О Пограничной службе Комитета национальной безопасности Республики Казахстан

Закон Республики Казахстан от 13 янваpя 1993 года № 1874-XII. Утратил силу Законом Республики Казахстан от 16 января 2013 года № 70-V.

Сноска. Утратил силу Законом РК от 16.01.2013 № 70-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования).

ОГЛАВЛЕНИЕ

Сноска. Заголовок в новой редакции;
по всему тексту Закона:
слова "Пограничных войск Республики Казахстан", "Пограничные войска Республики Казахстан", "Пограничных войск", "Пограничных войсках Республики Казахстан", "Пограничными войсками Республики Казахстан", "Пограничными войсками", "пограничные войска", "Пограничных войсках", "пограничных войск Республики Казахстан" заменены словами "Пограничной службы", "Пограничная служба", "Пограничной службе", "Пограничной службой";
слова "государственной границы", "государственной границе", "государственную границу" заменены словами "Государственной границы", "Государственной границе", "Государственную границу";
нумерация глав заменена арабскими цифрами - Законом РК от 10 июля 2002 года № 338.

Настоящий Закон определяет правовые основы, назначение, задачи, принципы организации и деятельности, структуру, компетенцию Пограничной службы, а также виды контроля и надзора за их деятельностью.

1. ОБЩИЕ ПОЛОЖЕНИЯ

Статья 1. Пограничная служба Комитета национальной безопасности Республики Казахстан

1. Пограничная служба Комитета национальной безопасности Республики Казахстан (далее - Пограничная служба) предназначена для охраны и защиты Государственной границы Республики Казахстан, предупреждения и пресечения посягательств на суверенитет, территориальную целостность и неприкосновенность Республики Казахстан.

2. Пограничная служба имеет флаг, в том числе военно-морской, и опознавательные знаки, используемые Вооруженными Силами Республики Казахстан, а объединения, соединения и боевые части - боевые знамена установленного образца.

Сноска. Статья 1 - с изменениями, внесенными Указом Президента Республики Казахстан, имеющего силу Закона, от 19 мая 1995 г. № 2283; статья в новой редакции - Законом РК от 10 июля 2002 года № 338; статья с изменениями, внесенными Законом РК от 19 декабря 2007 года № 11 (порядок введения в действие см. ст.2).

Статья 2. Законодательство Республики Казахстан о Пограничной службе

1. Законодательство Республики Казахстан о Пограничной службе основывается на Конституции Республики Казахстан , состоит из настоящего Закона и иных нормативных правовых актов Республики Казахстан.

2. Если международным договором, ратифицированным Республикой Казахстан, установлены иные правила, чем те, которые содержатся в настоящем Законе, то применяются правила международного договора.

Сноска. Статья 2 - с изменениями, внесенными Указом Президента Республики Казахстан, имеющего силу Закона, от 19 мая 1995 г. № 2283; в новой редакции - Законом РК от 10 июля 2002 года № 338.

Статья 3. Принципы деятельности Пограничной службы

Деятельность Пограничной службы строится на принципах законности, гуманизма, гласности, соблюдения прав и свобод граждан, конспирации, единоначалия, единства системы органов национальной безопасности, во взаимодействии с местными представительными и исполнительными органами, организациями и населением. Деятельность политических партий в Пограничной службе запрещается.

Сноска. Статья 3 в редакции Закона РК от 13.02.2012 № 553-IV (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования).

Статья 4. Задачи Пограничной службы

Задачами Пограничной службы являются:

охрана и защита государственной границы Республики Казахстан, ее территориальной целостности и неприкосновенности, экономических интересов на государственной границе;

охрана территориальных вод (моря) и континентального шельфа Республики Казахстан;

обеспечение соблюдения законодательства Республики Казахстан о государственной границе и выполнения обязательств, вытекающих из международных договоров Республики Казахстан по вопросам режима государственной границы ;

участие в решении задач обороны и безопасности Республики Казахстан на государственной границе;

содействие правоохранительным, природоохранительным органам Республики Казахстан в защите граждан, природных богатств и окружающей среды в пограничной полосе.

Использование Пограничной службы не по назначению запрещается, за исключением случаев:

если иное не предусмотрено международными договорами, ратифицированными Республикой Казахстан;

когда отдельные силы и средства обеспечения Пограничной службы по решению Директора Пограничной службы могут привлекаться для ликвидации последствий чрезвычайных ситуаций природного и техногенного характера.

Сноска. Статья 4 с изменениями и дополнениями - Законом РК от 10 июля 2002 года № 338; Законом РК от 19 декабря 2007 года № 11 (порядок введения в действие см. ст.2).

Статья 5. Управление, финансовое и материально-техническое обеспечение Пограничной службы

1. Непосредственное руководство и управление Пограничной службой осуществляет Директор Пограничной службы, назначаемый на должность и освобождаемый от должности Президентом Республики Казахстан в соответствии с законодательством Республики Казахстан. Директор Пограничной службы является заместителем Председателя Комитета национальной безопасности Республики Казахстан.

2. Структуру Пограничной службы составляют: Центральный аппарат Пограничной службы, специальные объединения, соединения, авиационные, морские, специальные и другие части, которые образуются в порядке, предусмотренном законодательством Республики Казахстан.

3. Лимит штатной численности Пограничной службы определяется Президентом Республики Казахстан.

4. Финансирование и материально-техническое обеспечение деятельности Пограничной службы осуществляются в пределах бюджетных средств, предусмотренных на содержание органов национальной безопасности Республики Казахстан.

