ИПС "Әділет"

Қолданушылар назарына!
Қолданушыларға ыңғайлы болуы үшін ЗҚАИ мазмұнды жасады.

1-тарау. ЖАЛПЫ ЕРЕЖЕЛЕР

1-бап. Осы Заңмен реттелетін мәселелер

Осы Заңмен реттелетiн мәселелер коммерциялық емес ұйымдардың құрылуына, қызметiне, қайта ұйымдастырылуына және таратылуына байланысты туындайтын қатынастар болып табылады.

Саяси партиялардың, кәсiптiк одақтардың құқықтық жағдайларының, құрылуының, қызметiнiң, қайта ұйымдастырылуының және таратылуының ерекшелiктерi арнайы заңдармен регламенттеледi.

2-бап. Коммерциялық емес ұйым ұғымы

Кiрiс түсiру негiзгi мақсаты болып табылмайтын және алынған таза кiрiстi қатысушылар арасында бөлмейтiн заңды тұлға коммерциялық емес ұйым деп танылады.

3-бап. Коммерциялық емес ұйымдар туралы заңдар

1. Қазақстан Республикасының коммерциялық емес ұйымдар туралы заңдары Қазақстан Республикасының Конституциясына негiзделедi және Азаматтық кодекстен, осы Заңнан және басқа да заң актiлерiнен тұрады.

2. Осы Заңның күшi Қазақстан Республикасының аумағында құрылған және әрекет ететiн шетелдiк және халықаралық коммерциялық емес ұйымдардың филиалдары мен өкiлдiктерiнiң (оқшауланған бөлiмшелерiнiң) кез-келген ұйымдық-құқықтық нысандағы коммерциялық емес ұйымының қызметiне қолданылады.

3. Жекелеген коммерциялық емес ұйымдардың құрылуына, қызметiне, қайта ұйымдастырылуына және таратылуына байланысты ерекшелiктер осы Заңмен және өзге де заң актiлерiмен реттеледi.

4-бап. Коммерциялық емес ұйымдар қызметiнiң мақсаттары

Коммерциялық емес ұйымдар әлеуметтiк, мәдени, ғылыми, бiлiм беру, қайырымдылық, басқару мақсаттарына қол жеткiзу; азаматтардың және ұйымдардың құқықтарын, заңды мүдделерiн қорғау; даулар мен жанжалдарды шешу; азаматтардың рухани және өзге қажеттiлiктерiн қанағаттандыру; азаматтардың денсаулығын сақтау, қоршаған ортаны қорғау, дене шынықтыру мен спортты дамыту заң көмегiн көрсету үшiн, сондай-ақ қоғамдық игiлiктердi және өз мүшелерiнiң (қатысушылардың) игiлiктерiн қамтамасыз етуге бағытталған басқа да мақсаттарда құрылуы мүмкiн.

Коммерциялық емес ұйымдар қызметiнiң мақсаттары құрылтай құжаттармен айқындалады.

5-бап. Коммерциялық емес ұйымдардың құқықтары мен мiндеттерi

1. Жарғылық мақсаттарды жүзеге асыру үшiн коммерциялық емес ұйымдардың:

1) заңдарда белгiленген тәртiппен банктерде шоттар ашуға;

2) мемлекеттiк және орыс тiлдерiнде ұйымның толық атауы бар мөрi, мөртабаны және бланкiлерi, сондай-ақ белгiленген тәртiппен тiркелген эмблемасы (нышаны) болуына;

3) меншiгiнде немесе оралымды басқаруында оқшауланған мүлкi, сондай-ақ дербес балансы немесе сметасы болуға;

4) мүлiктiк және жеке мүлiктiк емес құқықтарды иемденiп алуға және жүзеге асыруға;

5) егер заң актiлерiнде өзгеше көзделмесе, басқа заңды тұлғалар құруға;

6) филиалдар мен өкiлдiктер ашуға;

7) қауымдастықтар мен одақтарға кiруге, сондай-ақ олардың қызметiне қатысуға;

8) жарғыда көзделген мақсаттарды жүзеге асыруға қаражаттарды пайдалануға;

9) сотта талап қоюшы және жауапкер болуға;

10) Қазақстан Республикасының заңдарына қайшы келмейтiн өзге де құқықтарды жүзеге асыруға құқығы бар.

2. Коммерциялық емес ұйымдар:

1) Қазақстан Республикасының заңдарын сақтауға;

2) белгiленген тәртiппен салық және бюджетке төленетiн басқа

да мiндеттi төлемдердi төлеуге;

3) өз мiндеттемелерi бойынша өзiне тиесiлi барлық мүлкiмен (мекемелердi қоспағанда) жауап беруге;

4) Қазақстан Республикасының заң актiлерiне сәйкес жауапкершiлiкте болуға мiндеттi.

6-бап. Коммерциялық емес ұйымдардың нысандары

Коммерциялық емес ұйымдар мекеме, қоғамдық бiрлестiк, акционерлiк қоғам, тұтыну кооперативi, қор, дiни бiрлестiк, қауымдастық (одақ) нысанындағы заңды тұлғалардың бiрлестiгi нысанында және заң актiлерiнде көзделген өзге де нысанда құрылуы мүмкiн.

7-бап. Коммерциялық емес ұйымның атауы және орналасқан жерi

1. Коммерциялық емес ұйымның атауы оның атын және ұйымдық-құқықтық нысанының көрсетпесiн қамтиды. Ол заңдарда көзделген қосымша ақпаратты қамтуы мүмкiн.

Коммерциялық емес ұйымның атауында заңдардың талаптарына немесе қоғамдық мораль нормаларына қайшы келетiн атауларды; егер (қатысушылардың есiмiмен үйлесiмдi болмаса не егер жеке есiмiн пайдалануға бұл адамдардың (олардың мұрагерлерiнiң) рұқсатын қатысушылар алмаған болса, адамдардың өз аттарын пайдалануға жол берiлмейдi.

2. Коммерциялық емес ұйымның тұрақты қызмет iстейтiн органы орналасқан жер оның орналасқан жерi деп танылады.

3. Коммерциялық емес ұйымның атауы мен орналасқан жерi оның құрылтай құжаттарында көрсетiледi.

2-тарау. КОММЕРЦИЯЛЫҚ ЕМЕС ҰЙЫМДАРДЫҢ ҰЙЫМДЫҚ-ҚҰҚЫҚТЫҚ НЫСАНДАРЫ

8-бап. Мекеме

1. Құрылтайшысы басқару, әлеуметтiк-мәдени немесе коммерциялық емес сипаттағы өзге де қызметтердi жүзеге асыру үшiн құрған және қаржыландыратын ұйым мекеме деп танылады.

Мекеменiң өзiне бекiтiлiп берiлген мүлiкке құқығы азаматтық заңдарға сәйкес айқындалады.

2. Меншiк нысанына байланысты мекемелер мемлекеттiк және жеке меншiк мекемелер болып бөлiнедi.

3. Мекемелердiң жекелеген түрлерiнiң құқықтық жағдайының ерекшелiктерi заң актiлерiмен реттеледi.

9-бап. Мемлекеттiк мекеме

Ескерту. 9-бап алып тасталды - ҚР 2011.03.01 № 414-IV (алғашқы ресми жарияланған күнінен бастап қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

10-бап. Жеке меншiк мекеме

1. Басқарушылық, әлеуметтiк-мәдени немесе коммерциялық емес сипаттағы өзге де қызметтердi жүзеге асыру үшiн жеке және (немесе) мемлекеттiк емес заңды тұлғалар құрған, мемлекеттiк құрылымның бөлiгi болып табылмайтын ұйым жеке меншiк мекеме деп танылады.

2. Жеке меншiк мекеменiң мүлкi оған оралымды басқару құқығымен бекiтiлiп берiледi.

3. Жеке меншiк мекеме өз мiндеттемелерi бойынша өзiнiң билiгiндегi ақшамен жауап бередi. Ақшасы жеткiлiксiз болған жағдайда мемлекеттiк емес мекеменiң мiндеттемелерi бойынша оның құрылтайшысы жауапты болады.

11-бап. Қоғамдық бiрлестiк

1. Қазақстан Республикасының заңдарына қайшы келмейтiн ортақ мақсаттарға жету үшiн азаматтардың ерiктi бiрiгуi нәтижесiнде құрылған ұйым, егер заңдарда өзгеше белгіленбесе қоғамдық бiрлестiк болып табылады.

2. Алып тасталды – ҚР 21.12.2023 № 49-VIII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

3. Қоғамдық бiрлестiктердiң құқықтық жағдайының ерекшелiктерi "Қоғамдық бiрлестiктер туралы" Қазақстан Республикасының Заңымен реттеледі.

4. Қоғамдық бірлестік "Өзін-өзі реттеу туралы" Қазақстан Республикасының Заңына сәйкес, қызметін ерікті мүше болуға (қатысуға) негізделген өзін-өзі реттейтін ұйым ретінде жүзеге асыра алады.

Ескерту. 11-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 2012.01.12 № 537-IV (алғашқы ресми жарияланғанынан кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi); 24.05.2018 № 156-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 21.12.2023 № 49-VIII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

12-бап. Қор

1. Азаматтар және (немесе) заңды тұлғалар ерiктi мүлiктiк жарналар негiзiнде құрған, әлеуметтiк, қайырымдылық, мәдени, бiлiм беру және өзге де қоғамдық пайдалы мақсаттарды көздейтiн, мүшелiгi жоқ коммерциялық емес ұйым қор деп танылады.

1-1. Қазақстан Республикасының заңдарында көзделген жағдайларда қордың мүлкін осы баптың 1-тармағында көрсетілген мақсаттар үшін міндетті мүліктік жарналар негізінде қалыптастыруға жол беріледі.

2. Қорды құрған кезде құрылтайшылардың (құрылтайшының) шешiмiмен тұрақты жұмыс iстейтiн алқалы басқару органы - қордың атқарушы органы тағайындайтын қамқоршылық кеңесi құрылады, ол қор қызметiнiң оның жарғылық мақсаттарына сай келуiне бақылау жасайды, сондай-ақ қордың жарғысында бекiтiлген өзге де өкiлеттiктердi жүзеге асырады.

Жұбайлық және жақын туыстық байланысы бар адамдар қордың қамқоршылық кеңесiнiң көпшiлiк мүшесi, сондай-ақ осы қордың штаттағы қызметкерлерi бола алмайды.

3. Қордың атқарушы органы қордың жоғары басқару органының және тұрақты жұмыс iстейтiн алқалы басқару органының (қамқоршылық кеңестiң) шешiмдерi негiзiнде және оларды орындау мақсатында жұмыс iстейдi және соларға есеп бередi.

Қордың атқарушы органының басшысы мен мүшелерi қордың құрылтай құжаттарын, осы заңды және Қазақстан Республикасының басқа да заң актiлерiн бұза отырып өздерi қабылдаған шешiмдерiнiң салдарынан келтiрiлген шығынның орнын бiрлесе толтыруға мiндеттi. Мұндай шешiм қабылданған кезде қарсы дауыс берген, қалыс қалған немесе отырысқа қатыспаған адамдар шығынның орнын толтыру мiндетiнен босатылады.

4. Қордың некеде тұрумен, жақын туыстықпен немесе жекжаттықпен байланыспаған басшысы мен бухгалтерi болуға тиiс. Бiр адамның екi қызметтi қатар iстеуiне болмайды. Басшы құрылтай құжаттарының, қорды басқару органының шешiмдерi негiзiнде қордың атынан мәмiлелер жасауға құқылы. Қордың жарғысында өз бетiнше әрекет етiп, мәмiлелер жасай алатын басқа уәкiлеттi адамдардың қызмет аясы белгiленуi мүмкiн. Қор басшысының сотта, мемлекеттiк органдарда, сондай-ақ ұйымдарда қордың атынан сенiмхатсыз өкiлдiк етуге құқығы бар.

5. Қорға оның құрылтайшылары берген мүлiк қордың меншiгi болып табылады.

Қор құрылтайшыларының қордың мүлкiне мүлiктiк құқығы жоқ және оларды мiндеттемелерiн орындамағаны үшiн жарғыда белгiленген тәртiппен құрылтайшылардың жалпы жиналысы қордан шығаруы мүмкiн.

6. Қор жарғыда белгiленген мерзiмде қаржы қызметiн тексерудi жүзеге асыруға мiндеттi. Тексерудi тексерушi немесе аудиторлық ұйым жүзеге асырады. Тексерушiнi сайлау тәртiбi жарғыда белгiленедi; аудиторлық ұйымдар заңдарда белгiленген тәртiппен тартылады.

7. Қор өз мүлкін пайдалануы туралы есептерді жыл сайын интернет-ресурстарда орналастыруға және (немесе) оларды Қазақстан Республикасының бүкіл аумағында таратылатын мерзімді баспасөз басылымдарында жариялауға мiндеттi.

Ескерту. 12-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 2006.05.05 № 139; 02.12.2015 № 429-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 30.12.2022 № 177-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

13-бап. Қордың түрлерi

1. Құрылтайшылардың құрамына, сондай-ақ қызмет саласына қарай жеке, корпоративтiк, қоғамдық, мемлекеттiк қорлар құрылуы мүмкiн.

Қызмет мақсаттарына қарай әлеуметтiк, қайырымдылық, мәдени, бiлiм қорлары және өзге де қорлар құрылуы мүмкiн.

2. Бiр жеке адамның немесе жеке адамдардың - бiр отбасы мүшелерiнiң өзiнiң (өздерiнiң) жеке қаражаттары есебiнен құрған қоры жеке қор деп танылады. Жеке қор, сондай-ақ жеке адамның нотариалды куәландырылған өсиетi бойынша да құрылуы мүмкiн.

Жеке қордың мүлкi жеке тұлғадан (құрылтайшыдан) немесе жеке тұлғалардан - бiр отбасы мүшелерiнен (құрылтайшылардан) бiр жолғы және (немесе) тұрақты түсетiн түсiмдер есебiнен, өсиет бойынша түскен мүлiктен, сондай-ақ осы Заңның 35-бабында көзделген және жеке қор қызметiнiң мақсаттарына сай келетiн басқа да көздерден құралады.

Жеке меншік қор құрылтайшысының (құрылтайшыларының) құқықтары, егер ол құрылтай құжаттарында көзделген жағдайда, мұраның құрамына кіргізілуі мүмкін.

3. Бiр заңды тұлғаның немесе бiрнеше заңды тұлғалардың - коммерциялық және (немесе) коммерциялық емес ұйымдардың осы ұйымдардың қаражаттары есебiнен құрған қоры корпоративтiк қор деп танылады.

Корпоративтiк қордың мүлкi бiр немесе бiрнеше заңды тұлғалардан - коммерциялық және (немесе) коммерциялық емес ұйымдардан (құрылтайшылардан) бiр жолғы және (немесе) тұрақты түсетiн түсiмдер есебiнен, сондай-ақ осы Заңның 35-бабында көзделген және корпоративтiк қор қызметiнiң мақсаттарына сай келетiн басқа да көздерден құралады.

4. Бiр отбасының мүшелерi болып табылмайтын жеке адамдардың және (немесе) заңды тұлғалардың - қоғамдық бiрлестiктердiң құрған қоры қоғамдық қор деп танылады.

Қоғамдық қордың мүлкi заңды тұлғалардан - қоғамдық бiрлестiктер мен жеке тұлғалардан бiр жолғы және (немесе) тұрақты түсетiн түсiмдер есебiнен, сондай-ақ осы Заңның 35-бабында көзделген және қоғамдық қор қызметiнiң мақсаттарына сай келетiн басқа да көздерден құралады.

