ИПС "Әділет"

Ескерту. Күші жойылды - ҚР 2011.03.01 N 413-IV (алғашқы ресми жарияланған күнінен бастап қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

МАЗМҰНЫ

Ескерту. Қазақстан Республикасының 1999 жылғы 04 қарашадағы N 472 Заңымен енгізілген өзгерістер 2000 жылғы 1 қаңтардан бастап қолданысқа енгізіледі.
Ескерту. Акттің нысаны өзгерді, бүкiл мәтiн бойынша "Жарлықпен", "Жарлығымен", "Жарлықтың", "Жарлық", "Жарлықта" деген сөздер "Заңмен", "Заңымен", "Заңның", "Заң", "Заңда" деген сөздермен ауыстырылды - ҚР 2004.06.11 N 561 Заңымен.

1-Тарау. Жалпы ережелер

1-бап. Мемлекеттiк кәсiпорындар

1. Мемлекеттiк кәсiпорындарға:

1) шаруашылық жүргiзу құқығына негiзделген кәсiпорындар;

2) жедел басқару құқығына негiзделген (қазыналық кәсiпорын) кәсiпорындар жатады.

2. Мемлекеттiк меншiктiң түрлерiне қарай кәсiпорындар:

1) республика меншiгiндегi кәсiпорындар - республикалық мемлекеттiк кәсiпорындар;

2) коммуналдық меншiктегi кәсiпорындар - коммуналдық мемлекеттiк кәсiпорындар болып бөлiнедi.

3. Басқа мемлекеттiк кәсiпорын құрған мемлекеттiк кәсiпорын еншiлес мемлекеттiк кәсiпорын болып табылады.
4. (алып тасталды)

      5. Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкi құратын кәсiпорындар Республикалық мемлекеттiк кәсiпорындар болып табылады.
      Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкi кәсiпорындарының қызметiн құру, реттеу және тоқтату тәртiбi Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкiнiң нормативтiк құқықтық актiлерiмен белгiленген ерекшелiктерiн ескере отырып, осы Заңмен белгiленедi.
      Ескерту. 1-бапқа өзгерту енгізілді - ҚР 1997.07.11 N 154, 2004.06.11 N 561 Заңдарымен.

2-бап. Мемлекеттiк кәсiпорындардың мiндет-мақсаты

1. Мемлекеттiк кәсiпорындар қызметiнiң негiзгi мiндет-мақсаты қоғам мен мемлекеттiң қажетiне қарай айқындалатын мынадай әлеуметтiк-экономикалық мiндеттердi шешу болып табылады:

1) мемлекеттiң қорғаныс қабiлетiн материалдық жағынан қамтамасыз ету және қоғам мүддесiн қорғау;

2) экономиканың жеке меншiк секторы қамтымаған немесе жеткiлiксiз қамтыған қоғамдық өндiрiстiң буындары мен салаларында бiрiншi қажеттiлiктегi тауарларды өндiру (жұмыстар атқару, қызметтер көрсету);

3) мемлекеттiк монополияға жатқызылған немесе бақылау және қадағалау функцияларын қоспағанда, мемлекеттiң функциясы болып табылатын салалардағы қызметтi жүзеге асыру.

      2. Республикалық мемлекеттiк кәсiпорындардың атаулы тiзбесiн Қазақстан Республикасының Үкiметi бекiтедi.
      Коммуналдық мемлекеттiк кәсiпорындардың атаулы тiзбесiн тиiстi жергiлiктi атқарушы органдар бекiтедi.
      Ескерту. 2-бапқа өзгерту енгізілді - ҚР Президентiнiң 1995.12.23 N 2722 заң күші бар жарлығымен, 2001.05.04 N 185, 2002.05.21 N 323 Заңдарымен.

     3-бап. Мемлекеттiк кәсiпорындарға қатысты мемлекеттiк
             басқару және мемлекеттiк меншiк құқығын жүзеге
             асыру

1. Республикалық мемлекеттiк кәсiпорындарға қатысты республикалық меншiк құқығы субъектiсiнiң функцияларын республикалық мемлекеттiк меншiкке билiк етуге Қазақстан Республикасының Yкiметi уәкiлеттiк берген мемлекеттiк орган, сондай-ақ Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкi (бұдан әрi - уәкiлеттi орган) орындайды.
Министрлiктер, агенттiктер, ведомстволар және Қазақстан Республикасының Yкiметi уәкiлеттiк берген өзге де мемлекеттiк органдар, сондай-ақ Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкi республикалық мемлекеттiк кәсiпорындарды мемлекеттік басқару органдары (бұдан әрi - мемлекеттік басқару органдары) болып табылады.

      2. Коммуналдық меншiк құқығы субъектiсiнiң коммуналдық мемлекеттiк кәсiпорындарға қатысты функцияларын тиiсті әкімшілік-аумақтық бөліністің әкiмияты (бұдан әрi - уәкілетті орган) жүзеге асырады.
      Тиiстi әкiмшiлiк-аумақтық бөліністің әкiмияты не жергiлiктi бюджеттен қаржыландырылатын, әкiм уәкiлеттік берген атқарушы орган (бұдан әрi - мемлекеттiк басқару органы) коммуналдық мемлекеттiк кәсiпорындарды мемлекеттiк басқару органы болып табылады.
      Ескерту. 3-бапқа өзгерту енгізілді - ҚР Президентiнiң 1995.12.23 N 2722 заң күші бар жарлығымен, ҚР 1997.07.11 N 154, 2002.05.21 N 323 Заңдарымен.

4-бап. Мемлекеттiк кәсiпорынды құру

1. Республикалық мемлекеттiк кәсiпорын Қазақстан Республикасы Үкiметiнiң немесе Ұлттық Банктiң шешiмi бойынша, коммуналдық мемлекеттiк кәсiпорын - Қазақстан Республикасы Үкiмет белгiлеген тәртiппен жергiлiктi атқарушы органның шешiмi бойынша құрылады.

2. Мемлекеттiк кәсiпорынның құрылтайшысы уәкiлдi орган болады.

3. Шаруашылық жүргiзу құқығындағы кәсiпорынды құруға, егер ол өзiнiң мiндет-мақсаты бойынша осы Заңның 18-бабында айтылған талаптарға сай келген жағдайда жол берiледi.
Қазыналық кәсiпорынды құруға, егер ол өзiнiң мiндет-мақсаты бойынша осы Заңның 32-бабында айтылған талаптарға сай келген жағдайда жол берiледi.

4. Қызметін Қазақстан Республикасының аумағында жүзеге асыратын мемлекеттік кәсіпорындарды Қазақстан Республикасының заңдарына сәйкес құру монополияға қарсы органның алдын ала келісімімен жүзеге асырылады.
Ескерту. 4-бапқа өзгерту енгізілді - ҚР 1997.07.11 N 154, 2002.05.21 N 323, 2008.12.25 N 113-IV (2009 жылғы 1 қаңтардан бастап қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

5-бап. Мемлекеттiк кәсiпорындарды тiркеу және
қайта тiркеу

1. Мемлекеттiк кәсiпорын өзi мемлекеттiк тiркеуден өткен кезден бастап құрылған деп саналады және заңды тұлғаның құқығына ие болады.
Мемлекеттiк кәсiпорындарды тiркеу заңды тұлғаларды мемлекеттiк тiркеу үшiн белгiленген тәртiппен жүзеге асырылады.

2. Бұл заңды тұлғаларды мемлекеттiк тiркеу және қайта тiркеу туралы заң актiлерiнде көзделген жағдайда мемлекеттiк кәсiпорын қайта тiркеуге жатқызылады.

6-бап. Мемлекеттiк кәсiпорынның жарғысы

1. Жарғы мемлекеттiк кәсiпорынның құрылтайшы құжаты болып табылады.
Мемлекеттiк кәсiпорынның жарғысын мемлекеттік басқару органының ұсынуы бойынша оның құрылтайшысы (уәкiлеттi органы) бекiтедi.

2. Мемлекеттiк кәсiпорынның жарғысында: кәсiпорынның түрi, оның фирмалық атауы, құрылтайшысы (уәкiлеттi органы) туралы мәлiмет, кәсiпорынның тұрған жерi, оның қызметiнiң мәнi мен мақсаты, басшының өкiлеттiгi, жұмыс режимi, кәсiпорын мүлкiнiң құралуы мен табысты бөлу тәртiбi, кәсiпорынды қайта ұйымдастыру мен оның қызметiн тоқтату шарттары болуы тиiс. Жарғыда сондай-ақ кәсiпорын мен құрылтайшы (уәкiлеттi орган), кәсiпорынның әкiмшiлiгi мен оның еңбек ұжымы арасындағы өзара қарым-қатынастары айқындалады. Жарғыда заңдарға қайшы келмейтiн басқа да ережелер болуы мүмкiн.
Ескерту. 6-бапқа өзгерту енгізілді - ҚР 2002.05.21 N 323 Заңымен.

7-бап. Мемлекеттiк кәсiпорынның фирмалық атауы

1. Мемлекеттiк кәсiпорынның фирмалық атауында мүлiк иесi мемлекеттiк меншiктiң қай түрiне (республикалық немесе коммуналдық) жататыны және ведомстволық бағыныстылығы көрсетiлуi керек.
Жедел басқару құқығындағы кәсiпорынның фирмалық атауында оның қазыналық болып табылатындығы көрсетiлуi тиiс.

2. Мемлекеттiк кәсiпорынның Қазақстан Республикасының Мемлекеттiк елтаңбасы бейнеленген және фирмалық атауы бар мөрi болады.

8-бап. Мемлекеттiк кәсiпорын қызметiнiң мәнi мен
мақсаты

1. Мемлекеттiк кәсiпорын қызметiнiң мәнi мен мақсатын, мемлекеттiк басқару органының ұсынуы бойынша, оның құрылтайшысы (уәкiлеттi органы) айқындайды, бұл кәсiпорынның жарғысында бекiтiледi және шаруашылық жүргiзу құқығындағы кәсiпорындарға қатысты бөлiгiнде - осы Заңның 18-бабының талаптарына, ал қазыналық кәсiпорындарға қатысты бөлiгiнде - осы Заңның 32-бабының талаптарына сәйкес келуi керек.
Мемлекеттік кәсіпорындарға мемлекеттік бақылау және қадағалау функцияларын беруге жол берілмейді.

2. Мемлекеттік кәсіпорынға өз Жарғысында көрсетілген қызметінің нысанасы мен мақсатына сай келмейтін қызметті жүзеге асыруына, сондай-ақ мәмілелерді жасауына тыйым салынады.

      3. Кәсiпорынның жарғысында айқындалған, қызмет мақсатына қайшы жасаған мәмiлесi заңдарда белгiленген тәртiппен оның құрылтайшысының (уәкiлдi органының) талабы бойынша күшi жоқ деп танылуы мүмкiн.
      Кәсiпорын басшысының кәсiпорынның қызметiнде жарғыдан тыс iс-әрекет жасауы еңбек мiндеттерiн бұзған болып табылады және белгiленген ретпен тәртiптiк жауапкершiлiкке тарту шараларын қолдануға апарып соғады.
      Ескерту. 8-бапқа өзгерту енгізілді - ҚР 1999.10.04 N 469, 2001.05.04 N 185, 2002.05.21 N 323 Заңымен.

