырыпты болжау; |
Оқылым |
5. 2. 1. 1 мәтіндегі негізгі және қосымша ақпаратты түсіну, анықтау; | |
Жазылым |
5. 3. 2. 1 жанрлық ерекшеліктеріне сай ресімделуі мен құрылымын сақтап, хат, жарнама, хабарландыру құрастырып жазу; | |
Әдеби тіл нормалары |
5. 4. 4. 2 сын есімдердің, шырай түрлерінің көркемдік ерекшелігін тану, сын есімді зат есім орнына қолдана білу; | |
Бос уақыт және хобби | Тыңдалым және айтылым |
5. 1. 2. 1 әлеуметтік-тұрмыстық, әлеуметтік-мәдени, тақырыптарға байланысты диалог, монологтердегі (ән мәтіні, хабарлама, жарнама, хабарландыру) көтерілген мәселені түсіндіру; |
Оқылым |
5. 2. 2. 1 лексиканың ауызекі сөйлеу және жазба стильдік айырмашылықтарын мәтіндер арқылы тану; | |
Жазылым |
5. 3. 1. 1 берілген мәтінге сәйкес кіріспе, негізгі және қорытынды бөлімдерді қамтитын қарапайым жоспар құру; | |
Әдеби тіл нормалары |
5. 4. 4. 2 сын есімдердің, шырай түрлерінің көркемдік ерекшелігін тану, сын есімді зат есім орнына қолдана білу; | |
3-тоқсан | ||
Қиял әлемі | Тыңдалым және айтылым |
5. 1. 1. 1 ұсынылған тірек сөздер мен иллюстрациялар арқылы тақырыпты болжау; |
Оқылым |
5. 2. 1. 1 мәтіндегі негізгі және қосымша ақпаратты түсіну, анықтау; | |
Жазылым |
5. 3. 1. 1 берілген мәтінге сәйкес кіріспе, негізгі және қорытынды бөлімдерді қамтитын қарапайым жоспар құру; | |
Әдеби тіл нормалары |
5. 4. 4. 3 сан есімдерді дұрыс қолдану; | |
Көлік және жол белгілері | Тыңдалым және айтылым |
5. 1. 3. 1 тыңдалған мәтіннің мазмұнын түсіну, негізгі және қосымша ақпаратты анықтау; |
Оқылым |
5. 2. 3. 1 хат, хабарлама, жарнама, нұсқаулық, хабарландырудың құрылымы мен рәсімделуі арқылы; | |
Жазылым |
5. 3. 2. 1 жанрлық ерекшеліктеріне сай ресімделуі мен құрылымын сақтап, хат, жарнама, хабарландыру құрастырып жазу; | |
Әдеби тіл нормалары |
5. 4. 4. 5 сан есімдерді дұрыс қолдану; | |
Адамның сырт келбеті мен мінезі | Тыңдалым және айтылым |
5. 1. 6. 1 коммуникативтік жағдаятқа сай эмоционалды сөздерді, дауыс ырғақтары арқылы қыстырма, қаратпа, одағай сөздерді еркін қолданып, диалогке даярлықсыз қатысу, өз пікірін білдіру; |
Оқылым |
5. 2. 4. 1 ауызекі стильдегі мәтіндердің мазмұнын, тақырыбын және тілдік құралдарын салыстыру; | |
Жазылым |
5. 3. 3. 1 сюжетті суреттердің (фотосуреттер) желісі бойынша әңгіме құрастыру; | |
Әдеби тіл нормалары |
5. 4. 4. 5 сан есімдерді дұрыс қолдану; | |
4-тоқсан | ||
Аспан әлемінің құпиялары | Тыңдалым және айтылым |
5. 1. 1. 1 ұсынылған тірек сөздер мен иллюстрациялар арқылы тақырыпты болжау; |
Оқылым |
5. 2. 1. 1 мәтіндегі негізгі және қосымша ақпаратты түсіну, анықтау; | |
Жазылым |
5. 3. 3. 1 сюжетті суреттердің (фотосуреттер) желісі бойынша әңгіме құрастыру; | |
Әдеби тіл нормалары |