Қоғамдық қордың мүлкi бiр отбасы мүшелерiнен - аталған қордың бiрден бiр қатысушыларынан түсетiн түсiмдер есебiнен құрала алмайды.

5. Мемлекеттiк органдардың шешiмiмен құрылған, белгiленген тәртiппен мемлекеттiк меншiктi иелену, пайдалану және оған билiк ету құқығы берiлген; қордың мақсаттары мен мiндеттерiн мемлекеттiк бюджет қаражаты есебiнен жүзеге асыратын қор мемлекеттiк қор деп танылады.

Мемлекеттiк қордың мүлкi заңдарда белгiленген тәртiппен Қазақстан Республикасы мемлекеттiк бюджетiнiң қаражаты есебiнен, сондай-ақ осы Заңның 35-бабында көзделген және мемлекеттiк қор қызметiнiң мақсаттарына сай келетiн басқа да көздерден құралады.

6. Қазақстан Республикасының заңдарымен белгiленген мiндеттi төлемдер есебiнен құрылған қорлардың құрылуына, қызметiне, қайта ұйымдастырылуына және (немесе) таратылуына байланысты туындайтын қатынастар осы Заңмен реттелетiн мәселелер болып табылмайды.

Ескерту. 13-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 2011.12.28 № 524-IV (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

14-бап. Тұтыну кооперативi

1. Мүшелiк негiзде қатысушыларының материалдық және өзге де қажеттiлiктерiн қанағаттандыру үшiн өз мүшелерiнiң мүлiктiк (пайлық) жарналарын бiрiктiру жолымен жүзеге асырылатын азаматтардың ерiктi бiрлестiгi тұтыну кооперативi деп танылады.

Заң актiлерiнде көзделген жағдайларда тұтыну кооперативiне заңды тұлғалар да кiре алады.

2. Алып тасталды - ҚР 29.10.2015 № 373-V Заңымен (01.01.2016 бастап қолданысқа енгізіледі).

3. Тұтыну кооперативтерiнiң мүшелерi оның мiндеттемелерi бойынша кооператив мүшелерiнiң қосымша жарнасының енгiзiлмеген бөлiгi шегiнде ортақ субсидиарлық жауаптылықта болады.

4. Тұтыну кооперативi алған кiрiстердi оның мүшелерi арасында бөлуге болмайды және олар жарғылық мақсаттарға жұмсалады.

5. Тұтыну кооперативiнiң мүшелерi жинақталып қалған шығынды жыл сайынғы баланс бекiтiлгеннен кейiн үш ай iшiнде қосымша жарналар арқылы жабуға мiндеттi. Бұл мiндеттеме орындалмаған жағдайда кооператив кредит берушiлердiң талабы бойынша сот тәртiбiмен таратылуы мүмкiн.

6. Тұтыну кооперативтерін құқықтық реттеу ерекшеліктері арнаулы заңнамалық актілерде реттеледі.

Ескерту. 14-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 29.10.2015 № 373-V Заңымен (01.01.2016 бастап қолданысқа енгізіледі).

15-бап. Дiни бiрлестiк

1. Рухани қажеттiлiктерiн қанағаттандыру үшiн өз мүдделерiнiң ортақтығы негiзiнде заң актiлерiнде белгiленген тәртiппен бiрiккен азаматтардың ерiктi бiрлестiгi дiни бiрлестiк деп танылады.

2. Дiни бiрлестiк қатысушыларының (мүшелерiнiң) осы ұйымға өздерi берген мүлiкке, соның iшiнде мүшелiк жарналарға құқықтары сақталмайды. Олар дiни бiрлестiктiң мiндеттемелерi бойынша жауап бермейдi, ал дiни бiрлестiк өз мүшелерiнiң мiндеттемелерi бойынша жауап бермейдi.

3. Дiни бiрлестiктiң құқықтық жағдайының ерекшелiктерi заңмен реттеледi.

16-бап. Коммерциялық емес акционерлiк қоғам

1. Өзiнiң қызметiн жүзеге асыру үшiн қаражат тарту мақсатымен акциялар шығаратын, кiрiстерi тек қана осы қоғамды дамытуға пайдаланылатын заңды тұлға коммерциялық емес акционерлiк қоғам деп танылады.

2. Коммерциялық емес акционерлiк қоғамдардың артықшылықты акциялар, туынды және айырбасталатын бағалы қағаздар шығаруды жүзеге асыруға құқығы жоқ.

3. Коммерциялық емес акционерлiк қоғамның құрылтай шарты осы шартқа әрбiр құрылтайшының немесе оның уәкiлеттi өкiлiнiң қол қоюы арқылы жасалады.

4. Коммерциялық емес ұйым ретiнде құрылған қоғамның коммерциялық ұйым болып қайта құрыла алмайтыны сияқты коммерциялық ұйым ретiнде құрылған қоғам да коммерциялық емес ұйым болып қайта құрыла алмайды.

Осы тармақтың бiрiншi бөлiгiндегi талаптар:

1) Қазақстан Республикасының бағалы қағаздар рыногы туралы заңнамасына сәйкес құрылған қор биржаларының қайта құрылу;

2) коммерциялық акционерлік қоғамдардың "Назарбаев Университеті", "Назарбаев Зияткерлік мектептері" және "Назарбаев Қоры" мәртебесі туралы" Қазақстан Республикасының Заңына сәйкес дербес білім беру ұйымдары болып, сондай-ақ "Инновациялық технологиялар паркі" инновациялық кластері туралы" Қазақстан Республикасы Заңына сәйкес дербес кластерлік қор болып қайта құрылуы;

2-1) коммерциялық ұйымдар ретінде құрылған жоғары және (немесе) жоғары оқу орнынан кейінгі білім беру ұйымдарының қайта құрылуы;

3) Қазақстан Республикасының кредиттік бюролар және кредиттік тарихты қалыптастыру туралы заңнамасына сәйкес құрылған кредиттік бюролардың қайта құрылуы;

4) мемлекет қатысатын жинақтаушы зейнетақы қорының бірыңғай жинақтаушы зейнетақы қоры болып қайта құрылуы;

5) кепілдік беру жағдайы басталған кезде құрылысты аяқтауға және көппәтерлі тұрғын үйдегі үлесті үлескерлерге беруге кепілдік беретін, жарғылық капиталына мемлекет тікелей немесе жанама қатысатын, акционерлік қоғамның ұйымдық-құқықтық нысанындағы коммерциялық емес ұйымның қайта құрылуы жағдайларына қолданылмайды.

Ескерту. 16-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 2007.07.21 № 309, 2011.01.19 № 395-IV (алғашқы ресми жарияланғанынан кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi), 2011.12.28 № 524-IV (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі), 21.06.2013 № 106-V (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 10.06.2014 № 208-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 04.07.2018 № 171-VІ (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 09.06.2020 № 341-VI (01.07.2020 бастап қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

17-бап. Коммерциялық емес ұйымның өзге де ұйымдық-құқықтық нысаны

1. Коммерциялық емес ұйымдар өзге де ұйымдық-құқықтық нысанда құрылуы мүмкін.

2. Дербес білім беру ұйымдары, дербес кластерлік қор, нотариаттық палаталар, адвокаттар алқалары, адвокаттық кеңселер, Республикалық заң консультанттары алқасы, Қазақстан Республикасының Ұлттық кәсіпкерлер палатасы, Қазақстан Республикасының Сот сарапшылары палатасы, Жеке сот орындаушыларының республикалық палатасы, Қазақстанның төрелік палатасы, кәсiби аудиторлық ұйымдар, аудиторлық қызмет жөніндегі кәсіби кеңес, көппәтерлі тұрғын үйлер мүлкінің меншік иелері бірлестіктері, жоғары ғылыми ұйым және басқа да коммерциялық емес ұйымдар өзге ұйымдық-құқықтық нысанда құрылуы мүмкін.

3. Өзге де ұйымдық-құқықтық нысандардың құқықтық жағдайының ерекшелiктерi заң актiлерiмен реттеледi.

Ескерту. 17-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 2006.05.05 № 139, 2003.07.09 № 482, 2010.04.02 № 262-IV (2010.10.21 бастап қолданысқа енгізіледі), 2011.01.19 № 395-IV (алғашқы ресми жарияланғанынан кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi); 10.06.2014 № 208-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 04.07.2013 № 130-V (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін бір жыл өткен соң қолданысқа енгізіледі); 29.12.2014 № 269-V (01.01.2015 бастап қолданысқа енгізіледі); 08.04.2016 № 489-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 10.02.2017 № 45-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 02.07.2018 № 166-VІ (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 05.07.2018 № 177-VІ (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 26.12.2019 № 284-VІ (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-баптан қараңыз); 03.07.2020 № 358-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен бастап бір жыл өткен соң қолданысқа енгізіледі); 09.06.2021 № 49-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 01.07.2024 № 104-VIII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

18-бап. Дара кәсiпкерлердiң және (немесе) заңды тұлғалардың қауымдастық (одақ) нысанында бірігуі

Ескерту. Тақырып жаңа редакцияда - ҚР 2012.04.27 № 15-V (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

1. Дара кәсiпкерлер және (немесе) заңды тұлғалар өздерiнiң кәсiпкерлiк қызметiн үйлестiру, сондай-ақ ортақ мүдделерiн бiлдiру және қорғау мақсатында қауымдастықтар (одақтар) құра алады.

2. Коммерциялық емес ұйымдар осы ұйымдардың қауымдастықтарына (одақтарына) ерiктi түрде бiрiге алады.

3. Қауымдастықтың (одақтың) мүшелерi өзiнiң дербестiгiн және заңды тұлға құқықтарын сақтап қалады.

4. Егер Қазақстан Республикасының заңдарында және құрылтай құжаттарында өзгеше көзделмесе, қауымдастық (одақ) өз мүшелерiнiң мiндеттемелерi бойынша жауап бермейдi. Егер Қазақстан Республикасының заңдарында өзгеше белгіленбесе, қауымдастықтың (одақтың) мүшелерi оның мiндеттемелерi бойынша қауымдастықтың (одақтың) құрылтай құжаттарында көзделген мөлшерде және тәртiппен субсидиарлық жауаптылықта болады.

5. Қауымдастық (одақ) мүшелерi, егер құрылтай құжаттарында өзгеше көзделмесе, қаржы жылы аяқталған соң өзiнiң қалауы бойынша қауымдастықтан (одақтан) шығуға құқылы. Бұл жағдайда қауымдастық (одақ) мүшесi өзi қауымдастықтан шыққанға дейiн туындаған мiндеттемелерi бойынша шыққан кезiнен бастап екi жыл бойына оның өзiнiң жарнасына бара-бар субсидиарлық жауаптылықта болады.

Егер Қазақстан Республикасының заңдарында өзгеше белгіленбесе, қауымдастықтың (одақтың) мүшесi қауымдастықтың (одақтың) құрылтай құжаттарында белгiленген жағдайларда және тәртiппен қауымдастық (одақ) мүшелерiнiң шешiмi бойынша одан шығарылуы мүмкiн. Қауымдастықтың (одақтың) шығарылған мүшесiнiң жауапкершiлiгiне қатысты қауымдастықтан (одақтан) шығуға қатысты қағидалар қолданылады.

6. Қауымдастық (одақ) мүшелерiнiң келiсiмiмен оған қауымдастықтың жаңа мүшесi кiре алады. Қауымдастыққа (одаққа) жаңа мүшенiң кiруi қауымдастықтың (одақтың) ол кiргенге дейiн туындаған мiндеттемелерi бойынша оның субсидиарлық жауаптылықта байланыстырылуы мүмкiн.

7. Қауымдастықтың (одақтың) атауында "қауымдастық" немесе "одақ" деген сөздердi қоса отырып, осы қауымдастық (одақ) мүшелерi қызметiнiң негiзгi мәнiне көрсетпе болуға тиiс.

8. Қауымдастық (одақ) қызметін "Өзін-өзі реттеу туралы" Қазақстан Республикасының Заңына сәйкес өзін-өзі реттейтін ұйым ретінде жүзеге асыра алады.

Ескерту. 18-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 2012.04.27 № 15-V (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 12.11.2015 № 391-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін алты ай өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

3-тарау. КОММЕРЦИЯЛЫҚ ЕМЕС ҰЙЫМДЫ ҚҰРУ, ҚАЙТА ҰЙЫМДАСТЫРУ ЖӘНЕ ТАРАТУ

19-бап. Коммерциялық емес ұйымды құру

1. Коммерциялық емес ұйым, оны қалыптастыру арқылы, сондай-ақ бұрын бар коммерциялық емес ұйымды қайта ұйымдастыру нәтижесiнде құрылуы мүмкін.

Жоғары ғылыми ұйымның немесе дербес білім беру ұйымының ұйымдық-құқықтық нысанындағы коммерциялық емес ұйым "Ғылым және технологиялық саясат туралы" немесе "Назарбаев Университеті", "Назарбаев Зияткерлік мектептері" және "Назарбаев Қоры" мәртебесі туралы" Қазақстан Республикасының заңдарында көзделген жағдайларда акционерлік қоғам болып қайта құрылуы нәтижесінде құрылуы мүмкін.

Коммерциялық емес акционерлік қоғамның немесе мекеменің ұйымдық-құқықтық нысанындағы коммерциялық емес ұйым коммерциялық ұйым ретінде құрылған жоғары және (немесе) жоғары оқу орнынан кейінгі білім беру ұйымын қайта құру нәтижесінде құрылуы мүмкін.

Дербес кластерлік қор ұйымдық-құқықтық нысанындағы коммерциялық емес ұйым "Инновациялық технологиялар паркі" инновациялық кластері туралы" Қазақстан Республикасының Заңында көзделген жағдайда акционерлік қоғам болып қайта құрылуы нәтижесінде құрыла алады.

2. Коммерциялық емес ұйымды (қоғамдық және діни бірлестіктерді қоспағанда) оны қалыптастыру арқылы құру құрылтайшылардың (құрылтайшының) шешімі бойынша жүзеге асырылады.

Қоғамдық және діни бірлестіктерді құру Қазақстан Республикасының заңдарына сәйкес жүзеге асырылады.

3. Заңды тұлға ретiнде коммерциялық емес ұйымның құқық қабiлеттiлiгi ол мемлекеттiк тiркелуден өткен кезден бастап туындайды.

Коммерциялық емес ұйымның айналысуға лицензия алу қажет болатын қызмет саласындағы құқық қабiлеттiлiгi осындай лицензияны алған кезден бастап туындайды.

Ескерту. 19-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 2011.01.19 № 395-IV (алғашқы ресми жарияланғанынан кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi), ҚР 2011.10.11 № 484-ІV (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-баптан қараңыз), 2012.01.12 № 537-IV (алғашқы ресми жарияланғанынан кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi); 10.06.2014 № 208-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 27.06.2014 № 212-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi); 04.07.2018 № 171-VІ (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 21.12.2023 № 49-VIII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 01.07.2024 № 104-VIII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

20-бап. Коммерциялық емес ұйымның құрылтайшылары (қатысушылары)

Ескерту. 20-баптың тақырыбы жаңа редакцияда - ҚР 02.08.2015 № 343-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін алты ай өткен соң қолданысқа енгізіледі).

