"Терроризмге қарсы іс-қимыл туралы" Қазақстан Республикасы Заңының 10-2-бабының 1-тармағына сәйкес БҰЙЫРАМЫН:
1. Террористік тұрғыдан осал химия өнеркәсібі объектілерін терроризмге қарсы қорғауды ұйымдастыру жөніндегі нұсқаулық бекітілсін.
2. Қазақстан Республикасы Өнеркәсіп және құрылыс министрлігінің Өнеркәсіп комитеті заңнамада белгіленген тәртіппен:
1) осы бұйрықты Қазақстан Республикасы Әділет министрлігінде мемлекеттік тіркеуді;
2) осы бұйрықты Қазақстан Республикасы Өнеркәсіп және құрылыс министрлігінің интернет-ресурсында орналастыруды қамтамасыз етсін.
3. Осы бұйрықтың орындалуын бақылау жетекшілік ететін Қазақстан Республикасының Өнеркәсіп және құрылыс вице-министріне жүктелсін.
4. Осы бұйрық алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі.
|
Қазақстан Республикасы Өнеркәсіп және құрылыс министрінің міндетін атқарушы |
А. Бейспеков |
"КЕЛІСІЛДІ"
Қазақстан Республикасы
Ұлттық қауіпсіздік комитеті
"КЕЛІСІЛДІ"
Қазақстан Республикасы
Мемлекеттік күзет қызметі
"КЕЛІСІЛДІ"
Қазақстан Республикасы
Ішкі істер министрлігі
| Қазақстан Республикасы Өнеркәсіп және құрылыс министрінің міндетін атқарушысының 2024 жылғы 4 наурыздағы № 88 Бұйрықпен бекітілген |
Террористік тұрғыдан осал химия өнеркәсібі объектілерін терроризмге қарсы қорғауды ұйымдастыру жөніндегі нұсқаулық
1-тарау. Жалпы ережелер
1. Осы террористік тұрғыдан осал химия өнеркәсібі объектілерін терроризмге қарсы қорғауды ұйымдастыру жөніндегі нұсқаулық (бұдан әрі – Нұсқаулық) "Терроризмге қарсы іс-қимыл туралы" Қазақстан Республикасы Заңының (бұдан әрі – Заң) 10-2-бабының 1-тармағына, сондай-ақ Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2021 жылғы 6 мамырдағы № 305 қаулысымен бекітілген Террористік тұрғыдан осал объектілерді терроризмге қарсы қорғауды ұйымдастыруға қойылатын талаптарға сәйкес әзірленді.
Осы Нұсқаулық террористік тұрғыдан осал химия өнеркәсібі объектілері басшыларының, меншік иелерінің, иелерінің, осындай объектілердің терроризмге қарсы қорғалуы жөніндегі іс-шараларды жүргізуді қамтамасыз ететін қызметкерлердің терроризмге қарсы қорғалуын ұйымдастыру кезінде, сондай-ақ химия өнеркәсібі объектілерінің терроризмге қарсы қорғалуының жай-күйін зерделеу, тексеру және бағалау кезінде бақылаушы және атқарушы органдар үшін пайдалануға арналған.
Нұсқаулықты әзірлеу кезінде мынадай нормативтік құқықтық актілердің талаптары ескерілді:
"Терроризм актісі қатерінің туындауы туралы ақпарат мониторингінің және халықты хабардар етудің мемлекеттік жүйесінің ұйымдастырылуы мен жұмыс істеуі қағидаларын бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Президентінің 2013 жылғы 9 тамыздағы № 611 Жарлығы;
"Объектілерді террористік тұрғыдан осал объектілерге жатқызу қағидалары мен өлшемшарттарын бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2021 жылғы 12 сәуірдегі № 234 қаулысы;
"Террористік тұрғыдан осал объектілердің терроризмге қарсы қорғалуын ұйымдастыруға қойылатын талаптарды бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2021 жылғы 6 мамырдағы № 305 қаулысы;
"Террористік тұрғыдан осал объектілердің терроризмге қарсы қорғалуының үлгілік паспортын бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Ішкі істер министрінің 2023 жылғы 14 маусымдағы № 481 және Қазақстан Республикасы Ұлттық қауіпсіздік комитеті төрағасының 2023 жылғы 26 маусымдағы № 51 бірлескен бұйрығы (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 32950 болып тіркелген).
"Ұлттық бейнемониторинг жүйесінің жұмыс істеу қағидаларын бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Ұлттық қауіпсіздік комитеті төрағасының 2020 жылғы 27 қазандағы № 69-қе бұйрығы (бұдан әрі – Ұлттық бейнемониторинг жүйесінің жұмыс істеу қағидалары) (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 21693 болып тіркелген).
2. Осы Нұсқаулықта мынадай анықтамалар қолданылады:
1) аса қауіпті аймақ – терроризм актісі салдарынан қирауы объектінің қалыпты жұмыс істеуінің айтарлықтай бұзылуына, оның елеулі зақымдануына немесе ондағы аварияға әкеп соғуы мүмкін үй-жай, учаскелер және құрылымдық элементтер;
2) байланыс жүйесі – ақпаратты (ақпарат) беруге (алмасуға), объектінің күзет қызметінің жұмысын жедел басқаруға арналған техникалық құралдар мен арнайы бөлінген байланыс арналарының жиынтығы;
3) бақылау-өткізу пункті – адамдарды және көлік құралдарын бақылауды, өткізуді, тексеріп қарауды қамтамасыз етуге арналған арнайы жабдықталған орын;
4) бейнебақылау жүйесі – өзара ақпарат алмасуды жүзеге асыратын, жұмыс істеп тұрған бейнеарналардың, бейнедеректерді жазу мен сақтаудың бағдарламалық және техникалық құралдарының, сондай-ақ бағдарламалық және (немесе) техникалық басқару құралдарының жиынтығы;
5) жарықтандыру жүйесі – тәуліктің қараңғы уақытында бейнебақылау жүйесі үшін жарықтандырудың қажетті деңгейін және объектідегі адамдар мен көлік құралдарын көруді қамтамасыз етуге мүмкіндік беретін техникалық құралдар жиынтығы;
6) инженерлік-техникалық нығайтылу – объектіге не оның бөліктеріне санкциясыз енуге қарсы қажетті іс-қимылды қамтамасыз ететін құрылымдық элементтер, инженерлік, техникалық құралдар және (немесе) олардың жиынтығы;
7) күзет дабылы жүйесі – күзетілетін аймаққа (учаскеге) санкциясыз енуді, күзетілетін аймақ (учаске) тұтастығының бұзылуын анықтауға, күзетілетін аймақ (учаске) тұтастығының бұзылуы туралы ақпаратты берілген түрде жинауға, өңдеуге, беруге және ұсынуға арналған, бірге жұмыс істейтін техникалық құралдардың жиынтығы;
8) күзетілетін аймақ (учаске) – күзетілетін аумақ, сондай-ақ объектіде бөлінген аймақтар (учаскелер), ғимараттардың (құрылыстар мен құрылыс ғимараттарының) бөліктері, үй-жайлар және олардың құрылымдық элементтері;
9) күзет қызметiнiң субъектiсi – бұл күзет қызметiн, оның ішінде террористік тұрғыдан осал объектілерді қорғауды жүзеге асыру құқығына тиiстi лицензиясы бар iшкi iстер органдарының немесе жеке күзет ұйымдарының мамандандырылған күзет бөлiмшелерi;
10) кіруді шектеу құралдары – объектіге, оның ықтимал қауіпті учаскелеріне санкциясыз енуге кедергі келтіретін жабдық және (немесе) құралдар;
11) кіруді бақылау және басқару жүйесі – кіруді бақылауға, объектіге және (немесе) оның жекелеген аймақтарына персонал мен келушілердің кіру және (немесе) шығу құқықтарын шектеуге, ақпаратты жинауға және сақтауға арналған, техникалық жағынан үйлесімді аппараттық құралдардың және (немесе) бағдарламалық қамтылымның жиынтығы;
12) металл анықтағыш – бейтарап немесе әлсіз өткізгіш ортада металл заттарды олардың өткізгіштігі есебінен анықтауға мүмкіндік беретін электрондық аспап;
13) объектілердің персоналы – объектінің, оның ішінде оның жалға алынған алаңдарында қызметін жүзеге асыратын басшылары, жұмысшылары, қызметкерлері;
14) оқу (профилактикалық) іс-шаралары – персонал мен күзетті оқытудың алғашқы ден қою дағдыларын дарыту мақсатында нұсқамалар мен сабақтар түрінде жүзеге асырылатын алдын ала тәсілдері;
15) өткізу режимі – адамдардың санкциясыз кіруі (шығуы), көлік құралдарының кіруі (шығуы), мүлікті кіргізу (шығару), әкелу (әкету) мүмкіндігін жоққа шығаратын, белгіленген тәртіпті регламенттейтін қағидалар жиынтығы;
16) таранға қарсы құрылғылар (бөгеттер) – көлік құралдарын мәжбүрлеп баяулатуға және (немесе) тоқтатуға арналған инженерлік-техникалық бұйымдар;
17) терроризмге қарсы қорғалу паспорты – объект туралы жалпы және инженерлік-техникалық мәліметтер қамтылатын, оның терроризмге қарсы қорғалуының жай-күйін көрсететін және террористік тұрғыдан осал объектідегі терроризм актілерінің алдын алу, жолын кесу, барынша азайту және (немесе) салдарын жою жөніндегі іс-шараларды жоспарлауға арналған ақпараттық-анықтамалық құжат;
18) телевизиялық күзет жүйесі – бұзушылықты анықтауға және тіркеуге арналған жабық үлгідегі телевизиялық жүйе болып табылатын бейнебақылау жүйесі;
19) тойтару аймақтары – объектінің инженерлік қоршауларына тікелей іргелес жатқан аумақта орналасқан, құрылыстардан, ағаштардан, бұталардан және өзгелерден бос жергілікті жер учаскелері;
20) хабардар ету жүйесі – террористік тұрғыдан осал объектідегі тұлғаларды төтенше жағдайлар (авария, өрт, дүлей апат, шабуыл, террористік акт) кезіндегі дабыл және қалыптасқан жағдайдағы іс-қимылдар туралы жедел хабардар етуге (жарықпен және (немесе) дыбыстық хабарлауға) арналған техникалық құралдар жиынтығы.
Осы Нұсқаулықта пайдаланылатын өзге де ұғымдар Қазақстан Республикасының терроризмге қарсы іс-қимыл саласындағы заңнамасына сәйкес қолданылады.
3. Террористік тұрғыдан осал химия өнеркәсібі объектілерін пайдалану кезінде осы Нұсқаулықтың сақталуы қамтамасыз етіледі.
4. Террористік тұрғыдан осал объектілердің терроризмге қарсы қорғалуын ұйымдастырудың мақсаты терроризм актісін жасауға кедергі келтіретін жағдайлар жасау (объект аумағында терроризм актісін жасау тәуекелін азайту) және ықтимал террористік қатерлердің салдарын барынша азайту және (немесе) жою болып табылады.
5. Объектінің терроризмге қарсы қорғалуының жалпы қағидаттары:
1) барабарлық – объектіде қолданылатын терроризмге қарсы шаралардың ықтимал террористік қатерлердің сипаты мен ерекшелігіне сай болуы;
2) кешенділік – жоғарыда тізілген қағидаттарға сүйене отырып объектінің терроризмге қарсы қорғалуын құруға және қолда бар күштер мен құралдарды тартуға мүмкіндік беретін шаралар жиынтығы;
3) сараланған тәсіл – объектінің жұмыс істеуінің салалық ерекшеліктерін, оның орналасуын есепке алуға бағытталған тәсілдер жиынтығы;
4) іс-шаралардың күні бұрын (алдын ала) өткізілуі – террористік қатерлердің сипаты мен ерекшелігін ескере отырып, алдын ала әзірленетін шаралар кешені.
