ИПС "Әділет"

      ЗҚАИ-ның ескертпесі!
      Осы Заңның қолданысқа енгізілу тәртібін 95-баптан қараңыз.
      Қолданушылар назарына!
      Қолданушыларға ыңғайлы болуы үшін ЗҚАИ мазмұнды жасады.
      МАЗМҰНЫ
      Ескерту. Бүкіл мәтін бойынша "мүгедектерге", "Мүгедектерге", "мүгедек жүргізушілер", "мүгедектердің", "Мүгедектер", "Мүгедек", "Мүгедектерден" деген сөздер тиісінше "мүгедектігі бар адамдарға", "Мүгедектігі бар адамдарға", "мүгедектігі бар жүргізушілер", "мүгедектігі бар адамдардың", "Мүгедектігі бар адамдар", "Мүгедектігі бар адам", "Мүгедектігі бар адамдардан" деген сөздермен ауыстырылды - ҚР 27.06.2022 № 129-VІІ (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

Осы Заң Қазақстан Республикасында жол жүрісі жұмыс істеуінің және оның қауіпсіздігін қамтамасыз етудің құқықтық негіздері мен жалпы шарттарын белгілейді.

1-тарау. ЖАЛПЫ ЕРЕЖЕЛЕР

1-бап. Осы Заңда пайдаланылатын негізгі ұғымдар

Осы Заңда мынадай негізгі ұғымдар пайдаланылады:

1) авариялар мен апаттар кезіндегі шұғыл шақыру жүйесі (бұдан әрі – шұғыл шақыру жүйесі) – навигациялық спутниктік жүйелердің сигналдары мен деректерін пайдалана отырып жұмыс істейтін, шұғыл қимылдайтын жедел қызметтерге Қазақстан Республикасының автомобиль жолдарындағы жол-көлік оқиғалары және өзге де төтенше жағдайлар туралы қалыпқа түсірілген ақпарат беруді қамтамасыз ететін мемлекеттік автоматтандырылған ақпараттық жүйе;

2) автомагистраль – көлік құралдарының жүруі үшін жобаға сәйкес арнайы салынған немесе реконструкцияланған, жол бойындағы иеліктерге қызмет көрсетпейтін жол. Оған тек басқа жолдардан ғана әртүрлі деңгейлердегі жол айрықтары арқылы өтуге болады. Бұл жолдың:

бір-бірінен жүруге арналмаған бөлу жолағымен бөлінген, әртүрлі бағытта жүру үшін бөлек жүру бөліктері бар;

басқа жолдармен, теміржолдармен және трамвай жолдарымен және жаяу жүргінші жолдарымен бір деңгейде қиылыстары жоқ;

автомагистраль ретінде арнайы белгіленген;

3) автомобиль – жолдарда жүруге және олармен адамдарды, жүктерді немесе үстіне орнатылған жабдықты тасымалдауға немесе адамдарды, жүктерді немесе үстіне орнатылған жабдықты тасымалдауға арналған көлік құралдарын жолдарда сүйретуге арналған, оның ішінде троллейбустарды қоса алғандағы механикалық көлік құралы. Бұл ұғым тракторлар мен өздігінен жүретін машиналарға қолданылмайды;

4) айрықша мақсаттағы автомобиль – күзетілетін адамдарды тасымалдау және (немесе) олармен бірге ілесіп жүруге арналған көлік құралы;

5) аялдау – көлік құралының жүрісін бес минутқа дейін не, егер бұл жолаушыларды отырғызу немесе түсіру, көлік құралын тиеу немесе түсіру үшін қажет болса, одан да көбірек уақытқа әдейі тоқтату;

ЗҚАИ-ның ескертпесі!
6) тармақша жаңа редакцияда көзделген – ҚР 03.10.2024 № 130-VIII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін алты ай өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

6) велосипед – екі немесе одан көп дөңгелегі бар (мүгедектігі бар адамдарға арналған кресло-арбалардан басқа) және үстінде отырған адамдардың дене күшімен қозғалысқа келтірілетін көлік құралы;

7) велосипед жолы – велосипедтердің жүруіне арналған және тиісті белгімен белгіленген жеке жол немесе жолдың бір бөлігі. Велосипед жолы басқа жолдардан немесе нақ сол жолдың басқа элементтерінен конструктивтік түрде бөлінеді;

8) велосипед жүретін жолақ – жолдың жүру бөлігінің велосипедтер жүруге арналған жолағы. Велосипед жүретін жолақ жолдың басқа жүру бөлігінен ұзына бойындағы жол таңбасы және арнайы белгілер арқылы бөлінеді;

9) елді мекен – кіретін және шығатын жерлері тиісті белгілермен белгіленген, құрылыс салынған аумақ;

10) жаяу жүргінші – жолда көлік құралынан тыс жерде тұрған және онда жұмыс жүргізіп жатпаған адам. Мүгедектігі бар адамдарға арналған кресло-арбалармен жүріп-тұратын, велосипедті, электр самокатты, шағын электр көлігі құралын, мопедті, мотоциклді жетелеп әкеле жатқан, шана, арба, балалар арбасын сүйретіп келе жатқан жеке адамдар жаяу жүргіншілерге теңестіріледі;

10-1) жеке бөлінген жол – тек қана қоғамдық көліктің, оның ішінде жеңіл рельсті көліктің жүрісіне арналған жолақ. Жеке бөлінген жол қалған жүру бөліктерінен көлденең жол таңбаларының және жол белгілерінің көмегімен бөлінеді;

11) жол – осы Заңда белгіленген тәртіппен көлік құралдары мен жаяу жүргіншілердің жүруі үшін жайластырылған немесе ыңғайластырылған және пайдаланылатын жердің барлық бөлінген жолағы не жасанды құрылыстың үсті. Жол бір немесе бірнеше жүру бөліктерін, сондай-ақ трамвай жолдарын, тротуарларды, жол жиектерін және олар болған кезде бөлу жолақтарын қамтиды;

12) жолаушы – көлік құралының үстінде (ішінде) отыратын және оны басқармайтын адам;

13) жол жүрісі – жолдар шегінде адамдар мен жүктерді көлік құралдары арқылы немесе оларсыз тасымалдау процесінде туындайтын қоғамдық қатынастар жиынтығы;

14) жол жүрісі қағидалары – Қазақстан Республикасының аумағында жол жүрісінің бірыңғай тәртібін, жол жүрісін ұйымдастырудың техникалық және басқа да құралдарының мақсаты мен қолданысын белгілейтін нормативтік құқықтық акт;

15) жол жүрісіне қатысушы – жол жүрісі процесіне жаяу жүргінші, жолаушы немесе жүргізуші ретінде тікелей қатысатын адам;

16) жол жүрісі қауіпсіздігі – қатысушыларының жол-көлік оқиғалары мен олардың зардаптарынан, сондай-ақ жол жүрісінің экологиялық жағдайға, халықтың денсаулығына теріс әсерінен қорғалу дәрежесін көрсететін жол жүрісінің жай-күйі;

17) жол жүрісі қауіпсіздігін қамтамасыз ету – жол-көлік оқиғаларын, жол жүрісінің экологиялық жағдайға, халықтың денсаулығына теріс әсерін болғызбауға, олардың зардаптарының ауырлығын азайтуға, сондай-ақ осындай зардаптарды жоюға бағытталған қызмет;

18) жол жүрісі қауіпсіздігін қамтамасыз ету жөніндегі уәкілетті орган (бұдан әрі – уәкілетті орган) – жол жүрісі қауіпсіздігін қамтамасыз ету саласында басшылықты өз құзыреті шегінде және салааралық үйлестіруді жүзеге асыратын орталық атқарушы орган және оның облыстардағы, республикалық маңызы бар қалалардағы және астанадағы аумақтық бөлімшелері;

19) алып тасталды - ҚР 05.10.2018 № 184-VІ Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін алты ай өткен соң қолданысқа енгізіледі).

20) жол жүрісін ұйымдастыру – жол жүрісін басқару жөніндегі ұйымдық-құқықтық, нормативтік-әдістемелік, жобалау-іздестіру, ұйымдық-техникалық, бақылау-қадағалау, өкімдік және басқа да іс-шаралар кешені;

20-1) жол жүрісін ұйымдастырудың техникалық құралдары – жол жүрісі қауіпсіздігін қамтамасыз ету және жолдың өткізу қабілетін арттыру үшін жолдарда қолданылатын құрылғылар, құрылысжайлар және бейнелер кешені;

21) жол жүрісі саласындағы тәуекелдерді басқару жүйесі – тиімді жоспарлауды және бақылау іс-шараларын жүргізуді қамтамасыз ететін, бақылау қызметінің неғұрлым басым бағыттарына ресурстарды іріктеп алу, оңтайлы бөлу қағидаттарына негізделетін әкімшілік ету жүйесі;

22) жолдың жүру бөлігі – көлік құралдарының жүруі үшін пайдаланылатын жолдың бір бөлігі;

23) жол иелері – жолдың меншік иелері болып табылатын немесе шаруашылық жүргізу немесе жедел басқару құқығында жолдарды басқару жөніндегі қызметті жүзеге асыратын жеке немесе заңды тұлғалар;

24) жол-көлік оқиғасы – көлік құралының жолда жүруі процесінде және оның қатысуымен туындаған, адамның денсаулығына зиян келтіруге, өліміне, көлік құралдарының, құрылыстардың, жүктердің бүлінуіне не өзге де материалдық залалға әкеп соққан оқиға;

24-1) жол-көлік оқиғасын оңайлатылған ресімдеу – "Көлік құралдары иелерінің азаматтық-құқықтық жауапкершілігін міндетті сақтандыру туралы" Қазақстан Республикасының Заңында белгіленген жағдайларда жол-көлік оқиғасы туралы құжаттарды Қазақстан Республикасының ішкі істер органдары қызметкерлерінің қатысуынсыз ресімдеу;

25) жүргізуші – көлік құралын басқаратын адам, жол бойымен малды, табынды, жүк артылған, жегілген малды немесе мініс малын айдаушы. Білім беру процесі кезінде жүргізуге оқыту шебері жүргізушіге теңестіріледі;

26) жүргізуші куәлігі – тиісті санаттағы көлік құралын басқару құқығын растайтын құжат. Жүргізуші куәлігі иесінің жеке басын куәландыратын құжат болған кезде, алып қойылған немесе жоғалған құжаттың орнына Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген мерзімге берілетін құжат та жүргізуші куәлігі болып есептеледі;

26-1) интеллектуалды көлік жүйесі – жол жүрісі мен жолаушыларды, багажды, жүктерді және пошта жөнелтілімдерін тасымалдау жөніндегі қызметті басқаруды, мониторингтеу мен бақылауды қамтамасыз ететін өзара байланысты автоматтандырылған жүйелердің, сондай-ақ автоматты режимде жұмыс істейтін, Қазақстан Республикасының жол жүрісі туралы және автомобиль көлігі туралы заңнамасын құқық бұзушылықтарды тіркейтін сертификатталған арнайы бақылау-өлшеу техникалық құралдарының, аспаптар мен жабдықтардың кешені;

27) көлік құжаттарын басқарудың бірыңғай жүйесі – Қазақстан Республикасының автомобиль көлігі туралы заңнамасында айқындалатын тәртіппен автомобиль көлігі саласындағы жолаушыларды, багажды, жүктерді және пошта жөнелтілімдерін тасымалдау жөніндегі қызметпен байланысты құжаттарды тіркеуді, есепке алуды, өңдеу мен сақтауды және осындай құжаттар туралы қалыпқа түсірілген ақпаратты тиісті уәкілетті мемлекеттік органдар мен тасымалдау процесіне қатысушыларға беруді қамтамасыз ететін ақпараттық жүйе;

27-1) көлік құралдарының электрондық паспорттары (көлік құралдары шассилерінің паспорттары) және өздігінен жүретін машиналар мен басқа да техника түрлерінің электрондық паспорттары жүйелерінің әкімшісі (бұдан әрі – электрондық паспорттар жүйелерінің әкімшісі) – көлік құралдары электрондық паспорттарының (көлік құралдарының шассилері паспорттарының) және өздігінен жүретін машиналар мен басқа да техника түрлерінің электрондық паспорттарының жүйелерін пайдалануға беруді, пайдалануды, өнімділігін оңтайландыруды, қол жеткізуді қамтамасыз ету мен бақылауды, қауіпсіздігін қамтамасыз етуді, техникалық қамтамасыз ету мәселелерін қадағалауды, жүйелерге қатысушылармен және билік органдарымен өзара іс-қимыл жасауды, осы жүйелерге жаңа қатысушыларды қосуды, сондай-ақ Еуразиялық экономикалық одаққа мүше мемлекеттердің осы жүйелердің функциялары саласындағы заңнамасын үндестіру үшін қажет шараларға бастамашылық жасауды қоса алғанда, осы жүйелерді жобалау жөніндегі іс-қимылдарды үйлестіру функциясы жүктелген, Еуразиялық экономикалық комиссия айқындайтын ұйым;

27-2) көлік құралдарының электрондық паспорттары (көлік құралдары шассилерінің паспорттары) және өздігінен жүретін машиналар мен басқа да техника түрлерінің электрондық паспорттары жүйесі (бұдан әрі – электрондық паспорттар жүйесі) – есептеуіш және коммуникациялық жабдықты, бағдарламалық қамтылымды, лингвистикалық құралдарды, ақпараттық ресурстарды, жүйелік персоналды және осы жүйеде белгіленген қағидалар бойынша өзара іс-қимыл жасайтын қатысушылар мен пайдаланушыларды қамтитын, сондай-ақ осы жүйенің белгіленген функцияларын орындаудың ақпараттық технологиясын іске асыратын құрылымдалған кешен;

27-3) көлік құралдарының электрондық паспорттары (көлік құралдары шассилерінің паспорттары) және өздігінен жүретін машиналар мен басқа да техника түрлерінің электрондық паспорттары жүйесінің ұлттық операторы (ұлттық әкімшісі) (бұдан әрі – электрондық паспорттар жүйесінің ұлттық операторы (ұлттық әкімшісі) – қауіпсіздікті және электрондық паспорттар жүйесіне қатысушылармен және билік органдарымен өзара іс-қимылды қамтамасыз ете отырып, электрондық паспорттар жүйелерінің әкімшісімен жұмысты ұйымдастыруды жүзеге асыратын заңды тұлға;

28) көлік құралы – адамдарды, жүктерді немесе үстіне орнатылған жабдықты жолдармен тасымалдауға арналған құрылғы;

28-1) көлік құралын бастапқы тіркеу – Қазақстан Республикасының аумағында алғаш рет жүзеге асырылатын, көлік құралын мемлекеттік тіркеу;

29) көлік құралының иесі – көлік құралының меншік иесі, сондай-ақ көлік құралын шаруашылық жүргізу құқығында немесе жедел басқару құқығында не өзге де заңды негізде (жалдау құқығы, көлік тиісті органның осы адамға көлік құралын беру туралы өкімі) иеленетін адам. Өзінің қызметтік немесе еңбек міндеттерін орындауына орай, оның ішінде көлік құралының меншік иесімен немесе өзге де иесімен жасалған еңбек немесе азаматтық-құқықтық шарт негізінде немесе мәмілені жазбаша нысанда ресімдеместен, олардың ерік білдіруі негізінде көлік құралын басқаратын адам көлік құралының иесі болып табылмайды;

29-1) көлік құралының орташа жүру жылдамдығы – көлік құралы жүріп өткен халықаралық, республикалық маңызы бар жалпыға ортақ пайдаланылатын жолдар учаскесінің ұзындығын осы қашықтықты жүріп өткен уақыт аралығына бөлу арқылы айқындалатын жылдамдық;

29-2) көлік құралының паспорты (көлік құралы шассиінің паспорты) – жалпыға ортақ пайдаланылатын автомобиль жолдарымен жол жүруге арналған, жұмыс көлемі елу текше сантиметрден жоғары іштен жану қозғалтқышы немесе ең жоғары (жиынтық) қуаты төрт киловаттан асатын электр қозғалтқышы (электр қозғалтқыштары) бар және (немесе) ең жоғары конструктивтік жылдамдығы сағатына елу километрден асатын автомотокөлік құралдарына және олардың тіркемелеріне берілетін паспорт (шасси тұтынушыларға жеткізіп берілетін жағдайда көлік құралының шассиіне берілетін паспорт);

29-3) көлік құралының электрондық паспорты (көлік құралы шассиінің паспорты) – көлік құралдарының электрондық паспорттары (көлік құралдары шассилерінің паспорттары) жүйесінде ресімделген көлік құралының паспорты (көлік құралы шассиінің паспорты);

30) көлік құралын мемлекеттік тіркеу – құжаттардың Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкестігін тексергеннен, көлік құралының сәйкестендіру нөмірлерін салыстырып тексергеннен кейін көлік құралын тіркеу туралы куәлікті бере отырып және мемлекеттік тіркеу нөмірі белгісін бере отырып уәкілетті орган жүзеге асыратын, көлік құралының жол жүрісіне қатысуына рұқсат беру рәсімі;

31) көлік құралын мемлекеттік тіркеу туралы куәлік – көлік құралының жол жүрісіне қатысуына рұқсат берілгенін растайтын құжат;

32) көлік құралдарының белсенді қауіпсіздігі – көлік құралдарының жол-көлік оқиғаларын болғызбауға және олардың көлік құралының конструктивтік ерекшеліктерімен байланысты туындайтын алғышарттарын жоюға бағытталған конструктивтік және пайдалану қасиеттерінің жиынтығы;

33) көлік құралдарының бәсең қауіпсіздігі – көлік құралдарының жол-көлік оқиғаларының ауырлығын азайтуға бағытталған конструктивтік және пайдалану сипаттамаларының жиынтығы;

34) көлік және коммуникация саласындағы уәкілетті орган – автомобиль көлігі саласында басшылықты, сондай-ақ Қазақстан Республикасының заңнамасында көзделген шектерде салааралық үйлестіруді жүзеге асыратын орталық атқарушы орган;

35) қызмет өңірі – көлік және коммуникация саласындағы уәкілетті орган айқындаған, техникалық қарап-тексерудің стационарлық желілері жоқ аумақ;

36) мемлекеттік баяндама – жол жүрісі қауіпсіздігінің жай-күйі туралы жыл сайынғы есеп;

37) мемлекеттік тіркеу нөмірі белгісі – мемлекет меншігі болып табылатын және механикалық көлік құралына берілетін жеке-дара әріптік-цифрлық белгіден тұратын және ұлттық стандарт талаптарына сәйкес жасалған бұйым. Бұл ұғым "Транзит" нөмірлік белгілеріне қолданылады;

ЗҚАИ-ның ескертпесі!
38) тармақшаға өзгеріс енгізу көзделген – ҚР 03.10.2024 № 130-VIII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін алты ай өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

38) механикалық көлік құралы – мопедтерді, электр самокаттарды, шағын электр көлігі құралдарын және рельстік көлік құралдарын қоспағанда, қозғалтқышпен қозғалысқа келтірілетін, өздігінен жүретін жол көлік құралы. Ұғым тракторлар мен өздігінен жүретін машиналар жол жүрісіне қатысқан кезде оларға да қолданылады;

39) механикалық көлік құралын пайдалану – механикалық көлік құралы мемлекеттік тіркелген кезден бастап кәдеге жаратылған кезге дейін оның мақсаты бойынша пайдаланылуын қамтитын өмірлік цикл сатысы;

40) механикалық көлік құралдары мен олардың тіркемелерін міндетті техникалық қарап тексерудің бірыңғай ақпараттық жүйесі – механикалық көлік құралдары мен олардың тіркемелерінің иелері, механикалық көлік құралдары мен олардың тіркемелері, міндетті техникалық қарап тексеруден өткізу нәтижелері туралы мәліметтер қамтылатын электрондық дерекқор;

40-1) механикалық көлік құралдары мен олардың тіркемелерін міндетті техникалық қарап-тексерудің бірыңғай ақпараттық жүйесінің операторы – көлік және коммуникация саласындағы уәкілетті орган айқындаған және механикалық көлік құралдары мен олардың тіркемелерін міндетті техникалық қарап-тексерудің бірыңғай ақпараттық жүйесін жүргізуді, дамытуды, интеграциялауды және қолдап отыруды жүзеге асыратын акционерлік қоғам;

ЗҚАИ-ның ескертпесі!
41) тармақша жаңа редакцияда көзделген – ҚР 03.10.2024 № 130-VIII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін алты ай өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

41) мопед – цилиндрінің көлемі елу текше сантиметрден аспайтын іштен жану қозғалтқышымен не электрлі қозғалтқышпен жабдықталған және ең жоғары конструктивтік жылдамдығы сағатына елу километрден аспайтын екі немесе үш дөңгелекті көлік құралы. Мопедтерге аспалы қозғалтқышы бар велосипедтер, мокиктер, скутерлер және осыған ұқсас сипаттамалары бар басқа да көлік құралдары теңестіріледі;

42) мотоцикл – қозғалтқышы бар, бүйір тіркемесімен немесе онсыз екі дөңгелекті механикалық көлік құралы. Мотоциклдерге жүктемесіз салмағы төрт жүз килограмнан аспайтын үш және төрт дөңгелекті көлік құралдары, цилиндрінің көлемі елу текше сантиметрден асатын скутерлер және осыған ұқсас сипаттамалары бар басқа да көлік құралдары теңестіріледі;

43) міндетті техникалық қарап тексеру – механикалық көлік құралдары мен олардың тіркемелерінің техникалық жай-күйінің Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген талаптарға сәйкестігін диагностикалаудың мерзімдік процесі;

44) орынтұрақ – Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген тәртіппен бекітілген нормативтік құқықтық актілерге сәйкес ұйымдастырылған жол учаскесі болып табылатын, көлік құралы қойылатын орын;

44-1) өздігінен жүретін машина мен басқа да техника түрлерінің паспорты – жұмыс көлемі елу текше сантиметрден жоғары іштен жану қозғалтқышы немесе ең жоғары (жиынтық) қуаты төрт киловаттан асатын электрлі қозғалтқышы (электрлі қозғалтқыштары) бар тракторларға, өздігінен жүретін жол-құрылыс, коммуналдық, ауыл шаруашылығы машиналары мен жер үстінде рельссіз жүретін басқа да механикалық көлік құралдарына (жалпыға ортақ пайдаланылатын автомобиль жолдарымен жол жүруге арналған, ең жоғары конструктивтік жылдамдығы сағатына елу километрден асатын автомотокөлік құралдарын қоспағанда) және олардың тіркемелеріне берілетін паспорт;

44-2) өздігінен жүретін машина мен басқа да техника түрлерінің электрондық паспорты – өздігінен жүретін машиналар мен басқа да техника түрлерінің электрондық паспорттары жүйесінде ресімделген өздігінен жүретін машина мен басқа да техника түрлерінің паспорты;

45) паркинг – көлік құралдарын сақтауға (қоюға) арналған және нормативтік құқықтық актілерге сәйкес ұйымдастырылған, бір немесе көп деңгейлі инженерлік құрылысты немесе арнайы ашық алаңды қоса алғанда, арнайы жабдықталған ғимаратты (ғимараттың бір бөлігін), құрылысты (құрылыстың бір бөлігін) білдіретін аумақ;

ЗҚАИ-ның ескертпесі!
46) тармақша алып тастау көзделген – ҚР 03.10.2024 № 130-VIII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін алты ай өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

46) техникалық қарап тексеру операторларының тізілімі – техникалық қарап тексеру операторларының бірыңғай тізбесі;

ЗҚАИ-ның ескертпесі!
47) тармақшаға өзгеріс енгізу көзделген – ҚР 03.10.2024 № 130-VIII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін алты ай өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

47) техникалық қарап тексеру операторы – міндетті техникалық қарап тексеруден өткізу жөніндегі қызметті жүзеге асыратын және техникалық қарап тексеру операторларының тізіліміне енгізілген заңды тұлға немесе дара кәсіпкер;

48) техникалық қарап тексеру орталығы – механикалық көлік құралдары мен олардың тіркемелерінің техникалық жай-күйін диагностикалау жөніндегі жұмыстарды орындауға арналған, осы мақсаттар үшін техникалық қарап тексерудің стационарлық және (немесе) ұтқыр желісі бар кешен;

49) техникалық қарап тексерудің диагностикалық картасы – механикалық көлік құралы мен оның тіркемелерінің техникалық жай-күйі параметрлерінің тізбесімен бірге иесі және механикалық көлік құралы мен оның тіркемелері және міндетті техникалық қарап тексеру нәтижелері туралы мәліметтер қамтылатын құжат;

50) техникалық қарап тексерудің стационарлық желісі – механикалық көлік құралдары мен олардың тіркемелерін міндетті техникалық қарап тексеруден өткізу үшін диагностикалау құралдарымен жарақтандырылған, ғимаратта немесе құрылыста орналасқан кешен;

51) техникалық қарап тексерудің ұтқыр желісі – міндетті техникалық қарап тексеруден өткізу үшін механикалық көлік құралдары мен олардың тіркемелерін диагностикалау құралдарымен жарақтандырылған арнайы көлік құралынан не ұтқыр құрылыстан (контейнер типіндегі) тұратын жылжымалы кешен;

52) тоқтап тұру – көлік құралының жүрісін жолаушыларды отырғызуға немесе түсіруге не көлік құралын тиеуге немесе түсіруге байланысты емес себептер бойынша бес минуттан асатын уақытқа әдейі тоқтату;

53) тіркеме – қозғалтқышпен жабдықталмаған және механикалық көлік құралының құрамында жүруге арналған көлік құралы. Ұғым жартылай тіркемелер мен ұзартылмалы тіркемелерге де қолданылады;

ЗҚАИ-ның ескертпесі!
53-1) тармақшаға өзгеріс енгізу көзделген – ҚР 03.10.2024 № 130-VIII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін алты ай өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

53-1) шағын электр көлігі құралы – электр қозғалтқышы бар электр самокаттар мен мопедтерді қоспағанда, электр қозғалтқышпен жарақталған, жеке жүріп-тұруға арналған, бір немесе бірнеше дөңгелегі бар көлік құралы;

54) шұғыл қимылдайтын жедел қызметтер – Қазақстан Республикасының автомобиль жолдарындағы жол-көлік оқиғалары және өзге де төтенше жағдайлар кезінде шұғыл көмек көрсететін қызметтер;

55) шұғыл қимылдайтын жедел қызметтерді шақыру құрылғысы – жұмыс істеп тұрған кемінде екі жаһандық навигациялық спутниктік жүйе сигналдарының көмегімен көлік құралының координаттарын, жылдамдығын және қозғалыс бағытын айқындауды, жол-көлік оқиғасы және өзге де төтенше жағдай кезінде көлік құралы туралы хабарлама беруді, сондай-ақ жылжымалы радиотелефон байланысы желілері арқылы шұғыл қимылдайтын жедел қызметтермен екіжақты дауыс байланысын жүзеге асыратын және қамтамасыз ететін құрылғы;

56) шұғыл шақыру жүйесінің операторы – шұғыл шақыру жүйесін басқаруды жүзеге асыратын уәкілетті ұйым.

56-1) электрмобиль – аккумулятор батареяларынан, сыйымдылықты жинақтауыштардан және (немесе) отын элементтерінен энергия алатын электр қозғалтқышпен жарақтандырылған және қозғалысқа келтірілетін және тек қана электр энергиясының сыртқы көзінің көмегімен қуатталатын механикалық көлік құралы;

57) электр самокат – екі немесе үш дөңгелегі бар, электр қозғалтқышты (электр қозғалтқыштарды) пайдалану арқылы бір адамның жүріп-тұруына арналған, орындығы жоқ, ең жоғары конструктивтік жылдамдығы сағатына жиырма бес километрден аспайтын жеке мобильді көлік құралы.

Ескерту. 1-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 29.12.2014 № 269-V (01.01.2015 бастап қолданысқа енгізіледі); 27.10.2015 № 364-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 17.11.2015 № 407-V (01.01.2016 бастап қолданысқа енгізіледі); 03.07.2017 № 83-VІ (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 05.10.2018 № 184-VІ (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-баптан қараңыз); 19.04.2019 № 249-VІ (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 02.01.2021 № 399-VІ (01.07.2021 бастап қолданысқа енгізіледі); 12.07.2022 № 138-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 19.04.2023 № 223-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 29.06.2023 № 12-VIII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 18.07.2024 № 126-VIII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 03.10.2024 № 130-VIII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

2-бап. Қазақстан Республикасының жол жүрісі туралы заңнамасы

1. Қазақстан Республикасының жол жүрісі туралы заңнамасы Қазақстан Республикасының Конституциясына негізделеді және осы Заңнан, Қазақстан Республикасының өзге де нормативтік құқықтық актілерінен тұрады.

2. Қазақстан Республикасы ратификациялаған халықаралық шарттар осы Заңнан басым болады. Қазақстан Республикасы қатысушысы болып табылатын халықаралық шарттардың Қазақстан Республикасының аумағында қолданылу тәртібі мен талаптары Қазақстан Республикасының заңнамасында айқындалады.

3. Қазақстан Республикасының жол жүрісі туралы заңнамасында реттелген құқықтық қатынастарға жүргізуші куәліктерін, көлік құралдарын мемлекеттік тіркеу туралы куәліктерді, мемлекеттік тіркеу нөмірі белгілерін дайындауға арналған тауарларды, жұмыстарды, көрсетілетін қызметтерді сатып алу бөлігінде Қазақстан Республикасының мемлекеттік сатып алу туралы заңнамасының күші қолданылмайды.

Ескерту. 2-бапқа өзгеріс енгізілді – ҚР 15.11.2021 № 72-VІІ (01.01.2022 бастап қолданысқа енгізіледі); 03.10.2024 № 130-VIII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

3-бап. Жол жүрісінің негізгі қағидаттары

Жол жүрісінің негізгі қағидаттары:

1) жол жүрісіне қатысушылардың өмірі мен денсаулығының шаруашылық қызметтің экономикалық нәтижелерінен басымдығы;

2) жол жүрісі қауіпсіздігінің қамтамасыз етілуі үшін мемлекет жауаптылығының жол жүрісіне қатысушылардың жауаптылығынан басымдығы;

3) жол жүрісі қауіпсіздігін қамтамасыз ету кезінде жол жүрісіне қатысушылар, қоғам мен мемлекет мүдделерінің сақталуы;

4) жол жүрісі қауіпсіздігін қамтамасыз етуге жүйелі көзқарас болып табылады.

4-бап. Жол жүрісі қауіпсіздігін қамтамасыз ету жүйесі

Жол жүрісі қауіпсіздігін қамтамасыз ету жүйесі жол жүрісі саласындағы мемлекеттік саясатты іске асыру құралы болып табылады және жол жүрісі қауіпсіздігін қамтамасыз ету саласындағы қатынастарды реттейтін құқықтық нормаларды, орталық және жергілікті атқарушы органдардың, заңды тұлғалардың, қоғамдық бірлестіктердің, жол жүрісіне қатысушылардың, жол жүрісі қауіпсіздігін және жол-көлік оқиғаларының зардаптарын жоюды қамтамасыз ететін құралдар мен шаралардың жиынтығын қамтиды.

2-тарау. ЖОЛ ЖҮРІСІ САЛАСЫНДАҒЫ МЕМЛЕКЕТТІК БАСҚАРУ ЖӘНЕ САЯСАТ

5-бап. Жол жүрісі саласындағы мемлекеттік басқару

Жол жүрісі саласындағы мемлекеттік басқару:

1) жол жүрісі саласындағы мемлекеттік саясатты айқындауды, әзірлеуді, іске асыруды;

2) жол жүрісі және оның қауіпсіздігін қамтамасыз ету саласындағы қызметті қаржыландыруды;

3) көлік құралдары иелерінің – үшінші тұлғалар алдындағы, сондай-ақ тасымалдаушылардың жолаушылар алдындағы азаматтық-құқықтық жауаптылығын міндетті сақтандыруды қамтамасыз етуді;

4) жол жүрісі және оның қауіпсіздігін қамтамасыз ету жай-күйінің негізгі нысаналы көрсеткіштерінің статистикалық есептілігін және мемлекеттік есепке алынуын жүргізуді;

5) жол жүрісі қауіпсіздігін қамтамасыз ету мәселелері бойынша заңнамалық, өзге де нормативтік құқықтық актілерді белгіленген тәртіппен әзірлеуді, қабылдауды, бекітуді және іске асыруды;

6) Қазақстан Республикасы Үкіметінің, орталық, жергілікті өкілді және атқарушы органдардың құзыретін белгілеуді;

7) жол-көлік оқиғаларының алдын алу және олардың зардаптарының ауырлығын азайту мақсатында орталық және жергілікті атқарушы органдардың, жеке және заңды тұлғалардың қызметін үйлестіруді;

8) жол жүрісі саласындағы тәуекелдерді басқару жүйесінің жұмыс істеуін қамтамасыз етуді;

9) жол жүрісі қауіпсіздігін қамтамасыз етуді және жол-көлік оқиғаларының зардаптарын жоюды;

10) жолдардың қауіпсіздігі мен олардың өткізу қабілетін қамтамасыз етуді;

11) көлік құралдарының қауіпсіздігін қамтамасыз етуді;

12) жол пайдаланушылардың қауіпсіз жүріп-тұруын қамтамасыз етуді;

13) халықаралық ынтымақтастықты жүзеге асыруды;

14) Қазақстан Республикасының жол жүрісі қауіпсіздігін қамтамасыз ету саласындағы заңнамасының орындалуына мемлекеттік бақылауды жүзеге асыру;

15) Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес мемлекеттік басқарудың өзге де нысандарын қамтиды.

Ескерту. 5-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 03.07.2017 № 83-VІ (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 06.04.2024 № 71-VIII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

6-бап. Жол жүрісі саласындағы мемлекеттік саясат

1. Жол жүрісі саласындағы мемлекеттік саясат жол жүрісіне қатысушыларға қолайлы жағдайларды қамтамасыз етуге, жол-көлік оқиғаларын болғызбауға және олардың зардаптарының ауырлығын азайтуға бағытталған.

2. Жол жүрісі саласындағы мемлекеттік саясаттың негізгі бағыттары:

1) жол жүрісі қауіпсіздігі мен қолжетімділігін, оған қатысушыларға қолайлылық пен сервисті қамтамасыз ету;

2) орнықты көлік жүйесін қамтамасыз ету;

3) жол жүрісіндегі тәуекелдерді азайту;

4) қауіпсіз көлік құралдарына көшу;

5) қоғамдық көлікті пайдалануды ынталандыру және көтермелеу;

6) жол жүрісі қағидаларының сақталуын қамтамасыз ету;

7) жол-көлік оқиғаларының салдарынан зардап шеккендерге медициналық көмек көрсету жүйесін жетілдіру;

8) жол жүрісі саласында қоршаған ортаны қорғау;

9) Конституцияға, осы Заңға, Қазақстан Республикасының заңдарына, Қазақстан Республикасы Президентінің және Қазақстан Республикасы Үкіметінің актілеріне сәйкес жол жүрісі және оның қауіпсіздігін қамтамасыз ету саласындағы өзге де бағыттар болып табылады.

7-бап. Жол жүрісі саласындағы қызметті қаржыландыру

Жол жүрісі және оның қауіпсіздігін қамтамасыз ету саласындағы қызметті қаржыландыру бюджет қаражаты және Қазақстан Республикасының заңнамасында тыйым салынбаған өзге де көздер есебінен жүзеге асырылады.

8-бап. Жол жүрісі және оның қауіпсіздігін қамтамасыз ету жай-күйінің көрсеткіштерін есепке алудың мемлекеттік жүйесі

1. Қазақстан Республикасының аумағында жол жүрісі және оның қауіпсіздігін қамтамасыз ету жай-күйінің көрсеткіштерін есепке алудың бірыңғай мемлекеттік жүйесі жүзеге асырылады, бұл адамдар қайтыс болған және (немесе) жарақаттанған, көлік құралдары, құрылыстар, жүктер бүлінген не өзге де материалдық залал келтірілген жол-көлік оқиғалары, сондай-ақ жол жүрісі саласындағы құқық бұзушылықтар, жол жүрісінің жай-күйін және оның қауіпсіздігін қамтамасыз ету жөніндегі қызметті көрсететін басқа да көрсеткіштер туралы мәліметтерді қамтиды.

2. Жол жүрісінің жай-күйін және оның қауіпсіздігін қамтамасыз ету жөніндегі қызметті көрсететін көрсеткіштер туралы ақпарат уәкілетті органның ресми сайтында орналастырылады.

3-тарау. ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ ҮКІМЕТІНІҢ, ОРТАЛЫҚ ЖӘНЕ
ЖЕРГІЛІКТІ ӨКІЛДІ ЖӘНЕ АТҚАРУШЫ ОРГАНДАРДЫҢ ЖОЛ ЖҮРІСІ ЖӘНЕ
ОНЫҢ ҚАУІПСІЗДІГІН ҚАМТАМАСЫЗ ЕТУ САЛАСЫНДАҒЫ ҚҰЗЫРЕТІ

9-бап. Қазақстан Республикасы Үкіметінің құзыреті

Қазақстан Республикасының Үкіметі:

1) жол жүрісі саласындағы мемлекеттік саясатты әзірлейді;

2) алып тасталды – ҚР 19.04.2023 № 223-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен;
3) алып тасталды – ҚР 19.04.2023 № 223-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен;

4) алып тасталды - ҚР 29.09.2014 N 239-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі);

5) алып тасталды - ҚР 13.06.2017 № 69-VІ Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі);

6) алып тасталды - ҚР 29.09.2014 N 239-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі);

7) алып тасталды – ҚР 19.04.2023 № 223-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен;
8) алып тасталды – ҚР 19.04.2023 № 223-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен;

9) алып тасталды - ҚР 29.09.2014 N 239-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі);

10) алып тасталды – ҚР 19.04.2023 № 223-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен;

11) алып тасталды - ҚР 29.09.2014 N 239-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі);

12) алып тасталды - ҚР 29.09.2014 N 239-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі);

12-1) электрондық паспорттар жүйесінің ұлттық операторын (ұлттық әкімшісін) айқындайды;

      12-2) алып тасталды – ҚР 19.04.2023 № 223-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен;
      13) алып тасталды – ҚР 19.04.2023 № 223-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.
      Ескерту. 9-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 29.09.2014 N 239-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 13.06.2017 № 69-VІ (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 05.10.2018 № 184-VІ (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 19.04.2023 № 223-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

10-бап. Уәкілетті органның құзыреті

Уәкілетті орган:

1) жол жүрісі саласындағы мемлекеттік саясатты қалыптастырады және іске асырады;

2) жол жүрісі қауіпсіздігін қамтамасыз ету бойынша Қазақстан Республикасының заңнамасына мониторинг жүргізеді;

3) халықты жол жүрісі қауіпсіздігі мәселелері бойынша құқықтық сауаттандыруды және оларға ақпарат беруді қамтамасыз етеді;

4) көлік құралының сәйкестендіру нөмірі бойынша көлік құралдарының жекелеген түрлерін мемлекеттік тіркеу және есепке алу, механикалық көлік құралдары жүргізушілерін даярлау, емтихан қабылдау және жүргізуші куәліктерін беру қағидаларын әзірлейді;

5) жол жүрісі қағидаларын, көлік құралдарын пайдалануға рұқсат беру жөніндегі негізгі ережелерді, көлігі арнаулы жарық және дыбыс сигналдарымен жабдықталуға және арнаулы түсті-графикалық схемалармен боялуға жататын жедел және арнаулы қызметтер тізбесін бекітеді;

6) жол жүрісі мен оның қауіпсіздігін қамтамасыз етуге мемлекеттік бақылауды ұйымдастырады әрі жүзеге асырады;

6-1) алып тасталды - ҚР 24.05.2018 № 156-VІ Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі);

6-2) мемлекеттік бақылау мақсатында тәуекелдерді бағалау жүйесін және тексеру парақтарын әзірлейді;

7) Қазақстан Республикасының Үкіметіне мемлекеттік баяндаманы енгізеді;

8) мемлекеттік органдардың жол жүрісі және оның қауіпсіздігін қамтамасыз ету саласындағы қызметін салааралық үйлестіруді жүзеге асырады;

9) орталық және жергілікті атқарушы органдардан, ұйымдардан олардың Қазақстан Республикасының жол жүрісі туралы заңнамасын сақтауы туралы мәліметтерді сұратады және алады;

10) жол жүрісі және оның қауіпсіздігін қамтамасыз ету саласындағы ғылыми зерттеулер мен ғылыми-техникалық әзірлемелерді ұйымдастырады;

11) жүргізуші куәліктерінің, көлік құралдарын тіркеу туралы куәліктің, мемлекеттік тіркеу нөмірі белгілері бланкілерінің нысандары мен үлгілерін бекітеді;

12) Қазақстан Республикасының аумағында пайдаланылатын жолдардың тәуекелдер дәрежесін бағалауды ұйымдастыру және жүргізу тәртібін бекітеді;

13) масаң күйді куәландыруға жіберу, масаң күйді куәландыру және оның нәтижелерін ресімдеу қағидаларын әзірлейді;

14) мүгедектігі бар адамдарға тең қолжетімділікті қамтамасыз ету мақсатында олардың қажеттіліктерін ескере отырып, жолдарды жобалауға, салуға, жөндеуге, күтіп-ұстауға және оларды басқаруға арналған нормативтік, жобалау және техникалық құжаттаманы жол жүрісі қауіпсіздігін қамтамасыз ету бөлігінде келіседі;

14-1) құзыреті шегінде стандарттау жөніндегі құжаттардың жобаларын қарауды, сондай-ақ стандарттау саласындағы уәкілетті органға енгізу үшін ұлттық, мемлекетаралық стандарттарды, ұлттық техникалық-экономикалық ақпарат сыныптауыштарын және стандарттау жөніндегі ұсынымдарды әзірлеу, өзгерістер енгізу, қайта қарау және күшін жою жөнінде ұсыныстар дайындауды жүзеге асырады;

15) аумақтық-көліктік жоспарлау және жол жүрісін ұйымдастыру жөніндегі құжаттаманы белгіленген тәртіппен келіседі;

16) автомобиль жолдарын, жол құрылыстарын, теміржол өтпелерін, қалалық электр көлігі желілерін, тұрғын үй кешендерін және жекелеген ғимараттар мен құрылыстарды, сондай-ақ жаңа көлік құралдары үлгілерін пайдалануға қабылдау жөніндегі жұмыс және мемлекеттік комиссияларға қатысады;

17) жол жүрісі және оның қауіпсіздігін қамтамасыз ету саласында мемлекеттік ақпараттық жүйелерді құрады және пайдаланады;

18) жол жүрісін реттейді;

19) алып тасталды - ҚР 29.03.2016 № 479-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік жиырма бір күн өткен соң қолданысқа енгізіледі);

20) Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкімен келісу бойынша банктердің және банк операцияларының жекелеген түрлерін жүзеге асыратын ұйымдардың Қазақстан Республикасының салық заңнамасында көзделген міндеттерді орындауы үшін оларға көлік құралының сәйкестендіру нөмірі бойынша деректерді ұсыну тәртібін және ұсынуды айқындайды;

21) алып тасталды - ҚР 29.03.2016 № 479-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік жиырма бір күн өткен соң қолданысқа енгізіледі);

22) біліктілік комиссиясын қалыптастыру және оның қызметін жүзеге асыру қағидаларын, көлік құралдары жүргізушілерін даярлау бойынша оқытушыға кандидаттарды, өндірістік оқыту шеберін және білім беру процесі кезінде жүргізуге оқыту шеберін аттестаттаудан өткізу тәртібін, кәсіптік бірлестіктердің өз қызметі туралы есептілігінің нысаны мен оны ұсыну мерзімділігін әзірлейді және бекітеді;

23) алып тасталды - ҚР 29.03.2016 № 479-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік жиырма бір күн өткен соң қолданысқа енгізіледі);

24) алып тасталды - ҚР 03.07.2017 № 83-VІ Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі);

24-1) көлік құралының сәйкестендіру нөмірі бойынша көлік құралдарының жекелеген түрлерін мемлекеттік тіркеу және есепке алу, механикалық көлік құралдарының жүргізушілерін даярлау, емтихандар қабылдау және жүргізуші куәліктерін беру қағидаларын бекітеді;

24-2) жол жүрісі саласындағы ақпараттық жүйелерді интеграциялауды ұйымдастыру және қамтамасыз ету жөніндегі іс-шараларды жүзеге асырады.

Жол жүрісі саласындағы ақпараттық жүйелерді интеграциялауға бірыңғай ақпараттық кеңістіктегі ақпараттандыру объектілерінің ақпараттық жүйелері арасындағы ақпараттық өзара іс-қимылды ұйымдастыру және қамтамасыз ету жөніндегі іс-шаралар жатады;

25) осы Заңда, Қазақстан Республикасының өзге де заңдарында, Қазақстан Республикасы Президентінің және Қазақстан Республикасы Үкіметінің актілерінде көзделген өзге де өкілеттіктерді жүзеге асырады.

Ескерту. 10-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 29.09.2014 N 239-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 29.03.2016 № 479-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік жиырма бір күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 03.07.2017 № 83-VІ (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 24.05.2018 № 156-VІ (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 05.10.2018 № 184-VІ (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін алты ай өткен соң қолданысқа енгізіледі); 30.12.2022 № 177-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 19.04.2023 № 223-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 06.04.2024 № 71-VIII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

11-бап. Көлік және коммуникация саласындағы уәкілетті органның құзыреті

Көлік және коммуникация саласындағы уәкілетті орган:

1) техникалық қарап тексеру операторларының механикалық көлік құралдары мен олардың тіркемелерін міндетті техникалық қарап тексеруді ұйымдастыру мен одан өткізу тәртібін сақтауына мемлекеттік бақылауды жүзеге асырады;

2) техникалық қарап тексерудің диагностикалық картасының нысанын әзірлейді;

3) жолаушылар мен багаждың тұрақты емес тасымалдарымен айналысатын заңды тұлғалардың және дара кәсіпкерлердің жолаушылар мен багажды тасымалдау қауіпсіздігін қамтамасыз ету жөніндегі қызметті ұйымдастыруы және жүзеге асыруы тәртібін әзірлейді;

3-1) жолдарда көлік құралдарының қозғалысын тоқтату немесе уақытша шектеу тәртібін бекітеді;

ЗҚАИ-ның ескертпесі!
4) тармақшаны алып тастау көзделген – ҚР 03.10.2024 № 130-VIII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін алты ай өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

4) техникалық қарап тексеру операторларының тізілімін жүргізеді;

5) алып тасталды - ҚР 29.12.2014 № 269-V (01.01.2015 бастап қолданысқа енгізіледі) Заңымен;

5-1) міндетті техникалық қарап-тексеруді жүргізу бойынша көрсетілетін қызметтердің құнын айқындау әдістемесін бекітеді;

5-2) шұғыл шақыру жүйесін ұйымдастыру және пайдалану қағидаларын бекітеді;

5-3) Қарулы Күштердің, басқа да әскерлер мен әскери құралымдардың механикалық көлік құралдары мен олардың тіркемелерін қоспағанда, механикалық көлік құралдары мен олардың тіркемелерін міндетті техникалық қарап-тексеруді ұйымдастыру және жүргізу қағидаларын, механикалық көлік құралдары мен олардың тіркемелерін міндетті техникалық қарап-тексеруден өткізу кезеңділігін бекітеді;

5-4) шұғыл шақыру жүйесі операторының функцияларын жүзеге асыратын заңды тұлғаны айқындайды;

5-5) механикалық көлік құралдары мен олардың тіркемелерін міндетті техникалық қарап-тексерудің бірыңғай ақпараттық жүйесімен ақпараттық өзара іс-қимыл жасауды жүзеге асыратын мамандандырылған бағдарламалық қамтылымдарға қойылатын талаптарды бекітеді;

6) осы Заңда, Қазақстан Республикасының өзге де заңдарында, Қазақстан Республикасы Президентінің және Қазақстан Республикасы Үкіметінің актілерінде көзделген өзге де өкілеттіктерді жүзеге асырады.

Ескерту. 11-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 29.09.2014 N 239-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 29.12.2014 № 269-V (01.01.2015 бастап қолданысқа енгізіледі); 19.04.2019 № 249-VІ (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 19.04.2023 № 223-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

12-бап. Денсаулық сақтау саласындағы уәкілетті органның құзыреті

Денсаулық сақтау саласындағы уәкілетті орган:

1) жол жүрісі қауіпсіздігін медициналық қамтамасыз ету бойынша мемлекеттік органдардың өзара іс-қимылын үйлестіреді;

2) көлік құралдарын басқару құқығын алуға үміткер адамды медициналық қарап тексеруден, механикалық көлік құралдары жүргізушісін қайта медициналық қарап тексеруден өткізу қағидаларын әзірлейді және бекітеді;

3) көлік құралдары жүргізушілерін міндетті рейс алдындағы және рейстен кейінгі медициналық қарап тексеруден өткізу қағидаларын әзірлейді және бекітеді;

4) автомобильдегі алғашқы көмек қобдишасының дәрілік заттары мен медициналық бұйымдарының тізбесін бекітеді;

5) адамдардың көлік құралдарын басқаруына тыйым салатын медициналық қарсы көрсетілімдер тізбесін бекітеді;

6) азаматтық қорғау саласындағы уәкілетті органмен бірлесіп, жол-көлік оқиғаларында зардап шеккендерге уақтылы медициналық көмек көрсетуді ұйымдастырады;

7) осы Заңда, Қазақстан Республикасының өзге де заңдарында, Қазақстан Республикасы Президентінің және Қазақстан Республикасы Үкіметінің актілерінде көзделген өзге де өкілеттіктерді жүзеге асырады.

Ескерту. 12-бапқа өзгерістер енгізілді – ҚР 28.12.2018 № 211-VІ (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 07.07.2020 № 361-VІ (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

13-бап. Білім беру саласындағы уәкілетті органның құзыреті

Білім беру саласындағы уәкілетті орган:

1) жалпы білім беретін мектеп оқушыларының жол жүрісі қауіпсіздігі саласындағы білім деңгейін арттыру бойынша мемлекеттік органдардың өзара іс-қимылын үйлестіреді;

2) балаларды жол жүрісі қағидаларына оқыту бойынша үлгілік білім беретін оқу бағдарламаларын бекітеді;

3) алып тасталды – ҚР 08.01.2021 № 410-VІ (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен;

4) осы Заңда, Қазақстан Республикасының өзге де заңдарында, Қазақстан Республикасы Президентінің және Қазақстан Республикасы Үкіметінің актілерінде көзделген өзге де өкілеттіктерді жүзеге асырады.

Ескерту. 13-бапқа өзгеріс енгізілді – ҚР 08.01.2021 № 410-VІ (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

14-бап. Сыртқы саяси қызмет саласындағы уәкілетті органның құзыреті

1. Сыртқы саяси қызмет саласындағы уәкілетті орган:

1) жол жүрісі және оның қауіпсіздігін қамтамасыз ету саласында Қазақстан Республикасының халықаралық ұйымдармен және мемлекеттермен қызметін үйлестіруді қамтамасыз етеді;

2) шет мемлекеттердің дипломатиялық өкілдіктерінің, консулдық мекемелерінің, халықаралық ұйымдар өкілдіктерінің, шетелдіктердің, азаматтығы жоқ адамдардың, шетел компанияларының филиалдары мен өкілдіктерінің, шетелдік қатысуы бар заңды тұлғалардың автокөлік құралдарына мемлекеттік тіркеу нөмірі белгілерінің үлгілерін, көлік құралдарының және олардың жүргізушілерінің халықаралық жол жүрісіне қатысуына рұқсат беру үшін қажетті басқа да арнайы өнімді әзірлеуде уәкілетті органмен өзара іс-қимыл жасайды;

3) шет мемлекеттердің дипломатиялық өкілдіктерінің, консулдық мекемелерінің, халықаралық ұйымдар өкілдіктерінің, шетелдіктердің, азаматтығы жоқ адамдардың, шетел компанияларының филиалдары мен өкілдіктерінің, шетелдік қатысуы бар заңды тұлғалардың көлік құралдары жүргізушілері арасында жол жүрісі қауіпсіздігін қамтамасыз етуде уәкілетті органға жәрдем көрсетеді;

4) механикалық көлік құралдары мен олардың тіркемелерінің жекелеген түрлерін мемлекеттік тіркеуден өткізуде, емтихан қабылдауда және жүргізуші куәліктерін беруде, сондай-ақ тиісті құқықтық көмек көрсетуде шет мемлекеттердің дипломатиялық өкілдіктерімен, консулдық мекемелерімен, халықаралық ұйымдар өкілдіктерімен, шетелдіктермен, азаматтығы жоқ адамдармен, шетел компанияларының филиалдарымен және өкілдіктерімен, шетелдік қатысуы бар заңды тұлғалармен уәкілетті органның өзара іс-қимылын ұйымдастырады;

5) шет мемлекеттердің дипломатиялық өкілдіктерінің, консулдық мекемелерінің, халықаралық ұйымдар өкілдіктерінің, шетелдіктердің, азаматтығы жоқ адамдардың, шетел компанияларының филиалдары мен өкілдіктерінің, шетелдік қатысуы бар заңды тұлғалардың механикалық көлік құралдары мен олардың тіркемелерін міндетті техникалық қарап тексеруден өткізуді ұйымдастырады;

2. Сыртқы саяси қызмет саласындағы уәкілетті орган осы баптың 1-тармағының 2) – 6) тармақшаларында көрсетілген функцияларды дипломатиялық корпуспен жұмыс жөніндегі ведомстволық бағынысты ұйымға жүктейді.

15-бап. Азаматтық қорғау саласындағы уәкілетті органның құзыреті

Азаматтық қорғау саласындағы уәкілетті орган:

1) жол-көлік оқиғалары зардаптарының салдарынан туындаған төтенше жағдайларды жою кезінде мемлекеттік органдардың өзара іс-қимылын үйлестіруді ұйымдастырады;

2) лауазымды адамдарға, дара кәсіпкерлер мен заңды тұлғаларға жол-көлік оқиғалары зардаптарының салдарынан туындаған төтенше жағдайларды жою жөнінде нұсқамалар береді;

3) жол-көлік оқиғалары зардаптарының салдарынан туындаған төтенше жағдайларды жою кезінде материалдық-техникалық ресурстарды жұмылдырады;

4) жол-көлік оқиғалары зардаптарының салдарынан туындаған төтенше жағдайларды жоюға тартылған авариялық-құтқару қызметтерінің (оның ішінде аэроұтқыр жасақтардың) жұмысын қамтамасыз етеді;

5) трассалық медициналық-құтқару пункттерін құрады, олардың қызметін ұйымдастырады және қамтамасыз етеді;

15-1-бап. Индустриялық даму саласындағы уәкілетті органның құзыреті

Ескерту. 15-1-баптың тақырыбына өзгеріс енгізілді - ҚР 25.06.2020 № 347-VІ Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі).

Индустриялық даму саласындағы уәкілетті орган:

1) электрондық паспорттар жүйелерін ұйымдастыру бөлігінде Көлік құралы паспортының (көлік құралының шассиі паспортының) және өздігінен жүретін машина мен басқа да техника түрлері паспортының бірыңғай нысандарын енгізу және электрондық паспорттар жүйелерін ұйымдастыру туралы келісімді іске асырады;

2) көлік құралдарының паспорттарын (көлік құралдары шассилерінің паспорттарын) және өздігінен жүретін машиналар мен басқа да техника түрлерінің паспорттарын ресімдеуді, оның ішінде көлік құралдарының электрондық паспорттарын (көлік құралдары шассилерінің паспорттарын) және өздігінен жүретін машиналар мен басқа да техника түрлерінің электрондық паспорттарын ресімдеуді жүзеге асыратын уәкілетті органдардың (ұйымдардың) және көлік құралдарын (көлік құралдарының шассилерін), өздігінен жүретін машиналар мен басқа да техника түрлерін жасаушы ұйымдардың бірыңғай тізілімінің ұлттық бөлігін қалыптастырады және жүргізеді;

3) электрондық паспорттар жүйесінің ұлттық операторын (ұлттық әкімшісін) айқындау үшін Қазақстан Республикасының Үкіметіне ұсыну береді;

4) көлік құралдарының паспорттарын (көлік құралдары шассилерінің паспорттарын) және өздігінен жүретін машиналар мен басқа да техника түрлерінің паспорттарын ресімдеу, оның ішінде көлік құралдарының электрондық паспорттарын (көлік құралдары шассилерінің паспорттарын) және өздігінен жүретін машиналар мен басқа да техника түрлерінің электрондық паспорттарын ресімдеу жөніндегі өкілеттіктерді ұйымдарға беру туралы немесе өкілеттіктерді беруден бас тарту туралы қорытынды беру тәртібі мен шарттарын айқындайды;

5) көлік құралының паспортын (көлік құралы шассиінің паспортын) және өздігінен жүретін машина мен басқа да техника түрлерінің паспортын қорғау элементтеріне қойылатын талаптарды бекітеді;

Ескерту. 3-тарау 15-1-баппен толықтырылды - ҚР 05.10.2018 № 184-VІ Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); өзгеріс енгізілді - ҚР 25.06.2020 № 347-VІ (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

16-бап. Әскери полиция органдарының құзыреті

Әскери полиция органдары:

1) Қазақстан Республикасы ұлттық қауіпсіздік органдары, Қарулы Күштері, басқа да әскерлері мен әскери құралымдары көлік құралдарының жол жүрісі қауіпсіздігін қамтамасыз етеді;

2) Қазақстан Республикасы Мемлекеттік күзет қызметінің Айрықша мақсаттағы күштерін қоспағанда, Қазақстан Республикасы Қарулы Күштерінің, басқа да əскерлері мен əскери құралымдарының механикалық көлік құралдары мен олардың тіркемелерін, тиісті құжаттар мен мемлекеттік тіркеу нөмірі белгілерін бере отырып, мемлекеттік тіркеуді жүзеге асырады.

3) әскери полиция органдарында тіркелген механикалық көлік құралдары мен олардың тіркемелерін міндетті техникалық қарап-тексеруден өткізуді ұлттық қауіпсіздік, қорғаныс және ішкі істер саласындағы орталық мемлекеттік органдардың бірінші басшылары айқындайтын тәртіппен жүзеге асырады;

4) уәкілетті органмен келісу бойынша Қазақстан Республикасы ұлттық қауіпсіздік органдарының, Қарулы Күштерінің, басқа да әскерлері мен әскери құралымдарының көлік құралдары колонналарымен ілесіп жүруді ұйымдастырады әрі қамтамасыз етеді және осы колонналардың өтуі кезінде жолдар мен көшелерде жол жүрісін реттеуді жүзеге асырады;

5) Қазақстан Республикасы ішкі істер органдарының, ұлттық қауіпсіздік, қорғаныс салаларындағы уәкілетті органдардың бірінші басшысы бекітетін, Қазақстан Республикасы Қарулы Күштерінің, басқа да әскерлері мен әскери құралымдарының механикалық көлік құралдары мен олардың тіркемелерін мемлекеттік тіркеу қағидаларын әзірлейді;

Ескерту. 16-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 29.09.2014 N 239-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 13.06.2017 № 69-VІ (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 27.12.2019 № 291-VІ (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

16-1-бап. Жедел-іздестіру қызметін жүзеге асыратын органдардың құзыреті

Жедел-іздестіру қызметін жүзеге асыратын органдар жедел-іздестіру қызметін жүзеге асыратын органдардың көлік құралдарын пайдалану қағидаларын әзірлейді және бекітеді.