5. 4. 4. 5 сан есімдерді дұрыс қолдану; | |
Саяхат және демалыс | Тыңдалым және айтылым |
5. 1. 2. 1 әлеуметтік-тұрмыстық, әлеуметтік-мәдени, тақырыптарға байланысты диалог, монологтердегі (ән мәтіні, хабарлама, жарнама, хабарландыру) көтерілген мәселені түсіндіру; |
Оқылым |
5. 2. 3. 1 хат, хабарлама, жарнама, нұсқаулық, хабарландырудың құрылымы мен рәсімделуі арқылы жанрлық ерекшеліктерін ажырату; | |
Жазылым |
5. 3. 1. 1 берілген мәтінге сәйкес кіріспе, негізгі және қорытынды бөлімдерді қамтитын қарапайым жоспар құру; | |
Әдеби тіл нормалары |
5. 4. 1. 1 ауызша мәтін құрастыру үшін ұйғыр тілінің дыбыстарын атау және қолдану барысында үндестік заңының ерекшеліктерін ескеру; | |
2) 6-сынып:
Тақырып | Сөйлесім әрекетінің түрлері | Оқыту мақсаттары |
1-тоқсан | ||
Қазақстандағы көрікті жерлер | Тыңдалым және айтылым |
6. 1. 3. 1 тыңдалған мәтіннің мазмұнын түсіну, детальді ақпаратты анықтау; |
Оқылым |
6. 2. 5. 1 мәтіннен негізгі және қосымша ақпаратты, көтерілген мәселені анықтауға бағытталған нақтылау сұрақтарын құрастыру; | |
Жазылым |
6. 3. 3. 1 әртүрлі жанрдағы мәтіндерді жазу үшін құрылымын ескере отырып, қарапайым жоспар құру; | |
Әдеби тіл нормалары |
6. 4. 4. 1 ауызша және жазбаша жұмыстарда сын есімдерді қолдану; | |
Ұлттық және отбасылық құндылықтар | Тыңдалым және айтылым |
6. 1. 2. 1 әлеуметтік-мәдени, ресми-іскери тақырыптарға байланысты диалог, монологтердегі (нұсқаулық, құттықтау, хабарландыру, өмірбаян, жаңалық, интервью) көтерілген мәселені талдау; |
Оқылым |
6. 2. 2. 1 ауызекі сөйлеу және көркем сөйлеудің стильдік ерекшеліктерін қолданылған тілдік құралдар арқылы тану; | |
Жазылым |
6. 3. 2. 1 жанрлық және стильдік ерекшеліктеріне сай құрылымын сақтай отырып, мінездеме, құттықтау, өмірбаян құрастырып жазу; | |
Әдеби тіл нормалары |
6. 4. 4. 1 ауызша және жазбаша жұмыстарда сын есімдерді қолдану; | |
Әлемнің жеті кереметі | Тыңдалым және айтылым |
6. 1. 1. 1 мәтіннің басын тыңдау негізінде тақырыптың атауын талқылау және мәселені болжау; |
Оқылым |
6. 2. 1. 1 мәтіннен негізгі және қосымша, детальді ақпаратты анықтау, түсіндіру; | |
Жазылым |
6. 3. 3. 1 ұсынылған тақырып бойынша деректер жинақтай отырып, графиктік мәтін (диаграмма, кесте, сызба) түрінде құрастыру; | |
Әдеби тіл нормалары |
6. 4. 4. 1 ауызша және жазбаша жұмыстарда сын есімдерді қолдану; | |
2-тоқсан | ||
Астана – мәдениет пен өнер ордасы | Тыңдалым және айтылым |
6. 1. 1. 1 мәтіннің басын тыңдау негізінде тақырыптың атауын талқылау және мәселені болжау; |
Оқылым |
6. 2. 1. 1 мәтіннен негізгі және қосымша, детальді ақпаратты анықтау, түсіндіру; | |
Жазылым |
6. 3. 1. 1 әртүрлі жанрдағы мәтіндерді жазу үшін құрылымын ескере отырып, қарапайым жоспар құру; | |
Әдеби тіл нормалары |