6. Объектіде терроризм актісін жасауға кедергі келтіру (терроризм актісін жасау тәуекелін төмендету):
1) белгіленген өткізу режимін қамтамасыз ету;
2) объект персоналы мен күзет қызметі субъектілерінің қызметкерлерін терроризм актісін жасау қатеріне алғашқы ден қоюға (терроризм актісін жасау белгілерін анықтау, бұл туралы басшылыққа, құқық қорғау және (немесе) арнаулы мемлекеттік органдарға хабарлау) даярлауды (оқытуды) ұйымдастыру;
3) объектіде терроризм актісін жасауға ықпал ететін ықтимал себептер мен жағдайларды айқындау және оларды жою;
4) қажетті инженерлік-техникалық құралдармен жарақтандыру;
5) терроризмге қарсы қорғалуды қамтамасыз етуге арналған Нұсқаулықтың сақталуын бақылау;
6) ұлттық қауіпсіздік органдары айқындайтын ықтимал террористік қатерлердің сипаты мен ерекшелігін және олардың ықтимал салдарын ескере отырып, объектінің терроризмге қарсы қорғалуын қамтамасыз ету жөніндегі ұйымдастыру іс-шараларын жүргізу.
7. Объектіде ықтимал террористік қатерлердің салдарын барынша азайту және (немесе) жою:
1) объект персоналы мен күзет қызметі субъектілерінің қызметкерлерін террористік сипаттағы қатерлерге алғашқы ден қою дағдыларына оқыту;
2) объектіде терроризм актісі жасалған жағдайда персонал мен келушілерді хабардар етуді және эвакуациялауды ұйымдастыру;
3) негізгі құтқару, авариялық және өзге де қызметтер келгенге дейін адамдардың өмірі мен денсаулығына тікелей қауіп төндіретін жағдайларды қоспағанда, терроризм актісінің салдарын жоюға және барынша азайтуға бағытталған алғашқы ден қою шараларын ұйымдастыру үшін қажетті күштер мен құралдарды қалыптастыру;
4) террористік тұрғыдан осал химия өнеркәсібі объектінің терроризмге қарсы қорғалу паспортын уақтылы жасау және өзекті күйде ұстау, оны тиісінше сақтау;
5) тіршілікті қамтамасыз ету жүйелерінің қауіпсіздігін және объектінің (сумен жабдықтау, электрмен жабдықтау, газ жабдығы, өрт сөндіру), объект персоналы мен келушілер қауіпсіздігін қамтамасыз ету жөніндегі шұғыл шараларды дайындау және ұйымдастыру, эвакуациялау жолдарын айқындау, персоналды қорғану құралдарымен қамтамасыз ету, аталған қызмет учаскелері үшін жауапты адамдарды белгілеу арқылы қамтамасыз етіледі;
6) терроризм актісінің жасалғаны туралы Қазақстан Республикасының ұлттық қауіпсіздік және (немесе) ішкі істер органдарын уақтылы хабардар ету;
7) уәкілетті мемлекеттік органдар мен ұйымдар, жедел басқару органдары террористік көріністерге ден қою, сондай-ақ терроризм актісінің жасалуы салдарынан туындаған техногендік сипаттағы қатерлерді барынша азайту және (немесе) жою мәселелері бойынша оқу-жаттығулар, жаттығулар және эксперименттер өткізген кезде оларға объект персоналының қатысуы.
8. Химия өнеркәсібі объектілерінде терроризмге қарсы қорғау жөніндегі іс-шараларды жүргізуді қамтамасыз ететін адамдар (тұлғалар) және (немесе) бөлімшелер (бөлімшелер) айқындалады (айқындалады).
9. Террористік тұрғыдан осал химия өнеркәсібі объектілерінің меншік иелері, иелері, басшылары оларды жалға алынған ғимаратқа (үй-жайға) орналастырған кезде объектінің терроризмге қарсы қорғалу паспортын әзірлейтін тараптарды анықтауды, объектіні күзетуді, объектіні қазіргі заманғы инженерлік-техникалық құралдармен жарақтандыруды, олардың үздіксіз жұмыс істеуін бақылауды, өткізу режимін ұйымдастыруды және осы іс-шараларды қаржыландыруды қамтамасыз етеді.
10. Туындаған террористік қатерлерге уақтылы және барабар ден қою әрі террористік тұрғыдан осал химия өнеркәсібі объектілерінде терроризм актілері жасалуының алдын алу үшін терроризм актісінің жасалу қаупі туралы ақпарат алған кезде объектілердің меншік иелері, иелері, басшылары Қазақстан Республикасы Президентінің 2013 жылғы 9 тамыздағы № 611 Жарлығымен бекітілген Терроризм актісі қатерінің туындауы туралы ақпарат мониторингінің және халықты хабардар етудің мемлекеттік жүйесінің ұйымдастырылуы мен жұмыс істеуі қағидаларына сәйкес террористік қауіптіліктің белгіленген деңгейіне сай келетін шараларды жүзеге асырады.
11. Қазақстан Республикасының Мемлекеттік күзет қызметі қажет болған жағдайда күзетілетін адамдардың болуына арналған террористік тұрғыдан осал химия өнеркәсібі объектілерді терроризмге қарсы қорғауды ұйымдастыруға қойылатын қосымша талаптарды осы Нұсқаулықты, олардың қауіпсіздігінің қажетті деңгейлерін қамтамасыз ететін ұйымдастырушылық, күзет, режимдік және өзге де шаралардың көлемі мен ерекшелігін ескере отырып белгілейді.
12. Химия өнеркәсібі объектілері үшін терроризмге қарсы қорғау саласындағы құжаттардың тізбесі осы Нұсқаулыққа 1-қосымшада келтірілген.
2-тарау. Өткізу режимін ұйымдастыруға қойылатын талаптар
13. Химия өнеркәсібі объектілеріндегі өткізу режимі жауапты тұлғалар әзірлейтін және басшы бекітетін ұйымдастыру тәртібіне, өткізу және объектішілік режимдерге сәйкес жүзеге асырылады.
Объектіде оның ерекшелігіне сәйкес келетін өткізу режимі белгіленеді.
14. Өткізу режимі төмендегі жағдайларды болдырмауға арналған:
1) құқыққа қарсы ниеті бар бөгде адамдардың объектіге немесе оның бөліктеріне (аймақтарына) кіруді;
2) химия өнеркәсібі объектісінің аумағына тез тұтанатын, уландыратын заттарды, атыс қаруын және пайдаланылуы объект пен адамдар үшін қауіп төндіруі мүмкін өзге де заттарды кіргізу (шығару) және әкелу (әкету). Химия өнеркәсібі объектілеріне алып өтуге тыйым салынған заттар мен нәрселердің тізбесі осы Нұсқаулыққа 2-қосымшада айқындалған.
15. Өткізу режимі:
1) химия өнеркәсібі объектілеріне кіреберістерде (шығуларда) бақылау функциясы бар күзет пунктін/бекетін/өткізу пунктін ұйымдастыруды;
2) қызметкерлер мен келушілерді объектіге және (немесе) оның бөліктеріне (аймақтарына) өткізу тәртібі;
3) объектіні аймақтарға бөлуді (кемінде екі негізгі аймақты белгілеу ұсынылады: бірінші аймақ – қызметкерлерге, келушілерге кіруге шектеу қойылмаған ғимараттар, аумақтар, үй-жайлар; екінші аймақ – белгіленген өткізу тәртібіне сәйкес қызметкерлерге, объектіге келушілерге кіруге рұқсат етілген ғимараттар және (немесе) үй-жайлар);
4) химия өнеркәсібі объектісінің бірінші басшысының актісімен объектіге кедергісіз кіруге құқығы бар адамдардың тізбесін айқындауды;
5) химия өнеркәсібі объектісінің бірінші басшысының актісімен қолжетімділігі шектеулі аймақтарға жіберілетін адамдардың тізбесін айқындауды;
6) белгіленген тәртіпке сәйкес объектіге және оның аймағына қызметкерлер мен келушілердің кіру рұқсатын басқаруды бақылауды қамтамасыз етуге қабілетті өткізу жүйесін енгізуді/ұйымдастыруды;
7) объектіден алып өтуге (тасуға), әкелуге (әкетуге) тыйым салынған нәрселер мен заттардың тізбесін айқындауды;
8) объектінің қауіпті аймақтарын күзетуді;
9) объектіде болуы ықтимал жаппай орындарды бақылауды көздейді.
16. Террористік тұрғыдан осал химия өнеркәсiбi объектiлерiн, күзет қызметiн жүзеге асыру құқығына лицензиясы бар субъектісімен күзет қызметтерін көрсету туралы шарт жасалған жағдайда объектінің меншік иесі, иеленушісі, басшысы күзет қызметтері шартында терроризмге қарсы қорғауды және қауіпсіздіктің тиісті деңгейін қамтамасыз ету бойынша күзет қызметі субъектісі іске асыратын іс-шараларды көрсету қажет, оларға мыналар жатады:
1) қызметкерлерге, келушілерге химия өнеркәсібі объектісіне немесе оның бір бөлігіне (аймағына) кіруге рұқсат беруді ұйымдастыру;
2) химия өнеркәсібі объектісіне көлік құралдарын өткізуді ұйымдастыру;
3) химия өнеркәсібі объектісінің аумағында құқыққа қарсы ниеті бар адамдарды, сондай-ақ оны іске асыру үшін пайдалануға болатын нәрселер мен заттарды анықтау;
4) объектіні күзету, қауіпті аймақтарды қорғау, оның ішінде оларда бөгде адамдардың бақылаусыз болуын болдырмау;
5) объектіде адамдардың ықтимал жаппай болу орындарын бақылау;
6) жасалған терроризм актісі нәтижесінде туындаған техногендік сипаттағы қатерлерді барынша азайтуға және жоюға бағытталған бастапқы іс-қимыл іс-шараларын орындау бойынша күзет қызметкерлерімен оқу іс-шараларын ұйымдастыру;
7) химия өнеркәсібі объектісінде орнатылған техникалық қорғау құралдарын тиісінше пайдалану.
17. Күзет қызметі субъектісімен күзет қызметтерін көрсету туралы шарт болмаған кезде, объектінің басшысы объектінің оның қызметі мен бақылауына жауапты құрылымдық бөлімшесін айқындайды, сондай-ақ өткізу режимін тікелей орындамауға жауапты адамдарды тағайындау Өткізу режимінің тәртібін ұйымдастырады.
18. Химия өнеркәсібі объектілеріне жарылғыш, тез тұтанатын, уландырғыш заттардың, атыс қаруы мен пайдалану қауіп төндіре алатын өзге де заттарды әкетуді/әкелуді болдырмау мақсатында химия өнеркәсібі объектілерінің қызметкерлері, білім алушылары, пациенттері мен келушілері заттарды тасуға және (немесе) стационарлық металлодетектор арқылы өтуге арналған заттарды көзбен шолып қарауға, қол металлодетекторымен зерттеп-қарауға талап қою арқылы оларда көрсетілген заттар мен нәрселердің бар-жоғына бақылауға жатады.
Осы Нұсқаулықтың 2-қосымшасына сәйкес химия өнеркәсібі объектілеріне әкелуге тыйым салынған нәрселер мен заттарды визуалды қарап-тексеру және (немесе) металлодетектор реакциясының нәтижесінде анықталған кезде Қазақстан Республикасының аумақтық ішкі істер және ұлттық қауіпсіздік органдарына хабардар етіледі.