Ескерту. 3-тарау 16-1-баппен толықтырылды - ҚР 03.07.2017 № 83-VІ Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі).

17-бап. Облыстардың, республикалық маңызы бар қалалардың, астананың және аудандардың (облыстық маңызы бар қалалардың) өкілді және атқарушы органдарының құзыреті

1. Облыстардың, республикалық маңызы бар қалалардың, астананың және аудандардың (облыстық маңызы бар қалалардың) өкілді органдары:

1) жергілікті бюджетті бекіткен кезде жол жүрісін ұйымдастыру және аумақтық-көліктік жоспарлау жөніндегі іс-шараларды қаржыландыру көлемдерін айқындайды;

2) облыстардың, республикалық маңызы бар қалалардың, астананың және аудандардың (облыстық маңызы бар қалалардың) атқарушы органдары басшыларының жол жүрісі қауіпсіздігін қамтамасыз ету мәселелері жөніндегі есептерін қарайды;

3) Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес азаматтардың құқықтары мен заңды мүдделерін қамтамасыз ету бойынша өзге де өкілеттіктерді жүзеге асырады.

2. Облыстардың, республикалық маңызы бар қалалардың, астананың және аудандардың (облыстық маңызы бар қалалардың) атқарушы органдары өз құзыреті және өңір шегінде:

1) тиісті аумақта жол жүрісі қауіпсіздігін қамтамасыз етеді;

2) жол жүрісі қауіпсіздігін медициналық қамтамасыз ету жөніндегі шаралар кешенін ұйымдастырады әрі өткізеді және олардың орындалуын бақылайды;

3) облыстық және аудандық маңызы бар жолдарда, елді мекендердің көшелерінде жол жүрісін реттеудің техникалық құралдарын салу, реконструкциялау, жөндеу, енгізу және күтіп-ұстау жөніндегі барлық жұмыс түрлерінің орындалуын және оларды бақылауды қамтамасыз етеді;

4) жолдарда жол жүрісін ұйымдастыру жөніндегі іс-шараларды әзірлейді және іске асырады;

5) қала құрылысы құжаттамасында аумақтық-көліктік жоспарлау және жол жүрісін ұйымдастыру бөлімінің болуын қамтамасыз етеді;

6) интеллектуалды көлік жүйелерінің жұмыс істеуін қамтамасыз етуге маманданушы ұйымдар құрады;

7) жол-көлік оқиғаларынан болған ысыраптың және жол жүрісі қауіпсіздігін қамтамасыз етуге арналған бюджет шығындарының, сондай-ақ жолдардағы авариялылық деңгейін азайту үшін қолданылатын шаралар тиімділігінің мониторингін жүзеге асырады;

8) мыналар:

қоғамдық көлікті дамытуды және жол жүрісін ұйымдастыруды ескере отырып, елді мекендердің бас жоспарын әзірлеу, қабылдау және орындау;

қаланың жекелеген аумақтарына көлік құралдарының кіруіне әртүрлі шектеулер енгізу арқылы жол жүрісін ұйымдастырудың арнайы аймақтарын белгілеу;

елді мекендерде жол жүрісін ақпараттық жағынан қамтамасыз ету арқылы елді мекендерге көліктік жүктемені азайту жөнінде шаралар қолданады;

9) жолдарда жол жүрісін қалпына келтіру үшін жол-көлік оқиғаларының зардаптарын жояды;

10) алып тасталды - ҚР 29.03.2016 № 479-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік жиырма бір күн өткен соң қолданысқа енгізіледі);

11) жергілікті мемлекеттік басқару мүддесінде Қазақстан Республикасының заңнамасымен жергілікті атқарушы органдарға жүктелетін өзге де өкілеттіктерді жүзеге асырады.

Ескерту. 17-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 29.03.2016 № 479-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік жиырма бір күн өткен соң қолданысқа енгізіледі).

18-бап. Жол жүрісі және оның қауіпсіздігін қамтамасыз ету саласындағы қызметті үйлестіру

1. Жол жүрісі және оның қауіпсіздігін қамтамасыз ету саласындағы қызметті үйлестіру дер кезінде жол-көлік оқиғаларының алдын алу, олардың жасалуына ықпал ететін себептер мен жағдайларды жою және олардың зардаптарының ауырлығын азайту бойынша жұмыстың тиімділігін арттыру мақсатында мемлекеттік органдардың, жеке және заңды тұлғалардың келісілген іс-қимылдарды әзірлеуі және жүзеге асыруы арқылы жүзеге асырылады.

2. Үйлестіру қызметінің негізгі міндеттері:

1) мемлекеттік органдар, жеке және заңды тұлғалар қызметінің тиімділігін бағалау;

2) Қазақстан Республикасының жол жүрісі туралы заңнамасын жетілдіру жөнінде ұсыныстар әзірлеу;

3) басшылар мен лауазымды адамдардың жол жүрісі және оның қауіпсіздігін қамтамасыз ету саласында жүргізген жұмысы туралы есептерін тыңдау және олардың осы саладағы қызметін жетілдіру жөнінде ұсыныстар әзірлеу;

4) жол жүрісін ұйымдастыру және оның қауіпсіздігін қамтамасыз ету жөнінде шаралар қолданбағаны үшін лауазымды адамдарды тәртіптік жауаптылыққа тарту туралы ұсыныстарды мемлекеттік органдар мен ұйымдарға енгізу болып табылады.

4-тарау. ЖОЛ ЖҮРІСІ САЛАСЫНДАҒЫ ТӘУЕКЕЛДЕРДІ БАСҚАРУ ЖҮЙЕСІ МЕН МЕМЛЕКЕТТІК БАҚЫЛАУ

Ескерту. 4-тараудың тақырыбына өзгеріс енгізілді – ҚР 06.04.2024 № 71-VIII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

19-бап. Жол жүрісі саласындағы тәуекелдер

1. Жол-көлік оқиғаларының орын алуы мен олардың зардаптары жол жүрісі саласында мына бағыттар бойынша қызметті жүзеге асыруға байланысты тәуекелдер салдарынан болуы мүмкін:

1) жүк және жолаушы тасымалын жүзеге асыратын ұйымдардың тәуекелі. Бұған техникалық ақауы бар механикалық көлік құралын пайдалануға шығару, сондай-ақ денсаулық жағдайы көлік құралдарын қауіпсіз басқаруды қамтамасыз етпейтін адамдардың басқаруына рұқсат беру тәуекелі жатады;

2) автомобиль жолдарын, теміржол өтпелерін және басқа да жол құрылыстарын басқарушылардың тәуекелі. Бұған жолдарды, теміржол өтпелерін және басқа да жол құрылыстарын пайдалану талаптарын бұза отырып, оларды күтіп-ұстау тәуекелі жатады;

3) медициналық ұйымдар тәуекелі. Бұған:

жол-көлік оқиғасы салдарынан зардап шеккендерге дер кезінде медициналық көмек көрсетпеу;

көлік құралдарын басқаруға медициналық қарсы көрсетілімдері немесе шектеулері бар адамдарды жол жүрісіне қатысуға жіберу тәуекелі жатады;

4) оқу ұйымдарының тәуекелі. Бұған механикалық көлік құралдары жүргізушісі болуға кандидаттарды және балаларды жол жүрісі қағидаларына Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген талаптарды бұзу салдарынан сапасыз оқыту тәуекелі жатады;

5) жобалау және құрылыс ұйымдарының тәуекелі. Бұған жолдар және жол инфрақұрылымы объектілерін жол жүрісі қауіпсіздігінің талаптарын ескермей жобалау, салу, жөндеу және реконструкциялау тәуекелі жатады;

6) көлік құралдарына техникалық қызмет көрсету және оларды жөндеу жұмыстарын орындайтын және қызметтерін көрсететін ұйымдардың тәуекелі. Бұған көлік құралдарын жасаушы зауыттар белгілеген нормалар мен қағидаларды, дөңгелекті көлік құралдарының қауіпсіздігі туралы техникалық регламенттердің талаптарын және көлік құралдарының зиянды (ластаушы) заттар шығарындыларына қойылатын талаптарды бұза отырып, көлік құралдарына техникалық қызмет көрсетуді және оларды жөндеуді жүргізу тәуекелі жатады;

7) көлік құралдарын жобалау мен жасап шығаруды жүзеге асыратын ұйымдардың тәуекелі. Бұған:

көлік құралдарын олардың жол жүрісі жағдайларындағы қауіпсіздігі талаптарын ескермей жобалау және жасап шығару;

жасап шығарылатын көлік құралдары мен олардың құрауыштарына қатысты қауіпсіздік талаптарының орындалуын қамтамасыз етуге мүмкіндік бермейтін конструкцияның, технологиялық процестердің немесе сериялы және жаппай жасап шығару өнімдерін бақылау жүйелерінің жетілдірілмеу тәуекелі жатады;

8) сәйкестікті растау жөніндегі органдардың және сынақ зертханаларының тәуекелі. Бұған:

көлік құралдарының қауіпсіздігін техникалық реттеу саласында көзделген талаптарды бұза отырып, көлік құралдарының, оларға орнатылатын және (немесе) пайдаланылатын жабдықтау заттары мен қосалқы бөлшектердің сәйкестігін растау;

жаңа көлік құралы конструкциясының жекелеген элементтерінің жетілдірілмеуі, болмауы немесе техникалық ақауы салдарынан жол-көлік оқиғасын жасау;

пайдалануға енгізілетін жаңа көлік құралдары мен олардың компоненттеріне қатысты қауіпсіздік талаптарының орындалуын қамтамасыз етуге мүмкіндік бермейтін технологиялық процестердің немесе сериялы және жаппай жасап шығару өнімдерін бақылау жүйелерінің жетілдірілмеу тәуекелі жатады;

9) техникалық қарап тексеруді жүзеге асыратын ұйымдардың тәуекелі. Бұған:

пайдаланылатын көлік құралдары мен олардың құрауыштарына қатысты қауіпсіздік талаптарының орындалуын қамтамасыз етуге мүмкіндік бермейтін технологиялық процестердің немесе көлік құралдарын техникалық қарап тексеру желілерін бақылау жүйелерінің жетілдірілмеуі;

Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген талаптарды бұзу салдарынан механикалық көлік құралдарын техникалық қарап тексеруден сапасыз өткізу жатады;

10) сауда жасаушы ұйымдардың тәуекелі. Бұған көлік құралдары қауіпсіздігінің техникалық талаптарына сай келмейтін көлік құралдарын, көлік құралдарына орнатылуы және (немесе) пайдаланылуы мүмкін жабдықтау заттары мен қосалқы бөлшектерді сату тәуекелі жатады;

11) жолдар мен көлік құралдары иелерінің тәуекелі. Бұған жол-көлік оқиғаларын жасаудың жоғары қаупін туғызатын шарттармен қоса жолдар мен көлік құралдарын пайдалану тәуекелі жатады.

2. Жол жүрісі саласындағы тәуекелдерді басқару жүйесі осы Заңда белгіленеді.

Ескерту. 19-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 03.07.2017 № 83-VІ Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі).

20-бап. Жол жүрісі саласындағы тәуекелдерді басқару және ішкі бақылау жүйесі

1. Жол жүрісі саласындағы тәуекелдерді басқару жүйесі жол-көлік оқиғаларының орын алу ықтималдығын, сондай-ақ жол-көлік оқиғалары салдарынан болатын ауыр зардаптарды (адамдардың қаза болуы мен жарақаттануын) азайтуға бағытталады.

2. Жол жүрісі саласындағы тәуекелдерді басқару жүйесі – жол жүрісі қауіпсіздігінің жай-күйіне әсер ететін тәуекелдерді және олардың зардаптарын анықтау, бағалау, мониторингілеу, азайту үшін жол жүрісі саласында мемлекеттік органдар жүзеге асыратын, ұдайы құрылымдалған процесс.

3. Тәуекелдерді басқару процесі мынадай кезеңдерді қамтиды:

1) тәуекелдерді айқындау:

тәуекелдерді және тәуекел түзетін факторларды бағалау (жол-көлік оқиғаларының барлық ықтимал себептерін жүйелі түрде және ұдайы бақылау, талдау, олардың ықтималдығы мен мөлшерлерін сапалы бағалау);

тәуекелдерді сыныптау (тәуекелдер және олардың туындауына әкеп соғатын, дамуына әсер ететін факторлар ерекшелігін зерттеу, тарихи деректерді сараптамалық бағалау, тәуекелдер картасы);

2) тәуекелдерді өлшеу (бағалау), олардың өткізілу мерзімділігі тәуекелдің маңыздылығына қарай, бірақ жылына кемінде екі рет болып белгіленеді;

3) тәуекелдерді талдауды жүзеге асыру;

4) тәуекелдерді басқару әдісін таңдау және қолдану;

5) жол жүрісі саласындағы тәуекелдерді басқару жүйесін түзету;

6) бақылау іс-шараларын жоспарлау және жүргізу.

4. Жол жүрісі саласында қызметті жүзеге асыратын мемлекеттік органдар жол жүрісі саласындағы тәуекелдерді басқару және ішкі бақылау жүйесін қалыптастырады, онда мыналар қамтылуға тиіс:

1) орталық және жергілікті атқарушы органдардың лауазымды адамдарының тәуекелдерді басқару және ішкі бақылау жөніндегі өкілеттіктері мен функционалдық міндеттері, олардың жауапкершілігі;

2) тәуекелдерді басқару және ішкі бақылау рәсімдері;

3) тәуекелдердің жол берілетін мөлшеріне олардың жол жүрісі саласындағы сыныпталуы бойынша жеке-жеке лимиттер;

4) уәкілетті органға, орталық және жергілікті атқарушы органдарға тәуекелдерді басқару және ішкі бақылау жөніндегі есептілікті табыс етудің ішкі рәсімдері;

5) жол жүрісі саласындағы тәуекелдерді басқару жүйесінің тиімділігін бағалаудың ішкі критерийлері.

Жол жүрісі саласындағы тәуекелдерді басқару және ішкі бақылау жүйесін қалыптастыру тәртібін орталық және жергілікті атқарушы органдар өз құзыреті шегінде белгілейді.

5. Жол жүрісі саласындағы тәуекел дәрежесін бағалау критерийлері бақылау және қадағалау органдары мен уәкілетті органның бірлескен бұйрығымен бекітіледі және мемлекеттік органдардың ресми интернет-ресурстарында жарияланады.

6. Мемлекеттік органдардың бақылау қызметін жоспарлауы осы Заңда белгіленген жол жүрісі саласындағы тәуекелдерді басқару жүйесінің негізінде жүзеге асырылады.

21-бап. Жол жүрісі саласындағы мемлекеттік бақылау

Ескерту. 21-баптың тақырыбына өзгеріс енгізілді – ҚР 06.04.2024 № 71-VIII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

1. Жол жүрісі саласындағы мемлекеттік бақылауды уәкілетті мемлекеттік органдар Қазақстан Республикасының заңдарында, Қазақстан Республикасы Президентінің және Қазақстан Республикасы Үкіметінің актілерінде белгіленген өз құзыреті шегінде Қазақстан Республикасының Кәсіпкерлік кодексіне сәйкес жоспардан тыс тексеру және бақылау субъектісіне (объектісіне) бару арқылы профилактикалық бақылау нысанында жүзеге асырады.

2. Қазақстан Республикасы Кәсіпкерлік кодексінің 129-бабының 4-тармағында көзделген мемлекеттік бақылау осы Заңға сәйкес жүзеге асырылады.

Ескерту. 21-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 24.05.2018 № 156-VІ (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 06.04.2024 № 71-VIII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

22-бап. Жол жүрісі саласындағы мемлекеттік бақылауды жүзеге асыратын лауазымды адамдар

Мемлекеттік бақылауды жүзеге асыратын лауазымды адамдарға:

1) Қазақстан Республикасының жол жүрісі қауіпсіздігін қамтамасыз ету жөніндегі бас мемлекеттік инспекторы – уәкілетті орган ведомствосының басшысы;

2) Қазақстан Республикасының жол жүрісі қауіпсіздігін қамтамасыз ету жөніндегі бас мемлекеттік инспекторының орынбасарлары – уәкілетті орган ведомствосы басшысының орынбасарлары;

3) Қазақстан Республикасының жол жүрісі қауіпсіздігін қамтамасыз ету жөніндегі мемлекеттік инспекторлары – уәкілетті орган ведомствосының мемлекеттік бақылау жөніндегі мамандары;

4) облыстардың, республикалық маңызы бар қалалардың, астананың жол жүрісі қауіпсіздігін қамтамасыз ету жөніндегі бас мемлекеттік инспекторлары – уәкілетті органның аумақтық бөлімшелерінің басшылары;

5) облыстардың, республикалық маңызы бар қалалардың, астананың жол жүрісі қауіпсіздігін қамтамасыз ету жөніндегі бас мемлекеттік инспекторларының орынбасарлары – уәкілетті органның аумақтық бөлімшелері басшыларының орынбасарлары;

6) облыстардың, республикалық маңызы бар қалалардың, астананың, облыстық маңызы бар қалалардың, аудандардың жол жүрісі қауіпсіздігін қамтамасыз ету жөніндегі мемлекеттік инспекторлары – уәкілетті органның аумақтық бөлімшелерінің мемлекеттік бақылау жөніндегі мамандары жатады.

Ескерту. 22-бапқа өзгеріс енгізілді – ҚР 06.04.2024 № 71-VIII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

23-бап. Уәкілетті органның жол жүрісі саласындағы мемлекеттік бақылауды жүзеге асыратын лауазымды адамдарының құқықтары мен міндеттері

1. Уәкілетті органның жол жүрісі саласындағы мемлекеттік бақылауды жүзеге асыратын лауазымды адамдарының:

1) заңды тұлғаларға, дара кәсіпкерлерге және лауазымды адамдарға жол жүрісі қауіпсіздігін қамтамасыз ету саласындағы нормативтік құқықтық актілерді бұзушылықтарды жою туралы орындалуы міндетті нұсқамалар беруге, ал мұндай нұсқамалар бойынша қажетті шаралар қолданылмаған жағдайда, кінәлі адамдарды Қазақстан Республикасының заңдарында көзделген жауаптылыққа тартуға құқығы бар. Нұсқамаларды қолданылатын шаралар туралы ақпарат ұсыну мерзімдерін көрсете отырып, өз құзыретіне сәйкес жазбаша нысанда береді;

2) әлеуметтік, табиғи және техногендік сипаттағы төтенше жағдайлар мен олардың зардаптарының алдын алу және (немесе) жою, қолайсыз жол-климат жағдайлары кезінде; көлік құралдары мен жаяу жүргіншілердің қауіпсіз жүруі үшін қажетті жағдайлар жасау мақсатында бұқаралық іс-шаралар өткізу кезінде не егер көлік құралдарын пайдалану жол жүрісі қауіпсіздігіне қатер төндіретін болса; егер теміржол өтпелері оларды жол жүрісі үшін қауіпсіз жағдайда күтіп-ұстау қағидаларына сай келмесе; жолдарда жөндеу-құрылыс және басқа да жұмыстарды жүргізу кезінде; терроризмге қарсы операциялар және (немесе) күзет іс-шараларын жүргізу кезінде жекелеген жол учаскелерінде жол жүрісін уақытша шектеуге немесе оған тыйым салуға, оның ұйымдастырылуын өзгертуге;

3) жолдарда жол жүрісі қауіпсіздігін қамтамасыз ету саласындағы нормативтік құқықтық актілердің талаптарын бұза отырып жүзеге асырылатын жөндеу-құрылыс және басқа да жұмыстар жүргізуді шектеуге немесе оларға тыйым салуға;

4) көлік құралдары мен олардың тіркемелерін, тракторларды және басқа да өздігінен жүретін машиналарды Қазақстан Республикасының заңнамасында көзделген жағдайларда, оның ішінде мұндай тыйым салуға негіз болған себептер жойылғанға дейін мемлекеттік тіркеу нөмірі белгілерін алып қоя отырып, сондай-ақ тізбесін уәкілетті орган бекітетін ақаулар және жағдайлар болған кезде пайдалануға тыйым салуға, ал тиісті техникалық пайдалану қағидаларында көзделген ақаулар болған кезде троллейбустар мен трамвайларды пайдалануға тыйым салуға; тораптарының және агрегаттарының нөмірлері не мемлекеттік тіркеу нөмірі белгілері жасырын, қолдан жасалған, өзгертілген, сол сияқты көлік құралдарының таңбалануы тіркеу құжаттарында көрсетілген деректерге сәйкес келмеген кезде көлік құралдарын пайдалануға тыйым салуға;

5) іс жүргізуде жатқан істер мен материалдар бойынша жеке тұлғаларды және лауазымды адамдарды Қазақстан Республикасының заңында белгіленген тәртіппен шақыртуға, олардан қажетті түсініктемелер, анықтамалар және құжаттар (олардың көшірмелерін) алуға;

6) шұғыл медициналық көмекке мұқтаж жеке тұлғаларды медициналық ұйымға жеткізу үшін, сондай-ақ Қазақстан Республикасының заңнамасында көзделген басқа да жағдайларда, шет мемлекеттердің дипломатиялық, консулдық және өзге де өкілдіктеріне, халықаралық ұйымдарға тиесілі көлік құралдарынан және арнайы мақсаттағы көлік құралдарынан басқа, жеке және заңды тұлғалардың көлік құралдарын Қазақстан Республикасының Үкіметі айқындаған тәртіппен шығындарды өтей отырып пайдалануға;

7) жол жүрісі қағидаларының сақталуын техникалық бақылау құралдарын, жол-көлік оқиғасы орнында оның зардаптарының ауырлығын азайту мақсатында қолданылатын авариялық-құтқару жабдығын, сондай-ақ жол жүрісі қауіпсіздігін арттыруға ықпал ететін өзге де техникалық құралдарды, автоматтандырылған жүйелер мен аспаптарды әзірлеу және жасау жөніндегі мемлекеттік тапсырыс берушінің уәкілетті органға жүктелген функцияларын орындауға қатысуға;

8) іздестірудегі көлік құралдарын ұстауды Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес жүзеге асыруға;

9) жол жүрісі қауіпсіздігін қамтамасыз ету саласында айыппұл түрінде әкімшілік жаза қолдану туралы уақтылы орындалмаған қаулысы және (немесе) айыппұл төлеу қажеттігі туралы нұсқамасы бар адамға оларды орындағанға дейін мемлекеттік қызметтер көрсетуден бас тартуға;

10) ішкі істер органы қызметкерінің өміріне немесе денсаулығына жүргізуші тарапынан қауіп-қатер (құқыққа қарсы мінез-құлық, іздеудегі адаммен ұқсастық, масаң күйде деген күдік) болмаған жағдайларда, оған көлік құралының кабинасын (салонын) тастап кетуге рұқсат беруге құқығы бар.

2. Уәкілетті органның лауазымды адамдары Қазақстан Республикасының жол жүрісі туралы заңнамасының сақталуын бақылауды жүзеге асыруға міндетті.

Ескерту. 23-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 03.07.2017 № 83-VІ (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 19.04.2019 № 249-VІ (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 07.07.2020 № 361-VІ (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 19.04.2023 № 223-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 06.04.2024 № 71-VIII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

24-бап. Жол жүрісі саласындағы мемлекеттік бақылауды жүзеге асыру

1. Қазақстан Республикасының жол жүрісі қауіпсіздігін қамтамасыз ету жөніндегі бас мемлекеттік инспекторының өз құзыретіне жататын мәселелер бойынша:

1) жол жүрісі саласындағы мемлекеттік саясаттың негізгі бағыттарын тұжырымдауға және іске асыруға, сондай-ақ Қазақстан Республикасының орталық және жергілікті атқарушы органдарының қызметін үйлестіруге қатысуға;

2) Қазақстан Республикасының Үкіметімен, орталық және жергілікті атқарушы органдармен өзара қарым-қатынастарда уәкілетті органның атынан өкілдік етуге;

3) Қазақстан Республикасының орталық және жергілікті атқарушы органдарына және ұйымдарға Қазақстан Республикасының жол жүрісі туралы заңнамасын бұзушылықтарды жою туралы нұсқамалар (қаулылар, ұсынулар) енгізуге;

4) Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес халықаралық ұйымдарда және шет мемлекеттермен өзара қарым-қатынастарда Қазақстан Республикасының мүдделерін білдіруге;

5) облыстардың, республикалық маңызы бар қалалардың, астананың жол жүрісі қауіпсіздігін қамтамасыз ету жөніндегі бас мемлекеттік инспекторларының қызметіне басшылықты жүзеге асыруға құқығы бар.

2. Мемлекеттік инспекторлар жүргізілген мемлекеттік бақылау нәтижелері бойынша мынадай актілер шығарады:

1) тексеру жүргізу нәтижелері бойынша акт;

1-1) автомобиль жолдарына, жол құрылыстарына, жол жүрісін реттеудің техникалық құралдарына және теміржол өтпелеріне зерттеп-қарау жүргізу нәтижелері бойынша акт;

2) әкімшілік құқық бұзушылық туралы хаттама;

3) Қазақстан Республикасының жол жүрісі туралы заңнамасының талаптарын бұзушылықтарды жою туралы нұсқама;

4) Қазақстан Республикасының жол жүрісі туралы заңнамасы бұзылған жағдайда, кінәлі адамдарды әкімшілік жауаптылыққа тарту туралы қаулы.

3. Жеке және заңды тұлғалар жол жүрісі саласындағы нормалардың, қағидалардың, техникалық регламенттер мен ұлттық стандарттардың сақталуы тұрғысынан бақылауға жатады.

4. Уәкілетті орган Қазақстан Республикасы заңнамасының талаптарын бұзушылықтарды жою туралы орындалуы міндетті нұсқамалар береді, ал осы нұсқамалар бойынша қажетті шаралар қолданылмаған жағдайда, кінәлі адамдарды Қазақстан Республикасының заңдарында белгіленген жауаптылыққа тартады.

Ескерту. 24-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 03.07.2017 № 83-VІ (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 05.10.2018 № 184-VІ (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін алты ай өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

5-тарау. ЖОЛ ЖҮРІСІ ҚАУІПСІЗДІГІН ҚАМТАМАСЫЗ ЕТУГЕ ЖӘНЕ ЖОЛ-КӨЛІК ОҚИҒАЛАРЫНЫҢ ЗАРДАПТАРЫН ЖОЮҒА БАҒЫТТАЛҒАН ҚЫЗМЕТТІ БАСҚАРУ

25-бап. Жол жүрісін ұйымдастыру жөніндегі іс-шаралар

1. Көлік және коммуникация саласындағы уәкілетті орган, жергілікті атқарушы органдар, қарамағында жолдар бар жеке және заңды тұлғалар, сондай-ақ уәкілетті органның аумақтық бөлімшелері жол жүрісін ұйымдастыру жөніндегі іс-шараларды оның қауіпсіздігі мен жолдардың өткізу қабілетін арттыру мақсатында жүзеге асырады.

2. Жолдардың өткізу қабілетінің жоғары болуын және жол жүрісі қауіпсіздігін қамтамасыз ету мақсатында жол иелері:

1) жол жүрісін ұйымдастыру және аумақтық-көліктік жоспарлау жөніндегі құжаттама негізінде жол жүрісін ұйымдастыру және көліктік жоспарлау жөніндегі қызметті жүзеге асырады;

2) техникалық регламенттердің талаптарына сәйкес жол жүрісін реттеудің техникалық құралдарын тәулік бойы пайдалануды және жедел жөндеуді қамтамасыз етеді;

3) жолдарда жүріс жолағының ені мен саны тек қоғамдық көліктің, оның ішінде жеңіл рельсті көліктің жүрісін ғана қамтамасыз етуге мүмкіндік беретін жеке бөлінген жолдарды ұйымдастырады.

3. Аумақтық-көліктік жоспарлау және жол жүрісін ұйымдастыру жөніндегі іс-шараларды жүзеге асыратын мемлекеттік органдар өз құзыреті шегінде:

1) аумақтық-көліктік жоспарлау және жол жүрісін ұйымдастыру жөніндегі құжаттаманы әзірлеуді және бекітуді қамтамасыз етеді;

2) жобаларды келісуді және қаржыландыру көздерін айқындауды қоса алғанда, аумақтық-көліктік жоспарлау және жол жүрісін ұйымдастыру саласында бірлескен жобалауды және іс-шараларды іске асыруды өңіраралық және өңірлік үйлестіруді қамтамасыз етеді;

3) адамдар жаппай келетін объектілер салуды жоспарлау кезінде аумақтық көлік жүйелерінің тасымалдау және өткізу мүмкіндіктерін есепке алуға қойылатын талаптарды белгілейді;

4) елді мекендердің көлік жүйелерінің тасымалдау және өткізу қабылетін есепке алуды қамтамасыз ету мақсатында күрделі құрылыс объектілерін орналастыру және оларды көше-жол желісіне қосу тәртібіне қойылатын талаптарды белгілейді;

5) көліктік жоспарлау, көліктік инфрақұрылым объектілерін дамыту және орналастыру кезінде елді мекендердегі автомобильдендірудің қазіргі бар және перспективалық деңгейін есепке алуға қойылатын талаптарды белгілейді;

6) қызыл сызықтарды орнату және жаңартып отыру, олардың шекарасындағы аумақтарды пайдалану регламентін міндетті түрде сақтау, сондай-ақ көліктік инфрақұрылым объектілерінің жоспарлы орналастырылуы үшін аумақтарды резервке қою жөніндегі талаптарды енгізеді;

7) аумақтардың көліктік байланыстылығын және қолжетімділігін бағалаудың құқықтық критерийлерін және оған қойылатын нормативтік талаптарды белгілейді;

8) аумақтық-көліктік жоспарлау және жол жүрісін ұйымдастыру жөніндегі қызметтің өзара байланысын қамтамасыз етеді;

9) қолданылуы стандарттау жөніндегі құжаттарда регламенттелген және жол жүрісін ұйымдастыру жөніндегі құжаттамада көзделген техникалық құралдарды, құрылғылар мен конструкцияларды пайдаланады;

10) жол жүрісін реттеудің техникалық құралдарын орнатуға және пайдалануға қойылатын негізгі нормативтік құқықтық талаптарды белгілейді;

11) елді мекендерде және оларға іргелес аумақтарда көлік жүйелерінің орнықты жұмыс істеуін қамтамасыз ететін көлік жүйелеріне, жол жүрісін ұйымдастыруға және көліктік инфрақұрылымға қойылатын Қазақстан Республикасының заңнамасында көзделген өзге де талаптарды белгілейді.

4. Орталық және жергілікті атқарушы органдар өз құзыреті шегінде көлік ағынының нормативтен тыс жүктемесімен және қоршаған ортаға антропогендік жүктемемен сипатталатын, жекелеген қала аумақтарына көлік құралдарының кіруіне әртүрлі шектеулер енгізу арқылы жол жүрісін арнайы ұйымдастыру аймақтарын құруға құқылы.

5. Көше-жол желісінің көліктік-пайдалану сипаттамаларының көлік жүйесінің қажеттіліктеріне сәйкес келуін бақылау мақсатында орталық және жергілікті атқарушы органдар өз құзыреті шегінде жолдарда, елді мекендердің көшелерінде, олардың жекелеген учаскелерінде, көлік тораптарында, көше-жол желісіне тән учаскелерінде көлік құралдары жүрісінің параметрлері (қозғалыс жылдамдығы, қарқындылық, жүктеме деңгейі, жүру аралығы, жол жүрісін реттеудің техникалық құралдарының орналасуы мен жай-күйі) туралы деректерді жинау, өңдеу және жинақтау арқылы жол жүрісіне мониторингті жүзеге асырады.

6. Айрықша мақсаттағы автомобильдердің жүру қауіпсіздігін қамтамасыз ету мақсатында Астана және Алматы қалаларында – Қазақстан Республикасы Мемлекеттік күзет қызметі, ал басқа да әкімшілік-аумақтық бірліктерде ұлттық қауіпсіздік органдары автомобиль жолдары немесе автомобиль жолдарының жекелеген учаскелері (арнайы трассалар) бойынша олардың жүру жылдамдығы мен маршруттарын айқындауға және осы жолдарда көлік құралдарының жүруіне, аялдауына және тоқтап тұруына шектеу енгізуге, жол жүрісінің бағытын уақытша өзгертуге құқылы.

Күзет іс-шараларын жүргізу кезінде арнайы трассалардағы және оларға іргелес жатқан аумақтар мен акваториялардағы жөндеу, құрылыс, монтаж және өзге де жұмыстардың барлық түрлерінің жүргізілуі Қазақстан Республикасы Мемлекеттік күзет қызметімен келісу бойынша жүзеге асырылады. Күзет іс-шараларын жүргізу кезеңінде арнайы трассалардағы жөндеу, құрылыс, монтаж және өзге де жұмыстардың барлық түрлері тоқтатыла тұруы мүмкін.

Ескерту. 25-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 04.07.2014 N 233-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 27.10.2015 № 364-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 05.10.2018 № 184-VІ (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін алты ай өткен соң қолданысқа енгізіледі); 27.12.2019 № 291-VІ (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 05.11.2022 № 157-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

26-бап. Жол жүрісін ұйымдастыру процесінде оның қауіпсіздігін қамтамасыз ету жөніндегі негізгі талаптар

1. Қазақстан Республикасының аумағында көлік құралдарының оң жақпен жүруі белгіленген.

2. Қазақстан Республикасының бүкіл аумағында жол жүрісінің бірыңғай тәртібі, жол жүрісін реттеудің техникалық және басқа да құралдарының мақсаты мен қолданылуы жол жүрісі қағидаларында белгіленеді.

Қазақстан Республикасының жолдарында орнатылған жол белгілері мен сигналдар, жарық жол сигналдары және жолдардың таңбалануы Қазақстан Республикасы ратификациялаған халықаралық шарттарға сәйкес келуге тиіс.

3. Жол жүрісін ұйымдастыру жөніндегі қызмет қолданылуы техникалық регламенттерде регламенттелген және жол жүрісін ұйымдастырудың жобалары мен схемаларында көзделген техникалық құралдар мен конструкцияларды кешенді пайдалану негізінде қауіпсіздік талаптарына сәйкес жүзеге асырылуға тиіс.

27-бап. Жол жүрісін ұйымдастыруды өзгерту

1. Жол жүрісін ұйымдастыруды өзгерту жолдарда жаяу жүргіншілердің, көлік құралдарының және өздігінен жүретін машиналардың жүру бағыттарын өзгерту, жүруіне уақытша тыйым салу немесе уақытша шектеу енгізу, оның ішінде көлік құралдары, өздігінен жүретін машиналар қозғалысының жылдамдығын, олардың массасын, білікке түсетін жүктемені, габариттік мөлшерлерін шектеу арқылы жүзеге асырылады.

2. Жолдарда немесе жекелеген жол учаскелерінде жол жүрісін уақытша шектеу немесе оған тыйым салу, оны ұйымдастыруды өзгерту:

1) жол жүрісі қауіпсіздігіне, оның ішінде жеке адамдардың өміріне және (немесе) денсаулығына қатер төнген;

2) жолдардың сақталуына қатер төнген;

3) жол-көлік оқиғалары;

4) атмосфералық ауа химиялық және өзге де заттар концентраттарының жол берілетін шекті нормативтерінен артық ластанған;

5) дүлей зілзалалар, қолайсыз жол-климат жағдайлары;

6) бұқаралық, спорттық және өзге де іс-шаралар өткізгенде көлік құралдары мен жаяу жүргіншілердің қауіпсіз жүруі үшін қажетті жағдайлар жасау мақсатында не көлік құралдарын пайдалану жол жүрісі қауіпсіздігіне қатер төндірген;

7) егер теміржол өтпелері жол жүрісі қауіпсіздігін қамтамасыз ету талаптарына сай келмеген;

8) жолдарда жөндеу-құрылыс және басқа да жұмыстар жүргізілген;

9) терроризмге қарсы операциялар және (немесе) күзет іс-шаралары жүргізілген;

10) әлеуметтік, табиғи және техногендік сипаттағы төтенше жағдайлар мен олардың зардаптарын алдын алу және (немесе) жою жөніндегі іс-шаралар жүргізілген;

11) жолдардың конструктивтік элементтері жай-күйінің көрсеткіштері жол жүрісі қауіпсіздігін қамтамасыз етудің техникалық нормаларына сәйкес келмеген;

12) мыналар:

жолдардың нормативтік өткізу қабілетін қамтамасыз ету мақсатында ақылы қолжетімділікті қамтамасыз ету;

белгіленген уақытта көлік құралдарының белгілі бір санаттарының кіруіне шектеу қою немесе тыйым салу;

жүк және транзиттік көлік құралдарының жүруін шектеу арқылы нормативтен артық жүктеме болған;

13) мынадай:

айрықша мақсаттағы автомобильдермен ілесіп жүрген кезде;

ұйымдастырылған автобус колонналарының;

әскери колонналардың жол жүрісі қауіпсіздігін қамтамасыз ету жөніндегі іс-шаралар жүргізілген жағдайларда енгізіледі.

3. Осы баптың 2-тармағында көзделген жағдайлар басталған кезде жолдарда көлік құралдарының жүруіне уақытша тыйым салу немесе оған уақытша шектеу енгізу туралы шешімді жол иелері уәкілетті органдармен бірлесе отырып, өз құзыреті шегінде қабылдайды.

4. Жол иелері осы баптың 2-тармағында көзделген жағдайлар басталған кезде бұл туралы жол жүрісіне қатысушыларға бұқаралық ақпарат құралдары арқылы хабарлай отырып, жолдарда немесе жекелеген жол учаскелерінде жол жүрісін уақытша шектеу немесе оған тыйым салу, оны ұйымдастыруды өзгерту жөнінде шұғыл шаралар қолданады.

5. Көлік құралдары мен жаяу жүргіншілердің қауіпсіз жүруін қамтамасыз ету мақсатында уәкілетті орган жолдарда жол жүрісі қауіпсіздігін қамтамасыз ету саласындағы нормативтік құқықтық актілердің талаптарын бұза отырып жүзеге асырылатын жөндеу-құрылыс және басқа да жұмыстардың жүргізілуін шектеу немесе оған тыйым салу жөнінде шаралар қолдануға құқылы.

28-бап. Заңды тұлғалар мен дара кәсіпкерлерге жол жүрісі қауіпсіздігін қамтамасыз ету бойынша қойылатын талаптар

1. Көлік құралдарын пайдалануға байланысты қызметті жүзеге асыратын заңды тұлғалар мен дара кәсіпкерлер:

1) жүргізушілердің жұмысын жол жүрісі процесінде қауіпсіздікті қамтамасыз ететін талаптарға сәйкес ұйымдастыруға;

2) Қазақстан Республикасының автомобиль көлігі туралы заңнамасында белгіленген жүргізушілердің еңбек және демалыс режимін сақтауға;

3) автомобиль және қалалық жерүсті электр көлігі жүргізушілерінің және басқа да қызметкерлерінің біліктілігін арттыру үшін жол жүрісі қауіпсіздігін қамтамасыз ететін жағдайлар жасауға;

4) жол-көлік оқиғаларының және осы Заңды бұзушылықтардың себептерін талдауға және жоюға;

5) көлік құралдарының техникалық жай-күйін, жарамды күйде пайдаланылуын бақылауды қамтамасыз етуге;

6) жүргізушілерді рейс алдындағы және рейстен кейінгі медициналық қарап тексеруден өткізуді қамтамасыз етуге;

7) жүргізушілердің жол-көлік оқиғаларында зардап шеккендерге алғашқы көмек көрсету дағдыларын жетілдіру жөнінде іс-шараларды ұйымдастыруға міндетті.

2. Автомобиль және қалалық жерүсті электр көлігімен тасымалдау жөніндегі қызметті жүзеге асыратын мамандандырылған кәсіпорындар жүктердің түрлерін, оларды тасымалдау ерекшеліктерін ескере отырып, жол жүрісі қауіпсіздігін қамтамасыз етуге арналған арнайы қағидаларды белгілейді және көлік құралдары жүргізушілеріне талаптар қояды.

Ескерту. 28-бапқа өзгеріс енгізілді – ҚР 07.07.2020 № 361-VІ Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі).

29-бап. Жол жүрісі қауіпсіздігін медициналық қамтамасыз ету

1. Жол жүрісі қауіпсіздігін медициналық қамтамасыз ету:

1) көлік құралдарын басқару құқығын алуға үміткер адамды медициналық қарап тексеруден, механикалық көлік құралдары жүргізушісін қайта медициналық қарап тексеруден, жүргізуші куәлігінің қолданылу мерзімінің аяқталуына байланысты оны ауыстырған кезде механикалық көлік құралдары жүргізушісін медициналық қарап тексеруден өткізу;

2) көлік құралдары жүргізушілерін рейс алдындағы және рейстен кейінгі медициналық қарап тексеруден өткізу;

3) жол-көлік оқиғаларында зардап шеккендерге уақтылы медициналық көмек көрсету;

4) жол жүрісіне қатысушыларға, парамедиктерге, уәкілетті органның және азаматтық қорғау саласындағы уәкілетті органның қызметкерлеріне жол-көлік оқиғаларында зардап шеккендерге алғашқы көмек көрсету тәсілдеріне оқыту болып табылады.

2. Медициналық қарап тексерудің мақсаты көлік құралдарын басқару құқығын алуға үміткер адамның және механикалық көлік құралдары жүргізушісінің жүргізуші қызметіне медициналық қарсы көрсетілімдері немесе шектеулерін айқындау болып табылады.

3. Жол жүрісі қауіпсіздігін медициналық қамтамасыз ету жөніндегі талаптардың сақталуына бақылауды жүзеге асыру мақсатында денсаулық сақтау саласындағы уәкілетті орган медициналық көрсетілімдері бойынша механикалық көлік құралын басқаруға рұқсат берілген адамдарды өз құзыреті шегінде уәкілетті органдардың пайдаланушылары қол жеткізе алатын автоматтандырылған дерекқорға енгізеді.

4. Медициналық көрсетілімдер бойынша механикалық көлік құралын басқаруға рұқсат берілген адамдарды автоматтандырылған тіркеу мен есепке алу және уәкілетті органдар пайдаланушыларының автоматтандырылған дерекқорына қол жеткізу тәртібін денсаулық сақтау саласындағы уәкілетті орган белгілейді.

5. Қайта медициналық қарап тексеру мынадай мерзімдерде өткізіледі:

1) жолаушылар, қауіпті жүктер тасымалдауды орындайтын механикалық көлік құралдарының жүргізушілері – әрбір үш жыл сайын, ал елу жасқа толғандар – жыл сайын;

2) механикалық көлік құралдарының алпыс бес жасқа толған жүргізушілері және мүгедектігі бар жүргізушілер – әрбір екі жыл сайын.

6. Денсаулық сақтау саласындағы уәкілетті орган айқындаған жағдайларда медициналық көрсетілімдері болған кезде қайта медициналық қарап тексеруден өту қысқартылады, бірақ кемінде бір жылға дейін қысқартылады.

7. Механикалық көлік құралдарын масаң күйде басқарғаны үшін не осындай күйдегі адамның басқаруына механикалық көлік құралын бергені үшін не жүргізушінің масаң күйде екенін анықтау үшін медициналық куәландырудан өтуден жалтарғаны үшін механикалық көлік құралдарын басқару құқығынан айырылған адамдар осындай құқығын қалпына келтіру алдында, бірақ механикалық көлік құралдарын басқару құқығынан айыру мерзімі өткенге дейін бір айдан ерте емес мерзімде қайта медициналық қарап тексеруден өтуге тиіс.

8. Механикалық көлік құралдары жүргізушілерін себептерін көрсете отырып, қайта медициналық қарап тексеруге мерзімінен бұрын жіберуге:

1) адамдардың механикалық көлік құралдарын, өздігінен жүретін машиналарды басқаруына рұқсат беруге тыйым салатын немесе оларды басқару құқығына шектеу белгілейтін аурулар мен қарсы айғақтар тізбесіне енгізілген ауру белгілері пайда болған кезде – уәкілетті орган, механикалық көлік құралының жүргізушісі жалданып жұмыс істейтін жалдаушы;

2) механикалық көлік құралының жүргізушісінен адамдардың механикалық көлік құралдарын басқаруына рұқсат беруге тыйым салатын немесе оларды басқару құқығына шектеу белгілейтін аурулар мен қарсы көрсетілімдер тізбесіне енгізілген ауру анықталған кезде – денсаулық сақтау ұйымы бастамашы болуы мүмкін.

9. Механикалық көлік құралдары жүргізушілерінің қайта медициналық қарап тексеруден уақтылы өтуіне бақылау:

1) жүргізуші куәлігін беру және ауыстыру, сондай-ақ ол алып қойылғаннан кейін қайтарылған кезінде;

2) алып тасталды - ҚР 29.03.2016 № 479-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік жиырма бір күн өткен соң қолданысқа енгізіледі);

3) механикалық көлік құралдары жүргізушілерін жұмысқа қабылдау кезінде және олармен еңбек қатынастары кезеңінде жүзеге асырылады.

10. Механикалық көлік құралдары жүргізушілерін рейс алдындағы және рейстен кейінгі медициналық қарап тексеруден:

1) көлік құралдарын пайдалануға байланысты қызметті жүзеге асыратын заңды тұлғалар мен дара кәсіпкерлер;

2) көлік құралдары жүргізушілерін даярлау жөніндегі оқу ұйымдары өткізеді.

11. Жол-көлік оқиғаларында зардап шеккендерге медициналық көмек:

1) алғашқы сағат ішінде жол-көлік оқиғасы болған жерде және медициналық ұйымға бара жатқан жолда алғашқы көмек;

2) жол-көлік оқиғасы болған жерде, медициналық ұйымға бара жатқан жолда және медициналық ұйымда шұғыл медициналық көмек;

3) жол-көлік оқиғасында зардап шеккендерге медициналық ұйымдарда амбулаториялық, стационарды алмастыратын және стационарлық жағдайларда мамандандырылған медициналық көмек көрсетуді қамтиды.

Ескерту. 29-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 29.03.2016 № 479-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік жиырма бір күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 07.07.2020 № 361-VІ (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 03.10.2024 № 130-VIII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

30-бап. Орнықты көлік

1. Жол жүрісі процесінде қоршаған ортаға келеңсіз әсер ету деңгейін төмендетуге мүмкіндік беретін көлік құралдары орнықты көлік болып табылады.

2. Орнықты көлік:

1) көліктерді пайдаланушылардың көлік қажеттіліктерін аз шығын жұмсай отырып, барынша қанағаттандыру, сондай-ақ экономиканың бәсекеге қабілеттілігі және өңірлік дамудың теңгерімділігі үшін барлық көлік түрлерінің қолжетімділігін, ұтқырлығын және жұмыс істеуін;

2) шығарындылар мен қалдықтарды азайтуды, сондай-ақ алып жатқан аумаққа барынша аз әсер етуді және шуды азайту шараларын қамтамасыз етуге тиіс.

3. Орнықты көлікке велосипедтер және экологиялық көлік құралдары жатады.

4. Көлік және коммуникация саласындағы уәкілетті орган:

1) орнықты көлікті ұйымдастыру және оның жұмыс істеуі саласында нормативтік құқықтық актілерді әзірлейді және бекітеді;

2) орнықты көліктің жұмыс істеуін қамтамасыз етеді.

5. Облыстардың, республикалық маңызы бар қалалардың және астананың жергілікті атқарушы органдары орнықты көлікті дамытуды ескере отырып, көліктік жоспарлауды қамтамасыз етеді.

31-бап. Интеллектуалды көлік жүйесі

1. Интеллектуалды көлік жүйесі өзара байланысты автоматтандырылған жүйелер кешені негізінде:

1) жол жүрісін және барлық көлік түрлерінің жұмысын басқарады;

2) жол жүрісі қауіпсіздігін және мониторингін қамтамасыз етеді;

2-1) жолаушыларды, багажды, жүктерді және пошта жөнелтілімдерін тасымалдау жөніндегі қызметке мониторинг пен бақылауды қамтамасыз етеді;

3) жол жүрісіне қатысушыларға көліктік қызмет етудің ұйымдастырылуы туралы ақпарат береді;

4) көліктік ахуалды бағалау үшін бастапқы деректерді жинайды;

5) жол-көлік ахуалы туралы ақпаратты қалыптастырады;

6) криминалдық және төтенше жағдайлар туындаған жағдайда және Қазақстан Республикасының жол жүрісі туралы және автомобиль көлігі туралы заңнамасын құқық бұзушылықтар туралы ақпаратты тиісті уәкілетті органдарға жедел түрде береді;

2. Көлік және коммуникация саласындағы уәкілетті орган:

1) интеллектуалды көлік жүйелерін ұйымдастыру және олардың жұмыс істеуі саласында нормативтік құқықтық актілерді әзірлейді және бекітеді;

2) көлік жүйесінің жұмыс істеуін қамтамасыз етеді.

3. Облыстардың, республикалық маңызы бар қалалардың және астананың жергілікті атқарушы органдары:

1) жол жүрісін ұйымдастыру және жедел басқару мақсатында жергілікті атқарушы органдар құрамында мамандандырылған құрылымдар құруды;

2) жол жүрісін және қалалық жолаушылар көлігін басқарудың қазіргі заманғы интеллектуалды жүйелерін енгізуді;

3) кептеліс жағдайларында жол-пайдалану қызметтерінің жұмысына қойылатын талаптарды белгілеуді;

4) жол жүрісі саласындағы мемлекеттік бақылау шараларын күшейтуді;

5) көліктік жоспарлау мен жол жүрісін ұйымдастыруды жетілдіруді қамтамасыз етеді.

Ескерту. 31-бапқа өзгеріс енгізілді – ҚР 02.01.2021 № 399-VІ (01.07.2021 бастап қолданысқа енгізіледі); 06.04.2024 № 71-VIII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

32-бап. Жол-көлік оқиғаларында зардап шеккен адамдарға көмек көрсету және олардың зардаптарын жою

1. Денсаулық сақтау саласындағы уәкілетті орган азаматтық қорғау саласындағы, көлік және коммуникация саласындағы органдармен, уәкілетті органмен бірлесіп, жол-көлік оқиғаларына жедел ден қою және онда зардап шеккен адамдарға уақтылы кешенді көмек көрсету тәртібін айқындайды.

2. Жол-көлік оқиғалары кезінде жедел ден қою және зардап шеккен адамдарға уақтылы кешенді көмек көрсету:

1) жол-көлік оқиғаларында зардап шеккен адамдарға алғашқы және келесі сағаттарда көмек көрсету жүйесін әзірлеу және бекіту негізінде қамтамасыз етіледі. Жүйенің міндетті элементтері:

шұғыл шақыру жүйесін енгізу;

денсаулық сақтау саласындағы уәкілетті орган бекітетін Қазақстан Республикасының азаматтарын оқыту қағидаларына сәйкес адамдарды алғашқы көмек көрсету дағдыларына жалпы білім беретін оқу бағдарламалары, сондай-ақ көлік құралдарын басқару құқығын алуға үміткер адамдарды даярлау шеңберінде оқыту;

жол-көлік оқиғаларының төтенше жағдайлары туралы хабарлау, сондай-ақ уәкілетті органдардың тиісті бөлімшелеріне ақпаратты жедел және бір-ақ рет беру үшін бірыңғай жалпыұлттық телефон нөмірін енгізу;

тиісті уәкілетті органдар лауазымды адамдарының ақпарат алу, оқиға орнына шығу және келу, зардап шеккендерге білікті көмек көрсетудің басталу уақыттарын тіркеу;

зардап шеккендерді көлік құралынан және басқа да обьектілерден жедел шығарып алуды қамтамасыз ету;

жол-көлік оқиғаларының салдарынан зардап шеккендерге алғашқы көмек көрсету;

төтенше жағдайлардың салдарын жою;

тиісті уәкілетті органдармен жол-көлік оқиғаларында зардап шеккен адамдарға көмек көрсету бойынша бірлескен жоспарлы оқу-жаттығулар өткізу болып табылады;

2) алғашқы көмек көрсету және көрсетілетін алғашқы көмектің сапасын бағалау жүйесін әзірлеу және бекіту;

3) дене жарақаттарын, сондай-ақ психологиялық жарақаттарды барынша азайту мақсатында жол-көлік оқиғаларында зардап шеккендерді және жол-көлік оқиғалары салдарынан қаза тапқандардың туыстарын ерте кезеңде оңалтуды және қолдауды қамтамасыз ету;

4) жол-көлік оқиғаларына ұшырағандарды оңалту үшін:

үшінші тұлғалар алдында міндетті жауапкершілікті белгілеу;

көлік құралдары иелерінің үшінші тұлғалар алдындағы азаматтық-құқықтық жауапкершілігін сақтандыруды халықаралық өзара тану арқылы жол жүрісіне қатысушылардың сақтандыру жүйесін құру;

5) кінәлі тұлғаларды жауаптылыққа тарту және зардап шеккендерге құқықтық көмек көрсету мақсатында жол-көлік оқиғаларының мұқият тексерілуін қамтамасыз ету;

6) жол-көлік оқиғаларына байланысты себептер мен зардаптарды жою жөніндегі шараларды жетілдіру саласындағы зерттеулер мен әзірлемелерді көтермелеу негізінде қамтамасыз етіледі.

Ескерту. 32-бапқа өзгеріс енгізілді – ҚР 07.07.2020 № 361-VІ Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі).

33-бап. Шұғыл шақыру жүйесінің операторы

Шұғыл шақыру жүйесінің операторы мынадай функцияларды жүзеге асырады:

1) шұғыл шақыру жүйесін пайдалану;

2) шұғыл шақыру жүйесін құру және дамыту жөніндегі жобаны басқару;

3) шұғыл шақыру жүйесінің аппараттық-бағдарламалық кешеніне жүйелі-техникалық қызмет көрсету;

4) шұғыл шақыру жүйесіндегі ақпаратты қорғауды қамтамасыз ету;

5) алып тасталды - ҚР 25.06.2020 № 347-VІ Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі);

6) шұғыл шақыру жүйесіндегі шұғыл қимылдайтын жедел қызметтерді шақыру құрылғыларын тіркеу және есепке алу;

7) абоненттерді сәйкестендіру карталарын шығару.

Ескерту. 33-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 25.06.2020 № 347-VІ Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі).

34-бап. Пайдаланылып жүрген көлік құралдарын шұғыл қимылдайтын жедел қызметтерді шақыру құрылғыларымен жарақтандыру

Ескерту. 34-бап алып тасталды - ҚР 19.04.2019 № 249-VІ Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі).

35-бап. Қоғамдық бірлестіктердің жол жүрісі қауіпсіздігін қамтамасыз ету жөніндегі іс-шараларды жүзеге асыруға қатысуы

1. Жол жүрісіне қатысушылардың құқықтары мен заңды мүдделерін қорғау үшін құрылған қоғамдық бірлестіктер жол-көлік оқиғаларын болғызбау мақсатында өздерінің жарғыларына сәйкес Қазақстан Республикасының заңдарында белгіленген тәртіппен:

уәкілетті органдарға стандарттау жөніндегі құжаттарды жетілдіру жөнінде ұсыныстар, сондай-ақ ұлттық, мемлекетаралық стандарттарды, ұлттық техникалық-экономикалық ақпарат сыныптауыштарын және стандарттау жөніндегі ұсынымдарды, жол жүрісі және оның қауіпсіздігін қамтамасыз ету саласындағы техникалық нормалар мен басқа да нормативтік құжаттарды әзірлеу, өзгерістер енгізу, қайта қарау және күшін жою жөнінде ұсыныстар енгізуге;

қоғамдық бірлестіктер мүшелерінің өтініші бойынша жол-көлік оқиғаларының себептері мен мән-жайларына зерттеу жүргізуге, материалдарды прокуратураға беруге және сотта өз мүшелерінің мүдделерін білдіруге;

авариялардың профилактикасы жөнінде іс-шаралар жүргізуге;

Қазақстан Республикасының заңнамасына қайшы келмейтін өзге де өкілеттіктерді жүзеге асыруға құқығы бар.

2. Уәкілетті орган қоғамдық бірлестіктердің келісуімен оларды жол жүрісі қауіпсіздігін қамтамасыз ету жөніндегі іс-шараларды әзірлеуге және жүргізуге тартуға құқылы.

Ескерту. 35-тармаққа өзгеріс енгізілді - ҚР 05.10.2018 № 184-VІ Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін алты ай өткен соң қолданысқа енгізіледі).

6-тарау. ЖОЛДАРДЫҢ ҚАУІПСІЗДІГІН ЖӘНЕ ОЛАРДЫҢ ӨТКІЗУ ҚАБІЛЕТІН
ҚАМТАМАСЫЗ ЕТУГЕ БАҒЫТТАЛҒАН ҚЫЗМЕТТІ БАСҚАРУ

36-бап. Жолдарды жобалау, салу, реконструкциялау, жөндеу, күтіп-ұстау және оларды басқару кезінде жол жүрісі қауіпсіздігін қамтамасыз ету жөніндегі негізгі талаптар

1. Қазақстан Республикасының аумағында жолдарды жобалау, салу, реконструкциялау, жөндеу, күтіп-ұстау және оларды басқару сы Заңда, автомобиль жолдары саласындағы техникалық регламенттерде белгіленген жол жүрісі қауіпсіздігі талаптары негізінде және оларды сақтай отырып орындалуға тиіс.

Жолдарды жобалау, салу және реконструкциялау кезінде жол жүрісі қауіпсіздігіне теріс әсер ететін инженерлік шешімдер есебінен күрделі шығындарды азайтуға жол берілмейді.

2. Жолдарды жобалауға, салуға, жөндеуге, күтіп-ұстауға және оны жол жүрісі қауіпсіздігін қамтамасыз ету бөлігінде басқаруға арналған нормативтік, жобалау және техникалық құжаттама уәкілетті орган белгілейтін тәртіппен келісуге және бекітуге жатады.

3. Жолдардың жай-күйінің жол жүрісі қауіпсіздігін қамтамасыз ету бөлігінде белгіленген талаптарға сай келуі үшін жауапкершілік жобалау кезеңінде – тапсырыс беруші мен жобаны орындаушыға, ал реконструкциялау және салу кезеңдерінде тапсырыс беруші мен жұмыстарды орындаушыға жүктеледі.

4. Пайдалану процесінде жолдардың жай-күйінің осы Заңның белгіленген талаптарына, қағидаларға, техникалық регламенттерге сай келуін қамтамасыз ету жөніндегі міндет иелігінде (қарамағында) жолдар бар жеке және заңды тұлғаларға жүктеледі.

5. Халықаралық автомагистральдар мен азиялық автомобиль жолдары желілеріне кіретін жолдар халықаралық келісімдердің талаптарына сай болуға тиіс.

Ескерту. 36-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 29.09.2014 N 239-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 03.07.2017 № 83-VІ (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 19.04.2023 № 223-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 03.10.2024 № 130-VIII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

37-бап. Жолдардың, теміржол өтпелерінің және басқа да жол құрылыстарының жай-күйіне жауапты лауазымды адамдарға және өзге де тұлғаларға қойылатын негізгі талаптар

1. Жолдардың, теміржол өтпелерінің және басқа да жол құрылыстарының жай-күйіне жауапты лауазымды адамдар және өзге де тұлғалар:

1) жолдарды, теміржол өтпелерін және басқа да жол құрылысжайларын ұлттық стандарттардың, нормалар мен қағидалардың талаптарына сәйкес жол жүрісіне қауіпсіз күйде күтіп-ұстауға;

2) жекелеген жол учаскелерін пайдалану жол жүрісі қауіпсіздігіне қатер төндірсе, олардағы жол жүрісіне кедергіні дер кезінде жою, жол жүрісіне тыйым салу немесе оны шектеу шараларын қолдануға міндетті.