Сноска. Статья 5 в редакции Закона РК от 10.07.2002 № 338; с изменениями, внесенными законами РК от 20.12.2004 № 13 (вводится в действие с 01.01.2005); от 13.02.2012 № 553-IV (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования).

Статья 5-1. Учреждения Пограничной службы

Сноска. Статья 5-1 исключена Законом РК от 13.02.2012 № 553-IV (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования).

Статья 6. Руководство и контроль за деятельностью Пограничной службы

Комитет национальной безопасности Республики Казахстан осуществляет руководство и контроль за деятельностью Пограничной службы.

Сноска. Статья 6 в редакции Закона РК от 13.02.2012 № 553-IV (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования).

2. ОБЯЗАННОСТИ И ПРАВА ПОГРАНИЧНОЙ СЛУЖБЫ

Статья 7. Обязанности Пограничной службы

Охраняя Государственную границу Республики Казахстан, Пограничная служба обязана:

1) пресекать попытки незаконного изменения прохождения Государственной границы Республики Казахстан на местности;

2) отражать вооруженное вторжение на территорию Республики Казахстан, пресекать вооруженные и иные провокации на Государственной границе Республики Казахстан, защищать от указанных преступных посягательств население, государственную и частную собственность;

3) предупреждать и не допускать пересечения Государственной границы Республики Казахстан лицами и транспортными средствами, а также перемещения грузов и товаров вне пунктов пропуска или незаконными способами, выявлять и задерживать нарушителей Государственной границы Республики Казахстан;

4) осуществлять в установленном порядке пропуск через Государственную границу Республики Казахстан лиц, транспортных средств, грузов и товаров;

5) пресекать в установленном порядке самостоятельно или совместно с таможенными органами перемещение через Государственную границу Республики Казахстан взрывчатых, отравляющих, радиоактивных, наркотических веществ, оружия, боеприпасов, других предметов, запрещенных к ввозу или вывозу из Республики Казахстан, а также предметов контрабанды;

6) обеспечивать выполнение обязательств, вытекающих из международных договоров Республики Казахстан, по вопросам режима государственной границы;

7) контролировать самостоятельно или совместно с органами внутренних дел соблюдение пограничного режима;

8) контролировать самостоятельно или совместно с органами внутренних дел, администрацией аэропортов (аэродромов), открытых для международных полетов, пограничных железнодорожных станций, морских и речных портов, служб международных автомобильных перевозок выполнение установленного режима в пунктах пропуска через Государственную границу Республики Казахстан;

9) осуществлять контроль за соблюдением казахстанскими и иностранными невоенными судами и военными кораблями установленного порядка плавания и пребывания в территориальных водах (море) Республики Казахстан и внутренних водах казахстанской части вод пограничных рек и иных водоемов;

10) оказывать в районах несения пограничной службы специально уполномоченным на то государственным органам Республики Казахстан необходимое содействие в их деятельности по контролю за охраной окружающей среды, соблюдением правил промысловой деятельности.

Сноска. Статья 7 в редакции Закона РК от 13.02.2012 № 553-IV (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования).

Статья 8. Права Пограничной службы

Пограничная служба имеет право:

1) в пределах пограничного пространства располагать пограничные наряды, передвигаться при исполнении служебных обязанностей по дорогам, тропам и маршрутам, проверять документы, производить досмотр транспортных средств и перевозимых на них грузов и товаров, сопровождать транспортные средства и располагать на них пограничные наряды;

2) в установленном порядке возводить необходимые инженерно-технические сооружения, осуществлять строительство линий связи и коммуникаций, размещать и использовать технику и вооружение;

3) в соответствии с уголовно-процессуальным законодательством Республики Казахстан вести дознание по делам, отнесенным законом к ее ведению;

4) осуществлять административное задержание, составлять протоколы и вести производство по делам об административных правонарушениях, отнесенным к ее ведению, в соответствии с законодательством Республики Казахстан об административных правонарушениях;

5) содержать лиц, подвергнутых административному задержанию, в помещениях, специально оборудованных для этих целей;

6) приглашать лиц и в установленных законом случаях доставлять в подразделения Пограничной службы для выяснения обстоятельств правонарушений, отнесенных к ее ведению. В необходимых случаях выяснение обстоятельств указанных правонарушений может осуществляться и в иных местах;

7) осуществлять профилактику правонарушений, борьба с которыми входит в компетенцию Пограничной службы;

8) проводить оперативно-розыскную деятельность, пользоваться базой данных правоохранительных органов, организаций приграничных районов в интересах охраны Государственной границы Республики Казахстан;

9) проверять у лиц, следующих через Государственную границу Республики Казахстан, документы на право въезда в Республику Казахстан или выезда из Республики Казахстан, делать в них соответствующие отметки и при необходимости изымать, не пропускать и оставлять в режимной зоне или специально оборудованных для этих целей местах граждан Республики Казахстан и других лиц, утративших документы в период пребывания за границей или в Республике Казахстан, до установления их личности;

10) осуществлять в установленном порядке самостоятельно или совместно с таможенными органами досмотр транспортных средств, грузов и товаров у лиц, следующих через Государственную границу Республики Казахстан;

11) в установленном порядке изымать провозимые через Государственную границу Республики Казахстан предметы, запрещенные к вывозу или ввозу в Республику Казахстан, а также предметы контрабанды;

12) определять совместно с заинтересованными организациями места и продолжительность остановок (стоянок) в пунктах пропуска через Государственную границу Республики Казахстан транспортных средств;

13) запрещать сход на берег и пребывание на берегу членам экипажей иностранных невоенных судов и другим, находящимся на них лицам, допустившим правонарушения при плавании в территориальных и внутренних водах Республики Казахстан или во время стоянки судов в казахстанских портах;