19. Әрбір химия өнеркәсібі объектісінде өткізу және объектішілік режимдерді ұйымдастыру тәртібінің негізінде оған тән ерекшеліктерді ескере отырып, ұйымның басшысы немесе күзет бастығы күзет қызметкерінің лауазымдық нұсқаулығының вариативтік бөлігін әзірлейді, онда міндетті түрде мыналар көзделеді:
1) объектінің аумағына (аумағынан) автокөлік құралдарын өткізу кезінде әкелінетін (әкетілетін) жүктердің тиісті құжаттарын және сипатын тексеруді;
2) қызметтік істер бойынша объектіге баратын адамдардың құжаттарын және басқа ұйымдардан келу мақсатын тексеруді, келушілер кітабына тиісті жазбалар жасауды;
3) аумақты ішкі үй-жайларды тексеру, объектінің периметрін тексеру және қоршауларды бүліну тұрғысынан тексеру, бөгде, жарылыс қауіпті және күдікті заттарды анықтау тұрғысынан тұрақты аралау (аралау кестесіне сәйкес);
4) барлық анықталған бұзушылықтар туралы химия өнеркәсібі объектісінің басшысына және күзет қызметі субъектісінің тікелей басшысына бірден хабарлау;
5) белгіленген қағидаларды бұза отырып, объектінің аумағына кіруге және (немесе) химия өнеркәсібі ұйымының периметріне тікелей жақын жерде ұзақ уақыт тұрақталған белгісіз автокөлік табылған кезде қызметкерлерге қатысты құқыққа қарсы іс-әрекеттер жасауға тырысатын адамдар анықталған кезде нақты объектінің жарақтандырылуын негізге ала отырып, күзет қызметкерлерінің іс-әрекеттері.
20. Лауазымдық нұсқаулық иесіздендірілген сипатқа ие және әр химия өнеркәсібі объектісінде оның ерекшеліктері ескеріле отырып, әзірленеді.
21. Азаматтардың құқықтарын шектейтін, күзет қызметкерлері талаптарының заңдылығын түсіндіретін өткізу режимінің негізгі қағидалары туралы хабарламаларды объектінің әкімшілігі объектіге кірген кезде көруге болатын жерлерге орналастыруы тиіс.
3-тарау. Профилактикалық және оқу-жаттығу іс-шараларын ұйымдастыруға қойылатын талаптар
22. Профилактикалық іс-шаралардың мақсаты химия өнеркәсібі объектісінде терроризм актісін жасауды барынша азайтуға ықпал ететін жағдайларды жасау болып табылады.
23. Оқу іс-шараларының мақсаты химия өнеркәсібі объектілерінің қызметкерлерін терроризмге қарсы қауіпсіздіктің негізгі қағидаларымен таныстыру, терроризм актісінің жасалу қаупі төнген кезде және ол жасалғаннан кейін сауатты және оңтайлы мінез-құлық дағдыларын пысықтау болып табылады.
24. Профилактикалық және оқу іс-шаралары нұсқама, сабақ (практикалық және теориялық) және эксперименттер түрінде:
1) объектінің қызметкерлерімен;
2) күзет қызметкерлерімен жүргізіледі.
25. Объект персоналы қатарындағы күзет қызметкерлерімен және қызметкерлерімен профилактикалық және оқу іс-шараларын жоспарлауды объектінің терроризмге қарсы қорғанысы жөніндегі іс-шараларды өткізуді қамтамасыз ететін адам жүзеге асырады.
26. Терроризмге қарсы қауіпсіздік мәселелері бойынша профилактикалық және оқу іс-шаралары тақырыптарының нұсқалары осы Нұсқаулықтың 3-қосымшасында келтірілген.
27. Күзет қызметтерін көрсету туралы шарт жасасқан күзет қызметі субъектісінің қызметкерлері қатарынан күзет қызметкерлерімен профилактикалық және оқу іс-шараларын жоспарлауды күзет қызметі субъектісінің басшысы ұйымдастырады.
28. Күзет қызметкерлерімен терроризмге қарсы қорғаудың инженерлік-техникалық құралдарын пайдалану дағдыларын алу және (немесе) жетілдіру, үй-жайларды қарап тексеру техникасы, жарылғыш құрылғылардың орнатылуы мүмкін орындарды анықтау бойынша қосымша сабақтар өткізіледі.
29. Сабақтар (практикалық және теориялық) меншік иесі, иеленуші, химия өнеркәсібі объектісінің басшысы немесе күзет қызметі субъектісінің басшысы бекіткен өткізу кестелеріне сәйкес жүргізіледі.
30. Терроризмге қарсы қорғалу жөніндегі іс-шараларды өткізуге жауапты адам қызметкерлердің жекелеген топтары үшін олардың қызметін ескере отырып, іс-шаралар кестесін жасайды.
31. Терроризмге қарсы қорғалу жөніндегі іс-шараларды өткізуге жауапты адам әртүрлі адамдардың іс-әрекеттерінің алгоритмдерін әзірлеу бойынша жоспарланған практикалық оқу-жаттығулар туралы кемінде 5 тәулік бұрын ұлттық қауіпсіздік және ішкі істер органын хабардар етеді.
32. Теориялық сабақтар қызметкерлер, химия өнеркәсібі объектілерін қорғау қызметкерлері арасында терроризм идеологиясының таралуының алдын алуға, терроризм идеологиясының әртүрлі көріністерінде, қауіпсіздік мәдениетінде қабылданбауын қалыптастыруға бағытталады.
33. Практикалық сабақтар қызметкерлердің, химия өнеркәсібі объектілерін күзету қызметкерлері іс-қимылдарының барынша үйлесімділігін және анықтығын қамтамасыз етуге бағытталады.
34. Объектінің үй-жайларында және аумағында терроризм актісін жасау қаупі туындаған кездегі іс-қимылдар бойынша практикалық сабақтар объектінің барлық ұжымын қамти отырып, терроризмге қарсы комиссияның үйлестіруі кезінде жылына кемінде бір рет өткізіледі.
35. Объектінің барлық ұжымын қамти отырып, практикалық сабақтарды өткізу алдында осы Нұсқаулыққа 4-қосымшаға сәйкес террористік сипаттағы ықтимал қауіп-қатерлерге объектілердің әртүрлі адамдар тобының іс-қимыл алгоритмдерін білуін қалыптастыруға бағытталған қызметкерлердің, күзет қызметкерлерінің жекелеген топтарымен теориялық сабақтар, жоспарлы нұсқамалар өткізу жүргізіледі.
36. Нұсқама жүргізу қызметкерлерді терроризмге қарсы қауіпсіздіктің негізгі қағидаларымен таныстыруға, сауатты және ұтымды мінез-құлық дағдыларын дамытуға арналған.
37. Жоспарлы нұсқама нысана ұжымының әрбір тобы (қызметкерлер, күзет қызметкерлері) үшін жылына кемінде екі рет өткізіледі.
38. Жоспардан тыс нұсқама:
1) Терроризм актісі қатерінің туындауы туралы ақпарат мониторингінің және халықты хабардар етудің мемлекеттік жүйесінің ұйымдастырылуы мен жұмыс істеу қағидаларына (бұдан әрі – Хабардар ету қағидалары) сәйкес объект орналасқан өңірде террористік қауіптілік деңгейінің бірін енгізу бойынша: бірқалыпты ("сары"), жоғары ("қызғылт сары"), қауіпті ("қызыл") объектінің терроризмге қарсы қорғалуы жөніндегі іс-шараларды өткізуді қамтамасыз ететін адамды үйлестіру кезінде;
2) объектінің терроризмге қарсы қорғалуы жөніндегі іс-шараларды өткізуді қамтамасыз ететін адамды үйлестіру кезінде объектіде терроризм актісін жасаудың ықтимал қатері туралы ақпараттың болуы;
3) терроризмге қарсы күрес жөніндегі жедел штабты үйлестіру кезінде терроризмге қарсы оқуға, жаттығуларға, химия өнеркәсібі объектісін бағалауға дайындық;
4) Қазақстан Республикасы Мемлекеттік күзет қызметін үйлестіру кезінде күзет іс-шараларын өткізуге дайындық.
39. Жоспардан тыс нұсқаманың мазмұны оны жүргізу қажеттілігін тудырған себептер мен жағдайларға байланысты әрбір нақты жағдайда айқындалады.
40. Ұйымда немесе жеке жұмыс істейтін қызметкерлер тобы үшін (жұмысқа түскен адамдар үшін) нұсқама жүргізуге жол беріледі.
41. Профилактикалық және оқу іс-шараларын өткізу үшін барлық немесе қызметкерлердің белгілі бір тобын сыйғызатын үй-жай пайдаланылады, онда арнайы көрнекі ақпаратты (стендтер, плакаттар), тақырыптық слайдтарды көрсету үшін проектор, аудиотехниканы немесе бейнетехниканы пайдалану үшін орындар бөлінеді.
42. Іс-шара аяқталғаннан кейін оның нәтижелері осы Нұсқаулыққа 5-қосымшаға сәйкес нысан бойынша терроризмге қарсы дайындық жөніндегі оқу іс-шараларын есепке алу журналына (бұдан әрі – журнал) енгізіледі.
43. Журнал тігіледі және мөрмен, сондай-ақ бірінші басшының қолымен бекітіледі. Журналды толтыру қатаң жүйелілікті сақтай отырып жүргізіледі.
44. Журналды жүргізу және объектінің терроризмге қарсы қорғалуы жөніндегі іс-шараларды өткізу үшін химия өнеркәсібі объектісінің бірінші басшысы жауапты тұлғаны айқындайды.
45. Нұсқама немесе сабақ өткізу кезінде көрсетілген іс-шараны құжаттау хаттама түрінде жүзеге асырылады.
4-тарау. Террористік көріністерге ден қою, сондай-ақ жасалған терроризм актісінің нәтижесінде туындаған техногендік сипаттағы қатерлерді жою мәселелері бойынша өзара іс-қимылды ұйымдастыруға қойылатын талаптар
46. Өзара іс-қимыл терроризм актілерінің профилактикасы және алдын алу, объектіде терроризм актісі қаупі төнген немесе жасалған жағдайдағы іс-қимылдарға қызметкерлерді, объектіні күзету қызметкерлерін оқыту және даярлау мақсатында ұйымдастырылады.
47. Терроризмге қарсы комиссиямен өзара іс-қимыл объект үшін террористік сипаттағы неғұрлым ықтимал қатерлерді нақтылау арқылы профилактикалық және оқу-жаттығу іс-шараларын жоспарлау кезеңінде белгіленеді.
48. Объектідегі террористік сипаттағы неғұрлым ықтимал қатерлерге, объектінің ерекшеліктеріне (объектінің түрі, іске асырылатын оқыту бағдарламалары, қызметкерлер мен күзет қызметкерлерінің саны, объектінің орналасуы) сүйене отырып, объектіде осы Нұсқаулыққа 4-қосымшада келтірілген объект адамдарының әртүрлі тобының террористік сипаттағы ықтимал қатерлерге іс-қимыл алгоритмдері нақтыланады.
49. Аталған алгоритмдер уәкілетті мемлекеттік органдардың қатысуымен өткізілетін практикалық сабақтар, сондай-ақ терроризмге қарсы күрес жөніндегі жедел штабтардың жоспарларына сәйкес өткізілетін терроризмге қарсы әртүрлі деңгейдегі оқу-жаттығуларды, жаттығуларды дайындау мен өткізу, объектінің терроризмге қарсы қорғалуын бағалау (эксперимент) барысында пысықталады.
50. Терроризмге қарсы күрес жөніндегі жедел штаб объектіні терроризмге қарсы оқу-жаттығулар, жаттығулар өткізуге, терроризм актісінің жасалуына кедергі келтіруге және оның салдарларын барынша азайтуға (жоюға) химия өнеркәсібі объектісіне бағалау жүргізуге жұмылдырған жағдайда, объектінің басшысы, сондай-ақ объектіге күзет қызметтерін көрсету туралы шарт жасасқан күзет қызметі субъектісінің басшысы объектіге жәрдем көрсетеді, көрсетілген іс-шараларды өткізуге қызметкерлердің, күзет қызметкерлерінің қажетті топтарын тартуды және олардың қатысуын қамтамасыз етеді.
