Об утверждении Стратегии развития акционерного общества "Национальная компания "Социально-предпринимательская корпорация "Astana" на 2014 - 2023 годы

Постановление Правительства Республики Казахстан от 5 августа 2014 года № 890. Утратило силу постановлением Правительства Республики Казахстан от 10 декабря 2018 года № 818 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования)

      Сноска. Утратило силу постановлением Правительства РК от 10.12.2018 № 818 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

      В соответствии с пунктом 2 статьи 184 Закона Республики Казахстан от 1 марта 2011 года "О государственном имуществе" Правительство Республики Казахстан ПОСТАНОВЛЯЕТ:

      1. Утвердить прилагаемую Стратегию развития акционерного общества "Национальная компания "Социально-предпринимательская корпорация "Astana" на 2014 – 2023 годы.

      2. Настоящее постановление вводится в действие со дня его подписания.

Премьер-Министр


Республики Казахстан

К. Масимов


  Утверждена
постановлением Правительства
Республики Казахстан
от 5 августа 2014 года № 890

Стратегия развития
акционерного общества "Национальная компания
"Социально-предпринимательская корпорация "Аstana"
на 2014 – 2023 годы

      Стратегия развития акционерного общества "Национальная компания "Социально-предпринимательская корпорация "Astana" (далее – СПК) на 2014–2023 годы (далее – Стратегия) разработана в соответствии с Правилами разработки, утверждения стратегий развития и планов развития национальных управляющих холдингов, национальных холдингов, национальных компаний, акционером которых является государство, а также мониторинга и оценки их реализации, утвержденными постановлением Правительства Республики Казахстан от 31 октября № 1236, и Концепцией развития СПК, одобренной постановлением Правительства Республики Казахстан от 31 октября 2012 года № 1382, (далее – Концепция).

      Стратегия является основой для разработки последующих программных документов, прогнозных финансовых моделей, среднесрочных планов развития, а также бюджета СПК.

      Настоящая стратегия определяет миссию, видение, основные стратегические направления, цели и задачи деятельности СПК на долгосрочный период и разработана с учетом основных направлений:

      1) Послания Президента Республики Казахстан Н.А. Назарбаева народу Казахстана "Стратегия "Казахстан – 2050": новый политический курс состоявшегося государства" от 14 декабря 2012 года;

      2) Указа Президента Республики Казахстан от 6 апреля 2007 года № 310 "О дальнейших мерах по реализации Стратегии развития Казахстана до 2030 года";

      3) Указа Президента Республики Казахстан от 18 июня 2009 года № 827 "О системе государственного планирования в Республике Казахстан";

      4) Указа Президента Республики Казахстан от 1 февраля 2010 года № 922 "О стратегическом плане развития Республики Казахстан до 2020 года";

      5) Указа Президента Республики Казахстан от 19 марта 2010 года № 958 "О Государственной программе по форсированному индустриально-инновационному развитию Республики Казахстан на 2010 – 2014 годы и о признании утратившими силу некоторых указов Президента Республики Казахстан";

      6) Указа Президента Республики Казахстан от 17 марта 2006 года "О Стратегическом плане устойчивого развития города Астаны до 2030 года";

      7) Указа Президента Республики Казахстан от 4 марта 2010 года № 931 "О некоторых вопросах дальнейшего функционирования Системы государственного планирования в Республике Казахстан";

      8) Указа Президента Республики Казахстан от 4 июня 2013 года № 579 "Об утверждении Концепции инновационного развития Республики Казахстан до 2020 года";

      9) постановления Правительства Республики Казахстан от 31 октября 2012 года № 1382 "Об одобрении Концепции развития социально-предпринимательских корпораций";

      10) постановления Правительства Республики Казахстан от 30 ноября 2010 года № 1308 "Об утверждении Программы по развитию инноваций и содействию технологической модернизации в Республике Казахстан на 2010 – 2014 годы";

      11) постановления Правительства Республики Казахстан от 13 апреля 2010 года № 301 "Об утверждении Программы "Дорожная карта бизнеса 2020";

      12) постановления Правительства Республики Казахстан от 30 октября 2010 года № 1145 "Об утверждении Программы по привлечению инвестиций, развитию специальных экономических зон и стимулированию экспорта в Республике Казахстан на 2010 – 2014 годы".

      Деятельность СПК осуществляется на территории города Астана. При создании социально-предпринимательской корпорации определена идея создания региональных экономически устойчивых бизнес-структур, деятельность которых направлена на достижение социальных, экономических и культурных целей населения региона. Вместе с тем, создание социально-предпринимательской корпорации также обусловлено рядом следующих организационных и финансовых проблем социально-экономического развития региона:

      1) отсутствие широкого доступа субъектов частного предпринимательства к инвестициям государственных институтов развития;

      2) отсутствие у субъектов частного предпринимательства инициатив по социально-экономическому развитию региона, в котором они осуществляют свою деятельность;

      3) необходимость координации между органами местного государственного управления и инициативами регионального бизнеса.

      Бизнес-схема функционирования СПК заключается в реализации проектов в приоритетных отраслях экономики и получении прибыли с последующим ее реинвестированием в социально-экономические и культурные проекты региона, полученной за счет реализации инвестиционных проектов на финансовые средства государства и частных инвесторов. Разработка Стратегии обуславливается необходимостью иметь целевые ориентиры долгосрочного социально-экономического развития с четким представлением роли СПК в развитии города, его основных приоритетах, источниках и механизмах их реализации.

      Стратегия направлена на определение направлений и сфер деятельности, приоритетных для реализации потенциала СПК, формирование политики развития и модели функционирования СПК, выработку комплекса мер, направленных на обеспечение дальнейшего становления СПК как регионального института развития.

1. Анализ текущей ситуации

      Анализ внешней среды

      В своем Послании народу Казахстана "Стратегия "Казахстан–2050": новый политический курс состоявшегося государства" Глава государства Н.А. Назарбаев главной целью Стратегии определяет создание к 2050 году общества благоденствия на основе сильного государства с развитой экономикой и возможностями всеобщего труда. Для достижения данной цели Главой Государства поставлена задача провести тройную модернизацию: построить государство и совершить прорыв в рыночную экономику, заложить основы социального государства, перестроить общественное сознание. Экономическая политика нового курса строится на принципах экономического прагматизма.

      Экономическое развитие

      Валовый региональный продукт

      В течение продолжительного периода город Астана занимает одну из лидирующих позиций среди регионов страны по объему валового регионального продукта (далее – ВРП).

      ВРП по городу Астане за 2013 год составил 2 трлн., 700 млрд. тенге. Доля ВРП столицы в республиканском объеме составила 9,5 %.

      В отраслевой структуре ВРП доля промышленности составила 8,1 %, строительства – 8,9 %, транспорта и складирования – 9,1 %, операции с недвижимым имуществом – 12,0 %, оптовой и розничной торговли – 67 %; ремонта автомобилей и мотоциклов – 25,6 %, прочие услуги – 25,6 %.

      Валовой региональный продукт на душу населения столицы составил 4 075,5 тыс. тенге и занимает третий порядок расположения среди регионов республики после Атырауской области (6 473,4 тыс. тенге) и города Алматы (4 339,2 тыс. тенге).

      Таблица 1. ВРП города Астаны за 2013 год по видам экономической деятельности

Направления деятельности

млн. тенге

ВРП % к итогу

Всего

3 245 384

100

Промышленность

262 876

8,1

Обрабатывающая промышленность

217 441

6,7

Электроснабжение, подача газа, пара и воздушное кондиционирование

38 945

1,2

Водоснабжение; канализационная система, контроль над сбором и распределением отходов

6 491

0,2

Строительство

279 103

8,6

Оптовая и розничная торговля; ремонт автомобилей и мотоциклов

830 818

25,6

Транспорт и складирование

295 330

9,1

Операции с недвижимым имуществом

389 446

12

Прочие услуги

924 934

28,5


      СПК осуществляет деятельность в сфере малого и среднего предпринимательства, жилищно-коммунального хозяйства, торговли и в инвестиционной сфере, в связи с чем анализ внешней среды проведен именно в этих областях.

      Агропромышленный комплекс

      За период 2010 – 2014 годов количество сельскохозяйственных формирований по городу Астане увеличилось в 10 раз и составило на конец 2013 года 76 единиц, из которых сельскохозяйственных предприятий – 71, крестьянских (фермерских) хозяйств – 5. Посевная площадь основных сельскохозяйственных культур на конец 2013 года достигла 2,1 тыс. гектар.

      В 2013 году объем валовой продукции сельского хозяйства составил 1621,9 млн. тенге, из нее продукция растениеводства – 1111,1 млн. тенге, продукция животноводства – 275,7 млн. тенге, услуги – 235,1 млн. тенге. Ввиду специфики как региона, город Астана не имеет собственных производств по большой части основных продуктов. Сырье для производимых в самом городе продуктов завозится извне из регионов страны и других стран. Основными регионами – поставщиками продовольственной продукции на потребительский рынок города являются центральные, восточные и южные области Казахстана. Одним из крупных поставщиков продовольствия продолжает оставаться Акмолинская область, 17 районов которой обеспечивают столицу продуктами питания.

      По данным Управления сельского хозяйства города Астаны столица обеспечивает лишь 13 % собственного потребления социально значимых продуктов питания. Поставки из зоны продовольственного пояса обеспечивают еще 35 %.

      Сопутствующими факторами, негативно влиявшими на развитие продовольственного пояса города Астаны, являются:

      1) нехватка складов хранения, отвечающих современным техническим стандартам;

      2) отсутствие производства овощей и фруктов в закрытом грунте;

      3) отсутствие производства в сфере переработки сельхозпродукции;

      4) отсутствие собственных производств по переработке плодоовощной продукции;

      5) высокая доля морально и физически устаревшего оборудования перерабатывающих предприятий города;

      6) недостаток сырья, пригодного к промышленной переработке;

      7) дефицит в инфраструктурных объектах, связанных логистикой и рынком сбыта продукции;

      8) отсутствие мест хранения плодоовощной продукции с первичной обработкой и фасовкой, мощности;

      9) низкая эффективность складов хранения из-за устаревших технологий;

      10) загруженность существующих овощехранилищ. Необходимая потребность в овощехранилищах в Астане составляет 58163 тонны. Действующие предприятия близлежащих районов рассчитаны на 12600 тонн. Таким образом, существующий дефицит емкости овощехранилища составляет около 45 563 тонны.

      СПК активно участвует в решении вышеназванных проблем.

      По развитию данной отрасли СПК участвует в реализации государственной программы по формированию стабилизационного продовольственного фонда в городе Астане, который позволяет подстраховаться от межсезонных колебаний цен и перебоев с поставками картофеля, репчатого лука, риса, растительного масла и сахара.

      В городе существует только один сервисно-заготовительный центр, который находится в управлении СПК, задачей которого является организация производства, переработки, хранения, доставки, реализации плодоовощной продукции.

      В рамках обеспечения города основными видами сельхозпродукции СПК планирует вести работу по формированию сельскохозяйственного кластера, охватывающего все звенья от производства до реализации продукции, обеспечивающего полный цикл работ и услуг "закуп – хранение – переработка (мойка, сушка, фасовка, резка) – реализация". Комплексный подход СПК охватывает все звенья формирования добавочной стоимости "от поля до прилавка", обеспечивая отсутствие посреднических услуг на всех этапах. Таким образом, СПК способствует снижению дефицита в специализированных помещениях хранения, сохранению необходимых объемов овощей в межсезонье, а также обеспечит соответствующее насыщение рынка.

      СПК будет также стимулировать сельхозпроизводителей, помогая им преодолевать многочисленные экономические, социальные и другие проблемы, оказывая им сервисные услуги, а также продолжать закупочную деятельность в целях удержания удорожания цен на рынке на витаминные продукты, способствуя эффективному использованию большого внутреннего потенциала малого агробизнеса города.

      По овощехранилищам. Сейчас городу необходимо 60 тысяч тонн объемов хранения. В этом году запланирован ввод овощехранилища общей мощностью 5000 тонн и фрукто-хранилища мощностью на 500 тонн. Запущено овощехранилище общей мощностью 8000 тонн хранения, и уже со сдачей дополнительно двух хранилищ на 5500 тысяч тонн к 2016 году будет обеспечено 42 % потребности города.

      На территории города Астаны функционируют 3 овощехранилища общим объемом хранения 12 тыс. тонн:

Наименование объекта

Мощность хранения, тыс. тонн

Товарищество с ограниченной ответственностью "Картофель и овощи"

6,5

Товарищество с ограниченной ответственностью "Агро-Нива"

0,5

Товарищество с ограниченной ответственностью "Кироль Сарыарка"

5


      В настоящее время загруженность хранилищ составляет 30-32 %.

      По теплицам. Потребность города в тепличной продукции в межсезонье составляет 8 тысяч тонн. На сегодняшний день действует 2 теплицы мощностью 2,5 тысяч тонн в год, строятся 3 теплицы общей мощностью 6,9 тысяч тонн в год, которые будут сданы в 2015 году, в результате чего город будет обеспечен необходимым объемом тепличной продукции.

      Продажа овощей и фруктов из хранилищ резко сокращает рост сезонных цен на рынках. При этом следует отметить, что имеющееся количество овощехранилищ работает в регионе с 1970 – 1980 годов и требует капитального ремонта с внедрением современных технологий, способных обеспечить хранение продукции в лучшем качестве и большем количестве. Во многих хранилищах не имеется холодильное оборудование, не действует система вентиляции.

      В целях улучшения ситуации на рынке хранения плодоовощной продукции необходимо строительство вокруг города овощехранилищ, что позволит не допустить дефицита плодоовощной продукции в период повышенного спроса.

      Привлечение к созданию овощехранилищ субъектов малого и среднего предпринимательства создаст предпосылки для развития конкуренции в этом сегменте и обеспечит бесперебойную, круглогодичную поставку плодоовощной продукции для города, что будет способствовать стабилизации и снижению цен.

      Для сдерживания цен на плодоовощную продукцию в регионе СПК стала оператором по реализации плана по развитию продовольственного пояса города Астаны. В рамках реализации данного плана СПК закупала плодоовощную продукцию для реализации на территории города Астаны. Дополнительно СПК задействована в формировании регионального стабилизационного фонда продовольственных товаров города Астаны, в связи с чем были закуплены плодоовощная и бакалейная группы товаров.

      Промышленность

      Промышленный сектор города Астаны в наибольшей степени представлен предприятиями обрабатывающей промышленности (на их долю приходится 82,7 %) и электроснабжения, подачи газа, пара и воздушного кондиционирования (14,4 %). На долю объемов продукции (товаров, услуг) водоснабжения, канализационной системы, контроля над сбором и распределением отходов приходится 3,0 % общего объема промышленной продукции.

      В январе – декабре 2013 года предприятиями города выпущено продукции и оказано услуг промышленного характера на сумму 263248,5 млн. тенге, индекс физического объема (далее – ИФО) к аналогичному периоду 2012 года составил 106,7 %.



      В целях реализации Государственной программы форсированного индустриально-инновационного развития Республики Казахстан на 2010-2014 годы (далее – ГПФИИР), утвержденной Указом Президента Республики Казахстан от 19 марта 2010 года № 958, постановлением Правительства Республики Казахстан от 14 апреля 2010 года № 303, утверждена Карта индустриализации Казахстана на 2010 – 2014 годы (далее – Карта индустриализации), где предусмотрена реализация 7 проектов на сумму 358,8 миллиардов тенге с созданием 5 613 рабочих мест. В рамках региональной Карты индустриализации Казахстана на 2010-2014 годы включено 19 проектов на сумму 86,8 миллиардов тенге с созданием 3 000 рабочих мест.

      На территории индустриального парка № 1 реализуются 49 инвестиционных проектов с общим объемом инвестиций 180,4 млрд. тенге, всего освоено 57,9 млрд. тенге. В 2013 году запущено 8 производств.

      По большинству видов деятельности обрабатывающей промышленности отмечается увеличение выпуска продукции, наибольший рост наблюдается в производстве автотранспортных средств, компьютеров, электронной и оптической продукции, мебели, продуктов химической промышленности, текстильных изделий.

      Торговля и услуги

      Объем розничного товарооборота по всем каналам реализации по состоянию на 1 января 2014 года составил 511 726,1 млн. тенге и увеличился по сравнению с соответствующим периодом прошлого года в сопоставимых ценах на 22,4 %. Малыми предприятиями реализовано товаров и услуг на сумму 131 078,2 млн. тенге или 34,6 % от общего объема товарооборота торгующих предприятий. Розничный товарооборот от деятельности средних и крупных предприятий составил 247 590,9 млн. тенге, в том числе доля средних предприятий в общем объеме товарооборота – 48,2 %, крупных – 17,2 %.

      Индивидуальными предпринимателями на рынках города реализовано товаров на сумму 133 057,0 млн. тенге, что на 1,9 % выше января-декабря 2012 года.

      Строительная деятельность

      Строительный сектор остается стратегическим приоритетом, где сохраняются стабильно высокие темпы. Ежегодно город сдает в эксплуатацию более одного миллиона квадратных метров жилья, а по итогам 2013 года в столице введено в действие 1 млн. 100 тысяч квадратных метров жилья. Жилищное строительство в городе осуществляется в рамках двух государственных программ. Это новая Программа "Доступное жилье – 2020", утвержденная постановлением Правительства от 21 июня 2012 года № 821, (далее – Программа "Доступное жилье-2020") и Государственная программа жилищного строительства в Республике Казахстан на 2008 – 2010 годы, утвержденная Указом Президента Республики Казахстан от 20 августа 2007 года № 383, (далее – Программа жилищного строительства на 2008 – 2010 годы).

      По Программе "Доступное жилье – 2020" в 2013 году завершено строительство 3-х жилых комплексов по линии жилищно-строительных сбережений акционерного общества "Жилстройсбербанк Казахстана". В настоящее время в рамках этой программы ведется строительство 11 многоквартирных жилых домов общей площадью 168 тысяч квадратных метров на 4180 квартир. Из них в текущем году планируется сдать 8 жилых комплексов на 2258 квартир.

      По программе жилищного строительства на 2008 – 2010 годы завершено строительство 5674 квартир общей площадью 261,5 тысяч квадратных метров. В 2014 году программа будет исполнена, в эксплуатацию введут 2384 квартиры общей площадью 152 тысяч квадратных метров.

      На данном этапе главной задачей является обеспечение качества вводимых строительных объектов. В этом плане внесены изменения в требования, касающиеся как применения качественного строительного материала, так и создания комфортных условий для дальнейшего проживания людей.

      В целом сейчас строительство в городе ведется по пяти перспективным направлениям, что соответствует Генеральному плану развития города Астаны.

      Первое – это аллея "Мыңжылдық", общая площадь осваиваемой территории здесь составляет 360 гектар, где уже определены 63 застройщика. В настоящее время на 21 участке уже идут строительные работы, а на стадии проектирования находятся 33 участка.

      Второе – по улице Орынбор. В данное время площадь застройки составляет 567 гектаров, где определены 135 застройщиков. Активное строительство ведется на 61 участке. На стадии проектирования еще 59 участков.

      Третье – по проспекту Туран. Общая площадь территории составляет 566 гектаров, осваивать ее будут 77 застройщиков. Сейчас на стадии строительства находятся 26 участков и проектируется 51 участок.

      Четвертое – это "Зеленый квартал", новый проект, инициированный Главой государства и реализуемый в рамках ЭКСПО-2017.

      Пятое – перспективная застройка в западном направлении улицы Сагынак, где еще определяются застройщики.

      Наряду с активной застройкой новых районов серьезная работа ведется по обновлению жилого фонда. Программа "Доступное жилье - 2020" содержит раздел, предусматривающий реализацию пилотного проекта по сносу аварийного жилья в городе Астане, который впервые в стране реализуется на рыночной основе с условием полной возвратности средств в республиканский бюджет. В 2013 году в эксплуатацию сдано 4 жилых комплекса, а в 2014 году планируется сдать еще 4 жилых комплекса, куда переселятся жильцы 31 аварийного дома.

      Вместе с тем, в зоне особого внимания находится строительство социальных объектов.

      Детские дошкольные учреждения. В 2013 году завершено строительство 8-ми детских садов на 1 800 мест. В этом году будет введено в эксплуатацию 15 дошкольных учреждений.

      По дефициту в общеобразовательных учреждениях.

      В 2013 году было введено в эксплуатацию 4 средние школы, а уже в текущем году планируется сдать 9 школ.

      Другой, не менее важной задачей, является укрепление базы технических специальностей, где город испытывает значительный дефицит. Речь идет о строительстве профессионально-технических колледжей. Так, в этом году вводится один колледж на 800 мест по строительному профилю и началось строительство еще одного колледжа на 800 мест по обучению специалистов сферы энергетики.

      В сфере здравоохранения за 2012 – 2013 годы сданы две больницы и две поликлиники. С введением во второй половине 2014 года амбулаторно-поликлинического комплекса на 500 посещений по улице Алматы, а также поликлиник в поселке Ильинка и по улице Досмухамедова столичное поликлиническое звено будет работать в нормативном режиме.

      В целом до 2016 года в столице появятся еще 3 специализированных учреждения здравоохранения, которые сейчас находятся на стадии активного строительства.

      СПК является финансовым оператором Программы модернизации жилищно-коммунального хозяйства Республики Казахстан на 2011 – 2020 годы, утвержденной постановлением Правительства Республики Казахстан 30 апреля 2011 года № 473. В 2012 – 2015 годах реализация механизмов финансирования ремонтных работ общего имущества объектов кондоминиума будет осуществляться путем использования накопительной системы граждан и предоставления жилищной помощи малообеспеченным семьям.

      Так, в целях реализации обеспечения комфортных условий проживания населения, а также улучшения состояния коммунальной инфраструктуры выделены бюджетные средства на общую сумму 481 630,5 тысяч тенге, освоено 480 825,5 тысяч тенге или 99,8 %. Дочерним предприятием СПК товариществом с ограниченной ответственностью "Управляющая Компания "Astana service" за период с 2011 – 2013 годы отремонтировано 1 466 квартир, в том числе в 2013 году отремонтировано 80 квартир на общую сумму 14 816,2 тысяч тенге.

      Инфраструктурное обеспечение

      В вопросах дальнейшего развития города приоритетным являются вопросы инфраструктурного обеспечения. Главное здесь – создание стратегического запаса энергоресурсов для устойчивого роста города.

      В свою очередь сейчас в энергетической политике города акцент перемещается на решение вопросов обеспечения доставки тепло- и энергоресурсов до потребителей, что требует активизации строительства и реконструкции магистральных сетей. Ведется реконструкция магистральных тепловых сетей, общая протяженность которых составляет 18 километров, что позволит увеличить пропускную способность сетей с 859 до 1788 Гкал, на 15 % снизить изношенность сетей, улучшить архитектурный облик города за счет перекладки сетей надземного исполнения в подземные, увеличить подключение новых потребителей к централизованному теплоснабжению. Параллельно в городе будет проведена реконструкция существующих магистральных тепловых сетей.

      В 2015 году планируется строительство тепломагистрали 5-го ввода протяженностью 21,5 километра, которая обеспечит теплоснабжением северо-западный, юго-западный районы города, а также строительную площадку EXPO-2017. Всего к 2017 году будет построено 80 километров магистральных сетей.

      В городе запущено и функционирует на постоянной схеме подачи электроэнергии кольцо ВЛ-220 киловатт, в зимний период оно позволяет транспортировать в город дополнительно около 120 МВт электроэнергии при общей нагрузке порядка 580 МВт.

      В 2014 году будет завершена 2-я очередь "Кольца", в рамках которой уже построены подстанция 220/110кВ "Шыгыс" и более 20 километров линий электропередачи с подключением к ТЭЦ-2.

      Объекты бюджетной сферы города на 100 % оснащены приборами учета энергоресурсов. Кроме того, до наступления отопительного сезона все жилые многоквартирные дома будут оснащены приборами учета тепловой энергии.

      В целом реализация Комплексного плана энергосбережения, утвержденного постановлением Правительства Республики Казахстан от 30 ноября 2011 года № 1404, к 2015 году позволит получить суммарную экономию:

      1) электрической энергии 78 млн. киловатт час в год;

      2) тепловой энергии 170 тыс. гекакаллорий в год;

      3) 48 тыс. тонн условного топлива;

      4) суммарное предотвращение эмиссий парниковых газов в атмосферу на 145 тыс. тонн СО2 в год.