14) при возникновении угрозы интересам Республики Казахстан временно ограничивать пребывание граждан, движение транспорта и производство работ в пограничной полосе, за исключением работ оборонного значения, работ, связанных с выполнением международных обязательств и ликвидацией последствий, возникших при чрезвычайных ситуациях природного и техногенного характера;

15) передвигаться по любым участкам местности и акватории, входить в помещения организаций и жилые (нежилые) помещения граждан при преследовании нарушителей Государственной границы Республики Казахстан;

16) использовать в служебных целях средства связи, а при отражении вторжений на территорию Республики Казахстан, при пресечении провокаций на Государственной границе Республики Казахстан транспортные средства организаций, а в необходимых случаях – граждан с их согласия с последующим возмещением убытков;

17) применять оружие, боевую технику, специальные средства и служебных животных в порядке и случаях, предусмотренных законами;

18) создавать в населенных пунктах пограничных районов и в пунктах пропуска через Государственную границу Республики Казахстан добровольные формирования из местных жителей для участия в охране Государственной границы Республики Казахстан;

19) в порядке, установленном Правительством Республики Казахстан, в целях обеспечения служебно-боевой деятельности соединений и частей Пограничной службы приобретать специальную технику;

20) вести переписку с пограничными представителями сопредельных государств по вопросам поддержания режима государственной границы, урегулирования пограничных инцидентов, обмена информацией;

21) по взаимной договоренности приглашать представителей сопредельных государств на территорию Республики Казахстан и переходить на территорию сопредельных государств для ведения переговоров по пограничным вопросам в порядке, установленном законодательством Республики Казахстан;

22) вносить государственным органам и юридическим лицам, а также иным организациям представления об устранении причин и условий, способствующих совершению правонарушений, касающихся Государственной границы Республики Казахстан;

23) создавать информационную базу данных;

24) осуществлять обмен информацией с государственными органами Республики Казахстан на безвозмездной основе и с государственными органами других государств в порядке, предусмотренном ратифицированными международными договорами;

25) осуществлять другие действия по охране Государственной границы Республики Казахстан в соответствии с законодательством Республики Казахстан, международными договорами, а также общепринятыми принципами и нормами международного права.

Кроме того, в территориальных водах (море) и внутренних водах казахстанской части вод пограничных рек и водоемов по отношению к невоенным судам Пограничная служба имеет право:

1) остановить судно и произвести его осмотр, если оно не отвечает на сигналы опроса, находится в запрещенном на условиях и в порядке, определяемых Правительством Республики Казахстан, для плавания районе, нарушает порядок захода в воды Республики Казахстан, плавания и пребывания в них. Осмотр судна включает проверку судовых и навигационных документов, документов членов экипажа и пассажиров, документов на грузы, а в необходимых случаях и судовых помещений. По результатам осмотра судна ему может быть разрешено продолжить плавание (пребывание) в водах Республики Казахстан с соблюдением установленных правил или предложено покинуть воды Республики Казахстан или оно может быть задержано в соответствии с уголовно-процессуальным или административным законодательством;

2) задерживать лиц, подлежащих уголовной или административной ответственности по законодательству Республики Казахстан, передавать этих лиц органам дознания и следствия или соответствующим органам, если иное не предусмотрено международными договорами Республики Казахстан;

3) преследовать и задерживать судно, нарушившее законы или правила плавания (пребывания) в пограничных водах Республики Казахстан, до захода этого судна в территориальные воды своей страны или третьего государства, если преследование было начато в пограничных водах Республики Казахстан после подачи зрительного или звукового сигнала об остановке с дистанции, позволяющей судну увидеть или услышать этот сигнал, и велось непрерывно;

4) предложить судну показать свой флаг, если он не поднят;

5) предложить судну изменить курс судна, если он ведет в запрещенный для плавания район или может повлечь другие нарушения режима плавания.

Сноска. Статья 8 в редакции Закона РК от 13.02.2012 № 553-IV (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования).

3. КАДРЫ ПОГРАНИЧНОЙ СЛУЖБЫ И ОСОБЕННОСТИ ПРОХОЖДЕНИЯ
ВОИНСКОЙ СЛУЖБЫ В ПОГРАНИЧНОЙ СЛУЖБЕ

Сноска. Глава 3 в редакции Закона РК от 13.02.2012 № 553-IV (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования).

Статья 9. Кадры Пограничной службы и особенности прохождения воинской службы в Пограничной службе

Кадры Пограничной службы состоят из военнослужащих и работников.

Прохождение воинской службы в Пограничной службе осуществляется в порядке, определяемом законами и актами Президента Республики Казахстан.

Военнослужащие Пограничной службы имеют единые для Вооруженных Сил Республики Казахстан воинские звания и знаки различия. Военная форма одежды и знаки различия военнослужащих Пограничной службы утверждаются Президентом Республики Казахстан, нормы снабжения ими определяются Правительством Республики Казахстан.

Офицеры Пограничной службы обеспечиваются удостоверениями установленного образца, солдаты (матросы) и сержанты (старшины) – военными билетами.

Пограничная служба комплектуется военнослужащими на основе воинской обязанности по призыву и путем добровольного поступления на воинскую службу (по контракту) в порядке, установленном законодательством Республики Казахстан.

Подготовка, переподготовка и повышение квалификации кадров и специалистов для Пограничной службы осуществляются в высших, средних профессиональных, военных и специальных учебных заведениях Республики Казахстан, в учебных отрядах, центрах (школах), а также по соглашениям (договорам) в иностранных государствах.