6. 4. 4. 2 етістіктің етіс түрлері мен салт-сабақты етістіктердің тіркесімдік мүмкіндігін ауызша және жазбаша тілдесім барысында қолдану; | |
Тарихи тұлғалар | Тыңдалым және айтылым |
6. 1. 2. 1 әлеуметтік-мәдени, ресми-іскери тақырыптарға байланысты диалог, монологтердегі (нұсқаулық, құттықтау, хабарландыру, өмірбаян, жаңалық, интервью) көтерілген мәселені талдау; |
Оқылым |
6. 2. 2. 1 ауызекі сөйлеу және көркем сөйлеудің стильдік ерекшеліктерін қолданылған тілдік құралдар арқылы тану; | |
Жазылым |
6. 3. 2. 1 жанрлық және стильдік ерекшеліктеріне сай құрылымын сақтай отырып, мінездеме, құттықтау, өмірбаян құрастырып жазу; | |
Әдеби тіл нормалары |
6. 4. 4. 2 етістіктің етіс түрлері мен салт-сабақты етістіктердің тіркесімдік мүмкіндігін ауызша және жазбаша тілдесім барысында қолдану; | |
3-тоқсан | ||
Су – тіршілік көзі. Қазақстандағы өзен-көлдер | Тыңдалым және айтылым |
6. 1. 1. 1 мәтіннің басын тыңдау негізінде тақырыптың атауын талқылау және мәселені болжау; |
Оқылым |
6. 2. 1. 1 мәтіннен негізгі және қосымша, детальді ақпаратты анықтау, түсіндіру; | |
Жазылым |
6. 3. 3. 1 әртүрлі жанрдағы мәтіндерді жазу үшін құрылымын ескере отырып, қарапайым жоспар құру; | |
Әдеби тіл нормалары |
6. 4. 4. 2 етістіктің етіс түрлері мен салт-сабақты етістіктердің тіркесімдік мүмкіндігін ауызша және жазбаша тілдесім барысында қолдану; | |
Спорт. Белгілі спорт жұлдыздары | Тыңдалым және айтылым |
6. 1. 3. 1 тыңдалған мәтіннің мазмұнын түсіну, детальді ақпаратты анықтау; |
Оқылым |
6. 2. 3. 1 ұйғырша ауызекі сөйлеу этикеттері мен көркем сөйлеудің құрылымдық және жанрлық ерекшеліктерін ажырату; | |
Жазылым |
6. 3. 4. 1 әр абзацты жүйелі құрастырып және көтерілген мәселе бойынша келісу-келіспеу (келісемін, келіспеймін) себептерін айқын көрсетіп сынылған тақырып аясында эссе жазу; | |
Әдеби тіл нормалары |
6. 4. 4. 2 етістіктің етіс түрлері мен салт-сабақты етістіктердің тіркесімдік мүмкіндігін ауызша және жазбаша тілдесім барысында қолдану; | |
Ұйғыр халқының әдет-ғұрыптары мен салт-дәстүрлері. Наурыз | Тыңдалым және айтылым |
6. 1. 2. 1 әлеуметтік-мәдени, ресми-іскери тақырыптарға байланысты диалог, монологтердегі (нұсқаулық, құттықтау, хабарландыру, өмірбаян, жаңалық, интервью) көтерілген мәселені талдау; |
Оқылым |
6. 2. 4. 1 ауызекі және ресми стильдегі мәтіндердің тақырыбын, мазмұнын, тілдік ерекшелігін салыстыру; | |
Жазылым |
6. 3. 2. 1 жанрлық және стильдік ерекшеліктеріне сай құрылымын сақтай отырып, мінездеме, құттықтау, өмірбаян құрастырып жазу; | |
Әдеби тіл нормалары |
6. 4. 4. 3 үстеудің мағыналық түрлерін ажырату, синонимдік қатарларын түрлендіріп қолдану; | |
4-тоқсан | ||
Әлемдегі ірі кітапханалар | Тыңдалым және айтылым |