9-бап. Мемлекеттiк кәсiпорынды басқару

1. Кәсiпорынды мемлекеттiк басқару органының мыналарға:

1) мемлекеттiк кәсiпорын қызметiнiң басым бағыттарын айқындауға;

2) мемлекеттiк кәсiпорынның қаржы-шаруашылық қызметiнiң жоспарын, оның iшiнде жоспарлы қаржылық көрсеткiштерiн, оларды берудiң мерзiмдiлiгi мен тәртiбiн қарауға және бекiтуге;

3) уәкілетті органға тиiстi есептi ол белгілеген мерзiмде табыс ете отырып, мемлекеттiк кәсiпорынның қаржы-шаруашылық қызметiнiң жоспарлы көрсеткiштерiнiң орындалуын бақылауға және талдауға; V032250

4) Қазақстан Республикасының Президентi қызметке тағайындайтын және қызметтен босататын жекелеген мемлекеттiк бiлiм беру кәсiпорындарының бiрiншi басшыларын қоспағанда, Қазақстан Республикасының Yкiметi белгiлейтiн тәртiппен басшыны тағайындауға және оны аттестаттаудан өткiзуге;

5) мемлекеттiк кәсiпорын мүлкiнiң мақсатқа сай пайдаланылуын және сақталуын бақылауды жүзеге асыруға;

6) осы Заңмен және Қазақстан Республикасының өзге де нормативтiк құқықтық актiлерімен өзінің құзыретiне жатқызылған басқа да мәселелер бойынша шешiмдер қабылдауға өкілеттіктері болады.

2. Заңды тұлға ретiнде кәсiпорынның органы мемлекеттiк басқару органына есеп беретiн кәсiпорынның басшысы болып табылады.

3. Мемлекеттік басқару органы кәсіпорынның басшысымен қатынасты Қазақстан Республикасының еңбек заңнамасына сәйкес еңбек шартын жасасу арқылы ресімдейді.
Еңбек шартында, Қазақстан Республикасының еңбек заңнамасында белгіленген талаптардан басқа, кәсіпорын басшысының таза табыстың белгіленген бөлігін бюджетке уақтылы аудармағаны және қаржы-шаруашылық есептілігі туралы мәліметтерді уақтылы табыс етпегені үшін жауапкершілігі айқындалады.

4. Кәсiпорын басшысы меншiк иесiнiң (уәкiлеттi органның) және мемлекеттiк басқару органының алдында кәсiпорындағы iстiң жай- күйі үшін тiкелей жауапты болады.

5. Кәсiпорын басшысы жеке дара басшылық жасау принциптерi бойынша iс-қимыл жасайды және кәсiпорынның барлық мәселелерiн осы Заң мен кәсiпорын жарғысы белгiлеген құзыретiне сәйкес дербес шешедi.

6. Басшы кәсiпорын атынан сенiмхатсыз iс-қимыл жасайды, барлық органдарда кәсiпорынның мүддесiн бiлдiредi, осы Заңмен белгiленген шектерде кәсiпорынның мүлкiне өкiмдiк етедi, шарттар жасайды, сенiмхат бередi, банкiлiк есеп-шоттарын ашады және өзге де мәмiлелер жасайды, барлық қызметкерлер үшiн мiндеттi бұйрықтар шығарады және нұсқаулар бередi.

7. Басшы өз құзыретi шегiнде және еңбек заңдарына сәйкес қызметкерді кәсіпорынға жұмысқа қабылдайды және онымен еңбек шартын бұзады, көтермелеу шараларын қолданады және оларды жазаға тартады.
Басшының ұсынысы бойынша мемлекеттiк басқару органы лауазымға тағайындайтын немесе лауазымнан босататын кәсiпорын қызметкерлерiнiң номенклатурасы кәсiпорынның жарғысында белгiленедi.

      8. Басшының орынбасарларын кәсiпорын басшының ұсынысы бойынша мемлекеттiк басқару органы қызметке тағайындайды және қызметтен босатады.
      Басшының орынбасарларының және кәсiпорынның басқа да басшы қызметкерлерiнiң құзыретiн басшы белгiлейдi.
      Басшының орынбасарлары өздерiнiң құзыретi шегiнде кәсiпорынның атынан iс-қимыл жасайды, оны мемлекеттiк органдарға және басқа кәсiпорындарға танытып бiлдiредi, шаруашылық операцияларын және сенiмхатсыз шарттар жасап, сондай-ақ кәсiпорын қызметкерiне сенiмхат бере алады.
      Ескерту. 9-бапқа өзгерту енгізілді - ҚР 2002.05.21 N 323, 2004.06.11 N 561, 2006.07.04 N 150, 2007.05.15 N 253 Заңдарымен.

10-бап. Мемлекеттiк кәсiпорынның мүлкi

1. Кәсiпорынның мүлкiн құны кәсiпорынның дербес балансында көрсетiлетiн кәсiпорынның барлық активтерi құрайды.

2. Мемлекеттiк кәсiпорынның мүлкi бөлiнбейдi және оны салымдар (үлестер, пайлар) бойынша, соның iшiнде кәсiпорын қызметкерлерiнiң арасында бөлуге болмайды.

3. Мемлекеттiк кәсiпорынның мүлкi:
1) оған меншiк иесi берген мүлiктiң;

2) өз қызметiнiң нәтижесiнде сатып алынған мүлiктiң (ақшалай табыстарды қосқанда);

3) заңдармен тыйым салынбаған өзге де қаражат негiздерiнiң есебiнен қалыптастырылады.

4. Мемлекеттiк кәсiпорындардың негiзгi құралдарға жататын, шаруашылық жүргiзу немесе жедел басқару құқығында бекiтiлген мүлiкке, сондай-ақ оларға тиесiлi акцияларға қатысты сатуға және сыйға беру мәмiлелерiн жасасуға құқығы жоқ.

5. Шаруашылық жүргiзу немесе жедел басқару құқығындағы мүлiктi алып қою туралы шешiмде уәкiлеттi орган мемлекеттiк кәсiпорынға кейіннен мүлiктi баланстан шығара отырып, оны өзге тұлғаға бергенге дейін ұстаудың және сақталуын қамтамасыз етудің мерзімдерiн белгiлеуге құқылы.
Ескерту. 10-бапқа өзгертулер енгізілді - ҚР 2002.05.21 N 323, 2007.02.28 N 235 (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-баптан қараңыз) Заңдарымен.

      11-бап. Мемлекеттiк меншiк түрi не ведомстволық
              бағыныстылығы ауысқан кезде кәсiпорынның
              мүлiктiк құқықтарының сақтаулы

Заңдарда белгiленген тәртiппен мемлекеттiк кәсiпорынды республикалық иелiктен коммуналдық иелiкке бергенде немесе керiсiнше iстегенде, не мемлекеттiк басқарудың бiр органының бағынысынан басқа бiр органның бағынысына берген кезде ондай кәсiпорын өзiне тиiстi мүлiкке шаруашылық жүргiзу құқығын (жедел басқару құқығын) сақтап қалады.

12-бап. Мүлiктiк кешен ретiндегi мемлекеттiк кәсiпорын

1. Мемлекеттiк кәсiпорын тұтас алғанда мүлiк кешенi ретiнде жылжымайтын мүлiк болып танылады және мемлекеттiк меншiк құқығының объектiсi болып табылады.

2. Мүлiктiк меншiк ретiнде кәсiпорынның құрамына оның қызмет етуiне арналған мүлiктiң барлық түрлерi, оның iшiнде үйлер, ғимараттар, жабдықтар, құрал-саймандар, шикiзат, өнiмдер, жер учаскесiне құқығы, талап ету құқықтары, борыштар, сондай-ақ оның қызметiн дараландыратын белгiлерге құқықтар (фирмалық атауы, тауар белгiлерi) және басқа да айрықша құқықтар енедi.

3. Республикалық мемлекеттiк кәсiпорын жөнiнде ол бiртұтас мүлiктiк кешен ретiнде болғанда мәмiлелер (кепiлге беру, жалдау және басқалары) жасауы - Қазақстан Республикасы Үкiметiнiң шешiмi бойынша, ал коммуналдық кәсiпорын жөнiнде - жергiлiктi атқарушы органның шешiмi бойынша жүзеге асырылады.
Ескерту. 12-бапқа өзгерту енгізілді - ҚР 2002.05.21 N 323 Заңымен.

13-бап. Мемлекеттiң тапсырысы

1. Мемлекеттiк кәсiпорын үшiн мемлекеттiң тапсырысын орындау мiндеттi болып табылады.
Егер бұл шарттар мемлекеттiң тапсырысында көзделген болса, кәсiпорынның тауарларды (жұмыстар атқаруды, қызметтер көрсетудi) сатып алушы немесе сатушы ретiнде шарттар жасаудан бас тартуға құқығы жоқ.

2. Мемлекеттiң тапсырысы, Қазақстан Республикасының Үкіметі айқындайтын ұсыну нысандары мен түрлер бойынша медициналық көмек көрсететін денсаулық сақтау ұйымдарын қоспағанда, кәсiпорынға мемлекеттiк басқару органы арқылы жеткiзiледi.

3. Мемлекеттiң тапсырысында қамтылмаған өнiмдердi (жұмыстар атқаруды, қызметтер көрсетудi) кәсiпорын өз бетiмен сатады.
Ескерту. 13-бапқа өзгерту енгізілді - ҚР 2002.05.21. N 323, 2009.12.02 N 212-IV (2009.12.05 бастап қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

14-бап. Заңсыз келген табыстарды кәсiпорыннан алып қою

Заңдарда тыйым салынған, оның жарғысында көзделмеген, қызметтi жүзеге асырудан кәсiпорынға түскен табыс, сондай-ақ сатылатын тауарлардың (жұмыстар атқарудың, қызметтер көрсетудiң) бағасын көтеру нәтижесiнде түскен табыс Қазақстан Республикасының заңдарында белгіленген тәртiппен республикалық немесе жергiлiктi бюджетке алып қойылады.
Ескерту. 14-бапқа өзгерту енгізілді - ҚР 2002.05.21 N 323 Заңымен.

15-бап. Мемлекеттiк органдардың заңсыз iс-әрекеттерiне
кәсiпорынның шағым жасауы

Кәсiпорын мемлекеттiк органдардың заңсыз iс-әрекеттерiне, оған қоса ол уәкiлдi органның кәсiпорын пайдасын алып қоюға, мүлiктi қайта бөлуге, мемлекеттiң тапсырысын беруге, кәсiпорын шығаратын тауарларға (жұмыстар атқаруға, қызметтер көрсетуге) баға қоюға байланысты жасаған, сондай-ақ кәсiпорынның құқығы бұзылатын басқадай iс-әрекеттерiне белгiленген тәртiп бойынша сотқа шағым жасауға құқылы.

16-бап. Мемлекеттiк кәсiпорынды қайта ұйымдастыру
және тарату

      1. Республикалық мемлекеттiк кәсiпорын Қазақстан Республикасы Үкiметiнiң шешiмiмен, ал коммуналдық кәсiпорын - жергiлiктi атқарушы органның шешiмiмен қайта ұйымдастырылады және таратылады.
      Кәсiпорын азаматтық заңдарда көзделген басқа негiздемелер бойынша да таратылуы мүмкiн.
      Кәсiпорынды қайта ұйымдастыру және таратуды, егер Қазақстан Республикасының заң актiлерiнде өзгеше белгiленбесе, уәкiлеттi органның келiсiмi бойынша мемлекеттік басқару органы жүзеге асырады.

      2. Таратылған кәсiпорынның кредит берушiлердiң талаптары қанағаттандырылғаннан кейiн қалған мүлкiн уәкiлдi орган қайта бөледi.
      Таратылған кәсiпорынның ақшасы осы кәсiпорынның кредит берушiлердiң талаптары қанағаттандырылғаннан кейiн қалатын мүлкiн сату нәтижесiнде түскен ақша қаражатымен қоса тиiстi бюджеттiң табысына есептеледi.
      Ескерту. 16-бапқа өзгерту енгізілді - ҚР 1997.07.11 N 154, 2002.05.21 N 323 Заңдарымен.

17-бап. Мемлекеттiк кәсiпорынды жекешелендiру

Мемлекеттiк кәсiпорын жекешелендiру туралы заңдарда белгiленген тәртiппен жекешелендiрiледi.