Несение службы по охране и защите Государственной границы Республики Казахстан в пограничных нарядах является боевым дежурством (боевой службой).

Военнослужащие Пограничной службы при исполнении служебных обязанностей являются представителями власти и находятся под защитой государства.

Никто, кроме должностных лиц, уполномоченных на то законом, не вправе вмешиваться в служебную деятельность Пограничной службы.

Сноска. Статья 9 в редакции Закона РК от 13.02.2012 № 553-IV (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования).

Статья 10. Работники Пограничной службы

Трудовые отношения работников Пограничной службы регулируются трудовым законодательством Республики Казахстан.

Сноска. Статья 10 в редакции Закона РК от 13.02.2012 № 553-IV (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования).

4. ПРАВОВОЕ ПОЛОЖЕНИЕ, СОЦИАЛЬНАЯ ЗАЩИТА И ОТВЕТСТВЕННОСТЬ
ВОЕННОСЛУЖАЩИХ ПОГРАНИЧНОЙ СЛУЖБЫ

Сноска. Заголовок главы 4 в редакции Закона РК от 13.02.2012 № 553-IV (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования).

Статья 11. Правовое положение и социальная защита военнослужащих Пограничной службы

Правовое положение и социальная защита военнослужащих Пограничной службы определяются в соответствии с законодательством Республики Казахстан.

Сноска. Статья 11 - с изменениями, внесенными Указом Президента Республики Казахстан, имеющего силу Закона, от 19 мая 1995г. № 2283; Законом РК от 10 июля 2002 года № 338.

Статья 12. Ответственность военнослужащих Пограничной службы

Военнослужащие Пограничной службы за противоправные действия несут ответственность в соответствии с законами Республики Казахстан.

Сноска. Статья 12 в редакции Закона РК от 13.02.2012 № 553-IV (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования).

Президент Республики Казахстан

Қазақстан Республикасы Ұлттық қауiпсiздiк комитетiнiң Шекара қызметi туралы

Қазақстан Республикасының 1993 жылғы 13 қаңтардағы N 1874-XII Заңы. Күші жойылды - Қазақстан Республикасының 2013 жылғы 16 қаңтардағы № 70-V Заңымен.

Ескерту. Күші жойылды - ҚР 2013.01.16 № 70-V (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

МАЗМҰНЫ

Ескерту. Заңның тақырыбы өзгерді, мәтін бойынша сөздер алмастырылды - Қазақстан Республикасының 2002.07.10. N 338 Заңымен.

Осы Заң Қазақстан Республикасы Шекара қызметiнiң құқылық негiздерiн, мақсатын, мiндеттерiн, ұйымдастырылу және қызмет принциптерiн, құрылымын, құзыретiн, сондай-ақ олардың қызметiн бақылау мен қадағалау түрлерiн белгiлейдi.

I. Жалпы ережелер

1-бап. Қазақстан Республикасы Ұлттық қауiпсiздiк комитетiнiң Шекара қызметi

1. Қазақстан Республикасы Ұлттық қауiпсiздiк комитетiнiң Шекара қызметi (бұдан әрi - Шекара қызметi) Қазақстан Республикасының Мемлекеттiк шекарасын күзету мен қорғауға, Қазақстан Республикасының егемендігіне, аумақтық тұтастығына және қол сұғылмауына қастандық жасалуының алдын алуға және жолын кесуге арналған.

2. Шекара қызметiнiң - туы, оның iшiнде әскери-теңiз туы және Қазақстан Республикасының Қарулы Күштерi пайдаланатын айырым белгiлерi, ал бiрлестiктердiң, құрылымдардың және жауынгерлiк бөлiмдердiң белгiленген үлгiдегi жауынгерлiк тулары болады.

Ескерту. 1-бапқа өзгерту енгiзiлдi - ҚР Президентiнiң 1995.05.19. N 2283, 2002.07.10. N 338, 2007.12.19. N 11 (ресми жарияланған күнінен бастап күнтізбелік он күн өткеннен кейін қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

2-бап. Қазақстан Республикасының Шекара қызметi туралы заңдары

1. Қазақстан Республикасының Шекара қызметi туралы заңдары Қазақстан Республикасының Конституциясына негiзделедi, осы Заңнан және Қазақстан Республикасының өзге де нормативтiк құқықтық актiлерiнен тұрады.

2. Егер Қазақстан Республикасы бекiткен халықаралық шартта осы Заңдағыдан өзгеше ережелер белгiленсе, халықаралық шарттың ережелерi қолданылады.

Ескерту. 2-бап жаңа редакцияда - Қазақстан Республикасының 2002.07.10. N 338 Заңымен.

3-бап. Шекара қызметiнiң жұмыс қағидаттары

Шекара қызметiнiң жұмысы заңдылық, iзгiлiк, жариялылық, азаматтардың құқықтары мен бостандықтарын сақтау, астыртын әрекет ету, дара басшылық, ұлттық қауiпсiздiк органдары жүйесiнiң бiрлiгi қағидаттарына, жергiлiктi өкiлдi және атқарушы органдармен, ұйымдармен және халықпен өзара iс-қимыл жасауға негiзделiп құрылады. Шекара қызметiнде саяси партиялардың қызметiне тыйым салынады.