1. Коммерциялық емес ұйымның ұйымдық-құқықтық нысанына қарай, егер осы Заңда, Қазақстан Республикасының басқа да заң актiлерiнде өзгеше белгiленбесе, жеке және (немесе) заңды тұлғалар оның құрылтайшылары бола алады.

2. Коммерциялық емес ұйымды, тұтыну кооперативiн, қауымдастықтарды (одақтарды) құру жағдайларын және коммерциялық емес ұйымдардың жекелеген түрлерi туралы заң актiлерiнде көзделген өзге де жағдайларды қоспағанда, жеке тұлға құруы мүмкiн.

3. Жаппай қырып-жою қаруын таратуды қаржыландырумен байланысты ұйымдар мен тұлғалардың тізбесіне және (немесе) терроризмді және экстремизмді қаржыландырумен байланысты ұйымдар мен тұлғалардың тізбесіне Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес енгізілген тұлға коммерциялық емес ұйымның құрылтайшысы (қатысушысы) бола алмайды.

Ескерту. 20-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 02.08.2015 № 343-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін алты ай өткен соң қолданысқа енгізіледі); 13.05.2020 № 325-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін алты ай өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

21-бап. Коммерциялық емес ұйымның құрылтай құжаттары

1. Коммерциялық емес ұйымдардың құрылтай құжаттары:

1) мекеме үшiн - меншiк иесi (меншiк иелерi) бекiткен ереже (жарғы) және меншiк иесiнiң (меншiк иелерiнiң) құру туралы шешiмi;

2) қор, тұтыну кооперативi, коммерциялық емес акционерлiк қоғам қауымдастық (одақ) нысанындағы, өзге де ұйымдық-құқықтық нысандардағы заңды тұлғалар бiрлестiктерi үшiн - құрылтайшылар бекiткен жарғы және құрылтай шарты;

3) қоғамдық бiрлестiк, дiни бiрлестiк үшiн - жарғы болып табылады.

2. Коммерциялық емес ұйымның құрылтай құжаттарының талаптары коммерциялық емес ұйымның өзiнiң, оның құрылтайшыларының (қатысушыларының) орындауы үшiн мiндеттi.

3. Коммерциялық емес ұйымның бiрiнiң құрылтай шарты мен жарғысы арасында қарама-қайшылықтар болған жағдайда:

1) егер олар құрылтайшылардың өзара қатынастарына қатысты болса, құрылтай шартының;

2) егер олардың қолданылуы заңды тұлғаның үшiншi тұлғалармен қатынасы үшiн маңызды болса, жарғының талаптары қолданылуға тиiс.

Ескерту. 21-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 27.02.2017 № 49-VI Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі).

22-бап. Коммерциялық емес ұйымның жарғысы

1. Коммерциялық емес ұйымның жарғысы:

1) коммерциялық емес ұйымның атауын, соның iшiнде ұйымдық-құқықтық нысанын, қызметiнiң мәнi мен мақсатын;

2) коммерциялық емес ұйымның орналасқан жерiн;

3) коммерциялық емес ұйымның басқару органдарының құрылымын, қалыптастыру тәртiбiн және құзыретiн;

4) коммерциялық емес ұйым мүшелерінің (қатысушыларының) құқықтары мен мiндеттерiн;

5) коммерциялық емес ұйымның мүшелiгiне (егер коммерциялық емес ұйымның мүшелiгi болған жағдайда) қабылдау және одан шығу шарты мен тәртiбiн;

6) коммерциялық емес ұйымның мүлкiн құрау көздерiн;

7) коммерциялық емес ұйымның құрылтай құжаттарына өзгерiстер мен толықтырулар енгiзу тәртiбiн;

8) коммерциялық емес ұйымды қайта ұйымдастыру және оның қызметiн тоқтату шартын;

9) коммерциялық емес ұйым таратылған жағдайда оның мүлкiн пайдалану тәртiбiн;

10) филиалдар мен өкiлдiктер туралы мәлiметтердi көздеуге тиiс.

2. Коммерциялық емес ұйымның жарғысы Қазақстан Республикасының заңдарына қайшы келмейтiн, өзге де ережелердi көздеуi мүмкiн.

3. Егер коммерциялық емес ұйымды бiр тұлға құрған болса, онда оның жарғысында мүлiктердi құрау және кiрiстердi пайдалану тәртiбi де белгiленедi.

4. Осы баптың 1-тармағы 4) және 5)-тармақшаларының ережелерi қорларға қолданылмайды. Қордың жарғысында осы баптың 1-тармағында көрсетiлген мәлiметтерден басқа, қор органдары туралы, қордың лауазымды адамдарын тағайындау және оларды қызметiнен босату тәртiбi туралы, ол таратылған жағдайда қор мүлкiнiң тағдыры туралы нұсқау болуға тиiс.

4-1. Осы баптың 1-тармағы 4), 5) және 6) тармақшаларының ережелері аудиторлық қызмет жөніндегі кәсіби кеңеске қолданылмайды. Аудиторлық қызмет жөніндегі кәсіби кеңестің жарғысы "Аудиторлық қызмет туралы" Қазақстан Республикасының Заңына сәйкес мәліметтерді қамтуға тиіс.

5. Тұтыну кооперативiнiң жарғысында осы баптың 1-тармағында көрсетiлген мәлiметтерден басқа, кооператив мүшелерi пайларының мөлшерi туралы; кооператив мүшелерiнiң пайларын енгiзу құрамы мен тәртiбi және пай енгiзу жөнiндегi мiндеттемелердi бұзғандығы үшiн олардың жауапкершiлiгi туралы; кооперативтi басқару органдарының құрамы мен құзыретi және олардың шешiмдер қабылдау тәртiбi туралы, соның iшiнде шешiмдi бiрауыздан немесе басым көпшiлiк дауыспен қабылдау мәселелерi туралы; кооператив мүшелерiнiң оларға келтiрiлген шығынның орнын толтыру тәртiбi туралы шарттар болуға тиiс.

6. Адвокаттар алқасының жарғысында мүшелiктi тоқтата тұру тәртiбi, заң консультацияларын құрудың және олардың қызметiнiң тәртiбi, мүлiктi құрайтын көздер және оларға билiк ету тәртiбi, мүшелiк жарналарды төлеу тәртiбi, адвокаттардың тегiн заң көмегiн көрсету тәртiбi және соттың, анықтау және алдын ала тергеу органдарының тағайындауы бойынша адвокаттар арасында заң көмегiн реттеп бөлу тәртiбi, адвокаттарды аттестациядан өткiзу тәртiбi, адвокаттар алқасы мүшелерi мен тағылымдамадан өтушi адвокаттардың тәртiптiк жауапкершiлiгi және жауапкершiлiкке тарту тәртiбi, адвокатты лицензиясынан айыру туралы өтiнiш қозғау тәртiбi болуға тиiс.

6-1. Республикалық адвокаттар алқасының жарғысы Республикалық адвокаттар алқасының құрылымын, оның органдарының құрылу тәртібі мен құзыретін, мүлкін қалыптастыру көздерін және оған иелік ету тәртібін, адвокаттар алқалары жүзеге асыратын аударымдар мөлшерін, сондай-ақ Республикалық адвокаттар алқасын қайта ұйымдастыру және тарату тәртібін қамтуға тиіс.

6-2. Жоғары ғылыми ұйымның жарғысында жоғары ғылыми ұйым қызметінің нысанасы мен мақсаттары, құрылымы, оның органдарын қалыптастыру тәртібі мен құзыреті, мүлкінің пайда болу көздері және оған билік ету тәртібі, қызметтер көрсету және функцияларды жүзеге асыру шарттары мен тәртібі қамтылуға тиіс.

7. Қауымдастықтың (одақтың) құрылтай құжаттарында олардың органдарының құрамы және құзыретi, олардың шешiмдер қабылдау тәртiбi туралы және қауымдастық (одақ) таратылғаннан кейiн қалған мүлiктi бөлу тәртiбi туралы шарттар да болуға тиiс.

8. Коммерциялық емес ұйымның жарғысына өзгерiстер мен толықтырулар оның жоғары органының (жалпы жиналыс, съезд, конференция, құрылтайшы) шешiмi бойынша енгiзiледi. Қор жарғысына өзгерiстер мен толықтыруларды, егер қор жарғысында оған осындай құқық берiлген болса, қордың басқару органы енгiзедi.

9. Коммерциялық емес акционерлiк қоғам жарғысында қоғамның коммерциялық емес ұйым екендiгi де, дауыс беру рәсiмi, дивидендтердi төлемеу туралы ережелер де, Қазақстан Республикасының заң актiлерiнде белгiленген басқа талаптар да көрсетiлуге тиiс.

Ескерту. 22-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 2007.01.12 № 222 (ресми жарияланған күнінен бастап алты ай өткеннен кейін қолданысқа енгізіледі), 2012.01.01 № 523-IV (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 03.07.2020 № 358-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен бастап бір жыл өткен соң қолданысқа енгізіледі); 01.07.2024 № 104-VIII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

23-бап. Құрылтай шарты

1. Құрылтай шарты - коммерциялық емес ұйым құру туралы құрылтайшылардың келiсiмi, мұнда оны құру жөнiндегi бiрлескен қызмет тәртiбi, оның меншiгiне (жедел басқару) өз мүлкiн беру және оның қызметiне қатысу шарттары айқындалады. Мұнда, егер коммерциялық емес ұйымдардың жекелеген түрлерi туралы заң актiлерiнде өзгеше көзделмесе, коммерциялық емес ұйымның қызметiн басқару, құрылтайшылардың оның құрамынан шығу шарты мен тәртiбi де белгiленедi.

Құрылтай шартына құрылтайшылардың келiсiмi бойынша Қазақстан Республикасының қолданылып жүрген заңдарына қайшы келмейтiн басқа да ережелер енгiзiлуi мүмкiн.

2. Құрылтай шартына барлық құрылтайшылар немесе олар уәкiлеттiк берген адамдар қол қояды.

3. Қорды, жекеше мекемені, дербес білім беру ұйымын, дербес кластерлік қорды бір тұлға құрған жағдайда, онда құрылтай шарты жасалмайды.

Қазақстан Республикасының Ұлттық кәсіпкерлер палатасы және облыстың, республикалық маңызы бар қаланың және астананың кәсіпкерлер палаталары құрылған кезде құрылтай шарты жасалмайды.

Ескерту. 23-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 2011.01.19 № 395-IV (алғашқы ресми жарияланғанынан кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi); 04.07.2013 № 130-V (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 10.06.2014 № 208-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

24-бап. Коммерциялық емес ұйымның филиалдары мен өкiлдiктерi

1. Коммерциялық емес ұйым Қазақстан Республикасының заңдарына сәйкес Қазақстан Республикасының аумағында филиалдар құрып, өкiлдiктер аша алады.

Қоғамдық және дiни бiрлестiктер, мекемелер осы ұйымдар туралы заң актiлерiне сәйкес өздерiнiң құрылымдық бөлiмшелерiн құра алады.

2. Коммерциялық емес ұйымның филиалы оның тұрған жерiнен тыс орналасқан және оның мiндеттерiнiң бәрiн немесе бiр бөлiгiн, соның iшiнде өкiлдiктiң мiндетiн жүзеге асыратын коммерциялық емес ұйымның оқшауланған бөлiмшесi болып табылады.

3. Коммерциялық емес ұйымның өкiлдiгi оның тұрған жерiнен тыс орналасқан және коммерциялық емес ұйымның мүдделерiн қорғауды және оның өкiлдiгiн жүзеге асыратын, оның атынан мәмiлелер және өзге де құқықтық iс-әрекеттер жасайтын коммерциялық емес ұйымның оқшауланған бөлiмшесi болып табылады.

4. Филиалдар мен өкiлдiктер заңды тұлғалар болып табылмайды. Олар өздерiн құрған коммерциялық емес ұйымның мүлкiн иемденеді және ол бекiткен ереже негiзiнде әрекет етедi. Филиалдың немесе өкiлдiктiң мүлкi жеке баланста және оларды құрған коммерциялық емес ұйымның балансында ескерiледi.

5. Коммерциялық емес ұйымның филиалдары мен өкiлдiктерiнiң (қоғамдық және дiни бiрлестiктердi қоспағанда) басшыларын коммерциялық емес ұйымның уәкiлеттi органы тағайындайды және оның сенiмхаты негiзiнде әрекет етедi.

Қоғамдық бiрлестiктердiң құрылымдық бөлiмшелерiнiң (филиалдар мен өкiлдiктер) басшылары қоғамдық бiрлестiктiң жарғысында және оның филиалы немесе өкiлдiгi туралы ережеде көзделген тәртiппен сайланады.

Дiни бiрлестiктердiң құрылымдық бөлiмшелерiнiң (филиалдар мен өкiлдiктер) басшылары дiни бiрлестiктiң жарғысында және оның филиалы мен өкiлдiгi туралы ережеде көзделген тәртiппен сайланады не тағайындалады.

6. Филиал және өкiлдiк өздерiн құрған коммерциялық емес ұйымның атынан қызметiн жүзеге асырады. Өз филиалының не өкiлдiгiнiң қызметi үшiн оларды құрған коммерциялық емес ұйым жауапкершiлiкте болады.

6-1. Коммерциялық емес ұйымның филиалы мен өкілдiгiнiң атауы өздерiн құрған коммерциялық емес ұйымның атауын көрсетуді қамтуға тиіс.

7. Коммерциялық емес ұйымның филиалдары мен өкiлдiктерi есептiк тiркелуге, ал атауын өзгерткен жағдайда - қайта тiркелуге жатады.

Есептiк тiркеудің (қайта тiркеудің) тәртiбi мен мерзiмдерi Қазақстан Республикасының заңды тұлғаларды мемлекеттік тiркеу және филиалдар мен өкілдіктерді есептік тіркеу туралы заңнамасында айқындалады.

Ескерту. 24-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 2004.03.18 № 537, 2012.12.24 № 60-V (алғашқы ресми жарияланғанынан кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi) Заңдарымен.

25-бап. Коммерциялық емес ұйымды қайта ұйымдастыру

1. Коммерциялық емес ұйым Қазақстан Республикасының Азаматтық кодексiнде, осы заңда, басқа да заң актiлерiнде көзделген тәртiппен қайта ұйымдастырылуы мүмкiн.

2. Коммерциялық емес ұйымды қайта ұйымдастыру қосу, бiріктіру, бөлу, бөлiп шығару, қайта құру нысанында және заңдарда көзделген басқа да нысандарда жүргiзiлуi мүмкiн.

3. Коммерциялық емес ұйым, бiрiктiру нысанындағы қайта ұйымдастыру жағдайларын қоспағанда, жаңадан пайда болған ұйымның (ұйымдардың) мемлекеттiк тiркеуден өткен кезiнен бастап қайта ұйымдастырылған болып есептеледi.

Коммерциялық емес ұйым оған екінші бір ұйымның қосылуы нысанында қайта ұйымдастырылған кезде қосылған ұйым қызметiнің тоқтатылғаны туралы мәліметтер Бизнес-сәйкестендіру нөмірлерінің ұлттық тізіліміне енгiзiлген кезден бастап олардың біріншісі қайта ұйымдастырылды деп есептеледi.