      Развитие транспортной инфраструктуры

      В настоящее время на 50 городских маршрутах ежедневно работают 747 единиц транспортных средств, в том числе автобусов большой вместимости – 566, автобусов средней вместимости – 181. Протяженность городской маршрутной сети составляет 2320,1 километра. В городе Астане осуществляют деятельность 15 специализированных таксомоторных компаний.

      С начала текущего года построено порядка 14,7 километра дорог, в присоединенных поселках 13 километров новых автодорог, реконструировано 10,6 километра дорог, произведен средний ремонт 24 километров дорожного полотна. Открыт проезд по западной объездной дороге, входящий в состав малого транспортного кольца, через реку Есиль по ул. Ш. Бейсековой.

      Транспортом в 2013 году перевезено 124 048,5 тыс. тонн грузов, при этом общий грузооборот составил 6795,6 млн. тонн. По сравнению с 2012 годом объем перевезенных грузов увеличился на 10,2 %.

      Автомобильным транспортом за отчетный период перевезено 1 960,0 млн. пассажиров, в том числе транспортными предприятиями города – 349,0 млн. человек (17,8 %), индивидуальными предпринимателями – 1 611,0 млн. человек (82,2 %).

      Аэропортом города Астаны обслужено пассажиров на 15 % больше, чем в 2012 году, что составило 2,609 млн. пассажиров.

      Предприятиями связи города оказано услуг на сумму 146 286,2 млн. тенге, что в сопоставимых ценах выше 2012 года на 12,3 %.

      В структуре доходов от услуг связи мобильная связь занимает 74,1 %, интернет – 13,6 %, междугородная и международная виды связи – 1,7 %, местная телефонная – 2,1 %, прочие виды связи – 8,5 %.

      Дальнейший рост столицы невозможен без развитой транспортной системы и удобной логистики. Поэтому дорожно-транспортная сфера является одним из важнейших направлений в деятельности города, которая сегодня переходит на новый стратегический уровень.

      С этого года основной акцент смещается на развитие общественного транспорта, ибо ежедневный пассажиропоток уже сейчас составляет 750 тыс. человек. Поэтому, чтобы не усугубились транспортные проблемы, в городе реализуется ряд системных проектов.

      Первоочередные задачи – кардинальное обновление и пополнение подвижного состава. Общее количество автобусов составляет порядка 900, дефицит – 350 единиц.

      Город расширяется, соответственно изменяются требования и к маршрутной сети, поэтому параллельно в городе внедряется новая маршрутная сеть общественного транспорта с применением современных технологий, позволяющих анализировать и регулировать транспортный поток. В настоящее время первый этап работы по разработке новой маршрутной сети города Астаны завершен. По ней количество маршрутов увеличивается с 50 до 76 соответственно, что позволит сделать пассажирскую сеть удобной для горожан.

      Вместе с тем, продолжая тему транспортных проектов, необходимо отметить, что сейчас активные работы ведутся по трем крупным инфраструктурным проектам:

      1) по строительству нового железнодорожного вокзала;

      2) по строительству двух автовокзалов, обеспечивающих междугородные транспортные сообщения.

      Работа проводится в рамках строительства Малого транспортного кольца общей протяженностью 35 километров, из которых 20 километров уже построено. Оно включает в себя также 18 транспортных развязок, путепроводов и мостов. Всего с момента начала реализации проекта в эксплуатацию было введено восемь транспортных сооружений.

      Касательно мостов и развязок. В 2013 году выполнен ремонт мостов через реку Есиль по проспекту Сарыарка и мост № 2, (далее – М-2). В текущем году планируется ремонт еще двух мостов. Также продолжается строительство новых транспортных артерий, пробивка дорог, обустройство правых съездов. В 2014 году планируется построить и отремонтировать 120 километров дорог.

      Малое и среднее предпринимательство

      По состоянию на 1 января 2014 года зарегистрировано 34786 предприятий малого предпринимательства (далее – МСП) (в сравнении с соответствующим периодом 2012 года рост на 15 %), из них юридических лиц – 34632 (рост на 11,3 %), индивидуальных предпринимателей (ИП) – 67894 (рост на 15,1 %). Число действующих предприятий малого предпринимательства увеличилось на 6,5 % и составило 16753 единицы.

      Число активных предприятий малого предпринимательства на 1 января 2014 года составило 6008 единиц и увеличилось по сравнению с аналогичным периодом на 2 %.

      Численность занятых на предприятиях малого предпринимательства по состоянию на 1 января 2014 года составила 49,8 тыс. человек (в сравнении с аналогичным периодом увеличилась на 3,2 %).

      Объем произведенной продукции, работ и услуг МСП за январь-декабрь 2013 года увеличился на 9,2 % и составил 315030 млн. тенге.

      В рамках поддержки МСП планируется создание Центра обслуживания инвесторов (далее – ЦОИ), на базе которого будут организованы экспресс-курсы по обучению основам предпринимательства. Поддержка будет предоставляться преимущественно населению с предпринимательской инициативой и действующим предпринимателям. Кроме того, ЦОИ будет способствовать привлечению инвестиций и улучшению социальной ситуации в регионе.

      Оценка инвестиционной ситуации в городе

      Инвестиции в основной капитал составили 545705,2 млн. тенге (85,0 % к уровню 2012 года). В республиканском объеме инвестиций в основной капитал доля объема города Астаны составила 9 % (11,3 % в январе-декабре 2012 года).

      Основным источником вложения средств в основной капитал являлись собственные средства предприятий, организаций – 252 501,7 млн. тенге (46,3 %), бюджетные средства составили – 207052,6 млн. тенге (37,9 %), заемные – 84789,3 млн. тенге (15,5 %), иностранные – 1355,6 млн. тенге (0,2 %).

      Таблица 2. Структура инвестиций в основной капитал по

      источникам финансирования

Источники

январь-декабрь 2013 года

к 2012 году

млн. тенге

к % к итогу

Инвестиции в основной капитал, всего, в том числе за счет:

545 705,2

100,0

85,0

республиканского бюджета

191 323,1

35,1

94,7

местного бюджета

15 735,5

2,9

64,2

собственных средств предприятий, организаций и населения

252 501,7

46,3

72,3

иностранных инвестиций

1 355,6

0,2

36,6

заемных средств

84 789,3

15,5

135,4




      Основной составляющей частью вложений являлись работы по строительству и капитальному ремонту зданий и сооружений, на их долю приходится 60,2 % или 328 716,1 млн. тенге. Индекс физического объема по сравнению с соотвествующим периодом 2012 года составил 98,1 %.

      На приобретение машин и оборудования, инструментов и инвентаря приходится 36,2 % от общего объема инвестиций, что на 24,5 % меньше, чем в 2012 году.

      За отчетный период предприятиями, организациями и населением города было построено и введено в эксплуатацию жилья общей площадью 1 101 023 квадратных метра (из нее полезной – 834 872 квадратных метра), что на 14,8 % ниже уровня 2012 года. Основной объем жилья введен предприятиями, организациями частной формы собственности и населением.

      Всего на жилищное строительство было направлено 91 347,4 млн. тенге, что на 36,3 % выше уровня 2012 года.

      Задачи привлечения выгодных инвестиций решает созданная специальная экономическая зона "Астана – новый город" (далее – СЭЗ ), которая действует в роли "свободной экономической зоны", применяемой во всем мире как инструмент стимулирования притока инвестиций в регион.

      Территория СЭЗ площадью 7,5 тысяч га включает в себя 2 зоны: промышленная зона площадью 1031,2 га и административно-деловая зона площадью 6 531,1 га.

      С момента создания СЭЗ на ее территорию привлечено более 2,0 трлн. тенге инвестиций при реализации проектов, из них освоено 50 % (1,2 трлн. тенге).

      Территория СЭЗ включает в себя промышленную зону и административно-деловой центр.

      Территория административно-делового центра предусматривает строительство административных, социально-культурных и жилых объектов. На сегодняшний день реализуется 42 проекта, это жилые, административные, социально-культурные объекты.

      На территорию промышленной зоны СЭЗ уже привлечено 50 проектов на сумму 194 млрд. тенге, из них 13 производств запущено с объемом инвестиций 51,3 млрд. тенге, в том числе с участием зарубежных инвесторов заводы по сборке и обслуживанию вертолетов "Еврокоптер" (Франция), по сборке локомотивов "GE" (США), пассажирских вагонов "Talgo" (Испания), электровозов "Alston" (Франция), по производству фотоэлектрических модулей (Франция).

      Социально-экономические показатели по действующим промышленным предприятиям сложились следующим образом.

      За весь период деятельности данных предприятий c 2010 года по 1 августа 2013 года выпущено продукции и услуг на сумму 183,8 млрд. тенге, в том числе с начала 2013 года 50,9 млрд. тенге.

      Объем выплаченных налогов и налоговых отчислений в бюджет за весь период деятельности составил 15,1 млрд. тенге, в том числе с начала 2013 года на сумму 5 млрд. тенге.

      Количество рабочих мест составило 1693 рабочих мест.

      До конца 2013 года планируется запуск 8 производств с объемом инвестиций на сумму 15,9 млрд. тенге, это производства электронно-оптических приборов совместно с турецкой компанией "ASELSAN", изделий из стекла и стеклопакеты, строительных материалов, мебели, трансформаторных подстанций и аффинажный завод.

      Реализация остальных 29 проектов предусмотрена до 2016 года, которые в настоящее время находятся на стадиях строительства и проектирования.

      Следует отметить, что большинство проектов ориентировано на экспорт после насыщения внутреннего рынка. На сегодняшний день с 2012 года на экспорт реализуются локомотивы "GE" в объеме 4 единиц на сумму 2,7 млрд. тенге, план до конца года экспорт локомотивов на сумму 12,0 млрд. тенге в страны Таджикистана, Узбекистана, Украины и Киргизии.

      В рамках государственной поддержки заявителей проектов предоставляются земельные участки на территории промышленной зоны с необходимой инфраструктурой, которая обеспечивается за счет бюджетных средств, а также предусмотрен льготный режим СЭЗ. Инвесторы освобождены от налога на добавленную стоимость оборотов по реализации товаров, работ и услуг, осуществляемых на территории СЭЗ, для целей строительства. Применяется нулевая ставка налога при реализации товаров и оборудования, полностью потребляемых в процессе строительства объектов. Инвесторы освобождены от платы за аренду земельного участка до 10 лет, где ведется строительство объектов.

      Кроме того, территория специальной экономической зоны рассматривается как территория, на которой действует режим свободной таможенной зоны.

      На сегодняшний день ввиду наполняемости проектами Индустриального парка № 1 расширены границы промышленной зоны – создан Индустриальный парк № 2 площадью 433 гектар. В настоящее время ведется разработка технико-экономического обоснования по строительству инфраструктуры.

      Планами на ближайшую перспективу являются запуск всех заявленных проектов Индустриального парка № 1 и строительство инфраструктуры Индустриального парка № 2 с привлечением на его территорию индустриально-инновационных проектов.

      Оценка инновационной активности в городе.

      В настоящее время по итогам 2013 года в Казахстане имеются 1622 инновации и 982 предприятия, которые занимаются инновационной деятельностью в республике, в их числе Астана занимает второе место (после города Алматы), где осуществляют инновационную деятельность 107 предприятий и организаций.

      Несмотря на это активность города Астаны в области инновации остается средней 7,5 %, а уровень пассивности высокой (92,5 %).

      В Астане за 2013 год из 1796 респондентов зарегистрировано 134 инновации, из них 122 являются технологическими инновациями.

      Общий объем инновационной продукции в Астане за 2013 год составил 4 787 млн. тенге, что считается низким при учете среднереспубликанского уровня 23 687,9 млн. тенге. Таким образом, Астана по объемам инновационной продукции уступает городу Алматы, областям ВКО, Павлодар, Караганды.

      Однако по расходам на инновацию за 2013 год Астана лидирует по сравнению с другими регионами и на инновации были потрачены 105 млрд. тенге за предыдущий год. При этом в структуре этих расходов инновационные гранты составили всего 2 %, собственные средства предприятий – 27 %, расходы из республиканского бюджета – 24 %.

      Из 107 предприятий, занимающихся инновационной деятельностью, в городе внедрением новой технологий, оборудования, материалов занимаются – 21 единица, научно-исследовательской деятельностью – 11 единиц, проектно-конструкторской работой – 2 единицы, приобретением ноу-хау технологий – 3 единицы, другими видами инновации – 70 единиц.

      Анализ инновационной деятельности города свидетельствует о том, что меры государственной поддержки не достаточно активно используются предприятиями. К примеру, на базе технопарков и бизнес инкубаторов создано всего 2 единицы инновационных предприятий, в основном активные проекты венчурных фондов, так как их количество составляет на 2013 год 43 единицы. Проекты институтов развития составили 24 единицы.

      По проектам научно-исследовательских и опытно-конструкторских работ (далее – НИОКР) Астана лидирует в республике, их количество составило 131 единицу, на что положительно повлияли результаты совместной работы с международными экспертами, а также высшими учебными заведениями города Астаны. К примеру, 25 проектов инновационных исследований и разработок были реализованы совместно с научными организациями, 4 проекта с высшими учебными заведениями. Кроме того, в 2013 году в инновационную деятельность Астаны привлечены 80 международных экспертов. При этом 100 % авторами законченных 8 инноваций являются граждане Казахстана, из общего количества 9.

      На основе вышеизложенного следует отметить, что уровень инновационности города и страны в целом зависит, в первую очередь, от уровня адаптивности и мобильности научных и технических кадров в условиях смены технологических укладов. Не только в Астане, но в целом в Казахстане еще не сложился кадровый потенциал, соответствующий 5-му и 6-му технологическим укладам, это:

      1) ученые-исследователи;

      2) конструкторы и разработчики в сфере НИОКР;

      3) инженеры, техники, квалифицированные рабочие, занятые в высокотехнологичных производствах;

      4) менеджеры, государственные служащие, осуществляющие организацию и управление в сфере НИОКР и высокотехнологичных производств.

      В целях решения вышеназванных проблем СПК планирует стимулировать инновационную активность города посредством предоставления инфраструктурных условий (научно-исследовательские лаборатории и испытательные полигоны, наличие фондов финансирования и материально-технической поддержки инноваторов), необходимых для развития инноваций с привлечением к данной деятельности элементов индустриально-инновационной инфраструктуры.

      Вместе с тем, СПК будет активно способствовать развитию целевых технологических программ, как одних из эффективных инструментов государственно-частного партнерства в научно-технологической сфере на долгосрочную перспективу. СПК будет проводиться работа по эффективному внедрению инноваций и развитию высокотехнологичных производств.

      Ключевыми приоритетами в инновационном развитии СПК являются энерго- и ресурсосбережение, развитие местного содержания, экологичность и безопасность.

      Кроме того, в целях обеспечения тесной взаимосвязи между научно-исследовательским и образовательным блоками, СПК будет способствовать созданию научно-образовательного кластера, важным звеном которого будет автономная организация образования "Назарбаев Университет".

      В рамках ГПФИИР продолжается работа по развитию инновационной деятельности в городе Астане в части внедрения новых технологий и реализации индустриально-инновационных проектов в городе.

      Реализуются инструменты государственной поддержки инноваций по следующим направлениям.

      Влияние факторов внешней среды

      Под внешней средой СПК понимаются все условия и факторы, возникающие в окружающей среде, независимо от деятельности конкретной компании, но оказывающие воздействие на ее функционирование и поэтому требующие принятия управленческих решений.

      Важным в функционировании СПК являются определение факторов внешней среды, формирующих предпринимательскую среду, определение понятийного аппарата в части предпринимательской среды, систематизация этих факторов, обусловливающих устойчивое развитие предпринимательской деятельности в современных условиях.

      Различают внешние факторы, обусловленные характером окружающей среды. К внешним факторам, определяющим конкретные условия деятельности СПК, относят: правовые, политические, хозяйственные, демографические, технологические и экологические факторы.

      Политические и правовые факторы

      Анализ правового регулирования, предполагающий изучение законов и других нормативных актов, устанавливающих правовые нормы и рамки отношений, дает СПК возможность определить для себя допустимые границы действий во взаимоотношениях с другими субъектами права и приемлемые методы отстаивания своих интересов.

      Большое значение для СПК имеет фактор политической стабильности, так как проводится постоянная работа по привлечению иностранных партнеров. Для иностранного инвестора или экспорта продукции политические изменения могут привести к ограничению прав собственности для иностранцев или установлению специальных пошлин на импорт. Баланс платежей или проблемы с обслуживанием внешнего долга могут затруднить получение денег, вывозимых в качестве прибыли. С другой стороны, политика может измениться в сторону, благоприятную для инвесторов, когда возникает потребность в притоке капитала из-за рубежа. Установление дипломатических отношений может открыть путь на новые рынки.

      Хозяйственные факторы

      Ограниченный объем основных экономических ресурсов определяет необходимость их эффективного и рационального использования – минимизации затрат при максимизации результата. На реализацию этой цели направлена хозяйственная деятельность. Это вид деятельности, направленный на производство благ, основанный на постоянном процессе оценки, сравнения и отбора альтернативных вариантов использования экономических ресурсов, необходимых для этого.

      Для минимизации возможных рисков СПК следует особо тщательно взвешивать и оценивать потенциальные объемы производства и реализации продукции, стоимость материальных затрат и накладных издержек, цен на продукцию, доступность сырья и материалов, изменения рыночной конъюнктуры в целом.

      Демографические факторы

      Демографические факторы относятся к числу важнейших факторов внешней среды, поскольку динамика изменения численности населения во многом определяют, с одной стороны, реальные возможности обеспечения предприятия трудовыми ресурсами, а с другой формируют уровень и масштабы рыночных потребностей. Для учета влияния данных факторов на результативность работы СПК и своевременного реагирования на изменение их влияния руководство СПК должно отслеживать: динамику населения города, где расположены предприятия региона, возрастную структуру и этнический состав населения, уровень смертности и рождаемости, миграционные процессы, уровень образования и региональные особенности.

      Технологические факторы

      Технологический фактор отражает уровень научно-технического развития, который воздействует на компанию. Технологические нововведения влияют на эффективность, с которой услугу или продукцию можно производить и продавать, на скорость морального износа продукции, на то, как можно собирать, хранить и распределять информацию, а также на то, какого рода новые продукты и услуги ожидают потребителя в компании. Скорость изменения технологий постоянно увеличивается. Принципиальное влияние на деятельность многих компаний оказывают компьютерная, лазерная, микроволновая технологии, а также спутниковая связь, атомная энергетика, генная инженерия и многое другое.

      СПК является специализированной организацией по формированию и использованию стабилизационного фонда продовольственных товаров города Астаны и в рамках стабилизации цен на продовольственные товары занимается закупом и хранением плодоовощной и бакалейной продукции. Для минимизации потери массы и качества сырья пищевых продуктов необходимо использование технологий при их хранении.

      Хранение продовольственного сырья и готовой продукции является начальной и конечной стадией любого технологического процесса в пищевых производствах, которое обусловлено тем, что производство сырья и продукции носит сезонный характер, а потребление – круглогодичный. Главной задачей этой операции является сохранение количества и качества сырья в течение определенного времени, иногда довольно продолжительного. Условия и сроки хранения определяют технологический цикл хранения овощей и плодов, размещение в хранилище и санитарно-гигиеническое состояние складов.

      Экологические факторы

      Особую роль при размещении производительных сил на современном этапе экономического развития играет экологический фактор, так как он непосредственно связан с бережливым использованием природных ресурсов и обеспечением необходимых жизненных условий для населения.

      Система управления природопользованием должна обеспечить решение экологических проблем за счет гибкого сочетания всех ее уровней: глобального, регионального и лесного. Региональная система управления природопользованием при подчиненности национальным интересам, которые создают условия ее функционирования, имеет свои целевые установки, к числу которых относятся оптимизация природопользования, определение лимитов изъятия природных ресурсов, определение параметров предельно допустимых экологических нагрузок на природные экосистемы, улучшение показателей здоровья населения, корректировка концепции социально-экономического развития с учетом экологических приоритетов.

      Анализ внутренней среды

      Внутренняя среда компании – это ситуационные факторы внутри компании. Управленческий механизм ориентирован на достижение оптимального взаимодействия всех уровней управления и функциональных областей управления для наиболее эффективного достижения намеченных целей. Основные перемены в самой компании, которые требуют внимания руководства, это цели, структура, задачи, технология и люди.

      Глубокий и тщательный анализ внутренней среды является необходимой предпосылкой принятия управленческих решений. Экономическая информация – это конкретное выражение происходящих внутри фирмы процессов. Без такой информации и ее анализа невозможны эффективное функционирование и развитие производственной деятельности СПК.

      Реализация поставленных задач перед СПК позволит улучшить социально-экономическое развитие региона посредством создания инфраструктуры, условий для повышения деловой активности в регионе и привлечения инвестиций, а также содействия решению имеющихся социальных проблем и задач в регионе.

      Организационное становление.

      Компания создана путем реорганизации акционерного общества "Национальная компания "Социально-предпринимательская корпорация Сарыарка" (далее – СПК "Сарыарка"). Государственное учреждение "Управление предпринимательства и промышленности Карагандинской области" во исполнение решения общего собрания акционеров от 26 мая 2010 года являясь лицом, владеющим всеми голосующими акциями СПК "Сарыарка", приняло решение о реорганизации СПК "Сарыарка" путем разделения на три акционерных общества в качестве субъектов крупного предпринимательства.

      Во исполнение Закона Республики Казахстан "О государственном имуществе" от 1 марта 2011 года СПК присвоен статус национальной компании.

      СПК является юридическим лицом и осуществляет свою деятельность на основе действующего законодательства Республики Казахстан и устава. В связи с изменением юридического адреса СПК 18 ноября 2013 года произведена перерегистрация юридического лица.

      За годы существования в основном завершен организационный этап становления СПК:

      1) сформирована организационная структура и система оплаты труда;

      2) разработан пакет нормативных документов, регламентирующих деятельность СПК;

      3) сформированы стартовые ресурсы для ведения уставной деятельности (финансовые активы, земля, имущество);

      4) установлено взаимодействие с центральными и местными исполнительными органами государственного управления, институтами развития, а также ассоциациями и объединениями предпринимателей.

      Финансовые показатели

      Балансовая стоимость активов СПК на 31 декабря 2013 года составила 7 755 403 тыс. тенге, в том числе:

      краткосрочные активы – 1 694 762 тыс. тенге;

      долгосрочные активы – 6 060 641 тыс. тенге;

      прибыль за 2013 год – 10 086 тыс. тенге;

      штатная численность сотрудников – 29 человек.

      Анализ основных финансовых результатов СПК показывает, что в настоящее время СПК переживает период становления и вовлечения в оборот переданных от государства активов. Поскольку структура активов представляет собой, в основном, активы, требующие значительных инвестиций и приносящие доход в долгосрочной перспективе, то ожидается, что прибыль от этих активов начнет генерироваться только по истечении 5-7 летнего периода инвестирования.

      Система корпоративного управления.

      Структура:

      1) высший орган – единственный акционер;

      2) орган управления – совет директоров СПК;

      3) председатель совета директоров – аким города Астаны;

      4) исполнительный орган – правление, возглавляемое председателем.

      Общее руководство деятельностью СПК, за исключением вопросов, отнесенных к компетенции единственного акционера, осуществляется Советом директоров СПК. Правление является коллегиальным органом, осуществляет руководство текущей деятельностью СПК, кроме тех функций, которые входят в исключительную компетенцию единственного акционера и Совета директоров, и несет ответственность перед единственным акционером и Советом директоров за выполнение возложенных на него задач. Совет директоров определяет количественный состав, сроки полномочий членов правления, избрание председателя правления, а также досрочное прекращение их полномочий. Существующая модель управления СПК обусловлена, прежде всего, ее организационно-правовой формой и спецификой основной деятельности СПК.

      Структура управления СПК выстроена в виде иерархической системы, в основе которой лежит "вертикальная" модель управления, основанная на подчиненности нижестоящих субъектов управления вышестоящим. Взаимодействие местных исполнительных органов и СПК осуществляется в соответствии с принципами корпоративного управления.

      В целях осуществления эффективного корпоративного управления в СПК разработаны и утверждены кодекс корпоративного управления, а также другие нормативные документы, регламентирующие деятельность, как СПК в целом, так и вопросы взаимодействия с дочерними и зависимыми организациями.

