Микроқаржылық қызмет туралы

Қазақстан Республикасының 2012 жылғы 26 қарашадағы № 56-V Заңы.

      ЗҚАИ-ның ескертпесі!
      Осы Заңның қолданысқа енгізілу тәртібін 32-б. қараңыз.
      Қолданушылар назарына!
      Қолданушыларға ыңғайлы болуы үшін ЗҚАИ мазмұнды жасады.

МАЗМҰНЫ

      Ескерту. Заңның тақырыбы жаңа редакцияда - ҚР 03.07.2019 № 262-VI Заңымен (01.01.2020 бастап қолданысқа енгізіледі).

      Осы Заң микрокредиттер беру жөнiндегi қызметтi жүзеге асыруға байланысты қоғамдық қатынастарды реттейдi, микроқаржылық қызметті жүзеге асыратын ұйымдарды құрудың және қайта ұйымдастырудың, микроқаржылық қызметті жүзеге асыратын ұйымдардың құқықтық жағдайының, қызметiнiң ерекшелiктерiн белгiлейдi, сондай-ақ микроқаржылық қызметті жүзеге асыратын ұйымдарды мемлекеттік реттеудің, олардың қызметін бақылаудың және қадағалаудың ерекшелiктерiн айқындайды.

      Ескерту. Кіріспеге өзгеріс енгізілді - ҚР 03.07.2019 № 262-VI (01.01.2020 бастап қолданысқа енгізіледі); 12.07.2022 № 138-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

1-тарау. ЖАЛПЫ ЕРЕЖЕЛЕР

1-бап. Осы Заңда пайдаланылатын негiзгi ұғымдар

      Осы Заңның мақсаттары үшін мынадай негiзгi ұғымдар пайдаланылады:

      1) алып тасталды – ҚР 03.07.2020 № 359-VI (01.01.2021 бастап қолданысқа енгізіледі) Заңымен;

      1-1) банк және микроқаржы активтері сатылатын электрондық сауда алаңы – сауда-саттық өткізу үшін қатысушыларға инфрақұрылымды қамтамасыз ететін, "Қаржы нарығы мен қаржы ұйымдарын мемлекеттік реттеу, бақылау және қадағалау туралы" Қазақстан Республикасының Заңына сәйкес қолданылатын интернет-ресурс;

      2) кредиттiк дерекнама – микроқаржылық қызметті жүзеге асыратын ұйым әрбiр қарыз алушыға қалыптастыратын құжаттар мен мәлiметтер;

      3) қарыз алушы – микроқаржылық қызметті жүзеге асыратын ұйыммен микрокредит беру туралы шарт жасасқан жеке немесе заңды тұлға;

      4) микрокредит – микроқаржылық қызметті жүзеге асыратын ұйым қарыз алушыға осы Заңда айқындалған мөлшерде және тәртiппен ақылылық, мерзімділік және қайтарымдылық шарттарымен Қазақстан Республикасының ұлттық валютасында беретiн ақша;

      5) микроқаржылық қызметті жүзеге асыратын ұйым – микрокредиттер беру жөніндегі қызметті жүзеге асыратын микроқаржы ұйымы, кредиттік серіктестік, ломбард;

      6) алып тасталды – ҚР 02.01.2021 № 399-VI (01.01.2021 бастап қолданысқа енгізіледі) Заңымен;

      6-1) микроқаржылық қызметті жүзеге асыратын ұйымның ірі қатысушысы – микроқаржылық қызметті жүзеге асыратын ұйымның жарғылық капиталына қатысу үлестерінің немесе дауыс беретін (артықшылықты акцияларды шегере отырып) акцияларының он немесе одан көп пайызын тікелей немесе жанама иеленетін жеке немесе заңды тұлға;

      6-2) мінсіз іскерлік бедел – өтелмеген немесе алынбаған сотталғандының болмауы, оның ішінде қаржы ұйымының, банк және (немесе) сақтандыру холдингінің басшы қызметкері лауазымын атқару және қаржы ұйымының ірі қатысушысы (ірі акционері) болу құқығынан өмір бойына айыру түрінде қылмыстық жаза қолдану туралы заңды күшіне енген сот шешімінің болмауы;

      7) өтініш беруші – микроқаржылық қызметті жүзеге асыратын ұйымға микрокредит алуға өтініш берген жеке немесе заңды тұлға;

      7-1) сервистік компания – "Қазақстан Республикасындағы банктер және банк қызметі туралы" Қазақстан Республикасы Заңының 36-1-бабы 4-тармағының бірінші бөлігінде және (немесе) осы Заңның 9-1-бабы 5-тармағының бірінші бөлігінде аталған тұлғамен жасалған банктік қарыз шарттары және (немесе) микрокредит беру туралы шарттар бойынша құқықтарды (талаптарды) сенімгерлік басқару шарты (бұдан әрі – сенімгерлік басқару шарты) шеңберінде банктік қарыз шарттары және (немесе) микрокредит беру туралы шарттар бойынша құқықтарды (талаптарды) сенімгерлік басқару бойынша, оның ішінде банктік қарыз шартының және (немесе) микрокредит беру туралы шарттың талаптарын өзгерту бойынша, өзімен сенімгерлік басқару шарты жасалған тұлғаның мүдделерін сотта білдіру бойынша, борышкерден ақша және (немесе) өзге де мүлік қабылдау бойынша өкілеттіктерге және осы Заңда, Қазақстан Республикасының өзге де заңдарында және сенімгерлік басқару шартында көзделген өзге де өкілеттіктерге ие болған, бас банктің күмәнді және үмітсіз активтеріне ие болатын банктің еншілес ұйымы, коллекторлық агенттік;

      7-2) тұтынушылық микрокредит – жылжымайтын мүлік ипотекасымен қамтамасыз етілген микрокредит болып табылмайтын, жеке тұлғаға тауарларды, жұмыстарды, көрсетілетін қызметтерді сатып алуға және (немесе) кәсіпкерлік қызметті жүзеге асыруға байланысты емес өзге де мақсаттарға берілетін микрокредит;

      8) уәкілетті орган – қаржы нарығы мен қаржы ұйымдарын мемлекеттік реттеуді, бақылау мен қадағалауды жүзеге асыратын мемлекеттік орган.

      Ескерту. 1-бап жаңа редакцияда - ҚР 03.07.2019 № 262-VI (01.01.2020 бастап қолданысқа енгізіледі); өзгерістер енгізілді – ҚР 03.07.2020 № 359-VI (01.01.2021 бастап қолданысқа енгізіледі); 02.01.2021 № 399-VI (01.01.2021 бастап қолданысқа енгізіледі); 04.07.2022 № 133-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 19.06.2024 № 97-VIII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

2-бап. Қазақстан Республикасының микроқаржылық қызмет туралы заңнамасы

      Ескерту. 2-баптың тақырыбына өзгеріс енгізілді - ҚР 03.07.2019 № 262-VI Заңымен (01.01.2020 бастап қолданысқа енгізіледі).

      1. Қазақстан Республикасының микроқаржылық қызмет туралы заңнамасы Қазақстан Республикасының Конституциясына негiзделедi және Қазақстан Республикасының Азаматтық кодексінен, осы Заңнан және Қазақстан Республикасының өзге де нормативтiк құқықтық актiлерiнен тұрады.

      2. "Акционерлік қоғамдар туралы", "Шаруашылық серіктестіктері туралы", "Жауапкершілігі шектеулі және қосымша жауапкершілігі бар серіктестіктер туралы" және "Кредиттік серіктестіктер туралы" Қазақстан Республикасының заңдары микроқаржылық қызметті жүзеге асыратын ұйымдарға осы Заңда реттелмеген бөлiгiнде қолданылады.

      3. Егер Қазақстан Республикасы ратификациялаған халықаралық шартта осы Заңда қамтылғандардан өзгеше қағидалар белгiленсе, онда халықаралық шарттың қағидалары қолданылады.

      4. "Қаржы нарығы мен қаржы ұйымдарын мемлекеттік реттеу, бақылау және қадағалау туралы" Қазақстан Республикасының Заңына сәйкес енгізілген ерекше реттеу режимі шеңберінде қызметін жүзеге асыратын микроқаржы ұйымдарына және өзге де заңды тұлғаларға осы Заңның және осы Заңға сәйкес қабылданатын уәкілетті органның, Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкінің нормативтік құқықтық актілерінің нормалары ерекше реттеу режимінің шарттарында көзделген шекте қолданылады.

      5. Осы Заңның екінші деңгейдегі банктерге қатысты қолданылатын ережелері Қазақстан Республикасының аумағында ашылған Қазақстан Республикасы бейрезидент-банктерінің филиалдарына қолданылады.

      Ескерту. 2-бапқа өзгерістер енгізілді – ҚР 02.07.2018 № 168-VІ (алғашқы ресми жарияланған күнінен бастап күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 03.07.2019 № 262-VI (01.01.2020 бастап қолданысқа енгізіледі); 02.01.2021 № 399-VI (16.12.2020 бастап қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

2-тарау. МИКРОҚАРЖЫЛЫҚ ҚЫЗМЕТ

      Ескерту. 2-тараудың тақырыбы жаңа редакцияда - ҚР 03.07.2019 № 262-VI Заңымен (01.01.2020 бастап қолданысқа енгізіледі).

3-бап. Микроқаржылық қызмет, микрокредиттер беру тәртібі мен шарттары

      Ескерту. 3-баптың тақырыбына өзгеріс енгізілді - ҚР 03.07.2019 № 262-VI Заңымен (01.01.2020 бастап қолданысқа енгізіледі).
      1. Алып тасталды - ҚР 03.07.2019 № 262-VI Заңымен (01.01.2020 бастап қолданысқа енгізіледі).

      1.1. Микроқаржылық қызметке:

      1) кредиттік серіктестіктердің өз қатысушыларына микрокредиттер беру жөніндегі қызметі;

      2) ломбардтардың жеке тұлғаларға жеке пайдалануына арналған жылжымалы мүлкін кепілге қойғыза отырып республикалық бюджет туралы заңда тиісті қаржы жылына белгіленген айлық есептік көрсеткіштің сегіз мың еселенген мөлшерінен аспайтын мөлшерде бір жылға дейінгі мерзімге микрокредиттер беру жөніндегі қызметі;

      3) микроқаржы ұйымдарының жеке және (немесе) заңды тұлғаларға республикалық бюджет туралы заңда тиісті қаржы жылына белгіленген айлық есептік көрсеткіштің жиырма мың еселенген мөлшерінен аспайтын мөлшерде қамтамасыз етілетін не қамтамасыз етілмейтін микрокредиттер беру жөніндегі қызметі жатады.

      1-2. Микроқаржылық қызметті жүзеге асыратын ұйымдар (бұдан әрі – микроқаржы ұйымдары) осы баптың 1-1-тармағында көрсетілген қызметтен басқа мынадай операцияларды жүзеге асыруға құқылы:

      1) Қазақстан Республикасының резиденттерінен және бейрезиденттерінен қарыз тарту (кәсіпкерлік қызмет ретінде азаматтардан қарыз түрінде ақша тартуды қоспағанда);

      2) өз активтерін бағалы қағаздарға және өзге де қаржы құралдарына инвестициялау;

      3) микрокредиттер беру жөніндегі қызметке байланысты мәселелер бойынша консультациялық қызметтер көрсету;

      4) өз мүлкін мүліктік жалға (жалдауға) беру;

      4-1) меншікті мүлкін өткізу;

      5) лизингтік қызметті жүзеге асыру;

      6) ақпарат жеткізгіштердің кез келген түрінде микроқаржы ұйымдары қызметінің мәселелері бойынша арнаулы әдебиетті өткізу;

      7) төлем агентінің және қосалқы төлем агентінің функцияларын жүзеге асыру;

      8) Қазақстан Республикасы резидент-сақтандыру ұйымдарының атынан және тапсырмасы бойынша сақтандыру агенті ретінде сақтандыру шарттарын жасасу;

      9) Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес электрондық ақша жүйесі агентінің функцияларын жүзеге асыру;

      10) факторингтік операциялар: тауарларды (жұмыстарды, көрсетілетін қызметтерді) сатып алушыдан төлем жасамау тәуекелін қабылдай отырып, төлемді талап ету құқықтарын сатып алу;

      11) форфейтингтік операциялар (форфетирлеу): тауарларды (жұмыстарды, көрсетілетін қызметтерді) сатып алушының борыштық міндеттемесін сатушыға айналым түспейтін жолмен вексель сатып алу арқылы төлеу;

      12) заңды тұлғаларға ақшалай нысанда орындауды көздейтін кепілдіктерді, кепілгерліктерді және өзге де міндеттемелерді беру.

      1-3. Жеке тұлғаларға жеке пайдалануына арналған жылжымалы мүлкін кепілге қойғыза отырып микрокредиттер беру жөніндегі қызметті жүзеге асыратын микроқаржы ұйымы құрамында бағалы металдар және асыл тастар бар зергерлік бұйымдарды есепке алуды, сақтауды және сатуды қосымша жүзеге асыруға құқылы.

      1-4. Микроқаржы ұйымдарына осы Заңда көзделмеген өзге кәсіпкерлік қызметті жүзеге асыруға тыйым салынады.

      1-5. Микроқаржы ұйымы "Қазақстан Республикасы азаматтарының төлем қабілеттілігін қалпына келтіру және банкроттығы туралы" Қазақстан Республикасының Заңында көзделген тәртіппен соттан тыс банкроттық рәсімінің немесе сот арқылы банкроттық рәсімінің аяқталғаны туралы хабарландыру орналастырылған күннен бастап бес жыл бойы Қазақстан Республикасының азаматына микрокредиттер беруге, сондай-ақ мұндай адамдардан микрокредит беру туралы шарттар бойынша кепіл, кепілдік және кепілгерлік түріндегі қамтамасыз етуді қабылдауға құқылы емес.

      Осы тармақтың талаптары ломбардтардың мемлекеттік тіркелуге жатпайтын жылжымалы мүлікті кепілге қойып беретін микрокредиттеріне қолданылмайды.

      1-6. Микроқаржы ұйымдары бейрезиденттердің жеке басын куәландыратын құжаттардың көшірмелерін осы Заңда көзделген мақсаттар үшін жинауға құқылы.

      2. Микроқаржы ұйымы өзінің жоғары органы бекіткен микрокредиттер беру қағидалары болғанда ғана микрокредиттерді беруге құқылы.

      2-1. Алып тасталды - ҚР 29.03.2016 № 479-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік жиырма бір күн өткен соң қолданысқа енгізіледі).

      3. Алып тасталды - ҚР 24.11.2015 № 422-V (01.01.2016 бастап қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

      3-1. Микроқаржы ұйымы уәкілетті орган айқындайтын тәртіппен электрондық тәсілмен микрокредиттер беруге құқылы.

      3-2. Жеке тұлға микрокредиттер алудан ерікті түрде бас тартуын кредиттік бюрода не "электрондық үкімет" веб-порталы арқылы тегін белгілеуге не оны алып тастауға құқылы.

      3-3. Микроқаржы ұйымы микрокредит беру туралы шешім қабылданғанға дейін алған жеке тұлғаның кредиттік есебінде оның микрокредиттер алудан ерікті түрде бас тартуын белгілегені туралы ақпарат болған кезде микроқаржы ұйымының оған микрокредиттер беруіне тыйым салынады.

      Бұл тыйым ломбардтың микрокредит беруі жағдайларына қолданылмайды.

      Микроқаржы ұйымының жеке тұлғаға жұбайының (зайыбының) келісімінсіз микрокредиттер беруіне тыйым салынады, келісімді алу тәртібі және келісім қажет болатын микрокредиттің ең төмен мөлшері уәкілетті органның нормативтік құқықтық актісінде айқындалады.

      Жеке тұлғаның микрокредит алудан ерікті түрде бас тартуын белгілегені туралы ақпарат болған кезде оған микрокредит беруге тыйым салу жеке тұлғаның микрокредиті бойынша берешегін өтеу мақсатында микрокредит беру жағдайларына қолданылмайды.

      Микроқаржы ұйымы клиент-жеке тұлғаның кредиттік есебінде оның микрокредит алудан ерікті түрде бас тартуын белгілегені туралы ақпарат болған кезде, сондай-ақ жұбайының (зайыбының) келісімінсіз микрокредит берген жағдайда, микроқаржы ұйымы жеке тұлғадан осындай микрокредит бойынша міндеттемелерді орындауды талап етуге құқылы емес.

      Микроқаржы ұйымы осы тармақтың бірінші бөлігінде көзделген, жеке тұлғаның кредиттік есебінде оның микрокредит алудан ерікті түрде бас тартуын белгілегені туралы ақпарат болған кезде, сондай-ақ жұбайының (зайыбының) келісімінсіз микрокредит беру фактісі анықталған күннен бастап үш жұмыс күнінен кешіктірмей мынадай шараларды қабылдайды:

      клиенттің осындай микрокредит бойынша берешегін есептен шығару туралы шешім қабылдайды;

      клиенттің осындай микрокредит бойынша берешегін өндіріп алуды және талап-арыз жұмысын тоқтатады;

      осындай микрокредит бойынша ақпарат туралы жазбаларды жою арқылы клиенттің кредиттік бюролардағы кредиттік тарихына түзетулер енгізеді;

      осындай микрокредит бойынша сыйақының және (немесе) тұрақсыздық айыбының бұрын ұсталған (төленген) сомаларын клиентке қайтаруды жүзеге асырады.

      3-4. Микрокредит беру құпиясын құрайтын ақпаратқа құқыққа сыйымсыз қол жеткізілгені, оның құқыққа сыйымсыз өзгертілгені, үшінші тұлғалар тарапынан құқыққа сыйымсыз әрекеттердің не жеке тұлғалардың микрокредиттерімен өзге де заңсыз (алаяқтық) әрекеттердің жүзеге асырылғаны анықталған кезден бастап микроқаржы ұйымы екі жұмыс күні ішінде осындай әрекеттердің себептері мен салдарын жою үшін шаралар қабылдайды, сондай-ақ бұл туралы клиентке және уәкілетті органға бір жұмыс күні ішінде хабар береді.

      Қазақстан Республикасының Қылмыстық-процестік кодексіне сәйкес құқық қорғау органдары енгізген (шығарған) қылмыстық құқық бұзушылық жасауға ықпал еткен мән-жайларды жою жөніндегі шараларды қабылдау туралы ұсынымның не қарыз алушы-жеке тұлғаны жәбірленуші деп тану туралы қаулының негізінде микроқаржы ұйымы күнтізбелік үш күннен кешіктірмей:

      клиенттің осындай микрокредиті бойынша берешекті өндіріп алуды және талап-арыз жұмысын тоқтата тұрады;

      клиенттің осындай микрокредиті бойынша сыйақы және (немесе) тұрақсыздық айыбын есепке жазуды тоқтата тұрады.

      Микроқаржы ұйымы клиенттің қатысуынсыз алаяқтық тәсілмен микрокредитті ресімдеу фактісі анықталған заңды күшіне енген сот актісін алған күннен бастап он жұмыс күнінен кешіктірмей, клиенттің микрокредит бойынша берешегін есептен шығару туралы шешімді, сондай-ақ осындай микрокредит бойынша бұрын ұсталған (төленген) сомаларды клиентке қайтару жөніндегі шараларды қабылдайды.

      3-5. Микроқаржы ұйымының жеке тұлғаны биометриялық сәйкестендіруді жүргізбей онымен интернет арқылы микрокредит беру туралы шарт жасасуына тыйым салынады, оны жүргізу тәртібін уәкілетті орган айқындайды.

      4. Алып тасталды - ҚР 03.07.2019 № 262-VI Заңымен (01.01.2020 бастап қолданысқа енгізіледі).

      5. Кез келген валютаның баламасына байланыстырылып, теңгемен берілген микрокредит беру туралы шарт бойынша міндеттемені және төлемдерді индекстеуге жол берілмейді.

      6. Микроқаржы ұйымы микрокредит беру туралы шарттың талаптарын, қарыз алушы үшін оларды жақсарту жағдайларын қоспағанда, біржақты тәртіппен өзгертуге құқылы емес.

      Осы тармақтың мақсаттары үшін:

      тұрақсыздық айыбын (айыппұлды, өсімпұлды) азайту жағына қарай өзгерту немесе толық жою;

      микрокредит беру туралы шарт бойынша сыйақы мөлшерлемесін азайту жағына қарай өзгерту;

      микрокредит бойынша сыйақыны есепке жазбай, қарыз алушының мерзімді әскери қызмет өткеру мерзімін және ол аяқталғаннан кейінгі 60 күнді қамтитын кезеңге микрокредит беру туралы шарт бойынша негізгі борыш пен есепке жазылған сыйақы бойынша төлемдерді кейінге қалдыру қарыз алушы үшін микрокредит беру туралы шарттың талаптарын жақсарту деп түсініледі.

      Микроқаржы ұйымы жақсарту талаптарын қолданған жағдайда, қарыз алушы микрокредит беру туралы шартта көзделген тәртіппен микрокредит беру туралы шарт талабының өзгергені туралы хабардар етіледі.

      Қарыз алушы хабарламаны алған күннен бастап күнтізбелік он төрт күн ішінде, микроқаржы ұйымы қолданған жақсарту талаптарынан микрокредит беру туралы шартта көзделген тәртіппен бас тартуға құқылы.

      7. Микроқаржы ұйымы банк және микроқаржы активтері сатылатын электрондық сауда алаңында сауда-саттық өткізу арқылы мынадай мүлікті:

      бұрын микрокредит беру туралы шарт бойынша міндеттемелерді орындауды қамтамасыз ету болып табылған, оған өндіріп алуды қолдану нәтижесінде микроқаржы ұйымының меншігіне өткен кепіл мүлкін;

      микроқаржы ұйымының микрокредит беру туралы шарт бойынша міндеттемені орындаудың орнына бас тарту төлемін алуы нәтижесінде микроқаржы ұйымының меншігіне түскен мүлікті өткізуге міндетті.

      Микроқаржы ұйымының меншігіндегі жер учаскесін қоспағанда, осы тармақтың бірінші бөлігінде көрсетілген мүлікті микроқаржы ұйымы микроқаржы ұйымының меншігіне өткен күннен бастап үш жыл ішінде өткізуге тиіс. Жер учаскесін өткізу мерзімі Қазақстан Республикасының Жер кодексінде көзделген ерекшеліктер ескеріле отырып айқындалады.

      Осы тармақта белгіленген талаптар ломбардтарға қолданылмайды.

      Осы тармақтың бірінші бөлігінде көрсетілген мүлік сауда-саттық өтпеді деп танылған жағдайда уәкілетті органның нормативтік құқықтық актісінде бекітілген, банк және микроқаржы активтері сатылатын электрондық сауда алаңында сауда-саттық өткізу қағидаларына сәйкес тікелей атаулы сату арқылы өткізілуі мүмкін.

      Ескерту. 3-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 16.05.2014 № 203-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін алты ай өткен соң қолданысқа енгізіледі); 24.11.2015 № 422-V (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-баптан қараңыз); 29.03.2016 № 479-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік жиырма бір күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 24.05.2018 № 156-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 02.07.2018 № 168-VІ (01.08.2018 бастап қолданысқа енгізіледі); 03.07.2019 № 262-VI (01.01.2020 бастап қолданысқа енгізіледі); 02.01.2021 № 399-VI (01.01.2021 бастап қолданысқа енгізіледі); 04.07.2022 № 133-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 30.12.2022 № 179-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 11.12.2023 № 44-VIII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 19.06.2024 № 97-VIII (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-б. қараңыз) Заңдарымен.

4-бап. Микрокредит беру туралы шарт

      1. Микрокредит беру туралы шарт мәміленің жазбаша нысанына қойылатын Қазақстан Республикасы азаматтық заңнамасының талаптары ескеріле отырып жасалады.

      2. Микроқаржы ұйымы жасаған микрокредит беру туралы шарт жөніндегі ақпарат Қазақстан Республикасының кредиттік бюролар және кредиттік тарихты қалыптастыру туралы заңнамасында айқындалған талаптарда мемлекет қатысатын кредиттік бюроға міндетті түрде берілуге жатады.

      2-1. Микроқаржы ұйымы сомасы уәкілетті органның нормативтік құқықтық актісінде белгіленген талаптарға сай келмейтін тұтынушылық микрокредитті беруге құқылы емес.

      Осы тармақта белгіленген талаптар ломбард немесе кредиттік серіктестік жасасатын микрокредит беру туралы шарттарға қолданылмайды.

      3. Қазақстан Республикасының азаматтық заңнамасында белгіленген талаптар ескеріле отырып, уәкілетті органның нормативтік құқықтық актісімен микрокредит беру туралы шарт жасасу тәртібі, оның ішінде шарттың және микрокредиттің толық құны (микрокредит бойынша артық төлем сомасы, микрокредит нысанасы) туралы ақпаратты қамтитын бірінші бетінің мазмұнына, ресімделуіне, микрокредит беру туралы шарттың міндетті шарттарына қойылатын талаптар, сондай-ақ микрокредитті өтеу кестесінің нысаны бекітіледі.

      3-1. Алып тасталды – ҚР 19.06.2024 № 97-VIII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.
      4. Алып тасталды – ҚР 02.07.2018 № 168-VІ (01.01.2019 бастап қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

      4-1. Микрокредит беру туралы шарт бойынша құқықтар (талаптар) үшінші тұлғаға берілген кезде Қазақстан Республикасының заңнамасымен кредитордың қарыз алушымен микрокредит беру туралы шарт шеңберіндегі өзара қатынастарына қойылатын талаптар мен шектеулердің күші қарыз алушының өзіне микрокредит беру туралы шарт бойынша құқықтар (талаптар) берілген үшінші тұлғамен құқықтық қатынастарына қолданылады, ал микрокредит беру туралы шарт бойынша құқықтар (талаптар) сервистік компанияның сенімгерлік басқаруына берілген жағдайда, Қазақстан Республикасының заңнамасымен кредитордың қарыз алушымен микрокредит беру туралы шарт шеңберіндегі өзара қатынастарына қойылатын талаптар мен шектеулердің күші қарыз алушының сервистік компаниямен құқықтық қатынастарына қолданылады.

      Өзіне микрокредит беру туралы шарт бойынша құқықтар (талаптар) берілген үшінші тұлғаның, сондай-ақ сервистік компанияның Қазақстан Республикасының заңнамасымен кредитордың қарыз алушымен микрокредит беру туралы шарт шеңберіндегі өзара қатынастарына қойылатын талаптар мен шектеулерді бұзуы Қазақстан Республикасының заңдарында белгіленген жауаптылыққа алып келеді.

      5. Алып тасталды – ҚР 02.07.2018 № 168-VІ (01.01.2019 бастап қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

      6. Жеке тұлғаға берілген тұрғынжай және (немесе) тұрғынжай орналасқан жер учаскесі болып табылатын жылжымайтын мүлік ипотекасымен қамтамасыз етілген, кәсіпкерлік қызметті жүзеге асыруға байланысты емес микрокредит беру туралы шартты орындау талаптарын өзгерту немесе жеке тұлғаға берілген тұрғынжай және (немесе) тұрғынжай орналасқан жер учаскесі болып табылатын жылжымайтын мүлік ипотекасымен қамтамасыз етілген, кәсіпкерлік қызметті жүзеге асыруға байланысты емес микрокредитті өтеу мақсатында жаңа микрокредит беру кезінде мерзімі өткен сыйақыны, тұрақсыздық айыбын (айыппұлды, өсімпұлды) негізгі борыш сомасына капиталдандыруға (жинақтап қосуға) жол берілмейді.

      7. Жеке тұлғамен жасалған, кәсіпкерлік қызметті жүзеге асыруға байланысты емес және тұрғынжай және (немесе) тұрғынжай орналасқан жер учаскесі болып табылатын жылжымайтын мүлік ипотекасымен қамтамасыз етілмеген микрокредит беру туралы шартты орындау талаптарын өзгерту немесе жеке тұлғаның кәсіпкерлік қызметті жүзеге асыруға байланысты емес және тұрғынжай және (немесе) тұрғынжай орналасқан жер учаскесі болып табылатын жылжымайтын мүлік ипотекасымен қамтамасыз етілмеген микрокредитін өтеу мақсатында жаңа микрокредит беру кезінде негізгі борыш сомасына капиталдандырылған (жинақтап қосылған) мерзімі өткен сыйақыға, тұрақсыздық айыбына (айыппұлдарға, өсімпұлдарға) сыйақыны есепке жазуға жол берілмейді.

      Ескерту. 4-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 24.11.2015 № 422-V (01.01.2016 бастап қолданысқа енгізіледі); 06.05.2017 № 63-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік жиырма бір күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 02.07.2018 № 168-VІ (01.01.2019 бастап қолданысқа енгізіледі); 03.07.2019 № 262-VI (01.01.2020 бастап қолданысқа енгізіледі); 24.05.2021 № 43-VII (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-б.қараңыз); 04.07.2022 № 133-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 12.07.2022 № 138-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 19.06.2024 № 97-VIII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

5-бап. Микрокредит бойынша жылдық тиімді сыйақы мөлшерлемесі

      1. Микрокредит бойынша жылдық тиімді сыйақы мөлшерлемесінің мөлшері уәкілетті органның және Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкінің бірлескен нормативтік құқықтық актісінде айқындалған шекті мөлшерден аспауға тиіс.

      2. Берілетін микрокредиттер бойынша жылдық тиімді сыйақы мөлшерлемесін есептеу қағидасын уәкілетті орган әзірлейді және бекітеді.

      2-1. Микроқаржы ұйымы микрокредит бойынша сыйақы шамалары туралы ақпарат бар жарнаманы таратқан және (немесе) орналастырған кезде жылдық тиімді сыйақы мөлшерлемесін көрсетуге міндетті.

      3. Алып тасталды - ҚР 03.07.2019 № 262-VI Заңымен (01.01.2020 бастап қолданысқа енгізіледі).
      Ескерту. 5-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 03.07.2019 № 262-VI (01.01.2020 бастап қолданысқа енгізіледі); 24.05.2021 № 43-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 19.06.2024 № 97-VIII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

6-бап. Қарыз алушының микрокредит беру туралы шарт бойынша мiндеттемелерді орындауын қамтамасыз ету

      1. Қарыз алушының микрокредит беру туралы шарт бойынша міндеттемелерді орындауы Қазақстан Республикасының заңнамасында немесе микрокредит беру туралы шартта көзделген тәсiлдермен қамтамасыз етiледi.

      1-1. Жеке тұлғамен жасалған микрокредит беру туралы шарт бойынша қарыз алушының жүргізген төлем сомасы, егер бұл қарыз алушының микрокредит беру туралы шарт бойынша міндеттемелерін орындау үшін жеткіліксіз болса, қарыз алушының берешегін мынадай кезектілікпен өтейді:

      1) негізгі борыш бойынша берешек;

      2) сыйақы бойынша берешек;

      3) микрокредит беру туралы шартта айқындалған мөлшердегі тұрақсыздық айыбы (айыппұл, өсімпұл);

      4) төлемдердің ағымдағы кезеңі үшін негізгі борыш сомасы;

      5) төлемдердің ағымдағы кезеңі үшін есепке жазылған сыйақы;

      5-1) алып тасталды - ҚР 03.07.2019 № 262-VI Заңымен (01.01.2020 бастап қолданысқа енгізіледі);

      6) микроқаржы ұйымының орындауды алу бойынша шығасылары.

      Осы тармақта белгіленген талаптар ломбард жасасатын микрокредит беру туралы шартқа қолданылмайды.

      2. Алып тасталды - ҚР 03.07.2019 № 262-VI Заңымен (01.01.2020 бастап қолданысқа енгізіледі).

      3. Жеке тұлғамен жасалған, кәсіпкерлік қызметті жүзеге асыруға байланысты емес микрокредит беру туралы шарт бойынша микрокредит сомасын қайтару және (немесе) сыйақы төлеу жөніндегі міндеттемені бұзғаны үшін тұрақсыздық айыбының (айыппұлдың, өсімпұлдың) мөлшері мерзімін өткізіп алудың тоқсан күні ішінде мерзімі өткізіп алынған әрбір күн үшін мерзімі өткізіп алынған төлем сомасының 0,5 пайызынан аспауға тиіс, мерзімін өткізіп алудың тоқсан күні өткеннен кейін мерзімі өткізіп алынған әрбір күн үшін мерзімі өткізіп алынған төлем сомасының 0,03 пайызынан аспауға, бірақ микрокредит беру туралы шарт қолданылатын әрбір жылға берілген микрокредит сомасының он пайызынан артық болмауға тиіс.

      Ескерту. 6-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 24.11.2015 № 422-V (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-б. қараңыз); 02.07.2018 № 168-VІ (01.01.2019 бастап қолданысқа енгізіледі); 03.07.2019 № 262-VI (01.01.2020 бастап қолданысқа енгізіледі); 24.05.2021 № 43-VII (01.10.2021 бастап қолданысқа енгізіледі); 19.06.2024 № 97-VIII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

7-бап. Микроқаржы ұйымының құқықтары мен мiндеттерi

      1. Микроқаржы ұйымы:

      1) алып тасталды - ҚР 03.07.2019 № 262-VI Заңымен (01.01.2020 бастап қолданысқа енгізіледі);

      1-1) микрокредит беру туралы шарт бойынша құқықты (талап етуді) осы Заңның 9-1-бабының 4 және 5-тармақтарында көрсетілген тұлғаға беруге;

      2) микрокредиттер беру қағидаларында айқындалған, микрокредит беру туралы шартты жасау және ол бойынша мiндеттемелердi орындау үшiн қажетті құжаттар мен мәлiметтердi қарыз алушыдан (өтініш берушіден) сұратуға;

      2-1) қарыз алушының өтініші бойынша тауарлар, жұмыстар немесе көрсетілетін қызметтер үшін ақы төлеу мақсатында екінші деңгейдегі банктер арқылы микрокредитті үшінші тұлғаға аударуды жүзеге асыруға;

      3) осы Заңда, Қазақстан Республикасының өзге де заңдарында және микрокредит беру туралы шартта белгіленген өзге де құқықтарды жүзеге асыруға құқылы.

      2. Микроқаржы ұйымы:

      1) орналасқан жерi өзгерген не атауы өзгерген жағдайда бұл туралы уәкілетті органға, сондай-ақ қарыз алушыларды (өтініш берушілерді) микроқаржы ұйымының орналасқан жері бойынша, сондай-ақ қарыз алушы (өтініш беруші) – жеке тұлғаның заңды мекенжайы бойынша және қарыз алушы (өтініш беруші) – заңды тұлғаның орналасқан жері бойынша екi баспа басылымында қазақ және орыс тілдерінде тиiстi ақпарат жариялау арқылы не мұндай өзгерiстер болған күннен бастап күнтiзбелiк отыз күннен кешіктірілмейтін мерзімде әрбір қарыз алушыны (өтініш берушіні) жазбаша хабардар ету арқылы жазбаша хабарлауға;

      1-1) қатысушылардың (акционерлердің) құрамы өзгерген жағдайда, бұл туралы және қатысушылардың (акционерлердің) осы Заңның 14-бабы 6-тармағының талаптарына сай келуі туралы уәкілетті органға мұндай өзгеріс болған күннен бастап күнтізбелік он күннен кешіктірілмейтін мерзімде жазбаша хабарлауға;

      2) микрокредиттер беру қағидаларының көшiрмесiн микроқаржы ұйымы қарыз алушысының (өтініш берушісінің) көруі және онымен танысуы үшін қолжетiмдi жерде, оның ішінде микроқаржы ұйымының интернет-ресурсы бар болса, сонда орналастыруға;

      3) өтініш берушіге микрокредитті алуға, оған қызмет көрсетуге және оны өтеуге (қайтаруға) байланысты төлемдер туралы толық және анық ақпарат беруге;

      4) микрокредит беру туралы шартты жасасқанға дейін өтініш берушіге микрокредитті өтеу әдісімен танысу және оны таңдау үшін түрлі әдістермен есептелген өтеу кестелерінің жобаларын беруге міндетті. Қарыз алушыға микроқаржы ұйымдары жеке тұлғаларға беретін микрокредиттер бойынша тұрақты төлемдерді есептеу әдістемесіне және уәкілетті органның нормативтік-құқықтық актісінде белгіленген осындай микрокредиттер бойынша сыйақыны есептеуге арналған уақытша базаларға сәйкес микрокредит беру туралы шартта белгіленген кезектілікпен есептелген микрокредитті өтеу кестелерінің жобалары мынадай өтеу әдістерімен міндетті түрде ұсынылуға тиіс:

      сараланған төлемдер әдісі, бұл ретте микрокредит бойынша берешектерді өтеу негізгі борыш бойынша төлемдердің тең сомаларын және негізгі борыштың қалдығы кезеңіне есептелген сыйақыны қамтитын азайтылып отыратын төлемдермен жүзеге асырылады;

      аннуитеттік төлемдер әдісі, бұл ретте микрокредит бойынша берешектерді өтеу негізгі борыш бойынша ұлғайтылып отыратын төлемдерді және негізгі борыштың қалдығы кезеңіне есептелген сыйақы бойынша азайтылып отыратын төлемдерді қамтитын микрокредиттің бүкіл мерзімі ішінде тең төлемдермен жүзеге асырылады. Бірінші және соңғы төлем мөлшерлері бір-бірінен ерекшеленуі мүмкін.