4. Қайта ұйымдастыру нәтижесiнде жаңадан пайда болған ұйымды (ұйымдарды) мемлекеттiк тiркеу және қайта ұйымдастырылған ұйым (ұйымдар) қызметiнің тоқтатылғаны туралы мәліметтерді Бизнес-сәйкестендіру нөмірлерінің ұлттық тізіліміне енгiзу Қазақстан Республикасының заңды тұлғаларды мемлекеттiк тiркеу және филиалдар мен өкілдіктерді есептік тіркеу туралы заңнамасында белгiленген тәртiппен жүзеге асырылады.

Ескерту. 25-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 2012.12.24 № 60-V (алғашқы ресми жарияланғанынан кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi) Заңымен.

26-бап. Коммерциялық емес ұйымды тарату

1. Коммерциялық емес ұйым Қазақстан Республикасының Азаматтық кодексiнде, осы Заңда және басқа да заң актiлерiнде көзделген негiзде және тәртiппен ерiктi түрде (оның мүлкiн иеленушiнiң немесе меншiк иесi уәкiлеттiк берген органның шешiмi бойынша, сондай-ақ бұған құрылтай құжаттарында уәкiлеттiк берiлген заңды тұлға органының шешiмi бойынша) және мәжбүрлеп (сот шешiмi бойынша) таратылуы мүмкiн.

2. Коммерциялық емес ұйымды тарату туралы шешiм қабылдаған коммерциялық емес ұйымның құрылтайшылары (қатысушылары) немесе орган бұл туралы заңды тұлғаларды тiркеудi жүзеге асырған әдiлет органына дереу жазбаша хабарлауға мiндеттi.

Коммерциялық емес ұйымды тарату туралы шешiм қабылдаған құрылтайшылар немесе орган тарату комиссиясын тағайындайды және Қазақстан Республикасының Азаматтық кодексiне, осы Заңға сәйкес коммерциялық емес ұйымды таратудың тәртiбi мен мерзiмiн белгiлейдi.

3. Тарату комиссиясы тағайындалған кезден бастап оған коммерциялық емес ұйымның мүлкiн және iсiн басқару жөнiндегi өкiлеттiк көшедi. Тарату комиссиясы таратылатын коммерциялық емес ұйымның атынан сотта әрекет етедi.

27-бап. Коммерциялық емес ұйымды тарату тәртiбi

1. Тарату комиссиясы орталық әдiлет органының ресми басылымдарында заңды тұлғаның таратылуы туралы, сондай-ақ оның кредит берушiлерiнiң талаптарын мәлiмдеудiң тәртiбi мен мерзiмi туралы ақпарат жариялайды. Талаптарды мәлiмдеудiң мерзiмi коммерциялық емес ұйымды тарату туралы жарияланған кезден бастап екi айдан кем болмауға тиiс.

Тарату комиссиясы кредит берушiлердi айқындауға және берешектерiн алуға, филиалдар мен өкiлдiктердi есептен шығаруға шара қолданады, сондай-ақ кредит берушiлердi коммерциялық емес ұйымның таратылғандығы туралы жазбаша хабардар етедi.

2. Кредит берушiлердiң талаптар қоюына арналған мерзiм аяқталған соң тарату комиссиясы аралық тарату балансын жасайды, мұнда таратылатын коммерциялық емес ұйымның мүлiк құрамы туралы мәлiметтер, кредит берушiлер мәлiмдеген талаптардың тiзбесi, сондай-ақ олардың қаралу нәтижелерi туралы мәлiметтер болады.

Аралық тарату балансын коммерциялық емес ұйымның мүлкiн иеленушi немесе коммерциялық емес ұйымды тарату туралы шешiм қабылдаған орган бекiтедi.

3. Егер таратылған коммерциялық емес ұйымның (мемлекеттiк мекемелерден басқа) ақшасы кредит берушiлердiң талаптарын қанағаттандыру үшiн жеткiлiксiз болса, тарату комиссиясы сот шешiмдерiн орындау үшiн белгiленген тәртiппен, коммерциялық емес ұйымның мүлкiн ашық сауда арқылы сатуды жүзеге асырады.

4. Таратылатын коммерциялық емес ұйымның кредит берушiлерiне ақша төлеудi Қазақстан Республикасы Азаматтық кодексiнiң 51-бабында белгiленген кезектiлiк тәртiбiмен, аралық тарату балансына сәйкес, ол бекiтiлген күннен бастап тарату комиссиясы жүргiзедi.

5. Кредит берушiлермен есеп айырысу аяқталған соң тарату комиссиясы тарату балансын жасайды, оны коммерциялық емес ұйымның мүлкiн меншiктенушi немесе коммерциялық емес ұйымды тарату туралы шешiм қабылдаған орган бекiтедi.

6. Таратылатын мекеменiң ақшасы кредит берушiлердiң талаптарын қанағаттандыру үшiн жеткiлiксiз болған жағдайда, соңғысы талаптардың қалған бөлiгiн осы мекеменiң мүлкiн меншiктенушiнiң есебiнен қанағаттандыру туралы шағыммен сотқа жүгiнуге құқылы.

Ескерту. 27-бапқа өзгеріс енгізілді - Қазақстан Республикасының 2004.03.18. № 537 Заңымен.

28-бап. Таратылатын коммерциялық емес ұйымның мүлкi

1. Коммерциялық емес ұйымның таратылған кезде кредит берушiлердiң талаптарын қанағаттандырғаннан кейiн қалған мүлкi, егер заң актілерiнде өзгеше тәртiп көзделмесе, құрылтай құжаттарында көрсетiлген мақсаттарға жұмсалады.

Коммерциялық емес ұйым салық жеңiлдiктерiн және басқа да жеңiлдiктердi пайдаланған және мүшелерiнiң және (немесе) құрылтайшыларының жарналары мен өз қызметiнен түскен кiрiстерi, жұртшылықтың қайырмалдықтары есебiнен жұмыс жасаған, мемлекеттен немесе мемлекеттiк емес ұйымдардан гранттар алған жағдайда, таратылған кезде кредит берушiлермен есеп айырысқаннан кейiн қалған мүлiктi ұйымның мүшелерi, құрылтайшылары, лауазымды адамдары немесе жалдамалы қызметкерлерi арасында қайта бөлуге болмайды, ол ұйымның жарғысына сәйкес оның жарғылық мақсаттарына пайдаланылуға тиiс. Егер ұйымның жарғысында мұндай тәртiп көзделмесе, тарату туралы шешiм қабылдаған органның ұйғаруы бойынша қалған мүлiк таратылатын ұйымдiкi сияқты мақсаттарды немесе оларға жақын мақсаттарды ұстанатын коммерциялық емес ұйымға берiлуi мүмкiн.

2. Тұтыну кооперативi таратылған немесе кооператив мүшесi одан шыққан жағдайда оның тұтыну кооперативiнiң мүлкiнен үлесiн өз пайына бара-бар бөлiп алуға құқығы бар.

Тұтыну кооперативiнiң мүшесi қайтыс болған жағдайда, егер заң актiлерiнде және кооператив жарғысында өзгеше көзделмесе, оның мұрагерлерiнiң кооператив мүшелiгiне қабылдануға бiрiншi кезекте құқығы болады. Заң актiлерiнде және кооператив жарғысында өзгеше көзделген жағдайда кооператив мұрагерлерге тұтыну кооперативi мүлкiнен оның пайына бара-бар үлесiн төлейдi.

3. Құрылтайшылар мекеменiң мүлкiне меншiк құқығын сақтайды.

4. Коммерциялық емес акционерлiк қоғамның кредит берушiлермен есеп айырысқаннан кейiн қалған мүлкi барлық акционерлер арасында оларға тиесiлi акциялардың санына бара-бар бөлiнедi.

Ескерту. 28-бап өзгерді - ҚР 16.05.2003 № 416 Заңымен; 29.10.2015 № 373-V (01.01.2016 бастап қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

29-бап. Коммерциялық емес ұйымды таратудың аяқталуы

Коммерциялық емес ұйымның таратылуы аяқталды, ал коммерциялық емес ұйым өз қызметін тоқтатты деп бұл жөнінде мәліметтер Бизнес-сәйкестендіру нөмірлерінің ұлттық тізіліміне енгiзiлгеннен кейiн есептеледi.

Ескерту. 29-бап жаңа редакцияда - ҚР 2012.12.24 № 60-V (алғашқы ресми жарияланғанынан кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi) Заңымен.

30-бап. <*>

Ескерту. 30-бап алып тасталды - Қазақстан Республикасының 2004.03.18. № 537 Заңымен.

31-бап. Коммерциялық емес ұйымды мемлекеттiк тiркеу және қайта тiркеу

Коммерциялық емес ұйымды мемлекеттiк тiркеу және қайта тiркеу Қазақстан Республикасының заңды тұлғаларды мемлекеттiк тiркеу және филиалдар мен өкілдіктерді есептік тіркеу туралы заңнамасында белгiленген тәртiппен жүзеге асырылады.

Ескерту. 31-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 2012.12.24 № 60-V (алғашқы ресми жарияланғанынан кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi) Заңымен.

4-тарау. КОММЕРЦИЯЛЫҚ ЕМЕС ҰЙЫМДАРДЫҢ ҚЫЗМЕТI

32-бап. Коммерциялық емес ұйымның қызмет түрлерi

1. Коммерциялық емес ұйым Қазақстан Республикасының заңдарында тыйым салынбаған және коммерциялық емес ұйымның мақсаттарына сәйкес келетiн, оның құрылтай құжаттарында көзделген бiр немесе бiрнеше қызмет түрiн жүзеге асыра алады.

2. Жекелеген ұйымдық-құқықтық нысандағы коммерциялық емес ұйымдар айналысуға құқылы қызмет түрлерiне Қазақстан Республикасының заң актiлерiнде шектеулер қойылуы мүмкiн.

3. Коммерциялық емес ұйымдар заң актiлерiне сәйкес жекелеген қызмет түрлерiн лицензиялар негiзiнде ғана жүзеге асыра алады.

33-бап. Коммерциялық емес ұйымның кәсiпкерлiк қызметпен айналысуға құқығы

1. Коммерциялық емес ұйым өзiнiң жарғылық мақсаттарына сәйкес келетiндей ғана кәсiпкерлiк қызметпен айналыса алады.

2. Жекелеген ұйымдық-құқықтық нысандағы коммерциялық емес ұйымдардың кәсiпкерлiк қызметiне Қазақстан Республикасының заң актiлерiнде шектеулер қойылуы мүмкiн.

3. Коммерциялық емес ұйым кәсіпкерлiк қызметі бойынша кірістер мен шығыстардың есебiн жүргiзедi.

4. Коммерциялық емес ұйымдардың кәсiпкерлiк қызметiне салық салу Қазақстан Республикасының салық заңдарына сәйкес жүзеге асырылады.

5. Коммерциялық емес ұйымдардың кәсiпкерлiк қызметiнен алынатын кiрiстердi коммерциялық емес ұйымдардың мүшелерi (қатысушылары) арасында бөлiсуге болмайды, ол жарғылық мақсаттарға жұмсалады. Қоғамдық және дiни бiрлестiктердiң, қорлардың өз қаражаттарын қайырымдылық көмекке пайдалануына жол берiледi.

Ескерту. 33-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 16.11.2015 № 403-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі).

34-бап. Коммерциялық емес ұйымның мүлкi

1. Коммерциялық емес ұйымның меншiгiнде немесе оралымды басқаруында оның жарғысында көзделген қызметiн материалдық жағынан қамтамасыз етуге қажеттi, заң актiлерiне сәйкес коммерциялық емес ұйымдардың меншiгiнде болуға болмайтын мүлiктiң жекелеген түрлерiн қоспағанда, объектiлер, мүлiк, сондай-ақ өзiнiң қаражаты есебiнен құрылған ұйымдар болуы мүмкiн.

Дiни бiрлестiктердiң өз қаражаты есебiнен иемденiп алған немесе өздерi құрған, азаматтар, ұйымдар қайырмалдық ретiнде берген, немесе мемлекет берген және заң актiлерiне қайшы келмейтiн басқа да негiздер бойынша иемденiп алынған мүлiкке меншiк құқығы болады.

Мекеменің өзiне бекiтiлiп берiлген мүлiктi және оған смета бойынша бөлiнген қаражат есебiнен сатып алынған мүлiктi өз бетiнше иелiктен айыруға немесе өзгеше әдiспен оған билiк етуге құқығы жоқ.

2. Коммерциялық емес ұйым (мекемелердi қоспағанда) өз мiндеттемелерi бойынша өзiне тиесiлi барлық мүлкiмен жауап бередi.

35-бап. Коммерциялық емес ұйымның мүлкiн құрау көздерi

1. Мыналар:

1) құрылтайшылардан (қатысушылардан, мүшелерден) түскен түсiмдер;

2) ерiктi мүлiктiк жарналар мен қайырмалдықтар;

2-1) Қазақстан Республикасының заңдарында көзделген жағдайларда міндетті мүліктік жарналар;

3) заңдарда белгiленген жағдайларда тауарлар сатудан, жұмыстардан, қызмет көрсетуден түскен түсiмдер (кiрiс);

4) акциялар, облигациялар, басқа да бағалы қағаздар және салымдар (депозиттер) бойынша алынған дивидендтер (кiрiстер, сыйақы (мүдде);

5) заңмен тыйым салынбаған басқа да түсiмдер, заң актілерiне сәйкес, коммерциялық емес ұйымның мүлкін ақшалай және өзге де нысандардағы құрау көздерi болып табылады.

2. Коммерциялық емес ұйымдардың жекелеген түрлерiнiң кiрiс көздерiне заң актiлерiмен шектеулер қойылуы мүмкiн.

3. Құрылтайшылардан (қатысушылардан, мүшелерден) түсетiн қаржы және өзге де қаражат түсiмдерiнiң тәртiбi коммерциялық емес ұйымның құрылтай құжаттарында белгiленедi.

4. Коммерциялық емес ұйымның мүлкiн, ақшалай нысаннан басқа, заттай және өзге нысандарда құрауға құрылтайшылардың салымдары барлық құрылтайшылардың келiсiмi бойынша ақшалай нысанда бағаланады. Егер мұндай салымның құны жиырма мың айлық есептiк көрсеткiшке тең сомадан асып кетсе, оны бағалауды аудиторлық ұйым растауға тиiс.

Ескерту. 35-бапқа өзгерту енгізілді - ҚР 2006.05.05 № 139; 30.12.2022 № 177-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

36-бап. Мүдделер қайшылығы

1. Коммерциялық емес ұйым мен мүдделi адамдардың арасындағы ұйымның мүлкiн пайдалануға байланысты мәмiлелер мүдделер қайшылығы орын алуын ұйғарымдайды.

2. Коммерциялық емес ұйымның басқару органының (басшылық етушi органының) мүшелерi, сондай-ақ осы өз ұйымымен жеке өзi немесе өкiлi арқылы мәмiлелер жасасатын, ұйыммен қатынастарына орай өз мүлкiмен ұйымға билiк етуге ықпал ете алатын адамдар мүдделi адамдар деп танылады.

3. Коммерциялық емес ұйым мүдделi адамдардың туыстарымен, сондай-ақ олардың кредит берушiлерiмен мәмiлелер жасаса да мүдделер қайшылығы ұйғарымдалады.

37-бап. Мүдделер қайшылығын шешу

Мүдделер қайшылығы ұйғарымдалған мәмiленi коммерциялық емес ұйымның уәкiлеттi органы бекiтуге тиiс. Мүдделi адам осындай мәмiле жасасудың ұйғарымдалғаны туралы ұйымның уәкiлеттi органын хабардар етуге тиiс.