      Для обеспечения эффективной модели управления, эффективности и повышения прозрачности СПК будут внедрены современные стандарты корпоративного управления, соответствующие лучшей мировой практике, а также разработан план по совершенствованию корпоративного управления.

      Будет внедрена система эффективного менеджмента, отлажены механизмы внутреннего контроля и мониторинга, направленные на выявление всех рисков, связанных с его функционированием в рыночных условиях.

      Оценка эффективности корпоративного управления будет осуществляться по итогам рейтинга корпоративного управления, проводимого ежегодно.

      Кадровая политика

      Кадровая политика СПК ориентирована на формирование профессионального состава сотрудников, соответствующих предъявляемым требованиям к уровню квалификации. Важнейшими элементами мотивации персонала являются: работа в национальной компании; перспективы карьерного роста; высокий уровень оплаты труда в региональном масштабе; возможность реализовать инициативы; работа с инвестиционными проектами.

      Разработаны положения о структурных подразделениях СПК, должностные инструкции для четкого разграничения полномочий между сотрудниками.

      Одним из важнейших элементов механизма привлечения инвесторов является формирование позитивного имиджа СПК, который обеспечивают, в том числе и сотрудники СПК. В этой связи, важно умение проявить свои профессиональные знания и дать разъяснения по интересующим вопросам, а также своевременно и оперативно рассмотреть документы и заявки.

      В целях получения максимальной отдачи от персонала, а также роста профессионализма сотрудников проводятся обучение, переподготовка, повышение квалификации сотрудников, а также мероприятия по совершенствованию оценки труда менеджеров.

      В целях повышения эффективности работы СПК будут проведены мероприятия по установлению постоянной "обратной связи" с партнерами, дочерними и зависимыми организациями, а именно ведение электронного документооборота, что позволит минимизировать бумажное оформление; ускорить движение как внутренних, так и внешних документов, а также обеспечить должный контроль за исполнением документов. Планируется создать единое информационное пространство, объединяющее структурные подразделения СПК, дочерние и зависимые организации и другие заинтересованные лица.

      Для обеспечения информированности отечественных и зарубежных инвесторов создан интернет–ресурс СПК, который постоянно обновляется и пополняется информацией о деятельности СПК, будут организованы форумы, обсуждения по интересующим вопросам.

      Управление активами (реабилитация проблемных активов)

      По состоянию на 1 января 2014 года в организационную структуру СПК входит 3 дочерних и 5 зависимых организаций.

      СПК проведен большой объем работы с переданными активами и получены положительные результаты по их реабилитации. Однако на сегодняшний день имеется ряд проблемных вопросов, требующих существенных капиталовложений.

      Таблица 3. Перечень дочерних и зависимых предприятий СПК в 2013 году

п/н

Наименование

Доли участия СПК

1.

Товарищество с ограниченной ответственностью "Сапаржай Астана"

100 %

2.

Товарищество с ограниченной ответственностью "Целинсельмаш"

100 %

3.

Товарищество с ограниченной ответственностью "Сервисно-заготовительный центр "Астана Агро"

Доля СПК через товарищество с ограниченной ответственностью "Целинсельмаш Астана" 95 % и товарищество с ограниченной ответственностью

"Сарыарка Агро"

5 %

4.

Товарищество с ограниченной ответственностью "Сарыарка-Агро"

100 %

5.

Товарищество с ограниченной ответственностью "RBS Techologies"

49 %

6.

Товарищество с ограниченной ответственностью "Управляющая компания "Astana service"

49 %

7.

Товарищество с ограниченной ответственностью "Ас Арго"

20 %

8.

Товарищество с ограниченной ответственностью "Агростар KZ"

49 %


      В целях финансового оздоровления и выхода в точку безубыточности СПК проводится работа по финансовому оздоровлению. При успешной реализации проектов СПК уже в 2014 году планирует выйти на безубыточный уровень.

      Инвестиционная деятельность

      Инвестиционная деятельность является составной частью финансовой политики СПК, которая является связующим звеном между государственной инвестиционной политикой и частным бизнесом, являясь при этом отправной точкой решения задач, связанных с социальными и экологическими вопросами.

      Основными целями инвестиционной политики СПК являются мобилизация финансовых ресурсов, необходимых для инвестиционной деятельности, недопущения спада инвестиционной активности, и повышение активности капитальных вложений.

      Применение СПК широкого спектра инструментария, предоставляемого институтами развития, способствует гибкому подходу в осуществлении инвестиционной деятельности СПК с возможностью эффективного распределения и контроля по управлению рисками в совместно реализуемых проектах. В основном проекты по сотрудничеству с частным бизнесом проявляются, исключительно, путем создания совместного предприятия в форме товарищества с ограниченной ответственностью, где доля СПК оценивается в качестве вклада в уставной капитал земельных участков и имуществ.

      Согласно Концепции развития социально-предпринимательских корпораций, одобренной постановлением Правительства Республики Казахстан от 31 октября 2012 года, (далее – Концепция) СПК должна поддерживать жизнеспособные инициативы, принимая участие в привлечении инвестиций в регион путем создания благоприятных условий инвестору и инвестициям.

      За годы формирования СПК были привлечены в экономику города в общей стоимости 1702 млн. тенге инвестиций, которые направлены на приоритетные отрасли экономики.

      СПК реализует проекты по точкам роста региона в сферах индустриального развития, агропромышленного комплекса, транспорта, жилищно-коммунального хозяйства и других.

      Инвестиционная политика СПК направлена на решение следующих задач:

      1) активное привлечение частного капитала к реализации проектов в реальном секторе экономики;

      2) соинвестирование социальных программ и проектов;

      3) создание системы эффективного продвижения произведенной продукции на потребительский рынок (коммунальные рынки, торговые дома), экспорт на внешние рынки;

      4) поддержка инновационно направленных бизнес инициатив;

      5) продвижение инвестиционных преимуществ и достижений СПК.

      СПК входит в инвестиционный проект на ранней стадии проекта (start-up) или на стадиях развития.

      При рассмотрении бизнес-проектов на предмет участия в них СПК отдается предпочтение проектам, которые имеют социальную направленность, содержат в себе экологическую составляющую, обеспечение занятости, повышение здоровья населения, а также с более высоким значением рентабельности и конкурентоспособности продукции, внедрения инноваций и трансферта технологий.

      Выход из проекта осуществляется по следующим основным критериям:

      1) доход, полученный от продажи акций/доли СПК в проектной компании, покрывает инвестиции СПК в проектную компанию и ставку вознаграждения по данным инвестициям;

      2) проектная компания имеет перспективы реализации инвестиционного проекта без участия СПК.

      Кроме этого, СПК может выйти из инвестиционного проекта при наличии риска обесценения инвестиций.

      Решение СПК о продаже своего пакета акций/доли участия в активе реализуется на основе рыночной оценки, также при приобретении актива проводится встречная рыночная оценка.

      В настоящее время СПК работает над следующими инвестиционными проектами:

      1) многофункциональный торгово-логистический комплекс, общая стоимость проекта составляет 56 420 000 тыс. тенге, из которых 90 % стоимости покрывается за счет привлечения инвестора, 10 % составляет доля СПК в виде земельного участка с подведением инженерных сетей и инфраструктуры. Срок окупаемости 6-7 лет. В результате планируются создание современного, отвечающего мировым требованиям комплекса для всех участников рынка, пополнение государственного бюджета путем легализации теневых торговых потоков, контроль качества товаров и услуг, создание более 3000 рабочих мест;

      2) строительство фруктохранилища на 500 тонн с участием частного инвестора, стоимость проекта 243 410 тысяч тенге. СПК вошло в проект земельным участком с условием подведения инженерных сетей и коммуникаций. Срок окупаемости проекта составит 4,5–5 лет. Целью является возможность донести до потребителя свежие фрукты по оптимальным ценам, что позволит создать эффективное оптовое звено и станет еще одной ступенью в рамках расширения зоны продовольственной безопасности столицы;

      3) строительство овощехранилища на 5000 тонн, которое производится за счет собственных и бюджетных средств и составляет – 734 356 тысяч тенге. Срок окупаемости проекта 7–9 лет. Целью являются удовлетворение спроса на продукты питания, стабилизация цен на продовольственные товары, поддержка социально незащищенных слоев населения, повышение уровня конкурентоспособности отечественных товаров, способствование реализации плана социально-экономического развития города Астаны, дополнительный приток бюджетных средств за счет налоговых выплат;

      4) энергоаудит (энергетическое обследование предприятий), общая сумма проекта 6 000 тысяч тенге, где 3 600 тысяч тенге средства частного инвестора, а 2 400 тысяч тенге средства СПК. Срок окупаемости 1,5–2 года. Проект, включает проведение оценки всех аспектов деятельности предприятий, связанных с затратами на топливо, энергию различных видов, воду и некоторые энергоносители;

      5) проект по производству отечественных автомобильных фильтров для легковых и грузовых автомашин по итальянской технологии, проект стоит 11 860 тысяч тенге, где доля СПК составляет 5 811,326 тенге, предусматривает наличие перспективного потенциала, поддержание отечественного производителя, формирование реальной стоимости продукции.

      Перспективы инвестиционной деятельности

      В целях повышения роли инвестиционной деятельности СПК планируются:

      1) осуществление лизинговой деятельности;

      2) модернизация малого и среднего предпринимательства (финансирование модернизации производства, трансферт технологий и инноваций);

      3) разработка инвестиционных проектов по принципу государственного и частного партнерства для софинансирования и привлечения целевых средств институтов развития в приоритетные отрасли экономики;

      4) расширение отраслевых направлений по предоставлению гарантий и другие виды поддержки развития бизнеса;

      5) стимулирование и экспортоориентирование производимой продукции малого и среднего предпринимательства;

      6) поддержка новых инновационно-ориентированных бизнес инициатив;

      7) поддержка социальных проектов в целях пропаганды роли СПК;

      8) содействие в обучении и подготовке высококвалифицированных технических специалистов;

      9) включение в официальный список акционерного общества "Казахстанская фондовая биржа (KASE)" акций СПК;

      10) увеличение объема иностранных инвестиций, в том числе в обрабатывающую промышленность, ежегодно на 2-3%;

      11) к 2023 году увеличение количества иностранных партнеров до 23, в том числе из списка "Global-2000";

      12) заключение меморандумов и соглашений по комплексному взаимодействию по развитию благоприятного климата города Астаны со всеми институтами развития, в частности, с акционерным обществом "Казахстанский институт развития индустрии", акционерным обществом "Национальное агентство по экспорту и инвестициям "Kaznex Invest", акционерным обществом "Astana Innovations", акционерным обществом "Фонд развития предпринимательства "Даму", акционерным обществом "Национальное агентство по техническому развитию" и другими.

      Для создания благоприятной среды по привлечению инвестиций из различных источников финансирования планируется комбинирование финансовых инструментов, а именно:

      1) совместное финансирование крупных проектов с банками второго уровня, акционерным обществом "Банк развития Казахстана", акционерным обществом "Национальный управляющий холдинг "КазАгро", акционерным обществом "Фонд развития предпринимательства "Даму" и зарубежными институтами развития "Евразийский Банк реконструкции и развития", "Исламский Банк развития", а также другими финансовыми институтами поддержки бизнеса;

      2) привлечение заемных средств под гарантии СПК и иностранных финансовых структур по конкретным инвестиционным проектам;

      3) развитие инструмента финансового лизинга и структурирование с другими доступными финансовыми инструментами;

      4) выпуск долговых ценных бумаг.

      Особое внимание СПК будет направлено на инвестиции в новые сектора с высоким потенциалом роста и доходностью. Приоритетными секторами будут являться туризм, фармацевтика, логистика и транспорт, альтернативная энергетика, химия и нефтехимия, проекты развития производств для обеспечения роста казахстанского содержания в закупках города, услуги с высокой добавленной стоимостью, включая проекты здравоохранения и образования в частном секторе, а также жилая и коммерческая недвижимость на принципах партнерства с частным сектором в рамках государственных программ. При осуществлении инвестиций в новые сектора СПК будет руководствоваться принципом сохранения коммерческих интересов малого и среднего предпринимательства.

      2. SWOT- анализ

Сильные стороны

Слабые стороны

1) статус национальной компании;

2) акционером компании является акимат города Астаны;

3) наличие нефинансовых активов СПК (земельные ресурсы, право недропользования, другое имущество) для реализации бизнес-проектов;

4) отраслевая дифференцированность и многопрофильность;

5) выгодное геополитическое расположение;

6) наличие высококвалифицированных трудовых ресурсов;

7) взаимодействие с институтами развития Республики Казахстан;

8) инвестиционная привлекательность региона;

9) деятельность, ориентированная на результат.

1) неразвитость взаимоотношений с другими финансовыми институтами развития;

2) слабые показатели финансово-хозяйственной деятельности (убыток по итогам года составил 135 тыс. тенге);

3) наличие в портфеле значительной доли долгосрочных проектов, а также социально-ориентированных проектов, в связи с чем получение социального эффекта от инвестиционной деятельности на текущем этапе не представляется возможным;

4) зависимость от сырьевой направленности;

5) недоверие со стороны бизнеса;

6) сложное финансовое положение вследствие допущенных ошибок в начальном этапе деятельности СПК;

7) дефицит высокопрофессиональных кадров в дочерних компаниях;

8) неэффективное использование активов компаний;

9) слабая осведомленность бизнеса о текущей деятельности и проектах СПК;

10) отсутствие взаимосвязанности интересов сотрудников при рассмотрении проектов;

11) отсутствие мотивации сотрудников при привлечении инвесторов;

12) отсутствие и несоблюдение регламента по рассмотрению заявок.

Возможности

Угрозы

1) поддержка со стороны местных исполнительных органов;

2) преимущества при получении права государственных активов и минимальный срок рассмотрения документов;

3) получение бюджетных инвестиций для реализации инвестиционных проектов;

4) привлечение иностранных инвестиций;

5) содействие малому и среднему бизнесу;

6) участие в государственных программах.

1) увеличение убытков, финансовых издержек, неадекватных рисков в связи с невозвратом дивидендов, которые влияют на итоговый финансовый результат деятельности СПК и замедляют выход СПК на безубыточность к 2014 году;

2) неисполнение обязательств конечным заемщиком или обесценение приобретенных активов при реализации госпрограмм;

3) недостижение стратегических целей;

4) возрастающая конкурентоспособность импортной продукции;

5) инфляция, финансовый кризис.


      Миссия и видение

      Миссия СПК направлена на содействие развитию города на основе предпринимательской деятельности на принципах государственно-частного партнерства в тесном взаимодействии с акиматом города Астаны и его структурными подразделениями.

      Видение СПК – региональный институт развития, эффективно управляющий активами, стимулирующий экономическую активность в точках роста, в том числе через привлечение инвестиций, и выступающий катализатором формирования конкурентоспособных устойчивых производств.

      Цель – рост социально-экономического развития города Астаны через проведение активной инвестиционной политики СПК на основе консолидации государственного и частного секторов.

      Основные задачи СПК:

      1) развитие предпринимательской деятельности и повышение инвестиционной привлекательности отечественных товаропроизводителей;

      2) обеспечение продовольственной безопасности города Астаны;

      3) поддержка и стимулирование развития малого и среднего предпринимательства;

      4) поддержка и стимулирование развития ремесленничества;

      5) создание высокотехнологичных производств на основе внедрения инновационных технологий, энергосбережения, международных стандартов качества произведенной продукции, ориентированной на импортозамещение и экспорт;

      6) повышение качественного уровня жизни населения через реализацию социально значимых проектов и проектов малого и среднего бизнеса в сфере оказания услуг;

      7) повышение конкурентоспособности производств, в том числе созданных на основе реструктуризации нерентабельных организаций;

      8) создание эффективных и востребованных производств на базе имеющихся и передаваемых компании активов.

      Приоритеты:

      1) обеспечение продовольственной безопасности города Астаны;

      2) поддержка и стимулирование развития малого и среднего предпринимательства.

      Этапы реализации Стратегии развития СПК

      1 этап – 2014 – 2015 годы

      На этом этапе будут проведены работы по усилению слабых сторон СПК и невелированию возможных рисков путем максимального использования сильных сторон и возможностей, что позволит СПК перейти на следующий этап реализации Стратегии. Данный этап предполагает достижение следующих результатов:

      1) оздоровление дочерних предприятий с убыточной деятельностью;

      2) погашение дебиторской задолженности;

      3) улучшение инвестиционного климата;

      4) активная пропагандистская работа по повышению имиджа.

      2 этап – 2016 – 2023 годы

      На данном этапе будет осуществляться полномасштабная работа по достижению поставленных целей и задач, реализация которых поможет достичь следующих результатов:

      1) создание новых конкурентоспособных производств;

      2) реализация экспортоориентированной отечественной продукции с высокой добавленной стоимостью, повышение конкурентоспособности продукции субъектов предпринимательства;

      3) обеспечение улучшения системы управления результативностью переданных компаний для повышения эффективности их деятельности внедрения передовых стандартов корпоративного управления – реструктуризация активов и достижение качественного нового уровня конкурентоспособности дочерних и зависимых предприятий, входящих в состав СПК;

      4) выход дочерних предприятий СПК на фондовые рынки, а также обеспечение подготовки СПК к первичному размещению (IPO);

      5) обеспечение роста объема инвестиционного портфеля СПК.

3. Стратегическое направление
деятельности (далее – СНД), цели, ключевые показатели
деятельности и ожидаемые результаты по ним.

      В рамках поставленных задач перед СПК определены следующие приоритетные направления деятельности:

      1) привлечение инвестиций и создание новых производств в точках роста региона;

      2) повышение эффективности коммерческой деятельности;

      3) увеличение стоимости активов и повышение уровня корпоративного управления.

      СНД 1. Привлечение инвестиций и создание новых производств в точках роста региона.

      Цели:

      1) активизация работы по привлечению отечественных и прямых иностранных инвестиций в приоритетные сектора экономики региона;

      2) привлечение и внедрение новых (инновационных) технологий в регион.

      Цель 1. Активизация работы по привлечению отечественных и прямых иностранных инвестиций в приоритетные сектора экономики региона.

      Задачи:

      1) создание новых и модернизация существующих конкурентоспособных производств в приоритетных секторах экономики региона (точках роста);

      2) привлечение в регион отечественных и зарубежных инвесторов для реализации перспективных проектов, в том числе на принципах государственно-частного партнерства;

      3) поиск и определение потенциальных целевых инвесторов;

      4) оказания инвесторам содействия в реализации проектов через долевое финансирование, участие активами, а также получение финансирования в рамках государственных и отраслевых программ;

      5) осуществление консультаций, в том числе на стадиях разработки инвестиционного проекта и его реализации.

      Мероприятия:

      1) привлечение в регион компаний, заинтересованных в сотрудничестве с местными предпринимателями, как из других регионов, так и зарубежных;

      2) проведение мониторинга в сфере вложения инвестиций, как в отраслевом, так и региональных разрезах;

      3) создание совместных предприятий с иностранными компаниями, оказание поддержки в подготовке документации и регистрации организации;

      4) сопровождение инвестиционного проекта, помощь в получении информации о проектах, организация встреч с потенциальными партнерами;

      5) участие в информационных, презентационных мероприятиях (публикации, выставки, официальные встречи, форумы; размещение информации в печатных, телевизионных и электронных средствах массовой информации, интернет-ресурсах;

      6) создание совместных предприятий с инвестором, оказание помощи и содействия в сотрудничестве с местными финансовыми институтами, а также работа с государственной программой по поддержке инвесторов, получение преференции в рамках программы;

      7) способствование формированию благоприятной среды, развитию инвестиционного потенциала и активности объектов предпринимательства по инвестированию проектов;

      8) создание ЦОИ в регионе;

      9) поиск инвесторов для реабилитации проблемных активов.

      Ключевые показатели деятельности:

      1) рост объема внешних инвестиций в обрабатывающую промышленность;

      2) количество инвестиционных проектов с участием иностранного капитала, единиц;

      3) количество привлеченных инвесторов в регион;

      4) количество привлеченных инвесторов в регион, в том числе из списка "Global-2000", до 2023 года.

      Ожидаемые результаты:

      1) рост объема внешних инвестиций в обрабатывающую промышленность не менее 15 %;

      2) количество запускаемых проектов не менее 5 ежегодно, в том числе с участием иностранного капитала;

      3) реабилитация порядка 5 убыточных предприятий;

      4) количество привлеченных инвесторов в регион, в том числе из списка "Global-2000", не менее трех до 2023;

      5) привлечение инвесторов для реабилитации деятельности нерентабельных предприятий;

      6) реализация проектов в сфере сельского хозяйства, жилищно-коммунальной сферы;

      7) формирование благоприятной среды для развития инвестиционного потенциала и объектов предпринимательства.

      Цель 2. Привлечение и внедрение новых (инновационных) технологий в регион.

      Задачи:

      1) внедрение передовых производственных и управленческих технологий и стандартов;

      2) развитие коммуникаций и обмен навыками между портфельными компаниями.

      Мероприятия:

      1) маркетинг внешнего и внутреннего рынков технологий и анализ мировых тенденций развития в сфере инновационных технологий с целью дальнейшего трансферта в городе технологий из наиболее развитых стран;

      2) создание при СПК базы новых технологий и проектов, потенциально применимых для региона, на базе дочерней компании Товарищество с ограниченной ответственностью "Целинсельмаш Астана";

      3) регулярное участие в республиканских и международных бизнес-форумах, выставках в сфере новых (инновационных) технологий;

      4) сопровождение деятельности субъектов малого и среднего предпринимательства в вопросах организации современных высокотехнологичных, наукоемких производств и инновационной деятельности;

      5) оказание содействия действующим предприятиям индустриально-инновационной инфраструктуры региона, а именно акционерного общества "Astana Innovations" и акционерного общества "Национальное агентство по экспорту и инвестициям "Kaznex Invest" в поиске инновационных проектов, разработке новой номенклатуры продукции.

      Ключевые показатели деятельности:

      1) доля инвестиционных проектов с привлечением инновационных технологий для города, единиц;

      2) количество коммерциализованных идей бизнес-инициатив, единиц;

      3) доля казахстанского содержания в проектах, %.

      Ожидаемые результаты:

      1) внедрение мирового опыта в области новых технологий;

      2) создание при СПК базы новых технологий и проектов, потенциально применимых для региона;

      3) активизация работы с технопарками регионов по поиску и финансированию новых инновационных проектов и оказание содействия действующим элементам индустриально-инновационной инфраструктуры региона;

      4) реализация более 50 инвестиционных проектов с трансфертом инновационных технологий в регион;

      5) коммерциализация порядка 30 бизнес-инициатив.

      СНД 2. Повышение эффективности коммерческой деятельности

      Цели:

      1) увеличение инвестиций в высокоэффективные инвестиционные проекты;

      2) увеличение прибыльности СПК

      Цель 1. Увеличение инвестиций в высокоэффективные инвестиционные проекты

      Задачи:

      1) увеличение количества вновь созданных и модернизированных конкурентоспособных производств с высокой степенью эффективности;

      2) увеличение инвестиционного портфеля.

      Мероприятия:

      1) увеличение прибыльных инвестиционных проектов, влияющих на рост объемов производства в регионе;

      2) увеличение количества реализуемых СПК инвестиционных проектов;

      3) привлечение внебюджетных инвестиций для реализации инвестиционных проектов;

      4) содействование реализации региональных инвестиционных проектов, поддерживаемых государством;

      5) увеличение ресурсной базы, обеспечивающей формирование инвестиционного портфеля.

      Ключевые показатели деятельности:

      1) объем инвестиционного портфеля СПК за год, млн. тенге;

      2) показатель соотношения инвестиций к предыдущему году, %;

      3) рентабельность инвестиций, %.

      Ожидаемые результаты:

      1) создание новых производств;

      2) увеличение объема действующих производств;

      3) увеличение рентабельности инвестиций СПК;

      4) увеличение размера ежегодных денежных отчислений на финансирование научно-исследовательских и опытно-конструкторских работ;

      5) создание рабочих мест;

      6) насыщение внутреннего рынка отечественными товарами и услугами;

      7) достижение указанных показателей окажет мультипликативный эффект на рост ВРП.

      Цель 2. Увеличение прибыльности СПК

      Задачи:

      1) увеличение доходности;

      2) увеличение рентабельности деятельности СПК.

      Мероприятия:

      1) повышение доходности инвестиционного портфеля;

      2) обеспечение оптимального соотношения доходности и надежности размещения временно свободных денежных средств СПК;

      3) расширение источников получения доходов;

      4) оптимизация структуры административных расходов СПК;

      5) поиск дешевых источников заимствования.