      Микроқаржы ұйымы микрокредиттер беру қағидаларына сәйкес есептелген микрокредитті өтеу кестелерінің қосымша жобаларын ұсыныуы мүмкін;

      4-1) алып тасталды – ҚР 27.12.2019 № 291-VІ (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

      5) қарыз алушыға (өтініш берушіге) микрокредит алуға байланысты оның құқықтары мен міндеттері, сондай-ақ микрокредит беру туралы шарт бойынша міндеттемелер орындалмаған жағдайда ықтимал салдары туралы ақпарат беруге;

      5-1) "Қылмыстық жолмен алынған кірістерді заңдастыруға (жылыстатуға) және терроризмді қаржыландыруға қарсы іс-қимыл туралы" Қазақстан Республикасының Заңына сәйкес қаржы мониторингі жөніндегі уәкілетті органға мәліметтерді хабарлауға;

      6) микрокредит беру құпиясын сақтауға;

      7) салық және бюджетке төленетін басқа да міндетті төлемдер түсімін қамтамасыз ету саласында басшылықты жүзеге асыратын мемлекеттік органмен келісім бойынша уәкілетті орган бекіткен қағидаларға сәйкес, берілген микрокредиттер бойынша активтер мен шартты міндеттемелерді сыныптауды жүзеге асыруға және оларға қарсы провизияларды (резервтерді) құруға міндетті.

      Осы тармақшада белгіленген талап ломбардтарға қолданылмайды;

      8) уәкілетті орган белгiлеген пруденциялық нормативтерді және сақталуы міндетті өзге де нормалар мен лимиттерді, оларды есептеу әдістемесін сақтауға;

      8-1) уәкiлеттi органның нормативтiк құқықтық актiсiнде белгіленген, микроқаржы ұйымы қарыз алушысының борыштық жүктемесі коэффициентін есептеу тәртiбiн және оның шекті мәнін сақтауға міндетті.

      Осы тармақшада белгіленген талап ломбардтарға қолданылмайды;

      9) Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкіне тізбесі, нысандары, ұсыну мерзімдері мен тәртібі уәкілетті органмен келісу бойынша Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкінің нормативтік құқықтық актілерінде белгіленетін қаржылық және өзге де есептілікті ұсынуға;

      10) уәкілетті орган анықтаған Қазақстан Республикасының заңнамасын бұзушылықты жоюға;

      11) алып тасталды - ҚР 03.07.2019 № 262-VI Заңымен (01.01.2020 бастап қолданысқа енгізіледі);

      11-1) "Қылмыстық жолмен алынған кірістерді заңдастыруға (жылыстатуға) және терроризмді қаржыландыруға қарсы іс-қимыл туралы" Қазақстан Республикасының Заңында көзделген жағдайларда микрокредит беруден бас тартуға";

      11-2) мерзімді әскери қызметтегі әскери қызметшілерге микрокредит беру туралы шарт бойынша уәкілетті орган айқындаған тәртіппен микрокредит бойынша сыйақыны есепке жазбай, мерзімді әскери қызмет өткеру мерзімін және ол аяқталғаннан кейінгі 60 күнді қамтитын кезеңге негізгі борыш пен сыйақы бойынша төлемді кейінге қалдыруды ұсынуға міндетті.

      Мерзімді әскери қызметке шақырылған әскери қызметшілер, сондай-ақ оларды қызметтен шығару, оларда микрокредиттің болуы не болмауы, ол бойынша төлемді кейінге қалдырудың ұсынылуы туралы мәліметтерді алмасу Қазақстан Республикасының Қорғаныс министрлігімен келісу бойынша уәкілетті орган айқындаған тәртіппен мемлекеттік органдар мен микроқаржы ұйымдарының ақпараттық жүйелерінің өзара іс-қимылын қамтамасыз ету арқылы жүзеге асырылады.

      Осы тармақтың екінші бөлігінде көзделген жағдайларда дербес деректерді жинау, өңдеу және пайдалану Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес жүзеге асырылады;

      12) осы Заңда және Қазақстан Республикасының өзге де заңнамасында белгiленген өзге де талаптарды сақтауға мiндеттi.

      3. Микроқаржы ұйымы:

      1) сыйақы мөлшерлемелерін (оларды төмендету жағдайларын қоспағанда) және (немесе) микрокредиттi өтеу тәсiлi мен әдісін біржақты тәртіппен өзгертуге;

      1-1) банктік қарыз және (немесе) микрокредит бойынша күнтізбелік тоқсан күннен астам мерзімі өткен берешегі бар жеке тұлғаға кәсіпкерлік қызметті жүзеге асыруға байланысты емес микрокредитті беруге құқылы емес.

      Осы тармақшада белгіленген талап жеке тұлғаның кәсіпкерлік қызметті жүзеге асыруға байланысты емес банктік қарызын және (немесе) микрокредитін өтеу мақсатында сыйақы мөлшерлемесін және (немесе) мерзімді төлемдер мөлшерін азайту жағына қарай өзгертуді және (немесе) тұрақсыздық айыбын (айыппұлды, өсімпұлды) азайту жағына қарай өзгертуді немесе толық жоюды көздейтін жақсарту талаптарында берілетін микрокредиттерге, сондай-ақ ломбардтардың міндетті тіркелуге жатпайтын жылжымалы мүлікті кепілге қойып беретін микрокредиттеріне қолданылмайды;

      1-2) микрокредит бойынша сыйақы мен тұрақсыздық айыбын (айыппұлды, өсімпұлды) қоспағанда, кез келген төлемдерді белгілеуге және қарыз алушыдан (өтініш берушіден) алуға;

      2) жеке тұлға болып табылатын, микроқаржы ұйымына микрокредит сомасын мерзімінен бұрын толық немесе ішінара қайтарған қарыз алушыдан микрокредитті мерзімінен бұрын қайтарғаны үшін тұрақсыздық айыбын (айыппұлды, өсімпұлды) және басқа да төлемдерді талап етуге;

      3) кепілге салынған заттарды пайдалануға және оларға билік етуге;

      4) қарыз алушы – жеке тұлғаның кәсіпкерлік қызметті жүзеге асыруға байланысты емес микрокредиті бойынша негізгі борыш және (немесе) сыйақы сомалары бойынша төлемдердің кез келгенін өтеу жөніндегі міндеттемені орындаудың мерзімін өткізіп алудың қатарынан күнтізбелік тоқсан күні өткен соң есепке жатқызылған сыйақыны, тұрақсыздық айыбын (айыппұлдарды, өсімпұлдарды) төлеуді талап етуге құқылы емес.

      Осы тармақшаның талабы микрокредит беру туралы шартқа, егер оны жасасу күні негізгі борыш сомасы тіркеуге жататын мүлік кепілімен және (немесе) ақша кепілімен толық қамтамасыз етілген болса, қолданылмайды;

      5) қарыз алушы – жеке тұлғаның кәсіпкерлік қызметті жүзеге асыруға байланысты емес жылжымайтын мүлік ипотекасымен қамтамасыз етілген микрокредиті бойынша негізгі борыш және (немесе) сыйақы сомалары бойынша төлемдердің кез келгенін өтеу жөніндегі міндеттемені орындаудың мерзімін өткізіп алудың қатарынан күнтізбелік бір жүз сексен күні өткен соң есепке жазылған сыйақыны, сондай-ақ тұрақсыздық айыбын (айыппұлдарды, өсімпұлдарды) төлеуді талап етуге;

      6) микрокредит беру туралы шарт бойынша қарыз алушыдан борыш сомасын өндіріп алу үшін жеке сот орындаушыларымен ынтымақтастықты көздейтін шарттарды жасасуға, сондай-ақ "Жауапкершілігі шектеулі және қосымша жауапкершілігі бар серіктестіктер туралы" Қазақстан Республикасы Заңының 12-1-бабының 2-тармағына және (немесе) "Акционерлік қоғамдар туралы" Қазақстан Республикасы Заңының 64-бабының 1-тармағына сәйкес микроқаржы ұйымының үлестес тұлғасы болып табылатын жеке сот орындаушысымен атқарушылық құжатты орындау шарттары туралы келісім (шарт) жасасуға;

      7) "Жауапкершілігі шектеулі және қосымша жауапкершілігі бар серіктестіктер туралы" Қазақстан Республикасы Заңының 12-1-бабының 2-тармағына және (немесе) "Акционерлік қоғамдар туралы" Қазақстан Республикасы Заңының 64-бабының 1-тармағына сәйкес микроқаржы ұйымының үлестес тұлғасы болып табылатын нотариусқа нотариаттық әрекеттер жасау үшін жүгінуге;

      8) жеке тұлғамен жасалған микрокредит беру туралы шарттың қолданылу мерзімін оның келісімінсіз және микрокредит беру туралы шарттың талаптарын сақтауды не жақсартуды қамтамасыз етпейтін талаптармен ұлғайтуға құқылы емес.

      Ескерту. 7-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 10.06.2014 № 206-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін алты ай өткен соң қолданысқа енгізіледі); 24.11.2015 № 422-V (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-баптан қараңыз); 06.05.2017 № 63-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік жиырма бір күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 03.07.2019 № 262-VI (01.01.2020 бастап қолданысқа енгізіледі); 27.12.2019 № 291-VІ (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 02.01.2021 № 399-VI (04.01.2021 бастап қолданысқа енгізіледі); 24.05.2021 № 43-VII (01.10.2021 бастап қолданысқа енгізіледі); 31.12.2021 № 100-VII (01.07.2022 бастап қолданысқа енгізіледі); 19.06.2024 № 97-VIII (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-б. қараңыз) Заңдарымен.

8-бап. Өтініш берушінің құқықтары мен мiндеттерi

      1. Өтініш беруші:

      1) микрокредиттер беру қағидаларымен, микроқаржы ұйымының микрокредиттер беру тарифтерімен танысуға;

      2) микрокредитті алуға, оған қызмет көрсетуге және оны өтеуге (қайтаруға) байланысты төлемдер туралы толық және анық ақпарат алуға;

      3) микрокредит беру туралы шарт жасасудан бас тартуға құқылы.

      2. Өтініш беруші микроқаржы ұйымына микрокредит беру туралы шарт және қарыз алушының міндеттемелерінің орындалуын қамтамасыз ететін шарттар жасасу үшін қажетті, микрокредит алуға қажетті құжаттардың тізбесінде, сондай-ақ микрокредит беру туралы шарт бойынша кредиттік дерекнаманы жүргізу тәртібінде айқындалған құжаттар мен мәліметтерді ұсынады.

      3. Өтініш берушінің осы Заңда және Қазақстан Республикасының өзге де заңдарында белгіленген өзге де құқықтары мен мiндеттерi бар.

      Ескерту. 8-бапқа өзгеріс енгізілді – ҚР 02.01.2021 № 399-VI (01.01.2021 бастап қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

9-бап. Қарыз алушының құқықтары мен мiндеттерi

      1. Қарыз алушының:

      1) микрокредиттер беру қағидаларымен, микроқаржы ұйымының микрокредиттер беру тарифтерімен танысуға;

      2) алған микрокредитке микрокредит беру туралы шартта белгіленген тәртіппен және талаптармен билік етуге;

      3) өз құқықтарын Қазақстан Республикасының заңдарында белгіленген тәртіппен қорғауға;

      4) микрокредит беру туралы шарт бойынша берілген микрокредит сомасын микроқаржы ұйымына мерзімінен бұрын толық немесе ішінара қайтаруға;

      ЗҚАИ-ның ескертпесі!
      4-1) тармақшаны алып тастау көзделген – ҚР 19.06.2024 № 97-VIII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін алты ай өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

      4-1) микрокредит беру туралы өзі жасасқан шарт бойынша құқық (талап ету) басқаға берілген жағдайда, осы Заңның 9-1-бабы 4 және 5-тармақтарында көрсетілген тұлғамен келіспеушіліктерді реттеу үшін банк омбудсманына жүгінуге құқығы бар. Көрсетілген құқық жеке тұлға болып табылатын қарыз алушыға қолданылады;

      5) осы Заңда, Қазақстан Республикасының өзге де заңдарында және микрокредит беру туралы шартта белгіленген өзге де құқықтарды жүзеге асыруға құқығы бар.

      2. Қарыз алушы:

      1) микрокредит беру туралы шартта белгiленген мерзiмдерде және тәртiппен алынған микрокредиттi қайтаруға және ол бойынша сыйақыны төлеуге;

      2) микроқаржы ұйымы осы Заңға сәйкес сұрататын құжаттар мен мәлiметтердi беруге;

      3) осы Заңда және Қазақстан Республикасының өзге де заңнамасында және микроқаржы ұйымымен жасалған шарттарда белгіленген өзге де талаптарды орындауға мiндеттi.

      Ескерту. 9-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 06.05.2017 № 63-VI Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік жиырма бір күн өткен соң қолданысқа енгізіледі).

9-1-бап. Микрокредит беру туралы шарт бойынша құқықтарды (талаптарды) басқаға беру тәртібі

      Ескерту. 9-1-баптың тақырыбы жаңа редакцияда – ҚР 19.06.2024 № 97-VIII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.
      1. Алып тастау көзделген – ҚР 19.06.2024 № 97-VIII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.
      2. Алып тастау көзделген – ҚР 19.06.2024 № 97-VIII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.
      3. Алып тастау көзделген – ҚР 19.06.2024 № 97-VIII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

      4. Мынадай талаптардың бірі сақталған кезде:

      құқықтарды (талап етулерді) сатып алу Қазақстан Республикасының заңдарында көзделген осындай ұйым қызметі түрлерінің бірі болып табылғанда;

      құқықтарды (талап етулерді) сатып алу жеке тұлғаларды қолдау жөніндегі мемлекеттік және үкіметтік бағдарламалар немесе мемлекеттік органдардың құқықтық актілері шеңберінде жүзеге асырылғанда, құқықты (талап етуді) жарғылық капиталдарына қатысу үлестерінің не орналастырылған акцияларының елу пайыздан астамы мемлекетке тиесілі ұйымдарға беруді қоспағанда, микроқаржы ұйымының жеке тұлғамен жасасылған және тұрғынжай түріндегі кепілмен қамтамасыз етілген микрокредит беру туралы шарт бойынша құқықты (талап етуді) басқаға беруді жүргізуіне тыйым салынады.

      5. Микроқаржы ұйымының құқықтарды (талаптарды) мынадай тұлғаларға:

      екінші деңгейдегі банкке;

      коллекторлық агенттікке;

      микроқаржы ұйымына;

      секьюритилендіру мәмілесі кезінде Қазақстан Республикасының жобалық қаржыландыру және секьюритилендіру туралы заңнамасына сәйкес құрылған арнайы қаржы компаниясына;

      микроқаржы ұйымы қамтамасыз етілген облигацияларды шығарған немесе қарыз алған кезде микрокредит беру туралы шарт бойынша талап ету құқықтарын кепіл ұстаушы – заңды тұлғаға;

      қаражатты микроқаржы ұйымдарында шартты түрде орналастыру арқылы жеке кәсіпкерлік субъектілерін қаржыландыру жөніндегі мәміле шеңберінде жасалған микрокредит беру туралы шарт бойынша – жеке кәсіпкерлікті дамытудың арнайы қорына;

      қарыз алушы-жеке тұлғаға кәсіпкерлік қызметті жүзеге асыруға байланысты микрокредит беру туралы шарт бойынша, қарыз алушы-заңды тұлғаға микрокредит беру туралы шарт бойынша құқықтарға (талаптарға) қатысты, егер көрсетілген микрокредиттер бойынша басқаға беру күніне халықаралық қаржылық есептілік стандарттарына сәйкес құнсыздану белгілері болса, өзге тұлғаға беруді қоспағанда, микрокредит беру туралы шарт бойынша құқықтарды (талаптарды) үшінші тұлғаға беруді жүргізуіне тыйым салынады.

      Осы тармақтың бірінші бөлігінің сегізінші абзацында аталған тұлға микрокредит беру туралы шарт бойынша алынған құқықтарды (талаптарды) мынадай жағдайлардың бірінде:

      құқықтар (талаптар) жеке тұлғаның кәсіпкерлік қызметті жүзеге асырумен байланысты микрокредит беру туралы шарты бойынша алынғанда;

      құқықтар (талаптар) берешегінің мөлшері басқаға беру күніне республикалық бюджет туралы заңда белгіленген айлық есептік көрсеткіштің 16 500 еселенген мөлшерінен аспайтын заңды тұлғаның микрокредит беру туралы шарты бойынша алынғанда;

      егер өзіне микрокредит беру туралы шарт бойынша құқықтар (талаптар) берілген тұлға Қазақстан Республикасының бейрезиденті болып табылса, сервистік компанияның сенімгерлік басқаруына береді.

      Микрокредит беру туралы шарттар бойынша құқықтар (талаптар) мынадай шарттар бір мезгілде орындалған кезде:

      1) коллекторлық агенттік жарғылық капиталының, бас банктің күмәнді және үмітсіз активтеріне ие болатын банктің еншілес ұйымы бас ұйымының меншік капиталының мөлшері уәкілетті органның нормативтік құқықтық актісінде белгіленген ең аз мәннен төмен емес мәнді құрағанда;

      2) қызметті:

      банкке немесе банк холдингіне банктің бас банктің күмәнді және үмітсіз активтеріне ие болатын еншілес ұйым құруына рұқсат берілген;

      коллекторлық агенттік коллекторлық агенттіктер тізіліміне енгізілген кезден бастап үш жыл бойы жүзеге асырғанда;

      3) сервистік компаниялар тізіліміне енгізу күніне уәкілетті орган қолданған орындалмаған және (немесе) қолданыстағы қадағалап ден қою шаралары немесе шектеулі әсер ету шаралары және Қазақстан Республикасының Әкімшілік құқық бұзушылық туралы кодексінің 211-1-бабында және 227-бабының бірінші бөлігінде көзделген әкімшілік құқық бұзушылықтар үшін әкімшілік жазалар болмағанда;

      4) сервистік компанияның бірінші басшысында алынбаған немесе жойылмаған сотталғандығы болмағанда;

      5) сервистік компания уәкілетті орган белгілеген талаптарға сәйкес келгенде сервистік компанияға берілуі мүмкін.

      Бас банктің күмәнді және үмітсіз активтеріне ие болатын банктің еншілес ұйымдарына және микрокредит беру туралы шарттар бойынша құқықтар (талаптар) сенімгерлік басқаруға берілуі мүмкін сервистік компаниялар ретінде әрекет ететін коллекторлық агенттіктерге қойылатын талаптар уәкілетті органның нормативтік құқықтық актісінде белгіленеді.

      Уәкілетті орган Қазақстан Республикасы заңнамасының талаптарына сәйкес келетін сервистік компаниялардың тізілімін жүргізеді және оны өзінің интернет-ресурсында орналастырады.

      Сервистік компанияны сервистік компаниялар тізілімінен шығару сенімгерлік басқару шартын бұзу үшін негіз болып табылады.

      Микрокредит беру туралы шарт бойынша құқықтар (талаптар) сервистік компанияның сенімгерлік басқаруына берілген жағдайда, осы тармақтың бірінші бөлігінің сегізінші абзацында аталған тұлға микрокредит беру туралы шарт бойынша өзіне берілген құқыққа (талапқа) қатысты кредитордың құқықтарын сервистік компаниямен жасалған сенімгерлік басқару шарты шеңберінде не осы тармақтың бірінші бөлігінде аталған тұлғаларға қайта беру арқылы іске асырады.

      Сервистік компаниямен сенімгерлік басқару шарты бұзылған жағдайда, осы тармақтың бірінші бөлігінің сегізінші абзацында аталған тұлға басқа сервистік компаниямен жаңа сенімгерлік басқару шартын жасасуға не құқықтарды (талаптарды) осы тармақтың бірінші бөлігінде аталған тұлғаларға қайта беруге міндетті.

      Осы тармақтың талаптары осы баптың 4-тармағында көзделген жағдайларға қолданылмайды.

      5-1. Басқаға беру күнінде халықаралық қаржылық есептілік стандарттарына сәйкес құнсыздану белгілері бар микрокредит беру туралы шарт бойынша құқықтарды (талаптарды) басқаға беруді микроқаржы ұйымы мынадай талаптарды сақтай отырып жүзеге асырады:

      1) құқықтарды (талаптарды) осы баптың 5-тармағы бірінші бөлігінің бесінші, алтыншы және жетінші абзацтарында көрсетілген тұлғаларға беруді қоспағанда, пайдасына микрокредит беру туралы шарт бойынша құқықтар (талаптар) берілетін тұлға банк және микроқаржы активтері сатылатын электрондық сауда алаңында микроқаржы ұйымы өткізетін осы құқықтарға (талаптарға) қатысты сауда-саттық нәтижелері бойынша айқындалады;

      2) микрокредит беру туралы шарт бойынша құқықтарды (талаптарды) басқаға беру осы баптың 5-тармағында белгіленген шектеулер мен қағидалар сақтала отырып жүзеге асырылады.

      Осы тармақта белгіленген талаптар ломбардтарға қолданылмайды.

      ЗҚАИ-ның ескертпесі!
      5-2-тармақтың қолданысы 01.05.2026 дейін тоқтатыла тұрады, тоқтатыла тұру кезеңінде осы редакцияда қолданыста болады - ҚР 19.06.2024 № 97-VIII Заңымен.

      5-2. Микроқаржы ұйымының жеке тұлғаның кәсіпкерлік қызметті жүзеге асыруға байланысты емес микрокредитті беру туралы шарты бойынша құқықтарды (талаптарды) коллекторлық агенттікке беруді жүргізуіне тыйым салынады.

      6. Егер Қазақстан Республикасының заңдарында немесе микрокредит беру туралы шартта өзгеше көзделмесе, микроқаржы ұйымы микрокредит беру туралы шарт бойынша құқықты (талап етуді) қарыз алушының келісімінсіз басқаға беруге құқылы емес.

      6-1. Микроқаржы ұйымы мүлік кепілімен қамтамасыз етілген микрокредит беру туралы шарт бойынша құқықты (талапты) осы баптың 5-тармағының бірінші бөлігінде аталған тұлғаларға құқық (талап) басқаға берілгенге дейін соңғы алты ай ішінде "Қазақстан Республикасындағы бағалау қызметі туралы" Қазақстан Республикасының Заңына сәйкес бағалаушы жүргізген мүлік құнын бағалаусыз беруге құқылы емес.

      7. Бір қарыз алушыға қатысты микрокредит беру туралы шарт бойынша құқықтарды (талаптарды), бұл құқықтар (талаптар) секьюритилендіру мәмілесінің нысанасы болып табылатын жағдайларды қоспағанда, бірнеше тұлғаға беруге жол берілмейді.

      8. Микрокредит беру туралы шарт бойынша құқықтарды (талаптарды) басқаға беру туралы шарт (бұдан әрі – басқаға беру шарты) жасалған кезде, микроқаржы ұйымы:

      1) басқаға беру шарты жасалғанға дейін кәсіпкерлік қызметті жүзеге асыруға байланысты емес микрокредит беру туралы шарт бойынша қарыз алушы-жеке тұлғаны микрокредитті беру туралы көрсетілген шарт бойынша кредитордың құқықтарын (талаптарын) үшінші тұлғаға берудің жоспарланып отырғаны, сондай-ақ осындай басқаға беруге байланысты қарыз алушының дербес деректерінің өңделетіні (берілетіні) туралы микрокредит беру туралы шартта көзделген тәсілмен, сондай-ақ микроқаржы ұйымына "Төлемдер және төлем жүйелері туралы" Қазақстан Республикасының Заңында көзделген сәйкестендіру құралдарын қолдану арқылы клиент-жеке тұлғаны сәйкестендіруді жүзеге асыруға мүмкіндік беретін ақпараттандыру объектілері (бұдан әрі – ақпараттандыру объектілері) арқылы хабардар етуге;

      2) қарыз алушыны (немесе оның уәкілетті өкілін) микрокредит беру туралы шартта көзделген тәсілмен, сондай-ақ ақпараттандыру объектілері арқылы, микрокредит беру туралы шарт бойынша құқықтардың (талаптардың) үшінші тұлғаға өтіп кеткені туралы, басқаға беру шарты жасалған күннен бастап күнтізбелік отыз күн ішінде, микрокредит беру туралы шарт бойынша одан әрі төлемдерді үшінші тұлғаға (өзіне микрокредит беру туралы шарт бойынша құқықтар (талаптар) берілген тұлғаның не микрокредит беру туралы шарт бойынша құқықтар (талаптар) сенімгерлік басқаруға берілген жағдайда – сервистік компанияның атауын, орналасқан жерін және банктік деректемелерін) жүзеге асыру қажеттілігін, микрокредит беру туралы шарт бойынша берілген құқықтардың (талаптардың) көлемін, микрокредит беру туралы шарт бойынша берешектің мөлшері мен құрылымын (негізгі борышты, сыйақыны, комиссияларды, тұрақсыздық айыбын (айыппұлды, өсімпұлды) және төленуге жататын басқа да сомаларды көрсете отырып, хабардар етуге;

      3) өзіне микрокредит беру туралы шарт бойынша құқықтар (талаптар) берілген тұлғаға не сервистік компанияға (микрокредит беру туралы шарт бойынша құқықтар (талаптар) сервистік компанияның сенімгерлік басқаруына берілген жағдайда) мынадай құжаттарды:

      микрокредит беру туралы шартты;

      кепіл шартын және кепіл затына құқық белгілейтін құжаттарды (микрокредит беру туралы шарт бойынша міндеттемелерді орындау кепілмен қамтамасыз етілген жағдайда);

      кепілгерлік немесе кепілдік шартын (микрокредит беру туралы шарт бойынша міндеттемелерді орындау кепілгерлікпен немесе кепілдікпен қамтамасыз етілген жағдайда);

      құқықтарды (талаптарды) басқаға беру күніне қарыз алушы берешегінің есеп-қисабын;

      қарыз алушымен наразылық хат алмасуды (бар болса);

      қарыз алушы-заңды тұлғаның құрылтай құжаттарын, қарыз алушы-жеке тұлғаның жеке басын куәландыратын құжаттың көшірмесін;

      қарыз алушының берешекті өтегенін растайтын құжаттарды;

      кепілге салынған мүлікті өткізу жөніндегі құжаттарды (бар болса);

      басқаға беру шартына сәйкес өзге де құжаттарды беруге міндетті.

      Барлық құқықтар (талаптар) қарыз алушыға берілген жағдайда, микроқаржы ұйымы өзіне микрокредит беру туралы шарт бойынша құқық (талап) берілген тұлғаға өзінде бар барлық құжаттардың түпнұсқаларын береді, ал микрокредит беру туралы шарт бойынша құқықтар (талаптар) сервистік компанияның сенімгерлік басқаруына берілген жағдайда, көрсетілген құжаттардың түпнұсқалары сервистік компанияға беріледі.

      Қарыз алушыға қойылатын құқықтардың (талап етулердің) бір бөлігі басқаға берілген жағдайда, микроқаржы ұйымы осындай құқықтарды (талап етулерді) куәландыратын құжаттардың түпнұсқаларын сақтауға және көрсетілген құжаттардың нотариат куәландырған көшірмелерін микрокредит беру туралы шарт бойынша құқық (талап ету) ішінара берілген тұлғаға беруге құқылы, ал микрокредит беру туралы шарт бойынша құқықтардың (талаптардың) бір бөлігі сервистік компанияның сенімгерлік басқаруына берілген жағдайда, көрсетілген құжаттардың нотариат куәландырған көшірмелері сервистік компанияға беріледі.

      Микроқаржы ұйымы, өзіне микрокредит беру туралы шарт бойынша құқықтар (талаптар) берілген тұлға, сервистік компания микрокредит беру туралы шарт бойынша міндеттемелерді орындауды қамтамасыз ету болып табылатын мүлікке құқық белгілейтін құжаттардың түпнұсқаларын жоғалтқаны үшін Қазақстан Республикасының заңдарында белгіленген жауаптылықта болады;

      4) басқаға беру шарты жасалғаннан кейін микрокредит беру туралы шарт бойынша берешекті өтеу есебіне алынған ақшаны өзіне микрокредит беру туралы шарт бойынша құқықтар (талаптар) берілген тұлғаның банктік шотына әрбір қарыз алушы бойынша төлемдердің таратып жазылуын бере отырып, аударуға міндетті.

      9. Өзіне микрокредит беру туралы шарт бойынша микроқаржы ұйымының құқығы (талабы) берілген тұлғаның осындай құқықты (талапты) осы бапта көзделген шарттарды сақтамай, басқаға беруіне тыйым салынады.

      Ескерту. 2-тарау 9-1-баппен толықтырылды - ҚР 06.05.2017 № 63-VI Заңымен (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-баптан қараңыз); өзгерістер енгізілді - ҚР 03.07.2019 № 262-VI (01.01.2020 бастап қолданысқа енгізіледі); 13.05.2020 № 325-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 24.05.2021 № 43-VII (01.10.2021 бастап қолданысқа енгізіледі); 04.07.2022 № 133-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 19.06.2024 № 97-VIII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 19.06.2024 № 97-VIII (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-б. қараңыз) Заңдарымен.

9-2-бап. Берешекті реттеу шарттары мен тәртібі және төлемге қабілетсіз қарыз алушыға қатысты қолданылатын шаралар

      1. Микрокредит беру туралы шарт бойынша міндеттемені орындаудың өткізіп алынған мерзімі болған кезде, бірақ ол басталған күннен бастап күнтізбелік он күннен кешіктірмей микроқаржы ұйымы микрокредит беру туралы шартта көзделген тәсілмен және мерзімдерде, сондай-ақ ақпараттандыру объектілері арқылы қарыз алушыны:

      1) микрокредит беру туралы шарт бойынша міндеттемені орындау бойынша мерзімді өткізіп алудың туындағаны және хабарламада көрсетілген күнге мерзімі өткізіп алынған берешектің мөлшерін көрсете отырып, төлемдер енгізу қажеттігі;

      2) микрокредит беру туралы шарт бойынша қарыз алушы-жеке тұлғаның осы баптың 2-тармағында көзделген өтінішпен микроқаржы ұйымына жүгіну құқығы;

      3) қарыз алушының микрокредит беру туралы шарт бойынша өз міндеттемелерін орындамауының салдары туралы хабардар етуге міндетті.

      Микроқаржы ұйымы қарыз алушыны хабардар ету үшін коллекторлық агенттікті тартуға құқылы.

      2. Микрокредит беру туралы шарт бойынша міндеттемені орындау мерзімін өткізіп алу басталған күннен бастап күнтізбелік отыз күн ішінде қарыз алушы-жеке тұлға микроқаржы ұйымына баруға және (немесе) өзінің микрокредит беру туралы шарттың талаптарына, оның ішінде:

      1) сыйақы мөлшерлемесін не микрокредит беру туралы шарт бойынша сыйақы мәнін азайту жағына қарай өзгертуге;

      2) негізгі борыш және (немесе) сыйақы бойынша төлемді кейінге қалдыруға;

      3) берешекті өтеу әдісін немесе өтеу кезектілігін, оның ішінде негізгі борышты басым тәртіппен өтей отырып өзгертуге;

      4) микрокредит мерзімін өзгертуге;

      5) микрокредит бойынша мерзімі өткізіп алынған негізгі борышты және (немесе) сыйақыны кешіруге, тұрақсыздық айыбының (айыппұлдың, өсімпұлдың) күшін жоюға;

      6) тараптардың келісімімен белгіленген мерзімдерде кепіл берушінің ипотека нысанасы болып табылатын жылжымайтын мүлікті дербес өткізуіне;

      7) микрокредит беру туралы шарт бойынша міндеттемені орындаудың орнына микроқаржы ұйымына кепілге қойылған мүлікті беру арқылы бас тарту төлемін ұсынуға;

      8) сатып алушыға микрокредит беру туралы шарт бойынша міндеттемені бере отырып, ипотека нысанасы болып табылатын жылжымайтын мүлікті өткізуге байланысты өзгерістер енгізу туралы өтінішін негіздейтін, микрокредит беру туралы шарт бойынша міндеттемені орындау мерзімін өткізіп алудың туындау себептері, кірістер және басқа да расталған мән-жайлар (фактілер) туралы мәліметтерді қамтитын өтінішті жазбаша нысанда, сондай-ақ ақпараттандыру объектілері арқылы не микрокредит беру туралы шартта көзделген тәсілмен ұсынуға құқылы.

      3. Қарыз алушы-жеке тұлғаның өтінішін алған күннен кейін күнтізбелік он бес күн ішінде микроқаржы ұйымы микрокредит беру туралы шарттың талаптарына ұсынылған өзгерістерді уәкілетті органның нормативтік құқықтық актісінде айқындалған тәртіппен қарайды және қарыз алушы-жеке тұлғаға мынадай шешімдердің бірі туралы:

      1) микрокредит беру туралы шарттың талаптарына ұсынылған өзгерістермен келісетіні туралы;

      2) микрокредит беру туралы шарт талаптарын өзгерту бойынша қарсы ұсыныс туралы;

      3) микрокредит беру туралы шарттың талаптарын өзгертуден бас тарту себептерінің уәжді негіздемесін көрсете отырып, осындай бас тарту туралы жазбаша нысанда, сондай-ақ ақпараттандыру объектілері арқылы не микрокредит беру туралы шартта көзделген тәсілмен хабарлайды.

      Қарыз алушы-жеке тұлғаның микрокредит беру туралы шарттың талаптарына өзгерістер енгізу туралы өтінішін қарау кезеңінде микроқаржы ұйымы микрокредитті мерзімінен бұрын өтеуді талап етуге құқылы емес.

      Микроқаржы ұйымының осы тармақтың бірінші бөлігінің 2) тармақшасында көзделген шешімі алынған күннен бастап күнтізбелік отыз күн ішінде микроқаржы ұйымы мен қарыз алушы-жеке тұлға арасында өзара қолайлы шешімге қол жеткізілмеуі микрокредит беру туралы шарттың талаптарын өзгертуден бас тарту болып есептеледі. Бұл мерзім екі тараптың келісімі болған кезде ұзартылуы мүмкін.

      ЗҚАИ-ның ескертпесі!
      4-тармақ жаңа редакцияда көзделген – ҚР 19.06.2024 № 97-VIII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін алты ай өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

      4. Қарыз алушы-жеке тұлға микроқаржы ұйымының осы баптың 3-тармағының 3) тармақшасында көзделген шешімін алған күннен бастап күнтізбелік он бес күн ішінде немесе микрокредит беру туралы шарттың талаптарын өзгерту туралы өзара қолайлы шешімге қол жеткізбеген кезде бір мезгілде микроқаржы ұйымын хабардар ете отырып, уәкілетті органға өтініш жасауға құқылы.

      Уәкілетті орган қарыз алушы – жеке тұлғаның өтінішін оның микроқаржы ұйымына өтініш жасауының дәлелдемесі ұсынылған және микроқаржы ұйымымен микрокредит беру туралы шарттың талаптарын өзгерту туралы өзара қолайлы шешімге қол жеткізілмеген кезде қарайды.

      Уәкілетті орган "Тұрғын үй қатынастары туралы" Қазақстан Республикасының Заңына сәйкес халықтың әлеуметтік осал топтарына жататын қарыз алушы – жеке тұлғаның тұрғынжай болып табылатын жылжымайтын мүлік ипотекасымен қамтамасыз етілген, кәсіпкерлік қызметті жүзеге асыруға байланысты емес микрокредит беру туралы шарт жөніндегі өтінішін қарау кезеңінде кепілге қойылған мүлікке сотқа талап қоюды беру арқылы өндіріп алуды қолдануға жол берілмейді.

      Осы тармақтың үшінші бөлігінде белгіленген талап уәкілетті орган өтінішті өтініш жасалған күннен бастап күнтізбелік алпыс күннен астам қараған, сондай-ақ қарыз алушы – жеке тұлғаның бұрын қаралған мәселе бойынша өтініші қайта берілген жағдайларда қолданылмайды.

