Қазақстан Республикасы Президентінің кейбір жарлықтарына өзгерістер мен толықтырулар енгізу туралы

Қазақстан Республикасы Президентінің 2011 жылғы 12 тамыздағы № 139 Жарлығы

Қазақстан Республикасының Президенті
мен Үкіметі актілерінің жинағында
жариялануға тиіс

"Қазақстан Республикасының Президенті туралы" Қазақстан Республикасы Конституциялық заңының 17-1-бабы 2-тармағының 1) тармақшасына сәйкес "Қазақстан Республикасының қаржы нарығын мемлекеттік реттеу жүйесін әрі қарай жетілдіру туралы" Қазақстан Республикасы Президентінің 2011 жылғы 12 сәуірдегі № 25 Жарлығын және "Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкінің кейбір мәселелері туралы" Қазақстан Республикасы Президентінің 2011 жылғы 18 сәуірдегі № 61 Жарлығын іске асыру мақсатында ҚАУЛЫ ЕТЕМІН:
1. Қазақстан Республикасы Президентінің мына жарлықтарына өзгерістер мен толықтырулар енгізілсін:

1) "Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкінің ережесін және құрылымын бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Президентінің 2003 жылғы 31 желтоқсандағы № 1271 Жарлығына (Қазақстан Республикасының ПҮАЖ-ы, 2004 ж., № 50, 640-құжат; 2005 ж., № 39, 555-құжат; 2006 ж., № 35, 373-құжат; 2007 ж., № 42, 479-құжат; 2008 ж., № 3, 38-құжат; № 35, 364-құжат; 2009 ж., № 15, 106-құжат; № 55, 446-құжат):
жоғарыда аталған Жарлықпен бекітілген Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкі туралы ереже осы Жарлықтың 1-қосымшасына сәйкес жаңа редакцияда жазылсын.
Жоғарыда аталған Жарлықпен бекітілген Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкінің құрылымында:
1-бөлімде:
реттік нөмірі 13-1-жол мынадай редакцияда жазылсын:
"13-1. Монетарлық операцияларды есепке алу департаменті";
реттік нөмірі 16-жол мынадай редакцияда жазылсын:
"16. Қауіпсіздік департаменті";
реттік нөмірлері 21 және 22, мынадай мазмұндағы жолдармен толықтырылсын:
"21. Бақылау және қадағалау әдіснамасы департаменті
22. Мемлекеттік қызметтер сапасын бақылау басқармасы";
2-бөлімде реттік нөмірі 18-жол алып тасталсын;
4-бөлімде реттік нөмірлері 2 және 3-жолдар алып тасталсын;
мынадай мазмұндағы 5-бөліммен толықтырылсын:
"5. Қазақстан Ұлттық Банкінің ведомстволары:
1. Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкінің Қаржы нарығын және қаржы ұйымдарын бақылау мен қадағалау комитеті
2. Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкінің Алматы қаласындағы өңірлік қаржы орталығын дамыту комитеті";

2) "Мемлекеттік қызметшілердің лауазымдарын оңтайландыру жөніндегі шаралар туралы" Қазақстан Республикасы Президентінің 2007 жылғы 28 желтоқсандағы № 501 Жарлығына (Қазақстан Республикасының ПҮАЖ-ы, 2007 ж., № 49, 599-құжат; 2008 ж., № 9, 89-құжат; 2009 ж., № 12, 69-құжат; 2010 ж., № 51, 466-құжат):
жоғарыда аталған Жарлықпен бекітілген Мемлекеттік әкімшілік қызметшілер лауазымдарының санаттары бойынша тізілімінде:
"С санаттарының тобы" деген бөлімнің тақырыбы мынадай редакцияда жазылсын:
"С санаттарының тобы
Қазақстан Республикасының Президентіне
тікелей бағынатын және есеп беретін органдар
Орталық атқарушы органдар
Адам құқықтары жөніндегі ұлттық орталық
Орталық атқарушы органдардың ведомстволары
Қазақстан Ұлттық Банкінің ведомстволары
Қазақстан Республикасының шетелдегі мекемелері";
С санаттарының тобында:
С-1 санаты мынадай мазмұндағы жолмен толықтырылсын:
"Ұлттық Банк комитетінің төрағасы";
С-2 санаты "Орталық атқарушы орган комитеті төрағасының орынбасары" деген жолдан кейін мынадай мазмұндағы жолмен толықтырылсын:
"Ұлттық Банк комитеті төрағасының орынбасары";
сілтеменің екінші абзацы мынадай редакцияда жазылсын:
"² Орталық атқарушы органдардың, Ұлттық Банкінің ведомстволарынан басқа (ведомстволар құрамында департаменттер құру көзделмейді)";

3) "Қазақстан Республикасы Президентінің Әкімшілігі туралы ережені бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Президентінің 2008 жылғы 11 наурыздағы № 552 Жарлығына (Қазақстан Республикасының ПҮАЖ-ы, 2008 ж., № 12-13, 116-құжат; 2009 ж., № 24-25, 207-құжат; 2010 ж., № 51, 466-құжат, 2011 ж., № 10-11, 125-құжат):
жоғарыда аталған Жарлықпен бекітілген Қазақстан Республикасының Президентіне тікелей бағынатын және есеп беретін мемлекеттік органдардың тізбесінде:
"Қазақстан Республикасының Алматы қаласының өңірлік қаржы орталығының қызметін реттеу агенттігі" және "Қазақстан Республикасының Қаржы нарығын және қаржы ұйымдарын реттеу мен қадағалау агенттігі" деген жолдар алып тасталсын;

4) "Орталық мемлекеттік органдар мен облыстардың, республикалық маңызы бар қаланың, астананың жергілікті атқарушы органдары қызметінің тиімділігін жыл сайынғы бағалау жүйесі туралы" Қазақстан Республикасы Президентінің 2010 жылғы 19 наурыздағы № 954 Жарлығына (Қазақстан Республикасының ПҮАЖ-ы, 2010 ж., № 24, 173-құжат; 2011 ж., № 8, 95-құжат):
жоғарыда аталған Жарлықпен бекітілген, Өздеріне қатысты олардың қызметінің тиімділігіне бағалау жүргізілетін орталық мемлекеттік органдардың тізбесінде:
"Қазақстан Республикасы Алматы қаласының өңірлік қаржы орталығының қызметін реттеу агенттігі" және "Қазақстан Республикасы Қаржы нарығын және қаржы ұйымдарын реттеу мен қадағалау агенттігі" деген жолдар алып тасталсын.
2. Қазақстан Республикасы Президентінің осы Жарлықтың 2-қосымшасына сәйкес кейбір жарлықтарының күші жойылды деп танылсын.
3. Осы Жарлық қол қойылған күнінен бастап қолданысқа енгізіледі.

Қазақстан Республикасының
Президенті Н. Назарбаев

Қазақстан Республикасы
Президентінің
2011 жылғы 12 тамыздағы
№ 139 Жарлығына
1-ҚОСЫМША

Қазақстан Республикасы
Президентінің
2003 жылғы 31 желтоқсандағы
№ 1271 Жарлығымен
БЕКІТІЛГЕН

Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкі туралы
ЕРЕЖЕ

1-тарау. Жалпы ережелер

1. Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкі (бұдан әрі - Қазақстанның Ұлттық Банкі) Қазақстан Республикасының орталық банкі болып табылады. Қазақстан Республикасы банк жүйесінің жоғарғы (бірінші) деңгейін білдіреді, "Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкі туралы" Қазақстан Республикасының Заңында белгіленген шекте Қазақстан Республикасының Президентіне есеп береді, өз қызметінде Конституцияны, "Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкі туралы", "Қазақстан Республикасындағы банктер және банк қызметі туралы", "Қаржы рыногы мен қаржылық ұйымдарды мемлекеттік реттеу және қадағалау туралы", "Алматы қаласының өңірлік қаржы орталығы туралы", "Сақтандыру қызметі туралы", "Бағалы қағаздар рыногы туралы", "Қазақстан Республикасында зейнетақымен қамсыздандыру туралы" Қазақстан Республикасының заңдарын және Қазақстан Республикасының басқа да нормативтік құқықтық және заңнамалық актілерін, Қазақстан Республикасы Президентінің актілерін, Қазақстан Республикасы жасасқан халықаралық шарттарды, сондай-ақ осы Ережені басшылыққа алады.
2. Қазақстанның Ұлттық Банкі мемлекеттік мекеменің ұйымдық-құқықтық нысанындағы заңды тұлға болып табылады, өзінің дербес балансы бар, өзінің филиалдарымен, өкілдіктерімен, ведомстволарымен және ұйымдарымен бірлесіп тікелей бағыну схемасындағы біртұтас орталықтандырылған құрылымды құрайды.
Қазақстанның Ұлттық Банкі Қазақстан Республикасында және одан тыс жерлерде өздері болатын елдің заңнамасы ескере отырып, Қазақстан Республикасының заңнамалық актілеріне сәйкес филиалдары мен өкілдіктерін аша алады.
3. Қазақстанның Ұлттық Банкі өз қызметін Қазақстан Республикасының Үкіметімен үйлестіреді және онымен тұрақты консультациялар өткізіп отырады.
Қазақстанның Ұлттық Банкі Қазақстанның 2030 жылға дейінгі Даму стратегиясын басшылыққа ала отырып, Қазақстан Республикасы Үкіметінің экономикалық саясатын ескеріп отырады және егер ол өзінің негізгі функцияларын орындауы мен ақша-кредит саясатын жүзеге асыруына қайшы келмейтін болса, оны жүзеге асыруға жәрдемдеседі.
Қазақстан Республикасының Үкіметі Қазақстан Ұлттық Банкінің міндеттемелері бойынша жауапкершілік алмайды, сол сияқты Қазақстанның Ұлттық Банкі де мұндай жауапкершілік алған кезде болмаса, Қазақстан Республикасы Үкіметінің міндеттемелері бойынша жауапкершілік алмайды. Қазақстан Республикасының мемлекеттік билік органдары Қазақстан Ұлттық Банкінің, оның филиалдарының, өкілдіктерінің, ведомстволарының және ұйымдарының заңнамамен бекітілген өкілеттіктерін жүзеге асыру жөніндегі қызметіне араласуға құқылы емес.
4. Қазақстанның Ұлттық Банкі Қазақстан Республикасының заңдарын негізінде және оларды орындау үшін өз құзыретіне жататын мәселелер бойынша Қазақстан Республикасының аумағындағы барлық қаржы ұйымдарының, олардың клиенттерінің, басқа да жеке және заңды тұлғалардың орындауы үшін міндетті нормативтік құқықтық актілер шығарады.
Қазақстан Ұлттық Банкінің нормативтік құқықтық актілері оның "Қазақстан Ұлттық банкінің хабаршысы", "Вестник Национального Банка Казахстана" ресми басылымдарында мемлекеттік және орыс тілдерінде жарияланып отырады.
5. Қазақстан Ұлттық Банкінің Қазақстан Республикасының Мемлекеттік елтаңбасы бейнеленген және өзінің атауы жазылған мөрі, сондай-ақ өзінің эмблемасы болады.
Қазақстанның Ұлттық Банкі филиалдарының, өкілдіктерінің, ведомстволарының және ұйымдарының өз мөрі бар.
Қазақстан Ұлттық Банкінің орталық аппаратының мекенжайы: 050040, Алматы қаласы, "Көктем-3" шағын ауданы, 21-үй.

2-тарау. Қазақстан Ұлттық Банкінің негізгі мақсаты, міндеттері, функциялары, өкілеттіктері және құқықтары