2. Жолдарда жұмыстардың жүргізілуіне жауапты лауазымды адамдар және өзге де тұлғалар жұмыс жүргізілетін жерлерде жол жүрісі қауіпсіздігін қамтамасыз етуге міндетті. Осы жерлер, сондай-ақ жұмыс істемейтін жол машиналары, жұмыс аяқталғаннан кейін қалған, жол шегінен тысқары жерге шығарылуға болмайтын құрылыс материалдары, конструкциялар белгіленген нормаларға сәйкес келетін бағыттау және қоршау құрылғыларымен, жол белгілерімен, ал тәуліктің қараңғы мезгілінде және көріну жеткіліксіз жағдайларда қосымша қызыл немесе сары сигнал оттарымен белгіленуге тиіс.

Жолдағы жұмыстар аяқталғаннан кейін көлік құралдары мен жаяу жүргіншілердің қауіпсіз жол жүрісі жағдайлары қамтамасыз етілуге тиіс.

3. Тиісті лауазымды адамдар және өзге де тұлғалар:

1) түрлі санаттағы мүгедектігі бар адамдардың қажеттіліктерін ескере отырып, қалаларда және жолдарда жол жүрісін ұйымдастыру және көліктік жоспарлау жөніндегі құжаттаманы, жолдарды жол жүрісін реттеудің техникалық құралдарымен жабдықтауды; жолдарды, жол құрылыстарын салу, реконструкциялау жобаларын уәкілетті орган айқындайтын тәртіппен;

2) жолдарда бұқаралық, спорттық және өзге де іс-шаралар өткізудің схемалары мен маршруттарын уәкілетті органмен келіседі.

Ескерту. 37-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 03.07.2017 № 83-VІ (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 05.10.2018 № 184-VІ (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін алты ай өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

38-бап. Жолдың жүру бөлігінде жол жұмыстарын және басқа да жұмыстарды орындайтын субьектілерге қойылатын талаптар

1. Жолдардың жүру бөлігіндегі жол және басқа да жұмыстар, оның ішінде авариялық-құтқару жұмыстары уәкілетті орган мен автомобиль жолдарын басқарушыға хабарлама берілгеннен кейін жүзеге асырылуға тиіс.

Жол және басқа да жұмыстардың, оның ішінде авариялық-құтқару жұмыстарының жүргізілетіні туралы хабарламаны жұмыстарды жүргізуші жұмыстар жүргізілетін учаске, жұмыстардың мерзімдері және байланыс деректері (мекенжай мен телефон) туралы ақпаратты көрсете отырып жібереді.

Көлік құралдары мен жаяу жүргіншілердің қозғалысын өзгерту не шектеу қажеттілігі жоқ жолдың жүру бөлігінің астында электрмен жабдықтау желілерін салу кезінде уәкілетті органға хабарлау талап етілмейді.

2. Жолдарда жұмыстардың жүргізілуіне жауапты лауазымды адамдар және өзге де тұлғалар жол жұмыстары және басқа да жұмыстар жүргізілетін жерлерде қозғалыс қауіпсіздігін:

1) елді мекендерде жол жұмыстары және басқа да жұмыстар жүргізілетін жерден кемінде елу метр және елді мекендерден тысқары жерлерде үш жүз метр қашықтықта жол жүрісіне қатысушыларды аталған жұмыстардың жүргізіліп жатқаны туралы ескертетін ақпарат қалқандары мен қажетті жол белгілерін орнату;

2) елді мекендерде жол жұмыстары және басқа да жұмыстар аймағында көлік құралдары қозғалысының ең жоғары рұқсат етілген жылдамдығын сағатына отыз километрден аспайтын, елді мекендерден тысқары жерлерде сағатына алпыс километрден аспайтын етіп белгілеу арқылы қамтамасыз етуге міндетті. Ұзақ қашықтықтағы жол жұмыстары және басқа да жұмыстар аймақтарында жылдамдықты шектеу тиісті белгілерді орнату арқылы жүйелі мерзімділікпен қайталанып отыруы қажет;

3) көлік құралдарының жол жүрісі жүзеге асырылуы қажет жолақтарды тиісті және анық көрінетін тігінен және көлденеңінен жол таңбаларымен белгілеу;

4) уәкілетті органмен бірлесіп, жол жұмыстары және басқа да жұмыстар аймағында көлік құралдары қозғалысының шектеулі жылдамдығының сақталуын бақылау жөніндегі іс-шараларды жүйелі жүргізу;

5) жолдың жүру бөлігінде жол жұмыстарымен және басқа да жұмыстармен айналысып жатқан адамдарды тәуліктің кез келген уақытында олардың алыс қашықтықтан көрінуін қамтамасыз ететін, халықаралық және ұлттық стандарттардың талаптарына сай келетін сигналдық қорғаныш киіммен жарақтандыру арқылы қамтамасыз етуге міндетті.

3. Жолдың бұру жолақтарының шекараларында:

1) жолдарды салуға, реконструкциялауға, күрделі жөндеуге, жөндеуге және күтіп-ұстауға, сондай-ақ жол сервисі, жол қызметі, сыртқы (көрнекі) жарнама объектілерін, полиция, санитариялық-эпидемиологиялық бақылау, кедендік, шекаралық, көліктік бақылау бекеттерін, ветеринариялық және фитосанитариялық бақылау бекеттерін орналастыруға, көлік құралдары мен жаяу жүргіншілердің қозғалысын өзгерту не шектеу қажеттілігі жоқ жолдың жүру бөлігінің астында электрмен жабдықтау желілерін салуға байланысты емес жұмыстарды орындауға;

2) жолға күтім жасауға, оны салуға, реконструкциялауға, күрделі жөндеуге, жөндеуге және күтіп-ұстауға арналмаған және жол сервисі, жол қызметі, сыртқы (көрнекі) жарнама обьектілеріне, полиция, санитариялық-эпидемиологиялық бақылау, кедендік, шекаралық, көліктік бақылау бекеттеріне, ветеринариялық және фитосанитариялық бақылау бекеттеріне жатпайтын үйлерді, құрылыстарды, ғимараттарды және басқа да объектілерді орналастыруға;

3) жолдың бұру жолағын күтіп-ұстау немесе жолды жөндеу жөніндегі жұмыстарды қоспағанда, жер учаскелерін жыртуға, шөп шабуға, ағаш кесуді жүзеге асыруға және орман екпелері мен өзге де көпжылдық екпелерді зақымдауға, шым қабатты және топырақты ойып алуға тыйым салынады.

Ескерту. 38-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 07.11.2014 № 248-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 24.05.2018 № 156-VІ (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 29.06.2020 № 352-VІ (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

39-бап. Жол пайдаланушыларға қатысты жол қауіпсіздігін қамтамасыз ету

1. Жолдарда тек мемлекеттік тіркеуден өткен және жарамды техникалық күйдегі көлік құралдарының жүруіне рұқсат етіледі.

2. Көлік құралдары жолдың жүру бөлігімен тек осы Заңның талаптарына және жол жүрісі қағидаларына сәйкес қозғалады.

3. Жолдарда:

1) жолдың жүру бөлігінде және тротуарда материалдарды жинап қоюға, оларды және заттарды сақтауға;

2) тұрақты және уақытша кіретін және шығатын жерлерді, басқа жолдармен қосылыстар және қиылыстар жасауға;

3) жолдың жүру бөлігіне кедергілер, шлагбаумдар орнатуға және басқа да тәсілдермен көлік құралдарының жол жүрісіне бөгет жасауға;

4) жол қызметінің, сыртқы (көрнекі) жарнаманың, полиция, санитариялық-эпидемиологиялық бақылау, кедендік, шекаралық, көліктік бақылау бекеттерінің, ветеринариялық және фитосанитариялық бақылау бекеттерінің нұсқағыштарын қоспағанда, бұру жолағында жол жүрісіне жатпайтын белгілер, нұсқағыштар орнатуға;

5) әрбір бағытта көлік құралдарының жол жүрісі үшін жолдың бөлек жүру бөліктері болмаған және әртүрлі деңгейлерде жолдардың қиылыстары жайластырылмаған кезде көлік құралы қозғалысының жылдамдығын сағатына бір жүз километрден асатын етіп белгілеуге;

6) автомобильдердің, тракторлардың, басқа да өздігінен жүретін және тіркемелі көлік құралдарының зауыттық сынақтарын жүргізуге;

7) алып тасталды – ҚР 03.10.2024 № 130-VIII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен;

8) схемалар мен маршруттарды уәкілетті органмен келіспей бұқаралық, спорттық және өзге де іс-шаралар өткізуге тыйым салынады.

4. Автомагистральдарда жаяу жүргіншілердің, сондай-ақ көлік құралынан тыс жерде үй жануарларының болуына тыйым салынады.

Ескерту. 39-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 07.11.2014 № 248-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 03.07.2017 № 83-VІ (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 03.10.2024 № 130-VIII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

40-бап. Жаяу жүргіншілердің жол жүрісі қауіпсіздігін қамтамасыз етудің негізгі шаралары

1. Жаяу жүргіншілердің жол жүрісі қауіпсіздігін қамтамасыз ету жөніндегі қызмет:

1) көлік құралдарының бәсең қауіпсіздігін жақсартуға;

2) жолдарды пайдаланудың қауіпсіз жағдайларын жасауға, оның ішінде жылдамдықты басқаруға, жаяу жүргіншілер мен көлік құралдарының көрінуін арттыруға, көлік құралдарының инженерлік-техникалық сипаттамаларын жақсартуға;

3) жүргізушілерге ақпарат беру, оларды оқыту және олардың жол жүрісі қағидаларын сақтау міндеттілігі арқылы олардың заңға мойынсынушылық мінез-құлқын қалыптастыруға;

4) жаяу жүргіншілердің мүдделерінде жасалатын өзгерістер туралы оларға консультация мен ақпарат беруге және жаяу жүргіншінің жол-көлік оқиғасында зардап шегушіге айналу тәуекелін азайтуға ықпал ететін шараларды жүзеге асыруға;

5) жаяу жүргіншілерге жол жүрісін ұйымдастыруда болатын және болған өзгерістер туралы ақпарат беруге және жаяу жүргіншінің жол-көлік оқиғаларында зардап шегушіге айналу тәуекелін азайтуға ықпал ететін шараларды жүзеге асыруға бағытталуға тиіс.

2. Жаяу жүргіншілердің жол жүрісі қауіпсіздігін қамтамасыз ету мақсатында аумақтық-көліктік жоспарлау және жол жүрісін ұйымдастыру жөніндегі құжаттамада:

1) жаяу жүргіншілер жүретін уақытта олар пайдаланатын қауіпсіз өзара байланысты және қозғалысқа қолайлы маршруттар жасау арқылы тәуекелдерді болғызбауды ескере отырып, жер пайдалануды жоспарлау;

2) жасанды жарықтары бар, қауіпсіз, қолайлы, өзара жалғасқан жаяу жүргінші жолдарын салу;

3) жолдарды жобалау және салу кезеңінде жаяу жүргінші мен көлік ағындары қозғалысын аварияға қарсы бөлу кедергілерімен және қоршауларымен бөлу көзделуге тиіс.

41-бап. Елді мекендерді жоспарлау шеңберінде жол пайдаланушылардың қажеттіліктерін қамтамасыз ету

1. Елді мекендердің жолдарын жоспарлау кезінде барлық жол пайдаланушылардың қажеттіліктері орнықты қалалық жоспарлау, көлік қызметтеріне сұранысты басқару және жер ресурстарын пайдалану шеңберінде:

1) қоғамдық көліктің басымдығы мен артықшылығын қамтамасыз ете отырып, халықтың жол жүруге сұранысын реттеу;

2) межелі орындарға апаратын көлік құралдарының қолжетімділігін қамтамасыз ету;

3) елді мекендердің жолдары мен көшелерінде жол жүрісі қауіпсіздігін және олардың үздіксіз өткізу қабілетін қамтамасыз етуді ескере отырып, базарларды, адамдар жаппай жиналатын объектілерді жоспарлау мен орналастыру;

4) географиялық және демографиялық жағдайларды ескеру;

5) интеллектуалды көлік жүйесін енгізу;

6) елді мекендерді, көліктік инфрақұрылымды жоспарлау және елді мекендер жерлерін пайдалану жөніндегі функцияларға жол жүрісі қауіпсіздігін қамтамасыз ету жөніндегі талаптарды енгізу негізінде қамтамасыз етіледі.

2. Елді мекендердің аумақтық-көліктік жоспарлау схемаларында, бас жоспарларында:

1) жол жүрісінің қауіпсіз және үздіксіз ұйымдастырылуы;

2) бекітілген техникалық сипаттамаларға сәйкес жол жүрісіне қатысушылардың жол-көлік оқиғаларының әсерінен жоғары қорғалу деңгейі;

3) жерасты және жерүсті жаяу жүргінші өткелдерін салу арқылы көлік және жаяу жүргінші ағындарын бөлу;

4) орынтұрақтардың, паркингтердің, велосипед жүретін жолақтың не велосипед жолдарының, сондай-ақ қоғамдық көлікке, оның ішінде жеке бөлінген жол бойынша жүретін жеңіл рельсті көлікке және жедел медициналық жәрдем және өртке қарсы қызмет ұйымдарының арнайы көлік құралдарына арналған жүру жолағының болуы;

4-1) электр қозғалтқыштармен жарақтандырылған механикалық көлік құралдарының тоқтап тұруы үшін, электрқуаттау станцияларымен жабдықтауға арналған, жол белгілерімен және жол таңбасымен белгіленетін, оның ішінде автожанармай құю станцияларында арнайы бөлінген орындардың болуы;

5) көлік құралдарының қарсы ағындарын қарсы жүру жолағына шығып кетуді шектейтін жол қоршауларымен бөлу;

6) көлік құралдарының қиылысатын ағындарын әртүрлі деңгейлердегі көлік айрықтарымен бөлу;

7) көлік құралдарының, халық пен өндірістің шектен тыс шоғырлануын болғызбау;

8) көлік және инженерлік ифрақұрылымды қоса алғанда, елді мекеннің аумағын болжамды демографиялық, автомобиль, жол және әлеуметтік-экономикалық жағдайларға сәйкес келетін жол жүрісін ұйымдастыруды ескере отырып дамыту;

9) жолдардың өткізу қабілетінің, көлік айрықтарының, көлік құралдарының орынтұрақтары мен паркингтерінің көлік құралдары шоғырлануына және елді мекендер аумақтарының құрылысына арақатынасы;

10) елді мекендерді орнықты дамыту кезінде жол жүрісі қауіпсіздігін қамтамасыз ету жөніндегі өзге де шаралар көзделуге тиіс.

Ескерту. 41-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 27.10.2015 № 364-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 18.07.2024 № 126-VIII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

42-бап. Жол инфрақұрылымының қауіпсіз жұмыс істеуін, оны ұстап тұруды және жетілдіруді қамтамасыз ету

1. Көлік және коммуникация саласындағы уәкілетті орган, жергілікті атқарушы органдар, жол иелері мыналардың негізінде қолда бар жол инфрақұрылымының қауіпсіз жұмыс істеуін, оны ұстап тұруды және жақсартуды қамтамасыз етуге міндетті:

1) жол пайдаланушыларды санаттары бойынша бөле отырып, зардабы ауыр жол-көлік оқиғаларының санын, сондай-ақ пайдаланушылардың әрбір тобы үшін көліктік инфрақұрылымның тәуекелге әсер ететін негізгі факторларын анықтау;

2) жол-көлік оқиғаларының саны немесе ауырлығы шектен тыс болатын қауіпті жерлерді немесе жол учаскелерін анықтау және тиісті түзету шараларын қолдану;

3) қолда бар жол инфрақұрылымының қауіпсіздігіне бағалау жүргізу және қауіпсіздік көрсеткіштерін жақсарту үшін өзін-өзі ақтаған инженерлік тәсілдерді пайдалану;

4) жол желісін жобалау және пайдалану кезеңінде көлік құралдары қозғалысының есепті жылдамдығын реттеуді жүзеге асыру. Көлік құралдары қозғалысының сағатына бір жүз километрден асатын есепті жылдамдығы әрбір бағытта көлік құралдарының жол жүрісі үшін жолдың бөлек жүру бөліктері болған кезде және әртүрлі деңгейлердегі жолдардың қиылыстары жайластырылған жағдайда ғана белгіленеді;

5) қауіпсіздікті қамтамасыз ету құралдарын жобалау, қауіпсіздікті тексеру және жолдарды бағалау процесінде жол жүрісі қауіпсіздігі саласында кадрларды қайта даярлауға және оқытуға жәрдемдесу;

6) адам факторлары мен көлік құралдарының конструкциясын ескеріп және интеграциялай отырып, қауіпсіз жолдарды жобалау мен пайдалануға қатысты ұлттық стандарттарды әзірлеу және пайдалануға жәрдемдесу;

7) жол жұмыстары жүргізілетін жерлердің қауіпсіздігін қамтамасыз ету.

2. Жол инфрақұрылымының қауіпсіз жұмыс істеуін, оны ұстап тұруды және жақсартуды қамтамасыз ету жолдардағы авариялық-қауіпті жерлер мен учаскелерді жою жөніндегі іс-шараларды орындау негізінде жүзеге асырылады.

Ескерту. 42-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 05.10.2018 № 184-VІ Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін алты ай өткен соң қолданысқа енгізіледі).

42-1-бап. Көлік құралдарын орынтұраққа қойғаны үшін ақы алуға және олардың орынтұрақта тұрған уақытын есептеуге арналған сертификатталған арнайы құрылғылармен жабдықталған орындарда орынтұраққа қою

1. Көлік құралдарын орынтұраққа қойғаны үшін ақы алуға және олардың орынтұрақта тұрған уақытын есептеуге арналған сертификатталған арнайы құрылғылармен жабдықталған орындарды облыстардың, республикалық маңызы бар қалалардың және астананың жергілікті атқарушы органдары айқындайды.

2. Осы баптың 1-тармағында көзделген орындарда орынтұраққа қою көлік құралдарын орынтұраққа қойғаны үшін ақы алуға және олардың орынтұрақта тұрған уақытын есептеуге арналған сертификатталған арнайы құрылғылармен жабдықталған орындарда орынтұраққа қою қағидаларына және облыстардың, республикалық маңызы бар қалалардың және астананың жергілікті атқарушы органдары бекітетін тарифтеуге сәйкес жүзеге асырылады.

3. Көлік құралдарын орынтұраққа қойғаны үшін ақы алуға және олардың орынтұрақта тұрған уақытын есептеуге арналған сертификатталған арнайы құрылғылар Қазақстан Республикасының техникалық реттеу саласындағы заңнамасының талаптарына сәйкес келуге тиіс.

4. Көлік құралдарын орынтұраққа қойғаны үшін ақы алуға және олардың орынтұрақта тұрған уақытын есептеуге арналған сертификатталған арнайы құрылғылармен жабдықталған орындарда ақысыз орынтұраққа қоюға, осы тармақтың екінші және үшінші бөліктерінде және көлік құралдарын орынтұраққа қойғаны үшін ақы алуға және олардың орынтұрақта тұрған уақытын есептеуге арналған сертификатталған арнайы құрылғылармен жабдықталған орындарда орынтұраққа қою қағидаларында көзделген жағдайларды қоспағанда, тыйым салынады.

Тиісті растаушы құжаттың негізінде:

1) Ұлы Отан соғысы ардагерлерінің, басқа мемлекеттердiң аумағындағы ұрыс қимылдары ардагерлерінің, жеңілдіктер бойынша Ұлы Отан соғысының ардагерлеріне теңестірілген ардагерлердің, еңбек ардагерлерінің;

2) бірінші немесе екінші топтағы мүгедектігі бар адамдардың, мүгедектігі бар баланың заңды өкілдерінің;

3) "Алтын алқа", "Күміс алқа" алқаларымен наградталған немесе бұрын "Батыр ана" атағын алған, сондай-ақ І немесе ІІ дәрежелі "Ана даңқы" ордендерімен наградталған көп балалы аналардың;

4) Семей ядролық сынақ полигонындағы ядролық сынақтардың салдарынан зардап шеккен азаматтардың;

5) электрмобильдер иелерінің көлік құралдары осы баптың 1-тармағында көзделген орындарда орынтұрақты пайдаланғаны үшін төлемақыдан босатылады.

Жедел және арнаулы қызметтердің көк және (немесе) қызыл түсті жарқылдауық маяктары қосылған көлік құралдары да осы баптың 1-тармағында көзделген орындарда орынтұрақты пайдаланғаны үшін төлемақыдан босатылады.

5. Көлік құралдарын орынтұраққа қойғаны үшін ақы алуға және олардың орынтұрақта тұрған уақытын есептеуге арналған сертификатталған арнайы құрылғылармен жабдықталған орындарда орынтұраққа қою қағидаларының сақталуын бақылауды облыстардың, республикалық маңызы бар қалалардың және астананың жергілікті атқарушы органдары жүзеге асырады.

Ескерту. 6-тарау 42-1-баппен толықтырылды - ҚР 05.05.2015 № 312-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); өзгерістер енгізілді - ҚР 29.10.2015 № 376-V (01.01.2016 бастап қолданысқа енгізіледі); 03.07.2017 № 83-VІ (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 18.07.2024 № 126-VIII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

42-2-бап. Электрқуаттау станцияларымен жабдықталған орындарда тоқтап тұру

1. Электр қозғалтқыштармен жарақтандырылған механикалық көлік құралдарын жүргізушілер электрқуаттау станцияларымен жабдықталған орындарда тоқтап тұруды электрқуаттау станцияларының көмегімен оларды қуаттау үшін жүзеге асырады.

2. Көлік құралдарын жүргізушілердің электрқуаттау станцияларымен жабдықталған орындарда оларды қуаттамай тоқтап тұруды жүзеге асыруына тыйым салынады.

3. Облыстардың, республикалық маңызы бар қалалардың, астананың және аудандардың (облыстық маңызы бар қалалардың) жергілікті атқарушы органдары уәкілетті органның аумақтық бөлімшелерімен келісу бойынша электр қозғалтқыштармен жарақтандырылған механикалық көлік құралдарының тоқтап тұруы үшін, электрқуаттау станцияларымен жабдықтауға арналған, жол белгілерімен және жол таңбасымен белгіленетін арнайы бөлінген орындарды ұйымдастыруға міндетті.

Ескерту. 42-2-баппен толықтырылды – ҚР 18.07.2024 № 126-VIII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

43-бап. Жол пайдаланушылардың ұтқырлыққа және қолжетімділікке қажеттіліктерін қамтамасыз ететін қауіпсіз жол инфрақұрылымын әзірлеу

Көлік және коммуникация саласындағы уәкілетті орган, жергілікті атқарушы органдар, жол иелері жол пайдаланушылардың ұтқырлыққа және қолжетімділікке қажеттіліктерін қамтамасыз ететін қауіпсіз жол инфрақұрылымын:

1) жаңа инфрақұрылымды салу кезінде көлік құралдарының барлық түрлерін есепке алу, оның ішінде жолдар мен көшелерді интеллектуалды көлік жүйелерімен, велосипед жүретін жолақтармен не велосипед жолдарымен, қоғамдық көлікке, оның ішінде жеке бөлінген жол бойынша жүретін жеңіл рельсті көлікке арналған жүру жолақтарымен қамтамасыз ету;

2) жаңа жобалардың техникалық сипаттамаларында барлық жол пайдаланушылардың жол жүрісі және оның қауіпсіздігін қамтамасыз ету саласындағы қажеттіліктерінің көрініс табуын қамтамасыз ететін жаңа жобалар мен жолдарға салынатын инвестициялар үшін ең төменгі қауіпсіздік рейтингілерін белгілеу және бекіту негізінде әзірлеуге міндетті.

Ескерту. 43-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 27.10.2015 № 364-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі).

44-бап. Жолдарда жол сервисі объектілерін жайластыру

1. Көлік және коммуникация саласындағы уәкілетті орган, жергілікті атқарушы органдар, жол иелері жолдарды жобалау, реконструкциялау, салу және пайдалану кезеңінде:

1) жол жүрісі қауіпсіздігін қамтамасыз ету талаптарын және мүгедектігі бар адамдарға келуіне басқа азаматтармен тең жағдайлар жасайтын арнайы техникалық құралдармен, бейімдемелермен жабдықтауды ескере отырып, жол сервисі объектілерін жобалау нормаларына, салу жоспарларына және оларды орналастырудың бас схемаларына сәйкес жолдарды көрсетілген объектілермен жайластыруды қамтамасыз етеді;

2) жол жүрісіне қатысушылардың қауіпсіздігін қамтамасыз етуді ескере отырып, жол сервисі объектілерінің жұмысын ұйымдастырады;

3) жол жүрісіне қатысушыларға жол сервисі объектілерінің бар-жоғы және жақын жерде денсаулық сақтау және байланыс ұйымдарының орналасуы туралы ақпарат, сол сияқты тиісті жол учаскелерінде жүрудің қауіпсіз жағдайлары туралы ақпарат береді.

2. Жол сервисінің объектілері мен инженерлік коммуникацияларды жолдардың және жол құрылыстарының шегінде орналастыру жолдағы көру мүмкіндігін және Қазақстан Республикасының жол жүрісі туралы заңнамасында көзделген жол жүрісі қауіпсіздігінің басқа да жағдайларын нашарлатпауға тиіс.

45-бап. Жол жүрісі қағидаларына оқыту

1. Жол жүрісі қағидаларына оқыту үлгілік бағдарламалар мен әдістемелік ұсынымдардың негізінде жүргізіледі.

2. Жол жүрісі қағидаларын оқыту меншік нысанына қарамастан, білім беру саласындағы уәкілетті орган белгілеген тәртіппен мектепке дейінгі тәрбие мен оқыту, бастауыш, негізгі орта және жалпы орта білім беретін білім беру бағдарламаларын іске асыратын білім беру ұйымдарында жүргізіледі.

46-бап. Қауіпсіз жолдар және ұтқырлықты қамтамасыз ету саласындағы ғылыми зерттеулер және әзірлемелер

Көлік және коммуникация саласындағы уәкілетті орган, жол иелері қауіпсіз жолдарды және ұтқырлықты қамтамасыз ету мақсатында:

1) қауіпсіз жолдар және ұтқырлықты қамтамасыз ету саласында ғылыми зерттеулер жүргізу және әзірлемелер үшін қажетті жағдайлар жасау;

2) неғұрлым қауіпсіз жол инфрақұрылымының әзірлемесіне енгізу және қажетті инвестицияларды бөлу үшін ғылыми зерттеулердің экономикалық негіздемелері негізінде олардың нәтижелеріне қол жеткізу;

3) қауіпсіздікті, әсіресе осал жол пайдаланушылар үшін арттыру саласындағы инновацияларды бағалау бойынша көрсетілімдік жобаларды жүзеге асыру арқылы жобалау мен құрылыс салудың қазіргі заманғы инновациялық технологияларын енгізеді.

7-тарау. КӨЛІК ҚҰРАЛДАРЫНЫҢ ҚАУІПСІЗДІГІН ҚАМТАМАСЫЗ ЕТУГЕ
БАҒЫТТАЛҒАН ҚЫЗМЕТТІ БАСҚАРУ

47-бап. Көлік құралдарының қауіпсіздігін қамтамасыз ету

1. Қазақстан Республикасының аумағында көлік құралдарының қауіпсіздігін қамтамасыз ету жол жүрісі саласындағы Қазақстан Республикасы заңнамасының және халықаралық шарттардың талаптары негізінде жүзеге асырылады.

2. Тұтынушылар үшін көлік құралдарының қауіпсіздік көрсеткіштері туралы ақпараттың қолжетімділігін қамтамасыз ету мақсатында уәкілетті орган жыл сайын жаңа көлік құралдарының бәсең және белсенді қауіпсіздігін бағалаудың халықаралық рейтингтік жүйелеріне мониторинг жүргізеді.

Қазақстан Республикасының аумағында көлік құралдарын жобалау және жасау Қазақстан Республикасы ратификациялаған халықаралық шарттарда белгіленген талаптар ескеріле отырып жүргізіледі.

48-бап. Көлік құралдарының техникалық жай-күйі мен пайдаланылуына жауапты лауазымды адамдар және өзге де тұлғаларға қойылатын негізгі талаптар

Көлік құралдарының техникалық жай-күйі мен пайдаланылуына жауапты лауазымды адамдарға және өзге де тұлғаларға:

1) ақауларының болуынан пайдалануға тыйым салынған немесе тиісті рұқсатсыз қайта жабдықталған немесе белгіленген тәртіппен тіркелмеген немесе міндетті техникалық қарап тексеруден өтпеген, сол сияқты Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген жағдайларда көлік құралдары иелерінің азаматтық-құқықтық жауапкершілігін міндетті сақтандыру шартын және (немесе) тасымалдаушының жолаушылар алдындағы жауапкершілігін міндетті сақтандыру шартын жасаспаған иелердің көлік құралдарын желіге шығаруына;

2) көлік құралдарын басқаруға:

масаң күйдегі (алкогольдік, есірткілік және (немесе) уытқұмарлық);

реакциясын және назар аударуын нашарлататын дәрілік препараттардың әсеріндегі;

жол жүрісі қауіпсіздігіне қатер төндіретін сырқат немесе шаршаулы күйдегі;

осы санаттағы көлік құралын басқару құқығы жоқ жүргізушілерге рұқсат беруіне;

3) шынжыр табанды тракторлар мен өздігінен жүретін машиналарды асфальтты- және цемент-бетонды жабын жолдармен жүруге жіберуіне тыйым салынады.

49-бап. Көлік құралдарын пайдалану кезінде жол жүрісі қауіпсіздігін қамтамасыз ету жөніндегі негізгі талаптар

1. Жол жүрісіне қатысатын көлік құралдарының техникалық жай-күйі және жабдықталуы жол жүрісі қауіпсіздігін қамтамасыз етуге тиіс.

2. Жол жүрісіне қатысатын көлік құралдарын техникалық жарамды күйде ұстау жөніндегі міндет көлік құралдарының иелеріне жүктеледі.

3. Егер көлік құралы үшін рұқсат етілген ең жоғары масса белгіленсе, онда көлік құралының жүктемесімен қоса массасы рұқсат етілген ең жоғары массадан аспауға тиіс.

4. Кез келген жүк:

1) адамдарға қауіп төндірмейтіндей және мемлекеттік және жеке меншікке залал келтірмейтіндей;

2) көруді және шолуды шектемейтіндей, көлік құралының орнықтылығын бұзбайтындай және оны басқаруды қиындатпайтындай;

3) көлік құралында болуға тиіс тоқтау сигналы мен бұрылу нұсқағыштарын, жарық шағылыстыратын бейімдемелерді, мемлекеттік тіркеу нөмірі белгілерін және тіркеу мемлекетінің айырым белгісін қоса алғанда, сыртқы жарық беру аспаптарын көлегейлемейтіндей немесе қолмен берілетін сигналдарды көлегейлемейтіндей;

4) алдын алуға болатын қолайсыздықтар жасамайтындай етіп көлік құралында орналастырылуға және қажет болған жағдайда бекітілуге тиіс.

5. Тіркелген көлік құралының конструкциясына, оның ішінде оның құрамдас бөліктерінің конструкциясына, жол жүрісінің қауіпсіздігін қамтамасыз етуге әсер ететін қосымша жабдықтау заттарына, қосалқы бөлшектер мен керек-жарақтарға өзгерістер енгізілгеннен кейін Қазақстан Республикасының техникалық реттеу саласындағы заңнамасында белгіленген тәртіппен сәйкестікті қайта растауды жүргізу қажет.

6. Жол жүрісіне қатысатын көлік құралдарының конструкциясы, техникалық жай-күйі және жабдығы жол жүрісі қауіпсіздігін қамтамасыз етуге жататын мынадай негізгі талаптарға сай келуге тиіс:

1) көлік құралында жол жүрісі қауіпсіздігін қамтамасыз ететін тежегіш жүйесінің, рульмен басқарудың, артқы көрініс айналарының, дыбыс сигналының, шассидің, жарық беру аспаптарының болуы;

2) көлік құралын қауіпсіз басқаруға мүмкіндік беретін жеткілікті түрде шолуды және көруді қамтамасыз ету;

3) көлік құралының адамның өмірі мен денсаулығына және қоршаған ортаға зиян келтіру тәуекелін болғызбайтын механизмдерінің, қосымша жабдықтау заттары мен бейімдемелердің болуы;

4) жол-көлік оқиғасы жағдайында жолаушылар және жол жүрісіне басқа да қатысушылар үшін қауіптілікті азайтуды қамтамасыз ету.

7. Көлік құралдарын пайдалану кезінде олардың қоршаған ортаға шығаратын шығарындылары қоршаған ортаны қорғау саласындағы техникалық регламенттерде белгіленген жол берілетін деңгейден аспауға тиіс.

Ескерту. 49-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 29.10.2015 № 376-V (01.01.2016 бастап қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

50-бап. Көлік құралдарына техникалық қызмет көрсету және оларды жөндеу кезінде жол жүрісі қауіпсіздігін қамтамасыз ету жөніндегі негізгі талаптар

1. Көлік құралдарын жарамды күйде күтіп-ұстау мақсатында оларға техникалық қызмет көрсету және оларды жөндеу жол жүрісі қауіпсіздігін қамтамасыз етуге тиіс.

2. Көлік құралдарын жасаушы зауыттар көлік құралдарына техникалық қызмет көрсету және оларды жөндеу нормаларын, қағидаларын және рәсімдерін оларды пайдалану шарттарын ескере отырып, белгілейді.

3. Көлік құралдарына техникалық қызмет көрсету және оларды жөндеу жөніндегі жұмыстарды орындайтын және қызметтерді көрсететін заңды тұлғалар мен дара кәсіпкерлер оларды көлік құралдарын жасаушы зауыттар белгілеген нормалар мен қағидаларға, дөңгелекті көлік құралдарының қауіпсіздігі туралы техникалық регламенттердің талаптарына және көлік құралдарының зиянды (ластаушы) заттары шығарындыларына қойылатын талаптарға сәйкес жүргізуді қамтамасыз етуге міндетті.

4. Техникалық қызмет көрсетуден және жөндеуден өткен көлік құралдары жол жүрісі қауіпсіздігін қамтамасыз етуге жататын бөлікте жол жүрісіне қатысатын көлік құралдарының техникалық жай-күйі мен жабдықталуын регламенттейтін талаптарға сай болуға тиіс.

5. Көлік құралдарына техникалық қызмет көрсетудің және оларды жөндеудің жүргізілу фактісі аталған жұмыстар мен көрсетілетін қызметтерді орындаушының қолымен және мөрімен, сондай-ақ:

1) көлік құралының сервистік кітапшасына атқарылған жұмыс және көлік құралының құрамдас бөліктерінің ауыстырылғаны туралы;

2) көлік құралының иесіне берілетін, көлік құралына техникалық қызмет көрсету және оны жөндеу жүргізілгені туралы кепілдік талонға;

3) көлік құралын кепілдік есепке қою туралы белгі қоя отырып, көлік құралына техникалық қызмет көрсету және оны жөндеу жүргізілген күні қойылып куәландырылады.

6. Көлік құралы иесінің Қазақстан Республикасының азаматтық заңнамасында белгіленген тәртіппен кепілдіктің жалпы мерзімі ішінде кепілдікпен қызмет көрсетілуіне және жөндетуге құқығы бар.

7. Егер көлік құралының ақауы жасаушы зауыттың не жұмыстар мен көрсетілетін қызметтерді орындаушының кінәсінен туындаса, көлік құралына кепілдікпен қызмет көрсету және оны жөндеу жүргізіледі.

8. Кепілдік міндеттемелер көлік құралына, оның құрамдас бөліктеріне көлік құралының иесі және жұмыстар мен көрсетілетін қызметтерді орындаушының арасындағы шартта ескеріліп жүргізілген жұмыстар шегінде қолданылады.

51-бап. Көлік құралдарын пайдалануға тыйым салу негіздері және тәртібі

1. Мынадай:

1) жол жүрісі қауіпсіздігіне және қоршаған ортаға қатер төндіретін, тізбесін уәкілетті орган бекітетін техникалық ақаулар мен жағдайлар болған;

2) алып тасталды - ҚР 29.12.2014 № 269-V (01.01.2015 бастап қолданысқа енгізіледі) Заңымен;

3) көлік құралына орнатылған тораптар мен агрегаттардың нөмірлері көлік құралының тіркеу құжаттарындағы енгізілген деректерге сәйкес келмеген, сондай-ақ егер көлік құралына орнатылған тораптар мен агрегаттарда жасырын, қолдан жасалған және өзгертілген нөмірлер болған;

4) тіркеу құжаттары болмаған;

5) шыққан жылын қоса алғанда, шығарылғанына жеті жылдан аспаған, автомобиль көлігі саласындағы кәсіпкерлік қызметте пайдаланылмайтын М1 санатындағы көлік құралдарын қоспағанда, міндетті техникалық қарап-тексеруден өтпеген;

6) мемлекеттік тіркеу нөмірі белгілері болмаған немесе олар белгіленген талаптарға және тіркеу құжаттарына сәйкес келмеген;

7) көлік құралдары иелерінің азаматтық-құқықтық жауапкершілігін міндетті сақтандыру шарты және (немесе) тасымалдаушының жолаушылар алдындағы азаматтық-құқықтық жауапкершілігін міндетті сақтандыру шарты жасасылмаған;

8) алып тасталды - ҚР 03.07.2017 № 83-VІ Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі);

9) егер олардың техникалық жай-күйі мен жабдықталуы уәкілетті орган бекіткен көлік құралдарын пайдалануға тыйым салатын ақаулар мен жағдайлар тізбесінің талаптарына сай болмаған;

10) өзімен бір құрамда жүруге арналмаған тіркемелері бар автомобильдерді басқарған;

11) рельстік көлік құралдарының жол жүрісі қауіпсіздігіне қатер төндіретін техникалық ақаулары болған, сондай-ақ, егер олардың техникалық жай-күйі мен жабдықталуы көлік және коммуникация саласындағы уәкілетті орган бекіткен рельстік көлік құралдарын техникалық пайдалану қағидаларының талаптарына сай болмаған;

12) уәкілетті орган бекіткен, көлігі арнаулы жарық және дыбыс сигналдарымен жабдықталуға және арнаулы түсті-графикалық схемалармен боялуға жататын жедел және арнаулы қызметтердің тізбесіне кірмейтін көлік құралдары арнаулы жарық және дыбыс сигналдарымен жабдықталған және арнаулы түсті-графикалық схемалармен боялған;

13) көлік құралдарының мемлекеттік тіркеу нөмірі белгілері Қазақстан Республикасының жол жүрісі саласындағы заңнамасының талаптарында көзделмеген орындарға орнатылған;

14) қауіпті жүктерді тасымалдайтын көлік құралдарының алдыңғы және артқы жақтарында "Қауіпті жүк" белгісі болмаған жағдайларда көлік құралдарын пайдалануға тыйым салынады.

2. Жол жүрісіне қатысатын көлік құралын пайдалануға тыйым салу осындай тыйым салуға негіз болған себептерді жойғанға дейін жүзеге асырылады.

Ескерту. 51-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 29.09.2014 N 239-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 29.12.2014 № 269-V (01.01.2015 бастап қолданысқа енгізіледі); 03.07.2017 № 83-VІ (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 19.04.2023 № 223-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

52-бап. Көлік құралын тоқтату негіздері мен тәртібі

Ескерту. 52-баптың тақырыбы жаңа редакцияда - ҚР 03.07.2017 № 83-VІ Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі).

1. Ішкі істер органдары қызметкерінің талабы бойынша көлік құралын тоқтатуға мыналар негіздер болып табылады:

1) көлік құралы жүргізушісінің осы Заңның талаптарын және (немесе) жол жүрісі қағидаларын бұзуы, оның ішінде сертификатталған арнайы техникалық құрал және аспап тіркеген жол жүрісі қағидаларын бұзуы;

2) айдап әкетілген, ұрланған көлік құралдарын, сондай-ақ жүргізушілері жол-көлік оқиғалары, көлік құралдарын пайдаланумен байланысты өзге де қылмыстар болған жерден қашып кеткен көлік құралдарын іздестіру жөніндегі жұмыс;

3) осы Заңның 54-бабы 3-тармағының 7) тармақшасында көзделген жағдайларда көлік құралын беру қажеттігі;

4) стационарлық полиция бекеттерінде, сондай-ақ жедел-профилактикалық іс-шараларды жүргізу кезінде жүргізушінің осы Заңның 54-бабы 3-тармағының 1) тармақшасында көзделген құжаттарын тексеру;

5) полиция бекеттерінде және бақылау-өткізу пункттерінде тасымалданатын жүк құжаттарын тексеру. Арнайы іс-шараларды жүргізу кезеңінде тасымалданатын жүк құжаттарын тексеру мақсатымен көлік құралдарын полиция бекеттерінен тыс жерде тоқтатуға жол беріледі;

6) уәкілетті мемлекеттік органдардың немесе лауазымды адамдардың қозғалысты шектеу немесе оған тыйым салу туралы шешімдерін орындау;

7) жүргізушіге және (немесе) жолаушыға (жолаушыларға) өздері куә болып табылатын жол-көлік оқиғаларының, әкімшілік құқық бұзушылықтың, қылмыстың жасалу мән-жайлары туралы сауал қою қажеттігі;

8) жол жүрісін реттеу.

9) басқа мемлекеттің құзыретті органында тіркелген көлік құралының осы Заңның 65-бабының 3-тармағында көзделген талаптарға сәйкестігін тексеру.

2. Осы баптың 1-тармағында көзделмеген негіздермен ішкі істер органдары қызметкерінің талабы бойынша көлік құралын тоқтатуға тыйым салынады.

3. Көлік құралын осы баптың 1-тармағына сәйкес тоқтатқан жағдайда, ішкі істер органдарының қызметкері мынадай әрекеттерді дәйектілікпен жасауға:

1) көлік құралына кідірмей жақын келуге;

2) өзін таныстыруға және жүргізушінің талап етуі бойынша қызметтік куәлігін танысу және тегі мен лауазымын анықтау үшін көрсетуге;

3) көлік құралын тоқтату себебін түсіндіруге;

4) егер көлік құралы жүргізушісінің осы Заңның талаптарын және (немесе) жол жүрісі қағидаларын бұзуы сертификатталған арнайы техникалық құралдармен және аспаптармен тіркелсе, жүргізушіге тиісті материалдарды танысу үшін көрсетуге міндетті.

4. Көлік құралын тоқтатуға негіздер болған кезде және ішкі істер органдарының қызметкері осы баптың 3-тармағында белгіленген барлық әрекетті орындағаннан кейін жүргізуші ішкі істер органдары қызметкерінің заңды талаптарын орындауға міндетті.

Ескерту. Осы бапта арнайы іс-шаралар деп құқық қорғау және арнаулы мемлекеттік органдар жүргізетін жедел-профилактикалық, жедел-іздестіру, күзет іс-шаралары және терроризмге қарсы операциялар түсініледі.

Ескерту. 52-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 03.07.2017 № 83-VІ (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 29.06.2023 № 12-VIII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

8-тарау. ЖОЛ ЖҮРІСІНЕ ҚАТЫСУШЫЛАРДЫҢ ҚҰҚЫҚТАРЫ МЕН МІНДЕТТЕРІ

53-бап. Жол жүрісіне қатысушылардың негізгі құқықтары мен міндеттері

1. Жол жүрісіне қатысушылардың жалпыға ортақ пайдаланылатын жолдармен қауіпсіз жүру жағдайы құқығына мемлекет кепілдік береді және ол осы Заңның орындалуымен, осы саладағы Қазақстан Республикасының заңнамалық және нормативтік актілерінің және Қазақстан Республикасы ратификациялаған халықаралық шарттардың сақталуымен қамтамасыз етіледі.

2. Жол жүрісіне қатысушылардың бірінің құқықтарын іске асыру жол жүрісіне басқа қатысушылардың құқықтарын бұзбауға тиіс.

3. Жол жүрісіне қатысушылардың:

1) жолдарда жүру үшін қауіпсіз және қолайлы жағдайларға, жолдардың, көшелердің, алаңдардың және теміржол өтпелерінің жол жүрісі қауіпсіздігінің талаптарына сай келмеуі салдарынан өздеріне келтірілген залалды өтеттіруге;

2) мемлекеттік органдардан және уәкілетті лауазымды адамдардан жол жүрісі жағдайлары туралы, жолдардағы бағыттың өзгеру, жүруге уақытша тыйым салудың немесе уақытша шектеудің енгізілу себептері туралы, өнімдердің, жұмыстардың және көрсетілетін қызметтердің сапасы туралы, жол жүрісі саласындағы лауазымды адамдардың құқықтары, міндеттері мен жауапкершілігі туралы анық ақпарат алуға;

3) жол-көлік оқиғасы кезінде қызметі жол жүрісі қауіпсіздігін қамтамасыз етуге байланысты ұйымдардан және лауазымды адамдардан тегін медициналық көмектің кепілдік берілген көлемін, құтқару жұмыстарын және басқа да қажетті көмекті алуға;

4) жол жүрісі саласында мемлекеттік реттеуді, басқаруды және бақылауды жүзеге асыратын мемлекеттік органдардың және олардың лауазымды адамдарының әрекеттеріне (әрекетсіздігіне) Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген тәртіппен шағымдануға;

5) жол-көлік оқиғасы салдарынан өздеріне дене жарақаттары келтірілген жағдайларда, сондай-ақ көлік құралы және (немесе) жүк бүлінген не өзге де материалдық залал келтірілген жағдайларда Қазақстан Республикасының сақтандыру не азаматтық заңнамасында белгіленген тәртіппен залалды өтеттіруге құқығы бар.

Жол жүрісіне қатысушылардың жол жүрісі саласында Қазақстан Республикасының заңдарында көзделген өзге де құқықтары бар.

4. Жол жүрісіне қатысушылар:

1) жол жүрісі қағидаларын, осы Заңның талаптарын білуге және сақтауға;

2) реттеушінің және бағдаршам сигналдарының, жол жүрісін реттеу үшін қолданылатын жол белгілерінің, жол таңбаларының, жол жұмыстары кезінде пайдаланылатын дыбыс және жарық сигналдарының, жедел және арнаулы қызметтердің көлік құралдарының арнайы жарық және дыбыс сигналдарының талаптарын орындауға;

3) жол жүрісі үшін қауіпсіз жағдайлар жасауға, өз әрекеттерімен немесе әрекетсіздігімен жол жүрісіне басқа қатысушыларға, олардың көлік құралдары мен өзге де мүлкіне зиян келтірмеуге;

4) жол жабынын бүлдірмеуге және ластамауға, жол белгілерін алып тастамауға, оларды көлегейлемеуге және бүлдірмеуге, жол белгілерін, бағдаршамдарды және жол жүрісін ұйымдастырудың басқа да техникалық құралдарын өз бетімен орнатпауға;

5) жол жүрісін қиындатпауға немесе жол жүрісіне кедергі келтіретін заттарды немесе материалдарды жолға лақтыру, түсіріп кету немесе қалдыру арқылы оның қауіпсіздігіне қатер төндірмеуге, жол жүрісі үшін бөгет жасауы, адамдарға қауіп төндіруі немесе мүлікке залал келтіруі мүмкін кез келген әрекеттерден тартынуға;

6) жолда жол жүрісі үшін кедергі анықталған немесе келтірілген жағдайда осы кедергіні жою жөнінде шаралар қолдануға, ал, егер бұл мүмкін болмаса – осы Заңның талаптарына сәйкес немесе жол жүрісі қауіпсіздігін қамтамасыз ететін өзге де тәсілмен осы кедергіні белгілеуге және уәкілетті органға немесе жол иелеріне кедергі туралы хабарлауға;

7) адал, әдепті әрекет етуге, мұқият және өзара сыпайы болуға, жол жүрісі үшін кедергілер мен қауіп келтірмеуге;

8) жолдарды ластауға жол бермеуге, оның ішінде арнайы бөлінген орындардан тыс жерге қоқыстарды, жол жүрісі үшін қауіп келтіретін заттарды және өзге де заттарды тастамауға;

9) Қазақстан Республикасының заңдарында белгіленген жол жүрісі саласындағы өзге де міндеттерді орындауға міндетті.

5. Жол жүрісіне қатысушыларға:

1) Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген жағдайларды қоспағанда, жолдың жүру бөлігінде көлік құралын жөндеуге және оған қызмет көрсетуге;

2) жол жүрісі үшін кедергі немесе қозғалыс үшін қауіп келтіруге;

3) жолдарды және жол жүрісін реттеудің техникалық құралдарын бүлдіруге;

4) қоршаған ортаның ластануына жол беруге тыйым салынады.

54-бап. Механикалық көлік құралы меншік иесінің және жүргізушісінің құқықтары мен міндеттері

1. Механикалық көлік құралының меншік иесі уәкілетті органның лауазымды адамының талабы бойынша көрсетілген мерзімде өзінің механикалық көлік құралын жүргізу құқығын берген адамның жеке басын куәландыратын деректерді хабарлауға, сондай-ақ міндетті техникалық қарап тексеру үшін механикалық көлік құралы мен оның тіркемесін уақтылы ұсынуға міндетті.

2. Механикалық көлік құралы жүргізушісінің:

1) тиісті санаттағы механикалық көлік құралын басқаруға, жолдарда жолаушылар мен жүктерді тасымалдауға;

2) өзінің жеке меншігіндегі көлік құралын басқару және пайдалану құқығын тиісті санаттағы механикалық көлік құралын басқару құқығы бар басқа адамдарға беруге;

3) жүргізушінің құжаттарын тексеруге құқығы бар лауазымды адамнан көлік құралын тоқтату себебіне түсіндірме алуға, бұл ретте фото- және бейнетүсірілім жүргізуге;

4) жүргізушінің құжаттарын тексеруге немесе көлік құралын пайдалануға құқығы бар адамның тегі мен лауазымын жүргізушіге қызметтік куәлігін берместен онымен танысу арқылы анықтауға;

5) жол-көлік оқиғасы болған жағдайда, егер зардап шеккендер болмаса, болған оқиғаның мән-жайларын бағалауда жүргізушілер өзара келіскен кезде және жол-көлік оқиғасын оңайлатылған ресімдеу жүзеге асырылмаған кезде оқиғаның схемасын алдын ала жасап және оған қол қойып, оқиғаны ресімдеу үшін ішкі істер органдарының жақын бөлімшесіне келуге;

5-1) жол-көлік оқиғасын оңайлатылған ресімдеуді жүзеге асыруға;

6) аса қажет болған кезде, егер мән-жайларға байланысты туындаған қатердің алдын алу басқаша мүмкін болмаса, жол-көлік оқиғасының алдын алу, басқа да адамдардың өмірі мен денсаулығына төнетін қатерді болғызбау үшін бұл қажет болатын жағдайларда, Қазақстан Республикасы заңнамасының тиісті талаптарын орындаудан тартына тұруға құқығы бар.

3. Механикалық көлік құралының жүргізушісі:

1) мыналарды:

жүргізушінің жеке басын куәландыратын құжаты болған кезде, Қазақстан Республикасында берілгендерін қоспағанда, көлік құралын басқару құқығын беретін жүргізуші куәлігін не жүргізуші куәлігінің орнына берілген уақытша куәлігін;

Қазақстан Республикасында берілгенін қоспағанда, көлік құралын мемлекеттік тіркеу туралы куәлігін не көлік құралына меншік құқығын куәландыратын құжатын;

жол парағын, алып жүретін жүкке арналған құжатты (тауар-көлік жүкқұжатын), сондай-ақ көлік құжаттарын басқарудың бірыңғай жүйесінде тіркелгендерді қоспағанда, көлік құралына Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген өзге де құжаттарды өзімен бірге алып жүруге және ішкі істер органдарының, көліктік бақылау органдарының және мемлекеттік кірістер органдарының оған уәкілеттілік берілген лауазымды адамдарының талабы бойынша оларға тексеру үшін беруге;

2) ішкі істер, көліктік бақылау органдарының нысанды киім киген қызметкерінің дауыс күшейткіш құрылғысының көмегімен, ысқырып сигнал берумен бір мезгілде жүргізушіге түсінікті және орындалуы авариялық жағдай туғызбайтындай етіп дер кезінде берілуге тиіс көлік құралына бағытталған қол қимылымен немесе таяқшамен сигнал беруі арқылы көлік құралын тоқтату туралы талабы бойынша көлік құралын тоқтатуға;

3) көлік құралының өздігінен жүріп кетуін болғызбайтын шаралар қолданбай, сондай-ақ оны ішкі істер органдарының қызметкері тоқтатқан жағдайда, оның рұқсатынсыз көлік құралын тастап кетпеуге;

4) ішкі істер органдары қызметкерінің талабы бойынша масаң күйін куәландырудан өтуге;

5) қауіпсіздік белдіктерімен жабдықталған көлік құралымен жүрген кезде белдікті тағуға және белдік тақпаған жолаушыларды тасымалдамауға;

ЗҚАИ-ның ескертпесі!
5-1) тармақшаға өзгеріс енгізу көзделген – ҚР 03.10.2024 № 130-VIII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін алты ай өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

5-1) мотоциклді басқарған кезде түймеленген мотошлем киюге және түймеленген мотошлем кимеген жолаушыларды тасымалдамауға;

6) Қазақстан Республикасының Әкімшілік құқық бұзушылық туралы кодексінде белгіленген жағдайларда жол жүрісі қағидаларын білуін тексеруден өтуге;

7) көлік құралын:

шығындарды өтеттіре отырып, шұғыл медициналық көмек көрсету үшін жол-жөнекей бағытта кетіп бара жатқан медицина қызметкерлеріне, сондай-ақ шұғыл медициналық көмекке мұқтаж азаматтарды медициналық ұйымдарға тасымалдау үшін, сондай-ақ терроризмге қарсы операциялар жүргізу кезінде жүру бағытына қарамастан, медицина қызметкерлеріне, ішкі істер органдарының және ұлттық қауіпсіздік органдарының қызметкерлеріне;

жол-көлік оқиғалары кезінде бүлінген көлік құралдарын тасымалдау, дүлей зілзала болған жерге бару үшін ішкі істер органдарының қызметкерлеріне, сондай-ақ Қазақстан Республикасының заңнамасында көзделген жағдайларда ішкі істер органдарының, Қазақстан Республикасы Мемлекеттік күзет қызметі мен ұлттық қауіпсіздік органдарының қызметкерлеріне беруге;

8) жол-көлік оқиғасы кезінде оған қатысы бар жүргізуші:

жол жүрісі қағидаларының талаптарына сәйкес көлік құралын дереу тоқтатуға (орнынан қозғамауға), авариялық жарық сигнал беруін қосуға және авариялық тоқтау белгісін (жанып-сөнетін қызыл фонарь) қоюға, оқиғаға қатысы бар заттарды қозғамауға;

зардап шеккендерге алғашқы көмек көрсету үшін ықтимал шараларды қолдануға, жедел медициналық жәрдем шақыруға, ал шұғыл жағдайларда зардап шеккендерді жол-жөнекей көлікпен жөнелтуге, ал егер бұл мүмкін болмаса, өзінің көлік құралымен жақын жердегі медициналық ұйымға жеткізуге, өзінің тегін, көлік құралының мемлекеттік тіркеу нөмірі белгісін хабарлауға (жеке басын куәландыратын құжатты немесе жүргізуші куәлігін және көлік құралына берілген тіркеу құжатын көрсете отырып) және оқиға болған жерге қайтып келуге;

осы баптың 2-тармағының 5) және 5-1) тармақшаларында көзделген жағдайларды қоспағанда, болған оқиға туралы жақын жердегі ішкі істер органына дереу хабарлауға, оны көргендердің тектері мен мекенжайларын жазып алуға және ішкі істер органдары қызметкерлерінің келуін күтуге;

егер басқа көлік құралдарының жүруі мүмкін болмаса, жолдың жүру бөлігін босатуға;

жолдың жүру бөлігін босату қажет болған кезде оқиғаға қатысы бар көлік құралының орналасуын, іздер мен заттарды куәлардың қатысуымен алдын ала белгілеп, оларды сақтауға барлық ықтимал шараларды қолдануға және оқиға болған жерді айналып өтуді қамтамасыз етуге міндетті.

4. Жүргізушіге:

1) жүргізушінің жеке басын куәландыратын құжаты өзімен бірге болған жағдайда, Қазақстан Республикасында берілгендерін қоспағанда, көлік құралын басқару құқығын беретін жүргізуші куәлігінсіз не жүргізуші куәлігінің орнына берілген уақытша куәлігінсіз көлік құралын басқаруға;

2) масаң күйде (алкогольдік, есірткілік және (немесе) уытқұмарлық); реакциясын және назар аударуын нашарлататын дәрілік препараттардың әсерімен; жол жүрісі қауіпсіздігіне қатер төндіретін сырқат немесе шаршаулы күйде көлік құралын басқаруға;

3) шыққан жылын қоса алғанда, шығарылғанына жеті жылдан аспаған, автомобиль көлігі саласындағы кәсіпкерлік қызметте пайдаланылмайтын М1 санатындағы көлік құралдарын қоспағанда, ақауы бар көлік құралын, міндетті техникалық қарап-тексеруден өтпеген көлік құралын басқаруға;

4) Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген жағдайларда көлік құралдары иелерінің жауапкершілігін міндетті сақтандыру шартын және (немесе) тасымалдаушының жолаушылардың алдындағы жауапкершілігін міндетті сақтандыру шартын жасаспаған иесінің көлік құралын басқаруға;

5) мемлекеттік тіркеу нөмірі белгілері болмаған немесе олар тіркеу құжаттарына сәйкес келмеген жағдайларда көлік құралын басқаруға;

6) алып тасталды - ҚР 29.12.2014 № 269-V (01.01.2015 бастап қолданысқа енгізіледі) Заңымен;

7) масаң күйдегі, реакциясын және назар аударуын нашарлататын дәрілік препараттардың әсерінде болған, сырқат немесе шаршаңқы күйдегі адамдарға, сондай-ақ жүргізуге оқып-үйренушілерден басқа, жүргізушінің жеке басын куәландыратын құжаты өзімен бірге болған жағдайда, Қазақстан Республикасында берілгендерін қоспағанда, өзімен бірге осы санаттағы көлік құралын басқару құқығын беретін жүргізуші куәлігі не жүргізуші куәлігінің орнына берілген уақытша куәлігі жоқ немесе жол (маршрут) парағында көрсетілмеген адамдарға не көлік құралын басқару құқығы жоқ немесе басқару құқығынан айырылған адамдарға көлік құралын басқаруға беруге;

8) ұйымдастырылған (оның ішінде жаяулардың да) колонналарды кесіп өтуге және олардың арасынан орын алуға;

9) телефонды не радиостанцияны тыңдауыш немесе қатты дауысты байланысты қолдану арқылы пайдалануды қоспағанда, көлік құралын басқару кезінде оларды пайдалануға;

10) тежегіштің жұмыс жүйесі немесе рульмен басқаруы істемейтін, ілініс құрылғысы (поезд құрамында) жарамсыз, сондай-ақ тәуліктің қараңғы уақытында жолдарда жасанды жарықтандыру болмағанда немесе көрінуі жеткіліксіз жағдайларда – шамдары және (немесе) артқы габариттік оттары жанбайтын (жоқ), жаңбыр немесе қар жауып тұрғанда алдыңғы терезе тазалағыштары жарамсыз көлік құралын басқаруға;

11) өзінің қатысы бар жол-көлік оқиғасынан кейін не ішкі істер органдары қызметкерінің талабы бойынша көлік құралы тоқтатылғаннан кейін, уәкілетті лауазымды адам масаң күйді анықтау мақсатында куәландырудан өткізгенге дейін немесе уәкілетті лауазымды адам осындай куәландыруды жүргізуден босату туралы шешім қабылдағанға дейін алкоголь ішімдіктерін, есірткі немесе психотроптық заттарды пайдалануға;

12) жаяу жүргіншілердің өткелдерінде және тротуарлардың немесе жол жиектерінің сызығы бойынша жол қиылыстарында; тоннельдерде; көпірлерде, жолөткелдерде, эстакадаларда және олардың астында; теміржол өтпелерінде; жолдың жүру бөлігінің көріну мүмкіндігі бір жүз метрден кем жерлерде; аялдау пункттері орналасқан жерлерде кері бұрылуға;

13) жол қиылыстарында және кері бұрылуға тыйым салынған жерлерде артқа жүруге;

14) төрт немесе одан да көп жолағы бар екіжақты жүру жолдарында жолдың қарсы жүруге арналған жағына шығуға;

15) үш жолағы бар, олардың ортаңғысы екі бағытта да жүру үшін пайдаланылатын екіжақты жүру жолдарында қарсы жүруге арналған шеткі сол жақтағы жолаққа шығуға;

16) белгіленген тәртіппен айқындалған ең жоғары жылдамдықтан асыруға; көлік құралына орнатылған "Жылдамдықты шектеу" таным белгісінде көрсетілген жылдамдықтан асыруға тыйым салынады.