6. 1. 1. 1 мәтіннің басын тыңдау негізінде тақырыптың атауын талқылау және мәселені болжау; |
Оқылым |
6. 2. 2. 1 ауызекі сөйлеу және көркем сөйлеудің стильдік ерекшеліктерін қолданылған тілдік құралдар арқылы тану; | |
Жазылым |
6. 3. 3. 1 ұсынылған тақырып бойынша деректер жинақтай отырып, графиктік мәтін (диаграмма, кесте, сызба) түрінде құрастыру; | |
Әдеби тіл нормалары |
6. 4. 4. 3 үстеудің мағыналық түрлерін ажырату, синонимдік қатарларын түрлендіріп қолдану; | |
Ғылым мен технология жетістіктері | Тыңдалым және айтылым |
6. 1. 2. 1 әлеуметтік-мәдени, ресми-іскери тақырыптарға байланысты диалог, монологтердегі (нұсқаулық, құттықтау, хабарландыру, өмірбаян, жаңалық, интервью) көтерілген мәселені талдау |
Оқылым |
6. 2. 1. 1 мәтіннен негізгі және қосымша, детальді ақпаратты анықтау, түсіндіру; | |
Жазылым |
6. 3. 1. 1 әртүрлі жанрдағы мәтіндерді жазу үшін құрылымын ескере отырып, қарапайым жоспар құру; | |
Әдеби тіл нормалары |
6. 4. 4. 3 үстеудің мағыналық түрлерін ажырату, синонимдік қатарларын түрлендіріп қолдану; | |
3) 7-сынып:
Тақырып | Сөйлесім әрекетінің түрлері | Оқыту мақсаттары |
1-тоқсан | ||
Ауа райы және климаттық өзгерістер | Тыңдалым және айтылым |
7. 1. 1. 1 мәтін үзінділерін тыңдай отырып, оқиғаның дамуын |
Оқылым |
7. 2. 1. 1 мәтіндік және графиктік (кесте, диаграмма, сурет, шартты белгілер) ақпаратты түсіндіру; | |
Жазылым |
7. 3. 3. 1 мәтін құрылымын (кіріспе бөлім, жалпы мәлімет беру, детальді мәлімет беру) сақтай отырып, графиктік мәтін (шартты белгі, сурет, сызба) түрінде берілген процесті сипаттап жазу; | |
Әдеби тіл нормалары |
7. 4. 4. 1 етістіктің есімше, көсемше, тұйық етістік, шақ, рай түрлерін тілдесім барысында қолдану; | |
Салт-дәстүрлер | Тыңдалым және айтылым |
7. 1. 3. 1 тыңдалған мәтіннің мазмұнын түсіну, ұсынылған ақпарат бойынша факті мен көзқарасты ажырата білу; |
Оқылым |
7. 2. 2. 1 публицистикалық және ресми стиль ерекшеліктерін қолданылған тілдік құралдар арқылы тану; | |
Жазылым |
7. 3. 1. 1 әртүрлі жанрдағы мәтіндерді жазу үшін құрылымын ескере отырып, күрделі жоспар құру; | |
Әдеби тіл нормалары |
7. 4. 4. 1 етістіктің есімше, көсемше, тұйық етістік, шақ, рай түрлерін тілдесім барысында қолдану; | |
Денсаулық – зор байлық | Тыңдалым жән еайтылым |
7. 1. 2. 1 әлеуметтік-қоғамдық, оқу-еңбек тақырыптарына байланысты диалог, монолог, полилогтердегі (интервью, пікірталас, жаңалық, ән, көркем әдеби шығармалардан үзінді) автор көзқарасы мен көтерілген мәселені талдау; |
Оқылым |
7. 2. 3. 1 хроника, хабар, очерктердің және кеңсе құжаттарының, қызметтік жазбалардың құрылымы мен рәсімделуі арқылы жанрлық ерекшеліктерін ажырату; | |
Жазылым |