6. Қазақстан Ұлттық Банкінің негізгі мақсаты Қазақстан Республикасында бағалардың тұрақтылығын қамтамасыз ету болып табылады.
7. Қазақстанның Ұлттық Банкіне мынадай міндеттер жүктеледі:
1) мемлекеттің ақша-кредит саясатын әзірлеу және жүргізу;
2) төлем жүйелерінің жұмыс істеуін қамтамасыз ету;
3) валюталық реттеуді және валюталық бақылауды жүзеге асыру;
4) қаржылық тұрақтылықты қамтамасыз ету және қаржы нарығын және қаржы ұйымдарын одан әрі дамыту, сондай-ақ тұтастай алғанда қаржы жүйесіне деген сенімге қолдау көрсету;
5) қаржы қызметтерін тұтынушылардың құқықтары мен заңды мүдделерін тиісті деңгейде қорғауды қамтамасыз ету.
8. Қазақстанның Ұлттық Банкі өзіне жүктелген міндеттерге сәйкес мынадай негізгі функцияларды атқарады:
1) Қазақстан Республикасында мемлекеттік ақша-кредит саясатын жүргізу;
2) Қазақстан Республикасының аумағында банкноттар мен монеталардын эмиссиясын жүзеге асыру;
3) банктердің банк функциясын жүзеге асыру;
4) Қазақстан Республикасы Үкіметінің банк, қаржы кеңесшісі, агенті функцияларын және Үкімет пен басқа да мемлекеттік органдарға, олармен келісе отырып өзге де қызмет көрсетуді жүзеге асыру;
5) төлем жүйелерінің жұмысын ұйымдастыру;
6) Қазақстан Республикасында валюталық реттеуді және валюталық бақылауды жүзеге асыру;
7) Қазақстан Ұлттық Банкінің алтын-валюта активтерін басқару;
8) қаржы нарығының және қаржы ұйымдарының, сондай-ақ өз құзыреті шегінде өзге де тұлғалардың қызметін реттеу;
9) қаржы нарығының, қаржы ұйымдарының және құзыреті шегінде өзге де тұлғалардың қызметін, оның ішінде олардың қызметінің Қазақстан Ұлттық Банкінің нормативтік құқықтық актілеріне сәйкестігін тексеру және байқау жөнінде бақылау мен қадағалауды жүзеге асыру;
10) қаржы жүйесінің орнықтылығын сақтау мақсатында қаржы нарығының және қаржы ұйымдарының мониторингін жүргізу;
11) қаржы ұйымдары қызметінің стандарттарын белгілеу, қаржы ұйымдарын корпоративтік басқаруды жақсарту үшін ынталандыру жасау;
12) Алматы қаласындағы өңірлік қаржы орталығының (бұдан әрі - қаржы орталығы) қызметін реттеу және дамыту.
9. Қазақстанның Ұлттық Банкі мемлекеттік ақша-кредит саясатын жүргізу мақсатында:
1) ақша нарығының жалпы жай-күйіне, заемдар бойынша сұраныс пен ұсынысқа, инфляция деңгейіне және инфляциялық күтулерге қарай ресми қайта қаржыландыру ставкасын белгілейді;
2) жүзеге асырылатын ақша-кредит саясаты шеңберінде қаржы нарығындағы сыйақының нарықтық ставкаларына ықпал ету мақсатында ақша-кредит саясатының негізгі операциялары бойынша сыйақы ставкаларының деңгейін белгілейді;
3) ең төменгі резервтік талаптарды, олардың нормативтерін белгілейді және олардың орындалуын бақылауды және қадағалауды жүзеге асырады;
4) ерекше жағдайларда, инфляция процестерін ақша-кредитпен реттеудің жанама әдістерімен тоқтату мүмкін болмаған кезде, Қазақстанның Ұлттық Банкі операциялардың жекелеген түрлері бойынша кредиттеу лимиттерін белгілеу, олар бойынша сыйақы ставкаларын доғару, операциялардың жекелеген түрлері мен мәмілелер бойынша ставкалардың ең жоғарғы деңгейлерін белгілеу және жекелеген салалардың дамуын ынталандыру немесе ұстап тұру мақсатында кредиттің нақты түрлерін тікелей реттеу жолымен операциялардың жекелеген түрлерінің деңгейіне және көлеміне тікелей сандық шектеулер енгізуге құқылы;
5) ақша-кредит саясатының қабылданған бағдарларына сәйкес банктердің Ұлттық Банктен қарыз алуының жалпы көлемін реттейді, сондай-ақ банктерге берілетін заемдарды тарту және өтеу тәртібін, шарттарын, мерзімдері мен лимиттерін айқындайды;
6) депозиттер қабылдауды жүзеге асырады, сондай-ақ Қазақстанның Ұлттық Банкіндегі депозиттерді беру және өтеу тәртібін, шарттарын, түрлерін, мерзімдерін және лимиттерін айқындайды;
7) валюталық интервенцияларды жүзеге асырады;
8) өзінің бағалы қағаздарын - мемлекеттік бағалы қағаздар болып табылатын Қазақстан Ұлттық Банкінің қысқа мерзімді ноталарын шығаруды жүзеге асырады, сондай-ақ қысқа мерзімді ноталарды шығару, орналастыру, айналысқа жіберу және өтеу тәртібін, шарттарын айқындайды;
9) жүзеге асырылатын ақша-кредит саясаты шеңберінде мемлекеттік және басқа бағалы қағаздарды сатып алады және сатады;
10) ресми қайта қаржыландыру ставкасына сәйкес коммерциялық вексельдерді қайта есепке алуды жүргізеді, сондай-ақ коммерциялық вексельдерді қайта есепке алу тәртібін және коммерциялық вексельдерді Қазақстан Ұлттық Банкінің қайта есепке алуға қабылдауына қойылатын шарттарды белгілейді.
10. Қазақстанның Ұлттық Банкі Қазақстан Республикасының аумағында банкноттар мен монеталардың эмитенті функциясын іске асыру мақсатында:
1) Қазақстан Республикасының Президенті бекіткен тұжырымдама негізінде банкноттар мен монеталар номиналдарының құрылымын, дизайнын, сондай-ақ банкноттар мен монеталардың қажетті санын айқындайды және олардың дайындалуын қамтамасыз етеді;
2) банкноттар мен монеталар шығарудың, Қазақстан Республикасының аумағында олардың айналысын ұйымдастырудың және айналыстан алудың ерекше құқығына ие болады.
Айналысқа банкноттар мен монеталар шығаруды жеке және заңды тұлғаларға оларды сату арқылы Қазақстанның Ұлттық Банкі жүзеге асырады;
3) Қазақстан Ұлттық Банкінің инвестициялық және коллекциялық монеталарды сату және сатып алу тәртібін айқындайды, сондай-ақ жеке және заңды тұлғаларға оларды сату бағасын белгілейді;
4) бұрын қолданыста болған банкноттар мен монеталардың төлемге жарамдылығын және айырбасталуын айқындау, оларды айналыстан алу, сақтау және жою тәртібін белгілейді;
5) банкноттарды, монеталарды және құндылықтарды инкассациялау жөніндегі операцияны жүргізуге Қазақстан Ұлттық Банкінің лицензиясы бар ұйымдар жүзеге асыратын банкноттарды, монеталарды және құндылықтарды қайта санау, сұрыптау, орау, сақтау, сондай-ақ оларды банктерге және банктердің тапсырмасы бойынша олардың клиенттеріне беру жөніндегі қызметке қойылатын талаптарды белгілейді;
6) банкноттарды, монеталарды және құндылықтарды есепке алу, сақтау, тасымалдау және инкассациялау қағидаларын белгілейді, банкноттар, монеталар мен құндылықтарды тасымалдауды, сақтауды және инкассациялауды қамтамасыз етуге қатысады, банкноттар, монеталар мен құндылықтардың резервтік мемлекеттік қорларын құрады.
11. Қазақстанның Ұлттық Банкі банктердің банк функциясын жүзеге асыру мақсатында:
1) Қазақстан Республикасында қайта қаржыландыру жүйесін ұйымдастырады;
2) "Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкі туралы" Қазақстан Республикасының Заңында көзделген жағдайларды қоспағанда, Қазақстанның Ұлттық Банкінде ашылған банк шоттарының иелеріне бір жылдан аспайтын мерзімге өтімділігі жоғары, тәуекелсіз бағалы қағаздармен және басқа активтермен қамтамасыз етілген кредиттер береді;
3) екінші деңгейдегі банктер үшін соңғы сатыдағы кредитор болып табылады, соған байланысты оларға Қазақстан Ұлттық Банкінің Басқармасы белгілеген тәртіппен және мерзімге қамтамасыз етілген, сол сияқты қамтамасыз етілмеген кредиттерді ұлттық және шетел валютасымен беруге құқылы;
4) ақшаның қате аударылу фактісі анықталған жағдайда оны клиенттің банк шотынан алуға құқығы бар, клиенттің ақшаны банк шотынан акцептемей алуға берген келісімін растайтын құжаттар болған жағдайда, оның банк шотын дебеттеуге құқылы;
5) Қазақстан Ұлттық Банкінің Басқармасы айқындайтын тәртіппен және шарттармен банктерге және басқа ұйымдарға берілген кредиттер бойынша олардың Қазақстанның Ұлттық Банкі алдындағы берешектерін қайта құрылымдауға құқылы.
12. Қазақстанның Ұлттық Банкі Қазақстан Республикасы Үкіметінің банк, қаржы кеңесшісі, агенті функцияларын жүзеге асыру және Үкімет пен басқа да мемлекеттік органдарға, олармен келісе отырып өзге де қызмет көрсету мақсатында:
1) өзінде Қазақстан Республикасы Үкіметінің қаражатын орналастырады. Үкіметтің шоттары бойынша төлемдер жасайды және өзге де операцияларды жүзеге асырады, сондай-ақ оған басқа да қызметтер көрсетеді. Қазақстан Ұлттық Банкінің Қазақстан Республикасының Үкіметін тікелей қаржыландыруына болмайды;
2) бюджеттің атқарылуы жөніндегі орталық уәкілетті орган Қазынашылық комитетінің және Астана, Алматы қалалары бойынша Қазынашылық департаменттерінің бірыңғай қазынашылық шотына, шетел валютасындағы шоттарына қызмет көрсетеді;
3) Қазақстан Республикасы Қаржы министрлігінің мемлекеттік қарыз алу саясатын әзірлеу және іске асыру, мемлекеттің ақша-кредит саясатына байланысты мәселелері бойынша бюджет саясатын қалыптастыру жөніндегі ұсыныстарын қарайды;
4) Қазақстан Республикасының Үкіметімен келісе отырып, оның мемлекеттік борышына қызмет көрсетуге қатысады және Қазақстан Ұлттық Банкінің мемлекеттік борышына қызмет көрсетеді;
5) Қазақстан Республикасы Үкіметінің шешімі бойынша шығарылған мемлекеттік бағалы қағаздармен операцияларды жүзеге асырады.
Қазақстан Ұлттық Банкінің бюджеттің атқарылуы жөніндегі орталық уәкілетті органның мемлекеттік бағалы қағаздары бастапқы нарыққа орналастырылған кезде оларды өз меншігіне сатып алуға құқығы жоқ;
6) мемлекеттік бағалы қағаздар шығарудың және Қазақстан Республикасы Үкіметінің мемлекеттік борышын өтеудің ай сайынғы көлемін, олардың банк жүйесінің өтімділігіне ықпалын және ақша-кредит саясатының басымдықтарын есепке ала отырып, Қазақстан Республикасы Үкіметінің шешімі бойынша шығарылған мемлекеттік бағалы қағаздарды бастапқы орналастыруға қаржы ұйымдарын жіберу шарттарын келіседі;
7) бюджеттің атқарылуы жөніндегі орталық уәкілетті органмен келісе отырып, Қазақстан Республикасы Үкіметінің және жергілікті атқарушы органдардың мемлекеттік бағалы қағаздарының айналысын реттеуді жүзеге асырады;
8) заемшыларға кредиттер жіберуді жүзеге асырады;
9) басқа да қызметтер көрсетеді.
13. Қазақстанның Ұлттық Банкі төлем жүйелерінің жұмыс істеуін ұйымдастыру жөніндегі функцияны жүзеге асыру мақсатында:
1) төлем жүйелерін ұйымдастырады, үйлестіреді, реттейді, сондай-ақ қадағалауды (оверсайт) жүзеге асырады;
2) төлемдерді және ақша аударымдарын жүзеге асыру тәсілдерін, төлемдерді және (немесе) ақша аударымдарын жүзеге асыру тәсілдерін қолдану қағидалары мен ерекшеліктерін, нұсқауларының мазмұнына қойылатын негізгі талаптарды белгілейді;
3) қолма-қол ақшаны пайдалана отырып төлемдерді жүзеге асыру тәртібі мен шарттарын белгілейді;
4) банктердің және банк операцияларының жекелеген түрлерін жүзеге асыратын ұйымдардың төлем жүйелеріне қол жеткізуін қамтамасыз ететін ұйымдастыру шараларына және бағдарламалық-техникалық құралдарына қойылатын талаптарды белгілейді;
5) өз құзыреті шегінде халықаралық (мемлекетаралық) төлемдер жүйесін ұйымдастыруға қатысуға құқылы;
6) банк шоттарының түрлерін, құқықтық режимін және құрылымын, шоттарды ашу, жүргізу және жабу тәртібі мен шарттарын белгілейді;
7) банк операцияларын жүргізген кезде электрондық банк қызметін көрсету қағидаларын белгілейді;
8) ақша төлемі мен аударымы мәселелері бойынша есептілікті және мәліметтерді табыс ету тәртібін, нысандарын және мерзімдерін белгілейді;
9) төлем жүйелерінің Қазақстан Республикасының аумағында жұмыс істеуінің тиімділігін және сенімділігін қамтамасыз етуге бағытталған нормативтік құқықтық актілерді қабылдайды.
14. Қазақстанның Ұлттық Банкі төлем жүйелерін қадағалауды (оверсайтты) жүзеге асыру мақсатында:
1) төлем жүйелеріне қадағалау (оверсайт) жүргізу тәртібін белгілеуге;
2) төлем жүйелерін ұйымдастырудың және олардың жұмыс істеуінің шарттары мен тәртібін айқындайтын нормативтік құқықтық актілерді қабылдауға;
3) төлем жүйелерінің мониторингін жүзеге асыруға;
4) төлем жүйелерінің ұйымдастырылуын және олардың жұмыс істеуін тексеруге;
5) ақша төлемдері мен аударымдары, төлем жүйелерінің жұмыс істеуі мәселелері бойынша төлем жүйелерінің қатысушыларынан және операторларынан ақпарат алуға;
6) төлем жүйелері қатысушыларының қызметін тексеруді жүзеге асыруға құқылы.
15. Валюталық реттеу және валюталық бақылауды жүзеге асыру мақсатында Қазақстанның Ұлттық Банкі:
1) Қазақстан Республикасында валюталық құндылықтардың айналысы тәртібін белгілейді;
2) резиденттердің және резидент еместердің Қазақстан Республикасында валюталық операциялар жүргізу қағидаларын белгілейді;
3) резиденттердің репатриация талаптарын орындауын қамтамасыз ету мақсатында резиденттердің экспорт пен импорт бойынша мәмілелер паспорттарын ресімдеуінің бірыңғай ережелері мен шарттарын және экспорт-импорт валюталық бақылауын жүзеге асырудың тәртібін, сондай-ақ мәміле сомасы асып кеткен жағдайда, мәміле паспортын ресімдеу қажет етілетін сол сомаға қатысты шекті мәнін белгілейді;
4) валюталық құндылықтарды Қазақстан Республикасына әкелу және Қазақстан Республикасынан әкету және жіберу тәртібін белгілейді;
5) валюталық реттеу және бақылау мәселелері бойынша есептілікті және мәліметтерді ұсыну тәртібін, нысандарын және мерзімдерін белгілейді;
6) шетелдік валютамен айырбастау операцияларын ұйымдастыру жөніндегі қызметті лицензиялау тәртібін белгілейді және оған лицензия береді;
7) Қазақстан Республикасының валюталық заңнамасына сәйкес айырбастау пункттерін тіркеу тәртібін белгілейді және тіркеу куәліктерін береді, сондай-ақ олардың қолданылуын тоқтата тұрады;
8) шетелдік валютамен айырбастау операцияларын ұйымдастыру жөніндегі қызметті жүзеге асыру тәртібін және жүзеге асыруға қойылатын біліктілік талаптарын белгілейді;
9) валюталық операциялар туралы, Қазақстан Республикасы резиденттерінің шетелдік банктерде шоттар ашқаны туралы тіркеуді және хабарлама беруді жүзеге асырудың тәртібін белгілейді, сондай-ақ тіркеу куәліктері мен хабарлама туралы куәліктерін береді;
10) айырбастау пункттері арқылы жүргізілетін операциялар бойынша теңгеге шетел валютасын сатып алу бағамының сату бағамынан ауытқу шегін белгілеу тәртібін айқындайды және олардың орындалуына бақылауды жүзеге асырады;
11) арнайы валюталық режим шеңберінде валюталық операциялар жүргізуге арнайы рұқсат береді;
12) мемлекеттік органдармен келісім бойынша олардың құзыретіне сәйкес Қазақстан Республикасындағы резиденттер мен резидент еместер орындауға міндетті валюталық операциялар бойынша есепке алудың және есептіліктің тәртібі мен нысандарын белгілейді;
13) Қазақстан Республикасының аумағында қызметін жүзеге асыратын резидент еместердің валюталық операцияларының мониторингін (валюталық мониторингті) жүзеге асырады;
14) валюталық заңнаманы сақтау мәселелері бойынша тексеруді жүзеге асырады;
15) банктер мен өзге тұлғалардың Қазақстан Республикасының банктік және валюталық заңнамасын бұзу фактілері анықталған жағдайда Қазақстан Республикасының банктік және валюталық заңнамасында көзделген санкцияларды қолданады;
16) Қазақстан Республикасының заңнамасында көзделген валюталық реттеу және валюталық бақылау саласында өзге де функцияларды орындайды.
16. Қазақстанның Ұлттық Банкі валюталық құндылықтармен және қымбат металдармен мынадай операцияларды жүзеге асырады:
1) шетел валютасын сатып алады және сатады;
2) Қазақстан Республикасының Үкіметі шетел валютасында шығарған және кепілдік берген, шет мемлекеттердің үкіметтері немесе халықаралық қаржы ұйымдары шығарған және кепілдік берген бағалы қағаздарды, оның ішінде Қазақстан Ұлттық Банкі Басқармасының шешімінде көзделген жағдайларда несие нысанындағы бағалы қағаздарды сатып алады, сатады немесе олармен операциялар жүргізеді;
3) банктерде, шетелдік орталық банктерде және олар тіркелген мемлекеттердің заңнамасы бойынша тиісті құқығы бар банктерде, қаржы институттарында, сондай-ақ халықаралық қаржы ұйымдарында шоттар ашады;
4) шетелдік орталық банктер, олардың тіркелген мемлекеттерінің заңнамасы бойынша тиісті құқығы бар банктер және басқа қаржы институттары, шетел үкіметтері мен олардың агенттері үшін, сондай-ақ халықаралық ұйымдар үшін шоттар ашады және жүргізеді, өкіл немесе корреспондент ретінде іс-әрекет жасайды;
5) тазартылған алтынды, қымбат металдарды, асыл тастарды және олардан жасалған бұйымдарды қабылдауды және сақтауды жүзеге асырады;
6) Қазақстан Республикасының аумағында және сыртқы нарықта тазартылған алтынды және басқа қымбат металдарды сатып алу және сату бойынша операциялар жүргізеді;
7) Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген тәртіппен валюталық құндылықтар мен қымбат металдарды Қазақстан Республикасына әкеледі, сондай-ақ оларды шетел банктері мен мамандандырылған қаржы ұйымдарындағы өзінің шоттарына орналастыру үшін шет елдерге әкетеді;
8) ең төменгі деңгейін Қазақстан Ұлттық Банкінің Басқармасы айқындайтын кредиттік рейтингі бар эмитенттер шығарған бағалы қағаздарды сатып алады, сатады немесе олармен операциялар жүргізеді;
9) банкаралық депозиттер, репо және кері репо, депозиттік сертификаттар, коммерциялық қағаздар және ең төменгі деңгейін Қазақстан Ұлттық Банкінің Басқармасы айқындайтын кредиттік рейтингі бар эмитенттер шығарған басқа да борыштық міндеттемелері сияқты ақша нарығының құралдарымен операцияларды жүзеге асырады;
10) кредиттік рейтингтері Қазақстан Ұлттық Банкінің Басқармасы айқындаған деңгейден төмен емес қарсы әріптестермен форвард операциялары, своп операциялары және опцион операциялары сияқты туынды қаржы құралдарымен операцияларды жүзеге асырады;
11) Қазақстан Ұлттық Банкі Басқармасының шешімі бойынша басқа да операцияларды жүзеге асырады.
17. Қазақстанның Ұлттық Банкі алтын-валюта активтерін басқару мақсатында:
1) Қазақстан Республикасының қымбат металдармен және асыл тастармен байланысты қатынастарды реттейтін заңнамасына сәйкес, қазақстандық және аталған металды өзге де өндірушілерден (сатушылардан) тазартылған алтынды сатып алады;
2) Қазақстан Республикасының резиденттерінен және резидент еместерінен, сондай-ақ Қазақстан Республикасының Үкіметінен шетел валютасын Қазақстан теңгесіне (ескерткіш және кәдесый монеталарын қоса алғанда) және шетел валютасына сатып алады;
3) депозиттерді (салымдарды) орналастырады, шетел валютасымен дилинг операцияларын және шетел валютасында деноминацияланған бағалы қағаздармен операцияларды жүзеге асырады, сондай-ақ шетел валютасымен кредиттер береді;
4) тазартылған алтынмен, күміспен, платинамен және платина тобындағы басқа металдармен сату, орналастыру және басқа операцияларды жүзеге асырады;
5) халықаралық қаржы ұйымдарынан, шет мемлекеттердің орталық банктерінен және басқа кредиторлардан кредиттер алады;
6) шетел валютасымен ақы төленетін консультациялық, ақпараттық-баспа және басқа қызметтерді көрсетеді;
7) ақша-кредит саясатын және айырбастау бағамы саясатын жүргізу мақсатында, оның ішінде ішкі валюта нарығындағы сұраныс пен ұсыныстардың ауытқуларын реттеу мақсатында, ішкі валюта нарығында валюта сатып алады және сатады;
8) өнім (жұмыстар, көрсетілген қызметтер) импортына, оған қоса шет елдердегі дипломатиялық және өзге де өкілдіктерді ұстау және іссапар шығыстарына төлеу үшін, сондай-ақ бюджет қаражаты есебінен және Қазақстан Ұлттық Банкінің бюджеті (шығыстар сметасы) есебінен Қазақстан Ұлттық Банкінің мемлекеттік сыртқы борышына қызмет көрсету үшін теңгені шетел валютасына айырбастауды жүзеге асырады;
9) басқа шетел валютасын сатып алу үшін шетел валютасын сатады;
10) алынған кредиттер бойынша негізгі борыш сомасын және сыйақы сомасын қайтарады, сондай-ақ комиссиялық және олардың басқа да ілеспе шығыстарын төлейді;
11) қалыптастырылған провизиялар (резервтер) есебінен шығынды алтын-валюта активтерін есептен шығарады;
12) алтын-валюта активтерінің өтімділігін және сақталуын, сондай-ақ бірқалыпты тәуекел деңгейі кезінде ұзақ мерзімді болашақта кірістілігін қамтамасыз ете отырып олармен операцияларды қалыптастырады және жүргізеді.
18. Қаржы ұйымдарының және өзге тұлғалардың қызметін құзыреті шегінде лицензиялау, бақылау және қадағалауды жүзеге асыру, сондай-ақ олардың қызметін Қазақстан Республикасының заңнамалық актілеріне сәйкес реттеу мақсатында Қазақстанның Ұлттық Банкі:
1) Қазақстан Республикасында банк және сақтандыру жүйелерінің, бағалы қағаздар нарығының және жинақтаушы зейнетақы қорларының жұмыс істеуін қамтамасыз ету, сондай-ақ қаржылық қызмет көрсетуді тұтынушылардың заңды құқықтарын және мүдделерін қорғау жөніндегі мемлекеттік саясатты әзірлейді және жүргізеді;
2) мыналарға:
қызметінің айрықша түрі шетел валютасымен айырбастау операцияларын ұйымдастыру болып табылатын заңды тұлғаларға әділет органдарында мемлекеттік тіркелуге;
банктер ашуға және оларды ерікті түрде қайта ұйымдастыруға және таратуға, банктердің еншілес ұйым құруына және сатып алуына;
ұйымдардың жарғылық капиталына банктің қомақты қатысуына;
сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымдарын құруға, оларды ерікті түрде қайта ұйымдастыруға және таратуға;
сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымдарына еншілес ұйым құруға және сатып алуға;
сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымының басқа заңды тұлғалардың жарғылық капиталына қомақты қатысуына;
арнайы қаржы компанияларын ерікті түрде қайта ұйымдастыру немесе ерікті түрде таратуға;
жинақтаушы зейнетақы қорларын құруға, оларды қайта ұйымдастыруға және ерікті түрде таратуға;
жинақтаушы зейнетақы қорларын әділет органдарында мемлекеттік тіркеуге;
жинақтаушы зейнетақы қорларының еншілес ұйым құруына және сатып алуына;
жинақтаушы зейнетақы қорының басқа заңды тұлғалардың жарғылық капиталына қомақты қатысуға;
жинақтаушы зейнетақы қорларының құрылтай құжаттарына өзгерістерді (толықтыруларды) мемлекеттік тіркеуге;
банктік конгломераттың немесе сақтандыру топтарының құрамына кіретін банктердің, сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымдарының еншілес ұйымды құруына немесе сатып алуына;
банктік конгломераттың және сақтандыру топтарының құрамына кіретін қаржы ұйымдарының (банктер, сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымдары, жинақтаушы зейнетақы қорлары) ұйымдардың жарғылық капиталына қомақты қатысуына рұқсат береді, рұқсат беруден бас тартады не қайтарып алады;
3) мыналарға:
қызметінің айрықша түрі шетел валютасымен айырбастау операцияларын ұйымдастыру болып табылатын заңды тұлғаларға шетел валютасымен айырбастау операцияларын ұйымдастыру бойынша қызметті жүзеге асыруға;
банк операцияларының жекелеген түрлерін жүзеге асыратын ұйымдарға банкноттарды, монеталарды және құндылықтарды инкассациялауға;
Қазақстан Республикасының банктік заңнамасында көзделген барлық немесе жекелеген банктік және өзге операциялардың түрлерін жүргізуге;
сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымдарының, сақтандыру брокерлерінің, сақтандыру нарығындағы актуарийлердің қызметін жүзеге асыруға;
Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес лицензиялауға жататын кәсіби қызметті бағалы қағаздар нарығында жүзеге асыруға;
жинақтаушы зейнетақы қорларына зейнетақы жарналарын тарту және зейнетақы төлемдерін жүзеге асыру жөніндегі қызметті жүзеге асыруға лицензиялар береді, лицензиялар беруден бас тартады, лицензияның қолданылуын тоқтата тұру, қолданылуын жалғастыру және тоқтату не одан айыру туралы шешім қабылдайды;
4) мыналарға:
банктің және банктік холдингтің ірі қатысушысы мәртебесін иеленуге;
банктердің басшы қызметкерлерін тағайындауға (сайлауға);
сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымының акцияларымен мәмілелер жасауға;
сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымының (сақтандыру холдингінің) ірі қатысушысы мәртебесін иеленуге;
сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымдарының басшы қызметкерлерін, сақтандыру брокерлерін, сақтандыру төлемдеріне кепілдік беру қорының басшы қызметкерлерін тағайындауға (сайлауға);
бағалы қағаздар нарығында лицензиаттардың басшы қызметкерлерін тағайындауға (сайлауға);
жинақтаушы зейнетақы қорларының басшы қызметкерлерін тағайындауға (сайлауға);
ашық жинақтаушы зейнетақы қорының ірі қатысушысы мәртебесін иеленуге;
банктік конгломераттардың және сақтандыру топтарының құрамына кіретін қаржы ұйымдарының басшы қызметкерлерін тағайындауға (сайлауға);
банктік конгломераттың немесе сақтандыру тобының құрамына кіретін қаржы ұйымдарының (банктердің, сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымдарының, жинақтаушы зейнетақы қорларының) ірі қатысушысы, банктік холдингі, сақтандыру холдингі мәртебесін алуға келісім береді, келісім беруден бас тартады және қайтарып алады;
5) банктің, сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымының және жинақтаушы зейнетақы қорының уақытша әкімшілігінің (уақытша әкімшісінің) қызметін бақылауды және қадағалауды жүзеге асырады, оның ішінде:
уақытша әкімшілікті (уақытша әкімшіні) тағайындау тәртібін және өкілеттігін белгілейді және лицензиядан айырғаннан кейінгі кезеңге уақытша әкімшілікті (уақытша әкімшіні) тағайындайды;
уақытша әкімшіліктің (уақытша әкімшінің) есептілікті және өзге ақпаратты ұсынуына қойылатын талапты белгілейді;
уақытша әкімшіліктен (уақытша әкімшіден) тарату комиссиясының төрағасына құжаттарды және мүлікті қабылдау-өткізу актісін бекітеді;
банктің, сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымының және жинақтаушы зейнетақы қорының уақытша әкімшілігі (уақытша әкімшісі) ұсынған есептерді және қосымша ақпаратты қарайды;
уақытша әкімшіліктердің (уақытша әкімшілердің) қызметіне тексерулер жүргізеді;
банктердің, сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымдарының және жинақтаушы зейнетақы қорларының уақытша әкімшіліктерінен (уақытша әкімшілерінен), сондай-ақ мемлекеттік органдардан, ұйымдардан және азаматтардан Қазақстан Республикасының заңнамалық актілерінде көзделген жағдайларда өздерінің бақылау және қадағалау функцияларын жүзеге асыру үшін қажетті ақпаратты алады, алынған ақпарат бойынша түсінік талап етеді;
6) тарату комиссияларының төрағаларына және мүшелеріне кандидатураларға қойылатын талаптарды белгілейді;
7) мәжбүрлеп таратылатын банктердің, сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымдарының және жинақтаушы зейнетақы қорларының филиалдары мен өкілдіктерін ескере отырып, тарату комиссияларын тағайындайды;
8) мәжбүрлеп таратылатын банктерді, сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымдарын және жинақтаушы зейнетақы қорларын тарату тәртібін және тарату комиссиясының жұмысына қойылатын талаптарды айқындайды;
9) ерікті таратылатын банктердің, сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымдарының және жинақтаушы зейнетақы қорларының тарату комиссиялары қызметінің ерекшеліктерін айқындайды;
10) банктердің, сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымдарының және жинақтаушы зейнетақы қорларының тарату комиссияларының қызметіне олар белгілеген тәртіппен бақылауды және қадағалауды жүзеге асырады, оның ішінде:
мәжбүрлеп таратылатын банктің, сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымының және жинақтаушы зейнетақы қорының аралық тарату балансын және кредиторлар талаптарының тізілімін, ерікті немесе мәжбүрлеп таратылатын банктің, сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымының және жинақтаушы зейнетақы қорының кредиторлар қомитеттерінің құрамын бекітеді;
тарату комиссияларының есептілікті және қосымша ақпаратты ұсыну нысандарын, оларды мерзімі мен кезеңділігін белгілейді;
мәжбүрлеп таратылатын банкті, сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымын және жинақтаушы зейнетақы қорын тарату туралы есепті және тарату балансын қарайды және келіседі;
тарату комиссияларының қызметін тексереді және олар орындауға міндетті нұсқамалар шығарады;
таратылатын банктің, сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымының және жинақтаушы зейнетақы қорының кредиторлар комитетін қалыптастырудың және қызметінің ерекшеліктерін белгілейді;
тарату шығыстарының сметасын қалыптастыру және бекіту ерекшеліктерін және тәртібін белгілейді;
тарату комиссияларының кассадағы қолма-қол ақшаны сақтау, қолма-қол ақшамен кіріс және шығыс операцияларын жасау, кассалық құжаттарды жүргізу ережелерін орындауы, қолма-қол ақшаның, касса қалдықтары лимиттерінің жұмсалуын қамтамасыз ету жөніндегі талаптарын, сондай-ақ тарату комиссиясының ағымдағы шотына қолма-қол ақшаны өткізу мерзімдерін айқындайды;
банктердің, сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымдарының және жинақтаушы зейнетақы қорларының тарату комиссиялары төрағаларының әкімшілік құқық бұзушылықтар туралы істерін қарайды, оларға Қазақстан Республикасының заңнамалық актілеріне сәйкес жаза қолданады;
қаржы ұйымының кредиторлар комитетін құрғанға дейін мәжбүрлеп таратылатын банктің, сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымының және жинақтаушы зейнетақы қорының тарату шығыстарының сметасын келіседі;
банктердің, сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымдарының және жинақтаушы зейнетақы қорларының тарату комиссиялары ұсынған есептерді және қосымша ақпаратты қарайды;
Қазақстан Республикасының заңнамалық актілерінде көзделген жағдайларда банктердің, сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымдарының және жинақтаушы зейнетақы қорларының тарату комиссияларынан, сондай-ақ мемлекеттік органдардан, азаматтардан және ұйымдардан өзінің бақылау және қадағалау функцияларын жүзеге асыру үшін қажетті ақпаратты алады, алынған ақпарат бойынша түсінік талап етеді;
11) инкассация бойынша операцияларды Қазақстан Ұлттық Банкінің лицензиясы негізінде жүзеге асыратын заңды тұлғалардың, сондай-ақ қызметінің айрықша түрі шетел валютасымен айырбастау операцияларын ұйымдастыру болып табылатын заңды тұлғалардың жарғылық капиталының ең төменгі мөлшерін және қалыптастыру тәртібін белгілейді;
12) Қазақстан Республикасының заңнамалық актілерінде айқындалған өкілеттігі шегінде банк қызметі, ақша төлемдері және аударымы, валюталық операцияларды жүзеге асыру мәселелері бойынша және өзге де мәселелер бойынша барлық қаржы ұйымдары, олардың клиенттері мен өзге де заңды және жеке тұлғалар орындауға міндетті нормативтік құқықтық актілер шығарады, сондай-ақ тексерулер жүргізу арқылы олардың сақталуын бақылауды және қадағалауды жүзеге асырады;
13) бухгалтерлік есеп және бухгалтерлік есеп жүргізуді автоматтандыру мәселелері бойынша барлық қаржы ұйымдары орындауға міндетті нормативтік құқықтық актілерді әзірлейді және бекітеді, сондай-ақ қаржы ұйымдарының Қазақстан Республикасының бухгалтерлік есеп және қаржылық есептілік туралы заңнамасының және халықаралық қаржылық есептілік стандарттарының талаптарын сақтауын бақылауды және қадағалауды жүзеге асырады;
14) бухгалтерлік есеп, қаржылық есептілік және операцияларды автоматтандыру жүйелері мәселелері бойынша арнайы қаржы компаниялары орындауға міндетті нормативтік құқықтық актілерді әзірлейді және бекітеді, сондай-ақ олардың Қазақстан Республикасының бухгалтерлік есеп пен қаржылық есептілік туралы заңнамасын, халықаралық қаржылық есептілік стандарттарын, сондай-ақ операцияларды автоматтандыру жүйелеріне қойылатын талаптарды сақтауын бақылауды және қадағалауды жүзеге асырады;
15) бухгалтерлік есеп жүргізуді автоматтандыру жүйелеріне қойылатын талаптарды барлық қаржы ұйымдарының сақтауын бақылауды және қадағалауды, оның ішінде тексерулер жүргізу арқылы жүзеге асырады;
16) банктік және өзге де операцияларды жүргізу тәртібін айқындайды;
17) банктерде операциялар жасауға сенімхат беру тәртібін белгілейді;
18) банктердің және банк операцияларының жекелеген түрлерін жүзеге асыратын ұйымдардың үй-жайларын күзету және құрылысын ұйымдастыру жөніндегі орындалуы міндетті талаптарды тиісті уәкілетті органдардың келісімі бойынша белгілейді;
19) қаржылық есептіліктің халықаралық стандарттарымен реттелмеген және оларға қайшы келмейтін мәселелер бойынша қаржылық есептіліктің стандарттарын, сондай-ақ оларға әдістемелік ұсынымдарды бухгалтерлік есеп және қаржылық есептілік жүйесін реттеу жөніндегі уәкілетті органмен келісе отырып әзірлейді және бекітеді;
20) халықаралық қаржылық есептілік стандарттарына сәйкес келетін нысандарды не нысандарға қойылатын талаптарды, қаржылық және өзге де есептіліктің тізбесін, оны ұсыну мерзімдері мен тәртібін, сондай-ақ барлық қаржы ұйымдарының және олардың аффилиирленген тұлғаларының қаржылық есептілікті жариялау тәртібі мен мерзімдерін белгілейді;
21) егер Қазақстан Республикасының заңнамалық актілерінде өзгеше көзделмесе, ақша төлемдерін және аударымдарын реттеу мақсатында Қазақстан Республикасы Үкіметінің келісімі бойынша банктер, банк операцияларының жекелеген түрлерін жүзеге асыратын ұйымдар және барлық шаруашылық жүргізетін субъектілер жүзеге асыратын банк шоттары бойынша төлем жасау кезектілігін белгілеуге құқылы;
22) банктердің операциялары мен мәмілелерінің жекелеген түрлері бойынша сандық шектеулерді белгілейді;
23) қаржы ұйымдарына және өзге де ұйымдарға өз құзыреті шегінде ықпал ету шараларын, санкцияларын және өз құзыретіне кіретін мәселелер бойынша Қазақстан Республикасының заңнамалық және өзге де нормативтік құқықтық актілерінің талаптарын олар бұзған жағдайда Қазақстан Республикасының заңнамалық актілерінде көзделген өзге де шараларды қолдану тәртібін айқындайды және қолданады;
24) қаржы ұйымдары, олардың лауазымды тұлғалары және өзге де жеке немесе заңды тұлғалар жасаған әкімшілік құқық бұзушылықтар туралы істерді қарайды, оларға Қазақстан Республикасының заңнамалық актілеріне сәйкес жаза қолданады;
25) Қазақстан Республикасының заңнамалық актілерінде көзделген жағдайда мемлекеттік органдардан, жеке және заңды тұлғалардан өзінің бақылау және қадағалау функцияларын жүзеге асыру үшін қажетті ақпаратты алады, алынған ақпарат бойынша түсінік талап етеді;
26) қаржы секторын бақылау мен қадағалауды жүзеге асыру мақсатында қабылданатын шараларды үйлестіру мәселелері бойынша, сондай-ақ өзара мүддені білдіретін өзге де мәселелер бойынша қаржы ұйымдарының қызметін және қаржы нарығын реттеу мен қадағалауды жүзеге асыратын орталық банктермен және шетелдік органдармен өзара іс-қимыл жасайды және ынтымақтасады;
27) Қазақстан Республикасының заңнамалық актілерінде көзделген өзге де функцияларды жүзеге асырады.
19. Банктердің және банк операцияларының жекелеген түрлерін жүзеге асыратын ұйымдардың қызметін реттеуді, бақылауды және қадағалауды жүзеге асыру мақсатында Қазақстанның Ұлттық Банкі:
1) банктің басшы қызметкерінің (қызметкерлерінің) іс-қимылдарын Қазақстан Республикасы заңнамасының талаптарына сәйкес келмейді деп тану үшін жеткілікті деректердің негізінде "Қазақстан Республикасындағы банктер және банк қызметі туралы" Қазақстан Республикасы Заңының 20-бабында көрсетілген адамдарды қызметтік міндеттерін орындаудан шеттету туралы шешім қабылдайды;
2) өзі белгілеген тәртіппен банктердің құрылтай құжаттарын (оның ішінде оларға өзгерістер мен толықтыруларды) келісуді жүргізеді;
3) банктер операцияларының және мәмілелерінің жекелеген түрлері бойынша сандық шектеулерді белгілейді;
4) салымдарға (депозиттерге) міндетті ұжымдық кепілдік беру (сақтандыру) тәртібін белгілейді;
5) мыналарды:
ірі қатысушыларды және банктік холдингтерді, сондай-ақ банктік холдингтің аффилиирленген тұлғаларын анықтау мақсатында банктердің, банктік холдингтің тікелей немесе жанама қатысушыларының құрылтай құжаттарын және өзге ақпаратты;
банктермен аффилиирленген тұлғалардың Қазақстан Республикасының заңнамалық актілерінде көзделген жағдайларда қаржылық есептілікті және өзге ақпаратты табыс етуін талап етеді;
6) банктік конгломераттардың қызметін реттейді;
7) банктік конгломераттың құрамына бас ұйым ретінде кіретін және банк болып табылмайтын ұйымды қайта құрылымдау рәсімін жүргізу жөніндегі іс-шараларды жүзеге асырады;
8) банктік конгломераттардың, сондай-ақ банктік конгломераттың құрамына кіретін ұйымдардың тізілімін жүргізеді;
9) банктерге, банктік конгломераттарға, банк операцияларының жекелеген түрлерін жүзеге асыратын ұйымдарға, оның ішінде ипотекалық ұйымдарға арналған пруденциалдық нормативтерді және сақталуға міндетті өзге де нормалар мен лимиттерді белгілейді;
10) активтердің, шартты міндеттемелердің жіктелу және оларға қарсы провизияларды (резервтерді) есептеу тәртібін айқындайды;
11) банктерді консервациялау және банктің уақытша әкімшілігін (банктің уақытша басқарушысын) тағайындау туралы шешімдер қабылдайды;
12) банктің ірі қатысушысына және (немесе) банктік холдингке тиесілі банктің акцияларын сенімгерлік басқару шартын жасасу туралы, ал Үкіметпен келісім бойынша - банк кредиторларының мүдделерін қорғау және Қазақстан Республикасы банк жүйесінің орнықтылығын қамтамасыз ету мақсатында және меншікті капиталының кері мөлшері бар екінші деңгейдегі банктердің акцияларын жаңа инвесторларға кейіннен дереу сату шартымен мәжбүрлеп сатып алу туралы шешім қабылдайды, банктердің акцияларын мәжбүрлеп сатып алу және оларды кейіннен инвесторларға сату тәртібін белгілейді;
13) банк кредиторларының мүдделерін қорғау және Қазақстан Республикасы банк жүйесінің орнықтылығын қамтамасыз ету мақсатында, егер қолданылған шаралар банктің қаржылық жағдайын жақсартуға әкелмесе, Қазақстан Республикасының Үкіметімен келісім бойынша:
Қазақстан Республикасы Үкіметінің не ұлттық басқарушы холдингтің банктің жарияланған акцияларын оның қаржылық жағдайын жақсарту және банктің пруденциалдық нормативтерді және (немесе) сақталуға міндетті өзге де нормалар мен лимиттерді орындауы үшін қажетті мөлшерде Қазақстан Республикасының заңнамалық актілерінде көзделген тәртіппен сатып алуы туралы шешім қабылдауға;
банкте капиталдың кері мөлшері болған жағдайда банктің акцияларын банктің қаржылық жағдайын қажетінше жақсартуға кепілдік беретін жаңа инвесторға сатып алу бағасы бойынша міндетті түрде кейіннен дереу сату шартымен мәжбүрлеп сатып алуды жүзеге асыруға құқылы;
14) банк акционерлерінің жалпы жиналысына қатысу үшін өз өкілін жібереді;
15) бақылау және қадағалау функцияларын жүзеге асыру мақсатында банктерде өз өкілін ұстай алады;
16) Қазақстан Республикасының заңнамалық актілеріне сәйкес банк қызметін мемлекеттік реттеу, бақылау мен қадағалау жөніндегі өзге де функциялар мен өкілеттіктерді жүзеге асырады.
20. Сақтандыру қызметін реттеуді, бақылауды және қадағалауды жүзеге асыру мақсатында Қазақстанның Ұлттық Банкі:
1) трансшекаралық сақтандыруды және қайта сақтандыруды жүргізудің шарттары мен тәртібін айқындайды;
2) сақтандыру брокері қызметінің шарттарын айқындайды, оның ішінде сақтандыру брокерінің жарғылық капиталының ең аз мөлшеріне қойылатын талаптарды белгілейді;
3) сақтандыру, қайта сақтандыру ұйымы үшін жарғылық капиталдың, кепілдік беру қорының, төлем қабілеті маржасының ең төменгі мөлшерін қоса алғанда, пруденциалдық нормативтерді және сақталуға міндетті өзге де нормалар мен лимиттерді белгілейді және олардың сақталуын бақылауды және қадағалауды қамтамасыз етеді;
4) актуарлық қызметті жүзеге асыру тәртібін және оған қойылатын талаптарды, сондай-ақ міндетті актуарлық есептерді жүргізуге қойылатын талаптарды айқындайды;
5) сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымдарының сақтандыру сыныптары (түрлері) бойынша сақтандыру тарифтерін бағалау әдістеріне және есептеу қағидаттарына талаптарды қояды;
6) сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымының шығын коэффициентін есептеу тәртібін айқындайды;
7) сақтандыру портфелін беру тәртібін айқындайды;
8) басшы қызметкердің (қызметкерлердің) іс-қимылдарын Қазақстан Республикасы заңнамасының талаптарына сәйкес келмейді деп тану үшін жеткілікті деректердің негізінде "Сақтандыру қызметі туралы" Қазақстан Республикасы Заңының 34-бабында көрсетілген адамдарды, сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымының және сақтандыру төлемдеріне кепілдік беру қорының басшы қызметкерлерін қызметтік міндеттерін орындаудан шеттету туралы шешім қабылдайды;
9) сақтандыру тобының аффилиирленген тұлғаларын анықтау және олардың топтарын айқындау мақсатында сақтандыру холдингінің тікелей немесе жанама қатысушыларының, жеке және заңды тұлғалардың құрылтай құжаттарын және өзге де ақпаратты табыс етуін талап етеді;
10) сақтандыру топтарының, сондай-ақ сақтандыру тобының құрамына кіретін ұйымдардың тізілімін жүргізеді;
11) сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымдарының құрылтай құжаттарын (соның ішінде оларға өзгерістер мен толықтыруларды) келісуді жүргізеді;
12) сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымы акционерлерінің жалпы жиналысына қатысу үшін өз өкілін жібереді;
13) бақылау және қадағалау функцияларын жүзеге асыру мақсатында сақтандыру ұйымдарында өз өкілін ұстай алады;
14) сақтандыру және қайта сақтандыру ұйымдарының, олармен және олардың құрылтайшыларымен аффилиирленген тұлғалардың, сондай-ақ сақтандыру және қайта сақтандыру ұйымдарының қатысуымен консорциумдарға және жай серіктестіктерге қатысатын ұйымдардың қызметін шоғырландырылған қадағалау ережесін айқындайды;
15) сапасы және өтімділігі бойынша жіктелуін ескере отырып есептелген активтердің құны және міндеттемелер арасында теріс айырма белгіленген жағдайда сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымдарының акционерлеріндегі акцияларды мәжбүрлеп сатып алу және осы акцияларды сақтандыру (қайта сақтандыру) шарттары жөніндегі барлық міндеттемелерді орындауға кепілдік беретін шартпен сатып алуға ниет білдірген жаңа инвесторға сату туралы шешім қабылдайды;
16) сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымы жасайтын бірлескен қызмет туралы шарттарды тіркейді, өзінің мүлкін кепілге қою шарттарының, сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымының кепілдіктерінің (кепілдемелерінің) және баланста көрсетілмейтін өзге де міндеттемелерінің тізілімдерін жүргізеді;
17) көлік құралын пайдалану нәтижесінде зәбір шегушінің мүлкіне (зияткерлік меншік объектілерін, материалдық емес активтердің құнын қоспағанда) келтірілген зиянның мөлшеріне бағалау жүргізу үшін бағалаушыларды (тәуелсіз сарапшыларды) аккредиттеуді жүзеге асырады, аккредиттеу туралы куәлік береді (беруден бас тартады), қолданылуын тоқтата тұрады, қайта жалғастырады;
18) Қазақстан Республикасының заңнамалық актілеріне сәйкес сақтандыру қызметін мемлекеттік реттеу, бақылау және қадағалау жөніндегі өзге де функциялар мен өкілеттіктерді жүзеге асырады.
21. Бағалы қағаздар нарығы субъектілерінің қызметін реттеуді, бақылауды және қадағалауды жүзеге асыру мақсатында Қазақстанның Ұлттық Банкі:
1) Қазақстан Республикасының Үкіметімен келісім бойынша бағалы қағаздар нарығын қалыптастыру және дамыту саласындағы басымдықтарды айқындайды;
2) қаржы нарығының активтерін бағалы қағаздар ретінде таниды;
3) мемлекеттік емес бағалы қағаздар мен туынды қаржы құралдарының шығарылымы мен айналысының шарттары мен тәртібін айқындайды;
4) мемлекеттік емес бағалы қағаздардың, оның ішінде туынды қаржы құралдарының шығарылымдарын мемлекеттік тіркеуді жүзеге асырады, оларға ұлттық сәйкестендіру нөмірлерін береді, бағалы қағаздарды, оның ішінде туынды қаржы құралдарын орналастыру және өтеу қорытындылары туралы есептерді қарайды, осындай есептерді бекітеді не бекітуден бас тартады, сондай-ақ мемлекеттік емес бағалы қағаздардың, оның ішінде туынды қаржы құралдары шығарылымдарының күшін жояды;
5) эмиссиялық бағалы қағаздар шығарылымы проспектісінің, облигациялық бағдарламаның және облигациялық бағдарлама шеңберінде облигациялар шығарылымдарының құрылымын, оларды жасау және ресімдеу тәртібін, сондай-ақ бағалы қағаздарды орналастыру және өтеу қорытындылары туралы есептердің құрылымын белгілейді;
6) Эмиссиялық бағалы қағаздардың мемлекеттік тізілімін, бағалы қағаздар нарығында қызметті жүзеге асыруға арналған лицензиялар тізілімін және бағалы қағаздар нарығында қызметті жүзеге асыру құқығына арналған біліктілік куәліктерінің тізілімін жүргізудің шарттары мен тәртібін белгілейді;
7) Эмиссиялық бағалы қағаздардың мемлекеттік тізілімін жүргізеді;
8) бағалы қағаздарға ұлттық сәйкестендіру нөмірлерін беру тәртібін белгілейді;
9) эмитент пен өкіл арасында жасалған, облигациялар ұстаушылардың мүдделерін білдіру туралы шарттың мазмұнына қойылатын талаптарды, өкілдің функциялар мен міндеттерді орындау тәртібін, өкілеттіктерін мерзімінен бұрын тоқтату тәртібі мен жағдайларын, сондай-ақ ипотекалық облигациялардың эмитенті таратылған жағдайда облигациялар ұстаушылар өкілінің өкілеттіктерін жүзеге асыру тәртібін белгілейді;
10) қаржы агенттігі мәртебесін беру (жоғалту) туралы шешім қабылдайды, қаржы агенттігі мәртебесін жоғалту шарттары мен тәртібін белгілейді;
11) банктер немесе банк операцияларының жекелеген түрлерін жүзеге асыратын ұйымдар бұрын шығарған облигациялар бағалы қағаздардың қайталама нарығында айналыста болған кезде олардың облигациялар шығаруға ниеті болған жағдайда сақталуы тиісті талаптарды белгілейді;
12) бағалы қағаздар нарығында кәсіби қызметті жүзеге асыруға лицензия беру шарттары мен тәртібін белгілейді;
13) бағалы қағаздар нарығындағы кәсіби қызмет түрлерін қоса атқару шарттары мен тәртібін белгілейді;
14) лицензияны қолдану тоқтатыла тұрған немесе ол қайтарып алынған жағдайда лицензиаттың клиенттер алдындағы міндеттемелерін орындау тәртібін белгілейді;
15) эмиссиялық мемлекеттік емес бағалы қағаздарды және туынды қаржы құралдарын орналастыруды және айналысқа жіберуді тоқтата тұрады және қайта жалғастырады;
16) бағалы қағаздар нарығындағы қызметті кәсіби деп таниды;
17) пруденциалдық нормативтердің және өзге де көрсеткіштердің түрлерін немесе лицензиаттардың қаржылық орнықтылығының критерийлерін (нормативтерін) және оларды есептеу тәртібі мен әдістемесін белгілейді;
18) бағалы қағаздар нарығындағы кәсіби қызметті және лицензияланатын басқа қызмет түрлерін жүзеге асыру қағидаларын, оның ішінде бағалы қағаздармен мәмілелер жасау шарттары мен тәртібіне, осы мәмілелерді есепке алуға және олар бойынша есеп беруге қойылатын талаптарды айқындайды;
19) бағалы қағаздар нарығындағы төлем агентінің қызметін жүзеге асыру шарттары мен тәртібін белгілейді;
20) қазақстандық депозитарлық қолхаттарды шығару, орналастыру, айналысы және өтеу, сондай-ақ оларды орналастыру немесе өтеу қорытындылары туралы есепті табыс ету шарттары мен тәртібін белгілейді;
21) Қазақстан Республикасының резидент еместерінің мемлекеттік емес бағалы қағаздарын, туынды қаржы құралдарын және халықаралық ұйымдардың Қазақстан Республикасы аумағында шығарылатын және орналастырылатын бағалы қағаздарын шығарудың және айналысының шарттары мен тәртібін белгілейді;
22) Қазақстан Республикасының резидент емес ұйымдарының, Қазақстан Республикасының резидент ұйымдарының шығарылымы шет мемлекеттің заңнамасына сәйкес тіркелген мемлекеттік емес бағалы қағаздарын Қазақстан Республикасының ұйымдасқан нарығында айналысқа жіберу тәртібін белгілейді;
23) өтініш берушінің (лицензиаттың) басшы қызметкерінің (қызметкерлерінің) іс-қимылдарын Қазақстан Республикасы заңнамасының талаптарына сәйкес келмейді деп тану үшін жеткілікті деректердің негізінде "Бағалы қағаздар рыногы туралы" Қазақстан Республикасы Заңының 54-бабында көрсетілген адамдарды қызметтік міндеттерін орындаудан шеттету туралы шешім қабылдайды;
24) бағалы қағаздар нарығының субъектілері Қазақстан Республикасының заңнамасын бұзған жағдайда акционерлердің алдында бағалы қағаздар нарығы субъектілерінің басшы қызметкерлерін шеттету туралы мәселені қояды;
25) зейнетақы активтерін инвестициялау тәртібін белгілейді;
26) бағалы қағаздардың, соның ішінде туынды қаржы құралдарының бағалары мен айла-шарты жасауға, қызметтік, коммерциялық, банктік немесе заңмен қорғалатын өзге де құпияны құрайтын ақпаратты пайдалану арқылы бағалы қағаздар нарығында мәмілелер жасауға бақылауды жүзеге асырады;
27) заңды тұлғаға өзін-өзі реттейтін ұйым мәртебесін береді, сондай-ақ оны беру және жоғалту тәртібін белгілейді;
28) бағалы қағаздар нарығының субъектілері туралы онда бар мәліметтерді пайдалана отырып бағалы қағаздар нарығының мәселелері жөніндегі ақпаратты (коммерциялық, банктік, қызметтік немесе заңмен қорғалатын өзге де құпияны құрайтын мәліметтерді қоспағанда), сондай-ақ бағалы қағаздар нарығының субъектілеріне қолданған шаралары туралы ақпаратты жариялайды;
29) қоғамның дауыс беретін акцияларының отыз және одан көп пайызын бағалы қағаздардың қайталама нарығында сатып алу ниеті туралы хабарлама ұсыну тәртібін белгілейді;
30) акционерлердің жалпы жиналысына қатысуға құқығы бар акционерлердің тізімі болуы тиіс мәліметтерді айқындайды;
31) жинақтаушы зейнетақы қорларының зейнетақы активтерін бағалау тәртібін айқындайды;
32) арнайы қаржы компаниясын ерікті қайта ұйымдастыруға немесе таратуға рұқсат алу тәртібін айқындайды;
33) арнайы қаржы компаниясының бөлінген активтері бойынша уақытша бос түсімдерді инвестициялау үшін қаржы құралдарының тізбесін белгілейді;
34) арнайы қаржы компаниясының жаңа басқарушы агентке берілетін активтерін салыстыру тәртібін белгілейді;
35) үлгі кастодиан шартын әзірлейді және оның нысанын бекітеді;
36) кастодиан банктің арнайы қаржы компаниясының активтерін мақсатты орналастыруын бақылауды және қадағалауды жүзеге асыру тәртібін айқындайды;
37) арнайы қаржы компаниясының активтерін жаңа кастодиан банкке беру тәртібін белгілейді;
38) сауда-саттық ұйымдастырушысы органдарының және орталық депозитарийдің жұмысына Қазақстан Республикасының заңнамалық актілерінде белгіленген тәртіппен қатысады;
39) бағалы қағаздарды ұстаушылардың құқықтары мен заңды мүдделерін қорғау мақсатында сотқа өтініш жасайды;
40) Қазақстан Республикасының заңнамалық актілеріне сәйкес бағалы қағаздар нарығын мемлекеттік реттеу, бақылау және қадағалау жөніндегі өзге де функциялар мен өкілеттіктерді жүзеге асырады.
22. Жинақтаушы зейнетақы қорларының қызметін реттеуді, бақылауды және қадағалауды жүзеге асыру мақсатында Қазақстанның Ұлттық Банкі:
1) жинақтаушы зейнетақы қорын құруға, оның ерікті қайта ұйымдастырылуына және таратылуына рұқсат беру, беруден бас тарту және қайтарып алу шарттары мен тәртібін белгілейді;
2) үлгі кастодиан шартының және зейнетақымен қамсыздандыру туралы шарттың нысанын әзірлейді және бекітеді;
3) жинақтаушы зейнетақы қорларының құрылтайшыларына, акционерлеріне қойылатын талаптарды белгілейді;
4) жинақтаушы зейнетақы қорының көрсетілген басшы қызметкерінің (қызметкерлерінің) іс-қимылдарын Қазақстан Республикасы заңнамасының талаптарына сәйкес келмейді деп тану үшін жеткілікті деректердің негізінде "Қазақстан Республикасында зейнетақымен қамсыздандыру туралы" Қазақстан Республикасы Заңының 40-бабында көрсетілген адамдарды қызметтік міндеттерін орындаудан шеттету туралы шешім қабылдайды;
5) жинақтаушы зейнетақы қоры Қазақстан Республикасының заңнамасын бұзған жағдайда акционерлердің алдында жинақтаушы зейнетақы қорының басшы қызметкерлерін шеттету туралы мәселені қояды;
6) пруденциалдық нормативтердің тізбесін, олардың нормативтік мәндерін, есептеу әдістемесін белгілейді;
7) жинақтаушы зейнетақы қорының, онымен және оның құрылтайшыларымен аффилиирленген тұлғалардың және жинақтаушы зейнетақы қорымен бірге шоғырландырылған негізде консорциумдарға және жай серіктестіктерге қатысатын ұйымдардың қызметін реттеуді жүзеге асыру ережесін белгілейді;
8) жинақтаушы зейнетақы қорларының зейнетақы қағидаларын келіседі;
9) жинақтаушы зейнетақы қорының жарғылық капиталының ең төменгі мөлшерін, жарғылық капиталды қалыптастырудың тәртібін және құрамын белгілейді;
10) салымшылардың аударылған зейнетақы жарналары туралы агенттің жинақтаушы зейнетақы қоры алдында есеп беру нысанын белгілейді;
11) жинақтаушы зейнетақы қорларының зейнетақы активтерін мақсатты орналастыруын бақылауды кастодиан банктің жүзеге асыру тәртібін айқындайды;
12) салымшылардың (алушылардың) жеке шоттарындағы жинақталған зейнетақы қаражатын есепке алу тәртібін айқындайды және зейнетақы арналарын есепке алудың дұрыс жүргізілуін және жинақтаушы зейнетақы қорлары салымшыларының (алушыларының) жеке зейнетақы шоттарында инвестициялық кірістің есептелуін бақылауды жүзеге асырады;
13) жинақтаушы зейнетақы қорларының сақталатын негізгі құжаттарының тізбесін және оларды сақтау мерзімдерін айқындайды;
14) ашық жинақтаушы зейнетақы қоры жұмыс істеп тұрған кезеңде оның дауыс беру құқығы бар акцияларының жалпы санының 25 пайызынан астамын тікелей немесе жанама түрде иелену, билік ету және/немесе басқару құқығын жүзеге асыруға рұқсат беру тәртібін белгілейді;
15) жинақтаушы зейнетақы қорларын консервациялау және жинақтаушы зейнетақы қорларының уақытша әкімшілігін (уақытша басқарушысын) тағайындау туралы шешім қабылдайды;
16) жинақтаушы зейнетақы қорын консервациялау кезінде уақытша әкімшіліктің қызметін реттейді;
17) қайта ұйымдастырылатын немесе таратылатын жинақтаушы зейнетақы қорының зейнетақы активтерін, оның зейнетақы шарттары бойынша міндеттемелерін басқа жинақтаушы зейнетақы қорына беру тәртібін белгілейді;
18) жинақтаушы зейнетақы қорының акционерлерімен жинақтаушы зейнетақы қорының ірі қатысушысына тиесілі жинақтаушы зейнетақы қорының акцияларын сенімгерлік басқару шартын жасайды;
19) жинақтаушы зейнетақы қоры акционерлерінің жалпы жиналысына қатысу үшін өз өкілін жібереді;
20) бақылау және қадағалау функцияларын жүзеге асыру мақсатында жинақтаушы зейнетақы қорларында өзінің өкілі болуы мүмкін;
21) жинақтаушы зейнетақы қорларын мемлекеттік реттеу және қадағалау жөніндегі Қазақстан Республикасының заңнамалық актілерінде көзделген өзге де функциялар мен өкілеттіктерді жүзеге асырады.
23. Қаржы орталығының қызметін реттеу және дамыту мақсатында Қазақстанның Ұлттық Банкі:
1) қаржы орталығына қатысушылар - заңды тұлғаларды мемлекеттік тіркеуді (қайта тіркеуді) жүзеге асырады;
2) қаржы орталығына қатысушыларды аккредиттейді;
3) қаржы орталығында қызметін жүзеге асыру үшін Қазақстан Республикасының аумағына келетін шетелдіктерге және азаматтығы жоқ тұлғаларға Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген тәртіппен виза беру туралы өтініш білдіреді;
4) қаржы орталығына қатысушыларға қызметкерлерді іріктеуде жәрдемдеседі;
5) қаржы орталығына қатысушыларға олардың құқықтары мен міндеттерін түсіндіреді;
6) қаржы орталығына қатысушылардың Қазақстан Республикасының еңбек туралы заңнамасын сақтауына мемлекеттік бақылауды жүзеге асырады;
7) мемлекеттік органдарда және өзге де ұйымдарда қаржы орталығының мүдделерін білдіреді;
8) қаржы орталығына қатысушылардың мемлекеттік тізілімін жүргізеді;
9) қаржы орталығында еңбек қызметін жүзеге асырып жатқан шетелдіктер мен азаматтығы жоқ тұлғаларды есепке алады және халықты жұмыспен қамту саласындағы мемлекеттік саясатты іске асыруды үйлестіретін орталық атқарушы орган белгілеген нысанда Алматы қаласының жергілікті атқарушы органына шетелдік жұмыс күшін тарту туралы ақпаратты тоқсан сайын табыс етеді;
10) қаржы орталығын дамыту жөніндегі іс-шараларды әзірлейді және іске асырады;
11) бағалы қағаздар нарығының инфрақұрылымын жақсартуға жәрдемдеседі;
12) заңды тұлғаны мемлекеттік тіркеу (қайта тіркеу) туралы куәлікті және салық төлеушінің куәлігін береді;
13) қаржы орталығына қатысушы ретінде аккредиттеу туралы куәлік береді;
14) қаржы орталығына қатысушылар - заңды тұлғаларды мемлекеттік тіркеу (қайта тіркеу) қағидаларын бекітеді;
15) қаржы орталығына қатысушы ретінде аккредиттеу ережесін бекітеді:
16) үшінші тұлғалармен қарым-қатынастарда қаржы орталығының атынан өкілдік етеді;
17) бағалы қағаздарын қаржы орталығының арнайы сауда алаңының тізіміне қосу көзделіп отырған немесе қосылған эмитенттерге, сондай-ақ осындай бағалы қағаздарға қойылатын талаптарды белгілейді;
18) рейтинг агенттіктерінің тізбесін бекітеді;
19) қаржы орталығының арнайы сауда алаңына жіберу үшін бағалы қағаздардың және олардың эмитенттерінің рейтингтік бағаларына қойылатын талаптарды белгілейді;
20) Қазақстан Республикасының Үкіметі белгілеген мөлшерде және тәртіппен қаржы орталығының арнайы сауда алаңына жіберілген қаржы құралдары эмитенттерінің аудитіне жұмсалған шығындарды өтейді;
21) қаржы құралдарын қаржы орталығының арнайы сауда алаңына жіберу үшін аудиторлық қызмет саласындағы реттеу мен аудиторлық және кәсіби аудиторлық ұйымдардың қызметін бақылау және қадағалау жөніндегі уәкілетті мемлекеттік органмен келісім бойынша аудиторлық ұйымдарға қойылатын біліктілік талаптарын бекітеді;
22) қаржы орталығы мойындайтын қор биржаларының тізбесін белгілейді;
23) қаржы орталығымен өзара іс-қимыл жасау мәселелері бойынша шет мемлекеттердің қор биржаларымен келісімдер жасайды;
24) қаржы орталығына қатысушылардың Қазақстан Республикасының еңбек туралы заңнамасын сақтауына тексерулер жүргізеді;
25) қаржы құралдарын қаржы орталығының арнайы сауда алаңының сауда-саттықты ұйымдастырушысының тізіміне енгізудің және одан шығарудың шарттары мен тәртібін айқындайды;
26) Алматы қаласының аумағында қаржы орталығының арнайы сауда алаңы жұмыс істейтін қор биржасын айқындайды;
27) қаржы орталығының органдарын қоспағанда, қаржы орталығына қатысушылар мемлекеттік органдарға ұсынатын құжаттаманы қажет болған жағдайда ағылшын тілінен мемлекеттік тілге және орыс тіліне аударуды жүзеге асырады.
24. Қазақстан Ұлттық Банкінің реттеу, бақылау және қадағалау функциялары Қазақстан Республикасы қаржы жүйесінің тұрақтылығын қамтамасыз етуге бағытталған.
25. Қазақстан Республикасының Ұлттық қорын сенімгерлік басқаруды жүзеге асыру мақсатында Қазақстанның Ұлттық Банкі:
1) Қазақстанның Ұлттық Банкі мен Қазақстан Республикасының Үкіметі арасында жасалатын және ресми басылымдарда жарияланатын сенімгерлік басқару туралы шарт негізінде Қазақстан Республикасының Ұлттық қорын сенімгерлік басқаруды жүзеге асырады;
2) бюджеттің атқарылуы жөніндегі орталық уәкілетті органмен келісім бойынша Қазақстан Республикасы Ұлттық қорының инвестициялық операцияларды жүзеге асыру тәртібін айқындайды;
3) Қазақстан Республикасы Ұлттық қорының активтерін айырбастау және қайта айырбастау тәртібін айқындайды;
4) Қазақстан Республикасы Ұлттық қорының активтерін сыртқы басқарушыларды таңдау тәртібін айқындайды.
26. Қазақстанның Ұлттық Банкі Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес:
1) Қазақстанның Ұлттық Банкіне жүктелген функцияларды жүзеге асыруға жағдай жасайтын және (немесе) қаржы нарығы инфрақұрылымының бір бөлігі болып табылатын ұйымдарды құруға және олардың қызметіне қатысады;
2) өзінің бухгалтерлік балансын жасайды және тұрақты жариялап отырады;
3) елдің төлем балансын, халықаралық инвестициялық ұстанымын және жалпы сыртқы борышын қоса алғанда, елдің сыртқы секторының статистикасын қалыптастырады, төлем балансын болжамдық бағалауды әзірлеуге қатысады;
4) мемлекеттік емес сыртқы қарыздар бойынша шарттардың мониторингін жүзеге асырады;
5) қаржы ұйымдарының сыртқы борышын реттеуге қатысады;
6) мемлекеттің ақша-кредит және қаржы статистикасын қалыптастырады;
7) статистика жөніндегі уәкілетті мемлекеттік органмен келісім бойынша оның құзыретіне кіретін мәселелер бойынша төлем балансы, сыртқы борыш, ақша-кредит және қаржы статистикасы жөніндегі статистикалық есептілік тізбесін, нысандарын, табыс ету мерзімін белгілейді және статистикалық есептілікті жинауды жүзеге асырады;
8) мемлекеттік органдар мен қаржылық ұйымдар үшін кадрлар даярлауға және қайта даярлауға қатысады;
9) өз функцияларын орындау үшін мемлекеттік органдардан, қаржылық және өзге де ұйымдардан, сондай-ақ олардың қауымдастықтарынан (одақтарынан) статистикалық есеп және қажет болған жағдайда өзге де қосымша ақпарат сұратуға және алуға құқылы;
10) Қазақстан Республикасының заңсыз жолмен алынған кірістерді заңдастыруға (жылыстатуға) және терроризмді қаржыландыруға қарсы іс-қимыл туралы заңнамасына сәйкес өзінің ақпарат жүйелерінен қаржы мониторингі жөніндегі уәкілетті органның сұратуы бойынша мәліметтер береді;
11) Қазақстанның Ұлттық Банкі және Қазақстан Республикасының Үкіметі немесе басқа да заңды тұлғалар арасында жасалатын сенімгерлік басқару туралы шарттардың негізінде активтерді сенімгерлік басқаруды жүзеге асырады. Қазақстанның Ұлттық Банкі және Қазақстан Республикасының Үкіметі арасында жасалатын сенімгерлік басқару туралы шарттар ресми баспасөз басылымдарында жарияланады;
12) вексельдердің бірінші сыныпты эмитенттерінің өтеу мерзімі бір жылдан аспайтын коммерциялық вексельдерін қайта есепке алады;
13) депозиттер қабылдайды, ақша төлемдері мен аударымдарын жүзеге асырады, бағалы қағаздар мен өзге де құндылықтарды сақтауға және басқаруға қабылдайды;
14) Қазақстанның Ұлттық Банкінде жеке және заңды тұлғалар мен кассалық операциялар жүргізу тәртібін белгілейді;
15) Қазақстан Ұлттық Банкінің Басқармасы айқындайтын тізбеге сәйкес Қазақстан Республикасы ұлттық валютасының шетел валюталарына ресми бағамын белгілейді;
16) қажет болған жағдайда Қазақстан Республикасының аумағында және одан тыс жерлерде банктерде және қаржы ұйымдарында шоттар ашады;
17) халықаралық есеп айырысуларды ұйымдастырады, шетелдермен валюталық-қаржылық және кредиттік-есеп айырысу қатынастарын жетілдіреді;
18) сыртқы борышты басқарудың мемлекеттік саясатына сәйкес банктер үшін сыртқы заемдарды тарту көлеміне шектеулер енгізеді;
19) қаржылық есептіліктің халықаралық стандарттарын ескере отырып Қазақстанның Ұлттық Банкі үшін бухгалтерлік есеп саясатын және әдістерін айқындайды;
20) заңды және жеке тұлғаларды шарт жасау жағдайында қажетті талдау, баспа және ақпарат материалдарымен қамтамасыз етеді, банк ісін ұйымдастыруға консультациялық және практикалық көмек береді және басқа да қызметтер көрсетеді;
21) ақылы негізде банк операцияларын жүзеге асырады және басқа да қызметтер көрсетеді, оның ішінде Қазақстан Республикасының Ұлттық қорын, өзге де қорлар мен ұйымдарды басқару жөнінде қызметтер көрсетеді.
Қазақстан Республикасының Үкіметіне және бюджеттің атқарылуы жөніндегі орталық уәкілетті органға көрсетілетін банктік және өзге де қызмет көрсету үшін ақы алмайды;
22) Қазақстанның Ұлттық Банкі кредиттерді қамтамасыз ету үшін жарамды деп санайтын депозиттік сертификаттарды, борыштық бағалы қағаздарды сатып алады және сатады;
23) туынды қаржы құралдарымен операцияларды жүзеге асырады;
24) чектер жазады және вексельдер береді;
25) Қазақстан Республикасының аумағында шығарылатын немесе аумағына әкелінетін вексель қағазының қорғалу дәрежесіне қойылатын талаптарды, сондай-ақ вексель қағазына қойылатын техникалық талаптарды бекітеді;
26) "Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкі туралы" Қазақстан Республикасының Заңында тікелей тыйым салынбаса, басқа да банк операцияларын, сондай-ақ өз міндеттеріне сәйкес өз атынан мәмілелерді жүзеге асырады;
27) Қазақстанның Ұлттық Банкі қызметкерлерін даярлауды және біліктілігін арттыруды жүзеге асырады;
28) Қазақстан Республикасының заңнамалық актілерінде айқындалған, банк қызметін және бағалы қағаздар нарығындағы кәсіби қызметті тиісті лицензиялар алмастан жүзеге асырады;
29) Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес өзге функцияларды, өкілеттіктер мен құқықтарды жүзеге асырады.