Көлік құралының ең жоғары жүру жылдамдығынан асыру көлік құралының орташа жүру жылдамдығын автоматты режимде жұмыс істейтін сертификатталған арнаулы бақылау-өлшеу техникалық құралдарымен және аспаптарымен тіркеп-белгілеу немесе есептеу арқылы айқындалады;

17) жол жүрісіне басқа да қатысушыларға кедергі келтіруге;

18) егер бұл жол-көлік оқиғасын болғызбау үшін қажет етілмесе, кілт тежеуге;

ЗҚАИ-ның ескертпесі!
18-1), 18-2), 18-3) тармақшалармен толықтыру көзделген – ҚР 03.10.2024 № 130-VIII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін алты ай өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

19) жүру жылдамдығын арттырумен немесе өзге де әрекеттермен басып озып бара жатқан көлік құралының басып озуына кедергі келтіруге;

20) мынадай:

реттелетін жол қиылыстарында қарсы жүру жолағына шыға отырып;

реттелмейтін жол қиылыстарында бағытын өзгертетін басты жолмен (рұқсат етілген оң жағынан басып озуды қоспағанда) және басты болып табылмайтын жолмен (шеңберлі жүрісті жол қиылыстарындағы басып озуды, қапталында тіркемесі жоқ екі дөңгелекті көлік құралдарын басып озуды және рұқсат етілген оң жағынан басып озуды қоспағанда) жүру кезінде;

жаяу жүргіншілер өткелдерінде жаяу жүргіншілер болған кезде;

теміржол өтпелерінде және олардың алдында бір жүз метрден жақын жерде;

басып озып немесе айналып өтіп келе жатқан көлік құралын;

өрге көтерілу соңында және көрінуі шектеулі басқа жол учаскелерінде қарсы жүру жолағына шыға отырып, басып озуға;

21) мынадай:

егер бұл трамвайлардың жүруіне кедергі келтірсе, трамвай жолдарына тікелей жақын жерде;

теміржол өтпелерінде, тоннельдерде;

эстакадаларда, көпірлерде, жолөткелдерде (егер осы бағытта жүру үшін жолақ үштен кем болса) және олардың астында (жолақтардың санына қарамастан);

егер бұл көлік құралдарының жүруіне кедергі келтірсе, тоқтаған көлік құралы мен тұтас таңбалау сызығы (жолдың жүру бөлігінің шетін белгілейтіннен басқа) немесе жолдың жүру бөлігінің қарсы шеті немесе жолдың жүру бөлігінің қарсы шетінде тұрған көлік құралы арасындағы қашықтық үш метрден кем болатын жерлерде;

жаяу жүргіншілер өткелдерінде және олардың алдындағы бес метрден жақын жерде;

ең болмағанда бір бағытта жолдың көрінуі бір жүз метрден кем болған кезде қауіпті бұрылысқа және жолдың бойлық қимасының дөңес құлдималарына жақын жолдың жүру бөлігінде;

қапталдағы өтпенің қарсысындағы тұтас таңбалау сызығы немесе бөлу жолағы бар үшжақты қиысу (қиылыс) жағын қоспағанда, жолдың жүру бөліктерінің қиылысында және жолдың қиылысатын жүру бөлігінің шетіне отыз метрден жақын жерде;

аялдама алаңдарында және оларға он бес метрден жақын жерде, ал олар болмаған кезде маршруттық көлік құралдары немесе такси аялдамасының нұсқағышынан он бес метрден жақын жерде;

көлік құралы басқа жүргізушілерден бағдаршам сигналдарын, жол белгілерін көлегейлейтін немесе басқа көлік құралдарының жүруіне (кіруіне немесе шығуына) мүмкіндік бермейтін немесе басқа көлік құралдары мен жаяу жүргіншілердің жүруіне кедергі (кептеліс) келтіретін жерлерде;

гүлзарларда, көгалдарда, балалар немесе спорт алаңында;

велосипед жолында және (немесе) велосипед жүретін жолақта тоқтауға;

22) мынадай:

тоқтауға тыйым салынған жерлерде;

эстакадаларда, көпірлерде, жолөткелдерде;

елді мекендерден тыс жерлерде "Басты жол" жол белгісімен белгіленген жолдың жүру бөлігінде;

теміржол өтпелеріне елу метрден жақын жерде;

егер тұрғындарға қолайсыздық келтіретін болса, елді мекендерде қозғалтқышы жұмыс істеп тұрған механикалық көлік құралдарының;

гүлзарларда, көгалдарда, балалар және спорт алаңдарында тоқтап тұруына;

23) бұл жол жүрісіне басқа қатысушыларға кедергі немесе қауіп келтірмейтініне көз жеткізбейінше, көлік құралының есіктерін ашуға, оларды ашық қалдыруға немесе жолдың жүру бөлігіне шығуға;

24) егер көлік құралдарының көлденең бағытта жүруіне кедергі келтіре отырып, жүргізушіні тоқтауға мәжбүр ететін кептеліс пайда болса, жол қиылысына немесе жолдың жүру бөліктерінің қиылысына шығуға;

25) жүргізушіге шолуды шектейтін жол-жөнекей бағытта жүріп бара жатқан көлік құралдарының алдына түсуге;

26) егер жүргізушіні жаяу жүргінші өткелінде тоқтауға мәжбүр ететін, өзінен кейін кептеліс пайда болса, жаяу жүргінші өткеліне шығуға;

27) мынадай:

шлагбаум жабық тұрған немесе ол жабыла бастаған кезде (бағдаршам сигналына қарамастан);

бағдаршамның тыйым салатын сигналы кезінде (шлагбаумның орналасуына және оның бар-жоғына қарамастан);

өтпе кезекшісінің тыйым салатын сигналы кезінде (кезекші жүргізушіге кеудесімен немесе арқасымен тұрған, таяқша, қызыл фонарь немесе жалауша ұстаған қолын жоғары көтерген не қолдарын екі жаққа созған);

егер өтпенің арғы жағында жүргізушіні өтпеде тоқтауға мәжбүр ететін кептеліс пайда болса;

егер көріну шегінде өтпеге поезд (локомотив, дрезина) жақындап қалса, теміржол өтпесіне шығуға;

28) теміржол өтпелерінен тыс жерде теміржолдардан өтуге;

29) қарсы жүру жолағына шыға отырып, теміржол өтпесі алдында тұрған көлік құралдарын айналып өтуге;

30) теміржол өтпесіндегі шлагбаумды өз бетімен ашуға;

31) теміржол дистанциясы бастығының рұқсатынсыз теміржол өтпесі арқылы ауыл шаруашылығы, жол, құрылыс және басқа да машиналар мен механизмдерді көліктен тыс жағдайда өткізуге, жылдамдығы сағатына сегіз километрден кем баяу жүретін машиналардың, сондай-ақ трактор шана-сүйретпелерінің жүруіне;

32) автомагистральдарда:

велосипедтерді, мопедтерді, тракторларды және өздігінен жүретін машиналарды, сондай-ақ техникалық сипаттамалары немесе олардың жай-күйі бойынша жылдамдығы сағатына қырық километрден кем өзге де көлік құралдарын басқаруға;

рұқсат етілген ең жоғары массасы үш жарым тоннадан асатын жүк автомобильдерін екінші жолақтан әрі басқаруға;

"Тұрақ орны" немесе "Демалыс орны" жол белгілерімен белгіленген, тұраққа арналған арнайы алаңдардан тыс жерлерге тоқтауға;

бөлу жолақтарының технологиялық айырымдарында кері бұрылуға және оған кіруге;

артқа қарай жүруге;

жүргізіп үйренуге;

33) тұрғын аймақта:

көлік құралдарының толассыз жүруіне;

жолдың жүру бөлігінен тысқары жерде көлік құралының жүруіне;

жүргізіп үйренуге;

қозғалтқышы жұмыс істеп тұрған электрмобильдің тоқтап тұруын қоспағанда, қозғалтқышы жұмыс істеп тұрған күйде тоқтап тұруға;

рұқсат етілген ең жоғары массасы үш мың бес жүз килограмнан асатын жүк автомобильдерінің, автобустардың арнайы бөлінген әрі белгілермен және (немесе) таңбалармен белгіленген орындардан тыс тоқтап тұруына;

дыбыс сигналын беруге, музыканы қатты қосуға;

тротуарларда, көгалдарда, балалар және спорт алаңдарында тоқтап тұруға;

34) иілгіш немесе қатты тіркемемен сүйреткен кезде – сүйретілетін автобуста (троллейбуста) және сүйретілетін жүк автомобилінің шанағында жолаушылардың болуына, ал таразыға тарту немесе ішінара тиеу арқылы сүйреткен кезде сүйретілетін көлік құралының кабинасында немесе шанағында, сондай-ақ сүйретушінің шанағында жолаушылардың болуына жол беруге;

35) мынадай:

рульмен басқаруы істемейтін көлік құралын (аспалы түрде немесе жартылай тиеу әдісімен сүйретуге жол беріледі);

екі және одан көп көлік құралын;

егер нақты массасы сүйрейтін көлік құралының нақты массасының жартысынан артық болса, тежеу жүйесі істемейтін көлік құралын сүйретуге тыйым салынады. Нақты массасы аз болған кезде мұндай көлік құралын қатты тіркемемен немесе ішінара тиеу әдісімен ғана сүйретуге жол беріледі;

қапталдағы тіркемесі жоқ мотоциклмен, сондай-ақ мұндай мотоциклді;

ЗҚАИ-ның ескертпесі!
35) тармақшаның алтыншы абзацына өзгеріс енгізу көзделген – ҚР 03.10.2024 № 130-VIII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін алты ай өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

көктайғақта иілгіш тіркемемен сүйретуге;

ЗҚАИ-ның ескертпесі!
35) тармақшаны жетінші абзацпен толықтыру көзделген – ҚР 03.10.2024 № 130-VIII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін алты ай өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

36) жолаушыларды:

автомобильдің (борт платформасы бар жүк автомобилінің шанағында немесе фургон шанақта жолаушыларды тасымалдау жағдайларынан басқа), трактордың, өздігінен жүретін машинаның кабинасынан тыс, жүк тіркемесінде, тіркеме-үйшікте, жүк мотоциклінің шанағында және мотоцикл конструкциясында отыру үшін көзделген орындардан тыс;

көлік құралының техникалық сипаттамасында көзделген санынан артық тасымалдауға тыйым салынады, бұл ретте көлік құралының нақты массасы жасаушы кәсіпорын белгілеген рұқсат етілген ең жоғары масса шамасынан аспауға тиіс;

ЗҚАИ-ның ескертпесі!
36) тармақшаның төртінші абзацына өзгеріс енгізу көзделген – ҚР 03.10.2024 № 130-VIII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін алты ай өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

мотоциклдің артқы орындығында масаң күйде;

ЗҚАИ-ның ескертпесі!
36) тармақшаның бесінші абзацына өзгеріс енгізу көзделген – ҚР 03.10.2024 № 130-VIII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін алты ай өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

жүк автомобилінің шанағында отыру үшін жабдықталған орындардың санынан артық тасымалдауға;

ЗҚАИ-ның ескертпесі!
36) тармақшаны алтыншы абзацпен толықтыру көзделген – ҚР 03.10.2024 № 130-VIII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін алты ай өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

37) он екі жасқа дейінгі балаларды:

ЗҚАИ-ның ескертпесі!
37) тармақшаның екінші абзацын алып тастау көзделген – ҚР 03.10.2024 № 130-VIII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін алты ай өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

мотоциклдің артқы орындығында;

балаларды арнайы ұстау құрылғысы немесе баланы қауіпсіздік белдігінің көмегімен тағып қойылуына мүмкіндік беретін, көлік құралының конструкциясында көзделген өзге де құралдар болмаған кезде, ал механикалық көлік құралының алдыңғы орындығында балаларды арнайы ұстау құрылғысы болмаған кезде тасымалдауға тыйым салынады.

Ескертулер.

1. Әскери көлік құралдарының жүргізушілері әскери полиция органдары әскери қызметшілерінің талабы бойынша масаң күйге куәландырудан өтуге міндетті.

2. Көлік құралын беру туралы талап тиісті иммунитеті бар шет мемлекеттер өкілдіктерінің және халықаралық ұйымдардың көлік құралдарына қолданылмайды.

3. Осы баптың 3-тармағының 7) тармақшасында көрсетілген, көлік құралын пайдаланған адамдар жүргізушінің талабы бойынша анықтама беруге немесе жол парағына (жолдың ұзақтығын, жүріп өткен қашықтықты, өзінің тегін, лауазымын, қызметтік куәлігінің нөмірін, өз ұйымының атауын көрсете отырып) жазба жасауға тиіс.

4. Мемлекеттік ұйымдардың қызметкерлеріне көлік құралын беруге байланысты шығыстарды көлік құралы иесінің талабы бойынша өз құзыреті шегінде уәкілетті органдар белгілеген тәртіппен осы ұйымдар өтейді.

5. Жол жүргенде көлік құралдарын пайдалануға тыйым салатын және жүргізуші анықтай алатын өзге де ақаулар мен жағдайлар туындаған кезде ол бұларды жоюға тиіс, ал егер бұл мүмкін болмаса, онда қажетті сақтық шараларын сақтай отырып, тұрақ немесе жөндеу орнына бара алады.

Ескерту. 54-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 04.07.2014 N 233-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 29.12.2014 № 269-V (01.01.2015 бастап қолданысқа енгізіледі); 03.07.2017 № 83-VІ (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 02.07.2018 № 166-VІ (01.01.2019 бастап қолданысқа енгізіледі); 19.04.2019 № 249-VІ (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 07.07.2020 № 361-VІ (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 01.02.2021 № 1-VІІ (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 02.01.2021 № 399-VІ (01.07.2021 бастап қолданысқа енгізіледі); 12.07.2022 № 138-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 14.03.2023 № 206-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 18.07.2024 № 126-VIII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 03.10.2024 № 130-VIII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

55-бап. Жолаушының құқықтары мен міндеттері

1. Жолаушының:

1) көлік құралы жүрісінің жағдайлары мен тәртібі туралы анық ақпаратты уақтылы алуға;

2) көлік құралымен қауіпсіз жол жүруге және багажды алып жүруге;

3) Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген жағдайларда келтірілген залалды өтеттіруге құқығы бар.

2. Жолаушы:

      1) алып тасталды - ҚР 03.07.2017 № 83-VІ Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі);
      ЗҚАИ-ның ескертпесі!
      2) тармақшаға өзгеріс енгізу көзделген – ҚР 03.10.2024 № 130-VIII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін алты ай өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

2) қауіпсіздік белдіктерімен жабдықталған көлік құралымен жол жүрген кезде оларды тағуға, ал мотоциклмен жол жүрген кезде – түймеленген мотошлем киюге;

3) тротуар немесе жол жиегі жағынан және толық тоқтағаннан кейін ғана отыруды және түсуді жүзеге асыруға міндетті. Егер тротуар немесе жол жиегі жағынан отыру және түсу мүмкін болмаса, бұл қауіпсіз болатын және жол жүрісіне басқа да қатысушылар үшін кедергі келтірмейтін жағдайларда жолдың жүру бөлігі жағынан жүзеге асырылуы мүмкін.

3. Жолаушыларға:

1) көлік құралының жүруі кезінде жүргізушіні оны басқарудан алаңдатуға;

2) борт платформасы бар жүк автомобилімен жол жүрген кезде түрегеліп тұруға, бортқа немесе борттардан биік тұратын жүктің үстіне отыруға;

ЗҚАИ-ның ескертпесі!
3) тармақшаға өзгеріс енгізу көзделген – ҚР 03.10.2024 № 130-VIII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін алты ай өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

3) көлік құралының жүруі кезінде оның есіктерін ашуға, сондай-ақ терезесінен және люгінен басын шығаруға тыйым салынады.

      ЗҚАИ-ның ескертпесі!
      4) тармақшамен толықтыру көзделген – ҚР 03.10.2024 № 130-VIII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін алты ай өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.
      Ескерту. 55-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 03.07.2017 № 83-VІ Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі).

56-бап. Жаяу жүргіншінің құқықтары мен міндеттері

1. Жаяу жүргіншінің құзыретті органдардан, жолдардың, өтпелердің және басқа да жол құрылыстарының иелерінен қауіпсіз жүру үшін қажетті жағдайларды қамтамасыз етуді талап етуге құқығы бар.

1-1. Жаяу жүргінші:

1) тротуарлармен және жол жиектерімен, жаяу жүргінші жолдарымен және жүруге жайластырылған және ыңғайластырылған басқа да жерлермен жүріп-тұруға;

2) жолдың жүретін бөлігін жаяу жүргінші өткелдерімен, оның ішінде жерасты және жерүсті өткелдерімен, көрінетін жерде олар болмаған кезде – тротуарлардың немесе жол жиектерінің бойымен жол қиылыстарында, көрінетін аймақта өткел немесе жол қиылысы болмаған кезде жолдың жүретін бөлігінің шетіне тік бұрышпен кесіп өтуге;

3) жаяу жүргінші өткелінен тыс жерде жолдың жүретін бөлігін кесіп өткен кезде көлік құралдарының жүрісіне кедергі келтірмеуге және жақындап қалған көлік құралдарының жоқ екендігіне көз жеткізбестен, маңайды шолуды шектейтін тоқтап тұрған көлік құралының тасасынан шықпауға;

4) реттелмейтін жаяу жүргінші өткелдерінде жолдан өту өзі үшін қауіпсіз болатынына сенімді болғаннан кейін ғана жолдың жүретін бөлігіне шығуға;

5) маршрутты көлік құралы мен таксиді – аялдама пункттерінде, ал олар болмаған кезде – тротуарда немесе жол жиегінде күтуге міндетті.

2. Жаяу жүргіншіге:

1) елді мекенде бөлу жолағы болған кезде жолдың жүру бөлігін жаяу жүргінші өткелінен тыс жерден, сондай-ақ жаяу жүргіншілердің немесе жолдың қоршаулары орнатылған жерлерден өтуге;

2) автомагистральдарда тұруға тыйым салынады.

      Ескерту. 56-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 03.07.2017 № 83-VІ Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі).
      ЗҚАИ-ның ескертпесі!
      57-баптың тақырыбына және бүкіл мәтін бойынша өзгеріс енгізу көзделген – ҚР 03.10.2024 № 130-VIII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін алты ай өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

57-бап. Мопед, электр самокат, велосипед, шағын электр көлігі құралын жүргізушілердің, жол бойымен малды, табынды, жүк артылған, жегілген малды немесе мініс малын айдаушылардың құқықтары мен міндеттері

1. Мопед, электр самокат, велосипед, шағын электр көлігі құралын жүргізушілердің, жол бойымен малды, табынды, жүк артылған, жегілген малды немесе мініс малын айдаушылардың жол жүрісі қағидаларына сәйкес жолдарда жүруге құқығы бар.

2. Мопед, электр самокат, велосипед, шағын электр көлігі құралын жүргізушілер, жол бойымен малды, табынды, жүк артылған, жегілген малды немесе мініс малын айдаушылар уәкілетті орган бекіткен жол жүрісі қағидаларын білуге және сақтауға міндетті.

3. Мопед, электр самокат және велосипед жүргізушілердің:

1) ең болмағанда бір қолымен рульден ұстамай жүргізуіне;

2) жолаушыларды тасымалдауға арналған арнаулы бейімдемелері бар велосипедтермен және мопедтермен тасымалдаудан басқа, жолаушыларды тасымалдауына;

3) тасымалдауға арналған арнаулы бейімдемелері бар велосипедтермен және мопедтермен жүкті, сондай-ақ габаритінен ұзындығы немесе ені елу сантиметрден артық шығып тұрмайтын жүкті тасымалдаудан басқа, жүкті немесе басқаруға кедергі келтіретін жүкті тасымалдауына;

4) трамвай жүретін жолдарда және осы бағытта жүруге арналған біреуден астам жолағы бар жолдарда солға бұрылуына немесе кері бұрылуына;

5) мопедпен және велосипедпен пайдалануға арналған тіркемені сүйретуден басқа, мопедтерді, электр самокаттарды және велосипедтерді, сондай-ақ мопедтермен, электр самокаттармен және велосипедтермен сүйретуіне;

6) көлік құралынан түспей, жаяу жүргіншілер өткелімен жолдың жүру бөлігін кесіп өтуіне;

7) жол жүрісі қағидаларында айқындалған талаптарға сәйкес келетін, басқа көлік құралын жүргізушілерге көрінуді қамтамасыз ететін жарық шағылыстыратын затсыз жолдың жүру бөлігінде тәуліктің қараңғы уақытында жүріп-тұруына;

8) жолдың жүру бөлігінде басқаруы кезінде түймеленген шлемсіз болуына тыйым салынады.

ЗҚАИ-ның ескертпесі!
4-тармақты алып тастау көзделген – ҚР 03.10.2024 № 130-VIII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін алты ай өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

4. Мопед жүргізушілердің велосипед жолымен, велосипед жүретін жолақпен, жол жиегімен, тротуармен немесе жаяу жүргіншілер жолымен жүруіне тыйым салынады.

5. Электр самокат жүргізушілер велосипед жолымен, велосипед жүретін жолақпен жүреді. Электр самокат жүргізушілер велосипед жолы, велосипед жүретін жолақ болмаған кезде:

осы тармақтың екінші бөлігінде белгіленген талаптарға сәйкес, жолдың жүру бөлігінің оң жақ шетімен, оның ішінде маршруттық көлік құралдарына арналған жолақпен бір қатарда;

жол жиегімен;

жаяу жүргіншілердің жүрісіне қауіп төндірмей, сағатына алты километрден аспайтын жылдамдықпен тротуармен немесе жаяу жүргіншілер жолымен жүреді.

Он сегіз жасқа толмаған электр самокат жүргізушілердің өзімен бірге жүргізушінің жеке басын куәландыратын құжаты болған жағдайда, Қазақстан Республикасында берілгендерін қоспағанда, кез келген санаттағы көлік құралын басқару құқығына арналған жүргізуші куәлігінсіз не көлік құралын басқару құқығына арналған жүргізуші куәлігінің орнына берілген уақытша куәліксіз жолдың жүру бөлігінің оң жақ шетімен, оның ішінде маршруттық көлік құралдарына арналған жолақпен жүруіне жол берілмейді.

6. Велосипед жүргізушілер – велосипед жолымен, велосипед жүретін жолақпен, ал олар болмаған кезде жолдың жүру бөлігінің оң жақ шетімен, оның ішінде маршруттық көлік құралдарына арналған жолақпен бір қатарда не жол жиегімен, тротуармен немесе жаяу жүргіншілер жолымен жаяу жүргіншілердің жүрісіне қауіп төндірмей жүреді.

ЗҚАИ-ның ескертпесі!
6-тармақты екінші, үшінші бөліктермен толықтыру көзделген – ҚР 03.10.2024 № 130-VIII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін алты ай өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

7. Шағын электр көлігі құралын жүргізушілердің:

1) рульсіз шағын электр көлігі құралдарын қоспағанда, ең болмағанда бір қолымен рульден ұстамай жүргізуіне;

2) жолаушыларды тасымалдауына;

3) жүкті тасымалдауына;

4) жолдың жүру бөлігімен жүруіне;

5) жанында велосипед жолы, велосипед жүретін жолақ болған кезде тротуармен немесе жаяу жүргіншілер жолымен жүруіне;

6) шағын электр көлігі құралдарын, шағын электр көлігі құралдарымен сүйретуіне;

7) шағын электр көлігі құралынан түспей, жаяу жүргіншілер өткелімен жолдың жүру бөлігін кесіп өтуіне тыйым салынады.

Ескерту. 57-бап жаңа редакцияда көзделген – ҚР 29.06.2023 № 12-VIII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

9-тарау. ТІРЕК-ҚИМЫЛ АППАРАТЫ БҰЗЫЛҒАН АДАМДАРДЫҢ ЖОЛ ЖҮРІСІН ҚАМТАМАСЫЗ ЕТУ

58-бап. Тірек-қимыл аппараты бұзылған адамдардың жол жүрісін және оларға қызмет көрсететін көлік құралдарының тұрақтарын ұйымдастыру

1. Тірек-қимыл аппараты бұзылған жүргізушілер немесе тірек-қимыл аппараты бұзылған немесе көру қабілетінен толық айырылған адамдарға қызмет көрсететін көлік құралдарының жүргізушілері басқаратын көлік құралдарына "Қоюға тыйым салынады", "Айдың тақ күндері қоюға тыйым салынады", "Айдың жұп күндері қоюға тыйым салынады" деген тыйым салатын жол белгілерінің күші қолданылмайды.

2. Алып тасталды - ҚР 27.06.2022 № 129-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

3. Егер "Тұрақ орны" деген ақпараттық-нұсқағыш жол белгісімен "Мүгедектігі бар адамдар" деген қосымша ақпарат жол белгісі (тақтайша) орнатылған жағдайда, "Тұрақ орны" деген жол белгісінің күші "Мүгедектігі бар адам" деген таным белгілері орнатылған мотоколяскалар мен автомобильдерге ғана қолданылады.

4. Егер тыйым салатын не нұсқайтын жол белгілерімен "Мүгедектігі бар адамдардан басқа" деген қосымша ақпарат жол белгісі (тақтайша) орнатылған жағдайда, онда осы жол белгілерінің күші "Мүгедектігі бар адам" деген таным белгілері орнатылған мотоколяскалар мен автомобильдерге қолданылмайды.

Ескерту. 58-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 27.06.2022 № 129-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

59-бап. Тірек-қимыл аппараты бұзылған жүргізушілердің немесе тірек-қимыл аппараты бұзылған немесе көру қабілетінен толық айырылған адамдарға қызмет көрсететін көлік құралдары жүргізушілерінің арнайы құқықтары

Ескерту. 59-баптың тақырыбына өзгеріс енгізілді - ҚР 27.06.2022 № 129-VІІ (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

1. "Мүгедектігі бар адам" деген таным белгілері бар көлік құралдарын басқаратын тірек-қимыл аппараты бұзылған жүргізушілердің:

1) тұрған көлік құралы жаяу жүргіншілердің жүруі үшін ені кемінде бір жарым метр бос жолақ қалдырып, тротуарға толығымен орналасқан жағдайда елді мекендердегі тоқтауға немесе тоқтап тұруға тыйым салатын жол белгілері қолданылатын аймақта көлік құралын тоқтатуға және қоюға құқығы бар. Бұл қағида тоқтауға тыйым салатын жол таңбасымен белгіленген жол учаскелерінде қолданылмайды.

2) жаяу жүргіншілерге кедергі келтірмейтін және басқа да көлік құралдарын жол жүрісі мүмкіндігінен айырмайтын жағдайда тоқтап тұруға тыйым салатын жол белгілері қолданылатын аймақта, уақыты шектеулі тұрақ орындарында көзделген мерзімнен артық және тұрақ орындарының шегінен тыс аула аумағындағы жолдарда көлік құралын қоюға құқығы бар.

2. Тірек-қимыл аппараты бұзылған немесе көру қабілетінен толық айырылған адамдарға қызмет көрсететін көлік құралдарының жүргізушілері тірек-қимыл аппараты бұзылған немесе көру қабілетінен толық айырылған адамдарды отырғызу немесе түсіру үшін елді мекендердегі тоқтауға тыйым салатын жол белгілері қолданылатын аймақта көлік құралын тоқтатады.

3. Тірек-қимыл аппараты бұзылған немесе көру қабілетінен толық айырылған адамды қолынан жетектеп межелі жеріне және кері алып жүретін, тірек-қимыл аппараты бұзылған немесе көру қабілетінен толық айырылған адамға қызмет көрсететін көлік құралының жүргізушісі осы баптың 1-тармағының 1) тармақшасында көрсетілген жағдайларда елді мекендерде көлік құралын тоқтатады.

Ескерту. 59-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 27.06.2022 № 129-VІІ (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

10-тарау. ЖОЛ ЖҮРІСІНЕ ҚАТЫСУҒА РҰҚСАТ БЕРУ

60-бап. Көлік құралдарына және оларды басқаратын адамдарға жол жүрісіне қатысуға рұқсат беру

1. Көлік құралдарының Қазақстан Республикасының аумағындағы жол жүрісіне қатысуына рұқсат беру:

1) көлік құралдарының, көлік құралдарына орнатылатын және (немесе) пайдаланылатын жабдықтау заттары мен қосалқы бөлшектердің сәйкестігін растау;

2) тиісті құжаттар мен мемлекеттік тіркеу нөмірі белгілерін бере отырып, көлік құралдарын мемлекеттік тіркеу және есепке алу;

3) көлік құралдарын міндетті техникалық қарап тексеруден өткізу;

4) халықаралық жол жүрісіне рұқсат беруге арналған шарттарды орындау арқылы жүзеге асырылады.

2. Адамдардың Қазақстан Республикасының аумағындағы жол жүрісіне қатысуына рұқсат беру:

1) көлік құралдарын басқару құқығына куәліктер беру арқылы жүзеге асырылады.

2) алып тасталды - ҚР 29.12.2014 № 269-V(01.01.2015 бастап қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

Ескерту. 60-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 29.12.2014 № 269-V(01.01.2015 бастап қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

61-бап. Көлік құралдарының, көлік құралдарына орнатылуы және (немесе) пайдаланылуы мүмкін жабдықтау заттары мен қосалқы бөлшектердің сәйкестігін растау

1. Сәйкестігі міндетті расталуға (сертификатталуға немесе декларациялануға) жататын көлік құралдарын, көлік құралдарына орнатылатын және (немесе) пайдаланылатын жабдықтау заттары мен қосалқы бөлшектердің Қазақстан Республикасы ратификациялаған халықаралық шарттарда белгіленген талаптарға сәйкестігі оларды айналымға шығарудың қажетті шарты болып табылады.

2. Тіркелген көлік құралының конструкциясына өзгерістер енгізуге Қазақстан Республикасы ратификациялаған халықаралық шарттарда белгіленген талаптарға қатаң сәйкестікте жол беріледі.

Тіркелген көлік құралының конструкциясына енгізілген өзгерістер көлік құралының тіркеу құжаттарында көрініс табуға тиіс.

3. Көлік құралдарының, көлік құралдарына орнатылуы және (немесе) пайдаланылуы мүмкін жабдықтау заттары мен қосалқы бөлшектердің сәйкестігін растайтын, Қазақстан Республикасы ратификациялаған халықаралық шарттардың талаптарына сәйкес берілген шетелдік сертификаттарды және өзге де құжаттарды тану Қазақстан Республикасының мемлекеттік техникалық реттеу жүйесінде белгіленген нысандардың сәйкестігін растайтын сертификаттарға және өзге де құжаттарға оларды қайта ресімдеу арқылы техникалық реттеу және метрология саласындағы уәкілетті орган белгілеген тәртіппен жүзеге асырылады.

4. Егер Қазақстан Республикасы ратификациялаған халықаралық шарттарда өзгеше белгіленбесе, бұрын тұтынылған, көрмеге әкелінетін және нысаналы пайдаланылмайтын, сондай-ақ гуманитарлық көмек желісі бойынша берілетін көлік құралдары, оларға орнатылуы және (немесе) пайдаланылуы мүмкін жабдықтау заттары мен қосалқы бөлшектер сәйкестікті міндетті растау объектілеріне жатпайды.

5. Қазақстан Республикасы ратификациялаған халықаралық шарттардың талаптарына сәйкес берілген дөңгелекті көлік құралдарын техникалық қарап тексерудің қолданыстағы сертификаты Қазақстан Республикасының аумағына әкелінетін бұрын тұтынылған көлік құралдарын айналымға шығарудың және оларды уәкілетті органда тіркеудің қажетті шарты болып табылады.

6. Қазақстан Республикасының аумағына әкелінетін дөңгелекті көлік құралдарын техникалық қарап тексерудің шетелдік сертификаттарын тану Қазақстан Республикасы ратификациялаған халықаралық шарттардың талаптарына сәйкес жүзеге асырылады.

Көлік құралдарының, көлік құралдарына орнатылуы және (немесе) пайдаланылуы мүмкін жабдықтау заттары мен қосалқы бөлшектердің Қазақстан Республикасы ратификациялаған халықаралық шарттардың талаптарына сәйкестігі үшін жауапкершілік Қазақстан Республикасының заңдарында белгіленген тәртіппен өз құзыреті шегінде сәйкестікті растау жөніндегі органдарға және сынақ зертханаларына жүктеледі.

62-бап. Көлік құралдарын мемлекеттік тіркеудің мақсаттары

Қазақстан Республикасында көлік құралдарын мемлекеттік тіркеу:

1) Қазақстан Республикасының аумағында және оның шегінен тыс жерлерде көлік құралдарының жол жүрісіне қатысуына және (немесе) пайдаланылуына рұқсат ету;

2) көлік құралдарын мемлекеттік есепке алу;

3) көлік құралдарын пайдалануға байланысты қылмыстар мен құқық бұзушылықтарды анықтау және олардың жолын кесу мақсатында жүзеге асырылады.

63-бап. Көлік құралдарын мемлекеттік тіркеудің міндеттілігі

1. Басқа мемлекеттің құзыретті органында тіркелген, халықаралық жол жүрісіне қатысатын және Қазақстан Республикасына бір жылдан аспайтын мерзімге әкелінетін механикалық көлік құралдарын қоспағанда, Қазақстан Республикасында жасалған немесе Қазақстан Республикасына әкелінген, осы Заңда айқындалатын механикалық көлік құралдары міндетті мемлекеттік тіркеуге жатады.

2. Осы Заңға сәйкес мемлекеттік тіркеуден өтпеген механикалық көлік құралдарының Қазақстан Республикасының аумағында жол жүрісіне қатысуына және (немесе) пайдаланылуына тыйым салынады.

64-бап. Мемлекеттік тіркеуге жататын көлік құралдарының түрлері

1. Уәкілетті органда мемлекеттік тіркеуге механикалық көлік құралдары мен тіркемелердің мынадай түрлері жатады:

1) жеңіл, жүк автомобильдері, автобустар, олардың базасында жасалған арнайы автомобильдерді қоса алғанда, және троллейбустар;

ЗҚАИ-ның ескертпесі!
2) тармақшаға өзгеріс енгізу көзделген – ҚР 03.10.2024 № 130-VIII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін алты ай өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

2) ең жоғары конструктивтік жылдамдығы сағатына елу километрден асатын мотоциклдер, трициклдер, квадроциклдер мен мопедтер;

3) автомобильдердің құрамында жүруге арналған тіркемелер.

2. Қазақстан Республикасы Мемлекеттік күзет қызметінің Айрықша мақсаттағы күштерін қоспағанда, Қазақстан Республикасы Қарулы Күштерінің, басқа да əскерлері мен əскери құралымдарының механикалық көлік құралдары мен олардың тіркемелері əскери полиция органдарында мемлекеттік тіркеуге жатады.

ЗҚАИ-ның ескертпесі!
3-тармаққа өзгеріс енгізу көзделген – ҚР 03.10.2024 № 130-VIII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін алты ай өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

3. Мемлекеттік тіркеуге: ұрыс көлік құралдары, тракторлар, олардың базасында жасалған өздігінен жүретін шассилерді қоса алғанда, және жолдардан тыс жерде жүретін технологиялық көлік ретінде пайдаланылатын механизмдер, тіркемелер; трамвайлар және басқа да рельстік механикалық көлік құралдары; басқа мемлекеттерде тіркелген және Қазақстан Республикасының аумағына бір жылдан кем мерзімге әкелінген жеңіл, жүк автомобильдері мен автобустар, олардың шассилерінде жасалған арнайы автомобильдерді қоса алғанда, мотоциклдер мен мотороллерлер, автомобильдердің құрамында жүруге арналған тіркемелер жатпайды.

Ескерту. 64-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 13.06.2017 № 69-VІ (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 27.12.2019 № 291-VІ (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

65-бап. Қазақстан Республикасының аумағы арқылы халықаралық жол жүрісіне көлік құралдарының қатысуына рұқсат беру

Ескертпе!
ҚР Конституциялық Сотының 03.12.2024 № 54-НҚ нормативтік қаулысын қараңыз.

1. Көлік құралы, егер оны Қазақстан Республикасында тұруға ықтиярхаты жоқ шетелдік немесе азаматтығы жоқ адам пайдаланса және:

1) Қазақстан Республикасынан тыс жерде тұрақты тұрғылықты жері немесе орналасқан жері бар жеке немесе заңды тұлғаға тиесілі болса;

2) Қазақстан Республикасында тіркелмесе;

3) Қазақстан Республикасына уақытша әкелінсе, Қазақстан Республикасының аумағы арқылы халықаралық жол жүрісінде деп есептеледі.

2. Халықаралық жол жүрісіне қатысатын көлік құралы Қазақстан Республикасының Мемлекеттік шекарасын кесіп өткен кезден бастап бір жылға дейін Қазақстан Республикасының аумағында бола алады.

Осы тармақтың бірінші бөлігінде көрсетілген мерзім өткеннен кейін халықаралық жол жүрісіндегі көлік құралы Қазақстан Республикасы аумағының шегінен тыс жерге ұзақтығы кемінде үзіліссіз күнтізбелік отыз күн болатын мерзімге әкетілуге жатады.

3. Халықаралық жол жүрісіндегі көлік құралдарының Қазақстан Республикасының аумағындағы жол жүрісіне қатысуына рұқсат беру Қазақстан Республикасы ратификациялаған халықаралық шарттардың және Қазақстан Республикасы заңнамасының талаптарына сәйкес берілген:

1) көлік құралын, тіркемені тіркеу туралы куәлік;

2) көлік құралының тіркеу нөмірі;

3) мемлекеттің айырым белгісі;

4) көлік құралының таным белгісі;

5) көлік құралының техникалық қарап-тексеруден өтуі фактісін растайтын құжат;

6) көлік құралы иесінің азаматтық-құқықтық жауапкершілігін міндетті сақтандыру шарты;

7) көлік құралдарының электрондық паспорттары (көлік құралдары шассиінің паспорттары) және өздігінен жүретін машиналар мен басқа да техника түрлерінің электрондық паспорттары жүйесінен алынған Еуразиялық экономикалық одаққа мүше мемлекеттерде тіркелген автокөлік құралдарының сәйкестендіру белгілері және оларды тіркеу есебі туралы мәліметтер болған кезде жүзеге асырылады.

Ескерту. 65-бап жаңа редакцияда – ҚР 30.12.2022 № 177-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

66-бап. Көлік құралдары иелерінің құқықтары мен міндеттері

1. Көлік құралдары иелерінің:

1) уәкілетті органнан көлік құралдары мен олардың тіркемелерін мемлекеттік тіркеу тәртібі туралы ақпарат және түсіндірме алуға;

2) уәкілетті орган айқындайтын тәртіппен көлік құралының мемлекеттік тіркеу нөмірі белгісінің цифрлық және (немесе) әріптік белгіленуін таңдауға құқығы бар.

2. Көлік құралдарының иелері:

1) Еуразиялық экономикалық одақтың кедендік аумағында механикалық көлік құралдарын сатып алғаннан немесе жеке пайдалану үшін шығарумен, ішкі тұтыну үшін шығарумен, Қазақстан Республикасына бір жылдан астам мерзімге уақытша әкелінгендерді шығарумен байланысты кедендік операциялар жасалғаннан кейін көлік құралдарын он жұмыс күні ішінде уәкілетті органда тіркеуге;

2) көлік құралдарын, оларды міндетті түрде көрсету көлік құралдарының жекелеген түрлерін мемлекеттік тіркеу және есепке алу қағидаларында көзделген жағдайларда, уәкілетті органға көрсетуге;

3) көлік құралын кәдеге жаратудың алдында немесе жоғалғаннан кейін не Қазақстан Республикасының шегінен тыс жерде тұрақты болуға көлік құралын әкетудің алдында механикалық көлік құралын мемлекеттік тіркеуді тоқтату үшін уәкілетті органға өтініш жасауға;

4) жол жүрісі қауіпсіздігін қамтамасыз ету саласында айыппұл түрінде әкімшілік жаза қолдану туралы уақтылы орындалмаған қаулылар болған кезде айыппұл төлеуге міндетті.

Ескерту. 66-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 03.07.2017 № 83-VІ (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 26.12.2017 № 124-VІ (01.01.2018 бастап қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

67-бап. Көлік құралын мемлекеттік тіркеуге немесе көлік құралының тіркеу деректерін өзгертуге тыйым салу

1. Басқару органдары оң жақта орналасқан, жолдармен жүруге және олармен адамдарды немесе жүктерді тасымалдауға арналған немесе М1 санатындағы көлік құралының шанағын ауыстыруға байланысты немесе соңғы тіркеу жүзеге асырылған мемлекетте тіркеу есебінен шығарылмаған көлік құралдарын бастапқы тіркеуге тыйым салынады.

1-1. Шығарылғанына он жылдан асқан автобустарды бастапқы тіркеуге тыйым салынады.

1-2. Осы баптың 1 және 1-1-тармақтарында көзделген ережелер Еуразиялық экономикалық одаққа мүше мемлекеттерде айналымға шығарылған және Қазақстан Республикасының аумағына 2022 жылғы 1 қыркүйекке дейін әкелінген көлік құралдарына қолданылмайды.

Осы тармақтың бірінші бөлігінде көрсетілген көлік құралдарын бастапқы тіркеу тәртібін, шарттары мен мерзімдерін Қазақстан Республикасының Үкіметі айқындайды.

2. Көлік құралын тіркеуге және тіркеу деректерін өзгертуге:

1) жаңа көлік құралдары үшін Қазақстан Республикасы ратификациялаған халықаралық шарттардың және осы Заңның

61-бабының талаптарына сәйкес берілген Қазақстан Республикасының мемлекеттік техникалық реттеу жүйесі таныған сәйкестік сертификаттары болмаған;

2) алып тасталды - ҚР 19.04.2019 № 249-VІ Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі);

3) тіркеу құжаттары болмаған;

4) көлік құралын жасаушы басып берген нөмірлік агрегаттардың таңбасын қолдан жасау, жасыру, өзгерту және (немесе) жою салдарынан көлік құралын сәйкестендіру мүмкін болмаған;

5) осы Заңның 72-бабында көрсетілген, көлік құралының таңбаланған сәйкестендіру белгісі бар конструкциясының құрамдас бөлігі ауыстырылған;

6) қолдан жасалған (жасанды) құжаттар ұсынылған;

7) көлік құралы іздестіруде болған;

8) алып тасталды - ҚР 19.04.2019 № 249-VІ Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі);

9) М1 санатындағы көлік құралының шанағы ауыстырылған жағдайда тыйым салынады.

Ескерту. 67-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 19.04.2019 № 249-VІ (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 01.02.2021 № 1-VІІ (01.01.2022 бастап қолданысқа енгізіледі); 30.12.2022 № 177-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

68-бап. Көлік құралын мемлекеттік тіркеуден немесе көлік құралының тіркеу деректерін өзгертуден бас тарту

1. Көлік құралын мемлекеттік тіркеуден немесе көлік құралының тіркеу деректерін өзгертуден бас тартуға:

1) Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес тағайындалған (енгізілген) тіркеу әрекеттерін жасауға тыйым салулардың және шектеулердің болуы;

2) көлік құралы меншік иесінің мүдделерін білдіруге өкілеттігі жоқ адамның көлік құралдарын тіркеу органына өтініш жасауы;

3) тіркеу әрекеттерін жүргізу үшін қажетті құжаттарды ұсынбау немесе толық емес көлемде ұсыну, сондай-ақ оқылмайтын, қарындашпен жазылған, тазартулары, қосып жазылғандары, сызып тасталған сөздері, сондай-ақ келісілмеген түзетулері бар құжаттарды ұсыну;

4) көлік құралын ұсыну міндетті болатын жағдайларда оны ұсынбау;

5) ұсынылған көлік құралдарын мемлекеттік тіркеуді жүзеге асыруға уәкілетті емес көлік құралдарын тіркеу органына өтініш жасау;

6) көлік құралы конструкциясының немесе оған енгізілген өзгерістердің Қазақстан Республикасының техникалық реттеу саласындағы заңнамасының талаптарына немесе ұсынылған құжаттарда көрсетілген мәліметтерге сәйкес келмеуі;

6-1) сот шешімі бойынша тәркіленген және (немесе) өндіріп алынған көлік құралын қоспағанда, жаппай қырып-жою қаруын таратуды қаржыландырумен байланысты ұйымдар мен тұлғалардың тізбесіне және (немесе) терроризмді және экстремизмді қаржыландырумен байланысты ұйымдар мен тұлғалардың тізбесіне Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес енгізілген тұлғаның көлік құралдарын тіркеу органына өтініш жасауы;

7) көлік құралы салығы бойынша орындалмаған салықтық міндеттеменің болуы негіздер болып табылады.

2. Тіркеу әрекеттерін жүргізуден бас тартылғаны туралы көлік құралының иесі себептер негізделе отырып, тиісті түрде (жазбаша, электрондық почтамен) хабардар етілуге тиіс.

3. Көлік құралын тіркеуден немесе көлік құралының тіркеу деректерін өзгертуден бас тартуға Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген тәртіппен шағым жасалуы мүмкін.

Ескерту. 68-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 02.08.2015 № 343-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін алты ай өткен соң қолданысқа енгізіледі); 13.05.2020 № 325-VІ (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін алты ай өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

69-бап. Көлік құралын мемлекеттік тіркеуді тоқтату

1. Көлік құралын мемлекеттік тіркеу көлік құралының жоғалуына, оны иеліктен шығарып басқа адамға беруге, сондай-ақ кәдеге жаратудың немесе Қазақстан Республикасының шегінен тыс жерге тұрақты болуға әкетудің алдында оны тіркеу есебінен шығаруға байланысты немесе өзге де мән-жайларға сәйкес иесінің өтініші бойынша тоқтатылады.

2. Көлік құралын тіркеуден бас тарту үшін осы Заңның 67-бабы

2-тармағының 4), 5) және 6) тармақшаларында көзделген негіздер анықталған кезде көлік құралын мемлекеттік тіркеу тоқтатылады.

70-бап. Көлік құралдарын мемлекеттік тіркеу туралы құжат, мемлекеттік тіркеу нөмірі белгісі

1. Тіркелген көлік құралының иесіне көлік құралының мемлекеттік тіркелгенін растайтын тіркеу құжаты және мемлекеттік тіркеу нөмірі белгісі беріледі.

Тіркеу құжаты көлік құралын басқаратын адамда болуға тиіс.

2. Тіркеу құжатының бланкілеріне қойылатын талаптарды, сондай-ақ оларды дайындау, сақтау және есепке алу тәртібін уәкілетті орган белгілейді.

3. Мемлекеттік тіркеу нөмірі белгісін беру және оны жасау уәкілетті орган белгілеген тәртіппен жүзеге асырылады.

70-1-бап. Көлік құралдарын мемлекеттік тіркеу туралы куәліктерді, жүргізуші куәліктерін және мемлекеттік тіркеу нөмірі белгілерін дайындау саласындағы мемлекеттік монополия

1. Осы Заңның 70-бабында және 73-бабының 7-тармағында көрсетілген құжаттарды дайындау, құжаттарды дайындау жүйесінің интеграцияланған деректер банкін жинақтау және жүргізу жөніндегі, процестерді есепке алу, ішкі істер органдарына арналған бағдарламалық-техникалық өнімдерді әзірлеу, ендіру және қолдап отыру жұмысын автоматтандыру жөніндегі қызмет мемлекеттік монополияға жатады және оны Қазақстан Республикасы Үкіметінің шешімі бойынша құрылған шаруашылық жүргізу құқығындағы республикалық мемлекеттік кәсіпорын жүзеге асырады.

2. Қазақстан Республикасы Үкіметінің шешімі бойынша құрылған шаруашылық жүргізу құқығындағы республикалық мемлекеттік кәсіпорын көрсететін, осы Заңның 70-бабында және 73-бабының 7-тармағында көрсетілген құжаттарды жеделдетіп дайындау және беру жөніндегі қызметтерге бағалар прейскурантын монополияға қарсы органмен келісу бойынша уәкілетті орган бекітеді.

Ескерту. Заң 70-1-баппен толықтырылды – ҚР 29.06.2023 № 12-VIII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін алты ай өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

71-бап. Көлік құралдарын мемлекеттік тіркеу кезінде иелерінің жауаптылығы

Көлік құралдарының иелері көлік құралдарын мемлекеттік тіркеу, көлік құралдарының тіркеу деректерін өзгерту жөніндегі міндеттерін тиісінше орындамағаны үшін Қазақстан Республикасының заңдарына сәйкес жауаптылықта болады.

71-1-бап. Электрондық паспорттар жүйесі ұлттық операторының (ұлттық әкімшісінің) құзыреті

Электрондық паспорттар жүйесі ұлттық операторының (ұлттық әкімшісінің) құзыретіне мыналар жатады:

1) электрондық паспорттар жүйесін пайдалану;

2) электрондық паспорттар жүйесінің жұмыс істеуін ұйымдастыру және қамтамасыз ету;

3) электрондық паспорттар жүйесінің аппараттық-бағдарламалық кешеніне жүйелік-техникалық қызмет көрсету;

4) электрондық паспорттар жүйесіндегі ақпаратты қорғауды қамтамасыз ету;

5) электрондық паспорттар жүйесінің мемлекеттік ақпараттық жүйелермен, сондай-ақ шет мемлекеттердің осыған ұқсас мақсаттағы ақпараттық жүйелерімен интеграциялануын қамтамасыз ету;

6) электрондық паспорттар жүйесінің әкімшісімен және оның қатысушыларымен өзара іс-қимыл жасау;

7) көлік құралының электрондық паспортын (көлік құралы шассиінің паспортын) және өздігінен жүретін машина мен басқа да техника түрлерінің электрондық паспортын ресімдеу кезінде көрсетілетін қызметтердің тарифтері мен оларды төлеу тәртібін айқындау және оларға өзгерістер енгізу;

8) көлік құралының электрондық паспортын (көлік құралы шассиінің паспортын) және өздігінен жүретін машина мен басқа да техника түрлерінің электрондық паспортын ресімдеу үшін қажет және уәкілетті орган және кеден ісі саласындағы, агроөнеркәсіптік кешен саласындағы уәкілетті органдар мен жергілікті атқарушы органдар беретін мәліметтерді жинауды ұйымдастыру;

9) индустриялық даму саласындағы, жол жүрісі қауіпсіздігін қамтамасыз ету жөніндегі, кеден ісі саласындағы, агроөнеркәсіптік кешен саласындағы уәкілетті органдар мен жергілікті атқарушы органдардың сұрау салуы бойынша көлік құралдарының электрондық паспорттарындағы (көлік құралдары шассилерінің паспорттарындағы) және өздігінен жүретін машиналар мен басқа да техника түрлерінің электрондық паспорттарындағы кез келген мәртебесі бар мәліметтерді толық көлемде және тек қана мемлекеттік міндеттер мен функцияларды іске асыру мақсатында пайдалану үшін төлемақы алмай беру;

10) Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген өзге де өкілеттіктерді жүзеге асыру.

Ескерту. 10-тарау 71-1-баппен толықтырылды - ҚР 05.10.2018 № 184-VІ (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); өзгеріс енгізілді - ҚР 25.06.2020 № 347-VІ (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 03.10.2024 № 130-VIII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

72-бап. Көлік құралының тіркеу деректері

1. Мемлекеттік тіркеу туралы құжатқа енгізілетін және уәкілетті органның ақпараттық жүйесінде мемлекеттік есепке алуға жататын көлік құралының міндетті тіркеу деректеріне мынадай негізгі мәліметтер жатады:

1) мемлекеттік тіркеу нөмірі белгісінің әріптік-цифрлық белгіленуі;

2) көлік құралының шыққан жылы;

3) көлік құралының маркасы және моделі;

4) осы көлік құралын басқару құқығына берілетін санат немесе кіші санат;

5) көлік құралдарын жасаушы ұйым берген сәйкестендіру нөмірі немесе шассидің (шанағының, рамасының) нөмірі;

6) түсі;

7) қозғалтқыштың көлемі, қозғалтқыштың ат күшімен және киловатпен алынған қуаты;

8) көлік құралы иесінің – жеке тұлғаның тегі, аты, әкесінің аты (ол болған кезде) немесе заңды тұлғаның атауы;

9) жеке тұлға үшін – тұрғылықты жерінің, заңды тұлғаның немесе оның филиалының орналасқан жерінің мекенжайы;

10) көлік құралдарын тіркеу органының атауы.

11) көлік құралдарына салықты есептеу мақсаты үшін Қазақстан Республикасының аумағына жеңіл автомобильдерді әкелген күн.

Бұл ретте уәкілетті орган мемлекеттік кіріс органдарының мәліметтері негізінде әкелген күнді айқындауға құқылы.

Осы тармақшаның мақсаты үшін Қазақстан Республикасының аумағына жеңіл автомобильдерді әкелген күн ретінде "2014 жылғы 1 қаңтарға дейін" немесе "2013 жылғы 31 желтоқсаннан кейін" деп көрсетіледі.

2015 жылғы 1 қаңтардан бастап Қазақстан Республикасының аумағына әкелінген жеңіл автомобильдерді бастапқы мемлекеттік тіркеу күні оларды әкелген күн болып есептеледі.

12) жеңіл автомобильдерді өндіруші ел (Қазақстан (басқалар).

2. Кеден ісі саласындағы уәкілетті орган көлік құралдарын шығарумен байланысты кеден операциялары жүргізілгеннен кейін уәкілетті органның көлік құралдарын мемлекеттік тіркеудің бірыңғай ақпараттық жүйесіне бірлескен актіде айқындалатын тәртіппен мәліметтерді жібереді.

Ескерту. 72-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 28.11.2014 № 257-V (01.01.2015 бастап қолданысқа енгізіледі); 03.10.2024 № 130-VIII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

11-тарау. АДАМДАРҒА КӨЛІК ҚҰРАЛДАРЫН БАСҚАРУҒА РҰҚСАТ БЕРУ

73-бап. Адамдарға көлік құралдарын басқаруға рұқсат беру

1. Қазақстан Республикасында көлік құралдарының оларды басқаруға арнайы құқық (бұдан әрі – көлік құралдарын басқару құқығы) берілетін мынадай санаттары мен оларға кіретін кіші санаттары белгіленеді:

1) "А" санаты – мотоциклдер;

2) "В" санаты – рұқсат етілген ең жоғары массасы үш мың бес жүз килограмнан аспайтын және жүргізушінің орнынан басқа, отыратын орындарының саны сегізден аспайтын автомобильдер; рұқсат етілген ең жоғары массасы жеті жүз елу килограмнан аспайтын, тіркеме тіркелген "В" санатындағы автомобильдер; рұқсат етілген ең жоғары массасы жеті жүз елу килограмнан асатын, бірақ жүктемесі жоқ автомобильдің массасынан аспайтын, ал көлік құралдарының осындай құрамының жалпы рұқсат етілген ең жоғары массасы үш мың бес жүз килограмнан аспайтын, тіркеме тіркелген "В" санатындағы автомобильдер;

3) "С" санаты – "D" санатына жататындарды қоспағанда, рұқсат етілген ең жоғары массасы үш мың бес жүз килограмнан асатын автомобильдер; рұқсат етілген ең жоғары массасы жеті жүз елу килограмнан аспайтын, тіркеме тіркелген "С" санатындағы автомобильдер;

4) "D" санаты – жолаушыларды тасымалдауға арналған және жүргізушінің орнынан басқа, отыратын орындарының саны сегізден асатын автомобильдер; рұқсат етілген ең жоғары массасы жеті жүз елу килограмнан аспайтын, тіркеме тіркелген "D" санатындағы автомобильдер;

5) "ВЕ" санаты – рұқсат етілген ең жоғары массасы жеті жүз елу килограмнан асатын және жүктемесі жоқ автомобильдің массасынан асатын, тіркеме тіркелген "В" санатындағы автомобильдер; рұқсат етілген ең жоғары массасы жеті жүз елу килограмнан асатын, ал көлік құралдарының осындай құрамының жалпы рұқсат етілген ең жоғары массасы үш мың бес жүз килограмнан асатын, тіркеме тіркелген "В" санатындағы автомобильдер;

6) "СЕ" санаты – рұқсат етілген ең жоғары массасы жеті жүз елу килограмнан асатын, тіркеме тіркелген "С" санатындағы автомобильдер;

7) "DЕ" санаты – рұқсат етілген ең жоғары массасы жеті жүз елу килограмнан асатын, тіркеме тіркелген "D" санатындағы автомобильдер, сондай-ақ жалғастырылған автобустар;

8) "Tm" санаты – трамвайлар;

9) "Tb" санаты – троллейбустар;

ЗҚАИ-ның ескертпесі!
10) тармақша жаңа редакцияда көзделген – ҚР 03.10.2024 № 130-VIII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін алты ай өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

10) "А1" кіші санаты – ең жоғары конструктивтік жылдамдығы сағатына елу километрден асатын, іштен жану қозғалтқышының жұмыс көлемі бір жүз жиырма бес текше сантиметрден аспайтын және ең жоғары қуаты он бір киловаттан аспайтын мотоциклдер, трициклдер, квадрициклдер және мопедтер;

11) "В1" кіші санаты – трициклдер мен квадрициклдер;

12) "С1" кіші санаты – "D" санатына жататындарды қоспағанда, рұқсат етілген ең жоғары массасы үш мың бес жүз килограмнан асатын, бірақ жеті жүз елу килограмнан аспайтын автомобильдер; рұқсат етілген ең жоғары массасы жеті жүз килограмнан аспайтын, тіркеме тіркелген "С1" кіші санатындағы автомобильдер;

13) "D1" кіші санаты – жолаушыларды тасымалдауға арналған және жүргізушінің орнынан басқа, отыратын орындарының саны сегізден асатын, бірақ он алтыдан аспайтын автомобильдер; рұқсат етілген ең жоғары массасы жеті жүз елу килограмнан аспайтын, тіркеме тіркелген "D1" кіші санатындағы автомобильдер;

14) "С1Е" кіші санаты – рұқсат етілген ең жоғары массасы

жеті жүз елу килограмнан асатын, бірақ жүктемесі жоқ автомобильдің массасынан аспайтын, ал көлік құралдарының осындай құрамының жалпы рұқсат етілген массасы он екі мың килограмнан аспайтын, тіркеме тіркелген "С1" кіші санатындағы автомобильдер;

15) "D1Е" кіші санаты – рұқсат етілген ең жоғары массасы жеті жүз елу килограмнан асатын, бірақ жүктемесі жоқ автомобильдің массасынан аспайтын, ал көлік құралдарының осындай құрамының жалпы рұқсат етілген ең жоғары массасы он екі мың килограмнан аспайтын, жолаушыларды тасымалдауға арналмаған тіркеме тіркелген "D1" кіші санатындағы автомобильдер.