2-Тарау. Шаруашылық жүргiзу құқығындағы кәсiпорын

18-бап. Шаруашылық жүргiзу құқығындағы кәсiпорынның
мiндет-мақсаты

Шаруашылық жүргiзу құқығындағы мемлекеттiк кәсiпорын мынадай қызметтер аясында құрылуы (бұрын құрылғандарды iс-әрекет жасауы) мүмкiн:

1) қару-жарақты және оның оқ-дәрiсiн, қорғаныс құралдарын, әскеритехникасын, қосалқы бөлшектердi, санатталатын элементтер мен оның приборларын әзiрлеу, өндiру, жөндеу және сату; босатылған әскери-техникалық құралдарды қайта өңдеу және жою (құрту, ұқсату, көму);

2) уранды және басқа бөлшектенетiн материалдарды, сондай-ақ одан жасалатын бұйымдарды алу, өндiру, тасымалдау, қайта өңдеу, көму және сату; арнаулы қорғаныс құралдарын қолданбай-ақ пайдалануға болатын нормадан асатын мөлшерде радиоактивтi заттары бар өнiм шығару және сату;

3) дәрi-дәрмектер, дәрiлiк заттар мен емдеу препараттарын, медициналық жабдықтар мен құрал-сайман жасау және сату;
4) (алып тасталды - ҚР 2001.05.04 N 185 Заңымен).

5) энергиямен, жылумен, сумен жабдықтау, желiлiк көлiк, байланыс, коммуникация, коммуналдық және тұрғын үй шаруашылығы саласында, республикалық және жергiлiктi инфрақұрылымда тiршiлiкте қамтамасыз ететiн басқа жүйелерде өзiнiң табиғи монополия жағдай мен әлеуметтiк экономикалық маңыздылығы жағынан тiкелей мемлекеттiк басқаруын қажет ететiн шаруашылық қызметiн жүзеге асыру;

6) Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкiнiң өзiне жүктелген мiндеттерiн жүзеге асыруына жәрдемдесетiн және (немесе) қаржы рыногы инфрақұрылымының бiр бөлігі болып табылатын;

7) заңдарда қаржыландырудың арнайы тәртібі белгіленген мемлекеттік автомобиль жолдарының және басқа инфрақұрылым объектілерінің желісін ұстау мен дамыту;

8) почта байланысы мен телекоммуникация, жалпыреспубликалық және халықаралық байланыс желілерін пайдалану;

9) денсаулық сақтау, ветеринария, табиғатты қорғау, білім беру, әлеуметтік қорғау, ғылым, мәдениет, туризм және спорт саласындағы өндірістік-шаруашылық қызметті жүзеге асыру;

10) бұқаралық ақпарат құралдары, баспа және полиграфия қызметі саласындағы өндірістік-шаруашылық қызметті жүзеге асыру;

11) қылмыстық-атқару жүйесі саласындағы өндірістік қызметті жүзеге асыру;

12) жер кадастрларын, Қазақстан Pecпубликасының нормативтік құқықтық актiлерiнiң мемлекеттiк тiзiлiмiн жүргізуді қамтамасыз ететін қызметті жүзеге асыру;

13) Қазақстан Республикасының мемлекеттiк материалдық резервiн қалыптастыру және сақтау саласында шаруашылық қызметтi жүзеге асыру;

      14) ерекше қорғалатын табиғи аумақтарды, бірегей және сирек кездесетін ландшафтарды, тарихи-мәдени мұра объектілерін қорғау және пайдалану саласында шаруашылық қызметті жүзеге асыру.
      Мемлекеттiк органдардың қызметтiк ғимараттарын пайдалануды, оларға көлiк қызметiн көрсетудi және оларды жабдықтау функцияларын орындауды жүзеге асыру мақсатында шаруашылық жүргiзу құқығындағы мемлекеттiк кәсiпорындар құруға тыйым салынады.
      Ескерту. 18-бапқа өзгерту енгізілді - ҚР 1999.11.04 N 472, 2001.05.04 N 185, 2003.06.03 N 431, 2004.06.11 N 561, 2007.07.26 N 311, 2009.07.10 N 180-IV, 2009.07.24 N 190-IV (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-баптан қараңыз) Заңдарымен.

19-бап. Шаруашылық жүргiзу құқығындағы кәсiпорынның
мазмұны

Шаруашылық жүргiзу құқығы мүлiктi мемлекеттен меншiк иесi ретiнде алған және осы мүлiктi иелену, пайдалану және оған билiк ету құқықтарын Қазақстан Республикасының Азаматтық кодексiнде, осы Заңда және өзге де заң құжаттарында белгiленген шекте жүзеге асыратын мемлекеттiк кәсiпорынның заттық құқығы болып табылады. P021297

20-бап. Шаруашылық жүргiзу құқығының объектiсi

1. Егер заңдарда өзгеше көзделмесе, кез келген мүлiк шаруашылық жүргiзу құқығының объектiсi бола алады.

2. Кәсiпорынның қарамағында тек өзiнiң жарғылық мақсаттарында көзделген қызметтi қамтамасыз ету үшiн қажеттi, не осы қызметтiң өнiмi ретiнде алынған мүлiк қана бола алады.

21-бап. Кәсiпорынның жарғылық және резервтiк капиталдары

      1. Кәсiпорынның жарғылық капиталының мөлшерiн оның құрылтайшысы белгiлейдi, бiрақ оның мөлшерi кәсiпорынға берiлген мүлiктiң жалпы құнынан аспауы керек және кәсiпорынды мемлекеттiк тiркеуден өткiзген күннен бастап белгiленген айлық есептiк көрсеткiштiң 10.000 кем болмайды.
      Жарғылық капиталдың мөлшерi кәсiпорынның жарғысында көрсетiледi.
      Жарғылық капиталды меншiк иесi (құрылтайшы) кәсiпорынды мемлекеттiк тiркеуден өту қарсаңында толық құруға тиiс.

2. Жарғыда көрсетiлгендей кәсiпорын резерв капиталын қалыптастыруға мiндеттi және ол жарғылық капиталдың 10 процентiнен кем болмауы керек және резерв қорының белгiленген дәрежесiне жеткенге дейiн өз билігінде қалған таза кiрiстің кем дегенде 5 процентiн осы мақсатқа жұмсауы керек.
Резерв капиталының қаржысы тек қана шығынды жабуға, бюджет алдындағы мiндеттемелердi орындауға, мемлекеттiк кредиттердi өтеуге және кәсiпорынның басқадай қаражаты жеткiлiксiз болған жағдайда сыйақы (мүдде) өтем төлеуге жұмсалады.

3. Егер кәсiпкерлiк қызметтiң жекелеген түрлерi туралы заң актiлерiнде жарғылық және резервтiк капиталдардың өзге тәртiптерiн қалыптастыру мен мөлшерлерi белгiленген болса, онда кәсiпорындар оларды осы актiлерде көзделген мөлшерлерде құрады, бiрақ ол осы баптың 1-тармағында көрсетiлгеннен кем болмауы керек.
Ескерту. 21-бапқа өзгерту енгізілді - ҚР 1997.06.19 N 132, 1997.07.11 N 154, 2002.05.21 N 323, 2004.06.11 N 561 Заңымен.

22-бап. Шаруашылықты жүргiзу құқығына ие болу
және тоқтату

1. Мүлiктi құрылып қойған мемлекеттiк кәсiпорынға бекiту туралы меншiк иесi (уәкiлдi орган) шешiм қабылдаған мүлiкке қатысты шаруашылық жүргiзу құқығы, егер заңдарда немесе меншiк иесiнiң (уәкiлдiк органның) шешiмiнде өзгеше белгiленбесе, бұл кәсiпорында мүлiктi кәсiпорынның дербес балансына бекiтiп берген сәттен бастап пайда болады.

2. Шаруашылық жүргiзудегi мүлiктi пайдаланудың жемiсi, өнiмi мен кiрiсi, сондай-ақ кәсiпорын шарттар немесе өзге де негiздер бойынша алған мүлiк меншiк құқығына ие болуға арналған заң актiлерiнде белгiленген тәртiппен кәсiпорынның шаруашылық жүргiзуiне келiп түседi.

3. Мүлiкке шаруашылық жүргiзу құқығы меншiк құқығын тоқтатуға арналған заңдарда көзделген негiздер мен тәртiп бойынша, сондай-ақ меншiк иесiнiң (уәкiлдi органның) шешiмiмен кәсiпорыннан мүлiк заңды жолмен қайтарып алынған жағдайларда тоқтатылады.
Заңды жолмен қайтарып алу реттерiне, атап айтқанда:

1) кәсiпорынның жарғылық қызметiнiң мақсатына сай келмеген мүлiктi қайтарып алу (осы Заңның 20-бабының 2-тармағы);

2) артылып қалған, пайдаланылмайтын не өз мақсатында пайдаланылмайтын мүлiктi қайтарып алу жатады.

23-бап.
Ескерту. 23-бап алынып тасталды - ҚР 2002.05.21 N 323 Заңымен.

24-бап.
Ескерту. 24-бап алынып тасталды - ҚР 2002.05.21 N 323 Заңымен.

25-бап. Кәсiпорынның мүлiктiк құқықтарын жүзеге
асыру шарттары

1. Қызметiн шаруашылық жүргiзу құқығы негiзiнде жүзеге асыратын кәсiпорынның уәкілетті органның жазбаша келiсiмiнсiз:

1) өзіне тиесілі үйлерді, ғимараттарды, жабдықтарды және кәсіпорынның басқа да негізгі құралдарын иеліктен айыруға немесе өзге де әдiспен оларға билiк етуге (осы Заңның 10-бабында көзделген жағдайларды қоспағанда), ұзақ мерзімді (үш жылдан астам) жалға беруге, уақытша тегін пайдалануға беруге;

2) филиалдар, өкілдіктер мен еншiлес кәсiпорындар құруға жеке кәсiпкерлермен бiрге кәсiпорындар мен бiрлескен өндiрiстер құруға, оларға өзiнiң өндiрiстiк және ақшалай капиталын салуға;

2-1) өзіне тиесiлi акцияларға (осы Заңның 10-бабында көзделген жағдайларды қоспағанда), сондай-ақ дебиторлық берешекке билiк етуге;

2-2) үшiншi тұлғалардың мiндеттемелерi бойынша кепiлгерлiк немесе кепiлдiк беруге;

3) заемдар беруге құқы жоқ.

2. Егер меншiк иесi (уәкiлдi орган) өзгеше белгiлемесе, осы баптың 1-тармағында көрсетiлген мүлiкпен мәмiле жасаудан алынған ақшаны кәсiпорын өздiгiнен пайдаланады.

3. Егер заңдарда өзгеше көзделмесе, кәсiпорын өзiне шаруашылық жүргiзу құқығына бекiтiлiп берiлген негiзгi құралдарға жатпайтын жылжымалы мүлiкке дербес билiк етедi.
Ескерту. 25-бапқа өзгерту енгізілді - ҚР 1997.07.11 N 154, 2002.05.21 N 323 Заңымен.

26-бап. Кәсiпорын өндiрген тауарлардың бағасы

1. Кәсiпорын өндiрген тауарлардың (атқарылған жұмыстардың, көрсетiлген қызметтердiң) бағасы кәсiпорынның оларды өндiруге, атқаруға, көрсетуге кеткен шығынды толық өтеуге, оның жұмысын шығынсыз етуге және өз кiрiсi есебiнен қаржыландыруды қамтамасыз етуге тиiс.