51. Терроризмге қарсы оқу-жаттығуларды өткізу, объектінің терроризмге қарсы қорғалуын бағалау (эксперимент) қорытындылары бойынша тиісті жоспарларға, графиктерге және алгоритмдерге түзетулер енгізіледі.
52. Террористік көріністерге ден қою мәселелері бойынша өзара іс-қимыл міндеттерінің бірі Қазақстан Республикасының аумақтық ішкі істер және ұлттық қауіпсіздік органдарын терроризм актілерін дайындау фактілері мен белгілері туралы уақтылы хабардар ету және оларға жол бермеуге бағытталған шараларды іске асыру болып табылады.
53. Терроризм актісін (актілерін) жасау немесе жасау қауіптеріне іс-қимыл дайындығын қамтамасыз ету шеңберінде объектіге күзет қызметтерін көрсету туралы шарт жасасқан объектілердің басшылары, күзет қызметі субъектілерінің басшылары алғашқы іс-қимыл алгоритмдерін әзірлейді:
1) терроризм актісінің (актілері) жасалу қатері немесе жасалуы туралы Қазақстан Республикасының аумақтық ішкі істер және ұлттық қауіпсіздік органдарын дереу хабардар ету бойынша;
2) терроризм актісінің (актілері) жасалу қаупі немесе жасалуы туралы уәкілетті мемлекеттік органдардан ақпарат алған кезде;
3) қызметкерлердің, күзет қызметкерлерінің қаруды, қолдан жасалған жарылғыш құрылғыларды дайындауға арналған бөлшектерді ұрлаудың, заңсыз сатып алудың белгілі болған фактілері туралы, сондай-ақ олардың сақталатын орындары туралы аумақтық ішкі істер органдарын уақтылы хабардар ету.
54. Химия өнеркәсібі объектілерінің басшылары, қызметкерлері, күзет қызметкерлері терроризм актісін жасау кезінде немесе оның жасалу қаупі туралы аумақтық ұлттық қауіпсіздік органдарын, ішкі істер органдарының бөлімшелерін осы Нұсқаулыққа 4-қосымшада ұсынылған террористік сипаттағы болжамды қатерлерге объектілердегі әртүрлі тұлғаларының іс-қимыл алгоритмдерге сәйкес хабардар етеді.
Ақпаратты ұсынған кезде терроризм актісінің жасалғаны туралы немесе оның жасалу қаупі туралы алынған мәліметтер, объектінің атауы мен мекенжайы, оқиғаның уақыты, зардап шеккендердің бар-жоғы, олардың орналасқан жері мен жай-күйі, хабар беруші адамның тегі, аты және әкесінің аты (болған кезде) және оның лауазымы көрсетіледі.
Толық деректердің жоқтығы жауапты тұлғаларды тез арада баяндама жасаудан босатпайды.
55. Террористік қауіптіліктің белгіленген деңгейіне сәйкес террористік тұрғыдан осал химия өнеркәсібі объектілерінің меншік иелері, иелері, басшылары немесе лауазымды адамдары Хабардар ету қағидаларына сәйкес мынадай қауіпсіздік шараларын қолданады:
1) террористік қауіптіліктің ("сары") деңгейінде:
химия өнеркәсібі объектісінде өткізу режимін күшейту;
арнайы техникалық құралдарды пайдалана отырып, келушілерді, персоналды және көлік құралдарын тексеріп қарау іс-шараларын жүргізу барысында режимдік шараларды күшейту;
алынған ақпаратқа қарай тиісті саладағы мамандарды тарта отырып, күзет қызметтерін көрсету туралы шарт жасасқан күзет қызметі субъектілеріне, дағдарыс жағдайларын оқшаулау жөніндегі функцияларды жүзеге асыратын объектілердің персоналына, қызметшілері мен қызметкерлеріне нұсқама беру;
персоналды терроризм актісінің жасалу қаупі және қажетті іс-қимылдар туралы хабардар ету;
2) террористік қауіптіліктің жоғары ("қызғылт сары") деңгейінде (террористік қауіптіліктің "сары" деңгейі белгіленген кезде қабылданатын шаралармен қатар):
объект персоналы мен бөлімшелерінің қауіпті жағдайларды оқшаулау жөніндегі функцияларды жүзеге асыратын дайындығын тексеру және олардың терроризм актісінің жолын кесу және адамдарды құтқару жөніндегі ықтимал іс-қимылдарын пысықтау;
күзет қызметтерін көрсету туралы шарт жасасқан күзет қызметі субъектісінің объектілерді, қауіпті жағдайларын оқшаулау жөніндегі функцияларды жүзеге асыратын объектілердің персоналын, қызметшілері мен қызметкерлерін күзетуді күшейту;
объект аумағы бойынша көлік құралдарының жүруін бақылауды күшейту, қару мен жарылғыш заттарды анықтаудың техникалық құралдарын қолдана отырып, көлік құралдарына тексеріп қарауды жүргізу;
терроризм актісі нәтижесінде физикалық және моральдық залал келтірілген адамдарды қабылдауға объектінің жоғары дайындық режиміне келтіру.
3) террористік қауіптіліктің шекті ("қызыл") деңгейі белгіленген кезде (террористік қауіптіліктің "сары" және "қызғылт сары" деңгейлері енгізілген кезде қолданылатын шаралармен қатар):
адамдарды құтқару жөнінде шұғыл шаралар қабылдау, құтқару қызметтері мен құралымдарының үздіксіз жұмыс істеуіне жәрдемдесу;
объектіні төтенше режим жағдайына аудару.
5-тарау. Химия өнеркәсібі объектінің терроризмге қарсы қорғалу паспортын әзірлеуге және онымен жұмыс істеуге қойылатын талаптар
56. Паспорт терроризмге қарсы іс-қимылды жүзеге асыратын мүдделі органдар объектідегі терроризм актілерінің алдын алу, жолын кесу, салдарларын барынша азайту және (немесе) жою жөніндегі іс-шараларды жоспарлаған кезде оларды пайдалануға арналған.
57. Паспорт қолжетімділігі шектеулі ақпаратты қамтитын құжат болып табылады.
Химия өнеркәсібі объектілерінде объектілердің басшылары оны әзірлеуге жұмылдырылмаған адамдардың паспортқа қол жеткізуін шектеу, объектінің терроризмге қарсы қорғалуын қамтамасыз ету, объектілердің терроризмге қарсы қорғалуының жай-күйін бақылау, терроризмге қарсы күрес жөніндегі жедел штабтың қызметі бойынша шаралар қабылдайды.
58. Объектінің басшысы болып паспортты әзірлеуге, оның сақталуына және паспорттың деректерін уақтылы жаңартуға жауапты (жауапты) адам (адамдар) тағайындалады.
59. Паспорт "Террористік тұрғыдан осал объектілердің терроризмге қарсы қорғалуының үлгілік паспортын бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Ішкі істер министрінің 2023 жылғы 14 маусымдағы № 481 және Қазақстан Республикасы Ұлттық қауіпсіздік комитеті төрағасының 2023 жылғы 26 маусымдағы № 51 бірлескен бұйрығымен (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 32950 болып тіркелген) бекітілген террористік тұрғыдан осал объектілерінің терроризмге қарсы қорғалу үлгілік паспортына сәйкес бір мезгілде электрондық нұсқасын әзірлей отырып, екі данада әзірленеді.
60. Объект бірнеше құқық иеленушісі бар ғимаратта, құрылыста (ғимараттар мен құрылыстар кешенінде) орналасқан жағдайларда, паспорт жасау олардың арасындағы жазбаша келісім бойынша: объектілердің барлық құқық иеленушілерімен немесе олардың бірімен бірлесіп жүзеге асырылады.
61. Паспорттың жобасы объектінің басшысы объектіні террористік тұрғыдан осал объектілердің, облыстың, республикалық маңызы бар қаланың, астананың тізбесіне (бұдан әрі – аумақтық тізбе) енгізу туралы тиісті хабарламаны алған кезден бастап қырық бес жұмыс күні ішінде жасалады.
62. 61-тармақта көрсетілген мерзімдерде (объектінің күрделілігін ескере отырып) паспортты әзірлеу мүмкін болмаған жағдайда объектінің басшысы терроризмге қарсы комиссия аппаратына паспортты жасау мерзімдерін ұзарту туралы негізделген өтініш жібереді.
63. Әзірленген паспорттың жобасы жасалғаннан кейін күнтізбелік он күн ішінде Үлгілік паспортта көрсетілген лауазымды адамға келісуге жіберіледі.
Паспорттың жобасын келісу мерзімі үлгілік паспортта көрсетілген лауазымды адамға паспорт келіп түскен күннен бастап он бес жұмыс күнінен аспауға тиіс.
Паспорт жобасы бойынша ескертулер болған жағдайда, ол қайтаруға негіз болған себептер көрсетіліп, паспорт жобасын жолдаған тұлғаға қайтарылады.
Паспорт жобасы қайтарылған күннен бастап он бес жұмыс күнінен аспайтын мерзімде пысықталады.
Қайтадан түскен паспорт жобасын (бұған дейін көрсетілген ескертулерді орындау үшін) келісу мерзімі жеті жұмыс күнінен аспауы тиіс.
64. Келісілгеннен кейін он жұмыс күні ішінде паспортты объектінің басшысы бекітеді (оның ішінде оны жаңарту кезінде).
Бірлесіп жасаған кезде паспортты объектілердің барлық құқық иеленушілері бекітуге тиіс.
Бір құқық иеленуші жасаған кезде паспортты ол объектінің басқа құқық иеленушілерімен келісім бойынша бекітеді.
65. Паспорттың бірінші данасы (түпнұсқасы) әзірленіп, бекітілгеннен кейін оның сақталуына және паспорттың деректерін уақтылы жаңартуға жауапты тұлғада сақталуға тиіс.
66. Терроризм актілерінің салдарын жоюға және азайтуға тартылған органдарға паспортты уақтылы беруді қамтамасыз ету мақсатында паспортқа екі данада тізімдеме жасалады.
Тізімдеменің бір данасы паспортпен бірге қажет болған жағдайда терроризмге қарсы операцияға басшылықты жүзеге асыратын жедел штабқа беріледі. Тізімдеменің екінші данасы паспортты сақтауға жауапты адамда қалады.
67. Паспорттың екінші данасы және паспорттың электрондық нұсқасы (PDF форматында электрондық ақпарат тасығышта) ол бекітілген немесе түзетілген күннен бастап күнтізбелік он күннен кешіктірілмейтін мерзімде сақтау үшін Қазақстан Республикасы ішкі істер органдарының аумақтық бөлімшелеріне жіберіледі.
68. Паспорт төмендегі жағдайлар өзгерген кезде түзетуге жатады:
1) меншік құқығы;
2) химия өнеркәсібі объектісі басшысының;
3) химия өнеркәсібі объектісінің атауы;
4) химия өнеркәсібі объектісінің негізгі мақсаты;
5) егер конструкциясына өзгерістер жүргізілген болса, объектінің, іргелес аумақта құрылыс салудың жалпы алаңы мен периметріне немесе үйлерді (құрылыстар мен ғимараттарды) және инженерлік жүйелерді күрделі жөндеу, реконструкциялау аяқталғаннан кейін;
6) объектінің ықтимал қауіпті учаскелері;
7) объектінің терроризмге қарсы қорғалуын қамтамасыз ету үшін тартылатын техникалық құралдары.