1-1. Осы Заңның 57-бабы 5-тармағының екінші бөлігінде белгіленген талаптарға сәйкес келетін адамдар жолдың жүру бөлігінің оң жақ шетімен, оның ішінде маршруттық көлік құралдарына арналған жолақпен электр самокаттарды басқаруға жіберіледі.

2. Көлік құралдарын басқару құқығы осы Заңның 74-бабында санамаланған шарттар сақталған кезде емтихан тапсырған адамдарға беріледі.

Емтихандар механикалық немесе автоматты трансмиссиясы бар көлік құралдарында қабылданады.

Механикалық трансмиссиясы бар көлік құралдарында емтихан тапсырған адамдарға трансмиссияның кез келген түрі бар тиісті санаттағы немесе кіші санаттағы көлік құралдарын басқару құқығы беріледі.

3. Емтихандар емтихан тапсырушылардың теориялық білімі мен практикалық дағдыларына техникалық бақылау құралдарын қолдана отырып өткізіледі.

Емтихан өткізуге арналған техникалық бақылау құралдарының құрамын, оларға қойылатын талаптарды, сондай-ақ оларды қолдану шарттарын уәкілетті орган белгілейді.

4. Алып тасталды - ҚР 29.03.2016 № 479-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік жиырма бір күн өткен соң қолданысқа енгізіледі).

5. Көлік құралдарын басқару құқығы – жүргізуші куәлігімен, ал Қазақстан Республикасының заңнамасында көзделген жағдайларда көлік құралын басқару құқығына арналған жүргізуші куәлігінің орнына берілген уақытша куәлікпен расталады.

6. Қазақстан Республикасында Қазақстан Республикасы халықаралық шарттарының талаптарына сәйкес келетін ұлттық және халықаралық жүргізуші куәліктері беріледі.

7. Ұлттық жүргізуші куәлігі, егер Қазақстан Республикасының заңдарында өзгеше шектеу көзделмесе, он жыл мерзімге беріледі.

ЗҚАИ-ның ескертпесі!
8-тармаққа өзгеріс енгізу көзделген – ҚР 03.10.2024 № 130-VIII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін алты ай өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

8. "А" санатындағы көлік құралдарын басқару құқығына ұлттық жүргізуші куәлігі – "А1" кіші санатындағы және мотоциклеттік орындығы немесе мотоциклеттік типтегі рулі бар "В1" кіші санатындағы, "В" санаты – "В1" кіші санатындағы (мотоциклеттік орындығы немесе мотоциклеттік типтегі рулі бар көлік құралдарынан басқа), "С" санаты – "С1" кіші санатындағы, "D" санаты – "D1" кіші санатындағы, "СЕ" санаты – "С1Е" кіші санатындағы, "DЕ" санаты – "D1Е" кіші санатындағы көлік құралдарын басқару құқығын да растайды.

9. Халықаралық жүргізуші куәлігі үш жылға дейінгі, бірақ ұлттық жүргізуші куәлігінің қолданылуы мерзімінен аспайтын мерзімге беріледі.

Қазақстан Республикасында берілген халықаралық жүргізуші куәлігі көлік құралдарын Қазақстан Республикасының аумағында басқару үшін жарамсыз болып табылады.

10. Басқа мемлекеттерде беріліп, жоғалған (ұрланған) шетелдік және халықаралық жүргізуші куәліктерінің орнына ұлттық және халықаралық жүргізуші куәліктерін беру жүргізілмейді.

11. Ұлттық және халықаралық жүргізуші куәліктерінің үлгілерін уәкілетті орган бекітеді.

12. Егер жүргізуші куәлігінде көлік құралдарын басқаруға шектеулер көрсетілген жағдайда, осы жүргізуші куәлігі онда көрсетілген шектеулер сақталған жағдайда жарамды деп есептеледі.

13. Қазақстан Республикасының аумағында тұрақты немесе уақытша тұратын, сондай-ақ уақытша болатын адамдарға ұлттық жүргізуші куәліктері негізінде, ал мұндайлары болмаған кезде осы баптың 14, 15, 16, 17, 18 және 19-тармақтарында санамаланған шарттар мен шектеулер сақталған кезде жарамды халықаралық немесе шетелдік ұлттық жүргізуші куәліктері негізінде көлік құралдарын басқаруға рұқсат беріледі.

14. Еуразиялық экономикалық одаққа мүше мемлекеттердің азаматтарын қоспағанда, кәсіпкерлік қызметті немесе көлік құралдарын тікелей басқару жөніндегі жұмыстарды орындауға байланысты өзге де еңбек қызметін жүзеге асыру кезінде халықаралық немесе шетелдік жүргізуші куәліктері негізінде көлік құралдарын басқаруға жол берілмейді.

15. Шет мемлекетте берілген халықаралық жүргізуші куәлігі тиісті ұлттық жүргізуші куәлігімен бірге көрсетілетін жағдайда ол жарамды деп танылады.

16. Қазақстан Республикасы халықаралық шарттарының талаптарына сай келмейтін шетелдік жүргізуші куәлігі жарамсыз деп танылады.

17. Шетелдік және халықаралық жүргізуші куәліктері олардың иелері көлік құралдарының тиісті санаттары мен кіші санаттары үшін осы Заңның 74-бабында көзделген жасқа толған кезде Қазақстан Республикасының аумағында көлік құралдарын басқару үшін жарамды деп танылады.

18. Көлік құралы халықаралық жол жүрісіне қатысқан жағдайларда осы баптың 14 және 17-тармақтарында көзделген ережелер қолданылмайды.

19. Шетелдік және халықаралық жүргізуші куәліктері шетел азаматы немесе азаматтығы жоқ адам болып табылатын олардың иесі тұруға ықтиярхат алған күннен алпыс күн өткен соң не Қазақстан Республикасының азаматы болып табылатын олардың иесі Қазақстан Республикасына келген күннен бастап алпыс күн өткен соң Қазақстан Республикасының аумағында көлік құралдарын басқару үшін жарамсыз деп танылады.

20. Қазақстан Республикасы халықаралық шарттарының талаптарына сай келмейтін шетелдік және халықаралық жүргізуші куәліктері Қазақстан Республикасының ұлттық және халықаралық жүргізуші куәліктеріне алмастыруға жатпайды.

Ескертулер.

1. "В", "С" санаттарындағы және "С1" кіші санатындағы көлік құралдарына жүктерді тасымалдау үшін пайдаланылатын, тиісті санаттарға (кіші санаттарға) жатқызылатын көлік құралдарының өздігінен жүретін шассилері теңестіріледі.

2. Осы бапта санамаланған көлік құралдарының және олардың өздігінен жүретін шассилерінің сыныптамасы Қазақстан Республикасы ратификациялаған халықаралық шарттарға сәйкес айқындалады.

Ескерту. 73-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 29.03.2016 № 479-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік жиырма бір күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 03.07.2017 № 83-VІ (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 05.10.2018 № 184-VІ (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін алты ай өткен соң қолданысқа енгізіледі); 29.06.2023 № 12-VIII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

74-бап. Көлік құралдарын басқару құқығын алу шарттары

1. Осы бапта белгіленген жасқа толған және көлік құралдарын басқаруға қарсы айғақтардың жоқ екендігі туралы медициналық қорытындысы бар адамдарға көлік құралдары жүргізушілерін даярлау жөніндегі оқу ұйымдарында тиісті даярлықтан кейін көлік құралдарын басқару құқығын алу үшін емтихан тапсыруға рұқсат беріледі.

2. Көлік құралдарын басқару құқығы:

"А1" кіші санатындағы көлік құралдарын – он алты жасқа толған адамдарға;

"А", "В" санаттарындағы және "В1", "С1" кіші санаттарындағы көлік құралдарын – он сегіз жасқа толған адамдарға;

"С" санатындағы және "D1" кіші санатындағы көлік құралдарын – жиырма бір жасқа толған, кемінде үш жыл жүргізуші жұмыс өтілі, оның ішінде кемінде бір жыл "С1" кіші санатына жатқызылатын көлік құралдарын басқару өтілі бар адамдарға;

"Tm" санатындағы көлік құралдарын – жиырма бір жасқа толған адамдарға;

"D" және "Tb" санаттарындағы көлік құралдарын жүргізу – жиырма үш жасқа толған, кемінде үш жыл жүргізуші жұмыс өтілі, оның ішінде "D1" кіші санатына жатқызылатын көлік құралдарын кемінде бір жыл басқару өтілі бар адамдарға;

"ВЕ", "СЕ", "DЕ" санаттарындағы көлік құралдарының құрамдарын – кемінде он екі ай бойы тиісінше "В", "С" немесе "D" санаттарындағы көлік құралдарын басқаруға құқығы бар адамдарға;

"С1Е", "D1Е" кіші санаттарындағы көлік құралдарының құрамдарын – кемінде он екі ай бойы тиісінше "С", "D" санаттарындағы не "С1", "D1" кіші санаттарындағы көлік құралдарын басқаруға құқығы бар адамдарға беріледі.

2-1. Қазақстан Республикасы Әкімшілік құқық бұзушылық туралы кодексінің 608-бабының алтыншы бөлігінде немесе 613-бабының тоғызыншы бөлігінде көзделген тәртіппен әкімшілік жауаптылыққа тартылған адамдар жеті жыл бойы көлік құралдарын басқару құқығын алуға емтихандар тапсыруға жіберілмейді.

Қазақстан Республикасы Әкімшілік құқық бұзушылық туралы кодексінің 608-бабының жетінші бөлігінде немесе 613-бабының оныншы бөлігінде көзделген тәртіппен әкімшілік жауаптылыққа тартылған адамдар сегіз жыл бойы көлік құралдарын басқару құқығын алуға емтихандар тапсыруға жіберілмейді.

Емтихандар тапсыруға осы шектеу әкімшілік жауаптылыққа соңғы тартылған кезден бастап есептеледі.

3. "В", "С" санаттарындағы, сондай-ақ "С1" кіші санатындағы көлік құралдарын басқару құқығын алу үшін емтихандар тапсыруға он жеті жасқа толған жəне жергілікті əскери басқару органдарының жолдамалары бойынша көлік құралдарының жүргізушілерін тиісті даярлаудан өткен, жүргізушілік жұмыс өтілі жəне "С1" санатына жататын көлік құралдарын басқару өтілі жоқ адамдар жіберіледі.

Аталған адамдарға ұлттық жүргізуші куəліктері олар он сегіз жасқа толғанда беріледі.

4. Әскери қызметшілерге тиісті даярлықтан кейін "D" санатындағы және "D1" кіші санатындағы көлік құралдарын басқару құқығын алу үшін емтихан тапсыруға он сегіз жасқа толғаннан кейін рұқсат етіледі.

Аталған адамдар жиырма бір жасқа толғанға дейін оларға емтихан тапсыру нәтижелері бойынша берілген ұлттық жүргізуші куәліктері Қазақстан Республикасының Қарулы Күштеріне, басқа да әскерлері мен әскери құралымдарына ғана тиесілі "D" санатындағы және "D1" кіші санатындағы көлік құралдарын басқару құқығын растайды.

Ескерту. 74-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 13.06.2017 № 69-VІ (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 03.07.2017 № 83-VІ (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 19.04.2019 № 249-VІ (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 18.07.2024 № 126-VIII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 03.10.2024 № 130-VIII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

75-бап. Көлік құралдарын басқару құқығын тоқтату

1. Мыналар көлік құралдарын басқару құқығын тоқтатуға негіздер болып табылады:

1) жүргізуші куәлігі қолданысының белгіленген мерзімінің өтуі;

2) медициналық қорытындымен расталған, көлік құралдарын қауіпсіз басқаруға кедергі келтіретін жүргізуші денсаулығының нашарлауы.

Механикалық көлік құралы жүргізушісін қайта медициналық қарап тексеруге мерзімінен бұрын жіберу көлік құралын басқару құқығын тоқтата тұруға негіз болып табылады;

3) жүргізушіні жол жүрісі қағидаларын білуін тексеруге жіберу туралы қаулыны алған күннен бастап екі ай ішінде жол жүрісі қағидаларын білуін тексеруге арналған емтиханды тапсырмау;

4) көлік құралдарын басқару құқығынан айыру.

5) механикалық көлік құралын жүргізушілерді даярлау, емтихандар қабылдау және жүргізуші куәліктерін беру қағидаларын бұза отырып, жүргізуші куәлігін беру.

Осы тармақтың 2), 3) және 5) тармақшаларында көзделген негіздер бойынша көлік құралдарын басқару құқығын тоқтату уәкілетті органның (лауазымды адамның) қуынымы бойынша Қазақстан Республикасының азаматтық іс жүргізу заңнамасында көзделген тәртіппен сот шешімі бойынша жүзеге асырылады.

2. Көлік құралын басқару құқығы тоқтатылған кезде:

1) осы баптың 1-тармағының 1) тармақшасында көзделген негіз

бойынша – медициналық қарап тексеруден өткеннен кейін;

2) осы баптың 1-тармағының 2) тармақшасында көзделген негіз

бойынша – егер көлік құралдарын басқару құқығын тоқтатудың себебі жойылатын болса, сот шешімі бойынша;

3) осы баптың 1-тармағының 3) тармақшасында көзделген негіз бойынша – осы Заңның 73-бабында белгіленген тәртіппен;

4) осы баптың 1-тармағының 4) тармақшасында көзделген негіз бойынша қайта медициналық қарап тексеруден, емтихан тапсырғаннан және көлік құралын басқару құқығынан айыру мерзімі өткеннен кейін осы құқық қайта қалпына келтіріледі.

3. Жауаптылық шаралары ретінде көлік құралдарын басқару құқығынан айыруға не осындай құқықты шектеуге әкеп соғатын құқық бұзушылықтардың түрлері Қазақстан Республикасының заңдарында белгіленеді.

Ескерту. 75-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 03.07.2017 № 83-VІ (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 29.06.2023 № 12-VIII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

76-бап. Көлік құралдары уақытша иеленуге және пайдалануға берілген адамдарды тіркеу және есепке алу

Ескерту. Алып тасталды - ҚР 29.12.2014 № 269-V (01.01.2015 бастап қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

12-тарау. КӨЛІК ҚҰРАЛДАРЫ ЖҮРГІЗУШІЛЕРІН ДАЯРЛАУ

77-бап. Көлік құралдары жүргізушілерін даярлау жөніндегі оқу ұйымдарына қойылатын талаптар

1. Көлік құралдары жүргізушілерін даярлау жөніндегі оқу ұйымын дара кәсіпкерлер мен заңды тұлғалар құрады және өз қызметін "Рұқсаттар және хабарламалар туралы" Қазақстан Республикасының Заңына сәйкес уәкілетті органға қызметін бастағаны туралы хабарлама берген күннен бастайды.

2. Көлік құралдары жүргізушілерін даярлау жөніндегі оқу ұйымы уәкілетті органға қызметін бастағаны туралы хабарлама жіберген кезде мынадай құжаттарды:

1) өтінішті;

2) көлік құралдарының жүргізушілерін даярлау жөніндегі қызметті жүзеге асыруға ниет білдірген оқу ұйымдарының Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген тәртіппен тіркелген және оқу-материалдық база ретінде пайдаланылатын жылжымайтын мүлкіне меншік немесе пайдалану құқығын растайтын құжаттардың нотариат куәландырған көшірмелерін;

3) оқу-материалдық база ретінде пайдаланылатын өзге де мүлікке құқық белгілейтін құжаттарды;

4) көлік құралдарының жүргізушілерін даярлау жөніндегі оқытушылардың, өндірістік оқыту шеберлерінің және білім беру процесі кезінде жүргізуге оқыту шеберлерінің тізімдерін (тізімде "оқытушы", "өндірістік оқыту шебері" және "білім беру процесі кезінде жүргізуге оқыту шебері" біліктілік куәлігінің нөмірі, тегі, аты, әкесінің аты (егер ол жеке басын куәландыратын құжатта көрсетілсе), жеке басын куәландыратын құжаттың деректері көрсетіледі);

5) оқытылатын тақырыптар, сабақтардың кестесі және жоспарланып отырған оқыту әдістері көрсетілетін даярлау бағдарламаларын ұсынады.

3. Көлік құралдарының жүргізушілерін даярлау жөніндегі оқу ұйымынан уәкілетті органға қызметін бастағаны туралы келіп түскен хабарлама уәкілетті органның осындай ұйымдардың ішкі есебін жүргізу үшін негіз болып табылады.

Көлік құралдары жүргізушілерін даярлау жөніндегі оқу ұйымдарын есепке алу және оқу топтарын тіркеу Қазақстан Республикасының заңдарына сәйкес уәкілетті органның ақпараттық жүйесі арқылы жүзеге асырылады.

4. Көлік құралдары жүргізушілерін даярлау жөніндегі оқу ұйымының басшысында "оқытушы" немесе "өндірістік оқыту шебері" не "білім беру процесі кезінде жүргізуге оқыту шебері" біліктілік куәліктерінің болуы міндетті.

5. Оқытушының, өндірістік оқыту шеберінің және білім беру процесі кезінде жүргізуге оқыту шеберінің тиісінше "оқытушы", "өндірістік оқыту шебері" және "білім беру процесі кезінде жүргізуге оқыту шебері" біліктілік куәліктерінің болуы міндетті және олар өз қызметін көлік құралдарының жүргізушілерін даярлау жөніндегі бір оқу ұйымының құрамында ғана жүзеге асырады.

6. Жалпыға ортақ пайдаланылатын жолдарда көлік құралын жүргізуге оқыту уәкілетті органмен келісілген маршруттар бойынша ғана және білім беру процесі кезінде жүргізуге оқыту шеберінің қатысуымен жүзеге асырылады.

Жүргізуді үйренуші адам басқарып отырған оқу көлік құралымен жолаушылар тасымалдауға тыйым салынады.

Ескерту. 77-бап жаңа редакцияда - ҚР 29.03.2016 № 479-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік жиырма бір күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); өзгеріс енгізілді - ҚР 19.04.2019 № 249-VІ (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 29.12.2022 № 174-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 03.10.2024 № 130-VIII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

78-бап. Көлік құралдары жүргізушілерін даярлау жөніндегі оқу ұйымдарының тізіліміне енгізуден бас тартуға және одан алып тастауға негіздер

Ескерту. 78-бап алып тасталды - ҚР 29.03.2016 № 479-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік жиырма бір күн өткен соң қолданысқа енгізіледі).

79-бап. Көлік құралдарының жүргізушілерін даярлау жөніндегі кәсіптік бірлестіктер

1. Көлік құралдарының жүргізушілерін даярлау жөніндегі оқу ұйымдары өздерінің кәсіпкерлік қызметін үйлестіру, сондай-ақ ортақ мүдделерді білдіру және қорғау мақсатында көлік құралдарының жүргізушілерін даярлау жөніндегі кәсіптік бірлестіктер құра алады.

2. Көлік құралдарының жүргізушілерін даярлау жөніндегі кәсіптік бірлестіктер оқу ұйымдарын біріктіретін коммерциялық емес ұйымдар болып табылады және өз мүшелерінің жалпы жиналысында қабылданатын жарғының негізінде әрекет етеді.

3. Көлік құралдарының жүргізушілерін даярлау жөніндегі кәсіптік бірлестіктерді құру, басқару, олардың жұмыс істеуі және қызметін тоқтату Қазақстан Республикасының азаматтық заңнамасына сәйкес жүзеге асырылады.

Ескерту. 79-бап жаңа редакцияда - ҚР 29.03.2016 № 479-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік жиырма бір күн өткен соң қолданысқа енгізіледі).

80-бап. Көлік құралдарының жүргізушілерін даярлау жөніндегі кәсіптік бірлестіктердің құқықтары мен міндеттері

1. Көлік құралдарының жүргізушілерін даярлау жөніндегі кәсіптік бірлестіктер:

1) оқытушылардың, өндірістік оқыту шеберлерінің және білім беру процесі кезінде жүргізуге оқыту шеберлерінің біліктілігін арттыру жөніндегі кустарды өткізуге, уәкілетті орган белгілеген тәртіппен курстардан өту туралы сертификаттар беруге;

2) көлік құралдарының жүргізушілерін даярлау жұмысының тәжірибесін талдауға, жинақтап қорытуға және таратуға;

3) соттарда, мемлекеттік органдарда, қоғамдық бірлестіктерде және халықаралық ұйымдарда көлік құралдарының жүргізушілерін даярлау жөніндегі оқу ұйымдарының құқықтары мен заңды мүдделерін білдіруге және қорғауға;

4) көлік құралдарының жүргізушілерін даярлау жөніндегі оқу ұйымдарының өз қызметін жүзеге асыруға байланысты дауларын қарауға;

5) көлік құралдарының жүргізушілерін даярлау жөніндегі оқу ұйымдарының рейтингін жүргізуге және оның нәтижелерін мерзімді баспасөз басылымдарында жариялауға;

6) көлік құралдарының жүргізушілерін даярлау мәселелері бойынша халықаралық ұйымдардың жұмысына қатысуға;

7) көлік құралдарының жүргізушілерін даярлау саласында оқу әдебиетін, әдістемелік ұсынымдарды, мерзімді баспасөз басылымдарын әзірлеуге, басып шығаруға және таратуға;

8) көлік құралдарының жүргізушілерін даярлау стандарты бойынша ұсынымдар беруге құқылы.

9) алып тасталды - ҚР 03.07.2017 № 83-VІ Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі).

2. Көлік құралдарының жүргізушілерін даярлау жөніндегі кәсіптік бірлестіктер:

1) Қазақстан Республикасының жол жүрісі туралы заңнамасын сақтауға және көлік құралдарының жүргізушілерін даярлау жөніндегі оқу ұйымдарының сақтауын қамтамасыз етуге;

2) өз мүшелерін Қазақстан Республикасының жол жүрісі туралы нормативтік құқықтық актілерімен қамтамасыз етуге;

3) көлік құралдарының жүргізушілерін даярлау жөніндегі қызметті дамытуға, оның тиімділігін арттыруға, оқу ұйымдарының қызметін ұйымдастыруға және үйлестіруге жәрдемдесуге міндетті.

Ескерту. 80-бап жаңа редакцияда - ҚР 29.03.2016 № 479-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік жиырма бір күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); өзгеріс енгізілді - ҚР 03.07.2017 № 83-VІ (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

81-бап. Аккредиттеу туралы куәліктен айыру

Ескерту. 81-бап алып тасталды - ҚР 29.03.2016 № 479-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік жиырма бір күн өткен соң қолданысқа енгізіледі).

82-бап. "Оқытушы", "өндірістік оқыту шебері", "білім беру процесі кезінде жүргізуге оқыту шебері" біліктілігін беруге кандидаттарды аттестаттау

1. Аттестаттауға мынадай талаптардың біреуіне сай келетін:

1) жоғары немесе орта білімнен кейінгі білімі, өздері оқыту жүргізетін санат бойынша жүргізуші куәлігі;

2) өздері оқыту жүргізетін санат бойынша кемінде бес жыл жүргізуші өтілі бар адамдар жіберіледі.

2. Аттестаттаудан өткен адамдар біліктілік куәлігінің нөмірі, тегі, аты, әкесінің аты (ол болған жағдайда) көрсетіле отырып, "оқытушы", "өндірістік оқыту шебері", "білім беру процесі кезінде жүргізуге оқыту шебері" біліктілігін беру туралы біліктілік куәлігін алады.

3. Аттестаттаудан өтпеген адамдарға біліктілік комиссиясы шешім қабылдаған кезден бастап үш ай өткеннен кейін одан қайта өтуге рұқсат етіледі.

Ескерту. 82-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 19.04.2019 № 249-VІ Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі).

83-бап. Біліктілік комиссиялары

1. Біліктілік комиссиясын уәкілетті орган бекіткен Қағидаларға сәйкес көлік құралдарының жүргізушілерін даярлау жөніндегі кәсіптік бірлестік құрады.

2. Алып тасталды - ҚР 03.07.2017 № 83-VІ Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі).

3. Біліктілік комиссиясының жұмысын қаржыландыруды кәсіптік бірлестік өз қаражаты және Қазақстан Республикасының заңнамасында тыйым салынбаған өзге де көздер есебінен жүзеге асырады.

4. Біліктілік комиссияларының құрамына уәкілетті органнан бір өкілден кіреді.

5. Біліктілік комиссиясы кәсіптік стандартқа сәйкес оқытушыға кандидаттарды, өндірістік оқыту шеберін және білім беру процесі кезінде жүргізуге оқыту шеберін аттестаттау бағдарламасын әзірлейді және бекітеді, сондай-ақ оларды аттестаттауды өткізеді.

6. Біліктілік комиссиялары шешім қабылдаған күннен бастап он бес жұмыс күні ішінде біліктілік куәлігінің нөмірін көрсете отырып, отырыс хаттамасын және "оқытушы", "өндірістік оқыту шебері" және "білім беру процесі кезінде жүргізуге оқыту шебері" біліктілігі берілген адамдар біліктілік комиссиясына ұсынған құжаттарының куәландырылған көшірмелерін уәкілетті органға ұсынуға міндетті.

7. Кандидаттарды аттестаттауды жүргізу тәртібі бұзылған жағдайда, уәкілетті орган біліктілік комиссияларының шешіміне сот тәртібімен шағым жасауға құқылы.

Ескерту. 83-бап жаңа редакцияда - ҚР 29.03.2016 № 479-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік жиырма бір күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); өзгеріс енгізілді - ҚР 03.07.2017 № 83-VІ (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 04.07.2023 № 15-VIII (алғашқы ресми жарияланған күнінен бастап күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

84-бап. "Оқытушы", "өндірістік оқыту шебері", "білім беру процесі кезінде жүргізуге оқыту шебері" біліктілік куәлігінен айыру

"Оқытушы", "өндірістік оқыту шебері", "білім беру процесі кезінде жүргізуге оқыту шебері" біліктілік куәлігінен айыру Қазақстан Республикасының Әкімшілік құқық бұзушылық туралы кодексінде белгіленген тәртіппен жүзеге асырылады.

Уәкілетті орган біліктілік куәлігінен айыру туралы шешімді кәсіптік бірлестіктерге хабарлайды.

Біліктілік куәлігінен айырылған адамдарға қайта аттестаттаудан өтуге кемінде үш жылдан кейін рұқсат беріледі.

85-бап. Көлік құралдары жүргізушілерін даярлау жөніндегі оқу ұйымдарын мемлекеттік бақылау

1. Мемлекеттік бақылау көлік құралдарының жүргізушілерін даярлау жөніндегі оқу ұйымдарының көлік құралдарының жүргізушілерін даярлау жөніндегі талаптарды және стандарттарды сақтауына бағытталған.

2. Мемлекеттік бақылау Қазақстан Республикасының Кәсіпкерлік кодексіне сәйкес жүзеге асырылады.

3. Көлік құралдарының жүргізушілерін даярлау жөніндегі оқу ұйымдары көрсететін қызметтердің сапасын қамтамасыз ету үшін ішкі бақылау жүргізіледі.

4. Сапаны ішкі бақылауды көлік құралдарының жүргізушілерін даярлау жөніндегі оқу ұйымдары көлік құралдарының жүргізушілерін даярлау стандарттарына сәйкес дербес жүзеге асырады.

5. Көлік құралдарының жүргізушілерін даярлау жөніндегі оқу ұйымдары мемлекеттік бақылау қорытындыларына Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес сәйкес шағым жасауға құқылы.

Ескерту. 85-бап жаңа редакцияда - ҚР 29.03.2016 № 479-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік жиырма бір күн өткен соң қолданысқа енгізіледі).

86-бап. Оқытушылардың, өндірістік оқыту шеберлерінің және білім беру процесі кезінде жүргізуге оқыту шеберлерінің құқықтары мен міндеттері

1. Оқытушының, өндірістік оқыту шеберінің және білім беру процесі кезінде жүргізуге оқыту шеберінің:

1) кәсіптік қызмет үшін жағдайларды қамтамасыз ете отырып, көлік құралдары жүргізушілерін даярлау жөніндегі қызметпен айналысуға;

2) кәсіптік бірлестікке кіруге;

3) біліктілігін арттыруға;

4) аттестаттау қорытындылары бойынша кәсіптік бірлестіктердің шешімдеріне сот тәртібімен шағым жасауға құқығы бар.

2. Оқытушы, өндірістік оқыту шебері және білім беру процесі кезінде жүргізуге оқыту шебері:

1) Қазақстан Республикасының жол жүрісі саласындағы заңнамасын сақтауға;

2) өзінің кәсіптік құзыреті саласында оқытудың тиісті теориялық және практикалық білімі мен дағдыларының болуы;

3) көрсетілетін қызметтердің сапасын қамтамасыз етуге;

4) оқып-үйренушілердің ар-намысы мен қадір-қасиетін құрметтеуге міндетті.

Ескерту. 86-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 29.03.2016 № 479-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік жиырма бір күн өткен соң қолданысқа енгізіледі).

87-бап. Көлік құралдары жүргізушілерін даярлау жөніндегі оқу ұйымдарының құқықтары мен міндеттері

1. Көлік құралдары жүргізушілерін даярлау жөніндегі оқу ұйымдарының:

1) кәсіптік бірлестікке кіруге;

2) оқытушы, өндірістік оқыту шебері және білім беру процесі кезінде жүргізуге оқыту шебері болуға кандидаттарды аттестаттау қорытындылары бойынша кәсіптік бірлестіктің шешіміне сот тәртібімен шағым жасауға құқығы бар.

2. Көлік құралдары жүргізушілерін даярлау жөніндегі оқу ұйымдары:

1) Қазақстан Республикасының жол жүрісі саласындағы заңнамасын сақтауға;

2) өздерінің құзыретіне жатқызылған функцияларды орындауға;

3) сапаны сыртқы бақылауды жүргізуге, уәкілетті орган жүзеге асыратын тексерулерге кедергі келтірмеуге;

4) оқу бағдарламаларын көлік құралдары жүргізушілерін даярлаудың оқу жоспары мен жоспар-кестесіне сәйкес толық көлемде іске асыруға;

5) оқып-үйренушілерді даярлаудың жоғары сапасын қамтамасыз етуге;

6) оқып-үйренушілердің, оқытушылардың, өндірістік оқыту шеберлерінің және білім беру процесі кезінде жүргізуге оқыту шеберлерінің қауіпсіздігін қамтамасыз етуге;

7) көлік құралдарын техникалық жарамды күйде ұстауға және жүргізуге оқыту шеберлерін рейс алдындағы медициналық қарап тексеруді ұйымдастыруға;

8) уәкілетті органға Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген тәртіппен өз қызметі туралы ақпарат беруге міндетті.

9) алып тасталды - ҚР 29.03.2016 № 479-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік жиырма бір күн өткен соң қолданысқа енгізіледі).

Ескерту. 87-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 29.03.2016 № 479-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік жиырма бір күн өткен соң қолданысқа енгізіледі).

13-тарау. МІНДЕТТІ ТЕХНИКАЛЫҚ ҚАРАП ТЕКСЕРУ

88-бап. Міндетті техникалық қарап тексеру

1. Шыққан жылын қоса алғанда, шығарылғанына жеті жылдан аспаған, автомобиль көлігі саласындағы кәсіпкерлік қызметте пайдаланылмайтын М1 санатындағы көлік құралдарын қоспағанда, Қазақстан Республикасының аумағында жол жүрісіне қатысатын және уәкілетті органда тіркелген, сондай-ақ басқа мемлекеттерде тіркелген механикалық көлік құралдары мен олардың тіркемелері міндетті техникалық қарап-тексеруге жатады.

М1 санатындағы көлік құралдарына жолаушыларды тасымалдау үшін пайдаланылатын және жүргізушінің орнынан басқа, сегізден аспайтын отыратын орны бар көлік құралдары жатады.

Жол жүрісі қауіпсіздігін қамтамасыз ету саласындағы мемлекеттік бақылауды жүзеге асыратын лауазымды адамдар көлік құралдарын пайдалануға тыйым салатын ақаулар орын алып, жол-көлік оқиғасы болған жағдайда, көлік құралдары иелерін міндетті техникалық қарап тексеруден қайталап өтуге жібереді.

Уәкілетті органның лауазымды адамдары механикалық көлік құралының міндетті техникалық қарап тексеруден өтуі фактісін тексеруді механикалық көлік құралдары мен олардың тіркемелерін міндетті техникалық қарап тексерудің бірыңғай ақпараттық жүйесіндегі мәліметтерді сұрату арқылы жүзеге асырады.

Техникалық байқаудың диагностикалық картасы халықаралық автомобиль қатынасында пайдаланылатын механикалық көлік құралының міндетті техникалық қарап-тексеруден өткенін және Қазақстан Республикасы ратификациялаған халықаралық шарттарда белгіленген талаптарға сәйкестігін растайтын құжат болып табылады.

Осы тармақтың бірінші бөлігінің талаптары механикалық көлік құралдары мен олардың тіркемелері Қазақстан Республикасының аумағына әкелінген (кіргізілген) күннен бастап қатарынан күнтізбелік тоқсан күннен аз уақыт Қазақстан Республикасының аумағы арқылы халықаралық жол жүрісіне қатысатын осындай көлік құралдарына қолданылмайды.

ЗҚАИ-ның ескертпесі!
2-тармаққа өзгеріс енгізу көзделген – ҚР 03.10.2024 № 130-VIII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін алты ай өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

2. Көлік және коммуникация саласындағы уәкілетті орган техникалық қарап тексеру операторларының тізіліміне енгізген техникалық қарап тексеру операторлары көлік құралының тіркелген жеріне және көлік құралы иесінің тұрғылықты жеріне қарамастан, міндетті техникалық қарап тексеруден өткізеді.

Техникалық қарап тексеру операторлары жариялы шарт негізінде қызметтер көрсетеді.

3. Көлік құралдарын міндетті техникалық қарап тексеруден өткізу және жөндеу, оларға техникалық қызмет көрсету жөніндегі қызметтер көрсетуді қоса атқаруға жол берілмейді.

Техникалық қарап тексеру операторының аумағында көлік құралдарын жөндеу және оларға техникалық қызмет көрсету жөніндегі қызметтер көрсетуге жол берілмейді.

Техникалық қарап тексеру операторының аумағында көлік құралдарын міндетті техникалық қарап тексеруден өткізу, тазалау және жуу бойынша қызметтерді қоса атқаруға және көрсетуге жол беріледі.

4. Техникалық қарап тексеру операторы:

1) техникалық қарап-тексерудің стационарлық және (немесе) ұтқыр желілерін пайдалана отырып, міндетті техникалық қарап-тексеруден өткізуді жүзеге асырады;

2) көлік және коммуникация саласындағы уәкілетті орган айқындаған қызмет өңірі шегінде міндетті техникалық қарап тексеруден өткізуді қамтамасыз етеді;

3) халықты қызмет өңірінде міндетті техникалық қарап тексеруді өткізу кестесі туралы хабардар етеді;

4) алып тасталды - ҚР 29.12.2014 № 269-V (01.01.2015 бастап қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

Қызмет өңірін айқындау тәртібін көлік және коммуникация саласындағы уәкілетті орган белгілейді.

Астанада, республикалық және облыстық маңызы бар қалаларда міндетті техникалық қарап-тексеруді техникалық қарап-тексерудің стационарлық желілері ғана жүзеге асырады.

Көлік және коммуникация саласындағы уәкілетті орган айқындайтын қызмет өңірінің шегінде міндетті техникалық қарап-тексеруден өткізуді қамтамасыз еткен техникалық қарап-тексеру операторы қызмет өңірінің шегінен тыс жерде міндетті техникалық қарап-тексеруді жүзеге асыруға құқылы.

5. Міндетті техникалық қарап тексеруден өткізу екі: дайындық және негізгі кезеңдерді қамтиды.

Міндетті техникалық қарап тексеруден өткізудің дайындық кезеңі барысында көлік құралын сәйкестендіру және сәйкестендіру нәтижелерінің тіркеу және өзге де құжаттардың деректеріне сәйкестігін тексеру жүргізіледі.

Міндетті техникалық қарап тексеруден өткізудің негізгі кезеңі барысында көлік құралының техникалық жай-күйінің Қазақстан Республикасының техникалық реттеу саласындағы заңнамасында белгіленген қауіпсіздік талаптарына сәйкестігін айқындау жұмысы (тексеру) орындалады.

6. Міндетті техникалық қарап тексеруден өту үшін көлік құралының иесі техникалық қарап тексеру операторына көлік құралын және көлік құралын мемлекеттік тіркеу туралы куәлікті ұсынады.

Техникалық қарап тексеру операторы көлік құралын мемлекеттік тіркеу туралы куәліктің деректерін және техникалық қарап тексерудің диагностикалық картасындағы мәліметтерді механикалық көлік құралдары мен олардың тіркемелерін міндетті техникалық қарап тексерудің бірыңғай ақпараттық жүйесіне енгізуді қамтамасыз етеді.

6-1. Қарулы Күштердің, басқа да әскерлер мен әскери құралымдардың механикалық көлік құралдары мен олардың тіркемелерін қоспағанда, механикалық көлік құралдары мен олардың тіркемелерін міндетті техникалық қарап-тексерудің бірыңғай ақпараттық жүйесінің жұмыс істеу тәртібі механикалық көлік құралдары мен олардың тіркемелерін міндетті техникалық қарап-тексеруді ұйымдастыру және жүргізу, механикалық көлік құралдары мен олардың тіркемелерін міндетті техникалық қарап-тексеруден өткізу кезеңділігі қағидаларында айқындалады.

7. Егер көлік құралын міндетті техникалық қарап тексеруден өткізу нәтижелері бойынша ақаулар және көлік құралы мен оның тіркемелерін пайдалануға тыйым салатын жағдайлар анықталмаса, міндетті техникалық қарап тексеру өткізілді деп танылады.

Бұл жағдайда көлік құралы иесіне міндетті техникалық қарап тексеруден өтудің белгіленген мерзімділігіне сәйкес келесі міндетті техникалық қарап тексеруден өту мерзімі көрсетіле отырып, техникалық қарап тексерудің диагностикалық картасы беріледі.

8. Егер міндетті техникалық қарап тексеруден өткізу нәтижелері бойынша ақаулар және көлік құралдары мен олардың тіркемелерін пайдалануға тыйым салатын жағдайлар анықталса, міндетті техникалық қарап тексеру өткізілмеді деп танылады.

Бұл жағдайда көлік құралы иесіне техникалық қарап тексерудің диагностикалық картасы ақаулары көрсетіле отырып беріледі.

9. Анықталған ақаулар және механикалық көлік құралы мен оның тіркемелерін пайдалануға тыйым салатын жағдайлар жойылғаннан кейін механикалық көлік құралы мен оның тіркемелерінің иесі оны қайта міндетті техникалық қарап тексеруден өткізуге ұсынады.

Механикалық көлік құралы мен оның тіркемелерін қайта техникалық қарап тексеру алғашқы міндетті техникалық қарап тексеру өткізілген техникалық қарап тексеру орталығында не өзге де техникалық қарап тексеру орталығында өткізіледі.

Механикалық көлік құралы мен оның тіркемелерін алғашқы міндетті техникалық қарап тексеру өткізілген техникалық қарап тексеру орталығында қайта техникалық қарап тексеруден өткізу кезінде техникалық қарап тексеру белгіленген критерийлерге сай болмаған және техникалық қарап тексерудің диагностикалық картасында көрсетілген позициялар бойынша ғана жүргізіледі. Бұл жағдайда төлем қайтадан тексерілетін позицияларды тексергені үшін ғана алынады.

Міндетті техникалық қарап тексеруден өткізу кезінде ақаулар анықталғаннан кейін қайта міндетті техникалық қарап тексеруге механикалық көлік құралы мен оның тіркемелерін ұсынудың ең ұзақ мерзімі күнтізбелік он күнді құрайды.

10. Механикалық көлік құралы мен оның тіркемелерінің иесі анықталған ақауларды және механикалық көлік құралы мен оның тіркемелерін пайдалануға тыйым салатын жағдайларды жою жөніндегі жұмыстардың орындалатын жерін және оның орындаушысын өзі анықтайды.

11. Егер міндетті техникалық қарап тексеруден өткізу барысында техникалық қарап тексеру операторы механикалық көлік құралының техникалық ақауларын анықтамаса не мұндай ақауларды анықтап, бірақ бұлар туралы мәліметтерді техникалық қарап тексерудің диагностикалық картасына енгізбесе, техникалық қарап тексеру операторы механикалық көлік құралы иесінің не үшінші тұлғалардың өміріне, денсаулығына немесе мүлкіне осындай ақаулардың салдарынан келтірілген зиянды толық көлемде өтеуге міндетті.

12. Техникалық қарап тексеру операторының міндетті техникалық қарап тексеруді өткізуден бас тартуына:

1) көлік құралы иесінің көлік құралын мемлекеттік тіркеу туралы куәлікті ұсынбауы;

2) иесінің көлік құралын ұсынбауы;

3) көлік құралын мемлекеттік тіркеу туралы куәліктің деректеріне сәйкес келмейтін, нөмірлік агрегаттары (шасси, шанақ) уәкілетті органмен келісілмей ауыстырылған көлік құралын міндетті техникалық қарап тексеруге ұсыну;

4) мемлекеттік тіркеу нөмірі белгілері жоқ көлік құралдарын міндетті техникалық қарап тексеруге ұсыну негіздер болып табылады.

13. Алып тасталды - ҚР 25.11.2019 № 272-VІ Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі).

14. Механикалық көлік құралдары мен олардың тіркемелерін міндетті техникалық қарап-тексерудің бірыңғай ақпараттық жүйесінің операторы:

механикалық көлік құралдары мен олардың тіркемелерін міндетті техникалық қарап-тексерудің бірыңғай ақпараттық жүйесі мәліметтерінің анықтығын және қорғалуын;

уәкілетті орган мен көлік және коммуникация саласындағы уәкілетті органның механикалық көлік құралдары мен олардың тіркемелерін міндетті техникалық қарап-тексерудің бірыңғай ақпараттық жүйесіне қол жеткізуін;

механикалық көлік құралдары мен олардың тіркемелері иелерінің дербес деректері туралы мәліметтердің қорғалуын қамтамасыз етеді.

      Ескерту. 88-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 29.12.2014 № 269-V (01.01.2015 бастап қолданысқа енгізіледі); 29.03.2016 № 479-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік жиырма бір күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 19.04.2019 № 249-VІ (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 25.11.2019 № 272-VІ (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 30.12.2022 № 177-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.
      ЗҚАИ-ның ескертпесі!
      89-бап жаңа редакцияда көзделген – ҚР 03.10.2024 № 130-VIII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін алты ай өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

89-бап. Техникалық қарап-тексеру операторларының тізілімі

1. Көлік және коммуникация саласындағы уәкілетті орган техникалық қарап-тексеру операторларының тізілімін жүргізеді, оны өзінің интернет-ресурсында орналастыруды жүзеге асырады.

Техникалық қарап-тексеру операторларының тізілімін жүргізу тәртібін көлік және коммуникация саласындағы уәкілетті орган айқындайды.

Техникалық қарап-тексеру операторы көлік құралдарын міндетті техникалық қарап-тексеруден өткізу жөніндегі қызметті көлік және коммуникация саласындағы уәкілетті органға "Рұқсаттар және хабарламалар туралы" Қазақстан Республикасының Заңында белгіленген тәртіппен хабарлама берген күннен бастап жүзеге асырады.

2. Көлік құралдарын міндетті техникалық қарап-тексеруден өткізу жөніндегі қызметті жүзеге асыру үшін техникалық қарап-тексеру операторларына қойылатын талаптар:

1) заңды тұлға үшін – заңды тұлға ретінде мемлекеттік тіркелу;

2) дара кәсіпкер үшін – дара кәсіпкер ретінде тіркелу;

3) техникалық қарап-тексерудің стационарлық желісін ашқан жағдайда – меншік немесе иелену және пайдалану құқығындағы жылжымайтын мүлкі;

4) сынау жабдығының және өлшем құралдарының болуы.

Ескерту. 89-бап жаңа редакцияда - ҚР 29.03.2016 № 479-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік жиырма бір күн өткен соң қолданысқа енгізіледі).

90-бап. Халықаралық техникалық қарап тексеру сертификаты

Ескерту. 90-бап алып тасталды - ҚР 29.03.2016 № 479-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік жиырма бір күн өткен соң қолданысқа енгізіледі).

91-бап. Техникалық қарап тексеру операторларының құқықтары мен міндеттері

1. Техникалық қарап тексеру операторлары:

1) техникалық қарап тексеру орталықтарының өндірістік үй-жайы мен аумағының ұлттық стандарттарда белгіленген талаптарға сәйкестігін қамтамасыз етуге;

2) біліктілігі Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген біліктілік талаптарына сай келетін қызметкерлерге міндетті техникалық қарап тексеруді өткізуге рұқсат беруге;

3) міндетті техникалық қарап тексеруден өткізу кезіндегі жұмыстарды орындау процесінде Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген талаптарды сақтауға;

4) көлік құралдары иелерінің өтініші бойынша механикалық көлік құралдары мен олардың тіркемелерін міндетті техникалық қарап тексеруден өткізу кезінде орындалатын жұмыстарға қатысты өзге де мәліметтерді хабарлауға;

5) қарап тексерілген механикалық көлік құралдары мен олардың тіркемелерінің техникалық жай-күйі туралы мәліметтерді электрондық түрде есепке алуды жүзеге асыруға;

6) көлік құралын мемлекеттік тіркеу туралы куәліктің деректеріне сәйкес келмейтін нөмірлік агрегаттарды (қозғалтқыш, шасси, шанақ) ауыстыру, мемлекеттік тіркеу нөмірі белгілері жоқ не көлік құралын мемлекеттік тіркеу туралы куәлікте көрсетілгендерге сәйкес келмейтін белгілері бар көлік құралдарын техникалық қарап тексеруге ұсыну фактілері туралы ішкі істер органдарына хабарлауға;

7) міндетті техникалық қарап тексеруден өткізу нәтижелері бойынша механикалық көлік құралдары мен олардың тіркемелерін міндетті техникалық қарап тексерудің бірыңғай ақпараттық жүйесіне мәліметтер беруге;

8) көлік және коммуникация саласындағы уәкілетті органды техникалық қарап тексеру орталығының орналасқан жерінің өзгергені туралы күнтізбелік бес күн ішінде хабардар етуге;

9) қызмет өңірі шегінде міндетті техникалық қарап-тексеруден өткізу үшін шығу графигін жасауға;

10) Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген өзге де талаптарды сақтауға міндетті.

2. Техникалық қарап тексеру операторларына:

1) көлік құралын мемлекеттік тіркеу туралы куәліктің деректеріне сәйкес келмейтін, уәкілетті органмен келісілмей ауыстырылған нөмірлік агрегаттары (шасси, шанақ) бар, сондай-ақ белгіленген талаптар бұзыла отырып, қайта жабдықталған, мемлекеттік тіркеу нөмірі белгілері жоқ көлік құралдарын міндетті техникалық қарап тексеруден өткізуге;

2) міндетті техникалық қарап тексеруді өткізуден негізсіз бас тартуға;

3) міндетті техникалық қарап тексеруден өткізу мерзімінің бұзылуына байланысты міндетті техникалық қарап тексеруден өткізу шарттарын өзгертуге;

4) көлік құралының иесінен міндетті техникалық қарап тексеруден өткізуге байланысты қосымша сыйақы талап етуге тыйым салынады.

Ескерту. 91-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 29.12.2014 № 269-V (01.01.2015 бастап қолданысқа енгізіледі); 05.10.2018 № 184-VІ (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін алты ай өткен соң қолданысқа енгізіледі); 25.11.2019 № 272-VІ (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

92-бап. Міндетті техникалық қарап тексеруді ұйымдастыру және одан өткізу тәртібінің сақталуына мемлекеттік бақылау

Техникалық қарап тексеру операторларының механикалық көлік құралдары мен олардың тіркемелерін міндетті техникалық қарап тексеруді ұйымдастыру және одан өткізу тәртібін сақтауына мемлекеттік бақылау Қазақстан Республикасының Кәсіпкерлік кодексіне сәйкес тексеру және бақылау субъектісіне (объектісіне) бару арқылы профилактикалық бақылау нысанында жүзеге асырылады.

Ескерту. 92-бап жаңа редакцияда - ҚР 24.05.2018 № 156-VІ (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); өзгеріс енгізілді – ҚР 06.04.2024 № 71-VIII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

14-тарау. ҚОРЫТЫНДЫ ЕРЕЖЕЛЕР

93-бап. Қазақстан Республикасының жол жүрісі туралы заңнамасын бұзғаны үшін жауаптылық

Жол жүрісі саласындағы заңнаманы бұзғаны үшін кінәлі тұлғалар Қазақстан Республикасының заңдарына сәйкес жауаптылықта болады.

94-бап. Айналасындағыларға жоғары қауіптілік төндіретін, жол жүрісі саласындағы қызметтен келтірілген зиян үшін жауаптылық

1. Жеке және заңды тұлғалардың жол жүрісі саласындағы қызметі айналасындағыларға жоғары қауіптілік төндіретін қызметке (жол жүрісі саласында тәуекелдері бар ұйымдар, көлік құралдарының иелері және тағы басқалар), ал көлік құралдары мен жолдар жоғары қауіптілік көзіне жатқызылады.

2. Қызметі жоғары қауіптілікпен байланысты жеке және заңды тұлғалар жоғары қауіптілік көзінен келтірілген зиянды Қазақстан Республикасының Азаматтық кодексінде белгіленген тәртіппен өтеуге міндетті.

95-бап. Осы Заңды қолданысқа енгізу тәртібі

1. Осы Заң алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін алты ай өткен соң қолданысқа енгізіледі.

2. "Жол жүрісі қауіпсіздігі туралы" 1996 жылғы 15 шілдедегі Қазақстан Республикасы Заңының (Қазақстан Республикасы Парламентінің Жаршысы, 1996 ж., № 14, 273-құжат; 2001 ж., № 24, 338-құжат; 2003 ж., № 10, 54-құжат; № 12, 82-құжат; 2004 ж., № 23, 142-құжат; 2005 ж., № 7-8, 23-құжат; 2006 ж., № 1, 5-құжат; № 24, 148-құжат; 2007 ж., № 2, 18-құжат; 2008 ж., № 13-14, 54-құжат; № 23, 114-құжат; 2009 ж., № 23, 100-құжат; 2010 ж., № 24, 146-құжат; 2011 ж., № 1, 7-құжат; № 2, 25-құжат; № 11, 102-құжат; № 12, 111-құжат; 2012 ж., № 8, 64-құжат; № 15, 97-құжат; № 21-22, 124-құжат; 2013 ж., № 1, 3-құжат; № 9, 51-құжат; № 14, 72, 75-құжаттар; № 16, 83-құжат; 2014 ж., № 1, 4-құжат) күші жойылды деп танылсын.

Қазақстан Республикасының
Президенті	Н. Назарбаев

Unofficial translation
Throughout the text, the words "of disabled people", "of disabled drivers", "to disabled people", "Disabled people", “Disabled person” are replaced, respectively, with the words "of persons with disabilities", "drivers with disabilities", "to persons with disabilities", "Persons with disabilities", "Person with disabilities" by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 27.06.2022 № 129-VII (shall be enforced ten calendar days after the date of its first official publication).

The present law establishes legal bases and general conditions of the functioning of road traffic and providing of its safety in the Republic of Kazakhstan.

Chapter 1. GENERAL CONSIDERATIONS

Article 1. Main concepts used in the following law

In the present law the following basic concepts shall be used:

1) the system of special call with the emergencies and catastrophes (further – the system of special call) is the state automated information system, which functions with the use of signals and data of navigation satellite systems, that ensures assignment to the formalized information about the road accidents and other emergencies on the motor roads of the Republic of Kazakhstan into the special operational services;

2) highway is road, specially built or reconstructed in accordance with the project for moving the vehicles, which does not belong to the roadside ownership. Access to it is possible only from other roads through the junctions in the different levels. This road shall:

has the separate roadways for the traffic in the different directions, isolated from each other by the separating line, not intended for the traffic;

not have intersections in one level with other roads, railroad and tramroads and pedestrian paths;

be specially designated as highway;

3) car is a mechanical vehicle, intended for the traffic along the roads and transportation on them of people, loads either equipment, established on it, or towing along the roads of the vehicles, intended for the transportation of people, loads or the equipment, established on it, including trolley buses. This concept does not apply to tractors and self-propelled machines;

4) the car of special designation is a vehicle, intended for the transportation and (or) escorting the guarded people;

5) a stop is a intentional curtailment of the traffic of vehicle to the period to five minutes either to the larger period, if this is necessary for landing or debarkation of passengers, load or unloading of vehicle;

6) a bicycle – a vehicle having two wheels or more (except wheelchairs for persons with disabilities) and driven by the muscular strength of the people riding it;

7) a bicycle path is a separate road or the part of the road traffic, intended for moving the bicycles and designated by the appropriate sign. Bicycle path structurally is separated from other roads or from other elements of one and the same road traffic;

8) bicycle line of road traffic is a line of roadway of the road, intended for moving the bicycles. Bicycle line of road traffic is separated from the remaining roadway with the aid of the longitudinal road marking and special signs;

9) the populated area is a built-on territory, entrances to which and departures with which are designated by the appropriate signs;

10) a pedestrian is a person who is not inside of a vehicle on the road and not working on it. Physical persons travelling in wheelchairs for persons with disabilities, driving a bicycle, an electric scooter, a small electric vehicle, a moped, a motorbike, carrying a sledge, a cart, a baby carriage shall be equated to pedestrians;

10-1) the separately chosen way is a line, intended exclusively for moving public transport, including of light rail. The separately chosen way is separated from the remaining roadway with the aid of the horizontal road marking and road signs;

11) a road is an entire line of the earth either the surface of artificial construction, shaped or fitted out and utilized for moving of vehicles and pedestrians in the order, established by present law. Road includes one or several roadways, and also tramroads, pavements, curbs and separating lines in the presence their;

12) a passenger is a person, who is on the vehicle and not running it;

13) road traffic is a complex of the social relations, which appear in the process of people displacing and loads by means of the vehicles or without the same in the limits of roads;

14) coordinates regulatory, design and technical documentation for the design, construction, repair, maintenance of roads and their management in terms of ensuring road safety, taking into account the needs of persons with disabilities in order to ensure equal access to them;

15) a participant in the road traffic is a person, who takes direct part in the process of road traffic as the pedestrian, passenger or driver;

16) a safety of road traffic is a state of road traffic, which reflects the vulnerability of its participants from the road accidents and their consequences, and also from the negative actions of road traffic on the ecological situation, health of population;

17) providing safety of road traffic is an activity, directed toward averting of road accidents, the negative actions of road traffic on the ecological situation, health of population, reduction in the gravity of their consequences, and also on the elimination of such consequences;

18) the authorized body for providing of safety of road traffic (further – the authorized organ) is a central executing agency and its territorial subdivisions in the regions, cities of republic value and capital, that exercise leadership within the limits of its scope and interbranch coordination in the field of providing safety of road traffic;

19) Is excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 05.10.2018 № 184-VI (shall be enforced upon expiry of six months after its first official publication).