      2. Мемлекеттiң тапсырысын орындау есебiне кәсiпорын өндiретiн және өткiзетiн тауарлардың (атқарылған жұмыстардың, көрсетiлген қызметтердiң) бағасын мемлекеттiк басқару органының келiсуi бойынша кәсiпорын, осы баптың 1-тармағында айтылған талаптарды ескере отырып белгiлейдi.
      Кәсiпорын мемлекеттiң тапсырысынан тыс өндiретiн және өткiзетiн тауарлардың (атқаратын жұмыстардың, көрсететiн қызметтердiң) бағасын кәсiпорын дербес белгiлейдi.
      3. (алып тасталды - ҚР 2007.07.27 N 316 Заңымен)
      Ескерту. 26-бапқа өзгерту енгізілді - ҚР 2002.05.21 N 323, 2006.07.07 N 174 (ресми жарияланған күнінен бастап күнтізбелік он күн өткеннен кейін қолданысқа енгізіледі), 2007.07.27 N 316 (ресми жарияланған күнінен бастап қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

27-бап. Кәсiпорынның қызметiн қаржыландыру

1. Кәсiпорын өз қызметiнен алған меншiктi табысы есебiнен ұсталады.
Мемлекеттiк кәсiпорынға қаражат заңдарда көзделген тәртiппен берiледi.

      2. Республикалық мемлекеттiк кәсіпорындардың (Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкiнiң мемлекеттік кәсіпорындарын қоспағанда) таза табысының бір бөлігін аудару нормативін мемлекеттік басқару органы Қазақстан Республикасы Қаржы министрлігінің келісімімен жоспарланған жылдың алдындағы жылдың 1 мамырына дейін белгілейді.
      Коммуналдық мемлекеттік кәсіпорындардың таза табысының бір бөлігін аудару нормативін мемлекеттік басқару органы жергілікті қаржы органдарының келісімімен жоспарланған жылдың алдындағы жылдың 1 мамырына дейін белгілейді.
      Мемлекеттік кәсіпорындардың таза табысының бір бөлігі белгiленген нормативтер бойынша Қазақстан Республикасының заңдарында белгiленген тәртiппен мемлекеттiк бюджетке есептелуге тиіс.
      Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкiнің республикалық мемлекеттiк кәсiпорындарының таза табысының бір бөлiгi өздері белгілейтін мерзiмде, мөлшерде және тәртiппен оның бюджетiне есептелуге тиіс.
      Ескерту. 27-бапқа өзгерту енгізілді - ҚР 2002.05.21 N 323 Заңымен.

28-бап. Кәсiпорын қызметкерлерiнiң еңбегiне ақы төлеу

1. Кәсіпорынның еңбекке ақы төлеу қорының мөлшерін жыл сайын мемлекеттік басқару органы белгілеп отырады.

      2. Еңбекке ақы төлеу нысандары, штат кестесiн лауазымдық жалақының мөлшерiн, сыйлық беру және өзге сыйақы жүйесiн белгiленген еңбекке ақы төлеу қорының шегiнде кәсiпорын дербес анықтайды.
      Кәсiпорын басшысының, оның орынбасарының, бас (аға) бухгалтерiнiң лауазымдық жалақысының мөлшерiн, оларға сыйлық беру және өзге де сыйақы жүйесiн мемлекеттiк басқару органы белгiлейдi.
      Ескерту. 28-бапқа өзгерту енгізілді - ҚР 2002.05.21 N 323 Заңымен.

29-бап.
Ескерту. 29-бап алынып тасталды - ҚР 2002.05.21 N 323 Заңымен.

30-бап. Кәсiпорынның жауапкершiлiгi

      Кәсiпорын өзiнiң мiндеттемелерi бойынша өзiне тиесiлi мүлiктiң бәрiмен жауап бередi.
      Кәсiпорын өз мүлкiн иеленушiнiң мiндеттемелерi бойынша жауап бермейдi.
      Құрылтайшының (уәкілетті органның) немесе мемлекеттік басқару органының iс-әрекетiнен банкротқа ұшырағаннан басқа жағдайда мемлекет кәсiпорынның мiндеттемелерi бойынша жауап бермейдi. Мұндай жағдайда мемлекет кредиторлардың талаптарын қанағаттандыруға кәсiпорынның қаржысы жетiспеген ретте оның мiндеттемелерi бойынша жауап бередi.
      Заң актiлерiнде кәсiпорынның мiндеттемелерi бойынша мемлекеттiң жауапкершiлiгiнiң өзге де жағдайлары белгiленуi мүмкiн.
      Ескерту. 30-бапқа өзгерту енгізілді - ҚР 2002.05.21 N 323 Заңымен.

3-Тарау. Қазыналық кәсiпорын

31-бап. Қазыналық кәсiпорын ұғымы

Жедел басқару құқығындағы мемлекеттiк мүлiкке ие кәсiпорын қазыналық болып табылады.

32-бап. Қазыналық кәсiпорынның мақсаты

Қазыналық кәсiпорындар заңдарда белгiленген тәртiппен:

1) төтенше және авариялық жағдайларда кен-құтқару және өзге де арнаулы жұмыстарды орындау, өрттен, су тасқынынан және басқа да табиғи зiлзаладан қорғау;
2)

3) қылмыстық-атқару жүйесі саласындағы өндірістік қызметті жүзеге асыру;

4) топографиялық-геодезиялық және картографиялық жұмыстар жүргiзу;

5) денсаулық сақтау, табиғатты қорғау, бiлiм беру, әлеуметтiк қорғау, ғылым, мәдениет және спорт саласында өндiрiстiк-шаруашылық қызметтi жүзеге асыру;

6) мемлекеттік органдардың қызметтiк ғимараттарын пайдалануды, оларға көлік қызметiн көрсетудi және оларды жабдықтау функцияларын орындауды жүзеге асыру;

7) кеме жүзетін жолдар мен гидротехникалық құрылыстарды (шлюздерді) күтіп-ұстау мен дамыту;

8) мемлекеттік монополияға жатқызылған салалардағы қызметті жүзеге асыру;

9) жылжымайтын мүлікті мемлекеттік техникалық есепке алу қызметін жүзеге асыру үшін құрылуы мүмкін.
Ескерту. 32-бапқа өзгерту енгізілді - ҚР 1999.11.04 N 472, 2001.05.04 N 185, 2004.06.11 N 561, 2007.07.26 N 311 Заңдарымен.

33-бап. Қазыналық кәсiпорынды жедел басқару
құқығының мазмұны

Жедел басқару құқығы қазыналық кәсiпорынның меншiк иесiнен алған және өз қызметiнiң мақсатына, меншiк иесiнiң тапсырмалары мен мүлiктiң мақсатына сәйкес осы Заң мен өзге де заң актiлерiнде белгiленген шекте сол мүлiктi иелену, пайдалану және оған билiк ету құқығын жүзеге асыратын заттық құқық болып табылады.

34-бап. Жедел басқару құқығының объектiсi

1. Егер осы Заңда және басқа заңдарда өзгеше көзделмесе, кез келген мүлiк жедел басқару құқығының объектiсi болуы мүмкiн.

2. Қазыналық кәсiпорын өзiнiң жарғылық қызметiн қамтамасыз ету үшiн қажеттi мүлiктi ғана жедел басқару құқығы негiзiнде иемдене алады.

35-бап. Жедел басқару құқығына ие болу және оны тоқтату

1. Жедел басқару құқығына ие болу мен оны тоқтату, егер осы Заң пен өзге де заңдарда басқаша белгiленбесе, меншiк құқығына және өзге заттық құқықтарға ие болу мен оны тоқтату үшiн Қазақстан Республикасының Азаматтық кодексiне көзделген шарттар мен тәртiп бойынша жүзеге асырылады.

      2. Қазыналық кәсiпорынның мемлекеттiк басқару органының жазбаша келiсiмiнсiз негiзгi құралдарға жататын мүлiктi сату-сатып алу, айырбастау, сыйға тарту шарттары немесе өзге мәмiле негiзiнде алуға құқығы жоқ.
      3. (алып тасталды - ҚР 2004.06.11 N 561 Заңымен)
      Ескерту. 35-бапқа өзгерту енгізілді - ҚР 2002.05.21 N 323, 2004.06.11 N 561 Заңымен.

36-бап.
Ескерту. 36-бап алынып тасталды - ҚР 2002.05.21 N 323 Заңымен.

      37-бап. Кәсіпорынның жедел басқаруына берiлген
              мүлiктi меншiк иесiнiң қайтып алу және
              қайта бөлу құқығы

Қазыналық кәсiпорынға бекiтiп берiлген мүлiк иесi, егер заң актiлерiнде өзгеше белгiленбесе, өз қалауы бойынша мүлiктi қайтарып алуға немесе оны өзi құрған басқа заңды тұлғалар арасында қайта бөлуге құқылы.

38-бап. Қазыналық кәсiпорынның мүлкiне билiк ету

      Қазыналық кәсiпорын өзiне бекiтiлiп берiлген мүлiктi және өзiнiң шаруашылық қызметi нәтижесiнде түскен қаражат есебiнен сатып алынған мүлiктi, осы Заңның 10-бабында көзделген жағдайларды қоспағанда, уәкiлеттi органның жазбаша келісімімен ғана жатсындыруға немесе оған өзгеше тәсiлмен билiк етуге құқылы.
      Қазыналық кәсiпорын өзi өндiрген өнiмдi дербес өткiзедi.
      Ескерту. 38-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 2002.05.21 N 323, 2004.06.11 N 561 Заңымен.

39-бап. Қазыналық кәсiпорынның шаруашылық қызметi

      Қазыналық кәсiпорынның шаруашылық қызметi оның жарғыда көрсетiлген мақсаттары мен мiндеттерiмен, сондай-ақ кәсiпорынға мемлекеттiк басқару органы арқылы жеткiзiлетiн мемлекеттiң тапсырыстарымен анықталады.
      Өзге шаруашылық қызметті жүзеге асыруға жол берілмейді.
      Ескерту. 39-бапқа өзгерту енгізілді - ҚР 2001.05.04 N 185, 2002.05.21 N 323 Заңдарымен.

40-бап. Қазыналық кәсiпорын өндiрген тауарлардың бағасы

Қазыналық кәсiпорын өндiретiн және өткiзетiн тауарлардың (атқаратын жұмыстардың, көрсететiн қызметтердiң) бағасын мемлекеттiк басқару органы белгiлейдi.
Ескерту. 40-бапқа өзгерту енгізілді - ҚР 1999.10.04 N 469, 2002.05.21 N 323, 2006.07.07 N 174 (ресми жарияланған күнінен бастап күнтізбелік он күн өткеннен кейін қолданысқа енгізіледі), 2007.07.27 N 316 (ресми жарияланған күнінен бастап қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

41-бап. Қазыналық кәсiпорынның қызметiн қаржыландыру

1. Қазыналық кәсiпорынның қызметi мемлекеттік тапсырысты бөле отырып, мемлекеттiк басқару органы бекiтетiн смета бойынша өз табысының есебiнен қаржыландырылады.

2. Қазыналық кәсiпорынның сметадан тыс алған табысы тиiстi бюджетке аударылуға жатады.
Ескерту. 41-бапқа өзгерту енгізілді - ҚР 1999.11.04 N 472, 2002.05.21 N 323 Заңдарымен.

42-бап. Қазыналық кәсiпорын қызметкерлерiнiң еңбегiне
ақы төлеу

      Қазыналық кәсiпорынның еңбекке ақы төлеу қорын мемлекеттiк басқару органы белгiлейдi.
      Қазыналық кәсiпорын қызметкерлерінің еңбегіне ақы төлеу жүйесiн Қазақстан Республикасының Үкiметi белгiлейдi.
      Ескерту. 42-бап жаңа редакцияда - ҚР 2002.05.21 N 323 Заңымен.

43-бап.
Ескерту. 43-бап алынып тасталды - ҚР 2002.05.21 N 323 Заңымен.

44-бап. Қазыналық кәсiпорын мен оның меншiк иесiнiң
жауапкершiлiгi

1. Қазыналық кәсiпорын өзiнiң мiндеттемелерi бойынша билiк етуiндегi ақшамен жауап бередi.
Қазыналық кәсiпорынның қалған мүлкiн өндiрiп алуға осы кәсiпорын таратылғаннан басқа жағдайларда жол берiлмейдi.