      Қарыз алушы жеке тұлғаның өтінішін уәкілетті орган Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген тәртіппен қарайды.

      5. Осы баптың 1-тармағы бірінші бөлігінің 1) тармақшасында көзделген талап қанағаттандырылмаған, сондай-ақ микрокредит беру туралы шарт бойынша қарыз алушы-жеке тұлға осы баптың 2-тармағында көзделген құқықтарды іске асырмаған не қарыз алушы-жеке тұлға мен микроқаржы ұйымы арасында микрокредит беру туралы шарттың талаптарын өзгерту бойынша келісім болмаған жағдайларда, микроқаржы ұйымы:

      1) қарыз алушыға қатысты шаралар қолдану туралы мәселені қарауға құқылы.

      Шаралар қолдану туралы шешім микрокредиттер беру қағидаларына сәйкес жүзеге асырылады;

      2) берешекті сотқа дейін өндіріп алу және реттеу үшін коллекторлық агенттікке беруге құқылы.

      Микрокредит беру туралы шартта қарыз алушы микрокредит беру туралы шарт бойынша міндеттемелерді орындау мерзімін өткізіп алуға жол берген жағдайда микроқаржы ұйымының коллекторлық агенттікті тарту құқығы болған кезде берешекті сотқа дейін өндіріп алу және реттеу үшін коллекторлық агенттікке беруге жол беріледі;

      Микроқаржы ұйымы берешекті сотқа дейін өндіріп алуға және берешекті реттеуге берген күні бұл туралы қарыз алушыны коллекторлық агенттіктің атауын, тұрған жерін, коллекторлық агенттіктің борышкерлермен байланысуға арналған телефон нөмірлерін көрсете отырып, микрокредит беру туралы шартта көзделген тәсілмен, сондай-ақ ақпараттандыру объектілері арқылы хабардар етеді;

      2-1) тұлғаға микрокредит беру туралы шарт бойынша құқықтарды (талаптарды) қарыз алушыда:

      жеке тұлғаның жылжымайтын мүлік ипотекасымен қамтамасыз етілген микрокредит беру туралы шарты бойынша – қатарынан күнтізбелік бір жүз сексен күннен асатын;

      жеке тұлғаның микрокредит беру туралы өзге де шарттары бойынша – қатарынан күнтізбелік тоқсан күннен асатын ақшалай міндеттемені орындау мерзімін өткізіп алу болған кезде осы Заңның 9-1-бабында белгіленген талаптарды сақтай отырып беруге құқылы.

      ЗҚАИ-ның ескертпесі!
      2-1) тармақшаның төртінші абзацы 01.05.2026 бастап қолданысқа енгізіледі – ҚР 19.06.2024 № 97-VIII Заңымен (мәтін алып тасталды).

      Осы тармақшаның ережелері қарыз алушы-Қазақстан Республикасының азаматына қатысты "Қазақстан Республикасы азаматтарының төлем қабілеттілігін қалпына келтіру және банкроттығы туралы" Қазақстан Республикасының Заңында көзделген тәртіппен төлем қабілеттілігін қалпына келтіру, соттан тыс немесе сот арқылы банкроттық рәсімдері қолданылған жағдайларға қолданылмайды;

      3) Қазақстан Республикасының заңнамасында және (немесе) микрокредит беру туралы шартта көзделген шараларды қолдануға, оның ішінде сотқа микрокредит беру туралы шарт бойынша борыш сомасын өндіріп алу туралы талап қоюмен жүгінуге, сондай-ақ кепілге қойылған мүлікке соттан тыс тәртіппен ("Жылжымайтын мүлік ипотекасы туралы" Қазақстан Республикасының Заңында көзделген жағдайларды қоспағанда) не сот тәртібімен өндіріп алуды қолдануға;

      4) сотқа Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес қарыз алушы – дара кәсіпкерді, заңды тұлғаны банкрот деп тану туралы талап қоюмен жүгінуге құқылы.

      6. Берешекті сотқа дейін өндіріп алу және реттеу, сондай-ақ берешекке байланысты ақпарат жинау жөніндегі көрсетілетін қызметтерді микроқаржы ұйымына коллекторлық агенттік және (немесе) сервистік компания көрсететін жағдайларды қоспағанда, микроқаржы ұйымының мұндай көрсетілетін қызметтерді үшінші тұлғалардан алуына тыйым салынады.

      7. Микроқаржы ұйымының коллекторлық агенттікпен берешегі тұрғынжай болып табылатын жылжымайтын мүлік ипотекасымен қамтамасыз етілген жеке тұлғаға қатысты берешекті сотқа дейін өндіріп алу және реттеу, сондай-ақ берешекке байланысты ақпарат жинау туралы шарт жасасуына жол берілмейді.

      8. Берешек коллекторлық агенттікте сотқа дейін өндіріп алуда және реттеуде болған кезеңде микроқаржы ұйымы:

      сотқа берешекті өндіріп алу туралы талап қойып жүгінуге;

      берешек коллекторлық агенттікте жұмыста болған кезең үшін сыйақы төлеуді талап етуге, сондай-ақ негізгі борышты және сыйақыны уақтылы өтемегені үшін көрсетілген кезеңге тұрақсыздық айыбын (айыппұлды, өсімпұлды) есепке жазуға құқылы емес.

      Ескерту. 9-2-баппен толықтырылды – ҚР 24.05.2021 № 43-VII (01.10.2021 бастап қолданысқа енгізіледі) Заңымен; өзгеріс енгізілді - ҚР 19.06.2024 № 97-VIII (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-б. қараңыз) Заңымен.

10-бап. Микрокредит беру туралы шарт бойынша мiндеттемелердi тоқтату

      1. Микрокредит беру туралы шарт бойынша мiндеттемелер Қазақстан Республикасының азаматтық заңнамасында көзделген негiздер бойынша тоқтатылады.

      2. Қарыз алушыларға микроқаржы ұйымдарының микрокредиттерді беру туралы шарттарды тиісінше орындамағаны бойынша талап қою мерзімдерінің ескіру мерзімі бес жылды құрайды.

      Ескерту. 10-бапқа өзгеріс енгізілді – ҚР 02.07.2018 № 168-VІ (алғашқы ресми жарияланған күнінен бастап күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

3-тарау. МИКРОҚАРЖЫ ҰЙЫМДАРЫН ҚҰРУ ЖӘНЕ ОЛАРДЫҢ ҚЫЗМЕТI

11-бап. Микроқаржы ұйымының құқықтық жағдайы

      1. Микроқаржы ұйымы (кредиттік серіктестікті қоспағанда) акционерлік қоғамның немесе шаруашылық серiктестiктің ұйымдық-құқықтық нысанында құрылады.

      2. Облигацияларды Қазақстан Республикасының ұйымдастырылған бағалы қағаздар нарығында орналастыру және (немесе) "Астана" халықаралық қаржы орталығының аумағында жұмыс істейтін қор биржасындағы сауда-саттыққа жіберу мақсаттары үшін шығаруды қоспағанда, микроқаржы ұйымына облигациялар шығаруға тыйым салынады.

      Ескерту. 11-бап жаңа редакцияда - ҚР 03.07.2019 № 262-VI Заңымен (01.01.2020 бастап қолданысқа енгізіледі).

12-бап. Микроқаржы ұйымының жарғылық капиталын қалыптастыру

      1. Микроқаржы ұйымының құрылтайшылары құрылатын микроқаржы ұйымын мемлекеттiк тiркеу (қайта тіркеу) кезінде оның жарғылық капиталының ең төменгi мөлшерiн толық төлеуге мiндеттi.

      2. Микроқаржы ұйымының жарғылық капиталының ең төменгi мөлшерi уәкілетті органның нормативтік құқықтық актісінде белгіленеді.

      3. Микроқаржы ұйымының жарғылық капиталы тек қана Қазақстан Республикасының ұлттық валютасындағы ақшамен қалыптастырылады.

13-бап. Микроқаржы ұйымының атауы

      1. Микроқаржы ұйымының (кредиттік серіктестікті және ломбардты қоспағанда) атауында мiндеттi түрде "микроқаржы ұйымы" деген сөздер немесе "MҚҰ" деген аббревиатура болуға тиіс.

      1-1. Кредиттік серіктестіктің немесе ломбардтың атауында мiндеттi түрде тиісінше "кредиттік серіктестік" немесе "ломбард" деген сөздер болуға тиіс.

      2. Микроқаржы ұйымы, кредиттік серіктестік, ломбард ретінде тiркелмеген заңды тұлғаның өз атауында "микроқаржы ұйымы", "кредиттік серіктестік", "ломбард" деген сөздерді, оның микрокредиттер беру жөнiндегi қызметті жүзеге асыратындығын меңзейтін, солардан туындайтын сөздерді немесе аббревиатураларды пайдалануға құқығы жоқ.

      Ескерту. 13-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 03.07.2019 № 262-VI Заңымен (01.01.2020 бастап қолданысқа енгізіледі).

14-бап. Микроқаржылық қызметті лицензиялау және микроқаржы ұйымының басшы қызметкерлері мен құрылтайшыларына (қатысушыларына) қойылатын талаптар

      1. Заңды тұлға "Азаматтарға арналған үкімет" мемлекеттік корпорациясында микроқаржы ұйымы, кредиттік серіктестік, ломбард ретінде мемлекеттік тіркелген (қайта тіркелген) күнінен бастап алты ай ішінде микроқаржылық қызметті жүзеге асыруға лицензия алу үшін уәкілетті органға өтініш жасайды.

      1-1. Микрокредиттер беру жөніндегі қызметті жүзеге асыруға ниеті бар заңды тұлға уәкілетті органды, қаржы мониторингін жүзеге асыратын уәкілетті мемлекеттік органды өзінің "Азаматтарға арналған үкімет" мемлекеттік корпорациясында микроқаржы ұйымы, кредиттік серіктестік, ломбард ретінде мемлекеттік тіркелгені (қайта тіркелгені) туралы осы тіркелген күнінен бастап күнтізбелік он күн ішінде хабардар етеді.

      2. Микроқаржы ұйымы микроқаржылық қызметті жүзеге асыруға арналған лицензияны алу (қайта ресімдеу) үшін уәкілетті органға "Рұқсаттар және хабарламалар туралы" Қазақстан Республикасының Заңында айқындалған құжаттардан басқа, микроқаржылық қызметті лицензиялау қағидаларында айқындалған жағдайларда, микроқаржылық қызметті лицензиялау кезінде қойылатын біліктілік талаптарына сәйкес келуін растайтын құжаттарды ұсынады.

      Микроқаржылық қызметті жүзеге асыруға арналған лицензияны қайта ресімдеу "Рұқсаттар және хабарламалар туралы" Қазақстан Республикасы Заңының 33-бабының 1-тармағында көзделген, сондай-ақ жарғылық капиталдың ұлғаюына алып келетін, микроқаржы ұйымының орналасқан жерін өзгерту жағдайларында жүзеге асырылады.

      Микроқаржылық қызметті жүзеге асыруға арналған лицензияны қайта ресімдеу кезінде микроқаржы ұйымының біліктілік талаптарына сай келуін тексеру лицензияны қайта ресімдеуге себеп болған негіз микроқаржылық қызмет түрінің немесе ұйымдық-құқықтық нысанның өзгеруіне не орналасқан жерін өзгертумен байланысты жарғылық капиталдың ұлғаюына алып келген жағдайларда жүзеге асырылады.

      Осы тармақтың екінші бөлігінде көзделген жағдайларда микроқаржылық қызметті жүзеге асыруға арналған лицензияны қайта ресімдеу туралы өтінішті микроқаржы ұйымы лицензияны қайта ресімдеуге негіз болған өзгерістер туындаған кезден бастап күнтізбелік отыз күн ішінде береді.

      3. Уәкілетті орган құжаттардың толық топтамасы алынған күннен бастап отыз жұмыс күні ішінде микроқаржы ұйымына микроқаржылық қызметті жүзеге асыруға лицензияны не микроқаржылық қызметті жүзеге асыруға лицензия беруден уәжді бас тартуды береді.

      4. Микроқаржылық қызметті жүзеге асыруға лицензияның көшірмесі микроқаржы ұйымы клиенттерінің көруіне қолжетімді жерде орналастырылуға тиіс.

      5. Атқарушы органның (алқалы немесе жеке-дара) бірінші басшысы мен мүшелері, байқау кеңесінің (болған кезде) мүшелері, директорлар кеңесінің (болған кезде) мүшелері, бас бухгалтер микроқаржы ұйымының басшы қызметкерлері деп танылады.

      Мынадай:

      1) жоғары білімі жоқ;

      2) мінсіз іскерлік беделі жоқ;

      3) уәкілетті орган оларды таратуға және (немесе) қаржы нарығында қызметін жүзеге асыруды тоқтатуға алып келген, банкті, Қазақстан Республикасы бейрезидент-банкінің филиалын төлемге қабілетсіз банктер, Қазақстан Республикасы бейрезидент-банктерінің филиалдары санатына жатқызу, қаржы ұйымын, Қазақстан Республикасы бейрезидент-банкінің филиалын, Қазақстан Республикасы бейрезидент-сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымының филиалын, Қазақстан Республикасы бейрезидент-сақтандыру брокерінің филиалын лицензиядан айыру туралы шешім қабылдағанға дейін не Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген тәртіппен қаржы ұйымын мәжбүрлеп тарату немесе оны банкрот деп тану туралы сот шешімі заңды күшіне енгенге дейін не Қазақстан Республикасының заңдарында белгіленген жағдайларда Қазақстан Республикасы бейрезидент-банкі филиалының, Қазақстан Республикасы бейрезидент-сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымы филиалының қызметін мәжбүрлеп тоқтату туралы сот шешімі заңды күшіне енгенге дейін бір жылдан аспайтын кезеңде бұрын қаржы ұйымының басқарушы органының басшысы, мүшесі, атқарушы органының басшысы, мүшесі, бас бухгалтері, Қазақстан Республикасы бейрезидент-банкі филиалының, Қазақстан Республикасы бейрезидент-сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымы филиалының, Қазақстан Республикасы бейрезидент-сақтандыру брокері филиалының басшысы немесе басшысының орынбасары, ірі қатысушы – жеке тұлға, қаржы ұйымының ірі қатысушы (банк холдингі) – заңды тұлғасының басшысы болған жеке тұлға микроқаржы ұйымының басшы қызметкері бола алмайды.

      Көрсетілген талап уәкілетті орган оларды таратуға және (немесе) қаржы нарығында қызметін жүзеге асыруды тоқтатуға алып келген, банкті, Қазақстан Республикасы бейрезидент-банкінің филиалын төлемге қабілетсіз банктер, Қазақстан Республикасы бейрезидент-банктерінің филиалдары санатына жатқызу, сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымын консервациялау не оның акцияларын мәжбүрлеп сатып алу, қаржы ұйымын, Қазақстан Республикасы бейрезидент-банкінің филиалын, Қазақстан Республикасы бейрезидент-сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымының филиалын, Қазақстан Республикасы бейрезидент-сақтандыру брокерінің филиалын лицензиядан айыру туралы шешім қабылдағаннан кейін не Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген тәртіппен қаржы ұйымын мәжбүрлеп тарату немесе оны банкрот деп тану туралы сот шешімі заңды күшіне енгеннен кейін не Қазақстан Республикасының заңдарында белгіленген жағдайларда Қазақстан Республикасы бейрезидент-банкі филиалының, Қазақстан Республикасы бейрезидент-сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымы филиалының қызметін мәжбүрлеп тоқтату туралы сот шешімі заңды күшіне енгеннен кейін бес жыл бойы қолданылады;

      4) осы және (немесе) өзге қаржы ұйымында, осы және (немесе) өзге Қазақстан Республикасы бейрезидент-банкінің филиалында, Қазақстан Республикасы бейрезидент-сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымының филиалында, Қазақстан Республикасы бейрезидент-сақтандыру брокерінің филиалында басшы қызметкер лауазымына тағайындауға (сайлауға) берілген келісім кері қайтарып алынған жеке тұлға микроқаржы ұйымының басшы қызметкері бола алмайды. Көрсетілген талап уәкілетті орган басшы қызметкер лауазымына тағайындауға (сайлауға) келісімді кері қайтарып алу туралы шешім қабылдағаннан кейін қатарынан соңғы он екі ай бойы қолданылады;

      5) сыбайлас жемқорлық қылмыс жасаған не тағайындау (сайлау) күніне дейін сыбайлас жемқорлық құқық бұзушылық жасағаны үшін әкімшілік жазаға тартылған;

      6) қатарынан төрт және одан көп кезең ішінде шығарылған эмиссиялық бағалы қағаздар бойынша купондық сыйақы төлеу бойынша дефолтқа жол берген не дефолтқа жол берілген шығарылған эмиссиялық бағалы қағаздар бойынша купондық сыйақы төлеу жөніндегі берешегінің сомасы купондық сыйақының төрт еселенген және (немесе) одан көп мөлшерін құрайтын не шығарылған эмиссиялық бағалы қағаздар бойынша негізгі борышты төлеу бойынша дефолт мөлшері төлем күніне республикалық бюджет туралы заңда белгіленген айлық есептік көрсеткіштің мөлшерінен он мың есе асып түсетін соманы құрайтын, бұрын қаржы ұйымының басқарушы органының басшысы, мүшесі, атқарушы органының басшысы, мүшесі, бас бухгалтері, ірі қатысушы (ірі акционер) – жеке тұлға, ірі қатысушы (ірі акционер) – эмитент-заңды тұлғаның басқарушы органының басшысы, мүшесі, атқарушы органының басшысы, мүшесі, бас бухгалтері болған жеке тұлға микроқаржы ұйымының басшы қызметкері бола алмайды. Көрсетілген талап осы тармақшада көзделген мән-жайлар туындаған кезден бастап бес жыл бойы қолданылады.

      5-1. Микроқаржы ұйымының ірі қатысушысы микроқаржы ұйымы атқарушы органының басшысы лауазымына тағайындала (сайлана) алмайды.

      Алқалы атқарушы орган мүшелерінің саны кемінде үш адамды құрауға тиіс.

      Жеке-дара атқарушы орган бір адамнан тұрады.

      Осы тармақтың бірінші бөлігінің талабы шаруашылық серіктестік нысанында құрылған микроқаржы ұйымына қолданылмайды.

      6. Мынадай:

      1) өтелмеген немесе алынбаған сотталғандығы бар жеке тұлға болып табылатын;

      2) тізбесін уәкілетті орган белгілейтін офшорлық аймақтарда тіркелген, тұрғылықты жері немесе орналасқан жері бар;

      3) уәкілетті орган микроқаржы ұйымын осы Заңның 16-бабы 2-тармағының 1), 2), 3), 4), 5), 6), 7) және 9) тармақшаларында көзделген негіздер бойынша микроқаржылық қызметті жүзеге асыруға лицензиядан айыру туралы шешім қабылдағанға дейін бір жылдан аспайтын кезеңде құрылтайшысы (акционері, қатысушысы) не басшы қызметкері бұдан бұрын осы микроқаржы ұйымының бірінші басшысы немесе құрылтайшысы (қатысушысы) болып табылған заңды тұлға болып табылатын;

      4) уәкілетті орган банкті, Қазақстан Республикасы бейрезидент-банкінің филиалын төлемге қабілетсіз банктер, Қазақстан Республикасы бейрезидент-банктерінің филиалдары санатына жатқызу, қаржы ұйымын, Қазақстан Республикасы бейрезидент-банкінің филиалын, Қазақстан Республикасы бейрезидент-сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымының филиалын, Қазақстан Республикасы бейрезидент-сақтандыру брокерінің филиалын лицензиядан айыру туралы шешім қабылдағанға дейін не Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген тәртіппен қаржы ұйымын мәжбүрлеп тарату немесе оны банкрот деп тану туралы сот шешімі заңды күшіне енгенге дейін не Қазақстан Республикасының заңдарында белгіленген жағдайларда Қазақстан Республикасы бейрезидент-банкі филиалының, Қазақстан Республикасы бейрезидент-сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымы филиалының қызметін мәжбүрлеп тоқтату туралы сот шешімі заңды күшіне енгенге дейін бір жылдан аспайтын кезеңде бұрын ірі қатысушы – жеке тұлға не ірі қатысушы – заңды тұлғаның бірінші басшысы және (немесе) қаржы ұйымының басшы қызметкері, Қазақстан Республикасы бейрезидент-банкі филиалының, Қазақстан Республикасы бейрезидент-сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымы филиалының, Қазақстан Республикасы бейрезидент-сақтандыру брокері филиалының басшысы немесе басшысының орынбасары болған не болып табылатын тұлға микроқаржы ұйымының ірі қатысушысы бола алмайды.

      Ескерту. 14-бап жаңа редакцияда - ҚР 03.07.2020 № 359-VI (01.01.2021 бастап қолданысқа енгізіледі); өзгеріс енгізілді – ҚР 02.01.2021 № 399-VI (04.01.2021 бастап қолданысқа енгізіледі); 24.05.2021 № 43-VII (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-б.қараңыз); 12.07.2022 № 138-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

14-1-бап. Микроқаржы ұйымының филиалдары мен өкілдіктерін құру, жабу

      1. Микроқаржы ұйымы уәкілетті органның келісімінсіз Қазақстан Республикасының аумағында да, оның шегінен тыс жерде де өзінің оқшауланған бөлімшелерін – филиалдары мен өкілдіктерін құруға құқылы.

      2. Микроқаржы ұйымы өзінің филиалы немесе өкілдігі "Азаматтарға арналған үкімет" мемлекеттік корпорациясында есептік тіркелген күннен бастап отыз жұмыс күні ішінде олардың құрылғаны туралы уәкілетті органды:

      1) филиал немесе өкілдік туралы ереженің нотариат куәландырған көшірмесін;

      2) филиалды (өкілдікті) есептік тіркеу туралы анықтаманы;

      3) филиалдың немесе өкілдіктің бірінші басшысына берілген сенімхаттың нотариат куәландырған көшірмесін;

      4) филиалдың үй-жайы орналасқан мекенжай көрсетілген филиалдың үй-жайлары туралы мәліметтерді (бар болса) қоса бере отырып, жазбаша хабардар етуге міндетті.

      3. Микроқаржы ұйымы филиалының микроқаржы ұйымымен бірыңғай балансы және микроқаржы ұйымының атауымен толық сәйкес келетін атауы болады.

      Микроқаржы ұйымының филиалы бір облыс шегінде бірнеше мекенжай бойынша орналасқан үй-жайларға ие болуға құқылы.

      Микроқаржы ұйымының астанада және (немесе) республикалық маңызы бар қалада орналасқан филиалы бірнеше мекенжай бойынша:

      астанада және (немесе) республикалық маңызы бар қалада;

      астанаға (республикалық маңызы бар қалаға) іргелес жатқан облыс шегінде орналасқан үй-жайларға ие болуға құқылы.

      4. Микроқаржы ұйымының өкілдігі микроқаржы ұйымының атынан және тапсыруы бойынша әрекет етеді және микроқаржылық қызметті жүзеге асырмайды.

      5. Филиал "Азаматтарға арналған үкімет" мемлекеттік корпорациясында есептік тіркелген күннің немесе микроқаржы ұйымының тиісті органы микроқаржы ұйымының жұмыс істеп тұрған филиалының қосымша үй-жайларының, оның ішінде бірнеше мекенжайдағы үй-жайларының санын көбейту туралы шешім қабылдаған күннің алдындағы үш ай ішінде уәкілетті органның микроқаржы ұйымына микроқаржылық қызметті жүзеге асыруға арналған лицензияның қолданысын тоқтата тұру түрінде санкцияны, сондай-ақ Қазақстан Республикасы Әкімшілік құқық бұзушылық туралы кодексінің 211-бабының бірінші және үшінші бөліктерінде, 227-бабының үшінші бөлігінде көзделген әкімшілік құқық бұзушылықтар үшін әкімшілік жазаларды қолданбауы микроқаржы ұйымының филиалдар құруының, жұмыс істеп тұрған филиалдарының қосымша үй-жайларының, оның ішінде бірнеше мекенжайдағы үй-жайларының санын көбейтудің міндетті шарты болып табылады.

      6. Филиал, өкілдік туралы ережелерге "Азаматтарға арналған үкімет" мемлекеттік корпорациясында есептік қайта тіркеуді талап ететін өзгерістер және (немесе) толықтырулар енгізілген кезде микроқаржы ұйымы "Азаматтарға арналған үкімет" мемлекеттік корпорациясында есептік қайта тіркелген күннен бастап отыз жұмыс күні ішінде уәкілетті органға филиал, өкілдік туралы ережелерге өзгерістердің және (немесе) толықтырулардың нотариат куәландырған көшірмесін ұсынуға міндетті.

      Филиал, өкілдік туралы ережелерге "Азаматтарға арналған үкімет" мемлекеттік корпорациясында есептік қайта тіркеуді талап етпейтін өзгерістер және (немесе) толықтырулар енгізілген кезде микроқаржы ұйымы "Азаматтарға арналған үкімет" мемлекеттік корпорациясының микроқаржы ұйымының хатын қабылдағаны туралы белгісі соғылған күннен бастап отыз жұмыс күні ішінде уәкілетті органға микроқаржы ұйымының көрсетілген хатының көшірмесін, филиал, өкілдік туралы ережелерге өзгерістердің және (немесе) толықтырулардың нотариат куәландырған көшірмелерін ұсынуға міндетті.

      7. Микроқаржы ұйымы филиалының қосымша үй-жайларының саны көбейген немесе микроқаржы ұйымы филиалы үй-жайларының саны азайған жағдайда, микроқаржы ұйымының органы тиісті шешім қабылдаған күннен бастап отыз жұмыс күні ішінде микроқаржы ұйымы уәкілетті органға микроқаржы ұйымы органының шешімінен микроқаржы ұйымы филиалының көрсетілген үй-жайларының мекенжайларын қамтитын үзінді көшірмені қоса бере отырып, қабылданған шешім туралы жазбаша хабарлама ұсынуға міндетті.

      8. Микроқаржы ұйымы өзінің филиалы және (немесе) өкілдігі "Азаматтарға арналған үкімет" мемлекеттік корпорациясында есептік тіркеуден шығарылған күннен бастап отыз жұмыс күні ішінде уәкілетті органды микроқаржы ұйымы филиалының және (немесе) өкілдігінің есептік тіркеуден шығарылғанын растайтын "Азаматтарға арналған үкімет" мемлекеттік корпорациясы құжатының көшірмесін қоса бере отырып, олардың қызметінің тоқтатылғаны туралы жазбаша хабардар етуге тиіс.

      9. Уәкілетті орган осы баптың 2, 3, 4, 5 және 7-тармақтарының талаптары орындалмаған жағдайда микроқаржы ұйымының филиалын не үй-жайын немесе өкілдігін жабуды талап етеді.

      Ескерту. 14-1-баппен толықтырылды - ҚР 02.01.2021 № 399-VI (04.01.2021 бастап қолданысқа енгізіледі) Заңымен; өзгеріс енгізілді - ҚР 19.06.2024 № 97-VIII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

15-бап. Микроқаржылық қызметті жүзеге асыруға лицензия беруден бас тарту негіздері

      Ескерту. 15-баптың тақырыбы жаңа редакцияда - ҚР 03.07.2020 № 359-VI (01.01.2021 бастап қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

      1. Микроқаржылық қызметті жүзеге асыруға лицензия беруден бас тарту:

      1) ұсынылған құжаттар уәкілетті органның нормативтік құқықтық актісінде белгіленген талаптарға сәйкес келмеген, сондай-ақ осы құжаттарда көрсетілуге жататын анық емес мәліметтер мен ақпарат берілген;

      2) алып тасталды - ҚР 03.07.2019 № 262-VI Заңымен (01.01.2020 бастап қолданысқа енгізіледі);

      3) егер микроқаржы ұйымы "Азаматтарға арналған үкімет" мемлекеттік корпорациясында мемлекеттік тіркелген (қайта тіркелген) күнінен бастап алты ай ішінде микроқаржылық қызметті жүзеге асыруға лицензия алу туралы өтініш жасамаған;

      4) осы Заңның 11, 12, 13-баптарында, 14-бабының 5 және 6-тармақтарында, 14-1-бабының 3-тармағында белгіленген талаптардың бірі сақталмаған;

      5) алып тасталды - ҚР 03.07.2019 № 262-VI Заңымен (01.01.2020 бастап қолданысқа енгізіледі);

      6) осы Заңның 31-бабының 1-тармағында белгіленген мемлекеттік қайта тіркеу мерзімі сақталмаған;

      7) микроқаржылық қызметті жүзеге асыруға арналған лицензияны алуға өтініш беру үшін осы Заңның 31-бабының 2-1-тармағында белгіленген мерзім сақталмаған жағдайларда жүргізіледі.

      2. Осы баптың 1-тармағының 1) және 4) тармақшаларында көзделген негіздер бойынша лицензия беруден бас тарту алынған жағдайда, микроқаржы ұйымы, кредиттік серіктестік, ломбард ретінде тіркелген заңды тұлға бас тартуды алған күннен кейін отыз жұмыс күні ішінде сәйкессіздіктерді жойғаннан кейін лицензия алуға өтініш пен өзге де құжаттарды қайта ұсынуға құқылы.

      Қайта ұсынылған өтініш пен өзге де құжаттар отыз жұмыс күні ішінде қаралады.

      Осы тармақтың бірінші бөлігінде көзделген құқықтан бас тартылған, сондай-ақ осы баптың 1-тармағының 3), 6) және 7) тармақшаларында көзделген негіздер бойынша бас тарту алынған кезде, микроқаржы ұйымы, кредиттік серіктестік, ломбард ретінде тіркелген заңды тұлға бас тартуды алған күннен кейін отыз жұмыс күні ішінде өзінің атауынан "микроқаржы ұйымы", "кредиттік серіктестік", "ломбард" деген сөздерді, олардан туындайтын сөздерді немесе көрсетілген заңды тұлғаның микрокредиттер беру қызметін жүзеге асыратынын болжайтын аббревиатураны алып тастау арқылы қайта тіркеу рәсімін жүргізуге не қайта ұйымдастыру немесе тарату туралы шешім қабылдауға міндетті.

      Заңды тұлға осы тармақтың бірінші және үшінші бөліктерінде көрсетілген әрекеттерді жүзеге асырмаған жағдайда, ол Қазақстан Республикасының заңдарында белгіленген тәртіппен мәжбүрлеп қайта ұйымдастыруға не таратуға жатады.

      Ескерту. 15-бапқа өзгерістер енгізілді – ҚР 02.07.2018 № 168-VІ (алғашқы ресми жарияланған күнінен бастап күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 02.04.2019 № 241-VI Заңымен (01.07.2019 бастап қолданысқа енгізіледі); 03.07.2019 № 262-VI (01.01.2020 бастап қолданысқа енгізіледі); 03.07.2020 № 359-VI (01.01.2021 бастап қолданысқа енгізіледі); 02.01.2021 № 399-VI (01.01.2021 бастап қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

16-бап. Микроқаржылық қызметті жүзеге асыруға лицензияның қолданысын тоқтата тұру, тоқтату не одан айыру үшін негіздер

      1. Микроқаржылық қызметті жүзеге асыруға лицензияның қолданысы мынадай негіздердің бірі бойынша алты айға дейінгі мерзімге тоқтатыла тұрады:

      1) қызметін осы Заңның 14-бабының 5 және 6-тармақтарында, 14-1-бабының 3, 5 және 7-тармақтарында көзделген талаптарды бұза отырып жүзеге асырған;

      2) пруденциялық нормативтерді және (немесе) сақталуы міндетті өзге де нормалар мен лимиттерді бұзу;

      3) Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкіне есептілікті бірнеше рет (қатарынан күнтізбелік он екі ай ішінде екі және одан көп рет) ұсынбау;

      4) анық емес қаржылық немесе өзге де есептілікті ұсынғаны үшін бірнеше рет (қатарынан күнтізбелік он екі ай ішінде екі және одан көп рет) әкімшілік жауаптылыққа тартылу;

      5) уәкілетті органның жазбаша нұсқамасын орындамау;

      6) тексеруді белгіленген мерзімдерде жүргізуге мүмкіндік бермеуге алып келетін оны жүргізуге кедергі келтіру;

      7) "Қылмыстық жолмен алынған кірістерді заңдастыруға (жылыстатуға) және терроризмді қаржыландыруға қарсы іс-қимыл туралы" Қазақстан Республикасының Заңында көзделген талаптарды бірнеше рет (қатарынан күнтізбелік он екі ай ішінде екі және одан көп рет) бұзу;

      8) микроқаржылық қызметті жүзеге асыруға лицензия алу үшін ұсынылған құжаттарда анық емес мәліметтер мен ақпараттың анықталуы.

      2. Микроқаржылық қызметті жүзеге асыруға лицензиядан айыру мынадай негіздердің бірі бойынша жүргізіледі:

      1) микроқаржылық қызметті жүзеге асыруға лицензия қолданысының жүйелі түрде (қатарынан күнтізбелік он екі ай ішінде үш және одан көп рет) тоқтата тұрылуы;

      2) қызметін Қазақстан Республикасы заңдарының талаптарын, сондай-ақ уәкілетті органның, Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкінің нормативтік құқықтық актілерін жүйелі түрде (қатарынан күнтізбелік он екі ай ішінде үш және одан көп рет) бұза отырып жүзеге асыру;

      3) уәкілетті органның жазбаша нұсқамаларын жүйелі түрде (қатарынан күнтізбелік он екі ай ішінде үш және одан көп рет) орындамау;

      4) осы Заңда көзделмеген қызмет түрлерін жүзеге асыру;

      5) анық емес қаржылық немесе өзге де есептілікті ұсынғаны үшін әкімшілік жауаптылыққа жүйелі түрде (қатарынан күнтізбелік он екі ай ішінде үш және одан көп рет) тартылу;

      6) микроқаржылық қызметті жүзеге асыруға лицензияны алған күннен бастап қатарынан күнтізбелік алты ай ішінде қызметті жүзеге асырмау;

      7) микроқаржы ұйымының қызметін тоқтату туралы сот шешімінің заңды күшіне енуі;

      8) қайта ұйымдастыру немесе тарату арқылы өз қызметін ерікті түрде тоқтату туралы шешім қабылдау.

      Микроқаржы ұйымы микроқаржылық қызметті жүзеге асыруға лицензияның қолданысын тоқтатуға өтініш бергенге дейін өзінің барлық міндеттемесін орындауға тиіс. Өтінішке бір мезгілде барлық міндеттеменің орындалғанын растау туралы хат қоса беріледі;

      9) тексеруді белгіленген мерзімдерде жүргізуге мүмкіндік бермеуге алып келетін оны жүргізуге екі реттен артық кедергі келтіру.

      3. Микроқаржылық қызметті жүзеге асыруға лицензияның қолданылуын тоқтата тұру не одан айыру түріндегі санкцияларды қолданудың орындылығын айқындау кезінде мыналар:

      1) тәуекел деңгейі, бұзушылықтардың және (немесе) анықталған кемшіліктердің сипаты және олардың салдары;

      2) жол берілген бұзушылықтардың және (немесе) анықталған кемшіліктердің ауқымы мен маңыздылығы және олардың салдары;

      3) бұзушылықтардың және (немесе) анықталған кемшіліктердің жүйелілігі мен ұзақтығы;

      4) жол берілген бұзушылықтардың және (немесе) анықталған кемшіліктердің микроқаржы ұйымының қаржылық жағдайына ықпалы;

      5) жол берілген бұзушылықтардың және (немесе) анықталған кемшіліктердің туындауына негіз болған себептер;

      6) анықталған кемшіліктерді, тәуекелдерді немесе бұзушылықтарды жоюға бағытталған дербес шаралар қабылдауы ескеріледі.

      4. Микроқаржылық қызметті жүзеге асыруға арналған лицензияның қолданысын тоқтату мынадай жағдайларда:

      1) микроқаржы ұйымы банк болып мемлекеттік қайта тіркелген кезден бастап;

      2) "Рұқсаттар және хабарламалар туралы" Қазақстан Республикасының Заңында көзделген негіздер бойынша жүргізіледі."

      5. Микроқаржылық қызметті жүзеге асыруға лицензияның қолданысын тоқтата тұру немесе одан айыру туралы шешім қабылданған күнінен бастап күшіне енеді.

      Микроқаржылық қызметті жүзеге асыруға лицензияның қолданысы мұндай шешім микроқаржы ұйымының назарына жеткізілген күннен бастап тоқтатыла тұрды деп есептеледі.