3-тарау. Қазақстан Ұлттық Банкінің капиталы және резервтері

27. Қазақстан Ұлттық Банкінің капиталы және резервтері жарғылық және резервтік капиталдардан, қайта бағалау шоттарынан, арнайы провизиялардан (резервтерден), сондай-ақ жалпы провизиялардан (резервтерден) тұрады.
28. Қазақстан Ұлттық Банкінің қаржы жылындағы таза кірісі осы қаржы жылына жатқызылатын нақты алынған кірістері мен шығыстары арасындағы айырма ретінде айқындалады.
Алтын-валюта активтерін қайта бағалау шотына жатқызылатын бағамдық қайта бағалау сомасын қоспағанда, банк активтері бойынша құрылған жалпы провизиялардың (резервтердің) сомасына азайтылған, сондай-ақ негізгі құралдар мен материалдық емес активтерді қайта бағалау сомасына түзетілген Қазақстан Ұлттық Банкінің таза кірісі Қазақстан Ұлттық Банкінің бөлінбеген таза кірісі болып табылады. Бөлінбеген таза кіріс Қазақстан Ұлттық Банкінің Басқармасы белгілеген мөлшерде жарғылық және (немесе) резервтік капиталдарды ұлғайтуға жіберіледі.
Қазақстан Республикасының Президенті Қазақстан Ұлттық Банкінің жылдық есебін бекіткеннен кейін бөлінбеген таза кірістің қалған бөлігі бір қаржы жылына кейінге қалдырумен мемлекеттік бюджетке аударылады.
Егер резервтік капиталдың мөлшері жарғылық капитал сомасынан аз болған жағдайда, барлық бөлінбеген таза кіріс Қазақстан Ұлттық Банкінің басқаруында қалады және жарғылық капитал мөлшеріне жеткенге дейін резервтік капиталды толықтыруға жіберіледі. Қаржы жылындағы шығындарды өтеу үшін резервтік капитал қаражаты жеткіліксіз болған кезде орны жабылмаған шығын Қазақстанның Ұлттық Банкіне бір қаржы жылына кейінге қалдырумен мемлекеттік бюджет қаражаты есебінен толық көлемде өтеледі.
29. Қазақстан Ұлттық Банкінің жарғылық капиталы мемлекетке тиесілі және бөлінбеген таза кірістен шегерімдер арқылы кемінде 20 миллиард Қазақстан теңгесі мөлшерінде түзіледі.
Қазақстанның Ұлттық Банкі өз балансындағы мүлікті Қазақстан Ұлттық Банкінің нормативтік құқықтық актілерінде айқындалатын тәртіппен иелену, пайдалану және оған билік ету құқығын дербес жүзеге асырады.
Резервтік капитал жарғылық капиталдан кем болмайтындай мөлшерде қалыптасады, бөлінбеген таза кіріс есебінен толықтырылады және Қазақстан Ұлттық Банкінің Басқармасы белгілеген тәртіппен жүргізілетін операциялар бойынша шығасыны өтеу мен шығындардың орнын толтыруға ғана арналады.
Қазақстанның Ұлттық Банкі шығыстары есебінен күмәнді және үмітсіз талаптар бойынша, кредиттерді, депозиттерді, бағалы қағаздарды, есеп айырысу кезіндегі шығындарды, шоттардағы қалдықтарды және басқа да активтерді қоса алғанда, оның ішінде аяқталмаған құрылыс көлемі, Қазақстан Ұлттық Банкінің монетарлық емес қызметі бойынша басқа да талаптар бар және әлеуметтік сипаттағы төлемдер бойынша арнайы провизиялар (резервтер), ал бөлінбеген таза кіріс есебінен - банк активтері бойынша жалпы провизиялар (резервтер) түзіледі.
Алтын-валюта активтерін қайта бағалау шоты оларды қайта бағалаудан түскен жұмсалмаған кірісті есепке алуға арналған. Негізгі құралдарды қайта бағалау шоты Қазақстан Ұлттық Банкінің негізгі құралдарын индекстеу нәтижелерін есепке алуға арналған.
Қазақстан Ұлттық Банкінің алтын-валюта активтері Қазақстан теңгесінің ішкі және сыртқы орнықтылығын қамтамасыз ету үшін жасалады әрі пайдаланылады және мыналардан тұрады:
1) тазартылған алтын;
2) Қазақстан Ұлттық Банкінде сақталатын валюта құндылықтары;
3) шетел валютасындағы жай және аударым вексельдері;
4) шетел үкіметтері немесе халықаралық қаржы ұйымдары шығарған және кепілдік берген бағалы қағаздар;
5) осындай активтердің өтімділігі мен сақталуын қамтамасыз еткен жағдайда шетел валютасымен деноминацияланған басқа да сыртқы активтер.
Қазақстан Ұлттық Банкінің алтын-валюта активтері "Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкі туралы" Қазақстан Республикасының Заңына және осы Ережеге сәйкес Қазақстан Ұлттық Банкінің Басқармасы бекітетін Қазақстан Ұлттық Банкінің алтын-валюта активтері туралы нормативтік құқықтық актілерімен айқындалатын мақсатқа пайдаланылады.
Қазақстанның Ұлттық Банкі алтын-валюта активтерінің құрылымын және оларды орналастыруды айқындайды.
Қазақстанның Ұлттық Банкі алтын-валюта активтерін ұлттық валютаның тұрақтылығын және айырбасталымын қамтамасыз ету, Қазақстан Республикасының міндеттемелері бойынша төлемдерді жүзеге асыру үшін қажетті деңгейде ұстап тұруға тиіс.