      Ключевые показатели деятельности:

      1) чистый доход СПК, млн. тенге;

      2) чистый доход СПК на 1 сотрудника, млн. тенге;

      3) рентабельность активов СПК (ROA), %.

      Ожидаемые результаты:

      1) увеличение прибыльности СПК;

      2) увеличение размера чистой прибыли СПК;

      3) рост рентабельности активов (ROA) СПК в 2015 году возрастет до 1,5 %, в 2023 году до 2 %;

      4) рост результатов хозяйственной деятельности, что обеспечит СПК прирост инвестиционного портфеля путем реинвестирования полученной прибыли.

      СНД 3. Увеличение стоимости активов и повышение уровня корпоративного управления

      Цели:

      1) увеличение доходности СПК;

      2) совершенствование корпоративного управления и прозрачности деятельности СПК.

      Цель 1. Увеличение доходности СПК

      Задачи:

      1) увеличение стоимости активов;

      2) увеличение рентабельности и чистого дохода СПК и дочерних организаций;

      3) расширение источника получения доходов;

      4) выведение СПК на безубыточный уровень.

      Мероприятия:

      1) реализация проектов, период окупаемости которых не превышает 3-х лет;

      2) оптимизация и модернизация неэффективных и убыточных проектов;

      3) внедрение системы оценки эффективности деятельности дочерних и зависимых предприятий с присвоением рейтинга;

      4) работа по возврату дебиторской задолженности по действующим проектам, государственным и региональным проектам;

      5) минимизация убытков СПК по государственным программам;

      6) выход СПК из дочерних предприятий путем продажи доли;

      7) улучшение качества инвестиционного портфеля.

      Ключевые показатели деятельности:

      1) показатель коэффициента рентабельности активов СПК (ROA, %);

      2) показатель коэффициента рентабельности инвестиций (ROI, %);

      3) количество предприятий, переданных в конкурентную среду.

      Ожидаемые результаты:

      1) преобладание проектов с небольшим периодом окупаемости в инвестиционном портфеле;

      2) минимизация дебиторской задолженности;

      3) повышение контроля над исполнением дивидендной политики и обязательств по проектам;

      4) реализация доли СПК в ряде дочерних предприятий.

      Цель 2. Совершенствование корпоративного управления и прозрачности деятельности компании.

      Задачи:

      1) совершенствование системы стратегического планирования, мониторинга, подотчетности, внутреннего контроля и управления рисками;

      2) обеспечение своевременного раскрытия информации об СПК, в том числе о ее финансовом положении, экономических показателях, структуре собственности и управления;

      3) повышение эффективности управления и развития персонала;

      4) модернизация работы интернет–ресурса СПК в части информативности и оперативной актуализации;

      5) получение рейтинга корпоративного управления от независимого агентства;

      6) сертификация системы менеджмента качества.

      Ключевые показатели деятельности:

      1) увеличение доли сотрудников, прошедших курсы повышения квалификации, (СПК, дочерних и зависимых организаций), %;

      2) получение сертификата ISO 9001 (СПК и дочерних и зависимых организаций).

      Ожидаемые результаты:

      1) рейтинг корпоративного управления;

      2) ежегодное повышение качества основных и вспомогательных бизнес-процессов за счет подтверждения соответствия требованиям стандартов системы менеджмента качества;

      3) совершенствование системы стратегического планирования, мониторинга, подотчетности, внутреннего контроля и управления рисками;

      4) обеспечение своевременного раскрытия информации об СПК, в том числе о ее финансовом положении, экономических показателях, структуре собственности и управления;

      5) внедрение системы "HR Management";

      6) постоянная работа по модернизации интернет-ресурса СПК в части информативности и оперативной актуализации;

      7) получение сертификата ISO 9001 в СПК.

  Приложение
к Стратегии развития
акционерного общества
"Национальная компания
"Социально-предпринимательская
корпорация "Astana"
на 2014 – 2023 годы

Ключевые показатели деятельности (далее – КПД) СПК

      СНД 1. Привлечение инвестиций и создание новых производств в точках роста региона.

      Цель 1. Активизация работы по привлечению отечественных и прямых иностранных инвестиций в приоритетные сектора экономики региона

Наименование КПД

2014 год

2015 год

2016 год

2017 год

2018 год

2019 год

2020 год

2021 год

2022 год

2023 год

КПД 1. Рост объема внешних инвестиций в обрабатывающую промышленность, %

2

3

5

7

9

10

11

13

14

15

КПД 2. Количество инвестиционных проектов с участием иностранного капитала, единиц

2

4

5

5

5

5

5

5

5

5

КПД 3. Количество привлеченных инвесторов в регион, единиц

2

2

2

2

2

2

2

2

2

2

в том числе из списка "Global– 2000", до 2023 года не менее 3 единиц.

0

0

0

0

0

1

0

1

0

1


      Цель 2. Привлечение и внедрение новых (инновационных) технологий в регион.

Наименование КПД

2014 год

2015 год

2016 год

2017 год

2018 год

2019 год

2020 год

2021 год

2022 год

2023 год

КПД 1. Доля инвестиционных проектов с привлечением инновационных технологий для города, единиц

3

3

4

4

5

6

6

6

7

7

КПД 2. Количество новых коммерциализованных идей бизнес-инициатив, единиц

2

2

3

3

4

4

5

5

6

6

КПД 3. Доля казахстанского содержания в проектах, %.

10

10

15

20

20

30

30

35

35

35


      СНД 2. Повышение эффективности коммерческой деятельности

      Цель 1. Увеличение инвестиций в высокоэффективные инвестиционные проекты

Наименование КПД

2014 год

2015 год

2016 год

2017 год

2018 год

2019 год

2020 год

2021 год

2022 год

2023 год

КПД 1. Объем инвестиционного портфеля СПК за год, млн. тенге

115

150

180

210

240

270

300

330

360

390

КПД 2. Показатель соотношения инвестиций к предыдущему году, %

1,35

1,30

1,20

1,17

1,14

1,13

1,11

1,10

1,09

1,08

КПД 3. Рентабельность инвестиций, %

1,09

1,10

1,11

1,26

1,31

1,31

1,32

1,32

1,31

1,29


      Цель 2. Увеличение прибыльности СПК

Наименование КПД

2014 год

2015 год

2016 год

2017 год

2018 год

2019 год

2020 год

2021 год

2022 год

2023 год

КПД 1. Чистый доход СПК, млн. тенге

10

15

20

55

75

120

220

250

270

300

КПД 2. Чистый доход СПК на 1 сотрудника, млн. тенге

0,17

0,25

0,33

0,92

1,25

2,00

3,67

4,17

4,50

5,00

КПД 3. Рентабельность активов СПК (ROA), %

1,0011

1,0014

1,0019

1,0051

1,0068

1,0075

1,0081

1,0088

1,0089

1,0090


      СНД 3. Увеличение стоимости активов и повышение уровня корпоративного управления

      Цель 1. Увеличение доходности СПК

Наименование КПД

2014 год

2015 год

2016 год

2017 год

2018 год

2019 год

2020 год

2021 год

2022 год

2023 год

КПД 1. Показатель ROA, %.

1,0011

1,0014

1,0019

1,0051

1,0068

1,0075

1,0081

1,0088

1,0089

1,0090

КПД 2. Показатель ROI, %

1,09

1,10

1,11

1,26

1,31

1,31

1,32

1,32

1,31

1,29

КПД 3. Количество предприятий, переданных в конкурентную среду

1

4

4

1

1

1

1

2

2

2


      Цель 2. Совершенствование корпоративного управления и прозрачности деятельности СПК

Наименование КПД

2014 год

2015 год

2016 год

2017 год

2018 год

2019 год

2020 год

2021 год

2022 год

2023 год

КПД 1. Доля сотрудников, прошедших курсы повышения квалификации (СПК и ДЗО), единиц

0

5

10

15

20

20

20

20

25

25

КПД 2. Получение сертификата ISO 9001 (СПК и ДЗО), единиц

0

1

1

1

2

2

2

2

2

2


"Astana" әлеуметтік-кәсіпкерлік корпорациясы" ұлттық компаниясы" акционерлік қоғамының 2014 - 2023 жылдарға арналған даму стратегиясын бекіту туралы

Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2014 жылғы 5 тамыздағы № 890 қаулысы. Күші жойылды - Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2018 жылғы 10 желтоқсандағы № 818 қаулысымен

      Ескерту. Күші жойылды – ҚР Үкіметінің 10.12.2018 № 818 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) қаулысымен.

      "Мемлекеттік мүлік туралы" 2011 жылғы 1 наурыздағы Қазақстан Республикасының Заңы 184-бабының 2-тармағына сәйкес Қазақстан Республикасының Үкіметі ҚАУЛЫ ЕТЕДІ:

      1. Қоса беріліп отырған "Astana" әлеуметтік-кәсіпкерлік корпорациясы" ұлттық компаниясы" акционерлік қоғамының 2014 – 2023 жылдарға арналған даму стратегиясы бекітілсін.

      2. Осы қаулы қол қойылған күнінен бастап қолданысқа енгізіледі.

Қазақстан Республикасының


Премьер-Министрі

К. Мәсімов


  Қазақстан Республикасы
Үкіметінің
2014 жылғы 5 тамыздағы
№ 890 қаулысымен
бекітілген

"Astana" әлеуметтік-кәсіпкерлік корпорациясы" ұлттық
компаниясы" акционерлік қоғамының 2014 – 2023 жылдарға арналған
даму стратегиясы

      "Astana" әлеуметтік-кәсіпкерлік корпорациясы" ұлттық компаниясы" акционерлік қоғамының (бұдан әрі – ӘКК) 2014 – 2023 жылдарға арналған даму стратегиясы (бұдан әрі – Стратегия) Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2011 жылғы 31 қазандағы № 1236 қаулысымен бекітілген акционері мемлекет болып табылатын ұлттық басқарушы холдингтердің, ұлттық холдингтердің, ұлттық компаниялардың даму стратегиялары мен даму жоспарларын әзірлеу, бекіту, сондай-ақ оларды іске асырудың мониторингі мен оны бағалау қағидаларына және Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2012 жылғы 31 қазандағы № 1382 қаулысымен мақұлданған ӘКК дамыту тұжырымдамасына (бұдан әрі – Тұжырымдама) сәйкес әзірленді.

      Стратегия кейінгі бағдарламалық құжаттарды, болжамды қаржылық модельдерді, орта мерзімді даму жоспарларын, сондай-ақ ӘКК бюджетін әзірлеу үшін негіз болып табылады.

      Осы Стратегия ӘКК ұзақ мерзімді кезеңге арналған миссиясын, пайымын, қызметінің негізгі стратегиялық бағыттарын, мақсаттары мен міндеттерін айқындайды және мынадай негізгі бағыттарды:

      1) "Қазақстан-2050" Стратегиясы: қалыптасқан мемлекеттің жаңа саяси бағыты" атты Қазақстан Республикасы Президентінің 2012 жылғы 14 желтоқсандағы Қазақстан халқына Жолдауын;

      2) "Қазақстанның 2030 жылға дейiнгi Даму стратегиясын одан әрi iске асыру жөніндегi шаралар туралы" Қазақстан Республикасы Президентінің 2007 жылғы 6 сәуірдегі № 310 Жарлығын;

      3) "Қазақстан Республикасындағы мемлекеттік жоспарлау жүйесі туралы" Қазақстан Республикасы Президентінің 2009 жылғы 18 маусымдағы № 827 Жарлығын;

      4) "Қазақстан Республикасының 2020 жылға дейінгі Стратегиялық даму жоспары туралы" Қазақстан Республикасы Президентінің 2010 жылғы 1 ақпандағы № 922 Жарлығын;

      5) "Қазақстан Республикасын үдемелі индустриялық-инновациялық дамыту жөніндегі 2010-2014 жылдарға арналған мемлекеттік бағдарлама және Қазақстан Республикасы Президентінің кейбір жарлықтарының күші жойылды деп тану туралы" Қазақстан Республикасы Президентінің

      2010 жылғы 19 наурыздағы № 958 Жарлығын;

      6) "Астана қаласын орнықты дамытудың 2030 жылға дейінгі стратегиялық жоспары туралы" Қазақстан Республикасы Президентінің 2006 жылғы 17 наурыздағы № 67 Жарлығын;

      7) "Қазақстан Республикасындағы мемлекеттік жоспарлау жүйесінің одан әрі жұмыс істеуінің кейбір мәселелері туралы" Қазақстан Республикасы Президентінің 2010 жылғы 4 наурыздағы № 931 Жарлығын;

      8) "Қазақстан Республикасының 2020 жылға дейінгі инновациялық даму тұжырымдамасын бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Президентінің 2013 жылғы 4 маусымдағы № 579 Жарлығын;

      9) "Әлеуметтік-кәсіпкерлік корпорацияларды дамыту тұжырымдамасын мақұлдау туралы" Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2012 жылғы 31 қазандағы № 1382 қаулысын;

      10) "Қазақстан Республикасында инновацияларды дамыту және технологиялық жаңғыртуға жәрдемдесу жөніндегі 2010 - 2014 жылдарға арналған бағдарламаны бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2010 жылғы 30 қарашадағы № 1308 қаулысын;

      11) "Бизнестің жол картасы 2020" бағдарламасын бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2010 жылғы 13 сәуірдегі № 301 қаулысын;

      12) "Қазақстан Республикасында инвестицияларды тарту, арнайы экономикалық аймақтарды дамыту және экспортты ынталандыру жөніндегі 2010 - 2014 жылдарға арналған бағдарламаны бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2010 жылғы 30 қазандағы № 1145 қаулысын ескере отырып әзірленген.

      ӘКК қызметі Астана қаласының аумағында жүзеге асырылады. Әлеуметтік-кәсіпкерлік корпорацияларды құру кезінде қызметі өңір халқының әлеуметтік, экономикалық және мәдени мақсаттарына қол жеткізуге бағытталған экономикалық жағынан тұрақты өңірлік бизнес-құрылымдар құру идеясы белгіленді. Сонымен қатар әлеуметтік-кәсіпкерлік корпорацияларды құру өңірлердің әлеуметтік-экономикалық дамуының мынадай бірқатар ұйымдастырушылық және қаржылық проблемаларға да байланысты болды:

      1) мемлекеттік даму институттарының инвестицияларына жеке кәсіпкерлік субъектілерінің кеңінен қол жеткізе алмауы;

      2) жеке кәсіпкерлік субъектілерінің өз қызметін жүзеге асыратын өңірде әлеуметтік-экономикалық дамыту бойынша бастамаларының болмауы;

      3) жергілікті мемлекеттік басқару органдары мен өңірлік бизнес бастамаларының арасында үйлестіру қажеттілігі.

      ӘКК жұмыс істеу бизнес-схемасы басым салалардағы жобаларды іске асырудан және мемлекет пен жеке инвесторлардың қаржы қаражатына инвестициялық жобаларды іске асыру есебінен алынатын пайданы кейіннен өңірдің әлеуметтік, экономикалық және мәдени жобаларына қайта инвестициялаудан тұрады. Стратегияны әзірлеу ӘКК-нің қаланы дамытудағы рөлі, оның негізгі басымдықтары, оларды іске асырудың көздері мен тетіктерін нақты көрсете отырып, әлеуметтік-экономикалық дамудың ұзақ мерзімді нысаналы бағдарларына ие болу қажеттілігіне байланысты болды.

      Стратегия ӘКК әлеуетін іске асыру үшін қызметтің басым бағыттары мен салаларын белгілеуге, ӘКК даму саясаты мен жұмыс істеу моделін қалыптастыруға, ӘКК одан әрі өңірлік даму институты ретінде қалыптасуын қамтамасыз етуге арналған шаралар кешенін әзірлеуге бағытталған.

1. Ағымдағы ахуалды талдау

      Сыртқы ортаны талдау

      "Қазақстан-2050" Стратегиясы: қалыптасқан мемлекеттің жаңа саяси бағыты" атты Қазақстан халқына Жолдауында Мемлекет басшысы Н.Ә. Назарбаев мықты мемлекеттің, дамыған экономиканың және жалпыға ортақ еңбектің негізінде берекелі қоғам құруды Стратегияның басты мақсаты ретінде айқындап берді. Бұл мақсатқа қол жеткізу үшін Мемлекет басшысы үш бірдей жаңғырту жүргізу: мемлекеттің іргесін қалау мен нарықтық экономикада серпіліс жасау, әлеуметтік мемлекеттің негіздерін қалау, қоғамдық сананы қайта өзгерту міндетін белгілеп берді. Жаңа бағыттың экономикалық саясаты экономикалық прагматизм қағидаттарына негізделеді.

      Экономикалық даму

      Жалпы өңірлік өнім

      Ұзақ уақыт бойы Астана қаласы елдегі өңірлер арасында жалпы өңірлік өнім (бұдан әрі – ЖӨӨ) көлемі бойынша алдыңғы орында келеді.

      2013 жылы Астана қаласы бойынша ЖӨӨ 2 трлн. 700 млрд теңгені құрады. Республикалық көлемде елорданың ЖӨӨ үлесі 9,5 % құрады.

      Салалық құрылымда ЖӨӨ өнеркәсіптегі мөлшері 8,1 %, құрылыс – 8,9 %, көлік пен сақтау – 9,1 %, жылжымайтын мүлікпен операциялар – 12,0%, көтерме және бөлшек сауда - 67%, автокөліктер мен мотоциклдерді жөндеу – 25,6 %, өзге де көрсетілетін қызметтер – 25,6 % құрады.

      Елорда тұрғындарының жан басына шаққандағы жалпы өңірлік өнім 4 075,5 мың теңгені құрады да республика өңірлерінің арасында Атырау облысы (6 473,4 мың теңге) мен Алматы қаласынан (4 339,2 мың теңге) кейін үшінші орында тұр.

      1-кесте. Экономикалық қызмет түрлері бойынша 2013 жылғы Астана қаласының ЖӨӨ

Қызмет бағыттары

млн. теңге

Жиынға қарағанда ЖӨӨ %

Барлығы

3 245 384

100

Өнеркәсіп

262 876

8,1

Өңдеуші өнеркәсіп

217 441

6,7

Электрмен жабдықтау, су, бу беру және ауа баптау

38 945

1,2

Сумен жабдықтау; кәріз жүйесі, қалдықтарды жинауды және бөлуді бақылау

6 491

0,2

Құрылыс

279 103

8,6

Бөлшек және көтерме сауда; автомобильдер мен мотоциклдерді жөндеу

830 818

25,6

Көлік және қоймаға жинау

295 330

9,1

Жылжымайтын мүлікпен жасалатын операциялар

389 446

12

Өзге де көрсетілетін қызметтер

924 934

28,5


      ӘКК шағын және орта бизнес, тұрғын үй-коммуналдық шаруашылығы, сауда саласындағы және инвестициялық саладағы қызметті жүзеге асырады, осыған байланысты сыртқы ортаны талдау дәл осы салаларда жүргізілген.

      Агроөнеркәсіптік кешен

      2010 – 2014 жылдар кезеңінде Астана қаласы бойынша ауыл шаруашылығы құрылымдары 10 есе ұлғайып, 2013 жылдың соңында 76 бірлікті құрады, оның 71 бірлігі ауыл шаруашылығы кәсіпорны, 5 бірлігі шаруа (фермер) қожалығы. Негізгі ауыл шаруашылығы дақылдарының егіс алаңы 2013 жылдың аяғында 2,1 мың гектарға жетті.

      2013 жылы ауыл шаруашылығы жалпы өнімінің көлемі 1 621,9 млн. теңгені құрады, оның ішінде өсімдік шаруашылығының өнімі – 1 111,1 млн. теңге, мал шаруашылығы өнімі – 275,7 млн. теңге, көрсетілетін қызметтер – 235,1 млн. теңге. Өңір ретіндегі ерекшелігіне қарай Астана қаласында негізгі өнімдердің қомақты бөлігін шығаратын меншікті өндірістер жоқ. Қаланың өзінде өндірілетін өнімдер үшін шикізат ел өңірлерінен және басқа елдерден сырттан әкелінеді. Қазақстанның орталық, шығыс және оңтүстік облыстары қаланың тұтынушылық нарығына азық-түлік өнімдерін жеткізуші негізгі өңірлер болып табылады. Ақмола облысы азық-түлік өнімдерінің ірі жеткізушілерінің бірі ретінде қала береді, оның 17 ауданы елорданы азық-түлік өнімдерімен қамтамасыз етеді.

      Астана қаласы Ауыл шаруашылығы басқармасының деректері бойынша елорда өзі тұтынатын әлеуметтік маңызы бар азық-түлік өнімдерінің 13 %-ын ғана қамтамасыз етеді. Азық-түлік белдеуінің аймағынан жеткізу тағы да 35 %-ды қамтамасыз етеді.

      Мыналар Астана қаласының айналасындағы азық-түлік белдеуінің дамуына келеңсіз әсерін тигізген ілеспе факторлар болып табылады:

      1) заманауи техникалық стандарттарға сай келетін сақтау қоймаларының жетіспеуі;

      2) жабық жерлерде көкөніс пен жеміс өсірудің болмауы;

      3) ауыл шаруашылығы өнімдерін қайта өңдеу саласындағы өндірістердің болмауы;

      4) жеміс-көкөніс өнімдерін қайта өңдеу жөніндегі меншікті өндірістердің болмауы;

      5) қаланың қайта өңдеуші кәсіпорындарының моральдық және физикалық тозған жабдықтары үлесінің жоғары болуы;

      6) өнеркәсіптік қайта өңдеуге жарамды шикізаттардың жетіспеушілігі;

      7) логистика мен өткізу нарығымен байланысты инфрақұрылымдық объектілердің жетіспеушілігі;

      8) алғаш өңделген және бөліп салынған, қуатты жеміс-көкөніс өнімдерін сақтайтын жерлердің болмауы;

      9) кеңес уақытында салынған ескірген технологияларлың салдарынан сақтау қоймалары тиімділігінің төмен болуы;

      10) қазіргі көкөніс сақтау қоймаларындағы жүктеменің көп болуы. Астанадағы көкөніс сақтау қоймаларына деген қажеттілік 58 163 тоннаны құрайды. Жақын маңдағы аудандардың жұмыс істеп тұрған кәсіпорындары 12 600 тоннаға есептелген. Осылайша, көкөніс сақтау қоймасы сыйымдылығының қазіргі тапшылығы 45 563 тоннаға жуық.

      ӘКК жоғарыда аталған проблемаларды шешуге белсенді қатысады.

      Осы саланы дамыту бойынша ӘКК Астана қаласында азық-түліктің тұрақтандыру қорын қалыптастыру жөніндегі мемлекеттік бағдарламаға қатысады, ол бағаның маусымаралық құбылуынан және картоп, басты пияз, күріш, өсімдік майы мен қант жеткізудегі іркілістерден сақтануға мүмкіндік бермек.

      Қалада ӘКК басқаратын тек бір ғана сервистік-дайындау орталығы бар. Оның міндеті жеміс-көкөніс өнімдерін өсіруді, қайта өңдеуді, сақтауды, жеткізуді, сатуды ұйымдастыру болып табылады.

      Қаланы ауыл шаруашылығы өнімдерінің негізгі түрлерімен қамтамасыз ету шеңберінде ӘКК өнім өндіруден бастап оны сатуға дейінгі буындардың бәрін қамтитын ауыл шаруашылығы кластерін қалыптастыру бойынша жұмыс жүргізу болады, ол жұмыстар мен көрсетілетін қызметтердің "сатып алу – сақтау – өңдеу (жуу, кептіру, бөліп салу, кесу және т.б.) – өткізу" толық циклін қамтамасыз етеді. ӘКК кешенді тәсілі қосылған құн қалыптастырудың "алқаптан сөреге дейінгі" тізбектерінің бәрін қамтып, барлық сатылардағы делдалдық қызметтерді қамтамасыз етеді. Осылайша, ӘКК мамандандырылған сақтау үй-жайларының тапшылығын азайтуға, маусым арасындағы кезеңде көкөністің қажетті көлемін сақтауға ықпал етеді, сондай-ақ нарықты тиісінше молықтыруды қамтамасыз етеді.

      Сонымен қатар, ӘКК ауыл шаруашылығы тауарларын өндірушілерге көптеген экономикалық, әлеуметтік және басқа да проблемаларды еңсеруге көмектесе отырып, оларды ынталандыратын болады, оларға сервистік қызметтер көрсетеді, сондай-ақ қаланың шағын агробизнесінің орасан зор ішкі әлеуетін тиімді пайдалануға ықпал ете отырып, нарықта дәруменді өнімдер бағасының қымбаттауын тежеу мақсатында сатып алу қызметін жалғастыратын болады.