      Микроқаржылық қызметті жүзеге асыруға лицензияның қолданысын тоқтата тұру немесе одан айыру туралы қабылданған шешім жөніндегі ақпарат уәкілетті органның интернет-ресурсында қазақ және орыс тілдерінде жарияланады.

      6. Уәкілетті органның микроқаржылық қызметті жүзеге асыруға лицензияның қолданысын тоқтата тұру не одан айыру туралы шешіміне сот тәртібімен шағым жасалады.

      Уәкілетті органның микроқаржылық қызметті жүзеге асыруға лицензияның қолданысын тоқтата тұру немесе одан айыру туралы шешіміне шағым жасау мұндай шешімнің орындалуын тоқтата тұрмайды.

      7. Микроқаржылық қызметті жүзеге асыруға лицензияның қолданысын тоқтата тұру микроқаржы ұйымының микрокредит беру туралы жаңа шарттар жасасуына, оның ішінде микрокредит беру туралы қолданыстағы шарттардың қолданылу мерзімін ұзартуына және оларды микроқаржы ұйымының міндеттемелері мен жауапкершілігін, сондай-ақ қарыз алушының міндеттемелері мен жауапкершілігін ұлғайтуды көздейтіндей етіп өзгертуіне тыйым салуға алып келеді. Микроқаржылық қызметті жүзеге асыруға лицензиясы тоқтатыла тұрған микроқаржы ұйымы микрокредит беру туралы бұрын жасалған шарттар бойынша өзіне қабылдаған міндеттемелерді орындауға міндетті.

      8. Микроқаржылық қызметті жүзеге асыруға лицензиядан айырылған не оның қолданысы тоқтатыла тұрған микроқаржы ұйымы микроқаржылық қызметті жүзеге асыруға құқылы емес.

      9. Микроқаржы ұйымы уәкілетті орган микроқаржылық қызметті жүзеге асыруға лицензиядан айыру туралы шешім қабылдаған күннен бастап күнтізбелік отыз күн ішінде өзінің атауынан "микроқаржы ұйымы", "кредиттік серіктестік", "ломбард" деген сөздерді, олардан туындайтын, көрсетілген заңды тұлғаның микрокредиттер беру жөніндегі қызметті жүзеге асыратынын болжайтын сөздерді немесе аббревиатураны алып тастау арқылы қайта тіркеу рәсімін жүргізуге не қайта ұйымдастыру немесе тарату туралы шешім қабылдауға міндетті.

      Ескерту. 16-бап жаңа редакцияда - ҚР 03.07.2020 № 359-VI (01.01.2021 бастап қолданысқа енгізіледі); өзгеріс енгізілді – ҚР 02.01.2021 № 399-VI (01.01.2021 бастап қолданысқа енгізіледі); 12.07.2022 № 138-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

17-бап. Микрокредиттер беру қағидалары

      Микрокредиттер беру қағидаларында мынадай мәлiметтер:

      1) микрокредит беруге арналған өтінішті беру тәртібі және оны қарау тәртібі;

      2) микрокредит беру туралы шартты жасасу тәртібі;

      3) микрокредиттiң шекті сомалары және оны беру мерзiмдерi;

      4) берiлетiн микрокредиттер бойынша сыйақы мөлшерлемелерінің шектi шамалары;

      5) берiлген микрокредиттер бойынша сыйақы төлеу тәртiбi;

      6) микроқаржы ұйымы қабылдайтын қамтамасыз етуге қойылатын талаптар;

      7) берілетін микрокредиттер бойынша жылдық тиімді сыйақы мөлшерлемесін есептеу қағидалары;

      8) микрокредитті өтеу әдістері қамтылуға тиіс.

      Микрокредиттер беру қағидаларында микрокредит берудің өзге де шарттары және Қазақстан Республикасының заңдарына қайшы келмейтін мәліметтер де қамтылуы мүмкін.

18-бап. Iшкi бақылау қызметi

      1. Микроқаржы ұйымы өзiнiң қаржы-шаруашылық қызметiн бақылауды жүзеге асыруы үшiн iшкi бақылау қызметiн құруы мүмкін.

      2. Iшкi бақылау қызметiнiң жұмыс тәртiбi Қазақстан Республикасының заңнамасында, сондай-ақ микроқаржы ұйымының iшкi қызметiн реттейтiн қағидаларда, ережеде және өзге де құжаттарда айқындалады.

19-бап. Микроқаржы ұйымдары қызметiнiң қосымша түрлерi

      Ескерту. 19-бап алып тасталды - ҚР 03.07.2019 № 262-VI Заңымен (01.01.2020 бастап қолданысқа енгізіледі).

20-бап. Берiлген микрокредит бойынша құжаттама жүргiзу тәртiбi

      Ескерту. 20-бап алып тасталды – ҚР 02.01.2021 № 399-VI (01.01.2021 бастап қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

21-бап. Микрокредит беру құпиясы

      1. Микрокредит беру құпиясы қарыз алушылар, микрокредиттердiң мөлшерлерi туралы, микрокредит беру туралы шарттың қарыз алушыға қатысты өзге де талаптары туралы және микроқаржы ұйымының операциялары туралы (микрокредиттер беру қағидаларын қоспағанда) мәлiметтердi қамтиды.

      Тарату процесіндегі микроқаржы ұйымының микрокредиттер беру туралы жасасқан шарттары жөнiндегi мәлiметтер микрокредит беру құпиясына жатпайды.

      2. Микроқаржы ұйымдары микрокредит бepу құпиясына кепiлдiк бередi.

      3. Микрокредит беру құпиясы Қазақстан Республикасының заңдарына сәйкес берілген микрокредиттер бойынша қарыз алушыға, қарыз алушының жазбаша нысанда, сондай-ақ ақпараттандыру объектілері арқылы берген келісімі негізінде үшінші тұлғаға, кредиттік бюроға, сондай-ақ осы баптың 4, 5, 5-1 және 6-тармақтарында көрсетiлген тұлғаларға ғана ашылуы мүмкiн.

      4. Қарыз алушылар, микрокредиттердiң мөлшерлерi туралы, микрокредит беру туралы шарттың қарыз алушыға қатысты өзге де талаптары туралы, микроқаржы ұйымы жүргiзген операциялар туралы мәлiметтер:

      1) қылмыстық қудалау функциясын жүзеге асыратын мемлекеттік органдар мен лауазымды адамдарға: олар жүргiзiп жатқан қылмыстық iстер бойынша мөрмен расталған және прокурор санкция берген жазбаша сұрау салу негiзiнде;

      1-1) прокурордың санкциясымен Қазақстан Республикасының ұлттық қауіпсіздік органдарына және Мемлекеттік күзет қызметіне: барлау және (немесе) нұқсан келтіру акцияларының алдын алу, оларды әшкерелеу және жолын кесу үшін қажетті ақпаратты беру туралы олардың талап етуі бойынша;

      1-2) активтерді қайтару жөніндегі уәкілетті органға бірінші басшы не оның міндетін атқарушы адам қол қойған, "Заңсыз иемденілген активтерді мемлекетке қайтару туралы" Қазақстан Республикасының Заңына сәйкес бекітілген тізілімнің үзінді-көшірмесі қоса берілген жазбаша сұрау салу бойынша;

      2) соттарға: олар жүргiзiп жатқан iстер бойынша соттың ұйғарымы, қаулысы, шешiмi және үкiмi негiзiнде;

      3) мемлекеттік және жеке сот орындаушыларына: олар жүргізіп жатқан атқарушылық іс жүргізу істері бойынша әділет органдарының мөрімен немесе жеке сот орындаушысының мөрімен расталған, сот орындаушысының прокурор санкциялаған қаулысы негізінде;

      4) прокурорға: оның құзыретi шегiнде өзінің қарауында жатқан материал бойынша тексеру ісін жүргізу туралы қаулы негiзiнде;

      5) салықтық әкімшілендіру мақсатында ғана мемлекеттік кіріс органдарына: тексерiлетiн тұлғаға салық салуға байланысты мәселелер бойынша нұсқама негiзiнде;

      6) қарыз алушының өкiлдерiне: сенімхат негізінде, жеке тұлға болып табылатын қарыз алушы бойынша нотариат куәландырған сенімхат негізінде;

      7) оңалту және банкроттық саласындағы уәкілетті органға: өзі жөнінде соттың банкрот деп тану туралы заңды күшіне енген шешімі бар тұлғаға қатысты, банкроттық және (немесе) оңалту туралы іс қозғалғанға дейін бес жыл ішіндегі кезең үшін прокурордың санкциясымен;

      8) Қазақстан Республикасы азаматтарының төлем қабілеттілігін қалпына келтіру және банкроттығы бойынша мемлекеттік басқару саласындағы уәкілетті органға: "Қазақстан Республикасы азаматтарының төлем қабілеттілігін қалпына келтіру және банкроттығы туралы" Қазақстан Республикасының Заңында көзделген рәсімдерді қолдану туралы арыз берген азаматқа қатысты сұрау салу негізінде осындай сұрау салу берілгенге дейінгі үш жыл ішіндегі кезең үшін;

      9) қаржы басқарушысына: төлем қабілеттілігін қалпына келтіру немесе сот арқылы банкроттық рәсімін қолдану туралы іс қозғалған азаматқа қатысты сұрау салу негізінде прокурордың санкциясымен беріледі. Өкілеттіктерді растау мақсатында сұрау салуға соттың рәсімді қолдану туралы іс қозғау жөніндегі ұйғарымы қоса беріледі.

      5. Қарыз алушы, микрокредит мөлшерi туралы, микрокредит беру туралы шарттың қарыз алушыға қатысты өзге де талаптары жөнiндегi мәлiметтер қарыз алушы қайтыс болған жағдайда, осы баптың 4-тармағында көзделген тұлғалардан басқа, жазбаша сұрау салу негiзiнде, сондай-ақ:

      1) қарыз алушы өсиетте көрсеткен тұлғаларға;

      2) нотариустарға: өздерінің іс жүргізуіндегі мұрагерлiк iстер бойынша нотариустың сұрау салуы негiзiнде беріледі.

      3) шетелдiк консулдық мекемелерге: олар жүргiзiп жатқан мұрагерлiк iстер бойынша берiледi.

      ЗҚАИ-ның ескертпесі!
      5-1-тармақ жаңа редакцияда көзделген – ҚР 19.06.2024 № 97-VIII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін алты ай өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

      5-1. Микрокредит беру құпиясы банк омбудсманына өзінің қарауында жатқан, қарыз алушы – жеке тұлғалардың микрокредит беру туралы шарт бойынша құқықтар (талаптар) осы Заңның 9-1-бабының 4-тармағында және 5-тармағының бірінші бөлігінде аталған тұлғаға берілген осы шарттан туындайтын келіспеушіліктерді реттеу жөніндегі өтініштері бойынша ашылуы мүмкін.

      6. Мыналар:

      1) кредиттік бюроларға микроқаржы ұйымдарының теріс ақпарат беруі және күнтізбелік жүз сексен күннен асатын мерзімі өткен берешегі жөнінде кредиттік тарих субъектісі туралы кредиттік бюролардың теріс ақпарат беруі;

      2) микрокредит беру туралы шарт бойынша құқықтар (талаптар) басқаға берілген (қайта берілген) кезде осы Заңның 9-1-бабы 5-тармағының бірінші бөлігінде аталған тұлғалардың микрокредит беру туралы шарт (берілген микрокредит) бойынша ақпаратты осы Заңның 9-1-бабының 4-тармағында және 5-тармағының бірінші бөлігінде аталған тұлғаларға беруі;

      3) осы Заңның 9-1-бабы 5-тармағының бірінші бөлігінде аталған тұлғалардың коллекторлық агенттікпен жасалған, нысанасы берешекті сотқа дейін өндіріп алу және реттеу, сондай-ақ қарыз алушының берешегіне байланысты ақпарат жинау жөніндегі қызметтерді көрсету болып табылатын шарт шеңберінде осы коллекторлық агенттікке немесе осы Заңның 9-1-бабына сәйкес сенімгерлік басқару шарты шеңберінде сервистік компанияға микрокредит жөнінде ақпарат беруі;

      4) Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкі мен уәкілетті орган арасында ақпарат, оның ішінде микрокредит беру құпиясын құрайтын мәліметтер алмасу;

      5) мемлекеттік органның лауазымды адамының немесе микроқаржы ұйымында басқарушылық функцияларды орындайтын адамның қылмыстық қудалау органына қылмыстық құқық бұзушылық туралы хабар жіберілген кезде растау құжаттары мен материалдары ретінде микрокредит беру құпиясын қамтитын құжаттар мен мәліметтерді ұсынуы;

      6) алаяқтық белгілері бар төлем транзакциялары бойынша деректер алмасу орталығы, микроқаржы ұйымдары, өзге де қаржы ұйымдары, төлем ұйымдары, ұялы байланыс операторлары, қылмыстық қудалау органдары, Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкі, уәкілетті орган арасында микрокредит беру құпиясын құрайтын, алаяқтық белгілері бар төлем транзакциялары бойынша мәліметтер алмасу микрокредит беру құпиясын ашу болып табылмайды.

      Ескерту. 21-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 07.03.2014 N 177-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 29.09.2014 N 239-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi); 28.11.2014 № 257-V (қолданысқа енгізілу тәртібін 10-баптың 12) тармақшасынан қараңыз); 29.12.2014 № 269-V (01.01.2015 бастап қолданысқа енгізіледі); 24.11.2015 № 422-V (01.01.2016 бастап қолданысқа енгізіледі); 28.12.2016 № 36-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін екі ай өткен соң қолданысқа енгізіледі); 06.05.2017 № 63-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік жиырма бір күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 21.01.2019 № 217-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен бастап үш ай өткен соң қолданысқа енгізіледі); 03.07.2019 № 262-VI (01.01.2020 бастап қолданысқа енгізіледі); 14.07.2022 № 141-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 04.07.2022 № 133-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 30.12.2022 № 179-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 12.07.2023 № 23-VIII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 21.05.2024 № 86-VIII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 19.06.2024 № 97-VIII (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-б. қараңыз) Заңдарымен.

22-бап. Бухгалтерлiк есепті жүргiзу және қаржылық есептiлiкті жасау

      Микроқаржы ұйымының бухгалтерлік есепті жүргізуі және қаржылық есептілікті жасауы, бухгалтерлік есептің жүргізілуін автоматтандыру Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкінің нормативтік құқықтық актілеріне сәйкес жүзеге асырылады.

      Ескерту. 22-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 03.07.2019 № 262-VI Заңымен (01.01.2020 бастап қолданысқа енгізіледі).

23-бап. Құжаттарды сақтау

      Микроқаржы ұйымының қызметiне байланысты құжаттарды сақтау Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес жүзеге асырылады.

24-бап. Микрокредиттер беру жөнiндегi қызметке және шындыққа сай келмейтiн жарнамаға тыйым салу

      1. Микроқаржы ұйымдары, кредиттік серіктестіктер, ломбардтар ретiнде тiркелмеген заңды тұлғалардың микрокредиттер беру жөнiндегi кәсiпкерлiк қызметтi жүзеге асыруға құқығы жоқ.

      2. Микроқаржы ұйымдарына:

      1) өздерiнiң қызметі туралы жарнаманы жариялау күніне шындыққа сәйкес келмейтін жарнама жасауға;

      2) Қазақстан Республикасының микроқаржылық қызмет туралы заңнамасына сәйкес келмейтін шарттарда микрокредит ұсынумен байланысты жарнама жасауға тыйым салынады.

      3. Уәкілетті орган микроқаржы ұйымынан шындыққа сәйкес келмейтін жарнамаға өзгерістер енгізуді, оны тоқтатуды немесе оны теріске шығару туралы жариялауды талап етуге құқылы.

      Осы талап уәкілетті орган белгілеген мерзімде орындалмаған жағдайда, уәкілетті орган жарнамадағы мәліметтердің шындыққа сәйкес келмейтіні туралы ақпаратты жариялауға не осындай жарнаманы жариялаған микроқаржы ұйымы есебінен оларды нақтылауға құқылы.

      4. Микроқаржылық қызметті жүзеге асыруға арналған лицензиясы жоқ заңды тұлғалардың микроқаржылық қызмет санатына жататын, жүзеге асырылатын қызмет көрсетулерді жарнамалауына тыйым салынады.

      Ескерту. 24-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 03.07.2019 № 262-VI (01.01.2020 бастап қолданысқа енгізіледі); 02.01.2021 № 399-VI (01.01.2021 бастап қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

25-бап. Микроқаржы ұйымдарын қайта ұйымдастыру және тарату

      1. Микроқаржы ұйымдарын қайта ұйымдастыру және тарату Қазақстан Республикасының заңдарында көзделген тәртiппен жүзеге асырылады.

      Микроқаржы ұйымын банкке айналдыру нысанында қайта ұйымдастыру осы Заңда көзделген ерекшеліктер ескеріле отырып жүзеге асырылады.

      2. Микроқаржы ұйымын банкке айналдыру нысанында ерікті түрде қайта ұйымдастыру (бұдан әрі – микроқаржы ұйымын банкке айналдыру) деп осы Заңда және "Қазақстан Республикасындағы банктер және банк қызметі туралы" Қазақстан Республикасының Заңында белгіленген талаптарға сәйкес банк мәртебесін алу және қызметті жүзеге асыру мақсатында микроқаржы ұйымының қызметін өзгертуге бағытталған іс-шаралар кешені түсініледі.

      Акционерлік қоғам нысанында қызметін жүзеге асыратын микроқаржы ұйымдары ғана микроқаржы ұйымын банкке айналдыруға жатады.

      Микроқаржы ұйымын банкке айналдыру нәтижесінде құрылған банк оның барлық құқықтары (талаптары) мен міндеттемелерінің құқықтық мирасқоры болып табылады.

      3. Микроқаржы ұйымын банкке айналдыру шеңберінде микроқаржы ұйымын банк етіп мемлекеттік қайта тіркеуді "Азаматтарға арналған үкімет" мемлекеттік корпорациясы микроқаржы ұйымын банкке айналдыру нысанында ерікті түрде қайта ұйымдастыруға уәкілетті органның рұқсаты және микроқаржы ұйымын банкке айналдыру жөніндегі іс-шаралар жоспарында көзделген іс-шаралардың іске асырылуы туралы ол мақұлдаған есеп негізінде жүзеге асырады.

      Ескерту. 25-бап жаңа редакцияда – ҚР 12.07.2022 № 138-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

25-1-бап. Микроқаржы ұйымын банкке айналдыруға уәкілетті органның рұқсаты

      1. Микроқаржы ұйымын банкке айналдыру уәкілетті органның рұқсатымен микроқаржы ұйымы акционерлерінің жалпы жиналысының шешімі бойынша жүзеге асырылады.

      Уәкілетті орган микроқаржы ұйымын банкке айналдыруға рұқсат беру туралы өтінішті уәкілетті органның нормативтік құқықтық актісінде белгіленген құжаттар берілген күннен бастап алпыс бес жұмыс күні ішінде қарауға тиіс.

      Микроқаржы ұйымын банкке айналдыру нысанында ерікті түрде қайта ұйымдастыруға рұқсат беру тәртібі, сондай-ақ микроқаржы ұйымын банкке айналдыру нысанында ерікті түрде қайта ұйымдастыруға уәкілетті органның рұқсатын беру үшін қажетті құжаттардың тізбесі уәкілетті органның нормативтік құқықтық актісінде айқындалады.

      Уәкілетті орган микроқаржы ұйымын банкке айналдыруға рұқсат берумен бір мезгілде "Қазақстан Республикасындағы банктер және банк қызметі туралы" Қазақстан Республикасы Заңының 11-1 және 17-1-баптарында көзделген тәртіппен рұқсат және келісім береді.

      2. Микроқаржы ұйымын банкке айналдыруға рұқсаттың уәкілетті орган банкке банк операцияларын жүргізуге лицензия беру туралы шешім қабылдағанға дейін заңды күші болады.

      3. Микроқаржы ұйымын банкке айналдыруға берілген рұқсаттың мынадай:

      1) микроқаржы ұйымы өзге нысанда қайта ұйымдастыру немесе тарату арқылы өз қызметін ерікті түрде тоқтату туралы шешім қабылдаған;

      2) сот микроқаржы ұйымының қызметін тоқтату туралы шешім қабылдаған;

      3) "Қазақстан Республикасындағы банктер және банк қызметі туралы" Қазақстан Республикасы Заңының 26-бабында көзделген тәртіппен банк операцияларын немесе өзге де операцияларды жүргізуге лицензия алынбаған жағдайларда күші жойылды деп есептеледі.

      Осы тармақтың бірінші бөлігінде көзделген жағдайларда, "Қазақстан Республикасындағы банктер және банк қызметі туралы" Қазақстан Республикасы Заңының 11-1 және 17-1-баптарында көзделген тәртіппен бұрын берілген рұқсат беру құжаттарының күші жойылды деп есептеледі.

      Ескерту. 3-тарау 25-1-баппен толықтырылды – ҚР 12.07.2022 № 138-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

25-2-бап. Микроқаржы ұйымын банкке айналдыруға рұқсат беруден бас тарту негіздері

      1. Микроқаржы ұйымын банкке айналдыруға рұқсат беруден бас тарту мынадай негіздердің кез келгені бойынша жүргізіледі:

      1) банк атауының "Қазақстан Республикасындағы банктер және банк қызметі туралы" Қазақстан Республикасы Заңының 15-бабының талаптарына сәйкес келмеуі;

      2) микроқаржы ұйымы акционерлерінің қаржылық жағдайының орнықсыздығы.

      Қаржылық жағдайдың орнықсыздығы деп "Қазақстан Республикасындағы банктер және банк қызметі туралы" Қазақстан Республикасы Заңының 17-1-бабының 10-тармағында белгіленген белгілердің болуы түсініледі;

      3) акционер-жеке тұлға не акционердің-заңды тұлғаның атқарушы органының не басқару органының бірінші басшысы:

      оның жойылмаған немесе алынбаған сотталғандығы бар болған;

      Қазақстан Республикасының бейрезидент-қаржы ұйымы резиденті болып табылатын мемлекеттің уәкілетті органы немесе қаржылық қадағалау органы банкті төлемге қабілетсіз банктер санатына жатқызу не оның акцияларын мәжбүрлеп сатып алу туралы, қаржы ұйымын, оның ішінде Қазақстан Республикасының бейрезидент-қаржы ұйымын таратуға және (немесе) қаржы нарығындағы қызметін жүзеге асыруды тоқтатуға алып келген, оларды лицензиядан айыру туралы шешім қабылдағанға дейін не қаржы ұйымын, оның ішінде Қазақстан Республикасының бейрезидент-қаржы ұйымын Қазақстан Республикасының заңнамасында немесе Қазақстан Республикасының бейрезидент-қаржы ұйымы резиденті болып табылатын мемлекеттің заңнамасында белгіленген тәртіппен мәжбүрлеп тарату немесе оны банкрот деп тану туралы сот шешімі заңды күшіне енгенге дейін бір жылдан аспайтын кезеңде қаржы ұйымының, оның ішінде Қазақстан Республикасының бейрезидент-қаржы ұйымының басқару органының бірінші басшысы, атқарушы органының бірінші басшысы немесе оның орынбасары, бас бухгалтері лауазымын атқарған жағдайларда.

      Көрсетілген талап Қазақстан Республикасының бейрезидент-қаржы ұйымы резиденті болып табылатын мемлекеттің уәкілетті органы немесе қаржылық қадағалау органы банкті төлемге қабілетсіз банктер санатына жатқызу не оның акцияларын мәжбүрлеп сатып алу туралы, қаржы ұйымын, оның ішінде Қазақстан Республикасының бейрезидент-қаржы ұйымын таратуға және (немесе) қаржы нарығындағы қызметін жүзеге асыруды тоқтатуға алып келген, оларды лицензиядан айыру туралы шешім қабылдағаннан кейін не қаржы ұйымын, оның ішінде Қазақстан Республикасының бейрезидент-қаржы ұйымын Қазақстан Республикасының заңнамасында немесе Қазақстан Республикасының бейрезидент-қаржы ұйымы резиденті болып табылатын мемлекеттің заңнамасында белгіленген тәртіппен мәжбүрлеп тарату немесе оны банкрот деп тану туралы сот шешімі заңды күшіне енгеннен кейін бес жыл бойы қолданылады. Осы тармақшаның мақсаттары үшін қаржы ұйымы деп Қазақстан Республикасының бейрезидент-банкінің филиалы, Қазақстан Республикасының бейрезидент-сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымының филиалы, Қазақстан Республикасының бейрезидент-сақтандыру брокерінің филиалы да түсініледі;

      4) "Қазақстан Республикасындағы банктер және банк қызметі туралы" Қазақстан Республикасы Заңының 17-бабында белгіленген талаптардың сақталмауы;

      5) уәкілетті органның "Қазақстан Республикасындағы банктер және банк қызметі туралы" Қазақстан Республикасы Заңының 17-1-бабына сәйкес банктің ірі қатысушысы, банк холдингі мәртебесін иеленуге келісім беруден бас тартуы;

      6) "Қазақстан Республикасындағы банктер және банк қызметі туралы" Қазақстан Республикасы Заңының 11-1-бабына сәйкес банк холдингінің еншілес ұйымын құруға (сатып алуға) рұқсат беруден бас тартылуы;

      7) банктің бизнес-жоспарының және өтініш беруші ұсынған өзге де құжаттардың:

      алғашқы үш қаржы жылы (операциялық жыл) өткеннен кейін банк қызметінің рентабельді болатынын;

      банк тәуекелді шектеуге қойылатын талаптарды сақтауға және тиісті басқару құрылымын құруға ниетті екенін;

      банктің өз қызметінің жоспарларына сәйкес келетін ұйымдық, есептік және бақылау құрылымының бар екенін көрсетпеуі;

      8) ұсынылған құжаттар бойынша уәкілетті орган ескертулерінің ол белгілеген мерзімде жойылмауы;

      9) микроқаржы ұйымын банкке айналдыру жөніндегі іс-шаралар жоспарының осы Заңның 25-3-бабында көзделген талаптарға сәйкес келмеуі;

      10) микроқаржы ұйымын банкке айналдыру салдарының қаржылық болжамынла микроқаржы ұйымын банкке айналдыру салдарынан микроқаржы ұйымының қаржылық жағдайының нашарлауының және (немесе) құрамына банк және (немесе) банк холдингі кіретін банк конгломератының пруденциялық нормативтерді сақтамауының күтілуі;

      11) микроқаржы ұйымын банкке айналдыруға рұқсат беру туралы өтініш берілген күннің алдындағы соңғы үш ай ішінде және (немесе) өтінішті қарау кезеңінде микроқаржы ұйымының белгіленген пруденциялық нормативтерді және (немесе) сақталуы міндетті басқа да нормалар мен лимиттерді сақтамауы;

      12) өтініш берілген күнге және құжаттарды қарау кезеңінде микроқаржы ұйымында осы Заңның 28-бабы 2-тармағы бірінші бөлігінің 1) тармақшасында көзделген қолданыстағы шектеулі әсер ету шарасының және (немесе) Қазақстан Республикасы Әкімшілік құқық бұзушылық туралы кодексінің 211-бабының бірінші, 3-1, төртінші бөліктерінде және 227-бабының үшінші бөлігінде көзделген әкімшілік құқық бұзушылықтар үшін әкімшілік жазалардың болуы;

      13) осы Заңның 25-1-бабының және "Қазақстан Республикасындағы банктер және банк қызметі туралы" Қазақстан Республикасы Заңының 18 және 21-баптары талаптарының сақталмауы.

      2. Уәкілетті орган өтініш берушіні бас тарту негіздері туралы жазбаша хабардар етуге міндетті.

      3. Рұқсат беруге негіз болған анық емес мәліметтер анықталған жағдайда, уәкілетті орган микроқаржы ұйымын банкке айналдыруға берілген рұқсатты кері қайтарып алады.

      Микроқаржы ұйымын банкке айналдыруға рұқсатты кері қайтарып алған немесе микроқаржы ұйымы осы рұқсатты ерікті түрде қайтарған кезде уәкілетті орган рұқсатты кері қайтарып алуға негіз болып табылатын факт анықталған немесе микроқаржы ұйымы рұқсатты ерікті түрде қайтару туралы өтініш берген күннен бастап екі ай ішінде бұрын берілген рұқсаттың күшін жою туралы шешім қабылдайды.

      Микроқаржы ұйымы микроқаржы ұйымын банкке айналдыруға өзіне берілген рұқсатты уәкілетті органның микроқаржы ұйымын банкке айналдыруға рұқсатында көрсетілген айналдыру мерзімі өткенге дейін ерікті түрде қайтаруға құқылы.

      Микроқаржы ұйымы микроқаржы ұйымын банкке айналдыруға рұқсатты ерікті түрде қайтарған кезде микроқаржы ұйымын банкке айналдыруға бұрын берілген рұқсаттың және "Қазақстан Республикасындағы банктер және банк қызметі туралы" Қазақстан Республикасы Заңының 11-1 және 17-1-баптарына сәйкес берілген рұқсат беру құжаттарының күші жойылды деп есептеледі.

      Ескерту. 3-тарау 25-2-баппен толықтырылды – ҚР 12.07.2022 № 138-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

25-3-бап. Микроқаржы ұйымын банкке айналдыру жөніндегі іс-шаралар жоспары

      1. Микроқаржы ұйымын банкке айналдыру жөніндегі іс-шаралар жоспарын микроқаржы ұйымының директорлар кеңесі бекітеді.

      2. Микроқаржы ұйымын банкке айналдыру жөніндегі іс-шаралар жоспарында іске асыру мерзімдерін қоса алғанда, мынадай іс-шаралардың егжей-тегжейлі сипаттамасы қамтылуға тиіс:

      1) банктің банк операцияларын жүргізу туралы шарттардың үлгілік шарттарын әзірлеу;

      2) айналдыру туралы хабарландыруды Қазақстан Республикасының бүкіл аумағында таратылатын мерзімді баспасөз басылымдарында қазақ және орыс тілдерінде жариялау және микроқаржы ұйымының интернет-ресурсында орналастыру;

      3) қызметтің жаңа түрлерін ескере отырып, микроқаржы ұйымын корпоративтік басқаруды және оның ішкі саясаттары мен рәсімдерін, өзге де ішкі құжаттарын қайта қарау және өзгерту;

      4) микроқаржы ұйымын банкке айналдыру жөніндегі іс-шаралар жоспарының орындалуына жауапты микроқаржы ұйымының басшы қызметкерлерін айқындау;

      5) осы Заңның 25-4-бабына сәйкес микрокредит беру туралы шарттар бойынша клиенттермен жұмыс жүргізу;

      6) барлық ұйымдастырушылық-техникалық іс-шараларды жүргізу, оның ішінде уәкілетті органның және Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкінің нормативтік құқықтық актілерінің талаптарына сәйкес келетін, бухгалтерлік есепке алу мен бас бухгалтерлік кітаптың жүргізілуін автоматтандыру бойынша үй-жайларды, жабдықты және бағдарламалық қамтылымды дайындау, банктің банк операцияларын және өзге де операцияларды жүргізуі үшін бағдарламалық қамтылымды пысықтау, тиісті персоналды жалдау үшін қызметкерлердің тегін, атын, әкесінің атын (егер олар жеке басын куәландыратын құжатта көрсетілсе) көрсете отырып, штат кестесінің, банк қызметін және өзге де қызметті жүзеге асыру қағидаларының, ішкі аудит қызметі, кредит комитеті туралы ереженің жобаларын дайындау;

      7) қойылатын талаптары уәкілетті органның нормативтік құқықтық актісінде көзделетін автоматтандырылған банктік ақпараттық жүйеге орталықтандырылған қолжетімділік бар, банктің атқарушы органы орналасатын елді мекенде меншікті үй-жайды дайындау;

      8) "Қазақстан Республикасындағы банктер және банк қызметі туралы" Қазақстан Республикасы Заңының 20-бабына сәйкес банктің басшы қызметкерлері лауазымына кандидаттарды келісу;

      9) осы тармақтың 1), 2), 3), 4), 5), 6), 7) және 8) тармақшаларында көзделген іс-шаралардың іске асырылуы туралы есепті уәкілетті органға ұсыну;

      10) микроқаржы ұйымын банк етіп мемлекеттік қайта тіркеу туралы өтінішпен "Азаматтарға арналған үкімет" мемлекеттік корпорациясына жүгіну;

      11) микроқаржы ұйымы банк болып мемлекеттік қайта тіркелгеннен кейін банк қызметін және өзге де қызметті жүзеге асыру қағидаларын, қызметкерлердің тегін, атын және әкесінің атын (егер ол жеке басын куәландыратын құжатта көрсетілсе) көрсете отырып, штат кестесін бекіту, банктің директорлар кеңесінің ішкі аудит қызметі, кредит комитеті туралы ережені бекітуі;

      12) банктің банк операцияларын және өзге де операцияларды жүргізуге лицензия беру туралы өтінішпен уәкілетті органға жүгіну;

      13) микроқаржы ұйымын банкке айналдырудың осы Заңның 25-4-бабының 4-тармағында көрсетілген мерзімнен аспауға тиісті жоспарланатын мерзімі;

      14) микроқаржы ұйымын банкке айналдыру үшін қажетті өзге де іс-шаралар.

      3. Уәкілетті органның рұқсатында көрсетілген айналдыру мерзімі аяқталғанға дейін екі айдан кешіктірмей, микроқаржы ұйымы уәкілетті органға іс-шаралардың орындалуын растайтын құжаттарды қоса бере отырып, микроқаржы ұйымын банкке айналдыру жөніндегі іс-шаралар жоспарында көзделген іс-шаралардың іске асырылуы туралы есепті ұсынады.

      4. Осы баптың 3-тармағында көрсетілген есепке ескертулер болған кезде уәкілетті орган микроқаржы ұйымынан қосымша іс-шаралардың орындалуын және (немесе) қосымша ақпарат пен құжаттардың берілуін талап етуге құқылы. Микроқаржы ұйымы уәкілетті органның ескертулерін ескеруге (талап етілетін қосымша іс-шараларды орындауға және (немесе) қосымша ақпарат пен құжаттарды беруге) және уәкілетті орган белгілеген мерзімде растайтын құжаттарды қоса бере отырып, микроқаржы ұйымын банкке айналдыру жөніндегі іс-шаралар жоспарында көзделген іс-шаралардың іске асырылуы туралы есепті уәкілетті органға қайта ұсынуға міндетті.

      5. Уәкілетті орган микроқаржы ұйымын банкке айналдыру жөніндегі іс-шаралар жоспарында көзделген іс-шаралардың іске асырылуы туралы есеп уәкілетті органға ұсынылған күннен бастап екі ай ішінде оны мақұлдайды немесе мақұлдаудан бас тартады.

      Ескерту. 3-тарау 25-3-баппен толықтырылды – ҚР 12.07.2022 № 138-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

25-4-бап. Микроқаржы ұйымының банкке айналуы кезеңіндегі қызметі

      1. Айналдыру кезеңінде микроқаржы ұйымы микроқаржы ұйымын банкке айналдыру жөніндегі іс-шаралар жоспарында көзделген іс-шараларды жүзеге асыруға міндетті.

      2. Микроқаржы ұйымы микроқаржы ұйымын банкке айналдыруға уәкілетті органның рұқсатын алғаннан кейін он жұмыс күні ішінде:

      1) микроқаржы ұйымын банкке айналдыру туралы хабарландыруды Қазақстан Республикасының бүкіл аумағында таратылатын мерзімді баспасөз басылымдарында қазақ және орыс тілдерінде жариялайды және микроқаржы ұйымының интернет-ресурсында (бар болса) орналастырады;

      2) микроқаржы ұйымының клиенттеріне микрокредит беру туралы шартта көзделген тәсілмен жүргізілуі жоспарланатын банк операциялары мен өзге де операциялардың тізбесін көрсете отырып, микроқаржы ұйымын банкке айналдыру жүргізілетіні туралы хабарламаны жібереді.

      3. Микроқаржы ұйымына микрокредит беру туралы жаңа шарттар жасасуға және осы Заңда көзделген өзге де қызмет түрлерін жүзеге асыруға және, банк болып мемлекеттік қайта тіркелгеннен кейін қарыз алушылар үшін шарттарды жақсарту жағына қарай өзгертуді қоспағанда, клиенттермен жасалған микрокредит беру туралы шарттардың талаптарын өзгертуге тыйым салынады.