Ескерту. 3-бап жаңа редакцияда - ҚР 2012.02.13 N 553-IV (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

4-бап. Шекара қызметiнiң мiндеттерi

Шекара қызметiнiң мiндеттерi:

Қазақстан Республикасының Мемлекеттiк шекарасын, оның аумақтық тұтастығын және қол сұғылмауын, Мемлекеттiк шекарадағы экономикалық мүдделерiн күзету және қорғау;

Қазақстан Республикасының аумақтық сулары (теңiзi) мен континенттiк қайраңын күзету;

Қазақстан Республикасының Мемлекеттiк шекара туралы заңдарының сақталуын және Қазақстан Республикасының Мемлекеттiк шекара тәртiбi мәселелерi жөнiндегi халықаралық шарттарынан туындайтын мiндеттемелердiң орындалуын қамтамасыз ету;

Қазақстан Республикасының Мемлекеттiк шекарадағы қорғанысы мен қауiпсiздiгi мiндеттерiн шешуге қатысу;

шекара өңiрiнде азаматтарды, табиғи байлықтарды және айналадағы ортаны қорғауда Қазақстан Республикасының құқық қорғау, табиғат қорғау органдарына жәрдемдесу.

Мыналарды:

егер Қазақстан Республикасы ратификациялаған халықаралық шарттарда өзгеше көзделмесе;

Шекара қызметін қамтамасыз ететін жекелеген күштер мен құралдар Шекара қызметі Директорының шешімі бойынша табиғи және техногендік сипаттағы төтенше жағдайлардың зардаптарын жою үшін тартылуы мүмкін болған жағдайларды қоспағанда, Шекара қызметін басқа мақсатта пайдалануға тыйым салынады.

Ескерту. 4-бапқа өзгерту енгiзiлдi - Қазақстан Республикасының 2002.07.10. N 338, 2007.12.19. N 11 (ресми жарияланған күнінен бастап күнтізбелік он күн өткеннен кейін қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

5-бап. Шекара қызметiн басқару, қаржы және материалдық-техникалық жағынан қамтамасыз ету

1. Шекара қызметiне тiкелей басшылықты және оны басқаруды Қазақстан Республикасының заңдарына сәйкес Қазақстан Республикасының Президентi қызметке тағайындайтын және қызметтен босататын Шекара қызметiнiң Директоры жүзеге асырады. Шекара қызметiнiң Директоры Қазақстан Республикасы Ұлттық қауiпсiздiк комитетi Төрағасының орынбасары болып табылады.

2. Шекара қызметiнiң құрылымы мыналардан тұрады: Қазақстан Республикасының заңнамасында көзделген тәртiппен құрылатын Шекара қызметiнiң Орталық аппараты, арнаулы бiрлестiктер, құрамалар, авиациялық, теңiз, арнаулы және басқа да бөлімдер.

3. Шекара қызметi штат санының лимитін Қазақстан Республикасының Президентi белгiлейдi.

4. Шекара қызметiнiң жұмысын қаржыландыру мен материалдық-техникалық қамтамасыз ету Қазақстан Республикасының Ұлттық қауiпсiздiк органдарын қамтуға көзделген бюджет қаражаты шегiнде жүзеге асырылады.

Ескерту. 5-бап жаңа редакцияда - ҚР 2002.07.10 N 338 Заңымен, өзгеріс енгiзiлдi - ҚР 2004.12.20 N 13 (2005.01.01 бастап күшіне енеді), 2012.02.13 N 553-IV (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

5-1-бап. Шекара қызметiнiң мекемелерi

Ескерту. 5-1-бап алып тасталды - ҚР 2012.02.13 N 553-IV (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

6-бап. Шекара қызметiнiң жұмысына басшылық ету және оны бақылау

Қазақстан Республикасының Ұлттық қауiпсiздiк комитетi Шекара қызметiнiң жұмысына басшылықты және бақылау жасауды жүзеге асырады.

Ескерту. 6-бап жаңа редакцияда - ҚР 2012.02.13 N 553-IV (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

II. Шекара қызметiнiң мiндеттерi мен құқықтары

7-бап. Шекара қызметiнiң мiндеттерi

Қазақстан Республикасының Мемлекеттiк шекарасын күзете отырып, Шекара қызметi:

1) Қазақстан Республикасының Мемлекеттiк шекарасының өтетін жерін заңсыз өзгертуге ұмтылу әрекеттерінің жолын кесуге;

2) Қазақстан Республикасының аумағына қарулы басып кiруге тойтарыс беруге, Қазақстан Республикасының мемлекеттiк шекарасында қарулы және өзге де арандатушылықтың жолын кесуге, халықты, мемлекеттiк және жеке меншiктi аталған қылмыстық қол сұғушылықтардан қорғауға;

3) Қазақстан Республикасының Мемлекеттiк шекарасынан өткiзу пункттерiнен тыс жерлерден немесе заңсыз әдiстермен адамдардың және көлiк құралдарының өтуiнің, сондай-ақ жүктер мен тауарларды өткізудің алдын алуға және оған жол бермеуге, Қазақстан Республикасының Мемлекеттiк шекарасын бұзушыларды анықтауға және ұстауға;

4) Қазақстан Республикасының Мемлекеттiк шекарасы арқылы адамдарды, көлiк құралдарын, жүктердi және тауарларды белгiленген тәртiппен өткiзудi жүзеге асыруға;

5) Қазақстан Республикасына әкелуге немесе одан әкетуге тыйым салынған жарылғыш, уландырғыш, радиоактивтi, есiрткi заттарын, қаруды, оқ-дәрiлердi, басқа да заттарды, сондай-ақ контрабандалық заттарды Қазақстан Республикасының Мемлекеттiк шекарасы арқылы өткізудің белгiленген тәртiппен дербес немесе кеден органдарымен бiрлесе отырып жолын кесуге;