20) the organization of road traffic is a complex of organizational-legal, normative-systematic, design-research, organizational and technical, control-regulatory, capable and other measures for control of road traffic;

20-1) technical means of traffic management – a set of devices, structures and images used on the roads to ensure road safety and increase road capacity;

21) the system of the risk management in the field of road traffic is a system of administration, which ensures taking effective planning and control measures, that is based on the principles of selection, optimum distribution of resources to the most priority directions of control activity;

22) roadway of the road is a part of the road, utilized for moving the vehicles;

23) the owners of roads are physical or juridical persons, that are the owners of roads or that achieve activity in control of roads on the right of economic conducting or operational control;

24) road accident is an event, which arose in the process of road traffic along the road of vehicle and with its participation, the entailed reason for harm to health, death of man, the damage of vehicles, construction, loads or another material damage;

24-1) simplified registration of a traffic accident - registration of documents on a traffic accident without the participation of employees of the internal affairs bodies of the Republic of Kazakhstan in cases established by the Law of the Republic of Kazakhstan "On compulsory insurance of civil liability of vehicle owners";

25) driver is a person, who runs vehicle, driver, who leads along the road cattle, herd, pack, draught or upper animals;

26) the driver license is a document, which confirms the right of driving the vehicle of the corresponding category. As the driver license is also considered the document, issued instead of that withdrawn or that lost on that established by the legislation of republic Kazakhstan period, with the presence of the document, which certifies the personality of the owner of the driver license;

26-1) smart transport system - a complex of interconnected automated systems that provide management, monitoring and control of traffic and activities for the transportation of passengers, baggage, cargo and mail, as well as certified special control and measuring technical means, instruments and equipment operating in automatic mode, fixing violations of the legislation of the Republic of Kazakhstan on road traffic and on road transport;

27) a unified transport document management system - an information system that provides registration, accounting, processing and storage of documents related to the activities of transportation of passengers, baggage, cargo and mail in the field of road transport and the transfer of formalized information about such documents to the relevant authorized state bodies and participants in the transportation process in the manner determined by the legislation of the Republic of Kazakhstan on road transport;

27-1) the administrator of the systems of electronic vehicle passports (vehicle chassis passports) and electronic passports of self-propelled vehicles and other types of equipment (hereinafter referred to as the administrator of electronic passport systems) – is the organization determined by the Eurasian Economic Commission which is entrusted to coordinate actions for the design of electronic passport systems of vehicles (vehicle chassis passports) and electronic passports of self-propelled vehicles and other types of equipment including commissioning, operation, performance optimization, ensuring and controlling access, security, tracking technical support issues for these systems, interacting with system participants and authorities with inclusion of new participants into these systems and initiating measures necessary for harmonizing state legislation of the members of the Eurasian Economic Union in regard to the function;

27-2) the system of electronic vehicle passports (vehicle chassis passports) and electronic passports of self-propelled vehicles and other types of equipment, (hereinafter referred to as the electronic passport system) is a structured complex including computing and communication equipment, software, linguistic means, information resources, system personnel, participants and users interacting in accordance with the rules established in this system as well as implementing the information technology for performing the statutory functions of this system;

27-3) a national operator (national administrator) of the system of electronic vehicle passports (vehicle chassis passports) and electronic passports of self-propelled vehicles and other types of equipment (hereinafter referred to as the national operator (national administrator) of the electronic passport system) is a legal entity that organizes the work with the administrator of the electronic passport system by ensuring safety and interaction with participants and authorities of the electronic passport system;

28) vehicle is a machine, intended for the transportation along the roads of people, loads or the equipment, established on it;

28-1) the primary registration of vehicle is a state registration of vehicle, for the first time achieved in the territory of republic Kazakhstan;

29) the owner of vehicle is the owner of vehicle, and also the person, who manages vehicle on the right of economic conducting or right of operational control or on another law (the right of lease, the order of the corresponding body about the transfer to this face of vehicle). Is not the owner of vehicle the person, who runs vehicle in view of the performance of its official or working responsibilities, including on the basis of working or civil-legal agreement with the owner or another owner of vehicle or on the basis of their command without the formulation of the written form of transaction;

29-1) a vehicle passport (vehicle chassis passport) is a passport issued to motor vehicles intended for movement on public roads having an internal combustion engine with a working volume of more than fifty cubic centimeters or an electric motor (electric motors) with a maximum (total) capacity of more than four kilowatts and (or) the maximum design speed of more than fifty kilometers per hour and trailers to them (the passport issued on the chassis of the vehicle in case of delivery of chassis to consumers);

29-2) a vehicle electronic passport (vehicle chassis passport) is a vehicle passport (vehicle chassis passport) drawn up in the system of electronic passports of vehicles (vehicle chassis passports);

30) the state registration of vehicle is a procedure of the admittance of vehicle to the participation in the road traffic, achieved by the authorized body after checking of the correspondence of documents to the legislation of republic Kazakhstan, collation of the identification numbers of vehicle with the delivery of certificate of the registration of vehicle and awarding of state registration identification tag;

31) certificate of the state registration of vehicle is a document, which confirms the admittance of vehicle to the participation in the road traffic;

32) active safety of vehicles is a complex of the design and performance properties of the vehicles, directed toward averting of road accidents and exception of the prerequisites of their appearance, connected with the design features of vehicle;

33) the passive restraint of vehicles – complex of design and operating characteristics of the vehicles, directed toward reduction in the gravity of road accidents;

34) the authorized body in the region of transport and communication – central executing agency, which exercises leadership in the field of truck transport, and also in the limits, provided by the legislation of republic Kazakhstan, interbranch coordination;

35) the region of activity is a territory, determined by the authorized body in the region of transport and communication, on which are absent the stationary lines of the technical inspection;

36) state report – annual report about the state of safety of road traffic;

37) state registration identification tag – article, which is the property of state and the containing individual alphanumeric designation, appropriated to mechanical vehicle and prepared in accordance with the requirements of national standard. This concept applies to identification tags “transit”;

38) a mechanical vehicle - a self-propelled road vehicle driven by an engine, excluding mopeds, electric scooters, small electric vehicles and rail vehicles. The term shall also apply to tractors and self-propelled machines when they are involved in road traffic;

39) the operation of mechanical vehicle – stage of the life cycle of mechanical vehicle, which includes its use according to the designation from the moment of its state registration to the moment of utilization;

40) the united information system of the required technical inspection of mechanical vehicles and trailers to them – the electronic database, which contains the information about the owners of mechanical vehicles and trailers to them, mechanical vehicles also of trailers to them, the results of conducting the required technical inspection;

40-1) the operator of the unified information system of compulsory technical inspection of motor vehicles and trailers thereto - is a joint stock company determined by the competent authority in the sphere of transport and communications and engaged in the maintenance, development, integration and support of the unified information system of compulsory technical inspection of motor vehicles and trailers thereto;

41) moped – two- or three-wheeled vehicle, supplied with internal combustion engine with the cylinder capacity, by the not exceeding fifty cubic centimeters, or electric motor and having the maximum design speed not more than fifty kilometers in hour to the mopeds are made level bicycles with the out-board motor, mokiki, scooters and other vehicles with the similar characteristics;

42) motorcycle – two-wheeled mechanical vehicle with the lateral trailer or without it, that has engine. To the motorcycles are made level the three- and four-wheeled vehicles, whose weight without the load does not exceed four hundred kilograms, scooters with the cylinder capacity, which exceeds fifty cubic centimeters, and other vehicles with the similar characteristics;

43) required technical inspection – periodic process of the diagnosis of the technical state of mechanical vehicles and trailers to them for correspondence to the requirements, established by the legislation of republic Kazakhstan;

44) parking – area of vehicle parking, which is the section of road, organized in accordance with the normative legal reports, affirmed in that established by the legislation of republic Kazakhstan order;

44-1) a passport of a self-propelled vehicle and other types of equipment is a passport issued for an internal combustion engine with a working volume of over fifty cubic centimeters or an electric motor (electric motors) with a maximum (total) capacity of more than four kilowatts, tractors, self-propelled road construction municipal machines, agricultural vehicles and other groundless trackless motor vehicles, (with the exception of motor vehicles intended for use on public roads with a maximum design speed of more than fifty kilometers per hour) and trailers to them;

44-2) an electronic passport of a self-propelled vehicle and other types of equipment is a passport of a self-propelled machine and other types of equipment drawn up in the system of electronic passports of self-propelled machines and other types of equipment;

45) parking – territory, which is the specially equipped building (part of the building), construction (part of the construction), including one- either multilevel civil construction or the special open area, intended for storing (stand) the vehicles and organized in accordance with the normative legal reports;

46) the list of the operators of the technical inspection – united enumeration of the operators of the technical inspection;

47) the operator of the technical inspection is a juridicial person or individual owner, that accomplishes activity in conducting of required technical inspection and those included in the list of the operators of the technical inspection;

48) the center of the technical inspection is a complex, intended for fulfilling the works on the diagnosis of the technical state of mechanical vehicles and trailers to them, that has for these purposes the stationary and (or) mobile line of the technical inspection;

49) the diagnostic map of the technical inspection is a document, which contains the information about the owner and mechanical vehicle also of trailers to it with the enumeration of the parameters of technical state of mechanical vehicle and trailers to it and the results of required technical inspection;

50) the stationary line of the technical inspection is a complex, equipped with the means of the diagnosis of mechanical vehicles and trailers to them for conducting the required technical inspection, located in the building or construction;

51) the mobile line of the technical inspection is a mobile complex, which consists of the special vehicle or of the mobile construction (container type), equipped with the means of the diagnosis of mechanical vehicles and trailers to them for conducting the required technical inspection;

52) a parking lot is an intentional curtailment of the road traffic of vehicle to the period of more than five minutes for reasons, not connected with embarkation or debarkation of passengers either with load or by unloading vehicle;

53) a trailer is a vehicle, not equipped with engine and intended for the traffic in the composition with the mechanical vehicle. Concept is extended also to the semitrailers and trailer-breakings up;

53-1) a small electric vehicle - a vehicle equipped with an electric motor, designed for individual mobility, having one or more wheels, excluding electric scooters and mopeds with an electric motor;

54) special operational services – services, which render special aid with the road accidents and other emergencies on the motor roads of republic Kazakhstan;

55) the device of the call of special operational services – the device, which achieves and which ensures the determination of coordinates, speed and the direction of the traffic of vehicle with the aid of the signals is not less than two operational global orbital navigation satellite systems, the transfer of communication about the vehicle with the road accident and another emergency, or double-sided oral communication with the special operational services on the networks of mobile radiotelephone circuit;

56) the operator of the system of special call – authorized organization, which accomplishes control of the system of special call;

56-1) electric vehicle - a mechanical vehicle equipped and driven by an electric motor receiving energy from batteries, capacitive storage and (or) fuel cells, and charged exclusively using an external source of electric energy;

57) an electric scooter - a vehicle of individual mobility, having two or three wheels, designed for the movement of one person by means of an electric motor(s), without a seat, with a maximum design speed of not more than twenty-five kilometres per hour.

Footnote. Article 1 with the changes, introduced by laws of the Republic of Kazakhstan dated 29.12.2014 №269- V (shall be enforced from 01.01.2015); dated 27.10.2015 № 364-V (shall be enforced after ten calendar days after the day of its first official publication); dated 17.11.2015 № 407-V (shall be enforced from 01.01.2016); dated 03.07.2017 № 83-VI (shall be enforced after ten calendar days after the day of its first official publication); dated 05.10.2018 № 184-VI (entry into force see Article 2); № 249-VI as of 19.04.2019 (shall be enforced ten calendar days after its first official publication); dated 02.01.2021 № 399-VI (shall be enforced from 01.07.2021); dated 12.07.2022 № 138–VII (shall be enforced sixty calendar days after the day of its first official publication); № 223-VII of 19.04.2023 (shall enter into force ten calendar days after the date of its first official publication); № 12-VIII of 29.06.2023 (shall become effective sixty calendar days after the date of its first official publication); dated 18.07.2024 № 126-VIII (shall enter into force upon expiry of sixty calendar days after its first official publication).

Article 2. Legislation of the Republic of Kazakhstan on road traffic

1. The legislation of the Republic of Kazakhstan on road traffic is based on the Constitution of the Republic of Kazakhstan and consists of this law and other normative legal acts of the Republic of Kazakhstan.

2. If the international treaties ratified by the Republic of Kazakhstan, establishes rules other than those established by this law, the regulations of the international agreements shall be applied.

3. Legal relations regulated by the legislation of the Republic of Kazakhstan on road traffic are not subject to the legislation of the Republic of Kazakhstan on public procurement in terms of the acquisition of goods, works, services for the production of driver's licenses, certificates of state registration of vehicles, state registration plates.

Footnote. Article 1 as amended by the laws of the Republic of Kazakhstan dated 15.11.2021 № 72-VII (shall be enforced from 01.01.2022).

Article 3. Basic principles of the road traffic

Basic principles of the road traffic shall be:

1) life and health priority of road traffic participants on economic results of economic activities;

2) priority of state responsibility for road safety over responsibility of road users;

3) observance of interests of road traffic participants, society and the state in ensuring road traffic safety;

4) systems approach to road safety.

Article 4. Road traffic safety system

Road safety management system is a means of realization of the State policy in the field of road traffic and includes the legal norms governing relations in the field of road safety, the combination of Central and local executive bodies, legal persons and public associations, road traffic participants, means and measures to ensure traffic safety and eliminating the consequences of accidents.

Chapter 2. State administration and policy in the field of road traffic

Article 5. State administration on field the road traffic field

State administration in the field of road traffic shall include

1) the definition, development, implementation of the state policy in the field of road traffic;

2) financing activities in the field of traffic and ensure its safety;

3) compulsory insurance of civil liability of vehicle owners to third parties, as well as the carriers - to passengers;

4) maintenance of statistical reporting and public accounting major targets of the road and ensure its safety;

5) the development, acceptance, approval and implementation of the established procedure of legislative and other normative legal acts on road safety;

6) establish the competence of the Government of Kazakhstan, central, local representative and executive bodies;

7) coordination of central and local executive authorities, individuals and legal entities in order to prevent traffic accidents and reduce the severity of their consequences;

8) maintenance of the risk management system in the field of road traffic;

9) road safety and the elimination of the consequences of road accidents;

10) To ensure the safety of roads and their capacity;

11) To ensure the safety of vehicles;

12) ensuring the safe conduct of road users;

13) international cooperation;

14) carrying out state control over the implementation of the legislation of the Republic of Kazakhstan in the field of ensuring road traffic safety;

15) any other form of government in accordance with the legislation of the Republic of Kazakhstan.

Footnote. Article 5 amended by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 03.07.2017 № 83-VI (shall be enforced after ten calendar days after its first official publication); dated 06.04.2024 № 71-VIII (shall be enforced upon expiry of sixty calendar days after the date of its first official publication).

Article 6. State policy in the field of road traffic

1. State policy in the field of road traffic is aimed at providing favorable conditions for participants of road traffic, prevention of the road accidents and decrease in weight of their effects.

2. The main directions of state policy in the field of road traffic are:

1) safety and availability of traffic, comfort and service to its participants;

2) providing with the steady transport system;

3) decrease in risks in traffic;

4) transition to safe vehicles;

5) stimulation and encouragement of use of public transportation;

6) ensuring compliance with traffic regulations;

7) improvement of system of delivery of health care injured with the road accidents;

8) environmental protection in the field of road traffic;

9) other directions in the field of road traffic and ensuring its safety according to the Constitution, this Law, laws of the Republic of Kazakhstan, acts of the President of the Republic of Kazakhstan and the Government of the Republic of Kazakhstan.

Article 7. Financing of activity in the field of road traffic

Financing of activity in the field of road traffic and ensuring its safety is performed at the expense of the budgetary funds and other sources which are not prohibited by the legislation of the Republic of Kazakhstan.

Article 8. State system of accounting of indicators of a condition of road traffic and ensuring its safety

1. A unified state system of accounting for road traffic and safety indicators are implemented in the territory of the Republic of Kazakhstan, which include information about road accidents, with killed and (or) Injured people, damaged vehicles, structures, cargo or other material damage, as well as offences in the field of road traffic, and other indicators reflecting the state of road traffic and activities to ensure its security.

2. Information on the indicators reflecting a condition of traffic and activities for ensuring its safety is posted on the official site of authorized body.

Chapter 3. COMPETENCE of the GOVERNMENT of the REPUBLIC OF KAZAKHSTAN, the CENTRAL AND LOCAL REPRESENTATIVE AND EXECUTIVE BODIES IN THE FIELD OF ROAD TRAFFIC AND ENSURING ITS SAFETY

Article 9. Competence of the Government of the Republic of Kazakhstan

The Government of the Republic of Kazakhstan:

1) develops state policy in the field of road traffic;

2) Excluded by Law of the Republic of Kazakhstan № 223-VII dated 19.04.2023 (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after the day of its first official publication);
3) Excluded by Law of the Republic of Kazakhstan № 223-VII dated 19.04.2023 (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after the day of its first official publication);

4) it is excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan of 29.09.2014 № 239-V (shall be enforced after ten calendar days after day of its first official publication);

      5) It is excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan of 13.06.2017 № 69-VI (shall be enforced after ten calendar days after day of its first official publication);
      6) It is excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan of 29.09.2014 № 239-V (shall be enforced after ten calendar days after day of its first official publication);
      7) Excluded by Law of the Republic of Kazakhstan № 223-VII dated 19.04.2023 (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after the day of its first official publication);
      8 excluded by Law of the Republic of Kazakhstan № 223-VII dated 19.04.2023 (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after the day of its first official publication);

9) it is excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 29.09.2014 № 239-V (shall be enforced after ten calendar days after day of its first official publication);

10) Excluded by Law of the Republic of Kazakhstan № 223-VII dated 19.04.2023 (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after the day of its first official publication);

11) it is excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 29.09.2014 № 239-V (shall be enforced after ten calendar days after day of its first official publication);

12) it is excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 29.09.2014 № 239-V (shall be enforced after ten calendar days after day of its first official publication);

12-1) designates the national operator (national administrator) of the electronic passport system;

      12-2) Excluded by Law of the Republic of Kazakhstan № 223-VII dated 19.04.2023 (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after the day of its first official publication);
      13) Excluded by Law of the Republic of Kazakhstan № 223-VII dated 19.04.2023 (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after the day of its first official publication).
      Footnote. Article 9 with the changes made by laws of the Republic of Kazakhstan dated 29.09.2014 № 239-V (shall be enforced after ten calendar days after day of its first official publication); of 13.06.2017 № 69-VI (shall be enforced after ten calendar days after day of its first official publication); dated 05.10.2018 № 184-VI (shall be entered into force upon the expiry of ten calendar days after the day of its first official publication; № 223-VII dated 19.04.2023 (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after the day of its first official publication).

Article 10. Competence of authorized body

Authorized body:

1) develops and implements state policy in the field of road traffic;

2) carries out monitoring of the legislation of the Republic of Kazakhstan on road traffic safety;

3) provides legal education and informing the population on road traffic safety issues;

4) develops rules of state registration and accounting of separate types of vehicles on vehicle identification number, training of drivers of mechanical transport vehicles, acceptance of examinations and issue of car driver licenses;

5) adopts road traffic regulations, basic provisions on the admission of vehicles to operation, and a list of operational and special services, whose vehicles are subject to being equipped with special light and sound signals and painted according to special colour schemes;

6) organize and implement state control over road traffic and ensuring its safety;

6-1) is excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 24.05.2018 № 156-VI (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after the date of its first official publication);

6-2) develops the system of risks assessment and test sheets for the purpose of the state control;

7) introduces to the Government of the Republic of Kazakhstan the state report;

8) performs cross-industry coordination of activity of state bodies in the field of traffic and ensuring its safety;

9) requests and receives from the central and local executive bodies, the organizations of the data on observance of the legislation of the Republic of Kazakhstan on road traffic by them;

10) organizes scientific research and scientific and technical developments in the field of road traffic and ensuring its safety;

11) approves forms and samples of forms of car driver licenses, registration certificates of vehicles, the state registration registration plates;

12) approves an order of the organization and evaluating degree of risks of the operated roads in the territory of the Republic of Kazakhstan;

13) develops rules of the direction for survey on state of intoxication, surveys on state of intoxication and registrations of his results;

14) coordinates the regulating, project and technical documentation on design, construction, repair, the maintenance of roads and management of them regarding safety of road traffic taking into account needs of disabled people for the purpose of ensuring equal access with them;

14-1) carries out consideration of draft documents on standardization within the competence, as well as preparation of proposals for the development, introduction of amendments, revision and cancellation of national, interstate standards, national classifiers of technical and economic information and recommendations on standardization for submission to the authorized body in the sphere of standardization;

15) coordinates in accordance with the established procedure the documentation on territorial transport planning and the organization of road traffic;

16) participates in working and state commissions on acceptance for operation of highways, road constructions, railway crossings, lines of urban electric transportation, housing estates and certain buildings and constructions and also samples of new vehicles;

17) creates and operates the state information systems in the field of road traffic and ensuring its safety;

18) regulates road traffic;

19) it is excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan 29.03.2016 № 479-V (shall be enforced twenty one calendar days after day of its first official publication);

20) determines an order of representation and data representation by vehicle identification number to the banks and the organizations performing separate types of banking activities for execution of the duties provided by tax laws of the Republic of Kazakhstan by them in coordination with National Bank of the Republic of Kazakhstan;

21) it is excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 29.03.2016 № 479-V (shall be enforced after twenty one calendar days after day of his first official publication);

22) develops and approves rules of forming and implementation of activity of the qualification commission, an order of carrying out certification of candidates for teachers, training officers and masters of driving instruction during educational process on training of transport drivers, a form and a reporting frequency of the activity by professional associations;

23) it is excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 29.03.2016 № 479-V (shall be enforced after twenty one calendar days after day of his first official publication);

24) it is excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 03.07.2017 № 83-VI (shall be enforced after ten calendar days after day of his first official publication);

24-1) approves rules of state registration and accounting of separate types of vehicles on vehicle identification number, training of drivers of mechanical transport vehicles, acceptance of examinations and issue of car driver licenses;

24-2) carries out measures to organize and ensure the integration of information systems in the field of road traffic.

The integration of information systems in the field of road traffic includes measures to organize and ensure information interaction between information systems of informatization objects in a single information space;

25) performs other powers provided by this Law, other laws of the Republic of Kazakhstan, acts of the President of the Republic of Kazakhstan and the Government of the Republic of Kazakhstan.

Footnote. Article 10 with the changes made by laws of the Republic of Kazakhstan dated 29.09.2014 № 239-V (shall be enforced after ten calendar days after day of his first official publication); of 29.03.2016 № 479-V (shall be enforced after twenty one calendar days after day of his first official publication); of 03.07.2017 № 83-VI (shall be enforced after ten calendar days after day of his first official publication); dated 24.05.2018 № 156-VI (shall be entered into force upon the expiry of ten calendar days after the day of its first official publication); dated 05.10.2018 № 184-IV (shall be enforced upon expiry of six months after its first official publication); dated 30.12.2022 № 177-VII (shall be enforced ten calendar days after the date of its first official publication); № 223-VII of 19.04.2023 (shall enter into force ten calendar days after the date of its first official publication); dated 06.04.2024 № 71-VIII (shall be enforced upon expiry of sixty calendar days after the date of its first official publication).

Article 11. Competence of authorized body in the field of transport and communications

Authorized body in the field of transport and communications:

1) exercises the state control of observance of an order of the organization and carrying out obligatory technical inspection of mechanical transport vehicles and trailers to them operators of technical inspection;

2) develops a form of the diagnostic card of technical inspection;

3) develops an order of the organization and implementation by the legal entities and individual entrepreneurs occupied on irregular transportations of passengers and baggage, activities for safety of transportation of passengers and baggage;

3-1) approves the procedure for terminating or temporarily restricting the movement of vehicles on roads;

4) keeps the register of operators of technical inspection;

5) it is excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 29.12.2014 № 269-V (shall be enforced dated 01.01.2015);

5-1) approves a technique of cost determination of services in carrying out obligatory technical inspection;

5-2) approves rules of the organization and operation of system of the emergency challenge;

5-3) approves rules of the organization and carrying out obligatory technical inspection of mechanical transport vehicles and trailers to them, frequency of passing of obligatory technical inspection of mechanical transport vehicles and trailers to them, except for mechanical transport vehicles and trailers to them Armed Forces, other troops and military formations;

5-4) defines the legal entity performing functions of the operator of system of the emergency challenge;

5-5) approves the requirements for specialized software performing information interaction with the unified information system for mandatory technical inspection of motor vehicles and their trailers;

6) performs other powers provided by this Law, other laws of the Republic of Kazakhstan, acts of the President of the Republic of Kazakhstan and the Government of the Republic of Kazakhstan.

Footnote. Article 11 with the changes made by laws of the Republic of Kazakhstan dated 29.09.2014 № 239-V (shall be enforced after ten calendar days after day of his first official publication); of 29.12.2014 № 269-V (shall be enforced from 01.01.2015); № 249-VI as of 19.04.2019 (shall be enforced ten calendar days after its first official publication); № 223-VII of 19.04.2023 (shall be put into effect ten calendar days after the date of its first official publication).

Article 12. Competence of authorized body in the field of health care

Authorized body in the field of health care:

1) coordinates interaction of state bodies on medical support of road traffic safety;

2) develops and approves rules of performing medical examination of the person applying for receiving the right of control of vehicles, repeated medical examination of the driver of mechanical transport vehicles;

3) develops and approves rules of performing obligatory prerail and postrail medical examinations of transport drivers;

4) approves the list of medicines and medical devices of automobile first aid kits;

5) approves the list of medical contraindications at which persons are forbidden to steer vehicles;

6) will organize rendering timely medical care together with authorized body in the field of civil protection by the victim in the road accidents;

7) performs other powers provided by this Law, other laws of the Republic of Kazakhstan, acts of the President of the Republic of Kazakhstan and the Government of the Republic of Kazakhstan.

Footnote. Article 12 as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 28.12.2018 № 211-VI (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication); dated 07.07.2020 № 361-VI (shall be enforced upon expiration of ten calendar days after the day of its first official publication).

Article 13. Competence of authorized body of the field of education

Authorized body in the field of education:

1) coordinates interaction of state bodies on increase in education level of pupils of comprehensive schools in the field of traffic safety;

2) approves standard educational training programs on training of children in traffic regulations;

3) excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 08.01.2021 № 410-VI (shall be enforced upon expiration of ten calendar days after the day of its first official publication);

4) performs other powers provided by this Law, other laws of the Republic of Kazakhstan, acts of the President of the Republic of Kazakhstan and the Government of the Republic of Kazakhstan.

Footnote. Article 13 as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 08.01.2021 № 410-VI (shall be enforced upon expiration of ten calendar days after the day of its first official publication).

Article 14. Competence of authorized body in the field of foreign policy activity

1. Authorized body in the field of foreign policy activity:

1) provides coordination of activity of the Republic of Kazakhstan with the international organizations and the states in the field of traffic and ensuring its safety;

2) interacts with authorized body in development of samples of the state registration plates on trucking facilities of diplomatic representations, consular establishments of foreign states, representative offices of the international organizations, foreigners, persons without citizenship, branches and representative offices of the foreign companies, legal entities with foreign participation, other special products necessary for the admission of vehicles and their drivers to participation in the international road traffic;

3) renders assistance to authorized body in safety of road traffic among transport drivers of diplomatic representations, consular establishments of foreign states, representative offices of the international organizations, foreigners, persons without citizenship, branches and representative offices of the foreign companies, legal entities with foreign participation;

4) organizes interaction of authorized body with diplomatic representations, consular establishments of foreign states, representative offices of the international organizations, foreigners, persons without citizenship, branches and representative offices of the foreign companies, legal entities with foreign participation in carrying out state registration of separate types of mechanical transport vehicles and trailers to them, acceptance of examinations and issue of car driver licenses and also rendering the appropriate legal assistance;

5) organizes carrying out obligatory technical inspection of mechanical transport vehicles and trailers to them diplomatic representations, consular establishments of foreign states, representative offices of the international organizations, foreigners, persons without citizenship, branches and representative offices of the foreign companies, legal entities with foreign participation;

6) performs other powers provided by this Law, other laws of the Republic of Kazakhstan, acts of the President of the Republic of Kazakhstan and the Government of the Republic of Kazakhstan.

2. The functions specified in subparagraphs 2) – 6) point 1 of this article, are assigned by authorized body in the field of foreign policy activity to the subordinated organization for work with diplomatic corps.

Article 15. Competence of authorized body in the field of civil protection

Authorized body in the field of civil protection:

1) organizes coordination of interactions of state bodies at liquidation of the emergency situations which resulted from effects of the road accidents;

2) issues to officials, individual entrepreneurs and legal entities of the instruction on liquidation of the emergency situations which resulted from effects of the road accidents;

3) mobilizes material resources at liquidation of the emergency situations which resulted from effects of the road accidents;

4) provides activity of the rescue services (including airmobile groups) involved in liquidation of the emergency situations which resulted from effects of the road accidents;

5) creates, will organize and provides activity of route medico-rescue points;

6) performs other powers provided by this Law, other laws of the Republic of Kazakhstan, acts of the President of the Republic of Kazakhstan and the Government of the Republic of Kazakhstan.

Article 15-1. Competence of the authorized body in the field of industrial development

Footnote. The heading of Article 15-1 as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 25.06.2020 № 347-VI (shall be enforced upon expiration of ten calendar days after the day of its first official publication).

Authorized body in the field of industrial development:

1) implements the Agreement on introduction of unified forms of a vehicle passport (vehicle chassis passport) and self-propelled vehicle passports and other types of equipment including organization of electronic passport systems in terms of organizing electronic passport systems;

2) compiles and maintains the national part of the unified register of authorized bodies (organizations) and organizations-manufacturers of vehicles (vehicle chassis), self-propelled machines and other types of equipment that carry out registration of vehicle passports (vehicle chassis passports) and passports of self-propelled machines and other types of equipment including the drawing-up of electronic vehicle passports (vehicle chassis passports) and electronic passports of self-propelled vehicles and other types of equipment;

3) provides submission to the Government of the Republic of Kazakhstan for designation of the national operator (national administrator) of the electronic passport system;

4) specifies the procedure and conditions for issuing an opinion on the granting of authority to organizations or refusing to grant authority to issue vehicle passports (vehicle chassis passports) and passport for self-propelled machines and other types of equipment including the drawing-up of electronic vehicle passports (vehicle chassis passports) and electronic passports of self-propelled machines and other types of equipment;

5) approves the requirements for the protection elements of a vehicle passport (vehicle chassis passport) and passports for self-propelled machines and other types of equipment;

6) exercises other powers and authority prescribed by this Law, other Laws of the Republic of Kazakhstan, Acts of the President of the Republic of Kazakhstan and the Government of the Republic of Kazakhstan.

Footnote. Chapter 3 is supplemented by Article 15-1 in accordance with the Law of the Republic of Kazakhstan dated 05.10.2018 № 184-VI (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after the date of its first official publication); as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 25.06.2020 № 347-VI (shall be enforced upon expiration of ten calendar days after the day of its first official publication).

Article 16. Competence of bodies of military police

Bodies of military police:

1) ensure traffic safety of vehicles of bodies of a homeland security, Armed Forces, other troops and military formations of the Republic of Kazakhstan;

2) carry out state registration of motor vehicles and their trailers of the Armed Forces, other troops and military formations of the Republic of Kazakhstan, except for the Special Forces of the State Security Service of the Republic of Kazakhstan, together with the issuance of relevant documents and state registration plates;

3) perform carrying out obligatory technical inspection of the mechanical transport vehicles and trailers to them registered in bodies of military police, in the order determined by the first heads of the central state bodies in the field of a homeland security, defense and internal affairs;

4) in coordination with authorized body organize and provide maintenance of columns of vehicles of bodies of a homeland security, Armed Forces, other troops and military formations of the Republic of Kazakhstan and perform regulation of traffic on roads and streets during passing of these columns;

5) develop the rules of state registration of mechanical transport vehicles and trailers to them Armed Forces, other troops and military formations of the Republic of Kazakhstan approved by the first head of law-enforcement bodies, authorized bodies in fields of a homeland security, defense of the Republic of Kazakhstan;

6) perform other powers provided by this Law, other laws of the Republic of Kazakhstan, acts of the President of the Republic of Kazakhstan and the Government of the Republic of Kazakhstan.

Footnote. Article 16 with the changes made by laws of the Republic of Kazakhstan dated 29.09.2014 № 239-V (shall be enforced after ten calendar days after day of its first official publication); of 13.06.2017 № 69-VI (shall be enforced after ten calendar days after day of its first official publication); № 291-VІ as of 27.12.2019 (shall be enforced ten calendar days after its first official publication).

Article 16-1. Competence of the bodies performing operational search activity

The bodies performing operational search activity are developed and approve service regulations of vehicles of the bodies performing operational search activity.

Footnote. Chapter 3 is supplemented with article 16-1 according to the Law of the Republic of Kazakhstan dated 03.07.2017 № 83-VI (shall be enforced after ten calendar days after day of its first official publication).

Article 17. Competence regional, cities of republican value, capital and district (cities of regional value) representative and executive bodies

1. Regional, cities of republican value, capital and district (cities of regional value) representative bodies:

1) at the approval of the local budget determine the amounts of financing of actions for the organization of road traffic and territorial transport to planning;

2) consider reports of heads regional, the cities of republican value, the capital and district (the cities of regional value) executive bodies concerning road traffic safety;

3) perform according to the legislation of the Republic of Kazakhstan other powers on providing the rights and legitimate interests of natural persons.

2. Regional, the cities of republican value, the capital and district (the cities of regional value) executive bodies within the competence and the region:

1) ensure traffic safety in the respective territory;

2) organize and carry out a package of measures for medical support of the road traffic safety and control their execution;

3) provide accomplishment and control of all work types on construction, reconstruction, repair, implementation and the maintenance of technical means of regulation of road traffic on roads of regional and district value, streets of settlements;

4) develop and implement actions for the organization of road traffic on roads;

5) provide in town-planning documentation availability of the section on territorial transport planning and the organization of traffic;

6) create the organizations specializing in ensuring functioning of intelligent transportation systems;

7) perform monitoring of losses from the road accidents and budget costs on road traffic safety and also efficiency of the taken measures on decrease in level of accident rate on roads;

8) take measures for decrease in transport load of settlements in the way:

developments, acceptance and accomplishment of the master plan of settlements taking into account development of public transportation and the organization of road traffic;

establishments of special zones of the organization of road traffic by introduction of different restrictions for entrance of vehicles on certain urban areas;

information support of road traffic in settlements;

9) liquidate effects of the road accidents for recovery of traffic on roads;

10) it is excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 29.03.2016 № 479-V (shall be enforced after twenty one calendar days after day of its first official publication);

11) perform other powers assigned to local executive bodies by the legislation of the Republic of Kazakhstan for the benefit of local public administration.

Footnote. Article 17 with the change made by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 29.03.2016 № 479-V (shall be enforced after twenty one calendar days after day of his first official publication).

Article 18. Coordination of activity in the field of the road traffic and ensuring its safety

1. Coordination of activity in the field of road traffic and ensuring its safety is performed by development and implementation by state bodies, physical persons and legal entities of coordinated actions for the purpose of increase in overall performance according to timely prevention of the road accidents, elimination of the reasons and conditions promoting their commission, and decrease in weight of their effects.

2. The main objectives of coordination activity are:

1) efficiency evaluation of activity of state bodies, physical persons and legal entities;

2) development of suggestions for improvement of the legislation of the Republic of Kazakhstan on road traffic;

3) hearing of reports of heads and officials on the work which is carried out by them and development of suggestions for improvement of their activity in the field of traffic and ensuring its safety;

4) entering into state bodies and organizations of offers on involvement of officials to disciplinary responsibility for rejection of measures for the organization of road traffic and to ensuring its safety.

Chapter 4. RISK MANAGEMENT SYSTEM AND STATE CONTROL IN THE FIELD OF ROAD TRAFFIC

A footnote. The title of Chapter 4 as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 06.04.2024 № 71-VIII (shall be enforced upon expiry of sixty calendar days after the date of its first official publication).

Article 19. Risks in the field of road traffic

1. Emergence of the road accidents and their effect are possible as a result of the available risks in the field of road traffic connected with implementation of activities for the following directions:

1) risk of the organizations performing freight and passenger road traffic. To him the risk of release in operation of the mechanical transport vehicle having technical malfunctions and also the admission belongs to control of vehicles of persons which state of health does not provide safe management with them;

2) risk of managing directors of highways, railway crossings and other road constructions. To him the risk of maintenance of roads, railway crossings and other road constructions treats with violation of requirements of their operation;

3) risk of the medical organizations.

This risk includes:

rendering untimely medical care injured with the road accident;

the admission of the persons to participation in road traffic having medical contraindications or restrictions to control of vehicles;

4) risk of the educational organizations. The risk of low-quality training of candidates for drivers of mechanical transport vehicles and children in road traffic regulations as a result of violation of the requirements established by the legislation of the Republic of Kazakhstan concerns to him;

5) risk of the project and construction organizations. The risk of design, construction, repair and reconstruction of roads and objects of road infrastructure without safety requirements of traffic concerns to him;

6) risk of the organizations performing works and providing services in technical maintenance and repair of vehicles. To him the risk of carrying out technical maintenance and repair of vehicles treats with violations of the regulations and rules established by manufacturing plants of vehicles, requirements of technical regulations about safety of wheel vehicles and requirements to emissions of the hazardous (contaminating) substances of vehicles;

7) risk of the organizations performing design and production of vehicles. The risk concerns to him:

design and production of vehicles without requirements of their safety in the conditions of road traffic;

imperfections of a design, the engineering procedures or control systems of products of serial and mass production which are not allowing to provide fulfillment of requirements of safety concerning the made vehicles and their components;

8) risk of bodies for confirmation of conformity and test laboratories. The risk concerns to him:

confirmations of conformity of the vehicles, pieces of the equipment and spare parts installed and (or) used on them with violations of the requirements provided in areas of technical regulation of safety of vehicles;

commission of the road accident owing to imperfection, absence or technical malfunctions of separate elements of a design of the new vehicle;

imperfections of the engineering procedures or control systems of products of serial and mass production which are not allowing to provide fulfillment of requirements of safety concerning the new vehicles and their components put into operation;

9) risk of the organizations performing technical inspection. The risk concerns to him:

imperfections of engineering procedures or control systems of lines of technical inspection of the vehicles which are not allowing to provide fulfillment of requirements of safety concerning the operated vehicles and their components;

low-quality carrying out technical inspection of mechanical transport vehicles as a result of violation of the requirements established by the legislation of the Republic of Kazakhstan;

10) risk of the trading organizations. The risk of sale of vehicles, pieces of the equipment and spare parts which can be established and used on the vehicles which are not conforming to engineering requirements of safety of vehicles concerns to him;

11) risk of owners of roads and vehicles. The risk of road maintenance and vehicles with the conditions creating high extent of commission of the road accidents concerns to him.

2. Risk management system in the field of road traffic is installed by this Law.

Footnote. Article 19 with the change made by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 03.07.2017 № 83-VI (shall be enforced after ten calendar days after day of its first official publication).

Article 20. System of risk management and internal control in the field of road traffic

1. The risk management system in the field of road traffic is aimed at minimizing the likelihood of accidents, as well as the severe consequences (death and injury of people) as a result of road traffic accidents.

2. The road traffic risk management system is a constantly structured process carried out by the State authorities in the field of road traffic to identify, assess, monitor, reduce risks and their consequences affecting the state road traffic safety.

3. The risk management process includes the following stages:

1) Identification of risks:

Assessment of risk and risk factors (systematic and constant monitoring, analysis of all possible causes of road accidents, qualitative estimation of their probability and size);

Classification of risks (research of specifics of risks and factors which lead to their occurrence, influence on their development, expert estimations of historical data, the map of risks);

2) Measurement (assessment) of risks, the frequency of which is determined according to the importance of risk, but not less than twice a year;

3) Implementation of risk analysis;

4) Selection and application of the risk management method;

5) correction of risk management systems in the field of road traffic;

6) Planning and carrying out of control measures.

4. State bodies carrying out activities in the field of road traffic shall form a system of risk management and internal control in the field of road traffic, which should contain:

1) Powers and functional duties on risk management and internal control of officials of central and local executive bodies, their responsibility;

2) Risk management and internal control procedures;

3) limits on the permissible size of risks separately on their classification in the field of road traffic;

4) Internal procedures for reporting on risk management and internal control to the authorized body, central and local executive bodies;

5) Internal criteria for assessing the effectiveness of the risk management system in the field of road traffic.

The procedure for forming the system of risk management and internal control in the field of traffic is established by the central and local executive bodies within their competence.

5. The criteria of risk assessment in the field of road traffic are approved by the joint order of the control and supervision bodies and the authorized body and published on official Internet resources of State bodies.

6. Planning of control activity by State bodies shall be carried out on the basis of the system of risk management in the field of the road traffic, established by this law.

Article 21. State control in the field of road traffic

A footnote. The title of Article 21 as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 06.04.2024 № 71-VIII (shall be enforced upon expiry of sixty calendar days after the date of its first official publication).

1. State control in the field of road traffic shall be carried out by authorized state bodies within their competence, established by the laws of the Republic of Kazakhstan, acts of the President of the Republic of Kazakhstan, and the Government of the Republic of Kazakhstan, in the form of unscheduled inspection and preventive control with a visit to the subject (object) of control in accordance with the Entrepreneurial Code of the Republic of Kazakhstan.

2. The state control provided for in paragraph 4 of Article 129 of the Entrepreneurial Code of the Republic of Kazakhstan shall be carried out in accordance with this Law.

Footnote. Article 21 as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 24.05.2018 № 156-VI (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after the date of its first official publication); dated 06.04.2024 № 71-VIII (shall be enforced upon expiry of sixty calendar days after the date of its first official publication).

Article 22. Officials carrying out state control in the field of road traffic

Officials carrying out state control and supervision include:

1) the Chief state Inspector of the Republic of Kazakhstan on safety of road traffic – the head of the Office of the authorized body;

2) Deputies of the chief state Inspector of the Republic of Kazakhstan on Road traffic safety – Deputy heads of the Office of the authorized body;

3) State Inspectors of the Republic of Kazakhstan on safety of road traffic – Specialists on State control of the Office of the authorized body;

4) The main state inspectors of oblasts, cities of Republican significance, the capital for ensuring road traffic safety – Heads of territorial subdivisions of the authorized body;

5) Deputies of the main state inspectors of oblasts, cities of Republican significance, the capital for road Traffic safety – deputy heads of territorial subdivisions of the authorized body;

6) State inspectors of oblasts, cities of Republican significance, capital, cities of regional significance, areas for road traffic safety – specialists in state control of territorial units of the authorized body.

Footnote. Article 22 as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 06.04.2024 № 71-VIII (shall be enforced upon expiry of sixty calendar days after the date of its first official publication).

Article 23. The rights and obligations of officials of the authorized body carrying out state control in the field of road traffic

1. Officials of the authorized body carrying out state control in the field of road traffic shall have the right to:

1) to give legal entities, individual entrepreneurs and officials the mandatory requirements for the elimination of violations of normative legal acts in the field of road traffic safety, and in case of failure to take such Requirements of the necessary measures to bring the guilty persons to the responsibility stipulated by the laws of the Republic of Kazakhstan. The regulations shall be given according to their competence in writing, indicating the time frame for providing information on the measures taken;

2) temporarily restrict or prohibit road traffic, change its organization on separate sections of roads in the prevention and (or) liquidation of emergency situations of social, natural and technogenic nature and their consequences, adverse Road-climatic conditions; In carrying out mass events in order to create the necessary conditions for the safe movement of vehicles and pedestrians, or if the use of means of transport threatens the safety of road traffic; If the railway crossings do not meet the rules of their maintenance in a safe for road traffic condition; At carrying out of repair-building and other works on roads; In the conduct of anti-terrorist operation and (or) security measures;

3) to restrict or prohibit the carrying out of repair-construction and other works on roads, carried out in violation of requirements of normative legal acts in the field of road traffic safety;

4) prohibit the operation of vehicles and their trailers, tractors and other self-propelled machines in cases envisaged by the laws of the Republic of Kazakhstan, including the removal of state registration number plates, until the reasons for such prohibition are eliminated, as well as in the presence of faults and conditions, the list thereof being approved by the authorised body, and the operation of trolleybuses and trams - in the presence of faults stipulated by the relevant rules of technical operation; prohibit the exploitation of vehicles that have hidden, forged, altered numbers of units and assemblies or state registration number plates, as well as if the markings of the vehicles do not correspond to the data indicated in the registration documents;

5) to call in accordance with the procedure established by the Law of the Republic of Kazakhstan persons and officials on the cases and materials in production, to receive from them the necessary explanations, certificates and documents (copies thereof);

6) use for delivery to a medical organization of individuals in need of emergency medical care, as well as in other cases provided for by the legislation of the Republic of Kazakhstan, vehicles of individuals and legal entities, except for vehicles belonging to diplomatic, consular and other representations of foreign states, international organizations, and special-purpose vehicles, with reimbursement of expenses in the manner determined by the Government of the Republic of Kazakhstan;

7) Participate in fulfillment of functions of the State customer entrusted to the authorized body on development and manufacture of technical means of control over observance of road traffic rules, rescue equipment, applied on Place of a traffic accident in order to reduce the severity of its consequences, as well as other technical means, automated systems and devices that contribute to the improvement of road traffic safety;

8) to carry out in accordance with the legislation of the Republic of Kazakhstan the detention of the wanted vehicles;

9) refuse to provide a public service to a person who failed to timely execute a resolution on the imposition of an administrative penalty in the form of a fine and (or) an order on the need to pay a fine in the field of road safety, prior to their execution;

10) allow the driver to leave the cabin (saloon) of the vehicle in cases of absence from his side of the threat to life or health of the employee of the internal affairs body (wrongful conduct, similarity with the person being wanted, suspicion in the state intoxication).

2. Officials of the authorized body shall be obliged to monitor compliance with the legislation of the Republic of Kazakhstan on road traffic.

Footnote. Article 23 as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan of 03.07.2017 № 83-VI (shall be put into effect after ten calendar days after the date of its first official publication); № 249-VI as of 19.04.2019 (shall be enforced ten calendar days after its first official publication); dated 07.07.2020 № 361-VI (shall be enforced upon expiration of ten calendar days after the day of its first official publication); № 223-VII of 19.04.2023 (shall take effect ten calendar days after the date of its first official publication); dated 06.04.2024 № 71-VIII (shall be enforced upon expiry of sixty calendar days after the date of its first official publication).

Article 24. Implementation of state control in the domain of road traffic

1. The main state republic inspector of Kazakhstan on supplying of safety of road traffic has right on questions related to his competence:

1) to participate in manufacture and realization of mainstreams of state policy in the domain of road traffic, as well as in co-ordination of activity of the central and local bodies of the Republic of Kazakhstan;

2) to present authorized unit in mutual relations with Republic Government of Kazakhstan, the central and local bodies;

3) to introduce to the central and local bodies of the Republic of Kazakhstan and the organization of the prescript (resolutions, representations) about elimination of infringements of the legislation.

4) to present the Republic of Kazakhstan interests pursuant to the Republic legislation of Kazakhstan in international organizations and in mutual relations with foreign states;

5) to perform management by activity of the main state inspectors of areas, the cities of republic value, capital city on safety assurance of road traffic.

2. By results of conducted state control by state inspectors following acts are:

1) act by results of execution of check;

1-1) act by results of execution of test of motor roads, road structures , hardware of regulation of traffic and railway crossings;

2) protocol about administrative offence;

3) prescript about elimination of traffic infringements of the Republic of Kazakhstan;

4) the resolution on involvement of perpetrators to administrative responsibility in case of violation of the law of the Republic of Kazakhstan about traffic.

3. Individuals and legal entities shall be subject to control over compliance with the norms, rules, technical regulations and national standards in the field of road traffic.

4. The authorized body shall issue binding instructions on elimination of violations of requirements of the legislation of the Republic of Kazakhstan, and in case of failure to take the necessary measures under these instructions, it shall bring the perpetrators to responsibility established by the laws of the Republic of Kazakhstan.

Footnote. Article 24 with the change made by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 07.03.2017 № 83-VI (shall be enforced after ten calendar days after day of its first official publication); dated 05.10.2018 № 184-IV (shall be enforced upon expiry of six months after its first official publication).

Chapter 5. MANAGEMENT of the ACTIVITY AIMED AT PROVIDING TRAFFIC SAFETY AND ELIMINATION OF CONSEQUENCES of ROAD ACCIDENTS

Article 25. Actions for the organization of road traffic

1. Actions for the organization of road traffic are carried out for increase in its safety and capacity of roads by authorized body in the field of transport and communications, local executive bodies, natural and legal entities under which authority roads and also territorial divisions of authorized body.

2. For ensuring high capacity of roads and road traffic safety owners of roads:

1) carry out activities for the organization of traffic and transport planning on the basis of documentation on territorial transport planning and the organization of road traffic;

2) provide the round-the-clock operation and expeditious repair of technical means of regulation of traffic according to requirements of technical regulations.

3) organize separately allocated ways on roads which width and quantity of lanes allow to provide exclusive public transport service, including easily rail transport.

3. The public authorities which are carrying out actions for territorial transport planning and the organization of road traffic within the competence:

1) provide development and the approval of documentation on territorial transport planning and the organization of road traffic;

2) provide interregional and regional coordination of joint design and realization of actions in the field of territorial and transport planning and the organization of road traffic, including coordination of projects and definition of sources of financing;

3) establish requirements to accounting of carrying and throughput opportunities of the territorial transport systems when planning construction of facilities of mass stay of people;

4) establish requirements to an order of placement of capital construction projects and their accession to a street road network for ensuring account carrying and the capacity of the transport system of settlements;

5) establish requirements for accounting of the existing and perspective level of automobilization in settlements at transport planning, development and placement of objects of transport infrastructure;

6) introduce requirements for establishment and updating of red lines, obligatory observance of regulations of use of territories in their borders and also to reservation of territories for the planned placement of objects of transport infrastructure;

7) establish legal criteria for evaluation and standard requirements to transport coherence and availability of territories;

8) provide interrelation of activities for territorial transport planning and the organization of road traffic;

9) use technical means, devices and designs which application is regulated by documents on standardization and is provided by documentation on the organization of road traffic;

10) establish the main standard legal requirements to installation and operation of technical means of regulation of road traffic;

11) establish other requirements provided by the legislation of the Republic of Kazakhstan to the transport systems, the organization of road traffic and the transport infrastructure providing steady functioning of the transport systems in settlements and in the territories adjoining to them.

4. The central and local executive bodies within the competence have the right to create zones of the special organization of road traffic by introduction of various restrictions for entrance of vehicles on the certain urban areas which are characterized by excess loading by traffic flows and anthropogenic load of the environment.

5. For control of compliance of transport and operational characteristics of a street road network to requirements of the transport system by the central and local executive bodies within the competence monitoring of road traffic by collecting, processings and accumulation of data on parameters of the movement of vehicles (speed of the movement, intensity, level of loading, intervals of the movement, dislocation and a condition of technical means of regulation of road traffic) on roads, streets, their certain sites, transport hubs, characteristic sites of a street road network of settlements is carried out.

6. In order to ensure the safety of movement of special-purpose vehicles, the State Security Service of the Republic of Kazakhstan in the cities of Astana and Almaty, and the national security bodies - in other administrative-territorial units, have the right to determine the speed and routes of their movement on highways or separate sections of roads (special routes) and impose restrictions on movement, stopping and parking of vehicles, temporarily change the direction of traffic.

When holding security actions production of all types of repair, construction, installation and other work on special routes and territories and water areas adjoining to them is carried out in coordination with Service of the state protection of the Republic of Kazakhstan. During security actions all types of repair, construction, installation and other work on special routes can be suspended.

Footnote. Article 25 with the changes made by laws the Republic of Kazakhstan dated 04.07.2014 № 233-V (shall be enforced after ten calendar days after day of its first official publication); dated 27.10.2015 № 364-V (shall be enforced after ten calendar days after day of its first official publication); dated 05.10.2018 № 184-IV (shall be enforced upon expiry of six months after its first official publication); № 291-VІ as of 27.12.2019 (shall be enforced ten calendar days after its first official publication); dated 05.11.2022 № 157-VII (shall be enforced ten calendar days after the date of its first official publication).

Article 26. The main requirements for safety of road traffic in the course of its organization

1. In the territory of the Republic of Kazakhstan right-hand road traffic of vehicles is established.

2. The uniform order of road traffic, appointment and action of technical and other means of regulation of road traffic in all territory of the Republic of Kazakhstan are established by traffic regulations.

The road signs and signals, light road signals established on roads of the Republic of Kazakhstan and marking of roads have to correspond to the international treaties ratified by the Republic of Kazakhstan.

3. Activities for the organization of road traffic have to be carried out according to safety requirements on the basis of complex use of technical means and designs which application is regulated by technical regulations and it is provided by projects and schemes of the organization of road traffic.

Article 27. Change of the road traffic organization

1. Change of the organization of road traffic is carried out by means of change of the direction, introduction of temporary prohibition or temporary restriction of the movement of pedestrians, vehicles and self-propelled cars on roads, including restrictions of speed of the movement of vehicles, self-propelled cars, their weight and loads of axes, overall dimensions.

2. Temporary restriction or prohibition of road traffic, change of its organization on roads or certain sections of roads shall be in cases if:

1) road traffic threats to security, including life and (or) to health of natural persons;

2) threats of safety of roads;

3) road accident;

4) pollution of atmospheric air are higher than standards of threshold limit values of chemical and other substances;

5) natural disasters, adverse road climatic conditions;

6) holding mass, sporting and other events for creation of necessary conditions for the safe movement of vehicles and pedestrians or when use of vehicles threatens road traffic safety;

7) if railway crossings don't meet the requirements of safety of road traffic;

8) carrying out on roads of repair and construction and other works;

9) conducting anti-terrorist operation and (or) security actions;

10) holding actions for prevention and (or) elimination of emergency situations of social, natural and technogenic character and their consequences;

11) discrepancies of indicators of a condition of structural elements of roads to technical norms of safety of road traffic;

12) excess loading in the way:

ensuring paid access for the purpose of ensuring standard capacity of roads;

restriction or ban of entrance of certain categories of vehicles at the scheduled time;

restrictions of the movement of cargo and transit vehicles;

13) holding actions for road traffic safety:

at escort of cars of special function;

organized bus columns;

army columns.

3. At approach of the cases provided by paragraph 2 of the real article, the decision on introduction of temporary prohibition or temporary restriction of the movement of vehicles on roads is accepted by owners of roads together with authorized bodies within their competence.

4. Owners of roads at approach of the cases provided by paragraph 2 of the real article take immediate measures for temporary restriction or prohibition of traffic, change of its organization on roads or certain sections of roads with the notification of it of participants of traffic through mass media.

5. For ensuring the safe movement of vehicles and pedestrians the authorized body has the right to take measures for restriction or prohibition of carrying out on roads of the repair and construction and other works which are carried out with violation of requirements of regulations in the field of safety of road traffic.

Article 28. Requirements to legal entities and individual entrepreneurs on road traffic safety

1. The legal entities and individual entrepreneurs who are carrying out the activity connected with operation of vehicles are obliged:

1) to organize work of drivers according to the requirements ensuring safety in the course of road traffic;

2) to observe the work-rest schedule of drivers set by the legislation of the Republic of Kazakhstan on the motor transport;

3) to create conditions for professional development of the drivers and other workers of motor and land city electric transport ensuring road traffic safety;

4) to analyze and remove the causes of the road accidents and violations of the real Law;

5) to provide control of technical condition, operation of vehicles in good repair;

6) to provide performing pretrip and posttrip medical examinations of drivers;

7) organize activities to improve the skills of drivers in providing first aid to victims of road traffic accidents.

2. The specialized enterprises which are carrying out activities for transportation by motor and land city electric transport establish special rules and impose to drivers of vehicles requirements for safety of traffic taking into account a sort of freights, features of their transportations.

Footnote. Article 28 as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 07.07.2020 № 361-VI (shall be enforced upon expiration of ten calendar days after the day of its first official publication).

Article 29. Medical support of road traffic safety

1. Medical support of traffic safety consists in:

1) performing medical examination of the person applying for obtaining the right of control of vehicles, repeated medical examination of the driver of mechanical vehicles, medical examination of the driver of mechanical vehicles at exchange of the driver's license in connection with the termination of term of its action;

2) performing prerail and postrail medical examinations of drivers of vehicles;

3) rendering timely medical care by the victim in the road accidents;

4) training of road users, paramedics, employees of authorized bodies for ensuring road safety and in the field of civil protection in the methods of providing first aid to victims of road accidents.

2. The purpose of medical examination is definition at the person applying for obtaining the right of control of vehicles and the driver of mechanical vehicles of medical contraindications or restrictions to driver's activity.

3. The persons allowed on medical indications to control of the mechanical vehicle are brought by authorized body in the field of health care in the automated database with access for users of authorized bodies within the competence for control of observance of requirements for medical support of road traffic safety.

4. The order of the automated registration and accounting of the persons allowed on medical indications to control of the mechanical vehicle, and access to the automated database of users of authorized bodies is established by authorized body in the field of health care.

5. Repeated medical examination is performed in the following terms:

1) drivers of the mechanical vehicles which are carrying out transportations of passengers, dangerous freights, – every three years, and reached fifty-year age, – annually;

2) drivers of motor vehicles who have reached the age of sixty–five, and drivers with disabilities - every two years.

6. In the presence of medical indications in the cases determined by authorized body in the field of health care, the term of performing repeated medical examination is reduced, but not less than to one year.

7. The persons deprived of the right of control of mechanical vehicles for management by them in state of intoxication or for transfer of control of the mechanical vehicle to the person which is in such state or for evasion from passing of medical examination for definition of finding of the driver in state of intoxication have to have repeated medical examination before restoration of such right, but not earlier than before one month before the expiration of deprivation of the right of control of mechanical vehicles.

8. The early direction of drivers of mechanical vehicles on repeated medical examination with the indication of its reason can be initiated:

1) authorized body, the employer at whom the driver of the mechanical vehicle is employed, – at manifestation of symptoms of the disease included in the list of the diseases and contraindications forbidding the admission of persons to control of mechanical vehicles, self-propelled cars or setting restrictions of the right of management of them;

2) the organization of health care – at identification at the driver of the mechanical vehicle of the disease included in the list of the diseases and contraindications forbidding the admission of persons to control of mechanical vehicles or setting restrictions of the right of management of them.

9. Control of timely passing of repeated medical examination by drivers of mechanical vehicles is exercised at:

1) delivery and exchange of the driver's license and also at its return after withdrawal;

2) it is excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 29.03.2016 № 479-V (shall be enforced after twenty one calendar days after day of its first official publication);

3) employment of drivers of mechanical vehicles and in the period of a labor relationship with them.

10. Prerail and postrail medical examinations of drivers of mechanical vehicles are performed:

1) the legal entities and individual entrepreneurs who are carrying out the activity connected with operation of vehicles;

2) educational organizations for training of drivers of vehicles.

11. Medical assistance to victims of road traffic accidents includes the provision of:

1) first aid at the scene of a traffic accident and on the way to a medical organization during the first hour;

2) emergency medical care at the scene of a traffic accident, on the way to a medical organization and in a medical organization;

3) specialized medical care for victims of a traffic accident in outpatient, hospital-replacing and inpatient conditions in medical organizations.

Footnote. Article 29 with the change made by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 29.03.2016 № 479-V (shall be enforced after twenty one calendar days after day of its first official publication); dated 07.07.2020 № 361-VI (shall be enforced upon expiration of ten calendar days after the day of its first official publication).

Article 30. Steady transport

1. Steady transport is the vehicles allowing to reduce the level of negative impact on the environment in the course of road traffic.

2. Steady transport has to provide:

1) availability, mobility and functioning of all means of transport to the maximum satisfaction of transport needs of their users at the minimum expenses and also competitiveness of economy and balance of regional development;

2) minimization of emissions and waste and also the minimum impact on the occupied territory and measures to noise reduction.

3. Bicycles and eco-friendly vehicles belong to steady transport.

4. Authorized body in the field of transport and communications:

1) develops and approves regulations in the field of the organization and functioning of steady transport;

2) provides functioning of steady transport.

5. Local executive bodies of areas, cities of republican value and the capital provide transport planning taking into account development of steady transport.

Article 31. Intellectual transport system

1. The intellectual transport system on the basis of a complex of the interconnected automated systems:

1) operates road traffic and work of all means of transport;

2) ensures safety and monitoring of road traffic;

2-1) provides monitoring and control over activities for the transportation of passengers, baggage, cargo and postal items;

3) informs participants of traffic on the organization of transport service;

4) collects basic data for an assessment of a transport situation;

5) forms information on a road and transport situation;

6) promptly provides information to the relevant authorized bodies in the event of criminal and emergency situations and on violations of the legislation of the Republic of Kazakhstan on road traffic and road transport;.

2. Authorized body in the field of transport and communications:

1) develops and approves regulations in the field of the organization and functioning of the intellectual transport systems;

2) provides functioning of the transport system.

3. Local executive bodies of areas, cities of republican value and the capital provide:

1) creation of specialized structures as a part of local executive bodies for the organization and operational management of road traffic;

2) introduction of modern intellectual control systems of road traffic and city passenger transport;

3) establishment of requirements to work of road and operational services in the conditions of jams;

4) strengthening the measures of state control in the field of road traffic;

5) improvement of transport planning and organization of road traffic.

Footnote. Article 31 as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 02.01.2021 № 399-VI (shall be enforced from 01.07.2021); dated 06.04.2024 № 71-VIII (shall be enforced upon expiry of sixty calendar days after the date of its first official publication).

Article 32. Assistance to the persons who were injured in the road accidents and elimination of their consequences

1. The authorized body in the field of health care together with bodies in the field of civil protection, in the field of transport and communications, authorized body defines an order of rapid response and rendering the timely complex help to the persons who were injured in the road accidents.