4-тарау. Қазақстан Ұлттық Банкінің құрылымы және органдары. Оларды қалыптастыру тәртібі және құзыреті

30. Қазақстанның Ұлттық Банкі тікелей бағыну схемасы бар орталықтандырылған біртұтас құрылымды білдіреді.
Басқарма мен Директорлар кеңесі (Директорат) Қазақстан Ұлттық Банкінің органдары болып табылады.
Қазақстан Ұлттық Банкінің құрылымына департаменттерден және басқа бөлімшелерден тұратын орталық аппарат, филиалдар, өкілдіктер, ведомстволар және ұйымдар кіреді.
Қазақстанның Ұлттық Банкі орталық аппарат бөлімшелерінің, өз филиалдарының, өкілдіктерінің, ведомстволарының және ұйымдарының қызметтеріне аудитті және тексеруді жүзеге асырады.
31. Қазақстан Ұлттық Банкінің жоғары органы Басқарма болып табылады.
Қазақстан Ұлттық Банкінің Басқармасы тоғыз адамнан тұрады.
Қазақстанның Ұлттық Банкі Басқармасының құрамына Қазақстан Ұлттық Банкінің Төрағасы және Қазақстан Ұлттық Банкінің бес лауазымды тұлғасы, Қазақстан Республикасы Президентінің бір өкілі және Қазақстан Республикасы Үкіметінің екі өкілі кіреді.
Қазақстан Республикасы Президентінен, Қазақстан Республикасы Үкіметінен және Қазақстанның Ұлттық Банкінен Қазақстан Ұлттық Банкінің Басқармасына мүшелерді тиісінше Қазақстан Республикасының Президенті, Қазақстан Республикасының Үкіметі және Қазақстан Ұлттық Банкінің Төрағасы тағайындайды және босатады.
32. Қазақстанның Ұлттық Банкі Басқармасының құзыретіне:
1) мемлекеттік ақша-кредит саясатын мақұлдау;
2) банк қызметінің, бухгалтерлік есептің, ақша төлемдері мен аударымдарының, вексель айналымының, валюта операцияларын және олардың сақталуына бақылауды және қадағалауды жүзеге асырудың мәселелері бойынша, сондай-ақ Қазақстан Республикасының заңнамалық актілерінде және Қазақстан Республикасы Президентінің нормативтік құқықтық актілерінде көзделген жағдайларда қызметтің өзге де түрлеріне қатысты Қазақстан Ұлттық Банкінің нормативтік құқықтық актілерін бекіту;
3) Қазақстан Республикасы Президенті бекіткен тұжырымдама негізінде банкноттар мен монеталардың номиналдық құнын, сондай-ақ дизайнын айқындау, Қазақстан Республикасының ұлттық валютасы банкноттары мен монеталарын шығару, банкноттар мен монеталардың дизайны немесе нысаны өзгерген кезде оларды ауыстыру туралы шешімдер қабылдау, сондай-ақ тозған және бүлінген банкноттар мен монеталарды айырбастау тәртібін белгілеу;
4) коллекциялық және инвестициялық монеталарды шығару тақырыбын, дайындау таралымын, қоспасын, шығарылатын мерзімі мен күнін айқындау;
5) басқа елдердің тапсырыстары бойынша коллекциялық монеталар соғу туралы шешім қабылдау;
6) Қазақстан Ұлттық Банкінің банкноттар мен монеталарды сату және сатып алу тәртібін айқындау;
7) ресми қайта қаржыландыру ставкасын белгілеу;
8) банктерде операциялар жүргізуге сенімхат берудің тәртібін белгілеу;
9) алтын-валюта активтерін басқарудың негізгі қағидаттарын айқындау;
10) монетарлық қызметке жатқызылатын қызметті айқындау;
11) Қазақстан Ұлттық Банкінің жұмысы туралы жылдық есепті қарау, қабылдау және Қазақстан Республикасы Президентінің бекітуіне ұсыну;
12) Қазақстан Ұлттық Банкінің жылдық шоғырландырылған қаржылық есептілігін қарау және бекіту;
13) Қазақстан Ұлттық Банкінің бюджетін (шығыстар сметасын) және оны пайдалану, жарғылық және резервтік капиталдарды қалыптастыру, Қазақстан Ұлттық Банкінің негізгі құрал-жабдықтарын және өзге де мүлкін басқару тәртібі туралы нормативтік құқықтық актілерді бекіту;
14) Қазақстанның Ұлттық Банкі, оның филиалдары, өкілдіктері, ведомстволары және ұйымдары қызметкерлерінің еңбек жағдайын, оған ақы төлеуді, әлеуметтік-тұрмыстық қамтамасыз етуді, біліктілігін арттыруды және қайта даярлауды айқындау және бекіту;
15) "Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкі туралы" Қазақстан Республикасы Заңына сәйкес халықаралық және өзге де ұйымдарға Қазақстан Ұлттық Банкінің қатысуы туралы шешімдер қабылдау;
16) Қазақстан Ұлттық Банкі Директорлар кеңесінің (Директораттың) құрамын бекіту;
17) қызметін реттеу, бақылау және қадағалау Қазақстанның Ұлттық Банкіне жүктелген ұйымдар үшін бухгалтерлік есеп шоттарының үлгі жоспарларын, бухгалтерлік есеп және қаржылық есептілік бойынша нормативтік құқықтық актілерді, сондай-ақ халықаралық қаржылық есептілік стандарттарымен реттелмеген және оларға қайшы келмейтін мәселелер бойынша бухгалтерлік есеп стандарттарын және оларға әдістемелік ұсынымдарды бухгалтерлік есеп және қаржылық есептілік жүйесін реттеу жөніндегі уәкілетті органның келісімі бойынша бекіту;
18) банктер болып табылмайтын заңды тұлғаларға Қазақстанның Ұлттық Банкінде банктік шоттар ашудың шарттарын айқындау;
19) Қазақстан Республикасының аумағында шығарылатын немесе аумағына әкелінетін вексель қағазының қорғалу дәрежесіне қойылатын талаптарды, сондай-ақ вексель қағазына қойылатын техникалық талаптарды бекіту;
20) Қазақстанның Ұлттық Банкі берген кредиттер бойынша банктердің және басқа ұйымдардың Қазақстанның Ұлттық Банкі алдындағы берешегін қайта құрылымдау талаптарын айқындау;
21) Қазақстан Ұлттық Банкінің құрылымын, жалпы штат санын, оның қызметкерлеріне еңбекақы төлеу жүйесін және Қазақстанның Ұлттық Банкі туралы ережені, сондай-ақ оларға өзгерістер мен толықтыруларды қарау, мақұлдау және Қазақстан Республикасы Президентінің бекітуіне ұсыну;
22) жарғылық және (немесе) резервтік капиталдарды қалыптастыруға жіберілетін бөлінбеген таза кіріс мөлшерін белгілеу;
23) банктер үшін ең төменгі резервтік талаптардың нормативтерін, банктер үшін ең төменгі резервтік талаптар туралы нормативтік құқықтық актіні бекіту;
24) Қазақстан Ұлттық Банкінің лицензиясы негізінде инкассация бойынша операцияны жүзеге асыратын заңды тұлғалардың, сондай-ақ қызметінің ерекше түрі шетел валютасымен айырбастау операцияларын ұйымдастыру болып табылатын заңды тұлғалардың жарғылық капиталының ең аз мөлшерін және қалыптастыру тәртібін белгілеу;
25) Қазақстан Республикасы Ұлттық қорының инвестициялық операцияларды жүзеге асыру қағидаларын, сондай-ақ Қазақстан Республикасының Ұлттық қорын сенімгерлік басқару нәтижелері туралы Қазақстан Республикасының Үкіметіне ұсынылатын есепті бекіту;
26) Қазақстан Республикасы Парламентіне Қазақстан Республикасы Ұлттық қорын сенімгерлік басқару нәтижелері туралы жыл сайын ақпарат ұсыну;
27) өкілеттігіне Қазақстан Республикасының Ұлттық қорын сенімгерлік басқару бойынша шұғыл шешімдер қабылдау кіретін лауазымды тұлғаны (өкілетті өкіл) (Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкі Төрағасының орынбасарынан төмен емес деңгейдегі) айқындау;
28) Қазақстан Республикасы ұлттық валютасының ресми бағамы белгіленетін шетел валюталарының тізбесін айқындау;
29) айырбастау пункттері арқылы жүргізілетін операциялар бойынша шетелдік валютаның сатып алу бағамының теңгеге сату бағамынан ауытқу шегін белгілеу және оларды белгілеу тәртібін айқындау;
30) бағалы қағаздар эмитенттерінің кредиттік рейтингінің ең төменгі деңгейін айқындау;
31) Қазақстан Ұлттық Банкінің консультативтік-кеңесші органдарын құру туралы шешімдер қабылдау;
32) Қазақстан Республикасы Ұлттық қорының активтерін айырбастау және қайта айырбастау қағидаларын бекіту;
33) Қазақстан Республикасы Ұлттық қорының активтерін сыртқы басқарушыларды таңдау тәртібін айқындайтын қағидаларды бекіту;
34) Қазақстан Республикасының аумағында қызметін жүзеге асыратын резидент еместердің валюта операцияларының мониторингін жүзеге асыру қағидаларын, сондай-ақ резиденттердің экспорт және импорт бойынша мәмілелер паспорттарын ресімдеу қағидалары мен шарттарын және экспорттық-импорттық валюталық бақылауды жүзеге асыру тәртібін бекіту;
35) реттелуі Қазақстан Ұлттық Банкінің құзыретіне жататын мәселелер бойынша қаржы ұйымдарына ықпал ету шараларын және санкциялар қолдану тәртібін айқындайтын қағидаларды бекіту;
36) мыналарға:
банктер ашуға және оларды ерікті түрде қайта ұйымдастыруға және таратуға және рұқсаттарды қайтарып алуға;
сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымдарын ашуға, оларды ерікті түрде қайта ұйымдастыруға және таратуға, сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымдарының еншілес ұйым құруына және сатып алуына;
жинақтаушы зейнетақы қорларын құруға, қайта ұйымдастыруға және ерікті түрде таратуға;
жинақтаушы зейнетақы қорларын әділет органдарында мемлекеттік тіркеуге;
жинақтаушы зейнетақы қорларының еншілес ұйым құруына және сатып алуына;
банктік конгломераттың немесе сақтандыру топтарының құрамына кіретін банктердің, сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымдарының еншілес ұйымды құруына немесе сатып алуына;
банктік конгломераттың және сақтандыру топтарының құрамына кіретін қаржы ұйымдарының (банктер, сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымдары, жинақтаушы зейнетақы қорлары) ұйымдардың жарғылық капиталына қомақты қатысуына;
сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымының басқа заңды тұлғалардың жарғылық капиталына қомақты қатысуына және рұқсаттарды қайтарып алуға;
жинақтаушы зейнетақы қорының басқа заңды тұлғалардың жарғылық капиталына қомақты қатысуына рұқсат беру не рұқсат беруден бас тарту туралы шешімдер қабылдау;
37) мыналарға:
банктің және банктік холдингтің ірі қатысушысы мәртебесін иеленуге;
ашық жинақтаушы зейнетақы қорының ірі қатысушысы мәртебесін иеленуге;
сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымының акцияларымен мәмілелер жасауға, сондай-ақ сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымының (сақтандыру холдингінің) ірі қатысушысы мәртебесін иеленуге;
банктік конгломераттың немесе сақтандыру тобының құрамына кіретін қаржы ұйымдарының (банктердің, сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымдарының, жинақтаушы зейнетақы қорларының) ірі қатысушысы, банктік холдингі, сақтандыру холдингі мәртебесін алуға келісім беру, келісім беруден бас тарту және қайтарып алу туралы шешімдер қабылдау;
38) мыналарға:
Қазақстан Республикасының заңнамалық актілерінде көзделген жағдайларда барлық немесе жекелеген банк операцияларын жүргізуге;
бағалы қағаздар нарығында кәсіби қызметті жүзеге асыруға;
сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымдарына, сақтандыру брокерлеріне, актуарийлерге берілген;
жинақтаушы зейнетақы қорларының зейнетақы жарналарын тарту және зейнетақы төлемдерін жүзеге асыру жөніндегі лицензиялардың қолданылуын тоқтата тұру, қайта жалғастыру не одан айыру туралы шешімдер қабылдау;
39) банктерді, сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымдарын және жинақтаушы зейнетақы қорларын консервациялауды енгізу, сондай-ақ банктің, сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымының және жинақтаушы зейнетақы қорының уақытша әкімшілігін (уақытша басқарушысын) тағайындау туралы шешім қабылдау;
40) мыналармен:
банктің ірі қатысушысына және (немесе) банктік холдингке тиесілі банктің акцияларын, ал Үкіметпен келісім бойынша - банк кредиторларының мүдделерін қорғау және Қазақстан Республикасы банк жүйесінің орнықтылығын қамтамасыз ету мақсатында және меншікті капиталының кері мөлшері бар екінші деңгейдегі банктердің акцияларын жаңа инвесторларға кейіннен дереу сату шартымен мәжбүрлеп сатып алу туралы;
сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымының акционерлерімен сақтандыру холдингіне және (немесе) сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымының ірі қатысушысына тиесілі сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымының;
жинақтаушы зейнетақы қорының акционерлерімен жинақтаушы зейнетақы қорының ірі қатысушысына тиесілі жинақтаушы зейнетақы қорының акцияларын сенімгерлікпен басқару шартын жасасу туралы шешімдер қабылдау;
41) банк кредиторларының мүдделерін қорғау және Қазақстан Республикасы банк жүйесінің орнықтылығын қамтамасыз ету мақсатында, егер қолданылған шаралар банктің қаржылық жағдайын жақсартуға әкелмесе, Қазақстан Республикасының Үкіметімен келісім бойынша:
Қазақстан Республикасы Үкіметінің не ұлттық басқарушы холдингтің банктің жарияланған акцияларын оның қаржылық жағдайын жақсарту және банктің пруденциалдық нормативтерді және (немесе) сақталуға міндетті өзге де нормалар мен лимиттерді орындауы үшін қажетті мөлшерде Қазақстан Республикасының заңнамалық актілерінде көзделген тәртіппен сатып алуы туралы шешім қабылдауға;
банкте капиталдың кері мөлшері болған жағдайда банктің акцияларын банктің қаржылық жағдайын қажетінше жақсартуға кепілдік беретін жаңа инвесторға сатып алу бағасы бойынша міндетті түрде кейіннен дереу сату шартымен мәжбүрлеп сатып алуды жүзеге асыруға құқылы;
42) сапасы және өтімділігі бойынша жіктелуін ескере отырып есептелген активтердің құны және міндеттемелер арасында теріс айырма белгіленген жағдайда сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымдарының акционерлеріндегі акцияларды мәжбүрлеп сатып алу және осы акцияларды сақтандыру (қайта сақтандыру) шарттары жөніндегі барлық міндеттемелерді орындауға кепілдік беретін шартпен сатып алуға ниет білдірген жаңа инвесторға сату туралы шешім қабылдау;
43) қаржы нарығының активтерін бағалы қағаздар ретінде тану туралы шешім қабылдау;
44) қаржы агенттігі мәртебесін беру (жоғалту) туралы шешім қабылдау;
45) заңды тұлғаға өзін-өзі реттейтін ұйым мәртебесін беру туралы шешім қабылдау;
46) Ұлттық Банк ведомстволарының жылдық есептерін және өзге құжаттамасын бекіту кіреді.
Қазақстан Ұлттық Банкінің Басқармасы Қазақстан Ұлттық Банкінің құзыретіне кіретін кез келген мәселені қарауға әрі шешім қабылдауға құқылы.
33. Қазақстанның Ұлттық Банкі Басқармасының отырыстары қажетіне орай, бірақ айына кемінде бір рет өткізіледі. Басқарма отырыстарын Қазақстан Ұлттық Банкінің Төрағасы, ол болмаған жағдайда оның орнындағы адам жүргізеді. Қазақстанның Ұлттық Банкі Басқармасының отырыстары демалыс және мереке күндерін қоса алғанда, кез келген күні және тәуліктің кез келген уақытында өткізілуі мүмкін. Басқарма отырыстары өткізілетін орынды Қазақстан Ұлттық Банкінің Төрағасы, не оның орнындағы адам белгілейді.
Басқарма отырыстары қажетіне орай бірнеше күн бойы өткізілуі (жалғасуы) мүмкін. Мұндай жағдайда Басқарма отырысының соңғы күні шешім қабылданған күн болып саналады.
Барынша шұғыл және маңызды мәселелерді талқылау үшін Қазақстан Ұлттық Банкінің Төрағасы не оның орнындағы адам, не Басқарма мүшелерінің жалпы санының кемінде үштен бірі Басқарманың кезектен тыс отырыстарын өткізуді талап етуге құқылы.
Басқарма отырысына нақты мәселе бойынша қатыса алатын адамдар тобын (Басқарма мүшелерінен басқа) Қазақстан Ұлттық Банкінің Төрағасы айқындайды.
Басқарма шешімі Қазақстан Ұлттық Банкінің Төрағасы не оның орнындағы адам арасында болуға тиісті Басқарма мүшелерінің жалпы санының кемінде үштен екісі қатысқан жағдайда, Басқарма мүшелерінің жай көпшілік дауысымен қабылданады. Дауыстар тең болған жағдайда, Қазақстанның Ұлттық Банкі Төрағасының дауысы шешуші болып табылады. Қазақстанның Ұлттық Банкі Басқармасының шешімдері сауалнама арқылы да қабылдануы мүмкін.
Қазақстан Ұлттық Банкінің Төрағасы Басқарма шешімін қайталап талқылау және дауысқа салу үшін өзінің қарсылықтарымен бірге бір апта мерзімнен кешіктірмей қайтаруға құқылы. Егер Басқарма бұрын қабылданған шешімді жалпы дауыс санының үштен екісімен қуаттаса, Қазақстан Ұлттық Банкінің Төрағасы шешімге қол қояды.
Басқарманың жекелеген мүшелерінің тұрақты жұмыс орны Қазақстанның Ұлттық Банкі орталық аппаратының орналасқан жеріне сәйкес келмейтінін ескере отырып, сондай-ақ Басқарманың кейбір мүшелері қызметтік іссапарларда болатын немесе өзге де дәлелді себептермен қатыспаған жағдайларда, талқыланатын мәселелерді Қазақстан Ұлттық Банкінің Төрағасы олармен телефон не басқа байланыс құралдарын пайдалана отырып сөйлесу арқылы келісе алады. Қабылданған шешім бойынша олардың кейіннен өз ұстанымын растауы Басқарма қаулысына қол қою кезінде ресімделеді.
Басқарма өз құзыретіне жататын мәселелер бойынша қаулы қабылдайды.
Басқарма мүшелерінің Басқарма отырысында талқыланатын мәселе бойынша Басқарма отырысы басталғанға дейін жазбаша білдірілген және осы отырыс басталғанға дейін шешімін таппаған түбегейлі келіспеушіліктер болған жағдайда, сондай-ақ Қазақстанның Ұлттық Банкі Төрағасының не оның орнындағы адамның шешімі бойынша Басқарма отырысында хаттама жүргізіледі. Мұндай жағдайда Басқарма отырысы хатшысының жұмысын Қазақстан Ұлттық Банкінің Төрағасы, не оның орнындағы адам Қазақстан Ұлттық Банкі Басқармасының кез келген мүшесіне немесе Қазақстан Ұлттық Банкінің өзге де қызметкеріне жүктеуі мүмкін.
Басқарма отырысына енгізілетін мәселелер жөніндегі материалдар қаулыны шығаруға (ресімдеуге) тікелей жауап беретін Қазақстан Ұлттық Банкінің бөлімшесіне беріледі, ол мұны алдын ала қарау үшін Басқарма отырысы басталардан кемінде он күн бұрын Басқарма мүшелеріне жібереді. Басқарма Төрағасы материалдарды алдын ала қараудың барынша қысқа мерзімін белгілеуге құқылы.
Қазақстанның Ұлттық Банкі Басқармасының жұмыс тәртібі оның регламентімен айқындалады.
34. Қазақстан Ұлттық Банкінің Директорлар кеңесі Қазақстан Ұлттық Банкін жедел басқару органы болып табылады және Қазақстан Ұлттық Банкінің Басқармасы мен Төрағасының (немесе оның орынбасарларының) құзыретіне кіретін мәселелерді қоспағанда, Қазақстан Ұлттық Банкінің құзырындағы мәселелер жөнінде шешім қабылдайды.
Директорлар кеңесінің құрамына Қазақстан Ұлттық Банкінің Төрағасы, оның орынбасарлары, Қазақстан Ұлттық Банкі Төрағасының ұсынуымен Қазақстан Ұлттық Банкі бөлімшелерінің басшылары кіреді.
Қазақстан Ұлттық Банкінің Директорлар кеңесінің құрамын Қазақстан Ұлттық Банкінің Басқармасы бекітеді.
Қазақстан Ұлттық Банкінің Директорлар кеңесінің отырысы қажетіне қарай, бірақ айына кемінде бір рет өткізіледі. Қазақстанның Ұлттық Банкі Директорлар кеңесінің отырысын Қазақстан Ұлттық Банкінің Төрағасы, ал ол болмаған жағдайда, оның орнындағы адам жүргізеді.
Қазақстан Ұлттық Банкінің Директорлар кеңесінің отырыстары демалыс және мереке күндерін қоса алғанда, кез келген күні және тәуліктің кез келген уақытында өткізілуі мүмкін. Директорлар кеңесінің отырысы өтетін орынды Қазақстан Ұлттық Банкінің Төрағасы не оның орнындағы адам айқындайды.
Директорлар кеңесінің отырысы қажетіне қарай бірнеше күн бойы өткізілуі (жалғасуы) мүмкін. Мұндай жағдайда Қазақстан Ұлттық Банкінің Директорлар кеңесі отырысының соңғы күні шешім қабылданған күн болып саналады.
Барынша шұғыл және маңызды мәселелерді талқылау үшін Қазақстан Ұлттық Банкінің Төрағасы не оның орнындағы адам, не Директорлар кеңесі мүшелерінің жалпы санының кемінде үштен бірі Директорлар кеңесінің кезектен тыс отырысын шақыруды талап етуге құқылы.
Директорлар кеңесінің отырысына нақты мәселе бойынша қатысатын адамдар тобын (Директорлар кеңесі мүшелерінен басқа) Қазақстан Ұлттық Банкінің Төрағасы айқындайды.
Директорлар кеңесінің шешімдері отырыста да, сол сияқты сауалнама арқылы да қабылданады. Шешімдер отырыста Директорлар кеңесі мүшелерінің жалпы санының кемінде үштен екісі, оның ішінде Қазақстан Ұлттық Банкінің Төрағасы немесе оның орнындағы адам болуға тиісті жағдайда Директорлар кеңесінің қатысып отырған мүшелерінің жай көпшілік дауысымен қабылданады. Дауыстар тең болған жағдайда, Қазақстан Ұлттық Банкі Төрағасының дауысы шешуші болып табылады. Сауалнама арқылы қаралатын мәселелер жөніндегі шешім Директорлар кеңесі құрамының жалпы санының үштен екісінің дауысымен қабылданады.
Қазақстан Ұлттық Банкінің Төрағасы Директорлар кеңесінің шешімін қайта талқылау және дауысқа салу үшін өзінің қарсылықтарымен бірге бір апта мерзімнен кешіктірмей қайтаруға құқылы. Егер Директорлар кеңесі қабылданған шешімді жалпы дауыс санының үштен екісімен қуаттаса, Қазақстан Ұлттық Банкінің Төрағасы шешімге қол қояды. Кейбір мәселелердің жедел шешілу қажеттігін ескере отырып, жекелеген жағдайда шешім сауалнама арқылы қабылданады, ал Директорлар кеңесінің кейбір мүшелері қызметтік іссапарларда болатын немесе олар өзге де дәлелді себептермен қатыспаған жағдайларда, талқыланатын мәселелерді Қазақстан Ұлттық Банкі Төрағасының олармен телефон не басқа байланыс құралдарын пайдаланып сөйлесу арқылы келісуі мүмкін. Қабылданған шешім бойынша олардың өз ұстанымын кейіннен растауы Директорлар кеңесінің қаулысына қол қоюмен ресімделеді, ал оларда түбегейлі келіспеушіліктер болған жағдайда, қаулыға ескерту түрінде ресімделеді.
Директорлар кеңесі өз құзыретіне жататын мәселелер бойынша қаулы қабылдайды.
Директорлар кеңесі мүшелерінің Директорлар кеңесінің отырысында талқыланатын мәселе бойынша Директорлар кеңесінің отырысы басталғанға дейін жазбаша білдірілген және осы отырыс басталғанға дейін шешімін таппаған түбегейлі келіспеушіліктер болған жағдайда, сондай-ақ Қазақстан Ұлттық Банкі Төрағасының не оның орнындағы адамның шешімі бойынша Директорлар кеңесінің отырысында хаттама жүргізіледі. Мұндай жағдайда Директорлар кеңесі отырысы хатшысының қызметін Қазақстан Ұлттық Банкінің Төрағасы не оның орнындағы адам Қазақстан Ұлттық Банкі Директорлар кеңесінің кез келген мүшесіне немесе Қазақстан Ұлттық Банкінің өзге қызметкеріне жүктей алады.
Директорлар кеңесінің отырысына енгізілетін мәселелер жөніндегі материалдар Қазақстан Ұлттық Банкінің қаулыны шығаруға (ресімдеуге) тікелей жауап беретін бөлімшесіне беріледі, ол мұны алдын ала қарау үшін Директорлар кеңесінің отырысы басталардан кемінде бес күн бұрын Директорлар кеңесінің мүшелеріне жібереді. Қазақстан Ұлттық Банкінің Төрағасы материалдарды алдын ала қараудың барынша қысқа мерзімін белгілеуге құқылы.
Директорлар кеңесінің жұмыс тәртібі оның регламентімен айқындалады.
35. Қазақстан Ұлттық Банкінің Директорлар кеңесінің өкілеттіктері:
1) Қазақстан Республикасының Президенті бекіткен Қазақстан Ұлттық Банкінің құрылымы негізінде Қазақстан Ұлттық Банкінің орталық аппараты бөлімшелерінің, филиалдарының, өкілдіктерінің және ведомстволарының құрылымын, олар туралы ережені, сондай-ақ Қазақстанның Ұлттық Банкі ұйымдарының жарғыларын бекітеді;
2) Қазақстан Ұлттық Банкінің орталық аппаратының бөлімшелері, филиалдары, өкілдіктері және ұйымдары басшыларының есебін тыңдайды;
3) "репо", "кері репо" операциялары және "овернайт" заемдары бойынша сыйақы ставкаларын белгілейді;
4) Қазақстан Ұлттық Банкінің жылдық шоғырландырылған қаржылық есебінің құрылымын айқындайды;
5) Қазақстан Ұлттық Банкінің орталық аппаратының бөлімшелеріне, филиалдарына, ведомстволарына және өкілдіктеріне бюджетті (шығыстар сметасын) бөледі;
6) Қазақстан Ұлттық Банкі ұйымдарының бизнес-жоспарын және еңбекақы төлеу қорын бекітеді;
7) Қазақстан Ұлттық Банкінің ұйымдарын құру, қайта құру, атауын және құқықтық мәртебесін өзгерту, сондай-ақ тарату және иеліктен шығару туралы, Қазақстан Ұлттық Банкінің филиалдары мен өкілдіктерін ашу және жабу туралы шешім қабылдайды;
8) Қазақстан Ұлттық Банкінің Төрағасы бекіткен номенклатураға сәйкес Қазақстан Ұлттық Банкінің лауазымды адамдарын қызметке тағайындауға және қызметтен босатуға келісім береді;
9) қажет болғанда Қазақстанның Ұлттық Банкі Басқармасының қарауына енгізілетін мәселелерді алдын ала қарайды;
10) өзіне жүктелген функцияларды жүзеге асыруына ықпал ететін және (немесе) қаржы нарығы инфрақұрылымының бөлігі болып табылатын ұйымдарды құруға және оның қызметіне Қазақстан Ұлттық Банкінің қатысуы туралы мәселені шешеді;
11) Қазақстанның Ұлттық Банкі көрсететін қызметтер үшін ақы түрлерін және мөлшерін бекітеді.
Қазақстан Ұлттық Банкінің Директорлар кеңесі Қазақстан Ұлттық Банкі Басқармасының айрықша құзыретіне жатпайтын кез келген өзге мәселені қарауға және шешім қабылдауға құқылы.
36. Қазақстан Ұлттық Банкінің Төрағасын Қазақстан Республикасының Президенті Парламент Сенатының келісуімен алты жыл мерзімге тағайындайды.
Төраға Қазақстанның Ұлттық Банкінің атынан іс-әрекет етеді және мемлекеттік органдармен, банктермен, қаржылық, халықаралық, шетелдік және басқа ұйымдармен қатынастарда Қазақстан Ұлттық Банкінің атынан сенімхатсыз өкілдік етеді.
Қазақстан Ұлттық Банкінің Төрағасы орнынан түсу туралы өзінің жазбаша өтінішін Қазақстан Республикасының Президентіне екі ай бұрын беріп, орнынан түсуге құқылы.
Қазақстан Ұлттық Банкінің Төрағасын Қазақстан Республикасының Президенті қызметтен босатады.
Қазақстан Ұлттық Банкінің Төрағасы Қазақстан Ұлттық Банкінің қызметі үшін жауапты.
37. Қазақстан Ұлттық Банкінің Төрағасы "Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкі туралы" Қазақстан Республикасының Заңында және Қазақстан Ұлттық Банкінің Басқармасы үшін осы Ережеде айтылған өкілеттіктерді қоспағанда, Қазақстанның Ұлттық Банкі қызметінің барлық мәселелері бойынша жедел және атқарушы-өкімдік шешімдер қабылдау өкілеттіктеріне ие, оның ішінде:
1) Қазақстан Ұлттық Банкі Басқармасының және Директорлар кеңесінің отырыстарын жүргізеді;
2) Қазақстан Республикасының заңнамалық актілері, Қазақстан Республикасы Президентінің актілері, Қазақстан Ұлттық Банкінің нормативтік құқықтық актілері, Қазақстан Ұлттық Банкі Басқармасының және Директорлар кеңесінің қаулылары негізінде және/немесе оларды орындау үшін Қазақстан Ұлттық Банкі қызметінің мәселелері бойынша бұйрықтар мен өкімдер шығарады, Қазақстан Ұлттық Банкі Басқармасының және Директорлар кеңесінің қаулыларына қол қояды;
3) өз құзыреті шегінде Қазақстан Ұлттық Банкінің атынан республикада және шет елдерде өкілдік етеді;
4) Қазақстан Ұлттық Банкінен сайланған Қазақстан Ұлттық Банкінің Басқарма мүшелерін тағайындайды және босатады;
5) Қазақстан Республикасы Президентінің тағайындауы үшін Қазақстан Ұлттық Банкінің Төрағасы орынбасарларының кандидатураларын ұсынады;
6) Қазақстан Республикасы Президентінің келісімі бойынша немесе оның тапсырмасымен Қазақстан Республикасы Президентінің Әкімшілігі Басшысының келісімі бойынша Қазақстанның Ұлттық Банкі ведомстволарының басшыларын тағайындайды, сондай-ақ Қазақстан Ұлттық Банкінің ведомстволары басшыларының ұсынуы бойынша олардың орынбасарларын тағайындайды;
7) Қазақстан Ұлттық Банкінің лауазымдар номенклатурасын бекітеді;
8) бекітілген номенклатураға сәйкес Қазақстан Ұлттық Банкінің лауазымды адамдарын тағайындайды және оларды жұмыстан босатады, көзге түскен қызметкерлерді көтермелейді, тәртіптік шаралар қолданады;
9) Қазақстан Ұлттық Банкі Төрағасының орынбасарлары арасында міндеттерді бөледі, өз орынбасарларының және Қазақстан Ұлттық Банкінің орталық аппараты бөлімшелері, филиалдары, өкілдіктері, ведомстволары мен ұйымдары басшыларының жұмыс тапсырылған учаскедегі істің жай-күйі үшін жауапкершілік дәрежесін белгілейді;
10) Қазақстан Республикасының Президенті бекіткен Қазақстан Ұлттық Банкінің жалпы штат саны негізінде Қазақстан Ұлттық Банкі орталық аппаратының, филиалдарының, өкілдіктерінің штат кестелерін бекітеді, Қазақстан Ұлттық Банкі ведомстволарының штат кестелерін келіседі;
11) кәсіби біліктілігі жоғары және аса маңызды функцияларды орындайтын жекелеген қызметкерлерге жеке лауазымдық жалақылар белгілейді;
12) Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес Қазақстан Ұлттық Банкінің барлық мүлкі мен қаражатына билік етеді, Қазақстан Ұлттық Банкі атынан сенімхат береді, міндеттемелерге қол қою және сенімхаттар беру тәртібін белгілейді;
13) Қазақстан Ұлттық Банкінің атынан шарттар (келісімдер, келісім-шарттар) жасасады;
14) Қазақстан Ұлттық Банкінің орталық аппараты бөлімшелеріне, филиалдарына, өкілдіктеріне, ведомстволары мен ұйымдарына тексерулер мен аудит жүргізу нәтижелерін қарайды;
15) банкноттарға, монеталар мен құндылықтарға инкассация жүргізуге лицензия беру, қолданылуын тоқтата тұру және одан айыру туралы шешім қабылдайды;
16) Қазақстан Ұлттық Банкі Басқармасының шешімі негізінде Қазақстан Ұлттық Банкі берген лицензияларды қайта ресімдеу және бұрын берілген лицензиялардың телнұсқаларын беру туралы шешім қабылдайды.
Қазақстан Ұлттық Банкінің Төрағасы (не Қазақстан Ұлттық Банкі Төрағасының орынбасары) қаралуы Қазақстан Республикасының заңнамалық актілеріне сәйкес Қазақстан Ұлттық Банкінің құзыретіне жатқызылған әкімшілік құқық бұзушылық туралы істер бойынша әкімшілік жаза қолдану туралы шешім қабылдайды.
Қазақстан Ұлттық Банкінің Төрағасы Қазақстан Ұлттық Банкі Басқармасының және Директорлар кеңесінің айрықша құзыретіне жатпайтын кез келген мәселе бойынша шешім қабылдауға, сондай-ақ өз құзыретіне кіретін жекелеген мәселелерді шешуді өзінің орынбасарларына, Қазақстанның Ұлттық Банкі орталық аппаратының құрылымдық бөлімшелерінің, филиалдарының, өкілдіктерінің және ведомстволарының басшыларына тапсыруға құқылы.
Қазақстанның Ұлттық Банкі Төрағасының және оның орынбасарларының лауазымдық жеке жалақыларының мөлшерін Қазақстан Республикасының Президенті бекітеді.
38. Қазақстан Ұлттық Банкінің Төрағасы сыбайлас жемқорлыққа қарсы іс-қимыл жөнінде шаралар қабылдауға міндетті және осы міндетті орындамағаны немесе тиісінше орындамағаны үшін заңда белгіленген жауаптылықта болады.
39. Қазақстанның Ұлттық Банкі Төрағасының орынбасарларын Қазақстан Республикасы Президентінің Әкімшілігі Басшысының келісімі бойынша, Қазақстанның Ұлттық Банкі Төрағасының ұсынуымен Қазақстан Республикасының Президенті Қазақстанның Ұлттық Банкі Төрағасын тағайындау мерзіміне қарамастан алты жыл мерзімге тағайындайды.
Төрағаның орынбасарлары Қазақстан Ұлттық Банкінің атынан сенімхатсыз өкілдік етеді, құжаттарға қол қояды және соттарда және басқа ұйымдарда істер қаралған кезде Қазақстан Ұлттық Банкі қызметкерлерінің қатысуы үшін сенімхат береді, сондай-ақ өз құзыреті шегінде өзге де мәселелер бойынша Қазақстанның Ұлттық Банкі атынан өкілдік етеді.
Төрағаның орынбасарларын Қазақстан Ұлттық Банкі Төрағасының ұсынуымен Қазақстан Республикасының Президенті қызметтен босатады.
Қазақстан Ұлттық Банкі Төрағасының орынбасарлары Қазақстан Ұлттық Банкі Төрағасымен келісілген жазбаша өтінішін Қазақстан Республикасының Президентіне ұсынып, орнынан түсуі мүмкін. Қазақстанның Ұлттық Банкі Төрағасының орынбасарлары Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес және өздеріне бөлінген функционалдық міндеттері негізінде мәселелер қарайды және шешім қабылдайды.
40. Қазақстан Ұлттық Банкінің орталық аппараты бөлімшелерінің басшылары өз қызметін Қазақстан Ұлттық Банкінің Директорлар кеңесі бекітетін осы бөлімшелер туралы ережелер негізінде жүзеге асырады.