6) мемлекеттiк шекара режимі мәселелерi бойынша Қазақстан Республикасының халықаралық шарттарынан туындайтын мiндеттемелердiң орындалуын қамтамасыз етуге;

7) дербес немесе iшкi iстер органдарымен бiрлесе отырып, шекара режимінің сақталуын бақылауға;

8) дербес немесе iшкi iстер органдарымен халықаралық ұшу сапарлары үшiн ашық әуежайлардың (әуе айлақтарының), шекаралық темiржол станцияларының, теңiз және өзен порттарының, халықаралық автокөлік тасымалдары қызметтерiнiң әкiмшiлiгiмен бiрлесе отырып, Қазақстан Республикасының Мемлекеттiк шекарасы арқылы өту пункттерiнде белгiленген режимнің орындалуын бақылауға;

9) Қазақстан Республикасының аумақтық суларында (теңiзiнде) және шекаралық өзендер мен өзге де су айдындарының қазақстандық бөлiгiндегi iшкi суларда қазақстандық және шетелдiк әскери емес кемелер мен әскери корабльдердiң жүзуi мен болуының белгiленген тәртiбiн сақтауын бақылауды жүзеге асыруға;

10) шекаралық қызмет атқару аудандарында Қазақстан Республикасының арнайы уәкiлдiк берiлген органдарының қоршаған ортаны қорғауға бақылау жасау, кәсiпшiлiк қызмет қағидаларын сақтау жөнiндегi қызметiне қажеттi жәрдем көрсетуге міндетті.

Ескерту. 7-бап жаңа редакцияда - ҚР 2012.02.13 N 553-IV (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

8-бап. Шекара қызметiнiң құқықтары

Шекара қызметiнiң:

1) шекара кеңiстiгi шегiнде шекаралық нарядтар қоюға, қызмет мiндеттерiн атқару кезiнде жолдармен, соқпақтармен және маршруттармен жүрiп-тұруға, құжаттарды тексеруге, көлiк құралдарын және оларға тиелген жүктер мен тауарларды тексерiп қарауға, көлiк құралдарына ілесіп жүруге және оларға шекаралық нарядтар қоюға;

2) белгіленген тәртіппен қажеттi инженерлiк-техникалық құрылыстар салуға, байланыс және коммуникация желiлерiн салуды жүзеге асыруға, техника мен қару-жарақты орналастыруға және пайдалануға;

3) Қазақстан Республикасының қылмыстық iс жүргiзу заңнамасына сәйкес заң бойынша өз қарауына жатқызылған iстер бойынша тергеу жүргiзуге;

4) Қазақстан Республикасының әкiмшiлiк құқық бұзушылық туралы заңнамасына сәйкес әкiмшiлiк ұстауды жүзеге асыруға, хаттамалар жасауға және өзiнiң қарауына жататын әкiмшiлiк құқық бұзушылық туралы iстер бойынша iс жүргiзуге;

5) әкiмшiлiк ұстауға алынған адамдарды осы мақсатта арнайы жабдықталған орындарда ұстауға;

6) өзiнiң қарауына жататын құқық бұзушылықтың мән-жайын анықтау үшiн Шекара қызметiнiң бөлiмшелерiне адамдарды шақыруға және заңмен белгiленген жағдайларда оларды сонда әкелуге құқығы бар. Қажетті жағдайларда аталған құқық бұзушылықтардың мән-жайын анықтау өзге жерлерде де жүзеге асырылуы мүмкiн;

7) Шекара қызметiнiң құзыретiне жататын құқық бұзушылыққа қарсы күресте, оның алдын алуды жүзеге асыруға;

8) Қазақстан Республикасының Мемлекеттiк шекарасын күзету мүдделерi үшiн жедел-iздестiру қызметін жүргiзуге, шекара маңындағы аудандардың құқық қорғау органдарының, ұйымдарының дерекқорын пайдалануға;

9) Қазақстан Республикасының Мемлекеттiк шекарасы арқылы өтетiн адамдардың Қазақстан Республикасына келуiне немесе Қазақстан Республикасынан кетуіне құқық беретiн құжаттарын тексеруге, оларға тиiстi белгiлер соғуға және қажет болған жағдайда оларды алып қоюға, шетелде немесе Қазақстан Республикасында болған кезiнде құжаттарын жоғалтып алған Қазақстан Республикасының азаматтары мен басқа да адамдарды олардың кiм екенi анықталғанға дейiн өткiзбей, режим аймағында немесе осы мақсаттар үшiн арнайы жабдықталған орындарда қалдыруға;

10) Қазақстан Республикасының Мемлекеттiк шекарасы арқылы өтiп бара жатқан адамдардың көлiк құралдарын, жүктерi мен тауарларын белгіленген тәртіппен дербес немесе кеден органдарымен бiрлесе отырып қарап тексеруді жүзеге асыруға;

11) Қазақстан Республикасының Мемлекеттiк шекарасы арқылы алып өтетiн, Қазақстан Республикасынан әкетуге немесе әкелуге тыйым салынған заттарды, сондай-ақ контрабанда бұйымдарын белгiленген тәртiппен алып қоюға;

12) көлiк құралдарының Қазақстан Республикасының Мемлекеттiк шекарасы арқылы өту пункттерiнде тоқтау (аялдау) орны мен аялдау ұзақтығын мүдделi ұйымдармен бiрлесе отырып анықтауға;

13) Қазақстан Республикасының аумақтық және iшкi суларында жүзу кезiнде немесе кемелер Қазақстан порттарында тұрған кезде құқық бұзушылықтарға жол берген шетелдiк әскери емес кемелер экипаждары мүшелерiнiң және онда болған басқа да адамдардың жағаға шығуына және жағада болуына тыйым салуға;