7. 3. 2. 1 жанрлық және стильдік ерекшеліктеріне сай көркемдегіш құралдарды орынды қолдана отырып, шағын мақала, нұсқаулық, әңгіме құрастырып жазу; | |
Әдеби тіл нормалары |
7. 4. 4. 1 етістіктің есімше, көсемше, тұйық етістік, шақ, рай түрлерін тілдесім барысында қолдану; | |
2-тоқсан | ||
Сүйіспеншілік пен достық | Тыңдалым және айтылым |
7. 1. 1. 1 мәтін үзінділерін тыңдай отырып, оқиғаның дамуын |
Оқылым |
7. 2. 1. 1 мәтіндік және графиктік (кесте, диаграмма, сурет, шартты белгілер) ақпаратты түсіндіру; | |
Жазылым |
7. 3. 1. 1 әртүрлі жанрдағы мәтіндерді жазу үшін құрылымын ескере отырып, күрделі жоспар құру; | |
Әдеби тіл нормалары |
7. 4. 4. 2 еліктеу сөздерінің мағынасын түсіну арқылы қолдану; | |
Музыка өнері және қазақтың киелі домбырасы | Тыңдалым және айтылым |
7. 1. 2. 1 әлеуметтік-қоғамдық, оқу-еңбек тақырыптарына байланысты диалог, монолог, полилогтердегі (интервью, пікірталас, жаңалық, ән, көркем әдеби шығармалардан үзінді) автор көзқарасы мен көтерілген мәселені талдау; |
Оқылым |
7. 2. 2. 1 публицистикалық және ресми стиль ерекшеліктерін қолданылған тілдік құралдар арқылы тану; | |
Жазылым |
7. 3. 2. 1 жанрлық және стильдік ерекшеліктеріне сай көркемдегіш құралдарды орынды қолдана отырып, шағын мақала, нұсқаулық, әңгіме құрастырып жазу; | |
Әдеби тіл нормалары |
7. 4. 4. 2 еліктеу сөздердің стильдік мәнін түсініп қолдану; | |
3-тоқсан | ||
Ғаламтор және әлеуметтік желілер | Тыңдалым және айтылым |
7. 1. 1. 1 мәтін үзінділерін тыңдай отырып, оқиғаның дамуын болжау; |
Оқылым |
7. 2. 1. 1 мәтіндік және графиктік (кесте, диаграмма, сурет, шартты белгілер) ақпаратты түсіндіру; | |
Жазылым |
7. 3. 1. 1 әртүрлі жанрдағы мәтіндерді жазу үшін құрылымын ескере отырып, күрделі жоспар құру; | |
Әдеби тіл нормалары |
7. 4. 4. 3 шылау түрлерін ажырата білу, орынды қолдану; | |
Қазақстандағы ұлттар достастығы | Тыңдалым және айтылым |
7. 1. 2. 1 әлеуметтік-қоғамдық, оқу-еңбек тақырыптарына байланысты диалог, монолог, полилогтердегі (интервью, пікірталас, жаңалық, ән, көркем әдеби шығармалардан үзінді) автор көзқарасы мен көтерілген мәселені талдау; |
Оқылым |
7. 2. 2. 1 публицистикалық және ресми стиль ерекшеліктерін қолданылған тілдік құралдар арқылы тану; | |
Жазылым |
7. 3. 2. 1 жанрлық және стильдік ерекшеліктеріне сай көркемдегіш құралдарды орынды қолдана отырып, шағын мақала, нұсқаулық, әңгіме құрастырып жазу; | |
Әдеби тіл нормалары |
7. 4. 4. 3 шылау түрлерін ажырата білу, орынды қолдану; | |
Дұрыс тамақтану. Гендік өзгеріске ұшыраған тағамдар | Тыңдалым және айтылым |
7. 1. 3. 1 тыңдалған мәтіннің мазмұнын түсіну, ұсынылған ақпарат бойынша факті мен көзқарасты ажырата білу; |
Оқылым |
7. 2. 5. 1 мәтін бойынша проблемалық сұрақтар құрастыру; | |
Жазылым |