2. Қазыналық кәсiпорын өз мүлкiн иеленушiнiң мiндеттемелерi бойынша жауап бермейдi.

3. Қазыналық кәсiпорынның ақшасы жеткiлiксiз болса, оның мiндеттемелерi бойынша субсидиялық жауапкершiлiктi Қазақстан Республикасы немесе әкiмшiлiк-аумақтық бiрлiк көтередi.
Қазыналық кәсіпорынның шарттық міндеттемелері бойынша Қазақстан Республикасы немесе әкімшілік-аумақтық бөлініс тек мемлекеттік тапсырысты орындау шеңберінде ғана субсидиарлық жауапкершілікті көтереді.

4. Таратылған қазыналық кәсiпорынның мүлкi кредиторлардың талаптарын қанағаттандыруға жеткiлiксiз болған жағдайда, соңғылары осы кәсiпорын мүлкiнiң меншiк иесi есебiнен талаптың қалған бөлiгiн қанағаттандыру туралы сотқа талап қоюға құқылы.

5. Зейнетақылар төлеу жөнiндегi мемлекеттiк орталықтың мiндеттемелерi бойынша жауапкершiлiктi толық көлемде Қазақстан Республикасының Үкiметi көтередi.
Ескерту. 44-бапқа өзгерту енгізілді - ҚР 1997.07.11 N 154, 1998.12.16 N 320, 1999.11.04 N 472 Заңдарымен.

45-бап. Шаруашылық жүргiзу құқығындағы кәсiпорынды
қазыналық кәсiпорын етiп қайта құру

1. Шаруашылық жүргiзу құқығындағы республикалық кәсiпорынды қазыналық кәсiпорын етiп қайта құру мемлекеттiк басқару органының уәкiлетті органмен келiсiлген ұсынысы бойынша Қазақстан Республикасы Үкiметiнiң шешiмiмен, коммуналдық кәсiпорынды қайта құру жергiлiктi атқарушы органның шешiмімен жүргiзiледi.
2. (алып тасталды)

3. Шаруашылық жүргiзу құқығындағы кәсiпорынды қазыналық кәсiпорын етiп қайта құру жөнiндегi барлық шығын, сондай-ақ кәсiпорында жеткiлiктi қаржы болмаған жағдайда қайта құрылатын кәсiпорынның кредиторлармен есеп айырысуы тиiстi бюджеттiң есебiнен жүзеге асырылады.

4. Шаруашылық жүргiзу құқығындағы кәсiпорын негiзiнде құрылған қазыналық кәсiпорын оған бұрын бөлiнген мемлекеттiк мүлiк пен ақшасы, сондай-ақ жердi пайдалану, табиғатты пайдалану, жер қойнауын пайдалану, квотаны, лицензияны және бұрын жасалған шарттарды беру жөнiнен, егер соңғылар жаңадан құрылған қазыналық кәсiпорынның мәнi мен мақсатына сәйкес келсе, қайта құрылған кәсiпорынның құқықтық мұрагерi болып табылады.

5. Шаруашылық жүргiзу құқығындағы кәсiпорын қазыналық кәсiпорын болып қайта құрылған кезде оған бекiтiлiп берiлген мүлiктiң құқықтық режимi кәсiпорынды қайта құру туралы шешiм қабылданған сәттен бастап шаруашылық жүргiзу құқығынан жедел басқару құқығына ауыстырылады.
Ескерту. 45-бапқа өзгерту енгізілді - ҚР 1997.07.11 N 154, 2002.05.21 N 323 Заңдарымен.

4-Тарау. Еншiлес мемлекеттiк кәсiпорын

46-бап. Еншiлес мемлекеттiк кәсiпорын ұғымы

Өз мүлкiнiң есебiнен басқа мемлекеттiк кәсiпорын құрған заңды тұлға еншiлес мемлекеттiк кәсiпорын болып табылады.
Еншiлес мемлекеттiк кәсiпорындар құру құқығын шаруашылық жүргiзу құқындағы кәсiпорындар ғана пайдалана алады.

47-бап. Еншiлес мемлекеттiк кәсiпорынның
құқықтық жағдайы

1. Еншiлес мемлекеттiк кәсiпорын шаруашылық жүргiзу құқығындағы кәсiпорын нысанында құрылады және аталған кәсiпорындардың түрi үшiн осы Заңмен берiлген өкiлеттiктi пайдаланады.

2. Еншiлес кәсiпорынның өз мiндеттемелерi бойынша жауапкершiлiгi, сондай-ақ негiзгi кәсiпорынның еншiлес кәсiпорынның мiндеттемелерi бойынша жауапкершiлiгi осы Заңның 30-бабында белгiленген ережелерге сәйкес туындайды.

48-бап. Еншiлес кәсiпорындарды құрудың мақсатын

Еншiлес мемлекеттiк кәсiпорындар:

1) негiзгi кәсiпорынды, оның iшiнде монополияға қарсы заң талабы күшiндегi кәсiпорынды ықшамдау;

2) негiзгi кәсiпорынның филиалдарын дербес заңды тұлға етiп қайта құру;

3) негiзгi өндiрiстiң тиiмдiлiгiн арттыру үшiн қосымша және мамандандырылған өндiрiс құру;

4) негiзгi өндiрiстi оған тән емес қызмет пен функция түрлерiнен босату мақсатында құрылады.

49-бап. Еншiлес кәсiпорындарды құрудың тәртiбi

1. Республикалық мемлекеттiк кәсiпорынға жататын еншiлес кәсiпорын уәкілетті орган мен монополияға қарсы органның келiсiмiмен негiзгi кәсiпорынды мемлекеттiк басқарудың жоғары тұрған органының ұсынуы бойынша Қазақстан Республикасы Үкiметiнiң рұқсатымен құрылады.
Коммуналдық мемлекеттiк кәсiпорынға жататын еншiлес кәсiпорын уәкiлдi орган мен монополияға қарсы органның аумақтық бөлiмшесiнiң келiсiмiмен негiзгi кәсiпорынды мемлекеттiк басқарудың жоғары тұрған органының ұсынуы бойынша жергiлiктi атқарушы органның рұқсатымен құрылады.

2. Негiзгi кәсiпорын еншiлес кәсiпорынның құрылтайшысы болады.

3. Еншiлес кәсiпорынның жарғысын оның құрылтайшысы (негiзгi кәсiпорын) өзiнiң жоғары тұрған мемлекеттiк басқару органының келiсуi бойынша бекiтедi.

4. Еншiлес кәсiпорын басқа еншiлес кәсiпорын құруға құқылы емес.
Ескерту. 49-бапқа өзгерту енгізілді - ҚР 2002.05.21 N 323, 2006.07.07 N 174 (ресми жарияланған күнінен бастап күнтізбелік он күн өткеннен кейін қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

50-бап. Мемлекеттiң уәкiлдi органы

1. Мемлекеттiң уәкiлдi органы құқығын пайдаланатын, осы Заңның 25-бабы 1-тармағының 1), 2-1) тармақшаларында көзделген, негiзгi кәсiпорынның уәкiлетті органымен келiсiлетiн жағдайларын қоспағанда, негiзгi кәсiпорын еншiлес кәсiпорынды мемлекеттiк басқару органы, сондай-ақ мемлекеттiк меншiк құқығы субъектiсiнiң оған қатысты функциясын жүзеге асыратын орган болып табылады.

      2. Республикалық мемлекеттiк кәсiпорынға жататын еншiлес кәсiпорын Қазақстан Республикасы Үкiметiнiң шешiмiмен шаруашылық жүргiзу құқындағы кәдiмгi кәсiпорын болып қайта құрылуы мүмкiн.
      Коммуналдық мемлекеттiк кәсiпорынға жататын еншiлес кәсiпорын жергiлiктi атқарушы органның шешiмiмен шаруашылық жүргiзу құқындағы кәдiмгi кәсiпорын болып қайта құрылуы мүмкiн.
      Ескерту. 49-бапқа өзгерту енгізілді - ҚР 2002.05.21 N 323 Заңымен.

51-бап. Осы Заңның күшiне ену тәртiбi

Осы Заң жарияланған күннен бастап күшiне енедi.

Қазақстан Республикасының
Президентi

ОГЛАВЛЕНИЕ

Сноска. Утратил силу Законом РК от 01.03.2011 № 413-IV (вводится в действие со дня его первого официального опубликования).

      Сноска. Форма акта и заголовок с изменениями;
      по всему тексту слова "Указом", "Указа", "Указ" заменены словами "Законом", "Закона", "Закон" - Законом Республики Казахстан от 11 июня 2004 года N 561.

      Сноска. Преамбула исключена - Законом РК от 21 мая 2002 г. N 323.

Глава I. Общие положения

      Статья 1. Государственные предприятия

      1. К государственным относятся предприятия:

1) основанные на праве хозяйственного ведения;

2) основанные на праве оперативного управления (казенное предприятие).

2. В зависимости от вида государственной собственности предприятия подразделяются на:

1) предприятия, находящиеся в республиканской собственности, - республиканские государственные предприятия;

2) предприятия, находящиеся в коммунальной собственности, - коммунальные государственные предприятия.

3. Государственное предприятие, созданное другим государственным предприятием, является дочерним государственным предприятием.

4. (Пункт исключен - Законом Республики Казахстан от 11 июня 2004 года N 561).

5. Предприятия, создаваемые Национальным Банком Республики Казахстан, являются республиканскими государственными предприятиями.

Порядок создания, регулирования и прекращения деятельности предприятий Национального Банка Республики Казахстан определяется настоящим Законом, с учетом особенностей, устанавливаемых нормативными правовыми актами Национального Банка Республики Казахстан.
Сноска. В статью 1 внесены изменения - Законом РК от 11 июля 1997 г. N 154.

      Статья 2. Назначение государственных предприятий

      1. Основным назначением деятельности государственных предприятий является решение социально-экономических задач, определяемых потребностями общества и государства:

1) материальное обеспечение обороноспособности государства и защиты интересов общества;

2) производство товаров (работ, услуг) первой необходимости в тех сферах и областях общественного производства, которые не охвачены либо недостаточно охвачены частным сектором экономики;

3) осуществление деятельности в сферах, отнесенных к государственной монополии или являющихся функцией государства, за исключением контрольных и надзорных функций.

2. Поименный перечень республиканских государственных предприятий утверждается Правительством Республики Казахстан.

Поименные перечни коммунальных государственных предприятий утверждаются соответствующими местными исполнительными органами.
Сноска. Абзац третий пункта 2 исключен - Указом Президента РК от 23 декабря 1995 г. N 2722; Статья 2 - с дополнениями, внесенными Законами РК от 4 мая 2001 года N 185; от 21 мая 2002 г. N 323.

      Статья 3. Государственное управление и осуществление
      права государственной собственности по
      отношению к государственным предприятиям

1. Функции субъекта права республиканской собственности по отношению к республиканским государственным предприятиям выполняет государственный орган, уполномоченный Правительством Республики Казахстан на распоряжение республиканской государственной собственностью, а также Национальный Банк Республики Казахстан (далее - уполномоченный орган). P980000246

Органами государственного управления республиканскими государственными предприятиями являются министерства, агентства, ведомства и иные уполномоченные на это Правительством Республики Казахстан государственные органы, а также Национальный Банк Республики Казахстан (далее - органы государственного управления).

2. Функции субъекта права коммунальной собственности по отношению к коммунальным государственным предприятиям осуществляет акимат соответствующей административно-территориальной единицы (далее - уполномоченный орган). P970000157

Органом государственного управления коммунальными государственными предприятиями является акимат соответствующей административно-территориальной единицы либо уполномоченный акимом исполнительный орган, финансируемый из местного бюджета (далее - орган государственного управления).
Сноска. Внесены изменения - Указом Президента РК от 23 декабря 1995 г. N 2722; Законом РК от 11 июля 1997 г. N 154. Новая редакция - Законом РК от 21 мая 2002 г. N 323.