      Көкөніс сақтау қоймалары бойынша. Қазір қалаға 60 мың тонна сақтау көлемі қажет. Биылғы жылы жалпы қуаты 5000 тонна болатын көкөніс сақтау қоймасы мен қуаты 500 тонналық жеміс сақтау қоймасын пайдалануға беру жоспарланған. Жалпы қуаты 8000 тонна көкөніс сақтау қоймасы іске қосылды. 2016 жылға қарай 5500 тонналық тағы да 2 көкөніс сақтау қоймасы тапсырылғаннан кейін қала мұқтаждығының 42 %-ы қамтамасыз етіледі.

      Астана қаласының аумағында жалпы сақтау көлемі 12 мың тонна болатын 3 көкөніс сақтау қоймасы жұмыс істейді:

Объектінің атауы

Сақтау қуаты, мың тонна

"Картоп және көкөніс" жауапкершілігі шектеулі серіктестігі

6,5

"Агро-Нива" жауапкершілігі шектеулі серіктестігі

0,5

"Кироль Сарыарқа" жауапкершілігі шектеулі серіктестігі

5


      Қазіргі уақытта көкөніс сақтау қоймаларының жүктелуі – 30-32%.

      Жылыжайлар бойынша. Маусымаралық кезеңде қаланың жылыжай өнімдеріне қажеттілігі 8 мың тоннаны құрайды. Бүгінгі күні қуаты жылына 2,5 мың тонна болатын 2 жылыжай жұмыс істейді, жалпы қуаты жылына 6,9 мың тонна болатын 3 жылыжай салынып жатыр, олар 2015 жылы іске қосылады, соның нәтижесінде қала жылыжай өнімдерінің қажетті көлемімен қамтамасыз етіледі.

      Көкөніс пен жемістерді сақтау қоймаларынан сату базарлардағы маусымдық бағалардың өсуін күрт қысқартады. Бұл ретте, өңірде бар көкөніс сақтау қоймалары 1970 – 1980 жылдардан бері жұмыс істеп келе жатқанын және сапасы жақсы және қомақты көлемдегі өнімдерді сақтауды қамтамасыз етуге қабілетті заманауи технологияларды енгізе отырып, жөндеуді талап ететінін атап өткен жөн. Қоймалардың көпшілігінде тоңызату жабдығы жоқ, желдету жүйесі жұмыс істемейді.

      Жеміс-көкөніс өнімдерін сақтау нарығындағы жағдайды жақсарту мақсатында қала маңынан көкөніс сақтау қоймалары мен жылыжайлар салу қажет, бұл сұраныс жоғары болған кезеңде жеміс-көкөніс өнімдерінің тапшылығына жол бермеуге мүмкіндік береді.

      Шағын және орта бизнес субъектілерін көкөніс сақтау қоймалары мен жылыжайлар салуға тарту осы сегменттегі бәсекелестіктің дамуына алғышарт жасап, қала үшін жеміс-көкөніс өнімдерін жыл бойы үзіліссіз жеткізуді қамтамасыз етеді, мұның өзі бағаны тұрақтандыруға және төмендетуге ықпалын тигізбек.

      Өңірде жеміс-көкөніс өнімдерінің бағасын тежеу үшін ӘКК Астана қаласының айналасынан азық-түлік белдеуін дамыту жөніндегі жоспарды іске асыратын операторға айналды. Осы жоспарды іске асыру шеңберінде ӘКК Астана қаласының аумағында сату үшін жеміс-көкөніс өнімдерін сатып алды. Оның үстіне, ӘКК Астана қаласының азық-түлік тауарларының өңірлік тұрақтандыру қорын қалыптастыруға жұмылдырыған, осыған байланысты тауарлардың жеміс-көкөніс және бакалея топтары сатып алынды.

      Өнеркәсіп

      Астана қаласының өнеркәсіп секторында өңдеуші өнеркәсіп (олардың үлесіне 82,7% тиесілі) және электрмен жабдықтау, газ, бу беру және ауа баптау кәсіпорындары (14,4 %) неғұрлым көп дәрежеде әрекет етеді. Сумен жабдықтау, кәріз жүйесі, қалдықтардың жиналуын және бөлінуін бақылау өнімдері (тауарлары, көрсетілетін қызметтері) көлемінің үлесіне өнеркәсіп өнімдерінің жалпы көлемінің 3,0 %-ы тиесілі.

      2013 жылғы қаңтар – желтоқсанда қала кәсіпорындары 263 248,5 млн. теңге сомасына өнеркәсіптік сипаттағы өнімдерді шығарды және қызметтер көрсетті, 2012 жылдың осындай кезеңіне қатысты нақты көлем индексі (бұдан әрі – НКИ) 106,7 %-ды құрады.



      Қазақстан Республикасы Президентінің 2010 жылғы 19 наурыздағы № 958 Жарлығымен бекітілген Қазақстан Республикасын үдемелі индустриялық-инновациялық дамыту жөніндегі 2010 – 2014 жылдарға арналған мемлекеттік бағдарламаны (бұдан әрі – ҮИИДМБ) іске асыру мақсатында Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2010 жылғы 14 сәуірдегі № 303 қаулысымен 2010 – 2014 жылдарға арналған Қазақстанды индустрияландыру картасы (бұдан әрі – Индустрияландыру картасы) бекітілді, онда 5 613 жұмыс орнын құра отырып, 358,8 миллиард теңге сомасына 7 жобаны іске асыру көзделді. 2010 – 2014 жылдарға арналған Қазақстанды индустрияландырудың өңірлік картасының шеңберінде

      3 000 жұмыс орнын құра отырып, 86,9 миллиард теңге сомасына 19 жоба енгізілді.

      № 1 индустриялық парктің аумағында 49 инвестициялық жоба іске асырылуда, инвестициялардың жалпы көлемі – 180,4 миллиард теңге, барлығы 57,9 миллиард теңге игерілді. 2013 жылы 8 өндіріс іске қосылды.

      Өңдеуші өнеркәсіп қызметі түрлерінің көпшілігі бойынша өнім шығарудың ұлғайғаны байқалып отыр, автокөлік құралдарының өндірісінде, компьютерлер, электронды және оптикалық өнімдер өндірісінде, химия өнеркәсібі өнімдерінің өндірісінде, тоқыма бұйымдарының өндірісінде неғұрлым жоғары өсу байқалып отыр.

      Сауда және көрсетілетін қызметтер

      2014 жылғы 1 қаңтардағы жағдай бойынша сатудың барлық арналарындағы бөлшек тауар айналымының көлемі 511 726,1 млн. теңгені құрап, салыстырмалы бағалармен өткен жылдың тиісті кезеңімен салыстырғанда 22,4%-ға ұлғайды. Шағын кәсіпорындар 131 078,2 млн. теңге сомасына тауарлар мен қызметтерді өткізді немесе бұл сауда кәсіпорындарының тауар айналымының жалпы көлемінің 34,6%-ы. Орта және ірі кәсіпорындардың қызметінен бөлшек сауда айналымы

      247 590,9 млн. теңгені құрады, оның ішінде тауар айналымының жалпы көлеміндегі орта кәсіпорындардың үлесі - 48,2%, ірі кәсіпорындардың үлесі – 17,2%.

      Жеке кәсіпкерлер қала базарларында 133 057,0 млн. теңге сомасына тауар өткізді, бұл 2012 жылғы қаңтар – желтоқсанға қарағанда 1,9%-ға жоғары.

      Құрылыс қызметі

      Құрылыс секторы стратегиялық басымдық болып қала береді, мұнда жоғары қарқын орнықты күйінде сақталып отыр. Қала жыл сайын бір миллион шаршы метрден астам тұрғын үйді пайдалануға береді, ал

      2013 жылдың қорытындысы бойынша елордада 1 млн. 100 мың шаршы метр тұрғын үй пайдалануға берілген. Қаладағы тұрғын үй құрылысы екі мемлекеттік бағдарлама шеңберінде жүзеге асырылуда. Бұл Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2012 жылғы 21 маусымдағы № 821 қаулысымен бекітілген жаңа "Қолжетімді тұрғын үй – 2020" бағдарламасы (бұдан әрі – "Қолжетімді тұрғын үй – 2020" бағдарламасы) мен Қазақстан Республикасы Президентінің 2007 жылғы 20 тамыздағы № 383 Жарлығымен бекітілген Қазақстан Республикасындағы тұрғын үй құрылысының

      2008 – 2010 жылдарға арналған мемлекеттік бағдарламасы (бұдан әрі – Тұрғын үй құрылысының 2008 – 2010 жылдарға арналған мемлекеттік бағдарламасы).

      "Қолжетімді тұрғын үй – 2020" бағдарламасы бойынша "Қазақстанның тұрғын үй құрылыс жинақ банкі" акционерлік қоғамының тұрғын үй-құрылыс жинақтары желісі бойынша 2013 жылы 3 тұрғын үй кешенінің құрылысы аяқталды. Қазіргі уақытта 4 180 пәтерге арналған, жалпы алаңы 168 мың шаршы метр көппәтерлі 11 тұрғын үй кешенінің құрылысы жүргізіліп жатыр. Ағымдағы жылы олардың ішінен 2258 пәтерге арналған 8 тұрғын үй кешенін пайдалануға беру жоспарланып отыр.

      Қазақстан Республикасындағы тұрғын үй құрылысының 2008 – 2010 жылдарға арналған мемлекеттік бағдарламасы бойынша жалпы алаңы 261,5 мың шаршы метр 5 674 пәтердің құрылысы аяқталды. 2014 жылы бағдарлама орындалады, жалпы алаңы 152 мың шаршы метр 2 384 пәтер пайдалануға беріледі.

      Осы кезеңдегі басты мақсат іске қосылатын құрылыс объектілерінің сапасын қамтамасыз ету болып табылады. Осы тұрғыдан талаптарға құрылыс материалдарын сапалы қолдануға да, адамдардың кейіннен өмір сүруі үшін қолайлы жағдайлар жасауға да қатысты өзгерістер енгізілді.

      Жалпы, қазір қаладағы құрылыс перспективалы бес бағыт бойынша жүргізілуде, мұның өзі Астана қаласын дамытудың бас жоспарына сәйкес келеді.

      Біріншісі – "Мыңжылдық" аллеясы, игерілетін аумақтың жалпы ауданы 360 гектарды құрайды, мұнда 63 құрылыс салушы белгіленді. Қазіргі уақытта 21 учаскеде құрылыс жұмыстары жүргізілуде, ал жобалау сатысында 33 учаске бар.

      Екіншісі – Орынбор көшесінің бойында. Қазіргі уақытта құрылыс ауданы 567 гектарды құрайды, мұнда 135 құрылыс салушы белгіленген. 61 учаскеде белсенді құрылыс жүргізілуде. Жобалау сатысында тағы да 59 учаске бар.

      Үшіншісі – Тұран даңғылы бойында. Аумақтың жалпы ауданы

      566 гектарды құрайды, оны 77 құрылыс салушы игеретін болады. Қазір құрылыс сатысында 26 учаске бар және 51 учаске жобалануда.

      Төртіншісі – "Жасыл орам", Елбасы бастама жасаған және ЭКСПО – 2017 шеңберінде іске асырылатын жаңа жоба.

      Бесіншісі – Сығанақ көшесінің батыс бағытындағы перспективалы құрылыс, мұнда құрылыс салушылар әлі белгіленуде.

      Жаңа аудандарды белсене салумен қатар тұрғын үй қорын жаңарту жөнінде маңызды жұмыс жүргізіліп жатыр. "Қолжетімді тұрғын үй – 2020" бағдарламасында Астана қаласында авариялық тұрғын үйлерді бұзу жөніндегі пилоттық жобаны іске асыруды көздейтін бөлім бар, бұл жоба елімізде тұңғыш рет қаражатты республикалық бюджетке толық қайтару шартымен нарықтық негізде іске асырылып жатыр. 2013 жылы 4 тұрғын үй кешені пайдалануға берілді, ал 2014 жылы тағы да 4 тұрғын үй кешенін тапсыру жоспарланып отыр, оған авариялық 31 үйдің тұрғындары көшіріледі.

      Сонымен қатар, әлеуметтік объектілердің құрылысына да ерекше назар аударылуда.

      Мектепке дейінгі балалар мекемелері. 2013 жылы 1 800 орынға арналған 8 бала - бақшаның құрылысы аяқталды. Биылғы жылы мектепке дейінгі 15 мекеме пайдалануға беріледі.

      Жалпы білім беру мекемелерінің тапшылығы бойынша. 2013 жылы 4 орта мектеп пайдалануға берілді, ал биылғы жылы 9 мектепті пайдалануға беру жоспарланып отыр.

      Қала айтарлықтай тапшылығын сезініп отырған техникалық мамандықтар базасын нығайту тағы бір аса маңызды міндет болып табылады. Сөз кәсіптік-техникалық колледждер салу туралы болып отыр. Айталық, биылғы жылы құрылыс бейіні бойынша 800 орындық бір колледж пайдалануға беріледі, энергетика саласының мамандарын оқытатын

      800 орындық тағы бір колледж салу межеленіп отыр.

      Денсаулық сақтау саласында 2012 – 2013 жылдар аралығында екі аурухана мен екі емхана пайдалануға берілді. 2014 жылдың екінші жартысында Алматы көшесінің бойындағы 500 адам келетін амбулаториялық-емханалық кешен, сондай-ақ Ильинка кенті мен Досмұхамедов көшесінің бойынан тағы 2 емхана пайдалануға берілген соң елордалық емхана желісі нормативті режимде жұмыс істейтін болады.

      Тұтастай алғанда, 2016 жылға дейін елордада қала үшін қажетті мамандандырылған тағы да 3 денсаулық сақтау мекемесі пайда болмақ, оларда қазір белсенді құрылыс жүргізіліп жатыр.

      ӘКК Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2011 жылғы 30 сәуірдегі № 473 қаулысымен бекітілген Қазақстан Республикасының тұрғын үй-коммуналдық шаруашылығын жаңғыртудың 2011 – 2020 жылдарға арналған бағдарламасының қаржылық операторы болып табылады. 2012 – 2015 жылдары кондоминиум объектілерінің ортақ мүлкін жөндеу жұмыстарын қаржыландыру тетіктерін іске асыру азаматтардың жинақтау жүйесін пайдалану және табысы аз отбасыларына тұрғын үй көмегін беру жолымен жүзеге асырылатын болады.

      Осылайша, тұрғындардың қолайлы өмір сүру жағдайларын қамтамасыз етуді іске асыру, сондай-ақ коммуналдық инфрақұрылымның жағдайын жақсарту мақсатында жалпы сомасы 481 630,5 мың теңге бюджет қаражаты бөлінді, 480 825,5 мың теңгесі немесе 99% игерілді. Компанияның еншілес кәсіпорны "Astana service" басқарушы компаниясы" жауапкершілігі шектеулі серіктестігі 2011 – 2013 жылдары аралығында 1 466 пәтерді, оның ішінде 2013 жылы жалпы сомасы 14 816,2 мың теңгеге 80 пәтерді жөндеді.

      Инфрақұрылымдық қамтамасыз ету

      Қаланы одан әрі дамыту мәселелерінде инфрақұрылымдық қамтамасыз ету мәселелері басым болып табылады. Мұндағы бастысы – қаланың орнықты өсуі үшін энергия ресурстарының стратегиялық қорын құру.

      Өз кезегінде қаланың қазіргі энергетикалық саясатында жылу және энергия ресурстарын тұтынушыларға дейін жеткізуді қамтамасыз ету мәселелерін шешуге назар аударыла бастады, бұл магистральдық желілерді салу мен қайта жаңартуды жандандыруды талап етеді. Магистральдық жылу желілерін қайта жаңарту жүргізіліп жатыр, олардың жалпы ұзындығы – 18 километр, бұл желілердің өткізу қабілетін 859-дан 1 788 Гкал дейін ұлғайтуға, желілердің тозуын 15 % азайтуға, жер үстіндегі желілерді жер астына ауыстыру есебінен қаланың сәулетін жақсартуға және тиісінше орталықтандырылған жылумен жабдықтауға жаңа тұтынушыларды қосуға мүмкіндік береді. Бір мезгілде қалада қолданыстағы магистральды жылу желілерін қайта құру жүргізіледі.

      2015 жылы ұзындығы 21,5 километр 5-ші енгізілетін жылу магистральдарын салу басталады, олар қаланың солтүстік-батыс, оңтүстік-батыс аудандарын, сондай-ақ EXPO-2017 құрылыс алаңын жылумен жабдықтауды қамтамасыз етеді. Барлығы 2017 жылға қарай 80 километр магистральдық желі салынады.

      Қалада электр энергиясын тұрақты беру схемасымен жұмыс істейтін ВЛ-220 киловатты айналма іске қосылды, қысқы кезеңде ол қалаға 120 МВт жуық электр энергиясын қосымша тасымалдауға мүмкіндік береді, жалпы жүктеме шамамен 580 МВт.

      2014 жылы "Айналманың" 2-ші кезегі аяқталады, оның шеңберінде 220/110кВ "Шығыс" қосалқы станциясы және ТЭО-2-ге қосылып, 20 километрден астам электр беру желілері салынды.

      Қаланың бюджеттік сала объектілері энергия ресурстарын есепке алу құралдарымен 100 % жабдықталған. Сонымен қатар, жылу беру маусымы басталғанға дейін көппәтерлі барлық тұрғын үйлер жылу энергиясын есепке алу құралдарымен жабдықталатын болады.

      Тұтастай алғанда, Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2011 жылғы 30 қарашадағы № 1404 қаулысымен бекітілген Энергия үнемдеудің кешенді жоспарын іске асыру 2015 жылға қарай былайша жиынтық үнемдеуге мүмкіндік береді:

      1) электр энергиясын жылына 78 млн. киловатт сағат;

      2) жылу энергиясын жылына 170 мың гекакаллория;

      3) 48 мың тонна шартты отын;

      4) парникті газдардың атмосфераға эмиссияларының алдын алу жиынтығы жылына 145 мың тонна СО2.

      Көліктік инфрақұрылымды дамыту

      Қазіргі уақытта қалалық 50 маршрутта күн сайын 747 бірлік көлік құралы жұмыс істейді, оның ішінде сыйымдылығы жоғары автобустар – 566, сыйымдылығы орташа автобустар – 181. Қалалық маршрут желісінің ұзындығы 2 320,1 километрді құрайды. Астана қаласында мамандандырылған 15 такси-мотор компаниясы өз қызметін жүзеге асырады.

      Биылғы жылдың басынан бері 14,7 километрге жуық жол, қосылған кенттерде 13 километр жаңа автожол салынды, 10,6 километр жол қайта жаңартылды, 24 километр жол бетіне орташа жөндеу жүргізілді. Ш.Бейсекова көшесінің бойынан Есіл өзені арқылы Шағын көлік айналымының құрамына кіретін батыс айналма жолынан қозғалыс ашылды.

      2013 жылы көлікпен 124 048,5 мың тонна жүк тасымалданды, бұл ретте жалпы жүк айналымы 6 795,6 млн. тоннаны құрады. 2012 жылмен салыстырғанда тасымалданған жүк 10,2 %-ға ұлғайды.

      Есепті кезеңде автомобиль көлігімен 1 960,0 млн. жолаушы тасымалданды, оның ішінде қаланың көліктік кәсіпорындарын 349,0 млн. адамды (17,8%), дара кәсіпкерлер 1 611,0 млн. адамды тасымалдады (82,2%).

      Астана қаласының әуежайы 2012 жылға қарағанда 15 %-ға артық жолаушыларға қызмет көрсетті, мұның өзі 2,609 млн. жолаушыны құрады.

      Қаланың байланыс кәсіпорындары жалпы сомасы 146 286,2 млн. теңгеге қызметтер көрсетті, салыстырмалы бағамен бұл 2012 жылға қарағанда 12,3%-ға жоғары.

      Байланыс қызметтерінен түсетін кіріс құрылымында ұялы байланыс 74,1%-ды, интернет 13,6%-ды, қалааралық және халықаралық байланыс түрлері 1,7%-ды, жергілікті телефония 2,1%-ды, байланыстың өзге де түрлері 8,5%-ды алады.

      Дамыған көлік жүйесі мен ыңғайлы логистикасы болмайынша, елорданың одан әрі өсуі мүмкін емес. Сондықтан бүгінде стратегиялық жаңа деңгейге көтеріле бастаған жол-көлік саласы қала қызметіндегі аса маңызды бағыттардың бірі болып табылады.

      Биылғы жылдан бастап қоғамдық көлікті дамытуға баса назар аударыла бастайды, өйткені күн сайынғы жолаушылар ағыны қазірдің өзінде 750 мың адамды құрайды. Сондықтан, көліктік проблемаларды одан әрі шиеленістірмеу үшін қалада бірқатар жүйелі жобалар іске асырылуды.

      Бірінші кезектегі міндет – жылжымалы құрамды түбегейлі өзгерту және толықтыру. Автобустардың жалпы саны – шамамен 900, тапшылық – 350 бірлік.

      Қала кеңейіп келеді, тиісінше маршруттық желіге қойылатын талаптар да өзгереді. Сондықтан заманауи технологиялар қолданылатын, көлік легін талдауға және реттеуге мүмкіндік беретін қоғамдық көліктің жаңа маршруттық желісі қалада қоса енгізілуде. Қазіргі уақытта Астана қаласының жаңа маршруттық желісін әзірлеу жөніндегі жұмыстың бірінші кезеңі аяқталды. Ол бойынша бағыттар саны тиісінше 50-ден 76-ға дейін ұлғайтылмақ, мұның өзі жолаушылар желісін қала тұрғындары үшін ыңғайлы етуге мүмкіндік береді.

      Сонымен қатар, көліктік жобалар тақырыбын жалғастыра келе қазіргі уақытта инфрақұрылымдық үш ірі жоба бойынша қарқынды жұмыс жүргізіліп жатқанын атап өту қажет:

      1) жаңа теміржол вокзалының құрылысы бойынша;

      2) қалааралық көлік қатынастарын қамтамасыз ететін екі автовокзал құрылысы бойынша.

      Жұмыс ұзындығы 35 километр Шағын көлік айналмасын салу шеңберінде жүргізілуде, оның 20 километрі салынып бітті. Ол 18 көлік айырығын, жол құбырлары мен көпірлерді қамтиды. Жоба іске асырыла бастағаннан бері барлығы сегіз көліктік құрылыс пайдалануға берілді.

      Көпірлер мен жол айырықтарына қатысты. 2013 жылы Есіл өзені арқылы өтетін Сарыарқа даңғылының бойындағы көпір мен М-2 көпіріне (бұдан әрі – М-2) жөндеу жүргізілді. Биылғы жылы тағы да екі көпірді жөндеу жоспарланып отыр. Сондай-ақ жаңа көлік жолдарын салу, жол төсеу, оң жақтағы түсетін жерлерді абаттандыру жалғасуда. 2014 жылы 120 километр жол салу және жөндеу жоспарланып отыр.

      Шағын және орта кәсіпкерлік

      2014 жылғы 1 қаңтардағы жағдай бойынша 34 786 шағын кәсіпкерлік кәсіпорны тіркелді (бұдан әрі – ШОК) (2012 жылдың осындай кезеңімен салыстырғанда 15 %-ға өсті). Олардың ішінде заңды тұлғалар – 34 632 (11,3 % өсті), дара кәсіпкерлер (ДК) – 67 894 (15,1 % өсті). Шағын кәсіпкерліктің жұмыс істеп тұрған кәсіпорындарының саны 6,5 %-ға өсіп, 16 753 бірлікті құрады.

      2014 жылғы 1 қаңтарға шағын кәсіпкерліктің белсенді кәсіпорындарының саны 6 008 бірлікті құрап, өткен жылдың осындай кезеңімен салыстырғанда 2 %-ға ұлғайды.

      2014 жылғы 1 қаңтардағы жағдай бойынша шағын кәсіпкерлік кәсіпорындарында жұмыспен қамтылғандар саны 49,8 мың адамды құрады (өткен жылдың осындай кезеңімен салыстырғанда 3,2 %-ға ұлғайды).

      2013 жылғы қаңтар – желтоқсан айларында ШОК өндірген өнімнің, жұмыстардың, көрсетілетін қызметтердің көлемі 9,2 %-ға ұлғайып, 315 030 млн. теңгені құрады.