Егер мәмiленi уәкiлеттi органдар бекiтпеген болса, мүдделер қайшылығы орын алған мұндай мәмiленiң жасалуы нәтижесiнде коммерциялық емес ұйымға келтiрiлген шығындардың орнын толтыруға мүдделi адам жауап бередi.

Шығындардың орнын толтыруға қоса, осындай мүдделi адам осындай мәмiленi жасау нәтижесiнде алған сол адамның бүкiл кiрiсiн коммерциялық емес ұйымға қайтаруға тиiс.

Егер шығындар бiрнеше мүдделi адамның iс-қимылдары нәтижесiнде туындаған болса, олар коммерциялық емес ұйымның алдында ортақ жауап беруi тиiс.

5-тарау. КОММЕРЦИЯЛЫҚ ЕМЕС ҰЙЫМДЫ БАСҚАРУ

38-бап. Коммерциялық емес ұйымды басқару негiздерi

Коммерциялық емес ұйымның басқару органдарының құрылымы, құзыретi, құрылу тәртiбi мен өкiлеттiктерiнiң мерзiмi, олардың шешiмдер қабылдау мен коммерциялық емес ұйымның атынан әрекет жасау тәртiбi заңдарда және коммерциялық емес ұйымның құрылтай құжаттарында белгiленедi.

39-бап. Коммерциялық емес ұйымның басқару органдары

1. Коммерциялық емес ұйымдардың, мемлекеттiк мекемелердi, аудиторлық қызмет жөніндегі кәсіби кеңесті қоспағанда, құрылтай құжаттарына сәйкес олардың басқару органдары мыналар болып табылады:

1) жоғары басқару органы (жалпы жиналыс, съезд, конференция, құрылтайшы, қамқоршылық кеңес) - коммерциялық емес ұйым қызметiнiң кез келген мәселелерi бойынша шешiмдер қабылдауға құқылы;

2) басқарудың атқарушы органы (алқалы немесе дара басқару) - коммерциялық емес ұйымның құрылтай құжаттарымен жоғары басқару органының ерекше құзыретiне жатқызылған мәселелердi қоспағанда, коммерциялық емес ұйымның қызметiн ағымдағы басқаруды жүзеге асырады, жоғары басқару органына есеп бередi;

3) коммерциялық емес ұйымның басқару органдары сайлайтын немесе тағайындайтын тексеру органы (тексеру комиссиясы, тексерушi);

4) заңдарға және коммерциялық емес ұйымның құрылтай құжаттарына сәйкес басқа да органдар.

2. Аудиторлық қызмет жөніндегі кәсіби кеңесті қоспағанда, коммерциялық емес ұйымның жоғары басқару органының ерекше құзыретiне:

1) коммерциялық емес ұйымның құрылтай құжаттарын қабылдау, оларға өзгерiстер мен толықтырулар енгiзу;

2) коммерциялық емес ұйымды ерiктi түрде қайта ұйымдастыру және тарату;

3) коммерциялық емес ұйымның басқару органдарының құзыретiн, ұйымдық құрылымын, оларды құру және өкiлеттiктерiн тоқтату тәртiбiн айқындау;

4) атқарушы органдардың қаржы есептемесiн табыс етуiнiң тәртiбi мен мерзiмдiлiгiн, сондай-ақ бақылау органының тексеру жүргiзу тәртiбiн және олардың нәтижелерiн бекiтудi айқындау;

5) заң актiлерiнде белгiленген шекте коммерциялық емес ұйымның басқа заңды тұлғаларды, өз филиалдары мен өкiлдiктерiн құруы немесе олардың қызметiне қатысуы туралы шешiм қабылдау мәселелерi жатады.

Жоғары басқару органының ерекше құзыретiне заң актiлерiне сәйкес коммерциялық емес ұйымның құрылтай құжаттарымен осы ұйым қызметiнiң басқа да мәселелерi жатқызылуы мүмкiн.

3. Коммерциялық емес ұйым өзiнiң жоғары басқару органының мүшелерiне, жоғары басқару органының жұмысына қатысуына тiкелей байланысты шығыстардың өтемiн қоспағанда, өздерiне жүктелген мiндеттердi олардың орындағаны үшiн сыйақы төлеудi жүзеге асыруға құқылы емес.

4. Коммерциялық емес ұйымның еңбек шарты бойынша жұмыс істейтін штаттағы қызметкерлеріне Қазақстан Республикасының еңбек заңнамасы және Қазақстан Республикасының әлеуметтік қамсыздандыру және сақтандыру туралы заңнамасы қолданылады.

5. Осы баптың 1 – 3-тармақтарының ережелері дербес білім беру ұйымдарына және дербес кластерлік қорға қолданылмайды.

6. Қазақстан Республикасының Ұлттық кәсіпкерлер палатасы басқару органдарының құқықтық жағдайының ерекшеліктері "Қазақстан Республикасының Ұлттық кәсіпкерлер палатасы туралы" Қазақстан Республикасының Заңына сәйкес айқындалады.

7. Аудиторлық қызмет жөніндегі кәсіби кеңестің басқару органдарының құқықтық жағдайының ерекшеліктері "Аудиторлық қызмет туралы" Қазақстан Республикасының Заңына сәйкес айқындалады.

Ескерту. 39-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 200.05.15 № 253, 2011.01.19 № 395-IV (алғашқы ресми жарияланғанынан кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi); 04.07.2013 № 130-V (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 10.06.2014 № 208-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 12.11.2015 № 391-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін алты ай өткен соң қолданысқа енгізіледі); 03.12.2015 № 433-V (01.01.2016 бастап қолданысқа енгізіледі); 03.07.2020 № 358-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен бастап бір жыл өткен соң қолданысқа енгізіледі); 04.07.2022 № 134-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

6-тарау. МЕМЛЕКЕТ ЖӘНЕ КОММЕРЦИЯЛЫҚ ЕМЕС ҰЙЫМДАР

40-бап. Мемлекет және коммерциялық емес ұйымдар

1. Мемлекет коммерциялық емес ұйымдарды құруды және олардың белсендi қызмет етуiн көтермелейдi. Қазақстан Республикасының заңдарына сәйкес коммерциялық емес ұйымдарға салық, кеден жеңiлдiктерi және басқа да жеңiлдiктер берiлуi мүмкiн.

2. Коммерциялық емес ұйымдар өз қызметiнiң мақсаттарына сәйкес мемлекеттiк органдармен келiсiмдер жасасып, ынтымақтасуы және олар үшiн белгiлi бiр жұмыстарды орындауы мүмкiн.

41-бап. Коммерциялық емес ұйымның қызметiн бақылау

1. Коммерциялық емес ұйым Қазақстан Республикасының заңнамасында көзделген тәртіппен бухгалтерлік есепті жүргізеді және алғашқы статистикалық деректерді мемлекеттік статистика саласындағы уәкілетті органға береді.

2. Коммерциялық емес ұйым Қазақстан Республикасының заңнамасына және коммерциялық емес ұйымның құрылтай құжаттарына сәйкес мемлекеттік статистика саласындағы уәкілетті органға және мемлекеттік кіріс органдарына, құрылтайшыларға және өзге де тұлғаларға өз қызметi туралы ақпарат бередi.

Шет мемлекеттер, халықаралық және шетелдiк ұйымдар, шетелдiктер мен азаматтығы жоқ адамдар өтеусiз негiзде беретін қаражат есебiнен қызметін жүзеге асыратын коммерциялық емес ұйым Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес мемлекеттік кіріс органдарына осы қаражатты пайдалануы туралы есептi ұсынады.

3. Қазақстан Республикасының аумағында қызметін жүзеге асыратын шетелдiк және халықаралық коммерциялық емес ұйымдардың филиалдары мен өкiлдiктерi (оқшауланған бөлiмшелерi) баспасөз басылымдарында жыл сайын өз қызметі туралы, оның ішінде өз құрылтайшылары, мүліктің құрамы туралы, ақшаны қалыптастыру көздерi мен жұмсау бағыттары туралы ақпарат жариялайды.

4. Коммерциялық емес ұйым кiрiстердің мөлшерi мен құрылымы, сондай-ақ коммерциялық емес ұйым мүлкiнiң мөлшерi мен құрамы туралы, оның шығыстары, қызметкерлерiнiң саны мен құрамы туралы, олардың еңбегіне ақы төлеу, коммерциялық емес ұйымның қызметiнде азаматтардың өтеусiз еңбегiн пайдалану туралы мәлiметтер коммерциялық құпияның нысаны бола алмайды.

5. Жекеше мекеме, қоғамдық бірлестік, коммерциялық емес акционерлік қоғам, қоғамдық, корпоративтік және жекеше қорлар, заңды тұлғалардың қауымдастық (одақ) нысанындағы бірлестігі нысанында құрылған коммерциялық емес ұйымдар, сондай-ақ шетелдiк және халықаралық коммерциялық емес ұйымдардың Қазақстан Республикасының аумағында қызметін жүзеге асыратын филиалдары мен өкiлдiктерi (оқшауланған бөлiмшелерi) үкіметтік емес ұйымдармен өзара іс-қимыл саласындағы уәкілетті орган айқындайтын тәртіппен өз қызметі туралы, оның ішінде өзінің құрылтайшылары (қатысушылары), мүлкінің құрамы, ақшаның қалыптасу көздерi және жұмсалу бағыттары туралы мәліметтерді жыл сайын 31 наурызға дейін үкіметтік емес ұйымдармен өзара іс-қимыл саласындағы уәкілетті органға ұсынады.

Осы тармақтың бірінші бөлігінде көзделген талаптар құрылтайшысы немесе акционері мемлекет болып табылатын коммерциялық емес акционерлік қоғамдарға, еншілес, тәуелді және Қазақстан Республикасының заңнамалық актiлерiне сәйкес олармен үлестес болып табылатын өзге де заңды тұлғаларға, саяси партиялар, діни бірлестіктер және кәсіптік одақтар түрінде құрылған қоғамдық бірлестіктерге, сондай-ақ осы Заңның 17-бабында көзделген коммерциялық емес ұйымдарға қолданылмайды.

Ескерту. 41-бап жаңа редакцияда - ҚР 2005.07.8 № 67-ІІІ (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-баптан қараңыз), өзгерістер енгізілді - ҚР 2010.03.19 № 258-IV; 07.11.2014 № 248-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi); 02.12.2015 № 429-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 13.06.2018 № 160-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

42-бап. Коммерциялық емес ұйымның қызметiн тоқтата тұру

1. Коммерциялық емес ұйымның қызметi коммерциялық емес ұйым Қазақстан Республикасының Конституциясы мен Қазақстан Республикасының заңнамасын бұзған немесе өзінің жарғысында айқындалған қызметтiң нысанасы мен мiндеттерi шегiнен шығатын әрекеттердi күнтізбелік бір жылдың ішінде екі және одан көп рет жасаған жағдайларда прокуратура органдарының ұсынуы негiзiнде сот шешiмiмен үш айдан алты айға дейiнгi мерзiмге тоқтатыла тұруы мүмкiн.

2. Осы баптың 1-тармағында көзделгендей, коммерциялық емес ұйымның қызметi тоқтатыла тұрған жағдайда оған құрылтай құжаттарында көзделген қызметпен айналысуға тыйым салынады. Оның банк шоттарын пайдалану құқығы да тоқтатыла тұрады, бұған еңбек шарттары бойынша есеп айырысу, өз қызметi салдарынан келтiрiлген шығындардың орнын толтыру мен айыппұл төлеу қосылмайды.

Егер коммерциялық емес ұйым өз қызметiн тоқтата тұруға негiз болған бұзушылықтарды қызметi тоқтатыла тұруы белгiленген мерзiм iшiнде жойса, онда аталған мерзiм аяқталған соң коммерциялық емес ұйым өз қызметiн қайта бастайды. Коммерциялық емес ұйым бұзушылықтарды жоймаған жағдайда прокуратура органдары оны тарату туралы сотқа арыз берiп жолдануға құқылы.

3. Коммерциялық емес ұйымның қызметiн тоқтата тұру туралы шешiм қабылдаған сот коммерциялық емес ұйымның бұзушылықты жоюына байланысты ұсынысы бойынша осы шектеудi мерзiмiнен бұрын алып тастауға құқылы.

Ескерту. 42-бапқа өзгеріс енгізілді – ҚР 29.06.2020 № 352-VI Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі).

43-бап. Коммерциялық емес ұйымның, жеке және заңды тұлғалардың жауапкершілігі

1. Заңдарды бұзу коммерциялық емес ұйымның Қазақстан Республикасының заң актілерінде көзделген тәртіппен жауапты болуына әкеп соқтырады.

2. Коммерциялық емес ұйымдар туралы заңдарды бұзғандығы үшін бұған кінәлі жеке және заңды тұлғалар, соның ішінде мемлекеттік органдардың лауазымды адамдары да жауапты болады.

Қазақстан Республикасының
Президенті

Unofficial translation

Chapter 1. General Provisions

Article 1. The subject of regulation of this Law

The subject of regulation of this Law shall be relations, arising in connection with establishment, activity, reorganization, and liquidation of non-commercial organizations.

Special aspects of legal status, establishment, activity, reorganization and liquidation of political parties, trade unions shall be regulated by the special Laws.

Article 2. Definition of a non-commercial organization

A non-commercial organization shall be recognized as a legal entity, not having the derivation of income in the capacity of main purpose and not distributing the derived net income between members.

Article 3. The legislation on non-commercial organizations

1. The legislation of the Republic of Kazakhstan on non-commercial organizations shall be based on the Constitution of the Republic of Kazakhstan and consist of the Civil Code, this Law and other legislative acts.

2. This Law shall apply to the activity of the non-commercial organizations of any organizational legal form, branches and representative offices (separate subdivisions) of foreign and international non-commercial organizations, established and operating in the territory of the Republic of Kazakhstan.

3. Special aspects linked with establishment, activity, reorganization and liquidation of separate non-commercial organizations shall be governed by this Law and other legislative acts.

Article 4. Objectives of activity of non-commercial organizations

Non-commercial organizations may be established for the purpose of achievement of social, cultural, scientific, educational, charitable, administrative objectives; protection of the rights, legal interests of citizens and organizations; the settlement of disputes and conflicts; satisfaction of spiritual and other needs of citizens; protection of health of the citizens, environmental protection, development of physical education and sport; rendering legal assistance, as well as for the other purposes aimed to secure public benefits and benefits for their members (participants).

Objectives of activity of non-commercial organizations shall be determined by the constitutive documents.

Article 5. Rights and obligations of non-commercial organizations

1. In order to implement the charter purposes, non-commercial organizations shall have the right:

1) to open accounts in banks in the manner, established by the legislation;

2) to have a seal, stamps and letterheads stating the full name of an organization in Kazakh and Russian languages, as well as the label (symbols), registered in established manner;

3) to have solitary property, as well as independent balance sheet or budget in the ownership or in the operative management;

4) to acquire and exercise the property and moral rights;

5) to establish other legal entities, unless otherwise provided by the legislative acts;

6) to establish branches and representative offices;

7) to enter into associations and unions, as well as to take part in their activity;

8) to use funds for the implementation of purposes, provided in the charter;

9) to sue and be sued in court;

10) to exercise the other rights, not contradicting the legislation of the Republic of Kazakhstan.