      4. Микроқаржы ұйымын банкке айналдыру мерзімін бір жылдан асыруға болмайды. Осы мерзімді уәкілетті орган микроқаржы ұйымын банкке айналдыру жөніндегі іс-шаралар жоспарында көзделген іс-шаралардың іске асырылуы туралы есепті қарау және микроқаржы ұйымының осы Заңның 25-3-бабының 4-тармағына сәйкес уәкілетті органның ескертулерін жою мерзіміне тоқтата тұрады.

      Ескерту. 3-тарау 25-4-баппен толықтырылды – ҚР 12.07.2022 № 138-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

25-5-бап. Микроқаржы ұйымын мемлекеттік қайта тіркеу және банктің банк операцияларын және өзге де операцияларды жүргізуге лицензия беру

      1. Уәкілетті орган осы Заңның 25-3-бабының 3-тармағында көрсетілген есепті мақұлдағаннан кейін микроқаржы ұйымын банк етіп мемлекеттік қайта тіркеу үшін микроқаржы ұйымы "Азаматтарға арналған үкімет" мемлекеттік корпорациясына жүгінуге міндетті.

      2. Микроқаржылық қызметті жүзеге асыруға бұрын берілген лицензия микроқаржы ұйымы банк болып мемлекеттік қайта тіркелген кезден бастап өз қолданысын тоқтатады.

      3. Микроқаржы ұйымы уәкілетті органның рұқсатында көрсетілген айналдыру мерзімі аяқталғанға дейін күнтізбелік отыз күннен кешіктірмей, уәкілетті органға "Қазақстан Республикасындағы банктер және банк қызметі туралы" Қазақстан Республикасы Заңының 26-бабында көзделген тәртіппен банк операцияларын және өзге де операцияларды жүргізуге лицензия беру туралы өтінішпен жүгінуге міндетті.

      4. Банк операцияларын немесе өзге де операцияларды жүргізуге лицензия беруден бас тарту "Қазақстан Республикасындағы банктер және банк қызметі туралы" Қазақстан Республикасы Заңының 27-бабында көзделген жағдайларда жүргізіледі.

      5. Микроқаржы ұйымына банктің банк операцияларын және өзге де операцияларды жүргізуге лицензия берілген кезден бастап микроқаржы ұйымын банкке айналдыру аяқталды деп есептеледі.

      Ескерту. 3-тарау 25-5-баппен толықтырылды – ҚР 12.07.2022 № 138-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

4-тарау. МИКРОҚАРЖЫ ҰЙЫМДАРЫН МЕМЛЕКЕТТІК РЕТТЕУ, ОЛАРДЫҢ
ҚЫЗМЕТІН БАҚЫЛАУ ЖӘНЕ ҚАДАҒАЛАУ

26-бап. Микроқаржы ұйымы үшін белгіленетін пруденциялық нормативтер және сақталуы мiндеттi өзге де нормалар мен лимиттер

      Пруденциялық нормативтердің және сақталуы мiндеттi өзге де нормалар мен лимиттердің құрамына:

      1) жарғылық капиталдың ең төменгi мөлшерi;

      2) меншікті капиталдың ең төменгi мөлшерi;

      3) меншікті капиталдың жеткiлiктiлiгi;

      4) бір қарыз алушыға тәуекелдің ең жоғарғы мөлшері;

      5) левередж коэффициенті;

      6) қарыз алушының борыштық жүктемесінің коэффициенті;

      7) қарыз алушының кірісіне қатысты борыш коэффициенті кіреді.

      Ескерту. 26-бапқа өзгеріс енгізілді – ҚР 19.06.2024 № 97-VIII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

27-бап. Уәкілетті органның және Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкінің құзыреті

      Ескерту. 27-баптың тақырыбына өзгеріс енгізілді - ҚР 03.07.2019 № 262-VI Заңымен (01.01.2020 бастап қолданысқа енгізіледі).

      Уәкілетті орган:

      1) микроқаржылық қызметті лицензиялауды жүзеге асырады;

      2) алып тасталды – ҚР 02.01.2021 № 399-VI (01.01.2021 бастап қолданысқа енгізіледі) Заңымен;

      3) тиісті микроқаржылық қызмет түріне қатысты пруденциялық нормативтердi және микроқаржы ұйымының сақтауы мiндеттi өзге де нормаларды және лимиттердi, оларды есептеу әдістемесін әзірлейді және бекітеді;

      4) алып тасталды - ҚР 03.07.2019 № 262-VI Заңымен (01.01.2020 бастап қолданысқа енгізіледі);

      4-1) микроқаржы ұйымы (ломбардты қоспағанда) қарыз алушысының борыштық жүктемесінің коэффициентін есептеу тәртібін және оның шекті мәнін айқындайды;

      4-2) микрокредит алуға қажетті құжаттардың тізбесін, сондай-ақ микрокредит беру туралы шарт бойынша кредиттік дерекнаманы жүргізу тәртібін айқындайды;

      4-3) Қазақстан Республикасының Ішкі істер министрлігімен келісу бойынша ломбардта заттарды сақтау, ломбардтардың үй-жайларының қауіпсіздігін және техникалық нығайтылуын қамтамасыз ету жөніндегі талаптарды, ломбардтарда заңсыз алынған заттардың айналымына қарсы іс-қимыл жөніндегі шараларды белгілеу мәселелерін қоса алғанда, ломбардтардың қызметін ұйымдастыру тәртібін бекітеді;

      4-4) рұқсаттар және хабарламалар саласындағы уәкілетті органмен және ақпараттандыру саласындағы уәкілетті органмен келісу бойынша микроқаржылық қызметті лицензиялау қағидаларын бекітеді;

      4-5) рұқсаттар және хабарламалар саласындағы уәкілетті органмен және ақпараттандыру саласындағы уәкілетті органмен келісу бойынша микроқаржы ұйымын банкке айналдыру нысанында ерікті түрде қайта ұйымдастыруға рұқсат беру қағидаларын, сондай-ақ микроқаржы ұйымын банкке айналдыру нысанында ерікті түрде қайта ұйымдастыруға уәкілетті органның рұқсатын беру үшін қажетті құжаттар тізбесін, микроқаржы ұйымын банкке айналдыруға уәкілетті органның рұқсатын алуға арналған өтініштің, рұқсаттың нысандарын және мәліметтердің нысандарын бекітеді;

      5) берілген микрокредиттер бойынша активтер мен шартты міндеттемелерді сыныптауды жүзеге асыру және оларға қарсы провизиялар (резервтер) құру қағидаларын әзірлейді және салық және бюджетке төленетін басқа да міндетті төлемдердің түсімін қамтамасыз ету саласындағы басшылықты жүзеге асыратын мемлекеттік органмен келісім бойынша бекітеді;

      6) микроқаржы ұйымының қызметіне тексеруді жүзеге асырады;

      6-1) микроқаржы ұйымдарының Қазақстан Республикасының қылмыстық жолмен алынған кірістерді заңдастыруға (жылыстатуға) және терроризмді қаржыландыруға қарсы іс-қимыл туралы заңнамасында көзделген талаптарды сақтауын бақылауды жүзеге асырады;

      7) сотқа:

      осы Заңның 16-бабының 9-тармағында көзделген талап орындалмаған жағдайда, микроқаржы ұйымдарын;

      микроқаржы ұйымдары, кредиттік серіктестіктер, ломбардтар ретінде тіркелген, микроқаржылық қызметті жүзеге асыруға лицензия алуға осы Заңның 14-бабының 1-тармағында белгіленген мерзім ішінде өтініш жасамаған, сондай-ақ осы Заңның 15-бабы 2-тармағының бірінші және үшінші бөліктерінде көзделген талаптарды орындамаған заңды тұлғаларды;

      2021 жылға дейін микроқаржы ұйымдары, кредиттік серіктестіктер, ломбардтар ретінде тіркелген, микроқаржылық қызметті жүзеге асыруға арналған лицензияны алуға осы Заңның 31-бабының 2-1-тармағында белгіленген мерзім ішінде өтініш жасамаған заңды тұлғаларды;

      қарыз беру жөніндегі қызметті жүзеге асыратын (микроқаржылық қызметті жүзеге асыруға лицензия алған, кредиттік серіктестіктер, ломбардтар, сондай-ақ микроқаржы ұйымдары ретінде тіркелген тұлғаларды қоспағанда), осы Заңға сәйкес микроқаржы ұйымы ретінде мемлекеттік тіркеуден (қайта тіркеуден) өтпеген заңды тұлғаларды;

      осы Заңның 31-бабының 1-тармағына сәйкес мемлекеттік қайта тіркеуден өтпеген микрокредиттік ұйымдарды мәжбүрлеп қайта ұйымдастыру не тарату туралы талап қою береді;

      8) осы Заңда, Қазақстан Республикасының өзге де заңдарында және Қазақстан Республикасы Президентінің актілерінде көзделген өзге де өкілеттіктерді жүзеге асырады.

      Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкі уәкілетті органмен келісу бойынша мыналарды бекітеді:

      1) микроқаржы ұйымының пруденциялық нормативтерді және сақталуы міндетті өзге де нормаларды және лимиттерді орындауы туралы есептіліктің тізбесі, нысандары, оны Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкіне ұсыну мерзімдері мен тәртібі;

      2) микроқаржы ұйымының қаржылық пен өзге де есептілігінің тізбесі, нысандары, оны Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкіне ұсыну мерзімдері мен тәртібі.

      Ескерту. 27-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 10.06.2014 № 206-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін алты ай өткен соң қолданысқа енгізіледі); 02.07.2018 № 168-VІ (алғашқы ресми жарияланған күнінен бастап күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 03.07.2019 № 262-VI (01.01.2020 бастап қолданысқа енгізіледі); 03.07.2020 № 359-VI (01.01.2021 бастап қолданысқа енгізіледі); 02.01.2021 № 399-VI (01.01.2021 бастап қолданысқа енгізіледі); 12.07.2022 № 138-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

28-бап. Микроқаржы ұйымына қолданылатын ықпал ету шаралары және оларды қолдану негіздері

      1. Уәкілетті орган микроқаржы ұйымы пруденциялық нормативтерді және сақталуы міндетті өзге де нормалар мен лимиттерді бұзған, микроқаржы ұйымының лауазымды адамдары мен жұмыскерлерінің заңсыз әрекеттері немесе әрекетсіздігі анықталған, Қазақстан Республикасы заңдарының және уәкілетті органның нормативтік құқықтық актілерінің талаптары сақталмаған кезде, осы бапта белгіленген ықпал ету шараларын қолданады.

      Ықпал ету шаралары деп шектеулі ықпал ету шаралары мен санкциялар түсініледі.

      2. Уәкілетті орган шектеулі ықпал ету шаралары ретінде микроқаржы ұйымына мынадай шектеулі шараларды қолдануға:

      1) орындалуы мiндеттi жазбаша нұсқама беруге;

      2) жазбаша ескерту шығаруға;

      3) жазбаша келісім жасауға құқығы бар.

      Анықталған бұзушылықтарды және (немесе) оларды жасауға ықпал еткен себептерді, сондай-ақ жағдайларды белгiленген мерзiмде жоюға бағытталған орындалуы міндетті түзету шараларын қолдануға және (немесе) анықталған бұзушылықтарды және (немесе) оларды жасауға ықпал еткен себептерді, сондай-ақ жағдайларды жою жөніндегі іс-шаралар жоспарын (бұдан әрі – іс-шаралар жоспары) белгiленген мерзiмде ұсыну қажеттілігіне арналған микроқаржы ұйымына берілген нұсқау жазбаша нұсқама болып табылады.

      Жазбаша нұсқамада белгіленген мерзімде ұсынылған іс-шаралар жоспарында бұзушылықтардың, олардың туындауына алып келген себептердің сипаттамасы, жоспарланған іс-шаралар тізбесі, оларды жүзеге асыру мерзімдері, сондай-ақ жауапты лауазымды адамдар көрсетіледі.

      Уәкiлеттi органның жазбаша нұсқамасына шағым жасау Қазақстан Республикасының заңдарында белгіленген тәртіппен жүзеге асырылады. Уәкiлеттi органның жазбаша нұсқамасына шағым жасау оның орындалуын тоқтата тұрмайды.

      Уәкілетті орган жазбаша ескерту шығарылғаннан кейін бір жыл ішінде осы ескерту шығарылған бұзушылыққа ұқсас Қазақстан Республикасының заңнамасының нормалары қайтадан бұзылғанын анықтаған жағдайда, уәкiлеттi органның микроқаржы ұйымына осы баптың 4-тармағында көзделген санкцияларды қолдану мүмкiндiгi туралы хабарламасы жазбаша ескерту болып табылады.

      Жазбаша келісім уәкілетті орган мен микроқаржы ұйымының арасында анықталған бұзушылықтарды дереу жою қажеттілігі және осы бұзушылықтарды жою мерзімдерін көрсете отырып, оларды жою жөніндегі шаралар тізбесін және (немесе) анықталған бұзушылықтар жойылғанға дейін микроқаржы ұйымы өзіне алған шектеулердің тізбесін бекіту туралы жасалады.

      Жазбаша келісім микроқаржы ұйымының қызметінде қаржылық жай-күйді жақсарту бойынша тиімді үйлестірілген шаралар қолдануды талап ететін қаржылық нашарлау байқалған жағдайларда жасалуы қажет. Жазбаша келісімде микроқаржы ұйымының басқару органы және (немесе) атқарушы органы алдағы уақытта кемшіліктерді жою, қаржылық жай-күйді жақсарту бойынша қолданатын іс-қимылдар мен олардың орындалу мерзімдері көрсетіледі. Жазбаша келісімге қол қоя отырып, микроқаржы ұйымы оның шарттарын орындау жөнінде өзіне міндеттемелер қабылдайды.

      Жазбаша келісімге микроқаржы ұйымы тарапы міндетті түрде қол қоюға тиіс.

      3. Микроқаржы ұйымы уәкілетті органды жазбаша нұсқамада және жазбаша келісімде көрсетілген шаралардың осы құжаттарда көзделген мерзімдерде орындалғаны туралы хабардар етуге міндетті.

      Егер бұзушылықты жою үшін белгіленген мерзім бір айдан асатын болса, микроқаржы ұйымы орын алған кемшіліктерді жою жөніндегі іс-шаралардың орындалуы туралы уәкілетті органды ай сайын айдың жиырмасына дейін хабардар етеді.

      Бір шектеулі ықпал ету шарасын қолдану Қазақстан Республикасының заңдарында көзделген жағдайларда басқа шектеулі ықпал ету шараларының қолданылуын жоққа шығармайды, бұдан бұрын қабылданған шаралардың қолданылуын тоқтата тұрмайды және тоқтатпайды.

      4. Уәкілетті орган микроқаржы ұйымына осы Заңның 16-бабында белгіленген негіздер бойынша микроқаржылық қызметті жүзеге асыруға лицензияның қолданысын тоқтата тұру не одан айыру түрінде санкция қолданады.

      5. Уәкiлеттi органның микроқаржы ұйымына осы бапта көзделген ықпал ету шараларын қолдану туралы шешіміне Қазақстан Республикасының заңдарында белгіленген тәртіппен шағым жасалуы мүмкін.

      6. Бұзушылықты іс-шаралар жоспарында, жазбаша келісімде не жазбаша нұсқамада белгіленген мерзімдерде микроқаржы ұйымына байланысты емес себептер бойынша жою мүмкіндігі болмаған жағдайда, іс-шаралар жоспарын, жазбаша келісімді не жазбаша нұсқаманы орындау мерзімін уәкілетті орган өзінің нормативтік-құқықтық актісінде белгіленген тәртіппен ұзартуы мүмкін.

      Ескерту. 28-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 24.11.2015 № 422-V (01.01.2016 бастап қолданысқа енгізіледі); 29.03.2016 № 479-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік жиырма бір күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 06.05.2017 № 63-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік жиырма бір күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 29.06.2020 № 351-VI (01.07.2021 бастап қолданысқа енгізіледі); 03.07.2020 № 359-VI (01.01.2021 бастап қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

29-бап. Микроқаржы ұйымының қызметін тексеру

      1. Микроқаржы ұйымының қызметiн тексерудi уәкілетті орган дербес не басқа мемлекеттік органдарды және (немесе) ұйымдарды тарта отырып жүзеге асырады.

      2. Микроқаржы ұйымы уәкiлеттi органның тексеруге берген тапсырмасында көрсетiлген мәселелер бойынша тексерушi органға жәрдемдесуге, сондай-ақ кез келген лауазымды адамдар мен қызметкерлерден жауап алу мүмкiндiгiн және тексерудi орындауға қажеттi кез келген ақпарат көзіне қолжетімділікті қамтамасыз етуге мiндеттi.

      3. Уәкiлеттi органның қызметкерлерiне микроқаржы ұйымының қызметiн тексеру барысында алынған мәлiметтердi жария етуге не үшiншi тұлғаларға беруге тыйым салынады.

      4. Тексерудi жүзеге асыратын адамдар микроқаржы ұйымының қызметiн тексеру барысында алынған, заңмен қорғалатын құпияны құрайтын мәлiметтердi жария еткенi үшiн Қазақстан Республикасының заңдарына сәйкес жауапты болады.

      ЗҚАИ-ның ескертпесі!
      4-1-тараумен толықтыру көзделген – ҚР 19.06.2024 № 97-VIII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін алты ай өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

5-тарау. ҚОРЫТЫНДЫ ЖӘНЕ ӨТПЕЛІ ЕРЕЖЕЛЕР

30-бап. Қазақстан Республикасының микроқаржылық қызмет туралы заңнамасын бұзғаны үшiн жауаптылық

      Қазақстан Республикасының микроқаржылық қызмет туралы заңнамасын бұзу Қазақстан Республикасының заңдарында белгіленген жауаптылыққа алып келеді.

      Ескерту. 30-бап жаңа редакцияда – ҚР 02.01.2021 № 399-VI (01.01.2021 бастап қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

31-бап. Өтпелі ережелер

      1. Коммерциялық емес микрокредиттік ұйымдарды қоспағанда, микрокредиттік ұйымдар 2016 жылғы 1 қаңтарға дейінгі мерзімде Қазақстан Республикасының заңдарына сәйкес мемлекеттік қайта тіркелуге жатады.

      Осы тармақта белгіленген талаптар сақталмаған жағдайда, микрокредиттік ұйымдар Қазақстан Республикасының заңдарына сәйкес мәжбүрлеп қайта ұйымдастырылуға не таратылуға жатады.

      2. Коммерциялық емес микрокредиттік ұйымдар 2016 жылғы 1 қаңтарға дейінгі мерзімде Қазақстан Республикасының заңдарына сәйкес қайта ұйымдастырылуға не таратылуға жатады.

      2-1. Микроқаржылық қызметті жүзеге асыруға лицензия алу үшін 2021 жылғы 1 маусымға дейін өтініш беруге құқылы кредиттік серіктестіктерді қоспағанда, 2021 жылғы 1 қаңтарға дейін құрылған және 2021 жылғы 1 наурызға дейін уәкілетті органға микроқаржылық қызметті жүзеге асыруға лицензия алу үшін өтініш бермеген микроқаржы ұйымдары Қазақстан Республикасының заңдарына сәйкес қайта ұйымдастырылуға не таратылуға жатады.

      2-2. Ешбір тұлға, егер ол көрсетілген ұйымдар өзінің қызметін қайта ұйымдастыру немесе тарату арқылы ерікті түрде тоқтату туралы шешім қабылдауына байланысты микроқаржы ұйымдарының тізілімінен алып тасталған жағдайды қоспағанда, уәкілетті орган микроқаржы ұйымдарының тізілімінен алып тастау туралы шешім қабылдағанға дейін бір жылдан аспайтын кезеңде құрылтайшысы (акционері, қатысушысы) не басшы қызметкері бұрын микроқаржы ұйымының бірінші басшысы немесе құрылтайшысы (қатысушысы) болған заңды тұлға болып табылса, микроқаржы ұйымдарының жарғылық капиталдарына қатысу үлестерін не орналастырылған акцияларын дербес өзі немесе басқа тұлғамен (тұлғалармен) бірлесіп тікелей немесе жанама түрде иелене және (немесе) пайдалана және (немесе) оларға билік ете алмайды.

      2-3. Микроқаржы ұйымдары микроқаржылық қызметті жүзеге асыруға арналған лицензияны алуға өтініш бергенге дейін орналасқан жері осы Заңның 14-1-бабы 3-тармағының талаптарына сәйкес келмейтін филиалдардың үй-жайларын жабуға міндетті.

      3. Алып тасталды – ҚР 03.07.2020 № 359-VI (01.01.2021 бастап қолданысқа енгізіледі) Заңымен.
      4. Алып тасталды – ҚР 03.07.2020 № 359-VI (01.01.2021 бастап қолданысқа енгізіледі) Заңымен.
      5. Алып тасталды – ҚР 03.07.2020 № 359-VI (01.01.2021 бастап қолданысқа енгізіледі) Заңымен.
      6. Алып тасталды – ҚР 03.07.2020 № 359-VI (01.01.2021 бастап қолданысқа енгізіледі) Заңымен.
      Ескерту. 31-бапқа өзгеріс енгізілді – ҚР 02.07.2018 № 168-VІ (алғашқы ресми жарияланған күнінен бастап күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 03.07.2020 № 359-VI (01.01.2021 бастап қолданысқа енгізіледі); 02.01.2021 № 399-VI (01.01.2021 бастап қолданысқа енгізіледі); 24.05.2021 № 43-VII (01.01.2021 бастап қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

31-1-бап. Микроқаржы ұйымының қаржы өнімдерінің бекітілгені туралы хабардар етуі

      Микроқаржы ұйымы уәкілетті органды қаржы өнімдерін бекітуге уәкілеттік берілген микроқаржы ұйымы органының қаржы өнімдерін бекіткені туралы олар бекітілген күннен бастап он жұмыс күні ішінде хабардар етеді.

      Микроқаржы ұйымы бекітілгені туралы уәкілетті органды хабардар ететін қаржы өнімдерінің тізбесі, уәкілетті органды микроқаржы ұйымының қаржы өнімдерінің бекітілгені туралы хабардар ету тәртібі, сондай-ақ хабарламаға қоса берілетін құжаттардың тізбесі уәкілетті органның нормативтік құқықтық актілерінде айқындалады.

      Ескерту. 5-тарау 31-1-баппен толықтырылды - ҚР 16.05.2014 № 203-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін алты ай өткен соң қолданысқа енгізіледі); жаңа редакцияда - ҚР 02.01.2021 № 399-VI (01.01.2021 бастап қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

32-бап. Осы Заңды қолданысқа енгізу тәртібі

      1. Осы Заң, 2016 жылғы 1 қаңтардан бастап қолданысқа енгізілетін осы Заңның 14-бабының 3 және 4-тармақтарын қоспағанда, алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі.

      2. "Микрокредиттік ұйымдар туралы" 2003 жылғы 6 наурыздағы Қазақстан Республикасы Заңының (Қазақстан Республикасы Парламентінің Жаршысы, 2003 ж., № 4, 23-құжат; 2006 ж., № 11, 55-құжат; № 23, 140-құжат; 2010 ж., № 7, 28-құжат; 2011 ж., № 3, 32-құжат) күші жойылды деп танылсын.

      Қазақстан Республикасының
Президентi 		Н.НАЗАРБАЕВ

On Microfinance Organizations

The Law of the Republic of Kazakhstan dated 26 November, 2012 № 56-V.

      Unofficial translation
      Footnote. The heading as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 03.07.2019 № 262-VI (effective from 01.01.2020).

      This Law shall regulate public relations related to the provision of microloans, shall establish the peculiarities of the creation and reorganization of organizations engaged in microfinance activities, legal status, activities of organizations engaged in microfinance activities, and also shall define the peculiarities of state regulation of organizations engaged in microfinance activities, control and supervision of their activities.

      Footnote. Preamble as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 03.07.2019 № 262-VI (shall be enforced from 01.01.2020); dated 12.07.2022 № 138-VII (shall enter into force upon expiry of sixty calendar days after the day of its first official publication).

Chapter 1. GENERAL PROVISIONS Article 1. Basic concepts used in this Law

      For the purposes of this Law, the following basic concepts are used:

      1) excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 03.07.2020 № 359-VI (effective from 01.01.2021);

      1-1) electronic trading platform for the sale of banking and microfinance assets - an Internet resource that provides infrastructure for participants to conduct trades, operating in accordance with the Law of the Republic of Kazakhstan "On state regulation, control and supervision of the financial market and financial organizations";

      2) credit dossier - documents and information generated by an organization that carries out microfinance activities for each borrower;

      3) a borrower - an individual or legal entity who has entered into a microcredit agreement with an organization engaged in microfinance activities;

      4) a microcredit - money provided by an organization carrying out microfinance activities to the borrower in the national currency of the Republic of Kazakhstan in the amount and in the manner determined by this Law, on the terms of payment, urgency and repayment;

      5) an organization engaged in microfinance activities - a microfinance organization, credit partnership, pawnshop, carrying out activities for provision of microcredits;

      6) excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 02.01.2021 № 399-VI (effective from 01.01.2021);

      6-1) a major participant in an organization engaged in microfinance activities - an individual or legal entity that owns directly or indirectly ten or more percent of the shares in the authorized capital or voting (minus preferred) shares of an organization engaged in microfinance activities;

      6-2) flawless business reputation - absence of an outstanding or unexpunged criminal record, including the absence of an effective court ruling on administering criminal punishment in the form of deprivation of the right to hold an executive employee position in a financial organization, banking and (or) insurance holding company and to be a major participant (major shareholder) of a financial institution for life;

      7) an applicant - an individual or legal entity that has submitted an application to a microfinance organization for a microcredit;

      7-1) service company - a subsidiary of the bank that acquires dubious and hopeless assets of a parent bank, a collection agency that shall have the rights under a trust management agreement (requirements) under bank loan agreements and/or microloan agreements (hereinafter referred to as the trust agreement) concluded with the person referred to in the first part of paragraph 4 of Article 36-1 of the Law of the Republic of Kazakhstan "On banks and banking activities in the Republic of Kazakhstan" and (or) the first part of paragraph 5 of Article 9-1 of this Law, powers of trust management of rights (requirements) under bank loan agreements and (or) microloan agreements, including amendments to the terms of the bank loan agreement and (or) an agreement on the provision of a microloan, on the representation of the interests of the person with whom the trust agreement has been concluded, in court, on the receipt of money from the debtor and (or) other property and other powers provided for by this Law, other Laws of the Republic of Kazakhstan and a trust agreement;

      7-2) consumer microcredit - a microcredit that is not a microcredit secured by a mortgage of real estate, provided to an individual for the purchase of goods, works, services and (or) other purposes not related to the implementation of entrepreneurial activities;

      8) an authorized body - a state body exercising state regulation, control and supervision of the financial market and financial organizations.

      Footnote. Article 1 as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 03.07.2019 № 262-VI (shall be enforced from 01.01.2020); dated 03.07.2020 № 359-VI (effective from 01.01.2021); dated 02.01.2021 № 399-VI (effective from 01.01.2021); dated 04.07.2022 № 133-VII (shall enter into force upon expiry of sixty calendar days after the day of its first official publication); dated 19.06.2024 № 97-VIII (comes into force sixty calendar days after the date of its first official publication).

Article 2. Legislation of the Republic of Kazakhstan on microfinance activities

      Footnote. The title of Article 2 as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 03.07.2019 № 262-VI (shall be enforced from 01.01.2020).

      1. The legislation of the Republic of Kazakhstan on microfinance activities is based on the Constitution of the Republic of Kazakhstan and consists of the Civil Code of the Republic of Kazakhstan, this Law and other regulatory legal acts of the Republic of Kazakhstan.

      2. The laws of the Republic of Kazakhstan "On Joint- Stock Companies", "On Business Partnerships", "On Limited and Additional Liability Partnerships" and "On Credit Partnerships" apply to organizations engaged in microfinance activities, in the part not regulated by this Law.

      3. If international treaties, ratified by the Republic of Kazakhstan established other rules, than those contained in this Law, the rules of international treaties shall be applied.

      4. For microfinance organizations and other legal entities carrying out activities within the framework of a special regulatory regime introduced in accordance with the Law of the Republic of Kazakhstan "On state regulation, control and supervision of the financial market and financial organizations", the norms of this Law and regulatory legal acts of the authorized body, the National Bank of the Republic of Kazakhstan, adopted in accordance with this Law, are applied within the limits provided for by the conditions of the special regulatory regime.

      5. The provisions of this Law applicable to second-tier banks shall apply to branches of non-resident banks of the Republic of Kazakhstan opened on the territory of the Republic of Kazakhstan.

      Footnote. Article 2 with the change introduced by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 02.07.2018 № 168-VI (shall be enforced upon the expiration of ten calendar days from the date of its first official publication); dated 03.07.2019 № 262-VI (shall be enforced from 01.01.2020); dated 02.01.2021 № 399-VI (effective from 16.12.2020).

Chapter 2. MICROFINANCE ACTIVITIES

      Footnote. The title of Chapter 2 as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 03.07.2019 № 262-VI (shall be enforced from 01.01.2020).

Article 3. Microfinance activities, procedure and conditions for provision of microcredits

      Footnote. The title of Article 3, as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 03.07.2019 № 262-VI (shall be enforced from 01.01.2020).
      1. is excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 03.07.2019 № 262-VI (shall be enforced from 01.01.2020).

      1-1. Microfinance activities include:

      1) the activities of credit partnerships to provide microcredits to their participants;

      2) the activity of pawnshops on the provision of microcredits to individuals on the security of movable property intended for personal use, for a period of up to one year in an amount not exceeding eight thousand-fold monthly calculation index established for the corresponding financial year by the law on the republican budget;

      3) the activities of microfinance organizations to provide microcredits to individuals and (or) legal entities with or without collateral in an amount not exceeding twenty thousand fold monthly calculation index established for the corresponding financial year by the law on the republican budget.

      1-2. Organizations engaged in microfinance activities (hereinafter referred to as microfinance organizations), in addition to the activities specified in paragraph 1-1 of this article, are entitled to carry out the following operations:

      1) attracting loans (except for attracting money in the form of a loan from citizens as entrepreneurial activity) from residents and non-residents of the Republic of Kazakhstan;

      2) investing own assets in securities and other financial instruments;

      3) provision of consulting services on the issues related to the provision of microcredits;

      4) to lease (rent) own property;

      4-1) sale of own property;

      5) implementation of leasing activities;

      6) sale of special literature on the activities of microfinance organizations on any types of information carriers;

      7) performance of the functions of a paying agent and a paying subagent;

      8) conclusion of insurance contracts on behalf of and at the instruction of insurance organizations - residents of the Republic of Kazakhstan as an insurance agent;

      9) performance of the functions of an agent of the electronic money system in accordance with the legislation of the Republic of Kazakhstan;

      10) factoring operations: the acquisition of rights to claim payment from the buyer of goods (works, services) with the acceptance of the risk of non-payment;

      11) forfeiting operations (forfeiting): payment of the promissory note of the buyer of goods (works, services) by purchasing a promissory note without recourse;

      12) issuance to legal entities of guarantees, sureties and other obligations requiring execution in monetary form.

      1-3. A microfinance organization that provides microcredits to individuals secured by movable property intended for personal use has the right to additionally register, store and sell jewelry containing precious metals and precious stones.

      1-4. Microfinance organizations are prohibited from carrying out other entrepreneurial activities not provided for by this Law.

      1-5. A microfinance organization may not provide microcredits to a citizen of the Republic of Kazakhstan from the date of placement of an announcement on completion of an out-of-court bankruptcy procedure or a judicial bankruptcy procedure as prescribed by the Law of the Republic of Kazakhstan “On the restoration of solvency and bankruptcy of citizens of the Republic of Kazakhstan”, nor may it accept security from such persons in the form of a pledge , guarantees and sureties under microcredit agreements for five years.

      The requirements of this paragraph shall not apply to microcredits provided by pawnshops secured by movable property not subject to state registration.

      1-6. Microfinance organizations shall have the right to collect copies of identity documents of non-residents for the purposes provided for by this Law.

      2. Microfinance organization shall have the right to extend microcredits only in existence of the rules of extension of microcredits, confirmed by its superior body.

      2-1. Is excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 29.03.2016 № 479-V (shall be enforced upon expiry of twenty one calendar days after the day its first official publication).
      3. Is excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 24.11.2015 № 422-V (shall be enforced from 01.01.2016).

      3-1. A microfinance organization has the right to provide microcredits electronically in the manner determined by the authorized body.

      Note!
      Paragraph 3-2 as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 19.06.2024 № 97-VIII (enters into force on 01.09.2024).

      3-2. The person shall have the right to establish a voluntary waiver of microcredit or to withdraw it through the e-government web portal.

      Note!
      Paragraph 3-3 is in the wording of the Law of the Republic of Kazakhstan dated 19.06.2024 № 97-VIII (enters into force on 01.09.2024).

      3-3. A microfinance organization shall be prohibited to provide microcredits to a person if there is information in his/her credit report about his/her establishment of voluntary waiver of microcredits.

      3-4. From the moment of detection of unauthorized access to information constituting a secret of the provision of a microloan, its unauthorized modification, the unauthorized actions by third parties or other illegal (fraudulent) actions with microloans of individuals, the microfinance organization within two working days takes measures to eliminate the causes and consequences of such actions, and also within one working day informs the client and the authorized body about this.

      Based on the recommendation (issued) by law enforcement agencies in accordance with the Criminal Procedure Code of the Republic of Kazakhstan on taking measures to eliminate the circumstances that contributed to the commission of a criminal offense, or a resolution recognizing the borrower - an individual as a victim, the microfinance organization no later than three calendar days:

      suspenses debt collection and claims and litigation work on such a client's microloan;

      suspenses the accrual of remuneration and (or) penalties on such a client's microloan.

      A microfinance organization, no later than ten working days from the date of receipt of a court decision that has entered into legal force, which establishes the fact of registration of a microloan fraudulently without the participation of the client, shall make a decision to write off the client's debt on the microloan, as well as measures to return to the client previously withheld (paid) amounts on such a microloan.

      3-5. A microfinance organization is prohibited from concluding an agreement on the provision of a microloan with an individual via the Internet without conducting his biometric identification, the procedure for which is determined by the authorized body.

      4. Is excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 03.07.2019 № 262-VI (shall be enforced from 01.01.2020).

      5. It is not allowed to index the obligation and payments under the agreement on granting a microcredit issued in tenge with reference to any currency equivalent.

      6. A microfinance organization has no right to change the terms of the agreement on the provision of a microloan unilaterally, except in cases of their improvement for the borrower.

      For the purposes of this paragraph, improving the terms of the agreement on the provision of a microloan for the borrower means:

      a downward change or complete cancellation of a penalty (fine, penalty);

      a downward change in the rate of remuneration under the agreement on the provision of a microloan.

      deferment of payments on the principal debt and accrued interest under the microcredit agreement for a period that includes the period of compulsory military service and 60 days after its completion, without accrual of interest on the microcredit.

      If the microfinance organization applies improving conditions, the borrower is notified of the change in the terms of the microcredit agreement in the manner prescribed in the microcredit agreement.

      The borrower has the right, within fourteen calendar days from the date of receipt of the notification, to refuse, in the manner prescribed by the microcredit agreement, the improving conditions applied by the microfinance organization.

      7. The microfinance organization is obliged to sell the following property by holding an auction on the electronic trading platform for the sale of banking and microfinance assets:

      collateral property that previously served as security for the fulfillment of obligations under the microcredit agreement, which has become the property of the microfinance organization as a result of foreclosure;

      property that has become the property of the microfinance organization as a result of the receipt by microfinance organization of the compensation in exchange for the fulfillment of the obligation under the microcredit agreement.

      The property specified in part one of this paragraph must be sold by the microfinance organization within three years from the date of its transfer to the ownership of the microfinance organization, with the exception of a land plot owned by the microfinance organization. The term for the sale of a land plot is determined taking into account the features stipulated by the Land Code of the Republic of Kazakhstan.

      The requirements established by this paragraph do not apply to pawnshops.

      The property specified in part one of this paragraph, in the event of the auction being declared invalid, may be sold through a direct address sale in accordance with the rules for the trades on the electronic trading platform for the sale of banking and microfinance assets, approved by the regulatory legal act of the authorized body.