      ШОК қолдау аясында инвесторларды қолдау орталығын (бұдан әрі – ИҚО) құру жоспарланып, оның базасында кәсіпкерліктің негізін оқытатын экспресс-курстар ұйымдастырылады. Негізінен кәсіпкерлік бастамасы бар тұрғындарға және жұмыс істеп жүрген кәсіпкерлерге қолдау көрсетілетін болады. Бұдан басқа, ИҚО өңірдің әлеуметтік деңгейін жақсарту мен инвестицияларды тартуға ықпал етеді.

      Қаладағы инвестициялық жағдайды бағалау

      Негізгі капиталға салынған инвестициялар 545 705,2 млн теңгені (2012 жылдың деңгейіне қарағанда 85,0 %) құрады. Негізгі капиталға республикалық көлемде жасалған инвестициялардағы Астана қаласы үлесінің көлемі 9 % (2012 жылдың қаңтар-желтоқсан айларында 11,3 %) құрады.

      Қаражатты негізгі капиталға салудың негізгі көзі кәсіпорындардың, ұйымдардың меншікті қаражаты болып табылды – 252 501,7 млн. теңге (46,3 %), бюджет қаражаты – 207 052,6 млн. теңгені (37,9 %), қарыз қаражаты 84 789,3 млн. теңгені (15,5 %), шетелдік қаражат 1 355,6 млн. (0,2 %) теңгені құрады.

      2-кесте. Қаржыландыру көзі бойынша негізгі капиталға салынған инвестициялардың құрылымы

Көздер

2013 жылғы қаңтар-желтоқсан

2012 жылға

млн. теңге

қорытындыға %-бен

Негізгі капиталға инвестициялар, барлығы, оның ішінде мыналардың есебінен:

545 705,2

100,0

85,0

республикалық бюджет

191 323,1

35,1

94,7

жергілікті бюджет

15 735,5

2,9

64,2

кәсіпкерлердің, мекемелердің және тұрғындардың жеке қаражаты

252 501,7

46,3

72,3

шетелдік инвестициялар

1 355,6

0,2

36,6

қарыз қаражаты

84 789,3

15,5

135,4




      Ғимараттар мен құрылыстарды салу мен күрделі жөндеу жөніндегі жұмыстар салымдардың негізгі құрамдас бөлігі болды, олардың үлесіне 60,2 % немесе 328 716,1 млн.теңге тиесілі. 2012 жылдың тиісті кезеңімен салыстырғанда нақты көлем индексі 98,1 %-ды құрады.

      Машиналар мен жабдықтарды, құралдар мен мүкәммалды сатып алуға инвестициялардың жалпы көлемінің 36,2 %-ы тиесілі болды, бұл 2012 жылға қарағанда 24,5 %-ға аз.

      Есепті кезеңде қала кәсіпорындары, ұйымдар мен тұрғындар жалпы ауданы 1 101 023 шаршы метр тұрғын үй салып, пайдалануға берді (оның ішінде пайдалы ауданы – 834 872 шаршы метр), бұл 2012 жылғы деңгейден 14,8 %-ға төмен. Тұрғын үйдің негізгі көлемін жеке меншік нысанындағы кәсіпорындар, ұйымдар мен тұрғындар пайдалануға берді.

      Тұрғын үй құрылысына барлығы 91 347,4 млн. теңге жұмсалды, бұл 2012 жылғы деңгейден 36,3 %-ға жоғары.

      Пайдалы инвестициялар тарту міндеттерін құрылған "Астана – жаңа қала" арнайы экономикалық аймағы (бұдан әрі – АЭА) шешеді. Ол бүкіл әлемде өңірге инвестициялар ағынын ынталандыру құралы ретінде пайдаланылатын "еркін экономикалық аймақ" рөлінде әрекет етеді.

      Ауданы 7,5 мың гектар АЭА аумағы 2 аймақты қамтиды: ауданы 1 031,2 гектар өнеркәсіптік аймақ және ауданы 6 531,1 гектар әкімшілік-іскерлік аймақ.

      АЭА құрылған кезден бері жобаларды іске асыру кезінде оның аумағына 2,0 трлн. теңгеден астам инвестициялар тартылды, олардың 50 %-ы игерілді (1,2 трлн. теңге).

      АЭА аумағы өнеркәсіптік аймақ пен әкімшілік-іскерлік аймақты қамтиды.

      Әкімшілік-іскерлік орталықтың аумағында әкімшілік, әлеуметтік-мәдени және тұрғын үй объектілерін салу көзделеді. Бүгінгі күні 42 жоба іске асырылуда, бұлар – тұрғын үй, әкімшілік, әлеуметтік-мәдени объектілер.

      АЭА өнеркәсіптік аймағының аумағына қазірдің өзінде 194 млрд. теңге сомасына 50 жоба тартылды, оның ішінде 13 өндіріс 51,3 млрд. теңге инвестиция көлемімен іске қосылды, олардың қатарында шетелдік инвесторлардың қатысумен тікұшақ құрастыру және оларға қызмет көрсету жөніндегі "Еврокоптер" (Франция), локомотив құрастыру жөніндегі "GE" (АҚШ), жолаушылар вагондарын "Talgo" (Испания), электровоздар "Alston" (Франция) құрастыру жөніндегі, фото-электр модульдерін шығаратын зауыттар (Франция) бар.

      Жұмыс істеп тұрған өнеркәсіптік кәсіпорындар бойынша әлеуметтік-экономикалық көрсеткіштер былайша қалыптасты.

      2010 жылдан бастап 2013 жылдың 7 айы ішінде аталған кәсіпорындар қызметінің бүкіл кезеңінде 183,8 млрд. теңге сомасына өнімдер шығарылып, қызметрер көрсетілді, оның ішінде 2013 жылдың басынан бері – 50,9 млрд. теңге.

      Қызметтің бүкіл кезеңінде бюджетке төленген салықтар мен салықтық түсімдердің көлемі 15,1 млрд. теңгені, оның ішінде 2013 жылдың басынан бері 5 млрд. теңге сомасын құрады.

      Жұмыс орындарының саны 1 693-ті құрады.

      2013 жылдың соңына дейін инвестициялар көлемі 15,9 млрд. теңге сомасын құрайтын 8 өндірісті іске қосу жоспарланған, бұлар – Түркияның "ASELSAN" компаниясымен бірлескен электронды-оптикалық аспаптар, шыныдан жасалған бұйымдар мен шыны пакеттерінің, құрылыс материалдарының, жиһаздың, трансформаторлық қосалқы станциялар өндірісі мен аффинаж зауыты.

      Қалған 29 жобаны 2016 дейін іске асыру көзделген, олар қазіргі уақытта құрылыс және жобалау сатысында.

      Жобалардың көпшілігі ішкі нарықты молықтырғаннан кейін экспорттауға бағдарланғанын атап өту керек. 2012 жылдан бері бүгінгі күнге дейін 2,7 млрд. теңге сомасына 4 бірлік көлемінде "GE" локомотивтері экспортқа шығарылады, жоспарда Тәжікстан, Өзбекстан, Украина мен Қырғыз елдеріне 12,0 млрд. теңге сомасына локомотивтер экспорттау бар.

      Жобаларға өтінім берушілерді мемлекеттік қолдау шеңберінде өнеркәсіптік аймақтың аумағынан қажетті инфрақұрылыммен қамтамасыз етілген жер учаскелері беріледі, ол бюджет қаражатының есебінен қамтамасыз етіледі, сондай-ақ АЭА жеңілдікті режимі көзделген. Инвесторлар құрылыс мақсаты үшін АЭА аумағында жүзеге асырылатын тауарларды, жұмыстар мен көрсетілетін қызметтерді сату жөніндегі айналымдарға салынатын қосылған құн салығынан босатылған. Толықтай объектілер құрылысында пайдаланылатын тауарлар мен жабдықтарды сату кезінде нөлдік салық мөлшерлемесі пайдаланылады. Инвесторлар объектілер құрылысы жүргізілетін жер учаскесін жалға алғаны үшін төлемақы төлеуден 10 жылға дейін босатылған.

      Бұдан басқа, арнайы экономикалық аймақтың аумағы еркін кедендік аймақ режимі қолданылатын аумақ ретінде қаралады.

      № 1 индустриялық парктің жобалармен толығуына байланысты бүгінгі күні өнеркәсіптік аймақтың шекарасы кеңейтілді – ауданы 433 гектар № 2 индустриялық парк құрылды. Қазіргі уақытта инфрақұрылым салу бойынша техникалық-экономикалық негіздеме әзірленіп жатыр.

      № 1 индустриялық парктің мәлімдеген жобаларының бәрін іске қосу және № 2 индустриялық парктің аумағына индустриялық-инновациялық жобаларды тарта отырып, оның инфрақұрылымын салу таяудағы перспективаға арналған жоспар болып табылады.

      Қаладағы инвестициялық белсенділікті бағалау

      2013 жылдың қорытындысы бойынша қазіргі уақытта Қазақстанда

      1 622 инновация мен республикадағы инновациялық қызметпен айналысатын 982 кәсіпорын бар, олардың ішінде Астана екінші орынды (Алматы қаласынан кейін) иеленеді, мұнда 107 кәсіпорын мен ұйым инвестициялық қызметін жүзеге асырады.

      Бұған қарамастан, инновациялар саласындағы Астана қаласының белсенділігі орташа 7,5 % күйінде, ал пассивтілік деңгейі жоғары (92,5 %) күйінде қалып отыр.

      2013 жылы Астанада 1 796 респонденттің 134-інде инновациялар тіркелген, оның 122-сі технологиялық инновациялар болып табылады.

      2013 жылы Астанада инновациялық өнімдердің жалпы көлемі 4 787 млн. теңгені құрады, 23 687,9 млн. теңге болатын орташа республикалық деңгейді ескерсек, бұл төмен болып саналады. Осылайша, инновациялық өнім көлемі жағынан Астана Алматы қаласынан, ШҚО, Павлодар, Қарағанды облыстарынан артта.

      Дегенмен, 2013 жылы инновацияларға жұмсалған шығыстар бойынша басқа өңірлермен салыстырғанда Астана алда, өткен жылы инновацияларға 105 млрд. теңге жұмсалған. Бұл ретте, осы шығыстардың құрылымында инновациялық гранттар бар болғаны 2 %-ды, кәсіпорындардың меншікті қаражаты – 27 %-ды, республикалық бюджет шығыстары – 24 %-ды құрады.

      Инновациялық қызметпен айналысатын 107 кәсіпорынның ішінен қалада жаңа технологияларды, жабдықтарды, материалдарды енгізумен 21 бірлігі, ғылыми-зерттеу қызметімен 11 бірлігі, жобалау-конструкторлық жұмыспен 2 бірлігі, ноу-хау технологияларды сатып алумен 3 бірлігі, инновациялардың басқа түрлерімен 70 бірлігі айналысады.

      Қаланың инновациялық қызметін талдау мемлекеттік қолдау шараларын кәсіпорындар белсенді пайдаланбайтынын көрсетіп отыр. Мысалы, технопарктер мен бизнес инкубаторлар базасында бар болғаны 2 бірлік инновациялық кәсіпорын құрылған, негізінен, венчурлік қорлардың жобалары белсенді, өйткені 2013 жылы олардың саны 43 бірлік болған. Даму институттарының жобалары 24 бірлікті құрады.

      Ғылыми-зерттеу және тәжірибелік-конструкторлық жұмыстар (бұдан әрі – ҒЗТКЖ) жобалары бойынша Астана республика бойынша алда, олардың саны 131 бірлікті құрады, бұған халықаралық сарапшылармен, сондай-ақ Астана қаласының ЖОО-ларымен бірлескен жұмыс нәтижелері жақсы ықпал етті. Мысалы, инновациялық зерттеулер мен әзірлемелердің 25 жобасы ғылыми ұйымдармен бірге, 4 жоба ЖОО-ларымен бірге іске асырылды. Бұдан басқа, 2013 жылы Астананың инновациялық қызметіне халықаралық 80 сарапшы тартылды. Дегенмен, жалпы саны 9 жобаның ішінен аяқталған 8 жобаның 100 % авторлары Қазақстан Республикасының азаматтары болып табылады.

      Жоғарыда баяндалғанның негізінде, қаланың және тұтастай елдің инновациялылығының деңгейі бірінші кезекте ғалым және техник кадрлардың технологиялық құрылыс ауысқан жағдайларда бейімделуі мен ұтқырлығының деңгейіне тәуелді. Астанада ғана емес, бүкіл Қазақстанда 5-ші және 6-шы технологиялық құрылысқа сәйкес келетін кадрлық әлеует әлі қалыптаса қойған жоқ, бұлар:

      1) зерттеуші ғалымдар;

      2) ҒЗТКЖ саласындағы конструкторлар мен әзірлеушілер;

      3) жоғары технологиялы өндірістерде жұмыс істейтін инженерлер, техниктер, білікті жұмысшылар;

      4) ҒЗТКЖ және жоғары технологиялы өндірістер саласындағы ұйымдастыру мен басқаруды жүзеге асыратын менеджерлер, мемлекеттік қызметшілер.

      Жоғарыда аталған проблемаларды шешу мақсатында Компания осы қызметке индустриялық-инновациялық инфрақұрылым элементтерін тарта отырып, инновацияларды дамыту үшін қажетті инфрақұрылымдық жағдайлар жасау (ғылыми-зерттеу зертханалары мен сынақ полигондары, қаржыландыру қорларының және инноваторларды материалдық-техникалық қолдаудың болуы жән т.б.) арқылы қаланың инновациялық белсенділігін ынталандыруды жоспарлап отыр.

      Сонымен қатар, ӘКК ғылыми-технологиялық саланы мемлекеттік-жекешелік әріптестіктің ұзақ мерзімді перспективаға арналған тиімді құралдарының бірі ретінде нысаналы технологиялық бағдарламаларды дамытуға белсенді түрде ықпал ететін болады будет. ӘКК инновацияларды тиімді енгізу және жоғары технологиялы өндірістерді дамыту жөнінде жұмыс жүргізетін болады.

      Энергия және ресурс үнемдеу, жергілікті қамтуды дамыту, экологиялылық және қауіпсіздік инновациялық дамытудағы ӘКК-нің түйінді басымдықтары болып табылады.

      Бұдан басқа, ғылыми-зерттеу және білім беру блоктарының арасындағы тығыз өзара байланысты қамтамасыз ету мақсатында ӘКК ғылыми-білім беру кластерін құруға ықпал ететін болады, "Назарбаев Университеті" оның маңызды буынына айналмақ.

      ҮИИДМБ шеңберінде жаңа технологияларды дамыту және қалада индустриялық-инновациялық жобаларды іске асыру бөлігінде Астана қаласындағы инновациялық қызметті дамыту жөніндегі жұмыс жалғасады.

      Мынадай бағыттар бойынша инновацияларды мемлекеттік қолдау құралдары іске асырылуда.

      Сыртқы орта факторларының ықпалы

      ӘКК-нің сыртқы ортасы деп нақты бір компанияның қызметіне қарамастан, бірақ оның жұмыс істеуіне ықпал ететін және сондықтан да басқару шешімдерін қабылдауды талап ететін қоршаған ортада туындайтын барлық шарттар мен факторлар түсіндіріледі.

      ӘКК жұмыс істеуіндегі маңыздысы кәсіпкерлік ортаны қалыптастыратын сыртқы орта факторларын белгілеу, кәсіпкерлік орта бөлігіндегі ұғымдар аппаратын белгілеу, қазіргі заман шарттарында кәсіпкерлік қызметті тұрақты дамытуға себепші болатын осы факторларды жүйелеу болып табылады.

      Қоршаған ортаның сипатымен негізделетін сыртқы факторлар бөлінеді. ӘКК қызметінің нақты шарттарын белгілейтін сыртқы факторлардың қатарына мыналарды жатқызуға болады: құқықтық, саяси, шаруашылық, демографиялық, технологиялық және экологиялық факторлар.

      Саяси және құқықтық факторлар

      Құқықтық нормаларды және қарым-қатынас шектерін орнататын заңдар мен басқа да нормативтік актілерді зерттеуді ұйғаратын құқықтық реттеуді талдау ӘКК-ге өзі үшін басқа да құқық субъектілерімен өзара қарым-қатынаста рұқсат етілетін іс-әрекет шектерін және өз мүддесін қорғаудың қолайлы әдістерін белгілеуге мүмкіндік береді.

      ӘКК үшін саяси тұрақтылық факторының маңызы зор, өйткені шетелдік инвсетицияларды тарту жөнінде тұрақты жұмыс атқарылады. Шетелдік инвестор үшін немесе өнімді экспорттау үшін саяси өзгерістер шетелдіктер үшін меншік құқықтарын шектеуге немесе импортқа арнайы баждарды белгілеуге алып келуі мүмкін. Төлемдер теңгерімі немесе сыртқы борышқа қызмет көрсетуге байланысты проблемалар пайда ретінде шығарылатын ақшаны алуды қиындатуы мүмкін. Екінші жағынан шетелден капитал келу қажеттілігі болған жағдайда саясат инвесторлар үшін қолайлы жаққа қарай өзгеруі мүмкін.

      Шаруашылық факторлар

      Негізгі экономикалық ресурстардың шектеулі көлемі оларды тиімді және ұтымды пайдалану қажеттілігін белгілейді нәтижені ұлғайтып, шығынды барынша азайту қажет. Шаруашылық қызмет осы мақсатты іске асыру үшін бағытталған. Бұл игілік өндіруге бағытталған, осыған қажетті экономикалық ресурстарды пайдаланудың баламалы нұсқаларын бағалаудың, салыстырудың және іріктеудің тұрақты процесіне негізделген қызмет түрі.

      ӘКК туындауы мүмкін тәуекелдерді барынша азайту үшін өнімді өндіру мен өткізудің әлеуетті көлемін, материалдық шығындардың құны мен қосымша шығындарды, өнім бағасын, шикізат пен материалдардың қолжетімділігін, жалпы нарық конъюнктурасындағы өзгерістерді аса мұқият салмақтап, бағалаған жөн.

      Демографиялық факторлар

      Демографиялық факторлар сыртқы ортаның маңызды факторларының қатарына жатады, өйткені тұрғындар, олардың санының өгеру серпіні көбінесе бір жағынан кәсіпорынды еңбек ресурстарымен қамтамасыз етудің нақты мүмкіндігін белгілейді, ал екінші жағынан нарықтық тұтынудың деңгейі мен ауқымын қалыптастырады. Осы факторлардың ӘКК жұмысының нәтижелілігіне ықпалын есепке алу және олардың ықпалының өзгеруіне уақтылы ден қою үшін ӘКК басшылығы мыналарды: өңірдің кәсіпорыны орналасқан қала тұрғындарының серпінін, тұрғындардың жасының құрылымы мен этникалық құрамын, өлім мен туу деңгейін, миграциялық процестерді, білім беру деңгейін және өңірлік ерекшеліктерді қадағалауы тиіс.

      Технологиялық факторлар

      Технологиялық фактор компанияға ықпал ететін ғылыми-техникалық даму деңгейін көрсетеді. Технологиялық жаңалықтар көрсетілетін қызметті немесе өнімді өндіруге және сатуға болатын тиімділікке, өнімнің моральдық жағынан тозуының жылдамдығына, ақпаратты жинау, сақтау және бөлу мүмкіндігіне, сондай-ақ компанияда тұтынушыны қандай жаңа өнімдер мен көрсетілетін қызметтер күтіп тұрғанына ықпал етеді. Технологиялардың өзгеру жылдамдығы үнемі ұлғая береді. Көптеген компаниялардың қызметттеріне компьютерлік, лазерлік, микротолқынды технологиялар, сондай-ақ спутниктік байланыс, атом энергетикасы, гендік инженерия және көптеген басқа да заттар түбегейлі ықпал етеді.

      ӘКК Астана қаласының азық-түлік тауарларының өңірлік тұрақтандыру қорын қалыптастыру және пайдалану жөніндегі мамандандырылған ұйым болып табылады әрі азық-түлік тауарларының бағасын тұрақтандыру бағдарламасының шеңберінде жеміс-көкөніс және бакалея өнімдерін сатып алумен әрі сақтаумен айналысады. Сондықтан, тамақ өнімдері шикізатының салмағы мен сапасының жоғалуын барынша азайту үшін оларды сақтау кезіндегі технологияларды пайдалану қажет.

      Азық-түлік шикізаты мен дайын өнімді сақтау тамақ өндірістеріндегі кез келген технологиялық процестің бастапқы және соңғы сатысы болып табылады. Оның қажеттігі шикізат пен өнім өндірісі маусымдық, ал тұтыну – жыл бойғы сипатта болатынымен негізделген. Бұл операцияның басты міндеті белгілі бір уақыт ішінде, кейде тіпті ұзақ уақыт бойы шикізаттың саны мен сапасын сақтау болып табылады. Сақтау шарттары мен мерзімдері көкөніс пен жемістерді сақтаудың технологиялық циклін, қоймаға орналастыруды және қоймалардың санитарлық-гигиеналық жағдайын белгілейді.

      Экологиялық факторлар

      Экономикалық дамудың қазіргі кезеңінде өндіріс күштерін орналастыру кезінде экологиялық фактордың маңызы ерекше, өйткені ол табиғи ресурстарды ұқыпты пайдаланумен және тұрғындар үшін қажетті өмір сүру жағдайын қамтамасыз етумен тікелей байланысты.

      Табиғатты пайдалануды басқару жүйесі жаһандық, өңірлік және орман сияқты барлық деңгейлерін икемді үйлестіру есебінен экологиялық проблемаларды шешуді қамтамасыз етуі тиіс. Ұлттық мүддеге бағынышты табиғат пайдалануды басқарудың өңірлік жүйесінің қызмет етуіне жағдай жасайтын нысаналы мақсаты болады, оның қатарына табиғатты пайдалануды оңтайландыру, табиғи ресурстарды алудың лимиттерін белгілеу, табиғи экожүйелерге экологиялық ауыртпалықтың шектеулі өлшемдерін белгілеу, тұрғындар денсаулығының көрсеткіштерін жақсарту, экологиялық басымдықтарды ескере отырып, әлеуметтік-экономикалық даму тұжырымдамасын түзету жатады.

      Ішкі ортаны талдау

      Компанияның ішкі ортасы – компания ішіндегі жағдайға орай факторлар. Басқару тетігі алға қойылған мақсаттарға неғұрлым тиімді қол жеткізу үшін басқарудың барлық деңгейлері мен басқарудың функционалдық салаларының оңтайлы өзара іс-әрекет етуіне қол жеткізуге бағытталған. Басшылықтың назарын талап ететін компанияның өзіндегі негізгі өзгерістер мақсаттар, құрылым, міндеттер, технологиялар және адамдар болып табылады.

      Ішкі ортаға терең және мұқият талдау басқару шешімдерін қабылдауға қажетті алғышарт болып табылады. Экономикалық ақпарат – бұл фирма ішіндегі болып жатқан процестерді нақты көрсету. Мұндай ақпаратсыз және талдаусыз ӘКК тиімді қызмет етуі мен өндірістік қызметін дамыту мүмкін емес.

      ӘКК алдына қойылған міндеттерді іске асыру инфрақұрылымды жасау, өңірдегі іскерлік белсенділікті арттыру және инвестициялар тарту үшін жағдай жасау, сондай-ақ өңірдегі әлеуметтік проблемаларды және міндеттерді шешуге жәрдемдесу арқылы өңірдің әлеуметтік-экономикалық дамуын жақсартуға мүмкіндік береді.

      Ұйымдық қалыптасуы.

      Компания "Сарыарқа" әлеуметтік-кәсіпкерлік корпорациясы" ұлттық компаниясы" акционерлік қоғамын (бұдан әрі – "Сарыарқа" ӘКК) қайта ұйымдастыру жолымен құрылған. Акционерлердің Жалпы жиналысының 2010 жылғы 26 мамырдағы шешімін орындау үшін "Қарағанды облысының кәсіпкерлік және өнеркәсіп басқармасы" мемлекеттік мекемесі "Сарыарқа" ӘКК-нің барлық дауыс беруші акцияларын иеленуші тұлға бола отырып, "Сарыарқа" ӘКК" ҰК" АҚ-ны ірі кәсіпкерлік субъектілері ретіндегі үш акционерлік қоғамға бөлу жолымен қайта ұйымдастыру туралы шешім қабылдады.