7. 3. 5. 1 оқылым және тыңдалым материалдары бойынша тірек сөздер мен сөз тіркестерін синонимдік қатармен ауыстыра отырып, жинақы мәтін жазу; | |
Әдеби тіл нормалары |
7. 4. 4. 4 одағай түрлерін ажырата білу, қолдану; | |
4-тоқсан | ||
Жеңіс күні. Ұлы ерлікке тағзым | Тыңдалым және айтылым |
7. 1. 1. 1 мәтін үзінділерін тыңдай отырып, оқиғаның дамуын болжау; |
Оқылым |
7. 2. 1. 1 мәтіндік және графиктік (кесте, диаграмма, сурет, шартты белгілер) ақпаратты түсіндіру; | |
Жазылым |
7. 3. 1. 1 әртүрлі жанрдағы мәтіндерді жазу үшін құрылымын ескере отырып, күрделі жоспар құру; | |
Әдеби тіл нормалары |
7. 4. 4. 5 оқшау сөздердің қызметін түсіну, ажырата білу | |
Ғылыми фантастика | Тыңдалым және айтылым |
7. 1. 2. 1 әлеуметтік-қоғамдық, оқу-еңбек тақырыптарына байланысты диалог, монолог, полилогтердегі (интервью, пікірталас, жаңалық, ән, көркем әдеби шығармалардан үзінді) автор көзқарасы мен көтерілген мәселені талдау; |
Оқылым |
7. 2. 2. 1 публицистикалық және ресми стиль ерекшеліктерін қолданылған тілдік құралдар арқылы тану; | |
Жазылым |
7. 3. 2. 1 жанрлық және стильдік ерекшеліктеріне сай көркемдегіш құралдарды орынды қолдана отырып, шағын мақала, нұсқаулық, әңгіме құрастырып жазу; | |
Әдеби тіл нормасы |
7. 4. 4. 5 оқшауланған сөздердің рөлін түсіну және ажырату; | |
4) 8-сынып:
Тақырып | Сөйлесім әрекетінің түрлері | Оқыту мақсаттары |
1-тоқсан | ||
Ежелгі ұйғыр тілі | Тыңдалым және айтылым |
8. 1. 1. 1 тыңдалған мәтінде келтірілген дәйек сөздер мен дәлелдерге сүйене отырып, көтерілетін мәселені болжау; |
Оқылым |
8. 2. 1. 1 мәтіндердегі (кесте, диаграмма, сызба, сурет) ақпараттарды салыстыру және өңдеу; | |
Жазылым |
8. 3. 2. 1 жанрлық және стильдік ерекшеліктеріне сай тілдік құралдарды орынды қолданып, мақала, аннотация, тезис құрастырып жазу; | |
Әдеби тіл нормасы |
8. 4. 4. 1 мәнді және етістік сөз тіркестерінің түрлері мен байланыс тәсілдерін ажырату және пайдалану; | |
Адамзаттық құндылықтар және әлем мәдениеті | Тыңдалым және айтылым |
8. 1. 3. 1 тыңдалған мәтіннің мазмұнын түсіну, ұсынылған ақпараттан астарлы ойды анықтау; |
Оқылым |
8. 2. 3. 1 мақала, аннотация, презентация, тұжырымдамалар, тезистердің құрылымы мен рәсімделуі арқылы жанрлық ерекшеліктерін ажырату; | |
Жазылым |
8. 3. 1. 1 тақырып бойынша материал жинақтап, тезистік жоспар құру; | |
Әдеби тіл нормасы |
8. 4. 4. 1 сөз тіркесінің байланысу тәсілдері мен түрлері, есімді, етістікті сөз тіркестерін ажырату, қолдану; | |
2-тоқсан | ||
Кәсіп пен еңбек. Болашақ мамандықтары | Тыңдалым және айтылым |
8. 1. 2. 1 әлеуметтік-қоғамдық, мәдени-тарихи тақырыптарға байланысты диалог, монолог, полилогтердегі (интервью, пікірталас, жолдау, монография және лекциядан үзінді) автор көзқарасы мен экспресивті-эмоционалды сөздердің рөлін талдау; |