      Footnote. Article 3 as amended by the Laws of the Republic of Kazakhstan dated 16.05.2014 № 203-V (shall be enforced upon expiry of six months after the day its first official publication); dated 24.11.2015 № 422-V (the order of enforcement see Art.2); dated 29.03.2016 № 479-V (shall be enforced upon expiry of twenty one calendar days after the day its first official publication); dated 24.05.2018 № 156-VI (shall be enforced upon expiration of ten calendar days after the date of its first official publication); 02.07.2018 № 168-VI (shall be enforced dated 01.08.2018); dated 03.07.2019 № 262-VI (shall be enforced from 01.01.2020); dated 02.01.2021 № 399-VI (effective from 01.01.2021); dated 04.07.2022 № 133-VII (shall enter into force upon expiry of sixty calendar days after the day of its first official publication); dated 30.12.2022 № 179-VII (shall be enforced sixty calendar days after the date of its first official publication); dated 11.12.2023 № 44-VIII (effective sixty calendar days after the date of its first official publication); dated 19.06.2024 № 97-VIII (comes into effect sixty calendar days after the date of its first official publication).

Article 4. Agreement on extension of microcredit

      1. An agreement on provision of microcredit is concluded taking into account the requirements of the civil legislation of the Republic of Kazakhstan to the written form of the transaction.

      2. Information on agreement on extension of microcredit, concluded by microfinance organization shall be subject to mandatorily provision to credit bureau with the state participation on conditions, determined the legislation of the Republic of Kazakhstan on credit bureau and formation of credit histories.

      2-1. A microfinance organization has no right to provide a consumer microloan, the amount of which does not meet the requirements established by the regulatory legal act of the authorized body.

      The requirements established by this paragraph do not apply to microloan agreements concluded by a pawnshop or credit union.

      3. The regulatory legal act of the authorized body, with regard to the requirements established by the civil legislation of the Republic of Kazakhstan, shall approve the procedure for concluding a micro-loan agreement, including requirements for the content, form of the agreement and its first page containing information on the full microloan value (the amount of overpay on the microloan, the subject of the microloan), mandatory terms of the microloan agreement, as well as the form of the microcredit repayment schedule.

      3-1. Excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 19.06.2024 № 97-VIII (enters into force sixty calendar days after the date of its first official publication).
      4. Excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 02.07.2018 № 168-VI (shall be enforced dated 01.01.2019).

      4-1. When assigning rights (requirements) under a microloan agreement to a third party, the requirements and restrictions imposed by the legislation of the Republic of Kazakhstan on the creditor's relationship with the borrower under the microloan agreement extend their effect to the borrower's legal relationship with the third party to which the rights shall be assigned (requirements) under the microloan agreement, and in case of transfer of rights (requirements) under the agreement on the provision of microloan to the trust management of the service company, the requirements and restrictions imposed by the legislation of the Republic of Kazakhstan on the relationship of the creditor with the borrower under the agreement on the provision of microcredit extend their effect to the legal relations of the borrower with the service company.

      Violation by a third party to whom the rights (requirements) shall be assigned under the microloan agreement, as well as by the service company of the requirements and restrictions imposed by the legislation of the Republic of Kazakhstan on the relationship of the creditor with the borrower under the microloan agreement, entails liability established by the Laws of the Republic of Kazakhstan..

      5. Excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 02.07.2018 № 168-VI (shall be enforced dated 01.01.2019).

      6. When changing conditions for execution of an agreement on granting a microloan unrelated to pursuit of entrepreneurial activities, secured by a mortgage of immovable property, which is a dwelling and (or) a land plot with a dwelling located on it, issued to an individual, or when issuing a new microloan in order to repay the microloan, unrelated to pursuit of entrepreneurial activities, secured by a mortgage of immovable property, which is a dwelling and (or) a land plot with a dwelling located on it, issued to an individual, the capitalization (summation) of overdue remuneration, forfeits (fines, penalties) to the amount of the principal debt shall not be allowed.

      7. When changing conditions for execution of an agreement concluded with an individual for a microloan unrelated to pursuit of entrepreneurial activities and unsecured by a mortgage of immovable property that is a dwelling and (or) a land plot with a dwelling located on it, or when issuing a new microloan in order to repay the microloan of an individual that is not associated with entrepreneurial activities and is not secured by a mortgage of immovable property that is a dwelling and (or) a land plot with a dwelling located on it, crediting of remuneration on capitalized (summed up) overdue remuneration, forfeits (fines, penalties) to the amount of the principal debt shall not be allowed.

      Footnote. Article 4 as amended by the Laws of the Republic of Kazakhstan dated 24.11.2015 № 422-V (shall be enforced from 01.01.2016); dated 06.05.2017 № 63-VI (shall be enforced upon expiry of twenty one calendar days after the day its first official publication); the Law of the Republic of Kazakhstan № 168-VI dd. 02.07.2018 (shall be enforced dated 01.01.2019); dated 03.07.2019 № 262-VI (shall be enforced from 01.01.2020); dated 24.05.2021 № 43-VII (enforcement Article 2); dated 04.07.2022 № 133-VII ((shall enter into force upon expiry of sixty calendar days after the day of its first official publication); dated 12.07.2022 № 138-VII ((shall enter into force upon expiry of sixty calendar days after the day of its first official publication); dated 19.06.2024 № 97-VIII (enters into force sixty calendar days after the date of its first official publication).

Article 5. Annual effective rate of remuneration on microcredit

      1. The size of the annual effective interest rate on a microloan shall not exceed the maximum amount determined by a joint regulatory legal act of the authorized body and the National Bank of the Republic of Kazakhstan.

      2. Rules of calculation of annual effective rate of remuneration on extended microcredits shall be developed and confirmed by the authorized body.

      2-1. A microfinance organization, distributing and (or) placing an advertisement containing information on the amount of microloan remuneration, shall indicate the annual effective remuneration rate.

      3. is excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 03.07.2019 № 262-VI (shall be enforced from 01.01.2020).
      Footnote. Article 5 as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 03.07.2019 № 262-VI (shall be enforced from 01.01.2020); dated 24.05.2021 № 43-VII (effective ten calendar days after the date of its first official publication); dated 19.06.2024 № 97-VIII (comes into effect sixty calendar days after the date of its first official publication).

Article 6. Securing fulfillment of obligations by credited party under agreement on extension of microcredit

      1. Fulfillment of obligations by credited party under agreement on extension of microcredit shall be secured by methods, provided by the legislation of the Republic of Kazakhstan or agreement on extension of microcredit.

      1-1. The amount of payment made by the borrower under a microcredit contract concluded with an individual in the event that it is insufficient to fulfill the borrower's obligation under the microcredit contract, repays the debt of the borrower in the following order:

      1) arrears for principal debt;

      2) arrears for remuneration;

      3) penalty (fine, fee) in the amount specified in the microcredit contract;

      4) the amount of the principal debt for the current period of payments;

      5) remuneration accrued for the current period of payments;

      5-1) is excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 03.07.2019 № 262-VI (shall be enforced from 01.01.2020);

      6) costs of a microfinance organization for the receipt of performance.

      The requirements set forth in this paragraph shall not apply to a microloan agreement concluded by a pawnshop.

      2. is excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 03.07.2019 № 262-VI (shall be enforced from 01.01.2020).

      3. The amount of the penalty (fine, late fee) for breach of the obligation to repay the microloan amount and (or) pay remuneration under a microloan agreement concluded with an individual that is not related to entrepreneurial activity may not exceed, during ninety days of delay, 0.5 percent of the overdue payment amount for each day of delay; after ninety days of delay, it may not exceed 0.03 percent of the overdue payment amount for each day of delay, but no more than ten percent of the microloan amount issued for each year of the microloan agreement.

      Footnote. Article 6 as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 24.11.2015 № 422-V (shall be enforced from 01.07.2016); dated 02.07.2018 № 168-VI (shall be enforced dated 01.01.2019); dated 03.07.2019 № 262-VI (shall be enforced from 01.01.2020); dated 24.05.2021 № 43-VII (effective from 01.10.2021); dated 19.06.2024 № 97-VIII (comes into effect sixty calendar days after the date of its first official publication).

Article 7. Rights and obligations of microfinance organization

      1. Microfinance organization shall have the right to:

      1) is excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 03.07.2019 № 262-VI (shall be enforced from 01.01.2020);

      1-1) to assign the right (claim) under the microcredit agreement to the person specified in paragraphs 4 and 5 of Article 9-1 of this Law;

      2) require the documents and data of credited party (applicant), required for conclusion of agreement on extension of microcredit and fulfillment of obligations under it, determined by the rules of extension of microcredits;

      2-1) at the request of the borrower, to transfer microcredit to a third party through second-tier banks in order to pay for goods, works or services;

      3) carry out other rights, established by this Law, other Laws of the Republic of Kazakhstan and agreement on extension of microcredit.

      2. Microfinance organization shall be obliged to:

      1) notify in written the authorized body, as well as credited parties (applicants) in case of change of location area or change of the name, by publication of the relevant information in two printed matters in Kazakh and Russian languages on location area of the microfinance organization, as well as on legal address of credited party (applicant)-individual and on location area of credited party (applicant)-legal entity by written notification of each of credited party (applicant) within the term, not later than thirty calendar days from the date of these changes;

      1-1) in the event of a change in the composition of participants (shareholders), the authorized body shall be notified in writing about it and about the compliance of participants (shareholders) with the requirements of paragraph 6 of Article 14 of this Law no later than ten calendar days from the date of this change;

      2) place a copy of the rules of extension of microcredits in a place, available for view and familiarization by credited party (applicant) of microfinance organization as well as on a website of microfinance organization if its existence;

      3) provide full and trustworthy information to credited party about payments, linked with receiving, securing and repayment (reimbursement) of microcredit;

      4) to provide the applicant with draft repayment schedules calculated by various methods before the conclusion of a microcredit loan contract for acquaintance and selection of the method of repayment of microcredit. On a mandatory basis, the borrower should be provided with the draft microcredit repayment schedules calculated in accordance with the methods for calculating regular payments on microcredits issued by microfinance organizations to individuals and temporary bases for calculating the remuneration for such microcredits established by the normative legal act of the authorized body with the frequency established in the microcredit contract, with the following methods of repayment:

      by the method of differentiated payments, where the repayment of microcredit debt is made by decreasing payments, including equal amounts of payments on the principal debt and remuneration, accrued for the period for the remainder of the principal debt;

      by the method of annuity payments, where the repayment of microcredit debt is made by equal payments throughout the entire period of the microcredit, including the increasing payments on the principal debt and decreasing payments for the remuneration, accrued for the period for the remainder of the principal debt. The amounts of the first and last payments may differ from the others.

      A microfinance organization may propose additional drafts of microcredit repayment schedules calculated in accordance with the rules for provision of microcredits;

      4-1) is excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 27.12.2019 № 291-VІ (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after the day of its first official publication);

      5) inform the borrower (applicant) of his rights and obligations related to receiving a microloan, as well as possible consequences in case of failure to fulfill obligations under the agreement on the provision of a microloan;

      5-1) to inform the authorized body for financial monitoring in accordance with the Law of the Republic of Kazakhstan "On combating legalization (laundering) of proceeds from crime and financing of terrorism";

      6) keep a secret of extension of microcredit;

      7) carry out classification of assets and contingent liabilities on extended microcredits and establish provisions (reserves) against them, in accordance with the rules, confirmed by the authorized body on agreement with government body, carrying out administration in the scope of securing return of duties and other compulsory payments to budget;

      The requirement set out in this subparagraph shall not apply to pawnshops;

      8) comply with prudential regulations and other compulsory norms and limits, methods of their calculation, established by the authorized body;

      8-1) to observe the procedure for calculating and the limit value of the debt burden ratio of the borrower of a microfinance organization, established by the regulatory legal act of the authorized body.

      The requirement established by this subparagraph shall not apply to pawnshops;

      9) to submit to the National Bank of the Republic of Kazakhstan the financial and other reports, the list, forms, terms and procedure for submission of which are established by regulatory legal acts of the National Bank of the Republic of Kazakhstan in agreement with the authorized body;

      10) correct breaches of the legislation of the Republic of Kazakhstan, detected by the authorized body;

      11) is excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 03.07.2019 № 262-VI (shall be enforced from 01.01.2020);

      11-1) to refuse to provide microcredit in cases provided for by the Law of the Republic of Kazakhstan "On counteracting legalization (laundering) of criminal proceeds and financing of terrorism";

      11-2) provide under the agreement on a microloan to military personnel on active military service a deferment of payment on the principal debt and remuneration for a period that includes the period of military service and 60 days after its completion, without accrual of remuneration on the microloan in the manner determined by the authorized body.

      The exchange of information on military personnel called up for active military service, as well as their dismissal, the presence or absence of a microloan, the provision of a deferment of payment on it, is carried out through the interaction of information systems of state bodies and microfinance organizations in the manner determined by the authorized body in agreement with the Ministry of Defense of the Republic of Kazakhstan.

      In the cases provided for in part two of this paragraph, the collection, processing and use of personal data are carried out in accordance with the legislation of the Republic of Kazakhstan;

      12) comply with other requirements, established by this Law and other legislation of the Republic of Kazakhstan.

      3. Microfinance organization shall not have the right:

      1) to unilaterally change the interest rates (except for cases of their reduction) and (or) the method and way of repayment of the microcredit;

      1-1) provide a microloan not related to the entrepreneurial activity to an individual who has an overdue debt on a bank loan and (or) microloan of more than ninety calendar days.

      The requirement established by this subparagraph does not apply to microloans issued for the purpose of repaying a bank loan and (or) a microloan to an individual not related to the entrepreneurial activity, on improving terms that provide for a downward change in the interest rate and (or) the amount of periodic payments and (or) a downward change or complete cancellation of the penalty (fine, penalty), as well as microloans provided by pawnshops secured by movable property that is not subject to mandatory registration;

      1-2) to establish and collect from the borrower (applicant) any payments, except for remuneration and forfeit (fines, penalties) for microcredit;

      2) to demand from a borrower who is an individual who has fully or partially repaid to the microfinance organization the amount of the microcredit, forfeit (fine, penalty) and other payments for early repayment of the microcredit;

      3) to use and dispose the pledged things;

      4) demand payment of remuneration, penalty (fines, penalties) accrued after ninety consecutive calendar days of delay in the fulfillment of the obligation to repay any of the payments on the amounts of the principal debt and (or) remuneration on the microloan of the borrower - an individual not related to entrepreneurial activity.

      The requirement of this subparagraph does not apply to a microcredit agreement if, on the date of its conclusion, the amount of the principal debt was fully secured by a pledge of property subject to registration and (or) a pledge of money;

      5) demand to pay the remuneration and also forfeits (fines, penalties) charged after one hundred and eighty consecutive calendar days of delay in fulfilling the obligation to repay any of the payments on the amounts of the principal debt and (or) interest on a microloan of a borrower - an individual secured by a mortgage of immovable property unrelated to business activities;

      6) enter into agreements providing for cooperation with private bailiffs to collect from the borrower the amount of debt under the microcredit agreement, as well as enter into an agreement (contract) on the terms of execution of the writ of execution with a private bailiff who is an affiliate of the microfinance organization in accordance with paragraph 2 of Article 12-1 of the Law of the Republic of Kazakhstan "On Limited and Additional Liability Partnerships" and (or) paragraph 1 of Article 64 of the Law of the Republic of Kazakhstan "On Joint-Stock Companies";

      7) apply for notarial acts to a notary who is an affiliate of the microfinance organization in accordance with paragraph 2 of Article 12-1 of the Law of the Republic of Kazakhstan "On Limited and Additional Liability Partnerships" and (or) paragraph 1 of Article 64 of the Law of the Republic of Kazakhstan "On Joint-Stock Companies";

      8) extend the term of a microcredit agreement concluded with an individual without his consent and on terms that do not ensure the preservation or improvement of the terms of the microcredit agreement.

      Footnote. Article 7 as amended by the Laws of the Republic of Kazakhstan dated 10.06.2014 № 206-V (shall be enforced upon expiry of six months after the day its first official publication); dated 24.11.2015 № 422-V (the order of enforcement see Art. 2); dated 06.05.2017 № 63-VI (shall be enforced upon expiry of twenty one calendar days after the day its first official publication); dated 03.07.2019 № 262-VI (shall be enforced from 01.01.2020); dated 27.12.2019 № 291-VІ (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after the day of its first official publication); dated 02.01.2021 № 399-VI (effective from 04.01.2021); dated 24.05.2021 № 43-VII (effective from 01.10.2021); dated 31.12.2021 № 100 (shall enter into force from 01.07.2022); dated 19.06.2024 № 97-VIII (for the procedure for entry into force, see Art. 2).

Article 8. Rights and obligations

      1. Applicant shall have the right to:

      1) look through the rules of extension of microcredits, tariffs of microfinance organization on extension of microcredits;

      2) receive full and trustworthy information on payments, linked with receiving, securing and repayment (reimbursement) of microcredit;

      3) refuse from conclusion of agreement on extension of microcredit.

      2. The applicant shall submit to the microfinance organization the documents and information specified by the list of documents required for obtaining a microloan and the procedure for maintaining a credit file under a microloan agreement, necessary for concluding a microloan agreement and the agreements securing fulfillment of the borrower's obligations.

      3. Applicant shall have the other rights and obligations, established by this Law and other Laws of the Republic of Kazakhstan.

      Footnote. Article 8 as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 02.01.2021 № 399-VI (effective from 01.01.2021).

Article 9. Rights and obligations of credited party

      1. Credited party shall have the right to:

      1) look through the rules of extension of microcredits, tariffs of microfinance organization on extension of microcredits;

      2) dispose received microcredit in the manner and on conditions, established by agreement on extension of microcredit;

      3) protect own rights in the manner, established by the Laws of the Republic of Kazakhstan;

      4) wholly or partially reimburse a sum of microcredit in advance to microfinance organization, extended under agreement on extension of microcredit;

      4-1) excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 19.06.2024 № 97-VIII (comes into force six months after the date of its first official publication);

      5) carry out other rights, established by this Law, other Laws of the Republic of Kazakhstan and agreement on extension of microcredit.

      2. Credited party shall be obliged to:

      1) reimburse received microcredit and pay compensation on it due time and manner, established by agreement on extension of microcredit;

      2) present the documents and data, requested by microfinance organization in accordance with this Law;

      3) perform other requirements, established by this Law, other legislation of the Republic of Kazakhstan and agreements, concluded with microfinance organization.

      Footnote. Article 9 as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 06.05.2017 № 63-VI (shall be enforced upon expiry of twenty one calendar days after the day its first official publication); dated 19.06.2024 № 97-VIII (comes into force six months after the date of its first official publication).

Article 9-1. Procedure for assignment of rights (claims) under a microloan agreement

      Footnote. The title of Article 9-1 as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 19.06.2024 № 97-VIII (enters into force sixty calendar days after the date of its first official publication).
      1. Excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 19.06.2024 № 97-VIII (enters into force sixty calendar days after the date of its first official publication).
      2. Excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 19.06.2024 № 97-VIII (enters into force sixty calendar days after the date of its first official publication).
      3. Excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 19.06.2024 № 97-VIII (comes into force sixty calendar days after the date of its first official publication).

      4. A microfinance organization shall be prohibited from making an assignment of the right (claim) under a microcredit contract concluded with an individual and secured by a mortgage in the form of a dwelling, with the exception of the assignment of the right (claim) to organizations, more than fifty percent of shares in the authorized capitals of which or the placed shares of which belong to the state, while respecting one of the following conditions:

      the acquisition of rights (claims) is one of the activities of such an organization, provided for by the laws of the Republic of Kazakhstan;

      the acquisition of rights (claims) is carried out within the framework of state and government programs or legal acts of state bodies to support individuals.

      5. A microfinance organization shall be prohibited from assigning rights (claims) under a microloan agreement to a third party, except for assigning rights (requirements) to the following persons:

      a second-tier bank;

      collection agency;

      microfinance organization;

      a special financial company established in accordance with the legislation of the Republic of Kazakhstan on project financing and securitization, in a securitization transaction;

      legal entity - a pledgee of the rights to claim under a microloan agreement when a microfinance organization issue secured bonds or receives loans;

      a special fund for the development of private entrepreneurship - under an agreement on the provision of a microloan concluded as part of a transaction to finance private enterprises through the conditional placement of funds in microfinance organizations;

      to another person - in relation to the rights (claims) under the agreement on the provision of a microloan to the borrower - an individual, associated with the entrepreneurial activity, the agreement on the provision of a microloan to the borrower - a legal entity if there are signs of impairment for the specified microloans on the date of assignment in accordance with international financial reporting standards.

      The person specified in the first part of paragraph 8 shall transfer to the trust management of the service company the received rights (requirements) under the microcredit agreement in one of the following cases:

      rights (requirements) have been obtained under an agreement on the provision of a microloan to an individual related to the implementation of entrepreneurial activities;

      rights (requirements) have been received under the agreement on the provision of a microcredit of a legal entity, the amount of debt under which does not exceed 16,500 times the size of the monthly calculation indicator established by the Law on the republican budget for the date of assignment;

      if the person to whom the rights (requirements) under the microloan agreement are assigned is a non-resident of the Republic of Kazakhstan.

      The rights (requirements) under microloan agreements can be transferred to the service company while fulfilling the following conditions:

      1) the amount of the authorized capital of the collection agency, the equity of the parent organization of the subsidiary of the bank, which acquires dubious and hopeless assets of the parent bank, shall not be less than the minimum value established by the regulatory legal act of the authorized body;

      2) carrying out activities within three years from the moment of:

      issuing permission to the bank or bank holding to create a subsidiary by the bank that acquires the dubious and hopeless assets of the parent bank;

      inclusion of a collection agency in the register of collection agencies;

      3) absence as of the date of inclusion in the register of service companies of unfulfilled and (or) existing supervisory response measures or limited measures of influence applied by the authorized body, and administrative penalties for administrative offenses provided for in Article 211-1 and the first part of Article 227 of the Code of Administrative Offenses of the Republic of Kazakhstan;

      4) the absence of uncleared or outstanding criminal record of the first head of the service company;

      5) compliance of the service company with the requirements established by the authorized body.

      The requirements for subsidiaries of the bank that acquire dubious and hopeless assets of the parent bank and collection agencies acting as service companies to which rights (requirements) under microloan agreements can be transferred to trust management shall be established by a regulatory legal act of the authorized body.

      The authorized body shall maintain and places on its Internet resource a register of service companies that meet the requirements of the legislation of the Republic of Kazakhstan.

      The exclusion of the service company from the register of service companies shall be the basis for termination of the trust agreement.

      In case of transfer of rights (requirements) under the microloan agreement to the trust management of the service company, the person specified in the first part of paragraph 8 shall exercise the rights of the creditor with respect to the assigned right (requirement) under the microloan agreement under the trust management agreement concluded with the service company or by assignment to the persons specified in the first part of this paragraph.

      In case of termination of the trust agreement with the service company, the person specified in the first part of paragraph 8 shall enter into a new trust agreement with another service company or assign the rights (requirements) to the persons specified in the first part of this paragraph.

      The requirements of this paragraph shall not apply to the cases provided for in paragraph 4 of this Article.

      5-1.The assignment of rights (claims) under a microcredit agreement for which, as of the date of assignment, there are signs of impairment in accordance with international financial reporting standards, is carried out by a microfinance organization in compliance with the following conditions:

      1) the person in whose favor the rights (claims) under the microcredit agreement are assigned is determined based on the results of trading in relation to these rights (claims) conducted by the microfinance organization on the electronic trading platform for the sale of banking and microfinance assets, with the exception of the assignment of rights (claims) to persons specified in paragraphs five, six and seven of part one of paragraph 5 of this article;

      2) the assignment of rights (claims) under the microcredit agreement is carried out in compliance with the restrictions and rules established in paragraph 5 of this article.

      The requirements established by this paragraph do not apply to pawnshops.

      Note!
      The effect of paragraph 5-2 is suspended until 01.05.2026 by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 19.06.2024 № 97-VIII and during the period of suspension this paragraph is valid in the following wording.

      5-2. A microfinance organization is prohibited from assigning rights (claims) under an agreement on the provision of a microloan to an individual not related to the entrepreneurial activity to a collection agency.

      6. A microfinance organization may not assign a right (claim) under a microcredit contract without the consent of the borrower, unless otherwise provided by the laws of the Republic of Kazakhstan or the microcredit contract.

      6-1. The microfinance organization shall not be entitled to cede the right (requirement) under the agreement on the provision of a microloan secured by a pledge of property to the persons specified in the first part of paragraph 5 of this Article, without assessing the value of the property carried out by the appraiser within the last six months before the assignment of the right (requirement) in accordance with the Law of the Republic of Kazakhstan "On appraisal activities in the Republic of Kazakhstan."

      7. It shall not be allowed to assign rights (requirements) under a microloan agreement in respect of one borrower to several persons, except for cases when these rights (requirements) shall be the subject of a securitization transaction.

      8. When concluding an assignment agreement (requirements) under a microloan agreement (hereinafter referred to as the assignment agreement), the microfinance organization shall:

      1) prior to concluding an assignment agreement, notify the borrower - an individual under an agreement on the provision of a microloan not related to the entrepreneurial activity, of the planned assignment of the rights (claims) of the creditor under the said agreement on the provision of a microloan to a third party, as well as of the processing (transfer) of the borrower's personal data in connection with such assignment in the manner stipulated by the agreement on the provision of a microloan, as well as through information technology objects that provide the microfinance organization with the opportunity to identify the client - an individual through the use of identification means stipulated by the Law of the Republic of Kazakhstan "On Payments and Payment Systems" (hereinafter - information technology objects);

      2) notify the borrower (or his authorized representative) of the completed transfer of rights (claims) under the microcredit agreement to a third party in the manner stipulated by the microcredit agreement, as well as through information technology objects within thirty calendar days from the date of conclusion of the assignment agreement, indicating the need to make further payments under the microcredit agreement to a third party (name, location and bank details of the person to whom the rights (claims) under the microcredit agreement have been assigned, or in the case of transfer of rights (claims) under the microcredit agreement to trust management - to the service company), the volume of transferred rights (claims) under the microcredit agreement, the amount and structure of the debt under the microcredit agreement (principal debt, remuneration, commissions, penalties (fines, late fees) and other amounts payable;

      3) transfer to the person to whom the rights (requirements) under the microloan agreement or the service company (in case of transfer of rights (requirements) under the microloan agreement to the trust management of the service company) the following documents:

      a microloan agreement;

      pledge agreement and title documents for pledge (if performance of obligations under the microloan agreement is secured by pledge);

      a surety or guarantee agreement (if the performance of obligations under the microloan agreement is ensured by a surety or guarantee);

      calculation of the borrower's debt as of the date of assignment of rights (requirements);

      claim correspondence with the borrower (if any);

      constituent documents of the borrower - a legal entity, a copy of the identity document of the borrower - an individual;

      documents confirming repayment of debt by the borrower;

      documents on sale of pledged property (if any);

      other documents in accordance with the assignment agreement.

      In case of assignment of all rights (requirements) to the borrower, the microfinance organization shall transfer to the person to whom the right (requirement) is assigned under the microloan agreement all original documents available to it, and in case of transfer of rights (requirements) under the microloan agreement to the trust management of the service company, the originals of these documents shall be transferred to the service company.

      In case of assignment of part of the rights (requirements) to the borrower, the microfinance organization has the right to preserve the original documents certifying such rights (requirements), and transfer to the person to whom the right (requirements) under the microloan agreement is partially assigned notarized copies of these documents, and in case of transfer of part of the rights (requirements) under the agreement on the provision of microloan to the trust management of the service company notarized copies of these documents shall be transferred to the service company.

      For the loss of the original title documents for property that shall be the security for the fulfillment of obligations under the microloan agreement, the microfinance organization, the person to whom the rights (requirements) under the microloan agreement shall be assigned, the service company shall bear the responsibility established by the Laws of the Republic of Kazakhstan;

      4) after the conclusion of the assignment agreement, transfer the money received to repay the debt under the microloan agreement to the bank account of the person to whom the rights (claims) under the microloan agreement are assigned, with the provision of payment decoding in the context of each borrower.

      9. A person assigned the right (requirement) of a microfinance organization under a microloan agreement shall be prohibited from assigning such right (requirement) without complying with the conditions provided for in this Article.

      Footnote. Chapter 2 is supplemented by Article 9-1 in accordance with the Law of the Republic of Kazakhstan dated 06.05.2017 № 63-VI (shall be enforced upon expiry of twenty one calendar days after the day its first official publication); as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 03.07.2019 № 262-VI (shall be enforced from 01.01.2020); dated 13.05.2020 № 325-VІ (effective ten calendar days after the date of its first official publication); dated 24.05.2021 № 43-VII (effective from 01.10.2021); dated 04.07.2022 № 133-VII (shall enter into force upon expiry of sixty calendar days after the day of its first official publication); dated 19.06.2024 № 97-VIII (for the procedure for entry into force, see Art. 2).

Article 9-2. Conditions and procedure for debt settlement and measures applied to an insolvent borrower

      1. In the event of a delay in the fulfillment of an obligation under a microcredit agreement, but no later than ten calendar days from the date of its occurrence, the microfinance organization is obliged to notify the borrower in the manner and within the timeframes stipulated by the microcredit agreement, as well as through information technology objects, about:

      1) occurrence of delay in fulfilling the obligation under the microloan agreement and the need to make payments indicating the amount of the overdue debt as of the date indicated in the notification;

      2) the right of the borrower - an individual under a microcredit agreement to apply to the microfinance organization with an application stipulated by paragraph 2 of this article;

      3) consequences of the borrower's failure to fulfill the obligations under the microloan agreement.

      A microfinance organization has the right to engage a collection agency to notify the borrower.

      2. Within thirty calendar days from the date of the occurrence of the delay in fulfilling the obligation under the agreement on the provision of a microloan, the borrower - an individual has the right to visit the microfinance organization and (or) submit in writing, as well as through information technology objects or in the manner stipulated by the agreement on the provision of a microloan, an application containing information on the reasons for the occurrence of the delay in fulfilling the obligation under the agreement on the provision of a microloan, income and other confirmed circumstances (facts) that justify his application for amendments to the terms of the agreement on the provision of a microloan, including those related to:

      1) change in the direction of decreasing the interest rate or the value of remuneration under the microloan agreement;

      2) deferment of payment on the principal debt and (or) interest;

      3) change in the repayment method or the debt repayment order, including repayment of the principal debt as a priority;

      4) change in the microloan term;

      5) forgiveness of the overdue principal debt and (or) interest, cancellation of the forfeit (fine, penalty fee) on the microloan;

      6) independent sale by the mortgagor of immovable property that is the subject of mortgage, within the time frames established upon mutual agreement of the parties;

      7) submission of a compensation in exchange for fulfillment of the obligation under the microloan agreement by transferring the pledged property to the microfinance organization;

      8) the sale of immovable property that is the subject of mortgage, with the transfer of obligations under the agreement on microloan provision to the buyer.

      3.Within fifteen calendar days after the date of receipt of the application from the borrower - an individual, the microfinance organization shall consider the proposed changes to the terms of the agreement on the provision of a microloan in the manner determined by the regulatory legal act of the authorized body, and in writing, as well as through information technology objects or in the manner stipulated by the agreement on the provision of a microloan, inform the borrower - an individual of one of the following decisions:

      1) on concent with the proposed changes to the terms of the agreement on the provision of a microloan;

      2) on a counter-proposal to change the terms of the agreement on the provision of a microloan;

      3) on refusal to change the terms of the agreement on the provision of a microloan, indicating a reasoned justification for such refusal.

      During the period of consideration of the application from the borrower - an individual to amend the terms of the agreement on the provision of a microloan, the microfinance organization shall not have the right to demand early repayment of the microloan.

      Failure to reach a mutually acceptable solution between the microfinance organization and the borrower - an individual within thirty calendar days from the date of receipt of the decision of the microfinance organization, provided for in subparagraph 2) of part one of this paragraph, shall be considered a refusal to change the terms of the agreement on the provision of a microloan. This period may be extended with the consent of both parties.

      Note!
      Paragraph 4 is provided for in the wording of the Law of the Republic of Kazakhstan dated 19.06.2024 № 97-VIII (effective six months after the date of its first official publication).

      4. Within fifteen calendar days from the date of receipt of the microfinance organization’s decision, referred to in subparagraph 3) of paragraph 3 of this article, or if a mutually acceptable decision is not reached on changing the microloan agreement terms, the borrower - an individual, has the right to apply to the authorized body with simultaneous notification of the microfinance organization.

      The authorized body shall examine the application of the borrower - an individual in the event of presented evidence of his application to the microfinance organization and failure to reach a mutually acceptable decision with the microfinance organization to change the microloan agreement terms.

      During the period of examination by the authorized body of the application from the borrower - an individual belonging to socially vulnerable population segments in accordance with the Law of the Republic of Kazakhstan On Housing Relations, under the agreement on microloan secured by a mortgage of immovable property, which is a housing, unrelated to business activity, judicial foreclosure on the mortgaged property shall not be allowed.

      The requirement established by part three of this paragraph shall not apply if the authorized body considers the application for more than sixty calendar days from the date of the applying, also in the event of repeated application of the borrower - an individual on the previously considered issue.

      The application of the borrower - an individual shall be examined by the authorized body as prescribed by the legislation of the Republic of Kazakhstan.

      5. In cases of non-satisfaction of the requirement referred to in subparagraph 1) of part one of paragraph 1 of this article, as well as non-execution by the borrower - an individual under a microloan agreement of the rights provided for in paragraph 2 of this article, or absence of consent between the borrower - an individual and the microfinance organization on changing the microloan agreement terms, the microfinance organization shall be entitled to:

      1) consider applying measures in relation to the borrower.

      The decision on applying measures shall be made in accordance with the rules for granting microloans;

      2) transfer the debt for pre-trial collection and settlement to a collection agency.

      The transfer of debt for pre-trial collection and settlement to a collection agency shall be allowed when the microfinance organization has the right, stipulated in the microloan agreement, to engage a collection agency if the borrower delays fulfillment of obligations under the microloan agreement;

      On the day of transfer of the debt for pre-trial collection and settlement of the debt, the microfinance organization notifies the borrower about this in the manner stipulated by the agreement on the provision of a microloan, as well as through information technology objects indicating the name, location of the collection agency, telephone numbers of the collection agency for contacts with debtors;

      2-1) assign, in compliance with the requirements established in Article 9-1 of this Law, the rights (claims) under a microcredit agreement to an individual if the borrower is in default on the performance of a monetary obligation:

      under a microcredit agreement to an individual secured by a mortgage on real estate - over one hundred eighty consecutive calendar days;

      under other microcredit agreements to an individual - over ninety consecutive calendar days.

      Note!
      The fourth paragraph of subparagraph 2-1) is put into effect from 01.05.2026 in accordance with the Law of the Republic of Kazakhstan dated 19.06.2024 № 97-VIII (the text is deleted).

      The provisions of this subparagraph shall not apply to cases of application in relation to the borrower - a citizen of the Republic of Kazakhstan of the procedure for restoring solvency, extra-judicial or judicial bankruptcy in the manner prescribed by the Law of the Republic of Kazakhstan "On Restoring Solvency and Bankruptcy of Citizens of the Republic of Kazakhstan";

      3) apply the measures provided for by the legislation of the Republic of Kazakhstan and (or) the microloan agreement, including filing a lawsuit to recover the debt amount under the microloan agreement, as well as extrajudicial foreclose on the mortgaged property, except for cases provided by the Law of the Republic of Kazakhstan On Mortgage of Immovable Property, or in a judicial proceeding;

      4) apply to the court to declare the borrower - an individual entrepreneur, legal entity bankrupt in accordance with the legislation of the Republic of Kazakhstan.

      6. A microfinance organization is prohibited from receiving services from third parties for pre-trial collection and settlement of debt, as well as collection of information related to debt, except in cases where such services are provided to a microfinance organization by a collection agency and (or) service company.

      7.A microfinance organization may not enter into an agreement on pre-trial collection and settlement of debt, as well as collection of information related to debt, with a collection agency in relation to an individual whose debt is secured by a mortgage on real estate that is a home.

      8. During the period of pre-trial collection and settlement of debt with a collection agency, a microfinance organization may not:

      file a claim in court for debt collection;

      demand payment of remuneration for the period the debt is in the collection agency's work, or charge a penalty (fine, penalty) for late repayment of the principal debt and remuneration during the specified period.

      Footnote. Chapter 2 is supplemented by Article 9-2 in accordance with the Law of the Republic of Kazakhstan dated 24.05.2021 № 43-VII (effective from 01.10.2021); as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 19.06.2024 № 97-VIII (see Article 2 for the procedure for entry into force).

Article 10. Termination of obligations under agreement on extension of microcredit

      1. Obligations under agreement on extension of microcredit shall be terminated by the grounds, provided by the civil legislation of the Republic of Kazakhstan.