      "Мемлекеттік мүлік туралы" 2011 жылғы 1 наурыздағы Қазақстан Республикасының Заңын орындау үшін ӘКК-ге ұлттық компания мәртебесі берілді.

      ӘКК заңды тұлға болып табылады және өз қызметін Қазақстан Республикасының қолданыстағы заңнамасы мен Жарғының негізінде жүзеге асырады. ӘКК-нің заңды мекенжайының өзгеруіне байланысты 2013 жылғы 18 қарашада заңды тұлғаны қайта тіркеу жүргізілді.

      Жұмыс істеген жылдары, негізінен ӘКК-нің қалыптасуының ұйымдастырушылық кезеңі аяқталды:

      1) ұйымдық құрылым мен еңбекақы төлеу жүйесі қалыптасты;

      2) ӘКК қызметін регламенттейтін нормативтік құжаттар топтамасы әзірленді;

      3) жарғылық қызметті жүргізу үшін бастапқы ресурстар қалыптастырылды (қаржы активтері, жер, мүлік);

      4) мемлекеттік басқарудың орталық және жергілікті атқарушы органдарымен, даму институттарымен, сондай-ақ кәсіпкерлердің қауымдастықтарымен және бірлестіктерімен өзара іс-әрекет орнатылды.

      Қаржылық көрсеткіштер

      ӘКК активтерінің теңгерімдік құны 2013 жылғы 31 желтоқсандағы жағдай бойынша 7 755 403 мың теңгені құрады, оның ішінде:

      қысқа мерзімді активтер – 1 694 762 мың теңге;

      ұзақ мерзімді активтер – 6 060 641 мың теңге;

      2013 жылғы пайда 10 086 мың теңгені құрады;

      қызметкерлердің штат саны – 29 адам.

      ӘКК-нің негізгі қаржылық нәтижелерін талдау қазіргі уақытта ӘКК-нің қалыптасу және мемлекеттен берілген активтерді айналымға тарту кезеңінде тұрғанын көрсетіп отыр. Активтердің құрылымы, негізінен, қомақты инвестицияларды талап ететін және ұзақ мерзімді перспективада кіріс түсіретін активтер болып табылатындықтан, бұл активтерден түсетін пайда инвестициялаудың 5-7 жылдық кезеңі өткеннен кейін ғана шоғырлана бастайды деп межеленіп отыр.

      Корпоративтік басқару жүйесі

      Құрылымы:

      1) жоғары орган – жалғыз акционер;

      2) басқару органы – ӘКК Директорлар кеңесі;

      3) директорлар кеңесінің төрағасы – Астана қаласының әкімі;

      4) атқарушы орган – төраға басқаратын басқарма.

      Жалғыз акционердің құзыретіне жатқызылған мәселелерді қоспағанда, ӘКК-нің қызметін жалпы басқаруды ӘКК-нің Директорлар кеңесі жүзеге асырады. Басқарма алқалы орган болып табылады және жалғыз акционер мен Директорлар кеңесінің айрықша құзыретіне жатқызылған функцияларды қоспағанда, өзіне жүктелген міндеттерді орындау үшін ӘКК-нің ағымдағы қызметін басқаруды жүзеге асырады. Директорлар кеңесі Басқарма мүшелерінің сандық құрамын, өкілеттіктерінің мерзімін, сондай-ақ олардың өкілеттіктерін мерзімінен бұрын тоқтатуды айқындайды. ӘКК басқарудың қазіргі моделі, ең алдымен, оның ұйымдық-құқықтық нысанымен және ӘКК-нің негізгі қызметінің ерекшелігімен негізделген.

      ӘКК басқару құрылымы иерархиялы жүйе түрінде түзілген, оның негізінде төмен тұрған, басқару субъектілерінің жоғары тұрғандарына бағынуына негізделген "тігінен" бақару моделі жатыр. Жергілікті атқарушы органдар мен ӘКК-нің өзара іс-қимыл жасауы корпоративтік басқару қағидаттарына сәйкес жүзеге асырылады.

      Тиімді корпоративтік басқаруды жүзеге асыру мақсатында ӘКК корпоративтік басқару кодексін, сондай-ақ тұтас ӘКК қызметін де, еншілес және тәуелді ұйымдармен өзара іс-қимыл жасау мәселелерін де регламенттейтін басқа да нормативтік құжаттарды әзірлеп, бекітті.

      Тиімді басқару моделін, тиімділікті және ашықтықты жоғарылатуды қамтамасыз ету үшін ӘКК үздік әлемдік практикада бар заманауи корпоративтік басқару стандарттарын енгізетін болады, сондай-ақ корпоративтік басқаруды жетілдіру жөнінде жоспар әзірлейді.

      Тиімді менеджмент жүйесі енгізіледі, оның нарықтық жағдайларда жұмыс істеуіне байланысты барлық тәуекелдерді анықтауға бағытталған ішкі бақылау және мониторинг тетіктері реттеледі.

      Корпоративтік басқару тиімділігін бағалау жыл сайын жүргізілетін корпоративтік басқару рейтингінің қорытындысы бойынша жүзеге асырылады.

      Кадр саясаты.

      ӘКК-нің кадр саясаты біліктілік деңгейіне қойылатын талаптарға сәйкес келетін қызметкерлердің кәсіпқой құрамын қалыптастыруға бағдарланған. Персоналды ынталандырудың аса маңызды элементтері мыналар: ұлттық компаниядағы жұмыс; мансаптық өсу перспективалары; өңірлік ауқымда еңбекақының жоғары деңгейі; бастамаларды іске асыру мүмкіндіктері; инвестициялық жобалармен жұмыс.

      ӘКК-нің құрылымдық бөлімшелері туралы ереже, қызметкерлер арасындағы өкілеттіктердің аражігін нақты ажыратуға арналған лауазымдық нұсқаулықтар әзірленді.

      ӘКК-нің жақсы имиджін қалыптастыру инвесторлар тартудың аса маңызды элементтерінің бірі болып табылады, оны қалыптастыруға ӘКК қызметкерлері де қатысады. Осыған байланысты өзіңнің кәсіптік біліміңді көрсетудің және қызықтырған мәселелер бойынша түсініктеме берудің, сондай-ақ құжаттарды, өтінімдерді уақтылы әрі жедел қараудың маңызы зор.

      Персоналдың барынша беріліп жұмыс істеуге тарту, сондай-ақ кәсіпкерлердің кәсіпқойлығын өсіру мақсатында қызметкерлерді оқыту, қайта даярлау және олардың біліктілігін арттыру, сондай-ақ менеджерлердің еңбегін бағалауды жетілдіру жөніндегі іс-шаралар жүргізіледі.

      ӘКК жұмысының тиімділігін арттыру мақсатында әріптестермен, еншілес және тәуелді ұйымдармен ұдайы "кері байланыс" ортану жөніндегі іс-шаралар жүргізіледі, атап айтқанда электронды құжат айналымы жүргізіледі, бұл қағазбен ресімдеуді азайтуға; ішкі құжаттардың да, сыртқы құжаттардың да қозғалысын жылдамдатуға, сондай-ақ құжаттардың орындалуын тиісінше бақылауды қамтамасыз етуге мүмкіндік береді. ӘКК-нің құрылымдық бөлімшелерін, еншілес және тәуелді ұйымдарды және басқа да мүдделі тұлғаларды біріктіретін бірыңғай ақпараттық кеңістік құру жоспарланып отыр.

      Отандық және шетелдік инвесторларды ақпараттандыруды қамтамасыз ету үшін Компанияның web-сайты құрылды, ол үнемі жаңартылып, Компания қызметі туралы ақпаратпен толықтырылып тұрады, қызығушылық тудыратын мәселелер бойынша форумдар ұйымдастырылатын болады.

      Активтерді басқару (проблемалық активтерді оңалту)

      2014 жылғы 1 қаңтардағы жағдай бойынша ӘКК ұйымдық құрылымына 3 еншілес және 5 тәуелді ұйым кіреді.

      ӘКК берілген активтермен үлкен жұмыс көлемін атқарды және оларды оңтайландыру бойынша оң нәтижелерге қол жеткізілді. Алайда бүгінгі күні айтарлықтай қаражат жұмсауды талап ететін бірқатар түйткілді мәселелер бар.

      3-кесте. 2013 жылғы ӘКК еншілес және тәуелді ұйымдарының тізбесі

р/с

Атауы

ӘКК қатысу үлесі

1.

"Сапаржай Астана" жауапкершілігі шектеулі серіктестігі

100 %

2.

"Целинсельмаш" жауапкершілігі шектеулі серіктестігі

100 %

3.

"Астана Агро" сервистік-дайындау орталығы жауапкершілігі шектеулі серіктестігі

ӘКК үлесі "Целинсельмаш Астана" жауапкершілігі шектеулі серіктестігі арқылы 95 % және "Сарыарқа Агро" жауапкершілігі шектеулі серіктестігі арқылы 5 %

4.

"Сарыарқа-Агро" жауапкершілігі шектеулі серіктестігі

100 %

5.

"RBS Techologies" жауапкершілігі шектеулі серіктестігі

49 %

6.

"Astana service" басқарушы компаниясы" жауапкершілігі шектеулі серіктестігі

49 %

7.

"Ас Арго" жауапкершілігі шектеулі серіктестігі

20 %

8.

"Агростар KZ" жауапкершілігі шектеулі серіктестігі

49 %


      ӘКК қаржылық сауықтыру және шығынсыздық деңгейіне шығу мақсатында қаржылық сауықтыру жөнінде жұмыс жүргізіп отыр. Жобаларды табысты іске асырған жағдайда ӘКК 2014 жылы шығынсыздық деңгейіне шығуды жоспарлап отыр.

      Инвестициялық қызмет

      Инвестициялық қызмет ӘКК қаржылық саясатының құрамдас бөлігі болып табылады, ол әлеуметтік және экологиялық мәселелермен байланысты міндеттерді шешудің бастамашысы бола отырып, мемлекеттік инвестициялық саясат пен жеке бизнестің арасындағы байланыстырушы буын болып табылады.

      ӘКК инвестициялық саясатының негізгі мақсаттары инвестициялық қызметке қажетті қаржы ресурстарын жұмылдыру, инвестициялық белсенділіктің төмендеуіне жол бермеу және күрделі салымдардың белсенділігін арттыру болып табылады.

      ӘКК-нің даму институттары беретін құралдардың ауқымды спектрін пайдалануы бірлесіп іске асырылатын жобаларда тәуекелдерді басқаруды тиімді бөлу және бақылау мүмкіндігімен ӘКК-нің инвестициялық қызметін жүзеге асыру кезінде икемді тәсілге ықпал етеді. Негізінен, жеке бизнеспен ынтымақтастық жөніндегі жобалар жауапкершілігі шектеулі серіктестік нысанында кәсіпорындар құру жолымен ғана жүргізіледі, мұндағы ӘКК-нің үлесі жарғылық капиталға жер учаскелері мен мүлік салымы ретінде бағаланады.

      Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2012 жылғы 31 қазандағы қаулысымен мақұлданған Әлеуметтік-кәсіпкерлік корпорацияларды дамыту тұжырымдамасына (бұдан әрі – Тұжырымдама) сәйкес ӘКК инвестор мен инвестицияларға қолайлы жағдайлар жасау арқылы өңірге инвестициялар тартуға қатысып, тіршілікке бейім бастамаларды қолдауға тиіс.

      Қалыптасу жылдарында ӘКК қала экономикасына жалпы құны 1 702 млн. теңге инвестиция тартты, олар экономиканың басым салаларына жіберілді.

      ӘКК өңірдегі өсу нүктелерінде индустриялық даму, агроөнеркәсіптік кешен, көлік, тұрғын үй-коммуналдық шаруашылық салаларындағы және басқа да салалардағы жобаларды іске асырады.

      Компанияның инвестициялық саясаты мынадай мінедттерді шешуге бағытталған:

      1) экономиканың нақты секторындағы жобаларды іске асыруға жеке капиталды белсенді түрде тарту;

      2) әлеуметтік бағдарламалар мен жобаларды бірлесіп қаржыландыру;

      3) өндірілген өнімді тұтынушылық нарыққа тиімді ілгерілету жүйесін құру (коммуналдық базарлар, сауда үйлері), сыртқы нарықтарға экспорт;

      4) инновациялық бағытталған бизнес бастамаларды қолдау;

      5) ӘКК-нің инвестициялық артықшылықтары мен жетістіктерін ілгерілету.

      Компания инвестициялық жобаға жобаның ең бастапқы сатысында (start-up) немесе даму сатыларында кіреді.

      Бизнес-жобаларға қатысу тұрғысынан оларды қарау кезінде ӘКК әлеуметтік бағытталған, яғни құрамында экологиялық құрамдасы бар, жұмыспен қамтуды қамтамасыз ететін, халық денсаулығын жақсартатын жобаларға, сондай-ақ рентабельділігі мен өнімнің бәсекеге қабілеттілігінің мәні неғұрлым жоғары, инновациялар мен технологиялар трансфертін енгізетін жобаларға басымдық береді.

      Жобадан шығу ӘКК-нің даму тұржырымдамасына сәйкес мынадай негізгі өлшемдер бойынша жүзеге асырылады:

      1) ӘКК-нің жобалық компаниядағы акцияларын/үлесін сатудан алынған кіріс ӘКК-нің жобалық компанияға инвестицияларын және осы инвестициялар бойынша сыйақы мөлшерлемесін жабады;

      2) жобалау компаниясында инвестициялық жобаны ӘКК-нің қатысуынсыз іске асыру перспективалары бар.

      Бұдан басқа, ӘКК инвестициялардың құнсыздану қаупі болған кезде инвестициялық жобадан шыға алады.

      Компанияның активтегі өзінің акциялар пакетін/қатысу үлесін сату туралы шешімі нарықтық бағалау негізінде іске асырылады, сондай-ақ активті сатып алған кезде қарсы нарықтық бағалау жүргізіледі.

      Қазіргі уақытта ӘКК-нің қарауында мынадай инвестициялық жобалар бар:

      1) көпфункционалды сауда-логистикалық кешен, жобаның жалпы құны 56 420 000 мың теңгені құрайды, оның 90 % құны инвесторды тарту есебінен жабылады, 10 %-ын инженерлік және инфрақұрылымды тарта отырып, жер учаскесі түріндегі ӘКК үлесі құрайды. Өзін-өзі өтеу мерзімі 6-7 жыл. Нәтижесінде нарыққа қатысушылардың барлығына арналған қазіргі заманға сай келетін, әлемдік талаптарға жауап беретін кешенді салу, көлеңкелі сауда ағындарын жария ету жолымен мемлекеттік бюджетті толықтыру, тауарлар мен көрсетілетін қызметтердің сапасын бақылау, 3 000 астам жұмыс орнын ашу жоспарланып отыр.

      2) жеке инвесторды тарта отырып, 500 тоннаға арналған жеміс сақтау қоймасын салу, жобаның құны 243 410 теңге. ӘКК жобаға инженерлік желілерді және коммуникацияларды тарту шартымен жер учаскесі болып кірді. Жобаның өзін-өзі өтеу мерзімі 4,5-5 жылды құрайды. Мақсаты тұтынушыға дейін оңтайлы бағамен сапалы жеміс жеткізу болып табылады, сондай-ақ тиімді көтерме сауда түйінін құруға мүмкіндік береді және елорданың азық-түлік қауіпсіздігі аймағын кеңейту шеңберінде тағы да бір сатысы болады.

      3) 5 000 тоннаға арналған көкөніс сақтау қоймасын салу меншікті және бюджет қаражаты есебінен жүргізілуде және 734 356 мың теңгені құрайды. Жобаның өзін-өзі өтеу мерзімі 7-9 жыл. Мақсаты азық-түлік өнімдеріне сұранысты қанағаттандыру, азық-түлік тауарларының бағаларын тұрақтандыру, әлеуметтік жағынан қорғалмаған тұрғындарды қолдау, отандық тауарлардың бәсекеге қабілеттілігін арттыру болып табылады, Астана қаласын әлеуметтік-экономикалық дамыту жоспарын іске асыруға жәрдемдеседі, салық төлемдерінің есебінен бюджет қаражатының қосымша ағыны;

      4) энергоаудит (кәсіпорындарды энергетикалық тексеру), жобаның жалпы сомасы 6 000 мың теңге, мұндағы 3 600 мың теңге жеке инвестордың қаражаты, ал 2 400 мың теңге ӘКК қаражаты. Өзін-өзі өтеу мерзімі 1,5-2 жыл. Жобаға отынға, әртүрлі энергияға, суға және кейбір энергия тасымалдауыштарға жұмсалатын шығындармен байланысты кәсіпорындар қызметінің барлық аспектілерін бағалауды жүргізу жатады.

      5) Италия технологиясы бойынша жеңіл және жүк автомашиналарына арналған отандық автомобиль сүзгілерін өндіру, жоба 11 860 мың теңге тұрады, мұндағы ӘКК үлесі 5 811,326 теңгені құрайды. Жоба перспективалық әлеуеттің болуын, отандық өндірушіні қолдауды, өнімнің нақты бағасын қалыптастыруды көздейді.

      Инвестициялық қызмет перспективалары.

      Инвестициялық қызметтің рөлін жоғарылату мақсатында ӘКК мынаны жоспарлап отыр:

      1) лизингтік қызметті жүзеге асыру;

      2) шағын және орта бизнесті жаңғырту (өндірісті жаңғыртуды қаржыландыру, технологиялер мен инновациялар трансферті);

      3) бірлесіп қаржыландыру және даму институттарының нысаналы қаражатын экономиканың басым салаларына тарту үшін мемлекеттік және жекешелік әріптестік қағидаты бойынша инвестициялық жобаларды әзірлеу;

      4) кепілдік беру жөніндегі салалық бағыттарды кеңейту және бизнесті дамытуды қолдаудың басқа да түрлері;

      5) шағын және орта бизнес өндіретін өнімді ынталандыру және экспортқа бағдарлау;

      6) инновациялық бағдарланған жаңа бизнес-бастамаларды қолдау;

      7) ӘКК рөлін насихаттау мақсатында әлеуметтік жобаларды қолдау;

      8) біліктілігі жоғары техник-мамандарды оқытуға және даярлауға жәрдемдесу;

      9) ӘКК акцияларын "Қазақстан қор биржасы" АҚ-ның (KASE) ресми тізіміне қосу;

      10) шетелдік инвестициялар көлемін, оның ішінде өңдеуші өнеркәсіпке инвестицияларды жыл сайын 2-3%-ға ұлғайту;

      11) 2023 жылға қарай шетелдік, оның ішінде "Global-2000" тізіміндегі әріптестер санын 23-ке дейін ұлғайту;

      12) барлық даму институттарымен, атап айтқанда "Қазақстандық индустрияны дамыту институты" АҚ-мен, "Kaznex Invest" экспорт және инвестициялар жөніндегі ұлттық агенттігі" АҚ-мен, "Astana Innovations" АҚ-мен, "Даму" кәсіпкерлікті дамыту қоры" АҚ-мен, "Техникалық даму жөніндегі ұлттық агенттік" АҚ-мен және басқаларымен Астана қаласының қолайлы ахуалын дамыту бойынша кешенді өзара іс-қимыл жасау жөнінде меморандумдар мен келісімдер жасасу.

      Әртүрлі қаржыландыру көздерінен инвестициялар тарту бойынша қолайлы орта жасау үшін қаржы институттарын құрамдастыру жоспарланып отыр:

      1) ірі жобаларды екінші деңгейдегі банктермен, "Қазақстан даму банкі" АҚ-мен, "ҚазАгро" ұлттық басқарушы холдингі" АҚ-мен, "Даму" кәсіпкерлікті дамыту қоры" АҚ-мен және "Еуразиялық қайта құру және даму банкі", "Ислам даму банкі" шетелдік даму институттарымен, сондай-ақ бизнесті қолдаудың басқа да қаржы институттарымен бірлесіп қаржыландыру;

      2) нақты инвестициялық жобалар бойынша қарыз қаражатын ӘКК-нің және шетелдік қаржы құрылымдарының кепілдігімен тарту;

      3) қаржы лизингі құралын дамыту және қолжетімді басқа қаржы құралдарымен құрылымдау;

      4) борыштық бағалы қағаздар шығару.

      ӘКК өсу әлеуеті мен кірістілігі жоғары жаңа секторларға инвестициялар тартуға ерекше назар аударатын болады. Жеке сектордағы денсаулық сақтау және білім беру жобаларын қоса алғанда, туризм, фармацевтика, логистика мен көлік, баламалы энергетика, химия және мұнай химиясы, қаланың сатып алуындағы қазақстандық қамтудың өсуін қамтамасыз ету үшін өндірістерді дамыту жобалары, сондай-ақ мемлекеттік бағдарламалар шеңберінде жеке меншік сектормен әріптестік қағидаттарындағы тұрғын үй және коммерциялық жылжымайтын мүлік басым секторлар болып табылады. Жаңа секторларға инвестицияларды жүзеге асырған кезде ӘКК шағын және орта кәсіпкерліктің коммерциялық мүддесін сақтау қағидатын басшылыққа алады.

      2. SWOT-САРАПТАМА

Күшті жақтары

Әлсіз жақтары

1) ұлттық компанияның мәртебесі;

2) Компанияның акционері Астана қаласының әкімдігі болып табылады;

3) ӘКК-нің бизнес-жобаларды іске асыруға арналған қаржылық емес активтері болуы (жер ресурстары, жер қойнауын пайдалану құқығы, басқа мүліктер);

4) салалық саралау және көпбейінділік;

5) тиімді геосаяси орналасуы;

6) жоғары білікті еңбек ресурстарының болуы;

7) Қазақстан Республикасының даму институттарымен өзара байланысу;

8) аймақтың инвестициялық тартымдылығы;

9) нәтижеге бағдарланған іс-әрекет.

1) басқа қаржы даму институттарымен қарым-қатынастың дамымағандығы;

2) қаржы-шаруашылық іс-әрекеттің әлсіз көрсеткіштері (жыл қорытындысы бойынша шығын 135 мың теңгені құрады);

3) қоржында ұзақ мерзімді, сонымен қатар әлеуметтік-бағдарлы жобалардың болуы, сол себепті қазіргі кезеңдегі инвестициялық іс-әрекеттен әлеуметтік тиімділік табу мүмкін емес;

4) шикізаттық бағытқа тәуелділік;

5) іскерлік тарапынан сенімсіздік;

6) ӘКК іс-әрекетінің алғашқы кезеңінде жіберілген қателіктер зардабынан болған күрделі қаржылық жағдай қалыптасуы;

7) кіші компаниялардағы жоғары дәрежелі кәсіби мамандардың тапшылығы;

8) компания активтерін тиімсіз қолдану;

9) ӘКК-нің қазіргі іс-әрекеті мен жобалары туралы бизнестің хабарсыз болуы;

10) жобаны қарастыру барысында қызметкерлердің өзара байланысқан қызығушылықтарының болмауы;

11) инвесторларды тартуда қызметкерлердің мотивациясының болмауы;

12) өтінімдерді қарауда регламенттің болмауы және сақталмауы.

Мүмкіндіктер

Қауіптер

1) жергілікті атқарушы органдар тарапынан қолдаулар болуы;

2) мемлекеттік активтерді алудағы басымдылық пен құжаттарды қысқа мерзімде қарастыру;

3) инвестициялық жобаларды іске асыруға бюджеттік инвестициялар алу;

4) шетелдік инвестицияларды тарту;

5) шағын және орта бизнеске ынтымақ-қолдау жасау;

6) мемлекеттік бағдарламаларға қатысу.

1) ӘКК іс-әрекетінің қорытынды қаржы нәтижесіне ықпал ететін дивиденттердің қайтарылмауымен байланысты шығынның, қаржы шығынының, сәйкес емес тәуекелдің ұлғаюы және ӘКК-нің 2014 жылға шығынсыз өтуін баяулатады;

2) соңғы қарызгердің міндеттемелерді орындамауы және алынған активтердің мемлекеттік бағдарламаларды іске асыруда құнсыздануы;

3) стратегиялық мақсаттарға қол жеткізілмеуі;

4) импорттық өнімнің бәсеке қабілеттілігі өсуі;

5) инфляция, қаржылық дағдарыс.


      Миссиясы және пайымы

      ӘКК миссиясы Астана қаласының әкімдігімен және оның құрылымдық бөлімшелерімен өзара тығыз іс-әрекет ете отырып, мемлекеттік-жеке әріптестік қағидаттары бойынша кәсіпкерлік қызмет негізінде қаланың дамуына жәрдемдесуге бағытталған.