69. Өзгерістер түзету үшін негіздер туындағаннан кейін күнтізбелік жиырма күн ішінде енгізіледі.
Паспортты әзірлеу, оған түзетулер енгізу мерзімдерін ұлғайту қажет болған кезде химия өнеркәсібі объектісінің басшысы терроризмге қарсы комиссияға тиісті өтінішпен жүгінеді.
Паспортта сақтау үшін жауапты қызметкер объект басшысының немесе паспортқа қол қоюға уәкілетті адамның қолымен расталған өзгерістердің себептері мен күндерін көрсете отырып, енгізілген өзгерістер мен толықтырулар туралы белгі қояды. Өзгерістер мен толықтыру енгізілген паспорт ауыстырылуға жатады.
Бір мезгілде объект басшысының қолы қойылған тиісті өзгерістер туралы ақпарат паспорттың электрондық нұсқасын бір мезгілде ауыстыра отырып, паспорттың екінші данасына қоса тіркеу үшін Қазақстан Республикасының ішкі істер органдарына жіберіледі.
Паспорт:
1) кемінде бес жылда бір рет;
2) паспорт мәтіні тармақтарының жартысынан астамына түзетулер енгізген жағдайда толық ауыстыруға жатады.
70. Паспорт тиісті акт жасала отырып, комиссиялық тәртіппен жойылуға жатады.
Акт объектінің құқық иеленушісі болып табылатын ұйымда қалады.
Актінің көшірмесі паспорттың екінші данасын сақтау орны бойынша жіберіледі.
6-тарау. Химия өнеркәсібі объектілерін инженерлік-техникалық жабдықтармен жарақтандыруға қойылатын талаптар
71. Террористік тұрғыдан осал химия өнеркәсібі объектілерін терроризмге қарсы қорғауды қамтамасыз ету қорғалатын шектеулі кіру аймақтарын, бақыланатын аумақтарды құру және қорғау, өткізу және объектішілік режимдерді қамтамасыз ету, объектінің күзетілетін аймағында орналасқан жабдықтарды, ғимараттар мен құрылыстарды күзету, сондай-ақ объектінің бақыланатын аймақтарына өтетін қызметкерлерді, келушілерді, жолаушыларды, қол жүгін, жүкті бақылау және тексеру жөніндегі іс-шараларды қамтиды.
72. Химия өнеркәсібінің объектілерін жабдықтау үшін мынадай инженерлік-техникалық құралдар қолданылады:
1) рұқсатсыз кіруді болдырмайтын және объектінің режимдік жағдайларын қанағаттандыратын объект периметрінің жабдығы бойынша: периметрдің, объектінің аймақтары мен жекелеген учаскелерінің қоршауы (физикалық тосқауыл); бақылау-өткізу пункттері; объект ғимараттарының қабырғаларын, құрылыстарын, оның терезе ойықтарын нығайту; кіруді бақылау және басқару құралдары, кіруді шектеу, тексеру, жарықтандыру жүйелері мен құралдары, жүйелер сыртқы периметрді бақылау; таранға қарсы құрылғылар (периметрі бойынша қауіптілігі жоғары учаскелер болған кезде).
2) объектідегі жағдайды бақылау бойынша: байланыс, хабарлау, күзет және дабыл жүйелері мен құралдары (оның ішінде жылжымалы немесе стационарлық дабыл құралдары – "дабыл түймелері") дабыл, күзет теледидар жүйелері;
3) қауіпсіздік жүйелерінің жұмысын қамтамасыз ететін: резервтік, үздіксіз электрмен жабдықтау жүйелері мен құралдары.
73. Қоршау күрделі құрылыстар болып табылады және үлгі жоба бойынша салынады. Негізгі қоршаулардың ең жетілдірілген үлгісі қазуға төтеп беру тұрғысынан темір-бетон цокольмен немесе жерге 200-400 миллиметр қазылған арматуралық тормен күшейтілген темір-бетон және тор көзді болып табылады.
Объектілер аумақтары қоршауының биіктігі кемінде 2,5 метр темір-бетон тақталарынан немесе қалыңдығы кемінде 2 миллиметрден тұтас металл қаңылтырдан, ал қар түскендегі тереңдігімен бір метрден көп аудандарда - кемінде 3 метр жасалады. Объектілердің ерекшеліктерін ескере отырып, МКҚ-мен келісім бойынша оның маңындағы құрылыстардың жалпы кейпіне сай металл конструкциялар (қалыңдығы кемінде 18 миллиметр, арасындағы саңылау 100 миллиметрден аспайтын шыбық түрінде жасалған металл торлы дуал) жасауға рұқсат етіледі. Қоршау тік бұрышты, бақылау және техникалық күзет құралдарының қолданылуын қиындататын иіндер мен бұрылыстарсыз, сыртқы шығыңқылар мен ойықтарсыз жасалады.
74. Объектінің аумағына, күзетілетін ғимараттарға кіруге болатын құдықтар, люктер, лаздар, шахталар, ашық құбырлар, арналар және ұқсас құрылыстар түріндегі кіреберістері немесе шығулары бар объектінің жерасты және жер үсті коммуникациялары тұрақты немесе алынбалы торлармен, қақпақтармен, құлыптау құрылғылары бар есіктермен жабдықталады (тұрақты құрылғылар барлық коммуникацияларға, ашылуға жатпайтын жабдыққа диаметрі 250 миллиметрден асатын (қимасы 250×250 миллиметрден асатын) барлық ойықтар жатады.
75. Объектіні салуды, реконструкциялауды, жаңғыртуды, күрделі жөндеуді жобалау барысында объектінің меншік иесіне, объектінің иесіне объектінің террористік тұрғыдан осал объектілерге жатқызу өлшемшарттарына сәйкестігін айқындау және қажет болған жағдайда терроризмге қарсы құралдарды тиісті инженерлік-техникалық жарақтандыруды, қайта жарақтандыруды және ұлғайтуды көздеу қажет. Объектіні түбегейлі реконструкциялау, оны жаңғырту кезінде жауапты тұлғалар объектілерді осы Нұсқаулықтың талаптарына сәйкес келтіру жөнінде шаралар қолданады.
76. Объектіні инженерлік-техникалық жабдықтармен жарақтандыру жөніндегі іс-шаралардың аяқталу мерзімі объектіге террористік тұрғыдан осал мәртебе берілген сәттен бастап 6 айдан аспайды.
Бұл ретте, Ұлттық бейнебақылау жүйесіне қосылу мерзімдері, объектілердің бейнебақылау жүйелеріне қойылатын техникалық талаптар Қазақстан Республикасы Ұлттық қауіпсіздік комитеті төрағасының 2020 жылғы 27 қазандағы № 69-қе бұйрығымен (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 21693 болып тіркелген) бекітілген Ұлттық бейнебақылау жүйесінің жұмыс істеу қағидаларында айқындалған бейнебақылау жүйелерінің ең төменгі техникалық мүмкіндіктеріне сәйкес келуі тиіс.
Объектіні инженерлік-техникалық жабдықтармен жарақтандыру жөніндегі іс-шараларды аяқтаудың өзге де мерзімдері жергілікті атқарушы органның жанындағы терроризмге қарсы комиссиямен келісу бойынша ықтимал қауіптілік дәрежесіне, терроризм актісін жасау қаупіне қарай объектінің терроризмге қарсы қорғану жағдайына комиссиялық тексеру жүргізгеннен кейін белгіленеді.
77. Террористік тұрғыдан осал объектінің инженерлік-техникалық жабдығы жұмыс күйінде ұсталады. Қауіпсіздікті қамтамасыз етудің техникалық құралдарын пайдаланатын террористік тұрғыдан осал объектілерде пайдалану үшін білікті инженерлік-техникалық персонал болады және осы техникалық құралдарға техникалық қызмет көрсетуді жүргізу кестелерін әзірлейді.
78. Көлік құралдарының өтуі және объектілер қызметкерлерінің бақыланатын аймаққа өтуі үшін қоршауда арнайы автокөліктің (жедел жәрдем, өрт сөндіру қызметі, фельдсвязь және басқалар) кіруі/шығуы үшін негізгі, қосалқы және қосалқы кіреберістер/шығулар белгіленеді.
Сыртқы периметрлік қоршауда құлыпталмайтын есіктердің, қақпалардың, сондай-ақ тесіктердің, сынықтардың және зақымданулардың болуына жол берілмейді.
79. Объектідегі қарап тексеру пункттері (ішкі бақылау-өткізу пункті) қарап тексеру техникалық құралдарымен жабдықталады және оған мыналар кіреді:
1) адам денесінде және оның киімінде суық және атыс қаруын, құрамында металы бар жарылғыш құрылғыларды табуға арналған, құрамында металы бар өндіріс өнімдерінің әртүрлі түрлерін алып жүруге тыйым салынған стационарлық металл анықтағыштар (металл детекторлар) арка немесе тірек түріндегі стационарлық құрылғылар түрінде орындалады;
2) адам денесінде және оның киімінде жасырылған заттар мен заттарды (радиотолқынды сканер түрі) енгізуге тыйым салынған заттарды анықтауға мүмкіндік беретін стационарлық жабдық;
3) қара және түсті металдар мен олардың қорытпаларын анықтауды және қажет болған жағдайда тануды қамтамасыз етуге арналған портативті (қолмен) аспаптардың дербес қоректендіру көзінен кемінде 10 сағат үздіксіз жұмыс істеу ұзақтығы болуы тиіс;
4) металл және металл емес атыс қаруын, оның бөлшектерін, барлық калибрлі оқ-дәрілерді, гранаталарды және сынық/жарылғыш әрекетті қарудың басқа түрлерін, пышақтарды, сойылдарды, қылыштарды, әскери және коммерциялық мақсаттағы жарылғыш заттарды, детонаторларды тануға арналған рентген-телевизиялық қондырғылар;
5) күдікті ауа сынамаларын компоненттік және құрылымдық талдау жүргізу арқылы олардың немесе олардың іздерінің болуын анықтау үшін жарылғыш, қауіпті химиялық заттарды анықтауға арналған құрылғылар;
6) қол жеткізуді басқару және басқару жүйесімен біріктірілген электрондық рұқсаттамаларды оқу құрылғылары (рұқсатсыз кіруді болдырмайтын сәйкестендіру белгісі бойынша оқу);
7) жеке тексеруді жүргізуге арналған үй-жайлар;
8) полиция және күзет пункттерін хабардар ететін дабыл сигнализациясының құрылғылары;
9) бейнебақылау жүйелері;
10) қол жүгі мен багажды қолмен (физикалық) тексеруге арналған үстелдер;
11) рентген-телевизиялық қондырғылармен тексеру үшін тексерілетін адамдардың заттары мен нәрселерін орналастыруға арналған пластикалық, көзбен шолып қаралатын сыйымдылықтар;
12) тексеруден өтетін объектілер персоналы мен объектілерге келушілердің ағынын реттейтін объектілер мен объектілерге келушілердің тексерілген және тексерілмеген персоналы ағындарының араласуына жол бермейтін қоршаулар;
13) қауіпті заттар мен нәрселердің тізбесі туралы ақпараты және объектілер персоналы мен объектілерге келушілерді, қол жүгі мен багажды тексеру тәртібін регламенттейтін нормативтік құқықтық актілерден үзінді көшірмелері бар стендтер.
Аумақтың жекелеген объектілерінде жасырын жарылғыш заттарды анықтау құралы ретінде қызметтік иттер пайдаланылуы мүмкін.
80. Телевизиялық күзет жүйесі бақылайды:
1) меншік шекарасындағы объект аумағының периметрі;
2) объектіге кірме жолдардың аумағы;
3) персонал мен келушілерді тексеру пункттері және күту орындары;
4) тексеру үй-жайлары (бөлмелері), көлікті тексеру аймақтары (бар болса);
5) негізгі және авариялық кірулер;
6) ықтимал қауіпті учаскелері бар аумақтар мен үй-жайлар, оларға апаратын үй-жайлар (орындар), дәліздер;
7) объект басшысының (иесінің) қалауы бойынша басқа да үй-жайлар.