      2. The statute of limitations on the request of microfinance organizations to borrowers on improper performance of microcredit agreements is five years.

      Footnote. Article 10 with the change introduced by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 02.07.2018 № 168-VI (shall be enforced upon the expiration of ten calendar days from the date of its first official publication).

Chapter 3. ESTABLISHMENT AND ACTIVITY OF MICROFINANCE ORGANIZATIONS Article 11. Legal status of a microfinance organization

      1. A microfinance organization (with the exception of a credit partnership) is created in the legal form of a joint-stock company or a business partnership.

      2. A microfinance organization is prohibited from issuing bonds, with the exception of issuing bonds for the purpose of their placement on the organized securities market of the Republic of Kazakhstan and (or) admission to trading on the stock exchange operating on the territory of the International Financial Center Astana.

      Footnote. Article 11 as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 03.07.2019 № 262-VI (shall be enforced from 01.01.2020).

Article 12. Formation of charter capital of microfinance organization

      1. Incorporators of microfinance organization shall be obliged to fully pay the minimum amount of charter capital of established microfinance organization by the time of its state registration (reregistration).

      2. Minimum amount of charter capital of microfinance organization shall be established by the regulatory legal act of the authorized body.

      3. Charter capital of microfinance organization shall be formed exclusively by money in the national currency of the Republic of Kazakhstan.

Article 13. Name of microfinance organization

      1. The name of a microfinance organization (with the exception of a credit partnership and a pawnshop) must necessarily contain the words “microfinance organization” or the abbreviation “MFO”.

      1-1. The name of a credit partnership or pawnshop must necessarily contain the words "credit partnership" or "pawnshop", respectively.

      2. A legal entity that is not registered as a microfinance organization, credit partnership, pawnshop does not have the right to use in its name the words "microfinance organization", "credit partnership", "pawnshop", words or abbreviations derived from them, suggesting that it carries out activities for provision of microcredits.

      Footnote. Article 13 as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 03.07.2019 № 262-VI (shall be enforced from 01.01.2020).

Article 14. Licensing of microfinance activities and requirements for executive officers and founders (participants) of a microfinance organization

      1. A legal entity shall apply to the authorized body for a license to carry out microfinance activities within six months from the date of its state registration (re-registration) with the State Corporation "Government for Citizens" as a microfinance organization, credit partnership, pawnshop.

      1-1. A legal entity intending to engage in issuing microloans shall notify the authorized body, the authorized state body engaged in financial monitoring of state registration (re-registration) with the State Corporation "Government for Citizens" as a microfinance organization, credit partnership, pawnshop within ten calendar days from the registration date.

      2.To obtain (renew a license for microfinance activities, in addition to the documents specified by the Law of the Republic of Kazakhstan On Permissions and Notifications, a microfinance organization shall submit to the authorized body the documents confirming compliance with the qualification requirements for licensing of microfinance activities, in cases defined by the rules for licensing of microfinance activities.

      The license for microfinance activities shall be renewed in cases referred to in paragraph 1 of Article 33 of the Law of the Republic of Kazakhstan On Permissions and Notifications, as well as a change in the location of a microfinance organization, resulting in increase in the authorized capital.

      When reissuing a license for microfinance activities, verification of the microfinance organization’s compliance with the qualification requirements shall be carried out in cases when the ground for reissuing the license entails a change in the type of microfinance activity or legal form or an increase in the authorized capital due to a change in location.

      An application for reissuing a license for microfinance activities in the cases referred to in the second part of this paragraph shall be filed by a microfinance organization within thirty calendar days from the date of occurrence of the changes that served as the ground for the license reissue.

      3. The authorized body shall issue the license for a microfinance organization to carry out microfinance activities or a motivated refusal to issue a license to carry out microfinance activities within thirty working days from the date of receipt of a complete package of documents.

      4. A copy of the license for microfinance activities shall be put in a place accessible for viewing by clients of the microfinance organization.

      5. The top manager and members of the executive body (collegiate or sole), members of the supervisory board (if any), members of the board of directors (if any), chief accountant shall be recognized as executive employees of a microfinance organization.

      An individual cannot be an executive officer of a microfinance organization in the following cases:

      1) absence of a higher education;

      2) absence of flawless business reputation;

      3) previously having been the head, member of the management body, head, member of the executive body, chief accountant of a financial organization, head or deputy head of a branch of a non-resident bank of the Republic of Kazakhstan, an insurance branch, (reinsurance) non-resident organization of the Republic of Kazakhstan, a branch of a non-resident insurance broker of the Republic of Kazakhstan, a major participant - an individual, the head of a large participant. (Banking holding) - a legal entity of a financial institution no more than one year before the decision by the authorized body to classify a bank, a non-resident bank branch of the Republic of Kazakhstan as insolvent banks, branches of non-resident banks of the Republic of Kazakhstan, depriving a license of a financial organization, a non-resident bank branch of the Republic of Kazakhstan, an insurance branch, (reinsurance) non-resident organization of the Republic of Kazakhstan, a branch of a non-resident insurance broker of the Republic of Kazakhstan, resulting in their liquidation and (or) the termination of activities in the financial market, or the entry into force of a court decision on the forced liquidation of a financial organization or declaring it bankrupt in accordance with the procedure established by the legislation of the Republic of Kazakhstan, or the entry into force of a court decision on the forced termination of the activities of a branch of a non-resident bank of the Republic of Kazakhstan, a branch of an insurance (reinsurance) non-resident organization of the Republic of Kazakhstan in cases established by the Laws of the Republic of Kazakhstan.

      The indicated requirement shall be applied within five years after adoption by the authorized body of the decision to classify a bank, a branch of a non-resident bank of the Republic of Kazakhstan as insolvent banks, branches of non-resident banks of the Republic of Kazakhstan, conservation of an insurance (reinsurance) company or forced repurchase of its shares, deprivation of the license of a financial organization, a branch of a non-resident bank of the Republic of Kazakhstan, a branch of a non-resident insurance (reinsurance) company of the Republic of Kazakhstan, a branch of a non-resident insurance broker of the Republic of Kazakhstan, entailing their liquidation and (or) termination of activities in the financial market, or enforcement of a court ruling on compulsory liquidation of a financial organization or declaring it bankrupt as prescribed by the legislation of the Republic of Kazakhstan, or enforcement of a court ruling on forced termination of the activities of a branch of a non-resident bank of the Republic of Kazakhstan, a branch of non-resident insurance (reinsurance) company of the Republic of Kazakhstan in cases established by the laws of the Republic of Kazakhstan;

      4) a person, the consent to whose appointment (election) was revoked to the position of an executive officer in this and (or) another financial organization, this and (or) another branch of a non-resident bank of the Republic of Kazakhstan, a branch of a non-resident insurance (reinsurance) organization of the Republic of Kazakhstan, branch of a non-resident insurance broker of the Republic of Kazakhstan. The indicated requirement shall be applied during the last twelve consecutive months after the decision by the authorized body to withdraw consent to the appointment (election) to the position of an executive employee;

      5) a person who committed a corruption offense or was subjected to an administrative penalty before the date of appointment (election) for committing a corruption offense;

      6) a person who was previously the head, member of the management body, the head, a member of the executive body, chief accountant of a financial institution, major participant (major shareholder) - an individual, head, member of the management body, head, member of the executive body, chief accountant of a major participant (major shareholder) ) - a legal entity-issuer that had defaulted on the payment of coupon interest on issued equity securities for four or more consecutive periods, or whose debt amount on the payment of coupon interest on issued equity securities on which default was made is four times and ( or) more than the amount of the coupon interest, or the amount of default on the payment of the principal debt on issued equity securities makes the sum that is ten thousand times higher than the amount of the monthly calculation index established by the law on the republican budget as of the payment date. This requirement shall apply within five years from the occurrence of the circumstances indicated in this subparagraph.

      5-1. A major participant in a microfinance organization may not be appointed (elected) to the position of the head of the executive body of the microfinance organization.

      The number of members of the collegial executive body must be at least three people.

      The sole executive body consists of one person.

      The requirement of part one of this paragraph shall not apply to a microfinance organization established in the form of a business partnership.

      6. A person cannot be a major participant in a microfinance organization who:

      1) is an individual with an outstanding or unexpunged conviction;

      2) has registration, place of residence or location in offshore zones, the list of which is established by the authorized body;

      3) is a legal entity whose founder (shareholder, participant) or executive officer of which was previously the chief executive or founder (participant) of a microfinance organization in the period not more than one year prior to the adoption by the authorized body of the decision to deprive this microfinance organization of a license to carry out microfinance activities on the grounds referred to in subparagraphs 1), 2), 3), 4), 5), 6), 7) and 9) of paragraph 2 of Article 16 of this Law;

      4) have been previously either currently is a major participant - an individual or the first leader of a major participant - a legal entity; (or) manager of a financial institution, head or deputy head of a branch of a non-resident bank of the Republic of Kazakhstan, an insurance branch (reinsurance) non-resident organization of the Republic of Kazakhstan, a branch of a non-resident insurance broker of the Republic of Kazakhstan no more than one year before the decision was made by the authorized body to classify the bank, a non-resident bank branch of the Republic of Kazakhstan as insolvent banks, branches of non-resident banks of the Republic of Kazakhstan, depriving the license of a financial organization, a non-resident bank branch of the Republic of Kazakhstan, an insurance branch (reinsurance) non-resident organization of the Republic of Kazakhstan, a branch of a non-resident insurance broker of the Republic of Kazakhstan, or the entry into force of a court decision on the forced liquidation of a financial organization or declaring it bankrupt in accordance with the procedure established by the legislation of the Republic of Kazakhstan, or the entry into force of a court decision on the forced termination of the activities of a branch of a non-resident bank of the Republic of Kazakhstan, a branch of a non-resident insurance (reinsurance) organization of the Republic of Kazakhstan in cases established by Laws of the Republic of Kazakhstan.

      Footnote. Article 14 as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 03.07.2020 № 359-VI (effective from 01.01.2021); as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 02.01.2021 № 399-VI (effective from 04.01.2021); № 43-VII dated 24.05.2021 (enforcement, Article 2); dated 12.07.2022 № 138-VII (shall enter into force upon expiry of sixty calendar days after the day of its first official publication).

Article 14-1. Creation, closing of branches and representative offices of a microfinance organization

      1. A microfinance organization, shall have the right without the authorized body’s consent to create its separate subdivisions - branches and representative offices both on the territory of the Republic of Kazakhstan and abroad.

      2. Within thirty working days from the registration date of its branch or representative office with the State Corporation "Government for Citizens" the microfinance organization shall notify the authorized body in writing about their creation with the attachment of:

      1) a notarized copy of the regulations on the branch or representative office;

      2) certificates of record registration of a branch (representative office);

      3) a notarized copy of the power of attorney issued to the chief executive of the branch or representative office;

      4) information on the branch premises indicating the address where the branch premises are located (if any).

      3. A branch of a microfinance organization shall have a balance sheet and a name that is the same as the microfinance organization and completely coincides with the name of the microfinance organization.

      A branch of a microfinance organization shall be entitled to have premises located at several addresses within the same region.

      A branch of a microfinance organization with a location in the capital and (or) a city of republican scale shall be entitled to having premises located at several addresses:

      in the capital and (or) city of republican scale;

      within the region adjacent to the capital (city of republican scale).

      4. A representative office of a microfinance organization shall act in the name and on behalf of the microfinance organization and shall not pursue microfinance activities.

      5. A mandatory requirement for the creation of branches by a microfinance organization, an increase in the number of additional premises of existing branches, including those located at several addresses, is non-application by the authorized body to the microfinance organization within three months preceding the registration date of the branch with the State Corporation Government for Citizens or the date of adoption by the relevant body of the microfinance organization of a decision to increase the number of additional premises of the operating branch of the microfinance organization, including those located at several addresses, of sanctions in the form of suspension of the license for microfinance activities, as well as administrative penalties for administrative infractions provided for in parts one and three of Article 211, part three of Article 227 of the Code of the Republic of Kazakhstan on Administrative Infractions.

      6. When making amendments and (or) additions to the regulations on a branch, representative office that require accounting re-registration with the State Corporation Government for Citizens, the microfinance organization is obliged, within thirty working days from the date of accounting re-registration with the State Corporation Government for Citizens, to submit to the authorized body a notarized copy of the amendments and (or) additions to the regulations on the branch, representative office.

      When making amendments and (or) additions to the regulations on a branch, representative office that do not require accounting re-registration with the State Corporation Government for Citizens, the microfinance organization shall, within thirty working days from the date of the State Corporation Government for Citizens’ mark on acceptance of the letter from the microfinance organizations, submit to the authorized body a copy of the said letter of the microfinance organization, notarized copies of amendments and (or) additions to the regulations on the branch, representative office.

      7. In the event of an increase in the number of additional premises of a branch of a microfinance organization or a decrease in the number of premises of a branch of a microfinance organization, the microfinance organization shall, within thirty working days from the date the microfinance organization’s body makes the relevant decision, submit to the authorized body a written notification with an extract from the decision of the microfinance organization’s body on the adopted decision containing addresses of the indicated premises of the branch of the microfinance organization.

      8. The microfinance organization, within thirty working days from the date of deregistration of its branch and (or) representative office in the State Corporation Government for Citizens, must notify the authorized body in writing of the termination of their activities, attaching a copy of the document of the State Corporation Government for Citizens confirming deregistration of the branch and (or) representative office of the microfinance organization.

      9. The authorized body requires the closure of a branch or premises or representative office of a microfinance organization in the event of failure to comply with the requirements of paragraphs 2, 3, 4, 5 and 7 of this article.

      Footnote. Chapter 3 is supplemented by Article 14-1 in accordance with the Law of the Republic of Kazakhstan dated 02.01.2021 № 399-VI (effective from 04.01.2021); as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 19.06.2024 № 97-VIII (comes into force sixty calendar days after the date of its first official publication).

Article 15. Article 15. Grounds for denying a license to carry out microfinance activities

      Footnote. The heading of Article 15 as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 03.07.2020 № 359-VI (effective from 01.01.2021).

      1. License to carry out microfinance activities shall be denied in the following cases:

      1) non-compliance of the submitted documents with the requirements established by the regulatory legal act of the authorized body, as well as the provision of inaccurate information and information to be reflected in these documents;

      2) is excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 03.07.2019 № 262-VI (shall be enforced from 01.01.2020);

      3) if the microfinance organization within six months from the date of its state registration (re-registration) with the State Corporation Government for Citizens has not applied for a license to carry out microfinance activities;

      4) non-compliance with one of the requirements established by Articles 11, 12, 13, paragraphs 5 and 6 of Article 14, paragraph 3 of Article 14-1 of this Law;

      5) is excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 03.07.2019 № 262-VI (shall be enforced from 01.01.2020);

      6) failure to comply with the term of state re-registration established by paragraph 1 of Article 31 of this Law;

      7) failure to comply with the deadline established by paragraph 2-1 of Article 31 of this Law for filing an application for a license to carry out microfinance activities.

      2. In the event of denied license on the grounds referred to in subparagraphs 1) and 4) of paragraph 1 of this article, a legal entity registered as a microfinance organization, credit partnership, pawnshop, within thirty working days after the date of the denial receipt, shall have the right, after the non-compliance elimination to re-submit the application and other documents for obtaining the license.

      The re-submitted application and other documents shall be examined within thirty working days.

      IUpon waiver of the right provided for by part one of this paragraph, also upon receipt of a denial on the grounds referred to in subparagraphs 3), 6) and 7) of paragraph 1 of this article, a legal entity registered as a microfinance organization, credit partnership, pawnshop, within thirty working days after the date of the denial receipt, shall conduct the re-registration procedure by excluding from its name the words "microfinance organization", "credit partnership", "pawnshop", their derivatives or abbreviations, suggesting that the specified legal entity pursues activities in microloans provision, or decide on reorganization or liquidation.

      In cases of non-implementation by a legal entity of the actions specified in parts one and three of this paragraph, it is subject to forced reorganization or liquidation in the manner prescribed by the laws of the Republic of Kazakhstan.

      Footnote. Article 15 as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan of 02.07.2018 № 168-VI (shall be enforced upon the expiration of ten calendar days from the date of its first official publication); dated 02.04.2019 № 241-VI (shall be enforced dated 01.07.2019); dated 03.07.2019 № 262-VI (shall be enforced from 01.01.2020); dated 03.07.2020 № 359-VI (effective from 01.01.2021); dated 02.01.2021 № 399-VI (effective from 01.01.2021).

Article 16. Grounds for suspension, termination or revocation of a license to carry out microfinance activities

      1. The license for microfinance activities shall be suspended for a period of up to six months on one of the following grounds:

      1) pursuit of activities in violation of the requirements provided for in paragraphs 5 and 6 of Article 14, paragraphs 3, 5 and 7 of Article 14-1 of this Law;

      2) violation of prudential standards and (or) other mandatory norms and limits;

      3) repeated (two or more times within twelve consecutive calendar months) failure to submit reports to the National Bank of the Republic of Kazakhstan;

      4) repeated (two or more times within twelve consecutive calendar months) imposition of administrative sanctions for presenting false financial or other reporting;

      5) non-compliance with the authorized body’s writ;

      6) obstruction of audit, resulting in the impossibility of its conduct within the established time frames;

      7) repeated (two or more times within twelve consecutive calendar months) breach of the requirements provided for by the Law of the Republic of Kazakhstan On Counteraction of Legitimization (Laundering) of Incomes Received by Illegal Means, and Financing of Terrorism;

      8) identification of false data and information in the documents submitted for obtaining a license for microfinance activities.

      2. License for microfinance activities shall be deprived on one of the following grounds:

      1) systematic (three or more times within twelve consecutive calendar months) suspension of the license to carry out microfinance activities;

      2) pursuit of activities with systematic (three or more times within twelve consecutive calendar months) breach of the requirements of the laws of the Republic of Kazakhstan, as well as regulatory legal acts of the authorized body, the National Bank of the Republic of Kazakhstan;

      3) systematic (three or more times within twelve consecutive calendar months) non-compliance with the authorized body’s writs;

      4) pursuit of activities not provided for by this Law;

      5) systematic (three or more times within twelve consecutive calendar months) imposition of administrative sanctions for presented false financial or other reporting;

      6) failure to carry out activities for six consecutive calendar months from the date of obtaining the license for microfinance activities;

      7) enforcement of a court ruling to terminate the microfinance organization’s activities;

      8) making a decision on voluntary termination of its activities through reorganization or liquidation.

      A microfinance organization, prior to submitting an application for termination of a license for microfinance activities, must fulfill all its obligations. A letter confirming fulfillment of all obligations shall be attached to the application;

      9) obstructing inspection more than two times, resulting in the impossibility of its conduct within the established time frames.

      3. When determining the appropriateness of applying a sanction in the form of suspension or deprivation of a license for microfinance activities, the following shall be taken into account:

      1) the level of risk, the nature of violations and (or) identified shortcomings and their consequences;

      2) the scale and significance of the committed violations and (or) identified shortcomings and their consequences;

      3) regularity and duration of violations and (or) identified shortcomings;

      4) impact of the committed violations and (or) identified shortcomings on the financial condition of the microfinance organization;

      5) the reasons that caused the committed violations and (or) identified shortcomings;

      6) taking independent measures to eliminate the identified deficiencies, risks or violations.

      4. Termination of the license for microfinance activities shall be carried out in the following cases:

      1) from the moment of state re-registration of the microfinance organization to the bank;

      2) on the grounds provided for by the Law of the Republic of Kazakhstan "On permits and notifications.".

      5. The decision to suspend or revoke the license to carry out microfinance activities shall take effect from the date of its adoption.

      The license to carry out microfinance activities shall be considered suspended from the day such a decision is brought to notice of the microfinance organization.

      Information on the adopted decision to suspend or revoke a license for microfinance activities shall be placed on the Internet resource of the authorized body in the Kazakh and Russian languages.

      6. The decision of the authorized body to suspend or revoke the license for microfinance activities can be appealed in court.

      Appealing against the decision of the authorized body to suspend or revoke the license to carry out microfinance activities shall not suspend the execution of such a decision.

      7. Suspension of the license to carry out microfinance activities shall entail a ban on the conclusion by the microfinance organization of new agreements on issuing microloans, including extension of the validity of existing agreements on issuing microloans and their change, providing for an increase in the obligations and responsibilities of the microfinance organization, as well as obligations and responsibilities of the borrower. A microfinance organization whose license for microfinance activities has been suspended is obliged to fulfill its obligations under previously concluded agreements on the provision of microloan.

      8. The microfinance organization that has been deprived of a license to carry out microfinance activities or whose license has been suspended is not entitled to carry out microfinance activities.

      9. The microfinance organization is obliged, within thirty calendar days from the date of the decision by the authorized body to revoke the license for microfinance activities, to undergo re-registration procedure by excluding from its name the words "microfinance organization", "credit partnership", "pawnshop", their derivatives or abbreviations, suggesting that the specified legal entity carries out activities in issuing microloans, or make a decision on reorganization or liquidation.

      Footnote. Article 16 as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 03.07.2020 № 359-VI (effective from 01.01.2021); as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 02.01.2021 № 399-VI (effective from 01.01.2021); dated 12.07.2022 № 138-VII (shall enter into force upon expiry of sixty calendar days after the day of its first official publication).

Article 17. Rules of extension of microcredits

      Rules of extension of microcredits shall contain the following data:

      1) procedure for filing application on extension of microcredit and procedure for its consideration;

      2) procedure for conclusion of agreement on extension of microcredit;

      3) maximum amounts and terms of extension of microcredit;

      4) maximum value of rates of remuneration on extended microcredits;

      5) procedure for remuneration payment on extended microcredits;

      6) requirement to received securing by microfinance organization;

      7) rules of calculation of annual effective rate of remuneration on extended microcredits;

      8) methods of repayment of microcredit.

      Rules of extension of microcredits may also contain other conditions of extension of microcredit and data, not inconsistent with the Laws of the Republic of Kazakhstan.

Article 18. Internal Control Service

      1. Microfinance organization may establish Internal Control Service for monitoring of control of its finance and economic activity.

      2. Procedure of work of Internal Control Service shall be determined by the legislation of the Republic of Kazakhstan, as well as by the rules, provision and other documents, regulating internal activity of microfinance organization.

Article 19. Additional types of activity of microfinance organizations

      Footnote. Article 19 is excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 03.07.2019 № 262-VI (shall be enforced from 01.01.2020).

Article 20. The order of documentation maintenance on extended microcredit

      Footnote. Article 20 is excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 02.01.2021 № 399-VI (effective from 01.01.2021).

Article 21. Secret of extension of microcredit

      1. Secret of extension of microcredit shall contain a data on credit parties, amounts of microcredits, on other conditions of agreement on extension of microcredit, related to credited party, and on operations of microfinance organization (with the exception of the rules of extension of microcredits).

      Data on concluded agreements on extension of microcredits by microfinance organization, being in the process of liquidation shall not relate to the secret of extension of microcredit.

      2. Microfinance organizations shall guarantee the secrecy of extension of microcredit.

      3. The secret of providing a microloan may be disclosed only to the borrower, a third party based on the consent of the borrower given in writing, as well as through information technology objects, to a credit bureau for provided microloans in accordance with the laws of the Republic of Kazakhstan, as well as to the persons specified in paragraphs 4, 5, 5-1 and 6 of this article.

      4. Data on credited parties, amounts of microcredits, on other terms of agreement on extension of microcredit, related to credited party, on operations, conducted by microfinance organization shall be issued to:

      1) state bodies and officials performing the functions of criminal prosecution:

      1-1) to the national security agencies and the State Security Service of the Republic of Kazakhstan with the sanction of the prosecutor at their request to provide information necessary for prevention, detection and suppression of intelligence and (or) subversive actions;

      1-2) to the assets recovery authority upon a written request signed by the senior executive or a person acting as such, with attached extract from the register approved in accordance with the Law of the Republic of Kazakhstan "On the return of illegally acquired assets to the state";

      2) courts: on cases, being in their proceeding on the basis of determination, regulation, decision and court verdict;

      3) public and private bailiffs: in cases of enforcement proceedings in their proceedings on the basis of the bailiff's decision authorized by the prosecutor, certified by the seal of the judicial authorities or by the seal of the private bailiff;

      4) prosecutor: on the basis of regulation on proceeding of verification within its competence on material, being in his (her) proceeding;

      5) state revenue bodies solely for the purposes of tax administration: on matters related to taxation of the audited entity, on the basis of the instruction;

      6) to the representatives of the borrower: on the basis of a power of attorney, on a borrower who is an individual, on the basis of a notarized power of attorney;

      7) to the authorized body in the field of rehabilitation and bankruptcy: in respect of a person for which there is a legally effective court decision on bankruptcy, for a period of five years prior to initiation of a bankruptcy case and (or) rehabilitation with the sanction of the prosecutor;

      8) to the authorized body in public administration for restoring the solvency and bankruptcy of citizens of the Republic of Kazakhstan: upon request in respect of a citizen who filed a request for the application of the procedures prescribed by the Law of the Republic of Kazakhstan "On the restoration of solvency and bankruptcy of citizens of the Republic of Kazakhstan", for a period of three years prior to such request;

      9) to the financial manager: upon request in respect of the citizen, in relation to which a case has been initiated on the application of the procedure for restoring solvency or judicial bankruptcy with the sanction of the prosecutor. In order to confirm the authority, a court ruling on initiating a case on the application of the procedure shall be attached to the request.

      5. Data on credited party, amount of microcredit, on other conditions of agreement on extension of microcredit, related to credited party, in case of death of credited party, besides the persons, provided in paragraph 4 of this Article, shall be also issued on the basis of written request to:

      1) persons, mentioned by credited party in testament;

      2) notaries: for hereditary cases in their production on the basis of an application from a notary;

      3) foreign consular institutions: on probate cases, being in their proceeding.

      5-1. The secret of providing a microloan may be disclosed to the microfinance ombudsman upon appeals from borrowers - individuals under consideration for the settlement of disagreements arising from the agreement on the provision of a microloan, including the rights (claims) under which are assigned to the person specified in paragraph 4 and part one of paragraph 5 of Article 9-1 of this Law.

      6. Extension of microcredit shall not be disclosure of secret as follows:

      1) delivery of adverse information by microfinance organizations to credit bureau and delivery of adverse information by credit bureau on a subject of credit history in the part of past-due debt more than one hundred eighty calendar days;

      2) provision by the persons specified in the first part of paragraph 5 of Article 9-1 of this Law of information under the agreement on the provision of microloan (issued microloan to the persons specified in paragraph 4 and the first part of paragraph 5 of Article 9-1 of this Law, when assigning (reassigning) rights (requirements) under the agreement on the provision of microloan;

      3) provision by persons specified in part one of paragraph 5 of Article 9-1 of this Law of information on a microloan to a collection agency within the framework of an agreement, the subject of which is the provision of services for pre-trial collection and settlement of debt, as well as the collection of information related to the debt of the borrower concluded with this collection agency, or a service company within the framework of a trust management agreement in accordance with Article 9-1 of this Law;

      4) exchange of information, including information constituting the secret of providing a microcredit, between the National Bank of the Republic of Kazakhstan and the authorized body;

      5) submission by an official of a state body or a person performing managerial functions in a microfinance organization, of documents and information containing the secret of providing a microcredit, as supporting documents and materials when sending a report on a criminal offense to the criminal prosecution body.

      Footnote: Article 21 as amended by the Laws of the Republic of Kazakhstan dated 07.03.2014 No 177-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication); dated 29.09.2014 № 239-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after the day its first official publication); dated 28.11.2014 № 257 (the order of enforcement see sub-point 12) of Art. 10); dated 29.12.2014 № 269-V (shall be enforced from 01.01.2015); dated 24.11.2015 № 422-V (shall be enforced from 01.01.2016); dated 28.12.2016 № 36-VІ (shall be enforced upon expiry of two months after the day its first official publication); dated 06.05.2017 № 63-VI (shall be enforced upon expiry of twenty one calendar days after the day its first official publication); № 217-VI of 21.01.2019 (shall be enforced upon the expiration of three months after its first official publication); dated 03.07.2019 № 262-VI (shall be enforced from 01.01.2020); dated 04.07.2022 № 133-VII (shall enter into force upon expiry of sixty calendar days after the day of its first official publication); dated 14.07.2022 № 141-VII (shall enter into force upon expiry of ten calendar days after the day of its first official publication); dated 30.12.2022 № 179-VII (shall be enforced sixty calendar days after the date of its first official publication); dated 12.07.2023 № 23-VIII (shall be enforced sixty calendar days after the date of its first official publication); dated 19.06.2024 № 97-VIII (enters into force sixty calendar days after the date of its first official publication).

Article 22. Maintenance of business accounting and composition of financial accountability

      Accounting and financial reporting by a microfinance organization, automation of accounting are carried out in accordance with the regulatory legal acts of the National Bank of the Republic of Kazakhstan.

      Footnote. Article 22 as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 03.07.2019 № 262-VI (shall be enforced from 01.01.2020).

Article 23. Documents custody

      Documents custody, linked with activity of microfinance organization shall be carried out in accordance with the legislation of the Republic of Kazakhstan.

Article 24. Prohibition on activity on extension of microcredits and incorrect advertisement

      1. Legal entities that are not registered as microfinance organizations, credit partnerships, pawnshops are not entitled to carry out entrepreneurial activities to provide microcredits.

      2. Microfinance organizations are prohibited from:

      1) advertising of their activities, which does not correspond to reality on the day of its publication;

      2) advertising related to the offer of microcredit on terms that do not comply with the legislation of the Republic of Kazakhstan on microfinance activities.

      3. The authorized body has the right to demand that a microfinance organization makes changes to advertising that does not correspond to reality, its termination and (or) publication of its denial.

      If this requirement is not met within the time period established by the authorized body, the authorized body has the right to publish information on the discrepancy between the validity of the information contained in the advertisement, or to clarify them at the expense of the microfinance organization that published such an advertisement.

      4. Legal entities that do not have a license to carry out microfinance activities shall be prohibited from advertising services rendered that fall under the category of microfinance activities.

      Footnote. Article 24 as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 03.07.2019 № 262-VI (shall be enforced from 01.01.2020); dated 02.01.2021 № 399-VI (effective from 01.01.2021).

Article 25. Reorganization and liquidation of microfinance organizations

      1. The reorganization and liquidation of microfinance organizations shall be carried out in accordance with the procedure provided for by the Laws of the Republic of Kazakhstan.

      Reorganization of the microfinance organization in the form of conversion into a bank shall be carried out taking into account the peculiarities provided for by this Law.

      2. The voluntary reorganization of a microfinance organization in the form of conversion into a bank (hereinafter referred to as the conversion of a microfinance organization into a bank) shall mean a set of measures aimed at changing the activities of a microfinance organization in order to obtain the status of a bank and carry out activities in accordance with the requirements established by this Law and the Law of the Republic of Kazakhstan "On banks and banking activities in the Republic of Kazakhstan."

      Only microfinance organizations operating in the form of a joint-stock company shall be subject to conversion of a microfinance organization into a bank.

      A bank created as a result of the conversion of a microfinance organization into a bank shall be the successor of all its rights (requirements) and obligations.

      3. The state re-registration of the microfinance organization into a bank as part of the conversion of the microfinance organization into a bank shall be carried out by the State corporation "Government for citizens" on the basis of the permission of the authorized body for the voluntary reorganization of the microfinance organization in the form of conversion into a bank and the report approved by it on the implementation of measures provided for by the action plan for the conversion of the microfinance organization into a bank.

      Footnote. Article 25 - as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 12.07.2022 № 138-VII (shall enter into force upon expiry of sixty calendar days after the day of its first official publication).

Article 25-1. Authorization of the authorized body to convert a microfinance organization into a bank

      1. The conversion of the microfinance organization into a bank shall be carried out by decision of the general meeting of shareholders of the microfinance organization with the permission of the authorized body.

      The application for issuing a permit to convert a microfinance organization into a bank must be considered by the authorized body within sixty-five working days from the date of submission of documents established by the regulatory legal act of the authorized body.

      The procedure for issuing a permit for voluntary reorganization of a microfinance organization in the form of conversion into a bank, as well as the list of documents necessary for issuing a permit of an authorized body for voluntary reorganization of a microfinance organization in the form of conversion into a bank, are determined by a regulatory legal act of the authorized body.

      The authorized body, simultaneously with the issuance of permission to convert a microfinance organization into a bank, issues permits and consents in accordance with the procedure provided for by Articles 11-1 and 17-1 of the Law of the Republic of Kazakhstan "On banks and banking activities in the Republic of Kazakhstan."

      2. The permission to convert a microfinance organization into a bank shall have the legal force until the authorized body decides to issue a banking license to the bank.

      3. The issued permission to convert a microfinance organization into a bank shall be considered canceled in the following cases:

      1) making a decision by the microfinance organization to voluntarily terminate its activities by reorganizing in another form or liquidation;

      2) making a decision by the court to terminate the activities of a microfinance organization;

      3) failure to obtain a license to conduct banking or other operations in the manner prescribed by Article 26 of the Law of the Republic of Kazakhstan "On banks and banking activities in the Republic of Kazakhstan."

      In the cases provided for in the first part of this paragraph, the permits previously issued in accordance with the procedure stipulated by Articles 11-1 and 17-1 of the Law of the Republic of Kazakhstan "On banks and banking activities in the Republic of Kazakhstan" shall be considered canceled.

      Footnote. Chapter 3 as added by Article 25-1 in accordance with the Law of the Republic of Kazakhstan dated 12.07.2022 № 138-VII (shall enter into force upon expiry of sixty calendar days after the day of its first official publication).

Article 25-2. Grounds for refusal to issue a permit to convert a microfinance organization into a bank

      1. Refusal to issue a permit to convert a microfinance organization into a bank shall be made on any of the following grounds:

      1) non-compliance of the bank's name with the requirements of Article 15 of the Law of the Republic of Kazakhstan "On banks and banking activities in the Republic of Kazakhstan";

      2) instability of financial position of shareholders of the microfinance organization.

      The instability of the financial situation shall be understood as the presence of signs established by paragraph 10 of Article 17-1 of the Law of the Republic of Kazakhstan "On banks and banking activities in the Republic of Kazakhstan";

      3) in cases when the individual shareholder or the first head of the executive body or management body of the legal entity shareholder:

      has an outstanding or unexplained criminal record;

      served as the first head of the governing body, the first head of the executive body or its deputy, chief accountant of a financial institution, including a non-resident financial institution of the Republic of Kazakhstan, for a period not more than one year before the adoption by the authorized body or body of the financial supervision of the state, the resident of which shall be the non-resident financial institution of the Republic of Kazakhstan of the decision to classify the bank as insolvent banks or forced redemption of its shares, on the deprivation of the license of a financial institution, including a non-resident financial institution of the Republic of Kazakhstan, which entailed their liquidation and (or) the termination of activities in the financial market, or the entry into force of a court decision on the forced liquidation of a financial institution, including a non-resident financial institution of the Republic of Kazakhstan, or its recognition as bankrupt in accordance with the procedure established by the legislation of the Republic of Kazakhstan or the legislation of the state, the resident of which shall be a non-resident financial institution of the Republic of Kazakhstan.