Оқылым |
8. 2. 4. 1 тақырыбы ұқсас ғылыми және публицистикалық стильдегі мәтіндердің тақырыбын, түрлерін (әңгімелеу, сипаттау, талқылау), құрылымын салыстыра талдау | |
Жазылым |
8. 3. 1. 1 тақырып бойынша материал жинақтап, тезистік жоспар құру; | |
Әдеби тіл нормасы |
8. 4. 4. 2 тұрлаулы және тұрлаусыз сөйлем мүшелерінің сөйлем жасаудағы өзіндік орнын, қызметін түсініп қолдану; | |
Ғарышты игеру жетістіктері | Тыңдалым және айтылым |
8. 1. 1. 1 тыңдалған мәтінніңде келтірілген дәйек сөздер мен дәлелдерге сүйене отырып, көтерілетін мәселені болжау; |
Оқылым |
8. 2. 1. 1 аралас және тұтас мәтіндердегі (кесте, диаграмма, сызба, сурет) ақпараттарды салыстыру, өңдеу; | |
Жазылым |
8. 3. 2. 1 жанрлық және стильдік ерекшеліктеріне сай тілдік құралдарды орынды қолданып, мақала, аннотация, тезис құрастырып жазу; | |
Әдеби тіл нормасы |
8. 4. 4. 2 тұрлаулы және тұрлаусыз сөйлем мүшелерінің сөйлем жасаудағы өзіндік орнын, қызметін түсініп қолдану; | |
3-тоқсан | ||
Биоалуантүрлілік. Қызыл кітапқа енген жануарлар мен өсімдіктер | Тыңдалым және айтылым |
8. 1. 1. 1 тыңдалған мәтінніңде келтірілген дәйек сөздер мен дәлелдерге сүйене отырып, көтерілетін мәселені болжау; |
Оқылым |
8. 2. 2. 1 публицистикалық және ғылыми стиль ерекшеліктерін қолданылған тілдік құралдар арқылы тану; | |
Жазылым |
8. 3. 1. 1 тақырып бойынша материал жинақтап, тезистік жоспар құру; | |
Әдеби тіл нормасы |
8. 4. 4. 3 сөйлем ішінде бірыңғай мүшелер мен айқындауыш мүшелерді қолдана білу; | |
Қоршаған орта және энергия ресурстары | Тыңдалым және айтылым |
8. 1. 3. 1 тыңдалған мәтіннің мазмұнын түсіну, ұсынылған ақпараттан астарлы ойды анықтау; |
Оқылым |
8. 2. 1. 1 аралас және тұтас мәтіндердегі (кесте, диаграмма, сызба, сурет) ақпараттарды салыстыру, өңдеу; | |
Жазылым |
8. 3. 2. 1 жанрлық және стильдік ерекшеліктеріне сай тілдік құралдарды орынды қолданып, мақала, аннотация, тезис құрастырып жазу; | |
Әдеби тіл нормасы |
8. 4. 4. 4 жай сөйлемдерді айтылу мақсаты мен құрылымдық ерекшелігіне сай қолдану; | |
Жасөспірім және заң | Тыңдалым және айтылым |
8. 1. 2. 1 әлеуметтік-қоғамдық, мәдени-тарихи тақырыптарға байланысты диалог, монолог, полилогтердегі (интервью, пікірталас, жолдау, монография және лекциядан үзінді) автор көзқарасы мен экспресивті-эмоционалды сөздердің рөлін талдау; |
Оқылым |
8. 2. 3. 1 мақала, аннотация, презентация, тұжырымдамалар, тезистердің құрылымы мен рәсімделуі арқылы жанрлық ерекшеліктерін ажырату; | |
Жазылым |
8. 3. 4. 1 тақырып аясында және эссенің құрылымын сақтап, мәселе бойынша нақты шешім | |
Әдеби тіл нормасы |
8. 4. 4. 4 жай сөйлемдерді айтылу мақсаты мен құрылымдық ерекшелігіне сай қолдану; | |
4-тоқсан | ||