2. Non-commercial organizations shall be obliged:

1) to comply with the legislation of the Republic of Kazakhstan;

2) to pay taxes and to make other obligatory payments to the budget in established manner;

3) to be responsible for their liabilities with all the property, belonging to them (except for the institutions);

4) to bear responsibility in accordance with the legislative acts of the Republic of Kazakhstan.

Article 6. Forms of non-commercial organizations

Non-commercial organizations may be established in the form of an institution, social association, joint-stock company, consumer cooperative, fund, religious association, and association of legal entities in the form of an alliance (union) and in other form provided by the legislative acts.

Article 7. Name and location of a non-commercial organization

1. The name of a non-commercial organization shall include its name and indication of its organizational legal form. It may include additional information provided by the legislation.

In the name of non-commercial organization, the use of the names, contradicting the requirements of the legislation or standards of social morality, and proper names of persons, if they do not coincide with the name of members or if the members did not obtain permission from those persons (their successors) to use the proper name, shall be prohibited.

2. The location of a non-commercial organization shall be recognized as the location of its operating body.

3. The name and location of a non-commercial organization shall be stated in its constitutive documents.

Chapter 2. Legal organizational forms of non-commercial organizations Article 8. Institution

1. An institution shall be recognized as an organization, established and funded by its founder in order to carry out management, social and cultural or other functions of a non-commercial nature.

The rights of an institution to the property, assigned to it shall be determined in accordance with the civil legislation.

2. Depending on the form of property the institutions shall be subdivided into the state and private institutions.

3. Special aspects of the legal status of particular types of institutions shall be governed by the legislative acts.

Article 9. State institution

Footnote. Article 9 is excluded by Law of the Republic of Kazakhstan № 414-IV dated 01.03.2011 (shall be enforced from the date of its first official publication).

Article 10. Private institution

1. A private institution shall be recognized as an organization, that is not a part of the governmental structure, established by individuals and (or) non-state legal entities in order to carry out management, social and cultural or other functions of non-commercial nature.

2. The property of a private institution shall be fixed to it on the right of operative management.

3. A private institution shall be responsible for its liabilities with money being at its disposal. If the money is insufficient, the responsibility for liabilities of a private institution shall be borne by its founder.

Article 11. Public association

1. A public association shall be an organization, established in the result of voluntary consolidation of people, unless otherwise provided by the Laws, for the purpose of achievement of general objectives by them, not inconsistent with the legislation of the Republic of Kazakhstan.

2. Excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 21.12.2023 № 49-VIII (shall be enforced ten calendar days after the date of its first official publication).

3. Special aspects of legal status of the public association shall be governed by the Law of the Republic of Kazakhstan “On social associations”.

4. A public association may operate as a self-regulating organization based on voluntary membership (participation) in accordance with the Law of the Republic of Kazakhstan “On Self-Regulation”.

Footnote. Article 11 as amended by Law of the Republic of Kazakhstan № 537-IV dated 12.01.2012 (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication); dated 24.05.2018 № 156-VI (shall be enforced upon the expiration of ten calendar days after the day of its first official publication); dated 21.12.2023 № 49-VIII (shall be enforced ten calendar days after the date of its first official publication).

Article 12. Fund

1. A fund shall be recognized as a non-commercial organization without membership, instituted by the citizens and (or) legal entities on the basis of voluntary property contributions, pursuing social, charitable, cultural, educational and other socially beneficial purposes.

1-1. In cases stipulated by the laws of the Republic of Kazakhstan, it is allowed to form the fund's assets on the basis of mandatory asset contributions for the purposes specified in paragraph 1 of this article.

2. Upon the establishment of a fund, by decision of the founders (founder) a permanent collegial governing body - the board of trustees shall be formed, that shall appoint the executive body of the fund, carry out the compliance of the fund’s activity with its charter purposes, as well as other powers, stipulated by the charter of the fund.

Married persons and immediate relatives may not constitute the majority of members of the board of trustees of the fund as well as they may not be еру staff members of this fund.

3. The executive body of the fund shall act on the basis and in pursuance of decisions of the supreme governing body and permanent collegial governing body of the fund (the board of trustees) and shall be accountable to them.

A director and members of the executive governing body of the fund shall be jointly obliged to compensate the fund for losses, caused as a consequence of adoption of decisions by them in violation of the constitutive documents of the fund, this Law and other legislative acts of the Republic of Kazakhstan. Those persons that voted against, abstained or did not take part in a meeting, during adoption of this decision, shall be released from the obligation to compensate for losses.

4. The fund shall have a director and an accountant that shall not be married to each other, be immediate relatives or be related by marriage. The same person may not hold both positions. A director, on the basis of the constitutive documents, the decisions of the governing body of the fund, shall have the right to make transactions on behalf of the fund. The charter of the fund may establish the spheres of activity of other authorized persons that may act on their own and make transactions. A director of the fund shall have the right to represent the fund before court, state bodies, as well as in organizations without a power of attorney.

5. The property, transferred to the fund by its founders shall be the property of the fund.

The founders of the fund shall not have the property rights to the property of the fund and in case of non-fulfillment of the obligations they may be excluded from the fund by the general meeting of founders in the manner, established by the charter.

6. The fund shall be obliged to carry out the audit of financial activity within the term established by the charter. Revisions shall be carried out by an auditor or an auditing organization. The procedure for election of an auditor shall be determined by the charter, the auditing organizations shall be engaged in the manner, established by the legislation.

7. The Fund is obliged to annually publish reports on the use of its property on the Internet resources and (or) publish them in periodicals distributed throughout the territory of the Republic of Kazakhstan.

Footnote. Article 12 as amended by Law of the Republic of Kazakhstan № 139 dated 5 May, 2006 (See Article 2 of Law of the Republic of Kazakhstan № 139 for the enactment procedure); № 429-V dated 02.12.2015 (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after the day its first official publication); dated 30.12.2022 № 177-VII (shall be enforced ten calendar days after the date of its first official publication).

Article 13. Types of funds

1. Private, corporate, social, state funds may be established depending on membership of founders, as well as on the sphere of activity.

Social, charitable, cultural, educational and other funds may be established depending on purposes of activity.

2. A private fund shall be recognized as a fund, instituted by one individual or individuals - members of one family at the expense of his (her, their) own funds. A private fund may also be established under a notarized will of an individual.

The property of a private fund shall be formed at the expense of lump-sum and (or) regular receivables from an individual (founder) or individuals - members of one family (founders), property received under the will, as well as other sources, provided in Article 35 of this Law and conform to the objectives of activity of a private fund.

The rights of a founder (founders) of a private fund may be included in succession in the case, if this is provided by the constitutive documents.

3. A corporate fund shall be recognized as a fund, instituted by one legal entity or several legal entities - commercial and (or) non-commercial organizations at the expense of the funds of these organizations.

The property of a corporate fund shall be formed at the expense of lump-sum and (or) regular receivables from one or several legal entities - commercial and (or) non-commercial organizations (founders), as well as the other sources, provided in Article 35 of this Law and conform to the objectives of activity of a corporate fund.

4. A social fund shall be recognized as a fund, instituted by individuals, not being the members of one family, and (or) by legal entities - social associations.

The property of a social fund shall be formed at the expense of lump-sum and (or) regular receivables from legal entities - public association and individuals, as well as from the other sources, provided in Article 35 of this Law and conform to the objectives of activity of a social fund.

The property of a social fund may not be formed at the expense of receivables from members of one family - the sole members of mentioned fund.

5. A state fund shall be recognized as a fund, established by decision of state bodies, to which the right of possession, use, dispose of the state-owned property was transferred in established manner, carrying out objectives and goals of the fund at the expense of funds of the state budget.

The property of the state fund shall be formed at the expense of funds of the state budget of the Republic of Kazakhstan in the manner, established by the legislation, as well as the other sources, provided in Article 35 of this Law and conform to the objectives of activity of the state fund.

6. Relations, arising in connection with the establishment, activity, reorganization and (or) liquidation of the funds, established at the expense of obligatory payments, established by the legislation of the Republic of Kazakhstan shall not be the subject of regulation of this Law.

Footnote. Article 13 as amended by Law of the Republic of Kazakhstan № 524-IV dated 28.12.2011 (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication).

Article 14. Consumer cooperative

1. A consumer cooperative shall be recognized as a voluntary association of the citizens on the basis of membership in order to satisfy material and other needs of the members, carrying out by combining the property (share) contributions by its members.

In cases, provided by the legislative acts, legal entities may join to the consumer cooperative.

2. Is excluded by Law of the Republic of Kazakhstan № 373-V dated 29.10.2015 (shall be enforced from 01.01.2016).

3. Members of a consumer cooperative shall jointly bear subsidiary responsibility for its liabilities within the limits of non-contributed part of additional contribution of cooperative’s members.

4. Incomes derived by a consumer cooperative may not be distributed between its members and shall be spent for the charter purposes.

5. Members of a consumer cooperative shall be obliged to recover arose losses by means of additional contributions within three months upon the approval of the annual balance sheet. In case of failure to fulfill that obligation, the cooperative may be liquidated upon demand of creditors in a judicial proceeding.

6. The specific features of the legal regulation of consumer cooperatives are regulated by special legislative acts.

Footnote. Article 14 as amended by Law of the Republic of Kazakhstan № 373-V dated 29.10.2015 (shall be enforced from 01.01.2016).

Article 15. Religious association

1. A religious association shall be recognized as a voluntary association of citizens, in the manner, established by the legislative acts, joining on the basis of community of their interests in order to satisfy spiritual requirements.

2. Participants (members) of a religious association shall not preserve the rights to property, transferred by them to this organization, as well as to membership fees. They shall not be responsible for the liabilities of a religious association, and a religious association shall not be responsible for the liabilities of its members.

3. Special aspects of legal status of a religious association shall be governed by the Law.

Article 16. Non-commercial joint-stock company

1. A non-commercial joint-stock company shall be recognized as a legal entity, issuing the shares for the purpose of obtaining the funds in order to carry out its activity, the incomes of which shall be used only for the development of this company.

2. Non-commercial joint-stock companies shall not have the right to issue preferred shares, derivatives and convertible securities.

3. Memorandum of a non-commercial joint-stock company shall be made by signing of this memorandum by each of founders or its authorized representative.

4. A company, instituted as a non-commercial organization may not be reorganized into a commercial organization, as well as a company, instituted as a commercial organization may not be reorganized into a non-commercial organization.

Requirement of the first part of this paragraph shall not apply to the events of reorganization of:

1) stock exchanges, established in accordance with the legislation of the Republic of Kazakhstan on the equity market;

2) commercial joint-stock companies into autonomous educational organizations in accordance with the Law of the Republic of Kazakhstan "On the status of Nazarbayev University", "Nazarbayev Intellectual Schools" and "Nazarbayev Foundation", as well as into the autonomous cluster fund in accordance with the Law of the Republic of Kazakhstan "On Innovative Cluster "Park of innovative technologies";

2-1) organizations of higher and (or) postgraduate education, established as commercial organizations;

3) credit bureaus, established in accordance with the legislation of the Republic of Kazakhstan on credit bureaus and formation of credit histories.

4) pension savings fund with the state participation into uniform pension savings fund.

5) a non-profit organization in the organizational and legal form of a joint-stock company with direct or indirect participation of the state in the authorized capital, which guarantees the completion of construction and the transfer of a share in an apartment building to shareholders in case of a guarantee event.

Footnote. Article 16 as amended by Law of the Republic of Kazakhstan № 309 dated 21.07.2007; № 395-IV dated 19.01.2011 (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication); № 524-IV dated 28.12.2011 (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication); № 106-V dated 21.06.2013 (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication); № 208-V dated 10.06.2014 (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after the day its first official publication); dated 04.07.2018 № 171-VI (shall be enforced upon the expiration of ten calendar days after the day of its first official publication); dated 09.06.2020 № 341-VI (shall enter into force from 01.07.2020).

Article 17. Other legal organizational form of a non-commercial organization

1. Non-commercial organizations may be established in other legal organizational form.

2. Autonomous educational organizations, an autonomous cluster fund, notary chambers, bar associations, law firms, the Republican College of Legal Advisers, the National Chamber of Entrepreneurs of the Republic of Kazakhstan, the Chamber of Judicial Experts of the Republic of Kazakhstan, the Republican Chamber of Private Judicial Bailiffs, the Arbitration Chamber of Kazakhstan, professional audit organizations, a professional council for auditing activities, associations of owners of property of apartment buildings, a higher scientific organization and other non-profit organizations may be established in a different organizational and legal form.

3. Special aspects of legal status of other legal organizational forms shall be governed by the legislative acts.

Footnote. Article 17 as amended by Laws of the Republic of Kazakhstan № 139 dated 05.05.2006 (See Article 2 for the enactment procedure); № 262-IV dated 02.04.2010 (shall be enforced from 21.10.2010); № 395-IV dated 19.01.2011 (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication); № 130-V dated 04.07.2013 (shall be enforced upon expiry of one year after its first official publication); № 208-V dated 10.06.2014 (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after the day its first official publication); № 269-V dated 29.12.2014 (shall be enforced from 01.01.2015); № 489-V dated 08.04.2016 (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after the day its first official publication); № 45-VI dated 10.02.2017 (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after the day its first official publication); dated 02.07.2018 № 166-VI (shall be enforced upon the expiration of ten calendar days after the day of its first official publication); dated 05.07.2018 № 177-VI (shall be enforced upon the expiration of ten calendar days after the day of its publication); dated 26.12.2019 № 284-VI (enforcement see Art. 2); dated 03.07.2020 № 358-VI (shall enter into force upon the expiry of one year after the day of its first official publication); dated 09.06.2021 № 49-VII (shall enter into force upon the expiry of ten calendar days after the day of its first official publication); dated 01.07.2024 № 104-VIII (comes into force sixty calendar days after the date of its first official publication).

Article 18. Joining of individual entrepreneurs and (or) legal entities in the form of an alliance (union)

Footnote. The title of Article 18 is in the wording of Law of the Republic of Kazakhstan № 15-V dated 27.04.2012 (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication).

1. Individual entrepreneurs and (or) legal entities for the purposes of coordination of their entrepreneurial activity, as well as representation and protection of common interests may establish alliances (unions).

2. Non-commercial organizations may voluntarily join into alliances (unions) of these organizations.

3. Members of an alliance (union) shall preserve their independence and rights of a legal entity.

4. An association (union) is not responsible for the obligations of its members, unless otherwise provided by the laws of the Republic of Kazakhstan and the constituent documents. Members of the association (union) bear subsidiary responsibility for its obligations in the amount and order provided for by the constituent documents of the association (union), unless otherwise established by the laws of the Republic of Kazakhstan.

5. The members of an alliance (union) shall have the right to retire from an alliance (union) at their discretion in the end of a financial year, unless otherwise provided by the constitutive documents. In this case a member of an alliance (union) shall bear subsidiary responsibility for its liabilities arising before its retirement from association, proportionate to its contribution within two years from the moment of retirement.

A member of an association (union) may be excluded from it by decision of the members of the association (union) in the cases and in the procedure established in the constituent documents of the association (union), unless otherwise stipulated by the laws of the Republic of Kazakhstan. With respect to the liability of the excluded member of the association (union), the rules relating to the withdrawal from the association (union) are applied.

6. With the consent of the members of an alliance (union), a new member of alliance may enter thereto. The admission of a new member into an alliance (union) may be conditioned by its subsidiary responsibility for liabilities of an alliance (union) arising before his (her) admission.

7. Name of an alliance (union) shall contain indication of the main subject of activity of the members of this alliance (union), including the words “alliance” or “union”.