5-тарау. Қазақстан Ұлттық Банкінің филиалдары

41. Қазақстан Ұлттық Банкінің филиалдары (бұдан әрі - филиал) Қазақстан Ұлттық Банкінің Директорлар кеңесінің шешімімен ашылады, Қазақстан Ұлттық Банкінің тікелей бағыну схемасы бар біртұтас орталықтандырылған құрылымына кіреді, оған есеп береді және өз қызметін Қазақстан Ұлттық Банкі олар үшін айқындаған өкілеттіктер шегінде жүзеге асырады.
42. Қазақстанның Ұлттық Банкі бекіткен филиалдың құрылымына сәйкес филиалдың құрамына бөлімдер мен басқа да бөлімшелер кіруі мүмкін, олардың өкілеттіктері мен құқықтық мәртебесі Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкінің филиалы туралы ережеде айқындалады.
43. Филиал өз қызметінде жергілікті мемлекеттік билік органдарынан тәуелсіз және оған ондай жауапкершілікті Қазақстан Ұлттық Банкі жүктеген жағдайларды қоспағанда, мемлекеттің міндеттемелері бойынша жауапкершілік алмайды. Қазақстанның Ұлттық Банкі филиалдардың міндеттемелері бойынша жауаптылықта болады.
44. Филиал өз қызметінде Қазақстан Республикасының заңнамасын, Қазақстан Республикасының нормативтік құқықтық актілерін, Басқарма мен Директорлар кеңесінің қаулыларын, Қазақстан Ұлттық Банкінің бұйрықтары мен өкімдерін, осы Ережені және Қазақстан Ұлттық Банкінің филиалы туралы ережені басшылыққа алады.
45. Филиалды ашу және жабу тәртібі, филиал органының қызметінің міндеттері мен функциялары, құзыреті Қазақстан Республикасының заңнамасымен, Қазақстан Ұлттық Банкінің нормативтік құқықтық актілерімен және Қазақстан Ұлттық Банкінің филиалы туралы ережемен айқындалады.
46. Филиалдың қызметіне басшылықты Қазақстан Ұлттық Банкі Директорлар кеңесінің келісімі бойынша Қазақстан Ұлттық Банкінің Төрағасы қызметке тағайындайтын (қызметтен босататын) оның директоры жүзеге асырады. Филиалдың директоры өз қызметін Қазақстан Ұлттық Банкінің бас сенімхаты негізінде жүзеге асырады.

6-тарау. Қазақстан Ұлттық Банкінің өкілдіктері

47. Қазақстан Ұлттық Банкінің өкілдіктері Қазақстан Ұлттық Банкінің Директорлар кеңесінің шешімімен Қазақстан Республикасының аумағында да, сондай-ақ одан тыс жерлерде ашылады, Қазақстан Ұлттық Банкінің біртұтас орталықтандырылған құрылымына кіреді және Қазақстанның Ұлттық Банкі олар үшін айқындаған өкілеттіктер шегінде Қазақстан Ұлттық Банкінің мүддесін қорғайды және өкілдік етеді.
48. Өкілдіктерді ашу, жабу тәртібі, олардың өкілеттіктері және құқықтық мәртебесі Қазақстан Ұлттық Банкінің өкілдіктері туралы ережеде айқындалады.

7-тарау. Қазақстан Ұлттық Банкінің ведомстволары

49. Қазақстан Ұлттық Банкінің ведомстволары (бұдан әрі - ведомстволар) заңды тұлғалар болып табылады, республикалық мемлекеттік мекемелер нысанында құрылады, Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген тәртіппен мемлекеттік тіркелуге жатады және Қазақстан Ұлттық Банкінің бірыңғай орталықтандырылған құрылымына кіреді.
50. Ведомстволарды құру, тарату және қайта ұйымдастыру туралы шешімді Қазақстанның Ұлттық Банкінің ұсынысы бойынша Қазақстан Республикасының Президенті қабылдайды.
51. Ведомство туралы, оның құрылымы және штат санының лимиті туралы ережені Қазақстан Ұлттық Банкінің Директорлар кеңесі бекітеді.
52. Ведомстволарды құру, қайта ұйымдастыру, тарату тәртібі, оның қызметінің мәні мен мақсаттары, құқықтық мәртебесі және құзыреті Қазақстан Республикасының заңнамасында, олардың ережелерінде, осы Ережеде және Қазақстан Ұлттық Банкінің басқа да нормативтік құқықтық актілерінде айқындалады.

8-тарау. Қазақстан Ұлттық Банкінің ұйымдары

53. Қазақстан Ұлттық Банкінің ұйымдары (бұдан әрі - ұйымдар) заңды тұлғалар болып табылады, республикалық мемлекеттік кәсіпорындар нысанында құрылады және Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген тәртіппен мемлекеттік тіркелуге жатады және Қазақстан Ұлттық Банкінің бірыңғай орталықтандырылған құрылымына кіреді.
54. Қазақстан Ұлттық Банкінің ұйымдарын құру, қайта ұйымдастыру, атауын өзгерту, тарату және иелігінен шығару туралы шешімді Қазақстан Ұлттық Банкінің Директорлар кеңесі қабылдайды.
55. Ұйымның жарғысын Қазақстан Ұлттық Банкінің Директорлар кеңесі бекітеді.
56. Қазақстанның Ұлттық Банкі өзі құратын ұйымдарға қатысты олардың құрылтайшысы және олардың қызметін реттеу және аталған ұйымдардың құқықтық мәртебесін өзгерту туралы шешімдер қабылдау жөніндегі өкілеттіктерді қоса алғанда, оларға қатысты мемлекеттік меншік құқығы субъектісі функцияларын жүзеге асыратын уәкілетті мемлекеттік орган болып табылады.
57. Ұйымдарды және олардың органдарын құру, қайта құру, тарату тәртібі, олардың қызметінің мәні мен мақсаттары, құқықтық мәртебесі мен жарғылық құзыреті Қазақстан Республикасының заңнамасында, олардың жарғыларында, осы Ережеде және Қазақстан Ұлттық Банкінің басқа да нормативтік құқықтық актілерінде айқындалады.

9-тарау. Қазақстан Ұлттық Банкінің есептілігі және қызметін тексеру

58. Қазақстанның Ұлттық Банкі жыл сайын, есепті жылдан кейінгі жылдың 1 мамырынан кешіктірмей Қазақстан Республикасы Президентінің бекітуіне жылдық есепті ұсынады.
Қазақстанның Ұлттық Банкі Қазақстан Республикасының жиынтық қаржы балансын қалыптастыру үшін бюджеттің атқарылуы жөніндегі орталық уәкілетті органға Қазақстан Ұлттық Банкінің жылдық бухгалтерлік балансын және пайда мен зиян туралы есепті келісілген мерзімде ұсынады.
59. Қазақстанның Ұлттық Банкі Басқармасының шешімі бойынша Қазақстан Ұлттық Банкінің қаржылық есептілігінің аудитін Экономикалық ынтымақтастық және даму ұйымына (ЭЫДҰ) мүше мемлекеттің немесе Тәуелсіз Мемлекеттер Достастығы (ТМД) елдерінің орталық банкіне аудит жүргізу тәжірибесі бар аудиторлық ұйым жыл сайын жүргізеді.
Тексеру кезінде алынған кез келген ақпарат құпия деп саналады және аудиторлық ұйым оны үшінші тұлғаларға бергені үшін жауаптылықта болады.
Қазақстан Ұлттық Банкінің, оның ведомстволарының және ұйымдарының қызметін тексеруді Қазақстан Республикасы Президентінің келісімі немесе тапсырмасы бойынша ғана кез келген мемлекеттік органдар жүзеге асырады.

10-тарау. Қорытынды ережелер

60. Қазақстанның Ұлттық Банкі Қазақстан Республикасының тиісті заңын қабылдау арқылы таратылуы мүмкін. Қазақстанның Ұлттық Банкі таратылған жағдайда оның мүлкі тиісті заңда көрсетілген құқықтық мұрагеріне беріледі.
61. Қазақстанның Ұлттық Банкі өз міндеттемелерін орындамағаны үшін Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген тәртіппен жауаптылықта болады.
Қазақстан Ұлттық Банкінің, банктердің, банк операцияларының жекелеген түрлерін жүзеге асыратын ұйымдардың және олардың құрылтайшыларының (қатысушыларының), заңды және жеке тұлғалардың арасында "Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкі туралы", "Қаржы рыногы мен қаржылық ұйымдарды мемлекеттік реттеу және қадағалау туралы", "Алматы қаласының өңірлік қаржы орталығы туралы", "Сақтандыру қызметі туралы", "Бағалы қағаздар рыногы туралы" және "Қазақстан Республикасында зейнетақымен қамсыздандыру туралы" Қазақстан Республикасының заңдарын орындау жөнінде туындаған барлық даулар Қазақстан Республикасының заңнамасына және Қазақстан Республикасы қатысушылары болып табылатын халықаралық шарттарға сәйкес сот тәртібімен шешіледі.

Қазақстан Республикасы
Президентінің
2011 жылғы 12 тамыздағы
№ 139 Жарлығына
2-ҚОСЫМША

Қазақстан Республикасы Президентінің күші
жойылды деп танылған кейбір жарлықтарының
ТІЗБЕСІ

1. "Қазақстан Республикасының мемлекеттік басқару жүйесін одан әрі жетілдіру туралы" Қазақстан Республикасы Президентінің 2003 жылғы 31 желтоқсандағы № 1270 Жарлығы.
2. "Қазақстан Республикасы Президентінің кейбір жарлықтарына өзгерістер мен толықтырулар енгізу туралы" Қазақстан Республикасы Президентінің 2004 жылғы 10 желтоқсандағы № 1495 Жарлығы 1-тармағының 1) тармақшасы (Қазақстан Республикасының ПҮАЖ-ы, 2004 ж., № 50, 640-құжат).
3. "Қазақстан Республикасы Президентінің 2003 жылғы 31 желтоқсандағы № 1270 Жарлығына өзгерістер мен толықтырулар енгізу туралы" Қазақстан Республикасы Президентінің 2006 жылғы 18 қаңтардағы № 20 Жарлығы (Қазақстан Республикасының ПҮАЖ-ы, 2006 ж., № 2, 10-құжат).
4. "Қазақстан Республикасы Алматы қаласының өңірлік қаржы орталығының қызметін реттеу агенттігі туралы" Қазақстан Республикасы Президентінің 2006 жылғы 1 ақпандағы № 55 Жарлығы (Қазақстан Республикасының ПҮАЖ-ы, 2006 ж., № 5, 38-құжат).
5. "Қазақстан Республикасы Президентінің 2003 жылғы 31 желтоқсандағы № 1270 Жарлығына толықтырулар мен өзгерістер енгізу туралы" Қазақстан Республикасы Президентінің 2006 жылғы 22 мамырдағы № 119 Жарлығы (Қазақстан Республикасының ПҮАЖ-ы, 2006 ж., № 17, 56-құжат).
6. "Қазақстан Республикасы Алматы қаласының өңірлік қаржы орталығының қызметін реттеу агенттігінің мәселелері туралы" Қазақстан Республикасы Президентінің 2006 жылғы 28 тамыздағы № 166 Жарлығы (Қазақстан Республикасының ПҮАЖ-ы, 2006 ж., № 30, 320-құжат).
7. "Қазақстан Республикасы Президентінің 2003 жылғы 31 желтоқсандағы № 1270 Жарлығына өзгерістер мен толықтырулар енгізу туралы" Қазақстан Республикасы Президентінің 2007 жылғы 8 мамырдағы № 326 Жарлығы (Қазақстан Республикасының ПҮАЖ-ы, 2007 ж., № 15, 171-құжат).
8. "Қазақстан Республикасы Президентінің 2006 жылғы 28 тамыздағы № 166 Жарлығына толықтырулар мен өзгерістер енгізу туралы" Қазақстан Республикасы Президентінің 2007 жылғы 21 қыркүйектегі № 414 Жарлығы (Қазақстан Республикасының ПҮАЖ-ы, 2007 ж., № 34, 373-құжат).
9. "Қазақстан Республикасы Президентінің 2003 жылғы 31 желтоқсандағы № 1270 Жарлығына өзгерістер енгізу туралы" Қазақстан Республикасы Президентінің 2008 жылғы 23 сәуірдегі № 575 Жарлығы (Қазақстан Республикасының ПҮАЖ-ы, 2008 ж., № 19, 167-құжат).
10. "Қазақстан Республикасы Президентінің 2006 жылғы 28 тамыздағы № 166 Жарлығына өзгерістер мен толықтырулар енгізу туралы" Қазақстан Республикасы Президентінің 2010 жылғы 27 сәуірдегі № 977 Жарлығы (Қазақстан Республикасының ПҮАЖ-ы, 2010 ж., № 29, 217-құжат).
11. "Қазақстан Республикасының мемлекеттік бюджеті және Ұлттық Банкінің сметасы (бюджеті) есебінен қамтылған органдардың штат санын оңтайландыру жөніндегі шаралар туралы" Қазақстан Республикасы Президентінің 2010 жылғы 27 қыркүйектегі № 1072 Жарлығы 4-тармағының 1) тармақшасының он төртінші абзацы және 3) тармақшасы.
12. "Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкінің кейбір мәселелері туралы" Қазақстан Республикасы Президентінің 2011 жылғы 18 сәуірдегі № 61 Жарлығы 3-тармағының 2) тармақшасы.

О внесении изменений и дополнений в некоторые указы Президента Республики Казахстан

Указ Президента Республики Казахстан от 12 августа 2011 года № 139

Подлежит опубликованию в Собрании
актов Президента и Правительства
Республики Казахстан

В соответствии с подпунктом 1) пункта 2 статьи 17-1 Конституционного закона Республики Казахстан "О Президенте Республики Казахстан" в целях реализации Указа Президента Республики Казахстан от 12 апреля 2011 года № 25 "О дальнейшем совершенствовании системы государственного регулирования финансового рынка Республики Казахстан" и Указа Президента Республики Казахстан от 18 апреля 2011 года № 61 "О некоторых вопросах Национального Банка Республики Казахстан" ПОСТАНОВЛЯЮ:
1. Внести изменения и дополнения в следующие указы Президента Республики Казахстан:
1) в Указ Президента Республики Казахстан от 31 декабря 2003 года № 1271 "Об утверждении Положения и структуры Национального Банка Республики Казахстан" (САПП Республики Казахстан, 2004 г., № 50, ст. 640; 2005 г., № 39, ст. 555; 2006 г., № 35, ст. 373; 2007 г., № 42, ст. 479; 2008 г., № 3, ст. 38; № 35, ст. 364; 2009 г., № 15, ст. 106; № 55, ст. 446):
Положение о Национальном Банке Республики Казахстан, утвержденное вышеназванным Указом, изложить в новой редакции согласно приложению 1 к настоящему Указу.
В структуре Национального Банка Республики Казахстан, утвержденной вышеназванным Указом:
в разделе 1:
строку, порядковый номер 13-1, изложить в следующей редакции:
"13-1. Департамент учета монетарных операций";
строку, порядковый номер 16, изложить в следующей редакции:
"16. Департамент безопасности";
дополнить строками, порядковыми номерами 21 и 22, следующего содержания:
"21. Департамент методологии контроля и надзора
22. Управление контроля качества государственных услуг";
в разделе 2 строку, порядковый номер 18, исключить;
в разделе 4 строки, порядковые номера 2 и 3, исключить;
дополнить разделом 5 следующего содержания:
"5. Ведомства Национального Банка Казахстана:
1. Комитет по контролю и надзору финансового рынка и финансовых организаций Национального Банка Республики Казахстан
2. Комитет по развитию регионального финансового центра города Алматы Национального Банка Республики Казахстан";
2) в Указ Президента Республики Казахстан от 28 декабря 2007 года № 501 "О мерах по оптимизации должностей государственных служащих" (САПП Республики Казахстан, 2007 г., № 49, ст. 599; 2008 г., № 9, ст. 89; 2009 г, № 12, ст. 69; 2010 г., № 51, ст. 466):
в Реестре должностей административных государственных служащих по категориям, утвержденном вышеназванным Указом:
заголовок раздела "Группа категорий С" изложить в следующей редакции:
"Группа категорий С
Органы, непосредственно подчиненные и
подотчетные Президенту Республики Казахстан
Центральные исполнительные органы
Национальный центр по правам человека
Ведомства центральных исполнительных органов
Ведомства Национального Банка Казахстана
Загранучреждения Республики Казахстан";
в группе категорий С:
категорию С-1 дополнить строкой следующего содержания:
"Председатель Комитета Национального Банка";
категорию С-2 после строки "Заместитель председателя Комитета центрального исполнительного органа" дополнить строкой следующего содержания:
"Заместитель председателя Комитета Национального Банка";
абзац второй сноски изложить в следующей редакции:
"² Кроме ведомств центральных исполнительных органов, Национального Банка (создание департаментов в составе ведомств не предусмотрено)";
3) в Указ Президента Республики Казахстан от 11 марта 2008 года № 552 "Об утверждении Положения об Администрации Президента Республики Казахстан" (САПП Республики Казахстан, 2008 г., № 12-13, ст. 116; 2009 г., № 24-25, ст. 207; 2010 г., № 51, ст. 466; 2011 г., № 10-11, ст. 125):
в Перечне государственных органов, непосредственно подчиненных и подотчетных Президенту Республики Казахстан, утвержденном вышеназванным Указом:
строки "Агентство Республики Казахстан по регулированию деятельности регионального финансового центра города Алматы" и "Агентство Республики Казахстан по регулированию и надзору финансового рынка и финансовых организаций" исключить;
4) в Указ Президента Республики Казахстан от 19 марта 2010 года № 954 "О Системе ежегодной оценки эффективности деятельности центральных государственных и местных исполнительных органов областей, города республиканского значения, столицы" (САПП Республики Казахстан, 2010 г., № 24, ст. 173; 2011 г., № 8, ст. 95):
в Перечне центральных государственных органов, в отношении которых проводится оценка эффективности их деятельности, утвержденном вышеназванным Указом:
строки "Агентство Республики Казахстан по регулированию деятельности регионального финансового центра города Алматы" и "Агентство Республики Казахстан по регулированию и надзору финансового рынка и финансовых организаций" исключить.
2. Признать утратившими силу некоторые указы Президента Республики Казахстан согласно приложению 2 к настоящему Указу.
3. Настоящий Указ вводится в действие со дня подписания.

Президент
Республики Казахстан Н. Назарбаев

ПРИЛОЖЕНИЕ 1
к Указу Президента
Республики Казахстан
от 12 августа 2011 года № 139

УТВЕРЖДЕНО
Указом Президента
Республики Казахстан
от 31 декабря 2003 года № 1271

ПОЛОЖЕНИЕ
о Национальном Банке Республики Казахстан

Глава 1. Общие положения

1. Национальный Банк Республики Казахстан (далее - Национальный Банк Казахстана) является центральным банком Республики Казахстан, представляет собой верхний (первый) уровень банковской системы Республики Казахстан, подотчетен Президенту Республики Казахстан в пределах, установленных Законом Республики Казахстан "О Национальном Банке Республики Казахстан", в своей деятельности руководствуется Конституцией, законами Республики Казахстан "О Национальном Банке Республики Казахстан", "О банках и банковской деятельности в Республике Казахстан", "О государственном регулировании и надзоре финансового рынка и финансовых организаций", "О региональном финансовом центре города Алматы", "О страховой деятельности", "О рынке ценных бумаг", "О пенсионном обеспечении в Республике Казахстан" и другими нормативными правовыми и законодательными актами Республики Казахстан, актами Президента Республики Казахстан, международными договорами, заключенными Республикой Казахстан, а также настоящим Положением.
2. Национальный Банк Казахстана является юридическим лицом в организационно-правовой форме государственного учреждения, имеет самостоятельный баланс, совместно со своими филиалами, представительствами, ведомствами и организациями составляет единую централизованную структуру с вертикальной схемой подчинения.
Национальный Банк Казахстана в соответствии с законодательными актами Республики Казахстан может открывать свои филиалы и представительства в Республике Казахстан и за ее пределами с учетом законодательства страны их пребывания.
3. Национальный Банк Казахстана координирует свою деятельность с Правительством Республики Казахстан и проводит с ним регулярные консультации.
Национальный Банк Казахстана, руководствуясь Стратегией развития Казахстана до 2030 года, учитывает экономическую политику Правительства Республики Казахстан и содействует ее реализации, если это не противоречит выполнению его основных функций и осуществлению денежно-кредитной политики.
Правительство Республики Казахстан не несет ответственности по обязательствам Национального Банка Казахстана, так же как и Национальный Банк Казахстана не несет ответственности по обязательствам Правительства Республики Казахстан, за исключением случаев, когда он принимает на себя такую ответственность.
Органы государственной власти Республики Казахстан не вправе вмешиваться в деятельность Национального Банка Казахстана, его филиалов, представительств, ведомств и организаций по реализации его законодательно закрепленных полномочий.
4. Национальный Банк Казахстана на основании и во исполнение законов Республики Казахстан по вопросам, отнесенным к его компетенции, издает нормативные правовые акты, обязательные для исполнения всеми финансовыми организациями, их клиентами, другими физическими и юридическими лицами на территории Республики Казахстан.
Нормативные правовые акты Национального Банка Казахстана публикуются в его официальных изданиях "Қазақстан Ұлттық Банкінің Хабаршысы", "Вестник Национального Банка Казахстана" на государственном и русском языках.
5. Национальный Банк Казахстана имеет печать с изображением Государственного герба Республики Казахстан и своим наименованием, а также собственную эмблему.
Филиалы, представительства, ведомства и организации Национального Банка Казахстана имеют свою печать.
Центральный аппарат Национального Банка Казахстана располагается по адресу: 050040, город Алматы, микрорайон "Коктем-3", дом 21.