Театр өнері мен мәдениеті | Тыңдалым және айтылым |
8. 1. 1. 1 тыңдалған мәтінде келтірілген дәйек сөздер мен дәлелдерге сүйене отырып, көтерілетін мәселені болжау; |
Оқылым |
8. 2. 4. 1 тақырыбы ұқсас ғылыми және публицистикалық стильдегі мәтіндердің тақырыбын, түрлерін (әңгімелеу, сипаттау, талқылау), құрылымын салыстыру; | |
Жазылым |
8. 3. 1. 1 тақырып бойынша материал жинақтап, тезистік жоспар құру; | |
Әдеби тіл нормасы |
8. 4. 4. 4 жай сөйлемдерді айтылу мақсаты мен құрылымдық ерекшелігіне сай қолдану; | |
Қазақстандағы туризм және экотуризм | Тыңдалым және айтылым |
8. 1. 2. 1 әлеуметтік-қоғамдық, мәдени-тарихи тақырыптарға байланысты диалог, монолог, полилогтердегі (интервью, пікірталас, жолдау, монография және лекциядан үзінді) автор көзқарасы мен экспресивті-эмоционалды сөздердің рөлін талдау; |
Оқылым |
8. 2. 1. 1 аралас және тұтас мәтіндердегі (кесте, диаграмма, сызба, сурет) ақпараттарды салыстыру, өңдеу; | |
Жазылым |
8. 3. 2. 1 жанрлық және стильдік ерекшеліктеріне сай тілдік құралдарды орынды қолданып, мақала, аннотация, тезис құрастырып жазу; | |
Әдеби тіл нормасы |
8. 4. 4. 4 жай сөйлемдерді айтылу мақсаты мен құрылымдық ерекшелігіне сай қолдану; | |
5) 9-сынып:
Тақырып | Сөйлесім әрекетінің түрлері | Оқыту мақсаттары |
1-тоқсан | ||
Мәңгілік ел – мұратым | Тыңдалым және айтылым |
9. 1. 1. 1 мәтін мазмұны бойынша дайындалған сұрақтарға болжаммен жауап беру, түпнұсқамен салыстыру; |
Оқылым |
9. 2. 1. 1 ұйғыр тілі стильдері мен шешендік сөздің түрлерін қолданылған тілдік құралдар арқылы тану; | |
Жазылым |
9. 3. 2. 1 мақсатты аудиторияның қызығушылығын ынталандыру үшін әртүрлі жанрда мәтіндер құрастыру; | |
Әдеби тіл нормасы |
9. 4. 4. 1 құрмалас сөйлем жасалу жолдарын, түрлерін білу; | |
Жаһандану мәселелері | Тыңдалым және айтылым |
9. 1. 2. 1 қоғамдық-саяси, әлеуметтік-экономикалық, ғылыми тақырыптарға байланысты әртүрлі жанрдағы кең көлемді мәтіндердегі (дәріс, интервью, пікірталас, монография, мақала, Жолдау) мақсатты аудитория мен көркемдегіш құралдардың рөлін талдау; |
Оқылым |
9. 2. 1. 1 өзгертіп айту түрінде берілген сұрақтар арқылы қажетті ақпаратты табу, астарлы ойды анықтау; | |
Жазылым |
9. 3. 1. 1 жинақталған материалдар негізінде көзделген мақсатқа сәйкес ауызша және жазбаша мәтіндер үшін күрделі жоспар құру; | |
Әдеби тіл нормасы |
9. 4. 4. 1 құрмалас сөйлем жасалу жолдарын, түрлерін білу; | |
2-тоқсан | ||
Тәуелсіздік жылдарындағы Қазақстан. ЭКСПО-2017 | Тыңдалым және айтылым |
9. 1. 2. 1 қоғамдық-саяси, әлеуметтік-экономикалық, ғылыми тақырыптарға байланысты әртүрлі жанрдағы кең көлемді мәтіндердегі (дәріс, интервью, пікірталас, монография, мақала, Жолдау) мақсатты аудитория мен көркемдегіш құралдардың рөлін талдау; |