8. An association (union) may carry out activities as a self-regulating organization in accordance with the Law of the Republic of Kazakhstan "On Self-Regulation".

Footnote. Article 18 as amended by Law of the Republic of Kazakhstan № 15-V dated 27.04.2012 (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication); № 391-V dated 12.11.2015 (shall be enforced upon expiry of six months after the day its first official publication).

Chapter 3. Establishment, reorganization and liquidation of a non-commercial organization Article 19. Establishment of a non-commercial organization

1. A non-commercial organization may be established by its establishment, as well as in the result of reorganization of an existing non-commercial organization.

A non-profit organization in the organizational and legal form of a higher scientific organization or an autonomous educational organization may be established as a result of the transformation of a joint-stock company in cases stipulated by the laws of the Republic of Kazakhstan "On Science and Technological Policy", "On the Status of Nazarbayev University", "Nazarbayev Intellectual Schools" and "Nazarbayev Fund".

Non-profit organization in the legal form of a non-profit joint stock company or institution may be established as a result of the transformation of the organization of higher and (or) postgraduate education, established as a commercial organization.

A non-profit organization in the organizational and legal form of an autonomous cluster fund may be created as a result of the transformation of a joint-stock company in the case provided for by the Law of the Republic of Kazakhstan "On Innovative Cluster "Park of Innovative Technologies".

2. Creation of a non-commercial organization (with the exception of public and religious associations) through its formation shall be carried out by the decision of the founders (founder).

Creation of public and religious associations shall be carried out in accordance with the laws of the Republic of Kazakhstan.

3. The legal capacity of both a non-commercial organization and a legal entity shall be originated from the moment of its state registration.

The legal capacity of a non-commercial organization in the sphere of activity, on conduct of which, it is necessary to obtain licenses, shall be originated from the moment of obtaining this license.

Footnote. Article 19 as amended by Law of the Republic of Kazakhstan № 395-IV dated 19.01.2011 (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication); № 484-IV dated 11.10.2011 (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication); № 537-IV dated 12.01.2012 (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication); № 208-V dated 10.06.2014 (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after the day its first official publication); № 212-V dated 27.06.2014 (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after the day its first official publication); № 171-VI dated 04.07.2018 (shall be enforced upon the expiration of ten calendar days after the date of its first official publication); dated 21.12.2023 № 49-VIII (shall be enforced ten calendar days after the date of its first official publication); dated 01.07.2024 № 104-VIII (comes into force sixty calendar days after the date of its first official publication).

Article 20. Founders (participants) of a non-profit organization

Footnote. The title of Article 20 in the new wording of Law of the Republic of Kazakhstan № 343-V dated 02.08.2015 (shall be enforced upon expiry of six months after the day its first official publication).

1. The founders of a non-commercial organization, depending on its legal organizational form, may be individuals and (or) legal entities, unless otherwise provided by this Law, other legislative acts of the Republic of Kazakhstan.

2. A non-commercial organization may be instituted by one person, with the exception of cases of instituting of a consumer cooperative, alliances (unions) and other cases, provided by the legislative acts on particular types of non-commercial organizations.

3. A person included in the list of organizations and persons associated with the financing of the proliferation of weapons of mass destruction and (or) in the list of organizations and persons associated with the financing of terrorism and extremism, in accordance with the legislation of the Republic of Kazakhstan, cannot be the founder (participant) of a non-profit organization.

Footnote. Article 20 as amended by Law of the Republic of Kazakhstan № 343-V dated 02.08.2015 (shall be enforced upon expiry of six months after the day its first official publication); dated 13.05.2020 № 325-VІ (shall enter into force upon the expiry of six months after the day of its first official publication).

Article 21. Constitutive documents of a non-commercial organization

1. The constitutive documents of non-commercial organizations shall be:

1) for an institution – the regulations (charter ) approved by an owner (owners) and decision of an owner (owners) on establishment;

2) for a fund, a consumer cooperative, a non-commercial joint-stock company, legal entities joined in the form of an alliance (union), other legal organizational forms –the charter approved by the founders and the memorandum;

3) for a public association, a religious association - the charter.

2. Requirements of the constitutive documents of a non-commercial organization shall be compulsory for performing by a non-commercial organization itself, by its founders (members).

3. In case of contradictions between the memorandum and the charter of one non-commercial organization, the terms shall be applied as follows:

1) a constituent contract, if they relate to the relationship of the founders;

2) the terms of the charter, if their application may be important for the relations of a legal entity with third parties.

Footnote. Article 21 as amended by Law of the Republic of Kazakhstan № 49-VI dated 27.02.2017(shall be enforced upon expiry of ten calendar days after the day its first official publication).

Article 22. Charter of a non-commercial organization

1. The charter of a non-commercial organization shall provide:

1) the name, as well as the legal organizational form, the subject and purposes of activity of a non-commercial organization;

2) the location of a non-commercial organization;

3) the structure, procedure of formation and competence of governing bodies of a non-commercial organization;

4) the rights and obligations of the members (participants) of a non-commercial organization;

5) the conditions and procedure for admission to the members of a non-commercial organization and retirement from it (in case, if a non-commercial organization has a membership);

6) the sources of formation of the property of a non-commercial organization;

7) the procedure for introduction of alterations and additions to the constitutive documents of a non-commercial organization;

8) the terms of reorganization and termination of activity of a non-commercial organization;

9) the procedure for use of property in case of liquidation of a non-commercial organization;

10) the information about branches and representative offices.

2. The charter of a non-commercial organization may provide the other provisions, not contradicting the Laws of the Republic of Kazakhstan.

3. If a non-commercial organization is instituted by one person, then the procedure for formation of the property and use of incomes shall also be determined in its charter.

4. Provisions of subparagraphs 4) and 5) of paragraph 1 of this Article shall not apply to the funds. The charter of the fund, besides the information contained in paragraph 1 of this Article, shall contain indications on bodies of the fund, on procedure of appointment of officials of the fund and their dismissal, on destiny of property of the fund in case of its liquidation.

4-1. The provisions of paragraphs 1, subparagraphs 4), 5) and 6) of this Article shall not apply to the professional board of audit activities. The Charter of the professional board of audit activities must contain information in accordance with the Law of the Republic of Kazakhstan "On audit activities".

5. The charter of a consumer cooperative shall contain conditions on the size of shares of the cooperative members, on structure and procedure of contribution of shares by the members of a cooperative and their responsibility for violation of a liability in relation to contribution of a share, on membership and competence of cooperative’s governing bodies and procedure for adopting decisions by them, as well as on the issues, the decisions on which shall be made unanimously or by qualified majority of votes, on procedure of indemnifying losses by the cooperative members incurred by them, besides information, contained in paragraph 1 of this Article.

6. The charter of bar associations shall contain the procedure for suspension of membership, procedure for establishment and activity of legal consultation offices, sources of formation of the property and procedure for disposal thereof, the procedure of payment of membership fees, procedure of rendering free legal assistance by lawyers and procedure of allocation of legal assistance among lawyers under the assignment of a court, agencies of inquiry and preliminary investigation, procedure of certification of lawyers, disciplinary responsibility of the members of bar association and probationers of lawyers and procedure of bringing them to it, procedure of application for forfeiture of a lawyer’s license.

6-1. The charter of the Republican bar association shall contain the structure of the Republican bar association, the procedure of formation and competence of its bodies, sources of property formation and the procedure of its disposal, the amount of deductions, carried out by the bar associations, as well as the procedure of reorganization and liquidation of the Republican bar association.

6-2. The charter of a higher scientific organization must contain the subject and objectives of its activities, the structure of the higher scientific organization, the procedure for the formation and competence of its bodies, sources of property formation and the procedure for its disposal, the conditions and procedure for the provision of services and implementation of functions.

7. The constitutive documents of an alliance (union) shall also contain the conditions of membership and competence of their bodies, procedure of making decisions by them and procedure of distribution of property remaining after liquidation of an alliance (union).

8. Alterations and additions to the charter of a non-commercial organization shall be introduced by decision of its supreme body (general meeting, congress, conference, and founder). Alterations and additions shall be introduced to the charter of the fund by the governing body of the fund, if this right is granted to him (her) by the charter.

9. The charter of a non-commercial joint-stock company shall also contain the indication on the fact that a company shall be a non-commercial organization, provisions of the procedure of voting, non-payment of dividends and other requirements, established by the legislative acts of the Republic of Kazakhstan.

Footnote. Article 22 as amended by Laws of the Republic of Kazakhstan № 222 dated 12.01.2007 (shall be enforced upon expiry of 6 months from the date of its official publication); № 523-IV dated 28.12.2011 (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication); dated 03.07.2020 № 358-VI (shall enter into force upon the expiry of one year after the day of its first official publication); dated 01.07.2024 № 104-VIII (comes into force sixty calendar days after the date of its first official publication).

Article 23. Memorandum

1. A memorandum - an agreement of founders on establishment of a non-commercial organization, wherein the procedure of joint operations on its establishment, conditions of transfer to its ownership (operative management) of owned property and participation in its activity shall be determined. The terms and the procedure of activity management of a non-commercial organization, cessation of the founders from its membership, unless otherwise provided by the legislative acts on particular types of non-commercial organizations shall also be determined in it.

By the agreement of founders, the memorandum may include the other terms, not contradicting the legislation of the Republic of Kazakhstan.

2. The memorandum shall be signed by all of the founders or the persons, authorized by them.

3. In the event that a foundation, a private institution, an autonomous organization of education, an autonomous cluster fund are founded by one person, a constituent agreement is not concluded.

The memorandum shall not be concluded upon the formation of the National board of entrepreneurs of the Republic of Kazakhstan and boards of entrepreneurs of oblasts, cities of republican significance and the capital.

Footnote. Article 23 as amended by Laws of the Republic of Kazakhstan № 395-IV dated 19.01.2011 (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication); № 130-V dated 04.07.2013 (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication); № 208-V dated 10.06.2014 (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after the day its first official publication).

Article 24. Branches and representative offices of a non-commercial organization

1. A non-commercial organization may establish the branches and open representative offices in the territory of the Republic of Kazakhstan in accordance with the legislation of the Republic of Kazakhstan.

Public and religious associations, institutions may establish their structural subdivisions in accordance with the legislative acts on these organizations.

2. A branch of a non-commercial organization shall be a separate subdivision of a non-commercial organization located out of the place of its location and carrying out all or a part of its functions, as well as the functions of representative offices.

3. A representative office of a non-commercial organization shall be a separate subdivision of a non-commercial organization located out of its place of location and carrying out protection and interest intermediation of a non-commercial organization, making transactions and other legal actions on its behalf.

4. The branches and representative offices shall not be legal entities. They shall be provided with the property of a non-commercial organization, established them and act on the basis of the provision, approved by it. The property of a branch or representative office shall be recorded in a separate balance sheet and in the balance sheet of the non-commercial organization, established them.

5. Directors of the branches and representative offices of non-commercial organizations (with the exception of social and religious associations) shall be appointed by an authorized body of a non-commercial organization and they shall act on the basis of its power of attorney.

Directors of structural subdivisions (branches and representative offices) of a public association shall be elected in the order, provided by the charter of a public association and the provision of its branch or representative office.

Directors of structural subdivisions (branches and representative offices) of religious associations shall be elected or appointed in the order, provided for by the charter of a religious association and the provision of its branch or representative office.

6. A branch and representative office shall carry out activity on behalf of a non-commercial organization, established them. A liability for activity of a branch or representative office shall be borne by a non-commercial organization, established them.

6-1. The name of a branch and representative office of a non-commercial organization shall contain the indication of the name of a non-commercial organization, established them.

7. Branches and representative offices of a non-commercial organization shall be subject to record registration, and in case of change of the name, they shall be subject to re-registration.

The procedure and terms of a record registration (re-registration) shall be determined by the legislation of the Republic of Kazakhstan on the state registration of the legal entities and record registration of branches and representative offices.

Footnote. Article 24 as amended by Laws of the Republic of Kazakhstan № 537 dated 18.03.2004 (shall be enforced upon expiry of six months from the date of its official publication); № 60-V dated 24.12.2012 (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication).

Article 25. Reorganization of a non-commercial organization

1. A non-commercial organization may be reorganized in the manner, provided by the Civil Code of the Republic of Kazakhstan, this Law, and other legislative acts.

2. A non-commercial organization may be reorganized in the form of merger, affiliation, division, segregation, reformation and in other forms provided by the legislation.

3. A non-commercial organization shall be recognized as reorganized, with the exception of cases of reorganization in the form of affiliation, from the moment of the state registration of a newly formed organization (organizations).

During reorganization of a non-commercial organization in the form of affiliation of another organization thereto, the first of them shall be recognized as reorganized from the moment of entry of the data on termination of activity of affiliated organization into the National register of business identification numbers.

4. The state registration of a newly established organization (organizations) in the result of reorganization and entry of the data on termination of activity of reorganized organization (organizations) into the National register of business identification numbers shall be carried out in the manner, established by the legislation of the Republic of Kazakhstan on the state registration of legal entities and record registration of branches and representative offices.

Footnote. Article 25 as amended by Law of the Republic of Kazakhstan № 60-V dated 24.12.2012 (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication).

Article 26. Liquidation of a non-commercial organization

1. A non-commercial organization may be liquidated on voluntary basis (by decision of an owner of his (her) property or a body, authorized by the owner, as well as by decision of a body of a legal entity, authorized by the constitutive documents) and on compulsory basis (by court decision) on the basis and in the manner, provided by the Civil Code of the Republic of Kazakhstan, this Law and other legislative acts.

2. Founders (participants) of a non-commercial organization or a body, adopted decision on liquidation of a non-commercial organization shall be obliged to immediately inform a body of justice about that in writing, carrying out the registration of legal entities.

Founders or a body, adopted decision on liquidation of a non-commercial organization shall appoint a liquidation commission and establish the procedure and terms of liquidation of a non-commercial organization in accordance with the Civil Code of the Republic of Kazakhstan and this Law.

3. Upon the appointment of a liquidation commission, the powers related to management of the property and affairs of a non-commercial organization shall be transferred to it. The liquidation commission shall appear before court on behalf of a non-commercial organization, being liquidated.

Article 27. Procedure for liquidation of a non-commercial organization

1. Liquidation commission shall publish information about liquidation of a legal entity, as well as about procedure and term of laying claims by its creditors in official printed publications of the central body of justice. The term for laying claims may not be less than two months from the date of publication on liquidation of a non-commercial organization.

Liquidation commission shall take actions on detecting creditors and obtaining debt, removal of the branches and representative offices from account, as well as notifying the creditors in writing about the liquidation of a non-commercial organization.

2. Upon expiry of the term for laying claims by the creditors the liquidation commission shall draw up the interim liquidation balance sheet, that shall contain information about structure of property of a non-commercial organization being liquidated, a list of claims, made by creditors, as well as the results of their consideration.

An interim liquidation balance sheet shall be approved by the owner of property of a non-commercial organization or a body, adopted decision on liquidation of a non-commercial organization.

3. If a non-commercial organization (with the exception of the state institutions) being liquidated has not sufficient money in order to satisfy requirements of the creditors, the liquidation commission shall carry out selling the property of a non-commercial organization by public bidding in the manner, established for the execution of judicial decisions.

4. Money shall be paid to the creditors of a non-commercial organization being liquidated by a liquidation commission in order of priority, established by Article 51 of the Civil Code of the Republic of Kazakhstan, in accordance with interim liquidation balance sheet, commencing from the date of its approval.