2. Rapid response and rendering the timely complex help to the persons who were injured at the road accidents are provided on a basis:

1) developments and the statements of system of assistance to the persons who were injured in the road accidents during the first and the next hours. Obligatory elements of system are:

introduction of system of the emergency call;

training first aid skills for persons in accordance with the rules for training citizens of the Republic of Kazakhstan, approved by the authorized body in the field of healthcare, within the framework of general education curricula, as well as training persons applying for the right to drive vehicles;

introduction of the uniform national phone number for the message about emergency situations of the road accidents and also expeditious and single information transfer in the relevant divisions of authorized bodies;

fixing of time of obtaining information, departure and arrival on the scene, the beginnings of rendering the qualified help to victims by officials of the appropriate authorized bodies;

ensuring expeditious extraction of victims from the vehicle and other objects;

providing first aid to victims of road traffic accidents;

mitigation of consequences of emergency situations;

conducting joint scheduled exercises by the appropriate authorized bodies on assistance to the persons who were injured in the road accidents;

2) development and approval of a system for the provision and evaluation of the quality of first aid;

3) providing at an early stage of rehabilitation and support of victims in the road accidents and close dead as a result of the road accidents for minimizing of both physical, and psychological injuries;

4) creations of systems of insurance of participants of road traffic for recovery of victims of the road accidents in the way:

establishments of obligatory responsibility to the third parties;

international mutual recognition of insurance of civil responsibility of owners of vehicles to the third parties;

5) ensuring careful investigations of the road accidents for prosecution of perpetrators and rendering legal aid by the victim;

6) encouragement of researches and development in the field of improvement of measures for elimination of the reasons and consequences in connection with the road accidents.

Footnote. Article 32 as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 07.07.2020 № 361-VI (shall be enforced upon expiration of ten calendar days after the day of its first official publication).

Article 33. Operator of system of the emergency call

The operator of system of the emergency call carries out the following functions:

1) operation of system of the emergency call;

2) project management for creation and development of an emergency call system;

3) system maintenance of the hardware and software of system of the emergency call;

4) ensuring information security in the system of the emergency call;

5) excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 25.06.2020 № 347-VI (shall be enforced upon expiration of ten calendar days after the day of its first official publication);

6) registration and accounting of devices of a call of the emergency field services in the system of the emergency call;

7) release of cards of identification of subscribers.

Footnote. Article 33 as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 25.06.2020 № 347-VI (shall be enforced upon expiration of ten calendar days after the day of its first official publication).

Article 34. Equipment of the vehicles which are in operation by devices of a call of the emergency field services

Footnote. Article 34 is excluded by Law № 249-VI of the Republic of Kazakhstan as of 19.04.2019 (shall be enforced ten calendar days after its first official publication).

Article 35. Participation of public associations in implementation of actions for road traffic safety

1. The public associations created for protection of the rights and legitimate interests of participants of traffic for prevention of the road accidents according to their charters have the right in the order established by laws of the Republic of Kazakhstan:

to submit proposals to the authorized bodies for improving the documents on standardization, as well as proposals for the development, introduction of amendments, revision and cancellation of national, interstate standards, national classifiers of technical and economic information and recommendations for standardization, technical standards and other regulatory documents in the field of road traffic and ensuring its safety;

to conduct researches of the reasons and circumstances of the road accidents at the request of dicks of public associations, to transfer materials to prosecutor's office and to represent the interests of the dicks in court;

to hold events for prevention of accident rate;

to carry out other powers which aren't contradicting the legislation of the Republic of Kazakhstan.

2. The authorized body with the consent of public associations has the right to involve them in development and holding actions for road traffic safety.

Footnote. Article 36 as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 05.10.2018 № 184-VI (shall be enforced upon expiry of six months after its first official publication).

Chapter 6. MANAGEMENT of the ACTIVITY AIMED AT PROVIDING SAFETY OF ROADS AND THEIR CAPACITY

Article 36. The main requirements for safety of road traffic at design, construction, reconstruction, repair, the maintenance of roads and their management

1. Design, construction, reconstruction, repair, the maintenance of roads and management of them in the territory of the Republic of Kazakhstan have to be carried out on a basis and with observance of safety requirements of road traffic established by the real Law, technical regulations in the field of highways.

At design, construction and reconstruction of roads decrease in capital expenditure at the expense of the engineering decisions which are negatively influencing traffic safety isn't allowed.

2. Standard, project and technical documentation on design, construction, repair, the maintenance of roads and management of them regarding safety of traffic is subject to coordination and a statement in the order established by authorized body on road traffic safety.

3. Responsibility for compliance of road condition to the established requirements regarding safety of traffic at a design stage is conferred on the customer and the performer of the project, and at stages of reconstruction and construction – on the customer and the contractor.

4. The obligation for ensuring compliance of road condition in use to the established requirements of the real Law, rules, technical regulations is assigned to natural and legal entities, in possession (in maintaining) which there are roads.

5. Roads that are part of the international motorway and Asian Highway Networks shall conform to the requirements of international agreements.

Footnote. Article 36 with the changes made by laws of the Republic of Kazakhstan dated 29.09.2014 № 239-V (shall be enforced after ten calendar days after day of its first official publication); of 03.07.2017 № 83-VI (shall be enforced after ten calendar days after day of its first official publication); № 223-VII of 19.04.2023 (shall be enforced ten calendar days after the date of its first official publication).

Article 37. Main requirements to the official and other persons responsible for road condition, railway crossings and other road constructions

1. The official and other persons responsible for road condition, railway crossings and other road constructions, are obliged:

1) to keep roads, railway crossings and other road structures in a safe condition for movement in accordance with the requirements of national standards, norms and regulations;

2) to take measures to timely noise elimination for the movement, to prohibition or restriction of the movement on certain sections of roads when use of them threatens traffic safety.

2. The official and other persons responsible for works on roads, are obliged to ensure road traffic safety on venues of works. These places and also the idle road cars which remained upon termination of work construction materials, designs which can't be cleaned out of borders of the road have to be designated by the guides and the protecting devices, road signs meeting the established standards, and in night-time and in the conditions of insufficient visibility in addition red or yellow signal lights.

Upon completion of works on the road conditions of the safe movement of vehicles and pedestrians have to be provided.

3. The corresponding official and other persons coordinate with authorized body:

1) documentation on organization of traffic and transport planning in cities and on roads, the equipment of roads with technical means of regulating traffic, taking into account the needs of persons with disabilities of various categories; construction projects, reconstruction of roads, road structures in the manner determined by the authorized body;

2) schemes and routes of carrying out on roads of mass, sporting and other events.

Footnote. Article 37 with the changes made by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 03.07.2017 № 83-VI (shall be enforced after ten calendar days after day of its first official publication); dated 05.10.2018 № 184-IV (shall be enforced upon expiry of six months after its first official publication).

Article 38. Requirements to the subjects performing road and other works on a carriageway

1. Road and other works at the traffic way including accident rescue operations shall be carried out after notification of the authorized body and the manager of roads.

The notification about the road, other works and accident rescue operations shall be sent by the work performer with information on the work area, work period and contact details (address and telephone number).

During construction of power supply networks under the carriageway, for which there is no need to change or restrict the movement of vehicles and pedestrians, notification of the authorized body is not required.

2. The official and other persons responsible for works on roads, are obliged to ensure road traffic safety in venues of road and other works as way:

1) installations at distance not less than fifty meters from the venue of road and other works in settlements and three hundred meters out of settlements of the information boards and necessary road signs warning participants of road traffic about carrying out these works;

2) installations of the maximum allowed speed of the movement of vehicles in a zone of road and other works no more than thirty kilometers per hour in settlements and no more than sixty kilometers per hour out of settlements. In zones of road and other works of big extent restriction of speed needs to be duplicated with regular frequency by installation of the corresponding signs;

3) designations of a line on which it is necessary to carry out the movement of vehicles, the corresponding and accurately visible vertical and horizontal road marking;

4) regular carrying out together with authorized body of actions for control of observance of restrictions of speed of the movement of vehicles in a zone of road and other works;

5) providing the persons occupied in road and other works on the carriageway of roads, the alarm protective clothes providing their visibility at any time at a great distance and meeting the requirements of the international and national standards.

3. It is forbidden in borders of a line of road withdrawal:

1) performance of works not related to the construction, reconstruction, overhaul, repair and maintenance of roads, as well as the placement of road service facilities, road service, outdoor (visual) advertising, police posts, sanitary and epidemiological control, customs, border, transport control, veterinary and phytosanitary control posts, construction of power supply networks under the carriageway, for which there is no need to change or restrict the movement of vehicles and pedestrians;

2) placement of the buildings, structures, constructions and other objects which aren't intended for service of the road, its construction, reconstruction, capital repairs, repair and contents and not relating to objects of road service, road service, outdoor (visual) advertizing, to posts of police, sanitary and epidemiologic control, customs, border, transport control, veterinary and phytosanitary control posts;

3) plowing of the land plots, a grass mowing, implementation of cabins and damage of forest plantings and other long-term plantings, removal of the turf and dredging, except for works on the maintenance of a line of withdrawal of the road or repair at the road.

Footnote. Article 38 with the changes made by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 07.11.2014 № 248-V (shall be enforced after ten calendar days after day of its first official publication); dated 24.05.2018 № 156-VI (shall be entered into force upon the expiry of ten calendar days after the day of its first official publication); dated 29.06.2020 № 352-VI (shall be enforced upon expiration of ten calendar days after the day of its first official publication).

Article 39. Safety of roads concerning their users

1. On roads the movement only of those vehicles which underwent the state registration is allowed and are in working technical condition.

2. Vehicles move by a carriageway only according to requirements of the real Law and traffic regulations.

3. On roads it shall be forbidden:

1) to put materials, to store them and objects on a carriageway and the sidewalk;

2) to create places of constant and temporary entrances and departures, connections and crossings with other roads;

3) to establish barriers, barriers on a carriageway and to block the movement of vehicles in other ways;

4) to establish in a branch line the signs, indexes which aren't relating to traffic except for indexes of road service, outdoor (visual) advertizing, posts of police, sanitary and epidemiologic control, customs, border, transport control, veterinary and phytosanitary control posts;

5) to establish the speed of the movement of vehicles over hundred kilometers per hour in the absence of separate carriageways for the movement of vehicles in each direction and arrangements of crossings of roads in different levels;

6) to carry out production tests of cars, tractors, other self-propelled and hook-on vehicles;

7) to place in the fixed platform line for the parking and a sink of vehicles;

8) without coordination of schemes and routes with authorized body to hold mass, sporting and other events.

4. On highways finding of pedestrians and also pets out of the vehicle is forbidden.

Footnote. Article 39 with the changes made by laws RK of 07.11.2014 № 248-V (shall be enforcedafter ten calendar days after day of its first official publication); of 03.07.2017 № 83-VI (shall be enforced after ten calendar days after day of its first official publication).

Article 40. Main security measures of road traffic of pedestrians

1. Activities for safety of road traffic of pedestrians have to be directed on:

1) improvement of passive safety of vehicles;

2) creation of safe conditions of use of roads, including speed control, increase in visibility of pedestrians and vehicles, improvement of technical characteristics of vehicles;

3) formation of law-abiding behavior of drivers by their informing, training and obligation of observance of traffic regulations;

4) consultation and informing pedestrians on the changes made in their interests and implementation of the measures capable to reduce risk of the pedestrian to become the victim in the road accident;

5) informing pedestrians on the coming and happened changes in the organization of traffic and implementation of the measures capable to reduce risk of the pedestrian to become the victim in the road accident.

2. For safety of traffic of pedestrians documentation on territorial transport planning and the organization of traffic has to provide:

1) planning of land use taking into account an exception of risks during the movement of pedestrians by creation of the safe routes, interconnected and convenient for movement, used by them;

2) a construction of the safe, convenient, connected among themselves pedestrian ways with their artificial lighting;

3) at a design stage and construction of roads division of the movement of pedestrian and road traffic flows by antiemergency dividing barriers and protections.

Article 41. Ensuring needs of users of roads within planning of settlements

1. When planning roads of settlements needs of all users of roads within steady city planning, demand management on services of transport and use of land resources on a basis are provided:

1) regulations of demand of the population for trips, providing priority and advantage to public transport;

2) ensuring availability of vehicles to destinations;

3) planning and placement of the markets, objects with mass stay of people taking into account safety of road traffic and uninterrupted capacity of roads and streets of settlements;

4) accounting of geographical and demographic conditions;

5) introductions of the intellectual transport system;

6) inclusions of requirements for safety of road traffic in functions on planning of settlements, transport infrastructure and use of lands of settlements.

2. Schemes of territorial and transport planning, master plans of settlements have to provide:

1) safe and uninterrupted organization of road traffic;

2) high level of protection of participants of traffic against impact of the road accidents according to the approved technical characteristics;

3) division of road traffic and pedestrian flows by construction of underground and elevated crosswalks;

4) existence of parkings, bicycle lanes or bicycle paths and also the lanes intended for public transport, including the easily rail transport moving on separately allocated way and special vehicles, the organizations of emergency medical service and a fire service;

4-1) availability of specially designated parking areas for motor vehicles equipped with electric engines, intended for equipment with electric charging stations, indicated by road signs and road markings, including at gas stations;

5) division of counter flows of vehicles the road protections limiting departure on a line of oncoming road traffic;

6) division of the crossed streams of vehicles by traffic intersections in different levels;

7) prevention of excessive concentration of vehicles, population and productions;

8) development of the territory of the settlement, including transport and engineering infrastructures, taking into account the organization of road traffic corresponding to the predicted demographic, car, road and social and economic conditions;

9) a ratio of capacity of roads, traffic intersections, parkings and parkings of vehicles from concentration of vehicles and building of territories of settlements;

10) other measures for safety of traffic at sustainable development of settlements.

Footnote. Article 41 with the changes made by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 27.10.2015 № 364-V (shall be enforced after ten calendar days after day of its first official publication); dated 18.07.2024 № 126-VIII (shall enter into force upon expiry of sixty calendar days after its first official publication).

Article 42. Ensuring safe functioning, maintenance and improvement of road infrastructure

1. Authorized body in the field of transport and communications, local executive bodies, owners of roads are obliged to provide safe functioning, maintenance and improvement of the existing road infrastructure on a basis:

1) determination of number of the road accidents with heavy consequences in breakdown on categories of users of roads and also the major factors of transport infrastructure influencing risk for each group of users;

2) definitions of dangerous places or sections of roads of which the excessive number or weight of the road accidents, and acceptances of the appropriate remedial measures are the share;

3) evaluating safety of the existing road infrastructure and use of the repaid engineering approaches for improvement of indicators of safety;

4) implementation of regulation of rated speed of the movement of vehicles at a design stage and operation of a road network. Rated speed of the movement of vehicles over hundred kilometers per hour is established only in the presence of separate carriageways for the movement of vehicles in each direction and in case of arrangement of crossings of roads in different levels;

5) assistance to retraining of personnel and training in the field of road traffic safety in a designing process of means of ensuring of safety, check of safety and assessment of roads;

6) development and promoting the use of national standards for the design and operation of safe roads, taking into account and integrating human factors and the design of vehicles;

7) safety of venues of a roadwork.

2. Ensuring safe functioning, maintenance and improvement of road infrastructure is carried out on the basis of performance of actions for elimination of emergency and dangerous places and sites on roads.

Footnote. Article 42 as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 05.10.2018 № 184-VI (shall be enforced upon expiry of six months after its first official publication).

Article 42-1. The parking in the places equipped with the special certified devices intended for collection of payment for the parking and accounting of time of the parking of vehicles

1. The places equipped with the special certified devices intended for collection of payment for the parking and accounting of time of the parking of vehicles are defined by local executive bodies of areas, cities of republican value and the capital.

2. The parking in the places provided by paragraph 1 of the real article is carried out according to rules of the parking in the places equipped with the special certified devices intended for collection of payment for the parking and accounting of time of the parking of vehicles, and tariffing approved by local executive bodies of areas, cities of republican value and the capital.

3. The special certified devices intended for collection of payment for the parking and accounting of time of the parking of vehicles have to conform to requirements of the legislation of the Republic of Kazakhstan in the field of technical regulation.

4. Parking in places equipped with special certified devices designed to charge for parking and record the time of parking of vehicles, without payment, is prohibited, except for the cases provided for in parts two and three of this paragraph and parking rules in places equipped with special certified devices designed to charge for parking and record the time of parking of vehicles.

The following vehicles shall be exempted from the fee for the use of parking in the places provided for in paragraph 1 of this article on the basis of the relevant supporting document:

1) veterans of the Great Patriotic War, veterans of military operations on the territory of other states, veterans equated in benefits to veterans of the Great Patriotic War, labor veterans;

2) individuals with disabilities of the first or second group, legal representatives of a child with a disability;

3) mothers with many children who were awarded the Altyn Alka, Kumis Alka pendants or previously received the title of Mother Heroine, as well as those awarded the Orders of Maternal Glory of I or II degree;

4) citizens affected by nuclear tests at the Semipalatinsk nuclear test site;

5) electric vehicle owners.

Vehicles of operational and special services with flashing beacons of blue and (or) red color are also exempt from payment for the use of parking in places provided for by paragraph 1 of this article.

5. Control of observance of rules of the parking in the places equipped with the special certified devices intended for collection of payment for the parking and accounting of time of the parking of vehicles is carried out by local executive bodies of areas, cities of republican value and the capital.

Footnote. Chapter 6 is supplemented with article 42-1 according to the Law of the Republic of Kazakhstan dated 05.05.2015 № 312-V (shall be enforced after ten calendar days after day of its first official publication); with the changes made by laws of the Republic of Kazakhstan dated 29.10.2015 № 376-V (shall be enforced dated 01.01.2016); dated 03.07.2017 № 83-VI (shall be enforced after ten calendar days after day of its first official publication); dated 18.07.2024 № 126-VIII (shall enter into force upon expiry of sixty calendar days after its first official publication).

Article 42-2. Parking in places equipped with electric charging stations

1. Parking in places equipped with electric charging stations is carried out by drivers of motor vehicles equipped with electric motors for their charging using electric charging stations.

2. It is forbidden for vehicle drivers to park in places equipped with electric charging stations without charging them.

3. Local executive bodies of regions, cities of republican significance, the capital and districts (cities of regional significance), in agreement with the territorial divisions of the authorized body, are obliged to organize specially designated parking spaces for motor vehicles equipped with electric motors, intended for equipment with electric charging stations, indicated by road signs and road markings.

Footnote. Chapter 6 as added by Article 42-2 in accordance with the Law of the Republic of Kazakhstan dated 18.07.2024 № 126-VIII (shall enter into force upon expiry of sixty calendar days after the day of its first official publication).

Article 43. Development of the safe road infrastructure providing the needs for mobility and access for users of roads

Authorized body in the field of transport and communications, local executive bodies, owners of roads are obliged to develop the safe road infrastructure providing the needs for mobility and access for users of roads on a basis:

1) accounting of all types of vehicles at construction of new infrastructure, including providing roads and streets with the intellectual transport systems, bicycle lanes or bicycle paths, lanes intended for public transport, including the easily rail transport moving on separately allocated way;

2) establishments and the approvals of the minimum ratings of safety for new projects and investments into roads which provide reflection in technical characteristics of new projects of needs of all users of roads in the field of road traffic and ensuring its safety.

Footnote. Article 43 with the changes made by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 27.10.2015 № 364-V (shall be enforced after ten calendar days after day of its first official publication).

Article 44. Arrangement of roads objects of road service

1. Authorized body in the field of transport and communications, local executive bodies, owners of roads at a design stage, reconstruction, construction and operation of roads:

1) ensure that roads are equipped with road service facilities in accordance with design standards, construction plans and general schemes for the placement of these facilities, taking into account the requirements of road safety and equipment with special technical means, devices that create equal conditions for persons with disabilities to stay with other citizens;

2)organize work of objects of road service taking into account safety of participants of road traffic;

3) provide information to participants of road traffic about existence of objects of road service and an arrangement of the nearest organizations of health care and communication, and equally in information on safe road traffic conditions on the respective sections of roads.

2. Placement of objects of road service and utilities within roads and road constructions shouldn't worsen visibility on the road and other safety conditions of road traffic provided by the legislation of the Republic of Kazakhstan on road traffic.

Article 45. Training in road traffic regulations

1. Training in road traffic regulations is provided on the basis of approximate programs and methodical recommendations.

2. Training in traffic regulations is provided in the organizations of education irrespective of the forms of ownership realizing educational programs of preschool education and training, primary, main secondary and general secondary education in the order established by authorized body in the field of education.

Article 46. Research and development in the field of safe roads and ensuring mobility

Authorized body in the field of transport and communications, owners of roads introduce modern innovative technologies of design and construction for providing safe roads and mobility with way:

1) creations of necessary conditions for carrying out research and development in the field of safe roads and ensuring mobility;

2) achievements of results of scientific research on the basis of their economic justification for inclusion in development of safer road infrastructure and allocation of necessary investments;

3) implementation of demonstration projects according to innovations in the field of increase in safety especially for vulnerable users of roads.

Chapter 7. MANAGEMENT of the ACTIVITY DIRECTED ON SAFETY OF VEHICLES

Article 47. Safety of vehicles

1. Safety of vehicles in the territory of the Republic of Kazakhstan is carried out on the basis of requirements of the legislation of the Republic of Kazakhstan and international treaties in the field of road traffic.

2. For ensuring availability of information to consumers on indicators of safety of vehicles authorized body monitoring of the international rating systems annually carries out estimates of passive and active safety of new vehicles.

Design and production of vehicles in the territory of the Republic of Kazakhstan are made taking into account the requirements established by the international treaties ratified by the Republic of Kazakhstan.

Article 48. Main requirements to the official and other persons responsible for technical condition and operation of vehicles

To the official and other persons responsible for technical condition and operation of vehicles, are forbidden:

1) to release to the line the vehicles having malfunctions with which their operation is forbidden, or converted without the corresponding permission, or which aren't registered in accordance with the established procedure, or didn't have obligatory technical inspection, and equally owners of which in the cases established by the legislation of the Republic of Kazakhstan didn't sign the contract of obligatory insurance of civil responsibility of owners of vehicles and (or) the contract of obligatory insurance of responsibility of carrier to passengers;

2) to allow to control of vehicles of drivers:

in state of intoxication (alcoholic, narcotic and (or) intoxicative);

under the influence of the medicines worsening reaction and attention;

in the painful or tired state threatening road traffic safety;

not having the right of driving of this category;

3) to send for movement along roads with asphalt and a precast slab concrete pavement tractors and self-propelled cars on caterpillar to the course.

Article 49. The main requirements for safety of road traffic at operation of vehicles

1. Technical condition and the equipment of the vehicles participating in road traffic have to ensure road traffic safety.

2. The obligation for maintenance of the vehicles participating in road traffic in technically working order is assigned to owners of vehicles.

3. If for the vehicle the allowed maximum weight is established, then the mass of the vehicle with loading shouldn't exceed the allowed maximum weight.

4. Any freight has to be placed and, in case of need, is fixed on the vehicle so that it:

1) didn't endanger people and didn't cause damage of the state and private property;

2) didn't limit visibility and visibility, didn't break stability of the vehicle and didn't complicate management of it;

3) didn't close external light devices, including a stoplight and indexes of turn, reflecting devices, the state registration plates and the distinctive sign of the state of registration which have to be on the vehicle, or didn't close the signals given by a hand;

4) didn't make inconveniences which can be avoided.

5. After modification of a design of the registered vehicle, including of a design of its components, pieces of the additional equipment, spare parts and accessories influencing road traffic safety carrying out repeated confirmation of compliance in the order established by the legislation of the Republic of Kazakhstan in the field of technical regulation is necessary.

6. The design, technical condition and the equipment of the vehicles participating in road traffic have to meet the following main requirements relating to road traffic safety:

1) existence in the vehicle of the brake system, steering, rear-view mirrors, a sound signal, the chassis, the light devices ensuring road traffic safety;

2) ensuring sufficient visibility and visibility, allowing to steer safely the vehicle;

3) existence of the mechanisms, pieces of the additional equipment and devices of the vehicle excluding risk of infliction of harm of life and to health of the person and the environment;

4) ensuring reduction of danger to passengers and other participants of traffic in case of the road accident.

7. The emissions in the environment made by vehicles at their operation shouldn't exceed the admissible level established by technical regulations in the field of environmental protection.

Footnote. Article 49 with the change made by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 29.10.2015 № 376-V (shall be enforced dated 01.01.2016).

Article 50. The main requirements for safety of road traffic at maintenance and repair of vehicles

1. Maintenance and repair of vehicles for contents them in good repair have to ensure road traffic safety.

2. Norms, rules and procedures of maintenance and repair of vehicles are established by manufacturers of vehicles taking into account conditions of their operation.

3. The legal entities and individual entrepreneurs performing works and the providing services in maintenance and repair of vehicles, are obliged to provide their carrying out according to the norms and rules established by manufacturers of vehicles, requirements of technical regulations about safety of wheel vehicles and requirements to emissions of the harmful (polluting) substances of vehicles.

4. The vehicles which underwent maintenance and repair have to meet the requirements regulating technical condition and the equipment of the vehicles participating in traffic in the part relating to road traffic safety.

5. The fact of carrying out maintenance and repair of vehicles makes sure the sign and seal of the performer of the called works and services and also date of maintenance and repair of the vehicle with a mark:

1) about the made work and replacement of components of the vehicle in the service book of the vehicle;

2) in the warranty card about carrying out maintenance and repair of the vehicle which is given to the owner of the vehicle;

3) about statement of the vehicle on guarantee account.

6. The owner of the vehicle has the right for guarantee maintenance and repair during total period of a guarantee in the order established by the civil legislation of the Republic of Kazakhstan.

7. Guarantee maintenance and repair of the vehicle are made if malfunction of the vehicle arose because of manufacturer or the contractor and services.

8. Guarantee certificates extend to the vehicle, its components within the performed works stipulated in the contract between the owner of the vehicle and the contractor and services.

Article 51. Bases and order of prohibition of operation of vehicles

1. Operation of vehicles is forbidden in cases:

1) existence of technical malfunctions and conditions endangering road safety and the environment, the list thereof being approved by the authorised body;

2) it is excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 29.12.2014 № 269-V (shall be enforced dated 01.01.2015);

3) discrepancies of the node numbers and units installed on the vehicle to the data entered in registration documents on the vehicle and also if the knots and units installed on the vehicle have the hidden, counterfeit and changed numbers;

4) lack of registration documents;

5) not passings of obligatory technical inspection, except for category M1 vehicles which age doesn't exceed seven years, including a year of release, not used in business activity in the field of the motor transport;

6) lack of the state registration plates or their discrepancy to the established requirements and registration documents;

7) not signing of the contract of obligatory insurance of civil responsibility of owners of vehicles and (or) contract of obligatory insurance of civil responsibility of carrier to passengers;

8) it is excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 03.07.2017 № 83-VI (shall be enforced after ten calendar days after day of its first official publication);

9) if their technical state and equipment do not comply with the requirements of the list of faults and conditions under which the operation of vehicles is prohibited, approved by the authorised body;

10) driving with the trailer which isn't intended for the movement in structure with it;

11) existence of technical malfunctions of the rail vehicles creating traffic threat to security and also if their technical condition and the equipment don't meet the requirements of rules of technical operation of the rail vehicles approved by authorized body in the field of transport and communications;

12) equipping vehicles with special light and sound signals and painting using special colour schemes, which are not included in the list of operational and special services, whose vehicles are subject to equipping with special light and sound signals and painting using special colour schemes, approved by the authorised body;

13) installations of the state registration plates of the vehicle in the places which aren't provided by requirements of the legislation of the Republic of Kazakhstan in the field of road traffic;

14) absence on the vehicles transporting dangerous freights in front of and behind the sign "Dangerous Freight".

2. Prohibition of operation of the vehicle participating in road traffic is carried out before elimination of the reasons which formed the basis for such prohibition.

Footnote. Article 51 with the changes made by laws of the Republic of Kazakhtsan dated 29.09.2014 № 239-V (shall be enforced after ten calendar days after day of its first official publication); of 29.12.2014 № 269-V (shall be enforced dated 01.01.2015); dated 03.07.2017 № 83-VI (shall be enforced after ten calendar days after day of its first official publication); № 223-VII of 19.04.2023 (shall be implemented ten calendar days after the day of its first official publication).

Article 52. Bases and order of a stop of the vehicle

Footnote. Article 52 heading in edition of the Law of the Republic of Kazakhstan dated 03.07.2017 № 83-VI (shall be enforced after ten calendar days after day of its first official publication).

1. The vehicle stop bases upon the demand of the employee of law-enforcement bodies are:

1) violation by the driver of the vehicle of requirements of the real Law and (or) traffic regulations, including the road traffic offense recorded by the certified special technical tool and the device;

2) work on search of the hijacked, stolen vehicles and also vehicles which drivers fled places of the road accidents, other crimes connected with use of vehicles;

3) need of granting the vehicle for the cases provided by subparagraph 7) of paragraph 3 of article 54 of the real Law;

4) check at the driver of the documents provided by subparagraph 1) of paragraph 3 of article 54 of the real Law on stationary posts of police and also when holding quick and preventive actions;

5) verification of documents on the transported freight on posts of police and check-points. During special events the stop of vehicles out of posts of police for the purpose of verification of documents on the transported freight is allowed;

6) implementation of decisions of the public authorities or officials authorized on that about restriction or prohibition of the movement;

7) need of poll of the driver and (or) the passenger (passengers) about circumstances of commission of the road accidents, administrative offense, crime which eyewitnesses they are;

8) road traffic regulation.

9) inspection of a vehicle registered with the competent authority of another state for conformity with the requirements stipulated in paragraph 3 of Article 65 hereof.

2. The vehicle stop upon the demand of the employee of law-enforcement bodies on the bases which aren't provided by paragraph 1 of the real article is forbidden.

3. In case of a vehicle stop according to paragraph 1 of the real article the employee of law-enforcement bodies is obliged to make the following actions consistently:

1) to approach immediately the vehicle;

2) to be presented and to show upon the demand of the driver the official ID for acquaintance and establishment of a surname and a position;

3) to explain the vehicle stop reason;

4) in case violation by the driver of the vehicle of requirements of the real Law and (or) road traffic regulations is recorded by the certified special technical means and devices, to show to the driver the corresponding materials for acquaintance.

4. In the presence of the bases of a stop of the vehicle and after performance by the employee of law-enforcement bodies of all actions established by paragraph 3 of the real article, the driver is obliged to fulfill legal requirements of the employee of law-enforcement bodies.

Note. In the real article special events are understood as quick and preventive, operational search, security actions and the anti-terrorist operations performed by law enforcement and special public authorities.

Footnote. Article 52 with the changes made by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 03.07.2017 № 83-VI (shall be enforced after ten calendar days after day of its first official publication); № 12-VIII of 29.06.2023 (shall become effective sixty calendar days after the date of its first official publication).

Article 53.Basic rights and duties of road traffic participants

1. Right of road traffic participants for safe traffic conditions on public roads shall be guaranteed by state and shall be ensured in exercise of this Law, compliance with the legislative and regulatory acts of the Republic of Kazakhstan in this field and international treaties ratified by the Republic of Kazakhstan.

2. Realization of the rights of some road traffic participants shall not violate the rights of other road traffic participants.

3. Participants in road traffic shall be entitled to:

1) safe and convenient conditions for road traffic, compensation for damage caused by road, street, area and rail road crossing discrepancies to road traffic safety requirements;

2) receive the reliable information about road traffic conditions from the state bodies and authorized officials, the reasons for the change of direction, the introduction of temporary prohibition or temporary restriction of road traffic on the roads, the quality of products, works and services, the rights, duties and responsibilities of officials in the field of road traffic;

3) obtaining a guaranteed volume of free medical aid, rescue work and other necessary aid during road traffic accidents from organizations and officials whose activities are related to ensuring road traffic safety;

4) appeal in manner established by the legislation of the Republic of Kazakhstan, actions (omissions) of state bodies and their officials carrying out state regulation, management and control in the field of road traffic;

5) compensation for damage in manner established by insurance or civil legislation of the Republic of Kazakhstan in cases of infliction of bodily harm, as well as in cases of damage to vehicle and (or) cargo or infliction other material damage as a result of a road traffic accident.
Participants of road traffic shall have other rights in field of road traffic provided by the laws of the Republic of Kazakhstan.

4. Participants of road traffic shall be obliged to:

1) know and obey the rules of the road, the requirements of this Law;

2) fulfill the requirements of signals of a road traffic controller and road traffic lights, road signs, road markings, which shall be used to adjust road traffic, sound and light signals used in road works, special light and sound signals of vehicles of operational and special services;

3) create safe conditions for road traffic, by their actions or omissions, not harm to other road traffic participants, their vehicles and other property;

4) shall not damage or pollute the road covering, not remove road signs, shall not obscure or damage them, shall not place unauthorized road signals, road traffic lights and other technical means of road traffic;

5) shall not obstruct traffic or endanger by throwing out, unloading or leaving on the road objects or materials interfering to the road traffic, to refrain from any actions that may interfere with the road traffic, be dangerous to people or cause damage to property;

6) take measures in case of detection or creation on the road of obstacles to the road to remove this obstacle, and if it is impossible - to designate this obstacle in accordance with the requirements of this Law or in another way ensuring road traffic safety and report an obstacle to the authorized body or owners of roads;

7) act in good faith, correctly, be considerate and mutually polite, shall not create obstacles and dangers to road traffic;

8) shall not allow contamination of roads, including not throwing out garbage, objects creating a danger for road traffic, and other subjects outside designated areas;

9) execute other duties in the sphere of road traffic, established by the laws of the Republic of Kazakhstan.

5. Participants of road traffic shall be prohibited to:

1) exercise repair of the vehicle and its maintenance on the carriageway, except for cases established by the legislation of the Republic of Kazakhstan;
2) create an obstacle to road traffic or danger to road traffic;

3) damage roads and technical means of road traffic regulation;

4) pollute environment.

Article 54.Rights and duties of owner and driver of a motor vehicle

1. Owner of a motor vehicle shall be obliged on demand of civil servant of the authorized body to provide the identity data of person to whom the right to drive his motor vehicle has been transferred within the specified time, as well as to submit the motor vehicle and the trailer in time for a mandatory technical inspection.

2. Driver of a motor vehicle shall have the right to:

1) operate a motor vehicle of the appropriate category, carry passengers and cargo on roads;

2)transfer the right to operate and use vehicle in his personal ownership to other persons having the right to operate a motor vehicle of the appropriate category;

3) receive from a official who has the right check driver’s documents, explain of the reason for stopping the vehicle, carry out photo and video recording;

4) establishing the name and position of person who has the right check driver’s documents or use the vehicle by familiarizing himself with the service certificate without its transfer to driver;

5) in case of a traffic accident, if there are no victims, with the mutual consent of the drivers in assessing the circumstances of the incident and in case of failure to implement a simplified registration of a traffic accident, having previously drawn up a diagram of the incident and signed it, arrive at the nearest subdivision of the internal affairs bodies for registration of the incident;

5-1) to carry out simplified registration of a traffic accident;

6) when it is really necessary to derogate from implementation of the relevant requirements of the legislation of the Republic of Kazakhstan in cases when it is necessary to prevent a traffic accident, to prevent a threat to the life and health of others, if due to circumstances the threat cannot be prevented otherwise.

3. Driver of motor vehicle shall be obliged to:

1) have with them and at the request of the authorized officials of the internal affairs bodies, transport control bodies and state revenue bodies, transfer to them for inspection:

a driver's license for the right to drive a vehicle or a temporary license issued instead of a driver's license, with the exception of those issued in the Republic of Kazakhstan in the presence of a document confirming the identity of the driver;

certificate of state registration of the vehicle, except for the one issued in the Republic of Kazakhstan, or a document certifying ownership of the vehicle;

a waybill, a document for the transported cargo (consignment note), as well as other documents for a vehicle established by the legislation of the Republic of Kazakhstan, with the exception of those registered in the unified transport document management system.

2) stop vehicle at request of a police officer, transport control in uniform to stop the vehicle by signaling with a loudspeaker, with a motion of the hand or wand aimed to the vehicle, with a whistle signal that must be understood by the driver and filed in a timely manner so that their execution shall not create an emergency situation;

3) not leave vehicle without taking measures that preclude the spontaneous traffic of vehicle, as well as in case of its stop by employee of the internal affairs bodies without his permission;

4) pass on demand of employee of the internal affairs bodies examination to intoxication;

5) upon driving on vehicle equipped with seat belts, be fastened and not carry passengers who shall not fastened with belts;

5-1) upon driving a motorcycle, be in a buttoned helmet and not carry passengers without a buttoned helmet;

6) pass a knowledge test of traffic rules in cases established by the Code of the Republic of Kazakhstan on Administrative Infractions;

7) provide a vehicle to:

medical workers traveling in a passing direction to provide emergency medical care, as well as, regardless of the direction of movement, medical workers, employees of internal affairs bodies and national security bodies for transporting citizens in need of emergency medical care to medical organizations, as well as during anti-terrorist operations with cost recovery;

employees of internal affairs bodies for transportation of vehicles damaged in road accidents, driveway to the site of a natural disaster, as well as employees of internal affairs bodies, the State Security Service of the Republic of Kazakhstan and national security bodies in other cases provided by the legislation of the Republic of Kazakhstan;

8) upon road accident, a driver that involved in it shall be obliged:

immediately stop (not touch from the place) vehicle, turn on emergency brake light and set the emergency stop sign (flashing red light) in accordance with the requirements of road traffic rules, not move objects related to the incident;

take all possible measures to provide first aid to the victims, call an ambulance, and in emergency cases, send the victims on a passing vehicle, and if this is not possible, deliver them on your vehicle to the nearest medical organization, provide your last name, state registration plate of the vehicle (with presentation of an identity document or driver's license and vehicle registration document) and return to the scene of the accident;

immediately inform about the incident to the nearest internal affairs body, write down surnames and addresses of eyewitnesses and expect the arrival of employees of the internal affairs bodies, except for cases provided by subparagraphs 5) and 5-1) of paragraph 2 of this article;

free the roadway if road traffic of other vehicles shall not be possible;

if appropriate free the roadway, before fixed the position of the vehicle, tracks and items related to the incident in the presence of witnesses, use best efforts for their safety and ensure the detour of place of occurrence.

4. Driver shall be prohibited:

1) to drive a vehicle without a driver's license for the right to drive a vehicle or a temporary license issued instead of a driver's license, with the exception of those issued in the Republic of Kazakhstan if you have a document confirming the identity of the driver;

2) drive a vehicle of drunkenness (alcoholic, narcotic and (or), toxic); under the influence of drugs, that make worse the reaction and attention; in diseased or tired condition, challenge the road traffic security;

3) drive a defective vehicle, a vehicle that not pass compulsory technical inspection, except for vehicles of M1category, age of which shall be no more than seven years, including the year of manufacture not used in entrepreneurial activities in the scope of automobile transport;

4) drive a vehicle whose owner, in the cases established by the legislation of the Republic of Kazakhstan, has not concluded a contract of compulsory insurance of liability of owners of vehicles and (or) a contract of compulsory insurance of the carrier's liability to passengers;

5) to drive a vehicle in case of the absence of state registration number plates or their nonconformity of registration documents;

6) Is excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan from 29.12.2014 № 269-V (shall be enforced from 01.01.2015);

7) to transfer control of the vehicle to persons in a state of intoxication, under the influence of drugs that impair reaction and attention, in a sick or tired state, as well as to persons, except for those who are learning to drive, who do not have a driver's license or a temporary license issued instead of a driver's license; certificates for the right to drive a vehicle of this category, with the exception of those issued in the Republic of Kazakhstan if you have a document confirming the identity of the driver, or not specified in the waybill (itinerary) sheet, or to persons who do not have the right to drive or are deprived of the right to drive the vehicle;

8) cross the organized (including foot) columns and take their place in it;

9) when driving a vehicle, use a telephone or a radio station, except for their use through the use of headphones or hands-free;

10) to drive a vehicle with an inoperative working brake system or steering, a faulty coupling device (as part of a train), and at night, on roads without artificial lighting or in poor visibility conditions, with non-lighting (missing) headlights and (or) rear lights overhead lights, during rain or snowfall - with faulty windscreen wipers;

11) drink alcoholic beverages, narcotic or psychotropic substances after the road traffic accident to which he shall involved, or after the vehicle was stopped at the request of an employee of the internal affairs bodies, before the authorized officer carries out an examination to determine drunkenness or until make of the decision on exemption from such examination by authorized official;

12) turn: at pedestrian crossings and at intersections along the sidewalks or roadside lines; in the tunnels; on bridges, overpasses, overpasses and under them; at railway crossings; in places with visibility of the carriageway less than one hundred meters; in the locations of stopping points;

13) reverse driving at intersections and in places where a turn shall prohibited;

14) on two-way roads with four lanes or more, drive to the side of the road for oncoming road traffic;

15) on two-way roads, having three lanes, of which the middle one is used for driving in both directions, drive to the leftmost lane, intended for oncoming traffic;

16) limit the maximum speed determined in the prescribed manner; limit the speed indicated on “Speed limit” sign on the vehicle;

17) create a nuisance to other vehicles;

18) to brake sharply, if it shall not required to prevent a traffic accident;

19) prevent overtaking of the overtaken vehicle by increasing the speed of traffic or other actions;

20) overtaking:

on regulated intersections entering on the oncoming road traffic;

at unregulated intersections when driving on a main road changing direction (except for the permitted overtaking on the right) and on a road that is not the main one (except for overtaking at roundabouts, overtaking two-wheeled vehicles without a side trailer and permitted overtaking to the right);

at pedestrian crossings with pedestrians on it;

at railway crossings and closer than one hundred meters in front of them;

overtaking or detour vehicle;

at the end of the ascent and on other sections of the road with limited visibility from entering the oncoming road traffic;

21) stopping:

in the immediate vicinity of the tram tracks, if it interferes to the road traffic of trams;

at railway crossings, in tunnels;

on overpasses, bridges, overpasses (if there are less than three lines for traffic in this direction) and under them (regardless of the number of lines);

in places where the distance between a stopped vehicle and a solid marking line (except for indicating the edge of the carriageway) or the opposite edge of the carriageway, or a vehicle . to the road traffic of vehicles;

at pedestrian crossings and closer than five meters in front of them;

on the carriageway near dangerous turns and convex fractures of the longitudinal profile of the road when the road shall visible less than one hundred meters in at least one direction;

at the intersection of the carriageways of the road and closer than thirty meters from the edge of the intersected roadway, except for the side opposite the lateral passage of tripartite intersections (intersections) with a solid marking line or dividing strip;

on stopping places and closer than fifteen meters to them, and in their absence - closer than fifteen meters from the stop sign of route vehicles or taxis;

in places where the vehicle closes traffic signals from other drivers, road signs or make it impossible for other vehicles to move (enter or exit), or interfere with other vehicles (jams) and pedestrians;

on flowerbeds, lawns, children's and sports grounds;

22) parking:

in places where stopping shall be prohibited;

on overpasses, bridges, overpasses;

outside settlements on the carriageway of roads marked with the “Main Road” road sign;
closer than fifty meters from level crossings;

motor vehicles with a running engine in populated areas, if this causes inconvenience to residents;

on flowerbeds, lawns, children's and sports grounds;

23) open the doors of the vehicle, leave it open or go out onto the carriageway, without being convinced that this will not cause interference or danger to other road participants;

24) go to the intersection or the intersection of the carriageways, if there is a traffic jam that will force the driver to stop, creating an obstacle for traffic of vehicles in the transverse direction;

25) anticipation of vehicles moving in the same direction, limiting the driver's view;

26) drive into a pedestrian crossing if there is a traffic jam behind it that will force the driver to stop at a pedestrian crossing;

27) go to the railway crossing:

with the barrier closed or starting to close (regardless of the traffic signal);

upon prohibitory signal of the traffic light (regardless of the position and presence of the barrier);

upon prohibitory signal of the person on duty (the person on duty is facing the driver with his chest or back, in a raised hand - a rod, a red lantern or a flag, or with arms outstretched to the sides);

if there is a road traffic jam after the move that will force the driver to stop at the move;

if the train is approaching the move within sight (locomotive, rail car);

28) to move the railroad tracks outside the level crossings;

29) to drive around with the oncoming traffic, facing the railway crossing vehicles;

30) willfully open the barrier at a railway crossing;

31) to move agricultural, road, construction and other machines and mechanisms through the railway crossing in a non-transport position without the permission of the chief of the railway track distance, the movement of low-speed machines with a speed of less than eight kilometers per hour, as well as tractor sled trailers;

32) on motorways:

drive bicycles, mopeds, tractors and self-propelled vehicles, as well as other vehicles speed of which is less than forty kilometers per hour according to its technical characteristics or condition;

drive trucks with gross laden weight of more than three and a half tons on the second lane;

stop outside the special parking areas, marked with the signs "Parking place" or "Resting place";

reversal and entry into the technological breaks of the dividing strip;

reversing;

driving lessons;

33) in a residential area:

through road traffic;

traffic of the vehicle outside the carriageway;

driving lessons;

parking with operating engine, except for parking of electric vehicle with operating engine;

make parking of trucks with a gross laden weight of more than three thousand five hundred kilograms, buses outside specially designated and marked places and (or) road markings;

beep, turn on loud music;

parking on sidewalks, lawns, children's and sports fields;

34) when towing on a flexible or rigid coupling, allow passengers to be in the towed bus (trolley bus) and in the back of a towed truck, and when towing by hanging or partially loading - passengers are in the cab or body of the towed vehicle, as well as in the body of the towing;

35) towing:

a vehicle with no steering control (towing by means of hanging or partial loading is allowed);

two or more vehicles;

a vehicle with an inactive brake system, if its actual mass shall more than half the actual mass of the towing vehicle. At a lower actual mass, towing of such a vehicle is allowed only on a rigid coupling or by partial loading;

a motorcycle without a side trailer, as well as such a motorcycle;

in ice on flexible coupling;

36) carry passengers:

outside the motor cabin (except when passengers are transported in a truck with an onboard platform or in a van body), a tractor, a self-propelled vehicle, on a cargo trailer, in a trailer dacha, in a body of a cargo motorcycle and outside the design of a motorcycle;

in excess of the amount stipulated by the technical characteristics of the vehicle, while the actual mass of the vehicle shall be no more than the value of the gross laden weight set by the manufacturer;

intoxicated in the back of a motorcycle;

in excess of the number of seats equipped in the truck body;

37) to transport children under twelve years:

in the back of a motorcycle;

in the absence of a special child restraint or other means allowing the child to be fastened with the help of seat belts, provided for:

vehicle design, and in the front seat of a motor vehicle - in the absence of a special child restraint.

Notes.

1. Drivers of military vehicles must undergo an intoxication test upon military police officers' request.

2. The requirement to provide a vehicle shall not apply to vehicles of representative offices of foreign states and international organizations that have appropriate immunity.

3. The specified in subparagraph 7) of paragraph 3 of this article, who used the vehicle, must issue a certificate or make an entry in the waybill (indicating the duration of the trip, the distance traveled, his surname, position, certificate of employment, name of his organizations).

4. The costs related to the provision of a vehicle to employees of state organizations, at the request of the vehicle owner, shall reimbursed by these organizations in the manner established by the authorized bodies within their competence.

5. If other troubles occur on the way and the conditions under which the use of vehicles shall prohibited and which the driver shall be able to detect, he must eliminate them, and if this shall not possible, he can proceed to the place of parking or repair with the necessary precautions.

Footnote. Article 54 as amended by Laws of the Republic of Kazakhstan dated 04.07.2014 № 233-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication); dated 29.12.2014 № 269-V (shall be enforced from 01.01.2015); dated 03.07.2017 № 83-VI (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication); dated 02.07.2018 № 166-VI (shall be enforced from 01.01.2019); № 249-VI as of 19.04.2019 (shall be enforced ten calendar days after its first official publication); dated 07.07.2020 № 361-VI (shall be enforced upon expiration of ten calendar days after the day of its first official publication); dated 01.02.2021 № 1-VII (shall be enforced upon expiration of ten calendar days after the day of its first official publication); dated 02.01.2021 № 399-VI (shall be enforced from 01.07.2021); dated 12.07.2022 № 138-VII (shall be enforced sixty calendar days after the date of its first official publication); № 206-VII of 14.03.2023 (shall be enacted ten calendar days after the date of its first official publication); dated 18.07.2024 № 126-VIII (shall enter into force upon expiry of sixty calendar days after its first official publication).

Article 55. Right and duties of passenger

1. A passenger shall have the right to:

1) timely receive of reliable information on conditions and order of road traffic the vehicle;

2) safe travel and transport of luggage by vehicle;

3) seek damages for losses caused in cases established by the legislation of the Republic of Kazakhstan.

2. Passenger shall be obliged:

1) is excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 03.07.2017 № 83-VI (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication);

2) upon traveling by a vehicle equipped with seat belts, shall be fastened, and upon drive a motorcycle – shall be in buttoned helmet;

3) up and set down shall be taken from the side of the sidewalk or curb and only after a complete stop. If up and set down shall not be possible on the side of the sidewalk or on the curb, they can be carried out from the side of the roadway provided that be safe and shall not interfere to other traffic participants.

3. Passengers shall be prohibited:

1) distract a driver from vehicle driving while road traffic;

2) upon traveling on a truck with an onboard platform, stand, sit on the sides or on a load above the sides;

3) open the doors, and also protrude into the window openings and hatches of the vehicle during its road traffic.

Footnote. Article 55 as amended by Laws of the Republic of Kazakhstan dated 03.07.2017 № 83-VI (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication).

Article 56. Right and duties of pedestrian

1. Pedestrian shall have the right to demand from the relevant authorities, road owners, crossings and other road facilities to provide the necessary conditions for safe road traffic.

1-1. Pedestrian shall be obliged to:

1) move along sidewalks and roadsides, footpaths and other places, equipped and adapted for traffic;

2) cross the roadway through pedestrian crossings, including underground and over ground ones, in their absence within sight - at intersections along the sidewalks or roadsides, in the absence of a crossing or intersection in the zone of visibility - at right angles to the edge of the roadway;

3) not create obstacles when crossing the carriageway of a road outside a pedestrian crossing for the road traffic of vehicles and shall not leave because of a standing vehicle that restricts visibility, without making sure in absence of approaching vehicles;

4) go out on the roadway on unregulated pedestrian crossings, being sure that the crossing will be safe for him;

5) wait for a route vehicle and taxi at the stopping points, and in their absence - on the sidewalk or the roadside.

2. Pedestrian shall be prohibited:

1) pass roadway of road outside the pedestrian crossing in presence of a dividing line in the settlement, as well as in places where pedestrian or road fences are installed;

2) be on the motorways.

Footnote. Article 56 as amended by Laws of the Republic of Kazakhstan dated 03.07.2017 № 83-VI (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication).

Article 57. Rights and obligations of drivers of mopeds, electric scooters, bicycles, small electric vehicles, those leading cattle, herds, pack, harness or riding animals on the road

1. Drivers of mopeds, electric scooters, bicycles, small electric vehicles, those leading cattle, herds, pack, harness or riding animals on the road shall have the right to move on the roads as per the traffic regulations.

2. Drivers of mopeds, electric scooters, bicycles, small electric vehicles, those leading cattle, herds, pack, harness or riding animals on the road must know and comply with the traffic rules approved by the authorised body.

3. Drivers of mopeds, electric scooters and bicycles shall be prohibited:

1) to drive without holding the steering wheel with at least one hand;

2) to transport passengers, excluding the transport of passengers on bicycles and mopeds with special devices for their transport;

3) to carry loads, excluding the carriage of loads on bicycles and mopeds with special devices for their carriage, as well as loads that do not protrude more than fifty centimetres in length or width beyond the dimensions, or loads that interfere with steering;

4) to turn left or make a U-turn on roads with tram traffic and on roads with more than one lane for traffic in that direction;

5) towing mopeds, electric scooters and bicycles, as well as mopeds, electric scooters and bicycles, excluding towing a trailer designed for use with mopeds and bicycles;

6) to cross the carriageway at pedestrian crossings while in a vehicle;

7) to travel at night on the carriageway without a reflective object complying with the requirements laid down in the road traffic regulations and ensuring visibility to drivers of other vehicles;

8) when driving on the carriageway, do not wear a fastened helmet.

4. Moped drivers shall be prohibited from travelling on a cycle path, cycle lane, kerb, pavement or footpath.

5. Drivers of electric scooters shall use the cycle path, cycle lane or traffic lane. In the absence of a cycle path, cycle lane, drivers of electric scooters shall drive on:

the right-hand edge of the carriageway, including the lane for route vehicles, as required by the second part of this paragraph, in one row;

the road side;

a pavement or footpath at a speed not exceeding six kilometres per hour, without endangering pedestrian traffic.

It shall be prohibited to drive on the right edge of the carriageway, including the lane for route vehicles, for drivers of electric scooters who have not reached the age of eighteen with no driving licence for the right to drive a vehicle of any category or a temporary licence issued in lieu of a driving licence for the right to drive a vehicle, excluding those issued in the Republic of Kazakhstan, if the driver is in possession of a document certifying the identity of the driver.

6. Drivers of bicycles shall move on the cycle path, cycle lane, or in their absence - on the right edge of the carriageway, including the lane for route vehicles, in a single row or on the curb, pavement or footpath, not endangering the movement of pedestrians.

7. Drivers of small electric vehicles shall be prohibited:

1) to drive without holding the steering wheel with at least one hand, excluding small electric vehicles without a steering wheel.;

2) to carry passengers;

3) to carry cargo;

4) to drive on the carriageway of a road;

5) to move on the pavement or footpath when there is a cycle lane or cycle lane nearby;

6) to tow small electric vehicles, small electric vehicles, small electric vehicles;

7) to cross the carriageway at pedestrian crossings while riding a small electric vehicle.

Footnote. Article 57 - as reworded by Law of the Republic of Kazakhstan № 12-VIII of 29.06.2023 (shall become effective upon expiration of sixty calendar days after the day of its first official publication)).

Chapter 9. ENSURANCE OF TRAFFIC OF PEOPLE
WITH MUSCLE-SKELETON DISORDER

Article 58. Organization of traffic of people with muscle-skeleton disorder and parking serving their vehicles

1. Vehicles driven by drivers with musculoskeletal disorders or drivers of vehicles serving people with musculoskeletal disorders or complete loss of vision are not subject to the effect of prohibiting road signs "Parking is prohibited", "Parking is prohibited on odd days of the month", "Parking is prohibited on even days of the month".

2. Excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 27.06.2022 № 129-VII (shall be enforced ten calendar days after the date of its first official publication).

3. If a road sign for additional information (plate) "Persons with disabilities" is installed with the information-indicating road sign "Parking place", the effect of the road sign "Parking place" applies only to motor scooters and cars on which the identification signs "Person with disabilities" are installed.

4. If a road sign of additional information (plate) "Except for persons with disabilities" is installed with prohibiting or prescriptive road signs, then the effect of these road signs does not apply to motor scooters and cars on which the identification signs "Person with disabilities" are installed.

Footnote. Article 58 as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 27.06.2022 № 129-VII (shall be enforced ten calendar days after the date of its first official publication).

Article 59. Special rights of drivers with musculoskeletal disorders or drivers of vehicles serving people with musculoskeletal disorders or complete loss of vision

Footnote. The title of Article 59 as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 27.06.2022 № 129-VII (shall be enforced ten calendar days after the date of its first official publication).

1. Drivers with a musculoskeletal disorder, driving vehicles with identification signs "A person with a disability", have the right:

1) stop and put a vehicle in settlements in the area of traffic signs prohibiting stopping or parking, provided that the standing vehicle shall completely located on the sidewalk so that for pedestrians road traffic there shall be a free strip with a width not less than one and a half meters. This rule shall not apply to sections of the road indicated by a road marking that prohibited stopping;

2) put a vehicle in the area of road traffic signs that prohibit parking, in parking places with limited time beyond the stipulated time and on roads in the yard outside the parking places, provided that this shall not interfere for pedestrians and shall not deprive other vehicles of the possibility of road traffic.

2. Drivers of vehicles serving people with disorders of the musculoskeletal system or complete loss of vision, stop the vehicle in populated areas in the area of road signs prohibiting stopping, for pick-up or drop-off of people with disorders of the musculoskeletal system or complete loss of vision.

3. A driver of a vehicle serving a person with musculoskeletal disorders or complete loss of vision, who leads a person with musculoskeletal disorders or complete loss of vision by the hand to the destination and back, stops the vehicle in populated areas under the conditions specified in subparagraph 1) of paragraph 1 of this article.

Footnote. Article 59 as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 27.06.2022 № 129-VII (shall be enforced ten calendar days after the date of its first official publication).

Chapter 10. ADMISSION TO PARTICIPATION IN ROAD TRAFFIC

Article 60. Admission of vehicles or persons driving them to participation in road traffic

1. Admission of vehicles to participation in road traffic on the territory of the Republic of Kazakhstan shall carry out by:

1) confirmation of conformity of vehicles, items of equipment and spare parts that can be installed and (or) used on vehicles;

2) state registration and registration of vehicles with issuance of relevant documents and state registration numbers;

3) carrying out of obligatory technical inspection of vehicles;

4) execution of conditions for admission to international road traffic.

2. Admission of persons to participate in road traffic on the territory of the Republic of Kazakhstan shall carry out by:

1) issuance of driving licenses;

2) is excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 29.12.2014 № 269-V (shall be enforced from 01.01.2015).

Footnote. Article 60 as amended by Laws of the Republic of Kazakhstan dated 29.12.2014 № 269-V (shall be enforced from 01.01.2015).

Article 61. Confirmation of conformity of vehicles, items of equipment and spare parts that can be installed and (or) used on vehicles

1. A necessary condition for the issuance of vehicles, items of equipment and spare parts installed and (or) used on vehicles subject to mandatory confirmation of conformity (certification or declaration) shall be their compliance with the requirements established by international treaties ratified by the Republic of Kazakhstan.

2. Make changes in the design of a registered vehicle shall be allowed in strict accordance with the requirements established by international treaties ratified by the Republic of Kazakhstan.

The changes made to design of the registered vehicle must be reflected in the registration documents of the vehicle.

3. Recognition of foreign certificates and other documents confirming the conformity of vehicles, items of equipment and spare parts that can be installed and (or) used on vehicles issued in accordance with the requirements of international treaties ratified by the Republic of Kazakhstan shall be carried out in accordance with the procedure established by the authorized body in the field of technical regulation and metrology, by re-registering them for certificates and other documents confirming the conformity of the forms, established in the state system of technical regulation of the Republic of Kazakhstan.

4. The vehicles, equipment items and spare parts that can be installed and (or) used on them, used, imported for an exhibition and without the intended use, as well as supplied by humanitarian aid, shall not refer to the objects of compulsory confirmation of conformity unless otherwise established by international treaties ratified by the Republic of Kazakhstan.

5. A necessary condition for the issuance of used vehicles, imported to the territory of the Republic of Kazakhstan and their registration in an authorized body shall be the current certificate of technical inspection of wheeled vehicles issued in accordance with the requirements of international treaties ratified by the Republic of Kazakhstan.

6. The recognition of foreign certificates of technical inspection of wheeled vehicles imported to the territory of the Republic of Kazakhstan shall be carried out in accordance with the requirements of international treaties ratified by the Republic of Kazakhstan.