Глава 2. Основная цель, задачи, функции, полномочия и права
Национального Банка Казахстана

6. Основной целью Национального Банка Казахстана является обеспечение стабильности цен в Республике Казахстан.
7. На Национальный Банк Казахстана возлагаются следующие задачи:
1) разработка и проведение денежно-кредитной политики государства;
2) обеспечение функционирования платежных систем;
3) осуществление валютного регулирования и валютного контроля;
4) обеспечение финансовой стабильности и дальнейшее развитие финансового рынка и финансовых организаций, а также поддержание доверия к финансовой системе в целом;
5) обеспечение надлежащего уровня защиты прав и законных интересов потребителей финансовых услуг.
8. Национальный Банк Казахстана в соответствии с возложенными на него задачами выполняет следующие основные функции:
1) проведение государственной денежно-кредитной политики в Республике Казахстан;
2) осуществление эмиссии банкнот и монет на территории Республики Казахстан;
3) осуществление функции банка банков;
4) осуществление функции банка, финансового советника, агента Правительства Республики Казахстан и иных услуг для Правительства и других государственных органов по соглашению с ними;
5) организация функционирования платежных систем;
6) осуществление валютного регулирования и валютного контроля в Республике Казахстан;
7) управление золотовалютными активами Национального Банка Казахстана;
8) регулирование деятельности финансового рынка и финансовых организаций, а также иных лиц в пределах компетенции;
9) осуществление контроля и надзора финансового рынка, финансовых организаций и иных лиц в пределах компетенции, в том числе по проверке и наблюдению на предмет соответствия их деятельности нормативным правовым актам Национального Банка Казахстана;
10) мониторинг финансового рынка и финансовых организаций в целях сохранения устойчивости финансовой системы;
11) установление стандартов деятельности финансовых организаций, создание стимулов для улучшения корпоративного управления финансовых организаций;
12) регулирование деятельности и развитие регионального финансового центра города Алматы (далее - финансовый центр).
9. В целях проведения государственной денежно-кредитной политики Национальный Банк Казахстана:
1) устанавливает официальную ставку рефинансирования в зависимости от общего состояния денежного рынка, спроса и предложения по займам, уровня инфляции и инфляционных ожиданий;
2) устанавливает уровни ставок вознаграждения по основным операциям денежно-кредитной политики в целях воздействия на рыночные ставки вознаграждения на финансовом рынке в рамках осуществляемой денежно-кредитной политики;
3) устанавливает минимальные резервные требования, их нормативы и осуществляет контроль и надзор за их выполнением;
4) в исключительных случаях при невозможности приостановления инфляционных процессов косвенными методами денежно-кредитного регулирования Национальный Банк Казахстана вправе ввести прямые количественные ограничения на уровень и объемы отдельных видов операций путем установления лимитов кредитования, замораживания ставок вознаграждения по ним, максимальных уровней ставок по отдельным видам операций и сделок и прямого регулирования конкретных видов кредита в целях стимулирования или сдерживания развития отдельных отраслей;
5) регулирует общий объем заимствования банков в Национальном Банке Казахстана в соответствии с принятыми ориентирами денежно-кредитной политики, а также определяет порядок, условия привлечения и погашения, сроки и лимиты предоставляемых банкам займов;
6) осуществляет прием депозитов, а также определяет порядок, условия предоставления и погашения, виды, сроки и лимиты привлечения депозитов в Национальном Банке Казахстана;
7) осуществляет валютные интервенции;
8) осуществляет выпуск собственных ценных бумаг - краткосрочных нот Национального Банка Казахстана, являющихся государственными ценными бумагами, а также определяет порядок, условия выпуска, размещения, обращения и погашения краткосрочных нот;
9) покупает и продает государственные и другие ценные бумаги в рамках осуществляемой денежно-кредитной политики;
10) производит в соответствии с официальной ставкой рефинансирования переучет коммерческих векселей, а также устанавливает порядок переучета коммерческих векселей и условия, предъявляемые для приема коммерческих векселей к переучету Национальным Банком Казахстана.
10. В целях реализации функции эмитента банкнот и монет на территории Республики Казахстан Национальный Банк Казахстана:
1) определяет структуру номиналов, дизайн банкнот и монет на основе концепции, утвержденной Президентом Республики Казахстан, а также необходимое количество банкнот и монет и обеспечивает их изготовление;
2) обладает исключительным правом выпуска банкнот и монет, организации их обращения и изъятия из обращения на территории Республики Казахстан.
Выпуск банкнот и монет в обращение осуществляется Национальным Банком Казахстана посредством их продажи физическим и юридическим лицам;
3) определяет порядок продажи и выкупа Национальным Банком Казахстана инвестиционных и коллекционных монет, а также устанавливает цену их продажи физическим и юридическим лицам;
4) устанавливает порядок определения платежности и обмена бывших в употреблении банкнот и монет, изъятия их из обращения, хранения и уничтожения;
5) устанавливает требования к деятельности по пересчету, сортировке, упаковке, хранению банкнот, монет и ценностей, а также их выдаче банкам и их клиентам по поручению банков, осуществляемой организациями, имеющими лицензию Национального Банка Казахстана на проведение операции по инкассации банкнот, монет и ценностей;
6) устанавливает правила учета, хранения, перевозки и инкассации банкнот, монет и ценностей, участвует в обеспечении перевозки, хранении и инкассации банкнот, монет и ценностей, создает резервные государственные фонды банкнот, монет и ценностей.
11. В целях осуществления функции банка банков Национальный Банк Казахстана:
1) организует систему рефинансирования в Республике Казахстан;
2) предоставляет кредиты владельцам банковских счетов, открытых в Национальном Банке Казахстана, на срок не более одного года под обеспечение высоколиквидными, безрисковыми ценными бумагами и другими активами, за исключением случаев, предусмотренных Законом Республики Казахстан "О Национальном Банке Республики Казахстан";
3) является кредитором последней инстанции для банков второго уровня, в связи с чем вправе предоставлять им кредиты в национальной и иностранной валюте как обеспеченные, так и без обеспечения в порядке и на сроки, которые установлены Правлением Национального Банка Казахстана;
4) имеет право изъятия денег с банковского счета клиента при установлении факта ошибочности их зачисления, вправе дебетовать банковский счет клиента при наличии документов, подтверждающих его согласие на безакцептное изъятие денег с банковского счета;
5) вправе производить реструктуризацию задолженностей банков и других организаций перед Национальным Банком Казахстана по предоставленным им кредитам в порядке и на условиях, определяемых Правлением Национального Банка Казахстана.
12. В целях осуществления функций банка, финансового советника, агента Правительства Республики Казахстан и иных услуг для Правительства и других государственных органов Национальный Банк Казахстана по соглашению с ними:
1) размещает у себя средства Правительства Республики Казахстан, производит платежи и осуществляет иные операции по счетам Правительства, а также предоставляет ему другие услуги.
Не допускается прямое финансирование Правительства Республики Казахстан Национальным Банком Казахстана;
2) обслуживает единый казначейский счет, счета в иностранной валюте Комитета казначейства центрального уполномоченного органа по исполнению бюджета и департаментов Казначейства по городам Астане, Алматы;
3) рассматривает предложения Министерства финансов Республики Казахстан по разработке и реализации политики государственного заимствования, формированию бюджетной политики по вопросам, связанным с денежно-кредитной политикой государства;
4) участвует в обслуживании государственного долга Правительства Республики Казахстан по согласованию с ним и обслуживает государственный долг Национального Банка Казахстана;
5) осуществляет операции с государственными ценными бумагами, выпущенными по решению Правительства Республики Казахстан.
Национальный Банк Казахстана не вправе приобретать в свою собственность государственные ценные бумаги центрального уполномоченного органа по исполнению бюджета при их размещении на первичном рынке;
6) согласовывает ежемесячные объемы выпуска государственных ценных бумаг и погашения государственного долга Правительства Республики Казахстан с учетом их воздействия на ликвидность банковской системы и приоритетов денежно-кредитной политики, условия допуска финансовых организаций к первичному размещению государственных ценных бумаг, выпущенных по решению Правительства Республики Казахстан;
7) осуществляет регулирование обращения государственных ценных бумаг Правительства Республики Казахстан и местных исполнительных органов по согласованию с центральным уполномоченным органом по исполнению бюджета;
8) осуществляет доведение кредитов до заемщиков;
9) оказывает другие услуги.
13. В целях осуществления функции по организации функционирования платежных систем Национальный Банк Казахстана:
1) организует, координирует, регулирует, а также осуществляет надзор (оверсайт) за платежными системами;
2) устанавливает способы осуществления платежей и переводов денег, правила и особенности применения способов осуществления платежей и (или) переводов денег, основные требования к содержанию указаний;
3) устанавливает порядок и условия осуществления платежей с использованием наличных денег;
4) устанавливает требования к организационным мерам и программно-техническим средствам, обеспечивающим доступ банков и организаций, осуществляющих отдельные виды банковских операций, в платежные системы;
5) в пределах своей компетенции вправе участвовать в организации системы международных (межгосударственных) платежей;
6) устанавливает виды, правовой режим и структуру банковских счетов, порядок и условия открытия, ведения и закрытия счетов;
7) устанавливает правила предоставления электронных банковских услуг при осуществлении банковских операций;
8) устанавливает порядок, формы и сроки представления отчетности и сведений по вопросам платежей и переводов денег;
9) принимает нормативные правовые акты, направленные на обеспечение эффективности и надежности функционирования платежных систем на территории Республики Казахстан.
14. В целях осуществления надзора (оверсайта) за платежными системами Национальный Банк Казахстана вправе:
1) устанавливать порядок проведения надзора (оверсайта) за платежными системами;
2) принимать нормативные правовые акты, определяющие условия и порядок организации и функционирования платежных систем;
3) осуществлять мониторинг платежных систем;
4) проверять организацию и функционирование платежных систем;
5) получать информацию по вопросам платежей и переводов денег, функционирования платежных систем от участников и операторов платежных систем;
6) осуществлять проверки деятельности участников платежных систем.
15. В целях осуществления валютного регулирования и валютного контроля Национальный Банк Казахстана:
1) устанавливает порядок обращения валютных ценностей в Республике Казахстан;
2) устанавливает правила проведения резидентами и нерезидентами валютных операций в Республике Казахстан;
3) устанавливает единые правила и условия оформления резидентами паспортов сделок по экспорту и импорту и порядок осуществления экспортно-импортного валютного контроля в целях обеспечения выполнения резидентами требования репатриации, а также пороговое значение в отношении суммы сделки, при превышении которого требуется оформление паспорта сделки;
4) устанавливает порядок ввоза, вывоза и пересылки в Республику Казахстан и из Республики Казахстан валютных ценностей;
5) устанавливает порядок, формы и сроки представления отчетности и сведений по вопросам валютного регулирования и контроля;
6) устанавливает порядок лицензирования и выдает лицензии на осуществление деятельности по организации обменных операций с иностранной валютой;
7) устанавливает порядок регистрации и выдает регистрационные свидетельства обменным пунктам, а также приостанавливает их действие в соответствии с валютным законодательством Республики Казахстан;
8) устанавливает порядок осуществления и квалификационные требования к осуществлению деятельности по организации обменных операций с иностранной валютой;
9) устанавливает порядок осуществления регистрации и уведомления о валютных операциях, об открытии резидентами Республики Казахстан счетов в иностранных банках, а также выдает регистрационные свидетельства и свидетельства об уведомлении;
10) определяет порядок установления пределов отклонения курса покупки от курса продажи иностранной валюты за тенге по операциям, проводимым через обменные пункты, и осуществляет контроль за их выполнением;
11) выдает специальные разрешения на проведение валютных операций в рамках специального валютного режима;
12) устанавливает по согласованию с государственными органами в соответствии с их компетенцией порядок и формы учета и отчетности по валютным операциям, обязательные для исполнения резидентами и нерезидентами в Республике Казахстан;
13) осуществляет мониторинг валютных операций нерезидентов, осуществляющих деятельность на территории Республики Казахстан (валютный мониторинг);
14) осуществляет проверки по вопросам соблюдения валютного законодательства;
15) в случае установления факта нарушения банками и иными лицами банковского и валютного законодательства Республики Казахстан налагает санкции, предусмотренные банковским и валютным законодательством Республики Казахстан;
16) выполняет иные функции в области валютного регулирования и валютного контроля, предусмотренные законодательством Республики Казахстан.
16. Национальный Банк Казахстана осуществляет следующие операции с валютными ценностями и драгоценными металлами:
1) покупает и продает иностранную валюту;
2) покупает, продает или производит операции с ценными бумагами, выпущенными и гарантированными Правительством Республики Казахстан в иностранной валюте, правительствами иностранных государств или международными финансовыми организациями, в том числе в форме ссуды ценных бумаг, в случаях, предусмотренных решением Правления Национального Банка Казахстана;
3) открывает счета в банках, иностранных центральных банках и банках, финансовых институтах, имеющих соответствующее право по законодательству государств, в которых они зарегистрированы, а также в международных финансовых организациях;
4) открывает и ведет счета, действует как представитель или корреспондент для иностранных центральных банков, банков и других финансовых институтов, имеющих соответствующее право по законодательству государств, в которых они зарегистрированы, иностранных правительств и их агентов, а также международных организаций;
5) осуществляет прием и хранение аффинированного золота, драгоценных металлов, драгоценных камней и изделий из них;
6) производит на территории Республики Казахстан и на внешнем рынке операции по покупке и продаже аффинированного золота и других драгоценных металлов;
7) в порядке, установленном законодательством Республики Казахстан, ввозит в Республику Казахстан валютные ценности и драгоценные металлы, а также вывозит их за рубеж для размещения на своих счетах в иностранных банках и специализированных финансовых организациях;
8) покупает, продает или производит операции с ценными бумагами, выпущенными эмитентами, имеющими кредитный рейтинг, минимальный уровень которого определяется Правлением Национального Банка Казахстана;
9) осуществляет операции с инструментами денежного рынка, такими, как межбанковские депозиты, репо и обратное репо, депозитные сертификаты, коммерческие бумаги и другие долговые обязательства, выпущенными эмитентами, имеющими кредитный рейтинг, минимальный уровень которого определяется Правлением Национального Банка Казахстана;
10) осуществляет операции с производными финансовыми инструментами, такими, как форвардные операции, операции своп и опционные операции с контрпартнерами, кредитные рейтинги которых не ниже определенных Правлением Национального Банка Казахстана;
11) осуществляет другие операции по решению Правления Национального Банка Казахстана.
17. В целях управления золотовалютными активами Национальный Банк Казахстана:
1) в соответствии с законодательством Республики Казахстан, регулирующим отношения, связанные с драгоценными металлами и драгоценными камнями, покупает аффинированное золото у казахстанских и иных производителей (продавцов) указанного металла;
2) покупает иностранную валюту за казахстанские тенге (включая памятные и сувенирные монеты) и иностранную валюту у резидентов и нерезидентов Республики Казахстан, а также Правительства Республики Казахстан;
3) размещает депозиты (вклады), осуществляет дилинговые операции с иностранной валютой и операции с ценными бумагами, деноминированными в иностранной валюте, а также предоставляет кредиты в иностранной валюте;
4) осуществляет продажу, депонирование и другие операции с аффинированным золотом, серебром, платиной и другими металлами платиновой группы;
5) получает кредиты от международных финансовых организаций, центральных банков иностранных государств и других кредиторов;
6) оказывает консультационные, информационно-издательские и другие услуги с оплатой в иностранной валюте;
7) покупает и продает валюту на внутреннем валютном рынке в целях проведения денежно-кредитной политики и политики обменного курса, в том числе в целях сглаживания колебаний спроса и предложений на внутреннем валютном рынке;
8) осуществляет конвертацию тенге в иностранную валюту для оплаты импорта продукции (работ, услуг), включая содержание дипломатических и иных представительств за рубежом и командировочные расходы, а также для обслуживания государственного внешнего долга Национального Банка Казахстана за счет бюджетных средств и бюджета (сметы расходов) Национального Банка Казахстана;
9) продает иностранную валюту для приобретения другой иностранной валюты;
10) возвращает сумму основного долга и сумму вознаграждения по полученным кредитам, а также выплачивает комиссионные и другие сопутствующие им расходы;
11) производит списание убыточных золотовалютных активов за счет сформированных провизии (резервов);
12) формирует и совершает операции с золотовалютными активами, обеспечивая их ликвидность и сохранность, а также доходность в долгосрочной перспективе при умеренном уровне риска.
18. В целях осуществления лицензирования, контроля и надзора за деятельностью финансовых организаций и иных лиц в пределах компетенции, а также регулирования их деятельности в соответствии с законодательными актами Республики Казахстан Национальный Банк Казахстана:
1) разрабатывает и проводит государственную политику по обеспечению функционирования банковской и страховой систем, рынка ценных бумаг и накопительных пенсионных фондов в Республике Казахстан, а также защите законных прав и интересов потребителей финансовых услуг;
2) выдает, отказывает в выдаче либо отзывает разрешения на:
государственную регистрацию в органах юстиции юридическим лицам, исключительным видом деятельности которых является организация обменных операций с иностранной валютой;
открытие банков и их добровольную реорганизацию и ликвидацию, на создание и приобретение банками дочерней организации;
значительное участие банка в уставном капитале организаций;
создание страховых (перестраховочных) организаций, их добровольную реорганизацию и ликвидацию;
создание и приобретение страховыми (перестраховочными) организациями дочерней организации;
значительное участие страховой (перестраховочной) организации в уставном капитале других юридических лиц;
добровольную реорганизацию или добровольную ликвидацию специальных финансовых компаний;
создание накопительных пенсионных фондов, их реорганизацию и добровольную ликвидацию;
государственную регистрацию накопительных пенсионных фондов в органах юстиции;
создание и приобретение накопительными пенсионными фондами дочерней организации;
значительное участие накопительного пенсионного фонда в уставном капитале других юридических лиц;
государственную регистрацию изменений (дополнений) в учредительные документы накопительных пенсионных фондов;
создание или приобретение дочерней организации банками, страховыми (перестраховочными) организациями, входящими в состав банковского конгломерата или страховых групп;
значительное участие финансовых организаций (банков, страховых (перестраховочных) организаций, накопительных пенсионных фондов), входящих в состав банковского конгломерата и страховых групп, в уставном капитале организаций;
3) выдает лицензии, отказывает в выдаче лицензий, принимает решение о приостановлении, возобновлении и прекращении действия либо лишении лицензии на:
осуществление деятельности по организации обменных операций с иностранной валютой юридическим лицам, исключительным видом деятельности которых является организация обменных операций с иностранной валютой;
инкассацию банкнот, монет и ценностей организациям, осуществляющим отдельные виды банковских операций;
проведение всех или отдельных видов банковских и иных операций, предусмотренных банковским законодательством Республики Казахстан;
осуществление деятельности страховых (перестраховочных) организаций, страховых брокеров, актуариев на страховом рынке;
осуществление профессиональной деятельности на рынке ценных бумаг, подлежащих лицензированию в соответствии с законодательством Республики Казахстан;
осуществление деятельности накопительных пенсионных фондов по привлечению пенсионных взносов и осуществлению пенсионных выплат;
4) выдает, отказывает в выдаче и отзывает согласие на:
приобретение статуса крупного участника банка и банковского холдинга;
назначение (избрание) руководящих работников банков;
совершение сделки с акциями страховой (перестраховочной) организации;
приобретение статуса крупного участника страховой (перестраховочной) организации (страхового холдинга);
назначение (избрание) руководящих работников страховых (перестраховочных) организаций, страховых брокеров, руководящих работников фонда гарантирования страховых выплат;
назначение (избрание) руководящих работников лицензиатов на рынке ценных бумаг;
назначение (избрание) руководящих работников накопительных пенсионных фондов;
приобретение статуса крупного участника открытого накопительного пенсионного фонда;
назначение (избрание) руководящих работников финансовых организаций, входящих в состав банковских конгломератов и страховых групп;
приобретение статуса крупного участника банковского холдинга, страхового холдинга финансовых организаций (банка, страховой (перестраховочной) организации, накопительного пенсионного фонда), входящих в состав банковского конгломерата или страховой группы;
5) осуществляет контроль и надзор за деятельностью временной администрации (временного администратора) банка, страховой (перестраховочной) организации и накопительного пенсионного фонда, в том числе:
устанавливает порядок назначения и полномочия временной администрации (временного администратора) и назначает временную администрацию (временного администратора) на период после лишения лицензии;
устанавливает требования к представлению временной администрацией (временным администратором) отчетности и иной информации;
утверждает акт приема-передачи документов и имущества от временной администрации (временного администратора) председателю ликвидационной комиссии;
рассматривает отчеты и дополнительную информацию, представленную временной администрацией (временным администратором) банка, страховой (перестраховочной) организации и накопительного пенсионного фонда;
проводит проверки деятельности временных администраций (временных администраторов);
получает от временных администраций (временных администраторов) банков, страховых (перестраховочных) организаций и накопительных пенсионных фондов, а также государственных органов, организаций и граждан в случаях, предусмотренных законодательными актами Республики Казахстан, информацию, необходимую для осуществления своих контрольных и надзорных функций, требует разъяснения по полученной информации;
6) устанавливает требования к кандидатурам председателей и членов ликвидационных комиссий;
7) назначает ликвидационные комиссии с учетом филиалов и представительств принудительно ликвидируемых банков, страховых (перестраховочных) организаций и накопительных пенсионных фондов;
8) определяет порядок ликвидации и требования к работе ликвидационной комиссии принудительно ликвидируемых банков, страховых (перестраховочных) организаций и накопительных пенсионных фондов;
9) определяет особенности деятельности ликвидационных комиссий добровольно ликвидируемых банков, страховых (перестраховочных) организаций и накопительных пенсионных фондов;
10) осуществляет контроль и надзор в установленном им порядке за деятельностью ликвидационных комиссий банков, страховых (перестраховочных) организаций и накопительных пенсионных фондов, в том числе:
утверждает промежуточный ликвидационный баланс и реестр требований кредиторов принудительно ликвидируемого банка, страховой (перестраховочной) организации и накопительного пенсионного фонда, состав комитетов кредиторов добровольно или принудительно ликвидируемого банка, страховой (перестраховочной) организации и накопительного пенсионного фонда;
устанавливает формы, сроки и периодичность представления ликвидационными комиссиями отчетности и дополнительной информации;
рассматривает и согласовывает отчет о ликвидации и ликвидационный баланс принудительно ликвидируемого банка, страховой (перестраховочной) организации и накопительного пенсионного фонда;
проводит проверки деятельности ликвидационных комиссий и выносит обязательные для исполнения ими предписания;
устанавливает особенности формирования и деятельности комитета кредиторов ликвидируемого банка, страховой (перестраховочной) организации и накопительного пенсионного фонда;
устанавливает особенности и порядок формирования и утверждения сметы ликвидационных расходов;
определяет требования по выполнению ликвидационными комиссиями правил хранения наличных денег в кассе, совершения приходных и расходных операций с наличными деньгами, ведения кассовых документов, обеспечению расходования наличных денег, лимитов остатков кассы, а также сроков сдачи наличных денег на текущий счет ликвидационной комиссии;
рассматривает дела об административных правонарушениях председателей ликвидационных комиссий банков, страховых (перестраховочных) организаций и накопительных пенсионных фондов, налагает на них взыскания в соответствии с законодательными актами Республики Казахстан;
согласовывает смету ликвидационных расходов принудительно ликвидируемого банка, страховой (перестраховочной) организации и накопительного пенсионного фонда до создания комитета кредиторов финансовой организации;
рассматривает отчеты и дополнительную информацию, представленную ликвидационными комиссиями банков, страховых (перестраховочных) организаций и накопительных пенсионных фондов;
получает от ликвидационных комиссий банков, страховых (перестраховочных) организаций и накопительных пенсионных фондов, а также государственных органов, граждан и организаций в случаях, предусмотренных законодательными актами Республики Казахстан, информацию, необходимую для осуществления своих контрольных и надзорных функций, требует разъяснения по полученной информации;
11) устанавливает минимальный размер и порядок формирования уставного капитала юридических лиц, осуществляющих на основании лицензии Национального Банка Казахстана операции по инкассации, а также юридических лиц, исключительным видом деятельности которых является организация обменных операций с иностранной валютой;
12) издает обязательные для исполнения всеми финансовыми организациями, их клиентами и иными физическими и юридическими лицами нормативные правовые акты по вопросам банковской деятельности, платежей и переводов денег, осуществления валютных операций и иным вопросам в пределах полномочий, определенных законодательными актами Республики Казахстан, а также осуществляет контроль и надзор за их соблюдением, в том числе путем проведения проверок;
13) разрабатывает и утверждает обязательные для исполнения всеми финансовыми организациями нормативные правовые акты по вопросам бухгалтерского учета и автоматизации ведения бухгалтерского учета, а также осуществляет контроль и надзор за соблюдением финансовыми организациями требований законодательства Республики Казахстан о бухгалтерском учете и финансовой отчетности и международных стандартов финансовой отчетности;
14) разрабатывает и утверждает нормативные правовые акты по вопросам бухгалтерского учета, финансовой отчетности и систем автоматизации операций, обязательные для исполнения специальными финансовыми компаниями, а также осуществляет контроль и надзор за соблюдением ими законодательства Республики Казахстан о бухгалтерском учете и финансовой отчетности, международных стандартов финансовой отчетности, а также требований, предъявляемых к системам автоматизации операций;
15) осуществляет контроль и надзор за соблюдением всеми финансовыми организациями требований, предъявляемых к системам, автоматизирующим ведение бухгалтерского учета, в том числе посредством проведения проверок;
16) определяет порядок проведения банковских и иных операций;
17) устанавливает порядок выдачи доверенности на совершение операций в банках;
18) устанавливает по согласованию с соответствующими уполномоченными органами обязательные для исполнения требования по организации охраны и устройству помещений банков и организаций, осуществляющих отдельные виды банковских операций;
19) разрабатывает и утверждает по согласованию с уполномоченным органом по регулированию системы бухгалтерского учета и финансовой отчетности стандарты финансовой отчетности по вопросам, не урегулированным международными стандартами финансовой отчетности и не противоречащим им, а также методические рекомендации к ним;
20) устанавливает формы либо требования к формам, соответствующие международным стандартам финансовой отчетности, перечень, сроки и порядок представления финансовой и иной отчетности, а также порядок и сроки публикации финансовой и иной отчетности всеми финансовыми организациями и их аффилиированными лицами;
21) в целях упорядочения платежей и переводов денег вправе устанавливать по согласованию с Правительством Республики Казахстан очередность платежей по банковским счетам, осуществляемых банками, организациями, осуществляющими отдельные виды банковских операций, и всеми хозяйствующими субъектами, если иное не предусмотрено законодательными актами Республики Казахстан;
22) устанавливает количественные ограничения по отдельным видам операций и сделок банков;
23) определяет порядок применения и применяет к финансовым и иным организациям в пределах своей компетенции меры воздействия, санкции и иные меры, предусмотренные законодательными актами Республики Казахстан, в случае нарушения ими требований законодательных и иных нормативных правовых актов Республики Казахстан по вопросам, входящим в его компетенцию;
24) рассматривает дела об административных правонарушениях, совершенных финансовыми организациями, их должностными лицами и иными физическими и юридическими лицами, налагает на них взыскания в соответствии с законодательными актами Республики Казахстан;
25) получает от государственных органов, физических и юридических лиц информацию, необходимую для осуществления своих контрольных и надзорных функций, в случаях, предусмотренных законодательными актами Республики Казахстан, требует разъяснения по полученной информации;
26) взаимодействует и сотрудничает с центральными банками и иностранными органами, осуществляющими регулирование и надзор за деятельностью финансовых организаций и финансового рынка, по вопросам координации принимаемых мер в целях осуществления контроля и надзора финансового сектора, а также по иным вопросам, представляющим взаимный интерес;
27) осуществляет иные функции, предусмотренные законодательными актами Республики Казахстан.
19. В целях осуществления регулирования, контроля и надзора за деятельностью банков и организаций, осуществляющих отдельные виды банковских операций, Национальный Банк Казахстана:
1) принимает решение об отстранении от выполнения служебных обязанностей лиц, указанных в статье 20 Закона Республики Казахстан "О банках и банковской деятельности в Республике Казахстан", на основании достаточных данных для признания действий руководящего работника (работников) банка не соответствующими требованиям законодательства Республики Казахстан;
2) в установленном им порядке проводит согласование учредительных документов (в том числе изменений и дополнений в них) банков;
3) устанавливает количественные ограничения по отдельным видам операций и сделок банков;
4) устанавливает порядок обязательного коллективного гарантирования (страхования) вкладов (депозитов);
5) требует представления:
учредительных документов и иной информации прямыми или косвенными участниками банков, банковского холдинга, физическими и юридическими лицами в целях выявления крупных участников и банковских холдингов, а также аффилиированных лиц банковского холдинга;
финансовой отчетности и иной информации аффилиированными с банками лицами в случаях, предусмотренных законодательными актами Республики Казахстан;
6) регулирует деятельность банковских конгломератов;
7) осуществляет мероприятия по проведению процедуры реструктуризации организации, входящей в банковский конгломерат в качестве родительской организации и не являющейся банком;
8) ведет реестр банковских конгломератов, а также организаций, входящих в состав банковского конгломерата;
9) устанавливает пруденциальные нормативы и иные обязательные к соблюдению нормы и лимиты для банков, банковских конгломератов, организаций, осуществляющих отдельные виды банковских операций, в том числе ипотечных организаций;
10) определяет порядок классификации активов, условных обязательств и расчета провизии (резервов) против них;
11) принимает решения о консервации банков и назначении временной администрации (временного управляющего) банка (банком);
12) принимает решение о заключении договора доверительного управления акциями банка, принадлежащими крупному участнику банка и (или) банковскому холдингу, а по согласованию с Правительством - о принудительном выкупе в целях защиты интересов кредиторов банков и обеспечения устойчивости банковской системы Республики Казахстан и на условиях обязательной последующей незамедлительной реализации новым инвесторам акций банков второго уровня, имеющих отрицательный размер собственного капитала, устанавливает порядок принудительного выкупа акций банков и их последующей реализации инвесторам;
13) в целях защиты интересов кредиторов банков и обеспечения устойчивости банковской системы Республики Казахстан в случае, если примененные меры не привели к улучшению финансового состояния банка, вправе по согласованию с Правительством Республики Казахстан:
принять решение о приобретении Правительством Республики Казахстан либо национальным управляющим холдингом объявленных акций банка в размере, необходимом для улучшения его финансового состояния и выполнения банком пруденциальных нормативов и (или) других обязательных к соблюдению норм и лимитов, в порядке, предусмотренном законодательными актами Республики Казахстан;
при наличии у банка отрицательного размера капитала осуществить принудительный выкуп акций банка с условием их обязательной последующей незамедлительной реализации по цене приобретения новому инвестору, гарантирующему необходимое улучшение финансового положения банка;
14) направляет своего представителя для участия в общем собрании акционеров банка;
15) в целях осуществления контрольных и надзорных функций может иметь своего представителя в банках;
16) осуществляет иные функции и полномочия по государственному регулированию, контролю и надзору за банковской деятельностью в соответствии с законодательными актами Республики Казахстан.
20. В целях осуществления регулирования, контроля и надзора за страховой деятельностью Национальный Банк Казахстана:
1) определяет условия и порядок проведения трансграничного страхования и перестрахования;
2) определяет условия деятельности страхового брокера, в том числе устанавливает требования к минимальному размеру уставного капитала страхового брокера;
3) устанавливает пруденциальные нормативы и иные обязательные к соблюдению нормы и лимиты для страховой, перестраховочной организации, включая минимальные размеры уставного капитала, гарантийного фонда, маржи платежеспособности, и обеспечивает контроль и надзор за их соблюдением;
4) определяет порядок и требования к осуществлению актуарной деятельности, а также к проведению обязательных актуарных расчетов;
5) предъявляет требования к методам оценки и принципам расчета страховых тарифов по классам (видам) страхования страховых (перестраховочных) организаций;
6) определяет порядок расчета коэффициента убыточности страховой (перестраховочной) организации;
7) определяет порядок передачи страхового портфеля;
8) принимает решение об отстранении от выполнения служебных обязанностей лиц, указанных в статье 34 Закона Республики Казахстан "О страховой деятельности", руководящих работников страховой (перестраховочной) организации и фонда гарантирования страховых выплат на основании достаточных данных для признания действий руководящего работника (работников) не соответствующими требованиям законодательства Республики Казахстан;
9) требует представления учредительных документов и иной информации прямыми или косвенными участниками страхового холдинга, физическими и юридическими лицами в целях выявления и определения круга аффилиированных лиц страховой группы;
10) ведет реестр страховых групп, а также организаций, входящих в состав страховой группы;
11) проводит согласование учредительных документов (в том числе изменений и дополнений в них) страховых (перестраховочных) организаций;
12) направляет своего представителя для участия в общем собраний акционеров страховой (перестраховочной) организации;
13) в целях осуществления контрольных и надзорных функций может иметь своего представителя в страховых организациях;
14) определяет правила консолидированного надзора за деятельностью страховых и перестраховочных организаций, аффилиированных с ними и их учредителями лиц, а также организаций, участвующих в консорциумах и простых товариществах с участием страховых и перестраховочных организаций;
15) в случае установления отрицательной разницы между стоимостью активов, рассчитанной с учетом их классификации по качеству и ликвидности, и обязательствами принимает решение о принудительном выкупе акций страховых (перестраховочных) организаций у их акционеров и реализации этих акций новому инвестору, пожелавшему их приобрести на условиях, гарантирующих исполнение последним всех обязательств по договорам страхования (перестрахования);
16) регистрирует договоры о совместной деятельности, заключаемые страховой (перестраховочной) организацией, ведет реестры договоров залога собственного имущества, гарантий (поручительств) и иных обязательств страховой (перестраховочной) организации, не отражаемых в балансе;
17) осуществляет аккредитацию оценщиков (независимых экспертов) для проведения оценки размера вреда, причиненного имуществу (за исключением объектов интеллектуальной собственности, стоимости нематериальных активов) потерпевшего в результате эксплуатации транспортного средства, выдает (отказывает в выдаче), приостанавливает, возобновляет действие свидетельства об аккредитации;
18) осуществляет иные функции и полномочия по государственному регулированию, контролю и надзору за страховой деятельностью в соответствии с законодательными актами Республики Казахстан.
21. В целях осуществления регулирования, контроля и надзора за деятельностью субъектов рынка ценных бумаг Национальный Банк Казахстана:
1) определяет по согласованию с Правительством Республики Казахстан приоритеты в области формирования и развития рынка ценных бумаг;
2) признает активы финансового рынка ценными бумагами;
3) определяет условия и порядок выпуска и обращения негосударственных ценных бумаг и производных финансовых инструментов;
4) осуществляет государственную регистрацию выпусков негосударственных ценных бумаг, в том числе производных финансовых инструментов, присваивает им национальные идентификационные номера, рассматривает отчеты об итогах размещения и погашения ценных бумаг, в том числе производных финансовых инструментов, утверждает такие отчеты либо отказывает в их утверждении, а также аннулирует выпуски негосударственных ценных бумаг, в том числе производных финансовых инструментов;
5) устанавливает структуру проспекта выпуска эмиссионных ценных бумаг, облигационной программы и выпусков облигаций в пределах облигационной программы, порядок их составления и оформления, а также структуры отчетов об итогах размещения и погашения ценных бумаг;
6) устанавливает условия и порядок ведения Государственного реестра эмиссионных ценных бумаг, реестра лицензий на осуществление деятельности на рынке ценных бумаг и реестра выданных квалификационных свидетельств на право осуществления деятельности на рынке ценных бумаг;
7) ведет Государственный реестр эмиссионных ценных бумаг;
8) устанавливает порядок присвоения национальных идентификационных номеров ценным бумагам;
9) устанавливает требования к содержанию договора о представлении интересов держателей облигаций, заключаемого между эмитентом и представителем, порядок исполнения представителем функций и обязанностей, порядок и случаи досрочного прекращения полномочий представителя, а также порядок осуществления полномочий представителя держателей облигаций в случае ликвидации эмитента ипотечных облигаций;
10) принимает решение о присвоении (утрате) статуса финансового агентства, устанавливает условия и порядок утраты статуса финансового агентства;
11) устанавливает требования, подлежащие соблюдению банками, организациями, осуществляющими отдельные виды банковских операций, в случае их намерения выпустить облигации при обращении ранее выпущенных ими облигаций на вторичном рынке ценных бумаг;
12) устанавливает условия и порядок выдачи лицензии на осуществление профессиональной деятельности на рынке ценных бумаг;
13) устанавливает условия и порядок совмещения видов профессиональной деятельности на рынке ценных бумаг;
14) устанавливает порядок исполнения лицензиатом обязательств перед клиентами в случае приостановления действия лицензии или ее лишения;
15) приостанавливает и возобновляет размещение и обращение эмиссионных негосударственных ценных бумаг и производных финансовых инструментов;
16) признает деятельность на рынке ценных бумаг в качестве профессиональной;
17) устанавливает виды пруденциальных нормативов и иных показателей или критериев (нормативов) финансовой устойчивости лицензиатов, порядок и методику их расчета;
18) определяет правила осуществления профессиональной деятельности и других лицензируемых видов деятельности на рынке ценных бумаг, в том числе требования к условиям и порядку совершения сделок с ценными бумагами, учету этих сделок и отчетности по ним;
19) устанавливает условия и порядок осуществления деятельности платежного агента на рынке ценных бумаг;
20) устанавливает условия и порядок выпуска, размещения, обращения и погашения казахстанских депозитарных расписок, а также представления отчета об итогах их размещения или погашения;
21) устанавливает условия и порядок выпуска и обращения негосударственных ценных бумаг, производных финансовых инструментов нерезидентов Республики Казахстан и ценных бумаг международных организаций, подлежащих выпуску и размещению на территории Республики Казахстан;
22) устанавливает порядок допуска к обращению на организованном рынке Республики Казахстан негосударственных ценных бумаг организаций-нерезидентов Республики Казахстан, организаций-резидентов Республики Казахстан, выпуск которых зарегистрирован в соответствии с законодательством иностранного государства;
23) принимает решение об отстранении от выполнения служебных обязанностей лиц, указанных в статье 54 Закона Республики Казахстан "О рынке ценных бумаг", на основании достаточных данных для признания действий руководящего работника (работников) заявителя (лицензиата) не соответствующими требованиям законодательства Республики Казахстан;
24) в случае нарушения законодательства Республики Казахстан субъектами рынка ценных бумаг ставит вопрос перед акционерами об отстранении руководящих работников субъектов рынка ценных бумаг;
25) устанавливает порядок инвестирования пенсионных активов;
26) осуществляет контроль за манипулированием цен на ценные бумаги, в том числе производные финансовые инструменты, заключением сделок на рынке ценных бумаг с использованием информации, составляющей служебную, коммерческую, банковскую или иную охраняемую законом тайну;
27) присваивает юридическому лицу статус саморегулируемой организации, а также устанавливает порядок его присвоения и утраты;
28) публикует информацию по вопросам рынка ценных бумаг с использованием находящихся в его распоряжении сведений о субъектах рынка ценных бумаг (за исключением сведений, составляющих коммерческую, банковскую, служебную и иную охраняемую законом тайну), а также информацию о мерах, принятых им к субъектам рынка ценных бумаг;
29) устанавливает порядок представления уведомления о намерении приобрести на вторичном рынке ценных бумаг тридцать и более процентов голосующих акций общества;
30) определяет сведения, которые должен содержать список акционеров, имеющих право принимать участие в общем собрании акционеров;
31) определяет порядок оценки пенсионных активов накопительных пенсионных фондов;
32) определяет порядок получения разрешения на добровольную реорганизацию или ликвидацию специальной финансовой компании;
33) устанавливает перечень финансовых инструментов для инвестирования временно свободных поступлений по выделенным активам специальной финансовой компании;
34) устанавливает порядок сверки передаваемых активов специальной финансовой компании новому управляющему агенту;
35) разрабатывает и утверждает форму типового кастодиального договора;
36) определяет порядок осуществления банком-кастодианом контроля за целевым размещением активов специальной финансовой компании;
37) устанавливает порядок передачи активов специальной финансовой компании новому банку-кастодиану;
38) участвует в работе органов организатора торгов и центрального депозитария в порядке, установленном законодательными актами Республики Казахстан;
39) обращается в суд в целях защиты прав и законных интересов держателей ценных бумаг;
40) осуществляет иные функции и полномочия по государственному регулированию, контролю и надзору за рынком ценных бумаг в соответствии с законодательными актами Республики Казахстан.
22. В целях осуществления регулирования, контроля и надзора за деятельностью накопительных пенсионных фондов Национальный Банк Казахстана:
1) устанавливает условия и порядок выдачи, отказа в выдаче и отзыва разрешения на создание накопительного пенсионного фонда, его добровольную реорганизацию и ликвидацию;
2) разрабатывает и утверждает форму типового кастодиального договора и договора о пенсионном обеспечении;
3) устанавливает требования к учредителям, акционерам накопительных пенсионных фондов;
4) принимает решение об отстранении от выполнения служебных обязанностей лиц, указанных в статье 40 Закона Республики Казахстан "О пенсионном обеспечении в Республике Казахстан", на основании достаточных данных для признания действий указанного руководящего работника (работников) накопительного пенсионного фонда не соответствующими требованиям законодательства Республики Казахстан;
5) в случае нарушения законодательства Республики Казахстан накопительным пенсионным фондом ставит вопрос перед акционерами об отстранении руководящих работников накопительного пенсионного фонда;
6) устанавливает перечень пруденциальных нормативов, их нормативные значения, методику расчетов;
7) устанавливает правила осуществления регулирования деятельности накопительного пенсионного фонда, аффилиированных с ним и его учредителями лиц и организаций, участвующих в консорциумах и простых товариществах с участием накопительного пенсионного фонда на консолидированной основе;
8) согласовывает пенсионные правила накопительных пенсионных фондов;
9) устанавливает минимальный размер уставного капитала накопительного пенсионного фонда, порядок формирования и состав уставного капитала;
10) устанавливает формы отчетности агента перед накопительным пенсионным фондом о перечисленных пенсионных взносах вкладчиков;
11) определяет порядок осуществления банком-кастодианом контроля за целевым размещением пенсионных активов накопительных пенсионных фондов;
12) определяет порядок учета пенсионных накоплений на индивидуальных счетах вкладчиков (получателей) и осуществляет контроль за правильностью ведения учета пенсионных взносов и начислением инвестиционного дохода на индивидуальных пенсионных счетах вкладчиков (получателей) накопительных пенсионных фондов;
13) определяет перечень основных документов накопительных пенсионных фондов, подлежащих хранению, и сроки их хранения;
14) устанавливает порядок выдачи разрешения на осуществление права прямого или косвенного владения, распоряжения и/или управления более чем 25 процентами акций с правом голоса от их общего количества открытого накопительного пенсионного фонда в период его деятельности;
15) принимает решение о консервации накопительных пенсионных фондов и назначении временной администрации (временного управляющего) накопительных пенсионных фондов;
16) регламентирует деятельность временной администрации при консервации накопительного пенсионного фонда;
17) устанавливает порядок передачи пенсионных активов реорганизуемого или ликвидируемого накопительного пенсионного фонда, его обязательств по пенсионным договорам другому накопительному пенсионному фонду;
18) заключает с акционерами накопительного пенсионного фонда договор доверительного управления акциями накопительного пенсионного фонда, принадлежащими крупному участнику накопительного пенсионного фонда;
19) направляет своего представителя для участия в общем собрании акционеров накопительного пенсионного фонда;
20) в целях осуществления контрольных и надзорных функций может иметь своего представителя в накопительных пенсионных фондах;
21) осуществляет иные функции и полномочия по государственному регулированию и надзору за деятельностью накопительных пенсионных фондов, предусмотренные законодательными актами Республики Казахстан.
23. В целях регулирования деятельности и развития финансового центра Национальный Банк Казахстана:
1) осуществляет государственную регистрацию (перерегистрацию) юридических лиц-участников финансового центра;
2) проводит аккредитацию участников финансового центра;
3) ходатайствует о выдаче виз иностранцам и лицам без гражданства, прибывающим на территорию Республики Казахстан для осуществления деятельности в финансовом центре, в порядке, установленном законодательством Республики Казахстан;
4) оказывает содействие участникам финансового центра в подборе работников;
5) разъясняет участникам финансового центра их права и обязанности;
6) осуществляет государственный контроль за соблюдением участниками финансового центра законодательства Республики Казахстан о труде;
7) представляет финансовый центр в государственных органах и иных организациях;
8) ведет государственный реестр участников финансового центра;
9) ведет учет иностранцев и лиц без гражданства, осуществляющих трудовую деятельность в финансовом центре, и ежеквартально предоставляет информацию о привлечении иностранной рабочей силы в местный исполнительный орган города Алматы по форме, установленной центральным исполнительным органом, координирующим реализацию государственной политики в сфере занятости населения;
10) разрабатывает и реализует мероприятия по развитию финансового центра;
11) содействует улучшению инфраструктуры рынка ценных бумаг;
12) выдает свидетельства о государственной регистрации (перерегистрации) юридического лица и свидетельства налогоплательщика;
13) выдает свидетельства об аккредитации в качестве участника финансового центра;
14) утверждает правила государственной регистрации (перерегистрации) юридических лиц-участников финансового центра;
15) утверждает правила аккредитации в качестве участника финансового центра;
16) выступает от имени финансового центра в отношениях с третьими лицами;
17) устанавливает требования к эмитентам, ценные бумаги которых предполагаются к включению или включены в список специальной торговой площадки финансового центра, а также к таким ценным бумагам;
18) утверждает перечень рейтинговых агентств;
19) устанавливает требования к рейтинговым оценкам ценных бумаг и их эмитентов для допуска на специальную торговую площадку финансового центра;
20) возмещает затраты на аудит эмитентов финансовых инструментов, допущенных на специальную торговую площадку финансового центра, в размере и порядке, установленных Правительством Республики Казахстан;
21) для допуска финансовых инструментов на специальную торговую площадку финансового центра утверждает квалификационные требования к аудиторским организациям по согласованию с уполномоченным государственным органом по регулированию в области аудиторской деятельности и контролю за деятельностью аудиторских и профессиональных аудиторских организаций;
22) устанавливает перечень признаваемых финансовым центром фондовых бирж;
23) заключает соглашения с фондовыми биржами иностранных государств по вопросам взаимодействия с финансовым центром;
24) проводит проверки на предмет соблюдения участниками финансового центра законодательства Республики Казахстан о труде;
25) определяет условия и порядок включения финансовых инструментов в список организатора торгов специальной торговой площадки финансового центра и исключения из него;
26) определяет на территории города Алматы фондовую биржу, на которой будет функционировать специальная торговая площадка финансового центра;
27) при необходимости осуществляет перевод с английского языка на государственный и русский языки документации, представляемой участниками финансового центра в государственные органы, за исключением органов финансового центра.
24. Регулирующие, контрольные и надзорные функции Национального Банка Казахстана направлены на обеспечение стабильности финансовой системы Республики Казахстан.
25. В целях осуществления доверительного управления Национальным фондом Республики Казахстан Национальный Банк Казахстана:
1) осуществляет доверительное управление Национальным фондом Республики Казахстан на основании договора о доверительном управлении, который заключается между Национальным Банком Казахстана и Правительством Республики Казахстан и публикуется в официальных изданиях;
2) по согласованию с центральным уполномоченным органом по исполнению бюджета определяет порядок осуществления инвестиционных операций Национального фонда Республики Казахстан;
3) определяет порядок конвертации и реконвертации активов Национального фонда Республики Казахстан;
4) определяет порядок выбора внешних управляющих активами Национального фонда Республики Казахстан.
26. Национальный Банк Казахстана в соответствии с законодательством Республики Казахстан:
1) участвует в создании и деятельности организаций, способствующих осуществлению Национальным Банком Казахстана возложенных на него функций и (или) являющихся частью инфраструктуры финансового рынка;
2) составляет и регулярно публикует собственный бухгалтерский баланс;
3) формирует статистику внешнего сектора страны, включая платежный баланс, международную инвестиционную позицию и валовой внешний долг страны, участвует в разработке прогнозных оценок платежного баланса;
4) осуществляет мониторинг договоров по негосударственным внешним займам;
5) участвует в регулировании внешнего долга финансовых организаций;
6) формирует денежно-кредитную и финансовую статистику государства;
7) по согласованию с уполномоченным государственным органом по статистике по вопросам, входящим в его компетенцию, устанавливает перечень, формы, сроки представления статистической отчетности по платежному балансу, внешнему долгу, денежно-кредитной и финансовой статистике и осуществляет сбор статистической отчетности;
8) участвует в подготовке и переподготовке кадров для государственных органов и финансовых организаций;
9) для выполнения своих функций вправе запрашивать и получать статистическую отчетность и в случае необходимости иную дополнительную информацию от государственных органов, финансовых и иных организаций, а также их ассоциаций (союзов);
10) представляет по запросу уполномоченного органа по финансовому мониторингу сведения из собственных информационных систем в соответствии с законодательством Республики Казахстан о противодействии легализации (отмыванию) доходов, полученных незаконным путем, и финансированию терроризма;
11) осуществляет доверительное управление активами на основании договоров о доверительном управлении, заключаемых между Национальным Банком Казахстана и Правительством Республики Казахстан или другими юридическими лицами. Договоры о доверительном управлении, заключаемые между Национальным Банком Казахстана и Правительством Республики Казахстан, публикуются в официальных печатных изданиях;
12) переучитывает коммерческие векселя первоклассных эмитентов векселей со сроками погашения не более одного года;
13) принимает депозиты, осуществляет платежи и переводы денег, принимает на хранение и в управление ценные бумаги и иные ценности;
14) устанавливает порядок ведения кассовых операций с физическими и юридическими лицами в Национальном Банке Казахстана;
15) устанавливает официальный курс национальной валюты Республики Казахстан к иностранным валютам согласно перечню, определяемому Правлением Национального Банка Казахстана;
16) при необходимости открывает счета в банках и финансовых организациях на территории Республики Казахстан и за ее пределами;
17) организует международные расчеты, совершенствует валютно-финансовые и кредитно-расчетные отношения с зарубежными странами;
18) вводит в соответствии с государственной политикой управления внешним долгом ограничения для банков на объем привлечения внешних займов;
19) определяет политику и методы бухгалтерского учета для Национального Банка Казахстана с учетом международных стандартов финансовой отчетности;
20) обеспечивает физические и юридические лица на договорных условиях необходимыми аналитическими, издательскими и информационными материалами, оказывает консультативную и практическую помощь в организации банковского дела и другие услуги;
21) осуществляет на платной основе банковские операции и оказывает другие услуги, в том числе услуги по управлению Национальным фондом Республики Казахстан, иными фондами и организациями.
Не взимает плату за банковские и иные услуги, оказываемые Правительству Республики Казахстан и центральному уполномоченному органу по исполнению бюджета;
22) покупает и продает депозитные сертификаты, долговые ценные бумаги, которые Национальный Банк Казахстана считает пригодными для обеспечения кредитов;
23) осуществляет операции с производными финансовыми инструментами;
24) выписывает чеки и выдает векселя;
25) утверждает требования, предъявляемые к степеням защиты вексельной бумаги, производимой на территории или ввозимой на территорию Республики Казахстан, а также технические требования к вексельной бумаге;
26) осуществляет другие банковские операции, а также сделки от своего имени в соответствии со своими задачами, если это прямо не запрещено Законом Республики Казахстан "О Национальном Банке Республики Казахстан";
27) осуществляет подготовку и повышение квалификации работников Национального Банка Казахстана;
28) осуществляет без получения соответствующих лицензий банковскую деятельность и профессиональную деятельность на рынке ценных бумаг, определенную законодательными актами Республики Казахстан;
29) осуществляет иные функции, полномочия и права в соответствии с законодательством Республики Казахстан.