5. After completion of the settlement of payments with creditors, the liquidation commission shall make up a liquidation balance sheet that shall be approved by an owner of property of a non-commercial organization or a body, adopted decision on liquidation of a non-commercial organization.

6. In case of insufficient of the funds of an institution, being liquidated to satisfy claims of the creditors, the latter shall have the right to file an action with the court on satisfaction of remaining claims at the expense of an owner of property of that institution.

Footnote. Article 27 as amended by Law of the Republic of Kazakhstan № 537 dated 18 March, 2004. (shall be enforced upon expiry of six months from the date of its official publication).

Article 28. Property of a non-commercial organization, being liquidated

1. In case of liquidation of a non-commercial organization, the property remaining after the satisfaction of creditors’ claims shall be used for the purposes, specified in the constitutive documents, unless the other order provided by the legislative acts.

In case, when a non-commercial organization used tax and other benefits and existed on contributions of the members and (or) founders, the incomes from its activity, donations from the public, obtained grants from the state or non-state organizations, the property remaining in case of liquidation after settlement of payments with the creditors may not be redistributed between the members, founders, officials or employees of the organization, and shall be used in accordance with the charter of the organization for its charter purposes. If the charter of an organization does not provide this procedure, then by decision of a body, adopted the decision on liquidation, the remaining property may be transferred to non-commercial organization pursuing the same purposes or those that are similar to the purposes of an organization, being liquidated.

2. In case of liquidation of a consumer cooperative or retirement of a member of cooperative, it shall have the right to separation of its share in the property of a consumer cooperative proportionate to its share.

In case of death of a member of a consumer cooperative, its successors shall have the preliminary right to be admitted as members of a cooperative, unless otherwise provided by the legislative acts and the charter of a cooperative. In the latter case, the cooperative shall pay an interest in the property of the consumer cooperative, proportionate to its share to successors.

3. The founders shall preserve the right of ownership to the property of an institution.

4. Property of a non-commercial joint-stock company remaining after settlement of payments with the creditors shall be distributed between all of the shareholders, proportionate to the number of shares held by them.

Footnote. Article 28 as amended by Law of the Republic of Kazakhstan № 416 dated 16 May, 2003; № 373-V dated 29.10.2015 (shall be enforced from 01.01.2016).

Article 29. Completion of liquidation of a non-commercial organization

Liquidation of a non-commercial organization shall be recognized as completed and a non-commercial organization shall be recognized as terminated after entry a data on this to the National register of business identification numbers.

Footnote. Article 29 in the new wording of Law of the Republic of Kazakhstan № 60-V dated 24.12.2012 (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication).

Article 30. Article 30 is excluded by Law of the Republic of Kazakhstan № 537 dated 18 March, 2004 (shall be enforced upon expiry of six months from the date of its official publishing).

Article 31. The state registration and re-registration of a non-commercial organization

The state registration and re-registration of a non-commercial organization shall be carried out in the manner, established by the legislation on the state registration of legal entities and record registration of branches and representative offices.

Footnote. Article 31 as amended by Law of the Republic of Kazakhstan № 60-V dated 24.12.2012 (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication).

Chapter 4. Activity of non-commercial organizations Article 32. Types of activity of a non-commercial organization

1. A non-commercial organization may carry out one type of activity or several types of activity, not prohibited by the legislation of the Republic of Kazakhstan and conform to the relevant purposes of activity of a non-commercial organization, provided for by its constitutive documents.

2. The legislative acts of the Republic of Kazakhstan may establish the restrictions on the types of activity that non-commercial organizations of particular legal organizational forms shall have the right to carry out.

3. In accordance with the legislative acts, the non-commercial organizations may carry out particular types of activity only on the basis of licenses.

Article 33. Right of a non-commercial organization to carry out entrepreneurial activity

1. A non-commercial organization may carry out entrepreneurial activity only insofar as this corresponds to its charter purposes.

2. The legislative acts of the Republic of Kazakhstan may establish restrictions on entrepreneurial activity of non-commercial organizations of particular legal organizational forms.

3. A non-commercial organization shall keep record of incomes and expenses on entrepreneurial activity.

4. The taxation of entrepreneurial activity of non-commercial organizations shall be carried out in accordance with the tax legislation of the Republic of Kazakhstan.

5. Revenues from the entrepreneurial activities of non-profit organizations may not be distributed among members (participants) of non-profit organizations and are channeled to statutory goals. It is allowed to use own funds for charitable assistance by the public and religious associations, foundations.

Footnote. Article 33 as amended by Law of the Republic of Kazakhstan № 403-V dated 16.11.2015 (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after the day its first official publication).

Article 34. Property of a non-commercial organization

1. A non-commercial organization may own or carry out operative management of the objects, property, required for material support of activity, provided by its charter, as well as organizations, established at the expense of its funds, with the exception of particular types of property that in accordance with the legislative acts may not be owned by non-commercial organizations.

A religious association shall have the right of ownership to the property, acquired or established by it at the expense of own funds, contributed by citizens, organizations or transferred by the state and acquired on the other grounds that shall not contradict the legislative acts.

An institution shall not have the right to alienate on its own or otherwise dispose of property, assigned to it and property, acquired at the expense of the funds, allocated to it according to the cost estimate.

2. A non-commercial organization (with the exception of institutions) shall be responsible for its liabilities with all property belonging to it.

Article 35. Sources of formation of the property of a non-commercial organization

1. In accordance with the legislative acts, the sources of formation of the property of a non-commercial organization in money terms and in other forms shall be:

1) receivables from founders (participants, members);

2) voluntary property contributions and donations;

2-1) mandatory asset contributions in cases provided for by the laws of the Republic of Kazakhstan;

3) proceeds (income) from sale of goods, works, services in cases, established by the legislation;

4) dividends (incomes, fee (interest) obtained for shares, debentures, other securities and contributions (deposits);

5) other receivables, not prohibited by the Law.

2. The legislative acts may establish restrictions on sources of incomes of non-commercial organizations of particular types.

3. The procedure of obtaining financial and other resources from founders (members) shall be determined by the constitutive documents of a non-commercial organization.

4. Contributions of founders to formation of the property of a non-commercial organization in kind and in other forms, except money, shall be assessed in money terms under the agreement between all of the founders. If the value of such a contribution exceeds amount equivalent to twenty thousand of monthly calculated indices, then assessment thereof shall be confirmed by an auditing organization.

Footnote. Article 35 as amended by Law of the Republic of Kazakhstan № 139 dated 5 May, 2006 (See Article 2 of Law of the Republic of Kazakhstan № 139 for the enactment procedure); dated 30.12.2022 № 177-VII (shall be enforced ten calendar days after the date of its first official publication).

Article 36. Conflict of interests

1. Transactions between a non-commercial organization and concerned persons linked with disposal of the property of an organization shall assume a conflict of interests.

2. Concerned persons shall be recognized as the members of the governing body (managing board) of a non-commercial organization, as well as persons that in the view of their relations with the organization may have influence on disposal by organization of its property, concluding transactions with their organization on their own or through a representative.

3. Conflict of interests shall be also assumed, if a non-commercial organization concludes transactions with relatives of concerned persons, as well as their creditors.

Article 37. Resolution of the conflict of interests

A transaction, that shall assume the conflict of interests, shall be approved by an authorized body of a non-commercial organization. A concerned person shall inform an authorized body of the organization about assumed conclusion of such a transaction.

Concerned person shall bear responsibility for indemnity for losses caused to a non-commercial organization as a result of this transaction, concluded in existence of conflict of interests, unless a transaction was approved by an authorized body.

In addition to indemnity for losses, this concerned person shall also pay back to a non-commercial organization the whole amount of income, derived by this person as the result of conclusion of this transaction.

If losses resulted from actions of several concerned persons, they shall bear joint responsibility to non-commercial organization.

Chapter 5. Management of a non-commercial organization Article 38. Principle of management of a non-commercial organization

The structure, competence, procedure of formation and term of powers of the governing bodies of a non-commercial organization, the procedure of decision-making and the presentation on behalf of a non-commercial organization shall be established by the legislation and the constitutive documents of a non-commercial organization.

Article 39. Governing bodies of a non-commercial organization

1. The management bodies of a non-profit organization, with the exception of state institutions, the professional board of audit activities, in accordance with their constituent documents shall be:

1) the supreme governing body (general meeting, congress, conference, founder, board of trustees) – shall have the right to make decisions on any issues of a non-commercial organization’s activity;

2) the executive governing body (collegial or sole) shall carry out operative management of activity of a non-commercial organization, with the exception of issues referred by the constitutive documents of a non-commercial organization to the exclusive competence of the supreme governing body, shall be accountable to this body;

3) the controlling body (auditing committee, auditor), elected or appointed by the governing bodies of a non-commercial organization;

4) other bodies in accordance with the laws and constituent documents of a non-profit organization.

2. The exclusive competence of the highest management body of a non-profit organization, with the exception of the professional board of audit activities, shall include:

1) adoption, introduction of alterations and additions to the constitutive documents of a non-commercial organization;

2) voluntary reorganization and liquidation of a non-commercial organization;

3) determination of competence, organizational structure, procedure for formation and termination of powers of the governing bodies of a non-commercial organization;

4) determination of the procedure and periodicity of presentation of the financial statements of the executive bodies, as well as the procedure of examination to be carried out by the controlling body and approval of their results;

5) adoption, within the limits established by legislative acts, of the decision on participation of a non-profit organization in establishment or activities of other legal entities, its branches and representative offices.

In accordance with the legislative acts, the constitutive documents of a non-commercial organization may include other issues of activity of this organization in the exclusive competence of the supreme governing body.

3. A non-commercial organization shall not have the right to pay fee to the members of its supreme governing body for performance of functions entrusted to them, with the exception of compensation for expenses directly linked with participation in work of the supreme governing body.

4. The labour legislation of the Republic of Kazakhstan and legislation of the Republic of Kazakhstan on social security and insurance shall apply to staff employees of non-commercial organizations, working under employment agreement.

5. The provisions of paragraphs 1 to 3 of this article do not apply to autonomous educational organizations and an autonomous cluster fund.

6. Special aspects of legal status of governing bodies of the National board of entrepreneurs of the Republic of Kazakhstan shall be determined in accordance with the Law of the Republic of Kazakhstan “the National board of entrepreneurs of the Republic of Kazakhstan”.

7. The peculiarities of the legal situation of the management bodies of the professional board of audit activities shall be determined in accordance with the Law of the Republic of Kazakhstan "On audit activities".

Footnote. Article 39 as amended by Laws of the Republic of Kazakhstan № 253 dated 15.05.2007; № 395-IV dated 19.01.2011 (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication); № 130-V dated 04.07.2013 (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication); № 208-V dated 10.06.2014 (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after the day of its first official publication); № 391-V dated 12.11.2015 (shall be enforced upon expiry of six months after the day its first official publication); № 433-V dated 03.12.2015 (shall be enforced from 01.01.2016); dated 03.07.2020 № 358-VI (shall enter into force upon the expiry of one year after the day of its first official publication); dated 04.07.2022 № 134-VII (shall be enforced sixty calendar days after the date of its first official publication).

Chapter 6. The state and non-commercial organizations Article 40. The state and non-commercial organizations

1. The State shall encourage the formation and vigorous activity of non-commercial organizations. Non-commercial organizations may be granted by tax, customs and other benefits in accordance with the legislation of the Republic of Kazakhstan.

2. Non-commercial organizations in accordance with the purposes of their activity may cooperate with the state bodies, concluding agreements with them and perform certain works for them.

Article 41. Control of activity of a non-commercial organization

1. A non-commercial organization shall keep accounting records and provide statistical data to the authorized body in the scope of the state statistics in the manner, provided by the legislation of the Republic of Kazakhstan.

2. A non-profit organization provides information on its activities to an authorized body in the field of state statistics and state revenue bodies, founders and other persons in accordance with the legislation of the Republic of Kazakhstan and constituent documents of a non-profit organization.

A non-profit organization that carries out activities at the expense of funds provided free of charge by foreign states, international and foreign organizations, foreigners and stateless persons submits a report on the use of these funds to state revenue bodies in accordance with the legislation of the Republic of Kazakhstan.

3. Branches and representative offices (separate subdivisions) of foreign and international non-commercial organizations, carrying out activity in the Republic of Kazakhstan shall annually publish information about their activity, in prints, as well as information about their founders, structure of property, sources of formation and expenditure of funds.

4. Amounts and structure of incomes of a non-commercial organization, as well as information about amounts and structure of property of a non-commercial organization, its expenses, number and membership of employees, remuneration of their labour, and use of labour of individuals in activity of a non-commercial organization without compensation may not be the subject of commercial secret.

5. Non-profit organizations established in the form of a private institution, public Association, non-profit joint stock company, public, corporate and private foundations, Association of legal entities in the form of an Association (Union), as well as branches and representative offices (separate units) of foreign and international non-profit organizations operating in the territory of the Republic of Kazakhstan, annually until March 31, submit to the authorized body in the field of interaction with non-governmental organizations information about their activities, including about the founders (participants), structure of property, sources of formation and the directions of expenditure of money, in the order determined by authorized body in the sphere of interaction with non-governmental organizations.

Footnote. Article 41 is in the wording of Law of the Republic of Kazakhstan № 67 dated 08.07.2005 (See Article 2 for the enactment procedure); as amended by Law of the Republic of Kazakhstan № 258-IV dated19.03.2010; № 248-V dated 07.11.2014 (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after the day its first official publication); № 429-V dated 02.12.2015 (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after the day its first official publication); dated 13.06.2018 № 160-VI (shall be enforced upon the expiration of ten calendar days after the day of its first official publication).

Article 42. Suspension of activity of a non-commercial organization

1. A non-commercial organization’s activity may be suspended for a period of three to six months by a court ruling based on submission of the prosecutor's office in cases of violation of the Constitution of the Republic of Kazakhstan and the legislation of the Republic of Kazakhstan or the commission of actions by the non-profit organization two or more times within one calendar year that go beyond the scope of the subject and goals of the activity established by its charter.

2. If activity of a non-commercial organization, provided in paragraph 1 of this Article, is suspended, it shall be prohibited to carry out activity, provided for by the constitutive documents. Its right to use bank accounts shall also be suspended, with the exception of settlement of payments under employment agreements, indemnity for losses, caused in the result of its activity and payment of penalties.

If during the fixed period of the suspension of activity, a non-commercial organization shall remedy the violations, giving occasion to suspension of its activity, then after the end of mentioned period a non-commercial organization shall resume its activity. In case of failure to remedy the violations by a non-commercial organization, the prosecution bodies shall have the right to file an action with the court for its liquidation.

3. The court, made decision on suspension of activity of a non-commercial organization, shall have the right to remove that restriction in advance in connection with remedy of violation on application of a non-commercial organization.

Footnote. Article 42 as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 29.06.2020 № 352-VI (shall be enforced ten calendar days after the date of its first official publication).

Article 43. Responsibility of a non-commercial organization, individuals and legal entities

1. Violation of the Laws shall entail responsibility of a non-commercial organization in the manner, provided by the legislative acts of the Republic of Kazakhstan.

2. The responsibility for the violation of the Laws on non-commercial organizations shall be borne by individuals and legal entities, as well as officials of the state bodies that are guilty therefore.

The President
of the Republic of Kazakhstan

Коммерциялық емес ұйымдар туралы