Кейінгі оқиғаларды талдау үшін бейнеақпаратты сақтау мерзімі кемінде 30 тәулікті құрайды.
Бейнекамераларды орнату "өлі" аймақтарды қоспағанда жүргізіледі.
81. Бейнекамералардың жалпы мүмкіндіктері, бейнекамераларды орнату тәртібі, камералардың түрлері, бейнебақылау жүйелерінің мүмкіндіктері және басқалары ұлттық бейнебақылау жүйесінің жұмыс істеу қағидаларында көзделген бейнебақылау жүйелерінің техникалық мүмкіндіктеріне сәйкес болуы қажет.
82. Бейнебақылау жүйесі жазбаларының мұрағатын сақтауды жүзеге асыратын техникалық құралдар вандалға қарсы шкафтарда қолжетімділігі шектеулі жеке үй-жайда орналастырылады;
83. Террористік тұрғыдан осал объектілер объектіге және (немесе) объектінің күзетілетін аймағына рұқсатсыз кіру немесе кіруге әрекет жасау туралы хабарламаларды анықтау және беру мақсатында күзет және дабыл сигнализациясы құралдарымен жарақтандырылады. Күзет дабылы жүйесінің құрылымы мыналарға сүйене отырып анықталады:
1) объектінің жұмыс режимі;
2) ғимараттар ішіндегі үй-жайлардың орналасу ерекшеліктері;
3) қорғалатын аймақтардың саны.
84. Террористік тұрғыдан осал объектілер ені 3-4 метр, кемінде 10 люкс жарықтандырылған тұтас жолақ құра отырып, периметрдің кез келген нүктесінде тәуліктің қараңғы уақытында олардың терроризмге қарсы қорғалуын қамтамасыз ету мақсатында күзеттік жарықтандыру жүйелерімен және құралдарымен жабдықталады.
Жарықтандыру мынадай талаптарға сай болуы керек:
1) күзет қызметіне құқық бұзушыларды өздерінің заңсыз мақсаттарына жеткенге дейін анықтау мүмкіндігін қамтамасыз ету;
2) құқық бұзушылардың енуіне немесе олардың құқыққа қайшы мақсаттарын жүзеге асыруына шектеу және кедергі жасау.
85. Объектілердегі периметрлік жарықтандыру периметр бойымен жоғары жарық деңгейін жасауға арналған. Ол үшін төмен биіктікке орнатылған жоғары ілулі шамдар немесе шамдар қолданылады.
86. Жергілікті жарықтандыру құқық бұзушы паналай алатын аймақтың жеткіліксіз жарықтандырылған учаскелерінде қолданылады. Осы мақсатта вандалға қарсы қорғанысы бар шағын жарық көздерін пайдалану қажет. Барлық қараңғы учаскелерді жарықтандыруды қамтамасыз ету бойынша шаралар қабылдау, шатырларды, өрт сөндіру және авариялық шығуларды жергілікті жарықтандыруды көздеу қажет.
87. Қолданылатын жарық техникалық жабдықтың физикалық қорғанысы қауіп дәрежесіне сәйкес келеді. Осы мақсатта берік монтаждық арматура, брондалған кабельдер және қорғалған коммутациялық құрылғылар қолданылады. Электрмен жабдықтау әдеттегі желіден емес, бөлек көзден жүзеге асырылады. Объектінің ықтимал қауіпті учаскелерін электрмен жабдықтау мақсатында үздіксіз қоректендіруді қамтамасыз ету үшін резервтік күштік қондырғы көзделеді.
88. Жарық техникалық жабдық дабыл дабылы бұзылған жағдайда қосылуы үшін анықтау жүйелеріне (бейнебақылау камералары, қозғалыс датчиктері) қосылады.
89. Қауіпсіздікті қамтамасыз ету үшін объектіде мобильді, қарапайым радио және телефон жабдықтары қолданылады.
Телефондар абоненттің нөмірін автоматты түрде анықтау функциясын қолдайды немесе пайдаланылатын телефон байланыс жүйелерінің түріне және телефон арқылы сөйлесудің аудиожазбасының мүмкіндігіне сәйкес абоненттің нөмірін автоматты түрде анықтау аппаратурасымен жабдықталуы керек.
Персонал мен келушілерді дауыстық және дыбыстық ақпараттандыру үшін диспетчерлік қызметтерді хабарлау жүйелері пайдаланылады.
90. Террористік тұрғыдан осал объектілер күзет және дабыл сигнализациясы, кіруді бақылау және басқару, жарықтандыру, бейнебақылау жүйесінің үздіксіз жұмысын қамтамасыз ету үшін резервтік электрмен жабдықтау жүйелерімен және құралдарымен жарақтандырылады.
Күзет және дабыл сигнализациясы, кіруді бақылау және басқару жүйелері негізгі желілік қоректендіру болмаған кезде жабдықтың кемінде 2 сағат жұмыс істеуін қамтамасыз ететін аккумуляторлық қолдауы бар үздіксіз қоректендіру көздерін қамтиды.
Электр қуатының дербес резервтік көздері кіруді бақылау және басқару жүйесінің, телевизиялық бейнебақылау жүйесінің, күзет және кезекші жарықтандырудың жұмысын қамтамасыз етеді:
1) қалалық үлгідегі қалалар мен кенттерде – кемінде 24 сағат;
2) ауылдық аудандарда – кемінде 48 сағат;
3) жету қиын аудандарда – кемінде 72 сағат.
| Террористік тұрғыдан осал химия өнеркәсібі объектілерін терроризмге қарсы қорғауды ұйымдастыру жөніндегі нұсқаулыққа 1-қосымша |
Химия өнеркәсібі объектілері үшін терроризмге қарсы қорғау саласындағы құжаттар тізбесі
1. Ұйымда терроризмге қарсы қорғау іс-шараларын ұйымдастыруға және өткізуге жауапты адамдарды тағайындау туралы бұйрық (функционалдық міндеттерін көрсете отырып) не лауазымдық нұсқаулық, оның ішінде терроризмге қарсы қорғау жөніндегі нұсқамаларды өткізуге жауапты адамдарды тағайындау туралы бұйрық.
2. Терроризмге қарсы дайындық бойынша оқу іс-шараларын есепке алу журналы.
3. Химия өнеркәсібі объектісінің бірінші басшысының актісімен бекітілген объектіге кедергісіз рұқсат беру құқығы бар адамдардың тізбесі.
4. Химия өнеркәсібі объектісінің бірінші басшысы бекіткен өткізу және объектішілік режимдерді ұйымдастыру тәртібі.
5. Террористік сипаттағы ықтимал қауіп-қатерлерге объектінің әр түрлі тұлғаларының іс-қимыл алгоритмдері.
6. Күзет бөлімшелерінің, күзетшілердің (вахтерлердің) (ол болған кезде) кезекшілікті қабылдау, тапсыру, аумақты, үй-жайларды аралау журналы.
7. Мекеменің қауіпсіздік паспорты, қауіпсіздік паспортын сақтауға жауапты адамды тағайындау туралы бұйрық.
8. Өрт кезінде, терроризм актісінің қаупі және өзге де төтенше жағдайлар туралы ақпарат алған жағдайда мекеме қызметкерлері мен келушілерін эвакуациялау жоспарлары мен тәртібі.
9. Жаттығуларды өткізу кестесімен ғимараттардан (құрылыстардан) қызметкерлер мен келушілерді қауіпсіз және уақтылы эвакуациялау бойынша оқу-жаттығуларды, жаттығуларды өткізу туралы бұйрық.
10. Террористік акт жасау қаупі төнген немесе ол жасалған кезде мекеме қызметкерлерін қорғау тәсілдері мен іс-қимылдарға оқыту бағдарламалары, хаттамалары.
11. Мекемені күзетуге арналған шарттар (бірінші кіші түрдің күзет қызметін жүзеге асыруға, "күзет қызметінің барлық түрлері, оның ішінде террористік тұрғыдан осал химия өнеркәсібі объектілерін күзету" лицензияларының көшірмелері), күзет сигнализациясы, бейнебақылау жүйелеріне, дабыл сигнализациясы түймелеріне қызмет көрсету.
12. Террористік қауіптілік деңгейлерін белгілеу кезінде объектілер басшыларының (меншік иелерінің) іс-қимылдары жөніндегі нұсқаулық.
13. Террористік қауіптілік деңгейін белгілеу кезінде мекеме қызметкерлерін хабардар ету схемасы.
| Террористік тұрғыдан осал химия өнеркәсібі объектілерін терроризмге қарсы қорғауды ұйымдастыру жөніндегі нұсқаулыққа 2-қосымша |
Химия өнеркәсібі объектісін алып өтуге (алып өтуге), әкелуге (әкетуге) тыйым салынған заттар мен нәрселердің тізбесі
1. Қару:
1) атыс қаруы;
2) травматикалық, газды және жарық-дыбыстық әсер ететін патрондары бар ұңғысыз;
3) суық қару, сондай-ақ суық қаруға жатпайтын әртүрлі пышақтар;
4) лақтыратын қару;
5) пневматикалық;
6) газды;
7) электрлік;
8) белгі беру;
9) зақымдаушы әсері радиоактивті сәулелену мен биологиялық әсерді пайдалануға негізделген қару мен заттар;
10) зақымдайтын әсері электромагниттік, жарық, жылу, инфрадыбыстық немесе ультрадыбыстық сәулеленуді пайдалануға негізделген қару мен заттар;
11) жоғарыда санамаланған қару түрлерін имитациялайтын заттар;
12) қару ретінде пайдаланылатын заттар (соққы-жару, лақтыру және тесу-кесу әрекеттері);
13) қаруға оқ-дәрілер және оның құрамдас бөліктері.
3. Заттар:
1) есірткі заттары;
2) психотроптық құралдар;
3) алкоголь өнімдері.
| Террористік тұрғыдан осал химия өнеркәсібі объектілерін терроризмге қарсы қорғауды ұйымдастыру жөніндегі нұсқаулыққа 3-қосымша |
Терроризмге қарсы қауіпсіздік мәселелері бойынша профилактикалық және оқу іс-шаралары тақырыптарының нұсқалары
1. Оқу сабақтары (теориялық) тақырыптарының нұсқалары:
терроризмге қарсы қауіпсіздік мәселелері жөніндегі заңнаманың негізгі талаптары
терроризмнің мәні мен қоғамдық қауіптілігі, террористік сипаттағы әрекеттерді жасағаны үшін жауапкершілік;
террористік қауіптің ықтимал көздері туралы хабарлау;
террористік сипаттағы ықтимал қауіп-қатерлерге химия өнеркәсібі объектілерінің әр түрлі тұлғаларының іс-қимыл алгоритмдерін тағайындау және олармен жалпы танысу.
2. Нұсқаулық тақырыптарының нұсқалары:
объектінің әрбір қызметкерін терроризм актісін жасау немесе объект аумағы шегінде оның жасалу қаупі жағдайында дербес мінез-құлық тәртібімен және іс-қимылдармен егжей-тегжейлі таныстыру;
эвакуациялау кезіндегі қауіпсіздік шаралары туралы пациенттерді, білім алушыларды және объектіге келушілерді таныстыру.