Глава 3. Капитал и резервы Национального Банка Казахстана

27. Капитал и резервы Национального Банка Казахстана состоят из уставного и резервного капиталов, счетов переоценки, специальных провизии (резервов), а также общих провизии (резервов).
28. Чистый доход Национального Банка Казахстана за финансовый год определяется как разница между фактически полученными доходами и расходами, относящимися к данному финансовому году.
Нераспределенным чистым доходом Национального Банка Казахстана является чистый доход Национального Банка Казахстана, за исключением суммы курсовой переоценки, относимой на счета переоценки золотовалютных активов, уменьшенный на сумму созданных общих провизии (резервов) по банковским активам, а также скорректированный на суммы переоценки основных средств и нематериальных активов. Нераспределенный чистый доход направляется на увеличение уставного и (или) резервного капиталов в размере, установленном Правлением Национального Банка Казахстана.
После утверждения Президентом Республики Казахстан годового отчета Национального Банка Казахстана оставшаяся часть нераспределенного чистого дохода перечисляется в государственный бюджет с отсрочкой на один финансовый год.
В случае если размер резервного капитала составляет менее суммы уставного капитала, то весь нераспределенный чистый доход остается в распоряжении Национального Банка Казахстана и направляется на пополнение резервного капитала до достижения им размера уставного капитала. При недостаточности средств резервного капитала для возмещения убытков финансового года непокрытые убытки компенсируются Национальному Банку Казахстана в полном объеме за счет средств государственного бюджета с отсрочкой на один финансовый год.
29. Уставный капитал Национального Банка Казахстана принадлежит государству и формируется в размере не менее 20 миллиардов казахстанских тенге путем отчислений от нераспределенного чистого дохода.
Национальный Банк Казахстана самостоятельно осуществляет права владения, пользования и распоряжения имуществом, находящимся на его балансе, в порядке, определяемом нормативными правовыми актами Национального Банка Казахстана.
Резервный капитал формируется в размере не менее уставного капитала, пополняется за счет нераспределенного чистого дохода и предназначается исключительно для компенсации потерь и возмещения убытков по проводимым операциям в порядке, установленном Правлением Национального Банка Казахстана.
За счет расходов Национального Банка Казахстана формируются специальные провизии (резервы) по сомнительным и безнадежным требованиям, включая кредиты, депозиты, ценные бумаги, убытки при расчетах, остатки на счетах и другие активы, в том числе объемы незавершенного строительства, прочие требования по немонетарной деятельности Национального Банка Казахстана и выплаты социального характера, а за счет нераспределенного чистого дохода - общие провизии (резервы) по банковским активам.
Счет переоценки золотовалютных активов предназначен для учета нереализованного дохода от их переоценки. Счет переоценки основных средств предназначен для учета результатов индексации основных средств Национального Банка Казахстана.
Золотовалютные активы Национального Банка Казахстана создаются и используются для обеспечения внутренней и внешней устойчивости казахстанского тенге и состоят из:
1) аффинированного золота;
2) валютных ценностей, хранящихся в Национальном Банке Казахстана;
3) простых и переводных векселей в иностранной валюте;
4) ценных бумаг, выпущенных и гарантированных иностранными правительствами или международными финансовыми организациями;
5) других внешних активов, деноминированных в иностранной валюте, при условии обеспечения ликвидности и сохранности таких активов.
Золотовалютные активы Национального Банка Казахстана используются на цели, определяемые нормативными правовыми актами о золотовалютных активах Национального Банка Казахстана, утверждаемыми Правлением Национального Банка Казахстана, в соответствии с Законом Республики Казахстан "О Национальном Банке Республики Казахстан" и настоящим Положением.
Национальный Банк Казахстана определяет структуру золотовалютных активов и их размещение.
Национальный Банк Казахстана должен поддерживать золотовалютные активы на уровне, необходимом для обеспечения стабильности и конвертируемости национальной валюты, осуществления платежей по обязательствам Республики Казахстан.

Глава 4. Структура и органы Национального Банка Казахстана.
Порядок их формирования и компетенция