14) Қазақстан Республикасының мүдделерiне қатер төнген жағдайда, шекаралық белдеуде азаматтардың болуын, көлiктiң жүрiсiн және жұмыстар жүргiзудi уақытша шектеуге, бұған қорғаныстық маңызы бар жұмыстар, халықаралық мiндеттемелердi орындау мен табиғи және техногендiк сипаттағы төтенше жағдайлардан туындаған зардаптарды жоюға байланысты жұмыстар қосылмайды;

15) Қазақстан Республикасының Мемлекеттiк шекарасын бұзушылардың ізіне түскен кезде кез келген жер учаскелерімен және акваториялармен жүруге, ұйымдардың үй-жайларына және азаматтардың тұрғын (тұрғын емес) үй-жайларына кiруге;

16) байланыс құралдарын қызмет мақсатында пайдалануға, ал Қазақстан Республикасының аумағына басып кiруге тойтарыс беру кезінде, Қазақстан Республикасының Мемлекеттiк шекарасындағы арандату әрекеттерiнің жолын кесу кезінде ұйымдардың, ал қажет болған жағдайда шығындарды кейiннен өтей отырып, азаматтардың келісімімен олардың көлiк құралдарын пайдалануға;

17) заңдарда көзделген тәртiппен және жағдайларда қаруды, ұрыс техникасын, арнаулы құралдар мен қызметтік жануарларды пайдалануға;

18) шекара аудандарының елдi мекендерiнде және Қазақстан Республикасының Мемлекеттiк шекарасы арқылы өткiзу пункттерiнде Қазақстан Республикасының Мемлекеттiк шекарасын күзетуге қатысу үшiн жергiлiктi тұрғындардан ерiктi құралымдар құруға;

19) Қазақстан Республикасының Үкiметi белгiлеген тәртiппен, Шекара қызметiнiң құрамалары мен бөлiмдерiнiң қызметтiк-жауынгерлiк қызметін қамтамасыз ету мақсатында арнаулы техника сатып алуға;

20) шектес мемлекеттердiң шекара өкiлдерiмен мемлекеттiк шекара режимін сақтап тұру, шекарадағы жанжалдарды реттеу, ақпарат алмасу мәселелерi бойынша хат алысуды жүргiзуге;

21) Қазақстан Республикасының заңнамасында белгiленген тәртiппен шекара мәселелерi бойынша келiссөздер жүргiзу үшiн өзара уағдаластық бойынша шектес мемлекеттердiң өкiлдерiн Қазақстан Республикасының аумағына шақыруға және шектес мемлекеттердiң аумағына өтуге;

22) мемлекеттiк органдар мен заңды тұлғаларға, сондай-ақ өзге де ұйымдарға Қазақстан Республикасының Мемлекеттiк шекарасына қатысты құқық бұзушылықтар жасауға ықпал ететін себептер мен жағдайларды жою туралы ұсыныстар енгiзуге;

23) ақпараттық дерекқор құруға;

24) өтеусіз негізде Қазақстан Республикасының мемлекеттік органдарымен және ратификацияланған халықаралық шарттарда көзделген тәртіппен басқа мемлекеттердің мемлекеттік органдарымен ақпарат алмасуды жүзеге асыруға;

25) Қазақстан Республикасының заңнамасына, халықаралық шарттарға, сондай-ақ халықаралық құқықтың жалпы жұрт таныған қағидаттары мен нормаларына сәйкес Қазақстан Республикасының Мемлекеттiк шекарасын күзету бойынша басқа да iс-қимылдарды жүзеге асыруға құқығы бар.

Бұдан басқа, аумақтық сулар (теңiз) мен iшкi суларда, шекаралық өзендер мен өзге де су айдындары суларының қазақстандық бөлiгiнде әскери емес кемелерге қатысты Шекара қызметiнiң:

1) егер кеме сұрау салу дабылдарына жауап бермесе, Қазақстан Республикасының Yкiметi айқындайтын шарттарда және тәртiппен жүзуге тыйым салынған ауданда жүрсе, Қазақстан Республикасының суларына кiру, оларда жүзу және болу тәртiбiн бұзса, осы кеменi тоқтатуға және оны қарап-тексеруге құқығы бар. Кеменi қарап тексеру кемені және жүзу құжаттарын, экипаж мүшелерi мен жолаушылардың құжаттарын, жүк құжаттарын, ал қажет болған жағдайларда кеменiң iшiн тексерудi қамтиды. Кеменi қарап-тексеру нәтижелерi бойынша оған белгiленген қағидаларды сақтай отырып, Қазақстан Республикасының суларында жүзудi (болуды) жалғастыруға рұқсат берiлуi немесе Қазақстан Республикасының суларынан кету ұсынылуы мүмкiн немесе ол қылмыстық iс жүргiзу немесе әкiмшiлiк заңнамаға сәйкес ұсталуы мүмкiн;

2) Қазақстан Республикасының заңнамасы бойынша қылмыстық немесе әкiмшiлiк жауапқа тартылуға тиiстi адамдарды ұстауға, егер Қазақстан Республикасының халықаралық шарттарында өзгеше көзделмесе, бұл адамдарды анықтау және тергеу органдарына немесе тиісті органдарға беруге;

3) егер iзге түсу кеменің дабылды көруiне немесе естуiне мүмкiндiк беретiн қашықтықтан көру немесе дыбыс дабылы берiлгеннен кейiн Қазақстан Республикасының шекаралық суларында басталып, үздiксiз жүргiзiлген болса, Қазақстан Республикасының шекаралық суларында жүзу (болу) заңдарын немесе қағидаларын бұзған кеменi, ол кеме өз елiнiң немесе үшiншi бiр мемлекеттiң аумақтық суларына кiргенге дейiн ізіне түсуге және ұстауға;

4) егер ту көтерiлмесе, кемеге өз туын көрсету жөнiнде ұсыныс жасауға;

5) егер кеме жүзуге тыйым салынған ауданға жүзiп бара жатса немесе басқа да жүзу режимiн бұзушылықтарға әкеп соқтыруы мүмкiн болса, кемеге бағытын өзгерту жөнiнде ұсыныс жасауға құқығы бар.