      Статья 4. Создание государственного предприятия

      1. Республиканское государственное предприятие создается по решению Правительства или Национального Банка Республики Казахстан, коммунальное государственное предприятие - по решению местного исполнительного органа в порядке, установленном Правительством Республики Казахстан.

2. Учредителем государственного предприятия выступает уполномоченный орган.

3. Создание предприятия на праве хозяйственного ведения допускается при условии, если своим назначением оно будет отвечать требованиям, изложенным в статье 18 настоящего Закона.

      Создание казенного предприятия допускается при условии, если своим назначением оно будет отвечать требованиям, изложенным в статье 32 настоящего Закона.
     4. Создание государственных предприятий, осуществляющих деятельность на территории Республики Казахстан в соответствии с законами Республики Казахстан, осуществляется с предварительного согласия антимонопольного органа.
      Сноска. Статья 4 с изменениями, внесенными законами РК от 11.07.1997 N 154; от 21.05.2002 N 323; от 25.12.2008 N 113-IV (вводится в действие с 01.01.2009).

      Статья 5. Регистрация и перерегистрация государственных
      предприятий

      1. Государственное предприятие считается созданным и приобретает права юридического лица с момента его государственной регистрации.

Регистрация государственных предприятий осуществляется в порядке, установленном для государственной регистрации юридических лиц.

2. Государственное предприятие подлежит перерегистрации в случаях, когда это предусмотрено законодательными актами о государственной регистрации и перерегистрации юридических лиц.

      Статья 6. Устав государственного предприятия

      1. Устав является учредительным документом государственного предприятия.

Устав государственного предприятия утверждается его учредителем (уполномоченным органом) по представлению органа государственного управления.

2. Устав государственного предприятия должен содержать: указание о виде предприятия, его фирменное наименование, сведения об учредителе (уполномоченном органе) и органе государственного управления, место нахождения предприятия, предмет и цели его деятельности, полномочия руководителя, режим работы, порядок образования имущества предприятия и распределения дохода, условия реорганизации и прекращения деятельности предприятия. В уставе определяется также взаимоотношения между предприятием и учредителем (уполномоченным органом), предприятием и органом государственного управления, администрацией предприятия и его трудовым коллективом. В уставе могут содержаться и другие положения, не противоречащие законодательству.
Сноска. В статью 6 внесены изменения - Законом РК от 21 мая 2002 г. N 323.

      Статья 7. Фирменное наименование государственного
      предприятия

      1. Фирменное наименование государственного предприятия должно содержать указание на собственника имущества, на принадлежность к виду государственной собственности (республиканское или коммунальное) и на ведомственную подчиненность.

Фирменное наименование предприятия на праве оперативного управления должно содержать указание на то, что оно является казенным.

2. Государственное предприятие имеет печать с изображением Государственного герба Республики Казахстан и фирменным наименованием предприятия.

      Статья 8. Предмет и цели деятельности государственного
      предприятия

      1. Предмет и цели деятельности государственного предприятия определяются его учредителем (уполномоченным органом) по представлению органа государственного управления, закрепляются в уставе предприятия и должны в части предприятий на праве хозяйственного ведения соответствовать требованиям статьи 18 настоящего Закона, а в части казенных предприятий - требованиям статьи 32 настоящего Закона.

Не допускается передача государственным предприятиям государственных контрольных и надзорных функций.

2. Запрещается осуществление государственным предприятием деятельности, а также совершение сделок, не отвечающих предмету и целям его деятельности, закрепленным в его Уставе.

3. Сделка, совершенная предприятием в противоречии с целями деятельности, определенными его уставом, может быть в установленном законодательством порядке признана недействительной по иску его учредителя (уполномоченного органа).

Действия руководителя предприятия, направленные на осуществление предприятием неуставной деятельности, являются нарушением трудовых обязанностей и влекут применение в установленном порядке мер дисциплинарной ответственности.
Сноска. В статью 8 внесены изменения - Законами РК от 4 октября 1999 г. N 469; от 4 мая 2001 года N 185; от 21 мая 2002 г. N 323.

      Статья 9. Управление государственным предприятием

      1. Орган государственного управления предприятием имеет следующие полномочия:

1) определение приоритетных направлений деятельности государственного предприятия;

2) рассмотрение и утверждение плана финансово-хозяйственной деятельности государственного предприятия, в том числе плановых финансовых показателей, периодичности и порядка их представления;

3) контроль и анализ выполнения плановых показателей финансово-хозяйственной деятельности государственного предприятия с представлением соответствующего отчета в уполномоченный орган в установленные им сроки; V032250

4) назначение руководителя и проведение его аттестации в порядке, определяемом Правительством Республики Казахстан, за исключением первых руководителей отдельных государственных предприятий образования, назначаемых на должность и освобождаемых от должности Президентом Республики Казахстан;

5) осуществление контроля за использованием по назначению и сохранностью имущества государственного предприятия;

6) принятие решений по другим вопросам, отнесенным к его компетенции настоящим Законом и иными нормативными правовыми актами Республики Казахстан.

2. Органом предприятия как юридического лица является его руководитель, подотчетный органу государственного управления.

3. Орган государственного управления оформляет отношения с руководителем предприятия посредством заключения трудового договора в соответствии с трудовым законодательством Республики Казахстан.
В трудовом договоре, помимо условий, установленных трудовым законодательством Республики Казахстан, определяется ответственность руководителя предприятия за несвоевременные перечисления установленной части чистого дохода в бюджет и представление сведений о финансово-хозяйственной отчетности.

4. Руководитель предприятия несет персональную ответственность перед собственником (уполномоченным органом) и органом государственного управления за состояние дел на предприятии.

5. Руководитель предприятия действует на принципах единоначалия и самостоятельно решает все вопросы деятельности предприятия в соответствии с его компетенцией, определяемой настоящим Законом и уставом предприятия.

6. Руководитель предприятия без доверенности действует от имени предприятия, представляет его интересы во всех органах, распоряжается имуществом предприятия в пределах, установленных настоящим Законом, заключает договоры, выдает доверенности, открывает банковские счета и совершает иные сделки, издает приказы и дает указания, обязательные для всех работников.

7. В пределах своей компетенции и в соответствии с трудовым законодательством руководитель принимает на работу и расторгает трудовой договор с работником предприятия, применяет меры поощрения и налагает взыскания на них.

Номенклатура работников предприятия, которые назначаются на должность или освобождаются от должности органом государственного управления по представлению руководителя, устанавливается в уставе предприятия.

8. Заместители руководителя назначаются на должность и освобождаются от должности органом государственного управления по представлению руководителя предприятия.

Компетенция заместителей руководителя и других руководящих работников предприятия устанавливается руководителем.

Заместители руководителя в пределах своей компетенции действуют от имени предприятия, представляют его в государственных органах и в других предприятиях, могут совершать хозяйственные операции и заключать договоры без доверенности, а также выдавать доверенности работникам предприятия.
Сноска. Статья 9 с изменениями, внесенными Законами РК от 21 мая 2002 г. N 323; от 11 июня 2004 года N 561; от 4 июля 2006 года N 150 (вводится в действие со дня официального опубликования); от 15 мая 2007 г. N 253.

      Статья 10. Имущество государственного предприятия

      1. Имущество предприятия составляют все активы предприятия, стоимость которых отражается в самостоятельном балансе предприятия.

2. Имущество государственного предприятия является неделимым и не может быть распределено по вкладам (долям, паям), в том числе между работниками предприятия.

3. Имущество государственного предприятия формируется за счет:

1) имущества, переданного ему собственником;

2) имущества (включая денежные доходы), приобретенного в результате собственной деятельности;

3) иных источников, не запрещенных законодательством.

4. Государственные предприятия не вправе продавать и заключать сделки дарения в отношении имущества, закрепленного на праве хозяйственного ведения или оперативного управления, относящегося к основным средствам, а также принадлежащих им акций.

5. В решении об изъятии имущества, находящегося на праве хозяйственного ведения или оперативного управления, уполномоченный орган вправе установить государственному предприятию сроки содержания и обеспечения сохранности изъятого имущества до его передачи иному лицу с последующим списанием с баланса.
Сноска. Статья 10 с изменениями, внесенными Законами РК от 21 мая 2002 г. N 323; от 28 февраля 2007 г. N 235 (порядок введения в действие см. ст. 2).

      Статья 11. Сохранение предприятием прав на имущество
      при смене вида государственной собственности
      либо ведомственной подчиненности

      При передаче в порядке, установленном законодательством, государственного предприятия из республиканской в коммунальную собственность или наоборот, либо из подчинения одного органа государственного управления другому такое предприятие сохраняет право хозяйственного ведения (право оперативного управления) на принадлежащее ему имущество.

      Статья 12. Государственное предприятие как
      имущественный комплекс

      1. Государственное предприятие в целом как имущественный комплекс признается недвижимостью и является объектом права государственной собственности.

2. В состав предприятия как имущественного комплекса входят все виды имущества, предназначенного для его деятельности, включая здания, сооружения, оборудование, инвентарь, сырье, продукцию, право на земельный участок, права требования, долги, а также права на обозначения, индивидуализирующие его деятельность (фирменное наименование, товарные знаки), и другие исключительные права.

3. Совершение в отношении республиканского государственного предприятия сделок (залога, аренды и других), где предприятие выступает в качестве единого имущественного комплекса, производится по решению Правительства Республики Казахстан, а в отношении коммунального предприятия - по решению местного исполнительного органа.
Сноска. В статью 12 внесены изменения - Законом РК от 21 мая 2002 г. N 323.

      Статья 13. Заказ государства

      1. Для государственного предприятия выполнение заказа государства является обязательным.

Предприятие не вправе отказаться от заключения договоров в качестве покупателя или продавца товаров (работ, услуг), если заключение этих договоров предусмотрено заказом государства.

2. Заказ государства доводится до предприятия через орган государственного управления, за исключением организаций здравоохранения, оказывающих медицинскую помощь по формам предоставления и видам, определяемым Правительством Республики Казахстан.

3. Продукция (работы, услуги), не охваченная заказом государства, реализуется предприятием самостоятельно.
Сноска. Статья 13 с изменениями, внесенными законами РК от 21.05.2002 N 323; от 02.12.2009 № 212-IV (вводятся в действие с 05.12.2009).

      Статья 14. Изъятие у предприятия незаконно
      полученных доходов

      Доходы, полученные предприятием от совершения деятельности, запрещенной законодательством, не предусмотренной его уставом, а также доходы, полученные в результате завышения установленных цен на реализуемые товары (работы, услуги), подлежат изъятию соответственно в республиканский или местный бюджет в порядке, определяемом законодательством Республики Казахстан.
      Сноска. В статью 14 внесены изменения - Законом РК от 21 мая 2002 г. N 323.

      Статья 15. Обжалование предприятием незаконных
      действий государственных органов

      Предприятие вправе в установленном порядке обжаловать в суд незаконные действия государственных органов, включая действия уполномоченного органа, связанные с изъятием прибыли предприятия, перераспределением имущества, размещением заказов государства, установлением цены на товары (работы, услуги), производимые предприятием, а также другие действия, которыми нарушаются права предприятия.

      Статья 16. Реорганизация и ликвидация
      государственного предприятия

      1. Реорганизация и ликвидация республиканского государственного предприятия производятся по решению Правительства Республики Казахстан, а коммунального предприятия - по решению местного исполнительного органа.

Предприятие может быть ликвидировано также по другим основаниям, предусмотренным гражданским законодательством.

Осуществляет реорганизацию и ликвидацию предприятия орган государственного управления по согласованию с уполномоченным органом, если иное не установлено законодательными актами Республики Казахстан. P950000652

2. Имущество ликвидированного предприятия, оставшееся после удовлетворения требований кредиторов, перераспределяется уполномоченным органом.