      ӘКК пайымы – активтерді тиімді басқаратын, өсу нүктелеріндегі экономикалық белсенділікті, оның ішінде инвестицияларды тарту арқылы, ынталандыратын және бәсекеге қабілетті тұрақты өндірістерді қалыптастырушы катализатор ретіндегі дамудың өңірлік институты болмысында таниды.

      Мақсаты – мемлекеттік және жеке секторларды шоғырландыру негізінде ӘКК-нің белсенді инвестициялық саясатын жүргізу арқылы Астана қаласының әлеуметтік-экономикалық дамуының өсуі.

      ӘКК-нің негізгі міндеттері:

      1) кәсіпкерлік қызметті дамыту және отандық тауар өндірушілердің инвестициялық тартымдылығын арттыру;

      2) Астана қаласының азық-түлік қауіпсіздігін қамтамасыз ету;

      3) шағын және орта кәсіпкерлікті дамытуды қолдау және ынталандыру;

      4) қолөнершілікті дамытуды қолдау және ынталандыру;

      5) инновациялық технологияларды, энергия үнемдеуді, импортты алмастыруға және экспортқа бағдарланған өндірілген өнімнің халықаралық сапа стандарттарын енгізу негізінде жоғары технологиялық өндірістер құру;

      6) әлеуметтік маңызы бар жобалар мен қызмет көрсету саласындағы шағын және орта бизнестің жобаларын іске асыру арқылы тұрғындардың өмір сүруінің сапа деңгейін арттыру;

      7) өндірістердің, оның ішінде пайдасыз ұйымдарды қайта құру негізінде құрылғандардың бәсекеге қабілеттілігін арттыру;

      8) қолданыстағы және компанияға берілетін активтердің негізінде тиімді және қажетті өндірістер құру.

      Басымдықтар:

      1) Астана қаласының азық-түлік қауіпсіздігін қамтамасыз ету;

      2) шағын және орта кәсіпкерлікті дамытуды қолдау және ынталандыру.

      ӘКК даму стратегиясын іске асыру кезеңдері

      1-кезең – 2014 – 2015 жылдары

      Бұл кезеңде ӘКК-нің әлсіз жақтарын күшейту және күшті жақтары мен мүмкіндіктерді барынша пайдалану жолымен болуы мүмкін тәуекелдерді жою жұмыстары жүргізіледі, мұның өзі ӘКК-ге стратегияның келесі кезеңіне өтуге мүмкіндік береді. Бұл кезеңде мынадай нәтижелерге қолжеткізуді ұйғарады:

      1) шығынды қызметі бар еншілес кәсіпорындарды сауықтыру;

      2) дебиторлық берешекті өтеу;

      3) инвестициялық ахуалды жақсарту;

      4) имиджді көтеру жөніндегі белсенді насихаттау жұмысы.

      2-кезең – 2016 – 2023 жылдары

      Бұл кезеңде алға қойылған мақсаттар мен міндеттерге қолжеткізу жөніндегі толық ауқымды жұмыс жүргізілетін болады, оларды іске асыру мынадай нәтижелерге қолжеткізуге көмектеседі:

      1) бәсекеге қабілетті жаңа өндірістер құру;

      2) жоғары қосылған құны бар, экспортқа бағдарланған отандық өнімдерді өткізу, кәсіпкерлік субъектілері өнімдерінің бәсекеге қабілеттілігін арттыру;

      3) корпоративтік басқарудың алдыңғы қатарлы стандарттарын енгізу қызметінің тиімділігін арттыру үшін берілген компаниялардың нәтижелілігін басқару жүйесін жақсартуды қамтамасыз ету – активтерді қайта құрылымдау және ӘКК құрамына кіретін еншілес және тәуелді кәсіпорындардың бәсекеге қабілеттілігінің жаңа сапалы деңгейіне қолжеткізу;

      4) ӘКК-нің еншілес кәсіпорындарының қор нарықтарына шығуы, сондай-ақ ӘКК-ні бастапқы орналастыруға (ІРО) дайындауды қамтамасыз ету;

      5) ӘКК инвестициялық қоржыны көлемінің өсуін қамтамасыз ету.

      3. Қызметтің стратегиялық бағыты (бұдан әрі – ҚСБ), мақсаттар, қызметтің түйінді көрсеткіштері және олар бойынша күтілетін нәтижелер.

      ӘКК алдына қойылған міндеттердің шеңберінде қызметтің мынадай басым бағыттары белгіленген:

      1) өңірдің өсу нүктелеріне инвестициялар тарту және онда жаңа өндірістер құру;

      2) коммерциялық қызметтің тиімділігін арттыру;

      3) активтердің құнын ұлғайту және корпоративтік басқару деңгейін арттыру.

      1-ҚСБ. Өңірдің өсу нүктелеріне инвестициялар тарту және онда жаңа өндірістер құру.

      Мақсаты:

      1) өңір экономикасының басым секторларына отандық және тікелей шетелдік инвестицияларды тарту жұмысын жандандыру;

      2) өңірге жаңа (инновациялық) технологияларды тарту және енгізу.

      1-мақсат. Өңір экономикасының басым секторларына отандық және тікелей шетелдік инвестицияларды тарту жұмысын жандандыру.

      Міндеттер:

      1) өңір экономикасының басым секторларында (өсу нүктелерінде) бәсекеге қабілетті өндірістердің жаңаларын құру және қолданыстағыларын жаңғырту;

      2) перспективалық жобаларды, оның ішінде мемлекеттік-жеке әріптестік қағидаттары бойынша іске асыру үшін өңірге отандық және шетелдік инвесторларды тарту;

      3) әлеуетті нысаналы инвесторларды іздестіру және айқындау;

      4) үлестік қаржыландыру, активтер түрінде қатысу арқылы инвесторларға жобаларды іске асыруда, сондай-ақ мемлекеттік және салалық бағдарламалар шеңберінде қаржы алуда жәрдем көрсету;

      5) Консультацияларды, оның ішінде инвестициялық жобаны әзірлеу мен іске асыру сатыларында жүзеге асыру;

      Іс-шаралар:

      1) өңірге басқа өңірлерден де, шет елдерден де жергілікті кәсіпкерлермен ынтымақтастыққа мүдделі компанияларды тарту;

      2) салалық бөліністе де, өңірлік бөліністе де инвестициялар салу саласында мониторинг жүргізу;

      3) құжаттама дайындауда және ұйымды тіркеуде қолдау көрсете отырып, шетелдік компаниялармен бірлескен компаниялар құру;

      4) инвестициялық жобаны сүйемелдеу, жобалар туралы ақпарат алуда көмектесу, әлеуетті инвесторлармен кездесулер ұйымдастыру;

      5) ақпараттық, таныстырылымдық іс-шараларға қатысу (жариялау, көрмелер, ресми кездесулер, форумдар; ақпаратты басылымдарда, теледидар және электрондық бұқаралық ақпарат құралдарында, интернет ресурстарында жариялау);

      6) инвесторлармен бірлескен кәсіпорындар құру, жергілікті қаржы институттарымен ынтымақтастықта көмек пен жәрдем көрсету, сондай-ақ инвесторларды қолдау жөніндегі мемлекеттік бағдарламамен жұмыс, бағдарлама шеңберінде преференциялар алу;

      7) қолайлы орта жасауға, инвестициялық әлеуетті дамытуға және кәсіпкерлік объектілерінің жобаларды инвестициялау бойынша белсенділігіне ықпал ету;

      8) өңірде ИҚО құру;

      9) проблемалы активтерді оңалту үшін инвесторлар іздеу.

      Қызметтің түйінді көрсеткіштері:

      1) өңдеуші өнеркәсіпке салынатын сыртқы инвестициялар көлемінің өсуі;

      2) шетелдік капиталдың қатысуымен инвестициялық жобалардың саны, бірлік;

      3) өңірге тартылған шетелдік инвесторлардың саны;

      4) өңірге тартылған шетелдік инвесторлардың саны, оның ішінде 2023 жылға дейін "Global – 2000" тізімінен.

      Күтілетін нәтижелер:

      1) Өңдеуші өнеркәсіпке салынатын сыртқы инвестициялар көлемінің кемінде 15%-ға өсуі;

      2) іске қосылатын жобалардың, оның ішінде шетелдік капиталдың қатысуымен жыл сайынғы саны кемінде 5;

      3) шамамен 5 шығынды кәсіпорынды оңалту;

      4) өңірге тартылған инвесторлар саны, оның ішінде 2023 жылға дейін "Global – 2000" тізімінен кемінде 3 бірлік;

      5) рентабельді емес кәсіпорындардың қызметін оңалту үшін инвесторлар тарту;

      6) ауыл шаруашылығы, тұрғын үй-коммуналдық салаларындағы жобаларды іске асыру;

      7) Инвестициялық әлеуетті және кәсіпкерлік объектілерін дамыту үшін қолайлы орта қалыптастыру.

      2-мақсат. Өңірге жаңа (инновациялық) технологияларды тарту және енгізу.

      Міндеттер:

      1) өндірістік және басқарушылық озық технологиялар мен стандарттарды енгізу;

      2) қоржынды компаниялар арасындағы коммуникация мен дағды алмасуды дамыту;

      Іс-шаралар:

      1) сыртқы және ішкі технологиялар нарығының маркетингі және қаладағы неғұрлым дамыған елдерден технологиялардың одан әрі трансферті мақсатында осы саладағы әлемдік даму үрдістерін талдау;

      2) ӘКК жанынан "Целинсельмаш Астана" жауапкершілігі шектеулі серіктестігі базасында өңір үшін әлеуетті қолданылатын жаңа технологиялар мен жобалар базасын құру;

      3) республикалық және халықаралық бизнес-форумдарға, жаңа (инновациялық) технологиялар саласындағы көрмелерге ұдайы қатысу;

      4) заманауи жоғары технологиялы, ғылымды көп қажет ететін өндірістер мен инновациялық қызметті ұйымдастыру мәселелерінде шағын және орта кәсіпкерлік субъектілерінің қызметін сүйемелдеу;

      5) өңірдің индустриялық-инновациялық инфрақұрылымының, атап айтқанда "Astana Innovations" акционерлік қоғамының, "Kaznext Invest" экспорт және инвестициялар бойынша ұлттық агенттігі" акционерлік қоғамының жұмыс істеп тұрған кәсіпорындарына инновациялық жобаларды іздеуге, өнімнің жаңа нормеклатурасын әзірлеуге жәрдем көрсету.

      Қызметтің түйінді көрсеткіштері:

      1) қала үшін инновациялық технологияларды тарта отырып, инвестициялық жобалардың үлесі;

      2) бизнес-бастамалардың коммерцияландырылған идеяларының саны, бірлік;

      3) жобалардағы қазақстандық қамтудың үлесі, %.

      Күтілетін нәтижелер:

      1) жаңа технологиялар саласында әлемдік тәжірибені енгізу;

      2) ӘКК жанынан өңір үшін әлеуетті қолдануға болатын жаңа технологиялар мен жобалар базасын құру;

      3) жаңа инновациялық жобаларды іздеу және қаржыландыру бойынша өңірлердің технопарктерімен жұмысты жандандыру, сондай-ақ өңірдің индустриялық-инновациялық инфрақұрылымының жұмыс істеп тұрған элементтеріне жәрдем көрсету;

      4) өңірде инновациялық технологиялар трансфертімен 50-ден астам инвестициялық жобаны іске асыру;

      5) бизнес-бастамалардың 30-ға жуық идеясын коммерцияландыру.

      2-ҚСБ. Коммерциялық қызметтің тиімділігін арттыру

      Мақсаттар:

      1) тиімділігі жоғары инвестициялық жобаларға инвестицияларды ұлғайту;

      2) ӘКК-нің кірістілігін арттыру.

      1-мақсат. Тиімділігі жоғары инвестициялық жобаларға инвестицияларды ұлғайту

      Міндеттер:

      1) тиімділік дәрежесі жоғары жаңадан құрылған және жаңғыртылған бәсекеге қабілетті өндірістердің санын ұлғайту;

      2) инвестициялық қоржынды ұлғайту.

      Іс-шаралар:

      1) өңірдегі өндіріс көлемінің өсуіне әсер ететін пайдалы инвестициялық жобаларды ұлғайту;

      2) ӘКК іске асыратын инвестициялық жобалар санын ұлғайту;

      3) инвестициялық жобаларды іске асыру үшін бюджеттен тыс инвестицияларды тартуды қамтамасыз ету;

      4) мемлекет қолдау көрсететін өңірлік инвестициялық жобаларды іске асыруға жәрдемдесу;

      5) инвестициялық қоржынды қалыптастыруды қамтамасыз ететін ресурстық базаны ұлғайту.

      Қызметтің түйінді көрсеткіштері:

      1) ӘКК-нің инвестициялық қоржынының бір жылдағы көлемі, млн. теңге;

      2) алдыңғы жылға қарағанда инвестициялар арақатынасының көрсеткіші, %;

      3) инвестициялардың рентабельділігі, %.

      Күтілетін нәтижелер:

      1) жаңа өндірістер құру;

      2) жұмыс істейтін өндірістердің көлемін ұлғайту;

      3) ӘКК инвестицияларының рентабельділігін ұлғайту;

      4) жыл сайын ғылыми-зерттеу және тәжірибелік-конструкторлық жұмыстарды қаржыландыруға арналған ақшалай аударымдар мөлшерінің ұлғаюы;

      5) жұмыс орындарын құру;

      6) ішкі нарықты отандық тауарлармен және көрсетілетін қызметтермен қамтамасыз ету;

      7) көрсетілген көрсеткіштерге қол жеткізу ЖӨӨ-нің өсуіне мультипликативтік әсер етеді.

      2-мақсат. ӘКК-нің кірістілігін ұлғайту

      Міндеттер:

      1) кірістілікті ұлғайту;

      2) ӘКК қызметінің рентабельділігін ұлғайту.

      Іс-шаралар:

      1) инвестициялық қоржынның кірістілігін арттыру;

      2) кірістіліктің және ӘКК-нің уақытша бос ақша қаражатын орналастыру сенімділігінің оңтайлы арақатынасын қамтамасыз ету;

      3) кіріс алу көздерін кеңейту;

      4) ӘКК-нің әкімшілік шығыстарының құрылымын оңтайландыру;

      5) арзан қарыз алу көздерін іздеу.

      Қызметтің түйінді көрсеткіштері:

      1) ӘКК-нің таза табысы, млн. теңге;

      2) 1 қызметкерге шаққандағы ӘКК-нің таза табысы, млн. теңге;

      3) ӘКК активтерінің рентабельділігі (ROA), %.

      Күтілетін нәтижелер:

      1) ӘКК табысының ұлғаюы;

      2) ӘКК-нің таза пайдасы мөлшерінің ұлғаюы;

      3) 2015 жылы ӘКК активтерінің рентабельділігі (ROA) 1,5%-ға, 2023 жылы 2%-ға өседі;

      4) шаруашылық қызмет нәтижелерін өсіру есебінен ӘКК алған пайданы қайта инвестициялау жолымен инвестициялық қоржынды өсіруді қамтамасыз ететін болады.

      3-ҚСБ. Активтер құнын ұлғайту және корпоративтік басқару деңгейін арттыру

      Мақсаттар:

      1) ӘКК кірістілігін ұлғайту;

      2) корпоративтік басқаруды және ӘКК қызметінің ашықтығын жетілдіру.

      1-мақсат. ӘКК кірістілігін ұлғайту.

      Міндеттер:

      1) активтердің құнын ұлғайту;

      2) ӘКК мен еншілес ұйымдардың рентабельділігі мен таза пайдасын ұлғайту;

      3) кіріс алу көздерін кеңейту;

      4) ӘКК-ні шығынсыздық деңгейіне шығару.

      Іс-шаралар:

      1) өзін-өзі өтеу кезеңі 3 жылдан аспайтын жобаларды іске асыру;

      2) тиімсіз және шығынды жобаларды оңтайландыру және жаңғырту;

      3) рейтинг бере отырып, еншілес және тәуелді кәсіпорындар қызметінің тиімділігін бағалау жүйесін енгізу;

      4) қолданыстағы жобалар, мемлекеттік және өңірлік бағдарламалар бойынша дебиторлық берешекті қайтару жөніндегі жұмыс;

      5) мемлекеттік бағдарламалар бойынша ӘКК шығындарын азайту;

      6) өзінің үлесін сату жолымен ӘКК-нің еншілес кәсіпорындардан шығуы;

      7) инвестициялық қоржынның сапасын жақсарту.

      Қызметтің түйінді көрсеткіштері:

      1) ӘКК активтері рентабельділігі коэффициентінің көрсеткіші (ROA, %);

      2) инвестициялардың рентабельділігі коэффициентінің көрсеткіші (ROІ, %);

      3) бәсекелес ортаға берілген кәсіпорындар саны.

      Күтілетін нәтижелер:

      1) инвестициялық қоржында өзін-өзі өтеу кезеңі аз жобалардың басым болуы;

      2) дебиторлық берешекті азайту;

      3) дивидендтік саясаттың және жобалар бойынша міндеттемелердің орындалуын бақылауды жоғарылату;

      4) бірқатар еншілес кәсіпорындардағы ӘКК үлесін сату.

      2-мақсат. Корпоративтік басқаруды және Компания қызметінің ашықтығын жетілдіру

      Міндеттер:

      1) стратегиялық жоспарлау, мониторинг, есептілік, ішкі бақылау және тәуекелдерді басқару жүйесін жетілдіру;

      2) ӘКК туралы, оның ішінде оның қаржылық жағдайы, экономикалық көрсеткіштері, меншік және басқару құрылымы туралы ақпараттың уақтылы жария етілуін қамтамасыз ету;

      3) басқаруды және персоналды дамытудың тиімділігін арттыру;

      4) ақпарат беру және жедел өзектілендіру бөлігінде ӘКК-нің интернет-ресурсының жұмысын жаңғырту;

      5) тәуелсіз агенттіктен корпоративтік басқару рейтингін алу;

      6) сапа менеджменті жүйесін сертификаттау.

      Қызметтің түйінді көрсеткіштері:

      1) біліктілігін арттыру курстарынан өткен қызметкерлер үлесі (ӘКК, еншілес және тәуелді ұйымдар), %;

      2) ISO 9001 сертификатын алу (ӘКК, еншілес және тәуелді ұйымдар).

      Күтілетін нәтижелер:

      1) корпоративтік басқару рейтингі;

      2) сапа менеджменті жүйесі стандарттарының талаптарына сәйкестігін растау есебінен негізгі және қосалқы бизнес-процестер сапасын жыл сайын арттыру;

      3) стратегиялық жоспарлау, мониторинг, есептілік, ішкі бақылау және аудит, тәуекелдерді басқару жүйесін жетілдіру;

      4) ӘКК туралы, оның ішінде оның қаржылық жағдайы, экономикалық көрсеткіштері, меншік және басқару құрылымы туралы ақпараттың уақтылы жария етілуін қамтамасыз ету;

      5) "HR Management" жүйесін енгізу;

      6) ақпарат беру және жедел өзектілендіру бөлігінде ӘКК интернет-ресурсын жаңғырту жөніндегі жұмыстарды тұрақты негізде жүргізу;

      7) ӘКК-де ISO 9001 сертификатын алу.

  "Astana" әлеуметтік-кәсіпкерлік
корпорациясы" ұлттық компаниясы"
акционерлік қоғамының
2014 – 2023 жылдарға арналған
даму стратегиясына
қосымша

ӘКК қызметінің түйінді көрсеткіштері (бұдан әрі - ҚТК)

      1-стратегиялық бағыт: Өңірдің өсу нүктелеріне инвестициялар тарту және онда жаңа өндірістер құру.

      1-мақсат. Өңір экономикасының басым секторларына отандық және тікелей шетелдік инвестицияларды тарту жұмысын жандандыру



2014 жылы

2015 жылы

2016 жылы

2017 жылы

2018 жылы

2019 жылы

2020 жылы

2021 жылы

2022 жылы

2023 жылы

1-ҚТК. Өңдеуші өнеркәсіпке сыртқы инвестициялар көлемінің өсуі, %

2

3

5

7

9

10

11

13

14

15

2-ҚТК. Шетелдік капиталдың қатысуымен инвестициялық жобалардың саны, бірлік

2

4

5

5

5

5

5

5

5

5

3-ҚТК. Өңірге тартылған инвесторлардың саны, бірлік

2

2

2

2

2

2

2

2

2

2

Оның ішінде 2023 жылға дейін "Global – 2000" тізімінен кемінде 3 бірлік.

0

0

0

0

0

1

0

1

0

1


      2-мақсат. Өңірге жаңа (инновациялық) технологияларды тарту және енгізу


2014 жылы

2015 жылы

2016 жылы

2017 жылы

2018 жылы

2019 жылы

2020 жылы

2021 жылы

2022 жылы

2023 жылы

1-ҚТК. Қала үшін инновациялық технологияларды тарта отырып, инвестициялық жобалардың үлесі, бірлік

3

3

4

4

5

6

6

6

7

7

2-ҚТК. Бизнес-бастамалардың коммерцияландырылған жаңа идеяларының саны, бірлік

2

2

3

3

4

4

5

5

6

6

3-ҚТК. Жобалардағы қазақстандық қамту үлесі, %.

10

10

15

20

20

30

30

35

35

35


      2-стратегиялық бағыт: Коммерциялық қызметтің тиімділігін арттыру

      1-мақсат. Тиімділігі жоғары инвестициялық жобаларға инвестицияларды ұлғайту


2014 жылы

2015 жылы

2016 жылы

2017 жылы

2018 жылы

2019 жылы

2020 жылы

2021 жылы

2022 жылы

2023 жылы

1-ҚТК. ӘКК-нің инвестициялық қоржынының бір жылдағы көлемі, млн. теңге

115

150

180

210

240

270

300

330

360

390

2-ҚТК. Алдыңғы жылға қарағанда инвестициялар арақатынасының көрсеткіші %

1,35

1,30

1,20

1,17

1,14

1,13

1,11

1,10

1,09

1,08

3-ҚТК. Инвестициялардың рентабельділігі, %

1,09

1,10

1,11

1,26

1,31

1,31

1,32

1,32

1,31

1,29


      2-мақсат. ӘКК кірістілігін ұлғайту.


2014 жылы

2015 жылы

2016 жылы

2017 жылы

2018 жылы

2019 жылы

2020 жылы

2021 жылы

2022 жылы

2023 жылы

1-ҚТК. ӘКК таза табысы, млн. теңге

10

15

20

55

75

120

220

250

270

300

2-ҚТК. 1 қызметкерге шаққандағы ӘКК-нің таза табысы, млн. теңге

0,17

0,25

0,33

0,92

1,25

2,00

3,67

4,17

4,50

5,00

3-ҚТК. ӘКК активтерінің рентабельділігі (ROA), %

1,0011

1,0014

1,0019

1,0051

1,0068

1,0075

1,0081

1,0088

1,0089

1,0090


      3-стратегиялық бағыт: Активтер құнын ұлғайту және корпоративтік басқару деңгейін арттыру

      1-мақсат. ӘКК кірістілігін ұлғайту


2014 жылы

2015 жылы

2016 жылы

2017 жылы

2018 жылы

2019 жылы

2020 жылы

2021 жылы

2022 жылы

2023 жылы

1-ҚТК. ROA көрсеткіші, %.

1,0011

1,0014

1,0019

1,0051

1,0068

1,0075

1,0081

1,0088

1,0089

1,0090

2-ҚТК. ROI көрсеткіші, %

1,09

1,10

1,11

1,26

1,31

1,31

1,32

1,32

1,31

1,29

3-ҚТК. Бәсекелес ортаға берілген кәсіпорындар саны

1

4

4

1

1

1

1

2

2

2


      2-мақсат. Корпоративтік басқаруды және ӘКК қызметінің ашықтығын жетілдіру


2014 жылы

2015 жылы

2016 жылы

2017 жылы

2018 жылы

2019 жылы

2020 жылы

2021 жылы

2022 жылы

2023 жылы

1-ҚТК. Біліктілігін арттыру курстарынан өткен қызметкерлер үлесі (ӘКК және ЕТҰ), %;

0

5

10

15

20

20

20

20

25

25

2-ҚТК. ISO 9001 сертификатын алу (ӘКК және ЕТҰ).

0

1

1

1

2

2

2

2

2

2