Responsibility for conformity of vehicles, items of equipment and spare parts that can be installed and (or) used on vehicles to the requirements of international treaties ratified by the Republic of Kazakhstan shall be assigned to bodies on confirmation of conformity and testing laboratories within their competence in the manner established by laws of the Republic of Kazakhstan.

Article 62. Purposes of state registration of vehicles

State registration of vehicles in the Republic of Kazakhstan, shall be carried out for the purposes:

1) admission of vehicles to participate in road traffic and (or) operation on the territory of the Republic of Kazakhstan and beyond its borders ;

2) state recording of vehicles;

3) detection and suppression of crimes and offenses related to use of vehicles.

Article 63. Obligatory state registration of vehicles

1. Motor vehicles shall be subject to obligatory state registration, defined by this Law manufactured in the Republic of Kazakhstan or imported to the Republic of Kazakhstan, with the exception of motor vehicles registered in the relevant authority of another state participating in international road traffic and imported to the Republic of Kazakhstan for a period of not more than one year.

2. Participation in road traffic and (or) the operation of motor vehicles that have not passed state registration on the territory of the Republic of Kazakhstan shall be prohibited, in accordance with this Law.

Article 64. Types of vehicles subject to state registration

1. The following types of motor vehicles and trailers shall be subject to state registration in the authorized body:

1) cars, trucks, buses, including special cars manufactured on their basis, and trolleybuses;

2) motorcycles, tricycles, quadricycles and mopeds with a maximum design speed of more than fifty kilometers per hour;

3) Trailers intended for traffic as a part of cars.

2. Motor vehicles and their trailers of the Armed Forces, other troops and military formations of the Republic of Kazakhstan, except for the Special Forces of the State Security Service of the Republic of Kazakhstan, are subject to state registration with the military police.

3. State registration shall not be subject to: military vehicles, tractors, including self-propelled chassis and mechanisms manufactured on their basis, trailers used as technological transport outside the roads; trams and other rail vehicles; cars, trucks and buses, including special cars manufactured on their chassis, motorcycles and motor scooters, trailers intended for traffic with cars registered in other states and imported into the territory of the Republic of Kazakhstan for a period of less than one year.

Footnote. Article 64 as amended by Laws of the Republic of Kazakhstan dated 13.06.2017 № 69-VI (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication); № 291-VІ as of 27.12.2019 (shall be enforced ten calendar days after its first official publication).

Article 65. Admission of vehicles to participate in international traffic on the territory of the Republic of Kazakhstan

1. A vehicle is considered to be in international traffic on the territory of the Republic of Kazakhstan if it is operated by a foreigner or a stateless person who does not have a residence permit in the Republic of Kazakhstan, and:

1) belongs to an individual or legal person who has a permanent place of residence or location outside the Republic of Kazakhstan;

2) is not registered in the Republic of Kazakhstan;

3) is temporarily imported into the Republic of Kazakhstan.

2. A vehicle participating in international traffic may be on the territory of the Republic of Kazakhstan for up to one year from the moment of crossing the State Border of the Republic of Kazakhstan.

After the expiration of the period specified in part one of this paragraph, a vehicle in international traffic is subject to export outside the territory of the Republic of Kazakhstan for a continuous period of at least thirty calendar days.

3. Admission of vehicles in international traffic to participate in road traffic on the territory of the Republic of Kazakhstan is carried out in accordance with the requirements of international treaties ratified by the Republic of Kazakhstan and the legislation of the Republic of Kazakhstan in the presence of the issued:

1) certificates of registration of a vehicle, trailer;

2) vehicle registration number;

3) the distinctive sign of the state;

4) vehicle identification sign;

5) a document confirming the fact of passing a technical inspection by a vehicle;

6) a contract of compulsory insurance of civil liability of the owner of the vehicle;

7) information from the system of electronic passports of vehicles (chassis passports of vehicles) and electronic passports of self–propelled vehicles and other types of machinery on the identification features of vehicles registered in the member states of the Eurasian Economic Union and their registration.

Footnote. Article 65 – as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 30.12.2022 № 177-VII (shall be enforced ten calendar days after the date of its first official publication).

Article 66. Rights and duties of owners of vehicles

1. Owners of vehicles shall have the right to:

1) receive information and explanations from authorized body on the procedure of state registration of vehicles and trailers to them;

2) choose digital and (or) letter designation of the state registration number plate of the vehicle in the manner determined by the authorized body.

2. Owners of vehicles shall be obliged to:

1) register vehicles in an authorized body within ten business days after the purchase of a motor vehicle in the customs territory of the Eurasian Economic Union or the commission of customs operations related to the issue for personal use, the release for domestic consumption, the release of temporary imports into the Republic of Kazakhstan for a period of more than one year;

2) present vehicles to the authorized body in cases when its mandatory presentation provided by the rules of state registration and recording of certain types of vehicles;

3) apply to authorized body for termination of the state registration of a motor vehicle before disposal or after loss of a vehicle or before exportation of a vehicle for permanent stay beyond the Republic of Kazakhstan;

4) pay a fine in the case of unexecuted decrees in time on imposing an administrative sanction in the form of a fine in the field of road traffic security.

Footnote. Article 66 as amended by Laws of the Republic of Kazakhstan dated 03.07.2017 № 83-VI (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication); dated 26.12.2017 № 124-VI (shall be enforced from 01.01.2018).

Article 67. Prohibition on state registration of a vehicle or change of registration data of a vehicle

1. Primary registration of vehicles intended for traffic on roads and transportation of people or goods on them, with the right-hand location of controls or in connection with the replacement of the body of a vehicle of category M1, or those not removed from registration in the state in which the last registration was carried out, is prohibited.

1-1. Primary registration of buses older than ten years is prohibited.

1-2. The provisions provided for in paragraphs 1 and 1-1 of this Article do not apply to vehicles put into circulation in the member states of the Eurasian Economic Union and imported into the territory of the Republic of Kazakhstan before September 1, 2022.

The procedure, conditions and terms of primary registration of vehicles specified in part one of this paragraph are determined by the Government of the Republic of Kazakhstan.

2. Registration of a vehicle and change of registration data shall be prohibited in the case of:

1) absence of certificates of conformity that recognized by the state system of technical regulation of the Republic of Kazakhstan for new vehicles issued in accordance with the requirements of international treaties ratified by the Republic of Kazakhstan and Article 61 of this Law;

2) is excluded by Law № 249-VI of the Republic of Kazakhstan as of 19.04.2019 (shall be enforced ten calendar days after its first official publication).

3) unavailability of registration documents;

4) impossibility of identification of a vehicle due to forgery, concealment, alteration and (or) destruction of marking of numbered vehicle unit marked by the vehicle manufacturer;

5) replacement of a component part of the structure, which having a marking identification designation of a vehicle specified in Article 72 of this Law;

6) presentation of counterfeited (false) documents;

7) being wanted a vehicle;

8) is excluded by Law № 249-VI of the Republic of Kazakhstan as of 19.04.2019 (shall be enforced ten calendar days after its first official publication)ж

9) replacement of the body of a vehicle of category M1.

Footnote. Article 67 as amended by Law Republic of Kazakhstan dated 19.04.2019 № 249-VI (shall be enforced ten calendar days after its first official publication); dated 01.02.2021 № 1-VII (shall be enforced from 01.01.2022); dated 30.12.2022 № 177-VII (shall be enforced ten calendar days after the date of its first official publication).

Article 68. Refusal in the state registration of a vehicle or change of registration data of a vehicle

1. The grounds for refusal of state registration of a vehicle or changing the registration data of a vehicle shall be:

1) availability of prohibitions and restrictions on commission of registration actions imposed (introduced) in accordance with the legislation of the Republic of Kazakhstan;

2) appeal to a vehicle registration authority of a person who is unauthoritative to represent the interests of a vehicle owner;

3) non presentation or presentation not in full the documents required for registration actions, as well as presentation of documents that are unreadable, executed with a pencil, erasures, additions, crossed out words, as well as unspecified corrections;

4) non presentation of a vehicle in cases where its presentation is mandatory;

5) appeal to a vehicles registration authority that is not authorized to carry out state registration of the presented vehicles;

6) inconsistency of vehicle structure or changes made to it in accordance with the legislation of the Republic of Kazakhstan in the field of technical regulation or information specified in the presented documents;

6-1) application to the vehicle registration authority of a person included in the list of organizations and persons associated with the financing of the proliferation of weapons of mass destruction, and (or) in the list of organizations and persons associated with the financing of terrorism and extremism, in accordance with the legislation of the Republic of Kazakhstan, with the exception of a vehicle confiscated and (or) recovered by a court decision;

7) availability of unexecuted tax liability on tax to a vehicle.

2. On refusal to carry out registration actions, the owner of a vehicle must be notified in a proper manner rationale (written, by e-mail).

3. Refusal to register a vehicle or change the registration data of a vehicle may be appealed in accordance with the procedure established by the legislation of the Republic of Kazakhstan.

Footnote. Article 68 as amended by Laws of the Republic of Kazakhstan dated 02.08.2015 № 343-V (shall be enforced upon expiry of six months after its first official publication); dated 13.05.2020 № 325-VІ (shall be enforced six months after the day of its first official publication).

Article 69. Termination of state registration of a vehicle

1. The state registration of a vehicle shall terminated on the application of the owner on grounds of loss, alienation of the vehicle to another person, as well as its removal from the registration records before disposal or exportation for permanent stay beyond the Republic of Kazakhstan or in accordance with other circumstances.

2. The state registration of a vehicle shall terminated upon detection of grounds for refusing to register a vehicle as provided by subparagraphs 4), 5) and 6) of paragraph 2 of Article 67 of this Law.

Article 70. Document on state registration of vehicles, state registration number plate

1. Owner of the registered vehicle shall be given a registration document confirming the state registration of a vehicle and the state registration number plate.

The registration document must be kept by the person driving the vehicle.

2. Requirements for the forms of the registration document, as well as the procedure for their production, storage and recording shall established by the authorized body.

3. Assignment of the state registration number plate and its production shall be carried out in the manner established by the authorized body.

Article 70-1. State monopoly in the field of issue of certificates on state registration of motor vehicles, driving licences and state registration number plates

1. Activities on issuance of documents indicated in Article 70 and paragraph 7 of Article 73 hereof, accumulation and maintenance of the integrated data bank of the document production system, automation of work on accounting processes, development, implementation and maintenance of software and hardware products for internal affairs bodies shall belong to the state monopoly and shall be implemented by the republican state enterprise on the right of economic management, established by the decision of the Government of the Republic of Kazakhstan.

2. The price list for services on accelerated production and issuance of documents referred to in Article 70 and paragraph 7 of Article 73 hereof, rendered by the republican state enterprise on the right of economic management, established by the decision of the Government of the Republic of Kazakhstan, shall be approved by the competent authority in coordination with the antimonopoly authority.

Footnote. Chapter 10 as supplemented with Article 70-1 in line with Law of the Republic of Kazakhstan № 12-VIII dated 29.06.2023 (shall come into effect six months after the day of its first official publication).

Article 71. Responsibility of owners upon state registration of vehicles

Owners of vehicles shall be responsible for improper execution of duties on state registration of vehicles, changing registration data of vehicles in accordance with the laws of the Republic of Kazakhstan.

Article 71-1. Competence of the national operator (national administrator) of the electronic passport system.

The competence of the national operator (national administrator) of the electronic passport system shall include:

1) operation of the electronic passport system;

2) organization and maintenance of the electronic passport system;

3) system and technical maintenance of the hardware and software complex of the electronic passport system;

4) ensuring the protection of information in the electronic passport system;

5) providing the integration of the electronic passport system with state information systems as well as with information systems of foreign countries of similar purpose;

6) interaction with the administrator and participants of the electronic passport system;

7) determination of tariffs and the procedure of payment for services when registering an electronic vehicle passport (vehicle chassis passport) and an electronic passport for a self-propelled machine and other types of equipment and introduction of amendments thereto;

8) organizing the collection of information necessary for registration of an electronic vehicle passport (vehicle chassis passport) and an electronic passport for a self-propelled machine and other types of equipment provided by authorized road safety authorities and local executive bodies in the field of customs and agro-industrial complex;

9) at the request of authorized bodies in the field of industrial development, for ensuring road safety, in the field of customs, in the field of agro-industrial complex and local executive bodies, provision of the information contained in the electronic passports of vehicles (passports of vehicle chassis) and electronic passports of self-propelled machines and other types of equipment with any status, in full and without charging a fee for use solely for the purpose of implementing state tasks and functions;

10) exercise of other powers and authority established by the legislation of the Republic of Kazakhstan.

Footnote. Chapter 10 is supplemented by Article 71-1 in accordance with the Law of the Republic of Kazakhstan dated 05.10.2018 № 184-VI (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after the date of its first official publication); as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 25.06.2020 № 347-VI (shall be enforced upon expiration of ten calendar days after the day of its first official publication).

Article 72. Registration data of a vehicle

1. Compulsory registration data of a vehicle entered in the document on state registration and that subject to state registration in the information system of the authorized body, the following basic details shall be:

1) alphanumeric designation of the state registration number plate;

2) year of manufacture of a vehicle;

3) brand and model of vehicle;

4) category or subcategory for the right to drive this vehicle;

5) identification number or chassis number (bulk, bow) assigned by the vehicle manufacturer company;

6) colour;

7) engine capacity, horsepower and kilowatt engine power;

8) surname, name, patronymic (if available) of an individual or name of a legal entity that owns the vehicle;

9) address of residence for an individual, location of a legal entity or its branch;

10) the name of a vehicle registration authority;

11) the date of importation of motorcars into the territory of the Republic of Kazakhstan for the purpose of calculating the tax on vehicles.

At the same time, the authorized body for ensuring road traffic security shall has the right to determine the date of importation on the basis of details provided by state revenue authorities.

For the purposes of this subparagraph, as the date of importation of cars into the territory of the Republic of Kazakhstan, shall specified "until January 1, 2014" or "after December 31, 2013".

From January 1, 2015 the date of importation of motorcars that imported into the territory of the Republic of Kazakhstan shall be the date of its primary state registration;

12) country-manufacturer of cars (Kazakhstan (other).

2. The authorized body in the field of customs after the customs operations related to the release of vehicles, directed information to a single information system of state registration of vehicles of the authorized body in the manner determined by the joint act.

Footnote. Article 72 as amended by Laws of the Republic of Kazakhstan dated 28.11.2014 № 257 (shall be enforced from 01.01.2015).

Chapter 11. ADMISSION OF PERSONS TO DRIVE VEHICLES

Article 73. Admission of persons to drive vehicles

1. In the Republic of Kazakhstan, the following categories and the subcategories of vehicles included in its shall established, driving of which shall granted a special right (hereinafter - the right to drive vehicles):

1) category "A" - motorcycles;

2) category "B" - motorcars, gross laden weight of which shall be no more than three thousand five hundred kilograms and the number of seats in addition to the driver's seat shall be no more than eight; motorcars of category "B", coupled to a trailer, gross laden weight of which shall be no more than seven hundred and fifty kilograms; vehicles of category "B" coupled with a trailer gross laden weight of which shall be more than seven hundred and fifty kilograms, but shall be no more than mass of the vehicle without load, and the total gross laden weight of such a combination of vehicle shall be no more than three thousand five hundred kilograms;

3) category "С" – motorcars, except those belonging to the category "D", gross laden weight of which shall be more than three thousand five hundred kilograms; motorcars of category "C", coupled to a trailer, gross laden weight of which shall be no more than seven hundred and fifty kilograms;

4) category "D" –motorcars intended for the carriage of passengers and having more than eight seats, in addition to the driver's seat; motorcars of category "D" coupled to a trailer, gross laden weight of which shall be no more than seven hundred and fifty kilograms;

5) category "BE" - motorcars of category "B" coupled to a trailer gross laden weight of which shall be more than seven hundred and fifty kilograms and shall be more than the mass of the motorcar without load; motorcars of category "B" coupled to a trailer gross laden weight of which shall be more than seven hundred and fifty kilograms, and the total gross laden weight of such combination of vehicle shall be more than three thousand five hundred kilograms;

6) category "CE" - motorcars of category "C", coupled to a trailer, gross laden weight of which shall be more than seven hundred and fifty kilograms;

7) category "DE" - motorcars of category "D" coupled to a trailer gross laden weight of which shall be more than seven hundred and fifty kilograms, as well as articulated buses;

8) category "Tm" - trams;

9) category "Tb" - trolleybuses;

10) subcategory "A1" - motorcycles, tricycles, quadricycles and mopeds with a maximum design speed of more than fifty kilometers per hour, with an internal combustion engine working volume shall be no more than one hundred and twenty five cubic centimeters and a maximum power shall be no more than eleven kilowatts;

11) subcategory "B 1" - tricycles and quadricycles;

12) subcategory "С1" - motorcars, except those belonging to the category "D", gross laden weight of which shall be more than three thousand five hundred kilograms, but shall be no more than seven thousand five hundred kilograms; motorcars of the subcategory "C1", coupled to a trailer, gross laden weight of which shall be no more than seven hundred and fifty kilograms;

13) subcategory "D1" - motorcars intended for the carriage of passengers and having more than eight but no more than sixteen seats, in addition to the driver's seat; motorcars of the subcategory "D1", coupled to a trailer, gross laden weight of which shall be no more than seven hundred and fifty kilograms;

14) subcategory "С1Е" - motorcars of the sub-category "С1" coupled to a trailer gross laden weight of which shall be more seven hundred and fifty kilograms, but shall be no more than the mass of the motorcar without load, and the total gross laden weight of such combination of vehicle shall be no more than twelve thousand kilograms;

15) subcategory "D1E" - motorcars of the subcategory "D1" coupled to a trailer not intended for the carriage of passengers gross laden weight of which shall be more than seven hundred and fifty kilograms but shall be no more than the mass of the motorcar without load and the total gross laden weight of such motorcar shall be no more than twelve thousand kilograms.

1-1. Persons who comply with the requirements set forth in the second part of paragraph 5 of Article 57 hereof shall be permitted to drive electric scooters on the right edge of the carriageway, including the lane for route vehicles.

2. The right to drive vehicles shall be granted to persons who passed exams, subject to the conditions listed in Article 74 of this Law.

Exams shall be accepted on vehicles with a mechanical or automatic transmission.

Persons who passed exams on vehicles with a mechanical transmission shall be granted the right to drive vehicles of the appropriate category or subcategory with any kind of transmission.

3. Exams shall be hold with the use of technical means to control the theoretical knowledge and practical skills of the examiners.

The composition of the technical means of control intended for exams, the requirements for them, as well as the conditions for their application shall established by the authorized body.

4. Is excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 29.03.2016 № 479-V (shall be enforced upon expiry of twenty one calendar days after its first official publication).

5. The right to drive vehicles shall be evidenced by a driving licence, and in cases stipulated by the laws of the Republic of Kazakhstan - by a temporary licence issued in lieu of a driving licence for the right to drive a vehicle.

6. National and international driving license shall be issued In the Republic of Kazakhstan that meets the requirements of international treaties of the Republic of Kazakhstan.

7. The national driving license shall be issued over the period for ten years, unless otherwise provided by the laws of the Republic of Kazakhstan.

8. The national driving license for the right to drive vehicles of category "A" also confirms the right to drive vehicles of the subcategory "A 1" and subcategory "B1" with motorcycle or motorcycle-type driving, category "B" - subcategory "B1" (except vehicles motorcycle or motorcycle type), category "С" - subcategories "С1", category "D" - subcategories "D1", category "CE" - subcategories "С1Е", category "DE" - subcategories "D1E".

9. The international driving license shall be issued over the period for up to three years, but no more than the validity period of the national driving license.

The international driving license issued in the Republic of Kazakhstan shall invalid to drive of vehicles on the territory of the Republic of Kazakhstan.

10. Issuance of national and international driving license in exchange for lost (stolen) foreign and international driving license issued in other states shall be not produced.

11. Samples of national and international driving license shall be approved by the authorized body.

12. In the case that the driving license specifies restrictions to drive vehicles, this driving license shall be considered valid subject to the restrictions specified therein.

13. Persons permanently or temporarily living and temporarily staying on the territory of the Republic of Kazakhstan shall allowed to drive vehicles on the basis of national driving licenses, and in the absence of those on the basis of valid international or foreign national driving licenses, subject to the conditions and restrictions listed in paragraphs 14, 15, 16, 17, 18 and 19 of this article.

14. Shall not permitted to drive vehicles on the basis of international or foreign driving license upon carrying out entrepreneurial or other business activities related to the execution of works for the direct driving of vehicles, except for citizens of the states members of the Eurasian Economic Union.

15. The international driving license issued in a foreign country shall be recognized as valid provided that it shall be presented together with appropriate national driving license.

16. A foreign driving license unconformable to the requirements of international treaties of the Republic of Kazakhstan shall be recognized invalid.

17. Foreign and international driving licenses shall recognized as valid to drive vehicles on the territory of the Republic of Kazakhstan upon the achievement by their owners of the age specified in Article 74 of this Law for the appropriate categories and subcategories of vehicles.

18. Provisions provided by paragraphs 14 and 17 of this article shall not apply in cases of participation of a vehicle in international traffic.

19. Foreign and international driving licenses shall be recognized as invalid to drive vehicles on the territory of the Republic of Kazakhstan upon expiry of sixty days from the date of their receipt by the owner who is a foreign citizen or stateless person, has a residence permit, or upon expiry of sixty days from the date of entry into the Republic of Kazakhstan of their owner, who is a citizen of the Republic of Kazakhstan.

20. Foreign and international driving licenses unconformable to the requirements of international treaties of the Republic of Kazakhstan, exchange for national and international driving licenses of the Republic of Kazakhstan shall not be subject to.

Notes.

1. Vehicles of categories "B", "C" and subcategory "C 1" shall equated with self-propelled chassis of vehicles used for the carriage of cargo related to the relevant categories (subcategories).

2. The classification of vehicles and their self-propelled chassis listed in this Article shall be determined in accordance with international treaties ratified by the Republic of Kazakhstan.

Footnote. Article 73 as amended by Laws of the Republic of Kazakhstan dated 29.03.2016 № 479-V (shall be enforced upon expiry of twenty one calendar days after its first official publication); dated 03.07.2017 № 83-VI (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication); dated 05.10.2018 № 184-IV (shall be enforced upon expiry of six months after its first official publication); № 12-VIII of 29.06.2023 (shall enter into force sixty calendar days after the date of its first official publication).

Article 74. Conditions for procurement of right to drive vehicles

1. Persons who have reached the age specified in this article and who have a medical opinion on the absence of contraindications to drive vehicles, after appropriate preparation shall allowed to pass exams for procurement the right to drive vehicles.

2. The right to drive vehicles is granted:

to persons who have reached sixteen years of age – with regard to subcategory “A1” vehicles;

to persons who have reached eighteen years of age – with regard to vehicles of categories “A”, “B” and subcategories “B1”, “C1”;

to persons who have reached twenty-one years of age, with at least three years of work experience as a driver, including at least one year of experience of driving vehicles of subcategory “C1” – with regard to vehicles of category “C” and subcategory “D1”;

to persons who have reached twenty-one years of age - with regard to vehicles of category “Tm”;

vehicles of categories "D" and "Tb" - individuals who have reached the age of twenty-three and shall have at least three years of driving experience, including at least one year of driving experience in vehicles belonging to subcategory "D1";

to persons entitled to drive vehicles of categories “B”, “C” or “D”, respectively, for at least twelve months – with regard to combination of vehicles of categories “BE”, “CE”, “DE”;

to persons entitled to drive vehicles of categories “C”, “D”, respectively, or subcategories “C1”, “D1” for at least twelve months – with regard to combination of vehicles of subcategories “C1E”, “D1E”.

3. To pass the exams for procurement the right to drive vehicles of categories "B", "C", as well as the subcategory "C1", persons who have reached the age of seventeen years and who have been pass an appropriate training of drivers of vehicles in the directions of local military command agencies, without an experience of work as a driver and the experience to drive vehicles related to the category "C1".

National driving licenses for specified persons shall be issued upon reaching the age of eighteen years.

4. Servicemen after appropriate training shall allowed passing exams for procurement the right to drive vehicles of category "D" and subcategory "D 1" after reaching the age of eighteen years.

Before reaching the age of twenty-one years, the national driving licenses issued to them following the results passing exams confirm the right to drive vehicles of category "D" and subcategory "D1" related only to the Armed Forces of the Republic of Kazakhstan, other troops and military formations.

Footnote. Article 74 as amended by Laws of the Republic of Kazakhstan dated 13.06.2017 № 69-VI (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication); dated 03.07.2017 № 83-VI (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication); № 249-VI as of 19.04.2019 (shall be enforced ten calendar days after its first official publication); dated 18.07.2024 № 126-VIII (shall enter into force upon expiry of sixty calendar days after its first official publication).

Article 75. Termination of the right to drive vehicles

1. The grounds for termination of the right to drive vehicles shall be:

1) expiry of the validity period of the driving license;

2) deterioration of the driver's health, impeding the safe driving the vehicles, confirmed by medical conclusion.

Pre-term sending of the driver of a motor vehicle for a second medical examination shall be the basis for the suspension of the driving license;

3) failure to pass an exam for knowledge checks of road traffic rules within two months from the date of receipt of a decree on sending a driver for knowledge checks of road traffic rules;

4) deprivation of the right to drive vehicles;

5) issuing a driving licence in breach of the regulations on the training of drivers of motor vehicles, taking examinations and issuing driving licences.

The right to drive vehicles on the grounds stipulated in sub-paragraphs 2), 3) and 5) of this paragraph shall be terminated by court decision under the procedure envisaged by the civil procedural legislation of the Republic of Kazakhstan at the suit of the competent authority (official).

2. The right to drive a vehicle shall restored upon the termination of such right:

1) on the grounds provided by subparagraph 1) of paragraph 1 of this article, after passing a medical examination;

2) on the grounds provided by subparagraph 2) of paragraph 1 of this article, by a court decision, if the reason for the termination of the right to drive vehicles be removed;

3) on the grounds provided by subparagraph 3) of paragraph 1 of this article, in accordance with the procedure established by Article 73 of this Law;

4) on the grounds provided by subparagraph 4) of paragraph 1 of this article, after medical reexamination, passing the exam and expiry of the period of deprivation of the driving license.

3. Types of offenses that entail the deprivation of the right to drive vehicles or the restriction of such a right as a punishment for shall established by the laws of the Republic of Kazakhstan.

Footnote. Article 75 as amended by Laws of the Republic of Kazakhstan dated 03.07.2017 № 83-VI (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication); № 12-VIII of 29.06.2023 (shall be enacted sixty calendar days after the date of its first official publication).

Article 76. Registration and recording of persons to whom vehicles shall be transferred to temporary possession and use

Footnote. Article 76 is excluded by Laws of the Republic of Kazakhstan dated 29.12.2014 № 269-V (shall be enforced from 01.01.2015).

Chapter 12. TRAININGTHE DRIVERS OF VEHICLES

Article 77. Requirements for educational organizations on training the drivers of vehicles

1. The educational organization on training the drivers of vehicles shall created by individual entrepreneurs and legal entities and starts its activities from the date of submission the notification of the commencement of activities to the authorized body in accordance with the Law of the Republic of Kazakhstan "On Permits and Notifications".

2. Upon sending a notification to the authorized body on the start of activity by the training organization on training the drivers of vehicles, the following documents shall be presented:

1) statement;

2) notary certified copies of documents confirming the right of ownership or use of immovable property of educational organizations intending to carry out activities on the training the drivers of vehicles registered in the order established by the legislation of the Republic of Kazakhstan and used as educational and material base;

3) legal documents for other property used as educational and material base;

4) lists of teachers, masters of industrial training and masters of driving training during the educational process for the training of drivers of vehicles (the list includes the number of the qualification certificate "teacher", "master of production training", "master of driving instruction during the educational process," surname, name, patronymic (if it is specified in the identity document), identity document data);

5) Training programs that includes the topics learned, the schedule of the lessons and the planned methods of teaching.

3. Notification received by the authorized body from the training organization on training the drivers of vehicles shall be the basis for the authorized body of internal recording of such organizations.

Registration of educational organizations for the training of drivers of vehicles and registration of training groups are carried out through the information system of the authorized body in accordance with the laws of the Republic of Kazakhstan.

4. The head of an educational institution for the training of vehicle drivers must have a qualification certificate of an “instructor” or “master of vocational training” or “master of driving instruction during the educational process”.

5. Teacher, master of production training and the master of driving training during the educational process must have the qualifying certificates "teacher", "master of production training" and "master of driving instruction during the educational process" respectively and carry out their activities only as part of one training organization on training the drivers of vehicle.

6. Training of driving a vehicle on public roads shall be carried out on routes coordinated with the authorized body only.

Carriage of passengers on an educational vehicle controlled by a person trained in driving shall be prohibited.

Footnote. Article 77 is in the wording of the Law of the Republic of Kazakhstan dated 29.03.2016 № 479-V (shall be enforced upon expiry of twenty one calendar days after its first official publication); as amended by Law № 249-VI of the Republic of Kazakhstan as of 19.04.2019 (shall be enforced ten calendar days after its first official publication); dated 29.12.2022 № 174-VII (shall be enforced sixty calendar days after the date of its first official publication).

Article 78. Grounds for refusing to include and exclude from the register of educational organizations on training the drivers of vehicles

Footnote. Article 78 is excluded by Laws of the Republic of Kazakhstan dated 29.03.2016 № 479-V (shall be enforced upon expiry of twenty one calendar days after its first official publication).

Article 79. Professional associations on training the drivers of vehicles

1. Educational organizations on training the drivers of vehicles for the purpose of coordinating their entrepreneur activities, as well as representing and protecting common interests, can create professional associations on training the drivers of vehicles.

2. Professional associations on training the drivers of vehicles are non commercial organizations that unite educational organizations and acting on the basis of the charter adopted at the joint meeting of their members.

3. Creation, management, functioning and termination of activity of professional associations on training the drivers of vehicles shall carried out in accordance with the civil legislation of the Republic of Kazakhstan.

Footnote. Article 79 is in the wording of the Law of the Republic of Kazakhstan dated 29.03.2016 № 479-V (shall be enforced upon expiry of twenty one calendar days after its first official publication).

Article 80. Rights and duties of professional associations on training the drivers of vehicles

1. Professional associations on training the drivers of vehicles shall have the right:

1) hold courses in the professional development of teachers, masters of industrial training and masters of driving instruction during the educational process, issue a course training certificates in the manner established by the authorized body;

2) analyze, summarize and disseminate the experience on training the drivers of vehicles;

3) represent and protect the rights and legal interests of training organizations on training the drivers of vehicles in courts, state bodies, public associations and international organizations;

4) consider disputes between training organizations on training the drivers of vehicles related to carrying out their activities;

5) hold a rating of training organizations on training the drivers of vehicles and publish its results in printed periodical publication;

6) participate in business of international organizations on training the drivers of vehicles;

7) develop, publish and distribute educational literature, methodical recommendations, printed periodical publication in the field on training the drivers of vehicles;

8) give recommendations on the standard on training the drivers of vehicles.

9) is excluded by Laws of the Republic of Kazakhstan dated 03.07.2017 № 83-VI (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication).

2. Professional associations on training the drivers of vehicles shall be obliged to:

1) comply and ensure compliance by the educational organizations on training the drivers of vehicles of the legislation of the Republic of Kazakhstan on road traffic;

2) provide their members with normative legal acts of the Republic of Kazakhstan on road traffic;

3) contribute to the development of activities on training the drivers of vehicles, improve the efficiency, organization and coordination of the activities of educational organizations.

Footnote. Article 80 is in the wording of the Law of the Republic of Kazakhstan dated 29.03.2016 № 479-V (shall be enforced upon expiry of twenty one calendar days after its first official publication); as amended by Laws of the Republic of Kazakhstan dated 03.07.2017 № 83-VI (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication).

Article 81. Disqualification of Certificate on accreditation

Footnote. Article 81 is excluded by Laws of the Republic of Kazakhstan dated 29.03.2016 № 479-V (shall be enforced upon expiry of twenty one calendar days after its first official publication).

Article 82. Certification of candidates for assignment of qualifications “teacher”, “master of production training”, “master of driving instruction during the educational process”

1. Persons who meet one of the following requirements are admitted to certification:

1) higher or post-secondary education, driver’s license of the category in which they will train;

2) driving experience of at least five years in the category in which they will train.

2. Persons who have passed the attestation receive a qualification certificate for qualification "teacher", "master of production training", "master of driving instruction during the educational process", indicating the number of the qualification certificate, name, patronymic (if available).

3. Persons who do not pass the certification shall be allowed to re-pass it after three months from the decision of the Qualification Commission.

Footnote. Article 82 is as amended by Law № 249-VI of the Republic of Kazakhstan as of 19.04.2019 (shall be enforced ten calendar days after its first official publication).

Article 83. Qualification commissions

1. The Qualification Commission shall created by a professional association on training the drivers of vehicles in accordance with the Rules approved by the authorized body.

2. Is excluded by Laws of the Republic of Kazakhstan dated 03.07.2017 № 83-VI (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication).

3. Financing of work of the qualification commission shall be carried out by a professional association at the expense of its own funds and other sources not prohibited by the legislation of the Republic of Kazakhstan.

4. The composition of the qualification commissions includes by ones representative from the authorized body.

5. The Qualification Commission shall elaborate and adopt a programme for the certification of teacher candidates, master teachers and master driver trainers during the educational process in line with the professional standard, as well as conduct their certification.

6. Qualification commissions shall be obliged to submit to the authorized body within fifteen business days from the date of the decision the protocol of the meeting with the indication of the number of the qualification certificate and certified copies of documents submitted to the qualification commission by persons who have been awarded the qualification "teacher", "master of production training" and " masters of driving instruction during the educational process".

7. In case of violation of the procedure for certifying candidates, the authorized body shall have the right to appeal the decision of the qualification commissions in a judicial procedure.

Footnote. Article 83 is in the wording of the Law of the Republic of Kazakhstan dated 29.03.2016 № 479-V (shall be enforced upon expiry of twenty one calendar days after its first official publication); as amended by Laws of the Republic of Kazakhstan dated 03.07.2017 № 83-VI (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication); № 15-VIII of 04.07.2023 (shall become effective sixty calendar days from the date of its first official publication).

Article 84. Disqualification of certificate “teacher”, “master of production training”, “master of driving instruction during the educational process”

Disqualification of certificate "teacher", "master of production training", "master of driving instruction during the educational process" shall be carried out in the manner established by the Code of the Republic of Kazakhstan on Administrative infractions.

Decision on disqualification of certificate by the authorized body informs to the professional associations.

Persons who have been disqualificated can be re-certified not earlier than in three years.

Article 85. State control of educational organizations on training the drivers of vehicles

1. State control shall be aimed at compliance with educational organizations on training of the drivers of vehicles requirements and standards on training the drivers of vehicles.

2. The state control shall be carried out in accordance with the Entrepreneurship Code of the Republic of Kazakhstan.

3. Internal control shall be carried out to ensure the quality of services provided by educational organizations on training the drivers of vehicles.

4. Internal quality control shall be carried out by educational organizations on training the drivers of vehicles themselves in accordance with the standards of training drivers of vehicles.

5. Educational organizations on training the drivers of vehicles shall have the right to appeal the results of state control in accordance with the legislation of the Republic of Kazakhstan.

Footnote. Article 85 is in the wording of the Law of the Republic of Kazakhstan dated 29.03.2016 № 479-V (shall be enforced upon expiry of twenty one calendar days after its first official publication).

Article 86. Rights and duties of teachers, master of production training and master of driving instruction during the educational process

1. Teacher, master of production training and master of driving instruction during the educational process shall have the right to:

1) engaging in activities on training the drivers of vehicles with the provision of conditions for professional activities;

2) join a professional association;

3) advanced training;

4) appealing decisions of professional associations following the results of certification in court.

2. Teacher, master of production training and master of driving instruction during the educational process shall be obliged to:

1) comply with the legislation of the Republic of Kazakhstan in the field of road traffic;

2) have appropriate theoretical and practical knowledge and skills of teaching in the field of their professional competence;

3) ensure the quality of the services provided;

4) respect the honor and dignity of trainees.

Footnote. Article 86 as amended by Laws of the Republic of Kazakhstan dated 29.03.2016 № 479-V (shall be enforced upon expiry of twenty one calendar days after its first official publication).

Article 87. Rights and duties of educational organizations on training the drivers of vehicles

1. Educational organizations on training the drivers of vehicles shall have the right to:

1) join a professional association;

2) appeal the decision of the professional association following the results of the certification of candidates for teachers, masters of industrial training and masters of driving education during the educational process in a judicial procedure.

2. Educational organizations on training the drivers of vehicles shall be obliged to:

1) comply with the legislation of the Republic of Kazakhstan in the field of road traffic;

2) exercise functions assigned to their competence;

3) not to interfere for execution of external quality control, inspections carried out by the authorized body;

4) implement in full the educational programs in accordance with the curriculum and the plan-schedule on training the drivers of vehicles;

5) ensure high quality on training of trainees;

6) ensure the safety of trainees, teachers, masters of industrial training and masters of driving instruction during the educational process;

7) maintain vehicles in a technically sound condition and organize pre-trip medical examination of masters of driving instruction;

8) provide information on its activities to the authorized body in accordance with the procedure established by the legislation of the Republic of Kazakhstan;

9) is excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 29.03.2016 № 479-V (shall be enforced upon expiry of twenty one calendar days after its first official publication).

Footnote. Article 87 as amended by Laws of the Republic of Kazakhstan dated 29.03.2016 № 479-V (shall be enforced upon expiry of twenty one calendar days after its first official publication).

Chapter 13. COMPULSORY TECHNICAL INSPECTION

Article 88. Compulsory technical inspection

1. Motor vehicles and trailers, participating in road traffic on the territory of the Republic of Kazakhstan and registered with the authorized body, as well as those registered in other states, are subject to mandatory technical inspection, with the exception of vehicles of category M1, whose age does not exceed seven years, including the year of manufacture, not used in business activities in the field of automotive transport.

Vehicles of category M1 include vehicles used for the carriage of passengers and having, in addition to the driver's seat, no more than eight seats.

Officials exercising state control in the field of road safety shall be sent to re-pass compulsory technical inspection of vehicle owners in the case of a road accident with the occurrence of malfunctions in which the operation of vehicles shall be prohibited.

The officials of the authorized body shall examine the fact of passing compulsory technical inspection by a motor vehicle carrying out by requesting details to unify information system of compulsory technical inspection of motor vehicles and trailers to its.

Diagnostic technical inspection card is a document confirming the passing of compulsory technical inspection by a motor vehicle used in international motor service and compliance with the requirements established by international treaties ratified by the Republic of Kazakhstan.

The requirements of part one of this paragraph do not apply to motor vehicles and trailers to them participating in international traffic on the territory of the Republic of Kazakhstan for less than ninety consecutive calendar days from the date of import (entry) of such vehicles into the territory of the Republic of Kazakhstan.

2. Compulsory technical inspection shall be carried out by operators of technical inspection, included by the authorized body in the field of transport and communications in the register of technical inspection operators, regardless of the place of registration of the vehicle and the residence of the owner of the vehicle.

Operators of technical inspection render services on the basis of a public contract.

3. Assimilation the rendering of services to hold compulsory technical inspection and repair, maintenance service of vehicles shall be not allowed.

Rendering services for repair and maintenance service of vehicles on the territory of the operator of technical inspection shall be not allowed.

It is allowed to assimilate and render on the operator's territory a technical inspection of the services for carrying out compulsory technical inspection, cleaning and washing of vehicles.

4. Technical inspection operator shall:

1) performs compulsory technical inspection using stationary and (or) mobile lines of technical inspection;

2) ensure the execution of compulsory technical inspection within the region of activities determined by the authorized body in the field of transport and communications;

3) inform the population about the schedule of the compulsory technical inspection in the region of activity.

4) is excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 29.12.2014 № 269-V (shall be enforced from 01.01.2015).

The procedure for determining the region of activity shall be established by the authorized body in the field of transport and communications.

Compulsory technical inspection in capital, cities of republican and region importance shall be carried out only by stationary lines of technical inspection.

The technical inspection operator, who provided for the compulsory technical inspection within the region of activities determined by the authorized body in the field of transport and communications, shall has the right to carry out the compulsory technical inspection outside the region of activity.

5. Carrying out of compulsory technical inspection includes two stages: preparatory and basic.

During the preparatory stage of the compulsory technical inspection, identification and examination of vehicle identification results shall be carried out for compliance data of registration and other documents.

During the main stage of the compulsory technical inspection, works (examination) shall carried out to determine the compliance of the technical condition of vehicle with the safety requirements established by the legislation of the Republic of Kazakhstan in the field of technical regulation.

6. For passing mandatory technical inspection, the owner of the vehicle presents to the operator of the technical inspection the vehicle and the certificate of state registration of the vehicle.

The technical inspection operator shall ensure the entering of data of the certificate of state registration of a vehicle and details contained in the diagnostic technical inspection map to the unify information system of compulsory technical inspection of motor vehicles and trailers to its.

6-1. The procedure for the functioning of the unified information system for mandatory technical inspection of motor vehicles and their trailers is determined by the rules for organizing and conducting a mandatory technical inspection of motor vehicles and their trailers, the frequency of mandatory technical inspection of motor vehicles and their trailers, except for motor vehicles and their trailers of the Armed Forces, other troops and military formations.

7. If, following the results of compulsory technical inspection of a vehicle, no faults and conditions shall revealed under which the vehicle and trailers shall not allowed to operate, a compulsory technical inspection shall be recognized as passed.

In this case, owner of a vehicle shall be issued a diagnostic map of the technical inspection, indicating the period of the next compulsory technical inspection in accordance with the established periodicity of passing the compulsory technical inspection.

8. If, following the results of the compulsory technical inspection, faults and conditions are revealed upon which the operation of the vehicle and trailers shall prohibited, a compulsory technical inspection shall recognized as not passed.

In this case, the vehicle owner shall be issued a diagnostic inspection card with fault indication.

9. After elimination of revealed faults and conditions under which the operation of a motor vehicle and trailers shall be prohibited, owner of motor vehicle and trailers presents it for a repeated compulsory technical inspection.

A repeated technical inspection of the motor vehicle and trailers to it shall be carried out at the technical inspection center where the first compulsory technical inspection was carried out, or at another technical inspection center.

At repeated technical inspection of the motor vehicle and trailers to it in the technical inspection center where the first compulsory technical inspection was carried out, the technical inspection shall be carried out only for those items that did not meet the established criteria and were indicated in the diagnostic map of the technical inspection. In this case, payment shall charge only for checking those items that checked again.

The maximum period for the presentation of a motor vehicle and trailers to it for a repeated compulsory technical inspection after the detection of faults during the compulsory technical inspection shall ten calendar days.

10. The owner of a motor vehicle and trailers to it independently determines the place of fulfillment and the executor of work to eliminate the identified faults and conditions under which the operation of a motor vehicle and trailers to it shall be prohibited.

11. If, during the compulsory technical inspection, the technical inspection operator shall not detect technical faults of the motor vehicle or if such faults shall detected, but the details on them was not entered in the diagnostic map of the technical inspection, the technical inspection operator shall be obliged to compensate in full the harm caused to life, health or property of the owner of the motor vehicle or third parties due to such faults.

12. The reason for the operator's refusal to carry out a technical inspection shall be:

1) non presentation by the vehicle owner the certificate of state registration of vehicle;

2) non presentation by the owner of the vehicle;

3) presentation for compulsory technical inspection of the vehicle with the numbered units (chassis, body) replaced without agreement with the authorized body, which shall not correspond to the data of the certificate of state registration of the vehicle;

4) presentation to compulsory technical inspection of vehicles without state registration number plates.

13. Excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 25.11.2019 № 272-VI (shall be enforced ten calendar days after the date of its first official publication).

14. The operator of the unified information system for mandatory technical inspection of motor vehicles and their trailers provides:

reliability and protection of information contained in the unified information system for mandatory technical inspection of motor vehicles and their trailers;

the authorized body and the authorized body for transport and communications with access to the unified information system for mandatory technical inspection of motor vehicles and their trailers;

protection of personal data of owners of motor vehicles and their trailers.

Footnote. Article 88 as amended by Laws of the Republic of Kazakhstan dated 29.12.2014 № 269-V (shall be enforced from 01.01.2015); dated 29.03.2016 № 479-V (shall be enforced upon expiry of twenty one calendar days after its first official publication); dated 19.04.2019 № 249-VI (shall be enforced upon expiration of ten calendar days after the day of its first official publication); № 272-VI as of 25.11.2019 (shall be enforced ten calendar days after its first official publication); dated 30.12.2022 № 177-VII (shall be enforced ten calendar days after the date of its first official publication).

Article 89. Register of technical inspection operators

1. The authorized body in the field of transport and communications keeps a register of technical inspection operators and places it on its Internet resource.

The procedure for keeping the register of technical inspection operators shall be determined by the authorized body in the field of transport and communications.

The technical inspection operator shall carry out activities to conduct compulsory technical inspection of vehicles from the date of submission the notification to the authorized body in the field of transport and communications in accordance with the procedure established by the Law of the Republic of Kazakhstan on Permits and Notifications.

2. Requirements for operators of technical inspection to carry out activities to conduct compulsory technical inspection of vehicles shall be:

1) state registration as a legal entity - for a legal entity;

2) registration as an individual entrepreneur - for an individual entrepreneur;

3) immovable property on the right of ownership or possession and use - in the case of opening a fixed line of technical inspection;

4) availability of test equipment and measuring instruments.

Footnote. Article 89 is in the wording of the Law of the Republic of Kazakhstan dated 29.03.2016 № 479-V (shall be enforced upon expiry of twenty one calendar days after its first official publication).

Article 90. International certificate of technical inspection

Footnote. Article 90 is excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 29.03.2016 № 479-V (shall be enforced upon expiry of twenty one calendar days after its first official publication).

Article 91. Rights and duties of technical inspection operators

1. Technical inspection operators shall be obliged to:

1) ensure compliance of the production premises and the territory of technical inspection centers with the requirements, established by national standards;

2) allow for compulsory technical inspection of employees whose qualifications meet the qualification requirements established by the legislation of the Republic of Kazakhstan;

3) comply with the requirements established by the legislation of the Republic of Kazakhstan in the course of executing work during the compulsory technical inspection;

4) at the request of the owners of vehicles to report other information relating to the work executed during the compulsory technical inspection of motor vehicles and trailers to it;

5) keep records of information on the technical condition of the inspected motor vehicles and trailers to it in electronic form;

6) inform the internal affairs bodies of the facts of replacing the numbered units (engine, chassis, body) that do not comply with this certificate of state registration of the vehicle, presentation to technical inspection of vehicles of stateless registration license number plates or with signs not corresponding to those specified in the certificate of state registration of the transport facilities;

7) present information to the unified information system of compulsory technical inspection of motor vehicles and trailers to it following the results of the compulsory technical inspection;

8) within five calendar days, notify the authorized body in the field of transport and communications about changing the location of the technical inspection center;

9) draw up a departure schedule for a mandatory technical inspection within the region of operation;

10) comply with other requirements established by the legislation of the Republic of Kazakhstan.

2. Operators of technical inspection shall be prohibited to:

1) carry out compulsory technical inspection of vehicles with the number plates (chassis, body) replaced without approval by the authorized body, which shall not correspond to the data of the certificate of state registration of the vehicle, as well as converted in violation of the established requirements, without state registration number plates;

2) unreasonably refuse for passing the compulsory technical inspection;

3) change the conditions for passing the compulsory technical inspection due to the violation of the period of compulsory technical inspection;

4) demand from the vehicle owner due to the compulsory technical inspection additional remuneration.

Footnote. Article 91 as amended by Laws of the Republic of Kazakhstan dated 29.12.2014 № 269-V (shall be enforced from 01.01.2015); dated 05.10.2018 № 184-IV (shall be enforced upon expiry of six months after its first official publication); № 272-VI as of 25.11.2019 (shall be enforced ten calendar days after its first official publication).

Article 92. State control over compliance with the procedure for organizing and conducting compulsory technical inspection

State control over compliance with the procedure for organizing and conducting mandatory technical inspection of motor vehicles and trailers by technical inspection operators shall be carried out in the form of inspection and preventive control with a visit to the subject (object) of control in accordance with the Entrepreneurial Code of the Republic of Kazakhstan.

Footnote. Article 92 is in the wording of the Law of the Republic of Kazakhstan dated 24.05.2018 № 156-VI (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after the date of its first official publication); as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 06.04.2024 № 71-VIII (shall be enforced upon expiry of sixty calendar days after the date of its first official publication).

Chapter 14. CONCLUDING PROVISIONS

Article 93. Responsibility for violation of the legislation of the Republic of Kazakhstan on road traffic

Persons guilty of violating legislation in the field of road traffic shall take responsibility in accordance with the laws of the Republic of Kazakhstan.

Article 94. Responsibility for harm by activities in the field of road traffic, which creates increased danger to others

1. The activities of individuals and legal entities in the field of road traffic refer to activities that create an increased danger to others (organizations that have risks in the field of road traffic, vehicle owners and others), and vehicles and roads are a source of increased danger.

2. Individuals and legal entities whose activities are associated with increased danger shall be obliged to compensate for harm caused by a source of increased danger in the manner established by the Civil Code of the Republic of Kazakhstan.

Article 95. The order of enforcement of this Law

1. This Law shall be enforced upon expiry of six months after its first official publication.

2. Declare to be no longer in force the Law of the Republic of Kazakhstan of July 15, 1996 "On Road Traffic Safety" (Gazette of the Parliament of the Republic of Kazakhstan, 1996, № 14, Article 273; 2001, № 24, Article 338; 2003, № 10, Article 54; № 12, Article 82; 2004, № 23, Article 142; 2005, № 7-8, Article 23; 2006, № 1, Article 5; № 24 , Article 148; 2007, № 2, Article 18; 2008, № 13-14, Article 54; № 23, Article 114; 2009, № 23, Article 100; 2010 , № 24, Article 146; 2011, № 1, Article 7, № 2, Article 25; № 11, Article 102; № 12, Article 111; 2012, № 8, Article 64 ; № 15, Article 97, № 21-22, Article 124; 2013, № 1, Article 3; № 9, Article 51; № 14, Articles 72, 75; № 16, Article 83 ; 2014, № 1, Article 4).

The President of the Republic of Kazakhstan

N. NAZARBAYEV

Жол жүрісі туралы

1-тарау. ЖАЛПЫ ЕРЕЖЕЛЕР

2-тарау. ЖОЛ ЖҮРІСІ САЛАСЫНДАҒЫ МЕМЛЕКЕТТІК БАСҚАРУ ЖӘНЕ САЯСАТ

4-тарау. ЖОЛ ЖҮРІСІ САЛАСЫНДАҒЫ ТӘУЕКЕЛДЕРДІ БАСҚАРУ ЖҮЙЕСІ МЕН МЕМЛЕКЕТТІК БАҚЫЛАУ

5-тарау. ЖОЛ ЖҮРІСІ ҚАУІПСІЗДІГІН ҚАМТАМАСЫЗ ЕТУГЕ ЖӘНЕ ЖОЛ-КӨЛІК ОҚИҒАЛАРЫНЫҢ ЗАРДАПТАРЫН ЖОЮҒА БАҒЫТТАЛҒАН ҚЫЗМЕТТІ БАСҚАРУ

6-тарау. ЖОЛДАРДЫҢ ҚАУІПСІЗДІГІН ЖӘНЕ ОЛАРДЫҢ ӨТКІЗУ ҚАБІЛЕТІН
ҚАМТАМАСЫЗ ЕТУГЕ БАҒЫТТАЛҒАН ҚЫЗМЕТТІ БАСҚАРУ

7-тарау. КӨЛІК ҚҰРАЛДАРЫНЫҢ ҚАУІПСІЗДІГІН ҚАМТАМАСЫЗ ЕТУГЕ
БАҒЫТТАЛҒАН ҚЫЗМЕТТІ БАСҚАРУ

8-тарау. ЖОЛ ЖҮРІСІНЕ ҚАТЫСУШЫЛАРДЫҢ ҚҰҚЫҚТАРЫ МЕН МІНДЕТТЕРІ

9-тарау. ТІРЕК-ҚИМЫЛ АППАРАТЫ БҰЗЫЛҒАН АДАМДАРДЫҢ ЖОЛ ЖҮРІСІН ҚАМТАМАСЫЗ ЕТУ

10-тарау. ЖОЛ ЖҮРІСІНЕ ҚАТЫСУҒА РҰҚСАТ БЕРУ

11-тарау. АДАМДАРҒА КӨЛІК ҚҰРАЛДАРЫН БАСҚАРУҒА РҰҚСАТ БЕРУ

12-тарау. КӨЛІК ҚҰРАЛДАРЫ ЖҮРГІЗУШІЛЕРІН ДАЯРЛАУ

13-тарау. МІНДЕТТІ ТЕХНИКАЛЫҚ ҚАРАП ТЕКСЕРУ

14-тарау. ҚОРЫТЫНДЫ ЕРЕЖЕЛЕР

On the road traffic

Chapter 1. GENERAL CONSIDERATIONS

Chapter 2. State administration and policy in the field of road traffic

Chapter 3. COMPETENCE of the GOVERNMENT of the REPUBLIC OF KAZAKHSTAN, the CENTRAL AND LOCAL REPRESENTATIVE AND EXECUTIVE BODIES IN THE FIELD OF ROAD TRAFFIC AND ENSURING ITS SAFETY

Chapter 4. RISK MANAGEMENT SYSTEM AND STATE CONTROL IN THE FIELD OF ROAD TRAFFIC

Chapter 5. MANAGEMENT of the ACTIVITY AIMED AT PROVIDING TRAFFIC SAFETY AND ELIMINATION OF CONSEQUENCES of ROAD ACCIDENTS

Chapter 6. MANAGEMENT of the ACTIVITY AIMED AT PROVIDING SAFETY OF ROADS AND THEIR CAPACITY

Chapter 7. MANAGEMENT of the ACTIVITY DIRECTED ON SAFETY OF VEHICLES

Chapter 9. ENSURANCE OF TRAFFIC OF PEOPLE
WITH MUSCLE-SKELETON DISORDER

Chapter 10. ADMISSION TO PARTICIPATION IN ROAD TRAFFIC

Chapter 11. ADMISSION OF PERSONS TO DRIVE VEHICLES

Chapter 12. TRAININGTHE DRIVERS OF VEHICLES

Chapter 13. COMPULSORY TECHNICAL INSPECTION

Chapter 14. CONCLUDING PROVISIONS

Жол жүрісі туралы

1-тарау. ЖАЛПЫ ЕРЕЖЕЛЕР

2-тарау. ЖОЛ ЖҮРІСІ САЛАСЫНДАҒЫ МЕМЛЕКЕТТІК БАСҚАРУ ЖӘНЕ САЯСАТ

4-тарау. ЖОЛ ЖҮРІСІ САЛАСЫНДАҒЫ ТӘУЕКЕЛДЕРДІ БАСҚАРУ ЖҮЙЕСІ МЕН МЕМЛЕКЕТТІК БАҚЫЛАУ

5-тарау. ЖОЛ ЖҮРІСІ ҚАУІПСІЗДІГІН ҚАМТАМАСЫЗ ЕТУГЕ ЖӘНЕ ЖОЛ-КӨЛІК ОҚИҒАЛАРЫНЫҢ ЗАРДАПТАРЫН ЖОЮҒА БАҒЫТТАЛҒАН ҚЫЗМЕТТІ БАСҚАРУ

6-тарау. ЖОЛДАРДЫҢ ҚАУІПСІЗДІГІН ЖӘНЕ ОЛАРДЫҢ ӨТКІЗУ ҚАБІЛЕТІНҚАМТАМАСЫЗ ЕТУГЕ БАҒЫТТАЛҒАН ҚЫЗМЕТТІ БАСҚАРУ

7-тарау. КӨЛІК ҚҰРАЛДАРЫНЫҢ ҚАУІПСІЗДІГІН ҚАМТАМАСЫЗ ЕТУГЕБАҒЫТТАЛҒАН ҚЫЗМЕТТІ БАСҚАРУ

8-тарау. ЖОЛ ЖҮРІСІНЕ ҚАТЫСУШЫЛАРДЫҢ ҚҰҚЫҚТАРЫ МЕН МІНДЕТТЕРІ

9-тарау. ТІРЕК-ҚИМЫЛ АППАРАТЫ БҰЗЫЛҒАН АДАМДАРДЫҢ ЖОЛ ЖҮРІСІН ҚАМТАМАСЫЗ ЕТУ

10-тарау. ЖОЛ ЖҮРІСІНЕ ҚАТЫСУҒА РҰҚСАТ БЕРУ

11-тарау. АДАМДАРҒА КӨЛІК ҚҰРАЛДАРЫН БАСҚАРУҒА РҰҚСАТ БЕРУ

12-тарау. КӨЛІК ҚҰРАЛДАРЫ ЖҮРГІЗУШІЛЕРІН ДАЯРЛАУ

13-тарау. МІНДЕТТІ ТЕХНИКАЛЫҚ ҚАРАП ТЕКСЕРУ

14-тарау. ҚОРЫТЫНДЫ ЕРЕЖЕЛЕР

On the road traffic

Chapter 1. GENERAL CONSIDERATIONS

Chapter 2. State administration and policy in the field of road traffic

Chapter 3. COMPETENCE of the GOVERNMENT of the REPUBLIC OF KAZAKHSTAN, the CENTRAL AND LOCAL REPRESENTATIVE AND EXECUTIVE BODIES IN THE FIELD OF ROAD TRAFFIC AND ENSURING ITS SAFETY

Chapter 4. RISK MANAGEMENT SYSTEM AND STATE CONTROL IN THE FIELD OF ROAD TRAFFIC

Chapter 5. MANAGEMENT of the ACTIVITY AIMED AT PROVIDING TRAFFIC SAFETY AND ELIMINATION OF CONSEQUENCES of ROAD ACCIDENTS

Chapter 6. MANAGEMENT of the ACTIVITY AIMED AT PROVIDING SAFETY OF ROADS AND THEIR CAPACITY

Chapter 7. MANAGEMENT of the ACTIVITY DIRECTED ON SAFETY OF VEHICLES

Chapter 9. ENSURANCE OF TRAFFIC OF PEOPLEWITH MUSCLE-SKELETON DISORDER

Chapter 10. ADMISSION TO PARTICIPATION IN ROAD TRAFFIC

Chapter 11. ADMISSION OF PERSONS TO DRIVE VEHICLES

Chapter 12. TRAININGTHE DRIVERS OF VEHICLES

Chapter 13. COMPULSORY TECHNICAL INSPECTION

Chapter 14. CONCLUDING PROVISIONS

6-тарау. ЖОЛДАРДЫҢ ҚАУІПСІЗДІГІН ЖӘНЕ ОЛАРДЫҢ ӨТКІЗУ ҚАБІЛЕТІН
ҚАМТАМАСЫЗ ЕТУГЕ БАҒЫТТАЛҒАН ҚЫЗМЕТТІ БАСҚАРУ

7-тарау. КӨЛІК ҚҰРАЛДАРЫНЫҢ ҚАУІПСІЗДІГІН ҚАМТАМАСЫЗ ЕТУГЕ
БАҒЫТТАЛҒАН ҚЫЗМЕТТІ БАСҚАРУ

Chapter 9. ENSURANCE OF TRAFFIC OF PEOPLE
WITH MUSCLE-SKELETON DISORDER