Ескерту. 8-бап жаңа редакцияда - ҚР 2012.02.13 N 553-IV (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

III. ШЕКАРА ҚЫЗМЕТІНІҢ КАДРЛАРЫ ЖӘНЕ ШЕКАРА ҚЫЗМЕТІНДЕ ӘСКЕРИ ҚЫЗМЕТ ӨТКЕРУ ЕРЕКШЕЛІКТЕРІ

Ескерту. 3-тараудың тақырыбы жаңа редакцияда - ҚР 2012.02.13 N 553-IV (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.
Ескерту. 3-тарау жаңа редакцияда - ҚР2007.12.19. N 11 (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-баптан қараңыз) Заңымен.

9-бап. Шекара қызметінің кадрлары және Шекара қызметінде әскери қызмет өткеру ерекшеліктері

Шекара қызметiнiң кадрлары әскери қызметшiлерден және қызметкерлерден тұрады.

Шекара қызметiнде әскери қызмет өткеру заңдарда және Қазақстан Республикасы Президентiнiң актiлерiнде айқындалатын тәртiппен жүзеге асырылады.

Шекара қызметi әскери қызметшiлерiнiң Қазақстан Республикасының Қарулы Күштерiне арналған бiрыңғай әскери атақтары мен айырым белгiлерi болады. Шекара қызметi әскери қызметшiлерiнiң әскери киiм нысаны мен айырым белгiлерiн Қазақстан Республикасының Президентi бекiтедi, олармен жабдықтау нормаларын Қазақстан Республикасының Үкiметi айқындайды.

Шекара қызметiнiң офицерлерi – белгiленген үлгiдегi куәлiктермен, солдаттар (матростар) мен сержанттар (старшиналар) әскери билеттермен қамтамасыз етiледi.

Шекара қызметi шақыру бойынша әскери мiндеттiлiк негiзiнде және Қазақстан Республикасының заңнамасында белгiленген тәртiппен әскери қызметке ерiктi түрде (келiсiмшарт бойынша) тұру жолымен әскери қызметшiлерден жасақталады.

Шекара қызметi үшiн кадрлар мен мамандарды даярлау, қайта даярлау және олардың бiлiктiлiгiн арттыру Қазақстан Республикасының жоғары, орта кәсiптiк, әскери және арнайы оқу орындарында, оқу жасақтарында, орталықтарында (мектептерiнде), сондай-ақ келiсiмдер (шарттар) бойынша шет мемлекеттерде жүзеге асырылады.

Шекара нарядтарында Қазақстан Республикасының Мемлекеттiк шекарасын күзету және қорғау жөнiндегi қызметтi атқару жауынгерлiк кезекшiлiк (жауынгерлiк қызмет) болып табылады.

Шекара қызметiнiң әскери қызметшiлерi қызметтiк мiндеттерiн атқарған кезде билiк өкiлдерi болып табылады және мемлекеттiң қорғауында болады.

Заңмен уәкiлеттiк берілген лауазымды адамдардан басқа ешкiмнiң де Шекара қызметiнің қызметтік әрекетіне араласуға құқығы жоқ.

Ескерту. 9-бап жаңа редакцияда - ҚР 2012.02.13 N 553-IV (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

10-бап. Шекара қызметінің қызметкерлері

Шекара қызметiндегi қызметкерлердің еңбек қатынастары Қазақстан Республикасының еңбек заңнамасымен реттеледi.

Ескерту. 10-бап жаңа редакцияда - ҚР 2012.02.13 N 553-IV (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

IV. ШЕКАРА ҚЫЗМЕТІ ӘСКЕРИ ҚЫЗМЕТШІЛЕРІНІҢ ҚҰҚЫҚТЫҚ ЖАҒДАЙЫ, ӘЛЕУМЕТТІК ҚОРҒАЛУЫ ЖӘНЕ ЖАУАПТЫЛЫҒЫ

Ескерту. 4-тараудың тақырыбы жаңа редакцияда - ҚР 2012.02.13 N 553-IV (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

11-бап. Шекара қызметi әскери қызметшiлерiнiң құқылық жағдайы және әлеуметтiк қорғалуы

Шекара қызметi әскери қызметшiлерiнiң құқылық жағдайы және әлеуметтiк қорғалуы Қазақстан Республикасының заңдарына сәйкес анықталады.

Ескерту. 11-бапқа өзгерту енгiзiлдi - ҚР Президентiнiң 1995.05.19. N 2283 жарлығымен, 2002.07.10. N 338 Заңымен.

12-бап. Шекара қызметi әскери қызметшiлерiнiң жауаптылығы

Шекара қызметiнің әскери қызметшiлерi құқыққа қарсы әрекеттерi үшiн Қазақстан Республикасының заңдарына сәйкес жауаптылықта болады.

Ескерту. 12-бап жаңа редакцияда - ҚР 2012.02.13 N 553-IV (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

Қазақстан Республикасының Президентi