Деньги ликвидированного предприятия, включая средства, полученные в результате реализации имущества этого предприятия, оставшиеся после удовлетворения требований кредиторов, зачисляются в доход соответствующего бюджета.
Сноска. В статью 16 внесены изменения - Законами РК от 11 июля 1997 г. N 154; от 21 мая 2002 г. N 323.

      Статья 17. Приватизация государственного предприятия

      Приватизация государственного предприятия осуществляется в порядке, установленном законодательством о приватизации. P000001052

Глава 2. Предприятие на праве хозяйственного
ведения

      Статья 18. Назначение предприятий на праве
      хозяйственного ведения

      Государственные предприятия на праве хозяйственного ведения могут создаваться (а ранее созданные - действовать) в следующих сферах деятельности:

1) разработка, производство, ремонт и реализация вооружения и боеприпасов к нему, защитных средств, военной техники, запасных частей, комплектующих элементов и приборов к ней; ликвидация (уничтожение, утилизация, захоронение) и переработка высвобождаемых военнотехнических средств;

2) добыча, производство, транспортировка, переработка, захоронение и реализация урана и других делящихся материалов, а также изделий из них; изготовление и реализация продукции, содержащей радиоактивные вещества в количествах, превышающих норму, допустимую для их использования без необходимости применения специальных средств защиты;

3) изготовление и реализация медикаментов, лекарственных средств и лечебных препаратов, медицинского оборудования и инструментария;

4) (Исключен - Законом РК от 4 мая 2001 года N 185);

5) осуществление хозяйственной деятельности в области энерго-, водо-, и теплоснабжения, магистрального транспорта, связи, коммуникаций, коммунального и жилищного хозяйства и других систем жизнеобеспечения республиканской и местной инфраструктур, которые в силу своего естественного монопольного положения и социально-экономической значимости требуют прямого государственного управления;

6) способствующих осуществлению Национальным Банком Республики Казахстан возложенных на него функций и (или) являющихся частью инфраструктуры финансового рынка;

7) содержание и развитие сети государственных автомобильных дорог и других объектов инфраструктуры, для которых законодательством установлен специальный порядок финансирования;

8) почтовая связь и телекоммуникации, эксплуатация общереспубликанских и международных линий связи;

9) осуществление производственно-хозяйственной деятельности в области здравоохранения, ветеринарии, охраны природы, образования, социальной защиты, науки, культуры, туризма и спорта;

10) осуществление производственно-хозяйственной деятельности в области средств массовой информации, издательской и полиграфической деятельности;

11) осуществление производственной деятельности в области уголовно-исполнительной системы;

12) осуществление деятельности, обеспечивающей ведение земельного кадастров, Государственного реестра нормативных правовых актов Республики Казахстан;

13) осуществление хозяйственной деятельности в области формирования и хранения государственного материального резерва Республики Казахстан;

14) осуществление хозяйственной деятельности в области защиты и использования особо охраняемых природных территорий, уникальных и редких ландшафтов, объектов историко-культурного наследия.

Запрещается создание государственных предприятий на праве хозяйственного ведения в целях осуществления эксплуатации служебных зданий, транспортного обслуживания и выполнения снабженческих функций государственных органов.
Сноска. Статья 18 с изменениями, внесенными законами РК от 04.11.1999 N 472; от 04.05.2001 N 185; от 04.06.2003 N 431; от 11.06.2004 N 561; от 26.07.2007 N 311 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его официального опубликования); от 10.07.2009 N 180-IV; от 24.07.2009 N 190-IV (порядок введения в действие см. ст.2).

      Статья 19. Содержание права хозяйственного
      ведения государственного предприятия

      Право хозяйственного ведения является вещным правом предприятия, получившим имущество от государства как собственника и осуществляющим в пределах, установленных Гражданским кодексом Республики Казахстан, настоящим Законом и иными законодательными актами, права владения, пользования и распоряжения этим имуществом.

      Статья 20. Объект права хозяйственного ведения

      1. Объектом права хозяйственного ведения может быть любое имущество, если иное не предусмотрено законодательством.

2. В ведении предприятия может находиться лишь то имущество, которое либо необходимо ему для обеспечения деятельности, предусмотренной его уставными целями, либо оказалось продуктом этой деятельности.

      Статья 21. Уставный и резервный капиталы предприятия

      1. Размер уставного капитала предприятия определяется его учредителем, но не может превышать общей стоимости передаваемого предприятию имущества и быть менее 10 000 размеров месячного расчетного показателя, установленной на дату государственной регистрации предприятия.

Размер уставного капитала указывается в уставе предприятия.

Уставный капитал должен быть полностью сформирован собственником (учредителем) к моменту государственной регистрации предприятия.

2. Предприятие обязано формировать резервный капитал в размере, определяемом его уставом и составляющим не менее 10 процентов его уставного капитала, направляя на эти цели не менее 5 процентов остающегося в его распоряжении чистого дохода до достижения резервным капиталом установленной величины.

Средства резервного капитала используются исключительно на покрытие убытков, исполнение обязательств перед бюджетом, погашение государственных кредитов и выплату вознаграждения (интереса) по ним в случае недостаточности иных средств предприятия.

3. Если законодательными актами об отдельных видах предпринимательской деятельности установлены иные порядок формирования и размеры уставного и резервного капиталов, то предприятия формируют их в размерах, предусмотренных данными актами, но не менее, чем это указано в пункте 1 настоящей статьи.
Сноска. В абзац первый пункта 1 внесены изменения - Законом РК от 19 июня 1997 г. N 132-1. Внесены изменения - Законами РК от 11 июля 1997 г. N 154; от 21 мая 2002 г. N 323; от 11 июня 2004 года N 561.

      Статья 22. Приобретение и прекращение права
      хозяйственного ведения

      1. Право хозяйственного ведения на имущество, в отношении которого собственником (уполномоченным органом) принято решение о закреплении его за уже созданным государственным предприятием, возникает у этого предприятия в момент закрепления имущества на самостоятельном балансе предприятия, если иное не установлено законодательством или решением собственника (уполномоченного органа).

2. Плоды, продукция и доходы от использования имущества, находящегося в хозяйственном ведении, а также имущество, приобретенное предприятием по договорам или иным основаниям, поступают в хозяйственное ведение предприятия в порядке, установленном законодательными актами для приобретения права собственности.

3. Право хозяйственного ведения на имущество прекращается по основаниям и в порядке, предусмотренном законодательством для прекращения права собственности, а также в случаях правомерного изъятия имущества у предприятия по решению собственника (уполномоченного органа).

К случаям правомерного изъятия, в частности, относятся:

1) изъятие имущества, которое не отвечает целям уставной деятельности предприятия (пункт 2 статьи 20 настоящего Закона);

2) изъятие излишнего, неиспользуемого либо используемого не по назначению имущества.

Статья 23. (Исключена - Законом РК от 21 мая 2002 г.N 323)

Статья 24. (Исключена - Законом РК от 21 мая 2002 г. N 323)

      Статья 25. Условия осуществления имущественных прав
      предприятия

      1. Предприятие, осуществляющее деятельность на праве хозяйственного ведения, не вправе без письменного согласия уполномоченного органа:

1) отчуждать или иным способом распоряжаться (за исключением случаев, предусмотренных статьей 10 настоящего Закона), сдавать в долгосрочную аренду (свыше трех лет), предоставлять во временное безвозмездное пользование принадлежащие ему здания, сооружения, оборудование и другие основные средства предприятия; P010000336

2) создавать филиалы, представительства и дочерние предприятия, учреждать совместно с частными предпринимателями предприятия и совместные производства, вкладывать в них свой производственный и денежный капитал;

2-1) распоряжаться принадлежащими ему акциями (за исключением случаев, предусмотренных статьей 10 настоящего Закона), а также дебиторской задолженностью;

2-2) выдавать поручительство или гарантию по обязательствам третьих лиц;

3) предоставлять займы.

2. Деньги, полученные от сделок с имуществом, указанном в пункте 1 настоящей статьи, используются предприятием самостоятельно, если иное не установлено собственником (уполномоченным органом).

3. Предприятие самостоятельно распоряжается не относящимся к основным средствам движимым имуществом, закрепленным за ним на праве хозяйственного ведения, если иное не предусмотрено законодательством.
Сноска. В статью 25 внесены изменения - Законами РК от 11 июля 1997 г. N 154; от 21 мая 2002 г. N 323.

      Статья 26. Цены на товары, производимые предприятием

      1. Цены на товары (работы, услуги), производимые предприятием, должны обеспечить полное возмещение понесенных предприятием затрат на их производство, безубыточность его деятельности и финансирование за счет собственных доходов.

2. Цены на товары (работы, услуги), производимые и реализуемые предприятием в счет выполнения заказа государства, устанавливаются предприятием по согласованию с органом государственного управления, с учетом требований, изложенных в пункте 1 настоящей статьи.

Цены на товары (работы, услуги), производимые и реализуемые предприятием сверх заказа государства, устанавливаются предприятием самостоятельно.

3. Исключен - от 27 июля 2007 года N 316.
Сноска. В статью 26 внесены изменения - Законом РК от 21 мая 2002 г. N 323; от 7 июля 2006 года N 174; от 27 июля 2007 года N 316 (вводится в действие со дня его официального опубликования).

      Статья 27. Финансирование деятельности предприятия

      1. Предприятие содержится за счет собственных доходов от собственной деятельности.

Ассигнования государственному предприятию предоставляются в порядке, предусмотренном законодательством.

2. Норматив отчисления части чистого дохода республиканских государственных предприятий (за исключением государственных предприятий Национального Банка Республики Казахстан) устанавливается органом государственного управления по согласованию с Министерством финансов Республики Казахстан до 1 мая года, предшествующего планируемому.

Норматив отчисления части чистого дохода коммунальных государственных предприятий устанавливается органом государственного управления по согласованию с местными финансовыми органами до 1 мая года, предшествующего планируемому.

Часть чистого дохода государственных предприятий по установленным нормативам подлежит зачислению в государственный бюджет в порядке, установленном законодательством Республики Казахстан.

Часть чистого дохода республиканских государственных предприятий Национального Банка Республики Казахстан подлежит зачислению в его бюджет в сроки, размере и порядке, определяемых им.
Сноска. В статью 27 внесены изменения - Законом РК от 21 мая 2002 г. N 323.

      Статья 28. Оплата труда работников предприятия

      1. Размер фонда оплаты труда предприятия ежегодно устанавливается органом государственного управления.

2. Формы оплаты труда, штатное расписание, размеры должностных окладов, система премирования и иного вознаграждения определяются предприятием самостоятельно в пределах установленного фонда оплаты труда.

Размеры должностных окладов руководителя предприятия, его заместителей, главного (старшего) бухгалтера, система их премирования и иного вознаграждения устанавливаются органом государственного управления.
Сноска. В статью 28 внесены изменения - Законом РК от 21 мая 2002 г. N 323.

Статья 29. (Исключена - Законом РК от 21 мая 2002 г. N 323)

      Статья 30. Ответственность предприятия

      Предприятие отвечает по своим обязательствам всем принадлежащим ему имуществом.

Предприятие не несет ответственности по обязательствам собственника его имущества.

Государство не отвечает по обязательствам предприятия за исключением случаев банкротства, которое было вызвано действиями учредителя (уполномоченного органа) или органа государственного управления. В этих случаях государство отвечает по обязательствам предприятия при недостаточности средств последнего для удовлетворения требований кредиторов.

Законодательными актами могут быть установлены иные случаи ответственности государства по обязательствам предприятия.
Сноска. В статью 30 внесены изменения - Законом РК от 21 мая 2002 г. N 323.

Глава 3. Казенное предприятие

      Статья 31. Понятие казенного предприятия

      Казенным является предприятие, обладающее государственным имуществом на праве оперативного управления.