3. Практикалық сабақтар тақырыптарының нұсқалары:
Химия өнеркәсібі объектісі қызметкерлерінің, күзет қызметкерлерінің практикалық іс-қимылдарын пысықтау:
1) иесіз заттар мен күдікті заттарды табу мақсатында үй-жайларды қарап тексеруді ұйымдастыру бойынша;
2) иесіз заттар, күдікті заттар табылған және миналау туралы хабар алған кездегі іс-әрекеттер;
3) иесіз заттар, күдікті заттар табылған және объектіні миналау туралы хабар алынған кезде ішкі істер органдарын, уәкілетті органдарды хабардар ету тәртібі бойынша;
4) персоналды және объектіге келушілерді хабардар етуді ұйымдастыру бойынша;
5) объект персоналы мен келушілерін эвакуациялауды ұйымдастыру бойынша;
6) адамдарды эвакуациялау кезінде іс-қимылдарды ұйымдастыру бойынша.
| Террористік тұрғыдан осал химия өнеркәсібі объектілерін терроризмге қарсы қорғауды ұйымдастыру жөніндегі нұсқаулыққа 4-қосымша |
Террористік сипаттағы ықтимал қауіптерге әртүрлі адамдар объектілер іс-қимылдарының алгоритмдері
1-бөлім. Объектінің қызметкерлері мен келушілеріне қарулы шабуыл жасау кезіндегі іс-қимыл алгоритмі
1. Келушілердің әрекеттері:
қорғану: ғимараттан абайлап кету немесе үй-жайға баспана беру, есікті құлыптау, тәртіп сақшыларының келуін күту;
мүмкіндігінше құқық қорғау және (немесе) арнаулы мемлекеттік органдарды, күзетті, персоналды, объектінің басшылығын қарулы шабуылдың фактісі мен мән-жайлары туралы кез келген тәсілмен хабардар етуге міндетті.
2. Қызметкерлердің әрекеттері:
мүмкіндігінше құқық қорғау және (немесе) арнаулы мемлекеттік органдарды, күзетті, персоналды, объектінің басшылығын қарулы шабуылдың фактісі мен мән-жайлары туралы кез келген тәсілмен хабардар етуге;
мүмкіндігінше келушілерді эвакуациялау;
қорғану: ғимараттан абайлап кету немесе үй-жайға баспана беру, есікті құлыптау, тәртіп сақшыларының келуін күту.
3. Объектіні күзету әрекеттері:
Қарулы шабуылдаушыны анықтаңыз;
мүмкіндігінше оның объектідегі адамдардың жаппай болатын жерлеріне қарай жылжуына тосқауыл қою;
объектінің, құқық қорғау және (немесе) арнаулы мемлекеттік органдардың басшылығына қарулы шабуыл фактісі туралы кез келген тәсілмен хабарлау;
объектідегі адамдардың қауіпсіздігін қамтамасыз ету шараларын қабылдау (эвакуация, ішкі кедергілерді бұғаттау және басқалар);
өз қауіпсіздігін қамтамасыз ету.
4. Объект басшылығының әрекеттері:
құқық қорғау және (немесе) арнаулы мемлекеттік органдарды қарулы шабуылдың фактілері мен мән-жайлары туралы дереу хабардар ету;
объектіде адамдардың қауіпсіздігін қамтамасыз ету шараларын ұйымдастыру (эвакуациялау, ішкі кедергілерді бұғаттау, объектідегі штаттан тыс жағдай туралы хабарлау және басқалар);
терроризмге қарсы күрес жөніндегі жедел штабтың келген күштерімен өзара іс-қимыл.
2-бөлім. Кепілге алу кезіндегі іс-қимыл алгоритмі
5. Келушілердің әрекеттері:
қорғану: кепілге алынбау, ғимараттан абайлап кету немесе үй-жайға баспана беру, есікті құлыптау, тәртіп сақшылары келгенге дейін немесе ғимараттан кету үшін қауіпсіздікті қамтамасыз ету;
мүмкіндігінше құқық қорғау және (немесе) арнаулы мемлекеттік органдарды кепілге алу жағдайлары мен шабуылдаушылар (саны, қару-жарағы, жарақтандырылуы, жасы, лақап аты, ұлты және басқалары) туралы кез келген қолжетімді тәсілмен және өз қауіпсіздігін кепілдендірілген қамтамасыз ету шартымен ғана хабардар етуге міндетті.
6. Объект персоналының іс-әрекеттері:
қорғану: кепілге алынбау, ғимараттан абайлап кету немесе үй-жайға баспана беру, есікті құлыптау, тәртіп сақшылары келгенге дейін немесе ғимараттан кету үшін қауіпсіздікті қамтамасыз ету;
мүмкіндігінше құқық қорғау және (немесе) арнаулы мемлекеттік органдарды кепілге алу жағдайлары мен шабуылдаушылар (саны, қару-жарағы, жарақтандырылуы, жасы, лақап аты, ұлты және басқалары) туралы кез келген қолжетімді тәсілмен және өз қауіпсіздігін кепілдендірілген қамтамасыз ету шартымен ғана хабардар етуге міндетті.
7. Объектіні күзету әрекеттері:
қарулы шабуылдаушыны (ларды) анықтау;
мүмкін болса, оның объектідегі адамдардың жаппай болатын жерлеріне қарай жылжуына тосқауыл қою;
объектінің басшылығына, құқық қорғау және (немесе) арнаулы мемлекеттік органдарға кепілге алуға оқталу фактілері мен мән-жайлары туралы кез келген қолжетімді тәсілмен хабарлау;
объектідегі адамдардың қауіпсіздігін қамтамасыз ету шараларын қабылдау (эвакуациялау, зиянкестердің жолындағы ішкі кедергілерді бұғаттау және басқалар);
қауіпсіздікті қамтамасыз ету (кепілге алудан және басқалардан аулақ болу).
8. Объект басшылығының әрекеттері:
құқық қорғау, арнаулы мемлекеттік органдарды және (немесе) үшінші тұлғаларды кепілге алу әрекетінің фактілері мен мән-жайлары туралы қолжетімді тәсілмен дереу хабардар ету;
мүмкіндігінше объектіде адамдардың қауіпсіздігін қамтамасыз ету шараларын ұйымдастыру (эвакуациялау, ішкі кедергілерді бұғаттау, объектідегі штаттан тыс жағдай туралы хабарлау және басқалар);
мүмкіндігінше терроризмге қарсы күрес жөніндегі жедел штабтың келген күштерімен өзара іс-қимылды ұйымдастыру.
9. Кепілге алынған адамның әрекеттері:
тынышталу, үрейленбеу, тыныш дауыспен сөйлесу;
басқыншылардың көзіне қарамау, арандатушылықпен әрекет етпеу. басқыншыларды физикалық күш немесе қару қолдануға итермелейтін әрекеттерге жол бермеу;
басқыншылардың талаптарын орындау, оларға қайшы келмеу, ашуланшақтық пен дүрбелеңге жол бермеу;
физикалық және психикалық тұрғыдан қатал сынаққа дайындалу;
басқыншыларға жеккөрушілік пен немқұрайлылық білдірмеу;
басынан бастап (әсіресе бірінші сағатта) басқыншылардың барлық нұсқауларын орындау, басқыншылардан кез келген әрекетті орындауға рұқсат сұрау;
өз мінез-құлқымен басқыншылардың назарын аудармау, белсенді қарсылық көрсетпеу;
егер қашудың сәттілігіне толық сенімділік болмаса, жүгіруге тырыспау;
басқыншылар туралы мүмкіндігінше көп ақпаратты есте сақтау (саны, қару-жарақ, сыртқы түрі, дене бітімі, екпін, әңгіме тақырыбы, темперамент, мінез-құлық);
орналасқан жеріңізді анықтауға тырысу;
мүмкін болса, кез-келген қол жетімді байланыс әдісін қолдана отырып, өмірге қауіп төндірмей, сақтық танытып, болған жағдай туралы құқық қорғау органдарына немесе арнайы органдарға, қауіпсіздік бөліміне немесе объектіні қорғау қызметіне хабарлауға тырысу;
күш пен денсаулықты сақтау үшін қандай тағам болса да, оны назардан тыс қалдырмау;
жарақат алған кезде өзіңізге алғашқы медициналық көмек көрсетуге тырысу;
басқыншылар өздерін басқаруды тоқтатса да, үрейленбеу;
үй-жайға шабуыл жасау, басқыншыларды жеңу үшін мергендерді ату жағдайында өз қауіпсіздігін қамтамасыз ету мақсатында терезелерден, есіктерден және басқыншылардың өздерінен алыс орналасады;
арнайы бөлімшелердің қызметкерлері кепілге алынғандарды босату жөніндегі операцияны жүргізген кезде мынадай талаптарды сақтау қажет:
еденге төмен қаратып жатып, қабырғаға баса отырып, басыңызды қолыңызбен жауып, қозғалмау;
арнайы бөлімшелердің қызметкерлерімен немесе олардан кездесуге жүгірмеу;
мүмкіндігінше есіктер мен терезелердің саңылауларынан аулақ болу;
егер шабуыл кезінде (жеке басын анықтағанға дейін) ықтимал басқыншы сияқты дұрыс жасалмаса, ашуланбау. Босатылған кепілге алынған адамды іздеуге, кісендеуге, байлауға, эмоционалды немесе физикалық жарақат алуға, жауап алуға болады. Бұған түсіністікпен қарау керек, өйткені мұндай жағдайларда арнайы бөлімшелердің мұндай әрекеттері (барлық адамдарды түпкілікті сәйкестендіруге және шынайы қылмыскерлерді анықтауға дейін) негізделген.
3-бөлім. Жарылғыш құрылғылар мен жарылғыш заттарды салу кезіндегі іс-қимыл алгоритмі
10. Жарылғыш құрылғыны көрсететін белгілер:
табылған затта сымдардың, арқанның, электр таспаның болуы;
күдікті дыбыстар, шертулер, зат шығаратын сағаттар;
заттан бадамның тән иісі немесе басқа ерекше иіс шығады;
табылған затты әдеттен тыс орналастыру;
табылған затқа орнатылған әртүрлі қуат көздері, сыртқы белгілері бойынша антеннаға ұқсас сым.
11. Күдікті зат табылған кезде келушілердің әрекеттері:
Қол тигізбеу, жақындамау, қозғалмау;
иесіз заттың ықтимал иесін анықтау үшін айналаңыздағы адамдардан сұхбат алу;
осы заттың жанында радиобайланыс құралдарын, оның ішінде ұялы байланыс құралдарын пайдаланудан бас тарту;
мүмкіндігінше анықтау уақыты мен орнын бекіту;
күдікті заттың табылғаны туралы объектінің күзетіне, персоналына не аумақтық ішкі істер және ұлттық қауіпсіздік органдарының кезекші бөлімдеріне дереу хабарлау;
жарылғыш құрылғыға ұқсас заттың пайда болуын және оны анықтаудың маңызды жағдайларын сипаттауға дайын болу;
дүрбелең туғызбау үшін не болғанын білуі керек адамдардан басқа ешкімге жарылыс қаупі туралы хабарлауға болмайды;
қорғауды қамтамасыз ететін заттардың артына паналау (ғимараттың бұрышы, баған, қалың ағаш, автомобиль және басқалар);
объектінің, құқық қорғау және (немесе) арнаулы мемлекеттік органдардың күзетіне күдікті тұлға/лар туралы хабарлау (саны, үйде жасалған жарылғыш құрылғының, қарудың бар болуының сыртқы белгілері, жарақтандырылуы, жасы, лақап, ұлты және басқалары);
объектіден кету, мүмкін болмаған жағдайда-күрделі құрылыстың артына және қажетті қашықтыққа баспана беру.