30. Национальный Банк Казахстана представляет собой единую централизованную структуру с вертикальной схемой подчинения.
Органами Национального Банка Казахстана являются Правление и Совет директоров (Директорат).
В структуру Национального Банка Казахстана входят центральный аппарат, состоящий из департаментов и других подразделений, филиалы, представительства, ведомства и организации.
Национальный Банк Казахстана осуществляет аудит и проверку деятельности подразделений центрального аппарата, своих филиалов, представительств, ведомств и организаций.
31. Высшим органом Национального Банка Казахстана является Правление.
Правление Национального Банка Казахстана состоит из девяти человек.
В состав Правления Национального Банка Казахстана входят Председатель Национального Банка Казахстана и пять должностных лиц Национального Банка Казахстана, один представитель от Президента Республики Казахстан и два представителя от Правительства Республики Казахстан.
Члены Правления Национального Банка Казахстана от Президента Республики Казахстан, Правительства Республики Казахстан и Национального Банка Казахстана назначаются и освобождаются соответственно Президентом Республики Казахстан, Правительством Республики Казахстан и Председателем Национального Банка Казахстана.
32. В компетенцию Правления Национального Банка Казахстана входит:
1) одобрение государственной денежно-кредитной политики;
2) утверждение нормативных правовых актов Национального Банка Казахстана по вопросам банковской деятельности, бухгалтерского учета, платежей и переводов денег, вексельного обращения, осуществления валютных операций и контроля и надзора за их соблюдением, а также иных видов деятельности в случаях, предусмотренных законодательными актами Республики Казахстан и нормативными правовыми актами Президента Республики Казахстан;
3) определение номинальной стоимости, а также дизайна банкнот и монет на основе утвержденной Президентом Республики Казахстан концепции, принятие решения о выпуске банкнот и монет национальной валюты Республики Казахстан, замене банкнот и монет при изменении их дизайна или формы, а также установление порядка обмена ветхих и поврежденных банкнот и монет;
4) определение тематики выпуска, тиража изготовления, сплава, сроков и даты выпуска коллекционных и инвестиционных монет;
5) принятие решения о чеканке коллекционных монет по заказам других стран;
6) определение порядка продажи и выкупа Национальным Банком Казахстана банкнот и монет;
7) установление официальной ставки рефинансирования;
8) установление порядка выдачи доверенности на совершение операций в банках;
9) определение основных принципов управления золотовалютными активами;
10) определение деятельности, относящейся к монетарной;
11) рассмотрение, принятие и представление на утверждение Президенту Республики Казахстан годового отчета о работе Национального Банка Казахстана;
12) рассмотрение и утверждение годовой консолидированной финансовой отчетности Национального Банка Казахстана;
13) утверждение бюджета (сметы расходов) Национального Банка Казахстана и нормативных правовых актов о его использовании, порядке формирования уставного и резервного капиталов, распоряжения основными средствами и иным имуществом Национального Банка Казахстана;
14) определение и утверждение условий труда, его оплаты, социально-бытового обеспечения, повышения квалификации и переподготовки работников Национального Банка Казахстана, его филиалов, представительств, ведомств и организаций;
15) принятие решений об участии Национального Банка Казахстана в международных и иных организациях в соответствии с Законом Республики Казахстан "О Национальном Банке Республики Казахстан";
16) утверждение состава Совета директоров (Директората) Национального Банка Казахстана;
17) утверждение для организаций, регулирование, контроль и надзор за деятельностью которых возложены на Национальный Банк Казахстана, типовых планов счетов бухгалтерского учета, нормативных правовых актов по бухгалтерскому учету и финансовой отчетности, а также по согласованию с уполномоченным органом по регулированию системы бухгалтерского учета и финансовой отчетности стандартов бухгалтерского учета по вопросам, не урегулированным международными стандартами финансовой отчетности и не противоречащим им, и методических рекомендаций к ним;
18) определение условий открытия банковских счетов в Национальном Банке Казахстана юридическим лицам, не являющимся банками;
19) утверждение требований, предъявляемых к степеням защиты вексельной бумаги, производимой на территории или ввозимой на территорию Республики Казахстан, а также технических требований к вексельной бумаге;
20) определение условий реструктуризации задолженности банков и других организаций перед Национальным Банком Казахстана по кредитам, предоставленным Национальным Банком Казахстана;
21) рассмотрение, одобрение и представление на утверждение Президенту Республики Казахстан структуры, общей штатной численности Национального Банка Казахстана, системы оплаты труда его работников и Положения о Национальном Банке Казахстана, а также изменений и дополнений в них;
22) установление размера нераспределенного чистого дохода, направляемого на формирование уставного и (или) резервного капиталов;
23) утверждение нормативов минимальных резервных требований для банков, нормативного правового акта о минимальных резервных требованиях для банков;
24) установление минимального размера и порядка формирования уставного капитала юридических лиц, осуществляющих на основании лицензии Национального Банка Казахстана операции по инкассации, а также юридических лиц, исключительным видом деятельности которых является организация обменных операций с иностранной валютой;
25) утверждение правил осуществления инвестиционных операций Национального фонда Республики Казахстан, а также отчета о результатах доверительного управления Национальным фондом Республики Казахстан, представляемого Правительству Республики Казахстан;
26) ежегодное представление информации о результатах доверительного управления Национальным фондом Республики Казахстан Парламенту Республики Казахстан;
27) определение должностного лица (на уровне не ниже заместителя Председателя Национального Банка Казахстана), в полномочия которого входит оперативное принятие решений по доверительному управлению Национальным фондом Республики Казахстан (полномочный представитель);
28) определение перечня иностранных валют, по которым устанавливается официальный курс национальный валюты Республики Казахстан;
29) определение порядка и установление пределов отклонения курса покупки от курса продажи иностранной валюты за тенге по операциям, проводимым через обменные пункты;
30) определение минимального уровня кредитного рейтинга эмитентов ценных бумаг;
31) принятие решений о создании консультативно-совещательных органов Национального Банка Казахстана;
32) утверждение правил конвертации и реконвертации активов Национального фонда Республики Казахстан;
33) утверждение правил, определяющих порядок выбора внешних управляющих активами Национального фонда Республики Казахстан;
34) утверждение правил осуществления мониторинга валютных операций нерезидентов, осуществляющих деятельность на территории Республики Казахстан, а также правил и условий оформления резидентами паспортов сделок по экспорту и импорту и порядка осуществления экспортно-импортного валютного контроля;
35) утверждение правил, определяющих порядок применения мер воздействия и санкций к финансовым организациям по вопросам, регулирование которых относится к компетенции Национального Банка Казахстана;
36) принятие решения о выдаче либо отказе в выдаче разрешения на:
открытие банков и их добровольную реорганизацию и ликвидацию и об их отзыве;
создание страховых (перестраховочных) организаций, их добровольную реорганизацию и ликвидацию, создание и приобретение страховыми (перестраховочными) организациями дочерней организации;
создание, реорганизацию и добровольную ликвидацию накопительных пенсионных фондов;
государственную регистрацию накопительных пенсионных фондов в органах юстиции;
создание и приобретение накопительными пенсионными фондами дочерней организации;
создание или приобретение дочерней организации банками, страховыми (перестраховочными) организациями, входящими в состав банковского конгломерата или страховых групп;
значительное участие финансовых организаций (банков, страховых (перестраховочных) организаций, накопительных пенсионных фондов), входящих в состав банковского конгломерата и страховых групп, в уставном капитале организаций;
значительное участие страховой (перестраховочной) организации в уставном капитале других юридических лиц и об их отзыве;
значительное участие накопительного пенсионного фонда в уставном капитале других юридических лиц;
37) принятие решения о выдаче, отказе в выдаче и отзыве согласия на:
приобретение статуса крупного участника банка и банковского холдинга;
приобретение статуса крупного участника открытого накопительного пенсионного фонда;
совершение сделки с акциями страховой (перестраховочной) организации, а также на приобретение статуса крупного участника страховой (перестраховочной) организации (страхового холдинга);
приобретение статуса крупного участника, банковского холдинга, страхового холдинга финансовых организаций (банка, страховой (перестраховочной) организации, накопительного пенсионного фонда), входящих в состав банковского конгломерата или страховой группы;
38) принятие решения о приостановлении действия, возобновлении действия либо лишении лицензий:
на проведение всех или отдельных банковских операций в случаях, предусмотренных законодательными актами Республики Казахстан;
на осуществление профессиональной деятельности на рынке ценных бумаг;
выданных страховым (перестраховочным) организациям, страховым брокерам, актуариям;
накопительных пенсионных фондов по привлечению пенсионных взносов и осуществлению пенсионных выплат;
39) принятие решения о введении консервации банков, страховых (перестраховочных) организаций и накопительных пенсионных фондов, а также назначении временной администрации (временного управляющего) банка (банком), страховой (перестраховочной) организации (организацией) и накопительного пенсионного фонда (накопительным пенсионным фондом);
40) принятие решения о заключении договора доверительного управления акциями:
банка, принадлежащими крупному участнику банка и (или) банковскому холдингу, а по согласованию с Правительством - о принудительном выкупе в целях защиты интересов кредиторов банков и обеспечения устойчивости банковской системы Республики Казахстан и на условиях обязательной последующей незамедлительной реализации новым инвесторам акций банков второго уровня, имеющих отрицательный размер собственного капитала;
страховой (перестраховочной) организации, принадлежащими страховому холдингу и (или) крупному участнику страховой (перестраховочной) организации, с акционерами страховой (перестраховочной) организации;
накопительного пенсионного фонда, принадлежащими крупному участнику накопительного пенсионного фонда, с акционерами накопительного пенсионного фонда;
41) в целях защиты интересов кредиторов банков и обеспечения устойчивости банковской системы Республики Казахстан в случае, если примененные меры не привели к улучшению финансового состояния банка, вправе по согласованию с Правительством Республики Казахстан:
принять решение о приобретении Правительством Республики Казахстан либо национальным управляющим холдингом объявленных акций банка в размере, необходимом для улучшения его финансового состояния и выполнения банком пруденциальных нормативов и (или) других обязательных к соблюдению норм и лимитов, в порядке, предусмотренном законодательными актами Республики Казахстан;
при наличии у банка отрицательного размера капитала осуществить принудительный выкуп акций банка с условием их обязательной последующей незамедлительной реализации по цене приобретения новому инвестору, гарантирующему необходимое улучшение финансового положения банка;
42) принятие решения о принудительном выкупе акций страховых (перестраховочных) организаций у их акционеров и реализации этих акций новому инвестору, пожелавшему их приобрести, на условиях, гарантирующих исполнение последним всех обязательств по договорам страхования и перестрахования, в случае установления отрицательной разницы между стоимостью активов, рассчитанной с учетом их классификации по качеству и ликвидности, и обязательствами;
43) принятие решения о признании активов финансового рынка ценными бумагами;
44) принятие решения о присвоении (утрате) статуса финансового агентства;
45) принятие решения о присвоении юридическому лицу статуса саморегулируемой организации;
46) утверждение годовых отчетов и иной документации ведомств Национального Банка.
Правление Национального Банка Казахстана вправе рассмотреть и принять решение по любому вопросу, входящему в компетенцию Национального Банка Казахстана.
33. Заседания Правления Национального Банка Казахстана проводятся по мере необходимости, но не реже одного раза в месяц. Заседания Правления ведет Председатель Национального Банка Казахстана, а в случае его отсутствия - лицо, его замещающее. Заседания Правления Национального Банка Казахстана могут проводиться в любые дни, включая выходные и праздничные дни, и в любое время суток. Место проведения заседания Правления определяется Председателем Национального Банка Казахстана либо лицом, его замещающим.
Заседание Правления при необходимости может проводиться (продолжаться) в течение нескольких дней. В этом случае датой принятия решения считается дата последнего дня заседания Правления.
Председатель Национального Банка Казахстана, либо лицо, его замещающее, либо не менее чем одна треть членов Правления от их общего числа вправе потребовать проведения внеочередного заседания Правления для обсуждения наиболее срочных и важных вопросов.
Круг лиц (кроме членов Правления), которые могут присутствовать по конкретному вопросу на заседании Правления, определяется Председателем Национального Банка Казахстана.
Решения Правления принимаются простым большинством голосов членов Правления при условии участия не менее двух третей от общего числа членов Правления, в числе которых должны быть Председатель Национального Банка Казахстана либо лицо, его замещающее. При равенстве голосов голос Председателя Национального Банка Казахстана является решающим. Решения Правления Национального Банка Казахстана могут быть приняты также опросным путем.
Председатель Национального Банка Казахстана не позднее чем в недельный срок вправе возвратить решение Правления со своими возражениями для повторного обсуждения и голосования. Если Правление двумя третями голосов от общего их числа подтвердит принятое ранее решение, Председатель Национального Банка Казахстана подписывает решение.
Принимая во внимание, что местом постоянной работы отдельных членов Правления может являться место, не совпадающее с местонахождением центрального аппарата Национального Банка Казахстана, а также в случаях нахождения некоторых членов Правления в служебных командировках или отсутствия их по иным уважительным причинам, обсуждаемые вопросы могут согласовываться с ними Председателем Национального Банка Казахстана путем переговоров по телефону либо с использованием других средств связи. Последующее подтверждение ими своей позиции по принятому решению оформляется при подписании постановления Правления.
Правление по вопросам, отнесенным к его компетенции, принимает постановление.
В случае наличия у членов Правления по обсуждаемому на заседании Правления вопросу принципиальных разногласий, которые были высказаны письменно до начала заседания Правления и не были сняты до начала этого заседания, а также по решению Председателя Национального Банка Казахстана либо лица, его замещающего, на заседании Правления ведется протокол. Функции секретаря заседания Правления в этом случае могут быть возложены Председателем Национального Банка Казахстана либо лицом, его замещающим, на любого члена Правления Национального Банка Казахстана или иного работника Национального Банка Казахстана.
Материалы по вопросам, вносимым на заседания Правления, представляются в подразделение Национального Банка Казахстана, отвечающее за непосредственный выпуск (оформление) постановления, которое направляет их членам Правления для предварительного рассмотрения не позднее чем за десять дней до начала заседания Правления. Председатель Правления вправе установить более сжатые сроки предварительного рассмотрения материалов.
Порядок работы Правления Национального Банка Казахстана определяется его регламентом.
34. Совет директоров Национального Банка Казахстана является органом оперативного управления Национального Банка Казахстана и принимает решения по вопросам, находящимся в ведении Национального Банка Казахстана, за исключением вопросов, входящих в компетенцию Правления и Председателя Национального Банка Казахстана (или его заместителей).
В состав Совета директоров входят Председатель Национального Банка Казахстана, его заместители, руководители подразделений Национального Банка Казахстана по представлению Председателя Национального Банка Казахстана. Состав Совета директоров Национального Банка Казахстана утверждается Правлением Национального Банка Казахстана.
Заседания Совета директоров Национального Банка Казахстана проводятся по мере необходимости, но не реже одного раза в месяц. Заседания Совета директоров ведет Председатель Национального Банка Казахстана, а в случае его отсутствия - лицо, его замещающее.
Заседания Совета директоров Национального Банка Казахстана могут проводиться в любые дни, включая выходные и праздничные дни, и в любое время суток. Место проведения заседания Совета директоров определяется Председателем Национального Банка Казахстана либо лицом, его замещающим.
Заседания Совета директоров при необходимости могут проводиться (продолжаться) в течение нескольких дней. В этом случае датой принятия решения считается дата последнего дня заседания Совета директоров Национального Банка Казахстана.
Председатель Национального Банка Казахстана, либо лицо, его замещающее, либо не менее чем одна треть членов Совета директоров от их общего числа вправе потребовать созыва внеочередного заседания Совета директоров для обсуждения наиболее срочных и важных вопросов.
Круг лиц (кроме членов Совета директоров), которые могут присутствовать по конкретному вопросу на заседании Совета директоров, определяется Председателем Национального Банка Казахстана.
Решения Совета директоров могут приниматься как на заседании, так и опросным путем. На заседании решения принимаются простым большинством голосов участвующих членов Совета директоров при условии участия не менее двух третей от общего числа членов Совета директоров, в числе которых должен быть Председатель Национального Банка Казахстана либо лицо, его замещающее. При равенстве голосов голос Председателя Национального Банка Казахстана является решающим. По вопросам, рассматриваемым опросным путем, решения принимаются двумя третями голосов от общего числа состава Совета директоров.
Председатель Национального Банка Казахстана не позднее чем в недельный срок вправе возвратить решение Совета директоров со своими возражениями для повторного обсуждения и голосования. Если Совет директоров двумя третями голосов от общего их числа подтвердит принятое решение, Председатель Национального Банка Казахстана подписывает решение. Учитывая необходимость оперативного решения некоторых вопросов, в отдельных случаях решения принимаются опросным путем, а в случаях нахождения некоторых членов Совета директоров в служебных командировках или отсутствия их по иным уважительным причинам обсуждаемые вопросы могут согласовываться с ними Председателем Национального Банка Казахстана путем проведения переговоров по телефону либо с использованием других средств связи. Последующее подтверждение ими своей позиции по принятому решению оформляется подписанием постановления Совета директоров, а в случае наличия у них принципиальных разногласий оформляется замечанием к постановлению.
Совет директоров по вопросам, отнесенным к его компетенции, принимает постановление.
В случае наличия у членов Совета директоров принципиальных разногласий по обсуждаемому на заседании Совета директоров вопросу, которые были высказаны ими письменно до начала заседания Совета директоров и не были сняты до начала этого заседания, а также по решению Председателя Национального Банка Казахстана либо лица, его замещающего, на заседании Совета директоров ведется протокол. Функции секретаря заседания Совета директоров в этом случае могут быть возложены Председателем Национального Банка Казахстана либо лицом, его замещающим, на любого члена Совета директоров Национального Банка Казахстана или иного работника Национального Банка Казахстана.
Материалы по вопросам, вносимым на заседания Совета директоров, представляются в подразделение Национального Банка Казахстана, отвечающее за непосредственный выпуск (оформление) постановления, которое направляет их членам Совета директоров для предварительного рассмотрения не позднее чем за пять дней до начала заседания Совета директоров. Председатель Национального Банка Казахстана вправе установить более сжатые сроки предварительного рассмотрения материалов.
Порядок работы Совета директоров определяется его регламентом.
35. Полномочия Совета директоров Национального Банка Казахстана:
1) на основании утвержденной Президентом Республики Казахстан структуры Национального Банка Казахстана утверждает структуру подразделений центрального аппарата, филиалов, представительств и ведомств Национального Банка Казахстана, положения о них, а также уставы организаций Национального Банка Казахстана;
2) заслушивает отчеты руководителей подразделений центрального аппарата, филиалов, представительств и организаций Национального Банка Казахстана;
3) устанавливает ставки вознаграждения по операциям "репо", "обратное репо" и по займам "овернайт";
4) определяет структуру годовой консолидированной финансовой отчетности Национального Банка Казахстана;
5) распределяет бюджет (смету расходов) подразделениям центрального аппарата, филиалам, ведомствам и представительствам Национального Банка Казахстана;
6) утверждает бизнес-план и фонд оплаты труда организациям Национального Банка Казахстана;
7) принимает решение о создании, реорганизации, изменении наименования и правового статуса, а также ликвидации и отчуждении организаций Национального Банка Казахстана, об открытии и закрытии филиалов и представительств Национального Банка Казахстана;
8) дает согласие о назначении на должность и освобождении от нее должностных лиц Национального Банка Казахстана в соответствии с утвержденной Председателем Национального Банка Казахстана номенклатурой;
9) при необходимости предварительно рассматривает вопросы, выносимые на рассмотрение Правления Национального Банка Казахстана;
10) решает вопрос об участии Национального Банка Казахстана в создании и деятельности организаций, способствующих осуществлению им возложенных на него функций и (или) являющихся частью инфраструктуры финансового рынка;
11) утверждает виды и размер платы за предоставляемые Национальным Банком Казахстана услуги.
Совет директоров Национального Банка Казахстана вправе рассмотреть и принять решение по любому иному вопросу, не относящемуся к исключительной компетенции Правления Национального Банка Казахстана.
36. Председатель Национального Банка Казахстана назначается Президентом Республики Казахстан с согласия Сената Парламента сроком на шесть лет.
Председатель действует от имени Национального Банка Казахстана и представляет без доверенности Национальный Банк Казахстана в отношениях с государственными органами, банками, финансовыми, международными, иностранными и другими организациями.
Председатель Национального Банка Казахстана вправе подать в отставку, представив Президенту Республики Казахстан свое письменное заявление за два месяца до ухода в отставку.
Председатель Национального Банка Казахстана освобождается от должности Президентом Республики Казахстан.
Председатель Национального Банка Казахстана ответствен за деятельность Национального Банка Казахстана.
37. Председатель Национального Банка Казахстана наделен полномочиями принимать оперативные и исполнительно-распорядительные решения по всем вопросам деятельности Национального Банка Казахстана, за исключением полномочий, оговоренных Законом Республики Казахстан "О Национальном Банке Республики Казахстан" и настоящим Положением для Правления Национального Банка Казахстана, в том числе:
1) ведет заседания Правления и Совета директоров Национального Банка Казахстана;
2) на основе и/или во исполнение законодательных актов Республики Казахстан, актов Президента Республики Казахстан, нормативных правовых актов Национального Банка Казахстана, постановлений Правления и Совета директоров Национального Банка Казахстана издает приказы и распоряжения по вопросам деятельности Национального Банка Казахстана, подписывает постановления Правления и Совета директоров Национального Банка Казахстана;
3) представляет в пределах своей компетенции Национальный Банк Казахстана в республике и за границей;
4) назначает и освобождает членов Правления Национального Банка Казахстана от Национального Банка Казахстана;
5) представляет для назначения Президентом Республики Казахстан кандидатуры заместителей Председателя Национального Банка Казахстана;
6) назначает по согласованию с Президентом Республики Казахстан или по его поручению с Руководителем Администрации Президента Республики Казахстан руководителей ведомств Национального Банка Казахстана, а также по представлению руководителей ведомств Национального Банка Казахстана назначает их заместителей;
7) утверждает номенклатуру должностей Национального Банка Казахстана;
8) назначает должностных лиц Национального Банка Казахстана согласно утвержденной номенклатуре и увольняет их, поощряет отличившихся работников, налагает дисциплинарные взыскания;
9) распределяет обязанности между заместителями Председателя Национального Банка Казахстана, устанавливает степень ответственности своих заместителей и руководителей подразделений центрального аппарата, филиалов, представительств, ведомств и организаций Национального Банка Казахстана за состояние дел на порученном участке работы;
10) на основании утвержденной Президентом Республики Казахстан общей штатной численности Национального Банка Казахстана утверждает штатные расписания центрального аппарата, филиалов, представительств Национального Банка Казахстана, согласовывает штатные расписания ведомств Национального Банка Казахстана;
11) устанавливает отдельным работникам, имеющим высокую профессиональную квалификацию и выполняющим особо важные функции, должностные индивидуальные оклады;
12) распоряжается в соответствии с законодательством Республики Казахстан всем имуществом и средствами Национального Банка Казахстана, выдает доверенности, устанавливает порядок подписания обязательств и выдачи доверенностей от имени Национального Банка Казахстана;
13) заключает от имени Национального Банка Казахстана договоры (соглашения, контракты);
14) рассматривает результаты проверок и аудита подразделений центрального аппарата, филиалов, представительств, ведомств и организаций Национального Банка Казахстана;
15) принимает решение о выдаче, приостановлении действия и лишении лицензии на проведение инкассации банкнот, монет и ценностей;
16) принимает решение о переоформлении лицензий и выдаче дубликатов лицензий, ранее выданных Национальным Банком Казахстана на основании решения Правления Национального Банка Казахстана.
Председатель Национального Банка Казахстана (либо заместитель Председателя Национального Банка Казахстана) принимает решение о наложении административного взыскания по делам об административных правонарушениях, рассмотрение которых в соответствии с законодательными актами Республики Казахстан отнесено к компетенции Национального Банка Казахстана.
Председатель Национального Банка Казахстана вправе принимать решения по любому вопросу, не относящемуся к исключительной компетенции Правления и Совета директоров Национального Банка Казахстана, а также поручать решение отдельных вопросов, входящих в его компетенцию, своим заместителям, руководителям структурных подразделений центрального аппарата, филиалов, представительств и ведомств Национального Банка Казахстана.
Размеры должностных индивидуальных окладов Председателя Национального Банка Казахстана и его заместителей утверждаются Президентом Республики Казахстан.
38. Председатель Национального Банка Казахстана обязан принимать меры по противодействию коррупции и несет установленную законом ответственность за неисполнение или ненадлежащее исполнение этой обязанности.
39. Заместители Председателя Национального Банка Казахстана назначаются Президентом Республики Казахстан по представлению Председателя Национального Банка Казахстана, по согласованию с Руководителем Администрации Президента Республики Казахстан сроком на шесть лет независимо от сроков назначения Председателя Национального Банка Казахстана.
Заместители Председателя представляют Национальный Банк Казахстана без доверенности, подписывают документы и выдают доверенности для участия работников Национального Банка Казахстана при рассмотрении дел в судах и других организациях, а также по иным вопросам в пределах своей компетенции.
Заместители Председателя освобождаются от должности Президентом Республики Казахстан по представлению Председателя Национального Банка Казахстана.
Заместители Председателя Национального Банка Казахстана могут подать в отставку, представив свое письменное заявление Президенту Республики Казахстан, согласованное с Председателем Национального Банка Казахстана. Заместители Председателя Национального Банка Казахстана рассматривают вопросы и принимают решения в соответствии с законодательством Республики Казахстан и на основании распределения их функциональных обязанностей.
40. Руководители подразделений центрального аппарата Национального Банка Казахстана осуществляют свою деятельность на основании положений об этих подразделениях, утверждаемых Советом директоров Национального Банка Казахстана.

Глава 5. Филиалы Национального Банка Казахстана

41. Филиалы Национального Банка Казахстана (далее - филиал) открываются по решению Совета директоров Национального Банка Казахстана, входят в единую централизованную структуру Национального Банка Казахстана с вертикальной схемой подчинения, подотчетны ему и осуществляют свою деятельность в пределах полномочий, определенных для них Национальным Банком Казахстана.
42. В состав филиала могут входить отделения и другие подразделения согласно утвержденной Национальным Банком Казахстана структуре филиала, их полномочия и правовой статус определяются положением о филиале Национального Банка Республики Казахстан.
43. Филиал в своей деятельности независим от местных органов государственной власти и не несет ответственности по обязательствам государства, за исключением случаев, когда такая ответственность возлагается на него Национальным Банком Казахстана. Национальный Банк Казахстана несет ответственность по обязательствам филиала.
44. В своей деятельности филиал руководствуется законодательством Республики Казахстан, нормативными правовыми актами Республики Казахстан, постановлениями Правления и Совета директоров, приказами, распоряжениями Национального Банка Казахстана, настоящим Положением и положением о филиале Национального Банка Казахстана.
45. Порядок открытия и закрытия филиала, задачи и функции деятельности, компетенция органа филиала определяются законодательством Республики Казахстан, нормативными правовыми актами Национального Банка Казахстана и положением о филиале Национального Банка Казахстана.
46. Руководство деятельностью филиала осуществляет его директор, назначаемый на должность (освобождаемый от должности) Председателем Национального Банка Казахстана с согласия Совета директоров Национального Банка Казахстана. Директор филиала осуществляет свою деятельность на основании генеральной доверенности Национального Банка Казахстана.

Глава 6. Представительства Национального Банка Казахстана

47. Представительства Национального Банка Казахстана открываются по решению Совета директоров Национального Банка Казахстана как на территории Республики Казахстан, так и вне ее, входят в единую централизованную структуру Национального Банка Казахстана и осуществляют защиту и представительство интересов Национального Банка Казахстана в пределах полномочий, определенных для них Национальным Банком Казахстана.
48. Порядок открытия, закрытия представительств, их полномочия и правовой статус определяются положением о представительствах Национального Банка Казахстана.

Глава 7. Ведомства Национального Банка Казахстана

49. Ведомства Национального Банка Казахстана (далее - ведомства) являются юридическими лицами, создаются в форме республиканских государственных учреждений, подлежат государственной регистрации в установленном законодательством Республики Казахстан порядке и входят в единую централизованную структуру Национального Банка Казахстана.
50. Решение об образовании, упразднении и реорганизации ведомств принимается Президентом Республики Казахстан по предложению Национального Банка Казахстана.
51. Положение о ведомстве, его структура и лимит штатной численности утверждаются Советом директоров Национального Банка Казахстана.
52. Порядок образования, реорганизации, ликвидации, предмет и цели деятельности, правовой статус и компетенция ведомств определяются законодательством Республики Казахстан, их положениями, настоящим Положением и другими нормативными правовыми актами Национального Банка Казахстана.

Глава 8. Организации Национального Банка Казахстана

53. Организации Национального Банка Казахстана (далее - организации) являются юридическими лицами, создаются в форме республиканских государственных предприятий, подлежат государственной регистрации в установленном законодательством Республики Казахстан порядке и входят в единую централизованную структуру Национального Банка Казахстана.
54. Решение о создании, реорганизации, изменении наименования, ликвидации и отчуждении организаций Национального Банка Казахстана принимается Советом директоров Национального Банка Казахстана.
55. Устав организации утверждается Советом директоров Национального Банка Казахстана.
56. Национальный Банк Казахстана по отношению к создаваемым им организациям является их учредителем и уполномоченным государственным органом, осуществляющим по отношению к ним функции субъекта права государственной собственности, включая полномочия по регулированию их деятельности и принятию решений об изменении правового статуса названных организаций.
57. Порядок создания, реорганизации, ликвидации, предмет и цели деятельности, правовой статус и уставная компетенция организаций и их органов определяются законодательством Республики Казахстан, их уставами, настоящим Положением и другими нормативными правовыми актами Национального Банка Казахстана.

Глава 9. Отчетность и проверка деятельности
Национального Банка Казахстана

58. Национальный Банк Казахстана ежегодно представляет на утверждение Президенту Республики Казахстан годовой отчет не позднее 1 мая года, следующего за отчетным.
Национальный Банк Казахстана в согласованные сроки представляет центральному уполномоченному органу по исполнению бюджета для формирования сводного финансового баланса Республики Казахстан годовой бухгалтерский баланс и отчет о прибылях и убытках Национального Банка Казахстана.
59. По решению Правления Национального Банка Казахстана аудит финансовой отчетности Национального Банка Казахстана проводится ежегодно аудиторской организацией, имеющей опыт аудита центрального банка государства-члена Организации экономического сотрудничества и развития (ОЭСР) или стран Содружества Независимых Государств (СНГ).
Любая полученная при проверке информация считается конфиденциальной и аудиторская организация несет ответственность за ее передачу третьим лицам.
Проверка деятельности Национального Банка Казахстана, его ведомств и организаций любыми государственными органами осуществляется только с согласия или по поручению Президента Республики Казахстан.

Глава 10. Заключительные положения

60. Национальный Банк Казахстана может быть ликвидирован путем принятия соответствующего закона Республики Казахстан. В случае ликвидации Национального Банка Казахстана его имущество передается правопреемнику, указанному в соответствующем законе.
61. Национальный Банк Казахстана несет ответственность за неисполнение своих обязательств в порядке, установленном законодательством Республики Казахстан.
Все споры, возникающие между Национальным Банком Казахстана, банками, организациями, осуществляющими отдельные виды банковских операций, и их учредителями (участниками), юридическими и физическими лицами по исполнению законов Республики Казахстан "О Национальном Банке Республики Казахстан", "О государственном регулировании и надзоре финансового рынка и финансовых организаций", "О региональном финансовом центре города Алматы", "О страховой деятельности", "О рынке ценных бумаг" и "О пенсионном обеспечении в Республике Казахстан", разрешаются в судебном порядке в соответствии с законодательством Республики Казахстан и международными договорами, участниками которых является Республика Казахстан.

ПРИЛОЖЕНИЕ 2
к Указу Президента
Республики Казахстан
от 12 августа 2011 года № 139

ПЕРЕЧЕНЬ
некоторых указов Президента Республики Казахстан, признанных
утратившими силу

1. Указ Президента Республики Казахстан от 31 декабря 2003 года № 1270 "О дальнейшем совершенствовании системы государственного управления Республики Казахстан".
2. Подпункт 1) пункта 1 Указа Президента Республики Казахстан от 10 декабря 2004 года № 1495 "О внесении изменений и дополнений в некоторые указы Президента Республики Казахстан" (САПП Республики Казахстан, 2004 г., № 50, ст. 640).
3. Указ Президента Республики Казахстан от 18 января 2006 года № 20 "О внесении изменений и дополнений в Указ Президента Республики Казахстан от 31 декабря 2003 года № 1270" (САПП Республики Казахстан, 2006 г., № 2, ст. 10).
4. Указ Президента Республики Казахстан от 1 февраля 2006 года № 55 "Об Агентстве Республики Казахстан по регулированию деятельности регионального финансового центра города Алматы" (САПП Республики Казахстан, 2006 г., № 5, ст. 38).
5. Указ Президента Республики Казахстан от 22 мая 2006 года № 119 "О внесении дополнений и изменений в Указ Президента Республики Казахстан от 31 декабря 2003 года № 1270" (САПП Республики Казахстан, 2006 г., № 17, ст. 156).
6. Указ Президента Республики Казахстан от 28 августа 2006 года № 166 "О вопросах Агентства Республики Казахстан по регулированию деятельности регионального финансового центра города Алматы" (САПП Республики Казахстан, 2006 г., № 30, ст. 320).
7. Указ Президента Республики Казахстан от 8 мая 2007 года № 326 "О внесении изменений и дополнений в Указ Президента Республики Казахстан от 31 декабря 2003 года № 1270" (САПП Республики Казахстан, 2007 г., № 15, ст. 171).
8. Указ Президента Республики Казахстан от 21 сентября 2007 года № 414 "О внесении дополнений и изменений в Указ Президента Республики Казахстан от 28 августа 2006 года № 166" (САПП Республики Казахстан, 2007 г., № 34, ст. 373).
9. Указ Президента Республики Казахстан от 23 апреля 2008 года № 575 "О внесении изменений в Указ Президента Республики Казахстан от 31 декабря 2003 года № 1270" (САПП Республики Казахстан, 2008 г., № 19, ст. 167).
10. Указ Президента Республики Казахстан от 27 апреля 2010 года № 977 "О внесении изменений и дополнений в Указ Президента Республики Казахстан от 28 августа 2006 года № 166" (САПП Республики Казахстан, 2010 г., № 29, ст. 217).
11. Абзац четырнадцатый подпункта 1) и подпункт 3) пункта 4 Указа Президента Республики Казахстан от 27 сентября 2010 года № 1072 "О мерах по оптимизации штатной численности органов, содержащихся за счет государственного бюджета и сметы (бюджета) Национального Банка Республики Казахстан".
12. Подпункт 2) пункта 3 Указа Президента Республики Казахстан от 18 апреля 2011 года № 61 "О некоторых вопросах Национального Банка Республики Казахстан".