      Статья 32. Назначение казенного предприятия

      Казенные предприятия могут создаваться в установленном законодательством порядке для:

1) выполнения горноспасательных и иных специальных работ в чрезвычайных и аварийных ситуациях, защиты от пожаров, наводнений и других стихийных бедствий;

2) (Исключен - Законом РК от 4 ноября 1999 г. N 472)

3) осуществления производственной деятельности в области уголовно-исполнительной системы;

4) производства топографо-геодезических и картографических работ;

5) осуществления производственно-хозяйственной деятельности в области здравоохранения, охраны природы, образования, социальной защиты, науки, культуры и спорта;

6) осуществления эксплуатации служебных зданий, транспортного обслуживания и выполнения снабженческих функций государственных органов;

7) содержания и развития судоходных путей и гидротехнических сооружений (шлюзов);

      8) осуществления деятельности в сферах, отнесенных к государственной монополии;
      9) осуществления деятельности по государственному техническому обследованию недвижимого имущества.
      Сноска. В статью 32 внесены изменения - Законом РК от 4 ноября 1999 г. N 472 ; от 4 мая 2001 года N 185 ; от 11 июня 2004 года N 561 ; от 26 июля 2007 года N 311 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его официального опубликования).

      Статья 33. Содержание права оперативного управления
      казенного предприятия

      Право оперативного управления является вещным правом казенного предприятия, получившего имущество от собственника и осуществляющего в пределах, установленных настоящим Законом и иными законодательными актами, в соответствии с целями своей деятельности, заданиями собственника и назначением имущества права владения, пользования и распоряжения этим имуществом.

      Статья 34. Объект права оперативного управления

      1. Объектом права оперативного управления может быть любое имущество, если иное не предусмотрено настоящим Законом и иным законодательством.

2. Казенное предприятие может иметь на праве оперативного управления лишь то имущество, которое необходимо ему для обеспечения его уставной деятельности.

      Статья 35. Приобретение и прекращение права
      оперативного управления

      1. Приобретение и прекращение права оперативного управления осуществляется на условиях и в порядке, предусмотренных Гражданским кодексом Республики Казахстан для приобретения и прекращения права собственности и иных вещных прав, если иное не установлено настоящим Законом и иным законодательством.

2. Казенное предприятие не вправе приобретать на основании договоров купли-продажи, мены, дарения или иной сделки имущества, относящееся к основным средствам, без письменного согласия органа государственного управления. P990001107

3. (Пункт исключен - от 11 июня 2004 года N 561).
Сноска. В статью 35 внесены изменения - Законом РК от 21 мая 2002 г. N 323.

Статья 36. (Исключена - Законом РК от 21 мая 2002 г. N 323)

      Статья 37. Права собственника на изъятие и
      перераспределение имущества,
      переданного в оперативное управление
      предприятию

      Собственник закрепленного за казенным предприятием имущества вправе изъять это имущество либо перераспределить его между другими созданными им юридическими лицами по своему усмотрению, если иное не установлено законодательными актами.

      Статья 38. Распоряжение имуществом казенного предприятия

      Казенное предприятие вправе отчуждать или иным способом распоряжаться закрепленным за ним имуществом и имуществом, приобретенным за счет средств, полученных в результате собственной хозяйственной деятельности, лишь с письменного согласия уполномоченного органа, за исключением случаев, предусмотренных статьей 10 настоящего Закона. P010000336

Казенное предприятие самостоятельно реализует производимую им продукцию.
Сноска. В статью 38 внесены изменения - Законом РК от 21 мая 2002 г. N 323; от 11 июня 2004 года N 561.

      Статья 39. Хозяйственная деятельность казенного
      предприятия

      Хозяйственная деятельность казенного предприятия определяется его целями и задачами, зафиксированными в уставе, а также заказами государства, доводимыми до предприятия через орган государственного управления.

Осуществление иной хозяйственной деятельности не допускается.
Сноска. Статья 39 - с изменениями, внесенными Законами РК от 4 мая 2001 года N 185; от 21 мая 2002 г. N 323.

      Статья 40. Цены на товары, производимые казенным
      предприятием

      Цены на товары (работы, услуги), производимые и реализуемые казенным предприятием, устанавливаются органом государственного управления.

Сноска. В статью 40 внесены изменения - Законами РК от 4 октября 1999 г. N 469; от 21 мая 2002 г. N 323; от 7 июля 2006 года N 174; от 27 июля 2007 года N 316 (вводится в действие со дня его официального опубликования).

      Статья 41. Финансирование деятельности казенного
      предприятия

      1. Деятельность казенного предприятия финансируется за счет собственного дохода по смете с выделением государственного заказа, утверждаемой органом государственного управления.

2. Доходы, полученные казенным предприятием сверх сметы, подлежат перечислению в соответствующий бюджет.
Сноска. В статью 41 внесены изменения - Законом РК от 4 ноября 1999 г. N 472; от 21 мая 2002 г. N 323.

      Статья 42. Оплата труда работников казенного предприятия

      Фонд оплаты труда казенного предприятия устанавливается органом государственного управления.

Система оплаты труда работников казенного предприятия устанавливается Правительством Республики Казахстан.
Сноска. Статья 42 - в редакции Закона РК от 21 мая 2002 г. N 323.

Статья 43. (Исключена - Законом РК от 21 мая 2002 г. N 323)

      Статья 44. Ответственность казенного предприятия
      и его собственника

      1. Казенное предприятие отвечает по своим обязательствам находящимися в его распоряжении деньгами.

Обращение взыскания на остальное имущество казенного предприятия не допускается, за исключением случаев ликвидации этого предприятия.

2. Казенное предприятие не отвечает по обязательствам собственника его имущества.

3. При недостаточности у казенного предприятия денег субсидиарную ответственность по его обязательствам несут Республика Казахстан или административно-территориальная единица.

По договорным обязательствам казенного предприятия Республика Казахстан или административно-территориальная единица несут субсидиарную ответственность только в рамках выполнения государственного заказа.

4. При недостаточности у ликвидируемого казенного предприятия имущества для удовлетворения требований кредиторов последние вправе обратиться в суд с иском об удовлетворении оставшейся части требований за счет собственника имущества этого предприятия.

5. По обязательствам Государственного центра по выплате пенсий ответственность несет Правительство Республики Казахстан в полном объеме.
Сноска. В статью 44 внесены изменения - Законами РК от 11 июля 1997 г. N 154; от 16 декабря 1998 г. N 320 (вводится в действие с 1 января 1999 г.); от 4 ноября 1999 г. N 472.

      Статья 45. Преобразование предприятия на праве
      хозяйственного ведения в казенное
      предприятие

      1. Преобразование республиканского предприятия на праве хозяйственного ведения в казенное предприятие производится по решению Правительства Республики Казахстан по представлению органа государственного управления, согласованному с уполномоченным органом, преобразование коммунального предприятия - по решению местного исполнительного органа.

2. (исключен)

3. Все расходы по преобразованию предприятия на праве хозяйственного ведения в казенное предприятие, а также расчеты преобразуемого предприятия с его кредиторами при отсутствии достаточных средств у самого предприятия осуществляются за счет соответствующего бюджета.

4. Создаваемое на базе предприятия на праве хозяйственного ведения казенное предприятие является правопреемником преобразуемого предприятия по ранее выделенным ему государственному имуществу и деньгам, а также в части землепользования, природопользования, использования недр, предоставления квот, лицензий и ранее заключенных договоров, если последнее соответствуют предмету и цели деятельности вновь созданного казенного предприятия.

5. При преобразовании предприятия на праве хозяйственного ведения в казенное предприятие правовой режим закрепленного за ним имущества меняется с права хозяйственного ведения на право оперативного управления с момента принятия решения о преобразовании предприятия.
Сноска. В статью 45 внесены изменения - Законом РК от 11 июля 1997 г. N 154; от 21 мая 2002 г. N 323.

Глава 4. Дочерние государственные предприятия

      Статья 46. Понятие дочернего государственного
      предприятия

      Дочерним государственным предприятием является юридическое лицо, созданное другим государственным предприятием за счет своего имущества.

Правом создания дочерних государственных предприятий пользуются лишь предприятия на праве хозяйственного ведения.

      Статья 47. Правовое положение дочернего
      государственного предприятия

      1. Дочернее государственное предприятие создается в форме предприятия на праве хозяйственного ведения и пользуется полномочиями, предоставленными настоящим Законом для данного вида предприятия.

2. Ответственность дочернего предприятия по своим обязательствам, а также ответственность основного предприятия по обязательствам дочернего предприятия наступает в соответствии с правилами, установленными статьей 30 настоящего Закона.

      Статья 48. Цели создания дочерних предприятий

      Дочерние государственные предприятия создаются в целях:

1) разукрупнения основного предприятия, в том числе в силу требований антимонопольного законодательства;

2) преобразования филиалов основного предприятия в самостоятельные юридические лица;

3) создания дополнительных и специализированных производств для повышения эффективности основного производства;

4) освобождения основного производства от несвойственных ему видов деятельности и функций.

      Статья 49. Порядок создания дочерних предприятий

      1. Дочернее предприятие, относящееся к республиканскому государственному предприятию, создается по разрешению Правительства Республики Казахстан по представлению вышестоящего органа государственного управления основного предприятия, согласованному с уполномоченным органом и антимонопольным органом.

Дочернее предприятие, относящееся к коммунальному государственному предприятию, создается по разрешению местного исполнительного органа по представлению вышестоящего органа государственного управления основного предприятия, согласованному с уполномоченным органом и территориальным подразделением антимонопольного органа.

2. Учредителем дочернего предприятия выступает основное предприятие.

3. Устав дочернего предприятия утверждает его учредитель (основное предприятие) по согласованию со своим вышестоящим органом государственного управления.

4. Дочернее предприятие не вправе создавать другое дочернее предприятие.
Сноска. В статью 49 внесены изменения - Законом РК от 21 мая 2002 г. N 323; от 7 июля 2006 года N 174.

      Статья 50. Уполномоченный орган государства

      1. Органом государственного управления дочерним предприятием, а также органом, осуществляющим по отношению к нему функции субъекта права государственной собственности, выступает основное предприятие, которое пользуется правами уполномоченного органа государства, за исключением случаев, предусмотренных подпунктами 1), 2-1) пункта 1 статьи 25 настоящего Закона, согласуемых с уполномоченным органом основного предприятия.

2. Дочернее предприятие, относящееся к республиканскому государственному предприятию, может быть преобразовано в обычное предприятие на праве хозяйственного ведения решением Правительства Республики Казахстан.

Дочернее предприятие, относящееся к коммунальному
государственному предприятию, может быть преобразовано в обычное
предприятие на праве хозяйственного ведения решением местного
исполнительного органа.
Сноска. В статью 50 внесены изменения - Законом РК от 21 мая 2002 г. N 323.

Статья 51. Порядок вступления в силу настоящего Закона

Настоящий Закон вступает в силу со дня опубликования.

Президент
Республики Казахстан

Мемлекеттiк кәсiпорын туралы

1-Тарау. Жалпы ережелер

2-Тарау. Шаруашылық жүргiзу құқығындағы кәсiпорын

3-Тарау. Қазыналық кәсiпорын

4-Тарау. Еншiлес мемлекеттiк кәсiпорын

О государственном предприятии

Глава I. Общие положения

Глава 2. Предприятие на праве хозяйственного
ведения

Глава 3. Казенное предприятие

Глава 4. Дочерние государственные предприятия

Мемлекеттiк кәсiпорын туралы

1-Тарау. Жалпы ережелер

2-Тарау. Шаруашылық жүргiзу құқығындағы кәсiпорын

3-Тарау. Қазыналық кәсiпорын

4-Тарау. Еншiлес мемлекеттiк кәсiпорын

О государственном предприятии

Глава I. Общие положения

Глава 2. Предприятие на праве хозяйственного ведения

Глава 3. Казенное предприятие

Глава 4. Дочерние государственные предприятия

Глава 2. Предприятие на праве хозяйственного
ведения