12. Күдікті затты анықтаған кездегі персоналдың іс-әрекеттері:
қол тигізбеу, жақындамау, қозғалмау;
иесіз заттың ықтимал иесін анықтау үшін айналаңыздағы адамдардан сұхбат алу;
осы заттың жанында радиобайланыс құралдарын, оның ішінде ұялы байланыс құралдарын пайдаланудан бас тарту;
мүмкіндігінше анықтау уақыты мен орнын бекіту;
күзетте күдікті заттың табылғаны туралы объектінің персоналына не аумақтық ұлттық қауіпсіздік және ішкі істер органдарының кезекші бөлімдеріне дереу хабарлау;
жарылғыш құрылғыға ұқсас заттың пайда болуын және оны анықтаудың маңызды жағдайларын сипаттауға дайын болу;
дүрбелең туғызбау үшін не болғанын білуі керек адамдардан басқа ешкімге жарылыс қаупі туралы хабарлауға болмайды;
мүмкіндігінше күзетпен бөгде адамдардың күдікті затқа және қауіпті аймаққа кіруін шектеуді ұйымдастыру;
қауіпті аймаққа іргелес аумақтан адамдарды ұйымдасқан түрде эвакуациялауды қамтамасыз етуге көмектесу;
қажет болған жағдайда қорғанысты қамтамасыз ететін заттарды (ғимараттың бұрышы, бағанасы, қалың ағаш, автомашина және басқалары) паналап, бақылау жүргізу;
объектінің, құқық қорғау және (немесе) арнаулы мемлекеттік органдардың күзетіне күдікті адам немесе өзімен бірге жарылғыш құрылғылары немесе жарылғыш заттары (саны, үйде жасалған жарылғыш құрылғының, қарудың бар болуының сыртқы белгілері, жарақтандырылуы, жасы, лақап, ұлты және басқалары) болуы мүмкін адамдар тобы анықталған жағдайда хабарлау;
келушілерді эвакуациялауды ұйымдастыруда басшылық пен күзетке жәрдем көрсету;
объектіден кету, мүмкін болмаған жағдайда-күрделі құрылыстың артына және қажетті қашықтыққа баспана беру.
13. Күдікті зат табылған кездегі күзет әрекеттері:
қол тигізбеу, жақындамау, қозғалмау;
иесіз заттың ықтимал иесін анықтау үшін айналаңыздағы адамдардан сұхбат алу;
осы заттың жанында радиобайланыс құралдарын, оның ішінде ұялы байланыс құралдарын пайдаланудан бас тарту;
мүмкіндігінше анықтау уақыты мен орнын бекіту;
күдікті заттың табылғаны туралы объектінің күзетіне, персоналына не аумақтық ұлттық қауіпсіздік және ішкі істер органдарының кезекші бөлімдеріне дереу хабарлау;
жарылғыш құрылғыға ұқсас заттың пайда болуын және оны анықтаудың маңызды жағдайларын сипаттауға дайын болу;
дүрбелең туғызбау үшін не болғанын білуі керек адамдардан басқа ешкімге жарылыс қаупі туралы хабарлауға болмайды;
бөгде адамдардың күдікті затқа және қауіпті аймаққа қажетті алып тастауда қол жеткізуін шектеуді қамтамасыз ету;
қауіпті аймаққа іргелес аумақтан адамдарды ұйымдасқан түрде эвакуациялауды қамтамасыз ету;
қажет болған жағдайда қорғанысты қамтамасыз ететін заттарды (ғимараттың бұрышы, бағанасы, қалың ағаш, автомашина және басқалары) паналап, бақылау жүргізу;
объектінің, құқық қорғау және (немесе) арнаулы мемлекеттік органдардың күзетіне күдікті адам немесе өзімен бірге жарылғыш құрылғылары немесе жарылғыш заттары болуы мүмкін адамдар тобы (саны, үйде жасалған жарылғыш құрылғының бар болуының сыртқы белгілері, қаруы, жарақтандырылуы жасы, лақап, ұлты және басқалары) анықталған жағдайда хабарлау.
14. Басшылықтың әрекеттері:
құқық қорғау, арнаулы мемлекеттік органдарды күдікті адамның анықталғаны немесе иесіз заттың табылғаны туралы дереу хабардар ету;
қажетті алып тастауда иесіз күдікті затты табу орнын қоршауды ұйымдастыру;
адамдарды объектіден эвакуациялауды ұйымдастыру, объектідегі штаттан тыс жағдай туралы хабарлау және басқалар;
күдікті заттарды табу мақсатында үй-жайларды аралауды және аумақтарды қарауды қамтамасыз ету;
терроризмге қарсы күрес жөніндегі жедел штабтың келген күштерімен өзара іс-қимылды ұйымдастыру, қажетті ақпаратты ұсыну.
15. Жарылғыш құрылғы немесе жарылғыш құрылғы тәрізді зат анықталған кезде алып тастау және қоршау қашықтығы:
РГД-5 жарылғыш снаряды – 50 метр;
Ф-1 жарылғыш снаряды – 200 метр;
салмағы 200 г тротил дойбы – 45 метр;
салмағы 400 г тротил дойбы – 55 метр;
сыра банкі 0,33 литр – 60 метр;
дипломат (кейс) – 230 метр;
жол чемоданы – 350 метр;
жеңіл автокөлік – 460-580 метр;
автобус – 920 метр;
жүк көлігі (фургон) – 1240 метр.
4-бөлім. Жанкешті шабуыл кезінде іс-қимыл алгоритмі
16. Келушілердің әрекеттері:
қорғану: ғимараттан абайлап кету немесе үй-жайға баспана беру, есікті құлыптау, құқық қорғау органдары қызметкерлерінің келуін күту;
мүмкіндігінше құқық қорғау және (немесе) арнаулы мемлекеттік органдарды, күзетті, персоналды, объектінің басшылығын қарулы шабуылдың фактісі мен мән-жайлары туралы кез келген тәсілмен хабардар етуге міндетті.
17. Қызметкерлердің әрекеттері:
қорғану: ғимараттан абайлап кету немесе үй-жайға баспана беру, есікті құлыптау, тәртіп сақшыларының келуін күту;
мүмкіндігінше құқық қорғау және (немесе) арнаулы мемлекеттік органдарды, күзетті, персоналды, объектінің басшылығын қарулы шабуылдың фактісі мен мән-жайлары туралы кез келген тәсілмен хабардар етуге міндетті.
18. Күзет әрекеттері:
мүмкін болса, оның объектідегі адамдардың жаппай болатын жерлеріне қарай жылжуына тосқауыл қою;
объектінің басшылығына, құқық қорғау және (немесе) арнаулы мемлекеттік органдарға күдікті адамның немесе адамдар тобының анықталғаны туралы кез келген тәсілмен хабарлау;
объектідегі адамдардың қауіпсіздігін қамтамасыз ету шараларын қабылдау (эвакуация, ішкі кедергілерді бұғаттау және басқалар);
қажет болған жағдайда күдікті адамның немесе адамдар тобының объект бойынша (жеке өзі не бейнебақылау жүйесі арқылы) қозғалысын бақылауды ұйымдастыру;
өз қауіпсіздігін қамтамасыз ету.
19. Басшылықтың әрекеттері:
объектіде күдікті адамды немесе адамдар тобын анықтау туралы ақпаратты құқық қорғау және (немесе) арнаулы мемлекеттік органдарға дереу беру (оның ішінде беру әрекеті);
құқық қорғау органдарының қызметкерлеріне қаскүнемді анықтау және ұстау уақытын қысқартатын күдікті адам туралы барынша толық ақпарат беру;
адамдарды ұйымдасқан эвакуациялауды қамтамасыз ету;
өз қауіпсіздігін қамтамасыз ету.
5-бөлім. Телефон арқылы қауіп төнген кезде іс-қимыл алгоритмі
20. Қауіп-қатерді алушының телефон арқылы іс-қимылі (күзет бөлімшесінің басшысы, қызметкері, қызметкері):
1) әңгіме барысында қоңырау шалушының жынысын, жасын және сөйлеу ерекшеліктерін белгілеу:
дауыс (қатты немесе тыныш, төмен немесе жоғары);
сөйлеу қарқыны (жылдам немесе баяу);
айтылуы (айқын, бұрмаланған, кекештенген, сыбырлаған, екпінмен немесе диалектімен);
сөйлеу мәнері (бұзақылықпен, балағат сөздермен);
2) дыбыстық фонға (автомашиналардың немесе теміржол көлігінің шуы, теле-немесе радиоаппаратураның дыбысы, дауыстар, басқалар), қоңыраудың сипатына (қалалық, қалааралық) назар аудару;
3) сөйлесудің нақты басталу уақытын және оның ұзақтығын жазу;
4) әңгіме барысында келесі сұрақтарға жауап алуға тырысу:
бұл адам қайда, кімге, қай телефонға қоңырау шалады?
ол қандай нақты талаптар қояды?
жеке талап қояды ма, әлде делдал ретінде әрекет етеді ме және қандай да бір адамдар тобын ұсынады ма?
ол қандай шарттармен немесе олар жоспардан бас тартуға келіседі?
онымен қалай және қашан байланысуға болады?
бұл қоңырау туралы кімге хабарлауға болады немесе керек?
5) қоңырау шалушыдан сіз және мектеп басшылығы шешім қабылдауы немесе қандай да бір әрекет жасауы үшін мүмкін болатын ең ұзақ уақыт аралығына қол жеткізуге тырысу;
6) әңгімелесу процесінде немесе әңгімелесу аяқталғаннан кейін дереу ішкі істер органдарының 102 арнасына немесе 112 бірыңғай кезекші-диспетчерлік қызметіне және ұйым басшылығына телефон қатері туралы хабарлауға міндетті.
| Террористік тұрғыдан осал химия өнеркәсібі объектілерін терроризмге қарсы қорғауды ұйымдастыру жөніндегі нұсқаулыққа 5-қосымша Нысан |
Терроризмге қарсы дайындық бойынша оқу іс-шараларын есепке алу журналы
(титул парағы)
______________________________________________________
(ұйымның атауы)
Терроризмге қарсы дайындық бойынша оқу іс-шараларын жүргізуді есепке алу
№ ___ журналы
Журналдың басталу күні 20__ жыл "___" _____
Журналдың аяқталу күні 20__ жыл "___" _____
(ішкі жағы)
1-бөлім. Нұсқау
р/с № | Нұсқама өткізу күні | Нұсқама алушының ТАӘ (әкесінің аты бар болса) және лауазымы | Нұсқау түрі | Нұсқама жүргізген тұлғаның ТАӘ (әкесінің аты бар болса) және лауазымы | Нұсқау берушінің қолы | Нұсқама жүргізген адамның қолы |
1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | 7 |
1) жоспарлы нұсқамалар барысында қызметкерлерге терроризм актісі жағдайында барлық ықтимал жағдайларда іс-қимыл алгоритмдері жеткізіледі, ал жоспардан тыс нұсқамалардың тақырыбы өткізілетін оқу-жаттығулар мен жаттығулардың тақырыбына байланысты болады;
2) терроризмге қарсы бағытта жүргізілетін жоспарлы нұсқамаларды құжаттамалық ресімдеуді қолжазба тәсілімен де, аралас – қолжазба және баспа тәсілімен де жүзеге асыруға жол беріледі. Баспа түрінде мынадай бағандарды толтыруға жол беріледі: 3, 4 және 5 (егер нұсқауды сол қызметкер жүргізсе), журналдың қалған бағандарын нұсқаманы тыңдаған адам өзі толтырады;
3) өткізу күні толық көрсетіледі (күні, айы және жылы);
4) объектінің персоналымен жоспардан тыс нұсқама жүргізу қажет болған кезде оны осы журналда да құжаттайды, ал нұсқама түрі бағанында: "жоспардан тыс шығыс хаты бойынша: № __ , террористік қауіп деңгейі бойынша жоспардан тыс.
2-бөлім. Сабақтар
Күні | Сабақ тақырыбы | Оқу мәселелері | Қатысатын қызметкерлердің саны | Сабақты өткізген адамның қолы |