      This requirement shall apply within five years after the decision of the authorized body or financial supervisory body of the state, the resident of which shall be the non-resident financial institution of the Republic of Kazakhstan, to classify the bank as insolvent banks or to forcibly redeem its shares, to deprive the license of the financial institution, including the non-resident financial institution of the Republic of Kazakhstan, resulting in their liquidation and (or) the termination of activities in the financial market, or the entry into force of a court decision on the forced liquidation of a financial institution, including a non-resident financial institution of the Republic of Kazakhstan, or its recognition as bankrupt in accordance with the procedure established by the legislation of the Republic of Kazakhstan or the legislation of the state, the resident of which shall be a non-resident financial institution of the Republic of Kazakhstan. For the purposes of this subparagraph, a financial institution shall also mean a branch of a non-resident bank of the Republic of Kazakhstan, a branch of an insurance (reinsurance) organization - non-resident of the Republic of Kazakhstan, a branch of an insurance broker - non-resident of the Republic of Kazakhstan;

      4) non-compliance with the requirements established by Article 17 of the Law of the Republic of Kazakhstan "On banks and banking activities in the Republic of Kazakhstan";

      5) refusal to issue consent by the authorized body to acquire the status of a major participant in a bank, banking holding in accordance with Article 17-1 of the Law of the Republic of Kazakhstan "On banks and banking activities in the Republic of Kazakhstan";

      6) refusal to issue a permit to establish (acquire) a subsidiary of a banking holding in accordance with Article 11-1 of the Law of the Republic of Kazakhstan "On banks and banking activities in the Republic of Kazakhstan";

      7) the bank's business plan and other documents submitted by the applicant shall not show that:

      after the first three financial (operating) years, the bank's activities shall be profitable;

      the bank shall intend to comply with the requirements for risk limitation and establish an appropriate management structure;

      the bank shall have an organizational, accounting and control structure corresponding to its business plans;

      8) failure to eliminate the comments of the authorized body on the submitted documents within the period established by him;

      9) non-compliance of the plan of measures for the conversion of a microfinance organization into a bank with the requirements provided for by Article 25-3 of this Law;

      10) financial forecast of the consequences of the conversion of a microfinance organization into a bank shall imply a deterioration in the financial condition of a microfinance organization due to the conversion of a microfinance organization into a bank and (or) non-compliance with prudential standards by a banking conglomerate, which shall include a bank and (or) a banking holding;

      11) failure of the microfinance organization to comply with the established prudential standards and (or) other mandatory standards and limits within the last three months preceding the date of submission of the application for issuing a permit to convert the microfinance organization into a bank and (or) during the period of consideration of the application;

      12) the microfinance organization shall have a valid limited measure of influence provided for in subparagraph 1) of the first part of paragraph 2 of Article 28 of this Law, and (or) administrative penalties for administrative offenses provided for in the first part, 3-1, the fourth part of Article 211 and the third part of Article 227 of the Code of administrative offenses of the Republic of Kazakhstan, as of the date of submission of the application and during the consideration of documents;

      13) non-compliance with the conditions of Article 25-1 of this Law, Articles 18 and 21 of the Law of the Republic of Kazakhstan "On banks and banking activities in the Republic of Kazakhstan."

      2. The authorized body shall be obliged to notify the applicant in writing about the grounds for refusal.

      3. The authorized body shall revoke the issued permission to convert the microfinance organization into a bank in case of revealing inaccurate information on the basis of which the permission was issued.

      When revoking a permit to convert a microfinance organization into a bank or a microfinance organization voluntarily returns this permit, the authorized body decides to cancel the previously issued permit within two months from the date of discovery of the fact that is the basis for revoking the permit, or the microfinance organization submits an application for voluntary return of the permit.

      The microfinance organization shall have the right to voluntarily return the permission issued to it to convert the microfinance organization into a bank before the expiration of the conversion period specified in the permission of the authorized body to convert the microfinance organization into a bank.

      When the microfinance organization voluntarily returns permission to convert the microfinance organization into a bank, the previously issued permission to convert the microfinance organization into a bank and permits issued in accordance with Articles 11-1 and 17-1 of the Law of the Republic of Kazakhstan "On banks and banking activities in the Republic of Kazakhstan" shall be considered canceled.

      Footnote. Chapter 3 as added by Article 25-2 in accordance with the Law of the Republic of Kazakhstan dated 12.07.2022 № 138-VII (shall enter into force upon expiry of sixty calendar days after the day of its first official publication).

Article 25-3. Action plan for conversion of a microfinance organization into a bank

      1. Action plan for conversion of a microfinance organization into a bank shall be approved by the board of directors of a microfinance organization.

      2. The action plan for the conversion of a microfinance organization into a bank shall contain a detailed description of the following measures, including the timing of their implementation:

      1) development of standard terms of agreements on bank banking operations;

      2) publication of the conversion announcement in periodicals distributed throughout the Republic of Kazakhstan in Kazakh and Russian, and place on the Internet resource of a microfinance organization;

      3) revision and change of corporate governance and internal policies and procedures, other internal documents of the microfinance organization, taking into account new types of activities;

      4) determination of the managers of the microfinance organization responsible for the implementation of the action plan for the conversion of the microfinance organization into a bank;

      5) carrying out work with clients under contracts on the provision of microcredit in accordance with Article 25-4 of this Law;

      6) carrying out all organizational and technical measures, including the preparation of premises, equipment and software for automating accounting and general ledger maintenance that meet the requirements of regulatory legal acts of the authorized body and the National Bank of the Republic of Kazakhstan, finalizing software for bank banking and other operations, preparing draft staffing lists indicating names and patronymics (if they are specified in the identity document) of employees for hiring relevant personnel, rules for carrying out banking and other activities, regulations on the internal audit service, credit committee;

      7) preparation of its own premises in the settlement, where the executive body of the bank will be located with centralized access to the automated banking information system, the requirements for which shall be provided for by the regulatory legal act of the authorized body;

      8) approval of candidates for positions of bank executives in accordance with Article 20 of the Law of the Republic of Kazakhstan "On banks and banking activities in the Republic of Kazakhstan";

      9) submission to the authorized body of a report on the implementation of the measures provided for in paragraphs 1), 2), 3), 4), 5), 6), 7) and 8) of this paragraph;

      10) applying to the State corporation "Government for citizens" with an application for state re-registration of a microfinance organization with a bank;

      11) after the state re-registration of the microfinance organization with the bank, approval of the rules for the implementation of banking and other activities, the staffing table indicating the names, names and patronymics (if any in the identity document) of employees, approval by the bank's board of directors of the regulation on the internal audit service, credit committee;

      12) applying to the authorized body with an application for issuing a license for banking and other operations of the bank;

      13) the planned period of conversion of the microfinance organization into a bank, which should not exceed the period specified in paragraph 4 of Article 25-4 of this Law;

      14) other measures necessary for the conversion of a microfinance organization into a bank.

      3. No later than two months before the end of the conversion period specified in the authorization of the authorized body, the microfinance organization shall submit to the authorized body a report on the implementation of the measures provided for by the action plan for converting the microfinance organization into a bank, with the attachment of documents confirming the implementation of the measures.

      4. If there are comments to the report specified in paragraph 3 of this Article, the authorized body shall have the right to demand that the microfinance organization carry out additional measures and (or) provide additional information and documents. The microfinance organization shall be obliged to take into account the comments of the authorized body (to perform the required additional measures and (or) provide additional information and documents) and re-submit to the authorized body a report on the implementation of the measures provided for by the action plan for converting the microfinance organization into a bank, with the attachment of supporting documents within the period established by the authorized body.

      5. The authorized body shall approve or refuse to approve the report on the implementation of the measures provided for by the action plan for the conversion of the microfinance organization into a bank within two months from the date of its submission to the authorized body.

      Footnote. Chapter 3 as added by Article 25-3 in accordance with the Law of the Republic of Kazakhstan dated 12.07.2022 № 138-VII (shall enter into force upon expiry of sixty calendar days after the day of its first official publication).

Article 25-4. Activities of a microfinance organization during its conversion into a bank

      1. During the conversion period, the microfinance organization shall be obliged to carry out the measures stipulated by the action plan for the conversion of the microfinance organization into a bank.

      2. The microfinance organization shall within ten working days after obtaining the permission of the authorized body to convert the microfinance organization into a bank:

      1) publish in periodicals distributed throughout the Republic of Kazakhstan, and place on the Internet resource of the microfinance organization (if any) an announcement on the conversion of the microfinance organization into a bank in Kazakh and Russian;

      2) send a notification to the clients of the microfinance organization in the way provided for by the agreement on the provision of microloan, on the conversion of the microfinance organization to the bank, indicating the list of planned banking and other operations.

      3. It shall be prohibited for a microfinance organization to enter into new agreements on the provision of microloan and carry out other activities provided for by this Law, and to amend the conditions of contracts concluded with clients on the provision of microloan, with the exception of changing the conditions towards their improvement for borrowers, after state re-registration with the bank.

      4. The period of conversion of a microfinance organization to a bank cannot exceed one year. This period shall be suspended by the authorized body for the period of consideration of the report on the implementation of measures provided for by the action plan for converting the microfinance organization into a bank and eliminating the comments of the authorized body by the microfinance organization in accordance with paragraph 4 of Article 25-3 of this Law.

      Footnote. Chapter 3 as added by Article 25-4 in accordance with the Law of the Republic of Kazakhstan dated 12.07.2022 № 138-VII (shall enter into force upon expiry of sixty calendar days after the day of its first official publication).

Article 25-5. State re-registration of a microfinance organization and issuance of a license for banking and other banking operations

      1. After approval by the authorized body of the report specified in paragraph 3 of Article 25-3 of this Law, the microfinance organization shall be obliged to contact the State Corporation "Government for citizens" for state re-registration of the microfinance organization to the bank.

      2. The previously issued license for microfinance activities shall cease to be valid from the moment of state re-registration of the microfinance organization to the bank.

      3. The microfinance organization shall be obliged not later than thirty calendar days before the end of the conversion period specified in the permission of the authorized body to apply to the authorized body with an application for a license to conduct banking and other operations in the manner prescribed by Article 26 of the Law of the Republic of Kazakhstan "On banks and banking activities in the Republic of Kazakhstan."

      4. Refusal to issue a license for banking or other operations is made in cases provided for by Article 27 of the Law of the Republic of Kazakhstan "On banks and banking activities in the Republic of Kazakhstan."

      5. Since the issue of a license to the microfinance organization to conduct banking and other operations of the bank, the conversion of the microfinance organization to the bank is considered completed.

      Footnote. Chapter 3 as added by Article 25-5 in accordance with the Law of the Republic of Kazakhstan dated 12.07.2022 № 138-VII (shall enter into force upon expiry of sixty calendar days after the day of its first official publication).

Chapter 4. STATE REGULATION OF MICROFINANCE ORGANIZATIONS, CONTROL AND SUPERVISION OF THEIR ACTIVITY Article 26. Prudential regulations and other compulsory norms and limits, established for microfinance organization

      Prudential regulations and other compulsory norms and limits shall contain as follows:

      1) minimum charter capital;

      2) minimum amount of owned capital;

      3) sufficiency of owned capital;

      4) maximum risk dimension for one credited party;

      5) leverage ratios;

      6) the borrower's debt burden ratio;

      7) the borrower's debt-to-income ratio.

      Footnote. Article 26 as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 19.06.2024 № 97-VIII (enters into force sixty calendar days after the date of its first official publication).

Article 27. Competence of the authorized body and the National Bank of the Republic of Kazakhstan

      Footnote. The title of Article 27 as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 03.07.2019 № 262-VI (shall be enforced from 01.01.2020).

      The authorized body shall:

      1) conduct record registration;

      2) excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 02.01.2021 № 399-VI (effective from 01.01.2021);

      3) develops and approves prudential standards and other mandatory standards and limits for a microfinance organization, a methodology for their calculation in relation to the corresponding type of microfinance activity;

      4) is excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 03.07.2019 № 262-VI (shall be enforced from 01.01.2020);

      4-1) determine the procedure for calculating and the maximum value of the debt burden ratio of the borrower of a microfinance organization (with the exception of a pawnshop);

      4-2) determine the list of documents required for obtaining a microloan, as well as the procedure for maintaining a credit file under the microloan agreement;

      4-3) in agreement with the Ministry of Internal Affairs of the Republic of Kazakhstan, approves the procedure for organizing the activities of pawnshops, including the issues of storing things in a pawnshop, establishing requirements for ensuring the safety and technical strength of pawnshop premises, measures to counter the circulation of illegally obtained things in pawnshops;

      4-4) approves, in coordination with the authorized body in the field of permits and notifications and the authorized body in the field of informatization, the rules for licensing microfinance activities;

      4-5) approve, in agreement with the authorized body in the field of permits and notifices and the authorized body in the field of informatization, the rules for issuing permission for the voluntary reorganization of a microfinance organization in the form of conversion into a bank, as well as a list of documents necessary for issuing a permit from an authorized body for the voluntary reorganization of a microfinance organization in the form of conversion into a bank, application forms for obtaining permission, permission of the authorized body to convert a microfinance organization into a bank and forms of information;

      5) develop and approve the rules of carrying out of classification of assets and contingent liabilities on extended microcredits and establishment of provision (reserves) against them, in concurrence with government body, carrying out administration in the scope of securing the return of duties and other compulsory payments in budget;

      6) carry out verification of activity of microfinance organization;

      6-1) monitors compliance of microfinance organizations with the requirements provided for by the legislation of the Republic of Kazakhstan on combating legalization (laundering) of proceeds from crime and financing of terrorism;

      7) files a lawsuit for compulsory reorganization or liquidation:

      of microfinance organizations in case of failure to comply with the requirement provided for in paragraph 5 of Article 16 of this Law;

      of legal entities registered as microfinance organizations, credit partnerships, pawnshops that have not passed the accounting registration in accordance with paragraph 1 of Article 14 of this Law, and have not fulfilled the requirements provided for in parts one and three of paragraph 2 of Article 15 of this Law;

      legal entities registered as microfinance organizations, credit partnerships, pawnshops until 2021 that did not apply for a license to carry out microfinance activities within the period established by paragraph 2-1 of Article 31 of this Law;

      of legal entities engaged in the provision of loans (with the exception of persons registered as credit partnerships, pawnshops, as well as microfinance organizations that have undergone the accounting registration and entered the register of microfinance organizations) that have not passed the state registration (re-registration) as a microfinance organization in accordance with this Law;

      of microcredit organizations that have not undergone the state re-registration in accordance with paragraph 1 of Article 31 of this Law;

      8) carry out other powers, provided by this Law, other Laws of the Republic of Kazakhstan and acts of the President of the Republic of Kazakhstan.

      The National Bank of the Republic of Kazakhstan, in agreement with the authorized body, approves:

      1) a list, forms of reporting on implementation of prudential standards and other mandatory standards and limits by a microfinance organization, the terms and procedure for its submission to the National Bank of the Republic of Kazakhstan;

      2) a list, forms of financial and other reports, terms and procedure for their submission by a microfinance organization to the National Bank of the Republic of Kazakhstan.

      Footnote. Article 27 as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 10.06.2014 № 206-V (shall be enforced upon expiry of six months after the day its first official publication); dated 02.07.2018 № 168-VI (shall be enforced upon expiration of ten calendar days from the date of its first official publication); dated 03.07.2019 № 262-VI (shall be enforced from 01.01.2020); dated 03.07.2020 № 359-VI (effective from 01.01.2021); dated 02.01.2021 № 399-VI (effective from 01.01.2021); dated 12.07.2022 № 138-VII (shall enter into force upon expiry of sixty calendar days after the day of its first official publication).

Article 28. Enforcement action, applied to microfinance organization, and grounds of their application

      1. The authorized body takes the measures of impact established by this article when the microfinance organization violates prudential norms and other mandatory norms and limits, reveals wrongful acts or inaction of officials and employees of the microfinance organization, fails to comply with the requirements of laws of the Republic of Kazakhstan and normative legal acts of the authorized body.

      The impact measures are the limited measures of influence and sanctions.

      2. As a limited measure, the authorized body has the right to apply the following limited measures to the microfinance organization:

      1) give a binding instruction in writing;

      2) issue a written warning;

      3) draw up a written agreement;

      A written instruction is the instruction to the microfinance organization to take mandatory remedial measures to eliminate the violations and (or) causes, as well as the conditions that contributed to their commissioning, within the specified period and (or) to provide, within the specified period, an action plan to eliminate the revealed violations and (or) causes, as well as the conditions that contributed to their commissioning (hereinafter - the action plan).

      The action plan submitted in time, established by a written instruction, indicates the description of violations, the reasons that led to their occurrence, the list of planned actions, the timing of their implementation, as well as responsible officials.

      An appeal against a written order of the authorized body shall be made in the procedure prescribed by the laws of the Republic of Kazakhstan. An appeal against a written order of the authorized body shall not suspend its execution.

      A written warning is the notification of the authorized body of the possibility of applying sanctions to the microfinance organization, provided for in paragraph 4 of this article, if the authorized body, within one year after issuing this warning, reveales the repeated violations of the norms of the legislation of the Republic of Kazakhstan similar to the violation for which the written warning has been issued.

      A written agreement is concluded between the authorized body and the microfinance organization on the need to immediately eliminate the revealed violations and approve the list of measures to eliminate these violations, indicating the time frame for their elimination and (or) the list of restrictions that the microfinance organization assumes before the violations are eliminated.

      Conclusion of a written agreement is necessary in cases when a financial deterioration in the activities of a microfinance organization is noticed, requiring effective coordinated measures to improve it. The written agreement specifies the actions and deadlines for their implementation, which the management body and / or the executive body of the microfinance organization must take to eliminate the deficiencies, improve the financial condition. By signing a written agreement, the microfinance organization assumes obligations to fulfill its conditions.

      A written agreement is subject to mandatory signing by a microfinance organization.

      3. A microfinance organization shall be obliged to notify the authorized body of the execution of the measures specified in the written instruction and the written agreement, within the terms provided by these documents.

      In case, if the term, established for elimination of violation exceed one month, the microfinance organization shall notify the authorized body on execution of actions on elimination of having disadvantages on a monthly basis before the twentieth day of the month.

      Application of one restrictive enforcement action shall not exclude application of other restrictive enforcement actions in cases, prescribed by the Laws of the Republic of Kazakhstan, shall not suspend and terminate the actions of early taken measures.

      4. The authorized body shall apply a sanction to a microfinance organization in the form of suspension or deprivation of the license to carry out microfinance activities on the grounds established by Article 16 of this Law.

      5. The decision of the authorized body on applying enforcement measures provided for by this article to the microfinance organization may be appealed in the manner prescribed by the laws of the Republic of Kazakhstan.

      6. In the absence of the possibility of eliminating the violation within the timeframe set out in the action plan, in a written agreement or in written instruction, for the reasons beyond the control of the microfinance organization, the deadline for implementation of the action plan, written agreement or written instruction may be extended by the authorized body in accordance with the procedure established by the normative legal act of the authorized body.

      Footnote. Article 28 as amended by the Laws of the Republic of Kazakhstan dated 24.11.2015 № 422-V (shall be enforced from 01.01.2016); dated 29.03.2016 № 479-V (shall be enforced upon expiry of twenty one calendar days after the day its first official publication); dated 06.05.2017 № 63-VI (shall be enforced upon expiry of twenty one calendar days after the day its first official publication); dated 29.06.2020 № 351-VI (effective from 01.07.2021); dated 03.07.2020 № 359-VI (effective from 01.01.2021).

Article 29. Verification of activity of microfinance organization

      1. Verification of activity of microfinance organization shall be carried out by the authorized body on an independent basis or with assistance of government bodies and (or) organizations.

      2. Microfinance organization shall be obliged to provide assistance to inspection body on the issues, mentioned in a planning task of the authorized body on verification, as well as secure a possibility of interrogation of any officials and employees and access to any sources of required information for performance of verification.

      3. Employees of the authorized body shall be prohibited to disclose or transfer a data, received in the course of verification of activity of microfinance organization to third parties.

      4. Persons, carrying out verification shall bear liability for disclosure of data, received in the course of verification of activity of microfinance organization that is the secret, protected by the Laws of the Republic of Kazakhstan.

Chapter 4-1. Microfinance ombudsman

      Footnote. The Law has been supplemented with Chapter 4-1 in accordance with the Law of the Republic of Kazakhstan dated 19.06.2024 № 97-VIII (comes into force six months after the date of its first official publication).

Article 29-1. Microfinance ombudsman, his status, procedure for election and early termination of his powers. Council of representatives of the microfinance ombudsman, his competence

      1. The microfinance ombudsman is an individual independent in his activities, who settles disagreements arising from an agreement on the provision of a microloan concluded between a microfinance organization and an individual upon his request, in order to reach an agreement on satisfying the rights and legally protected interests of the individual and the microfinance organization, as well as in the cases provided for in paragraph 2 of this article.

      The microfinance ombudsman is guided by the following principles in his activities:

      1) equality of the parties;

      2) impartiality;

      3) maintaining the secrecy of the provision of a microloan and other secrets protected by law;

      4) respect for the rights and interests of the parties protected by law;

      5) transparency of the decision-making procedure and the validity of the decision.

      2. Microfinance ombudsman shall settle disagreements arising between a borrower who is an individual and a person to whom the right (claim) under an agreement concluded with such borrower for the provision of a microloan has been assigned, based on the borrower's application.

      The person to whom the right (claim) under the microcredit agreement has been assigned is obliged to interact with the microfinance ombudsman and provide any information and data related to the microcredit requested by the microfinance ombudsman upon application by the borrower whose obligations under the microcredit agreement have been acquired by him.

      3. The microfinance ombudsman shall be elected by the council of representatives from among the candidates approved by the authorized body for compliance with the requirements established by paragraph 1 of Article 29-2 of this Law.

      The council of representatives shall be formed by one representative from:

      1) an association (union) of public associations of consumers and (or) a republican public association of consumers registered with the justice authorities and carrying out activities aimed at realizing and protecting the rights of consumers of financial services, if any;

      2) an association of financial organizations (union) registered with the justice authorities and carrying out activities aimed at representing and protecting the common interests of organizations carrying out microfinance activities, collection agencies;

      3) the authorized body and the National Bank of the Republic of Kazakhstan.

      The associations (unions) specified in subparagraph 2) of part one of this paragraph, within thirty calendar days from the date of registration with the justice authorities, are required to join the council of representatives of the microfinance ombudsman.

      4. The microfinance ombudsman is elected for a term of three years.

      The procedure for the election, early termination and implementation of the activities of the microfinance ombudsman shall be determined by this Law and the regulatory legal act of the authorized body.

      5. Competence of the council of representatives:

      1) recommendation of candidates for election to the position of microfinance ombudsman, determining the voting procedure;

      2) approving the structure and staff (office of the microfinance ombudsman);

      3) determining the procedure for financing the activities of the microfinance ombudsman;

      4) approving the internal rules of the microfinance ombudsman in agreement with the authorized body;

      5) providing recommendations to the microfinance ombudsman on improving his activities based on the results of the analysis of complaints from borrowers - individuals regarding the actions (inaction) of the microfinance ombudsman, conducted by the authorized body, and review of the reports of the microfinance ombudsman;

      6) reviewing a petition from a member (members) of the council of representatives for early termination of the powers of the microfinance ombudsman on the grounds provided for in paragraph 7 of this article;

      7) approving the procedure for recording, reviewing, adopting and executing decisions of the microfinance ombudsman in agreement with the authorized body;

      8) other issues related to the implementation of the activities of the microfinance ombudsman, in accordance with this Law.

      6. A meeting of the council of representatives shall be deemed competent, and the quorum conditions shall be met, if the members of the council of representatives present at it have in aggregate fifty or more percent of the total number of votes.

      The microfinance ombudsman shall be elected by a majority of votes of the members of the council of representatives present at the meeting of the council. Each member of the council of representatives shall have one vote during voting. In case of a tie, the vote of the authorized body representative is decisive.

      Voting on the issue of electing a microfinance ombudsman shall be carried out by secret ballot. The ballot paper shall contain the following information:

      1) the last name, first name, patronymic (if indicated in the identity document) of the candidate recommended for election to the position of microfinance ombudsman;

      2) information confirming the candidate's compliance with the requirements established by paragraph 1 of Article 29-2 of this Law;

      3) information on the candidate's position in a microfinance organization and (or) collection agency, authorized body, the National Bank of the Republic of Kazakhstan, on the presence of signs of affiliation with a microfinance organization and (or) collection agency, on close relatives, spouse and (or) in-laws working in the position of the head of the authorized body, the National Bank of the Republic of Kazakhstan or their deputies, as well as the head of a structural division of the authorized body, the National Bank of the Republic of Kazakhstan;

      4) voting options on the issue, expressed in the words “for” or “against”.

      7.Early termination of powers of the microfinance ombudsman shall be carried out by the council of representatives of the microfinance ombudsman on the following grounds:

      1) identification of non-compliance of the microfinance ombudsman with the requirements established by paragraph 1 of Article 29-2 of this Law;

      2) holding any position in a microfinance organization, collection agency, authorized body, the National Bank of the Republic of Kazakhstan, the presence of signs of affiliation of the microfinance ombudsman with a microfinance organization and (or) collection agency, holding by close relatives, spouse and (or) in-laws the position of the head of the authorized body, the National Bank of the Republic of Kazakhstan or their deputies, as well as the head of a structural division of the authorized body, the National Bank of the Republic of Kazakhstan;

      3) repeated (three or more times within twelve consecutive calendar months) violation of the requirements of this Law and the internal rules of the microfinance ombudsman.

      Early termination of the powers of the microfinance ombudsman on his initiative shall be carried out on the basis of a written notice to the council of representatives.

      A written notice shall be submitted to the council of representatives at least one month before the termination of powers in the manner established by the internal rules of the microfinance ombudsman.

Article 29-2. Requirements for the microfinance ombudsman

      1. A person may not be recommended for election as a microfinance ombudsman:

      1) who does not have a higher economic and (or) legal education;

      2) who does not have an impeccable business reputation;

      3) who has less than five years of experience in the field of providing financial services and (or) regulating financial services;

      4) who previously held the position of a senior employee of a financial institution for a period of no more than one year prior to the adoption by the authorized body of a decision to classify the bank as an insolvent bank, to forcefully buy out the bank’s shares, to revoke the license of the financial institution, as well as to forcefully liquidate the financial institution or declare it bankrupt in the manner established by the legislation of the Republic of Kazakhstan. This requirement shall apply for three years after the authorized body has made a decision to classify a bank as insolvent, to forcefully buy out a bank's shares, to revoke the license of a financial institution, as well as to forcefully liquidate a financial institution or declare it bankrupt;

      5) recognized by a court in the manner prescribed by the law of the Republic of Kazakhstan as incompetent or partially incompetent;

      6) who is under dynamic observation with mental behavioral disorders (diseases), including those caused by the use of psychoactive substances, in mental health service organizations.

      2. The microfinance ombudsman shall not have the right to hold any position in a microfinance organization and (or) a collection agency, have close relatives, a spouse and (or) relatives-in-law working as the head of the authorized body, the National Bank of the Republic of Kazakhstan or their deputies, as well as the head of a structural division of the authorized body, the National Bank of the Republic of Kazakhstan.

Article 29-3. Procedure for making decisions by the microfinance ombudsman

      1. The decision is made by the microfinance ombudsman alone and is communicated in writing to the parties involved in the dispute.

      When making decisions, the microfinance ombudsman is guided by the legislation of the Republic of Kazakhstan and the terms of the concluded agreements.

      2. Microfinance ombudsman shall not consider applications:

      1) accepted for consideration by the court and (or) for which there is a judicial act that has entered into legal force;

      2) for which the applicant has not submitted written evidence of his/her appeal to the microfinance organization to the person to whom the right (claim) under the agreement on the provision of a microloan has been assigned, in order to resolve the situation that has arisen within the framework of the agreement on the provision of a microloan;

      3) sent again in the absence of new circumstances of the case.

      3. The decision of the microfinance ombudsman shall be binding on the microfinance organization, the person to whom the right (claim) under the agreement on the provision of a microloan concluded with the borrower - an individual has been assigned, if accepted by the borrower - an individual.

      Consideration of applications from individuals and decision-making in the cases stipulated by paragraphs 1 and 2 of Article 29-1 of this Law shall be carried out by the microfinance ombudsman free of charge.

      The results of the consideration of the application shall be formalized in a protocol signed by the interested parties or their representatives, and communicated to the individual and the microfinance organization, the person to whom the right (claim) under the agreement concluded with the borrower on the provision of a microloan has been assigned.

      The protocol shall contain:

      1) the date and place of its signing;

      2) the last name, first name, patronymic (if indicated in the identity document) of the microfinance ombudsman;

      3) the last name, first name, patronymic (if indicated in the identity document), contact telephone number of the applicant - an individual, the name of the microfinance organization, the person to whom the right (claim) under the agreement concluded with the borrower - an individual on the provision of a microloan has been assigned, their addresses and details;

      4) the subject of the dispute or the stated claim of the individual;

      5) the circumstances of the case established by the microfinance ombudsman;

      6) the decision of the microfinance ombudsman on full or partial satisfaction or refusal to satisfy the application of the applicant - an individual;

      7) the period for execution of the decision of the microfinance ombudsman;

      8) the period for informing the microfinance organization, the person to whom the right (claim) under the agreement concluded with the borrower - an individual on the provision of a microloan, about the results of the execution of the decision.

      4.In response to requests from individual borrowers regarding changes to the terms of fulfillment of obligations under microloan agreements, the microfinance ombudsman shall assist the parties in reaching a mutually acceptable solution and making an agreed upon decision by the parties to change the terms of fulfillment of obligations under the microloan agreement.

      In case of disagreement with the decision of the microfinance ombudsman, the interested party has the right to go to court.

      5. In case of failure by a microfinance organization, the person to whom the right (claim) under the microloan agreement concluded with the borrower has been assigned, to comply with the decision of the microfinance ombudsman within the time limit established by the microfinance ombudsman, the microfinance ombudsman shall be obliged to inform the authorized body thereof no later than five working days.

      The time limit for fulfillment by a microfinance organization, the person to whom the right (claim) under the microloan agreement concluded with the borrower has been assigned, of the decision of the microfinance ombudsman shall be thirty calendar days, unless another time limit is established by agreement of the parties.

Article 29-4. Activities of the microfinance ombudsman

      1. The activities of the microfinance ombudsman, including the procedure and timeframes for considering applications for dispute resolution and decision-making, are carried out on the basis of the internal rules of the microfinance ombudsman.

      2. In order to properly perform the assigned functions, the activities of the microfinance ombudsman are financed by mandatory contributions from microfinance organizations, collection agencies to which the right (claim) under the agreement concluded with the borrower on the provision of a microloan has been assigned.

      In the event of non-payment, late payment or partial payment of mandatory contributions, the microfinance ombudsman is obliged to notify the authorized body within seven working days of improper performance by the microfinance organization, collection agency to which the right (claim) under the agreement concluded with the borrower on the provision of a microloan has been assigned of its obligations stipulated by part one of this paragraph.

      3. The microfinance ombudsman, in agreement with the council of representatives, forms an office with an organizational structure and staff.

      4. The internal rules of the microfinance ombudsman shall define:

      1) the structure, tasks and powers of the audit commission and other permanent bodies (if any);

      2) the rights, duties and responsibilities of the microfinance ombudsman;

      3) the procedure for resolving disputes;

      4) other issues related to the implementation of the activities of the microfinance ombudsman.

      5. The microfinance ombudsman is obliged to maintain confidentiality with respect to information obtained in the course of resolving disputes and not to disclose it to third parties.

      The microfinance ombudsman shall bear responsibility established by the laws of the Republic of Kazakhstan for the disclosure of information obtained in the course of carrying out his activities.

      In the event of failure by the microfinance ombudsman to comply with the requirements stipulated by paragraph 1 of this article and this paragraph, the council of representatives shall terminate his powers early.

      6. The following information is posted on the microfinance ombudsman's website:

      1) full name, address (location), telephone numbers, office hours, including divisions and representative offices;

      2) information on the election of the microfinance ombudsman;

      3) a list of associations (unions) that are members of the council of representatives of the microfinance ombudsman;

      4) information on the types of services provided by the microfinance ombudsman;

      5) the procedure for recording, reviewing, adopting and executing decisions of the microfinance ombudsman;

      6) monthly information on the results of the microfinance ombudsman's work;

      7) annual reports on the results of the microfinance ombudsman's activities;

      8) a section for consumers of financial services with the publication of informational and explanatory materials and materials of judicial practice;

      9) a list of agreements and memoranda concluded with participants in the microfinance market.

      7. In the event of a change in location, the microfinance ombudsman is obliged to notify consumers of financial services by publishing an announcement in two periodical printed publications distributed throughout the territory of the Republic of Kazakhstan, in Kazakh and Russian languages no later than one month, and on the Internet resource of the microfinance ombudsman within ten working days.

      8. The microfinance ombudsman, by decision of the council of representatives, must ensure:

      1) the use of specialized software for the automation of accounting and processing of requests from borrowers - individuals;

      2) the introduction of a call center or hotline in the office of the microfinance ombudsman to provide consulting services to borrowers - individuals;

      3) prompt receipt of a credit report of a borrower -individual in the information base of the credit bureau on the basis of an agreement in order to resolve disagreements.

      Based on the analysis of requests from borrowers -individuals, the microfinance ombudsman has the right to send recommendations to the authorized body on improving the legislation of the Republic of Kazakhstan on microfinance activities, as well as the activities of microfinance organizations and (or) collection agencies.

      9. The authorized body:

      1) coordinates the internal rules of the microfinance ombudsman;

      2) considers complaints from borrowers - individuals regarding the actions (inaction) of the microfinance ombudsman;

      3) sends recommendations to the council of representatives on the activities of the microfinance ombudsman in cases where violations of the rights of consumers of financial services are detected in the actions (inaction) of the microfinance ombudsman;

      4) performs other functions related to the activities of the microfinance ombudsman, in accordance with this Law.

Chapter 5. FINAL AND TRANSITIONAL PROVISIONS Article 30. Liability for breach of the legislation of the Republic of Kazakhstan on microfinance activities

      Breach of the legislation of the Republic of Kazakhstan on microfinance activities shall entail liability established by the laws of the Republic of Kazakhstan.

      Footnote. Article 30 as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 02.01.2021 № 399-VI (effective from 01.01.2021).

Article 31. Transitional provisions

      1. Microcredit organizations, with the exception of non-commercial organizations shall be subject to state reregistration in accordance with the Laws of the Republic of Kazakhstan within the term, by 1 January, 2016.

      In case of non-compliance with the requirement established by this paragraph, microcredit organizations shall be subject to forced reorganization or liquidation in accordance with the laws of the Republic of Kazakhstan.

      2. Non-commercial microcredit organizations shall be subject to reorganization or liquidation in accordance with the Laws of the Republic of Kazakhstan within the term, by 1 January, 2016.

      2-1. Microfinance organizations that were established before January 1, 2021 and did not submit applications to the authorized body before March 1, 2021 for obtaining a license to carry out microfinance activities shall be subject to reorganization or liquidation in accordance with the laws of the Republic of Kazakhstan, with the exception of credit partnerships that are entitled to apply for obtaining a license for microfinance activities until June 1, 2021.

      2-2. No person, independently or jointly with another (other) person (persons), may directly or indirectly own and (or) use and (or) dispose of participation interests in the authorized capital or placed shares of microfinance organizations, if it is a legal entity, the founder (shareholder, participant) or executive officer of which was previously the top executive or founder (participant) of a microfinance organization for a period not exceeding one year prior to the adoption by the authorized body of a decision to exclude from the register of microfinance organizations, except for the case when the specified organizations were excluded from the register of microfinance organizations in connection with their decision to voluntarily terminate their activities through reorganization or liquidation.

      2-3. Before submitting an application for a license to carry out microfinance activities, microfinance organizations are required to close the premises of the branches, the location of which does not meet the requirements of paragraph 3 of Article 14-1 of this Law.

      3. Excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 03.07.2020 № 359-VI (effective from 01.01.2021).
      4. Excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 03.07.2020 № 359-VI (effective from 01.01.2021).
      5. Excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 03.07.2020 № 359-VI (effective from 01.01.2021).
      6. Excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 03.07.2020 № 359-VI (effective from 01.01.2021).
      Footnote. Article 31 with the change introduced by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 02.07.2018 № 168-VI (shall be enforced upon the expiration of ten calendar days from the date of its first official publication); dated 03.07.2020 № 359-VI (effective from 01.01.2021); dated 02.01.2021 № 399-VI (effective from 01.01.2021); dated 24.05.2021 № 43-VII (effective from 01.01.2021).

Article 31-1. Notification of approval of financial products by a microfinance organization

      The microfinance organization shall notify the authorized body of the approval of financial products by the microfinance organization’s body authorized to approve financial products within ten working days from the date of their approval.

      The list of financial products, of the approval of which the microfinance organization notifies the authorized body, the procedure for notifying the authorized body of the approval of financial products by the microfinance organization, as well as the list of documents attached to the notification, shall be defined by the regulatory legal acts of the authorized body.

      Footnote. Chapter 5 is supplemented by Article 31-1 in accordance with the Law of the Republic of Kazakhstan dated 16.05.2014 № 203-V (shall be enforced six months after the date of its first official publication); as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 02.01.2021 № 399-VI (effective from 01.01.2021).

Article 32. The order of enforcement if this Law

      1. This Law enters into force upon expiry of ten calendar days after its first official publication, with the exception of paragraphs 3 and 4 of Article 14 of this Law that shall be enforced from 1 January, 2016.

      2. The Law of the Republic of Kazakhstan dated March 6, 2003 “On microcredit organizations” (The Bulletin of the Parliament of the Republic of Kazakhstan, 2003, № 4, Article 23; 2006, № 11, Article 55; № 23, Article 140; 2010 № 7, Article 28; 2011, № 3, Article 32) shall be deemed to have lost force.

      The President
      of the Republic of Kazakhstan N. NAZARBAYEV